Skip to main content

Full text of "Patrologiae cursus completus ; omnium SS patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum"

See other formats 


Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 


Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 


public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 





We also ask that you: 


-* Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual 
personal, non-commercial purposes. 





and we request that you use these files for 


* Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


-* Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 






About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. con/] 




















7 THIS VOLUME 
DOES NOT CIRCULA 
QUTSIDE THE LIURAGY 


/) H3 i6 0€ f (ον Fa 


— ( ) 


» 0 tdi 


PATROLOGLE 


SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA, . 


ONNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM, 


81YE LATINORUM, SIVE GR/ECORUM, 


QUI AB ΑΥΟ APOSTOLICO AD ETATEM INNOCENTI! 111 (ANN. 1316) PRO LATINIS, 
ET AD CONCILI1 FLORENTINI TEMPORA (ANN. 1139) PRO GRAECIS FLORUERUNT : 


RECUSIO CHRONOLOGICA 


OMNIUM οὐ EXSTITERE MONUMENTOIRUM CATIIOLICAS TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA: 
ECCLESIE SAECULA, 


JUXTA &DI TIONES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGEN - 
TER CABTIGATA ; DIBSERTA TIONIBUS, COMMENTARIIS YARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ; OMNINUS 
OPKRIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUAE TRIBUS NOVISSIMIS SACULIS DERENTUR ABSOLUTAS, DETECTIS 
&UCTA ; !IRDICIBUS ORDINARIIS VEL ETIAM ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS 
MOMENT! SUBSEQUENTIBUS, DONATA ; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS 
SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTANQUE MATERIAM SIGNIFI- 
CANTIBUS, APORNATA ; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN 
ΟΑΡΙΝΕ AD. TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ; 

DUCENTIS ET QUADRAGINTA INDICIBUS SUB OMNI RESPECTU, SCILICET, ALPIIADETICO, CHRONOILOGICO, ANALYTICO, 
ANALOGICO, STATISTICO, SYNTIIETICO, ETC., OPERA, NES gr AUCTORES ExHIBENTIDUS, ITA UT NON SOLUM 
STUtPIOSO, SED NEGOTIIS IMPLICATO, ET ΑΙ "FORTE SINT, PIGRIS ETIAM ΕΤ IJMPERITIS PATEANT OMNES 
$$. PATRES, LOCUPLETATA; SED PRAESERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS INDICIBUS, ALTERO 
sciLiceT I ERUM, quo CONSULTO, QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM 
UNCSQUISQUE PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO 
INTUITU CONSPICIATUR ; ALTERO SCIUPTUILE SACILAZ, εχ QUO LECTORI COXM- 

PEM!RE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET ιν QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS 
SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURA VERSUS, A PRIMO GENESEOS 
USQUE 4D NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT : 

EDITIO ACCURA TISSIMA, CETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDa, $1. PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS, 
CHART/E QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS 
TUM NUMERUS, FORMA YOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGLE DECURSU CONSTANTER 
$1!MILIS, PRETI! EXIGUITAS, PRESERTIMQUE 18TA COLLECTIO UNA, METIIODICA ET CIIRONQI.OGICA, 
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS IlIC ILLIC SPARSORUM, VEL ETIAM 
INEDITORUM, PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTBECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES 
A&TATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNA TORUM, 

ET EX INNUMERIS OPERIBUS TRADITIONEM CATHOLICAM CONFLANTIDUS, OPUS UXICUM MIRABILITER EFFICLENTIUM. 


SERIES GRJECA POSTERIOR 


IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLKSI& GRECE AB. /EVO PITOTIANO AD 
ον! USQUE FLORENTINI TEMPORA, ET AMPLIUS, NEMPE MORTEM CARDINALIS BESSARIQNIS., 


AGCURANTE J.-P. MIGNE, 
Bibiiothecee cleri aniverse, 
SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTICA RAMOS EDITOR. 





PATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESIE, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LATINAM, ALIAM GR/ECO-LATINAM, 
AMB.E£ PARTES JAM INTEGRE EXARATA SUNT. LA TINA, 229 voLUMINIDUS MOLE SUA STANS, 11 1ÜFRANCIS VENIT : GRAECA 
DUPLICI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PRIOR GRAECUM TEXTUM δα CUM VERSIONE LATINA LATERAL! COMPLE- 
οτιτυς, ET 104 voLuwiNA IN 109 TOMIS, PEO PRIMA SERIE, NON ΕΧΟΒΟΙΤ. POSTERIOR VERSIONEM LATINAM TANTUM 
EXHIBET, IDEOQUE INTRA DO YOLUMINA RETINBTUR. SECUNDA SERIESRUECO-LATINA AD 58 VOLUMINA TANTUM ATTIN* 
GIT; DUM I/UJUS VERSIO MERE LATINA 99 vVOLUMINIDUS EST ABSOLUTA. UNUMQUODQUE VOLUMEN GI ECO-LA TINUM B, 
UNUMQUODQUE MERE LATINUM 5 FRANCIS SOLUMMODO EMITUR : UTRÉÓBIQUE VERO, UT PRETI! HUJUS BENEFICIO 
FRUATUR EMPTOR, COLLECTIONEM INTEGRAM, SIVE LATINAM, SIVE GRAECAM COVPARET NECESSE ERIT; SECUS ENIM 
CUJUSQUE VOLUMINIS AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA PRETIA EQUABUNT. IDEO, 81 QUIS TANTUM EMAT 
LICET INTEGRE, SED BEORSIM, COLLECTIONEM GR/ECO-LATINAM, VEL EAMDEM EX GRECO LATINE VERSAM, TUM QUODQUE 
VOLUMEN PRO Ü vEL PRO ϐ FRANCIS SOLUM OBTINEBIT. ISTE CONDITIONES POSTERIORI PATROLOGLE LATINAE SERIEI, 
PATRES AB INNOCENTIO ΙΙΙ AD CONCILIUM TRIDENTINUM EXHIBENTI, APPLICABUNTUR. PATROLOGIA QU.£ MANUSCRIPTIS 
IN BIBLIOTHECIS ORBIS UNIVERSI QUIESCENTIBUS CONSTABIT, NECNON PATROLOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS $PE- 
.JALIBUS SUBJICIENTUR, ET IN TEMPORE SUO ANNUNTIABUNTUR, Si TEMPUS EAS TYPIS MANDANDI NOBIS KON DEFUERIT. 





PATROLOGIEE GRAECE TOMUS CLIX. 
LAONICUS CHALCOCONDYLA. JOSEPHUS METHONENSIS. ALII. 








EXCUDREBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, 
IN ΙΛ DICTA THIBAUD, OLIM D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLE PAIUISIORUM VULGO 
J'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA. 


1866 


"BR 
|; 0 
ME 
HIS] 


TRADITIO CATHOLICA. 
SAECULUM XV. ANNI 1439-1569. 


AAONIKOY 


XAAKOKONAYAOY 


AIIOAEIZIX IZTOPION ΔΕΚΑ. 
 LAONICI 


CHALCOCOND YLE 


HISTORIARUM LIBRI DECEM. 


, ACCEDUNT 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 
JOANNIS PLUSIADENI 


SCRIPTA QUAE EXSTANT. 





PRAEMITTUNTUR 


LEONARDI CHIENSIS, MITYLEN/EI ARCHIEPISCOPI; ISIDORI, 
S. R. E. CARDINALIS, RUTHENORUM ARCHIEPISCOPI, 


EPISTOLZE HISTORICJE; 


ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE, 
BIBLIOTHEC/ CLERI | UNIVERSA, 
an ! ; PEPIP 
CURSUUM COMPLETORUM IN SINCULO$S "sciet MCCLESTABACA | RA&Ro8 "BDITORE. 


2000 PRLOPTBIPTLA Gp gy 
TOMUS UNICUS. 


— ÁÁÉBÉWUlll- OE ———————— 


vENIT 40 FRANCIS GALLICIS. 
EXCUDEBATUB ET VENIT APUD J.-P. MIGNE ΕΡΙΤΟΠΕΝ, 
, IN VIA DICTA THIDAJD, OIM DAMBOISE. PROPE PORTAM LUTETIA£ PARISIORUM VULGO 
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA. 


1866 


- 


TRADITIO CATHOLICA. 
SA&CULUM XV. ANNI 1539-1462, 


ELENCHUS 


AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CLIX CONTINENTUR.: 





LAONICUS CHALCOCONDYLA, ATHENIENSIS. 


Historiarum de origine ac rebus gestis Turcarum libri decem, ex editione Luparea 
anni 1650. 

Marquardi Freheri in. Laonici Chalcocondyle descriptionem Germanie commen- 
tarius. 

Annales sültanorum Othmanidarum a Turcis sua lingua scripti | et ab Joanne 
Leunclavio Latine redditi.| 

Supplementum Annalium, quo res Turcica continuantur ad annum Mahumetanum 
996, qui Christianus est 1588, ez Joannis Leunclavii adversariis. 

Ejusdem Joannis Leunclavii Pandecte historie Turcica ad illustrandos Annales 


LEONARDUS CHIENSIS, MITYLENJEUS ARCHIEPISCOPUS. 


Epistola de Cpolitana urbe a Mahumete 1I capta, ad Nicolaum V Rom. Pont. die 
15 Augusti anni 1453 directa. 


ISIDORUS 8. R. E. CARDINALIS, RUTHENORUM EPISCOPUS. 
Ad universos Christifideles de expugnatione Cpolis. 


JOSEPHUS, METHONENSIS EPISCOPUS. 
(JOANNES PLUSIADENUS.) 


De dilferentiis inter Grecos et Latinos. 

Responsio ad libellum Marci Eugenici, Ephesi metropolite, 

Canon per acrostichidem ipn synodum Florentinam, ex Pasini Cod. Taurin. 

Synaxarium synodi Florentina, sive brevis narratio eorum que in ea gesta sunt. 

Editorum Patroloyie Monitum in quo Defensio quinque capitum concilii Floren- 
Lini, que sub nomine Gennadii Scholarii prodierat, Josepho Methonensi asse- 
ritur. 

Expositio pro sancta et cecumenica synodo Florentina; quod, legitime congregata 
est ; et Defensio quinque cepitum que in Decreto ejus continentur, nempe : 
l. de processione Spiritue sancti; 2. xle; aytnis et fermentato; 3. de purgetorio ; 
b. de fruitigite: : fatittorü ris. i£. de ptiràalu Papa. 


l'arisiis. — Ex typls J. P. MIGNE. 


col. 


923 


953 


939 
1023 
1095 — 
1101 


1107 


1109 





ΛΑΟΝΙΚΟΥ 


XAAKOKONAYAOY 


᾽ΑΘΗΝΑΙΟΥ 
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ AEKA. 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


ATHENIENSIS 
HISTORIARUM LIBRI DECEM 


INTERPRETE CONRADO CLAUSERO TIGURINO. 


ACCEDUNT 


ANNALES SULTANORUM OTHMANIDARUM AB A. C. 1989 AD 1550, 
EX EDITIONE J. LEUNCLAVII, QUI. ET SUPPLEMENTUM AB AN. 1550 AD 1588 
OSMANIDARUMQUE GENEALOGIAM ET PANDECTEN HISTORIE TURCICJE 
AD ILLUSTRANDOS ANNALES ADJECIT. 


(Parisiis e Typographia Regia. MDCL.) 


LECTORI. 


Editioni nove Laonici Chalcocondyle multum accessit , candide Lector : non enimclam te 
est, eos qui priorem curarunt, vel inemendatis codicibus usos, vel operarum negligentia bene 


* De Laonico hzc leguntur in Bibliotheca Grzca 
Fabricii : « Laonicus, sive, ut Simlero et aliis Ni- 
colaus (idem euim nomen est, ut Theophilus et 
Philotheus, Demonicus et Nicodemus) Chaleocon- 
dyles, XaAxoxovó601r; (decurtato nomine, Chalcen- 
dyles a plerisque dictus) Atheniensis, clarus circa 


A. C. 1470. Nam ad annum 1490 vel oltra perdu- . 


xisse :tatem, nescio quo auctore Vossius scribit. 
Exstat tradita ab eo Historia de origine atque re- 
bes Turcorum et imperii Grecorum interitu libris x, 
ab a. C. 1298, za4ue Ottomanni I initiis ad 1469, 
sive imperium adultum Mohamedi secundi. Appen- 
dix brevis usque ad a. 1565 recentiorem auctorem 
agnoscit, et in editionibus quibusdain desideratur. 
Unde nec illius rationem habuit D. David Chy- 
trzus, quiargumenta librorum decem Chalcocon- 
dylz: exhibet in sua Chronologie. Laonicus ipse 
scriptor minime contemnendus, uude in Viguolii 
Marvilii Miscellaneis Historico-litterariis, V. M, p. 
56, legas hoc de eo judicium : Comme on a joint 
Calcendyle, qui a traité l'Histore des. Turcs, aux 


Ῥατποι. Ga. CLIX. 


NN 
EVA 


auleurs. de la Byzantine, on. peut. assurer. qu'il mc 
les déshonore pas de se trouver à leur euite. 1l a lc 
don de réveiller notre attention, en nous donnant de 
la curiosité, et. de ne nous pas leisser dormir sur 
son livre. 


Laonici Chalcocondyla editiones. 


« Latine ex versione Conradi  Clauseri Tigurini 
Basil. 1556 fol. apud Oporin. Atque collata cum 
Philippi Gundelii (haud edita) versione, castigata- 
que a Clausero ipso et alio viro docto, ibid. 1502 
fol., ad Nicephori Gregor? Grzco-Lat. calcem, ct 
Francof. 1568 fol. ad calcem editorum Latine Zo- 
narz, Nicetz ac Nicephori Gregore. Mentio apud 
Vossium etiam versionis quam wolitus Dionysius 
Coroneus, professor regius Parisiensis, sed illa 
nunquam lucem vidit. 

« Grace ei Latine. cum ejusdem  Clauseri ver- 
sione in tribus Hist. Bys. scriptoribus junctus Ni- 
ceploro Greg. εἰ Georgio Acrop. Genev. 1615, 
fol. ; atque iterum separatim, ex !ypograph. Re- 


1 





^ TH VOLUME —— 
porS NOT CIRCULATE 
OUTSIDE THE LIDRARY 


| | c | λος ta 
nac ,79€q9uc: Z9 


PATROLOGLUE 


SEU DBIBLIOTRECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA, 


OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM, 


$1YE LATINORUM, SIVE GR/ECORUM, 


QUI AB .EYO APOSTOLICO AD ΑΤΑΤΕΝ INNOCENTII llf (ANN. 1216) PRO LATINIS, 
BT AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN. 1159) PRO GRAECIS FLORUERUNT : 


RECUSIO CHRONOLOGICA 


OMNIUM QUA£ EXSTITERE MONUMENTORUM CATIIOLICAE TRADITIONIS PER QUINDECIM PIUIORA 
ECCLESIA SAECULA, 


2ΌΧΤΑ &DITIONES ACCURATISSIMAS, INTER δε CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGEN - 
TEN CASTIGCATA ; DIBSERTA TIONIBUS, COMMENTARIIS YARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ; OMNINUSB 
OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUAE TRIBUS NOYISSIMIS SACULIS DERENTUR ABSOLUTAS, DETECTIS 
&UCTA ; !ADICIBUS ORDINARIIS VEL ETIAM ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS 
MOMENTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA ; CAPITULIS INTRA IPSUM TEX TUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS 
eq — SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFI- 
CANTIBUS, ADORNATA ; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN 
ORDINR Ab. TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ; 

DUCENTIS ET QUADRACINTA INDICIBUS SUB OMNI RESPECTU, SCILICET, ALPHABETICO, CIRONOLOGICO, ANALYTICO, 
ANALOGICO, STATISTICO, SYNTIIETICO, ETC., OPERA, ILES gr AUCTORES ExmniBENTIDUS, ITA UT. NON SOLUM 
STUDIOSO, SED NEGOT!IS IMPLICATO, ET $1 CFORTE SINT, PIGRIS ETIAM RT IMPERITIS PATEANT OMNES 
$S. PATRES, LOCUPLETATA; SED PR/ESERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS INDICIBUS, ALTERO 
sciLic&T HERUM, quo CONSULTO, QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM 
UNUSQUISQUE PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO 
INTUITU CONSPICIATUR ; ALTERO SCIIPTUILE SACIULE, EX QUO LECTORI COM- 

PERIRE SIT OBYIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM $S$UORUM LOCIS 
SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURA VERSUS, à PRIMO GENESEOS 
USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT ; 

EDIT!O ACCURATISSIMA, CAL TERISQUE OXNIBUS FACILE ANTEPONENDa, $1. PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS, 
CHART QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS 
TUM NUMERUS, FORMA YOLUMINUM PERQUAM COMMODA δΙΒΙΟΟΕ IN TOTO PATROLOGLE DECURSU CONSTANTER 
61µ11.16, PRETI! EXICUITAS, PRASERTIMQUE ISTA COLLECTIO UNA, METIIODICA ET CHRONOILOGICA, 
SKXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS µια ILLIC SPARSORUM, VEL ETIAM 
INEDITORUM, PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTBECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES 
ΕΤΑΤΕΘ, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS , COADUNATORUM, 

ET EX INNUMERIS OPEIIBUS TRADITIONEM CATHOLICAM CONFLANTIDUS, OPUS UNICUM MIRABILITER EFFICIENTIUM. 


SERIES GRJECA POSTERIOR 


IN QUA PRODKUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUK ECCLKSIAE GIUEG/E. AB. ΑΝΟ ΡΙΙΟΤΙΑΝΟ AD 
CONCILII USQUE FLORENTINI TEMPORA, ET AMPLIUS, NEMPE MORTEM CARDINALIS BESSARIONIS.. 


AGCURANTE J.-P. MIGNE, 
Bibilotheese cleri nniverse, 
SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE RCCLESIASTIC/AE RAMOS EDITORR. 





PATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESIE, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LATINAM, ALIAM GR/ECO-LATINAM. 
AMBAE PARTES JAM INTEGRE EXARATAE SUNT. LATINA, 229 vOLUMINIBUS MOLE SUA STANS, 11 10 FRANCIS VENIT : GRAECA 
DUPLICI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PhIOR GRACUM TEXTUM δα CUM VERSIONE LATINA LATERALI COMPLE- 
CT!TUR, ET {04 vorLvuiNA iN 109 TOMIS, PRO PRIMA SERIE, NON EXCEDIT. POSTERIOR VERSIONEM LATINAM TANTUM 
EXHIBET, IDEOQUE INTRA 55 YOLUMINA RETINBTUR. SECUNDA BERIESIRAECO-LATINA AD D8 VOLUMINA TANTUM ATTIN- 
CIT; DUM IIUJUS VERSIO MERE LATINA 29 vVOLUMINIDUS EST ABSOLUTA. ÜNUMQUODQUE VOLUMEN GI ECO-LA TINUM 8, 
UNULMQUODQUE MERE LATINUM 5 FRANCIS SOLUMMODO EMITUR : UTRÓÉÓBIQUE VERO, UT PRETI! IIUJUS BENEFICIO 
FRUATUR EMPTOR, COLLECTIONEM INTEGRAM, SIVE LATINAM, SIVE GRECAM COMPARET NECESSE ERIT; SECUS ENIM 
CUJUSQUE VOLUMINIS AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA PRETIA QUABUNT. IDEO, 81 QUIS TANTUM EMAT 
LICET INTEGRE, $ED SEORSIM, COLLECTIONEM GR/ECO-LATINAM, VEL EAMDEM EX GRECO LATINE VERSAM, TUM QUODQUE 
VOLUMEN PRO 9 vEL PRO Ó FRANCIS SOLUM OBTINEBIT. ISTE CONDITIONES POSTERIORI PATROLOGIA LATINA SEMEI, 
PATRES AB INNOCENTIO ΙΙ AD CONCILIUM TRIDENTINUM EXHIBENTI, APPLICABUNTUR. PATROLOGIA QU.£ MANUSCRIPTIS 
IN BIBLIOTITECIS ORBIS UNIVERSI QUIESCENTIBUS CONSTABIT, NECNON PATROLOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS SPE- 
.JALIBUS SUBJICIENTUR, ET IN TEMPORE SUO ANNUNTIABUNTUR, Si TEMPUS EAS TYPIS MANDANDI NOBIS NON DEFUERIT. 





PATROLOG1E GRAECE TOMUS CLIX. 
LAONICUS CHALCOCONDYLA. JOSEPHUS METIIONENSIS. ALII. 





EXCUDRBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, 
IN ΤΙ DICTA THIBAUD, OLIM D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETIA£ PARISIORUM VULGO 
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA. 


1866 


TRADITIO CATHOLICA. 
SAECULUM XV. ANNI 1439-1869. 


AAONIKOY 


XAAKOKONAYAOY 


ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ IZTOPION ΔΕΚΑ. 
LAONICI 


CHALCOCONDYL E 


HISTORIARUM LIBRI DECEM. 


, ACCEDUNT 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 
JOANNIS PLUSIADENI 


SCRIPTA QUA£ EXSTANT. 


PRAEMITTUNTUR 


LEONARDI CHIENSIS, MITYLEN/EI ARCHIEPISCOPI; ISIDORI, 
S. R. E. CARDINALIS, RUTHENORUM ARCHIEPISCOPI, 


EPISTOLZE HISTORICJE; 


. ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE, 
BIBLIOTHECA CLERI | UNIVERSA, 
m. :. 


Viena 
TOMUS UNICUS. 


— ÁÁÉBÉWUlll- OE ———————— 


VENIT 10 FRANCIS GALLICIS. 
EXCUDEBATUBR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM, 
« IN VIA DICTA THIBAJD, O14 D'AMBOISE. PROPE PORTAM LUTETIU£ PARISIORUM VULGO 
D':LNFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA. 


1866 


TRADITIO CATHOLICA. 
SA&CULUM XV. ANNI 1539-1469, 


ELENCHUS 


AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CLIX CONTINENTUR. 





LAONICUS CHALCOCONDYLA, ATHENIENSIS. 


Historiarum de origine ac rebus gestis Turcarum libri decem, ex editione Luparea 


anni 1650. 


Marquardi Freheri in. Laonici Chalcocondyle descriptionem Germanie commen- 


tarius. 


Annales sultanorum Othmanidarum a Turcis sua lingua scripti | et ab Joanne 


Leunclavio Latine redditi.] 


Supplementum Annalium, quo res Turcica continuantur ad annum Mahumetanum 


996, qui Christianus est 1588, ex Joannis Leunclavii adversariis. 


. Ejusdem Joannis Lrunclavii Pandecte historie Turcice ad illustrandos Annales 


LEONARDUS CHIENSIS, MITYLENJEUS ARCIIIEPISCOPUS. 


Epistola de Cpolitana urbe a Mahumete 1 capta, ad Nicolaum V Rom. Pont. die 


15 Augusti anni 1453 directa. 


ISIDORUS S. Π. E. CARDINALIS, RUTHENORUM EPISCOPUS. 


Ad universos Christifideles de expugnatione Cpolis. 


JOSEPHUS, METHONENSIS EPISCOPUS. 
(JOANNES PLUSIADENUS.) 


De differentiis inter Grecos et Latinos. 


Responsio ad libellum Marci Eugenici, Ephesi metropolitee, 
Canon per acrostichidem in synodum Florentinam, ex Pasíni Cod. Taurin. 


Synaxarium synodi Florentine, sive brevis narratio eorum qua in ea gesta sunt. 
Editorum Patroloyie Monitum in quo Defensio quinque capitum concilii Floren- 
(ini, que sub nomine Gennadii Scholarii prodierat, Josepho Methonensi asse- 


ritur. 


Expositio pro sancta et cecumenica synodo Florentina ; quod, legitime congregata 


est ; et Defensio quinque capitum que in Decreto ejus continentur, nempe : 
l. de processione Spiritus egnctis 2. xxt &zytnis et fermentato; 3. de purgetorio ; 


b. de fruitigite: :éabittor eps. i£ 7d ptindatu Papae. 


l'arisiis. — Ex typis J. P. MIGNE. 


923 


953 


939 
1023 
1095 
1101 


1107 


1109 





AAONIKOY. 


XAAKOKONAYAOY 


᾽ΑΘΗΝΑΙΟΥ 
ΑΠΟΔΕΙΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΔΕΚΑ. 


LAONICI CHALCOCOND Y L /E 


ATHENIENSIS 
HISTORIARUM LIBRI DECEM 


INTERPRETE CONRADO CLAUSERO TIGURINO. 


ACCEDUNT 


ANNALES SULTANORUM OTHMANIDARUM AB A. C. 1389 AD 1550, 
EX EDITIONE J. LEUNCLAVII, QUI ET SUPPLEMENTUM AB AN. 1550 AD 1588 
OSMANIDARUMQUE GENEALOGIAM ET PANDECTEN HISTORIE TURCICJE 
AD ILLUSTRANDOS ANNALES ADJECIT, 


(Parisiis e Typographia Regia. MDCL.) 


LECTORI. 


Editioni nove Laonici Chalcocondyle multum accessit , candide Lector : ton enimclam te 
est, eos qui priorem curarunt, vel inemendatis codicibus usos, vel operarum negligentia bene 


* De Laonico hzc leguntur in Bibliotheca Greca 
Fabricii : « Laonicus, sive, ut Simlero et aliis Ni- 
ceolaus (idem euim nomen est, ut Theophilus et 
Philotheus, Demonicus et Nicodemus) Chalcocon- 
dyles, Χαλχοχονδύλης (decurtato nomine, Chalcen- 
dyles à plerisque dictus) Atheniensis, clarus circa 


A. C. 1470. Nam ad annum 1490 vel olira perdu- . 


xisse 2etatem, nescio quo auctore Vossius scribit. 
Erzstat tradita ab eo Historia de origine atque re- 
bes Turcorum εἰ imperii Grecorum interitu libris X, 
ab a. C. 1298, za4ue Ottomanni I initiis ad 1469, 
sive imperium adultum Mohamedi secundi. Appen- 
dix brevis usque ad a. 1565 recentiorem auctorem 
agnoscit, et in editionibus quibusdam desideratur. 
Unde nec illius rationem habuit D. David Chy- 
trzeus, quiargumenta librorum decem Chalcocon- 
dyle exhibet in sua Chronologie. Laonicus ipse 
scriptor minime eontemnendus, uude in Vignolii 
Marvilii Miscellaneis Historico-litterariis, t. Ml, p. 
56, legas hoc de eo judicium : Comme on a joint 
Calcendyle, qui α traité l'Histore des Turcs, aux 


ParRoL. Ga, CLIX. 


IN 
EVA 


auteurs de la. Bysantine, om peut. assurer. qu'il ne 
les. déshonera pes de se trouver à leur suite. 1l α lc 
don de réveiller notre ettemtion, en nous donnant de 
la curiosité, εἰ de ne nous pas leisser dormir sur 
son livre. 


Laenici Chalcocondyla: editiones. 


« Latine ex versione Conradi Clauseri Tigurini 
Basil. 4556 fol. apud Oporin. Átque collata cun 
Philippi Gundelii (haud edita) versione, castigata- 
que a Clausero ipso et alio viro docto, ibid. 1502 
fol., ad Nicephori Gregorze Greco-Lat. calcem, ct 
Francof. 1568 fol, ad calcem editorum Latine Zo- 
nare, Nicetz ac Nicephori Gregore. Meutio apud 
Vossium etiam versionis quam molitus Dionysius 
Coroneus, professor regius Parisieusis, sed illa 
nunquam lucem vidit. 

€ Graece ei Latine. cum ejusdem  Clauseri ver- 
sione in tribus Hist. Bys. scriptoribus junctus Ni- 
cephoro Greg. εἰ Georgio Acrop. Genev. 1615, 
fol. ; atque iterum separatim, ex typograph. Rc- 


1 


-— τα ας ος 


T B — τος 4AONICI CHALCOCONDYLAR 12 


multa menua in eam irrepsisse. Hinc lacune plures, quas ex Regiis codicibus supplevimus : 
hinc pleraque corrupte edita, qua fidem meliorum codicum secuti, quantum potuit emendarvi- 
mus. Varias etiam lectiones e duobus manu scriptis codicibus excerptas in ora exhibemus, 
quibus interdum qua in priore editione ascripta& erant, confirmantur. Et utique tamen laudan- 
da eorum opera, qui primi Graca ex veteribus codicibus palatinis in. lucem protulerunt, 
que interpres non ediderat. Joannes Balthasar Baumbachius Grece εἰ Hebraee lingue 
professor Heidelbergensis studium el operam suam impenderat, ut emendate Laonicus edere- 
tur. Sed id librorum fatum esse videtur, ut in vitiosos codices fere incidant, qui primi Grecum 
vel Latinum auctorem publicant. .Et qui postea meliores nacti sunt codices, feliciores quidem 
sunt, minime autem ad rem litterariam juvandam proniores. De nomine ceroauctoris non con- 
venit :nam alii Chalcondylem alii Chalcocondylem appellant. Περία exemplaria XoYxoxavboi v» 
habent tam in libri-epigraphe, quam pag. CLX XXI; dut quo nomine censeri debeat certo definiri 
non possit propter codicum varietatem. Utro autem nomine eum indigitemus, multum labo- 
randum non est. 

Preterea nova quedam Grecosbarbara occurruntapud Laonicum et Ducum, quem e tenebris 
eruit eruditissimus vir 1smael Bullialdus. Ea nos Glossario adhibito explicuimus, non hinc 
inde auctorum locis emendicatis, sed fere ex libris hactenus ineditis prolatis : semper. eniin 
cure nobis (uit, ut e penu mere nostra depromeremus quod auctori, quem illustrandumsus- 
cepimus, inservire( ; εἰ certum est, si quando prodierit Lexicon Byzantinum, in quo vocabula, 
difficiliora ac Greco- Barbara, que in omnibus Historie Byzantine Scriptoribus occurrunt 
explicabuntur, posse nos accessione nova congeriem illam locupletare. Ea de re tamen penes 
eos, quorum opera Lezicon illud in lucem exibit, per me arbitrium esto. Verum quidem est, 
ex quo Historie Byzantine editioni preesse capi, de Lexico Byzantino edendo. cogitasse ; 
sed nolo viris doctissimis occasionemhanc de republica litterariabene merendipraripere. Glos- 
sarium hoc nostrum moz sequetur alterum ín Constantini Manassis Annales. in quo conseri- 
bendo eadem diligentia usus sum, qua in ceteris componendis. Interim hoc utere si tanti est, 
εί vale. 


ria Paris. 1650, fol., in qua editione preter varias — 4661, ibid. 1665, fol. Recherche sur llHlistoire de 
lectiones e duobus codicibus Regiis, e quibus — Chalcondile, et illustrations de la méme llistoire. 

Grieca passim emendata, et glossarium Caroli Αη- c dpse Laouicus, » inquit Bellarminus, De scri: 
ninalis Fabrotti JCii in Chalcocondylam et Ducam, — ptoribus Eccles. «non caret narrationibus falsis, quas 


aljuneti: sunt Annales sultanorum Otlianidarum, 
ab a. C. 1989 ad 1550, quos e Turcica lingua 
Germanice verterat. edideratque Joannes Gaudier 
dictus Spiegel, Lutiue vero traustulit et Francof. 
1596 fol.; vulgavit J. Leunclavius nobilis Angriva- 
rius, qui et Supplementum ab a. 1550 ad 1583, 
Osimanidarumque genealogiam et pandectem Hi- 
ειωτίῶ  Turcicz sive explicationem εἰ descriptio- 
nem variarum rerum nomiuuinque ad illustrandos 
Annales adjecit. Laonici Historiam tribus in codi- 
vibus Bavaricze bibliothiecg inanu exaratam exstare 
Grace, testatur Gretserus. Locum quo Germa- 
ai descriptio contineur ex libro secundq, p. 26, 
rece el Latine cum. notis exbibet Frelerus iuter 
eriptores. rerum Germanicarum. 

« Galiice Mie scriptor cuu commentario prodiit 
JMasio Vigenerio | interprete Paris. 1577, 1084, 6 ; 
ιο  Inonue Arti continuatione ad. a. C. 1612, 
.. id. 1612, 4030, 1630 ; et Mezenei, usque ad a. C. 


(1) Hiec unicuique libro preemisimus. 


temere credidit rerum nostrarum ignarus. » 

« Nonnulla. Laouici Chalcocondylas loca. repre- 
lheudit Jacobus Gaddius in Elogio historico οἱ t. 1l. 
De scripioribus non ecclesiasticis, p. 119, sq. atque 
Casp. farthius ad Claudian. p. 358. Caterum  fal- 
litur Henricus Warthonus V. C. qui in appendice 
ad Hist. litterariam doctissimi Cavci scribit Clalco- 
condylam prodiisse Latiue ex Clauseri. versione 
Paris, 155^. Preeter rem quoque in catalogo libro- 
rum à Joanue Oporino excusorum, qui Vitae ejus 
subjicitur, memorari videas Laonici libros Grace 
et Latine in. fol, editos ; nam Laine tantum illos 
Oporinus vulgavit, couquestus etiam in. pref, ad 
edit, posteriorem apni 1362, Greecum codicem sibi 
defuisse. llunc Laonicum propinquitate attigit De- 
metrius Chaleocondylas circa a. C. 1510, octoge- 
nario major defuncus Mediolani, de quo in Gram- 
Wialicis dicere me inemiui,. » FassiC. 


/ . 


13 m DE REBUS TURCICIS 115. 1. E 





-— 1. 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ IXTOPION ΠΡΩΤΗ. 


LAONICI GHALCOGONDYL JE 
ATHENIENSIS | 


HISTORIARUM 
DE 0BIGINE AC REUS GESTIS TURCORUM 


LIBER PRIMUS. 


Auctoris intentio et fides. Turcarum origo, familie ac duces 


ecipui septem, qui post Tar- 


taros languercentes, Asiam Minorem inter se partiti sunt. Ottomanni, et filii Orchanis, qui - 


Niceam 


ithynie cepit, e£ Amurathis I, qui Thracie partem occupatit, res. gesta. 


Καονίκῳ ΑἈθηναίῳ τῶν κατὰ τὸν βίον ol. à; ἐπὶ A — Laonicus Atheniensis, quie visu queque auditu 


θέαν τε xaX ἀχοὴν ἀφιγμένων ἐς ἱστορίαν ξυγγέ- 
Ύραπται τάδε * ὥστε δὴ τοῦτο χρέως ἐκτινύναι * τῇ 
φύσει ἅμα οἱόμενος, xai μηδὲν αὑτῶν ἀχλεῶς ἔχειν 
ἐς τοὺς ἐπιχιγνομένους, ξυνενεχθέντων, ὡς ἐμοὶ δο- 
χεῖ, οὑδαμῆ ἑλασσόνων τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην 
ποτὲ γενοµένων µνήµης ἀξίων ' τῆς τε Ἑλλήνων 
φημὶ τελεντῆς τὰ ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτῶν ἐπισνμθεδη- 
xóta, χαὶ Τούρχων ἐπὶ µέγα δυνάµεως, xat ἐπὶ µέ- 
ιστον τῶν πώποτε Ίδη ἀφικομένων. 'Ag' ὧν δὴ τὴν 
τοῦδε τοῦ βίου εὐδαιμονίαν ἐπὶ τἀαντία φερομένην 
ἐπιλεγόμενος, ἴσχειν αὐτῇ καὶ ἄλλοτε ἄλλως θέμις 
ἡγοῦμαι εἶναι, περὶ ἀμφοῖν τούτοιν μνήμην ποιεῖ- 
σθαι οὐκ ἀεικῇ, ξνγγραφὴν δὲ τήνδε ἀποδειχνύμε- 
vot, ἑπιμνηαόμεθα καὶ περὶ ἄλλων, τῶν κατὰ τὴν 
οἰχουμένην γενοµένων, οὐκ ἀμφὶ εόνὸς τὸν Ex' ἑμοῦ 
χρ΄νον, ol; τε αὑτὸς παρεγενόµην θεασάµενὰ;, καὶ 
τἆλλα ἁπό τε τοῦ εἰχότος, μάλιστα δὲ συµδαλ)όμο- 
νος, καὶ ὡς ἔτι παρὰ τῶν τὰ ἁμείνω φρονούντων 
ἐδόχουν πνθέσθαι περὶ αὐτῶν, ἀλλ' f$ ἂν εἰς µάλιατα" 
ἔχοι ὡς ἀσφαλέστατα ἐπὶ τὸ ἄμεινον ἀληθείας εἰρῃ” 
σθαι, μηδὲ ἐχεῖνό γε πἀνν ἐχφαύλως ἔχειν » ἡμῖν, 
à; Ἑλληνιχῇ φωνῆ ταῦτα διέξιµεν. Ἐπε ἢ Υετῶν 
Ἑλλήνων φωνὴ πολλαχη ἀνὰ τὴν οἰκουμένην διέ- 
σπαρται, xal Goyval; ἐγκαταμέμικται' xai χλέος 


percepit, cum adhuc in vivis foret, literarum monu- 
mentis mandare statait : partim quidem ut naturse 
gratiam debitam referret, partim vero quod puta- 
ret nibil non illorum memorabile visum iri poste- 
ris. Complectitur enim hoc opus (ut mea fert opi- 
nio) res gestas fama nequaquam minores illis, 
qua unquam in universo isto terrarum orbe con- 
tígisse memorantur. Duo autem continet : Grzco- 
rum requi interitum, et quse mala in ipsam redun- 
derunt; nec non Turcos, qui brevi in tanias 
ereverunt opes, ut opibus et potentia mortales 
€mnes qui unquam fuere, longo intervallo infra sc 
relinquant. Qui, quamvis nnnc rerum potiantur, 
et presentis 4 vit» felicitatem conturbent, et in 
diversum sbripiant : tamen censeo fore (ut et 
meura caleulum adjiciam) tempus que τος ipso- 
rum in contrarium vergaut. De utrisque tamen, 
Graecis pariter et Turcis, historiam contexere, non 
arbitror injucundum fore. Historiam autem istam 
conscribentes, faciemus mentionem οἱ sliorum 
αυ in orbe acciderunt ; nec tamen meo tempore, 
ut quibus interfuerim oculatus testis. C:xetera vero 
non secutus verisimiles conjecturas, nec ut acce- 
perim ab his qui magis sapere videbantur tra» 


Notule marginales. 
* AAONIKOY XAAKOKANAYTAOY ΙΣΤΟΡΙΑΙ TON ΑΓΑΡΗΝΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ, ΗΓΟΥΝ ΤΩΝ OTOY- 


ΜΛΝΩΝ. Sic in Μπο. 


! ἑκτ'ννύα: R. ut. incont.. !* ἂν 23:252. 


' ἔχον. 


15 LAONICI CHALCOCONDYL/E 1$ 


dam : verum, ut historie series tuto feratur, ea A μὲν αὑτῇ µέγα τὸ παραυτίχα, μεῖζον δὲ xà ὃς a$- 


adiucam, que quam proxime ad veritatem acces- 
serint. Nec nobis vitio vertatur, quod Grzca lin- 
gua operi isti adhibetur. Si quidem ea hodie per 
totum quasi orbem est dispersa, et nationibus 
omnibus fere imwista conspicitur : cujus gloria 


θις, ὁπότε δὴ ἀνὰ βασιλείαν οὗ φαύλην Ἕλλην τε 
αὐτὸς βασιλεὺς, xai ἐξ αὐτοῦ ἑσόμενοι βασιλεῖς, f 
6h καὶ οἱ τῶν Ἑλλήνων παῖδες ξυλλεγόμενοι, κατὰ 
σφῶν αὑτῶν ἔθιμα ὡς Ίδιστα μὲν σφίσιν αὗτοῖς, 
τοῖς δὲ ἄλλοις ὡς χράτιστα πολιτεύοιντο. 


cum sit excellens, excellentior tamen accedet, quando regno alicubi haud οοηίθιηθδηἁο przfuerit 
rex Graecus, et qui ex eo nascentur, reges, aut quando Grecorum filii in unum collecti, patrio 
more respublicas sibi quam jucuudissime administraverint, reliquis vero quatn potentissime impe- 


raverint. 

Gr:eci quidem, praeclaris facinoribus editis, quo 
pacto ingentem sibi pepererint gloriam, et quem- 
sdmodum inter cetera. etam in Europam Li- 
byamque venerint, Gangen Oceanumque adierint, 


cum ad ista loca processerint alii plurimi, quos B 


inter.Hercules, et ante hunc Dacchus Semeles fi- 
lius, praterea Laced:emonii et Athenienses, po- 
stea Macedonum rex, ejusque successores, et quo 
ordine singula hac gesta sunt, plurimi annalibus 
condiderunt. Graci antem pracipue hunc laborem 
sibi delegerunt, quia prie esteris tempore lon- 
giore durarunt, fortunamque virtute vacuam, nun- 
quam tamen moderatam plurimis generationibus 
obtinuerunt. His preterea per totum orbem pro- 
spero rerum successu utentibus, comperio Ássyrios, 
gentem antiquissimam, memoriam sui facientes 
longissimam, Asis imperium occupasse. Dein Me- 
des ad Asis» imperium subvectos, duce Sarbare 
(quem Justinus Arbactum et Arbacen vocat) Sar- 


Ἕλληνες μὲν οὖν ὅσα ἀποδειχνύμενοι ἔργα µε- 
γάλα τε xal περιφανῆ, ἐπὶ μέγα ἀφίχοντο κλέος 
χατά τε ἄλλα καὶ Εὐρώπην, καὶ δη xal λιδύην, 
ἐπὶ Γάγγην τε καὶ Ὥκεανὸν, καὶ ἐπὶ Καύκασον ἔτι 
ἐἑλαύνοντες ἐπὶ ταῦτα δὲ προεληλυθότων ἄλλων 
τε πολλῶν καὶ δὴ xat Ἡρακλέους, χαὶ ἔτι πρότερον 
τοῦ Διονύσου τοῦ Σεµέλης υἱέος, xal πρός γε ἔτι 
Λακεδαιμονίων xal Αθηναίων, μετὰ δὲ ταῦτα Ma- 
χεδόνων τοῦ βασιλέως, xal τὶν τούτου ὕστερον 
Ἠγεμονίαν ἑχόντων., πυλλοὶ πολλαχη ἕκαστα ὡς 
ἑγένοντο, ἄλλοι ἐπιμνησάμενοι xa! συνεγράφαντο. 
Ἕλληνες μὲν οὖν ταῦτα δ.επράττοντο, ἐπὶ πολὺ ὡς 
μάλιστα τοῦ χρόνου δ.αγενόµενοι καὶ ἐπὶ cvy.à; 
γενεὰς τύχην ἀρετῆς ἐἑνδεᾶ σχόντες ἁπανταχοῦ , 
ξύμμετρον δὲ οὐδαμοῦυ. Ἐπὶ τούτων τε γὰρ πολλα- 
y? ἀνὰ τὴν οἰκουμένην εὐδαιμονούντων, ᾿Ασσυρίους 
μὲν τὸ παλαιότατον ἑπυθόμεθα ἀχοῖῆς ἐπὶ τὸ µνή- 
µης µακρότατον ἀφικομένους, ἐπὶ τὴν τῆς Ασίας 
&pyhv προεληλυθέναι ' µετὰ ὃδ «αῦτα Μήδους ἐς 


damapalum Assyriori regem regtro.deturbantes. ϱ τοῦτο χαθισταµένους ἠγησαμένου Σαρδάρεω τοῦ 


Sed Asia monarchiam tandem amiserunt, victi a 
Cyro Persarum rege. Αι hinc Persarum reges adeo 
in immensum aucti sunt, ut. eliam in. Europam 
trajecerint. Deinde, haud multis szeeulis post, Ale- 
zxander Macedonum rez, erepta Persis Asie mo- 
narchia, Indis devictis, Europ Asimque parte 
haud pouitenda debellata, suis reliquit imperium. 
Exinde Romani cum essent nacti imperium iu 
orbe longe lateque maximum, tenentes fortunam 
virtuti 9 »quilibrem, commiserunt Romam Pon- 
tifici maximo, Ipsi vero ductu Czsaris transierunt 
in Thraciam (1) ; et in ea regione ubi Asiz pro- 
xima est, Byzantium urbem Graecam (que nunc 
Constantinopolis est), Thracie metropolim con- 
asiituentes, cum Persis, a quibus gravissime affli- 
gebantur, plurima proelia fecerunt. Greci autem 
ex eo tempore Romanis commisti, cum his ali- 
quanto plures numero essent, linguam suam pa- 
triosque mores ad linem usque constanter reti- 
Duerunt; nec lamen patrium nomen ipsis reman- 
sit, verum mutatum est, Nam Byzantii reges non 
amplius isiud nomen gesieverunt, sed inagna cum 
veneratione seipsos Romanos imperatores, el Cz- 
53:04, hec Graecorum reges, muncupaveruut, Ro- 


Σαρδαναπἀλου, ᾿Ασσυρίων βασιλέως, τὴν ἡγεμο- 
νίαν ἀφελομένου, ὕστερον ὑπὸ Περσῶν τὴν βασι- 
λείαν ἀπ; θαλεῖν, ἡγουμένου Κύρου τοῦ Καμθύσεω, 
xai Πέρσας τὸ ἀπὸ τοῦδε ἐπὶ μέγα χωρῆσαι δυνά- 
µεως, tá τε ἄλλα χα) ἐς Εὐρώπην δ.αβάντες. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ὕστερον οὐ πολλαῖς γενεαἰς ᾽Αλέξανδρον 
τὸν Φιλίππου Μακεδύνων βασιλέα, Πέρσα:; ἀφελό- 
μενον τὴν ἡγεμονίαν, καὶ ᾿]νδοὺς καταατρεφἀάμενον, 
καὶ Λιδύης μοῖραν οὐκ ὀλίγην, πρὸς δὲ xat Εὐρώπης, 
τοῖς μεθ) ἑαυτὸν βασιλείαν * χαταλιπεῖν,. Ἑς ὃ δὴ 
Ῥωμαίους ἐπὶ τὴν τῆς οἰκουμένης µεγίστην ἀρχῖν 
ἀφιχομένους, ἰσοτάλαντον ἔχοντας τύχην τῇ ἀρετῇ, 
ἐπιτρέψαντας Ῥώμην τῷ µεγίστῳ αὐτῶν ἀρχ:ερεῖ, 
καὶ διαθάντας à; θράχην ὑφηγουμένου ἐπὶ τάδε τοῦ 


D βασιλέως, xai θράκης ἐπὶ χώραν, Ἆτις ἐς τὴν 


'Acíav ἑγγυτάτω οἰχεῖται, Βυζάντιων "Ἑλληνίδα 
πόλιν, μητρόπολιν σφῶν ἁἀποδεικνύντας πρὸς Πέρ- 
σας, ὑφ ὧν ἀνήχεστα ἐπεπόνθεσαν, τὸν ἀγῶνα 
ποιεῖσθαι, "Ελληνάς τε τὸ ἀπὸ τοῦδε Ῥωμαίοις αὖ- 
τοῦ ἐπιμιγνύντας, γλῶτταν μὲν καὶ fn τὰ ἑαυτῶν, 
τῷ πολλῷ πλέονας 'Ῥωμαίων "Ἓλληνας αὐτοῦ ἐπι- 
χρατεῖν, διὰ τέλους φυλάξαι ' τοῦνημα μέντοι µηκνέτι 
χατὰ τὸ πάτριον χαλουµένους ἀλλάξασθαι * καὶ τοὺς 
γε βασιλείς Βυζαντίου ἐπὶ «b σφᾶς αὐιοὺς 'Po- 


Notule marginales. 


(4) Constantinus imperium ad Grocos. transfert. ann. 253. 


* τὴν βασιλ. 


η! 


DE REBUS TURCICIS 11. I. 


µαίων βασιλεῖς τε xal αὑτοκράτορας σεμυύνεσθαι A manos quidem accepimus, οἱ ipsorum ponti&cem 


ἀποχαλεῖν * Ἑλλήνων δὲ΄ βασιλεῖς οὐχέτι οὐδαμῆ 
ἀγιοῦν; Τοὺς μέντοι "Ponalou; ἐπνθόμεθα χαὶ ab- 
τῶν ἀρχιερέα τὸν µέχιστον,. οὐκ ὀλίγα tcd χατὰ 
τὴν θρησχείαν ἀπὸ πολλῶν ἑτῶν διενεχθέντας, δια- 
«χεχρίσθαι vá τε ἄλλα ἀφ᾽ Ἑλλήνων, καὶ δὴ xa 
βασιλέα ἐπιψηφιζομένους, ὁτὲ piv ἀπὸ Γαλατῶν, 
ὁτὶ δὲ ἀπὸ Γερμανῶν, ἐς τόνδε ἀεὶ τὸν χρόνον 
ἀποδειχνύναι, Διαπρεσδεύεσθαι δὲ dal πρὸς τοὺς 
Ἓλληνας οὐκ ἔστιν ὅτε διαλείποντας, ὥστε τὰ dq 
θρησχείαν σφίσι ξύμφωνά τε καὶ ξυνῳδὰ καταστῆ- 
σαι ἀλλήλοις, χατὰ ταυτὸ Εξυνιέντας. Καὶ μέντοι 
Ἕλληνας μὴ ἐθελῆσαι Ῥωμαίοις διὰ χρόνου συμ- 
φερομένοις τὰ πάτρια σφἰσι καθεστῶτα συγχέαι. Καὶ 

ἀπ} ταύτης δὴ τῆς διαφορᾶς αυχνούς τε τῶν Ἔσπε- 
fiov, καὶ δὴ xal Ἐνετοὺς, ἑνάγοντος ἐπὶ τάδε τοῦ 

Ῥωμαίων ἀρχιερέως στόλῳ στρατεύεσθαι μεγάλῳ ἐπὶ 
τοὺς Ἓλληνας, xal ἐπιόντας ἐς τὸ Βυζάντιον ἂφι- 
Χέσθαι, xai Βυζαντίου τὴν πόλιν χατὰ κράτος 
ἐλεῖν - βασιλέα τε Βνζαντίου καὶ Ἑλλήνων τοὺς 
ἀρίστους οἴχεσθαι διαδάντας ἐς τὴν "Aolav. "Agtxo- 
µένους δὲ ἀποδειχνύναι aplat Nixatav τὴν Ἑλληνίδα 
πόλιν, τὰ βασίλεια £v. αὐτῇ ποιουµένους. Μετὰ δὶ 
ταῦτα 0j πολλοῖς ἔτεσιν ὕστερον, ἁπολαδεῖν τε αὖθις 
Βυξάντιον, xpóga εἰσεληλυθότας ἐς τὴν πόλιν. Καὶ 
ἐς τὴν Εὐρώπην αὖ διαδάντας διαγενέσθαι ἐν ats] 
βἀσιλεύοντας. Βασιλέα 6k Ἑλλήνων μετὰ ταῦτα 
Ἰωάννην ἐπὶ ξυροῦ ἀκμῆς ἤδη αἰσθόμενον τὰ Ἕλ- 
λήνων πράγματα, λαθόντα τε τοὺς Βυζαντίου ἀρχιε- 
ρεῖς, xal Ἑλλήνων τοὺς ἑλλογίμους, διαπλεῦσαι 
ἀπιόντα Eq Ἱταλίαν, ἔς γε τὸν ἀπὸ Τούρχων ἔπηρ- 
τημένον οἱ Χίνδυνον ἐπιχουρίαν οἱόμενος οἴσεσθαι, 
ἣν ἐχείνοις τὰ χατὰ τὴν θρησχείαν ξυμδῇ. Γενόμε- 
νου δὲ ἐν Ἰταλίᾳ, xal κοινωνησάµενον τῷ Ῥωμαίων 
ἀρχιερεῖ τὴν περὶ τὴν θρησχείαν διαφορὰν, εἰς διά- 
λεδιν μέντοι χαταστῆναι πολυπραγμονοῦντας, τε- 
Ἰευτῶντα δὲ ξυμθῆναι αὐτῷ ἅμα τοῖς Ἕλλησι τὰ 
κατὰ τὴν διαφορὰν σφίσιν ξυνῳδὰ ἀποδειχνυμένους, 
καὶ τὴν διαφορὰν σφίσι διαλυοµένους. Ἐπικουρίας 
δὲ τυχόντα ἓν μέρει, ἁἀποχομίζεσθαι αὖθις ἐπὶ Bo- 
ζαντίου. Tou; μέντοι Ἓλληνας ἐπ) οἴχου γενοµέ- 
νους μὴ ἐμμεῖναι τοῖς ἓν ἹἸταλίᾳ xoi ἓν συνόδοις 
πεπραγµένοις, ἀξιοῦντας σφίσι μηδαμῆ εὐαγὶς 
εἶναι Ῥωμαίσις, ὡς δὴ μὴ αἴσια διισχυριζοµένοις, 
συντίθεσθαι τὸ παράπαν. Καὶ οὕτω διάφορα διὰ ὃ 
τέλους γενέσθαι Ἕλλησι τὰ πρὸς Ῥωμαίους. Ταῦ- 
τα μὲν ἓς τοσοῦτόν pot ἀἁποχρώντως ἔχοντα: ἔπιδε- 
δείχθω περί τε τῆς Ἑλλήνων βασιλείας, xal τῆς: 
ἐς Ῥωμαίους ἐχούσης διαφορᾶς. Ὡς δη οὑχ ὀρθῶς. 
τά Tt ἐς βασιλείαν, xat ἐς τοὔνομα : αὐτῷ προσηγο- 
psotto τούτοις. Παραγενόμενος μὲν οὖν αὐτὸς ἔγω- 
ΥΕ ἐπὶ τόνδε τὸν βίον, χατέλαδον "Ελληνάς τε xal 
Ἑλλήνων βασιλέα, ὑπό τε τῶν iv θράκη γενῶν- 
περῶτα, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ ὑπ αὐτῶν γε τῶν Bap-- 


maximum, cum longo tempore concertassent cum 
Grzcis, in Christianz religionis quibusdam articu- 
lis, tandem a Graecis defecisse. Romanum autem 
Crsarem nunc e Gallis, nunc e Germanis ellgene 
tes, legatos, nullam prorsus occasionem omitten- 
tes, miserunt ad Graecos, ut convenientes in 
unum, conciliumque concelebrantes, concordiam, 
quantum ad Christianam religionem attinet, inter 
sese conglutinarent. Át Grzci noluerunt (2), cum 
plurimis annis adversus Romanos contentiones 
movissent, patrium religionis suz& cultum pertur- 
bdári. Hac dissidii causa permoti Occidentalium 
plurimi, adjunctis etiam Venetis, pontifice πιατ]- 
mo sic instigante, decreverunt classe maxime ma- 


B gno proficisci adversus Grzecos. Appellentes igitur 


C 


Byzantium urbem, eam vi ceperunt. Rex autem 
Byzantius cum Grecorum optimatibus fugam 
iniens, contulit se in Asiam, Quo cum venissent, 
elegere Niceeam urbem Graecam, eamque regni 
sedem declararunt. Cum anni  ntercessissent 
pauci, Byzantium recuperarutt, eum quam mazi- 
me oceulte in eam se recepissent ($). Reversi igi- 
tar Byzantium, relicta Asia, regni gubern»cüla 
diu tenuerunt. Tandem Grecorum rex Joaunes, 
intelligens Grecorum res in summo periculo, 
quasi inter malleum et incudem, versari, assum- 
ptis Byzantii episcopis, neenon Graecorum doctis, 
conscendit navem, οἱ in Kaliam profectus est (4); 
existimans, si convenissent cum Romanis in nee 
gotio religionis, se hos auxiliares habiturum ad 
bellum jam haud dubie a Turcis imminens. Cum 
autem ad colloquium venisset cum pontifice Ro- 
mano Eugenio tum quarto, super religionis con- 
troversia, disputatio cum magna altercatione 
utrinque exorta est. Postremo eo res deducta est, 
ut Grzeci pariter et Romani in religionis A nego- 
tio consentirent, discordíaque omnis quam longis- 
sime submoveretur. Bex igitur. Grecorum auxilii 
a Homanis aliquantalum nactus, domum rediit, 
Greci reversi Byzantium, acta edocent eos, qui 


.domi manserant; qui quidem noluerunt stare bis 


D 


quz acta erant in Italiz synodis, putantes, sibi 
neutiquam fas esse, consensum prsestare Romanis 
nefaria asserentibus. Hinc perpetuo discordiam fo- 
visse Gracos in negotio religionis adversus Roma- 
mos constat. Hec quidem hactenus, quantum prs- 
senti historix conducere videtur, de Graecorum: 
regno, et continua horum dissensione adversus 
Romanos, dixisse sufficiat. Haque tum ipsorum: 
regnum, tum nomen mon recte appellatum est. 
Ευο igitur cunv attigissem hzc tempora, anim- 
alverti Grxeos, liorumque regnum primo sub* 
Thracibus exstitisse; postea reliquo regno a Dare 


Notul& rarginales. 


(2) Schisma Latinorum et Grecorum, 870. 
(3) Latini occupant imperium Cons!antinopoli- 


* xai οὕτω δὲ ὅ:αφ, διὰ τὸ 5. 


tanum 1900: Grzci recuperant 1285. 
(4) Anno 1438. 


19 LAONICI CHALCOZONDYL/E 


haris exutos, parvum quoddam regnum guber- Α θάρων τῆς ἄλλης ἀρχῆς ἀπεληλαμένους, ἀρχὴν την” 


nasse, videlicet Byzantinum : Byzantiique mariti- 
mam regionem inferiorem, Heracleam urbem 
usque, et juxta Euxinum Pontum maritimam re- 
gionem superiorem, usque ad urbem Mesembriam; 
preterea Peloponnesum omnem, extra tres aut 
quatuor Venetorum urbes, adhec Lemnum et 
Imbrum, insulasque ihi in mari /Egzo sitas. Ut 
autem singula hzc contigerint, ut Graecorum res 
paulatim interierint a Turcis accise, ut Turcorum 
re& usque incrementum sumpserint, ut iidem ad 
waximam pervenerint felicitatem usque ad ργᾶ- 
sens tempus, singula hec explicabimus, quam 
exactissime et verissime audivimus. 


δε βραχεῖάν τινα περιέπειν, Βνξάντιον, χαὶ Βνζαν- 
τίου τὴν χάτω παραλίαν ἄχρις Ἡραχλείας πόλεως, 
χατὰ δὶ Εὔξεινον πόντον «tbv ἄνω παραλίαν ὄἄχρι 
Μεσημθρίας πόλεως * Πελοπόννησόν τε αὖ ξύμπα- 
σαν, πλὴν ἢ τριῶν f] τεττάρων πόλεων τῶν Ἐνετῶν * 
ὡσαύτως Λῆμνον, Ἴμθρον xai νήσους τὰς αὑτοῦ 
ταύτῃ ἐν τῷ Αἰγαίῳ ᾠχημένας. "fc οὖν ἕχαστα 
ταῦτα ξυνέθη γενέσθαι, ὧς τὰ τῶν Ἑλλήνων πρἆγ- 
µατα χατὰ βραχὺ ἀπώλετο, φθειρόµενα ὑπὸ Τούρ- 
xtov, καὶ ὡς τὰ ἑχείνων μεγάλα ἐγένετο, ἐς μέγα 
ἀεὶ ἐς τόνδε τὸν χρόνον ἱόντα εὐδαιμονίας, ἔπιμνη- 
αόµεθα ἐπεξιόντες, ἐφ᾽ ὅσον δὴ ἓς «b. ἀκριδέστερον 
ἐπυθόμεθα. , 


Turcos ego nescio quodJnam antiquitus nomen B Τούρχους δὴ οὖν ἔγωγε οὐκ οἵδ' ὃ τι ἂν καλέταιµ: 


tenuisse dicam, ne a vero aberrare videar. Qui- 
dam putant eos a Scythis, quos Tartaros nominant, 
originem trahere: non malam secuti conjecturam, 
videlicet quod moribus haud multum inter se dif- 
lerant, linguaque utantur etiamnum nee multum 
dissimili. Aiunt enim, Scytbas septenis vicibus a 
Tamoi progressos, Asiam superiorem devastasse, 
Parthis ea tempestate rerum summa  potientibus : 
neenon Persarum, Medorum, Assyriorumque re- 
giones tenentibus. llinc peragrata quoque infe- 
riore Asia, Phrygiam, Lydiam, et Cappadociam 
ευὐο imperio adjecisse. Etiam nune videre est, ut 
fertur, plurimos istius generis homines ubique per 
Asiam dispersos, moribus et victus ratione refe- 


χατὰ τὸ παλαιὸν, ὥστε τἀληθοὺς μὴ διαμαρτεῖν * 
οἱ μὲν γὰρ Σκυθῶν ἀπογόνους τοὺς Τούρχους οἴονται 
εἶναι, ὀρθότερον δὴ σνµδαλλόμενοι περὶ αὐτῶν, διὰ 
tb ἐς ἤθη οὐ πολὺ διεστηκότα καθισταµένους, γλὠτ- 
«p σύνεγγυς µάλα διαχρΏσθαι ἔτι xal νῦν τῇ aoi. 
Σχύθας τε γάρ Φασι τὸ ἔόδομον ἤδη ἀπὸ Taváibo, 
ὠρμημένους, χαταστρέφεσθα: τὴν ἄνω ἸΑσίαν, Πάρ- 
θων «hv ἡγεμονίαν ἑχόντων, tf,» τε Περσῶν χώραν 
xai Μήδων, χαὶ ᾿Ασσυρίων. Μετὰ δὲ ταῦτα ἔπιχα- 
ταδάντας ἐς τὴν χάτω ᾿Ασίαν, ἐπὶ Φρνγίαν, Λυδίαν 
τε xai Καππαδοχίαν, τὰ ἐς τήνδε τὴν χώραν ὑπο» 
χείρια αφίαι ποιῄάασθαι. Καὶ νῦν ἔστιν ἰδεῖν ᾗλέ- 
γουσι πολλὰ τοῦ γένους τούτου πολλαχῆ τῆς ᾿Ασίας 
ἐπινεμόμενα, πρὸς Σχυθῶν τῶν Νομάδων ἤθη τε xat 


χουίεα Scythas Nomades (quos pastores sive ar- C δίαιταν εετραμµένην, οὐδαμῃ τῆς Ασίας ἔσχον 


wentarios non absurde dicas) nullibi in Asia cer- 
tas et fixas babentes sedes. llli et alía conjectura 
dueantur, qua confirmare nituntur, Turcos Scy- 
tarum esse progeniem, quod inferioris Αξία re- 
£ionem gentes ὃ Turcorum barbare incolant, 
Lydiam, Cariam, Phrygiam et Cappadociam, qui 
lingua οἱ reliquo quotidiana viue usu nibil discri- 
minis habere eognoscuntur a Scyihis agentibus in 
ea regione, qu: inter Tanaim et Sarmatiam ex- 
eurrit. Sunt qui existimant, Turcos e Partborum 
progenie descendere. Hos enim, eum perseculio- 
uem hostilem a Scythis vagis, qui Nomades di- 
cuntur a permutandis pabulis, pateszentur, in in- 
ferioris Asiz regionem contendisse constat, Cum- 
que οἱ ipsi vagi iucerlis sedibus mapalia sua plau- 
stris circeumferentes, eo loci vergarentur, per eas 
urbes csse disseminatos tandem, apparet. Exinde 
istud bominum genue contigit Turcos, quasi No- 
. mades, vocitari. Alii ex Turca, Persarum urbe 
maasgna et opulenta, hoc homihum genus pro- 
gressum esse, tradunt: ei himc profectos, Ásix 
inferioris regionem tandem in suam dilionem re- 
degisse totam perhibent. Sunt quibus magis pla- 
cat, Turcos ex Calesyria et Arabia, vel ες Scy- 
thia, in. istam regionem, habentes secum legisla- 
torem Homarem sive Omarem, delatos esse, Asiz- 


χαταφανῆ τὴ» διατριδἠν. * Káxelvy δὲ ἔτι συµδάλ- 
λονται ὡς Ασίας τὴν χάτω χώραν ἑἐνοιχοῦντα βάρ- 
6αρα ἔθνη Τούρχων, Λνδίαν, Kaplav, Φρυγίαν τε 
xai Καππαδοχίαν, Σχύθαις τὴν ἀπὸ Τανάῖδος ἐπὶ 
Σαρµατἰαν χώραν ἐπινεμομένους ὁμόγλωττά τὲ ἐστι 
xai ὁμόσχευα. Ἔνιοι δὲ ΙἸάρθων ἀπογόνους Τούρ- 
κους φασὶν εἶναι, Τούτους yàp ὑπὺ Σκυθῶν τῶν 
Νομάδων διωχοµένους, ἐς τὴν χάτω Ασίαν ir:x2- 
ταδῆναι, xai ἐς τὸ Νομαδιχώτερον ἀποχλίναντας 
σχεδασθΏναι ταύτῃ ἀνὰ τὰς πόλεις ' xal ἀπὸ τούτου 
ὡς δὴ Νομάδας Τούρχους τὸ Υένος τοῦτο χαλεῖσθαι. 
λλλοι δὲ φασὶν ἀπὸ Τούρχης τῶν Περσῶν πόλεως 
μεγάλης τε xal εὐδαίμονος προελθεῖν τε τὸ γένος 
διισχυρίζονται, καὶ εἰς τὴν κάτω χώραν τῆς "Acla 
ἁπαλλαττομένους σκεδασθῆναι ταύτῃ ἀνὰ τὴν 'Aclav 
ἐπιχατασχόντας thv χώραν. Εἰσὶ δὲ oi βούλονται 
Τούρχους ἀπὸ Συρίας μᾶλλον τῆς Κοίλης xat Ἄρα- 
6ίας 9j ànb Σχυθῶν, ἐπὶ τήνδε τὴν χώραν ἀφιχο- 
µένους μετὰ Ὁμάρεω τοῦ την νοµοθεσίαν διαδεξα- 
µένου, ἐπὶ τὴν τῆς Ασίας ἀρχὴν προεληλυθέναι * 
xai ταύτῃ αὐτοῦ καταλειφθέντας, ἐς τὸ Νομαδιχώ- 
τερον ἀποχλῖναι. Ὡς μὲν οὖν τούτων ἕχαστα ἔχει 
ἀληθείας, xai ἐφ᾽ & δέῃ τούτων χωροῦντας πυθέαθαι 
ἄμεινον, οὐκ ἔχω ξυµθαλέσθαι ὡς ἀσφαλέστατα * 
τοσόνδε μέντοι εἰρήσεται, ὡς; τοῖς ἀπὸ Σχυθῶν ye- 
νέσθαι τὴν ἀργὴν τούτοις διισχυρ:ζοµένοις ἔχοι ἄν 


Νοιυ] marginales. 


* χἀχεῖνοι δὲ ἔτι συμθὰλλοντες. WX. ub in cout. 


2] ΡΕ REBUS TURCICIS 118. I. 29 


τις συµφέρεσθαι ἄμτινον, διὰ τὸ Σκύθας τοὺς ἐν A que imperium tandem obiinuisse, viventes instar 


τῇ Εὐρώπῃ πρὺς ἕω ἔτι xaV vov. διαγενοµένους 
χατὰ τὴν ἀγορὰν χαλουμένην;' τῶν àv τῇ Ασία 
Τούρχων ἑἐπαῖειν οὗ χαλεπῶς' διαἰτῃ τε xal σχευῇ 
ἔτι xal νῦν τῇ αὐτῇ ἄμφω τὼ γένεε διαχρωµένους, 
διὰ τὸ Σχύθας ἐπικρατῆσαι ἁπανταχῆη τῆς Ασία».. 
Δηλοῖ δὲ καὶ τοὔνομα αὐτὸ, τὴν Νομαδιχὴν δίαιταν 
προηρηµένον, παὶ τὸν τα΄τῃ τοῦ βίου πλέον αὐτῷ 
πλιούμενον. Τὸ 65 γένος τοῦτο τοὺς Τούρχους μέγα 
τε ὃν xa) ἐπὶ πολὺ διηχον, ἓξ µο΄ρας ἐπίσταμαι 
διαχεχρίσθαι τεινὰς, ἄλλας τε δὴ καὶ Ὀγουζίων τὴν 
μοῖραν, γένος οὗ φαῦλον οὐδὲ ἁγεννές, "Amb τὀύτων 
δὲ τῶν Ὀγουξίων Ὑένεσθαι Ἰουδὀύζαλπα ἄνδρα 
ἐπιειχῆ τε, xal τῆς τῶν Ὀγουζίων µοίρας ἠγησά- 
µενον: Τοῦτον δὲ ἐπ ἀρετῇ εὐφημούμενον ἅπομνη- 
μονεύουσι, διχαιότατόν τε ἅμα Yeyovévat, καὶ τοῖς 
Ὀχγουζίοις διαιτητὴν καταστάντα, ἑλομένοις διχάσαι 
σφίσιν αὐτοῖς δίχην ἠντινοῦν, ὁπότε ἐπιδικάσοιτο- 
τοῖς προσιοῦσιν αὐτῷ ἁπαλλάστεσθαι ἀγαπῶντας 
ἕχατέρους, ol; ἂν ἐπιδικάδαιτο. Καὶ τοῦτό φασιν 
ἑνιδόντας αὐτῷ τοὺς Ὀγουξίους διαπραξαµένους 
πρὸς τὸν τῆς χώρας βασ.λεύοντα, ἐπιστῆσαι σφίσιν 
αὐτοῖς τὸν Ἰουδουσάλπην διχαστἠν. Μετὰ tb ταῦτα 
ἐκιτρέφαι αφᾶς αὐτῷ διαθεῖναι, ᾗ ἂν αὐτῷ δοχ»ίη 
ἐπὶ τὸ ἄμεινον, Μετὰ δὲ ταῦτα τὸν τούτου nalla 
Ὀγουζάλπην διαδεξάµενον τὴν ἀρχὴν τῆς Ὀγουξίων 
μοίρας, ἐπὶ τὸ τυραννιχώτερον ἐξηγήσασθαι, πρός 
τε τοὺς Ἕλληνας πολεμοῦντα χατὰ τὴν ᾿Ασίαν μέγα 
εὐδοχιμΏσαι. Ορθογρούλην δὲ ᾿Ὀγουζάλπεω παῖδα 
ὁραστ{ριόν τς E; τὰ πᾶντα γενόµενον, xal ἐπὶ πολέ- 
µους ἠγησάμενον, ἄλλῃ τε πολλαχη εὐδοχιμῆσαι, 
καὶ δὴ χαὶ πλοῖα ναυπηγησάµενον ἐπιλιστεύειν νη- 
σους, ἐπιπλέσντας ἓν τῷ Αἰγαίῳ, τῇ τε Ασία καὶ 
Εὐρώπῃ ἐπιχειμένας, xai τήν τε Εὐρώπην πορ- 
θοῦντα, vá τε ἄλλα xal ἐς Ταΐναρον ἐμθάντα ποτα- 
μὸν τὸν χατὰ thv Alvov, ἐπὶ πολὺ τοῦ ποταμοῦ σὺν 
ταῖς νανσὶ προελθεῖν. Λέγεται δὲ αὐτὸν xal ἄλλῃ 
τε πολλαχῆ τῆς Εὐρώπης ἀποδάσεις ποιῄσασθαι; 
xai ἐπὶ Πελοτόννησον ἀφιχόμενον, χαὶ ἐπὶ Εὔθοιαν 
xa Αττιχὴν, τὴν τε χώραν ὁῃῶσαι, χαὶ ἀνδράποδα 
ὡς αλεῖστα ἀπενεγχάμενον, μεγάλα κερδᾶναι. "Op- 
θαγρούλην δὲ τοῦτον μετὰ ταῦτα ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ τραπό- 
με»ὀν φασὶν ἐπὶ διαρπαγῇ τῆς περιοικίδος χώρας, 
ἐπεξιέναι «s xal ἀπὸ τούτου ὁρμώμενον, Ευναγεῖῥαί 


Nomadum. Άη autem commemorate sententiz 
singulae veritatem complectantur, aut cui earum 
quis accedere tuto ausit, nequeo quam tutissime et 
verissime pronuntiare. Mihi tamen probabilius vi- 
delur, assensum praestare illis qui Turcorum ori- 
ginem in Scythas referunt, cum manifestum sit, 
Scythis qui adhuc hodie in Europa Orientem versus 
etatem agunt, optime convenire cum Turcis in 
foro, emporiis, et commerciis. Victus el reliquus 
vite usus etiamnum utrisque par est, quia Scy- 
th: universe imperitaverunt Asiz. Idem etiam in- 
sinuat nomen Turcorum; significat enim hominem 
qui agrestiorem victus rationem sequitur instar 
Nomadum, et maximam vite partem im eo con- 
sumit. Genus lioc Turcorum cum esset. magnum, 
et in immensum auctum, conppertum habeo iu 
partes sive tribus. quasdam esse divisum: inter 
quas fuisse tribum Oguziorum, (5) hominum go- 
nus nec malum, nec imbelle. Ex his natus est 
Duzalpes, (6) vir zqui justique stadiosissimus, 
Oguziorum dux. Hunc accipio ob fortitudinem. 
suam plurimum ease laudatum, tanteque fuisse 
justitiae (Oguziis namque jus dieebat) ut litigantes 
ipsum eligerent arbitrum in re qualibet : sene 
tentiamque quam ferebat utraque pars [lota 
accipiebat. Hanc viri zquitatem deprehendentes 
Oguzii, impetrarunt, precibus fatigantes regionis 
istius regem (qui tum erat. Aladines nomine) , ut 
eum acciperent sibi judicem. Quod ubi contigit, 
semetipsos tradiderunt Duzalpi, ut G secum age» 
ret, secundum quod existimaret res Oguziorum 
optime habituras. Deinde cuim filius hujus uomine 
Oguzalpes (qui οἱ Aguzalpes) , iinperium Oguzio, 
rum tribus sibi vindicasset, ad tyrannidem aspira. 
vit : armaque infesta Gracis inferendo, brevi In: 
Ασία ad maximam claritatem accessit. Preterea 
Orthogules (7) Oguzalpis fllius, cum manu esaet 
promptissimus, armis multos populos lacessers. 
gloriam magnam ubique adeptus est : classem quo- 
que paravit, quà fretus hostili animo navigavit ad 
insulas in Agzo € regione Ásig Europeque sitas. 
Etiam Europam populatus est. Hinc navibus in 
flumen T:enarum juxta ZEnum urbem deductis (8), 


τε στράτευμα. xal ἐπιόντα, χαταστρέφεσθαι τούς ϱ ad multam fluminis partem processit. Ferunt. hune 


τε ὁμόρους Ἕλληνας, xai τοὺς ταύτῃ σφίσιν αὑτῶν 
περιοίχους, χαὶ τὸ ἀπὸ τοῦὺδς λῃϊζόμενον τοὺς δὲ 
ἐπισπομένους αὐτῷ ἓν βραχεῖ δη ὁλδίους ἀποδει- 
πνύναι, καὶ οὕτω δῃ συχνοὺς τῶν ομάδων briysvo- 
µένους αὐτῷ, συμτολεμῆσαί τε αὐτῷ ἅμα, καὶ συν- 
διενέγχαι τὸν πόλεμον ἐπὶ «οὓς ὀμόρους, χαὶ ταχὺ 
δὲ οὕτως ἐπὶ &pyliv παρεληλυθέναι οὐ φαύλην' διὰ 
δὴ ταῦτα καὶ παρὰ ᾽Αλαδίνῃ péya εὐδοκιμῆσαι. 
"Evo δὲ φασιν, Ὀγουνίων τὴν μοῖραν Πγουμένου 
Ὀρθογρούλεω, χωρία ἐῤυ μνὰ περὶ τὸν Ταῦρον χατα- 


et in aliisTocis irrupisse in Europam. Tandem in- 


. gressus Peloponnesum, Eubcam, et Atticam, fecit 


cladem maximam, regionibus: devastatis , rever- 
susque domum, przda, mancipiisque oneratus, j 
maximas hine sibi conflavit opes. Aiunt, Ortbugu-! 
Jem hunc in sia morantem, praedas ex finitimis. 
gentibus.egisse: rebusque pulchre suecedentibus, 
exercitum conscripsisse. Exereitu igitur satis va- 
lido munitus, finitimos Graecos domuit : reliquos 
deprzdatus est; et cum alii. metu perculsi impe- 


Notula marginales. 


(5) Al. Agutiorum. 
(6) AL. dudizilpes. 


(7) Al. Orthogrules, qui apud Jovium Zich vocata. 
(8,1298. 


3) LAONICI CHALCOCONDYL E £Á 


rium acciperent, brevi suis maximarum opum A λαθόντα, ἐπὶ τῖς ταύτῃ 6pópou χώρας χαταστροφῇ 


auctor fuit. Deinde cum quotidie Nomades plu- 
rimi ad ipsum confluerent, et in belli societatem 
adversus finitimos admitterentur, tandem mirum 
jn modum imperii sui pomoria promoverunt. Pro- 
pter res fortiter gestas etiam Aladins charus ac- 
ceptusque erat, Sunt qui litterarum Joonumentis 
scriptum reliquere, Ogusiorum tribum auspiciis 
ductuque Orthogulis loca. juxta Taurum munita 


ἐντεῦθεν ὠρμῆσθαι, xal τούς γε Ἑλλήνων περιοίχους 
ἄγειν, xai ἐπὶ µέγα χωρῆσαι δυνάµεως. Ὡς μὲν 
οὖν ἀρχῆν ἔσχε τούτοις τὰ πράγµατα, χαὶ ὡς ταύτῃ 
ἡ ἄλλῃ ἐγένετο, οὐκ ἂν οὕτω ῥᾳδίως εἰπεῖν ἔχοιμι, 
ὑπὸ πολλῶν μέντοι λεγόμενα. Ταῦτα δὲ ἐς τοσοῦτον 
ἐπιμνησάμενος παρίηµι. Ὡς δὲ Ὀτουμανίδας τῆς 
ὉὈτουζίων μοίρας ἐπὶ τήνδε ἀφίχοντο τὴν ἀρχὴν, 
ὧδε γενέσθαι ἐἑπυθόμην. 


occupasse, et hinc armis instructos procurrentes, finitimam regionem subjugasse : Grzcos ejus re- 
glonis accolas devicisse, suoque imperio maxima adjecisse incrementa. Qus: autem horum ab ini- 
tuo fuerit conditio, adhzce, verane sint an falsa qux de ipsis inodo exposuimus, non facile afüir- 
mare »usiin : quamvis plurimi scriptores ea commeimorarint ; proinde cum ea hactenus ab origine 
repetierim, nunc amplius de his verba facere supersedeo. Quantum vero attinet. ad Otomanidas, 
ex familia Oguziorum ortos, ut ad clarissimum hoc imperium evaserint, nunc explanare instituo. 


Vicus est juxta Mysiam, quem Sogutam incole B 


vocant, ubi est et fluvius ejusdem nominis, Vicus 
ille rerum omnium adfluentia pollet, remotus a 
mari Euxíno ducentis quinquaginta stadiis. Potest 
idem locus Itez vicus nominari. In hanc regionem 
eum Oguzli penetrassent, ibi aliquanto tempore ha- 
bitarunt. 7 Ottomanus autem (9), Orthogulis filius, 
Initio non adinedum secundis agebatur fortunse flati- 
bus. Proinde cum esset animo liberali et forti przedi- 
tus, animos eorum qui in vico agebant, opibus sibi 
conciliat, brevique sibi devotissimos habuit. Hinc 
eum ediis certarent continuis adversus Gracos, 
omnium assensu imperator declaratus est. Bello 
$taque adortus Graecos, qui in ea reglone habita- 
bant, non prius proelio excessit, quam cum omnes 


"Ἔστι Σογούτη παρὰ Μυσίαν χώμη οὕτω χαλους 
µένη εὐδαίμων, καὶ ποταμὸς παρ) αὑτῇ οὕτω xa- 
λούμενος. Διέχει δὲ ἀπὸ θαλάττης τῆς τοῦ Εὐδείνου 
πόντου σταδίους ὡσεὶ πεντήχοντα xal διακοσίους" 
χαλοῖτο ὃ ἂν αὕτη Ἱταίας xou». "Eg ταύτην δὲ 
τὴν χώραν ἀφικομένους τοὺς Ὀγουσίους ἑνοιχῆσαι 
ἐπί τινα χρόνον. Ὀτουμάνου δὲ «bv Ορθογρούλεω 
παΐδα, οὗ πάνυ τοι εὖ πράττοντα τὴν ἀρχὴν vs- 
νέσθαι τήν τε duyhv ἐλευθεριώτατον, xal τοὺς iv 
τῇ χώμῃ φιλοφρονούμενον Ex τῶν προσόντων ὡς olóv 
ς’ fv μάλιστα αὐτῷ τούς τε iv τῇ χώμῃ ἀνακτή- 
σασθαι. Ὥστε διαφορᾶς σφίσι πρὸς τοὺς Ἑλλήνων 
αὐτῶν περιοίχους γενομένης, ἡγεῖσθαι χελεύειν τοὺς 
ἐν τῇ πὀλει Ὀτουμάνον τὸν Ὀρθογρούλεω' xai µα- 
χεσάµενον, τρέφασθαί τε τοὺς ταύτῃ Ἕλληνας, 


sut cecidisset, aut fugasset. Hinc prospere succedentibus rebus, victorias plurimas Graecis ex- 


torsit. 


Cum autem fania nominis sui regiones plurimas C — Kal ἀπὸ τούτου ὁρμωμένους ἐπιπολὺ, ἐπεξελθεῖν 


Implevisset, etia apud Aladinam maxima gloria 
viguit, creatus ab ipso dux, cum undique praeclaris 
editis facinoribus res fortiter gessisset. Defuncto 
rege Aladina, discordia inter regni optimates 
exorta est. Orthogulus adbibitus in colloquium, 
eum inultum temporis deliberando esset absum- 
ptum, tandem ieto federe promlsit, se ipsis εἰ 
socium auriliarem fore, quocunque in militiam 
proficiscantur : hac tamen cenditione, ut quas- 
cunque regiones, conjunctis copiis, suo imperio 
adjunxerint, eas inter sese partiri vclint. Cum 
igitur, ut federe tenebatur, communi consensu 
viribusque communibus bella aggrederentur, tanta 
ipsios intcr omnes virtus emicuit, ut brevi pluri- 


ms opes acquireret, regnumque sibi pararet haud D 


aspernandum. Hi autern cum forent duces numero 
septein, initio regionem, quam tum armis subje- 
cerant, inter sese diviserunt : postea partitionem 
sorti committentes, Caramanmo obtigisse mediter- 
rageam Phryyiz, Ciliciam usque, et Philadelphiam. 
Sarchani sors addixit maritimam Ionlz regionem, 
qua Smyruam usque patet. Lydia usque ad Mysiam 
obvenit Calami, et filio suo Carasi. Bitbyniam au- 


τε τοὺς "EXÀnvae, xai παρὰ ᾽Αλαδίνῃ εὖ µάλα εὖὐ- 
φημούμενον µέγα εὐδοχιμῆσαι, ἐπὶ στρατηχίας τε 
χαθιστάµενον, καὶ ἕργα ἀποδειχνύμενον ἄξια λόγον. 
Τελευτήσαντος δὲ Λλαδίνθω βασιλέως, καὶ τῶν 
ἀρίστων αὐτοῦ ἓς διαφορὰν σφίαιν ἀφιχνουμένων, 
λέγεται ἀφικέσθαι ic λόγους αὐτοῖς, xal ἑχείνοις 
ἀλλήλοις, δυμμµαχίαν τε xal ὁμαιχμίαν ἐχείνοις 
συνΏέμενον, ξυµμθῆναι αὐτοῖς ὄρχια ποιησάµενον, 
ἐφ᾽ ᾧ ὁμοῦ πάντας κοινῇ συνδιαφἑρειν τὸν πόλεμον, 
καὶ χαταστρέφεσθαι τὴν χώραν, ὅσην ὃ' ἂν δύνωνται, 
ὅσην δ ἂν ὑπάγωνται, ἐπιελέσθαι, colat χατὰ τὰ 
χοινῆ σφίσιν αὑτοῖς δεδογµένα ' χαὶ οὕτω δὴ ἅμα 
ἐχείνοις ἑλαύνοντα χαταστρέψασθαι χώραν οὐκ ὁλί- 
Την, καὶ ἔργα ἀποδειχνύμενον μεγάλα, xal χρήματα 
συχνὰ ἐπιχτώμενον * ὥστε iv βραχεῖ ἐπὶ ἀρχὴν πα- 
ρεληλυθέναι οὗ φαύλην, Τούτους δὲ ἠἡγεμόνας ἑπτὰ 
γενοµένους, ὅσην ὑπηγάγοντο ἀρχὴν διανενεμἢσθαι 
μετὰ ταῦτα αφίσιν αὐτοῖς' λαχεῖν δὴ Καραμάνον 
τὴν µεσόγαιαν τῆς Φρυγίας ἄχρι Κιλιχίας xal δι- 
λαδελφίας * Σαρχάνην δὲ ἐντεῦθεν τὴν παρἀλιον τῆς 
Ἰωνίας χώραν, ἔστε ἐπὶ Σμύρνην ἐλθεῖν. τὰ δὲ 
Άυδίας ἔστε ἐπὶ Μνσίαν Καλάμην σὺν τῷ παιδὶ αἲ- 
τοῦ Kapacfj. Τὰ πρὸς "Ολυμπόν τε xai Βιθυνίαν 


Νοϊυ] marginales. 


(9) Circiter ann. 1500. 


25 DE REBUS TURCICIS LIB. I. | 26 
ἘὈτουμάνον λαχεῖν μετὰ Τεχίέω" τὰ δὲ πρὸς τὸν A tem cua his regionibus quze Olympum respiciunt, 


Εὔξεινον πόντον xai Παφλαγονίαν λαχεῖν τοὺς 
Αμούρεω παϊΐδας. Τὸν δὲ Κερμιανὸν οὐ τῶν ἑπτὰ 
τούτων Υγεγονέναι φασίν' ἀλλὰ βασιλέα πρόσθεν 
γενόµενον Κωνίου τῆς Καρίας πόλεως, ἐν f τὰ 
βασίλεια ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον διεγἑνετο. Τοῦ- 
τοις ἀπεληλαμένον ἐντεῦθεν ἐπὶ Ἰωνίαν ázà- 
ρας, xixel ἰδιωτεύοντα ἡσυχίαν ἄγειν. Ei μέντοι 
ἑπτὰ ἐτύγχανον ὄντες οἱ σύμπᾶσαν τήνδε χοινῇ 
ὑπαγόμενοι σρίσι τὴ» χώρα», 3 χωρὶς ὡς ἕχαστος, 
καὶ ᾗ ἄλλῳ ἄλλῃ Εξυνέδαινεν ἐπὶ τὴν αὐτοῦ ἀρχὴν 
παρεγένετο ἕχαστος, οὐκ ἂν δὴ οὕτω Ev δέοντι πο- 
λυπραγμονοίην. Σογούτην μέντοι ἑπίσταμαι χώµην, 
ὡς οἱ àv ἐχείνης Ὑενόμενοι ᾿Οτουμανίδων βασιλεῖς 
ἐτίμων τε ἐπὶ πλεῖστον ἐπιφοιτῶντες ταύτῃ τῇ 
χώμῃ, xai τοῖς ἑνοιχοῦσιν αὐτὴν ἀποδιδόασι γέρα τὰ 
νοµιζόµενα. "Amb ταύτης δὲ ἐπίσταμαι ἀχοῇ γενέ- 
σθαι Ὀτουμάνον τὸν Ὀρθογρούλεω παῖδα πρῶτον δὲ 
τοῦ γένους τούτου, ἄλλας t£ οἱ πόλεις ὑπαγόμενον 
iv τῇ 'Acía, ἓν δὲ 6h xaX Προῦσαν τὴν iv Μυσία 
πόλιν, xal τότε εὐδαίμονα παραατησάρενον, ὑτὸ 
λιμοῦ ἐχπολιορχῆσαι ἑλόντα τὴν πόλιν, καὶ ἐν αὐτῇ 
τὰ βασίλεια ποιησάµενον, xal ànb ταύτης ὁρμώμε- 
vov ἔργα μεγάλα τε xal περιφανῆ ἀποδειξάμενον, 
παϊδάς τε xaX ἀρχὴν οὗ φαύλην καταλιπόντα, τς- 
λευτῆσαι iv Προύσῃ. Τοῦτον δὲ ἴσμεν ἡμεῖς τοῦ 
Ὑένους τοῦδε τά τε ἄλλα ὡς οἷόν τε ἄριστα κχαθι- 
στάντα, καὶ τὴν ἀρχὴν ἐς τὸ ἑπιτηδειότατον αὑτῷ 
παταστησάµενον, τάξιν τε ἁἀρίστην ἀποδείξασθαι 
ἀμφ' αὐτὸν, fiv θύρας βασιλέως χαλοῦσι, xal ταύτῃ 
γε τῇ δυνάμει τὸ ἀπὸ τοῦδς δεδιτ-όµενον δέει τῷ 
ἁμφ' αὐτὸν, κατέχειν τοὺς ὑπὸ τὴν &pyhv αὐτοῦ 
ξύμπαντας iv. τάχει παραχενοµένους, ὅπη ἂν αὑτῷ 
δοχοίη, xal ἐπιτελοῦντας ἅτ ἂν ἐπιτάττοι ὁ βασι- 
λεὺς, xal ἐπὶ τὰ παραγγελλόµενα ὑπὸ τῶν βασιλέως 
θυρῶν κατὰ τἆχος ἱόντας. Τοῦτον δη οὖν ἐπυθό- 
µεθα γεννα:ὀτατόν τε ἐς τὰ πάντα γενόµενον, ταύτῃ 
τε ὡς ἐπὶ πλεῖστον νομισθῆναι δαιµόνιον χαταλι- 
πεῖν τε ἀπὸ τούτου τὴν ἐπωνυμίαν τοῖς &n' ἐχείνου 
γενοµένοις, Ὀτουμάνου πάϊῖδας ἔτι xai νῦν χαλεῖ- 
σθαι. Ἐπὶ τούτου βασιλεύοντος ὀχταχισχίλιοι Τούρ- 
χων ἐς τὴν Εὐρώπην δ.αθάντες περὶ Ἑλλήσποντον, 
xal kv Χεῤῥονήσῳ χατάσχόντες φρούριο» ἙἝλληνι- 
xbv, xai ἀπὸ τούτου ὁρμώμενοι, τήν τε θράχην ἐς 
Ἴστρον ἐλαύνοντες, ἑληῖζοντο τὴν χώραν ἔπιδρα- 
µόντες, τά τε πολλὰ διήρπαξον, xal ἀνδράποδα ὡς 
πὶ εἴστα ἑλόμενοι, ἐς τὴν ᾿Ασίαν διεδίδαζον, τούς 
τε Ἕλληνας xai Τριδαλλοὺς Ίγον xa ἔφερον. "Ev 
τούτῳ δὴ Σχυθῶν μοῖρα οὐχ ὀλίγη, ἀπὸ Σαρµατίας 
ἐπὶ τὸν Ἴστρον ἑλάσαντες, καὶ τόν γε Ἴστρον δια: 
όάντες, τούς τε Ῥούρχους kv. τῇ θράχῃ χκατέλαδον, 
xai μαχεσάµενοι ἑτρέφαντο, χαὶ πλὴν ὀλίγων τι- 
νῶν, διεχρήσαντο σύμπαντας ἀφειδέστατα. "Όσοι δὲ 
οὐκ ἑφθάρησαν, διασωθέντες ἐς τὴν Χεῤῥόνησον, 
χοντο. 

Τότε οὖν τὰ Ἑλλήνων πράγματα ἐἑταλαντεύετο 
ἐπ ἀμφότερα, διαφεροµένων σφίσι κατὰ τὴν Do- 


nactus est Otomanus cum Tecie. Paphilagoniam 
cuim his regionibus quaxe vergunt ad Euxinum poa- 
tum, acceperunt Amur:e filii, sic sorte partitionem 
regeute, Cerinianam dicunt nou'fuisse de numero 
scptem illorum ducum, verum imperasse Conio (10) 
Cariz urbi, in qua regia erat : tandem suo detur» 
batum regno, abiisse iu loni»m, sectatusque ibi 
vitam privatam, quietem aniplexus est. Λη septem 
illi duces adjunctis copiis, aut singuli per se, regio- 
nes istas subjecerint : prieterea ut alius in alterius 
successerit opes et regnum, non referre arbitror 
curiosius describere. lllud autem certum est, reges 
Otoinanidarum Sogutham vicum multum honorasse, 
cum eo frequenter accederent, reddeutes vici Ineo- 


B lis solemnia. ninnera. Accepi & praterea, Otoma- 


nu Ortliogulis filium primum generis hujus ex 
isto vico oriundum exstitisse : qui inde profeetus, - 
urbes Asi: cepit : et Prusam Mysizxe urbem opibus 
floreutem, faime expugnatam, regni sedem coniti- 
tuit. Postremo operibus multis fortiter et splendide 
peractis, relinquens liberos et regnum illustre, 
natura debitum exsolvit Prusse. Bic primus istius 
geueris optime qua ad regni salutem attinent, - 
disposuit. Et ut regnum sibi faceret quaui maxime 
firmum et opportunum, satelles aliegit, quos 
regis (11) Januas sive portas nuncupavit. Et eum 
jam omnibus propter istam potentiam fortuidini 
esset, subditos facile in imperio coniinuit, cum 
otmunes ad nutum, quandu vocarentur, praesto es- 
seut : et impigre ea quz Januz regis imperarent, 
obirent. Commemorant, Ortliogulem istum virum 
per owmnia exstilisse generosissimum : et cum 
propter res suas przeclare adinipistratas augustior 
homine, οἱ quasi divinus reputaretur, posteris 
reliquit insigue cognomentum, ut Otomanidz sive 
Otoman! fllii vocentur. ος regnante Turcorum 
octo millia trajeceruut in Europam per Bellespon- 
tium, captoque Grecorum prasidio Chersoneso 
imposito, perrexerunt in Thraciam, et ad [strum : 
incursionibusque plurimis factis, regionem istam 
vastarunt, el maximam linc reportarunt. predam. 
Mancipia, qu: erant plurima, jure belli capta, 
transmiserunt in Asiam. Grxcorum Triballorumque 


D (qui nunc Bulgari dicuntur) res agebantur fereban- 


turque. Ea tempestate Scythae. parva manu a Sar- 
malia prodeuntes, festinahait ad Lirum, Que 
transmísso, Turcos, quos eo loci deprehenderant, 
atroci proelio inito fuderunt : et propemodum om- 
nes, demptis paucis, necaverunt. Qui autem integri 
ex eo proelio abierant fuga, in Chersonesum delati, 
et hinc in Asiaimp transvecti, tandem ab Europa abs- 
tinuerunt. 


ἐς τὴν ᾿Ασίαν αὖθις διαθάντες, οὐκέτι πάλιν ἀφί- 


Eodem tempore Graecorum res ancipiti frueban- 
tur fortuna, cum ntestinis discordii agitareutur 


Νοίυ] marginales. 


(10) Iconium οἱ, nunc Congiun. 


(UJ) Regis Janux, custodes corporis, Janizari. 


P 


21 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


28 


propter Byzantii regnum, reges ambo, avus et 4 ζαντίου βααιλείαν, ἀμφοῖν βασιλέοιν τοῖν ᾿Ἀνδρονί- 


nepos Andronici, ex familia Palwologorum orti. 
Cum autem seditionibus jactarentur, quidam hune, 
pars illum sequebantur. Ex quo effectum est, ut 
planissime res ipsorum interieriut. Priori eoim 
Andronico natus est fllius, cui nomen inditum 
Michael, qui fato functus est, antequam ad regnum 
promoveri possel, Post hujus morteu Andronicus 
&lius, cum avus senio confectus foret, ad regis 
dignitatis culmen conscendere gestiens, inimicitias 
ex aperto eum avo suscepit. Cum autem esset im- 
pudentior et prafractior, quam ut meliora consu- 
lenti pareret, Gracos in ϐ yravissima discrimina 
adduxit. Accersit enim Triballos, Greecorumque 
optimates in regni curam adhibitos sihi concilians, 
«(fecit ut neino amplius Grecorum Europa accessu 
Turcos prohiberet. Tunc temporis capta est Prusa 
(14), quam fame domitam in ditionem) redegit 
Otmanus. In potestatem — venerunt οἱ alia. Asize 
eppida (13), unde maxima Turcis per universam 
Aslun accessit potentia : transgressique in Euro- 
pam, Thraciam gravissime afllixerun!, Chatites (14) 
autem, qui a Grxeis in. preesidium, quod Cherso- 
iesou tulabatur, erat. compulsus, vocavit Turcos 
ex Asia, et Griecos accedentes fortíter sustinuit ; 
neo non ad multan: Thracis regionem progressus, 
predas agebat. Adductis vero duce Triballorum, 
et iis qui modo ab ltalia advenerant, presidium 
Chersonesi terra marique oppugnari coeptum est. 


χοεν, τοῦ τε πάππωυ xal ὑϊδοῦ τῶν Παλαιολόγω». 
"Eo" ὧν δὲ ἐς διαφορὰν σφίσιν ἀφικομένων, of τε 
Ἕλληνες πρὸς ἕκα-έρους διέστησαν, xa αὐτοῖς τὰ 
πράγµατα ἤδη πάµπαν ἑἐφθείρετο. Τῷ γὰρ πρὠτῳ 
ἸΑνδρονίχῳ ἐγεγόνει παῖς Μιχαῖλσς ὃς ἱτελεύτησε 
πρὶ» 3) ἐς τὴν βασιλείαν ἐλθεῖν. Mezà δὲ τὴν ἐκείνου 
τελευτὴν ᾿Ανδρόνιχος 6 malc αὐτοῦ, γεγηραχότι Ίδη 
τῷ πάππῳ ἀξιῶν αὐτὸς ἔχειν τὴν βασιλείαν χαῦί- 
στατο ἐς διαφορὰν, αὐθᾳδέσιερος ὧν, f| ὥστε πείθε- 
σθαι, xal πράγµατα παρεῖχεν ἀνήνντα. Too, τα 
Τριδαλλοὺς ἐπαγόμενος, χαὶ Ἑλλήνων τοὺς ἀρί- 
στους ol προσεταεριζόµενος ἐς τὴν βασιλείαν, ὡς 
διὰ ταῦτα μηδὲ ἐξεῖναι αὑτοῖς τοπαράπαν τοὺς 
Τούρχονς ἐς τὴν Εδρώπην διαδάντας ἀμύνεσθαι. 
Ka0* ὃν δη χρόνον f, τε Προῦσα Σξεπολιορχήθη λιμῷ 
ἁλοῦσα ὑπὸ Ὀτουμάνου, xal ἄλλαι κατὰ τὴν Ασίαν 
πόλεις οὐκ ὀλίγαι ἑάλωσαν. Ὅθεν of τε Τοῦρχοι ἐπὶ 
μέγα ἑχώρουν δυνάµεως κατὰ τὴν ᾽Λλαίαν, χαὶ ἐς 
τὴν Εὐρώπην διαθάντες, καχῶς ἑποίωυν «hv θρᾷ- 
xq» * ἄλλοι τε οὐκ ὀλίγοι, καὶ 63 καὶ Χαλίλης ὃς δὲ 
ἐς τὸ χατὰ «hv Χεῤῥόνησον φρούριον ὑπὸ Ελλήνων: 
συνελαθεὶς μετεπέµπετο Τούρχους ἀπὸ τῆς Ασίας, 
καὶ τόν «& βασιλέα ἑπιόντα ἡμύνατο, καὶ ἐπὶ πολὺ 
ἐξελαύνων τῆς θράχης ἑληΐζετο. Ὁπύτε δη ἐπαγό- 
µενος τόν τε Τριδαλλῶν ἡγεμόνα, καὶ τοὺς ἀπὸ Ἴτα- 
Aag, τό τε φρούριον ἐξεπολιόρχησε κατ ἥπειρον 
xoi κατὰ θάλατταν. Οἱ μὲν οὖν Τοῦρχοι ἔλαθον' 
δρασμῷ ἐπιχειρήσαντες ἐς τὴν ᾿Ασίαν νυχτὸς δια- 


At Turci cuin viribus nequaquam pugnarent pa- C θάντες. ἀνωμάλως μὲν Ec τε τὰ ἄλλα σφίσιν ἔχοντες 


ribus, nocle inteupesta profugerunt in Asiam 
insciis hostibus. Verumtamen Grzci parum benigne 
Aractatunt vrausfugas Turcorum duces et Azatipam, 
«190 sibi majore benevolentia devincerent eos quos 
eb Italia et Taracone asciverant, ut. suppetias fer- 
vent contra Turcorum regem Orchaneni, qui exer- 
zitum Philadelphiz admoverat, Praterea ad occu- 
tandum Calliopotis (quse et Callipolis) presidium 
in Chersoneso, Taraconenses et [tali, additis A7a- 
tina et czeteris Turcorum trausfugis, urbem aggredi 
nitebantur (15). Ut autem inceptum eorum pate- 
factum est oppidanis (nam a quodam Grzcis, qui 
in ea urbe erant, significatum est) per Thraciam, 
ab urbe digressi, ibaut. Profecti preter Rhodopen, 
venerunt Cassandriam, antiquitus Pyduam dictam. 
Tearei, qui comitabantur Azatinam, venerunt ad 
Triballorum regem. At bi qui coufugerant in 
Asium, bellum redintegrare voleutes, et itinere pe- 
desiri in. Cbersoneson reversi, cogitabaut quoquo 
sedo possent redire in Aslam. Etiam quibusdam 
in locis federa cum Gracis conglutinarunt. Cum 
autem Graci iis insidias tenderent, volentes eos 
cpere, fuga evaserunt in presidium. Chersonesi, 
et denuo Grzcis plurima iuferebant damna. 


οὗτοι o! βασιλεῖς, καὶ αὐτομόλοις Τούρχων ἠἡγεμόσε, 

* τε ᾽Αζατίνῃ xol ἄλλοι:, οὗ χαλῶς ἐχρήσαντο. 

"(ovt ἐπιτηδείως ἔχειν σφίσιν τούς τε ἀπὸ Tapaxu- 

vo; xai Ἰταλίας, οὓς δὲ µετεπέµπετο ἐπὶ τῶν 
Τούρχων βασιλέα Ὀρχάνην, ὃς Φιλαδέλφειαν ino- 

λιόρχει, xai ἐς τὴν ἐπὶ τῇ Χεῤῥονήσῳ φυλαχὴν τῆς 

Καλλιουπόλεως. Οὗτοι μὲν οὖν οἱ Ταραχῶνες, καὶ 

οἱ ànb Ἰταλίας tg τὴν Καλλιουπόλεως φυλαχὴν 

τεταγμένοι τοῖς μετὰ ᾽Αζατίνεω αὑτομόλοις χρησά- 

µενοι Τούργχοις, αυνεστήσαντο ἀλλήλοις, ὡς τῇ πόλει 

ἐπιθησόμενοι, xaX ἐπειδὴ ἔγνωσαν χατάδηλοι ὄντες, 

ἐμηνύθη γὰρ ὑπ᾿ αὐτῶν τινος τοῖς Ἕλλησι, διὰ τῆς 

Θράχης ἴεντο" xal τὴν Ῥοδόπην διαδάντες, ἀφί- 
χοντο ἐς Κασσάνδρειαν, Πύδναν ' τὸ πάλαι xalou- 

μένην. Ἐντεῦθεν δὲ τῶν μὲν ᾽Αζατίνεω Τούρχων 
ὅσοι παρῆσαν, ἀφίχοντο ἐς τῶν Τριδαλλῶν βασιλέα, 

οἱ δὲ ἀπὸ τῆς Ασίας τὸ ἔμπαλιν γενόμενοι ζεντο 
πεζοὶ ἐπὶ τὴν Χεῤῥόνησον, αὖθις ἓν vip ἔχοντες 

διῳ ἂν δύναιντο τρόπῳ ἐς τὴν ᾿Ασίαν διαθῆνα.. Καί 
πη xal σπονδὰς τοῖς "Ἓλλησι ποιησάµενοι, ὡς ἔπε- 
θούλευον αὐτοὺς οἱ Ἕλληνες ἐλεῖν βονλόμενοι, Ez τι 
φρούριον τὸ χατὰ τὴν Χεῤῥόνησον διξσώξοντο. Ka! 

οὗτοι αὖθις χαχῶς ἑποίουν τοὺς Ἓλληνας, 


Ν 


Νοιυ]ῶ marginales. 


(19) Prusa capta 1505. 
(15 1517. 
(141 AL. Chaliles : Chalela. liabet Gregoras ; a ρα” 


siris Hali Ποια, 
(45) VideGregoram, lib. vn. 


! 0ἶμαι 107/82:av. Et sic legendum mone: Theophil, Frid Tafel in « Thessalonica, » p. 51 (Berol. 1839). 


2c DE REBUS TURCICIS LIB. I. 30 


Οἱ μέντοι ἀπὸ Ἑσπέρας v: xal Ἰταλίας ἄνδρες, A 


διὰ Μακεδονίας τε x3Y θετταλίας ἐς Βοιωτίαν ἀφι- 
χόµενοι, χατέσχον αὐτὴν, xal τὰ; θίδας ἵνδραπο- 
δίσαντο ἀφροσύνη τοῦ ἠγεμόνος, ὃς δεδιώς τε αὖ- 
τοὺς, xal ὑκολογιζόμενος, ἑπῄτι ὡς ἀναρπασόμενος. 
Οὗτοι μὲν οὗ» ταφρεύσαντες τὸ χωρίον, xax ὕδιωρ 
ἐς αὐτὸ ἐμθαλόντες, ἐπὶ πολὺ ἄδατον τοῖς ἐππεῦσιν 
ἐποιίσαντο τὸ χωρίον. Οἱ μὲν οὖν ἰππεῖς οἱ μετὰ 
του ἠγεµόνος ἔθεον δρύμῳ ἐπὶ τοὺς Ἑσπερίους ὡς 
ἀναρπασόμενοι ' ἑμδάντες δὲ ἐς τὸ χωρίον, χαλε- 
πως ἐχρήσᾶντο σφίσιν αὐτοῖς. οἱ 6b Ταρακῶνες 
χαταπέλταις τε xal τόξοις βάλλοντες χα) ἀκοντίοις, 
τοὺς π.λλοὺς τῶν Βοιωτῶν αὐτοῦ ταύτῃ διεχρλ- 
σαντο. Ὕστερον δὲ ἐπὶ την πόλιν ἑλθέντες αὗτο- 
6otl τε τὴν πόλιν εἶλον, καὶ Ίνδραποδίσαντο. Οὗτοι 
μὲν οὔν ὕστερον ἐς Ἰταλίαν περαιούµενοι, ἐπ᾽ οἴχου 
ἑτράποντο ἕχαστος, Ἕλληνες δὲ μετὰ Ανδρονίκου 
τοῦ βασιλέως, xal τοῖς ἀπὸ Τούρχων αὐτομόλοις, 
καὶ τοῖς ἀπὸ Ἰταλίας xaxa χρησάµενοι, οὐχ ὅπως 
οὖδὲν εὕραντο ἐπιτήδειον, ἀλλὰ καὶ πολεµίους σφἰ- 
σιν ἔχοντες τούτους, ἐπὶ τὸ τοὺς σφῶν εὐγενεῖς 0s- 
ῥραπεύειν µόνον Ἑραπόμενοι, τῆς τε ἀρχῆς εἰσόδους 
χατανηλισχον, καὶ οὔτε στράτευµα συνέλεγον, οὔτε 
ξένους μισθωεάμενοι, xai τοὺς πολεµίους ἐπιόντα: 
σφίσι τιμωρεῖν ἡἠδούλοντο. Ἐπάνειμι δὲ ἐπ Σχεῖνό 
τοῦ λόγου, ἔθεν pot ἑξέλιπε. 

militibus conduetis, cum etiam negligerent hostes 
revertor. 

Ὁτουμάνος μὲν οὖν Ορθογρούλεω, τὰ κλέω τῆς 
τὴν ᾿Ασίαν Ἑλλήνων χώρας χαταστρεφάµενος, ἓς 
Νίκαιάν τε ἑσέδαλε, xal ἐς Φιλαδέλφειαν. 00 μέντοι 
Υε εΏε τὸ ἄστυ. Καὶ πρὸς Τούρχους τοὺς μετὰ Ὁ - 
μούρεω διενεχθεὶς ἐπολέμησεν.Αρξας δὲ iv Προύσῃ, 
kv f, τὰ βασίλεια ἑπεποίητό ol, ἐτελεύτησε, χατα- 
λιπὼν παῖδας xal χώραν οὗ φαύλην, καὶ στρατὺν οὐχ 
ἁγεννη. 

Τελευτῄήσαντος δὲ ᾿Ὀτουμάνου ὁ νεώτερος τῶν 
παἰΐδων αὐτοῦ γενόμενος, τοὺς ὅτι ἐγγύτατα παρὰ 
τῷ πατρὶ διαιτωµένους, ὡς οἷόν «' ἣν αὐτῷ &va- 
πτώμενος, ἐπιτηδείους τε αὐτῷ εἶχε, xal ἐς τὰ μά- 
λιστα σννῄθεις. ᾽Απὸ τούτων 6h, ἐπεί τε τάχιστα 
ἐπύθετο τελευτῆσαι ᾿Ὀτουμάνον ὄντα ἤδη fj φασιν 
ἐπὶ γῆραος οὐδῷ, ἀποφυγεῖν μὲν αὐτίκα τοὺς ἁδελ- 
σοὺς ἐκποδὼν γενόµενον ἐπὶ "Όλυμπον τῆς Μυσίας 
ὄρος * δια πορευόμενον δὲ κατὰ τὴν ὁδὸν, περιτυχεῖν 
ἵππων φορθῇ ταύτῃ που τῆς χώρας ἐπινεμομένῃ, 
χαὶ διανεῖμαι ταύτην ἀνδράσι τοῖς ἀπὸ τοῦ ὄρους 
ἐπ᾽ αὐτὸν συλλεγοµένοις, καὶ ἐπικαταθχίνοντα ἐς «b 
πεδίον, ἐπιτρέπειν αὐτοῖς διαρπάζειν ὅσα Υ ἂν 
τούτοις προσχωροίη * ὁρμώμενον δὶ ταύτῃ ἀπὸ τοῦ 
ὄρους, ἄγειν xa φέρειν τὴν πόλιν. Τῶν 6k ἁδελφῶν 
αὗὑτοῦ αφίσι) ἀλλήλοις διαπολεμούντων τε, xal ἁμφὶ 
τοὺς οἰχείους ἑχόντων πολέμους, ἐς ὃ 65 xat οὐκ ὁλ[- 
Twv τῶν ἀπὸ τῆς πόλεως, χα) ἀμφοῖν τὼ ἀδελφὼ ἐπι- 
γενοµένω αὐτῷ, ἐπικαταθῆναί τε ἐς τὸ πεδίον, καὶ 
b; πόλεµον χαθιστάµεναν, τοῖς ἁδελφοῖς οὖσι διΠ- 


Itali et Hispani (16), lustrata Macedonia et Thes- 
salia, cum ingressi essent fines Boeoti:e, eam re- 
gionem oecuparunt. Thebas quoque diripuerunt, 
cujus direptionis causa exstitit ducis impruden- 
tia, qui cum timidos οἱ imbelles crederet hos, 
qaasi omnes in suam potestatem redacturus, fe- 
rox eos adoriebatur. At Itali et Hesperii, locum 
illum fodientes, εξ aquam multam in fossas ad- 
mittentes, effecerunt ut locus ille equestri pugna 
minus 10 esset opportunus. Dax igitur, magnu e- 
quitatu in. illos irrumpens, quasi prin:o impetu 
hos:es devicturus, in maximum periculum cum 
&uis procipitatus eát, cam equi solo coliererent 
instabili. Taraconenses sive Hispani ingerentes 
tragulas et sagittas, torquentesque missilia, phw- . 
rios Bootorum eo loci neci dederunt : hinc ad- 
versus urbem profecti, captam deprzdaii sunt : 
qui tandem redeuntes in Italiam, domos remearunt. 
Graci eum rege suo Androuico, cum parum derz- 
ἵτο Turcos transfugas, nee non eos. qui ab Italia 
ferendi . auxilii gratia advenerant, fovissent, pre- 
ter opinionem etiam hos sibi inimicos ex amicis 
et auxiliaribus fecere. Grxcorum autem nobiles 
cum profusioribus largitionibus in se converte- 
rent reguli, regni reditus universos exhauserunt, 
nullo interim exeteitu eomparato, nec peregtini$ 


suis finibus arcere, None unde digressus stim, 


Ottomanus, Orthogulis (lius, subacta Grecorum 
Asiaw, incoleutiam regione pene universa, irruit 
in Niezam et Philadelphiam, quam haud tamen 
sus ditioni admovit. Turcos quoque qui Homu- 
ren sequebautur, inimicitiis permotus bello petlit. 
Regnans autem Prusz, quz regui scdes erat, ex- 
spiravit, relictis liberis, et regione amplissima et. 
exercitu forti. . 

Defuncto Ottomano (17), filius ejus natu minl- 
mus ex tribus, Orclanes nomine, przoccupaiis 
animis eorum qui In arctissiinam patris admitte- 
bantur amicitiam, eos sibi familiares et quam ma-- 
xime opportunos tenuit. Ex quibus quamprimum 
accepit, Ottomanum jam (ut ferunt) in senectutis: 
limine constitutum, obiisse mortem, fratres illico 
fugiens, proripuit se ad Olympum Mysia: montem. 
Cum iter faceret, incidit in multa equorum ar- 


D menta, quz partitor in viros, qui ad se in men- 


tem concurrerant. Descendentes autem de inonte 
in loca subjecta, potestatem ipsis rapiendi dedit 
quzcunque nacti fuissent, Etiam urbem, cum ad- 
luc versaretur in Olympo, expugnatam diripult. 
Fratribus autem suis intestino bello ardentibus, 
et utrumque maxima parte hominum frequen- 
tante, cum accepisset eos longo intervallo a se 
divisos castra posuisse, cum suis de monte dis- 
cedens, singulos seorsim aggreditur, ínterem- 
ptisque victisque ambobus fratribus suis, ipsius ad 


Notule marginales. 


(16) Itali Catalani, 15092, 


(17) Anno 1550. 


al LAONICI. CHALCOCONDYL £ 32 
regiam dignitatem emersit. Ego autem experi- A ρηµένοις, καὶ ἂνὰ αέρος Exact ong στρατοπεδευόµέ- 


mentis cognovi, Turcos non in hunc modum sen- 
tire de fratribus istis: verum ita evenisse ferunt 
sub Oguziorum ducibus. Orchanes ubi regni ad- 
winiatrationem suscepit, universam Lydiam ün- 
perio suo addidit, 11 Graisque in Asia moran- 
tibus bellum indixit, plurimaque Grzecorum oppi- 
da in ditionem accerpit eo tempore. quo Byzautii 
reges et Triballi in Thracia, et Mysii inaximo fla- 
grabant. inter sese bello. Posthzec in Cappadociam 
be.lum transtulit : subactiaque oppidulis quibus- 
dam, exercitus ad Niceam Bithynia urbem movit, 
eamque oppuguare cepit. Ut vero nuntiatum est 
Graecorum regi, Niceam obsideri, et oppidanos, 
nisi propere auxilium mittatur, ad barbarum defe- 
ciuros : conscribit exercitum, et regni curs se 
immiscens, videbatur non meglecturus Niczain, 
verum fortier defensurus, non tam barbari odio 
etimulatus, quam sollicitus ne tantam urbem a- 
milteret. Hic igitur, quemadmodum et alii multi 
fecerunt, regiam dignitatem aspernatus est, quam- 
vis Niceam de manu hostium sese vindicaturum 
afürmaret : verum Grecos adversus avum inci- 
iaus, rerum; novarum avidus, Michaelem Mysio- 
rum ducem in belli societatem recipiens, cum ipso 
affiiitatem junzit, in matrimepium ei collocans 
s$uAR) sOroren, cum jam apte duxissel sororem 
Triballorum regis. 


wp µαγέσασθαι xal περιγενόµενον ἀνελεῖν ἄμφω τὼ 
ἀδελφὼ, xat οὕτω thv βασιλείαν παραλαθεῖν. Τοῦτο 
δὲ ἔγωγε ἀναπυνθανόμενος , εὗρον, οὗ γνώµῃ ταύτῃ 
περὶ τῶν ἁδελφῶν χρῆσθαι, σφίσιν αὐτοὺς ὡς πολε- 
µίους ἁποφηναμένου, νοµίξεσθαί παρ" αὐτοῖς Ec 
καὶ ἐς τόνδε τὸν ypóvov * ἀλλ' ὑπὸ τῶν τοῖς 'Ovov- 
ζίοις ἡγεμόνων χαθισταµένων χαὶ πρόσθεν γενόµε- 
vov διεπυθόµην. Ὀρχάνης μὲν οὖν Enel τε εἰς τὴν 
βασιλείαν παρῄει, σὐμπασάν τε τὴν Λυδίαν χατε- 
στρέφετο, χαὶ τοῖς ἐν τῇ Αοίᾳ Ἕλλησι χαθίστατο 
ἐς πόλεµον, καὶ συχνὰ τῶν ταύτῃ Ἑλληνίδων πό- 
λεων πολιορχίᾳ παραστησάµενος, ὑπηγάγετό ol, τῶν 
γε Ὀνκαντίου βααιλέων πρὺς τοὺς tv τῇ 8páxn Τρι- 
δαλλούς τε ἅμα xal Μυσοὺς χατὰ τοῦτο τοῦ χρόνου 
ἐπικειμένων σφίσιν ἐς τὰ μάλιστα τὸν πόλεμον δια- 
φερόντων. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ Καππαδοχίαν ἐλαύ- 
νων, ἔστιν ἃ τῶν πολισµάτων ὑφ) αὑτῷ ποιησάµε- 
νος, ἐπὶ Νίκαιαν τὴν ἐν Βιθυνίᾳ πόλιν Σστρατεύετο: 
ἑπολιόρχει μὲν οὖν τὴν πόλιν. Ἐνταῦθα ὡς fj ἄγγε- 
Ala ἦλθεν ἐς τὸν Ἑλλήνων βασιλέα, τήν τε Νίχαιαν 
πολιορχεῖσθαιε, χαὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει, εἰ pif) τις ἐπα- 
μύνοι σφίόι, πρασχωρῆσαι τῷ βαρδάρῳ,.στράτευµά 
τε συνἐλέγετο ἐς τὴν βάσιλείαν Άδη παριὼν, οὗ πε» 
ῥιαφόµενος τὴν Νίκαιαν, ὡς τιµωρήσειν παρεσκευᾶ- 
(exo διαμαχούμενος οὐδὲν. ἧττον πρὸς "Upyávnv τὸν 
Ὀτουμάνεω fj ἀνασησόμενος Ἱ ἀπὸ τῆς Νιχαίας. 
Οὗτος μὲν δὴ ὡς τῶν ἄλλων πολλαχῆ ἐπιχειρησάντων 


οὐ προεχώρησεν imi thv βασιλείαν, τοὺς τε ἝἛλληνας αυνιστῶν ἐπὶ τὸν πάππον, xol νεώτερα πράσ- 
Guy πράγματα, Μιχαῆλον τὸν Μυσῶν ἡγεμόνα ἐπηγάγετό οἱ ἐς συμμµαχίαν,. ἐπιγαμίαν ποιησάμενος, 
τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ ἐς γάμον ἐχδοὺς, γἡµαντι πρ/σΏεν τὴν τοῦ βασιλέως Τριδαλλῶν ἁδελφὴν. 


ilinc ira percitus Triballus, arina arripit, habens QC 


saeunm Mieliaelis consobrinum Alexandrum. Victo igi- 
tira Michaele, ue sineret contumeliam sibi a Michaele 
factam abire inultam, Alexandrum Micliaelis conso- 
brinum regno praeficit, Cum autem et ^in. Graecos 
ejus contumelise culpam transferret, etiam hos bel- 
lo vexavit: oppidulisque aliquot captis, exerci- 
tum domum abJuxit. Tandem federa pepigerunt, 
quibus tenebatur, ut inter se et amici ct. hospites 
in posterum essent. Post liec ad regem Grazco- 
rum fama perlatum est satis constanti, Orchanem 
incnrsionem fecisse io Dithynize regioneu : captis- 
que mancipiis plurimis, obsidione Νίο αι  cin- 
xbsse, murumque ejus hostili animo quatere. Rex 
itaque Grecorum comparato exercilu in Asiam 


"Q0sv 6 Τριδαλλώὼν ἡγεμὼν Em' αὐτόν τε ὥριμητο 
στρατεύεσθαι, ἔχων μεθ) ἑαυτοῦ τὸν Μιχαήλου 
ἀδελφιδοῦν )Αλέξανδρον. τὸν τε Μιχαῆλον µάχῃ 
ἐχράτησε, χαὶ ᾽Αλέξανδρον τὸν ἁδελφιδοῦν. αὐτοῦ ἐς 
τὴν βασιλείαν κατασττσάµενος, τῆς Eq αὐτὸν ὕδρεως« 
Αἰτιασάμενος οὖν τοὺς ἝἛλληνας, ἑστρατεύετο ἐπ' 
αὐτοὺς, xaX πολίσµατα ἅττα ἐξελὼν 5, ἀπεχώρησεν 
ἐπ᾽ οἴχου. Ὕστερον μέντοι σπονδὰς ἐποίησαντο,. 

ἐφ᾽ ᾧ ξένοι xai φίλοι εἶναι ἀλλήλοις. Ἐνταῦθα ἔπνν- 
άνετο Ὀρχάνην ἐπιδραμόντα τὰ κατὰ τὴν Βιθυνίαν 
χωρία, xai ἀνδραποδισάμενον, πολιορχεῖν τε τὴν. 
Níxa:av, xai οὐχ ἀνιέναι προσθάλλοντα τῷ τείχενν 
στρἀτευµά τε ξυναγεῖραι, χαὶ ἐς τὴν ᾿Ασίαν διαθὰς 
ἤλαυνεν ἐπὶ Νίχαιαν, ἀμύνειν βουλόμενος τοῖς iv 
τῇ πόλει. Ὀρχάνης μὲν ἐπειδὴ ἠγγέλθη ἐπιέναι ix' 


trausvectus, obsidione cireumventis auxiliares por- D αὐτὸν οτράτευµα Ἑλληνωὸν, συνταξάµενος ἀντε- 


rigere nitebatur inanus. Quod ut. primum rumore 
ad Orchanem perlatum cst, instructo agmine Grze- 
cis obviam procedit. Cum autem venisset. Pl:ilo- 
6” πλ, offendit regem Grecorum ihi castris fixis 
morantem. Nec. inora, proeliuar comunttitur ; in 


quo, rex accepto iu pedem vulnere, reliquique. 


Gizci non. pauci vulneribus confecti, statucrugt 
iutrare Philocrinam, ut vulnerati lassique paululum 
reficerentur, Nee tamen citra pugnam eo venire 


πῄει, τό τε στράτευμα ἔχων ἓν τάξει, G; μαχούμε- 
νος tiv στρατὸν ἀντεπήγαγε, xat ἓν Φιλοκρίνῃ vev5- 
µενος εὗρε στρατοπεδευόµενον τὸν Βυζαντίου βασι- 
Ἰέα. Οὐ πολὺ δὲ ὕστερον μάχης ἰσοῤῥόπου γενοµέ- 
νης, αὑτός τε ὁ βασιλεὺς ἐτρώθη εἰς τὺν πόδα, καὶ 
Ἑλλήνων οὐκ ὀλίγο. τρανµατίαι γενόμενοι, ἕγνω- 
σαν δεῖν ἐς Φιλοχρίνην εἰσελθεῖν, ὥστε ἀναλαθεῖν 
σφᾶς αὐτοὺς καὶ ἀναμαχέσασθαι ἐνταῦθα. Ὡς ἐπὶ 
τὴν πόλιν ἑτράποντο, κατὰ νώτου γενόμενοι οἱ Báp- 


Νοιυ]ῷ marginales. 


' J[wc voz videtur esse corrupta, sed cinia exe Ἱρίαγίι marnusc. sic habent. 


'Avae:mo. in µπο.  ἑλών. 


23 DE RERBUS TURCICIS LIB.T. E 


[4 


6apet, xat ἐπιχείμενοι, συχνούς τε τῶν Ἑλλήνων Á quiverunt. Barbari enim eos circumventos a tergo 


διέφθειρον, χαὶ τούς γε λοιποὺς ἐς τὴν πόλιν συνε- 
λάσαντες ἑπολιόρχουν. Ἐπεὶ δὲ παράλιος ἦν abcr ἡ 
πόλις, ὡς οὐδὲν προεχώρει τῷ Ὀρχάνη, αὖθις ἐπὶ 
Νίχαιαν ἐλθὼν, ἑπολιόρχει τε ἐπί τινα χρόνον. Καὶ 
ελέ τε οὐ πολλῷ Όστερον ὁμολογίᾳ παραστησάµε- 
voc. Οὕτω Νίχαια ἐπὶ ΟὈρχάνῃ ἐγένετο. Ἐἰσέδαλε 
δὲ καὶ εἰς Φιλαδέλφειαν ' ἁλλ οὐχ ἠδυνήθη παρα- 
στήσασθαι πολιορκῶν διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐπιχούρων. 
Μετὰ δὲ ταύτα διενεχθεῖς, ὥς qaot, πρὸς τοὺς ἐν τῇ 
Ἆσίᾳ ῥαρθάρων ἡγεμόνας, τούτων ἑνίους συµµά- 
χους οἱ προσλαθόµενος, τοῖς ἄλλοις πολεμῶν οὐκ 
ἀνίειὶ ὕστερον μέντοι χρόνου συχνοῦ διελθόντος, 
Καντακουζηνοῦ τοῦ βασιλέως Ἑλλήνων ἄρτι γενο. 
p£vou ἔγημε θυγατέρα * xal ἐπιγαμίαν ποιησάµενος 
ταύτην, εἰρήνην τε τοῖς Ἕλλησιν ἐποιήσατο, xal 
τοῦ λοιποῦ πρὸς τοὺς bv τῇ Φρυγίᾳ βαρβάρων ἠγε- 
µόνας διενεχθεὶς ἑπολέμει,. Ὡς τελευτήσαντος γὰρ 
Ανδρονίκου τοῦ βασιλέως, χατελείφθη τε αὐτῷ alc 
ἀμοὶ τὰ δυοχαίδεκα ἔτη γεγονὼς, χαὶ τόν γε Καντα- 
xou,rvóv χατέλιπεν, ἄνδρα εὐδαίμονα xai μέγα 
δυνάµενον, τόν τε παἶδα ἐπιτροπεύειν, ἄχρι ὃ ἂν 
ἐπὶ τὸ τῆς ἠλικίας ἀφίχηται ἐντελὲς, καὶ τὴν βασι- 
λείαν περιέπειν, μέγα τε ὅλδιον, xal ἀρεσχόμενος 
τούτῳ ἐπέτρεψε τὰ ἀμφὶ τὴν βασιλείαν τε xal τὸν 
παΐδα, ἐμπεδώσας ὄρχοις ἡ piv ἁδόλως ἐπιτρο- 
πεύσειν τῆς τε βασιλείας ἅμα xal τοῦ παιδὶς (xal 
663361, * τὸν παῖδα ἐς τὴν βασιλείαν χαταστήσειν). 
Ὡς 6b ἐτελεύτησε βασιλεὺς, χρόνου οὐ πολλοῦ διςλ- 


adorti, acerrime instantes magna clade affecerunt : 
reliquos in urbem "fugatos, obsidiope premebant. 
Urbs ergo illa cum foret maritima. οἱ obsidione 
non posset in 19 potestatem hostium redigi, Orcho- 
nes ab ea discedens, copias suas Niczarm reduxit. 
Quam cum obsidione aliquandiu afflixisset, tandem 
pactionibus in deditionem accipit. In bunc modum 
Orchanes Nic:ea potitus est. Bellum deinde Phila. 
delphiam vertit, quam acerrime ab auxiliaribus 
defensam sui juris facere nequivit. Sub idem iem- 
pus cum iratus eeset. quibusdam in Asia degenti- 
bus satrapis, quosdam corum sibi as$ocians, reli- 
quos debellavit, Tempore* deinde multo interjecto, 
Cantacuzeni Grzecorum regis filiam uxorem ducit, 
Quz affinitas ubi intercessit, pax inter Grzecos ἐς 
Turcos facta est: belloque Phrygi:e satrapas. cum 
discordia intervenissel, persequebantur, Andronmi- 
cus Grecorum rex cum moreretur, reliquit filium 
natum annos duodecim, tutoremque ei assignavit: 
Cantacuzenum, virum opulentum, niagnaque ρο».. 
lentia subnizum, ut puerum tularetur, et curaret. 
ad eam usque zetalem, quiz regno gubernande 
habilis foret. Hujus in. fidem puerum reguumque 
tradidit, jurejurandoque eum obstrinzit, ut sine 
dolo in administratione regni, educationeque pue- 
ri versaretur, quo ipsum nihil injuriarum a se ex- 
pertum, tandem regno Grecorum predüceret, Ut 
autem rex excessit e vivis, non multo post urgen; 


θόντος Ἑλλήνων t£ τινων ἑναγόντων ἐς τοῦτο xav (C, tibus et opitulaptibus Grzcis, tutor ad regni ευ- 


συνεπιλαθοµένων, τήν τε βασιλείαν χατέσχε xax τὸν 
παΐδα χαχὸν μὲν οὐδέν τι εἰργάσατο, χηδεστήν ^£ 
οἱ ποιησάµενος, ὁλιγώρως τὰ τοῦ παιδὸς εἶχε, xal 
ἑαυτῷ ᾧετο τοὺς Ἕλληνας μᾶλλόν τι ἀνακτῆσα- 
σθαι. Ὁ μὲν οὖν Κανταχουζηνὲς τὴν βῥασιλείαν 
ἀφελόμενος thv malla, πρὸς Ορχάνην τὴν ἐπιγα- 


μίαν ποιησάµενος, ἑαυτῷ ξένον τε χαὶ φίλον ἑχτή-. 


σατο ἐς τὰ μάλιστα, 

Ὀρχάνης μὲν 6b βασιλεύσας (9) ἔτη ἐτελεύτησε 
παἶδας καταλιπὼν Σουλαιμάνην τε. xai Αμουράτην. 
Ἔουλαιμάνης μὲν οὖν ὁ Ὀρχάνεω τὴν βασιλείαν πα- 
ραλαθὼν τοῖς τε Ἕλλησιν ἐπιὼν, ἐπολέμει αὐτίκα, 
xai ἀνδράποδα ἀπὺ τῆς ἐς τὴν 'Aclay Ἑλλήνων χώ- 
pac ὡς πλεῖστα ἀγόμενος, καὶ ἐς Εὐρώπην ὅ-αδὰς 
τῶν μετὰ Χαλίιεω πρότερον κατὰ τὴν Χεῤόδόνησον 
πρὸς Ἕλληνας διενεχθέντων, ἑναγόντων τε καὶ itn- 
yovpévov αὐτῶν τὴν διάδασιν, ὡς fj Εὐρώπη εἴη τε 
χώρα xtpixal)h-, xol εὐχερῆς χειρώσασθαι ὑπὸ 
Σουλαιμάνεω βασιλέως. Ἐντεῦθεν διαδιδάσας στρα- 
τὸν οὗ πολὺν, τὴν ts Χεῤῥόνησον λιῖζεσθαε, xat 
τὸ πρότερον ἔτι φρούριον’ καὶ Μάδυτον κατασχόντες 
καὶ ἄλλ' ἄττα πολίσµατα κατὰ τὴν Χεῤῥόνησον, ἐπέ- 
ópapóv τε τὴν θράχη», Ec τε ἐπὶ Ταίναρον τὸν mo- 
ταμὸν, xal τά τε ἀνδράποδα b; τὴν ᾿Ασίαν διεδίδα- 
ζον. Καὶ οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ Τούρχων, ὅσοι ἐπυνθάνοντο 


ram allectus οδί, puerum tamen nulla iujuris 
affecit. Verum cum eum afífinem sibi fecisset, ut. 
imbellem contemptui habuit, spem omnem in Gra- 
cis, quantum ad regnum retinendum  attinebat, 
ponendo. At Cantacuzenus, cum pupillum rrgue 
privasset, ÜOrchanemque data in uxorem lilia a(fj- - 
nem ascivisset, eum el amicissimum et fauilisrjgr- 
simum in posterum expertus est. BEEN 

Orchanes cum regnasset annos circiter viginti 
duo, mortem obiit, relictis filiis Sulaimaue et Àumu- 
rata. Sulaimanes, inito regno, arma cont: a Grzcas 
cepit. Captis igitur mancipiis quamplurimis ex ea 
Gracorum regione quam in Asia possidebant, etiaw 
in Europam trajecit, hortantibus et iusltigantibus 


D iig Turcis qui ante cum Cbaritein Europam trans- 


ierant. Hi edocebant profectionen, qua. commo- 
dissime in Europam veniretur. Pra'terea narrabant 
Europe reyionem esse amanissimam, capiuque 
facilem. Trausinisso itaque exercitu haud magno, 
Chersoneson populati sunt : devictisque oppidulis 
quibusdam, prasidioque Chergonesi Madytoqu.: do- 
mitis, irruerunt in Thraciam, progressi usque ad 
flumen Tanaram, mancipiis plurimis in Asiam 
trajectis, qu:e, belli jure obvenerant, Turei, qui in 
Asiaremanserant, cum hzc audissent, illic in 


Notule marginales. 
* Hac verba in duobus manuscripiis non exilant, sed in tertio. cui Ludovici electoris nomin in. fronte 


habet : sunt in Π. 
fina habet xu annos ; non est in HR. 


* Ninnerus annorum in tribus manuscriptis Palatinis desiceratur, intevrpreiatio La- 


25 


LAONICI CHALCOCONDYLAE 


3^ 


14 Europam contenderum| ad Sulsimanem, et A ταύτα, αὐτίχα ἐς τὴν Εὐρώπην παρὰ Σουλαιμάνην 


inaxima brevi hominum multitudo in Chersoneson 
ad ipsum confluebat undique ex Asia : et eo loci 


διέθαινον, xaX συνελέγοντο εἰς τὴν Χ«ῥῥόνησαον οὐκ 
ὀλἰγοι. 


agriculturz operam dabant, agris suis in Asia pareentes. 


- Deinde rex Grsecorum, legatis missis, cum Su» 
laimane Orcbanis filio pacem fecit, amicosque et 
liospites in futurum se mutuo fore testati. sunt : 
οἱ conjunctis copiis bellum in Triballos (qui et 
Bulgsri) transtulerunt. Quidam perhibent, adhuc 
superstite Orchaue, Sulaimanem filium transisse 
in Europam, accersitum adversus Triballos ab Grze- 
corum rege. Triball autem eo quem trademus 
modo, ad Europe imperium devenerunt. Stephanus 
(quein. Stepanum alii) Triballorum rex profectus 
ab ea regioue qus versus lonium patet, igne in- 
cendiisque plurimis Epidamni regionem devastans, 
etiam Epidamnum (quod et Dvrrhachium) subegit : 
et hinc in Macedoniam exercitus duxit, Scopiorum- 
que urbem regni sedem declaravit. Fuerunt autem 
isti, quantum conjicere licet ex profectione eorum 
qua delati sunt ad Europz imperium, genus llly- 
riorum, qui progressi ab Occidentali versus Ionium 
regione, venerunt ad Scopiorum urbem, lingua 
etiamnum non dissimili utentes. Istud lilyricorum 
genus, cum fonge lateque teneret mare lonium, etiam 
Venetos attigit. Reliqui ab iis segregati, per Eu- 
ropam dispersi sunt, etiaut hodie non multuw lin- 
qua moribusque et victus ratione abhorrentes. Con- 
stat Haque eorum sententiam haud veritate, niti, qui 
pronuntiant lllyrios esse eos quos Albanos nomina- 


ἛἜνθα 6h καὶ ἐπὶ γεωργίαν τῶν ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας 
φειδοῖ τῆς ἑαυτῶν χώρας ἑτράποντο. "Yotepov µέν- 
τοι ὁ Ἑλλήνων βασιλεὺς διαπρεσδευσάµενος, σπον- 
δάς τε ἐποιῄσατο πρὸς Σουλαιµάνην τὸν Ὀρχάνεω, 
καὶ ἑνῆγεν ἐπὶ τοὺς Τριδαλλοὺς, ἐφ᾽ i τε αὐτοὺς 
ξένους τε χαὶ φίλους εἶναι ἀλλήλοις, χαὶ τὸν πρὸς 
τοὺς Τριθαλλοὺς πόλεμον συνδιαφἑρειν ἅμα ἀμφο- 
εέρους. "Ένιοι μὲν οὖν φασὶν ὡς ἔτι περιόντος "Op- 
χάνεω ἐν τῇ ᾿Ααίᾳ τὸν παῖδα αὐτοῦ Σουλαιµάνην 
τὴν Εὐρώπην διαθῆναι μεταπεμποµένου ἐπὶ τοὺς 

| Τριδαλλοὺς vou τῶν )Ελλήνων βασιλέως. Τοὺς µέν- 
τοι Τριδαλλῶν ἠἡγεμόνας ὧδε ἐλθεῖν ἐπὶ τὰ τῆς Βὺ- 
pono πράγµατα ἐπυθόμεθα. Στέπανος ἐγένετο ῥα- 
αιλεὺς Τριδαλλῶν, ὃς ὁρμώμενος ἣν ἀπὸ τῆς ἐς τὸν 
Ἱόνιον χώρας, εὺ πυρὶ Ἐπίδαμνον χαταστρεφάµιε- 
νος, xal ἐς τὴν Μακεδονίαν ἑλάσατο, χαὶ ἐς τὴν τῶν 
Σχοπίων τὰ βασίλεια ἐποίήσατο. Εἶεν δ᾽ ἂν οὗτοι ὅσα 
γε ἔξεστι τεχµαίρεσθαι ὅθεν προαγαγεῖν !! Εὐρώπης 
ἡγεμονίαν ἀφίχοντο Ἀλλνριῶν ἸὙένους '5, ἀπὸ τῆς 
πρὸς ἑσπέραν τῆς ἐς τὸν Ἱόνιον χώρας, προελθόντες 
ἐπὶ τὴν τῶν Ἑκοπίων πόλιν, τῇ τε φωνῇ παραπλη- 
σίᾳ χρωμένων ἐχείνοις, καὶ γένος δὲ ἐχεῖνο τῶν Ἱλ- 
λυριῶν, µέγα τε xoi ἐπὶ πλεῖστον διηχον τοῦ Ἰο- 
vlou πελάγους, ἔστε ἐπὶ Ἐνετοὺς ὡς ἂν ἔχειν, οὗ 
χαλεπῶς τεκµαἰρεσθαι. Απ΄ ἐκείνων δὲ τότε àvà 
τὴν Εὐρώπην σχεδααθέντας ἀχθῆναι. Φωνῇ τε γὰρ 


mus. Nec vero principium ejus sermonis admitto, c; ἀμφότεροι τῇ αὑὐτῇ χρῶνται ἔτι xal νῦν, καὶ ἤθεσι 


qui astruere conatur, Albanos esse Illyrici generis. 
Quod sutem et Albani ab Epidamno prodeunies, 
ia Europe reyionem maritimam, quz orientem 
respicit, venerint : toliaque Acarnania, nec non 
wisgna Macedonum regionis parte subacta, ibi ha- 
bitariat, etiam ipse novi, multis conujecturiseo de- 
: ductus, multisque super ea re auditis. Άη vero 
ab lapygia íterfacientes (ut quidein censent) in Epi- 
damnum transierint, et hine ín eam regionem, 
quam tandem subjecere, pervenerint, sive cum 
essent finitimi lllyricis Epidamnum eolentibus, ae- 
cedentes paulatim regionem Epidamni, qua in 
orientem patet, occupaverint, mescio qua ratioue 
quam verissime assequar. Αί nos explauavimus ut 
utraque hzc bominum genera, Triballi et Albani, 
egressi ab ea regione quas spectat lonium, transie- 
vint per regionem Europs quae jn orientem ver- 
git; ibique habitaverint, nec modicas regiones suo 
14 imperio adjecerint, versusoccidentem iter in- 
sliluentes : cum etiam propemodum ad Euxinum 
mare accesserint, lstrum et Thessaliam adierint. 
Qus ewnia ia. hunc medum evenerunt. 


Bez horum digrediens ab urbe Scopiorum, mu- 
citus viris rei militaris peritissimis, et validissiuno 


τοῖς αὐτοῖς καὶ διαίτῃ, ὥστε οὐχ ὀρθῶς ἂν λέγοιεν 
ol γνώµην ἀποδειχνύμενοι περὶ Ἱλλυριῶν, ὡς εἴη- 
σαν οἱ νῦν ᾿λλδανφί. ᾽Αρχὴν δὲ ἐγὼ οὐδὲ προσίεµαι 
tbv λόγον, ὡς εἴησαν Ἰλλυριῶν γένος el. 'AX6avol. 
Ὡς μὲν οὖν àx' Ἐπιδάμνον xa οὗτοι ὤρμηντο, ἐς 
τὴν αρὸς Lo χώραν τῆς Εὐρώπης, ἐπὶ θετταλίαν τε 
ἀφιχόμενοι, xat ἐπὶ Αἰτωλίαν, χαὶ ᾽Ακαρνανίαν, οὐχ 
ὀλίγα ἄττα τῆς Μακεδονίας χώρας ὑφ᾽ αὐτοῖς πεποιη- 
µένοι, ῴχουν, οἶδά «c αὐτὺς ἐπιστάμενος ἀπὸ πολλῶν 
τεχµαιρόµενας, xal πολλών δὴ ἀχήχοα. Είτε μὲν 
οὖν ἀπὸ Ἰαπυγίας, ὡς ἔνωί φασιν, ἐς Ἐπίδαμνον 
διαδάντες, ἐπὶ τὴν χώραν ἣν ὑπηγάγοντο σφίσιν 
ἄλλος ἄλλῃ ἀφίχοντο, εἴτε αὐτοῦ περὶ Ἐπίδαμνον 
τὴν ἀρχὴν Ἰλλυριῶν ὅμοροι προϊόντες καταθραχὺ 


D κατέοχον thv πρὸς lo τῆς Ἐπιδάμνου χώραν, οὐκ 


ἔχω ὅπη συµδάλωµαι ἀσφαλῶς. Ὢ μὲν ἄμφω τὸ 
γένεε τούτω, Τριδαλλοί τε χαὶ ᾿Αλδανοὶ, ἀπὸ τῆς ἐς 
«b Ἱόνιον χώρας ὠρμημένω, «b μὲν πρὸς ἕω τῆς 
Εὐρώπης ἱόντας, τὴν ταύτῃ χώραν ᾧχησαν, xa oóx 
ὀλίγα αφίσιν ἐς τὴν ἀρχὴν ὑπηγάγοντο ' τὸ δὲ πρὸς 
ἑσπέραν ὠὡρμημένον σχεδὸν Ez τε. Εὔξεινον πόντον 
ἀφίκοντο, xai ἐπὶ ᾿Ίστρον, ἄχρι θετταλίας ἑλάσαν- 
τες, ὧδέ µοι εἱρήσεται. 

Ὁ βασιλεὺς, ἀπὸ τῆς τῶν Σχοπίων πόλεως ὦρμη- 
μένος ἔχων μεθ) ἑαυτοῦ ἄνδρας τε τὰ ἐς πόλεμον 


Νοία]ῷ wwarginales. 


* ἐπὶ τὴν τῆς !* αἱ. nan. γένος, el Π. 


31 ΡΕ REBUS TURCICIS LID. I. 38 


ἀγαθοὺς, καὶ στρατιὰν o) φαύλην, πρῶτα μὲν τὰ A cxercitu, loca Castori e flnitima in ditionem rede- 


περὶ Ἱκαστορίαν κατεστρέφατο ywpla, xax ἐπὶ Μα- 
χεδονίαν ἑλάσας πλὴν θέρµης, τὰ ἄλλα ὑφ᾽ αὑτῷ 
ποιησάµενος, ἐπὶ Σάδαν τε προελαύνων, xol ἐπὶ τὰ 
χατὰ tbv Ἵστρον χωρία, μεγάλα ἀπεδείχνυτο ἔργα, 
x2 τὴν τε γώραν ταύτῃ σαύμπασαν χαταστρεφάµε- 
vos εἶχε. Τάξας δὲ ἀνὰ τὴν ἙΕὐρώπην τῶν ὑποχει:- 
ρίων ἄλλους ἄλλῃ, ἐπὶ µέγα «ε ἑχώρει δυνάμεως, 
xat ἐπὶ Ἕλληνας Ίλαυνε τὴν ἀρχὴν ἀφαιρησόμενος, 
xai πυλλαχῆ ἐπὶ τὰ τὸ Βυζάντιον '5 χωρία στρατὸν 
ἐπαφεὶς, ἑπέδραμέ τε xal ἀνεχώρει, xal ἦν ἐπὶ τού- 
tou τὰ Ἑλλήνων πράγματα προσδόχιµα ἐπὶ τὸν 
ἔσχατον ἀφίξεσθαι χίνδυνον, ὑπ) σφῶν τε αὑτῶν 
περιτρεπήµενα κατὰ τὴν τῆς βασιλείας ῥᾳστώνην, ἐπὶ 
τὸ ἀχόλαστον xal ἀνειμένον τῆς διαίτης Ανδρονίχου 
τοῦ πρεσδυτέρου βασιλέως , nul, τετραμμµένου 
ταύτῃ. "Ec µάχην μὲν οὖν τὸ Ἑλληνικὸν γένος ἔπελ- 
θεῖν, xal διαπειρᾶσθαι, γνώµην οὐκ ἐποιεῖτο * σώζειν 
μέντοι τὰ τείχη τρόπῳ ὅτῳ ἂν δύναιντο ἆσφαλε- 
στά-ψ. "Hàact μὲν οὖν καὶ ἐπὶ Αἰτωλίαν, χαὶ Ίωαν- 
vlov τὴν πόλιν ee. Καὶ τὰ μὲν κατὰ τὴν Μακεδο- 
νίαν περὶ ᾽Αξιὸν ποταμ)ν Ζάρχῳ ἐπέτρεφεν, ἀνδρὶ 
ἐς τὰ pita τιμῆς ἀνήχοντι mao" ἑαυτῷ ' τὰ δὲ ἀπὸ 
Φεῥῥων ἔστε ἐπὶ AE» Πογδάνῳ !'* ἀνδρὶ ἀγαθῷ, 
χαὶ τὰ ἐς πόλεμον οὐχ ἁδοχίμῳ * τὰ δὲ ἀπὸ Φεῤῥῶν 


ἔστε ἐπὶ "lovpov, Κράλῃ τε xai Οὐγγλέσῃ τοῖν 


ἀδελφοῖν, ὧν θάτερος μὲν οἰνοχόος ἣν τοῦ βασιλέως, 
ὁ δὲ ἕτερος ἱπποχόμος,. Τὰ μέντοι περὶ τὸν "Ίστρον 
Βούλχῳ τῷ Ἐλεαζάρῳ τοῦ Πράγκου ἐπέτρεψε, xai 


τὰ ἀμφὶ τὴν Τρίκην xot Καστορίαν Νιχολάῳ τῷ 


Ζουπάνψ, xoi τὰ περὶ Αἰτωλίαν Πρ.αλούπι. Τὰ δὲ 
περὶ Ὀχρίδα τε xat Πριλιαπαῖον χώραν οὕτω κα- 
λουμένην ἑἐπέτρεφε Πλακίδῃ "5 εὐθύνειν ἀνδρ) οὐκ 
ἀγεννεῖ. Τούτοις μὲν δὴ ἐἑπυθόμεθα ἐπιτετράφθαι τὰ 
χατὰ τὴν Εὐρώπην ὑπὸ Στεπάνεω τοῦ βασιλέως; 
ἐπεὶ δὲ ἑτελεύτησε βασιλεὺς, ἕχαστος ἣν χατεῖχε 
χώραν ἐπιτετραμμένος, Ἰρχόν τε χαὶ ἀλλήληις εἰ- 
ρήνην εἶχον !* συνθέµενοι, αφῶν μὲν αὐτῶν τοι 
ἀπείχοντο * τοῖς δὲ "Ελλησιν, ὡς ἑκάστῳ προεχώρεε, 
ἐπετίθεντό τε xal ἑπολέμουν. Μιχαηλον μέντοι τὸν 
Μυσῶν ἡγεμόνα, ἀπὸ «à χάτω τοῦ Ἵστρου ἐπινεμό- 
µενον ἐπὶ Εὔξεινον πόντο», χαὶ τὰ βασίλεια ἓν Τρι- 
νάδῳ ποιπαάµενον, παλαιότερον γενόµενον Στεκά- 
νεω, ἀνα πυνθανόµενος εὑρίσχω. Ὡς ταύτῃ Οὐλγά- 


git. Motis deinde castris, in Macedoniam, preter 
Thermam omnia subjugans, bellum ad Savum us- 
que promosit, et. in Istria. res praeclare gerens 
universa ea potiebatur rez;ione. Dispositis dein 
per Europam viris, ubi necesse erat, fldissimis, 
in magnam adolevit. potentiam. Etiam Grae. os 
bello aggressus, ut ipsorum regnum destrueret, 
Emisso itaque equitatu in loca Byzantio propinqua, 
cum «4 graviter afflixisset, abibat. Graci ab hoc 
sibi extrema timebant, cum reguum per incuriam 
periret, Andronicusque senior rex dissolutiori victui 
se mancipasset ; Graeci nullum contra illum pugnandi 
jnibant consilium, verum omnis salutís spes in mae- 
nibus defeusandis sita erat. Iter. dehinc intendens 


D in JKtoliam, Joanniam, sive Joanninam, olim Cas- 


siopen dictam, urbem suo imperio adjunxit. Μα: 
cedoniam, qua finitima est Axio flumini, commis 
sit Zarco, viro apud ips m dignitate primario. Eam 
regionis partem qux a Pherrhis. tendit. usque sd — 
Axium flumen, Pogdano tribuit, viro bono, et rel 
militaris perítissimo. Regionue:, qu: a Pherrhis ex- 
currit ad Istrum, Crali et Unglesi fratribus conces- 
sit, quorum alter regius pocillator, alter equorum 
regiorum curator erat. legionem Istro. adjacenténi 
nactus est, contribuente rege, Dulcus | Eleazarus, 
Pranci fllius. Trica οἱ Castoria obvenere Nivolao 
Lupano. JEtolia decreta est Prialupt. Ochridem et 
regionem Priliapeam dictam  Pladice viro haud 
ignobili regendam dedit. Commemoratos modo. vi- 
»0s accepimus Europa regionibus prafectos esse 
a rege Stepano : qui ubi exhalavit aniumam, slá- ^ 
guli suas regiones, quasa vivo gubernandas aece- ^ 
peraut, retinuere , foederibusque iuter sese leti, 
a 66 muluo bello abstinuerunt. ιοί wero, δὲ 
cuique opportunum erat, admodum bellicis aris 
molesti erant. Michaelein. Mysiorum ducem, qui. 
imperavit locis Istro subjectis, et regni. sui sedem 
Trinabi constituít, Stepauo antiquiorem exstitisse 
audivi : prxterea Bulgaros, quos Mysios vocomus, 
ibi sedes tenuisse accepi : Servios autem sive Sorá- 
bios et Triballos a se discretos, tandem ad istud - 
nomen eiersisse. Utraqueista genera 15 hominum 
cum diversa sint, uon ad unum referenda sunt. Ut. 


poss μὲν τούτους, οὓς γε Μυσοὺς ὀνομάζομεν, Xép- D autem singuli isti populi regno suo a Darbaris sint 


6ους δὲ ἐχείνους xal Τριδαλλοὺς διαχεχρίσθαι ἀπ' 
ἀλλήλων ἓς τοὔνομα ξυνηνέχθη ἀπὸ τούτου. Τούτω 


exacti, ipsique prorsus interciderint, in sequeuti- 
bus exponctur, 


δὲ ἄμφω τὼ Ὑένεε ὡς παντάπασιν ἑτέρω ὄντε ἀλλίλων, xai διεστηκότε νοµἰζεσθαι. Ὡς μὲν ἕχαστος 
τούτων τήν τε ἀρχῆν ἀφῄρηντο ὑπὸ Βαρθάρων, χαὶ αὐτοί τε ἁπώλοντο, ἐς τὸ πρόσω τοῦ λόγου, ἰόντι εἰ- 


ρἱσεταί µοι. 

Σουλαιμάνης μὲν οὖν ἐπεί τε τὰ κατὰ την Χεῤῥό- 
νησον πολίσµατα, πλὴν Καλλιουπόλεως, χατέσχε τε 
xal ἐνηυλίφετο, ὥστε ἔχειν ὁρμώμενος ἀπὸ τούτων 
τὰ ἐπὶ τῆς θράχης χωρία ἑλαύνων χαταστρέφεσθαι, 
ὡς τοῖς Ἕλλησιν εἰρήνην ἐποιῆσατο, ἑστράτευεν 
ἐπὶ Κράλην τε xal Οὔγγλεσιν τοὺς Τρ:θαλλῶν &yc- 


Sulaimanes eum Chersonesi urbes, prater. Cal- 
lipolim, subegisset onmes, profectus cst cum exer- 
citu adversus Thraciam, utet hane suam — faceret, 
Cim autem pacem fecisset cui. Gricis. expeditio- 
nem suscepit contra Cralem et Unglesem Triballo- 
rum duces, qui Graecis admodum intolerandi erant, 


Notule marginales. 


3 soy Βνναντίων. Β, χατὰ 55 Πω άντιον. — !* al, man. Λπογδάνῳ Β. ut iu cont, ' Π)αδίκῃ. '* deest. 


39 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


40 


feroces et bellicosi. Qui ubi resciverunt. Sulaima- A µόνας, ot δη τοῖς ἝἛλλησιν ἐπετίθεντη. καὶ χαλεποὶ 


nem processisse in Europam, regionem ipsorum in 
Grzcia sitam vastare, przdasque nemini parcentem 
confertim agere, copias et ipsi suas adversus Τιγ- 
cos duxerunt: consertisque manibus, victores pra- 
lio abierunt, plurimis prima coitione interfectis. 
Deinde certiores redditi, Turcorum res usque au- 
geri, sibique taudem intolerabiles fore, cum pluri- 
mi Turci usque ex Asia ad Sulaimanem coucur- 
rant, Europzeaeque urhes obsidione urgeant, his 
exciti, uterque in mediterranea Thraciz pergit, et 
copias parat. Uuglescs a Pherrhis, ubi regia erat, in 
Turcos progreditur. Crales autem, przdicti frater, 
copiis plurimis contractis, ad fratrem per mediter- 
ranea Thracig commeat, communi consilio junc- 
tisque viribus bellum Turcis illaturi, Sub idem tem- 
pus Sulaimanes oppidum oppugnabat ad T:narum 


fluvium situm, distans a Callipoli (18) stadiis circi- | 


ter septuaginta, pluriinis tentoriis, quz eo advexe- 
rat, per circuitum flxis, in quibus Scytlie Turci- 
que, quotquot pastoralem vitam sequuntur, quai 
suavissime degunt : assidensque urbi, intentus op- 
pugnationi insistebat : et studio expugnandz urbis 
astrictus, accipit hostium adventum. Deligit igitur 
ex suis octingentos, noclurnisque itineribus pri- 
ma aurora ad hostium castra pervenit. Eos depre- 
hendit nec solitas vigilias ubeuntes, laxatisque ctt- 
stodiis affusos Tznaro fluvio prebenti aquam potu 
quidem optimam eamdem et saluberrimam. AEstatis 


ἦσαν, διὰ τὸ µηδέποτε ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ ἀεὶ χα- 
Xt ποιεῖν πολεμοῦντας τοῖς ᾿Ελλησιν. Οὗτοι μὲν 
007 ὡς ἐπύθοντο Σουλαιμµάνη διαθάνταν ἐς τὴν Εὺ- 
ρύπην, δῃοῦν τε ἐπὶ τῇ Ἑλληνιχῇ τὴν σφετέ- 
pav αὐτῶν χώραν, χαὶ διαρπάζειν μηδενὺς φειδόμε- 
vov, ἑστρατεύοντο ἓ πὶ τοὺς Τούρχους, χαὶ συµθαλόν- 
τες µάχῃ τε ἑχράτησαν, καὶ διέφθειρον οὐκ ὀλίγους 
ἐν τῇ ἐπιδρομῇ. Μετὰ δὲ ταῦτα ὡς ᾖσθοντο ἤδη τὰ 
Toópxov πράγματα ταχὺ ἐπὶ µέγα προχωροῦντα 
δυνάµεως, xal τοὺς ἀπὸ Ασίας Τούρχους ἀεὶ 
διαθαίνοντας προσγἰνεσθαι αὐτῷ, ὥστε xal ἐς πο- 
λωρχίαν τῶν κατὰ τὴν Εὐρώπην πόλεων καθίστα- 
σθαι, xal προϊόντας ἐπὶ τὴν µεσόγαιον τῆς θράκης, 
συωνελέγοντό τε στράτευµα ἀμφότεροι. 0ὕΌγγλεσης μὲν 
οὖν ὥρμητο ἀπὸ Φεῤῥῶν ἐπὶ τοὺς Τούρχους, ἐν at; 
τὰ βασίλεια ἣν αὐτῷ ' Κράλης τε ἅμα αὐτῷ ὁ ἆδε)- 
φὸς στράτευµα ἔχων ἀπὸ τῆς µεσογαίου τῆς θράκης 
συνῄει τῷ ἁδελφῷ ὡς στρατενσόµενοι ἅμα τοὺς 
Τούρκους. 'O μὲν οὖν Σουλαιµάνης ἔτυχε πολιορ- 
χῶν πόλισµμα τὸ παρὰ Ταίαρον ποταμὸν, διέχον ἀπὸ 
Αδρ:ανουπόλεως σταδίους ὥσεὶ ἑέδομήχοντα: κα» 
σκηνὰς μὲν αὐτοῦ οὐχ ὀλίγας ἀπὸ πίλων ἄγων '', 
ἐπήξατο, ἓν αἷς δὴ οἱ χατὰ τὴν ᾿Ασίαν Σχύθαι τε οἱ 
Νομάδες χαὶ Τούρχων ol πρὸς τόνδε τὸν βίον τετραμ- 
µένοι δῃοῦν εἰώθασι ' xal ἑπολιόρχει τὸ χωρίον ἓν- 
τεταµένως * δια:ρίδοντα δὲ αὐτὸν λέγεται, ὡς τάχι- 
στα ἐπύθετο ἐπιόντας οἱ τοὺς πολεµίους, λαθεῖν τε 
ἐπιλεξάμενον ἄνδρας ἐς ὀχταχοσίους τῶν ἁμφ αὖ- 


tempus crat, quo nec arma nec equos perinde cura- { «bv ἁρίστων, καὶ νυκτὸς ἑπελάσαντα ἐς τὸ πολεµίων 


bant, putantesse planissime ah hostium incursioni- 


bussecuros et tutos. Hos nec opinantes, et in Cermia- 
ni regione in luxuriam effusos, altaque quiete sopi- 
tos, Sulaimanes stipatus octingentis militibus de- 
lectis adoritur : cudemque maximam, impigre ob- 
vios mactando, hostium fecit. Multi in (lumen fuga 
przpropera delati, dubii quonam se verterent, 
jbi inter cunctandi moras occubuerunt. In hoc 
prelio desideratus est Ungleses: etiam. Crales oc- 
cisus est. Ut autem bicinterierit, ignoratur. 16 Hunc 
ejus propinqui qui eum sanguine contingebant, ali- 
quandiu post prelium istud vixisse credidere. Su- 
laimanes, victoria illa insigni et illustri clarus, fa- 
cile tandem etian oppidulum, quod obsederat, suo 
imperio adjicit. Exercitus quoque OrestiadJi,. quam 
Hadrianopolim appellant, admovit. Circumsedit οἱ 
Peridmetum infestis exercitibus, aggressusque mu- 
rum, coeptis non succedebat. Cum autem ibi hzrc- 
Tet intentus obsidioni urbis Sulaimanes, ferunt 
adolescentem quendam clam solitum egredi urbe 
per rimam quandam inuri, ad demetendum frumen- 
tum, deinde frumento onustus, per eumdem locum 
in urbem remeabat. Cumque hoc frequenter face- 
ret, tandem visus est a milite quodam Turco, ibi 
stipendia faciente. Turcus autem animadvertens, 


D 


oxpaxózsbov χαταδῃούμενον,ὼς ἤδη ἡ tiq ὑπέφαινε, 
χαὶ οὔτε φυλαχὰς ἔχοντας τοὺς πολεμίους ἑώρα αὐ- 
τούς τε τὰ πολλὰ παρὰ Ταίναρον ποταμὸν , ὃς ὕδωρ 
Χάλλιστόν τε παρέχεται π.εῖν, καὶ ὑγιεινότατον. 
θέρους δὲ ἣν ὥρα, ὁλιγώρως τε τῶν ὅπλων σφίσιν 
αὐτοῖς καὶ τῶν ἵππων Éyovtac, ofa τοὺς πολεμίους 
ἓν οὐδενὶ λόγῳ ποιουµένους, ἐπὶ ῥᾳστώνην τετραµ- 
µένους, xarà Κερμιανὸν χῶρον ἐπεισπεσεῖν τε ἄφνω 
σὺν τοῖς ὀκτακοσίοις, xai διαφθεῖραι σύµπαντα τὸν 
στρατὸν Χτείνοντας ἀφειδέστατα” ὥστε τοὺς πλείο- 
νας αὐτῶν πεσεῖν ἐς τὸν ποταμὸν, καὶ ἓν ἁπορίᾳ εἷ- 
yov ὅποι τρέπωύται γενόμενοι, χαὶ ταύτῃ διαφθα- 
prvat* ἕνθα ὃ τε Οὕγγλεσης ἀπώλετο, xal ὁ Κρά- 
Ang, ὁ ἁδελφὺς αὐτοῦ kv ταύτῃ τῇ μάχη. Ὅτῳ δ᾽ ἂν 
ερόπῳ διεφθάρη, οὐκ δει οὐδεὶς, ὥατε οἴεσθαι τοὺς 
προσήκοντας αὐτῷ περιεῖναι ἔτι αὐτὸν ἐπὶ πολύν 
τινα χρόνον. Ὡς οὖν ταύτην τὴν νίχην εὐχλεῃ xai 
περιφανῆ ἀνείλετο Σουλαιµάνης, τὀ τε Tcu ὃ 
ἑπολιόρχει πρότερον παρεστήσατο, xal Ὀρεστιάδα 
τὴν ᾿Αδριανούπολιν χαλουµένην ἑλαύνων ἑπολιόρχει. 
Ἔτνχε δὲ τήν τε τὴν πόλιν Περιδμητὺν πολιορχῶὼν, 
xai προθάλλων τῷ τείχει θαμά οὐχ ἀνίει. Ἐν τούτῳ 
δὲ ὄντος Σουλαιμάνεω, τυχεῖν νεανίαν λέγουσι τῶν 
ἐν τῇ πόλει, χατὰ ὁπήν τινα ἀπὸ τῆς πόλεως φέρου- 
σαν ἔξω, λάθρα τε ἐξιόντα νυχτὸς ἁμῶντα πυροὺς 


Notul» marginales. 


(18) Al. Hadrianopoli. 


31 φίνων. Ατὸ πίλων αἰγῶὼν R. 


4l 


DE REBUS TURCICIS LIB. I. 


43 


χατὰ τὴν ὁπῖν ταύτην δ.αφορεῖν ἐς thv πόλιν, x3Y A qua iuri parte intrare solitus erat, a tergo emm 


τοῦτο συνςεχῶς ποιοῦντα ὀφθῆναι ὑπό τινος τὼν ἐν 
τῷ στρατοπέδῳ. Ἰδόντα δὲ τὸν Τοῦρχον, ᾗ εἰσήει ὅ 
νεανίας, ἐφεπόμενον κατόπιν γενέσθαι, χατὰ τὴν 
ὁπῆν πειραθῆναί τε αὑτῆς, καὶ εἰσιόντα ἐς τὴν mó- 
At, αὖθις ἐς τὸ στρατόπεδον γενέσθαι ' xal ἀφιχό- 
µενον παρὰ Σόνλαιμάνη, ἐξειπεῖν τε «ijv εἴσοδον, xal 
αὐτὸν αὐτίχα ἑξηγεῖσθαι. Πςιραθέντα δὲ τῆς εἰσόδου 
τὸν ἡγεμήνα, χἀταλαδεῖν τε thv πόλιν ταύτῃ, καὶ 
ὑφ᾽ αὐτῷ ποιῆσασθαι. Μετὰ δὲ ταῦτα el; Φ.λιππόπε- 
^t ἐλαύνοντα, ἐλεῖν τε xai ταύτην τὴν πόλιν, καὶ 
παραστήσασθαι ὁμολογίᾳ. Λέγεται δὲ γενέσθαι τού- 
τῳ τῷ βασιλεῖ ἄνδρα ἐπὶ στρατηγίας ἐπισημότατόν 
τε xal ἐξηγεῖσθαι δεινότατον ἐπὶ πόλεμόν τε xal 
ἐπ'ιδρομᾶς. Καὶ οἱ μὲν λέγουσιν αὐτὸν τὰ τλείω ἆπο- 
δε.χνύμενον πἆμπολυ ταχύ τε xal παραχρῆημα émi- 
δεδιχέναι. Νοσήσαντος δὰ Σουλαιµάνεω, xal ἐπὶ 
᾽λσίαν ἐπειγομένου, τὴν νόσον οἱ χαλεπωτέραν Υενο- 
µένην, ἀπενέγχαι ἐκ τοῦ βίου αὐτόν. Τελεντῶντα δὲ 
ἐπιτεῖλαι τοῖς áp! αὐτὸν, θάψαι τε τὸ σῶμα αὐτοῦ 
ταύτῃ, χατὰ τὸν τῆς Χεῤῥονήσου ἰσθμόν. "TI δὲ καὶ 
συνέθη πρότερον τελευτγσαντα τὸν alba αὐτοῦ, θά: 


B 


secutus est, tentaturus si per eam rimam in urbem 
sibi pateret aditus. Urbem itaque ingressus est. Quo 
facto, rediit in castra sd. Sulaimanem, actaque ede 
cet, Sulaimanes igitur eductis in aeiem coplis, a 
urbem arcessit, In. qnam cum  irrepsisset, duce 
Turco, qui rimam invenerat muri, illico ejus domi» 
nium nactus est. Postea promqtis castris Philippo- 
polim obsidet : quz tandem pactionibus in ejus (i- 
dem traditur. Ferunt, hunc regem habuisse virum 
rei militaris perquam gnarum, quo nullus fuerit su- 
perior incursionibus faciendis bellisque gerendis. 
Preterea aiunt ad tantam potentiam eum hac ex 
causa venisse, quod summa celeritate {ή rebus ge- 
reudis uteretur. Sulaimanes morbo implicatus est. 
Hinc festinabat in Asiam. Morbo tandem ingraves- 
cerífle, moritur. Moriens przcepit suis ut corpus 96- 
pelirent $n Chersonesi isthmo, ubi antea contigerat 
filium suum fato fungi: et. magnifice sepulturze 
tradi ordinavit, οἱ reditus sacerdotibus qui co [oci 
eraut, ut celebrarent nocturnos ludos ad sepulcrum, 
seque filii sepulturze jungi voluit. 


φαι τε μεγαλοπρεπῶς, xa ἑξήνεγχε * χαὶ τῷ σήµατι ταξάµενος Φόρλυς, ὥστε mavvuy!a χοῖρθαι τοὺς ἰε. 
ρεῖς αὐτῶν ἐπὶ τῷ µνήματι, αὐτόν τε ἐχέλευσεν αὐτοῦ Üddat ἅμα τῷ παιδὶ αὐτοῦ. 


Ἔτειτα δὲ αὐτοῦ ἑτελεύτησεν ᾽Αμουράτης ὁ 'Op- 
χάνεω παῖς, Σουλα:µάνεω δὲ ἀδελφὺς, ὡς ἐπύθετό οἱ 
αὐτὸν τελευτήσαντα, τούς τε !9 νεήλυδας, xal ἄλλους 
τοὺς τῶν θυρῶν ὄντας λαθὼν, χαὶ ἐς τὴν Εὐρώπην 
διαθὰς, παρέλαθε τὸ) στράτευμα αὑτοῦ ἅπαν, xal 
ἐπὶ ἸΑδοιανούπολιν ἑλάσας, τὰ βασίλειά οἱ αὐτοῦ 
ἐποιῆσατο. Καὶ ἐντεῦθεν ὁρμώμενος, ἑληῖξετο τὴν 
της Μαχεδονίας µεσόγαιον χώραν, xal ἀνδράποδα 
συχνὰ ἀγόμενος, ἐπλούτιζε τοὺς μεθ) ἑαυτοῦ στρα- 
πιώτας, χα) Τούρχων ὅσοι ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ κερδᾶναι 
ἑτιοῦν εἴποντο αὐτῷ, ἐδωρεῖτο ἀνδραπάδοις τε xal 
ὑποζυγίοις, & ἡλίσχετο ἁπὸ Μυσῶν τε xal Ἑλλήνων, 
Αέγεται μέντοι xal τόδε, ὡς Σουλαιµάνης ἐπεὶ ᾖσθετο 
τῆς Τριδαλλῶν καὶ Μυσῶν δυνάµεως ἐπ᾽ αὐτὸν ἆθροι- 
ῥομένης, xat ἕπραττεν ὥστε δοθῄναἰ οἱ ἑξάχις µυ- 
ρίας δραχμὰς, ὥστε ἀποδοῦναι αὐτοῖς ὅσα τῶν πο- 
λεσμάτων προσηγἀχετό οἱ, xaX αὐτὸν οἴχεσθαι ἁπαλ- 
λαττόμενον εἰς τὴν ᾿Ασίαν ἁποχωρήσειν, τηνιχαῦτα 
πολιορχουντα τὰ ἓν τῇ 8páxn πολίσµατα Ἑλλήνων. 
Ὢ, οὖν πυθόρενοι οἱ Ἕλληνες ἀπεδέχοντό τε, xal 
ἔτοιμοι ῆσαν ἐπὶ τούτοις σπένδεσθαι, ξυνηνεχθῆναι 
ς«ξισμόν τε µέγαν, καὶ τὰ. τείχη τῶν πόλεων διαῥ- 
ῥαγΏναι , ὥστε αὐτοὺς ἐλεῖν ἀπὸ τούτου τὰ πλέω 
οἷς ἐπήλαυνον πολιορχοῦντες. Καὶ ἑλόντας παρὰ 
τῶν Ἑλλήνων τὰ πολίσματα, ἔχεσθαι τοῦ λοιποῦ 
της Εὐρώπης, μηδέν τι τοιοῦτον ἔτι προσιεµένους. 
Μετὰ ὃξ ταῦτα Ἠλαυνεν ἐπὶ Μυσοὺς xai ἐπὶ Τρι- 
6a2453;. To δὲ γένος τοῦτο παλαιότατόν τε xol µέ- 
Υιστον τῶν xità thv οἰχουμένην ἐθνῶν ^ εἴτε ἀπὸ 
λλυριῶν μοίρας ἀπεσχισμένον ταύτην ᾧχησε τὴν 
λώραν, εἴτε, ὡς ἔνιοι, ἀπὸ τῆς πέραν τοῦ "Ίστρου 


D 


Cum jam animam efflasset, Orchanis filius Amu- 
rata (19), Sulaimanis frater, re cognita, peregrinos 
et reliquos Januarum milites assumens in Europam 
trajecil ; exercitusque omnes qui ibi erant, accce- 
pit. Hinc contendens. Adrianopolim, eam sibi re- 
gni sedem designavit. Rebus ita compositis, incur 
sionem in Macedonime  mediterraneam regionem 
fecit: brevique «aptis mancipiis plurimis ez alia 
prada, milites suos admodum opulentos reddidit. 
Turcos, qui eum lucrandi animo comitabantur, man- 
cipiis et jumentis Graecorum et Mysiorum, quie bel- 
li jure obvenerànt, liberalissime «donat. Ferunt 
1^4 Sulaimanem, postquam nuntiatum erat Tri- 
ballorum et Mysiorum copias adversum se pergere, 
collocutum cum Graecis, si numerarentur sibi se- 
xaginta millia drachmarum, vellese restituere 
Grecis quecunque in Thracia ipsorum cepissct op- 
pida εἰ relicta Europa discessurum in Asiam. 
Iluac cum Grxci audissent suas in Thracia obsi- 
dere urbes, promptissimis quidem animis pradi- 
ctam conditionem accepissent: at. cum maximus 
terrzinotus accidisset, oppidorumque muri pro- 
cidissent, Turci accedentes. armati, urbes pluri- 
mas, eliam Graecorum, in ditionem suam redegere: 
nec απιρ]ίας tales obtulere conditiones Grxcis, vc- 
rum Europam obtinuerunt. Post hxc bellum aver: 
tt in Mysios et Triballos. Triballos autem gentem 
esse totius orbis autiquissimam et maximam, com- 
pertum liabeo. Appulerunt in hanc regionem, sive 
(variant enim auctores) divisi ab lllyriis, sive, ut 
quorumdam sententia est, ab ca regione quz ultra 


* Notule marginales. 


(19) Amurates 1, quartus rex, anno 1550. 


55 [n ora Ἰαννιτζάρους. 


PATROL. GB, CLIX. 


- 


e) LAONICI CHALCOCONDY LE 14 


]atrum in. extrema Europa est, et à Croatia Pru- A ἐπ ἑσχάτων τῆς Εὐρώπης, ἀπό τε Κροατίας καὶ 


siisque scptentrionale mare accoleutibus : nectien 
a Sarmatia, quam hodie Russiam vocant, propter 
suz regionisfrigus invictum profecti, Isirumque 
Lransgressi, in regionem Ionio affusam penetra- 
runt, ubi quoque liabitarunt, cum armis eain re- 
gionem qu: Venetos spectat subegissent. Si au- 


tem quis contrariam sequatur sententiam, quasi e. 


regione versus Ionium vergente digressi, Istroquc 
superato, in illam accesserint, unde eos antea pro- 
diisse diximus regionem, liaud quidem conuten- 
dero: nec tamen. eam tuto arripere audeo. Átta- 
men scio, quamvis populi isti nominibus sint dis- 
ereli, non tamen moribus quidquam inter se 
differunt : idem lingu:s. usus iisdem etiam hodie 
est. Dispersi binc. inde, domicilia per totam ha- 
buere Europam, incoleutibus quibusdam de illo 
grege Peloponnesi regionem Laonicam, qua patet 
ad móntem Taugetuin, οἱ ad Tenarum. Ubi eiiam 
habitavit a Dacia ad Pindum usque montem, in 
Thessaliam so projicientem, alius quidam populus: 
utrisque nomea fuit Bacchi (20). Nec. tameu scio, 
utrum in Épiros commigrasse asseverem, Haud ine 
fugit, Triballos, Mysios, (21) Iilyrios, Polonos, vt 
Sarmatas eadem inter sese lingua uti. Si igitur 
hinc conjecturam facere licet, cxistimo omnes istos 
unuin bominum esse genus, nec. diversum, Ut su- 
tem tandem in diversos abierint mores, et in. alias 
coucesserint regiones, a nullo accepi, ut. certiin 
quid deiis presenti liistoriz inserere. ausim. Ultra 
citraque Istrum colunt, longe lateque regnantes. 
18 lisque, tea quidem sententia, magis verisi- 
mile videtur hoc bominum genus variis fortun:e 
procellis jactatum, lonii regionem | insedisse, tra- 
jectoque Istro, ibi sedes fixisse : ibidemque potius 
habitasse, quam inde discedentes, adierint ad eura 
erbis terrarum tractum, qui propemodum inbabita- 
bilis sit hominibus. Illi itaque sive necessitate, sive 
voluntate tracti, ad sui defensionem seorsim a re- 
liquis segregali habitare instituerunt, ut. videre est 
magis conjectan!j, quam veritatem) rei pronuru- 
tianti. At lic sitam esse superiorem eL inferiorem 
Mysiai, non eam regionem vecle dici, «quae supra 
litrunm, verum quis ultra [strum colitur : nec 
etiam inferior Mysia nuucupatur regio, qua lstro 
subjecta est. Ad istam regionem l|stri, qua ad 
]aliam usque se porrigit, Bulgaros, quos inferio- 
ris Mysis incolas perhibent, et Groceam linguam 
callere aiunt, scio pervenisse a Dydcna urbe usque 
ad Euxinum Pontum, Trinabum urbem. regni sui 
sedem decernentes. lios quidem Alexander, quem 
Servi Triballerumque dux Crales regno p:- 
fecit, imperio rexit, donec moreretur, supersute 
filio Susimano, qui in paternuiu. successit regnum. 


Προυσίων τῶν ἐς τὸν ἀρχτῷον ὠχεανὸν, xaY Xapua- 
τίας, τῆς νῦν οὕτω Ῥωσίας χαλουµένης, ἔστε ἐπὶ 
χώραν τὴν διὰ τὸ φῦχος ἀοίκητον '* κἀκεῖθεν ὦρμη- 
μένος, καὶ τόν τε Ἴστρον διαθάντες, ἐπὶ τὴν ἐς τὸν 
"Ióvtov χώραν ἀφίχκοντο. Καὶ ταύτῃ ἐπὶ πρλὺ ἐπὶ 
Ἐνετοὺς διῄκουσαν, καταστοεψάµενοι, ὤκπσαν ' 
εἴτε t] τοὐναντίον μᾶλλον εἰπεῖν ἄμεινον, ὡς ἑντεῦ- 
θεν ἀπὸ τῆς ἐς τὸν Ἰόνιον χώρας ὡρμημένοι, xal 
"Ίστρον διαθάντες, ἐπέχεινα ἐγένοντο τῆς οἰχουμέ- 
γης, οὐχ ἂν δὴ λεγόμενον, ἀαφαλῶς λἐγοιτο Og 
ἡμῶν, Τοσόνδε μέντοι ἐπίσταμαι ὡς τοῖς ὀνόμασι 
ταῦτα Oh τὰ γένη διεστηκότα ἀλλήλων ἤθεσι μὲν 
οὐκέτ', γλὠττῃ δὲ xai φωνῇ τῇ αὐτῇ χρώμενοι, xa- 
τἀδηλοί εἶσιν ἔτι χαὶ νῦν. Ὡς μέντοι διέσπαρται 


DB àvà τὴν Εὐρώπην, πολλαχη ᾧκησαν, ἄλλῃ τε δὴ, καὶ 


Ey τινι τῆς Πελοπ.ννέσου γώρας τε τῆς Λανωνικῖς 
ἐς ^5 Ταῦἵγετον ὄρος, xal ἐς τὸ Ταΐναρον ᾠχημένον. 

055 καὶ ἀπὸ Δακίας ἐπὶ Πένδον τὸ &g θετταλία» 
χαθῆχον ἐνοικῆσαν ἔθνος. Ὡράχοι *9 δὲ ἀμφότεροι 
ὀνομάζονται ΄ χαὶ οὑκ ἂν 63]. ἔ(ω διεξιένα.,. ὁποτέ- 
ρους ἂν τούτων λἐγοιµι, ἐπὶ τοὺς ἑτέρους ἀφ'χέσθαι. 
Οὕτω δὴ xávzauÜa τούς τε Τριθαλλοὺς xal Μυσοῦὺς, 
xal Ἰλλνριοὺς, καὶ Κροατίους, xat Πολανίους, καὶ 
Σαρμάτας, τὴν αὐτὶν ἐπίσταμαι ἱέντας φωνήν. 3 
δέοι ταύτῃ τεχµαιρόμενον λέγειν, εἴη ἂν 10,10 τὸ 
γένος ταυτό τὲ χαὶ ἓν xal ὁμόρυλον ἑαυτῷ. Ὑπὺ 
δὲ τοῦ καιροῦ Eq Sr τε δ.ενηνε/μένσ GÀ fov, xal 
ἐπὶ γώραν ἄλλην ἁικόμενοι *! ὤκησαν. Οὐκουν Gi 
λέγετα: τρὸς οὐδένων ὥστε σαφές τι περὶ αὐτῶν 
ἔχειν ἡμᾶς ἐς ἱστορίαν ἀποῦξίχνυσθα:. Βασίλεια μὲν 
ἔστιν αὐτοῖς χἀνταῦθα τοῦ "Ίστρου, xai πἐραν τε 16 tz 
γένος τοῦτο πολὺ μεῖζον, καὶ ἐπὶ πολὺ μᾶλλον διηχον. 
"2t ἂν μᾶλλον ἐχεῖθεν φάναι χάλλιον zapiyow £A 
τάδε ἀφιχέσθαι τὸ γένος τοῦτο, xal οἰχῆσαι πρὸς τῇ 
xatvà τὸ Ἰόνιον χώρᾳ, χαὶ παρὰ τὸν Ἴστρον δ.αθῆνα:, 
καὶ αὑτοῦ μᾶλλον οἰχῆσαι,Ἡ ἐντεῦθεν ὡρμημένον, ἐπὶ 
τὰ ἐχεῖ τῆς οἰχουμένης σχεδόν τοι ἀοίχητα ἀφικέσθαι. 
Εἴτε μὲν οὖν ἀνάγχη τινὶ προηγµένον, else καὶ ἐκού- 
σιον ἀπέμειναν 3: στελλόμενον χωρὶς οὕτω ἀπ' ἁλλή- 
λων ἀπῳχισμένον ἔτυχεν, ὡς ἔστιν ἰδεῖν τεκχµαίρεσθαι 


^ μᾶλλόν ti, f] διισχυρίζεσθαι δἑοι ἄν. Ἐντενθεν μὲν οὖν 


καὶ τὴν τε ἄνω Μυσίαν xal κάτω Μνσίαν φάναι κ»λῶς 
ἔχειν οἵἴονται ἔνιοι, ὡς τὴν ἄνω Μυσίαν οὗ τὴν ἐς τὰ 
ἅ-ω τοῦ Ἱστρου, ἀλλὰ τὴν ἐς τὸ πέραν τοῦ "Ιστρου 
ᾠκημένην χώραν, τὴν δὲ κάτω Μυσίαν οὐ τὴν ἓς τὰ 
χάτω τοῦ Ἴστρου, τὸν ἐπὶ τοῦτο τοῦ "lovpou χώραν, 
ἔστς ἐπὶ Ἱταλίαν χαθ/χουαΣν. Toug μέντοι Ἴουρ- 
γάρους "5, οὓς χάτω Μυσία» καλοῦσιν οἱ ἄμεινον 
Ελληνικῆς ἐπσῖοντες φωνῖιςι, ἐπισταμαι χαθήκειν 
ἀπὶ τὸν Ἵστρον, ἀπὸ τῖς Βιδίνης πύλεως ἔστε ἐπὶ 
Εὔξεινον πόντον, ἐν Τρινάὔδῳ πόλει và βασίλεια σρί- 
ctv ἁποδειχνυμένους. Τούτους ** μὲν οὖν, ὁπότε 
Α) ἐξανδρον ὁ τῆς Σ:,δίας Κράλης ὁ τῶν Τρ:6αλ- 


Notule marginales. . 


(20) Valachi. 


V &vixnzov. [n ora, &sixnzov.. 
εις in. al, it ora, ἁποίκεσᾶν o! xt, 


10 [y ora, Βλάχο". 
*3 Ἰρυργάνους. B. 109p;2927;. 


(21) Alii addunt Croatios. 


1. ἀφικύμεναι Π. ut in cont. ** ἐπέν [n uno st in 
1? τούτοις. Sic nis. 


$5 ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. I. 48 


2uV ἡγεμὼν, ἐς τὴν Δαδιλείαν κατέστησεν, ἐδασί- A lunc bello aggressus est AÁmurates, Orchanis. so- 


A:UÉ τε οὕτως, ἐς ὃ δὴ τελευτήσας χατέλεπε βασιλέα 
τοῦ γένους τὸν παἶδα αὐτοῦ Σούσμανον, ἐφ᾽ ὃν δὴ 
ἑστρατεύετο ᾽Αμουράτης ὁ Ὀρχάνεω. Ἐπεὶ ἐς Τρι- 
ζαλλοὺς ἐσέδαλε, xat µάχῃ κρατήσας αὐτῶν Φ:ῥῥάς 
τε ὑπηγάχετο πόλιν εὐδαίμονα, καὶ τὰ ἐς τὴν Ῥο- 
δότην χωρία χαταστρεφάµενος, Μεγάλα ὀπεδείχνυτο 
ἔργα. Xatv se τὴν Φερῥῶν ἐπιτρέψας πόλιν ᾿ἀνδρὶ 
ἀγαδῷ, ἑστρατεύετο ἐπὶ Σούσμµανον, xbv. Μυσίας βα- 
σ'λέα, καὶ συμθαλὼν αὑτοῦ ταύτῃ ἑτρέφατό τε τοὺς 
Μυσοὺς, xai διέφθε:ρεν οὗ πολλους, διασωθέντας 
ἐπὶ τὰ ἐς τὸν Ἴστρον χωρία. Διαπρεσδευσάμενος δὲ 
mob; Αμουράτην Σούσμανος ὁ ᾿Λ)εξάνδρου, σπονδάς 
τε ἐποιίσατο xal συµµαχίαν, ὥστε τὸν αὐτὸν ἐχθρόν 
τε καὶ φίλον νοµίξειν, xax ἐπιγαμίαν ποιησάµενος, 
θυγατέρα αὐτοῦ, χάλλει τε ὑπερφέρουσαν, xal ἀπὸ 
Ἓδραϊδος, ἣν Ἰχάγετο τρωθεὶς, γεννηθεῖσαν, τῷ 
᾽Αμουράτη * ἐξέδοτο μέντοι καὶ ἑτέραν τῷ Ἑλλήνων 
βασιλεῖ. Ὡς τηνικαῦτα τῶν Ἑλλήνων τὸν Κανταχου» 
2ηνλν ἀφελόμενος τὴν ἀργὴν, ἐθασίλενε Ὑένους τοῦ 
Ἑλληνιχ:ῦ. Ὁ μέντοι Κανταχουσηνὸς, ἔπεί τε ἐδα- 

σίλευε πα"δας. 020 ἔχων, τὸν μὲν νεώτερον Mavovr)- 
20», ἔπεμιεν ὃς Πελοπόννησον ἠγεμένα, τοῦ Μιξί- 
(ρᾳ 35. τὸν CE πρεσθύτερον χαθ[στησι βασιλέα τοῖς 
"Ἓλλησιν. Ἰωάννης δὲ ὁ τοῦ ᾿Ανδρονίχου παῖς, ὣς 
ἐπὶ τὸ ἰχανὸν της ἠλιχίας ἀφίκετο, συνἰστατό τε 
τοῖς Ἔλλτα:, καὶ σ.νετίθετο οὗτοῖς, ὡς ἐπὶ τὴν βα- 
σιλείαν áo Ξόμενος. Ἔτνγε δὲ διαίτας ἔχων ἐν τῇ 
Ἀΐσχτδουίσ. 0: δὲ Ἕλληνες ἀχθόμενοι τῇ δισίτη καὶ 
Ὄδρει τοῦ βαπιλέως, ὡς ἕχαστος εἶχεν αἰτίας αὐτῷ, 
ἐπαγόμενο, ἀπὸ Μακεδονίας τὸν νεανίαν, ἓς τὴν βα- 
σλείαν χατεστήσαντο. Ὡς δὲ ὃς τὴν βασιλείαν χατ- 
£317, τὸν μέντοι Kavzaxoutivbv Ναξηραῖον ἐποιή- 
cato, Ματθαῖον τοὔῦνομα. 'O τούτου δὲ πρεσθύτε- 
(^s παῖς, ὃν ἀπέδιε βασ,λέα τοῖς ἝἛλλησιν, ἑφί- 
z£z0 μὲν τὰ πρῶτα ἐς ᾿Ρόδον, παρὰ τὸν ταύτῃ ab- 
τοῦ ἀρχιερέα, δεόμενος ἐπιχουρίσς τυχεῖν, καὶ ἐδεῖ- 
«0 χατάγειν αὐτὸν kg τὴν βασιλείαν, χαὶ πολλὰ 
σιροϊσχόμενος, ὥστε ol γενέσθαι τιµωρίαν τινά * ὡς 
οὐδὲν εὕρατο ἐπιτήδειων παρῃν 3 αὑτίκα, μετά 
σαῦτα, ἐς Πελοπόννησον παρὰ τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ 
Ἕ μμανουλλ, τὸν ἠγεμόνα τῆς Σπάρτης, καὶ παρ 
αὐτοῦ τὴν δίσιταν ἐποιεῖτο. Ἰωάννης μὲν οὖν τῷ τε 
᾽Αμουσάτῃ νεωστὶ ἐς την Εὐρώπην διαβάντ:, δυµ- 
µαχίαν ἐπο.ήσατο, καὶ τὴν τοῦ Μυσῶών 3" θυγατέρα 
Tráveso ἐπὶ τῷ παιδὶ αὐτοῦ ᾿Ανδρονίκῳ, à ἧς 
ἐγένοντο αὐτῷ παϊΐδες, πρεσβύτερος μὲν ᾿Ανδρόνι- 
χο, Δημήτριος δὲ x3i Ἐμμανουὴλ ol νεώτεροι, xa 
8:455opo;. Καὶ Θεόδωρος εἴπετο τῷ ᾽Αμουράτῃ, 
ὅποι ἂν στρατεύηται, καὶ φόρου τε ὑποτελεῖς ἅμα 
ὄντες τῷ ᾽Αμουράτῃ, ἐπισπόμενοι ὅποι ἂν στρατεύ- 
οιτο. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ Δράγασυν τὸν Ίάρκου ἦγε- 
μόνα, τὴν ἐν τῷ ᾽Αξιῷ ποταμῷ χώραν στρατευσά- 
µενος κατεστρέφατο, ἐς φόρου τε ἅμα ἐπαγωγῆν, 
καὶ αὐτόν οἱ στρατευόµενον ἔπεσθαι ἐπὶ τοὺς πολε- 
ψίους, ἐς τοσούτους τὸν ἀριθμὸν ἔχοντα ἱππέας. 


boles. Postquam autem castra in Triballos wovit, 
eos prelio vicit, Pherasque urbem  opulentam in 
potestatem redegit, et loea Rhodopen spectantia. in 
ditionem accepit, maximaque virtutis militaris pa» 
trabat opera. Saini viro optimo cum co. misisset 
Pheras urbem, adversus Susmanum Kysie regem 
arma cepit, Tandem cum Mysiis wauus conseruit, 
quorum interfecit paucos, cum fuga evasissent. ine 
violati ad loca Istro proxiwa. Susmanus inde le- 
gatis missis ad Amuratem, qui pacem  orazeut, 
[odere icto in societatem acceptus est, ul deinceps 
hespes et amicus Amurati foret. Hiuc et affinis 
Amurati factus est, data ín uxorem filia. sua forma 
excellente, ex Draide, quam uxorem — vulueratus 
duxerat, prognatam : alteram connubio junxcrat 
Grecorum regi, Andronico Joannis filio, Joannes 
enim regno jam expulerat  Cantacuzenum, qui 
puerum ipsum gubernarat: cum arrepto Grzco- 
rum regno, filiorum quos habebat, alterum Eiuma- 
nuelem natu minorem misit in Peloponnesum, ut 
esset dux Mizitlire, qua olim Sparta : natu. vero 
majorem, Graecorum regem esse jubet. Joauncs 
au'em, Andronici filius, cum jam eam attig sset 
zl3tem, qua rebus gerendis idonea erat, conspi- 
ratigue facta cum Grecis, rogavit ut regno 19 
preficeretur. Eodeni autem tempore rex in Mace- 
donia agebat, luxuriosiore vieu οἱ intémperan- 
tiore dissolutus. Grzci indignantes. propter victus 
rationem dissolutiorem, cet convicia regi facien- 
les, ut quisque habebat quod crimini verteret, 
Joaunem Andronici filium in Macedoniam abdu- 
ctum communi assensu applausuque — vegom desi- 
gnan'. [nito regno, Cantacuzenum in Nazarzo- 
rum sive monachorum ordinem transtulit, quem 
mutato nomine Mattheum | appellavit. Hujus &e- 
nior filius, quem pater Gracis regem  destinarat, 
in Rhodum navigat, petiturus a sacerdote summo, 
quem Magnum magistrum vocant, qui insula 
regebat, auxilium, quo adjutus recuperaret amig- 
sum regntm. Multis autem nequidquam perteg- 
tatis, quil;ius in suas partes sacerdotem pelliceret, 
ut spem auxilii affulgcre vidit. nullam, ad fratrem 
suum juniorem Emmanuelem in Peloponnesum 
Spartae ducem iter flectit : apud quem viize con. 
suetudinem el necessaria habuit. Joannes autem 
cum Amurate in Europam transgresso societatem 
contraxit, filioque suo Andronico Mysiorum regis 
filiam uxorem dat : ex qua sustulit filios : Andro- 
nicus quidem natu maximus, Demetrius vero οἱ 
Emmauuel et Theodorus natu minores erant. 
Theodorus autem sequebatur Amuratem, quocun- 
que belluin avertisset. Weliqui, quos modo dixi- 
mus, vectigales et stipendiarii crant Amuratis, 
ipsumque comitari cogebantur, contra quoscunque 
expeditionem suscepisset. llis ita compositis, exer- 


Notule marginales. 


39 ἠγεμόνα τῆς Σπάρτης, In ora, toc Μιςίθρα. 3 παρτῖνα" Bi, παρῆν. !" βασιλέως, Sic R. 


i1 LAONICI CHALCOCONDYI./E 48 


titum contra Dragasem Zarci. ducem movit, re- A Μετὰ ταύτα Πόγδανον τὸν ταύτῃ ἡγεμύνα ὑπαγόμε- 


pionemque juxta. flumen Axium dormnit, sibique 
tribatariai bellique sociam effecit, Ducem quo- 
que in potestatem accepit, quem sub se stipendia 
facere jussit, equitum impetrata manu non modica, 
His przclare gestis, etiam Pogdanum eo loci re. 
. gnantem debellavit: quem sub se merere cum 

exercitu, quem habuerat, voluit. Amurates autem 
per omnia imitatus zequitatein Cyri Cambysis filii, 
maxima modestia et liberalitate tractabat duces 
Triballorum, et Mysiorum Grx»corutique, qui. in 
$uam potestatem concesserint. Cuin moratus es. 
set longo tempore in. Earopa bello astrictus, nun- 
tiatur, suos in. Αδία praefectos conjuratione facta 
Asianos sollicitare ad defectionem, plurimamque 
regionem jam ab Amurate avertisse , conscriptis- 
que exercitibus, Asie statum quam maxime con- 
turbare, oppida quaedam capientes, quasdam vero 
oppugnahtes non cessare. Quamprimum ha certo 
accepit, transitum Q9 in Asiam parat, suosque 
ita instruit, ut hostes quam potentissime contun- 
dere et profligare posset. Cum hos deprehendisset 
in Mysia castra. collocssse, copiis in aclem edu- 
ctis, tale excogitavit, ut qui ésset summa rei mi- 
litaris scientia praeditus, stratagema. Dicitur enim, 
cum sestatis esset tempus fervidissimum, etesias 
wentos ali occidente spirare. lbj autem suorum 
ordines ila disposuit, u$ ventum a tergo habereht 
praliantes. llinc princeps prelium inibat, ubi 
hostium acies erat confertissima, irruens, et quam 
fottissime pugnans. Cum autem prelium utrin- 
que equo Marte ferveret, ipse in editiorem tumu- 
jum conscendens, voce quam potuit maxima suos 
in. hune modum allocutus est : O commilitones 
mei, filii dilectissimi, non subit animos, quanta 
pericula in Europa multorum annorum durissima 
militia perpessi sitis? Quid ceditis? an nescitis 
omnuià in vestra fore potestate, illis superatis? 
"Agite igitur, promptis animis me sequamini. Quod 
si cunctati fueritis, hostes nos vincent. H:ec. locu- 
$us, admisit equum in hostem, et in confertissi- 
1108 hostium cuneos se conjecit, acerrime prz- 
lians : confestimque, ut. praedixerat, ventus exor- 
.tus est, etin hostium faciem se fudit. Hine cum 


yov, ὥστε ol'Eneo0at σὺν τῇ αὑτοῦ στρατιᾷ, μεγάλα 
ἀπεδείξατο ἔργα, ἐπιείχειαν μὲν κατὰ τὴν Κύρου 
τοῦ Καμθύσεω ἐπιδειχνύμενος, xat ὡς μετρ'ὠτατά 
τε χαὶ ἐλενθερ.ώτατα προσφερόµενος τοῖς ὑπ' αὐτὸν 
γενοµένοις, ἡγεμόσι Τρ.δαλλῶν, καὶ Muats, καὶ δὴ 
Ἑλλήνων. Κατὰ μὲν οὖν τὴν Εὐρώρην διατρίθοντα 
συχνόν τινα χρόνον, χαὶ πρὸς τούτους ἔτι διαπ.λε- 
μοῦντα, ἀφίχετο ἀγγελία, τοὺς ἐν τῇ ᾿Λσίᾳ βαρθά- 
pov ἡγεμόνας ἀλλήλοις σνυνθεµένους, ἁποστῆσαί τε 
ἀπὸ Αμουράτεω χώραν οὐχ ὀλίγην αὐτοῦ, xal αἎ- 
τοὺς στρατιὰν συλλέξαντας ὅσην ἡδύναντο μάλιστα, 
ταράξαι τε τὰ Ev. τῇ ᾿Ασίᾳ πράγµατα αὐτοῦ, χα) 
χώρας τῆς ἑαντοῦ τὰ μὲν χαταστρεφοµένους, τὰ 65 
xa πολιορχοῦντας οὐκ ἀνιέναι. Ἐπεί τε δὴ τἀχισια 


B ἐπύθετο, διαθὰς ievo ἐπὶ τοὺς ἠγεμόνας παρασχεν- 


ασάµενος *5, xai ἐς τὰ ἔσχατα πειρασόµενος, T ἐδὺ- 
vato χράτιστα ὡς διαμαχούµενος. Εὐρὼν δὲ τούτους 
ἐν Musia στρατοπεδευοµένους, παρετάξατο ἐς pá- 
χην. Οἷα δὲ µάχης ἑμπείρῳ πολλαχῆ Υενοµένῳ ἐμε- 
μηχάνητο τοιόνὸς. Λέγεται γὰρ ὡς ἐπεὶ θέρους ἣν 


ὥρα, xdi ἡπίστάτο µεσημθρίας ἐπιγιγ.ομένης, ἐπι- 


πνεύσειν ἑτησίαν ἄνεμὸν ἀπὸ ἑσπέρας. Ταύτῃ δὲ 
παρεγγυῶν τῇ στρατιᾷ, τὸ µέρος ἐχεῖνο χατὰ νώτου 
λαθεῖν, ἐς µάχην τε χαθίστατο περὶ πλήθουσαν ἆγο- 
pàv, xal συµµίξας τοῖς πολεµίοις, ἑμάχετο ἰσχυρῶς. 
Μάχης δὲ ἀμφοῖν ἰσοῤῥόπου γὙενοµένης, ἐπὶ λόκου 
τινὰ αὐτοῦ που λέγεται ἀναθῆναι, xat φωνῆσαι μέγα 
τοῖς ἑαυτοῦ τάδε * Παΐῖδες ἐμοὶ στρατιῶται, µέμνη- 
σθε ἡμῶν αὐτῶν ὅσα ἐπεπόνθσιτε Ev τῇ ὐρώπῃ το- 
σαῦτα ἔτή ** διαπολεμοῦντες; Τί δη ὑποχορεῖτε ; 
Οὐκ lote ὡς τὰ πάντα ἑφ᾽ ἡμῖν ἔσται, τούτων περι- 
γενοµόνοις ; "Ayeze δὴ ἐμοὶ ἔπεσθε, ὡς ἣν μὴ ἁρ- 
τέως ἔπησθε 50, ταχὺ περιεσοµένων τῶν πολεμίων 
ἡμᾶς. Ταῦτα εἰπόντα τὸν βασιλέα, ἑλαύνειν ὁμόσε 
τῷ ἵππῳ ἐπὶ τοὺς πολεµίους, Ec τὸ µέσον στῖφος 
ἐμθάλλοντα * χαὶ αὑτίχα ἐπιπνέοντα τὸν ἄνεμον ἀπὸ 
νώτου τῇ στρατιᾷ, ἐνοχλεῖν ἐπὶ πρόσωπον τοὺς ἐν- 
αντίους, Καὶ οὕτως ἅμα ἀλλήλοις διαχελευσαµένους, 
καὶ ἐς τὸ πρόσθεν ἰόντας, xal βιαζομένους, τέλος 
6h τρέψασθαί τε χα) ἐπιδιώχειν ἀνακράτος ἀπολύν- 
τας τοὺς πολεµίους. Kal διαφθαρΏναι μὲν λέγεται 
τὰ πλείω τοῦ στρατεύματος αὐτοῦ * διαφυγόντας δὲ 
τοὺς πολεµίους, οἴχεσθαι ἁπαλλαττόμενον ἕχαστον 


mutua bortatione adversum bostes procederent, p ἐπὶ τὰ ἑαυτοῦ. Ἐνταῦθα διαπρεσθευσαµένους, σπον- 


maximoque impetu eos adorirentur, primum eos 
iu fugam conjecerunt, et insequentes plurimas tru- 


δάς τε αἰτείσθαι, καὶ συµθΏναι αὐτῷ ἐφ᾽ ᾧ ἔπεσθαι 
τούτους ᾖ ἂν ἐξηγεῖτο τοῦ λοιποῦ στρατευόµενο». 


cidarunt, Fertur, maximam exercitus sui partem ibi intercidisse. Ηόδίερ autem fuga sibi consulentes, 
singuli ad sita dispersi sunt. Hinc cum legatos misissentad Ámuratem, petitum pacem, haud passi suntre- 
pulsam. Hac tamen conditione pax data est, uL se, quocunque exercitus movisset, impigre sequerentur. 


Ui autem pax cum Turcis in Asia facta 
est, etiam res in Europa interlurbatz sunt. 
Sauzes, natu maximus filiorum  Amuratis, in 
Europa relictus est, ut eaim defenderet : et 8i. qua 
seditio coorta esset, aut periculi quid ingrueret, 
curazet ut Europe res in tuto. collocarcniur. llic 


*Ev ᾧ δὴ κατὰ τὴν "Acíav διέτριδε, περιῄει, xa! 
τὰ iv τῇ Ασίφ καθίστη πράγματα, χαὶ τοῖς Τούρ- 
χων ἡγεμόσι σπονδὰς ἑποιςῖτο. Σαουζῆς ὁ πρεσθύτε- 
ρος τῶν παϊδων αὐτοῦ ἐν τῇ Εὐρώπῃ καταλειφθεὶς 
ὥστε ἐφορᾷν τε τὴν ἀρχῆὴν, xal ἣν τι ἐπῄει δεινὸν 1) 
χσαλεπὸὺν χατὰ τὴν ἀρχῆν, ἐπὶ τὸ δοῦναι αὐτῷ ἆσφα» 


Notule marginales. 


9 Παρεσκευασμένος Π. ** 50m zo). 


9 $2:50s Π. utin C. Έπησθε [. ut in cont. 


-— 


49 ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. I. 90 


λῶς ἔχειν, χαταστησάµενος, Οὗτος δὲ συνίστη τε A seditionem excitavit, concilians Gracorum nobi- 


xai τοὺς χατὰ τὴν Εὐρώπην ἀριστέας (d; ἡδύνατο, 
μάλιστα £j ποιῶν τε xol ἀνακτώμενος, xal τοῦ 
Ἑλλήνων βασιλέως τῷ πρεσθυτέρῳ παιδὶ ᾿Ανδρονί- 
X«q, ὡς οἰχομένου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ᾽Αμουράτῃ τῷ 
Ὀρχάνεω, ἐς τὴν *! χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, πρός τε ἠγε- 
μόνας αὐτοῦ πολεμῶν, ἐγχατελείφθη ἐν τῷ Bugave 
τίῳ, καὶ ἐπετέτραπτο τὴν βασιλείαν τούτῳ, ἁφικό- 
µενος iq λόγους, ἐπειδή τε ἀφίστασθαι ἀπ) τῶν 
πατρφων, xat ἄμφω κατασχεῖν τὴν πατρῴαν ἀρχὴν, 
τὸν αὐτὸν σφἰσιν ἐχθρόν τε καὶ φίλον ἠγουμένους, 
χαὶ ἣν τις ἐπίῃ πόλεμος ἀμύνοντας παραγίνεσθαι 
ἀλλήλοις χατὰ τὸ δυνατὸν πάση δυνάμει. Ταῦτα ὡς 
αὐτοῖς ἐδόχει ποιητέα, ἔσπενδε τό τε ?* xal ὄρχια 
ἐποιοῦντο, ἐμπεδῶντες ὡς μάλιστα τὰ τοιαῦτα σφ|- 


lium in Europa animos. Cum venisset colloquendi 
gratia ad Grecorum regis filium seniorem Andro- 
nicum, eui Byzantium regnique curam  mandarat 
pater, cum proficisceretur cum Amurate in Asiam 
adversus duces isthic &cditiosos, tandem eo de- 
dueli sunt, ut uterque α paure deficeret. suo, pa» 
teraumque regnum teneret, eumdemque et liostem 
et amicum ducerent, quem alter jussisset : przeter- 
ea si quid ingrueret, aller alteri auxilio esse no 
euuctaretur. 91 Ilec cum ipsis visa essent, quo 
niajoribus animis observarentur, majoreque fide 
colerentur, jurisjurandi religio utrinque interpo- 
sita est : quibus expeditis, quam commodissime ex 
aperto preparabantur obsistere Amurati, si in 


σιν αὐτοῖς, f| ἀσφαλέστατα ἑξόχει ἀμφοῖν ἔσεσθαι. B Europain transire conaretur. 
Ὡς 55 ταῦτα ποιησάµενοι δῆΏλα ἐποιοῦντο, καὶ Ἱσφαλίξοντὸ σφᾶς παρασχευαζόµενοι, ἣν ἐπίῃ ἐς τὴν 


Εὐρώπην ᾽Αμουράτης, ὡς ἀμύνασθαι. 

Tav:a ὡς ἐπύθοντο τάχιστα γενόµενα χατὰ την 
Εὐρώπην, χαλέσας Ἰωάννην βασιλέα Πυζαντίου, 
ἔλεγε τριᾶδε * Βασιλεῦ Ἑλλήνων, ἐμοί τε νεωστὶ 
παρὰ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ πιστοτάτων ἀγγελία ἁγί- 
χετο, ὡς Σαουζης ὁ ἑμὸς παῖς, ὑπὸ τοῦ σοῦ παιδὸς 
ἀναγχασθεὶς, ἀνήχεστά pot βουλεύονται πράγµατα. 
Πῶς οὖν ἔχει μηδέν τοι ἐπιαταμένου σοῦ τούτων 
πέρι ij τοσοῦτον ἀφιχέσθαι ἀφροσύνης, ὥστε μὴ 
μόνο» ἐπιχειρῖσαι τὸν ἐμὸν παῖΐδα, ἀλλὰ καὶ σὸν 
T3i01 συνέπαινον Ὑδνέαθαι ἐς ταῦτα; Πῶς 0 ἄνενυ 
σῆς γνώμης τὰ τοιαῦτα γενέσθαι ἐξείη λογίζεσθαι ; 
"AX" εἰ μὲν δίχην ἐπιθήσων τῷ σῷ παιδὶ ἤντινα ἂν 


ἐπιτάττοιμεν μηδοτιοῦν ὑπολογιῇ, εἴσομαι τότε σα- C 


φῶς, ὡς ἄχοντος σοῦ ταῦτα ἐγένετο" ἣν δὲ ἄλλη 
λογ»»όμενος ἀλλοῖον ἢ ἐμοὶ δόξει περὶ τοῦ ἐμοῦ παι- 
Ob, ph τιμησάµενος uh βούλοιο τίθεσθαι, ἴαθι δὴ 
σαυτὸν ἓν αἰτίᾳ ἔξων ἐς ὕστερον. Βασιλεὺς δὲ Ἑλλή- 
"ων ἀμείδετο τοῖσδε * "d βασιλεῦ, οὐχ ἂν δή ποτε 
τοῦ λοιποῦ ταύτην ἔμοιχε τὴν αἰτίαν αἱτιώμενος 
ἐπιθείης σὺν δίκῃ * ἢ γὰρ χἀμοὶ γενήσεται ὁ παῖς 
οὗτος ὃν au ἔφησθα ἐπὶ ταῦτα ὠὦρμῆσθαι, οὐδέν τοι 
ἧττον ἐμοῦ συνειδότος, ἤδη δὴ τότε σαφέστατα, ὡς 
ἔχοι μὲν εὐνοίας τε καὶ φιλοφροσύνης περὶ σὲ τε καὶ 
τὴν Ghv δωναστείαν. "Hv δ' ἂν ἐπιτάττοις δίχην 
ἐχείγῳ ἐπιθεῖναί µε, μὴ ἂν οὕτω µεμηνέναι δόξαι- 
pt, ὥστε τῷ ἐμοί τε xal oot ἐχθίστῳ τε xal πολε- 
µιωτάτῳ διατεθειµένῳ χαρίζεσθαι, ὀτιοῦν ἐγδιδόντα 


Ubi de istis certior factus est Amurates, advo- 
cato Joanne rege Byzantii, hujuscemodi exorsus 
est orationem : Rex Graecorum, mihi nuper a fido 
dignissimis in Europa nuntiatum est, Sauzem fi- 
lium meum a filio tuo coactum, iustituere ad ex- 
tremam me devyolvere miseriam : qua ratione igitur 
fieri posset, ut inconsciis vobis ad tantam devenc- 
rint dementiam, ut non solum meus filius tam 
inpia aggrediatur, verum tuus accedat. auxiliator 
et adjutor? Absque tuo concilio hzc parari, quo 
pacto eogitare possum? Verum si poenas exegeris 
de filio tuo, quas ego dictavero, certo sciam, te 
inscio et invito ista contigisse. Sin autem alia tibi 
quam mihi placueriL puniendi filii sententia, scito 
harum turbarum culpam omnem me in te transla- 
turum. Cui Grecorum rex respondet : Nequaquam, 
Ὁ rex, banc culpam vere in me rejicies. Nam si 
nunc mihi daretur filius ille nieus, quem ais adeo 
impia in te patrare : sane cogniturus esses liquido, 
quam ardentissimis studiis te tuumque regnuvui com- 
plecterer. Sin autem mihi animadvertendi in filiu 
negotium injunxeris, ne me adeo dementem fore 
existimes, ut quidquam gratia repressus, dc poenae 
severitate remittam : prasertim cuim is puniendus 
sit, qui tibique mibique inimicissimus et infestis- 
sinus est. Rex dicendi cum (inem fecisset, placuit 
ut uterque parens suum filium simili ΡΩΣ, cum 


τῆς δίχης. Ταῦτα εἰπόντι τῷ — Bast, ἐδέδοχτο D crimen utriusque simile foret, feriret. P'osna auteum 


"Agovpá:y τὴν aüthv ἀμφοῖν ἐπιθεῖναι τὴν δίχην, 
Κατὰ ταῦτα ἄμφω τὼ πατἐρε ἐπαιτιωμένω τοῖς 
παισὶν, ἐξορύσαι τὼ ὀφθαλμὼ ἑκατέρῳ ἐχείνοις, 
Ὡς δὲ ταῦτα ἐδέ-οχτο, fhauvev ἐπὶ τὴν Εὐρώπην, 
στράτευμα ἀγόμενος ᾗ ἐδύνατο πλεῖστον. Καὶ δια- 
6ας ἐπὶ τὴν Εὐρώπην, ἵετο ὁμόσε ἐπὶ τὸν mala, 
ὅπη δᾳ ἐπυνθάνετο αὑτὺν ἑνστρατοπεδευόμενον σὺν 
τῷ Ἑλλήνων ῥασιλέως παιδί, 07 δὴ τὸ Εὐρώπης 
στράτευμα συλλέξαντες ἑστρατοπεδεύοντο ἐν yup 
τινὶ Βυζαντίου ᾿Απιχριδίου καλουμένῳ. O0 δὴ τούς 


erat constituta, videlicet u&, utriusque oculi erue- 
rentur. Hzc ubi sunt decreta, copiis quam potuit 
maximis succinctus, festinavit in. Europam. Qui- 
bus transvectis in Europam, summo studio con- 
tendit adyersus filium in cum locum ubi cum cum 
Gcezecorum regis filio castra communivisse accepe- 
rat. Qui quidem coacto in Europa exercitu, castra- 
metali suut in Byzantii quodam loco, Apicridium 
dicto : quo $ane cougregatos esse constabat Grzecos, 
el optimos quosque ex Europa. lbidem juxta 


Notulg marginales. 


9 qno el Ε. * ἐσπένδουτό xc. 


δὶ LAONICI CHALCOCONDYLAE 02 


-- 


iorrentem quemdam, quo quasi vallo mun:ebatur, A τε Ἕλληνας ἅμρ xot τοὺς ἀρίστους ἀπ Εὐρώπης 


eastra locavit Sauzes Amuratis filius, pairis adven- 
tum exspectaturus, Amurates cum exploratum 
baberet, filium suum, adduis Graecis, in predicto 
loco castra posuisse, composito agmine accedit, 
pracliaturus cum hoste. Cum autera prelium  pro- 
hiberet torrens, etiam 99 ipse torrenti castra im- 
posuit. Fama est, Grecorum quosdam congressos 
cum Amuratis militibus, eos fudisse. Deinde cum 
cognovissel locum istum ad. praelium. comamitten- 
dum minus esse onportenum, noctu profectus e 
regione castrorum hostilium, ad oram torrentis 
qvam proxime ad hostium castra accedit. Mine 
euim facile exaudiri posset, sublata voce singulos 
nominatim inclamavit : quorum egregia facta locis 
temporibusque notata, oratione secunda extollebat. 
Deinde cum singules satis collaudasset, equo 
transiit. torrentem, et talem orationem habuisse 
fertur : Viri heroes, quo fugitis, relicto we, patre 
vestro ? (uare pri:ceptoris vestri disciplinam ab- 
ficieutes, ad filium meum convertimini descrtorem ? 
Qui ubi primum captus in. meas venerit manus, 
tergo suo poenas pendet. Nam flagellis czedetur, si 
modo id per vos mili licuerit : nec quidquam 
mmali aliud. adolescentis perpetietur corpus. Sin au- 
tem spreta hac sententia mecum volueritis decer- 
nere ferro, pro certo. liabetote vos ad summam 
ahituros miseriam, nec meam bonitatem unquam 
expertnuros. Agite ergo, ad nos transite , nihil mali 
suspicantes. Nec ο) nos!re virtutis reverentiam, 
nec ctiam propter filii flagellatione:m, ad me con- 
fluere eribueritis. Juro per eum, cujus ope ad istud 
insigne imperium conscendi, me nihil mali cuiquam 
vestrum illaturum. Fama est, Sauzis inilites his, 
auditis nonnihil confusos voce regis, quz erat cla- 
rissima , sibique timuisse male, virtutem ejus et 
fortunam optime callentes, Attamen persuasi au- 
etoritate dicentis, cum inter se multum esseut 
collocutí, nocte ca qua insequebatur, castra de- 
serunt : et quo euique opportunam videbatur, eo 
dirigebat gressum. Plurimi cum Amuratis castra 
intrassent, deprecati sunt culpam, factum excusan- 
tes, se nou sponte, verum necessitate circeumdatos, 
castra Sauzis esse secutos. Sauzes wbi intellerit 


συλλέγεσθαί oi ὡς μάλιστα ἑλογίζοντο. Ἐνταῦθα 
δη ἐπὶ χαράδοᾳ τ.νὶ ὡς ἐπὶ χάρακι ἐστρατοπεδεύ- 
ετο Σαουςῆς ᾽Αμουράτευω παὶς, τὸν πατέρα ἑπιόντα 
ol ἐπιδεγόµενος. ᾽Αμουράτις δὲ ὡς ἐνταῦθα κατέ- 
λαθε τὸν παΐδα αὐτοῦ, χαὶ τοὺς Ἓλληνας στρατο- 
πεδευοµένωυς, συνταξάµενος ἐπῇει ὡς συμμµίξων 
αὐτίχα τοῖς ἑναντίοις. Ὡς δὲ ὑπὸ τῆς χαρᾶδρας 
διεκωλύετο, ἑστρατοπεδεύσατο χαὶ αὑτός. Συνέθαλ- 
λον f, ἐνεχώρει, Ἑλλήνων τινὲς τοῖς τοῦ ᾽Αμουρά- 
τευ στρατιώττις, xal ἑτρέφαντο τούτους ὡς λέγε- 
τα.. Ως δὲ ἐφαίνέτο χαλεπῶς ἔχειν τὸν χῶρον ἐκεῖ- 
vov pág συνάφα. τοῖς πολεµίοις, νυχτὸς E) 
ἐναντίον τοῦ στρατοπέδου, ἐπὶ τὸ χεῖλος της Ἰαρά- 
δρας, ὡς ἐγγυτάτω γενόμενὺς τοῦ στρατοπέδου τν 
πολεμίων ὡς ῥᾷστα ἑπακούοιτο, φωνῇ τε᾽ µεγά)η 
ἐπ'καλούμενος ὀνομαστὶ ἄνδρα ἕχαστον, ὡς εὐχλεί- - 
ζων ἅμα τῶν πεπραγμένων ἑχάστῳ, el τῳ φιλότι- 
μον πώποτε j| ἀγαθὸν ξυνηνἐχθη γενέσθαι. λΜξτὰ 
δὲ εὖρημίζοντα ἕχαστον παρὰ τὸ χεῖλος διιππεύον- 
τα, λέγδται ἐπειπεῖν τοιάδε * "Ανδρες Ἶρωες, ot 2H 
οἴχεσθε, ἀπολιπόντες ἐμὲ τὸν πατέρα ὑμῶν; Που 
τοῦ διδασχάλου τῆς διδασκαλίας ὑμῶν ἀφέμενοι, 
ἐπὶ παῖδα ἑτράπεσθε ἔτι ἁπαλλάττοντα, ὃν ἐπειδὰν 
ἐς χεῖρα ἐμἣν ἀφ/ίχηται, συλλαθὼν μαστιγώτω, οὗ- 
δὲν τοι ἄλλο λυμηνέμενος τὸν νεανίαν, ἄν µέντο, 
µόνον ὑμῖν βουλομένοις ἑξῇ ἐκείνου 35 τοιαῦτα 
ποιῆσαι * ἣν δὲ ἄλλοι πε'ρώμενοι τῆς γνώμης uou, 
ἐθέλητε διὰ μάχης ἰέναι, ἴστε δη ὡς ὑμῶν οὐδὲν 
Üy:b; ἐσεῖτο 5) τοῦ λοιποῦ. Δεῦρο δη οὖν ἰόντὲς παρ᾽ 
ἡμᾶς μηδοτιοῦν ὑπολογίζεσθ. αἰδοῖ τῆς ἡμετέρας 35 
ἀρετῆς, xaX ὑπὸ παιδὸς µαστιγία αἰσχύνεσθε τοιαῦτα 
ἐπιτηδεύοντες , καὶ ἑπόμνυμι τὸν τὴν ἀρχὴν τἠνὸς 
ἐμοὶ ἐπιτρέψφαντα, µηδένα μηδὲν ἔτι ἀν/κεστόν T: 
ἐργάσασθαι. Ταῦτα ἀνούσαντας τοῦ Σαούζεωώ στρα- 
πιώτας αἰδεσθῆναί τε λέγεται την βασιλέως φωνήν c 
φωνεῖν τε γὰρ διάτορον μάλιστα δη ἀνθρώπων, καὶ 
περὶ σφῶν αὐτῶν δεδιέναι τὴν τύχην αὐτοῦ καὶ ἄρε- 
τὴν ἐξεπισταμένους, καὶ οὕτω πειαθέντας, ὡς ἐδί- 
δοσαν σφίσιν αὑτοῖς λόγον ἐπὶ τῷ γεγονότι, νυντὸς 
ἑκείνης ἁπηλλάσσοντο ix. τοῦ στρατοπέδου, ἀπιόντες 
ᾗ ἑχάστῳ προεχώρει * τοὺς δὲ πλείους ἀφιχομένους 
παρὰ 39 τοῦ ᾽Αμουράτεω στρατόπεδον, παραιτεῖσθα, 
ὡς ἀνάγ Χη προτνεγµένοι, συνελέγησαν ἐς vb Στού- 


milites suos ϱ οαθὶγῖς aufugisse, nec non illos quos Ὦ ζεω στρατόπελον. Λἰσθόμενος δὲ ὁ Σαούζης ἁποδι- 


sibi fidissimos et deditissimos judicabat, abiisse, 
concessit Didimotychum. Secuti sunt eum Grzeco- 
rum filii : quorum auxilio subnixus, res quam 
animosissime gerebat. 
discessu, e vestigio insecutusest, urbemque obsi- 
dione circumdedit. Illi qui erant eum Sauze, fanc 
oppugnati, cum antea nullum frumentum in arcem 
congessissent, semet fidei Amuratis sive pactioni- 
hus tradidere, Amurates itaque cum urbem. fame 
enectom accepisset, etiam Sauzem filium cepit : 
queni oculis privari jussit. Grzeos autem reliquos 


Amurates comperto filii - 


ὁράσχοντας τοῦ στρατοπέδου τοὺς στρατιώτας αὐτοῦ 
σὺν τοῖς ἀρίστοις, οἷς ἑώρα εὐνουστάτοις αὐτῷ, 
ὥχετο ἐπὶ τὸ Διδοιμότυχον, συνεπισπωµένων zal τῶν 
παίδων. "Όσοι ἐς τόνδε οἱ συνεπιλαθοµένων τὸν πό- 
λεμον, ὡς προθυότατα καὶ συμπροθυμούμενος ἐδό- 
χει τούτων ἀντιλαθέσθαι ᾗ ἐδόχει ἑῤῥωμενέστατα, 
Πυθόμενος δὲ Ἁμρυράτης ἤλαυνε κατὰ πύδας, γα» 


" ἐπολιόρχει τὴν πόλιν. Οἱ δὲ συν τῷ Σαούςηῃ λιμῷ 


πιεζόµενοι, ἅτε σίτου οὖκ εἰσενεχθέντος ἐς την 
ἀχρόπολιν πρότερον, xai iv βραχεῖ ἐπιλελοιπύτυς, 
παρεδίδοσαν σφᾶς αὐτοὺς χρΏσθαι, ὡς ἂν µάλιστΣ 


Νοιυ{ margi^ales. 


33 ἐχείνον ft. αἱ. ut in cont, ?* ἐσεῖται BR. 


«t in cont. 


"^gccipa: δρ. Al.ut inc. ?* ἐπί, Sic R. 


5) | DE ΠΕΡ» TURCICIS 115. T; Y 
αὐτῷ δοκοίη. ᾽Αμουράτης δὲ τὴν πόλιν λιμῷ παρα- A ex urbe vinctos, 93 praecipites in üumen  sulje- 


στησάµενος, εἷλε τὸν παῖδα αὐτοῦ Σαούκην, xal λα- 
θὼν ἐξέχοψε τὼ ὀφθαλμὼ αὐτοῦ. Τοὺς δὲ ἄλλους χε- 
λεῦσαι αὐτὸν δεδεµένους, ἐπὶ χεφαλὴν κατὰ χρη μνὺν 
πατενεχθηνα. ἁπτὸ τῆς πόλεως /ἐς τὸν ποταµόν. Τὸν 
δὲ ἑσχηνωμένον παρὰ τὸν ποταμὸὺν xal θεώμενον 
ἐπιφερομένους τοὺς τε ἁρίστους ἐπὶ χρημνὸν, σὺν 
δύο τε ἅμα χαὶ σὺν τρεῖς ἀναχαγχάζειν, ot; ἔπι- 
σπεύδηντα xu3l λαγὼ ἐπ.διώχουσι, παΐδας τῶν παρ᾽ 
ἑαυτῷ ἁρίστων, σὺν τῷ Σχούνη ἀπιόντας, ἑχέλευσξ 
τοὺς πατέρας αὐτῶν αὐτοχειρὶ διαχρήσασθαι. Δύο ob 
τούτων λέγεται μὴ ἐθελήσαντας τοὺς malla; αὐτῶν 
ἁτγοχτεῖναι, αὑτούς τε ἅμα ἀνελεῖν, xal τοὺς «albas 
αὐτῶν χελεῦσαι ἀνελεῖν. Γνώμη δὲ ἔφασκε τῶν πα- 
τέρων ἀφιχέσθαι τοὺς πχϊΐδας ἐπὶ τὸν Ῥχούζην, xai 
ὀφιχέσθαι ταλαντευοµένων αὐτῶν Ex' ἀμρότερα. 
Ταῦτα δὲ ποιητάµενον, ἐπιτεῖλαι πἐμφαντα ἄγγελον 
τῷ Ἑλκήνων ῥασιλεῖ, τὸν παῖδα τὰ αὐτὰ τούτῳ ποιῆ- 
σαι, ᾗ συνέθετο αὐτῷ τὴν ἀρχήν. ἰκάχεῖνον δέ aot 
τὼ ὀφθαλμώ. 

Τότε μὲν οὖν οὕτως ἑτελεύτα ἀμφι τόνδε «bv 
πόλεμην. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ῬΕαμανουῆλος ὁ τοῦ 
Ἑλλήνων βασιλέως παῖς. θέρµην, τὴν ἓν Μακεδο- 
vía θ:σσαλονίχην ἐπιχα)ουμένην, ἐπιτροπεύων διί- 
θὐνε. Καὶ τινος λαβόμενος ἐπιστάτου poi τάνδε 
Th» χώραν τῇ Φεῤῥῶν πόλει ἐπιβονλ:ύων ἑάλω, 
πρὸς δὲ καὶ νεύτερα πράττων πρὸς ᾽Αμουράτην, 
ἐπ. πέμγας ἄνδρα [Χαρατὶνην] μὲν µέγα δυνάµε- 
vov, διὰ σύνεσιν δὲ τὰ ἐς πόλεμο», οὐδεὺὸς τῶν map 
ἑαυτῷ λειπόµενον, ἐπέτελλε τὴν θέρµην αὑτῷ πα- 
ρ1α2τησάμενον Ίχειν, ἄγοντα τὸν τοῦ βασιλέως Ἰωάν- 
ν2” παϊδα. Χαρατίνης μὲν δὴ Ev τούτοις ἣν Ἐμ- 
pavounio; δὲ αἱοῄσεσθα. τὴν πόλιν οἰόμενος ταχὺ 


ὑπὸ Χαρατίνεω, ἅτε τῶν πρἀγµάτων τῶν Ev τῇ πό-, 


Σε: πονηρῶς ἐχόντων, χαὶ ἐπ᾽ οὐδενὶ ἀγαθῷ οἱ ámo- 
θεθτχό-ων, αὐθαδέστερέν τε γὰρ αὐτῷ, ἀχθόμενοι, 
ἐχρῶντο οἱ τῆς πόλεως, T] ὡς ἐχρῆν, ὡς εἶχε. τάχι- 
στα ἀἁπηλλάττετο διὰ θαλάσσης ἐπὶ τὸν πατέρα αὖ- 
τοῦ, Ev vip ἔχων ἀπιέναι. Ὡς δὲ ἐπιπέμπων αὑτῷ ὁ 
πατῆρ προηγόρευεν ἄλλη πη ἀπιόντα ἁπαλλάττεσθαι, 
ὡς οὐκ ἔτι αὐτῷ ἑνὸν δέχεσθαι διὰ δέος τοῦ "Aptov- 
ράτεω, ἔγνω δεῖν ἐς αὐτὸν ἴεσθαι 6h τὸν Αμουρί- 
την παρχιτησόµενον, εἶ τι μὴ ἐν δέοντι διαπραςαµέ- 
wp αὖθις αὑτῷ µεμελέτηχεν. ᾽Αμουράτης δὲ, muv- 
θανόμενος τὸν βασιλέως παῖδα ἐπ αὐτὸν ἀφικνεῖ- 
σθαι, Ἰγάσθη τε αὑτὸν τῆς γεννλιότητος UU, καὶ 
ἀπαντίσας f| πρότερον εἰώθε;, πο.εῖν αὐτῷ ἐπελαύ - 
voytt, ἔπειτα προσεῖπε, xal ἐπισχόντι βραχὺ οὕτω 
διηλέγχθη. Μετά δὲ ταῦτα προσγελάσας αὐτῷ, Deve 
qotábs * "D xal βασ,λἑέως, ὡς μὲν σὺν δίχῃ τῇ ép] 
χώρᾳ νῦν, πρότερον δὲ ἡμετέρα οὕσῃ ἐπιδουλεύων 
ἑάλως, xa: ταῦτα ὅσα διεπρἀξω, σὺν δίκη δ.απεπρα- 
μένος εἴης, ἐπισταμένῳ pot ταῦτά ἐστι, xoi Ίδη 
συγνώµην σοι παρεχόµενος ἐν τῷ παρόντι, ὅρα μὴ 
εἰσιῦθις ἁλὼς, τλιοῦτον ἐς ἐμὲ xaX τὴν Epi» ἀρχὴῆν 
διαπραττόµενο, εξης. "Epi τε γὰρ καὶ Os5v dua τὸν 


λαβόντα τὸν παῖδα αὑτοῦ ὄξει ζέοντ, 


ctu: dejiei imperavit. Castris autem juxta flumen 
fixis, spectabat optimates Grxcorum ut. przcipi- 
larentur ex urbe, nuuc biui, deinde et terui. Stu- 
dio deinde spectandi addictus, cum — intervenisset 
ex improviso lepus a canibus agitatus, fertur ea- 
chinum sustulisse. Posthzc pareutibus eorum qui 
se junxeraut Sauzi seditionem  concitanti, przece- 
pit uL filios necarent suis manibus. Patres duo 
fuere, qui noluere αι crudele exsequi imperium, 
liue et ipsi trucidati sunt simul cum filiis. Nam 
dicere solebat, nequaquam ijst08 citra cousilia pa- 
rentnm defecisse ad Sauzem. Nunc autem cum for- 
tuna utantur dubia, eos nutare in utramque partem. 
His ita expeditis, nuntium mittit. ad. Grxcorum 
regem, ut filium suum plecteret, sicuti initio con-. 
venei3t : qui infundensoculis ejus acetum fervi- 
dum, visum ci ademit, 


V χατενέγκαι 


Taiem (inem isti bello imposuit. Postea. cum 
Emmanuel, regis Grecorum filius, Macedoniae 
Tüermaum, quam Thessalonicam nominant, regens 
et auxilium uactus, deprehensus esset Pheris urbi 
insidias struere, resque novas contra Aimnurateimn 
moliri : mísso Charatine potentissimo viro, "et mi- 
litari. scientia. nulli postponendo, ei prieeepit. ut 
Tlermam occuparet : nec reverteretur, nisi ad- 
ducens filium Joannis regis vinctum. llis quidem 


C Charatines efficiendis priecipue intentus. crat, Em- 


manuel cum pr:sentiret urbem non posse susti- 
nere Charatinis vires, cuin alioqui urbis res essenz 
comminut, nec quidquam boni prz sc ferrent 
(nam contumeliosius illum tractabant, quam fieri 
par erat, viro maxime infensi), quapropter aniuw 
agitabat quam ocissime mari contendere ad patrem. 
Pater autem misso nuntio cum edixisset ut alio 
quam ad se diverteret, quasi eum nonamplius ex- 
cipere audereret Amuratis metu : statuit ire ai 
Amuratem, luncque suppliciis fatigare, ut sibi 
admissorum impunitatem concedat.  Amurates 
cognito filium regis ad se venire, ejus admodum 
gavisus est generosa indole. Cui cum  processis- 
set, ut. antea consueverat, obviam, primo eum 
allocutus est. Deinde paulisper silentium teuentent 
cum eum reprehendisset, renidenti ore sie locutum 
esse accepimus : O fili regis, jure quidem convin- 
ceris, quod regioni nostri, antea. vestrze, iusidia- 
tus sis: el quecunque feceris, juste te fecisse 
compertum habeo. Nunc autem cum tibi przeteri- 
torum veniam impertiar, cave deiuceps talia ad- 
versus 9/4 me meumque regnum coneris. Mihi 
enim et liujus rei curatori Deo satis. declarasti, te 
pessiwum esse factum. ltaque ubi melior nunc 


. faetus fueris, eliam res Europ:e sub vobis melius 


sunt habitura. At ego, inquit. ille, sciens Dcum 


Notula marginales. 


v «έν Π, ut in cont, 


δὲ γεότητος Bi. ut in cont. 


55 LAONICI CHALCOCONDIYL.E c6. 


minía quam optime agere, ad te veni tot. erimini- A τοῦδ: χηλόμενου, ἀποδεδειχὼς ἵδη φανλότατά σε δὴ 


bus. irretitus, rogaturus veniam eorum quai in te 
regnumque impie commisi, [lis dictis, veniam de- 
dit Atnurates : et δι] patrem suum eum remittens, 
jussit ut filium cum bona gratia susciperet. Qui im- 
perata faciens, filium illico admittebat Byzantium. 


éiajsvópzvoy* ὡς ταύτῃ ἆμεινον ἔχει γενόμενος, 
ἓφ᾽ ὑμῖν τὰ τῆς Εὐρώπης πράγματα. 'AXM dy, 
ἔφη ἐχεῖνος, xal θεὸν αὐτὸν παρὰ σοῦ f| ἔχει ὡς 
ἄριστα διανύνοντα αἱσθόμενος ftx, ἔπειτα τοσαύτῃ 
αἰτ[ᾳ γενόμενος, ὡς ἄν pot ἐπιτηδείως σχοίης, ἐς 


ei; πεπλημμέληταί μοι ἐἓπὸ oi καὶ τὴν ahy βασιλείαν, Οὕτω δὲ καὶ Αμουράτῃ συνέγνω τε αὐτῷ 
την ἁμαρτίαν, xai τῷ πατρὶ αὐτοῦ ἐπιπέμπων, ἑχέλευα τὸν παῖδα αὐτοῦ δἐχεσθαι: à δὲ ἐποίει τε ola 
ἑνετείλετο, χα} τὸν παῖδα αὐτίχα προα[ετο Ec Βυζάντιον. 


Charatines occupata Therma, et defectoribus in 
servitutem redactis, plurimum glori invenit apud 
Amuratem, cum antea. multum, nune plurimum 


apud eum polleret. Exstant enim hujus Charatinis B 


plurima memoratu digna, ut qui Amurati optima 
suggesserit cousilia ; et pleraque egregia opera 
in Asia Euzopaque facta bujus ex industria pro- 
venere. Exsiant viri hujus serrhones quidam me- 
nieratu dignissimi, quos cum rege habuisse fertur, 
centendens cum eo super illis quz ad prudentiam 
reique militaris scientiam attinent. Nam eum in- 
terrogationem  instituentem, dixisse memorant z 
Mex Amurates, quo pacto res bellicz:e administran- 
dz sunt, ut co, quod desideras tuis copiis effici 
potjare? legem aiunt respondisse : Si singulis 
eccasionibus, ne aufugiant, diligenter fuero inten- 
tus : praeterea, si plurimis beneficiis militum 2ani- 


Χαρατίνης δὲ, τήνδε θέρµην παραλαξὼν, xal τοὺς 
ξυναφξστῶτας δουλωσάµενος, µέγα εὐδοχίμει παρ) 
ἸΑμουράτῃ, καὶ πρόσθεν μέγας ὧν παρ) αὐτῷ xai 
μέγιστον δυνάµενος, λέγεται μὲν περὶ Χαρατίνεω 
πολλά ἄξια λόγου, ὡς ὑποτιθεμένου ᾽Αμουράτῃ τὰ 
δέοντα, xal τὰ πλείω ὑπηρετοῦντος διαπράττεσθαι 
μεγάλα ἅττα κατά τά Ασίαν xaX Εὐοώπην, Καὶ λό- 
qot δὲ αὐτοῦ πρὸς ᾽Αμουράτην ἀπομνημονεύανται, 
ἐρίξοντὸς αὐτῷ περὶ συνέσεως xoi στρατηγίας. 
Ἐρομένου γὰρ αὐτοῦ λέγεται’ ᾽Αμουράτη, ὦ βασι- 
A£U, πῶς ἂν 6 μάλιστα στρατηγῇ, ἕως ἂν βούλοιτό 
oi γενέσθαι τούτων ῥᾳδίως ἐπιτυγχάνοι; Τὸν ob ga- 
ναι λέγεται, ES vs στοχαζόµενος, xai τοὺς στρατιώ- 
τας ὡς οἷόν τε μάλιστα εὐεργετῶν. Τὸν δὲ ἑπαχνέρε- 
σθαι, Καὶ πῶς ἂν δη εἰπόντα στοχἀζοι:ο ὀρθῶς; Τὸν 
δὲ φάναι, El μετρῶν τὰ εἰχότα, μῆ σφάλη”αι περὶ τὰ 
µέτρα. Ἐνταῦθα χαγχάσαι 5) λέγεται Χαρατίνην 


mos mihi devinxero. Charatiuem subjecisse audio : Q TÁvo péya, xal ἐπειπεῖν ᾿Αμουράτῃ, "(1 βασιλεῦ, 


At qua ratione occasiones non omiseris, preterea 
scopum tux militiz? attigeris? Regem intulisse : 
Si animo diligenter verisimilia qux: ad scopum 
spectant, pensitaverim : et in istis qu» ad sco- 
pum faciunt, non aberravero. Hinc tradunt, Chara- 
tinem in maximum effusum cachinnum,  d.xisse : 
Rex Amurates, plurima sapientia te instructum 
essa cerno. Át quo pacto verisimilia diligenter ani- 
mo expendas, nisi pr:ssens utraque. experimentis 
eogaoveris, quie. fieri, quzeque non fieri. oporteat ? 
lizc in cousultatione ut respuas, illa ut. maxima 
cura  deligas. Ista ubi pr:cesserint, signilücat 
etiam requiri celeritatem, que pluriinum momenti 
ad res preeclarc gerendas habet, ut. nihil magis 


σωφρονεῖν ἄριστ) ἂν δοκοίης * πῶς 0 ἂν µετροίη ἂν 
μὴ παρὼν ἑχάτερα θεωρῇ τά τε δέοντα, καὶ τάνα»- 
τία τούτων, τῶν μὲν ἀπέχοιτο, τὰ 06 αὐτῷ µεταδιώ- 
xot ἑλόμενος, φθάνων τε τὸν τούτων χαιρὸν τὰ δέον - 
τα” Δ'ὰ ταῦτα δὲ, ταχύτητα αἰνιττόμενος προφἑρειν 
μέγα τῶν ἄλλων ἀγαθῶν, Ec τὸ μεγάλα κατερργάζε- 
σθαι, ὡς οὐδὲν ἄλλο πρὸ ταχυτῆτός τε xol σπουδης 


'τόν γε στρατηγὸν χρΏναι ἐπιτηδεύε:ν, καὶ πανταχοῦ 


παραγενόμενον ὅποι ἂν δέοι πη παρεῖναι. Ταῦτα μὲν 
οὖν διειλεγµένους ἀλλήλοις ἀποδείχνυσθαι γνώμας 
οὐ τοῦ δέοντος ἑλλειπεῖς. ᾽Αμουράτης μὲν οὖν Ou 
ἁπανταχη ὡς τάχιστα, δέαυς τε ἑπλήρου ἅπαντα xal 
φυλαχῆς, Χαρατίνῃ χρώμενος ὑπηρέτῃ τῷ πάντα 
ἀρίστῳ, xal ἐς τὸ συλλαμθάνειν αὑτῷ καὶ ὁτιοῦν 


ducem quam: celeritatem et. indefessam enram in D ξυνεπιλαδέσθαι, καὶ ἐπιτηδείως ἔχοντι ἐς τὰ μάλι- 


agendo et consultando sectari oporteat. Praesens 
esse ne negligat, ubicunque sua prusentia opus 
fuerit. Talia cum inter se conferrent sermocinan- 
tes, pronuntiarunt sententias, quantum | pertinere 
videtur ad res gerendas, nequaqua.n inutiles, Amu- 
rates quocunque  movisset exercitus, Q5 statim 
metus adversariis oboriebatur. Hincque — accurate 
loca sua muniebant, Usus cst opera Charatinis 
viri optimi, qui in omnibus quaxcunque rex facere 
aggrediebatur, operam suam locavit  indefessam, 
regique maxima necessitudile devinetus fuit. Ad- 
jutus ab isto viro, non. modica fecit, qua tendc- 
bantad subjugandum sibi Europz imperium. Tot 


στα, xal οὐκ ὀλίγα ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτῷ ποιησαμένῳ 
κατὰ τὴν Εὐρώπην. Ὑπηγάγετο μὲν οὖν τοσάδς 
ἔθνη xai ἡγεμόνας τοὺς ἐν τῇ Εὐρώπῃ' xai συνξ- 
πομένους αὐτῷ ὅποι ἂν στρατεύοιντ2 Ἑλλήνων βασι- 
λεῖς εἶχέ οἱ στρατευοµένους. Ἐμμανουήλῳ δὲ Ἆρέ- 
σχετο, μάλιστα δὲ ξνµπάντων Ελλήνων. Εἶχε δὲ καὶ 
τῶν Μυσῶν βασιλέα, «gb, δὲ xal Δράγααην τὸν Ζ4ρ- 
xov παῖδα καὶ Μπόγδανον τὸν τὴν ᾿Βοδόπην κατέ- 
χοντα, xal ἄλλους τοὺς tv «ij Εὐρώπῃ ἡγεμόνας, 
καὶ Τριθαλλῶν, xat Ἑλλήνων, χαὶ Αλθανῶν. Τοῦ- 
των δὲ ἁπάντων κατεστραμµένων, xai τῶν ἐν τῇ 
ἸΑσίᾳ ἡγεμόνων αὑτῷ συνεποµένων ἐς τοὺς πολέ- 
µους Έλαυνε δὲ τελεντῶν. Ὡς μὲν οὖν "Ἕλληνες 


Notnle marginales. 


9? χαγχαλάσα. R. ut in cont. 


57 DE REBUS.TURCICIS LIB. I. | |. t8 
xatsavpauuévoc ἑδεδούλωντο ᾽Αμουράτῃ τῷ Ὀρχά- A sibi subegit gentes, tot in, Europa duces stipen- 
νεω, καὶ πρότερόὀν uot δεδήλωται, xal νῦν δὲ τοσάδε — dium pendentes : preterea Graecorum gentes, quie 
ἂν λέγοιτο ἐς ὑπόμνησιν ἱχανῶς. cogebantur, quocunque terrarum dixisset, Amura- 
tem militantem subsequi. Einmanuele pre emnibus Graecis plurimum deleetabatur. Iu. Anruratis 
potestatem devenit rex Mysiorum Drageses, Zarci filius : nec non Pogdanus, qui Rhodopen imperio 
tenebat. Accessere etiam in ditionem οἱ alii Europzi duces, Triballorum videlicet, Grecorum 
et Albanorum. Ilis omnibus imperio suo adinotis etiam Asianis ducibus stípatus, deinceps quoslibet 


bello laeessere siatuit. Graci quo pacto ex regno in servitutem ceciderint, jam ante explanavimus. 
Priedicta nunc breviter in memoriam revocare juvat. 


Ἰωάννης γὰρ ἐἔπεί τε χατέσχε τὴν βασιλείαν, 
σ»νελάσας 3 Καντακουζηνὺν τὸν πρόσθεν βασι» 
λεύοντα Ἑλλήνων, ἐς «hv Ναζηραίων δία:ταν, àv- 
εῴρα γε τὰ Τούρκων πράγματα ἐπὶ μέγα χωροῦντα 
δυνάμεως, ἀπέπλενσεν ἐς Ἱταλίαν. Καὶ πρῶτα μὲν 
ἐ-ὶ Ἐνετοὺς τραπὀµενας, ἐπιχουρίας μὲν οὐδέν τοι 
ἁνίας λόχου τυχὼν, ἑδανείσατο χρήματα, ἐν ᾧ 9: 
ἔχων ἐπὶ τὺν Γαλατίας 03 βααιλέα ἀπιέναι. Ἆφ.- 
χετο μὲν οὖν καὶ ἐπὶ 93 τοὺς λοιποὺς τῶν πρὸς ἐστέ- 
pav Ἠγεμόνας, δεόµενός τε ἀπιχουρίας. xal ἀποπει- 
ρώμενο; ὡς οἷόν τε µάλιατα αὐτῷ. Παριόν ** τε 
ἐπὶ τῶν Κελτῶν βασιλέα, χατέλαδε μὲν τὰ ofxot 
αὐτῷ διεφθορότα, καὶ mávu δὰ ἔχοντα μοχθηρῶς, 
τυχεῖν οὐδενὸς, ὧν ἕνεχα ἀφίχετο ἐπὶ Ἰταλίας. Ἐπα- 
νιὼν δὲ ἐπ᾽ οἴχου, ὡς ἐγένετο, κατὰ τοὺς "EvezoU;, 
xai τὸ δάνειον οὐκ εἶχεν ἁπαιτούμενος ἁποδιδόναι, 
ὃ ἐδανείσατο, ἀπιὼν ἐπὶ Γαλατίαν 5, κατεσχέθη τε 
ἁὐτοῦ ὑπὸ Ἐνετῶν οὐ µεθιεµένων αὐτὸν ἀποπλεῖν 


Joannes ad regni gubernacula evectus, Cantacuze- 
num, antecessorem suum,Nazareum sive monaclium 
fieri compulit. Deinde cum animadverteret res Tur- 
corum incredibili augeri successu, navigavit in lta- 
liam. Primo adiit Venetos, oraturus auxilium. Ubi 
cum parum auxilii esset consecutus, accepta a fene- 
ratoribus magna pecuniz vi, decrevit ad Galliz abire 
regem, Nec omisit reliquos Occidentis principes, quos 
omnes quam maxime sollicitabat ad auxilium fe- 
rendum. Cum venisset ad Gallorum regem (22), 
etiam hujus res bello et seditione agitari cernit, et 
admodum adversa uti fortuna. Nec interim. quid- 
quam auxilii in Italia tulit. Reditum maturans, 
cum venisset Venetlas, non potuit usuras ejus 
sortis exsolvere, quam a feneratoribus mutuo 
acceperat. Profecturus inde in Galatiam, retentus 
est a Venetis, non sinentibus eum pedem usquam 
ferre, donec satisfecisset creditoribus. His rebus" 


οἴκαδε, ἄχρις ἂν μὴ ἐκτίσῃ τὸ χρέος τοῖς δανει- C anxius, misit Byzantium. ad zAndronicum filium, 


σταῖς. Ὁ tb ἓν ἁπορίᾳ Ὑενόμενος, ἐπιπέμπων ἐς 
Βυξάντιαν παρὰ ᾿Ανδρόνιχον τὸν παῖδα αὐτοῦ ἐπι. 
τετραμμένον τὴν βασιλείαν, Ἱξίου χοήµατα ἔξευ- 
Ρόντα ἀπό τε τῶν ἱερῶν χειµηλίων, xa ἄλλων τῶν 
χατὰ τὴν ἀρχὴν, πἐμψαι οἱ ixav&, ἀπολῦσαι αὐτὸν, 
xal ph περιιδεῖν αὐτὸν àv φυλαχῇ ὄντα, πάνυ πολὺν 
δ.ατρίδειν χρόνον. Ὁ μὲν οὖν ᾿Ανδρόνικος iv ὁλι- 
Υωρίᾳ ἑἐποιεῖτο τὰ ἐπεσταλμένα αὐτῷ, ola περὶ τὴν 
βασιλείαν μαλαχιξόμενος, xaY τῷ πατρὶ οὐ mávu 
τοι ἀρεσκόμενος, ἐπιστέλλων ἔφασχε, μήτε τοὺς 
Ἓλληνας ἐπιτρέπειν αὐτῷ χρῆσθαι τοῖς ἱεροῖς, 
μήτε αὐτὸν ἄλλωθέν ποθεν οἷόν τ εἶναι χρήματα 
ἐξευρεῖ», ἑχέλενέ τε ἄλλῃ τραπόµενον», μὴ διαμέλ- 
)8*v χήδεσθαι ἑαυτοῦ, ὅπως ἂν ἀπολύοιτο τοῦ χρέους. 
Ἑμμανουῆλος δὲ ὁ νεώτερος βασιλέως mal;, πυν- 
θανόμενος οἷας ἀνάγχης ἀφίχετο 6 πατ]ρ αὐτοῦ 
Α«σιλεὺς ὑπὸ ᾿Ἐνετῶν, εὑρὼν χρήματα, καὶ πορισά- 
µενος ὅσα ἠδύνατο, ὅτι τάχιστα ἐπέδη νηὸὺς, xal 
διαπλέω», Ec τὴν ᾿Ενετῶν πόλιν ἀφίχετο, τά τε χρή- 
µατα φέρων, ἀπέδωκε τῷ πατρὶ ὅσα ἐπορίσατο χατὰ 
την θέρµην, Ίντινα ἐπετέτραπτο, xal χαταλέλέειπτο 
ἐπετροπεύειν, καὶ ἑαυτὸν δὲ ἄγων παρείχετο χρῦ- 
30a: τῷ πατρὶ, 6 τι ἂν Ρούλοιτο, xal τὸ ἁπλ τοῦδε 
ᾠχειῶσθαι Ἐμμανουῆλον τῷ πατρὶ ἐς τὰ µάλιστα 


cul regnum €ommiserat, rogans ut pecuniam com- 
pararet, tam ex ecclesiastieis quam ex reliquis 
regni thesauris : quam deinde ad se mitteret, ut 
se a ereditoribus redimere possit : nec se neglige- 
ret, jam longo tempore in carcere agentem. Απ΄ 
dronicus his cognitis parum animum intendebat, 
cum nimis regno gauderet patremque despiceret. 
Attamen ei nuntiari jubet Gracos. nolle concede- 
re, ut sacros thesauros diripiat : nee. se aliunde 
tantani pecunie vim 96 corradere posse. Proiude 
si seipsum negligere nolit, alio se vertat ad pectir- 
niam parandam, quo se liberare nexu possit. Em- 
manuel filius regis junior, cum audivisset in quan- 
tam necessitatem pater suus rex a Venetis essct 
adactus, collecta et exacta quam niaxima pecunia 
vi, navem conscendit : summaque celeritate usus, 
venit Venetias. Pecuniam omnem, quam exegerat 
Therm:, cui urbi regendze  przfectus erat, patri 
obtulit. Przterea seipsum quoque pstri tradidit, 
ut se pro arbitrio uteretur. Hoc factum Emmanue- 
lem patri et charissímum οἱ familiarissimum red- 
didit : αἱ alterum filiun, nempe Andronicum, 
incitatissimo exinde odio persequebatur ; quod cum 
hinc originem sumpsisset, pertinacius inhzsit 


Notule marginales. 


(33) is erat Carolus VI, anno Christi 1411. 


0 ἑξελάσας in ed. ut in c. 
ων cont. 


ine . ^ vi. R,, ut cont, 
5 αλα». ΛΙ. ut in cont. 


-- -.-- -- 


. Γαλλίας, 


V μέντοι καὶ ἐ. C" παριών τε καὶ R. ALL 


Loy 


59 


LAGNICI CHALCOCCONDYL;E 


60 


utrisque, dum inter se dissiderent, inter. extera Α covfün ὄντα' ᾿Ανδρόνιχκον δὲ ἀπεχθάνεσθαι τὸ ἓν- 


ctam propter regnum. Rex Grecorum ea pecunia 
j| qua Emmanuel advexerat, ereditoribus Venetis 
satisfecit. Reversusque Byzantium misit legationein 
ad regem Amuratem ; praterea filium suum in 
Januis regis stipendia facere jussit. Amurates im- 
peravit Joanni, ut se quam maxima fide coleret , 
nec suam militiam, quocunque bellum verteret, 
detrectaret, Joanues diligenter animum intendit, 
ne deinceps quid delinqueret, quo incurreret in of- 
fensam regis. Postea filium suum Theodorum mi- 
sit in Peloponnesum, defunctis Cantacuzeni filiis ; 
qui mausit apud Emmanuelem fratrem suum, Ther- 
ma praefectum. Cui cum in colloquium venisset 
Macegoni;ze et Thessalize dux, defectionem consiliis 
habitis moliebantur ab rege Awurate. Alter filius 
rediit Byzantium, accersitus a patre ad reguum. 
Ipse autem ingressus Peloponaesum ejus loca de- 
fendit quam optime : qux omniaita munivit, ut 
sibi videbantur quam maxime tuta futura. Hxc 
qua inodo recensuimus, evenere, priusquam ÀAn- 
dronicus una cum Sauzo  delicerent ab Amurate, 
amboque coutra patres suos. arma capereut, Post- 
modui comperit Ámurales, etiain Emmanuelem 
novarum rerum cupidum defectionem animo agi - 
tare ; quem tandem Therma oppido suaque di- 
gnitate spoliavit Charatines. Deiude cum pater 
edixisset, ne Emmanuel suam intraret. regionem, 
waturata fuga venit in Lesbum. Cujus. adventus 


τεῦθεν µεγάλως: καὶ τὸ μέγα δὲ ἔχθος ὁρξάμενον 
ἀπὸ τούτου ξυµδῃναι ἀλλήλοις, τὰ τε ἄλλα clot 
xa! ἐς τὴν βασιλείαν διαφεροµένους. Ὁ μὲν οὖν βα- 
σιλεὺς Ἑλλήνων οἷς χε φέρων χρήµασιν Ἔμμα- 
νουῆλος, τὰ χρέα τε ἀπελύετο πρὺς τοὺς Ἐνετοὺς. 
καὶ ἐπὶ Βυνάντιον ἑπανιὼν, διεπρεσθεύετο πρὸς 
βασιλέα ᾽Αμουράτην, πέµπων τόνδε τὸν παῖδα αὖ- 


. &by νεώτερον ἐπὶ τὰς θύρας αὐτοῦ. Ἠξίου τε αὐτὸν 


ὡς οἷόν τε μάλιστα θεραπεύειν xal αυστρατεύεσθαι 
ὅποι ἂν χελεύοι, καὶ προτσεϊχόν δ τε αὐτῷ τὴν γνώ- 
µην, ὥστε φυλάττεσθσι ἐπιειχῶς. μηδοτιοῦν τὸν ῥα- 
σιλέα τοῦ λοιποῦ ἐξαμαρτεῖν. Ὕστερον μέντοι θεύ- 
δωρον τὸν παῖδα αὐτοῦ ἐπιπέμπων ἐς Πελοπόννησον 
τελευτῆσάντων τῶν τοῦ Κανταχουζηνοῦ παίδων Ev 
τῇ Σπάρτῃ, ἐγένετο ἓν τῇ θέρµῃ οὖν τῷ ἁδειφῷ 
Ἐμμανουήλῳ. Καὶ αὑτόν τε τῆς Μαχεδονίας xat 
θετταλίας ἡγεμόνα, ἀφιχόμενοι ἐς λόγους, ὀπύστα- 
etw ἐδουλεύοντο ἀπὺ ᾽Αμονυράτεω βασιλέως Tiv μὲν 
οἴχεσθαι ἐπιόντα ἐπὶ Ἠυζαντίου μεταπεμ::ομένου 
αὐτὸν τοῦ πατρὺὸς ἐπὶ τὴν βασιλείαν ' τὸν δὲ εἰσελ- 
θεῖν ἐς τὴν Πελοπόννησον, xai ἐπιτρηπεύειν τὰ xov 
αὐτὴν, ᾗ ἑδύνατο χράτιστα, xol ᾗ ἑδόχει αὐτῷ 
ἕξειν ὡς ἀσφαλέστατα. Τχῦτα μὲν οὖν ξυνηνέχθη 
πριν] ᾽Ανδρόνιχον τὸν παῖδα βασιλέως ἀφιστάμενον 
σὺν τῷ ᾽Αμουράτεω ma: τῷ Σαούζη ἐξενέγχοι mó- 
λεμον ἄμφω τῷ ᾽Αμουράτῃ χατὰ ταῦτα. Ὕστερον 
μέντοι xai τὰ ὑπὸ Ἑμμανονήλου ἐς νεωτερισμὺν 
πρασσόµενα ἀνάπυστα ἐγένετο βασιλεῖ, xai thv 


cum terrorem maximum ἱη]εοίδοει duci insulam (; θέρµην καὶ τὰ ταύτης χωρία Χαρατίνης ἀφείλετο 


gubernanti, sua regione Emmanuelem excedere 
jussit. Qui cum incidisset in. triremem solventem 
Trojam, transvectus est in. Ásiam. Ibi conductis 
mercede equis, profectus est Prusam ad regen 
Amuratem. Tandem Amurates bellum intulit Tribal- 
lis; ipsorumque duci $7 Eleazaro, quiad Pannonios 
se contulerat, eosqueincitabat,ut contra Amuratem 
arma arriperent. Eleazarus, ut rescivit Amuratem 
adversum sese cum exercitu pergere, contraxit 
copias quam potuit maximas ut resisteret hosti 
adeunti quam acerrime. Eleazarus cum baberet 
filias, una Susmanno Odrysiorum sive Moldavorum 
regi in matrimonium collocata, eum sibi generum 
paravit, alleram connubio junxit Bulco Branci, 
qui fuit Pladicz filius, regenti Castoriam et Ochri- 
dem Macedoniae regionem, quam antea Nicolaus 
Zopani filius tenuerat. Mortuis autem ducibus Du- 
glese et Crale, Pristinum εἰ Nisteam, sic. dictam 
regionem, subigens, usque ad flumen quod Savun 
πολ μα μὲ, progressus est. Adversus huuc, cuin 
exercitum ductaret Awnurates, missis exploratori- 
bus, cognovit eum ineedisse cum exercitu cam- 
pum, cui Cosobo (25) nomen erat. lbidemn Amuratis 


αὐτόν. Kat ὕστερων ἁπαγορεύοντος τοῦ πατρὺς μὴ 
ἐπιθῆναι τῆς χώρας αὐτοῦ, xat 6, καὶ ἐπὶ Λέσδθον 
ἀφικόμενον, περιδεῆ Ὑενόμενον τὸν Aés6ou ἡγε- 
μόνα, προσογορεύειν ἁπαλλάττεσθμι bx τῆς χώρας 
αὑτοῦν χατασχεῖν τρι{ρη ἐς Τροίαν διαθάντα ἐς τὴν 
ἸΑσίαν, xal μισθωαάμενον ἵπτους, ἀφιχέσθαι ἐς 
Προῦσαν παρὰ βασιλέα ᾽Αμουράτην. Ἠετὰ δξ ταῦτα 
ἑστρατεύετο ἐπὶ Τριθαλλοὺς, xai ἐπὶ Ἐλεάζαρον, 
τὸν Τριθαλλὼν ἡγεμόνα , πρός τε τοὺς Παΐονας τε- 
τραμµένον, xai ἑξοτρύνοντα ἐχείνους στρατεύεσθαι 
ἐπ᾽ αὐτόν. 'O μὲν οὖν Ἐλεάκαρος, ὡς ἐπύθετο ᾽Άμου- 
ράτην ἐπιέναι ἐπ' αὐτὸν, παρεσχευάδετο στρατιὰν 
συνεγείρων fj ἑδύνατο μεγίστην, καὶ f| ἐλύνατο 
χράτιστα ἀμννόμενος᾽ ᾿Ελεάζαρος δὲ θυγατέρας 


D Eyov, ἐπὶ μὲν τῇ ptd τούτων Σούσμανον τῶν 


'Oópuauv Βασιλέα κηδεστην ἑποίησατο" ἐπὶ δὲ τῇ 
ἑτέρα Βῦλκον τὸν τοῦ Βράγγου τοῦ Πραδίχεω vv, 
Καστορίας τε καὶ ᾿Οχρίδος τῆς àv Μακεδονίᾳ ἠΥξ- 
μόνος. ᾿Επικτησάμενος δὲ μετὰ ταῦτα thv ἐν Ma- 
χεδονίᾳ χώραν Νικόλεω τοῦ Ζουπάνουν bri τῇῃ τα” 
λευτῇ Οὔγγ)εσή τε xat Κράλεω τῶν Ἠγεμόνω», τό τε 
Πρίστινον καὶ Ἱήστεαν οὕτω χαλουμένην χώραν 


, ὑπαγόμενον ἄχοι ποταμοῦ Ἰλλυριῶν, Σάρα tk τὰ 


Notule marginales. 


(25) Campus mcerule, Aunselfeld. 


€ πρησεῖκ) R. ut in cent. 


61 DE REBUS TURCICIS LIB. I. a2 


νῦν χαλουµένου, ποοξεληλυθέναι. Ἐπὶ τούτων ὡς A contubernio militabant filii duo, Pajazites οἱ Ja- 


ἑστρατεύετο ᾽Αμουράτης ὁ Ὀρχάνεω, κατέλσᾳέε 
στρατοπεδευόµενον bv παδίῳ Κοσόθῳ οὕτω xaXov- 
μένῳ τῖς Πρ.στίνου χώρας. Καὶ ὡς ἐνταῦθα παρῆν, 
ἓς τόλεμον πορετάσσττο, ἔχων μεθ) ἑχυτοῦ καὶ τὼ 
παῖδε ἆμφο-έρω Παισζήτην τε καὶ Ἰαγούπτν. Τὸ 
δὲ ἐντεῦθεν Τοῦρχοι μὲν οὖν φζσιν "Auoopárnv µα- 
γεσάμενόν vs xa: τριψόενον, τοὺς περὶ Ἐλεέσα ον 
διώχειν ἀνὰ χράτος ' διώχοντα δὲ χατα]λ-θεῖν ἄνδρα 
Τριδαλλὸν, καὶ ἐπιγατοδάντα * «^v δὲ ἐπιστρέψαντα 
πεξῃ ἀχοντίται χατὰ τοῦ στ{θους, καὶ οὕτω ἀνελεῖν 
βασιλέα ᾿Αμουράτην. Ἕλληνες δὲ εὔ qas: μαχεσά- 
µενον xal ἐπεξελθόντα, ὡς ἑτρένατο τοὺς ἑναντίους 
ἀποθανεῖν. ἀλλ' ἓν τῇ παρατάξει ἔτι µένοντος αὑτοῦ, 
ἔγουσιν ἄνδρα γενναιότατον ἐθελῆσαι ἑχόντα ὑπο- 

vtvzt ἀγῶνα χάλλιστον δη τῶν τώποτε γενοιιένων., 
Τοῦνομα δὲ εἶναι τὰνδρὶ «i^e Μήλοην. Τοῦτον δὴ 
τὸν Ἀλ{λοῆν Φασιν αἰτησύμενον ὅσα ἐθούλετό ol 
Ὑενέσθαι ὑπὸ Ἐλεαζάρου τοῦ ἡγεμόνος ὡπ)λισμένον 
ἐλσύνειν σὺν τῷ ἵππῳ ἐπὶ τῷ ᾽Αμουράτεω στρατό- 
πεδον, ὡς ἂν αὐτομολοῦντα ἀπὸ τῶν ἑναντίων. 
᾽Αμονράτην δὲ λέγουσιν ἑλπίζοντα αὐτομολεῖν παρ᾽ 
ἑαυτὸν τὸν ἄνδρα, χελεύτιν ὑποχωρεῖν αὐτῷ im 
τρέπειν, ὥστε ἑλθόντα ἐπειπεῖν ὃ τι ἂν βούλοιτο. 
Γενομένου δὲ ἀγχοῦ τῶν θυρῶν βασιλέως T ἔμενε, 
παραταξάμενος ἄρασθαι τὸ δόρυ, xaX k-tévta ὁρ- 
μήσασθαι ὁρμῖν πασῶν δὴ καλλίστην Qv ἡμεῖς 
ἴσμεν, xa* ἀνελόντα βασιλέα ᾽Αμουράτην, αὐτόν τε 


gupes. Turci ferunt, Amuratem ibi praliantem 
Eleazarum fugam facere cocgisse, quem cum inse- 
queretur quam velocissime, incidit in virum Tri- 
ballum,in quem arma vertit. Hic, cum foret pedes 
conversus , jaculo transfixit Amuratis praecordia ; 
quo vulnere mortuus est. At Greci a Turcis, quan- 
tum ad Ámuratis mortem attinet, dissentiunt. 
Aiunt enim eum non praliantem, nec hostes fuga- 
tos persequentem, intereidisse : verum eum adhue 
staret in acie, virum quemdam  generosissimumn. 
nomine Miloen (24), voluisse certamen omnium 
que unquam fuere pulcherrimum subire. llic, si 
sibi Eleazarus potestatem faceret eorum quie pe- 
tiisset, pollicebatur se armatum profecturum ad. 
Amuratem, ut transfugam (95). Amurates, cum 
ilun ut transfugam ad se adventare c:cderet,. 
jussit viro confestim cederent, quo, quid vellet, 
tuto eloqueretur. Cum  penetrasset. quam proxime 
ad regis Januas, offendit regem stantem in acie. 
ad prelium accinctum. Hastam igitur accipiens, 
aggreditur longe pulcherrimum, quod scimus, 
facinus. Amuratem enim regem interficit; nec 
non ipse ibidem fortiter inter hostes przelians, oce&- 
huit. Hec est Grucorum 4ο obitu Amuratis sen- 
tentia, At Turci aliter sentiunt , videlicet, οἱ 
persequentem hostes, parta jam victoria,a viro 
Triballo esse peremptum. ' 


ἅμα αὐτοῦ ἀποθανεῖν Ὑενναιότατα. Ἕλληνες μὲν οὖν οὕτω λέγονσι γενέαθαι’ Τοῦρχοι δὲ, ἔπεξερ- 
Χόμενον μετὰ τὴν νίχην, ἀποθανεῖν ὑπ' ávbpbg Τριθαλλοῦ. 


Ἑτελεύτησε δὲ ᾽Αμουράτης ἐνταῦθα tv Κοσόδω. C 


Kel τὸ μὲν σῶμα αὐτοῦ ἀπήγαγον iz Προύσην, : 

T οἳ τὰ πρώην φοιτῶν Ὀτρυμανίδων, πὺ ἣν Σουλαι- 
µάνεω, ἁτοκεχλήρωνται. Τὰ δὲ ἑντόσθια ᾽Αμουρά. 
τεω ἐν πεδίῳ τῷ Κοσόδῳ χείµενα ἓν τάφῳ αὐτοῦ 
ῥασιλικῷ. Ἑτελούτησε δὲ βασι]εύσας ἔτη ἑπτὰ xal 
πε»τήχοντα ὑπ᾿ ἀνδρὺς T 1622102, τε)λε»τῶν οὗ χατὰ 
pa3u£z. Τοσαῦτα 6X ἔτη διαπολεμηῦντα καὶ ἔργα 
ΨεΥγἆλα ἁτόδειξάμενον, ὃς τοὺς μεγάλους ἐν τῇ ᾿Ασία 
πολέμους xai tv τῇ Εὐρώπῃ διαπολεµήσας, 85 καὶ 
τριάκοντα, ἐς τοσοῦτον αὐτῷ μµετῃην τύχης τε ἅμα 
χαὶ ἀρετῆς, ὥστε µηδέποτε ἠττηθῆναι ἐν uáyn. 
Δύναμιν δὲ χαὶ χώραν ἁξ.όγρεων ὑπαγόρενος, xaz' 
ἄμφω δὲ τὼ Ἱπείρω, ἐς Υῆρας fór βαθὺ ἀφρικόμε- 
vog, μῆ µεθίεσθαι τῶν πολεμίων µάχτς, ἁλλ' ἀεὶ 
λυττῶντι ἐοιχέναι ἐπὶ την μάχην, ἅπληστον δὲ αξ- 
μάτω» γενόµενον ἁπανταχη. "Hv ὃξ αὐτῷ παῦλα 
τῶν πολεµίων ἡ τῶν κυνηγεσίων ἄγρα, µελέτη τε 
ἅμα xai τριθή. Καθήηστο δὲ οὐδαμῃ οὐδέποτς ΄ ἀλλ) 
ὁπότε μὴ μάχοιτο, κυνηγῶν διξτέλει, Πλεῖστα 6t ἐς 
τοῦτο τῶν πρὸ αὑτοῦ Βασιλέων δόξαντος αὑτοῦ ἐνευ- 
δυχιμεῖν, σπουξἠν τε ἅμα xai ταχυτητα ἑνδς'χ»Ζ- 
pvo; οὐδαμῃ ἑλάσσονα ἐπὶ γίρως f| ἐπὶ νεότητος. 
"Ην δὲ πρὸ πολλῶν ἐπιρανῶν ἠγεμένων τε καὶ β1- 


Amarates quidem mortem obiit, ut explanavi- 
mus, in Cosobo campo. Hujus corpus abduxerunt 
Prusam, qui sepultura erat omnium regum Oto- 
manidarum, preterquam — Sulaimanis, Intestina 
autem regi? more sepeliverunt 9268 in Cosobo cam- 
po. Mortuus est, cum regno prafuisset annis quin- 
quaginta septem, viteque exitum habuit, interfe- 
cius a Triballo, non qui regem decebat talem, 
qui tot annis bella gessisset, multaque et. precla- 
ra opera fecisset ; praterea qui magna bella in 
Europa Asiaque numero triginta septem  confe- 
cisset, tali usus et virtute fortunaque, ut in nullo 
victus succubuisset. Adhz»ce magpam potentiam 
regioneaque plurimam in utraque continente sibi 
paravit, cum ad multam jam processisset zetatem. 


D Nunquam cupidine rerum, sed rabie traheba- 


tur ad praelium, nec unquam cruore saturari 
potuit, Quando otium ab hoste erat, vena- 
tioni indulgebat. Studiis et tranquillitati se nuu- 
quam dabat; verum cum nullus foret hostis, vena- 
tioni incumbebat, cujus peritia antecessores sos 
longe excellebat. Diligentiam et celeritatem in re- 
lus gerendis non minorem senex, quam ju- 
venis, ostendebat. Promptitudine el alacritate in- 


Notulee marginales. 


(24) Vel Meloen, vel Michaelem. qucm  Barletius 
Milossim Cobliciium appellat, alii Milosch. Khabi- 
[oui z. 


(25) Aun. 1451. Bencdict. Curipeschitz in suo Ti- 
nerario. 


63 LAONICI CHALCOCONDYL.£ 64 


defessa plurimos illustres duces et reges in rebus Α σιλέων, xal πάντη ἀοκνότατής τε xal σπουδαιότατος 


gerendis anteibat. Omnia sic aggrediebatur, ut 
; nibil eorum η necessaria forent, uegligentibus 
owmitteret. Majorem hominum cedem fecit, quam 
omnes &ui antecessores, Subditos maxima regebat 
sermonum zquitate οἱ comitate, Ducum filiis con- 
versabatur quam moderatissime. Expeditissimus 
fuit ad honorandum et compellandum virum quem- 
libet, Maxima vi pr:editus fuit ad cohortandos mi- 
litum animos, si prelium ineundum fuerat ; maxima 
erat ejus in rebus gerendis vehementia, adeo ut 
semper, quando manus consererentur, ubique 
przstoesset. spectu non torvus, verum mitis erat, 
sermóneque blandissimus. Peccanti nullam deli- 
ctorum concedebat impunitatem ; verum eum 


meritis subjiciebat paenis, Sermonis erat parcissi- B 


mus. Confirmasse fertur prz reliquis generis sui 
regibus jusjurandum. Hinc cum plurimi contra 
ipsum audacissime insurgerent, existimasse nihil 
periculi accepturos ; quod tamen cognita ejus po- 
tentia secus accidit. Eum qui se zagnifice effere- 
bat et ob id contumacius resisteret, preterea cum 
qui aliquid in ipsum deliquisscet, nequaquam 1z- 
titia ebrium dimisit. Cum foret suis vel maxime 
metuendus, attamen certum est eum plus favoris 
quam reliquos duces omnes apud suos obtinuisse. 
Ne quis igitur persuadeat, quod hlc vir, si. armis 
appetitus fuisset a Temire (26), pessime istud 
bellum administrasset. Pugnasset ctenim fortiter, 
ct 6ἱ non victor, nec tamen victus isto ex praelio 
excessisset. Pugnz enim 499 locum elegisset op- 
portunum, in quo non facile vinei potuisset. Te- 
miris autem exercitum hostiliter aecedentem, αἱ 
ferro, ubicunque occasio se dedisset, decerneret, 
g'avissima clade affecisset. Defuncto Amurate, 
Orchanis filio, regii satraps, qui Januis preerant, 
Pujaziten, Amuratis fllium juniorem, in imperio 
maguo consensu collocant. 


ἐς πάντα. Πάντων 68 ἑφαπτόμενος οὐδοτ.οὺν παρίει 
ὑπόλοιπου τῶν πράττεσθαι δεοµένων * xal ἐπὶ φόνον 
ἑλάσαι µέγιστον δὴ τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλέων ἀχοῃ 
παρειλήφαμεν. Λόγου μέντοι ἐπιειχείᾳ χρώμενον 
ἐς τὰ μάλιστα προσφέρεσθαι τοῖς τε ὑπὺ χεῖρα αὖ- 
τοῦ, καὶ τοῖς ἡγεμόνων παισὶν ὡς µετριώτατα. Καὶ 
τιμῆσα: δὲ ἄνδρα ἕκαστον, xal προασειπεῖν ἑτοιμότα - 
τος, χαὶ τοὺς μεθ' ἑαυτοῦ ἐξοτρῦναι εἰς µάχην δει- 
νότατος. χρῆσθαι τοῖς τε πράγµασι δεινὸν ἁπανταχη 
γενόμενος ἣν f] φασὶν, ὁπότε ἴοιτο ἐπὶ μάχην * ya- 
ρίεις τε ἰδεῖν χα) ἐπιεικέστατος εἰς τὸ διαλέγεσθαι. 
Καὶ τὸν μὲν ὁτιοῦν ἐξαμαρτόντα ἑτιμωρεῖτο ἀφει- 
δέστατα, xal προσδιαλέγεσθαι µετριώτατος. Ἐμπε- 
δοὺν λέγεται τὸν ἄρχον αὐτοῦ, μάλιστα δὲ τῶν τοῦ 
γένους τούτου βασιλέων. Καὶ πολλοὺς διὰ ταῦτα αὖ- 
τίχα ἴεσθαι ἐς αὑτὸν θαῤῥοῦντας, μηξοτιοῦν οἱο- 
μένους πείσεῦθαι χαλεπὸν, πρινῆ ἐς χεῖρας αὐτοῦ 
ἑλθόντας, διαπειρᾶσθαι τῆς δυνάµεως αὐτοῦ. Καὶ 
τόν γε μεγαρρονοῦντα καὶ αὑθαδέστερον αὐτῷ προσ- 
φερόμενον, τὀν γε ἐς αὐτὸν ὁτιοῦν πεπλημμεληκύ- 
τα, μηχέτι Χχαΐροντα ἀπαλλάττεσθαι. Φοδερώτατον 
δὲ γενόµενον τοῖς ὑφ᾽ αὐτῷ φιλεῖσθαι, μάλιστα Ob 
ἑγεμόνων ἐπυθόμεθα αὐτόν. Ὥστε μηξὲ καχῶς οἴε- 
σθαι ὡς ἦν ἐπὶ τόνδε τὸν ἄνδρα ἑστρατεύςτο Τεμή- 
ρης ὁ βασιλεὺς, pij ἂν οὕτω φαυλότατα θέσθαι τὸν 
πόλεµον"' ἀλλ fj μαχεσάμενην περιφανῶς μὴ περι- 
γενόµενον τοῦ Τεμήρεω, μὴ μέντοι μηδὲ ἠττηθῆναι 
ἑλομένῳ χώραν ἐς τὸ διαµαχέσασθαι, καθ) ἣν ἂν 
μὴ ἠττῷντο ῥᾳᾷδίως, ἢ uf). μαχεσάμενον μεγάλα ἂν 
βλάψαι τὸν Τεμήρεω βασιλέως στρατὸν ἐπιιέμενον 
αὐτῷ, xal ἐπιτιθέμενον, ᾗ αὐτῷ προχωροίη. Ὡς 
μὲν οὖν ἑτελεύτησεν ᾽Αμουράτης ὁ Ὀρχάνεω, αὖ - 
τίχα οἱ tv ταῖς Θύραις ὄντες τοῦ Αμουράτεω ἆρμο- 
σταὶ Παιαζήτην τὸν νεώτερον αὐτοῦ παῖδα κατς- 
ατήσαντο βασιλέα. 


Νοιυ[ marginales. 


(26) Aj. Tamerlaue. 





DE REDBUS TURCICIS LIB, Ii. 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY . 


AOHNAIOY 
AIIOAEIEIX ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ. 


LAONICI CHALCOCONDYL,JE 


ATHENIENSIS 
HISTORIARUM 


DE ΗΝ AC REDUS GESTIS TUBGORUM 
LIBER SECUNDUS. 


Historia Bajazttis, qui anno Christi 1915 Turcis imperare cepit, postea Sigismundum 'mp 
ad Nicopolim vicit, Byzantium octo annos obsedit. Emmanuel in taliam et Galliam auzilii 


petendi causa proficiscitur. 


Ἔτειδὴ δὲ ἑτελεύτησεν ᾽Αμουράτης ὁ "Opyávto Α 340 Postquam mortem obiit Amurates, Orcha:'s 


o ἀνδρὸς Τριθαλλοῦ, αὐτίχα οἱ Ev ταῖς θύραις ὃν- 
τες τοῦ ᾽Αμουράτεω ἁρμοσταὶ Παιαςύτην τὸν vtto- 
τερον αὐτοῦ παῖδα ἑστήσαντο βασιλέα. Ὁ δὲ aola, 
ὡς ἔσχε τὴν βασιλείαν µετάπεμπτον " Ἰαγχούπην 
τὸν ἀδελιὸν αὑτοῦ ἐποιῄσατο, ὡς ὑπὸ τοῦ παερὺς 
Χαλούμενον τοῦ ᾽Αμουράτεω, ἐπὶ τὰς βασιλείονς 
Θύους φοιτῶντα xal πρόσθεν ὁπότε χαλοῖτο. ()ὗδο- 
τιοῦν δὲ τῶν πραχθέντων ἐπιστάμενος, ἀφίχετο xa- 
λούμενος ὑπ αὐτοῦ. Καὶ ὡς ἐγένετο παρ) αὑτῶν, 
συνελήφθη χαὶ ἑτελεύτησε. Καὶ ἐχρήσατο T] νοµίσε- 
ται τοῖς τοῦ γένους τοῦδε βασιλεῦσιν ἐς τοὺς ἁδελ- 
φοὺς ποιεῖν, ὡς ἁγχόνῃ δέοι τελευτᾷν τὸν βίον ὑπ 
αὐτοῦ, χαὶ οὗ σιδἠρῳ νενόµισται. Ὡς μὲν οὖν τῷ 
βασιλεῖ τῷδε ἐξείργαστο τὰ ἐς τὸν ἁδελφὸν, χαὶ ἐθα- 
σίλευε, παρετάςατό τε αὐτίχα ἐς µάχην, χαὶ συµ- 
Cav, ἑερέφατό τε τοὺς Τριδαλλούς, Καὶ ἐν τῇδε 
τῇ μάχη πολλά τε ἀπεγένετο τοῦ στρατεύματος. Ὡς 
Υὰρ οἱ Ίοὔρχοι ἐτρέφαντο, ἔπεξηλθον διώχοντες 
ἀνὰ χράτος, xal διέφθειρον τοὺς Τριδαλλοὺς, ἵπ- 
πεύειν τε ὄντες ἑχείνων ἀμείνους, χαὶ ἵππους πολὺ 
βελτίους ἔχοντες, ὥστε καταλαμθάνειν τοὺς φεύ- 
Ὕοντας. "B μὲν οὖν ὑφ' Ἑλλήνων λέγεται ταύτῃ 
ἐγένετο: ὡς δὲ αὐτοὶ Τοῦρχοί φασιν, οὗ Παιαζήτεω 
γενέσθαι τὴν νίκην τ{νδε, ἀλλ ἀπὸ ᾽Αμουράτέω τὴν 


filius, peremptus a viro Triballo, statim satrapa 
qui regebant Januas regis, Pajaziten Amuratis li- 
lium juniorem pronuntiant regem (27). Hic ult 
primum in regno est positus, accersivit Jagupen 
(nostri Soleimannum vocant) fratrem, quasi voca» 
retur a patre Απιυταίθ : ad quem, quocunque tem- 
pore vocabatur, promptissime ad Januas (sic aylam 
Turci vocant) accedere consueverat. Rerum itaque 
omnium quie parabantur ignarus in Januas voca. 
tus venire liaud supersedit. Venienti Pajazites 
manus violentas injici atque necari jubet fratrem. 
At interfectus est. secundum eum . morem, quen 
Turcorum 3] reges in trucidandis fratribus ob- 
servare solent. llaud enim ferro obtruncatus, ve- 
rum laqueo prafocatus est, quemadmodum tenet 
regum illorum consuetudo. Rex cum in hunc mo- 
dum fratrem perdidisset, regnumque sibi stabili- 
vissel, illico copias in aciem eduxiL, conuinisso- 
que pralio, Triballós jn fugam conjecit. Isto. in 
prelio quam longissime ab cxercitu in hostes 
evectus est. Turci enim fugatis hostibus insecuti 
sunt fortissime, Triballosque, quos equitandi pe- 
ritia antecedebant, neci dederunt. Nam cqui Tur- 
corum mulio prastautiores crant equis Triballo- 


Nolu!e marginales. 


(27) Pajaz tes prior, quiutus rex, ann. 1575. 


€ µεταπέμπων RB. ut inc. 


61 


L40NICI CHALCOCONDYL.E 


(8 


rum ; proinde fugientes facile indipiscebantur. Si A τε μάχην γενέσθαι, vat νίχην ἐχείνου, χαὶ Ῥλεάζα 


Gracis fides hahenda est, dicemus ea. qux modo 
tradidimus, isto pacto eontigisse. Turcorsem au- 
tem alia super his est. sententia. Nam perlibent, 
istam victoriam non ascribendam esse Pajaziti, 
verum Amurati, cujus ductu. prelium istud sit fa- 
ctum ; eademque victoria evenerit (28), cum. ipse 
ΓΙ κάτα Triballorum ducem in ea pugna truci- 
daverit. Turci in bunc modum, quantum ad istud 
p?zlium attinet, sentiunt. AL ego. conjecturam fa- 
cere nequeo, quomodo in acie, brevi .admodum 
tempore interjecto, fratrem necaverit, et deinde 
in przlium illico redierit, Prz'teren dubito, quomo- 
do Triballus arripuerit hastam, regemque nisus 
sit perdere, nullo prohibente. Verum cuilibet suum 
&it hac de re liberum judicium. Postquam Pajazi- 
tes regni gubernacula suscepit, vietoriamque — illu- 
strem devictis hostibus est adeptas, nec paucis 
interim suorum amissis insuper Trihallorum du. 


cem in acie peremit, nou socordiz pe corrumpen-- 


dum dedit, verum przsdabundus universam pera. 
gravit Triballorum regieonem. Captisque mancipiis 
plurimis, regno suo eam forraam induxit, qu» sibi 
optima et commodissima videbatur. Grxcos sibi 
foedere junxit. Pace eum Macedonia: ducibus inita, 
iu Scopiorum urbem coloniam duxit, deductis eo 
plurimis ab Europa Asiaque Turcis, cuim uxori- 
bus et liberis. lfoc autetn. ideo facere aggressus 
est, ul line profectus, res lllyricorum agere et 
ferce tito. posset. Incursionem | fecit in. Hllyriorum 
regionem , captaque  oppidula penitus diripuit. 
Exercitui misit in Albanorum regiouem  mariti- 
maw, versus lonium, et Epidawmno (hnitimam, 


C 


pov τὸν ἠγεμόνα ἐχείνου Om ἐκείνῳ στρατηγοῦντα 
ἁποθανεῖν kv τῇ µάχῃ. Τοῦρχοι μὲν 5t οὕτω λέγουτι 
γπνέσθα, ΄ οὐχ ἔχω δὲ συμθαλέσθαι, ὡς ἐν τῇ παρᾳ- 
τάξει ἐν βοαχεῖ τινι χρόνῳ, τόν τε ἁδελφὸν ἀνεῖλε, 
xai ἐς µάχην καθίστατο αὐτίχα. 'AX)' οὐδὲ ὡς ἁρά- 
µενος τὸ δόρυ, ἕλοι τε ἐπὶ τὸν βασιλέα, καὶ ἑξήει 
διαχρήσασθαι μηδενὸς αὑτῷ ἑμποδὼν γενοµμένῳ. 
Αλλά ταῦτα μὲν τω, ὅπη ἑχάστῳ προσφιλὲς ἡγεῖ- 
σθα. περὶ αὐτῶν. Ἐπεὶ δὲ Παιαζήτης Ταρέλσθε ttv 
βασιλείαν, καὶ τῇ ἐς τοὺς ἑναντίους νίχῃ ἐχρήσατο 
περιφανεῖ, πολλών τε xay αὐτοῦ ἁποθανόντων Ev τῇ 
μάχη, καὶ τελευτήσαντος τοῦ ἠγεμόνος, ἑπέδραμέ 
τε σύμπασαν τὴν Τριθαλλῶν χώραν, xai ἀνδράποδα 


ὡς πλεῖστα ὑφ) αὑτῷ πριησάµενος, χαθίστησι τὰ 


ἐν τῇ ἀρχῆ αὐτῷ, T, ᾧετο ξυνοίδεσθαι * ἐπὶ τὸ ἅμει- 
vov. Καὶ Ἕλλησι σπονδὰς ἐποιήσατο * καὶ τοῖς περὶ 
Maxsóov[x» ἁγεμόσιν εἰρήνην ποιησάµενος, τν 
Σχοπίων ὤχισε πόλιν, παμπύλλους τῶν Τούρχων 
ἁπό τε τῆς Εὐρώπης καὶ ἀπὸ τῆς Ασίας ἀγαγὼν 
σὺν γυναιξί τε ἃμα xal παισὶ. Ταῦτλ δὲ ἐποίει, ὡς 
ἔχοι ἀπὸ ταύτης ὁρμώμενος, ἄγειν xal φέρειν τὰ 
Ἰλλυριῶν πράγματα. ᾿Απέδραμε μὲν οὖν καὶ τὶν 
Ἰλλυριῶν χώραν, καὶ πολίσματα ἅττα ἑλὼν ἡνδρχ- 
ποδίσατο, xal τὴν τε ᾽Α)θανῶν χώραν, ἐπιπέμγας 
στράτευμα, ἑληῖσετο ἔστε ἐπὶ την ἐς τὸ Ἰόνιου 
παρἀἆλιον χώοαν, xai τὴν περὶ Ἐπίδαμνον. Καὶ 
Ἕλληνες μὲν αὐτῷ ἐφείποντο στρατευόµενηι ἅμα 
ὅπη ἂν ἐλαύνοι, ὃ τε Ἰωάννου τοῦ βασιλέως ᾿Ελλή- 
vov mal; Ἐμμανουῆλος, xal ᾿Ανδρονίκου τοῦ πρε- 
σθυτέρου mal; Ἰωάννης, Τούτους γὰρ ὡς τὸ ὁφ- 
θαλμὼ ὄξει ζέοντι περιέχει, παρείχετο αὐτοῖς τὴν 
δίαιταν ἀμφοῖν. 


predasque ex ea egit. Ογποί sequebantur armati, quocunque exercitum ipse movissel ; excepto Emma- 
nuele, Joannis Graecorum regis filio, necnon Joanne senioris Andronici filio. llis enim cum fervent. 
aceto eorum oculos eruisset, domi ; victum prabuit Byzantius τος. | 


392 Qui eum cognovissent tandem oculos melius 
habere, colloquentes inter sese, et cum uxore ad- 
jutantibus et al:is znaviter, aufugerunt in Galatize 
urbem, que Perá dicitur, e regione Dyzantii si- 
iam. Hinc perzeseruut ad regem Pajazitem, oran- 
tes auxilium, quo muniti in suam possent redire 
urbem, avitumque recuper?re regnum. At cum in 
ronspectum regis venisset, ferusut eum talem 
exorsurm esse orationem : Me quidem, o rex, tam 
gravi ealamitate. pereu'sum eum ineliori. fortuna 
Deoque, qui omnia videt, commendarim, melius 
nunc quam fortun:z me: patiantur, labeo, Prziterea 
Deus gratiam nnlii retulit haud. injucundam. Ναι 
cum visum mihi totum pene ademerit , reliquit 
tamen uL parum cernam ; pollicereturque regnum, 
fasque est ut regnum quod jure ad me pertinet, mihi 
restituatur. Hoc autem reguum nostrum, si me 3u- 
dieris, in posterum experiere ad omnia Ubi obse- 


D 


ὗτοι δ᾽ ὡς ἔγνωσαν, ἑρῶντες ἐπὶ σφίσιν αὐτοῖς, 
χαὶ ὅτι τῶν ὀφθαλμῶν ἐπὶ τὸ ἄμεινον διαχέυιτο, 
χρόνου ἐπιγενομένου σφίσι, τῇ τε Yuva:xY xa ἀλλή,- 
Ἆοις ἐς λόγους ἀφιχέμενοι, xal τινων ἄλλων ἐς τὴν 
ἐσίγησιν ταύτην ἑζηγουμένων xal συνεπιλαθοµέ- 
νων, ἁπέδρασαν ἓς τὴν καταντιχρὺ Ώυζαντίου πό- 
^t» Γαλατᾶ τῶν Ἰανονίων. Ἐντεῦθεν δὲ ἀφίχοντο 
παρὰ βασιλέα Παιαζῆτην, xo ἀφιχόμενοι Ἱτίουν 
αρίσιν ἐπικουρίαν δοθΏναι, ὡς ἐπὶ την ἑαυτῶν τόλιν 
ἑλαύνειν, zal ἐδέοντο κατάγειν αφᾶς. Ἔλεγε ὃ ἐς 
ἔψιν τῷ βασιὶεῖ ἀφικόμενος τοιάδε' 'Γμοὶ μὲν οὖν, 
βασ.λεῦ, συμορᾷ πεπληγμένῳ το"ᾷδε, τύχη τῇ 
ἀμείνονι ἐπιτρέγας ἐμαυτὺν, καὶ Θ:ῷ τῷ πάντα 
ἔφο-ὥντι, βέλτιον ἔχω ἐμαυτοῦ, xal pov χάριν ὁ 
δαίµων χατέθετ» οὖκ ἀπδῆ * ὁρᾷν γὰρ Ίδη ἐμοι xa- 
τέλει βραχὺ, πάμπαν τῆς ὄψεως ἀφελόμενος, τῆν 
τὲ fascia ὑπισχνεῖται, καὶ τὴν βασιλείαν àvf- 
xoucay ἐμοὶ θέµις ἁποδιδόναι. Ταύτην δὲ τὴν ῥα- 


Νοίμ] mar;inales. 


(28) Ann. 1576. E 


*5 Euyc(gz302:. Π. ul in c. 


62 


DE hREDUS TURCICIS LIB. II. 


10 


σιλείαν ἡμῶν, ἣν ἐμοὶ πείθῃ, ἕξεις τοῦ λοιποῦ χρῖ- À queutissimum,si tua ope adjutus id recepero. I. 


σθαι ὅπως ἄν co: δοχρίη, ἣν ἐμοὶ ταύτην ἀποδεδω- 
χὼς Esp ἣν ἱππέας πτετραχισχιλίους μάλιστα 
πχρεχόµενος, ἔπόσθαί por ἐπὶ µῆνας 650 χελεύῃς. 
Eist δὲ παρ ἡμῖν σχεδὸν οἱ τοῦ ἄστεος, γένει τε xal 
πλοῦτῳ προφέροντες. Καὶ τούτων οὐχ ὀλίγοι εἴποντο 
ἄν µοι ἐνθένδε, εἰ μὴ εἰδείην ἐν τῷ ἅστει ἐμοὶ τυγ- 
γάνειν ὄντας *. καὶ ἐμοὶ τιμωροῦντας ἐφ᾽ ὅ τι ἂν 
γνοίτν ἡμῖν ἐπιτήδειον ἔσ-σθαι, Φόρον δὲ τῷ σῷ 
οἵκῳ πολλαπλάσων ὑπισχνοῦμαι ἀπάγειν ἔτους ἑχά- 
στου, καὶ ἁρμοστὴν ἔχειν Ev τῇ πόλει. Βασιλεὺς δὲ 
ἀμείθε-ο τοῖσδς' Ἐμοί τε οὖν ἑἐπεί τε ἐπωθόμην, 
ὡς $odv Ἡδη σοι χκαταλέλειπται, ἱδομένῳ σέ pot ὁ 
λόγος ἐγένετο, καὶ χόριν οἶδα τῷ θνητῶν τε χαὶ 
ἀθα»άτων δημιουργῷ, τὴνὸς σοι τὴν χάρι» χαταθε- 
µένῳ. χεις δὲ ἐπὶ ἄνδρας ao προσφιλεῖς, xoi 
ἀμυνοῦντας σ.ὶ εἰς ὅσον ἄν ἑςῇ διαπράξασθαι, ἑφ' 
6 τι περ fola ἀγωνιζόμενος, Τίσομαι δὲ βχαιλέα τὺν 
σὺν πατέρα οὕτως, ὥστε µηδέποτε ἐσαῦθις βουλεύ- 
εσθα: περὶ ἐμὲ νεώτερα πράγματα. Ίθι δὲ τούτους 
λαθὼν οὓς σὺ ἔφησθα * χώρει δὲ ἐπὶ τὴν πόλιν πράσ- 
σων ὅπως ὧς βέλτιστα ἔτοιτό σοι καταγομένῳ ἐπὶ 
την πατρίδα. Ὁ μὲν ταῦτα εἰπὼν ἑτοίμους παρεί- 
χετο τοὺς ἱππέας  ᾿Ανδρόνιχος δὲ τούτους λαθὼν, 
Έλαννεν ἐπὶ Βυζάντιον. Ἰωάννης δὲ καὶ Ἐμμανουῆ- 
Ἂυς ὁ foi; αὑτοῦ, ὡς ἐπύθοντο τἆχιστα ᾿Ανδρόνικον 
συν τῷ παιδὶ αὑτοῦ ἑλαύνοντα ἐπὶ σρᾶς, ἐστλθόν τε 
ἐς thv τῆς Χρυσέας οὕτω καλουµένην ἀκρόπολιν, 
xal παρεσχευάξοντο ὡς πολιορχησόµενοι. ᾿Ανδρό- 
vivo; μὲν οὖν ἑλάσας ἐπλολιόρχει ' μετὰ δὲ ταῦτα, 
$poloyiz χρησάµενας, εἷλε τὴν ἁκρόπολιν, sl; τι 
πλωθίου ἐμθαλλόμενον µετέωρον 3, καὶ καθεῖρ- 
ξεν Auge ἐς πύργον τε καὶ εἰρκτῆν βραχεῖαν 
συνελάσας ξυλίνην πεπηιηµένην ἑντὸς τοῦ πύρ- 
Υ0υ, καὶ την τε βασιλείαν κατέσχε, τόν τε πα-έρα 
καὶ ἀδελφὸν ἔχων ἓν φυλακῇ. Ὡασιλεύσας 6: ἀπέδειξε 
καὶ τὸν παῖδα αὑτοῦ Ἰωάννην βασιλέα τοῖς Ἕλλησι, 
Κατεῖχε μὲν οὖν ἐπὶ ἔτη τρία ἐς τὴν εἰρχτῆν τἠν- 
δε, xal ἀνελεῖν οὐκ ἤθελε παροινοῦντος ἐς τοῦτο αὖ- 
τῷ συνεχῶς Πα:ακήτεω. Τῷ δὲ τετάρτῳ Eze: ἀνα- 
πείσαντες ὑπηρέτην, ὃς αὐτοῖς τς προσῄει, xal τὰ 
ἁμφι τὴν τροφὴν ἐχόμιδεν ἐς τῆν εἰρχτὴν, ἐπιδοῦ- 
ναι Gc!st σίδτρον * xal καταθραχὺ καταλῦσαί τε αὖ- 
τοὺς λέγεται τὴν εἰρχτὴν, κα) ἁποδράντας ἀφ'χέσθαι 
παρὰ βασιλέα Πα,αζήτην. Ὑπισχνουμένους δὲ φό- 
po» ἀπάχει», xai στρατιὰν ὅσην ἂν ἐπιτάττοιτο a- 
τοῖς, ἐπιπέμψας ἄγγελον ἓς τὸ Ευ άντιον, ἐπήρετυ 
τοὺς Βυξαντίους, καὶ τὴν γνώµην αὐτῶν τίνα βού- 
Lots: σφίσιν βασ.λέα γενέσθαι, 'Eugpavov1 ov, f| 
βασιλέα Παιαζήτην. Διεπειρᾶτο γὰρ ταύτῃ xal περὶ 
ἑαυτοῦ τῆς γνώμης τῶν Βυςαντίων. Οἱ δὲ Βυζάν- 
tot αἱροῦντο 5) "EuuavoutAow, ἅτε ἀχθόμενοι ἤδη 
τἩ Ανδρονίκου ἀρχῇ. Ἐνταῦύα ἑρίζοντε ἄμρω Gy 
Ἑλλήνων βασιλέε περὶ τῆς Βυζαντίου βασιλείας, 


C 


eveniet, si mihi dederis equites quater mille, eos- 
que me sequi jusseris mensibus duobus. Stant autem 
2 partibus nostris ii qui in urbe geuere et divitiis 
prastant. llorum non pauci me comitarentur, nisi 
scirem eos in urbe mea negotia procurare, meque. 
tandem adjuturos, in. quacunque re ipsorum ain- 
xilio opus habuero. Promitto etiam me tibi quo- 
tannis daturum tributum maximum ; habebo prz- 
terea. in urbe judicem sive przfectum Turcum. 
Rex, his auditis, respondit : Mihi quidem, ut ac- 
cepi tibi adhuc vim visivam superesse, sermo 
tuus fuit multo gratissimus. Gratiasque ago mor- 
talium. et. immortalium conditori, qui istud tili 
beneficium. przsiitit. Venisti autem ad viros tibi 
amicos et auxiliares, qui se tibi dabunt promptis- 
sime, quodcunque occeperis bellum. Ulciscar ta- 
men regem patrem tuum ut deinceps nunquam 
contra me res novas moliatur. Tu igitur his quos 
petlisti, assumptis, flecte iter ad urbem; eaque 
agito, qua judicaveris tibi vel in primis utilia fore, 
ut in patriam redicaris. lex, his dictis coufestim, 
quos flagitaverat, equites instructos dedit; quibus 
accepts, Andronicus se contulit Byzantiun:. Joan- 
nes et filius Emmanuel, cum esset nuntiatum, Λη- 
dronicum cum fllio suo magua manu adveutare, 
ingressi sunt. Aurex (sic appellatam) arcem, ibi- 
que obsidionem tolerare parabant. Andronicus ad- 
venjens, urbem obsidione circumdat. Postea ar- 
cem pactionibus in deditionem a?cepit ; aurbosque 
inclusit in carcere ligneo ct. angusto, quem intra 
turrim adificarat; regnumque occupavit, labens 
patremg3 et fratrem in caicere, Cum. autem ad- 
ministraret regnum, filium suum Joannem Graecis 
regem destinavit. Illos vero annis tribus in car- 
cere tenuit, nec tamen obtruncare voluit, quavis 
ad id incitaretur a Pajazile. Auno autem quarto 
persuaserunt carceris przefecto, qui alimenta ipsis 
ministrabat, ut subjiceret ferrum. Quo facto, dis- 
solverunt carcerem, et aufugientes festinarunt ad 
regem  Pajazitem, promittentes se tributum ma- 
ximum pensuros, daturosque milites quotquot im- 
nerasset, Misco nentio Byzantium — exploralat 
Byzantioruim animos, quemnam sibi regem dari, 


D Eaimanueleman Pajazitem, vellent. IIac ratione pul- 


chre expiscabatur, ut Byzantii etiam erga se aniniati 
forent. At Byzantii elegerunt Eimmnanuelem (29), jam 
fastidientes Andronici iu perium, Exorta est igitur 
contentio inter ambos reges super Byzantii regno. 
Einmanuel promitte5at setributum quod contineret 
tres myriades aureorum, numeraturum quotannis; 
addebatque, se profeceturum cum illo in militiam 
quocunque exercitus duxisset. llis conditionibus, 
quas modo comineinoravimus, Byzantii regnum a 


Notule marginales. 


(29) Emmanuel imper., ann. 15823. 


ἓν Σλθαλλομένου μετεώρου. ' 45222720, ll, tt in c, 


11 . LAONICI CHALCOCONDYLAE 19 
Pajazite accepit, videlicet ut in Januas profectus, A ἑτάξατο φόρον ἀπάγειν ὁ "Eguaovt)o; ἐς τριάόµυ- 


tributum, quod imperasset solveret ; militesque 
semper quot jussisset, Xere appetente adduceret 
. Andronicus, et. filius ejus Joannes morantes in 
Januis, victum apud regem habuere. Emmanuel 
regno praefuit. 

Ανδρόνινος μὲν οὖν, καὶ Ἰωάννης ὁ παῖς αὐτοῦ, ἓν 
λέως. Ἐμμανονῆλος δὲ ἐθασίλευε. 

Pajazites Amuratis filius habens secum σγ8- 
corum reges, qui ad id eum usque incitabant, ar- 
ma contra Philadelphiam urbem Grzcam vibravit. 
Contendentibus namque inter se Byzantii regibus, 
petebat rex Pajazites sibi dari Philadelphiam. Qui 
se id facturos promiserunt. Cum autem Einmanuel 
nisisset preconem, qui nuntiaret. Philadelphize 
civibus, ut se urbemque dederent Pajaziti, acci- 


ρίους χρυσίνους, καὶ ἑαυτὸν ἄγοντα ἐπὶ στρατιὰν 
ἔπεσθα: συστρατευόµενο». Καὶ οὕτω δὲ παραλαδεῖν 
625 Παιαζήτεω thv Βυζαντίου βασιλείαν. καὶ ἐς θύ - 
ρας «οιτῶντα, τόν τε «Ρόρον οἱ ἑτάξάτο, χαὶ τὸν 
στρατὸν ἀπάγειν ἑκάστου ἔτους, ὡς ἔαρ ὑπέφαινεν. 


ταῖς θύρα.ς διατρίδοντες, δίαιταν εἶχον παρὰ βασι- 


Παιαζήτης δὲ ὁ ᾽Αμονράτεω, ἔχων μεθ) ἑαντου 
τοὺς Ἑλλήνων βασιλεῖς, ἑνάγοντας ἐς τοῦτο, ἔστρα- 
τεύετο ἐπὶ Φιλαδέλφειαν πόλιν Ἑλληνίδα. Ἐριζόν- 
των Yàp τῶν βασ'λέων Βυζαντίου ἠτεῖτο αὐτοὺς xat 
Φιλαδέλφειαν. Οἱ δὲ ἔφαταν ἁπολδοῦναι. Ὡς δὲ ἅγ- 
γελον ἐπιπέμποντος τοῦ βασιλέως Ἐμμανουήλου, 
ὅπως τοῦ λοιποῦ παραδόντες σφᾶς τῷ Παιαζήτῃ δέ- 
χοιντο ἄρχοντα xaX ἁρμοστὴν Τοῦρχον, οὐκ ἔφασαν 


perentque eum judicem, tum przfectum Turcum : B ἑκόντας εἶναι χατα προδοῦναι σφᾶς τῷ βᾳχᾳδάρῳ. Kal 


responderunt, se neutiquam paratos esse, ut se- 
metipsos proderent barbaro. Quo responso irri- 
tatus Pajazites, urbem exercitibns circumsedit, 
ducens secum ad id bellum Graecorum reges, qui 
ibidem virtutis przemia sunt consecuti. Prini 
etenim conscendentes murum urbem cepere. Ei in 
lune Πιο capta est Philadelphia, urbs Lydiz 
Greéa, legibus optimis quie fuit fundata. Postea 
bellum. intulit Paj2zites Scenderi (50) Armeniorum 
regi. Praeterea Ertzicam Armeniorum regni se- 
dem, et Lamaclham, sic appellatum oppidulum, 
bello petiit, Seenderem hunc tradunt Darbavorum 
Asiam incolentium fuisse multo fortissimum, nec 
ullo mortalium exsiltisse rei mili:aris 34$ scientia 
corporisque robore et audacia inferiorem. lta- 
que cum quondam ab Assyriis bello lacesseretur, 
plerunque przeclora militaris viriutis facinora 
perpetravit, hostesque semper pauca manu fudit. 
Hunc Scenderem cum filio uxor, quam odio pro- 
sequebatur, comprehendens, interemit, ipsaque 
αἱ) regni gubernacula evasit. Contra Scenderem 
igitur Pajazites arma movens, Εειχίσμηι expiu- 
gavit, filiumque Scenderis vinctum in custodiam 
dedit. Postea cum Tzapnidas domuisset, qui Col- 
chidis loca usque ad Amastrum urbem tenent, 
bellum contra Carailucem et Leucamnam, Sama. 
ehi:& ducem, vertit; quem obviam proccdentem 
cun exercitu, przlio vicit, Samachiamque urbem 


oppugnare coepit. Urbis autem istius oppugnatio p 


cuni parum succederet, abductis copiis, domum 
reversus est. Hinc bellum indixit reliquis qui in 
Asia erant ducibus, ZEdini, Sarchani, Mendesiz, 
Tecoi et Metini: imperioque eos expulit, expul- 
sorumque regnum occupavit. Ili cum forent suis 
sedibus pulsi, iter instituerunt Susam ad. regem 
Tetnirem, Ut autera, preter Caramanum, cogno- 
mine A'osurium, et Turgetum Phrygia ducem, 


τὸ ἐντεῦθεν ἑπολιόρχει Φιλαδέλφειαν Παιαξήτης, 
ἔχων καὶ τοὺς Ἑλλήνων βασιλεῖς. Οἱ δὲ ἀριστεῦσαί 
τε αὑτοῦ λέγονται, χα) ἀναθάντες οὗτοι πρῶτον εἶλον 
τὴν πόλιν. Οὕτω μὲν οὖν ἑάλω Φικαδέλφεια ἡ τῆς 
Λυδίας πόλις εὐνομουμένη Ἑλληνίς. Μετά δὲ ταῦτα 
Παιαζήτης ἤλαυνεν ἐπὶ Σχενδέρεα τὸν τῶν ἎΆρμε- 
Νίων βασιλέα, xaX ἐπὶ Ερτζιχὰν πόλιν, τὰ τῶν Αρ- 
µενίων βασίλεια, καὶ ἐπὶ Λάμαχαν πολίχνιον λεγο- 
µένην. Λέγεται δὲ οὗτος ὁ Σχενδέρης τῶν βαρθάεων 
πολλῷ τῶν κατὰ τὴν 'Aolav ἀἁνδρειότατος, καὶ τὰ 
ς πόλεµον τόλυῃ τε χαὶ ῥώμῃ σώματος, γενέσθαι 
οὐδενὸς δεύτερον. Ὡς ἐπιόντων ποτὲ αὐτῷ τῶν 'As- 
συρἰων, πολλόκις ἔργα ἁποδείξασθαι ἄξια λόγου, 
τρεφάµενος τοὺς ἐναντίους, σὺν ὀλίγοις τοῖς üue' 
αὐτόν. Τοῦτον δὲ τὸν Σχενδέρτα, ὡς ἀπήχθετο τῇ 
ἑαυτοῦ γυναιχὶ, συλλαδοῦσα αὑτὸν σὺν τῷ τα:δὶ 
διαχρήσασθαι, καὶ τὴν βασιλείαν κατέχειν. "Em 
τοῦτον δὴ Ππαιαζήτης ἑλάσας, τὴν τε Ἐρτκ.ζὰν πό- 
At πολιυρχῶν παρεστίσατα, xol τὸν παῖδα Σχεν- 
δέρεω εἴχεν ἓν φυλακῷ. Μετὰ δὲ ταῦτα τοὺς τα 
Τζαπνίδας χαταστρεφάμενος, οἳ κατέχουσι τὰ τῆς 
Κολχίδος, ἐπὶ ”Αμαστριν πόλιν χαθήχοντα, ἤλαυνεν 
ἐπὶ Καραιλούχην τὸν Λεύχαμνα  YapaydA ἠγε- 
μόνα, xal ἐπεξελθόντα σὺν τῇ ἑαυτοῦ στρατιᾷ, vá- 
yn ixpátno: καὶ ἑπολιόρχει Σαμαχίην πόλιν. Καὶ 
ὡς οὐδὲν προεχώρει ἡ τῆς πόλεως αἴρεσις, ἀτεχώ- 
pnssv ἀπαγαγὼν τὸν στρατὸν, xal ἐπανέστησεν ἐπ 
οἴπου. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐλαύνων ἐπὶ τοὺς ἐν τῇ Ασία 
λο:ποὺς ἠγεμόνας, τόν τε Αἱδήνην, Σαρχόνην, Mav- 
δεσίαν, Τεχκόην xa ἥΜετίνην, τὴν τε ἀρχὴν αὐτῶν 
ἀφείλμετο, xal ἐκθαλὼν αὐτοῦ», τὴν χώραν ὑφ᾽ αὑτῷ 
πηιησάµενος, εἶχεν. θὗτοι δξ ὡς ἁπελήλαντο τῇ 
ὀφῶν χώρας, ἀνέθησαν παρὰ ῥαπιλέα Τεμέρην, i 
Σούσαν. Ὦ; μὲν οὖν ἀναθάντες οὗτοι ἓς ὄψιν ἡλύον 
τῷ βασιλεῖ, Ὁστερόν pot ὃξδήλωται. Πλὴν γὰρ Ka- 
µαμάνου τοῦ ΑἈλοσουρίου ἐπίκλην, xal Τουργοῦ- 
τεω τοῦ τῆς Φρυγίας ἄρχοντος, ol xaY ἐπ'γαμίας 


- 
* 
- 


Notule marginales. 


(30) Qui οἱ Alexander. 


& Λεύχανα Dl. ut c. 


73 DE REBUS TURCICIS LID. II. "4 


αὐτῷ mornoáuavo, εἰρήνην fyov: ol δὲ λοιποὶ τῶν Α venerint in. conspectum regis, infra dicetur. lli 


Ἀγεμόνων ἑστεβημένοι τῆς ἀρχῆς, ἀνέδησαν ἐς Σα- 
µαρχάνδην τὰ βασέλεια Τεμήρεω. Σαρχάνην μὲν τὴν 
πάραλον τῆς Ἰωνίας ἐπιτροπεύοντα, καὶ Μενδεσίαν 
τοῦ Καλάμεω ἀπό΄ονον, xaX Τεχόην τὴν Μαδίαν χατ- 
έχοντα, τῶν ἑπτὰ ἠγεμόνων ἁπογόνους Υεγονέναι 
φαμὲν, τῶν τοῦ Ὁτουμάνεω, τὴν τῆς ᾿Ασίας ἀρχὴν 
χοινῇ συγχατεργασαµένων » ol καὶ Αλαδίνεω τοῦ 
βασιλέως γενέσθαι θεράποντες λέγονται. Μετίνην δὲ 
xal Αἰδήνην, ὅθεν τὴν &pyhv ἐκτήσαντο, οὐκ ἔχω 
διασημῆναι. Τὸν δὲ Αἰδίνην λέγεται µάνον, τῆς ἀπὸ 
Κολοφῶνος ἔστς ἐπὶ Καρίαν Ίρχε χώρας. Τούρχων 
μέντοι γένος τούς τε ὑπὸ Τουργαταρίων τελοῦντ' 
ἂν, xa ὑπὸ Καραμάνεω, xai Μετίνη, χαὶ Αἰδίνη, 
ἐπίσταμαι σαφῶς εἶναί τε xat ὀνομάξεσθαι. Καὶ ἐν 


Καππαδοχἰᾳ ὑπαγόμενος, τοῦτο μὲν vhv ὑπὸ Κα- B 


ραἳτούφη χώραν, τοῦτο δὲ τὴν ὑπὸ τοῖς ᾿Ομούρεω 
παισὶ, καὶ τὰ π)έω τῆς Φρυγίας χαταστρεφάµενος, 
Έλαυνεν ἐπὶ Ἐρτνικὰν, τὰ τῶν Αρμενίων βασίλεια, 
xai ἐπὶ τὸν Σχενδέρεω παῖδα, ὃς ταύτης ἡγεῖτο τῆς 
χώρας, ἔστε ἐπὶ Εὐφράτην, xal τῆς τε Εολχίδος 
μοῖραν οὐχ ὀλίγην ὑφ αὐτῷ ποιησάµενος, Ίρχε. 
Ταῦτα μὲν οὖν γενόμενος ἐν τῇ Ασία, καὶ μεγάλα 
ἀπεδείχνυτο ἔργα μετὰ δὲ ὡς 53 τὴν Εὐρώπην δια- 
ἑὰς, στρατεύματα ἐπιπέμπων, ἔστε | Μαχεδονίαν, 
sh» 1ουνᾶ 33 τοὺς ταύτης ᾿Λιθανοὺς xat τὴν χώραν 
ἐδῇον, xai πυλίσµατα ἅττα εὑρὼν τῖς Αλθανῶν 
χώρας, ἐπὶ Ἰλλυρίους Πλαυνέ τε χαὶ &ófjou τὴν yo- 
ραν, Ἀείαν τὰ ἑχείνων ποιούμενος. Μετὰ δὲ ταῦτα 


namque allinitatem jungentes cum Pajazite, pa- 
ceni consecuti sunt. Reliqui, 'exceptis istis duo- 
bus, duces regnis suis exacti ascenderunt. Samar- 
chandam, qua Temiris regia exstitit. Sarchanew 
qui tutabatur maritimam Jouiz regionem et. Men- 
desiam, Calamis nepotes, Tecoenque, qui rege- 
bat Madian, affirmamus fuisse nepotes et po- 
steros septem illorum ducum Ottomaui, qui cou- 
junctis viribus communibusque consiliis Asiz im- 
perium acquisiverunt : quos Aladinz regis wi- 
nistros quoque fuisse constat, Metines autem et 
JEdines unde regnum nacti siut, explorare ne- 
queo. ZEdinem attamen solum memorant a. Colo- 
phone usque ad Cariam regioni se extendenti 
imperitasse. Turcos quidem genere et esse et dici, 
certo scio, quotquot sub Turgaturiis, sub Cara- 
mano, sub Matine οἱ /Edine degunt. Subacta ea 
Cappadocíe rcgione, quie est sub Caraisuplie, nec 
non illa quam Homuris filii regebant, praterea 
jn ditionem accepta maxima Phrygise parte, bel- 
lum promovit contra Εγισίσ8πι, Arueniorum re. 
giam οἱ contza Scenderem, qui ea loca longe la- 
teque usque ad Euphratem tenebat : addita non 
modica Colchidis parte, quam bello in ditionem 
redegerat. Hxc quidem effecit, cuim foret inu Asia, 
magnaque virtutis in conspectum daret 35 ορε- 
ra, Postea transiens in. Europani, exercitibus im- 
missis in Macedoniam et qu:e spectat Ionium, Al- 


ἑστρατεύετο ἐπὶ Πςλοπόννησον, τῷ μὲν λόγῳ, ὡς ϱ banorum accolarum regionem populabatur. Captis 


ἐπὶ Φώγα:αν καὶ ἐπὶ θετταλίαν ἑλαύνων, καταστη- 
σόµενο; τὰ lv τῇ θετταλίᾳ, ὥστε ἐπιτηδείως ἔχειν 
αὑτῷ τοῦ δὲ Φωχαίων ἀρχιερέως ἐπαγομένου σφί- 
σιν ἐπὶ χώραν χυνηγῆσαί τα χρατίστην. καὶ λειμῶ- 
νας, εράνους παρεχοµένους πλῆθος ἄπλετον, xa! 
πεδία ἐνιππεῦσαι τὰ χάλλιστα * τῷ δὲ ἔργῳ ἐπὶ 
θετταλίαντε xal τοὺς ταύτῃ ἡγεμόνας Ἐπ.χερναίονς 
ςοῦνυμα, καὶ ἐπὶ Yuvaixa τοῦ Δελοωνή Ἰγεμόνος 
Τουντεξουλᾶ. λετὰ δὲ ταῦτα, xol ὡς Πελοπόννησον 
ἐμθαλὼν, ἔχων δὴ xaY τὸν βασιλέως Ἰωάννου παῖδα, 
Θεωδόρον, ἡγεμόνα ἑστρατεύετο. ᾽Αφιχόμεναν δὲ ἐς 
θετταλίαν, τὴν τε Δομακίην παρέλαθεν, ἑἐκλιπόντος 
τοῦ ἐν αὑτῇ ἡγεμόνος Ἐπιχέρνεω, καὶ óh xal Φαρ- 
σάλων πόλιν, καὶ ταύτην ὑπὸ Ἐπικερναίων Entxpa- 


quibusdam Albanorum oppidulis, contra lilyrios 
arma tulit: vastataque lllyriorum regione, opes 
eorum diripuit, et in suum emolumentum conver- 
tit. His peractis expeditionem suscepit contra Pelo- 
ponnesum, rumore prius sparso, quasi bello esset 
petitarus Phocidem, et Thessaliam subacturus , 
utsibi ad res gerendas foret idonea. Episcopus 
autem Phocensium invitabat eum, ostentans re- 
gionem venationibus commodissimam, labentem 
prata quz praberent in(ünitam gruum  niultitu- 
dinem , preterea campos ad equitatum natura 
quam pulcherrime instructos. ]sta quidem expe- 
ditio verbis in hunc moduin parabatur, revera ta- 
men bellum indicebatur Thessaliz ducibusque, 


τουµένην, ὑφ᾽ αὐὑ-ῷ ἐποιῄσατο. Προέλαυνε δὲ ἐς τὸ D qui ibi agebant, nomine Cernzis (31), et uxori 


πρόσω, τό τε Ζητοῦνιν τὸ ἓν θερμοπύλαις, xai llá- 
κρας, τὰς bv τῷ πεδίῳ πρὸς τῇ ὑπωρείᾳ τοῦ Λο- 
χρῶν ὅρους, κατεστρέφατο, καὶ αὐτῷ προσεχώρησε’ 
xai ἅλλα δὲ τῶν ταύτῃ πολισµάτων οὐχ ὀλίγα προσ- 
εχώρησεν αὐτῷ χαθοµολογίῃ. Μετὰ δὲ ταῦτα fj 
Δελονῆῃ τοῦ γεμιόνος γυνη, ἔχουσα θυγατέρα γάμου 
τε ὡραίαν xat ἐγγυημένην ἀνδρὶ, ὡς ἐπύθετο βατι- 
λέα ἐπιόντα, ἡγεῖσθαι δὲ αὐτῷ ἐπὶ τάδε τῶν Σαλο- 


Delvis, Delphorum ducis(352), Trudelud:ze (55) . Post 
lizc quasi in Peloponnesum irrupturus, cum  elc- 
gisset belli ducem Theodorum, Joannis filium, 
bellum strenue gerebat. Profectus in Tüessaliam , 
sui juris fecit Domaciam, cum eowm  deseruisset, 
qui in ea erat, dux Cernazus (34). Hinc Pbarsa- 
licorum urbem in ditionem accepit, quz et ipsa 
4 Cernais regebatur. Deinde, cum longius proces 


Notul& marginales. 


-91) ΑΙ. Epicernais. 
(33) Turditani. 
(35) Al. Cerueliis, et uxori Doza Alous de Ώαι- 


δές, 9 «by πρὸς 'lovoova, in ora, Υρ. "lóvtov, 


PATROL. Ga. CLINX. 


los, Delphorum ducis, Trudeludz. 
(54) Cervelius et mox Cerrtelio. 


15 1 3ONICI CHALCOCONDYILJE *6 
sissct, Zeiuniby. urbem Thermopylorum, et Patras A νῶν ἀρχιερέα, λαθοῦσά τὰ τὴν θυγατέρα xav δῶ,α 


situs in plauitie quie est. in. radicibus montis Lo- 
. erensium, in potestatem redegi. Praterea alia op. 
' pidula ncn pauca istius regionis, pactionibus in 
fidem recepit. Delvis, Delpborum:ducis uxor, habens 
filiam jam mubileu, viroque desponsatam, ut iu- 
tellevit adverauin sese.cum exercitu pergere. regem, 
cum lilia muneribusque quam potuit acceptis mai- 
mis regi obviam processit : qui filiam lubens 48” 
fumpsit, eamque simul cum ματς suis moribus 
ritibusque vivere perinisit : regioni sulem, qua 
in ditionem coucesserat, ducem  prafecit. Fama 
est, istam mulierem amavisse sacerdoteur -quen- 
dam notine Stratei : et 34. majorem. unpuden- 
tiam progressaw, imperium sacerdoti counnisis- 
se, plurimosque Delphorum  iucolas obiruncasse. 
llinc delata est episcopo. Delplhoruim apud regem, 
quayi ipsa sola regat tantam. regiongm, intoleian- 
disque injuriis afficiat cives, interim adulterio 
a sacerdote. polluta. His excitatus rex, belluni iis 
intul.t. Feruntur et alia quadam de isto. sacerdo- 
te, qui stepri consuetudiuem cuin illa iuliere νὰ. 
buit, videlicet. quod eliam cum aliis. deliquerit 
non paucis mulieribus, dum eas ad cencubitum 
daoniacis quibusdam incautationibus peliiceret, 
46 Delves auteii mulieris maritus antea. νου 
nnplicitus exspiraveral. lic ortus erat de ῥ.- 
nere Taraconeusium regum. Qui cum venisset ex 
Italia ia. Pelopoauesum, ebiinuit-Atticat et Dgso- 


ὅσα tbuvaro, ὑπήντα τῷ βασιλεῖ. Ὁ δὲ τὴν τεθι- 
Υατόέρᾳ ἐδέξατο, xal αὐτὴν ἅμα τῇ θυγατρὶ ἐς τὰ 
ἑαυτυῦ für ἀπέπεμπς' τὸν δὲ χώραν παραλαδὼν, 
ταύτῃ ἐπέστησεν ἄρχοντα. Λέγεται δὲ περὶ ταύτης 
τῆς γυναιχὰς, ὡς ἱερέως τινὸς Στράτεω ἔπιχαλου- 
µένου ἐρασθεῖσα * xal ἐς τὸ πρόσω ἀναιδεία; ἑλαύ- 
νων τὴν το ἀρχὴν ἐπέτρεψφε τῷ lepel, xol ἀναι ρεῖ 
πολλοὺς τοὺς τὴν Δελφῶν πόλιν ἑνοικοῦντας ἔργα- 
σαµένη. Διὰ ταῦτα ὑπὸ ἀρχιερέως ἐς βασι;έα διε- 
θλήθησαν, ὡς οὐκ ἀνῆκον γυναΐχα χώρας τοσαύ- 
της ἡγουμένην, ὑπὸ ἱερέως µοιχευοµένην, ἀνή- 
φεστα xax& ποιεῖν τοὺς πολίτας, xal διὰ ταῦτα 
ἁπᾶραι βασιλέα ἐπιόντα στρατεύεσθαι ἐπ αὑτούς. 
Λέγεται μέντοι περὶ τοῦ ἱερέως τούτου τοῦ τὴν vu- 
ναῖχα ταύτην συγγενοµένου, χαὶ ἄλλα οὖχ ὀλίγα ἔς 
τε γυναῖχας πλημμελῆσαι, χατεργαζόμενον δαιµ.- 
vip τρόπψ, ὥστε ταύτας ὑφέλχεσθαι ἁπαγόμενον 
ἐπὶ συνουσιας. Δελουῆς δὲ ὁ τῆς γυναιχὸὶς ἀντρ 
πρόσθεν ἑτετελευτήχει νόσῳ. Hv δὲ οὗτος γένος τῶν 
Ταραχωντσίων βασιλέων. Καὶ ὁπότε οὕτος ἀπὸ Ίτα- 
Ma; ἀφικόμενος ἐπὶ Πελοπόννησον, χατέσχε τὴν 
Αττιχὴν ἅμα χαὶ Ποιωτίαν πρὸ; τῇ Πειοποννήσῳ” 
xai 65 χαὶ Φώκάιαν χαὶ Πάτρας τὰς ἑχτὸς θερµο- 
φυλών. Οὗτοι ** μὲν οὖν ὕστερον χρόνῳ οὐ πολλῷ 
διελθόντι τήν τε ἡγεμονίαν ἁπέδαλον. Καὶ οἱ μὲν 
ἀπενόστησαν ἐπὶ Ἰταλίας, οἱ δὲ αὐτοῦ ἑνέμειναν, 
ἐς ἃ ἐτελεύτησαν. Τούτων δ᾽ ἣν χαὶ οὗτος ὁ Δελονῆςι 
ᾧ τὴν γυναῖκα ἀφελόμενος Παιανήτης ὁ ᾽Αμουρά- 


uaur simul cum Peloponneso, Nactus eat. οἱ Phoe { τεω, xal τὴν θνγατέρα ἔχων, ἀπεχώρει, xai ἐς Πε- 


εἰάσιμ Patrasque urbem exira Thormopylas. sitau. 
lieges. isti, interjecto taudeim teunpure μοι: (arvo, 
poucipauuin amiserunt. Quidam eorum revergi eunt 
in italiam ; nongullique ibi manserunt, doBee mor- 
tui sunt, Ex horu.o geuere. natus est Delves | ille 
Deiphorum priuceps, cui uxorem et filium au- 
fereus Pajazites, Aunuratüis lilius, dumuim rever- 
sus est. Tapdeu et in Peluponnesum irruit, Verum 
Spartauoruuj regiouis dux, ut in. Thesssliam ir- 
rupit, urbesque communivit, qua sibi videbantur 
tutisaima fore, noctu fugiens pro[ectlus est in 
Pelqponuesum, forüiter propulsaturus hostem, si 
accederet. Proinde non. parum οἱ curz fuit, exer- 
citus Peloponneso admevere. laterim autem nun- 


tiatum est Pajaziti, Pannones, duce Sigismundo D 


Romanorum Czsare et imperatore, et Gallos. Ger- 
»maanosque non paucos, iu unuin collectos, bellua 
ipsi inferre deerevisse , jamque Istrum transire. 
parare, alleciis et Dacis, hominum genere uou igno- 
bili, qui vig sint duces, exercitumque ducaot in 


λοπόννησον ἐπέδαλεν. 'O μὲν οὖν τῆς Zxáptnchys- 
pv ὡς τὴν θετταλίαν ἐσέδαλε, τάς τε πόλεις ἑτὶ 
τὺ ἀσφα)ὶς καταστησάµενος, ἀποδρὰς νυκτ)ς ᾧχετο 
ἐς Πεοπόννησον, ὡς, ἣν &vin, ἁμυνύμενος. ΠΗδύνατο 
τὰ κράτιστα, xal ἐμέλησε μὲν οὐχ fyxcota διὰ τοῦτο 
εἰσθαλεῖν ἐς τὴν Πελοπόννησον. ᾽Αγγελία δὲ ἀφί- 
xeto. αὐτῷ, ὡς οἱ Παίονες ἠγουμένου Σιγισµμούνδου 
Ῥωμαίων βασιλέως τε xal αὐτοχράτορος, χαὶ Κελ- 
τοὶ xal Γερμανῶν οὐκ ὀλίγο: συνελέγησαν, ὡς ἐπ 
αὐτὸν ἐπιόντες, xal τόν τε "latpov παρεσχευάνοντο 
διαζθἠναι, xal. Δάχας δὲ γένος οὐχ ἁγεννὲς ἔχοιεν 
pst. αὐτῶν, τῆς τε ὁδοῦ ἡγουμένους, τὴν ἑἐσήγτσιν 
τοῦ στρατοῦ ποιουµένοις. Σιχισμοῦνδος δὲ οὗτος ὁ 
ἐπὶ Παιαφήτην στρατενόµενος, ἡγεμών τε Γερµα- 
νῶν την ἀρχὴν ἐτύγχανεν Qv, περὶ ΠΒιέννην την 
πόλιν τὰ πολλὰ διατρίδων, καὶ χώρας τῶν ταύτῃ 
Γερμανῶν ἄρχων οὗ φαύλης. Παιόνων μετὰ ταύτα 
προσαγαμένων σφίφιν, αὐτός τε βασιλεὺς ἅμα χα- 
θιστήκει Παιόνων, xat τὴς Γερμανῶν χώρας ἠγε- 
pov. 


uostilem regionem. Sigismundus ille qui copias adversus Pajazitem ductavit, priuro Germanorum tiit in- 
perator, et, plerumque moratus. est. Viennze (35-26), imperitans ibi Germanorum regioni haudquaquam 
51.ale. Postea allectis Paunonibus, horuin rex Gerimanorumque regionis dux creatus est, 


Gerinania incipit à monte. Pyrenzo (57), inde 


'B à. Γερμανία (a) ἄρχεται μὲν ἀπὸ τοῦ Πνρη- 


Νοϊυ] merginales. 


(35-30) Forte Duo, Ζπουπια. 


5 οὗτος. H. ut in cont. 


(957) Forsitan αὐ Alpibus. 


(a) Huuc cum notis illustravit Freherus in Scriptoribus rerum Germznicarun ; eas igfra reeodimws, Eorr 


i» to 
.{ 


DE REDBUS TURC:CIS LIR. II. 18 


vaiou pnus, ὅθεν xài ὁ Ταρτησ)ς ῥέων ἐπὶ τὸν πρὸς A Tertesus (58) fluvius fluv. in. Oceanum, veisus 


ἑσπέραν ὠκεανόν. Καὶ ἔστι μὲν f$ ἄνω Γερμανία, 
ἐφ᾽ ὅσον δὲ προϊόντα, χαθήχει ἔς τε Κολωνίαν καὶ 
Ἀργεντύνην, πόλεις οὕτω χαλυυµένας. Τὸ δὲ ἐντεῦ - 
ϐεν χαθήκει ἐπὶ Ὠχεανὸν τὸν περὶ Κελτικἠν τε ἐπὶ 
δεξιὰ, χαὶ Πυριδαστείαν 35 ἐπ᾽ ἀριστερὰ, ὡς ἐπὶ τὰς 
Βρεταννικὰς νήσους. Ἔστι δὲ καὶ ἀπὸ "135009 Γερ- 
μανία, ἀπὸ Βιέννης πόλεως, ἐπ αὐτὸν δὲ ἐς Tac- 
τγσὸν Ἄροϊοῦσα χώρᾷ, xal ἐπὶ Bpáyav τοὺς πολξ:- 
µίους  εἴη δ᾽ ἂν ἁ τὸ Πιέννης ἐς ὠχεανὸν ἀνδρὶ eo- 
ζώνῳ, πέντε χαὶ εἴχοσιν ἡμερῶν ἀνῦσαι χατὰ μῖχος. 
Κατὰ δὲ πλάτος ef ἂν χαὶ πλέων τούτων βραχὺ 
ἀπὸ τῆς Κελτικῆς ἰόντι ἐπὶ τὴν Δανίαν ** χώραν. 
Εὐνομεῖται δὲ dj χώρα αὕτη μάλιστα δὴ τῶν πρός τε 
ἄρχτον τε χαὶ ἑσπέραν, πασὼν τῶν ταύτῃ χωρῶν ἅμα 
καὶ ἐθνῶν, ἔς τε πόλεις περιφανεῖς, xal εὐδαίμονας, 
καὶ ὑπὸ σφῶν αὐτῶν, ἐς τὸ ἰσυδίαιτον εὐθυνομένας, 
διῃρημένους 5’ xal ἐς τυραννίδας, xal ὑπὸ ἄρχιε- 
ρεῦαι τάττοµένας, τοῖς ὑπὸ τοῦ Ρωμαίων μεγάλου 
ἀρχιερέως χαθισταµένους. Καὶ πόλεις μὲν ἐς τὸ 
ἰσοδίαιτον εὐνομούμεναι εἴησα» αὗιαι' Év τε τῇ 
ἄνω xci τῇ χάτω Γερµανίᾳ, ἸΝορόθεργον πόλις 
εὐδαίμων, καὶ ᾽Αργεντύνη, καὶ ᾽Αμπέργον. Καὶ αἱ 
εἰς ἀρχιερεῖ; ταττόµεναι Κολωνία, Βιέννη ἡ ἐς τὴν 
κάτω Γεῤμανίαν, ἰοῦσα, καὶ ἄλλαι μὲν οὖκ ὁλί- 
Υὰι πόλεις, ἁποδέουσαι τούτων ὁλίγῳ τεινὶ, ἀμφὶ 
τὰς διαχοσίας. "Ec δὲ τυραννίδας τρεῖς μάλιστἆ πη 
διέλθι τις τῆς Γερμανίας ἡγεμόνας * τῆς τε ᾿Ακιλίης 
πόλεως, xaY ᾿Αονατρίας, xaX Βλένης, τῆς ἄνω Γερ- 


occidentem. Et Germaniz pars, qua. itur versus 
Coioniam et Argentinam, urbes sic dictas, supe- 
rior Germania nuncupatur. Hinc pertingit ad Ocea- 
num Gallicum, versus dexiraurz; at verus. sini- 
stram, patet Pyridastiam (59) usque ad Dritanni- 
cs insulas. Dicitur quoque Gerinauia ca regio, 
quz ab Istro procurrit, procedens a Vienna usque 
ad Tartesum flumen, et ad Pragam Boemorum. 
Longitudo a Vieuna Ocea3nu:n nsque, tantum spatii 
complectitur, quantum vir agilis itinere viginti 
quinquo dierum conficere potest, Latitüdo est 
major, etiam si quis ingrediatur iter brevissimum 
a Gallia Celtica versus Dastiam regionem. [sta 
natio gubernatur melioribus legibus, quam nulla 
carum vel regionum vel gentium qus respiciunt 
vel septentrionem vel occidentem. Discreta est. in 
urbes prxclaras et. florentes, que 357 propriis le- 
gibus et quam proxime ad zquitatem accedentibus 
reguntur. Dividitur εἰ in. principatus, subjectaque 
esl sacerdotibus el episcopis adbaxentibus Ro. 
mano Pontifici. Urbes quam maxime ad squitatem 
constitutae in superiore et inferiore Germanía, sunt 
Noreberga, urls opulenta, Argentina et Awmper- 
gum (40), quz reguntur ab episcopis, Coloniaque, 
a Vienna in inferiorem Germaniam recedens. Sunt 
et ali: urbes non paucas, propemodum ducente, 
qu: in paucís quibusdam a. przdictis differunt. ln 
tres principatus quis dividere posset universos 


μανίας γενομένης. Ἔστι δὶ γένος τοῦτο μέγα xaX C totius Germaniz ducatus, videlicet Αιτία ατ- 


ἐπὶ πολὺ διῆχον τῶν κατὰ τὴ» οἰχουμένην, µετά ve 
Σχυθῶν τῶν Νομάδων δεύτερον, ὡς εἰ ταυτὸ φρο- 
ναη, χαὶ óo' ἑνὶ ἄρχοντι ἡγεμόνι, ἁμάχητόν τε ἂν 
εἴη xai πολλῷ κράτισ-ον. Ὑγιεινότατον δὲ ὃν, ἅτε 
$75 τὴν ἀρχτφαν μοῖραν τεταγµένον, xat περὶ τὴν 
ταύτῃ μάλιστἆ πη µεσόγαιον, θαλάττῃ οὐ mávu τοι 
πρὀσχωμένους, εὐνομεῖται µάλιστα δη ἐθνῶν, ὧν 
ἡμεῖς ἴσμεν, οὔτε λοιμοῦ, ὃς δὴ ὑπὸ τῆς τοῦ ἀέρος 
σίφεω» ἐπιγε,ομένης, μάλιστα ἐπιφοιτῶν τοῖς Ego 
ἀπόλλυσι πολύ τι µέρος τῶν ταύτῃ ὠχίμων, οὔτε 
ἄλλων 0h νόσων τῶν ἐς ἡμᾶς πάνυ τοι εἰωθότων, 
θέρους δὲ xal φθινοπώρου ἐπιφοιτᾷν τῶν χωριΣ- 
ζόντων αὐτοῖς θαμὰ, ὥστε xal ixavóv τι ἀπογίνεσθαι 
τοῦ γένους τούτον, οὔτε σείει ὅ τι xal ἄξιον λόγου. 
"Ys: δὲ θέρους μάλιστα δἠ ἐν ταύςῃ τῇ χώρᾳ. Πο- 
Σι:εύεται δὲ κατὰ ταυτὰ Ῥωμαίοις, Ec τε δίαιταν 
xai ηθη τετραμμένον, συμφερόμενον τὰ ἄλλα 'Po- 
µαίοις, xat ἐς τὴν θρησκείαν Ρωμαίων. Μάλισεᾳ 
δὲ τῶν πρὺς ἑσπέραν δεισιδαιμονεῖν. Νομίζεται δὲ 
παρὰ τούτοις xal μονομαχία, μάλιστα δὲ τῶν ἄλλων 
ἐδνῶν, ὥστε γῆθεν, οὐδ' kg". ἵππων ἀλλήλοις µονο- 
μαχεῖν. Τὸ δὲ vévez τοῦτο δεξιώτατον E; τε µηχα- 
νάς ὃν, xal ἐς τὰ πολεμικὰ ἔργα, xat ἐς πάσας τὰς 


bes (41), οἱ Austri:e, εἰ Blenze (42), qux in supe- 
riore Germania sita est. Genus hoe hominum ma- 
gnum est, longe lateque per universum orbem 
imperat, magnitudineque secundum post Scythas 
Nomades babetur. ltaque si concordie studiosi - 
essent, et sub uno degerent principe, plane essent - 
iuvicti, mortaliumque fortissimi. Sunt, quantum 
ad corpora attinet, perquaui sani, ut qui sub sep- 
tentrionali statem agant plaga, et circa moditer- 
raneum isthic mare, nullius rei indigentes. Nee 
est gens, quod sciam, quz melioribus regatur le- 
gibus. Nec ibi szvit pestis, quae ex corrupto. na* 
. scitur aere, maxinieque infestat Orientales, pluri- 


p osque ibi habitantes perdit. Neque alii morbi, 


qui estivo autumnalique tempore reliquis mortali- 
bus graves sunt, Germanie incolas l&dunt. Ter- 
remotus rari memora!u digni eam regloünem qua- 
tiunt. Pluvia prz ceteris regionibus .:-etivo tem- 
pore in ista regione uberrima conspicitur. Victu 
moribusque Romanos imiiantur, nec cetera. quid- 
quain ab his differunt. Nec est ulla gens, qua su- 
perstitiosius Romanorum religionem colat, maxime 
qua Occidenti propinqua est. Monomaclhia apud 


Notule marginales. 


(38) Forte Ráenus. 

(39) Phrysiam. 

(40) Forte Hamburgum, vel Damberga. 

(41) Augusta Acilim, id est Straubinge, pro Au- 


gusta Viudelica ; quam tamen auctor videtur. pra 
Suevia posuisse. Alii Aquileiam ponunt : sed «qug» 
modo non video. 

(42) ΑΙ. Buvarie. 


55 Περιδαστίαν. In Π. utin eont, ** αἱ, Axxíav, sic R, et Az5slas, V ὃ monuivoe, R. ut in cout. 


* 


VE LAONICU CHALCOCON DYL.E t0 


eos vel maxime celcliis est. Congrediuntur autem A τέχνας ποιύ τιεὐξοκιμεῖ. Φέρει δὲ ἡ χώρα αὔτῃ, 


nou equis insidentes, verum terre insislentes. 
Nec facile invenias gentem ad machinas reliquasque 
opera beHica magis idoneam. 1n artibus omuibus 
prerogativa maxima gaudent, Quidam credunt, 
tormenta. bellica et. bombardarios ab. ista gente 
initio demonstrates, et hinc totum pervasisse or- 
beim, ut paucz gentes bombardis nunc careant. 
Reliquorum fructuum, przterquam olei et fieuum, 
regio ista. feracissima perhibetur. Pannonia (quia 
et Ungaria) incipit a Vienna Germanorum oppido, 
el versus orientem, secundum Istrum procedens, 
attingit Dacos et Triballos. Versus septentrionem 
excurrit ad Boemos, quos Cephios (46) nuncupant, 
llabet Pannonia et. principes : 38 verum singuli 
patrias regunt regiones, subjecti tamen regi suo 
certis quihusi'am legibus εἰ conditionibus. Regem 
de suo corpore adimodum raro constituunt; vérum 
plerumque accersitur ex Doemorunm regia fanilia, 
aut petur a Germanis, aut. Polonis, aut ab aliis 
gentibus finitiuis, Romanos moribus armorumque 
cultu referunt : ceterum sequuntur victus rationem 
iitemperautiorem , quemadmodum  Germaui οἱ 
Galli. lteligionem sectantur Romanorum. Hoc ho- 
minum gcnus eximia fortitudinis est, wirumque 
dictu quanta audacia. et. animositate bella gerant. 
Creaut de sua gente quemdaur de numero princi- 
pum, qui reliquorum primus in regiam ascenderit, 
euunmue gubernatorem sive proenratorem, aut ad- 


miunistratoreui, nec principem, nominanct, Liugua C 


utuntur quasi peculiari, quie nihil commercii cum 
liugua Germanorum et Boenorum | Pomanorum- 
que (414) habere depreheuditur. Quidam tradunt, 
eos antiquitus Getas exstilisse sedesque habuisse, 
«quas insederiut, sub monte Hzmo.. Tandemque 
pulsos a Scythis, concessisse ineam regionem 
quau nuuc tenent. Quidam putant eos quondam 
Dacos fuisse. Ego autem, quanam ipsorum origo 
sit, dicere non possum. Przterea cuim sibi dede- 
rint istud. nomen, ut Pannones. vocentur, sicque 
appelleniur ab Italis, nen decorum fore ratus sum, 
δι aliud iis imposuero nomen. Regia eorum est 
Buda, urbs florentissima, Istro. adjacens. Sigis- 
uündum aufem Germanorum imperatorem (49) 
agentem Vienna vocautes Pannones, declarave- 
tuut regem, eique tradiderunt regnum universum, 
et quic ad regni curam pertiuent, ut omnia. sic 
ordinaret, quemadiiodum putaret ea fore commo- 
dissima, Hic, ut primum regium honorem iniit, 
legatos misit ad Romanum Pontificem, jam ante 
sibi fawiliarem, et necessitudine devinctum, ro- 
gans ut suum consensum praestaret, quo Roma- 
norum declararetur iinperalor. lmperatoriam di- 
gnilatem Romani Pontifices primo contribuere 


πλὴν ἑλαίου xaX ἰσχάδων, 132a πάντα οὐκ ἑλάσσω 
τῶν ἐς τὴν ἄλλην χώραν φεροµένων. Οἴονται C£ v:- 
νὲς xai τηλεδόλους καὶ τηλεθολίσχους ὑπὸ Γερμα- 
νῶν ἁρλὴν ἀποδεδειγμένους ἓς ἀλλέλους, πεοελθεῖν 
xol à; τὴν ἄλλην οἰκουμένην. Παιονία δὲ ἄρχεται 
ἀπ Βιέννης x7; Γερμανῶν πόλεως ' καὶ ἔπὶ μὲν 
ἕω τῷ Ἴστρῳ συμπροῖοῦσα, xaüfx:t ἐπὶ Δαχούς τε 
καὶ Τρ.θαλλούς" ἐπὶ δὲ ἄρχτον ἐπὶ Βοέμοις, τοὺς 
Κεχίους χαλουµένους, χαθῆχει. Ἔνεισι δὲ ἄρχοντες 
ταύτῃ τῇ χὼρᾷ' ἄρχων δὲ ἕχαστις τῆς πατρῴας 
χώρας, καὶ ὑποτασσόμενος τῷ βατιλεῖ αὑτῶν, ἓς 
ὅσον νοµίζεται σφίσι. νοµίνεται ἐπὶ ῥητοῖς. Καὶ 
ἐπιχωρίῳ μὲν βασιλεῖ οὗ závu τοι χρῶνται, ἐπέ- 
yov:at δὲ f| ἀπὸ Βοέμων τοῦ βασιλείου οἴκου, fj ἀτὸ 
Γερμανῶν, f| Πολονίων, f) xal ἄλλων τῶν ταύ:τ 
ἐθνῶν συµφέρονται δὲ Γερμανοῖς τά τὲ ὅπλα, xat 
την ἐς τὰ Ίβη αὐτῶν δίχιταν, E; τὸ ἀθροδίαιτον ἆπο- 
χλίνοντες, T «ααι Νελτούς τε va! Γερμανοὺς, vo- 
μίξει χατὰ ταυτὸ 5* ᾿Ῥωμαίοις τὰ ἐς Opnoxsizv. 
Γένος δὲ τοῦτο ἄλχιμον, καὶ £c µάχας τὀλμῃ mpos- 
χρώμενον ἐπιειχεῖ. Ποιοῦντα: δὲ καὶ ἐπιχώριόν τινα 
τῶν ἁρχόντων τὰ πρῶτα, ἓς τὴν βασι)είαν àvi- 
χοντα΄ χαὶ υἱχυ,όμον δὲ ὄντα, xal μηδὲ ἄρχοντα 
ὀνομάκουσι΄ φωνῇ δὲ χρῶνται οὐδαμῃῆ παραπλτσἰᾳ 
ἑτέρῳ τινὶ τῶν γενῶν, ἀλλὰ ἄλλη τῷ παράπαν δ.ε- 
veYxoudy τε τῆς Γερμανῶν τε χοαὶ Βοέμων», καὶ Π,- 
λάνων. Οἴονται δὲ τινες τούτους, cl. μὲν Γέτας ve- 
νέσθαι τὸ παλαιὸν , καὶ ὑπὸ 99 τὸν Αἶμον αἰκοῦντας, 
ὑπὸ Σκυθῶν xaxoupévouc, ἀναχωρῆται ἓς τῆ-δε τὴν 
χώραν, ἣν xaX vov οἰκοῦσιν * οἳ δὲ ςασ. Δάχας ve- 
νέσθαι. Ἐγὼ δὲ ὁποῖον ἄν τι cim τὸ γέν;ς τοῦτο 
ἣν ἀρχὴν ** οὐχ ἂν ῥᾳδίως εἰπεῖν ἔχοιμι. Τοῦνομα 
μέντοι τοῦτο ἆτό τε σφῶν αὐτῶν xal ὑπὸ Ἰταλων 
χαλουμένυυς, οὗ πάνυ tot χα)ῶς ἔχοιμι ἑτέρῳ 
τινὶ ὀνόματι χαλεῖν τούτουν. "Ἔστι δὲ αὐτοῖς Basl- 
λεια ἓν Πούδῃ πόλει εὐδαίμονι παρὰ τὸν "στρον. 
Σιγισμοῦνδον 6b τὸν Βιέννης τῆς Γερμανῶν πόλεως 
ἡγεμόνα ἐπαγόμενον, οὗτοι δὲ οἱ Πα[ονες βασιλέα 
τε σφίσιν αὐτοῖς χαθίστασαν, xai χατὰ τὴν ἀρχὶν 
ἐπέτρεψαν αὐτῷ διαθεῖναι, ὡς ἔμοι ἐπὶ τὸ ἀσφαλέ- 
στερον. Οὗτος μὲν οὖν ἐπεί τε τὴν Παιόνων παρέ- 
λαδε βασι)λείαν, διεπρεσθεύετο πρὸς τὸν Ῥωμαίων — 
ἀρχιερέα, συν/θη τε ὄντα αὑτῷ, xal ἐπιτήδειον ἐς 

τὰ µάλιστα, ὥστε ἐπιψτφισθΏναι αὐτῷ αὑτοχράτορι 
Ῥωμαίων γενέσθαι. Τοῦτο μὲν οἱ τῆς Ῥώψης ἁρ- 
χιερεῖς τοῖς Κελτῶν βασιλεῦσιε τὸ πρῶτον ἐπεδίδο: 
σαν διά τοὺς πολεµίους, οὓς θαµμά τε xal ἀλδρειό- 
τατα πρὸς τοὺς ἀπὸ Λιδύης διαθάντας ἐπὶ Ἴδη. {2ν 
Βαρδάρους, xai τὰ πολλὰ τῆς Ἰθηρίας χαταστρεφα- 
µένους αὐτοὺς *'*. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ τοὺς Γερµα- 
νῶν ἡγεμόνας µετενήνεχκται fj ψῆφος τοῦ Ῥωμαίων 
ἀρχιερέως. Σιγισμοῦνδον ὡς ὑπ'σχνοῖτο ὁ ἀρχ:ε- 
ρεὺς, τὴν τε ἀξίαν ταύτην ἐπιτιθέναι, καὶ 6i] µετε- 


. Notul& marginales. 


(45) Tzechios, 
(44) Forte Polonorum. 


(45) De Sigismundo imper. non salis recte. 


δὲ τανιά, ΠΒ. ut in ο ἐπί, Π. ut inc. * τούτου τὴν ἀρχήν. R. ut e. eu καταστρεψαµένοις αὐτοῖς. 


Ji. χαταστρεφαµένους αὐτοῖς. 


- . 
TU. * 


δι 


ΡΕ REBUS TURUICIS LIB. II. 


82 


πέμπετο ἔτὶ τούτῳ, (punto μὲν ἐπὶ Ἰταλία» δ.ὰ A Galliarum regibus, propter hostes ex [γα in 


τῆς Ἐνετῶν χώρα;. Οὗτοι μὲν οὖν d; ἐπύθοντο 
Σιγιαμεῦνδον διὰ τῆς χώρας αὐτῶν τὴν πορείαν 
᾿ποιούµενον, ἔπεμφαν ἄγγελον, προαγορεύοντες αὐτῷ, 
ph διιέναι διὰ τῆς χώρας αὐτῶν. Ὁ δὲ oix ἔφη 
πείσεσθαι, ἄν ph γνῷ αὐτοὺς πειρωµένους ἔργῳ 
ἑιαχωλῦσαι διαπορευόµενον. Παρ:σκευάζοντο μὲν 
οὖν ol Ἐνετω σερατὸν, καὶ διεχώλνον. Ὡς δὲ ᾖσθετο 
χωλυόμενος, παρετάξατο ἐς µάχην, καὶ συνέδαλε 
τῷ Ἐνετῷ στρατῷ, xal ἀπεγένετο αὐτῷ οὐκ ὀλίγα 
τοῦ στρατεύματος, τραπομένῳ τε ἐς φυγὴν, xal 
μόλις διαφυγόντι τοὺς ἑναντίους, Οὗτος μὲν δὴ ἐπεί 
τε ἀπέγνω τὴν OV Ἑνετῶν πορείαν, ἁπῄει διὰ τῆς 
ἄνω Γερμανίας, ἐς τὸν Λιγνυρίας τύραννον ἀφιχόμε- 
vos. Ἐντεῦθεν δὲ ἐς Ῥώμην παρεγένετο. Καὶ βασι- 
λεύς τε χαθειατ/κει ὑπὸ τοῦ µεΓάλου ἀρχιερέως iq 
τοῦτο ἀποξειχθε[ς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἑδεῖτό τε τοῦ ἁρ- 
“χιερέως αυμβαλέσθαι ἐς τὴν ἐπὶ τὸν βάρέαρον αὐτῷ 
ἔνστρατε-αν γινοµένην. Ἰτεῖτο δὲ αὐτὸν χρἠµατά 
v: xai ἄ-δρα.. Ὁ δὲ πρὀς τε τὸν Κελτῶν βασιλέα 
διαπρεσθευσάµενος, χαὶ πρὸς τὸν Ὦ.υργουνδίας τὺ- 
 pavuuv, διεπράξατο δοθῆναι ἐς ὀχταχισχιλίους, καὶ 
στρατηγὸν τὸν Βουργουνδίας ἠγεμόνος ἁδελφόν. 
Παρεσχευάσατο μὲν οὖν xal αὐτὸς συλλέξας στρά- 
τευµα ἀπὸ Γερμανῶν, ὅσον ἠδύνατο µισθωσάμενος. 
Ὡς ἤδη αὐτῷ τε τὰ εἰς cby πόλεµον παρεσχεύαστο. 
ἑξήλαυνε λαθὼν τούς τε Παίονας καὶ Δάχας τῆς ὁδοῦ 
ἡγεμόνας εὐθὺ τοῦ "Ίστρου ἐπὶ Παιαζήτην. Διδ- 
πρεαθεύσατο δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἰταλῶν καὶ Ἰδήρων 
ἠγεμόνας, χρηµατίσοντος δὲ τοῦτο ** αὐτῷ 029 ἁρ- 
χιερέως, αἱτούμενος χρήματα xat ἄνδρας. Καὶ χρἠ- 
µατα μὲν ἐπεπόμφει αὐτῷ ἰχανὰ ὁ ἀρχιερεὺς ἄν- 
ἔρας τε, 


lberiam transvectos fortiter czesos, οἱ ob lbeviam a 
"barbaricis incursionibus liberatam. Postmodum 
eligendi Romanum imperatorem potestas traue- 
.]ata est a poutifice ad Germanos. Sigismundus, 
cum eam dignitatem se daturum respordi set 
pontifex, accersitus et vocatus est a. pontiice, ut 
imperatoriam dignitatem acciperet. Sigismundus 
Rowam proficiscens, iter faciebat per Venetorum 
regionem, Hi, ut primuni nuntiatum. est. Sigis- 
mundum per 39 ipsorum regionem transitu v fa- 
cere, miserunt nuniium, qui moneret ut ipsorum 
regione excederet, Hic nuntio Venetorum parere 
neglexit, nisi cerneret eos reipsa transitum probi- 
bituros. Veneti igitur, congregato exercitu, viin fa- 


B cere parahant Sigismundo, nisi coufestim sua dis- 


cessisset regione. Ut cognovit Venetos id moliri, 
copias in aciem eduxit, et cum Venetorum exer- 
citu prelium commisit, Amisit autem in eo prelio 
non modicam exercitus partem, ipseque in fugam 
compulsus, gre, quominus. caperetur, fuga eva- 
sit. Cum jam planissime desperaret se posse per 
Venetorum regionem adire Roman, iter flectit in 
superiorem Germaniam, pervenitque ad Liguria 
sive Mediolani principem. HHnc iter Romam  insti- 
tuit; quo cuim venisset, imperator a. Pontifice ma- 
ximo consalutatus est. Postea rogavit pontificem 
maximum auxlium, quo odjstus expeditionem 
contra Barbaros susceptam conficere posset. Fla- 
gitabat autem pecuniam virosque. Poutifex le- 
gatione missa ad Gallorum regem Burgundiaque 
ducen, effecit ut sibi darentur ecto millia militum; | 
belli autem ducem accepit. Durguudiz ducis fra - 


trem. Sigismundus quoque se ad bellum parabat, conscrihens exercitum ex Germanis, quoscunque 
potuit mercede conducens. Cum jam ad bellum satis foret instructus, assumptisque Pannouibus et- 
Dacis (qui et Valachi) qui itinera monstrarent, recta per [strum contra Pajazitem copias. duxit, 
Legatos quoque misit, consuleute id Poutifice maximo, ad llispanorum Italorumque principes, petens ad 


istam expeditionem milites οἱ pecuniam. Poutifex 

'O μὲν οὖν Παιαζήτης, ὡς ἐπύθετο ἐπιόντα ol 
Σιχισμοῦνδον τὸν Ῥωμαίων αὑτοκράτορα, σὺν 
πολλῷ στρατεύὐµατι ἑλαύνοντα, παρα)αθὼν τὲν τῆς 
Εὐρώπης τε xal ᾿Ααΐας στρατὸν ἅπαντα ἀντεπῄςι 
ἐπὶ Ίστρον f| ἐξύνατο τάχιστα πορευόµενος. Στρὰ- 
τοπεδευ:αμένου δὲ αὑτοῦ ἀπὸ τοῦ Ἴστρου ἐπὶ στα- 
δίους τεσσαράχοντα, οἱ Κ:λτοὶ αὐθάδεις τε ὄντες, 


xai ἀγνώμονες ὡς τὰ πολλὰ, ἀξιοῦντες σφῶν αὐτῶν D 


µόνων τὴν νίχην γενέσθαι, ὁπλισάμενοι ἔπῄεσαν 
πρότεροι, ὡς ἀναρπασόμενοι τοὺς Βχρθάρους. Má- 
ἕπς δὲ χαρτερᾶς Ὑενομένης, τρέπονται οἱ Κελτοὶ, 
χαὶ φεύγοντες ἀνὰ χκρᾶτος, χαὶ οὐδένὶ χόσµῳ, im- 
πίπτουσι τῷ σφετέρῳ στρατεύµατι, ἐπισπομένων 
τῶν Τούρχων ἐνταῦθα ἀναμὶξ Ὑενοµένων αὐτῶν. 
τς ἐπέχείντο οἱ βάρδαροι, τρέπονται ἅμα τούτοις 
o: *& Παίονες χαὶ οἱ Γερμανοί. Ἐπειγομένων δὲ εἰς 


quoque milites misit, et pecuniam suppeditavit, 

Pajazites, qnamprimum — didicit. Sigismundum 
f'omanorum iniperatorem, maguis copiis stipatum, 
adversum se pergere, accep(o Europe Asxque 
exercitu, summa celeritate obviam — profectus est 
hosti usque ad Istrum, castraque cowmmunivit ab. 
Istro, stadiis quasi. quadraginta, Galli autem, vut 
suntaudaces, plerumque vero imprudentes, cum 
cuperent victoriam suam facere, arn capiunt, 
Barbarosque aggrediuntur quasi eo prüno impetu 
domituri, Tandem cum prelium utrinque maxima 
virtute ferveret, Galli fugam ineunt : incitatissimo- 
que cursu cum agerentur ad suos, insequeulibus 
Turcis, et Sigismundi militibus adwistis, atrox prz- 
lium eoortum est (46). Cum acriter instarent Turci, 
etiam Pannones et Germani fuge Gallorum se so- 
ciant. Festinantibus autem iis Istrum transire, ma- 


Notulee marginales. 


(46) Christianorum clades 1595. 


τούτῳ. Β. ut. in cont. 


83 LAONICI CIALCOCONDYL.E Ji 


xima A) pars exercitus. flumine absumpta est. A τὴν τοῦ Ἵστρου óui6acty ἁπώ]ετο πολλὰ τοῦ στρα- 


Facta est cedes magna Gallorum et Pannonum per- 
euntium, Dux Burgundionum, qui totius belli 
imperator electis erat, ab hostibus captus est: 
capti sunt et alii Pannones Gallique plurimi. At 
Sigismundus in maximum vite discrimen adductus, 
vixque hostis manus, quominus caperetur, effu- 
giens, triremem, qua iu flumine erat, conscendit, 
Byzantiumque ad Grecorum regem navigavit. Cum 
plurima cun isto rege disseruissel, et quie volebat 
expedivisset, domum reversus est. Pajazites, Amu- 
ratis filius, Gallis Pannonibusque fusis atque fuga- 
tis, regionem eorum jaw majore securitate popu- 
labatur. Quin etiam contra hos exercitus ductabat, 
mancipiaque plurima capiebat. Proficiscens autem 
hostili animo contra Budam, Pannonum regni se- 
dem, podagra laboravit : nec tameu admodum eo 
piorbo alllictus est. llaud tamenassequi queo, quid 
ei impedimento fore potuisset, cum festina:et 
adversus Budam, quominus eam urbem suze ditio- 
vis faceret, regionemque universam  subjiceret. 
Verum peropportuue podagra tum laboraos, rever» 
$us est domum : etiam copias in suam regionem 
abduxit, Postea missis exercitibus, Pannoniam 
vastabat. Tempore »utem aliquantulo interposito, 
bellum Myrxz (nostri Marcum vocant) Daci duci 
intulit, crimini eidans, quod prior adjungens se 
Papnonibus, contra se bellum gesserit, Dacorum 
(sive Valachorum, in quibus et Moldavi) geus bello 


τεύματος χατὰ τὸν mota pv. Ἐγένετο δὲ φόνος πο- 


υλὺς, ὀλλυμένων τῶν Κελτῶν χαὶ Παιόνων, ὑπὸ τῷν 


ἑναντίων, xal ὁ Ώουργουντίων στρατηγὸς ἑάλω, χα) 
ἄλλοι οὐκ ὀλίγοι Παιόνων τε χαὶ Κελτῶν. Ὅ μὲν δη 
Σιγισμοῦνδος διαχινδυνεύσας τὰ ἔσχατα, χαὶ παρα- 
θραχὺ ἁλῶναι διαφυγὼν **, ἐμθὰς ἐς τριήρη, Χατὰ 
«bv ποταμὸν ἔπλει ἐς Πυζάντ.ον παρὰ βασιλέᾳ Ἑλ- 
λήνων. "Ec λόγους δὲ ἁφικόμενος τῷ Βυζαντίου βα- 
σιλεῖ, xal χρηµατίσας αὐτῷ ὅσα Ἠθδούλετο, ᾧχετο 
ἁποπλέων ἓπ᾽ ofzou. Πα:αζήτης δὲ ὁ 'Apoupázto, 
ὡς τούς τε Παΐονας ἑτρέφατο καὶ Κελτοὺς, ἑληῖ- 
(exo τὴν χώραν αὐτῶν, ἀδεέστερον ἤδη qup ἐπ᾽ 
αὐτοὺς, xal ἀνδράποδα πἆμπολλα ἀγόμενος, . χαὶ δὴ 
ἐπελαύνων ἐπὶ Πούδην « τὰ Παιόνων βασίλεια, 
ἔχαμνεν ὑπὸ τῆς νόσου, ποδολγίαν γὰρ ἑνόσει. 
ΜΗ ** μέντοι ἠνωχλεῖτο ὑπὸ τῆςο νόσου, οὖχ ἔχω 
λργίζεσθαι, 6 τί περ ἂν γένοιτο αὐτῷ ἐμποδὼν, ἐπί 
Πούδην τε ἑλάσαι, xai παραστήσασθαι Πούδην, τὰ 
Παιόνων βασίλεια, καὶ χαταστρέφασθαι τὴν χώραν 
αὐτῶν’ voy δὲ χάµνων ὑπὸ τῆς νόσου, ἐπιεικῶς ᾿ 
πἀνυ ἀπενόστησέ τε αὐτὸς, καὶ τὸν στρατὸν ἀπήγα- 
γεν ὡς τὴν χώραν αὐτοῦ. "Ὕστερον μέντοι ἐπιπέμ- 
muy στρατεύματα ἐπὶ Παιονίαν, xai Παννοδα- 
xlav ** , kofjov τὴν χώραν. Χρόνου δὲ ἐπίγενομένου, 
ἐπὶ Δᾶχας, xal ἐπὶ Μύρξαν, τὸν Δαχίας Ἰγεμόνα 
ἱστρατεύστο, αἰτιασάμενος αὐτὸν, ὡς ὑπάρξαντά τε 
πόλεμον xai σὺν τοῖς Παἰοσιν ἐπ᾽ αὐτὸν στβατευό- 
µενον, "δστι δὲ γένος τοῦτο (Δᾶχες) ἄλκιμόν τε τὰ 


prastantissima est, nec. tamen admodum bonis C ἐς τὸν πόλεµον, καὶ οὐ πἀνυ τοι εὐνομούμενον, χατὰ 


&uberaatur legibus. VWicos plerumque incolunt, 
sequeutea pascua. Exteuditur horum regio (47) ab 
Panuonum Ardelio, 4 Pannonum Dacia (qus et 
Trayssylvania) initium sumens, usque ad pontum 
Euxinum. À dextra, qua vergit ad mare, Jstro flu- 
vio alluitur : a sinistra regionem Bagdaniam ap- 
pellatam habet, Distinguit eorum regionem mons 
lunge 8e porrigens cui Prasobo (qui olim Hzmus) no- 
ieu incolz dixerunt. Huic regioni adjacent quidam, 
de Scyibarum geneve non pauci, qui opibus plurimum 
pecaunt, suljecti Cazemiro Polonorum regi. Istum 
regei). comitantur Scythae Nomades, quocunque 
hellui verterit. Virtus autem ejusin omni bello 
preclara babita est, lis. linilimi sunt, quase in 
septentrionem pandunt, Poloni : qua vero respicit 
orientem , Sarmate. Dacorum  lJiugua similis est 
Malorum lingus : adeo tamen corrupta et differens 
ut difficulter tali queant intelligere, quse istorum 
verbis proeuntiantur. Unde nutem. A1 lingua mo- 
ribusque Romanis usi, in istam regionem acces:e- 
rint, ibique sedes fixeriut, κ nullo mortalium accepi, 
nec aliquem audivi, qui ista liquido commemora- 
ret. Dicuntur tamen homines undique confluentes 
in istam regionem penetrasse : haud interim ex- 


χώμας olxoUv, πρὸς τὸ νομαδιχώτερον τετραμμένον. 
Διήχει δ' αὐτῶν fj χώρα, ànb "A ρδελίου τῆς Ι]αιύνων 
Δακίας ἀρχομένη, ἔστε ἐπὶ Εὔξεινον πόντον. Ἔκει 
δὲ ἐπὶ δεξιᾷ μὲν χαθήκουσα ἐπὶ θάλασσαν, τὸν 
στρον ποταμὸν, ἐπ᾽ Vallo i δὲ Βογδανίαν χώραν 
οὕτω χαλουμέντν. Διείργει δὲ αὐτοὺς ἐπὶ Παιονυδα- 
χίας ὄρος, ἐπὶ πολὺ διΏκον, Πρασοθὸς *! χαλούµε- 
vov. Ἔχει δ' ὀμόρους ἡ χώρα αὕτη, καὶ Σχυθῶν 
τῶν Νομάδων μοῖραν οὐκ ὀλίγην, γένος πολύ τι καὶ 
δλδιον, ὑπὸ Καζημοίρεω τῷ βασιλεῖ ταττόµενον * 
ὑφ᾽ ᾧ δὴ xal Σχύθαι οἱ Νομάδες ταττόµενοι, στρα” 
ςεύονται, fj ἂν ἐξηγῶνταε, αὐτός τε ἀρετὴν παβεχό- 
µενος ἐς πόλεµον ἀξιόλογον. Τούτων δὲ ἔχονται 
Πολάνοι μὲν πρὸς ἄρχτον, Σσρµάται δὲ πρὸς Σω. 


D Λᾶχες δὲ χρῶνται φωνῇ παραπλησίᾳ τῇ Ἰταλῶν, 


διεφθαρµένῃ δὲ ἐς τοσοῦτον xal διενεγχούσῃ, ὥστε 
χαλεπῶς bxattty τοὺς 1123096, ὁτιοῦν ὅτι μὴ τὰς λέδεις 
διασημειουμένων ἐπιγινώσχειν, ὃ 6 τι Ἀνλέγοιτο. "UOcv 
μὲν οὖν τῇ αὐτῇ φωνῇ διαχρώμενοι Ίθεσι Ῥωμαίων, 
ἐπὶ ταύτην ἀφίχοντο τὴν χώραν, xa αὐτοῦ τῇῆδε ᾧχη- 
σαν, οὔτε ἄλλου ἀχήχοα περὶ τούτου διασημαίνοντος 
σαφῶς ἐἑτιοῦν, οὔτε αὐτὸς ἔχω συμθαλέσθαι, ὡς 
αὐτοῦ ταύτῃ ᾠχίσθη. Λέγεται μὲν πολλαχη ἐλθὸν 
τὸ γένος τοῦτο ἑνοιχῆσαι σὐτοῦ. OU μὴν D τι xa 


Noltula marginales. 
(27) A monte Orbalo ac Peucinis initium sumens. 


65 4. ἐλθὼν 6. al. ut in c. 
«ehaxtav, wt infra, — 9" Ip22065;, TU. u* cont. 


ον fiot μποῦδα, in ora 


€. καὶ εἰ ph p. Al. ut in c. ** [n ora, Παιο- 


B5 


ΡΕ REBUS TURBRCICIS LIB. ΠΠ. 


8e 


ἅτιον ἐς Ἱστορίαν ὁτιοῦν. παρἐχόµενον τεκµήρ:ον. Α stante aliquo "memorabili istius. gentis exeinplo, 


Συμφέρεται 0$ Ἰταλοῖς τά τε ἄλλα, xal τῇ ὃς δία:- 
ταν χαταστάσει, xal ὅπλοις τοῖς αὑτοῖς. xal οχενῇ 
ἔτι νῦν τῇ αὑτῇ Ῥωμαίων διαχρώμενοι. "Ez δύο 
μέντοι διηρημένον ἀρχὰς, Ec τε τὸν Βογδανίαν, καὶ 
αὐτῶν παρ᾽ "lozpov χώραν, o0 πάνυ τοι εὐνομεῖται. 
ὙΝομίίουσι δὲ ἡγεμόαιν οὐ τοῖς σὐτοῖς ὁ:αμένοντες, 
ἀλλ᾽ ἐπὶ τὸ ἀεὶ as [ot πρόσφορον συμµεταδάλλοντες, 
καθιατᾶσιν ἄλλοτε ἄλλους σφίσι τυράννους. Μύρξαν 
μέντοι τοῦ-ον ἄρχοντα τοῦ γένους τοῦδε τὸ παλαιὸν 
γε.όµενον, ἐπικαλεσάμενο: τύρχννον αφίσι κατεστήη- 
σαντο, συνανελόντες Δᾶνον τὸν πρύσθεν τυραννεὺ- 
οντα αὐτῶν. λάύρξας μὲν o0» οὗτος, παλλαχἰδι 6υγ- 
γενόμενος οὐκ ὁλιγάκις, xat νόθους ἀπ) τούτου σχὼν 
παΐῖδας ἀνὰ τὴν Δαχίαν οὐχ ὀλίγους, ὕστερον προῖ- 


ὀντι τῷ χρόνῳ, xal τελευτήσαντος Μύρξεω, ἀνε- 


φύοντο τῇ Δαχίᾳ θαμὰ ἡγεμόνες ἄλλοτε ἄλλοι, ἔστε 
ἐπὶ τόνδε χρόνον χαθιστάµενοι ἐς τὴν ἀρχήν. Ἐπὶ 
τοῦτον 6h τν Μύρξαν ὁπάρξαντα πρότερον πολέ- 
µου, ἐς τοὺς Βαρθάρους συστρἀτευόμενον τῷ Σιγις- 
μούνδω ᾿Ῥωμαίων αὐτοχράτορι, αἰτιασάμενος Παια- 
ζύτης ὁ ᾿᾽Δμουράτεω, ἐστρατεύετο' xal τόν τς 
Ἵστρον διαθὰς, Ώλαυνεν ἐς τὸ πρόσω. τήν τε χώραν 
ἀνδραποδιζόμενος. Μύρξας δὲ συλλέξας στράτευμα 
ἀπὸ τῆς χώρας, ἐπεξελθεῖν μὲν xal διαµάχεαθαι 
οὐκ ἐπο,εἶτο βουλήν ' τὰς δὲ γυναῖχας καὶ παῖδας 
ἐς τὸ ὄρος τὸ Πρασοθὺν χατεστήσατο περιπριούμε- 
vog. Ἐφείπετο 6b ὕστερον xai αὐτὸς τῷ ΠαιαζΏτεω 
στρατεύματι διὰ τῶν δρυµώνων τῆς χώρας, oi δὴ 
πολλοί τε ἑνυπάρχουσι, χαὶ ἁπανταχῆ περιδέουσι 
τὴν χώραν μὴ βάσιµον εἶναι τοῖς ἑναντίοις, μηδὲ 
εὐπετῆ χειρωθῆναι. Ἐφεπόμενος δὲ ἀπεδείχνυτο 
ἔργα ἄξια λόγου, µαχόμενός τε eU σι διασπασθέντων 
«εὺν πολεµίων, ἐπισιτούμενόν πη τῆς χώρα; τρά- 
ποιτο, ἡ ἐπὶ ὑποζύγια ληϊζόμενον, καὶ οὕτω τόλµᾳ 
μεγίστῃ ἐφεπόμενος τῷ στρατεύµατι’ περιφανῶς δὲ 
ἔφε-όμενον, αὐτῷ διαµάχεσθαι. Καὶ δῇ Ἀέγέται 
διαπορευομένῳ τῷ στρατεύµατι ἐπέχειτο àv. Jom 
πάνυ χαλεπῶς, xal ἐξετίθει, xai διἀφθείρων οὐχ 
ἀνίει. Ἔνθα Βρενέζεω θεράπηντος γνώμην ἁποδει- 
χνυμένου, ὥστε ἐνατρατοπεδεύσασθαι τὲν στρατὺν 
αὐτοῦ, καὶ ἁπαλλαχὴν εὕρασθαι, "Ano τούτου μέγα 
τὸ ἀπὺ τοῦδε εὐδοχιμεῖν παρὰ βασιλεῖ, xxl ἐς στρα- 
τηχίας χρηµατίζοντα ὑπὸ βασ,λέως, ἐπὶ μέγα χω- 
ϱρῆσαι δυνάμεως. Τότε μὲν οὖν αὐτοῦ Παιαζήτης 
ἑνηνλίσατο, ἐπισχὼν τὴν ἡμέραν ἐχείνην. τῇ δ᾽ 
ὑστεραίᾳ διεπόρθµευσεν fj ἑδύνατο ἀσφαλέστατα τὸν 
στρατὸν διὰ τοῦ ἼἽστρου. Οὕτω μὲν οὖν αὐτῷ ὁ ἐπὶ 
Δαχίᾳ στρατὺς ἐπεπήχει. 


quod oper:ze pretitim sx ut prasenti historie inte- 
xatur, Nibil differunt ut) 4talis extera etiam vietus 
ratione, armorumque eL supellectilis apparatu 
etiamnum eodem utentes, Quamvis ea gens in duos 
discrelà sit principatus, in Bog&iaaaàtn videlicet 
(quz et. Moldavia) et fstriam regionem : hauütamen 
equo interse jure vivunt, Comsuevertuht non sem- 
pereosdem babere duces : verum prout ipais viie- 
tur commodum, principes mutant, nune haünc, 
nunc ilum sibi principem ordinantes. Myrxm 
istum, qui avito istorum dncum genere erat orti, 
accitum sibi dueem constituerunt, occiso Diipo 
(48) qui anteg. rerum potiebatur. Myrzas hie con- 
cumbeus eepius cum pellice, filios &purios ex ea 
iulit non paucos in Dacia. Hinc mértuo Myrxà, na- 
ecebautur frequenter alil Dacorum. duces, qni us- 
que ad hoc tempus in regno dnrarmnt. Contra 
itum Myrzam Pajazites, crimini daus qaod prior 
incipiens bellum, soeia aria junxisset Sigismundo 
Romauorum imperatori, oum exercitu. profectus 
est. Trajecto lstro porro progressus, preedom man- 
cipiorum multam ex ista. regione rapiebat. Myrxas, 
collecta tnanu non modica suorum, quomodo ob- 
viam procedere hosti, praeliique potestatem facere 
posset, nullo modo consultabat. Uxores et liberos 
deponens in montem Prasobum, sequebatur Pajazi- 
tis exercitum, per glandiferas istius regionis silvas ; 
qua cum pluriwue ibi sint, regionem ambiunt, adeo 


C ut eam difficilem accessu hostibus praestent, captu- 


que haud facile. Myrxas, sequens Pajazitis exer- 
citum, insignia virtutis opera faciebat, impigre 
cum liosubus nanus conserens, sicubi avulsi erant 
ab reliquo exercitu, aut sicubi frumentatum, aut 
ad przdas pezoris agendas se convertissenl. Et in 
bunc moduin sequens hostilem exercitum, magna 
audacia fretus, ex aperto cuim hos!e conflixit. Aiunt 
Myrxan transeuntüi exercitui graviter institis?e : 
cumque foret in loco admodum difficili, hostilis 
exercitus eum adortus est ; nee cessavit hostem 
fortiter mactare. Ibi Brenezes regius minister, cum 
bonum dedisset consilium, videlicet ut castra eo 
loci communirent, mali liberationem invenerunt. 
Ex hoctempore longe gratissimus /$9) fuit regi 
Brenezes ; electusque ab eodux, tandem maximam 
nactus est poteutiam. Pajazites, sieuti cousuluerat 
Drenezes, eo loci castrametatus est, et. quiete per 
eum diem exercitum recreavit, Postero autem die 
exercitum, quam potuit Lutissime transwisso {νίτο, 


in suam regionem reduxit, ln bunc modum exercitus, quem contra Dacos duxerat, domum rever 


bus esl. 


Me:à δὲ ταῦτα ἑλεύνων, ἑπολιόρχει Βνῤάντιον, 
àxh αἰτίας τοιᾶσδε. Οἱ γὰρ δὴ ᾽Ελλήνων βασιλεῖς, 
ὡς αὐτῷ παραγενόµενοι, ἐς τὰς θύρας παρῆσαν, 
xai συνεαστρατεύοντο ἑχάστου ὅτους. Kal πὸτε ὄντος 


His peractis, bellum movit contra Byzantium, 
urbemque tali de causa obsidione cinxit. Grieco- 
rum reges concesserant in potestatem Pajazitis : 
proinde in januis degebant quotsnnis militantes 


Nolule marginales. 


(48) Daas  Bonfíi:.io. 


87 LAONICI CHALCOCONDYL.E 68 


sub Pajazite, quocunque vim belli vertisset, Pa- A 


jazites, cum quondam foret Pherris Macedoni:, 
ibique inoras traheret, Graecorum rex, Sparta dux, 
Constantinus Nazarci filius, Stephanusque Eleazari 
fllius, profecti sunt in januas. Ibi tum ad regem 
Pajazitem venit Mamonas ab Peloponneso, qui quon- 
dam imperio rexerat Epidaurum : accusabatque 
Grecorum regis fratrem, ut qui sibi Epidaurum 
eripuisset, εἰ injuriis plurimis se obruisset. Paja- 
z7ites iudignatione inflammabatur contra Gracu- 
rum regem. lndignationem hanc regis augebat 
instigando Joannes Andronici regis filius, qui 
prasto erat, et victum apud Pajazitem habebat. 
Ferunt, quod rex conatus sit eum interficere, cum 
colloqueretur secum. Verum cunctatus est, Nec 
tamen multo post illum interemit EHalies Chara- 
tinis filius, qui ei admodum familiaris erat, mul- 
tisque opibus ab eo donatus. Convenientes igitur 
in unum duces illi, cum ea tempestate in januis 
agerent, consilium inibant non amplius redeundi 
in januas. Constantinus Zarci filius Dragasisque 
frater, scientia militari facile omnes excellebat, 
nec ulli pradentia credebatur tum temporis se- 
eundus. 1s bello adortus Albanos et Triballos 
uostes, iu ditionem accepit regionem liaud ρα- 
nitendam. Quo mortuo, Constantinus frater regio- 
nem obtinuit, januasque frequentare coactus est. 
Hic promittit Graecorum regi filiam se desponsurum, 
$i rata manserint ea quz super defectione couve- 


perint. Duxerat iste. Emmanuel jam ante regis C 


Coleliorum (qui et Trapezuntis ünperator) (iliam 
viduam, qui. faerat Zetinis Turcorum cujusdam 
ducis uxor, forina supra. modum venusta. Quam 
cui Byzantium. à Colehide adduxisset, videns 
eam pater lorma przditam excellenti, necnon aliis 
excellere que in muliere dicuntur bona, non du- 
bitavit eam auferre filio, sibique connubio jungere. 
Erat autem is adeo afflictus podagra, /43 ut ne qui- 
dem erectus stare potuerit. Ferunt liunc insanien- 
tem amore muliebri, plurima indecora commisisse : 
delectatuinque psa'teriis, harumque consuetudine 
delinitum, curam decenter administrandi regni ne- 
gligenter omisisse. Postquam nuptis, ut convene- 
rat, intercessissent, duces ad defectionem aspirant, 
cum singuli, quantum possent, ad suam regionem 
dilaberentur. Rex Grecorum fugiens Turcorum 
regem, quarto. die a Plhervis Byzantium (ut. per- 
hibent) pervenit. Theodorus limjus frater venit ^in 
Peloponnesnm. Reliqui quoque, impetrato a rege 
eomineatu, ad sua redierunt, Appetente. deinde 
s»Olate, Byzantii rex eum se gon. conferret. in 
jenuvas, nuntiareturque. Pajaziti, ipsum nunquam 
deinceps in januas affuturu, decrevit inittere 
Byzautium Haliem Ολα να αἱ filiu, cui pluri- 
pum fidelat, Huic precepit, ut juberet. Grazco- 
fum regem venire in januas : si renueret, renuen- 


βασιλέως iv Φεῤῥαϊς if; Μαχεδονίας χώρας. xal 
διατρίθοντος. χαὶ τοῦ Ἑλλήνων βασιλέως φοιτῶντος 
ἔνταῦθα ἐπὶ τὰς θύρας, χαἱ "τοῦ τῆς Σπάρτης fiyc- 
μόνος, xal Κωνσταντίνου τοῦ Ζάρχου παιδὸς, xai 
Στεπάνεω τοῦ Ἐλεαζάρου, ἀφιχνεῖται ἀπὸ Πελο- 
ποννῄσου ὁ τῆς Ἐπιδαύρου τὸ παλαιὺν γενέµενος 
ἄρχων, τοῦὔνομα Μαμονᾶς. "Og ἀφιχόμενος παρὰ 
βασιλέως Παιαζήτη, ἐνεχάλει τῷ τῶν Ἑλλήνων βα- 
σιλέως ἁδελφῷ, ὡς ἀφελομένῳ τήν τε "Enióaupov, 
καὶ πο:ήσαντι αὐτὸν xaxá. "Ἠγθετό τε τῷ Ἑλλή- 
vov βασιλεῖ Παιοζήτης. ἘνΏγε δὲ ἐς τοῦτο xai 
Ἰωόννης ὁ Ανδρονίκου τοῦ βασι)έως παῖς, ὡς παρὼν 
αὐτοῦ τὴν ἐίαιταν εἶχεν ἀπὸ Παιαζήτεω. Καὶ δὴ 
λέγεται xat ἀνελεῖν ὠρμημένον περὶ ὁμιλίας ἔχοντα. 
Μετέμελεν αὖθις οὗ πολ)ῷ ὕστερον. Ἑπήμυνε δὲ 


B αὐτῷ τὸν ὄλεθρον ᾽Αλίης ὁ Χαρατίνεω malc, ὃς συν- 


fn; αὐτῷ ἐτύγχανεν ὧν, xal χρήµασιν ὡς τὰ 
μάλιστα ἐθεραπεύετο ὑπ' αὐτοῦ. Συνιόντες δὴ οὖν 
ἐς ταυτὸ οὗτοι οἱ ἠγεμόνες Ev τῷ τότε ypóv«p, περὶ 
τὰς θύρας τοῦ ῥασιλέω; διατρίθοντες, ἑδίδοσαν σφίσι 
λόγους, ὡς μηχέτι τοῦ λοιποῦ ἀφίξεσθαι ἐπὶ τὰς 
θύρας. Ἐνταῦθα μὲν οὖν ἐγγυᾶται Κωνσταντῖνος ὁ 
Zápzou, Δοαγάσεω δὲ ἁδελφὸς. ὃς ἐχείνου τελευτὴ- 
σαντος τοῦ Ζάρχου, ἦν ἀνδρῶν ἄριστος τὰ Ez σύνε- 
Glv τε xal πόλεµον, οὐδενὸς λειπόμενος τῶν ἐς ἐχεῖ - 
voy τὸν χρόνον. Καὶ πρός τε ᾿Αλδανοὺς καὶ Τρι- 
θαλλοὺς πολεμίους διαπολεμῶν, χώραν τε αὐτῷ 
ὑπηγάγετο οὐ φαύλην, xal ἐπὶ τῇ τελευτῇ αὐτοῦ 
Κωνσταντῖνος ὁ ἁδελφὸς αὐτοῦ χατέσχε τὴν χώραν, 
xai ἐφοίτα ἐς τὰς βασιλέως θύρας. Οὗτος ἐγγυᾶται 
τὴν θυγατέρα τῶν Ἑλλήνων βασιλεῖ, ὥστε ἔμπε- 
δοῦνα: σφίσιν αὐτοῖς, ὅσα συνέθεντο ἐς τὴν ἀπόστα- 
σιν. ΙἩγάγετο μέντοι οὗτος Ἐμμανουτλος xal πρό- 
τερον τὴν τοῦ βασιλέως Κολχίδος θυγατἑρα χηρεὺ- 
ουσάν τε, Ζετίνεω δέ τινος Τούρχων ἡγεμόνος γυ- 
ναῖχα Ὑενομένην, γάλλει τε διαφέρουσαν. Ταύτην 
γὰρ ὡς Ἰγάγετο ἀπὸ Κολχίδος ἐς Βυζάντιον, θεασά- 
µενος ὁ πατὴρ αὐτοῦ τότε βασιλεύων, ὡς ἐδόχει αὐτῷ 
κάλλεί τε γυναιχῶν πολλῶν εἶναι καλλίστη, καὶ τοῖς 
ἄλλοις ᾗ ἑλέγετο ** ὑπερφέρουσα, ἑαυτῷ τε ταύτην 
ἠγάγετο, ἀφελόμενος τοῦ παιδύς. " Hv δὲ xa! Ev νόσῳ 
τῇ ποδαλγἰα διεφθαρµένος, ὥστε ph διορθούµενον 
στῆναι οἷόν τ εἶναι, Λέγεται δὲ οὗτος ταῖς Υυναιξὶν 
ἐπιμαινόμενος, κατὰ πρλὺ ἅττα ἀπρεπῆῃ ἐξενεχθη- 


D ναι, ἡδόμενος ταῖς τε φαλτρίαις, xaX συγγενόµενος, 


ἀποθέσθαι την ἑργασίαν τῆς βασιλείας ἓν ὁλιγωρίᾳ 
πεποιηµένος,γαννυμῶν τε περὶ τὰ τοιαῦτα. Οἱ μὲν 
οὖν ἡγεμόνες ἓν ταῖς θύραις ὕντες τοῦ Παιαςήτεω, 
συνετίθεντο ἀλλήλοις ὡς ἀποστησόμενοι. Υενομένης 
τὶς ἐπ'γαµίας. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς εἶχεν ἕχαστος, 
ἁπηλλάττετο ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ χώραν. Καὶ βασιλεὺς 
μὲν Ἑλλήνων, διαφυγὼν βασιλέα Ἰοάρχων, ἀφ'χνεῖ» 
ται ἀπὸ Φερῥῶν ἐς Βνζάντιον τεταρταῖος f| λέγεται 
Θεόδωρος δὲ ὁ ἁδελφὺς αὐτοῦ ἀφίχετο ἐπὶ Πελοπόν- 
νησον. Καὶ oi λα,ποὶ δὲ ὡς ἵχαστος ἀπήλαννεν ἐπὶ 
τὰ ἑαυτοῦ, ἐπιτραπέντες ἰέναι ὑπὸ βασιλέως ἐπὶ τὰ 


Notule marginales. 


ea (ei Π. w in cont, 


R9 D&£ REBUS TURCICUS LIB. If. 3) 


ἑαυτῶν θη ἕχαστος. Ὕστερον uivzow, ὡς τοῦ Ex:- A ti illico hellum iudiceret. Halies autem, cum ap- 


Τιγνοµένου θέρους, ὡς o) παρεγένετο Bolavct!oo 
βασιλεὺς ἐπὶ τὰς θύρας, καὶ ΗΥΥἐλλετο τῷ [αιαζ{- 
τη. μηδὲ ἑκθεῖν τοῦ λοιποῦ ἔτι διανοούμενος, ἐπ.- 
πἆμψας ᾽Ακίην τὸν Χαρατίνεω, ἄνδρα. δη τῶν παρ 
ἑαυτῷ δυνάωενον, ἐπέτελλε παρεῖναι αὐτὸν, ἐς τὰς 
0.02; παραγεν΄µενον. tl δὲ ph, πόλεμον προα»ο- 
οἴνειν αὐτῷ ρασιλεῖ. Ἑλθὼν μέντοι οὗτος 6 Αλίης 
ἐς τὸ Β.ξάντιον. δηµοσίᾳ μὲν Deve τὰ ἐπεσταλμένα 
αὑτῷ ὑπὸ βασιλέως, ἐχριμάτινε δὲ αὐτῷ. ὡς ἔνιοι 
Ἀέγουσιν, ἰδίᾳ συΥγενόµενον, μηλαμῶὼς ἑλθεῖν ἐπὶ 
τὰς βασιλέως θύῤας. Ἔμμανονυτλος μὲν ἀπεχοί- 
vito, ὥς πείθεσθα/ τε ἔτο:μος εἴη, καὶ βασιλεῖ μὴ 
θαῤῥὼ», οὐχκέτι βιωτὸν τὸν βίον αὐτῷ ἠγήσατο, ἁλλ' 
ὡς ἓν βραχεῖ παρεσ΄µενον ἑαυτὸν ὑποδέχοιτο τῷ 
βασιλεῖ, ἢ ἂν παραγγἑέλλοι. Ὕστερον μέντοι ἀπιόν- 
τος 'Allso, ὡς Παιας ἤτη δηλα καθεστήκτι, μγδὲ 
δ.ανοεῖσθαι αὐτὸν léyat ἐπὶ τὰς θύρας, ἐπήλαννέ τε 
xal ἐπολιόρχει Βυνάντιον. Ἐπελαύνων δὲ, τὴν.τε 
yv ἔχειρε, xal τὴν χώραν ἑκάστην ἐδβου, καὶ χώ- 
µας ἀνδραποδισάμενος τὰς προαστείους, ὡς οὐδὲν 
ποοεχώρει ἡ τοῦ ἄστεος αἴρεσις, ἀπεχώρησεν αὐτὸς 
ἐπ᾽ oxov. Ἐπιπέμπων δὲ στράτευµα πανταχή ἀνὰ 
πὰἂν ἔτος, ἑπολιόρχει τὴ» μακῷρὰν Ὑγενοιένην πο- 
λιορχίαν ἐπὶ δέχα ἔτη * iv of; πολλά τε τῆς π΄λεως 
«εαύτης ἀπεγένετο ὑπὸ λιμοῦ διαρθαρέντχ. χαὶ ἐπὶ 
«bv Báp6apov ἀπιόντα. Τὴν μὲν οὖν Συλληθρίαν αὖ- 
εὓὺς χατεῖχε Παιαξίτης, ἑπετρήύπευε δὲ ταύτης Ἰωάν- 
ντς ὁ ᾿Α δρονίχου παΐς, ὃν διαφυγὼν ἀπὸ Όυζαν- 


pulisset. Byzantium, publice qux liabebat manda- 
la. regi. exponit * privatiin vero regi consuluit iu 
colloquiam admissus, ne januas adiret. Euimanuel 
respond 1, se impetrata promptissime facturum : 
$:bi vitam non amplius suavem fore, dicere, si 
olffendisset regem : se lrevi in januas, juxta pra- 
ceptam regis, adventurum. Deinde abeunte Ila- 
lie, cum jam coustaret, eum nequaquam  rever- 
sur idm januss, arma adversus eum arripuit, 
Pyzantiumque oppugnavit. Cum eo cum exercitu 
pergeret, terrain eoruum singulasque regiones gra. 
vissima  vastitate afflixit; suburbanaque omnia 
diripuit. Urbis oppugnatio cum ei non succederet, 
reversus est domum : singulisque annis mittebat 


B exercitus, peragebatque longam illam obsidionem, 


que decennio duravit, Hec obsidio plurimuimn 
damui Byrantiis invexit. Plurimi namque fame 
necati sunt, plirimi quoque desciverunt ad barba- 
rum. Syllebria (49) in potestatem Pojazitis venit. 
Hujus moderator erat Joannes Andronici filius, 
qui fugiens Byzantio, ne iucideret in. patrui iras 
Byzantium regents, cum fuga. neutiquam sibi con- 
sulere posset, semetipsum patruo tradidit, ut ee 
ad suum uteretur arbitrium, Patruus eum misit in 
[taliam : ubi cum imperata exsecutus esset, legatus 
ire jussus est ad Genuenses, auxilium oraturus : 
quibus tamen occulte nuntium miserat, ut Joannem 
adveuientem jn vincula conjicerent, nec quoquam 


τίου τὸν πατρφὸν, ὦ; οὐκ Ἠδύνατ», παρεῖγεν αὐτὲν C eum abire paterentur. Hic tendem interjecto tem- 


ἐς ὅ τι περ ἂν αὐτῷ χρῄήσαιτο ὁ maxpubc, Βυςαντίου 
4&.tz βασιλεύων. Ὁ δὲ, πέµπων αὐτὺν ἐς Ἰταλίαν, 
δια-:ραζξάμενον αὐτὸν ὅσα ve δῇ ὑπετίθετο, ἔπεμπε 
παρὰ ἹἼανυῖους , ἐπιχουρίας δεησόμενον δῇθεν ’ 
κρύτα δὲ yov τοῖς Ἰανυῖοις, ἐπέτελλεν ἐν φυλακῇ 
τε ἔχειν μηιδαμῆ µεθ.έντας. 'O δὲ, χρὀνου 2ΥΥ:νο- 
µένου, διαφυγὼν τοὺς ανυῖους. καὶ ἀπὸ Ἱταλία:, 
ἀνέδη παρὰ βασιλέα Παιαζήτην. "Og; πολιορνῶν 
Βυξάντ.ον χαὶ ἄγων αὐτὸν, τήν τὲ Συλληθρίαν παρ: 
εστ[σατο ὁμολογίᾳ. χα) ἐπέστησεν ἄρχοντα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ἑλαύνων ἐπὶ Βυςάντιο», ὡς 09. προεχώρει 
αὐτῷ $ Βυζαντίου αἴρεσις προσδαλόντι, λιμῷ ἐξε- 
πολιόρχει, Χτ) εἴλεν ἂν τὴν πόλιν, el μὴ 6 Τεμήρης 
ἑλαύνων µεγά)ῃ χειρὶ Ἠγγέλλετο ἐπ᾽ αὐτὸν, ovs δᾗ 
xal αὐτὸς ἑάλω ὑπὸ Τεµήρεω, καὶ τὰ πολλὰ τῆς ἀρχῆς 
αὐτοῦ ἀπώλετο της Ev τῇ Ασία. Ὡς μὲν οὖν τὸ 
Ώωςάντιον Παιαζέττς πολιορχῶν οὐκ ἀνίει, χαὶ ἕννω 
βασιλεὺς Ἑλλήνων, τόν vt: λεὼν τετρύαθαι ἐς τὸ 
χα)επώτατον, xal οὐκ εἶχεν ὅπως τοῦ χακοῦ ἑξ- 
απἀἆλλαν}, tzév;t]jé τε τὸ Βυζάντιον τῷ ἁδελφιδῷ 
Ἰωάν»η. τῷ Ανδρονίκου παιδί. Ὡς γάρ οἱ Ίχθετο 
Πσπιαζήτης, ὅτι δι αὐτὸν οὗ προεχώρει ἡ Βνταν- 
τον αἴρεσις, xal àv ὑπόπτῳ χαθειστήχει ἀποφυγὼων 
ῥασιλέα, ἔσᾖει ἑ; Βυράντιον, καὶ αὐτὸν ἅαμενός τε 
ἑδέξατο ὁ πατρῳὸὺς βασιλεὺς Βυζαντίου, xai τὶν 
πόλιν ἑπιτρέφαι, ὤχετο ἁποπλέων ἐπὶ ἹἸταλίαν, 


pore, citm diu in carcere latuisset, erupit : carce- 
reque AA, liberatus, relicta. [ta!'ia, contendit. ail 
regem Pajazitem, ea tempestate Byzantium oppu : 
gran'em ; a quo aniice susceptus est, et exercitu 
armato, Syllebriam pactionibus in ditionem acce- 
pit, Juannemque eidem rectorem dedit. Rever- 
sus Dyrzantium, cum eam urbem vi expugnare 
non posset, fame cos debellandos esse statuit. 
Urbem eam certe cepisset, nisi Temires (50) nuntia- 
tus esset magna. tuanu adversus ipsum adventare. 
Quod quidem eotenipore accidit, quando a Temire 
P.jozites captus, pleraque. Asiani imperii amisit. 
Pajazites cum nihilominus a Bvzantii oppugnatione 
cessaret, sciretque Grecorum rex suas copias in 
arelum coactas, nec posset. invenire huic urgenti 
malo remedium, Byzantium patrueli «uo. Andro- 
nici filio Joanni commisit. Nam Joanni huic gra- 
viter iratus erat Pajozites, qussi ipse in causa 
esset, quominus Byzantium in ditiouem venirel : 
laborans igitur sinistra apud regem  Pajazitem 
suspicione, ne ejus iram experiretur, fuga se By- 
zantium recepit, liujus adventus patruo. Byzantii 
regi perquam gratus exstitit, uui urbem patruelis 
fidei commendans, navigsvit in Italiam, petiturus 
auxilium contra longam illam obsidionein, ne vi- 
delicet urbem istam insignem pereuntem negligc- 


Notu' à marginalcs. 


(49) Selymbria, 


(90) Tameilancs. 


9 LAONICI CHALCOCONDYLE 92 


ret. Cum venisset in Pclaponnesum, uxorem suam A $z:xcSplaq δεησόµενος, ἓς vhv ὑπὸ τῶν πολεµίων 
P p 1392 à 


deposuit apud. fratrem : ipseque conscensa navi 
iter ltaliam  maturavit, Cum  adiisset. Venetos, 
i sque qux vellet explanasset, iter ad Liguria priu- 
c:pem Mediolanique. ducem — instituit : a quo. co- 
miter exceptus, pecunia, equis, vizeque ductoribus 
oblatis, missus est ad Galliarum regem. Cum pro- 


cessisset in conspectui Gallorum. regis, rogavit ' 


ne Dyzautium, urbem Graecorum regiam, genere 
Galliarum regibus juncta:, in. summum discri- 
men deductam, despiceret. Regem autem Gallorum 
iuvenit furiosum et diligenti custodia ab optimati- 
Qus asservatum, donec morbus curaretur, rexquo 
sanitatem reciperet: longo igitur tempore ibi haesit. 


moAtopxlav μαχρὰὲν χαθξεστηχυῖαν, pr] περιιδεῖν τὴν 
πόλιν ἀπολλυμένην. Ὡς δὲ γατὰ τὴν Πελοπόννησον 
ἐγένετο, κατέθετο μὲν αὐτοῦ iv Πελοποννήτῳ την 
γυναῖκα αὑτοῦ παρὰ τῷ ἁδελφῷ ' αὐτὸς δὲ ἀπέπλει 
ἐς Ἱταλίαν. Τραπόµενος δὲ ἐπὶ Οὐενετῶν xax χρη” 
µατίσας αὐτοῖς ὅσα Ἠβαύλετο, ᾧχετο km) τὸν Α.Υν- 
plac τύρχννον, Μεδιολάνου δὲ fjv εµόνα. Ὁ δὲ φιλο- 
φρονησάμενός τε αὐτὸν τὰ εἰχότα, xai χρήματα 
παρεχόµενος, ἀπέπεμγψεν ἐπὶ τῶν Κελτῶν βασιλέα 
ἵππους τε αὐτῷ παρεχόμενος, xal τῆς ὁδοὺ ἡγεμό- 
νας. Ὡς δὲ ἐγένετο ἐπὶ τὸν Γαλατίας βασιλέα, 
ἐδεῖτο αὐτοῦ μὴ προέοθαι πόλιν βασιλίδα Ἑλλήνων 
ὑπὸ Βαρδάρων πολιορχουµένην, προσίχουσαν ἆγχο- 


πάτω τῷ βασιλέων Γαλατίας οἵχῳ. Ἰοῦτον οὖν µεμηνότα εὑρὼν, xal àv φυλαχῇ ὑπὸ τῶν ἀρίστων κατε- 
χόμενον, ὥστε θεραπεύεσθαι τὴν νόσον ᾽αὑτοῦ διέτριδεν αὐτοῦ ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον, 
Gens Gallorum est adimodum antiqua opulenta- Β Κελτῶν δὲ τὸ γένος τοῦτο µέγα τε ὃν, xal ὅ6ιον, 


que. Proinde cum uimium sibi tribuat, eo quod 
superet reliquas Occidentis gentes, etiam Romani 
imperii moderamen sibi vindicant. Horum regio- 
nis Lerminus orientalis est Ligurum regio : me- 
ridionalis, Hispania ; septentrionalis, Germania : 
versus occidentem Oceano Britannicisque clau- 
dir insulis. Lohgitudo ejus colligitur αυ Alpi- 
Lus quie suat extra Italiam, usquead Oceanum el 
Germangs, itinere maxime decem et. septem die- 
rum, abltalia usque ad Oceagum : ab Hispania 
usque iy Germaniam 445 seexteudit itinere maxime 
decem et novey dierum. Lutetia, ubi regui sedes, 
diviis opibusque, ei reliqua felicitate excellit, 
Sunt quoque in ista regione urbes nou pauca regi 
subjaciz, qua propriis reguntur legibus. Ducatus 
οἱ duces istius regionis dilissimi et opulentissimi, 
qui regi parent, semper iu aulam ejus accedentes. 
Horuw de grece est Durgumdig dux, imperitsug 
regioRi magna, nec non urbibus plurimis : inter 
juas etiajn recensetur Brugensium urbs, et Clo- 
Aiorum (51) maritimorum : nec non Gantyna (52), 
urbs wagna et florens opibus. Est autem Brugen- 
sium urhs maritima, Oceano adjacens e regioue Au- 
glia, inaulz sic appellata»; ad quam et naves a nostre 
mari, et ab urbibus jn. Oceanum vergentibus, ab 
Germania, Hispania, Anglia, Daciaque, et a reliquig 
regionibus apyellunt. Uistat baec urbs ab Anglia sta- 
diis centum et quinquaginta. Flandria isti regioni 


καὶ παλαιόν τε, xal £o! ἑαυτῷ µέγα φρονῶν, ὑπερέ- 
χειν τε τῶν ἄλλων, τῶν πρὸ; ἑσπέραν ἑθνῶν, ἀξ.οὺν 
ἑαυτῷ μετεῖναι τῆς ἡγεμονίας τε xal Ῥωμαίων 
βασιλείας. Ἔστι δ᾽ fj χώρα αὐτῶν πρὸς ἕω μὲν τῇ 
Λιγύρων χώρα, πρὸς µεσημθρίαν δὲ τῇ Ἱδηρίᾳ, 
xaX πρὸς ἄρχτον τῇ Γερμανία, καὶ πρὸς ἑσπέραν τῷ 
Ὠκεανῷ, xal ταῖς Βρεταννικαῖς νήσοιςο Διήχει δὲ 
ἀπὸ "Αλπεων τῶν ixtbg “9 Ἰταλίας ἔστε ἐπὶ ὦχεα- 
viv, xai ἐπὶ Γερμανοὺς ὁδὸν ἡμερῶν μάλιστα ἑπτα- 
χαίδεχα, ἀπὺ Ἰταλίας ἐς Ὠχεανὺν, ἀπὸ δὲ Ἰθηρίας 
ἐπὶ Γερµανίαν, ὁδὸν μάλιστά πη ἑννεαχαίδεκα, 
Ἔστι δὲ Παρίσιον πόλις ἐν f) τὰ Κελτῶν βασίλεια, 
εὐδαιμονίᾳ «e. xa ὅὄλόῳ προφέρουσα. Καὶ πόλεις 
οὐχ ὀλίγαι τῆς Γαλατίας, ὑπ αὑτῷ δὴ τῷ βασιλεῖ 
ταττόµεναι, ἐς «ἣν σφῶν διοἰκησιν. Εϊσὶ δὲ ἡγεμο- 
νίαι «& xal ἡγεμόνες, δυνάμει τε προῦχοντες xal 
ὁλθιώτατοι, ὑπ αὐτῷ δὲ τῷ βασιλεῖ ταττόµενοι xal 
ἐς τὰ βασίλεια παραγενόµενοι αὐτῷ. "O τε τῆς 
Βουργουντίας ἡγεμὼν χώρας πολλῆς τε xal µεγά- 
λης, xai πόλεων ἄλλων τε, xol τῆς Βρουγίων πὀ- 
λεως, xal Κλοζίων παραλίων, xal Γαντύνης ?* πό- 
λκως εὐδαίμονός τε χαὶ μεγάλης, xal µεσογαίον. 
"Eon ὃ) αὐτῷ fj Βρουγίων T^c, πάραλος παρὰ 
τὸν Ὠχεανὸν, ἀντικρὺ τῆς Βρεταννικῆς ᾽Αγγλίας 
οὕτω χαλουµένης νήσου. Ἑς fjv ὁρμίζονται νΏες 
ἁπό το τῆς ἡμετέρας τῆσδε θαλάσσης, καὶ ἀπὸ τῶν 
ἐς τὺν Ὠκεανὸν πόλεων, τῆς τε Γερμανίας. Ἱδηρίας, 
Αγγλίας, Δατίας, xat τῶν λοιιτῶν δυναστειῶν. Διέ- 


nomen est, Exstant autem Burgundiae ducum egre- D χει δὲ αὕτη fj πόλις ἀπὸ “Αγγλίας σταδίους πεντῃ- 


gia faeinora, edita adversus Galliam GaHiaque re» 
gem, pezterea adversus Anglos. Postea dux conti- 
nentis Britanwieze &nitinus est, prodiens ex eaterra 
qua pertinet ad regionem regla. Ultra lios eontor- 
minus est dux * ^ * * His regionibus adnexa est Sa» 
baudia, regie emplissima οἱ pticherrima, ad Li- 
guri^m usque excusrena. Quautum autem spectet 
&d maritimam Gallie segionem, in huno modum 


- xovt& καὶ ἑκατόν. Ἡ δὲ χώρα αὕτη χαλεῖται Φλαν- 


δρία. Καὶ εἰσὶ τούτοις τοῖς ἡγεμόσι Βουργουντίας, 
ἔργα ἀποδεδειγμένα ἄξια λόγου ἐς τὴν Κελτιχὴν 
χώραν πρός τε αὐτὸν βασιλέα τῆς Γαλατίας, xal 
πρὸς τοὺς Βρεταννούς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἡγεμὼν ἐπὶ 
τῆς ἡπείρον Βρεταννίας ἔχεται ἐκ τῆς vis τῆς τοῦ 
βασιλέως χώρας. Ἐπὶ δὲ τούτοις ἡγεμὼν τῆς τού- 
«wv *! à ἔχεται χωρῶν ἡγεμόνος Σαδωῖας χώρα, 


Notule marginales. 


(51) Sclusorum. 


9 ἑντός, 7"? In ora fjv Γανδάνον. 


(02) Gandavum. 


9) DE REBUS TURC!CIS LIB. II. 9i 
µεγάλη τε xai ὑπερχαλλὴς "5, ἐπὶ Λιγυσίαν καθὴ- A mthi ad preseutem historiam adhibita sit. At Janua 


χουσα. rph, δὲ thv πάραλον χώραν τῆς Γαλατίας, 
"s ἄν µοι διαχέοιτο πρὸς ἰἱατορίαν. Ἡ μέντοι 
Ἰανύη, Ἑύλη τις οὖσα τῆς Γαλατίας, ἐπέχει χώραν, 
ini τὴν Προδεντνίαν καθήχουσα, ἧς ἄρχειὸ «οῦ οἴχου 
του βασιλέως τῆς Γαλατίας, Ῥογέριος βασιλεύς. Ἡν 
μητρόπολις ἡ Νίτια Προβεντξίας. Πόλεις δὲ ἔχονται, 
$ τε ᾿Αδινιὼν πόλις, χαθ᾽ fjv γέφυρα ἐπέστη µε- 
Υάλη δὴ τῶν χατὰ τὴν οἰχουμένην, ἔστε ἐπὶ Βαρκε- 
νώνην χώραν ἑλθεῖν, Αὕτη μὲν οὖν ἡ χώρα τῆς Γα-- 
λατίας. ὡς συνελόντι διεξιέναι. 

T^ δὲ Ἰένος τοῦτο Κελτῶν λέγετα, παλαιόν τὲ 
vai ἔργα πρὸς τοὺς ἀπὸ Λιθύης: βαρθάρους ἀποδε- 
δ-ιγµένον λαμπρὰ, καθ) ὃν δῖτα χρόνον βασιλεῖς 
Ῥωμαίων χαὶ αὐτοχράτορες ἀπεδεικνύοντο οἱ τῶν 
Κελτών ῥασ,λεῖς. Κάρουλον δὲ μάλιστα δὴ τῶν βα- 
GU Ev τούτων, τὸν πρὸς τοὺς Λίδυας πόλεμου ávi- 
λόμενου, συνεπιλαμθανομένου τοῦ τε ἀδελφιδοῦ αὖ- 
τοῦ ὈΟρλανδίου, àvbph; τόλµῃ τε xal ἀρετῇ τὰ ἐς 
στρατὺν ἐπισήμου Ἰενομένου, xal 'Ῥινάλδου, xol 
Ὁλ.θερίου, xal ἄλλων τῶν ταύτῃ Ἠγεμόνων, Παλα- 
τίνων χαλουµένων, συνδιαφερόντων aot τὸν π/- 
λεµον, xal πολλαχῆ κατὰ τὴν Γαλατίαν μὲν πρῶτα, 
μετὰ δὲ ταῦτα, κατὰ Ἰδηρίαν τρεφάμενον τοὺς 
ἑναντίους, νίχας ἀνελέσθαι περιφανεῖς. Καὶ χλέος 
αὐτίυν ἀνὰ Ἰταλίαν, χαὶ Ἱθηρίαν, xq: δὴ xal 
Γαλατίαν, μέγα ἐς τόνδε ἀεὶ .εὐφημούμενον ἄδεται 
ὑπὸ πάντων. Δίόνες Υὰρ διαδάντες τὸν πρὸς Ἡρα- 
xl&/ou; στήλας πορθμὸν, χατέσχον τε χατὰ βραχὺ 


qua est quasi porta Galli: awplectitur regionem 
que versus Provineiam vergit, quam imperii ha - 
benis temperat Rogerius rex, ortus ex inclyta Gal- 
lie regnm prosapia. Nicia metropolis est Provin- 
εἰ. Hine sequuntur οἱ alie urbes, inter quas 
commeinoratur. Tabiniorum (55) urbs, qua pontem 
habet maximum eorum qui in orbe sunt, qua patet 
aditus ad Barcenonem recziouem. 


]u hunc. modum, quantum. breviter potui, de- 
scripta sit Gallia. Netustate dicunt. gentem hanc 
phwiinum excellere, preterea sepius magna cum 


p glería fndisse barboros ex Libya profectos, prz- 


sertim eo tempore quo Gallorum reges οἱ 039498 
imperiique Romani reges eligebantur. Carolum au- 
tein. ferunt. pre reliquis regibus strenue rem ges- 
sisse adversus Poenos (qui et. Saraceni) : cui au- 
xilio venere Orlandus, vir eximia fortitudine scien- 
tiaque militari illustris, et Bhinaldus Oliberi- 
usque, nec non alii duces palatini nuncupati. Qui 
ubique, cum iu Gallia, tum in Hiberia fugantes 
hostes, plurjmas insigues nacÓ sunt victorias. 
Eorum gloria adhuc hodie laudibus 4G apud Ita- 
los, Gallos Hispanosque celebratur. Peni enim ea 
trajicientes, ubi Herculis columng visuntur, incur- 
sionem fecerunt ia lberiam, quam suzmma celeri- 
tate occuparunt. Hinc Navarram capientes, Portu- 


προϊόντες την 'lónplav, μετὰ δὶ ταῦτα Ναθάρηντερ gallieque regionem qua patet usque ad Tarraco- 


χειρωσάμενοι, xai Πορτουγαλίαν χώραν, ἕστε ἐπὶ 
Ταραχῶνα ἑἐλαύνοντες, τὰ ἐς τήνδε ab τὴν χώραν 
χαταστριφάµενρι, ἐσέδαλον ἐς τὴν Κελτικἡν. Κά- 
ϱ-υλος μὲν οὖν, χαὶ οἱ σὺν αὐτῷ πόλεμον ἐξενεγχόν- 
τες πρὸς τούσδε τοὺς Λίδυας, μεγάλά ἀπεδείχνυντο 
ἔργα, ἄνδρες γενόµενοι ἀγαθρὶ, xal τῆς τε Κελτιδή- 
pev, xai Κελτιχῆς χώρας ἑξελάσαντες ἐς τὴν Γρα- 
νάτην πόλιν ὀχύρωτάτην, ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῦ ἐς 
Ὠχ: ανὸν καθήχοντος. Παρ) αὐτὸν δὲ τὺν πορθμὸν 
χαταθραχὸ προϊόντες, τὲν το Ἱθηρίας χώραν πολλὴν 
χατασχόντες (pxouv, xal ουγελφύνοντες ἑπολιόρχουν, 
Ka: τήν τε χώρφν ἀπιδίβοσᾳν τοῖς ἑαυτοῦ προσή- 
χουσε, την Ἱδηρίαν, καὶ Ναδάρην xai Ταραχῶνα, 
χαὶ τοὺς Gi» αὐτῶν προσήχοντας, ὑπὸ Βαρδάρων 


nem, et qux ad hanc pertinent, subigentes, ἀοτὸ- 
nerunt et in Galliam. Carolus cum suis obviam his 
egressus egregia facinora patravit, Nam Carolus 
prineipesque quos supra nominavimusg, expulerunt 
eos Celtiberorum et Galloruim regione. Qui fugien- 
tes receperunt se in Granatam urbem munitissi- 
mam, sitam in monte qui in Oceanum se projicit. 
Ab isto porta paululum progressi, Hispaniam bello 
adorti sunt : multamque nacti regionein, ibi babi- 
tarunt, At Carolus principesque sui bostiliter eos 
persecuti sunt. Regionem autem bello partam ge- 
nere propinquis dederuni, lberiam videlicet, Navar- 
rum et Tarraconem, Propinquos a Barbaris obses- 
sos obsidione liberarunt. Tandem regionem inier 


z'ropxoupévous, ἀπέλυόν τε τῆς πολιορχίας, xal py sese dislribnenjes, singuli partem ad se pertinen- 


thv χώραν ἐπιδιελόμενοι σφίσιν, ὤχουν ἁπολαδόντες 
ἕχαστος τὸ ἀνβχον αὑτῷ µέρος. Καὶ οὗτοι μὲν ταύτῃ 
Χάλλιστα θέµενοι τὸν πόλεµον, ἐς τόδς ἀεὶ ὑμνοῦν- 
ται, ᾧς ἄνξρες γενάµενοι ἀγαθοί. Καὶ Ὁρμᾶνδον '? 
μὲν τόν γε στρατηγὸν ὑπ) δΐψους ἐχπολιορκηθέντα 
ἀποθανεῖν. ᾿Ῥιμαῖον δὲ διαδεξάµενον τὸν πόλεμον, 
χαταλιπεῖν τοῖς Ἰδηρίας βασιλεῦσεν. Οἱ δὲ, διαδεξά- 
µενοι τό»δε τὸν πόλεμον, ἐς ἔτι xat νῦν τοὺς Λίόνας 
τούτους ἄγειν xal φέρειν νοµίτρυαι. Τὸ δὲ γένος 


tem acceperunt. Qui. cum in bunc πηοάµαι bellum 
confecissent, ab omyibus etiam bodie capuntur, ut 
qui fuerint viri sgpectape virtutis. Hormindus (54) 
dux siti debellatus occubuit, Rhimeus (55) suc- 
cedens in bellum ceptum, landem id Higpanis re- 
gibus reliquit, Qui suscepko bello eyiiamupm res 
Panorum agere e&. ferre putantur. Gens ista Li- 
byca linguam Arabica ip. usu hahet : moribus et 
religione imitantur Megbuelemm ;. «qstilu utuntur 


Notule marginales. 


(53) Avenionensium. 
(54) Orlandus. 


(55) Rinaldus. 


Ὦ τῆς τούτων. Hic lacuna cst... περικαλλἠτ. Al. utin e. '*. "Oppuivosv. 


5 LAON!CI CHALCOCONDYL.E - 96 


parti: barbarico, partim Hispanico. Galli rebns Α τοῦτο Λιδύων γλώττῃ μὲν διαχρΏτα, τῇ Apa6:xf, 


prieclarelonge lateque gestis. superbientes, se no- 
J ilitate εἰ claritate reliquas Occidentis gentes louge 
s«ntecedere putant, Victus horuu paulo quam Ita- 
lorum delicatior, in supellectili nullara invepiaa 
differentiam. Lingua Gallorum diff-rt a lingua 1:a-- 
lorum : nec tamen adeo ab ea recedit, ut eam aliam. 
ab lialorum lingua dixeris. Primas semper. ferre 
volunt, quascunque Occidentis accesserint gentes. 
Verum aliquantulum de ista inscitia remiserunt, 
postquam — Angli, genus. hominum Dritanniam iu- 
colens, illam gentem debellaverunt, regionemque 
cL ipsos su:e. ditioni junxerunt. Cum eos reguo 
spoliassent, exercitum Lutetiam adduxeruut, eam- 
que urbem obsidione circumdedere. Discordia »u- 


tem inter. Gallos. Anglosque cxorta hujusmodi 
principium habuit, 


Urbs est, Caledam (56) nomine vocant, sita in 
iaritiua Celtic Gallie regione, juxta Oceanum. 
Claritate non admodum celebris habetur : verum 
locus ubi sdificitg est, natura censetur munitis- 
"ius, Commodissime 47 hinc ex Callia in DBri- 
επ navigatur. Tanta queque portus commo- 
dita8 est, ut priebeat viau facilem irruendi in Gal- 
lam. ltex Britannorum, pro litjionem paciscens cum 
eppidamis, istam urbem per insidias in potestatem 
aceepit : captam suo imperio rexit. Gallorum regi 


χα) Ίθεσι δὲ xal θρησκείᾳ τῇ Μεχμέτεω 7 ἱσθῆτι δὲ 
τοῦτο μὲν βαρθαρικῇ, τοῦτο 0' αὖ xaX Ἱδηριχῇ. Οἱ 
μὶν οὖν Κελτο ἐς τοῦτο παραγενόµενο:, μέγα φρο- 
νοῦσιν ἐπὶ τούτοις, χαὶ γένος οἴονται τὸ ἑαυτῶν εὖ- 
γενές τε xal διαπρέπων, ὃ:ἆ πάντων δὴ τῶν πρὸς 
ἑσπέραν γενῶν. Διαίτῃ δὲ χρῶνται οἱ Κελτοὶ áGpo- 
τέρα τῆς Ἱταλῶν διαίτης, καὶ oxtuj τῇ ἐκείνων 
παραπλησίᾳ. Φωνὴν δὲ προῖενται διενέγχουσαν μὲν 
τῆς Ἰταλῶν φωνῆς, οὐ μέντοι τοσοῦτον, ὥστε ὃόσαι 
ἑτέραν εἶναι τῆς Ἰταλῶν φωνῆς τὴν γλὠτταν ἐχεί- 
νων. ᾽Αξιοῦσι δὲ πρωτεύειν ὅποι ἂν παραγένωνται 
τῶν iQ την ἑσπέραν γενῶν. Ὑφίεντο μέντοι τῆς 
ἀγνωμοσύνης, Erst τε ὑπὸ "Αγγλιυν τῶν τὴν Ώρε- 
ταννίαν οἰνούντων ἔθνος διαπ»ολεμῆσον, τὴν τε yu- 
pav αὐτῶν χατεστρέφαντο, xai αὐτοὺς, xai τὴν fjve- 
µονίαν ἀφελόμενοι, ἐπὶ τὴν μητρόπολιν αὐτῶν 
Π]αρίσιον συνελάσαντες, ἐπολιόρχουν. Tt» δὲ αἰτίαν 
αὐτῶν τῆς διαφορᾶς qaot γενέαθαι (obe. 

"Esc: πόλις Καλέδη 7», οὕτω καλουµένη iv τῇ 
παραλίῳ χώρᾳ τῆς Κελτικῆς, παρὰ τὸν Ὠκεανὸὲν, οὐ 
πάνυ το: ἐπίσημος, ἓν ἐχυρῷ δὲ ᾠχημένη. E; ys τὸν 
ἀπὺ Γαλατίας ἁπόπλουν &; τὴν Βρεταννιχὴν ἔπιτη- 
δείως ἔχουσα, καὶ lv χαλῷ τοῦ πορθμοῦ ᾠκημένη. 
παρέχεται ἐντεῦθεν ὁρμωμένοις ἐς τὴν Κελτικὴν 
ἐσθαλεῖν. Ταύτην τὴν πόλιν ὁ τῶν Βρεταννῶν βασ:- 
λεὺς τῖς ἐν τῇ πόλει προδοσίας συνθἐµενος εἶλεν 
ἐπ.θουλῇ, καὶ κατασχὼν Exupávveus ταύτης. Ἅπαι 
τοῦντι £k τὴν πόλιν ταύτην τῷ Γαλατίας βασιλεῖ οὐκ. 


cranii ut sibi restituatur ea urbs, respondit : nunc C ἔφη ἑχὼν εἶναι ἀποδιδόναι, καὶ φρουρὰν ἔφαινον 


non esse sibi in animo ut reddat urbem. Presidio 
quoque eam firmarunt. Angli, trajicientes eo ab in- 
cula. At ubi Gallus copias urbi admovit, eam longo 
tempore o^sidione pressit. Postea eum oppuguatio 
pirum procederet, exercitum reduxit domum. 
Transeuntes itaque Dritanni cuim suo rege, deuuo 
Gallorum regionem populabantr : et accurrentes 
cutn Gallorum manu non modica prelium. com- 
misere, ac. inaximam horum parteu penitus dele- 
verunt. In. hunc modum | ista elades accepta est, 
Angli cum ad regionis praedam essent conversi, 
quid.quid rapuissent, portabant retro, ut in sua ea 
deportarent. Galli, ubi deprehendissent eos in hunc 
modum agere, insequi statuere, Priusquam tamen 
in conspectum bostium venissent, Angli Caledam 
n locum munitissinum $ese receperunt. Verum 


Calli deinceps cinxerunt eos suis copiis, constitu- 


10s in colle quodam. Angli in ancipiti versantes dis- 
crimiue, et quo se verterent. nescii, dicere jubeut 
Celtis se przdaimn reddituros, armaque tradituros, 
*j iucolumes in suam regionem redire permiuan- 
tur. Galli responderunt : se 11ΟΠ prius eos dimis- 
suros quam poenas injuriarum vastatzeque regio- 
n 6 dederint. Hinc sentientes Britanui 


 Notulee 
(56) Intelligit Cales, sive Caletum. 


5 Jn ora, yg. KáXise;.. ' Κάλετες. In ul. ut c. 


in extremo 


διαπορθµεύοντες ἀπὸ τῆς νήσου ἐπὶ τὴν πόλιν. Την 
µέντοι πόλιν ἑπελαύνων ἑπολιόρχει ἐπὶ συχνὸν χρό- 
vov. Μετὰ δὲ ὡς οὐ προεχώρει αὐτῷ οὐδὲν πολιορ- 
κοῦντι, ἀπήγαγε τὸν στρατὸν Em οἴχηυ ἀναχωρῶν. 
ὝὝστερον δὲ ὁ Πρεταννῶν πολύ τι στράτευµα ἁἀθροί- 
σας, xal διαθάντες ἐς Γαλατίαν τὴν χώραν ἐδῄουν. 
Kal πη συμμµίξαντες τῇ Κελτών poípz οὐκ ὀλίγῃ. 
xai µαχεσάμενοι, διέφΏειρον τὸ πλέον τῆς Κεὶτι- 
κῆς * ἐγένετο δὲ ὧδε. Ὡς ἐπὶ Oca pma tv τῆς χώρας 
ἑτράποντο οἱ "Άγγλοι, ἐπήλαυνον ὀπίσω ἀπάγοντες 
)elav* χαταλαθόντες δὲ αὑὗτοὺς οἱ Κελτοὶ mpi ὀφθῃ- 
ναι διασωθέντας ἐς τὴν Καλέδην 5 περιστᾶσαί τε 
αὐτοὺς χυχλωσαμένους ἕν τινι λόφῳ. Ὡς δὲ ἐν ἁπόρῳ 
τε εἴχοντο ol. Πρεταννοὶ, pit οὑχ ἔχοντες ὅποι τρά- 
πωνται Yevóusvot, δ.εμηνύοντο ὥστε τὴν λείχν 
ἀποδοῦναι xal τὰ ὅπλα, ἐφ᾽ ᾧ ἐπιτρατῆναι σφίσιν 
ἁσινέσιν ἀπιέναι ἐς τὴν ἑαυτῶν. Οἱ δὲ οὑχ ἔφασαν 
ἐπιτρέπειν ἀπιέναι, εἰ μὴ δώσονσι δίκην, ὧν εἰς 
τοὺς Κελτοὺς ἑξυδρίσαντες, thv χώραν αὐτῶν ὃ.αρ- 
πάζουσιν. Ἐντανθ ὡς ἔγνωσαν ol Βρεταννοὶ, ἐς τὸ 
ἔσχατον τοῦ καχοῦ ἀφιχόμενοι, µαχόμενο' τοῖς Κεὶ- 
τοῖς, ὀλίγοι πρὸς πὀλλοὺς ἄνδρες Υενόµενοι ἀγαθοί " 
τερεφάµενοι δὲ τοὺς ἑναντίους, ἐδίωχον φεύγοντας, 
καὶ διἐφθειρον αὐτοῦ ταύτῃ πολλούς. Μελτοὺς δέ 


marginales. 


97 DE REDUS TURCICLIS LI1D. 1l. 93 


«23: t:vz;, ςεὐγειν αὐτοὺς ἓν c; 0; µάχαις οὐ θέµ.ς A se versari periculo, manus conserentes cum. Gal- 


νοµίνεται, ἁλλὰ payouévou; αὑτοῦ τελευτῆσαι. Καὶ 
ἀπὺ τούτου Κελτοὶ σφᾶς ἀξιοῦσι προέχειν τῶν ἅλ- 
λων γεννα:ότητι, xal ἐπισηυμοτάτους εἶναι ἁπάντων. 
Τοὺς μέντοι Βρεταννοὺς ἀπὸ τεῦδε ἁδτέστερον fior 
χωρεῖν ἐπὶ τὰς πόλεις τῶν Κελτῶν πο)ιορχοῦντας, 
χαὶ χατὰ βραχὺ προϊόντας, µαχέσασθαί τε «hv µά- 
χην tv τῷ Λύπης πεδίῳ οὕτω χαλουμένῳ; ἐν ᾧ οὗ- 
δὲν πλέον ἔχοντες οἱ ᾿Αγγλοι, τῇ προτεραίᾳ ἑντυ- 
λίσαντο, χαὶ μετὰ ταῦτα τῇ ὑστεραίᾳ μαχεσάμενοι, 
ἐφόνευον τοὺς Κελτοὺυς µαχομένους, φύρδην τε χαὶ 
ἀναμὶξ, χαὶ χωρὶς ὡς Έχαστον ἐπ'χωροῦ.τα, ὥστε 
ἀποθανεῖν. Την μέντοι χώραν σχεδόν το; σύµπασαν 
ὑπαγόμενοι οἱ Βρεταννοὶ, ἐχώρουν ἐπὶ τὰ βασΏεια 
τὴν πόλιν ait τοῦ Παρισίου. Καὶ σαν δὲ τὰ Κελ- 
τῶν πράγματα mposbóx:ua ἐπὶ τὸν ἔσχατον δη 
ἀφίξεσθαι κχἰνδυνον. Δεισιδαιμονοῦσι τοῖς Κελτοῖς, 
ὡς τοιαύτῃ χατείχοντο συμφορᾷ, χαθ' ὃν δη Γρόνον 
ἄνθρωποι μάλιστα εἰώθασιω ὡς τὰ πολλὰ ἐπὶ δσισι- 
δαιµονίαν τρέπεσθαι, γυνή τις τὸ εἶδος 05 φαύλη, 
φαμένη ἑαυτῇ χρηµατίςειν τὸν θὲὸν, ἐγεῖτό τε τὼν 
Κελτῶν, ἐπισπομένων αὐτῇ χα) πειθοµένων. Ἐξη- 
γεῖσθαί τε τὴν γυναῖχα, & à. ἔφασχε σηµαίνεσθαι 
ἑαυτῇ ὑτὸ τοῦ θείου, προελθεῖν τε συλλεγομένους 
τοὺς Βρεταννοὺς, xal ἀναμαχομένους, οὐδὲν πλέον 
ἑχόντων τῶν "Αγγλων. ἸἘπηυλίσαντό τε αὐτοῦ, xal 
τῇ ὑστεραίᾳ αὖθις ἤδη θαῤῥοῦντε, τῇ γυναικὶ ἑζη- 
γουµένῃ, ἐπὶ τὴν μάχην ἐτῄεσαν, xal μαχεσάμενοι 
ἑτρέφαντό τε τοὺς πολεμίους, xal ἐπεξῆλθον διώκον- 
τες. Μετὰ δὲ ταῦτα Ἡ τε vuv. ἀπέ-ανεν Ey τῷ πο- 
Aiptp τούτῳ. Καὶ οἱ Κελτοὶ ἀνέλαθόν τε agd;, xal 
ἐῤῥωμενέστεροι ἐγένοντο πρὸς τοὺς Βρεταννοὺς µαχό- 
μενοι, xal τὰς πόλεις σφῶν ἀπολαμθδάνοντες, δ'εσώ- 
ζοντο αὖθις τὴν βασιλείαν αὐτῶν. Άχοις οὗ πολλάκις 
δ.αδάντων ἐς τὴν Γαλατίαν στρατῶν πολλῶν xal µε- 
Τάλων ἀπὸ Βριταννίας, µαχεααμένους τοὺς Κελτοὺς, 
φέρονται πλέον «ov Βρεταννῶν, ἐςδ δὴ συνελαύνοντες 
αυτοὺς ἐς τὴν Καλέδην,ἐξελάσαι αὐτοὺς ἐκ τῆς χώρας. 


Βρεταννιχαὶ νῆσοι, χαταντικρὺ τῆς ΦΔλανδρίας 
τρεῖς οὔσαι, ἐπὶ μήχιστον δὲ Ὠχεανοῦ χαθήκουσαι, 
éx μὲν µία vigo; τυγχάνει οὖσα, ὁπότε πλημμυ- 
βία, ὁτὲ δ᾽ αὖθις τρεῖς, ὁπότε τὰ ὕδατα ἐς ἅμπωτιν 
Ὑεγνόμενα ἁἀναστρέφοιτο. Διχαιοτέραᾳ δ᾽ ἂν λέγοιτο 
μία αὕτη d νῆσος, ἐπεὶ xal µία τε οὖσα, xal xas' 
αὐτὸ διήἠχουσα πολιτεύεται’ φρονοῦσά τε χατὰ ταυτὸ, 
χαὶ ὑφ᾿ ἑνὺς ἀρχομένη, τὰ ξύμφορα ἑαυτῇ ἐπισκο- 
πεῖ. Ἔστι δ ἡ περίοδος τῆσδε τῆς νήσου b; πεν- 
ταχισχιλίους μάλιστα σταδίους. Γένος δὲ ἐνοιχεῖ τὴν 
νῆσον πολύ τε xal ἄλχιμον, πόλεις τε ἕνεισιν αὐτοῦ 
µεγάλαι τε xal ὅλδιαι, xal κῶμαι ὅτι πλεῖσται. 
"Ec: 9 αὐτοῖς βασ.λεὺς, xai μητρόπολις αὐτῶν, ἐν 
ᾗ xai βασίλεια, Λούνδρας Ἰ9, τοῦ βασιλέως ὁπ᾿ a;- 
τὸν δὲ ἡγεμονίαι ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ οὐκ ὀλίγαι, χατὰ 
ταύτα τοῖς Κελτοῖς διατιθέµεναι τῷ σφετέρῳ βασι- 


] 5, paxuci cum multis, viros fortissimos se exhi- 
buere. Hostes fugam inire compellunt : fugientes 
persequuutur, plurimosque eo loci trucidant. Ve- 
rum quidam docent, nequaquam fas esse Gallis 
fugere: proinde nec fuga sibi consuluisse, sel 
fortiter praliantes ibi occubuisse. finc existimant 
Ga!li, se fortitudine glorizque spleadore anteirere- 
liquas gentes. At Britanni cum victoria essent po- 
titi, minore jam. cum metu arma movere contra 
Gallorum urbes, quss obse!eruut : paulatimque 
progressi, tandem praelium fe-erunt in campo Lypae 
(maeroris) sic dicto. Verum cum eo die victoriam 
non esseut ass cuti, castris positis, quieverunt. At 
die postero praelium redintegrantes, Gallos consi- 


D patos et coufertos, separatos quoque, ut quemque 


nacti erant, neci dant. Hinc regionem Gallia pro- 
pemodunm universam subJicientes Britanni profecti 
sunt contra Lutetiam, regui sedem. Jam periculum 
gravissimum Gallis 4G impendebat : proinde ad 
superstitiones, ut in liujuscemodi fortunis fleri so- 
let, convertuntur. Era1 mulier forma haud illibe- 
rali (57), quz dicebat 2oibi cum Deo. esse colto- 
quium, [ας ducebat Gallos, qui Ipsam sequebantur. 
Mulier 2utem cum foret milus dux, indicabat Nu- 
minis indicio se scire, Britannos cum exercitu ac- 
cedere. Commissa tandem pugna, cuim victoriam 
Angli non esseut. adepti, in castra se receperunt. 
Posterio die freti virtute mulieris, qua exercitum 
ductabat, pralii potestatem faciunt. Eo in. pralio 
hostes fugarunt, fugientes persecuti sunt. Mulier 
illa in eo przelio desiderata est. At. Galli cum rece- 
pissent animos, jamque fortitudinis collegissenf fa- 
mam, fortiter coutra Britannos. dimicantes, urbes 
διιᾶ5 recuperarunt, regnumque tutati sunt ; quam- 
vis pluriini et maximi exercitus a Britannia in Gal- 
liam trausirent, tamen Galli semper victoriam pu- 
gnantes invenere. Hostes fugere coegerunt Caledam, 
tandemque penitus: eos e Gallia pepulerunt. 
Britannia et insulz tres suut e regione Flandrim, 
longe lateque Oceanum occupautes. Una sita est eo 
loci ubi aris inundaiio sive ασια conspi- 
citur. Reliquae ires. sunt, ubi aqua jn gurgitem 
couversae revertuntur, Rectius quis dixerit, istas 
insulas unam esse : quoniam una exsistens, et ad 
eamdem sese extendens, iisdem legibus et mori- 
bus iisdem gubernatur, et uni subjecta magistratui, 
quz sibi utilia sunt prospicit. Insul:e liujus ambi- 
tus continel quinque maxime millia stadiorum. 
Eam tenet geus populosa et fortis. Habet urbes ma- 
gnas et opibus florentes, nec non ricos quamplu- 
rimos. Rex eam gentem imperio temperat, Lou- 
dras regni metropolis et sedes babetur. Sunt in ista 
regione principatus nou pauci, qui obtempera«t 
regi non secus ac in Gallia (ieri supra memoravi- 


Notula marzinales. 
(57) Anna sive Joanna Franca puella, quam viva:n esse combustam tradunt 1474. 


'$ Λονδίνη, in ora, Ἠτοι Λούνδρας. 


6 LAON;CI CIALCOCONDYLA£ 10 


uus, Nec quisquam rex facile his principatum eri- A λεῖ. Οὔτε Υὰρ ἓν ῥᾳδ'ως ἀφέλοιτο βασ.λεὺς toit! 


puerít : ucc etiain prieter suas consuetudines stz- 
tuiaque regi obsequi tenentur, Ea insula plurimas 
calamitates experta est, gereus jnimicitias cuwí 
iLultis principibus, cum rege quoque inimicitias 
suscipiens οἱ intestinis seditionibus interdum la- 
borans. Profert regio ista vinum nullibi : nec etiam 
reliquorum fructuum admodum fertilis est. Fru- 
menti autem et hordei et mellis, lanzque plurima 
est affluentia, adeo ut his longe reliquis regioni- 
bus uberior sit : pluriwas itaque vestes contexunt. 
Lingua utuntur propemodum peculiari, qua nec Ger- 
ui3108, uec Gallos, uec alios finitimos populos refe- 
runt. Quotidiano vite usu, moribus quoque et victu 
&9 uihil a Gallis discrepant: parva ipsis uxorum 
liberorumque cura est, Itaque per universam in- 
sulam hic mos servatur, quando quis amici domum 
vocatus ingreditur, ut. primum cum amici uxore 
coneumbat, ut deiude benigae hospitio excipiatur. 
In peregrinatiouibus quoque mutuis. utuntur uxo- 
ribus anm'ci. Eadem consuetudo observatur in 
Phrautalorum (58) regione ibi maritima, usque ad 
Gerwaniai Nec probrosum ducunt, uxores et filias 
ia hunc modum impregnari. Metropolis ejus insulse, 
viris, opibus, potentia reliquas urbes autecedit : 
divitiis quoquc οἳ reliqua felicitate omnes urbes 
Occidentem spectantes facile superat. Fortitudine 
οἱ virtute bellica ea. geus 1nelior finitimis, et aliis 
plurimis Occidentis populis censetur. Quantun ad 
armorum habitum attinet, scuta. ltalica. et gladios 
Graxcos gestant. Missilibus utuntur. oblongis, adeo 
ut plerumque ea stantes iu terram deligant, Flumen 
Tlemesis nomine isiam urbem alluit, magnum et 
rapidum, quod in Gallicum mare cffunditur ab ur- 
be stadiis decem et ducentis : ibique restagnat adeo, 
ut facile navibus bine ad urbem accedere  liceas. 
E sane aqua refluit aegre in fluvium asceudeus pro- 
pter urbis oljectum, fBueus per. gurgitem, qui est 
in regione maritima. Gegeutie, Ubi aute aqua in 
áusula se receperit in gurgitem, naves in sicco de- 
stituj constat, exspectantes donec iuundatio solita 
redeat, Inundatio aquae excrescit, ubi pluriwuimn, 
ud culitos regius quindecim : ubi vero. miuiuun, 
ad undecim cubitorum meusuram  augescit, Nocte 
igitur el die recedentes, postea remeant aqua, 
iuque bis in spatio viginti. quatuor horarum. Luna 
cum fuerit in iuedio ccelo horizontis nostri, et ejus 


qui subter terram est, in contrarium uotum aque. 
disceduut. Verum ut causas liujus rec)procaliouis: 


inves:igemus, iu. hunc moduu nos inquisitionem 


facere oportet, Lung sidus a Deo ordinatum est, . 


ut aquarum naturam. adminisuet. Hinc credimus 
luum naturam et teuperaturam, quain initio a Deo 
tiaguo rege accepit, noun. abliorrere ab aquarum 
natura. Nam «um suo motu se. in. altum recipiat, 


(58) ΑΙ. Vandalorus. 


*? superscr. Φλανδρίαν in uno. 


τινὰ τὶν ἡγεμονίαν, οὔτε παρὰ τὰ σφῶν ἔθιμα ἀξι- 
οὖσιν ὑπαχούειν τῷ βασιλεῖ. Ἐγένοντο δὲ τῇ visu 
ταύτῃ συμφοραὶ oüx ὀλίγαι, παραπλεούσῃ αὐτῇ, ἐς 
διαφορὰν ἁΡικνουµένων τῶν ἠγεμόνων πρός τε τὸν 
βασ.λέα xal πρὸς ἀλλήλους, Άλλα τε xal δὴ φέρει 
i vico; αὕτη, olvov δὲ οὐλαμῆῃ, οὐδὲ ὁπώρᾳς πάνυ 
τοι. Σΐῖτον δὲ χαὶ χριθὰς, καὶ µέλιῃ καὶ ἔριά bote 
αὑτοῖς ola κάλλιστα τῶν iv ταῖς ἄλλαις χώραις. 
Ὥστε xal ὑφαίνεσθαι αὐτοῖς πἀμπολύ τι π.ῆθος 
ἱματίων. ὙΝομίνουσι δὲ γλὠσσῃ ἰδίᾳ πάμπαν, καὶ 
οὐδονὶ αυμφέρεται ἐς τὴν φωνὴν, οὔτε Γερμανοῖς, 
οὔτε Κελτοῖς, οὐδὲ ἄλλῳ οὐδενὶ τῶν περιοίκωνο 
Σχευῇ τε τῇ αὐτῇ χρώμενοι τοῖς Κελτοῖς, καὶ fjücal 


ουτε τοῖς αὐτοῖς χαὶ διαίτῃ. Νομίσεται δὲ τούτοις τά 
D ἀμφὶ τὰς γυναϊκάς τε xal τοὺς παΐδας ἁπλιῖ- 


χωτέρα ὥστε ἀνὰ πᾶσαν τὴν νῆσον, ἐπειδάν τις 
ἐς τὴν τοὺ ἐπιτηδείου αὐτῷ οἰχίαν ἑἔσᾖει χαλ.ύμε- 
νος, χύσαντα τὴν γυναῖχα, οὕτω ξε»ίνεσθαι αὐτόν. 
hai àv ταῖς ὁδοῖς δὲ ἁπανταχη παρέχονται τὰς 
ἑαυτῶν γυναΐχας iv τοῖς ἑπ.τηδείοις. Νομίτετοι 
δὲ τοῦτο xal ἐς τὴν ὠραντάλων χώραν, τὴν τα-- 
aq πάραλον, ἄχρι Γερμανίας. Καὶ οὐδὲ αἰσχύνην 
τοῦτο φέρει ἑαυτοῖς, χύεσθαι τάς τε γυναῖχας αὐτῶν 
xal τὰς θυγατέρας. ᾽Ανδρῶν δὲ ἡ πόλις δυνάµει τε 
προέ(ουσα τῶν ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ πατῶν πόλεων, 
ὅκόῳ τε xal τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ οὐδεμιᾶς τῶν πρὸς 
ἑσπέραν λειπρµένη. ᾿Ανδρίᾳ τε xal τῇ ἐς τοὺς πο- 
λ:µίους ἀρετῇ ἁμείνων τῶν περιοιχούντων, xal πολ” 


:λῶν ἄλλων τῶν πρὸς ἥλιον δύνοντα * ὅπλοις 6b 


χρῶνται θυρεοῖς μὲν Ἰταλικοῖς, καὶ ξίφεσιν Ἕλλη» 
νιχοῖς, τόξοις bb μακροῖς, ὥστε xai ἱστῶντας ἐς 
τὴν γῆν αὐτοὺς τοξεύειν. Ποταμὸς δὲ παρ᾽ αὐτὴν vé 
τὴν πόλιν ῥέων, σφοδρός τε xal μέγας, tq τὸν πρὸς 
Γαλατίχν 11 ὠκεανὸν ἐχδ'δοῖ, ἀπὸ τῆς πό,εως ἐς 
σταδίους δέχα τε καὶ διακοσίους ἐπὶ θάλασσαν, 
καὶ πλημμυρεῖ ἀναδαίνειν τὰς ναῦς εὐπετῶς πάνυ 
ἐπὶ την πόλιν. Καὶ μέντοι ἐπιστρέφει τὰ ὕδατα τὰ 
ἔμπαλιν γινόμενα, χαλεπῶς ἐπὶ τὰ ῥεύματα ἀνιό»- 
τα, ἀντιχόττειν ἐπὶ τὴν πόλιν ἰόντα. Κατὰ µέντον — 
ἄμπωτινι Év τε τῇ ποραλίῳ χώρᾳ τῆς Teyevsía;, 
χαὶ ἐν αὐτῇ τῇ νήσῳ ἐς ἅμπωτιν Ἰινομένων si) 
ὑ:άτων, τὰς ναῦς ἐπὶ ξηρὰν Ὑίνεσθαι περιμενοὺ- 
σας ἐς ὃ ἀναπλημμυρίτει αὖθις τὰ ὕδατα. Ὦλημμυ- 


D ρεῖ δὲ ἃς τὸ µέγιστον, ἐπὶ πῄχεις βασιλιχους πεν- 


τεκαίδεχα * τοὐλάχιστον δὲ ἐπὶ ἔνδεκα. Νυκτὸς μὲν 
οὖν xai ἡμέρας ἀποῤῥέοντα, πλημμυρεῖ αὖθις ἔτα- 
γιόντα. Σελήνης δὲ Χὰτὰ μέσον οὐρανὸν γιγνοµένης,. 
ἔς τε τὸν χαθ᾽ ἡμᾶς καὶ bg τὸν ὑπὸ τὴν γῆν ὁρίκον» 
τα, τρέπρσθαι ἐπὶ τὴν ἑναντίαν τὰ ὕδατα κχίνησι», 
Χρὴ οὖν διασκοπεῖσθαι περὶ τῖς χινῄσεως ταύτης 
τῶν ὑδάτων, τῇὸ ἐπισχέπτομένους. Tav γὰρ ct^v- 
vuv ἐπιτροπεέύειν τε τὴν τών ὑδάτων φύειν ὑπὸ τοῦ 
θεοῦ τετάχθαι οἱόμεθα. Οὐκ ἂν δη ἀσυμφωνως ἔχειν 
πρός. τε τὴν φύσ.ν τε αὐτῆς xol τὴν χρᾶπιν fw 


Notuls marginales. . 


101 


DE REBUS TURCICIS LIB. II. 


102 


εἴκηχ: τὴν 2 pyhv ὑπὸ θεοῦ τοῦ μεγίστου βασιλέως, Α atiealit aqnas sub se existentes, donec. αἆ maxi 


πρὸς μὲν τὴν χίνησιν αὐτῆς µετεωρἰζουσσν ἑφέλκε- 
σθαί τε, ἐφ᾽ ᾧ τὰ ὕδατα ἐς ὃ ἐπὶ τν µεγίστην ἀνά- 
6ααιν γἐνηται τοῦ οὁρανοδ. Κάντεῦθεν αὖθις αατιοῦ- 
σαν ἑπασκέναι τὰ. ὕδατα, αηκέτι συνανιόντα αὑτῃ 
ἐς «tv ἄνεδου, Ἐπειδὰν δὲ αὖθις ἐς τὴν xáüoboy 
γινοµένη ἄρξηται γίνεσθαι ἐς τὸ ἄναντε;, τὸ) ἑντευ- 
θεν αὖθις ἁπανιόντα. πλημμυρεῖν. Συµδαίνει μέντοι 
παλ ὑπὸ πνευμάτων, ἐς τοῦτο σ,µθαλλομένων, χινεῖν 
ἔτι μᾶλλον τὰ ὕδατα, ὅθεν ἂν δεχόµενα f) τὴν ἀρχὶν 
τῆς χινήσεως. Φέρο:το 8* ἂν ταῦτα κινούμενα διττην 
εήνδε τὴν χίνηαιν, ἐπὶ τήν τοῦ παντὸς τοῦδε τοῦ 
οὐρανοῦ Χίνησιν, τήν τε αὐθαίρετον χαὶ δὴ βίαιον 
γενοµένην, ex ἂν μὴ ἐς σύμφωνόν τινα ἁρμονίαν 
χινοµένης tff; χινήσεως, πολνειδῆ τε χαὶ ὡς μάλι - 


στα fj ἂν «b ἤδιστον ἐπί τε τῇ θεωρίᾳ, xal ἕψει, xal B 


&xof,, καὶ b; δρον τινὰ αύμφωνον τῇ. τοῦ παντὸς 
τοῦδε. quy, ὡς ἂν. αἱσθομένῃ μᾶ.λόν τι ἕνεγχου- 
αῶν tiov κινήσεων, xat ἀλλήλαις συμφεροµένων E 
εινα ὁμοειδῆ συµφωνίαν ἔγοντι ἄλλην τὸ ἔδισθαι. 
Ἐντεῦθεν τήν τε φυχῆς κίνησιν τὴν ἀρχὴν ἑκεῖνεν 
λαμθάνουσαν, ἐπὶ τὸ διτιτην ἑκείνην φομὰν χινεῖν 
αὖθις τὰ σώματα, αὐφοντά τε δὴ xal φθίνοντα. Καὶ 
μὲν δὴ καὶ ἐπὶ χίνησιν τήνδς τὴν ὀρμὴν ἐπιδέχε- 
ται * τῷ παντὶ τῷδε συμφερομένην d ἡμετέρ» 
quy * τῇ μὲν αὐθαιρέτῳ τήν τε Υένεσιν xav αὔξη- 
atv ἔποσθαι ἀνάγχη, τῇ δ) ob βιαίῳ xol àxovolip- 
3vfgat * τήν τε φθίσιν ab xol τελευτὴν ἐπισποιέ- 
νην συµθαίνειν ταῖς τῖδε οὖσ». Ταῦτα. μὲν ἔς τε τὴν 


mam sui motus ascengam pervenerit, Deinde ipsa 
desceudeute aqua refluunt, non amplius quam du- 
nee fuerit in descensu, ipsam sequentes, Ubi autem 
ad ima sui cursus descenderit, et in altum iterum 
sssurgere incepérit, aqua redeuutes. inundant. 
Verum si accesserint venti, accidit'ut aque magis 
moveantur, Undecunque tawen motus principium 
aque susceperunt, coustat. SQ) cas duplici motu 
nioveri, ituitantes liujus universicoeli wotum, qui 
partim naturalis, partim violentus ceusetur. Itaque 
nisi in harmoniam anni a. parte sibi consoua uio- 
Qus iste recesserit, plurima et vari: motus species 
éxorluntur. Et sane in. primis suave speculationi, 
jucundumque visui et auditui spectaculum fuerit, 
si in debitam mensuram quamdam hujus universi 
anima contracta luerit, quasi sentiat suos motus 
et inter se cominisceat, debitamque harmoniam, 
quie plurimuin de:ectaltionis contineat, pulchre con. 
siitust. Ab hoc. motu duplici etiam anima nostra 
motuny düplicem accipit, et dupliciter corpora mo- 
vet, partim quidem ut crescant, partim vero ut de-. 
crescant. Nam dum hujus universi motum anima 
nostra comitatur, necessitas exigit ut motus nata- 
ralis generationem el augmentum, violentus vero 
corruptioneu! et. interitum naturalium. corporum 
gignat. Hac quidem, quantum attinet ad occanum, 
et ad duplicem eorum qui animati liabent, motu v, 
quocunque tandem motui impellatur, dixisse sufü- 


τοῦ Ὀχεανοῦ χίνηπιν, καὶ τὴν 7162 αὖ διττὴν Cv. C ciat. At humorem qui in. nostro est mari, non ue- 


ἑμφόχων χίντσιν, ὅσα"τε dvyhv ἴσχει, ἐνταῦθα xai. 


χίνησιν χινεῖται ἠντιναοῦν. Τὰ μέντοι ἐς τήνδὲ τὴν 
θάλασσαν 50312 οὐ τὴν αὐτὴν ἐχείνην ἀνάγκη xwet- 
σθᾶε χίνησ.ν, ἀλλ᾽ ὡς ἔχει τε ἕκαστα πνευµάξων τε 
xal τόπων ἐς τὴν Χίνησιν, βιαζομένων αὐτὰ, ᾗ οὐὗ- 
σεως ἔχοι ἂν xa) ῥοπῆς, πρὸς fv ἂν κινοῖτο. δῇ 


cesse est isto agitari motu : verum pro natura νοι- 
torum et locorum, quibus opportunus est, motus 
ciere solet liumor. [11a cumimemoravimus hactenus, 
quia spectare visa sunt. precipue ad Oceani reli 
quorumque marium plerumque motum. Nunc un- 
de digressi sumus, redeundumi est. 


ταντα-χίνησιν. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς thv. τῶν ὑδάτων τοῦ Ὠχεανοῦ κίνησιν, xat ἐπὶ πλείστον δὲ τῆσδε t5; 


θαλάσσης, ἐς τοσοῦτον ἀπεῤῥίφθω. Ἐπάνειμι δὶ 
μεθα. . 

Βασιλεὺς γὰρ δᾷ Ἑλλήνων, ὡς ἐπὶ τὺν βασιλέα 
Κελτῶν ἀφίχετο, φρενίτη τε ὄντα 6h χατόλαδεν, οὖχ 
ἐξεγένετό οἱ ὁτφοῦν ἄλλῳ τῶν. χατὰ τὴν [αλατίαν 
ἠγεμόνων ἕνεχα ἀφίχετο χρηµατίσχι * καὶ διὰ ταῦ- 


τα συμθὀυλενάντων τῶν αὐτοῦ ταύτῃ ἀρίστων, ἐπέ-, 


µενε θ:ροαπευθῆναι τὸν βασιλέα, avyvóv τινα διατρ!- 
όων αὐτοῦ χρόνον. Ὡς δὲ ἐπετείνετο ἐπὶ µαχκρότερον 
τοῦ νοσήµατος, οὐχ οἷός τε fjv ἔτι ἐπιμένειν αὐτῷ, 
ὑπέστρεφε διὰ Γερμανίας τε καὶ Πανονίας. Παιανἡ- 
της δὲ τότε Βυξάντιον ἑπολιόρχει, προσέχων ἔντετα- 
µένως, καὶ ἐπὶ Πελοπόννησον πέμµφας στρατὸν, 
ἁπακρούων µυριάδας πέντε, xaX Ἰαγούπην, τὸν τό- 
τε αὑτῷ ΒΕὀρώπης στρατηχὸν, αὐτὸς clyev ἀμφὶ τῇ 
ἑαυτοῦ ἀρχῇ τῇ περὶ τὸ Βυζάντιον. Ἰαγχούπης μὲν 
σὺν τῷ Ἐρενέξῃ, τότε δὴ ἀρξαμένῳ εὐδοχιμεῖν, ἐσέ- 
6αλον ἐς τὴν Πελοπόννησον. Καὶ Βρενέζης μὲν πολ- 
λάχις ἐσθαλὼν, καὶ τότε, xa! μετὰ ταῦτα ἐδβου τὴν 


àv ἱχεῖνα τῆς ἀφηγῆσεως, ὅθεν ταύτῃ ἀπετραπ'- 


&. Rex Grecorum eum in. Galliam venisset, regene 
Gallorum pbrenesi laborantem offendii : nec powie 
a quoqwam Gallia. ducum impetrare ea, propter 
qua iter in Galliam intenderat. Quaproprier consu- 
lentibus id. optimatibus, qui ibi erant , moras. tra- 
here statuit, donec rex curaretur. Cun antem mor- 
bus io longum protraheretur, manere diutius. non. 
fuit ausus ; proinde transita Gerinania et Pannonia, 
domum rediit. Pajazites ea tempestate oppugnatio. 
ni urbis Dyzantie intentus. erat. . Misit quoque in 
Peloponnesum exercitum, qui complectel atur quia- 
que myriades heminum. llis praefecit Jagupen, co 
tempore Europe ducem. lpse autem incumthebat 
Byzantii oppugnationi, ut et id regnum sibi subji- 
ceret. Jagupes et Brenezes, qui tum  clarescere 
incipiebat, rebus fortiter gestis, incursionem fecc- 
re in Peloponnesum. Et quidem Brenezes, cum 


Notul& iarginales. 


V" jn. 


1^3 


LAONICI CIIALCOCONDYL.E 


104 


svpius Peloponnesum tentasset, tandem ad popu- A Πελοπόννησον, ἀλλὰ xal τὰ περὶ Κορώντν τε x2: 


lationes animum convertit, devastans Peloponue- 
eum et alia Corong Methouzeque finitima loca. 
Jagupes Europz dux cum exercitu accedens, Argos 
urbem oppugnare aggressus est: eamque eo tei- 
pore $1 obtinuit, At Theodorus Sparte dux hanc 
urbem vendiderat, cuin Graci jam desperarent de 
Pyzautii Peloponuesique salute, ipsorumque res 
in gravissima pericula adducta essent. Tunc igi- 
tur, cum Grecorum res. in ancipiti harrerent peri- 
culo, Argos urbein Nauplio Gracorom oppido lini- 
timam vendidit haud magno pretio. Spartam ta- 
men, cum in colloquium venisset cum Rhodi Naza- 
vais, iis magna pecuni» vi vendidit. Spartaui co- 
gnito se traditos essea suo duce, qui eo tempore 
aberat, Rhodi, admoniti a suo episcopo, qui id 
indicium fecerat, in comitium evozantur. Ibi mul- 
tis ultro. citroque j»ctatis, conjurationem faciunt, 
εἰ unanimiter conspirant, $e nulli Nazarszorum 
(99) adituin ad se concessuros : imo quidvis potius 
snali subiturus, quam Latinorum Nazarzis parere 
velint. Quo res ista majore auctoritate gereretur, 
episcopum ducem creant. Venientibus Nazar:eis 
edicunt, ut continuo suis finibus discederent: sin 
minus, se eos pro hostibus habituros. Hi igitur cuum 
conatus omnes caderent irriti, abiere, quasi profe- 
cturiad dueem Theodorum Theedorus ubi rescivit 
rem longe alter quam agitasset animo, evenisse, lega- 
vos. ad Spartanos misit, tentaturus eorum anitnos, si 
redeuntem denuo suscipere vellent. Ut autemtentan- 
tis admiserunt orationes, regressus est in urbein, 
fidem dans, interposita jurisjurandi religione, se 
nihil hnjusmodi amplius ia animum inducturum., 
Ea tempestate Veneti presidio arcem flrmarun, 
eamque obtinuere. Contra. Argos urbem, ut cam 
oppuguaret, summa vi Jagupes copias duxit: ag- 
«re-sus.jue murum s:epius, vili] proflciebat, Nec 
multo post cum urbem duobus in locis simul ador- 
tu3 esset, eam capere sumia ope nitebatur. Oppi- 
danis auteu quiin sinistra urbis parte resistebant, 
pauicus terror, speclro viso, injicitur. Purabant 
cnim se vidisse virum queimdaa indigenam dicen- 
tem, urbem iu dextra parte qua oppuguabatur, 
captam esse. Relicto itaque loco isto, citato agmi- 


ne contenderunt ad. dextram. urbis partem. Hinc D 


liostes sumptis animis muros superarunt, urbemque 
illam gloria et vetustate przstantem vi occupave- 
re, penitusque diripuere. lude collegerunt Turci 
mancipiorum tres myriades: qua Omnia in Asiam 
deportarunt, ibique habitare jusserunt ? nec tamen 
potui invenire, ut credam id verum esse : nec pre- 
terea cognoscere potui, quis locus, ut eum inco- 
lereut, ipsis in Asia a rege Pajazite ascriptus sil. 
Jagupes, direpta Argo urbe antiquissima, exerci- 


Μεθώνην χωρία * Ἰαγούπης δὲ ὁ τῆς Εὐρώπις 
ἡγεμὼν, ἀφικόμενος ἐς τὸ "Αργος ἑπολιόρχει. Τὸ 
δὲ ΄Αργος τοῦτον τὸν χρόνον χατεῖχον. ᾿Απέδοτο δὲ 
Θεόδωρος, ὁ τὶς Σπάρτης ἡγεμὼν, ὡς ἀπέγνω τοῖς 
Ἕλλησι thv σωτηρίαν τῷ τε Βυζαντίῳ, πρὸς δὲ xa! 
τῇ Πιλοποννίσῳ, xal ἐπὶ ξηροῦ ἀκμῆς Ίδη ἑστηχό - 
τα τὰ τῶν Ἑλλήνων πράγματα. τότε "Αργος ὅμο- 
pov ὃν Ναυπλίῳ, πόλει τῶν ᾿Ελληνικῶν, ἀπέδοτο 
οὐ πολλοῦ. Καὶ Σπάρτην δὲ τοῖς àmb Ῥόδου Ναζη- 
ραᾳίΐοις ἐς λόγους ἀφιχόμενος ἀπέδοτο πολλοῦ τινος. 
Οἱ μὲν Ἑπαρτιάται ὡς ᾖαθοντο προδεδοµένοι, ὑπὸ 
τοῦ σφῶν αὐτῶν ἠγεμύνος, ἀπῆν γὰρ τότε ἑνάγον- 
τος ' τοῦ Σπάρτης ἀρχιερέως, κοιν τε συνιέντες 
σφίσι λόγον ἑἐδίδοσαν, xa! συνίσταντο ἀλλήλοις, xat 
συνετίθεντο, ὡς οὐδενὶ ἑπιτρέφοντες εἰσελθεῖν ἐς τὸν 
πόλιν τῶν Ναζηραίων * πᾶν δὲ ὅ τι ἂν δέοι χαλεπὺν 
πξισοµένους, πρὸ τοῦ ἹΝαζηραίοις τοῖς Λατίνων 
πείθεσθαι. Ἑστήσαντο δὲ αφίοι χαὶ τόν γε ἀρχ'ερία 
ἄρχοντα ἐπὶ τούτῳ * xal ἑλθόντων τῶν Ναξηραίων, 
προηγορεύοντο ἁπαλλάσσεσθαι τὴν ταχίστην * εἰ δὲ 
ph, περιόψεσθαι ὡς πολεµίους. Οὗτοι μὲν οὖν ἆ- 
χοντο ἁπαλλασσόμενοι ὡς ἐπὶ τὸν ἠγεμύνα, ὡς οὗ- 
δὲν ἐς τοῦτο αφίσι προεχώρει. Θεόδωρος δὲ ὁ τῆς 
Σπάρτης ἡγεμὼν, ὡς ᾖσθετο τὸ πρᾶγμα, ὡς τοῦ- 
vxvtlov f| ἐδούλετο περιέστη αὑτῷ, λόγους τε 
ἔπεμπεν αὖθις παρὰ τοὺς Σπαρτιάτας, ἀποπειρώμε» 
νος εἰδέξαιντο ἔτι αὐτὶν αὖθις ἐπανιόντα. Ὡς δὲ 
διαπειρωµένου, προσἰεντο τοὺς λόγους, ἐσῄῇει δὲ 
την πόλιν, ὄρχια πὀιησάµενος µηχέτι τοῦ λοιποῦ ἐπὶ 
νοῦν βαλέσθαι τοιοῦτον. Τότε οἱ Οὐενετοὶ φρουρὰν 
ἐς τὴν ἀκρύπολιν ἀποφηνάμενοι χατεῖχον. "Ert 
τοῦτο δὲ τὸ "Αργος Ἰαγούπης ὁ Παιαζήτεω βασιλέως 
στρατηγὺς ὡς ἑστρατεύετο, ἐπολιόρχει τε ἀνὰ κρά» 
τος, xal προσθάλλων τῷ τείχει θαμὰ ojx ἀνίει. 
Μετὰ δὲ οὐ πολὺν χρόνον, ὡς ἀπὸ δυοῖν ἅμα τόποιν 
προσδάλλων, ἐπειρᾶτο τοῦ χωρίου, Υἱνεταί τι δεῖμα 
τοῖς bv τῇ πόλει πάνοιχον, τοῖς ἐπὶ τῷ εὐωνύμῳ 
τὶς πόλεως µέρει ἀμυνομένοις, ὥς δόξαν αὐτοῖς ἄν- 
θρωπόν τινα τῶν ἔπιχωρίων φῄσαντα εἰπεῖν, ὡς 
ἑάλω fj πόλις ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ. Καὶ ἐκλιπόντας τὸ 
χωρίου τοῦτ», ἰέναι δρόμῳ ἐπὶ τὸ δετιόν. Ἐνταῦθα 
δὲ ἀναθεθηχότας τὸ τεῖχος τοὺς πολεµίους, ταύτῃ 
ἐλεῖν τε χατὰ χράτος τὴν πόλιν, καὶ ἀνδραποδισα- 
σῦχι πόλιν περ φανῆ τε xal παλαιάν. ᾿Ανδράτοξα 
δὲ λέγεται γενέσθαι ἑντεῦθεν τοῖς Τούρχοις ὡς τρισ- 
μύρια. Ἱκατοικῆσαι μὲν τούτους λέγεται βᾳσιλεὺς 
ἐς τὴν "Aclav * οὐκ ἔχω δὲ τοῦτο συµθδαλέσθαι ὡς 
ein ἀλγθᾶς, οὗ δυνάµενος ἐξευρεῖν διαπυνθανοµένῳ, 
ὅποι τῆς ᾿Ασίας οὗτοι χατῴκηνται ὑπὸ Παιαζήτεω 
βασιλέως. Ἰαγούπης μὲν οὖν ὡς τὸ "Αργος Ίνδρα» 
πηδίσατο, ἀπήγαγε τὸν στρατὀν μετὰ δὲ ταῦτα 
Βρενέζης τε αὐτίκα ἐπὶ µέγα ἐχώοει δυνάμεως. 
συμθάλλων τε ἐς τὴν Πελοπόννησον, καὶ ἐς την πα» 


Notula marginales. 


($9) Rhodii Equites intellige. 


το ἀγάχοντες. Π. ut c. 


105 


nf REDUS TURCICIS 15. 1f. 


10€ 


páliov Μακεδονίαν, ἐπὶ τοὺς ΑἈλθανοὺς. μεγάλα καὶ Α tum αμήν) iude. Postea. 539 etiam Brenezes urc- 


ἐπίσημα ἔργα ἀπιδεικνύμενος τῷ τοῦ βᾳσιλέῳς 
οἴνῳ * στρατηνὸς μὲν φὐκέτι ἀποδειχθεὶς ὑπὸ βασι- 
λέω-, τῶν δὲ Τούρχων ἑκομένων αὐτῷ, ὅκοι ἂν 
ἑξηνοῖτα, ὡς εὐτυχεῖ τε γενοµένῳ τὰ ἐς πάλεμον, 
xai κλουτίνοντι «à σερατεύµατα, ὅποι ἂν ἐπίῃ στρα- 
τευόµενος. Tob; vkp δὲ ἱπποδρόμους κκλουµένους 
του Τένους τοῦδε, μήτε μ.σθὸν, usse ἀρχὴν ἔχογτας 
ὑπὸ τοῦ θασιλέως. ἐπὶ διαρπαγἠν «& καὶ λείαν ác 
δνωτθέντας, ἔπεφθαι ὅποι ἅν τις ἐξηγῆτει αὐτοῖς ἐπὶ 
τοὺς πολεμίους, αὐτίχᾳ ἔχαστον ἐππεύοντά τε χαὶ 
τερο» ἐγόμενον ἵππον à: τὸν )ππόδροµον τῆς λείας. 
Ἑτπε) ὃξ ἐν τῇ noltula γένωνται, σύνθημα Ἀαμθά- 
νοντες ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ, ἀναδάντες οὓς περιά- 
γουσιν ἴαπφους, θεῖν ἀνὰ χράτος, μηδέν vy. ἐπέχον- 


vi usgnanm polentiqm uacius est, cun — intrasset 
infesto agmine Peloponn.sum et maritimam Maec- 
doniam, contra Albauos fortiter dimicans. per 
amplius electus est dux. regie domus? verum Τμι- 
οἱ cun) sequebautur promptssime, quocunque exei - 
cium du3issey : quia ubique felici rerum utebatur 
successu exercitusque. digabal, quoeungue ilia 
tum abiisset, Equites egiuy Turcorum. quida:n, qui 
proprio nomine molantur, nec Wjereedgm, er 
quoque wagistrapus honorem à rege acripiupt: 
seieper. sequuntur, qnocunqua qui eos. eduyerit, 
conversi ad. predaw et syolig. diripieuda. Horum. 
&inguli binos equas δύει; un; insideut, alyerum 
desulloriun abducuul secpw, cujus opera. in pr.c- 


τας, χεὶ σκεδανννμένρυς σὺν τρεῖς  Dugprássuy B dis agendis uluntur. Quando antep venerint. in 


&vbpáuebg, καὶ 8 τι ἐς ἆλλο «προχωροίη. Ταύτῃ 
ἐπίσταμαι τούς {ε μετὰ ᾽ἁμουράτεω τοῦ Ὀρχάνεῳ, 
καὶ κοὺς ϱότᾳ δὴ ἐπὶ Παιαζήτοω, διφθάντας ἐς τὴν 
Εὐρώπην, ὠθῆσαί s& xal ταύτῃ ἑλομένους alc: 
βιοτεύε;ν, xal ἐπιδόντας παραχρΏμα ἑνίος µέγα 
ὁλδίους ὃν βραχεῖ γίνεσθαι, ἁπανταχὴ τε τῆ; Εὐρώ- 
της οἰχλσαντας, àv τῆς τῶν Σχοπίων πόλεῳρ ἐπὶ 
τὴν Τρυβαλλῷν χῴραν xgi Νυαών, καὶ χατὰ τὴν 
Ἀάακεδονίαν. Maza ὃὲ ταῦτα περὶ Βεεταλίεν οἰχῆ- 
σαι S9440pg. 
ad Trib4Borua Ἰγεοτυιμφνς regionem, edam 
dun pluri.nos quoque aetatem egisse  consiaL. 
Vez; μὲν οὖν ἀῑαιαζήτεω λέχεται μοῖραν οὐχ ῥλί- 
15» Σῳθῶν ἐπὶ Δακίαν ἑλβοῦσαν, πρεσθεήσασβαι 
αρ)ς Βαιαζίτην, αἰτεῖσθαι αὐτῶν τοὺρᾳ ἡγεμόνας 
χρήιιατά τε xaX ἀρχὴν, ἐφ᾽ ᾧ διαδάντας τὺν "lovpov, 
ουνδιαφἑρειν αὐτῷ τοὺς ἐπὶ οὗ Εὐρώπῃ ἑναντίους 
φολέµους. Tbv Gk ἡδόμενον zip λόγῳ προσίεσθαι ctv 
αἴτηαιν αὐτῶν xal ὑπισχνείσθαι, µεχάλᾳ. Διωθάντων 
δὲ ἐχείνων χατωκχῆσαι αὐτοὺς ἀνὰ τὴν Εὐρώτηῃ», 
Θεραπεύοντας ποὺ; ἡγεμόνας αὐτῶν ἀνὰ µέρος 
ἕκαστου, καὶ σχαδασθέντὰ, oUup, αὐτοὺς χρησίµους 
γενέσθαι Ec τε )φταβράμους xai ἐς πάλεμον. Ὕστε- 
ῥὸν μέντρι ἁλαιαζἡτης ὀῤῥῥῳδῶὼν μὴ τι νεωτερίσωσιν 
οἱ ἐχεμόνες αὐτῶν αυνιόντες σφίσι, σνλἱαθὼν τοῦ- 
φους ἀπέχτεινε. Toy δὲ Zxv0oy καὶ voy Ext ἀνλ τὴν 
Εὐρώπην πολύ τι πλῆβος πολκλαχη σκεδασβέντων 
Isuw ἐδεῖν, Kot ὑπὸ Αμρυράτεω μέντοι ἓν τῇ Ma- 
χεδονίᾳ, ἢ περὶ θέρµτν, καὶ ip τῇ παρὰ 'Α6 ὃν 


Ε6ΓΓ81ὴ) boslilems, accepto signo a duce, cemscen- 
dua equos, quos ad id gspeditos cjecunuducupt : 
eurruut cuis jme, nibil jooranjes, et dispersi ra- 
piunt mancipia et. quacunque casus obipleri, Eo 
modo noyj illos, qui cum JOrchanis filie Ampnrate 
οἱ cum Pojagite ea tempestate in Eyrepam transie- 
rant, ad praxdas se oenverjisge, es Àd. vivendi genus 
sibi elegisse ; incredibilique — jgcremento. brevi 
e&ugnplo, ΧΙ acguisivisse opes, Dabuanutes 
andigue pet Europam, 35 Seopioriue urbo paque 


per Macedoniam dispersos. Deinde, circa Thessa- 


lmperaute Pajazite, fama e$t nop modieau Bcj- 
Abaruin ;j22yp venisse ip Daciam, e& hinc legatos 


6 "sisse ad Pajaziem, qui peteren) pecupiau el 


regionem : quibus freji, twausituri esseng letruon 
cup Pajarite et bella. Εμιρ gesturij. Pajazites 
plurimum delectatus iljerym germone, wunera yja- 
β0Α promisit, si prajicereutl, quemaulmodun esecot 
polliciti, Istrum : diceus, sp ipsis assignsiuruu 
Europe agres, ψὲ sipguli ibi viyenles suos duces 
sactarentur, Qui iu Άμῃς modum per Europay) di- 
spersi, equites facti «unb. optimi, reique militaris 
periissimi, Deiuceps Pajazites Uümens ut duces 
illi Scyibarym Europae gjatui ajiquam inuiovatiope:n 
inducereu), ounes cojuprehensos, cum jin unu 
£ousenissept, obiruncayij, Eam hodie Scytljarym 


Anaguau! cupiam undique per Éuropat moran- 


lun videre est, quoa sedes capere ig Macedouia 


αρ-αμὸν χώρᾷ καζφχιοσται, ἀχαγόνσος µέγατι πλη- p Ther gie ct Axiv μι) finitima Amurates jusait, 


θα, Ῥούρχων τε ἐς τοῦτον τν χῶρον, xal κατοιχί- 
. δαντος. Kal σὺ τῆς Ζαγωρᾶς πέδον οὕτω καλούμε- 
ve» ὑπὸ ᾽Αμρνράτεω χατῳχίσβῃ, καὶ i Φωιπᾗ.νπὸ- 
λέως χώρα. Ἡ μµέννο, λεῤῥόνηασρ ἡ ἐν τῷ 


Ελλησπόντῳ καὶ zpózzpov ὑπὸ γουλαάνεω «ar- . 


φχίσθη τοῦ Aba) qo), Θετταλία Ok καὶ à περὶ τὰ 


Σχοπίᾳ χώρα, xai t Τριθαλλῶν ἀπὸ Φιλώτπον πῤλέως . 


ἔστε ἐπὶ τὰν Αἶμον, xat τὴν Zagíay οὕτῳ Χάλουμέ- 
vny χώµην, Πανασνήτης ὁ ᾽Αμονβάτεω χβκαικίσας, 


Qui guoque plurimos Turcos iu istàm regioneui 
judvgit, μὲ eam iucolerant. Caupus Zagorz uun- 
cupeuus (B0), jubente Amurate, habitari coeptus 
est, Eta Phüippopolig B9 regio ab Amurat: 
tujenos accepit. A& Chersuuesug Hellespouti. jaw 
3nte ab. Sulaiuwape fratre colonos sertita egt. Thes- 
$3lià e( Scopiorum uec. nop Triballorum regio, 
gna a Polljppapul asque in Hiemywm. €t Sophia 
isthoc μρμιίμο vicum patet, ab Amuratis. füio P. 


Notule marginales. 


(60) Zo zorensis ager sub Theophilo et Theodoru imper, Postquam ad fidem Chrisii comversi fuig- 


sent, Bulgari acceperunt, circa aünuin Domini 508. 
Paraor. On. CLIX. 


4 


11 


LAÓNICI CHALCOCONDYLA 


112 


gdulterio pollutam. Bac ubi nuntius accepit, iler A αὖθις ἄγοιτο ὑπὸ ἑτέρου μοιχευομένην. Ταῦτα μὲν 


ad regem Temirem metaravit, Aiunt, Temiris uxo- 
rem aumodum jn rebus maximis supersiisiosam 
exstitisse, néc permissisese Temiri, uL Hfesta arma 
inferret Pajaziti, viro laude digno, qui magia cum 
gloria pro Mechmetis religione contra Christi fi- 
deni disnicarit. Verum monuisse regem υἱ virum 
tantum quiescere patiatur, nec ei negotia facessat, 
qui non eommeruerit ut aliquid mali ab ejusdem 
religionis consortibus accipiat. Ut nuntius Temiri 
mandata esplanavil, uxorem guam vocavit, nuntium- 
que eadein, ipsá audieple, receisere jussit. Qui 
cum dicto paruissel, et Pajazitis mandata. expo- 
suisssl, aiunt Teimireim interrogasse uxoreu suam 
an adhuc justum esse censeat. Pajazitem | injuriis 


certantem missum facere, el sinere tales. üupune D 


ferre ? Et saue monifestus erat, etiamsi ad priorem 
inclinasset uxor sententiam, bellum inferre Paja- 
ziti. Sic enim se legibus uxori conjunctum esse 
dicebat, ut testaretur se illius injurias vindicatu- 
run, quidquid tamen patiendum foret. Uxor autein 
eo temporetale responsum dedisse dicitur : Verum, 
ο rex, quod ille vir furit, talique morbo implici- 
fus, non amplius ratione recte fruitur, unotuin est 
cuu aliis tum mibi, qux modo ejus audivi respon- 


Sum. Profecto si istum "virum jure ultus fueris, 


prudenter fecisse videberis : eique hoc modo os- 
tendes, qualis ipse exsistens, quali viro adeo fada 
nuntiet. Hoc quidem. tibi perapectum esse volo, 
quod 96 contra eum virum, qui pro nostro heroe 
bella gerit contra Grzecos et. contra. alias Epiri 
gentes, bellum suscipere haudquaquam fas esse 
duxero : sin autem mihi stulte illudit, non αι έτος 
justum esse uL eas contumelias inultas abire sina- 
mus. Proinde bellum viro illi indicito, nec tamcn 
ipse pugnaturus ; verum si ejus urbem Sebastiam 
dirueris, satis eum ultus fucris propter urbem 
Meliünem Euphrati impositam et propter duces, qui 
apud uos 2satem agunt. 


His in istum modu: peractis, arua cepit bellum 


 geaturus cum Pajazite, quem eua sponte ad belum 


-- 3 


provocabat. Quidam perhibent Temirem , transita 
Melitine, venisse Sebastiam, eb postquam eam ure 
bem subegiaset, legatos wisisse ad Pajaritem, pe- 
litum ut ducibus regionem restitueret, lisdeu quo- 
que mandavit, ut butyrum οἱ tentoria flagiiarent. 
Postulabatur butyri 12ntum, quantum να willia 
camelorum ferre possent. Pra'lerea petebantur ten- 
toriorum pileatoruu cujuswodi utuntur pastores, 
duo millia. Ad hzc volebat, ut per omuia templa, 
qua essent in regione Pajazitis, rex publice pto- 
unutiaretur. Filium Pajeziis  insuis jauuis mo- 
rari cupiebat. llis addebat, ut in. regionem suam 
Temiris numisma adinitteret, eoquesolo uteretur. 
Septem istas petitiones, Sebastia capta, Pajaziti 


C 


D 


οὖν ὥς ἤχονσεν ὁ ἄγγελος, Ἠ)αυνεν ὁπίσω τὴν xz- 
χίστην παρὰ βασιλέα Τεμήρην. Ἀέγουσι δὲ τὴν Ίν» 
ναῖχα Τεμήρεω δεισιδα[μονά πτινὰ ἓς τὰ ρέγιστα 
γεγονέναι, xai μὴ idv Τεμήρην οὕξω αροσφέρε- 
σθαι, ἐπαχθῇ ὄντα Παιαζήτῃ, ἂνδρί xe πίνουν 
ἀξίῳ ἐς τὴν χατ αὐτοὺς Ὀρησχείαν, ἀγωνιζομέφ 
πρὸς τὴν τοῦ ᾿Ιησοῦ µοῖραν, ἀλλ᾽ Bv αὐτὸν ἠδνχίαν 
ἄγειν, καὶ μὴ πράγµατα παρέχειν οὗ δικαιῶν ὑφί- 
ὅτατθαι ὁτιοῦν ἀνήχεστον ὑπ᾿ αὐτῶν. Ὡς δὲ τὰ ὑπ) 
ἀγγέλου ἑλέχθη, λέγεται ἐπικαλεόάμενον τὴν vv- 
ναῖχα ἁὐτοῦ, χελεῦσαι ἐναντίον αὐτῆς τὰ πὰρὰ τοῦ 
Παιας ἵτεω λεχθέντα ὑπ' αὑτῷ ἀπαγγεῖλαι, Τοῦ δὲ 
ἁπαγγείλαντος τὰ ὑπὸ Πα:α-ήτεω ἐπεσίαλμένα, 
ἐρέσθαι τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, el ἔτι δικαιοῖ Παταςἡ- 
την &dv, οὕτω ἐξυθρίζοντα. Καὶ ἀνεδίλου, ὡς εἰ ἐπὶ 
θάτερα δικα:οἵ Παιαζήτην, οὗχ ἔτι δέοι αὐτῷ ἔχεί- 
νην συνοικεῖν τοῦ λοιποῦ. Ei δὲ ἐπὶ θάτερα Υένοιτο 
à γνώµη, ὥστε ἀμύνεάθαι τὸν πόλεµον, οὕτω Ch 
νοµίζεσθαι αὐτὴν οἱ γυναῖχα, xal pttabu)xetw, Ó 
τι ἂν αὐτῷ γενέαθἀι ἀναγχάζοι. ΤΏν δὲ γυναῖχα 
τότε δὴ ὑπολαθοῦσαν, φάναι λέγεται» λλλ' ὅτι pb, 
Q βασιλεῦ, ὑπὸ ἀφροσύνης κατεχόμενυς, συμφορᾷ 
χρώμενος τοιᾷδε, οὐχέτι ἔμπεδον ἔχει τὸν λογισμὸν 
ἐχεῖνος àvho, δηλά ἐστι, xal ἔμοιγε ταύτῃ χατα- 
φαίνεται εἶναι, καὶ Ἠπιστάμην ὡς ἐκεῖνον σὺν δίκῃ 
πισάµενος. σωφρονεῖς τεώὡς μάλιστα, xal ἑνδείξῃ 
αὐτῷ, οἵῳ ὄντι σοι, οἵος ὧν Exelvog, τοιαῦτά ἐπι- 
πἐμπει. Ἐκεῖνο μέντοι σαφῶς ἐπίστασο, ὡς οὗτ' 
ἂν ὑπὲρ τοῦ ἡμετέρου Άρωος ἀγωνινομένῳ, ἔς τε 
«obe Ἕλληνας, xal ἐς τὰ ἄλλα, τὰ iq. τὴν ἄλλην 
Ίπειρον ἔθνη, ὑπάρξαι πόλεμον ἐς ἐκεῖνον, οὔτε 
θέµις ἡγησάμην ἔγωγε εἶναι. "Hv δέ τι ἐχεῖνος 
ἀφροσύνη μὴ διασχοποῖτο "", οὗ δίκαιόν ἐστιν ἐπι- 
ερέπειν ὑδριστῃ τοιούτῳ μέγα φρονεῖν. "AX ἴθι 
65 ἐπὶ τὸν πόλεµον, µήτε αὐτὸς µαχεσάµενος, ἀλλὰ 
πόλιν αὐτοῦ Σεθάστειαν ἣν καθέλῃς, ἱκανῶς τετι- 
µωρημένος ἔσῃ ὑπέρ τε τῆς ἐν τῷ Εὐφράτῃ πόλεως 
Μελιτηνῆς, καὶ ὑπὲρ τῶν ἡγεμόνων, τῶν παρ ἡμῖν 
διατριθόντων. 

Οὕτω μὲν οὖν ἤλαυνε Τεμήρης ὁ βασιλεὺς ἐπὶ 
Παιαζήτην, προχάλεσάώμενος αὐτὸν ἑκὼν εἰς τὸν 
πόλεµον. Φασὶ μὲν οὖν τινες, ὡς Τεμέρης, διὰ μὲν 
τὴν Μελιτηνὲν χαταθὰς ἐπὶ Σεθάστεια», xai ἐπεί 
τε χαθεῖ)λε τὴν πόλιν ταύτην, τότε δὴ πρεσθεύεσθαι 
πρὸς Παιαζήτην περί τε τῶν ἡγεμόνων, ὥστε τὴν 
χώραν αὐτοῖς ἀποδιδόναι, καὶ τὴν τοῦ βουτύρηυ at. 
τησιν καὶ σχηνῶν. Ἠτεῖτο γὰρ αὐτὸν, f| λέγεται, 
βουτύρου μὲν χαµήλους δισχιλίους, σχηνᾶς δὲ πιλί- 
νους, alg χρῶνται οἱ Νομάδες, δισχιλίας * xal αὐτὸν 
ἐν τοῖς ναοῖς αὐτοῦ διαμνημονεύειν, ὡς βασιλέα, 
xal τὸν παΐδα αὐτοῦ ἐπὶ τὰς Τεμήρεω θύρας ἱέναι, 
καὶ ναµίσµατα δὲ αὐτοῦ ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ νοµἰ- 
ζεσθαι. Ταῦτα δὲ τὰ ἑπτὰ αἰτῆματα γενέσθαι αὑτῷ, 
αἰτούμενον Τεμέρην, φάσὶ, μετὰ τὴν τῆς Σεδα- 
στεἰας ἅλωσιν. Kat τότε δη xal τὸν Παιαζήτην θὺ- 


Notula marginales. 


85 δια:χοπῇ. B. ut in c. 


113 


DE REBUS TURCICIS LID. 1T. 


. MÁ 


µωθέντα µεγάλως, ἐπιστεῖλαι ἐχείνῳ τὰ περὶ τῆν A obtulit. Pajazites his graviler accensus, jussit Te- 


γυναῖχα. Τεµήρης pávtot ὥρμητο ἐπὶ Παιαζήτην, 
6; τήν τε χώραν αὑτοῦ ἐν τῇ ᾿Ατία χαταστρεγό- 
µενος, χαὶ ἐς τὴν Εὐρώπην διαβησόµενᾳ, μὴ ime 
σχεῖν πρότερον ἀνσχωροῦννα, πρινὴ ἐπὶ τοῖς τέρ- 
µασιν αὐτῆς γένηται, ἔστε Em ὠχεανὸν ἐλαύνοντα, 


τὸν περὶ τὰς Ἡρακλείους στήλας, ἕνθα ἐπύθετο 


πορθμὸν, ὡς βραχύτατον, διείργειν τὴν τε Εὐρώπην 
xal Λιδύην. "0θεν sl; «hv. Λιδύην περαιουµένῳ, 
χαλ ταύτην τῆς οἰχουμένης χώραν 9! οἱ ὑπαγομένῳ, 
ἐπ᾽ oixou ἐντεῦθεν χοµίζεσθαι. Ταῦτα μέντοι Te- 
µήρης ἔπενόει τε μεγάλα, χαὶ ἐς τύχην μᾶλλόν τοι 
ὑπὸ θεοῦ δεδοµόνην ἀφοφῶντα. Πειαζήτης δὲ ἄρε 
ἑλογίζετο ἐπιόντα ἀμύνεσθαι, ἁπό τε τῶν παλαιῶν 
συµθαλλόµενος, ὡς οὐδέποτε τῆς γε Εὐρώπης αἱ 


ες Ασίας βασιλεῖς ἓν τοῖς πρόσθεν χρόνοις περι- B 


γένοιντο πώποτε, ἀλλὰ xal ὡρμημένους ἐπὶ τὴν 
λαίαν, τῷ τε βασιλεῖ ἀφηρῆσθαι τοὺς τῆς. Ασίας 
ἐγουμένους. Ταῦτα διασχοπούµενος, μέγα τε ἐφρό- 
νει, xat (exo ἓν βραχεῖ πολέμῳ ἅμα καθαιρἠσειν τὴν 
Tepf. paso βαςιλαίαγ. ' 


Ἑνταῦθα δὲ qsvopévto pot, xal τὴν ἐπὶ Παιαξής« 
την πρώτην τε xai δευτἐραν ἔλασιν Τεμήρεω ῥασι- 
λέως, χατὰ τοῦτον τὸ» Ὑρόνον γενοµένην, διασχο- 
πουμένῳ, ἔπῄει λογίζεσθαι, ὡς ἓπὶ µέγα ἀφίχοιτο 
δυνάµεως τὰ τῶν Τούργων πράγµατα, παρέχοιτ' 
ἄν ci; την ἑσπέραν ἀναστρέφεσθαι, μὴ οὕτω παρα- 
χρήμα ἐπιδιδόντος, ἀνεχόπτετο ὑπὸ Τεμήρεω Baat- 
λέως. Ὀὔτε γὰρ ἂν δίχα γενομένης τῆς βασιλείας 
Ὀτουμανίδων, xal ἐπὶ διαφορὰν σφίσι καθισταµέ.- 
vov, ἐφθείρετο ὑπ ἀλλήλων τὰ πράγµατα αὑτὼν, 
ὅλεθρον µέγ:στον δὴ τῶν μνήμη πώποτε ἐπενεγ- 
Χόντα, ὡς μετὰ τὴν τελευτὴν τοῦ Παιαξήτεω, συν- 
ηνέχθη γενέσθαι ἐς τοὺς παΐδας, ἀλλὴλοις διαγερο- 
µένους, xoi τὴν χώραν ὑπ' ἀλλήλων δηρυµένην, 
ξυμφορᾶν τῷ yév:: ἐπινεμεῦσαι 95, ὅσην δη βαρυ- 
«άτην xal χαλεπωτάτην. Νῦν δὲ ἐς ὁπερφυᾶ δύνα- 
µιν ἀφικόμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ἐγένετο Παιαζῆτῃ 
σωρρονισθΏναι, ὥστε ἐπὶ «tv βασιλείαν μεγάλα 
φρονεῖν. Όθεν βασιλεὺς Τεμήρης ὁρμώμενος, ἐπὶ 
τὰ τῖς Ασίας ἀφίχετο πράγματα, xal ἐπὶ τὴν τῆῃ 
Σεµαρχάνδης βασιλείαν κατέστη, τῇδε ἄν poc διεξ 


εόντι ἐπίδηλα γένοιτο. Λέγεται μὲν πολλαχη τοῦτον D 


ἀπ᾿ ἐλαχίστου ὁρμώμενον χατὰ τὴν ᾿Ασίαν, ἐπὶ μέγα 
χωρῇῆσαι δυνάμεως. 


miri que antea de uxore ejus recensuimus, exypli- 
cari. Temires itaque, arreptis armis contra Pajazi- 


tem, anime agiiabat ejus regigaeg in Asia sui 
juris facere, et exinde in Europam (ransgredi. Nec 


priug redeundi erat animus, quam limites ejus 
attigisset, progrediendo usque ad Oceanum, qui est 
prope Herculis columuas, Ibi enim esse trajectum 
προ εἰς angustissimmnm acoeperat, distigguentem Eu- 


ropaui 4 Libya. Hinc igitur in Africam transmittere ' 


decreverat. Qua in ditionem recepta, domum tum 
demum remeare statuerat. Hec quidem — Temires 
apimo volvebat : verum postulabant majorem fortu- 
uam, quam Temiri a Deo concessa foret. Pajazites 
vero in spem erectus erat, se facile victurum Temi- 
rem, hostili animo accedentem. Spem istam facie- 
bat conjectura, quam ab antiquis ducebat teupori- 
hus, qui eonfirmabat, Asianos reges nunquam qui- 
visse devincere Europam : verum Europee homines 
jn Asiam progressos, regem suis principatibus spo- 
'iasge. Hae aniuiQ securo versane, ingentes conci- 
plebat spiritus, tanquam brevissimo " bello etiam 
Teujiiris regnuu disjecturus. 


Cum huc usque sermonis serie sim tractus, cogi- 
temque primam et. secundam B7 Temiris regis 
expeditionem, nec non mala quz stis temporibus 
contigere, cogitatio subit, Turcorum res incredi- 
bile incrementum assnmere potuisse, sj versus Oc- 
cidenlem ire cupieutes, non iobibiti fyissenta rege 


C. Temire. Nec nim, si seditione regnum Otomani- 


darum orsiaset, et niuis discordiig ipsi inter se 
eonegziassept, in adeo grave exilium reg vergere 
petuisaeul, ul contigisse constat defuncto Pajazite, 
cum ejus filii (gie inter se contenderent, regionem 
que invitam vastarent : upde maximaw el gravissi- 
mam Turcorum genti calamitajem ipvexere. Nunc 
antem cus 3d eugustissimam dignitatem a Deo 


-— 


Pajazites fuerit evectus,  coptigi ut aliquantulum : 


molestiarou experivetur, quo magis tandem mo- 
destig ment esset, Propterga cnim ad Ásige regnum 
emersii cox Temiseg, et Semarclandz regno potitus 
est. Quz singula ut evenerunt, me commegmorante 
accipietis. Fama esl, bunc virum ab miniis et 
perobscuris principiis profectum, magnam sibi po- 
tentiam in &sig peperisse. 


Notule marginales. 


55 udipav, 3 ἐπιεῦσαι. R. ut in €. 


115 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


116 





AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


ΑΘΗΝΑΙΟΥ 
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ TO ΤΡΙΤΟΝ. 


LAONICI CHALCOCONDYLE 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC REBUS GESTIS TUBCORUM 
LIBER TERBTIUS. 


Tamerlanis Scytha origo, incrementa et expeditio adversus Dajazetem. 


Temiris expeditio prima adversus Sebastiam, Α Τεμήρεω μέντοι ἡ πρώτη ἔλασις ἐγένετο ἐπὶ X«- 


Cappadocia urbem opulentam, suscepta est, Nam 
cum accepisset Pajazitem parutn pacato esse ani- 
mo erga duces Asie, Turcorum gencre natos, 
nec voluisse cum his in gratiam redire, postquam 
eos oinnes suis fortunis expulisset; preterea cum, 
sepius legatis missis, nibil aequi impetrare posset, 
verum audiret istum usque contumelias sonare ; 
liaud cunctandum ratus, bello Sebastiam adortus 
est, Primordia autem regni hzc erant, videlicet 
ut bellum gerens Pajazitem domaret, reliquos vero 
metu perculsos in ditionem redigeret; nec prius 
bello abstineret, quam totius Asizs dominium ac- 
quisivisset; qua: quidem S9 omnia accidisse co- 
gnovimus. 

Hic Temires fuit fllius Sangalis, viri privatain 
vitam agents; cui, ubi duxit uxorem, tale quid 
accidisse comperimus. Temires cum esset adul- 
tus, jamque per zetateimn isti officio idoneus foret, 
deferentibus oppidanis, oppidanorum equorum 
curam nactus est. Tandem in colloquium veniens 
cum reliquis istius regionis pastoribus, effecit ut 
inter se conjurarent, se velle furtis colligere opes, 
εἰ deinde ad aliam confugere regionem. Temires 
cum furaudi foret peritissimus, plurimos equos 
et jumentorum oviumque multitudinem immensam 
nactus est; neque quidquam integri aut satis saui 
in isto homine erat. Ferunt eum quondam, ut pe- 
coris stabulum intrare posset, conscendisse mu- 


6áatetav, πόλιν τῆς Καππαδοχίας εὐδαίμονα. Ὡς 
γὰρ Ἠγγέλλετο, οὐδὲν ὑγιὰὲς Παιαζἑτεω εἶναι, E; τε 
ἐπὶ τῶν τῆς Ασίας ἡγεμόνων Τούρχων, xol ἐς τὴν 
πρὸς τοὺς ἡγεμόνας διαλλαγὴν. οὓς τὴν χώραν σύμ- 
πασαν ἀφελόμενος ἑξβλασεν΄ ὡς γὰρ δὴ ἐπιπέμ- 
ποντι οὐδὲν ἐπὶ πλέον προὐχώρει, ὧν ἐπέστελλεν 
αὐτῷ, ἀλλ ἑώρα τε ἐς πολλά τε ἄλλα xal βλάσφηµα 
ἐξενηνεγμένον, παρεσχευάκετο ἐλαύνειν ἐπὶ Xa«6á- 
στειαν. 'Apyh δὲ αὑτῷ f) τε ἐπὶ τὴν ἀρχὴν πάροδος, 
χαὶ ὡς τὸν μὲν πολεμῶν, τὰ δὲ χαὶ σπενδόµενος 
δέει τὸ ἀμφ) αὐτὸν, ξύμπασαν ὑπηγάχετο ἑαυτῷ τὴν 
Ασίαν, ὧδε αὐτῷ ξυμδῆναι ἑπυθόµεθα. 


Οὗτος piv δὴ ὁ Τεμήρης ἐγένετο πκατρὶ Σαγγά- 
λεω, ἀνδρὸς ἰδιώτου * ὃς ἑπεί τε Ἰγάγετο τὴν Υν- 
ναῖχα αὐτοῦ, λέγεται ξυμθῆναι αὐτῷ τοιόνδε. Ὡς 
ἐγένετο 55 Τεμήρης, τήν τε τῆς πόλεως φορθὴν 
ἐπιτετραμμένος, ἑπποφορδός τε ἣν, xal τοῖς τε 
περὶ αὐτὰ Oh τὰ χωρία τὰς φορθὰς ἐπινεμομένοις 
συνιών τε xal διαλεγόµενος, συνέθετο αὐτοῖ», ὡς 
ἀπὸ κλοπῆς σφίοιν, ἣν δύνωνται, χρημάτων χτῆσιν 
ποιησόµενοι, ἐπ᾿ ἄλλην ἵωσι yópav* xal δεινὸς 
Χλέπτειν γενόμενος ἵππους τε xal ὑποξύγια, xal 
πρ.δἀτων πλῆθος ἐδηδοχέναι, οὐδὲν ὑγιὸς ἦν αὐτοῦ 
τὸ παράπαν. Καὶ ποτε ἐπὶ μάνδραν λέγεται ἀναθη- 
vat, xai ὀφθέντα ὑπὸ τῶν δεσποτῶν τοῦ olxou, 
ἄλλεσθαι δὴ ἆλμα µέγιστον, ἀπὸ τοῦ τείχους τῆς 


Notule marginales. 


*5 νὰρ. in uno δὲ, in al. ut in c. 


117 


DE REBUS TUIICICIS L1D. ΤΠ. 


t8 


pivipag ἐς τὴν yf». Τάτε γὰρ ὑποζύγια καὶ χτῆνη A ruin ; anhnadvertentemquoe se esse visitm 4 patrc- 


ἐν τῆδε τῇ χώρᾳ περιθάλλειαι τείχει, ὡς μέγιστα 
εἶναι. xal μὴ ἀναδῆται εὐπετῦ. Ὡς δὲ ἤλατο, ἔπι- 
τρ'δῃναί τε αὐτῷ τὸν πόδα, καὶ χωλὸν γενέσθαι οὸ 
ἀπὸ τοῦδε. Λέγεται μὲν οὖν, ὡς µαχόµενον αληγῆ- 


ναί τε τὸ» γόδα. χαὶ χγωλεύοντα διαγενἑἐσθαι τὸ ἓν». 


τεῦθεν. Μάχης δὲ γενομένης πρὸς τοὺς περιοίχους, 
ἐἑλαύνοντα αὐτόν τε ἅμα, καὶ ο) συνέθεντο τὴν ἂρ- 
χὴν τὴν ἵππων «ορθὴν. οἴχεσθαι ἐπὶ τοὺς πολε- 
µίους. Ἐντεῦθεν προσλαθόµενον, ὅτῳ dv περιτύ- 
y^:, xal ἀναπείθοντα κατασχεῖν χώραν τε τὴν ἐρυ- 
μνῆν, καὶ ὡς ἓν ἐπιτηδείῳ ἔχοιεν πρὸς ληστείαν' 
ἐντεύθεν δὲ ὁρμώμεναον, λῃατεύειν τοὺς διιόντας, 
xa) χατακρίνειν ἀφειδῶς. Καὶ χρήµατα ἐπιχτησά- 
µενον. ἑτέρους τε προσχτῄήσασθαι αὐτῷ ἄλλους τε 


familias, desiliisse in terrau (solent enim bomines 
iu ἱνία regione jumenta et pecora muris circum- 
dare altissimis, qu:e difficulter ascendi possint), 
quo casu [fregisse crus, et hinc claudicationem 
contraxisse. Nec desunt qui perhibent, eum forti- 
ter pugnam cientem, vulnere in pedem accepto, 
claudicare ccepisse. Prilio autem facto cum (ini- 
tiinis, profecti sunt pastores, qtii ab initio conve- 
nerant, duce Temire, contra hostes, rapientes 
quecunque casus obtulisset, Consiliuu dedit. ut 
caperent locum latrociniis et furtis comtnodun, 
in quem quasi in munimentum. tutissimum. sese 
receptarent. Hinc profectus, latrocinanido crude- 
liter grassatus est in pretereuntes, nulli parcere 


δᾳ, καὶ ἄνδρε δύω, Χαϊδάρην τε xot δη Μυρξίην. B statuens. Corradens autem. magnam pecuniz vim 


Τὸ γένος ᾗ 6h λέγεται γενέσθαι τούτοιν, Μασαγέται. 
Τοῦτοιν δὲ ἑχατέρῳ πρ.σχρώμενον, περιτυχεῖν «s 
τοῖς πολεµίοις, ληϊζομένοις τὴν χώραν, καὶ τρεύά- 
[s£vov, ἐπεξελθεῖν διαφθείραντα τοὺς ἱπποδρόμους 
τῶν ἔναντίων, Tic δὲ φήμης ἐπὶ τὴν πόλιν ἐλθού- 
σης, ἐπιτρέφαι τε αὐτῷ στρατιωτῶν μοῖραν οὐχ 
ὀλίγηνι καὶ χρήματα, ὥστε θεραπεύειν τοὺς στρα- 
τιώτας, xal δὴ τὸ ἀπὸ τοῦδε ἐπεγείραντα τὴν σὺν 
αὐτῷ στρατιὰν, xal ἐξοτρύνοντα, ἀμφ) τῇ πολεµίων 
ἔχειν χώρᾳ, ἀνδράποδά τε xal ὑποξζύχια ὡς πλεῖστα 
ἐπάγοντα ἐς τὴν πόλιν. Tov δὲ βασιλέα Μασαγετῶν 
ἐνιδόντα τοῦτο ἐς τὸν Τεμήρην, ἀξιοῦντα παρ) ἔαυ- 
τῷ τιμῆς τῆς µεγίστης, xal στρατηγὺν ἀποδεδει- 


χέναι ξυµπάσης ἤδη τῆς ὑπ αὑτὸν στρατιᾶς. Καὶ C 


ἐντεῦθεν 65 δρόµους τε ἀνῦσαι µεγίστους τῶν πώ- 
πὂτε Ὑενομένων σὺν τῇ στρατιᾷ. Ὥστε χαταλαμόδά- 
νειν τοὺς πολεµίους, ἄφνω ἐπιπίπτοντα αὐτοῖς, xoi 
διαφθείραντα τὸν ἑχείνων στρατόν. Καὶ 6h. xat ἐς 
χεῖρας ἑλθόντα τοῖς ἑναντίοις, φασὶν αὐτὸν µαχεσά- 
μενον τρέφασθαι, xaX ἐπιδιώχοντα, ἑλάσαι τε ἐς 
ἩΠαθυλῶνα, τὸ Πογδάτιν οὕτω χαλούμενον, xai mo- 
λιορχοῦντα, µεταπέμφασθαι τὸν ἑαυτοῦ δεσπόττν 
βασιλέα. Μετὰ δὲ ταῦτα, οὗ πολὺν Ὑχρόνον, τελευ- 
τήσαντος τοῦ βασιλέως, γῆμαί τε τὴν γυναῖχα τοῦ 
ξεσπότου αὐτοῦ, καὶ ἐς τὴν βασιλείαν χαταστῖναι. 
Ὡς δὲ ἐς τὴν βασ.λείαν ἀφίχετο, ἐπιὼν τό τε Πογ- 
δάτι, xai τὸ Σαμαρχάνδι, ἐἑπολιόρχει. Καὶ οὗ πολὺ 
ὕστερον, ὡς ἔξυδον ποιπαάµενοι οἱ τῆς πόλεως, οὗ- 


ex istiusmodi latrociniis, alios viros duos in socie- 
tatem pellexit, Clhaidarem et Myrxiem, quos Mas- 
sagetas fuisse accipimus. Quibus Temires adjutus, 
irruit in hostes regionem deprxdantes, eos fuga- 
vit, hostium equitatum universum perimens. Fari 
hujus ut in urbem delata est, cives non niodicain 
manum ei tradiderunt, addentes etium pecuniam, 
qua militum animos conciliare posset. Deinde in 
hunc modunr instructus, suos confit maus et inci- 
tans, in hostiunr regione versatus est, mancipia 
et jumenta plurima »ittens in urbem, qua hosti 
extorserat. Rex Massagetarum, explorata viri vir- 
tute, eum in maximo bonore habuit. Nam impera- 
torem declaravit, universosque suos exercitus ei 
commisit, qui, acceptis copiis regis, mirabili cele- 
ritate usus est in devincendis hostibus, subito in 
eos incidens, atque tempor.s momento omnes per- 
dens. Tewmires, ubi ad wanus ventum erat, hostes 
terga vertere coegit; ipseque fugientes insecutus, 
compulit in Babylonem GQ  Pogdatim nuncupa- 
tam, quam obsidione cíngeus, dominum suum re- 
gem accersivit. Dehinc tempore modico interjecto, 
rex mortuus cst : ejusque uxorem viduam connu- 
bio sibi junxit Tewlres, regnique regimen sortitus 
cst. Cum autem ja: pro rege se gereret, Pogdatim 
ct Semarchandam oppugnavit. Nee multu post cum 
oppidani in militum stationes excurrerent, nec 
vincerent, verupi. vincerentur, reversi in urbem 


iv πλέον ἔσχον, ἀλλ ἠττημένοι ἐσήλθον ἐς τὴν p gratissima obsidione affligebantr. Quam eum to- 


πόλιν καὶ ἑπολιορχοῦντο, προσεχώρησαν αὐτῷ xab' 
ὁμολογίαν, ὡς ἐπὶ τὴν τῆς Σεµαρχάνδης ἀρχὴν 
Ἱαχρεγένετο, προδοσίαν συνθέµενο» τοῖς kv τῇ Βαδν- 
}ῶνι, αὑτὸν Χαϊδαρῇ ἐς τοῦτο γρησάμενον ὑπιῃ- 
ρ-τῃ. Τὸν μέντοι Μυρξίην, ἄνδρα ἐπιεική τε ἅμα, 
κχὶ συγχιρνῶντα τὸν Τεμήρεω, θυμ.ῦ κατέχειν ἐμ- 
Φερέμενον ἐφ᾽ ὅ τι ἂν Ιγήσαιτο, μὴ προσήχειν 
οὐτῷ thv ἀοχὴν ἑξηγεῖσ]αί τε αὐτῷ τὴν ἐς τὰ 
Σ»ασιτήρια Τεμήριω ἐσήγησιν, Τὴν τε γὰρ στρα- 
τιὰν αὐτῶν ξύμπασαν Μύρξεω ὑποτιθεμένου ἔἐπι- 
διελόµενος ὁ Τεμέρης E; τε δεχάρχτς xol λοχαχοὺς, 
χαὶ δὴ χαὶ ἑνωμοτίας, τὸν δεχόρχην παρηγγύᾳ δίαι- 
ταν παρεχόμενον τοῖς μεθ) ἑαυτοῦ στρατιώταις, 
παρξῖναι αὑτίκα τῷ λοχαγῷ, τὴν ταχίστην παρε- 


lerare amplius nou possent, pactionibus interce- 
dentibus se Teiwiri dediderunt. Cum in potesta- 
tem venisset. Semarclianda, proditionis consilia 
iniit cum iis qui erant in Babylone, usus ad cam 
rem ministro Chaidare. Myrxies vir exstitit aqui 
studiosissimus , adhortabaturque Tewireu ut iram 
supprimeret, nec ad rem conferre pararet quie 
ipsa diclaret. Non ipsi convenire imperium Baby- 
lonis. llinc etiam Temirem | edocuit. Syssitorum 
rationem. Nain universum suum exercitum se^er- 
nens Temires in decumas et manipulos et cohor- 
tes, jubebat decurionem pra:bentem suis alimenta, 
continuo, quandocunque usus postularet, nraesto 
ὁ556 cum suis militibus, eosque manipulorsm éuei 


119 


LAON!cI CHALCOCONDTL E 


120 


tradere. Hos prsteres. volebat, ubi additi fuis- A χόµανον τοὺς στρατιώτας, ἓτείδὰν παραγγέλλῃ. 


«ent mánipulotwm duci, suo parere singulos du- 
etori, Cui venissent in. Syssitiá, pullus erot etti 
non essetlocus designatus. Cibum rmercari jus- 
sil in reliquum exercitum, juxta ea. qui conm- 
muni consenst decreta fweránt, Imperavit nt 
singnli duces minores frequentér, siout prm- 
QCiptrent majores duces, 5860s qmonereut, ne eos 
etin torpescern. Binerent. Hinc. contigit ut nnilos 
explorator, vel petegrinus aliquis, clam in Temi- 
ris castra penetrare, et im Hsdem morari posset. 
Ordinavit. virum, eui Ίιοο negotii imposuit, μέ pe- 
regrinos, si qua re indigerent, advenientes hospitio 
exciperet, Quapropter bec diligens d'&ciplina ef- 
fecit ul universus iste exercilus ad nutum et ar- 
bitritm regis, quocunque vellet, facile moveretur ; 
eoque ducente exciti, uno signo confestim advo- 
larent, parati. se regi utendos. dare quacunque in 
re voluisset. Vespera eppctente, accipientes si- 
gnum a duce suo magno, singuli maturant iter ad 
tenteria et ad contubernales sues, Ubi autem mi- 
ltes in tentoria sua se receperunt, vigiles ad hoc 
creati in castris oberrant, si quem inveniant extra 
'eutoria morari. Si talis occurrerit, eum capientes, 
supplicio capitali subdunt. Si autem quis explora- 
tor accésserit in castra, is, ut cui nullus sit ascri- 
ptus locus, extra tentoria cubare cogitur : proinde 
rerum G1 omnium ignarus, dubiusque quo se 
vertat, continuo 9 vigllibus in vincula ducitur. Hic 


τοὺς V o0 παραγενομένοὺς tu aecsípro, Υενοµένους 
δὲ ἐς τὰ Συθσίτιἁ, Ὀὐδένα λείκἎσθάι, ὅτῳ ph εἴη 
χῶρος αὐτῷ ἀποδεδειγμένοςι xal tv τα ἁΤορὰν sc- 
τίζεσθαι ἑχέλευε, χατὰ τὰ δεδογµέναι ἐπὶ τοῦ ?ot- 
ποῦ στρατεύµατοφ. Κινεῖν δὲ τούς τε ἄνχοντας αὖὐ- 
τῶν ἑκάστους θαμὰά ἐπὶ τὰ ὑπὸ τῶν µεγάλῖον etca- 


" πηγῶν Καραγγελλόμενα, ὥστε Cup alvety xa1á3x0- 


&6v εἰσιόντα ἐς 56 Τεμήρεω στρατόπεδου λελη[έναι 
πώποτε, οὔτε ξένον, ὃς ἂν παβρὼν τνγγάνη iv τῷ 
στρατοπἐδῳ. Τούτους δὲ a0 ἀνδρὶ ἑτέρῳ ἔπιτετρά- 
φθαι, καταλύειν παρ) ἑαντῷ τοὺς ξένους, εἰ τυΥγά- 
νοιεν παραγενόµενοι ἐς τὺ στρατόπεδο», σίτου δεύ- 
usvot. Ὥστε νεύµατι τοῦ μεγάλου βασιλέως κινεῖ- 
αθαι πάντα δὲ τὸν στρατὸν, ἐφ᾽ 6 2: ἂν γένοιτο, xal 
ἐχείνου 6h ἄγοντος τὰ πάντα, bg! Ev συνθήματε 
lévat aüsixa iv τάχει παραγενόμενον, ivi τὴν 
χρείαν καθίστασθαι αὐτίχα µάλα ἰόντα. ᾿Ἑσπέρας 
δὲ γενομένης, ὁπότε τὸ σύνθημα λαμθάνοιε» ol 
στρατιῶται ὑπὸ τοῦ μεγάλου ἡγεμόνος, θεῖν δρύµῳ 
αὐτόν τινα ἔχαστον ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ cGxnvhv, ἐς 
τοὺς συσχῄνους όντα. Τενοµένων 6i ταῖς σχη- 
val; τῶν ατρατιωτῶν, τὰς φυλακὰς «Έερινηστεῖν 
τε τὸ στρατόπεδον, εἶ «ινα τόπον ἴδοιεν ἕκτὸς 
τῶν αχηνῶν Ttvóptvow, τοῦτον λαθόντες ἑτιμω- 
poovto. El δέ τις χατάσχοπος παρὼν τύχῃ iv 
τῷ στρατοπέδῳ, οὐκ ἔχων ὅποι τράπαιτο, λεἰ- 
molar ἑκτὺς τῶν χηνῶν, xat οὕτως αὐτίκα ἁλί- 
σχεσθάι. Ταύτῃ μὲν 6h λέγεται Ὑίνεσθαι τὰ Τε- 


modus et hzc est forma Syssitiorum regis. Chai- c reso Σνσαίτια. Xatb2pqv δὲ τὸν γε ἑταῖρον αὐτῷ, 


dares, regis aniicus laborumque socius, ei admo- 
dum diligenter in recessariis ministrare novit. 
Regem quoque incitare nunquam destitit, ut bella 
aggrederetur plurima, ne otio et quiete corrum. 
peretur, Aiunt Myrxiem, antequam Temires. ad 
Semarchandze regnum evasisset, tale quippiam 
fecisse, Cum Temires cum suis oberrarei, latro- 
cinlis gaudens, accidit ut familiares Myrxiis de fe- 
lice rerum Temiris successu dissererent, coque 
tandem venirent, ut dicerent, eum brevi etiam 
Semarcbandze regnum consecuturum. At Myrsies 
réspondit : Regnum Semarchandsm f[jrmius est 
quam ut occupari possit a latrone οἱ privato ho- 
mine. Sin autem aliquando contigerit, ut Semar- 


ὀξύν τε ἐς t5 ὑπηρετεῖν αὐτῷ τὰ δ᾽ουντα veyovévas, 
ἐποτρύνειν τε αὐτὸν βασιλέα ἐπὶ τοὺς πολέμους, 
μηδαμῆ ἐς ῥᾳστώνην τρεπέµενον 34. Λέγουσι δὲ 
Ἀξυρξίην, ἐπεί τε παρᾶλαδε τὴν Σεµαρχάνδης βασι- 
λείαν, διαχρήσασθαι τρόπῳ τοιῷδε. Ἐπεί τε σὺν 
εούτοις ἅμα περιιὼν Τεμέρης, λῃστῆς τε καθειστή- 
χει, καὶ ἐχρηματίζετο διαλεγοµένων ἐπ εὐτυχή- 
µατι τῶν ἑταίρων, xai εὐφημιςόνζων Τεμήρην, ὡς 
ἐν βραχεῖ Ίδη ἐς τὰ Σεμαρχάνδης βασίλεια map:oo- 
µένου, ὑπολαδὼν ὁ Μυρξίης, "AXX OQ τὰν, ἔφη. 
τοιαῦτά ἐστι τὰ Σεµαρχάνδης βασίλεια, ὥστε οὖχ 
εὖπετῃ χειρωθῆναι ὑπὸ Τεμήρεω, ἀνδρὸς λῃστοῦ 
xai ἰδιώτου. El δ᾽ εἴη ποτὲ τοῦτο αὐτὸ γενέσθαι, 
ὥστε ἐπὶ τὴν Σεμαρχάνδης ἀρχην παριέναι, ph Ec: 


cband;e regno iste. potiatur, precor non amplius D περιὼν διαγενοίµην, ἀλλὰ τεθναίην αὐτίχα ἔγεν- 


superstes maneam, sed confestim ut mendax ob. 
Aruncer, Hxc quidem serio, non joco locutus est, 
Nec tatnen satis prosperum sermo ille habuit even- 
tum. Deinde tempore interposito, cum urbix re- 
gimen Temires esset adeptus, honores majores 
Myrxies quam Chaidates apud regem invenit. 
line commotus Chaidares, dixisse fertur : Tem- 
pus jam esse, ut sermo ille quem locutus fuerat 
Myriies, ad rem conferatur; exstare enim ejiis 
sermonis testes plurimos. Ut igitur serio ille ef- 
fectum  sorliretur,  Myrxiem capitali supplicio 


αμένος. Ταῦτα μὲν σπουδῇ ἑῴχει ὑποδείχνυσθαί, 
ευντυχίᾳ δὲ τινι οὐκ ἀγαθῇ χρήσασθα: ἐς τὸ ἀπό - 
φθεγμα. Χρόν.υ δὲ ἑ'τιγινοµένου, ὡς tc την ἀρχὴν 
παρεγένετο τῆς πόλεως, τιμῆσαι μὲν ἀρετῆς ἕνεχα 
ὑπὲρ τὸν Χαϊδάρην ' φἀσκόντα δὲ αὐτῷ, ὡς ἐχεῖνο 
δὴ τὸ Ἔπος ἐπὶ μαρτύρων ἄλλων εἰρημένον αὐτῷ 
δέοι µεταδιώχειν. Ὅπερ διισχυριζόµένος, ὑπέλαδεν 
ἑαυτὸν θανᾶτῳ, ἀναμιμνήσχων à, εἴπερ τὰ Σεμλρ- 
χάνδης βασίλεια παραγένοιτο, ψευσθείη τε αὐτὸς 
τῆς γνώμης, ἔνοχος εἴη τοῦ θανάτου ὑπὸ Τεμ/ρεν. 
Διηπόρει τε ὅπως; ἂν αὑτῷ θερἀπεύοιτο την δεςιὰν 


Notulée marginales. 


M 4pazégtvov. B. utin e 


197 


LAONICU CHALCOCONDIYL.E 


128 


fiumi. Mereantir. virgines, quando quis suam vnlt A yovzat, Ὠνοῦνται δὲ xal τὰς χουριδίας, ὅσον ἄν τις 


elecare filiam. Fares ipsis prsuferuntur. quando 
nupiale festum celehrant, Mars si porum 
dextre. erga uxorem fuerit affectus, οἱ edicit, sea 
tribus splenibus ab ipsa avellendum. Si ad istum 
mium uror repudiata fuerit a viro, turpissimum 
ess« ereditus, egni quam repudiaverit, recipere. 
. Nee etiam recipere eamdem nist ab alia adulterio 
, aquinstam, licet. Yino uti nefas dneunt Tusci. Nec 
.*udei aliquis de ists gonere, nisi lotus, frequen- 
lare orationes. Etiam decimas quasdam quotannis 
weponunt Deo. Jejuniwm Mechmetes imperavit {9 
heminum geseri, qued durat triginta diebus, aut 
e&inm amplins. Diebus istis omnibus nihil vel! esco- 
. lenti, vel poculenti admittunt, Vespere demum ubi 
jam corusearimt aste, sd eibum eapiendum 
enngregantur. Nulli. autem lieet, vel in primis isto 
tempore, vingm gustare prorsus. Mentulam totam 
eircumcidere solont. Conflteniur Turei, Jesum Dei 
esse apostolum. Deum etenim: ev angelo Gabriele 
et María virgine, qus antium eognoverat virmn, 
lesui genuisse, heroa quemdam homine majorem 
sive augustiorem. In novissimo die, qu1ndo wní- 
versale judieium poragetur, aiunt Jesum mundi jn- 
dicem eive arhitrum fere. Suem attingere Turri 
haud fas arbitrantur. Reliqua animatía edant, si 
sactata fnerint. Denm universi esse moderatorem 
hand ambigunt, Jicentes eum utl ministris mentibus 
(ut v0rant) ignitis. Kxistimaat autem. Mochmetem 


Bo?Yo:to ἐνδοῦναι τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα. Λαμπάδων 
95 πρρενηνεγµένων σφίσιν 5; τοὺς Ὑάμους, ἄγονται 
«53 γυναῖμας. "Av δὲ ἀχβεσθείη τῇ γυναικὶ ὁ ἀνλρ, 
ἐπείπγῃ τοῦ λοιποῦ ἀπὸ τριῶν σπληνῶν ἁποαχέσθαι 
αὐτῆς, ἤδη Ἀλλοτρίωται τῷ λόγῳ fj vovh τοῦ ἁν- 
δρός. Νοιιίζεται δὲ αἴσχ:στον. fiv ἄν τις ἀποπέμψη- 
«m, αὖθις αὐτὴν ἀγαγέσθαι. "Av δὲ uj ὑπὸ ἑτέρου 
μοιχενθῇ, οὖκ ἔξεστιν ἀγαγεῖν. Οἵνῳ δὲ χρῆσθαι 
ἀθέμιτον, 'Ἀπαγορεύει τῷ γένει τούτῳ, xol μὴ 
λουσάμενον, μὴ ἐδεῖναι αὑτῷ ἐς τὴν προσευχὴν 
ἑέναι. Δηματ]κν δὲ τινα ἑξελόμενος τῷ Ge τοῦ 
ἔτους, ἐς νηστείαν αὑτοὺς προάγεται ἐς τριάχοντα 
καὶ ἐπέκεινα ἡμέρας. Τῆς μέντοι ἡμέρας ὅλης µη- 
δοτιοῦν πβοσίεσθαι, μήτε τροφῆς, μήτε πόσεως, 
ἑσπέρας ok ὅταν ἄσερα φαἰνησαι, σιτίζεσθαι. 
Πάντων δὲ μάλιστα τὸν χρόνον φοῦτον p ἐξεῖναι 
αἴνου πίκοθαι τὸ παράπαν. Περιτέμνεσθαι δὲ τὸ 
αἱδοῖον χρῆναι παντάπααιν. Ἰησοῦν 8b Θεοῦ τε 
ἀπέσιαλον γενέσθαι νοµίσει, χαὶ ἐξ ἀγγέλου τοῦ 
1αθριῇλ, καὶ ix τῆς Μαρίας, παρθένου τε οὕσης 
x3X μηδενὶ ἀνδρὶ αυγγενοµένης, Υεννῆσαι Ἰησοῦν, 
ὃρωά τινα µείκω 8 χατὰ ἄνθρωπον ' xal ἐς τὴν 
πελεντ]ν τοῦδε τοῦ χάσµου, ἐπειδὰν ἐς χρίσιν τῶν 
φφίσι βεδιωµένων καθιστῶνται οἱ ἄνθρωποι, τόν ve 
Ἰησοῦ» φασιν ἄ(εσθαι διαιτητὴν τοῦ χάσµου. Xu? 
δὲ μὲ ἄπτεσθαι θέµις εἶναι. Καὶ τά γε Lia πάντα 
ἐφθίουσιν, ἂν μέντοι ἐπὶ σφαγὴν γένωνται. Θεὸν 
μὲν οὖν ἕνα ἐφιστῶσι τῷδε τῷ παντὶ, ὑπηρέταις &k 


venisee missum s Dee, ut en voplerentur, In quibus C ΧθώµεΝον «el; πυρίνοις ᾖ φασι véoi. Πεπομφέναι 


dlefectusn patiebanter prisci a Deo prodeuntes legis- 
latores. Cireumeisionem judicant esse purgationem 
omnium preepuam : proie eirenmeisionis tem- 
pore nuptias centralumt, Solet. istud hominum 
genus fapulera juxta vias eollacare, nec in ullo 
.^lio looe. segeliee lieet. Sepulterie antem mandant 
eadavera lots, et emni a parte rass, Est et alia lex 
4um jwbet parere legislMori ; non ebtemperantem 
giai nitore ferit, Eu Armenis solis, qnamvis ab 
Apsis ia veligionis negotlo dissenttant, maneétpia 
.mon ropáunt, quia Armenus quidam vaticinatus 
est glori:xm Mechmetis per wniversum orbem pro- 
pagandam. Estque hzc unica 2.96, viri bonori id 
tribaentes, quod nulia ab Armenis manelpiía abdn- 
. t»Bt, Heequidem nbi Meehmetes legibus sanxissel, 
plurimam erbis murtem ocenpsvit. In Asia, Libya, 
et E«rops regiene non. modíea, quie sc extendit 
sd. Sepihas, ot ad cos qui lredie sunt, Torcos, 
«sue ad Iberian nom parva QO Meehmetis exstitit 
-welerites, Mortuus. esse traditur filio sno Ali 
(03) Arabiaim regente. Hune enim legislatorem ubi 
promptis animis assumpsissent, ei. ebediernnt in 
ommHms, quoeumnque tandem ipsos ednxisset. 
Ktiam rerum suarum summiam isti eemmiserent 
vt tpeís pro sio srbitrio nveretur, Hinc copias eon- 
traxit plurimas, quas centra. A yyptum dixil, et 


δὶ Μεχμέτην ἐς τὰ ἑλλιπῆ τοῖς πρότερον ἔπιπεμ- 
φθεῖσιν ὑπὸ Θεοῦ Ec chy οἰχονμένην νοµοθέταις. 
Κάθαρειν δὲ ἠγοῦνεαι civ τε πκερινομὴν σφίσι, 
πάντων δὴ μάλιστα, àv ᾗ xal γάμους ποιοῦνται, 
Tegkc δὲ αὐτοῖς παρὰ τὰς ὁδοὺς νοµίδεται γίνε- 
σθαε, xai μηδὲν ἄλλο ἐξεῖναι θάᾳτειν. θάπτουσι δὲ 
λούσαντςς, καὶ Cup Bua τῷ σώμα. Νομίζεται δὲ 
τι καὶ τόδε, ὃν ἂν μὴ πείθηται cip νόµῳ, τελευτᾶν 
πρ φιδἠρρ. ᾽Αρμενίους δὲ µόνου; 20v ἄλλων ἐθνῶν 
διαφερομένων σφίσιν ἐς τὴν βρησχείαν οὐκ ἀἆνδρα- 
ποβίζεσθαι, ὡς Αρμενίων τινὶ παροειρηκάιι’ «b 
γὰρ xàéog αὑτοῦ ὃς τὴν οἰχου-κόνην ἑσόμενον. Διὰ 
φαωτο μὴ ἐπιτρέπειν, ἀνδραποᾶίζεσθαι Αρμενίους. 
Ταῦτα μέντοι ἐς τὴν νομοθεσίαν ἀπο)εδειγμένους 


D αὐτῷ, ὡς πλεῖστον τΏς φἰκουμένης χατέχειν µέρος. 


Καὶ ἐπὶ µέχα ἑλθεῖν ἔς se τὴν ΑἉτίαν, καὶ ἐς ctv 
Λιθνην, xai ὃς μοῖραν «n; Εάρώπης owx ὀλίγην, 
τὴν ἐς Σχύθας τε xai τρις vüv Τούρχους, xal ἐς 
την Ἱθηρίαν τούς Τε Λίθνας, Αέγεναι δὲ τελευςῖ;- 
σαι ἐπὶ mad Αἱῃ βεσιλεύονη Αραθίας ' Exslvóv 
τ γὰρ ὡς ναμρθέτην προσέµενοί τε xal πειθό- 
pávot αὐτῷ, ko 0 τι ΥΕ ἂν ἐξηγοῖτο, ἐπέτρενάν το 
αὐτῷ τὰ πράγματα, χαὶ σρᾶς αὐτοὺς χρῆσθαι ὅκως 
Av βούλφισο. Mavà δὲ σαῦτα στρατύν τε συνατεἰρας 
ὡς πλεῖσνον, ἁπῄμι τῆς 56 Λἰγύπεου xoi «n: ἄλλη: 
λραβίας ἔστιν ἃ κοτασρεφόµενος, καὶ τὴν ψάμμον 


Notule margino!cs. 


(05) Ilali. 


159 


DE RRB''S TURC.CIS LIB, "1T. 


130 


δ.ἀδὰς «hc Ἀμαδίας, τὰ vfüe αὐτοῦ Εθνη ókvyá- A relique Arabis qutdam subeg't. Yransiens auvet 


y«to, βἀσιλεύθας ἔτη 00. Ἐτελεύτεσε δὲ ἐν ytoplo 
«c Μεκὲ, οὑτωαὶ χαλουμµένφ. Καὶ ὃ t* ότρατλς, 
καὶ οἱ «hv χώραν οἰχοῦντες, ἔθαφεν αὐτὸν µεγα- 
2οκρεχῶή, καὶ ἐαέἐνθηθὰν µεγάλως. Καὶ θελετὰς 
αὐτῷ πο:θυνται οἱ ΄Ἄραθες àvX πᾶν Έτος, i? Ἆρωί 
ce καὶ ὑπὸ Θεοῦ τάχα ἐς thy νοµὺδεδίαν δφίσιν 
ἀνδρὶ εὐαγεῖ ἀποδεδειγμένῳ, τά τὲ ες τὴν νοµοθε» 
σίαν ἐπιειχεῖτε xat οὐ τυράννῳ Ὑενομένῳ οὕτως 
γλγενῆσθαι. Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησε, Ὁμούρες ὁ civ 
μαθητῶν αὐτοῦ δοχιµώταλος, ὑπὸ τοῦ πα:δὺὸς αὐτοῦ 
τὴν ἀρχὴν Ἠαραδεξάμενος, xal τὸν στρὰτὸὺν Bua 
ἁγόμενὸς, πρῶ ών μὲν ἐπὶ Ευρίαν Δλαύνων, τΆν «t 
yp&v ὑπηγάφετ», τὰ pie Ίολεῶν, cà δὲ vie 
πείθω» τε ὀἨενδόµενος EfÀ (rots. Μετὰ δὲ ταῦσε 


ΚΠ.ιχές xt ἔχε ρώσκεο, καὶ Φρύγαξ, καὶ Μήδους τε " 


καὶ "h&c. Πρὸς δὲ καὶ tk ἄνω *8: Aofuz ἐπιὼὺν 
χα τεξτρέφετο, tfv ες νορμοθεσίαν πιδεθατούμενος 
ας kk Ἐν Ἀσίαφ ἔθνεόι τῶν βαρδάρων, vti 
τῶν ξυμραθητῶν αὐτοῦ, Sc uvae ἄλλους ἄλλη διὰ- 
πέμπων, Who xk πενρώμενος. Καὶ Ἰάφον τῷ 
Miy 4écr) πολυτελῆ χαταεκινασάµενος, αὐτοῦ ύπερ- 
εγένετο. Τελεςάς τε ἑπετέλει αὐτῷ ρεγάλαξ wt 
dvh πάν fto; xal τοὺς ἄλλους Έπειθεν, αὐτῷ «ε 
προσεύχεσθαι, καὶ ἐς τὸν τάφον αὐςοῦ φοιτώντας, 
δικοίους Υίνεσθαι" χαὶ νῶν ἀπό τε τὴς Ασίας, 
xai τῆς Λιθύης, καὶ ἀπὸ τς Εὐρώπης δη οὐχ 
δλίγοι, lévitc ἐς tb Ἀνῆμα τοῦ Μεχγμέτεώ, µέγα 
Wk σφὺτιν olsvtax ἐς εὐδχιμανίαν wütot; φέρειν 
τὸ τοιοῦτον. Πορεύὀνταὰ δ' of μὲν αὐτοὶ, οἱ δὲ ἀργο- 
pfou Κελοῦσι΄ τοῖς ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν βουλομένοις 
Εέναι. "Ἔοτι 0$. ὁδὺς χαλεπωτάτη Ἰέναι διὰ τὴν 
Φἄμμον, ἐπὶ χαβήλων δὲ τὴν τουφ]ν φερουρῶν, 


x «5 ἵδωρ. Αφθόνως Xo 009. ἔχουδι Χρῆσθκι αὐνῷ. 


τὸ παράπαν. Καὶ εὔκω 61 và ἐπιτήδεια ovoxson6á- 
ψενοι σφίσιν, Δναθαίνουσί xc kx) κἁς καµήνους, 
σηβείοις διαχρώμενοι ἐς viv πορείαν ταῖς τοῦ µά- 
"Cvhytoo ἁποδείξεθιν, ᾗ 8η ἀπὸ τῆς ἄρχχου ἀπιλεγό- 
Έενοι, ὅποι τῆς οἰκουμένης ἴεσθαι δεῖ αὐτούς. Τούαρ 
σεχµαιρόμΣνοι, τν ὁδὸν Διακορεύονταν. Ἐπειδὲν δὲ 
Ἀφίκωνται ἐς χώρας 'αὖθίς Ἴινας, ἓν oi; ἔεφαν 
ὅδωρ. ὀδρευσᾶ μεύοι &2, ἐντεῦθεν ἀπ.οῦδ:, καὶ ἂφι- 
Χνοῦνται Ἠμέραις νεσσαράχαντα τὴν φάμμον διαδάν- 
"€; b; vb (ua τοῦ Μεχμέτεω. Ἀέγχεται δὲ τὸ σῆμα 
ποῦτο ὑπὸ λίθων ολυκεμεσκάχων ᾿αατἀὐκευαδθῆναι, 
xai ἓν μέσῳ ποῦ ναοῦ τὺ σῆμα µετεωρ:ζόμενον 
ἁπειορεῖσθαι [31 ὅπερ Απίθονόν µοι δοχετ]. 'Αγέχει 
δὶ ἀπὸ «o0 χώρου τούτου, ἓν ᾧ τὸ σῆμά αὐτοῦ, tf 
τοὺς ὡσεὶ σταδίους ἑνεν ή κοντα. Καὶ ἑξιδντες ἐντεῦ- 
θεν, ἔενται ἐπὶ τὸν χῶρὸν τοῦτον. Too; τε vópov; 
αὐτοῦ, xai ck ᾽Αλχωρὰ ἑχτέθειται, τῇ τε ὀθανασίᾳ 
τιθέµενο. sf) duy], ἁγνωμοδύνης 9ὐδέν τοι πάνυ 
εἴονται μετεῖναι τῷ θεὶφ. Ταῦτα μὲν οὗ, τὴν τοῦ 
Mieypétto νοµοθεσίαν t; τοσοῦτον ἀναγεγράφθω 
$utv. ΤερΈρης 9 ὡς th9 χώραν ταύτην Ἀπὶσαμε- 
vos, Χαλ πόλεις Ev ἑνίας, 'ὑπεκομίνετο ἐπλ Σὰ- 


lota arenott Arabie, gentes ibi merantes suo hu- 
perio adjantit. Cum reghasset annis... defunctus 
est ih loco quodam cui women est Mecha. Milites 
regionisque lucole inagnifioe exsequias duxerunt, 
& graviter eum luxere. Quotanais in ejus honorem 
sacra faciunt Arabes, Meroa etenim quemdam eum 
9666 pntant, emademque αἱ virem sanctum 4 Deo 
erdinatum, w€ ipsis legesférret, quem in dandis 
legibus Λου (γης »& virum queuidam sequi- 
tst. vel in. priiis amantem. jedicarunt. Mortuo 
Meclinete, (omures discipulorum spectaMissimus, 
a filio ejus regui mwodersien accepit, Bbsuupto-. 
que exercit, contra Syrian profectus est : regio- 
senmquie plerimiemn partim vi, partim persuasiona 
[axleribusque m ditionem. acquisivit, Hic in 4di- 
tiorem venere Cilices, Phryges, Medi et tones. 
Ad $c suo imperio δικο vit quasdam superioris 
Ἁκία regiones. 1n reliriona 904 gentes Atix bar- 
bares confirmavit, et qnosdam discipulorum suo- 
Tum in alías: regiones dimisit, capicas cnsdem in 
$uatn religionem recipere:snadela, Sepulcrum quo« 
que pretiognm in honerem Mecvtimetia adornans, ibi 
amebat. Sacra quoque nragne quotannis ia lonc- 
reni Mvchmetis fieti procwravit, et persuasit aliis pla» 
rimis, ut Mechmetem adorareut. Eos queque justos 
(leri asseverubin, qui ipsius sepulcrum inviserent, 
Etiam liodie uon psuci ab Asia et Libya Europarme, 
Mechmetis sepulerem adeunt, potantes se liinc ma- 


Ὁ «imam colligere religionem et probiores fleri. Qu- 


és« ος ipsis istam peregrinationem: ingrediuusur : 
qnidam argentum auineraut lis qui pro ipsis peve- 
grinatienom suscipiant. Via autem quise ad. sepiul- 
erüm ducit, est asperrima ct difficilluna, Eundum 
nim est per arenam, mon-eitra camelorum alimeuta 
portantimn opem. Neccetiam aqua, qua. utamur, 
ad mentem prompta est suffidieus omnino. in 
πο igitur motum meoessaria qmwparemies, ca- 
πι los Coascehdumt, tentes signis qus viai eom- 
snonstrent, tap nerisdeinonspratienibus :Colligentes 
Μίνιν a6 septentíierali plaga, γαλ orbis parte 
emüdum eit, 09 vian wconjectautes pergunt, Ubi 
αιβθη! 3ccesgerint($7 loca ài quibus aquarum fae- 
Tit Sceturigines, 'auuentes inde abeunt: transita- 
«wue 97680, Pnüra qeadragiuta dios 'ad Mechmoais 
«orpus perweniuwt, -Sepeicmrih ejus. oompertum 
habeo eyetructunmn. esse-ex lapidibus presWosissimis, 
εί sublime penudore im medio 36mplo. lntervaliun 
auwtem'ejus duoi uisi. aepulcram conspicitur, usque 
94 hunc locum stadia ceoutimet circiter monaginta. 
lade egressi, ad eum locum contendunt. lbi siqui: 
dem leges οἱ Alcora :caplicantur. Antium queque 
immortalitatem astruusnt. Nec Namini jguoraptiam 
escribunt, fiec qnidem hactenus, quantum ad M - 
'chimetis religionem. attinet, adnotavimus. d'emiees 
amem ΟΗ φερίσισω popula siomibus affliisset, 


Νου] marginales. 


νο Numerus in omribus masuscr. deerit. 


*! : Desunt ielusa. 


131 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


132 


urbesque aliquot occupasset, Semarchandam se Α μαρχάνδης. Σχύθας 0b ὠρμημένους ἐπυνθάνετο ἀπὸ 


contulit, Scythas acceperat, profectos. a Tauai, in 
regionem suam impetum fecisse, pradasque egisse 
won modicas: qu&m quidem rem gravissime tulit. 
Hine recta iter instituit contra Chataidas, lis pe- 
stem minitans. [li antiquitus Massagetie exstilisse 
creduntur: et trajicientes Araxem, regionis par- 
tem fluminl adjacentem non modicam occuparuut : 
iu qua ct sedes suas fixerunt. Hos domare parabat 
Temires. Proinde comparans exercitum, qui com- 
plectebatur. octuaginta myriades hominum, bello 
eos aggrediebatur. Collatis tandem signis, praelio vi- 
cit Cliataidas. Dehinc arma coutra emporium regni- 
que eorum sedem ferens, paetionibus cam in deditio- 
uem accepit, Conductis quoque inde mercede plu- 
rimis et optimis militibus vietor discedebat. Etiain 
obsidibus acceptis , imperatoque tributo annuo, 
domum reversus est. Clhataia urbs est Hyrcani:e, 
versus Orientem, magna et opulenta : multitudine 
hominum, εἰ divitiarum copia, reliquaque feliei- 
tate superat reliquas, prater. Semarchandam et 
Memphim, Asiz urbes. Optimis legibus eam funda- 
vere jam olim Massagetse. Mercede itaque sibi pa- 
ravit Temires Persarum plurimos, ut qui essent 
gnari rerum Seytharum, quia plerumque cum.his 
conversarentur, nec amplius forent in vietus ratione 
delicatnli,. His munitus, animo agitabat vim belli 
vertere omnem inemporium eorum, quod Urdam 
nominant. Andiens autem, eain gentem omnium 


Taváibog τὴν τε χώραν αὑτοῦ ἑπιδραμεῖν, xal ληϊῖ- 
σασθαι οὑχ ὀλίγα' χαλεπῶς δὲ ἔφερεν. Ἐντεῦθεν 
δὲ αὖτ ἶχα [eto ὁμόσε ἐπὶ τοὺς Χαταῖδας. Λέγονται 


δὲ οὗτοι εἶναι Μασαγέτοι τὸ παλαιὸν, xa διαθάν - 


τες τὸν ᾿Αράξην, τῆς ἐπὶ τάδε τοῦ ποταμοῦ χώρα», 
ἐπὶ πολὺ διεξελθεῖν, καὶ ὑφ᾽ αὑτοῖς ποιησαµένους, 
ἑνοιχῆσαι. Τούτους παρεσχευάνετο ὡς ἑλών. Καὶ 
θτράτευµα ποιησάµενος ἐς ὀγδοήχοντα µυριάδας, 
ἑστρατεύετο ἑἐπ᾽ αὐταύ;. Καὶ συμθαλὼν, µάγῃ τε 
ἐχράτησε τοὺς Χαταΐῖδας, xal ἐπὶ τὴν ἀγορὰν αὖ- 
τῶν τούτων, xal ἐπὶ τὰ βασίλεια ἑλαύνων, ὁμολο- 
Υίᾷ τε παρεστήσατο. Καὶ μισθωσάμενος παμπόλ- 
λους αὐτῶν, τούς Υε χρατίσους τὰ ἐς πόλεµμον Ύενο- 
µένους, ᾧχετο ἄγων. Ὁμήρους δὲ λαδὼν, καὶ τῶν 
ἁρίστων τοὺς παῖδας, καὶ φόρον ταζάμενος τούτοις 
ἁπάγειν τοῦ ἐνιαντοῦ, ἀπήλαυνε. Τὰ δὲ Χαταῖα πόλις 
ἑστὶ πρὸς ἕω τῆς Ὑρχανίας, µεγάλη τε χαὶ εὐδα(- 
µων, πλήθει τε ἀνθρώπων, χαὶ ὅλόῳ, καὶ τῇ ἄλλῃ 
εὐδαιμονίᾳ προφέρουσα τῶν ἐν «fj. ἈΑσίᾳ πόλεων, 
πλην Zepapyávón; xol Μέμφιος * εὐνομουμένη δὲ 
τὸ παλαὼν ὑπὸ Μασαγετῶν. Tov μέντοι Πςρσῶν 
τοὺς πλείστους µισθωαάμενος τούτους, οἷα τῶν τε 
Σχυθῶν ἐμπείρους ὡς τὰ πολλὰ γενοµένους, xal τὰ 

ς τὴν δίαιταν οὐχέτι ἀθροὺς ὄντας, ἐν vip ἔχων 
ἐπὶ Σχύθας στρατεύεσθαι, ἐπὶ τὴν ἀγορὰν αὐτῶν 
«ἣν Οὐρδὰν καλουμένην. Καὶ πυνθανόµενος, ὡς εἴη 
τε τὸ γένος τοῦτο παλαιότατόν τε τῶν κατὰ τὴν οἱ- 
xeupévnv ἐθνῶν, xal οὐδένα ἔτι mph αὑτοῦ βασι- 


quas orbis habet, esse antiquissimam, πὸς ullum qui C λέων χειρώσασθαι tovto τὸ ἩὙένως, χαχὰ δὲ ὡς 


precesscrant regum domare cam quivisse, quam- 
vis magna damna dedissent Europ:e Asiaque suia 
incursionibus, et hinc plurimas corrasissent opes, 
eo inagis ad eaim expeditionem accendebatur. Pras- 
terea. animo versans, etiam Darium llystaspis fi- 
lium regem G8 electum, et arma isti genti infe- 
rentem, nihil effecisse: ipsi sibi hoc deeus exi- 
mium petere statuit. Ut istam vero rem ad opta- 
tum duceret finem, optimuim esse ratus, ut quam 
proxime ad ipsos accederet, in Cheriam urbem 
coloniam ducere decrevit, transferens eo — milites 
aliosque liomines plurimos ex Semarchanda, Huc, 
ui regis seulentiaim inlellexere, convenerunt et 
ali plurimi proceres regni. Cum autem ipse in 
eadew urbe versaretur, optimales Asizque milites 
optiini ad. ipsum quetidie confluebunt. Hino urbs 
illa brevi iucredibiiiter aucta est. Etiau bonis et 
saluberrimis legibus gubernabatur, superstite ad- 
buc Temire, In qua autem Asiz parte urba ea sita 
sit, an in Syriorum, an in Medorum regione, asse- 
qui nequeo. Sunt. quidam qui tradunt, Ninum an- 
tiquitus Cheriam exstitisse, et in Assyriorum re- 
gioue locatam esse, conjecturam facientes a Pagda- 
tina Babylone. Yemires ut urbem Cheriam babita- 
toribus replevit, et in ea regni sui sedem paravit, 
in animum induxit bellum inferre Zgypto, Scythis, 
et lorum Agors&, quam Urdam nuncupant. Con- 
scripto igitur exercitu maximo, et assuneaptis 
Chataidis, recta ad Tanaim. coutendit. Scythae, ut 


πλεῖστα ἑρ-ααάμενον ποιῆσαι τὴν τε Ασίαν xal 
Κὑρώπην, ἑἐπιδρομῇ τὰ πλείω ταμιευόµενον τῇ 
χώφα ταῦτα δὲ ἐπὶ νοῦν τιθέµενον, καὶ ὡς Δαρείῳ 
τῷ Υσιάσπεω βασιλεῖ Ὑενοµένῳ Περσῶν, καὶ 
ἐπιοτρατεύσαντι αὐτοὺς, οὐδὲν τι προὐχώρησεν, 
ὥρμητο αὐτὸς ἐπὶ τοῦτο τὸ χλέοί |ἱέναι. Ὥστε δὲ 
αὐτῷ ἔχεσθαί τε τοῦ ἔργονι ἐγγυτέρω τούτων γε- 
νοµένου, ἐς τὴν χώραν Χερίην πόλιν χατοικίσας, 
ἀπό τε τῆς Σεµαρχάνδης καὶ στρατιωτῶν xal τῶν 
ἀρίστων αὐτῷ στε)λομένων ἐς τὴν ἀποιχίαν, ᾧ «σε 
πόλιν Χερίην οὕτω χαλουμένην, μεγάλην τε καὶ 
εὐδαίμονα ἅτε τοῦ βασιλέως ἐν αὐτῇ διατρίδοντος, 
καὶ τῶν ἀρίστων αὐτοῦ, τῶν τε τῆς Ασίας στρα- 
τῶν bL; αὐτὴν auvióvtuv, µεγάλη τε ἐν βραχεῖ ἐγέ- 


D vico ἡ Χερίη, καὶ εὐνομίήθη μέντοι xal ὕστερον, 


οὐχ Ίχιστα δὲ βασιλέως Τεμήρεω περιόντος. Οποι 
μὲν οὖν τῆς ᾽Αοίας ᾧχισται ἡ πόλις αὕτη, xal εἴτε 
ἐν τῇ ᾿Ασσυρίᾳ χώρχι εἴτε xaX ἓν τῇ Μήδων, οὐκ 
ἔχω τεχµήραθαι. Λέγουσι μὰν τινες Nlvoy την 
Χερίην γενεσθα. τὸ παλαιὸν, καὶ ἐς τὴν ᾽Ασσυρίων 
χώραν τετάχθαι' τεκµαιρόµενοι τοῦτο ἀπὸ c5; 
Πα ιδατίντς Βαδνλώνος. Οἰχίσας δὲ Χερίην πόλιν, 
xai τὰ ῥασίλεια ἐν αὐτῇ ποιησάµενος, ἐπενόε.ι ἐπ) 
Αἴγυπτόν τε xal ἐπὶ Σχύθας στρατεύεσθαι, καὶ st,» 
τούτων ἀγορὰν Οὐρδὰν χαλουµένην, xal στρατὺν 
µέγαν σνναγείρας, xal τοὺς Χαταῖδας συµπαρα: 
λαθὼν, Ίλαυνεν εὐθὺ Tavátbo;, Ἐνταῦθα κυθόµενοι 
Σχύθαι Τεμήρην βασιλέα ἐπὶ σφᾶς ἑἐπιόντα μεγὰλῃ 
παρασχευῇ, την τε εἶσιδυν ἕπεμπον στρατευµαω 


e 
105 


LAONICI 6ΒΑΙΟΟΟΟΝΡΙΙΕ 


119. 


wagis Grxcos sequuntur : nec periude ipsis cum A ται τὰ ἐς θρησχείαν τε xa δίαιταν σφίσιιραὶ 40:0: 


poutilce Romano convenit. Ilabenj Graecum epi- 
scopum, cui in religionis ritibus auscultant, JVicen- 
di tationem moresque Grecorum  iwitantur. Su- 
pelleciilis apparatu reprasseutant Seytlias. Sarma- 
te, qui loca versus Eusinum pontum ab Leucopo- 
licbná urbe teneut, plerumque. non cegibus, verum 
ducilius vtuntur, Moscovierum, Kionensium, Tofa- 
riensium et Chorobiorum urbes a tyrannis reguu- 
tar, tributuinque solvere coguntar. Nigrie, sic ap- 
pellat, Sarmatiae. Ea autem Sarmatia, qua ub 
Sepientrione colitur, alba Sarmaiia pppellatur. 
Versus Oceapum urbs est Ucratis (64) nomine : lianc 
eptimares aduiini-trant, divitiasque pluriuas sup- 
peditat. Opibus facile vincit ones tum aigra tum 
alie Sarmatse urbes. fia regio extenditur usque 
ad Oceanum, Euphraste sive luflagte nuncupata. 
Huc appellunt a Uacia et Germania naves, merces 
Gallicas et Auglicas iu eam regionem advehentes. 
Ab Tanai usque ad Oceanum Britannicum fuerit 
iter, ubi longissimum, 74) per eain. regioncin, quar 
nabitatur secundum lougitudiuem, dierum triginta 
quinque. Latitudo supra Tauaiu amplectitur regio- 
uen ai aximam a Sarmaltia usquc ad Assyrios, quam 
Scytliae colunt. Est quidein, ul mihi videtur, ea re- 
gie qua ultra Tanaim habitatur, longe lateque 
amplissima. Permnii versus Doreau supra Sarma- 
tas morantur, Sarmatis finitimi suat ejus lingue 
eominercio uieutes, Permios ferüut gentem esse 
amliquissinan : venationibusque vivunt, et plu- 
rünam vitae partem co in studio consumuult, et ... 
Sarmalia versus Oceanum exeurrens, ad regionew 
l'russiam dicun se extendit. Finitiina est Nazaracig 
qui ibi sunt candido uinictu gaudentibus, et eorum 
monasterio quod in ea regione situm est. sti bo- 
miues Germani esse creduntur, quia eorum victui 
moresque, necnon et. linguam sectaatur. Incolunt 
urbes pulcherrimas οἱ legibus opiiunis ánstructas. 
Est his monasterium (65), quemadinodum lberis sive 
Hispanis (66) οι Rlodiis quod Nazarzi inhabitant. 
Nau tria ista monasteria Jesu religionem amplecti 
iu primis per totum orbem, el contra Darbaros oidi- 
eiata esse, omuibus manifestum esse reor. Monaste- 
rium namque quod [beria habej, arbitror Afris ea 


τοῖς αὑτοὶς Ελλήνων διαχρώμενοι, σχευῇ τῇ Σχυθῶν 
παραπλησίᾳ προσχρῶνται. Τὰ μέντοι πρὸς Εὔνεινον 
Πόντον Σαρµάτων γένη, ἀπὸ Λευχοπολίχνης καλου- 
µένης, ἡγεμονίαι τε διαιαγχάνουσι τὰ πολλὰ, τό τε 
Μοσχόδ:ὀν τε, χαὶ Νίεδος, καὶ τὸ Φάρι, xai Χωρό- 
6ιον, πόλεις ὑπὸ τυράννους εὐθννόμεναι, ἐς την µέ- 
λαιναν οὕτω ὑπὸ σφῶν αὑτῶν καλουµένην Σχρματίαν 
τελοῦσι. Τὰ δὲ mob; Ὠκεανὸν ὑπὸ τὴν ἄρχτον ᾧχη- 
μένα γένη λεὐχὴν Σαρµατίαν χαλοῦσι. Πρὸς μέντοι 
Ὠχεανὸν πόλις Οὐγκράτης χαλονµένη, ἐς ἀρ'στ,- 
κρατίαν τετραµµένη, ὅκδων τε παρέχεται, xol αὐτῆν 
εὐδαιμονίᾳ ὑπερφέρουσαν τῶν ἄλλων τῆς Σᾳρµα-ίας 
πόλεων, τῆς τε λευχῆς, xal µελαίνης 00:009. χᾶ» 
λουμένης. Καὶ διἠχει ἐπ Ὠκεανὸν αὗτη ἡ χώβρᾶν 


B Ἱνφλάστη καλουµένη, Ἔνθα δὴ ὁρμίκονται xa: ἀπὸ 


Δαχίας vie; xaX Γερμανίας, φορτία φέρουσαι Βρε- 
εαννικά τε ἅμα xa Κελτικὰ ἐς τήνδε τὸν χώρχν. 
Ἀπὸ μὲν οὖν Τανάϊῖδος ἐς Ὠκεανὸν τὸν Βρετανν; κὸν, 
xa: ἐπὶ τὴν Κελτῶν χώραν, sí ἂν ὁδὸς τὸ µακρό- 
τατον ἡμερῶν πἑντε xal τριάκοντα tb οἰχούμενον 
ἐπὶ μῆκος. "Exi πλάτος δὲ τὸ μὲν ὑπὲρ τὸν Τάναϊν, 
χώραν εἶναι μαγίστην, ἀπὸ Σαρµατίας, bare. ἐπὶ 
τὴν ᾽Ασσνρίων χώραν Σχύθαι νέμονται τήνδε. Ἔστι 
μὲν οὖν, ὡς ἔμοιγε χαταφαίνεται, σὰ ὑπὲρ τὸν 
Τάναϊῖν χώρα μεγίστη δὴ τῶν τῇ Εὐρώπη xav ἅμγω, 
μηχός τε 6$, xoi πλάτος, ἐπιμίχιστον διἠχουσᾶ. 
Πέρµιοι δὲ οἰκοῦσι τὸ πρὸς βοῤῥᾶν ὑπὲρ τοὺ; Σαρ- 
µάτας. "Όμοροι δέ εἰσι Σαρματῶν, καὶ φωνὴν τὸν 
αὐτὴν ζενται ol Σαρμάται τεῖς Περμίοις. Λέγεται 62 
περὶ Περμίων τάζε’ ὡς ἔατι γένος ἀπὸ ἄγρας τὸ 
πλέον τοῦ βίου σφίσι ποιουµενον *. Καὶ ἡ μέντοι 
πρὸς Ὠκεανὸν  διῄχουαα Σαρµατία tm Προ»αίαν 
χαλουµέντν χώραν 6 fxct, καὶ ἐπὶ τοὺς ταύτην Ίεν- 
χυφόρους Ἰαζηραίους, καὶ ἱερὸν τὸ ἐς τῇδε τῇ 
χώρφ **. Δοχοῦσι δὲ γένος τοῦτο εἶναι Γερμανοὶ, xol 
φωνῇ τῇ αὐτῶν ἑχείνων προσχρώµενοι, xal διαίτῃ. 
Οἰχοῦσι Cb πόλεις περιχαλλεῖς xai εὐνομουμένας ἐς 
«b χράτιστον. Ἔστι δὲ τούτρις ἑερὸν ᾖδε, xai τὸ ἐν 
Ἱδτυρίᾳ ἱερὸν νοµίσεται, χαὶ ἐν τῇ Ῥόδῳ ἐνοιχοῦν 
Ναζηραίων γένος. Taüca γὰρ δὴ τὰ τρία ἱερὰ ἀνὰ 
τὴν οἰκουμένην ἐς τὴν τοῦ Ἰησοῦ θρησχείαν ἐπὶ 
τοὺς βαρθάρους ᾠχημένα δὴ xaxagavr ἐστι" τό τε 
ἐν Ἱδηρία πρὸς τοὺς ταύτῃ τῶν Λ.θύων διαθάντας * 


4i ajicientibus oppositum esse. Idem Pruthenum mo- p ya: Προυσίων πρός τε τοὺς Σαμώτας, xai Σκνυθὼν 


uasierium oppouitur Samogetis, necnon Scythis 
pastoribus, qui et Tartari, ibi in propinquo jaw ab 
antiquo sedes habentibus, Rhodios coustat ibi mo- 
cari, ut. resistant ZEgyptiis οι Pakzstinis, propter 
Jesu sepulcrum : etiam ut obsistant Asiz Barbaris 
Ειουί etatem. agunt, Prussios attingunt Samoge- 
κα, genus robusta, victus ratione el lingua nulli 
linitimarum similis. Deos venerantur. Apollinem 
£t Di:uam. Victus.rationem sequuntur, quam Gra- 


τοὺς Νομάδας, αὐτοῦ ταύτῃ ἀγχοῦ τὸ παλαιὸν ᾧχη- 
µένους. Καὶ Ῥοδίους δὲ πρὺς τοὺς ἐν τῇ Aiyorto 
τε χαὶ Ιαλαιστίνῃ διὰ τὸν τοῦ Ἰησοῦ τάφον, xa: 
πρὸς τοὺς Ev τῇ Ασίᾳ βαρδάρους. Προυσίων δὲ 
ἔχυνται Σαμῶτα:, γένος ἄλχιμόν τε καὶ οὐδενὶ τῶν 
περιοίχων ἐμοδίαιτον, οὐδὲ ὁμόγλωσσον. Νομίνει δὲ 
τοῦτο τὸ γένος θεοὺς ᾽Απόλλω τε xal ᾿Αρτεμιν. 
Διαίτῃ δὲ χρῶνται τῇ πάλαι Ἑλληνικὴ καὶ f063:* 
σχευῇ δὲ τῇ Προυσίων παραπλησίᾳ. Τούτων δὲ ἔχον- 


Noiula marginales. 


(63) Έονιο Norigradum vel C vigradium. 
(v9) Teutonicoruin vro. 


(06) Calawavensos intelligit. 


5 [fic lacuta est iu Gr. 9 ἐς τήνδε τὶν χώραν. In al. ut ín cont. l5 


431 


DE REBUS TURCICIS LIB. 111. 


* 


133 


ται Ὠρέμο:, τῇ v: Σαμωτῶν δόξῃ τιθέαενοι, καὶ τῇ Aei vetusti teuueie ; e0sdem et moribus represen- 


κὼν Γερμανῶν οἱ ἐν τῇ χώρᾳ ταύτῃ ἑνοικοῦντες, 
σχευῆ τῇ τῶν Παιόνων παραπλησίᾳ ἐσκευασμένοι. 
Ἔνεαστι δὲ αὐτοῖς µιτρύπολις, πόλις εὐδαίμων τε 
xal πολυάνθρωπος Ηράγα, οτωσὶ x3)evpivrn. Καὶ 
ατολ)οὶ τῆς πόλεως ταύτηςν 09 πολὺς χρύνος, iTi 
ἓ παύσαντο τῷ πυρὶ xai τῷ ἡλίῳ Ορησχεύειν. Μόνον 
δὲ ἔθνος τοῦτο τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἑχτὸς Υξνόμενον 
ταὶ; ἐἑγνωσμέναις ἡμῖν ἐν τῷ παρόντι θρησχείαις, 
τῆς τε τοῦ Ἰπσοῦ φημι, xai τῆς τοῦ Μεχμέτεω, καὶ 
λ]ωσέως. Ταύτας Υάρ τοι σχεδόν τι ἴσμεν διαχατέ- 
χειν τήν τε ἀγνωμοσύνην ὡς τὰ πολλὰ ἡμῖν oixov- 
µένην. στι μέντοι fj πυνθάνοµαι, xol τὰ ὑπὲρ τὴν 
Κασπίαν θάλασσαν, καὶ τοὺς Λὶασαγέτας ἔθνο; Ἱ.- 
διχὸν, ἐς ταύτῳν τετραμµένον την Ὀρησχείαν τοῦ 
ΑἈπόλλωνο,. Νομίζει δὲ ἐχεῖνο τὸ γένος χαὶ θεοὺς 
ἔτι ἄλλους, Δία τε xai Ἡραν, ὡς προϊόντι πρόσω 
τοῦ λόγου δηλωθήσεται. Καὶ περὶ μὲν τούτων ταύ- 
τῷ ἐτὶ τοσοῦτον εἰρήσθω. Πολάνόι δὲ ἔχουται Σ1ρ- 
µάτων, καὶ τῇ φωνῇ τούτων νοµίζωνσι, xat Ίθεσι 
δὲ xil διαίτη «f. Ῥωμαίων παραπλησἰᾳ. Πολάνων 
δὲ ἔχονται Λιτουάνοι, ἐπὶ Εὔξεινον πόντο», xal ἐπὶ 
Σαρματίαν χαθἠχόντες. Καὶ οὗτοι μὲν dj µέλαινα 
Πογδανία, ἡ ἓν τῇ Λευχοπολίχνῃ καλουµένῃ τὰ βα- 
αἶλεια ἔχουσα, ἀπὸ Δακῶν τῶν παρὰ τὸν Ἴστρον, 
ἐπὶ Αιτουάνων χαὶ Σαρμάτας διήκει. Γένος δὲ ἐστι 
τοῦτο δόχιµον, fj ἄν τις τεχµαίροιτο, τήν τε φωνὴν 
τὴν αὐτὴν ἱέμενον, καὶ ἀπὸ παλαιοῦ διεσχισμένον 
διχῆ τὸ γένας, ἐς τυραννίδας xat ἡγεμονίας δύο χατ- 
ἑστη. Λιτουάνους δὲ οὔτε Σαρμάταις εἰσὶν ἡμόγλωτ- 


τοι, οὔτε Παίοσιν, οὔτε μὴν Γερμανοῖς, οὗ μὴν οὐδὲ 6 


Δαξίν. Ἰδίᾳ δὲ τὸ παχράπαν νοµίζουσι φωνῃ. "Εστι 
δὲ αὐτοῖς βασίλεια πόλις µεγάλη τε xal πολυάνθρω- 
vo; xai εὐδαίμων. Καὶ δοκεῖ τοῦτο τὸ γένος εἶναί 
τε µέγα τῶν ἀμφὶ τήνδε. τὴν χώραν ἐθνῶν xal àv- 
δρειότατον * xal πρός τε τοὺς Προυτίους, καὶ Γερ- 
μανοὺς, xal Πολάνους διαπολεμοῦν, περί τε ὄρων 
τῶν ἐς τὴν χώραν. Ἔστι δὲ xal τοῦτο τὸ γένος 
πρ)ς τὰ τῶν Ῥωμαίων ἔθη καὶ δίαιταν τετραμμέ- 
voy. Xxcufj δὲ τῇ Σαρμάτων παραπλησίᾳ χρωµένους, 
καὶ τῇ µελαίνῃ Πογδανίφ ὅμορος τὰ πολλὰ 0202, 
πρὸς τούτους ἀγωνίζεται,. Σαμµάται δὲ φωνῇ ὅτα- 
χρῶνται παραπλησίᾳ τῇ Ἰλλυριῶν, τῶν ἐς τὸν "lóvtov 
παροικούντων ἐς τοὺς Ενετούς. ᾿Οπότεροι μὲν τού- 
zu παλαιότεροι, χαὶ τὴν ἑτέρων ὁπότεροι τούτων 
χώραν ἐπινέμονται, J| Ἰλλυριοὶ, ἐπέχεινα τῆς Εὐ- 
perm δ-αθάντες, ἁολανίαν τε xai Σαρµατίαν ᾧχη- 
σαν, fj Σαρµάται δη ἐπὶ τάδε τοῦ Ἴστρου Ὑενόμενοι, 
τὴν τε Μυσίαν, xai Ἰριθαλλῶν χώραν, xat oi xal 
Ἰλλυριῶν, τῶν πρὸς τὸν ᾿Ἰόνιον ἄχρι δὴ Ἐνετῶν 
ὤχησαν, οὔτε ἄλλου τινὸς ἐἑπυθόμην τῶν παλα.οτέρων 
διεξιόντος, οὔτ' ἂν ἔχοιμι, πάντη ὡς ἀληθή διαση- 
μήνασθαι. Ἐπάνειμι δὲ ἐπὶ Σκύθας τοὺς ἸΝομάδα;, 
6 6h γένος µέγιστόν τε xal ἰσχυρὸν καὶ Ὑενναιότα- 


αι. Supellectilis apparatu imitantur. Prussios. 
Jis contines sunt Doemi, sequentes. superstitionem 
Samogetarum, necnon. Germanorum, qui ibi co- 
lunt, Supellecii is apparatu nibil differun: a. Pan- 
nonis. Metropolim ca. geus. habet. opulentam. et 
populosam, quam Prazam appellant. Nec multum 
teinporis intercessit, ex quo ea urbs ce-savit cole- 
re ignem et solem. Sola hiec gens earum qua inira 
exiraque. Europam sunt, quas novimws, adha- 
rescit Jesu, Mosis Mechinetisque religioni, Nam 
omnes lias religionest67), quamvis nes in ignorantia 
tenebris plerumque «ergemur, gentem iístau) tenere 
compertum est. Est quidein, quemadmodum audio, 
wltra Caspium mareet Massagetas, geus qusedam In- 
dica, 3 1 dedita ApoHinis cultui. Colitet alios deos 


D geus cadem, videlicet Jovem et Junonem, ut iufra 


' [usius diectur. H«c quidem hactenus. Poloni cou- 


termini sunt Sarmatis, quorum et linguam in usu 
habent, Victus ratione moribusque milil discrepant 
ab Romanis. Polonis annezi sunt Lituani, qui et 
ipsi usque ad Euxinum pontam Saruatiauque pere 
tingunt. Et quidem Pogdania (68) nigra, quas regvi 
sedein habet Leucopolichnam (69), a Daeis Istruta 
iucolentibus, ad Lituanos et Sarinatas. $c projicit. 
Genteim autem ietam satis esse probatam, vel hine 
quis coajicist, quod linguam suam retinuere. Jain 
olim ea gens, in duas partes divisa, partim quidem 
a principibms, parti vero à ducibus regitur. Li- 
tuanis, quantum ad linguaw attinet, nibil convenit 
cum Sarmatis, cum Paunonis, cum Germanis, nec 
etiam cum Dacis. Nam quasi peculiarem lingue 
usum tenent, Urbs quam regni sedem  constituc- 
runt, magoa et opulenta populoseque est. Appa- 
ret facile, istam geutein. esse. inaximam omnium 
qua in hac regione versantur. Fortitudine nulli 
postponenda creditur, strenue pralians adversus 
Prussius, Germanos et Polouos, gentes finitluas, 
ut suos tutetur fines. Sequitur mores et victus ra- 
tionem Romanorum : supelléctilis apparatu niliil 
a Sarmatis differunt. Cum autem fere undique ni- 
gram Pogdaniam attiwganut, plerumque adversus 
ejus regionis incolas pugnas ciere solent. Sarma- 
tarum lingua similis est lHlvriorum, Jonium ad Ve- 
netos usque accolentiuim. Utri autem horum vetu- 


p statis przrogativa gaudeant, et utri. alterorum re- 


gionem teneant, an videlicet Illyrii in istam Europe 
partem recedentes, Poloniam et Sarmatiam incolue- 
rint, aut an SarinaUe, ad hzc Istri loca. adeuntes, 
Mysiam eb Tribaliorum lilyriorumque regionem, 
qua versus Jonium patet usque ad  Venctos, inha- 
bitarint, neque quemquam audivi veterum comme- 
morantem, nec ipse possum ea quam verissime ex- 
plicare. Redeo nune ad Seythas Noimades : qua 
gens. numero, fortitudine, necnon generositate, οἱ 


Notule marginales. 


(67) Jesu religionem pro Pontificis ritibus ponit : 


Mosis vero, quod ulii Judzei apud eos. habitant ; 


quod autem lLiereseos insimulantur propter Hus- 
CATROL, GR. CLIX. 


sitas, Machumetis etiam religioni deditos inquit. 
(68) Podolia. 
(69) Leop»lim. 


139 


'Y.A0NICI CHALCOCONDYL E 


140 


comparationem facere libuerit, facile omnibus per A τόν ἐστιν οἷον οὐδενὶ τῶν χατὰ τὴν οἰκουμένην 


orbem gentibus superior est : nisi quod. per Asiam 
el Europam Jispersa, el nunc in alia regione a re- 
guo remota habitet, ut qu» incursionibus facien- 
dis invigilet, et in. ea regione morari, que forte 
arriserit, in animum inducat. Si ea gens concordiam 
inter se celebraret, unanique regionem. regemque 
amplectereutur, non. arbitror aliquam geutem {η 
toto orbe adeo (erocem esse viribus, quae Seytlis 
bellum iudicere auderet. 79 Nune autem cuin tuin- 
dique pet Asiam οἱ Europam, necnon per Thraciam 
usque ad Bosphorum dissipati babitent, quam lon- 
gissime a sua regia subimoti cernuntur. Qui regio- 
uem, quie $e ad Dosplhorum pandil, tenent, finitimis 
Tzarcasis, et Mincreliis, Sarmatisque multa nego- 
tia facessunt praedis agendis. Abducentes igiturinde 
wsncipia plurima, pergunt ad Bosphorum, et ad ur- 
bem Caream (70). Postea agentes mancipia ad Maeo- 
tim paludeu, 99 parvo zere vendunt Venetorum et 
Januensium mercatoribus. Hunc vitae. odum te- 
neul. At Scythe, qui morantur in Agora, plau- 
stris el jumentis vehuntur. Lacte plerumque, 
eiiam equina, carne viclitant, Nec frumenti, nee 
hordei usus apud Los quod sciam, fírequenta- 
tur : verum uturtur psnieo et ficis. Chlsnis 
sive lineis vestibus vestiuntur. Quautum ad mar- 
garitas lapidegque pretiosos pertinel, felicissimi 
et ditissimi oensentur. Sagittse eorum meenon gla- 
dii barbariem redolent, Scuta habeat qualia ge- 
stant Daci. Pileis autem plerumque utuntur, ne- 
que... qua aUingunt Sarmaliam : neque  vesti- 
tus ipsis est ex filis contextus, verum ovium vel- 
lera induunt. Agora Scytharum magnique eorum 
regis, patel itinere quindecim dierum. Haque re- 
gione fruuntur, qua ipsis commodissimum visum 
fuerit. Quidam numero pauci, dispersi ab utroque 
latere unum habeutes ducem, Agoramque faciunt 
longissimam, et regionem depascunt, jumentis lar- 
ga prebentes pabula. Reliqui in eum ordinem 
rediguntur, q«i penes ipsos optimus esse creditur. 
Nam regem solum, regnique proceres circulo cir- 
cumdant : uunimentaque facientes, :regram sedem 
regi praebent ex. ligneis compagibus preparatam. 
Deinde partientes Agoram hanc universam in quas- 


dam partes, singulis magistratus seu duces. preefi- p 


ciunt : el quando imperaverit rex, confestim 0.118 
advolaut imperata facturi. Ea igiturtempestate cum 
Temires ductaret Asig exercitum, Scythzeque intel- 
ligerent eum adversum se hostiliter proücisci: rex 
universa Agora in exercitum allecta, imponens one- 
ra plaustris, propriis viribusbostiobviam procedebot. 
Exercitus partem prauisit ad preoccupandas angu- 
$tias montium, qua traducturus exercitum Temires 
erat. llos jussitfortiter resistere hostibus eos aditu 


ἐθνῶν παραβάλλειν, ἂν μὴ πηλλαχῆ ἀνὰ τὴν οἴχου- 
µένην, κατά τε ᾿Ασίαν xa* βὑρώπην ἑσκεδασμένων», 
ἄλλη τε τῆς αὐτῶν βασιλείας ᾠκίσθη, ὡς τῇ ἐπιδρο- 
μῇ τὰ πολλὰ 'χρησάµενον, 7| δὴ χώρᾳ Ἱρέσκετο 
ταύτῃ τὸ ἐναπολειφθὲν ὤχισεν. El μὲν οὖν εὐφρό- 
νει χατὰ τάδε, τὴν αὐτὴν ἑνοικοῦ» χώραν, καὶ ἐφ' 
ἑνὶ γένοιτο βασιλεῖ, οὐδένες οἱ τῶν ἐν τῇ οἰχουμένῃ 
ἑνίσταντο ἂν, ὥστε ud συνομολογεῖν αὐτῷ * νῦν 6k 
ἁπανταχὴ τῖς Ασίας ἐπινεμόμενον, καὶ ἓν τῇ Eo- 
ρώπῃ, ἐπὶ τῇ θράκῃ τε xat ἐπὶ τὸν Βόσπορον kvoi- 
κοῦν, ἀπφχισται τῆς σφῶν αὐτῶν βασιλείας τῆς ἓς 
τὸ Οὐρδάν. Οἱ μὲν οὖν ἐς τὸν Ἡόσπορον τὴν ταύτη 
χώραν ἐπινεμόμενοι, χαὶ τὴν ὅμορον λεηλατοῦντες, 
τὴ» τε Τζαρχάσων, xal Μιγχρελίων, καὶ Σαρµάτων, 
καὶ ἀνδράποδα ὡς πλεῖστα ἀγόμενοι, ἐπὶ τὸν Βόσπο- 
po» ἐπὶ Καρίαν πόλιν, χαὶ b; τὴν Μαιώτιδα χαλου- 
pévqv λίμνην ἀπάγοντες ὀλίγου τε αὐτὰ ἆ ποδόµενοι 
τοῖς τε Ἐνετῶν, xal Ἰανύων ἑμπόροις, οὕτω δὴ 
βιοτεύουσι * Σχύθαι δὲ οἱ àv τῇ ᾿Αγορᾷ, ἐπὶ ἃμα- 
Qv τε xal ὑποςυγίων τὸν βίον ποιούµενοι, γάλαχτι 
τὰ πολλὰ, ἵππων τε xal τὰ χρέα διαχρώμενοι, οὔτε 
σίτῳ οὔτε χριθῇ καταφανεῖς εἰσι διαχρώµενοι * µε- 
λίνῃ δὲ τὸ π)έον, καὶ συχάλῃ, λινάς τε torta; φο- 
ροῦντες, Ec τὸν τῶν λίθων ὅλδον εὐδαιμονέστατοι 
xai πλουσιώτατοι νοµίζονται. Τόξοις δὲ χρῶνται 
νοσύμπαν εἰπεῖν καὶ ξίφεσε βαρδαρικοῖς, xat θυρε- 
ole, τοῖς τῶν Δακῶν παραπλησίοις. [ῆλοις δὲ τατολ- 
λὰ χρώµενοι, οὔτε *9 ᾗ περὶ Σαρματίαν: οἰκοῦντες, 
οὔτε ἱματίοις ἀπὸ ἐρίων, ὅτι μὴ λινοῖς νοµίζουσι. 
Διήχει δὲ ἡ ᾿Αγορὰ τούτων τῶν Σκυθῶν, xai τοῦ 
μεγάλου βασιλέως, ἐπὶ ὁδὸν πεντεκαίδεχα ἡμερῶν, 
ὥστε ἐπινέμεσθαι τὴν χώραν ἐς τὸ ἐπιτηδειότατον 
αφίσι καταστάντες, xal κατ ὀλίγους διεσχεδασµέ.- 
vot, ἀφ᾽ ἑκατέρου πλαγίου καθιστάµενοι bg ἑνός : 
τὴν τε Αγορὰν ποιοῦνται ἐπὶ µήχιστον, xal διανέ- 
povtat τὴν χώραν τοῖς ὑποζυγίοις ἄφθονον παρεχό- 
psvot, xat αὐτοί τε ἐς τάξιν τὴν ἀρίστην ὑπὸ σφῶν 
νοµιζοµένην, καθιστάµενοι. Κατ' αὐτὸν δὲ µόνον 
τὸν βασιλέα καὶ τοὺς ταύτῃ ἀρίστους ἐπὶ χύχλους 
χαταστάντες, χαὶ περιόδους ποιούµενοι, βασ[λειά 
τε παρέχουσι τῷ βασωὺαῖ, ἀπὸ ξύλων χατεσχενα- 
σµένα. Ἐπιδιελόμενοι δὲ εἰς μοίρας ταύτην σὐμ- 
πασαν τὴν ᾽Αγηρὰν, ἄρχοντάς τε ἐφιστᾶτι τούτων. 
hai ἐπειδὰν παραγγέλλῃ βασιλεὶς, χωροῦσιν ἐφ᾽ 5 
τι ἂν γένηται χρεία. Τότε μὲν οὖν ὡς ἑστρατεύετη 
Ἱεμήρης, Σλαύνων τὸν τῆς Ασίας στρατὸν, xa! 
ἐπύθοντο ἐπὶ σφᾶς στρατευόµενον, βασιλεὺς μέντοι 
τήν τε ᾿Αγορὰν σὐμπαδαν ἐς στρατὸν ποιησάµενος, 
ἑστρατοπεδεύετο ἐπὶ πολλοὺς τὸ βάρος ποιησάµενο". 
Καὶ αὐτὺς μὲν ταύτῃ ταξάµενος, ἵετο ὁμύσε ἐπὶ 
τοὺς πολεµίους * μοῖραν δὲ πρλέπειιψε τὴν máooboy 
καταληφψαµένους, fj ἔμελλε διαπορεύεσθαι Τεμήρης 
ὁ βασιλεὺς καὶ διαχωλῦσαι ἐχέλευεν ὅποι δύναιτο ὡς 


Notule marginales. 


(70) Capham. 


*5 [Jic lacuna est. 


1A 


DE REBUS TURCICIS Lib. ΠΠ. 


113 


κράτιατα μαχόμενος τῷ Τεμήρρ. Οὗτος μὲν δὴ πα- A prohibentes. Quidicto audientes fuere. Temires-acce- 


ῥραλαθὼν τὴν μεθ) ἑαυτοῦ μοῖραν * Τεμήρης δὲ ὡς 
ἐπῄει τὸν στρατὸν, εὐθὺ Τανάϊῖδο; ἑπορεύετο, ἐν δε- 
ξιᾷ ἔχων τὸν Καύχασον. Ἐπεὶ δὲ εἰσέδαλεν ἐς ον 
Σκυθιχὴν, εὗρε τοὺς Σκύδας ἑστρατοπε]ευμένους. 
Καὶ ὡς ἵσθοντο ἐπιόν-α, παρετάσσοντο ὡς ἐς μά- 
χην ΄ καὶ αὐτὸς τε ἀντικπαρετάτδειο. Καὶ µάχην 
μέν τινα ἑποιήσαντο dv τῇ παρόδῳ, καὶ οὐδὲν πλέον 
ἔσχε Τεμήρης ἐν τῇ μόχῃ ταύτῃ. 

Μετὰ δὲ ὡς ἑἐπηνλίσατο, τῇ ὑστεραίᾳ αὖθις 
Ἱπαρετάσσετο, xal ἐμαχέσαντὸ καὶ ἐξεκρούσαντο 
αὐτὸν , ὥστε μηδ ὁπωσοῦν ἐξεῖναι αὐτὸν παριο 
έναι εἶἴσω, xal ἑαθάλλειν ἐς τὴν χώραν. Καὶ αὐτοῦ 
τε διέφθειρε τοῦ στρατεύματος αὐτοῦ οὖκ ὀλίγους 
ὑπὸ tüv Σχυθῶν. Μετὰ δὲ, ὡς οὐχ οἷός τε ἐγένετο 
εἴσω παρελθεῖν διαχωλυόµενος, ἀπήγαχε τὸν στρα- 
τὸν, καὶ ἀνεχώρει ἐπ οἴχον, ToU δὲ ἐπιγινοιένου 
θέρους, στρατιὰν ὧς µεγίστήν σνλλέξας, xoi ἐπὶ 


Αἴγνπτον ἓν vip ἔχων στοχτεύεσθαι. Μετὰ δὲ σν-. 


στρέψφας, fiauvsv αὖθις ἐπὶ Σχύθας, σταθμοὺς ἑλαύ- 
νων ὡς µεγίστους, Καὶ ἔφθητε δὴ ἐσθαλὼν ic ctv 
Σχυθικὴν, καὶ συνέµιξε µοίρᾳ τινὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν 
ἔφοδον ἐπειχομένους, καὶ σνμθαλὼν ἑτρέφατο. Οὃ 
Ψέντοι γε ἀπεχένετο, Ó τι χαὶ ἄξιον λέγου, ἓν ταύτῃ 
τῇ συμβολῇ. Οἱ γὰρ δὴ Σκύθαι µέγιστον δᾗ τοῦτο 
ἔχουσιν ἀγαθὸν, tv τῇ τροπῇ συστρεφόµένοι, αὖθις 
ἐλαύνουσιν ἐπὶ τοὺς πολεμίους, οὐδὲν τι κατὰ τὴν 
τροπὴν χαλεκὺν ὑφιστάμενοι. Μετὰ δὲ ὡς ἐπὶ τν 
ῥασιλέα Σχυθῶν Ἰλασε, παρετάξατό τε εἰς µάχην, 


καὶ οἱ Σχύθαι νυκτὺς ἀπεχώρουν ὡσεὶ σταδίους εἴ-ρ 


χησι καὶ ἑχατόν. Ως δὲ ἐπῄει Τεμέρης διημερεύων 
ἐπήλαυνε νυχτὸς, αὖθις ἀπεχώρουν ot Σχύθαι. Ὢσς- 
τε δᾗ ταῦτα κοιούµενος, ἔχαμνε τῷ Τεμήρῃ ὁ στρᾳ. 
τὸς, xal πρ εχαλεῖτο ἐς µάχην τῶν Σκυθῶν βασιλέα. 
λιετὰ δὲ παῦτα στρατοκεδενσάµενος ἐς τὴν ὑστεραί- 
αν, παρετάξατο χατὰ Dc. Τεμήρης δὲ παρκτάσσε- 
το ἐπὶ πολὺ τὸ ῥάθος, ἔχων ἐπὶ τὸ δεξὼν Χαιδάρην 
σὺν τοῖς Μασαγέσαις, ἐπὶ δὲ τὸ εὐώνυμον τὸν παϊ- 
δα αὐτοῦ Σαχροῦχον σὺν τοῖς Πέρσαις τε χα. Άσου- 
ρίους, x31 Χαταχίων 94, ὅσοι εἴποντο. Ἐπεὶ δὲ συνέ- 
µισγον ἀλλέλοις τὰ στρατεύματα, xol ἐμάχοντο. 
Μάχης δὲ χαρτερᾶς Ὑενομένης, οὐδέν τι πλέον 
ἔσχον οἱ Σχύθαι. Msgzà δὲ ὡς ὠσάμενοι εἴχοντο τοῦ 
ἔρχου ἐντονώτερον οἱ Σχύθαι, οὐδ ὣς ἐτρέφαντο 
τὸν Ἐεμήρεω στρατὸν, ἀπετράσωντο, xa! ἀπέδα)ον 
ἐν ταύτῃ τῇ µάχῃ οὖκ ὀλίγους, Καὶ ἔπεσον ἀπὸ 
τοῦ στρατοὺ τῶν Περσῶν οὐκ ὀλίγοι. "Ύστερον μέν» 
τοε, ὡς οὐδὲν ἕπρασσαν Σχύθαι μαχόμενοι τῷ Teuf.- 
ρζω στρατῷ, Ἔλαυνον ἐς sb πρόσω ἑχόμενυι, ὡς ἐντὸς 
της χώρας τοὺς πολεµίους ἀποληφόμενο., Ὁ μέντοι 
Τεμήρη;ς σνστραφεὶς ἤλαυνέ τε αὐτὸς τὰ ἔμπαλιν 
γενόμενος, xal οὕτως ἔφθη ἐς sbvjTávatv ἀφικόμε- 
vas. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐς τὴν Ἰθηρίαν τὴν ἐν τῇ 'Asía 
ἀφιχόμενος, ἀπεχώρει διά τῆς Κολχίδος, τὸν Φᾶσιν 
αὐτοῦ διαδὰς ποταμὸν, τὸν ἀπὸ Καυχάσου ῥέοντα 
ἐπὶ Εὔξεινον πόντον. Ἐσθαλὼν δὲ b; τὴν Αρμενίων 


dens, exercitum recta versus Tanaim movebat, a 
dextra habens montem Caucasum. Ubi autem irruit 
in Scythiam deprehendit Scythas castrametatos.es- 
se. 73 Qui ut aeceperunt sdventum Temiris, aciem 
instruunt, przlii copiam factupi. Ipse quoque Te- 
mires suos in aciem dacel;st, 


Tandem in angustiis commisere przlium : nen 
tamen vicit Scythas Temires, verum propemo- 
dum sequo marte est. pugnatum. Dehinc cum re- 
οερίαὶ cecinisscmt, die postero iterum ad prza- 
lium accingebantur. Adeo autem fortiter. dimi- 
carünt Seythian, αἱ pellerent Temirem, planeque 
ut desperaret so ín ipsorum regionem intrare 
posse. Clades msxima ibi Temiris exercitui illa- 
ta est a Scythis. Deinde cum non posset superare 
angustias. exercitum abduxit et. domum rever- 
sus est. /Estate autem insequenti conscribens exer- 
eitum quam petuit maximtm, bello petere JEgye 
ptum statuit. Postea inito consilio, transversis. 
itineribus persgéns cursus quam mazimos, ómnem 
belli tempestatem in Scythas denuo vertit. Et qui- 
dem sua celeritate Beytliás — preveniens, Scy- 
tiam ingressus est : et dimicans cum iis qui ad 
angustias twtandas preéperabant, eas. vettere 606: 
git : neque id flagitium militie ducitur. Ita liabett 
mores. Scythe namque maximam istam commo- 
ditatem hahent, ut in. fugam se convertere pos- 
sint, praliumque cum hoste redintcegrare, nihit 
interim periculi in fuga sustinentes. Deinde cum 


* Seytliarum regem infesto. animo peteret, longius 


progressus est, et ad pralium suos. instruebat. 
Seythge eludentes Temiris consilium, nocturno 
itinere profecti sunt a castris ejus stadiis circi- 
ter centum et viginti. Horum vestigia toto die se- 
cutis Temires, tandem eos o»ssecutus est. Qauem- 
admodum igitur antea , sic et nunc noctu dis- 
cedunt Scyth:e. lt3que insequendi studio gravitér 
aflligebatur Temiris cxzercitus, Hiuc motus Te- 
mires, Scytharum regem ad pralium provocat, 
Scythae casura locantes eo die qui sequebatur, ordi 
nes explicant, acieinque contra Temirem dirigunt, 


D in turmas collecti. Temires et ipse suos in aclem 


educit : aciem mediam occupat ipse. In dextro 
cornu Chailarem cum Massagetis ponit. In si- 
nistro cornu filium suum Sarnchiim. eurarc jubet. 
Hinc auditi sunt 'ersg, Assyrii et Cliatazii, quo! quot 
militantem Temirem sequebautur. Cum ja: utrin- 
que satis iustructi exercitus concurrissent, tandem 
vehementi prelio conumnisso, Seytliie nequaquam 
victoria potiti sunt. Proinde quasi vi prepulsaturi 
hostem, cooriuntnr in Temiris exercitum. Cum 
autem necsic quidem ««epta succederent, fogam 
ineunt, plurimis in eo praelio desideratis. Ceci- 


Notule marginales. 


*$ χαταᾳίων, al. ut c 


143 


LAONICI CHAILCOCONDYI./E 


141 


*derunt quoqne non pauci Pers: Postea cum pr:e- A yt pav, ἀπήλαυνεν ἐπὶ Xepln;.* 'Axenpáyr δὲ οὕτω 


liando nihil efficerent contra Temiris exercitum, 
cireumducere parant hostes, ut «05 intra re- 
gionem }ζ, coneludant. Verum Tenires, coguitls 
Scytharum insidiis, sententiam mutavit, atquo ex 
iufesta regione copias ducere instituit, priorque ad 
Tanaim pervenit. Postea in lberiam Asiz. delatus, 
iter per Colchiden intendit, transito fluvio Pha- 
side : qui ex Caucaso monte fluens, vadit in 
Euzinum. pontum, Tandem cnm attigisset Arme- 
niam, maturato itinere Cheriam venit, Exercitus 
vero quem armatum in Séytlias moverat, gravi- 
ter afflictus cst. Anno abhinc tertio Scythe ad 
arma convolant, et. ulturi temeritatem Teniris, 
impetum dederunt in regionem quz supra Assy- 
rios colitur. Temires rei. acerbitate coactus, le- 
gatos misit qui peterent pacem. Promittebat rex 
Temires, si pax daretur, et in feedus reciperetur, 
se affinitatem juncturum cum rege Odieo, et cum 
universa Scytharum Agora. Feedus ergo ictum est, 
quo jubebantur -esse. amici hospitesque iuter se. 
Compositis rebus in hune modum Scythicis, 
"Celesyriam subigere aggressus est. Adortus est 
Damascum, eamque urbem obsidione] aretavit. 
Admovens dcinde muro machinas bellicas, cap- 
sem vi fede diripuit , cum fuisset urbs maxima 
οἱ felicissima epibus. Hinc abdaxit octo millia 
eamclorum. aptis opibus plurimis ex ea urbe, 
prada multa et diviti oneratus, domum remeavit : 


legatos quoque dimisit ad Soldanum regem Mem- ( 


phis, eum hujusmodi mandatis : regem Temirem 
postulare ui sibi tradat Geelesyriam. Quod οἱ fe- 
cerit, bellum pace 5ο mutaturum. Ut ista legatio 
irrita fuit, armata manu cepit et. diripuit Damas- 
cum, urbem opibus vigentem. Tandem discessit 
ea de causa quain infra trademus. Rex Memphi- 
ticus regioni imperat amplissimz : ab Arabibus 
inciplens, Cuolesyriam, Palastinam, nec tamen 
universam, et AZEyyptum suo imperio moderatur. 
Ascendit autem ad hoc insigne decus Meinphi- 
tici regni, tali ex caus». Quotusquisque de man- 
cipiorum grege in ista regione virtuti adbzret, 
a rege in militum ordinem transfertur Hi deinde 
regis satellites habentur, numero bis mille, et 


αὐτοῦ τὰ srpavcüpeta bz; τὴν ἐπὶ Σκύθδαις «αύτης 
ἔλασιν, Ti δὲ τρίτῳ ἔτει παρασχευασάµενοι ol 
Σκύθαὶ, ὡς ἀμυνούμενοι βασιλέα Τεμήρην, Ἠλασάν 
σε xaX ἑπέδραμον yopav τὴν ὑπὲρ τοὺς ᾿Ασσυρίους. 
Ἐπρισθεύετο μὲν οὖν Όστερον περὶ σπονδῶν πρός 
τε τὸν βασιλέα Τοὐρδίεω, xal πρὸς σύμπασαν th» 
"Αγοράν, ἐπιγαμίαν τε ὑπισχνούμενος, xal σπονδάς 
τε ἑποιήσαντο, ἐφ᾽ ὧν ξένους τε xal «φίλους εἶναι 
ἀλλήλοις, Ὡς δὲ «à πρὸς τοὺς Σχύλας χαθἰστη, 
ἤλαυνεν ἐπὶ Xoplav Kov. Ἐλάσας δὲ ἐπὶ Δαμα- 
σχὸν, τήν τε πόλιν ἑπολιόρχει, xal μηχανὰς προσ- 
φέρων τῷ τείχει, e£ τε χατὰ χράτος τὴν πόλιν, 
xal ἠνδραποδίσατο, πόλιν μεγίστην δῆ τότε οὔσαν 
καὶ εὐδαιμονεστάτην, Καμήλους τε ἐντεῦθεν ἀπήγα- 
γεν ἓ; ὀκταχίσχιλίους τὰς πάσας. 'Όλδον δὴ µέγι- 
στον ἓν ταύτῃ τῇ πόλει ληϊσάμενος, ἀπήλαυνεν ὀπίσω 
ἐπ' οἴκον, λείαν τε πολλὴν καὶ εὐδαίμονα ἀγόμενος. 


.Ἑπρεσδεύετο µέντρι καὶ πρὸς τὸν τῆς Μέμφιος 


βασιλέα , Σουλδάνον οὕτω δὴ ἐξόχως καλούμενον, καὶ 
Ἠξίου Κοίλης Συρίας ὑποχωρῆσαί οἱ, ὥστε ἐς σπον- 
bác τε ἱέναι αὐτῷ, καὶ εἰρήνην ἐπὶ τούτῳ ποιεῖσθαιε, 
Ὡς δὲ προπέµποντι οὗ προεχώρει, ἤδη παρασκενα- 
σάµενος, ἑλών τε χαὶ ἀνδραποδισάμενος τὴν Δαμα- 
σχὸν πόλιν εὐδαίμονα, ἀπεχώρει δι’ αἰτίαν Ώντινα - 
ἐς τὸ πρύσω τοῦ λόγου liv σημανῶῷ. 0 δὲ «n; Μέµ- 
qtio; βασιλεὺς χώρας τε ἄρχει οὐκ ὀλίγης, χαὶ εὖ- 
δαίµονος , ἀπὸ ᾿Αράδων ἁρξάμενος, Συορίαν τε 
Κοίλην xat /Παλαιστίνην, καὶ σύμπασαν δὴ Αἴγυ- 
πτον ὑφ᾽ αὑτῷ ἔχει, Βασιλεὺς δὲ χαθίσταται τῆς 
Μέμφιος xa! τῆς ἀρχῆς τῆσδε τρόπῳ τοιῷδε. "Όσοι 
τῶν ἀνδραπόδων ἀρετῆς τι μεταποιοῦνται, lv. ταύ- 
τῃ tj χώρᾳ ὑπὸ βασιλέως καθίστανται ἐ- τοὺς 
στρατιώτας. EloV δὲ οὗτοι δορυφοροῦντες βασιλέα 
ἀμφὶ τοὺς δυσµυρίους, Μαμαλούκιδες καλούμενοι. 
Απὸ τούτων δὲ ὅσοι ἑπίσημοι, ἐπὶ τὸ χατεργάζε- 
σθαι ὅτιοῦν τῶν ὑπὸ βασιλέως τεταγµένων, οὗτοι 
ἐς τὰς ἀρχὰς καταθραχὺ Χχαθισιάµενοι, ἐπὶ μεῖ- 
ζον χωροῦσι τύχης ἅμα πιά πὶ βασιλέως, καὶ ἐς τὰ 
πρῶτα τιμῆς ἀξιούμενοι, ἐπὶ τοὺς Χαλουµένους Με, 
λιχαμηράδας καθίστανται, ἀφ᾽ ὧν δὴ τῆς χώρας ἐπ' 
αὐτὴν Ίδη χωροῦσι τὴν βασιλέως χώραν, xol ἐπὶ τὶν 
τῆς Μέμφιος ἀρχὴν, καὶ συµπάσης τῆς τε ΑΙγύ- 
πτον, 'ApaÓ(ac τε καὶ Παλαιστίνης, χαὶ τῶν ἄλλων 


Mamalukides nominantur. Ex illorum »umero D ἀρχῶν, ὅσαι ὑπὸ τούτῳ τῷ βασιλεῖ τάττονται: 


quotquot peregrini sunt, ad regis officia períi- 
cienda ordinantur. Hi paulatim etiam ad ma- 
gistratus dignitatem ascendentes, meliorem tan- 
dem assequuntur fortunam : el a rege in. maxi- 
i00 bonore habiti, przfciuntur iis qui Melica- 
maride nuncupantur : ex quorum regione il- 
lico perveniunt ad regionem regis, et ad Mem- 
phiticum regnum, et ad imperium Egypti Ασία. 
que, necnon ad alios magistratus, qui sub isto rege 
95 sunt. Melicamaridz sunt principes visi, qui a 
rege creati prasficiuntur insignioribus oppidis. Urbs 
Memphis (jua et Alcairum) magnitudine homi- 
unumque inulitudine totius orbis u:bes.— facile 
exsuperat, Urbis cjus ambitus amplecti ur. sep- 


Μελιχαμηράδες εἰσὶν ἀρχαὶ ὃς τὰς πόλεις, τὰς ὑπὸ 
τήνδε τὲν βασιλείαν ἐπισήμους, ἄρχοντες καθι- 
στάµενοι ὑπὸ βασιλέως. Thv δὲ πόλιν ταύτην τῆς 
Μέμφιος µεχίστην 6h πασῶν τῶν χατὰ τὴν oixou- 
µένην πόλεων Ec τε τὴν ἄλλην εὐδαιμονίαν, xal τὸ 
πλήθος τῶν ἀνθρώπων. "0 τε γὰρ περίδολος ταύ- 
της τῆς χώρας ἐς ἑπταχοσίους "᾿μάλιστα στα- 
δίους διήχων, Εὐνομεῖται δὲ κάλλιστα πασῶν 
δὴ ὧν ἡμεῖς ἴσμεν πόλεων. Οἰκίας δὲ ἔχειν χαλ- 
λίστας λέγεται b; τὰς πεντῄχοντα µυριάδας. 'Pel 
65 δ.ὰ µέσης τῆς πόλεως Νεῖλος ποταμὸς, χρά- 
τιστον ὕδωρ παρεχόµενος, ῥέων ἀπ) Αργυροῦ 
ἔρους. Αἴγυπτον δὲ σύμπασαν ἁρδεύει ἐς τὰ χἀλ- 
Ἰ.στα Χχτὰ τὰς διώρυχας ὑπὸ τῶν ἑκασταχὴ γ.υ- 


14$ 


DE REBUS TURCICIS L1B. III. 


146 


ρῶν x«ttaxeuacpévov, ὥστα τῶν χώραν ἁρδεύειν À tingenta stadia. Nec novi urbem qua melioribus ga- 


ἐπιτηδείως ἔχειν. Οἰκοῦσι δὲ ταύτην τὴν χώραν 
Μονοθελῆται, καὶ Ἰακωδίται, ἔθνη τε οὐκ ὀλίγα, 
παὶ τῶν ἐς τὴν τοῦ Ἰηαοῦ τοῦ θεοῦ θρησκείαν͵ τε- 
λούντων τε xal φρονούντων ἄλλων ἆλλῃ’ οὔτε χατὰ 
τους Ῥωμαίους, οὔτε κατὰ τὰ Ἕλλτοι ὅ-ὅ,γµένα 
ἐς τὴν θρησκχείαν φροανοῦντες ἁλλ᾽ ὅσοι μὲν alot 
ὈἉρμένιοι πλεῖστοι ἀνὰ τὴν χώραν ταύτην, Movo- 
δελῆται δὴ χαὶ Ἰακωξῖται καὶ Μανιχαῖοι πάμπολ- 
λο'. Διήχει δὲ ἡ χώρα τοῦ τῆς Μέμφιος βασιλέως 
ἀπὸ Λιδύης ἕς τε πόλιν Χαλεπίην οὕτω χαλουµέ 
νην κατὰ τὴν ᾿Ασίαν. Νομίζεται ὃ᾽ οὗτος ὁ βασι- 
χεὺς, ὑπό τε τῶν iv τῇ ᾿Ασίᾳ ἐθνῶν, xat ὑπὸ τῶν 
τῆς Λιδύης, xol δη xat ὑπὸ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ, 
ἀρχιερεύς τε τὰ ἐς τὴν θρησχείαν αὐτῶν, χαὶ τὰ 
ἐς τους νόµους τοῦ Μεχμέτεω, παμπόλλων αὐτοῦ 
ταύτῃ ὅ.δασχοµένων τοὺς τῆς θρησκείας αὐτονό- 
pou; καὶ ὡς ἀπὸ τῶν παλαιοτέρων ἀρχιερεύς τε 
ἑνομίσθη , xaX γράµµασι τοῖς τούτων ἀπιδείκνν- 
οθαι ἀκριδέστατα δὴ τὸν τοῦ Μεχμέτεω -vópov. Toy 
δὲ τάφον Ἰησοῦ κατὰ τὴν Παλαιστίνην κατέχοντες, 
μέγα τε ἁποφέρονται χέρδος, καὶ ἄρχοντες µέγιατοι 
δὴ τοῦ βασιλέως οἴχου ἐς φυλακὴν τοῦ σήµατος 
καθίστανται. Διῄχει δὲ Αἴγυπτος ἀπὸ Τύρου τῖς 


Ἀλεξανδρείας Ἔς τε Ἠτουρέαν χώραν ἐπὶ σταδίους: 


µάλιστα πη’ 97. Ὁ δὲ Νεῖλος, ὁ τῖς Αἰγύπτου πο- 
ταμὸ»;, ἐχδιδοῖ ἃς θάλασσαν πρὸς βοβρβᾶν ἄνεμον 
χατὰ ᾿Αλεξάνδρειαν τῆς Αἰγύπτου. Ἐντεῦθεν ἄρ- 
χεται dj Παλαιστίνη διἠχουσα E; τε ἐπὶ Κοίην 


bernetur legibus. Quinquaginta myriades pulcberri- 
marum domorum babet. Urbem mediam interse- 
cat Nilus fluvius, aquam optimam et saluberrimam 
ministraus, ex monte Árgyro scaturiens. Universam 
Agypti regionem pulcherrime rigat, fossis, quie 
singulis locis fiunt, adiissus. Hinc terra ca ubi- 
qué commodis-ime bumectari potest. Religionem 
istam tenent. Monotlelite et Jacobite, gentes haud 
exigua, Regionem quidem Jesu Filii Dei se te- 
nere dieunt : at plurimum ipsi inter sese dis- 
sentiunt, nec consensum prastant in religionis 
negotio vel Grzcis, vel Romanis, Plurimi Ar- 
meni in regione ista, etiam Monotbelità οἱ Jaco- 


p bites necnon plurimi Manichzgi habitant. Er- 


tenditur autem Memphitici regis regio a Libya. 
usque ad Clalepiam (71) nrbem Asiz. Plurima it 
Asia et Africa Europaque gentes venerantur istum 
regem ut sacerdotem, in iis quae ad religionem οἱ 
Meclimetis Ίδβειυ spectant ; plurimi namque isthie 
hzrent qui operam daut Mechmetis legibus di- 
scendis. Etiam ab antiquis sacerdos habitus est, 
ut qui ejus gentis litteris Mechmetis leges acue 
tissime explanare posset. Sepulerum Jesu sub 
potestate. istius regis in Palestina situm est, undo 
plurimum lucri ei accedit. Custodie hujus se- 
puleri viri de familia regis illustrissimi destinan- 
tur. Extendit se ZEgyptus ab. Alexandria οἱ Tyro 
usque in ltuream regionem stadiis maxime 88. ,Ni- 


Συρίαν. "Ev ταύτῃ δέ lovi τὸ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ σῆ- C lus autem fluvius ;Egypti exhauritur in mare ver- 


pa κατὰ τὴν Ἱεροσολύμων πόλιν, f| δὴ χατέσχαπται. 
Καὶ αὗται μὲν παράλιαι χῶραι * Κοιλη δὲ Συρία 
δικει ἐπὶ ᾿Αραδίαν ἐπὶ τὴν ἐρυθράν θά)α1σαν τῷ 
πρὸς "Em ἰόντι. Διαδάντι δὲ τὴν θάλασσα», φάμ- 
pos τε δέχεται αὐτοῦ ταύτῃ διαπορευοµένων ἐπὶ 
τὸ σῆμα τοῦ Μεχμέτεω. Αὕτη δὲ ἡ χώρα βασιλέως 
της Μέμφιος οὖσα" πρὸς δὲ χαὶ ἡ Φοινίχη. Δύναμις 
δέ ἔστι τῷ βασιλεῖ τῷδε χατὰ θάλασσαν ἀξιόχρεως, 
ἕνθα δὴ εφίσταται Ῥάμος πλοϊά τε xal τριήρεις. [ Ἐκ 
ταύτης χοτασχενάζει ] 9 Κύπρον τε ὑπηγάχετο, 
xai ἐπὶ Μόδον καὶ Κύπρον πέμψαι τά τε πλοῖα 
καὶ στρατὸν σὺν αὐτοῖς. Διαπλεύσας δὲ τήν τε πόλιν 
ἐποιιόρχει, καὶ τὴν νῆσον ληϊσάμενος, προσέδα- 
A4 τε τῷ τείχει ἐπὶ ἡμέρας [χανάς' καὶ ὡς οὐδὲν 
προὐχώρει dj τῆς πόλεως αἴρεσις, ἀπεχώρησεν ἐπὶ 
ofxou. Τὴν μέντοι Κύπρον ὑπηγάγετο, xal τόν τε 
β;σιλέα Κύπρου ἄγοντα, ᾧχετο. 'Ag' oU. δῆτα χρό- 
νου φόρον τε ἐπάχει ἡ Κύπρὸς τῷδε τῷ βασιλεῖ. 
Δοχεῖ 'δὶ ἡ νῆσος αὕτη ὑπὸ τόνδε γενέσθαι τὸν 
"βασιλέα τὸ παλαιόν. Κελτοὶ δὲ ὡς ἀφίχοντο ἐπὶ xb 
τοῦ ἸΙηθοῦ τοῦ Θεοῦ σῆμα, δουλωσάμενοι τήν τε 
νῆσον ταύτην, ὑπηγάχοντο σφίσι, στόλον ἐπαγόμε- 
vot xal δύναμιν ἀξιόχρεων. Ἡ καὶ Ἐνετοὶ Ἀμα- 
ρίτην πόλιν εὐδαίμονα χειρωσάμενοι, ἐπὶ συχ.όν 


sus Boream ventum, juxta. Alexandriam Egypti. 
Hine incipit Pal:estiua, tendens usque ad Coelesy- 
riam. In hac regione Jesu celebratur sepulcrum, 
situm in urbe Jerusalem, qua devastata est cum 
maritimis regionibus. Celesyria panditur in Αγά 
biam usque ad mare Rubrum, versus Orientem 
iter. facienti. Transeuntem id mare excipit arena 
vastitas, qu:e superanda est petentibus sepulcrum 
Mechinetis. Hic est regio Memphitici regis, cui 
additur οἱ Phoenicia. Est huic regi quoque in ina- 
ri maxima potentia. Samus ei suppeditat naves et 
triremes. Cyprum subegit. Naves mittens eum 
militibus adversus Rhodum et Cyprum, urbem 
obsidione »ffixit. Actis autem predis ex insula 
plurimis , 46 sliqnot diebus oppugnationi intentus 
fuit : quae cum parum succederet, abducto exer- 
citu domum reversus cst. Cyprum quidem suo iim- 
perío adjunxit, capto ejus rege: et ex eo temporc 
Cyprus Memphitico regi tributum solvit, Quin 
jam olim quoque istam insulam huic regi paruis- 
se arbitror. Verum Galli ut aecesserunt ad Jesu 
Dei sepulcrum, insulam eam iu servitutein. reda- 
ctaw cepere, classem parantes magnam, viresque 
haud contemnendas, Eo wodo οἱ Veneti Awariaw 


Notule margiuales. 


(71) Alepium. 


ο lie forte numcruo stadi-rum in tribus mss. desideratur. In R. ut in c. 


[8 in ol, in lua έλα). 


* 


H7 


LAONICI CHALCOCONDYEL/R 


148 


(12) urbem opulentam oceupantes, diu eam {ε- Α Τίνα χρίνον διακατεῖχον, ὁρμητήριον τῆς πρὸς 


nuere, ut portum ad ΑΚΤ7ρίί80α6 merces commo- 
dissimum. Hinc successione longa reges Gallo- 
rum isti insule przfuere. Etiam Arabes hujus in- 
swim partem tenent, neenon . Phamagustam ur- 
lem opibus florentem, Et sanc. Memphitico et 
-Cgyptiaco. regi bellum est adversus Arabes et 
Afros, prepter regionis limites usque dissidentes, 
et inter cztera etiam manus conserentes. Et qui- 
dem Chalepia urbs ejus in Asia magna, εἰ dives 
opum, merces praebens Asie εἰ Arabiz. Equos 
is!a regio producit perquam generosos. Etiam 
JÉgyp!us, necnon ea regio que versus Libyam 
etcurrit, gignit equos generosos, et came- 


los.. Chalepiam urhem suo dominio adjecit. Te- p 


mires, cum arma inferret Damasco : et subacta 
Celesyriz non. modica regione, discessit hujus- 
modi causa. motus. Nam Chatagie rex, unus de 
numero novem ducum, etiam Indiz imperitabat. 


Hic Araxem trajecit, Temirisque regionem vas- 


tons, mancipiis eaptis plurimis, domum rediit. 
Fama est, eum in armis habuisse circiter quadra- 
ginta ct centum myriades hominum. Temires au- 
tem regione excedens et muro loca Chatzgiorum 
regioni finitima firmans, quam celerrime hostem 
inSecutus est : nec eum vel in Persarum, vel in 
Gandiorum. regno indipisct valuit. Hinc legatione 
missa, be!lum pace mutatum est, cum in animo 
2gitaret, Pajaziti Amuratis fllio arma inferre ho- 
alia. Pax autem hac conditione composita est, 
ut tributum magnum quotannis penderet pro 
Massagetürum regione, quam armis subegera!. 
Helium hoc ut intercedente. federe fuit. sopitum, 
aecidit ut causam ducum luferioris Asie suscipc- 
ret. Venerant enim numero circiter centum, et 
Melitinem urbem auspiciis "Pajazitus obsidione 
cireamdeierant.. Comparato itaque quam potuit 
exercitu maximo, liostili animo profectus est. con- 
tra-Sebastiam, Cappadociz uibem opibus vigen- 
tein : que quondam, ut apparet, regis. Turcorum 
sees regia exstitit. Ex hac enim antea. prodeun- 
tes Turci, subegere 77 regiooem Asie non mo- 
dicam usque ad Hellespontum : et jam magua 
manu advenientes, Incursionem fecere in regionem 
quse ex adverso Dyzantii sita couspicitur. 


Temires itaque uL advenit, urbem exercitibus 
cireumscdit. Pajazites forte tum aberat, quig ex- 
peditionem susceperat coutra Lebadiam Εασοιία, 


et contra Pelopoungsum Thessaliauque. Reliquit. 


tamen Sebasia Órthobulem (ilium cnm exercitu. 
Quz omnia cum in eum modum disposuisset, ipsa 
conira Peloponnesum eopias duxit. AL ut accepit, 


Αἴγνπτον kpmopla; αὐτῶν, Καὶ τὸ ἐντεῦθεν ἀπὸ 
Κελτῶν βασιλεῖς διαγενόµενοι βασιλεύουσιν ἓν ταύ- 
τῃ τῇ νησῳ. ἹΝέμονται μέντοι xat οἱ "Αραξες µέ- 
pos τι τῆς νήσου ταύτης, xal πόλιν Φαμαγούστην 
χαλουμένην **. Τῷ μὲν οὖν βασθεῖ Μέμφιός τε xot 
Αἰγύπτου πόλεμός τέ ἐστι πρὸς τοὺς iv τῇ ᾿Αραδία, 
xai πρὺς τοὺς ἀπὸ τῆς Λιδύης, διαφεροµένους περὶ 
γῆς ὅρων , μαχεσαμένῳ τά τε ἄλλα. Καὶ 6t ! Χαλέ- 
πιον δὲ πόλις αὐτῷ ἓν τῇ ᾿Ασίαᾳ µεγάλη τε καὶ εὑ- 
δαίµων, xot ἐμπορίαν παρεχομένη τῆς τε Ασίας, καὶ 
ΑΏγύπτου, xai 'Apa6laz: ἵππους δὲ ἐχφέρει fj χώρα 
αὕτη Ὑενναίους. Δθχεῖ δὲ vol fj «e Αἴγυπτος καὶ 
ἡ πρὸς Αιδύην χώρα φέρειν ἵππους τε ἀγαθαὺς xat 
χαμῄήλους. Τὴν μέντοι Χαλεπίην πόλιν Τεμήρης, ὅτε 
6h χαὶ ἐπὶ Δαμασχὸν ἑστρατεύετο, ὑπηγάγετο * καὶ 
Κοίλης Συρίας οὐκ ὀλίγην χώραν καταστρεψάµενυς 
ἀπεχώρει δι αἰτίαν τήνδε. Ὅ γὰρ δῇ τῆς Κατα- 
γίης βασιλεὺς τῶν ἑννέα καλούμενος, οὗτος δ᾽ ἂν 
καὶ ὁ τῆς Ἰνδίας βασιλεὺς , διαθὰς τὸν ᾿Αράξην, 
τὴν τε χώραν ἑπέδραμε τοῦ Τεμήρεω, xaX ἀνδρά.: 
vola d; πλεῖστα ἁπάγων, ὤχετο αὖθις ἐπ᾽ olxou 
ἀποχωρῶν. Ἡγαγε δὲ στρατὸν, f| λέγεται, ἐς τεασα-. 
ῥάχοντα xal ἐχατὸν µνριάδας. Τεμήρης δὲ ὡς 
ἤλαυνε τὴν ταχίστην, τῆς μὲν χώρας ὑφιέμενος, 
τῷ δὲ τείχει ἐπειγόμενος διαφυλάξαι ὅσα τε ἂν 
αὐτῷ ὁμοροῦντα τὶν Χαταῖων χώραν , χαὶ iv τῇ 
Περσῶν αὖθις χαὶ Καμδίων  ἀρχῇ ox ἔφθη χατα- 
λαθὼν τὸν βασιλέα. Ἐντεῦθεν διαπρεσθευσάµενος 


€ σπονδάς τε ἐποιήτατο, ἐν vip ἔχων ἐπὶ Παιαζήτη 


τὸν ᾽Αμουράτεω στρατεύεσθαι. Ἐποιήσατο οὖν 
σπονδὰς ἐφ᾽ ip ἀπάγειν φόρον ἱχανὸν ὑπὲρ τῆς τῶν 
Μασαγετῶν χώρας, ἣν χαταστρεφἀάμενος εἶχεν. Ὡς 
δὲ πρὸς τοῦτον σπονδάς τε ἐποιῇσατο, xal εἰρήνην. 


ξυνηνέχθη αὐτῷ τὰ ἐς τοὺς ἀπὸ τῆς κάτω Ασίας, 


Τούρχων ἡγεμόνας ἀφῖχθαί vs nap ἐκατὸν, xal τὰ 
περὶ τὴν Μελιτήνην ἑἐπολιορχήσαντο ταύτην τῷ 
Παιαζήτῃ. Παρασχενασάμενος δὲ στρατὸν µέγι- 
στον, fAauvev ἐπὶ Σεθάστειαν, πόλιν τῆς Καππα- 
δηχίας εὐδαίμονα. Δοκεῖ δὲ αὕτη ἡ πόλις βασίλεια. 
γενέσθαι τοῦ πρότερον βασιλέως Τούρχων , xat 
ἀπὸ ταύτης ὁρμωμένους τοὺς Τούρχους τοπαλαιὸν 
χώρας, ὑπαχουμένους * τῆς τε Ασίας οὐκ ὁλί- 


p Την, εἰς τὸν Ἑλλήσποντόν τε xai ἀντικρὺ Όυξαν- 


τίου χώραν τὴν ἐς τὴν ᾿Αοίαν ἐπιδραμεῖν χειρὶ 
πολλή ἀφιχομένους. 

Τεμήρης μὲν οὖν ὡς ἀφίχετο, ἐπολιόρχει τὴν 
πόλιν. Παιαζήτης δὲ ἁπῆν εότε ἐπὶ Λεθαδίαν «r.c 
Βοιωτίας, καὶ ἐπὶ Πελοπόννηαον xai θετταλίαν 
στρατευόµενος. Κατέλιπε δὲ ἐν τῇ Σ:δαστείᾳ στρ:- 
τόν το τὸν τῆς ᾿Λοίας , καὶ παῖδα Ὀρθογρούλην, 
καὶ ταύτῃ * κκταστησάµενος, αὐτὸς μὲν ἐπὶ Πελο- 
stóvvncov ἑστρατεύετο. "Ενθα δὴ Ἀυθομένῳ, ὡς 


Notule& marginales. 


(72) Amathunta, quz nunc Limisso. 


dd κσλρυμένην ᾽Αμμεχώστην. B. ut in ο. 
αἐπαγομένους. R. ut in cont. * in R. ταὐτῆνο 


! Hic forte aliquid deest ; in R. eat lac. 


* ]n uno Καδμίων. 


- 


119 


DE REBUS TURCICIS ΩΣ, ΠΠ. 


150 


T:g.hpni ἑλάσας πολ.ορκοίη Σεθάστειαν, fhauvé ve * A Sebastiam a. Tenirc oppugnari, nuialo consilio 


ἔμπαλιν γενόμενος Καὶ οὑκ ἐξεγένετο αὐτῷ Es6a- 
λεῖν ἐς την Πελοπόννησον. Ἐπειγομένμ δὲ τὴν ἐπὶ 
τὴν "Aelav πορείαν, ἐπύθετο ἁλῶναί τε τὴν πόλιν, 
καὶ ἀνδραποδισάμενον , οἴχεσθαι αὖθις ἐπιόντα ἐπὶ 
Χερίης. "D; γὰρ δῇ προσέδαλεν ἐπὶ ἡμεριχέναι 5, 
ol ἁπὸ τῆς πόλεως ἐξεκρούσαντο ιὸν Τεμήρεω στρα- 
τὸν, ἐνταῦθα ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ ὀρυκτὰς ἐς ὀχταχια- 
χιλίους τὸν ἀριθμὸν, ὑπώρυσσον ὑπὸ τὴν yf» ἀρύγ- 
pata φέροντα iq τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἁπανταχῦ. 
Καὶ ἔνια μὲν οἱ τῆς πόλεως ᾖσθοντό τε, xal ἂντο- 
Ρύσσοντες xal αὐτοὶ, ἐξεκρούδαντο: τὰ δὲ qe 
Ἠνύετο αὐτῷ ἅτε πολυχειρίᾳ ἐργαζομένων. Ὡς δὲ 
ἤδη τὰ τείχη ὀρώρυκτοι καὶ ἐπὶ ξύλων fü» fjv µετ- 
έωρα, πῦρ ἔνιέντις κατεὔλήθη τε τὰ τείχη αὐτό- 
µατα. Καὶ ἐπιπεσόντες ἐνταῦθα οἱ τοῦ Τεμήρεω 
στρατιώται, εἰσέπιπτον b; τὴν πόλιν, καὶ οὕτω 
χατέσχον αὐτὴν. Καὶ τοὺς μὲν ἄνδρας, παρεγγυἠ- 
σαντος τοῦ βασιλέως, αὐτίχα ἑλόντες τὴν πέλιν, 
διεχρήσαντο * παΐδας δὲ val γυναῖχας τῆς πόλεως 
is ἕνα χῶρον ἀγαγὼν, τήν τε ἵππον ἐπαφεὶς κατ- 
εχρήσατο ΄ ὥστε µηδένα τῶν τῆς πόλεως, µήτς 
ἄνδρα, µήτε γυναῖκα, μήτε παῖδα, περιγενέαθαι» 
οἰχτρότατα δὲ ξυμπάντων tov kv τῇ πόλει θανόντων. 
Λάγεται δὲ γενέσθαι ἀνθρώπους ἀμφὶ τὰς δώδεχα 
µυριάδας. Πρὸς δὲ xaX ἐλεφαντιώντων " ἓν ταύτῃ 
τῇ πόλει πλήθος εὐράμενον, λέγεται χελεῦσαι 
ἀνελεῖν, Τούτοις μὲν οὖν ὅπη ᾖσθετο περιόντας, 
οὖκ ἔτι οἷα ζῶντας περινοστεῖν" * 40)" ὡς ἤσθετο 


reversus est nec potuit irrumpere in Peloponnesum. 
Cum maturaret. iter in Asiam, audivit Sebastiam 
esse captam, Teiniremque mancipiis collectis pltu- 
rimis abiisse Cheriam. Ut enim Temires impetum 
in murum dedit diebus aliquot, oppidanl vim 
hostilem fortiter propulsarunt. Cum autem. habe- 
ret octo milia fossorum in castris, iis negotium 
dedit, ut cuniculos haberent subterraneos, per 
quos ubique posserit emergere in urbem. Et quidem 
oppidani senserant id parari. Proinde et ipsi fo. 
dlendo "hostibus occurrebant, verum pellebantur. 
Amplius enim efficiebat Temires, ut qui fossorum 
numero escelleret. Muri cum jam undique essent 
suffossi, hostesque starent in aggere excelso et 
ligneo, ignem injecerunt, murique sua sponte 
corruerunt. Deinde per loca ruinis patentia irruen- 
tes Temiris milites in urbem, eamin hunc mo- 
dum occuparunt. Oppidanos, sic imperante Temi- 
re, capta jam urbe, illico occiderunt. Liberos et 
mulieres ejus urbis, in uuum locum agens, im- 
misso equitatu omnes trucidavit. Urbis istius adee 
mlserabilis clades fuit, ut nee vir, nec mulier, ne- 
que etiam puer aliquis potuerít exitium subter- 
fugere. Homines in ista urbe fuerunt plurimi, 
adeo ut pene superarent numero duodecim my- 
riades hominum. Praterea reperta magna lepro- 
sorum multitudine, omnes inter(ici curavit. Hos 
enim ubicunque adeptus foret, incolumes abire 


τοῦ (fw ἀπήλλαττεν * οὐ θέµις εἶναι φάσχων, εἰς C; liaud sinebat : nequaquam fas esse dicens, ut hi 


τοιαύτην Ὑενοµένους εὐχην, περιιέναι τοὺς τε Jot- 
ποὺς τῶν ἀνθρώπων διαφθείροντας, χαὶ αὐτοὺς ὡς 
τὰ πολλὰ παραπαίοντας. Λέγεται δὲ ταύτης τῆς 
πόλεως thv δυμφορλν ὑπερδαλέσθαι τὰς πώποτε 
Υενοµένας τῶν πόλεων ξυµφοράς. Ὀρθογρούλη δὲ 
τὸν παῖδα Παιζήτεω συλλαδὼν ζῶντα ἐπὶ Άμέρας 
περιῆχι * μετὰ δὲ ταῦτα ἀνελεῖν ἐχέλευσε. Παιαξ ἡ- 
της δὲ ὡς ἐκύθετο ἕχαστα μετ οὗ πολὺ, ἅτε 05 ἡ 
πόλις ἁλοῦσα διεφθάρη , χαὶ 6 παῖς αὐτοῦ μετ οὐ 
πολὺ Ίγγελτο τελεντῆσαι ὑπὸ βασ'λέως Τεμήρεω, 
Ευμφορᾷ τε Σχρῆτο ὡς µάλιττα, καὶ iv πἐνθει ἣν. 
Διαδάς τε γὰρ óh Eq τὴν Ασίαν, ὡς βοσκόν τινα 
ἑωράχει αὐλοῦντα, }έγεται δὴ εἰπεῖν ἐπιδτλώσαντα 
τὸ πάθος αὐτῷ olov Qv: Λῦλει 8k qty, Οὔτε Σε- 
6άστειαν ἀπώλεσεν, οὔτε παῖδα ᾿Ορθογρούλην. "Hv 
ΥΑρ δη. ὡς λέγεται, Ὀρθογρούλης τῶν ἠλίχων τὰ 
πάντα κπράτιστος. x21 ἐξηγήσασθαι ἐπὶ πόλεμον 
ἱχανός διὰ δὴ τοῦτο χα ἓν τῇ ᾿Ασίᾳ χκατέλιτεν 
αὐτὸν, ἐπιτρέφας την &oyhv αὐτῷ, T] δοχοίη αὐτῷ 
ἐς τὸ ἐπιτηδε:ότατον χαθιστάναι. Κατὰ piv οὖν 
τὴν ὃς τὴν Σεδάστειαν ἔλασιν Τεμήρεω τοσαῦτα 
ἐγένετο. Μετ οὐ πωὺ δὲ καὶ fj πρεσθεία ἑφίκετο 
παρὰ τὸν Λάίλαπα Παιαζήτην. Καὶ ἐχέλευσεν αὖ- 
τὸν ἀποδοῦναί τε τὴν γώρᾳν τοῖς ἠγεμόσι, xa τάς 


superstites sint, reliquosque homincs inflciant, 
ipsi plerunque miserrime viventes. Fama exiit, 
excidium urbis istius miserrimum superasse ca- 
lamitates omnes, qua in ullas unquam redunila- 
runt. urbes. Orthobulem Pajazitis filium, cum 
vivus in manus venisset, aliquot diebua sccum 
circumdusit: postea cuidam negotium dedit, ut 
eum interficeret, Pajazitem, ut. urbis excidium 
miserabile filiique interitum accepit, calamitas 
luctusque apprehendit maximus, Transiens enim 
in 78 Asiam, ut vidit pastorem quemdam tihia 
canentem, fertur dixisse, magrorem suum indicans 
quam acerbus essel : Cane cantilena, cujus ar- 
gumentum sit : Neque Sebastiom amittas, ποὺ 
etiam. filium Orthobulem, Erat cnim Oithobulcs 
vqualium suorum optimus, etiam belli dux. haul 
contemnendus. Quapropter non ab re relictue. est 
a patre in Ásia, ut Γορ administraret eo inadu, 
quosibi putaret commodissiue habere. Expeditio 
Temiris contra Sebastiam lunc finem sortita est. 
Nec multo post legatio missa est ad Pajazitein 
Lzlapa (75), quae jussit ut. ducibus restitui ret 
regionem, Daret tantum butyri, quantum. ferunt 
duo milli camelorum. His adderet duo miilia 


Notulee merginales. 


(15) Lelaps vulgo dicebatur, id est procella sive turlo, Turcica !ingua. Hyldiin. 


5 ϱλ, * Gxnuipixivav οἱ. " ὁλοφαντίων. Π. wt in cont. * ὅπη ΠΜ. ut ut cont. 


151 


LAONICI CITALCOGONDYLJE 


ΓΣ 


tentoriorum, eujusmodi in usu habent pastores Α.τε δισχιλίας χαµήῆλους βουτύρου, xaX σχινὰς 5h 


per Asiam. Postulabatur quoque, ut per universum 
Pajazitis regnum Temires pronuntiaretur rex. Vo- 
lebat quoque, ut Pajszites in suam regionem. Te- 
miris numisma reciperet, et suum irritum faceret. 
Postremo imperabatur, ut unus de numero filio- 
rum Pajazitis militaret in. januis Temiris. Quod si 
Pajazites hzec faceret, foro eum amicum et ne- 
cessarium regis Temiris : sin autem hae petitiones 
aversaretur, sciret Temirem ipsum pro hoste ha- 
büurum. [lis auditis, ferunt Pajazitem ira com- 
inotum, illud responsum dedisse, quod supra de- 
claravimus, videlicet : Si non veniaf quemadmo- 
dum minitatur, precor uxorem suam ter repudia- 
tam recipiat. Quod quidem dictum magnam infa- 
miam importat ei, in. quem dicitur. Cum igitur 
eum tali responso. legatos dimisisset, Temires 
expeditionem suam, quam animo versabat, non 
2wplius differt contra Pajazitem. Sed cownfestiin 
contractis eopiis quam potuit plurimis, Scytharum 
et Tzachaidarum, qui przsto erant, delectu habito, 
conscripsit exercitum, qui complectebatur. octua- 
ginta myriades hominum : et profectus est contra 
Pajazitem, per Plirygiam Lydiamque iter faciens. 
Pajazites ut hosti obviam procederet instructus, 
cemparavit eLipse quam potuit exercitum maxi- 


munm,.assumptis etiam Triballis satellitibus suis,. 


qui numero erant quasi decem mille. In his 
spem maximam habebat Pajazites, ut qui forti- 


tudinis essent semper memores quocunque veuis- C 


rent. Quos cohortabatur, dicens ; Alexander Philippi 
Macedones (74) habens, transgressus est in Asiam, 
cerimlni.dans Dario Xerxis in Graecos expeditio- 
nem, pauea suorum manu. pergens in hostem, Da- 
rium devicit, et Asiam subegit, pervenitque usque 
ad Phain (75) Asiz. In spem erigoret ipse, me facile 
nostro exereitu destrueturum 79 Temiris regnum, 
et deinde accessurum ad Iudos usque. Assunens 
Haque Europseum Αξία μις exerritum, qui 
complectebatur. quasi duodecim myriades homi- 
num, recta iter. instituit adversus Temirem,. cu- 
piens eum pravertere, ct in ipsius regione castra 
locare juxta Euphratem, animo agitans ibi dimi- 
care cuin. Témirc. Temires quidem exercitum pcr 
Phrygiam ductabat : at. Pajazites citato. agmine 
ferebatur per Cappadociam, praooccupare volens 
Euphratem per Armeniam. Ut autem, cum. foret 
iu Armenia, accepit. Temirew jam in. suam ac- 
cessisse regionem, itér per Phrygiam facientem, 
mutato consilio recta in. Phrygiam contendit : 


ubi obviam progredi Temirem intellexerat.. Cum. 


autem acceleraret. iter, accidit ut exercitus longo 
itinere graviter vexatus, Pajaziti indignaretur, 
quod ipsorum opera, ojiam sua audacia, cuin nulla 


δισχιλίας, αἷς εἰώθασιν ol Νομάδες ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν 
χρἢσθαι. Καὶ ἓν τοῖς ναοῖς, τοῖς ὑπλ τὴν Παιαξήτεω 
ἀρχὴν, μνημονεύεσθαι αὐτὸν ὡς βασιλέα, καὶ νοµί- 
σµατα * δὲ χρῆσθαι τῷ βασιλέως Τεμήρης. ἐς σύμ- 
πασαν τὴν ἀρχ]ῖν αὐτοῦ, καθελόντα τὸ ἐσυτου νή- 
µισµα. Πρὺς δὲ καὶ τῶν παἰδων αὑτοῦ ἕνα ἠτοῦντα 
παραγίνεσθαι &; τὰς Τεμήρεω θύρας. Καὶ ἣν ταῦτα 
Tot, φίλον τε xal ἐπιτήδειον ἔσεσθαι Τεμήρεω 
βασιλέως * ἣν δὲ μὴ ποιἠσῃ. χρΏσθαι αὐτῷ ὡς το- 
λεμίῳ βασιλέα Τεμήρην. Ἡ δὲ δὴ λέγεται θυµω- 
θέντα τὸν Παιαζήτην, ἐχεῖνο δὴ τὸ ἔπος εἰπεῖν, δ᾽ 
χαὶ πρότερόν pot δεδήλωται, ὡς ἣν μὴ ἐπιχαταθὰς 
ἀφίχοιτο Ex' αὐτὸν, τὴν γυναἶκα αὑτοῦ ἐς «pt; 
ἀποπεμφάμενον ἀπολαθεῖν αὖθις» ὃ δὴ αἰσχύνην' 
φέρει μεγάλην εἰρῆσθαι ὁὀτφοῦν τὸ ἔπος τοῦτο. 
Προθέμενος μὲν οὖν τὰ παρὰ τῆς πρεσξείας αὐτοῦ 
τὸ Παισζήτεω ἔπος ὁ Τδμήρης, οὐχέτι ἐς ἀναδολὴν 
ἐποιεῖτο 1t,» ἔλασιν. Καὶ αὐτίχα παρασκευασάµενος 
στρατὸν, τόν τό παρ) ἑαυτῷ Σχνθῶν τῶν. Νομάδων, 
xai Τζαχαϊτίδων, ἐς ὀγδοῆχοντα, ὥς λέγεται, μυ». 
ριάδας, ἤλαυνεν ἐπὶ Παιαζήτῃ διὰ Φρυγίας τε χαὶ 
Λυδίας τὴν πορείαν ποιούρενος. Παιαςήτης δὲ ὡς. 
ἑξορχώσας !ὃ Τεμήρην, ἣν μὴ ὡς ἡδύνατο κράτιστα 
παρεσκευασµένος ἐπῄει, συναγείρας στρατὸν, ὡς. 
ἠδύνατο µέγιστον , συμπαραλαθὼν xal τοὺς Τρι- 
θαλλοὺς αὐτοῦ δορυφόρους, ἐς μµυρίυυς μάλιστά᾿ 
που Ὑενομένους τούτους ἐφ᾽ οἷς δὲ μέγα ἑωρρόνεε; 
ὣς ὅποι παρατυγχάνοιεν ἀνδρῶν ἀγαθῶν γενοµένων. 
Καὶ προθέµενος, ὡς ᾿Αλέξανδρος 6 Φιλίππου τοὺς 
Μακεδόνας ἔχων μεθ ἑαυτοῦ, χαὶ ἐς τὴν '᾿Ασίαν δια- 
θὰς, Δαρεῖον αἰτιασάμενος τῆς ἐς τοὺς Ἓλληνας 
Ξέρξεω ἑλάσεως, τῷ ἑαυτοῦ ἑλάασονε: δὴ στρατῷ 
ἐπιὼν, κατεστρέφατο, xaX τὴν ἸΑσίαν ὑφ' αὐτῷ' 
ἐποιῄσατ», Eq τε ἐπὶ "Ενφαξν τῆς Λαίας !! ἑληλά- 
χει ἐπίστευε δὲ xal αὐτὸς τῷ ἑαυτοῦ στρατεύµατι: 
ἐπιὼν, χαθαιρήσειν ταχὺ πάνυ τὴν Τεμήρεω βασι- 
λείαν, χαὶ ἐπὶ Ἱνδοὺυς ἀφιλέοθαι, Παραλαθὼν δη 
οὖν τότε Εὐρώπης xai ᾿Ασίας στράτευµα, ἐς δώδε-- 
χα µυριάδας, ἵετο ὁμόσε ἐπὶ τὸν Τεμήρην, φθῆναι. 
αὐτὸν βουλόμενος iv τῇ χώρα, ἑστρατοπεδευμένον 
πρὸς τῷ Εὐφράτῃη, iv vi ἔχων βασιλεί Τεμήρῃ 
µαχέσασθαι. Τεμήρης 6k ἐπῄει διὰ Φρυγίας ἑλα-- 
vov. Παιαζήτης, δὲ διὰ τῆς Καππαδοχίας ἐπείγετο, 


D φθῆναι αὐτὸς πρὺς τῷ Εὐφράτῃ κατὰ τὴν Άρμε-. 


viov χώραν βουλόμενος. Ὡς δὲ ἐν τῇ Αρμενίων 
γενόμενος χώρᾳ, ἐπύθετο τὸν Τεμήρη Ίδη ἐν τῇ. 
ἑαυτοῦ ἀναστρέφεσθαι χώρα, διὰ Φρυγίας ἑλάσαν- 
τα, τὰ ἔμπαλιν γενόμενος ἑἐπορεύετο εὐθὺ Φρυγίας, . 
ὡς !'* δη καὶ Τεμήρη αὐτὸν ἴεσθαι ἐπυνθάνετο. 
Ταχὺ ὃΣ ἐπειγομένων, Ἠνύετο ὁ δρόμος ὥστε xal τὰ. 
στρατεύματα αὐτοῦ πθλλὴν διανύἸαντα πορείαν, δι) 
ὀλίγου Éxapvi τε χαλεπῶς φέροντα, xal Ὀχθετο. 
αὐτῷ, ὅτι μὴ £v δέοντι ἐχρήσατο τῇ ἑαυτοῦ τόλµῃ.. 


Notula marginales. 


(741) Numerum non habet exemplar Grzcum. 


δνοωμίσματι. Sic etiam in uno. [n al. ut in c, 
"Yzamw. "'* ὃς, Unus ut in cont., al. οὗ. 


(715) Al. Euphain. Al. H yphasin. 


1 ἑξορμώσας. !' in uno, 5. "Evg. τῆς Ἱνδίας, οἱ in ora. 


153 


ΡΕ REBUS TURCICIS LID. ΗΤ. 


151 


Ἐννέθαινε δὲ χαὶ τὸ μηδενὶ ἐπιτρέπειν τοῦ στρατοῦ A necessitas moncret,. abuteretur. Praeterea contigit 


ἐφὶ πυροὺς xal χριθὰς ἐπὶ Προύσης, ὥρα f,» παρα- 
6άλλειν τὸν ἵππον, χαλεπαίνειν τε τὰ αὐτῷ στρα- 
. τεύμµατα, xol ἀἁπαγορεύειν. Ἀπείρηται γὰρ μηδενὶ 
ἐξεῖναι εἰς πυροὺς εἰστέναι. Ὄντινα ὃδ᾽ ἂν λάδοι 
εἰσελθόντα, ἑτιμωρεῖτο. Λέγεται δὲ αὐτῷ ἑστρα- 
τοπεδευµένῳ περὶ Καππαδοχίαν πνεῦμα βιαιότατον 
ἐπιπνεῦσαν !* τῷ στρατεύµατι σὐτοῦ, τὰς τε σχη- 
νὰς ἀπενεγχᾶμενον, ἐπὶ ποὺ ἀποσπᾶσθαι, xal µετ- 
εώρους ποιησάµενον καταθαλεῖν * καὶ τοῦτο κατ) 
αὐτοῦ γενέσθαι οἱωνὸν εἰς τὰ στρατεύματα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ὡς ἐπελαύνοντι !* ἐπὶ τὴν Φρυγίαν ἑσχή- 
νωτο, τὴν τε σχηνην αὐτοῦ ἐς tpsi; συστισαµένους 
τοὺς ἀμφ) αὐτὸν παΐδας, αὑτόματον πεσοῦσαν, alice 
της γῆς μὴ] δυναµένης κχατέχειν τὰ σχοινία τῆς 
σχηνΏης, εἶτε xat ἄλλῃ πη ξυνέθη τοῦτο": τῆς τε 
γῆς ἀπειρῆσθαι αὐτῷ. μὴ ἐπιθδαίνειν v. Φρυγίας. 
"Ἑλλήνων τὲ τινες αὐτοῦ παραγενόµενοι, ἡ Τρι- 
6αλλῶν οἰωνίζοντο,. Λέγεται μὲν οὖν καὶ πρινὴ 


ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν διαθῆναι, Αλίην τὸν Χαρατίνεω, 


παΐδα, ἄνδρα δὴ τῶν rap' ἑαυτῷ τὰ ἐς αύνξσιν οὐ- 
δενὸς λειπόμενον, χρηματίσει αὐτῷ ph στρᾳ- 
τεύεσθαι ἐπὶ Τεμήρην, τρόσῳψ δὲ ὅτῳ δύναιτο ἆσφα» 
λεστάτῳ, διαλύεσθαι αὐτῷ τὴν πρὸς Τεμήρην δια- 
φορἀν. Ἐχέλευε δὲ αὑτὸν πέµπει», xol ὑπισχνεῖτο 
διαλλάξαι ts αὐτῷ βασιλέα Τεμήρην. ᾗ ἂν αὐτὸς 
βούλοιτο. Τὸν δὲ ὑπολαδόντα qávat, ὣς οὗ τῇ ἑχεί- 
νου συνέσει πιστεύων, ἀφίχοιτο ἐπὶ µέγα εὐδαι- 
µονίας, Ἠγεμόνας τοσούτους χαταστρεφάµενον, 


ut erzercitus affligerctur. maxima frumenti ct hor- 
dei inopia, propter Prusam. Hinc equitatus. gra- 
viter periclitabatur. Exercitus rem istam iniquo 
animo ferebat, οἱ jam.detrectabat militiam. Se- 
veriter enim. interdictum erat, ne quis-manus ad- 
moliretur frumento , addeus , se acerbius vindi- 
caturum eum, qui. [raudem huic. suo-edieto fecis - 
Sc, Fama est,. cum caswametatus.esset in. Cap- 
padoeia, venti turbinem violentissimum incubuisse 
exercitui, adeo ul tentoria disjecta οἱ in subli- 
me tracta destrueret. planissime : quod quidem 
exercitus. pro omine parum fausto accepit. Postea 
cum- in Phrygiam movens eastra communivisset, 
tentorium suum in tres pueros, qui ihi aderant, 
sua sponte ceciderat : sive. quod terra nequiverit 
sustinere retinacula, sive alia est causa in quam, 
casus ille reduci poterit. Quidam Graci-et Tri- 
bali qui przsto erant, omen id esse dicebant,. 
ne ascenderet in. Phrygiam. Ferunt.tamen prius- 
quam transiret in Asiam, Aliem Charatinis filium, 
virum eorum qui cum Pzjazite erant, prudentia 
primarium consuluisse, ne exercitum contra Te- 
mirem duceret, verum  adniteretur u£ ista con- 
troversia quam tutissimis rationibus dissolvere- 
tur. et componeretur. Se legatum fore in liac re 
promittebat, et juxta animi ipsius sententiam 
Temirem  reconciliaturum. Pajazites respondit z 
Nunquam tantum felicitatis conscendissem fasii- 


ἀλλὰ τῇ ἑαυτοῦ ὁρμῆ τε καὶ γενναιότητι, τύχῃ δὲ C gium, nec etiam lot duces imperium accipere 


εἰπεῖν, xal τόλμῃ ἐπιτραπομένους τῶν βασιλέων 
πολλοὺς, xai 6lya συνέσεως μεγάλης, ἐπιδείξασθαι 
ἔργα ' συνἑέσει δὲ τὸ πᾶν ἑπιτρέφαντας, αἴσχιστα 
ἀπολέσθαι. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἓν τῇ ᾽Αρμενίων 
ἀγένετο, ἐπὶ Τεμέρῃ ατρατενόµενος, ἑθουλεύετο, ὡς 
δὴ χράτιστα τὴν µάχην ποιῄσα,το. Μεταπεμφάμµε- 
νος δὲ τοὺς ἀρίστους, ἐς βουλὴν χαθίστατο. Kat 
τενων “ενομένων ἐπ ἀμφότερα ταῖς γνώμαις, λέ- 
γεται Π]ραῖμην τὸν ᾽Αλίεω, μέγχιστον 6$ παρὰ τῷ 
Παιαζήτῃ δυνάμενον, βουλεύοντα λέξαι τοιάδε' Ὦ 
βασιλεῦ , ἐπ᾿ ἄνδρας παρασχευάζῃ στρατεύεσθαι 
τὰ τε πο)έμια λεγοµένους εἶναι ἀγαθοὺς ὑπὸ πάν- 
τω», ὅσοι 15 bh τῆς τε γνώμης αὐτῶν xal ἀρετῆς 
ἐπειράσαντο. Τούτοις ἐγὼ- εἰς λόγους, ὡς τὰ πολλὰ 
ἀφ.κόμην, ἐπυθόμην τὴν τε ἀρετῆν εἶναι παντὸς 
λόγου ἀξίαν. Καὶ πλΏηθος 6h πολλαπλάσιον τοῦ ἥμε- 
τέρου στρατεύματος ἀγγέλλεται ἡμῖν εἶναι τὸ Τε- 
µήορεω στράτευμα. "Ὥστε xav! ἄμφω δὴ ταύτῳ 
ov' !* àv συμδουλεύσαιμι θαῤῥοῦν τῷ ἡμετέρῳ στρα- 
τῷ lévat ὁμόσε &q τὸ Τεμήρεω στρατόπεδον. Αλλ) 
αὖδ' à» el μαχεσάμενοι περιγενοίµεθα, εἴη ἂν ἡμῖν 
ὄφελος ὀτιψοῦν Ei μὲν γὰρ ἐς τὶν ἐχείνων ἐσθάλ- 
λουτις ἐμαχόμεθα, ἣν ἂν ὁμοῦ ξύμπαντα ἀγαθὰ, 
περὶ τὲ τῆς ἀρχῆς bxslvou ἀγωνίφεσθαι, xal περὶ 


coegissem, si (uz prudentis me comuisissem. 
lmpetu vehementi, meaqwue generositate ductus, 
tanta opera designavi. Praterea quidam reges 
fortunam et audaciam sccuti, negleeta prudentia, 
Θ0 eximia fecere opcra : cum reliqui interim, 
qui in omnibus pratulerunt prudentiam, turpis- 
sime perierint. Cum in. Armenia foret, animus 
erat, universis copiis in aciem eductis, summa 
vi tertare cum hoste. Adhibitis igitur in consi. 
lium optimatibus ut przlium faciendum esset, 
deliberabat. Cum essent quorum sententia in utram- 
que partem inclinarent, fama est Praimen Aleis (76): 
filum, qui plurimum pollebat apud Pajazitem, 
sic locutum esse : O rex, contra viros adoinas 


D prelium, qui peritia rerum bellicarum feruntur 


esse primi abiis qui eorum animos et virtutem 
sunt experti. Cum his ego quoque szepius in collo. 
quium veni, audivique virtutem eorum miris πιο. 
dis celebrari. Praterea  annuntiatur, Temiris 
copias multis modis numero superare nosiras. 
ltaque ut modo utrorumque intellexi sententias, 
si et meum dandum est consilium, consulueio,. 
nostro exercitui Βάσης, irruere in castra Temiris, 
Verumtamen etsi pralii aleam jecerimus, pra 


Notule marginales. 
(76) Charanbeus Halies F. Al. Mali. , 


- — 


15 ἐπιπνεῦσα.. R.ou in cont. !* ἀπελαύνουτι, Hl. ut in cont, ο ósov, aliud manasc. 252. Ti. ut in. cont 
16 α{. οἳτ. 


[55 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


t56 


lium.que nos victores declaraverit, nescio si quae Α τῆς δυνάµεως Nüv δὲ xal ἣν εἰς μάχην χαθιατά- 


inde nobis sit Futura. utilitas. Sed si hostium re- 
gionem fuerimus. ingressi, ibique przlii fortunam 
fnerimus experti, commoda plurima feremus, pu. 
gnaturi videlicet pro regno et potentia Temiris 
acquirendis. Nunc autem sí summam rei certa- 
miní , commiserimus, ea nequaquam  evenient. 
Sin autem, absit omen, in contrarium res cecíi- 
derit, vile que damna passurus sis, amittens 
poteníiaf& tantam , regnumque tantum. Apparet 
igitur, quod tuet ille non ex :quo pngnetis. 
Arbitror autem nec. Temirem, si modo sapit, 
cum universo exercitu prelium initurum : verum 
copias suas distribaet In turmas magnas et multas, 
et in. hane modum nos tentabit. Et si resisten- 
tes. fortiter ΙΗΓΙΙΑΠΙ unam vicerimus, alteram 
€t recentem nobis op»nonet tandiu, donec laho- 
rantes deficiamas, illis strenue pagnantibss. Maud 
enim sie Temeris οορῖα sunt comparate, ut ubi 
ad pr:elium ventum fuerit, statim In fugam abeant : 
verum etiamin fuga nobis meliorcs sunt, et fa- 
cilius in unum colliguntur dispersi, magna vir- 
tutis elentes opera. Censeo itaque non obviam 
eundum esse Temiris exercitui : verum melius et 
utillus mihi videtur, ut eum  subsequamur, per 
montes qnam proxime semper instantes, ejusque 
exercitum lzdentes, ubicunque occasio se deerit, 
Hinc apparebit a populationibus eum cebhibitum 
iri, dum nos ci usque ineubuerimus, uullibi sub- 


µενοι μαχεσώμεθα, οὐδὲ 6:à τοῦτο ἡμῖν ἔσται. "Hv 
ἓὰ, ὅπερ ἀπεύγομαι, ἐς τοὐναντίον ἡμῖν τὰ πράγ- 
µατα περιστῃ, σκόπει 6h, ὦ βασιλεῦ, ὁποῖον ἀπὸ 
ϐἠσεταί σοι ἀπὸ τούτου, τὴν τε δύναμιν ἅμα καὶ 
βασιλεἰαν ἀποδαλόντι ξυµθαίνειν, Δεῖ οὖν σοι μὴ 
ἀπὸ τοῦ ἴσου ἀγωνίζεσθαί σοι χἀχείνῳ. Πείθομαε 
δὲ μηδὶ cóp navi: τῷ ατρατεύματι Τεμήρην βασι- 
Ma, el σωφρονεῖ, τὴν µάχην ποιφαασθαι , ἁλλ᾽ ἐς 
μοίρας ἱκανὰς διελόµενος αὐτοῦ τὰ στρατεύματα, 
διαπειρᾶσθαι ἡμῶν. Καὶ εἰ μὲν τῇ jid polpg ἕναν- 
τία ἰόντες περιχενοἰµεθα, τῇ ἑτέρᾳ αὖθις μετ οὗ 
πολὺ χρησάµενος , ἐς ὃ δὴ ἀπαγορεύεἒιν ἡμᾶς 
χαμυῦντας µαχοµένοις ἑἐκείνοις. οὐ ΥΔρ τοιοῦτόν 
ἁστιν τὸ Exs[vou. στράτευμα, οἵον ἐπειδὰν ἐς χεῖρας 
ἀφίκηται, αὐτίχα ἐς φυγΏν τράπόμενον οἴχεσθαι * 
ἀλλὰ χαὶ ἐν τῇ τροπῇ βέλτιον ἡμῶν. ἀναλαμθάνειν 
tt σφᾶ: συνιόντας πυνθάνοµαι, x Y ἀναμαχομένους, 
μεγάλα ὁὀποδείχνυσθαι ἔργα. Δοχεῖ οὖν pot ὁμόσε 
μέντοι μὴ ἴεσθαι ἐπὶ τὸ Τεμήρεω στράτευμα, διὰ 
δὲ τῶν ὀρέων πορευοµένους, ἐφέπεσθαι. ὅτι ἐΥγύ: 
τατα γενυµένους, καὶ ὅποι τὰ προχωροίη. χαχοῦν- 
τας ἓν μέρει τὸ ἐἑχείνου στράέευµα. Δηλα δ' ἂν γἐ- 
νοιτο ταύτῃ. ὡς οὔτε ἑπιδρομῇ χρἠσαιτ᾽ ἂν ἔτι τοῦ 
λοιποῦ ἐφισταμένων ἡμῶν, καὶ ἑἐπισπομένων ἐγ- 
γύτατα, σιτίζεσθαί τε οὐχ ἂν ἔτι τοῦ λοιποῦ δύ- 
ναιτο ἰχανῶς, ὥς τε ἀποχρῖντα εἶναι αὑτῷ τὰ 
ἐπιτήδεια. Ἐπειδὰν δ᾽ ἓν τῇ &xslvou γενώµεθα ἔπι- 
σπόµενο, τῷ Τεμήρη στρατεύματι, τηνικαῦτα δὴ 


moti longius. Νεο etiam satis frumenti acqui- C ὁριωμένῳ οἴκαδε τῷ στρατεύµατι, xal ἐχομένῳ 


rere poterit : proinde commeatus sufficiens deerit. 
Ubi autem in hostilem venerimus 81 rejionem, 
seculi Temiris exercitum, ibi demum manus con- 
serenus cum hoste, cupienie red re domum. 

Wc eum peregisset Pra'mes, reliqui duces pe- 
dibus in hanc sententiam Ibaut. At Pajazites talem 
exorsus est orationem : Multitudo hostilis exerci- 
tus, quantum intelligo, vobis terrorem infert, Ve- 
rum et vos nostis, multitudinem inconditam nihil 
sani vel momenti liabere, si virtus ei opponatur. 
Scitis Xerxem Daril filium, regem Persarum, co- 
pias quantas in. Europam transiens secum addu- 
Xerit, et propemodum peremptus abierit, nisi Mar- 
donius periculum substitisset, et indicasset ei mor- 
tem imminere, nisi confestim rediret Susa. Etiam 
laud vos fuit, ut Alexander devicto rcgi Dario re- 
gnum ademerit, ipsumque interfecerit. Plurimog 
audivsse reor, paucam Tarcorum manau spe 
strenue rem gessisse, magnaque fortitudinis opera 
patrasse. Et nos. frequenter tn. Europa praliantes, 
Galles et Pamiones, gentes earum quas orbis habet 
getierosissimas, in fugam conjecimus. Quapropter 
υ6 n6s contempseris, et ne pejores eontemptiores- 
que, quantum ad fortitadinew attinet, nos Scythis 
€i Tzachatzis ostenderis : qui nunquam gladiis rem 


τῆς οἴχαδε ὁδ.Ὀ, ἐπέχοιμέν τε ἂν, xol ἀμυνόμενοι 
μαχεσαίμεθα. 


Ἱαὔτα εἰπόντος τοῦ Πραΐμεω, ταύτῃ ἑτράποντο 
xai ol λοιποὶ τὴν φΊΆφηον τιθέµενοι. ἢασιλεὺς δὲ 
Παιαζήτης λέγεται εἰπεῖν '5 τοιάδε' Τὸ πλῖθος 
ἔοιχεν, ὦ ἄνδρες, ᾗ ἐγὼ τεχµαἰροµαι, ὑμᾶς δεδίτ- 
τεσθαι. A2) ἐχεῖνο 65 xal ὑμεῖς ἴστε, ὡς πλήθους 
οὐδὲν ὁγιές ἐστιν, ὅπου ἂν ἀρετὴ παραγένήταει 
Ἴστε 6h xat Ἀέρξην τὸν Δαρείου, βασιλέα Περσών, 
πλήθή ὁπόσα ἀγόμενος, χαὶ ἐς τὴν Εὐρώπην δ.α- 
θὰς, παραθραχὺ ἐπίη ἵὃ ἀποθανούμενος, sl μὴ 
Μαρδόνιος ὑποστὰς, ἐμήνυεν αὑτῷ «τὺν ὅλεθρον 
ἑπανιόντας ἐς Xo0ca. Καὶ ᾿Αλέξανδρον ἴστε, ὡς 
Δαρείῳ pagssánusvo:, τὴν τε βασιλείαν ἀφείλετοι 
xai αὐτὸν ἀπέκτεινε. Καὶ πολλους δὲ πυθέσθαι- 
οἶμαι τῶν ἡμετέρων Ἰούρχων, ὁλίγῃ χειρὶ μεγάλα 
ἀπολείξασθαι ἔργα. Καὶ ἡμεῖς δ᾽ ἓν τῇ Εὐρόκπῃ 
0 ἅμα δὴ ἐπὶ τὰς µάχας ἱόντες, γένη τε ἑτρεφά- 
µεία, Υενναιότατα Oh Ὑενόμενα τῶν ἓς τὴν οἰκου- 
µένην ἐθνῶν, Κελτούς τε xai [Παίονας. Kai διὰ 
ταῦτα ph οὕτω φανλίζων ἡμᾶς ἐς Ὑενναιότητα, 
χαχίους τε xai φανλοτέρους ἀποφαίνου Σχνθῶν τε 
Ἱζαχαταίων * οἳ ξίφει οὐδεπώποτε ** οὐδαμῃη ἑχρή- 


Νοίαὦ marginales. 


OU ἁπαγιρεύσι, in uno, at In cont. 
is cont. 


!5 2220, Rut. it cont, !* ἐπῄει. Sie etiam Ἡ. ?* οὐδέποτε. Π. ut 


159 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


160 


certantes victoriam invenirent, primo agressus est Α àv μὴ xuxXoJpzvot, σφῶν ἁἀμείνονες γένοιντο, περὶ 


Europa exercitum. Ut autem pugna ad multum 
diei est extracta, neque quietem a pugnando Pa- 
jazitis mi'ites haberent, ibi Triballi pristine sue 
virtutis inemores, prelium ciebant magna cum for- 
titudine et gloria : impetumque dautes in Tzacha- 
taidas, liastas infregerunt, inagua cum veliemen- 
tia praelio incumbentes. Pajazites ut conspicatus 
cst Europzuim exercitum longius a se evectuim cu- 
pidine pugna, illico ducem Europazi exercitus re- 
vocat, timens, ne si ejus exercitus essel longius a 
monte submotus, ipse ab hostibus circeumducere- 
ler, et in. periculum vite veniret. Jubebat igitur 
emu regredi in cum locum, ubi abinitio collocatus 
erat. At dus primo nequaquani dicto audiens fuit, 


veritus rem qu:e parabatur. Deinde cum rex violen- P 


tius szeviret, nec conviciis abstineret, paruit, acies- 
que revocata est. lbi tum Tzacbataides acriter 
instantes, occidebant Turcos pluriuos, donec terga 
darent. Qui cum fugerent persequentibus hostibus, 
etiam exercitus Asianus haud stetit, verum conti- 
nuo fugam arripuit (80). Pajazites, videns in quo 
élatu res sug essent, conscendit equam, totisque 
viribus fugit. Temircs, cum prius praeconium di- 
inisisset $3 per eastra, ne quem de Pajazitis exer- 
. eitu capereut, et ad. uiancipiorum conditionem 
miseram deducerent, curavit ut spoliatis abire li- 
ceret. Non euim fas esse ducebat, nt gentiles suos 
ad mancipiorum formam redigerent. At Pajazites 
contrarium, antequam prelium iniretur, per castra 
voce praeconis nuntiari jusserat, nempe ut quem- 
cunque de Temiris militibus fuerint nacti, eum il- 
lico obtruncarent. Sachruchus igitur ut in fugam 
verterat liostem, jam Temiris copi, qua in castris 
exspectaran!, juncte pugnantibus impelu fercban- 
tur, volentes przvertere Pajazitis exercitum. Con- 
versi itaque ad populationes, maximam vastitatem 
fecere in Jonia et llellesponto. Vici occupat! sunt 
plurimi : oppidula in. desolationem migrarunt plu- 
rima, ubique equitibus Temiris in Pajazitis regione 
grassantibus. Interim autem Ίο accidere Pajaziti 
fugienti. Cum fugeret pernicissimo cursu, fugien- 
tem ipnsequebantur Tzachataides, affectantes eum 
capere. Jam multum itineris fugiendo confecerat, 
ut qui velocissima veheretnr equa. fostea cum 
forte venisset ad flumen, equa intoleranda siti sti- 
mulata bibere cupiebat. Pajazites autem chiragra 
et podagra gravissime laborabat. Proinde equam a 
potandi cupidine inhibere haud poterat. Equa igitur 
ut bibit, parum dissoluta, nonnihil de cursus per- 
nicitate remisit, adeo ut milites Temiris Pajazite 
potirentur, captumque ad suuin regem traherent. 
In hoc prelio captusest Moscs : capti sunt reliqui 
pene omnes Pajazitis duces. Ncc tamen. quidquam 
periculi passi sunt, uisi quod vestibus sunt spoliati. 
Eteuim Moses vidcbatur reliquis prxstantior ro- 


* 


Ψυχης ἀγωνιζόκενοι, 39vi16aÀX£ τε χατὰ τὸ τῆς Eó- 
ρώπης στράτευμα, χαὶ ἐμάχετο' ὡς ἐπὶ πολὺ μὲν 
τῆς ἡμέρας ἐμάχοντο, ὥστε μτδ) ἀναπαύεαθαι ἔχειν 
τὸ Παιαζήτου ατράτευµα. Τριθαλλοὶ δὲ ἐνταῦθα 
ἄνδρες γενόµενοι ἀγαθοὶ, ἑἐμάχοντο ἀξίως λόγαυ, 
χαὶ ἐμβαλόντες ἐς τοὺς Τζαχατάϊῖδας, t& τε δόρατα 
χατέαξαν, καὶ διηγωνίζοντο ἐντεταμένως ἐχόμενοι 
τοῦ ἔργου. Παιαζήτης δὲ, ὡς ἑώρα τὸ τῆς Εὐρώπτς 
αὐτῷ στράτευμα χινηθὲν ἐς πρόσω, καὶ µαχόμενονι 
ἀνεχαλεῖτο μὲν ἐν τῇ ἀχμῇ τῆς Εὐρώπης τὸν otpa- 
τηγὸν, ὀῤῥωδῶν μὴ παρασυρεὶς χυχλωθείη», xal 
κινδυνεύσῃ διαφθαρῆναι, µετεπέμπετο ἐς τὸν χῶ- 
pov, ἐς ὃν ἵδρυτο τὴν ἀρχίέν. Καὶ πρῶτα μὲν οὐχ 
ὑπήχουσε, ὃξδιὼς τὸ πρᾶγμα". μετὰ δὲ ὡς ἐπιφῖ- 
ροµένου αὐτῷ τοῦ βασιλέως, xal βλασφημοῦντος, 
ἀνεχλλεῖτο τὴν σύνταξιν. Ἐνταῦθα οἱ Τζαχατάϊὸςς 
ἐπεισπεσόντες τοῖς Τούρχοις, ἑπέχειντο πάνυ φο- 
νεύοντες, ἐς ὃ δη ἐς φυγὴν κατέστησαν αὐτοὺς 
τραπῆναι. Ἐνταῦθα ὡς ὥρμηντο ἐς φυγὴν, ἔπιχει- 
µένων τῶν πολεμίων, xal τὸ ἀπὸ τῆς Ασίας στρᾶ- 
τευµα αὐτίχα ἐς φυγὴν ὤὥρμητο. Καὶ αὑτίκα ὁ 
Παιαζήτης ἰδὼν ταῦτα, οὐχέτι ἑνέμεινεν, ἀλλ iod, 
ἵππηων θήλειαν ἀναθὰς, ἔφευγε χατὰ κράτος. 'Ev- 
ταῦθᾳ ὡς πρότερον χἠρυγμα πεποιηµένου Τεμέρεω 
βασιλέως, µηδένα χαταδαίνειν *? τῶν τοῦ Παιαξήῆ- 
του, µόνον δὲ ἀπεχδυόμενοι τούτους, Ἠφίεσαν. O3 
γὰρ ἐξῖν ὁμοφύλους ὄντας ἀνδραποδίζεσθαι. Παια- 
ζήτης δὲ τἀναντία τούτων χηρύξας ἐς τὸ στρατό- 
πεδον, ὡς ὃν ἂν λάδοιεν τοῦ Τεμήρεω στρατοῦ, 
πάντας χαταχκτείνειν. Σαχροῦχος μὲν οὗν, ὡς ἑτρέ- 
φατο Παιαζήτην, ἤδη τὰ στρατεύµατα Τεμήρεω, 
xai ὅσα ἑμάχοντο, xal ὅσα ἐπὶ τοῦ στρατοπέδου 
ἐτύγχανεν ὄντα, ὥρμητο ἐπὶ τὸν Παιαςήτεω στρα- 
τὸν φθῆναι βουλόμενος, xat ἐπὶ τὴν χώραν Στράᾶ- 
ποντο ἐπὶ διαρπαγὴν, ἑπιδρομῇ χρησάµενοι, Ec. τα 
τὴν Ἰωνίαν, χαὶ ἐς τὸν Ἑλλήσποντον, ἔνθα Dh 
πολλαὶ piv χῶμαι ἐλήφθησαν ΄ πολίσµατα δὲ Ἶρη- 
μώθη ὅτι πλεῖστα, τῶν ἱπποδρόμων τοῦ Τεμήρεω 
àvX τὴν χώραν τοῦ Παιαζήτεω διαθεόντων ἆπχν- 
vayf. Περὶ δὲ τὸν Παιαξήτην τοιόνδε δυνηνέχθη 
Ἱενέσθαι. Ὡς Υὰρ ἴἔθει ἀνὰ κράτος οὗτος, ἐπέ- 
χειντό τε xal ἀπεδίωκον ol Τζαχατάϊῖδες, ἁμι)λὼ- 
µενοι ἐλεῖν αὑτόν. Καὶ πολὺ μὲν πρρήλαυνεν, ἅτε 


p ἐπὶ ἵππῳ ταχυτάτῳ ἐπιφερόμενος ' μετὰ δὲ ὡς ἐπὶ 


τὸν ποταμὸν ἀφίχετ», τὴν ἵππον λέγουσι διφήσασαν 
καρτερῶς, ἐθελῆσαι τοῦ Όδατο;:. Παιαξήτης vàp 
ἑνόσει τὼ χεῖρι xai τὼ πόδε ὑπὸ ποδάγρας, xal 
κατασχεῖν οὐχ οἷός τε ἐγένετο. Ἐνταῦθα δὴ ὑπο- 
χαλάσαι τὴν ἵππον ὑπὸ τοῦ ὕδατος, xal λειφθΏναι 
τοῦ δρόμου, ὥστε τοὺς στρατιώτας Τεμήρη συλλα- 
θεῖν τε Πα.αζήτην, καὶ ἀγαγεῖν παρὰ βασιλέα 
Τεμήρην. Ἑάλωσαν μὲν οὖν ἓν ταύτῃ τῇ µάχῃ xal 
λωσῆς, xal πάντες σχεδ»ν οἱ τοῦ Παιαζήτεω ἅρ- 
χοντες. Οὐ μὴν χαλεπὸν ἔπαθον ὀτιοῦν, πλην τῶν 
ἱματίων. Καὶ yàp Μωσῆς ἐδόχει τε τῶν ἄλλὼν 


Νοιυ] marg uales. 


ο 17 (80) Tamcrlani victoria circa a: num Christi 1597. 


3! [n uno supciacrip um, xazazz«loz.v, ul mox. 


163 


LAONICI CHALCOCONDYLA 


16! 


paterno, neque materno tuo genere digna facis. A χθη ἡ Ὑυνὴ αὐτοῦ Ἐλεανάρου θυγάτηρ, $c δὴ 


Cum enim natus sisex parentibus idiotis οἱ inglo- 
riis pauperibusque, hand tibi decorum est adeo 
turpiter insultare regum liberis et uxoribus. Hoc 
modo etian eos qui tibi natura sunt domini, pro» 
bris oneras. Hec dicens, ingentem risum movebat 
Temiri, qui hominem pro ludibrio habebat, ut qui 
nihil sani nec diceret, nec saperet, Pajazitis duces 
cuni in colloquinm venissent Temiris fossoribus, 
eos promissis accendebant, daturi immensam. ar- 
genti vim si cuniculo acto. in eam castrorum par^ 
tem, ubi vinctus asservobatur Pajazites $5 emer- 
Sissent, eumque inde eripuisseent, 

τες, ὃς λόγους ἀριχόρμενοι soi; Τεμίρεω ὁὀρυκταῖς, 
ὑφέλοιντο Παιαζήτην ὑπορύξαντες. 

Fodientes itaque vevraus enstra el tentorium ubi 
in vinculis erat Pajazites tandemque prorepentes, 
visi sunt custodibus et capti. Non enim intra 
tentorium ubi Pajazites erat, sed extra ex cunicule 
prodierunt, ubi viri erant quibus Pajszitis custo» 
dia à Temire erat mandata. Ea iyitur parte ex 
cuniculo fossores egressos cl captos rex jussit 
obtruneari. Veniens autem Smyrnam, eam ure 
bem roiis cepit. Prseterea arcem in littore sitam, 
in qua erat Romanorum presidium, suffodiens 
penitus subvertit. Hane occupavit, etiam a reli- 
quis jus belli non abstinuit : verum accedens 
oppida, qua sibi videbatur aptissimum, ageredieba- 
tur. Ut autem ver jam. appetierat, ... rotis urbes 
capiebat Temires. Hz erant circuli, et intra scalas 
habebant quibus ascendebatur in muros. Et quan- 
do in fossam dirigebantur, recipiebaut viros du- 
centos separatim positos, donec singuli rotas 
intrarent. Postea veniebant in alteram qus ex 
adverso erat fossz partem, satis muniti et teet 4 
rotis. Quo cum venissent, scalas conscendebant, 
et eo modo capiebant urbes. Delnde reliqui, qui 
eraut in castris, urbem valle cingebant, aggeresque 
fundebant, qui facile murum superarent : ος qui- 
bus deinde muro facile potiebatur. Praeterea fos- 
sores habuit Temires circiter decem mille, qui 
suffossum murum sustentabant exceleis lignis, 
quae deinde accendebant : quibus concrematis, muri 
nemine impellente procidebant : per nudata inde 


μάλιστα τῶν ἄλλων ἐραστὴς ἑτύγχανε Παιαξήτης, 
καὶ περιῆγε μεθ) ἑαυτοῦ ἔχων iv τῷ στρατοκέδῳ, 
ἐπιστῆσαί οἱ ἑναντίον τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς, οἰἱνοχοῆσαί 
ol. Τὸν δὲ εὖ µάλα ἀχθεσθέντα, εἰπεῖν λέγεται, 
'AXM οῦτ ἂν συμφώνως τῷ gp πατρὶ xal μητρὶ 
ἐργάζοιο 5'. Ἰδιωτῶν γὰρ τούτων, xal πενήτων 
γενόμενος, δίχαιος ἂν εἴης, ὥστ ἂν ἐπιχερτομῆσαι 
βασιλέων παισΐἰ τε xal Ὑγυναιδὶ, χαὶ ἑἐξυθρίζεις ἐς 
τοὺς σοὺς τῇ φύσει δεσπότας. Τούτῳ μὲν τοιαῦτα 
λέγοντι γἐέλωτά τε ἑἐποίει τοὺς λόγους, xoi ἔπι- 
χλευάζων ἐπέσχωπτεν, ola οὐδὲν ὑγεὶς οὔτε φρο- 
νοῦντι, οὔτε λέγοντι. Οἱ μέντοι Παιαζέτεω ἄρχον» 


f$ φασιν ὑπέσχοντο ἀργύριον τελέσαι πἆμπολν, el 


B 


C 


Ἔνθα δὴ ὀρύγματα π»ιησἆάμενοι iv εῷ etoato- 
πέδιῳ, καὶ εἰς την σχηνὴν ἐν fj ἑσχήνου Παιαζήτης 
ἐν quAaxi ὧν, ἐξιόντες ὤφθησαν ὑπὸ τῶν ταύτῃ φυ- 
λάκων, καὶ ἑάλωσαν, Οὐ γὰρ ἐντὸς ἐγένοντο τῆς 
αχηνῆς, ἁλλ᾽ ἐχτὸς, f| ἐφύλασσον πέριξ Υενόμενοι 
ἄνδρες ὑπὸ Τεμήρεω ταχθέντες. Ταύτῃ ὡς ἐξήεσαν 
xat ἑάλωσαν, ἀπετάμοντο τὰς χεφαλὰς ὑπὸ βασι- 
λέως. Ἐπὶ Σμύρνης μὲν οὖν ἀφικόμενος, τήν τε 
Σμύρνην εἶἴλε τροχίσχοις, καὶ τὴν tv τῷ αἰγιαλῷ 
ἄχραν, ὑπὸ Ῥωμαίων ταύτῃ χατεχοµένην, ὑπορύ. 
ξας, χατέλαθέ τε. Καὶ ταύτην liv, πολίσµατά τε 
ἄλλα, τῆς χώρας ταύτης ἐπελαύνων, Ἶρει, ὥς ct 
προὐχώρει προσθάλλονται ** ἐφ᾽ ἕχαστον. Ὡς Eb ἔαρ 
fv τε χαὶ ὑπέφαινε, τριχη yàp λέγεται διῄρει τὰς 
πόλεις Τεμήρης, τοῖς τε τροχοῖς * χύχλοι δὲ ὄντες 
οὗτοι, xal κλίμακας ἔχοντες ἓντὸς, ὥστε ἀναδαίνειν 
ἐπὶ τὸ τεῖχος, ἐς τὴν τάφρον ἄγοντες, ἐπετίθεσαν 
ἄνδρες διακόσιοι ἕχαστον τεταγµένοι, διὰ νοῦ τρο- 
χοῦ εἰσιὼν ἕχαστος * ἐς τὸ πέραν τε ἐγίγνετο τῆς 
τάφρου, στεγαζόµενοι ὑπὸ τοῦ τροχοῦ. Ὡς δὲ πέραν 
γἰγνοιντο, ἀνέδαινον τὰς χλίµακας, xat οὕτω Ίρουν 
τν πόλιν. Μετὰ δὲ πολλοὶ ὄντες αὐτῷ ἐν τῷ σερα- 
τοπέδῳ, ἔχουν τὴν πόλιν, ὥστε ἐπὶ τὸ τεῖχος τὰ χώ» 
ατα ἀναθαίνειν, καὶ ἄνω διὰ τῶν χωµάτων ἡλίσχετο 
αὑτῷ τὸ τεῖχὸς. Εἶχε δὲ καὶ ὀρυχτὰς ἐς µνρίους, xal 
ὀρύσσοντες τὰ τείχη, ἐπὶ μετεώρων ξύλων καθειστή- 
χεσαν. Μετὰ δὲ ταῦτα mop ἑνιεὶς τὰ ξύλα, χαὶ ὡς 
ἑχαίετο τὰ ξύλα, τὰ εείχη εὐπετῶς ἔπιπτον, χαὶ 
ταύτη ἑσέπιπτον ἐς «hv. πόλιν. θὕτω μὲν οὖν Ἶρεε 


muro loca milites ruebant in urbem. Bis tribus p Τεμήρης τὰς πόλεις. Ὡς δὲ ἤδη ἔαρ ὑπέφαινενι 


modis Temires in uppugnatione urbium utebatur. 
Ver ut jam illuxit, legati veaiunt, qui referebant 
Indorum regem cum magna manu advenisse, ur- 
bemque Cleriam intolerandis malis affecisse : 
etjam ad thesaures regios procedentem, tributo 
anni adempto, domum abiisse. Ming queque fere- 
bantur, Indorum regem nolle awplius federatun 
esse Temiri. Hxc ut Temires intellexit, terror 
ingens injectus est, ne, si rediisset legatio ad re- 
gem ludorum, ipse exercitum armaret, regionemque 
hostiliter accedens occuparet, se interim externié 


ἀφίχετο ta p' αὑτὸν ἀγγελία, ὡς τοῦ "Ivóuv βασιλέως 
πρεσδεία ἀφιχομένη ἐπὶ Χερίην, μεγάλῃ γειρὶ δεινά 
σε τὴν πόλιν ἑργάσοιτο, καὶ ἐπὶ τοὺς θησαυροὺς 
παριὼν τοῦ βασιλέως, vóv τε φόρον λαδὼν οἴχοιςο * 
xai ἀπειλείη, ὡς οὐχέτι ἀμμένοι ταῖς σπονδαῖς 6 
Ἰνδῶν βασιλεύς. Ταῦτα μὲν ὡς ἐπύθετο, περιδεῖις 
γενόμενος, μὴ ἐπειδὴ ἀφίχοιτη ἡ πρεσθεία παρὰ 
βασιλέα τῶν "Ivbov, ἐπιὼν χαταστρέφοιτο τὴν ἑαυ- 
τοῦ χώραν, σχόντος αὐτοῦ ἀμφὶ τοὺς ἐπήλυδας πο- 
λέμους xai ἅμα ἑσῄει αὐτὸν, χαὶ τὰ ἀνθρώπεια ἓν 
οὐδενὶ ἑστηχόάτα &ogalst, καὶ δεινὰ ποιησάµενοςν 


Notule mergina:es. 
*' ἀργάτοις. R. ut πο. ?* Sic tria manusc. habent, Puto legendum προσθάλλοντα. Sic in Μπο; al. ut e. 


10 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


168 


submota habitetur, ignoratur quibus moribus et A νόµενον τοπαλαιὸν, τούς τε Περσῶν βῥᾳσ'λεῖς, xai 


qua viclus ratione Indi utantur. lloc hominum 
gerus cum robore plurimum $7 prastaret anti- 
quitus, Persarum et Assyriorum reges qui Asiam 
imperio temperabant coluisse fama tenet. Semira- 
mis et Cyrus Cambysis filius Araxem transeuntes, 
quondam magnam belli molem. eo verterunt, Nam 
Semiramis Assyriorum regina, arma conira Indo- 
rum regem maximo apparatu n.ovens, ubi fluumcn 
superavit, clade suorum maxima accepta, occubuit, 
Praeterea. Cyrus filius Cambysis Persarum rez, tra- 
jecto fluvio cum Massagetis congressus, in gravis- 
sinum pracipitatus est periculum, ibi percinptus a 
wiuliere Mera Massagetarum regina. Temires, ut 
allatum est qua fecisset regis Indorum legatio, 
máxima celeritate Cheriam se recepit. Pajazites, ut 
supra diximus, iu itinere pre argritudine naturse 
debitum solvit, Moses, Pajaz4is (lius, dimissus a 
Temire, in patriam prefectus cst. regionem. [εκ 
Temires ut perveuit in suam regiam, qua ad regni 
curam atiinebant, &umma diligentia exsecutus est. 
Deinde hostili auimo sumpto, bellum cum Indorum 
rege ex professo gerebat. llaud multo post pat inter 
utrumque convenit. Temiri nati suut filii, Sachru- 
«hus, Pajangures et Ab.ulatuphes. Sachruclhum 
.lium natu maximum regno prafecit, [ρε autem 
amori operam dans, totumque huic rei. curiosius 
se mancipans, inortem taudeur obiit. Aiunt, Temi- 
rem libidine reliquos mortales longe superasse, 
Nam adolescentes 
constuprare jubebat, sic provocans naturaum ut 
ipse deinde coire posset. Quando autem relictis 
amoribus ad bellum protrudebatur, bello confecto 
ad solitam redibat libidinem, nullo modo quietiorem 
vitam sectatus,. Etiam nature suz viiu faeere non 
erubuit, luxuriosiorem secutus victus rationem, 
quo magis rei ve.erem indulgere posset. Temire 
defuueto, Sachruchus vir cetera zquitatis studio- 
sus, et plerumque cum finitimis fadera jungens, 
tranquillitatisque amator, regni gubernacula tenuit. 
Maud iamen multo post, excedente e vivis Sa- 
chruclio, Pajangures Tewiris filius natu minimus, 
regno potitus est. Unde ei uon admodum bene 
cum fratribus convenit ς verum inimicitia inter 


ipsos exarserunt. Ulies enim Cad.luaiorum regionem D 


οἱ Hyrcaniam retinens, inimicitias suscipiens ad- 
versus fratrem Abdulatuphem, cum eo bcelluui 
gerebat, Pajangures adveniens, regionem ei adie 
niebat, et ipsum captum in carcerein misit. Mortno 
deinde Pajangure, ad regni moderamen evasit 
Ττοκιοφ. Cum hoc affinitatem jungens Peampures, 
unus de numero novem regum, €i conversus re- 
gnum &$ occupavit. Oppresàis enim et occupatis 
Semarchanda rebus, contractis etiam Judorum 
auiiliis, bello petiit Tzokiem Paojanguris filiuui. 


Ασσυρίων, ἡγουμένους τῆς Ασίας, θεραπεύειν μὲν 
τοὺς Ἰνδῶν βασιλεῖς  ἔπεί τε Σεμέραμµ:ς καὶ Κῦρος. 
6 τοῦ Καμθύσου τὸν ᾿Αράξην διαδθάντες, µεγάλῳ τῷ 
πο)έμῳ ἑἐχρίσαντο 5. Ἡ τε Υὰρ Σεµίραµμις τῶν 
Αταυρίων βασίλισσα *, ἐπὶ τῶν Ἰνδῶν βασι)έα 
ἑλαύνιρσα μεγά)λ] παρασχευῇ, imei τς τὸν πο-αμὸν 
διέθπ, ἐπεποάγει τε χαλεπώταττι, καὶ αὐτοῦ ταύτῃ 
ἐτελεύτησε. Mack Gk ταῦτα Ko po; ὁ Keufo 1:0 Hl:p- 
cuv βασιλεὺς λέχεται δὴ xóv τε Αράξην ὅ,αβᾶς, 
xai διαγωνισἀἆμµενος πρὸς Μχσαγέτας, ἔπραξέ τε τὰ 
χαλεπώτατα, xal αὐτοῦ ὑπὸ γυνχικὸς Molca; τῆς 
Μασαγε-ῶν βασιλενούσης ἀποθανεῖν. Ἰεμήρης μὲν 
οὖν, ὡς ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου ἐπύθετο τὰ περ) τὴν τρε- 
σῥείαν, τοῦ Karan; 9) βασιλέως, ἀπήλαυνεν ὡ; 
εἶχε τάχους ἐπὶ Χερίην. Παιαςήτης δὲ, ὡς εἴρηται, 
χατὰ τὴν 605v ἑτελεύτησεν, ὑπενεχθεὶς ἐς τὴν µέλαι- 
viv ὑπὸ λύπης. Μωῦσῆς δὲ ὁ mal; αὐτοῦ, ἀφεθεὶ; 
ὑπὸ βασιλέως Τεμήρη, ἐπὶ «hv πατρφαν χώραν 
ἀφίκετο. Ὡασιλεὺς δὲ Τεμήρης, ὡς ἐγένετο ἐς τὰ 
βασίλεια τὰ ἑαυτοῦ, τά τε àv τῇ &pyfj αὐτοῦ χαθίστη 
ᾗ (xti κάλλιστα ἔχειν αὐτῷ, χαὶ πρὸς τὴν Ἰνδῶν 
βασιλέα διενεχθεὶς, ἐπολέμει. Μετὰ δὲ ταῦτα εἰρι- 
νην τε ἐποιήσατα, ἐφ᾽ ᾧ τε ξένοι τε xal φίλοι εἶναι 
ἀλλίλοις. Τούτῳ ἐγένοντο παἶδες, Σαχροῦχός τε xai 
Παιαγγούρης, xat ᾽Αδδυλατούφης. Σαχροῦχον thv 
πρεσθύτερον παῖδα αὐτοῦ κατέλιπε, βασιλέα ἆποδει- 
ξάμενος. Αὐτὸς δὲ περ) ἔρωτας ἔχων , xal ἐνταῦθα 
πολυ πραγμονῶν, ἑτελεύτησε. Λέγεται γὰρ 66 Τεμή- 


jn conspectu δυο mulieres Q gn; μάλιστα δὴ ἀνθρώπων ἐς τούτο ὑπὸ φύσεως 


ἀχθῆναι, ὥστε νεανίσχους ἑναντίον αὐτοῦ γυναιδὶ 
χελεύειν µίσγεσθαι, ὥστε xol τὴν φύσιν ἑἐρεθίνειν 
αὐτοῦ ἐπὶ τούτῳ 95. Ὡς δὲ ἀπὸ ἐρώτων γένοιτ», ἐπὶ 
πολεµίους αὐτίκα 6h τρέπεσθαι, µιδέποτε fout lav 
ἄγοντα. Καὶ ἑκυδρίσαι δὴ λέγεται bv φύσιν αὐτοῦ, 
ἐς τὴν δίαιταν περὶ ἀφροδίσια γενόµενον. Τούτου 
μὲν 0h τελευτήσαντος, ἔσχε τὴν βασιλείαν Σαχροῦ- 
yos, ávhp τά τε ἄλλα ἐπιεικὴς, xal τοῖς περιοίκοις 
ταπολλὰ σπενδόµενός τε xai ἠσυχίαν ἄγων διστέλει. 
Μετ οὗ πολὺ, τελευτήσαντας Σχχρούχου τοῦ Τεμή- 
pto, Παιαγγούρης ὁ νεώτερος mai; ἔσγε τὴν βασι- 
λείαν, πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ διενεχθείς. Οὐλίης 
μὲν vip, τήν τε Καδδουσίων χώραν xai τὴν "Ypxa- 
νίαν κατέχων, πρὸς ᾽Αθδυλατούφην τὸν ἁδελφὸν διε- 
νεχθεὶς, ἑπολέμει. Καὶ ὡς Παιαγγούρης ** ἐπαγόνε- 
vos , τήν τς χώραν ἀφείλετο, xal αὐτὸν ζωγρήσας, 
εἴχεν iv. φυλακῇ. Μετὰ δὲ ταῦτα τελευτήσαντος 
Παιαγγούρεω, Ἐζοχίης *! ἔσχε τὴν βασιλείαν. Ώρὸς 
τοῦτον Παϊμπούρης, τῶν ἑννέα βασιλέων, ἐπιγαμίαν 
ποιησάµενος, xa! ἐπιστραφεὶς ** ἔσχε τὴν βασιλείαν » 
xai τὰ Σεµαρχάνδης πράγµατα κατασχὼν, καὶ Ἰν- 
δῶν συμμαχίαν ἐπαγόμενος, πρός τε τὸν Τζοχίην 
Παιαγγούρεω ἐπολέμει παῖδα. Τζοχίης μὲν οὖν, τούς 
τε Σχύθας ἑπαχόμενος, καὶ τῆς ᾿Ασσυρίων χώρας 
βασιλεύων, ἐπὶ Παιαγχούρην τὸν ἀδέλφὸν τόν τε -τό- 


Notule marginales. 


** µεγάλως τῷ πολέ 
Al. ut in c. 
abd ἐπιτραφθείς. 


- 


εὐδοχίμισαν. Superscriptum, kaoi1Xuvco. 
*5 τοῦτο. Sic eliam in uno, in al. ut in c. 


9 βασιλὶς, R. ut in cont. 


ὃν Χαταῖης. 
* Μαιαγγούρη. 


v Κιοχίης, et infra. Al. ut in c. 


I8) 


DE REBUS TURCICIS LIB, ΠΠ. 


V 


170 


1&u0v διέφερε, χαὶ στρατευσάµενος, µάχῃ τε ἐχρά- A Tzokies adducens Scythas, Assyriorumque regioni 


τὴσε, xal Σεμαρχάνδτν παρεστήσατο. Οὐ πολὺ δὲ 
ὕστερον, τῶν ἑννέα βασιλεῖ συμμάχῳ χρησάµενος, 
xaX àv τῷ Ταθρέξζῃ πόλει εὐδαίμονι Ασσυρίων, τὰ 
βασίλεια ποιησάµενος, πρός τε τὸν Λευχαρίας πολε- 
μῶν δ.ετέλει, χαὶ Σαµαχίην πόλιν ἐπολιόρχει, τὰ τοῦ 
Καραϊλούχεω βασίλεια. Ταθρέζη δὲ πόλις εἶναι µε- 
Τάλη τε xai εὐδαίμων, xal τῶν ἐν τῇ Ασίᾳ, μετὰ ve 
Zspapyávbrv , χρημάτων τε προσόδῳ, xal τῇ ἄλλη 
εὐδαιμονίᾳ προέχουσα * σΏράς τε τρέφει ἡ χώρα 
αὕτη μέταξἀν τε χαλλίστην ποιουµένη, xal τὴν Σα- 
µαχίης ἁμείνω. Φέρει δὲ xol Κριμίζιν σηρὰν οὕτω 
χαλούμενον πορφυρᾶν, περὶ τὰ ἱμάτια, τά τε ἀπὸ 
ἑρίων καὶ σηρῶν , βαφὴν ἑνδεικνύμενα ἀξίαν λόγου. 
Ἔστι δὲ πλέα τὰ ἐν τῇδε τῇ χώρᾷ, Περσῶν τῶν Ατ- 
ζαμίων χαλουµένων. Όσοι γὰρ ἐς τὴν Ατζαμίων Ὁ 
φωνἣν προῖενται, Πέρσαι τε οὗτοι σύμπαντες, καὶ 
zb Περ .ὢν φωνῇ διαλέγονται, Οἰχοῦαί τε Ἱαθρέζη 
τε xa Καγινὺν, χαὶ Νιχετίην, πόλεις εὐδαίμονας 
τῆς Μδων xa Ασσυρίων χώρας. Σαμαχίη δὲ πρὸς 
τᾗ Αρμενίων χώρᾳ ᾠχημένη, πόλις εὐδαίμων τε 
xai πολνάνθρωπος, ἀπὸ δὲ τῆς θυγατρὸς Τφοχίεω **, 
Καραϊσούφεω δὲ γυναικὸς, ἐγένετο Τζανισᾶς ! mal; 
Καραϊσούφεω, Τζοχίεω δὲ ἀπόγονος. Οὗτός τε Πα- 
Ἱδατίης τῆς Βαδυλῶνος Expte , χαὶ 'Aaaupluv τὴν 
yepav καταστρε]άμενος, Ταθρέζη τε ἑαυτῷ ὑπηγά- 
Tero, xal πρὸς τὸν Μπαϊμπούρεω παῖδα διεπολέµει. 
Ἐπκελάσας δὲ πρὸς ᾽Ατζιγγαύιν 53 ἐἑπολιόρχει παρα- 
οτησάμενος, xal τὴν ᾽Αρμενίων ἑντὸς Εὐφράτου 


χώραν ἐτύγχανεν οὖσαν, ὑπηγάγετο. Μετὰ δὲ τοῦ (c 


Τξοχίεω παιδὶς ὠρμημένου ἀπὸ Σεµαρχάνδης, τὴν 
τε Βαθυλῶνα ἐπολιόρχει. Καὶ αὐτὸν ἐπιόντα οἱ, 
μάχη ἐπεχράτησε,. Καὶ τὴν Βαθυλῶνα ἑλὼν, ἐπὶ 
Ταθρέζη ἑλαύνων , ἐς τόνδε συνδιαφέρει τὸν πόλε- 
pov. Χασάνης μέντοι ὁ μαχρὸς Σκενδέρεω τοῦ τὸ 
Αρτζιγγαύιν διαχατέχοντος ἀπόγονος ὢν, καὶ τῆς 
Καραϊλούχεω μοίρας, ἐπὶ την ἀρχὴν παρεγένετο 
thv Αρμενίων, συνελαυνοµένων αὑτῷ 3) τῶν τε Ka- 
ρᾳϊλούχεω παίδων. Οὗτοι γὰρ ὡς ὑπὸ τοῦ βασιλέως 
Ττανισᾶ Καραϊτούφεω παιδὸς, ἓν Σαμαχίῃ πολιορ- 
χούµενοι, ἓν ἁπόρῳ εἴχοντο, προσεδέοντο τοῦ Μπαϊ- 
μπούρεω ἐσδαλεῖν &; τὴν Μηδιχήἠν. "Oc πεισθείς τε 
ἐσέθαλε, Καὶ ἀπανέστη τε ὁ Τζανισᾶς ἁτοχωρῶν 
πρὸς τὺν Μπαϊμπούρην, τὰ μὲν συµδάλλων, τὰ δὲ 
ληϊκόμενος τὴν χώραν &xslvou. Οἱ μέντοι ἡγεμόνες, 
ὅ τε Μενδεσίας, Α.δίνης, καὶ Σαρχάνης, Αλόντες 59 
Παιαζήτεω, τὸν τε χώραν χατέλαθον, ἐπικελεύοντος 
Τεμήριεω, xaV ἐς τὴ» ἑαυτοῦ χώραν καθἰίστατο Exa- 
στος. Ὁρῶν δὶ Χασάνης συμθδαλλομένην αὐτῷ δύνα- 
µιν ἀξιόχρεων, τήν τε Αρμενίων χώραν ὑπηγάγετο, 
καὶ τοὺς Κιαπνίδας 55, xal πρὸς τοὺς Κολχίδος 
βασιλεῖς ἐπιγαμίαν ποιησάµενος, εἰρήνην ἑποιή- 
geto. 


imperans, contra fratrei Pajangurem. bellum mo- 
vit. In lioe bello victor exstitit, et Semarchandam in 
ditionem accepit. Nec multo post in belli societatem 
sdhivito uno de numero novem regum, el regia sede 
in Tabreze Assyriorum urbe opulenta constituta, 
bello lacessebat Leucar.ze ducem ; etiam Samachiam 
urbem, Carailucis regiam, oppugnabalt. Tabreze au- 
teni fertur urbs esse magna et opibus llorentissima : 
eliam omnes Asix urbes, extra Semarchandam, 
opum accessu et reliqua felicitate antecedere no- 
scitur. Vermiculos alit ea regio ex quibus sericum 
producitur pulcherrimum, quod longe prazstat ei se- 
rico quod Samachia suppeditat. Fert quoque Criniziu 
(81) isto nomine vermiculum, qui purpureum colo- 
rem admiratione dignum tribuit vestibus cx filis e 
serico contextis. Abundat autem regio Persis quos 
Alzamias vocant, Quotquot enim Atzamiorum Persa. 
rum lingua utuntur, omnes hi Persz sunt, et Persa- 
rum linguam in usu habent. lucolupt Tabrezen, Ca- 
grinum et. Nigetiam, urbes opulentas, in Assy riorutu 
et Medorum regione sitas. Samachia autem, cujus 
situs esl versus Àrmeniam, urbs perhibetur opulen- 
ta et populosa, Ex filia Tzokiis, qua inatrimonio 
juncia fuit Chbaraisuphi, natus est Tzanisas Ττι εἰς 
nepos, et Caraisuphis filius. Is Pagdatiau Babylonem 
rexit, et Assyriorum regionem jure belli possidens, 
Tabrezen suo imperio addidit. Arma idem Paim- 
puris fllio intulit, profectus contra Artzinganiu 
urbem, eam oppugnatione cepit : Armeniam, quae 
jacet intra. Euphratem, in suam ditionem redegit. 
Hinc Tzokiis filio profecto a Seiarchanda Baby- 
lonem oppugnabat. Ipsum adeuntem przlio vicit. 
Exinde Babylonem capiens, et contra Tabrezem exer- 
citum ducens, cum illu belluin gessit. Chasanes qui- 
dem Longus Scenderis, qui Artziuganim tenebat, ne- 
pos exsistens, et ex familia Carailucis, reguuin Ar- 
menia adeptus erat, adjutus ab Carsilucis liliis, 
qui una cum illo eo profecti erant. Hi cum 4 rege 
Tzanisa Caraisuphis filio Samachiz gravissima 
obsidione premerentur, resque eorum admoduin 
lubricae essent, precibus aggressi sunt Paiimpurem 
ut irrueret in Mediz regionem. Qui facile quod 
petivere impetrarunt : nain. in. Mediam | irrupit. 
Qui rumor ut perlatus est ad Tzanisam, obsidioue 
urbem abscedens solvit, iterque 99 flexit adver- 
sus Paimpurem, partim quidem regionem ejus in 
ditionem accipiens, partim vero vastans. Mendesis, 
AEdines, Sarchanes, οἱ Allontes, Pajazitis regionem 
occuparunt jussu Temiris, et in suam singuli redi- 
baut regionein. Chasanes cerneus sibi potentiam esse 
»:aximam, Armeniain et Tzapnidas subegit, et pa- 
cem intercedente sffinitate cum Colchidis rege fecit. 


Notule margiuales. 


(81) Nostri Chermesinum sive coccum vocant. 


^» ᾽Ατζαμίδων ἁγχιαμίων xa. ὅσοι γὰρ ἐς τὴν ἁγχιαμίων. in al. utin c. "* Κιοχ/ίεω, εἰ inf. Al. µί in c. 


5! Κιανισᾶς, al. αἱ in c. 
55 aj, τζαπν. 


PaTROL. Gn. CL'X. 


5 Αρχιγγάνιν, el inf. al. αἱ in c. 


55 αὐτῶν. R. ut in c. ** ἁλόντος. el Ιἰ. 





LAONICI CHALCOCONDYL.E 





11 


AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AOHNAIOY 
AIIOAETZIX ΙΣΤΟΡΙΩΝ TO TETAPTON 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 
. ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC ΗΝ GESTIS TURCORUM, 
LIBER QUARTUS. 


Filiorum Bajazetis Josue, Moysis et Mahometis I successio, et liorum Emmanuelis Byzantini 
imp. nomina : Rainerii item et Antonii, dueum Atticorum, historia. 


$90 Post Temiris in Cheriam profectionem, Jesus A ἍἨΜετὰ μὲν οὖν τὴν Tepfjpso ἀναχώρησιν ἐπὶ 


(qui et Josua) filiorum Pajazitis natu maximus (82), 
conciliatis sibi proceribus regni qui in patris δα» 


nuis meruerant, accitis etiam quotquot potuit perc- . 


grinis, regnum occupavit, Nam Pajaziti nati sunt 
filii, Jesus, Mulsumanes (qui et Musulmanes), Mo- 
ses, Mechmetes, Jesus minor οἱ Mustaphas. Jesus 
igitur ubi primum in Asiam venerat, post Tew.iris 
discessum in Cheriam ducens secum peregrinorum 
cohortes, et optiinos «quosque, qui Temiris evase- 
rant manus, Prusam regni sedem invasit et eam 
obtinuit. Asiam universam, qua in potestatem ve- 
nerat magistratus, muniis firinavit, et in Europam 
transgressus, 91 brevi cum Gr»:corum regno etiam 
Europz imperium nactus est. Europa vero ducem 


Χερίην Ἰησοῦς ὁ πρεσθύτερος τῶν Παιαζήτεω 
παίδων, την τα βασιλείαν χατέσχε, συλλέξας τούς 
τε ἁρίστους τῶν θυρῦιν τοῦ πατρὸς, xal νεήλνδας 
προσαγόµενος ὅσους δὴ ἡἠδύνατο. Tip γὰρ δὴ Παια- 
ζήτῃ ἑγένοντο παΐδες οἵδε, Ἰησοῦς τε xal Μουσουλ- 
µάνης, xa Μωσῆς, xat Μεχμέτη:, καὶ Ἰησοὺς ὁ 
νεώτερος, xal Μουσταφᾶς. Ἰησοῦς μὲν αὐτίχα 
μετὰ τὴν Τεμήρεω ἀναχώρησιν, v τῇ ᾿Ασίᾳ v&vó- 
µενος, ἔχων τούς τε νεήλυδας pes! αὐτοῦ, xa τῶν 
ἀρίστων ὅσοι, διέφυγον βασιλέα Τεμῄήρην, τά τς 
Προύσης βασίλεια ἔσχε, xai τὴν ἄλλην τῆς ᾿Ασίας 
ἀρχὴν ἑαυτῷ ὑπαγόμενος, τάς τε ἀρχὰς διένειµε, 
xal ἐς τὴν Εὐρώπην διαβὰς, τήν τε βασιλείαν χατέ- 
σχεν Ἑλλήνων, ἐπὶ τὰ Εὐρώπης βασίλεια ὄντων. 


dedit, qui sibi ad eam rem videbatur aptissimus. B Καὶ ἄρχοντα δὲ ἑφίστησιν ἐν τῇ Εὐρώπῃ, ᾗ δὴ 


Mulsumanes cum exercitu egressus Byzantio, bel- 
lum indicit Jesu, sive Josu:e. Cum autem Mulsu- 
mazues bellicarum rerum peritissimus longe habe- 
retur, et ad ipsum advolarent ex Europa optimi 
quique et peregrini, qui ibi sedes habebant, profi- 
ciscebatur per Europam universam peragraus , et 
in ditionem accipiens, Jesu absente et moras in 
Asia nectente. His ita gestis, transvectus in Asiam 
munitus exercitu quem in Europa conscripserat, 
hostili animo pergit contra fratrem suum Jesum, 
sub idem tempus in Cappadocia agentem, quia Si- 


αὐτῷ ἐπιτηδ:ίως ἔχειν ἑφαίνετο. Μουσουλμάνες 
μὲν οὖν ἐρμώμενος ἀπὸ Βυζαντίου, συνίστατο ἐπὶ 
τὸν Ἰησοῦν, xal τὰ πολέμια Ὑενόµενος ἀνηρ ἆγα- 
θὸς, xal ἐπ᾿ αὐτὸν προσγενοµένων τῶν τῆς Εὐρώ- 
πης ἀρίστων, καὶ νεηλύδων, ὅσοι τε αὐτοῦ ἑνῴχουν, 
ἑπῄει τε διὰ τῆς Εὐρώπης ἐπεξελθών. Καὶ ὑπαγή- 
µενος ταύτην ἑαυτῷ, ἁπόντος τοῦ Ἰησοῦ ἐς τὴν 
Ασίαν xai διατρίδοντος. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐς τὴν 
Ασίαν διαθὰς, ἔχων τὸ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης στρά- 
τευµα ἑστρατε-ετο ἐπὶ Ἰησοῦν τὸν ἀδελφὸν, δια- 
τρίθοντα περὶ Καππαδοκίαν, ἐπεὶ συνεµάχουν οἱ 


Notule marginales. 


(82) Josue sextus Turcorum rex, 1598, al. 1409. 


173 


DE REDUS TURCICIS 115. ΙΥ. 


τε 


τοῦ Φινωπίου ἡγεμόνες αὑτῷ, xai οἱ τῆς συμμαχίας A nopenses principes auxiliabantur ei, et reliqui prin- 


λοιποὶ τῶν τυράννων. Συμδαλὼν δὲ αὐτοῦ ταύτῃ τῷ 
ἁδελφῷ, χαὶ τρεφάµενος, πολλά τε τοῦ στρατεύματος 
αὑτοῦ ἓν τῇ µάχῃ διέφθειρε, xaX δὴ Ἰησοῦν ζω- 
γρήσας, διεχρέσατο, βασιλεύσαντα ἕτη τέἐσσαρα. 
Οὗτος μὲν 65 οὕτω χαθαιρεθεὶς ὑπὸ Μουσουλµάνεω, 
ἑτελεύτησεν. Ὡς δὲ Μουσουλμάνης, ἐς τὴν βασι- 
λείαν χατέστη, xai ἑδασίλενε, Μωσῆς µεμαθυμέ- 
vos 50, xaX ἀφεθεὶς ὑπὸ Τεμέρεω βασιλέως, ἑχομί- 
ζετο ἐπὶ τὴν πατρῴαν χώραν, xaX ἐπὶ θαλάττης. 
Αφιχόμενος δὲ ἐπὶ τοὺς ᾿Ομούρεω albae, τοὺς 
Μουσουλμάνεω πολεμίους, διὰ τὴν πρὸς τὸν Ἱησοῦν 
αὐτῶν συμμµαχίαν, ἐπὶ Σινώπην τε καὶ Καστάμονα, 
χαὶ ἐντεῦθεν ἐπὶ Δαχίαν, διαθὰς διὰ τοῦ Εὐξείνου 
πόντου, xal ἐπὶ Μύρξαν τὸν Δαχίας ἠγεμόνα, αὐτῷ 
τε διελέχθη τά τε ἄλλα, καὶ ὡς ἣν ἐπὶ τὴν βασι- 
λείαν συνεπιλάέηται, δοῦναι αὐτῷ πρόσοδον ἐν τῇ 
Εὐρώπῃ, xal χώραν οὐκ ὀλίγην. Πρός τε γὰρ "Ex- 
Ἄηνας πολέµια Ἶν αὐτῷ, ἐπί τε Μύρξεω παῖΐδα 
αὐτοῦ iv Βυζαντίῳ ὑπεδέξαντο, xal ὑπέχοντο τὴν 
ἀρχὴν αὐτῷ μετὰ Μουσουλμάνεω 3 ἐπιτηδείου 
συγχατεργἀάσεσθαι. Οὗτος μὲν οὖν τόὀν τε Μωῦσῆν 
ὑπεδέζξατο ἄσμενος, xal αὐτῷ παρείχετο τὴν τε 
δίαιταν xal τὰ ἐπιτῄήδεια  χαὶ τὸν στρατὸν δὲ αὑτῷ 
ἐδίδου. Ἔντεῦθεν δὲ ὡς ἐς τὴν ᾽Ασίαν Μουσουλ- 
µάνης ἀπῆν, ἐπιῤῥεόντων αὐτῷ τῶν ἀπὸ τῆς Εὖὐ- 
purge, ὅσοι Ίχθοντο Μουσουλμάνῃ, οὐκ εὖ φερό. 
µενοι παρ᾽ αὐτῷ, xat ὁρμώμενος, λαδών τε τούτους, 
καὶ àx) Δαχῶν στρατὸν ἱχανὸν, ἐπισπομένου αὐτῷ 
xai Τάνου 35 τοῦ Δαχῶν ἠγεμόνος, «fjv τε Εὐρώπην 
κατέσχεν, xal ἐπὶ τὰ βασίλεια τῆς ᾿Αδριανοῦ πό- 
Ἱεως παριὼν χαθειστήχει τε βασιλεὺς, xal ἐπὶ τὸν 
ἀδελφὸν ἐς τὴ, ᾿Ασίαν παρεσκευάνετο στρατεύε- 
σθαι. Μουσουλμάνης δὲ ὑπήγετο xat αὐτὸς φθῆναι, 
πρότερος ἐς τὴν ᾿Ασίαν διαθἀς. Διέγνω γὰρ καὶ 
ἀμφοῖν ἄμεινον, xal πρὸς τοῦ ἑτέρου εἶναι, ὁπότε- 
poc ἂν ἐπὶ τὴν τοῦ ἑτέρου ἀρχὴν διαδὰς, τὴν µάχην 
ποιήῄσαιτο αὐτοῦ, καὶ μὴ ἐπιμείνῃ τὸν ἁἀδελφὸν 
ἑπιόντα. Διαδάς τε ἐπὶ τὸ Βυζάντιον, ὥστε αὐτῷ 
φιλία εἶναι πρὸς τὸν Βυζαντίου βασιλέα, ἄγεται τὴν 
βασιλέως υἱιδοῦν Ἰαννύου 59 Τουντόρια θυγατέρα, 
υἱιδοῦν δὲ τοῦ βασιλέως Ελλήνων», ἀγόμενος Μου- 
συυλµάνης ὁ Παιαξήτεω παῖς. Καὶ ἐς Βυζάντιον 
laf ic, ἑστρατεύετο ἐπὶ τὸν ἁδελφόν. Μωσῆς δὲ, ὡς 


cipum $0cii subsidio veniebant. Collatis autem 
co loci siguis, pugnans cumfratre, et cum in fugam 
conjiciens, maximam exerreitias partem iun prelie 
statuit. Jesus vero vivusin manus venit. Quem, 
cum regno przfuisset annis quatuor, trucidavit (83). 
Is igitur a Mulsumane peremptus, in hunc modum 
mortem obiit. Ut primum Mulsumanes (84) regnare 
cepit, Moses qui dimissus erat a rege Temire, mari 
advehebatur ad patriam regionem. Adveniens au- 
tem ad Homiris filios, Mulsumanie hostes, quia 
socia arma contulerant cum Jesu, accedens quoque 
Sinopen et Castamonem, et hinc in. Daciam traus- 
misso Euxino ponto perveniens, ad colloquium 
cum Myrxa (85) Dacie (quie et Servia) prefecto 
venit. Inter czlera vero !alis erat Mosis petitio : si 
ejus auxilio adjutus rex crearetur, se daturum ci 
reditus magnos in Europa, et assignaturum regionem 
non modican. Erat enim Graecorum hostis. Prztcrea 
Byzantii filium Myrxs& susceperunt, promiseruntque 
se huic et Musulmani regnu:n tradituros. Myrzas qui- 
dem Mosen benigne libentique anímo excipiebat, 
eique victum et necessarias promptigsime suppeditabat 
eidem quoque exercituin dedit. Cum autem undique 
ad hunc confluerent ex Europa quotquot infensi 
erant Mulsumani (aberst enim in Asia agens), quia 
nonsaüsdigne ab ipso tractarentur, expeditionem 
sumpsit contra fratrein, assumptis quotquot, conve- 
nerant. Habuit et Dacorum exercitum magnum cum 
prius (86) Tainum eorum ducem sibi conciliasset. His 
copiis instructus, Éuropam subegit : et Adrianopo- 
lim, quie regui sedes est, profectus, ibi rez decla- 
ratus est. Huic animus erat etiam contra íratrem in 
Asiam exercitus movere. Mulsumanes baud interim 
socordize obnoxius erat, verum festinabat οἱ ipse, 
ut fratrem praveniret, trajiciendo 993 copias iu 
Asiam (87). Hoc unum videbatur utriquo consultis- 
simum, quasi alterius essel victor, qui prior in 
alterius regionem venisset, et prelium commisis- 
se!, nec exspectaret donecírater accederet. Traji- 
ciens itaque Byzantium venit. Cum autem ei faui- 
liaritas intercessisset cum rege qui ea tempestate 
Byzantium tenebat, uxorem ducit regis neptem (88), 
Jannii Tuntoriz filiam, cum antea matrimonium 


τάχιστα ἐπύθετο παρὰ βασιλέως Ἑλλήνων κατα- D contraxisset cum nepte regis Grecorum Musulma- 


λύειν Ev Βυζαντίῳ, αὐτίχα ἐπήλαννε. Καὶ ἀπολα- 
θῶὼν ἐν Βυζαντίῳ, οὐχ sla ἐς τὴν Εὐρώπην ἐξελ- 
θόντα ἀναστρέφεσθαι. Μουσουλµάνης μὲν οὖν, 
στρατὺν ὡς ἠδύνατο µέχιστον, ἀπὸ τῆς Ασίας 
διαπορθμεύσας, ἐπὶ τὴν Βυζαντίου χώραν αὐτοῦ 


nes Pajaaitis filius (89). Transgressus autem Byzan- 
tium, bellum fratri inferebat. At Moses ubi accepit 


. a rege Gracorum, Musulinanem Byzantium | adve- 


nisse, continuo accessit : quem ut ibi depreherdit, 
exire Byzanto, et in Europa versari non permisit, 


Notule marginales. 


(85) Anno 1402. ) 

84) Septimus Turcorum rer. 

85) Myrxias sive Marcus Servie despotes, Da- 
eerum dux. 

(86) alii etiam Danum vocant, et. Daam, Valachi 


56 µεμεθυμένος. 
al. Ἱαννιίον T. 


V! ]n uno semper, Μουλσευμάνεω. 


principem. 
(87) Al. Europam. 
(88) Joannis, Theodori filiam. 
(89) Mulsumani pater Pajazites rex. 


5, 'Γτάνου, RH. utin c. ?* Ἰαννύου δι αὐρίου, 


11$ 


LAONICI CHALCOCONDYLE 


1^6 


sit. Mulsumanes itaque cop.as quam poluit ma- A ἑστρατοπεδσύετο, καὶ τόν γε ἁδελρὺν ἑλιόντα ἐπέ- 


ximas traduxit ex Ásia in Byzantiorum regionein : 
castrisque positis, fratrem accedentem exspectavit, 
Deinde cum acies utrinque instructae  stetisseut, 
praelium atrox cxoritur. Moses habebat Dacos, 
Triballos e& Stephauum  Eleazari filium. His in 
acie jungebantur Turci, qui ex Europa venerant. Le- 
gationem autem misit ad Steplianum Byrzantius rez, 
suadens ut instructa acie eat ad regem melioreui 
ct zquiorem Mose. Moses euim cartera molestus et 
intolerandus sociis, et in iram praeceps. erat. Ste- 
planus exercitu in. ordines explicato, ut pacius 
eiat cuim Gracurum rege et Musulimane, turpiter 
vransfugit Byzantium. Moses cum ecciperet prelium 
adversus fratrem, Asianum exercitum in fugam 
compulit, fugientemque persecutus est, Mulsuma- 
nes se victum simulans, retro ferebat gradum, By- 
zantium festinans. Cum autem venisset ad urbem, 
consilium cepit mullo generosissimum. Nam habens 
secum viros circiter quingentos, concurrentibus 
etiam aliis quibusdam, urbis foseam ingressus est. 
Fratre autem occupato persecutione et. czde ho- 
stium, in ejus castra irruere statuit, qued et fecit, 
castrisque potitus est. Eos qui prelio »on interfue- 
rart, aut fuga in castra se receperant, oecidit oin- 
nes. Deinde cuiu a. persecutione hostiumque caede 
reversus Moses procederet ad castra, cognovit ea 
capta esse. Illico igitur fuga sibi consuluit, exer- 
citumque deseruit. Alius autem alio, ubi se tutis- 
simum fore judicabat, sedulo diffugiebat. Quidam 
continuo ad ipsum properabant Musulmanem, eum- 
que ut regem adorabant, et quocunque pergeret, 
sequebantur. 

In hunc modum se res Musulimanis babebant in 
continente, cum fortissime omnium, quos sciam, 
adversus fratrem suum dimicasset, Profectus hinc 
Adrianopolim 93 regni sedem, regnum imperium- 
que ordinavit, qua tutissimum et firmissimum sibi 
fore confidebat. Moses venit in regionem [stro ad- 
jacentem, et conversatus cum Myrdano (90) Daciz 
rectore, cum quo antea. Intervenerat. familiaritas, 
moratus est juxta lHamum, alium ex alio subinde 
locum mutans. Musulmanes se ignaviz et ebrictati 
corrumpendum dabat. Proinde res fortiter gesta 


pe:vev. Ἐνταῦθα, ὡς ἄμφω ἐς µάχην παρετάξαντο, 
συ»ἐθαλον xai ἐμάχοντο. Μωσῆς μὲν τούς τε Δᾶ- 
χας, xai Τριδαλλοὺς ἔχων μεθ) ἑαυτοῦ, χαὶ Στέ- 
πανον τὸν Ἑλεοζάρου παΐδα, χαὶ τὸ ἀπὸ τῆς Εὺ- 
porn; στράτευμα Τούοχκων παρετάσσετο. Βασιλεὺς 
μὲν δὴ πρὲ; τοῦτον λόγους πέμφας, συνεδουλεύξτο 
αὐτῷ, kv. τῇ παρατάςε. θαῤῥοῦντα 9* ἱέναι ἐπὶ «5 
Βυνάντιον παρὰ βασιλέα Μωτέα, πολὺ ἄμεινόν τε 
καὶ ἐπιειχέστερον. "Hv γὰρ δὴ Μωτῆς τά τε ἄλλα 
ἐπαχθὴς ἐς τοὺς συμμάχους, καὶ ἐς ὀργὴν tay. 
Στέπανος piv οὖν dv τῇ παρατάξει, ὡς τῷ Ἑλλή- 
νων συνέθετο βασιλεῖ τε xaX Μουσουλμάνῃ, αὐτομο- 
λίσαντες, ἀφίχοντο ἐπὶ Β.ζάντιον' Most δὲ ὡς 
ἐμάχετο, cuppl£a; τῷ ἀδελφῷ, τούς τε ἀπὸ τῇ: 


B Ασία, ἐτρέφατο, χαὶ ἐπεξελθὼν ἐδίωχε. Μουσουλ- 


µάνης δὲ, ὡς ἡττηθεὶ]ς, ἀνεχώρει ἐπὶ Βυνάντιον. 
Ὡς ἐγένετο παρὰ τῇ πόλει, ἐπιλεξάμενος β’,υλην 
γενναιοτάτην, xal ἔχων μεθ)’ ἑαυτοῦ ὡσεὶ πενταχο- 
σίους ἄνδρας, ἑπιῤῥεόντων xal ἄλλων τινῶν, ὑπο- 
δυόµενος τὴν τῆς πόλεως τάφοον, ἔχοντος τοῦ 
ἀδελφοῦ Μωσέως ἀμφὶ τὴν δίωξιν, xat διαφθε[- 
ροντος cov τοῖς ἑαυτοῦ, ὡς ὀπεξέρχοιτο τοὺς πολε» 
plouc, ἐπὶ τὸ στρατόπεδον αὐτοῦ ἀφιχόμενος, τό τε 
στρατόπεδον κατελήφθη, χαὶ τοὺς ἐπιγινομένους àv? 
τῆς μάχης, ot χαταφεύγουσί τε xal ἐπανῄεσαν, 
διέφθειρε. Καὶ ὡς ἑπανήχει τε αὐτὸς Μωσῆ»; ἑλαύ- 
νων ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ἀπὸ τῆς μάχης, xat ἔγνω 
65 χατειλημμένον «b. στρατόπιδον, αὑτίχα ἓς φυ- 
(fjv τε αὐτὸς ἑτράπετο, χαὶ τοῦ στρατεύματος διέ- 


C quyt* xai ἄ)λῃ ἄλλος f| ἑκάστῳ προσεχώρει. Ot 


μέν τινες χαὶ ἐπ αὐτὸν αὑτίχα ἰόντες τὸν Μουσουλ- 
µάνην, ὡς βασιλέα προσεχύνουν, xai ἐξελαύνοντι 
ἐφείποντο. 

Μουσουλµάνης μὲν δὴ οὕτω τὰ πράγματα 
ἔτχεν áuqi ταῖν Ἠπείροιν, Ὑενναιότατα δὲ πάν- 
των ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, πρὸς τὸν ἁδελφὺν διαγων:- 
φάµενος. Ἐπελάσας μὲν οὖν ἐς τὴν ᾿Αδριανουπο- 
Ay τὰ βασίλεια, τήν τε βασιλείαν χαὶ τὴν &ápyrkv 
καθίστη αὑτῷ, f] ἑδόχει χρἀτιστα ἔχειν. Μωσῆς μὲν 
οὖν, ἐς τὴν παρίστριον χώραν ἀφιχόμενος, καὶ συΥγ- 
γενόμενος Μυρδάνῳ τῷ Δαχίας ἡγεμόνι, καὶ πρὀτε- 
gov ὄντι συν/θει αὐτῷ, διέτριδε παρὰ τῷ Αἴμῳ, πα- 
ραµείδων ἄλλην ἐξ ἄλλης χώραν. Μουσουλμάνου 
δὲ ῥιθνμοῦντός τε χαὶ περὶ ὁμιλίαν ἔχοντος, τά τε 


usque minucbantur. Duces quoque ei iudignaban- D πράνµατα olblvevo: ol τε Y&p ἄρχοντες αὐτῷ τε 


tir, ut. qui nihil sani nec sibi nec aliis con- 
sulerel. Nec. adinodum ei curz erat, quo Turcu- 
rum exercitus paulatim. ad fratrem. dilaberetuv. 
Lbi primum regni gubernacpla. accepit, Graecis 
Theriam (91), Του et universam Asia mari- 
li:nam regionem restituit, Spem de se praebebat, 
ut qui paratus esset iis donare quacunque voluis- 
seul, quasi jid praestare jam. posset. Legoti Graeco- 


ἠχθοντο, ὡς οὐδὲν ὑγιὲς ὃν αὐτῷ καὶ τῷ ἀδελφῷ 
αὐτοῦ, προσγενοµένων κοτὰ βραχὺ τῶν Τούρχων, 
οὐδένα λόγον ἐποιεῖτο. Ὡς μὲν οὖν ἐπὶ τὴν βασι- 
λείαν ἀφίχετο, τήν τε Θέρμην τοῖς Ἕλλησιν ἀπέ- 
δωχε, xai Ζητοῦνιν, καὶ τὴν παράλιον τῆς Ασίας 
χώραν, xai ἐπιτίδειος àv, ἐχαρίσατο αὐτοῖς, εἶ του 
δέοιντο, ὡς δυνατὺν ἣν αὐτῷ. Ἐπρεαθεύοντο μὲν 
οὖν αὐτῷ xal εἰ Ἕλληνες, βονλευόµενοι, μὴ ἀνεῖ- 


Νοίυ] maryginoles. 


(90) Dano vel Danao, Ταΐπο, Myriis lilio. 


* al. 0adzouvst, 


(91) Therma, quz et Thessalonica. 


rn , 


DE REDUS TURCICIS LIB. 1v, 


119 


ναι αὐτὸν E τὴν ὁμιλίαν οὕτω πἁνυ, ὡς ἐπ'σφαλές A rum ad eum mittebantur, consulentes, ne sc totum 


τε ὃν αὐτῷ, xal οὐδαιῆ ἐμπεδοῦν αὐτῷ τὴν βασι- 
λείαν πρὸς *hv ἁδελφὸν, τούτων μὲν οὐδένα λόγον 
ποιούμενος, ἕωθεν δὲ xal ἑσπέραν περὶ τὴν áxpa- 
τοποσίαν διετέλει προπίνων τοῖς ἀρίστοις, καὶ ὡς 
ἀναπαύοιτο, ἐπεγειρόμενος αὖθις ἐς ὁμιλίαν καθί- 
στατο. Λέγεται δὲ ὡς ἔχοντος ἐν ταῖς χεραὶ τὴν 
φιάλην, ἔλαφος ἐπὶ τὸ στρατόπεδον περιῖὼν διῄει, 
χαὶ ἐπ:θος)δούντων αὐτῶν τῶν στρατιωτῶν, ὡς fj 
Bare; ἐπιπαρῇ, ἀγχοῦ γενόμενος, ἐπειρᾶτο, εἰ 
φ:άλην ἐπὶ τοῦ χέρατος φέροι, ὡς ταύτην *! ἀναχτη- 
cógevo; ἀπ) τῆς ὁμιλίας. "Πν μέντοι ἄλλως ὁ Μου- 
σουλμάνης ἐπιειχῆς, καὶ τὸ σῶμα ῥωμαλέος , καὶ 
ὁρμὴν ἐς τὸ µάχεσθαι χράτιστος. Μωσῆς δὲ τοὐναν- 
τίον θυμοῦν ** τε ἀχρατέστερος ὡς ἐπίπαν, xat τα- 
χὺς δὲ μάλιστα ἓς ὀργὴν, xal ἔπεσθαι τῷ δυσμενεῖ 
μηξὲν ἀνιέντα. Ἐπεί τε οὖν ἐπιγενομένων αὐτῷ otx 
ὀλίγων ἐς τὸ πεδῶν χατέδη, καὶ ἐπὶ Μουσουλμάνην 
ἤλαυνε, Χασάνης τε ὁ τῶν νεηλύδων ἄρχων, καὶ 
Βρενέζης ἔχων Ιπποδρύμους τῆς Εὐρώπης, ηὐτομό- 
λγσαν αὐτίχα παρὰ Μωσέα. 'O δὲ ὡς ᾖσθετο τοὺς 
νεήλυδας ἀφεστηχότας ἰέναι ἐπὶ τὸν ἁδελφὸὲν, λαυ- 
vtv εὐθὺ Βυζαντίου ἐπὶ τοῖς Ἕλλησι καὶ τὴν Βυζαν- 
του ῥασιλείαν, tv vip ἔχων συµµίξαι, ὡς ἐντεῦθεν 
αὖ ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν διαδὰς, ἐπεχείρει τὰ ἓν τῇ 

"Asta πράγματα. Καὶ ὣς ἔχων, τοῖς Τούρχοις ἐπί- 
ἕηλος ἣν κατὰ τὴν ὁδὸν, τὴν Ec τὸ Βυζάντιον φέρου- 

60v. Ἐνταῦθα συλλεγέντες οἱ τήνδε τὴν χώραν ὁἰ- 

κοῦντες Τοῦρχοι, τόν τε Μουσουλμάνην ἑἐζώγρησαν, 


luxurie et voluptati ἀεάαι, quasi jam sit plane 
securus, et in portu naviget : quasi nihil periculi 
amplius, quantum ail regnum attinet, a fratre. sit 
metuendum. At surdo narrabant fabulam. Matuti- 
num et vespertinum tempus jungebat potando, 
prebibens optimatibus suis. Revolutus in somnum, 
ubi primum erat experrectus, solitam potandi eon- 
suetudinem iterabat. Fertur quodam tempore cum 
phialam manibus teneret, el cervus in castra pene- 
trasset, in iisque obambularet, tumultuantibus mi- 
Htibus propter cervi in castra. adventum, interro- 
gationem fecisse, num phialam in cornibus gestet : 
quod si est, hac redimam.Quando ebrietati et crapulae 
non operam dabat Musulmanes, erat. quidem Ὦθ- 
nignus et 2quus, corpore firmus, pugnandique in 
hostes impetu nulli postponendus. Moses vice ver- 
sa irz imperare nequibat, verum praeceps in eam 
sgebatur : quidquid ea dictasset, facere non  eun- 
ctans. Cum igitur ceomparasset copias haud cen- 
temnendas, descendit in campum, praelio aggressu- 
rus Musulmanem. Chasanes peregrinorum dux, et 
Brenezes qui przerat Europsis equitibus, continuo 
desciverunt ad Mosem transfugientes, Musulmanes 
ut cognovit peregrinos defecisse, et. confugisse ad 
hostilem exercitum, recta Byzantium fugiens con- 
tendit : animo agitans, Grecis Byzantii regnum 
tradere, ut hinc in Asiam transgressus, Asi» res 
eommodius adoriretur. Cum autem — hujusmodi 


xd ἀπήγαγον παρὰ Μωσέα, χαριζόµενοι βασιλεῖ. C animo volveret sententiam, cognitus est a Turcis 


Ὁ μέντοι Μωσῆς τόν τε ἀδελφὸν διεχρήσατο, καὶ 
τοὺς yt Τούρχους πανοικὶ ol συλλαδόντες Tixov 
ἂγοντες, πυρὶ σὺν γυναιξί τε ἅμα χαὶ παισὶν, ἑνέ- 
πρῖσι, φάµενος ἀθέμιτα ἐργασαμένους, καὶ βασι- 
Ma c;bv αὐτῶν συλλαθόντες, ταύτην τὴν δίχην 
ὑπέχιεν, Αὐτὸς bh ἐπέλαδε τὴν βασιλείαν, καὶ ἐς 
τὴν ᾿Λσίαν διαδὰς, χατεστῆσατο τὰ ἐχείνου mpáy- 
pa, xal ἑδόχει αὐτῷ ἁἀασφαλέστατα ἕξειν. Καὶ 
ἐπήλαυνεν Άν vip ἔχων πολιορχήσειν Βυζάντιον, xat 
τῇ τι θέρµῃ πόλεμον ἑπήνεγχε, xa τῷ Τριδαλλῶν 
ἡγεμόνι πολεμῶν διεγένετο, τὴν τε χώραν αὐτοῦ 0' 
ἃμα ληϊζόμενος, xai Σπενδερέδην τὴν μητρόπολιν 
αὐτοῦ πολιορχῶν. Στέπανος μὲν οὖν οὗτος Ἐλεαζά- 
ρου Πλαδίχεω τῆς γυναικὸς ἁδελφὸς, Βοῦλχος δὲ 
toÜveua Éyuv, ὡς ᾿ἸἘλεάζαρος ἑτελεύτησε, τήν τε 
ἡγεμονίαν παρέλαδε, χαὶ ἐτυράννευε, τῷ τε Παια- 
ζήτῃ συστρατευόµενος fj ἂν παραγγέλλῃ . Καὶ τότε 
δη ἐν τῇ πρὸς Μουσουλμάνην Ὑενομένῃ páym πρὸς 
τῷ Βυναντίῳ, µετέστη τε ἀπὸ Μωσέως ἐπὶ τὸν 4δελ- 
φὸν, χαὶ ηὐτομόλησε. Δι ἃ δὴ πόλεμον ἐπιφέρων, 
«fjv τε πόλιν αὐτοῦ ἑπολιόρχει, καὶ τὴν χώραν ἑδῇου. 
Ὡς δὲ ἱπελαύνων ἑπολιόρχει Βυζάντιον, ἑξηρτύετό 
τε ἃμα, ἐπιφέρων τε xal ἑπέχων ὅσα τῆς χώρας 
Σδύνατο xal τριἠρεις, xal viola. ὡς ἠδύνατο πλεῖ- 


in vía qux Byzantium fert. Turci itaque, qui Βἱ 
habitabant, collecti in unum, ceperunt Musulma- 
nem vivum, captnmque abdoxere ad Mosem, isto 
9/$ munere eum honorare affectantes. Moses vero 
fratrem illico-necavit, Turcos autem qui fratrem 
comprehenderant, comprehensumque 3d se 4)όα- 
xerant, omnes cum liberis et uxoribus, adeoque 
cum universa familia igne cremavit, dicens eos 
impia commisisse. Merito igitur, cum regi suo 
violentas intulerint manus, has pcenas sceleris luisse 
commissi. Ipse ergo recepit regnum. (93), et in | 
Asiam transiens, eam formam Asix rebus iuduxit, 
quie videbatur Asiee regnum firmissimum et tutis- 
simum effectura. Deinde ahiit, Asia relicta, statutems 
obsidione cingere Byzantium. Therm:e hostiles 
exercitus admovit. Triballorum duci bellumintulit, 
e£ regione ejus frequenter predas agens, et Spe». 
derobem (93) metropolim obsidione premens. ls 
erat Stepanus, Eleazari Pladicis uxoris fraler, ^ni 
Bulco nomen erat. Ut Eleazarus vitam finiit, prin- 
cipatum ipse arripuit, et pro principo sc gessi!, 
Pajaziíi strenue. operam  navans, quandocunque 
ejus auxilium implorasset. Stepbanus cum foret in 
eo prazlio quod propter Byzantiun. committebatue, 


Notule marginales. 


(92) Moses Turcor. rcz octavus. Ann. 1412 circi- 


ter licec. gesta. 


*! ταύτῃ. S:c etiam Π. '* 0525». Sic cliam Π. 


(95) Al. Senderori 


179 
defecit à Mose, et ad fratrem ejus transfugit. 
rei indignitate irritatus Moses, urbem Stephani exer- 
citu cireumsedit, regionemque graviter populatio- 
nibus vastavit. Üt autem oppugnatum ivit Byzan- 
tium, multum juvaLatur agens ferensque qu:ecuuque 
ος regione potuisset. Fabricans naves et triremes 
terra marique iter faciebat. Graci implentes naves 
et triremes, qu& in promptu erant, navalibus copiis 
prelium navale commiserunt, duce Emmanuele, 
notbo regis Joannis fllio, cum hostibus : et ex eo 
prelio Greci excessere victores. Hic Emmanuel 
regis lilius cum prudentia et militari scientia facile 
omnes anteiret, tum temporis Grzcos ista victoria 
contentos esse jubet; ipseque plarima prasfalgebat 
gloria. Hane ejus gloriam cum haud zquo animo 
ferret regis frater, Emmanuelem in carcerem duci 
jussit : qui annis adhuc vixit septem et decem cum 
liberis suis. Moses, cum parum prospere successis- 
set navale praelium, accedens per continentem, ΒΥ- 

zantii regioni populando molestus erat ; graviiev 
" quoque Thermam, quam obsidione cinxerat, zflli- 
gebat, etiam cum Triballis bellum gerens. Pax 
autem intercesserat cum Turcorum in Asia duci- 
bus ; proinde non hostilia patiebantur a Mose, ple- 
rumque in Europa slatem agebat. Graci, cum fato 
functus esset. Musulinanes, filium ejus Orchaneim 
accersentes, opposuerunt Mosi hostem. Postea mi- 
serunt Thermam ad Pogdanum et alios Turcos, 
qui ibi stipendia faciebant, rogantes ut auxilio 95 
essent Ürchani procedenti in Europam, ut eam 
occuparet. Puer quidem Orchanis viro Turco ex 
Asia oriundo committebatur, e:slera non ignobili, 
parum tamen fido, Palapanum (94) eum nominant, 
Orchanes venit Thermam : inde transita Macedo- 
nie, Berrhoen venit, et in regionem (initimam. Cum 
autem ad ipsum accurrerent Turci, qui ca loca 
tenebant, profectus est in Thessaliam. Moses ut ac- 
cepit, Musulmanis filium Orchanem regnum sibi 
parare, et in Thessaliam pergere, proditionem puero 
per Palapanum subornat. Palapanum enim jubebat 
Moses, ut sibi significaret ubi puer cum suis versa- 
retur, et deinde accedenti eum traderet. Pala- 
pagus quidem Orchanis itinera et loca in qui- 
bus morabatur, semper indicabat. Monebat qua 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


150 


fac À στα ναυπηγησάµενος, ἐπῄει διὰ τε τῆς ἠπείρου, 


χαὶ διὰ θαλάσσης. ᾿Ενταῦθα πληρώσαντες ol Ἕλ- 
ληνες πλοῖα ὅσα ἑπῆν αὗτοῖς, καὶ Oh χαὶ τριἠρεις., 
ἠγουμένου Ἐμμανουήλου τοῦ Νόθου, Ἰωάννου τοῦ 
βασιλέως παιδὸς, ἀντανῆγοντό τε xat ἐναυμάχησαν. 
xaX ἑνίχησαν οἱ Ἕλληνες. Οὗτος δὲ ὁ Ἐμμανουῆλος, 
ὁ τοῦ βασιλέως παῖς, τὰ ἓς γνῶσιν xaX φρόνησιν 
οὐδενὸς λειπόµενος, ἐπὶ τὸ ἐξηγεῖσθαι ἐς πόλεμον 
ἱχανά τε ἐδόχει ἓν τῷ τότε παρόντι, xal ηὐδοχίμει. Av 
ἃ δὴ εὐδοχιμῶν, ἑάλω τε ὑπὸ τοῦ ἀδελφοῦ βασιλέως, 
xai ἑσπεσὼν ἐς εἰρχτὴν, διεγἐνετο lm ἔἕτη ἑ πταχαίδεχα 
σὺν τοῖς παισὶν αὐτοῦ. Μωσῆς μὲν οὖν ὡς ἔσφαλε 
τὴν κατὰ θάλασσαν "3, δύναμιν, ἐπιὼν διὰ της Ἠπεί- 
ρου, ἐδῄῇου τε τὴν Βυζαντίου χώραν, καὶ θέρµην ἣν 
ἐπολιόρχει, καὶ Τριδαλλοῖς ἐπολέμει. Πρὸς μὲν οὖν 
τοὺς lv τῇ ἸΑσίχ Τούρχων ἡγεμόνας, σπονδὰς ποιη- 
σάμενος, εἰρήνην Ίγε, χαὶ ἓν τῇ Εὐρώπῃ τὰ πολλὰ 
διατρίόων ἐτύγχανεν. Ἕλληνες μὲν οὖν, ὡς ἑτελεύ- 
τησε Μουσυλμάνης, ἑἐπαγόμενοι τὸν παῖδα αὐτοῦ. 
τοὔνομα Ὀρχάνην, συνέστησαν bmi Μωσεῖ. Μετὰ 
δὲ ταῦτα ἔπεμψφαν ἐς τὴν θέρµην, ὡς ἐντεῦθεν τῷ 
τε Πογδάνῳ, καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς ταύτῃ Τούρχων, 
διὰ χρημάτων ἐπιχούροις ὁρμῶντες ἐπὶ τὴν Εὐρώπην 
ἐπελαύνοι, καὶ τὴν χώραν κατάσχῃ. 'O μέντοι παῖς 
ἐπετέτραπτο ἀνδρὶ Τούρχῳ ἀπὸ ᾿Ασίας Παλαπάνῳ 
τοὔνομα, τὰ μὲν ἄλλα οὐχ ἀγεννεῖ, πιστῷ δὲ οὐ πἀνυ. 
xaX ἐς τὴν θέρµην &áglxevo. Ἐξιὼν δ᾽ ἐντεῦθεν fie 
διὰ τῆς Μακεδονίας, ἐπὶ Βέῤῥοιάν τε καὶ τὴν ταύτῃ 
χώραν , καὶ προσχωρούντων αὐτῷ τῶν ταύτῃ bmi- 
νεµοµένων Τούρκων, ἤλαυνεν ἐπὶ θετταλίαν. Μωσῖις 
δὲ ὡς ἐπύθετο τὸν Μουσουλµάνεω παῖδα τήν τε χώ- 
pav ὑπαγόμενον, καὶ ἑλαύνοντα ἐπὶ θετταλίαν, σὺν- 
τίθεται προδοσἰαν τῷ Παλαπάνῳ, ὥστε παραδοῦναι 
αὐτῷ τὸν παΐδα ἐπιόντι, xal διασημῆναι ἑχάστοτε 
ὅποι ἐλαύνοιεν περιιόντες. Οὗτος μὲν οὖν ὡς ixa- 
σταχοῦ Tnt τῆς χώρας ἐπίοι, διεσηµαινέ τε τῷ 
Μωσῇ xal ἑδήλου f] ἐπιὼν σφίσιν τς περιτύχοι, xal 
τὸν παῖδα παραδοίη σὐτῷ. Ἐγένοντο μὲν οὖν οἱ 
ἀμφὶ τὸν παῖδα ἐπὶ τὸ ἐς θετταλίαν καθηχον ὄρος 
τῆς Μακεδονίας, καὶ ἐνταῦθα ὡς ὑπεσημήνατο ὑπὸ 
Παλαπάνεω τῷ Μωσῇ ἐπιὼν, τόν τε παΐῖδα ἐζώγρησε, 
xai τὸν στρατὸν διέφθειρε. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπὶ τὴν 
Βογδάνου χώραν ἀφιχόμενος, τήν τε χώραν αὐτῷ 


φαύτῃ ὑπηγάχετο, xai τοῖς Ἕλλησι διαπολεμῶν, 


adire deberet, ut puerum per proditionem caperet. D προσεῖχεν ἐχτεταμένως. Ἕλληνες μὲν οὖν οὔτε ἑπο- 


' Orcbanes vero cum suis manebat in monte, qui 
Thessali imminet, Eo cum accessisset Moses, ut 
indicatum erat a Palapano, puerum vivum capit, 
exercitumque trucidavit. Postea in Pogdam regio- 


λέμουν, οὔτε ἐπολεμοῦντο * xat Ἱησοῦς ὁ νεώτερος 
τῶν Παιαζήτεω παίδων, ἐπὶ Ἕλληνας ἀφιχόμενος, 
ἔς τε τὴν τοῦ Ἰησοῦ θρησχείαν µετέδαλε, καὶ οὐ 
πολλῷ ὕστερον ἑτελεύτησε. 


nem profectus, eam suze ditionis fecit ; et cum Grzcis intentus in omnes occasiones, summa vi bellum 
gerebat. At Graci bello abstinebaut prorsus. Jesus autem sive Josue, qui natu minimus erat filiorum 
Pajazitis, ad Grzecos se recipiens, Christianam religionem assumpsit, nec multo post ad superos migravit. 


Mechmetes Mosis frater, quem quoque genuerat 
Pajazites, ubi primum eam «tatem attigit que 
rebus gerendis idonea fuit, cum exercitu ex Cara- 


Μεχµέτης μὲν οὖν, xat οὗτος Μωσέως μὲν ἀδελφὸς, 
nal, δὲ Παιαζήτεω, ἀπὺ τῆς Καραμάνου χώρας ὁρ- 
μώμενος, ἐπειδὴ ἐν ἱχανῷ ἡλικίας fjv, τούς τε συΥ- 


Notu!e marginales. 
(94) Al. Salapanum. 


" giao, εί R, 


181 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


182 


γενεῖς τῶν Τούρχων µετῄει oi; ἐπὶ τὴν ἀρχὴν ἐπ'- Α mania profectus, Turcos sollicitabat, ut sibi sub- 


παριών. Καὶ διαπρεσδευρµένων, καὶ τῶν Ἑλλήνων 


ὑποδεχομένων καὶ αὐτῶν χατὰ δύναμιν ἐς τὴν βα- 


σιλείαν αὐτῷ cvi) ήφεσθαι, τήν τε "Aclav ὑπηγά- 
Ύετο, ἀχθομένων τῶν τῆς ᾿Ασίας ἀρίστων τῆς Μω- 
σέως ἓν ἀρχῇ τυραννίδος, xal προσχωρούντων τῷ 
Μεχμέτῃ, τῆς τε ᾿Ασίας ὑπῆρδε, καὶ ἐπὶ τὴν Εὺ- 
Εώπην ὑπηγάγετο. Οὗτος μὲν δὴ ὡς Μουσουλμάντς 
τε ἐδασίλευε, χαὶ Μωσῆς xat Ἰησοῦς, πρότερον οἱ 


τὸ) παιδίον ἐπιτετραμμένοι, ph. κατάδηλον, ὅποι 


τυγχάνει ὃν τὸ παιδίον γενόµενον τοῖς ἀδελφοῖς, δε- 
ξοικότες μὴ συλλγφθείη «s καὶ ἁπόλοιτο, χορδοποιοῦ 
τινος, ἓν Προύσῃ παρεκατέθεντο, ὡς ἂν τὴν τέχνην 
ἐχμανθάνοι, ὅποι τυγχάνει 6v. Καὶ μετὰ ταῦτα, ὡς 
ἐνταῦθα τῆς ἠλιχίας fv, ὅπη ἀντιλαδέσθαι τῶν 
πραγμάτων αὐτῶν ** οἷός τ ἦν, ἐχώρει ἐπὶ Καρα- 
μᾶνον τὸν ᾽Αλοῦριν, Καὶ ἐντεῦθεν δὴ, ὡς πρόσθεν 
μοι ἐδηλοῦτο, ὁρμώμενος, τῆς τε ᾿Λσίας εὖπετῶς 
Άρξε, συνεπιλαδοµένου τοῦ Καραμάνου , xal τινων 
ἄλλων ἡγεμόνων τῶν tv τῇ Ασία. Καὶ ἐπὶ Βυζάν- 
ttov διαθὰς, τῷ τε Ἑλλήνων βασιλεῖ ἐς λόγους ἀφί- 
x£to, xat ὄρχια ποιησάµενοι f| ἐδόκει αὐτοῖς ἐπιτη- 
δείωξ ἔχειν, ἤλαυνεν ἐπὶ τῶν Τριδαλλῶν ἠγεμόνα, 
ἐπὶ τῇ, θράχης, ὡς συµµίξων τε ἐχείνῳ, xal προσ” 
λαθὼν τὴν ἐκείνου δύναμιν, ἐπίῃ μαχούμενος τῷ 
ἀδελφῷ. Μωσῆς μέντοι ἐπεὶ ἐπύθετο τάχιστα δια- 
θαΐνοντα ἐπὶ τῆς ᾿Ασίας, ἐπήλαυνε σὺν πολλῷ τῷ 
δτρατεύµατι Ex αὐτὸν, καί mot τῆς χώρας διελαύ- 
νοντι xatà Χωριούπολιν 05, προσέµιξε τῷ ἁδελφῷ, 


xa ἐς µάχην χαθίστατο. Συνταξάμενος δὲ ἐπῄει' καὶ C 


6 ἀδελφὸς αὐτοῦ Μεχμέτης ἀντεπβει συντεταγμένῳ 
τῷ στρατεύµατι. Καὶ ὡς ἐγένοντο τἀδελφοῦ τὰ στρα- 
τεύµατα, τὸ μὲν τῆς ᾿Ασίας διαδὰν σὺν τῷ Μεχ- 
µέτῃ, τὸ δὲ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης συνέµισγον xol ἐμά- 
χοντο, Μετ' οὐ πολὺ δὲ ἑτράπετο ἀπὸ τῆς Ασίας 
στράτευμα, χαὶ ὥρμητο ἐς φυγήἠν. Μεχμέτη: pb 
bh 6 Χορδίνης ἐτὶ 'AXhy. '* Παιαζήτεω παῖδα ἐς 
Βυζάντιον ὃ.εσώζετο xal τὰ στρατεύματα διεσώζοντο, 
Ἐντεῦθεν αὖθις ἐπὶ τὴν "Aclav διαδάντα. ἐπερῥώ- 
νυντό τε αὖ, χαὶ ἀνελαμθάνοντο σφᾶς, ὡς αὖθις 
Ἐτπιόντες, χαὶ ἀναμαχούμενοι τῷ Μωσεῖ περὶ τῶν 
ἄλλων πραγμάτων. Χρόνου δὲ οὐ πολλοῦ διελθόντος, 
συναγείρας τὸ τῆς ᾿Ασίας στράτευμα, διεπορθ- 
µεύετο ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἐς τὴν Εὐρώπην. Ἐς μὲν 
οὖν τὴν ᾿Ααίαν διαθῆναι τὸν Μωσέα διεχώλυον "E 
Ἂηνες, ἐπεὶ ἐἑπεκράτουν τὴν τῆς θαλάττης διάδασιν, 
xai τόν τε Ἑλλήσποντον ἐἑπετήρουν, χαὶ «b tv IIpo- 
ποντίδι ἱερόν. Μεχμέτης μὲν οὗν, ὡς ἐς τὴν ᾽Ασίαν 
διέδη αὐτῷ τὰ στρατεύματα, ἴετο εὐθὺ Τριδαλλῶν, 
& τὴν δύναμιν ἐχείνου προσληψόµενος, ἀξιόχρεων 
οὖσαν. Ὡς δὲ ἠπείγετο συµµίξαι Μωσῆς, ὡς ἐγένετο 
iv Πανίου χώρα οὕτω χαλουµένῃ τῇ ὑπὲρ τὸν Αἴμον 
χώρα, ἐνταῦθα χαταλαμθάνει ἐπίπροσθεν γενόμενος 
διὰ τοῦ ὄρους ὁ Μωσῆς τὸν ἁδελφὸν, xal ὡς ἤσθετο 


sidio venirent ín acqvlrendo regno. Cum igitur 
ultro citroque legati ablegarentur, necnon Greci 
auxilium pollicerentur ad regnum oapiendum, Asiz 
imperium nactus est, cum optimus quisque in- 
dignaretur propter Mosis violentiam .t tyrannidem, 
et adjungerentur Meclmeti advenienti, Atque in 
hunc modum Asiz imperio potitus, etiam in Eu- 
ropam expeditionem pars»bat. Hunc quidem, re- 
gnante Musulmane, Moses et Jesus, quibus edu- 
candi pueri negetium datum erat, ne rescirent 
fratres ubinam puer aleretur, anxii ut caperetur 
et necaretur, artifici euidam chordarum facienda- 
rum tradiderunt Prusz, ut artificium id addisceret. 
Postmodum cum jam per zttatem res ipsas tractare 
posset, abiit ad Caramanum Alurim. Hinc pro- 
fectus, ut antea signiflcavimus, Asiz imperio facile 
potitus est, adjutantibus Caramano et aliis Ásize 
quibusdam ducibus. Transgressus Byzantium, in 
colloquium cum Graecorum rege venit. Deinde cum 
utrinque se juramenti religione, quantum 96 satis 
erat, devinxissent, profectionem instituit ad Tri- 
Wallorum Thracieque principem, ut ad hunc in 
colloquium adhibitus, copias ab eo acciperet, 
quibus subnixus, fratri bellum inferret. Ut rumore 
allatum est ad Mosem, fratrem quain ocissime in. 
Asiam (95) trajecisse, obviam processit, magno 
Instructus exercitu. Et cum alicubi regionem quam- 
dam transiret, juxta ejus regionis oppidum in 
fratrem incidit, Accingebatur itaque-ad pugnam, 
ordinesque explicabat, et instructo agmine Me- 
chmetes contra fratrem ibat. Cum autem in con- 
spectum venisset uterque exercitus, Lic quidein 
per Asiam iter metiens, alter ex Europa adveniens, 
collatis signis praelium inibant. Exercitus Asiunus 
haud diu stetit , verum terga dans, fugiebat : unde 
et Mechmet palam se proripit. Fidium vero opifex, 
instructor ct magister ejus, Halim Pajazitis quo- 
que filium Byzantium incolumem deduxerat : ad 
quem Mechmet fugiens, ibi quoque cum exercitu 
3b cz:ede servatus est. Hinc receptis animis, denvo 
In Asiam (96) trajicere decernunt, pugnaturi cum 
Mose propter alias res. Nec multo tempore inter- 
jecto, conseriptum Ásianum exercitum Graci in 


D Europam transportabant. Mosem in Asia trans- 


gredi haud sinebant Graeci, qui occupaverant tra- 
jectum, Presidio etiam tenebant Hellespontum, et. 
templum (97) in Propontide situm. Mechmetes , . 
ut copias suas traduxit in Asiam (98), recta ad: 
Triballos iter maturavit, ut inde exercitum com- 
pararet, quem praesenti negotio in primis commo- 
dum judicabat, et cum fratre przlii aleam experi- 
retur. Moses pralii cupidus, venit in regionem quz 
supra Hemum est, Panium dictam : in qua, quia 


Notule& marginales. 


(95) Europam 
(96) Ex Asi», 


ον αὐτῷ, εἰ R.. ** al. Χαρ. 


(9T) Hieron. 
(98) Ex Asia. 


€ "Ayzy, R, λλίην, al. "AM. 


183 


LAONICI CHALCOCON DYL.E 


184 


precesserat. montem, invenit fratrem. Ut sensit Α ἐπιόντα τὸν ἁδελφὸν ἑγγυτάτώ ol. γενέσθαι, παρε- 


fratrem aceedere, et jam in proximo esse, aciem 
instruit et prelium capessit : moxque in fugam 
agitur, qui fugiens properabat ad Triballorumn 
ducem.[Cum autem ibi versaretur, misit legationem 
ad opti ates Turcorum, et ad Chasanem, Brene- 
zem (99) Amuratemque, ut sollicitaret eoruin 
animos ad defectionem. At hi defectionis sermo- 
nei) primo abnuebant : vernm tandem ipsi inter 
sese defectionis consilia capiunt. Hinc Brenezes 
sua sponte (ransfugiebat ad Mechmetem, trahens 
secum Turcorum proceres et filios, necnon Cha- 
sanem cum optimis quibusque de peregrinorum 
cohorte. Cum jam accessissent copie Mechmeti 
liaud peenitende, quibus fretus pralii fortunam cum 
fratre facile tentare posset, assumpto Triballorum 
principe, contra fratrem pergere, et przelii potesta- 
tem facere 9 instituit. Moses igitur, ut Meclime- 
tis consilium impediret, ne facile in Europam 
transire eamque sui juris facere posset, ducens 
sccum universum Europe exercitum, et janue 
milites, exceptis his qui ad Mechmetem concesse- 
rant in Erysorum (1) regione consedit. Ibi Mech- 
metes in expeditionem egressus, castra locavit. 
Ut autem appropinquavit Mosis castris, copias in 
aciem eduxit. Sinisirum cornu tenebat Triballo- 
rum dux ; dexiro preerat Brenezes cum filiis suis. 
Secum enim in castris babebat filios, qui ipsi nati 
erant : Agathen, Baramum, [laliem, Beicen, et 


τάξατό τε xal εἰς µάχην χαθίστη. Μετ οὗ πολὺ δὲ 
ἑτράπετο, xal φεύγων ὤχετο ἐπὶ τῶν Τριδαλλῶν 
ἡγεμόνα. Καὶ ἐπειδὴ διέτριδεν αὐτοῦ, ἔπεμπε λό- 
ους παρὰ τῶν Τούρχων τοὺς ἀρίστους περὶ ἆπο- 
στάσεως πρός τε Χασάνην τῶν ἐπηλύδων ἄρχοντα, 
xai ἐπὶ Βρενέτεα, καὶ ᾽Αμουράτην *'. Οἱ δὲ τοὺς τε 
λόγους mpotevco, καὶ αφίσι λόγον ἑδίδοσαν περὶ ἀπο- 
στάσεως. Ἐντεῦθεν Βρενέζης αὐτός τε αὑτομολεῖ 
παρὰ Μεχμέτῃ, ἔχων παρ ἑαυτῷ Τούρκους τε ὡς 
πλείστους, καὶ δὴ χαὶ τοὺς παΐδας, Χασάνην σὺν τοῖς 
νεηλύδων τοῖς ἀρίστοις. Ἐντεῦθεν ὡς τῷ Miy- 
µέτῃ προσεγένετο δύναμις, ὥστε διαπειρᾶσθαι 
ἰχανὸς εἶναι τοῦ ἁδελφοῦ, λαδὼν καὶ τὸ Τριδαλ- 


B λῶν ἡγεμόνα μεθ) ἑαυτοῦ, ἤλαυνεν ἐπὶ τὸν ἀδελφὸν 


ὡς μαχούμενος. Μωσῆς μὲν οὖν διανοούμενος ἔμ- 
ποδὼν γενέσθαι τῷ ἁδελφῷ, ὥστε μὴ ἐξελαύνειν εἰς 
τὴ» Εὐρώπην, καὶ προσάγεσθαι αὐτῷ τὴν χώραν, 
ἔχων τάς τε θύρας, xal τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα 
ἅπαν, πλὴν τῶν παρὰ Μεχμέτη αὐτομολησάντωνν 
διέτριδε χατὰ τὴν τῶν Ἐρυσῶν χώραν. Ἑνταῦθα 
ἐξελθὼν ὁ Μεχμέτης ἑστρατοπεδεύετο. Ὡς δὲ ἀγχοῦ 
γενόμενος τῷ στρατεύµατι Μωσέως, παρετθξατο 
εἰς μάχη». Καὶ εἶχε μὲν τὸ εὐώνυμον αὐτοῦ χέρας ὁ 
τῶν Τριδαλλῶν ἡγεμὼν, τὸ δεξιὸν δὲ Βρενέζης σὺν 
τοῖς παιαὶν αὐτοῦ. Παρῆσαν γὰρ αὐτῷ παῖδες Γενό- 
µενοι ᾽Αγαθοὶ "3, Βαράμος τε xol ᾿Αλίης *", xai 
Βείχης xa Ἰησοῦς. Ἐπειδὴ δὲ xal Μωσῆς παρα» 
ταξάµενος, εἶχεν iv τάξει τὰ στρατεύματα αὐτοῦ, 


Jesum. Postquam autem ei Moses aciem suam C xay παριὼν ἐπεσχόπει, καὶ καθίστη, ὡς αὐτῷ ἐδό- 


instruxit, accedens omnia explorabat, et ubi sibi 
opportuuissimum videbatur, stetit : et ubique suis 
presens erat. lbi tum Chasanes peregrinorum 
dux, qui desciverat a Mose, equo vectus ad Mosis 
exercitum, voce quam potuit maxima exclamavit, 
peregrinos appellans : O filii, quid cunctamini, aut 
quid differtis continuo abire ad regem vestrum, 
virum ex genere Otomanidarum ortum, et justis- 
simum et aequissimum, quique omnes sui generis 
priucipes virtute antecedit ? Verum miseri manetis, 
contumeliis affecti à viro qui nec sibi nec amicis 
quidquam salutare prospicere potest? llzec quidem 
clamantem, εἰ ad aciem festinantem audivit rex. 
Quidam autem respondens, inquit : O rex, non 
aspicis Chasanem peregrinorum ducem, quem in 
maximo penes te lionore habuisti, incitare pere- 
grinos ad defectionem? Quz wbi advertit Moses 
parari, non amplius suos continuit : verum immit- 
tens eos, ipseque equo calcaria subdens, ferebatur 
in Chasanem, ut eum occideret, currebatque plenis 
et effusis habenis, Chasaues ut accepit, Mosem 
contra se summa celeritate niti, et ipse adhibita 
festinatione summa aufugit. Moses acerriue inse- 


χει, παρελαύνων ἁπανταχῆ, ἐνταῦθα Χασάνης ὁ 
τῶν νεηλύδων ἄρχων αὐτομολήσας, τότε δη προσε- 
)ásas τῷ ἵππῳ ἐπὶ τὸ Μωσέως στράτευμα, ἐφώνει 
πρὸς τοὺς νεήλυδας "Q παῖδες, τί διαµέλλετε, xal 
οὑκ ἐξέρχεσθε 79 ὅτι τάχιστα ἐπὶ τὸν βασιλέα ὑμῶν 
ἄνδρα τε τῶν τοῦ γένους Ὀτουμανίδων δικαιότατόν 
τε χαὶ ἐπ.ειχέστατον, xal πάντας δὴ τοῦ γένους αὖ- 
τοῦ ὑπερδαλλόμενον, ἀρετῃ; ᾿Αλλὰ ἀνέχεσθε Ἱν 
ὑθριζόμενοι, xal χαχῶς πράττοντες ὑπ ἀνδρὲς 
ὑδριστοῦ τῇ φύσε:, χαὶ ἀλαζόνος, χαὶ ἑαυτῷ καὶ 
τοῖς ἐπιτηδείοις αὐτοῦ οὐδὲν ὑγιὲς ἔχοντος; Ταῦτα 
λέγοντος τοῦ Χασαλέω, ὥσπερ ἑλαύνων ἐπὶ τὰς συν- 
τάξεις, Άχουεν 5 τι λἐγοι ὁ ἀνῆρ οὗτος. Ὑ πολαθὼν 
δέτις ἔφασκεν * Αλλ', ὦ βασιλεῦ, οὐχ ὁρᾷς. Χασά- 
vv τὸν νεηλύδων ἄρχοντα, μέγα ειµηθέντα ὑπὸ aou, 
ὡς ἑξυβρίνει, τοὺς νεήλυδας ἑπικαλούμενος ἐπὶ 
ἁπόστασιν; Ἐνταῦθα, ὡς Ίχουσε ταῦτα Μωσης, 
αὐχέτι ἐπέσχεν αὐτοὺς '*, ἀλλὰ ἐπαφεὶς τὺν ἵππον 
ἑχέντει ἐπὶ τὸν Χασάνη», ὡς ἀναιρήσων, χάὶ ἔθει 
ἀνὰ κράτος. Χασάνης μὲν οὖν incl τε τάχιστα ᾖα- 
θετο Μωσέα ἀνὰ κράτος ἑλαύνοντα ἐπ αὐτὸν, 
ἔφευγέ τὲ αὐτὸς χατὰ δύναμιν * Μωσῆς δὲ ἐφείπετο 
ὃ.ώχων. Ἐνταῦθα χαταλαδὼν φεύγοντα χαταίἰρει !* 


Notule marginales. 


(99) l/rouczem. 


67 ᾽ΑἈμούρην. e f. Ἀγάθης. Ὁ "AA. R. ut in c, 


15 αὐτόν. R. utin ε. 72 καθαιρεῖ. Π. ut in c. 


(1) Mysorum. 


1 ἐξέρχεσθαι. R. ut inc. "! ἀνέχεσθαι. R. ut in c. 


185 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. 1v. 


196 


τῷ δίφει τὸν ἄνδρα ἄνωθεν χαθεὶς τν ξίφος. θεράπων Δ cutus, ut fugientem est indeptus, gladio eum pe- 


δὲ τοῦ Χασάνεω, ὡς ἐπεῖδε τὸν δεσπότην αὐτοῦ 
ἀναιρεθέντα, καὶ ὡς τὸ δεύτερον Μωσῖς ἑπανατει- 
νόµενος τὸ ξίφος παίσων αὖθις, κατῄρει ὁ Χασάνεω 
θεράπων, xai τὴν χεῖρα ἐπανατεινόμενος, τὴν χεῖρα 
ἀφεῖλε τῷ ξίφει. Ὁ δὲ ὡς ῄαθετο τῆς χειρὸς αὐτοῦ 
κεσούσης, ἤλαυνε μέντοι ἐπὶ τὸ στρατόπεδον. Καὶ 
ὡς ἤσθοντο αὑτὸν τὰ στρατεύµατα λελωδημένον, 
Φεύγοντες (pyovso πρὸς τὸν ἁδελφόν. Ἐνταῦθα δὴ 
χαὶ αὐτὸς οὐδὲν ἐπέχων, δρόµμῳ ὤχετο φεύγων Erà 
τὴν Δαχίας χώραν. Μεχμέτης μὲν οὖν αὐτίχα, ὡς 
τὰ στρατεύματα [ec ἐπ) αὐτὸν, xal τὰ πράγματα 
αὑτῷ ἐγένετο, αὐτίχα ἐδόχει τὸν ἁδελφὸν ἐπιδιῳ- 
xsv. Καὶ κάµνοντα αὐτὸν, xol σὺν τῇ μιᾷ χειρὶ 
ἑλαύνοντα, xal Eg τι ἕλος ἐμθαλόντα, συλλαµδά- 
νουαι. Καὶ ἅγοντες παρὰ τῷ ἁδελφῷ, κατεχρήῄσατο 
αὑτίχα ἀγχόνῃ τὸν λαιμὸν βιασάμενος. Ἐνταῦθα 
Μεχμέτης ὁ Παιαζήτεω τὴν βασιλείαν παραλαδὼν, 
τούς τε Ἕλληνας ἐπιτηδείους ὄντας αὐτῷ, τῷ Τρι- 
δαλλῶν ἡγεμόνι χώραν ἑδωρήσατο, ixavhv τῇ παρ- 
olx αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταῦτα στράτευμα ἵν ἐπιπέμψας 
ἐπὶ τὴν Δαχίας χώραν, ταύτην τε ἐδῄου. "Ec ὃν δη 
πρέαδεις πέµψας ὁ τῶν Δαχῶν ἡγεμὼν, σπονδάς τε 
ἱποιῇσατο, ἐφ᾽ p ἁπάγειν φόρον ὄντινα ἑτάξατο 
αὐτῷ Μεχμέτης βασιλεύς. Ἕλλησι μέντοι φιλία 


ἂν αὐτῷ διὰ τέλους. Διὸ xal Ἐμμανουὴλ ὁ Βυζαν. 


τῶν βασιλεὺς ἐπὶ Πελοπόννησον ἀφιχόμενος, τόν τε 
Tfjv ἔτείχισε, xol τοὺς Πελοποννησίους αὐτοῦ 
µειαπεμφάμενος, ἐπειδὴ ἑτείχισε τὸν Ἰσθμόν. Ὁ 


remit, e supernis ictum inferens. Minister antem 
Chasanis, ut dominum suum vidit necatum, Jam- 
que Mosem iterum librare ictum in Chasanem, 
Chasane subtracto, librantis ictum manum abscidit 
gladio. Qui, ut cognovit manum sibi przcisam, 
propere in castra rediit. Ut milites viderunt cum 
esse mutilatum, ibant ad Mechmetem. Moses autem 
eopiis jam omnibus nudatus, cum nihil efficere 
posset, celeri fuga in Dacia regionem abire festi- 
nabat. Mechmetes autem ubi primum ad ipsum 
exercitus convolarant, rebusque jam potitus esset, 
statuit continuo fra&trem fuga sibi consulentem 
persequi. Eum itaque :grum una manu fugien- 
tem, et in palustri 98 loco se condentem de- 
prehenderunt. Deprehensum adduxerunt ad fra- 
trem, qui illico eum necavit, guttur ejus laqueo 
frangens. Mechmetes igitur (2) cum jam regnum 
eSsel nactus, et ad id parandum sibi in primis 
utilem fuisse Grecorum operam cognovisset, re- 
gionem amplam sux flnitimam Triballorum duci 
donavit. Postea exercitibus missis, Daciam evasta- 
bat. Ad quem pacem petitum legatos misit Dacis 
princeps, promittens se tributum regi pensurum, 
quantumcunque imperasset, Pax ea conditlone 
data est, Cum Gracis Mechmeti perpetua amicitia 
fuit. Quapropter Emmanuel Byzantii rex cum in 
Peloponnesum venisset, lithmum muro cinxit : 
et Peloponnesios, ubi fstmum muro cireumde- 


δὲ Ἰοθμὸς οὗτος ξύμπασαν τὴν Πελοπόννησον, ὥατε (* disset, accersivit. Isthmus universam Pelopon- 


vi*« Ἱενέσθαι, διείργει ἐς 600 καὶ τεσσαράχοντα 
σταδίους &xb θαλάττης cl; θάλατταν χαθήχων, xa0' 
ὃν US χῶρον xat Ἴσθμια ἐτελεῖτο τοῖς "Ἔλλτσαι. 
Διΐχει δὲ ἀπὸ Κορίνθου πόλεως σταδίους πέντε xal 
εἴχοσι, Τοῦτον τὸν Ἰσθμὸν, ἑλαύνοντος Ξέρξεω τοῦ 
Δαριίου ἐπὶ τὰς Αθένας, ἑτειχίσαντο Ἱελοποννί- 
σιοι, διαχωλύειν βουλόμενοι, μὴ παριέναι εἴσω τῆς 
Πελοποννήσου τὸν βάρδαρον. Μετὰ δὲ ταῦτα Ἴου- 
στιιανὺς ὁ 'Ῥωμαίων βασιλεὺς τὸ δεύτερον ἑτεί- 
«ot. Καὶ οὗτος δὴ ὡς εἰρηναῖα αὐτῷ πρὸς Μεχμέ- 
την tbv. Παιαζήτεω, ἐς Πελοπόννησον ἆ φιχόµενος, 
τόν τι ἀδελφὸν αὐτοῦ χαθίστη ἐπὶ τὴν ἀρχὴν τῆς 
Πε)οποννήσου, xai τὸν Ἰσθμὸν ἐτείχισεν, ὥστε 
αὐτῷ τελέσαι τοὺς Ἱελοποννησίους ἐπὶ τὴν τοῦ 


nesum, ut in insul: formam redigatur, concludit, 
extendens se a mari in mare, quo spatio colligit 
quadraginta duo stadia. Eo loei Isthmia celebrare 
Grseci consueverunt, Extendit se ab urbe Corintho 
ad stadia viginti quinque. Isthmum autem acce- 
dente cum hostilibus copiis Xerxe Darii filio contra 
Athenienses, muro complexi sunt Peloponnesi, 
arcere volentes barbarura Peloponnesi accessu. 
Postea etiam Justinianus Komanorum imperator 
muro Peloponnesum inclusit, Emmanuel dgitur 
cum pax intercessisset cum  Mechmete Pajazitis 
filio, in Peloponnesum veniens, fratrem Pelopon- 
neso przfecit , Isthmumque muro (irmavit undi- 
quaque, et. tributum imperavit Peloponnesiis, quo 


Ἰσθμοῦ φυλαχὴν χρήματα. Προηγόρευε μὲν οὖν ἐς D lsthmum defendere posset. Edixitque ut omnes in 


τὸν Ἰοθμὸν συλλέγεσθαι * ol δὲ ἐπύθοντο, xal συλ- 
λεχβέντες, ἑτείχιζον, συµμθαλλόμενον ἕχαστον τὴν 
ἑαυτῦ δύναμιν. Ἐπεί τε δὴ ἐς τέλος Ίγαγε τὸ 
τείχισα, ἐνταῦθα συλλαμδάνει τοὺς Πελοποννη- 
σίων ἄρχοντας  οἳ πολὺν κατέχοντες χρόνον τὴν 
χώραν, οὐδέν τοι πάνυ πείθεσθαι τοῖς Ἑλλήνων 
ἡγεµόσι βούλοιντο, ὃ τι μὴ σφῖσιν αὐτοῖς δοχοὺν 
low τι ὠφελεῖν αὑτούς. Τότε μὲν δὴ συλλαδὼν τού- 
τους ἱχομίζετο ἐπὶ Βυζάντιον, ἔχων xai τοὺς Πε- 


Isthmo convenirent : qui edicto parentes, conve- 
nere, congregatique murum exstruxere, cum qui- 
libet pro se sedulo suum opus exsequeretur. Ubi 
autem ad finem deductum est zdificium illud, Pe- 
loponnesi duces capit : qui longo tempore regio- 
nem tenentes, parere recusabant Grecorum duci- 
bus, nisi quando et ipsorum ibi quoque verteretur 
utilitas. Captos secum Byzantium ducebat, interim 
diligenti custodia Peloponnesios circumdans. Ca- 


Notule marginales. 


(à: Nonus Turcorum rex. 


^ στρατεύματα. Sic etiam Π. 


181 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


188 


ptos quidem duces secum trahens, sbibat Pelo- À λοποννησίους &v φυλαχῇ. Τούτους μὲν ᾧχετο ἄγων. 


ponneso. Meclhmetes ubi ad regnum promotus est, 
succedente tempore expeditionem sumpsit contra 
[:maelem Sinope principem. Amicus enim et so- 
cius fuit Mosis, cujus opera enisze Moses adjutus 
est in bello, quod gessit cum fratre Meclimete. 
Mittens itaque Igmael legatos, quibus mandarat, 
ut dicerent, se paratum esse zeris redditus omnes 
Mechmeti nomine tribuli assignare, si secum 
pacem fecisset. Haec enim regio Asiz sola, quod 
sciam, 95 profert. Cum igitur aris redditus tra- 
didisset 99 Mechneti, bellum pace commutatuin 
est. Tandem discordia inter ipsum et Venetos 
exarsit, qua impulsus (5), Venetis bellum indicit, 
propter regionem quz Ionium spectat : cui missis 


Μεχμέτης δὲ ὡς ἑἐθασίλευε, χρόνου ἐπιγινομένου, 
ἑστρατεύετο ἐπὶ τὸν Ἰσμαήλην Σινώπης ἠγεμόνα, 
ὅτι τῷ Μωσεῖ φίλος τε ἑδόχει xaX ἐπιτήδειος, ὡς 
συµδαλέσθαι ἐς τὸν χαθ᾽ ἑαυτὸν '* πόλεμον ΄ πρεσ- 
θείαν δὲ πέµφας, χαὶ ταξάµενος ἀπάγειν φόρον, τὴν 
τοῦ χαλχοῦ mpócobov* δοκεῖ γὰρ τοῦτο τὸ χωρίον 
τῶν κατὰ τὴν 'Aclav φἑρειν µόνον, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν 
τὸν χαλκόν. Τούτου δὲ «hv πρόσοδον παραδοὺς τῷ 
βασιλεῖ Μεχμέτῃ, σπονδάς τε ἑποιήῄσατο, xal τὸν 
πόλεμον κατελύσατο. Ηρὸς µέντοι τοὺς Οὐενετοὺς 
διενεχθεὶς, ἑπολέμησε, διά τε τὴν πρὺς Ἱόνιον 
χώραν τῶν Οὐενετῶν, iq. ἣν ἐπιπέμφας στρα- 
τεύµατα, ἕἔδᾖου. "Ev0a 6h διαπρεσδευσάµενοι, ὡς 
οὐδὲν εὕραντο ἐπιτήδειον, ἐἑπολέμουν αὐτῷ. 


exercitibus vastitatem maximam inducebat. Veneti legatis missis, ut nihil zqui impetrare potuerunt, 
animos quoque in id bellum summa vi intenderunt, 


Apparet gentem istani admodum esse vetustam, B — Aoxel δὲ τοῦτο τὸ γένος παλαιόν τε γενέσθαι, 


et nobiles Iones fortitudine et generoso spiritu lon- 
go intervallo post se reliquisse. Habitaverunt an- 
tiquitus regionem vergentem ad sinum lonicum, 
et ab Illyrico in ltaliam excurrentem, Antiqui eos 
Enetos nuncupabant :postmodum Veneti dicti sunt. 
Profecti autem ex continenti, partim voluntate, 
partim necessitate subacti, ut quocum regio vastata 
esset ab Attila rege, ut in majore securitate essent 
in posterum, insulam quamdam parvam et palu- 
strem, distantem ab continente quindecim stadiis, 
sdificiis occupare statuerunt. luitium aedificandi 
'facium est a paucis Venetis in unum collectis. Deinde 
accessere quoque finitimi continenti, bellis graviter 
divexati, Urbs autem illa usque incrementum su- 


. mebat zediiciis et legibus, cum accolie plurimi non € 


cessarent eo confluere. Crescebat quidem ea civi- 


tas mirum in iodum discipline sanctitate, cum- 


eo accurrerent plurimi bonis legibus enutriti, et 
plurimi virorum continentis illustres eo advolarent. 
Preterea si quis patria fortunisque omnibus pu!sus 
vi hcstili erat, huc gressus dirigebat. Urbs illa, incre» 
dibi'edictu est, quam brevi opibus creverit et ἀῑδεί- 
plina. Multi Graeci et Romani, necnon alii viri claris- 
simo genere exorti, in patria usi baud satis prospera 
fortuna, aut a civibus pulsi, aut. ab hostibus exa- 
cti, in banc urbem congregabantur, filii exsistentes 
virorum illustriuin, qui regebant regionem haud 
infrugiferam. Hi quidem partim in loniam et Gra- 
ciam, partim vero inltaliam pulsi, in istam civita- 
tem se recipientes, securius babitabant. Cum au- 
tem ea sit urbs emporium celebre, animum adje- 
cere ad mercaturam necessario. Quia continen- 
tem non attingunt, nec eorum fructuum, quos con- 
tineus profert, ipsis copia futura erat. Proinde me- 
rito mercaturz operam dederunt, ut necessaria 
in3ri subveberentur, Cumque quilibet sedulo mer- 
cibus permutandis incumberet, brevi incredibilem 


xai τῶν κατὰ τὸν Ἰόνιον εὐγενῶν χρἀτιστόν τε 
εἶναι xal γενναιότατον. "Qxouv δὲ τὸ πρῶτον χώ- 
pav τὴν πρὸς τῷ μυχῷ τοῦ "lovíou, ἀπὸ Ἰλλυριῶν. 
καθῄήχουσαν ἐπὶ Ἰταλίαν καὶ Ἐνετοὶ μὲν τοξαλαι»» 
ὠνομάζοντο . μετὰ δὲ ταῦτα Οὐενετοὶ ἐχλήθησαν. 
Ὁρμώμενοι δὲ ἀπὸ τῆς Ἱπείρου τὰ μὲν προα:ρέ- 
σει, τὰ δὲ xal ἀνάγκῃ, δῃουμένης τῆς χώρας αὖ- 
«àv, ὥστε lv ἀσφαλεῖ μᾶλλον οἰχεῖσθαι, ἐπὶ νῆσόν 
τινα βραχεῖαν xal τεναγώδη ἀπὸ τῆς Ἱπείρου ἓς 
πεντεχαίδεχα σταδίους ὤχησαν. Απὸ σμικροῦ δὲ 
τινος ὁρμώμενοι, συλλεγοµένων ἐς αὐτοὺς καὶ τῶν 
ἀπὺ τῆς ἠπείρου περιοίχων, ὑπὸ τῶν πολεμίων ὅτε 
μάλιστα χακουµένων, xat προσγινοµένων ἀεὶ ἀπὸ 
τῆς f)ntlpou, ᾠχίσθη τε ó χῶρος οὗτος, xal εὖνο- 
µήθη ἐς µέγα δυνάµεως. Ἐχώρει δὲ dj πόλις αὕτη, 
εὐνομουμένων τε τῶν ἐς αὐτὴν συνεληλυθότων ἀπό 
τε τῆς ἠπείρου ἐπισήμων ἀνδρῶν, c! τινα «fjv τε 
χώραν ἀφελόμενοι οἱ πολέμιοι ἱπιδιώκοιεν, ἓν- 
ταῦθα γενόμενος xsv. Μεγάλης δὲ τῆς πόλεως ἐν 
βραχεῖ γενομένης, πολλοί τε Ἑλλήνων τε xol Ῥω- 
µαίων, xai ἄλλων συχνῶν γενῶν ἄνδρες, Ὑένους bv- 
τες κεριφανοῦς, ἣν τις ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ μὴ eU 
φέροιτο, εἴτε ὑπὸ τῶν ἀντιατασιωτῶν 'διωχόµενοι, 
εἴτε ὑπὸ τῶν πολεμίων ἐξελαννόμενοι, ἐς ταύτην 
6h τὴν πόλιν συνελέγοντο, ἄνδρες ἑἐπίσημοί τε xal 
ἀγαθοὶ, xai παΐδες ἀνδρῶν τε ὄντες ἐπίφανῶν, xat 
χώρας ἀρχόντων οὗ Φαύλης. Τοῦτο μὲν, ἐς τὴν 
κατὰ τὸν Ἰόνιον χώραν καὶ τὴν Ἑλλάδα. τοῦτο δὲ, 


p xat ἐς τὴν Ἰταλίαν ἐξελαυνόμενοι xat ἐνταῦθα ἂφι- 


χόμενοι, ᾧὥκουν δὴ ἀσφαλέστερον. Ἐχούσης δὲ τῆς 
πόλεως ἐμπορίαν, ὅτι μάλιστα ἀνάγχης ἀποδειχνυ. 
µένης ἐς τοῦτο τὸ τρέπεσθαι ἕνα ἕχαστον, διὰ τὸ 
µγδαμή τῆς Ἱπείρου τοὺς ἑποίκους ἀντέχεσθαι, 
μηδὲ ὅσα φἑρει ἡ Ίπειρος, ἑργατομένων τὰ ἐπιτή- 
δεια ὃς τὴν πόλιν, χρήματα μεγάλα ἑργασάμενοι 
ἄπο τουιου, τήν τε δύναμιν ἀξιόχρεω ἀπεδείκνυντο 
ἁπανταχῆη, καὶ την πόλιν διῴχουν Τ5, οχημάτων τε 


Notule marginales. 


(3) Anno 1408. 
15 ἑανυτοῦ. Sic etiam R, — '* al, ἐδιοίκουν. 


-”- 


189 


DE REBUS TU..^ICIS LIB. IV. 


19) 


τῷ πολυτελεῖ, καὶ µεγαλοπρεπείᾳ οἰχιῶν xal ναῶν. ΔΑ potentiam sibi peperere. Ürbem basilicarum et do- 


Τριῆρεις δὲ ναυπηγησάµενοι οὐκ ὀλίχας, χαὶ δυνά- 
µεις περιδαλόμενοι ἰσχυρὰς, πρὀς τε τοὺς lv τῇ 
θαλάττῃ δυνατοὺς δοχοῦντας Ὑενέσθαι προενηνεγ- 
µένοι, φθόνῳ διεπολέµουν, δέει Ex! αὐτοὺς τὸν mó- 
λεμον ἐπιφερόντων , τῷ δοχεῖν ἐπὶ µέγα ἤδη χω- 
ρΏσαι δυνάµεως. Τήν τε πρὸς τὸν Ἰόνιον χώραν 
ἑχκπλέοντι ἐπ᾿ ἀριστερὰ, ἐπ᾿ αὐτοῦ δὴ τοῦ μυχοῦ, 
χώραν τε οὖσαν οὐ φαύλην, καὶ πόλεις εὐδαίμονας 
ὑπηγάχοντο, ἐπὶ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος ἀφιχέσθαι * 
τούς τε παράπλους αὐτοῦ ταύτῃ καταστρεφάµενοι, 
Κέρχυράν τε ἐχειρώσαντο σύμπασαν, καὶ Εὔδοιάν 
τε xai Κρήτην, καὶ Πελοποννήσου τὰς πόλεις, Καὶ 
ἐπὶ Συρἰαν δὲ ἀφικόμενοι στόλῳ, καὶ Κυρίνην πύ- 
àv ὑφ᾽ αὑτοῖς ποιησάµενοι, μεγάλα ὑπεδείχνυντο 
ἔργα, πρὀς τε τοὺς βαρδάρους ταύτῃ πολλαχῆ 
διαναυµαχήσαντες, xal τῆς θαλάσσης τῆς ἑἐντὸς 
Ἡρακλείων στηλῶν ἐπιχρατήσαντες, χατά τε Εὐὺ- 
pen», πρὸς τοὺς ἓν τῇ θαλάττῃ δοκοῦντας δύνα- 
σθαι ὁτιοῦν διεπολἐµουν. Καὶ Ἰταλίας μέντοι τῆς 
παράπλου οὐδὲν ὅ τι xa ἄξιον λόγου ὑπηγάγοντο 
σφἰαιν, ὅτι μὴ 'Ραθέννην πόλιν εὐδαίμονα, τελευ- 
τήσαντος τοῦ ἐν αὐτῃ ἠἡγεμόνος, διὰ τὸ μὴ ἐς τὸ 
ὁμόφυλον Ιέναι πολέμψ, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους 
δ.αναυμαχεῖν. Ἐπολέμησαν δὲ οὗτοι πρός τε τοὺς 


Ἓλληνας, χαὶ ναυμαχίας περιγενόμενοι, τήν τε ᾿ 


μητρόπο)ιν Σχειρώσαντο, ἐπισπομένων σφίαι xal 
ἑσπερίων συχνῶν. Ἐξτγουμένων ὃ) αὐτῶν ἐπὶ τοὺς 
Ἓλληνας, καὶ ὡς τῆς Ἱπείρου ἀντέχεσθαι Ίρξαντο, 


morum, necnon templorum magnificentia condeco- 
rarunt, Triremes exstruxere non modicas, et mu- 
nireentis se communiere firmissimis. Deinde ambi- 
tione moti, navalia 100 pr:lia committebant cum 
iis qui longe lateque navali gloria coruscare vide- 
bantur. Etiam hi quorum potentia mari maxima 
erat, metuebant Venetorum lacessere arma : adeo 
magna his accesserat potentia. Regionem autem 
haud infrugiferam, qux» naviganti 4 sinu versus 
lonium asinistra est, eturbes opulentas subege- 
runt usque ad mare. /Egsuin. Hujus portus omnes 
in potestatem redigentes, Corcyram universam in 
ditionem acceperunt. Ceperunt Euboam,et Cre- 
tam, Peloponnesique urbes. Cum classe venerunt 
in Syriam: subigentesque Cyrenen urbem, magna 
militaris virtutis facta designabant, ubique cum 
Barbaris prelia navalia facientes, et. mare univer- 
sum, quod est intra Herculis columnas, perdoman- 
tes. Eliam pugnabant fortiter contra eos qui erant 
in Europa, et sibi admodum potentes videbantur : 
nec oratione dignum puto, quod non adnavigarunt 
Malis, nec sibi subjecerunt Ravennam, urbem 
opulentam, principe hujus defuncto. Quia nempe 
non solebant contra ejusdem gentis et corporis 
homines bellum movere, sed contra alienigenas 
arma ferebaut. Arma etiam srripuerunt contra 
Grecos, quos navali prelio vicerunt, eorumque 
metropolim (4) subegerunt, cum plurimi Occidenta- 


ἐν βραχεῖ δὲ χώραν τῆς Ἱπείρου ἐκτήσαντο áya- ϱ les ipsis adjungerentur. Copias tamen eum  duce- 


Ov, καὶ ὀχυρὰν τὴν πόλιν αὐτῶν παρείχοντο, κατ 
ἄμφω τῷ δυνάµεε ἐπὶ μέγα αὕξοντες. Πρός τε τοὺς 
της Ἱπείρου ἡγεμόνας διενεχθέντες, ἑπολέμησαν 
ἐπὶ πολλὰς γενεὰς τὸν πόλεµον, xal διέφερον χρη- 
µάτων προσόδῳ, τὴν πόλιν μεγάλην ἑαυτοῖς παρα- 
Φχευασάµενοι. Μετὰ δὶ ταῦτα καὶ ὑπὸ Ἡαρδάρων 
βασιλέως, τῆς Ἰταλίας πρὸς ἑσπέραν χώρας, 
πρὸς τὸν Ῥώμης ἀρχιερέα, ἑἐκπεσόντα τε τῆς 
ἀρχῆς, xai τῆς Ῥωμαίων πόλεως κχατἠγαγόν 
τε τὸν ἀρχιερέα xal πρὸς τὸν βασιλέα πολεµή- 
σαντες, ὥστε ἐμπεδῶσαι τῷ ἀρχιερεῖ τὴν ἁρ- 
χην, ναυμαχἰίᾳ τε ἐπεχράτησαν, καὶ κατήγαγον. Καὶ 
πρός τε τοὺς Ἰαννῖους, δοχοῦντας τῆς χατὰ χωρία 
ἐχεῖσε, xot τὴν πάραλον τῆς Ἰταλίας ἐπικρατεῖν, 
πόλεμον ἐξενεγχόντες, μεγάλα ἀποδείξασθαι ἔργα, 
πολλαχῆη διανανµαχῄσαντες xal περιγενόμενοι. Οὗ- 
τοι τοιγχαροῦν τὸν πρὸς τοὺς Οὐενετοὺς πόλεμον 
ἀναιρούμενοι, ὀλίγου δεῖν τὴν πόλιν αὐτὴν ἔχει- 
ῥώσαντο, ἐπιπλεύσαντες τριήρεσι xal ναυσὶν ἐπὶ 
τῶν Οὐενετῶν λιμένα, xal εἰσελθόντες κατὰ τὸ ἐπὶ 
Κλιζόην "7. Πόλις δὲ αὐτῶν οἰχεῖται, ὅπη δὴ ὁ λιμὴν 
μέγας τε ὢν, xal πενταχοσίους σταδίους διήχων, 
λήγει ἐς τὴν κατὰ τὸν Ἡριδανὸν χώραν. Ταύτῃ γὰρ 
Ἡριδανὺς µέγας τε τῶν κατὰ thv Ἰταλίαν ποτα- 


rent adversus Grzeeos, continente non abstinuere, 
verum regionem ejus non modicam et optimam suse 
ditioni junxere. Urbem quoque suam munitissimam 
prestitere, cum eam et navali pedestrique potentia 
auxissent, Discordiz ipsis intercesserant cum Epiri 
ducibus. Proinde id bellum longius duravit. Opibus 
excellentes, civitatem suam magnam reddiderunt 
opum accessu. Praeterea pontificem maximum Ro- 
manum Italia Romaque pulsum ab rege barbaro (5), 
ad pontificatum et imperium reduxerunt, victo Bar- 
baro navali prelio. Etiam adversus Januenses, qui 
regiones quasdam isthic et. maritimam Jtalie oram 
tenere videbantur, bello petentes, plurima τη 11118” 
ris virtutis facta edebant, plerumque pugnis na- 
valibus victoriam obtinentes. Al Januenses bellum 
adversus Venetos sumentes, propemodum horum 
urbem in deditionem acceperunt, navibus et trire- 
mibus adpavigantes, et eorum portum occupantes, 
ingressi eo loci ubi Clizoe sive Clodia (6) fossa est, 
Urbs Venetorum sita eo loci, ubi lacussive portus 
magnus visitur, qui longus stadiis quingentis re 
gionem Eridano finitimam attingit. Eridanus enim 
(qui et Padus) lialize fluvius magnus est, et naves. 
ibi iin mare exponit. llac igitur Januensium 101 na 


Notula marginales. 


(4) Constantinopolim. 
(5) Alexandri pontif. cum Friderico Barbarossa 


17 ἐπὶ τὴν Κλωδίαν. al. KXYinv. 


dissidium : ann. 1280, Sabell. Enn. 9, lib tx. 
(06) Nunc Chiozza. 


ή 


LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


12 


ves ingresss in. portum, Clizoen occuparunt et di- À μῶν, καὶ ναυσὶ πλόϊμος, πρὸς ταύτῃ δὴ ἐχδιδοῖ ἐς 


ripuerunt. Quo facto, legatos in urbem irejusse- 
ruut. Cives autem cum in ancipiti h:rerent dis- 
crimine, nec satis quid facerent scirent, respon- 
derunt se paratos esse facere que imperassent 
Januenses :et eam reipublice formam amplexu- 
ros, quam ipsi prascripsissent. Jusserunt quoque 
Januenses petere quz vellent, quasi ea promptissime 
daturi. Januenses ut intellexerunt. Venetorum re- 
sponsum, magis in spen: potiundz urbis erigeban- 
tur. Proinde iinmoderate, nulla urbis verecundia 
inhibiti , respondent, se petere, ut liceat urbem tres 
dies continuos diripere. Legati in urbem reversi, 
petitionem Januensium exponunt. Senatus popu- 
. lusque ira percitus propter tam insolentem οἱ im- 
moderatam petitionem, naves, quetquot potuerunt, 
continuo militibus implent : navesque solventes, 
in lacum feruntur. His obviam pergunt Januenses, 
confestimque in laeu navale prelium commiserunt, 
in quo penes Venetos victoria fuit, Hinc cum νο 
stes terga darent, celerique fuga festinarent in Cli- 
zoen, continuo Veneti adducentes unam de numero 
suarum navium maximam, eam demerserunt, ubi 
portue angustissimus erát : et suos portus obstru- 
entes, fame Januenses in Clizoe constitutos expu- 


gnare nitebantur. Tentabant obsessi fossain (7) qua. — 


ex Eridano in portum venitur, conantes perfodere 
eum locum, si quo modo possent naves in Eridanum 
impellere: sed opus istud baud absolvere potuerunt. 


τὲν θάλασσαν. Ταύτῃ ?* δὴ] οὖν εἰσελθοῦσαι αἱ νηες 
τῶν Ἰαννίων ἐπὶ τὸν Οὐενετῶν λιμένα, τήν τε Κλι- 
ζόην ** κατέσχον, καὶ Ἱνδραποδίσαντο, Μετὰ δὲ 
ταῦτα πρὸς τὴν πόλιν διεπρεοθεύοντο, xal ἓν ἀπόρῳ 
δὲ ὄντες οἱ ἐν τῇ πόλει, χαὶ οὐκ ἔχοντες ὅ τι γέ- 
νωνται, ὑπαχοῦσαί τε τοῖς Ἰανυῖοις ἔφασαν ἔτοι- 
μοι εἶναι, xal ὡς ἄν δοχοίη αὐτοῖς ξύμφορον εἶναι 
καὶ ἐπιτήδειον, πολιτεύεσθαι, καὶ αἰτεῖσθαι o3; 
ἐχέλενον ὅ τι βούλονται, ὡς παρεχοµένων ἑτοίμως 
αὑτοῖς ταῦτα. Οἱ δὲ ὡς τὰ παρὰ τῆς πόλεως fixov- 
σαν, οἰόμενοι τὴν πόλιν καταλήψεσθαι, αὐθαδέστερόν 
τε ἀπεκρίναντο τῇ πρεσθείᾳ, φάµενοι, αἰτεῖσθαι 
αὐτοὺς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ἐξεῖναι σφισι διαρπάζειν 
τὴν πόλιν. Οἱ μέντοι πρέσθεις ὡς ἀπεχώρησαν, xal 
πλ ἐπεσταλμένα τῇ πόλει παρῄγγελλον **, fj τε 
αύγκλητος καὶ ὁ δῆμος ὑπεραχθεσθεὶς τῇ τῶν πολε- 
µίων αὐθαδείᾳ τε xal ἀχολασίᾳ, ναῦς τε αὐτίκα 
ἐπλήρωσαν, ὅσας ἠδύναντο, καὶ αὐτοὶ ς τὰς vauc 
ἑἐμθάντες, ἀνήγοντο ἐς τὸν λιμένα. Οἵ τε. Ἰανυῖοι 
ἀντανήχοντο, xai αὐτίχα iv τῷ λιμένι ἑναυμάχη- 
σαν, καὶ οὐδὲν πλέων ἔτχον οἱ πολέμιοι. Ἐνταῦθα 
ὡς ἐπετράποντο ἠττημένοι εἰς Κλιζόην "', αὐτίκα 
οἱ Οὐενετοὶ ναῦν φέροντες, µεγίστην τῶν παρὰ σφίσι 
νεῶν, ἐς τὸ τοῦ λιμένος στόµα, fj 55 εἰσῄεσαν οἱ 
πολέμιοι, χετέδυσαν αὐτοῦ ταύτῃ * ἔστι γὰρ τοῦτο 
ατενώτατον, xal τὸ στόµα ἐπιχλείσαντες, λιμῷ τοὺς 
Ἰανυῖους iv τῇ Κλιζόῃ ** ἐξεπολιόρχησαν. "ÁAnt- 
πειρῶντο μὲν οὖν xal τῆς διώρυχος, ᾗ ἐκ τοῦ Ἡρι- 


Patavii dux Carrarius Venetis infestus, Januenses C δανοῦ ἐς τὸν λιμένα ἀφιχνεῖται, διορύσσοντες, ὥστε 


in'isto prelio adjuvit. Fame igitur domiti, dedi- 
dere se Januenses Venetis, ut secum pro arbitrio 
8u0 agerent. Et quidem hic turpissime perierunt, 
nec nunc satis digne iractati, utin posterum mo- 
destise memores essent. Hisin hunc modum pera- 
ctis, vim belli contra Januensium urbem vertere. 
Cum autem ubique victoriis navalibus clarescerent, 
et mirabilem sibl ubique potentiam pararent, et 
eliam alios mari, quod eam regionem alluit, pro- 
liberent, accidit ut Januensium urbs in maximam 
devolveretur calamitatem, ut quie navalibus pre- 
liis nihil amplius efficere posset: postea etlam 
Patavii principem ulti sunt, urbem ejusobsidione 
prementes, Deinde adducti in continentem, eam 


ἐχπλόϊμοι γενέσθαι ταῖς ἑαυτῶν νανσὶν ἐπὶ τὸν 
Ἠριδανόν. Ἁλλ' οὐχ οἷοί τε ἐγένοντο ἀνῦσαι τοῦρ- 
qov. Ἐδόχει δὲ χαὶ 6. Παταδίου ἡγεμὼν συµθαλέ- 
σθαι αὐτοῖς ἐς τόὀν τε πόλεμον, διάφορος ὧν τοῖς 
Οὐενετοῖς. Οὗτοι μὲν λιμῷ ἐχπολιορχηθέντες ὑπὸ 
τῆς Οὐενετῶν πόλεως, παρέδοσαν σφᾶς χρῆσθαι σφί - 
atv, ὅ τι βούλονται, xal ταύτῃ αἴσχιστα ἀπώλοντο, 
οὐκ ἔτι παρὰ τὸ δέον σωφρονισθέντες. Οἱ δὶ O2e- 
νετοὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε στρατευόµενοι ἐπὶ τὴν Ἰανυῖων 
πόλιν, πολλαχῆ τε ἐναυμάχησαν, καὶ ἐπεκράτησαν, 
δύναμίν τε περιποιούµενοι τὸ ἀπὸ τοῦδε, καὶ τῆς 
θαλάττης εἴργοντες, τῆς κατ ἐχείνην τὴν χώραν. 
Ἔνθα δὴ ξυμφορᾷ περιέπεσεν ἡ πόλις αὕτη, οὗ τῇ 
ἐπιτυχούσῃ, διὰ τὰς ναυμαχίας ταύτας. "Yatepov 


constantius sibi subjicere moliebantur, ut sibi con- D μέντοι, τόν τε τοῦ Παταθίου Ἠγεμόνα τισάµενο, 


lirmarent continentis imperium. Et cum antea im- 
perium quoddam (8) in regione continentis essent 
nacti, et Tervisium urbem opibus florentem suo 
dominio adjicientes, regionem  pr»tergressi sunt, 
cum odio incole 109 urbis incitarentur adversus 
suos principes. Cum Patavium in potestatem venis- 
set, etiam Carrariorum e familia dux contra eos in- 
surrexit : contra quem hostili animo procedentes, 


τήν τε πόλιν ἑπολιόρχησαν, καὶ ὑπαγόμενοι τῆς 
Ἀπείρου, ἀντείχοντο βεθαιότερον ἐς σφᾶς. ἔχν- 
ροῦντες ἐς τὴν ἀρχὴν τὶς Ἠπείρου. Καὶ πρότερον 
μέντοι ἀρχήν τινα ἐς τὴν κατὰ τὴν ἤπειρον χτησά- 
pevot, xai Τερδύξιον πόλιν εὐδαίμονα ἐπιχτησάμε- 
vot, προῄγαγον την χώραν αὐτῶν, ἑπαγομένων τῷ τῆς 
πόλεως ἔχθει τῷ σφετέρῳ πρὸς τοὺς σφῶν ἡγεμό- 
vas, xai ὑστερούμενοι, ὡς τὸ Πατάδιον ἐχειρώσαντο 


Notule marginales. 


(7) Brundulum vocant. 


15 ταύτην. R. ut in cont. 
* Κλωδία. al. ul in c. 


19 Κ)ωδίαν. al. «t in c. 


(8) Forejulium. 


" ἀπβγγελλ. al. ut in ο. " Κλωδίαν. al. ut in c. 


193 


διενεχθέὈ 1a " ppopavot ἀπὸ τούτου, πόλεις τε ἅλ- 
κας οὐχ ai χατεστρέφαντο, τῶν χατὰ τὴν 'Ixa- 
λίαν χώραν $c τν Λιγυρίαν, ἄλλας tk δὴ xa! Oon- 
θώνην ** πόλιν εὐδαίμονα, ἐξελάσαντες τοὺς ἡγ-μό- 


pr DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 
τοῦ Mrd, Napapluv τῆς οἰχίας, πρὸς τούτους à urbes non paucas taliz et Liguriz subegere. Vero- 


194 


nam quoque in ditionem redegerunt, urbem opu- 
lentam, expulsa Scalariorum (9) principum familia. 
Capte sunt. Vincentia, Brixia, urbes opibus et 
claritate reliquis Italis oppidis haud inferiores. 


vas αὐτῆς. Κλεμαχίων τῆς olx(ac οὕτω χαλουµένους, xaX Οὐϊκενετίαν, xal Βρήξιαν, ὁλδίας τε πόλεις, xal 


ἐπισήμους τῶν νῦν χατὰ τὴν Ἱταλίαν. 

Μετὰ δὲ ταῦτα πρὸς τὸν Λιγυρίας τύραννο» διε- 
νεχθέντες ἑπολέμουν ἐπὶ συχνὰ ἕτη. "Εστι δὲ ὁ ἡγε- 
μὼι οὗτος οἰχίας τῶν Μαριαγγελῶν, ἄρχων δὲ 
Μεδιολάνου πόλεως. "Ην δὶ ἐπιτηδεύμασί τε ὁλθιω- 
τάτη, xal τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ προέχει τῶν ἐν τῇ 
Ἱταλίᾳ πόλεων, xal πολυάνθρωπος οὖσα, παλαιο- 
πάτη τε δοχεῖ γενέσθαι, χαὶ αἰεί τε ἐξ ὅτου φχίσθη 
εὐδαιμονῆσαι τοῖς τε ἐπιτηδεύμασι τοῖς πολεμιχοῖς, 
καὶ ὅπλων χατασχενῦ. Μεσόγαιος ὃ' οὖσα ἡ πόλις 
αὕτη, διέχει ἀπὸ θαλάσσης τῆς Ἰαννίων σταδίους 
ἀμοὶ τοὺς ἐξακοσίους, ἀγχοῦ δὲ φχεῖται τῖς Ταλα- 
τίας, ἧτις xaX Σαθοῖα χώρα χέχληται. "Pel. δὲ πο: 
ταμὸς διὰ τῆς πόλεως, xoi ἑἐκδιδοῖ οὗτος ἐς Τεσί- 
νην ποταμὸν πρὸς απίαν ** πόλιν. Τεαίνης δ᾽ αὖ 
ἐπιῤῥεῖ ἐς τὸν Ἡριδανὸν, πρὸς Πλαχεντίῃ ** πόλει 
Μεγάλη τῆς Λιγυρίας. Οὗτος μὲν T] ἐχδιδοῖ, πρότε- 
βόν pot δεδήλωται. Λέγονται δ' οἱ τῆς οἰχίας ταύτης 
ἐς τὴν Μεδιολάνου xal τῆς ἄλλης Αιγυρίας ἀρχὴν 
χαταστῆναι τρόπῳ τοιῷδε. Δράχων ἀπὸ ὄρεος φοι- 
τῶν ἐς τὴν πόλιν, ἀνθρώπους διαφθείρων οὐκ ἑπαύ- 
σατα, τούς τε ἐπὶ τὰ ἔργα ἁπιόντας, xal ἐπὶ τοὺς 
ἀγρούς. Γυναῖχα μὲν, f| λέγεται, οὐδέν τι ποιούµε- 


Post hzc bellum ipsis fuit cum Liguriz (10) prin- 
cipe, quod quidem ad multos extractum est anos. 
[ο autem princeps originem trahit ex familia Ma- 
riangelorum, et Mediolano prefuit. Urbs hsc 
studiis belli et reliqua felicitate Itali: urbes 
longe exsuperabat : et.cum ait populosa, antiquia- 
sima esse creditur, nec unquani adversa fortuna 
esse usa, ex quo condila esi : verum  scinper 


B studiis belli et armorum przparatione excelluisse 


coustat, Cum autem sit mediterranea, distat 4 
mari Januensium stadiis sexcentis, Sita est prope 
Galliam, qua Sabaudia nominatur. Fluvius ur- 
bem dirimit, qui in Tesinem sive Ticinum effun- 
ditur juxia Papiam urbem. Tesines redit in Eci- 
danum prope Placentiam, urbem magnam. Que 
autem Eridanus fluat, jam ante indicavimus. Fa- 
milia Mariangelorum proceres tali ex causa in prin- 
cipatum Mediolanensem et in reliquam Liguriaim 
allecii sunt, Draco ex monte in. urbem vadens, 
magnam stragem homiuum, qui ad operas et ad 
agros pergebant, facere nou cessabat : mulierem 
tameu nullam, ut aiunt, ladebat, Viris tamen 


νος, xal τούς ye ἄνδρας ἐπὶ συχνὸν χρόνον διελυ ϱ longo tempore infestus erat vastando. Plurimi quo- 


pelveto* xal πολλοὶ δὴ Ex αὗτυν ἐπελθόντες, πολλά 
«& καὶ ἀγήχεστα πρὸς τοῦ θηρὺς ἐπεπόνθεσαν, 
Ένυον δὲ οὐδέν. Οὗτος δὴ ὁ Μαριάγγελος 5, πρῶ- 
τος τῆς οἰχίας ταύτης, Βρετανὸς δὲ τὸ γένος, θερά- 
ποντα ἑξοπ]ίαας πανοπλίᾳ, xai αὐτὸς ἱνεδύσατο 
φανοπλίαν. Μετὰ δὲ ὡς ἴσαν ἐπὶ τὸν θῆρα *', τὸν 
μέντοι θεράποντα χανὼν, χατὰ μέσον ἑσεφόρει ἐς 
Tbv λαιμὸν αὐτοῦ. Ὡς δ᾽ δη χανὼν, οὔτε ἐντὸς 
λαδεῖν οἷός τε ἐγένετο, οὔτε ἐς τοὐπίσω ἐξορμῆσαι, 
πελέχε; τὴν χεφαλὴν τοῦ ὁρἀάχοντος χα-αίρων διέ- 
τεµε. Καὶ ὁ μέντοι ὁράχων ταύτῃ ἔπεσε, xai ἡ 
πόλις ἠλευθέρωτο τοῦ θηρὸς πολεμοῦντος αὐτῃ. 
Καὶ οὕτω δὴ στρατηχόν τε σφίοιν οἱ τὸ Μεδιόλα»ον 
ἑνοιχοῦντες ἑστήσαντο, καὶ ἡγεῖσθαι ἐχέλευον ἐπὶ 
τοὺς πολεµίους, ὡς ἄνδρα ἀγαθὸν Ὑενόµενον. Μετ) 
οὗ πολὺν δὲ χρόνον ἡγεμών τε χατέστη, δορυφό- 
pov; ἔχων ἀμφ) αὑτὸν, xal τοὺς ἓν τῇ πόλει πείθε- 
σθαι ἀναγκάζων. Οὕτω δη ἄρξαντος ταύτης τῆς 
χώρας ἐπὶ τέσσαρας γενεὰς, &c τὸν Φίλιππον d ἀρχὴ 
περιΏλθε, πρὸς ὃν δὴ οἱ Οὐενετοὶ ἐπολέμουν διενεχ- 
θέντες τά τε ἄλλα xal στρατηχοὺς ἑλόμενοι σφίσιν 


que bestiam illam ut interficerent, contra eau 
ibant: verum nihil proflcieutes, exvrema quieque 
p:tiebantur. Tandem Mariangelus, Mariangelo- 
rum familie princeps, natione Dritannus sive 
Anglus, iinistrum suum et semetipsum arma- 
tura, qua totum corpus tegeret, arimans, obviam 
belluge processit (11). Ministrum igitur cum bellua 
voraret, et medium in rictu portaret, nec euin 
iu ilia demitiere vel evomere posset, securí belluz 
caput. amputavit. Draco in hunc modum periit : 
civitasque liberata ab ista bestia, a qua subinde 
oppugnabatur, Mariangelum ducem elegit, et 
conira hostes ire jussit, ut qui virum bonum οἱ 
foitem se exhibuisset. Nec multo post, ut sibi 


D Mediolanensem principatum constabilirel, et cives 


obedireul, satellites, quos corporis sui custodes 
esse voluit, delegit, Quo reguante, generatione 
demum quaria post priucipatus in Philippuwi de- 
venit, cum quo Veneti bellum gerebant, creantes 
ad id duces viros bonoa, et magnam 1039 regio- 
nem gubernantes. Primo quidem Carminiolai; 


Notule marginales. 


(9Y Sealigerorum. 
(10! Insubris. 


^ (t) Mediolanensium insigne. Hie Otho vicecomes 
fuit ex comitibus Auglerize, qui barbarum quemdam, 


viperam in armis gestantem stravisse dicitur, 1095. 


Joannis autem postea Galeacii vicecomitis F. Phi- 
lippus Maria, Angleriz couitatu donatus, suis Ma- 
rianglorum nomen reliquit, circa annum 1400. 


ο: Βερῶνα. ^ Παπίαν πόλιν. αἱ. Παθίῃ. «5 αἱ. Πλας. ** al; Μαριάγγλος. elo ἐ. al. ὡς ἐπίη €. 


195 


diolanensi, Ubi autem intellexerunt, eum γορίο- 
nem prodere, et colludere cum Mediolani duce, 
captum interfecerunt, Et vocantes Franciscuin 
cognomine Sfortiam, ducem inlocum occisi sub- 
rogarunt. Magnis quoque honoribus eum affe- 
cerunt, cum etiam antea gloria multa przfulgeret, 
et non modicas Ligurie urbes subjiceret. Im- 
perium continentis ad magnam potentiam produ- 
xit. Ut autem Italia in partes abierit, quidam 
Venetos, quidam Ligures secuti in sequentibus 
ut omnia contigerint, enarrabo. Redeo nunc ad 
Venetorum urbem, quz utramque fortunam ex- 
perta est. Veneti igitur elegerunt ad id bellum 
gerendum duces rei militaris peritia insignes, 
ut supra docui, inter quos Carminiolam impen- 
sius faventem rebus ducis Mediolani, captum 
necarunt, quia eum sibi insidias struere cognitum 
habebant. Sfortiom accitum in locum interfecti 
ducem substituere. 

σφίσι λαθόντε, ἀκέχτειναν. 


μενοι. 


Φορτίαν δὲ 


Manifestum arbitror esse omnibus, Venetos prz- 
elaris facinoribus ubique editis, mille annis n$0s 
prospero rerum successu, plurimum glorism pet 
universam [Italiam apud omnes tenuisse. Quod 
autem civitatem suam ita regnaverint, ut inviolata 
et intacta a seditionibus fuerit semper, decens 
toííus urbis administratio, quam brevibus nunc 


describam, in causa fuit. Olim democratia istam C 


civitatem gubernabat, populusque simul cum his 
qui in magistratu positi erant, qua sibi consul- 
tissimum videbatur, civitatem moderabantur. Post- 
ea cüm ad opera populares singuli avocarentur, 
nec otium amplius, quando ita res monuisset, in 
unum conveniendi et consultandi superesset, opti- 
"^08 quosque isti curae przfecerunt, vel sorti 
vel suffragio electionem comminittentes. [n hunc 
ftiodum reipublice forma ex democratia in aristo- 
cratiam mutata est. Ex eo. inde tempore civitas 
illa pulchre administrata, maximam sibi poten- 
iiam peperit. Habent senatum, quem magnum 
vocant, in quo singulis octo diebus consultant. 
Πίο senatus oppidis suffragio intercedente princi- 


pes statuit. Etiam urbis magistratus idem sena- D 


tus decernit. Lege autem sancitur, in hunc senatum 
licere ei ingredi qui natus sit annos viginti qua- 
(tuor, et senator is sive patricius sit, nec aliqua 
causa ezstet, qua ab senatu eum excludat. Sunt 
autem viri bis mille, qui calculos ferunt, et uni- 
versi imperii magistratus eligunt. Ducem sive 
principem sibieum constituunt, qui apud eos ex 
omni numero optimus habetur. Hic duos 104 
ponit calculos, quos cuicunque voluerit parti 
addere potest. Princeps ille manet in primis a 
senatoribus honoratus. 1s in regali aula habitans, 
victum habet : sumptus, quos facit, ab his qui 
universz civitati president, capit. Adsuut οἱ viri 


LAONICI CIIALCOCONDYLAR xit y 
ducem fecerunt, quem opposuerunt principi Me- Λ ἐς τὸν πόλεµον, ἄνδρας τε ἀγαθοὺς »᾿ ken &c- 


μεταπεμφάµενοε, 


136 


χοντας οὐκ ὀλίγης. Πρῶτον µέντο” me ἡαμινιόλαν 
στρατηγὸν εἴλοντο ἐπὶ τὸν Λιγυρἰαξβοάβχοντα. Καὶ 
ὡς αὐτοῦ συνίεσαν καταπροδιδόντος thv χώραν xal 
συντιθεµένου τῷ Μεδιολάνου ἡγεμόνι, σνλλαδόντες, 
ἀνεῖλον, καὶ Φραντζίσχον «bv. Φορτίαν ἐπίχλην µε- 
ταπεµπόµενοι, ἡγεῖσθαί τε αὐτὸν ἐχέλενον, καὶ ἑτί- 
pov µεγάλως, τά τε ἄλλα εὐδοχιμοῦντα, καὶ πόλεις 
τῆς Λιγυρίων χώρας οὐκ ὀλίγας παραστησάµενον, 
^f» τε ἀρχὴν τῆς Ἱπείρον ἐπὶ µέγα προήγαγε 
δυνάµεως. Ὡς μὲν οὖν πρὸς τούτους πολεμοῦντας 
ἀλλήλοις, ξύμπασα ἡ Ἰταλία διέστη πρὸς ἑκατέ- 
ρους, xal ὡς ἐπολέμησαν, ἐς «b πρόσω ἰόντι τοῦ 
λόγου δηλοῦταί pot ὡς ἐγένετο. Ἐπάνειμι δη ἐπὶ 
τὴν Οὐενετῶν πόλιν, ὡς ταύτῃ τῇ πόλει ἐγένετο 
τύχη ἐπ᾽ ἀμφοτέρᾳ τῇ πόλει, ἑναλλὰξ συµδἀν. Καὶ 
αὕτη ἐς τόνδε τὸν πόλεμον ἑλομένη ἑαυτῇ στρατη- 
γοὺς τὰ πολέμια ἀγαθούς. Ἐν δὲ δὴ καὶ οὓς ἐσήη- 
μηνα Καραμινιόλαν χηδεστὴν γενόµενον τοῦ Λιγύ- 
pov τυράννου. Τοῦτον μέντοι ὡς ἐπιθουλεύοντα 
ἱἑστήσαντο σφίσι στρατηγὺὸν ἐλό- 


Ὡς μὲν οὖν ἔργά ἀποδειχνυ μένονς μεγάλα τε χαὶ 
ἄξια λόγου, ἐπὶ χίλια Ec εὐδαίμονας διαγενοµένους, 
ἄλλοις πολλαχη χατὰ τὴν Ἰταλίαν ἑνευδοχιμῆσαι, 
χατάδηλόν ἐστι, xal ἐμπεδῶσαι αὐτῇ τὰ χατὰ τὴν 
ἀρχὴν, ὡς ἑλάχιστα ἐσφάλετο ὑπὸ τῶν πολιτῶν, τῇδέ 
πη ἂν κχατάδηλος Υένοιτο ἡ τῆς πόλεως διοίχησις, 
ὡς ἐν βραχεῖ διασημῆναι. ἦν γὰρ αὕτη fj πόλις τὸ 
παλαιὸν δημοκρατία, xaX ὑπὸ δήµοις τε ἅμα ἓν ταῖς 
ἀρχαῖς αὐτῶν, ἃς ἠρεῖτο τὴν πόλιν, fj ἐδόχει χαλῶς 
ἔχειν σφἰσι, διῴχουν * μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἐπὶ τὰ ἔργα 
σφῶν οἱ δηµόται ἑτρέποντο, χαὶ οὐχέτι σχολὴν ᾖγον, 
ὥστε ἐπὶ τὴν διοίχησιν λόγον ποιεῖαθαι, ὡς ἑχάστοτε 
ἀναγχάζοι βουλεύεσθαι ὁ χρόνος, ἐπιλεξάμενοι τοὺς 
ἀρίστους, εἴτε τύχῃ τινὶ, εἴτε 6h xax ψήφῳ Dóp:- 
νοι οὕτω περὶ) τούτου ἐς ἀριστοκρατίαν τὸ παρά- 
παν ἑτράπη, χαὶ τὸ ἀπὸ τοῦδε εἰσέτι xal vov ἆσφα- 
λῶς διφχηµένη, ἐπὶ μέγα δυνάµεως ἐχώρησε. Διοι- 
χεῖται δὲ κατὰ τάδε. Ἔστιν fj µεγάλη βουλὴ χαλου- 
µένη αὐτοῖς, kv ᾗ ἐπὶ ἡμέρας ὀχτὼ σχολὴν ἄγουσιν. 
Ἐν ταύτῃ δὴ τῇ βουλῇ τάς τε ἀρχὰς τῶν πόλεων 
αἱροῦνται, ψήφους τιθέμενοι, xol τὰς Ev τῇ πόλει 
αὐτῇ ἀρχὰς, ὅπη ἂν χαθιστῶνται. Νομίκνεται δὲ 
ἐξεῖναι ὡς ἐς ἔτη τἐσσαρα xal εἴχωσι γεγονὼς εἴη, 
εἰσιέναι c ταύτην τὴν βουλὴν, ἣν αὑτῷ τὴν &pyt?v 
συνεχωρ/θη γε εἰσιέναι, χἂν συγκλητικὸς f. Εἴησαν 
ὃ' ἂν οὗτοι ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους, οἱ tác τε Ψ/φους 
τιθέμενοι, xal τὰς ἀρχὰς ξυµπάσης ἤδη τῆς ἀρχῖς 
αἱρούμενοι. Ἡγεμὼν δὲ τούτων ἑστὶν ὃν ἂν  ἔλων- 
ται, τὸν παρ) αὐτοῖς κράτιστον δοχοῦντα Υενέσθαι. 
Φέρει δὲ οὗτος δύο ψήφους, τιθέµενος fj ἂν βούλοιτο 
προστίθεσθαι. Μένει δ' οὗτος ἡγεμὼν, τιμώμενός τε 
τὰ πρῶτα ὑπὸ τῶν συγχλητικῶν, xal ἓν τοῖς βασι- 
λείοις ἐπιμένων, ἔχων τήν τε δαπάνην ὑπὸ τῶν τῆς 
πόλεως προεστηκότων. Πάρεισι ὃ) αὐτῷ βουληφόροι 
ἄνδρες, ἓξ τὸν ἀριθμὸν, ἕτεροί τε αὐτῷ ὄντες, xal 
την τιμῖν τῆς ἡγεμονίας συγχατεργαζύµενοι, ἐπὶ 


γι be |ι 


197 


DE REBUS TURCICIS LID. IV. 


198 


μῆνας ἓξ ἀπαλλαττόμενοι τῆς σφῶν οὗτοι ἀρχῆς. & consiliarii sex (12), socii ejus exsistentes, el in 


M:sà δὲ τὴν μεγάλην βουλὴν, ἔστιν ἡ βουλὴ ** γε- 
ῥουσία χλητῶν χαλουµένη, ἀμφὶ τοὺς τριακοσίους, 
Αἱροῦνται δᾗ τούτους ἤδη xal τὰς λοιπὰς ἀρχὰς kv 
τἩ µεγάλῃ βουλῇ, ἐπιλεξάμενοι τοὺς τὰμείνω φρο- 
νοῦντας. Κάν ταύτῃ δὴ τῇ τῶν κλητῶν ἐπονομαζο- 
μένῃ βουλῇ, περί τε πολέμων, xal εἰρήνης βουλεύ- 
ονται xzl πρεσθειῶν, 6 τι ἂν f) δεδοµένον ** τούτοις, 
πείθεσθαι αὐτίχα τὴν πόλιν, xal ἐς ὅ τι ἂν δόξῃ 


ταύτῃ τῇ βουλῇ, ξύμπασαν τὴν πόλιν ἰέναι. Ἐπὶ 


8k τοῖς τῶν ὅλων ἐγχλήμασιν ἑἐφεστᾶσιν ἄρχοντες 
δέχα, οἵτινες τά τε ἐγχλήματα, καὶ τὰς ποινὰς ἐπι- 
Φέρουσιν ἑνὶ ἑχάστῳ. Ἔξεστι δὲ τούτοις τόν τε ἦγε- 
μόνα λαθόντας θάνατον ἀπάχεσθαι, ὑπὸ μηδεμιᾶς 
τῶν ἀρχῶν ἁἀπαιτουμένους τὴν αἰτίαν τῆς δίχης ’ 
διαιτεῖται γὰρ οὕτως * xai χαθἰστανται Ίδη ξυµπά- 
qe; τῆς πόλεως ἐς τὰς εὐθύνας τῶν ὁτιοῦν περί τινα 
ἑξαμαρτόντων, ἢ περὶ τὴν πόλιν, ἢ ἐς ἀλλήλους. 
"Άγονται Uk θανάτου, ὄντινα ἂν ὑπόδικον εὕρωτι. 
Καθίστανται δὲ xal ἐς τὰς ἄλλας δίχας δικασταὶ, 
τῶν τε ἐπιχωρίων ἄλλοι, xa ἐς τοὺς ξένους ἄλλοι. 
Ἐπὶ τούτοις ἐφιστᾶσιν ἄρχοντας τεσσαράχοντα, ἐς 
οὓς ἐπειδὰν al δίκαι ἀνενεχθῶσιν, εὐθύνουσι τὰς 
ψήφους, Ec τὸ σφίσιν ἐπὶ τὸ ὡς κράτιστα ἔχειν δο- 
χοῦν. "Hv & μὴ συµφέρωνται ἐς τὴν δίχην, ἐπὶ τὴν 
τῶν χλητῶν βουλὴν ἀναφέρεται, χἀχεῖ πολυπραγµο- 
νεῖται, καὶ τὴν ἁπόδᾳσιν ἴσχει. Εἰαὶ μὲν «οὖν καὶ 
ἅλλαι ἀρχαὶ οὐκ ὀλίγαι τῆς πόλεως, φυλαχῆς τε πέρι 
καθήχεσαν, xal ἐς τοὺς νυκτὺς ἁστασίαν τινὰ ἓς 


τὴν πόλιν πράσσοντας, Καὶ ἁγορανόμοι ἕτεροι καθί- 0 


στανται, τοὺς φόρους τῶν ἐπί τινι πραγμάτων, xal 
ἐς τὰς προσόδους τῆς πόλεως ἀπαιτήσεις, οἱ δὴ τὰς 
προσδδους πράττοντες καθιστάµενοι, ἐφ᾽ οὓς 0h τὰ 
τῆς ξυµπάσης πόλεως χρήματα, xal οἱ φόροι ** 
ἀναφέρονται. “Άρχοντες δὲ οἱ γεραιότεροί τε, xat 
ἀξιώματι προέχειν δοχοῦντες, χαθἰστανται διὰ βίου" 
ὡς ἐργῶδες ὃν κατ ἐνιαντὸν λογ/-εσθαι τὰς προσό- 
δους τε xal ἐξόδους τῆς πόλεως, Ó τι ἂν ἀπογένοιτό 
τε χαὶ περιγένοιτο αὐτῶν τῶν χρημάτων. Απὸ μὲν 
οὖν τούτων αἱροῦνται σφίσιν ἡγεμόνα, ἐπειδὰν σφίσι 
τελευτῄσῃ, ἐς τὰ πρῶτα τιμῆς ἀνήχουσιν ἐς ταύτην 
τὴν πολιτείαν. Τούς τε γὰρ θησαυροὺς χαὶ τὰς προσ- 
έδους ἐφορῶσιν οὗτοι, καὶ ἐπιτροπεύουσι, Χρημα- 
τίξουσι δὲ σφίσιν ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτῶν, σὺν τῷ ἠγε- 


partem curarum principatus adhibentur : qui 
mensibus senis evolutis, dignitatem deponunt. 
Post senatum magnum alius senatus est, qui I;voca- 
torum (15) dicitur, qui viris constat trecentis. Hunc 
senatum creant in magno senatu, allegentes qui 
prudentia prestare videntur. Senatus autem vo- 
catorum de bello et pace legationibusque consultat. 
Et ei, quodcunque visum fuerit isti senatui, 
civitas tota paret, et in sententiam, quam dede- 
rit, manibus pedibusque universa civitas vadit. 
Criminibus capitaltbus viros prefecere decem (14). 
qui accusent et puniant. Hig licet manus principt 
injicere et ad necem trahere : nec est. qui ausit 
ejus causam inquirere ; sic enim ordinatum es!; 
et creantur ut delinquentes feriant. Sive in civi. 
tatem, sive in privatum quis quid commiserit, 
decem viri si cognoverint, deeo supplicium sumunt. 
Sunt et alii judices, qui in reliquis jus dicunt, 
quidam urbani, quidam peregrini. His przposue- 
runt magistratum quadraginta virorum (15), ad 
quos sententias super puniendis sontibus trans- 
mittant, ut dispiciant, num et ipsis sententiz 
optime habere videantur. Si sententis displicue- 
rint, et ipsi inter se dissenserint, negotium 
totum ad Evocatorum senatum refertur. Hic 
sententie multa diligentia excutiuntur, et tandem 
ad finem ducuntur. Suntet alii magistratus plu- 
rimi in custodiam urbis comparati. Sunt quibus 
negotium civitatis commissum est in eof qui de- 
fectionem aliquam sive tumultum noctu concitant. 
Sunt et rerum venalium, atque adeo totius fori 
praesides. Alii prasident vectigalibus reruin, 
alii sunt tributorum et civitatis redituum exactores. 
Quidam prepositi sunt vectigalibus et reditibus, 
ad quos univers civitatis opes adhibitis obser- 
vatoribus deferuntur. Magistratus hic constat 
viris aate et honoribus gravissimis, qui per 
universam vitam istum magistratum retinent, quia 
difficile videtur accepta et expensa civitatis, quid 
expendatur et quid supersit, quotannis computare, 
et singula in rationes referre. Ex his sibi ducem 
capiunt, quando is qui rerum potitur, mortuus 
fuerit. Qui ad primum dignitatis locum evecti 


μόνι παραγενόµενοι ἔς τε ἀχρόασιν πρἐσδεων, xaX D fuerint, ad istum tandem honorem prouoventur. 


τών μεγάλων, εἴτε βασιλέων, εἴτε χαὶ ἡγεμόνων 
ἀναφοράς. Καὶ ἄνδρες οὗτοι f) τῆς πόλεως ὅλη ἐξον- 
σία * ὀνομάζεται δὲ καὶ ἡγεμονία. Προέχει δὲ αὕτη 
ᾗ τόλις δυοῖν τῶν ἐν τῇ Ἰταλίᾳ πόλεων οἰχιῶν τε 
εὑπρεπείᾳ, xal κχατασχευῃ ἐπὶ τῶν τῆς θαλάσσης 
οἰχοδομημάτων, ὡς tb ἐἑπίπαν τῆς πόλεως, xal 
πλούτῳ τῶν ἓν τῇ Λόλει ἑνοιχούντων, ἅτε τῆς mó- 
λεως ἐπὶ ἐμπορίαν ἐπιτηδείως ἐχούσης ὡς μάλιστα, 
χαὶ χρήματα εὐπετῶς ποριζοµένης. Κεχόσµηται δὲ 


Thesauros atque totius urbis opes et reditus in- 
spiciunt et tutantur, Eorum officium 105 est, ubi 
magistratum hunc inierint, consultationibus cum 
principe vacare, et cum eoJem legationes princi- 
pum regumque relationes audire. Potestas totius 
civitatis penes hos est: et revera principatum 
gubernant. Civitas ista duobus omnes Italis urbes 
autecedit : videlicet domorum magnificentia, et 
zdificiorum quz in mari zdiflcata sunt apparatu. 


Notule margiuales. 


(12) Sextertia. 
(15) Avogatori. 


(14) Capo di Dieci. 
(15) Quarantiz. 


55 ]n ora, πρεγάδοι. 09 δεδογµένων. Β. ut in c. 9 In tno, Égopot, Κί in. pr. ed. 


199 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


200 


Excellit et opulentia, que penes cives est; A fj πόλις αὕτη τά τε ἄλ)α, χαὶ ἐπινείῳ ἑντὸς τῆς 


nam cuim sit mercaturz οἳ negotiationibus ido- 
nea, fit ut incole plurimas hinc colligant opes. 
Exornata est eadem urbs pulchra navium statione 
qui intra urbem sita est, pulcherrima et am«e- 
nissima *isu, instructa triremibus, mavibusque 
aliis plurimis.  Copiosus ibi est apparatus in 
promptu armamentorum, el aliorum qua naves 
postulant. Spatium occupat quinque stadiorum. 
Viri complures quotidie huc commeant, operantes 
sedulo, ut qux ad naves pertinent, non desiit. 
Quotannis viros duos eligunt primarios, qui sta- 
tioni illi preficiuntur, ut ea qua ad ipsam 
spectant, sedulo procurent. E«quorum nullus ín 
ista urbe usus. Pedestri itinere utuntur in con- 
gressibus mutuis. Navigiorum usus apud eos fre- 
quens est, cum mare transeat per domos. Prz- 
terea urbs tota tegulis integitur, nec ullis πι 
nibus cingitur. Magistratus, quos urbibus in ltalize 
continente et in mnaritima ipsorum regione sitis 
decernunt, plerumque ex iis qui in magistratu 
sunt constituunt. Ubi hj reversi fuerint, poenas 
dant eorum qua inique in magistratu collocati 
egerunt. Ducem, quem exercitibus continentis 
proponunt, non indigenam aut civem creant, ve- 
riti ut conciliatis 1nilitum animis, lIunovationem 
aliquam moliretur contra principatum, rerumque 
summa in periculum veniret. Navalibus copiis cun 
non possint dare imperatorem peregrinum, unum 
de suo corpore deligunt, qui navalia praelia capes- 
sat, cum ad belligerandum prodeunt. Separztim 
quctannis decem triremes mittunt in lonium et 
JEgeum mare, propter naves quae in Egyptum 
etin Libyam mercium gratia proficiscuntur per 
Oceanum et Euxinum mare. Mare hoc repurgant 
a piratis, quos arcentes ubieunque in eos ínci- 
derint, foris morantur per integrum annum, ex- 
speciautes donec decem alie submittantur. Quz. si 
venerint, liberatze priores maris custodia, domum 
remeant, Civitas ista mittit triremes, quas cives 
emunt, petitum inerces, in Alexandriam, Syriam, 
Tanaim, Britaunicas insulas, et in. Africam. Hz 
sunt numero vigiuti duz, qua magnitudine dif- 
ferunt a reliquis, ut. qux 30 merces capiendas 


πόλεως ᾠχοδομημένῳ, χἀλλιστά τε ἰδεῖν, xal evmtpt- 
πεστάτῳ, ταῖς τριἠρεσιν ἑξηρτημένῳ ὡς πλείσταις, 
xal πλοἰοις ἄλλοις παµπόλλοις, xat τῇ σχενῇ τού- 
των ἀφθόνως τε ἐχούσῃ αὐτοῦ, ἀπό τε *! ὅπλων xal 
ἄλλων ὅσα iq χρεἰαν φέρει ταῖς νανσ[. Διέχει δὲ 
ἐπὶ πέντε σταξί.υς, καὶ ἄνδρες ὡς πλεΐστοι ἔργα” 
ζόμενοι αὑτοῦ χαθ᾽ ἑχάστην ἐς τὰ; ναῦς. "Άρχοντας 
δὲ αἱροῦνται τοῦ ἐνιαυτοῦ δύο ἐς τὸ ἐπίνειον τ2ῦτο, 
καὶ ἐς ξύμπασαν τὴν xaxaoxtuf,v. πποις δὲ οὐδέν 
τοι χρῆται fj πόλις αὕτη, ἀλλὰ πεξῇ τε (v ἀλλήλους 
φοιτῶσι, xal πλοιαρίοις, τῇ μὲν τῆς θαλάσσης διὰ 
τῶν οἰκιῶν διῄχουσα, τῇ δὲ καὶ αὐτῶν χατεστρωμέ- 
νων πλίνθοις ἁπανταχη τῆς πόλεως. Τείχει δὲ οὐδὲν 
περιδέθληται dj πόλις. Ἰὰς μέντοι ἀρχὰς τῶν σφε- 
τέρων πόλεων ἔς τε τὴν Ίπειρον τῆς Ἱταλίας, καὶ 
ἐς τὴν παράἆλιον χώραν αὐτῶν, διὰ τέλος δὲ ὡς ἐπὶ 
τὸ πολὺ αἱροῦνται. Ἐπειδὰν δὲ ἑπανίωσιν ἐς τῶν 
πόλιν, ἣν τι μὴ ὀρθῶς πεπραγµένον fj αὐτῷ, τὰς τε 
εὐθύνας δίδωσι καὶ δίκην ἐφ᾽ oT; μὴ χαλῶς πεπολι- 
«ευµένα τυγχάνει αὐτῷ. Καὶ αἱροῦνται μὲν οὗτοι 
στρατηγὸν σφίσιν οὐκ ἐπιχώριον Ec τὰ στρατεύματα 
τῆς ηπείρου, δεδιότες μὴ προσαχύµενοι τοὺς στρα- 
τιώτας, περὶ τὴν ἀρχὴν νεωτερίσωσι, καὶ xivbu- 
νεύσῃ absol, διαφθαρΏναι τὰ πράγματα. "Eg µέν- 
τοι τὴν ἀρχὴν τῆς θαλάσσης, οὐκ ἔχοντες ὅπως 
ἐπάγωνται ἀλλοτρίους, καθιστᾶσί τε Ex. τῶν ἐπιχω- 
ρίων αὐτοκράτορας, ἐπειδὰν πολεμεῖν ἐξέρχωνται. 
Καὶ ἰδίᾳ xav! ἐνιαυτὸν τὰς δέκα τριδρεις, ἃς ἐπι- 
πέµπουσιν ἔτους ἑκάστου, Ec τε τὸν ἸἹόνιον, καὶ ἐς 
τὸ Alvalov, τῶν νεῶν αὐτῶν at kx ἐμπορίαν ἑφι- 
χνοῦνται ἐπὶ Αἴγυπτον xal Λιθνην, χαὶ Ὠκεανὸν, 
xal Εὔξεινον πόντον, Καὶ καθα:ροῦντες τὸ λῃστρι- 
xbv, ὅποι ἂν περιτύχωσιν αἱ δέκα αὗται τριἠρεις, 
διατρίθουσιν ὅλον ἐνιαντὸν, ἐς ὅπερ αἱ δέχα ἀφι .νού- 
µεναι, ἁπαλλάττουσι ταύτας τῆς φυλακῆς. Ἐπι- 
πέµπουσι δὲ xal τρι]ρεις ἐπὶ ἑμπορίαν ἡ πόλις, 
ἐξωνουμένων τῶν πολιτῶν ταύτας, ἔς τε Αλεξάν- 
δρειαν xal Συρίαν, xat Τάνοῖν, καὶ ἐς τὰς Βρεταν- 
νιχὰς νήσους, xal ἐς τὴν Λιθύην. Εἴησαν ὃ) ἂν αἱ 
τρι]ρεις αὗται δύο καὶ εἴκοσι µείζους τῶν ἄλλων 
τριήρεων, ἅτε ἐπὶ ἐμπορίαν χατεσχευασµέναι. No- 
µίζεται δ᾽ αὐτοῖς ἐφ᾽ ἑκάστης νεὼς xal παΐδας σνγ- 
κλητικῶν ἀνδρῶν ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν ἀφιχνεῖσθαι, 


εχοιγυσίῶ sint. Solent 106 autem, ita enim. con- [) µεμισθωμένους xal τούτους σὺν τῇ νηϊῖ ἐπὶ τὴν 


$uctudo tenet, cum singulis navibus lpatriciorum 
filii ad merces comparandas proficisci mercede 
conducti. Magnam pecunie vim Veneti confece- 
runt, cum bellum gererent adversus Mediolaui 
ducem, bonorum, qua cives possidebant, introdu- 
cla decimatione. Propter hanc civibus annuum, 
quasi debiti persolutionem, ordinarunt reditum : 
promittentes quacunque contulissent cives in 
usuui belli, eorum tertiam partem singulis an- 
nis cives singulos recepturos. Hic reditus ad libe- 
ros et nepotes redit. Quidam hos reditus parvo 


ἐμπορίαν. Ἐξεύρηται μὲν οὖν τούτοις τοῖς Oüsvs 

τοῖς, πρὺς τὸν Λιγυρίας τύραννον διαπολεμοῦαι, 
χρήματα τῇ τε ἄλλῃ, καὶ δὴ τῶν πολιτῶν ἑχάστου 
τῆς οὐσίας ὁ δεχατισµός. Πρὸς οὓς δὴ τάττει d) πό- 
λις ἑτήσιον πρόσοδον, ofa τοῦ χρέους ἀπόδοσιν * xal 
ἅττα 0. Ev ἑαγγέλλῃ λαμθάνειν τοὺς πολίτας, τρία 
6$ ἕχαστον ἑπαγγέλλει ἀποδιδόναι ἔτους ἑχάστου. 
Οὐκ ἔστιν ὅτε ἐπὶ τοὺς παϊΐδάς τε xal ἐγγόνους οὐκ 
ἀφικνεῖται dj τοιαύτη πρόσοδος. Ἑξωνοῦνται μὲν 
ἔνιοι ταύτας ὁλίγου τινὸς 53, παρὰ tuv ἑνδεῶς τοῦ 
βίου σφἰαιν ἑχόντων, χαὶ εὐδαιμονοῦσι, Δοχεὶ δὲ f, 


Notule marginales. 


* [n ora, fisov ἁρσενά τε νῦν οὕτως ὀνομαζόμενον. (g. ἀρτενάλ.. 


τινός. H. ut in cont, 


ὃν Duo mas. ha^ent, οὐκ ὀλίγου 
t 


301 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. IV. 


£03 


αόλις αὕτη ἀπὸ Οὐενετῶν ἀπλ παλαιοῦ εὐνομουμένη A pretio redimunt, ab iis qui pauperem apud ipsos 


µηδένα φθηναι ἐπὶ νεωτεριαμὸν ἀφιχέσθαι, πλὴν 
δὴ Βαϊμοῦνδον νεανίαν, ὁλθιώτατον δοχοῦντα Υενέ- 
. 90αι, ἀνακτώμενον τὸ πλῆθος ἐπὶ τοῦτο ὠρμῆσθαι. 
"Arb οἰχίας 64 τινος βληθέντα ὑπὸ γυναιχὸς ἄνωθς», 
ἐν τῇ ὁδῷ Προϊόντα ἐπὶ τὰ Ῥασίλεια, ἐπισπομένου 
αὐτῷ τοῦ πλήθους, xal δεσπότην σφώῶν, xal τῆς 
πόλεως ἆποδεχνυμένου, καὶ ταύτῃ βληθέντα λίθῳ, 
ἀποθανεῖν. Ὕστερον μέντοι, οὐδένες ὅ τι καὶ ἄξ.ον 
λόγου ἐς νεωτερισμὸν περὶ τὴν πόκιν ταύτην ἑξηνέ- 
χθτσαν, δεινῶς τοῦτο φυλαττομένης τῆς πόλεως, 
pt] συµθῆηναι αὐτῇ. 


vitam agunt, Civitas ista. plane felix est. Hc 
cum jain a primordio bonis legibus esset fnndata, 
evenit ut nullus reperius sit, qui seditionem ali- 
quam, uovorum rerum cupidus, in ea excitare 
conatus sit, prater BDaimundum adolescentem opu- 
lentissimum, qui pretio alliciens multitudinem, rcei- 
publice statum innovare parabat (16y. [n quein pro- 
deuntem 23d regia , stipatum ένα liominum 
maiima, qui eum dominum suum et urbis declara- 
bant, mulier de tec quodam lapidem jacieus, 
eum trucidavit, atque eo loci seditiosus vitam 


finit. Deinceps nullus alius, qui idem moliretur, inventus est : cum civitas summa ope, ne id mali 


contingat, prscavere soleat. 


Ὡς μὲν οὖν τῇ πόλει ταύτῃ πόλεμον ἐπαγγείλας B 


Μεχμίτης ὁ Παιαςήτεω παῖς, καὶ τριῆρεις ἐπλῆ- 
ρωσαν bkt ταῖς τροφνλακαῖς ἄλλας ἀεὶ, χαὶ δύο 
γενοµένας, ἔπλεον αὗται εὐθὺ Ἑλλησπόντου, ἠγου- 
µένου Πέτρου τοῦ Λαυρεδάνων οἰχίας, ἐς ὕστερον, 
xal τὴν ἐπὶ τοὺς Ἰανυῖους στρα-:ηγίαν, xa! στρα- 
τηγιχῶς εὐδοχίμησεν. Οὗτος δὴ οὖν σὺ» tal; ναυσὶν 
ἀφιχόμενος ἐς τὸν Ἑλλήσποντον, ἐπὶ τῆς Καλλιου- 
«πόλεως ἀνεχώχενε µετεώρους τὰς vau, Ev τῷ πε- 
λάχει, ἐχὼν μὲν οὐχ ἐπάρχων πολέμου, Ἰδόχει τε 
γὰρ εἰρήνη 9*3 τς εἶναι, xaX τὰς σπονδὰς μὴ λελῦ- 
σθαι * xal ἀμύνειν μέντοι ἐπηγγέλλετο αὐτῷ, ὑπάρ- 
ξαι δὲ πολέμου µηχέτι. Ἐδόκει τε γὰρ xai μὴ πο- 
λεμεῖν, τῶν πόλεων σφίσι Ev τῇ τοῦ Μεχμέτεω χώρᾷ 
ὑπὸ Τούρχων μὴ χαχῶς πάσχειν, Ev τε τῇ πρὸς τὸν 
Ἰόνιον, χαὶ &v τῷ Alvai πελάχει. Τούτῳ μὲν οὖν 
οὕτω ἑἐπιτέταχτει ὑπλ τῆς συγχλήτου, ἀμυνόμενον 
μὲν διαναυμαχῆσαι, ἑκόντα δὺ εἶναι μὴ ὑπάρξαι 
«ο)έμον. Ὡς δὲ ἀφίχετο ἐς τὸν Ἑλλήσποντον, καὶ 
ἀπὺ τ;ς Ασίας ἠδρεύοντο αἱ τριᾗρεις, ὁ τῆς Καλ- 
λιουπόλεως ὕπαρχος οὐχέτι ἀνασχετὸὺν ἐποιεῖτο, 
τοὺς Οὐενετοὺς οὕτω περιφανῶς ὑθρίζειν, ὅτι μὴ 
*bv παῖδῥα τοῦ ἡγεμόνος τοῦ Φουσχαρέων οἰχίας, 
qao, νεωτερίζοντα, ἑαλωχέναι ὑπὸ τῶν τῆς πόλεως 
ἀστυχῶν, xai ἐς ἀνάγχας ἀφιχόμενον µεγάλας, µη: 
ἑοτιοῦν εὑρίσχειν ἐν ἑαυτῷ. Καὶ τὸν μὲν νεανίαν 
ἑχπεπιωχέναι, διὰ τήν τε ἑαυτῷ ἐπενεχθεῖσαν 
αἰτίαν  ὅθεν xal εὑὐφροσύνην εὐπορισάμενοι 
χατελθεῖν, xal αὖθις ἁλῶναι, διαφθείραντα «bv 


Mechmetes igitur Pajazitis filius cum bellum 
Venetis indiceret, triremes, qux semper bina in 
propugnaculis erant, impleverunt, et recta navi- 
garunt in Hellespontum, duce Petro (17) familiz 
Lauredanorum, qui in expeditione contra Januen- 
ses admirabilem claritatem rebus fortiter pestis 
&ibi paraverat, Hic ubi cum navibus in Hellespon- 
tum advenisset, e regione Callipolis vela expandens 
prelium haud voleuti animo inire in animum ih- 
duxerat. Pax enim adbuc vigorem suum obtinere, 
necdum fcedera violata esse videbantnr. Erat prz- 
terea a senatu. illi imperatum ut. defenderet po- 
tius, nec prior praelium exordiretur. Visum enin 
est Venetis non hostilia facere, ne urbes ipsorum 
In Mechmetis regione quas habebant, aliquid mali 
a Turcis paterentur. He. autem site erant in re- 
gione qua Ionium spectat, et in Άκου mari. Se« 
natus igitur Venetorum mandatüm hujusmodi suo 
duci dederat, ut non prior arma inferret : nec !a- 
cessens, verum lacessitus pralium occiperet. Ut 
venit in Hellespontum, nec multum ab Asia naves 
starent, Calliopolis dux non amplius ferendos esse 
dicebat qui ex aperto contumeliis et injuriis certa- 
rent. Quod. filius ducis e familia Phoscarorum ab 
deceinviris captus. 107 in gravissimam | necessi- 
tatem. venisset, quasi seditionis auctor, et nova- 
rum rerum appetens: verum quzstione liabita 
nullum invenire crimen potuisse, Adolescem e: 
quidem evasisse illatum erimen. Ex qua re non 


ἄνδρα ἐχεῖνον, ὡς ἀπῆγεν αὑτὸν προδοσίας, ἐς p mediocris letitia oborta est : ipseque domum re- 


ἀνάγχας ἱόντα τὸν οὕτως ἐχπεπτωχότα διατρίθειν 
ἐν Κρήτη. Ἐπιφερομένης δὲ αὐτὸν αὖθις αἰτίας, 
ἐπὶ τοῦτο µεταπεμφαμένους τοὺς δέχα τῆς πόλεως, 
πολυπραγμονεῖν, καὶ οὐχ εὑρόντας, ἀἁποπέμψαι τε 
αὖθις ἐς Κρήτην, χαὶ μετ) οὐ πολὺ αὐτοῦ τελευτῆ- 
σαι. "E; τὴν βασιλέως χώραν 5), καὶ ἐς αὐτὸ 5 τὸ 
ἐπίνειον αὐτοῦ, xal ὡς ἐπλήρου δὲ τὰς ναῦς, ἆν-α» 
νήγετο καὶ οὗτος, ἔχων τριήρεις πέντε χαὶ εἴχοσι, 
via, δὶ ἄλλας ἀμφὶ τὰς ὀγδοήχοντα, ὡς δεδιττόµε- 


diit. Deinde ilerum captus est, cum interfecisset 
virum, qui crimen proditionis ei i»prgerat. Unde 
in Creta morari coactus est. Tandem «um denuo 
proditionis reus fieret, deceinviri civitatis eum ac- 
cersentes, cam. omuia tentarent, uec ullo modo 
crinen pateret, remissus est in. Creiam: nec 
multo post. ibidem vita decessit, Dux | igitur Cal- 
liopolis veniens in regis regionem, et in navale 
cjus, naves militibus implevit, et ducens triremes 


Notule marginales. 


(16) Bsimundi Teupuli conjuratio, circa annum 
41291. 


(1T) Al. Aloisio. Petrus Lauredanus. 


5” εἰοήνην. R.wt in εοπί. 39 Hic locus videlur esse mutilus, et talia, vel similia vocabula desiderantur,'O 


μὲν οὖν ἡγεμὼν, ἐλθὼν ἐς τήν, etc, In B. nulla est lacuna. 


PaTRoL. Gg. CLIX. 


15 ]n uno, xai α τό. 
"n - 


$03 


LAONICI CHALCOCONDYLAR 


201 


viginti quinque, aliasque naves circiter octuaginta, Α νος «ou; Οὐενετοὺς, τῷ βατι)έως ναυτικῷ. Οὗτοι 


regia classe Venetis, quos contra procedebat, 
terrorem. injieere. nitebatur. Hi quidem , sublatis 
navium armamentis, progressi sunt Prreconnesum, 
nihil metuentes hostem. Navis Feloponnesiaca 
reliuquebatut a tergo, quia postremo adducenda 
erat: qui, cum regia triremis appropinquasset, 
accersebatur. Dux autem Venetorum sublato signo 
eam Sequi, nec priorem in anostein incursionem 
favere jubebat. Peloponnesiaez triremis dux, cum 
putaret se jussum irruere €n hostem, et propter 
camdem rem signum esse datum, impetum in regis 
navem fecit, eamque demergit. Relique Barbaro- 
rum naves cum adverterent, a parte adversa oc- 
ceptum przlium, et ipse ad prelium se conver- 


tebant :. festinantque. impetum in Peloponnesia- B 


cam navem) dantes resistere fortiter. Veneti vide- 
runt, quod parabatur, videlicet classem hostilem 
incursare iu Peloponnesiacam triremem, ipsi quo- 
que ad navale certamen accingebantur. Interim 
dum ferveret prelium, navigabant per omnes ho- 
süum naves, quasdam remis ad litus sgentes. 
Veneti it. hune moduim victoria potiti eunt, ca- 
pientes naves barbarieas tredecim, plerasque ta- 
men vacuas. Nam Turci, ubi senserant naves, 
in quibus erant, jam capiendas, in mare se abji- 
ciebant, et in terram enatabant. Eodcm tempore 
cum armis urgerent Veneti Mechmetem, Lampsa- 
cum Oobsidendo in ditionem acceperunt : ibique 
prssidio relicto, domum reversi sunt. Veneti du- 
cem illum qui prelia secunda contra Barbaros 
fecera!, reversum capitis accusabant. Crimini da- 
batur, quod prior prater jus et a&s quuin, εἰ proter 


C 


μὲν προῄεσαν ἐπὶ fIpotxóvvm3ov, μετεώρονς ἔχοντες 
τὰς ναῦς αὐτοῖ-. Ἡ δὲ Πεληκοννησία ὑπολέλειπτο, 
ὡς ὕστερον ἀναγομένη. Ἐνταῦθα ὡς ἀγχοῦ ἐγένετο 
τριήρης µία τοῦ βασιλέως. µετεπέμπετο ὁ ἠἡγεμὼν 
τῶν Οὐενετῶν, σημεῖον ἐπάρας, κελεύων ἔπεσθα:, 
καὶ μὴ ἐμβάλλειν. Οἰάμενας 6' ὁ τῆς τριήρους ἄρ- 
yo» τῆς Πελοποννησίας, ὡς χελεύοι ἑμθάλλειν, τὸ 
σύνθημα οἱἰόμενὸς οἱ γενέσθαι ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ, 
ἑμθάλλει τε τῇ τοῦ βασιλέως vrt, xai χαταδύει. AL 
δὲ λοιπαὶ τῶν βαρθαριχῶν νεων lbougat, ὡς ὑπῆρ- 
x10 πολέμου, xal ἐς µάχην χαθίστανται, ἐπείγονται 
ἐπαμύνειν βουλόμεναι ἐπὶ τὴν Πελοποννησίαν ναῦν. 
Ἐνταῦθα δῆ τῶν 96 Οὐενετῶν τριήρεις χατιδοῦσαι 
τὸ γεγονὸς, ὡς ἐπὶ την σφετέραν αἱ βαρθαριχαὶ ντες 
ἐπείγονται, ἀντανήγοντο xal αὗται ἐπὶ vavpayíav, 
xai ὡς ἐναυμάχουν, διέχπλουν τε ἑποιῄσαντα, xat 
χαταδύσαντες ναῦς τέ τινας, καὶ ζωγρήσαντες τὰ» 
λοιπὰς, ἐς τὴν γην ἑτρέψαντο. Καὶ ἑνίκησαν Οὐε- 
νετοὶ, vaug λαθόντες τῶν Βαρδάρων τρισχαΐδεκα, 
χενὰς Gb τὰς πλείους. Οἱ γὰρ Ἰοῦρχοι, ὡς ἁλίσχοιτο 
ἡ ναῦὺς, ἐς τὴν θάλατταν ἔπιπτον, καὶ ἐξένκον ἐπὶ 
τὴν γῆν. Ἐνταῦθα ὡς Ίδη πόλεµεν «plz Ὀὐενετοῖς 
ἀνελομένοις αρὸς βασιλέα Μεχμέτην, τήν τε λάμ- 
Ψακον πολ.ορχίᾳ παρεστήσαντο, χαὶ φυλαχὴν ἔγχα- 
τόλιπον, xai αὐτοὶ ᾧχοντο Em" οἴχου ἀποπλέοντες. 
Ἐνταῦθα μέντοι of τε Οὐενετοὶ τοῦτον τὸν στρατη- 
γὺν,ὃς περιεγένετο τοῦ τῶν Βαρθάρων στόλου, ἤγοντο 
θανάτου, ὡς πρότερον ὑπάρξαντα ἁδικίας, χαὶ λελυ- 
χότα τὰς σπονδὰς παρὰ τὰ ἐπεσταλμένα αὐτῷ. Καὶ 
iv δίκῃ γενόμενος παρὰ δικασταῖς, ἀπελύθη. μὴ αὖ- 
τὸς πρότερος ὑπάρξαι τοῦ πρὸς βάρθαρον :ολέμου. 
Μετ οὐ πολὺν δὲ χρόνον διεπρεσθεύσαντο, xal σπον- 


magistratus imperium, praslium iniisset, federa- δὰς ἐποιήσαντο. 
que fregisset, Cum in hunc modum capitis anquireretur, crimine absolutus est, ut qui praelium 
108 haud prior incepisset. Nec tempore multo interposito legationes ultro citroque misse, inter 


utrosque pacem jclo fgedere sanxeruut. 
Mechmetes quidem, quemadmodum accepimus 
modo, erga Venetos affectus erat. Grxcis vero 
erat perquam familiaris, eosque colere cupiebat 
in omnibus quecuuque petiissent haud gravatim 
largieudu. Fagmiliaritatis autem ejus causa, quam 
nunc dabinius, erat, Musitaplias unus e numero 
filiorum Pajazitis, imitatus Mosem fratrem, ad Si- 
nopium ducem, qui hostis erat Mechwetis, perve- 
niens, juramenti religione interposita se inviceun 
amicos et hospites in posteruin fore confirmabaut. 
Deinde cum legatos misisset ad Daciae ducem , et 
amice ab eo [oret acceptus, pollicereturque se ipsi 
suppetias laturum in regno quod averet acquirendo, 
in Asiam (18) abire decrevit. Cum in Asia longo 
tempore moratus esset, habens secum viros ire- 
centos, haud cessabat ambire Turcorum optimum 
quemque, et ad. defectionem  pellicere. Cum res 


Ἑς τούτους μὲν οὖν οὕτως ἔσχε τῷ βασιλεῖ Mey 
µέτῃ. To δὲ Ἓλλησιν ἐπιτήδειός τε καὶ συνίθης, 
ἠξίου θεραπεύειν ὅτου ἂν δεήσαιντο παρ᾽ ἑαυτῷ δι) a:- 
τίαν τόνδε. Μουσταφᾶς γάρ τοι ὁ τῶν Παιακἠτεω παί- 
δων, μιμησάµενος Μωαέα τὸν ἁδελφὸν, χαὶ πρὸς 
τὸν Σινώπης ἄρχοντα πολέμιον ὕντα τῷ ἁδελφῷ 
Μεχμέτῃ ἀφικόμενος xal ὅρκια ποιησάµενος, ὥστε 


D ξένους elvai τε xal φίλους ἀλλήλοις, καὶ πρὺς τὸν 


Δαχίας ἠἡγεμόνα διατρεσθενσάµενος, ὡς αὐτὺν 
ἄσμενος ὑὐπεδέχετο, x«l τἄλλα ὑπισχνεῖτο συγκατερ- 
γάζεσθαι τὰ ἐς τὴν βασιλείαν , ξιέθη τε εἰς την Aa- 
xíav Μουσταφᾶς, xal χρόνον αὑτόθι διατρίψας ov- 
χνὸν. ἔχων ἄνδρας τριακοσίους, ἕπρασσε πρὺς τοὺς 
Τούρχων ἀρίστους, μετιὼν ἕκαστον. Ὡς ὃδ οὐδὲν 
προεχώρει )Τ, ἣν γὰρ Μεχμέτης τά τε ἄλλα ἑπιει- 
χῆς, καὶ ἐς τὸ θεραπεύειν τοὺς ἀρίστους τῶν Τοῦρ- 
xwv οὐχ ἁδόχιμος, τρόπον τε ἡσυχίου, φευδῃ τε 


Notula& marginales. 


(18) Al. Europam, al. Daciam. 


*6 [n uno, αἱ λοιπαὶ t. 
ln H. nulla est lacuna, 


*' Ex Latina versione patet deziderari hac verba, Ίχθετο μάλιστα, vel stmilia. 


905 


DE REBUS TURCICIS LIB. 1V. 


900 


παῖδα ἑνέφηνεν εἶναι τοῦ Παιακήτεω τὸν Μουστα- A parum succederet, angebatur maxime. Nam Mech- 


φᾶν, xal ὡς οὖδα ui, χαταφανΏ σχόντες την διατριδὴν 
αὐτῷ. Tbv δὲ παῖδα τούτου τελευτῖσαι παρ' ἀνδρὶ 
ἐπιτηδείῳ, καὶ τὸν τρόπον δικαιοτάτῳ, ὃς ἀφῖκτο 
παρ ἑαυτὸν τὸν θάνατον τοῦ παιδὺς διασημῆναι. 
Ἐνταῦθα Μουσταφᾶς, ὡς οὐδὲν αὐτῷ κατὰ νοῦν 

ἐπέδαινεν ἀπὸ Δαγχίας, xal οἱόμενος ἑαυτῷ ἄμεινον 
ἐξεῖναι, ἣν ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας ἀφίχττα:, tv µέσῳ 
ες ἀρχῖς Μεχμέτεω ἱδρυμένος, ἐλαύνει ἀπὸ Δαγίας 
διαμανὺς τᾶς θράχης ἐπὶ τὴν θέρµην, πόλιν Ἑλ- 
ληνίδα, καὶ ἐς λόγους ἀφικόμενος τῷ Ἑλλήνων ἄρ- 
χοντι, εἰσῄε: τε εἰς τὴν πόλιν, καὶ κατελήφθη. Μεχ- 
µέτης δὲ, ὡς ἐπύθετο τάχιστα ἐς τὴν θέρµην ἀφι- 
χέσθαι tv ἁδελφὸν, αὑτίκα οὐδὲν ἐπισγὼν», δρομαῖος 
ἐπῄει ἐπὶ τὴν θέρµην, παραλαθὼν΄' στρατὸν, xav 
ἑδήτει τὸν ἁδελφὸν τοὺς Ἓλληνας, Ὅ μέντοι τῆς 
Θέρμης ἄρχων, ἄγγελον πέµγας ἐπὶ τὸν Βυξαντίου 
βασιλέα, ἐδήλου τε, ὡς ἔχει αὐτῷ περὶ τοῦ πα'δὸς 
Παιαζήτεω ἩΜουσταφᾶ, xai ὡς Μεχμέτης ἐπελαύ- 
vtov, ἐξῃτεῖτο τ.ν ἁδελφὸν, ofa φευδῆ ὄντα, καὶ δια- 
φθξίροντα τὸ γένος αὐτοῦ. Βασιλεὺς δὲ πρέσθυν τε 
ἔπεμφε πρὸς Μεχμέτην, καὶ συνέθετο αὐτῷ τὸν 
λ[ουσταφᾶν ἐς φυλακἠν τε ποιῄσασθαι, καὶ μηδαμῆ 
µεθιέναι τέ ἀτιόντα. Καὶ ἐπὶ τούτῳ ὄρχιά τε ἔποι- 
ἠσαντο, xz. Μουσταφᾶν iv Ἐπιδαύρῳ τῆς Ώελ.,πον- 
νήσου, xai iv τῇ ἄχρα τῇ πόλεως χαθείρξαντες, αὖ- 
τόν τε τὸν Μουσταφᾶν, καὶ τὺν Σμύρνης ἄρχοντα 
7 υναῖτην, ἅμα αὐτῷ ἀπὸ Δακίας ἐπὶ τὴν θέρµην 
ἀφιχόμενον, xal συνεπιλαβόµενον τοῦ ποὺς Μεχμέ. 
«τν πολέµμρ». Τούτους μὲν οὖν Ἕλληνες εἴχον ἐν 
φυλαχῇ ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον, Μετὰ δὲ ταῦτα 
fjyavov ἐς τὴν Λῆμνον, (χαὶ ἐς τὴν Ἴμθρον, καὶ αὖ- 
τοῦ εἶχον ἐν φυλακῇ, ἐς 5 of) ἐτελεύτησε Μεχμέτης 
ὁ Παι.ζήτεω. Τότε μὲν δὴ χαριζόμενοι τῷ βασιλεῖ 
oi Ἕλληνες, καὶ thv. ὁμοίαν ἀνταποδιδόντες, xavé- 
θεντο τούτους ἐν Ἐπιδαύρω τῆς Πελοποννήσου. Καὶ 
oUx ἔστιν ὅπου ἀποτύχοιεν διὰ ταῦτα παρὰ βασιλεῖ 
Μεγμέτῃ. Τότε μὲν οὖν παρέσχον σφίσιν iv βελ- 
«ίονί τε τὶς πρ΄σθεν, ἐπὶ πολὺν χρόνον ἀεὶ χατα- 
στάσει ἐτύγχανον ὄντες εὖ πράττοντες. χα) τὴν τε 
Πελοπόννησον χαθίστασαν ἀπὸ τὸ σφίσι δοκοῦν ἕξειν 
ὡς συµφερώτατα. 


metes wquitatis amantissimus erat, et cgregie 
optimates Turcorum colere norat, moribusque 
erst tranquillus et placidus. Hie dicebat, Musta- 
pham haud legitimum, verum supposititium essc 
Pajazitis filium, ut qui nullo, vel parvo indicio 
patrem et fratres reprzsentaret. Filium Pajazitis 
Mustapham excessisse e vivis, seque Mustaphz» 
veri filii Pajazitis mortem accepisse a viro inte- 
gerrimo et justissimo, qui sibi eam pro certo. nun- 
tiarit. Mustaphas, cum coeptis parum succederet, 
abiit ex Dacia: ct res suas meliore statu fore 
credebat, si se contulisset ad Gracos, sic in. me- 
dio Mechmetis regno constitutus. lracundo itaque 
animo, relicta Dacia, per Thraciam contendebat 


B Thermam, quae urhs est Grecorum. ]bi veniens 


In eclloquium cum Grecorum duce, et urbem in- 
gressus, captus est. Mechmetes ubi rescivit fra- 
trem suum pervenisse Thermam, confestim omni 
mora posita, Thermam summa celeritate adhibita 
profectus est: assumptoque exercitu , fratrem 
quzrebat apud Graecos. Dux Grecorum, qui Ther- 
mam regehat, nuntium ad Byzantii regem Ire ju 
bet, ut dicat quid egerit cum Muüstapha : narrarct 
quoque advenisse Mechmetem, et postulare sibi 
dediti Mus'apham, ut fratrem supposititlam, et sui 
generis maculam. Hex misso legato, pactum iniit 
cum Meechmete quod jabebatur Mustapham in vin 
cula dare, nec quoque inde abire ipsum pateretur: 
pactum hoc jurisjurandi religione 109 formarunt, 
Mustaphau igitur una cum Smyrngs duce Zunaitc, 
qui cum eo Thermam advenerat, 3ccesseratque 
belli contra Meclimetem adjutor, in arce Epidauri 
in carcerem dedere vinctos. Grzci tempore longo 
eos in vinculis asservarunt. Postea ducti sunt in 
Imbrum et Lemnum, tbi quoque in carcere ca- 
ptivl delituere usque ad Mechmetis obitum. Cum 
igitur Grici hae in re morem gessissent Mechmcti, 
et quasi gratiam retulissent, in carcere conden- 
tes Mustapham, accidit ut in posterum qu:ecuuque 
vellent, facile apud regem Mechmetem impetra- 
rent, Tunc quidem cum cxperirentur regis favo- 


rem Grai, longo tempore adinodum feliciter rebus sunt usi. Peloponneso eam induxere formam, quam 


couimodissiniam fore judicabaut, 


Ἑμμανουήλῳ μέντοι ἐγένοντο παῖδες, ὅτε Ἰωάν- D. — Emmanuel habuit filios, Joannem seniorem, 


νη: ὁ πρεσθύτερος, ὃν 8h τοῖς Ἕλλησιν ἀπεδείξχτο 
βασιλέα, καὶ ἸΑνδρόνιχος, καὶ θεόδωρος μετὰ τοῦ- 
τον, xal Κωνσταντῖνος, xal Δημήτριος, xal Θωμᾶς. 
Τῷ µέντο, Ἰωάννη τῷ πρεσθυτέρῳ, πάντων τῶν ἅλ- 
λων χρατίστῳ δοχοῦντι γενέσθαι, «fjv τε βασιλείαν 
ἑπέτρεψε, χαὶ ἀπὸ Ἱταλίας ἀγόμενος αὐτῷ γυναϊῖχα 
τοῦ Α]ανφεραρίας ** ἡγεμόνος θυγατέρα, ἐπεικῆ 
μὲ, τὸν τρόπον, ἀηδῆ δὲ τὴν ὄψιν, δ:αδἠ ματι ται- 
νυύσας, ἀρχιερέα τε xat βασιλέα ἑστήσατο τοῖς "E- 
λπσι. Ταύτην μὲν οὖν, ὡς οὔτε cuvipxet , οὔτε συνε- 
γένετο, ἐς ἔχθος ἀφ: μυ xai ἀηδῶς ἔχων αὐτῇ 


** Moyo:5á30u, in al. ut in c. 


quem Gr:cis regem dedit : Àndronicum et Thieo- 
dorum, praterea Constantinum, Demetrium et 
Thomam. Joanni seniori, qui reliqnis vir melior 
esse apparebat, regnum commisit, Eidem uxorem 
dedit ex Italia Montferrari: principis filiam, mo- 
ribus quidem praditam optimis, cxterum fornra 
illiberali. Diademate igitur caput fllii cingens, eum 
regem εἰ pontificem Graecorum esse jussit, Uxo-- 
rem, quam ex ltalia petierat, non perinde ob for« 
m3 turpitudinem amabat. Proinde nec coliabita4 
bat, nec etiam Veneris fadus cum ea inibat; 


Notulm marginales, | EN 


201 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


208 


iantum mulieris obrepserat fastidium. Mulier, Α ἐπί τινα χρόνον. Καὶ f, τε vov τοῦ βασιλέως ἑνεώ- 


advertens se marito esse invisam admodum, na- 
vem conscendit, et ad genere propinquos se rece- 
pit. Ipse interim matrimonio sibi junxit Sarmatize 
(que ei Russia) priucipis filiam. Hic quidem in 
jstum modum affectus regno prefuit. Andronico 
autem imperio regendam concessit Thermam, qui 
virtute post Joannem secundus inter filios regios 
erat. Cum aliquanto tempore supervixissel, in 


clephantiasim incidit. Thermam quoque, ut. quz ΄ 


non amplius retineri possel, propter res civitatis 
admodum accisas, Venetis vendidit. Cum igitur 
judicarent eam venditionem tum sibi tum urbi ex- 
pedire, parvo pretio accepto, eam Venetis tradi- 
dit. Andronicus autem profectus ad fratrem in Pe- 
loponnesum, victum iu Marntinea Laconiz habuit. 
Morbus ctum indies invalesceret, tandem vita [uue- 
tus est. Theodorum, qui defuncti quoque filius 
erat, misil ad fratrem Theodorum Porphyrogeni- 
tum, ut eum Pelopounesi successorem relinqueret. 
Quem suscepit, et ul fratris et necessarii filium 
apud se detinuit; quo mortuo, quemadmodum 
convenerat, suecessit in Peloponnesi administra- 
tionem, 110 Hic'ubi imperio potitus est, uxorem 
accepit ex ltalia, filiam Malatesta ducis Marchiz, 
qui formz venustate et reliquis mulierum dcti- 
bus admodum prastabat. Postea cum odium, de- 
hinc discordie id matrimonium invasissent, odio, 
quo uxorem prosequebatur, permo!us, ad Naza- 
reorum schema migrare statuit. Cum autem jam 
animo fixum est, Nazarzorum suscipere babitum, 
accersivit fratrem, ut ei regnum tribueret, opes- 
que. Verum haud multo post voluntatem mulavit, 
cum eum optimi quique ab isto instituto dehorta- 
rentur, nec eum ad hanc vitz: formam transire 
sinerent, Senior Theodorus non tulerat filios ex 
Rhainerii filia ; verum nati sunt ei filii nothi ; 
uam duxit uxorem Atbenarum principis filiam, 
qua omnes sui seculi formosas anteire dicebatur. 
Rhainerius (19) hic Corinthi et Athenarum prin- 
ceps exstitit : Byeotige quoque imperavit, et usque 
iu Thessaliam processit. Imperium hoc modo nac- 
tus est. Cum contra Grecos, sic instigante Ho- 
mano pontiflce, expeditionem sumerent Galli et 


Veneti, tum etiam Neapolitauus rex, necnon Tyr- D 


rhenornm et Januensium viri potentissimi profecti 
sunt, ut Peloponnesum et reliquam Grasciam subige- 
rent. Et Peloponnesum quidem cateri in ditionem 
redegere. Àt Januenses qui erant de familia Za- 
chariarum (20), ceperunt Achaiam et Elidis par- 
tem maximam; occuparuut et Pylum, necnon 
Messanz regionem haud parvam, ut etiam in La- 
eoniam irrumperent. Mediterraneam regionem Pc- 
lopunnesi obtinuere Grzci Peloponnesiaci. Univer- 
sam mariiimam Peloponnesi oram capientes te- 
nuerani Celtiberi occidentales, necnon Januenses 


pa ἐς αὐτὴν «hv ἄνδρα ἀηδῶς ἔχοντα, xoY αὐτὴν 
ἀπεχθάνεσθαι τῷ ἀνδρὶ ἐς τὰ μάλιστα, ἐπιθᾶσα 
νεὼς, ὦχετο ἀποπλέουσα ἐπὶ Ἰταλίας παρὰ τοὺς 
προσίκοντας. Ἠγάγετο δὲ γυναῖκα, τὴν ἀπὸ Σαρµμα- 
τίας, τοῦ Σαρματῶν ἡγεμόνος θυγατέρα. Οὗτος μὲν 
οὖν οὕτω διατεθεὶς ἐθατίλενεν, ᾽Ανδρονίχῳ μὲν τήν 
τε θέρµην ἐπέτρεφεν οἰχεῖν, ἀνδρὶ obx ἁἀγεννεῖ, 
µετά ἤε Ἰωάννην τὸν βασιλέα, xal ἐπί τινα χρόνον 
διαγενόµενος, ἐς νόσον περιηλθεν ἑλεφαντίασιν. Καὶ 
«ἣν θέρµην ἀπέδοτο τοῖς Οὐενετοῖς. ὡς τῆς τε mó- 
λεως οὐχ ἔτι ἐπιτηδείως ἐχούσης ἐς φυλαχὴν αὑτῆς 
xai σφίσι τὰ πρἀγµατα πονήρως Ίδη ἔχοντα. Καὶ 
ὡς ἑἐδέδοχτο ἤδη αὐτοῖς, ταύτῃ σφίσι τε αὐτοῖς, xol 
τῇ πόλει ἄμεινον ἔσεσθαι, ἀπέδοτο ταύτην τοῖς Οὐε- 
νετοῖς οὗ πολλοῦ τινος. ᾽Ανδρόνικος μέντοι ἐς [1ε)ο- 
πόννησον παρὰ τὸν ἁδελφὸν ἀφιχόμενος, τήν τε δίαι- 
ταν εἶχεν ἐν Μαντινείᾳ τῆς Λαχωνικῆς, ἐς ὃ 6h ἐτι- 
χρατοῦντος τοῦ νοσήµατος Ίδη τελέως ἑτελεύτησε. 
Τὸν δὲ Θεόδωρον τούτου παῖδα ὄντα βασιλεὺς Ἐμ- 
μανουηλος ἐπεπόμφει παρὰ ἁδελφὸν αὐτοῦ Θεόδωρον 
τὸν Πορφυρογέννητον, ἐφ᾽ ᾧ διάδοχόν τε τὸν παῖδα 
χαταλιπεῖν ἐπὶ τῇ Πελοποννήσῳ. Καὶ ὡς ἑἐδέξατο 
τοῦτον, ἁδελφοῦ τα παϊΐδα, καὶ ἐπιξηδείου, εἶχέ τ 

παρ) αὑτῷ, xai ὡς ἑτελεύτα, χατέλιπε τὴν ἀρχὴν 
αὐτῷ. Οὗτος δὲ ὡς ἐς την ἡγεμονίαν κατέστη, ἔγη- 
μέ τε γυναῖχα ἀπὸ Ἰταλίας, θυγατέρα Μαλατέστα, 
τοῦ Μάρχιης ἠγεμόνος, τῷ τε χάλλει διαπρέπουσα», 
καὶ τῇ ἄλλῃ χοσµότητι,. Ὕστερον μέντοι, à; ἐς pl- 


C σός τε ἀφίκετο τῇ γυναιχὶ, xat ἐς ἔχθος ἀφιχόμενος, 


Ρὲς διαφορὰν κατέστη, ἐς τὸν Na, npatov δίαιταν ὢρ- 
µητο γενέσθαι, καὶ τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ μετεπέμπετο 
ἐπὶ την ἀρχὴν. Ὡς ἐπεί οἱ ἐδόκει ἱέναι ἐς τὸ Na- 
ζηραίων σχημα. τήν τε ἀρχὴν ἐπιτρέόων αὑτῷ, xat 
τὴν οὐσίαν. Οὖτος μέντοι οὐκ εἰς μακρὰν αὖθις µε- 
τέθαλλεν, ἀποτρεπομένων τῶν ἀρίστων αὐτοῦ ἀπὸ 
τούτου, χαὶ οὐχ ἐπιτρεπόντων ἰέναι αὐτῷ, εἰς ὃ ὥρ- 
µητο. Τῷ μὲν οὖν πρεσθυτέἐρῳ θεοδώρῳ τῷ πατρφφ 
mal; οὖκ ἐγένετο ἀπὸ τῆς "Pa:vsplou θυγατρὸς, νό- 
θοι δὲ ἐγένοντο. Ἠγάγετο yàp οὗτος «hv τοῦ 'A0m- 
νῶν τυράννου θυγατέρα, πασῶν δὲ λεγομένην εἶναι 
καλλίστην τῶν εἰς ἐκεῖνον τὸν χρόνον χάλλει δμε- 
νεγχαυσῶν. Ῥαινέριος δὲ οὗτος Κορίνθου τε ἑτυρᾶν- 
νευε, xal ᾿Αθηνῶν, «fic τε Βοιωτίας ἐπῆρξεν, ἔστε 
ἐπὶ θετταλίαν χωρῆσαι. Ἐπηρξε δὲ τρόπῳ τοιῷδς. 
Ὁπότε ἐπὶ τοὺς "EXAnva; ἐνάγοντος τοῦ Ῥωμαίων 
ἀρχιερέως ἑστρατεύοντο οἱ ànb τῆς ἑσπέρας Κελτοί 
τε ἅμα, xal Οὐενετοὶ, τότε δὴ χα) οἱ ἀπὸ Nea mó- 
λεως τοῦ βασιλέως, χα) ἀπὸ Τυῤῥηνῶν ὥρμηντο ἄν- 
δρες Ἰανυῖων μέγα δυνάµενοι ἐπὶ τὴν τῆς Πελοπον- 
νήσου τε ἅμα xal τῆς ἄλλης Ἑλλάδος χαταστρο- 
φἠν. Koi τὴν μέντοι Πελοπόννησον χατεσιρέφαντο 
ἄλλοι τε, xal ἀπ) τῆς Ἰανυῖων µοίρας, τοῦ οἴκου Za- 
χαρίων, τήν τε ᾿Αχαΐαν καὶ "Βλιδος τὰ πλείω, καὶ 
δ) καὶ Πῦλον, xal Μεσήνης χώραν οὐχ ὀλίγην, ἔστε 
ἐπὶ Λακωνιχὴν ἑλάσαι. Τὴν μέντοι µεσόγαιον τῆς 


Notula marginales. 


(19) Gregoras et Facellus hunc f&ogerium de Ém- 
purus faciunt, 


(1901 Giachariorum. 


«0) 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. 1V. 


p 


tS 


Πελοποννήσου χατεῖχον αὐτοί τε Πελοποννήσιοι *EX- A et Tyrrheni. Rhaincrius cam ab Florentia veniret 


ληνες. Εύμπασαν δὲ τὴν παράλιον τῆς Πελοποννήσου 
οἱ ἀπὸ τῆς ἑτπέρας καταστρεφάμενοι εἶχον, Κελτοί 
τε δη καὶ Κελτίθηρες, καὶ τῶν Ἱανυῖων xa* Τυῤ- 
ῥηνῶν ἄλλοι τε, xal 65 καὶ Ῥαινέριος ἀπὸ Φλωρεν- 
τίας ἀφιχόμενος ἐπὶ τῇ γε στρατιᾷ ταύτῃ τοῦ οἵ- 
xou τῶν ᾽Αζαϊόλων, τὴν τε Αττιχὴην κχατέσχε, xal 
Βοιωτία», xal πρήτερὀν pot δεδήλωται, χαὶ Φωχαῖ- 
ὃος χώρας τὰ πλείω. Λίγυρες μέντοι itv Εὔδοιαν 
πολλῷ ἔτι παλαιότερον κατέσχον' ἀφ ὧν ἔπιτρα- 
πέντες οἱ Οδενετοὶ, ἐπὶ ῥητῷ τῆς νήσου ἐπέδησανρ 
Με-ὰ δὲ ταῦτα κατὰ βραχὺ προϊόντες, ξύμπασάν τε 
τὴν Εὐδοιαν χατέσχον, ἐς διαφορὰν αφίαι τῶν Λιγύ- 
puv ἀφικνουμένων, xal τὴν τε χώραν xal προσό- 
δους αὐτῶν, ὅσοι τοῖς Οὐενετοῖς ἐπιτήδειοι ἑτύγχα- 
vov ὄντες, εἰσέτι χα) νὺν διατελοῦσιν ἔχοντες, xal 
χατὰ ταῦτα ἐμμένοντες. Ἐφ' ol; σπενδόµενοι αὐ- 
τοῖς ξυνέδησαν χατὰ τὴν νῆσον οἱ Οὐενετοί. 'O µέν- 
τοι "Patvéptoc, καὶ οἱ Κελτίδηρες, xai Κελτῶν ὅτοι 
ἐπὶ τὴν τῆς Ἑλλάδος χαταστροφςν ἐγένοντο, πολλῷ 
ὕστερον τούτων φαίνονται ἀφικόμενοι ἐπὶ τὸν χῶρον 
τοῦτον. 'Ῥαινέριος δὲ xaV πολλῷ ἔτι νέηλυς ὧν, 
ἐπιγαμίαν τε πρὸς τοὺς ἐν τῇ Εὐθοίᾳ Λιγύρων ποιη- 
"σάμενος, xal Πρ»θυ μοῦ τινος θυγατέρα ἔγημε, xal 
τῃν τε χώραν χατασχὼν, Κόρινθὀν τε ἐχειρώσατο, 
καὶ τὴν Πελοπόννησον ἐπενόει ὅτι τάχιστα ὑφ᾽ αὑτῷ 
σοιήσασθαι. Ὕστερον μέντοι ἀφιχομένου τοῦ Ἑλ- 


λήνων βασιλέως ἁδελφοῦ, ἐπιγαμίαν πρὺς τοῦτον 


ἑπεποίητο, χαὶ θυγατέρα ἡρμόσατο τούτφ τῷ fye- 


Μόνι θεοδώρῳ, Χάλλει, ὡς ἔφην, πασῶν τῶν τότερ 


διαφέρουσαν, xal «fjv τε Κόρινθον ἐπὶ τῇ ἑαυτοῦ 
τελευτῇ χατέλιπεν. Ὑπέσχετο γὰρ ὁπότε αὐτῷ τὴν 
θυγατέρα ἡρμόσατο ἐς φερνὴν αὐτῷ ταύτῃ, ἐπειδὰν 
τελευτήσῃ' ἑρμόσατο δὲ καὶ ἑτέραν αὐτοῦ θυγατέρα 
Καοούλῳ τῷ Αχαρνανίας τε καὶ Αἰτωλίας ἡγεμόνι. 
Οὗτος γὰρ, ὡς οἱ τῆς χώρας ταύτης ἄρχοντες πρέ- 
τερον προσἠχοντές τε σαν τοῦ Παρθενόπης τῆς 
ἹΝεαπόλεως κχαλουμένης βασιλέως" xai ὡς ὑπό τε 
τῶν περιοίχων xal τῶν ταύτῃ ἐθνῶν ἁπηλαύνοντο 
Ex τῆς χώρᾳς ἄρχοντος ἁπαλλαττόμενοι ἐπὶ Ἰταλίας, 
Κεφαλληνία δὲ xal Ζάχυνθος, καὶ αἱ ᾿Εχινάδες νη- 
σοι, ὅσαι ταύτῃ ᾠχημέναι ἐτύγχανον, ἐς τουτονὶ τὸν 
βασιλέα τετραμµέναι, ἁρμοστήν τε ἑδέχοντο, xal 
ἄρχοντα τοῦ βασιλέως Παρθενόπης. ᾽Αφίχοντυ μὲν 


in expeditionem hanc (erat enim ortus ex familia 
Arcolorum sive Acciojolorum), Atticam αἱ Boeo- 
tiam, nt ante dixi, iu ditionem accepit. Nactus est 
et Phocensium regionis pleraque. Ligures Euboiam 
longis temporibus retro ceperant : qui permiserunt 
Venetis, certis conditionibus et pactis in insulam 
ascendere. Postha»c paulatim progressi, Euboiam 
universam occuparunt, cum intercessissent discor- 
die inter Venetos et Ligures (21). Regionem istam 
et redditus, quia placebant, Veneti adbuc habent 
conditionibus et pactia iisdem, quibus in eam in- 
sulam pervenerunt; qua quidem bona flde colue- 
runt. lhainérlus, Celtiberi Gallique, quotquot 
belio Graecos lacessebant, longo tempore demum 
post Veuetos et Ligures in istam regionem appu- 
lisse videntur. Rhainerius quoque 111 advena 
exsistens, affinitate juncta cum Liguribus quia Eu- 
boiam tenebant, Prothymi (22) cujusdam filiain 
uxorem sibi associavit. Hinc regionem eam occu- 
pans, etiam Corinthum subegit. Peloponnesum 
quoque subjicere animo agitabat, Postea cum ad 
ipsum venirel frater Grecorum regis Tbeodorus, 
inter se aflinitatem fecerunt ;.nam uxorem dedit 
Theodoro duci filiam suain, quz& formae elegantia 
omnes antecedebat ; Corinthumque, ubi mortuus 
esset, ei concessit. Promiserat enim Rhainerius, 
nl dotis nomine, ubi primum ipse defunctus fue- 
tit, Corinthum accipiat. Filiam suam alteram de- 
spondit Carolo Acarnauiz οἱ Atoli; principi (25). 
Duces regionis illius priores pertinebant ad regem 
Parthenopes, quie. nunc Neapolis vocatur. Cum a 
finitimis et vicinis gentibus expellerentur suis se- 
dibus, duce destitute, Cephallenia, Zacinthus οἱ 
Echinades insule, ad istum regem converse, prz- 
fectum et principem ab eo acceperunt. Venerant 
jam olim et alii prxfecti et principes in insulas 
istas. [bi tum Carolus ille de familia Tocorum lia- 
buit secum viros spectata virtutis, Rhosum (24), 
Gidium sive Guidonem, Myleiaresem. Et cum Ce- 
phallenie moras traherent, animum in Epirum in- 
tenderunt; adjunctisque Epirotis, regionem quam 
habebant subjectam, in dittonem acceperunt; pau- 
latimque etiam Acarnania in ditionem venit. 


δὴ καὶ ἄλλοι πρόσθεν ἁρμοσταὶ el; τὰς νήσους ταύτας, ἐν δὲ δὴ xal Κάρουλος οὐτοσὶν, ὁ τῆς οἰχίας 
Τόχων καλούμενος , ἔχων ἑταίρους μεθ) ἑαυτοῦ ἄνδρας ἀγαθοὺς, τόν τε ᾿Ρῶσον, xai l'utóov, καὶ M»- 
λςἸαρέσην. Καὶ ὡς ἐν τῇ Κεφαλληνίᾳ διατρίδοντες, προσέσχον τε τῇ Ἠπείρῳ, ἑπαγομένων τῶν Ἠπει- 
ρωτῶν, τὴν τε χώραν ἐκτήσαντο σφίσιν ὑπήχοον ' καὶ κατὰ βραχὺ τὴν τε ᾿Αχαρνανίαν. 

᾽Αλβανοὶ δὲ ὠρμημένοι ἀπὸ Ἐπιδάμνου, καὶ τὸ D — Albani ruentes ab Epidamno, et ad orientem 


πρὸς ἕω βαδίζοντες θετταλίαν τε ὑπηγάγοντο σφίσι, 
xai τῆς µεσογαίου Μακεδονίας τὰ πλέω, Ἄργυρο- 
πολίχνην τε, xal Καστορίαν. ᾽Αφιχόμενοι δὲ ἐπὶ 


θετταλίαν, τήν τε χώραν σφίσιν ὑποχείριον ποιησά. 


ptvot, χαὶ τὰς πόλεις ἐπιδιελόμενοι, χατὰ σφᾶς ἑνέ- 


properantes, Thessaliam, et Mediterrane: Macc- 
doniz pleraque, Argyropolichnam et Castoriam 
dominio suo addiderunt. Advenientes deinde in 
Thessaliam, urbes inter se sunt partiti, regioneim- 
que, ut qui pastores essent, nec ullo in loco (ixas 


Notula marginales. 


(21) Ann. 1501. 
* (29) Philippi de Oria. 1251. 
(25) E familia Tochiorum sive Tojiorum Bene. 


ventana. LL - 
(21) Jacobus de Rozza, Dominicus Gilius, Gotfri- 


dus Mili. 


211 


LAONICI CHALCOCONDYL E | 919 


sedes habereut, depascebantur. Postquam autera À µοντο τὴν χώραν. Νομάδες τε ὄντες, καὶ ob6aut ἔτι 


in Acarnaniau pervenere, Á^carnaniz principe id 
permittente, eliam eam regionem pecoribus de- 
pascendam objecere. Postea convenit inter ipsos, 
nt insidias tenderent Graecis, utcunque tamen res 
cecidisset. Et sane duci I[saaco (35), qui venatum 
profectus erat, Albani venientes insidias struunt 
duce Spata (26). Qui cum foret vir impiger, et ad 
omnia audax, plurimum suis eo tempore audacia 
ct fortitudine profuit. Ducem lsaacium eo loci 
confecerunt. llinc continuo incursionem in regio- 
uem ejus facientes, eam subegere, virosque quos- 
cunque in agris deprehenderunt, cepere vivos. 
Postea. obsidentes Arten (qus olim Ambracia) 
Acarnanis urbem, haud cessarunt priusquam 
eam occupassent. Hanc regionem subigentes, haud 
abstinebant ab eccidentalium regione, quam 119 
miris modis evastaban!, nunquam quieti se tra- 
dentes. His moti principes Neapolitani, ab Cor- 
οΥΓΑ insula (27) pergentes (insulam enim istam ea 
tempestate Parthenopes reges tenebant) et copias 
contrahentes proficiscebantur contra Acarnaniam, 
ut Albanos ex sua regione deturbarent, et Arten 
Ácarnanis urbem captam recuperarent. Qui ad- 
venientes, Árten obsederunt, bellieasque machinas 
muro admoverunt, ut urbem vi caperent. Spatas 
Albanorum dux haud intra menia se continebat, 
sed extra urbeur obambulans consulebat Albanis, 
quos in unum collegerat, ut se prompte sequerentur 


βέδαιον σφῶν αὐτῶν τὴν οἵχησιν ποιούµενοι. Ἐπεὶ 
δὲ καὶ b; ᾽Αχαρνανίαν ἀφιχόμενοι, γνώµη τοῦ f, ye- 
μόνος Αχαρνανίας, ἐφιέμενον ** αὐτοῖς τῆς χώρσς, 
ἑνέμοντό τε τήνδε τὴν χώραν. Μαετὰ δὲ ταῦτα συνί- 
σταντο ἀλλῆλοις, ὡς tolg ἝἛλλησιν ἑπιθησόμενοε, 
ὅπως ἂν αὑτοῖς προχιυροίη * xal δήποτε τοῦ ἡνεμή- 
voc, Ἰσαάχιος δ᾽ ἣν τοῦνομα, ἐπὶ ἄγραν φοιτῶντος 
ἀφικνουμένου, ἐπἐθεντό vs αὑτῷ οἱ ᾿Αλθανοὶ, ἦγου- 
µένου αὐτοῦ ! Σπάτα, ἀνδρὸς ὁρμήν τ καὶ τόλμαν 
ἐπιδειχνυμένου σφίσιν kv τῷ τότε παρόντ,, Gopzo- 
pov ἐς τὰ παρόντα αὐτοῖς, xal οὐκ ἀδόχιμον. Καὶ 
τὸν μὲν ἡγεμόνα αὐτοῦ ταύτῃ ἀνεῖλον' τὴν δὲ χώ- 
pav αὐτίχα ὑπελαύνοντες χατέσχον τε xal ἐζώγρη- 
σαν τοὺς Ev τοῖς ἀγροῖς συλλαμθάνοντες, ᾧ ἂν περι- 
τύχοιεν. Μετὰ δὲ ταῦτα πολιορκοῦντές τε "Αρτην 
τῖς Ακαρνανίας πὀλιν, παρεστήσαντο, Καὶ τὴν χώ- 
pav ταύτην ὑφ᾽ αὑτοῖς ποιησάµενοι, τὴν τῶν ἛἙσπε- 
ρίων χώραν ἑδῄουν, οὐδὲν ἔτι ἐς ἠσυχίαν ἑνδιδόντες. 
Μετὰ δὲ ταῦτα οἱ τῆς Νεαπόλεως ἄρχοντες, ἀπὸ 
Κερχύρας τῆς νήσου ὁρμώμενοι (εἶχον δὲ τότε «hv 
νῆσον ol Παρθενόπης βασιλεῖς), καὶ παρασκευασάρµε- 
vot στρατὸν, ἴεντο ἐπὶ τὴν ᾽Ακαρνανίαν, ὡς τοὺς τε 
᾽Αλθανοὺς τὴν χώραν ἀφαιρησόμενοι, xal "Αρτην 
τῆς Ακαρνανίας χαταστρεφόμενοι λαθόντες. Αφι- 
κόµενοι δὲ ἐς ΄Λρτην, τὴν τε πόλιν ἑπολιόρχουν, xal 
μηχανὰς προσέφερον τῷ τείχει, ὡς αἱρήσοντες *. 
Ὑπάτας δὲ ὁ τῶν ᾿Α)θανῶν ἡγεμὼν, o0 γὰρ εἰσῇει 
ἐς τὴν πόλιν, ἀλλ) ἐχτὸς περιῄει «hv χώραν, τούς τα 


ad presens periculum. Quo impigre facto, oppri- (? ᾽ΑἈλθανοὺς συλλέξας ἐς ταυτὸ, χαὶ βουλευσάμενος, 


munt subito Ialorum exercitum oppugnationi 
intentum, quos in fugam compellunt, plurimis 
partim necatis, partim captis. Socius et auxilia- 
ris aderat in eo prelio Prialupas JEtolie princeps 
Triballus afüinis Spat:e duci Art». In hunc mo- 
dum SpatzAcarpaniam occuparunt, Postea Caro- 
lus cum proficisceretur ab insulis cuim suis sociis, 
necnon aliis quibusdam qui in societatem belli 
venerant, offensi Albanorum tyrannide, regionem 
Àcarnanise subegerunt, Preterea eripuerunt 10. 
liam Izaulo (28) regenti Dromsenorum | urbem et 
JEtoliam. Imperium ZEtoli: antea penes Thomam 
Prialupe Tribali fllium fuit, et hoc pacto in 
lIzaulum pervenit. Cura adjuvaret Prialupas Spa- 
t:n, et Albanos ín belo quod gestum est cum 
ltalis, Arten. metropolim Acarnani: obsidentibus, 
evenit ut in eo pralio captivi complures, qui ge- 
meris claritate excellebant admodum, in manus 
venirent. later captivos hos exstitit et Izaulus e 
grege optimatum : qui adolescens regis Parthe- 
nopes nurcupabatur. Forma erat liberali, et 
quantum ad mores attinet, zquus et placidus. 
dune eum plurimis alijs captivum trahens Prialu- 


ὡς αὐτῷ εἴποντω ἑτοίμως εἰς τὸν χίνδυνον, ἄφνω 
ἐπεισπίπτουσι τῷ Ἰταλῶν ατρατεύµατι, ὃ ἑπολιόρ- 
χει την πόλιν, xaY τρεφάμεναι ἐς φυγἠν, πολλοὺς 
μὲν διέφθειραν, τοὺς δὲ πλεῖους ἐζώγρησαν. Συνε- 
πελάδετο δὲ αὐτοῖς ὃς τόνδε τὸν πόλεμον καὶ Πριά- 
λουπας ὁ τῆς Αἰτωλίας ἡγεμὼν, àvho Τριδαλλὸς, ὃς 
ἐπιγαμίαν πρὸς τὸν Σπάταν, τῆς "Άρτης ἡγεμόνα, 
ἐπεποίητο. Οὕτω μὲν οὖν χατέσχον οἱ Σπαταῖοι τὴν 
χώραν τῆς ᾽Αχαρνανίας. Μετὰ δὲ ταῦτα ὠρμημένον 
τοῦ Καρούλου ἀπὸ τῶν νήσων σὺν τοῖς ἑναίροις αὖ- 
τοῦ, xal τινων τῶν τῆς χώρας, ἅτε δη ἀχθομένων 
τῇ ᾽Αλδανῶν τυραννίδι, τὴν τε χώραν χατεστρέγαν- 
το τῆς ᾽Αχαρνανίας * πρὸς δὲ xai τὴν Αἰτωλίαν, 
ἀφελόμενοι Ἰζάουλον τὸν τότε ἡγεμµονεύοντα Δρο- 
µαΐνων τε τῆς πόλεως, χαὶ χώρας τε τῆς Αἰτωλίας 
$n. Ἡ ὃλ ἀρχὴ τῆς Αἰτωλίας οὖσα τὸ πρότερον 
Θωμᾶ τοῦ Πριαλούπων Τριθδαλλοῦ, περιῆλθεν ἐς 
τοῦτον δὴ τὸν Ἰξάουλον τρόπῳ τοιῷδε. Ὡς συνεπ:- 
λάδετο ὁ Πριάλουχας τῷ τε Σπάτᾳ καὶ τοῖς 'AX6a- 
vel; ἐς τὸν πρὸς Ἰταλοὺς πόλεμον, πολιορκοῦντας 
"Aptnv µητρόπολιν τῆς Ακαρνανίας χώρας, ἑάλω- 
σαν δὴ £v τῇ µάχῃ ταύτῃ ἄλλοι τε πολλοὶ τῶν παρὰ - 
σφίσιν εὐδοχιμαύντων τῷ γένει, xal δὴ xat Ἰδάου- 


Notulc marginales. 


(95) Qui et Musachius. 
(26) Spatafora. 


9 ἀτιέμενον, R. utin c. — * αὐτοῖς. Sic etiam R. 


(27) Corcyra a Rogerio capta, circa aun. 1150. 
(28) Inico de Daulos. Al. Isaulo. 


} αἱρήσαντες Ε, ut in c. 


213 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


214 


λος, εἷς τῶν ἀρίστων λεγόμενος γενέσθαι τοῦ Παρ” A pas domum, ut. mancipium tractavit; eosque in 


Βενόπης βασιλέως νεανίας, τὸ μὲν εἶδος οὐκ ἀηδῆς, 
ἐπιειχὴς δὲ τὸν τρόπον xal ἠσύχιος. Ἰοῦτον σὺν πολ- 
λοῖς ἄλλαις ἀγόμενος ὁ Πριάλουπας εἰς τὰ οἰχεῖα, ὡς 
ἀνδράποδά τε περιεῖπε, xal εἶχεν ἓν φυλακῇ, ἐς τὰ 
ῥασίλεια διατρίδων, χατεῖχεν ὡς χρημάτων ἐς τοὺς 
προσήχοντας ἐσαῦθις αποδιδόµενος, ἣν αἰτοῖντο αὐ- 
τοὺς. Ἡ δὲ vov τούτου, ὡς ἑώρα τὸν νεανίαν, ἠράσθη 
τε αὐτοῦ. fv yàp xal ἐς ἄλλους πρότερον φοιτῶσα 
£i; ἄνδρας, xal ἀχόλαστος. Συγγινοµένη tolvuv τῷ 
veavíg, xat ἐπιμαινομένη αὐτῷ ἐς τὸν ἔρωτα, ουντί-- 
θεται αὐτῷ ἐπὶ τῷ ἀνδρὶ ἐπιδουλῆν, καὶ ἐξηγουμέ- 
νης τῆς Ὑνυναικὸς £g τὴν χοίτην, ὡς ἀνεπαύετο 
Πριάλουπας à ἡγεμὼν, ἀνεῖλέ τε αὐτὸν ἅμα σὺν τῇ 
Υυναιχὶ, χαὶ ἅμα συγκατίσχει τὴν ἡγεμονίαν αὐτῷ. 
Ἐπειδη ἐτυράννενεν, οὐδενὶ τῶν ἐν τῇ πόλει, 
AX ἐν τῇ γυναιχὶ ἀρεσχόμενος,. Ἡ μέντοι δίχη 
τὸν Πριαλούτην οὐχ εἰς μακρὰν κατέλαθε τὸν 
παΐδα αὐτοῦ ἀπὸ ταύτης 6h τῆς γυναιχὺς γενόμενον 
αὐτῷ. Τοῦτον yáp τοι, ὡς ἐφοίτα παρὰ βασιλέα 
Μωσεῖ, αἰτούμενος συμμαχίαν τε xal ἐπιχουρίαν 
ἐπὶ Κάρουλον , τὸν τότε δὴ ᾽Αχαρνανίας τύραννον, 
συλλαθὼν, ὥστε τὴν χώραν αὐτοῦ χατασχεῖν, ἐξέχη- 
qe vi» ὀφθαλμώ. Thy μέντοι χώραν οὐδεὶς χατεστρέ- 
φατο τῆς Ἰωαννίνων πόλεως. Ἐπαγομένη τοῦτον δὴ 
τὸν Κάρουλον ἐπὶ σφίσιν ἄρχοντα, xol ἐπιτετραμ- 
µένου αὐτῷ δ.ἐπειν τὰ τῆς πόλεως πράγµατα, xol 
ἀντεχομένου ἐς τὸν πόλεμον κράτιστα. Ἡ μέντοι ἁρ- 
yh αὕτη Ίριδαλλῶν οὖσα τὸ παλαιὸν, οὕτω E; τε 


custodia asservavit, moratus in regia, volens cos 
propinquis restituere, accepta pecunia, si venirent 
suos redemptum. Uxor Prialupe adolescenteur 
visum amare coepit. Erat enim istius mulieris in- 
genium, ut priusquam pelerelur, peterel viros, 
pra intemperantia cui obnoxia crat. Cum igitur 
stupri consuetudinem cum adolescente liabuisset, 
amore ardens οἱ fureus, cuim adolesceute insidias 
marito subornat. Mulier adolescentem ducit in 
cubiculum, in quo quiescere solitus erat Prialupas 
dux : ibique, adjuvans adolescentem mulier, Pria- 
lupas occisus est, et ipse ad imperii gubernacula 
ascendit. Cum autem sibi tyrannidem ad eum mo- 
dum parasset, nemini nisi mulieri soli placebat. 


D At ultio haud multo post secuta 113 cst. Priafu- 


pas enim, qui filius ejus erat, patris nomen ge- 
rens, natus ex ista uxore, eum properaret ad re- 
ge Mosem, petens auxilium et prasidiuin contra 
Carolum (29) Acarnania principem, ut eau regio- 
nem in potestatem redigeret, captus est, oculique 
ejus eruti sunt. Regionem urbis Joanniorum nemo 
subegit. Petiit enim Carolum sibi ducem : cui ubi 
primum urbis administratio est commissa, bellum 
fortiter admodum sustinuit. Regnum lioc, cum 
prius Triballorum foret, ad Izaulum et Carolum 
ducem in hunc modum descendit. Cum utraque 
teneret finitimam Archeloi regionem, qua ea tem- 
Ροδιαίθ Aetus vocabatur, et Argyropolichnam 


Ἰςάουλον, xal ἐπὶ Κάρουλον τὸν fjyeuóva περιῆλ- ϱ usque Naupactum, qua est e regione Achaiz, suo 


θεν, Οὕτω δὲ ἄμφω τὼ χεῖρε χατασχὼν οὗτος. xal 
τὴν πρὸς τῷ ᾽Αρχελῴῳ χώραν, τό τε Δἰετὸν καλού- 
µενον, χαι ᾽Αγγελοπολίχνην, ἔς τε ἐπὶ Ναύπαχταν, 
τὸν χαταντιχρὺ "Ayotac, ἐπεχράτει τῆς χώρας xal 
ἑτυράννευεν ἐπὶ µέγα χωρήσας δυνάµεως, ἀνὴρ τά 
τε ἐς ἀρχὴν, καὶ ἐς τὸν πόλεμον δοχῶν γενέσθαι ob-. 
δενὸς τῶν τότε ἡγουμένων λε,πόµενος. Καὶ ἓν πολέ- 
pats πρὺς τοὺς περιοίχους μέγα εὐδοχιμῶν, Ἠγάγε- 
το, ὡς πρότερόν µοι ἑλέγετο, τοῦ Αθηνῶν τε xal 
Κορίνθου Ἠγεμόνος θυγατέρα tq vápov. Τούτῳ τῷ 
ἡγεμόνι παῖς ἐγένετο νόθος ' ἀπὸ γὰρ τῆς Εὐδοῖδος 
αὐτῷ γυναιχὸς ἄῤῥενος οὖκ ἔτυχε γόνου. Νόθῳ δὲ 
τῷ παιδὶ fjv ὄνομα Αντώνιος, Τούτῳ τῷ ᾽Αντωνίῳ 
τὴν τε Βοιωτίαν χατέλιπε καὶ τὴν θηθῶν πόλιν * τὴν 
ὰρ Κόρινθον κατέλιπε τῷ κηδεστῇ αὐτοῦ θεοδώρῳ 
τῷ βασιλέως ἁδελφῷ. Thv δὲ ᾿Αθηνῶν πόλιν, ἀφελό- 
ενος ταύτην τὸ πρὀσθεν τοὺς Κελτίθηρας ἀπὸ Na- 
θάρης 3, εἶχον γὰρ δὴ xal ταύτην οἱ Ἴθηρες κχατα- 
τρεψάµενοι, Χατέλιπε τοῖς Οὐενετοῖς. Ὅ μέντοι 
val; αὐτοῦ ᾿᾽Αντώνιος οὗτος, ὡς παρὰ τοῦ πατρὸς 
παρεδέξατο τὴν τῆς Βοιωτίας ἀρχήν. τὴν yàp 658 
Φυχαῖδα χώραν ἄλλην, xat Λεθαδίαν ὁπηγάχετο 
Παιαζήτης ὁ ᾽Αμουρᾶτεω, προσθέµενος τῇ ἑαυτοῦ 
py, ὡς πρότερόν pot δεδήλἸωτα: * οὗτος δῆ οὖν ἐπὶ 
τοὺς Οὐενετοὺς ἐξήνεγχε πόλεμον, xat τὰς ᾿Λθήνας 


imperio admovit. Qui principatum administravit 
cum usque res sua incrementa sumerent, pace 
belloque nulli ducuu cederet; tandem cum bellis, 
qu» adversus finitimos gessit, plurimum gloriae 
sibi peperisset, duxit, ut supra docuimus, Raine- 
rii Athenarum t Corinthi principis filiam. Iluic 
duci natus est filius nothus; nam ex Euboide 
uxore stirps virilis haud nata est. Nomen filii no- 
thi erat Antonius. Huic testamento reliquit Boeo- 
tiam, et Thebas urbem; nam Corinthus cesserat 
genero Theodoro, regis frairi. Urbem Athenas, 
quz prius Geltiberoruin erat (nam et hanc tenuere 
Iberi) sibi subjiciéns, tandem Venetis reliqui'. 
Filius Antonius a patre accepit Deeoti: regnum ; 
nam reliqua Phocensium regio et Lebadia venc- 
rant in potestatem Pajazitis, quas suo dominio - 
adjunxit, ut supra memoravimus. Antonius coutra 
Venetos bellum movit, et Athenas summa diligen- 
tia exercitibus cireumsedit, Veneti zgre ferebaut 
urbem suam obsidione premi : parant igitur en 
obsidione solvere. Et cuim statuissent hostili ani- 
mo proficisci contra Thebas, exercitum ex Euboia 
quantum potuere compararunt, necnon reliqua 
qui ad instruendum exercitum. attinet, college- 
runt. Et ab Euboia recta movent in Boeotiam, ct 


Notule marginales. 


29) Daulum. 


ὁΝαθάρας Πὲ, ut in c. 
l 


215 


LAONICI CHALCOCONDYLJR 


216 


contra urbem. Antonius ut accepit Venetos contra A ἐπολιόρχει, προσέχων ἐντεταμένως. Οἱ μέντοι Οὐε- 


66 cum exercitu pergere, suos in duas turmas 
partitur, quas locat in via per quam Venetos et 
Eubeenses iter facturos compertum habebat. 
Unam posuit in fronte, alteram ut a tergo esset 
iter ingressis. Deinde exspectavit donec hostes ex 
improviso in medium venirent. 


νετοὶ δεινὸν ποιησάµενοι πολιορχεῖσθαι τὴν πόλιν 
αὐτῶν, xal ἀμύνειν βουλόµενοι, χαὶ ἐπὶ τὴν θη6ῶν 
διανοούμενοι πόλιν lévat, στρατὀν τε τὸν ἀπὺ «nc 
Εὐθοίας, ὅσον Ἱδύναντο συλλέξαντες καὶ ὁπλισμὸν, 
ἀπὺ τῆς Εὐδοίας ἐχώρουν ἐπὶ τὴν Βοιωτίαν, χαὶ ἐπὶ 
τὴν πόλιν. ᾽Αντώνιος δὲ πωθόµενος τοὺς Οὐενετοὺς 


στρατευοµένους ἐπ᾽ αὐτὸν, λόχους ποιησάµενος διττοὺς χατά τὴν ὁδὸν, T ἐπύθετο μµέλλοντας διαπορεύε- 
σθαι τούς τε Εὐθιέοας ἅμα καὶ Οὐενετοὺς, τὸν μὲν ἐνεδρεύσας ἐς τὸ πρὀσω τῆς ὁδοῦ, τὸν δὲ ἐς τὸ ὅπ.. 
σθεν, ἐπέμενεν ἐμθαλεῖν ἐς τὸ μέσον τοὺς πολεµίους. 


Veueti progrediebantur ad urbem Thebas, quie 
aberat ab Euboia stadiis centum quinquaginta. Nu- 
merus autem eorum qui arma Thebis inferre para- 
bant, complectebatur sex millia militum. Antonius, 
cum in insidias 11/4 hostes przcipitati essent, in- 
hos undique coortus, habens in singulis turmis 
non ultra ter centenos, simul utrisque apparens, 
liostes fugam arripere coegit, plurimis czesis et cap- 
tis. Etiam principes quieorum regiofiem guberna- 
bant, cepit vivos, Hinc cedens reversus est, unde 
digressus erat, ad obsidionem Athenarum. Ad 
hanc urbem copias habuit, donec quidam Athe- 
nienses pacto intercedente per proditionem urbem 
hosti traderent. Deinde paucis diebus post et arcem 
quam obsidione urgebat, occnpavit, princepsque 
Atticz et Boeotize declaratus est. Cum autem. ve- 
nisset jam ante in Januas Pajazitis, superstite ad. 
huc patre, deinde quoque accessit Januas Mosis, 
Musulmanis, et Mechmetis : Januz milites mune: 
ribus sihi conciliavit, et in regione sna. admodum 
suaviter et tranquille in reliquum regnavit. Dicunt 
lunc virum caetera illustrem exstitisse. Deinde 
cum in ditionem redegisset Athenas, ferunt euin 
tum demum abiisse ad Januas regis, quas sibi fa- 
miliaritate οἱ arctissima necessitudine devinxit, 
Tyrannidem autem exercuit, ducta privati cujus- 
dam Thcebaui uxote, Cum. enim nuptiale sacrum 
peragentes in nuptiis cujusdam Thebani choreas 
ducerent, aderat et sacerdotis cujusdam filia, ma- 
ritum, habens forma quidem luculenta, moribus- 
que venus!is et modestis prieditum. Hanc. in ipsa 
chorea adamavit, Amore autem amens, haud multo 
tempore post eam sibi matriuionio junxit. Felici- 
terque vitam egit, cum principatum ad eum modum 
instituigset, quo sibi suisque et aliis maxime op- 
portune hahere videbatur. Aleoti (50) lilium ZEginze 
principem, qui corporis fortitudine przstabat, ge- 
nerum ascivit, data ei quam adoplaverat, in uxo- 
rem, filia. Habuit et aliam filiam adoptivam, qua 
sibi generum paravit juvenem queindam ab Euboia 
oriundum, claro loco natum. Postremo cum bellum 
inter ipsum et Venetos pace direi ptum foret, pa- 
catam amplexus est vitam. Aleoti filium Agiue 
ducem, virum maxime sibi commodum, quando 


Ἐνταῦθα οὖν ὥς ol Οὐενετοὶ ἐπορεύοντο ἐπὶ τὴν 
Θηδῶν πόλιν, διέχει D" ἡ πόλις αὕτη ἀπὸ Εὐδοίας 
σταδίους ὡσεὶ pv', χαὶ Ίεσαν ἐξωπλισμένοι τε ἅμα, 
καὶ πολλοὶ ὄντες ἐπὶ τὰς θήδας, σαν δὲ ἁμοὶ τοὺς 
ἐξαχισχιλίους, ἐπιπεσὼν τούτοις ἄφνω ὁ Αντώνιος, 
ἔχων χατὰ τοὺς λόχους οὗ πλείους τῶν τριαχοσίων, 
καὶ ἐπ᾽ ἀμφοῖν ἅμα ἐπιφανεὶς τοῖς Οὐενετοῖς, ἓς 
quyfv τε ἑτρέφατο, xaY πολλωύς τε αὐτῶν διέφθειρε, 
τοὺς δὲ ἐζώγρησε. Καὶ τοὺς τότε ἡγεμόνας τῆς χώρας 
αὐτῶν ἑζώγρησε, xol ἀπιὼν αὖθις ἐς τοὐπίσω, ἔπο- 
λιόρχει τὴν ᾿Αθηνῶν πόλιν, &c ὃ δη προδοσίαν συνθέ- 
µένων αὐτῷ τῶν ᾿Αθηναίων, τὴν 16 πόλιν κατέσχε, 
καὶ ob πολλῷ ὕστερον πολιορχῶν τὴν ἀκρόπολιν 
παρεστίήσατο, xai ἑτυράννενε τῆς τε ᾽Αττικῆς ἃμα 
καὶ Ἡοιωτίας. Kai ἀφιχόμενος ἐς τὰς Παιαξζήτεω 
μὲν πρῶτα θύρας, τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἔτι περιόντος, 
μετὰ δὲ ταῦτα ἐς τὰς Μωσέως τε καὶ Μουσουλμά- 
νεω, xal δὴ xol Μεχμέτεω θύρας, ἐθεράπευέ τε 
χρήµασι τὰς βασιλέως θύρας. Καὶ χατὰ τὴν χώραν 
ἄρχων ἁἀδεῶς τοῦ λοιποῦ διῃτᾶτο. Λέγεται μὲν δη 
καὶ οὗτος, xat δοχεῖ γενέσθαι ἀνῆρ τά τε ἄλλα εὖ- 
δοχιμῶν, καὶ Engl τε παρέλαδε τὴν ᾽Αθηνῶν πόλιν, 
ἐπί τε τὰς βασιλέως θύρας οὐδέν τοι πολλῷ ἀφικό- 
µενος, ἐπιτηδείους τε αὐτῷ σχεῖν, xal συνήθεις τοὺς 
ἀμφὶ thv βασιλέα. Ἐτνράννευε δὲ fpa; Υυναῖχα 
ἀνδρὸς ἰδιώτου ἀπὸ θηδθῶν. Ἐς vào ἀνῆηγον οἱ Θη- 
θαῖοι χοροὺς ἐπὶ γάμῳ τινὶ, καὶ fjv. ἱερέως θυγάτηρ 
ὑπ ἀνδρὶ Υεγενηµένη, οὐχ ἀηδῆς μέντοι, τὸν δὲ 
τρόπον ἐπιεικής τε ἅμα xal σώφρων, Ἱράσθη τε 
αὐτῆς iv τῷ χορῷ ἅμα, χαὶ ἐρασθεὶς ἀπάγεται ταύ- 
την. Ἐπιμανεὶς δὲ τῷ ἔρωτι, οὗ πολλῷ ὕστερον 
ἔγημέ τε αὐτὴν, xal εὐδαιμόνως βιοτεύων ἑτύγχα- 
νεν, ἐξοικονομῶν τε τὴν ἀρχὴν ἐπὶ τὸ ὡς κάλλιστα 
ἔχειν δοκοῦν ἃμα τοῖς τε Bv τῇ χώρα καὶ τοῖς ἄλλοις. 
Οὗτος μὲν οὖν xal πρὸς τὸν ἐν τῇ Αἱγίνῃ ἄρχοντα 
Γαλεώτου * malóa, τοῦ ἐπὶ pour σώματος ἐπισήμου 
ὄντος, ἐπιγαμίαν ποιησάµενος ἐπὶ θετῇ αὐτοῦ θυγα- 
τρὶ, καὶ ἀπὸ Εὐθοίας νεανίαν τῆς γεωργίου οἰχίας, 
κηδεστὴν ἐπὶ ἑτέρᾳ αὐτοῦ θετῇ ποιησάµενος, πρός 
τε τοὺς Οὐενετοὺς σκονδάς τε ποιησάµενος, ἡσυχίαυ 
fyc. Καὶ Γαλεώτου τὸν παῖδα, Αἰγίνης δὲ ἄρχοντα, 
ἐπιτίδειον ἔχων. παρ᾽ αὑτὸν φοιτῶντα ἐθεράπευε, 
καὶ σωφρηνῶν ἐπὶ πολὺ δῆ τοῦ χρόνου διεγένετο, 
εὐδαιμονῶν ἀπό τε τῆς xarà τὴν ἀρχὴν οἰχονομίας, 


,  Notulae marginales. 


(50) Galeot. 


* Ἀλεότου, ut infra. 


311 


DE REBUS TURCICIS LIB. IV. 


218 


πλοῦτον ἑαυτῷ περιποιούµενος, xal τὴν πόλιν ὡς Α ad se venisset, magnifice venerabatur. Vitam vero 


o'óv τε μάλιστα χοσμῶν. Toítuov μὲν οὖν πἑρι ἐς το- 
αοῦτον ἐπιμνησάμενος, ἑπάνειμι 03. ἐπὶ Θεόδωρον, 
€' v βασιλέως παΐδα, ἡγεμόνα Σπάρτης τε καὶ ἄλλης 
Πελοποννήσου, ὡς ὑπὸ Θ-:οδώρου τοῦ πατρωοῦ ἑξε- 
τρέφετο ἅμα xal ἐπαιδεύθη. Μετὰ δὲ ταῦτα χατε- 
λήςσθη ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ ἠἡγεμών. Ἐς τοῦτο δὲ 
ἀφικόμενος, ὁ πατ]ρ αὐτοῦ Εμμανουὴλ ὁ Βυζαντίου 
βασιλεὺς, τόν vs παῖδα γαθίστη ἐς τὴν ἀρχὴν, xo 
ἐπὶ τῷ ἁδελφῷ .ἤλη τετελευτηχότι λόγον ἐπιτήδειον 
ἐξετραγῴδει, διεξιὼν ἐπὶ τῷ τάφῳ αὐτοῦ, ἆπολο- 
φυρόμενός τε ἅμα τὸν ἐπιτήδειον ἁδελφόν. Καὶ μετὰ 
ταῦτα μµεταπεμπόµενος τοὺς Πελοποννησίους ἐς 
Ἰσθμὸν, τόν τε Ἰσθμὸν ἑἐτείχισε, xal φυλακὴν xa- 
ταστησάµενος αὐτοῦ, ἀπῄει ἁπρπλέων ἐπὶ Βυζαν- 
τίου, ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ χαὶ τοὺς Πελοποννησίων ἄρ- 
χοντας kv φυλαχῇ. 


Ταῦτα μὲν οὖν χατὰ τοὺς τῶν Ἑλλήνων βασιλεῖς 
αυντνέχθη ἐς ἐχεῖνον τὸν χρόνον. "Eri δὲ Μεχμέτεω 
ἄμεινον σφίσιν ἔχοντες E; τε τὴν ἀρχὴν, xol ἐς τὴν 
ἄλλην αὐτῶν βιοτὴν, ἔπεὶ Ἰσφαλίνοντο τὴν πρὸς 
βασιλέα Μεχμέτην εἱρήνην τε, xal απονδὰς ἔμπε- 
δοῦντες, ὡς οἷόν τε μάλιστα αὐτοῖς, δι ἃ δὴ xal ὁ 
βασιλεὺς Μεχμέτης ἑνερνεῖ, ὡς περὶ πλείστου 
ποιοῖντο τὴν ἑαυτοῦ εἰρένην, xal πᾶν ὁτιοῦν μᾶλ- 
λον πεισοµένους, ὥστε τὴν ξενίην σφίσι μὴ διαλύε- 
σθαι, ἐχαρίξζετό τε αὐτοῖς ὅ τι ᾧετο àv. χάριτι ποιεῖ- 
σθαι αὐτοῖς, τά τε ἄλλα xai ἐπὶ τῷ παιδὶ αὑτοῦ 
Αμουράτῃ. ΄Ἱστην γὰρ αὐτῷ δύω παῖδε, ᾽Αμουρά- 
της μὲν ὁ πρεσθύτερος, Μουσταφᾶς δὲ ὁ νεώτερος, 
χαὶ ἔτι παῖς ὤν. Τούτοιν τὸν μὲν ᾽Αμουράτην ἐς τὴν 
Εὐρώπην διενοεῖτο χαταλιπεῖν, τὸν δὲ ἕτερον ἐς τὴν 
Ἁσίαν βασιλέα. Καὶ ἐπιδιελόμενος τούτοις τὴν áp- 
yh, ἐγχατέλιπεν, ὥστε παῖδας ἐμμένειν οἷς ἐπέτρε- 
Φε, τῷ Βυζαντίου βασιλεῖ, χατὰ ταῦτα συλλαμθάνειν 
ἣν τις ἁδιχῇ, μὴ ἐπιτρέπειν, ἀλλὰ τῷ ἀδιχουμένῳ 
τιμωρεῖν χατὰ δύναμιν. Ez τὴν μέντοι Δαχίαν στρᾳ- 
τεύµαῖα ἐπιπέμψας, τὴν τε χώραν ἑληΐζετ», xal 
Πτιονοδαχίαν, Βρευέζεω τοῦ Χότνα θερίζεω θερά- 
ποντος ἡγουμένου τε χαὶ ἔργα μεγάλα ἀποδειχνυμέ- 
vou* πρὸς δὲ καὶ Μιχαήλεω τοῦ τῆς Εὐρώπης αὐτῷ 
στρατηχοῦ, στρατιἀν τε ἄγοντος ἐπὶ τοὺς Παίονας, 


suam cum temperanter instituisset, ad multam sene- 
etam pervenit, feliciter vivens. Et quia imperium 
pulelire. et decenter ordinarat, multas comportavit 
inde divitias. Urbem quoque, quam potuit maxime, 
ediflciis et reliquo apparatu exornavit. llorum cum 
hucusque mentionem fecerim, tetnpus est ut redeat 
ad Theodorum regis fllium Spartzet reliquie Pelo- 
ponnesi principem, qui educatus et disciplinis in- 
stitutus a Theodoro patruo, 11$ postea ab eodem 
mortuo principatum accepit. Ad hunc cum venis- 
set pater ejus Emmanuel Byzantii rex, principatum 
firmiorem et stabiliórem Theodoro fecit. Sermo- 
nem quoque funebrem habuit, et maximo moerore 
affectus volutabatur super fllii sepulcro. Postea 
advocans Peloponnesios in Isthmum , muro eum 
includere aggressus est. Cui cum imposuisset 
priesidium, Byzantium repetiit, habens secum — in 
vinculis Peloponnesiorum duces. 

πο quidem sunt qux ea tempestate regibus 
Grecorum evenerunt. [ιηρογαπίθ Mechmete , bene 
se res Grecorum habebant, tum. quantum ad. re- 
gnum, tum quantum ad reliquum vivendi pertinet 
modum. Postquam in foedus et picem coieraut cum 
Mechmete , nihi] antiquius Mechmetes ducebat , 
quam sunmia ope niti ut Graci quampluriwi : istam 
pacem facerent. Proinde quidvis potius malebat 
quam ut peregrini cum his in colloquium congrede- 
rentur. Nec cessabat in. eos dona conferre, qux- 
cunque iis grata fore arbitrabatur. Reliqua etiam 


, 


C faciebat propter filium suum Ainuratein, Erant. e- 


nim ei duo lilii, Ainurates, qui natu erat maximas, 
et Mustaplias annis junior, et adhuc puerilem agens 
etaiem, Europe imperiumilli, huic Asi: testamento 
relinquere parabat. Cumqueita filiis qux οὐ re- 
gnum attinere visa sunt disposuisset, jussit ut 
extremam suam voluntatem. servarent : Byzantio- 
que regi subsidio venirent, quandocunque ab hos- 
tibus vim pateretur, et fortiter virum defenderent 
ab his qui ei injuriam facerent. Cum copias misisset 
in Daciam, eam diripiebat. Nec a Pannodacia manus 
obstinuit, Chotza Therozis ministro exercitum duc- 
tante contra Paunones et Pannodaciam, lllyricos- 
que. Dreuezis, qui aria inferebat lllyricis et Pan- 


καὶ Παιονοδαχίαν, καὶ δη καὶ Ἰλλυριούς: Βρενέζῃ D monibus et Peloponneso, exstant in Europa de- 


μέντοι ἔργα ἁἀποδεδειγμένα ἄξια λόγου χατὰ τὴν Εὐ- 
ρώπην, ἄλλα τε xaX ἐπὶ Ἰλλυριοὺς καὶ IIalovag, καὶ 
Exi Πελοπόννησον στρατευσαμένῳ * πλεῖστα δὲ τοῦ 
ένους τούτου ἐπὶ στρατηγίας χαθισταµένου, σὺν 
τοῖς Εὐρώπης ἱπποδρόμοις, ὥστε αὐτῷ αὐτίκα imo- 
μένους, ὅποι ἂν ἐξηγοῖτο ἀποφέρεσθαι χέρδη ὡς u£- 
Tuta. Καὶ ἐπὶ τῶν 'Evetov χώραν ἀφιχόμενον, χα) 
ἀνδριποδισάμενον τὴν χώραν, ἀνδράποδα ἁπαγαγό- 
µενον, πλουτίσαι τοὺς ἐφεπομένους Τούρχων, xal 
μέγα ὁλδίους ἀπολειχνύναι ὡς tv βραχεῖ. Ἔστι δὲ 
χαὶ ᾠχοδομημένα ἀνὰ τὴν Εὐρώπην ἀπανταχῆ οὐκ 
ὀχίχα Βρενέζῃ πεποιηµένα, ὥστε ὡς μνηµόασυνα ἐς 
του; ἐπιγιγνομένους καταλιπεῖν. Ὕστερον μέντοι 


signata opera plurima memoratu digna : plurima 
quoque egregia facta Turcorum, cum Europ» equi- 
tibus adjuncti stipendia facerent, maxime celebran- 
tur. Cum. enlin. expediti sequerentur. quodcunque 
dux duxisset, commoda plurima reportabant. Et 
cum eodem duceincursionem fecissent in Veneto- 
rum regionem Turci, wagna preda hominum alia- 
rumque rerum abacta , admodum opulenti facti 
supt. Itaque haud. modica zxdifieia α΄ Drenezein Eu- 
ropa sunt excitata, ut posteris monumentum 
forent. Postea autem cum relicto Mose ad fratre 
cjus trausiisset, imperatoriam diguitatem ffliis. cori 
cessit. Hinc cum Brenezis filii Jesus, (21) Baraucus 


Notule marginales. 


(91) Josue. 


219 


LAONICI CHALCOCONDYL 


220 


et. llalies provincia ducendi in hostes fungerentur, A ἐπὶ Μὠσέως τοῦ Παιαςήτεω συνέθη 1: αὐτὸν µετα- 


brevi ad maximam claritatem 116 pervenere. Bre- 

nezes inbabitavil Janitlzau urbem, quam a rege, 
ut ibi domicilium haberet, dono acceperat. Filiis 
autem praeceptum erat, ut. quandocunque neces- 
sitas postularet, haud cunctarentur  winistrare et 
inservire regi. Janitza urbs sita est. prope flumen 
Axium : nec pauci juxia eam. colnutur. Drenezis 
vici. Sub Mechmete post Brenezem  Turachanes 
(quem liodie Vardari vocant) eximius dux erat, qui 
praerat equitibus, qui undique ad ipsum coucur- 
rebant. Ususque prospero rerum suceessu, praedas 
agebat plurimas ex hostili regiene. luperavit Dygi- 
ne, cum huic a rege Mechanete esset. prefectus. : 
transiensque in Pannoniam, multum glorie per uni- 
versam Europam obtinuit. ) 


στησάµενον ἐπὶ Μεχμέτην τὸν ἀδελφὸν τοῖς Ys xat- 
σὶν αὑτοῦ ὑφέσθαι «Rc στρατηγίας. Καὶ τὸ ἔντευθεν 
ἐγουμένους τοὺς Ἡρενέζεω παῖδας, Ἡμσοῦν xat Bz- 
ϱάγχήν, καὶ 6h καὶ ᾿Αλίην ἐπὶ µέγα δόξης ἀφίκοντο 
ἀνὰ & v Εὐρώπην. "Qxcc δὲ Πρενέσης τὰ Ἰανιτνὰ 5 
πόλιν, ἣν 6h αὐτὸς οἰχῆσαι παρὰ βασιλέως ἑδωρᾖθτη, 
ἑαυτῷ τε γα) τοῖς πχισὶν ἀνοιχεῖν * τὴν mv, αἰεὶ 
ὑτιυοῦν ἂν δέοιτο ὑπηρετοῦντας τῷ βααιλεῖ. Τὰ δὲ 
Ἱανιτζὰ πδλις iori παρὰ τῷ 'AGup ποταμῷ, xai 
χῶμαι παρ αὐτὴν τὴν πόλιν Πρενέζξεω οὖχ ἀλίγαι. 


, Ἐπὶ µέντοι ΝΜεχμέτεω μετὰ δὲ Βρενέζην Τουραχά- 


γῆς, παρὰ Τούρχοις εὐδοχιμῶν, ἐσὶ στρατηγίας τε 
ἑξῄει, ἐπισπομένων αὐτῷ τῶν ἱπποδρομίων. Καὶ 
^Uy"n χρώμµενος ἀγαθῇ, viv πολεμίων ἑληῖζετο χώ- 
pav. Eiys δὲ Βυδίντν τότε ὑπὸ Μεχμέτεω ἆπιτε- 
τραμμµένος ἄργειν, xal ἐς Παιονίαν διαθᾳίνων ', μέγα 
εὐδοχιμῶν τῇ Εὐρώπῃ. 


Notule marginales. 
5 Ἰανίχια. Sic inf.; in al. ut inc. * àvfxs:v. Sic eliam RR... " àta6ávsa. R. ut in c. 





1..." ἆ 





ΛΛΟΝΙΚΟΥ XAAKOKONAYAOY 


ΑΘΗΝΑΙΟΥ 
ΛΠΟΔΕΙΞΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ H ΠΕΜΠΤΗ. 


LAONICI ϱΗΑΙ/ΟΟΟΟΝΡΥΙ,Ε 
ATHENIENSIS | 


HISTORIARUM 
DE ORIGINE AC REDUS GESTIS TURCORUM 


LIBER QUINTUS. 


Amuratis 1] initia, ordo politie et militie Turcice. Thessalonica a Greco imp. Venetis ven- 
dita, a Turcis occupata. Della cum Caramano, et Huniade, Genuensium item. intestina se- 


ditio. 


117 Mortuo Mechmete, qui Pajazitis fuit filius, € 


regni sui anno duudecímo , imperii modceramen 
Meclimetis. filius Amurates (23), qui cateras zetatc 
anteibat, uactus est. Ea tempestate versabatur Pru- 
s$, quz Asie urbs est, quaque ad rezni curam 
attinere vixa sunt constituebat. Graci Mechmretis 


Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησεν ὁ Παιαζήτεω Μεχμέτης, 
βασιλεύσας ἔτη δυοκαίδεχα, διεδέξατο τὴν βαδιλείαν 
᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω παῖς αὐτοῦ κρεσθύτερος 
γενόμενος. ᾿Ετύγχανε δὲ ὧν ἐν Προύσῃ χατὰ τὴν 
ΑἈσίαν, xai χαθίστη τὰ ἐν τῇ ἀρχῃ. Ἕλληνες ὃδ 
ὡς ἐπύθοντο τελευτήσαντα ἹΜεχμέτην, xai 'Apou- 


Notule marginales. 
(52) Amurates I, Turcorum decimus imper., 1412 vel. 1419. 


221 


DE REBUS TURCICIS LIB. Y. 222 


pitnv ἐς thv βασιλείαν χαταστῆναι, µετεπέµποντο À morte et Amuratis in regnum successione accepta, 


65 λῆμνου Μ/,υστασᾶν, τὸν Παιας ήτεω λεγόµενον 
παϊδα Ὑενέσθαι. Ἔτυχε δὲ διατρίθων ἓν Λήμνῳ, 
ὑπὸ Ἑλλήνων ὡς µετριώτατα φυλαττόμενος. Ἐπεὶ 
ὃξ γεταπεμπόµενοι τοῦτον, διεχωλύοντο ὑπὸ πνευ- 
µάτων, kv τῷ τότε δη παρόντι βιαζοµένων τὸν ἐπὶ 
Ἓλλήσποντον ἀπὸ Λήμνηυ ἄνοδον, xai ἔδει iv τῇ 
Ερώπῃ αὐτοὺς χοθιστάναι βασιλέα. Τριήρεσι γὰρ 
ὃ:εχώλυον τὴν διάδασιν ᾽Αμουράτεω ἐπὶ τὴν Εὐρώ- 
πην, χαὶ τήν γε Προποντίδα τε xai Ἑλλήσποντον 
εἔργοντες ἐς τὴν διάδασιν, χκατέγλευσαν ἐτλ Καλ- 
Σιούπολιν τῆς Χεῤῥονήσου, πόλιν εὐδαίμονα, ὡς 
ἐνταῦθα τῷ τε Μουσταφᾶ ἑσπλέηντι συγγένοιντο, 
xal ἀποδειχνύμενοι αὐτὸν θατιλέα Κὐρώπης, τήν τε 
Καλλιωύπολιν σφίσιν ἁπηδοῦναι πείσαιεν Μουστα- 
φᾶν. Ἐνταῦθα μὲν οὖν Ἕλληνες ἀπὸ ἀφροσύνης 
σ-ᾶς τε αὐτοὺς, xal τὰ πράγματα ἴεντο διαφθε- 
ροῦντες ὡς *h ἐπίπαν, καὶ πα ραθραχὺ δὲ τὴν πόλιν 
αὐτῶν ὑπὸ ᾽Αμουράτεὼ ἀνδραποδισθῆναι, Ὡς γὰρ 
δὴ ol τοῦ ᾽Αμουράτεω ἄρχοντες καταλειφθέντες Ev 
τῇ Γὐρώπῃ ὑπὸ Μεχμέτεω τοῦ πατρὸς, ὥστε αὐτῷ 
πε[θεσθαι διαδεχομένῳ τὴν Βασιλείαν͵, ἀφίχοντο ἐπὶ 
Βυζαντίου βασιλέα, πρεσδευόµενοι ἐς τὰ παρόντα 
σφίσι, ph ἀξυμφώνους γενέσθαι τοὺς ἝἛλληνας, 
xai περὶ αφᾶς νεωτερίσαι, παο ἃ xal ἐπηγγελμέ- 
vot eTev τῷ βασιλεῖ Μεχμέτῃ' fv δὲ Παιαζήτης τῶν 
ἀρίστων τοῦ βασιλέως πρύτανίς τε καὶ στρατηγὸς 
τῆς Βὐρώπης γενόμενος" οὗτος οὖν ἀγχοῦ ἑλάσας τῷ 
Βυζαντίου βασιλεῖ, διεπρεσδεύετο ἐπὶ τὰς σπονὸὰς 


παρακαλῶν, ὥστε αφίσιν * αὐτὸν ἐπιτῄδειον εἶναι, (C 


ἐξίδου ὁμέροῦς τῶν ἀρίστων παῖδας δνοχαίδεχα, 
χουσοῦ δὲ μυρ:άδας εἴχοσι, χαὶ χώραν πολλην Καλ- 
λιουπόλεως, ὅσην ἂν ἕλωνται παρὰ σφἰσι. Ταῦτα δὲ 
ὑπισχνεῖτό τε xal ἐδίδου, ὥστε αὐτὸν Μουσταφᾶν 
μὲν ἐὰν χαίρειν, µηδετέρο:ς δ᾽ ἐπιδοηθεῖν, ἀλλ᾽ ἑᾷν 
αὐτοὺς µαχοµένους, ὁπότεροι ἂν περιγένωνται, τὴν 
βατιλείαν περιέπειν. Ταῦτα μὲν οὖν διεχηρυχεύετο 
πρλς τὸν τότε βασιλέα Ἑλλήνων Ἱωάννην, vdov πε 
ἔτι ὄντα, xal οὐδὲν μικρὺν ἐπινοοῦντα αὐτῷ iq 
τὴν àpyfjv ἑδόχει τε γὰρ aot ἄμεινον ἔχειν ὃς 
σφᾶς αὐτοὺς περιπίπτοντας, xai δίχα Ὑενοµένης 
τῆς ἀρχῆς τὰ πράγματα abt βελτίω τε ἔσοιτο 
τοῦ χαθεστηχύότος, χαὶ ἐπὶ μεῖζον ἀφ[ξοιτο εὐδαιμο- 
νίας, δεοµένων ἀμφοῖν, καὶ τῆς ye ἀρχῆς ἐπ áp 
σότερα Ὑινοµένης, πλέον περιγενέσθαι ἀπ ἀμφοῖν, 
ὥστε µηδετέρῳ 6h ταλαντεύεσθα.. Τοῦτο δ᾽ εἶναι, 
ἐπειδὰν τὴν ἀρχὴν ἄμφω ᾖῥἐπιδιελόμενοι σφίσι 
βασιλεύωσιν. Ὕστερον μέντοι οὐδὲ τοῦτο ταύτῃ 
προδιξτίθετο, ἁλλ᾽ ἐπὶ τὸν Μουσταφᾶν 6530; ἣν τῷ 
παντὶ γινόμενος 6 βασιλεὺς οὑτοσί. Βασιλεύων δὲ ὁ 
πατ]ρ αὐτοῦ, τἀναντία τούτων φρυνῶν, ἡξίου μὴ 
παραθαἰνειν τὰς σπον ὰς, ὣς οὐδενὶ ὅτῳ παραθαἰ. 
νοντι τὰς σπονδὰς oor ἂν ὑγιὲς ὁτ'οῦν f| ἔμπε- 
Joy, ὥστε ph σφαλλομένῳ ἑἐπιτρίδεσθαι. Καὶ coz" 
ἔφασχε λογίζεσθαι δεῖν, ὁποτέρῳ ve δέει προστίθε- 
σθαι, ἔνθα τά τε χρήµατα τῆς βασιλείας, xat νεήλυ - 


accersebaut ὁ Lemno Mustapham, qui Pajazitis 
ferebatur esse filius, et tum temporis in Lemno 
agehat mediocri custodia a Grieis asservalus, 
Cam autem hi qui Mistapham vocoalum ierant, pro- 
hiberentur ventis adversis, qui transitum a Lemno 
i» Hellespontum violenter eo tempore auferebant, 
regemque in. Europa 118 constitui oporteret , 
triremibus intercipiebant Amuratis in Europam 
trajectum, Propontidem et Hellespontum interclu- 
dentes, ne: posset trajicere. Ipsi vero navigave- 
runt Callipolim, qux est urbs Chersonesi, rerum 
omnium abundantia aflluentem, ut ibi in colloquium 
cum adveniente Mustapha venirent. Quem ubi im- 
.posuerunt regem Europ:e, petentes ut sibi resti- 


5 tueret Callipolim, facile impetrarunt. Hic quidem 


Greci semetipsos resque suas planissime perditum 
ivere prenimia imprudentia: urbsque eorum pa- 
rum abfuit quin capta et direpta ab Amurate fiuis- 
sel. Nam duces  Amuratis relicti in Europo 
ab Mechmete patre, vt filio in regnum succe- 
denti obtemperarent, accessere ad Byzantium re- 
gen, pelentes ne in praesentiarum Graci die- 
sentire velint : neve ipse quid contra ea quz pro- 
misisset regi Mechimeti, novarum rerum cu- 
pidine moliretur. Pajazites, unus de numero 
optimatum regis, declaratus judex et dux Europe, 
legatus ibat ad regem Byzantium, adhomans eum 
ad foedus faciendum, quo juberetur auxiliaris esse, 
si quando usus postularet. Et quo magis regis animum 
commoveret, offerebat obsides duodecim nobilium 
filios. His addehat aureorum myriades viginti, 
neenon regionem plurimam Callipoli adjacentem, 
quamcunque eo loci Graci petlissent. Προ quidem 
pollicebatur et dabat, ut Mustapham rex Byzantius 
missum faceret, neutrisque suppetias ferret : sed ^ 
ipsos potius sineret concurrere infestis armis: 
eumque quem belli ewentus regem declarasset, 
regno preesse paterentur. [ic przconis voce ad 
Joannem tum Grecorum regem juvenem, nec quid- 
quam moderati, ut sibi pararet. regnum, cogitan- 
tem, referebantur. Arbitrabatur nauique res. suas 
melius habituras, si illi inimicitias inter se gererent 
hostiles: seque feliciore rerum sucecaesu. usurum 


D quam liactenus, $i inter 8e. discordias fovissent. 


Etiam hine magnam sibi pollicebatur felicitatem 
fore, si ambo sea opera índiguissent. [l'raeterea 
Irc cogitatio ejus subibat animum, quod si inter 
se diviserint regnum, et id super utroque recubuerit, 
fore nt facile superare possit utramque: eum  neu- 
uri, quantum ad regni magnitudinem spectat, tum 
sit conferendus, ll. autetn commodissime evenire 
putabat, si reguum inter se distribuerent, et ambo 
regnarent, post longe alism tenebat scntentiam. 
Totus namque stetit a partibus Mustaplie. Pater 
autem Joannis, qui regnum administrabat, diver- 


Notulo marginales. 


* αὐτῷ ἐπιτήδειος, Π. ut. in c. 


995 / 


LAONICI CHALCOCONDYI.E 


224 


sum a filio sentiebat. Nam censebat foederum reli- A δες πάρεισι. Καὶ τοῦτο μέντοι ἀναμφιλόγως Eyov?, 


gionem nec temerandam, nec violaudam csse: et 
qui id fecisset, 1:19) nihil boniei unquam eventu- 
rum : nec quidquam prohibere, quominus cum er- 
rato suo pereat penitus, Verum hzc in delibera- 


ἐμπεδοῦν ἔφασχε τὴν αἴρεσιν, Ἠντινά ἂν ἕλοιτο. 
"Exsiva δ' a0. ἑνδοιααμὸν παρεχόµενα, ὅποι t2. καὶ 
T ἐπὶ «ἣν βασιλείχν ἀφίκοιτο, Χίνδυνον σφίσι τὸν 
µέγιστον παρέχεσθαι. 


tionen! proponenda esse ei, qui deliberet utri parti sit adhzrendum: ab hac parte locentur opes 


regni et peregrinorum militum robur; 
faciunt electionem. 

Hzc etiam ambiguitatem inferunt, dum cogitaret 
qua et quomodo regnum sibi subjiceret, et interim 
Grecorum res in summum adduceret discrimen. 
]n hunc modum ad utramque partem Graecorum 
animi propendebant. Vicit tamen sententia, qua 
jubebat regem juvenem, qui rerum tum potiebetur, 
sequi quocunque duxisset. Proinde adjungebantur 
Mustapha (53), eumque regem pronuntiarunt : 
hae tamen conditione, ut Callipolim amissam re- 
ciperent. His ita decretis, copiis navalibus imple- 
vere naves, quibus instructus rex venit Callipolim. 
Cum autem nondum eo advenisset Mustaphas e 
Lemno, volens ipse interim aliquid agere quod 
pertineret ad regnum Europze, Callipolim obsidere 
statuit. Aderat et Zunaites Smyrn:e princeps, Mu- 
staple familiaritate junctus. Porro dicebant Tur- 
cis, qui convenerant, Mustaphain brevi affuturum., 
Oppugnabant areem Callipolis : nec multo post 
dedidit se advenienti Mustapha Chersonesus : et 
illico eum regem consalutavit, et quocunque 
duxisset, promptissime 'sequebantur. Callipolim 


οὐ altera, quz: modo dízimus, ponantur. llla quidem dubiam 


Ταῦτα pévtot τοῖς Ἕλλησιν &x' ἁμφότερα γινη- 
µένοις ταῖς γνώμαις, ἅτε τοῦ νέου βασιλέως τὸ 
κράτος ἔχοντος, τότε τῶν Ἑλλήνων ταύτῃ τῇ γνώμῃ 
ἐτίθεντο' καὶ αἱρούμενοι τὰ πράγματα, T] ἑξηγεῖτο, 
ἐπὶ τὴν Μουσταφᾶ ἑτράποντο τύχην, ὥστε χαθιστά- 
ναι αὐτὸν βασιλέα, καὶ τὴν Καλλιούπολιν σφίσιν 
ἀποδίδοσθαι, ὥστε ταῦτα ἐδέδοχτο, καὶ ἐπλήρουν 
τὰς ναῦς. ΑἉφίκετο οὖν ὁ βασιλεὺς ἐπὶ τὴν Καλλιούῦ- 
πολιν, xaX ὡς οὐδὲν παρεγένετο ἀπὸ Λήμνου 5 Μον- 
σταφᾶς, προαγόµενος πράστειν τι ἐς τὴν ἀρχὴν τῆς 
Εὐρώπης, xaY πολιορχεῖν τὴν Καλλιούπολιν Ζουναῖ- 
την τὸν τῆς Σμύρνης ἄρχοντα, παρόντα δη τότε 
Glow, ἅτε ἑταῖρον ὄντα τοῦ Μουσταφᾶ, o; παρεσο- 
µένου δη αὐτίχα χἀκείνου, ἐξεπιδειχνύντες τοῖς 
Τούρκοις, ἑἐπολιόρχουν τὴν ἄκραν τῆς Καλλιουπό- 
λεως. Μετ οὗ πολὺν δὲ χρόνον παρεγέἐνετό τε val 
αὐτὸς ἩΜουσταφᾶς, Χαι τά τε ἄκρα τῆς πόλεως 
προσεχώρησεν αὐτῷ. Καὶ ἡ Χεῤόόνησος αὐτίχα ἑξέ- 
ξατο βασιλέα, χαὶ εἴπετο ὅπου ἐξηγεῖτο, Την μέντοι 
Καλλιούπολιν ὁ Ἑλλήνων βασιλεὺς Ίξίου ἀποδίδο- 
σθαι. 'O δὲ, ἔτριμος μὲν εἶναι ἀποδώσειν, xal μὴ 


sibi tradi postulabat Grecorum rex. Mustaphas ᾳ ἀντιτείνειν, τοὺς μέντοι Ἰούρχους χαλεπῶς τε οἴσειν, 


paratus erat eam dare, nec abnuere. Turci rem 
istam iniquis patiebantur animis, cum parum 
lionestum sibi fore arbitrarentur, regno nondum 
satis firmato, urbem talem Grzcis donare. Praterea 
in dubio adliuc esse, cum regnum nondum satis 
sit munitum, quonam res erupture sint, pollice- 


καὶ αφίσι uh iv. καλῷ, οὕπω ἔτι χατειργασµένης 
τῆς &pyn;, ἀποδαίνειν τὰ πράγματα. Ὑπέσχετο 
μέντοι ἐπειδὰν ἐς την ἀρχὴν παραγένητα!:, τὴν τε 
πόλιν ἁἀποδιδόναι, χαὶ εἴ τι ἄλλο ἐπιτήδειον αὐτοῖς 
οἴονται » ἔσεσθαι, μήτε τοῦ λοιποῦ ἂν στερῆσαι 
αὐτούς ποτε. 


batur. Itaque Grxcis rex, cum in regnum venisset, se ipsis traditurum Callipolim :praterea si aliquid 
aliud, quod sibi utile fore putarent, postulaverint, eos porro haud repulsam passuros. 


Gracis in hunc modum persuasis, recta in Eu- 
ropam contendit : quem advenientem omnes ut 
regem εἰ Pajazitis filium excipiebant, ejusque 
imperio se submittebaut. Cum Pajazites comper- 
tum haberet Mustapham Adrianopolim pergere 
(urbem enim istam regebat jussu Mechmetis, qui 
moriens id ei mandarat ) exercitu ex Europa con- 


Πείσας μὲν οὖν τότε τοὺς ἝἛλληνας, fawvev ἐς 
τὸ πρόσω τῆς Εὐρώπης, xaY προσεχώρει τε αὐτῷ 
ξύμπαντα, ὡς βασιλεῖ τε ὄντι σφῶν, καὶ Παιαςῆτεω 
παιδὶ γενοµένῳ. Ἐπεὶ δὲ Παιαζήτης ᾖσθετο ἑπιόντα 
ἐπὶ ᾿Αδριανούπολιν, ἑπετρόπευε δὲ τῆς πόλεως, 
χαταλειφθεὶς ὑπὸ Μεχμέτεω βασιλέως ἐπὶ τῇ τε- 
λευτῇ αὑτοῦ, συνἠγειρὲ τε τὸ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης 


gregato, obviam processit Μιβιαρίι quam proxime D στράτευμα, xai ὑπήντα τῷ Μουσταφᾷ ἀγχοῦ τῆς 


Adrianopolim, quasi pugnaturus : nec permissurus, 
si tantz* vires fuissent, eum in regni sedem pro- 
cedere. Cum Mustaphas agmine composito acce- 
deret, Turci confestim 190 omnes ad Mustapham 
ransitionem faciunt, eumque ut regem adorant. 
Przterea Pajazites provolutus ad genua Mustaphz, 
eum ut regem adoravit : resque eidem tradidit, 
ut pro suo arbitrio ageret. Πιιπο continuo necari 


Αδριανουπόλεως, ὡς διὰ µάχης ἑλευσόμενος, xal 
ἐπιτρέπων, ἣν δύναιτο, ἐπὶ τἀ μὴ βασίλεια πο: 
ρεύεσθα.. Ὡς µέντοι συνταξάµενος ἐπῄει, οἱ Τοῦρ- 
xot οὖν αὑτίχα fiecav ἅμα πάντες ἐπὶ τὸν Μουστα- 
φᾶν, xal προσεχύνουν ὡς βασιλέα. Καὶ αὐτὸς τε 
Παιαζήτης προσεχύνησε, xai τὰ πράγµατα παρεδί- 
δου τῷ Μουσταφᾷ, χρῆσθαι αὐτοῖς ὃ τι ἂν βούλοιτο. 
Ἰοῦτον μὲν οὖν λαθὼν, αὐτίχα αὐτοῦ διεχρήσατο, 


Notula marginales. 
($5) Mustaphze adjunguntur Graci, fitque rex undecimus. 


9 εἴχων. Β. ut in ο. 1*1? AL; οἵοιτο. Sic etiam Rt, 


950 


σίλεια παρεγένετο. Μετὰ δὲ ταῦτα συστραφεὶς, 
[sco ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν, ὥστε xal τὴν τῆς Ασίας Ba- 
σ:λείαν ἑαυτῷ προσχτησόµενος. Διαθὰς δ᾽ ἐς τὴν 
"Acíav, ἔχων τό τε Εὐρώπης στράτευµα, xat ᾽Αζά- 
ατιδα. τοὺς Τούρχων πεζοὺς, οὕτω χαλουµένους, xal 
b. τὴν ᾿Ασίαν διεπόρθµευσε». Ἔχων μεθ) ἑαυτοῦ 
xai τὸν Ζουναῖ-ην Σμύρνης ἄρχοντα, ἐπὶ 'Apoupá- 
την Ώλαυνε τὸν Μεχμέτεω. Τὸν΄ μέντοι βασιλέα 
Ἑλλήνων πέµτειν πρέσθεις Ἱξίου, μηδὲν ἐς τὴν 
ξενίαν αὐτοῦ νεωτερίζειν, ὡς τὴν Καλλιούπολι» αὖ- 
τίχα ἁποδώσοντος, ἐπειδὰν τὴν Ασίαν αὑτῷ ὑπάγη- 
ται, χαταστρεφάµενος τὸν ἀδελφιδοῦν, Παρῆσαν δὲ 
χαὶ ᾽Αμουράτεω, παρὰ βασιλέα Βυζαντίου ἀφιχόμε- 
vot, χρηµατίζοντες xai οὗτοι, ἐπὶ σφίσι γενέσθαι 
βασιλέα, xal ὑπισχνούμενοι δώσειν, ὅ τι ἂν βού- 
λοιντο. Οἱ μὲν οὖν Ἕλληνες ἀνεθάλλοντο μὲν ἐπὶ 
χρόνον τὰς πρεσθείας, τέλος xai τὴν μὲν ᾽Αμουρά- 
τεω ἀπεπέμφαντο πρεσθείαν. Τὰ δὲ Μουσταφᾶ ἐἑλό- 
µενοι πράγματα, προσἰεντό τε xai ἐπέσχον, ὥστε 
αὐτοῖς σπένδεσθαι χατὰ πᾶν δεδογµένον αὐτοῖς. Ἡ 
μὲν οὖν ᾽Αμουράτεω πρεσθεία ἀφιχομένη παρὰ τὸν 
στρατὸν τοῦ ᾽Αμουράτεω, διεφήµισεν, ὡς τοὺς Ἔλ- 
ληνας σφἰσι προσχτήσαιντο συµµάχους. Ἐτύγχανον 
ὃ) iv Λοπαδίῳ τῇ λίμνη ἑστρατοπεδευμένοι, xat τὴν 
τε χώραν διέλυσαν τοῦ Μιχαλικίου αὐτοῦ, ᾗ ἐς τὴν 
θάλασσαν ἔξιουσα ἡ λίμνη, διὰ στενοῦ ἐπὶ πολὺ 
προϊοῦσα ἑχδιδοῖ, γέφυρα δέ ἐστι. Μουσταφᾶς δὲ 
καὶ αὐτὸς ἑλάσας ἀγχοῦ, ἑστρατοπεδεύετυ παρὰ τὸ 
χεῖλος τοῦ ποταμοῦ τῆς λίμνης. ἘἙνταυθα ὡς ἀφί- 
xovto οἱ πρέσδεις ᾽Αμουράτου, εὖὐχῃ τινὶ ἀγαθῇ 
χρησάµενοι, διεφήµιζον, ὡς συμμµαχοµένους agat 
τοὺς Ἕλληνας ἔχοντες ἤχοιεν 13, χαὶ ἐπὶ τὸ στρα- 
τόπεδον τοῦ Μουσταφᾶ ἑςώνουν ἑἐπαπειλοῦντες, ὡς 
ἀπειλημμένῳ iv τῇ ᾿Λσίᾳ. Ἐνταῦθα φήμης παρὰ 
τὸ στρατόπεδον τοῦ Μουσταφᾶ γενομένης, ὡς σφίσιν 
οὗ παρῆσαν ol πρέσθεις, xal δςδοιχότες μὴ οἱ "EX- 
ληνες τὸν Ἑλλήσποντον χατασχόντες, τοῦ λοιποῦ 
μὴ ἐπιτρέπωσι διαθαίνειν,] xal αὐτοῦ ταύτῃ ἀἁπό- 
λοιντο, λόγον τε σφίσιν ἐδίδοσαν. Καὶ νυχτὸς ἔπιγε- 
νοµένης, αὑτὸς ὁ Ζουναῖτης, ὁ τῆς Σμύρνης ἡχι- 
μὼν, ἀπέδρα ἐπὶ τὴν πατρῴφαν ἀρχήν xal οἱ λοιποὶ 
τῶν ἀρχόντων ἀπεδίδρασχον, οὐδ' ὁπωσοῦν ἐπισχόν- 
τες, τύχη τοῦ Μουσταφᾶ οὐκ ἔτι ἀγαθῇ πιστεύοντες. 
"Qc δὲ Μουσταφᾶς διιδὼν τὰ στρατεύματα αὐτῷ 
ἀποδιδράσχοντα, περὶ αὐτῷ δεδιὼς, ἀπέδρα xal αὖὑ- 
€b; ἐπὶ θάλασσαν. Ἕλληνες μέντοι ὡς ἑλόμενοι 
Μουσταφᾶν σφίσι σύμμαχον εἶναι, ἑπλήρωσαν τὰς 
ναῦὺς, xai ἐπέπλεον ἐπὶ 'Ελλήσποντον. Βασιλεὺς δὲ 
αὐτὸς Βυκαντίου ἐν Προικοννῄσῳ γενόμενος, ἐσχό- 
λαζέ τε περὶ γυναικὸς ἔρωτα, fj; ἐρῶν ' ἐτύγχανε 
γὰρ ἱερέως θυγάτηρ, xal οὐκ ἐν δέοντι παρεχένετο, 
ὥστε διαχωλῦσαι ᾽᾿Αμουράτην ἐς τὴν Εὐρώπην ἀφι- 
χέσθαι. ᾽Αμουράτης μὸν 6j, ὡς τάχιστα ἡμέρα ἑγε- 
γόνει, xat χατεῖδε τὸ στρατόπεδον τῶν πολεµίων 
x&v)», xal ὑπὸ τὴν οἰχομένην νύκτα ἀποδρᾶν τε, 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


xai ἀπελαύνων, τήν τε πόλιν ἔσχε, xat ἐπὶ τὰ βα- Α 


296 
jussit : ducensque exercitus Adrianopolim, eam 
urbem cepit, et in regni sedem progressus est. 
His peractis conversus, proficiscebatur contra 
Asiam, volens et Αβίβ regnum subigere. Trajecit 
autem in Asiain, labens secum Europa exercitum, 
et Turcorum pedites, quos Azapidas vocant. Adhi- 
buit et Smyrnz principem Zunaitem. His copiis 
jn Asiam trausportatis, aggressus est Amuratem 
Mechmetis filium. Legatos inisit ad regem Grzco- 
rum, qui orarent, ne quid, quia peregre abesset, 
innovarent : se, ubi priinum Asiam subegerit, et 
Àmuratem devicerit, ipsis redditurum Callipolim . 
Adveniebant quoque ad regem Byzantium legati 
ab Amurate, dicentes, si arma Amuratis sequan- 
tur, fore ut quidquid peteretit ab Amurste, conse- 
querentur, Graci legationes differebant aliquan- 
diu : postremo Amurstis legatos dimiserunt. Graci 
autem secuti sunt partes Mustaphz : cui persua- 
serunt, ut secum fedus faceret conditionibus quas 
ipsi prescripsissent. Legati Amuratis cum rediis- 
sent in castra, rumorem sparserunt, se Graecos 
sibi auxiliares parasse. Eo tempore castrametaii 
sunt prope Lopadium lacum, et regionem Micha- 
licii eo loci evastaverunt, ubi lacus multis amba- 
gibus per angustias in mare effunditur, et pons 
est. Mustaphas igitur accedens, castra locavit jux'a. . 
fluvii ostium, qui ex lacu promanat : eo cum ad- 
venissent Amuratis legati, commodum sane vul- 
garunt rumorem, quasi sua legatione effecissent ut 
Graci sibi auxilio venirent. Minitantes igitur vo- 
ciferabantur coutra Mustaphz exercitum , quasi 
periturus sit in. Asia interclusus. Hac fama cum 
volaret in castris Mustaphz, et necdum legati 
presto essent, quos ipse iniserat, veriti ne Greci 
occupantes Hellespontum, nec transitum in Eu- 
ropam darent, et milites Mustapha iu Asia inter- 
eiderent, inter se collocuti sunt varia. Postea, ea 
nocte qua insecuta est, Zunaites Smyrn: prin- 
ceps, Mustaplia relicto, ad paternum profugit 
principatum. Aufugerunt et reliqui duces, parum 
fidentes Mustaphz fortunz. Ut animadvertit Mu- 
gtaphas suos exercitus dilabi, sibi quoque tandem 
timens, fuga przpropera ad mare se proripuit. 
Grxci qui elegerant Mustapham, eumque sibi so- 
cium paraverant, navibus imposuere milites, et 
navigarunt in Hellespontum, Rex autem Byzautii 
cum 191 foret in Preeconneso, amori importuno 
mulieris, quam amabat, operam dabat. Hzc autem 
sacerdotis cujusdam filia erat. Nec sane aduodum 
opportune ibi vivebat : transitu enim in Europain 
Amurates arcendus erat. Ámurates, ut priuum 
dies illuxit, castra hostium vacua et deserta de- 
prehendit. Azapides autem manus supplices ten - 
debant, rogantes ne in 8c a suis equitibus foede 
desertos el proditos savire statueret, Ponte igitur 
Anurates lacum eus jungeus, quam celerrime 


- Νο marginales. 


1* :xow9. li. utin c. 


221 


LAONICI. CHALCOCONDYL/E 


923 


ad hostium castra Uroansiit, el Azapides omnes Α καὶ τούς τε ᾽Αζάπιδας χεῖρας ὀρέγοντας, ὅτι ὑπὸ 


ocoidit, 


Hinc persejui slatuit. Mustaplhaum per omnes 
: urbes, quascunque adiisset. Mustaplias aute 
pri verterat Ámuratem, transfretando Callipplim. 
Amurates vero nactus navim Jauuensium Πα τὶ- 
maw, qux forte appulerat, paciscitur cum guber- 
nalore, ut se cum peregrinis et Januge militibus, 
necnon cum reliquis copiis in Europam traduce- 
ret. Mercedem gubernatori solvit maximam pecu- 
niam, quantam | petiissel, impigre numerando, Et 
in hunc modum cum copiis suis universis in Eu- 
ropam transvectus δε. Mustaphas ubi comperit 


τῶν σφετέρων προδελομένοι εἶεν ἱππέων, τόν τε 
ῥοῦν τῆς λίμνης ἕἔνευξε, xal διέδη, ὡς εἶχε τάχους, 
γα) τοὺς τε Ατάπιδας διεχρῄσατο ἅπαντας αὑτοῦ. 

Μετὰ δὲ ταύτα ἐδίωχε κατὰ πόλεις τὸν Μουσταφᾶν. 
Μουσταφᾶς μὲν οὖν ἔφθη διαθὰς ἐς Καλλιούπολιν. 
᾽Αμουράτης 6s ἐντυχὼν vot μεγίστῃ τῶν Ἰανυῖων 
αὐτοῦ ταύτῃ ὁρμιζομένῃ, συντίθεται τῷ; νεὼς δεσπό- 
τῇῃ διαπορθμεῦσαι αὐτόν τε ἅμα, χαὶ τοὺς νεῄλυδας, 
χαὶ τοὺς τῶν θυρῶν αὐτοῦ, καὶ ἅπαν τὸ στράτευμα, 
ἐς τὴν Εὐρώπην. Καὶ ἑτέλεσεν αὐτῷ ἀργύριον ixa- 
vbv, ὅσον δὴ ᾖτήσατο. Καὶ διε-όρθµευσεν αὐτῷ ts 
Apa, xai τῷ στρατῷ ἅπαντι. Ὅ μὲν οὖν Μουστα- 
φᾶς, ὡς ἐπύθετο διαθεθηχότα ᾽Αμουράτην ἐς τὸν 
Εὐρώπην, xai f| ὅπο, σώζοιτ ἀνεώρα ἐπισφολὰς 


Amuratis ia Eeropam trapsitum, jauque misus B ἂν Ίδη ἁπανταχη, ἅτε ᾽Αμουράτεω Χχα:αλαύόντος 


minusque iuius foret, ubique ftatre imminente, 
circumspiciens loeum ubi exitium evitaret, fuga 
se contulit in mogtem, quem incolae Toganum no- 
minant. Eo secutus est ÁAmurates, nec desinebat 
omnia indagare ut potiretur Mustaplia. Cum autem 
quasi verriculo lustrasset, et indagine circunide- 
disset locum ia quo eum se occultare suspicaba- 
tur, sub arbusto latitantem offendit. Cujus, ubi 


αὐτὸν, ἐσώτετο ἐπὶ τὸ ὄρος Τονγάνον, οὕτω καλού- 
µενον. 'O δὲ ὡς ἑδέωχε, xaX ἐπ'σχὼν, távia. ζητῶν 
οὐκ ἀνίει, aa γηνεύσας τε τὸν χῶρον αὐτοῦ f| ἑλόχει, 
xai Ίδη ὑποψίαν παρεῖχον ἐνταυθὶ χρύπτεσθαι. εὖ- 
pev αὐτὸν ὑπὸ θάµμνῳ τινὶ κεχρυμ’ιἔνον, xal ζω- 
γρήσας: ἀγχόνῃ τε tbv λαιμὸν αὗτου ἐχρίσατο. 
Ἐτελεύτησε δὲ Μουσταφᾶς, βασιλεύσας ἐν τῇ Εὖὺ- 
ρώπῃ ἔτη «pla. 


vivus in manus venerat, guttur laqueo fregit. Ἰπίογ[δοξυςδ est itaque  Mustaphas, cum regnasset in 


Europa annis tribus. 

Amurates, ubi utramque. eontinentem in pote- 
states redegit, reg creatus est. Nec multo post 
expeditionem sumpsit adversus Dyzantium et Gra- 
ces. Premisit ducem Michaloglen, qui judicis et 
ducis partes in Europa gerebat.Hic assumptis Eu- 
tope exercitibus, ineursionem fecit in Byzantii 
regienem, e& postea ibi eastrametatus est. Hunc 
illico secutus est Amurates Meclimetis filius, ducens 
secum peregrinos ei Janua milites, necnon reliquos 
omnes qni belli tempore regem eomitari assolent. 
Adduxit seeum οἱ Asianum exercitum, castraqne 
posuit, quae ab una parte maris initium suumentia, 
excurrebant nsque in alteram partem maris. Ja- 
nux autem sic se liabent: pedites adsunt apud 
regem semper sex mille, interdum decem wille. 
Ex his prassidiarios milites eligit, quos arcibus 
defensandis imponit, et in eorum locum subrogat 
alios. 194 Ad husc autem. modum Janus milites 


ἹἉμουράτης δὲ, ὡς ἔσχε τὴν ἀρχὴν ἀμφοῖν ταῖν 
ἠπείροιν, ἐς τὴν βασιλείαν χατέστη. Οὐ πολιῷ δὲ 
ὕστερον, ἑατρατεύετο ἐπὶ Βυξάντιον, χαὶ ἐπὶ τοὺς 
Ἓλληνας, Προέπεµψε δὲ Μιχά 2γλην, πρυτανέα τε 
ἅμα καὶ στρατηγὸν τῆς Βὐρώπης. Καὶ λαθὼν οὗτος 
τὸ ἀπὸ τῆς Εὐρώπης στράτευµα ἅπαν, ἑπέδραμέ 
«s τὴν Πυζαντίου χώραν. Mick δὲ ταῦτα ἑστρατοπε- 
δ:ύετο, xal αὑτίκα ἁπῄβλαυνεν ᾽Αμουράτης 6 Μεγμὲ- 
τεω, τούς τε γεήλυδας ἔχων, xal την θύραν ἅμα, 
ὅσο: βασιλεὲ ἔπονται, ὅποι ἂν στρατεύηται. Καὶ τὰ 
"Acla; στρατεύματα ἔχων παρεγένετο, xai ἕστρα- 
τοπεδεύετ» ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατταν. AL μὲν οὖν 
θύραι ὧδέ πη ἔχουσαι, πεζοὶ πάρεισι τῷ βασιλεῖ 
ἀμφὶ τοὺς ἐξαχισχιλίους, xaX ἑνίοτε ἀμφὶ τοὺς µυ- 
ῥίους. ᾽Απὸ yàp τούτων φρονράν τε φαίνει '' kv 
ταῖς ἀχροπόλεσι. xai αὖθις ἑτέραν ἐς τὴν χώραν 
ἐχείνων χαθίστησι. Παρεγένοντο δ' αὐτῷ tfe Παῖ- 
δας λαδὼν αἰχμαλώτους ὅσους ἂν τόχη ἄνδρα-σδισό- 


ad regem conveuiunt. Pueros quoscunque potest p) µενος, χατατίθεται ἐς τὴν "Aclav παρὰ τοῖς Τούρ" 


acquirere, ubicunque terrarum captivos abductos, 
Turcis in Asia in disciplinam tradit, ut Turcieawm 
linguam addiecant * penes quos si manserint duo- 
bus aut tribus annis, linguam apprehendent Tur- 
cicam. Ubi linguam didicerunt quantum satis est, 
eK eorum numero quos in disciplinam dedit, bis 
mille, aut ter mille elegit, quos Callipolim perdu- 
cit, navibasque prz»ficit, «t artem nauticam discant, 
transvehentes. hen(ines qui in. Asiam ex Earopa 
iter instituunt. Quotannis singuli tunicam et gla- 
dium wstar veruuin accipiunt. Haud multo tempore 


xotq, ὥστε τὴν qgovytv ἐχμαθεῖν Bva. ἕχαστον. Καὶ 
ἐπὶ δύο | χαὶ τρία ἕἔτη διαγενόµενοι, τὴν τε γλὠσ- 
oav ἐχμανθάνουχτ:, xal συνιέντες τῆς φω ἣς, ὅσα 
ἂν δυντθῶσιν, αὖθι; συλλέγε, ἀφ ὧν χατέθττο, ἐς | 
δισχιλίους καὶ πλείους τούτων. "Aysc δ) αὐτοὺς ςὺμ- 
σπαντας ἐς τὴν Καλλιούπολιν, χαὶ χαθίσττσιν αὐτυὺς 
ἐς τὰ vola, ναυτίσεσθαί τε χαὶ διαπορθµεῦύειν Eq 
thv ᾿Αοΐαν, ἀπὸ ^T; Εὐρώπης τοὺς βουλρμένους 
δ,αθαΐνειν. Οδολὸν !* δ' ἔγει ἕναστος ἐνταῦθα, καὶ 
χιτῶνα τοῦ ἐνιαυτοῦ. Μετ) οὗ πολὺν δὲ χρόνον µε- 
ταπέµπονται ἐς τὰς θύρας αὐτοῦ, παρέχων τε µι- 


Notule marginales. 


1 φαίνειν. Π. ul inc. — !* ὀθδελόν 


229 


ΡΕ REBUS TURCICIS 118. v. 


930 


σθὸν, 635; ἂν καν); cl 1; τὸ ἀποςῆν αὐτοὺς ἑνίοις, Α post citantur in. regis Januas, quibus rex sauppe- 


ἄλλοις δὲ πλείω παρέχεται, χαὶ ἐς δεχαδάρχας τε 
καὶ πεντηχοντάρχας, καὶ ἑνωμοτίας, xai λόχους 
φεταγµένοι τὲ καὶ διαχδχριµένοι, στρατεύονται κατὰ 
«ἃ συσσίτιά τε καὶ τῷ δὶς µμῆνας εἶναι σὺν τῷ 
δεχαδάρχη 5c τὴ» σχηνήν. Σχηνοῦσ, δὲ οὗτοι ἀμοὶ 
τὸν Άασιλέα, ἐς τὸν ἑαυτοῦ χῶρον Exacto; ἐχόμενος 
τοῦ ἑτέρου. Ἐντὺς μέντοι τούτων οὐδενὶ ἔξεστι σκη- 
νοῦν, πλὴν τῶν τοῦ βασιλέω: παίδων, x2: τῶν 8n- 
σανρῶν τοῦ βασιλέως, καὶ τοῦ κοιτῶνος. Σκηνη δὲ 
ἀρυθρὰ αὑτῷ, oz μὲν 6530, ὁτὸ δὲ καὶ τρεῖς ἵδρυν- 
ze. αὑνῷ τῷ βασινιεῖ, ἀπὸ πηληῦ ἐρυῦροῦ χρυσύπα- 
στι, καὶ σχηναὶ ἕτεραι ἀμφὶ τὸς πεντεχαίδεχΣα , 
wüczt bvcbo τῶν νεηλύδων. Ἑκτὺς δὲ σχηνοῦσιν οἱ 


λοικοὶ τῶν θυρῶν ἄνδρες, ot τε ᾽Αμουραχόριος, xol Β 


σἰνοχόοι, οἱ λεγόμενοι παρ) αὐτῶν Σαρατπτάριοι, xai 
σηκειοφόροι ’Α, οἱ λεγόμενοι ᾿Εμουραλάμιοι. Καὶ οἱ 
εν θυρῶν πρυτάνεις, βιξόριδες οὕτω καλούμενοι, 
ποῦ βασιλέως ἀγγελιαφόροι. Οὗτοι μὲν οὖν µεγάλο. 
Φε ὄντες, καὶ ὡς πλείους ἐπαγόμενοι θεράποντας, 
πλτθὺν παρέχονται ἄπλετον. Μετὰ δὲ Συλικτάριδες 
ἕνεισι τῶν βασιλέως θυρῶν ἀμφὶ τῶν τριαχκοπίων, 
oi ἐππεῖς ὄντες, ἀπὺ τῶν νεηλύδων ἐπὶ ταύτην 
παραγίνηνται «hv χώραν. Μετὰ δὲ τούτους Καρί- 
πιξες, οἱ ἐπήλυδες καλούμενοι, ἀπό τε "Aclez καὶ 
Αἰγύπτου, καὶ δὴ xai Λιθύης. αὐτῷ ἐς τὰς θύρας 
παραγενόµενοι, xal ἀρετῆς ἀντιποιούμενοι ἔναντι 
βασιλέως, µεμισθωμένοι αὐτῷ, ὁ μὲν πλείονος, ὁ 
δὲ ἑλάτονος. Τούτων δὲ ἔχονται ᾽Αλοφατξίδες !", οἱ 


µεσθωτοὶ χαλούμενοι, ἀμφὶ τοὺς ὀχτακοσίους. Τού- C 


cu δὲ αὖθις ἔχονται ol. Σπαχίδες χαλούμενοι ἀμφὶ 
εοὺς διακοσίους, Οὗτοι δ) εἰσὶν οἱ τῶν ἀρχόντων 
παΐδες, ὧν τοὺς μὲν ἀπὸ τοῦ κοιτῶνος ἐχβαλὼν, ἐς 
καύτην αὐτοὺς χαθίστησι τὴν χώραν’ τοὺς δὲ, ἐπι- 
λεξάµμενος, ἐνταῦθα ἔχει, ὡς ἀνδρῶν παϊΐδας ἀγαθῶν 
Υενοµένους. Kal αἱ μὲν θύραι, ὡς ξυνελόντι pot 
φάν..., οὕτω τεἰάχαται. Δύο δὲ ὑπὸ βασιλέως ἐς 
ξύμπασαν αὐτῷ τὴν ἀρχὴν καθίστανται στρατηγοὶ, 
ὁ μὲν τῆς Βὑρώπης, ὁ δὲ τῆς Ασίας. Καὶ τούτων 
ἑχατέρφ ἕπονται τά τε στρατεύματα, xal οἱ &pyov- 
τες, ὅποι ἂν ἐξηγώνται, ἐπειδὰν ἐπαγγείλῃ αὐτοῖς 
ὁ βασιλεύς. Ἔποντα, δὲ αὐτοῖς καὶ οἱ ὕπαρχοι παρ) 
αὐτοῖς σἡμειοφόροι !'* καλούμενοι, Ἐπειδὰν γὰρ ἐς 
τὴν ἀρχὴν ταύτην ὑπὸ βασιλέως καθίστηται, ση- 
μεῖά !'* τε δωρεῖται αὐτὸν ὁ βασιλεὺς, ὡς στρατηγῷ 
γενοµένῳ, xol πολλῶν ἄρχονει πόλεων. Τούτῳ δ᾽ 
αὐτῷ ὑπάρχῳ ἕπονται οἱ τῶν πόλεων ἄρχοντες ὅποι 
στρατεύοιτο, Χωροῦσι δὲ ἅπαντες χατὰ ταῦτὰ ἑπό- 
µενοι τοῖς σφετέἑροῖς αὐτῶν ἄρχουσί τε καὶ στρατη- 
γοῖς, ἔπειδὰν ἐς τὸ βασιλέως παραγένωνται στρα- 
τόπέδον. Αὕτη σχεδὸν [f| τῶν στρατευμάτων αὐτῷ 
δώταξι;. Οἱ μέντοι ἱπποδρόμοι, τάττονται xal οὗτοι 


ditat mercedem sufficientem, ut hinc vivere pos- 
sint: aliisque ainpliorem tribuit mercedem. Qui 
sub decurionibus et quinquagenariis constituti, et 
in cohortes cuneosque discreti, stipendia faciunt, 
manentique mensibus duebus in teutorio decurtonis. 
Hi tentoria sua figunt, ut se mutuo contingant 
quam proxime apud regem. Intra los nulli tendere 
tentorium licet, praeterquam | filiis regis. Inter hos 
sunt thesauri regii, cubiculumque regium. Tento- 
rium rubrum, quandoqne duo, et aliquando trina 
regi ponuntur, que fiunt ex argilla rubea, et inau- 
rantur. Sunt et alia tentoria regis intra peregrinos 


numero ferme quindecim. Extra tendunt reliqui | 


Janws milites, Amurachoril et pocillatotes, quos 

Saraptarios vocant : signiferi, quos Emuratamios 

nominant: Januarum judices, quos bixorides ap- 

pellant, et regía tabellarii. Hi omnes cum numero 

sint plurimi, numerus tamen eorum augetur, cum 

accedunt ministri et famuli, quos habent complu- 

res. Π]ο quos modo diximus, erdine sequuntur 

in Januis regis, Sylictorides eireiter trecenti, qui 

sunt equites ex peregrinis In istum ordinem allecti. 

Hos attingont  Caripedes peregrini. isto nomine 

notati, quod ab Asía, Agypto et Africa in Januas 

veniant : et exercentes fortitudinem mirabilem, 

mercede a rege conducuntur, alius quidem ma- 
jore, alius vero. minore. His ordine proximi sum 
Alophatzides, qui mercenarii dicuntur, qui numero 

sunt octingenti. Ab his tendunt Spachides, quo- 
rum cohors ducentos complectitur. Hi sunt ducum 

et principum filii, quos de suo cubiculo rex ejiciens, : 
in istum militiz ordinem mittit, et alios in ejecto- 

rum locum substituit. In hoc grege eos retinet, 

qui virorum bonorum et illwstrium filii censentur. 

Hic est, ut paucis dicam, Januarum ordo. Üni- 
versse ste monarchiz rex duos preponit impera- 
tores : 199 unus Europe, quem Bassam Ro'na- 
ni appellant : alter Asiz (Bassa Anatoliie sive Na- 
tolie dictus) imperator nuncupatur. Hos sequuntur 
copie universz οἱ duces reliqui, quocunque mo« 
lem avertunt, jussa regis. Comites se iis jungunt 
et przsides, quos signiferos nominant. Ubi enim 

in istum ordinem fuerint allecti a rege, donantur 
signis, ut qui duces et praesides sint multarum 
urbiwn. Hunc  presidem comitantur urbium 

principes et magistratus, quecunque cum exercitu 

profüciscitur, cum universi sequantur suos magi- 
stratus et duces. Ubi ventum füerit ia castra regis, 
hic ferme ordo servatur. Equites secernuntur in 
suos tribunos. Azspides sub uno duce collecti sti- 
pendia faciunt. 


ἐς τοὺ; σρῶν αὐτῶν ὑπάρχους. Ul δὲ ᾿᾽Αξάπιδες, 0o' ἑνὶ ἄρχοντι ἑκόμενοι, ἐς ταυτὸ ytyvópevot στρα, 


τεύονται. 
᾽Αμουράτης μὲν οὖν ὡς ἐπέλασε, xai ἐπολιόρχει 
Βωζάντιον ἀπὸ θαλάττης εἰ; θάλατταν, τηλεθόλοις 


Amurates cum venisset Byzantium, urbemque 
eam obsedisset, moenia tormentis quatiehat. Ten- 


Notule margina!es. 


$2 ΛΙ. onuaioQ.. 17 Λ]οφαντοίδες, Π. ut in cont, Al. σηµαιοφόρο.. 1* ΑΙ. σημαία. 


931 


LAONICI CHALCOCONDYL/S 


232 


tabat quidem murum sternere, at cepta parum succes A τε ἔτυπτε τὸ τείχος, χαὶ ἐπειρᾶτο, Οὐ pivio: xavé- 


debant. Globi quos bombardze torquebant, ponderis 
erant maximi. Murus autem cumforet firmus εἰ ad- 
modum munitus, tormentis nihil cessit. Bombardam 
ego arbitror non esse inventum antiquum, ut quis 
credat a veteribus esse repertam. Unde autem ori- 
ginem sumpserint, aut. qui mortales primi bom- 
bardas in usu habuerint, haud certo tradere 
possum. Quidam Germanos putant bombardis esse 
usos : iisdemque bombardarum inventum acceptum 
jerunt. Reliqui autem. bombardarii ex Germania 
progressi, iu universum paulatim perveuere orbem. 
Unde autem originem ceperint bombardz, certo 
assignare non possum, Impetus vero bombardarum 
οἱ mirabilis vis cognoscitur inde, quod corporibus, 


vel ii3 qua: resistendi vim habent, damnum infert B 


maximum. Pulvis autem impetum illum violentum, 
quo fertur ministrat. Nitrum enim, ος quo pulvis 
conficitur, addito carbone el sulphure, vim istam 
teact. Orbis judicat bombardas arina. et munimenta 
esse optima. Quapropter etiam minus virtutls 
bombard:ze babent, quamvis earum impetus pene 
sit divinus. Primam bombardam existimo fuisse 
ferream. Postea demum opinor fusionem «eris et 
stanni esse excogitatam, qua per conflationem fi. 
Qua quidem materia juxta ceusetur esse firmissi- 
ma, et optima : eoque conferre plurimum, ut 
globus in mirandam emittatur longitudinem. For- 
wan autem bombardarum describere, euin ubique 
hominum oculis objectz sint, supervacaneum fore 
judicavi. Bombarda oblonga est : et quanto longior 
est, tanto longius ejaculatur globum. Accepiinus 
enim bombardam fuisse, cujus globus impetu 
emissus, superaveril septuaginta 124 stadia, 
cum finilima terra qua interjacebat, utrobique 
moveretur, Potentia autem iguis, wt apparet, to- 
nitru procurat, necnon violentam lationem lapidis. 
Nam αἱ ignis inclusus cogatur, magna queedam, et 
quae nostrum plane captum excedunt, cflicere novit. 
Etiam fulmen nascitur, si ventus iu ignem muta- 
tur. Hinc igitur et tronitru εἰ latio fit : sive quod 
concedatur non esse vacuum in rerum natura, 
sive quod iguis efficacia accedat : quasi violenter 
urgeatur, εἰ materiam apprehendat sibi accomimo- 


6214 γε. Εἶλχον !* δὲ οἱ λίθοι τῶν τηλεθόλων, σταθ- 
pov τρία ἡμιτάλαντα. Ὥστε ἀντεῖχε τὸ τεῖχος, ὀχν- 
ρόν τε ὃν, πρός τε τούτουφ τοὺς τηλεθόλους, xal 
οὐδαμῆ ὑπεῖκον. Δοχεῖ μὲν οὖν ὁ τηλέδολος οὗ πά- 
vu παλαιὸς εἶναι, ὥστε συνιέναι ἡμᾶς ἐπὶ voov ἔλη- 
Ἀνθέναι τοῖς παλαιοῖς τὸ τοιοῦτον. Όθεν μέντοι áp- 
χὴν ἐγένετο, xal τίνες ἀνθρώπων ἐς τὴν τοῦ τηλεδό- 
λου ὄφίχοντο πεῖρᾶν, οὐχ ἔχω διασημῆναι ἀσφαλὼς. 
Οἵονται μέντοι ἀπὸ Τερμανῶν γενέσθαι τε τούτους, 
xai τούτοις ἐπὶ νῦν ἀφῖχθαι ταύτην thv μηχανἠν. 
'AXX' οἱ μὲν τηλεδολίσχοι ἀπὸ Γερμανῶν xat ἐς τὴν 
ἄλλην χατὰ βραχὺ ἀφίχοντο οἰχουμένην * οἱ δὲ τη- 
λέθολοι οὐκ, ἂν εἶδείην σαφῶς ἰσχνρίζεσθαι ὅθεν 
ἑγένοντο τὴν ἀρχίὴν. Thy δὲ ἰσχύν τε χαὶ φορὰν τὴν 
ἀμήχανον, f] ἑπιφερόμενος ὁ λίθος, ὅποι ἂν γένοιτο, 
µεγίστην τοῖς σώμασιν ἐπιφέρεται ῥλάδην * fj τε 
πόδις παρέχεται τῷ παντὶ, xal ἀπὸ ταύτης ἑνήνε- 
χται. Τῆς δὲ χόνεως τὸ νἰτρον ἔχειν την δύναμιν, 
ἄνθραχί τε xal θείῳ ἐπιμιγνυμένη. Οὕτω δὲ ὡς 
ἄμεινον ἔχει τὰ τῆς οἰχουμένῃς ἐς τὰ ὅπλα. Διὸ καὶ 
ἀρετῆς ἕλαττον ἴσχει αὐτῇ, τὴν δαιµονίαν ἑχείνην 
φοράν. Δοχεῖ δὲ γενέσθαι σιδηροῦς μὲν τὸ πρῶτον * 
μετὰ δὲ ταῦτα τὴν τοῦ χύμµατος χαλουμένου ἐπιφρά- 
σασθαι πεῖραν, τοῦ γαλχοῦ σὖν τῷ κχασσιτέρῳ µε- 
piYpévou, εὐδοχιμεῖν ἐς τὸ ἀφιέναι τὸν λίθον ἅμει- 
νόν τε xai βεβαιότερ»ν. Τὸ μέντοι σχῆμα διεξιέναι 
οἷόν ἐστι, περἰεργον μέντ) ἂν εἴη, πᾶσι χαθορῶσιν 
ἁπανταχῆ. Ἐπίμηχες δ᾽ ὃν, ὅσον δ ἂν εἴη ἑπιμη- 
χέστερον, τοσούτῳ ἐπὶ µίέχιστον ἀφίησι τὸν λίθον - 
ὥστ) ἂν γενέσθαι τηλέβολον ᾗ ἐπυθόμεθα, ἀφιέντα 
τὸν λίθον ἐπὶ ἑδδομήχοντα σταδίους, πέριξ σειοµέ- 
νην τὴν γῆν xat' ἄμφω τὼ διαστήµα-ε. Δοκεῖ δ fi 
τοῦ πυρὸς αὕτη δύναµις τόν τε ψόφον ἀπεργάζε 

σθαι, xal τὴν φορὰν, ᾖ ὁ λίθος φέρεται. Βιαζόμενον 
γὰρ τὸ στοιχεῖον τοῦτο, πάµμεγα χαὶ δαιμόνιόν τι 
δύνασθαι δοχεῖ, f, 63 καὶ τὸν σχηπτὸν ἀπεργάκεται 
τὸ υενεῦμα, εἰς τὸ mop µεταθάλλον. Elxce μὲν οὖν τὸ 
μὴ χενὺν συγχωρεῖσθαι, τόν τε ψόφον γίνεσθαι xal 
τὴν φορὰν, εἴτε ταύτῃ τοῦ πυρὸς τιθεµένου τῇ δν- 
νάµει, ἐπειδὰν προαδιαζόµενον ὕλης ἐπιλάθηται, 
ἀνάνχη ταῦτα ἁπεργαζόμενον ἴσχειν ἄμφω ταῦτα. 
Δοχεῖ δὲ τοῦ πυρὸς τὴν δύναμιν εἶναι ταύτην ξύὐμ- 
πασαν, καὶ την χόνιν ὀξεῖαν πεφυχνίαν, τὴν τοῦ 


dau utraque ista. prestare possit, Omnis autem p πυρὸς δύναμιν, διὰ τοῦ πυρὸς χινεῖν τε ἀμήχανον, 


jsta potentia in. ignem, ut causam, referenda est. 


xai βάλλειν µαχρότατα. 


(luc additur et pulvis, qui nactus est ignis potentiam, intercedente igne, movere. Quibus omnibus 
conjunctis, fit ut lapis, sive globus, in tantaut longitudinem jaciatur. 


Amurates igitur Mechmetis filius, aggressus mu- 
rum, ubique admotis bombardis et allis machinis, 
eum capere nitebatur. At Greci mania fortiter 
defendebant, de scalis deturbantes peregrinos regis. 


Quidam amputatis capitibus devolvebautur ad suos." 


Amurates cum nibil efliceret, licet omnia tentaret 
quis ad urbem capiendam pertinerent, tristitia af- 
fectus est : et animi anxius, usque putabal se 


Τότε μὲν οὖν ᾽Αμουράττς 6 Μεχμέτεω, τη)λεθύ- 
λοις χαὶ ἅλλαις μηχαναῖς πειρασάµενος τοῦ τείχους, 
περὶ μέρας ἰχανὰς, προσέθαλε τῷ τείχει ἅπαντα- 
χῆ, xci ἀλεῖν ἐπειρᾶτο. Ἐξεκρούσαντο δὲ αὐτὸν 
&nó τὲ τῶν Χλιμάχων κχκαταδαλόντες οἱ Ἕλληνες, 
τοὺς βασιλέως νεῄλυδας. Καὶ ἑνίων ἀποτεμόμενοι 
τὰς χεφαλὰς, ὁπηνἐγκαντο. ᾽Αμουράτης b ὡς οὐδὲν 
προεχώρει ἡ τοῦ ἁστεως αξρεσις, Ἀσχαλλέ τε xal 


Νοιμ] marginales, 


15 Sic pto [οι μήν, nona εἶἴκου. R. ut iu c. 


233 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


254 


ἡθύμει * ᾧετο δὲ αἱρήσειν τὴν πὀλιν Διατρίδοντι A urbem  occupaturum. Moras igitur cum  nectere' 


δὲ αὐτῷ ἐπεκηρυκεύοντό τε οἱ Ἕλληνες, ἁλλ᾽ οὐδ' 
ὡς ἤθελεν αὐτοῖς σπἑνδεσθαι. Μετ οὐ δὲ πολλὰ; 
ἁμέρας ἀπεχώρει ἐπ᾽ οἴχου, xol τὰ στρατεύµατα 
αὐτῷ διῆχεν. Οἱ μὲν οὖν Ἕλληνες πρέσδεις τε ἔπεμ- 
πον παρὰ Αμουράτην καὶ ἑδέοντο *- ὁ δὲ ἁπεπέμ- 
πετο, xal οὐ προσἰετο τὴν ἀξίωσιν. Μετὰ δὶ ταῦτα, 
ὡς πειΓωµένοις τοῖς Ἕλλησι τῶν σπονδῶν οὐδὲν 
προεχώρει, τρέπονται ἐπὶ τὸν Μουσταφᾶν, τὸν 
Μεχμέτεω παΐδα. Ἔτυχε δὲ διατρίδων παρὰ τῷ Ka- 
papá τὴν δίαιταν ποιούµενος. Πρέσδεις δὲ πὲμ- 
φαντες, μετεκέμποντο ἐπὶ Βυζάντιον τὸν παΐδα, veyo- 
νότα ἀμφὶ τὰ τρισχαΐίδεχα ἔτη. Ἐτκεὶ δὲ ἀφίχετο ἐς 
Ἑυξάντιον ὁ παῖς, ἔπεμπε λόγους παρὰ τοὺς Τούρ- 
χους, μεγάλα τε ὑπισχνούμενος, xal μετιὼν Íxa- 


nec ab urbis obsidione discederet, Grecorum legati - 
veniunt, pacem et folus petentes. Át ipse Grz- 

cos in foedus suscipere  aspernabatur : nec 
multis diebus post re infecta domum reversus 
est. Copie vero ejus omnes dilabebantur ad sua. 
Graci legatos ire jusserunt. ad Ámuratem, oratum 
pacen : quos dimisit Amurates, ipsorum petitionem 
aversatus. Cum igitur Graci alfectarent summis 
votis pacem, nec tamen eam impelrarent,: ad 
Mustapham convertuntur, Mechmetis üllium, Ea 
tempestate is apud Caramanum agebat, victum et 
necessaria ab eo capiens. Missis igitur legális, 
Graci Mustapham Mechmetis filium, cum natus 
esset annos tredecim, accersunt. Puer ubi Byzan- 


στον, ἑπηγγέλλετο διπλασίῳ πάντων, ὧν εἶχεν ὑπὸ B tum venit, sermones sparsit per Turcos, magnis 


ΑἈμουράτεω. Καὶ πὐτομόλησαν µέν τινες Τοῦρχοι 
παρλ τὸν stalóa, οὐ πολλοὶ δὲ. Ὁ μέντοι παῖς, ἐς τὴν 
Ασίχν διαθὰς, συνεπιλαδοµένου xal τοῦ Ἑλλήνων 
βασιλέως, τὸ τε Ἱερὸν καλούμενον ἐξεπολιόρχησε. 
Kal προσελαύνοντι αὑτῷ διὰ τῆς Ασίας προσεχώ- 
ῥουν τε ol ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας Τοῦρχοι, ἅτε βασ,λέως 
παιδὶ ὄντι. Ἐνταῦθα ᾽Αλιάζης ὁ οἰνοχόος ἐπίχλην, 
τοῦτον τὸν παΐῖδα ἐπιτετραμμένος ὑπὸ Μεχμέτεω, 
συντίθεται προδοσἰαν τῷ ᾿᾽Αμουράτῃ, ὥστε χατᾶ- 
περοδοῦναι αὑτῷ τὸ παιδίον. Καὶ ὡς συνέθετο αὐτῷ, 
ἔπρασσεν ὥστε τὸν παῖδα αὐτῷ παραδοίη. Διεθή- 
µαινέ τε τέµπων ἄγγελον, ὅποι διατρίδων τυγχάνοι 
ὁ παῖς. Ὡς μὲν οὖν ἐς Νίχαιαν ἀφίκετο ὁ παῖς, τὴν 
τε Νίχαιαν ὑπηγάγετο, καὶ ἐνταῦθα διἀτρίδων ὁ 
κπαῖς, µετῄει τοὺς χατὰ τὴν ᾿Ασίαν ἁρίστους. Καὶ 
ὧς Ίδη χειμὼν £v, διεχωλύετο ἐς τὸ πρόσω τῆς 
"Acla, lévat, Ἐνταῦθα πυθόµενος ᾽Αμουράτης nap 
ΑἉλιάζεω τοῦ Σαραπτάρὴ τήν τε διατρ.θὴν τοῦ παι- 
δὸς ἐν τῇ πόλει, λαθὼν ἀμφὶ too; ἐξοχισχιλίους τῶν 
θυρῶν, ὡς εἶχε τάχους, ἀφιχόμενος ἐπὶ τὸν Ἑλλήσ- 
πὍντον xal διαθὰς, Ίλαυνεν εὐθὺ Βιθυνίας. Ἔπι- 
φεσὼν δὲ ἄφνω ἐς τὴν πόλιν, συλλαμθάνει τε τν 
παΐδα αὖοῦ ταύτῃ, παραδιδόντος αὐτῷ τοῦ ᾿Αλιά- 
ζεω. 'O μὲν γὰρ παῖς, ἅτε τοῦτο πνθόμµενος, χατέ- 
ΦυΥεν ἐπ) αὐτὸν, ὡς ἐπὶ σωτηρίαν σφίσι τράπωνέαι’ 
ὁ 8k χελεύων μὴ δεδοιχέναι xbv malla, ἐπέμενε τὸν 
ἀδελφὺν τοῦ παιδὺς, xai ἑλθόντι ἐς τὰ βασίλεια τῆς 
φιόλεως, ἑνεχείρισε τὸν παῖδα αὐτῷ. Τοῦτον μέντοι 
6 ᾽Αμουράτης λαδὼν, àyyóvn ἀνεῖλεν, f] νὸμίζεται 
παρ αὐτοῖς. Λέγεῖαι δὲ Τεζητίνη ἄνδρα γένους τοῦ 
βασιλείου τοῦ Ἐρτκιγάνης βασιλέως, ἀφιχόμενον τῷ 
«a: σύμµαχον, ὡς ἐπύθετο τὸὺς πολεμµίους ἐπὶ 
τὴν πόλιν ἀφῖχθαι, ἑλάσαντα ig μέσους {οὺς πολε- 
Είους, τόν τὲ Μιχαλίην τὸν τῆς Κὐρώπης στρατη- 
γὸν καὶ πρυτανέα ἀνελεῖν, πόλέμιον αὐτῷ ὄντα 
καὶ συχνοὺς ἄλλους ἀνέλόντα, χαὶ αὐτὸν τελευτώντα, 
ἀποθανεῖν. 

Τότε μὲν δη Ἕλληνες οὕτω ἐπεπράγεσαν, ἑλό- 
µενοι αἴρεσιν ἑναντίαν τῷ ᾽Αμουράτῃ. Τὴν μέντοι 
Θέρµην τῆς Μαχεδονίας ἀπέδοντο Ἐνετοῖς, ἀδύνατά 


promissis eos aceendens, prehensabat singulos , 
quibus promittebat duplum eorum qua sub Amu- 
rate habuissent accepturos. Et quidam Turci, at 
pauci, ad puerum istum transfugiunt. Puer antem 
transgressus in Ásism, auxilio Grecorum regis 
instructus, locum qui (54) Templum nominatur, 
expugnavit. Iter facienti per Asiam, Turci qui 
ibi erant adjungebantur, ut qui esset regis filius. 
lbi tum Aliazes cogriomento Saraptares, sive pocil- 
lator, cui ab Mechmete puer ille commissus erat, 
per proditionem Amurati puerum 195 tradere 
paciscitur. -Pactis autem satis firmatis, conclusum 
est, ut puer Áimurati proderetur. Misso itaque 
nuntio siginficavit ÀAmurati, ubinam terrarum puer 
ageret. Cum puer Niceam venissel, urbem eam ce- 
pit : et cum ubi moraretur, optimates Turcorum 
conciliabat. Hiems erat, qua prohibelatur puer 
longius procedere. Awmurates cum intellexisset 
puerum Niczz versari, nuntiante id Aliaze Sara- 
ptare, assumptis sexies mille januarum militibus, 
venit quam ocissime in Hellespontum : οἱ traus- 
Jens, recta abiit in Bithyniam. Et cum inopinatus 
et improvisus irruisset in urbem, puerum ab Aliazo 
proditum comprehendit. Puer enim, excitus tumultu, 
confugerat ad Aliazem, cui obediebat, ut se defen- 
deret ab imminenti periculo. Aliazes puerum me- 
tum omittere, et bono animo osse jubet, et sic 
cjus fratrem exspectat. Cui ubi in regiam urbis 


D sedem processerat, puerum in mauus tradidit : 


quem acceptur laqueo, ut moris δεί regum illorum, 
przefocavit. Aiunt Tezetinem, virum segio sanguine 
oiipm Erziganis regis, auxilio venisse pucro, ut 
audiverat hostes in urbem penetrasse : et. conje-. 
cisse se in medios liostes ; ubi et. Michalinem Eu- 
rop: et, ducem et judicem hostem suum coníecit. 
Taudem cum plurimos alios neci dedisset, et ipsc 
occubuit. 

Grecorum res tum sic habuerunt, cum secuti 
esent partem. Meclimeti adversam, Thermam (35) 
Macedopniz Venetis vendidere, impossibile exiati« 


Notule marginales. 


(94) Hieron. 


PATROL, Gn. CLIX, 


(53) Thessalonicam. T 


^ vertit Amurates contra Thermam : 


ὃ--- - 


935 


* 


5 


LAONICI 6ΠΑΙΟΟΟΘΝΡΥΤΙ.Ε 


255 


mantes, ut. sperarent urbem sibi hanc. ab Ámu- A εἶναι νοµίζοντες σφίσι παραδοῦναι την πόλιν, Ez τὸν 


I!is peractis, bellum con- 
quam,ad om- 
nia intentus, summa ope oppugnabat, Machinas 
etiam moenibus admovit; nec tamen ceptis respon- 
debat eventus. Tandem proditionem  paciscitur 
cum oppidanis, quibus imperatum erat ut ab do- 


rate dari in posterum, 


mibus suis cuniculos subterraneos ageren!, qui ' 


extra ferrent, At fossores comprehensi a Venetis, 
quidam lugerunt in Amuratis castra, descenden - 
tes de muro. Postmodum ab arce, qnam aggressi 
'erant, expugnarunt urbem, expugnatamque di:i- 
puere. Accepi peregrinos impigre Scandenles et 
superantes moenia, urbem cepisse, reliquis deinde 
accedentibus ; quam postmodum diripuere. Nec 
quisquam eorum qui in oppido erant evadere po- 
tuit manus hostium. Hinc reor Amuratem urbem 
istam per proditionem suo dominio junsisse. Urbs 
autein ligc erat maxima, nec ulla que. modo G:z- 
cis parerent, inferior. Cives ejus urbis passim 
per Europam Asiamque captivi trahebautur. Prae- 
sidium Venetorum, quod 1496 in urbe erat, ut 
rumore allatum est, urbem in potestatem venisse 
hostium, citato agniine ad mare etnaves. conten- 
dunt ; el conscensis navibus qua forte ibi aderant, 
iude citi solvebant. Urbs ista magna opibusque 
florens ab Aniurale occupata est. Cum a'item eam 
liabitandam assignasset finitimis, qui circa cole- 
bant, domum profectus est. Caratziam — Europie 
ducem arma contra. Joanuinam (56) urbem Αἱο- 
liz ferre jussit, dato ad ea. expeditionem Euro- 
pe exercitu. Hie adveniens, incursionem fecit in 
Aioli:& regionem ; et quzecunque occurrebant, di- 
ripiebat etspoliabat. Postea exercitus ad urbem 
duxit obsidendam. Carolus urbis princeps jam 
ante obierat mortem, Et cum haud tülisset liberos 
ex uxore sua. lhainerii filia, superessent vero 
filii nothi, Memnon, Turnus et Herculius, natu 
majores, his disiribuit Acarnaniam, qua sita esl 
inr Acheloi regionem. Fratris autein. sui. Leo- 
nardi filium reliquit. totius regni successorem. 
Carolo vero, fratris sui filio, Arten. Aumpraciae 
metropolim, οἱ ZEtoliam uibeuique concessit, 
Noti filii haud diu puguantes, relati supt in 
numerum Januarum regis. Méwnon autem, qui 
videbatur reliquis prudentia etauctoritate prior, ac«- 
cessit ad regem, quem rogabat ut se ad patriam redu- 
ceret regionem. Quapropter cum Europa exercitu 
hostiliter eam regiouem ingressus est. Europa exer- 
citu; Joanniorum urbem obsidione circumvenit ; 
el incumbens aliquanto tempore obsidioni, cum 
nihi! proficerft, tandem oppidani et regionis p:in- 


ceps, qui obsessus tenebatur , liostium finperato- 
i . » 
: reni sive bassam ad colloquium evocarunt ; 


in quo 
priuceps sibi dari postulahat a rege reliquam 


C 


περιόντα τότε ᾿Αμουράτεω. ᾿Αμουράτης piv δη 
ἐπὶ θΥρµην μετὰ τάντα ἑστρατεύετο, xal ἑπολιόρχει 
τν πόλιν, προσέχων ἐντεταμένως, xol προσῆγε τῷ 
τείχει µηχανάς. Καὶ οὐδὲν προὐχώρει αὐτῷ ἡ τῆς 
πόλεως αἴρεσις. Ἐνταῦθα, ὡς λέγεται, συντίθεται 
τοῖς ἐν τῇ πόλει πρρδοσίαν, ᾧ, λέγεται, ὑπορύσσον- 
τες ἀπὸ τῶν οἰχιῶν, ὀρύγματα ἑκτὸς φέροντα, xaX 
ἑάλωσαν ἀπὺ Οὐενετῶν f| λέγεται. Καὶ ol. ὀρύσσον- 
τες ἀπέδρασαν Eq τὸ τοῦ ᾽Αμουράτεω στρατόπεδον, 
καταθάντες àmh τοῦ τείχους. Ὕστερον μέντοι ἀπὸ 
«fc ἄχρας ὡς προσέδαλεν, εἷλέ τε χατὰ χρᾶτος τὴν 
πόλιν, χαὶ ἠνδραποδίσατο. To); µέντοι νεήλυδας 
πυνθάνοµαι, ἄναθάντας ἓς τὸ τεῖχος, ἑλεῖν τε τὴν 
πόλιν, καὶ Επισπομένων τῶν ἄλλω», ἁλῶναί τε τὴν 
πόλιν, καὶ ἐπὶ ἀνδραπολισμῷ πρὸς τοῦ βασιλέως 
γενέσθαι. ᾿Ανδραποδισάμενον μέντοι τὴν πόλιν ταύ- 
την, οὐδένα ἐξέ)λευσθον 39 τοῦ ἀνδραποδισμοῦ, ἔπυ- 
θόμεθα ΑἉμουράτη. Ὥστε λογίνεσθαι ἡ ᾱς ἔχειν, 
διὰ τὴν προδοσἰαν ἐξείλετο αὑτούς. Ἐχένετο μὲν 
οὖν αὕτη μεγίστη δὴ τοῖς Ἕλλησι αυμφορὰ, xil 
οὐβεμιᾶς τῶν πρόσθεν γενοµένων αὐτοῖς συμφορῶν 
λειπομένη. Ot τε ἄνδρες τῆς πόλεως ἀνὰ τὴν Ασίαν 
τε xal Εὐρώπην, αἰχμάλωτοι γενόµενοι, περιἠγοντο 
ἀνδραποδισθέντες. Ἡ μέντοι Οὐενξτῶν φυλαχὴ ἐν 
τῇ πόλει οὖσα, ὡς ᾖσθετο ἁλῶναι ἤδη τὴν πόλιν, 
ὥρμητο φυγεῖν ἐπὶ τὴν θάλατταν xax ἐπὶ τὰς vale, 
xal ἐμθάντες εἰς ταύτας, ὅσαι σφίσι παροῦσ;ε 
ἐτύγχανον, ὥχοντο ἀποπλέοντες. Ἡ μέντοι πόλις 
αὕτη Ἑλληνὶς, µεγάλη τε οὖσα καὶ εὐδαίμων, ἑάλω 
ὑπὸ ᾽Αμουράτεω. Τὴν μέντοι πόλιν ἐπέτρεπε τοῖς 
αὐτοῦ ταύτῃ τῶν περιοίκων ἑνοικῆσα:. Αὐτὸς δὲ 
οἴκαδε ἐπανιὼν, ἔπεμψ: ον τῆς Εὐρώπης στρατηγὲν 
Καρατζίαν 3! ἐπὶ Ἰωάννινα πόλιν the Αἰτωλίας. 
τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα αὐτῷ παραδούς. 'O δὲ 
ὡς ἀφίκετο ἐπὶ τὴν Αἰτωλίαν, τήν τε χώραν ἐἑτέ- 
ὅραμε καὶ ἑληΐσατο, ὅσα ἔρθη καταλαθεῖν ἄφνω. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἑλάσας, ἑπολιόρχει τὴν πόλιν. Κά- 
βουλος μέντοι ὁ ἡγσμὼν τῆς πόλεὼς fn ἑτελεύτησε. 
Καὶ ἐπειδὴ nal; αὐτῷ ἐκ τῆς γυναιχὸς αὑτοῦ τῆς 
"Patveplou θυγατρὸς οὖκ ἐγένετο, νόθοι δὲ ἐγένοντο 
παΐδες, 6 τε Μέμνων, xal Τύρνος, xal Ερχούλιος, 
οἱ πρεσθύτεροι, διένειµε τούτοις μὲν τὴν ἐντὸς xou 
᾿Αχελῴφου χώραν ᾽Αχαρνανίας ἐπινέμεσθαι : τὸν δὲ 
ἁδελφιδ.ῦν αὐτοῦ τὸν Λεονάρδου nai5a χατέλιπε διά - 
δοχον ξυμπάσης ἤδη τῆς ἀρχῆς αὐτοῦ. Καὶ τὲν τε 
"Aptnv τῆς ᾽Αμπρακίας ** µητρόπολιν, καὶ Αἰτω- 
λίαν τε xal τὴν πόλιν, κατέλιπε Καρούλφ τῷ 
ἀδελφιδῷ. Οἱ μέντοι νόθοι παῖδες αὐτῷ, οὐκ εἰς 
μαχρὰν διενεχθέντες, ἀφίκουτο ἐπὶ τὰς. βασιλέως 
θύρας. Μέμνων 0 αὖ ἀφικόμενος, ὃς ἑδόχει τε τῶν 
ἄλλων συνέσει τε xal ἀξιώσει προέχειν οὗτος δὲ 
ἀφιχόμενος παρὰ τὸν βασιλέα, προὐκαλεῖτό τε καὶ 
ἡξίου ἐπὶ τὴν χώραν aod; τὴν πατρῴαν κατάγειν. 
Ai δῇ ἑλάσας σὺν τῷ τῆς Εὐρώπης στρατεύματι 


Notu!ee marginales. 


(56) Olim Cassiope. 


** Sic tria manuser, liabent ; forte legendum ἐξελεῦσαι. R. utin c. ?! Kapaxlav, ut in ο. 33 Λμθ. Al. ut c. 


2] 


DE REBUS TURCICIS LID. V. 


278 


elofi. Ὁ àb τῆς Εὐρώπης στρατηγὸς τὴν τῶν A Acarnaniz regionem, οἱ Epiri, qux sibi federe 


Ἰωαννίνων πόλιν ἑπολιόρχει, καὶ χρόνον ἑνδιατρί- 
6ων τῇ πολιορκίᾳ, ὡς οὐδὲν ἀνίει πολιορχῶν, ὁρῶν - 
πες οἱ τῆς πόλειὸς, xai ὁ τῆς χώρας ἡγεμὼν, ἐντὸς 
ἀποιλημμένος, xal πολιορχούµενος, προὐχαλεῖτο τὸν 
στρατηγὸν ἐπὶ ξύμδασιν **, xal ἠτεῖτο αὐτὸν δοθῆναι 
αὐτῷ, τή» τε ἄλλην χώραν τῆς ᾿Αχαρνανίας, xai 
«^c Ἡπείρου παρὰ βασιλέως, xol σπονδὰς αὐτῷ 
ἐπὶ «τούτῳ Ὑενέσθαι, xaV οὕτω παραδιδόναι τὴν 
φόλιν. Τούτου 05 Ὑενομένου, τὴν τε πόλιν παρέ- 
Àm6s τὸ τοῦ βασιλέως στράτευμα, καὶ αὐτῷ συνε- 
χώρει τὴν ᾽Αχαρνανίαν καὶ τὴν ἄλλην "Ππειρον 
ἐπινέμεσθαι, φόρον ἁπάγοντα τῷ βασιλεῖ τοῦ ἔνιαυ- 
τοῦ, xal αὐτὸν φοιτῶντα ἐς τὰς βασιλέως θύρας. 
Ὕπστερον δὲ ἀφιχόμενοι οἱ τοῦ Καρούλου ἡγεμόνος 
παῖδες, ὃ τε ᾿Ερχούλιος χαὶ Μέτνων, xal οὐχ ὀλίγα 
Χατασχόντες τῆς χώρας, ἑπαγομέγων τῶν ἑποίχων 
αὐτοὺς, πράγματά τε παρεῖχον τῷ ἀνεψιῷ αὐτῶν, 


D cederet ca regione, cui illi preefulssent, 


interposito confirmari volebat. Quod si impetras- 
set, se regi urbem traditurum. Foedere icto, urbein 
accepit regius exercitus, et Acarnania reliquaque 
Epirus cessit principi, ut quotannis tributum fer- 
ret; et in januas regis, quandocunque moneretur 
adventaret. Postea venientes Caroli ducis filii, Her- 
culius et Memnon, nec. modicam regionis partem 
occupantes, congregatis: finitimis , qui conflue- 
bant mo'esti erant admodum patrueli suo, cujus 
regionem agebant et. ferebant, bellum gerentes. 
Coutra quos. Carolus 127 exercitum, quem ex 
januis regis contraxerat, necnon alterum quem 
ab Italia cxciverat, ducens, cum niliil promoveret, 
pacem cum iis composuit ; qua tenebatur, ut ipse 
hi vero 
deinceps nullas molestias Carolo facerent. 


καὶ ᾖγον xal ἔφερον τὴν χώραν, καὶ ἑπολέμουν. "O μέντοι Κάρουλος, xai ἀπὸ τῶν θυρῶν τοῦ βασιλέως 
στράτευμα ἑπαγόμενος ἐπὶ τούτους, xal ἀπὺ Ἰταλίας, ὡς οὐδὲν ἤννεν, ἑσπένδετό τε αὐτοῖς, xal xa- 
θυφίετο ες χώρας fic Ίρχον, ἐφ ᾧ µηκέτι αὐτῷ τοῦ λοιποῦ παρέχειν πράγµατα. 


Αἰτωλία μὲν 6h οὕτω ἐγένετο ὑπὸ βασιλεῖ "Apou- 
pátn. Μετὰ t ταῦτα, ὡς Ἕλληνες lóvteg ἐς τὰς 
θύρας, ἠξίουν σφίσι σπένδεσθαι, εἰρήνην μέντοι 
ἐπαιήσαντο, ἐφ᾽ ᾧ τὀν τε ἹἸσθμὸν χαθελεῖν, καὶ 
μηδὲν ἔτι νεωτερίζειν τοῦ λοιποῦ. Τὸν μέντοι Του- 
ῥραχάνην ἐπὶ Πςλοπόννησον πέμφας, τήν τε Oosve- 
τῶν χώραν ἐδήου, καὶ τὸν Ἰσθμὸν καθεῖλε, xai 
πολίσµατα ἅττα -ἑλὼν τῶν Οὐενετῶν ἠνδραποδίσατο. 
Ἄνταῦθα μὲν οὖν ἑξιόντι ἀπὸ Πελοποννήσου, συνε- 


µεσάγαιον, Δαθίην χαλευµένην χώραν, xai acis: 
στρατηχὸν ἑστήσαντο, xal ἁπόστασιν ἐδουλεύοντο 
ἀπὸ Ἑλλήνων, ὡς τὸ Τουραχάνεω στράτευμα δια- 
φθείρωσι. Τουραχάνης. μέντοι, ὡς ἐπύθετο τοὺς 
 Ἀλθανοὺς ἐπ᾽ αὐτὸν ἁμόσε ἰόντα.; 3» ὡς διὰ μάχης, 
ὣς οὖχ Ἠδύνατο διαφυγεῖν, παρειτάξατό τε εἰξ µά- 
ζην. Καὶ οἱ 'Al6avo| συνταξάµενοι xal αὐτοὶ, 
Ἰπῄεσαν, xal ἐς χεῖρας ἑλβόντες, οὐδὲ ἑδέξαντο τοὺς 
Τούρχους, ἀλλ) ἑεράποντο ἐς φυγἠν, 'Ἐνταῦθα ἐπεξ- 
ελθὼν ὁ Τουραχάνης ἐπιδιώκων, πολλούς τε ἀνεῖ- 
av ἓν τῇ διώξει, Καὶ οὓς ἐζώγρησεν ἀμφὶ τοὺς 
ὀκτακοσίους αὐτοῦ ἅπαντας διεχρήσατρ. Καὶ ταῖς 
χεφαλαῖς αὐτῶν πυργία ἑπῳχοδομησάμενος, ἀπῄ:ι 


Που modo ZEtolia in Amuratis ditionem devenit, 
Greci postea in janvas regis proficiscuntur, pe- 
titum pacem. Quibus ea data est his conditionibus 
ut Isthmum destruerent et nihil in posterum quem- 
admodum hactenus, rerum novarum molirentur. 
Turachanem misit in Peloponnesum, qui Vene- 
torum regionem populabatur, οἱ lsthmum diruit. 
Venetorum autem oppidula quz: subegerat, diri- 


puit. Cum autem egrederetur Peloponneso, Albani 
λέγρντο οἱ τῆς Πελοποννήσου ᾿Αλθανοὶ περὶ τὴν C 


in Peloponneso habitantes, colligebantur in mc- 
diterranea regione, quz Dabia nuncupatur : eli- 
gentesque ducern, defectionem a Grazcis parabant, 
et Turachanis excrcitum penitus delere volebant. 
Turachanes ut acccpit, contra se Albanos pralii 
cup!dus pergere, cum non posset effugere ipsorum 
impetum, in aciem copias eduxit. Etíam Albani 
Hi aciem desceudorunt, εἰ hostes aggressi sunt. 
Cum autem Turcorum impetum sustincre non 
possent, in fugam vertuntur: quorum cadem 
maximam, Turachanes insecutus, in fuga fecit. 
Capii sunt octingenti, quos omnes eo loci obtrun- 
cavit : ex quoruin capitil:us cum turriculas exstru- 
xisset, abscessit. Vir ille et alia imemoratu digna 


ἐξέλαύνων. Τούτῳ μὲν οὖν τἀνδρὶ ἔστι καὶ ἄλλα ῃ) facta designavit : propter que cum in maximo Ίο 


ἀποδιδειγμένα ἔργα ἐς ἀφίγησιν οὐκ ἀχρεῖα, δι ἃ 
i εὐδοχιμῶν παρὰ βασιλεῖ, ἐπὶ τὴν τοῦ Βρενέζεω 
pop1v ἐγχώρει; xai ἐπὶ Δαχίαν οὗ πυλ)ῷ ὕστερον 
, Hips, ὑπὸ ᾽Αμουράτεω, τήν τε χώραν ἑδῄωσε, 
X3 οτρατὸν αὐτοῦ συλλεχθέντα οὗ σμικρὺὸν ἑτρέ- 
feto, xal νίκην ἀνείλετο περιφανη, ἀνδράποδά τε 
Μά λείαν πολλήν. Τοῖς μὲν οὖν Ἕλλησι θαμὰ ἰοῦσιν 

tl τὰς θύρας αὐτοῦ, χαὶ ἄνδρας τοὺς παρὰ σφίσι 
vent tips ἄλλους τε 6à xai ἹΝαταρᾶν τὸν 


Χνρίο Aguxdy 3: ὅλθον ἐπιπέμφας, σπονδὰς ἐποιἡ- 
4310, 


nore penes regem foret, etiam in regionem Ώγο - 
neris et in. Daciam iter intendit. Nec multo post 
jussus ire ab rege cum exercitibus regionem eva- 
stavit, et conscriptum ibl exercituzn haud parvum 
in fugam compulit: ex quo prélio redibat victo- 
ria memorabili illustris, plurhinam tum manci- 
piorum, tum aliarum rerum vehens predam. 
Cuin Grecis igitur Amurates cum frequenter ve. 
nirent in januas, mittentes viros primarios, opibus 
reliquaque felicitate claros, inter quos et Notaram, 
et Carolucam, tandem pacem coinposuit. 


Notulo marginales. | T 


" ουμδίδασιν, Β. ut in c. 


5’ χωροῦντας Al. «t in ο. 


15 τὸν Λουκᾶν, al. Κυρονλουκᾶν. 


$39 


navigavit in Peloponnesum accersito fratre Theo- 
dero, qui Spartam regebat, Rex. propter. odium, 
ut autea signiflcavimus, quo prosequebatur uxo- 
rem, quam ab Italia. duxerat, statuerat Nazarzo- 
rum assumere habitum. Cum autem in Pelopon- 
nesum venisset Byzantii rex, adducens sccum fra- 
wem Constantinum, ut in eumtransferret regnum, 
confestim eum coepti pouituit, nec amplius se 
regno cessurum dicebal : regsi enim proceres ab 
isto. vita proposito regem 128 dehortabantur. 
Dehinc etiam uxori, cui implacabilis erat, propter 
forma turpitudinem, reconciliatus, suaviter in 
posterum eum illa. vitam exegit. Rex Grecorum 
bellum intulit Carolo Epiri principi, et exercitibus 
Clarentiam (27) Elidis metropolim circutmsedit. 
Nec multo post cum urbis oppugnatio irrita ca- 
deret, Caroli consobrinam, Leonardi ducis filiam, 
fratri Constantino uxorem dedit, haec tamen con- 
ditione. ut dotis nomine Constantino urbs ista 
traderetur. Postea duxit exercitus contra Palras 
Achais urbem, quam οὐνίάίοιο circuniedit. 
Deinde relicto fratre Constantino, cui urbis op- 
pugnationem mandarat!, uavem conscendit , et 
 Byzanüuim proficiscitur. Cum multum jam tein- 
poris moeuilus urbis assedisset, nec tamen urbs 
in manus venisset, proditionis consilia oppidani 
cum Constantino. agitabant, Aberat enim urbis 
episcopus, profectus in [taliam, auxilii petendi 


LXONICI CHALCOCONDYL E 


Gi»scorum τος, ubi primum pax convenisset, A 


21) 

O μὲν οὖν Ἑλλήνων βασιλεὺς, o; εἰρήνη ἐγέ- 
νετο, ἔπλει ἐπὶ Πε)οπόννησον, μεταπεμπομένου τοῦ 
ἁδελφοῦ Θεοδώρου τοῦ Σπάρτης ἠγεμόνος, ὡς xal 
πρότερον λέδεως **, διὰ τὸ πρὸς τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, 
την ἀπὸ Ἰταλίας, ἔχθος αὐτῷ Υενόμενον, ὥρμητο 
ἐπὶ τὴν Ναξδηραίων Ιένχι δίαιταν. Ὡς μέντοι ἐς 
ἐπὶ Πε)λοπόννησον ἀφίκετο ὁ Βυζαντίου βασιλεὺς, 
τόν τε ἁδελφὸν αὐτοῦ Κωνσταντῖνον ἐἑπαγόμενος, ὡς 
διαδεξόµενον τὴν ἀρχὴν, µετηµέλησέ τε αὐτίκα, 
καὶ ojx ἔφασχεν ἰἱέναι ἔτι, μὴ ἐπιτρεπόντων τῶν 
τη; χώρας ἁρίστων. Διηλλάγη μέντοι xat τῇ γυναικὶ 
μετὰ ταῦτα, xal ἐβίου ἡδέως, συνὼν αὐτῇ τοῦ λοι- 
ποῦ. 'O μέντοι Ἑλλήνων βασιλεὺς πρός τε τὸν τῆς 
ἸἨπείρου ἡγεμόνα τὺν Κάρουλον πόλεμον ἑξήνεγκε, 
Καὶ Κλαρεντίαν τῆς "Hido; μητρόπολιν ἐπολιόρ- 
Χει. Μετ οὐ Ππολὺν δὲ χρόνον, ὡς οὐδὲν αὐτῷ 
προεχώρει πολιορχοῦντι, ἡρμόσατο τὴν ἁδελφιδὲν 
Ἠγεμόνος, Λεονάρδου δὲ θυγατέρα, ἐπὶ τῷ ἁδελφῷ 
Κωνσταντίνῳ, ὥστε xal ἡ πόλις αὕτη ἐδόθη αὐτῷ 
ἐς φερνήν. Καὶ βασιλεὺς Ἑλλήνων ἑπολιόρχει Πά- 
«pa; τῆς Αχαϊας. Μετὰ δὲ ταῦτα χαταλιπὼν οὐν 
ἀδελφὸν αὑτοῦ Κωνσταντῖνον, ὤχετο ἀποπλέων ἐπὶ 


"Βυζαντίου. Τῷ μέντοι ἁδελφῷ αὑτοῦ Κωνσταντίνῳ, 


ὡς τὰ περὶ τὴν πόλιν προσεχώρησε, xal πολιορχῶν, 
οὐκ ἀγίει τῆν πόλιν, συντίθενται οἱ τῆς πόλεως 
ἄνδρες προδοσίαν αὐτῷ, xal ἐπαγόμενοι τὴν πόλιν 
παρεδίδοσαν, ἀπόντος τοῦ ἀρχιερέως αὐτῆς iv Ίτα- 
iia, ὅσον *' διατρίδοντος χρόνον, ἐπικουρίας δεό- 
µενον παρὰ τοῦ Ῥωμαίω» ἀρχιερέως. Ταύτην μὲν 


gratia : et longas ibi agebat (10Γ48, ut a pontifice C οὖν τὴν πόλιν τῆς Αχαΐας οἱ ἀπὸ Ἰταλίας Πελοπον- 


id acciperet. Hanc Achaie urbem talici princi. 
pes, qui Peloponnesum regebant, ex familia Ma- 
latestarum orti, occupautes, unum quidem dedc- 
runt urbi priucipem : alterum elegerunt, qui eam 
adwministraret, et semper apud Homanum  ponti- 
ficem moraretur. Urbs ista ubi concesserat in jus 
et potestatem Roniaui pontificis, accepit episco- 
puui, quein inisisset. pontifex, uL urbem cam gu- 
bernaret. Eo tempore episcopus, qui rempubliczin 
ejus urbis curabat, missus a Romano pontilice, 
natus erat ex familia Malatestarum. Hanc urbein 
ubi douiinio suo juixit Constantinus, etjam arcem 
expugnare aggressus est: cui expugnationi inte- 
grum annum insumpsit, et tandem voti cumpus 
factus est, Elidis meiwopolim subegere Bomani 
pontificis triremes. Postquam enim fama allatuin 
erat, Achaie. urbem a Gracis esse occupatam , 
inisit pontifex triremes decem, quibus annitebatur, 
si posset amissam recuperare urbem, Hie quidem 
haud venere iu Achaiam. Venientes autem Clarea- 
tiaun absente urbis duce, uec prasidio in ea ex- 
asistente, clam ingressi mililes urbem cepere, οἱ 
diripueruut. Deinde eam vendeutes regis frati 
quinquies mille aureis, iu Italiam naxigarunt. Alize 
quoque fortuna wiserabiles urbi isti acciderunt. 


(57) Olim Cyllene. 


νῆσου ἡγεμόνες τοῦ Ζαχαρίου οἴκου διιόντες, ὁ μὲν 
ἄρχων τε xai ἡγεμὼν χατελήφθη τῆς χώρας * τῷ 6 
ἑτέρῳ διατρίδοντι παρὰ τῷ Ῥωμαίων ἀρχιερεῖ 
ταύτην ἐπέδωχε thv πόλιν ἀρχιερεῖ γενομένῳ ἔπι- 
τροπεύειν. Ἡ μέντοι πόλις παρελθοῦσα ἐς τὸν Ῥω. 
palov ἀρχιερέα, ἑλάμδανεν ἀρχιερέα, ὃν ἂν ἐπι- 
πέμψειε σφᾶς τοῦ ἐπιτροπεύειν τὴν πόλιν. Καὶ τότε 
δὲ Μαλαστηκίων τοῦ olxou ἐπεπόμφει τοῖς kv τῇ 
πόλει ἀρχιερέα. Ταύτην μὲν οὖν τὴν πόλιν ἐκεί τε 
παρέλαθε Κωνσταντῖνος, τὴν τε ἀκρόπολιν ἐπολιόρ- 
κει iz ἐνιαυτόν. Μετὰ δὲ ταῦτα προσεχώρῃσεν 
aot. Τὴν μέντοι Ἠλιδος µητρόπολιν εἷλον αἱ τοῦ 
ἀρχιερέως τριἠρεις. Ἐπείτε ]ὰρ ἐπύθετο τὴν πό- 
Aw τῆς 'Ayatag ἁλῶναι ὑπὸ Ἑλλήνων, ἔπεμφε 
τριήρεις δέχα, εἰ δύναιντο τὴν πόλιν αὐτῷ παρα- 
στήσασθαι. Λὗται μὲν οὖν ἐπὶ 'Ayatav οὐχ ἔτι 
ἀφίκοντο, Ἐπὶ δὲ τὴν Κλαρεντίαν ἀφιχόμεναι, 
ἀπόντος αὐτῇ τοῦ ἄρχοντος, καὶ φρουρᾶς οὐκ ἑνού- 
σης tv τῇ πόλει, εἰσελθόντες λάθρα, τὴν πόλιν 
χατέσχον xal ἠνδραποδίσαντο. "Yatepov δὲ ἁποδι- 
δόμενοι ταύτην τῷ βασθέως ἁδελφῷ πενταχισχι- 
λίων χρωσίνων, ἀπέπλευσαν ἐπὶ Ἰταλίας. Φυνέδησαν 
δὲ τῇ πόλει ταύτῃ xal τύχαι ἄλλαι πρότερον γενό- 
µεναι. ὈΟλιθέριος γὰρ δὴ ἀπὸ Ἰταλίας ὁρμώμενος, 
ἔχοντος ταύτην τοῦ τῆς "Ayolag ἡγεμόνος, ἐπεισελ- 


Notule marginales. 


** Aliud manuscr. Ure λέξων, puto. legendum Pea, Sic eiiam R. AL. Us Muy, *! In R. C. est lacuna 


241 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


213 


θών τε ἄφνω, xa χαταλαδὼν thv πόλιν, hvopamo- A Oliberius enim ab Italia progressus, tenente Cla- 


δίσατο, καὶ τὴν θυγατέρα ἡγεμόνος ἐς γυναῖκα αὐτῷ 
Ἠγάγετο. Καὶ ταύτην μέντοι οὗτος ἀποδόμενος τῷ 
τῆς Ἠπείρου ἡγεμόνι, ὤχετο ἐς Ἰτιλίαν. Καὶ τότε 
μὲ, δὴ ἁλοῦσαν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέως τριηρῶν, αὖ- 
θις ἐξωνησάμενος ἀπέλαδε. Διέφερον μὲν οὖν xal 
πρὸς τὸν τῆς ᾿Αχαῖας ἠγεμόνα, Ἰταλιχὸν Κεντη- 
ρίωνα, ot Ἕλληνες τὸν πόλεμον ἐπὶ συχνόν τινα 
χρόνον. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπιγαμίαν ποιησάµενοι ἐπὶ 
τῷ βασιλέως παιδὶ τῷ νεωτέρῳ θωμᾷ, ἁρμοσάμενοι 
την θυγατέρα τοῦ ἡγεμόνος, xa «fjv τε χώραν ἓς 
etpvhv αὑτοῦ ἑπέδωχαν, τῆς Μεσήνης τε καὶ Ἰθώ- 
pne, πλὴν τῆς παραλίου ρχαδίας, σπονδάς τε 
ἑποιῆσαντο. Καὶ ταύτην μὲν οὖν ἐπεί τε ἑτελεύ- 


τησε, παρέλάδε θωμᾶς 6 τοῦ βασιλέως ἁἀδελφὸς, xal p 


tí» τε γυναῖχα τοῦ Κεντηρίωνος εἶχεν ἐν φυλαχῇ, 
ἐς ἣν Oh xal ἐτελεύτησε. Οὕτω μὲν οὖν ἡ Πελοπόν- 
γησος ἀπὸ Ἱταλῶν ἐς τοὺς Ἕλληνας περιηλθεν. 
Ἕλλησι μὲν οὖν οὕτω προσέφερε τὰ πράγματα, 
ὑπαγομένοις σφἰσι τὴν Πελοπόννησον, 

Αμουράτης δὶ ὁ Μεχμέτεω ἑστρατεύετο ἐπὶ τὴν 
Τριδαλλῶν χώραν. Καὶ πρότερον μὲν ἔπεί τε ἑξή- 
vevxs πόλεμον, στρατεύµατα ἐπιπέμψας, ἐδῄου τὴν 
χώραν. Καὶ τότε δὴ οὖν ὡς ἐπύθ:το ὁ τῶν Τριδαλ- 
λῶν Ἠγεμὼν ἐπιέναι ἐπ αὐτὸν βασιλέα, πρέσδεις 
τε ἑπεπόμγει, καὶ ἡξίου σπονδὰς ποιεῖσθαι, ἐφ' ᾧ 
ἂν ἀπάγειν '' φόρον ὃν ἂν τάξηται αὐτῷ βασιλεὺς, 
καὶ πείσεσθαι, ὅ τι ἂν χελεύοι αὐτῷ. Ἐνταῦθα 
᾽Αμουράτης ἄγεται τὴν θυγατέρα τοῦ Τριδθαλλῶν 


ἠγεμόνος ' ἐπιπέμψας δὲ Σαραξίην τὸν τῶν θυρῶν (C 


ἠγεμόνα, Ἰγάγετό τε τὴν γυναῖχα τοῦ Χαλίλεω 
ἀνάγοντος, παρ’ αὐτῷ μέγᾶ εὐδοχιμοῦντος, xal τὰ 
βασΏεια αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταῦτα ἤλαυνεν ἐπὶ Καρα- 
μᾶνον τὸν ᾿Αλιδέριον ἡγεμόνα τῆς Καρίας, τά τε 
ἄλλα αἰἱτιασάμενος, xal ὅτι tbv ἀδελφὸν αὐτοῦ τὸν 
νεώτερον ἔχων παρ) ἑαυτῷ, ἔπεμφεν ἐπὶ τοὺς Ἕλ- 
ληνας. Ἐπιὼν δὲ σὺν στρατεύµατι πολλῷ, τὴν 
χώραν ἰἐδίου, ἐχλελοιπότος αὐτὴν τοῦ Καραμάνου, 
παὶ τὰ ἄχρα κατέχοντος τῶν ὀρέων. Ἑστὺν δὲ αὐτῷ 
δύρ πόλεε, ἡ μὲν Λάρανδα λεγοµένη, ἡ δὲ Τοκόνειον 
vw µεγάλη τε οὔσα τὸ παλαιὸν xal εὐδαίμων, by 
Tj καὶ βασιλὶς ἣν τῶν πρόσθεν βασιλέων τοῦ γένους 
τούτου. "Άτε yàp τῶν ὁρέων τῆς χώρας ἰσχνυρῶν 
ὄντων, καὶ oüx εὐπετῶν δύτων ἐπιδῆναι, ὁρμώ- 
μενοι, τν ταύτῃ χώραν περίο:κον Ίγον καὶ ἔφερον, 
Καὶ χατὰ βραχὺ προϊόντες χατεστρέφοντο. Ἔστι 
5 ἡ πόλι; αὕτη εὐνομουμένη ἀπὺ τοῦ πάνυ πα- 
λα:οῦ. Aápav53 δὲ ἡ πόλις οἰκεῖται μὲν αὕτη ὑπὸ 
Shv ὁπώρειαν τῶν ταύτῃ ὀρέων, καὶ οὗ πάνυ ἑάλω 
τινὶ ὀχυρώματι * fj δὲ χώρα, ἐπιόντος τοῦ 'Apou- 
ράτεω, ὑπέμενέ τε xal οὐκ ἐξέλιπεν. Οὐ γὰρ δὴ 
νοµίζεται Τούρχους ve ὄντας αὐτοὺς, ἀνδραποδί- 
δεσθαι ἐς τὰ αὐτά τε ἅμα ἤθη, xal &; τὴν αὐτὴν 
δίαιταν χαθισταµένους. Ὁ μέντοι Καραμᾶνος οὗτος 


D regionem : quam agentes et ferentes, 


rentiam Achaiz principe, inopinate adveniens eam 
oppressit, et diripuit, ducla in uxorem principis 
filia. Tandein pretio accepto, Epiri duci eam ven- 
dens, in [taliam reversus est. Etenim cap'am à 
pontificis triremibus denuo emptam recepit. Grxci 
longo tempore bellum gessere 199 cum Ceute- 
rione, qui Achaiz imperabat, generis Italici. Pos!- 
modum affinitatem jungentes, filia hujus ducis in 
matrimonium Jata regis filio juniori Thomx, οοιι- 
clusum est ut dotem acciperet Messen:e et. Ithomae 
regionem, preter maritimam Arcadiz. Foedus quo- 
que ictum, bellum. diremit. Hanc quidem, ubi 
mortuus est princeps, accepit Thomas regis frater 
et Centerionis uxorem donec mortua est, in car- 
cere condi^it. lloc modo Peloponnesus ab ltalis 
ad Grzcos translata est. Grecoruur res, cum subi- 
gerent Peloponnesum, hoc modo se habuere. 


ο Amurates pellum indicit Triballis, Primo itaque 
missis exercitibus Triballorum regionem popula- 
batur. Ut nuntiatumest Triballorum principi, re- 
gem hostiliter accedere, legatos ire jubet ad Amu- 
ratem, oratum pacem : paratum se esse, si pax 
coiret, tributum quantumcuuque imperasset, pen- 
dere, nec recusaturum facere quacunque jussisset. 
Amurates hujus principis filiam sibi in uxorem 50- 
ciavit, quam petiiL sibi uxorem dari, misso Sara- 
zizw januarum imperatore : quam postmodum in 
regiam adduxit Chaliles, qui plurimum apud regem 
pollebat. His ita peractis, petiit bello Caramanum 
Aliderium, Cariz ducem, crimini ei inter castera 
vertens, quod fratrem suum juniorem, cui alimenta 
prabuerat, ad Grzcos misisset, Venieus itaque 
cum magno erzercitu, regionem graviter affligebat 
populationibus quam Caramanus deseruera!, cum 
se recepisset ip montium cacumina. Regio ila ur- 
bes habet duas ; una Laranda vocatur, alteri no- 
men est Toconeiuim (78). Toconeinm urbs magni- 
tudine et opibus prestat, in qua autiquitus reginae 
morabantur, Cum montes regionis illius essent 
firmissimi, οἱ admodum muniti, nec facile scandi 
possent, omnem belli molem verterunt in finitimam 
paulatim 
progressi subigebant. Urbs ista optimis legibus 
fundata est jam inde ab antiquo. Laranda sita est 
in radicibus montium, qui in ista regione visuntur, 
nec aliquibus munimentis adversus vim hostium 
firmata est. [ncole regionis Anuratis adventum 


'exspectarunt, nec sibi fuga consuluerunt. Putabant 


enin cum et ipsi Turci forent, etiisdem morihus 
reliquaque vite consuetudine uterentur, se nihil 
hostile passuros. Caramanus ille finitiinus est Pisida- 


Notule marginales. 
(38) Ceneium Cariz, olim Jconium, vulgo Congitm. 


9! ἁπαγαγεῖν, al, ut in cont. 


* 


9413 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


241 


»üm regioni et Turgutz.. Pisidze, qui etiam Barsa- À ὅμορός ἐστι τῇ Πεισιδῶν χώρᾳ, καὶ τῇ Τουργούτεῳ' 


cides vocantur, pastores sunt, et Turcorum linguam 
iu usu babent : latrociniis magis intenti vivunt, prze- 
dasque ex Syriaet ex finitima regioneagunt. Νες ab- 
stinent a regione 130 Caramani, cum quo ipsis con- 
tinuum bellum est duces eligunt, quorum ductu pre- 
' datum proficiscuntur. Duces predam — superfluam 
capiunt, et inde partem liaud contemnendam iis lar- 
g untur qui domi apud uxores remanserint. Turgutes 
Phrygis imperat; et Armeniam Cappadociamque 
regio cjus attingit. Geiius Turgutz videtur recenter 
admodum fuisse sub Amythaore ; et cum in Phry- 
pinm inde descendisset, regionem istam ex eo tem- 
pore obtinuisse. Quod cum durasset ad hzec tempora 
contra filios et Caramanum arma tulit. Bellum etiam 
gessit jam olim genus istud adversus Leucarnas, 
Corxlucis filios. Candylorum urbs Cari in pote- 
state viri, qui. nuncupatur. . . Regionem itaque 
populationibus divexans Amurates Mechimetis filius, 
Ducis filium in gynzceum suum transtulit : filium 
regionis principem relinquit Cermianum et Cedi- 
nem, Sarchanemque principesecum proficisceretur 
contra Caramanum, regionibüs ipsorum expulit : 
aecedensque, regias eorum spoliavit. dines ος- 
cessit ο vivis, carens liberis. Sarchanes et Mende- 
sias in regiones finitimas fugientes, servati sunt, 
ne quid mali ab. Amurate paterentur. Mendesias 
Rhodum contendit, ibique moratus est. Postea pra- 
conio excitus, accessit ad regem, flagitans ut aliquid 


Οἱ δὲ Πεισιδῖται οὗτοι, καὶ ΒἩχραάκιδες καλούμενοι, 
νομάδες μὲν clot, καὶ γλώττῃ τῇ Τούρχων διαχρώ- 
pevot * λῃστριχώτερον δὲ βιωτεύουσι, τήν τε Συρίαν 
ληϊςόμενοι καὶ τὴν ἄλλην σφίσιν χώραν . xoi δὴ 
τὴν Καραμάνου διαπολεμοῦντες, ληϊζονται. "Λο- 
χοντες 65 σφίσιν ἐφεστῶτες, xal ληϊζόμενοι, τῆς τε 
λείας τὸ ἐπιδάλλον ** µέρος αὗτοί τε διαλαγχάνουσι, 
καὶ τοῖς ofxot ἐπὶ ταῖς γυναιξὶν ἐπιμένουσιν ἔπι- 
διελόμενοι διδόασι τὸ ἄλκιμον μέρος. Τουργούτης δὲ 
τῆς Φρυγίας χώρας ἐπήρχει τε, καὶ ἐπὶ Ἁρμενί αν 
Ίχει 3 xol Καππάδυχας d χώρα αὐτοῦ. Τὸ δὲ 
Τουργούτεω γένος δοχεῖ νεώτερον Υεγονέναιν ὑπὸ 
Ἀμυθάονι, καὶ ἐπιχαταδὸν ἐς τὴν ταύτῃ τῆς 
Φρυγίας. χώραν, ἐπικρατῆσαί τε τὸ ἀπὸ Μοῦδε τῆς 
χώρας, xoi ἐς δεῦρο διαγενόµενον, πρός τε τοὺς 
παϊδάς τε xot Καραμᾶνον διαπολεμεῖν. Διεπολέμηδε 
piv οὖν τὸ παλαιὸν, xal πρὸς τοὺς Λευκάρνας 
Καραϊλούχεω παΐδας. T^ μέντοι Κανδυλόρον di 
πόλις τῆς Κὰρίας, ὑπὸ ἀνδρὶ τοὔνομα ** ..... xat 
τὴν χώραν καταστρεφάμενος ᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέ- 
τεω, τὴν τε θυγατέρα αὐτοῦ ἔσχεν ἐς τὴν γυναι» 
κωνῖτιν, καὶ τὸν παἶδα αὐτοῦ χατέλιπεν ἄρχειν τῆς 
χώρας. Tou; μέντοι ἡγεμόνας, τόν τε Κερμιανὸν 
xai Αἰδήνην ἑλαύνων ἐπὶ Καραμᾶνον, xal τόν τε 
Σαρχάνην, τῆς τε χώρας ἑξβλασε, xal ἐπιὼν τὰ 
βασίλεια αὐτῶν, ἠνδραποδίσατο, 'O μέντοι Αἰδήνης 
ἑτελεύτησεν ἅπχις ὤν. Σαρχάνης δὲ καὶ Μενδησίας 
ἔπὶ τὰς ὀμόρους αὐτῶν χώρας διεσώζοντο, ἄποφυ- 


honi ab co impetraret. Qui etiamnum apud regem C γόντες ᾽Αμουράτη ἑπιόντα. Μενδησίας μέντοι ic 


setatem 3git, victum et necessaria a januis accipiens. 
Caramanus cupidus recipiendi Toconeium et regio- 
nem suam, legatos ad Amuratem mittit, prowittens 
se &uam filiam ei daturum uxorem, et fllium quent 
liaberet, missurum ut in januis mereret. Ainurates 
in fedus, juramenti religione interveniente, Cara- 
manum suscepit, et in Europam iter intendit. Po- 
stea eum aliquantulum temporis  intercessisset, 
arma contra Ismaelem Sinopes et Castamon:e prin. 
cipem arripuit, nescio ob quam offensam. Qui ut 
aecepit Ainuratem cohtra se ut hostem properare, 
legatos obviam regi mittit, qui dicerent, si pacem 
peteati daret, se quotannis zeris redditum quantus- 
eumqüe esset, regi pensurum. Przterea polliceba- 


Ῥέδον ἀφιχόμενος, διέτριθε * μετὰ δὲ ταῦτα χυ- 
ρυχευσάμενος, ἄφίχετο παρὰ βασιλέα, δεόµενος 
τυχεῖν ἀγαθοῦ τινος mph; τοῦ βασιλέως, xal ic 
δεῦρο, ἔτι διατρίδων, τὴν δαπάνην ἔχει ὑπὸ τῶν 
θυρῶν. Ὁ µέντλι Καραμᾶνος, ὡς τό τε τὸ χόνειον *f 
κατεϊλὴφει, xal τὴν χώραν αὐτοῦ κατέχων διέτρι- 
6:ν, ἔπεμπε πρέσβεις παρ ᾽Αμουράτῃ, ὑπισχνού- 
µενος τήν τε θυγατέρα δοῦναι αὐτῷ εἰς vuvalxa, 
καὶ *iv παῖδα αὐτοῦ ἐπιπέμπειν συστρατενόµενον 
ἐπὶ τὰς ᾽Αμουράτεω θύρας. 'O μὲν δὴ Αμουράτης 
ἔπ:ίῆετο, τὰς σπονδὰς xal ὄρχια ποιησάµενος 
ἀπήλάυνεν ἐπὶ τῆς Εὐρώπης. Μετὰ δὲ ταῦτα χβό- 
νου ἐπιγιγνομένου, αἰτιασάμενος Ἰσμαῖλην τὸν 
Σινύπης xal Κασταμωνίας ἡγεμόνα, ἑσερατεύετο 


tur, se filium suum in τορὶς januas missurum. Fi- D in αὐτόν. Οὗτος μὲν οὖν ἱπύθετο ἐπ αὐτὸν ἑπιέ-' 


lium autem Turgutis, quem jam ante in regis januas 
abiisse constabat, regioni pristinx restituit : eique 
eum eo agere pro suo arbitrio permisit. 


vat αλμουράτη», πρέσθεις ἔπεμάε, καὶ τὴν μὲν τοῦ 
χαλχοῦ πρόσοδον ὑπέσχετο ἀποφέρειν τοῦ ἐνιαυτοῦ, 
ὅση ἂν αὐτῷ᾽ τυγχάνοι οὖσα, καὶ τόν γε παῖδα 


ὑπισχνεῖτο ἐπιπέμπειν χαὶ οὗτος ἐς τὰς βασιλέως θύρας. Τὸν μέντοι Τουργούτεω παῖΐδα χαὶ πρότε- 
pov ἔτι παραγενόµενον ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας, ἐπυύόμεῦα ἐπαγσγέσθαι βασιλέα, καὶ àz aspintiv 


τὴν χώραν αὐτῷ διαθεῖναι, ᾗ ἂν αὐτῷ δοχοίη. 

. Hzc quidem fortiter ab Anmurate facta, incredi- 
bile dictu est quanta gloria Αθ regnum illustra- 
rint. Bellum quoque tempore longo inter ipsum et 


Leucarnas arsit. Expeditionem suscepit. Amurates 


Ταῦτα μὲν αὐτῷ ἐς ttv Ασίαν ἐπέπρακτ», λαμ. 
fp ἁλοδεδειγμένα E; τὴν ἀρχὴν αὑτῷ. Καὶ πρός τε 
τὸὺς Λευχάνας 3 ἐπολέμει συχνόν τινα χρόνον. 
Ἐγένστο δὲ ἐκ τοῦ ᾽Αμουράτεω ἔλευσις ἐπ' Τριθαλ. 


Notule marginales. 


? ἀποθάλλον R. ut inc, '* Π. Oxit. 


κόρνσς. 


? Fadem lacuna in. Ri. 


* ὡς τότε χὀν. ? [n uno, Λευ- 


915 


DE REBUS TURCICIS L1D Y. 


216 


λῶν ἠἡγεμόνα, καὶ ἐπὶ τὸν ἠγεμύνα Γεώργιον τὸν A contra Triballorum principem (39) et bujus aflinewm 


κηλεστὴν αὐτοῦ, δ.᾽ αἰτίαν τήνδε 35. Στέφανον γὰρ 
τὸν νεώτερον παῖδα ἔχων map" ἑαυτῷ διατρἰδοντα, 
ὥς μέν τοι ἐπήλτυνεὺ ἐπιὼν ἐπὶ Σπενδέροθον tv. f 
τὰ βασίλεια fv αὐτοῖς. Ὁ μέντοι ἡγειιὼν καταλιπὼν 


τὸν παῖδα αὐτοῦ Γούργουρον, ἐπιτροπεύειν τε τὴν ᾿ 


πόλιν, xal φυλάττειν τὰ τείχτ, ἣν ἐπίωσιν οἱ πολέ- 
pio:, αὐτὸς ἐπὶ Παιονίας ἁπῄει ἐπικουρίας δὃσπσό- 
µενος. Ὑπῆν γὰρ αὐτῷ καὶ ἐν τῇ Παιον!ᾳ χώρα τε 
οὗ φαύλη, καὶ πόλεις πὀλλαὶ καὶ ἀγαθαὶ, ἃς Ἰλλάξα- 
το *9 Ἔλεάζσρος πρὶς τὸν Παιόνων βασιλέα Σιχισ- 
μοῦνδον ἀντὶ τῆς Μπελογράδος πόλεως, f. ἐδεδό- 
κει τῷ βασιλεῖ ὥστε τῷ πορθμῷ καλῶς ἔχοντος τοῦ 
χωρίου. Ὁ μὲν οὖν mal; αὐτοῦ χαταλέλειπτο Umi- 
τροπεύων τὴν πόλιν, χαὶ παρεσχευάζετο, ὡς πο- 
λιορχτσόµενος. Ὡς δὲ ἐπιὼν ὁ ᾽Αμουράτης, ἐπέ- 
δραμέ τε τὴν χώραν, καὶ ἐπολιόρχει τὴν πόλιν, ἔπει- 
£1:o, μηχανὰς παντοἰας προσόγων τῷ τείχει, ἐλεῖν 
τὴν πόλιν. Ὡς δ' οὐδὲν αὐτῷ Ἰνύετο, ἐδεδίττου τὴν 
κύλιν τηλεθόλοις µεγίστοις 6h τοῖς εἰς ἐκεῖνον τὸν 
χρόνον Ὑενομένοις, Καὶ τά € τείχη τύπτων οὐκ 
ἀνίει. Ἐνταῦθα 6 τοῦ Ἠγεμόνος παῖς Γούργουρος, 
δεδιὼς μὴ ἀλῷ ἡ πόλις ὑπὸ τῶν τηλεδόλων, ἰδέχετο 
λήγους παρὰ βασιλέως περὶ συνθγκῶν, xal ἑαπέν- 
ξετο, ἐφ᾽ ᾧ παρᾳδιδόναι τε τὴν πόλιν τῷ βασιλεῖ, 

xai νο, ἐς τὰς θύρας αὐτῷ φοιτῶντας τυγχά- 
νειν, ὧν ἂν δικαιοῖ αὐτὸς βασιλεὺς ἀποφέρεσθαι. 
Οὗ τος μὲν οὖν τὴν πόλιν παρέδωχε, xal ἐς τὸ στρα- 
ἔάπεδον ἐξελθὼν, δ.έἑτρ:δε moph βασιλέα σὺν τῷ 
δελφῷ αὐτοῦ Στεράνῳ. Μετ οὐ πολὺν δὲ χρόνον, 
ὡς ἐπύθετο τὸν πατέρα αὐτῶν ἐἑπαγόμενον ἐπὶ Άμου- 
ρᾶτην, χαὶ τούς γε παῖδα-, παρὰ.τοῦ πατρὸς λόγους. 
τα δεχ»; μένους, καὶ xpuga. διακηρυκευοµένους περὶ 
ἀποστάσεως, λαβὼν ἄμψω τὼ παῖδε, ἐξώρυξε τὼ 
ὀφθαλμὼ ἑκατέρων, Ὦς μὲν οὖν Στενδέροδον τὰ 
Τριδαλλῶν βασίλεια παρεστῄσατο, καὶ φρουρὰν ἐγ- 
κατέλιπε τῇ πύλει ἱκανὴν, αὐτίχα ἐπιὼν 35 Ἠλαυνεν 
ἐπὶ Μπελ .oz ράδην τὴν Παιόνων πὀ)ιν. Ἔστι à' αὕτη 
t nó. r ἁ μφοῖν τοῖν ποταμοῖν περίῤῥωυτος γινοµένη * 

&s' ἓνὸ; μὲν µέρους τοῦ Ἴστρου ῥέοντος * ἀφ᾽ ἑτέρου. 
δὲ τοῦ Ei662, ὃς ἐς τὸν Ἴστρον αὐτοῦ παρὰ τῇ πόλει 
ταύτῃ ἐχδιδοῖ. Ἡ μὲν οὖν Σπενδέροδος, χαὶ αὕτη 97... 
Ὡς δὲ ἐς Μπελογράδην ἐπελάσας, ἐπολιόρχει τὴν πά- 


λιν ᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω, ἕτυπτε μὲν τὸ τίβχος. 


τηλεδόλοις, xal χατέδαλε µέρας οὐκ ὀλίγον, ἐπεπόν- 
θει δὲ τὰ στρατεύματα mph, τῆς πόλεως ἀνηκέστα- 
τα !* ὑπό τε τελεδόλων χαὶ τηλεθολίσχων παμπὀλ- 
λων, ἐς τὸ βασιλέως στρατόπεδον ἀφιεμένων ἐπὶ τοὺς 
ἄνδρας, xal pupla ὅσα βέλη ἀφικουμένων ἐπὶ τὸ 
στρατόπεδον. Ἐνταῦθα ᾽Αλίης ὁ τοῦ Πρενέξτω Ίχου- 
σεν ἄριστα ἓν τῷ στρατοπέδῳ, ἀνήρ τς Ὑενόμενος 
τὰ ἐς τειχομαχίαν σὺν τοῖς ἑαυτοῦ πρῶτος. Καὶ τά- 
Φρον ὀρύξας ὡς ἑγγυτάτω τῆς πόλεως, ἑσχήνου σὺν 
τῷ στρατεύµατι αὐτοῦ. ' 


Ως μὲν οὖν τὸ τείχος κατέ- , 


Georgium. 131 Expeditionis hujus istam causam 
tradunt. Stepanum enim juniorem filium habebat 
secum morantem, cum proficisceretur Spendero- 
viam, ubi ipsorum regia erat. Princeps, r«licto &lio 
Gurguro (qui et Georgius et Gregorius)ut tutaretur 
urbem, et defenderet monia, si adventaret  bostis, 
ipse abibat in Pannoniam ou1ilium oraturus. Erat 
enim huic etiam in Pannonia regio haud contem- 
nenda : practerea urbes multa et opuloste, quas 
permutatione facla eu; Sigisinundo, pro Delgrado, 
Eleazarus acceperat. liac enim urbs mire placebat 
regi, quasi regio adinodum esset opportuna pro- 
pter portus commoditatem. Filius quidem przieti 
principis relictus erat. ut tueretur. urbem, et se 
parabat, nibil cessurus bosti. urbem obsidere in- 
stituenti. Tandem accedens Ámurates incursionem 
in agros fecit, et posten urbem obsidione cingit, 
machinas varias moenibus admovens, si quo modo 
urbe potiri posset. Cum nibil proliceret, bombardas, 
qua ea tempestate habebantur maxim:e, produci 
jubet, iisque mania pulsare haud cessabat. Nec sio 
aliqua. capieud:e urbis spes afulsit. Veritus autem 
Gurgurus, ut urbs tandem veniret in manus ho» 
stium, cum bombardarum impetam amplius susti- 
nere non possent, admittebat verba regis, quihus 
pax offerebatur. Foedus ictum est, quo tenebatur, 
ut urbs regi traderetur : ipsi autem cum eo in januaa 
proficiscerentur, consecuturi ea quie rex statuisset. 
Gurgurus regi urbem tradidit: et in castra egressus 
conversatus est apud regein una cum fratre suo. Ste- 
pliano, Nec multo post, ut nuntiatum es! Amurati, pa- 
trem horumcontra se hostili animo pergere, flliosque 
patrem clam adjutare, etad. defectionem inclinare, 
ambos adductos filios oculis orbavit. Spenderovia, 
Triballorumqueregione occupata, oppido pr:esidium 
validum imposuit, et coutinuo copias contra Del- 
gradum Parnonie urbein movit, Urbs ista duobus 
eiccumfluitur fluviis ; ab uno Ister, ab altero latere 
Sayus fluit, qui in Istrum eo loci juxta ucbem eam 
effunditur. Speuderobus et hac .. . Ut accessit 
Mechinetis filius Amurates, urbem obsedit, bom- 
bardagque expediens, urbis partem haud parvam. 
suravit, At exercitus Amurajis.interim intoleranda 
patiebatur ad oppidanis, qui bomhardis, balistis, 
alüsque macbinis bellicis gravissune affligebant 
hostes nrbi assidentes, Sagittis aliisque jaculis 
peue obruebantur tum viri, cum castra. bi tum 
llalies Brenezis filius, cujus fama per castra erat 
celebris, primus cum suis succedit muro oppugpan- 
do : qui fossa 194 juxta urbem facta, e commu- 
nita, ibi tentoria sua tetendit. Ubi nurus dejectus 
est, per loco patentia ruinis peregrini irruunt, οἳ 
urbis partcm maximam capiunt. Colliguntur in 


Notul& marginales. E 


(39) An. 1510. 


* τοιάνδε. — ! παρηλλ. Al. ut in c. 
Δνήῆχξεστα ὑπό τε. Ál, ul in c. 


1.9 ἐπιλ. Al. utin c. 


9 ἀνὴχεστά τε in uno, 
e 


5 Eadem lac. in li. 


211 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


248 


unum oppidani, et manus eum peregrinis fortiter A θέθλητο, εἰσεχέουτο δὲ el; τὴν πόλιν οἳ νεήλυδες, 


conserunt : quos impulsos magua vi in fugain ver- 
iunt, et de monibus deturbant exactos urbe. IIac 
igitur spe capiendz urbis frustrati, quia peregrini 
fortiter expulsi erant, Amurates cum exercitibus 
abscessit, et domnum ire contendit, Scopiorum vero 
et lllyricorum regioni prefectum dedit virum pri- 
marium suumqne sororium : cui tradidit pedestres 
εἰ equestres copias, ut incursionein in Illyricum fa- 
cere posset, illyricorum rex Bossina regionis illius 
a^men est ; quie cum sit aspera el montana, porríi- 
gitur usque ad IHlyricos, qui incolunt maritimam 
lunii regionem. Est et urbs regnique sedes Gaitia sive 
Jai'za, et Quvius qui eam alluit (quem Wkrinam vo- 
cant, ís in Savum exit) qui deindein Istrum exhauri- 
tur. llic Illyricorum rex sua regione ab lsamo vastata 
exercitum comparavit. Veritus autein cum Amura- 
(5 confligere exercitu, legatos misit, qui dicerent, 
$e paratuin esse, si pacem impetraret, quotannis 
viginti quinque millia aureorum tributi nomine 
conferre. Rex Amurates hac conditione pacem de- 
dit. 


χαὶ τῆς μὲν πόλεως πολὺ µέρος χατεχράτησαν * 
μετὰ δὲ ταῦτα τῶν ἓν τῇ πόλε: ἀθροιζομένων, ἐς 
χεῖρά τε τοῖς νεήλυσιν ἀφίχοντο, χαὶ ὠσάμεναι, ἑἐξε- 
ώσαντο χαταλαθόντες ἀπὸ τοῦ τείχους. Καὶ ὡς ἐς- 
εχρούσθη τὰ στρατεύματα, xal οὗ προσεχώρει αὐτῷ 
i τῆς πόλεως αἴρεσις, ἀπήγαγε τὸν στρατὺν, xo 
ἁπήλαυνεν ἐπ οἴχου. Ὕπαρχον δὲ ἐπιστήσας τῇ 
Σκόπίων τε xoi Ἰλλυριῶν χώρᾳ, ἄνδρα τῶν παρ 
αὐτῷ µεχέθει δυνάµενον, xal αὐτῷ ἐπὶ «fj ἁδελφῇῃ 
γαμθρὸν γενόµενον, xaX atpazóv τε ἐπιτρέψας, πε- 
ζόν τε ἅμα xal ἱππιχὸν, ὥστε ἐς thv Ἰλλυριῶν ἐσ- 
δαλεῖν χώραν, διΏχεν ἐνταῦθα τὰ στρατεύματα. Ὅ 
μὲν οὖν Ἰλλυριῶν βασιλεὺς Πόσθνη ** tk fj χώρα qO- 
τη χαλεῖται, xal ἔστιν ἡ χώρα αὕτη τραχεῖά τε xol 
ὀρεινὴ πἀνυ. Διήχει δὲ ἐπὶ Ὠλυριοὺς, τοὺς πρὸς τὸν 
Ἰόνιον ᾠκισμένους παρὰ τὴν θάλασσαν. Ἔστι δὲ 
ab: βασίλεια, xal πόλις lata χαλουµένη, xai 
ποταμὸς map' αὐτῇ ῥέων ἐἑκδιδοῖ ἐς Ἴστρον. Οὗτος 
μὲν δη ὁ τῶν Ἰλλυριῶν βασιλεὺς, ὡς δῃουμένης αὖ- 
τῷ ὑπὺ Ἱσάμου τῆς χώρᾷς, ὡς ατρατὀν τε συναγα- 
γὼν, Ένυεν οὐδὲν, οὐδὲ ἐς χεῖρας ἑλθεῖν ἠνέσχετο τῷ 


βασιλέως στρατῷ, πρέσθεις τε ἔπεμφε παρὰ βασιλέα, xal ἑτάξατο φόρον ἀπάγειν τοῦ ἐνιαντοῦ, qiue 


ριάδας δύο χρυσοῦ καὶ πενταχισχιλίους. 
. Huic regioni adjacet Stephani Sanlalis filii re- 
gio, quam gens lilvrica. tenet : οἱ 5ο extendit 
ad loniun... H:ec natio cum IHllvrica sit, jam «lim a 
reliquis separata est Il yricis. Incolze autem moribus 
et victus ra:ione nihil discrepant ab Illyricis, ve- 
rum alias sequantur leges, Cuduergi nuncupantur 
omnes qui degunt in Sandalis regione. Inter hauc 
ει Epirum sit:? sunt. quzedam Venetorum urbes, 
ubi et Bbanis regio habitatur. Castriotis. Huic an- 
nexa est Comneni regio, pleraque maritima exsi- 
slens, versus mediterraneam regionem brevi ine 
tervallo extenditur ad loca /Argyropoli finitima : 
ubi praefectus Amuratis castra habens, ]lban's 
et; Comnenorum regionem  evastabat, Interea 
"μπες victus, ibat. in januas regis, cumque se- 
quebatur, quocumque eum copiis militatum abiisset, 
Postea Ariauites privatus paterno principatu, in 
regis januas abiit, a rege victuu et. necessaria 
c3piens. Deinde mortuo Castriote lbane, fllium 
ejus accipiens in patrium principatum  subro- 


cavit Amuratos. Arianites, qui ct ipse suo prin- p 


cipatu dejectus erat a rege, supplicabat Januis, 
ut boni aliquid a rege consequeretur. Deinde 
missis quibusdam 1998 ad eos qui in sua adhuc, 
unde pulsus erat vi hostili, regione versabantur, 
dicebat se eo cum copiis venturum, Qui cum pro- 
mitterent, si armatus advenisset, sea rege de- 
fecturos; fuga reliotis januis, in euam regionem 
se recepit. licvergus igitur ad paternam regionem, 
eum Opliuatibus conjurationem facit. Qui cum 
lubenti snimo suscipientes, 3b rege defecerunt, 
interfectisque. Turcis, incursionem fecerunt in 


Βασιλεὺς δὲ προσίετο, xal σπονδὰς ἐποιεῖτο abttp. 


Τούτου δὲ τῆς χώρας ἔχεται ἡ τοῦ Στεφάνου τοῦ 
Σχνδάλεω " χώρα, Ἰλλνριῶν τὸ Ὑένος, χαθήχουσα 
ἐπὶ θάλασσαν ἐς τὸν "lóvtoy παρὰ δ'.,. χαλουµένη. Τὸ 
μὲν δῆ γένος τοῖτο Ὦ)λυρικὸν ὃν, ὑπ) παλαιοῦ δ.έσχι- 
σται ἀπὸ τοῦ λοιποῦ τῶν Ἰλλυριῶν ** γένους. θεσι 
μὲν γὰρ καὶ διαίττῃι τῇ αὐτῇ διαχρῶνται, νόµοις δὲ 
οὗ τοῖς αὐτοῖς. Κουδούγαροι δ᾽ ὀνομάζονται σύμπαν- 
πες οἱ ἐς τὴν Σανδάλεώ χώραν τελοῦντες **.. Μεταξὺ 
μέντοι τῆς Ἠπείρου xal αὐτοῦ τῆς χώρας πήλεις τα 
ἕνεισιν αὐτῶν τε τῶν Οὐενετῶν, καὶ fj τοῦ Ἰδάνεω 
χώρα τοῦ Καστριώτου. Μιτὰ δὲ ταύτην dj τοῦ Κο. 
μνηνοῦ χώρα, τὰ πυλλὰ παράλιος οὖσα. "Eri µεσό- 
γαιον µέντο. ἐς βραχύ τι παρατείνει ἐπὶ ctv περίοι” 
xov τῆς Ἀργυροπολίχνης, αὑτοῦ ταύτῃ ᾠχισμένης, 
ἐν ᾗ ὁ τῆς χώρας ὕπαρχος διατρίδων, τὴν τε Ἰδά- 
vtto χώραν xal Κομνηναίων ἑληΐξετο. Τούτων μµέν- 
τοι 6 τε Ἰδάνης ἐπὶ τὰς θύρας ἰὼν τοῦ βασιλέως 
ἑστρατεύετο σὺν τῷ βασιλεῖν f] ἂν ὑφηγοῖτο τὰ βασι- 
λέως στρατεύματα, xal Αριανίτης δὲ ὁ Κομνηνὸς, 
ὡς ἀπὶν καὶ αὐτῷ fj πατρῴα ἀρχὴ ὑπὸ βασιλέως, 
ἀφικόμενος ἐς τὰς θύρας, τὴν δίἰαιταν εἶχε παρὰ 
βασιλέως. Ὕστερον δὲ τελευτῄσαντος Ἰθάνεω τοῦ 
Καστριώτου, τόν τε παῖδα αὐτοῦ λαθὼν ἐς τὰ βασί- 
Ata, xal τὴν χώραν ὑφ) αὐτῷ ποιησάµενος εἴχε. 
Μετὰ δὲ ταῦτα οὗ πολὺν χρόνον, ὡς διατρίδων 
Αρ.ανίτης ἱκέτης ἐγένετο ἀπὸ τῶν θυρῶν, τυχεῖν 
ἀγαθοῦ τινος πρὸς τοῦ βασιλέως. Λόγους τε δοὺς, 
ἐπιπέμόαι ἐπὶ τοὺς τῆς χώρας αὑτοῦ, xaX ὑπισχνου- 
µένων αὐτῷ ἀπόστασιν, ἣν ἀφίχηται ἐπ αὐτοὺς. 
ἀποδιδράπχει τε ἀπὸ τῶν θυρῶν, καὶ κατιὼν ἐπὶ 
τὴν πατρῴαν ἀρχὴν, συντίθεται τοῖς βελτίοσι τῆς 
χώρας, xaX ὑποδεχωμένων ἀσμένως, ἀπέστησαν ἀπὸ 


Notule marginales. 
5 Lac.in Β. etin ora, Μπόσινο. " Xxovzóyto. R. utin ec.  Eaacm loc. in R. *"Cbhbàvguv. R. wu 


ἐν ο. U οἰχοῦντες. R. da al. ut in c. 


219 


DE REDUS TURCICIS 118. Y. 


208 


βασιλέως. Καὶ τούς γε ἄρχοντας τῆς χώρας Τούρ- A Amuratis regionem, quam egerunt οἱ tulerunt, 


xou« ἀνελόντες, ἑτέδραμον thv βασιλέως χώραν, xal 
ἦγον χαὶ ἔφερον. Χώραν τε ἑρυμνὴν κατέχοντες αὖ- 
τοὶ, xal ὀρεινἣν τὴν σύμµπασαν xal τραχεῖαν. Ὡς 
μὲν οὖν ταῦτα Ἰγγέλλετο βασιλεῖ, ἔπεμπεν ᾽Αλίην 
«ὃν Βρενένεω, στρατηγ»ν ἀποδείξας, xal παραδοὺς 
αὑτῷ στράτευμα, ὅσον τε παρὰ ᾿Αξιὸν ποταμὸν xal 
τῆς ᾽Αργυροπολίχνης, xai ἱπποδρόμους, ὅσοι τ{νδε 
«ὖν χώραν ἐνοιχοῦσιν, ἑκέλευεν ἑπιόντα , τὴν τε 
χώραν αὐτῷ τὴν ᾽Αλθσνῶν κχαταστρέφασθαι, xal 
ἀνραποδισάμενον, Ίχειν αὐτῷ ἄγοντα τὸν Kopvr- 
νοῦ Οαἶδα. Οὖτος μὲν οὖν λαδὼν τὸν στρατὸν ἅπαν- 
τα, ἐσέδαλεν ἐς τὴν χώραν, καὶ πεὸν ἅμα εὑρά- 
µενος οὐχ ὀλίγον. Ὡς bb ἐσέθᾳλον, ἐδῄουν τε τῖν 
χώραν, xal ἐνεπίμπρων οἰχίας τε χαὶ ἀγροὺς, οὐ- 
δενὺς φειδόµενοι. Ὁ μέντοι ᾿Αριανίτης συναγαγὼν 
τοὺς τῆς χώρας ἱππέας τε xai πεζοὺς, xal ἀφιχό- 
μένος, χαταλαμθάνει τὰ ἄχρα, fj ἔμελλεν ἀναζεύ- 
ξας ᾽Αλίης ὁ τοῦ Βρενέζεω ἐξελαύνειν. Καὶ 65; 
ἐπειρῶντο μετὰ ταῦτα οἱ τοῦ ᾽Αλίεω διελθεῖν, oüx 
)δύναντο, ἐνισταμένων τῶν ταύτῃ μετὰ ᾿Αριανίτου, 
xal οὐχ ἐπιτρεπόντων διεξιέναι. Ἐνταῦθα οἱ Τοῦρ. 
xot, ἄλλοι μὲν, ὡς ἀπελείφθησαν kv τῇ χώρᾳ, ἄλλοι 
δὲ χατὰ «hv χώραν ἑτράποντο, ὅποι ἑχάστῳ προὺ- 
χώρει διασώξεσθαι. Τούτων οἱ πλεῖστοι διεφθάρη- 
σαν ὑπὸ τῶν ᾽Αλδανῶν ' οἱ δὲ ἅλλοι ἑάλωσαν παρ» 
ιόντες. Οἱ δὲ σὺν τῷ ᾿Αλίῃ ἀποτραπόμενοι, ταύτην 
τὸν πορείαν πεδινοτέραν ἐποιῆσαντο xal ἐπιμήχη. 
Καὶ ἐξελθόντες ἐς τὴν Ἔπειρον, τὴν χατλ Κέρ- 
χυραν ᾠχημένην, ix πολλῶν ἀπενόστησαν διαφυ- 
Ἱόντες ph ἀπόλλυσθαι. Ἐνταῦθα δὴ ἀνείλετο δόξαν 
περιφανῃ Αριανίτης ὁ Κομντνοῦ , ἀποδειξάμενος 
ἔργα λόγου ἄξια, vai εὺ ἐἑντεῦθεν εὐδοχιμῶν. Οὕτω 
μὲν δὴ ᾽Αλίῃ τῷ Βρενέζεω, ὡς εἰσεθάλλοντο ἐς τὴν 
πρὸς "viov χώραν, ὃ στρατὸς χαλεκώτατα imt- 
πλάγη. Οἱ μέντοι λοιποὶ τῶν πρὸς τὴν "Apyouc 
πολίχνην **, οχούντων ᾿Αλδανῶν, ὡς εἶδον ᾽Αριανίτην 
νεωτερίσαντα περὶ τὴν βασιλέως ἀρχὴν, ἔργον λαμµ- 
0b: σφίσι κατεργασάµενον, ἐδουλεύοντο χαὶ αὐτοὶ 
ἁττόστασιν ἀπὸ βασιλέω;ς 'Auovpátr* καὶ ἔπεχα» 
700vto μὲ» δήπον τὸν ἡγεμόνα αὐτῶν. Τούτου γὰρ 
8h τὸν πατέρα ἐξελάσας Ex τῆς χώρας.Παιαζήτης ὅ 
Ἁμουράτεω, xai Μύρξαν τῶν Κανίνων ἡγεμόνα, 
xai συχνοὺς ἄλλους ἄρχοντας τῆς τῆδε χώρας, τήν 
τε χώραν χατέσχε, xai ἑαυτῷ χαταπροὑστήσατο. 
Τὸν δὴ οὖν Δέπαν τοῦτον περιιόντα , καὶ περινθτ 
στοῦντα, ἄλλο τε ἄλλην τῆς Ἰταλίας, χαὶ tv Κερ- 
χύρᾳ τῇ Ἐνετῶν view τὰ πολλὰ διατρίδοντα, ἔπε- 
χπαλοῦντο ol περὶ τὴν ᾽Αργυροπολίχνην οἰκοῦντες, 
x.i eget. βασιλέα τε ἑστήσαντο. Καὶ στρατὸν ποιτ- 
σάμενοι, ἐπήλαυνον ἐπὶ τὴν ᾽Αργυροπολίχνην, τὴν 
βασιλέως τότε δὴ πόλιν, ἀνῆχουσαν δὲ προὔθεντο 
τουτῳῖ τῷ Δέπᾳ, χαὶ ἑπολιόρχουν τὴν πόλιν µηή- 
χαναῖς τε τῷ τείχει προσφέροντες. σαν δὲ αὐτοῦ 
ἐν τῇ n^) νεηλυδές τε τοῦ βασιλέως φρουρᾷ, xal 
τινες ἄλλοι οὗ πολλοὶ τῶν Τούρχων, διαφυγόντες 


Et quidem res pulchre succedebat, cum ipsi regio- 
nem asperam et montanam, in quam se recipie- 
bant, incolerent. Ut rumor ad regem ista pertu- 
ljt, Aliem, ducem constituens, cui exercitus, quos 
habuit juxta Áxium flumen ct Argyropolim, tradi- 
dit, addito equitatu universo, qui in ea regione 
morabatur, jussitque nt Albanorum regionem sub- 
igeret : et. mancipiorum preda onustus, captum 
a'lducens etiam Arianitem Comneni filium, redi- 
ret, Hic accepto exercitu universo, impetum dedit 
in hostilem regionem, cum ibidem invenisset co- 
pias pedestres baud aspernandas. Regionem po- 
pulabantur, vicos villasque incendebant, nemini 
parcebant. Arianites, congregatis sua regionis 
equitibus et peditibus, adveniens occupabat mon- 
tium cacumina et angustias : qua reditum  ma- 
turans, transiturus erat cum copiis. Aliis milites 
cum conarentur transire, non potuerunt, cum for- 
titer ab Arianite transitu prohiberentur. Turci 
reliqui, cum ab Alie essent in ea regione relicti, 
fuga sihl consulere parabant : eo festinantes, ubi 
incolumes vitze discrimen imminens evitare pos- 
sent. Horum plerique ab Albanis interempti, par- 
tim. capti sunt. R liqui, qui se fug: Alii comites 
junxerant, profectionem campestrem αἱ longio- 
rem, ingressi sunt. F4 egredientes in continentem 
que Juxta Corcyram habitatur, ex multis pauci 
fuga sibi consulentes, domos ire pergunt. Ea in 


C expeditione magnam gloriam invenit Arianitesa 


Comneni filius, operibusque memorabilibus gestis 
adwodum celebratus est. In hunc. modum  Alíi's 
exercitus, eum in regionem quz Tonium spectat 
irruisset, afflictus est. Ceteri Albani, qui incolunt 
urhem que Argos respicit, ut cognoverunt Aría- 
nitem res novas instituisse adversus Amuratem, 
qua felicem sortite sint eventum, etiam ipsi de- 
fectionis ab rege consilia agitarunt : et defi- 
clentes, Depan evocatum sibi ducem et principem 
elegerunt. fTujus enim patrem cum ejecisset e sua 
regione Pajazites Amuratis fllius, exactis quoque 
Myrxa et Caninorum principe, necnon aliis duci- 
bus plurimis, ista regione 1934 potitus est. 
Depan igitur illum incertis vagantem sedibus per 


D natiam, et plerumque morantem in Corcyra Ve- 


netorum insula, Albani, qui juxta Argyropolim 
versabantur, accersentes, regem sibi crearunt, 
contractisque copiis, Argyropolim, quz tum temi- 
poris regis erat, bello petierunt. Urbem oppu- 
gnabant variis admotis machinis. In urbe erat 
presidium regis peregrinorum : aderant et Turci 
plurimi, qui confugerant eo, urbemque fortiter 
et strenue ab hostibus defensabant. Albani cum 
ista inciperent, urbemque summa vi obsiderent, 
admodum oppugnoationi intenti, regioni regis, qui 
tum aberat in Ασία bellum gerens cum Caramano 


Nolule marginales. 


^5 [y uno emendaium, ᾿Αργυροπολίχνην. 


951 


LAONICE CHALCOCONDYL.E 


2.2 


Cilicie ει Cari principe, incursion'bus et po- A à; τὴν πόλιν, καὶ ἡμύνοντο τὸν στρατόν. Ωστε 6h 


pwlationibus vastitatem induxere maximam. Tura- 
chanes Triballorum et Thessaliz prefectus, ac- 
cepta Albanorum defectione, et metropolis adeo 
clara obsidione, conscribens exercitum quam po. 
tuit maxiwum, assumens etiam Turcos quotquot 
in Thessalia invenire potuit, citato Itinere prope- 
rans per nivem (liicms enim tum erat ), secundo 
die postquam iter ingressus erat, prope urbem 
Albanos deprehendit : in quos prater exspectatum 
irruens, plurimos occidit : Depan ducem vivum 
cepit, urbemque obsidione solvit. Aiunt Tura- 
chanem ex improviso acccdentem, plures quam 
wille interíecisso : et in hunc modum servitutis 
jugum recipere denuo coacii sünt Albani. Nobiles 
ejus regionis, quotquot non evaserunt Turacha- 
nis manus, ab regiis przefectis crudelissime occisi 
£unt, cum alius isto, alius alio mortis genere mise- 
rabiliter interiret. | 


ἐφάδῳ πλείους τῶν χιλίων διαφθαρΏναι * xai οὕτω αὖθις καταδεδούλωντο οἱ ᾿Αλδανοὶ, 


ταῦτα πράσσοντες οἱ ᾿Αλθδανοὶ, τήν τε πόλιν ἔπο- 
λιόρχουν, μηδενὶ ἀνιόντες ἐς τὴν πολιορχίαν, καὶ 
τὴν χώραν τὴν περίοικον τοῦ βασιλέως ἐπέδραμον, 
βασιλέως ἔχοντος xal ἁπόντος ἐς thv Ασίαν, καὶ 
πυλεμοῦντος Καραμάνῳ, τῆς Κιλικίας τε xai Ka- 
ρίας ἡγεμόνι. Ἐνταῦνθα ὡς ἐπύθετο Tou; ῥαχάνης, à 

τῶν Τριθαλλὼν 5, xai θετταλίας ὕπαρχος τότε δὴ ὢν, 
τούς τε ᾽Αλθανοὺς ἀφεστηχότας ành βασιλέως, καὶ 
τὴν μητρόπολιν πολιορχοῦντας, συλλέξας στράτευμα 
ὡς ἡδύνατο μέγιστον, συμπαραλαθὼν καὶ τοὺς τῆς 
παραθαλασαἰοὐ χώρας τῶν Τούρχων, ὅσους ἡδύ- 
vato, ἑλαύνων διὰ τῆς χιόνος, χειµών τε γὰρ ἂν 
μέγας , δευτεραῖος ἀφικνεῖται ἐπὶ τὴν ^ χώραν, καὶ 
χαταλαμδάνει ἐπιατρατευομένους ἐν τῇ πόλει τοὺς 


| ᾿Αλδανούς. Kal ἐπεισπεσὼν ἄφνω, τοὺς πλείστους 


τε αὐτῶν διέφθειρε, καὶ τὀν τε Δέπαν τὸν ἡγεμόνα 
Κωγρήσας, ἀνεῖλε, xol τὴν πόλιν τῆς πολιορκίας 
ἠλευθέρωσε, Λέγεται δὲ ἐν ταύτῃ τῇ Τουραχάνεω 
ἀφίστηχότες 


ἀπὸ βασιλέως, Οἱ μὲν τῆς χώρας εὖ. γεγονότες, ὅσοι μη διέφυγον, τότε ἐπιόντος Toupayav'u, ἄλλος 
ἄλ)ῃ ἀπώλετο, ὀλέθρῳ τῷ χακίστῳ παραδοθέντες ὑπὸ τῶν βασιλέως ὑπάρχων, 


Àmuratee reversus ab expeditione, quam contra 
Caramauum sumpserat, e regia sua Mezetem, quem 
Europrze ducem declararat, accipere jussit copías 
equitum et peditum quantas vellet, οι proficisci 
coutra Pannodaciam, ut eam suo imperio junge- 
ret. Qui accipiens Europzsum exercitum, οἱ Europx 
Azapiies, equitatumque regis omnem, qui in Europa 
ag bat, pervenit ad Istrum: quo trajecto, ingressus 


est Pamnodaciz regionem quae Ardelium(10) nomina- € 


tur, Ardelium a Prasobo monte in Pannoniam usque 
exeuriit. Regio igta cingitur quercetis. glandiferis, ur- 
bes.jue hahet non paucas. Metropolis Tosibinium (41) 
voe itur, Lía; ua utuntur partim Dacorum, (49) et par- 
tim Ρα παπι. Vietu et moribus Pannones i imi- 
tàntur. Hxc regio subjecta est. Pannonun regi, a 

quo ducem accipit 135 de Pannonum genere. Ur- 
bes liabet liberas, qua proprio jure propriisque 
leg: bus. ab metropoli Tosibinio reguntur. Jussi 
proficisci in militiam, regi parent, tributum feren- 
tes quandocunque is impersverit : solummodo 
petentes, ut sihi proprio jure suisque legibus rem- 
publicam administrare liceat, Contra hanc igitur 


metropolim ubi Istrum transierat, Mezetes upiver- p 
sam belli molem vertit, et cum quam proxinee ad 


eam acressissei, ibi castra communivit. Hic cum 


urbis oppugnationi summa ope incuniberet, ictus, 
bombarda occubuit. Postea cum exereitus bostilis 


n: aturaret. abitum, et festinaret ad Istrum waji- 
ciendum, congregati regionis viri, cum, praevenire 
hostes in sua regione possent, plurimos eor uu 
vlade maziuia straverupt, Reliquos in fugam effu- 
50s usque ad Istrum insecuti supt. Mezetes pro- 


᾽Αμουράτης δὲ, ὡς ἐγένετο ἐπανιὼν ἀπὸ Καρα- 
µάνου ἐς τὰ βασίλεια, Μεζέτην τὸν της Εὐρώπης 
αὐτῷ στρατηγὸν ἐχέλευε, λαθόντα στρατὸν, ὅσον 
ἂν βούληται, xal πενὸν ἅμα xal ἱππιχὸν ἀγαγέσθαι 
τε χαὶ ἐλαύνειν ἐπὶ Παιονοδακίαν, ὡς καταττρεφό- 
ptvov αὐτῷ την χώραν. 'O δὲ λαθὼν τό τε Εὐρώ- 
πης στράτευμα, xal Αζάπιᾶδας τῆς Εὐοώπης, xal 
ἱπποδρόμους τοῦ βασιλέως, ὅσοι ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἑἐγέ- 
νοντο, ἀφίχετο ἐπὶ τὸν Ἴστρον' διαθὰς δὶ τὸν Ἴστρον 
ἐπὶ Παιονοδακίχν τὴν ᾿Αρδέλιον χώραν χαλουμένην, 
Τὸ δὲ ᾿Αρδέλιον τοῦτο ἀπὸ Πρασοθδοῦ τοῦ ὄρους ἐπὶ 
Πᾳιονίαν διήχει ἑντὸς δρυμῶνος γενοµένη ἅπασα ἡ 
χώρα. καὶ πόλεις ἕνεισιν ἓν ταύτῃ τῇ χώρα οὐκ 
ὀλίγαι. Μητρόπολις δὲ αὐτῶν τὸ Σιθίνιον καλούμε- 
νον. Γλώττῃ δὲ χρῶνται οὗτοι τὰ μὲν τῇ Παιόνων, 
τὰ δὲ xal Δαχκῶν' διαίτῃ τε xo ἤθεσι τοῖς Παιόνων, 
χαὶ ὑπὸ τῷ Παιόνων βασιλεῖ οὖσα ἡ χώρα αὕτη ἄρ- 
χοντά τε δέχεται, ὃν ἂν absol; ἐφιστῴη ὁ βασιλεὺς 
Παίονα. Λὐτόνομοι δὲ αἱ πόλεις οὗσαι, χαὶ ὑπὸ τὴν 
μητρόπολιν «b Σιδίνιον εὐθυνόμεναι. Παρὰ δὲ τῷ 
ἄρχοντι σφῶν, ὅποι ἂν χελεύοι ἐπὶ ἑχστρατείαν, xat 
τὰς προσόδους ἀποδιδόντες, ἀξιοῦσι πολιτεύεσθαι 
σφίσιν αὐτοῦ.ὲς τὸ, ἐπιχώριον πάτριον ἔθος. Ἐπὶ 
ταύτην οὖν δὴ εν πόλιν τὸν Ἴστρον διαᾳθὰς ὁ Με- 
ζέτης, ἤλαυνεν ὡς πολιορχῄσωνι καὶ ἀγχοῦ. ἐπὶ τῇ 
πήλει γεγόµενοςι ἑστρατοπεδεύετο. Ἐνταῦθα δὶ ὡς 
ἐπολιόρχει τὴν πόλιν, τηλεβόλῳ. θληθεὶς ὁ τοῦ στρα” 
τοῦ ἡγεμὼν, ἐτελεύτησε, Μετά δὲ ταῦτα, ὡς ἄπε- 
χώρει ἐντεῦθεν ὁ στρατὸς ἐπειγόμενος ἐπὶ τὴ, διά- 
6ᾳσιν τοῦ "lotpou, συλλεχθέντες οἱ τοῦ ᾿Αρδελίου 
ἄγδρες, ὡς ἡδύναντο φθῆναι τὸν στρατὸν ἔτι ἐν τῇ 
χώρα διατρἰδοντα, πολλούς τε χατέθαλλο» ποῦ.στρᾶ- 


Notul& marginales. 


(40) Erdelia alias Transsylvania, sive Septem cas- 
[ensis regio. 


5 Τριχάλλων. Sic eliam &. 


(44) Sibinium, nunc IHermanstadt. 
(12) Germanorum. 


253 


DE REDUS TURCICIS LIB. V. 


2t4 


| τεήματος, xai τρεψφάµενοι, ἐδίωκον ** φεύχοντας ἐπὶ A fectus in. Ardelil regionem, amissis non paucis 


τὸν "Iovpov. Μεζέτης μὲν οὖν ἀφιχόμενος ἐπὶ 'Ap- 
δέλιον, οὕτως ἐτελεύτησε, xal ἀπεγένετο ὀὐχ ὀλίγον 
τοῦ στρατεύματος. Βασιλεὺς δὲ ὡς ἐπύθετο tv 

Μεζέτου ^ θάνατον, συμφοράν τε ἐποιεῖτό, xal πα- 
ρεσχευάζετό τε αὐτὸς, ἐπὶ Παιονδακίαν ἄτρατευ- 
σάµενος ", xal χήρυχας πέµπων, περιχγγέλλοντας 
τὴν ἐξέλευσιν αὐτοῦ, ἅμα Ἶρι ἐδύχει ἐξελαύνειν. 
Μετὰ δὶ συμθουλεύσαντος Σαδατίνεω εὐνούχου "", &v- 
δρὸς τὰ ἐς πόλεµον αὐτοῦ πολλαχΏ Υενοµένου, ἐπέ- 
τρεψέ τε 12» στρατὸν᾽ αὐτοῦ. xal ἐκέλευτε λαδόντα, 
ἐξηγήάᾶασθαι ἐπὶ Παιονολακίάν, xat μὴ ἀνιέναι, 
πῤινὴ καταστρεψάμένοῦ ἀπιλάύνειν, Οὗτος μὲν δὴ 
παραλαδὼν τὸν βασιλέως ax pa τὸν, xa νεήλυδας 
τῶν θυρῶν ἀμφὶ Ἆοὺς “Ετραχ:σχιλίους, τὀν τε 
Ἴστρον διέδαινε, καὶ τὸν στρατὺν αὐτοῦ σύμπαντε, 
διεπορεύετο B; τὴν ᾽Αρδελίόυ χώραν. Μλαυνε δὲ 
6.3 τῆς Παιόνων χώρας ἡμέρας τινάς. Ἰάγγος ** δὲ 
ὁ Χωνιάτης, &vhp τότε 0$ ἐὐδοχιμῶν παρὰ τοῖς 
Παἶοσι, καὶ τότε ᾿᾿Αρδέλιον ἐπιτετραμμένος ὑπὸ 
τῆς Πα:όνων βουλῆς, συνἑγαγέ τε σερατὺν ὡς μέ- 
γιᾷτον ὡς Ἰδύνατο ἀπὸ Αρδελίου, καὶ Tla:óvtov 
συμπαραλαθὼν ἔπβει, ἑπόμενος τῷ Σαδατ[νῃ κατὰ 
τὸ ὄρος. Σαθατίνἠς μὲν 5h, ὡς dvi τῆς χώρας 
Ίδη ὄλλος γενόμενος, ἑνόμιξε καλῶς ἔχει) αὐτῷ 
τὴν χώραν ἐπιδραμεῖν. Ἐπαφεὶς τοίνυν τοὺς ἵππο- 
£p5 οὓς, χαὶ τοῦ στρατοῦ πολύ τι µέρος ἐπὶ διαρ- 
παγη» τῆς χώρας, ὡς ἀφαρπάσαιντό τε τὴν χώραν 
αὐτοῦ σύμπασαν, xal κερδάναι μέγιστα, χατελείφθη 


de suo etercitu, hujusmodi vità exitum  ha- 
büit. Rex maximam suam esse calamitatem 
duxit, niortem  Mezetis. "Parobat igitur ipse 
expeditionem $uscipere contrà Pannodacos : mis- 
sisque per suum regnum przconibus,  edicebat 
ui primo vere adessent omnes, Postea mutata 
voluntate, Sabatini eunucho, viro rei militaris 
peritissimo, b»lli istius euram omnem mandavit, 
cum eunuchus id consilium regi et optimum et 
tutissimum fore censeret. Jussit quoque rex ut 
non príus bello desisteret, quam devicissel Panio- 
dacos sive Transsylvanos. llic igitur accipiens regis 
exercitum, et peregrinorum de januis regis quasi 
quatuor millia, Istrum transivit, et copias omnes 


jn Ardelii regionem induxit. Dehinc aliquot diebus 


iter fecit per Pannoniz regionem, Jangus autem 
Choniates, quem Joannem Huniadem vocant, vir 
ea tempestate inter Pannones excellens, cui Arde- 
lii regio commissa erat ad Pannonum concilio exer- 
citum quam potuit maximum comparavit ab Ardelio 
et Pannonia, Hoc instructus, sequebatur per. mon- 
tium saltus Sabatinem. Sabatines cum jam in he- 
stili regione foret, putabat res suas przeclare habi» 
Uurras, si hostium agros evastaret, Eimitiens itaque 
equitatüm oinnem et maximain exercitus partem 
in hostium regionem. przas agere volebat, quasí 
liinc plurimum suis opibus accedére posset : paucis - 
simi vero wanebant cum Sibatine in castris. Jangus 


ὀλίγοις τοῖς ἀμφ) αὐτὸν ἓν τῷ στρατοπέδῳ. Ἐν- C ut comperit castra hostium pene esse deserta prae la- 


ταῦθα ὡς ᾖσθετο "láyyoc τό τε στρατόπεδον ἔρη- 
pov ἀνδρῶν χαταλειφθΏναι 39, xal οἱ χαλῶς ἔχειν 
ἡγούμενος ἐτείσπεσεῖν ἐς τὸ στρατόπεδον τῶν πο- 
λεµίων, ἐπικαταδὰς ἀπὸ τοῦ ὅρους, ἐμθάλλει τε ἐς 
τὸ στρατ/πεδον toU, Σαδατίνεω. Καὶ ὁ μὲν Σαδατ!- 
ντς ἐπεζελθεῖν μέντοι οὐκ etyev, ὅ τι xal ἄξιον 
λόχου µαχέσασθαι, φυλάξαι δὲ τὸ στρατόπεδον πει- 
ῥρώμενος, xal οὐκ ἠδύνατο, βιασαµένων τῶν μετὰ 
τοῦ Ἰάγγου Παιόνων, ἐς φυγὴν τε ἑτράπη, καὶ ἐπὶ 
τὸν Ἵστρον ἐπείγετο φθῆναι, ὡς διαδησόµενος. 
Ἰάγγος δὲ τὸ στρατόπεδον παραλαθὼν, κ1ὶ λόχους 
ὑπυίσας αὐτοῦ ταύτῃ, ὥστε τοὺς ἑπανιόντας σὺν 
τοῖς ἀγδραπόδοις συμπαρελάμδανε ᾿διαφθείρων 
ἅπαντας. Καὶ οὕτω 6h τὰ πλείω τοῦ στρατεύματος 
αὐτοῦ ταύτῃ xáxicta διεφθάρη. Καὶ νίχην νικᾷ 
ἀρίστην ix τῶν πρὸ αὑτοῦ Ἰάγγος 6 Χωνιάτης "*. 
ὖτος γένους ὢν οὗ mávu τοι φαύλου, ἀπὸ Χω. 
νιάτης πόλεως ᾿Αρδελίου ὠὡρμημένος, ἐπὶ τὸν Τρι- 
6αλλὼν ἀφίχετο ἡγεμόνα. Μεμισθωμένος δὲ αὐτοῦ 
ὃ.έτριδε ουχνόν τινα χρόνον, τόλµαν τε ἐπ'δειχνύ- 
µενος ἀξίαν λόγου χαὶ σπουδἠν. Ὡς ** ὅ τι ἂν 
ἐπιπεμφθείη ὑπὸ τοῦ ἡγεμόνος, καὶ δὴ λέγεται καὶ 
t4: d; ἐξήλαυνεν ἐπὶ ἄγραν ὁ τῶν Τριδαλλῶν 


rum facinus putabat, sí accedens inopi natus castra 


opprimeret. Descendens itaque cum suis ex monte, 
impetu invadit Sabatiuis castra defeusoribus vacua. 
Sabatines exire castris, ut przlii potestatem 136 
faceret, non poterat. Proinde ad castra defenden- 
da convertitur : qua tamen retinere nequivit, cum 
violenter Jangus cum Pannonibus irrumperet, Ad 
fugain ilaque inclinat animo toto, festinabatque 
maxima usus celeritate, trausire Istrum, antequam 
tránsitu ab hostibus intercluderetur. Jangus captis 
ctsiris quosdami in insidias. locat, quibus excipe- 
ret hostes advenientes, mancipiorum aliarumque 
rcrum prada onustos, omnesque couficeret, Et in 
hunc modum inaxiina hostilis exercitus pars míse- 
rabiliter interiit ; Jangusque victoriam sibi peperit 
celebriorem, quam ullam unquam ejus antecessores 
invenerint. - 

Jangus genere natus erat non admodum obscuro, 
Patria fuit Choniatz sive Huniadi Ardelii oppidum, 
unde profectus venit ad Triballorum ducem. Mer- 
cede autem conductus, longo admodum tempore 
apud huuc ducem versatus est, ubique, quocunque 
mitteretur, fortitudinem ei diligentiam memorabi-- 
lem ostendens, Quondam cum venatum abiisset. 


Notule marginales. 


** ἂνὰ χράτος in al. desunt. 
€. in[ro ; al. tu in c. 


V στρατευσόµενος. Sic etiam Π. 
δὲ κατα ελεῖγθα:. In al. ut in c. 


*5 εὐνοῦχον R. ut in cont, ? Ἰάγχος 


M [nuno Χωνιάτιος. "t ἐς. 


292 


LAONICI CHALCOCONDYLE 


906 


Triballorum dux, eique appareret lupus , confes- A ἡγεμὼν, xal λύχου ἐπιφανέντος τῷ ἡγεμόνι, ἔπε- 


tim Jangum vocat, ut lupum caperet. Qui ut 
accessit, ducisque voluntatem intellexit, continuo 
lupum insectatus est pernicissime. Lupus ingre- 
ditur flumen quod obviam erat, et natare incipiebat, 
si prvsesns periculum subterfugere posset. Nec 
tamen Jangus a persecutione cessavit, verum insi- 
dens equo, flumen tranavit. Ubi natando flumen 
superatum. est , lupi vestigiis haud abscessit. 
Postrewo lupum assecutus est, et confecit, pellem- 
que diripuit, tranatoque fluvio, iterum ad ducem 
reversus est, przetendensque manibus lupi pellem, 
exclamat : O domine, factum est. ut. imperasti: 
Inpum peremi, pellem cape: ea, ut voles, utere. 
Hoc facinore dux adinodum delectatus, in hac 
verba linguam solvit : Certe non potest üerl, quin 
non aliquando vir ille ad maximam promoveatur 
potentiam. Hiec tum temporis locutus, virum dein- 
ceps pecunia opibusque coluit. Cuin. tempore mul- 
to apud ducem istum moras. traxisset, tandem ad 
Panuones rediit. Suni qui tradunt Jangum antequam 
pervenerit ad Triballorum ducem, fuisse famulum 
Alii Drenezis fiii, eique mercede serviisse, cum 
fungeretur equorum curatoris partibus, Nescio 
autem unde conjecturam facere possim ut id verum 
*sse credam; nam linguam Tureicam eo modo 
Jidicisset. Reversus autem ad Pannones, assum- 
ptis aliquot aliis, procedebat in regiam, dicens: 
se advenire ul sibi suisque mercedem accipiat : 


κάλει τὸν Ἰάγγον, ὡς ἐπὶ τῷ λύχῳ γένοιτο, "O0 5 
ὡς παρεληλύθει, τὸν θΏρα Ίλαυνεν àvà χράτος. 
Πεσόντος δὲ τοῦ θηρὸς ἐς τὸν ποταμὸν, xal νηχο- 
µένου, ἐπεισπεοσεῖν τε ἅμα ἐς τὸν ποταμὸν xal αὖ- 
τόν * xal διανηχοµένον τοῦ ἵππου διαθηναι * δια- 
θάντα δὲ ἐπιδιώχειν, οὐδαμῆ ἀνιέντα * τελευτῶντα 
δὲ κ«αταλαθεῖν τε τὸν λύχον xal ἀνελεῖν. Μετὰ δὲ 
ἀφελόμενον τὸ δέρµα τοῦ θηρὸς, ἐλαύνειν ὀπίσω 
ἐπὶ τὸν ἠγεμόνα. Διαθάντα δὲ αὖθις τὸν πο-αμὸν. 
καὶ προσεχόµενον τοῦ λύκου τὸ δέρµα, εἰπεῖν. "Q 
δέσποτα , ἐγένετο f] ἐπέταξας, xol τὸν τε λύχον 
ἀνεῖλον, καὶ «b δέρµα ὧδέ σοι παρέστη ὑπουργεῖνν 
ὅ τι ἂν δέοι χρῆσθαι. Τότ μὲν 6h τὸ θαῦμα ἀγα- 
σθέντα τὸν Τριδθαλλῶν ἠἡγεμόνα, εἰπεῖν λέγεται, ὡς 
οὐκ ἔστιν ὅπως ὁ ávhp οὗτος, ἐπὶ µέγα δυνάµεως 
οὐκ ἀφίξεται. Τότε μὲν δὴ οὗτος εἰπὼν, τὸ ἐντεῦ- 
θεν χρήμασί τε ἰθεράπευε, xal διατρίψας αὑτοῦ 
χρόνον σαυχν»ν, ἀφίκετο ἐπὶ τοὺς Παίΐονας. Λέγεται 
μὲν 6h καὶ πρὶν ἡ ἐπὶ τὸν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα 
ἐλθεῖν, ᾽Αλίεω τοῦ Βρενέζεω γενέσθαι θεράποντα, xal 
θητεῦσαι παρ᾽ αὐτῷ ἱπποκόμων γενόμενον. Οὐκ ἔχω 
δὲ, ὅπη τοῦτο ἀληθὲς εἶναι συµθδάλωµαι’ τὴν τε γὰρ 
ἂν φωνὴν ἐξέμαθε τὴν Τούρχων. Ὡς μὲν οὖν ἑτρά- 
πετο ἐπὶ τοὺς Ἰαίονας, xai συμπαραλαξών τινας 
μεθ) ἑαυτοῦ, παρῄει ἀπὶ τὰ βασίλεια, μισθὸν φάσκων 
fjxetv αὑτοῖς σὺν τοῖς áp! αὑτὸν ληφόμενος, ἐλάμ- 
6ανέ τε τὸν µισθόν. Καὶ ἐς διαφορὰν χαθισταµένων 
φῶν Παιόνων πρὸς τυὺς Γερμανοὺς, μεγάλα ἀπεδεί- 


nec repulsam passus est. Cum autem bellum ατ- € Χνυτο ἔργα, ὁπότε ἔδει αὐτίκα παρ΄ντα iv τάχει τε 


deret 137 inter. Germanos et Pannones, magna 
militaria edehat opera, przsens sempor exsistens ; 
ubicumque ejus opera desiderabatur, statim ap- 
properans, fortissime przeliabatur. Postea congre- 
gatis ad eum aliis plurimis, ubique illustris »ppa- 
rebat. Quapropter Ardelii regiónis principatus 
concilio Pannonum ei decretus est ; cui regioni 
cim iperaret, Sabatinem interfecit, ejusque exer- 
citum In fugam conjecit, vicioriam suis nuntians 


longe pulcherrimam. Hzc victoria Pannonum res - 


erexit in pristinum statum. Ex quo enim tempore 
Pajazitis auspiciis ductuque Turci regem Sigismun- 
. duv in fugam. verterunt, haud cessarunt Turei 
ín Pannoniam incursiones facere, plurimaque in- 
de abduxerunt mancipia, quibus Asiam et Euro- 
pam replevere. Ubi autem Jangus advenit in Ar- 
delii regionem, princeps declaratus communi Pan- 
nonum concilio, Sabatinem et Turcos terga dare 
coegit. Hinc animis resumptis, Paunones przcla- 
ris operibus editis, Turcos ubique vincebant. Nau 
Istrum sapius transgressi, interfecerunt pauci 
plurimos Turcos : qui antequain ad manus venium 
foret, non sustinentes impetum Pannonum, fu- 
gam prrcipites inibant. Ea tempestate ad ma«xi- 
mam potentiam promotus est Jangus. Dcinde crea- 
tus dux consensu unanimi toüus Pannonum con- 


παραγενόµενος, xal μαχόμενος ἀξίως λόγου. Μετὰ δὲ 
ταῦτα, ἐπισπομένων αὐτῷ xal πολλῶν ἄλλων, εὖ- 
δοχιμῶν ἐφαίνετο πανταχη ' δι’ ἃ δὴ xal ἐπετέτρα- 
πτο τὴν τῆς ᾽Αρδελίου χώρας ἀρχὴν ὑπὸ τῆς Παιό- 
vtov βουλῆς. Καὶ ἄρχων ταύτης ΄τῆς χώρας τόν τε 
Σᾳ6ατίνην xal εὐνοῦχον τοῦ βασιλέως στρατηγὸν 
καθεῖλέ τε xal ἑτρέφατο, νίχην ἀγγελλόμενος εὖδο- 
ξοτάτην, ἀφ᾽ $c δὴ τὰ Παιόνων πράγµατα ἑπανηχεν 
ἐπὶ τὴν πρότερον σφῶν κατάστασιν γενόµενοι. "Áo" 
οὗ κατὰ χρόνον, Παιαζήτεω τὸν βασιλέα Παιόνων, 
ἐς Σιγισμοῦνδον τρεφαµένου, τὴν τε χώραν ἐπελαύ- 
νοντος, ἑδῄουν θαμὰ ληϊζόμενοι οἱ Τοῦρχοι, καὶ ἀν- 
δράποδα ὡς απλεῖστα ἀγόμενοι, ἐνέπλησαν τὴν τς 
'Aclav καὶ Εὐρώπην ἀνδραπόδων Παιονικῶν. "Erst 
τε Ἰάγγο; ἀφιχόμενος ἐπὶ τὴν ᾿Αρδελίου χώραν, 
πόν τε εὐνοῦχον ἐτρέφατο, καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν ἐτρέ- 
ψατο Τούρχους, τόλµῃ τε ἐχρήσαντο οἱ Παίονες ἀπὸ 
τοῦδε, xai ἔργα ἀπεδείχνυντο ἐς τοὺς Τούρχους 
ἄξια λόγου, Τόν τε γὰρ "Ίστρον διαθάντες πολλά- 
xt; διέφθειρο». Καὶ ὅποι περιτύχοιεν ὀλίγοι πολλοῖς 
oos. τοῖς Τούρχοις, εὐπετῶς τε περιεγένοντο, καὶ 
οὐδὲ εἰς χεῖρας ἀφικομένους σφίσιν ἑτράποντο. Τότε 
μὲν δὴ περιγενόµενος, ἐπὶ μέγα ἐχώρει δυνάµεως. 
Καὶ στραττγὸς δὲ μετὰ ταῦτα ἀποδτιχθεὶς ὑπὸ τῆς 
Παιόνων βουλῆς, πρὸς τοὺς Τούρχους τε χαὶ Γερμα- 
νοὺς τὸν πόλεµον διέφθτιρς 9*, γενναιότατα διαγωνι” 


Νοια] marginales. 


9 Forte legendum, ὅ.ἐφερε. Sic in uno; in al. utin ες 


351 


νοὺς διενεχθέντες τε, ἑπολέμουν ἀπὸ αἰτίας τῆσδε 
ἐς διαφορὰν ἀλλήλοις ἀφιχόμενοι, Μετὰ δὲ ταῦτα 
καὶ πρὸς Ἐζέχους **, xa Βοεμίους χαλουµένους, ἐπὶ 
συχνόν τινα χρόνον τὸν πόλεµον διαφἑροντες, µεχά- 
λα xaxà ἑπρίουν ἀλλήλους. Τρέπονται δὴ οὖν διὰ 
παύτην αὐτῶν thv διαρορὰν ἐπὶ τοὺς Πολανίους. 
Καὶ ἐπαγόμενοι τὴν βασιλέως ἀδελφιδοῦν παῖδα, Bz- 
6ιλέα τε σφίἰσιν ἑστήσαντο. Καὶ τοῖς Πολανίοις χρη- 
σάµενοι συµµάχοις, τοῖς τε Γερμανοῖς xal Βοεμίοις, 
ἐπέχειντο χαλεπῶς, καὶ ἑδῄουν τὴν χώραν * xal 
φούλεις αὐτῶν ἐπιόντες, ἑνεπίμπρων οὐκ ὀλίγας * xai 
δὴ xa ἐς µάχην χαταστάντες, ἐμάχοντο ΄ xal ὁτὲ 
μὲν περιεγένοντο ol Ἠαίονε:, ὁτὲ δὲ καὶ ἠττῶντο, 
καὶ ἐπὶ ῥραχ» αὖθις ἀναλαμβάνοντε; σφᾶ,, ἀνεμᾶ- 


DE REDUS TURCICIS LID. Y. 
C 6pevo:. Οἱ μέντοι Παίονές, πρός τε τοὺς Γερμα- A eilii, bellum contra Turcos et Germanos suscepit 


2:8 


fortissime semper rem gerens. Pannones gerebant 
bellum cum Germanis, cujus hac causa perhibetur. 
Postea bellum indixere Tzechis, qui Boemi dicun- 
tur, 1d bellum diu duravit, plurimis ultro. citro- 
que cladibus illatis. Pannones isto bello permoti 
accedunt Polonos ; et inde adducentes regis patrue« 
lem, eum sibi ducem creatünt. (A45). Cum igitur 
Poloni socia Pannonibus jungerent aria, contigit 
ut Pannones, Germanos οἱ Boemos graviter afti- 
gerent; agros enim horum evastarunt, urbesque 
non paucas incenderunt. Preterea interdum ex 
acie dimicarunt, coHatis slgnis. Verum incerto 
marte nunc victores, nune victi, praeliis excede- 
bant. Deinde ubi paululum respirassent, et col- 


χοντο. Τήν τε Y&p µάχην ποιοῦνται τάδε τὰ γένη κατὰ B legisseut vires, bellum insisurabaut: nam Ρροριι- 


τὸ xaptipbv οὐδεινὸς φειδόµενοι ' ἀλλὰ δόρχᾳσί τε ἐπι- 
όντες , χαὶ τηλεθόλοις, χαὶ σιδηρίοις χχταπέλταις ἐπ. 
πικοῖ», καὶ ἑτέροις βέλεσι διαμαχόμενοι, χιταδαίνουαἰ 
$8 ἀλλήλοις 9. Ἐπειδὰν δὲ b; φυγὴν γένωνται, οὐχέτι 
ἀνήχεστον συμδαίνει σφίσιν ἐς τὴ» φυγή». AX! ἣν 
παραδιδῳ τις ἑαυτὸν, xal ὁμυλογία χρῷτο ὡς ἧττα- 
μένος, ἀφίησ.ν αὐτὸν ἀπιέναι, ἐφ᾽ ᾧ τοῦ λοιπηῦ 
ph διαµάχεσθαι αὐτῷ, ἐπειδὰν συνίωσι τὰ στρατεύ- 

τα ἀλλήλοις χαθιστάµενα ἓς τὴν μµάχην. Ταύτῃ 
μὲν 6h ἐς ἀλλήλους χατὰ τὰς µάχας χρῶνται χατα- 
στάσει * ὥστε ἐπειδὰν τρέποιτο ἐ; φυγὴν τὰ otpa- 
τεύµατα, οὐ πολύ τι µέρος αὑτῶν τὸ ἐντεῦθεν ἀπο- 
Υί.εσθαι. Thv μέντοι Δαχίαν αὐτοὶ οἱ Παίονες ἐπελ- 
θόντες, ἠγουμένου τοῦ Χωνιάτου, χαθίσταγαν Δάνον 
ἡγεμόνα αὑτοῖς, xal πείθεσθαι αὐτὸν ἐχέλευον. Οὗτος 
μὲν οὖν ἐξεαυνομένου τοῦ Δραχούλεω ἡγεμόνος αὖ- 
τῶν, xai ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας ἰόντος, τὴν τε χώ- 
pav κχατέσχεν 6 Δάνος, xai τοὺς ἐπιτηδείους Apa- 
χούλξω τοῦ ἡγεμόνος διειργάζετο, ὅπο, πυνθάνοιτο 
αὐτῶν τινα περιεῖναι. θὗτοι μὲν δη παῖδες λέγονται 
γενέσθαι τοῦ Μύρξεω νόθοι, xai τούτων ἑνίους πλατ- 
κοµένους ὑπὺ τῶν τῆς χώρας Ὑένει τε xal πλούτῳ 
εὐδ,κιμούντων, Χαθίστασθαι ἐς τὴν τῆς Δαχίας 
&repoviav * ὡς ξύμφορά τε ἅμα καὶ λυσιτελῆ ἔσοιτο 
σρίσιν ἐς τὴν ἀρχῆν χαθισταµένων. "Qv δῇ ἕνα τε xal 
δύο ἀναπυνθανόμενοι εὗρον, καὶ ἐξέμαθον τό τε γί- 


vos αὐτῶν καὶ τος πατέρα; * ἀλλ οὐχ ἑξοίσω te 


τοὺς πολλοὺς τοῦνομα διασηµήνα». 

Aáve; μὲν οὖν τότε ὑπὸ Παιόνων κατήχθη ἐς " 
Παιόνων ἀρχὴν, καὶ ἔσχε τὴν χώρα», θεραπεύων τε 
ἁτὸ τοῦδε διετέλει τοὺς []αίονας. Καὶ ὡς ἐπέχειντο 
τὴν χώραν διαδαίνοντες χρύφα οἱ τοῦ βασιλέως 
αὐτοῦ παρὰ τὸν ΄Ίστρον καθεστῶτες ὕπαρχοι, πρέ- 
0641; τε ἔπεμπεν ὡς βασιλέα, καὶ εἰρήνη» αἰτούμε- 
νος, ἔκρασσεν ὅτως αὐτῷ γένοιτο ἀπαιτηθεὶς ἀπά- 
χειν ἐς τρισχίλια τόξα καὶ θυρεοὺς τετραχισχιλίους 
εοῦ ἐνιαυτοῦ, σπονδάς τε ἑἐπμιῆσατο. Καὶ οὕτω δὴ 
ἐπὶ χατάστασιν εὖ ἔχουσαν ἑαυτῷ ἀφικόμενος, Ίγε- 


li isti vi omnia agunt, οἱ {η praeliis nemini parcunt, 
Hastis impetuut hostes, bombardis utuntur, fer- 
reas habent equites balistas, necnon aliis telis rem 
gerunt inter se puguantes, Quando autem fuga 
initur, in- fugientes nec czde, nec persecutione 
admodum sevitur. Verum $i. quis seipsum dedat, 
et victum semet confiteatur, abit intactus et invio- 
latus : hactamen conditione, ne se postmodum 
przlio committat, coutra victores przliaturus1 38 
Hunc morein belli tempore servant ; proinde in 
fuya non multi caduut. Paunones duce Choniate 
profecti sunt in Daciam, et ducem Danum ΠοιΊηο 
regioni prafecerunt, Dacosque ei obtemperare 
jusserunt. Danus igitur expulso duce Dracule, qui 
ad januas regis confugerat, Daciam obtinuit, onm 
nesque Draculis propinquos et necessarios, ubi- 
cunque aliquem superstitem accipiebat, peremit. 
Hi duces traduntur  fuissefilii nothi, qui Myrxae 
nati sunt ; et quosdam horum, cum putarentur esse 
Myrxz lii, ab regionis incolis genere opibusque 
plurimum pollentibus in Daciee ducatum subvectog 
esse ; quasi Davis plurimum conduceret, si isti in 
ea regione praesseut, rerumque summa potiren- 
tur. Quorum unum atque alterum percunctapdo, 
cognovi genus οἱ parentes ; verum nomina «eoram 
non omuibus siguificabo. 


p Danus ea tempestate a Pannonibus jn. Dacorum 


principatum collocatus, Daciam tenuit, et dein- 
ceps Pannoues arctissime coluit. Cum autem in- 
quietaretur subinde ab regis ducibus prope lstrum 
collocatis, qui elam ipsius regiunem . populationi- 
bus divexabant, missis legatis 3d regem, pacem 
oravit quam haud gravatiwm couseculus est ; bac 
tamen conditione, ut quotannis regi tributi nomi- 
ne daret tria millia sagittarum, et clypeorum qua- 
tuor μία. Ὀασία resita ordinans quemadinodum 


Notule marginales. 


(43) Waladislaus ex Polonia ad regnum Ungarie accersitus. 


5* ]n. uno, Κιέχους. In αἱ ut in c. 


50 ἀλλήλους. Sic etiam R. 


29 


LAON ICI α1λι. CUCONDYL.E 


260 


sibi comniodissime fore rebatur, eam pulchre | im- A µόνευέτε τῆς Δαχίας, xal πρὸς τὸν Πονδανίας τῆς 


perio rexit. Legatum ire jussit ad Pogdanie (44) 
nigrae principem, cuim quo, pacem fecit ; cui etiam 
affinitas juncta est, qua excitus eum enixe adju- 
vit in bello quod cum Dracule gessit. Daciz prin- 
. cipatu in hunc modum ab novo principe reformatus 
et instructus est. Amurates postea in Colchida 
imperiumque Trapezuntinum triremes misit, re- 
gtonemque Colchidis vastans, etiam urbem diripe- 
18, et inde plurima mancipia auferre annitebatur. 
Triremes ill:* etiam in Gothiam cursum  flexerunt, 
. eamque regionem populati sunt. Triremes igitur 
iste in Colchida properarunt ; et ad Gothos ap- 
pellentes, tegionem haud modicam vastabant, plu- 
rimis inde mancipiis abductis. Reditum autem 
cum maturaret classis, tempestas saeva exorta est, 
Nam ventus quí Aparctias dicitur, exsurgens, 
classem dísjecit, et in Asiam juxta Heracleam Ponti 
detulit. Interim naves quedam tempestate quas- 
Balà interciderunt, in hujusinodi  ealamitatzm 
pricipitate. Cum Januensibus ei intercessit. ami- 
citia diutina, et quasi pax perpetua. Janucnses 
autem eo tempore seditione agitati, res suas pene 
contudere, cum seditiosi adimnitterent 139) Philip- 
pum Ligurum ducein, eique urbem coimmitterent, 
promptissime $equentes quocuique cos eduxisset. 
Hoc eis accidit, cum etiam populus eligeret istum 
ducem propter odium implacabile, quo ferebantur 
in Venetos. Norant enim, Mediolani ducem (45). 


Venetis admodum esse infestum, et. acerrime cum C 


his bellum gerere. 

Jauua urbs sita est in extrema lata, qua Gal- 
liam respicit ; Tyrrhenos attingit vereus orientem, 
Mare Tyrrhenum spectat, qua urbis situs orientem 
versus excurrit. Versus occidentem egressos Ja- 


nuensium regione excipit Provincia, quz Gallia 


est;etejus incole deguut sub rege Gallorum. 
Quapropter porta sive janua ltalie vocatur, quasi 
hine in ltaliaim. procedatur. Jauu:e respublica ia 
administratur, ut neque ownino in demucratiam, 
neque in aristocratiam propendeat. Verum ex utris- 
que ea respublica juxta partim in deniocratiam, et 
partim inaristocratiam inclinat, maxime in iis 
que ad principis electionem pertinere videntur. 
Suut enim in urbe ista familiz duz, qum abanti- 
quo eam gubernarunt, et principatum in ea obti- 
nent, adeo ut populi studia in utrasque quasi gequa 
lance conferantur ; una, de Auria sive Doria nomi- 
natur, οἱ altera, Spinula. la has familias studia 
populi divisa cum sint, accidit plerumque ul pars 
Doríam, pars Spinulam eligant. Hi igitur regentes 
populuw, de suo corpore duces constituere. non 
audent, nec etiain populus permittit. Sed exálant 
alie familíe dus, que de populi corpore habentur : 


µελαίνης ἡγεμόνα, ἄγγελον κέµφας, εἰρήνην τε 
ἑποιήσατο * xal ἐπιγαμίαν αὐτῷ ποτηόάµενος, συνε- 
θάλλετο αὐτῷ ἐς τὸν πρὸς «bv Δραχούλην μετὰ 
ταῦτα πόλεμον. Ταῦτα μὲν δὴ ἐς τὴν ἀρχὴν οὕτως 
ἔσχεν αὐτῷ τὰ πράγματα. ᾽Αμονράτης δὲ μετὰ ταῦ- 
τα ἐπὶ Κολχίδα γῆν τριήρεις ἔπεμψε, τὴν τε χωραν 
δηῶσαι, xal ἀνδραποδίσασθαι τὴν πόλιν, ἣν δύνων- 
ται, xat ἐπὶ Γοτθίαν ἐπιπλεῦσαί τε καὶ ὅποι πορ- 
1xot, τὴν χώραν ληΐσασθαι ἀποθάντας. Καὶ ἐπιπλέ» 
ουσαι μὲν αἱ τριἠρεις, προσέσχον ἐς γῆν τε «hv 
Κολχίδα. Καὶ ἐπὶ τοὺς Γότθους ἀφιχόμενοι, ἑλεηλά» 
τουν τὴν χώραν , ἀγδραποδιαάμενοι οὐχ ὀλίγην. 
Ἐπανιόντι δὲ τῷ στόλῳ, χειμὼν ἐγένετο ἰσχυρὸς, 
xal ἄνεμος ἀπαρχτίας ἐπιδαλὼγ, ἑξήνεγχεν ἐς τὴν 
ἸΑαίαν χατὰ τὴν Ποντοηράχλειαν. Καὶ φερόµεναι 
αὐτοῦ ἔνιαι τῶν τριηρῶν, διεφθείροντο, καὶ àv ἔνα- 
φορᾷ ἔσχοντο τοιαύτῃ. Πρὸς Ἰανυῖους μέντοι αὐτῷ 
φιλία ἣν διὰ τέλους, καὶ εἰρηναῖα. Ἱανυῖοι μὲν 6i 
τότε πρός τε σφᾶς αὐτοὺς Ππεριπεσόντες, µεγάλως 
τε ἑαφάλλοντο περὶ τὴν πόλιν αὐτῶν, xal δῇ καὶ τῶν 
στασιωτῶν ἑπαγομένων Φίλιππον τὸν Λιγύρων Ίχε- 
μόνα, τήν τε πόλιν ἑπέτρεψαν, xal οὗ ** ἂν ἐξηγοῖ- 
το, εἴποντο τῷ ἡγεμόνι. Πννθάνομαι γενέσθαι $1 
τοῦτο αὐτοῖς, καὶ τὸν δηµον ἑλόμενον ἐπαγαγέσθαι 
τοῦτον σφίσι τύραννον χαταστησαµένους , διὰ τὸ 
πρὸς τοὺς Οὐενετοὺς ἔχθος, καὶ τὴν πρ᾽ς ἐχείνους 
αὑτῶν διαφοράν * καὶ ὅτι xal τὸν Μεδ.ολάνου τοῦ- 
τον ἡγεμόνα ᾖσθοντο .πολεμοῦντα τοῖς Οὐενετοῖς 
κατὰ b χαρτερὺν, καὶ διχφέροντα τὺν πόλεμον ἐχ- 
τεταµένως. 

Ἔστι δ' ἡ πόλις αὕτη πρὸς τὸ ἄχρον τῆς Ἱτλλίας 
χατὰ τὴν Γαλατίαν. Τυῤῥηνῶν δὲ τῆς χώρας ἔχε- 
ται τὸ πρὸς ἕω ἰόντι, xai Τυῤῥηνιχοῦ πελάγους 
ἅπτεται, ταύτῃ Ἱετραμμένη τὸ «phe ἁνίσχοντος 
ἡλίου ἡ πόλις. Πρὸς δὲ ἑσπέραν, ἁπαλλαττομένης 
τῖς χώρας Ἱανυίων, ἐπιθαίνειν ἔστι τῆς ἩΠροδεν- 
alas, ἥτις Γαλατία ἁστὶ, xal ὑπὸ τῷ τῶν Κελτῶν 
βασιλεῖ τεταγµένοι δικτελοῦσιν,. Ὀνομάξεται δὲ 
διὰ ταύτης πύλη Ἰταλίας, ὡς αὐτίχα ἀπὸ τούτων 
ἑθάλλει ὃς Γαλατίαν. Πολιτεύεται δὲ οὔτε ἐς δη” 
µοκρατίαν τοπαράπαν τετραμμµένη f) πόλις, οὔτε ἐς 
ἀριστοχρατίαν * ἐπιμεμιγμένη δὲ ἀμφοῖν ταῖς xa- 


:ταστάσεσι, τούτο μὲν ἐς δηµοχρατίαν δοχεῖ ἀποκλί- 


v&tv, τοῦτο δ' aU ὑπὺ ἀρίστων τινῶν διιθύνεσθαι, τὰ 
ἐς τὴν ἀρχὴν αὑτῇ διατιθεµένη. Ἔστι γὰρ 620 γένη: 
ἐν τῇ πέλει ταύτῃ, ἀπ) παλαιοῦ προεστῶτες τῆς 
πόλεως, καὶ πρωτεύοντες οὕτως, ὥστε ξύμπαντα 
τὸν δῆμον ἐπὶ τούτους τετράφθαι, τῷ παντὶ θάτ:ρα 
ταλαντευόµενον. Τὸ μὲν 6h «olv. γένοιν ' χαλεῖται 
Ντόρια, τὸ δὲ ἕτερον Σπίνουρα. Ἐπὶ τούτους ὁ 
δημος διῃρημένος αὐτοῦ, αἱρεῖται «zv Σπινούρα 
αἴρεσιν, τὸ δὲ αὐτοῦ Ντόρια. "Ayovteg δὲ οὗτοι τὸν 
δῆμον, χαθιστἆναι μὲν ἀπὸ σφῶν αὑτῶν ἡγεμόνας 


Notulce marginales. 


(&4) Podoliz. . Co. 


(45) Philippum. 


8 By ἄν. 9! τούτοιν κ. 0 Λῦρια. Sic inf.; in al. desunt. 


261 


DE REBUS TURQCICIS LIB. V. 


99 


«T, πόλει οὐχ ἔξεστιν, οὐδὲ ἐπιτρέπει ὁ δῆμος: à))' A una ad optimates, sltera ad populum studiis incl - 


ὰστὸν δύο ἑτέρω Υένεε, δηµόται ὄντες. Καὶ τὸ μὲν 
τῶν γενῶν τούτων πρὸς τὸ γένος τῶν ἀρίστων τε- 
τραμμένον ἑστὶ xal ἐπιτήλειου, τὸ 0 αὗ πρὸς τὸ 
ἕτερον. Καλεῖται δὲ ἑούτων τὸ μὲν ᾿Αδόρνοι, τὸ δὲ 
Φρεγούσιοἰ. ᾽Απὸ δὲ τούτων τῶν οἰκιῶν νοµίξεται 
αὐτοῖς ὁτε ποία 6t τῶν ἀρίστων μοῖρα ἐπικρατοίη, ἐγ- 
xa: στάναι τῇ πόλει ἄρχοντα. Καὶ τὸ μὲν ᾽Αδόρνων 
ó οἴκος (pXslutat τῷ Σπινούρᾳ γένει" τὸ δὲ Φρεγον- 


σίών, τῷ Ἠτόρια Επιτήδειόν τἑ ἐστι, xai ἐγχαβι- 


στάµενον ὑπ᾿ αὑτοῦ ὃς τὴν ἀρχὴν. To δὲ ἡγεμόνι 
τούτῳ, ἐπειδὰν ἐς τὴν ἡγεμονίάν χατασταίη, ἐπι- 
4tparvat χατὰ τοὺς νόμους, ἐπιλαθομένῳ καὶ τῶν 
ἀρίστων τινῶν, τρέπειν ὡς ξυμφερώτατα. Περὶ piv 
οὖν τῶν προσόδων τῆς πόλεως τούτους νοµίζεται 


ἐπιεροπεύειν, διαθεῖναι ᾗ ἂν αὐτοῖς δοχοίη * περὶ B 


ποὶ ἐμου δὶ χάὶ εἰρήνης νοµίζεται τὸν δῆμον παρ- 
ἁλθόντα ἐς μέσον, αἱρεῖσθαι ὃ τι ἂν αὑτῷ δοχοίη, 
ἑλόμενον δὲ ἐπιτρέπειν τῷ ἡγεμόνι πράσσειν, ὡς 
λυδιτελέστατἁ. Ἑς δὲ τὰς δίχας τῆς πόλεως ἔγχα- 
θίστανται: δικασταὶ ὑπὸ τοῦ ἐπικρατοῦντος Ὑένους, 
καὶ διχάτουσι χατὰ τὰ σφῶν αὐτῶν. Ti, δὲ δίκης 
ἔφεσίς ἐστιν ἐπὶ τὸν δῆμόν, ἐπειδάν τις αὐτῶν μὴ 
χατὰ τοὺς νόμους διχάστται. Δἰενεχθέντε ób τὼ γέ. 
νεε τούτω, Ντόριά τε καὶ Σπίνουρα, καὶ ἐς διαφο- 
βὰν σφίσι χαθισταµένω, μεγάλα τε τὴν πύλιν xaxà 
élpyácavio, τυράννους «s ἐς τὴν πόλιν ἐγχαθιστάν- 
τες, xal ἐπαγόμενοι ἀθέμιτα ἐπὶ τὴν πόλιν πρἆχ- 
pa:a. Τῶν δὲ γενῶν ξούτων τὸ μὲν πρὸς τοὺς At- 
Ὕόρας τε χαὶ Ἱταλίαν τετραμμένον αἱρεῖται ἑαυτῷ 
UN Ἰταλοὺς, 58 καὶ συμμάχου, ἑἐπάγεται, τοῦ 50 

ελτῶν βασιλέως ἐπὶ τὴν πόλιν. Ξυμφοραῖς μὲν 
οὖν πολλαχη περιέπεσεν ἡ πόλις αὕτη, ἐς ἀνήχε- 
στα τὰ 00 χάχὰ προαγοµένων τῷν τῆς πόλεως γε- 


νῶν kr! ἀλλήλους, xol τοὺς σφῶν αὐτῶν πολεµιω-. 
τάτους ἑπαγομένων ἐπ᾽ ἀλλίλους. Ἐπειδὴ μέντοι 


ἀνάγκῃ mspuximiovte; ἀνηκέστῳ, παρὰ τὰ σφῶν 
ἔθιμα ἀναγχάνοιντο πολιτεύεσθαι ὑπὸ τῶν τυράν- 
νων, δαιµονίως ὁμοφρονοῦντες ἀλλέλοις κατὰ τὸ 
ἰσχυρὸν, ἐξελαύνουσίἰ τε αὑτίχα, ὃς ἂν τύχοι ἐν τῇ 
πόλει διαιτητὴς 09x ἀγαθός. Ἑπαγόμενοί τε Υὰρ 
πολλάχις τῶν Κελτῶν βασιλέα, *! ἐπιτρέφαντες τὴν 
πὀλιν, αὖθις ἐξήλασαν ὁμοφρονοῦντες ἀλλήλοις, 
ὥστε μὴ πάνυ ἐνδιάτρίδε ιν ἑῶντεές παρὰ σφίσι τιν 
τυραννίδἀ. Ὁ δηµος ἐπὶ τὴν ἐλευθερίαν ἑπανίατι, 
τὰ παρόντα σφἰσι Χαινοτομοῦντες, xal ἐξελαύνοντε , 
αὖθις καθιστᾶσι τῶν ἁστῶν fiyepóva; **, xa κατὰ 
τὰ πἄτρια πολιτεύονται, Διάφοροι δὲ εἰσι μάλιστα 
τοῖς ἀπὸ Ταρακῶνος, καὶ τοῖς Ταρακωνησἰοὶς τὸ 
παλαιόν’ καὶ πολέμου διέφερον ἐπὶ πολλαῖς γενεαῖς 
ἐς τούτους τε καὶ τὴν χώραν ἀὐτῶν, καὶ ἰδίᾳ τε 


xal ónpoalg, ὅποι ἀλλήλοις περιτύχωσι», εἰς μάχην 


αὐτοὺς καθίφἑαντα:, ὥστε ἀνελεῖν ἀλλήλους, ἣν δύ- 
νωνται. Ταραχωνησίοις μὲν οὖν ἐς διαφορᾶν καθε- 


nat. Uni nomen. Adorni est, alteri. Phregosii (46) 
appellantur. Ex his familiis dux civitati, ab cs 
parte optimatum quz vincit, datur. Adorni fami 
liaritate juncti sunt Spinulis ; at fanilia Phregoa. 
sioruu) necessitudinis jure devincta est Doriis, et 
ab his in principatum provehitur. Duci, ubi primum, 
creatus est, permittitur, in consilium adhibitis opii- 
matibus quibusdam, agere secundum leges, quie 
waxime reipublicz conducere ceniuerit. Ye ctiga- 
lia et urbiz redditus ordinat ad eum modum, quo 
judicaverit plurimum opibus urbis accessurum. 
De bello et pace pepulus in medium procedens 
consultat, et ex sua sententia ista procurat. Si 
autem bellum adversus aliquem hostem  deerevc- 
rint suscipiendum, duci belli adiministrationeui 
conce.lunt, ut sedulo caveat ne quam calainitatem 
sive damnum respublica capiat. Quantum | attinet 
ad urbana jurisdictionem, judices coustituuutur, 
qui petuntur a predominante familia, et per 5ο 
jwdieant. Si autem non secundum leges 140 
judicarint, provocatio ad populum est. Cum autem 
intestinis discordiis duz ille familie, Spinula el 
Doria, arderent, urbem in maxima precipitarunt. 
perieula; tyrannos enim iatroduxerunt in rempu. 
blicain, et alia nefanda in ea: comwiserunt,. Fa- 
milia qux Ligures et Italos studiis proséquebatur, 
eligebat Italos, eosque in belli socieiatein adduce- 
bat. Altera familia Gallorum regis auxilium implo- 


c aas quem sibi socium faciebant. Coniigit ergo, 


ut civitas illa in gravissima devolveretur. pericula, 


duin utraque factio. adduceret inurbem eos qui 


summo urbis odio laborabant. Postmodum respu- 
blica in acerbam necessitatem redacta est, quia 
légibus patriis amplius non regebatur. Tandem 
igitur malis victi animi, cum ilerum coalescevcut 
mutua concordia, eos judices sive principes qui. 
minus idenei videbantur, vi cjiciunt. Pr:terea cum 
sapius gallorum regem advocasseut, eique urbis 
regimen cominisissent, tandem conjuratione facta 
eum s*pius vi eapulerunt, haud zquis animis ty- 
rannidem tolerantes. Popülus enim libertatis cupi- 
dus, novis rebus inhiabat; ejectisque tyrauns, 
duces de corpore 810 creabant, et patrio inore 


D legibusque rempublicam porro gubern bant. Sunt 


autem januenses jam, ab antiquo Tarraconneusibus 
adinodum infesti, bellumque multis generationi. $: 
contra eos gesserc. Publice privatiinque discordias 
et inimicitias hostiles exercuere, adeo ut si alicubi 
alius alii occurreret, i mutuas cades ruercnt, 
Inimicitie cum Tarraconenéibus implacabiles per- 
petux fuerunt Januensibus. Etiam Venetos jam 
olim odio froséquebintur, propter Lesbum el Chiu m 
in&ülas ih. Ανσιέο rüarí sitas : necnon propter Ligu- 


Notu!& niárdidales. - 


(46) Fregosi. 


** Hic deest τὸ δὲ. R. ut in cont, 5» Κελτῶν βασι)έι. Sic in uno; in al. τῶν Κελτὼν βασιλεῖ. ο) In 


ua0 deest τά. ' xal. Sic etiam R. 


€ ἠγεμύνα, R. ut inc. 


$63 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


954 


rum ducem, qnem sibi principem prafecerant. A στῶτες, alel τε πολέμιοί εἶσιν ἐξ ὅτου ἐγένοντο, 


Cum autem intestina seditione laborarent, aliis 
quibusdam urbis gubernacula mandarunt ; ipsi vero 
bellum cum Venetis et Tarraconensium rege ge- 
rere auspicabantur. Naves militibus, contra Vene- 
tos quas ducant, complent. Urbes versus lonium 
adnavigantes, graviter affligebant ; nec abstinebant 
ab iis qu: in /Egso mari habitantur. Haec autem 
magno animo peragebant, vt Venetos ulcisceren- 
tur propter Ligurum tyrannum nomine Philippum, 
Praeterea ignem injicientes in Corcyram, suburbana 
incenderunt, qua cremata sunt, et latius sxviisset 
. incendium, si res ut animo agitarant, evenisset. 
Postea przelium commisere, cum inimicitie  hosti- 
les iutervenissent cum Alphonso Tarraconensiuim 
rege, ad Gaeten sive Caietam Italiz urbem. Huc 
enim regis Alphonsi naves 1/41 appulerant ma- 
ximse. Quod ubi cognoverunt Januenses, videlicet 
regis elassem eu collectam stare comparatam ad- 
versum sese, cives armatos naves inazimas, quas 
liuc mercium gratia venisge comperimus, conscen- 
dere jubent ; solveutesque ab urbe, cursum contra 
Tsrraconenscs dirigebant. Cum autem Tarraco- 
nensium regem assecuti essent in portu Gaetes (47) 
tempore longo certarunt. Rex eo tempore intra 
mnia exsistens, przlium spectabat ; et admodum 
dolebat, quod sui, qui plures nuinero erant, hostes 
superare non possent. Ingressus igitur ipse naves, 
suos colhortando ad prelium accendere nitebatur. 


Πρὸς δὲ τοὺς Οὐενετοὺς διηνέχθησαν μὲν xai πάλαι 
δ.ὰ τὰς ἓν τῷ Αἱγαίῳ «πελάγει vfdouc Χίον τε χαὶ 
Λέσδον, οὐχ Έκιστα δὲ xal διὰ τὸν Λιγύρων ἠγε- 
μόνα, ὃν αφίσιν ἑπαγόμενοι,τύραννον ἑγκατέστησαν. 
Καὶ ἓν στάσει γενόµενοι, τὴν πόλιν ἑπέτρεφαν ἔπι- 
εροπχεύειν τε xal Οὐενετοῖς ἐπολέμουν, xai τῷ Ta- 
ῥαχονησίων βασιλεῖ. Καὶ ναῦς μὲν ἐπλήρουν ἐς τὸν 
πρὸς Οὐενετοὺς πόλεμον, xal ἐπιπλέοντες, τάς ἐς 
ἐς τὸν Ἱόνιον πόλεις Exáxouv, καὶ τὰς ἐπὶ τῷ ἸΑγ- 
yaltp. Ταῦτα δὲ ἕπρασδον τοὺς Οὐενετοὺς, τιµω- 
ροῦντές τε τῷ Λιγύρων τυράννῳ τῷ Φιλίππφ. Καὶ 
τὴν τε Κέρχυραν πὺρ ἑνιέντες ἐς τὰ προάστεια 
Χατέχαυσαν, xal ἕδλαπτον εἴ τι προχωροίη αὐτοῖς. 
Ὕστερον μέντοι, ὡς πρὺς τὸν Ταραχόνων βἀσιλέα 
Q ὄνομα ᾽Αλφόναον, διενεχθέντες, ἑμόχοντο Γαέ- 
την 55.5 πόλιν τῆς Ἰταλίας * ἑνταῦθά τε γὰρ χαθορ- 
µιζοµένων τῶν τοῦ βασιλέως ᾿Ἀλφόνσου νεῶν µε- 
γίστων. Καὶ ὡς ἐπύθοντο οἱ Ἰανυῖοι τόὀν τε στόλον 
αὐτοῦ ἐνταῦθα, ὡς ἐπ᾽ αὐτοὺς παρασχεναζόμενον 
τὸν βασιλέα, πληρώσαντες ναῦς µεγίστας δὴ, ὧν 
ἡμεῖς ἴσμεν, τῶν ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν ἀφικνουμένω», 
χαὶ ἐξοπλισάμενοι ἀπὸ τῆς πόλεως, ἀνήγοντο ἐπὶ 
τοὺς Ταραχώνησίους. Καταλαδόντες δὲ αὐτὸν δὲ ἐν 
τῷ Γαέτης λιµένι, διεναυμάχουν ταῖς τοῦ βασιλέως 
vaugly ἐπὶ πολὺν χρόνον. Ἔτυχε δὲ αὐτοῦ τότε ma- 
ρὼν Ey τῇ πόλει ὁ βασιλεὺς, xal τὴν µάχην θεώμε- 
voe, Ἡσχαλλέ τε xai ἠθύμει, ὅτι πλειόνων ἐν ταῖς 
ἑαυτοῦ ναυσὶν ὄντων ἀνδρῶν, οὐχ οἷαί τε ἑνῆν 


Comiisso itaque prelio magno, capta navis est, ο ὑπερδάλλεσθαι τὰς τῶν πολεμίων ναῦς. Καὶ δὴ xal 


que vehebat regem Tarraconensium. Rea simul 
quoque in potestatem venit. Scriba autem Dorizx 
nàvem cepit, qui in przlio isto navali Januensium 
dux erat. Qui cum victores przlio excessissent, 
regem captivum vehentes domum: reversi sunt. 
Naves igitur cum appropinquassent Janus, prius- 
quam urbem iniret. dux, navigavit ad Ligurum 
ducis regionem, ut ei captivum Alplonsum trade» 
ret, sperans se inde haud parum commodi acce- 
pturum. lugressus itaque Ligurum ducis regionem 
regem captivun ad eum perdurzit. Dux Mediolani 
honoriflce et magnifice regein excepit, et. tandem 
incolumem suo regno restituit. At Januenses rci 
indignitate permoti, ab illo defecerunt, et duceu 
expulerunt. Deinde pergeutes contra arcem, eau 
pactionibus in potestatem acceperunt ; et deinceps 
ritu patrio urbem administrarunt, promoventes 
ad principatus honorem juxta antiquas suas leges 
aliquem de civium numero. 


ἐμόὸς αὐτὸς ἐς εὰς ναῦς, ὥστε ἑποτρῦναι αὐτοὺς 
kn τὸν πὀλεμον. Μάχης οὖν χκαρτερᾶς γενομένης, 
Ἡ τε ναῦ; ἑάλω, xal σὺν αὐτῇ τε ἅμα ἑάλω καὶ 4 
Ταραχόνων βασιλεύς. Εἷλε δὲ xol τὴν ναῦν γραμ: 
ματιστὴς τοῦ Ντόρια, ναναρχοῦντος τότε τοῖς "Ia- 
νυῖοις. "Oc ἐπείτε περιεγένοντο, xa αὐτὸν εἷλον 
τὸν βασιλέα, ἀπέπλεον Ex οἴχου. Ὡς δὲ ἀγχοῦ τῆς 
πόλεως ἐγένοντο, ftplv 7| ἐς τὴν πόλιν αὐτὸν χαθορ- 
µίσασθαι, ἀποστρέψας ἔπλει ἐπὶ τὴν τοῦ Λιγύρων 
ἡγεμόνος χώραν, ὡς αὑτόν τε ἑχείνῳ ἄξων αἰχμά- 
λωτον τὸν βασιλέα ᾿Αλφόνσον, καὶ οἱόμενος µέγα 
τι ἀποίσεσθαι αὑτῷ χέρδος ἀπὸ τοῦ ἡγεμόνος. Ἐπι- 
6X, δὲ τῖς χώρας αὐτοῦ, ἦχεν ἄγων τὸν βασιλέα 
αἰχμάλωτον παρὰ τὸν Λιγυρίας τύραννον. Ἑνταῦθα 
ὁ Μεδιολάνου ἡγεμὼν οὗτος τόν τε βάσιλέα ὐπεδέ- 
ξατο ἐν τιμῇ, xal µεγόλως τιµήσας αὐτὸν ἀπέ- 
πεµφεν ἐπὶ thv ἀρχῆν αὐτοῦ. Καὶ τὸ: ἀπὸ τοῦδε 
οἵ τε Ἰανυῖων ἄνδρες, γνώµῃ διενεχθέντες πρὸς 
τοῦτον, οὗ πολλῷ ὕστερον ἁπέστησαν, χαὶ τὸν ἄρ- 


χοντα ἐξήλασαν, xal τοὺς ἐς τὴν τῆς πόλεως ἀχκρόπολιν χαταφυχόντες, ὁμολοχίᾳ παραστησάµενοι, 


καὶ αὑτο; ἓς τὰ πατρφα σφίσι τοῦ λοιποῦ τὴν πόλιν διῴκουν” 


ἑγχαθιστάντες δὲ ἡγεμόνας τῶν 


ἀστῶν ἐπὶ τῇ ἡγεμονίᾳ, f] καὶ πρότερον αὐτοῖς ἑνομίζετο. 


Alphonsus dimissus ad suos a Mediolaui duce, 
beneficii metaor hunc seinper coluit : nec ei gra- 


'O μέντοι ᾿Αλφόνσος ἀπολυθεὶς ὑπὸ τοῦ Μεδιολά- 


νου ἡγεμόνος εὔνως τε αὑτῷ εἶχε xal ἐπιτηδείως 


Notule marginales. 


(47) Caietze. 


00 l'atécrv, [n v. Καϊέτην, et infra; in al. ut ο. αὐτῷ. 


£65 . 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


266 


ὑπουργῶν ἄττ ἂν αὐτῷ ποὺς χάριν ἠγήσαιτο j5e- A tificari. quibuseunque in rebus potuit, cunetatus 


gat, e0x Exaísato διαπαντὸς, 6; ὃ δὴ ὁ τοῦ Mibto- 
λάνου ἡγεμὼν ἑτελεύτησεν. Οὗτος δὲ 6 Ταραχονη- 
σίων βασιλεὺς, τῆς τε Βαλέντίας βαδιλεύω», χαὶ 
'.Ταραχῶνος, xai τῆς τε Σαρδόνος νήσου, xai Κύρ- 
νου, xal ἐπάρχων τῆς Βαρχενώνης πόλεως εὖδαί- 
μονος χατὰ τὴν Ἱδήρίαν, ἂφίχετο ἓς Σιχελίαν μὲν 
πρῶτον, μετὰ δὲ ταῦτα ἐς Ἱταλίαν, καὶ ἐπὶ Παρθε- 
νόπην, xai την βαδιλεαν κατέσχε τρόπῳ τοιῷδε' 
tbv γὰρ Νεάπολιν ταύτην τῆς Ἰταλίας, προςλθοῦ- 
6αν τὸ παλαιὸν ἐς τὸν Κελτῶν βασιλέα, ἂπεδείχνυτο 
ἀπὸ οἴχου τοῦ βασιλέως ἐς vhvós την χώραν τῆς 
Ἰταλίας, βασιλέα χαὶ ἄρχοντα. 'H Ρὲ βασιλεία ἄρ- 
ytta: μὲν ἀπὸ "latuyla; &xpac, χα. Μεσαπείας, xal 
ἐπὶ πολὺ προῖοῦσα χατὰ τὸν Ἰόνιον χόλπον ἐπ ἀρι- 
θτερὰ εἰσπλέοντι, ἀμείθει τε τῆν χώραν τῆς Βάρης 
οὕτω χαλουµένης. Kal vé τὴν βασιλικωτάτην ἐπέ- 
XV λόχου ἂξίαν οὕτω χώραν. Μετὰ δὲ τὴν Γήπονον 
χαλουμένην διήχει ἐπὶ Γαέτην, καὶ x Δεδίην, πό- 
Σιν ὁμοροῦσαν τὸ πρὸς ἑσπέραν τῇ Ῥωμαίων χώρα, 
£5 Bk πρὸς ἕω τῷ Γωνίῳ ". Ἔχει δὲ τὴν πρὺς 
Σικελἰαν τετραμμένην χώραν, Ἑλλάδα τὸ παλαιὸν 
χαλουµένην, τὰ νῦν δὲ Καλαθρίαν. Ὡς δη οὖν ἐπὶ 
τῶν Κελτῶν βασιλέα περιελήλυθεν ἡ τῆς Νεαπόλεως 
βασιλεία, ἐπέστησαν abf βασιλέα τῶν προσηχόν- 
«tv αὐτοῦ ἕνα οἴχου τοῦ βασιλέως. '0; δὲ ἀφιχόμε- 
voc ἐς «hv Νεάπολιν, Λαντίλαος δ' fv ὄνομα αὐτῷ, 
ἁθασίλευέ τ: τῆς χώρας: καὶ ἐπὶ µέγα δυνάμεως 
τῶν xatà τὴν Ἰταλίαν, ἐπί τε tbv Τυῤῥηνῶν ἀρχΏν 


ἑστρατεύετο, xax ἐπὶ τὴν λοιπὴν Ἰταλίαν, µεγάλαρ 


ἀποδειχνύμενος ἔργα. Καὶ ón καὶ ἐπὶ τὴν τῶν Τυῤ- 
ῥηνῶν μητρόπολιν Φλωρεντίαν ατρατ)ν ἐπαγόμενος, 
xai προακαθεζόµενος, ἐπολιόρχει. Ὡς δὲ χρονιω- 
κέρα ἐγένετο à πολιορχία, λέγεται, ὡς ἐς τὸ ἔσχα- 
«ον χακοῦ ἀφικόμενοι οἱ τῆς πόλεως, λόγους προσ- 
έφερον ἐπὶ εἰρήνης, φάσχοντες σπείσεσθαι αὐτοὺς, 
ὃ τι ἂν χελεύοι, xat ἐπὶ τούτοις διχλύεσθαι. Τὸν δὲ 
ξυμόαίνονια αἱτεῖσθαι τῶν ἀστῶν τινος θυγατέρα, 
εὐπρεπὴῆ τε οὖσαν xal πασῶν 6h τῶν Ev τῇ πόλει 
λεγομένων εἶναι καλλίω. Ταύτην ὡς ἐπύθετο χάλ- 
λει διενεγχεῖν τῶν iv τῇ πόλει λεγομένων 3 εἶναι 
(φέρει δὲ αὕτη ἡ πόλις μάλιστα Dh γυναῖχας κάλ- 
Ἆει διαφερούσας τῶν kv Ἰταλίᾳ μετ αὑτὴν Ye παρ- 
6ένους)" ταύτην δὲ ἀναπυνθανόμενος οὕτως ἔχειν 


ἐς κάλλος fjv δὲ ἄλλως ὁ βασιλεὺς οὗτος xal Ej D 


γχυναῖχας ἐπιμανῆς καὶ ἀχόλαστος' αἰτούμενος ταύ- 
την αὐτῷ δυθΏναι τὴν γυναῖκα, ἐπὶ τῇ ξυµθάσει 
αὐτὸν συναινέσαι τοὺς Τυῤῥηνοὺς, καὶ χελεῦσαι τὸν 
φατέρα, σχευασάµενον τὴν θυγατέρα αὑτοῦ τῷ καλ- 
λίστῳ δη χόσμῳ, ἐχδοῦναι τῷ βασιλεῖ. Τυχεῖν δὲ 
ἰατρὸν τὸν τῆς παιδὸς ταύτης πατέρα, Ἠχοντά τε 
ἐς τὰ πρῶτα τῆς τέχνης, χαὶ ἐπὶ πεῖραν πολλὼν 


est, quandiu dux superstes mansit. Hic Tarraco- 
nensium rex imperio temperans Valentia, Tarra- 
conem, Sardiniam insulam, Cyrnum et Barcenona 
Iberi: urbem opulentam, primum in Siciliam appu- 
lit, postea venit in Italiam et Parthenopen, qua ct 
Neapolis, regnumque in hane modum occupavit. 
Neapolis quondam Italic subjecta, translata est ad 
Gallorum regem, qui de sua familia semper regem 
et principem huic preficiebat, Regnum autem lioc 
incipit ab Japygia summa et Mesapia : et in lon- 
gum progrediens versus lonicum sinum, dextra 
ambit regionem Vares sive Barum dictam. legio 
ista plane regalissima, et regio nomine digna est. 
Pos, Gepanum (sive Brutios, Terram Laboris) sic 
nominatim extendit se usque 1/459 Gaetcen οἱ 
Diam (48), urbem Rtemanorum regioni finitimam. 
Et hic. quidem terminus est occidentalis. Versus 
orientem attingit Gonium (49). Qua autem spectat 
Siciliam, regionem habet aniiquitus Graeciam, nune 
vero Calabriam nuncupatam. Ubi primum in ditio- 
uem regis Gallorum istud regnum concessit, accepit 
regem propinquum genereregi Gallorum. Qul ut per-. - 
venit in regnum (nomen ejus erat Lantilaus [50j), 
regioni isti universe imperavit, Cum jam opi- 
bus reliquaque potentia plurimum polleret, arma 
cepit adversus Tyrrlienorum regnum, atque adco 


' contra reliquain ltaliam, ubique preclara facinora . 


designans. Et quidem movens exercitum contra 
Tyrrlhenorum urbem Florentiam, eamque obsidens 
expugnare nitebatur (91). Cum autem in longum 
urbis obsidio extraheretur tempus, et obsessi jam 
ad extremam venissent necessilalcin, ferunt. eos 
in colloquium venisse cum rege, petentes pacem : 
promittentes interim se promptos et paratos esse 
facere quecunque imperasset, saltem pacem da. 
ret petentibus. Quorum precibus victus, postulavit 
civis cujusdam filiam forma excellentem omnes quaa 
tum in ea urbe formossx liabebantur. Hanc cum ac- 
cepisset formz elegantia omnes superare (fert enim 
urbs ista mulieres in primis forma presiantes 
virginesque venustissiumas), eam petiit sibi uxorem 
dari, cuin in colloquium cum Tyrrhenis euper pace 
jungenda venissel. Erat enim rex ille czttera intem- 
perans et libidinosissimus, et tantum non insanie- 
bat amore mulierum. Jusserunt itaque Tyrrheni, 
ut pater virginis eam quam pulcherrime exorna- 
tam regi traderet. Aiunt, puella patrem fuisse me- 
dicum insignem, adeo ut facile omnes ea facultate 
euperaret, Cum igitur multa tentaret, nec tamen 
posset ulla ratione sibi consulere, quin filiam regi 
daret, commiscuit cicutam quam potuit efficacissi- 


Notule marginales. 


(48) Caietam et Agnaniam. 

(49) Sive Rhegiuin vel Dauniam. 

(50) Ladislaus Neapolitanus rez, Caroli filius, non 
e Gallis, sed ex Ungarie regibus originem — habuit. 


6δ [In alio desunt. 
» 


95 Ἰρνίω. ΑΙ. utin c. 
PaATnOL. GR. CLIX. 


Bonf. dec. 5. lib. u; Boh. Hist. lib. xxv. Sab. Enn. 
9, lib. 1x. ldque actum 1417. 
(51) ldem Bonf. lib, u, dec. 3. 


fT 


. LAONICI CHALCOCONDYL/E 


£68 


auam. In ista namque Italie.urbe cicutam commi- A ἀφικόμενον. Ὡς 6 οὐ ph Σύναιτο διαφυγεῖν, ὥστε 


scere solent cílicaciorem quam in reliquis urbibus. 
Accepit el pannum, quem cicutze immersit, ut ve- 
nenum imbiberet. Quo facto, pannum veueno imbu- 
quiu filie dedit : monens, ut ubi rex cum ea coucu- 
buisset, ipsa panno isto mentulam ejus quam de- 
centissíime abstergeret, Huuc igitur cum accepisset 
pannum auro exornatum, spectaculoque dignum, 
eum diligenter custodivit, ut regi, sicuti pater prz- 
ceperat, post concubitum inservire posset. Ducen- 
"tres igitur virginem istam, obtulerunt eam regi, qui 
ea visa, forme pulchritudine captus, obstupuil, 
amoreque ardens, cum ea Veneiis fedus iniit. 
Puellà. autem jussa patris faciens, multis blandi. 
mentis adhibitis, panno regis menulau) abstersit. 
Quo cum esset tactus rex in. humorem | nonnihil 
113 resolutus, in febrim incidit acutissimam, et 


contiuuo exspiravit. Etiam puellam esse mortuam . 
"radunt, cum etiam ipsam cicuta per humorem 


diffusa contagio infecisset. Regis exercitus, ubi 
pruünum ipse mortem obiit, dilapsus domui re- 
diit : et Florentia obsidione liberata est. Quidain 
Tiali perhibent, non patrem pannum infectum ve- 
ueno puelle tribuisse, verum senatum urbis eain 
exornasse quam pulcherrimo ornatu, ut formosis- 
sima regi appareret : eumdem etiam senatum pan- 
num. dedisse. Ilinc ad coitum mire alliciebatur rex. 
Sed li;c bacteuus, quia turpia sunt, dixisse sullficiat. 


μὴ ἐχδοῦναι τὴν θυγατέρα, ἐγκερασάμενον κώνειον 
ὡς ἠδύνατο ἰσχυρότατον, ἐν δὴ ταύτῃ τῇ πόλει µά- 
λιστα δῃ τῶν iv Ἰταλίᾳ πόλεων ἐγχκρινῶνται τὸ 
Χώνειον ἄμεινον τῶν Ev ταῖς ἄλλαις πόλεσ', xal 
ἐμδάφαντα τὸ λέντιον ὃς τὸ Χώνειον, φέροντα δοῦ- 
ναι τῇ θυγατρὶ, ὡς ἐπειδὰν αὐτῃ ἐπιμίσγοιτο ὁ 
βασιλεὺς, μετὰ τὴν συνουσίαν ἑκμάσσειν τὺ αἰδοῖον 
τῷ λεντίῳ ὡς εὐπρεπέστατα. Ταύτην δὲ λαθοῦσαν 
τὸ λέντιον, θέας τε ἄζιον ὃν, xai χρυσῷ xexospm- 
µένον, φυλάττειν, ὥστε ὑπουργεῖν τῷ βασιλεῖ µετά 
γε τὴν συνουσίαν, ᾗ ἐνετέλλετο αὐτῇ ὁ macto. Ἐπεὶ 
δὲ ἄγοντες τὴν γυναῖκα ἐνεχείρισαν τῷ βασιλεῖ, 
θεασάµενον ἐχπλαγῆναι τῷ κχάλλει αὐτῆς, καὶ Epa- 
σθέντα συγγενέσθαι πειθοµένην τὴν παῖδα τῷ πα- 
tpi, κατὰ τὰ ἐντεταλμένα, τῷ τε λεντίῳ αὐτίχα 
φιλοφρονουμµένην, ἐχμάασειν τὸ αἰδοῖον. Kat ὡς 
ἤφατο ἐν ὑγρότητι γενοµένου, αὐτίχα πυρέξαι τὺν 
βασιλέα, xal μετ᾽ οὗ πολὺ ἀποθανεῖν. Τελευτῆσαι 
μὲν δὴ xal τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, ὡς bmw αὐτὴν ἔπε- 
λήλυθε τὸ κώνειον, διανεμηθὲν ἐγένετο, δι) ὑγροῦ 
τὸ χώνειον 99 ἀφαμένους τοῦ λεντίου. Τελευτήσαν- 
τος μὲν οὖν οὕτω τοῦ βασιλέως, τόν τε στρατὺν δια- 
λνθῆναι:, ἀἁποχωρήσαντα ἐπ᾽ οἴκου, xal τὴν πόλιν 
ἐλευθέραν γενέοθαι τῆς πολιορχίας. Λέγουσι δὲ 
Ἰταλῶν τινες, ὡς οὐχ ὁ πατῆρ εἴη ὁ τὸ λέντιον δε- 
δωχὼς τῇ Yuvatxt, xai ἐγκερασάμενος, ἀλλ᾽ ἡ βουλὴ 
τῆς πόλεως αὐτὴν συσχευάσασα τῷ καλλίστῳ 


κόσμῳ, ὡς εὐπρεπεστέραν φανῆναι τῷ aset, καὶ τὸ Ἀλέντιον δοῦναι 7, Τούτῳ δῆ φιλοφρονεῖ " 
β.σιλεὺς ἐς τὴν συνουσίαν. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν, ἐς τοσοῦτον λεγόμενα,  mapleusv οὐκ εὐπρεπῆ 


ἕντα. 


Post obitum regis Lantilai, cum uxor ejus ad- C 


modum inquietaretur propter regnum ab Italis, 
necnon regionis duces ipsi plurima negotia faces- 
serent, nupsit lthainerio (52) Provincia regi, Gal- 
lorum regis patrueli, eique regnum Neapolitanuin 
wadidit. Accepimus autem banc fuisse filiam Ta- 
renti el Japygi ducis (553), qui ortus ex familia 
Ursinorum, sive (ut. Grice dicam) Arctiorum, 
quique plurimum pollebat opibus et potentia in 
regione Parthenopes. Rhainerius aunis regnavit 
duodecim. lnterea Alphonsus natus de familia 
Medinorum, rex Tarraconnensium, Sardiuim et 
Valenti: classeiu adornabat, maximam, Qua iu- 
structus, cum Siceliotie remiges strenuanm operam 
locarent, in Siciliam delatus est : quam subegit, 
et postuodutn imperio rexit. llinc deinde pro- 
fectus, Parthenopes arcem mediterraneau occu- 
pavit. Partlienope arces habebat maritimas duas, 
et unam mediterraneam, Adducens igitur Alphon- 
sus copias, urbem eam oppuguabat, et. adimovens 
machinas muro omnigenas, eam sui juris facere 
eomabatur. lbi tum Alplionsi frater bombarda globo 


Μετὰ δὲ «hv τελευτῆν τοῦ βασιλέως Λαντιλάου ἵ3 
τὴν γυναῖχα αὐτοῦ ἐνοχλουμένην εἰς τὴν βασιλείαν 
ὑπό τε τῶν Ἰταλῶν καὶ ὑπὸ τῶν τῆς χώρας ἀρχόν- 
των, πράγματα παρεχόντων αὐτῇ γηµαμένῃ "Pat- 
νερίῳ τῷ Προθεντίας βασ.λεῖ, ἀνεψιῷ δ' ὄντι τοῦ 
Κελτῶν βασιλέως, παραδοῦναίΥ τε τὴν βασιλείαν 
τῆς Παρθενόπης. Ταύτην δ᾽ εἶναι θυγατέρα ἐπυθό- 
µεθα τοῦ Ταράντου vs xal τῆς Ἰκχπυγίας ἡγεμόνος, 
του Οὐραίνων οἴχου, fiov. ᾿Αρχίων, ὡς ἂν ταύτῃ 
Ἑλληνιστὶ λέγοιτο, ἀνδρὸς τὰ μέγιστα δυναµένου 
ἐν τῇ χώρᾳ ταύτῃ τῆς Ἱεαπύλεως. Τὸν μὲν οὖν 
'Ῥαινέριον παραλαθόντα τὴν βασι)είαν διαγενέσθα, 
Ρῥαδιλεύοντα ἔτη δνοχαίδεχα. "Ev τούτῳ δὲ ᾽Αλφόν- 
σον τὸν Ταραχόνων βασιλέα, xal Σαβδόνος, x» 
Βαλεντίας, o?xoo ὄντα τῶν Μεῥίνω», στόλον ναυπη- 
Yn33pevov μέγιστο», ἁπιγομένων αὐτὸν τῶν ἓν 
Σιχελἰᾳ Πανυρμέων, ἀφικέαθαι τε ἐς Σιχελίαν, xal 
ὑφ᾽ abt ούμπασαν ποιησάµενον, ἔχειν. Μετὰ ὃλ 
ταύτα, ἀπὸ ταύτης τῆς νήσου σρμώμενον, χχτασχεῖν 
τὴν ἐν τῇ Παρθενόπῃ ἀπρόπολιν την µεσόγαιον. 
Eig: γὰρ τῇ πόλει ταύτῃ 600 παράλιοι ἀχροπόλεις, 
xci µία µεσόγαιος. Στρατὺν δ ἐπαγύμενος, ἐπο- 


Notule marginales. 


(92) Renato Andegavensi. 
(55) Hic error cst ex nomine Joanne; nain prima 
ejus ominis fuit oberti Calabria ducis filia. Se- 


9 ἀαγαμένου. ll, ut in e... 7* £m. 


ο 


T! φ,)αφοονεῖσθαι βχσιλ.α. 


cunda vero, quae Renato nup:it et Alphonsum 
adoptavit, fuit fi.ia Caroli Ludovici Pannonie regis 
iii. 


T! Λαντισλάον 


269 


DE REDUS TURC;CIS LID. V. 


370 


λιόρχει τε τὴν πόλιν, xai μηχανὰς προσφέρων, A ictus occubuit. Nec multo post urbs in manus 


ἐπειρᾶτο ἐλέῖν, "Ev0a xal 6 ἀδελφὸς αὑτοῦ βληθεὶς 
τηλεδόλῳ, ἑτελεύτησε. Μετ) οὗ πολὺ δὲ παραστι- 
σάµενος εἷλέ τε χαὶ χατέσγε τὴν πὀλιν. Μετὰ ταῦτα 
τήν τε ἀχρόπολιν ἑπολιόρχει, τὴν τε παράλιον xal 
τὴν µεσόγαιον. Την μέντοι µεσύγαιον παραστησά- 
µενος, λιμῷ ἐἑξεπολιόρχησε τὴν δὲ παράλιον, 
παραδιδόντων αὐτῷ τῶν φυλάχων, χατέσχε᾽ xal 
φρουρὰν ἐγχαθίστησιν. Ἡ δὲ τοῦ βασ.λέως γυνὴ 
ἑπολιορχεῖτο μὲν ἐν τῇ πρὸς τῷ τῆς πόλεως Ἀιμένιε 
ἀχροπόλει. Καὶ ὅ τε ἀνῆρ αὑτῆς ὑπεξῆλθεν ἀπελαν- 
γόµενος, xal ἀπέπλει ἐπὶ Προθεντίας, ὡς στρατόν 
τε ἑπάξων ὅτι τάχιστα, καὶ τιμωρήσων τῇ γυναιχί. 
"Ev ?* τε βχσίλεια, Φορτίαν τὸν τῆς Μάρχης Ἠγε- 
μόνα µεταπεμφάμενος 7*, xal τό τε δὴ ἐν Ἰτλλία 
μέγα δυνάµενον τὰ ἐς στρατηγίαν, τόν τε 'Aloóv- 
σον ἐξήλασε ςῆς πόλεως * ἐχθαλοῦσα ἐχεῖνον, ἴσχει 
τὴν πόλιν, συνεπιλαθοµένου τοῦ Φορτία αὑτῃ. "D; 
δὲ ἐπ αὑτῇ τὰ πράγµατα ἐγένετο, τήν τε ἀχρόπο- 
Àtv ἑπολιόρχει τὴν πρὸς τῷ pet peoóyatov* xal ὡς 
οὐχ ἠδύνατο ἐλεῖν προχαθεζοµένη, λιμῷ ἑπολιόρχει. 
Μετὰ δὲ ταῦτα, χρόνο» οὗ πολλοῦ διελθόντος, 
τοῦ Φορτίας '* ὁ,ατρἰθοντος Ev Ἰταλίᾳ, xal ἔχοντος 
ἀμφὶ τοὺς οἰχείους πολέμους, ὠρμημένος «πὸ 
μιχελίας ὁ Ταρακῶνος βασιλεὺς Αλφόνσος, τήν τε 
Καλαθρίαν ὑπηγάγετο μὲν πρῶτα, μετὰ δὲ ταῦτα, 
στράτευμα συλλέξας, ἐπήλασέ τε δεύτερον, καὶ 
κατέσχε τὴν πόλιν. Καὶ 5j τε βασίλεια 'Ῥαινερίου 
ὑπεξέσχε àx τῆς ἀχροπύλεως, ἐπὶ τὸν παῖδα αὐτῆς 
ἠγεμόνα Ταράντου, καὶ Ἰαπυγίας. Tóv γὰρ δη 
ἠγεμόνα τῆς Ἱαπυγίας ἐγήματο μετὰ τὴν τελευτὴν 
Λαντισλάου, ἀφ' fj; ἔσχε παΐδας 19 τοῦτον τὸν Ἰκ- 
κυγίας ἡγεμόνα. Ὡς μέντοι Αλφόνσος χατέσχε τὴν 
πόλιν, χα. χώραν τὴν 1 ἠπονον χαλουμένην, ἐπολέ- 
pet κρὸς τὸν Ἰαπυγίας ἡγεμόνα, παῖδά τε τῆς 
Μαρίας βασιλίδος, xai ἐπιὼν χατεστρέφετο τὴν 
χώραν. Χρόνου δὲ ἐπιγινομένου πρέσδει; τε πέµ- 
«wv παρ᾽ αὐτὸν ὁ τῆς ἸΙαπυγίας ἡγεμὼν, Ἰδίου τε 
αὑτῷ σπένδεσθαι. Ἐφ ᾧ καὶ ἐπιγαμίαν ποιησά- 
µενος ' ἡρμόσατο γὰρ δῆ ὁ θασ:λεὺς ἐπὶ τῷ παιοὶ 
αὐτοῦ νόθῳ Ἰνφεράνδῳ τὴν ἁδελφιδοῦν τοῦ Ίατνυ- 
"o yia ἄρχοντος, θυγατέρα δὲ τοῦ Βενόνης Ἠγεμόνος ᾿ 
xai σπονδὰς ποιησάµενοι, ἐφ ᾧ ξένους τε xal 
ὑπηχόους tivat τῷ βασιλεῖ ᾿Ἀλφόνσῳ, μετεπέμπετ» 
ἐπὶ «ἣν Νεάπολιν. "Ev0a δη ἀφικόμενου, £j; δέος 
χαθίστατο μὴ ἆ)ῷᾧ ὑπὸ τοῦ βασιλέως. Καὶ διὰ τόδε 
τὸ δέος ἔδοξε παθεῖν τὰ ἐς Φρένας. Οὕτω μὲν ἐς 
Ἰταλίαν ἐπὶ την βασ:λε[ὰν της τὲ Σιχελίας xai 
Παρθενόπης ἀφίκετο ᾿λλφόνσος ἀπὸ Tapaxovo;. 
Ἐλθὼν 6b ἐς Ἱταλίαν, διέτριδὲεν αὐτοῦ, τὰ μὲν 


πρὸς τοὺς Τυῤῥηνοὺς, τὰ δὲ πρὶς τοὺς Οὐενειτοὺς πρλεμῶν, τὰ δὲ xal σπενδόµενο; διξτέλει. 


D 


venit. Hinc copias ad maritimam οἱ mediterraneam 
movit. Mediterraucam fame expugnavit, mariti- 
mam cepit, cum eam dederepnt milites qui in ca 
érant : eui. et praesidium imposult. Uxor autem 
regis obsi:ione urgebalur in arce, qus siia cst in 
portu prope urhem. Maritus vero clam egressus, 
navigabat in Provinciam, iude adducturus exerci: 
tuin, quo munitus uxori obsessa suppetias ferret. 
Interea regina, cum obsidione premeretur, accer- 
sens Sfortiam Marchi» principem, qui ea tem- 
pestate dux belli peritissimus habebatur, Alphon- 
&um expulit, urbeinque adjuta ab Sfortia recupe- 
ravit. Cum. autem. regina jam rerum. summa 
potiretur, arcem mediterraneam in monte sitam 
obsidione circumdat : quam cum vi capere non 
posset, fawe 1/4/$ expugnavit. Postea non longo 
tempore interjecto, cum Sfortia domesticis disti- 
neretur bellis, Alplionsus Tarraconnensium rex 
ex Sicilia profectus, Calabriam primo subegit : 
postmodum eomparato exercitu, iterum Partheno- 
pen accessit, eamque occupavit, Reyina autem 
Rhainerii ex arce clam effugiens, contendit ad 
filium suum, Tarenti et Japygiz principem. Nam 
nupserat post Lantilai mortem Japygiz principi : 
ex qua filium hunc Japygi» principem tulit. Al- 
phonsus, urbe capta, et regione quae Gepanum 
nominatur subacta, bello persequi aggressus est 
Japygiae principem, Mariz reginz filium. Accedcus 
igitur copiis quamplurimis instructus, regionem 
subjiciebat. Princeps igitur Japygim necessitate 
motus, legatos misit qui pacem orarent : quam 
consecutus est, Paci autem junxerunt afünitztem. 
Nam rex filio suo notlio, cujus nomen erst Ím- 
phernandus (54), in matrimonium collocavit con- 
sobrinam principis Japygiie, filiam vero principis 
qui Venozam (55) rexerat. Peracto foedere, in quo 
tenebatur, ut in. posterum οἱ hospites regique 
obeliertes. essent, Japygie princeps Parthenopen 
vocabatur. Eo cum venisset admodum inetuebatur 
ut caperetur ab rege. Propter hunc metum, qui 
adeo inagnus erat, phrenesi laborare creditus est. 
Hoc modo in Italiam ab Tarracone. profectus AI- 
pionsus, Sicilia et Neapolitano regno potitus est. 
Cum venisset in Italiam, ibi moratus est, nune 
cuin Venetis, nunc cum Tyrrhenis bella gerens ei 
fadera pangens. Rex BRhainerius (56) Jauuensium 
classe magna ad urbem accessit. Cun autem cona- 
ventur. milites e navibus urbem invadere, nec 
cepta succederent, re infecta donios rediere. 

Ἱανυῖους 


μὲν ἐπῆχε στόλῳ μεγάλῳ ᾿Ραινέριος βασιλεὺς ἐπὶ τὴν πόλιν, καὶ ἐπειρῶντο ἀποθῆναι. Καὶ ὡς οὐχ 


οἷοί tc ἐγένοντο, ἀπέπλεον ἐπ οἴκου. 


Notula marginales. 


(54) Ferdinandus, Βοιυ Fernandus. 
(55) Venusiam. 


15 ἐνθᾳ. R. Ey τε βαπιλεῖ. 
AL -:-ἶδ1ᾖ. 


"^ μεταπεμφαμένη. BR. utin c. 


(56) Ludovicus Andegavensis. 


15 Φορτίου. "'* In uno, παῖδα. R. ul in cont. 


911 


- fratri suo rcgi Nabaris (57) commisit. Hunc enim 
Nabaris regionis incolae petentes ab Tarracone, 
quod regis filiam uxorem duxisset, sibi regem 
juxta patriam. consuetudinem — ordinarunt. Nam 
maxima pars occidentalium tributa quidem pen- 
dun', ncc tamen licet cuiquam urbibus eorum 
principes dare ct presidium. imponere; verum 
jndigene magistratus creant, et suis przsidiis, 
non externis regionem defendunt. Nec ctiam regi 
licet eos cogere, ut prster patrie suas morem res- 
publicas adininistrent. Ea quidem tempestate, cum 
cives earum urbium quas. Nabarcs regio comple- 
etitur, sibi eonstituissent regem fratrem Alphonsi, 
contigit ut ei nasceretur filius ex uxore. Qui edu- 
catus, attigit annum duodecimum. Ilunc igitur 
assumentes regionis incola, regem «dimiserunt, 
dicentes, non amplius ei concedi, cum filium 
habeat, regnum 1/5 tractare : sed filio regni 
administrationem nunc competere. llzc quidem 
haud multo post acciderunt. Alphonsus cum in 
ltaliam pervenisset, fratri regionem «uam man- 
davit. Hxc autem initium sumit ab Valentiz re- 
gione. Valeutia urbs magna est et opulenta : 
Valentizque rex eam regni sui sedem tenet, Sita 
esi ea urbs ex adverso Sardinie, recedens ab 
Herculis columnaruci trojectu septingentis sta- 
diis. liuic succedit regio, quam Tarraconnenscm 
appellant, qua porrigitur usque Darcenonem. Huic 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 
Alphonsus Ligurum et Tarraconis regionem A 


212 

Αλφόνσος μὲν οὖν τὴν Λιγύων γώραν xal Ta- 
ραχῶνος ἐπέτρεφε τῷ ἁδε)φῷ βασιλεῖ Ὑενομένωῳ 
Ναθάρης. Τοῦτον γὰρ ἀπὸ Ἱ αραχῶνος ἀπαγόμενοι 
ci τῆς Ναθάρης χώραν ἑνοικοῦντες, ὅτι γυναῖκα 
ἐγεγαμήχει τοῦ βασιλέως θυγατέρα, xai σφίσιν 
ἑστίσαντο βασιλέα χατὰ τὰ σφῶν αὐτῶν ἔθιμα. Οἱ 
γὰρ πρὸς ἑσπέραν nl πλείους σχεδόν τοι ἀποφέρον- 
ται μὲν xal τὰς τῶν πόλεων προσόδους ἀρχὰς ὃξ 
o9 πάνυ τοι αὐτοῖς ἔξεστιν ἑγκαθιστάναι ἐς τὰς 
πόλεις, ἡ φυλακάς * ἁλλ᾽ αὐτοί τε οἱ ἐπιχώριοι τάς 
τε ἀρχὰς µετίασι, xal φυλαχὰς καταστησάµενοι, 
την χώραν ἐπιτροπεύουσι. Καὶ τὰ πάτρια σφίσι 
βιάδεσθαι οὐχ ἔξεστι τοὺς ἐπιχωρίους τὸν βασιλέα, 
παρὰ τὰ σφῶν αὐτῶν ἔθιμα. Τότε μὲν οὖν ὡς ἐπα- 


p Υόμενον σφίσι βασιλέα τῶν Ναθάρης ἁστῶν, ἐπὶ 


τὴν χώραν τὸν ΤΙ Αλφόνσου ἁδελφὸν, ἐγένετο αὐτῷ 
ἀπὺ τῆς γυναικὸς αὑτοῦ παῖς, καὶ ἑτράφη, ἀμφὶ τὰ 
δώδεκα ἔτη γεγονὼς, τὸν μὲν malba κατέσχον αὖ- 
τοῦ * τὸν δὲ βασιλέα ἀπεπέμφαντο, Φφάμενοι, ὡς 
ἐπεί τς ἐγένετο mal;, οὗ μετεῖναι αὐτῷ τῆς βασι- 
λείας ἔτι τοῦ Ἀοιποῦ, ἆλλ᾽ εἰς τὸν παΐδα ἀνήχειν. 
Ταῦτα μὲν ὕστερον οὐ πολλῷ ἐγένετο. "Οτε δὲ ἐπὶ 
Ἰταλίαν ἀφίχετο Αλφόνσος, τόν τὲ ἀδελφὸν γατέ- 
λιπεν ἐπιτροπεύειν τὴν χώραν αὑτοῦ. "Αρχεται δὲ 
αὕτη ἀπὸ Παλεντίας τῆς χώρας. Καὶ 15 ΄ἡ Βαλεντία 
πόλις ἐστὶ µεγάλη τε xal εὐδαίμων * καὶ βῥασίλειά 
ἐστιν ἐν αὐτῃ βασιλέως Βαλεντίας. Οἰκεῖται δὲ 
αὕτη ἡ πόλις ἀπὸ τοῦ πορθμοὺ τῶν "Ἡρακλείων 
στη)ῶν, διέχουσα σταδίρυς Apc τοὺς ἑπταχοσίους, 


contermina ést Tarraconis regio, et patet usque C ἀντικρὺ Σαρδόνος τῆς νῇσονυ. Μετὰ 65 ἡ Ταραχὼν 


ad Barcenonem versus Provinciam Galliz. Verum 
dicere nos oportet regionis limites. Versus orien- 
tem, Provincia Galli: : versus occidentem, termi- 
natur lberia sive Hispania, Septentrionalis limes 
est Navarre rcgio. Barcenone urbs occidentem 
spectans divitiis potentiaque excellit. Adininistra- 
tur plerumque in aristocíatiam conversa. Permit- 
titur ei ab Tarraconnensium rege, suo jure vivere. 
E regione hujus urbis sita est Cyrnus (qui et 
Corsica), insula opulenta et populosa : cujus am- 
bitus complectitur duo millia stadiorum. Nec pro- 
cul abest alia insula quie Majorica (seu Minorica 
potius) dicitur, qux et ipsa subjecta est Tarra- 
connensium regi, et ab eodem principem accipit. 
Sardinia, quae insula maxima exsistit, cujus am- 
bitus coutinet quinque millia stadiorum, Tarra- 
connensium quoque, regi obtemperat, et sub cjus 
ditione agit. Sunt in hac insula urbes du: opibus 
florentes Orcstilia οἱ Sagera (58) : quarum una 
versus orientem, altera versus meridiem insulae 
gita est, Piscatores hujus insule plurimum lucri 
es eó mari ferunt, atque hinc in alium orbem 
pervenitur. Iberia, qua initium sumit ab Gal- 


χαλουµένη χώρα διἠχει ἔστε ἐπὶ Βαρχενώνην. Ταύ. 
της 8 ὡς ἔχεται τῆς Ταρακῶνος χώρας ἐπὶ Ἡρο- 
θεντίαν τὴν Γαλατίαν. "fase δεῖ λέγειν τοὺς ὅρους 
τῆσδε τῆς βασιλέως χώρας. Τὸ μὲν πρὸς ἕω ὁρί- 
ζειτο ἂν τῇ Γαλατίᾳ τῆς Προθεντίας, τὸ δὲ πρὸς 
ἑσπέραν τῇ Ἰδηρίᾳ, τὸ 065 rox; ἄρχτον τῇ Ναβάρη. 
B»pxtvivv δέ ἐσςσι πόλις τῶν πρὸς ἑσπέραν πλούτῳ 
τε χαὶ δυνάµει ὑπερφέρουσα. Διοιχεῖται δὲ ἐς 
ἀριστοκρατίαν τετραμµένη τὸ πλέον, xal ὑπὸ βα- 
σιλεῖ Ταραχῶνος ἀξιοῖ πολιτεύεσθαι ἐς τὰ πάτρια. 
Αντικρὺ δὲ ταύτης Κὐρνός ἐστι νῆσος, εὐδαίμων 
τε καὶ πολυάνθρωπος ' xal fj περίοδος τῖς νήσου 
λέγεται ἀμφὶ τοὺς διαχιλίους σταδίους. "στι δὲ 
παρ) αὐτῇ xal νῆσος ἑτέρα, ἡ Μείων καλουµένη 
αὕτη καὶ ἐν τῇ ὑπὸ τῷ Ταραχώνων βασιλεῖ ταττο- 
µένη, ἄρχοντα λαμθάνει. Σαρδὼ μέντοι ἡ νῆτος, 
μεγίστη τε οὖσα, xal ἁμφὶ τοὺς πεντακισχιλίους 
σταδίους ἔχουσα, τὴν περίοδο ὑπὸ τῷ βασ,λεῖ 
τούτῳ διατελεῖ. Δύο δὲ πόλεις εἰσὶν iy αὐτῇ εὐδαί- 
µονες, Ορτύγιά '* τε xat Xayépn* ἡ μὲν πρὸς ἕω 
τῆς νίσου, fj δὲ πρὸς µεσημδρίαν ἔχουσα οἱγεῖτα:. 
Κουρέλιον ** δ' £y ταύτῃ τῇ νήσῳ οἱ ἁλιεῖς δρέπον- 
ται ἀπὸ θαλάσσης τῆς νήσου, xat ἐντεῦθεν εἰς thy 


Notule marginales. 


(97) Navarrz. 


17 ποῦ. Β, ut in c. 7* Al, ἡ δέ, '* Ὀρεστήλια. 


(58) Orestangi et Calloris. 


55 In ora Κοράλιον. Conjeciura ducor locum | hunc sic 


eeriendum esse, « Coralium in hac insula piscatores e mari colligunt, quod eam alluit, atque illinc in reli- 


quas orbis regiones pervenit. » 


213 


DE REBUS TURCICIS LIB. V. 


274 


ἄλλην ἀφιχνεῖται οἰχουμένην. Ἱθηρία δὲ ὡς ἔχει, A lia, habet finitimos Celtiberos, quibus a3ruexa 


ἀρξαμένη ἀπὸ Γαλατίας, áàq' ὃς χώρας Κελτ[- 
ἔπρες διαδέχονται, χαὶ Γασχώνη χώρα, ὑπὸ τῷ 
Κελτῶν βασιλεῖ διατελοῦσα. Μετὰ δὲ τὸ mob; ἕω 
Πεσχαῖων *! χώρα διαδέχεται, ἐπὶ Ἰθηρίαν δια- 
τείνουσα. Ἱδηρία δὲ μεγίστη οὖσα τῶν πρὸς ἐσπέ- 
Pav χώρα µετά ys τὴν Κελτικὴν, διήχει ἐπὶ 
ὠχεανὸν τὸ πρὸς ἑσπέραν, τὸ δὲ mobs ἕω Ναθάρῃ τε 
xal Γαλατία, xo τὸ πρὸς µεσημθρίαν τῇ Πορτου- 
Υαλλίᾳ, Ἶτις παρἆλιος οὔσα χώρα ἐπὶ τοῦ ὠκεανοῦ, 
ἐπὶ πολὺ διῄχει, xal τῇ τῶν Λιξύων tfc Γρανάτης 
χώρᾳ. Ἐντὸς 6$ ἐστι τὸ τοῦ Ἱαχώξου ἱερόν. Πορ- 
τουγαλλία δεχοµένη τῆς Ἰδηρίας, διήχει ἐπὶ τὴν 
ἐντὸς θάλασσαν, τοῦ πορθμοῦ ἐπὶ τὸν τῆς Γρανάτης 


χώρα. Τῆς δὲ Ἱδηρίας χώρας, µεγίστης τε οὔστς B 


xal εὐδαίμονος, πόλεις εἰσὶν, ty αἷς τὰ βασίλεια, ἢ 
τε Atina χαλουμένν, µεγάλη τε xal πολυάνθρω- 
τος, xat Κορδύδη, λορσίχη, καὶ τὸ λεγόμενον 31 τὸ 
Λέδον, καὶ Σαλαμάγκη. Καὶ ἱερὸν δὲ τοῦ Ἰακώδου 
ἐν ταύτῃ τῇ yopz ἐστὶ παρὰ τὸν ὠχεανὸν xa) την 
ἔντὸς θάλασσαν. Διήχει δὲ xal πρὸς τὴν ἐντὸς θ4- 
λασσαν fj τοῦ Ἰδήρων βασιλέως χώρα. Πορτουγαλ- 
ία δὲ οἰχεῖται πρὸς τῷ πορθμῷ, ἀπὸ Γρανάτης 
ἀρξαμένη ἐπί τε τὸν πορθμὸν xal τὴν ἐχτὸς θάλασ- 
σαν *! ἄχρις Ἱδηρίας. Γρανάτη δὲ ἡ χώρα, µεσό- 
Υαιος οὖσα, ἐπὶ τὴν Ἱδηρίαν xoi Γαλατίαν διατε(- 
νουσα, οὗ πάνυ τοι οὔτε τῇ ἑντὸς θαλάττῃ, οὔτε τῷ 
ὠχεανῷ προσχρῆτα:. "O μέντοι Ἰθηρίας βασιλεὺς 
μέἐγιστον δύναται τῶνδε τῶν χωρῶν » xaY οἴχου ὢν 


τοῦ ᾽Αλμηνίου τῆς Γαλατίας, τῶν Λιδύων , την τῆς C 


To2v3:n; χώραν ἄγων καὶ φἐρων, o) παύετα: δια- 
πολεμῶν. Καὶ φόρον μὲν ἀπάγει ὁ τῆς Γρανάτης 
Λιθύων βασιλεὺς τῷ Ἰδήρων βααιλεῖ, ὁπότε σπέν- 
ἔοετο. Πολλάχις δὲ ἐἑπελαύνων, πολιορχεῖ τε τὴν πό- 
):v, καὶ τὴν χώραν αὐτοῦ ληΐζεται, Ὀρεινὴ δέ ἐστιν 
ἐπ᾽ ὄρους, ὃ ἀπὸ τῆς ἑντὸς θαλάσσης ἀρξάμενου, κα- 
τατείνει ἐπὶ τὸν ὠχεανὸν, ἐπὶ τὴν Ἡορτουγαλλίαν 
χώραν. Οὗτοι μὲν οὖν οἱ βασιλεῖς, πρός τε ἀλλήλους 
δεςενεχθέντες τε, ἐπολέμησαν mollayn, xai χοινῇ 
πρὸς τὸν ῥάρδαρον * τά τε ἄλ)α χαὶ πρὸς τὸν Ἴδη- 
ρίας τοῦτον βασιλέα, ᾽Αλφόνσος ὁ Ταρακῶνος βασι- 
λεὺς, πρινη ἓς Ἰταλίαν ἀφικέσθαι, Ἐπολέμησε ** 
δὲ ἀπὸ αἰτίας τοιᾶσδς. Καὶ αὐτός τε ἑάλω ὑπὸ στρα- 
τηγοῦ τοῦ Ἰδήρων βασιλέως, ᾿Ἀλθάρω τοὔνομα 05. 
*Eystv δὲ xal τραύματα ζυνέθη ἀμφοῖν. Ὦ- 6h συλ- 
λέξας στράτευμα, xal τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ Ναθάρης 
βασιλέα παραλαθὼν, ἑστρατεύετο ἐπὶ τὸν Ἰθτρίας 
βασιλέα, ἐτέθα)λεν Eo «hv Ἰδηρίαν, ἑπαγομένων αὖ- 
τὸν ἐπὶ τὴν χώραν τῶν ἐν τῇ χώρᾷ εὐδοχιμούντων 
ἑνίων διὰ τὸ πρὸς τὸν "Αλδαρον µῖσός τε xal ἔχθος 
αὐτῶν. Τοῦτον γὰρ ἰδιώτην ὄντα ἀπὸ Ταραχώνος, 
xaY àm) μικροῦ πάνυ ὡρμημένον, xai ἐπὶ ἀρετῇ 


est Gasconia regio, sub Gallorum rege degens. 
Postea succedit Pesceinorum (539) regio, versus. 
orientem in Iberiam tendens, lberia, qux post 
Galiam maxima regio inter occidentales est, 
versus occidentem in Oceanum  exeurrit. 'Ab 
oriente Navarram et Galliam habet; versus me- 
ridiem panditur in Turtugannam (60), quie ma- 
ritima regio est, εἰ ad Oceanum se extendit : 
etiain regione Granata, qua sub Ponorum sive 
Maurorum imperio est, terminatur. lntra hanc 
Jacobi sepulerum visitur. Hinc Poriugalia regio 
llispauix€ subit, quz se extendit ad mare, quod 
intra irajeetum est, quo venitur ad Granatam 
regionem. lberia cu regio sit maxima et di- 
tissima, urbes liabet regias, Dibitinam urbem ma- 
gnam et populosam, Cordubam, Morsicam, nec- 
non Ludum et Salamancam. Etiam sepulcrum 
Jacobi in ea regione, juxta Oceanum et mare 
externum, celebre est. Ad mare vero internum. 
146 loberornm quoque regis terra porrigitur. 
lortugalia sita est juxta trajectum, a Granata in-.. 
cipiens, usque ad trajectum ct. internum  mare- 
excurrens, vergit in Iberiam. Granata, quz regio 
meditertanea est, in Iberiam et Galliam procurrit, 
nec multum vel interno vel externo Oceano uti 
tur. [berorum rex in istis duabus regionibus. 
plurimum potest : qui. cum sit ortus de fomilía. 
Almenii (61) Gallis, Granatz regionem, qu» Ρ. 
norum est, — ferens atque agens, haud cessat 
bellu:n gerere. Πες Poenorum, | Granatam . qui: 
regit, ubi pax composita fuerit, lberorum regi 
tr.butuim pendit, qui interdum  accurrens. urbem. 
obsidet, eel regionem  populatur. Ea autem regio. 
montana est, et a monte qui a mari interno ini- 
tium sumit, panditur in Oceanum et ad DPortu- 
galie regionem. Hi reges s:epius inter se. dissi- 
dentes, belía gesserunt. Interdum copiis conjunctis. 
molem belli omnem in barbarum averterunt. 
liter. extera etiam. bello lacessivit Alphonsus 
Tarracoonensium rex regem lberorum (62), prius- 
quani iu ltaliam venisset. Delli autem ejus Ίιαο - 
assignatur causa. Ipse quidem captus est ab. Ibe- 
rorum regis duce, quem Albarum (05) appellabant. 


D Uterque tunen. vulnera accepit. Itaque. contractis . 


copiis, οἱ assumpto fratre Nabairis rege, bellum- 
movit coutra Iberorum regem, cum adjuvaretur 
opera quorunidam lberorum nobilium, qui Alba- 
rum  incitatissimo odio prosequebantur. lluuc- 
enim, cum humili genere ín Tarraconnensium. 
regione foret natus, el privatam sequeretur vitam, 
tandem virtute nobilitatum, et ab omnibus. pluri-. 


Notule marginales. 


(59) Biscaiorum. | 
(c0) Al. Turritanium, al. Portugaliam sive Mauri 
tauiau ac fretum Gaditanum. 


$! O2i5zát.v in ol. ut c. 


(61) Alencorii. 
(62) Joannem. u 
(63) Alvarum a Luna, Castilie prefectum., 


δ. [n αἱ. ut cont, 9* ἑντός. Re ut in ο. ** In uno, ἀφικέσθαι διεπολέµησεν 


&. **Ai6ipos. in al. manusc. 'Ax6ávo. in uno ᾿Αλδάρου. Iu al, ut in c. 


2.5 


LAONICI CHALCOCONDYL E 216 


mum honoratum declaravit regionis sux» impera- A ἐπίσημονυ γενέµενον, ὡς παραχρῖμα ἐπεδίδου péya, 


torem, Qui imperator crcatus, quorupnque  bel- 
lum vertisset, semper gloria coruscans et re 
bene gesta redibat. Itaque cum ab lberorum 
rege contra Alphonsum esset missus, haud so- 
cordi» locum fore ratus Alphonsus cum exercitu 
Albaro in'regione occurrit, quasi prx»lii potesta- 
tem facturug. Posrea. Alphonsus adhibito in au- 
xilium fratre, in lberiam ingressus est, ut contra 
regem deceitaret. Obviam autem. procedens Alba- 
rus, mísso przcone jussit cum excedere, si sapiat, 
quam celerrime ex sua regione. Cum autem Alphon- 
$us responderet se non accedere ut patris ejus 
asinos in pascua duceret, sed se adesse ul acie 
dimicet, copias in aciem deduxit : et cum οἱνο- 
que fratre confligens, vietoria potitus est. Cum 
autem praelium  committereter atrox, — Albarus 
Tarraconnenses terga vertere coegit : et fuzientes 
persecutus, fratres ambos comprehendit, magna- 
que Tarraconnensium strages facta est. Ut reges 
ambo ad Iberorum regem sunt adducti, nihil 
mali sunt passi. Verum juramenti religione 1457 
fides accepta est, ne quid postea novi in sua re- 
gione molirentur ; et impune dimissi sunt ad sua. 
Postea Alphonsus, ut supra ostendimus, in 
Italiam et in Siciliam veuit : qui ab iisdem ca- 
puis, ad. Mediolani duceip, ut antea. docuimus, 
ductus, ab eodem  inviolatus et incolumis ad 
$43 renissua est. Uxorem suam  Alphous:s 
in Tarracone reliquit, nec multis annis in- 


ὑπὸ πάντων Óv ἀρετην τιμώμενον, στρατηγόν τε 
ἁπέδειξς κατὰ τὴν χώραν αὐτοῦ. Καὶ ἐπὶ στρατη- 
γίας χαθιστάµενος, μέγα ἁπανταχοῦ εὐδοχίμει. Τότε 
δη ὡς rapi τῷ Ἱδήρων βασιλεῖ, ἐπὶ ᾿Αλφόνσον πεµ- 
φθεὶς σὺν τῷ στοατεύµατι, ὑπήντα αὐτῷ κατὰ xbv 
χώραν, ὡς ἐναντιωσόμενος 58. Ἐπεὶ δὲ ἐπιὼν ὁ 'AX- 
φόνσος, συμπαραλαθὼν xol τὸν ἀδελφὸν, Ev τῇ Ἴδη- 
ρἱᾳ ἐγένξτο, καὶ ἐπήλαυνεν. Ἐνταῦθα αὐτῷ ὑπαν- 
τιάσας ὁ "Al6apo;, ἑστρατοπεδεύετο, xal χίρυχα 
ἑπιπέμπων, πρληγόρευεν ἁπαλλάττεσθαι, fw σω- 
Φρονῇ, ὡς ἔχει τά γιστα ἐκ «Tj; χώρας. Καὶ ἄποχρ:- 
vapivou, ὡς οὐχ ἐπὶ τοὺς ὄνους τοῦ πατρὶς 02700 
ἄπεισιν E; νομὴν αὐτοὺς ἄξων, ἀλλὰ στρατηγήσων 


αὑτῷ πόέρεσσιν, ἐς µάχην ἑτάσσετο ᾽ χα) συμθολὼν, 


B ἐμάχετο ἀμφοῖν τοῖν ἁδελφοῖν. Μάχυς δὲ χαχρτερᾶς 


γενομένης, ὡς οἱ περὶ "A^6apov ἑτρέφαντο τοὺς 
Ταρσχῶνας, ἐπεδίωχον ἀνὰ xpázo:, καὶ ἄμφω τὼ 
ἁδελφὼ συλλαμθάνουσι, χαὶ πὀλλοὺς τῶν lapaxo- 
νων χατέβαλον Ev τῇ διώξει, CO; δὲ ἀπήχθησαν 
παρὰ τὸν Ἱθύρων βασιλέα ἄμφω zi δασιλέε, xaxi 37 
μὲν οὐδὲν εἰργάσατο αὐτοὺς, ὄρχοις δὲ καὶ πίστεσι 
χα:αλαθὼν, τοῦ λοιποῦ μηδὲν πλέον νεωτερίζειν 
περὶ. την ἑανυτοῦ χώραν, ἀφῆκεν ἀσινεῖς ἀπιένχι. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἸΑἈλιόνσος ἀφίχετό τε £z Ἱταλίαν, 
(0: πρότερόν pot ξεδήλωται, καὶ ἐπὶ τὴν Σικελίαν., 
Καὶ χατασχὼν τὴν Νεαπόλεως βασιλείαν, πρός τε 
τοὺς Ἱανυῖους ἐπολέμει » ἔνθα Bh καὶ ἑάλω ὑπὸ τοῦ- 
των, ὡς Ev τῷ ἔμπροσθεν 95 ἔπεξη)θον λόγῳψ. Καὶ 
ἀχθεὶς παρὰ τὸν Μεδιολάνου ἠγεμόνα, αὖθις imi- 


terjectia, co reversus est, uteum viseret. Nam C λύθη. Την μέντοι yuvatxa αὑτοῦ χαταλιπὼν àv Τα- 


in ltalia et Sicilia versabatur, plerumque aut 
amori aut rei militari operam dans. Quomodo οἱ 
in Italia res .succcsserint, deinceps dicetur. Πορὶ 
lMberorum, de quo supra. verba feci, bellum fuit 
cun Granatze rege Poeuo. Poeni jam olim trajicien- 
tes, Marcliam (64) Europe urbem, quz distabat 
α Libya stadiis ducentis quinquaginta, occupa- 
runt (65). Hinc progressi, lberiam suo imperio 
junxerunt : postea, cum memorabilia ubique facta 
ederent, etiam contra Galliam bellum promoverunt, 
mirum in modum res suas augentes. Νεο etiam 
ab Tarracone et Valentia abstinuerc, Galli igitur 
adjuncti Jberiz regibus, coutra Poenos hellum 
susceperunt, eosque in urbem munitam se recipere 
compulerunt : urbem vere postea expugnarunt, 
Adhuc hodiead urbem hanc accedunt, hostiliter 
incursionem facientes, et exercHum — interdum 
adducentes. 


Et sane lberorum rex dominus Joannes, ut antea 
significivimus, contra eos profectus est, premisso 
Albaro duce, qui regem ad delendos Ρώπος in- 


ραχῶνι, οὐχέτι πάλιν ἀφίχετο ὀφόμενος πολλῶν 
ἑτῶν. Ἀὐτοῦ δὲ ἐς ἔρωτας τὰ πολλὰ διατρἰδων, διε- 
Υένετο χρηµατίξων τε ἔρωτι καὶ τοῖς ὅπλοις, Ἡ μὲν 
αὐτῷ τὰ κατὰ τὴν Ἰταλίαν ἀπέδαινεν, ὕστερόν uot 
ὅτλοῦνται 5" προϊόντι τῷ λόγῳ ἐς ἀφήγησιν' τῷ δὲ 
βασιλεῖ Ἱθηρίας, περὶ οὗ pot ἐλέγετο, συνῆπται πό- 
λεμος πρὸς τὸν βασιλέα Λιδύων τὸν tv Γρανάτῃ  οἳ 
Ch ἀπὸ Λιδύης τὸ παλαι)ν διαθάντες, καὶ Μα ρέλιαν 
πόλιν παράλιον τῆς Εὐρώπης χατασχόντες, διέχου- 
σαν ἀπὺ Λιθύης ὡσεὶ σταδίους πεντήχοντα xal δια- 
χοσίους * καὶ ἐντεῦθεν ὁρμώμενοι, τὴν τε Ἰθηρίαν 
σφίσιν ὑπηγάγοντο, xat ἔργα λαμπρὰ ἀποδειχνύμε- 
vot, ἐπὶ Κελτιχὴν τὴν χώραν αὐτῶν ἐπὶ µέγα αὔ- 
ὄρντες, προηγάγοντο xaX ἐπὶ Ταρακῶνα καὶ Βαλεν- 
τίαν. Πρὸς τούτους δὴ ἀπὸ τῶν Κελτῶν χατιόντες οἱ 
τῶν Ἰδήρων βασιλεῖς, διεδέξαντο τὸν πρὸς Λίδυας 
τούτους πόλεµον, ἐς πόλιν ἐχυρὰν συνελάσαντες. 
Μετὰ δὲ ταῦτα ἑπολιόρχουν, xal ἐς δεῦρο ἔτι τε- 
λοῦσι, τῇ πόλει τε ἐπελαύνοντες αἰεί τε xal στρα- 
τὸν ἑπάγοντες. | 

Καὶ δὴ ὁ τῶν Ἱδύρων βασιλεὺς δόµνος Ἰωάννης, 
ὃς πρόὀτερόν µοι Ἰλέγετο, ἐπελαύνων, προάἀγοντὀς τε 
τοῦ ᾿Αλράρυν, χαὶ ἐποτρύνοντος βασιλέα, ἐξελεῖν 


Notules marginales. 


(64) Gibelterram, 


(65) Saracenorum i Europam irruptio contigi! anno 712. 


ο ὀναντιωσάμενος. Tl. ul inc. 


*' χαχοῦ, Π, χακόν,. ** In Suo πρὀσθ.ν, V 25x02712. S.c ciiam Κ. 


211 


DE REDUS TUICICIS L1n. V. 


28 


τοὺς Ἀίόθνας, ὡς δη χστχστρεφἆμενος ἐπῆγε τὸν Α flaiamabat, et copias urbi adaiovit. Cui autem gra- 


ατρατὺν ἐπὶ τὴν πόλιν. Ἐνταῦθα ὡς οἱ Λίδυες ἔπο- 
λιρχοῦντο δεινῶς , καὶ ἐς τὸ ἔσχατον λιμοῦ ἀφικὸ- 
pivov* ἐς ἁπορίαν ἁπελαθέντες, μηχανῶνται τοιόνδε. 
Ἡμιόνους ὀνοχαίδεχα ἰσχάδων φορτία συσκευασάµε- 
vot, ἤλχυνον ἐπὶ τὸ στρατόπεδ,ν. Τὰς δὲ ἰσχάδας, 
ες xità µίαν ἑκάστην διχσχ/ζοντες ἐνέθαλον ivy: 
χρύσινον ἕνα, xaX συνετέθηντο ?! αὖθις. Τὸ £t v4ut- 
σµα τῆς Ἰδηρίας γρυσοῦν δύνατχι χρυσίνους Οὐενε- 
«vv δύο ἕκαστον. Ταύτας 6b τὰς ἰσχάδας, ὡς housvi- 
σαντο οὕτω, χαὶ ἐπὶ τοὺς ἡμιόνους ἀνετίθεσαν 1, 
ὥστε δύνασθαι φέρειν ἕνα ἔχαστου, ἤλαῦνον ἐπὶ τν 
τοῦ Ἀλδάρου σατνἠν. Τὸν Gb, ὡς ἐπέγνω τὸ ἐν ; 
ἰσχάσι χρνσίον , ἐρέσθαι τὸν φέροντα, ὅ τι Αούλιτο 
αὐτοῖς τὸ χῤυσίον ἐν ταῖς ἰσχάτιν. Ὁ δὲ τοὺς ἡ,ειό- 
νους ἑλαύνων ἀπεχρίνατο, ὡς τὸ χρυσίον τῆς meu 
συναγαγὼν ὁ βασιλεὺς ἐπιπέμπει λέγων, ὡς "Ho cc 
ἕλης tl» πόλιν, fiv τε μὴ ἔλῃς, πλέον τούτου χουσὺς 
00x ἄν ποτε γένοιτό σοι ἀπὸ τῆς πόλεως. Καὶ ἂν ἑξ- 
έλῃς tf» πόλιν, ἀπ. θαλεῖς ἐσαῦθις ἀπὸ A:6on5 ποῖ- 
λαπλάσιον ἑσόμενον asl τε χαὶ ἡμῖν. "Hy δὲ μὴ ἐξ- 
έλῃς τὴν πόλιν, ἕξεις xal τοῦ λοιποῦ, ὅσα ἂν ἆπ) 
Λ:.θύης 6; ἡμᾶς νοιίζεται 33, σαμιεύεσθαι. Ταντα 
πυθόµενον, λέγεται, χαὶ "Αλόαρον o£ έροντα τὸς ἰσχά- 


δας, ἀφιχέσθα: bo ὄψιν τῷ βασιλεῖ, xal διασχίσαντα 


τὰς ἰσχάδας, τῷ βασιλεῖ 3’ εἰπεῖν ' Ὦ βασιλεῦ, τὸ 
δένδρον ixtlvo, ὃ ipsi τοοῦτον ἡμῖν χαρπὺν, οὐ 
χλλῶς ἔχει ἡμῖν ἐκχοπῆναι ' τοιούτῳ γάρ το: χσρπῷ 
οὐκ ἔχοιμεν ἂν ἔτι τοῦ λοιποῦ χρῆσθα.' καὶ ἡμεῖς 
οὐχ ἔτ᾽ ἂν Ev δέοντι χρησαίµεθα τῇ εὐδα,μονίᾳ, κατα- 
χόρως αὐτῇ ἐμφορούμενοι Ev τῷ πσρὀντ,. ᾿θρᾶς ὡς 
τὰς ἁμπέλους ἀφαιροῦνται ὅσου ἱκανῶς ἔχει αὖθις 
ἁποδιδόναι χαρπὀν. "Hv δὲ βιάσηταί τις αὐτὴν, οὐκ 
ἔχει χρῆσθαι αὐτῇ ἓς τὸ δέον. Ταῦτα ἀχούσαντα τὸν 
βασιλέα, ὡς ἔδοξέν ol προαρυῆ λέγειν, ἀπαγαγεῖν 
τὸν στρατόν. Τοῦτον 35 μὲν οὖν ἀγαγόντι τὴν» βασι- 
λέως Πορτουγαλλίας θυγατέρα ἐγένετο παῖς, Κήρι- 
xo; τοὔνομα, àvhp τὰ πολέμια ἀγαθός. Ὃς ἔπεί τε 
Ἠγάγετο τοῦ Γρανάτης βασιλέὼς θυγατέρα, xaY οὐκ 
ἐγένετο αὐτῷ συγγενέσθαι, ἀπεπέμφατο, xal δευτέ- 
pav ἐπηγάγετο ὁ γυναῖχα, ἀνεφιὰν αὐτοῦ, θυγατέρα 
το” Πορτουγάλλων βασιλέως, εἶδος λεγομένυν πασῶν 
τῶν εἰς ἐχεῖνα τὰ χωρία εἶναι χαλλίστην * ὑποτιθε- 
µένων αὑτῷ τῶν ἀρίστων, ὡς ἣν ἄλλην ἐσαγάγοιτο 
χυναῖχα, οἷός τε ἔσοιτο συγγενέσθαι, Tijv μέντοι Qv- 
Υατέρᾳ τοῦ ἹΝαθάρης βασιλέως ἠνάγχατε ἐς. τὸ τῶν 
Ναζηραίων σχΏμα iévat, χαὶ ἀπέδωχεν αὐτῃῇ xph- 
µατα. Ὁ δὲ Πορτουγαλλίας βασιλεὺς οἰχίας ἐστὶ τῶν 
Γαλατίας βασιλέων. Συμθάλλομαι δὲ τήνδε τὴν χώ- 
pav ἀπὺ παλαιοῦ πρὸς τοὺς Δίδυας διενεχθέντας 
τοὺς Κε)τῶν βασιλεῖς χαταστρεψα μένους, ὑφ᾽ αὐτοῖς 
πηιῄσᾶτθαι, καὶ παραδοῦναι τοῖς ἐς αὐτῶν Υινοµέ- 
νοις. Ὡς Ck καὶ τὴν Ναθάρης βασιλείαν ἀνήχειν ἐς 


vissima obsidione premerentur Poeni, famesque 
intoleranda foret, dubii quid agerent, lujusmodi 
quid excogitarunt, Mulis duodecim ficorum onera 
imponunt. Ficis onusti ad hostium castra. ferun- 
tr. Ficos autem  dividentes, singulis aureum 
numnum injecerunt, divisosque deinde iteruin 
conjunxerunt, Nummus. vero aureus llispanorum 
duobus aureis Venetorum valet. Illos igitur ficos 
cm imposuissent mulis, profecti sunt ad Albari 
tentorium. Qui. viso^auro, quod ficis condituin 
crat, agasonem interrogavit : Quid sibi vult. au- 
rum ficis inclusum? Agaso respondit: fex aurum 
quod in urbe est collegit omne, dicens, Sive 
ce»eris, sive non ceperis urbem, plus auri quam 
ο αι est, liaud. invenies. Et si urbem captae 
destraxeris, multum auri, quod ος Libya tibi ct 
nobis afferetur, amittes ; sin autem urbem non 
dirueris, poteris iu posterum quzecunque ex Libya 
3d uos devenerunt, quasi tliesaurum huc collecta 
acquirere. ITx»c cum accepisset Albarus, acceptos 
ficos detu'it in 1/458 conspectum regis, quos di- 
duceus et aperiens, inquit : Arborem istam, quae 
hunc producit fructum, non censeo exscindendam. 
esse, nam deinceps non amplins fructu isto posse- 
mus frui : et nunc saturati in posterum non amplius 
ista felicitate uti possemus. Nam cernis vinitores . 
vineas putare, amputantes tantum inytilia el su - 
perflua, ut [(ructum. tandem uberiorem reddant : 
quod si eas penitus eruerint, nequeunt earum. 
f.uctu, cum necesse fuerit, amplius recreari. llis 
auditis rex, quia probabilia dicere videbatur Alba- 
Tus, jussit eum abducere exercitum. Huic, cum 
duxisset regis Portugaliz filiam in. uxorem, natus 
cst filius nomine Ciricus (66), vir rei militaris peri- 
tissimus. Qui matrimonium contraxit cum Granata 
regis filia: quam, quia non poterat cum ea con- 
cumbeze, repudiatam dimisit. Uxorem alteram 
assumpsit consobrinam regis Portagali:e, qu: for- 
ει venustate omnes, quotquot in istis regionibus. 
agebant, anteibat. Mane sibi associavit consilio 
optimatum, qui consilebant fore, si aliam uxorem 
duxisset, quod possct cum ea concumbere, sicuti 
matrimonium postulat. Filiam regis Navarrz coegit. 
habitum Nazar:zarum sive monacharum ossumere, 
ciqueopes ad istud vite institutuur assignavit. Rex . 
Portugaliz ortus est ex familia Gallix regum (61). 
Arbitror autem Gallorum reges belligerautes ad- 
versus Poenos quondam regionem istam sub 'gisse, 
οἱ ad posteros suos transmisisse. liaque Navarre 
regnum putatur pertinere ad faiiliam regum Gat- 
lie, nec nisi ex ista familia nato licere regnuan 
istud suscipere. Nam Carolus imperator, el qui, 


Notule marginales. 


(66) Clericus, IIenricus. 


ο ácixovto, Sic etiam R. — *! συνετέθ.. νυν. 


nusc, tantum habent, εἶπεν. 


** ἀντεπετίθεσαν. Al. wt c. 
R. τῷ 9. εἶπεν. ΑΙ. ut in ο. ** τούτῳ. Π. ut in c. 


(67) Lutzelburgica. 


** Duo πια-- 


^ wipiensat. 


* tont. 


d 


v9 LAONICI CHALCOCONDYLAE - 980 


euccesserunt reges, existimantur regionem iliam Α την οἰχίαν τῶν Γαλατίας βασιλέων νοµίνεται, καὶ 


subjecisse et nepotibus suis reliquisse. Alphonsi 
autem fratrem tali conditione in regnum admise- 
runt, ut εἰ ei natus esset filius ex uxore, quam du- 
xerat propinquam genere Galliz regibus, ipse de-- 
beret regno excedere, et filium sibi relinquere re- 
gem. Quod si nullum filium ex uxore sua tulisset, 
regnum  paleretür recidere post obitum suum ad 
Galliarum regem. Qui hac conditione Navarra re- 
gnum accepit, et cum nactus esset ex uxore filium, 
patrem dimiserunt, flliumque"''^ regem communi 
conseusu declararunt, quialdescendebat ex. familia, 
quantum ad maternum genus attinet, regum Gal- 
lis. Hzc quidem adnotata sint mihi, sequenti to- 
tius historiz propositum. Nunc unde digressus huc- 
usque sermonem Iraxi revertor. 


μηδενὶ ἑτέρῳ ἐξεῖναι παρελθεῖν ἐς τῆνδε «hv βασι- 
λείαν. Καὶ γὰρ καὶ τῆνδε Κάρουλος ὁ αὐτοκράτωρ, 
καὶ οἱ μετ ἐχεῖνον βασιλεῖς , φαίνονται τήνδε αὐτοῖς 
καταστρεφάµενοι τὴν χώραν, ἀπολιπεῖν τοῖς ἀπὸ 
τῆς οἰχίας αὐτῶν ἑσθμένοις. Τὸν μέντοι ἁδελφὸν 
Ἀλφόνσου ἐπηγάγοντο ἐπὶ τῷδε τῷ λόγῳ, ὡς ἐπεὶ 
ἔγτμε γυναῖχα τοῦ οἴχου τῆς Γαλατίας, ἣν μὲν γέ- 
νηται αὐτῷ mate, τόνδε µηκέτι τοῦ λοιποῦ διατρίδειν 
ἐν τῇ χώρᾳ, ἀλλὰ τὸν παῖδα καταλιπόντα σφίσι βα- 
σιλέα, αὐτὸν οἴχεσθαι ἁπαλλαττόμενον, "Hv δὲ μὴ 
γένητα. αὐτῷ παῖς, μετὰ τὴν τελευτὴν αὑτοῦ, ἆπο- 
δοῦναι τὴν ἀρχὴν ἐπὶ τὸν Γαλατίας ἡγεμόνα. Καὶ 
τόνδε δεξάµενον τοὺς λόγους, ἐπὶ τούτῳ παρελθεῖν 
ἐς τὸν Ναθάρης βασιλέα. Καὶ γεννηθέντος αὐτῷ 
παιδὺς, αὐτόν τε ἀπεπέμφαντο, xal τὸν «alba σφί(- 


σιν ἀπέδειξα» βασιλέα, τὰ πρὸς μητρόθεν 7 ὄντα τοῦ οἴχου τῶν Γαλατίας βασιλέων. Ταῦτα μὲν οὖν ἐς 
τοσοῦτον ἐχομένῳ τῆς τοῦ λόγου συµπάσης ὑποθέσεως ἀναγέγραπται ἐς ἀπάδειξιν» ἑπάνειμι δὲ, ὅθεν 
τὴν ἐχδολην τοῦ λόγου ἐπαιησάμην, ἄχρι τοσοῦτον διενεχθεί». 


Notule marginales. 


* Pn uno, μητρός. 





. AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AGHNAIOY 
AIIOAEISIX IXTOPION H ΕΚΤΗ. 


. LAONICI. CHALCOCONDYL.E 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC REDUS GESTIS TURGORUM 
LIBER SEXTUS. 


Synodus Ferrariensis, cui Joannes Paleologus interfuit. Wladislué Ungarie εἰ Nerii 
Athenarum ducis initia. 


149 4murates Mechmetis fllius postexpeditionem C 


quam contra Caramanum sumpserat, bellum Dacis 
jntulit, volens Draculis filium suo restituere prin- 
cipatui. Egressus autem regia copiis Instruetus, ac- 


cepit Caramanumn novarum rerum cupidum defe- - 


ctione aniuio agitare, ad idque negotium adhibere 
ducem Caniylori, et alios Asis principes ; cumque 


Αμουράτης δὲ ὁ Μεχμέτεω μετὰ τὴν ἐπὶ Kapa- 
μᾶνον ἔλασιν ἑστρατεύετο ἐπὶ Δαχοὺς, ὡς τὸ» τοῦ 
Δρακούλεω παΐδα κατάξων ἐπὶ τὴν ἀρχίν. Καὶ ὡς 
ἑπέλαυνεν Ίδη ἀπὸ τῶν βασιλείων παρασχενασά- 
µενος, ἐπυνθάνετο Καραμᾶνυν νὲωτερίζοντα περὶ 
τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ, βουλεύεσθαι ἁπόστασιν, συµπα- 
ρἀλαμθάνοντα xai τὸν τοῦ Κανδελόρου γα κάνα, 


281 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


282 


, , - ' e 2. Ὁ » 
x:* τινας ἄλλους τῶν τῆς 'Aalac, ἑλπίζουσα ** A speraret. Pannones brevi magna manu subsidio 


Hzlova; ὡς iy βραχεῖ παρεσοµένους im' αὐτὸν 


στρατῷ πολλῷ ἐπιόντας "4, xal τούς τε λοιποὺς τῶν 
τῆς Ασίας τυράννων παρεχάλει ἐπὶ ἁπόστασιν. 
"Ert τοῦτον δὴ ἀναζεύξας ᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω 
ἑστρατεύετο, χαὶ Topayávm τὸν θετταλίας ὕπαρ- 
Xov ἐπέστελλεν ἑλαύνειν ἐπὶ τὸν Πελοποννήσου 
ἰσθμὸν, χαὶ καθελεῖν τε τὸν ἰσθμὸν, xal ἐπιδρα- 
Μόντα τὴν Πελοποννήσου χώραν, ὅση ὑπὸ τοῖς 
Ἑλλήνων ἡγεμόαι τυγχάνει οὖσα, ἀπελαύνειν. Ὁ 
μὲν οὖν λαδὼν στράτευμα τὸ τῆς θετταλίας, καὶ 
Περαιθίας τῆς λίμνης, ἀφίχετο ἐπὶ τὸν Ἰσθμὸν, καὶ 
καταλαδὼν αὐτὸν ἔρημον, καθεῖλἑ τε αὐτὸν χαὶ 
ἐσθαλὼν ἐς τὴν Πελοπόννησον, ἐδᾖου ! τε αὐτὴν 
τὴν χώραν. Καὶ ἐπὶ Σπάρτην ἀφικόμενος, τήν τε 


Λαχωνιχὴ» ἐπέδραμε καὶ ἁπήλαυνε, Βασιλεὺς δ' B 


εἰς την ᾿Ασίαν διαθὰς, ἐπὶ Καραμᾶνον Ίλαυνε τὸ 
δεύτερον, καὶ τήν τε χώραν ἐδήου xai ἐπεχράτει. 
Ἐν à δὲ ταῦτα ἐγένετο, D εώργιος ὁ Τριδαλλῶν 
ἡγεμὼν, ἐς λόγ.υς τῷ 1 Ἰάγγῳφ *, xal τῷ Παιόνων 


βασιλεῖ ἀφιχόμενος, καὶ τῶν ἁρίστων «n; Παιονίας 


μετιὼν ἕκαστον, ἑνῆγεν ἐπὶ Αμουράτη σ;ρ- 
τεύεσθαι, καὶ χρήματα ἐς τὴν ἑχστρατείαν ταύτην 
ὑπέσχετο ἱχανὰ δοῦναι τοῖς Παίοσιν, & δῇ χαὶ εἰσ. 
ενέγχατο αὐτοῦ. Ταῦτα δὲ αὐτῷ συγκχατειργάκετο 
καὶ Ἰάγγος 3, τοῖς μὲν Ἕλλησι φίλιος ἣν, αὑτῷ 
φίλος τε (v ἐτύγχανε,. Ἰωάννης δ᾽ αὖ * ὁ τοῦ Βυ- 
ῥαντίου βασιλεὺς ἑπολέμει πρὸς τοὺς Ἰανυῖους, 
διενεχθεὶς ἀπὺ αἰτίας τοιᾶσδε, τῆς ἀπὸ χουμερχιῶν 


του Γαλάτου ἕνεχα. Ἐνταῦθα οἱ "[avjtot ναῦς ϱ 
' miliariter junctus erat. Joanni Byzantii regi bellum 


πληρώσαντες µεγίστας δη τῶν παρ αὐτοῖς, καὶ 
τριήρεις τρισχαίδεχα, χαὶ ἑμδιδάσαντες ἐς τὰς 
ναῦς ὁπλίτας αὐτῶν ἀμφὶ τοὺς ὀκταχισχιλίους, 
ἐπέπλεον ἐπὶ Βυζάντιο, ἐξελεῖν βουλόμενοι. Καὶ 
ἐπὶ τοὺς Σχύθας τοὺς περὶ Ἡόσπορον ἑστρατεύοντο, 
Την Υὰρ πόλιν αὐτῶν Καφᾶν χαλουµένην, ἐπὶ τῷ 
Βοσπόρῳ οἱ Σκύθαι πρὸς τοὺς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ 
διαφερόµενοι, ἡγόν τε xaY ἔφερον. Δι à δὴ xai 
πρὸς τὸν βασιλέα τῶν τῇδε αὑτοῦ Σκυθῶν ἈΆτζι- 
καρέην * πρέσθεις πέμφαντες, ὡς ξυμθαίνειν ἐπὶ 
τοῖς διαφόροις. Ὡς οὐδὲν αφίσι τῶν δεόντων ἀπέ- 
6αινεν, ἀνίνεγχαν την πόλιν ἐπὶ τὴν Ἰταλίαν, ὡς 
οἱ 'Iavóio: δεινοῦ 5 τε ποιούµενοι, τοὺς Σχύθας 
λυµαίνεσθαι τῇ πόλει αὐτῶν ἀνήκεστον. Ετύγχανε 
δὲ χατὰ ταυτὸ xal ἡ πρὺς τοὺς Ἕλληνας αὐτῶν 
διαφορά. Παρεσχευάζοντο xai ἐπ ἀμφοτέρους 
στρατεύξσθαι ὦς ἐξελοῦντες. ᾽Αφικόμενοι δὲ ἐς 
Βυδάντιον, xal πόλεμον τῇ Κωνσταντίνου πόλει 
προαγορεύοντες, ἐπιπλεύσαντες 5h ἐς τὸν Εὔξεινον 
πόντον, παρῆσαν i; τὸν Καφᾶν. Ἐνταῦθα δὴ τῆς 
Χεῤῥονήσου ἀποθάντες, ἵεντο εὐθὺς ὁμόσε ἐπὶ τοὺς 
Σκυθα-. Ἐξιόντες δὲ ἀπὸ τῆς πόλεως, ἐπῄξσαν. 
Ἐνταῦθα οἱ Σχύθαι, ὡς ἑώρων τοὺς Ἰανυῖους οὕτω 


venturos, spe externi auxilii. illectus, Asiz princi» 
pes ad defectionem sollicitabat. Amurates igitur 
Mechmetis filius, ubi id parari animadvertit, mu- 
tato consilio ceeptam expeditionem omisit, et hellum 
omne in Caramanum avertit, Turachanem 150 

Thessaliz przfectum jussit exercitum contra Pelo- 
ponnesi Istum ducere eumque in potestatem redi- 
gere : deinde regionem Peloponnesi, qux sub Grze- 
cis est, incursionibus vexare. Quibus peractis, eum 
inde abire jusserat. Turachanes quoque accepto 
Thessaliv et Peresbiz (68), qux stagno adjacet, exer- 
citu, ad lsthmum perrexit, quem desertum ab 
hostibus inveniens, occupavit : et. hine ineursio- 
nem faciens in Peloponnesi regionem, vastitatenr 
maximam reddidit. Etiam Spartam adiit, Laconiz- 
que regionem populatus est. Quibus omnibus, 
quemadmodum praeceperat rex, expeditis, abiit. 
Rex Amurates in Ásiam transvectus, contra Cara- 
manum exercitum ductabat, et secundo ejus regio- 
nem evastatam subigebat. Ea tempestate, qua haec 
agebantur, Georgius Tryballorum princeps in col- 
loquium venit cum lango (69) et cum Pannonum 
rege : prehensansque singulos Pannoniz proceres, 
persuasit ut contra Amuratem arnia caperent. Opes 
autem plurimas immensamque pecuniz vim Pan- 
nonibus ad eam expeditionem pollicebatur. Nee 
solum promisit, verum pecuniam  Pannonibus, ut 
eos experiretur auxiliares, tradidit. Usus est. plu- 
rimum opera ad eam rem langi, qui Grsecis fa- 


cum Januensibus erat propter commercia Galli 
cujusdam. Januenses implebant naves quas babe- 
baut maximas, uecnon triremes tredecim : quibus 
imposuerunt suorum octo millia armatorum, et 
properahant coptra Byzantium, volentes urbem 
eam capere. Eodem tempore etiam Scythis (qui 
et Tatari) bollum inferebant Januenses. Scythe 
namque qui cirea Bosporum colunt, inimicitiis 
moti, quam cum Caphensibus gerebant, Capham (70) 
urbem egerunt et tulerunt. Propter qu:e miserant 
legatos ad regein. Scytharum  ÁAtzikarem, petitum 
pacem : hacta:aen conditione, ut sua reciperent. 


- Cum nihil eorum qus petiissent impetrare potuis- 


sent Caphenses, urbem ad [taliam reduxere, cum 
Januenses iniquis animis paterentur urbem suam 
ab Scythis adeo graviter divexari. Eodem tempore 
iis discordia cum Grzcis fuit. Parabant itaque con- 
(ra utrosque simul rem gerere, et utrosque armis 
domare, Appulerunt itaque Byzan:ium, indicentes 
Byzantiis bellum : οἱ inde legentes Euxinum pon- 
tum venere Capbam. lbi igitur egressi navibus 
in Chersonesum, recta pergebant contra Scylbas, 


- Notule marginales. 


(68) Perrabize. 
(69) Joaune Huniade, qui et Corvinus, εἰ Cho- 


99 ἑλπίζων. In uno. ἑλπίζοντα. ΑΙ. ut ε. ?* In uno, ἐπιόντα. 


* Ἰάγχος. al. u: c. * Al. fv. * Ακικαοδην. Al. ut c. 


Li 5 


niates, et Candidus. - 
(70) Cembalum habet Justinianus. 


! Ju uno, à. τὴν y. * Ἰάγχω. al. at ο. 
€ Bsivóv tt. Sic eliam in sno. [n al. ut c. 


380 


LAONICT CHALCOCONDYTURE 


δα 


noa multum in urbe morati. Scythe audientes hostes A χόσµῳ οὐδενὶ ταξαµένους ἐπιέναι absol, λόγον 


accedere site ordine palantes, plenos contemptu, 
et ipsi arma arripiunt. 15] Nain preterita die af- 
fusi fluvio cuidam, in ea regione castra posueran!, 
nec solitas ordinarant vigilias, Putabant enim Scy- 
thas nunquam eo audaci» progressuros, üt. secum 
ex acie dimicare sustinerent, Thi igitur eum primi 
non exspectassent cos qui agminis postremi erant, 
ut in unum et in jastam. aciem collecti, pralium 
inirent, verum pejetentim οἱ palaatesincedentes 
pergebant contra hostes, extenualo maxime ag- 
mine. Scythz igitur, ubi compererunt hostes ap- 
propinquare, confestim eis obviam progrediuntur, 
agminisque incomposili primos aggressi fuderunt 
et in fugam conjecerunt. Fugientes acerrime per- 
secuti sunt. Januenses fuga ad suos delati, etiam 
eos fug:e socios traxerunt. Tandem pr:lium ad 
extremos venit, quos Lerga dare coyentes, ceci- 
derunt i npigre,uulli quemcunque nacti erant. par- 
ventes. Pauci quidaia. fuga evasere incolumes in 
urbem. Liberati igitur bello quod gessere parum 
feliciter cum Seythis in Bosporo habitantibus , 
navigarunt versus Byzantium, veneruntque Galatiam 
(qua et l'era) urbem, quz sita est e regione Dyzan- 
tà in Europa. lbi consultarunt cominuniter, quo- 
modo Byzantium occupare possent. — Militibus 
naves complent, cb reliqua. armamenta expediunt, 
navesque ad murmn juxta portum. appellunt, 
quasi navibus urbem espugnaturi. At Byzantii re- 
&istebant fortiter et ex muro in hostem pugna- 
bant inagna gloria. Jjanuenses cum conarentur. ex 
navibus ascendere jn moenia, nihil efficiebant : Dy. 
zantii enim hostes magna fortitudine repellebant. 
Cum igitur coepta parum succederent, omnesque 
conatus irriti. caderent, in dissensionem adducti, 
rediere in ltaliam. Verum Galatia Januens'um urbs 
longo tempore bellum gessit cum Byzantiis, cum 
utrinque tam Byzantii quam Galat; bombardis 
rem gererent. ΑΙ Leontares Joannes magno impetu 
in Galati» mania irruens, eam undique quasi in- 
dagine cinclam omni commeatu reliquisque neces- 
sariis interclusit : plurimos quoque Januecnses 
cepit, cum feliciter et fortiter in eorum naves ir- 
rumperet. Hos vinctos adduxit ad regem Joannem, 


οὐδένα σφῶν ποιουµένους. Τραπόμενο, γὰρ ^ij 
προτεραίχ ἐπὶ ποταµὀν τινα, αὑτοῦ ταύτῃ τῆς 
χώρας πὐλίζοντο, οὔτε φυλακὰς χαταστησάμενοι E; 
τὸ στρατόπεδον, οἱόμενοι δὴ οὐδέποτ ἂν τοὺς 
Σχύθας ἐς τοσοῦτον τόλµτς ἀφιχομένους, ἐθελῆσαι 
ἁ αχινδυνεύειν συµθέλλοντας. Ἠντανθα ὡς οἱ πρῶ- 
τοι αὐτῶν τοῦ στρατεύματος οὐχ ἀνέμενον τοὺς 
οὐραγοὺς, ὥστε ἐπὶ µέτωπον γενέσθαι τὸ στρἆ- 
τευµα, ἀλλ ἐπὶ βάθος πορεωοµένους Ἰ, βάδην 
ἐποιοῦντο, ἐπῃγον ἐπὶ τοὺς πολεμίους. Σχύθαι 6b 
ἐνταῦθα ἐπέκειντο τοῖς ποώτοις αὐτῶν, ὡς τούτοις 
μαχόμενοι. ἑτρέψαντο αὐτίκα ἐπιτιθέμενοι, καὶ 
ἐδίωχον, ὡς ποδῶν εἶχεν ἕκαστος. Ἐνταῦθα ἐπέ- 
πιπτον ἐς τοὺς σφετέρους αὐτῶν, καὶ ἔτρεπον χαὶ 
τούτους ἐς quyhv, xai οὕτως ἄχρι τῶν οὐραγῶν 
ἐγένοντο 8. Τρεφάμενοι δὲ ἅπαν τὸ στράτευμα 54 
φυγἣν, ἑφόνευον, οὐδενὺς Φειδόμενοι, πάντα ὃν 
ἐπικχταλαμβάνοιεν καταθαίνοντες *, ἐς ὃ δὴ E; 
τἣν πόλιν διεσώζοντο, ὥστε μὴ ἀπολέσθα:. Οὕτω 0f 
ἁπαλλαχθέντες τοῦ πρὸς Σκύθας, τοὺς iv τῷ 
Βοσπόρῳ νοµάδας, κατέπλεον Eq Βυξάντιον, ἀφιχό- 
μενοι ἐς Γαλατίην πόλιν τὴν καταντινρὺ Βυζαντίου 
ἐν τῇ Εὐρώπῃ. Καὶ χοινῃ βουλευσάμενοι ὃν τρόπον 
thv πόλιν μαχόμενοι ἐξέλωσι, τάς τε ναῦς ἐπλί- 
ρωσαν, xai ἑξοπλιτάμενοι κατὰ τὸν Βυζαντίου 
λιμένα, προσέφερον τὰς ναῦς ἐπὶ τὸ τεῖχος, ὡς ἀπὸ 
τῶν νεῶν τὴν πόλιν αἱρήσοντες, Οἱ μὲν οὖν Β»- 
ζάντιοι παρεσχευάζοντο ἀμυνούμενοι, καὶ àmb τοῦ 


C τείχους ἐμάχοντο πρὸς τοὺς Ἱανυῖους ἀξίως λόγου. 


Καὶ ὡς προσἐζαλων τῷ τείχει ἀπὸ τῶν νεῶν», καὶ 
ἐπειρῶντο ἐλεῖν, οὐκ ἡδύναντο ἐπιθῆναι τοῦ τεί- 
χους, ἀμυνομένων τῶν Ἑλλήνων κατὰ v5 χαρτερόὀν ᾿ 
ἐνταῦθα, ὡς οὐδὲν αὐτοῖς προεγώρει, διέστησὀάν τε 
xai ἀπέπλεον ἐπὶ Ἰταλίας. Ἡ μέντοι πόλις τῶν 
Ἰανυῖων ἡ Γαλατίη ἐπολέμει ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον 
τῷ Πυζαντίῳ, xal τηλεθόλους ἐξ ἀλλήλω» ot τε 
Ἕλληνες xol οἱ ἐκ τοῦ !* Γαλάτου ἑνέδαλον. 
Ὁπότε xal ὁ Λεοντάρης Ἰωάννης, τῷ τείχει τη» !! 
Γαλατίας σφοδρῶς ἐπεισπεσὼν, ἀπέχλεισε ταύτην, 
στεργθεῖσαν παντὺς τροφίµου xal τῶν ἄλλων, xot 
πολλους τῶν ἀπὸ τῶν ντῶν τῶν Ἰαννῖων ἔπιδρα- 
μὼν οὗτος, κατέσχε, xal μεθ) ἁλύσεων τῷ βασιλεῖ 
Ἰωάννη ὄντι ἐν τῷ οἰχήματι τοῦ Ξυλλᾶ '!, προσεχ΄- 


qui ea tempestate agebat. in Xylla domicilio. Fuc- D µισεν ὡσεὶ τριακοσίους, προσευρὼν τούτους iv τῷ 


runt autem captivi numero trecenti, quos omnes 
in Galati:e vallo nactus erat, Postea legatos ultro 
citroque mittentes super commerciis et vineis, quae 
exira Galatiam crant, Januenses grato animo ex- 
cipiebant quzcunque statuisset de illis rex. Co- 
gebantur quoque numerare regi aureos mille pro- 
pter turrim regiam, quam tempore obsidionis bom- 
bardis disjecerau! , 154 necnon propter officinas 


χάρακι τοῦ 33 Γαλάτου. Μετὰ ταῦτα διαπρεσθευσά- 
µενοι πρὸς ἀλλήλους, περί τε τῶν ἔξω ἀμπέλων '* 
τοῦ Γαλάτου, καὶ περ τῶν χουµερχίων αὐτῶν, 
ὅπως συγκατατεθῇ ὁ βασιλεὺς, συγχατένευσαν οἱ 
Ἰανύῖοι, ἀποχαρίσαντες xaX μᾶλλον τῷ Bast 
χρυσίνους !5 χιλίους φθορᾶς Évexa τοῦ ἐν τῇ βᾳ- 
σιλίκου !* πύργου, el; ὃν ol Ἱανύῖοι τηλεθόλους 
ἐχρήσαντο, χαὶ τῶν ἑργαστηρίὼν, τῶν iv τῇ µέσῃ, 


Notule marginales. 


' [n uno πορενάµενοι βάδην ἐπ. * ul. ἐγένετο, 
1 τῶν T. sic etiam in uno, in al. ut c. 


Μι. ἀμπελίων. |5 Φλαρία χ/λια. !* Basux? 7. 


!* κοῦ Γαλάτου al. «t c. 


R. ut i" cont. 
133 τῶν Ρ. !* In 


* forie. legendum, xataxatvovtz,. 
5 In uno. 5)αλᾶ. 


E 
* ec ο 


985 - . 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


286 


ἐξ ὦν ἐχαλάσθησαν, χαὶ τὴν ση α[αν αἴρειν τοῦ Α qux in medio posite erant, destructas, ut poiri 


βασιλέως "Ελλήνων. Ταῦτα μὲν ἐς τοσοῦτον τοῖς 
Ἕλλησι προσενήνεκται 17 à; τοὺς Ἰαννῖους. 


Ἰωάννης μέντοι ὁ τῶν Ἑλλήνων βασιλεὺς, ἓν- 
ταῦθα διαπρεσθευόµενος ποὺς τν ᾿Ῥωμαίων ἁρ- 
χιερέα Εὐγένειον τοῦὔνομα ἔχοντα, ὥστε ἐς ταυτὸ 
συνιέναι, xal τὴν ἐπὶ τῆς θρησχκείας διαφορὰν 
συνεξελεῖν, ἐπειρᾶτο τῆς τῶν ἑσπερίων γνώµις, 
εἰ περὶ πολλοῦ ᾿Ῥωμαῖοι πο'οἵντο, ξ0:.θ1να; τοῖς 
ἝἛλλησιν. Ὡς δὲ χαὶ ἐπὶ τοὺς Γερμανὺς ági- 
χετο αὐτῷ ἡ πρεσθεία | ἐτύ zy avv δὲ τότε οἱ Γερ- 
pavo περὶ Βασιλίαν πόλιν, διενεχθέντες γνώµη 
πρὸς τὸν Εὐγένειον ἀρχιερέα, καὶ ἀποδοχιμάζοντες 
αὐτὸν, χαθ[στασαν αὐτοὶ ἀρχιερέα Φελίχιον τοῦ- 


νοµα, ἄνδρα τῶν παρ) αὐτοῖς δοχίµων, ῥύνοδόν ve 


φοιησάµενοι χοινῇ, κἀποδεδειγµένοι, Οὗτοι μὲν οὖν 
ἅμ γω πληρώσαντες τριΠρεις, μετεπέμποντο ἑχάτερ;ι 
ἐπ) αὐτοὺς Ἰωάννην τὸν Πυζαντίου βασιλέα, τήν τε 
ξύνοδον ἐπὶ σφίσι ποιῄσασθαι ἑκάτεροι ἀξιοῦντες, 
χαὶ συνεξελεῖν σφίσι τὰ διάφορα ξυνῳδὰ ὑποδειχνυ- 
µένους. Ὡς δὲ ἀφίκοντο ἀπλ τῶν ἀρχιερέων ἆμ- 
φοῖν τριήρεις, τὴν μέντοι ζὐνο2ον τὸν τῆς Βασιλήας 
πλοὺν ἀπεπέμφατο Ἠπίως, φάμενος ἐπὶ τοὺς Ῥω- 
µαίους αὐτὸν ἑνδεδέτθαι πρότερον, καὶ τούς τε 
Οὐενετοὺς, καὶ τὴν ἄλλη» Ἰταλίαν, ἐνταῦθα αὑτὸν 
ἰέναι χελεύοντας * παραλαδὼν δὲ τούς τε Βυζαντίου 
ἀρχιερεῖς, xal "Ελλήνων τοὺς ἑλλογίμους, ὤχετο 
ἁποπλέων ἐπὶ Ἰταλίαν. Καὶ ἐς τοὺς Οὐενετοὺς 


possent imagiue sive signo regis Grzecorum. Bellum . 
inter Dyzantios et Januenses hujusmodi exitum 
liabuit. 

Bello isto finito, Joannes, Grecorum rex, legatos 
ire jubet? ad Romanum pontificem Eugenium no- 
nine, petentes ut coneilium celebraretur, quo in- 
ter ntrosque religionis contentionem decenter com- 
ponerent. Tentahat co modo Occidentalium | ani- 
mos, num plurimi facerent concordiam constabi- 
liri cum Graecis in religionis controversia. Legati 
in Germaniam venere. "Ea tempestate. Germani 
Dasilex: erant congregati, dissidentes sententiis 
contra Eugenium pontificem : quem roprobantes, 


n crearunt pontificem nomine Felicem, virum inter 


ipsos in primis spectatz probitatis, Hunc concilii 
consensu pontificein  declararunt,j Ambo igitur 
pontifiees triremes instruunt, et Joannem Byzantii 
regem accersebant, Uterque enim sub se conci- 
lium agitari, et religionis controversiam, qua 
cum Graecis intercesserat, finiri volebat. Cum ab 
utroque venissent triremes, rex quidem benignis 
verbis et placide concilii Basileensis legationem di- 
mittebat, dicens, se cum Romanis et Venetis et 
cum reliqua [talia jam ante. colloeutui, qui om- 
necs se Romam proficisci jubeant. Assumens ita- 
que Byzantii sacerdotes, οἱ Graecorum | sapien?zis- 
simos et doctissimos, navigabat ip ltaliam. Cum 
venisset ad Venetos, inde solvens ferebatur Fer: 


ἀφιχόμενος, ἑκομίξετο ἐπὶ Φεῤῥαρίας ᾗ διατρίδειν C rariam, ubi morari pontificem Eugenium accepe- 


τὸν ἀρχιερέα Εὐγένειον ἐπυνθάνετο ἐχομίπετο δὲ 
διὰ τοῦ ἨἩΗριδανοῦ. Διέχει δ᾽ αὕτη πόλις ἀπὸ τῶν 
Οὐενετῶν σταδίους περὶ τοὺς τριαχοσίους, "Apyov- 
τας δὲ ἔχει ἄνδρας, οἰχίας τῶν Ἑστησίων χαλοι- 
µένους. Ἔστι ὃ) ἡ πόλις αὕτη εὐδαίμων τε xal 
πλυάνθρωπος, xal περὶ αὐτὴν ῥέΣ. ποταμὸς τοῦ- 
voua Πάδος. Οἰχεῖται δὲ ἡ πόλις ἐς τὴν ᾿Ῥωμαίων 
μοῖραν ἀποτεταγμένη. Ἑγένοντο δ᾽ οὗτοι, οὓς ἐσή- 
µαναν ἄρχοντας τῆς πόλεως (Bs. 'Avhp δὲ οὗτος, ὁ 
τότε τῆς πόλεω: ἄρχων, ἐπιειχίς τε xal οὐκ 
ἀσύνετος. Ξυμφορὰλ δὲ συνεθεθἠκει αὐτῷ τοιάδε, 
Γυνὴ f$» αὐτῷ, θυγάτηρ τοῦ Μονφεῤῥαρίας !* ἠγε- 
μύνος, τό τε εἶδος ἀρίστη, xaY τὸν τρόπον τὸ ἕμ- 
προσθεν οὐκ ἁγενής. Αὕτη Ἱράσθη νόθου υἱέος τοῦ 
ἀνδρλς αὐτῆς. "0; ἐπεί τς ἐφοίτα παρ) αὑτὴν ὅψι- 
pos, ἢ νοµίζεται, ἁπλοϊκώτερον μᾶλλον τοῖς κατὰ 
τὴν Ἰταλίαν οἰκοῦσι, mpo3xalelvo, iv παιδιᾷ Υενο- 
µένη aov τῷ νεανίᾳ ἐπὶ τὸν ἔρωτα. Καὶ ὡς ἤσθετο 
δὴ ἑρωμένην αὐτοῦ, ἔσᾖει τε αὐτὸν ὁ τῆς γυναικὺς 
ἔρως. Καὶ ἐπὶ χρόνον ἐπεμαίνετο τῇ γυναιχὶ, 
μητρυιᾷ οὔσῃ ἑαυτοῦ. Τῶν δὲ θεραπαινίδων τις, ὡς 
ᾖσθετο τούτων οὕτως ἀλλήλων ἐρώντων, χαὶ συγ- 
γενοµένων, χαταγορεύει τῷ ἑαυτῆς ἑραστῃ, ᾧ 85 


rat. Hc arbs distat Venetiis stadiisfere trecentis. 
Duces et principes habet qui sunt de familia 
Estensium; opibus hominumque multitudiue ex- 
cellit. Pado fluvio alluitur. Subiecta est Romano 
pontifiei. Duces seu principes, quos wodo dixi- 
mus, accipit. Vir ille (71) qui tum temporis in 
urbe rerum summa potiebatur, zequitatis studiosus 
nec cztera imprudens erat, llujnsmodi autem ei 
accidit calamitas. Uxorem babebat filiam ducis 
Monferrarie (72), pulchritudine form:eque elegan- 
tia przsstantem. Mores mulieris, antequam id con- 
tigisset, modestia insigni coruscabant. ITec insa- 
niebat amore privigni, qui filius ducis erat no- 
thus (73). Qui cum serius ad eam veniret, quain 
moris est eorum qui in Italia lautius vivunt, juve- 
nem inter ludendum ad amorem provocat. Hic in- 
telligens se a muliere amari, et ipse mulieris 
amore exarsit, et aliquanto tempore stupri con- 
sueludinem cum noverca sua habuit. Ancilla 
autem quzdam vt cognovit amoren illorum, ama- 
tori suo rem omnem enarrat, l5 vero duci adwo- 
dum charus erat, et ab eo. 153 honorifice ad- 
modum traetabatur. {9 igitur ubi rem cognovit 


Notule marginales. 


(71) Borsius. - 
(12) Montisferrati. 
(15) Accidit faeinushoc cirea annm 1400, sub 


V xpo;v. | Movgep?à:os. In al. ut c. 


Nicolao pontif. Uxor ea fuit Ziliola, Franci Carra- 
riensis filia. 


287 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


283 


indicio ancillze, necnon ipse eamdem explorasset, Α πάντων ἠρέσχετο ὁ ἡγεμὼν τῆς πόλεως, xal ἑτίμα 


aecedit dominum, inquiens : O domine, mihi con- 
ltingat magis terr? hiatu. contegi, quam ut diutius 
cernam ín zdibus tuis adeo nefanda scelera com- 
mitti, Nam uxorem tuam rem habere cum filio tuo 
notho, impiissima perpetrantes, vidi. Proinde da 
operam ab isia inuliere libereris, nec amplius cum 
ipsa converseris. Filium quoque fac aliquo able- 
ges. His auditis, dux obstupuit. Deinde percun- 
ctatus est, quomodo rem istam cognovisset. Dixit 
quoque, se velle eam rem explorare, et presentem 
"ei illius fore spectatorem. Faciens itaque supra 
Jeetum foramen baud perinde magnum, ne de- 
prehenderetur ab amantibus, per id spectabat fi- 
lium suum nothum concunibere cum uxorc in lecto. 
Descendens igitur ambos opprimit inopinato, et 
uxorem in hunc modum alloquitur : O mulier, 
quis daemon eo dementiz te adegit, ut commisce- 
reris turpiter fllio meo, impiissima omnium quss 
novimus ?* Qua ratione id nostro matrimonio ho- 
nesium fore arbitrata es ? Qua respondens ait: 
Quod talia fecerim , domine, matrimonii fidem 
violans, non eo inflcias, verum culpam agnosco, 
ejusque rei impiz ego sola caput et origo sum. Ego 
scelerata opera animo concipiens, vi majore coacta, 
nescio quo modo ad ista: impietatem concesserim, 
ct adolescentem invitum in istud nefarium opus 
traxerim. Merito igitur ego poenas pendo. Rogo 
tamen, in adolescente:n, cujus nulla culpa est, ne 
»avire velis. Deinde filium vocavit, interrogan:, 
an justa hxc sint, que fecerit in ipso opere de- 
prehensus. Adolescens ajtonitus cum negare non 
posset, ad petendam veniam convertebatur. Secu- 
tus est vir amoris istius nefandi conscius, qui 
utrisque operam, ut cupitis potireutur, locaverat 
indefessam. Erat autem mimus (74), qui ab initio 
adolescentem in istum amorem impulerat. Et hunc 
accersens interrogabat dominus: Quid causa fuit, 
quare adeo impium in me pairaris facinus? llic 
respondit: Quia tu rapuisti amicam filii tui, et cum 
ea concubuisti, quapropter merito ista contigere 
tuo. Nam ducis filius amabat mulierem ejus urbis, 
necdum lamen cum ea coierat. Pater igitur cum 
intellexisset eam esse forma praditam supra mo- 
cum venusta, vi eam) opprimens, Veneris gaudium 
ei abstulit. Mimus igitur hujus arooris causam on- 
nem in istud facinus rejiciebat, Hzc sigillatim cum 
audisset , adolescentem , deinde mulierem, po- 
stremo mimum capile truncari 3544 jussit. Bac 
est calamitas, quz Ferrarie principem ea tem- 
pestate oppresserat. Nec multo post Ligurum prin- 
cipis (75) (iliam uxorem duxit, et missis seriis, 


plerumque jocis se tradens, fortunam adversam 
levabat. 


µεγάλως. Ἐπεί τε ἐξέμαθε xai αὑτὸς αἰἱσθόμενος, 
ἐξαγορεύει τῷ δεσπότη αὐτοῦ * Ὦ !* δέσποτα. ἐμοὶ 
μέντοι κατὰ γῆς εἴθε ἂν γένοιτο, χαταδῦναι μᾶλλον, 
3| ὁρᾶν τοιαῦτα, iv. τῷ σῷ οἵχῳ ἀθέμιτα γινόμενα 
πράγματα. Τὴν yáp τοι δέσποιναν ἐμοὶ ἐθεασάμην 
σὺν τῷ παιδὶ νόθῳ µίσγεσθαι Ev φιλότητι, ἄθεσμα 
ἑργαφομένους. Ποίει τε ὅπως ἐξαπαλλαγῇς ταύττς 
τῆς γυναιχὸς, µηχέτι αὐτῇ συνοιχοίης, ἁλλ' ἀπό- 
πεµμψον xat τὸν νεανίαν, 'O δὲ ὡς ἐπύθετο, Ev θαύ- 
µατι μὲν εἴχετο ἐπὶ τῷ γεγηνότι, Ἰμείρετο δὲ 
ὅτῳ τρόπῳ ἑξαγορεύθι τὸ γεγονὸ;, xal αὐτὺς ἔφη 
ἑθέλειν θεάσασθαι, xal αὐτόπτης Ὑενέσθαι. Ἑν- 
ταῦθα ἐπὶ τὴν χοίτην ἄνωθεν ὁπὴῆν ποιησάµενος 
βραχεῖαν, ὥστε p. αἰσθάνεσθαι ἐκείνους τῆς ὁπῆς, 
ἐθεᾶτο ἄνωθεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ µισγοµένην τῷ 
παιδὶ αὐτοῦ iv τῇ χοἰτῃ. Ὡς δὲ κατεῖδό τε xai 
ἑξέμαβε τὸ γεγονὸς, µεταπέµπεται πρῶτα μὲν τὴν 
γυναῖκα * ἐπεὶ δὲ παρῆν, ἔλεγε τοιάδε ' Ὦ γύναι, 
ποῖός σε δαίµων ἐς τοῦτο μανίας συνελάσας *5, ὥστε 
παιδὶ τῷ ἐμῷ συγγενέσθαι, ἀνοσιώτατα πασῶν Gf 
γυναικῶν ὧν ἴσμεν ἡμεῖς, καὶ πῶς οἴει τοῦτο 
χαλῶς ἔχειν ἐμοί τε καὶ eol. ἐς τὸν γάµον; Ἡ 6: 
ὑπολαθοῦσα ἔφη * Ἁλλ' ὅπως, ὦ δέσποτα, τοιαῦτα 
εἰργασάμην τὸν σὺν γάμον, οὐχέτι εἰμὶ ἔδαρνος, 
ἀλλ εἶναι ἀληθῆ ταῦτα ὁμολογῶ. Μύνη δὲ τούτου 
ἐγὼ αἰτία κατέστην, αὐτή τε ἀνοσιώτατα ἔργα ἓς 
νοῦν τιθεµένη, ὑπὸ ἀνάγχης μείζονος προαχθεῖσα, 
οὐκ οἵδ' ὅπως ἐς τοῦτο γενοµένη, καὶ τὸν νεανίαν 


C ἄχοντα ἐφελχομένη ἓς τὸν ἀνοσιώτατον ἔρωτα. Καὶ 


αὐτὴ μὲν δικαίως ἂν τὴν δίκην ὑπέχοιμι. Δέομαι 
δὲ σου, uh περὶ τὸν νεανίαν ἀνήχεστα βουλεύσα- 
σθαι, οὑδαμῆῃ τούτου αἴτιον ὄντα, Ἐνταῦθα τὸν 
παῖδα μετὰ ταῦτα αὐτίχα µεταπεμφάμενος, ἐπήρετο 
εἰ δίχαιά ἐστιν ἅττα ἓπ᾽ αὐτοφόρῳ ἑάλω ποιῶν. Καὶ 
ὡς οὐκ εἶχεν ἀρνεῖσθαι ἑχπλαγέντα, συγγνώμην 
ζητῶν ἐπετράπετο. Ἐϊΐπετο δὲ τῷ νεανίᾳ καὶ ἄν- 
θρωπος, ὃς συνῄδει τε αὐτοῖς τὸν ἔρωτα χαὶ συνη” 
πίστατο, καὶ ὑπουργῶν διετέλει ἀμφοῖν ' μίμος 
&' ἣν. "Os «fjv τε ἀρχὴν τῷ veaviq ὤτρυνεν ἐπὶ τὸν 


* ἔρωτα. Καὶ τοῦτον χαλέσας Πρετο ὁ δεσπότης, πόθεν 


τοποῦτον ἔργον ἑαυτὸν πεποιηκὼς εἴη ἀνοσιώτατον. 
Ὁ δὲ ἔλεγεν, ὅτι Τὴν ἑρωμένην τοῦ σοῦ παιδὺς 
ἑλόμενος συνεγένου. Διὰ ταῦτα σὺν δίΧῃ ἐποίησὲ τό. 
τοιαῦτα. 'O Υάρ τοι maig αὐτοῦ Ἶρα Υυναιχὸς ἐν 
τῇ πόλει, οὐ μέντοι συνεγένετο τῇ γυναικὶ ταύτῃ. 
Καὶ ἐπεί τε ἐπυνθάνετο καλλίστην εἶναι ὁ πατὲρ, 
ὕστερον ἰδιάτατό τε xal συνεγένετο. Tiv αἰτίαν ὁ 
μίμος τόν τε νεανίαν ἐπὶ τὸν ἔρωτα τῆς Υυναικὸς 
ἑκείνης προετρέφατο. Ταῦτα μὲν οὖν ὡς ἕχαστα 
εδύθετο, ἑχέλευσε *! τὴν χεφαλὴν τοῦ παιδὺς ἀτθ- 
ταµοµένουςι μετὰ ταῦτα αὐτίκα xal τῆς γυναικὸς 
ἀποταμεῖν, xoi ὕστερον τοῦ µίμον. Τοιαύτῃ μὲν 
τύχῃ ὁ τῆς πόλεως ἄρχων περιπεσὼν, συμφορᾶ τε 


Notule marginales. 


(14) Parasitus. 


(75) Rizardam, marchionis Salutiarum filiam. 


9 λέγων, in al. deest. 39 ἑλάσας, In uno, σ2νἐλασεν, 3 ἐκέλενε Π. ut in c. In uno; ἀποτεμ. 


2833 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


2 


ἐχρῆτοι xal οὗ πολλῷ ὕστερον ἔγημε θυγατέρα τοῦ Λιγύρων ** «upávyvou, xal παιδιᾷ ἀνεὶς ἑαυτὸν τὰ 


πολλὰ, παρεμυθεῖτο τὴν τύχην. 


'O μέντοι Ἑλλήνων βασιλεὺς, ὡς παρῆν iv Φεῤ- Α Rex Grecorum cum venisset Ferrariam, ad 


ῥαρίᾳ παρὰ τὸν "Popr ἀρχιερέα, ὡς αὑτοῦ τότε 
διατρίδων ἐτύγχανεν, ἀπὸ Ῥώμης ἀφιχόμενος * 
Οὐενετὸς γὰρ ἂν καὶ τῆς πατρἰδος, ἐδεῖτο τιμωρεῖν 
αὐτῷ ἐς τὴν πρὸς Γερμανοὺς διαφοράν, "Ec διάλεξίν 
τε χατέστησαν πολυπραγμονοῦντες τὴν διαφορὰν, 
ὅποι ἔχει ἄμεινον χεῖσθαι αὐτοῖς ἀμφοῖν, Ἐντεῦθεν 
δὲ ἁπαλλαττόμενοι, ἀφίχυντο ἐς ΦΘλωρεντίαν τὴν 
Τυῤῥηνῶν µητρόπολιν, πύλιν μεγάλην τε xal εὖ- 
δαίμονα, xal καλλίστην τῶν ἓν Ἰταλίᾳ πόλεων. Ἡ 
δὲ Τυῤῥηνία ἄρχεται μὲν ἀπὸ Περώζης πόλεως, 
καὶ ἀπείρ]γουσα ἐν δεξιᾷ πόλιν εὐδαίμονα Βονωνίαν, 
διέχει ἐπὶ την Λούκην. Ἔστι 65 f, τε Λούχη, xol 
τὸ Περούζιον, πόλεις αὐτόνομοι, ἐς δημοχρα- 
τίαν ἀποχλίνουσαι. 'H δὲ Φλωρεντία πόλις ἑστὶν 


Romanum pontificem Eugenium quartum, qui ibi 
versabatur, cum eo ab urbeRoma esset profectus 
(érat enim Venetus), precibus fatigatur a pontifice, 
ut se juv?ret in contentione, qux intervenissct 
sibi cum Germanis. Et cum in colloquium ve- 
nissent, piurima de contenlione illa disseruerunt, 
ralionem ineuntes qua utrique res pulchrius et 
felicius succederent. Hinc profecti, venere Floren- 
tiam Tyrrhenorum (sive Hetruriz) metropolim, 
urbem magnam et opulentam, quz pulchritudine 
omnes Italie urbes exsuperat. Tyrrhenia (qua et 
lletruria) iucipit ab urbe Perusio, et dextra tenens 
Bononiam urbem opulentam, pertingit usque Lu- 
cam. Luca. autem et Perusium sunt civitates li- 


ὁλδιωτάτη µετά ve τὴν Οὐενετῶν πόλιν, ἐπὶ ἔμπο- B herz, οἱ in democratiam vers reguntur. Florcn- 


ρίαν &pa καὶ γεωργοὺς παρεχοµένη τοὺς ἁστοὺς. 


Συνέσει δὲ τῶν ἄλλων δοχοῦσιν οὗτοι προέχειν, καὶ 
διαπράττεσθαι ἄμεινον, ἐς ὅ τι ἂν γένοιτο οἱ «100: 
τῆς πόλεως ἄνδρες. Εὐθύνονται 15 δὲ χατὰ τάδε. 
Βουλή ἐστιν αὐτοῖς ἐς πενταχοσίους, περὶ τῶν τῆς 
πόλεως πραγμάτων τὴν φῆφον τιθεµένη, καὶ περὶ 
πολέμου xal εἰρήνης xai πρεαδειῶν χρηµατίζουσα 
σφίσι. Καὶ ἄνδρες δύο πάρεστον αὐτοῖς ἐπήλυδες, 
o0; µεταπέμπεται dj πολιτεία, τιμῶντες. Τὸν μὲν 
ó:xacthv ἐφιστᾶσιν αὐτῇ τῶν ἐγχλημάτων τῆς πό- 
Àtto;* τὸν δὸ ὃς τὸ τὰς ἄλλας δίχας διχάζειν της πό- 
λεως αὑτὸν ἀμφὶ τὴν τῆς πόλεως ἄλλην διοίχησι» 
ἔχουσιν. Ἑπήλυδας δὲ οὗτος ἁπάγονται τοὺς ἄνδρας 
αὑτοὺς, ὡς ἂν μὴ πολῖται, of τε δικάζοντες δίχην 
τινὰ, ἐπὶ θάτερα ταλαντεύοιντο. Αἱροῦνται δὲ ἄο- 
χοντας τῶν πραγμάτων τῆς πόλεως, xal σηµαιο- 
φόρον παρ) αὐτοῖς χαλούμενον, τριµηνιαίους τὴν 
ἀρχῆὴν, ἐς οὓς τὰ πράγµατα τῆς πόλεως, τά τε χρή- 
µατα χαλ ἡ πρόσοδος ἀναφέρεται. Καὶ ἐπειδάν τινες 
πόλεμον φέροντες ἢ εἰρήνην ἀνηνέχθη ἐς αὐτοὺς, 
οὗτοι αὖ ἐπὶ τὴν πενταχοσίων βουλήν. Tou; δὲ áp- 
χοντας αἱροῦνται ἀ πὸ τοῦ δήμου, δηµότας τε ὄντας, 
χαὶ τεχνῶν τινων ἐπιστάτας. Ἔξεστι δὲ xai ὀτφοῦν 
ξένῳ by ταύτῃ τῇ πόλει γενέσθαι πολίτῃ, ξυνεισφέ- 
ροντι ἐς τὴν πόλιν, χαθὰ νοµίζετα! αὐτοῖς. "II μέν- 
τοι βουλῆ, ἔπε:δάν τινι ψήφῳ προσχέοιτο, τοῖς τε 
ἄρχουσιν ἐπιτρέτει διαπράττεσθαι ὡς χἀλλιστά τε 
καὶ ἄριστα. Ἐς ταντὺ δὴ τὸ τῆς πολιτείας εἶδος τε- 
τραμμέναι εἰσὶ σχεδόν τοι σύµπασαι αἱ τῆς Top- 
ῥηνίας πόλεις, τὸ τε Περούσιον, fj Λούχη, καὶ τὸ 
"ΣΑρέτιον, xal αἱ Σῆναι, πόλεις. Ἐ  ταυθα δὴ ἀφιγ- 
µένοι οἱ Ἕλληνες σὺν τῷ ἀρχιερεῖ, πολυ πραΥµο- 
νοῦντες μὲν ἐπί τινα χρόνον τὴν τῖς θρησκείας 
δια ρορᾶὰν, ὅποι τε ἔχει ἄμεινον εἰρῆσθαι αὐτοῖς, xai 
τελευτῶντες ξυνέθησαν ἐς τὸ αὐτὸ, ξυνῳδὰ ἀποφη- 
νάµενοι ἀμφότεροι σφίσ! τὰ ὃ.άφορα, ὡς τῇ γνώμῃ 


tia, extra Venetorum urbetm , Πα urbs opu. 
lentissima est, civesque ad agriculturam οἱ mer- 
caturam extrudit, Ili. intelligentia reliquos excel- 
lere videntur, optimeque efficitur quidquid viri 
isti fuerint aggressi. Respublica hoc modo admi- 
nistratur. Est in ea consilium quingentorum viro- 
rum, qui de civitatis rehus consultant, de bello, de 
pace, delegatis sententiam ferentes. Habeut viros 
duos peregrinos (76), quos accersentes plurimum 
venerantur. Unum criminum capitalium judicem 
constituunt, alterum reliquas urbis controyer- 
sias judicare jubent. Cives autem reliqua reipu- 
biica: munia obeunt. Peregrinos autem propterea 
asciscunt, ne cives favore aut odio adducti, in al- 
tlerutram porlem jus dicentes abducantur. Du- 
cei seu principem reipublice: creant, quem signi. 
ferum nuncupant : qui trimestre tempus  magi- 
siratum gerit, ad quem universe civitatis reditus 
el tributa referuntur. Si qui hunc adeunt, pacein: 
aut bellnm afferentes, statim deducuntur ad quin- 
geutorum consilium. Magistratus legunt de populo 
populares, εἰ quorumdam 2artificiorum praesides. 
Licet cuilibet ejus urbis fieri civi, sk statutum 
pretium intulerit : consilium illud si quid decre-. 
verit, id ut exsecutionem sortiatur, ducibus manes . 
dant. Hzc reipublice forma pene omnium Tyr- 
rlhenixz urbium est. Nam juxta hanc gubernantur 
Perusium, Luca, Aretium et Senz. Iluc cuin. per- 


D venissent. Graci, multa diu egere cum pontifice 


ia religionis negotio, volentes id ad ορ de- 
ducere linem, Postremo 155 eo ventum est, ut 
iuter $c consentirent el concordiam inter se cou- 
glutinarent. Itaque in hanc sententiam euntes, de- 
creverunt in posterum nihil in religiouis negotio 
innovare. Et ut ista rata manerent, scriplis et 
sauctorum  obtestatione sanxerunt, se deiuceps 


Notule margina'es. 


(76) Eos praetores sive potestates vocaut. 


*3 Juora, οἶμαι à δοῦχας Μπόρσος Ἡν. 3) εὐθύνετα:. Sic eliam R. 


qii 


. LAONICI CHALCOCONDYL.E 


293 


unanimes in religionis negotio fore. Hine Romanus A à; ταυτὸ ἄμφω τῷ γένει ἱόντες, prbsplav βούλε- 


pontifex allegit. in cardinalium ordinem (qui pri- 
mus apud pontificem est) viros duos Gracoruin 
nobilissimos, cosque sibi familiaritate junxit. Vo- 
cantur enim cardinales, quasi religionis duces et 
antistites. Hos enim honore sibi proximos triginta 
elegit pontifex, iisque sociis.et consiliariis utitur. 
Suppeditat his reditus sufficientes, assignans iis- 
dem regiones, unde opes sufficientes accipiant. 
Hicquidem minores, alius majores acquirit opes, 
secundum regiones quas singuli sortiuntur. ln 
horum igirur album retulit pontifex viros duos 
(Grecorum, Bessarionem  Trapezuntium, Niceez 
wpiscopum, et Isidorum Sarmatiz: (qua et Russia) 
episcopum. Nam horum opera plurimum adjutus 


σθαι σφίσι καινοτοµίαν αὑτοῖς. Καὶ ἐξέφερον τοῦτο 


γράµµασι, xal ἐς τοὺς ἁγίους ἐπιμαρτυρούμενοι 


μηδέτερον νευτερίζειν πρὸς τὴν θρησχείαν. Ἐντεῦ- 
θεν En εξάµενος 6 τῶν ᾿Ῥωμαίων ἀρχιερεὺς ἄνδρε 
δύο, τῶν Ἑλλήνω» εὐδοχιμωτάτω, ᾠκειώσατό ol, 
ἀνακτώμενος ** τὰ μάλιστα ἀξίως τε τῆς Καρ) 
ἑαυτῷ ttg; τῆς µεχίστης, χαβρδινάλεις τὰ ἀπίδει- 
ξεν, ofa τῆς θρησκείας ἡγεμόνε 15. Τούτους γὰρ δὴ - 
ἐς τὴν παρ) ἑαυτῷ χώραν ἱλρυμένους, ἀμφὶ τοὺς 
τριάκοντα, ἑταίρους ve. αὐτῷ ἐπάγεται xal συμθού- 
λου:, παρεχόμενός τε πρόσοδον ἱκανὴν, καὶ χώραν 
ἀφ' f; ἂν αὐτοῖς προσίοι χρέµατα, τῷ μὲν πλέω, 
τῷ δὲ ἑλάττω, ἀξιῶν ὡς ἔχει τε ἑχάστῳ xal χώρας. 


lc τούτους Gh ἀπολεξάμενος ἄνδρας δύο τῶν 'EA- 


estin concordia cum Gracis ineunda. De Dessa- Β)λήνων, Βησσαρίονα τὸν ἀπὸ Τραπεζοῦντος, Νικαίας 


rione quz accepi, diligenter adnotabo. Bessarion 
tanto erat instructus a. natura intellectu, ut. prz- 
stantissimos Gracorum non dico :equaret, verum 
superaret. Judicio in re qualibet plurimum  polle- 
bat. Graecarum  Latinarumque litterarum tanta 
peritia huic viro inerat, ut facile eruditionis pal- 
mam inter omnes caperet. Nicolaus, qui Eugenio 
$uccessit, virum hunc coluit plurimum. Quapro- 
pter Bononuiz urbi opulentz: eum praeci, ut eam 

| tutaretur. Cum autem ea urbs usque seditionum 
procellis jactaretur, et seditiosi usque inler se 
contendere non cessarent, plane inter istos luiul- 
tus vir ille divinus apparuit. Urbs ista opibus οἱ 
reliqua felicitate nihil cedit vel precipuis [taliz 
oppidis : literarum studio prastantissimis Italiz 
urbibus connumeratur. lsidorum virum prudenteun 
patrieque amantem, cum Byzantii pro patria pu- 
gnarct, a Barbaris captum esse constat, Poniifex 
Eugenius huuc virum, cum cjus auctoritas ma- 
xima apud Graecos haberetur, elegit, putans euin 
rebus suis plurimum momenti allaturum in con- 
cordia cuim Gracis jungenda, quod et evenit. Rex 
Graecorum cum praesidium ad retinendum Byzaun- 
tium peteret, poutifex respondit promittens, sibi 
in posterum et regnum illud Grivcosque curz fore; 
preterea se non. cessaturum Panuones οἱ Gerina- 
nos incitare, uLariua contra Turcos capiant, qua- 
tenus Graecis οἱ aliis bunuim videatur. llis ita cui- 
positis, rex Byzantium proficiscitur. 


 üpytep£a , 


καὶ Ἰσίδωρον τὸν Σαρµατίας ἀρχις- 
ρέα, ὑπουργώ τε ἔσχεν αὐτὼ xai συνεργὼ ἐς τὴν 
πρὸς τοὺς Ἓλληνας διάλυσιν τῆς διαφορᾶς. Περὶ 
μὲν οὖν Βησσαρίωνος τυσόνδε ἐπιστάμενος μνήμην 
ποιῆσθμαι’ ὡς ξωνέσει τῇ ἀπὸ φύσεως, πολλῶν Ch 
τῶν ἐς τοῦτο εὐδοχιμούντων "Ἑλλήνων, μαχρῷ ve- 
νόµενος, xal µκχκρίνειν τε Eg! ὅ τι ἂν γένοιτον 
χράτιστος δοχκεῖν γενέσθαι, τὰ δὲ ἐς σοφίαν τὴν 
Ἑλλήνων τε καὶ Ῥωμαίων οὐδενὸς δεύτερος. Τοῦ- 
τον δῆ ἀγασθέντα τὸν Ῥώμης ἀρχιερέα Νικόλαον **, 
τὸν μετὰ ταῦτα, ἐπιτρέφαι τῆς Βονωνίας πόλιν εὖ- 
δαίμονα ἐπιτροπεύειν αὐτῷ. Ἐν ταύτῃ τε τῆς πὀ- 
λεως ἑνστάσει ὡς τὰ πολλὰ γενομένης, xal τῶν 
στασιωτῶν ἐπὶ διαφορὰν σφίσιν ἀφικνουμένων, δαι- 
µόνιόν τινα τῶν Ev τῇ πόλει, ταύτῃ ἐπιφανῆναι. 
Ἔστι 6 ἡ πόλις αὕτη ἐν ταῖς χατὰ τὴν Ἰταλίαν 
πόλεσιν εὐδαιμονίας οὗ πολλῷ τῶν πρώτων λειπο» 
µένη πόλεων. Κεχόσμηται δὲ xaX ἐς τὴν τῶν λόγων 
ἄσκησιν ἐς τὰ πρῶτα ἀν]ηχουσαν 3 Ἰταλίας. Τὸν 
δὲ Ἰσίδωρον, ἑλλόγιμόν τε ὄντα, xal φιλόπατριν, 
ἁλόντα τε ὕστερον iv ΠΒυδαντίῳ ὑπὸ βαρθάρων, 
ἐπαμύνοντα τῇ πατρίδι. Ἰούτῳ δὲ ὡς ὀξιώσει τε 
παρὰ τοῖς Ἕλλησι δοχοῦντι προέχειν, xai συμπρά- 
ξειν αὐτῷ τὰ πρὸς τοὺς Ἓλληνας, ἐπιλεξάμενος ὁ 
τότε Εὐγένειος ἀρχιερεὺς, ξυνέέη E; ταυτὸ τοῖς 
Ἓλλησι, χαὶ ἐπικουοίας τε δεοµένω τῷ Ελλήνων 
βασιλεῖ, ὅσα ἐς φυ)αχκὴν τΏς πόλεως παρεχόμενον, 
ὑπέσγετο τοῦ λοιποῦ µελῆσειν αὐτῷ ἱκανῶς τῆς 


D βασιλείας αὐτοῦ χαὶ τῶν Ἑλλήνων, xai τοὺς [lato- 


vag καὶ Γερμανοὺς ἐπὶ Τούρχους ἀναγνώσονται στρατεύεσθαι, μὴ ἀνεῖναί ποτε ἐποτρύνοντα iq τοῦτο 


αὐτοῖς, ὥστε ἀγαθὺν Ίδεσθαι τοῖς τε "EXÀmot xai τοῖς ἄλλοις. 


Ταῦτα ὑποδεξαμένου τοῦ ἀρχιερέως, 


ἑχομίςετο ἐπὶ τὴν 35 βασιλείαν Βυζαντίου μετὰ ταῦτα ὁ τῶν Ἑλλήνων βασιλεύς. 


Greci 15956 domum reversi, non. amplius his 
qua convenerant iu Italia, stare voluerunt : verum 
appréhendentes sententiam diversam, noluerunt 
amplius iu religionis negotio adhzrere humanis, 
llinc motus [oonütes Homanus, viros quosd;um 
doctos Byzantium ad Graecos misit, ut cum his in 
colloquium venirent : qui quidem syrodum οἱ con- 


Ol μὲν οὖν Ἕλληνες, ὡς Er! οἵχου ἐγένοντο, οὐκ- 
έτι ἔφασαν ἐμμένειν τοῖς ὡμολογημένοις, ἁλ)ὰ 
τοὺναντίον χατέστη, µηχέτι βουλ)ομένοις συντίῆε- 
σθαι τοῖς Ῥωμαίοις. Ὁ μέντοῦ ἀρχιερεὺς καὶ σο- 
φῶν τινας ἑπεπόμφει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον παρ» τοὺς 
Ἓλληνας, ἐς διάλεδιν ἀφιξομένους τοῖς τῶν Ἑλλί- 
νων σοφοῖς, οἳ οὗ προσίεντο τὴν γενοµένην σφίσι 


Notule marginales. 


** ἀναχτώμενοι. Π. ult in r. 
e:xiam ΠΠ. *? [n uno deest, 


*5 ἡγεμόνες. R. ut in c. 


15 NixéA:ov. sic etia Jt... ἀνέχονσα, Sic 





233 


DE REBUS TURCICIS LIB. VI. 


294 


ξύνοδον κατά τὴν Ἰταλίαν, Μάρχῳ τε τῷ Ἡφέσου Α cordiam iu Italia. factam nou. admittebant. Nam 


ἀρχιερεῖ, οὐδὲ την ἀρχὴν τιθεμένῳ τῷ τῶν Λατίνων 
δόγµατι τὸ παράπαν, xal Σχολαρίῳ, τῷ τότε «ap 
ἝἛλλησι τὰ ἐς σοφίαν εὐδοχιμοῦντι. Οὐ μέντοι 


Ὀνύετο αὐτοῖς οὐδὲν ἐς λόγων ἅμιλλαν ἀφ.χνουμέ- . 


νοις, ἀλλ᾽ ἀπεχώρουν ἄπρακτο: ἐπὶ Ἱταλίας.ι Ὁ δὲ 
Εὐγένειος οὗ πολλῷ ὕστερον ἀφίκετο ἐς Ῥώμην, 
συμθαλλομένων αὐτῷ τῶν Οδρενετῶν, φεροµένων 
τότε τῷ πολέμῳ ἄμεινον πρὸς τὸν Λιγυρίας τύραν- 
vov. Οἱ γὰρ Οὐενετοὶ ἐπανόμενοι στρατηγὸν σφίσιν, 
ἄνδρα Λίγυρα, Καρμανιόλαν 3 τοὔνομα, γηλεστὴν 
γενόμενον τοῦ Λιγύρων τυράννον, τότε στράτευμα 
ἑπέτρεφαν αὐτῷ. Καὶ ὃς παραλαθὼν τόὀ τε στρά- 
τευµα xal τὰς ναῦς ὅσας Ἠξίου πληρῶσαι αὐτῷ τοὺς 
Οὐενετοὺς, ἑστρατεύετο πεζῇ τε, καὶ διὰ τοῦ Ἶρι- 
δανοῦ, ἔχων vau; ἐξώπλισμένας ἐς τὰς ἐπάλεεις 
ξυλίνας ἁμφὶ τὰς ἑθδομήκοντα, ἐπὶ τὸν Μεδιολά- 
νου ἡγεμόνα τὸν Φ[λιππον. ᾿Ὑπῆν 65 ἐχείνῳ ατρα- 
τηγὸς Νιχόλεως ὁ ΠὩραχὺς ἐπίχλην, ἀνῆἣρ τὰ πολέ- 
µια ἀγαθὸς, χαὶ ἐς τὰ πρῶτα ἀνήχων τοῦ πολέμον, 
Καὶ πρῶτα μὲν ἐφέροντο ol Οὐενετοὶ ἐς τὸν πό)λε- 
μον ἐπὶ πολὺν χρ/νον τινὰ, E; τε τὴν λίμνην ** τῆς 
φυλαχῆς διαπολεμοῦντες ἀλλίλοις. Καὶ ἐπὶ Βρίξιαν 
πόλιν ἑλθόντος Ν.κόλεω τοῦ Ἡραχέως, xal πολιορ- 
κοῦντες τὴν πόλιν ὡς ἑξαιρήσοντος, ἀντέστησαν ἐπὶ 
συχνόν τινα χρόνον, xal ἐς τοῦτο ἀνάγχης ἑἐληλυ- 
θέναι, ὥστε xal pula; xai γαλᾶς ἐδηδοχέναι, xal 
δεινὰ ὑπενεγχεῖν μὴ ἑνδιδόντας τὸ παράπαν τοὺς 
Alyua; * Γουέλφων δὲ μοῖραν οὖσαν ἐν τῇ πόλει, 
ἀντιστῆναι ἐπὶ τοποῦτον. Την Ὑάρ τοι Ἱταλίαν 
σύμπασαν i; δύο μοίρας διαχεχρίσθαι ἐπυθόμεθα, 
τήν τε Γουέλφων καὶ Γιθελλίνων. "Op μὲν οὖν 
τρόπῳ xal γένος xal πόλεις τῶν κατὰ την Ἰταλίαν 
ἁπανταχη ἐς 020 τούτῳ μοίρας διέστη, ὥστε ἆλ- 
λήλους *! πολεµίας εἶναι, διενεχθεῖσα. τῇ γνώμῃ 
διαπαντὸς, χαὶ ὅθεν τὴν ἀρχὴν ἔσχε τῆς διαφηρᾶς 
οὔτε τινὸς ἐπυθόμην, ὥστε ἁληθές τι περὶ αὐτῶν 
ἐπισημῆναι, obs! αὐτὸς συμθαλ]όμενος ἔχοιμ᾽ ἂν 
λέχειν τι ἀσφαλὲς περὶ αὐτῶν. "Il μέν τοι Λιγύρων 
χώρα, xai ἡ τῶν Ἰαννυῖων, ες την Τιθελλίιων ἅπο- 
χέχριται μοῖραν ' οἱ δὲ τῶν Οὐενετῶν, xal τῶν 
Ῥωμαίων, χαὶ ἡ Mápxn, ἐς τὴν Γουέλφων διέστη 
éragopiv. Τνῤῥηνο) μέντοι xal d$ χώρα τῆς Da- 
σιλέας 33, ἐπὶ Ἰαπυγίαν μαχκρὰν διατείνονσα, ἐπ᾽ 
ἁμφότερα ταλαντεύονταε. Οἱ μὲν γὰρ τούτων ἐς 
την Γευέλφων, οἱ δὲ ἐς την Γιθελλίνων ἀποχέγχριν- 
ται µοῖραν. Καὶ ἐν μιᾷ ss χαὶ τῇ αὑτῇ πόλει 
ἔστιν ἰδεῖν ἄμφω τὼ μοίρα διεστηχυία ts xal µα. 
χοµένα ἀλλήλαις. Δι ἃ δη xa ὡς τὰ πλέω τὰς 
στάσεις λος ζομαι συµβαίνςιν τοῖς κατὰ thy Ἴτα- 
αίὰν vivz30x. Συνέρθη Oi ἐν τούτῳ καὶ τοὺς ἐν 
{1 αταθίῳ ἑπαγομένους τοὺς σφῶ»ν Ἠἡγεμόνας, Μαρ- 
σί)λ:ον τοῦνομα οἴκου τὸν Καῤῥαρίων, σωντίθεσθαι 
αὐτῷ παραδουναι τὴν πόλιν. "Εστι δὲ αὕτη f) πόλις 


Marcus Ephesi episcopus, οἱ Scholarius Gr:co- 
rum doctissimus, ne quidem ab initio Latinorum 
dogmati consensum prestare voluerunt. Ubi ad 
colloquium et ad disputationem ventum est, Ro- 
mani nihil efficere potuerunt, verum re infecta 
domum reversi sunt. Eugenius haud multo posi 
lomam rediit, adjutus a Venetis, qui ea tempestate 
admodum feliciter bellum. gerebant cum Ligurum 
tyranno. Nam Veneti belli ducem «rearunt. virum 
patria Ligurem, qui antea fuerat amicus οἱ affinis 
Ligurum tyranni. Nomen ducis Carminiola fuit, 
cique exercitum commiserunt. Qui utl exercitum 
accepit, et. naves tot. quot. militibus implere V.- 
netos jusserat, itinere pedestri et. per Eridanum 
preficiscebatur, habens naves ligneis propugna- 
culis εἰ turribus pulchre instructas, quz numero 
erant septuaginta. [lis copiis munitus pergebat 
contra Mediolani tyrannum nomine Philippum. 
Carminiola legatus erat Nicolaus cognomento 
Drachius (77), vir militaris rei peritissimus, qui 
ad summam  bellicarum rerum gloriam evaserat. 
Veneti in eo bello victores tempore longo fuere. 
Prieliabantir diu, cum prysidio ad lacus custodiam. 
posito. Nicolaus Brachius Drixiam eum esercitu 
venit, eauque capere nitebatur. Verum oppi.lani ' 
obsidione;n longo lolerarunt tempore eoque ne- 
cessitatis ventum est, ut mures felesque cdereut, 
et durissima quieque sustinerent. potius, quam wt 


C hosti cederent : factio Guclphorum, qu: in urbe 


erat, adeo fortiter repugnavit. Universa Πα] in 
duas faciiones divisa est, in Guelphorum scilicct 
et Gibellinorum. Quomodo autem urbes totius: 
laliae iu lis factiones abierint, et inter se semper 
dissidentes animis pugnent, et unde dissidendi 
initium exortum sit, ex nemine unquam audivi 
quidquam , ut veri aliquid de iis determinare 
possim : nec ipse conjecturam faciens, possit 
quid certi de iis tradere. Ligurum et Januensium 
regio Gibellinorum factionem serctatur. Veneti. et 
Romani, necnon Marchia, Guelphis adhaerent. 
Tyrrheni et Regine regio qux ad Japygiom in lon- 
g tudinem patet, utrisque favet. Quidam enim  ho- 
rum in. Guelphorutn, quidam | in Gibellinorum fa- 


D cione 157 discreti sunt. Eiiam jn una. eadem- 


que ucbe utrasque istas factiones inter se. dissi- 
den!cs et pugnantes cernere. est, Hine. plerumque 
seditioncs Italiam — colentibus accidere puto. Àc- 
cidit int»rea ut! ctiam Patavini adducerent. suos 
duces, intcr quos erat et Marsilius, natus ex familia 
Carazio um, qui parabat Carniniole prodere ur-. 
bem. Est autem. ea. urbs :nagnaet opulenta, in 
ambiiu continens stadia septuaginta, flavius  no- 
mine Drenla eam secat : quo cum undique alluatur, 


Notule marginales. 


(11) Piciuinus. 


** In wno. Kaozgavióhos, 39 In ora, λάγω 6$ τἀρδχ. 3 ἀλλήλας. Sic etiam Ἡ. ** ῥασ.λεία;. la (no, 


*5n; pA la al. ut in cont. 


295 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


29K 


munitissima redditur. (luno igitur Marsilium eum A µεγάλη τε xal εὐδαίμων ἔχουσα mtpl6olov ἀμφὶ 


adduxissent, constituerunt diem, ad quem pro- 
ditio perageretur. Verum eo die maxima ingruit 
tempestas, qua inhibitas nequivit ^d przstitutum 
comparere diem. Quidam preditionis conscius, 
anxius admodum ne aliquis przveniret e& prodi- 
tionem patefacerel , advenieus ipse proditionis 
consilia aperit, Qui ut rem cognovere, urbem fir- 
maverunt cuetodiis : subornarunt quoque insidias 
Marsilio, qua volebat exire ad hostes. Accedentem 
igitur ceperunt una cum centum civibus, quos$ una 
cum uxoribus necarunt, trucidatlo etiam Marsilio. 
Haec eum sub idem bellum  acciderent Venetis, 
effectum est ut duci Carmiiniole imperium proro- 
garetur. At postmodum cum proditionis arguere- 
tur Carminiola, et in ipso opere esset deprehensus, 
insidias urbi struens, | interfectus est. Dicitur au- 
tem, cum duceretur ad supplicium, in eum locum 
ubi eapite truncandus erat, velato et obstructo ore 
incessisse, ne posset cotapellare et. ohtestari eos 
qui ad spectandum supplicium convenersnt. Post 
hujus viri ebitum vocaverunt Franciscum Sfor- 
tjam cognomine, quem ducem pronuntiantes, ei 
eommiserunt bellum quod gereret cum Liguris 
principe. Tandem eo res venit, cum impigre adju. 
vareiur ab Venetis, ut non multo tempore inter- 
je^to, dux Mediolani eligeretur. Cum autem Ve- 
neiorum esset. imperator, plüurimumque ob eam 
rom coimmmendaretur,. Lodian usque, quz  Medio- 


τοὺς ἑδδομήχοντα σταδίους. "Pet δὲ διὰ τῆς πόλεως 
ποταμὸς Βρέντας τοῦὔνομα 35, καὶ τούτῳ περιιόντι 
γενοµένη ὠχύρωται ἐς τὰ μάλιστα. Τοῦτον ὡς 
ἐπήγρντο τὸν Μαρσίλιον συνθέµενοι, ἡμέρᾳ ᾗ αὐτὸν 
δέοι παρεῖναι ἐς τοὔργον, ἐπιγενέσθαι τε χειμῶνα 
µέγιστον, xal διαχωλῦσαι τὸν ἄνδρα παρεῖναι, ἐς 
ἣν συνέθετο ἡμέραν. "Eva δὲ τῶν συνειδότων τὴν 
προδοσίαν, δεδοικότα περὶ αὐτῷ, μὴ «θάσας ἕτερος 
Χαταμηνύσῃ τὴν προδοστίαν, ἀφικύμενος αὑτὸς ἆνα- 
γορεύει τὴν προδοσίαν. Οἱ δὲ ὡς ᾖσθοντο, τήν τε 
πόλιν ὠχυρώσαντο φυλαχαῖς, ὡς οἷόν *' ἣν μάλιστα 
αὐτοῖς. Καὶ τὸν Μαρσίλιον λοχίσαντες ᾗ ἔμελλε 
διεξιέναι ἐπιόντα τῇ πόλει, ἐλεῖν τε xal xo»; Ev τῇ 
πόλει ἄνδρας, ὡς ἑχατόν που «bv ἀριθμὸν, οὖν 


D γυναιξί τε ἅμα ἀνελεῖν, χαὶ αὐτὸν Μαρσίλιον δια- 


χρἠσασθαι. Ταῦτα δὲ ἐς τὸν πόλεμο» τοῦτον ξυµ- 
θαίνοντα Οὐενετοῖς ἑπέῤῥωσέ τε μᾶλλον, xat ἐς τὰς 
στρατηγίας Καραμάἀνιόλου, τὰ πρῶτα μὲν ἐπὶ πολὺ 
ἐφέροντο ἄμεινον ἐς τὸν πόλεµον τοῦ Αιγύρων Ίγε- 
póvoc* μετὰ δὲ ταῦτα προδιδόντος τούτου, ὡς 
ἐμηνύθη αὐτοῖς, 7] λέγεται, ἑάλω τε &x' αὐτοφώρῳ 
ἐπιδουλεύων τῇ πόλει, χαὶ ἀπέθανε, τοσόνδε μέντοι 
λέγεται, ὡς μέλλοντος αὐτοῦ ἐς τὸν χῶρον, ἐς ὃν 
ἔδει τελευτῆσαι, ἀποθαλόντα thv χεφαλὴν, ἔπεσφα- 
λισαμένῳ τῷ στόµατι ἀφιχέσθαι, ὡς ἂν μὴ διαµαρ- 
τύρασθαι ἔχοι ὃς τοὺς παρόντας αὐτῷ τελευτῶντι. 
Μιετὰ μὲν οὖν τὴν τελευτὴν τούτου µετεπέμποντο 


Δραγχίσκον τὸν Σφορτίαν ἐπίχλην, καὶ στρατηγὸν 


lano proxima est, accessit, Pergami regionem, et ϱ ἀποδειξάμενοει, ἑνεχείρισαν αὐτῷ τὰ πράγματα ἐς 


alia quedam oppidula Liguiie ultra Adam (18) 
flumen subigens. Deinde cum bellum inter Venetos 
et Ligures esset. compositum , paceque sopitum, 
flliam ducis illegitimam uxorem duxit, ei cum 
quasi modius essel inter utrosque, cessavit Nico- 
laum bello persequi. Is, cum pax convenisset, 
venil Parthenopen sive Neapolim ad Tarraconneu- 
sium regeu, volens eum adjuvare, si opera sua 
indigeret, in bello quod parabat inferre Tyrrhenis. 
158 Cum autem nibil isthic invenisset suis rebus 
accomuioduin, ad Mediolani ducem reversus est. 
Νεο multo post exspiravit Nicolaus, cum fuisset 
belli dux optimus, ducendi exercitus pugnandique 
peritissiimus. Cum autem longo tempore Γι 
dolore fuissel excruciatus, tandem nroriuus est, 
relioquens sui per universam lialiam. meuioriam 
honesiissimaim ; fuit porro gcnere Perusinus. 


τὸν πόλεμο». Τούτῳ μὲν συνήνεγχε χρηµατισᾳ- 
μένῳ ἀπὸ Οὐενετῶν αὐτῷ ὕστερον οὐ πολλῷ χρὀνῳ 
ἐς τὴν Μεδιολάνου ἡγεμονίαν ἐλθεῖν  χρηµατίσων 
δὲ αὐτοῖς ἐς τὰς στρατηχίας, καὶ μέγα εὖὐδ,κιμῶν, 
ἄχρι Λοδίης πόλεως τῆς ἑγγυτάτω ἨΜεδιολάν»υ 
ἀφίχετο, χαταστρεφόμεν»ς ví» τε Πέργαμον ** xa- 
λουμένην χώραν, χαὶ ἄλλα ἅττα τῇ; Λιγυρίας πο» 
λίσµατα, τὰ ἐπέχεινα τοῦ "δα ποταμοῦ. Μετὰ δὲ 
ταῦτα σπονδῶν γενοµένων ἀμφοὶν, τοῖς τε 00 1νετοῖς 
καὶ τῷ ἩΜεδιολάνου ἠγοαμόνι, Ίγάγετο θυγατέρα 
νόθον τοῦ ἡγεμόνος ἐς γυναῖχα αὐτῷ. Καὶ ix µέσο» 
ἀμφοῖν γενόμενος δ.ετέλει ἡσυχίαν ἄγων πρός τε 
τὸν Νικόλεων πόλεμον 3”. Οὗτος μὲν οὖν, ὡς αἱ 
σπονδαὶ ἐγένοντο χαὶ εἰρήνη ἣν, ἀφίχετο ἐπὶ τὸν 
ΙΙαρθενόπην παρὰ τὸν Ταῤῥακωνησίων βασιλέα, ὡς 
συστησόµενός τε ἑαυτὸν τῷ βασιλεῖ, χαὶ ὑπουργή- 
σων αὐτῷ, εἴτο) δέἑοιτο ἐς τὸν πρὸς τοὺς Τυῤῥηνοὺς 


πόλεμον. Ὡς μέντοι αὐτῷ οὐδὲν εὕρατο ἐπιτήδειον, ἑπανᾖει παρὰ τὸν Μεδιολάνου ἡγεμόνα. Καὶ ὃς οὐ 
πολὺν χρόνον μετὰ ταῦτα ἑτελεύτησεν, ἀνῆρ τὰ ἐς στρατηγίαν χράτιστος γενόμενος, ἄγειν τε στρα- 
τὸν xaX Φιαμάχεσθαι. Διαθήτην δὲ ἔχων νόσον ἐπὶ πολλὰ ἔτη ῥἐἑτειεύτησε, καταλιπὼν ἑαυτοῦ µνείαν 
τῆς Ἰταλίας ἁπάνταχη, τὸ Υένος γενόμενος Περούσ.ὸς. 

Franciscus non multo post, cum defunctus csset Φράγγισκο; μὲν οὗν, ὡς οὗ πολλιῷ ὕστερον ὁ 
Mediolani dux, cum Venetis inimicitias suscepit, ἨΜεδιολάνου ἡγεμὼν ἑτελεύτισε νόσῳ, τὸν βίου χα- 
animum in Mediolani tyraunidem intendeng. Nam ταλιπὼν, Χατέστη δὴ ἐς διαφορὰν αὑτίκα τοῖς 


Notule moryginales. 
18) Abduam. 


33 [n gra, ὁ πάλαι Μελόαχος. '* Περγάμου Sic etiam Β. — ** πολεμῶν Sic eliam ft. 


291 


DE REBUS TURCICIS LTB. VT. 


3293 


ὑὐενετοῖς, ὠρμημένος ἐπὶ thv τυραννδα Μεδιο- A Veneti Philippo mortuo, sdjungelantur Mediola. 


λάνου. Οἱ Yáp τοι Οὐενετοὶ, ὡς ἑτελεύτησεν ὁ Φί- 
λιππος, τοῖς τε Μεδιολάνου συνετίθεντ», irt ἁρι- 
στοχρατίαν παρακαλοῦντες τὴν πόλιν, xal τιμιυ- 
ροῦντες αὐτῇ ἐς "ἣν τῆς πολιτείας χατάστασιν. Kat 
πη xal ἐπὶ χρόνον τινὰ διῳχεῖτο fj πόλις, αἱρουμένη 


ἀρχὰς τὰς τῶν ἀρίστων σγίσαιν ἑνόντων τῇ πόκει.. 


Καὶ ἑστενομάχει αὐτὴ, ὡς ἐπὶ τὴν ἰσονομίαν τε- 
πραµµένη, avp.tóv τε ἐπιπέμπουσα. Ἡ piv οὖν 
πόλις ἐστὶν, T] ἐχώλευεν ἐπὶ τυραννίδα διώκηνσα, 
xal ἐπεχαλοῦντο σφίσιν ἡγεμόνα τὸν Φράγγισχον ᾿ 
οἱ δὲ ἄλλοι ἔναντ'ὤντο αὐτοῖς. Οὗτος μὲν οὖν στρα- 
τὸν συναγείρα-:, Ίγε σπουδην ἐπὶ τοὺς Οὐ-:νετοὺς, 
ᾖ ἐπυνθάνετο αὑτοὺς στρατ,πεδευοµένους. Ἐπιὼν 
δὲ σὺν τῷ στρατῷ ἀγχοῦ τῆς πόλεως, ὡσεὶ σταδίους 


nensibus, hortantes et adjuvantes eos, ut aristocra- 
tiam reciperent. Equidem urbs illa. aliquandiu ari: 
gtocratiam sectabatur, magistratus creans ex opti- 
matibus urbis. Verum eum ad xqualitatem  respi- 
ceret, admodum tenuiter res gerebat, si quando 
exercitus aliquo misisset. Quapropter ad tyrauni- 
dem civitas inclinavit. Vocant igitur cives ducem 
Franciscum, Quidam reluctabantur. Franciscus 
igitur, conscripto exercitu, quam celerrime profe- 
clus est contra Venetos, in eum locum in. quem 
eastra sua ponere jam antea animis destinarunt. 
Accedens igitar, castra ponit stadiis ab urbe ceu- 
tum, eamque obsidet. Cum itaque inhiaret tyran- 
nidi, ut cami sibi pararet, viros elegit idoneos. 


ἑχατὸν, ἐπολιόρχει τὴν πόλιν ^ πραγμάτων τε τὰ B βιίαπι necessariis suis:permittebat ingredi in ur- 


πρὸς τὴν τυραννίδα ἑἐπιλαθόμενος, τοὺς ἐπ.τηδείους 
αὐτῷ συγχατεργάκεσθαι. Καὶ οὐκ ἐπιτρέπων τῶν 
ἐπιτηλείων ὁτιοῦν εἰσιέναι εἰς τὴν πόλιν, ὥστε πιενο- 
pévow; ἐς ὁμολοχίαν αὐτῷ χαταστηναι. Ἑλάσαι 
μὲν οὖν εὐθὺ * τὴς πόλεως, οὐκ ἐποιεῖτο βουλὴν, 
δεδοιχὼς τὸν δἦμον τῆς πόλεω"”, μέγιστον δῇ ὄντα 
τῶν χατὰ τὴν Λ᾿Ἰταλίαν xai πολλαπλάσιον ταῦ 
kav.ou στρατοῦ, πρὸς δὲ xal ἄριστον τὰ πολεμιχὰ, 
τοῦ στρατοὺ ἀξιόχρεων, xal τοῦ ἀπὸ Οὐενετῶν 
στρατοῦ προοδοχίµου αὐτοῖς παρέσεσθαι ἐπὶ τὸν 
«όλ εµον tóvüs. Οὗτος μὲν οὖν αὐτοῦ πράσσων τὰ 
πρὸς τὴν πόλιν τὴν μονὴν ἐποιεῖτο: ὡς δὲ ἐπιδοη- 
υοὔντα στρατὸν, τὸν ἀπὸ Οὐενετῶν, ἐπυνθάνετο 
παρεῖναι ἤδη ἀγχοῦ προεξανιστάµενος, ἁπήντα ὡς 
εἴχε τάχους μακρὰν ἀπὸ τῆς πόλεως, ἐς πενταχο- 
eios; µάλ.στά mr σταδίους, xal ἑστρα:οπεδεύετοι 
Ἔνταῦυθα ἀντεστρατοπεδεύετο καὶ ὁ Οὐενετῶν 
στρατηγὸς, Κουλουνίδας δ' ἣν ὄνομα αὐτῷ, xa 
κεριταφρευσά ενος, ἀνέμενε xai τ) ἁπὺ τοῦ Μεδιο- 
λάνου στράτευµα, ἐπιθοτθῆσον αὐτῷ, xai τότε τὴν 
συμθουλῆν πιιήσασθαι. Ἔνθα δὴ ὁ Φράγγισχος, διὰ 
τῶν χατασχόπων ὡς ἐπύθετο ἀπὸ τῆς πόλεως ἑξε- 
λαύνεεν τὸν στρατὸν, ἐπιδθοηθήῄσοντα τοῖς Οὐενετοὶ-, 
νυχτὸς πυρὰ πολλὰ ἀγάμενος ἐν τῷ αιρατοπέδῳ, 
ὥστε μηδὲν τοιοῦτον ὑπολογίσεσθαι τοὺς πολεµίους, 
xai ἑςοπλισάμενος νυχτὺὸς, ἑλαύνει ὅτι τάχιστα 
σπουδή ἐπὶ τὸν Μεδ.ολάνου στ(ατὸν, xol ἑνταῦθα 
µάχην ποιησάµενος, xal διαφθείρας τὸ πλέον 
τοῦ στρατοῦὺ, xal περιγενόμενος αὐτοῦ, ὥστε 
μηδοτιοῦν ὑπρλειφθῆναι, ὅτι xal ἄξιον λόγου, 
αὐτίχα ἀπελαύνει ὁπίσω ἐπὶ τὸ στρατόπεδον. 
Καὶ ξυμθαλὼν τῷ Οὐενετῶν στρατηγῷ, οὗ πολ- 
At ὕστερον µάχην τε ἐμαχέσαντο ἰσχυρὰν, xol 
ἐς φυγὴν τρεφάµενος, εἷλέ τε ἱππέα; ἀμφὶ τοὺς 


D 


hem, ut oppidanos obsidione pressos ad paceim et ad 
fce.lera incitarent, Nolebat tamenquam proxime ad 
urbem copias ducere, timens urbis populum, qui 
maximus est omnium Italie urbium : etiam nu. 
mero suum exercitum superabat. Potuisset quoque 
exercitum validissimum sternere. Exspectabatur qv o- 
que Venetorum exerci'us, qni urbi auxilio veniret, 
Verum Franciscus in iis castris, qua: ab initio con 
muuierat, mansit : sednlo eaagens, ne inde posset de- 
pelli. Ubi allatum est, exercitum Venetorum appro- 
pinquare, ut urbi suppetias ferret, prior exoriens, oc« 
currit Venetis quam celerrime, et castra locavit sta« 
diis ab Meuiolano quinquaginta. Ex adverso castra- 
melatus erat Venetorum dux nomine Cudgnidas (79), 
qui castra adnmiodum diligenter emuniebat, volens ex - 
spectare ibi exercitum Mediolanensen, ut conjunctis. 
copiis prelium inirent. Franciscus ut ex speculatori- 
bus cognovit, Mediolanenses urbe egressos, pergere 
ad Venetos, nocteigues plurimos in castris faciebat, 
ut niliil eorum qua instituebat, hostis suspicare- 
tur : aruiansque suos, citato agmine contendit ob- 
viam Mediolanensibus. Quos aggressus, przelio gra- 
viter aíflixit, interfectis 159 plurimis, ut pauciex 
Mediolanensium exercitu superessent. Victoria. igi- 
tur illusiwi potitus, in castra reversus est: nec 
mora, manus conserit cuin. Vehetis, quos  pr»lio 
αἰιοοὶ cominisso in fugam egit, captis sexies mille 
equitibus, victoriamque conseculus est. insignem. 
Tandei rediit in castra, quà non multum ab urbe 
locaverat. Nec multo post ingressus urbem, pacem 
paugit, quam suadebat quidam Nazarzus sive mo- 
nachus. Deinde (liim suum. mittens ad. Venetos, 
is deinceps placidum νο exhibuit. At hec baud 
multo post contigere. 


ἐξακχισχιλίους, καὶ víxnv àvsÜeso περιφανῆ. Οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον ἐπελαύνων ἐπὶ τὴν πόλιν, f 
χαὶ τὸ πρότερον διέτριθε, xai πράττων διεπράξατο. Καὶ εἰσῄῇει οὐ πολλῷ ὕστερο", εἰρήνην τε ἑἐποιήσα- 


το, Ναζηραίου τινὸς ἐς τοῦτο παριχινήσαντος. Καὶ τὸν παῖδα αὐτοῦ ἔπεμφεν ἐς 


τοὺς Οὐενετοὺς, val 


εὔνοιαν ἐνδειχνύμενος διετέλει. )Αλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον οὐ πολλῷ Σγένετο. 


Τότε») δὲ ὡς Ἕλληνες ἐπ᾽ olxou ἐγένοντο, Εὐγένειος 


Cum Graci domos suas essent reversi, pontifex 


Notule marginales. 
(79) ΛΙ. Colleo. Sigismundus Malatesta. Barptol. Coleo. Bergo:nas. Sabell. Enn. l, lib. v. 


$* AJ, ἰθύ. *' Af. sic etiam Ht. 
PATROL. 68. CLIX. 


10 


291 


LXONICI CHALCOCONDYL;E 


300 


Eagenius vildl auxilii satis digni, quemadmodum Α ó ἀρχιερεὺς οὐδὲν λόνου ἆξιον ἔπεμπε παρὰ τεὺς 


promiserat, Grzecis inisit. Proinde a pontifice aver- 
tebantur, eosque [(«enitebat concordiz quam cuim 
eo fecisseut. Verum pontifex nihil auxilii. Grecis 
tali de causa misit. Nam erat ei bellum iu ltalia 
eontra Tyrrhenes propler regionis dissensioncm. 
Habens auiem exercituum et sumptus ad id. bellum, 
necnon genere sibi propinquum ducem, qui. patri- 
archa partes agebat, virum prudcutem, | non eessa- 
bat rem gerere nunc quidem cum Tyrrhenis, nuuc 
vero cum Urbini duce. Ea enim tempestate Tyrrlie- 
norum metropolis videbatur stare a partibus Phi- 
lippi Ligurum principis, pro quo fortiter pugua- 
bant. Quapropter resistcbàui etium — pontifici, qui 
Venetus erat, exortus ex familia Condelimarioruu, 
quam petente pontifice senatoria dignitate hono- 
ravuut, videlicet ut ea familia quoque in senatum 
allegeretur. Cum autem bellum inter Venetos Me- 
diolanique ducem Philippum arderet, queam  lta- 
li: pars huic, quaedam Venetis adlizsit. Hi. autem 
principatus sive tyrannides per ltaliam dispersa 
sunt : tyrannis Ferravig, qua est de familia Esten- 
siu, Arimino Marclizque praesunt Malatesue. Hue 
adde tyraunog Urbini, Mantuz, Mediolani, ome, 
Neapolis et Japygizs. Ut autem Ferrariae, Medio- 
lani δι Japygise principes se gerant, necnon de Man- 
$4ua dicium est satis, quantum facit ad przsenteimn 


historiam. De Urbini tyrannis hzc scio. Tyranui 


* 


sive prineipes Urbini ex antiquissimo genere de- 
sceudere videntur, c& Malatest: dicuntur. Multis 
aunis Marchise imperarunt regentes Ariminum, οἱ 
alias isihie urbes insignes. liinc progressi duces 
eorum facti sunt, qui in ltalia rem judiciariaim 
waetabant. Etiam. Veneti hos sibi ducee coustitue- 
runt. Postea Tyrrheni eos quoque sibi duces petie- 
runt, et inde ad Mantuz ducatum emersere, Nunc 
revertar unde digressus sum, ut scribau de lhomano 
160 pontiice. 

Ubi primum pontifex aliquis mortuus fuerit, in 
domun quamdam congregantur cardineles, ac cal- 
culos ferentes eligunt de (amilia Coluniorum (80) 
et Ursinorum, quoe buie muneri idoneos putarint. 
Sunt autem lia famili: longe reliquarum | familia- 
rum ltomaz el maxima et potentissin.c. Nunc qui- 
dem favor ad hos, nuuc ad illos iuclinat. 
ruuque autem cuim  sententi8. haud congruunt, 
peregriaos neuiro propendentes favore ypontiliceg 
designant. Ubi auiem suffragia collegerunt, et pon- 
tifex fuerit declaratus, domi eua continent, explo- 
vantes nuu et reliquis placeat. eleetio. Pontificem 
prenuntiatum insidere jubent sedili foramen lia- 
lenti, ut testes ex eo propendentes, aliquis, cui 
hot muneris injuuctum est, taugat, qui appareat 
poutificem virum esse, Nam constat mulicreiu 


quondaiu im pontificatum esse subveciam, quia | 


Ple- D 


Ἓλληνας, τὸ ἐς &ztxouplav φἑρον. Αὐτίχα οἱ "Ea- 
ληνες ἑτράποντο, xal μετέμελεν αὐτοῖς χαταλυσα- 
µένοις πρὸς τὸν ἀρχιερέα. ὑύκ ἔπεμπε δὲ 07 αἰτίαν 
τῄνδε. Πόλεμός τε γὰρ συνῆπτο αὑτῷ γατὰ τὴν 
Ἰταλίαν ἐπὶ τοὺς Τυῤῥηνοὺυς ἐπὶ χώρας διαφορᾶ, 
χαὶ στρατόν τε ἔχων xo δαπάνην, xal στρατηγὸν 
ἐπ αὐτῷ προφήχοντα ἃς Ὑένος, ἄνδρα ἑλλόγιμον 
πἈτριάρχην, πολεμὼν ὁτὲ μὲν τοῖς Τυῤῥηνοῖς, 
ὁτὸ δὲ xai τῷ Οὐρδίνῳ τῷ μετὰ ταῦτα ἡγεμόνι, 
οὐκ ἐπαύετο 35. ἐδόχει τε YÀp f) Τυῤῥηνῶν µητρόπο- 
λις τότε φρονεῖν τὰ τοῦ Λιγύρων ἡγεμόνος Φιλίπ- 
που, χαὶ αυμμαγχεῖν ἐχεί.ῳ κατὰ τὸ ἰσχυρύν. AU ἃ 
65 καὶ πρὸς τὸν ἀρχιερέα Οὐενετὸν ὄντα, του οἴκου 
Κονδουλµαρίων, ὄντινα 0f olxov, ἀξιοῦντος τοῦ ἁρ- 
χιερέως, τῆς συγκλήτου ἐποιῄσαντο ἀπὸ τοῦδε, xal 
ἔξεστι μετασχεῖν αὐτοῖς. Καὶ δ.απολεμούντων γὰρ 
ἀλλήλους 3 τῶν τε Οὐενετῶν xal τοῦ Μεδιολάνου 
ἡγεμόνος Φιλίππου, Gopmasá τε hb Ἱταλία διέστη 
πρὸς ἑχατέρους. Εἰσὶ δὲ τυραννίδες ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν 
αἴδε ἢ τῆς Φεῤῥαρίας, οἴκου τῶν Ἑστεν :ίων , xat 
οἱ τοῦ Αριμίνου, xai οἱ τῆς Μάρχης Μαλατεσταῖοι, 
xai Ουρδίνου τύρᾶννος, καὶ Μαντούη-, xal Μεδιο- 
λάνου, καὶ Ρώμης, xal Ἱεαπόλεως, Ἰαπνγίας. 
Ἰούτων οἱ τῆς Φεῤῥαρίας ὡς ἔχουσιν ἡγεμόνες, 
καὶ Μεδιολάνου, χαὶ Ἰαπυγίας, xai Μαντούης, ἑλέ- 
χθη, ὡς ixawoc vovv ἔχειν, ἐς µνείαν αὐτῶν τὸν 
λόγον ποιουµένους. Περὶ δὲ τῶν Οὑρθίνου τυράννων 
εοσάδε ἑπίσταμαι. Δοχοῦσι δὲ οἱ Μαλατεσταῖοι γένος 


C τς εἶναι παλαιότνατον, xal ἐς την Μάρχης ἀρχὴ» ἐπὶ 
πολλὰ ἔτη διαγενέσθαι, ἡ /εμοιεὐοντᾶς τοῦ τε Ἂρ:-- 


µίνου xal ἄλλων ταύτῃ πόλεων ἐπιφχνῶν * ὅθεν δῆ 
καὶ ὠρμημένους, καὶ ἐς στρατηγίας καταστῖναι 
τῶν ἀμφὶ τὴν Ἰταλίαν πρυτανευόν:ων. Γενέσθαι 
δὲ Οδενετοῖς στρατηγοὺς ἐντεῦθεν, καὶ Ἐν ῤῥηνοϊς, 
xai ἐπὶ τὴν τῆς Μαντούης ἀρχὶὴ» παρεληλυθέναι. 
Περι δὲ τοῦ ᾿Ῥώμης ἀοχιερέως ἔρχομαι &pov. 


Ὡς ἐπειδὰν τελευτήσῃ ὁ ἀρχιερεὺς, σνλλέγονται 
οἱ καρδινάλιοι à, οἶκόν τινα, καὶ τὰς τε Φήφους δια- 
φερόμενο:, τίθενταί τε xat αἱροῦνται, ὃν ἂν of τε 


τῆς Κολονίου xal Οὐρσινίον χαρδιναλιοι, καὶ ἐχ- ᾿ 


λέγοντα. σφἰσιν ἐς αἴρεσιν τοὺς ἐπιτηδείους. Elol 
ὃξ αὗται αἱ οἰχίαι µέγισται δὴ τῶν ἐν "Pope xo 
µέγιστον δυνάµεναι. Καὶ ἐπὶ τούτους ὁτὰ μὲν τού- 
τους, ὁτὸ Ob ἐχείναυς ταλαντεύετθαι. Συμφέἑρονται 
δὲ ὡς τὰ πολλὰ xal ἐπῆλνδας, μηδὲ ἑτέρωσε ἁπ.- 
χλίνοντες, ποιοῦνται ἀρχιερεῖς. Ἔπειδὰν δὲ τὰς 
ψήφους ἐπιλέγωνται, xal ἀποδὲι θῆ, ἀρχιερέα ἀνα- 
γορξ-ουσί τε αὐτὸν. οἴχοι κατέχοντες, ἐς ὃ ἂν τοῖς 
Ἀοιποῖς συνδόξῃ ἡ αἴρεσις. Καθίνουσι δὲ ἐπὶ σχίµ- 
ποδος ὁπὴν ἔχοντος, ὥστε xal τῶν ὄρχεων αὐτοῦ 
ἐπικριμαμένων ἅπτεσθαί τινα τῶν προσαχθέντων, 
ὥστε χαταφανῆ εἶναι ἄνδρα εἶναι τούτων. Δοχοῦσι 
Υὰρ τὸ παλαιὸν γυναῖχα ἐπὶ τὴν ᾿Ρώμης ἀρχιερα- 


Notule marginales. 


(80) Columnensium. 


9 Ἐπαύσατο. R, ut in c, 30 ΑἉλλήλοις. R. ut in c. ** In uno, 'Ez:es. 


αν 


301 


DE REBUS TUR(CICIS LIB. VI. 


302 


τείαν ἀφικέσθα: * οὗ γρ ἐπίδηλος ην, ὅτι xat jj sexus ignorabatur. Nam Italie occidentales pene 


ἄῤῥενες σχεδόν τοι the Ἰταλίας xal ξυµπάσης τε 
τῆς.πρὺς ἑσπέραν χώρας ἐπιειχῶς ξυρῶνται τὸ γέ- 
νειον. Ἔγχυον δὲ γενοµένην, ὡς εἰς τὴν Ὀυσίαν 
ἀφίχετο, γεννῆσαί τε τὸ παιδίον κατὰ τὴν θυσίαν, 
καὶ ὀφθῆναι ὑπὸ τοῦ λαοῦ. AU ἃ δη ὥστε ἐπιγνῶ- 
vat, καὶ μὴ mzivu τοι ἑνδοιάζειν, ἅπτονται. Καὶ 
ἁ άμενο, ἐπιφωνεῖ, "Αῤῥην ἡμῖν ὁ δεσπότης. Τὰ 
μέντοι ὀνόματα µμεταθάλλουσιν, ofa θειύτεροι σφῶν 
αὐτῶν Ὑινάµενοι, xal ἓς πᾶν μεταθολῆς ἀφιχόμε- 
voi, Αἱροῦνται δὲ xal ὀνομασίας τὰς φῆφους, ἓν- 
τιθέµενοι τὰ τῶν ἀρχιερέων ὀνόματα. Σέδονται δὲ 
μέγα αὐτὸν oc τε τῆς Ἱταλίας ἡγεμόνες xal οἱ πρὸς 
τὴν λοιπὴν ἑσπέραν. Καρδινάλιοι δέ εἶσιν ἀμφὶ 
τοὺς πεντήχοντα. Οἱ γάρ τοι Ἰταλίας dyspóve;, 
σ{εδόν τοι ἐς τὰ δύο ἐπιδιελόμενοι τὰς ἀρχὰς, Emet- 
ὃὰν καὶδς δύο γένωνται, sb μὲν τῷ παιδὶ ἐς τὴν 
ἑγεμονίαν ἐχδ.δόασι, τὸ δὲ αὖ ἑτέρῳ «at, ὥστε 
μὴ διαφορὰν αὐτοῖς ἐγγίνεσθαι, ἐς ἱερωσύνην xa- 
σαλείσεσθαι. Καὶ τὸ ἀπὺ τοῦδε μεγάλην ἔχειν αὖτ'ῖς 
ihv ἀξίαν τῆς Ρώμης ἀρχιερέα, τά τὸ ἄλλα xai 
ἐπιτηδείως ἔχει; αὐτῷ σύμπαντας. Καὶ περὶ μὲν 
ςούτων οὕτως. Ἰωαχεὶμ. δὲ τις ἑλλόγιμος τῶν κατὰ 
τὴν Ἰταλίαν σοφῶν Ὑενομένων, καὶ ἐπὶ μαντικὴν 
ἀφρικόμενος, τούς τε ἐσομένους ἀρχιερεῖς προξσή- 
µαινε τρόπῳ ᾧ ἂν ἕκαστος τούτων παριὼν ἐπὶ τὴν 
ἡγεμονίαν, βοιώσοιτο * δὲ γίγνεσθαι ΄ ἐπειδὰν ἐς τὰ 
ἔργα καταστῇ τὰ μαντεύµατα αὐτῷ. Καὶ λέγεται 
μὲν περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου xal ἕτερ) ἅττα θαύμα- 


omues barbas radunt. Cum autem illa muller gra- 
vida esset facta, et ad festum sive sacrificium pro- 
diisset, peperit infantem inter sacrificium, in con- 
spectu universi populi. Quapropter ne decipiantur 
iterum, sed rem cognoscant neque aimbigant, pone 
ulicis creati virilia tangunt. Et is qui tangit, ac- 
clamat : Masnobis dominus est. Nomina autem 
post electionem illico comiuutant, quasi jam divi- 
niorís quam autea sint naturz, et planissime mue 
tati. Caleuli autem, quos ponunt, nomina pon- 
ficum. inscripta tenent. Pontificem plurimum 
honorant ltalie — principes et reliqui occiden- 
tales populi. Cardinales sunt numero circiter 
quinquaginta. Nam [alie principes plerumque 
dividentes principatus suos in partes duas, si 
habuerint filios, partem unam filio uui, alteram 
vero [liio alteri attribuunt ad sacerdotium, ne 
discordie et controversie inter ipsos super liz- 
reditate exoriantur. Hinc plurimum  honorls con- 
sequuntur apud Romanum pontificem : etiam 
pontificem omnes charum habent  plarimum- 
que venerantur. De pontificibus quidem Joachim 
abbas, vir vaticinandi peritus, inter doctos Italiz 
connumeratus, predixit multa, quomodo singuli 
ad pontilicatum essent perventuri, et in eo vi- 
curi. Et quemadmodum vaticinatus est, ita acci- 
dit. Etiam alia miraculo digna de hoc viro conume- 
morantur. Nam cuim esset idiota, nec vel, mod;cuin 


τος ἄξια. Ἴδ.ώτην γὰρ ὄντα, καὶ οὐδοτιοῦν Exatovsa Qt eruditionis haberet, janitor in quodam [talia mona- 


3] μιχρὸν ἡ μέγα σοφίας , πυλωρὸν δὲ ὕντα χατά 
τινα μονὴν τῶν ἐν Ἱταλίᾳ ὄν-ων Ναζηραίων, τυχεῖν 
ἑλθόντα ἐς χηπον. Ti δὲ πορενοµένῳ ἐπιφανῆναι 
ἄ.δρα αὐτῷ τὸ εἶδος χάλλιστος ''. Καὶ ἐπιστάντα 
οἱ εἰπεῖν, χατέχοντα ἓν ταῖς χεραὶν ὑδρεῖον: "i 
Ἰωαχεὶμ, λάθε, πίε τοῦ olyou τούτου, χάλλιστος γάρ 
ἐστι. Τὲν δὲ λαθόντα ἐπιπιεῖν τε τοῦ οἴνου ἱκανῶς 
καὶ ἐμφορηθῆνα.. Ὡς δὲ ἰκανῶς ἔχειν αὐτῷ εἴρη- 
ται πρὸς τὸν ἄνθρωπον, ἐπειπεῖν αὐτῷ τὸν ἄνδρα * 
*0 Ἰωακεὶμ, εἰ τὸ πᾶν ἔπιες τοῦ οἴνου, τὸ πᾶν δεις 
ἀχριδῶς. Ἐντεῦθεν τοῖς σοφωτάτοις καταστῆναι τὰ 
ἐς διάλεξιν, χαὶ δαιµόνιόν τινα τὴν σοφίαν ἐπιφαί- 
νεσθαι. Ἐντεῦθεν δὲ ὡρμημένον ἐπὶ τὴν της àp- 
χιερατείας ἡγεμονίαν, προσημᾶναι μεγάλ ἅττα Eaó- 
µενα ὁτῳοῦν ἀποσημειωσάμενος, ὥστε χαταφανῆη 
Τίνεσθαι, ἐπειδὰν ἐς ἔργον ἐκθῇ. Ota. μέντοι προξ- 
σήμα:»εν,ἔξεσ-ιν ἁπανταχῆ περιιόντων τῶν σηµείων 
αὐτοῦ. Περι ὃς τῶν κατὰ τὴν Ἰταλίαν τυράννων. οὐ 
πάνν τοι μεγάλων ὄντων, xai ὑπ᾿ αὐτὸν ταττοµένων 
τὸν Μεδιολάνου ἡγεμόνα, fj 6h χαὶ οἱ τῆς Σιχελίας 
καὶ Καλαδρία», xat Ἰαπυγίας. xal τῆς ἄλλης χώ- 
ρας τῆς xac τήνδε τὴν χώραν, ὑπὸ τῷ Παρθενό- 
«nc βασιλεῖ τάττονται, οὐδὲν δέον ἐπιμνησθῆναι 
παρὶ αὐτῶν, παρήσω. [ολιτεῖαι δὲ ἐς τὴν Ἰταλίαν 


slerio (81) Nazarworum sive monachorum fuit ; 
ei quondam iu hortum egresso apparuit vir for- 
ina pulcherrimus, qui assistens 5d Joachim, manu-- 
que amphoram tenens, inquit : Joachim, cape, 161 
bibe viuum hoc: est enim optimum. Qui dicto au- 
diens, bibit ad satietatem usque, amphoramque red - 
didit, inquiens se satis bibisse. Cui vir respondit ; 
O Joachim, si totum hausisses vinum, nulla ie 
scientia fugisset. Deinde in colloquium et disputa. 
lionem veniens cum viris ea tempestate. doctissi- 
niis, plane divinus quantum ad scieniiamn attiuet, 
apparuit. llinc faetuz abbas etiam de pontiüicaius 
diguitate agna quada vaticinatus est. futura : 
quz omnia tandem eventus confirmavit. Nam quz- 
cunque praedixit, evenisse constat, licet ubique 
miracula ejus per ltaliaa. obvia sint. De ltalim 
principibus non .dmodum magnis exsistentibus 
et pontifici subjectis, siinul cum Mediolani duce, 
necnon de regionis principibus, qui subditi sunt 
Partlhenopes regi, disserere, «uouiam non est 
oper: pretium, omittam. Ρο autem qua ad 
Italiam spectant, sunt: Venetorum urbs, Bono- 
nia, eL omnes Taraconneuses urbes, quae Floren- 
tiam sequuntur, et eamdem cum ipsa teipublicz 


Notule marginales. 


(34) Floriaci. 


* Lacuna in R.. "1 Κάλλιστον, Sic etiam R. 


^» 


^u 
9 
PI 


303 


LAONICI CHALCOCONDYL£ 


301 


formam tenent. [luc adde et Januensium urbem. A τελοῦσαί εἶσιν T, τε Ωὐενετῶν πόλις, χαὶ d) Βονωνία, 


Sed de his supra commemoraviimus. Ili sunt totius. 


Italis, quos habet, principatus, interdum Venetis, 
interduin vero Mediolani priucipi auxilium feren- 
ws. Revertor nunc eo, unde digressus sum. 


καὶ al. Ταραχονιγαὶ 9) πόλεις, ὅσαι τέ «lot, x2 
πρὀτερόὀν qot δεδήλωται, ἑπόμεναι τῇ Φλωρεντίᾳ., 
xal κατὰ ταυτὰ διοιχούµεναι, χα) ἡ τῶν Ἱαννῖων 
πόλις. Αὗται μὲν οὖν σχεδὸν αἱ τῆς Ἰταλίας fye- 


povlat, ὁτὲ μὲν πρὸς τοὺς Οὐενετοὺς, ὁτὲ δὲ καὶ πρὸς τὸν Μεδιολάνου τύραννον, τὴν συμμαχίαν 


ποιούμεναι. ᾿Επάνειμι δὲ ἐπὶ τὸν πρότερον λόγον. 


Greci in patriam suam reversi, mittentes legatos 
ad regem Amuratem, orabant pacem, volentes 
cum ipso fedus pangere. Nec multo post Constan- 
ünus proficiscitur in Peloponnesum, fratremque 
ad regni successionem hortatur : atque inde navi- 
gare instituit. Byzantium. Cum autem  appulissel 
in Lemoum, Lesbi ducis filiam uxorem duxit. Eo 
tempore Mechmetis classis advenit, Constantinum- 
que Goizini (82), quz Leni urbs est, obsedit. Mech- 
wneles autein exponens copias navales in terram, 
insulam magna populatione ingressus est, regisque 
fratrem obsidione viginti septem dierum pressit. 
Sterneus autem murum bombardis, non potuit 
suos impellere, utin urbem vellent irrumpere. 
Cum ea urbe potiri non posset, classem abducens, 
domum reversus esl. Constantinus cum venisset 
Byzantium, ei rox sententiam suam declararet, 
jussus est redire iu Peloponnesum. Ipsum auteui 
el fratrem Theodorum oportebat relinquentes Pe- 
lopounesum, abire Byzantium, De his quidem liac- 
teuus. Frater horum junior, nomiue Demetrius, 
inimicitias suscepit cum fratre imperatore Graeco- 
rum, a quo maxima regiouis spoliabatur parte. 
Cum multis ul:ro citroque actis nihil z:qui impe- 
trare posset, legatos, odio Íraterno impulsus, ad 
Ámuratem misit : a quo accipiens exercitum, 
31692 profectus est Byzantium, urbemque obsidio- 
me circumdedit. Nec. inulto post sibi conciliavit 
Asanem generum suum, cujus auctoritas οἱ poten- 
tia Byzautii maxima erat. 1s Demetrium adjuvare 
videbatur, si quo modo regnum acquirere posset. 
Tandem eum obsidendo niliil efficeret, exercitum 
dimisit. Deinde haud multo tempore interjecto, 
eum legationem ire jussisset ad fratrem regem, 
Byzantium venit : nec admodum multo post eaptus 
est a rege Joanne una cum uxoris suz [ζαιχο. 
Cum autem separatus ab uxoris fratre in carcere 
asservaretur, suadente Ásane, noctu e carcere 
profugit Galatiam, urbem é regione Byzantii eitam. 
Postea legatis wissig pacem assecutus est, et rediit 
ad Euxini maris principatum. Etiam uxoris frater 
' vinculis 20 rege exeinptus est. 


Rex fcedere inito cum Amurote Meclimetis filio, 
"haud cessabat consilia agere cum Eugenio Roma- 
no pontifice, mittens ad hunc legationem : necnon 


Ἕλληνες piv, ὡς ἐπ οἴχου ἑχομίζοντο, τῷ τε 
βασιλεῖ ᾽Αμονράτῃ πρέσδεις πέµποντες, ἢξίουν τς 
αὐτῷ εἰρήνην ποιεῖσθαι, xal ἐμπεδῶσαι ᾽αὑτῷ τὰς 
σπονδάς. Ξυνέδη δὲ οὗ πολλῷ ὕστερον τὸν μέν τοι 
Κωνσταντίνου τοῦ βασιλέως ἁδελφὸν ἐπὶ Πελοπόννη- 
σον ἀφιχόμενον, παρακαλεῖν τὸν ἁδελφὸν ἐπὶ τὴν 
τῆς βασιλείας διαδοχν, χαὶ ἀπεσπασμένου ὡὠρμῇ- 
σθαι μὲν αὐτὸν ἐπὶ Βυζάντιον πλέουντα * vevópsvov 
δὲ ἐν Λήμνῳ, ὡς ἔγημε τοῦ Λέσθου ἡγεμόνος θυγα- 
τέρα, ἐπιπλεῦσαί τε αὑτῷ τοῦ βασιλέως ** στόλω 
Μεχμέτην, χαὶ πολιορχῆσαι αὐτὸν ἐν Κοτζίνῳ)5 τὶς 
Λήμνου πόλει οὖν τοῖς ἀμφ᾽ αὐτόν ' τὸν δὲ "Aypá- 
τον 99, ἀποδάντα Eq τὴν νῆσον, xal ἐπιδοαμόντα πο- 
λιορχεῖν tbv βασιλέως ἁδελφὸν ἐπὶ μέρας Ext 
χαὶ εἴχοσι, καὶ χαταδαλόντα τὸ τεῖχος τηλεδόλοις, 
οὐκ ἠδυνήθη βιάσασθαι, ὥστε εἰσελθεῖν ἐς τὴν πό- 
Atv. Μετὰ δὲ, ὡς οὐκ ἡδύνατο ἐξελεῖν, ἀπέπλει ἔἓπ᾽ 
ofxou. Ὁ μέντοι Κωνσταντῖνος γενόμενος ἐτὶ Βυ- 
ζάντιον, χαὶ γνώμην ἀποδειχνυμένου τοῦ βασιλέως, 
ὥστε ἀφιχέσθαι αὑτῷν τὸν ἀδελφὸν, αὖθις ἐπὶ IIcAo- 
πόννησον ἆλθειν τε αὐτὸν, xal -ὃν ἁδελφὸν αὐτοῦ 
θεόδωρον οἴχεσθαι, χαταλιπόντα V τε τὴν Πελοπόν- 
νησον, xal ἀπιόντα ἐς Βυξάντιον. Τούτοις μὲν ἐς 


C τοσοῦτον ἐγένετο. 'O δὲ νεώτερος τούτων ἀδελφὸς 


Δημήτριος, ἐς διαςορὰν τῷ βασιλεῖ ἀφιχόμενος, 
ἀφελορμένῳ αὐτοῦ τὰ πλείω τῆς 3 χώρα:, ὡς οὐδὲν 
αὐτῷ τῶν δεόντων προωσεχώρει πρὸς τοῦ ἀδελφοῦ 
διαπρεσδευσάµενος πρὸς βασιλέα ᾽Αμουράτην, xal 
ξυμπαραλαθὼν παρ᾽ αὐτοῦ στράτευμα, ἐπέ]ασέ τς 
καὶ ἐπολιόρχει ΒΏυξζάντιον. Μετ οὐ πολὺ δὲ τοῦ 
Αλσάνεω θυγατρὸς ἀνδρὸς μέγα δυναµένου iv Bu- 
ζαντίῳ, καὶ δοκοῦντος συµπράξειν " αὐτῷ, τὰ 
πρὸς τὴν βασιλείαν, ὡς οὐδὲν ἠνύετο αὐτῷ, ἀπεχώ- 
pet. Μετ’ οὐ πολὺ δὲ διαπρεσδευσάµενος πρὺς τὺν 
ἀδελφὸν αὐτοῦ βασιλέα fixé τε ἐς Βυξάντιον, xal 
οὗ πολλῷ ὕστερον ἑάλω αὐτός τε xaló τῆς Ύυναι- 
χὸς ἀδελφὸς ὑπὸ βασιλέως Ἑλλήνων Ἰωάννου, Καὶ 
ἐν φυλαχῇ χωρὶς ἀπ ἀλλήλων ὄντε τούτων ὑποτι- 
θεμένου τοῦ ᾿Ασάνεω, ἀπέδρα τε νυχτὺς ἐς τὶν 
χαταντικρὺ πόλιν τὴν Γαλατίην. Καὶ διαπρεσθευσά- 
ενος, ἔτυχέ τε εἰρήνης, xal ἐς τὴν ἀρχὴν αὖθις 
τὴν ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου πόντου ἀφίκετο, xal ὁ yuvaix- 
ἄδελφος αὐτοῦ ἀπελύθη ὑπὸ βασιλέως. 

'U μέντοι βασιλευς τάς τε σπονδὰς . ἐμπεδώσας, 
πρὸς ᾽Αμουράτην τὸν Μεχμέτεω οὐδὲν µέ,τοι ἧττον 
ἔπρασσε πρὲς τὸν Εὐγένειον τὸν ᾿Ῥώμης ἀρχιερέα 


Notule marginales. 


(82) Gortynz. 
93 Superscriptuin in uno, Τνῤῥηνικαί. 


9 Συμτπρᾶσαι, FR, ut in c. 


** Μεχμέτεω. Π. στόλον Μεχμέτεω. 
^ Μεχμέτην. Π. Ἀχμάτην. " In uno, καταλιπόντα:, et ἀπιόντας. In al. ut c. 


* Koxvtp. [n al. ut c. 
" [u ora, Fi. τῆς ἀρχῆς. 


an5 


DE REBUS TURCICIS LID. VI. 


306 


διαπρεσδευσαάµενος 59, xal πρὸς τὸν βασιλέα Παιό- À ad Pannonum regem Vladislaum, qui nuper adino- 


vtov Λαδ.σλάον, νευστὶ ἐπὶ τὴν βασιλείαν καταστάν- 
τα. Ἑνῆγε δὲ αὗτὸν ὅτι μάλιστα Γεώρχιος Βοῦχος, 
ἑστερημένος τῆς ἀρχῆς, xal χρήματα μεγάλα ἐς 
την ἐκστρατείαν ταύτην ξυµδαλλόμενος, Δοχεῖ µέν- 
τοι καὶ Ἰωάννης ὁ Χωνιάτης τότε μέγα δυνάµενος, 
xal δύξαν ὀποφερόμενος, i; τὰς χατὰ Τούρκων 
στρατηγίας αὐτῷ ἀναγνῶναι εὖ µάλα βασιλέα Παιό- 
vtov, Ert ᾽Αμουράτην τὸν Μεχμέτεω στρατεύεσθαι. 
Ἐνταῦθα συλλέξας στρατὸν µέγιστον, συμµπαραλα- 
6θῶὼν χαὶ Δρακούλην τῶν Δακῶν ἡγεμόνα, Γεώρχιον 
9" a6 τῶν Το.δαλλῶν, Ἀγεμόνα τῆς ὁδοῦ γενόµενον. 
Ἐπεὶ δὲ τὸν ἼἽστρον διαθάντες, ἐς τὴν τοῦ βασιλέως 
᾿χώραν ἐγένοντο, ἐνταῦθα πᾶν ὅ τι ἂν ἐμποδὼν γένοι- 
το αὐτοῖς, δουλούµενοι ἑπορεύοντο. Καὶ τάς τε κὠ- 
µας, xai Σοφίαν πόλιν εὑδαίμονα , ἐμπιπρῶντες 
ἐδῄουν. ᾽Αμουράτης μέντοι ὡς ἐπυνθάνετο τοὺς 
Iafova; ἐπιέναι µεγάλῃ χειρὶ, σύµπαντας τοὺς τῆς 
Ασίας τε xal Εὐρώπης στρατοὺς συναγείρας, ἔπῄει 
τε αὐτὸς ἅμα, ὡς συμθολὴν ποιησόµενος. Ἐπεί τε 
δη ἐς Βασιλίτζαν 5! χαλουμένην χώραν κατέλαδεν 
αὐτοὺς τοὺς Παίονας στρατοπεδευοµένους , xai 
'Auoupá-ne μὲν xal πρότερον στράτευµα ἐπιπέμ- 
φας, ἐχέλευεν, ὥστε φυλάττειν τὸν Παιόνων στρα- 
όν, ὅποι γένοιτο, δ.ασημῆναι αὐτῷ, χαὶ τό τε στε- 
vbv τοῦ ὅρους τῆς βασιλιχῆς, δένδροις φραξαμένους, 
διαχωλύσειν πειρᾶσθαι. Οἱ μὲν οὕτω ἑποίουν, xal 
φραζάµενοι ἐπειρῶντο χωλύειν. Kal T? χαὶ ἔπει- 
ρῶντο οἱ Παίονες παριέναι εἴσω ἐπὶ τὴν θράκην. 
Αμουράτης δὲ ἐς τὸ ὄρος «b κχαθήµενον ἐπὶ τὰ 
στενὰ τῆς ὁδοῦ ἑστρατοπεδεύετο, ἐνταῦθα συλλέξας. 
τοὺς ἀρίστους αὐτοῦ, χαὶ μάλιστα τοὺς δοχοῦντας 
ἐν στρατηγίαις γενέσθαι περιρήµους. Ηταν δ οὗτοι: 
Ἴεσέ τε ὁ τοῦ Βρενέζεω, Τουραχάνης ὁ θετταλίας 
ὕπαρχος, Κουμουλίης, Χασίμης, ὁτῆς Βὐρώπης στρα- 
τηγὸς, χαὶ Ἰσαάχης, 5 τῶν Σκοπίων ὕπαρχος. Ἁφικο- 
µένων δὲ αὐτῶν xal παρακαθηµένων, ἔλεγε τοιάδε " 
"Άνδρες Μουτουλμάνοι 55, ὑμεῖς ὁρᾶτε ofa ἀνάγχης 
ἀφίχετο τὰ πράγματα ἡμῶν. Παίονες γὰρ ote ix- 
στρατευόµενοι , xal τοὺς Δακοὺς xal Τριθαλλῶν 
ἡγεμόνας παραλαθόντες, στρατεύονται καθ) ἡμῶν. 
Nuv ὥρα ἐστὶν, sf τι ἀγαθόν τις ἐπινοεῖ, ὅπως xpa- 
τῆσει τόνδς τὸν πόλεμον, τιθέμενοι 53 εὖ γένοιτο ἡμῖν 
φράξδειν Ev τῷ παρόντι. Ἐμοὶ γὰρ πολεμητέα τε εἷ- 
ναι ἡμῖν, καὶ μµάχην ὅτι τάχιστα ποιεῖσθαι, συμ- 
θάλλοντας τοῖς πολεµίο:ς, Αἱρέσειν γὰρ οἶμαι tud; 
t0500:, ὀλίγους τε ὄντας ἐς τὸν ἀριθμόν. Νῶν δὲ δο- 
x:i pot ὀμόσε ἰόντας ttv μάχην ποιεῖσθαι, καὶ μὴ 
δ.αμέλλειν. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ Αμουράτεω, Χασί- 
µη: ὁ τῆς Βὐρώπης στρατηγὸς, ἐποτρύνων ἐς pá- 
χην, Έλεξε τοιάδε' Ὢ βασιλεῦ, οὐχ ἔστιν ὅστις οὐκ 
ἑπαινέσεται τόνδε τὸν λόγον, ὡς βασιλεῖ τε προσή- 
χων µεγάλῳ, καὶ Ὁ-ουμανίδῃ, ὃς τοῖς πολεμίοις 
οὖδὲν ἐφιέµενος, ἀνδράσι τε ὀλίγου ἀξίοι,, xal τὴν 


C 


dum ad regni gubernacula accesserat. [ncitabat 
eum vel in primis ad ista consilia: Georgius Bucus, 
qui regno sive principatu suo deturbatua, imag- 
nam pecunie vim in eam expeditionem conferebat. 
Videtur etiam Joannes Choniates sive lluniades ca 
tempestate plurimum potentia pollens, et militari 
gloria excellens, quia feliciter adversus Turcos prae- 
liari consueverat, instigasse lPannonum regem ut 
arma contra Ármuratem Mechmetis filium caperet. 
Comparavit itaque quam potuitexercitum maximum; 
et in belli societatem adhibuit Draculem Dacorem 
principem et Triballorum principem Georgium, qui 
itineris dux erat. Postquam autem trajecto Istro, in 
regis regionem ventnm est, quocunqne se vertissent, 
omnia in ditionem acceperunt, vicos incendebant, 
etiam Sophiz (85) urbi ignem injivientes, omnia fede 
diripiebant. Amurates ut accepit Pannoncs magna 
wanu accedere populabundos, universos Ασία et 
Europ: exercitus contraliens, obviam, ut qui ex 
acie esset dimicaturus, hosti procedelat. Amura- 
tes ut verit in regionem qua Dasiliza (S4) vocatur, 
Pannoues in ea castra pesuisse «deprehendit. 
Prieimnisit quoque suorum manum Maud exiguam, 
quos jussit observare Pannonmm excercitum, ét 
cxplorare ubi se teneat, εἰ deinde explorata ad se 
referre. lisdem precepit ut montis angustias, qux 
in regis regione sunt, przoccuparent, et arboribus 
czsis cas obstruerent, quominus hostes eas supe- 
rare possent. Qni jussa facientes, strenue hostem 
aditu prohibebant. 163 Et sane Pannones cona- 
bantur irrumpere per Thraciam. Verum Amurates 
castra locaverat in montem qui pertingit nsque ad 
praedictas angustias, et congregavit optimates suos, 
quorum gloria in re militari erat maxima, Thezeten 
[αἱ. Jessen] Brenezis filium, Turachanem Thessafia 
praefectum, Cumulien, Chasanem Europe ducem 
(qui et Bassa Europzeus, et Romania Dassa)et Scopío- 
rum principem Isaac. 1108. cum exciti voce przconts 
venissent et consedissent, iu hune modüm allocutus 
est : Viri Musulmani, videtis in quam necessitatem 
res nostre. deveuerint. Pannones enim hi, adhi. 
bitis Dacis et Triballis, contra nos bellum movent. 


p Nunc tempus est, si quis quid novit quod bell 


vietoriam largiatur, expromere, nec id nos in prze- 
sentiarum celare. Mibi enim, ut. sententiam meam 
proferam, pugnandum esse videtur : et omni mora 
posita, quam celerrime przlium inire. Nam facile 
nos victoria potituros arbitror, cum hostes nobis 
numero sint pauciores. Sic igitur agendum censeo; 
videlicet ut continuo arma arripiamus, manusque 
cum hoste conserere nihil cunctemur, Cum rex 
dicendi in hunc. medum finem fecisset, Chaaanes 
Europe dux, quo magis regem ad capessendum 


Notule marginales. 


(85) Quz nunc Scopia. Vide Bonüin. Dec. 5. 


50 Aazpeca6.u6ueyos. 
etiam H. Mi 


" f, Βατ.) χίαν Al. ut c. 


(84) Ad flumen Slatitzam, Bonfin. 
V [n ora, ἆτοι ὀρθόδοξοι. — 9? Τιθεμένοις Sic 


407 


LAONICI CBALCOCONDYL.E 


308 


przlinm accenderet, hujuscemodi orationem ha - A τε χώραν ἀνασώςειν πειρᾶ. ἣν δὲ p μαχώμεθα, 


buit : O rex, non est, qui non landibus vehat ora- 
tiosem tuam, quam modo in medium adduxisti. 
Est enim rege tnagno et Otomanide digna, qui ho- 
stibus vilissimis nihil sit cessurus, verum regionem 
suam servare sumina ope conetur. Nisi enim 
pugnare instituerimus, fortitudo nostra peribit, 
impedita timore regis ; hostibus vero fortitudo 
crescet, eorumque res usque incrementa sumen', 
Ex mora vereo? ut nihil utilitatis, verum plurimum 
periculi capiamus. Etiam proxima pugna mora, 
que mihi admodum displicuit, cum decerneretur 
ut montis angustiz arboribus ezsis elauderentur, 
nonnihil incommodi nobis attulit, duni nos timore 
perculsos prelio abstinere hostes crederent. Talis 
fama nequaquam per nostrum exercitum est 
spargenda : nec volo ut timiditatis ullo modo ab 
hoste argui possimus : verum censeo confestim 
prelium esse occipiendum, et praliando regio- 
nem defendendam : hostine cedamus quiso ? 
etiam ipae praelium capesse, si hostium populaiio- 
nes ulcisci velis. Sin autem ipse discrimen subire 
nolueris, tu hic sede : ego eos victos daho, et sic 
affligam, u* nec Paunones, nec Occidentales alii in 
posterum te bello lacessere ausint. ἴφο dixit 
Cbasanes Mazalis filius, Tacentibus autem reliquis, 
ut. qui 164 non auderent contrariam regi senten- 
tiam proferre, metu subacti, Turachanes Thessalizxe 
dux in hunc mcdum locutus est : Oportet quidem, 
9 rer, singulos quid sentiant nihil tuam sententiam 
reveritos dicere : et tanto. magis, quanto majora 
pericula ostentare res videntur. Multo igitur ma- 
gis quum. est, ut ncs quie sapimus, in prasenti 
exponaimus domino nostro, in primis, cum etiam 
nos ideu periculum attingat, Ego sane tua volucri si- 
milia esse assevero. Si volucri alam unam ademeris, 
haud poteris ea ad quamcunque aliam rem commode 
uti, $i quando necessitas postularel : sin et alteram 
abstuleris, corpus solim relinquis, nec amplius vo- 
lare, verum tantum incedere noverit. Quid igitur fa- 
ciet avis, si ad victum quzrendum, aut adaliud quid- 
piam convertitur? Huic similitudini res tuas confe- 
ro. Januas corpus esse autumo, etin. his refugium 
εἰ receptaculum relinqui nobis tutissimum. Asiz 
exercitum ale assiwilo, similiter et Europa excerci- 
tum. Si prelium auspicati fuerimus, neuter exercitus 
ad pralii finem stabit, Asiapus enim exercitus refu- 
giet dimicare cum armatis et hastatis. Europe exer- 
citus quidem prelium non detrectabit : veru si vi- 
derit abire Asianum exercitum, nec ipsead praelii fi- 
nen inancbit, sed sibi fuga consulet. Ivcliqui igitur ti- 
bi soli erunt januz inilites et peregrini. Nequco ita- 
que conjicere quo pacto presentibus commode uta- 
ris, cum praliando nihil efficere possis. Sed eniu 
meum consilium depromam. Censeo. pugnandum 


C 


ἡμῖντε τὰ φρονήματα ἀπόλλνται, iyxaü.cvápeva 
ὑπὸ δέους τοῦ βασιλέως, xal τοῖς πολεμίοις ἐβῥωμε- 
νέστερα γίνεται. Καὶ δέδοικα, μὴ ἐς τοὐναντίον ᾗ 
δοκεῖ ἡμῖν ὠφέλεια ἔοεαθαι, περιστῇ fj ἐς τὴν µά- 
χην ἀναδολή. Καὶ ἐμοί τε οὖκ ἀνάσχετόν * µοι τὴν 
ἀρχὴν ἐδόχε:, τήν τε εἴσ-δον φράττεσθαι, ὡς δεδιά- 
των ἡμῶν, xat ταύτην ἡμῶν τῷ στρατῷ τὴν Évvotav 
ἐμδαλεῖν. Ἀλλ' εὐθὺ ἐχρῖν ἰἱόντας εὐθὺς ἀναχινδυ- 
νεύειν συμθάλλοντας, xal ταύτῃ πειρωµένους σώζειν 
την χώραν, μηδὲν ἡὑφίεσθαι τοῖς πολεμίοις. El 
βούλε. αὐτὸς, ὦ ῥασιλεῦ, τούσδς τοὺς τὴν atv χώραν 
διώσαντας τιμωρεῖαθαι ' εἰ δὲ μὴ, αὐτὺς κάθησο 
ἐνταῦθα * ἐγὼ δέ τε αὐτὸς τούσδε σοι παραστήσω * 
ὥστε μήτε αὐτοὺς, μήτε τοὺς λοιποὺς τοὶς πρὸς" 
ἑσπέραν, ἐθελῆσαί πατε ἑναντία σοι ἐπιέναι. Ταῦτα 
μὲν Χασίμης ὁ Μαζάνευ, παῖς ἔλεγε * σιωπώντων δὲ 
τῶν ἄλλων, καὶ οὗ τολμώντων ἑναντίαν γνώμην 
τοῦ βασιλέως ἀποδείχνυσδαι., Το)ραχάνης ὁ θεττα- 
λίας ὕπαρχος ἔλεςε τοιάδε. Χρὴ μὲν. ὦ βαδιλε», 6 τι 
φρονῶν τυγχάνει ἕχαστος, τὰ σὰ μηδέν τι ὑπολογι- 
ζόμενος λέγειν, καὶ ὅσῳ δη χαὶ µείζω τὸν χίνδννον 
παρέχεται τὰ ἑνεστῶτα. Καὶ ἐπιτίδειος ὃν τυγχά»ῃ 
ὢν, ἀνάγχη ἐπειδάν τις αὐτῷ κίνδυνος ἐπιστῇ, 
φράξειν, ὅ τι φρονεῖ ἕκαστος. Πολλῷ δ᾽ ἂν ἔτι μᾶλ- 
λον xaY δεσπότῃ χρεὼν ἀποδείχνυσθαι, ὃ τι ἂν ἡμῶν 
ἕχαστος γινώσχῃ ἓς τὰ παρόντα, ὅσῳ τε xal γχοινὸς 
b" ἡμᾶς ἀφιχνεῖται ὁ χίνδυνος. "Evi γὰρ, ὦ βασι- 
λεῦ, διοιχἠ,ε’ 99, ἂν τὰ πράγµατα Tv. "Hv δὲ τῶν 
πτερύγων μίαν ἀφέλῃς, χαχῶς μὲν δυνἠσεται χρῦ- 
σθαι αὑτῇ ἐς ὅτι ἂν γένοιτο Χρεία,. ν δὲ xat τὴ» 
ἑτέραν ἀφελόμενος, χαταλίπῄῃς τὸ σώμα αὐτῆς µόνον. 
ἵπτασθαι μέν τοι οὐχ ἂν ἔτι ἔχοι, πορεύεσθαι δὲ pó- 
vov χαταλἰποιτ᾽ ἂν αὐτῇ. Πῶς δ᾽ ἂν αὐτὴ δὲ χρῆσαι- 
το ἔτι τοῦ λοιποῦ fjv τε ἐπὶ τροφὴν ἐθελήσῃ ἰέναι, 
ἣν τε ἄλλο τι χρῆσθα[ οἱ ἐς τὰ παρόντα αὑτῇ ; 
Τοῦτο δ’ ἂν λέγοιµι χαὶ ἐπὶ 002. Τάς τε γὰρ θύρας 
σῶμά φηµι εἶναι, xal βεθαιοτάτην ἡμῖν ὑπολείπς- 
σθαι ὑποδοχὴν ἐνταῦθα * τὸ δὲ ᾿Ασίας στράτευμα 
πτἐρυγί τε εἰχάζω * ὡσαύτως χαὶ τὸ Εὐρώπης. Μα- 
χομένοις μὲν οὖν οὐδ᾽ ἕτερα ὑποστῆναι ἐς τέλος τὸν 
ἀγῶνα ἐθελήσουσιν. Αλλ’ ἡ μὲν ᾿Ασία οὐδὲ εἰς κεὶ» 
pac ἀφίτεται τούτοις, δορυςόροις ts οὖσι xal ὡπ)ι- 
ὀµένοις αὐτοῖς τε τὸ δὲ τῆς Εὐρώπης µάχεσθαι 
μὲν ἐθελήσει, ἀπιόντος δὲ τοῦ ᾽Ασιανοῦ, µόνον πο- 
λειπόμενον, οὐκ ἔτι ἐπιμενεῖ τέλεον, ἀλλὰ φευξεῖ- 
ται καὶ αὐτὺ ὅποι ἂν δύναιτο σώζεσθαι, ᾿ὙΥπολεί- 
ποντα!: δέ co: αἱ Ὀύραι καὶ οἱ νείλυδες, xai οὐχ 
ἔχω συµθαλέσθαι, ὅπως ἂν σώσῃ σαυντῷ ἐπιτηλείως 
χρΏσθαι ἐς τὰ παρόντα, fj ἁμύ'εσθαι µόνον, οὐδέν τοι 
διαπραττόµενον. ᾽Αλλὰ δυχεῖ μὲν ipo συμθολὴν 
μὲν μὴ ποιεῖσθαι, ἀλλ ἀναχωροῦντες ἐς τοὐπίσω 
ἴεσθαι ἐπὶ ὅ τι ἂν ἡμῖν ἐμποδὼν γίγντται **.. Καὶ 
τοῦτο ποιεῖν ἐς 0 ἂν αὐτοὶ λιμῷ πιςζόµενοι τὰ μά. 
λιστα τὰ ἔμπαλιν γένωνται, χαὶ οὕτω χαλεπῶς 


Notulo marginales. ' 


Μ᾿Ανάσχοι τοῦ τὴν à. Al. st ο. 35 Locus corruptus ; sic etiam in wno, in al. lacuna εί. " Ὕνεσθαν. 


K. at in c. 


309 


ΡΕ REBUS ΤΟΠΟΙΟΙ5 LIB. VI. 


310 


ἔχουσιν bzczi0620at κατὰ δύναμιν. Ka! ἔσται δὴ A esse : verum ut paulatim. retrocedamus, domantes 


τότε χρῆσθαι τούτοις 6 τι ἂν βουλοἰμεθχ. Ταύτῃ τῇ 
γνώρη, ὡς ἑδόχει τε ἑμείνων τῆς προτέµας εἶναι, 
ἀτίθεντο καὶ οἱ λοιποὶ παρύντες τότε Eq τὴν βουλήν. 
perrexerint. (δ4εηιος deinde persequewmur, et in 
hunc modum cum hostibus juxta απ]! sententiam 
melior et twijor erat, etiam reliqui. qui presto 

Ἰεσὲ δὲ ὁ Βρενέζεω ἔλεξε τοιάδε’ Ἐμο) δοχεῖ, 
ὥ βασιλεῦ, μηδὲν ὃν ἡμῖν ἐπιτήδειου. "lv. τε γὰρ 
περιγένο:ο πολεµίων, οὐχ ἐνορῷ, ὃ τι ἂν γἐνοιτό σοι 
ὄφελος ἀπὸ τούτου. Καὶ γάρ τοι Παιαζήτης ὁ Aat- 
Amp οὓς πάππος ἑτρέγατο μέν c τοὺς Κελτούς τε 
Παίονας ' οὗ μέντοι € ὄφελος αὐτῷ ξυνέδη χε 
ἀπὸ τούτ.υ. 'AXA' ἐς τὴν χώραν ἁποχωροῦντες τὴν 
σφετέραν, σφᾶς τε αὐτοὺς ἔσιωσαν αὑτίχα ἰόντες 
καὶ την χώραν διέσωσαν. "Hv δὲ τοὐναντίον συμόῇ, 
ὁὀπαίσιον λέγειν, οἷς ξυµθῄσεται χαλεπὰ ἀπὸ τού- 
του. "Άμεινον 6b πάντα αἱρεῖσθαι τὰ ἀσφαλη αὐτῶν 
*:vax ἕχαστον, &o' ὧν ἀποθήσεται αὐτῷ, μηδέν τι 
διασφαλέντι, ἠτττθῖναι μὲν μηδαμῶς, περιγενέσθαι 
δὲ τῷ ἑναντίῳ, ἓν μὴ παρὰ γνώµην ἑξίοι αὐτῷ τὰ 
ἔργα. À2o δὴ αἱρέσεων, τῆς τε ἐπισφαλυὺῦς «ὕσης 
ἡμῖν, πε(ὶ ἧς δεδιότες βουλευόµεθα, xaltfz àcga- 
λεστέρα:, πολλῷ ταύτης αἱρεῖσθαι χρὴ τὴν ἀσφαλῆ 
μᾶλλον’ χαὶ ᾗ ὁ νοῦς ἔχοι, ταύτῃ μᾶλλον f] ἄλλῃ 
νε ἀογίνὲέσθαι,. Ἐμοὶ δὲ ὑποχωρῆσαι μὲν τοῖς ivav- 
είοις οὔτε col, ᾧ βασιλεῦ, πρέπον ἐστὶν, οὔτ ἂν 
αὐτὸς συμδουλεύσαιμι' φεύγει» γὸρ ἂν δόξκιµεν, 
xal, ἐχείνοις μὲν ἐς τὸ βέλτιον παρίσταται ' ἡμῖν δὲ 
ἐς τουναντίον, οὐδ ἂν ἐπισχεῖν Exi, οἶμαι, δυναί- 
µεθα τούς τε ᾿Ασιανοὺς, xat τὺν πεζὸν ὃν ἔχομεν, 
ἁκλὰ µάχεσθαι μὲν µτχέτι, φραξαµένους ἔτι βὲλ- 
τιον ἐπιμένειν, ἄχγρις οὗ ἐς ἀνάγχην ἀφ[ίχωνται 
νποχωρεῖν 7» ἀποχωροῦσι δὲ ἐπιτίθεσθαι αὐτίχα 
65v τοῖς ἱππεῦσιν ἐπομένους, καὶ βλάπτειν 6 τι ἂν 
δυναίµεθα. Ταύτῃ τῇ γνώµῃ ἐπεὶ τῆς πρετέρας 
ἀμείνονι συντίθεσθαι ἔφασον xal οἱ λοιποὶ τῶν 
τότε παρόντων, ἔνταῦθα ἑδόχει, μήτε συμθολὴν 
ποιεῖσθαι, μήτε ἀποχωρεῖν, τρίθειν δὲ τὸν Ὑχρόνον 
αὐτοῦ ἔκιμένοντας, xal ἀποχωροῦσι τοῖς πολεμίοις 
ἐπιτίθεσθαι τὸ τῆς Εὐρώπης ατράτευµα ἐπιπέμπο.- 
τας, χαὶ τν τε εἴσιδον φυλάττειν, ὡς δεδύνητα. τα 
Βάῑιστα ἀμυνομένους ἑδέδοκτο. Tfjv τε εἴσοδον tqu. 
λαττον fj ἐδύναντο, ὡς ἆΧράτιστα ἀμυνόμενοι. Κα: 
ἐπειρῶντο μὲν παριέναι οἱ Παίονες καὶ βιάφεσθαι 
εοὺς Τούρχους, οὗ μέντοι ἐδύναντο ὡς γὰρ ἔἐπι- 
πίπτοντες ἑἐδιάζοντο ἰσχυρῶς, ἑνταῦθα ol λοιποὶ 
τῶν Τούρχων ἐπεθοήθουν, καὶ ὠθισμὺς ἐγένετο 
ἀμφοτέρων. Τέλος δὲ ὠσάμενοι τοὺς Παίΐονας οἱ τοῦ 
βασιλέως ἵσταντο ἐμποδών. Χρόνου δὲ ἐπιγενομέ- 
νου, ὡς οὐδὲν ἤννον οἱ Παίονες, χα) λιμῷ ἐπιέξοντο, 
ἐνταῦθα ἀπεχώρουν τὰ ἔμπαλιν γενόµενοι. Νυχτὸς 
6t ουσχευασάµενοι ἑπορεύοντο. Ὢς δὲ fioe ὑπέφαινε, 
xai τὸ τῶν πολεµίων στρατόπεδον ἑώρων ci Τοῦρχοι 
οἰχόμενον, ὑπὸ τὴν νύχτα ἔμενον, Ἐντανθα ἔπιλε- 


angustiis constitulos 
agere poterimns, 
erant, calculum addidere, 


omue quidquid obstiterit. Νεο volo, ut desinamus 
retrocedere tam diu, donec cl ipsi fame pressi 
persequi desicrint, οἱ retro. unde. venerunt, ire 
adoriemur totis viribus. In 
Muic sententie, qus pradieta 


Jesse autem Brenezis filius hujuscemodi oratio- 
nem exorsus est : Ego quidem, o rex, existimo 
parum utilitatis nos capturos, imo nihil, etiam si 
devicerimus hostes. Nam nullum emolumentum 
inde affulgere video. Etenim Pajazites Lzlaps (85), 
avus tuus, quondam Gallos, Burguudiones et Pan- 
noncs fudit, verum nihil commodi inde percepit. 
Nam in suam regioneni contendentes, semetipsos 
et regionem servarunt. Verum si contrarium, absüt 


B omen, accidat, et vincamur, quibus pericula ἵμι- 


mineant, omnibus perspectum esse arbitror. Satius 
165 autem. esse reor, semper eligere tutiora 
consilia, ne in terrorem aliquem  incidamus, et 
vincamur : verum ut victorian hostibus extorquea- 
mus, nisi res non ex animi sententia. succcedet. 
Cum igitur duplex. electio sit proposita, una peri- 
culosa οἱ altera magis tuta, arripiendam tutiorem 
quis ambigit? Quis san: mentis compos non tu- 
tiora magis sequeretur consilia? Proinde retro 
pergere, et cedere hosti, nec te decet, rex, nec 
ctiam suaserim. Fugereenim viceremur, animique 
hostibus crescerent, nobis vero minuerenttur : nec 
ctiam amplius Asianos ct pedestrem exercitum re- 
tinere possemus. Sed nec pugn: summam reru 
committendam cousulo, Verum consultius. existi- 
mo, ut angustias diligenter precludamus ; ettam) 
diu sedeamus, hic tempus ferentes, donec hosti 
retrocedendi necessitas injiciatur. Deinde cedenti- 
bus iustandum essejudico, universum cquitatum 
in eos immittentes, eosque quam matsime possu- 
mus affligentes. fluic sententie , quia przcedente 
tutior οἱ melior erat, ctiam reliqui qui aderant 
consensum przsiare. haud suut cunctati, Decretum 
igitur est, neque pugnare, neque cedere. velle : 
magis placebat, tempus cunctando— trahere, dein- 
de hos6bus abeuntibus inhaerere. Europe i aque 
exercitum miserunt, ut adit hostes quam acerri- 
ime prohiberet. Hzc ubi visa sunt, summa vi an- 


D &ustias defenderunt, ne intrare posset, Conalantur 


sepius Pannones irrumpere, et. Turcos ος custo- 
dia deturbare, verum nihil promovebant ;. nam 
co loci ubi perrumpere nitebantur, fortiter reaiste- 
bant Turci, ct utrinque pellebantur ; verum Turci, 
pulsis Pannonibus, quam fortissime obsistehant. 
Cum multum temporis tandem intercessisset, 
nec quidquam Pannones efficerert, fame coacti, ne- 
ccssario retro qua venerant, pedem ferre compel- 
lebantur. Nocte igitur. collectis impedimentis, ex 


Notulae marginales. 


(85) Tui bo. 


*' ]un uno, àzo;. 


411 1 3 


LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


319 


castris proficiscuntur. Ut aurora illuxit, bostes Α ζάμενος τοῦ στρατοῦ αὐτοῦ ὅσοι ἔμενον, xal παρε- 


abscessisse noctu cognoscentes Turci, paulisper 
substiterunt. Rex deinde cligeus de suo exercitu 
omnes quotquot manserant et ad przlium instructi 
erant, eos Europs duci tradidit, ut perseque- 
. retur hostes. Turachanem vero subsequi jussit cum 
Thessalia exercitu. Ille igitur assumptis iis quos 
rex dederat, citatissimo cursu hostes insequitur. 
Joannes autem Huniades eum prznovisset Turcos 
cedentibus iuhzesuros, delegitet ipse Pannonum 
robustissimos, quos in insidias locavit, quasi re- 
pugnaturus forissime venientibus Turcis. Eu- 
τορᾶ dux cum per patentes canipos iter accelera- 
ret, insequens hostes, Turachanes 166 ejus fra- 
ter occurrens, fratrem sic compellat: Tune per pa- 
tentes campos proficisceris, ducens tantum exerci- 
tum? Scito tuain. profectionem haud satis tutam 
esse. Nam l'annones non ferent suos a nostris perse- 
eutionem pati. Nec sane a prelio abstinebunt, 
fuga sibi consulentes, cum tanto tempore nos pro- 
vocaverint, ut. cum ipsis praelium. iniremus, Et 
quidem, ut apparet, pugnz sunt cupidissimi. Et jam- 
dudum, ut opinor,.frendebant, quod nolebamus in 
planitiem descendere et decernere ferro. Suadeo 
Igitur, ut per radices montis bujus hostes, quan- 
tin satis est, persequamur : et sic, qua opportuna 
visa fuerint, iis dare poterimus. Hxc dicens, Cha- 
sani non ;persuasit. lpse autem cum Thessaliz 
exercitu avertebatur,  instructoque agmine per 


cxevacpévot fjoav, ἐπιτρέπει Χασίμη, τῷ Βὐρώπης 
στρατηγῷ, διώχειν τοὺς πολεµίους, καὶ τόν γε Του. 
ραχάνην ἐκέλενεν ἔπεσῆαι ἔχοντα τὸ τῆς θετταλίας 
στράτευμα. Οὗτος μὲν οὖν λαδὼν τούτους, ὡς 
εἶχε ποδῶν, ἤλαυνεν ἐπιδιώχων τοὺς πολεμίους. 
Ἐπεὶ δὲ Ἰωάννης περοῄῇδει τοὺς Ἰούρχους σφίσιν 
ἁποχωροῦσιν ἐπιτεθησομένους, ἐπιλεξάμενος καὶ 
οὗτος τῶν [Παιόνων τινὰς τοὺς ἀρίστους, χαθίστατο 
ἐς ἑνέδρας, ὡς ἐπιοῦσι τοῖς Τούρχοις, xat διώχοναι 
τὸ ἑαυτῶν στράτευμα, ἐπιθησόμενος ἐπ' ἀμφοτί- 
ρους. Ἑνταῦθα ἑλαύνοντος τοῦ Χασίμεω διὰ τοῦ 
πεδίου κατὰ πόδας, χαὶ διώχοντος τοὺς αΐονας, 
προσελάσας δὲ χαὶ ὁ ἁδελφὸς Τουραχάνης ἔλεγε τῷ 
ὁδελφῷ τοιαῦτα. Χασίμη, σὺ μὲν ἑλαύνεις διὰ τοῦ 
πεδίου, στρατὸν ἔχων τοσοῦτον;, Ἴσθι μὲν οὖν obx 
ἁσφαλῃ ταύτην πορευόµενος thv πορείαν,. Ol Υὰρ 
Παίονες οὔτε ἀνέξονται διωκόντων ἡμῶν αὐτοὺς, 
οὔτε ἡσυχίαν ἄγοντες, ἐς τοὐπίσω φεύξονται ἄσμε- 
vot, Οἵτινες µάχεσθαι μὲν ἐς τὸ ἐμφανὲς τοσοῦτον 
χρόνον προὐχκαλοῦντο ἡμᾶς, xal ἄσμενοι fj ἐμοὶ 
δοχεῖ ἐμάχοντοι χαὶ πολλοῦ, ὡς οἴομαι, πρίαιντο, 
ὥστε αὐτοῖς ἐς τὸ πεδίον χαταθάντας ὀμόσε  lévat. 
'AXA& ταύτην τὴν ὑπώρειαν πορευόµενοι, ἐχείνους 
τε ἐπιδιώξωμεν, ὅσοις ἱκανῶς ἔχει, xal ἡμῖν ἔσται 
ἐχείνων ταμιεύεσθαι, ὅσοις ἂν ἐπιτηδείως ἔχωμεν. 
Ταῦτα λέγων, ὡς obx ἔπειθε «bv Χασίμην, ἔχων 
αὐτὸς θετταλίας στράτευμα, ἑτράπετο διὰ tr; ὑπω- 
ρείας συντεταγµένῳ τῷ στρατεύµατι. Πορενομένῳ 


montis radicem profectionem faciebat. Chasanes ϱ δὲ διὰ τοῦ πεδίου τῷ Χασίμῃ σὺν τῷ Εὐρώπης σ:ρᾷ- 


cum exercitu Europe per campum festinabat, et 
Pannones qui fugam simulabant persequebatur. 
Cum autem tractus esset ad locum insidiarum, et 
Choniates tempus esse ratus incurrerein hostem, 
ex insidiis Tureos invadit cum suis : Barbaros 
multos necarunt, ei multos vivos ceperunt. Pluri- 
mi Turci in hoc prelio desiderati sunt, Chatitis (86) 
frater Carambes Priami filius a Pannonibus captus 
est.. Reliqui Turci in [αρα capiebantur, Chasanes 
coufugit in regis castra, paucos desuo exercitu 
secum habens. Veniens autem in conspectum regis, 
talia dixisse fertur: 0 rex, qualia perpessi sumus 
8 viro quem novimus esse sceleratissimum, qui tuos 
hosti prodidit planissime, nam vere proditor est. 
Hosti nostra consilia enuntiavit, et acie instructus 
ire mecum noluit. Georgio autem Buco amico suo 
singula indicavit, quomodo essemus ipsos oppres- 
suri. In hunc sane modum res tuz jeriere, et 
pauci incolumes fuga evasimus. Ibi tum Chatites fi- 
lius Priami (87) infestus viro propter fratrem, regem 
exasperavitcontra Turachanem (88). Rex cum grave 
esse judicaret, Turachanem on esse profectum 
cum Europa duce, verum aversum aliud iter in- 


τῷ, ὡς bv καιρῷ ** τῷ λωνιάτῃ, ἑνεδρεύσαντι τὸ 
στράτευμα, ot τε ἀμφὶ βασιλέα φεύγοντες, ἔπιφα- 
νέντος ix τῆς ἑνέδρας τοῦ Ἰωάννου, ἐπελαύνουσι 
τοῖς βαρθάροις, xai τρεφάμενος ἐς φυγὴν ὁ Χωνιά » 
της τούτους, τοὺς μὲν ἔφθειρε, τοὺς δὲ xol ἐζώγρη- 
σεν. Ἐνταῦθα πολλοί τε ἔπεσον τοῦ βασιλέως, xol 
ὁ τοῦ Χαλίλεω ἁδελφὸς, Πριάμεω 9? παῖς, ἑάλω 
ὑπὸ Παιόνων. Καὶ ** ἄλλοι τῶν Τούρχων ἡλίσχοντο 
ᾠξύγοντες, αὐτός τε ὁ Χασίμης ἔφευχεν ἐπὶ τὸ βα- 
αιλέως στρατόπεδον, ὀλίγους ἔχων ἀμφ αὑτὸν τοῦ 
στρατοῦ. ᾽Αφιχόμενος δὲ ἐς ὄφιν τῷ βασιλεῖ, ἔλεξε 
τοιάδε: "D βασι)εὔ, ofa πεπόνθαµεν ὑπὸ ἀνδρὸς ὃν 
ἡμεῖς ἴσμεν φαυλοτάτου, xai τὰ cà πράγματα xa- 
ταπροδιδ΄ντος τοῖς πολεμίοις ! οὕτω Υὰρ ἐποίησεν 
ᾗ ἐπηγγείλατο, οὕτω xatà ταυτὸ ἱέναι Ἠθέλησξ, 
Γεωργίῳ δὲ τῷ Πούχῳ *! ἐπιτηδείῳ τε ὄντι αὐτῷ, 
ὑποσημῆναι ἕκαστον fj ἐμέλλομεν ἐπιέναι, ἐφθεί- 
ῥοντο τὰ cà πράγµατα, xal τὸ ἐχεί[νου µέρος oiyó- 
µεθα. Ἐνταῦθα Χαλίλης ὁ Πραΐμεω ἀγχθεσθεὶς διὰ 
τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ, ἑξέπεινε ** xal αὐτὸς βασιλέα 
χατὰ τοῦ Τουραχάνεω. Βατιλεὺς δὲ δεινοποιησάµε- 
vog, μὴ lévat χατὰ ταυτὸ τῷ Εὐρώπης στρατηγῷ, 
ἀλλαχόσε γενόμενον ἄλλην πορεύεσθαι, χαταπροδι- 


Νοιυ] marginales. 


(86) Chaliles frater Carambi, qui et Carambejus, 
filius, a Pau. 
(87) Chaliles filius Imbraimi. 


99 Ἐγένετο. Sic etiam Π. 
wt infra, * R. ἐξέμηνε, Al, ut in cont, 


9 Rt. Πραῖμεω, ut infra. 


(88) Vide Bonfin. dec. 3. lih. vt, qui Chaliten 
etiam Halibegum vocat, alias etiam Haliobassa. 


** [n uno, xa ὅλοι, ut infra, *' In uno, Bo27t, 


. 313 


DE REBUS TURCICIS LiB. VI. 


314 


όντα τὸ ἑαυτοῦ στράτευμα, προσἐλαθέ τε Τουρα- A gressum, prodentein. Europe exercitum, eum ce- 


χάνην, καὶ ἐς φυλαχὴν motsápsvo;, ἔπεμπεν ἓς 
tb» Ασίαν, ὃς Τοχάτην πύλιν ἰσχυμὰν, ξέἐσμιόν τε 
. yevóptvov, xal i; φυλαχὴν ἀπαγόμενον. Καὶ Χα- 
λίλης γάρ τοι ὑπετίθετο βασιλεῖ ἀναμιμνήσαχων, ὡς 
ἐχεῖνος lv µεγάλῃ Βιδινίδι ** διατρίδων, xal Όπαρ- 
yos ὢν τῆς παρ) “Ίστρον χώρας. Βούκῳ τῷ Τριξαλ- 
τῶν ἡγεμόνι ἐπιτηδείῳ τε ἐχρῖτο xai συνἠθει, καὶ 
διὰ τοῦτο ὑποσημαίνοι αὑτοῖν **, ᾗ δέει ἀλλήλους 
ὠφελεῖν ἐς τὰ παρόντα. Καὶ δωρα δεχόµενον παρὰ 
«οῦ Βούχου συµδα)έσθαι αὑτῷ ἐς 6 τι ἂν ἠγήσαιτο 
συνοίσειν ἐχείνῳ. Καὶ ἑἐντεῦθεν ἀναπεισθεὶς βασι- 
χεὺς, χαθεῖρξέ τε αὐτὸν Τουραχάνην, ἐς τὴν ᾽Ασίαν 
ἐπιπέμφας, xal τὴν ἀρχὴν τῆς θετταλίας ἑτέρῳ 
ἀνδρὶ ἑπέτρεπε διοιχεῖν. Καὶ Τουραχάνης μὲν οὕτω 
εἰς τὴν εἰρχτὴν ἐγένετο' Γεώργιος δὲ ὁ τῶν Τριόαλ- 
λῶν ἡγχεμὼν, ὡς οὐδὲν ἠνύετο αὐτῷ ὑπὸ τῶν Παιό- 
νων, ἐς τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ πέµπων ἄγγελον ἐπὶ τὰς 
θύρας, ἐπειρᾶτο τῆς τοῦ βασιλέως γνώμης, εἰ ἆπο- 
υδοίη αὐτῷ τὴν ἀρχὴν. ὥστε ἐπάγειν αὐτῷ «φόρον, 
xai ἡμίσειαν τῖς χώρας αὐτοῦ πρήσοδον, χαὶ αὖ- 
τὸς τε ἔφασχε σπέἑνδεσθαι ἐπὶ τούτοις, xal τοὺς 
Παΐονας ἅμα abt πείσειν, ὑπεδέχετο * ἐς τὰς 
σπονδὰς ποιεῖσθαι, Ἐνταῦθα ὣς Ίχουσε τοῦ ἀγγέ- 
λου τοιαῦτα προϊσχομένου, τὰ τε ἄλλα ὑπέσχετο 
αὐτῷ, xai τῷ ** παιδὶ αὐτῷ ἀποδοῦναι, xal ἔσεσθαι 
βασιλέως ἐπιτηδείους τὸ ἀπὸ τοῦδε. Ἑνταῦθα ὁ 
Βοῦλχος μετιὼν τῶν Πα.όνων ἕκαστον, xai τόν γε 
βασιλέα Λαδίσλαον, ἔπειθε σπἐνδεσθαι ᾿Αμουράτη, 
λέγων τοιάδε - Ὦ βασιλεῦ, σὲ βασιλεὺς ᾽Αμονράτης 
παραχαλεῖ ἐπ τὰς απονδὰς, οὐ μὲν τὴν χώραν ἆπο- 
δ.δόναι. "Hv οὖν ἐμοὶ πείθῃ. σπονδὰς ἐν τῷ τοιῷδε 
ποιούμµενος, ἅμεινον παρασγχευάσῃ Ez τὸν πύλεμον. 
Καὶ ἐπιὼν τάδε πάντα οὖκ ἔτι τὸ δεύτερον ὑπέ- 
µενε. Ταῦτα λέγων τε ἔπειθε, xal ὡς ὑπέσχετο 
φοιῄσειν. T] ὑπετίθετο 07 αὐτῷ ὁ Τριδαλλὸς, αὑτίχα 
ἔπεμπεν ἄγγελον παρὰ τὰς θύρας, µεταπεμπόµε- 
wo; πρέσδεις, ὡς τῶν Παιόνων ποιησομένων τὴν 
εἰρήνην, χαὶ αὐτὸς ἀποληφύμενος τὴν ἀρχή». Ἐν- 
παῦθα ᾿Αμουράτης ἔπεμφψε ἨἈπρέσθεις, xal τὰς 
απονδὰς ἐποιοῦντο, ἐφ᾽ ip τόν τε Γεώρχιον ἔχειν 
εὖν χώραν αὐτοῦ, καὶ τὴν ἡμίσειαν πρὀσοδον ἅπο- 
διδόναι τῷ Passt. Καὶ ὄρχιά τε ἅμα ἐποιοῦντο, 
ἐφ᾽ ᾧ μήτε τοὺς Παίονας ληΐζεσθαι τὴν βασιλέως 
χώρα», µίτε a9 Τούρχους διαδΏναι τὸν Ἴστρον ἐπὶ 
μηδεμιᾷ β)άθη, μηδεμιᾷ μηχανῇ, &g' ᾧ τε παρὰ 
πάντα τὸν βίον αὑτῶν ξένους τε xai φίλους εἶναι 
ἄνευ τε δόλου xal ἁπάτης. Τοὺς δὲ Δαχοὺς ὑποφό- 
pou; τε εἶναι τῷ βασιλεῖ, ἃ xat αννέθεντο ἓν ταῖς 
βασιλέως σπονδαῖς πρὺς αὐτοὺς πρότερον Ὑγενοµέ- 
ναις, xal ἐς τοὺς Παίονας τελεῖν, ᾗ τὸ πρόσθεν 
ἔγοντες διετέλονν. Ταῦτα ὡς ἐγένετο, αὐτίχα Άμου- 
ῥάτης ἑστρατεύετο ἐπὶ Καραμᾶνον. Οὗτος Υὰρ ὡς 
ἐπύθετο ἐπιέναι τοὺς Παίονας ἐπὶ βασιλέα 'Aaov- 
ράτην, χαταθάντας «bv Ἴστρον, ἐπὶ τὴν χιυραν τοῦ 
βασιλέως ἑἐλαύνειν bv χαιρῷ αὐτῷ ἔσεσθαι οἱό ενος, 


pit, et vinctum in Asiam, ut. asservaretur in. vin- 
culis in urbe Tochata, inisit. Chatites non cessa- 
bat iram regis augere, in. meworiam redigens, 
Turachanem, cum ageret in. magna Bidina, prin- 
ceps exsistens regionis finitimas [stro, u«umi esse 
Buco Triballoru:si. duce, et amico et familari. Hac 
amicitia motum aiebat Turachanem, voluisse il- 
lum, quacunque in re posset, juvare. Nam aceeptis 
a Duco muneribus, promiserat se ei operam sna: 


' locaturum indefessam, quacuaque in re volnisset. 


His (idem 1677 dans dictis rex, Turachani vineuta 
injecit, et in Asiam vinetum deduci jussit, οἱ ibi 
in carcerem conjiceretur, Thessaliam alii admini- 
sirandam commisit. Hoc modo carcere conditus est 
Turachanes. Georgius Triballorum dux, cum parum 
auxilii sentiret ab Pannonibus in recuperando 
principatu, legatum misit in januas regis, ut ejus 
animum exploraret, num sibi restitere.— vellet 
principatum. Qvod si faceret, promittebat se ipsi 
Lributarium fore et. dimidium tributi, quod regio 
penderet, ipsi quotannis numeraturum. Hia condi- 
tionibus se fedus accipere velle memorabat. Quin ct 
Panuonibus se persuasurum pollicebstur, ut. eum 
ipso fedus, si modo vellet, ferirent. Hzec cum lega- 
lus auiliente rcge recensuissct, promisit se ei et filio 
redditurum principatum 2; verum ul deiuceps in fide 
inaneant, amicitiamque suam bona fide colant. lbi 
tum  DBulcus (89) Paunonum animos sibi concilians, 


(C ctiam regem Viadislaum eo adduxit, ut faedus cun 


Amurale faceret, At Vladislaum in hunc modum 
allocutus est ;: O rex, rex. Anmurates tead foedus 
horiatur : nec hoc solum, verum regionem resti- 
tuere pollicetur. Si igitur me audias, fasdus pan- 
ges. Nain lioc pacto. res tue ad bellum melius 
eruut insitrucue ; et si deinde secundo accesseris 
hostiliter, facile vinces. llec ubi esset elocutus, 
statim in sententiam suam perduxit regem. Qui 
deiude ex sententia Bulci, aut quemadmodum Bul- 
co proiiserat, nuntium — misit in januas regis ad- 
vocans regios legatos, quasi his prasentibus foe- 
dus percussurus el regionem recepturus. Amura- 
tes igitur legatos ire jubet, quorum auctoritate fa:- 
dera fiebant, quibus cavebatur, ut Georgius regio- 


D nem suam teneret, et ejus regionis tributi partem 


dimidiam regi quotanuig solveret, Jusjurandum quo 
que exigebatur, ne Paunones deinceps popularentur 
regis regionem, neve Turci transirent ad ]steum ad 
vastandam Panuonum regionem : verum (ides ju- 
rejurando utrinque accepta est, ut ex eo tempore 
siu inter se hospites el amici ς quod tamen aba 
que dolo fraudeque utrorumque (iat. Dacis inmpe- 
ratur, ut sint regis tributarii, quemadmodum regio 
. federe, quod jam aiite iutercesserat, coutinebatur, 
Preterea ut pertinerent, quemadmodum  hacte- 
nus, ad Pannones.lIlis ita compositis, Amurates con- 


Notul:e marginales. 


(89) Bucus. 


*! Βινιδ.. In uno, Bu&i/02:, in al, Βνδίνῃ. ** Λὐτόν. Rut inc, " "Y rdeysto, ** Rs παῖδε. * "Ex, AV wt, 


315 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


316 


tinuo expeditionem contra Caramanum sumpsit. Α fjv ἐπιὼν χαταστρέφοιτο τὴν χατὰ τὴν ᾿Λσίαν fae 


N»m hie, ubi primum cognoverat Pannones bellum 
inferre Amurati, trajectoque Istro regis regionem 
evastare, baud incommodum sibi fore suisqne re- 
bus ratus, si regis in Asia regionem subigeret, 
168 cum impetu in eam irruebat, omnia subji- 
- ciens, et. in. servitutem redigens, quocunque se 
verlisset. Caramanus namque cum audisset Panno- 
nes petere bello Amurate:n, et ipse hostili animo 
contra ipsum profectus est. Itaque cum ab utraque 
regione hostis accederet, Amuratis exercitus dis- 
trahebatur et inürmior reddebatur, Cum igitur 
maximum impenderet A murati bellum, sibi utile 
fore ratus, fadus eum Pannonibus pepigit : omnem- 


λέως χώραν, ἑξήλαυνέ τε xaX ἔπῄει χκαταδνυλού- 
µενος, 6 τι ἂν αὐτῷ προχωροίη. Πρόσθεν γὰρ ὅτε 
cl Παίονες ἔμελλον στρατεύεσθαι ἐπὶ ᾽Αμουράτην 
τε γνώμ]ῃ παραπλησίᾳ ὥρμηντο bx αὑτόν,. "Deci 
ἁτ᾽ ἀμφοῖν ταῖν χώραιν ἐπιόντων σατρατῶνι διασχί- 
ζοιτο αὐτῷ τὰ στρατεύματα, χαὶ οὕτω &o0evn ξυµ- 
θαΐνει γίνεσθαι. ᾽Αμουράτης μὲν οὖν ἐπὶ τὸν µεί- 
ζονα πόλεμον ἀφιχόμενος, xai τοῦτον αὐτῷ ἐπὶ τὸ 
βέλτιον θέµενος, ἑστρατεύετο αὐτίκα ἐπὶ Κα- 
ραμᾶνον. 'O δὲ πρέσδεις τε πέµπων, f&lou τά 
τε Άλλα αὑτῷ ὑπουρχγεῖν, ὧν ἂν δέοιτο αὖ- 
ποῦ, xai ὀμήρους, χαὶ πιστὰ παρέχεσθαι ἐπὶ τού- 
τοις. 


que belli tempestatem in Caramanum avertit. Caramanus ne vim regis experiretur, misit legatos peti* 
tum pacem : quibus mandarat ut dicerent, se parati esse servire Amurati, quandocunque sua epera 
indiguisset. Sin promissis parum (οἱ haberet, se obsidibus et exteris, ne quid dubitaret, cauturum., 

Πας quidem Amnrati in Asia acciderunt. In Ea- p. Ταῦτα μέντοι αὐτῷ χατὰ τὴν ᾿Ασίαν δυνεθεθῄχει. 


ropa vero a Peloponnesiaeis principibus quid in re- 
gione ejus gestum sit, nunc dicetur. Ut enim The- 
odorus, qui postea. rex electus est, venit Byzan- 
tium in regnum suum, Constantinus cognomento 
Dragosis in Peloponnesum adveniens, ct assumens 
fratris regionem, inter czetera et Spartam quee ver- 
git ad montem Taygetum, et propemodum univer- 
sam Peloponnesum, preter Thoma, qui frater erat 
' regis, regionem obtinuit. Etiam Istlimum muro in- 
eludere parabat : nee cessabat regis regionem, quae 
exira Peloponnesum est, ad defectionem sollici- 
tare : Bootíam et Thebanorum urbein, universam- 
que Bootiam in diionem redegit. Attice tyrannus 
: give princeps (90) nolehat cum eo pugnare : verum 


tribututn se quotannis ipsi pensurum promittebat, C 


Hine federe icto, in amicitia receptus est. Pin- 
dum (91) quoque oceupavit. Hunc montem Blaci (99) 
$neolunt, quibus eadem eum Dacis est lingua: 
nec quidquam ab Dacis, qui Istrum aecolunt, dif- 
ferre cognoscuntur. Advenientes igitur ad istum du- 
cem, semetipsos ei dediderunt, et deinceps bellum 
gerebant. eum  Tureis in. Thessalia habitantibus, 
accipientes dueem ab  Peloponnesiaco principe. 
Leodoricium oppidulam in Locrensium regione si- 
tum, et Pindo adhsreus versus Phandrium urbem, 
principem a rege accipit. Hunc montem, qua se 
in Aehaiam porrigit, inhabitaut Arabi viri Albani, 
quibus permissum est ab rege patriau 8uam re- 
: gere regionem. Hi quoque ad Gr:ecos. deficiebant. 
"Contrahens igitur universam Peloponnesum in 
Isthmum, mure eum cingere instituit, Opus autem 
istud maturavit aecersito fratre, qui-et ipse regio- 
nem sub se habebat. Universos igitur 169 huc 
congregans,. murum divisit, et singulis tantam, 

' quantam brevi exstruere possent, parten assignavit. 
-. Murus isthmi cum jam esset absolutus, exercitut) 


Κατὰ δὲ «hv Εὐρώπην ὑπὸ μέντοι τῶν Πελοποννη- 
σίων ἡγεμόνων iq. τὴν χώραν αὐτοῦ τοιάδε ἐγένετο. 
Ὡς Υὰρ Θεόδωρος ὁ μετ’ αὐτὸν βασιλεὺς Ἑλλήνων 
Υενόμενος, ὡς οἰχόμενος παρῆν ἐς Βυζάντιον ἐπὶ 
τὴν βασιλείαν, Κωνσταντῖνος ὁ ἑπίκλην Δράγασις, 
ἀφιχόμενος ἐς Πελοπόννησον, xal παχᾳραλαδὼν τὴν 
τοῦ ἀδελφοῦ χώραν, τά τε ἄλλα, καὶ Σπάρτην τὴν 
πρὸς τὸ Ταὔγετον ὄρος, xal σχεδὺν ξύμπασαν τὴ» 
ἄλλην Πελοπόννησον * πλὴν γὰρ τῆς τοῦ Θωμᾶ τοῦ 
βασιλέως ἁἀδελφοῦ χώρας, τὴν ἄλλην ὑφ) αὐτῷ εἴχε 
παραλαθὠν ' ἐνταῦθα ὡς ἀφίχετο, τό 5 «c lv τῷ 
Ἰσθμῷ τειχίζειν παρεακευάζετο, καὶ τὴν ἐκ:ὸς 
Πελοποννῄσνου χώραν ἀφίστη àxb βασιλέως, τήν τε 
Βοιωτίαν κατέσχε, xal τὴν Θηθῶν πόλιν ὑφ' αὐτῷ 
ποιησάµενος, xal ξύμπασαν τὴν Βοιωτίαν χατέσχε. 
Καὶ ὁ τῆς ᾽Αττικῆς τύραννος, qópov τε ἀπάχειν 
αὐτῷ ὑπισχνούμενος, σπονδὰς ἑποιῄσατο, καὶ τό τε 
[Π(νδον ὄρος. Βλάκοι 5' ἑνοιχοῦσιν, αὐτοὶ τῶν Δαχῶν 
ὁμόγλωττοι * τοῖς παρὰ τὸν Ἱστρον Δαξὶν ὠμοίωντο. 
Αφικόμενοι παρὰ τοῦτον τὸν ἠγεμόνα, παραδιδόν- 
τες σφίσιν, ἐπολέμουν τοῖς την θετταλἰαν οἰχοῦσι 
Τούρχοις, λαμθάνοντες ἄρχοντα παρὰ τοῦ Πελοπον- 
νησίων ἡγεμόνος. Λεωδορίχκιόν τε τὸ κατὰ tty Λο- 
χρῶν χώραν ᾠχημένον πολίχνιον, Πίνδου μέντοι τὸ 
κατὰ τὴν Φανδρίου 5) πόλιν ᾠκημένον, ἄρχοντα 
λαμδάνει ἀτὸ βασιλέως" τὸ δ᾽ αὖ χατὰ τὴ» Αχσῖαν 


. xaÜrxov ᾿Αραθαῖοι (pxouv ἄνδρες "Ax6avot, ὑπὸ 


βασι)]έως σν᾿χωρηθέντες ἄρχειν τῆς πατρῴας ab- 
τῶν χώρας, Καὶ οὗτοι ἀφίκοντο ἐς τοὺς Ἕλληνας, 
Συναγαγὼν δὲ χαὶ ξύμπασαν τὴν Πελοπόννησον ἐς 
τὸν Ἰσθμὸν, ἑτείχισεν αὐτὸν, ὡς ἠδύνατο τάχιστα, 
Συγχαλέσας αὐτοῦ καὶ τὸν ἀδελφὸν, xoi ὡς αὐτὸς 
fpys χώρας, ξύμπαντας ἐνταῦθα μεταπεμφάμετνος 
ἑληλάχει τὸ τεῖχος, παραδοὺς νὶ ἑκάστῳ ὅσον ἐν 
τοσῷδε χρόνῳ παρέἐχοιτο ᾠχοδομημένον. Ὡς δὲ τὸ 
τεῖχος τοῦ Ἰσθμοῦ αὐτῷ παρεσχεύαστο, στρατόν τε 


Notula? marginales. 


(90) NeriusAcciolus. 
i] Queu) bodie Mezzono appellant. 


(93) Valachi. 


* 59 ]n uno, τό sz "lo0pip 5. ΑΙ. uf. c.  Inuno, Φαναρίου. 


317 


DE REBUS TURCICIS LIB. Vf. 


918 


ἔπεμπεν bmi τὴν βασιλέως χώραν, καὶ ἑδου τε Α misit, qui regis regionem popularetur, et ex professo 


τὴν χώραν, xal πολεμῶν διεγένετο, Μετὰ δὲ ταῦτα 
οὗ πολὺν χρόνον Ὁμάρης ὁ Τουοαχάνεω παῖς, ra- 
ραλαβὼν τὸ θετταλίας στράτευμα, ἑἐπήλασαέ τε ἐπὶ 
τὰς θή6ας, xa! τὴν ᾽Αττιχκὲν, καὶ ληϊτάμενος ἑπέ- 
λαυνε λείαν ἁπάγων ἰχανέν. Ἔνθα δὴ Νέριος 6'A0n- 
νῶν τύραννος. ὡς ἑώρα τὰ Τούρχων πράγματα αἳ- 
θις ἑπανιόντα ἐς τὸ πρότερον χαθεστγχὸς, ἑπρε- 
αθεύετο ic τὸς θύρας. xai tS/ou αὐτῷ σπένδεσθαι 
βασιλεῖ, ἐφ ᾧ ἁπάγειν φόρον ὃν ἂν αὐτῷ τάξαιτο. 
Βασιλεὺς piv οὖν ᾽Αμουρέτης ἐπείθετό τε xal 
ἔσπενδεν αὑτῷ, ἓφ᾽ ᾧ καὶ πρότερον ἀπέφερε, φόρον 
ἀπάγειν xai τοῦ λοιποῦ. 'O δὲ Νέριος οὗτος ἀφί- 

το ἀπὸ Φλωρεντίας, τῆς Τυῤῥηνῶν µητροπόλεως 
Gv, ἐπὶ τὸν ᾽Αθηνῶν τυραννίδα τρόπκῳ τοιῷδε. 'Av- 
τώνιος ὁ Ῥαϊνερίου παῖς, τοῦτόν τε ἅμα xai τὸν 
ἁδελφὸν αὐτοῦ, μεταπεμψάµενος ὁπὸ Φλωρεντίας, 
προσἠκχοντάς τε αὐτῷ xai ξυγγενεῖς, slys παρ) 
ἑαυτῷ τὸν δίαιταν παρεχόµενος. Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύ- 
«σεν ᾽Αντώνιος, ὑπὸ εὐεξίας "ὸ ἀποπνιγεὶς κατὰ 
vy ὕπνον, ἡ τε γὐνὴ αὐτοῦ ἔπεμπεν E: βασιλέα, 
«ie ἀρχῆν ἐπιτραπῆναι αὑτῇ τε, χαὶ τῷ τῆς πόλεως 
ἁμείνονι, ἑαυτῖς δὲ προσήχοντι, πατρὶ δὲ ἡμετέρῳ. 
Τοῦτον ὡς ἔπεμπε πειρασήµενον παρὰ βασιλεῖ, xal 
χρήματα ῥὀδιδοῦσα µεγάλα, ὥστε διαπράττεσθαι 
οφίσι τὴν ἀρχὴν, τῆς τε Αττικῆς ἅμα χαὶ Ῥοιω- 
εἶἰας' ὡς ἐξελαύνων ἐκ τῆς πόλεως. ἑπορεύετο παρὰ 
βασιλέα, oi προέστησαν τοῦ δή µου, κατὰ τὸ mph; 
αὐτὸν Χαλκοχονδύλην 1! ἔχθος, τὲν τε γυναῖχα τοῦ 


cum rege bellum gercbat. Nec multo post. Amu. 
res (95) Turachanis filius, assumpto Thessali: 
exercitu, impetum. in Thebas et Atticam dedit, Qui- 
bus vastatis, reversus est magna pr:da onustus. 
Nerius Atheniensium princeps, ut. vidit Turcorum 
res denuo exoriri, et pristinam felicitatis formam 
recipere, legatos misit in januas, petitum pacem, 
ut qui velit eum eo fedus inire, et tributum, quem- 
edmodum antea, quotannis solvere. Rex Amura- 
tes legationem benigne audivit, feedusque ct pacew 
dedit, hac conditione, «t quotannis, quemadmo- 
dum 2untea, sibi tributum ferret. Nerius iste a 
Florentia, quas Tyrrhenorum est metropolis, ad 
Atticze principatum hoc modo processit. Antonius 
namque Rainerii fllius, hunc simul et fratrem ac- 
eerseus a Florentia, propinquos et cognatos suos, 
gecum eos habuit, victum eis et necessaria mini- 
strans.. Postquam autem Antonius apoplexia ín 
somno ictus exspiravit, uxor ejus misit legatio- 
nem ad regem Amuratem, ut sibi οἱ ei qui in 
ea civitate erat optimus, principatum comtnit- 
teret. Ἱς erat mulieri propinquus. genere, et metis 
pater (94) : quem misit ad. regem cum immensa 
peenniz vi, ut sibi principatum Attic regionis 
et Dooti: traderet. Ut autem. egressus. urbe iter 
ad regem ingrediebatur, qui in. urbe erant. po- 
tentissimi, odio Chalcocondylis moti, uxorem An- 
tonii dolo deduxerunt ex arce, et Antonii. propin- 


"Avtuvíou ἁπάτῃη xapfyaqov ix τῆς ἀκροπόλεως, G quos in. principatum promoverunt : uxorisque ge- 


χαὶ τοὺς Tpoaíjxovsa; Αντωνίου Χαθίστασαν τυ- 
ῥράννους, xal τὸ Υένος ἑἐξελάσαντες, αὐτοὶ ἴσχουσι 
τὸν πόλιν. 'Ἐπιγαμίαν δὲ ποιησάµενρι mp^g τὶν 
γυναῖχα τοῦ Αντωνίου ἐπὶ θετῷ αὐτΏς παιδὶ ἄγα- 
(p, χατὰ thv ἀχρόπολιν παρῆσαν. Καὶ οὗ πολ)ῷ 
ὕστερον, ἐχθάλλοντες τὴν ** ἀχρόπρλιν, xal τὸ γένος 
ἡμῶν ἐξελαύνοντες, τὰ τῆς πύλεως πράγματα ἔσχον. 
Ὅ μὲν δη Χαλκοχονδύλης, ἀφιχόμενος παρὰ βατι- 
λέα, ἐς φυλαχὴν μέν τοι περὶ αὐτὸν ἐγένετο, ὑπὸ 
βασιλέως κελευόμενος πἀραδοῦνα: τὴν χώραν’ ὡς 
δὶ ὑποσχόμενος b; τρεῖς µυριάδας χρυσίου, οὐδέν 


τι ἔπρασσε, στρατὸν δὲ ἐπύθετο πεπομφἑναι βασι-. 


Me ἐπὶ Βοιωτία», ὡς τὴ» θηδθῶν πόλιν παραστη- 
οόµενον, διεπρόξατό τε xax ἀπέδρα ἐπὶ Βνζάντιον, 
χαταλιτὼν τούς τε Θεράτοντσς, xoi σχηνὰς ἅμα 
καὶ ὑποζύγ-.α. Ἐπιθὰς 0b νεὼς ἀπὸ Βυζαντίου, 
bào ἐπὶ τὸν Πελοπόννητον. KaY ἐνταῦθα veg a5- 
τοῦ περιπλέουσαι τῶν τυράννων τῆς Αττιχῆς, συ)- 
Ἰαμδάνουσί τε τὸ πλοῖον, καὶ αὐτὸν ἑλόντες Χαλχο- 
χονδύλτν, ἀνήγαγον παρὰ βασιλέα δέσµιον. Βασιλεὺς 
μὲν οὖν αὐτῷ ἀφΏηπχε τὴν αἰτίαν, καὶ συνέγνω, µη- 
δὲν ἐπὶ τούτῳ αἰτιασάμενος. Λὐτὸς μέντο: τὰς τρεῖς 
µυριάδας ἁπαιτούμενος, οὐχ ἔχειν ἀποδιδόναι Ega- 
31» 5. Ἐντεῦθεν ἡ χώρα ἑλεηλατεῖτο µεγά)ως ὑπὸ 


nus urbe expellentes, ipsi civitatem tenuere. Affi- 
nitatem vero Jungentes cum uxore Antonii in fllio 
adoptivo, viro liaud improho, in arcem redierunt, 
Nec tamen multo post expellentes mulierem, acro- 
polim occuparunt, et. rempublicam obtinuere, ex- 
pulsa nostra familia. Chaleocopdyles ut. venit ad 
regem, captus et in. carcerem conjectus est, jussus 
reddere regionem. Cum autein polliceretur triginta 
millia aurcorum, nec sie quidem efficere quidquam 
potuit. Acceperat interea, regem exercitum | imi- 
sisse contra Beeotiam, ut Thebas urbem occuparet. 
fpse interim haud cessabat sedulo agere, sicubi 
(ασ daretur occasio. ut aufugeret Byzantium. Quae 
ubi primum oblata est, relicto tabernaculo et ju- 
mentis, profugit Dyzautium : ibique conscendens 
navim, solvit in Peloponnesum. Naves igitur Átti- 
ci? regionis principum per mare oberrantes, navem 
fugientis capiunt, 170 et. ipsum Chalcocondy!en 
vinctum perduxerunt ad regem. Rex ei delictorum 
veniam dedit, nihil eum propter delicta culpans. 
Cum autem ipsi posccrentur triginta mille aureos, 
responderunt se eos nequaquam posse solvere. Hine 
regio eorum populationibus graviter divexata est 
ab Turcis, qui in. Thessalia morebautur, Nerius 


Notula marginales. 


΄ 


(95) Homares. 


"Y? [n ora, οἶμαι ἀποπληξίας ἁποπληγείς, 
ἆαλχοκα,δύλης. "* [nuno, i; τὴν . .. την ἀχρ. 


(94) Nota Laoniei Ομαἱοοσο μα ylae patriam et genus. 


"! R. Χαλχοκανδύλην. In ora, οἶμα: ὁ συγγράτας ταῦτά ἐστιν ὁ 
15 [n uno, ἔφασκεν. In al. ut c. 


319 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


30 


autem princcps cum jam ab initio foret imbellis et Α τοῦ βασιλέως iv τῇ] Θετταλίᾳ χώρα. ἹΝέριος δὲ τύ- 


effeminatior, per insidias a fratre Antonio princi- 
patu deturbatus est. Mortuo tandem Antonio, Nerius 
Florentiam veniens, in principatum restitutus est. 
Ea tempestate, quia socia arma junxerat. Nerius 
Grecis, ipsius regio ab Thessali:e duce evastaba- 
tur. Cum autem gravissime populationibus urgere- 
tur, tandem necessitate subigente pacem cum rece 
fecit. Graeci andientes pacem inter Attic:e princi- 
pem et regem convenisse, continuo arma contra 
Athenienses capiunt. Priuceps nuntio misso indi- 
cavit regi in quanto periculo hareret, videlicet 
Gr:zecos urbem obsidere, eamque summa vi, ut ca- 
piant, niti. Turachanes igitur Thessalix prefectus 
mittens nuntios ad regem, eum bortabatur ut bello 
Pelopounesum lacesseret. Sed lixc longo tempore 
demum  contigere. Verum ea tempestate ab duce 
Peloponnesi regis fratre, quemadmodum diximus, 
in servitutem redactus est. 

Iuter Graecos et in Peloponneso hac acta. sunt. 
Quid vero egerit rex Constantigopolitanus, iu se- 
quentibus declarabitur. Nam hic ut accepit Panno- 
nes abiisse, et federa, impulsu Georgii, cum Amu- 
rate sanxisse , legatos misit ad Romanum ponii- 
ficem, consulentes, quod si triremes et naves ad- 
ventarent in Hellespontum, quibus przcluderetur 
Amurati in Europam transitus, Amuratem facile 
debellari posse. Si enim Europe exercitus solus 
apud Amuratem relictus fuerit, haud pugnare ad- 


ῥαννος (ov, τὴν ἀρχὴν xaY θηλυδρίας iov xal µαλα- 
χώτερος, ὑπὸ ἁδελφοῦ Αντωνίου ἀφῄρητο τὴν ἁρ- 
yl Ἱπιδουλευθείς. Μετὰ δὲ ὡς ἐτελεύτησεν ᾽Αντώ- 
νιος, ἐς τὴν ἀρχὴν αὖθις κατέστη Νέριος ὁ "Avtoi- 
víou ἁδελφὺς, ἀπ᾿ Φλωρεντίας ἀφιχόμενο":. Τότε δὲ 
διὰ τὴν εἰς τοὺς Ἕλληνας αὐτοῦ συμμµαχίαν, ἐδῄου 
τὴν χώραν ὁ τῆς θετταλίας ὕπαρχος. Πράγματα δὲ 
ἔχων, εἰρήνην ἑποιεῖτο πρὸς βασιλέᾳχ. Καὶ οἱ Ἔλλη- 
νες πυθόµενοι, ἑστρατεύοντο ἐπὶ τὰς ᾿Αθίνας. Ἐν- 
ταῦθα ἄγγε)όν τε ἔπεμπε πρὸς τὸν βασιλέα, ὣς 
χαχῶς ποιοῖεν αὐτὸν οἱ Ἕλληνες, χαὶ πολιορχοῖεν 
τὴν πόλιν, πειρώμενοι ἐξελεῖν. Καὶ Τουραχάνης δὲ 
ὁ εῖς θετταλίας ὕπαρχος, τῷ τε βασιλεῖ πέµπων 
ἀγγέλους, ἐπῆρεν ἐπὶ Πελοπόννησον στρατεύεσθαι. 
᾽λλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον ypávtp πολλῷ ἐγένετο" τότε 
δὲ ὑπὸ Πελοποννήσου ἡγεμόνι, βασιλέως δὲ ἁἆδελ- 
φῷ ἐδεδούλωτο, τρόπῳ ᾧ πρότερὀν pot δεδή- 
λωται. 

᾽Αλλὰ χατὰ μὲν τοὺς Ἕλληνας xai «hv Πελη- 
πόννησον τυιαῦτα ἐγένετο" χατὰ δὲ τὸν DuQav-iou 
βασιλέα τάδε ξυνεθεδήχει. Τούς τε γὰρ Tlalovac ὡς 
ἤσθετο ἀπελάσαντας Χαταλύσασθαι τῷ ΑἈμουράτῃ, 
Γεωργίου ἐς τοῦτο παραχαλέσαντος, ἔπεμπον πρέ- 
σθεις παρὰ «bv '᾿Ῥώμης ἀρχιερέα, ὑποτιθέμενοιο 
ὡς τριήρων xal νεῶν παραγενοµένων σφίσιν ἐς τὸν 
Ἑλλήσποντον, ὥστε ἁἀπόντι αὐτῷ ἐς τὴν ᾿Ασίαν 
μὴ ἐπιτρέψφαι διαθῆναι ἐς τὴν Εὐρώπην , εὐπετῆ 
ἂν Υένοιτο ταῦτα χειρωθῆναι τὰ πράγµατα αὐτοῦ. 


versus Pannones volet. Legati ire jussi sunt ad 6 E! τε τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα σὺν τῷ Άμου- 


Gallos et Burgundiz ducem, in memoriam revocan- 
tes cladem, quam perpessi sunt sub Pajazite im- 
prudentia Sigismundi : eam cladem, si modo ve- 
lint, Turcis reddi posse. Adiverunt itaque ltoma- 
num pontificem, et triremes implevernut decem, 
quas in Hellespontum misere. Etiam pontifex de- 
cem triremes instruxit, et militibus complevit, et 
t] regem Joannem misit, quasi facturus qux rex 
imperasset. Venientes igitur in Hellespontum, pro- 
hibuerunt Europe accessu Amuratein. Hzc autem 
acciderunt juxta maritimam Macedoniz regionem, 
versus lonium, Cum fama volaret, Pannones in 
armis esse et advenire in Europam, ut inde eji- 
cerent Turcos et Amuratem, 171 jamque omnes 
bellum exspectarent baud dubie imainens, quia 
long^ lateque rumor increbrescebat, Pannones exer- 
citum conscribere, et. Hellespontum jam ab Occi- 
dentalibus esse occupatum : singuli animum inten- 
debant ad recupecandam patriam regionem, quasi 
eam nacturi, utcunque tamen alea belli cecidisset. 
Zenempisas igitur ab Macedonia pro(ciscens, as- 
sumptis qui isthic habitabant Albanis, pergcbat 
per Argyropolichnem, et plauitiem eam Castoriam 
usque subegit. Therizes Berrlic:e princeps colli- 
gens Azatinis Scythas, necnon Turcos regis, attra- 
ctis etiam plurimis ex Therwa et Limna Perrhzo- 
rum (905) : quibus fretus, Zenempise obviam 


D 


ράτγι ἁπομονωθήσεται, οὐκ ἔτι εἰς χεῖρας τοῖς Παίο- 
ew ἰέναι ἐθελήσει. "Έπεμπον δὲ χαὶ b; τοὺς Κελ- 
τοὺς xal τὸν  Boupyouvtla; ἠἡγεμόνα, ἀναμιμνί- 
σχοντες ὡς δίχαιοι εἶεν δίχην πράττεσθαι τῶν ἐν 
τῷ πολέµῳ Παιαζήτεω ἀποθανόντων Κελτῶν διὰ 
&hv τοῦ Σιγισµμούνδου ἁγνωμοσύνην. Συνεπελάθοντο 
piv οὖν σὺν τῷ ἀρχιερεῖ 'Ῥωμαίων, xal τρι]ρεις 
ἐπλήρωσαν δέχα, ἐπὶ Ἑλλήσποντον πέµποντες. Καὶ 
ἀρχιερεὺς δὲ δέχα ἄλλας πληρώσας, ὑπέστελλεν ἐπὶ 
βασιλέα Ἰωάννην, ὡς ποιησοµένους ἃ ὑποθοῖτο αὖ- 
τοῖς βασιλεύς. Οὗτοι μὲν οὖν ἀφιχόμενοι ἐς τὸν 
Ἑλλήσποντον, διεχώλνον ᾽Αμουράτην τοῦ ἐς τὴν 
Εὐρώπην διαθῆναι. Κατὰ δὲ τὴν παράλιον τῆς Ma- 
χεδονίας ἐς τὸν Ἰόνιον συνέδαινε τοιάδε. Ὡς γὰρ 
προσδόχιµοι σαν οἱ Παίονες ἀφίξεσθαι αὖθις Eq 
thv Εὐρώπην, ὡς ἑξελόντες Τούρχους τε xal Άμου- 
ράτην ix τῆς Εὐρώπης, προϊδόντες ὅτι ἔσοιτο αὗ- 
θις à πόλεμος  προηγγἐλλετο γὰρ ἁπανταχη τῇ 
Εὐρώπηῃ, ὡς συλλἐγοιντό τε αὖθις στρατευσόµενο: 
οἱ Παίονες, xai ὁ Ελλήσποντος ὑπὸ τῶν Ἑσπερίων 
Χατέχοιτο * ὤρμητο καὶ αὐτός τις ἕκχαστος ἐπὶ τὴν 
πατρῴαν αὐτοῦ ἀρχλ», ὡς σχήσων ts xal χαταλη- 
Φόμενος, ὅ τι ἂν αὐτῷ προχωρήσειξεν. Ἔνθα 65 xai 
Ζενεµπίσας, ἀπὸ ἩΜαχεδωνίας τῆς πρὸς τὸν Ἱόνιον 
παραλίου ὠρμημένος, συμπαραλαμθάνων τοὺς ταύτῃ 
'AX6avoU:, ol ἑνῆησαν αὐτῷ, προῄει διὰ τῆς Αργν- 
ροπολίχνης, καὶ τὴν τε πεδιάδα, ὅσην (pxex ἐνταῦθα 


Notule marginales. 


(95) Perrlieborum. 


-— ——— — M 


:91 


DE RERUS TURCICIS ΗΕ VI. 


.322 


µέχρι Καστορίας ἐπηγάγετο ^. Ἑνταῦθα δη θερί- A progressus est. Festinans autem, imparatos hostes, 


enc ὁ Πεῤῥοίας ὕπαρχος, ξυναγαγὼν τοὺς παρὰ 
᾽Αφίνη Σχύθας τε ἅμα, xal Τούρχους τοὺς βασι- 
λέως, ἐπισπωμένων αὐτῷ xaX συχνῶν τῶν ἀπὸ τῆς 
Θέρμης τε xal Λίμνης τῆς Πεῤῥαιθῶν, ἑπέλασέ τε 
ἄφνω, xal ἁπαρασχεύοις ἐπιπεσὼν, ἑσχηνωμέ- 
νοις αὐτοῦ ταύτῃ που περὶ τὴν τῆς Καστορίας 
χώραν, τοὺς πλείστους τε αὐτῶν ᾿Αλθανῶν διέφθει- 
ϱε, xai αὐιὸν Ζενεμπίσαν τὸν ἡγεμόνα ἀνελὼν, 
ἐπὶ αυλὺ ἤλασε φόνον, ἐνταῦθα τοὺς ἄλλους xata- 
62iwov. Ταύτῃ μέντοι ἀνὰ τὴν Εὐρώπην ἐγένετο, 
καὶ ἐς θόρυδον χαθίσταντο, ὡς ἕκαστοι ἐπὶ τὰ 
σφέτερα αὐτῶν ὡρμημένοι πράγµατα, καὶ οἱ Τοῦρ- 
xot ἐς φόθον τε ἐγένοντο µέγαν, οἱόμενοι αὐτίχα 
ἀπόλλυσθαι ὑπὸ τῶν Παιόνων, xai τῶν παροίχων 
ἐθνῶν ἀλλοφύλων αὐτοῖς. Καὶ ὅπη τύχοιεν, τὰ τεἰ- 
xn ἱχράτυνον, χαραδοχοῦντες, f| ἀποθδήσεται ἔχα- 
στα ἐς τὸ ἵ5 το:όνδε. Παίονες δὲ ὧν τρέσδυς ἀφί- 
χετο παρ) αὐτοῦ τοῦ Ῥωμαίων ἀρχιερέως, Ἰουλια- 
νὸς καρδινάλιος, &vhp τά τε ἄλλα ἐπιεικὲς χαὶ 
ἐς τὴν Ῥωμαίων σοφίαν εὐδόχιμος, παρεχάλει τε 
ἐπὶ τὸν πόλεμον, τόν τε ὅρχον, ὃς μέγιστος ἣν αὐ- 
οἷς ἐν ταῖς σπονδαῖς, ἑλύσατο imponi] τοῦ ἁρ- 
χιερέως, ἀνέγνω δὲ τὰ αὐτόθι. Καὶ ὥρμηντο στρα- 
τεύεσθαι ἐπὶ τὴν Εὐρώπην, οἰόμενοι χαταλήψεσθαι 
αὑτῆν ἔρημον, ἁπόντος τοῦ ᾽Αμουράτεω χατὰ τὴν 
Ασίαν, xa διατρίθοντης, xol τῶν νεῶν τοῦ ἁρ- 
γιερέως αὐτοῦ ἐν τῷ Ελλησπόντῳ διαπλεουσῶν, 
ὡς ph ἐπιτρέπειν διαθῆναι' xal ὑπὸ τοῦ Ἑλλήνων 
βασιλέως ὑποσημαίνοντος σφἰσι ταῦτα , ὡς οὐκ ἄν 
ποτε διαθαίη ἐς τὴν Εὐρώπην. Τούς τε Βοέμους àv 
σπονδαῖς σφίσι ποιησάµενοι χατὰ τὴν διαφορὰν, δι’ 
& pot. δοχκεῖ xal τὰς ᾽Αμολράτεω σπονδὰς ποιή- 
σασθαι, πράγµατα σφίσι παρεχόντων, καὶ ὡς παρε- 
σοµένου αὐτοῖς ἀπὸ τῶν Ῥοέμων χώρας πολέμου, 
ἐδέξαντο τὴν βασιλέως ᾽Αμουράτεω εἰρήνην. Τότε 
oh οβθέμενοι ἐχείνος, ὡς παρεῖχεν αὐτοὺς àv 
χαλί ἡσυχίαν ἄχειν, ὥρμηντο στρατεύεσθαι ἐπὶ 
τὴν Εὐρώπην, ξυμπαραλαμδάνοντες * Λᾶχάς τε 
xal Δραχούλην, τὸν Μύρξεω παῖδα, ὃς παρών τε 
ἐς τὸν πόλεµον, συμπροθυμοϊτό «& καὶ συνεπιλά- 
ὄοιτο, παρέχων ἱππέας ἀμφὶ τοὺς µυρίους. Γεώρ- 
Twv δὲ τὸν Τριδαλλῶν ἡγεμόνα παρεχάλουν μὲν 
ἐς τὸν πόλεµον τοῦτον συνδιαφἑρειν τε αὐτὸν ἅμα 
ἐκείνοι;' ἀλλ᾽ οὐκ ἐπείθετο, φάμενος ἀθέμιτα ἑρ- 
Ἰάζεσθαι αὐτοὺς, τάς τε σπονδὰς λύοντας, χαὶ ἁδ.. 
xia; ἑπάρχοντας 1], χρήµασίτε ἑνόμισε 19 διαλύσειν 
αὐτῷ τὴν αἰτίαν, ὅτι οὐ στρἀτεύοιτο τῷ Παιόνων 
ῥασιλεῖ. ΠροηἹόρευε δὲ τό '* τε βασιλεῖ μὴ στρα- 
τεύεσθαι, ὡς Ἰούρχων péya δυναµένων, καὶ οὐχ 
εὐπετῶς ῥάδιον οὕτω χειρωθῆναι ὑπὸ Παιόνων. 

'RKopa γὰρ τὴν παρασκενὴν οὐχ ἱκανὴν εἶναι, ὥστε 
Ἡν Εὐρώπην κατασχεῖν, παμπόλλων ἐν αὐτὴ bv- 
των Τούρχων, xal iv πολέμοις πολλὰ πειραθέντων, 


cum adhue in Castorize regione versarentur, oppres- 
sit. Albanorum plurimos necavit : Zenempisam du- 
cem peremit, el alios vomplures. Πτες quidem in 
Europa evenerunt. Et. ubique tumultus erat, cum 
singuli ad sua recipienda properarent. Turcos ma- 
gna incesserat formido, putantes se perituros Pan- 
nonum el finitimarum gentium marte. Ubicunque 
igitur poterant, moeaia et muros firmabant, ex- 
spectantes quemnam praesens tumulius exitum es- 
set liabiturus. Legatus, qui venerat a pontifice Ro- 
1ɻano, Julianus nomine, ceterum cardinalis et 
vir bonus, et Romanz eruditionis admodum peri- 
tus, Pannones ad bellum suscipienduui adversus 
Turcos cohortabatur : et jusjuranduim,quod. inaxi- 


B mum erat in federe, ex pontificis mandato solve- 


bat, quod εἰ foram omnibus legebatur. Deinde 
impetu quodam ferebantur adversus Europam, pu- 
tantes se ipsam destitutam auxilio, Amurate ab- 
sente et in Asia moras nectente, occupaturos. Pon- 
tificis iamque triremes in. Hellespouto erant, nec 
sinebant Amuratem in Europam transire. Prieterea 
Grzcorum rex nantiabat, Amuratem non posse 
wajicere in Europam, etiamsi omnia conaretur 
omnemque lapidem moveret. Paunones etiam pa- 
cem fecere cuim Boemis, propter eaim dissensiuneni 
qua moti fedus cum Amurate inierant, Boeii igi- 
tur et ipsi acciugebantur ad. presens bellum. Nain 
propterea pax convenerat, quia pulchrum videa - 
tur, ut in praesentiarum discordias ponerent, ct si- 
mul juuctis copiis bellutn Europa ioferrent. Adbhi- 
buerunt in belli societatem Dacos et Draculew, 
Myrxis sive Marci filium, qui ipse adetat promptus 
et auxiliaris ad id bellum, offerens decém millia 
equitum, 179. Georgium Tribailorum ducem ad 
belli societatem iacitabant ; verum monitionibus 
non acquievit, dicens eos impia εἰ nefanda pa- 
trare, faederum religionem violantes, et priores in- 
juriari incipientes. Sperabat se satisfaciurum regt 
Panuonum, quod non in belli societatem venisset, 
pecuniaria multa. Indicavit tamen regi, eumque di- 
ligenter monuit, ne bellum moveret contra Turcos, 


quorum wagua potentia essct : 608 laud facilea* 


Paunonibus subigi posse. Cernebat namque Geor- 


D gius, non eum esse belli apparatum, ut Europaiw 


obtinere possent. Plurimi namque (96) in ea age- 
bant Turci, in castris tantum non educati, quique 
plerumque non aliunde qü:un. ex bellis victum pa- 
rarent, Genus autem hoc bominum, cum ad despe- 
rationem adactum fuerit, virtutem memorabilem 
ubique ostendere solet, Przeterea ostendit Vladís- 
lao, Turcos plurimum rebus bellicis reliquas gen- 
tes excellere. Viad.slaus his nibil persuasus, ab 
Ardelio (97) sive Transylvania profectus, Istium 


Notule marginales. 


(96) Bonün. 4000 dicit. 


^ ]u uno, ὑπηγ. ᾖ Τόν. R. ut in c. 
we, τῷ B. in al. tt τε, 


Τό [n uno, συµπ. 


(97) Erdelio. 


" nuno, ὑπ. — "* [nuuo, ἐγόμιος, ἳ ]a 


401, 


LAONICI 6ΗΛΙ.ΟΟΟΟΝΡΥΙ E 


321 


trajecit, et copias emnes trauspartavit iu regia re- A xai τὸ πλέον τοῦ ῥίωυ σφίσιν ἐντεῦθ:ν πο:ουμένων. 


gionem, et ibi castrametatus est. juxta Euxini ina- 
ritimam Dobroditiam, Bulgarorum regionem. Hine 
castra moventes, Calliacren et Darnem sive Var- 
nam (98) urbes obsidere et oppugnare aggressi sunt. 
Barne pactionibus im ditionem accepta est. Cal- 
[iacre vero vi capta est, Pannouibus ascendentibusg 
lmpigre murum, οἱ impetu. in eam. irrnchtibus, 
flane ubi occupassent et. diruissent, necnon fede 
diripuisseut, plurimis atductis mancipiis, profecti 
sunt recta aJ Byzantii et Orestiadig regionem. 


Αρετήν τε τὸ γένος toUto, ἐς d πόγνωσιν ἀφιχέσθαι, 
ἀξίαν λόγου ἑνδειχνύμενον ἁπανταχοῦ, καὶ ἀναλαμ- 
θάνειν τε σφᾶς τὸ γένος τοῦτη, ὑπεμίμνησχε διι- 
µονίω; παρὰ τὰ ἄλλα γένη. Λαδίσλαος μὲν οὖν ὁ 
τῶν, Παιόνων βασιλεὺς, ἀπὺ τοῦ Ἔρδελίου 30 διαδᾶς 
τὸν Ἵστρον, xaX τὸν στρατὸν διαπορθµεὺύσας, ἀφί- 
χετο ἐς τἩν βασιλέως χώραν, καὶ αὐτοῦ ἕστρατο- 
πεδεύετο κατὰ τὴν τοῦ Εὐξείνου παραλίαν, Ao6po- 
τἶχεω τοῦ Μισοῦ *! χώραν, ἐπὶ Καλλιάχρην τε χαὶ 
ἐπὶ Βάρνην. Καὶ ἑλθόντες ἐνταῦθα, τάς το πόλεις 


ἐπολιόρχουν. Καὶ dj μὲν Βάρνη, 6 ἐπηλιορρχεῖτο, προσεχώρησε καθ) ὁμολογίαν' ἡ 55 Καλλιάνρη ἑάλω 


τε προσδαλόντων τῶν Παιόνων καὶ ἀναθάντων ἐπ. τὸ τεῖχος. 
ᾖλαυνο» εὐθὺ τῆς Βυναντίου χώρας καὶ Ὀρεστιάδος. 


Ἐξελόντες δὴ xai ἐξανδραποδισάμενοι, 


Ilec quiden: egerunt Pannones. Ámurates Mech- Β Καὶ οἱ μὲν ἆμφὶ ταῦτα εἶχον. Αμουράτης δὲ ὃ 


metis filius bello petens Caramanum, ejus regio- 
nem populatus est; et jumcutorum pecorisque 
priedas agens, Conii arcem. obsidione pressit. Ca- 
ramauusg ad tnontes regionis confugiens, ibi mora- 
batur, volens si hostis aecederet, eum fortiter re- 
pellere. Tandem legetionem misit ad Awmuratem, 
promittens obsides, necnon filium suun, quem in 
{ση regis mittere vellet, Addebat, se duplo 
wajus, quam hactenus, regi tributum quotannis 
persoluturum. Caramanus cum his conditionibus 
pacem peteret, forte advenit ad regem nuntius ab 
Triballorum duce missus, referens Pannounes 
transgressos esse lysurum. Που igitur nuntio nonni- 
hil territus, petitionem Caramani admisit, et cum 
eo fadus iaiit : acceptisque obsidibus et filio, exer- 
citum abduxit, Cum intelligeret Hellespontum te- 
neri ab navibus Italorum et Occidentaliuu, anxius 
animi erat, cum haud satis coustaret quo pacto in 
presentiarum in Europam 179 transvehi posset. 
Nec tamen exercitum, summa celeritate adliibita, 
ad Hellespontum ducere omisit, ut naves hostium, si 
adnavigarent, bombardis ct reliquis tormentis abize- 
ret, Est auteui iste lucus Propontidis angustissimus ; 
et turris isti est inÁsiam recedens, qux Sacra nomi- 
natur : ut neutro sic coeat, ut ab continente submo- 
veatur. Cum igiturliuc venisset, in animo agitans 
Europ:e et Asix exercitum Europam transmittere, 
triremes non amplius invenit, Nam ventus, qui co- 
ortus erat adinodum validus, haud sinebat naves iu 
P'ropontida navigare. ls ventus multis regnavit die- 
bu», nec naves ullo modo contra ipsum nili poterant. 
Amurates igitur cui hostium Lriremes non amplius 
adessent, per oiium ipsc simul cuu universis co- 
piis in Europau trausportatus est. Cum trausvectus 
esset cuim copiis suis, ad Byzantii regem nuntium 
misit, qui diceret se salvum eLincolumem cum uni- 
verso exercitu trausvectum — esse in Europam, εἰ 
pergere coutra bostes. Proinde ne cunctetur quaai 
celerrime couscripto exezcitu subsidio venire. 


Μεχμέτεω , ἐλάσας ἔπὶ Καραμᾶνον, τήν τε χώραν 
ἐδῄου, καὶ τὰ ὑποζόγια ληϊσάμενος, ἑπολιόρχει 
τὴν τοῦ Κονείου ἁἀχρόπολιν. Καοαμᾶνος μὲν εὖν 
ἐπὶ τὰ ἄχρα τῆς χώρας ἁπορυγὼν, διέτριθεν αὐτοῦ, 
ὡς fjv τις ἐπ᾽ αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἄχρων ἁμυνούμενος, 
διεχαρτέρει, Καὶ ἑπρεσδθεύετο πρὸς τὸν ᾽Αμουρά- 
την, ὑποσχόμενος διδόναι τε ὀμήρους, xal τὸν alb: 
ἐς τὰς θύρας αὐτοῦ ἐπιπέμπειν, xal φόρων ἁπά- 
γειν τοῦ ἔτους διπλάσιον, οὗ ἀπέφερε πρότερον. 
Ταῦτα 6h οὖν προτείνοντος τοῦ Καραμάνου, xai 
δερµένου σπένδεσθαι αὐτοῦ τῷ βασιλεῖ, ἐνταῦθα 
ἀφίχετο ἀγγελία παρὰ τοῦ Τριδαλλὼν ἠγεμόνος **. 
Καὶ οἱ Παίονες ἔπελαύνοντες διαδαίνουσι τὸν Ἵστρο». 
Καὶ τότε 5h τοὺς λόγους ἐδέχετο τοῦ Καραμάνου, 
xal σπονδὰς ἑποιεῖτο, Λαθὼν δὲ ὀμήρους xxi τὸν 
παΐδα αὐτοῦ, ἀπήγαγε τὸν. στρατόν. "hv μὲν οὖν 
Ἑλλήσποντον ἐπυνθάνετο κατέχεσθαι ὑπὸ τῶν νεῶν 
τών Ἰταλιχῶν xal ἑσπερίων. Ἐνταῦθα iv ἀπόρῳ 
ἐχόμενος, 0 τι χρῄσαιτο τῷ παρόντι ἓς δ.άδαόιν, 
τὸν στρατὸν ὅμως Ἶγε σπουδῇ ἐπὶ τὸν Ἑλλήσπον- 
τον, καὶ 52 «à; τε τριθρεις, fv ἐπιπλέουσαι δ.α- 
χωλύωσε, τοῖς τηλεδόλοις ἀπελασόμενος. Ἔστι γὰρ 
τοῦτο τῆς Προποντίδος στενώτατον ἐπιειχῶς, xai 
πύργος ἔνεοτιν tv τβ "Ací(a Ἱερὸν καλούμενος, 
ὥστε μηδαμοῦ ἑτέρωυθι E; τσοῦτον βραχὺ ξυνιέναι, 
τῷ Ἐπείρῳ διαστΏσαι. Ἐνταῦθα, ὡς ἐπηχε τὸν 
στρατὸν διαθησὀµενος, tbv τῆς Εὐρώπες τε καὶ 
᾿Ασιανὸν, τὰς μὲν τριήρεις οὐχέτι χατἐλαθεν ἓν- 


D ταῦθᾳ. "Άνεμοι γὰρ ἰσχυροὶ πἀἁνυ οὐκ εἶων τὰς 


τριήρεις ἐς τὴν Προποντίδα εἰσπλέειν, xal πνευμά 
τε ἰοχυρὺν κατῄει ἐπὶ συχνὰς ἡμέρας, βιαζόµενον 
τὰς ναῦς μιδαμῆ ἀναπλεῦσαι 3» ἑναντία τοῦ πνεύ- 
µατος. ᾽Αμουράτης δὲ ὡς αἱ τριήρεις οὐχ ἔτι πα- 
ρῆσαν αὑτοῦ , καθ Ἱσυχίαν διέδαινεν αὑτός τε χαὶ 
ὁ στρατὸς mag. Ἐπεὶ δὲ διεδεθήχει, ἄγγελον 
ἔπεμψε παρὰ τὸν Βυκαντίου βασιλέα, ἑἐροῦντα 
αὐτῷ , ὡς διαδαΐνοι ** σῶς, xal ἐπὶ τὸν ἐχθρὸν 
αὐτοῦ ἰθὺ ἐλαύνοι, καὶ εὔχεοθαι "! παράγγέλλει, ὡς 
Χάλλιατα αὐτῷ τὰ ἐς τοὺς πολέμους. 


Notule marginales. 


(98) Olim Dionyslopolim. 

* [a guo, 'Ap?.  ** Μνυσοῦ. 
mutilus est. 1n uno ut in cont. [n al. ὡς oi Π. 
who, ἔπεμπε. 


Sic etiam in uno R. in al. utc. 
* [s uno, ὡς τὰς τε. 
*5 [i uno, διαδείο.. *' Forte legendu:n, 50/2302: παρχγγέλλειν, 


** Hic locus, ut ex versione pater, 
5: [η Reg. ἀναπνεῦσαι. 5 In 
. €t in c. 


DE REBUS TURCICIS L1D. VII. 





AAONIKOY XAAKOKON AYAOY 


ΑΘΗΝΑΙΟΥ 
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ IXTOPION H EBAOMH. 


-— 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 
ATHENIENSIS | 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AC REBUS GESTIS TUBCORUM 
LIBER SEPTIMUS, 


Prelium Amuratís et Wladislai ad Varnam ; expeditiones in Peloponnesum adversus Scander- 
begum et Huniadem. Moritur Amurates anno Christi 1550. 


Ἑασιλεὺς δὲ Ἑλλήνων, ὡς ἐπύθετο τὰ παρὰ τῷ 4 17/& Grecorum rex, utaudivit quzafferebat nun- 


ἀγγέλου, Ίχθετο μὲν ola. εἰχὸς, δ.αδεθηχότος οὕτω 
ὥστε μὴ διαχωλῦσαι τὴν διάδασιν ἁμαχητὶ, ἀλλ) 
ἠσυχῆ διαθάντα, τόν τε ατρατὸν αὐτοῦ ἅμα διαπορθ- 
μεῦσαι. Καὶ ἔφερε μὲν χαλεπῶς, ἑδούλετο 3 δὲ 
ὅσω, τῷ.παρόντι χρὲσαιτο, xat eive πόλεμον ἀπεγ- 
y Do: cip ᾽Αμουράτῃ, εἴτε ε’ρήνην. El μὲν γὰρ εἰρήνη 
αὐτῷ εἴη πρὸς ᾽Αμουράτην, ἐχρην ἑἐλαύνοντι διὰ 
τοῦ Πόντου τὴν χώραν αὐτοῦ ἀγορᾶν τε Rua παρ- 
ἔχειν χαὶ τά ἐπιτίδεια. Καὶ τοῦτο ἑδόχει δεινὸν 
αὐτῷ ἔσεσθαι πρὺς τῶν Παιόνων, ἐπειδὰν περιγέ- 
νώνται τοῦ ᾽Αμουράτεω, xal ἀχθησομένους αὐτῷ 
διὰ τοῦτο τοὺς Παίονας. Ἑδόκει τε οὖν ἐπὶ τὴν τῶν 
Παιόνων μοῖραν τραποµένους, ἑλέσθαι τε τὰ ἑχεί- 
νων, καὶ πόλεµον ἀπαγγέλλειν τῷ ᾽Αμουράτῃ. Ὡς 


tius Amura'!is, dolebat sninio, quemadmodum veri- 
simile est, quod eum transitu prohibere nequivisset, 
verum absque praelio translisset, et per otium copias 
traduxisset omnesc Hzc quideni molesto ferebat 
animo. Deliberabat quid in praesenti rerum statu 
potissimum ageret, bellumne sive patei Amursti 
nuntiaret, Nam οἱ pacem. cum Amurate retinere 
instituisset, fore ut ei per Ponti regiuneim exer- 
citus dnetanti, cogeretur commeatum et necessaria 
prestare : qua re se maxüne offensurum Pannones 
judicabat, et hine maxitwum sibi imminere peri- 
eulum a Panuonibus, si Αιγαίο  devicissent. 
175 Videbatur igitur eo tempore cousultissuuüum 
fore, sequi Panmonum partes et bellum Amurati in- 


μὲν οὖν á γραφὴ ἑδίλον, σὺ πᾶὰνυ τοι διεσάφησε B ferre (99). Chatites Priami fllius Awuratem non om- 


Χαλίλης ὁ Προῖμεω, ἐπιτέδειος ὢν ἓν τῷ τότε τοῖς 
Ἓλλησι, xal βουλόµενος ὡς Ίκιστα αὐτοὺς πολε- 
μεῖν &x τοῦ ἐμφανοὺς βασιλεῖ, πρινὴ καραδοχῆσαι 
ol χωρήσει ὁ πόλεµος. ᾽Αμουράτης μὲν 6h, εὐθὺ 
Tuv πολεμίων ἑλαυνόντων, ἑστρατεύετο παρασκευα- 
«άμενος, χαὶ τὸ ἆχκλο τῆς Εὐρώπης στράτευμα 
χατέλαθεν Ἱθροισμένον αὐτῷ, xai προσιὼν ἑκά- 
οτοτέ οἱ ἐπὶ τὸν πόλεµον. Οὗτος δὲ κατόπιν ἐλαύ- 
γων τοῦ Παιόνων στρατοῦ, ἑστρατοπεδεύετο νυκτὸς, 


nium, quemadinodum ejus l:tterz indicant, certio- 
reut reddidisse videtur. Amicus etiaunum ea tempe- 
state erat Graecis, e& volebat hos quam minime ex 
aperto bellum gerere eum rege, priusquam satis ex- 
plorasseut,' quonam bellum esset erupturum, Awmu- 
rales igitur, cum contra ipsum recta pergerent 
hostes, aria beue instructus capiebat : etezereitum 
Europz universum cougregatum accipiens, singulos 
ad belluim fortiter suscipienduiu colurtabatur (1). 


Notule marginales. 


in| Chaliles Imbraimi filus, al. Caraubi. 


1) Pugnatum est. ad Varnam deciiuo Novemb. 1444. 


9*9 Εθουλεύετο, Π. ut in c. 


391 , 


LAONICI CHALCOCONDYLAE | 


398 


Secutus igitur P2unonum ezercitum, noctu eo loci A ἔνθα τῇ npotspalg ἐπηνλίκοντο οἱ Παίονες. Καὶ 


castra muniebat, ubi hostes praterita die castra 
posuerant. Shuiliter cum dies illuxisset, haud longe 


ab Pannonum castris et sua locabat, Hoc faciebat | 


per dies quatuor, ut posset contemplari hostium 
iultitedinem, ueenou quis eorum esset ad id bellum 
animorum habitus: anm essent formidolosi, et 


proinde cito. ousssuri eam eXpeditioneur: an aus 
dacia freti, nihil metuentes, profectionem facerent ς 


praeterea an omnia in castris corum ordine gere- 
rentur : abundarentne Coimmeatuum copia, vel se- 
cus. Hzc omnia quis facile explorare potes, si 
subinde hostilem sequatur exercitum. Exactissiiwo 
etiam cognoscat hoc. modo, audacesne an timidi 
siut: praeterea an inter se consentiant, sí agmen sit 
iter ingressurum aut ingrediatur. llac quidem per 
quadriduum explorare haud cessabat Ainurates. 
Quinto autem die Joaunes Chonistes ut sensit sub- 
sequi regis exercitum, deliberat, adhibito in consi- 


lium et Panuonum rege, num ibi velint przlii aleanr 


experiri, et sie ülterius proficisci : aut prelium 
detrectautes, ulterius progredi, hostilem regionem 
occupantes. Decreto igitur facto, pugnandum esse, 
liostium adventum exspectarunt.. Awurates igitur 
adveniens, castra in eodem comuunit cainpo. Pere- 
grinos primo locavit, qui per circuitun ferramenta 
magua defigebant 5 et i&. hunc. inodum ob januis 
quasi circulo auibiebatur rex. Ferramenita illa, quo- 
cunque cum exercitu proficiscitur rex, poriant ca- 
meli, neenon peregrinorum arma. Si prallium ceci- 
piendum est, arina ioter milites distribuit. Post bos 
scuta collocavit, el aute scuta camelos suos consti- 
tuit, Hic ordo januarum est, In medio autem con- 
sistunt ipee rex et aula. ejus duces, hecnon quot- 
quot sibi de januis in exercitu prasto sunt. [n pro- 
ximo statuitur Europee exercitus ; cui praesit dux 
insignis nomiue Garazies. is autem exercitus dis- 
tribuebatur per mauipulos, qui 176 posrvis in- 
terstitiis dirimebaniur. Asi$ quoque. exercitus in 
aciem educebatur, εἰ a (10nte locabatur in mani- 
pulos segregatus, ut se mutuo adjuvare possint, si 
quid periculi ab hoste ingruisset. Nam equestres 
copi uoa uisi in turma separata, hosti opponi 
possunt, eum interim pedestres pulchre in cornua 


ἡμέρᾳ αὖ fjAauve, xat ἑστρατοπεδεύετο ἓς τὸν σταθ- 
μὸν τῶν Παιόνων Tj ἑστρατοπεδεύοντο. Τοῦτο δὲ 
&xolit ἐπὶ ἡμέρας τἐσσαβας, xdüopov τε τὸ πλῆθος 
τῶν πολεµίων, xal ὡς ἔκουσι διαθέσεως ἓς αὑτὸν, 
εἶτε περιδεεῖς ἐπὶ πᾶσιν, ὥστε ἐπὶ βραχύν τινα 
χρόνον συστέλλεαθαι, εἴτε xal τόλµῃ χωρουντες, 
μηδὶν δεδιότες, σερατεύονται * χαὶ ὣς ἔχουσί τε 
ἐπ.τηδείων ἓν τῷ στρατοπέδῳ. . . * Ταῦτα γὰρ ἃμα 
συνειδείη ἄν tt; ἐπύμενος τῷ πολεµίων ατρατοπέδῳ, 
καὶ ἑπιλογίσαιτο σαφέστατα, ὡς ἔχουσί τε δέους x Y 
τόλµηςι καὶ ὡς. ἔχουαιν ἐπιτηδείων, χαὶ πληθύος, 
ὁδός τε εἴη ὁ στρατὺς, d) ἐγγὺς τούτου. Ταῦτα μὲν 
οὖν ᾽Αμουράτης ἑλαύνων κατόπιν ἑλογίξετο às 
εἐσσάρας ἡμέρας ' τί δὲ πέµπτῃ Ἰωάννης ὁ Χω- 
νιάτης, ὣς ᾖσθετο χατὰ πόδας ἑλαύνειν tbv βασι- 
λέως στρατὸ»ν, ὃς βουλήν τε καθΐστατο σὺν τῷ ἐαιό- 
vu) βασιλεῖ, xoi ἐδουλεύοντο *5, εἰ τὴν µάχην αὖτ.ῦ 
ποιῄσαιντο, xal µαχεσάµενοι οὕτω, τοῦ πρόσω 
ἔχοιντο, f ἀβαχηςὶ προῖΐοιεν, 'καταλωμθάνοντες τὴν 
χώραν. Ἐνταῦθα ἔδοξε Εσὐλενυομέναις τὴν µάχην 
ποιεῖσθαι, ὡς ἂν μὴ ἐπισπώμενοι ἐνοχλοῖον xal 
πράγµατα ἔχοιεν, ὥστε χωλύεσθαι, ἣν τι ἔπιχει- 
gol«v ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ. Ὡς οὖν ἐδέδοχτο, καὶ 
ἐπέμενον, ἐνταῦθα ᾽Αμονράτης ἀφιχόμενος ἔστρα- 
τοπεδεύετο ἐν τῷ πεδίῳ. Καὶ πρῶτα μὲν τοὺς vef,- 
λυδας παρατᾳξάµενος ἐχυχλοῦτο ὑπὸ τῶν θυρεῶν, 
εὐμεγέθεις πηξάµενος ** σιδηρίους ὃς τὴν γῆν. Φὲ- 
(ει δὲ τούτους aist, ὅπη ἂν στρατεύηται βασιλεὺς 
ἐπὶ τῶν xapfuv* xal πρός vs τὰ ὅσλα sov νεη- 


 χύδων ἐπὶ τῶν χαμήλων φέρει. Καὶ ὅποι ἂν ἔσοιτο 


αὐτῷ "* àv τῇ µάχῃ, διανειµάμενος τὰ ὅπλα, ἐς µόχην 
γαθίσταται. Μετὰ ** δὲ τούτους τοὺς θυρεοὺς, ἄγων 
χαὶ τὰς χαμῄήλους αὗτου ταύτῃ ἔμπροσθεν τῶν ϐν- 
piov ἔστησε, xal οὕτω παρετάσσοετο ἐς τὰ; θύρας. 
'Ev µέσῳ ὃ ajvó; τε xal οἱ του οἴκου ἡγεμόνες, 
xat οἱ τῶν θυρῶν, ὅσοι πάρεισιν αὐτῷ à; τὸ στρα- 
τόπεδον. Τὸ δὃξ Εὐρώπης στράτευμα παρεστάσσετο 
αὐτῷ, ἔχοντι ** στρατηγὸν Καραξίην, ἄνδρα εὐδόχι- 
μον. 'Exágaeto δὲ χατὰ Dag χωρὶς ἀπ ἀλλήλων 
διεσοτηχυίΐα. οὗ πολλῃ χώρᾳ. Kel τὸ ᾿Ασίας στρά- 
τευµα. ἑτάσσετο χατὰ Dac ἐπὶ µέτωπον ἰἱσταμέ- 
và, ** ξυµπάσας, ὥστε ἀλλέλαις ἐπιθοηθεῖν, ἐπειδάν 
τι τούτων ὑπὸ τῶν πολεµίων movi). Τὰ γὰρ ἱππικὰ 


aptari possint, equites vero iinime. Ponnones p στρατεύματα οὐκ ἔχειν τάσσεσθαι ἄλλῃ coc ** à 


interun haud otio torpebant : veruin εἰ ipsi aciem 
exorüuabant per turmas et tribus suas. Painones 
in dextro, Daci in sinisuro curabant cornu. Joan- 
nes Choniates habens Phazen, id est eos qui Bita- 
xides vocantur, protlciscebatur coutra Asiz ducem, 
l'lurimi Asiani haud sustinentes Pannounum ἵπιρο- 
tum, antequam ad manus ventum esset, fugam ar- 
riptebant. Fugientes persequebantur Paunones: 
landemque dispersi fugientibus inhzrentes, Asi 


x2*à Lag, ἐπεὶ τὰ πεζιχὰ ἔχει χαλῶς παρατάσσε- 
οὔαι ἐπὶ χέρα. Οὐ μέντοι γε οἱ ἱππεῖς. Παίονες δὲ 
παρετάσσοντο καὶ οὗτοι χατὰ λόχους καὶ φρήτρας "*. 
Καὶ οἱ Παίονες εἶχον «b δεξιὸν, οἱ δὲ Δᾶχες τὸ εὐώ- 
νυµον. Καὶ Ἰωάννης μὲν ὁ Χωνιάτης ἔχων τὴν 
Φακζην τοὺς Βιτάξιδας καλουµένους, ἐπῄει ἐπὶ τὸν 
τῆς ᾿Ασίας στρατηγόν. Kal οἱ πολλοὶ μὲν. αὐτῶν 
οὐδὲ ἐς χεῖρας ἑλθόντες ** ἑδέξαντο τοὺς Παίονας, 
ἀλλὰ ἔφευγον ἐκ πολλοῦ, παρεἰχοντό τε τοῖς ποσὶν 


Notule marginales. 


** Nulla est lacuna in H. 


** Εδουλεύοντο. Sic etiam Π.  *! Πηξαμένους. R. ut in c. 


** Jn uno ab. 


págn, 9. ** In uno p. δὲ τ. Üug. ἀγ. τὰς καμ. ** In uno, ἔχον. ** ἑσταμένους. R. ut in c. ** [n uuo πη. 


V ortpae. Sic in v. In al. ut in c. 


*5 |n. uno, ἑλθόντας. 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. VIT. 


330 


ἐκ.διώχειν, ἔνθα γενόµενοι 93 διεσπάρησαν, xal τὸν A excrcitu:m terga dare coegerunt, tegi relinquebatir 


δεύτερον τῆς Ασίας στρατὸν οὕτω δη τρεφάµενο;, 
ἑδίωχεν. Ὑπελείπετο δὲ αὐτῷ τὸ τῆς Εὐρώπης στρά- 
εευµοσ, ἑστηχός τε καὶ οὐδαμῆ χωρῆσαν, ἀλλ ἐπι- 
µένον τοὺς πολεµίους. Δῆλα γὰρ ὡς βασιλέως ἑστη- 
χότος τὰ στρατούµατα ταῦτα τῆς Εὐρώπης ἕστηχε. 
Καὶ fjv τε μὴ δεξάµενα τοὺς πολεµίους ἐς φυγὴν 
γένοιτο, αὖθις ἑπάνεισιν ἐπὶ τὸ βασιλέως στρατό- 
πεδον. Εἰώθει γὰρ γένος µετά γε δχύθας τοὺς vouá 
δας, πάντων δὴ μάλιστα, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, φΣῦγον 
αὖθις ξυνίστασθαί τε αὑτφ. καὶ ἑπανιέναι ῥᾳδίως 
καὶ αὖθις ἓς την µάχην, xal τρεπόμενον εὐπετῶς, 
ὅποι ἂν αὐτῷ λνυσι:ελοίη. Ol μέντοι Δᾶχες ἓν τῷ 
θορύδῳ τούτῳ τῆς µάχης, ὡς ἑώρων τοὺς ᾿Αλθα- 
vous ! ἐς φυγὴν τρεποµένους, οὐχέτι δὴ ἐνταῦθ) ἐπέ- 
σχον, ἁλλ᾽ ἐς τοὺς βασιλέως θησαυροὺς τραπόµενοι, 
διρπᾶαζον τά τε χρήματα, xal τὸν βασιλέως χοι- 
τῶνα, καὶ τὰς χαµήλους ἑφόνευονι ἀλλήλοις,διαχε- 
λφυόμενοι. Ὡς δὲ ἔργου εἴχοντο, καὶ ἰἱχανῶς εἶχον 
τῆς διαρπαγῆς, οὐκ ἔτι ἱόντες ἐς μµάχην παρετάσ- 
σοντο iv οὐδενὶ, ἀλλ ἐπὶ τὺ ἑαυτῶν στρατόπεδον 
ζλαυνον. Ἰωάννης μὲν οὖν, ὡς ἑτρέφατο τῆς ᾿Λσίας 
στράτευµα, ἀφίκετο izY Λαδίσλαον βασι]έα, παρ- 
αινῶν αὐτῷ ἵστασθαι xol ἱδρύσθαι χατὰ χώραν, 
μηδὶ κροϊέναι xot συμθαλοῦντα τοῖς πολεµίοις * ὡς 
ἂν ἑπανιόντι χᾶτὰ τοῦ βασιλέως χα)επὸν ἀποθαίη, 
xztüpouyh ἐκ τὶς μάχης Ὑένοιτο. Καὶ παρηγγύα 


μηδενὶ τῶν ἆμρ) αὑτὸν ἐπιτρέπειν ἄλλῃ mot * ἀπιέ- c 


ναι, ἀλλ᾽ αὐτοῦ μένοντας ἐπιμένειν, ἐς ὃ ἂν µαχε- 


Europaeus exercitus, qui adliuc stabat nec quoquam 
fugerat, exspectans hostem. Manifestum enim esse 
reor, quantisper manserit rex, tantisper ctia 
Europz exercitum consistere, Qui etsi hostibus 
non restiterit, verum in fugam abierit, attamen iu 
regia castra revertitur. Nam. istud hnominum genes 
novimus post Scythas pastores maxime fugere. 
seque in fuga facillime colligere, et proelium re- 
diutegrare. In fugam vero versi facile servantur. 
Daci inter. pugna tuinultum cum cerneren! Alba- 
nos in fugam effusos, nec sibi temperarunt , verum 
ín regios tliesauros conversi, eos εἰ regniopes diri- 
puerunt, necnon regium cubiculum, interfectis 
camelis, cua) sese inutuo ad istam rem usque c»- 
hiortarentqr. Oceupati isto opere cum forent, pr:e- 
dandique jam obrepsisset satietas, haud in pra'- 
lium redibant, nec ulli parere volebant, sed in ca- 


Stra sua revertebautur. Joonues cum —fugassel 


Asianum exercitum, accedebat ad regem Vladis- 
laum, eumque diligenter monebat, ut eo loci cuin 
suis militibus subsisterel, Rec eos quoquam abire 
paterctur, ut sibi redeunti in pugnam contra Amu- 
ratem, si quid periculosius ingruisset, refugium 
tutissiinu:m, quo se reciperet, esset. Pracepit 
quoque Vladislao ut obtestaretur milites qui secutn 
erant, ne se loco moverent, verum in iisdem ve- 
stigiis liasrentes exspectarent, donec fuso, fugato 
victoque Europ: exercitu, victor reverteretur : 


σᾶμενος, καὶ * τὸ τῆς Εὐρώπης στράτευμα τρεφἀ- ϱ et douec pralium, quod nunc solumcum januis reli- 


µενος, ὑποστρέφηται, xal τότε ἐπὶ τὰς θύρας ἅμα, 
ὑπολειπομένου τοῦ ἀγῶνος τούτου, ἁλῶσι μετὰ 
ταῦτα, xal ἑξεργάσωνται xal τοῦτον τελευταῖον 
ἀγῶνα. Ὁ μὲν ταῦτα εἰπὼν, ἀπῄει συνταξάµενος 
ἐπὶ τὸ τῆς Εὐρώχης στράτευμα, ὃ ἐπὶ τὸ εὐώνυ- 
µου τοῦ βασιλέως παρετάσσετο µέρος. Kal συµ- 
6ᾳλὼν ἐμάχετο ἐπὶ ypóvov τινά. Ἐγένετο δὲ | 
μάχη οὕτως. Ὡς συµθάλλο:εν οἱ Παΐονες ἐς χεῖρας 
ἑλθόντες, τρεφάµενοι τοὺς Τούρχους ἐδίωχον, ἕως 
οὗ ἐγένοντο ἀγχοῦ τοῦ ατρατοπέδου αὐτηῦ. Μετὰ δὲ 
εὐθὺς συστρέψφαντες οἱ Τοῦρχοι, ἑδίωχον τοὺς Παίο- 
vas χρόνον ἱκανὸν, ἄχρις οὗ Ὑένοιντο xol οὗτοι ἐν 
τῷ στρατοπέδῳ αὐτῶν. Καὶ ὁπότε μὲν βιασάµενοι ol 
Παίονες τοὺς Τούρχους, ἐπιχέοιντο διώχοντες, &v- 
ταῦθα συχνοὶ τῶν Τούρχων ἔπιπτον καταπατούμα- 
vot ὑπὸ τῶν Παιόνων. Καὶ μὲν δὴ καὶ Παίονες àv τῇ 
ἀποχωρήσει πολλοὶ παρεγέ»νετο *, ὁπότε δῇ αἰδοῖ ἀπο- 
χωροῦντες. Ἑν τούτῳ πίπτει Καραζίης τῆς Εὐρώ- 
πες στρατη]λὃὺς, ξίφει Παιονιχῷ βληθεὶς χατὰ τὸ 
στηθος, δορατίῳ τραύματι, Τὰ γὰρ Παιονικὰ ξίφη, 
σχεδόν τοι δὴ, xal τὰ τῆς Γερμανίας ἁπάσης, ἑλη- 
λαμένα τυγχάνει ἐπὶ µήχιστον xat ὀξέα' οὐ μέντοι 
τοιαῦτα , ola χαταίροντας χόπτειν, ὅτι xal ἄξιον 
λόγου, ὡς τὰ BapÓapixà $j καὶ Ἱταλιχκά. Τὰ μὲν 
βᾳρδαρικὰ τοιαῦτα" Τούρχων δέ ἐστι ταῦτα, βάρος 


quum sit, conficiat. Hzc cum dixisset, confestim ac- 
cingebatur, ut prelium committeret cum Europ:e 
exercitu, qui ad sinistram regis instructus stabat, et 
manas conserens, aliquandiu pugnabat, Puguz 
177 utem hzc facies erat. Cum ventum esset ad 
manus, Pannones Turcos fugabant, eosque usqu? 
ad casira persequebantur. Turci conversi, deinde 
Pannones inscequebantur : nec a persecutione ces- 
sarunt prius, quam et eosdem ad castra coinpulis- 
sent. Si quando Pannones victoria fruebantur, Tur- 
cos persequebanturacerrime, plurimique cadebant, 
obtritia Paunonibus. Etiam Pannones aliquando, 
quamvis plurimi forent, cum rubore retro graduui fe 
rebant. Cecidit Ibidem Carazies Europz dux, Panuo- 
nico gladio transfixus. Solentenim Pannqyici glad.i 


- vulnera dare, quz nibildifferunt ab istis quz facere 


consueverunt haste. Gladii iamque Pannonum et 
Germanorum longi sunt et acuti, nec librato ictu 
feriunt, quemadmodum barbarici et Italici. Barbari: 
ci gladii (et ejusmodi utuntur Turci) ponderosi suut 
admodum, unaque tantum parte scindunt. Nec scio 
gladios quorum acies altius in corpora penetret. 
llis comparantur gladii Italici, qui quondam Grzc;. 
in usu fuere. Germanici et Paunonici gladii lon;i 
et rotundi, necnon interdum quadrati suut : aciezi 


Notule marginales. 


* R. γιν. * [n ora "Aciavov;, in al. ᾽Ἀλανούς,  * Inv. mn. * In uno, καὶ z; E. ἅμα στ. * In tto, 


ἀπεγίνοντο. 


PaTnoL. Gn. CLIX. 


11 


331 


LÀAONICI CHALCOCONDYL £ 


332 


liabent acutam, et in. mucronem. oblongum desi- A ἴσχουτα παµµεγα, xat i' Evi Έχοντα τὴν τομὴν, 


nunt, Vulnera infligunt, δι quis iis utatut insidens 
equo, talia, qualia hasta dari solet. Pannonico 
gladio transfossus exspiravit Carazies. Nunc quid 
pencs Vladislaum | regem Pannoruu acciderit, di- 
cetur. Erant apud hunc regem viri complures, qui 
invidebant Joanni Huniadi, cjusque virtutem zgris 
ferebant animis. Videntes igitur eum pulchre et 
decenter belluin administrare, et in. fugam egisse 
Asiz exercitum universum, necnon generosissinie 
dimicare contra Europe exercitum, cujus ducem 
Caraziem nomine perenmerat, sic allocuti sunt 
regem : O rex, quid bic consistimus οἱ exspecta- 
mus Joannem, eique qnasi solus vir sit, permitti- 
mus hostes vincere ei reliqua omnia perficere ? 
lnfamiam maxima nobis importat, dutc hic otiosi 
tempus terimus : servum vero tuum. sinimus festi- 
nare οἱ pugnare contra hostes. Oportebat sane 
regem nobis adjunctum militaria facta edere, qua 
plurimum laudis merentur apud uxores nostras, el 
apad eos qni urbes nostras inhabitant, necnon apud 
d'urcos. Verum ille in fagám vertens tantam homnt- 
num multitudinem, gloria potitur immortali :. tibi 
sutem hic stanti, et singula speclanti, ignominia 
relinquitur, quam etiam ad posteros transmittes. 
Nec euim est üt vereare, januarum milites^nos ac- 
cedentes fortiter suscepturos, cum ab Joamne adeo 
facile Asianus exercitus fugatus sit : verum fugam, 
nc dubites, inibunt. Age igitur, contra januas re- 
gis porgamus, 118 Cum euim sis rex, nt cum 
roge:congrediaris honestum est. Hae eum audivis- 
set res adelescens (magna enim ista. oratio polli- 
cebatur), quam citalissimo agmine contendit ad ja- 
nuas, 6bi Aurates stabat paratus ad prelium : 
el fossa munitus exspectabot, quis pralii evéntus 
esset. futurus. Pannones adorti sunt peregrinorum 
coronam, qui el ipsi fortiter inter castra przliuin 
pro Amurate ciebast. lbi equus, que vehobatur 
Pannonum rex, securi feritur, et pedes vulneratas 
corruit una éum sessore. At qui próxime steterant 
(iartus preelii tunrullus erat) non senserunt casum 
regis. l'eregrini victeria potiuntur, caputque Pan- 
nouum regis retulerust ad Ainuratem, Nomen au- 
tem peregrini, qui id facinus memorabile ediderat, 


χαταθαἰνουσί γε μάλιστα bh πάντων τῶν ξιφῶν, 
ὧν ἡμεῖς ἴσμεν. Δεῦτερα δὲ τούτων τὰ Ἰταλικὰ, 
Ἕλληνικά οτε Ὑενόμενα. Τὰ δὲ Γερμανικὰ xal 
Παιον.χὰ μαχκρὰ μέν εἰσι xol στρογγύλα, τεςερά- 
γωνα, τὴν τομὴν ὀξέα, ἐς ὁξὺ δὲ’ πάνυ Ἀήγοντα, 
δόρατος ἐπιεφέρουσι τομῆν, τοῦ ἐφ᾽ ἵππου χατεπε- 
ρείδοντος αὐτὸ, ὡς ἐς τὸ τοῦ δόρατος σχῆμα. Kapa- 
ζίης μὲν οὖν οὕτως ἑτελεύτησε. Περὶ δὲ Λαδἰσλαού 
τὸν Παιόνων βασιλέα ἐγένετο τοιάδε. "Hoav yàp 
παρ) αὑτῷ ἄνδρες φθονοῦντες, xal ἀχθόμενοι τῷ 
Ἰωάννῃ διὰ τν ἀρετήν. Ὡς ἑώρων αὐτὸν καλῶς 
διἐποντά 9x ἀμφὶ τὸν Πόλεμο». χαὶ τρεφάμενον μὲν 
τὸ τῆς Ἄσψις oxpáteupa ἅπαν, μαχόμενόν δὲ 
wai πρὸς "b τῆς Ἑὐῤώπης γενναιότατα, xai ἀἄνε- 


B Χόντα στρατηγὸν αὐτοῦ Καράζίην, Ε)εγον πρὸς βα- 


visa τοιάδε * "D Ῥασιλεῦ, τί ἑστηχότες Σνθάδε áva- 
µένυμεν Ἰωάννην Ἰάδε πάντα διαπράττεσθαι, ὡς ᾽ 
μόνῳ ἀνδρὶ ὄντι, ἑποτρέκοντος αὐτῷ τοὺς πολε- 
µίους δῃώσασθαι; Ἡ μῖν γὰρ ἐς αἰαχύνην ἐπιειχὴ 
τινα φέρει πάνυ τοῦτο, ἡμᾶς μὲν ὧδε ἑστηχότας, 
ὁρμᾶν τὸν σὺν. δοῦλον, μαχόμενον τούτοις τοῖς 
Τούρχοις. Ἐχρῆν γὰρ δὴ βασιλέα ὄντα ἡμῶν σὺν 
ἡμῖν τοῖς ἀμφὶ αὑτὺν οὖσιν ἀποδείχνυσθαι ἔργα, 
ofa ἐπαινέσαιντο να) al γυναίκες ἡμῶν, καὶ οἱ ἓν 
ταῖς πόλεσιν ἡμῶν την μάχην πυνθανόµενοι ὡς 
ἐγένετο, xal οἱ πολέμιοι. ἸΑλλ᾽ οὗτος μὲν τρεφάμε- 
vog τοσοῦτον στῖρος ἀνλρώπων, ἀποφέρεται δόδαν. 
ἀθάνατον' σοὶ δὲ ἑστηκότι µόνον ἐνταῦθχ, καὶ ἔφο- 


C piov0' Exacta, ὄνειδος καταλείπεται ἐς τοὺς imiyi- 


Ῥομένους. Μηδὲ γὰρ οἵυυ, ὡς ἐπειδὰν τρέφηται τὰ 
δτρατεύµατα, al τοῦ βασιλέως θύραι ἐπεμενοῦσιν 
ἡμᾶς ἐπιύντας, ἁλλὰ φεύξονται τοπαραυτίχα ὅποι 
προχωρήσαιεν. Ἴθι * οὖν ἐπὶ τὰς θύρας ἴωμεν τοῦ 
Αμουρότεω, Basso; γὰρ v, προσφέρεσθαε 
βασιλεῖ δίχχιος ἂν εἴης. Ταῦτα ἀχούσαντα τὸν νεα- 
γίαν, ἐπειδὴ τε ὁ λόγος ἔργων ofa µἐγά)ωών ὀρεγό- 

pvo, xal ὡς εἶχε τάχους, ἑλαύνει ἂπὶ τὰς βασι- 
λέως θύρας, f, ἑστήχει συντεταγμένος ὡς ἐς µάχην. 
Καὶ τάφρον πἐριξ τε ὀρυξάμενος, ἓν τῷ στρατοπέδῳ 
ἐσέμενεν ἰδεῖν fj χωρήσει ἡ μάχη. Ὡς δὲ ἐνέδαλεν 
ἐς τοὺς νεήλυδας, καὶ ἐμάχοντο χυχλωσάμενοι ἓν- 
tb; οἱ νεήλυδες, Χαὶ ἁπολαθόντες, ἐμάχοντο ἀξίως 
χόγου. ᾿ἨἘνταῦθα πελέχει ὁ ἵππος τοῦ βασιλέως 


erat Therizes, qui insigue virtutis premium apud D Παιόνων τιτρώσκεται τοὺς πόδας, xax πίπτει. Πε- 


regein eonsccutus cst, eumque in maximo honore 
liabuit. Ferunt. Amuratem, cum Pannones | irrue- 
rent οἱ fortiter dimicarent, fugam inire statuisse. 
Autequam fugam arriperet, visum esse a viro id 
moliri regein ; qui regem conviciis larerans, ut 
qui nequaquam honeste ageret, si fuga sibi consu- 
leret, eum retinuit. Nec. multo post caput regis 
Pannonum abscissum, allatum est in/castra ad. re- 
gem Musulmanorum. Pannones cum cederent, 
regem suum quzritabant. Cum autem cox peris- 
sent cum in acie cecidisse et. obtruncatuim esse, 


σόντος δὲ οὔτε Ἴσθοντο ol &pg* αὐτὸν, οὔτε ἑωρά- 
χεισαν ὑπὸ «o5 θορύδου τοῦ ἀμφ᾽ αὐτοὺς γενοµένου. 
Ἑνταῦθα ἀφελύμενοι τὸ χράᾶνος ol νέήἠλύδες, xa! 
ἀποτεμύμενοι «hv χεφαλὴν, ἀπήγαγον ἐς βασιλέα. 
θερίζης δὲ ἣν τοὔνομα ὁ νέηλυς, 'ῷ διὰ τοῦτο &v- 
δρεῖόν τι véov ἐπέτρεψε βασιλεὺς 'Ἀμουράτης ἔχει», 
καὶ μεγάλα ἑτίμα. ᾽Αμουράτης μὲν οὖν ἐνταῦθα 
λέγεται, ὡς ᾿ἑώρα ἐμδαλόντα»ς τοὺς Παίΐοφας, xal 
µσχοµένους ἀξίως λόγου, ὥρμητο tg quylv. Ue v 
δὲ αὐτὸν ἐς φυγἣν τραπῇῆναι, t ἰδὼν αὐτὸ» ἑδλασ- 
φήμησε, δεινὸν λογισάμενος, εἰ ἐχφύγοιεν, χατέ- 


Νοϊμ]ῷ marginales, 


* (301. Sic in uno; in al. ut in c. 


333 


DE REBUS TURCICIS LID. VII. 


J24 


σχε τε αὐτόν. Καὶ μετ οὐ πολὺ τὴν χεφαλὴν τοῦ Α in proelium redeunt, volentes mortui corpus tollere; 


βασιλέως Παιόνων ἐς βασιλέα Μ.υσουλμάνων * ἁπή- 
ya vov. Οἱ μὲν ἀμϕὶ τὸν βασιλέα Παίονες, ὡς ἁπή- 
λαυνον, ἐζήτουν τὸν βασιλέα. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς 
Ἡσθοντο ἐνταῦθα πεσόντος xal ἀποθανόντως, ἑνέθα- 
&ov μὲν αὐτίχα, πειρώ µενοι ἀνελέσθαι τὸν νεχρύν' 
οὗ μέντοι περιεγένοντο' ἑπύριυσε γὰρ τοῦργον τοὺς 
νεήλυδας, xai ἐμάχοντο µεγάλως. Μετὰ δὲ ὡς οὐκ 
Ἠδύναντο ἀνελέσθαι τὸν νεκρὸν, ἀπήλαυνον ἐπὶ τὸ 
στρατόπεδον. Καὶ αὐτίχα ἡ φήμη ἀφικομένη ἐπὶ τὸν 
Χωνιάτην, xai £z τοὺς ἄλλους τοὺς ἐν ταῖς συντάξεσιν, 
ἔπαυσέ τε μάχης, xal ἁποχωροῦντος xal ἰόντος ἐν 
οὐδενὶ χόσµῳ, ἐπυνθάνετο ἕχαστα. Οὐκ ἔτι Ίλαννεν 
ἐπὶ τὸ στρατόπεδον, ἀλλ᾽ εὐθὺ τοῦ "Ίστρον ἐπλρεύε- 
εο αὐτός τε xal οἱ Δᾶχες, χαὶ ὡς εἶχον σπουδῖς, 
ἔφευγον ἐν οὐδενὶ χόσµῳ, χαὶ οἱ ἀμφὶ τὸν βασιλέα 
Παιόνων. Ἐν ταύτῃ τῇ ἀποχωρήάσει ἐτελεύτγσεν ὑπὸ 
Ἑούρχων Ἱουλιανὸς χαρδινάλιος, ἀνὴρ τὰ πάντα 
γενόμενος ἄριστος. Καὶ ἄλλοι τε ἔπεσον Ev τῇ ἆπο- 
Χχωρᾖσει ἄνδρες ἀγαθοὶ οὐχ ὀλίγοι Δαχῶν. Ἰωάννης 
δὴ, ὡς ἐπὶ τὸν Ἴστρον ἀφίχετο, καὶ τά τε στρατεύ« 
pata διαθάντα διεσπάρη, ἀνταῦθα, ὡς ἑπορεύετο 
ὀλίχοις τοῖς ἀμφ᾽ αὑτὸν, ἑάλω ὑπὸ Δραχούλεω, τοῦ 
Δαχῶν ἠγεμόνος πολεμµίου τε ὄντος. Καὶ πρότερον 
δὲ Ἰωάννης ἠναντιοῦτο αὐτῷ iv. τοῖς Παίοσι, παρὰ 
βασιλεῖ Ααδισλάῳ, ὅτε τὴν ἔλασιν ἑποιοῦντο ἀπὸ τῆς 
"Δαχίας, τὸν "Ίστρον διαθαΐνουντες, τάς τε χώ- 
ἃνας αὐτοῦ ληϊζόμενος, καὶ διέθσλε πρὸς βασι- 
Aia ἩΠπιόνων, ὡς qpovoi τε τὰ τῶν Τούρχων 


nec tamen Turcos viurere quiverant. Πίο rumor ut 
devenit ad reliquos qui hunc comitabantur , exces- 
serunt przlio. Cum autem retro. cederent, οἱ pa- 
lantes nullo ornatu iter facereut, omuia exacte ex- 
piscabantur. Rebusoiuibius cognitis, nou ai castra 
properabaut, verum recta ad [strum contendebant 
Choniates et Daci. Etiam Paunones. qui regem se- 
cuti fuerant, fugam arripuere, cedentes. nullo or- 
diue. In hoc discessu interfectus est ab. Turcis J.- 
lianus cardinalis, vir optimus. Ceciderunt. ibidem 
et alii boni viri complures. Daci etiam aliquot 
desiderati sunt. Joannes Huniades cum ad. Istrum 
venisset, exercitusque traduxisset, di&persi suut 
milites, Cum ipse stipatus paucis incederet, captus 
est ab suo hoste Dracule Dacorum principe. Nam 
Choniates antea huie inter Paunones adversatus 
erat, in conspectu regis Vladislai ; et iter. faciens 
ex Dacia, et. Istrum transieus. cum copiis, urbes 
ejus diripiebat. Przterea detulit eum apud. regem 
Vladislautm, quasi faveret Turcis et res Amuratis 
sedulo adjuvaret, subinde Pannonum consilia iis 
signilicando. Verum Dracules in eum 179 irruit 
ira percitus, quasi eum interfecturus. Sed pecunia 
tantum effecit ut incolumis dimiteretur οἱ invio- 
latus. Cum autem iret per Daciam, captus est ab 
Dracule, a quo in carcerem conjectus est, eum ul- 
cisci in animum cum induxisset. Pannones iu pa- 
triau reversi, cum accepissent Joannem esse ca- 


xai ᾽Αμουράτεω, καὶ ὑποσημαίνοι ἐχείνοι ἅττα (1 plum, id grave et intoleraudum judicabant. llaud 


τυγχάνοιεν πράτστοντες ἑκάστοτε. Καὶ όυνέθαλλε 
μὲν, ὡς ἀπολέσων, μετὰ δὲ διςπράξατο χρήµασι, 
καὶ ἀπελύθη διὰ ταῦτλ, Πορευόμενον δὲ διὰ τῆς Δα- 
αίας, εἷλέ τε αὐτὸν, τίσασθαι ἐννοούμενος, xal xa- 
θείρξας., εἶχεν ἐν φυλακῇ. Οἱ μὲν οὖν Παίονες, ὡς 
οἴχοι ἐγένοντο, πυνθανόμενοι συλληφθέντα τὸν ἹἸωάν- 
vov , δεινὀν τε ἐποιοῦντο xal ἀφόρητον ὑπὸ Δραχού- 
λεω συλληφ0ῆναι ἄνδρᾳ Παίονα, καὶ £v ἀξιώματι 
ὄντα. Ἔπεμπον δὲ χελεύοντες ἀφιέναι τὸν Ἰωάννην: 
εἰ δὲ μὴ, περιόψεσθαι ὡς πολέμιον ἑπιόντα ἐπ᾽ αὑτὸν 
τανατρατιᾷ. Ταύτῃ ὡς ἐπηγγέλλετο αὐτῷ ὑπὸ Παιό- 
vev, δείσα- περὶ τοῖς αὐτοῦ πράγµασι, μὴ νεώτερόν 
τι ῥουλτθέντες περὶ τὸν ἄνδρα ἑξέλῳσιν αὑτὸν ἐπιόν- 
τες οἱ Παίονες, ἀπέλυσέ τε αὑτὸν, καὶ φιλοφρονησά- 
ενος, προέπεµψεν ἐς τοὺς Παίονας δ.ὰ τοῦ Πρασο- 
Uo ἐς τὸ "A ρδέλιον. Τοῦτον μὲν οὖν οὗ πολλῷ ὕστερον, 
Χωνιάτης χατάγων Δᾶνον ἡγεμόνα τῆς Aaxlag ἐκ- 
πεπτωχότα, ἐπεξῆλθε δια ρθείρας αὐτόν τε ἅμα καὶ 
"ly παῖδα αὐτοῦ. Ὡς γὰρ στράτευμα συναγείρας, 
χατήγαγεν ἐς Δαχίαν τὸν Δᾶνον ', τὸν Μασαραμπᾶ 0 


παΐδα Ἐχτεπίου xai Αμύρξεω. O2vog nai, σὺν τῷ — 


παιδὶ αὐτοῦ xal παρετάσσετο ὡς ἐς μάχην. Παρα- 
αστομένων ὁ' ἀμφοῖν, xal µελλόντων ἤδη συµόα- 
Àtly*, οἳ λᾶχες ἀπολελοιπότες ἐν τῇ παρατάξει τὸν 
Mipito πιὶδα, ηὐτομόλουν παρὰ Aávov. Ορῶν δὲ 


enim ferendum censebatur, ut vir Pannopius οἱ in 


: dignitate collocatus, ab Dracule caperetur. Quapro- 


pter miserunt legatos, qui juberent, ut dimitteret 
Joauuem. Sin minus, sciat nos eum pro hoste ha- 
bituros, et cum universis copiis nostris contra ip- 
&uin profectures. Haec cum nuntiarentur a Panno- 
nibus, sibi suisque metuens Dracules, ne quid 
furiosius consullarent, et hostiliter accedentes 
virum vi eriperent, Clioniatem dimittere decrevit. 
Benigueque eum^tractans, haud cessavit eum co- 
milari per Prasobum, Ardelium usque ad Pauno- 
nes, Draculem autem haud multo post Choniates, 
cum expeditiouem pro Dano Dacise principe euscepit, 
una cum filio pereuiit. Nam conscripto exercitu, Da- 
num Masareuinpis filium iu Daciam reducere p»rabat, 
Αι Dracules una eum filio repugnarehostibus statue- 
bat, οἱ preparabantur ambo ad praelium. Et jam ille 
descenderat in aciem. Cumque acies. utrinque in- 
sLructàe constilissent el poscerent prelium, Daci 
relicto Myrxa ülio, ad Danum ex acie transfuge- 
ruut. Qui ubi vidit, sc relicto, Dacos transire ad 
Danum, fugau inibat : quem fuga sibi consuleu- 
tei) Danus quam fortissime persecutus est, coin- 
prehendensque Draculem vna cun fllio, utrumque 
wucidavit. In bunc. modum τοὺς gestis, redibat 


Notule marginales. 


* [n wno. Τούρχων * in al. ul in c. " Δάνου. 3 τοῦ Σαραμπῇᾷ. Locus suspectus, 
eiguantum discrepat. In uno, τοῦ. Δάνου τοῦ Maa., in al. ut c. 


el Laiina quoque versio 
* In uno, συμύάλλειν. 


LAONICI CHALCOCONDYL £' 


336 


domum. Nec multo poet eum ducem et rerum gu- A ἐνταῦθα τοὺς Δἄᾶχας ὠρμημένους ἰέναι ξύμπαντας 


bernatorem crearunt, cum bello peterentur a Ger- 
manis et Boemis, eique res administrare pro suo 
arbitrio permisere. Comparamns igitur exercitum, 
profectus est contra. Doeumos, et longo tempore 
cum liis bellum gessit. Tandem collatis signis pu. 
gnans cum Iscra (2), viro in re militari conspicuo, 
victus est. Verum cum denuo cum isto congrede- 
retur, victoriam recepit. Amurates caput regis 
Viadislai hast: prxfixum cum hinc inde misisset 
οἱ exercitibus suis ostentasset, collectis omnibus 
domum reversus est. Ineo przlio Turcorum, 
quemadmodum ab his accepimus, ceciderunt sex 
millia. Verum Pannones aliquanto exi sunt plu- 
res. ln discessu etiam plurimi Daci amissi suut. 


ἐς τὸν Δᾶνον, ὥρμητο ἐς φυγήν. Καὶ ὁ μὲν ἔφενγε, 
Δᾶνος δὲ ἐδίωχεν àvà κράτος, χαὶ συλλαδὼν , ἅμιω 
ἀνεῖλεν αὐτίχα. Οὗτος μὲν οὖν ἐχομίζετο ἐπ᾽ οἴχκ:υ. 
Καὶ οὗ πολλῷ ὕστερον στρατηγχόν τε εἴλοντο αὗὑτὸν, 
xai ἐπιστάτην τῶν πβαγµάτων σφρίσιν, Ίδη ὑπό τε 
Γερμανὦὼν καὶ Βοέμων πολεμ2υµένους , χαὶ ἐπέτρς. 
φαν αὐτῷ τὰ πράγματα διαθεῖναι, ᾗ ἂν αὐτῷ gat- 
νο:το. Καὶ στρατόν τε συλλέξας, ἑστρατεύετο ἐπὶ 
Βοέµους, xai ἐπολέμει δὴ τούτοις συχνόν τινα χρό- 
νου. Καὶ πρὸς Ἴσχραν δὲ, ἄνδρα εὐδαιμονοῦντα ἐν 
στρατηγίαις, ἁπανταχῃη ἐπολέμει, xol συμβαλὼν 
ἠττήθη, Kai ὕστερον αὖθις ἐπῄει τε συμθαλὼν, χαὶ 
περιεγἑνετο. ᾽Αμουράτης δὲ, ὡς τοῦ βασιλέως Λαδι- 
σλάου τὴν χεφαλἣν ἀποτεμόμενος !*, ἐπὶ δόρατος πε- 


ριἐπεµπέ τε, xal ἐπεδείχνυ ἐς τὰ στρατεύματα, συσχευασάµενος ἑντεῦθεν, ἑχομίζετο ἐπ οἴχου. Ἔπεσον 
ἑὰ ἐν ταύτῃ ^f] µάχῃ Τούρκων μὲν. ὡς αὐτοὶ λέγουσιν, ἀμφὶ τοὺς ἑξαχισχιλίους, Παιόνων δὲ καὶ πλείους 
τούτων. Απώλοντο δ᾽ οἱ πλείους ἓν τῇ ἀποχωρήσει ὑπὸ Δαχῶν 3. 

Hune finem Turcica expeditio sortita est. Re- B ἍΊΤαῦτα μὲν οὖν οὕτως ἐγένετο. Καὶ τὰ πράγµατα 


rum summa rediit ad Ámuratem, cum eos qui in 
Europa erant, caeptorum admodum puderet. 1 80 
Therizen, qui Vladislaum obtruncaverat, ejusque 
caput in castra aitulerat, Amurates regionibus 
οἱ opibus plurimis donavit, eumque prafectum 
constituit. Corpus Caraizis ferens Adrianopolim, 
tagni(fice sepeliri curavit, ipseque exsequias liono- 
rifice duxit. In hujus locum substitoit Scuram virum 
Albanum, ut Asie dux esset, quem captum abdux:t 
ex Albauorum regione, eumque in sua domo educavit. 
Primum declaravit eum prafectum, postea eum Ásis 
ducem: designavit. Phatumam vero honore sive 
dignitate sua privans ( erat. enim regie domus 
judex), Saraxiem virum Graecum genere, in. ejus 
jocum subrogavit. Potentiam autem maximam 
tenebat Clatites Priami filius, quo in januis 
regis vir prudentior non erat, Nec multo post 
Amurates. Phatumam comprelendi jussit, opesque 
omnes ei ademit, quarum ,numerus complecteba- 
tur circiter quinquaginta centum myriades auri : 
argenti autem circiter quadraginta millia librarum. 
Graecorum rex in fedus rediit cum  Amurate, 
idque nec amplius violatum est. Nam quietem 
awmplexus est, regemque  Ámurateni. muneribus 
coluit, ut nibil mali contra ipsum amplius 
moliri institueret, Feeda autem contentio erat 
inter regem Graecorum et fratrem Theodorum 
coorta, qui Dvzantium venerat, ut regnum a 
fratre susciperet. Is se pro rege gerebat, fratri- 
que resistebat. Postremo ex aperto inter se ho- 
siiles inimicitias gessere. Nam expeditionem sum- 
piit adversus Byzantii regem Theodorus frater, cui 
Selybria, et regio finitima couminissa erat. Cuin 
enim peteret. reditus suílicientes, quibus vitam 
$uan commode sustinere posset, repulsam pas- 
sus est. llinc bellum iater ipsum οἱ fratrem est 


D 


ἐπανῆχεν αὖθις τῷ ᾽Αμουράτη, εἰς ἑνδοιασμὸν τοῖς 
ἀνὰ τὴν Εὐρώπην ἀφικομένοις οὐκ ὀλίγον. θερίζην 
μέντοι τὸν την χεφαλὴν τοῦ βασιλέως ἀπενεγχάμε- 
vov ypfjuact τε πολλοῖς ἑδωρήσατο, χαὶ χώραις τε 
ὕπαοχον ἀπέδειξε. Τὸ μέντοι Καραῖζεω σῶμα ἕνεγ- 
χάµενος, ἐς ᾿Αδριανούπολιν ἑξήνεγκέ τε αὐτὸς βα- 
σιλεὺς µεγάλως, xal ἔθαφεν ἀξίως λόγον. Καὶ Σχοῦ- 
pav ἀντ᾽ αὐτοῦ Eaxfjsa vo στρατηγὸν τῆς Ασίας, ἄνδρα 
ἸΑλθανὺν τὸ γένος, ὃν ἀνδραποδισάμενος ἀπὸ τῆς 
Ἀλδανῶν χώρας, ἑξέτρεφέ τε αὐτὸς βασιλεὺς ἐν τῷ 
οἴχῳ οἱ. Καὶ ἀπέδειξε πρῶτα μὲν ὕπαρχον, μετὰ tt 
στρατηχὸν τῆς Ασίας. Φατουμᾶν δὲ ἐχδαλὼν bx τῆς 
τιμῖς, πρυτανεὺς γὰρ fjv αὐτῷ οἴχου τοῦ βασιλέως, 
Σαραζέην malóa τὸ Ὑένος "Έλληνα ἐς τὴν ixtivou 
ἱδρύσατο χώραν. Τὸ κράτος δ᾽ εἶχε Χαλίλης ὁ Πραἵ- 
µεω, &ávhp τὰ Ec σύνεσιν τὰ πρῶτα φερόµενος ταῖς 
τοῦ βασιλέως θύραις. Τὸν μὲν οὖν Φατουμᾶν οὐ 
πολλῷ ὕστερον συλλαβὼν, τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἀφεί- 
λετο ἐς πεντήχοντα xal ἐκατὸν µυριάδας, ἀργύρια 
δ) ἐς τετράκις 13 τάλαντα. T μέντοι Ἑλλήνων βα- 
cust σπονδαί τε σαν ὑπὸ βασιλέως, xat οὐκ ἔτι 
ἑλέλυντο  εἶχέ τε Ίσυχος ἐν τῷ παρόντι, xal ἑθερά- 
πευε τὸν βασιλέα δώροις, ὥστε μηδὲν αὐτῷ χαλεπὸν 
ἐπὶ νοῦν βαλέσθαι τὸν βασιλέα ᾽Αμουράτην. "Hv γὰρ 
δη αὐτῷ δ.αφορὰ πρὺς τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ θεόδωρο» 
τὸν νεωστὶ ἀφιγμένον ἐπὶ Βυζάντιον, διαδεξόµενον 
την ἀρχὴν παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ. Καὶ ἕἔπραττεν οὗτος 
τὰ πρὸς: βασιλέα ἑἐναντιούμενος τῷ ἁδελφῷ. Καὶ 
ὑστερόν τε ἐξηνέχθη αὐτῷ Ec εὐφανῆη διαφορὰν, xat 
ἑστρατεύετο ἐπὶ Βυζαντίου βασιλέα θεόδωρος ὁ ἆδελ- 
φὸς, τὴν τε Συληθρίαν ἐπιτετραμμένος καὶ τὴν πε- 
βίοικον ταύτης. Αἰἱτούμενος γὰρ ἰχανὴν πρόσοδον 


᾽αὑτῷ ἐς τὸ ἀποξῆν, οὑκ ἐτύγχανεν. "Οθεν ἐς πόλεμόν 


τε χαθίστατο τῷ ἁδελφῷ, xat ἑστρατεύετο. Ὕστερον 
μέντοι πριν ὁτιοῦν διαπράξασθαι αὐτῷ, ἑτελεύ- 
τησε νόσῳ λοιμώδει τὸν βίον ἀπολιπών. Κωνσταντῖ- 


Notule marginales. 


(3) Giscera Boem, qui alias Joannes de Braudis. Bonfin. 5 dev. lib. v. 
55 ἀποταμόμενος. Sic eliam in uno; in al.ut c. !! 4n ora Τούρχων. — !* τετραχισχίλια * in at. ut €. 


331 


- DE REBUS TURCICIS LIB, VIf. 


. 498 


vos μὲν 5h, ὁ τῆς Πελοποννήσου ἡγεμὼν, τὴν τε χώ- Α exortum. Prius tamen quam quidquam bellande 


βαν τοῦ βασιλέως χαταστρεφάµένος, Π/νδου τε xal 
Ἑμιωτίαν, xal τοὺς Λοκροὺς, τοὺς Ὀζόλας καλουµέ- 
vou:, χαὶ τὴν *& χώραν ἐδῄου, χαὶ πο)εμῶν οὐκ 
ἀνίει, ἀλλ ἐπὶ τὴν ᾽Αττικὴν ἑστρατεύξτο, ὡς xal 
Ῥρότερόν pot δεδίλωται. Ἔνταῦθα πυθόιενος ἔκα- 


στα ὁ βασιλεὺς, οὐχ Πνέσχετο, ἀλλὰ περ.αγγέλλων. 


τὸν στρατὸν αὐτῷ παρεῖναι ἐς τὰς Φεῤῥὰς τῆς τε 
Ασίας xai Εὐρώπης ἐξήλαυνεν ἀπὸ ᾿Αδριανουπό- 
λεως. ᾽Ανέγνω δ᾽ αὐτὸν στρατεύεσθχι ἐπὶ Πελοπόν- 
νησον xal Νέρης ὁ τῶν ᾽Αθηνῶν τύραννος, οὐχ fixt- 
στα ót Τουραχάντς ὁ θετταλίας ὕταρχος. 'O μέντοι 
Κωνσταντῖνος, ὡς ἑτείχισε τὸν Ἰσθμὸν, ἐνταῦθα ἑχά- 
θητο. φυλαχὰς ἔχων f] ἐγχαθιστὰς εἰς τὸν Ἰσθμὸν, 
καὶ αὐτὸς αὑτοῦ τὰ πολλὰ διατρίδων ἐτύγχανεν. 
Ἔπεί τε δὴ ἐπύθετο ᾽Αμουράτην στρατεύεσθαι ἐπ 
αὐτὸν, μετεπέμπετο αὐτοῦ σύμπαντας τοὺς ἐν τῇ 
Πελοποννῄσῳ, xai τὀν τε ἁδελφὸν αὐτοῦ ἅμα, ὃς 
ἐτύγχανε γἆμον ἔχων τῆς παιξὸς αὑτοῦ. Ἡρμόσατο 
yàp ἤδη τῷ Τριθαλλῶν ἡγεμύόνι παιδὶ Ἐλεαζάρῳ. 

ὗτοι μὲν οὖν ἐς τὸν Ἰσθμὸν f] ἐπηγγέλλοντο παρ- 
Ὥσαν, xal τὸ τεῖχος ἐχράτυνον, fi ἐδόχει αὐτοῖς ἴσχυ- 
ρῶς ξειν ἀμυνομένους. ᾽Αμουράτης δὲ ἐπελαύνων, 
συμπαραλαμθδάνων xal τὰ στρατεύματα τῆς χώρας 
ὅποι γένοιτο, παρῆν ἐς τὰς θήδας, ὅτε καὶ ὁ Νέρης 
αὐτῷ παρεχένετο, στρατὸν ἀγόμενος ἀπὸ ᾿Αθηνῶν, 
Ἑλθὼν δὲ ἐπὶ τὰς Μιγγίας, ἑστρατοπεδεύετο, xal 
τηλεθόλους.τε xal πλοχάδια παρασχευαζόµενος ἐπὶ 
ἡμέρας τινάς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπιχαταθὰς εἰς τὸν 


ἹἸσθμὸν, ἱστρατοπεδεύετο ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατ- C 


ταν, καθήκοντος τοῦ στρατοπέδου καὶ τῶν σχευῶν. 


Ἐνταῦθα χατάσχοπος τῶν Πελοποννησίων, ὡς ύπο- 
στρέφας, ἀπήγγειλε τό τε πληθος τοῦ βασιλέως, 
xai ὑποζύγια χαὶ χαµήλους, xai οὐχ ἡνέσχετο oci] 
παρελθεῖν, ἀλλ᾽ ἐπὶ τὸν ἠγεμόνα ἔλεξε τοιάδς * "Q δέ- 
σποτα, ola 6h xaxà εἰργάσω τὴν Πελοπόννησον πό- 
λεμον τοιούτῳ βασιλεῖ ἀνελάμενος: ὃς τὴν τε Ασίαν 
σύμπχσαν xal Εὐρώπην ἄγων , οὐδ' ὅποι στήσεται 
ἕξει, οὐδ' εἰ διπλοῦν σοι τεῖχος ἐς τὸν Ἰσ0μὸν ἑληλα- 
μένον εἴη. Αλλά πρὸς θεοῦ π,έτθεις τε πέμπε ὅτι 
τάχιστα, xal ἐς διαλλαγὴν προχα)ο» τὸν βασι)έα 
τοῦτον, Ux ἂν ph ἡμᾶς χκαχοὺς κακώς ἐπ'τρίφη τὸ 
παοάπαν. Ταῦτα εἰπόντος αὐτοῦ, θυμωβθῆναί τε τὸν 
ἠγεμόνα, xai θυµωθέντα, χε)λεῦσαι ἐς εἰρκτην ἀγα- 
γεῖν τὺν ἄνθρωπον., ὡς ἂν ταῦτα πύθοιτο, ὁἷα &ro- 
βαΐνοι. Ἔτυχε ὃ αὐτῷ πρέἐσθυς ἀπεσταλμένος παρὰ 
Βασιλέα. οὗ ᾿µέντοι μέτρια ἑζήτει γενέσθαι αὐτῷ. 
Ἡξίου τε γὰρ τόν τε Ἰσθμὸν ἐστηχέναι αὐτῷ, xa 
τὴν ἐχτὸς χώραν τοῦ βασιλέως, ὅσην ὑπηγάγχετο, 
ἔχειν αὑτῶ». Καὶ αὐτὸς μὲν διὰ ταῦτα τὴν δίχην 
ὑπέσχεν ὑπὸ βασιλέως ' τόν τα πρέσθυν χαθείρξας 
ἐν Φεῤῥαϊς εἶχεν ἐν φυλαχῇ. Αὐτὸς δὲ ἤλαυνεν ἐπὶ 
Πελ,πόννησον µέτον χειμῶνος. "Hv 0 6 πρέαθυς Χαλ- 
χοκονδύλης ᾿Αθηναῖος, Τοῦτον ἐν Φεῤῥαϊς χαθείρ- 
ξας, αὑτόν τε xal τοὺς θεράποντας, ἐπήλαννε. Δοχεῖ 
δέ pot ᾽Αμουράτης, ὡς iv Μιγγίαις ἑστρατοπεδεύετο, 
xa τοὺς ἀρίστους παραλαθὼν τοῦ στρατοῦ, εἴησαν δὲ 
οὗτοι ἀμφὶ τοὺ; ἐξαχισχιλίους, περιιὼν τὸν Ἴσθ μὸν, 


D 


profecisset, vitam suam zrumnosam relinquens 
mortuus est. Duce interim Peloponnesi incur- 
sionem faciente in regionem regis, suzque di- 
tioni Pindum, Dootíam, Locros, qui Ozole di- 
cuntur jungente, neque ab Attica etiam abstineute, 
Ka ubi accepit Aniuratee, haud diutius cunctan- 
dum sibi ratus, precepit ut Asianus et. Europzus 
exercitus αι] se l'lierras, relieta Adrianopoli, veni- 
rent. Incitavit autem. eum Nerius Athenarum 
princeps, necnon Turachanes Thessali: priefectus, 
ut exercitum recta. ad Peloponnesum ductarct. 
Constantinus Isthmum muro includens, cumdem 
ctiam przsidiis emuniens, plerumque ibi versa- 
batur. Übi intellexit Amuratem hostiliter cum 
exercitu accedere, omnes quotquot in Peloponne- 
80 erant, accersivit, 18] neenon fratrem suum, 
qi eo tempore nuptias filia? sux concelebrabat, 
Nam eam elocaverat Triballorum principis filio 
Eleazari. [Ii titur accersiti in Isthmum adveniunt, 
murumque firmant, ut. esset propugnaculum mu. 
ninissimim ad. propulsandos hostes. Amurates 
accedebat, et non cessabat copias suas augere, 
assumens ex omnibus regionibus, quas permea- 
bat, milites. Venit igitur Thelas, quo venerat 
cum exercitu Nerius 5theniensis, ut juvaret. eum 
adversus Peloponnesiacos.. Cum itaque perve- 
nisset  Mingias, castramctatus est, ibique aliquot 
diebus moratus est, ut bombardas et funes ad 
praesens bellum pararet. Deinde movit in Isthmut, 
ubi et castra communivit, qua utrinque mare, 
tanta eorum magnitudo erat, attingebant. 
Speculator Peloponnesiaeus cum rediisset ad 
suos, regis copias, jumenta ct- camelos annun- 
tiavit. Nec silentium tenere potuit, verum sic * 
allocutus est principem :O domine, quantum pe: 


'riculi concivisti Pelopenneso bellum suscipiens 


cum tanto. rege, qui Asiam universamque Eu- 
ropam contra nos ducens, non satis spatii ad ' 
exercitus locandos invenire polest ? Neque hostem 
sustinere poteris, etiam si duplici mu: 5isumum am- 
plexus esses.Sed quaeso teper Deum immortalem, kc- 
gatos mitte quamprimum : et ad pacem pangendam 
regem hortare, ne infestus accedens, nos malos pror- 
sus male comminuat, His audi(is, princeps ira exar- 
sit : iraqueincensus speculatorem in carcerem duci 
jubet, ut tandem quid eventurum esset audiret. Misit 
quoque legatum ad regem, qui nequaquam nemi- 
ne principis sa!is moderata petebat. Volebat 
namque princeps sibi tradi isthmum, οἱ regis 
regionem qux extra Isthimum erat, quam armis 
subegerat, universam habere avebat. Verum pro- 
pterea ponas regi dedit, legatumque capiens 
Pherris in vinculis habuit : ipseque, cuim me- 
dium hiemis foret, contra Peloponnesum copias 
duxit. Legatus ille Chalcocondyles Atheniensis 
fuit, quem cum in vincula una enm ministris 
dedisset, Pherris contra Peloponnesum perrexit. 
Amurates cum in Mingiis castra posuisset,oQ wa s. 





339 


LAONICU CHALCOCONDYL.R 


310 


exercitus, qui numere erant sex mille, assumpsit ; A ἐθεᾶτο ὡς ἔχει τό φυλαχῆς τὸ velyo; xal παρα- 


et Isthmum circuivit, ut videret. murum, nun- 
quid praesidii in eo situm esset ad resistendum. 
Κι quidem graviter suceensehat Turachaui, quia 
eum ipse censuisset state bellum inferendum 
esse, is hieme rem ineipiendain suasisset : quasi 
Peloponnesiaci non essent vim hostilem cxspe- 
elaburi, verum continuo fugam ingressuri, ubi 
primum accepissent Amuraten. 189 hostiliter 
aecedere, Diebus eliam | aliquot ea gratia cun- 
elatus est. Amurates, quasi. princeps Pelopennesi 
illico deditionem esset facturus. Verum cum h:zeé 
spes fefellisset, desceudens castra ad murum 
wanstuht. Die deinde postero princeps exerei- 
umi bombardis longis petivit. Sequenti die cos qui 


σχευῆς ἐς τὸν πόλεμον. Καὶ ἤχθετο μὲν τῷ Toupz- 
χάνῃ, ὅτι θέρους στρατεύεσθαι πρὸς τὴν ' ἐν αὗτῷ 
λέγων, ὡς οὐχ ὑπομενοῦσιν ἐπιόντα αὐτὸν, ἀλλ᾽ obyt- 
σονται φεύγοντες, ἐπειδὰν τὸ πρῶτον πύθωνται ἀφι- 
κἐσθαι !» σὐτὸν ἐπὶ τὸν Ἰσθμὸν, xal ἐπέμενέ τε 
ἡμέρας συχνὰς, ὡς ἐνδώσοντος διὰ ταῦτα τοῦ Πε]ο- 
ποννησέων ἠἡγεμύνος, Καὶ ἐπεί τὸ παρεληλύθασιν 
ἡμέραι, ἐπικαταβὰς Ez τὸ τεῖχος ἑστρατοπεδεύετο. 
Τῇ μὲν ὐστεραίᾳ τηλεδόλοις μαχροῖς ἔτυπτε τὸ στρᾶ- 
τόπεδον toU ἡγεμόνος ' τῇ Db ἐπιούση ἀπεπειρῶντο 
τῶν ἐν τῷ τείχει, καὶ προσέφερην τὰς µηχανάς. Τῇ 
δὲ τετάρτῃ ἑσπέρας, πυρὰν 5 ἀφάμενοι χατὰ τὸ 
στρατόπεξον, ὡς mista Ἑκαστός πρὸς τὴν ἔαυτοῦ 
σχευἠν 15", Εἱώθασι γὰρ οὕτω τὸ γένος τοῦτο τῶν 


iurum defensabant, tentarunt. maehinas muro Bj Τούρχων, ἐπειδὰν ἐς μάχην µέλλωσιν Kat πρύ- 


2 Imoventes. Quarto die tempore vespertino singuli 
juxta. tabernacula sna ignes feeerunt quam potaere 
maximos, Nam Turcorum est consuetudo, ni ignes 
piurimos parent, biduo ante ejus diei io. quem 
pugua collata. est. llymnum quemdam canunt in 
honorein Dei et herois, significantes quod tertio 
abhinc die prelium committere velint. Tunc igi- 
tur ignes exeitantes quam potuere plurimos, ac- 
eingebantur ad oppugnationem muri. Quarto au- 
tem: die Saraehorides (5), qui inter cazteros inu- 
tilis sunt turba, funibus machinas ad murum 
traxerunt. Nam  proeter exercitum qui regem se- 
quuntur, adsunt et alii complures, qui frumentum 
a finitimis in. castra subvehunt. Sunt in castris et 
alii ex Asia oriundi pedites, qui Agiades nomi- 
nantur, quorum opera rex utitur ad itinera pur- 
ganda, et ad castra communienda, necnon ad alia 
quibus in castris opus est. Arbitror autem castra 
hujus regis pulcherrime omnium, quae nos vi- 
dimus ei audivimus, instrui, quantum attinet ad 
eopiam frumenti, necnon 'ad situm tabernaculo- 
rum. Nam primum omnium mercatores plurimi 


romilantur regem istum, qui frumentum, equos. 


ancipisque emunt, necnen reliqua qnibus indiget 
exercilus. t3. ο omnium exercitui dives 
copia est. Preterea magnates quí comitantur 
regem, singuli plariina in expeditionem adducunt 
jumenta, Quidam adducunt camelos, qui arma, 
frumentum et hordeum, ut. pabulum sit jumentis 
sufficiens, portant. Qnidam equos, quidam mu- 
los, quidam tam equos quam mulos in expedi- 
tionem agunt. Iorum autem tantus est numerus, 
ut daplo jumentorum numerus homiuum numerum 
exsuperet.Comitantur regem alii piurimi ab sua re- 


gione, quorum usus in frumentationem maxinus est. 


. Si necessitas aliqua ingruerit exercitui, alimenta 
iu optiinates distribnil, et sic profiviscitur. Tento- 
riorum quis. cermak. incastris regís plerumque de- 


τριτα Ίδη τῆς ἡμέρας, fj ἐς τὴν µάχην καθίστανται, 
πυρά τε xalousty ἀνὰ τὸ στρατόπεδον ὅτι πλεῖστα 
ἕχάστος, xai ὕωνον τινὰ ἀναφαίνουσι τῷ θεῷ καὶ 
τῷ fput, δῆλον ποιούµενοι, ὡς ἂν µάχην τῇ ὑστε- 
ραίᾳ τῆς ἐπιούσης καθιστῶνται. Καὶ τότε 6h πυρὰν 
ποιησάµενοι, παρεσχενάζοντο ἓς τειχομαχίαν. Tij 
δὲ πέµπτη ἡμέρᾳ ἑσπέρας τάς τε μηχανᾶς προτέ- 
φερον, xai ὑπὸ πλόχον 3", ot Σαῤαχόριδες χαλούμε- 
vot, ὁ ἀχρεῖος λοιπὺς ὅμιλος τοῦ λαοῦ. Παρὲξ yàp 
τοῦ στρατοῦ ὃς ἑπόμενος τῷ βασιλεξ τούτῳ ότρα- 
τεύεται, ἐπάγονται ὅμιλον, τά τὲ σιτἰία φέρονται ἀπὸ 
τῶν περιοίχων xat τῆς ἄλλης τοῦ βαδιλέως χώρας. 
Ἔτεροι ἄλλοι δ aS οἱ ᾿Ασιανοὶ ᾽Αγιάδες xaloopevot, 


C πεζός τε ὅμιλὸς ἐπί τε τὰς χρείας τοῦ οτρατοῦ χρώὠ- 


µενος διατελεῖ, χαὶ ἐς τὴν τῶν ὁδῶν κάθαρσιν ἄγε- 
ται τούτους, χαὶ ἐς τὰ στρατόπεδα. Δοχεῖ δὲ τὸ τοῦ 
βασιλέως τοῦτο στρατόπεδον χάλλισέα πάντων δη 
στρατοπέδων, ὧν Just; ἐθεασάμεῦχ xot ἀχοῇ ἔπυ- 
θόµέθα, τά τε περὶ τὰς σχηνὰς χαὶ ἓς τῆν τῶν σι- 
τίων ἀφθονίαν κράτιστα µηχανήσασθαι. Πγῶτον μὲν 
γὰρ δὴ ἀγορασίαι ἔπονται τῷ βασιλεῖ µεγάλαι ἔς xe 
τὰ σιξία, χαὶ τοὺς ἵππους, xat ἐς τὰ ἀνδράποδα, xal 
ἐς τὴν τοῦ στρατοῦ χρείαν , ὅτου δ᾽ ἄν τι ἐπιδέοιτο , 
ἐνταῦθα ἀφθόνως τε πολλῷ ἐς τοῦτο παραγινοµένων. 
Μετὰ δὲ ταῦτα οἱ τῶν μεγάλων ὅσοι ἔποντα; τῷ βα- 
σιλεῖ, ὑποζύγιά τε πάµπολλα  ἕχαστος περιάγει 
ἐς τὴν ἐξέλασιν' οἱ μέν τε χαµήλους σιτίων xol 
ὅπλων, xol κριθῆς vn: ὑποςυγίων τροςῇῆς ἱχανὰς 


D ἔχοντες, οἱ δὲ ἡμιόνους, οἱ δὲ συναµφότερα, οἱ δὲ 


χαὶ ἵππους, ὥστε διπλάσια γίνεσθαι τὰ ὑποζύγια 
τοῦ στρατοῦ, Παρὲξ δὲ τούτων πεοιάγει ὅμιλον ἀπὸ 
τῆς χώρας αὐτοῦ σιτἰων τε ἕνεχα, xal ἐπειδὰν ἐς 
ἀνάγχην χαταστῇ τὸ στρατόπεδο», ἐπιδιελόμενος τοῖς 
ἀρίστοις τὴν τροφὴν, οὕτω συγχωρεῖ !5, ἐφ᾽ ὅ τι ἂν 
Υένοιτο. Σχηνὰς δὲ ἔτι ἐν τῷ στρατοπέδῳ τοῦ βασι- 
λέως ἴδοι ἄν τις ἐς µυρίας, xal πλείους xaY ἑ)λάσ- 
σους τούτων, ὡς τυγχάνει ατρατευόµενος. "Iss μὲν 
δη, €; ἑτάχθησαν Σαραχόριδες ἐς τοὺς Ἓλληνας, 


Notule marginales. 


(5) Saraclieridie lixie. 


*! Jn ora λείπει, !* In uno, $:2:Yvst3503:. 
ul inc. !* Encuna in R, 


" πυρᾶς. R.ut inc 
U [n uno, πάνυ πολλά in al. ut c. 


15’ σκηνἠν. Sic etiam in uno; in al, 
i* in uno yups?, 


34] 


ΡΕ REDUS TURCICIS LIB. VIL. 


342 


ἐπειρῶντό τε αὐτῶν, xax ἐμάχοντο ὡς τῆς !* ἐρεθί- A cem inillia, plus minusve respectu ex peditioui s. 


ζοντες ἐπὶ pígnv , xal ἐπαγρυπνοῦντες. Ὡς δὲ $45; 
«s Ίδη ὑπέφαινε, χύμθαλά τε καὶ αὐλικὰ , παὶ σάλ- 
πιγγες τοῦ βασιλέως , Υαταφρανεῖς δέ els: τῷ µεγέ- 
θει τῶν ἠχῶν, ἀναδηλῶν ὥς páyr τε ἔδη Ὑίνεται, 
Καὶ ἕχαστοι παρασχευασάµενο., ἐπῄεσαν ἓς τὸ τεῖ- 
ος, αὑτίκα τειχομαχοῦντες χατὰ τὸ ἰσχυρόν * βασι- 
λεύς τε αὐτὸς, xal ol νελλυδες , κατὰ τὸ μέσον τοῦ 
Ἱσθμοῦ, ᾗπερ ἐσχήνουν, χαθίσταντο ἐς µάχην, xol 
χλίμαχάς τε προσέφερον, xal διορύσσοντες τὸ τεῖχος, 
Ἀγωνίξοντο ὣς ἐδαιρήσοντες. Καὶ τούς τε τηλεδολί- 
σχους ταύτῃ ταξάµενος, οὐκ ela τοὺς Πελοποννησίους 
προχύπτειν. Δεινὸν γάρ τοι ὁ τηλεθολίσχος, χαὶ οὐ- 
δὲν τῶν ὅπλων ἀννέχει, ὥστε ph] διαχωρεῖν δ.ὰ πἀν- 
των καθιχνούμενος. Δοχεῖ δὲ χἀπειδάν τι αὐτῷ ἀντ- 
£y "0, τότε δὴ μάλιστα καθιχέσθαι ἐπὶ πλέον, ἐπεὶ 
Ec τε BÁp6axa *! χαὶ χρόχην, χαὶ τὸ ἔοιον, οὐχ ἂν 
οὕτω χαθίεντ ** ἂν ἐπιπολὸ. Ἐπεὶ δ' ἐν ἁδείᾳ τε ἑγέ- 
νοντο οἱ νεῄλυδες, xal τάς τε χλίμανας ἐς τὸ τεῖχος 
ἐνεγχάμενοι ἀγέδαινον, χαὶ ὑπερέθηπαν ταύτῃ, ᾗ 
ἐθεᾶτο ἑστὼς ὁ βασιλεὺς, ἀνέδη ἐπὶ τὸ τεῖχος νέηλυς 
Χιτήρης, Τριθαλλὸς τὸ γένος, καὶ εἷλέ τε τὸ τεῖχος, 
καὶ τοὺς ταύτῃ ὁῃωσάμενος ἐς φυγἣν ἑτρέψατο. Οἱ 
δὲ, ὡς ἁπολιπόντες τὴν τάξιν, χατέδαινον ἐνταῦθα, 
καὶ πλησίον ἐς δέος τε ὑπὸ Θεοῦ χαθίσταντο, vol 
ἀπειρίας, xal οὕτω ἑποίουν. Φεύγοντες γὰρ ᾧχοντο 35. 
xaX cl παρὰ τούτους αὖθις τετεγµένοι, οὐχ. εἰδότες ὅ 
τι ξυμδαίνει χαλεπὸν ὥχοντο 33” φεύγοντες, xal οὕτω 
πάντες ἀπολιπύντες τὸ τεῖχος, ἔφευγον οὐδενὶ xó- 


Eo quidem tempore Saracborides oppositi Grxcis 
eos pugnando tentabant. . . (4) totamque noctem 
ducebant insomaem, ut ad. praelium Graecos inci- 
tarent. Ut aurora illuxit, signa canere jubet rex ; 
cymbala, 183 cornua tubeque, pugnom jam 
fore, maximo sono significabant. Turci instructi 
occipiebant murum oppugnare quam fortissime. 
Rex et peregrini arinati in acie instructa stabant 
in medio Isthmi, ubi castra posuerant. Scalas 
expediebant, nurum suffodiebant, fortiterque 
preliabantur, ot murum occuparent. Huc etiam 
bombardarios consistere jusserat, qui bombardis 
prospectum Peloponuesiacis adiimebant. Bombarda 
nanique resestadmodum violenta,nec arma resistere 
bombard:z impetui possun!, verum omnia pene- 
trat : tum etiam magis permeat, quando corpus 
aliquod resistens fuerit nacta, siquidem crocum 
lananque non pervadit. Cum peregrini jam tuti 
ab periculo starent, scalasque muro addidissent, 
murum scandeban! eo loci ubi spectator oppu- 
gnationis aderat rex. Primus itaque in murunti 
evasit, eumque cepit peregrinorum de numero 
Chiteres (5), Triballus genere : eosque qui re- 
sistebau!, in fugam conjecit. lli autem ordine 
relicto alibant, cum metus maximus »b Deo et 
imperitia ipsis incuteretur. Nam formidine agitati, 
in fugam effundebantur. Priterea illi qui his 
proxime steterant, nescii quid mali suis acci- 


σµερ. Οὗτοι δ᾽ οἱ Τοῦρχοι ἐπεισπεσόντες ταύτῃ τε f] C disset, fugientes abibant. Tandem omnes deserea- 


ἑάλω ὑπὸ τοῦ νεήλυδος, xal τῇ ἄλλη f] κατέδαλλον 
διορύσόοντες, xal διὰ τῶν πυλῶν εἰσεχέοντο χαὶ 
ἔτρεχον. 


Καὶ οἱ μὲν, ἐπὶ τὸ στρατόπεδον τῶν Ἑλλήνων 
ἑραπόμενοι, διήρπαξον τὰ τῶν Ἑλλήνων ἔπιπλα, 
Σσθητάς τε χαὶ τὴν ἄλλην εὐδαιμονίαν " οἱ δὲ, ἐπὶ 
τοὺς ἂνδρας τραπ΄μενοι, τοὺς μὲν αὐτῶν ἔφθειρον, 
τοὺς δὲ xal ἐνώνρουν, ἐς ἀνδραπόδων μοῖραν τιθέ- 
gtvot, Καὶ φόνος τε ἦν ποχὺς τῶν φευγόντω». Περὶ 
ὃὶ τοὺς τῶν Ἑλλήνων ἠἡγεμόνας τοιάδε ἐγένετο. '0; 
Tio ἑώρων φεύγοντας τοὺς Ἕλληνας ávà κράτος 
xdi οὖδενλ χόσµῳ, ἐπειρῶντο μὲν 3) πρώτιατα χατέ- 
Ysw* ὡς δ οὖκ ἠδύναντο, καὶ αὗτοὶ φεύγοντες 
Qjovto ἐπὶ μὲν Κόρινθον οὐχ ἔτι, ἤδεσαν γὰρ ὡς 
ηλιορκησόμενοι ἁλώσοιντο ἔνταῦθα, τῆς τε τροφῆς 
ἕκανῆς οὐκ οὔσης tv αὐτῇ xoà ἄλλης παρασχευῆς : 
ἐπὶ δὲ τὴν µεσόγαιον ἐπειγενόμενοι 35, ἔφθασαν ** 
Ἱενόμενοι Ex τὴν ἄκραν Λακωνικὴν τῆς Πελοπον- 
Ὑήσου, καραδοχήσαντες ᾗ μέλλει γωρήσειν ὁ βασι- 
Ἠεύς, Abo! τε γὰρ ἐς την θάλασσαν διενοοῦντο 31 ἐς 
s πρόσω πῖπτειν, ὡς ἣν ** ἐπ'ελαύνων, Eq τὴν θ4- 
Ίασσιν ἀφιξόμενοι, καὶ ὑπεχστησ΄μενοι τῆς χώρας 


tes murum, sine ordiue fugerunt. Turci irruentes, 
qua murusab Chlitere superatus erat, et alii qua 
murum suffodientes straverant, necnon per portas 
irrumpebant 
Quidam ad castra Graecorum ferebantur, Grz- 
corumque supellectilem ct reliquam felicitatem 
diripiebant. Quidam versi in hostes, quosdam neca- 
runt, quosdam vivos ceperunt, et ad. mancipiorum 
conditionem redegere. Czdes fugientium edebatur 
maxima, Verum quid Grzcorimn ducibus contige- 
rit, audiamus. ITi ubi conspicati sunt Grzcos  fu- 
gam arripere, primo eos retinere conabantur. 
Cum autem in fugam effusos inhibere non possent, 
aufugerunt et ipsi, non tameu Corintlium. Certi 
enim erant, si obsiderentur Corinthi, se facile 
expugnatum iri, cum haud sufficiens eo comporta- 
lus esset commeatus, nec alius etiam belli appa- 
ralus. Celeri autem fuga contenderunt ad meliter- 
raneaum regionem : jamque przvenerant hostes, et 
in summa Laconia Peloponnesi exspectabant quo- 
nam profecturus esset rex. Decreverant namque 
in mare profugere et regione cedere, si Amurates 
cum exercitu adventaret. Noverant namque. Pelo- 


Nolula marginales. 


(4) De st a i (uid. 


(5b) Georgius. 


3 llic aliquid deest, ut ex uno manuscripto patet; in cod. lacuna est. !** ἀντέχει. Rut in c. !* [η. 


«0 ἠόμπαχα.  * [n vno, xaQ0lxons. 


93 [n uuo, oty^vto. 
UO ineqógivot, — 15 [n uao, Egüro.— 1 Iu uno, 0:sy002).. ** [ni uno, ἐπίῃ ἑλαύνων. 


** [n uno, οἴχοντο. !* In uno, πρῶτα. 


313 . 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


9H 


ponnesiacorum res ab rege planissime contusas Α αὐτῷ. δεσαν γὰρ ὡς τῷ Ἰσθμῷ τὰ Πελοποννήτου. 


esse. Nec. arma, nec viri, nee quidquam amplius 
memoratu dignum vel in urbibus, vel in arcibus 
reliqui erat. Nec sperabant in posterum 1384 
Peloponnesi principatum sub se futurum, scd augu- 
rabantur se Peloponnesi res omnes amissuros. 
Amurates ut Isibmum occupavit et in Peloponne- 
sum venil, primum quidem circiter trecentos capti- 
vos, qui nocturna fuga in moutem supra Ceuchreas 
siu, quem Oxy vocant, cvaserant, quasi inda- 
gine eireumdari jussit. Omnes capti sunt , doloque 
in unum locum abducti, crudeliter occisi sunt. 
l'osten Amurates emit mancipia uumero sexcenta, 
qui 3d sacrificium duxit in honorem patris sui, 
volens eum expiare exdem virorum occisorum. 
Mis ita peractis, exercitum divisit. Portem exer- 
citus Turachani Thessali prefecto tradidit, «ui 
rei wilitaris habebatur peritissimus, et plurimum 
conversatus erat cum Turcis Peloponnesi. Dedit 
cidem de numero peregrinorum mille milites, ut lis 
instructus, profectionem per mediterraneam regio. 
nein faceret. Ipse quidem rex per Sicyonem iter 
faciens, recta in Achaiam contendit. Urbem eo 
die, queo Isihmus in potestatem venit, regius exer- 
citus aggressus est, captamque diripuit univer- 
sam. Aberant enim oppidani, profecti in Istlimum, 
Nec admodum in munito loco urbs sita erat. Qua- 
propter eam continuo diripuere : et maximam Pelo- 
ponneai partem peragrantes, persecuti sunt bello 


duces et reliquos Grzcos. Cum autem hostium C 


alius alio, uhi se tutum putabat, palantes dilaberen- 
Ur, urbem defensoribus vacuam in potestatem 
redigit, obsidioneque arcem premere statuit. Eraut 
in ea arce Mulgerius (6) Graecus, et alii quidam 
Grzci non. multi cum liberis et uxoribus. Turci 
"Mitur suffodientes arcem, cum Mulgerius nullam 


salutis spem affulgere cerneret, semetipsum et. 


arcem Amurali tradidit. [los quidem cum liberis 
εἰ uxoribus misit Angium, urbem opulcrtam ; ipse 
vero zadiíicia urbis capt» jncendit. Quo facto, 
ulterius proficiscens, venit Patras Achai; urbcm 
opibus florentein.. Oppidani urbem istam desc- 
ruerant, abeuntes in continentem Venetorum, qux 


ex opposito erat. Remansere tamen quidam in D 


arcc et iu. regia: stulti quidein, cum reliqui. sibi 
fuga consulerent, ipsi semetipsos in grave discii- 
men przcipitarunt. Erant autem. numero quater 
mille. Viros igitur et mulieres qux in'regia erant, 
pactionibus Amuratea in fidem accepit, omnesque 
in maucipiorum album retulit. Hinc arcis oppu- 
gnationem auspicatus est, peregrinosque misit, ut 
eam subito caperent. Hi summa vi impetum in 
murum dantes, eumque suffodientes, in arcem 
Wrupere. Grzci resinam el. picem incensam 185 


πράγµατα διεφθάρη ὑπὸ τοῦ βασιλέως, χαὶ ὅπλα, 
χαὶ ἄνδρες, xat οὐδὲν 6 ει ἄξιον λόγου, ὑπελείφθη 
ἐν ταῖς πόλεαιν f] ἀκροπύλεσι. Καὶ οὐχ ἔτι Ἠλπιζον. 
περιέαεσθαι σφἰοι τὴν ἀρχὴν τοῦ λοιποῦ, ἀλλ᾽ οἴχε - 
σθαι colat τὰ πράγµατα ἀπολλύμενα. ᾽Αμουράτης 
65, ὡς χατέσχε τὸν Ἰσθμὸν, καὶ ἐπεὶ ἐγένετο ἐντὸς 
τῆς Πελοποννήσου, πρῶτα μὲν ἐς τριακοσίους τῶν 
αἰχμαλώτων, οὓς ἁποφυγόντας τῆς νυκτὸς ταύτης, 
ἐς τὸ ὄρος, τὸ ὑπὲρ τὰς Κεγχρεὰς, Οξὺ δὲ καλού- 
µενον, χυχλωσάμενοι, εἶλον ἁπάτῃ πάντας, εἰς ἕνα 
χῶρον ἁπαγαγὼν, χατἐσφαξς * μετὰ δὲ ὠνησάμενος 
ἀνδράποδα ἐς ἑξαχόσια θυσίαν ἀντγε τῷ ἑαυτοῦ πα- 
τρὶ, ἐξιλεούμενος τῷ φόνῳ τῶν ἀνδρῶν τούτων. Ἑν- 
τεῦθεν δὲ ἐπιδιελόμενος τὸ στράτευμα, χαὶ τὸ μὲν. 
παραδοὺς Τουραχάνη, τῷ θετταλίας ὑπάρχῳ, ὣς 
ἐμπείρῳ τε ὄντι καὶ μάλιστα δη Τούρχων ὠμιληχότι 
τῇ Πελοποννίσῳ, xal τῶν νεηλύδων &pgt τοὺς 
χιλίαυς, ὡς διὰ τὴν μµεσόγαιον ἐλαύνειν' αὐτὸς 
ὃδ διὰ τῆς Σικυῶνος Έλαυνεν εὐθὺ τῆς ᾿Αχαῖας. 
Ἀφικόμενος δὲ ἐς Σικυῶνα, τὴν μὲν πόλιν, 
ἐν fj ἡμέρᾳ ὁ Ἰσθμὺς ἑάλω, ἑπέδραμέ τε ὁ στρα- 
τὓὺς τοῦ βασιλέως, χαὶ ἠνδραποδίσατο σύμπα-- 
ca» ἄρδην τὴν πόλιν ἁπόντων δὲ τῶν. ἀνδρὼῶν 
ἐς «bv Ἰσθμὸν, χαὶ οὐδὲ ἐν Óyupp φᾠχημένης 
τῆς πόλεως, ταύτην μὲν 3 εὐθὺς τότε ἠνδρα- 
ποδίσαντο, xal ἐπὶ πλεῖστον ἤλασαν τῆς Πελοποννή- 
σου, τοὺς τε ἡγεμόνα: διώχοντες, xal τοὺς ἄλλους 
Ἓλληνας, ὡς ἄλλος ἄλλῃ ῴχετο φεύγων, τὴν μὲν. 
πόλιν χενἠν τε χατέἐλαδε, xa: τὴν ἀχρόπολιν imo- 
λιόρχει. Ἐνῆσαν δ᾽ αὗτόθι Μουλχέριός τε Ἕλλην,. 
xai ἄλλοι μετ’ αὐτοῦ τινες Ελλήνων, οὗ πολλοὶ, σὺν 
γυναιξί τε ἅμα χαὶ παισίν. Ἐπεὶ δ ὑπορύξας ἔθει 
τὴν ἀκρόπολιν, ἐνταῦθ) ἐς ὁμολογίαν ἀφικόμενος ó 
τῆς ἀχροπόλεως φύλαξ, παρέδωχέ τε αὐτὸν καὶ ctv. 
ἄχραν. Τούτους μὲν Uh, xai γυναῖκας, xal παῖΐδας. 
ἐς "Ayqtov, πόλιν εὐδαίμονα, ἁπέστελλε, τῆς δὲ mó- 
λεως ἐνεπίμπρα τε τὰς οἰχίας, καὶ τοῦ πρόσω Eyá- 
ενος, ἀφίχκετο ἐπὶ Πάτρας τῆς Αχαΐας πόλιν εὖ- 
δαίμονα. Ταύτην μὲν οὖν ἐξέλιπον αἱ ἄ»δρες ἐς τὴν. 
καταντινρὺ Ἠπειρον τῶν Οὐενετῶν * xal πλὴν τῶν Ev 
τῇ ἀκροτάτῃ 30, καὶ iv τοῖς βασιλείοις ot ἑναπελεί- 
ρθησα» ἀφροσύνῃ χρησάµενοι, οἱ δ' ἄλλοι πάντες 
ὥᾧχοντο φεύγοντες. "Hoav 0' ol ἑναπολειφθέντες ἐς 
τετραχισχιλίους. Τοὺς μὲν οὖν τῶν βασιλείων ἄνδρας 
τε χαὶ γυναῖχας παρεστ!σαντο ὁμολογίᾳ, καὶ ἐς. 
ἀνδράποδα διελόµενος, τὴν τε ἀχρόπολιν ἐπολιόρχει, 
καὶ τούς τε νεήλυδας ἔπεμφεν, ὡς ἑλοῦντας. Καὶ 
οὗτοι προσἐθαλλόν τε τῷ τείχει, xal ὑπορυξάμενοι 
εἰσέπιπτον. OL δὲ Ἕλληνες ῥυτίνην xai πίσσαν πυρὶ 
ἀφάμενοι κατ ὁπὴν, τούς τε νεήλυδας ἔξεκρ, ὐσαντα 
ἀμυνόμενοι, xal ἐχράτυνον τὴν ἀχρόπολιν. Άμου- 
ράτης μὲν δη, ὡς Ῥουραχάνης ἐντεῦθεν ἀφιχόμενος, 
xal ἀνδράποδα ὡς πλεῖστα ἀγόμενος, παρεγένετα. 


Notule marginales. 


(6) Calagcrius. 


B. S.  àxp πέλε.. [ual.ute 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. VII. 


345 


346 


αὐτῷ, ἐνταῦθ) ἑπαναζεύξας, ἁπήλαυνε.Μετὰ δὲ ταῦτα Α per foramina jaculantes, peregrinos expulerunt 


οὗ πολλῷ ὕστερον σπονδάς τε ἐποιῄσατο, xal ὑπό- 
Φορον ἴσχον τὴν Πελοπόννησον τὸ ἀπὸ τοῦδε οἱ Ἔλ- 
ληνες µέχρι τούτου, τὸ πρὶν ἑλευθέραν οὔσαν. Τὴν 
μὲν οὖν πόλιν τῶν θηδῶν πειρώμενον ἐπιέναι βασι- 
Ma ἐπὶ Πελοπόννησον ἐξέλιπόν τε, καὶ τοὺς ἄνδρας 
ἑξαναστάντες, ὤχησαν tv τῷ Ἰσθμῷ, οἵτινες δῆ xal 
ἑάλιωσαν ὑπὸ Τούρχων. Ἡ δὲ ἑχτὸὺς χώρα τοῦ βα- 
σιλέως αὐτίχα μετά tbv τοῦ Ἰσθμοῦ ἅλωσιν προσε- 
χώρτσε τῷ βασιλεῖ, τὸ τε Πίνδων vai ἡ ἄλλη χώρα 
τοῦ βασιλέως. Ταῦτα μὲν οὖν ἐν τῇ Πελοποννύσῳ 
ἐς τοσοῦτον ἐγένετο. Καὶ βασιεὺ; τοῦ ἐπιγινομέ- 
νου θέρους ἑστοατεύετο ἐπὶ Σχεντέρην 3 τὸν 'I6á- 
vet) παῖδα, ὃς «al; v, ἐς τὰς θύρας ἀφικόμενος 
τοῦ βασιλέως, xaX παιδικὰ αὐτοῦ γενόμενος, ἁπεδρᾳ 
ἐς τὴν πατρῴχν αὐτοῦ χώραν, xaX ἀγόμενος γυναῖχα, 
θυγατέρα τοῦ ᾿Λριανήτου, ἐκ τοῦ ἐμφανοῦς ἐπολέ- 
µουν τῷ βασιλεῖ. Καὶ οὔτε φόρον ἐπήγαγον τῷ βᾳ- 
σιλεἶ, οὔτε αὐτοὶ Ec τὰς θύρα; ἴεντο, οὔτε πείθεσθχι 
ᾖθελον. A:à ταῦτα συναγείρας ἅπαντα τὀν τε Ασίας 
xai Εὐρώπης αὐτῷ στρατὸν ἤλα»νεν ἐπὶ τὴν Ἰθάνεω 
χώραν " xol ἔπεί τε ἐσέδαλεν Bc τὴν χώραν, ἐδῇου 
τε τὰ στρατεύματα, διαπέµπων ὅποι παρῄχοι, xai 
ἐνεπίμπρα τάς τε χώμας καὶ τοὺς ἀγρούς. Καὶ τὰ 
Xfjta Exaíovto 07b τοῦ στρατοῦ, xai περιεφθείροντο 
τὰ ixsiss πάντα. Σχενδέρης μὲν οὖν ἐπὶ τὴν ἐς τὸν 
Ἱόνιον παράλιον χώραν τῶν Οὐενετῶν ὑπεξέθετο, 
abtó; τε xal οἱ ᾽Αλθανῶν **, τάς τε γυναῖχας xol 
παΐῖδας. Λὐτοὶ δὲ περιιόντες ἄλλο τε ἄλλῃ τῖς χώρας 


διήρχοντο, &U του δέοιντο αἱ πόλεις αὐτῶν. Καὶ οὗτοι ϱ 


μὲν ἀνὰ τὸ ὄρος, τὸ ὑπὲρ τὴν χώραν αὐτῶν, ἄχρι 
τοῦ Ἰονίου διατεῖνον, διέτριδον, χαραδοχοῦντες, ὅποι 
σφίσι τὰ πράγµατα ἀποθήῄσεται ΄ ᾽Αμουράτης δὲ ἔπε- 
λαύνων, πρῶτα μὲν τὴν Σφετίαν mv ἐπολιόρχει, 
xaY λόγον μὲν προσέφερεν, ὥς παμαξοϊῖἑν τε αὐτὴν, 
xai αἱ τοὶ ἁπίοιεν ἐπὶ τὰ ἑαυτοῦ ἕχαστος * οἱ δὲ oóx 
ἐπείθοντο. Μετὰ δὲ ταῦτα προσέδαλε σὺν τοῖς vefj- 
λυσι, xal εἷλε τὴν πόλιν χατὰ κράτος, καὶ ἔξηνδρα- 
ποδίσατ», τοὺς τε ἄνδρας σύμπαντας διξχρήσατο. 
Μ:τὰ δὲ ἐπιὼν ἐπὶ τὴν Γετίην, ὁμολογίᾳ τε maps- 
στήσατο, χαὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει ἀνδραποδισάμενος, 
ἑπτγε τὸν στρατὸν ἐπὶ την Κρούπν πόλιν προέχον- 
σαν τῶν ἐν τῇ ᾽Αλδανῶν χώρα. Οἰκεῖται δὲ ἐν ὀχυρῷ 
πάνυ. Ταύτην μὲν οὖν προχαθεζόµενος, ἑπολιόρχει, 


xaY τηλεδόλοις τε ἔτυπτε τὸ τεῖχος, καὶ κατέδαλε D 


µέρος ojx ὀλίγχον. Μετὰ δὲ ταῦτα προσέδαλε σὺν 
τοῖς νεήλυσιν, ὡς ἐξαιρήσων τὴν πόλιν. Καὶ ὡς οὐκ 
ἠδυνήθη ἑλεῖν, ἀπήγαγα τὸν στρατόν Ίδη γὰρ ὀψὲ 
ἦν τ.ῦ ἐν.αυτοῦ, xa χειμὼν ἐπιγενόμενος, ἐπίεσε 
οὖν στρατόν. Τὸν οὖν παΐδα αὐτοῦ ἅρτι ἠδάασχοντα 
Μεχμέτην περιηχεν iv τῷ στρατῷ, ἑξότου ἀφείλετο 
αὐτὸν τὴν βασιλείαν. Ἑ γένετο δὲ οὕτως. Ὡς ἐμά- 


χετο τοῖς Πα[οσιν ἐν τῇ Βάρνῃ, xai τὰ στρατεύµατα- 


αὖτ.ὺυ ώρα Ev quy) vevópeva, ἐς δέος τε χαθεστή- 


acerrime repugnantes, areemque et murum Γοβ- 


. cientes et optime munientes, Amurates, ubi adve- 


nit Turaclranes, vehens maximam hominum  alia- 
rumque rerum predam, cum exercitu discessit , 
nec multo post pacem cum Grzcis fecit. Ex eo 
inde tempore Peloponnesus, qu: prius libera erat, 
tributaría facta est. Thebas Thebani, cum hosti- 
liter accederet rex, deseruere : αἱ in Isthmum se 
contulere, quasi ibihabitaturi, qui tamen ab Turcis 
€apti sunt, Exterior autem regio, Pindus videlicet 
et reliqua regio, quamprimum Isthmus captus est, 
in regis potestatem deven':t. 

Appetente jam zstate, , Amurates. bellum. movit ' 
contra Scenilerem Ibsnis filium (Alexandrum sive 
Scanderbegum appellstum), qui paer venit in januas 
regis, ejusque concubinus factus est : tandem 
effugit in patriam. suam regionem. Ducta deinde 
uxore Arianetis filia (7), ex professo bellum cum 
rege gerebat, Nam tributum haud amplius regi 
pendebant, nec in januas ibant, parere quoque regt 
detrectabant. Quapropter Amurates convocans Asiz 
Europseque exercitus universos, Ibanis regionem 
hello petere statuebat. Veniens igitur in regionem, 
vastabat universam, vicos agrosque incencdebat ; 
frnmentun;. omnemque commeatum co vburebat, 
Omnia qux in ea regione erant, populationibus 
dissipabantur. Scenderes igitur ipse necnon Alba- 
ni omnes, in maritimam versus lonium Venetorum 
regionem, uxores et liberos, quo ab impendenti 
periculo tuti forent, exposuerunt : ipsi autem undi- 
que per regionem obambulantes, sedulo dispicie- 
bant, sicubi urbes ipsorum auxilio indigerent. 
Castra habuerunt in inonte qui regioni eorum 
impendet, et in lonium usque porrigitur: et ibi ex- 
spectaverunt belli eventum. Amurates Sphetiam (8) 
urbem exercitibus circumsedit ,  oppidanisque 
nuntiare jussit, si deditionem facerent, se singu- 
los ad sua abire permissurum. At hi conditionem 
istam non admiserunt. Quapropter cum peregri- 
norum cohorte murum subit, et cum impetu in urbem 
irrumpens, ea potitur, pradseque totam exponit. 
Viros omnes trucidari jussit. Deinde copias duxit 
coritra Getiam, quam pactionibus in ditionem acce- 
pit. Captis autem oppidanis, exercitum Cruam (9) 
urbem Albanorum primariam movit, Urbs hec 
sita est in loco munitissimo. Hanc obsidione cin- 
xit, murumque bombardis coucussit, ejusque non 
modicam partem stravit. Deinde per loca ruinis 
patentia cum peregrinis irrumpere quixrebat, quas 
vi 186 εσυ capturus. Cepta autem omuia cum 
irrita caderent, exercitum abduxit omnem, quia 
statis Jam extremum erat, et frigus hibernum 
graviter exercitum  aflligebat. Filium suum Me- 


Notule marginales. 


(7) Doniczr. 
/8) Spbetisgradum. 


Tn. uino, Zxcyvoégnv.. 


(9) Groiam. 


!* Α)δανοί. Sic eliam iu uno; in al. oi Αλθανῶν πρῶτοιν 


εδ] 


ΡΑΟΝΙΟἵ CHALCOCONDYL/£ 


chmetem ju pubesceatein per castra circumduxit, A xst μέγα πάνν, οἱόμενος αὐτίκα πάντη ** ds 


regnoque pr;efecit. Sio. autein. isia. evenere. €um 
pugnaret adversus Pannones Varus, et exercitus 
suos ad fugam incliuare cerneret, valde timuit pu- 
t»ns 96 mox cum suis periturun. In hac gravissima 
necessitate constitutus, vovit, si incolumis evade- 
ret presens periculum et victoria potiretur, se ces- 


surum regno, et id commissurum f(ilio, et abiturum : 


iu Asiam, utibi vitam traducat, admistus sacer- 
dotibus et Nazarzis: et culturum frequenter. he- 
roem, eique imnrolaturum, Cum igitur Panunonibus 
victoriam extorsiseet, rege eorum perempto, do- 
n.um rediit, filiumque juniorem accersivit ad regui 
gurbernacula, Nam filius ejus Aladines natu ma- 
ximus baud amplius superstes erat, sed natura 


σθαι. Ὡς δὴ ἀφίχετο ξυμφορᾶς, ηὈχετό τε, 6 
αὐτῷ τὰ πράγματα μὴ διαφθαρῇῃ. τότε ἐν. tq 
p96u ἑκείνῳ ἀπολιπεῖν το τὴν ἀρχὴν, xol. eg. 
ἑπιτρέφαντα, αὐτὸν οἴχεαθαι ἐς τὴν ᾿Ααίαν, δι 
Ψοντα αὖν τοῖς ἱερεῦσι, καὶ τοῖς παρ) αὐτοῖς χι 
µένοις Ναζηραίοις προσευχόμενον τῷ Ἶρωι 
ἀνάγοντα 3" θαμὰ τὴν θυσίαν. Ὡς δὲ περιεγχένε 
Παιόνων, xaX τὸν Παιόνων βασιλέα ἐξελὼν, ἔχαμ 
ἐπ᾽ οἴχου, «όν τε παΐδα αὐτοῦ τὸν νεώτερον 

µέτην µετεπέμπετο ἐπὶ τὴν ἀρχήν. 'O γὰρ pt 
τερος αὐτοῦ ᾽Αλαδίνης οὐκ ἔτι περιῆν, ἀλλ à 
λευτήχει ὑπὸ ἵππου ἑχτραχηλισθεὶς, χυνηγεταὶ 
αὐτοῦ xal ἐπιθέοντος ἀνὰ κράτος ἐπὶ τὴν ἕλι 
Οὗτος μὲν οὖν οὕτως ἑτελεύτησε. Μεχμέτηύ ὅ 


debitum exsolverat, precipitatus ex equo in vena- B νέώτερον παΐδα περιιόντα, ὡς ἑλέγετό μοι, τότ 


ione, cum persequeretur cervum. Is quidem in 
liunc modum eccubuit. Mechmetem autem junio- 
rein ad regni mederamen vocavit. Cum autem 
veuisset vocatus, regnum et januas, neenon pere- 
grinos pater ejus (del committens, ipse profectus 
est Prusam, ubi Asiz sedes regia est. Abdicato 
igitur regno, cum Zichidis, qui Turcorum Naza- 
rii sive monachi sunt, et cum SeitiJis, necnon 


cum reliquis doctis conversatus est. Nec multo 


post ponituit virum, quod regno relicto, nunc 
privatam sejueretur vitam. Cum autem przsen- 
tem vit:e conditionem Baud ferre posset, 'cousi- 
lia agitavit, qua ratione citra tumultum regiam 


dignitatem r ciperet, Sedule enim przecavebat, ne . 


si lilius sentiret quid ipse moliretur, bellum 
exoriretur, cujus ipse auctor ab Turcis haberetur. 
Quae quidem facere instituit, ad ποπ deduxit, 
videlicet ut rediret ad regnum opera et industria 
Chatitis filii Priami, quo familiariter utebatur, ct 
eum quo ei artissima intercesserat necessitudo, 
t. hatites ergo ubi sententiam Amuratis satis intel- 
lexi!, puerum Meehmetem venatum ire jubet, 
ul se quam pulchorrime ex equo exerceret. Qui 
dicto audiens , venatum abiit, Interea Chatites 
nuntium mittit ad patrein, quem subito dicta. die 
nihil veritum in uirbis regiam venire, et jus dicere 
ut regem civibus jubet, Amurates quemadmoduin 
*ussus erat, filio. venatione occupato, ad prasti- 
iutam diem adsenit. Advenieas regnum invasit: 
civibus januisque ut decet, jus dixit, Filius, ut. ac- 
cepit patrem mutata voluntate 187 regnum recc- 
pisse, nesciens quid ageret im praesenti negotio, 
tamen accessit, pairemque. regem adoravit : eum- 
que secutus est, quocunque militalum abiisset. Nec 


την ἀρχὴν µετεπόμπετο. Ὡς δὲ ἀφρίκετο, ἔπιτ 
αὑτῷ τὴν ἀρχὴν, xaX τὰς θύρας. καὶ τοὺς vefjà 
αὐτὸς ᾧχετο διαθὰς ἐπὶ τὴν ᾿Ασίαν, ἐς Προῦς 
τὰ τῆς Ασίας βασίλεια fjv. Τὴν μὲν οὖν ἀρχὴν 
έµενος, μετὰ Ζιχίδων 35, τῶν παρ) αὐτῶν IN 
ραίων, xal Σειτίδων, καὶ τῶν τοῦ γένους σοφῶν, 3 
διέτριθεν. Οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον µετέμελέ τε q 
ἀπιόντι Ex τῆς ἀρχῆς, xal ἰδιωτεύοντι. Ὡς & 
ἠνέσχετο, ἔπρασπεν ὅπως ἐπανιὼν τὴν ἀρχὴλ 
τάσχοι καθ) ἡσυχίαν * ὣς δὲ μὴ ἐς διαφορὰν ἀφι 
µένου αὐτοῦ τοῦ παιδὸς, χινδυνευοµένῳ abs 
πράγµατα, xat αἰτίαν ἔχοι πρὸς τοῦ γένους ola 1 
ὌἜπρασσε δὲ ὅπως ἑπανέλθοι μετὰ Χαλίλω 
Πραΐμεω, ἀνδρὸς συνῄθους αὐτῷ ic τὰ μάλιστα 
οἱ ἀπιτηδείως ἔχοντος ale(, Αὐτὸς μὲν οὖν EK 
τὸν παῖδα ἐς ἄγρας φοιτώντα, γυµνάζεσθαι ὡς 
λιστα ἐφ᾽ Ux mou. Καὶ ἐπειδὴ ἔπειθε, χρύφα. Ea 
τῷ πατρὶ αὑτοῦ, μηδὲν δεδιότα, ἄφνω ἐς τὴν ( 
αὐτῷ ἡμέραν, ἀφικόμενον ἐς τὰ βασίλεια vij 
λεως, χρηµατίζειν τοῖς ἐν τῇ πόλει ὡς βασιλέ 
μὲν οὖν ὡς ὑπετίθετο, ἐς ἣν αὐτῷ συνέθετο fu 
παρεχένετό τε ἀπόντος αὐτῷ τοῦ παιδὸς ἐς 
ἄγραν, καὶ χυνηγετοῦντος * παραγενόµενός τ 
τέσχε τὴν βασιλείαν, χρηµατίζων τοῖς Ev τῇ 
τῶν θυρῶν ὡς βασιλεύς. Ὁ µένται παῖς αὖτι 
ᾖσθετο ἑπανιόντος τοῦ πατρὸς αὐτῷ ἄφνω, 
ἔχων 6 τι χρήσαιτο πράγµατι, προσῄει τε χαὶ ' 
εχύνησε΄ xal τὸ ἀπὸ τοῦδε παρῆχεν αὐτῷ - 
ἂν στρατεύηται χώραν. Τὸν µέντοι παῖδα οὐχ 
θανεν, ὡς αὐτῷ ταῦτα εἴη διαπεπραγµένας Χο 
ὁ Πραΐμεω, καὶ Ἠχθετό τε ἀξίως. OO μέντοι 1 
εδἑλου αὐτῷ τὴν ὀργήν. "δει γὰρ μέγα δυνά 
παρὰ τῷ πατρἰ. Τότε μὲν οὖν Ec τὴν ᾽Αμονι 
ἐπάνοδον ἐπὶ τὴν βασιλείαν οὕτως ἑγένετοο . 


latujt Mechmetem, opera Chatitis patrem «uam maxime adjutum ista egisse. Et quamvis € 


merito irasceretur, 


iram tamen osteudere noluit, veritus viri potentiam , qua plurimum po 


apud patrem Amuratem. In huuc modum 60 tempore, propter patris in regnum reditum, flliu: 


«tus erat. 
Postquam autem exercitum abduxit. ab Mace- 
donia, qux» versus lonium patet, quae Albanorum 


"Enel δὲ ἀπήγαγε τὸν στρατὸν ἀπὸ τῆς πρ 
Ἰόνιον Μακεδονίας, τῆς τῶν ᾿Αλθανῶν χώρας, 


Notula marginalcs. 


3) ]u uno, πὰνν. ?* ἀναγαγόντα. Sic eliam R. 


5 f. Z». 


39 DE REDBUS TURCICIS LID. VIT. 


350 


μὲν τὸ ἔτος δ.έτριδεν ἐν τοῖς Εὐρώπης βασιλείοις A regio est, per eum annum in Europz regia quie- 


ἠσυχίαν ἄγων᾽ τῷ 8 ἐπιόντι ἐνιαυτῷ αὖθις ἐπεὶ πε- 
βιαγγόλλει τῷ στρατεύματι ἔπεσθαι, ἑστοατεύετο 
aj; ἐπὶ Σχενδέρην τὸν ᾿Ἰθάνεω, xal ἐπὶ τὴν ταύτῃ 
χατὰ Ὁν Ἱόνιον ᾿Αλδανῶν χώραν, xaX ἔπῄει πολλῷ 
θυμῷ, ὡς ἐξελών τε thv Κρούην, xal αὐτὸν Σκεν- 
δέριν, ἐξαιτησόμενος τοὺς Οὐενετοὺς, xal ἦν μὴ 


ἀπώοῖεν αὐτὸν, ὡς πολιορχήσων τὴν πόλιν. ἐς fiv 


αὐτὸ, χαταφυτὼν iof. Ἐπεὶ δὲ εἰσέδαλεν, ἔπο- 
ρεύετο ἰθὺ ἐπὶ thv Κρούην, xal τὴν τε χώραν, ὅση 
ὑπελείέετο τὸν ἀρχῆν αὐτῷ ἁσινῆς, ἑπέδραμέ τε 
ἀὐτοῦ τὰ στρατεύματα, χάϊ ἐπέχαον πῦὸρ ἐν ἐντες, 
ὅτῳ ἂν αὐτοῖς περιτύχοιεν. ἑπέδραμε δὲ xoà ἄχρι 
τοῦ ποταμοῦ του *9 -ὰ στρατεύματ1. Τὴν δὲ ἐπέχεινα 
τοῦ ππαμοῦ χώραν οὐχ οἷά τε ἦν ληΐσεσθαι, διὰ τὸ 
ἄδατον εἶναι πάντη τοῖς βασιλέως ἱπποδρόμοις. 
Καὶ οτι μὲν τάς τε γυναΐχας xal παῖδας ὑπεχθέ- 
µενοι ἐς τὰ ἐχυρὰ τῶν Οὐενετῶν, συνελέγοντο ἐς τὸ 
ὄρος, τὸ ὑπὲρ τὴν Κρούην πόλιν αὐτῶν. Ἐνταῦθα 
δἳ ὑπεξαγαγὼν τὰς γυναῖχας καὶ τὰ παιδία, xaxé- 
θετο ἐς τὰς τῶν Οὐενετῶν πόλεις. Tou; δὲ ἄνδρας 
χατέλικεν ἐν τῇ πόλει ἀμυνουμένους, χα) τὰ τείχη 
φυλάξουτας" xal τούτους ἐπιχεξάμενος τοὺς ἐθέλον- 
τας αὐτοὺς ὑποστῆναι τὸν ἀγώνα 1. ᾽Αμουράτης 
μὲν οὖν τάς τε τηλεθόλους παρεσχευάζετο χαθεζό- 
µενος, ὡς τὸ τεῖχος καθαιρήσω», xal παραµένων 35 
& ια σὺν τοῖς νεήλυσιν ἐς τὴν πόλιν. "Ene δὲ αὐτῷ 
τὰ πάντα παρεσχεύαστο, ἔτυπτε τὸ τεῖχος τηλεδό- 
lo, xal χατέδαλε µέρος πολύ. Σχενδέρης δὲ ἀπὸ 


tem agens mansit. Ineunte deinde anno iterum 
expeditionem sumpsit contra Scenderem lbanis 
filiam, et contra eam quz isthic sita est Albano- 
rum regionem, cum jussisset universos exercitus 
instructos et pardtoa przsto essc. Plenus igitur 
irarum proflciscebatur versus Cruam, quasi eam 
vi expugnaturüs. Praterea in animo habebat ex- 
postulare cum Venetis, ut Scenderem traderent. 
Quod si facere omitterent, se obsessurum urbem 
quamcunque Scenderes fugiens intrasset. Ut re- 
glonem hostilem est ingressus, recta contra Cruam 
properabat, οἱ in eam regionis partem, quam antea 
intactam et. inviolatam ab populationibus relique- 
rat, suos milites incursionem facere jubet. Qi 
dicto audientes, incendiis omnia, ignem injicien- 
tes, miscuere, EL hanc regionem mísere vastarunt 
usque ad flumen (10). Verum regionem ultra 
flumen sitam populari nequivere, quia regiis equi- 
tibus haud erat pervia. Albani autem uxores et 
Ilberos in munita Venetorum loca ablegantes, col- 
ligebantur in montem, qui Cru» urbi imminet. 
Hinc Scenderes educens uxores et liberos, de- 
ponebat eos in urbes Venetorum. Viri vero relin- 
quebantur in urbe, utresisterent hosti, meeniaque 
defensarent : et hi potissimum huic negotio desti- 
nabantur, qui volentes, non coacti, prxlium subire 
cupiebant. Amurates bombardas expediebat, assi- 
dens ut murum disjiceret : et deinde cum péregrinis 


τοῦ δρους πυρά τε ἔχαυσεν, ἐπιδεικνύμενος τοῖς ἐν G irrumpens, urbem sui juris faceret. Omnibus au- 


τῇ τόλει, xal ἐπειδὰν χρεία ᾗ παρεσόµενος xaY ab- 
εἰς ἐπιθοηθήσων, xal τινων τῶν τοῦ βασιλέως áva- 
ξάντων ἐπὶ τὸ ὄρος, προσέδαλέ τε xal ἐμάχετο, ἔργα 
ἀποδιιχνύμενος ἅδια λόγου. Ἐπεὶ δὲ τῷ βασιλεῖ 
δη Ίχανὸς καταδέδλητο τὸ τεῖχος, ἐς µάχην χαθη- 
eto πανστρατιᾷ, xal ἐπειρῶντο ol νεήλυδες ἐλεῖν 
ταύτη f| ἔχειτο τὸ τεῖχος ἐπὶ γῆς. Οὐ μέντοι ὑπερε: 
θάλοντο τοὺς ἐν τῇ πόλει, παρ) ἐλπίδα ἄγωνισα- 
µένυς. Ἐνταῦθ' ὡς ἐπενόξι λιμῷ ἐκπολιορχῆσειν, 
xal αὖθις τὸ δεύτεμὂν προσδαλὼν χατὰ τὸ xaptepbv, 
ἀφιχνεῖται ἀγγελίη παρὰ Γεωργίου τοῦ Τριθαλλῶν 
Ἀγεμόνας, ὡς Ἰωάννης συναθροίσας τοὺς Παίονας, 
τόν τε ἼἽστρον διαθαίνει, xal συμπαραλαθὼν στρα: 
τεύφτο ἐπ᾽ αὐτόν. Ταῦτα ὡς ἐπύθετο, τὴν ταχίστην 
συσχευασάµενος, ἀπῄει ἐνταῦθα, f) ἑπιόντα ἔπυνθά- 
vt^, x3l χρυχα ἔπεμπε πρὸς τὴν Εὐρώπη», πε- 
Ρριαγγέλλοντα παρεῖναι αὑτῷ ὡς ξύμπαντας τῶν 
Τούρχων. Οὗτοι μὲν οὖν παρεγένοντο αὐτῷ, ὡς ἔτυ- 
χεν ἵχαστις ἑκπολὼν γενόμενος, ὡς Ev ὥρᾳ παρα- 
Ἱένιτο ἕχαστος χαθιστὰς 3) αὐτῷ ἐς µάχην. Ἐλαύ- 
ον δὲ παντὶ τῷ στρατῷ πρός τινος τῆς Μυσίας 
αὐτοῦ χώρας κατὰ τὴν Τριθαλ)ῶν αὐτῶν χώραν. 
Ἔττι δὲ αὕτη ἡ χώρα παρ ἣν ἀμείδει Μοράθας 
πρ-αμὸς, καὶ ἐχδιδοῖ ἐς τὸν Ἴστρον. Παρήχει δὲ ἡ 
χώρα τοῦ βασιλέως ἐἑντεῦθεν ἐπὶ σταδίους ὀχταχο- 


tem, quemaduadum oppugnatio requirebat, «ΟΠΙ- 
paratis, murum bombardis feriebat, ejusque partem 
destruxit maximam, Scenderes ignes in monte 
fecit, eosque suis, qui intra urbem erant, ostendit, 
ut scirent, quandocunque necessitas postularet, se 
adfuturum auxiliarem. Cum regii quidam ascende- 
rent montem, Scenderes eos aggressus est, przelia- 
baturque, opera men: orabilia edens. Cum autem 
regi videretur murum satis esse straluim, universis 
copiis oppugnationem occipit. 1868 Peregrini eo 
loci urbem capere parabant, ubi murus disjectus. 
erat. Nec tàmen superare potuerunt oppidanos, 
qui preter spem fortissime pugnabant, cum de- 
speratio animos fecisset. Deinde cum fame urbem 
perdoimare statuisset, denuo copias universas con- 
tra urbem in aciem eduxit. Interea nuntius venit 
ab Georgio Triballorum duce, qui nuntiabat Joan- 
nem Choniatem, congregatis Pannonibus plurimis, 
trajicere Istrum, et. contra ipsum hostili animo 
pergere. His auditis, Amurates continuo omuibus 
impedimentis et sarcinis collectis, urbe quam 
obsidebat digressus est, obviamque hosti processit, 
qua eum venturum cognoverat. Misit quoque Amu- 
rates preconem in Europam, qui ediceret ut Turci. 
omnes ad regem convenirent, Qvi ubi primu: 


Notule marginales. 


(10) Deest a'iquid. 


9 Dect c eliquid, etiam in Π. In uno, 3; 


0. U Ro προσμένων. 


- 


? [u uno, x30i312. 


351 


LAONICI 6ΟΠΑΙΟΟΟΟΝΡΤΙ. 


32 


regis volurtatem iutcllexere, citissime advenerun!, À σίους ἔστε ἐπὶ Νήσιον, πόλιν τοῦ βασιλέως, ἐπὶ δε- 


cum singuli conarentur in tempore adesse, ut pro 
rege certarent. Hinc cum uaiverso exercitu pro- 
lectus est. in quamdam Mysix regionem, per re- 
gionem Triballorui. Ea autem regio cst, quam 
alluit Morahas (11) fluvius, et in Istrum effunditur. 
Hinc se fundit regis regio ad octingenta stadia, 
usque ad Nesium (19) urbem regis : ad dexteram 
procedenti Nobopyrum sive Bopyrum usque ad 
montem magnum Triballorum principis colitur. 
luc cum venisset Amurates, invenit Joannem 
Ghoniatem cum Pannorum exercitu hostili animo 
adversum se pergere. In castris Choniatis crant 
quadraginta inillia peditum, tam ab Pannonibus 
quam ab Dacis allecti,. Septem millia equitum 
erant, et curribus vehebontur alii, quorum nu- 
merus crat bis nille. In his arma et necessaria 
ad expeditionem subvebebantur. In singulis duo 
viri stabant, scutifer et bombardarius. (n iisdem 
vehebantur bombarda plurimae, quas Zarobotanas 
nominant. In hunc modum armati et. instructi, 
Istrum transgressi sunt. At Triballorum dux cer- 
nens Paunonum exercitum non adeo esse validum, 
ut copias regis vincere posset, magisque metuens 
Amuratem, quam Pannones alienigenas, a quibus 
multa mala esset perpessus: et quamvis esset 
admodun cupidus ulciseendi Amurotem, qui filios 
ejus oculis privarat : attamen haud volenti animo 
istam expeditionem adjunctus Pannonibus subibat, 


ξιᾷ ἰόντι, ἐς τὸ πρόσῳ ἹΝοθόπυρον * πόλιν, ἐπὶ 
ὅρους μεγάλου τοῦ Τριθαλλῶν ἠγεμόνος, οἰκεῖται. 
ἙἘνταῦθα ἀφιχόμενος ᾽Αμουράτης εὗρεν ἐπεξελαύ- 
vota Ἰωάννην τὸν Χωνιάτην σὺν τῷ Παιόνων 
στρατῷ. σαν δὲ Παίονες χαὶ Δαχοὶ συναµφότεροι 
ἐς τετραχισµυρίους xal ἑπταχισχιλίους ἱππέας, xal 
ἀμάξαις ἑφέροντο, ἓν αἷς ἣν absol; τὰ ἐπιτήδεια 
χαὶ τὰ ὅπλα, ἀμφὶ τὰς δισχιλίας. "Eg! ἑχάστης δὲ 
ἁμάξης δύο στην ἄνδρε meti, πελταστής τε ἅμα 


καὶ τηλεδολιστής. ᾿Εφέροντο δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἆμα- 


ξῶν τελεθόλους Zapoborávag χαλουµένας, molo τὸ 
πλῆθο-ς. Οὗτοι μὲν οὖν παρασχευασάµενοι, ἐν τὸν 
Ἴστρον διέθησαν. Πρλὐκαλοῦντο δὲ σφίσι καὶ τὸ» 
Τρ.6αλλῶν ἠἡγεμόνα ἐς τὸν πόλεμο. 'O δὲ M 
(ἔφησεν) οὐχ ὁρᾷν ** ἀξίαν τὴν παρασχευὴην, τῆς 3 
χατὰ ᾽Αμουράτεω στρατιᾶς, ὥστε περιγενέσθαι ab- 
τοὺς τῆς βασιλέως δυνάµεως ᾽Αμουράτεω, xa ὃς- 
διέναι μᾶλλον ἐχεῖνον ἢ τοὺς Παίΐονας, οὓς ἀλλοφύ - 
λους τε ὄντας, xal μέγιστα λακῶν ἑργασαμένους 
αὐτὸν, xal ἱμείρεσθαι μὲν τίσασθαι ᾽Αμουράτην, 
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἐχτυφλώσαντα, ἀδύνατα δὲ ὀρῶντα 
τῇ παρούσῃ παρασχευῇ ὑπερθαλέσθαι τῆς τῶν πο- 
λεμίων δυνάµεως οὐκ ἄν ποτε ἑχόντα εἶναι χωρή- 
σειν ἐς τόνδε τὸν πόλεμον. Ταῦτα ἀποχριναμένου, 
ἐπαπειλήσαντα τὸν Ἰωάννην, ἐλαύνειν ἐς τὸ πρόσω’ 
ἑσθαλόντα δὲ ἐς τὴν βασιλέως χώραν ἄχρις Αριστί- 
νου ἀφικόμενον, οτρατοπεδεύεσθαι αὐτοῦ iv Ko- 
σόθῳ πεδίῳ, àv ᾧ ᾽Αμουράτης ὁ Ὀρχάνεω µαχεσά- 


imo eam prorsus recusabat. Haud enim Pannones ϱ svo; πρὸς Ἐλεάζαρον µάχην, αὐτός τε αὐτοῦ ταύτῃ 


satis firmi videbantur ad debellandas copias regis. 
H:ec cum Pannonibus respondisset, Joaunes eo 
responso irritatus, graves minas in Triballorum 
ducem jactavit. Nec tamen omittens coeptam ex- 
peditionem, copias in regis regionem infestas in- 
duxit: 189  progressusque Aristinum usque, 
castra in Cosobo (15) campo communivit, ubi olim 
Amurates Orchanis filius, cum Eleazaro Servis 
despota manus consereng, eumque interficiens, 
ipse quoque occubuit, interfeetus a viro Triballo. 
Causa qua Joannem ad istud bellum traxerat, hzc 
erat. Cum vidisset in. eo certamine, quod Varne 
coumissum erat, Turcos, ubi primum ad manus 
venissent, cessisse et fugam arripuisse : putavit 
Tui cos facile vinci potuisse, ni obstitisset Vladislai 
regis impru:lentia. Nec nunc quidem difficile et 
laboriosum dicebat Turcos bello domare. Animo 
igitur agitabat, majorem comparare exercitum, ut 
" Amuratem copiis perterritum vinceret. Hxc adco 
proclivia et facilia factu putabat, ut ne quidem 
dubitaret, quin, quemadmodum animo concepisset, 


(11) Moravus. qui et Schitniza. 
(12) Nyssum. 


ο Νοθόπυρδον. 


ἐτελεύτησεν ὑπὸ Τριδαλλοῦ, χαὶ τόν γε Ἐλεάναρον 
ἀνεῖλεν ἐν τῇ µάχῃ. Ἐπεὶ δὲ ὥρμητο Ἰωάννης 
στρατεύεσθαι ἐπὶ ᾽Αμουράτην δι’ αἰτίαν τήνδε . 
'Q; γὰρ tv τῇ Βάρνη µάχῃ ἑώρα τοὺς Τούρχους 
φεύγοντας, xal ἑαυτῷ ἐς χεῖρας ἑλθόντας, καὶ * 
ἑνδιδόντας, αὐτίχα ἑνόμισεν εὐπετῆ μὲν xal τότε 
ὄντα τὰ πράγµατα αὐτῷ χειρωθῆναι, εἰ μὴ διά τὴ» 


Ῥασιλέως Λαδισλάου ἀφροσύνην, xal ἐσαῦθις δξ χαλεπὰ 


οὐχ ἔτι ἔσεσθαι χατεργάσασθαι. Ἔφερε δὲ αὐτοῦ f) 
γνώμη, xal πλείονα στρατὸν συναγείραντα t Ee) αύνειν, 
ὥστε χαὶ τῷ πλείονι χαταπληττοµένων "5, αἱρίσειν τῷ 
᾽Αμουράτῃ * οὕτω δἡ τοι εὐπετῶς, ὥστε μηδ ὁπωσ- 
οὖν ἑνδοιάζειν. Πρτισθευσάμενος δὲ ἐπὶ Σχενδέρη 
τι καὶ Αριανίτην, ἓν vip ἔχων αὐτοὺς προσιόντας ** 
ἐς τὸ πρόσω τῆς Εὐρώπης συµαίξαι οὕτω γὰρ 
προείρητο καὶ τοῖσδε. Ἐπεὶ δὲ ἐς Κόσοδον τὸ πε- 
&loy ᾽Αμουράτης 6 Μεχμέτεω ἀφίχετο, ὡς εὗρε τοὺς 
πολεµίους ἐλαύνοντας, ἑστρατοπεδεύετο. Λέγεται δὲ 
γενέσθαι αὐτῷ τὸν στρατὸν ἐς πεντεχαίδεχα pupiá- 
δας. Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ αὑτίχα παρξτάσσετο ὡς ἐς 
μάχην. Παρετάσσετο δὲ xal τὰ τάγματα V, Καὶ ἐς 


Notule marginales. 


(13) Ambsfeld. 


Μι Hoc rerbum videtur redundare : deest enim. in manusc., in duobus reliquis ponitur. 


Vel ita erit legendum, ut unum ms. habet, ὁ δὲ ἔφησεν, οὐχ ἐρᾶν, etc. ; quod posteriur magis mihi probatur. 


In uno ut in c.; in al. lacuna est. 


* ὁρῶν, R. ut in c. 
* χαταχπληττμένμ. Π. iu ο. * [n uno, προϊόντας. 


*3 Sic in un ; in al. ut in c... Jn uno, à ἐν». 


ΤΠ. πράγματα. 


193 


ΡΕ REDUS TURCICIS 115. VIT. 


384 


μὲν τὸ δεξιὸν αὐτοῦ χέρας τὸ τῆς ᾿Λσίας ἑτάσσετο A omnia essent eventura. Missis legatls td. Sceude- 


στράτευμα, στρα-ηγὸν ἔχων Xxoüpav * 
εὐώνυμυν ὁ τῆς Εὐρώπης στρατηγὸς Καραζίης, 
ἔχων τὸ τῆς Εὐρώτις στράτευμα. Τοὺς μέντοι ἱπ- 
ποδρόµους ἕχαστος τῶν ὑπάρχων Eyuv, παρετάτ- 
σετο. Ἐν µέσῳ δὲ τούτοις ἵδρυτο αὐτὸς βασι)εὺς, 
ἕνθα ** αὐτῷ νοµίζεται στρατοπεδεύεσθαι, ydpaxa 
προθαλλόμενον. Μετὰ δὲ ταῦτα τὰς χαµήλους στη- 
. σόµενον αὐτοῦ ταύτγ, μετὰ δὲ ταῦτα τοὺς θυρεοὺ» 
πητἆμενον ἐπὶ τούτοις τοὺς νεήλυδας ἑτάξατο σὺν 
τοῖς τηλεδόλοις τε ἅμα, χαὶ τηλεθολίσχοις, χαὶ τοῖς 
ἄλλοις. Ἐπεὶ δὲ ἑτάξατο, ἀντεπῄει xal Ἰωάννης ὁ 
Χωνιάτης, συνταξάµενος ὧδε τὸ μὲν δεξιὸν αὐτοῦ 
εἶχον ol. Παιόνων ἄρχοντες xal ἁδελφιδ,Ὀς αὐτοῦ * 
Σεχούλης δὲ ἣν τοὔνομα αὐτῷ, xai Εἱλόχης, xal 
Μεγαλούσης. Ἐν µέσῳ δ᾽ αὐτὸς ἑτάσσετο Χωνιάτης, 
ἔχων τούς τε Βιτέζιδας χαλουµένους, xal τὸν 'Ap- 
δελ-ου στρατόν. Τὸ δὲ εὐώνυμον Advo; εἶχεν αὐτῷ 
ἐπ.τῆδειος àv, ὃν χαταγαγὼν ἐς τὴν Δαχίαν χώραν, 
δ.ὰ τ) πρὸς εὺν Δραχούλη αὐτοῦ ἔχθος, ἐχεῖνόν τε 
της ἀρχῆς ἐξήλασε, καὶ τὴν χώραν ὑφ᾽ αὐτῷ ποιη- 
σάµενος, τόν ve Δᾶνον ἐπέστησεν ἄρχειν αὐτῆς. 
σαν 6' αὐτῷ Δᾶχες ἀμφὶ τοὺς ὀχτακισχιλίους, πα- 
ῥαγενόµενοι ἐς τόνδε τὸν πόλεµον. 


ἐς 6X τὸ 


amicas, quem in Daciz principatum produxit odio Draculis 


rem et ÁArianitem, utrumque in Europam progredi 
et sibi conjungi jubebat, llis sic praeceptum est. 
Amurates ut in campum Cosobum venit, ibi castra- 
mcetatos esse cognovit Pannones. Proinde et ipse 
Castra munit, Amurates autem in armis dicitur 
labuisse quindecim mille myriades hominum. 
Postero die confestim accingebatur ad praelium. 
Juxta eum instruebatur acies. In. dextrum cornu 
aptabatur exercitus Asianus, cui przeerat. dux no- 
mine Sceura. Sinistrum cornu tenebat exercitus 
ab Europa conscriptus, quem regebat dux. Cara- 
zies. Juxta utrosque ponebantur equites cum $5!8 
ducibus. Mediam aciem occupabat rex. Quando 
autem Amurates castrametotur, primo castra vallo 


B firmat, deinde camelos locat, dein scuta «efigit, 


deinceps peregrinos cum bombardariis necnou 
reliquis collocat. Rex ubi aciem exornaverat, etiani 
Choniates suos in aciem educit, eamque hoc pacto 
instruit. Dextrum cornu tenuere Pannonum pr:e- 
fecti, necnon patrueles Choniatis, Secules (14), 
et Eiloces, Megalusesque. Mediam aciem curabat 
Choniates cum Bitezidis militibus, et Ardelii (15) 
exercitu. Sinistro cornu prefuit Danus Choniatis 
: quem Daciz principatu deturbavit, el 


in ejus locum substituit Danum, cui Dacos parere jussit. [υπο in id bellum secuta erant octo millis 


Dacorum. 
Ἐπεὶ δὲ ἄμφω σννταξάµενοι, προῄῃεσαν ὡς 
συμθολὴν ποιησάµενοι, ἐνταῦθα Βιτέζης, τῶν τοῦ 


Χωφιάτου στρατιωτῶν εἷς, iv µέσῳ ἀμφοῖν 3 προσ- C 


αλαύνων τῷ ἵππῳ, προὐχαλεῖτο αὐτοῦ τὸν ἀπὸ τῶν 
Ἑούρχων μονομαχἠσοντά τινα, πρινὴ τὰ στρατεύ- 
µατα συνιέναι ἐς ταυτό. Ὡς δὲ ἔγνωσαν ol Τοῦρχοι 
αὐτὸν μονομαχήἠσοντά τινι προεληλυθέναι, ἑστήχε- 
σαν xal αὗτοί. Καὶ ἐνταῦθα ἐξελαύνει ἀπὸ τοῦ 
στρατοῦ τοῦ ἑτέρου Βλιέζης ὁ Βαρησάταγα παῖς, 
τῶν ἐν τῇ Acíg ὑπάρχων ἑνὸς ἀνδρὸς ἀγαθοῦ γε- 
νόµενο; τὰ πολέµια, καὶ πρότερον τῶν νεηλύδων 
ἄρχοντος ἐν «alc βαοιλέως θύρχᾳις. Οὗτος Ch ἐπεὶ 
ἐς τὸ µέσον προῄει, ὁμόσε τῷ Παίονι feto, xai τοῖς 
ὅόρασιν αὐτίχα ἐπιόντες ἀλλήλοις, τά τε δόρατα 
χατέαξαν. Καὶ ὁ μὲν Πιτέζης ἔπεσεν αὐτοῦ σὺν 
τῷ ἵππῳ ἐς τὴν γην. Ἐλιέζης δὲ ἑκχοπέντος τοῦ 
ἐπιστήθου , xal ζώνης σὺν τῷ ἑφιππίῳ, ἐπὶ τοῖς 
ἑσχάτοις τοῦ ἵππου ἐγεγόνει ἱππεύων, 
ἵππος ἀμείνων τούτου πολλῷ ἣν, xal οὐκ εἶχε μὲν 
ὅπως τὸν [Ππίονα διαχρήσαιτο, πεσόντα σὺν τῷ 
ἵππῳ, ἅτε χαὶ αὐτὸς χαλεπῶς καὶ µόγχις ** ir. 
πεύων πεσόντο; μέν τοι τοῦ Παίονος, ἁλάλαξαν 
µέγα τὸ τῶν Τούρχων στράτευμα *!, οἰωνὸν ποιη- 
σάµενοι. Ἐπεὶ δ ἀμφότεροι ἤλασαν ἐς «b ἑαυτῶν 
ἑχάτερος στρατόπεδον, ἐνταῦθα )Αμουράτης ὁ βα- 
οιλεὺς, μεταπεμφάμενος ἘΕλιέζην εἰς ἴψιν τὴν 


Cum autem utrinque acies instruc!ze stelissent, 
jamque prelium poscere videntur, ibi Ditezes (16), 
unus e numero Choniatis militum, in medium 
procursans, et equo insidens, provocabat ad singu- 
lare certamen 199 unum e Turcis, antequam acies 
concurrerent, Turci ubi explorarunt virum istum 
processisse, ut certamen singulare committeretur, 
constitere et ipsi. Hinc continuo ab Turcorum 
exercitu proficiscebhtur Eliezes filius Barizz (17), 
de numero prafectorum Asis viri illustris, et in 
re militari excellentis, qui quondam dux exstii- 
terat peregrinorum in januis regis. Hic, ubi in 
medium processit, obviam pergebat Pannoni. Et 
cum hastis infestis concurrerent, hast:e fiacte 
sunt. E: Ditezes una cuu equo in terram corruit. 
Eliezes conscisso pectorali, et zona cum ephippio 
soluta, postremze equi parti insidens vehebatur. 


Ὁ γὰρ D Hujus cnim equus longe melior erat altero, nec 


tamen lapsum Pannonem perimere quivit , quia 
ipse quoque zgre et difficuller equo portabatur. 
Pannone in terram ex equo effuso, clamorein 
maximum sustulit Amuratis exercitus, cum,bonum 
id quasi omen rei gerenda ducerent. Cum uterque 
ad suum exercitum csset digressus, ibi tum Amu- 
rates Eliezem ad &e vocatum in hunc modum 
allocutus est : O puer, ex quibus initiis tantam rei 


Notuleo marginales. 


14) Zecules. 
15) Erdelii, franssylvani, Siebenbürger. 


0 ἐνταῦθ1. Π. utin c. 3 1n uno, Beoov. 


9? R. µίλις. [nr al. ut c. 


(16) Bitezidz, quos Hussarones appellamus. 
(17) Al. B.risatag:e. 


8! ὡς ol ποιησλµενος. 


355 


LAONICI CHALCOCONDYL E 


3*0 


mülitaris nactus es scientiam, cum certo constet A ἑαυτοῦ ἔλεγε τοιάδς’ "Q not, τόθεν δη 00:0 ἐγένου 


te antehac nulla fecisse stipendia ? Nunc autem 
rerum bellicarum imperitus cum huc accesseris, 
jta pugnasti in hostem, quasi fastigium rei wili- 
taris attigeris. Ibi tum adolescens respondit : 0 rex, 
lepus me hanc docuit fortitudinem. lex rci novi- 
tate ictus, interrogavit: Et quo tandem, quaeso, 
pacto, o adolescens, quis ab lepore fortitudinem 
discat? Adolescens respondit : Ego quidem in Ásia 
eram, et in ea regione morabar, cui patrem meum 
praefectum praposueras, ibamque venatum. Forte 
in nido suo leporem reperi : putabam igitur satis 
esse, ne lepus manus weas evaderel, eum sagitta 
trajecium interficere. Lepores cnim Átralia habet 
cursu celerrimos, verum Europa optimos, Hac 
mihi cogitanti, in promptu erat pharetra quadra- 
ginta sagittis onusta. Primam itaque sagittam 
. mittens, aberravi. Secundam v«ro sagittam expe- 
. divi, quam similiter in leporem jaculatus. sum. Et 
hec errore abducta, leporem uihil lzsit : verusn 
adhuc maxime stertebet. Iniquo igitur ferens ani- 
mo, quod leporcm nen vuluerassem, illico sagilt;s 
. oinnes in leporem torqueo. Cum autem. nula am- 
. plius superesset, lepus ex somno experrectus, ant 
primum sensit tuinultum, aufugit, Canes modicum 
fugientem persecuti, eum assequi ron potuere. 
Experientia igitur didici, cum tot sagittze irritie 
cecidissent, quod fatum vitam lepori prorogassct. 
Et exinde 191 «4 seutentia in auimo fixa mausit, 
0 rex, ut ccuserem neque gladium, neque liastam, 
neque sagittas amplius mihi formidandas esse, 
quasi fato sit ordinatum ut diutius vivam, hasia 
mihi vitam eripere non possit. Quapropter pectore 
forti, nihil trepidans, contra Pannonem istum pro- 
cessi, sciens si fato sit decretum ut diutius vivarh, 
nihil periculi po-se mihi ab eo ingruere. ἤδο au- 
diens, mirut in modum rex delectatus est, et 
adolescentem propter ratiocinationem istam plu- 
rimum dilexit, eumque donavit veste Syrio opere 
auro illito coutexia : przterea patri; regionis eum 
principem declaravit, Pater namque adolescentis 
mortuus erat, aliusque regionem eam adujinistra- 
bat ex iunperio regis. Turci quidem οἱ omnes quol- 
quot Turcice superstitioni inharent, plurimum 


adinodum fato tribuunt. Atque Ίος in ea menar- .D 


cliia contigere. Cuin vero regii exercitus in campo 
collocati , signis collatis preliarentur, Asiaunus 
exercitus quietem duxit. Rex cnim verebatur, si 
Asiani primam coitionem fecissent, ut in fugam 
verterentur, eorumque fuga etiam c:zeteros traheret, 
Quapropter maluit exercitum Asianum otiosum οἱ 
spectatorein potius przlii assistere. Exercitum 
Europzeum in cohortes distribuit : et cum Panno- 
nes prxlii cupidos accedere counspicaretur, nec 
ipse przliutn recusavit. In hunc moduin congressi, 


ἀγαθὸς τὰ πολέμια, οὕπω πρότερον ἄλλη πη µα- 
χεσάµενος, οὕτω παραγενόµενος στρατῷ µαχο- 
µένῳ, ὥστε ἐκμαθεῖν, πῶς δέοι συμθαλεῖν; Teo 
δὲ εἰπόντος, "D βασιλεῦ, ἀπὸ λαγὼ ταύτην ἕμα- 
θον τὴν ἀνδραγαθίαν. Ἐν θαύματι ποιησάµενος τὸν 
βασιλέα, ἐρέσθαι αὐτὸν λέγεται Καὶ πῶς ἂν δὴ, ὦ 
νξανίσχε, ἀπὸ λαγὼ Ὑένοιτο ἄν τις ἀγαθὸς τὰ 
πολέμια; Τὸν δὲ φάναι Ἐγὼ τοίννν, & Bagno, 
ἐν τῇ 'Aaíg διατρίδων, καθ fv ἡμᾶς ἑκέστησας 
χώραν, xal τόν ys πατέρα ἐμὸν Όπαρχον &nibe:- 
ξας "", ἐφαίτων ἓς ἄγραν, xal ποτε λαγὼν ἐν κοίτη 
εὑράμενος, ᾧήθιν ἀσφαλέστερον elvai pot, ὥστε 
τὸν λαγὼν μὴ διαφυγεῖν, ὀϊστῷ βαλόντα ἀνελέαθαι. 
Κράτιστοι γὰρ πάντων, ὧν fusi; ἴσμεν, λαγωῶν 
οἱ ἐν τῇ ᾽Ατταλείᾳ θεῖν eiat, καὶ οἱ χράτιστοι τὴ; 
Εὐρώπης αἱροῖεν. Ἐπῖν δέ pot ταῦτα ἐπιλθδγαμένῳ 
φαρέτρη xal ὁϊστα) τετταράχοντα ***. Ὡς δὲ ἐπιδάλ- 
Atv τῷ τόξῳ τὸν ὁϊατὸν οὐκ ὁἑτύγχανον, δεύτερον 
ἐπὶ τοῦτον ἑτόξενον. Ὡς Cà καὶ οὕτω,.λαγὼὰς μὲν 
ἐχάθενδε, χαὶ δεινὸν ἐποιούμην, εἰ οὐχ ἐπιτυγγά- 
νουµι. Ἐνταῦθα δὲ πάντας τοὺς ἀξστοὺ; ἑἐξετόξενον. 
Ἐπεὶ δὲ τὰ βέλη πάντα ἡφίετο, καὶ λοιπὸν Ἡν βέλος 
ἐμοὶ οὐδὲν, αὑτίχα ἐπεγειρόμενος ἀφ᾽ ὕπνου ῥ.λα- 
(95. ᾧχετο φεύγων 53, ὡς ᾖσθετο τοῦ θαρύόον. Και 
οἱ χύνες pàv ἐς βραχὺ ἐπεδίωξαν, οὐ μάντοι αἷλον. 
Τότε 6$, ἐπέγνων, ὡς τὰ βέλη µοι χενὰ ἐγαγχόνει, üt 
εἱμσρμένον ἔτι fv τῷ λαγῷ ἐχείνῳ ἐπιζήσαι. Καὶ τὸ 
ἑντενθεν ἐπιλεξάμενος (gov ἑμαυπῷ, o acus, 


σ ἐθέμφ», µήτε ξίφος, μὴτ αὖ δόρυ, μήτε ὁϊστὸν δε- 


διένοι, ὡς fiv ἐμοὶ πεπρωμέναν εἴη ἐπιζῆσάι, οὐδ' 
ἂν *b δόρυ ἀφέλοιτο τὴν ζωήν. Διὰ τοῦτο δὲ fjta 
θαῤῥῶν, à βασιλεῦ, ἐπὶ τὸν Παίονφι ἐπιστάμανος, 
ὡς εἰ πεπρωμένον * pot εἴη ἀπιδιῶναι, οὐξέν pot 
χχλεπὸν ἔσοιτο ὑπὸ τοῦ Παίονος. ᾽Αχούααντα δὲ τν 
βασιλέχ, xal ἀγασθέντα τὸν νεανίαν τοῦ λογισμαὺ, 
ἐσθῆτα μὲν αὐτίχα τότε ἑδωρήσατο Συριχῷ ypuco- 
πάστῳ' μετὰ δὲ ταῦτα ἐπιστῆσαι ἄρχοντα τῖς ma- 
τρφας αὐτοῦ χώρας. Ἐπεὶ τελευτῆσαι " γὰρ ἤδη 
ὁ πατῆρ αὐτοῦ, xai τὴν χώραν ἄλλος ἐπετρόπενεν 
ὑπὸ βασιλέω; ταχθείς. Δαιμονίως δὲ τὸ γένας τοῦ- 
το τίθεαθαι 5. τῇ δύξῃ τῆς εἰμαρμένης, σχεδὸν καὶ 
οἱ ἅλλοι, ὅσοι πρὸς την τοῦ Λεχμέτεῳ θρηαχείαν 
&iloY τετραμμένοι. Taura μὲν οὖν ἐς τὸν µονοµα- 
χίαν ἐγένετο. Ἐτεὶι δὲ «τοῦ βασιλέως ἱδρυμένου 
χατὰ χώραν τὰ στρατεύματα συνιόντα ἑμάχοντο T, 
τὸ μὲν ᾿Ασιανὸν οτράτευµα ἡσυχίαν ἡγε, δξδιότος 


τοῦ βασιλέως, pf πρῶτα συμθολὴν ποιησαμόνου i, i 


τροπὴν γένοιτο, καὶ χινδυνεύσῃ αὐτῷ τὰ στρατεύ- 
pota διαφθαρῆναι αὐτίκα, καὶ νὑπερδειλιάσᾳντα 
οἴχεται. Αλλά τὸ μὲν ᾿Ασιανὸν στράτευμα εἰστή- 
χει, τὸ δὲ Εὐρώπις διελόμενος ἐς μοίρας, ἄσα δὴ 
ἑώρα τοὺς Παίονας παραταξαµένους ἐλαύνειν, χαθ- 
ἱστατο ἐς τὴ» µάχην. Καὶ οὕτω δὴ συµδάλλοντ« 
τὰ τῆς Εὐρώπης στρατεύματα , ἐμάχετο. Πολὺ δὲ 


Notul& marginales. 


."! R. ἀποδείξας. 51’ ΑΙ. τὲσταρ. "* Π. θέων. 
55Π. τίθεται. " ἐμάχετο, est in ins. Sic etiam Πε. 


δν πεπρωµένη μοῖρα εἴη µοι, 9 [n uno, ἐπιτελευτῆσαι. 


351 


DE REBUS TURCICIS LIB. VII. 


3:8 


παρ ἐλπίδα ἀγωνισάμενοι ἐμάχοντο ἀξίως λόγου. A Europz exercitus im cohortes secretus, praeter 


Γενόμενοι γὰρ χατ᾽ ὀλίγα ὡς οἱ Παίονες ἐπελαύ- 
νειν, ἔφευγον ἂνὰ χράτος, ὡς τοὺς Παιόνων ἵππους 
ἐπιδιώχοντες χάμνειν τε ἰσχυρῶς χαὶ ἁπαγορεύειν. 
Καὶ ἐνταῦθα δη ὡς ol Τοῦρκοι αὑτάρχως ἔχοιεν 
τῆς φυγᾖς διαστάντες, τούς τε ἵππους ἑτόξευο», xal 
ὄπισθεν ἐπιόντες κατέχαιον 59 τοὺς Παίονας: ἅτε 
yàp oi πλείους, xal ἐφ᾽ ἵππων πολὺ. Βελτιόνων 
φερόμενοι, xal τέχνῃ τὰ πολλὰ τὴν µάχην συνδια- 
"χειρίζοντες , ἄμεινον ἑφέροντο τῶν Παιόνων. Καὶ 
την μὲν πρώτην ἡμέραν πολλοὶ μὲν Παιόνων ἔπι- 
«09 ἐν τῇ µάχῃ, πολλοὶ δὲ Τούρχων ἀπώλλυντο ὑπὸ 
Παιόνων. Καὶ ταύτην μὲν τὴν ἡμέραν ὅλην ἐμαχέ- 
cavto ἁμφότεροι, καὶ ἰσοπχλεῖς ἐγένοντο: ἐπεὶ δὲ 
ὀψὲ ἦν, διέστησάν τε ἀπ ἀλλήλων, xol ἐπὶ τῶν 
“στρατοπέδων ἀναχωρήσαντες 99 ἑχάτεροι, ἀνεπαύον- 
πο. Ὠαίονες μὲν οὖν οἱόμεγνοι τοὺς Ῥούρχους νυκτὸς 
οἰχβσεσθαι ἀπιόντας, καὶ οὐ μενοῦντας Ev τῇ τάξει. 
Καὶ ἱπποδρόμων μὲν oüx ὀλίγοι ἀπῄεσαν * iei δὲ 
τοὺς Τριθαλλοὺς εὕρισκον iv τοῖς στενοῖς ἐπιμά- 
νοντας, αὖθις ἐπανῄεσαν ἐπὶ τὸ δτρατόπεδον. Kol 
Παίονες μὲν οὕτω ἑνόμιξον τῇ ὑστεραίᾳ. βραχεῖ τς 
“μυρίῳ οφοῦ στρατοῦ ἀντιτάβασθαι, ὡς τῶν ἄλλων 
οἰχησσμένω», καὶ οὗ µενούντων, xal οὕτω δὴ περι. 
Ἀδναμένους, αἱρήσειν αὐτίχα τὰς βασιλέως θύρας. 
Ὡασιλεὺς δὲ καὶ οἱ Τοῦρχοι ἀναθαρσῄσαντες, οὐκ 
ἂν ὁμοίῳ ἔτι δἑει ἐγίνοντο ἀμοὶ τοὺς Halovag, 
θαρσαλεώτεροι ** D ὄντες παρεσχευάζοννο, ὡς ἐς 
^iv ὑστοραίαν μαχόμενοι, τρέφασθαι τοὺς Ἠαίονας. 


spem egregie et memorabiliter pugnabat. Proinde 
cum Pannones Turcis appropinquare non aude- 
rent, summa vi fngiebant. Turci Pannonum equos 
persequebantur, et. graviter admodum ea in per- 
secutione laborabant. Lassi igitur tandem et fati- 
gati insequendo, hostium equos sagittis feriunt, 
Pannouesque a tergo advrientes graviter urgebant ; 
nam Turci nuniero et equorum gencrositate supce- 
rabant. Praeterea plerumque non impetu, verum 


arte in proliis utuntur. Quapropter ea tempestate 


Turcorum res meliore statu, quam Pannonum, 
erant. Et quidem primo die multi Pannones in 
pugna ca:ebant, necnon plurimi Turci trucida- 
bantur a Pannonibus. Per totum istum dicm quo 


D utrinque marte pugnatum est. Vespera autem ap- 


petente, relinquentes pralium, uterque exercitus 
in sua castra colligebatur, quietique se dabaut. 
Pannones putabant Turcos noctu abituros nec 
amplius in castris mansuros. Et equites quidem 
non pauci jam discesserant. Ubi autem Triballos 
invenere exspectantes in angustiis hostem abeun- 
tem, in castra redierunt. Pannones quidem arbi- 
trabantur se die crastino cum parva hostilis 1392 
exercitus manu congressuros, quasi ceteri diffu- 
gissent, non exspectantes hostem : et sic victoria 
facile potituros, regisque januas debellaturos. Rex 
vero Amurates et Turci seipsos cenfirmantes , 
haud amplius metuebant Pannones. Animis igitur 


reeeptis, et plurimum exhilarati, accingebapwr ad praelium, quasi eo die qui sequeretur, pr:elia- 


teri eum bostibus, eosque. ín fugat conjecturi. - 


Thv μὲν οὖν ἡμέραν ταύτην ἐς ποσοῦτον ἐγένετο α Eo die quie modo memoravimus  contigere. 


T9 δὲ vost ταύςῃ Tlaleve; βουλευόμενοι, ὅπως τῇ 
ὕστεραίᾳ «hv μάχην πφιῄσωνταν, γνώμην ἀπεφαί» 
veto ἕχαστος, ὣς ἑδόκει αὐτῷ τὴν µάχην ποιεῖσθαι, 
Καὶ λόγος ἐγίγνετο πολύς. Ἐνταῦθα βουλενομένων 
αὐτῶν, Ταούτης 6 Σαούζεω, υἶϊδοῦς τοῦ 'Apoupá- 
κέω, Ὑένος ὢν τῶν Ὀτουμανίδων, παρελθὼν ἐς pé- 
. σον ἔλεξε τοίάδε- Ἡμῖν μὲν ἱκανὰ συµθέθληται ἔς 
τα τὴν ᾿Ασίαν καὶ ἐς τὴν Βὑρώχην, οὐδὲ δὴ ταῦτα 
προσέχοντας ἐς τὰ Ἀμονράτεω πράγµατα την µά- 
χην ποιεῖσθαι, ἀνῆνυτα *! ὀργαξομόνους,. Οὐ γὰρ 
ἂν παρεχοµένων σφᾶς ατείνειν τῶν ἀνδρῶν τούτων» 
δυναἰμιθ᾽ ἂν οὕτω γε εὐπετῶς χειρώσααθα:. Ἀλλ' 
ἐμοὶ δοχεῖ ὁ μαχόμενος τῷ πολέμῳ, ἣν μὲν. βάλῃ 
χαιρίαν πληγὴν, κατέθαλἑ τε «by πολέμιον, καὶ 
ἔχει χαλῶς χρῆσθαι τῷ στρατεύµατι *** ποῦ 6' ἂν 
βάλοι χαιριωτέραν Ἡ àv τῇ «εφαλῇ; τό «s yàp 
σώμα ἄγει λᾶν, καὶ ἓν τούτῳ f πόλις 03. ἣν δὲ μὴ 
καιρίαν βάλῃ, ἑπίπονα. ἔσται xal χαλεπὰ χατεργα- 
σθΏναι τὰ τῶν πολεµίων. Καὶ νῦν δὲ οὕτω δοχεῖ, 
Ἑρᾶτε γὰρ, ὡς al θύραι τοῦ βασιλέως ἑστήκεισαν 
φὐδαμῃ ὠρμημέναι ἐπὶ τὴν µάχην, οὔτε ἀναχωδυ- 
νενειν ἐθέλουσιν, ὡς τὸ πᾶν φέρουσαι αὐτὰ τοῦ 


Ιί3/Πι .noctem Pannones deliberando consum- 
psere : et cum consultarent, singuli suam senten - 
tiam, quemadmodum sibi cousulilum videretur 
auspicari prelium, in medium adducebant. Varii 
multique habebantur sermones. ibi tum consul - 
tantibus Pannonibus, Tautes Sauzis filius, natus , 
ex genere Otomanidarum, qui tum castra Un- 
garorum sequebatur, Amuratis primi ex Sauze 
filio nepos, progressus in uedium, hujus':odi 
orationem exorsus est : Nobis jani satis superaue 
in Asia et Europa pugnatum est. Necdum etiam 
animum advertimus, ut pugnandum sit contra 
Amuratem, ut res ejus contundamus. Nisi enim 
peremerimus viros istos, non facile poterimus 


D Aimuratem vincere, At mibi videtur, si quis cer- 


tamen subeat cum lioste, eique infligat lethalem 
ictum, hostem dejecit, et reliquo exercitu pro 
arbitrio uti poterit, Ubi autem magis lethale infli- 
gat vulnus, quam si caput feriat ? Tum enim cor- 
pus totum dolet. In capite enim quasi urbs et. re- 
gi en totius liumani corporis situm est. Sin autem 
laud dederis letliale vulnus, difücile adinodum et 


Notule marginales. 


** Forte xaxéxawov, BR. Iu al. κατέκαιον, superscripto ν. ut legatur, κατέκαϊινον. 3 ἀποχωρήσχντες 
Π. ut hic. ** In uno, καὶ θαρσ. Άντες. *' ἀνύνητα. Al, ut inc. ** In uno, πράγματι. 5 [n uno, ὀχρό- 


ms. 


— 


399 


LAONICE CHALCOCONDYL/E 


200 


laboriosum erit superare hostem. Et ut meam sen- A βασιλέως ὑγιῆ τε εἶναι, xal. ἐς ἀνάγχηγ Ertibav 


tentiam capiatis, sic audite. Vidistis ut {ας 
regis steterint neutro inclinate ad. pugnam. Nec 
etiam periclitari. volunt, quasi salus regis atque 
adeo totius exercitus in ipsis sita sil * ncc prius 
quam uecessitas postularil, puguam capessunt. 
Agite igitur, hunc regis exercitum invadamus : 
qui si in fngam abierit, nullus nos exspectare sus- 
tinebit. Censeo autem, ut regem aggrediamur cum 
universo exercitu, cum curribus quoque, in qui- 
bus bombardz et bonibardarii sunt: et ut perga- 
mus adhuc hac nocte confestim contra jaunuas, 
nec cunctemur., Et accedentes, bombardarum | glo- 
bis sagittisque petamus janua milites, iisque ter- 
rorem maximum inferainus, Satis certo scio, cos 
non mansuros usque dum illucescat dies : sed 
liac adhuc nocte lubenti et cupido animo fugam 
arripiens, Quod si fuerit factum, facile nos re- 
rum potieinur. His diclis, omnes consensum prz- 
stilere, et uno ore sic faciendum esse pronun- 
tiarunt, Continuo igitur curribus 193 in regis 
exercitum invecti sunt, sub prima adhuc noctis 
vigilia. Cum appropinquassent janusm militibus, 
terrorem. fecere maximum, bombardarum globis 
et jaculis ferientes peregrinos. Et quidem vim 
faciebant castris Amuratis. Verum peregrini ubi 
rem cognorunt, magno animo Pannonibus resti- 
tere. Nam bombardas expediebaut, bombardarios- 
que evocabant, et non. cessabant jaculari Panno- 


nes : plurimi in ea nocte utrinque cadebant, icti 6 


bombardarum globis. Postquam dies advenit, et 
Paunones videbant regis castra in ea regione lo- 
cata fortiter pugnare, consilium cepere redeundi, 
unde egressi erant, in castra : nec exspectandum 
esse, donec circumducerentur ab regis militibus 
stantes prope januas. Hzc sententia ubi placuisset, 
cedebant festinantes ín eum locum ubi castra- 
metati erant. Die exorto iterum ad prelium pr:e- 
parabatur Choniates, periculum facturus, si fe- 
licem rerum sortiretu?. eventum. Pugnans itaque 
iipetum dabat in Asianum exercitum, et fortiter 
congrediebatur cum hostibus. Europe dux cum 


: accepisset Pannones cougressos esse cum ΛΦΙΑΠΟ 


exercitu, Turachanem Thessaliz praefectum mittit 
cum suo exercitu, ut a tergo adoriretur Panno- 
nes, εἰ quam fortissime contra eos przliaretur. 
Turachanes imperata impigre faciens, Pannonum 
pluriuos, cum in terga eorum irruisset, in eo 
prelio stravit. Quidain enim persequebantur AI- 
banos, a quorum vestigiis, quamvis celerrime fu- 
gerant, nusquam abstitere. Ministri tamen prz- 
fectorum qui ex Europa venerant, haud fugam 
inierant. Cum autem a suis essent destituti, qui 
fuga sibi consulebant, pugnabant haud secus ac 
Turci contra Pannones. Prztierea contra eos 
acerrime prelium inibant, qui «rant ex Europa, 


περ:στῇ, µάχεσθαι, Φέρε οὖν, ταύτην χινήσωμεν 
thv βασιλέως σύνταξιν , καὶ οἰχομένης ταύτης, 
ἡμῖν οὖδεὶς τῶν ἄλλων µένειν ἐθέλοι. Δοχεῖ οὖν 
ἐμοὶ, χινῖσα:. τὸ στρατόπεδον ἡμῖν ἅπαν, xal ταῖς 
&pálzit;, ἐφ᾽ αἷς οἱ τηλεθόλοι xal τηλεθολίσκοι 
ἡμῖν τυγχάνουσιν ὄντες, ὑπὸ ταύτην τὴν νύχτα 
lévat ὁμόσε ἐπὶ τὰς θύρας αὐτίκα, καὶ μὲ διαμέλ- 
λειν. Καὶ ἣν ἐπίωμεν, τηλεθόλοις τε xal sol; ἅλ- 


i ^ot, Bilegt βάλλοντες τὰς βασιλέως θύρας, καὶ 6:- 


διττόµενοι, οἵομαι μὴ ἐπιμένειν ἕως Ἱωμέρας, ἀλλ' 
ὡς ἔχει ἡ νὺξ, οὕτως αὐτοὺς ἰόντας, ἀπαλλάττεσθαι 
ἀσμένως. Kal τούτων ἀπωσάμενοι τὰ πράγματα, 
ἔχοιμεν τά ἐχείνων. Ταῦτα λέγων ὁ Ταούτης, ἔπειθέ 
τε, καὶ ἑπίουν οὕτω. Καὶ αὐτίχα σὺν ταῖς ἀἁμάξλιις 
ἐπῄεσαν ἐς τὸ βασιλέως σερατόπεξον περὶ πρώτην 
φυλαχὴν τῆς νυκτός. Ὡς δὲ ἀγχοῦ ἐγένοντο τῶν 
βασιλέως θυρῶν», ἐνταῦθα ἑδεδίττοντο τηλεύόλοις 
τε xai τηλεθολίσκοις τοὺς ** νεήλυδας, xat ἕόχλον 
τὸ τοῦ βασιλέως στρατόπεδον’ χαὶ ἐμάχονυτ» peyá- 
λως πρὸς τὸ µέρος, ὥστε δ:ἐφαινεν. OT τε γὰρ 
νεήλυδες τούς τε τηλεθόλους παρασκευασάµενοι 
xai τηλεθολίσχους, ὑφίεσαν ἐπὶ τοὺς Παίονας * xai 
ἔπιπτον ἀμφοτέρων οὐκ ὀλίγοι τῇ νυχτὶ ταύτη, ὑπὸ 
τηλεδόλων τὰ πλείω φθειρόµενοι. Ἐπεὶ δὲ ἡμέρα 
ἀγχοῦ ἐγένετο, xal ἑώρων τὸ βασιλέως στρατόπεδον 
ἱδρυμένον χατὰ χώραν ἀγωνίζεσθαι ἀξίως λόγου, 
ἑδόχει ἀνανεύκαντας ἀπελαύνξειν ἐς τὸν χῶρον 
ἐχεῖνον, bv ip ἑστρατοπεδεύοντ», xal μὴ ἀναμένειν 
συλλενοµένους χυχλοῦσθαι σφᾶς, ἑγγὺς τῶν θυρῶν 
γενοµένους. Ὡς δὲ ἐδόχει, xal ἑποίουν ταῦτα" 
ἀνεχώρουν E; τὴν χώραν αὐτῶν, xaü' ἣν ἵδρυντο 
πρότερον. Ἐπεὶ δὲ ἡμέρα ἐγένετο, παρετάσσετο 
δεύτερα ἐς τὶν µάχην, πειρασόρενος ᾗ ἂν ἀποδαίη 
ab: τὰ πράγματα. Καθιστὰς δὲ iv µάχῃ, ἆμθδα- 
λὼν ἐς τὸ τῖς Ασίας στράτευμα, συμθολὴν 
ἐποιεῖτο ἐνταῦθα ὡς συνέδαλε, πέµπει ὁ τῆς EO- 
ρώπης στρατηγὸς Τουραχάνην τὸν θετταλίας ὕπαρ- 
yov σὺν τῷ αὐτ.ῦ στρατεύματι, κατὰ νώτου Υενό- — 
µενον, τοῖς ]]αίοσι συμθαλεῖν ὡς δύναιτο ἰσχυρό- 
cata, Ενταῦθα Τουραχάνης κατὰ νώτου γενόμενος 
τοῖς Παίοσι, πο)λοὺς αὐτῶν κατέθαλεν ἐν τῇ µάχῃ 
ταύ-ῃ. Οἱ μὲν γὰρ ἑἐδίωχον τοὺς ᾿Α)δανοὺς 23.55, χαὶ 
ὡς ἐπιχέοιντο διώχοντες, οἱ μὲν ἔφευγον ἀνὰ xpá- 
τος. Πλὴν δὴ τῶν ὑπάρχων θεράποντες Εὐρωπαῖοι 
ὄντες, xal διαστάντε; ώς φεύχοιεν, ἐμάχοντο ola 
τοῖς Τούρχοις νοµίξεται πρὸς τοὺς Παίονας. Πρὸς 
δὲ τοὺς ἀπὸ τῆς Εὐρώπης, κατὰ νώτου σφίσιν 
ἐπιχειμένους, συστραφέντες συστάδην ἐμάχοντο, 
ἄλλοτε ἄλλη τοῦ πεδίου ὡς περιτύχοιεν ἑκάτεροι 
ἀλλήλοις ἐπικείμενοι. Adxe; δὲ ὡς ἑώρων τοὺς 
Τούρχους πολὺ παρ) ἐλπίδα ἁγωνιζομένους, xzl 
colat xal χαλεπώτατα ἐπηρτῆσθαι, ἁπαλλαγὴν δὲ 
μόλις ἔσεαθαι τοῦ χαχοῦ, καὶ ἣν σῶες ἀφίκοιντο, 
ἐπὶ ὄρχου µηδεµίαν εἶναι μηχανὴν, μὲ οὐ δίδοσθαι " 


Νοίυ]ῶ marginales. 


€*8 τὸ στράτευμα xal, In al. ut c. 


35] 


DE REBUS TURCICIS LIB. VII. 


369 


αὐτοὺς δίχας τῷ βασιλεῖ, Gv εἰργάσαντο αὐτῷ Α οι ἃ tergo vim faciebant. Nam conversi collato 


πολεμοῦντες, xai ὅτι τοῖς Παΐοσι συνεµάχουν * ἐδό- 
χει αὐτοῖς iv τῷ µεγάλῳ τούτῳ θορύδῳ. ἄγγελον 
πέμφαντας παρὰ ᾖβασιλέα ᾽Αμουράτην διαλλάτ- 
τεσθα:, xal τὰ ὕπλα παραδιδόντας, ξένους τε xol 
φΏους εἶνει τῷ βασιλεῖ. Ὡς δὲ ἐλόχει, καὶ ἑποίουν 
ταῦτα. 'O δὲ ἄγγελος ἀφιχόμενος ἐπὶ τὰς θύρας 
χεχε τοιάδε * Ὦ βασιλεῦ, ἐμὲ Δᾶχες ἔπεμφαν, ἐς 
bp ἀφικέσθαι thv σὴ», xal σπονδὰς αἱτεῖσθαι 
αὐτοῖς συγγνώµην παρχιτουµένοις, ἐφ᾽ οἷς πεπλημ- 
µελημέ.α ἐστὶν ἐς τὴν oh» àpyhv xal ἐς τὰ oi 
πράγµατχ. Καὶ διαμαρτυροῦνται σφᾶς ἀφ᾿ ἑαυτῶν 
μηδὲν νεώτερον βουλεῦσαι περὶ τὰ σὰ πράγματα, 
ἂν μὴ el Παΐονες ἀνάγχην ἐπιθέντες, χελεύοντες 
σφίσιν ἄπτεσθαι προσδιάκοιντο ἡμᾶς. Νῦν οὖν 
óiovtal σε πείθεσθαι, xal αὐτοῖς σπονδὰς ποιεῖσθαι, 
καὶ αὑτόν σοι τὸν πόλεμον παραστῄσασθαι τοῦ 
λοιποῦ, ὥστε σοι ἐπιτήδειον εἶναι. Ταῦτα εἰπόντος 
τοῦ ἀγγέλου, Χαλίλης ὁ πρύτανις τοῦ οἴχου τοῦ 
βασιλέως ὑπολαδὼν, ἔλεγε τοιάδε» Αλλ' ὑμεῖς, ὦ 
&véps; Adxs;, ἐπίστασθέ mou, ὡς βασιλεὺς ἑἐπιτή- 
δειός τε fjv δυνάµει, καὶ πρόξενος ἐξ ἀρχῆς ' καὶ 
vov ἐπεὶ ἐν δέοντι παραγίγνεσθε, σπονδάς τε 
πηωιεῖτε ὑμεῖς ἄνευ τε δόλου καὶ ἁπάτης, Φίλοι τὲ 
εἶναι ὑμεῖς τοῦ λοιποῦ. Καὶ fjv τι, ὧν Opel; λέγετε, 
ἐτειργχσμένον τῷ βασιλεῖ χάριν θείητε, ἴστε ὡς οὐχ 
ὑπερθαλούμενοι αὑτὸν εὑεργετοῦντες. Τὰ μέντοι 
ὅπλα ἴτε ὃεῦρο ὅτι τἆχιστα παραδσοντες. Ταῦτα 
Ἀαλίλης ὁ Πραΐμεω, φάμµενος γνώμῃ τοῦ βασιλέως 
λέχειν, ἀκέπεμφε. Καὶ οἱ Δᾶχες, ὥς ἐπανηκχεν αἎὑ- 
τοῖς ὁ ἄγγελος, λέγων ἃ ἐνετέλλετο αὑτῷ Χαλίλης 
ὁ Πραῖμεω γνώµῃ τοῦ βασιλέως, αὐτίχα διἐστησάἁν 
τε ἀπὺ Παιόνων χωρὶς Ὑενόμενοι, xal προϊόντες, 
ἀφίχοντο ἀγχοῦ τῶν θυρῶν τοῦ βασιλέως, καὶ ταύτῃ 
ἑστηχότες, ἑνόμινον αὐτῷ τοιάνδε χάριν χατα- 
θέσθαι τῷ βασιλεῖ. ὑπουργοῦντες αὑτῷ ἐς τὴν 
παροῦσαν ἀνάγχην, οἴσεσθαι δῶρά τε xal ἑἐσθῆτα; 
πρὺς τοῦ βασιλέως. Βασιλεὺς δὲ ὡς παρ αὑτῷ 
εἰστήκεισαν, νοµίσας μὴ τινι δόλῳ ταῦτα συνθέ- 
µενοι, προϊσκόμενοι αὐτῷ xaxóv τι διανοοῖντο ἐργά- 
ζεσθαι, συνθέµενοι τοῖς Παίοσι, µεταπέμπεται τὸν 
«Ὡς Εὐρώπης στρατηχὸν, ἔχοντα ἀμφὶ τοὺς δισµυ- 
ρίους. Καὶ ὡς παρην αὐτῷ ᾗ ἱνετέλλετο, ἐχέλευε 
τεεριστάντα τοὺς Δᾶχας, χατακαίνειν ἅπαντας, µη: 


pede nunc hie, nunc alibi, ubi alteri alteros. indi- 
pscebantur, in. eo campo manus conserebant. 
Daci eum vidissent Turcos impigre preter spem 
rem gerere, et sibl hiue plurimum periculi. immi- 
nere, hujusmodi consilium ceperunt, Nam. nul- 
lam mali liberationem cernebant, etiam si incolu- 
mes ex co przlio evasissent. Nec etiam in juris- 
jurandi religione spem aliquam ponebant, quo 
minus regi ponas luerent injuriarum — quibus 
ipsum alfecissent, quod In ea expeditione socía 
arma junxissent Pannonibus. Videbatur igitur in 
presenti tumultu consultissimum fore, nuntium 
mittere ad regem Ámuratem, et cum eo in gra- 
tiam redire. Traditis namque armis, testabantur 
$e in posterum regi liospites et amicos fore. In 
19/4 hanc sententiam. cum omnes concessis- 
sent, nuntius ad regem missus est. Ilic cum ve- 
nisset ad januas, hujuscemodi orationem habuit : 
O rex, Daci miserunt me in conspectum tuum, 
ut pacem veniamque delictorum, qua in teet in 
regnmn tunm e€eommisere, orem. Testantur quo- 
que se nunquam quid novarum rerum $ua sponta 
molitos fuiss» in te et regnum tuum, nisi Panno- 
nes eam necessitatem injecissent, jubentes, imo 
cogentes, ut conjunctis copiis expeditionem 
istam susciperent. Nunc igitur supplices petunt, 
velis eos exaudire et pacem. dare. Promittunt se 
übi bellum pr:zsens ex animi tui senten!ia cous 
fecturos, et. profecturos tecum in militiam deiu- 
ceps, ubicunque tibi usui esse poterunt. [ο cum 
exposuisset nuntius, Chaliles regi: domus prin- 
ceps iii liunc modum respondit : Sed vos, o Daci, 
scitis profecto quanta sit fueritque Jam ab initio 
polentia regis : et quoniam nunc in necessitatis 
articulo adestis, feedusque nobiscum initis citra 
dolum et fraudem, amici eritis in posterum. Si 
quid eorum quas proimittitis, feceritis, gratiam 
referentes regi, scitote quod euin beneficiis nun- 
quam vincere poteritis. Arma autem, ite, et Con- 
festim huc tradite. Chaliles hiec locutus est, di- 
cens Se ea dicere ex seulenlia regis, cumque di- 
misit. Daci, cum reversus esset nuntius, et qua 
mandata accepisset a Chalile ex mandato regis, 


δενὺς φειδόµενον. Καὶ οὕτω mpbc ἀλχὴν ἑτράποντο D euarrasset, continuo defecerunt a. Panuoníbus, 


τὰ ὅπλα ἕκοντες. Οὐ γὰρ f£íou ὁ βασιλεὺς, παρα- 
δόντας τὰ ὅπλα χαταχαίνειν, ἀλλὰ ταῦτα ἔχοντας 
δίχην διδόναι, ὧν ἑποίουν Eq αὐτόν. Καὶ οὕτω μὲν 
δὲ ταύτη tv οὐδενὶ λόγῳ ἀπώλοντο. []αίονες μὲν 6t 
T puta τοὺς Δἄχας διισταµένου» ἱδόντες, ἱθαύμαζον 
ὅ τι βούλοιντο” ὡς δὲ ἔγνωσαν διαλλαττοµένου», τῷ 
βασιλεῖ, ἐχαλέπαινόν τε αὐτοῖς, καὶ Ἠχθοντο κατα” 
προδεδωκόσι τοὺς Φίλους. Ἐπεὶ 0 ὀλίγον ὕστερον 
χατεῖδον αὑτους ξύμπαντας πρὸς τοῦ βασιλέως 
οὐδενὶ Ἰόχφ ἀπολλυμένους, ἐν θχύματι εἶχοντο, τὴν 
τε γνώµην ἐννοοῦντες τοῦ βασιλέως, ὡς οὐδέν τοι 
συμμάχων το:ούτων ἐδεῖτο, μέγα τε ἔποιονντο, 
απαλλαττεσθαι την ταχίστην. 
una tenentes ad. resistendum 

PATROL. OR. CLIX. 


et ab iis separati venerunt quam proxime ad januas 
regis. Hic cum otiosi starent, putabant se gratiam 
hauc referre regi, quod euin in prasenti ncces- 
sitate adjuvarent. Sperabant quoque se munera 
el vestes ab rege accepturos propter id benceti- 
cium. Rex autem, eum in proximo consisterent 
Daci, putaus ne id lacerent ex composito, pacti 
prius cum Panuouibus ul sibi aliquid tali infer- 
rent, accersit Europ: ducem (quem Bassam Ro- 
muanig vocant) habentem | imililes circiter viginti 
mille. Qui ut advenit quemadmodum preeceptuii 
erat, jussus est circumdare corona Dacos, oin- 
nesque trucidare, nulli parcens. Daci quoeue ar- 


accingebantur. Nolebat enim rex ut traditis armis jnérmes inlterllec- 


12 


30) LAONJCI CHALCOCONDYLE 964 
rentur : verum armatos poenas jelictorum dare eos volebat. 1n hune modum mqgiserabiliter, ut 
quorum nplja ratio haberetur, peribant, P3anones cum couspicati essent, Dacornm .transitionem, 
primo pjrobanpur quid hee sibi vellem. Ut compererugt Dacos iu hunc modpnuy reconciliatog esse 
regi, graviter suecengugre, quod Iprpiler aduodpnmi desiituissqnt. amicos suos. ἆ θά Verum baud 


multo post, ubi apimadyerteryn£ universos, nullo eorum respectu habito, erudeliter interirg, 


sdmi- 


radione flgebantur, rogitantes regis sepleutiam , videlicet quod non desideraret hujusmodi socios et 
suxiljares. l'roiude plurimi faciohant,si quamprigpum abscedere possent, 


Joannes igitur excedens prelio, pergebat ad 
eureus, ej collegneba3tur cum ducibus, qui ibi 
erant, djeens, se vepire cum suis ab ea hostium 
turua jg qua steterit rex, [taque ubi in januas 
irruperit, et id per nuntium significarit, ut uno 
impetu omnes advenjaul, atque jn januas irruant, 
Hic cum gixisset Choniates, circa extremam 110” 
elis vigiligm elegit eos qui optime ad beljum erant 
ingrycii, et quos Sibi familigrissimos ducebat : 
et illis quj curribus vehebautur, imperat, ut ubi 
primum signum dederit, summa vi in januas fe- 
r3niur. jpge vero mytata voluntate, ad Iytrum in- 
sgjrucjo agmine quam celerrime properabat. Cum 
autem dies illuxissel, non amplius apparebat iis 
Pannonibus, qui relicti erant cum curribus, non 
procnl sb rege subpotj. Turcj videnteg castra 
bostium esse yacua, et paucos admodum cum cur- 
rjbus pese relictos, admirabantur quid hoc sibi 
vellet, Deinde quidam occurrebat, nuntians Pan- 
bQneg circa decimam noctis vigiliam fugisse trans 
Istrum (18). His quJjtis, peregrini arma capiunt, 
et cursu ferebantur contra Paunones ad currus 
relictos. Hi, cum cernerent se a suis desertos et 
proditos, fortiter praliabantur, cum desperatio 
virjujem  accepgderet adversus peregrinos. Nec 
wo post peregrini currus couscendunt, et per 
l'aunopes vecti omnes trucidarunt. At Pannones 
per totum diem in eonferta hosüum turba pugnan- 
ies, cui) forenp viri optimi et forfissimi, tandem 
ecrubyere. Regem quidem ad persequendos Pan- 
nones adhortahantur duces : verum is eorum con- 
silia repulit, in animo gecum repatans, quznam 
passus esset( a Choniate Clhesines filius Mazara- 
cis (19), cum persequeretur Pannones. Volebat 
jaque przsenti fortuna. melius uti. Ciesi suut in 
isto prelio, ut accepi (utrinque enim occisi a 
Triballorum duce postea dinumerati sunt), Panno- 
nuu et Dacoruin decem. et. septem inilfia, Turco- 
run) quatuor millia (20). Nam facile dignoscuntur 
a reliquis Turci, cum omnes sint circumcisi. Prz- 
wrea lagnones admodum decenter capillos nu- 
" Wiunt, Turcj vero rgduntur, relictis quibusdam 


Ἰωάννης μὲν οὖν ὡς ἀπὸ τῆς µάχης ἐγένετο ἐπὶ 
τῶν ἁμαξῶν, διελέγετο τοῖς ἠγεμόσιν, ὡς αὐτὸς 
μὲν σὺν τοῖς ἀμφ αὐτὸν fit ἀπὺ τοῦ λόχου '*, f 
ἑστήχει αὐτὸς βασιλεὺς, ὡς ἐς τὰς θύρας ἐμδαλὼν, 
αὑτὸς ϐ δὲ, ἐπειδὰν ἄγγελον πέµψας διασηµήνῃ, 
ἐλαύνειν ὁμοῦ πάντας ὁμόσε ἐπὶ τὰς θύρας. Καὶ 
ταῦτα λέγων, ἣν δὲ ἀμφὶ τὴν ἑσχάτην φυλαχὴν, 
ἐπιλεξάμενος τούς τε ἅμεινον ἐς τὸν πόλεμον πᾳ- 
ρεσχευασµένους, xal οὓς ὡς ἐπιτηδείως ἔχοντας 
Ἡπίστατο. Tol; δὲ ἓν ταῖς ἁμάξαις παραγγεῖλας, 
ἐπειδὰν σηµήνῃ, κατὰ ταῦτα προῖέναι ἐπὶ τὰς 
θύρας. Αὐτός τε μὲν (evo. συντεταγμένῳ τῷ στρα- 
τεύµατι tà ἔμπαλιν γενόμενος ἐπὶ τὸν "Ίστρον, xal 
ἑλαύνων * ὡς δὲ ἡμέρα τάχιστα ἐγεγόνει, οὗτος μὲν 
οὐχ ἔτι ἑωρᾶτο οὔτε πρὸς τῶν ἔναπολει, θέντων iv 
ταῖς ἁ άξαις Παιόνων, οὔτε πρὸς τοῦ "βασιλέως. 
Ὡς δὲ οἱ ἀμφὶ βασιλέα ὁρῶντες τὸ στρατόκ:δον 
τῶν Παιόνων χενόν τε εἶναι, χαὶ ὀλίγους ἐντὸς τῶν 


C ἁμαξῶν ἑναπολειφθῆναι, kv θαύματι μὲν ἐποιοῦντο 


ἀγγέλλει δέ τις αὑτῷ δρόµῳψ ἀφικόμενος, ὡς Παίο- 
νες πεφευγότες slgv ἐπὶ τὸν ΄Ίστρον ἀμφὶ τὴν 
δεχάτην φυλαχὴ»ν. Ἐνταῦθα οἱ νεήλυδες ἄναλα- 
65visq τὰ ἅπλα, δρόμῳ ἔθεον ἐπὶ τοὺς iv ταῖς 
ἁμάξαις Παΐονας. Οὗτοι μὲν οὖν, ὡς ἤσθοντο ὑπὸ 
τῶν σφετέρων «προδεδαµένοι, ἐμάχοντο πρὸς τοὺς 
νεήλυδας ἀξίως λόχαυ. Met' οὗ πολὺ δ' οἱ νεήλυδες 
ἀνέθησαν ἐπὶ τὰς ἁμάσας, ὑπερέθῃσαν δὲ τοὺς 
Παίονας Ππάντας ὁμοῦ κατακαίνοντες 35, Οὗτοι 
ἕωθεν δὲ µαχόμενοι περὶ πλήθουσαν — áyopáw,: 
ἄνδρες Ὑενόμενοι ἀγαθαὶ, ἐτελεύτησαν * βασιλεὺς 
δὲ ὥρμητο μὲν διώχειν τοὺς Παίονας, προσφερόντων 
αὐτῷ λόχους τῶν στρατηγῶν ᾿ οὗ μέντοι προσίετο 
τοὺς λόγου:, ἀναμιμνησχόμενος ola ἐπεπόνθει πρὸς 
τοῦ Κων:άτου Χασίμης ** ὁ Μαζαράκεω ἐν τῇ διώ- 
τει, ἠγάπα τε τῇ παρούσῃ τύχῃ αὐτῷ ἐς τὸ βέκτιον 
χάταστῆσαι, ᾽Απέθανον δὲ iv τῇ µάχῃ ταύτῃ, ὡς 
ἐπυθόμην, ἠριθμήθη γὰρ ὕστεραν ἀμφοτέρων ὑπὸ 
τοῦ Τριθαλλων Ἠγεμόνος, Παιόνων μὲν χα) Δαχῶν 
συναμφοτέρων ἑπτακισχίλιοι xai póptot, Τούρκων 
δὲ ἐς τοὺς τετραχισχιλίους. Thv γὰρ διάγνωσιν 
ῥᾳδίως ποιοῦγται 75, καὶ τὰ αἰτήματα αὐτῶν, ἀπό 
τε τῶν ᾳἰδοίων περιτεμγοµένων τῶν Τούρκων, xai 


Νοιυὶῷ marginales. 


(18) Hzc shb annum 1448, festo die Lucz, acta 
ferumur, ut. refert Boafin., sed aliquantum ab boc 
diveraus. 


** [n uno, λόφου. ** αὐτοὺς δή. Sic etiam Β. ** In uno, xazaxalovt. 


(19) Mazaalis. 
(20) Alij quadraginta millia Turcorum cecidisse 
traduut, alii 54000. 


*! In uno, Χωνιάτον. Χκαίμης 


δὲ ὁ. '* Sic luec verba erant. in omnibus mas. que suspecta. Sic etiam in R. 


305 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. VII. 


306 


τὸ μὲν τοὺς Παίΐονας κομᾷν ἐπιεικῶς πάἀνυ * ol. δὲ A circa tempora capillis. Rex cum excessisset przlio, 


τοῦρχοι ξυρῶνται τὰς κεφαλὰς σὺν tplyat; τιοὶ 
τῶν ἐν tol; χροτάφοις. Βασιλεὺς δὲ, ὡς ἀπὸ τῆς 
μάχης ἐγένετο, τὰ τε σώματα ἀνελόμενος, ἑχέλευε 


tollere jussit cadavera occisorum. Turcos sepal- 
ture mandari curavit juxta flumen Morabam 


prope ripam. 


θάπτειν τοὺς Τούρχους, ἐς «bv ποταμὸν τὸν Μοράδαν καλούμενον παρὰ τὸ χεῖλος, xal αὐτὸς ὄνσκενα- 


σάµενος ἀπήλαυνεν ἐκ) οἴχου. 


Ὅ δὲ Ἰωάννης, ὡς φεύγων ἀπεχώρει ἐπὶ τὸν 
Ἵστρο». καὶ ἑσπέρα ἦν ἀφικομένῳ ἐπὶ «b. Σβετζά- 
νιον '! τοῦ βασιλέως πόλιν, διηπόρει ὡς ἀσφαλέ- 
οτερον χοµινόµενος, πρός τε τῶν Μυσῶν μὴ χατά- 
ὅηλος Υένοιτο, xaX χινδυνεύσῃ πρὸς τοῦ Τρ:δαλλῶν 
ἠχεμόνος ἁλώναι, Εἰδε γὰρ τὸν Γεώργιον, ὡς περι- 
ποιβσαιτο ἑλεῖν αὑτὺν π,λέμιον ὄντα, xaX διάφορον 
ἐς τὰ μάλιστα. Επεὶ δὲ διασκοπούµενος ἑλογίζετο, 
ἐδόχει αὐτῷ, χωρισθέντα τοῦ στρατοῦ, ἑλαύνειν σὺν 


Joannes 196 autem fugiens festimabat ad 
Istrum. Vesperi advenit Sbetzanium (24) urbem 
regis. In ambiguo autem erat. quomodo tutius ρτοίο- 
ctionem facere posset, ne cognosceretur a Mysis, 
etia periculum deinde veniret, ut caperetur a 
Triballorum duce. Haud enim Choniatem fugiebat, 
Georgium, cumquo sibi inimiciti: erant gravissima, 
id parare, ut ipsuin caperet. Secum autem omnia 
dilizentius reputanti et expendenti visum cst, ut 


ὀλίχοις φοῖς περὶ αὑτὸν £00) ἐπὶ Βελογράδην "*. B segregatus ab reliquo exercitu cum paucis recta 


Ὡς δὲ ἰδόχει αὑτῷ περὶ δευτέραν φυλαχὴν τῆς 
νυχτὸς, ἱπιλεξάμενος tob; ἰδίους αὐτῷ, ἑπορεύετο 
ἄλλην ὁλόν. Πορευομένῳ δὲ, αὖθις ἑδόχει οἱ xal 
αύτη ἔτι μᾶλλον χατάδηλος ἔσεσθαι. Πρὶν δη "* 
ἡμέραν Ὑενέσθαι νόῳ λαθὼν, ὡς μόνος αὑτῶν 
ἅμεινον σώζοιτο ἐς τὸν στρον, χωρὶς Ὑενόμενος 
περὶ αὐτὸν ἰδίᾷ, ἐἑποβεύετο αὐτὸς mopslav. Ὡς δὲ 
ἐμέρα ἐγένετο, χαταδαίνει τε ἀπὸ τοῦ ἴπήου, xad 
*£,7j πορευόµενος, ἀφιχνεῖται ἐπὶ λόφον τινά. Καὶ 
θεασάµενος Τοῦρχον ταύτῃ που ἐφελαύνοντα, χατα- 
Φεύγει ἐπὶ τὸ ἕλος, 05210; πλῆρες, xal ἐπὶ πολὺ 
διΏχον. Ἐπεὶ δὲ κροηλθεν, ἀφιχνεῖται πρὸς τὴν 
τοῦ Γεωργίου χώραν, xai περιτυχὼν Τριδαλλοῖς, 
ἑζήτει γενέσθαι οἱ τῆς ὁδοῦ ὁδηχοὺς, xal μιαθὸν 
αὐτοῖς τῆς ὁδοῦ παρέχεσθαι. Οἱ δὲ, ὡς ὑπέσχοντο 
ἑξηγεῖσθαι αὐτῷ τὴν ῥὁδὸν, ἐπεθούλενον ἀνελεῖν. 
Ἐνταῦθα, ὡς ἐδόκει αὐτοῖς, συλλαμθάνουσἰ τε αὐ- 
τὺν, ὡς ἀποκτενοῦντες, 'O δὲ, ὡς ἤσθετο, σπασά- 
µενος τὸ ξίφος τοῦ Τριδαλλοῦ, ὥς οἱ àv χαιρῷ fjv, 
παίΐει μὲν τὺν ἕνα κατὰ τὸν ὤμον, xal χαταδάλλει ᾿ 
ὁ δὲ ἕτερος φεύχων ᾧχετο. Ἐν δὲ τούτῳ πυνθανό- 
µενος 6 .Τριδαλιῶν ἡγεμὼν, ὡς ὁ Χωνιάτης ἧττη- 
δεις αρὺς τοῦ βασιλέως ἀπελαύνει, ἔπεμπε χἠρυχα 
περιαγγέλλοντα τοῖς ἑαυτοῦ, ὡς μηδενὶ Παιόνων 
ἑπιτρέκοιεν ὅ:αδαίνειν τὴν χώραν, πρὶν δῃ πυν- 
θάνοιτο, «καὶ ἐς ὄψιν ἄγειν αὐτὸν, χαὶ ὅστις τε ain, 
xal wol πορεύοιτο * xal τοὺς μὲν ἄλλους ἐᾷν διιέ- 
ναι, τὸν δὲ Χωνιάτην συλλαθόντας ἄγειν map' 


pergeret Deluradum. Hoc cum statuisset Clioniates, 
secunda nocüs vigilia amicissimos suos el familia- 
rissimos assumens, alia gradiebatur via. Cum in 
lunc modum profectionem facerent, putabat se 
nisgis cognosci posse. Antequam igitur dies adve- 
niret, ompia secug) in animo volvens deliberabat, 
Tandem decrevit consultissimum esse, si incolu- 
mis presens discrimen evitare velit, ut solusa 
suis separatus iler ingrederetur. Exorlo jam die 
cum solus iter faceret, ex equo descendens, pedes 


' pervenit ad collem quemdam. Videus auiem Tur- 


cum hostiliter oberrantem, confugit in paludem 
aqua plenam, quae in longum exiendebatur. Deinde 
cum ex palude processisset, pervenit in Georgii 
regionem. Incidens autem ia Triballos quosdam, 
eos sibi itineria duoes parare volebat, promitteus 
se ipsis mercedem daturum. Illi autein, queinad- 
modum promiserat Choniates, itineris duces facti, 
eum iu itinere per insidias truncare nitebautur, 
Eum igitur quasi interfecturi. comprehendunt, 
Qui, ut rem sensit, striagens gladium, Triballun, 
illico stravit, cum eum in bumerum vulnerasset. 
Alter autem fuga sibi cunsulens evasit. lnterca 
Triballorum priuceps, cum comperisset Chonia- 
tem ab Amurate victum fugam arripuisse, misit 
praeeonem, qui &sis nuntiaret, ut nulli Pannoni 
regionem Lrausire coucedereut prius, quam iater- 
rogassent quisuam esset et. quo abiret. Beliquuos 


ἑαυτόν. Οὗτος μὲν ταῦτα περιήγγελλεν * οἱ δὲ D quidem paterentur iucolumes οἱ inviolatos abire. 


ἄρχοντες τοῖς ἐν τὸ yepg προαγορεύοντες, ὄντινα 
ἂν λάδοιεν τῶν Παιόνων ἄγειν παρ) ἑαυτοὺς ἐπι- 
δε.χνύντας. Καὶ ὅστις ἅλλῃ '* ποιῶν ἁλώσοιτο, ὧς 
καχίστῳ θανάτῳ ἀπολούμενος. Ἐνταῦθα ὁ Χωνιά- 
της, ὡς ὑπὸ λιμοῦ ἁπαγορεύων, διηπόρει ὅποι spa- 
πόμενος Υένοιτο, ἀφικνεῖται ἐπί τινα χώραν "5 τῶν 
1 ριδαλλῶν, Καὶ ἐνταῦθα ὡς ἑωράχει Τριδαλλοὺς 
την γῆν ἐργαζομένους, fiev. ἐπὶ τούτους, ὀξησο- 


Verum si invenissent Choniatem, eum capere et 
ad se adducere jubeban.ur. Principes itaque re- 
gionis suis edicunt, quemcunque Pannonem nacti 
fuerint, ad magistratus perducant, ut videant 
quisnam sit. Qui aliter fecerit et huic edicto nou 
paruerit, eum iguominiosissima morte periturum. 
Choniates igitur fame deficiens, quonam se ver- 
teret nesciebat. Venit igitur in quemdam Tribal - 


Notule maryinales. 


(21) Sphetzanium. 


"! RR. Σφενιάνιον. In al. ut c. 7* 1n uno, Μπελ. 7* δὲ, Rut in c. '* [n uno, ἄλλῃ 1νοι ἰὼν ἀλ. '* fm 


wHo, Xro(rov. 


361 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


368 


lorum locum. Ihr cum videret. quosdam Triballos A µενος ἐπιδοθῆναί οἱ &pvov. Ὡς δὶ cUov ἄνδρα 


terram colere, ad eos iter fleclebat, petens sibi 
panem dari. Ut conspicati suut agricoke vir. 
Pansoaem adesse et. panein. quzrere, 197 dixe- 
runt : At, o hospes, panis quidem tibi in promptu 
est; verum necessitas postulat, ut te perducanus 
ad magistratum urbis, qui quis sis excutiat. Ma- 
gistratus ubi te viderit, continuo ad regionem 
tuam te abire sinet, nec quidquam mali ab eo pa- 
tieris, Nam (opinor) Choniatem  quzrunt, Reli- 
quos Pannones qui huc pergunt, ditnittunt, nul- 
lum eorum respectum agentes. Agricole cum liec 
dicerent, eum haud dimittebant. Verum eum for- 
tius comprehendentes, efficiunt ut confiteretur se- 
niori, necessitate subactus, se esse Joannem Cho- 


niatem, Pollicebaturque magua hospitalitatis mu- B 


hera, opesque et agros se daturum dicebat, si 
ductus fuisset inviolatus, et ab nullo Triballo 
visus, Belgraduin. Senior quidem virum agnovit, 
eumque suscepit traducendum in regionem suam 
ill:sum. Fratribus autem suis quisnam esset vir ille 
indicavit, prsecipiens ne quoquam abírent, et quis 
vir ille esset enuutiarent. Vespere faeto virum 
deduserunt in eam domun, in qua paleas et jumenta 
asservabant, οἱ diem crastinum exspectabant, ut 
Choniatem omnibus apparatis abducerent Belgta- 
dum. Eo autem die dissensio exorta est inter fra- 
tres. llinc unus de numero fratrum commotus, 
judicavit urbis magistratui, ubinam esset Chonia- 
tes, Assumptis itaqne ministris, pergebant ad do- 
mui, in qua erat Ghoniates latitans in. palearum 
receptaculis, eumque capientes adduxerunt ad ur- 
bis inagistratam. Magistratus*autem eum vinctum 
deduci curavit ad praesidem, signiflcavitque euin 
esse deprehensum  latitantem in feno. Preses, 
cum adductus esset. Choniates, eum in carcerem 
conjectum ad tempus aliquod in aree detinuit. At 
Choniates persuasit priucipi arcis et. custodibus, 
ut simul cum ipso insurgant hostiliter contra prz. 
sidem, et urbein occupent. Cuin. quidam rei, quie 
parabatur, conscius insidias patefecisset, etiam 
quid custodes sive przsidiarii inilites molireutur, 
cognitum est. Verum hi occisi sunt omnes, Joan- 
nes autem affinitatem jungens cum illo (23), filiam 


Παίονα ἐπιστάντα αφίσι ζητεῖν ἄρτον, ἔφασαν ᾿ 
Αλλ', ὦ Give, ἄρτος μέν τοι ὅδε σοι ἔτοιμος * χρεὼν 
δὲ ἔστιν ἐπὶ τὸν τῆς πίλεως ὄρχοντα ἄγοντας Ch 
ἡμᾶς ἐπιλειχνύνα:, xal ἔπειδαν θεάσηται, ἆπο- 
πέµψει δὴ πάλιν οὗτος ἐπὶ τὴν σαυτοῦ χώραν. Οὐ 
γὰρ xaxóv τι πρὶὺς αὑτοῦ πείσι ἂν οὐδοτιοῦν. ᾽Αλλὰ 
Ἰωάννην τὸν τοῦ Χωνιάτου ζήτησις, οἵμαι, γίγνε- 
ται. Too; δ ἄλλους τῶν Πα:όνων 620: διεξελαύνου.- 
ctv. ἑντεῦθεν, ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιοῦνται. Ταῦτα 
λέγοντες, ὡς οὐ µεθίεντο αὐτοῦ, ἀλλ ἰσχυρῶς τε 
Ίπτωντο, ἀναγχάζεται τῷ πρεσθυτέρῳ μηνῦσαί τε 
ἑαυτὸν, ὡς εἴη ὁ Χωνιάτης. Καὶ ἐπηγγέλλετο µε:- 
γάλα δοῦναι αὐτῷ ξέἐνιά τε xal χρήματα, xol 
χώραν, εἰ ἐπὶ Βς)]ογράδην ** ἀγάγοι σώον, ὑπὸ µη- 
δενὸς τῶν Τριθαλλῶν ὀφθέντα. “Ὁ μὲν οὖν πρεσδύ. 
«ερος ὡς ἔγνω τε αὐτὸν, ὑπεδέξατο ἀσινῆ Ez τὴν 
χώραν ἀπάξειν, τοῖς τε ἁδελφοῖς αὐτοῦ ἐξειπὼν 
ὅστις εἴη, προηγόρευε μηδαμῆ ἰόντας ὁμλλογῆσαι 
τὸν ἄνδρα. 'Βσπέρας δὲ γενομένης, ἀπήγαγον ἐς τὸ 
οἴκημά, iv. ᾧ ἄινρά τε fjv σφίσι xol ὑπονύγια. 
καὶ ἐνέμενον τῇ ὑστεραίᾳ συσχενησἀάμενοι ἀπάγειν 
ἐπὶ Μπελογράλην. Ti 6$ ἡμέρᾳ ταύτῃ, iv ὅὃ:αφορᾶ 
γενοµένων τῶν ἀδελφῶν, ἔξαγορεύει τι; τούτων τῷ 
τῆς πόλεως ἄρχοντι, χαὶ λαδὼν τοὺς θεράποντας, 
ἄγει ἐπὶ τὸ οἴχημα, ἓν ᾧ ἣν ὁ Χωνιάτης, lv τοῖς 
τῶν ἀχύρων οἰκήμασι. Καὶ λαδόντες ἀπήγαγον παρὰ 
τὸν τῆς πόλεως ἄρχοντα. 'O Cb ἔπεμπε δέγμ:ον 
ἀγόμενον παρὰ τὸν ἠγεμόνα, xoi ἤγγειλεν, ὡς ἑάλω 


C ἓν χέριῳ xexpoppivog. Ὅ piv οὖν ἡγεμὼν, ὡς 


ἤχθη παρ᾽ ἑαυτὸν ὁ Ἰωάννης, εἷς φυλακὴν ποιησά- 
µενος, ἀντεῖχεν ἐπί τινα χρόνον ἐν τῇ ἀχροπόλει. 
Ὁ δὲ πείθει τόὀν τε ἄρχοντα τῆς ἀχουπόλεως καὶ 
τὴν φρουρᾶν, ἐπιθέσθαι ἅμα αὐτῷ τῷ Ἠγεμόνι, xat 
καταλαθεῖν τὴν πόλιν. Ἐξενεγχόντος δέ τινος t&v 
συνειδότων τὴν ἐπ'δουλὴν, χαταφανῆ ἐγένετο τὰ 
τῶν ly τῇ φρουρᾷ. Καὶ οἱ μὲν ἀἁπώλοντο * Ἰωάννης 
δὲ ἐπιγαμίαν αὑτῷ ποιησάµενος, καὶ ἁρμ σάµενος 
οὖν παῖδα αὐτοῦ, ἀπέπεμφεν ἐπὶ τὴν ἀρχὴν αὕτοῦ 
E; Πούδην. Καὶ περὶ μὲν τὴν τῶν Παιόνων ixotpa- 
τείαν Ίγουμένου τοῦ Χωνιάτου τοσαῦτα ἐγένετο, 
καὶ kv τέλει τούτῳ ἔσχετο * ΆἉμουράτης δὲ, 0; ἑπα- 


wixe ἐς τὰ βασίλεια, οὐ πολλῷ ὕστερον ὥρμητο 


μὲν ἐπὶ Βνξάντιον στρατεύεσθαι. 


suam fllio ejus (25) in matrimonium collocando, remissus est Budam in reguum suum. Et quidem 
bee contigere in. expeditione quam Pannones sumpserunt »sdversus Turcos, duce Choniate : eaque 
expeditio quem diximus linein consecuta est. Amurates reversus in regni sui sedein, non multo post 


beihun Byzantio inferebat. 


Grxcorum rege Joanne defuncto, in Constanti- p T&Xeuzfsavto; δὲ τοῦ Ἑλλήνων βασιλέως Ἰωάν- 


num, defuncti fratrem, regui successio devenit. 


. Nain Joanne mortuo, frater ejus Demetrius in τε- 


gui successionem festinabat. Verum prohibitus est 
Ab oppidanis, inatre, arbitris, 398 et ab Canta- 
cuzeuo Notaraque, qui arbitrorum partibus fun- 
gebautur. Timebant euim, si is assequeretur re- 


νου, καὶ ἐπὶ Κωνσ-αντῖνο» τὸν ἁδελφὺν αὑτοῦ ὡς 
ἐχώρησεν 3 βασιλεία ἔπεί τε γὰρ ἐτελεύςησεν, 
ὥρμητο piv ὁ ἀδελφὺς αὐτοῦ Δημήτριο, ἐπὶ τὴν 
βασιλείαγ * διεκωλύθη δὲ ὑπὸ τῶν ἐν τῇ πόλει, xat 
τὴς μητρὸς, καὶ μετιτῶν, xal τοῦ δήμου, xai τῶν 
µεσαχόντων, Καντακουςηνοῦ τε xal Νοταμᾶ, δε- 


Notule marginales. 


(33) Despota. 
τι Μπελ. 


(25) Μαι]. 


369 


DE REBUS TURCICIS LIB. VII. 


3.0 


διότων μὴ ἀφιχομένου ἐπὶ τὴν βασιλείαν τούτου, Α gnum, fore ut Constantinus exercitum peregrinum 


Uxavéyg '"' 5 Kovozavil-o: στρατὺν ἐπήλυδα, val 
σφίσ:ν ἀπόλοιτο ἡ ἀρχή τε τὰ πράγµατα * ἀνέμενον 
δη διὰ ταῦτα ἐλθεῖν τὸν Κωνσταντῖνον, καὶ οὐκ 
ἑκέτρεπον τῷ Δημητρίῳ, περιιέναι T'* ἐς τὴν βασι- 
λείαν. "Exvye δὲ τότε προπαραγενόµενος ἐς Βυζάν- 
τιον xa Θωμᾶς ὁ νεώτερος ἁδελφὸς περιιόντα ἔτι 
οἱόμενος χαταλήφεσθαι τὸν βασιλέα, χαὶ χρηματ]- 
όων περὶ ἑνίων ὧν προσεδεῖτο τοῦ βασιλέως. Οὕτως 
μὲν obw ἐτελεύτα, xal οὐχ ἔτι ζῶντα χατέλαδεν. 
Εὖρε δὲ τὰ πράγματα καταστάντα ἐς διαφορὰν 
Δημητρίῳ 7* τῷ ἀλελφῦ περὶ τῆς βασιλείας. Άγι- 
χοµένου 0t αὑτοῦ ἓς Βυξάντιον οὐ πολλῷ ὕστερου 
τοῦ Κωνσταντίνου, δ.εἴλοντο αρίσι τὴν Πεληπόν- 
νησην, καὶ ὄρχια ἐπὶ τῇ vous] ταύτῃ πρὸς ἀλλήλους 
ποιησάµενοι "5, Ecápovzo, ἑ μπεδοῦντες τὴν διχνοµήν. 
Ὅ μέντοι νεώτ:ρος ἆδελφὸς πρότερος ἀφιχόμενος 
vit ἐπὶ Πελοπόννησον, ἀφίατα τε τὰς ἓν Πελοπον- 
νήσῳ πόλεις πρὺς ἑαυτὸν παρὰ τοὺς ὄρχους, καὶ 
πρἸσλαδόµενος τοὺς Ἱ]ελοποννησίους τοὺς συναφ:- 
στῶτας, ἐπολέμει πρὸς Δημήτριον τὸν ἁδελφόν. Ὁ 
δὲ ἑταγόμενος τοῦ βασιλέως στρατὸ»ν, ἐπιδιαπροξα- 
p£vou τοῦ τῆς γυναιχκὸς ἀδελφαῦ ᾽Απάνεω, τόν τε 
ἀδελφὸν ἠνάγχασεν b; ὁμολογίαν αὐτῷ γενέσθτι, 
xai ἑπετράποντο διαιτητῇ σφῶν τῷ ἀδελφῷ Βυζαν- 
εἶου βασιλεῖ, περὶ τα της χώρας ὀμήρους δόντες 
ἀλλήλοις καὶ πιστᾶ. 

"Ev ᾧ δὴ ταῦτα ἐγένετο, ᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω 
παὶς τελευτᾷ iv συµποσίῳ, ὑπὸ οἴνου γενόμενος 


ἁπόπληκτος. Ἑδασίλενε δὲ ἔτη δύο xal τριάχοντα. C 


Κατέλιπε δὲ βασιλέα Μεχμέτην τὸν παῖδα αὐτοῦ, 
παὶ παῖδα ἕτερον ix τῆς ovanóg αὐτοῦ, τῆς 
Σπενδέρεω θυγατρὸ»ς, ἀν]ρ ἐπιεικής τε γενόμενος, 
xai τὴν τύχην oüx ἁδόχιμος. ᾽Αμυνόμενος δὲ ἔπο- 
λέμει, οὐχ ὑπάρχων ἀδιχίας, ἀλλ’ ἐς τὸν ὑπάρξαντα 
αὑτίκα ἐπιὼν ἑστρατεύττο, καὶ ὁπότε µήτις αὐτὸν 
προὐχαλεῖτο ἐπὶ πύλεμον, οὐ πάνυ τοι προὐθυμεῖτο 
στρατεύεσθαι, oüx d; τοῦτο ὄχνου Ίχων, dX" 
ἁλυνόμενος μὲν ἐδικαίωυ καὶ χειμῶνος, καὶ ἐς τὰ 
χαλεπώτατα προϊέναι, xal µηδένα ὑπολογίζεσθαι 
μήτε πόνον, µήτε aD κίνδυνον. Ἐπεὶ δὲ ἐτελεύτησε, 
πατέστη ἐς τὴν βασιλείαν Μεχμέτης. Καὶ αὐτίχα 
μὲν ἐν τῇ ᾽Αμουράτεω τελευτῇ, οἱ ἐν τῇ ᾿Αδριανοῦ 
πεόλει νείλυδες συνίσταντο ἀλλήλοις, ὡς τῇ πόλει 
ἐπιθησόμενοι. Καὶ ἑχτός τε τῆς πόλεως συναθροι- 
σθέντες. ἐδουλεύοντο ὅποι τῆς πόλεως ἐπιθοῖντο, 
xai σφίσι χρήματα πορίσαιντο ἀπὺ τούτου. Ἑνταῦθα 
Oh Ἁαλίλης 6 Πραῖμεω, τῶν θυρῶὼν τοὺς λοιποὺς 
ἐξοπλισάμενος, xal ἀπειλῆσας, ἂν ph τὰ ὅπλα 
χατάθο.ντο, μέγα τι xaxby αὐτοῖς ἔσεσθαι ἀπὸ τού- 
του. Ἐπειδὴ δὲ χατέθεντο τὰ ὅπλα, xal διέλυσε 


adducat, et sic regnum regnique res. interituras, 
Exspectarunt itaque Constantini adventum, nec 
permiserunt Demetrio ut regnum susciperet. Ea 
tempestate Dyzantium venerat. et. Thomas frater 
juuior, putans se regem adhuc superstitem inveu-, 
turum. Volebat enim quadam cum co, in quibus 
ejus opera indigebat, colloqui. Verum rex mer- 
tung erat, nec eum adhuc viventem invenire po- . 
tuit : reperit. tamen maximam discordiam, que 
exorta erat propter Demetrium, regnum Byzan- 
tinum affectantem, Constantino hand multo post Dy- 
ΣΑΡΗ υπ adveniente, Peloponnesum inter so divi- 
serunt, et jurisjurandi religio interposila est ne 
postmodum divisionem illam violarent, Verum 
frater junior prior navi in Peloponnesum vectus, 
urbes Peloponnesiacas contra divisionis jusjuran- 
dum ad defectionem sollicitabat, et adhibitis Pe- 
loponnesiacis, qui ad ipsum confluxerant, belJum 
gerebat cum fratre. suo Demetrio, Qui adducens 
exercitum regis Turcorum, cum ad eam rem ope- 
ram suam locaret uxoris frater Asaues, fratrem 
οοομῖι secum pacem pangere, cum utrinque rem 
totam permitterent arbitrio fratris regis Constan- 
tinopolitanl transigendam, obsides fidemque invi- 
cem propter regionem dantes. 


Sub idem tempus quo hzc gesta sunt, Amurates. 
Mechmetis filius mortem obiit (24), iu. convivio 
ictus apoplexia, quam ni.ja vini conciverat copia. 
Regnavit autem annis triginta duobus. Regni suc- 
cessorem reliquit Meclinetem filium suum. Ilabuit 
et alterum filium (25), quem tulit ex uxore sua 
Spenderz filia (26) Amurates, vir justi :equique 
eximius cultor. Usus est [οτί aura. non adino- 
dum adversa : provocatus, ut se defenderet, bella. 
occipiebat. Lacessitus, confestim in armis erat : 
non autem injuriis irritatus, bellum agre susci- - 
piebat. Nec id ignavi ascripséris; nam si vis ho- 
stilis propulsanda erat, nec etiam hieme cuncta- 
batur per loca asperrima incedere, nec peusi quid- 
quam facere vel labores vel pericula. lloc autem 
defuncto, regni moderamen nactus est Mechwne- 
tes (27). At quamprimum mortem Aaunuratlis acce- 
perunt peregrini (28) qui Adrianopoli erant, inter 
se conjurarunt, ut urbem eam capereut. ]n unutn. 
autem locum extra urbem collecti deliberabant, 
uhi vel quomodo urbem aggrederentur, ut hinc 
opes plurimas colligerent. Verum Chaiites, Pria- 
mi (29-350) ülius, reliquos januarum milites arma 
capere jubet : et illis minatur, ni continuo arma 


Notul:? marginales. 


(24) Anno 1450. 

(35) Calapinum, qui Christo initiatus Calixtus 
Otbomanus dictus est. 

(236) Αι. Sponderbei, vel Sphenlerbei filia. 


(97) Duodecimus Turcorum rex 1149. 
(28) Neu pe Janizari. 
(29-50) Carambi. 


11 obzávm. Sic etinm in uno, iu al. ut c. "7 In uno, παρ.έναι. 7* In uuo, περὶ τν gac::ía; xal αὐτόν 
τε κατέστη ἐς διαφορὰν Δημητ. -ῷ ἆδ. deest in uno. 


371 


LAONICI CHALCOCONDIL/E 


3i 


ponerent, exitium. Cum autem arma 199 depo- Α τὸν σύλλοχον, &m' oübew ἀγαθῷ φάμενος ταῦτα 


suissent, concionem dimisit, dicens eos nequa- 
quara ex bona causa istud moliri. Nec multo post 
ex Asia adveniens Mechmetes Amuratis filius ad 
regni gubernacula, rebus eam formam induxit, 
quam in praesentiarum utilissimam fore rebatur. 
Cum Grzcis federa sanxit, iisque maritimam Asis 
regionem concesalt. Etiam cum Triballorum prin- 
cipe pacem fecit, eui filiam, Amuratis uxorem, 
ipsius vero novercam remisit, putans se ei rem 
gratam facere. Reglonem eidem quantam antea 
contribuit. Fratrem suum, eum regni moderamen 
suscepisset, peremit, eum aqua infusa spiritum 
ejus interclusisset. Hunc autem interfecit regis 
pincerna nomine Saraptares, qui baud iujto post 
fato functus est. Fratrem suum in hunc modum e 
medio sustulit. Amuratis alteram uxorem Spen- 
dere filiam in matrimenium collocavit viro in 
Januis potentissimo, quem Isaacum nominabant. 
Hune plurimum diligebat, eumque Asie ducem 
declaravit. Fiedus percussit quoque cum legatis, 
qui ab Peloponneso advenerant. Mortuo Amurate, 
Caramanus Halisurius, qui jam antea non cessa- 
bat Asianos incitare ut deficerent ab Tureis, et 
contra Otomanidas quoque bellum susciperent, 
sperans eo modo se maximam potentiam nactu- 
rum, etiam eo tempore Asianos plurimum ad de- 
fectionem accendebat. Ingressus itaque cum exer- 
citu regis, regionem eam populabatur, et jumen-. 


. torum praedas agebat. Meclimetes, ut. audivit Ca- C 


ramanum suam vaoslare regionem, rei indignita- 
tem non ferens, illico arma. cepit. Et relinquens 
Saraziem januarum principem, cum quo sibi ar- 
tissima intervenerat familiaritas, transgessus est 
in Asiam, bellumque Caramano indixit, ejusque 
regionem vastavit. Caramanus regiouem deserens, 
in montium cacumina, quemadinodum antea con- 
sueverat, se recepit. Verum posiea legatos misit 
ad regem, suadente Chatite (jlio Priami (31), di- 
cens, $i pacem daret, se, ubicunque usui esse 
possit, ipsi ministraturum. Przterea se paratum 
esse confitebatur, restituere Candelorum. Quz ubi 
intellexit rex, eum in fedus admisit. Reversus 
deinde, cum venisset Calliopolim, peregrinorum 
numerum, qui in eam expeditionem. non venerant, 
inquirebat. Ducem autem eorum, eui nomen erat 
Magiapases, flagris cedens, munere suo abire jtsssit : 
eunuchos autem, et eos qui decem, quique quinqua- 
giuta militibus praeerant quorum peregrini aberant, 
prius verberibus 68508 munere suo removit. Poenas 
autem istas propterea dederunt, quod regi contra 
Caramanum pergenti nou indicassent, quinam 
adessent, quive abessent. Septem 200 nillia vi- 
rorum erant, qui curabant accipitres regios, quos 


ποιεῖν τούτους. Μετ οὐ πολὺ δὲ ἀφιχάμενας ἀπὸ 
τῆς Ασίας Μεχμέτης ὁ ᾽Αμουράτεω, ἐπὶ vh» βασι- 
λείαν καθίστη τε τὰ ἓν τῇ ἀρχῦ fi αὐτῷ ἐδόχει πρὸς. 
τὰ παρόντα ᾖύμφορα ἔαεσθαι, xal τοῖς τε Ἕλλησι 
σπονδὰς ἐποιεῖτο, xat δέδωχε τΏν τῆς ᾿Ασίας παρά- 
Juv. Καὶ δὴ καὶ τῷ Τριδαλλῶν ἡγεμόνι εἰρήνην 
ἐποιεῖτα 35 * χαὶ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ γυναῖκα τοῦ 
ἸΑμουράτεω, μητρυιὰν δὲ αὐτοῦ, αὐτίκα ἔπεμπε 
τῷ πατρὶ χαριζόµενας.. Καὶ χώραν ἐπεδίδου ὅσην 
ἐχτήαατα **. Ἐὸν δὲ ἀδελφὺν αὐτοῦ, ἐπὶ thv βασι- 
λείαν παριὼν, ἀνεῖλεν, ὕδατι ἑπ.στομώσας αὐτοῦ 
τὴν ἐμπνοίν. "Avec δὲ ποῦτον Σαραπτάρης οἶνο- 
χόος αὐτοῦ, ὄνομα ἣν τούτῳ, ὃς οὗ πολλῷ ὕστερον 
ἐτελεύτησε, Τοῦτου μὸν οὖν τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ. 
ταύτῃ διεχρἠσατο. Την δὲ ἑτέραν τοῦ ᾽Αμουράσεω 
γυναῖχκα, Σπενδέρεω θυγατέρα, Ἱρμόσατο ἀνδρὶ 
µέγιστον δυναμένῳ ἐν ταῖς θύραις.. ze sone Ἰσάχῳ. 
*Uv στρατηγὸὺν ἀπέδειξε τῆς Ασίας. χαὶ ἐφιλοφρ-- 
νεῖτο αὐτὸν ἐς τὰ μάλιστα. Καὶ ποῖς τε ἀπὸ Πελο- 
ποννῄσου πρέσδεσι σπονδὰς ἐποιῆσαςφ. Τελευτή- 
σαντος. δὲ δὴ ᾽Αμουράτεω, Καραμᾶνας ὁ ᾽Αλιζώριας 
χαὶ πρότερον. pàv εἴη ταράσσων, ὅπως αχ ἐν τῇ. 
Ασία ἀφιστάμενα συσταίη τε ἐπὶ τοὺς Οτουμανί- 
δις, καὶ αὐτὸς διὰ τοῦτο ἐπὶ µέγα χώρῆσει δυνά- 
µεως, ἑταράσσετο µεγάλως τὰ ἐν τῇ Ασία πράγµα- 
«2. Καὶ στρατὸν ἀγόμενοξ ἐπὶ τὴν βααιλέως χώραν, 
ἐληῖζετο «v χώραν καὶ ὑποζύγια, Μεχμένης δὲ ὡς 
ἐπύθετο Καραμᾶνον ληΐζεσθαι τὴν. χώραν. αὐτοῦ, 
οὐκ ἠνέσχετο, xal εὐθὺς ἑστρατεύετο. Καταλιπὼν 
δὲ Σαρᾳζίην, τῶν θυρῶν πρυτανέα, ἐπιτῄδειόν τε 
αὐτῷ ὄντα, xal ἐς τὴν ἉΑσίαν διαθὰς, Ώλαυνεν ἐπὶ 
Καραμᾶνον xal ἐπὶ τὴν χώραν αὐτοῦ. Ὁ δὲ ἑξέ- 
λιπε μὲν τὴν χώραν ἐπὶ τὰ ἄχρα τῶν ὀρέων, ὡς 
xai πρότερον εἰώθει ἀπιέναι. Ἐπρεμβεύσατο δὲ 
ουμδουλεύσαντος Χαλίλεω τοῦ Πραΐμεω, χαὶ ἓς 
ὁμολογίαν ἀφικόμενος, ὑπουρχεῖν αὐτῷ, ὧν ἂν 
δέοιτο, xoi τὸ Κανδελόρον ἁποδιδόναι ἔφη ἕτοιμος 
εἶναι. Ὁ δὲ ἐπύθετό τε xal ἐποιεῖτο τὰς σπονδάς. 
Καὶ ὑποστρέφων, ὡς ἐν τῇ Καλλιουπόλει ἐγένετο, 
ἀριθμὸν ἐπεζήτει ** τῶν νεηλύδων, ὅσοι ἀπῆσαν, 
καὶ οὐ παρεγένοντο ἐς τὴν ἐξέλευσιν ταύτην. Kat 
τὸν μὲν Égyov:a αὐτῶν ᾿Αγιάπαααν παλούμενον, 
λμμηνάμενος µάστιξιν, ἐξέλαδεν Ex τῆς τιρῆς, τοὺς 
δὲ δεχαδάρχας xol εὐνούχους, χαὶ πεντηχοντάρχας 
ὧν ἀπῆσα» ol νεήλυδες, πρῶτον μὲν µαστιγώσας, 
ἐξέδαλεν Ex τῆς τιμῆς. Ταῦτα δὲ ἐποίει, ὅτι αὐτῷ 
οὐκ ἑδήλωσαν στρατευοµένῳ ἐπὶ τοὺς πυλεμίους, 
ὅστις τε παρείη, xal ὅστι; τε ἀἁπὼν τυγχάνει. 
Ἱεραχοφόρους μὲν τοῦ πατρὺὸς ἑπτανισχιλίους ἔπαυ- 
σεν αὐτοὺς ix τῆς τάξεως, xal προσετίθει ἐς τὸν 
στρατὸν παραγίγνεσθαι αὐτῷ ἐξελαύνοντι. Καὶ τούς 
*& aU χυνῶν ἐπιστάτας, καὶ τούτους ἐςήλασεν tx 
τῆς τάξως, φάµενος πλην ἑἐκατὸν ποιούτων, χαὶ 


Notul& marginales. 


(51) Carambei. 


** ἐποιήσατο, in al. utc. *' In uio, ᾖτίσατο, 


5: [n uno, τε ἐζήτε,. 


313 


DE KÉBUS TÜRCÍCIS LIB. vit. 


31A 


us fae À i 
ῥακοφόρων πεντακοσίων ph προσδεῖσθαι αὐτὸν Á isto ex ordine deturbavit, et milites csse jussit. 


ἐπὶ πλέον, οὐδὲ ἐς τοῦτο ἀφροσύνης fxew, ὥττε 
ἀργοὺς τούΐους τρἐφειὺ ἔπὶ µαξαίψ καὶ καινοπρέ- 
ssi πράγµατι. Τῷ piv οὖν Πελοᾗονύησίων ἡγεμόνι 
τῷ Δημητρίῳ συνεµάχει πρὸς τὸν ἁδελφὸν ἔτι δια- 
Φερόμενον, χαὶ οὐχ ἐπέτρεπε τὴν χώραν τῷ ἀδελφῷ, 
Καὶ τὀν γε Τουραχάνην ἔπεμπε συμμαχοῦντά τε 
αὐτῷ, καὶ τὸν Ἰσθμὸν «ttov καθαιβἠσοντα. θωμᾶς 
μὲν οὖν ξυνέδη τῷ ἁδελφῷ, ἐφ᾽ ᾧ τοῦ λοιποῦ ξένους 
τε χαὶ φίλους εἶναι ἀλλήλους, xal Καλαμάταν πόλιν 
παρεχόµενος ἀντὶ τῆς τῶν Σκορτῶν 55 χώρας, fiv 
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀφελόμενος εἶχε. Tasa μὲν ἐς 
τοσοῦτον ἐγένετο xdi Τζαγνισᾶ ** τῷ Καραισούφεω 
παιδὶ, πρεσθείαν ἐς αὐτὸν πἐµψαντι, xol αἰτου- 
μένῳ, ὥστε μὴ τὴν περὶ Σεδάστειαν χώραν ληΐ- 
ζεσθαι. ... Βουτύρου 35 τε χιλίας καµήλους, xal 
ἐμέλησε μὲν πόλεµον αὐτῷ προειπόνία ἐλαύνειν, 
Τναγνισᾶς δὶ οὗτος, ὡς καὶ πρότερὀν pot ἐδηλοῦτο, 
τελῶν ἐς τοὺς µέλανας Μαυροπροδατάντας οὕτῳ 
καλουµένους, τοῦς Καβαισούφεω παῖδας, «fjv τά 
Δαδριδίην 9 ἀφελόμενός, Φυνἠλασέ τὲ ἀὐξους ἐπὶ 
Σαματίην πόλιν. Ὥρμητο δὲ ἀπὸ Παγδατίης τῆς 
Ἡσδυλῶνος, xai ἑπολιόρχει, xal τὴν ᾽Αρμενίών 
y*pzv ὃφ ἑαυτῷ ποιησάµενος, ἐς τὴν "Epznyaviv 
τὰ τῶν ᾽Αρμενίων βασίλεια, ἐπελαύνων παρεστή- 
σατο, ἔχων στρατὺν ἀμφὶ τὰς ὀχτὼ µυριάδας ἱπ- 
αέάςν Καὶ. ἐκέλαύνων οὗτος Ec τὴν χάτὰ έν "Aalav 
χώραν τοῦ Μεχμέτεω ἑληΐνετο. Οἵ μὲν οὖν περὶ 
Σεθάστειαν, ὥστε σφῶν τὴν χώραν μῇ φέρειν αὐ- 


τὸν, βοντύρου τε ἱκανὰ φορτία ἐφέροντο, καὶ ἁσινῆ C 


τὴν χώραν ἐνέμοντο. Ὑπὸ εούτου μὲν οὖν τὴν 
χώραν τοῦ Καραισυύφεω παιθὸς, Τζοχίης *' «ὧν 
Τεμίέρεω ἀπογόνων, ὠὦρμημένος ἀπὸὂ Σεμαρχάνδηὀ 
χατεστρέφετο, καὶ τήν τε Παγλδατίην πδλιν τῆς 
Ἡ1θυλῶνας ἐπολιόρχεις G; ὃν τοῖς ἔμπροσθέν µος 
ἑλέγετο, Καὶ Χασάνην τὸν Μαχκρὸν χαλούμενον i 
τὴν χάτω Ασίαν xal ἐπὶ ᾽Αρμενίαν πέµπων, τὰ ἐς 
τήνδε τὴν χώραν ὑποχείρια ἑποιεῖφοι Ταῦτα μὲν οὖν 
kg τοσοῦτον ἐγένετο. 


Etiam canum curatores ab isto officio movit, in- 
qiiens sibi sufficere eéntam virés, qui canes, et 
quingentos, qui accipitres curent. Nec se eo stul- 
itis processurum, ut velit alere hominum tantam 
müfttudinem propter rem quamdam vanam οἱ 
novam. Adjuvit Demetrium Peloponnesiacum prin- 
dipem in eo bello quod chni fratie- gessit, cui re- 
gione cedere recusabat. Mislt ei auxilio Turacha- 
nem, ut Isthmum penitus destrueret. Thomas 
quidem in gratiam rediit cum fratre, ut in poste- 
Pudn intér sé amidi ét Áotpfies forent. Urbem Cala- 
matam οἱ dedit pro Scortorem regione, quam 
fratri ademptam possidebat. Ha:c quidem hactenus. 


B Tzaüises, Cariasuphis filius, legationem misit ad 


regem, petens ne regionem Sebastie finitimam 
pápalateter, (54) ..... butyri, et mille camelos. 
Ceterum omisit bello cum petere, quamvis prior 
bellum indixieset boslis.. Tzaniges autem flle per- 
εὔνοι, ut süpra mremoraviinus, ad Bigros Mauro- 
proliatantes dictos, qui Cariasuphis filis privatis 
Dahriza (2), compulit eos in Samatiam urberi; 
quos profectus a Pagdatia Babylone, obsidione 
premebat. Deinde subjugans Ármeniam, exerci- 
tum movit ουπίγα Erzeganam (54) Armenorum re- 
giam sedem, eamque occupavit, babens in suo 
exércitu circiter oto iiyrládés boinirítn. fine 
movens, ingressus est in Asiam, et Mechmetis 
fegiouem vastare aggressus est. Qui' eivca Siba- 
glam colebant, ne ipsorüni regio vaetoretut, butyrd 
magna onera poriabant, et suam regianerm a pe- 
pulationibus illaisam retinebamt. Tzotíes: unvs: de 
numero 'Temiris nepotum, profeetus sd Semaw 
chaud, énmi Cariasuphis fiti regionem subegit. 
Preterea Pagdstiám Babylonis utbém', ut supra 
edocuimus, obsidione eimxHt. Ghasmfem vogao" 
mentó Loagum iu inferiorem Asiam: ct Armenian, 
mitteris, Ornia qus& ad. isfam regionem: pertiee- 
bant, in potéstitem' accepit. Hiec quiden hectonuse 


Notule marginales. 


352) Deest aliquid. 
($5) Brízla. un 


(54) Erainga. 


95 [a wa0, Σχιρτ. ** Zayviad, In al. wt ο. ** Desideratur. kic aliquid, eam in. R,.— ** *hv Πεδαθρ. cdtk 


€t inc, " Κιοµίης. In al. ut c. 


315 





LAONICI CHALCOCONDYL/E 


010 





J AAONIKOY XAAKOKONAYAOY - 


AOHNAIOY 


ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΟΓΔΟΗ. 


"νο LAONICI CHALCOCONDYL E 
| ATHENIENSIS 


: HISTORIARUM 
DE ORIGINE AC ΕΙ GESTIS TUBCÓRUM 


LIBER OCTAVUS. 


Mahometes 1I Constantinopolim expugnat, Chalcedonem deditione capit, Belgraaum obsidet, 
Scanderbegum oppugnat. Reditus regni. 


201 Appetente jam zstate, Mechmetes Amuratis A — Too δὲ ἐπιγινόμενου θέρους, Μεχμέτης ὁ "Apov- 


lilius pra-parans ip Asia plurimum calcis, condere in- 
stituebat in Europa, juxta Propontidem in Bosphoro, 
469. via ad transfretandum ex Asia artissima est, 
urbem Lsiemoecopiam (35) nuncupatam. Universos 
qui in Europa-et Asia erant, ad id opus percipien- 
dum evocabat, Qui eum impigre advenissent. edi- 
fieare auspleasti sunt, cum prius in singulos duces 
et prsefectos opus. universum fuisset distributum. 
Causa, qum regem.ad eam urbem exsiruendam 
impulerat, hec erat: videlieet ut transitus in 
Asiam sibi facilis: esset, et ne occidentales veni- 
rent, navibusque trajectum impedirent, novasque 
res in Asia molirentur. 909 Eam' urbem pluri- 
mum quoque conferre judicabat ad Byzantii oppu- 


gnationem, Turres ctiam tres, quas maximas no-- 


vimus, posuit. Duas exstruxit juxta continentem, 
ut ab his progressi, irruere possent in naves quz 
mare legerent. Harum alteram fecit maximam. 
Turres preterea plumbo intexit, Latitudo muri 
erat pedum viginti duorum : at turrium latitudo 
erat major, coniüneas triginta pedes. Cum muri 
jam starent, quos operz intra tres menses absol- 
verant, impetum dedit in Byzantii regionem, ex 
professo cum Byzantiis bellum gerens. MHieme jam 
instante Turachanem in Peloponnesum misit, ut 


ῥάτεω, παρασκευασάµενος ἄφδεστον ἓν τῇ "Acla ὡς 
πλεῖστον, ᾠχοδόμει τὴν ἓν τῇ Βὐρώπῃ κατὰ τὴν 
Προποντίδα ἐν τῷ Ῥοσπόρῳ, f| στενώτατόν Let, 
διαθῆναι ἀπὸ "Aclac, πολίχνην Λαιμοχρπίην καλου» 
μένην. Καὶ σύμπαντας μὲν συνῄθροιζεν ἐνταῦθα, 
τούς τε ἐν τῇ "Acla. xa ἓν τῇ Εὐρώπῃ. xal ἔπιδιε- 
λόμενος ἐς μοίρας τὴν πολίχνην ταύτην τοῖς τε 
στρατηγοῖς καὶ ὑπάρχοις, ᾠχοδόμει. Τοῦτο δὲ ἐποίει, 
ὥστε ἀσφαλῃ αὐτῷ εἶναι τὴν ἐς τὴν ᾿Ασίαν διάδα- 
ctv, χαὶ ph τοὺς ᾿Εσπερίους δύνααθαι ἀπιόντας *5, 
τριρεσι διαχωλύειν αὑτῷ τὴν διάδασ.ν, xat xatvo- 
τοµμεῖσθαι 7$ £v τῇ ᾿Ασίᾳ αὑτῷ πράγματα. Μέγα δὲ 
προφέρειν αὐτῷ ἔμελλε xal ἐς τὴν Βυζαντίου πολιορ- 
xlav. Ὠκοδόμει δὲ πύργους «pst; µεγίστους πάντων 
ὧν ἴσμεν * δύο μὲν κατὰ τὴν Έπειρον, ὥστε Oppn- 
µένοι 5* ἀπὸ τούτων, ἀμύνειν τῷ ἐπὶ τῇ θαλάττη 
ἑρχομένῳ. Τοῦτον δὲ μέγιστον ἐπῳκοδόμει, xaX µο- 
λί6δῳ τοὺς πύργους ἑστέγετο ' τὸ δὲ πλάτος τοῦ 
τείχους πόδας δύο χαὶ εἴχοσ, * τῶν δὲ πύργων καὶ 
πλέον τούτων τριάκοντα, Ὡς δὲ ἐπιτετείχιστο ἐς 
τρεῖς µῆνας, ἑπέδραμέ τε αὐτίχα τὴν Βυζαντίου 
χώραν, πόλεµον αὑτῷ ἐξενεγχών. Tou ὃ᾽ ἐπιγινομέ- 
νου χειμῶνος, Τουρχχάνην ** ἔπεμπεν ἐπὶ Πελοπόν 
νησον, πολεμῶν ἅμα xaY τοῖς βατιλέως "Ελλήνων 
ἁδελφοῖς. Οὗτος μὲν οὖν λαθὼν τὸ θετταλίας τε xal 


Notul: marginales. 
(55) L:»mocopia arx juxta Sestum, nunc Bogazasan, quasi juguli incisuram sive puncturam dicas, 


der todatich, oder kragab, vocatur. 


8$ ἐπιόντα. ΤΠ, ἐπιόντας. Ὁ opunvévp ἀπὸ τούτους. 


9? Τουραχάνης. In gl. Τουραχάνπ. 


371 


DE REBUS TURCICIS LIB, VIIT. 


3.8 


Εὐρώπης otpátiopga, 550v ἐστὶ Φεῤῥῶν ἐς «hv τοῦ A ibi bello lacesseret Graecorum regis fratres. Hie 


Εὐρώπης στρατηγοῦ τάττεσθαι polpav, ἑατρατεύετο 
ἐπὶ Π:λοπόννησον, τούς τε παῖδας αὑτοῦ ἅμα ἀγόμε- 
νας, xal ἄρχοντας τῶν θετταλίας καὶ Μαχεδονίας 
πόλεων. Καὶ ἐσδαλὼν, ἐπορεύετο τὴν µεσόγαιον, 
Ἀρχαδίαν τὸ παλαιὺν χαλουµένην, καὶ διὰ Τεχέης 
xai Μαντινείας ἑλαύνων, χατῄει ἐπὶ τὴν Ἰθώμην 
καὶ Μεσηνίαν χώραν. Καὶ ληϊσάμενος ἐπὶ ἡμέρας 
συχνὸς τὰ τῇδε ὑποξύγια, Νεοπολίχνην παρεστήσα- 
το, xal Σ,δηροπολίχνην πολιορχῶν, ὡς οὐκ ἡδύνατο 
ἑλεῖν, ἀπήγαγε «bv στρατὸν, ἐξελάύνων διὰ τῆς 
ἔδου. Ἐνταῦθα ἐξελαύνοντος αὐτοῦ, ὁ νεώτερος Ἁχ- 
µάτης ἑάλω ὑπὸ ᾿Ασάνεω τοῦ ἡγεμόνος γυναιχὸς 
ἀδελφοῦ, ἑνεδρεύσαντος ταύτῃ περὶ Μυχήνης χώρας, 
ᾗ ἔμελλεν ἐξελαύνων [διὰ 5ἳ τῆς ὁδοῦ διεξιέναι]. Too- 


τον μὲν οὖν ἁπαγαγόντες ἐς Σπάρτην, παρὰ τὸν B 


ἠγεμόνα, εἶχον ἓν φυλαχῇ, ἐς ὃ δὴ ἀπέδωχαν. 


assumpto Τοςδα[ία et Europee exercitu, quantus 
Pherris eraot et Europszo duci parcehst, profeetus 
est contra Peloponnesum, adhibitis etiam suis (liis, 
ΑΕΙ sunt. huie et Thessslig Macedonieque ur- 
biwm principes. Omnibus igitur paratis, per medi- 
terraneam, quam olim Arcadia dixere, et per Te- 
geam Mantineamque exercitum ducens, venit in 
ltboms et. Mesenz regionem. Cum autem diebus 
multis jumentorum prsedas ex ea egisset, tandem 
etiam Neopolichnem cepit. Obsidione deinde Side- 
ropolichnem cireumvenit : quam eum suz ditionis 
facere non posset, exercitum abduxit. Cum antem 
cum exercitu profieisceretur, Achmates junior 
Turachanis filius captus est ab Asane, qui erat fra- 
ter uxoris quam duxerat Peloponnesi princeps. [lie 
enim ei insidias struxit circa Mycenarum regionem 


«ua erat iter facturus hostis. Achmatem captum deduxerunt in Spartam ad principem eumque donec suis 


restitueretur, in vinculis habuere. 

Τ.ὔῦ δὲ ἐπιγινομένου θέρους ἅμα Ἶρι εὐθὺς xati- 
σταμένῳ ἑατρατεύετο ὁ Μεχμέτης ὁ ᾽Αμουράτεω ἐπὶ 
τὴν Βυζαντίου πόλιν’ xol πρότερον μὲν εὐθὺς δια- 
νουύμενος, ἐπεί τε ἑτετείχιστο αὐτῷ, τὴν ἐν τῇ 
Ἡροποντίδι Λαιμοκοπίην χαλουµένην πόλιν * xa 
χειμῶνος τὸ τῇδε εὐθὺς ἔτι ἑπηρτημένου, mtp:ay- 
Υέλλων ἁπανταχῃ τῆς τα Ασίας xal Εὐρώπης ἐς 
την πάραλον ναυπηγεῖσθαι, πλοίἁ τε xal τρι{ρεις 
παρεσχευάνετο, τηλεδόλους ποιούμενος µεγίἰστους δὴ 
ὧν ἡμεῖς ἐς ἐχεῖνον ἴσμεν τὸν χρόνον ἄλλη ποι γεγο- 
νέναι. Ὡς δὲ ἑξόχει αὐτῷ ἤδη ὥρα εἶναι ἐξελαύνειν, 
ἔπεμπε μὲν πρῶτα τὸν τῆς Εὐρώπης στρατηγὸν Sapa- 
τνίαν παραλαδόντα τε τὸν τῆς Εὐρώπης στρατὸν, τούς 
τε τη) εθόλους ἄγειν ἐς Βυζάντιον, ἄλλας τε μηχανὰς, 
καὶ 55 xa! τηλεδόλον µέγαν. Εἶναι δὲ τοῦτον «bv. τηλε- 
6όλον, ὡς ζεύγη βοῶνξλχειν ἑδδομήκοντα, καὶ ἄνδρας 
ἐς δισχιλίους. ΑἈφιχόμενος μὲν οὖν οὗτος, καὶ πρότερον 
τοὺς ἐν τῇ Βυξαντίου χώρᾳ πύργους, ἐς οὓς διεσώζοντο 
οἱ περὶ τὰ ἔργα ἀγροῖχοι ἄνδρες, τοὺς μὲν ἐξεπολιόρ- 
χηας λιμῷ * τοὺς δὲ xal ἑλὼν κατὰ χράτος τοὺς ἄν- 
562; ἀπαγαγὼὺν χατέσφαξε. Καὶ τότε δὲ ὡς ἀφίχετο 
ἐπιὼν, ἑπέδραμε τὴν Βυζαντίου χώραν. O0 πολλῷ 
δὲ ὕστερον ἑπελαύνων καὶ αὐτὸς βασιλεὺς, ἑστρατο» 
πεδεύετο ἀπὸ θαλάττης εἰς θάλατταν, xal τὸν μὶν 
ἀπὶ δεξιᾷ χῶρον τοῦ βασ'λέως, ἐς τὰς Χρυσέας xa- 
λουμένας πύλας, ἑστρατοπεδεύετο τὸ τῆς Ασίας 


ἅπαν στράτευµα * b; δὲ τὸ εὐώνυμον χωρίον, κατὰ D 


τὴν Ῥυλίνην χαλουμένην πύλην, ὁ τῆς Εὐρώπης 
στρατός * àv µέαῳ ὃ᾽ αὐτὸς ἵδρυτο βασιλεὺς, ἔχων τε 
τοὺς νεήλυδας, xal τῶν Üupüv ὅσοι εἰώθασι περὶ 
βασιλέα σχηνοῦν. Ζ4γανος δὲ ὁ τοῦ βασιλέως κηξε- 
στὴς ἱσοτρατοπεδεύετο ἐς τὸν καταντιχρὺ χῶρον 
ὑπὲρ τὴν Γαλατίην πάλιν. Λέγεται δὲ γενέσθαι Eou- 
«λντα τὸν στρατὺν ἀμφὶ τὰς τετσαράκοντα µνυριά- 
δας. Τῶν δὲ ὑπ),ζυγίων διαπλασίω àv τούτων ὁριθ- 
μὸν ξυμθαίνει γενέσθαι ἐς τὸ τοῦ βασιλέως στρατό- 
πεδον. Ὑπονύνια γὰρ νοµίφεται ἐς τὸ στρατόπεδον 


C 


AEstate deiude sequente, ubi primo ver apparuit, 
Mechmetes Ámurstis filius expeditionem contra 
Byzantium sumebat. Jam antea istam expeditionem 
mente conceperat, verum prius in Propontide ur- 
hem Laumnocopiam :ediflcare voleliat. Cum autem 
hiems adhuc szviret, edicit ut. omnes qui in Asía 
quique in Europa agerent , ad maritima loca con- 
venirent ad classem fabricandam. Naves et trire- 
mes fabricabantur. Bombardas fieri euravit maxi- 
mas, quantas novimus ea tempestate nunquam 
exstitisse. Cum jam tempus postulare videret, ut 
ipse bello se immisceret, Europz dneem Saratziam 
jubet cum exercitu Europe prxrcedere : bombardas 
et reliquas belli machinas, necnon bombardam 
maximam Byzantium subvehere. Tanta linjns bom- 
barde magnitudo exstitit, ut a. septuaginta jugis 
boum et a viris bis mille trahenda fuerit. Saratzins 
ubi advenit Byzantium, $09 turres, in quas agri- 
colz se recipiebant fugientes hostem, quasdam fa- 
me expugnavit, quasdam vi cepit: viros inde ab- 
ductos necavit. Etiam Byzantii regionem gravissime 
populationibus afflixit, Nee multo post se^ntus est 
rex ipse, οἱ castra posuit qu: ab una maris parte 
in alteram porrigebantur. In eo loco qui a dextris 
regi erat, usque ad eum locum qui Aurez porte 
dicitur, castrametatus est Asianus exercitus. In sí- 
nistra parte juxta locum qui Lignes porta appella- 
tar, Europs exercitus tendebat; in wedio regia 
castra sita erant cum peregrinis et januam militibus, 
qui eastra circa regem ponere consuevere. Zaga- 
nus regis affinis e regione supra Galatiam urbem 
castra communierat. Quadraginta inyriades homi. 
num dicuntur tum temporis in exercitu regis fuisse. 
Numerum autem jumentorum apud omnes constat 
duplo majorem fleri, ut satis alimenti pabulique 
equis hominibusque sit. Soli etenim Turci quod 
sciam, sibi necessaria semper apportant , quocun- 


Notulae marginales. 


*! [ncl. in al. des, 


319 


KAONICE CHAECOCONDYLE 


350 


que tandem bellandi gratia proficisesntur. Priteteo A περιάτεσθαι πολλαπλάσια τῶν ἀνθρώπων, (dts 


ut eemmeateunr copis abuudent, camelos et multos 
quaurplurimos, ut in. necessuviis serviant, $écum 
; dwennt, Mulos quidem: habent propter atiam ipso- 
i mum felicitatem. Singuli vero equos, catelos mu 
.3 losque palchriores ostentandi gratia adducunt. Ret 
? cum venisset Byzantiéwm, hsud multo post seeotà 
esb classis regia, im qug erant triremes. twigints, 
naves minores ducenta, Graci wbi imellexere ad- 
versum se.adventare clessem regiam, catenas fer- 
reas οὗ urbe quat éx adverso erat, extenderunt ih 
Byzantii murum prope ascem. Naves pheterea 
quotquot adesant, quarum qwanlam auxilii. ferendi 
gralia, quedam mercium afppelerant, intr: eato- 
nas sistunt, ub aditu regiam classem exelnderent, 
ne intra portum weniret. ls enim ad ecbem patet 
sladiis. oeluaginta, eb ia  conéinentess se porrigit 
stadiis centum οἱ quinquaginta, Urbis quidem 
illius menia haud admodum (firma sunt, nec ad- 
modum magna flumina habet, ut 122ve» adventen- 
Jes periclitentur. Qua vere urbs speetat continen- 
tem, muros liabet duea firmibsimos. Unus ragnus 
et memorabilis est ; alter extra situs est, veruatpras- 
cedenti minor, fossam. subjectam habens latitu- 
dine jugeri, lapidibus. exstructam, 


σιεία ἐπιφέρεσθαι ἰχανὰ dolax τε αὐτοῖς xal τοῖς 
ἄλλοις ἵπποις *& xal. ἀνδράσι. Μόνοι δὲ οὗτοι ἀνθρώ- 
πων, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, ἀόφαλινόμενοι σφίσι τὰ ἐπι- 
tfta, ὅποι ἂν ατρατεύώνται, (oot αὑτάρχη εἶναι 
αὐτοῖς, καὶ καµήλους, καὶ ἠμῖόνους ὡς πλείοτας 
περιάγονται ἐς τὰ ἐπιτήδεια, καὶ ἡμιόνους ἓς τν 
ἄλλην αὐτῶν εὐδαιμονίαν, αὐτός "ic ἕκαστος, ἵπ- 
πους τε καὶ χάµήλους xai ἡμιόνους οοὺς χαλλίους 
ἑαυτῷ ἐπειγόμενος ἑνδείχνυσθάν. Παραγενομένψ δὲ 
βασιλεῖ οὐ Κολλῷ ὕστερόν παρ» καὶ ὁ dello; αὐτῷ 
διὰ θαλάσσης, Τριῆρεις μὲν ὡς τριάκοντα, {οῖα ü 
μικρὰ Δμφὶ τὰ διαχόσια. Ἕλληνες pfv obv ώς Es6- 
θοντο ἔπιένας σφίαι τὸν βλσιλέως στόλον, διὰ θαλᾷσ- 
σης πέδας αιδηροῦς διατείγαντες ἀπὸ τῆς' καναντι- 
χρὺ πόλεως ἐς τὸ τεῖχος τοῦ Bofavtioo ndo ihv 
ἀχρόπολιν καλουμὲνήν, xal ες t€ ναῦς, ὅσαι ἔτν- 
yov παρἀγενόµενᾶν αὐτοῦ, af μὲν μετὰ tv μμαχιῶν, 
αἱ δὲ καὶ ἑμπορίας yipw, φἑρόνιες xadiotuedv iQ 
«dc πέδας. Καὶ οὕτω διενοοῦντυ διαχωλύειν τὸν βα- 
σιλέως σἑόλὀν μὴ παριέναε «fov ἐς tbv Βνζανείού 
λιμένα. Αιῆχει γὰρ ἑντὸς ἐπλ σταδίἰους κατὰ μὲν τὴν 
πόλιν ὀγθοήκοντά, ἐπὶ δὲ την ἄλλην Ώπειρον τῆς 
χώρας ἐπὶ ἑχατὸν καὶ Δεντήχοντα. Τὸ μὲν οὖν 
vrlye; ταύτης tfjg πόλεως ob πᾶνυ τοι ὀχυρὺν 


ὃν, οὔτε ῥεύματα ἔχει μεγάλα, ὥστε τὰ «πλοῖα Παραπλθοντα «Αράγµατα ἔχειν. Kaw! ἥπειρον δὲ 
ἑστὸν δύω «εείχεε vic πόλεως, τὸ μὲν μέγα τε xol ἄξιον λόγου, τὸ δὲ ἕἔλατίον, ἔκτὺς ἓς cljv τᾶ” 
qpov ὑπερκείμεναν, Τάφρος δὲ ἔπκεαστιν φχοδμημένη λίθοις, «ὃ εὖρος «χεθριία. | 

Rex.cum Gezcis. deliberabat, wbinam resistendum C. Tj μὲν οὔν βασιλεῖ χαὶ τοῖς Ἕλλησι βουλεὺ: 


esset hosti, Tandem visum est, ut irentia exteriorem 
Durum, qui.foesamunibié erst, et repugnarent hosti, 
quemadmodum fecerant eum QA, Amurotes Bysan- 
lium.oppugnaverat. Rex Mechuetes eeatinuo machi- 
nas plurimos urbi admovit. Dembardas daatenpedie- 
bat,quibus.incenia sterneret, Unam: opposuerat re- 
gali Greeosum.palaiio.; alteram.direxerat io:«Romaná 
nominatam.portam,adqueam regis eastta erant, Erant 
a3tam bombardz per castea undique didpersss, quae 
globulosin Graecos jactabant.Bonbardo quae. rex ha. 
bebat,.duz maxima, emittebantlapidem. qui appett- 
debat taleuta.duo ($6), aut amplias. Lapides bi-nigri 
erani, el apportabantur. ab-Euxioo Ponto per eos 
quibus rex id negotii dederat. Bombandanius: regis 
Demine Orbanus genere Daous erat, et antes con- 
versatus erat cum Graeis. Deinde. relinquens: Gras- 
cos inopia rei. fauiliaris, aocesserat januae regis, 
Hicab regeconductus, magno. pretie bombardbs pa- 
rabat. Ea autem.tempestate, qua. Byaautiut oppu- 
gnabaturc, bombarda dus, quise stabsnvab. utroque 
latere. majoris bonbardz, incendebautur. Ho emit- 
tebant lapidem cujus pondus erat. dimidium talen- 
tum; (57). Has. itaque eum. globes suos: torquerent, 
muri .lapides.perfringebaut. Eos deinde sequebatur 
bombarda maxiwe, quz terquehat globum cujus 
pondus. continebat tria: circiter talenta; et magnam 


ὀµένοις ἐδέδοχτο παρατασσσµένοις ἐς τὸ Ux 
φεῖχος ἀμύνεσθαι, οἷα «fj táppu ὕπερχείμενον, 
xov τὰ «ρὶν Deboypiva σφίσιν ἐπὶ Αμουράτεω, 
ὅτε ἑπολιδρχέι τν πόλιν. Βασιλεὺς μὲν οὖν αἵ- 
τίκα τὰς τε μηχανὰς καὶ ἄλλας ἄλλῃ τῆς πό- 
λεως προσέφερε, xai τούς τε τήλεθδλους δύο’ ἵδρυ» 
οἄμενος, ἔτυπέε τὸ’ τεῖχος. Ἵδρυτο. δὲ ὁ μὲν τῶν 
«ηλεδόλων κατὰ «à ἐχείνων βασίλεια, ὁ. δὲ χατὰ 
τὴν τοῦ Ῥωμανοῦ Ναλουμένην πύλην, fj δὲ καὶ 
αὐτὸς ἑστρατοπεδεύετο βασιλεύς. Ἵδρυντο piv καὶ 
ἄλλῃ πολλαχη τοῦ σερατοκὲδου τηλέδολοι, βάλ- 
λοντες ἐς τοὺς Ἕλληναξ. Οὗτοι δὲ δύο µέγιστοι λί- 
ϐον ἕχαστος ἠφίεταν δτάλαντον xav ἐπέχαϊνα: Tou; 
δὲ λίθπυς µέλανας ὄντας λέγεται ἔνεγχεῖν, ot; 
ἐπετέτακτο,. ἀπὸ Εὐξείνου πόντου ἐς t6 βασιλέως 
στρατόπεδον,. Τηλεθολιστῆς 0" ἣν τοῦ βασιλέως 
τοὔνομα Ὀρθανὸς, δΔὰξ «bU γένος xut. αρόερον 
παρ Ἕλλησι διαερίδων, xei wg τε “Ελλήνας 
ἀπολιπὼν, δεόµενος. βίου, ἀφίπετο παρὰ τὰς θύ- 
pas τοῦ. βασιλέως. "Ug. τότε δὴ μεμισθωμένος πολ- 
λοῦ.. παρεσκευάσατσ τοὺς τηλεδόλους. ἩἨφίενο 
δὲ οὕτω * πρῶτα μὲν. ἑλάτεους τηλεδόλους:δύ) παρὰ 
τὰ πλάγια τοῦ μεγάλου ὄντες ἠἡφίεντο, λίθον ἑπα- 
φιέντες ἡμ.τάλαντον. Καὶ. οὗτοι. μὲ» οἱ δύο λίθοι 
φερόμενοι ἐδῄουν 33 τοὺς λίθους» μετὰ δὲ τοὺς 
δύο λίθους ἠφίετο καὶ ὁ μέγας λίθσς, «pla τάλαντα 


Νοιυ[ῷ marginales. 


(56) Ultra centum lib;as. 


3? ἔδπον τὸ τεῖχος. — ' 


(57) Quinquaginta libre, — 


ΡΕ REBUS TUgCICIS LIB. VII. 


àv erafip ἔχων, xa! μέγα μέρος χατεδόλλετο τοῦ A muri partem sternebat. Nam is globus mfrum In mo- 


τείχους. Ὅ v&p λίθος, δαιµονίᾳ φερόμενος ῥύμῃ 
καὶ φορᾷ ὑπερφυεῖ, ἐλυκαίνετο ἀνηχέστως. Atvs- 
ται δὲ τὸν φύφον αὐτοῦ ἀμή/χανόν τινα ὄντα, ἑπέ- 
zt τὴν γῆν πρι ἐπὶ σταδίου; τεσσαράχοντα 
σοιοµένην. Κατεθάλλετο μὲν τὸ ἑχτὸς τείχος xol 
eL κύργοι ὑπὸ τῶν tnÀcÉdAov, xal cb ivt, ἅμα 
bróstevo, Ἠφίει δὲ τῆς ἡμέρας 6 τηλέδολος XL- 
θους ἑπτὰ, xal ἕτερον cn; νυχτὸς, χοµισάµενος 
τῆς ημέρας τὸ σημεῖον, ᾗ ἔδει αὐτὸν ἀφιέναι. Καὶ 
οὕτω τὴν ἀρχὴν ἔππληδίς τε ἃμα wat δέος ἔσχε 
τοὺς Ἕλληνας. Οἱ δὲ νεήλνδες, χαὶ ὁ ἄλλος στρα- 
tbe, ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου στεγάσµατα πΏις λευ- 
κοῖς τε καὶ ἐρυθροῖς παρασκευασάµενοι, ἀπ) τοῦ 
στρανοκπέδου ig τὸ τεῖχος φέροντες, xui ἐς τν 
τάφρον τῆς πόλεως, καὶ τὸ ἐχτὸς τῆς τάφρου xaco- 
ρύσσαντες, xol ὁπὰς ποιησάµενοι, ἕδαλλον τοὺς 
ἝἛλληνας τηλεδάλοις, xal ἑτάξευον, αὔτε ὀρώμενοι, 
οὔτε ἄλλα ἀνήχεστον πάσχοντες ὁποιονοῦν πρὸς τῶν 


Ἑλλήνων. Oà γὲρ οἷά τε ἂν. Ὡρύσσετο μέντοι καὶ 


δρύγµατα wj βασιλεῖ ὑπὸ γῆν φέροντα ἐς τλτεῖχος. 
Kei eL τε ὀρυχταὶ teu βασιλέως πύργους χαθίστα- 
σα ἐπὶ ξύλων µετεώρους τέσσαρας, xol ἀπιπύργια, 
ee; αὐνέκα mop ἑνήσουτες ᾗ αὐτά. θύ. μέντοι γε 
προεχώρησε τὰ ὀρύγματα. Oi γὰρ Ἕλληνες ὡς f 
αθο»νο τοὺς παλεµίους ἀρύσαοντας, ἔνδοθεν ὥρυο- 
eo» xai αὑτοὶ, xal πραϊάντες εὗρον τοὺς βασιλέως 
ὁρακτὸς, καὶ ἐξέωσαν, πὺρ ἑνιέντες, xal ἐπεχρότη- 
eue τῶν ὀρυγμάτων. Ἐπεποίητα μὲν xal πύργος 
Guvoz ἐχιμήχης, χαὶ χλίµαχες ἐν αὐτῷ ὡς πλεῖ- 
600ε ἐς τὸ ἄνω τοῦ πύρτου, ὡς διὰ τούτων πδνρασο- 
Μένων τοῦ τείχους xai ὑπερθαλλομένων, 


Ἑαῦτα μὲν οὖν xat' ἤπειρον παρεσχεύαστο τῷ 


βασιλεῖ ἐς τὴν κολιορχίαν. Κατὰ δὲ τὴν θάλατταν, 
ὡς οὐκ ἠδύνατο παριέναι εἴσω ἐς οὖν λιμένα, ὥστε 
πανταχη τῇ πόλει προσθάλλειν, ἑδόχει αὐτῷ ἄνω 
χατὰ τοῦ ζαγάνου στρατόπεδον ἀνελχύσαντα, ὑπερ- 
&üsvv τὰ πλοῖα &c τὸν λεμένα. Καὶ ταύτη μὲν ἄνω 
διὰ τοῦ ὅρους διέξευξε và πλοῖα, παρεσχευασµένα 
ἑστίοις τε xal χώποις, ἑλκόμενα ἐς τὸν αἰγιαλὸν τοῦ 
λιμένος. Διεθίδαξε δὲ πλοῖα ἐς τὰ ἑθδυμήχοντα, 
φεντηκοντόρους τε χαὶ τρνηχοντόρους, χαὶ οὕτω πα- 
ῥρεσχουάνετο, ὡς τῇ ὑστεραίᾳ ἐἑπιπλευσούμενα ἐς 
9bv λιμένα. Kat ταύτῃ κατὰ νὸν αἰγιαλὸν οἱ τοῦ βα- 
αιλέως περασχευασάµενοι «τηλεθόλοις διενοοῦντο 
ἁμύνεσδαι, ἣν τις ἐπίῃ διαχωλύσων τὰ, πλοῖα χαθ- 


ἆλχκαεν E; τὴν θάλασσαν. Ἕλληνες γὰρ, ὡς ἑώρων' 


*k πλοῖα ἔτουμα χατὰ ϱὐγ αἰγιαλὸν τοῦ λιμένος, 
φΟηρώσαντες πλοῖα Ίσα ἑπῆν αὐτοῖς, xal ἐπιόντες, 
α«ατακαῦσαι, ἣν δύνωνται, τὰ πλοῖα. Καὶ ἐπεί τε 
ἔδοξεν, ἑποίουν οὕτω, καὶ πληρώσαντες πλοῖα, xel 
ἑξοπλισάμενοι, ἐπῄεσαν ὥς χανικαύσοντες, ὥσπερ 
ἔχουσιν ἀνειλχυσμένα τὰ πλοῖα. Οἱ μέντοι Τοῦρχοι 
αἰσθανόμενυι αὐτοὺς ἐπιόντας, xal ἀφιέντες τοὺς 
σηλεθόλους, διέφθειραν τῶν πλοίων δύο τριηχοντό- 
ρους. Καὶ τὰ μὲν πλοῖα εὐθὺς πατεδύετο; οἱ δὲ &v- 
δρες, ὅσοι μη Ἡπίσταντο νήγχοντες, εὐθὺς ἀπώλοντο, 
Τούτων δ᾽ a5, ὅσοι ἐξένευσαν ἐς τὸν αἰγιαλὸν, παρὰ 
τους Τούρχου: ἑάλωσαν. Καὶ οἱ Τοῦρχοι, à; ἡμέρα 


dum magno impetm latus graviter omia dissipshst. 
Bombard:e hujus tonitru tantum esse traditum est, 
ut finitima regio usque ad quadragtnts stadia eoncu- 
teretar, Murus externas, neenon turres. beinbardis 
disjiclebantur. Etiam imternus murus bombardisarie- 
tabatur. Bombarda masimainterdia septem ejscula- 
batur gtobos, ποεία anum, qui dier sigaum evst : et 
indicabat ubinsm eo dte globes terqueri oporieret. 
Etquklem primoterror injieiebatur Grecis maximas. 
Δι peregrini et rehquus exercitus parantes tegmenta 
et pluteos ex lute rebro et albo pro castris, subi- 
bant marum, et ingrediebautur fossam urbis, satis 
muniti et tecti iis tegmentis. Preterea. perfodiewtes 
eam locum qui extra fossam erat, faciebant fora- 
inina, ex quibus bombardarum globulis et sagittis 
graviter affixere Grecos, eum interim ipsi nihil 
mali ab his paterentur, nec quoque videri peasent. 
Nam ne necere quidem Tureis Greci, etsi maxiwe 
voluissent, poterant. Rex qwoque curavit effodi 
cuniculos, qui iy wrbem ferrent. F'ossores, qui ceu- 
niculos agehant, excarwnt turres qnatwor excel- 
685, quz insistebant machinis l»gneis, et alis pro- 
peguaeula, ex. quihus illicq ignem jaeularentar in 
hostem. Cuniculi t3men haud. prosperum invenere 
05 eventum. Nam Graci, ut sensere hostem cu- 
niculas agere, fodiendo. Turois oecurrerunt 5 
eesque iujeeto igne expulere euniculia, cuaiculos-. 
que obtinuere. Turei psrabant tarrim ligneam. 


c excelsam admodum. in suprema ejns parte pone- 


bontue soslw plurime, quasi ijeto prepugpaculo 
fre*é, murum tentare ét supesrsee. vellent, 

Hxe quidew in. eontinenti flebant, οἱ que mede 
tandem urbis oppugastie procederet. Quo pacto 
autem urbe iila mari oppugmeri cepta sit, nunc: 
e»ponam, Com nen posset naves 4: toan appellere 
intra portem, ut wvbs simol terra. marique oppe- 
gnationem: sustineret, statuit aupra, juxta. Zagani 
οβρΐγα, navigia reflectere, ibique ex quasi. muni» 
mentum: eoníra portunr eollocare, Et. hie. quidem. 
in superiore parte per montenr nawigia wanasporia- 
vit, qu: velis remisque instraeta, ia. littus pertos 
egit. 1v hune modem nsves.transmisiv septuaginta, 
nec now altos naves, quee tribus. et «quis quinque 


D nnpellnntur remis. Owmia sio ersnt evdinata, quas? 


in crastimumr intra: portum: navigare vellet, In 
htüore stabant milites paraté propulsare bhostos 
hombardis, si accederent, prelibituri deducere 
naves. Greci uhi amimadverunt naves hostiles in lit- 
tore portus stare, naves quotquot ad: vanus. ersnt, 
militibus impleverunt, eonantes accedere εἰ regis 
navesincendere. Greci, ubi primom Ίμεο sententia 
recepta est, id facere aggressi sunt. Implentes. itaque 
navigia ur matis profecti sent, ut comburerent naves 
regisin portu states. Turci wt intellexerunt Grescos 
accedere, bombardas arripientes, naves Grecorum 
duas corruperunt, quz continuo mergebautur. Viri 
qui natare nesciebant, a Turcis capti sunt. Turci 
ubi primum dies apparuit captiyos ad urbis portas 


333 . 


LAONICI CHALCOCONDYLAE 


9ME 


sdduetos, .in Grecorum conspectu mactarunt, À τάχιστα ἐγεγόνει, ἁπαγαγόντες τούτους ἐς τὰς πύ- 


Erant et apud Gracos quidam Turci, qui in vincu- 
lis asservabantur. Grzci igitur hos in pinnas muri 


rapientes, e regione hostilium castrorum interes. 


" merunt, Et iu. lune modum, captivorum edes 
. compensata est. Naves regiz. cum nemo esset qui 
eas probiberet, navigarunt ad urbem, Quo cum 
appulissent, rex illico pontem fecit e regione con- 
tinentis, qux Ceramariorum appellatur. [s in urbem 
ferebst, et exstructus erat ex doliis, quorum sem- 
pet duo conjungebantur et fortiter connectebantur. 
Per eum ex Zasgani castris ad urbem iter erat. Et 
, quidem in hune. modum contigit, ut. urbsomni s 
parte obsidione artaretur. Copiz quoque Grecorum 
subinde infirmiores reddebantur, cujus causa erat 
amplitudo, Ambitus enim hujus 906 urbis vazi- 
mus est earam que apud nos sunt urbiam. (Conti- 
n-t enim in. cireuitu centum et undecim stadia. 


Cum autem milites undique per urbem distribue- 


rentur, accidit ut minus munita foret, cum exer- 
citus iu hune modum distraheretur. Jam. quadra- 
ginta diebus murus bombardis fortiter quassatus 
erat. Ceciderant turres quatuor, necnon alia pro- 
pugnacula, murique pars magna, Corruerant pr;e- 
terea turres majoris muri bombardis οί. Graci 
quidem primo et ipsi hombardas suas expediebant, 
casque in hostem dirigebant. Grxcorum bombar- 
ἀπ emittebant globum, cujus pondus erat talentum 
cum dimidio. illarum unam opponebant Mechmetis 


λας τῆς πόλεως διέφθειραν. Ἕλληνες δὲ, ἦσαν δὴ 
παρ) αὐτοῖς Τούρχων τινὲς, οἳ ἑάλώσαν δέσµιοι, 
ἁπαγαγόντες xat οὗτοι τούτους, ἐς τὰς End Get; ἑναν- 
tlov τοῦ στρατοπέδου, χατεχρήσαντο, ἴσα πρὸς ἴσα 
σφίοι διαχειριζόµενοι γίνεσθαι περὶ τοὺς αἰχμαλώ- 
τους, Τὰ μέντοι πλοῖα τοῦ βασιλέως, ὡς οὐδεὶς ἔτι 
διεχώλυε καθειλχυσµένα, ἀπέπλει ἐς τὴν πόλιν. Καὶ 
ἐνταῦθα αὐτίχα βασιλεὺς γέφνραν ἑἐποιεῖτο ἀπὸ τῆς 
χατα»τικρὺ Ἱπείρου τῶν Κεραμαρείων καλουµένης 
χώρας ἐς τὴν πόλιν φέρουσαν, δνοῖν πίθοιν ξυλίνοιν 
ξυνηρμοσμένοιν χαὶ ξυνδεδεμένοιν ἀλλήλοις ἴσχυ- 
poe, ὥστε διαθδαίνειν τὰ στρατεύματα ἀπὸ τοῦ Za- 
Yávou στρατοπέδου ἐπὶ τὴν πόλιν. Καὶ συνέδσινεν 
οὕτω ἁπανταχηῃ πολιορχεῖσθαι τὴν πόλ.ν, xal cà 
τῆς πόλεω; ταύτῃ πράγματα, χαὶ Ἑλλήνων, ἀσθενῆ 
γίγνεσθαι, ἅτε γὰρ τῆς πόλεως ἐπὶ πολὺ διηχούσης. 
Ἡ γὰρ περἰοδος τῆς πόλεως μεγίστη αὕτη τῶν ig" 
ἡμῶν, χαὶ ἐπὶ ἐχατὸν ἔνδεχά mq σταδίους γενοµένη. 
διανεµοµένων τῶν ἀνδρῶν τῆς πόλεως ἁπανταχῆν 
οὗ πάνυ τοι ὀχυρὰ ἐγένετο. Καὶ ἐπὶ τεσσαράχοντα 
ἡμέρας τοῖς τηλεθόλοις ἔτυπτε τὸ τεῖχος ἰσχυρῶς, 
χαὶ χατέθαλε µέγα µέρος πύργους τέσσαρας xal 
ἐπιπύργια, ὡσαύτως vai ἐς τὸ μέγα τεῖχος τού; τε 
πύργους χατέδαλεν. Οἱ δὲ Ἕλληνες τὴν ἀρχὴν μὲν 
xa οὗτοι, τους παρὰ σφίσι τηλεθόλους ἱδρυσάμενοςι 
χατὰ τὸ τεῖχος. Ἀφίεσαν, xal οὗτοι λίθον ἕλχοντα 
τρία ἡμιτάλαντα σταθμὸν, xai ἔδαλον ἐς τὸν τοῦ 
βασιλέως τηλέδολον. 'AXA' ἑσείετο μὲν τὰ τείχη, xat 


bombardz maximae. Verum quando globum ejacu- ᾳ ἑδλάπτετο σφίσιν, οὐ μέντοι ἤννον οὐδέν. Καὶ ὁ μὲς 


Iubatur , tantus edebatur $onus, ut menia. move-- 


rentur, Grsecisque plus detrimenti quam Turcis 
inferret. Quapropter parum efficiebant. Donibarda 
enim, quam habebant, maxima, ubi primum in- 
censa est, dissiluit. Ilinc irati contra bombardarium 
insurrexerunt, quasi muneribus ab Mechmete cor- 
ruptum, eumque capitis anquirebant. Cum autem 
nullum satis manifestum signum quo crimen com- 
probaretur invenirent, erimine eum absolverunt, 
atqne impunitum dimisere, Moenia, qu» Turci 
bombardis straverant, noctu scalis. quibusdam et 
dolis obsiruentes, reliciebant summa celeritate. 
Interea cum hzc fierent, nuntiatur Mechmeti, duas 
naves onerarias ex /Egso navigare Byzantium : una 


μείζων τηλέδολος διεῤῥήγνυτο αὐτίχα, ὅτε πρῶτον 
ἡκίετο. Καὶ τὺν τηλεθολιστὴν ἑναντίως εἶχον, ὡς 
διεφθαβμένον ὑπὸ βασιλέως, xal ἀπῆγον θανάτου. 
Οὐ μέντοι γε φανερὸν εἶχον σημεῖον ὡς χολάκειυ. 
xai ἀπέλυσαν. Ἔς δὲ «b τεῖχος ὃ χατεδάλετο ὑπὸ 
τῶν βασιλέως τηλεθόλων, κλίµασί τισι xol πίθοις 
ξυλίνοις φραξάµενοι, ἡμύνοντο νυχτὸς ἐπιτελοῦντᾶς 
ταῦτα διὰ σπουδῆς αὗτοί. Ἐν δὲ τῷ μεταξὺ χρόνῳμ., 
ἐν ᾧ ταῦτα ἐγένετο, ἡγγέλλετο 93 τῷ βασι)εἴ, ὡς 
vie; ἐπιπλέουσιν ἀπὸ τοῦ Αἰἱγαίιου ἐπὶ τὸ Βυξάν- 
σιον, 600 Φορτίδες, µία μὲν μείζων τῶν Ἰαννίων, 
ἡ δὲ ἑτέρα τοῦ Ἑλλήνων βασιλέως, σῖτον ἑπιφέρου- 
σαι. Τοῦτο μὲν ὡς ἐπύθετο, τάχιστα ἐπλήρου τάς 
τε τριήρεις xat πλοῖα, καὶ ἔπεμπεν ἐπὶ τὰς ναῦς 


quidem, et que magnitudine prestabat, Januen- D t5 ἐγγὺς οὔσας, καὶ ἐπιφερομένας πνεύματι ἱκανῷ 


sium erat : altera vero erat regis Graecorum, com- 
meatum apportans. Hac ubi accepit rex, continuo 
triremes et alias naves militibus compleri jubet, 
quas inisit contra hostiles naves, in propinquo ex- 
sistentos : «quia satis secundo vento ferebantur in 
urbem. legia naves et triremes pergunt quo juss:e 
erant, Primoque Grzcam adoriuntur navem, qua 
propemodum capta fuisset, ni Janucnsium navis 
reversa laboranti navi subsidio venisset : nau! nia- 
ximo impetu rnebat ia. regias triremes, Rex ex 
littore inclauiabat $uos, eosque jubendo et adhor- 


ἐς τὴν πόλιν. Τὰ μὲν οὖν πλοῖα καὶ αἱ τριήρεις 
ἀνήγαντο ἐς τὰς ναῦς, xai ἐμθάλλουσι μὲν τῇ Ἑλ- 
ληνικῇ vut τὰ πρῶτα, xal παρὰ βραχὺ ἑάλω, sl μὴ 
ἡ Ἰαννίων ναῦς ἑἐπιστραφεῖσα Ίμυνεν αὑτῇ, Φέ- 
pouca γὰρ ἐνέβαλεν ἐς τὰς τριήρεις. Καὶ ὁ βᾳσι- 
λεὺς ἀπὸ τοῦ αἱγιαλοῦ ἐἑπεδόα διαχελευόμενος τοῖς 
ἑαυτοῦ, ἑσξαίνων ἐς τὴν θάλασσαν σὺν τῷ ἴππῳ. Αἱ 
μέντοι vis; οὕτω διαφυγοῦσαι, κατέπλεον ἐς τὸν 
λιμένα. Ἐνταῦθα τιτρώαχεται ὁ τοῦ ῥασιλέως ναῦ- 
αρχος Παντόγλτς τὸν ὀφθαλμὸν ὑπὸ τῶν σφετέρωνν 
ὡς αὐτὸς δι:µαρτύρατο ἐς τὸν βασιλέα, καὶ εἰ μὴ 


Notula marginales. 


33 a], ἐγίνετο, ἀγγέλλεται, 


385 DE REDUS TURCICIS LIB. VILI. 386 


ἀτρώθη, εἶλεν ἂν τὰς vau; διισχυριζόµενος. Οὕτω A tando quo magis accenderet, interdum equo ingre- 
μέντοι διέφυχεν, ὥστε xaxóv τι gh παθεῖν — diebatur mare. Verum Gracorum naves iuviolatze 
ὑπὸ βασιλέως. Καὶ οὓς àv ὑποφίᾳ ἔσχε cuÀ- — optaiumcontigere portum. At ineo cerlamine vulne- 
Ἀαθὼν ὁ βασιλεὺς, χαθεῖρξεν ὡς ἀπολέσων. ratur oculus regii navarchi, cui nowen erat Panto- 
gles, a suis, uf ipse lestatus est coram rege : et manifesto asseverabat, ni vulnere fuisset impeditus» 
se facile naves in ditionem potuisse accipere. Cum sic factum excusaret, supplicium quod minitabatur 
Fex, evasit. Eos autem, quos suspectos habebat rex, capi et in vincula duci jubet, quasi expetiturus poenas. 

Ὡς μὲν οὖν ἱχανῶς ἤδη αὐτῷ τὸ τεῖχο; κατεθέ- Murus cum jam alis essel disjectus, peregri- 


6λητο, ὥστε εἰσπεσόντας τοὺς νείλυδας εἰσελθεῖν 
ἐς thv πὀλιν, ἑχέλευσεν ἀνὰ τὸ στρατόπεδον ἀπαν- 
ταχη πυρὰ καίει τὰ νενοµισµένα, καὶ τἆλλα 
κοιούμενος, ὡς τῇ ἐπιούσῃ τῆς ὑστεραίας τὴν 
προσθολὴν ποιησόµενος, xat τήν τε διαρπαγὴν, καὶ 
ἐξανδραποδισμὸν, ἀνεχήρυττεν ἐς τὰ στρατόπεδα. 
Λέγεται μὲν οὖν xai τόδε" ὡς τὸ τεῖχος ἐπεπτώχει 
ὑπὸ τῶν τηλεθόλων, ὁ Σχενδέρεω τοῦ Σινώπης ἄρ- 
χύντος παῖς, Ἰσμαήλης τοὔνομα, προσέφερε λόγους 
τοῖς "Ἕλλησι περὶ σπονδῶν, λέγων τοιάδε * "Άνδρες 
Ἕλληνες, ἐπὶ ξυροῦ xpi ὑμῖν, ὡς ἑἐρᾶτε, τὰ 
πράγµατα ἵστηχε. Τί οὐ πρἑἐσδυν πέµπετε ὡς βα- 
σιλέα περὶ εἰρήνης ; "lv γὰρ ἐμοὶ ἐθέλησε ἐπιτρέ- 
qat, διαπράξµαι ὑμῖν σπονδὰς γενέσθαι παρὰ βα- 
αιλέως. Καὶ τὴν χάριν οὖν εὖ οἵδ' ὅτι χαταθήτεσθε 
τῷ διαπρατχαµένῳ ὁμῖν. Ἡν δὲ μὴ τοῦτο γένηται 
ὑμῖν, ἡ πόλις ἐξανδραποδεῖται, xal ἡμᾶς πασσυδεὶ 
βασιλεὺς διαφθερεῖ, xal γυναῖχας xai παῖδας ὑμῶν 
ἐξανδραποδιούμεθα, xal συμφορᾷ χατασχεθήσεσθε 
ἀνηχέστῳ. ᾽Αλλὰ πέµπετε ὡς τάχιστα ἄνδρα πιστὸ», 
ὡς ἂν ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας ἀγαγὼν, ἐγὼ δια- 
πράξοµαι ὑμῖν τὴν εἰρήνην. Ταῦτα ἔλεγε τοῖς 
Ἓλλησι βουλευοµένοις. Ἑδόχει δὲ πεµπτέα εἶναι 
ἄγχελον, ὅστις ἂν πύθηται τῆς βασιλέως γνώμης 
περὶ σφᾶ; fj; ἐστι, καὶ οὕτω βουλεύσονται περὶ τοῦ 
σννοίσοντος αρίσιν, ὅτι εἴη ἄμεινον πειρωμένοις. 
Ἔκεμπον δὲ δρα οὐκ ἐπίσημον, ὡς ἀποπειρασό- 
µενον τῆς βασιλέως γνώμης. Ἐπιεὶ δὲ ἀφίχετο ἐς 
τὰς Όυρας οὗτος, Ἠἠγουμένου Ἰσμαίλεω, ἑχέλενε 
βασιλεὺς δέχα τελεῖν αὐτῷ µυριάδας τοῦ ἐνιαυτοῦ. 
Ei δὲ μὴ τοῦτο οἷοί τε (st ποιεῖσθαι ", οἴχεσθαι 
ἁπολιπόντας τὴν πόλιν, ἀποφερομένους và σφέτερα 
αὐτῶν, ἕχαστος ὅποι ἂν βούλοιτο ἀπελθεῖν. Ταῦτα 
ὡς ἀνηνέχθη ἓς τοὺς Ἓλληνας, ἐδουλεύοντο μὲν, 
xai &Góxzt ἀμύνεσθαι, ἀναχινδυνεύοντας μᾶλλον, 1) 
οὕτω ἁμαχητὶ ἐχλιπόντας τὴν πὀλιν, οἴχεσθαι ἀπο- 
πλέοντας. Ἐμοὶ μὲν οὖν δοκεῖ βασιλέα ταντα προ- 
τεἶναι, ἀποπειρώμενον τῆς Ελλήνων γνώμης. Καὶ 
τὰ ὀρύγματα μᾶλλον αὐτῶν ámpaxta Ὑενόμενα, 
à npe δ.απειρᾶσθαι, ὃ τι γινώσχοιεν περὶ σφών οἱ 
Ἕλληνες, εἴτε ἐχυρὰ εἴη αὐτοῖς τὰ πράγµατα. Οἱ 
μὲν οὖν Ἕλληνες ἐς τοσοῦτον ἐξεφέροντο, ἐς ὅσον 
μοι δεδήλωται, 


nique 907 (acile penetrarent in. urbem, jussit 
igues solitos undique per castra fieri. Castera quo» 
que ita instruebat, quasi qui tertio ab eo die vi ir- 
rupturus esset in urbem. Misso itaque prascone iu 
castris pronuntial so urbis predam et mancipia 
militibus concessurum. Interea cum lizc paraban- 
tur, οἱ murus bombardarum impetu jam dirutus 
esset, Scenderis, qui Sinopem regebat, filius, no- 


B mine Ismael, ad Griecos abiit, et cum eis in hunc 


modum orationem, habuit (conabatur enim Grzcos 
ad [Cdera sancienda cum rege perpellere) : Res 
vestlra, viri Grzci, iu summo discrimine nunc ver- 
santur. Quare non mittitis legatum ad regem peti- 
tum pacem ? Si mibi vultis negotium istud. cou 
miuere, facile eo inclinabo regis auium ut vobis- 
cum íodus feriat. Nam non dubite, quin gra- 
liam maximam sitis relauri εἰ qui illud effecerit. 
Et ni quamprimum fodus intervenerit, urbs 
vestra faedissime diripietur, el vos ad internecio- 
nem omnes miserabilem in modum — peribitis. 
Uxores et liberi vestri in mancipiorum nnmerum 
referrentur, et iu calamitatem devolvemini intole- 
randam., Mitile igitur, mora omnis absit, legatum 
ad regem, et pacein. vobis conficiam. ljaec. locutus 
est Ismael Graccis. Deinde ceusilia in. unum con- 
ferentibus, visum est ut legatus abiret ad Me- 
climetem, tentaturus sententiam regis, quam 
super Graecis jam mente concepissel. 9 autem qui 
ad regem legatus ire jussus erat, haud erat vir 
admodum illustris et claro genere natus. Quem, 
cum venissel ad januas regis, opera Ismaelis, rex 
jussit renuntiare Grecis, ut tribui nomiue quo- 
taunis decem myriades aureorum numerent. Sin 
autem conditio haze ipsis. iunpossi bilis visa fuerit, 
abeant relinquentes urbem singuli cum bonis suis 
quocunque voluerint. Sententia Mechmieiis ut 
proposita est Gracis, ad consultationein vertuntur, 
Tandem multis ultro citroque diclis, ea sententia 
vicit, cujus tenor erat : magis repugnandum esso 
hosti, quamvis iungens discrimen se ostenderet, 
quam ignaviam imbellem sequi. et nullo couumnisso 
pralio abnavigare, deserentes urbem. Ego exi- 
simo legatum  Grecoruin. cum lhujusuiodi re- 


sponso ab Mechmete ad Gr:zcos dimissum, ut eorum animos tentaret. Nam cum, fossas eoruin cer- 
neret usque lieri ad repugnandum inhabiles, couabatur explorare, quanam Graecorum ín — przsenti 
discrimine essel sententia : praeterea num res eorum adhuc aliquid roboris sive lirmitatis haberent. 
At Grzci in hune modum quem diximus, se gerebant. 


Βασιλεὺς δὲ, ὡ; αὐτῷ τὰ ἐς τὴν προσθολὴν παρ- 


Rex, cum omnia ad oppugnationem salis in- 


Notule marginales. 


ο ]u ora, ποιῖσαι. 


e* 9. ^vd'* 


387 


LAONICI CHALCOCONDTL E 


388 


structa et parata foreut, convotans peregrinos , eos A εσχεύαστο, συγχαλέσας τοὺ; νεήλυλας, ἔλεγε worále- 


sie atlocutas est : Virl peregrini, meique 40489 ΠΠ, 


qui semper rem prieclare. geritis, quoeunque. belli 
tempestateni vertere, ln vobis certo. situm est, ut 
orbs illa occepetur. Seitis, cum sententiam vos 
interrogarem, quod respendistis vrbem capta esse 
facilem, si ssltem muri. sterberentur,  Cireum- 
ductos igiure vos imlerrogavi, si. salis fam meri 
dissipati videantur. Tantum igitur murj, quantum 
satis apparebat vobis, bombardaram impetu core 
ruerat, Nune itaque cum tempes postulet, ut op. 
psgnetionem urbis occipiamus, lac vobis propo- 
nere volui. Vos qui ubique eun αρσά me, tum 
apad majores nostros semper plurimum laudis et 
gloriz rebus fortiter gestis invenistis, rogo Gre- 
corum regnum parere velitis. Haud vos yproaxerit, 
quut uobis in Europa Asiaque prefectume simt. 
Harum et pulcherrimam et optimam οἱ dabo, qui 
primus in supremum murum evaserit, eumdemque 
pre dignitate honorare non cessabo. Hanc autem 
ei gratiam referam, utu. me accipiat principatum 
opulentuni * et sedulo annitar, ut plurimum ab no- 
eii generis heminibus bonoretur et celebretur. 
lorro si rescivero, dum oppugmatio fervet, ali- 
quein in tentoriis manere ei muri oppugnationein 
fcíagere, ie prefecto, eu instar volucris alas ba- 
beret,  nuuquam nostras, quomines supplicium 
det, effugiet manus. lie ígitur, pugram istam et 


“Ανδρες νεήλυδες, καὶ ἐμοὶ παῖδες, τὰ κάλλιστα ἀεὶ 
ὅποι ἂν στρατεύιοµαι ἀριστεύοντες, ἓφ ὑμῖν ἤδη 
ἐστὶν ἀλῶναι τῇνδε τὴν πόλιν» ἴστε δὲ καὶ «ole 
ὁπότε ἐπηρόμην ὑμᾶς, Εφάσχετε ἁλώσιμον εἶναι 
vh» πόλιν, εἰ µόνον τὰ τείχη ὑμῖν χαταθάλοιµε. 
Περιάγων δὲ ὑμᾶς, ἑπηρόμην, εἰ Ιχανῶ»ς χαταθί- 
6χηται Ἔδη τοῦ τείχους, καὶ ἐς ὅσον ὑμῖν ὶχανως 
ἔχειν ἔδοξε, χατεδάλλετο. Νῦν δὲ ἐπειδὴ ὥρα ἐσοτὶ 
τὴν προσδολὴν ποιεῖσθαι, τάδε προτίθεµαι. Ὑμεῖς 
ἁπανιταχῆ δόξαν παρὰ τοῖς προγόνοις, καὶ ἐμυὶ 
ἐὐχλεῃ ἀνελόμενοι, αυγκατεργάζεσθε τὴν βασιλεῖαν 
ἐμοί. Ἴστε δη οὖν ὅσα ὑπάρχια **, Ev τε τῇ ᾿Ασίᾳ 


p καὶ ἓν τῇ Εὐρώπῃ τυγχάνουσιν ὄντα, τούτων τὴν 


βελτίω δώσω τῷ πρώτῳ ἀναδάντι ἐπὶ τὸ διάφραγμα. 
Τιµήσω δὲ τούτων ofa εἰχὸς, xal ἀμείγομαι, ἀρχὴν 
παρεχόµενος εὐδαίμονα, xal ἀποδείξω µακαριζόµε- 
voy ὑπὸ τῶν τοῦ ἡμετέρου γένους ἀνθρώπων. "Ov &' 
ἂν αἴσθωμαι ἓν σχηναϊς ἀναστρεφόμενον, καὶ μὴ 
μαχόμενον ἓς τὸ τεῖχος, οὐδ ἂν εἰ πετόµενος χατὰ 
τὰ πτηνὰ ἁποδραίη, ἑκανῶς ἔσται αὐτῷ ἀποφυχεῖν, 
μὴ τὰ ἔσχατα παθόντι ἀποθανεῖν. "ἴτε δὴ οὗν ἐπὶ 
τὸν ἀγῶνα τοῦτον, χἀλλιστόν τε καὶ ὁλθιώτατον. 
Ανδράποδά τε γὰρ ἔσται ὑμῖν πολλοῦ ἄξια xol 
γυναῖχες, χαὶ παΐδες, xal πλοῦτος bv τῇ πόλει πο- 
λύς. Ταῦτα εἰπόντι τῷ βασιλεῖ, οἱ δεχαδάρχαι xat 
λοχαγοὶ ol καὶ πρότερον, ὡς ἐπεδείκνντο τὸ τεῖχος 
αὐτοῖς ὁ βασιλεὺς περιάγω», εἰ ἰχανῶς ἔχει εἶσπε- 


pulcherrimam οἱ opulentiesimam eapessite. Nam C σεῖσθαι ** Έσω ἐς τὴν πῦλιν, καὶ ἐχέλευον καταδάλ- 


ananeat vos, quoruai potieinini, in urbe ista. man- 
cipia plurima et pretiosa, mulieres et liberi, di- 
vitaque plurimzs. liec dicentem decuriones et 
soanipulerem ductores, qui ascensum iuri, qua 
parte irrupturi erant, dejici boubardis jusseraut, 
rege bono animo esse jubent, ut qui im urbem 
εἶμα omnem tergiversatiomem sint procorsuri. 
Petebant autem ut rex. ipsis bane gratiam repen- 
deret. lu vincula duci praeceperat rex viros, quos 
suspicabatur victorite navalis impediendse gralia 
gubernatoris oculum  vulnerasse. Hos viuculis 
eximi οἱ impunitos dimit flagitabant. Rex pere- 
grinorum preces baud est aversatus ; verum ut iis 
rem gratam faceret, captivos carcere eunisit. ln- 
terea cum jaw tegipus, quo oppugnatiouers auspí. 
catarus erat, instaret, per castra edici jubet, »e 
ju erastinum matutino veuipore oppuynaturüui 
urbem. Pronuntiat munera οἱ dona. ei qui in ista 
oppugoatione se optime gesseril ; illi autem qui se 
prelio subtraxerit, capitale supplicium praemium 
lore edicit, Zicbides in. castra progressi, in meumo- 
1jam redigebsnt Turcis gluriam, qui hactenus 
claruissent. Preterea dicebant, heroa iis qui iu 
przeliis occuiberent, seinpitereau polliceri beati- 
 tudinew, Comwemorabant et alia, αἱ gens. illa 
' asuolet. Graci virum $09 Januensem (58), qui 


λειν, ἐς ὅ ἑδόχει αὐτοῖς ἱκανῶς ἔχειν. Kal τότε δὴ] 
θαῤῥεϊν τε αὐτὸν ἐχέλενον, ὡς ἐς τὴν πόλιν ἆμετα- 
στρεπτὶ ἑστεσοῦνται. Ἡτοῦντο δ᾽ αὐτὸν χάριν 0£- 
σθαι σφἰσι τοὺς ἄνδρας οὓς συνέλαθε διὰ τὸν ναῦ- 
άρχον, ὅτι kv ὑπόπτῳ σαν, ὣς ἔτρωσαν αὐτὸν ἐς 
τὸν ὀφθαλμὸν, χαρἰσαιτο αὐτοῖς. *O δὲ ἐκύθετο, xat 
ἁπέλυσε τοὺς ἄνδρας, χαρισάµενος τοῖς νεήλυσι. 
Μετὰ δὲ ταῦτα, ὡς ἑδόχει αὐτῷ προσθαλεῖν 5), 
ἔπεμπεν ἐς τὸ στρατόπεδον, περιαγχέλλων, ὡς 
ἕωθεν ἔσοιτο fj προαθολὴ, xal προηγόρενε δῶρα so 
ἁριστεύοντι, τῷ μὴ μαχομένῳ δὲ θάνατος ἐπέχειτο 
(nula. Καὶ Ζύχιδες 65 ἐς τὰ στρατόπεδα περιιόν- 
τες, ὑπεέμίμνησχον την νενομιόµένην σφίσιν ἐπὶ τῇ 


p ελευτῇ δόξαν, ὡς τοῖς τε µαχόµένοις ὁ ἥρως ἑπαγ- 


γέλλεται εὐδαιμονίαν τοῖς τετελευτηχόσι, xal Axa 
ofa 0h νοµίζεται παρ) αὐτοῖς. Οἱ μὲν οὖν Ἕλλη- 
νέες, ἄνδρα ᾽Ιανύϊῖον ἀφιχόμενον ἐς τιµρωρίαν σφίαι 
σὺν vrt τε μεγίστῃ, xal ὁπλίταις ὡς τριαχοσίοις, 
ἐχέλενον τσύτῃ ἑστηχότα, ᾗ βασιλεὺς καὶ οἱ νεήλν- 
δες ἔμελλον ἐπεισπεσόντες βιάζεόθαι, ὡς ἐνταῦθα 
σὺν τοῖς ὁπλίταις αὐτοῦ παρασκενάζοιτο ἀμύνεσθαι. 
Καὶ αὐτό, τε ἅμα βασιλεὺς Ἑλλήνων οὐ πολλῷ 6 (- 
στατο σὺν τοῖς àpe' αὐτὸν, ὥστε ἑπαμύνειν, Καὶ 
καρδινάλιος ὁ Ἰσίδωρος Σαρµατίας, οὗ «πρότερον 
ἐμνήσθην, παρὼν τότε τοῖς "Έλλησιν ἑτιμώρει πο- 
)epoupévorg. Παρετένετο γὰρ ὡς ξὐνοδόν τε ποιη- 


Notule margiuaies. 


(38) Joannem Justinianum Longum. 


*5 ὑπάρχεια. BF. utin ο. ** In uno, ἑσπεσεῖσθαι, 3) In uno, προσθάλλειν. 


κ} 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. ΥΠ, 


390 . 


σόµενος, xal διαλλάξων τοὺς Ἕλληνας τῷ Ῥω- Auxilio venerat cum nave maxima et irecenlis ar- 


pate» pyupsit. Ταῦτα μὲν οὖν ὁλίγῳ πρό- 
τερον αὐτῷ ἐπεποίηο, καὶ οἱ Ἕλληνες ὀψὲ 
γοῦν ἐς διαλλαγὴν ἀφίχονιο vol; Ῥωμαίοις. 

bant. Haud preeu| aberat rex Greecorsm eom 


matis, eo loci cum suis consistere jubent, ubi rex 
et peregrini irruptionem facturi erapL. Jui elantenm 
cum suis armatis vim Mhosülem amoljiri vole- 
suis ut quaeso fortissime bostes propulsaret, 


Etiam cardinalis isidorus, Sermetarum antistes, cujus eunte meminimus, Gracis, penes quos ea. 
tempestate erat, auxilio fuit. Aderat enim ut synodum congregaret, et Remano pontifici Graecos reconciliaret. 
[απο quidem paulo ante confecerat. At Grecis illa eum Romanis reconciliatio nimis sera exstitit. 


Βασιλεὺς δὲ, ὡς ἰδόχει ὥρα εἶναι προσδάλλειν 
ἕωβεν, "Apto; δ ἣν ημέρα, τά τε χύμδαλα ἑσημαί- 
veto, χαὶ οἱ αὑληταὶ xaV οἱ σαλπιγχταὶ ἐσήμαινον, 
ἕωθεν προσέδαλε, χαὶ ἁπανταχη τῆς πόλεως χαθί- 
σταντο ἐς µάχην οἱ βάρθαροι, καὶ προσθαλόντες 
ἐμάχοντο Ἰσχυρῶς. Κατὰ μὲν τὸ ἐς λιμένα τεῖχος 


Rex Mechmetes, cum tempus jam advenisset (erat 
autem Martís (59) dies) ut oppugnationem universis 
copiis aggrederetur, cymbala, coruua tubasque 
canere jubet, signuinque occipiendse oppugnationís 
dedit ; et urbem sumnio mane fortiter oppugnabant, 
irruentesque in arbem prxliabantur magna virtute. 


Ἠμύνοντο ol Ἕλληνες xpávtosa, καὶ ἐξεώσαντο τοὺς ῃ In eo muro qui portum spectat, Graci fortissime 


Τούρχους, xaí κοι κατὰ τὰς χλίµαχας ἀναδάντων, 
χεφαλὰς ἀπηνέγχαντο χρατύνοντες τὰ τείχη» f δ 
αὑτὸς προαίδαλε βασιλεὺς, ol. νεῆλυδες ἐπεισπεσόν- 
τες, ἐδιάζοντο τοὺς ὁπλίτας τῶν Ἰαννῖων, καὶ Ó 
Λόγγος αὐτὸς τιτρὠώσκεται τηλεθολίσχῳ ἐς τὴν 
χεῖρα, xal τινες ἄλλοι τῶν ὁπλιτῶν ἐπετιτρώσκχον- 
to **, xal ἐχλιπόντες τὴν χώραν fj ἑστήχεσαν, αὐτίχα 
βιαζόµενοι εἰσέπιπτον, xal τούς τε ὁπλίτας τῶν 
Ἰαννῖων ἑτρέφαντο, xai ἐπικείμενοι, ἑφόνευον. Ὁ 
μὲν οὖν Λόγγος ἀπεχώρει, εἴποντο αὐτῷ οἱ ὁπλίται, 
ἐπιόντων alat τῶν νεηλύδων. Καὶ 6 βασιλεὺς Ἑλ- 
λήνων, ὣς ᾖσθετο ἐχλιπόντας τὴν χώραν αὐτοὺς xal 
ἑχδιδόντας, ἀν-δραμε μὲν αὐτίχα, χαὶ ἤρετο τὸν 
Λόγγον &U ποι πορεύοιτο; τοῦ δ' αὔ φαμένου, ὡς 


resistebant, Turcosque magnanimlter expellebant. 
Etiam capita quoruindam, qui scalis. admotis mu- 
rum superare conabantur, ampetata. de muro de- 
volvebantur, cam Greci summa vi. monia defen- 
sarent. Ea parte qua. rex eum peregriporum manu 
irruptionem fecit, Januenses armatl vi submoti 
suat. Longus horum dux volneratus est mantim, 
ietws  bombards  globulo, Reliqui armati baud 
mansere a vulneribus intacti. Deserentes igitur 
loeum quem oceupaverant, Januenses in. fugams 
vertuntur, quos fugientes cedebant Turci. Lon- 
gus dux cedebat : eum. sequebantur armati, quo$ 
hostilt animo insequebantur Turci. Rex Grecorum 
ut accepit Januenses cessisse loco, quem delíen- 


ταύτη sb; ὑφηγεῖται τοῖς Τούρχοις, αὐτὸς U ὁ C dendum susceperant, et fesgam inire, accurrens 


βασιλεὺς πρὸς Κανταχκουζηνὺν wal τινας ὀλίγους 
ἀμφ᾽ αὐτὸν ὄντας τραπόµενος ἔλεγεν Ἴωμεν, ἄν. 
δρε:, ἐπὶ τοὺς βαρδάρους τούσδς. Αὐτός τε ὁ Καν- 
τακουζηνὸς ἀνῆρ γενόμενος ἀγαθὸς ἐτελεύτησε. Καὶ 
αὐτὸς ἑτράπετο, χαὶ ἐπιόντες, καὶ διώκοντες, ἔτρω- 
σαν βασι)έα Κωνσταντῖνον ἐς τὸν ὤμου, xat ἑτε- 
λεύτησεν. Οἱ 6k ἄλλυι Ἑλλήνων, ὡς εἶδον τοὺς νεή- 
λυδας ἐπὶ τὸ μέγα τεῖχος δραµόντας, χαὶ ἄνωθεν 
βάλλοντας τοξεύμασί τε καὶ Ἀίθοις, χαὶ τοὺς ἀμφὶ 
τὸν Λόγγον φεύγοντας, ἐπικειμένων τῶν νεηλύδων 
ἓτράποντο ἓς φυγὴν, ixcó; 32 τις Exacto; προσχα- 
ταδάἆλλειν βουλόμενος ὥστε σώζεσθαι, Ὡς δὲ ἐς «hv 
πύλην ἀφίχοντο thv τοῦ ᾿Ρωμανοῦ καλουμµένην, χα. 
τασχεθέντες ὑπ) ἀλλήλων αὐτοῦ ταύτῃ ἔκειντο, xal 
ἑκιόντες αὖθις, ἔπιπτον ἐς αὐτοὺς , καὶ οὕτως ἐἔπᾳ- 
ναθαίνοντες, σκουδβ ἐπειγομένους διαδαίνειν, σωρὸν 
μέγ.:στον ζῶντες χατὰ «hv πύλην ἐκεποίηντο, ὥστε 
μηδενὶ βάσειµα εἶναι ἐντεῦθεν. Καὶ οὗτοι μὲν οὕτως 
ὡς πλεῖστοι ἓν οὐδενὶ λόγῳ ἀπώλοντο, ἐπειγάμενοι 
φθῆναι ἐς ἀλλήλους, ἔπιπτον ἐς ἐκεῖνν τὸ θέαμα, 
χαὶ τὰς πύλας χεκλεῖσθαι σώμασι περιιόντων ἐπὶ 
τῶν Ἑλλήνων * ol δὲ νεήλυδες ὑπερθάντες τὸ µέγα 
τεῖχας (κατέῤῥιπτον γάρ τοι xol αὐτοῦ µέγα µέρος 
ὑπ) τοῦ «ηλεδόλου) εἰσεχέοννο ταύτῃ ἐς «ὴν πόλιν, 


eitato gradu, Longum  pereuuctatur, quonam 
abiret ? Cui Longus respondit, ea qua Turcis Deus 
ipse iter aperit. Verum rex Graecorum ad Can- 
tacuzenum et alios paucos conversus, dixit : 
Eamus, o viri, forti animo contra Barbaros istos. 
Cantacuzenus, cum fuisset vir optimus, in eo 
preelio inortem oppetiit, At rex Grecorum Con- 
stantinus in (ugam conjectus est, hostesque eon- 
tinto ínsequentes ejus bumerum vulneraruut : 
atque mortuus est. Reliqui Greei ubi conspicati 
sunt peregrinos ad magnum uvrum eursitare, 
missilia et sagittas et lapides de supernis torquere, 
preterea Longuu eum suis armatis in fugam εἷ- 
fundi, et insequi fortiter peregrinos, nec ipsi du- 
bitarunt. fugam arripere, euu singuli extra murum 
se jactare euperent, ut evaderent hostium manus. 
Cum fuga 410 celeri esseut. delati ad Romaui 
nuncupatam portam, impediti affüucnte undique 
hominium turba, liumi cadehant, Deiude alii aceu- 
dentes per jacentes incedebant. 1n. bunc. modum 
3sceudentes in vos qui ceciderant, studio trans- 
eundi magnum feceruat acervum bominum, adeo 
ut nullus ea elabi posset. At sic nullo respectu 
babito, periere plurimi, cum alins alium fuga 


Notule marginales. 


(39) Quarto Kalend. Julii 1453, die Martis, capta Constantinopolis, quinquagesiino quarto die obsidio» 
nis. Aliter Sabell. lib. vi, Enn. 10,, qui factum ait 1492. 


9$ iu:p. ?*""aító; 


"301 


LAONICI CIITALCOCONDYL/E 


393 


prevenire festinaret, et in miserabile hoc venie- A xai διήρπαφον thv πόλιν τραπ΄µενοι ὅποι ἑχάστῳ 


bent spectaculum. Porta: quoque ciaudebantr op- 
pletse corporibus Grecorum, cuim per 636 exitum 
quarerent vadentey. Peregrini inuro. maguo supc- 
rato (nam et hujus parte:u bombarda maxima di- 
ruerat), ea ruebant. in urbem, quam diripiebant, 
euntes qua cuique liberum erat, nemine prohibente. 
Graci'autem, ubi primum fama captam 6056 ur- 
bem volabat, fuga ferebautur in portum ad Vene- 
torum ei Januensium naves. Plurimi naves cum 
suunna celeritate ingressi. intercidebant, navibus 
alio merws. Exque contingere videbantur qua 
contingere solent in ejusmodi turbis, cum omnes 
nullo ornaur nulloque ordine susque deque curre- 
rent, ut semetipsos servarent tutos αὐ imminenti 
periculo. Et hi quidem Turcorum manus evita- 
)unt. AL urbis janitores ignorantia eL inscitia in- 
felice usi, cam eernerent Graecos conversos in fu- 
gam, ad naves properare, et iunpetu in eos qui 8a- 
hue censequerentur ruere, putabant, si eos 
clauderent iutra urbem, fore ut. cogerentur redire 
ei redintegrare pralium cuu hoste : id consilii sugge- 
rebat oraculum quoddam in urbe decantatuu, fore 
videlicet ut cum hostes venissent usque ad civitatis 
lecum Taari dictum, et eppidauos peraeque:entur, 
eppidanos tum eConversos, necessitale διὸ urgente, 
hostem expulsuros, urbemque furtiter reteuiurog. 
liuic oraculo arbitror fidem accouunodantes janito- 
res, claves de muro extra urbeu  jaciasse. Cuw autem 


προχωροίη. Οἱ δὲ Ἕλληνες πρῶτον μὲν, ὡς ἡ φήμη 
ἀιέδραµεν, ὡς ἑάλω ἡ πύλις, οἱ μὲν φυγῇ ὥρμηντο 
ἐπὶ τὸν λιμένα b; τὰς vau; τῶν Οὐενετῶν xoi Ἱᾳ- 
νυῖων, xal πολλοὶ ἐς τὰ πλοιάρια ἐσθάλλοντες 
σπουδῇ καὶ ἀχόσμως ἀπώλοντο, χαταδυοµένων τῶν 
πλοιαρίων, Καὶ ἐγίγνετο οἷα 65 γίγνεσθαι εἰώθει Ev 
τοῖς τοιούτοις θορύθδοις, ἁτάχτως χωρρύντων ἑχά- 
στων ἐς τὸ διαςώζεφθαι ἐν οὐδενὶ κόσµῳ. Καὶ οὗτοι 
μὲν ἔφθησαν ἀποφυγόντες τοὺς Τούρκους, ol δὲ 
πυλωροὶ τῆς πόλεως, ἀγνωμοσύνῃ καχοδαίμονι χρη- 
σάµενοι, ὡς ἑώρων τοὺς Ἕλληνας ἐπὶ τὰς ναῦς 
τραποµένους, φυγῇ ὡρμημένους σώὠζεσθαι ἐς τὰς 
ναῦς, οἱόμενοι, ὡς εἰ ἐπιχλείσαιεν ἐς τὰς θύρας. 
ἀναγχασθοῖεν οἱ Ἕλληνες ἐἑπιστρέφοντες ' ἀμύνε- 
σθαι, xai χατά τινα χρηαμὸν ἀδόμενον bv τῇ πόλει, 
ὡς τοὺς πολεµίους ἄχρι τοῦ Ταύρου χώρου τῆς πό- 
λεως ἐπιγενομένων χαὶ ἐπιχειμένων, τοὺς iv τῇ 
πόλει συστραφέντας ἀνάγχῃ, ἀμυνομένους, ἔχδα» 
λεῖν τοὺς πολεµίους, xal αὐτοὺς ἴσχειν τὴν πόλιν. 
Ἐν ταύτῃ οἶμαι τιθέμενοι τῇ δόξῃ, τὰς κλεῖς ἄνω 
ἀπὸ τοῦ τείχους ἔξω ἀπέῤῥιψφαν. Οἱ δὲ ἄνδρες τε 
καὶ γυναῖχες, πλῆθος πολὺ γενόµενοι, ἐνταῦθα ἐπιῤ- 
ῥεόντων aisi συχνῶν, ἑτράποντο ἐπὶ τοῦ μεγίστου 
νεὼ τῆς πόλεως, τῆς ἁγίας Σοφίας χαλουµένης, 
καὶ ἐνταῦθα συνελέγοντο καὶ ἄνδρες, χαὶ γυναῖκες, 
xai παῖδες. Οὐ πολλῷ μέντοι ὕστερον ἑάλωσαν ὑπὸ 
τῶν Τούρκων ἁμαχητὶ, xal ἀνδρῶν οὐκ ὀλίγων 3 
ἐντὸς τοῦ vet) διεφθάρησαν ὑπὸ Ἰούρχων. "Αλλοι δ' 


turba imagna virorum et mulierum buc couflueret, C αὖ τῶν Ἑλλήνων ἄλλῃ τῆς πόλεως τραπόµενοι, 


taudein contendebant ad. maximum urbis templum 
Sancta Sophia dietum. liuc cougregabantur viri 
pariter et mulieres liberique. Nec inulto post capti 
$guut a Turcis citra prelium, plurimique viri intra 
tenplum a Turcis Lrucidati sunt. Reliqui. Graci 
per urbem fuga dissipati, quo se verterent, ut ef- 
[ugereut prawenus discrimen, — nesciebant, liaud 
μιμ]ίο post quidam eorum pecorum inore iruci- 
deti, quidam capti sunt, Pluriui Greci cum forent 
viri boni, fortiter ciebant preliuu, eligentes potius 
pro patria mori quam videre uxores et liberos pra- 
dam fore hostium. Theophilus exortus Palzolo- 
gorum genere fortiter dimicans in Q1] ea pugua 
occubuit, Pal»ologorum socii paler eL lilii ejus, 
mianus conserenies imaguo auiuo, Cosi sunt ia. eo 
prelio. Coniplures Groci alii, qui latera regis 
stipabant, occisi sunt, nequaquam sustineptes γἱ- 
dere patriam in servitutem hostium redactam ; 
per universam urbein plena omnia erant. ezdenti- 
bug οἱ cesis, fugientibus οἱ persequentibus. No- 
tarse regis praefecto οἱ Orchani Musulmanis nepoti, 
αἱ ipsi Graci indicarunt, hec accideruat. Cum 
audivissent captaim esse urbein , accurrerum od 
turrim quamdam urbis, quasi hic deliberuturi, an 
omnes fuga sibi consulere deberent. Cum in lianc 
turrim — advenissent,  Orchanes  obsitus  panuis 


ἐν ἁπορίᾳ τε εἴχοντο, xal οὐ πολλῷ ὕστερον οἱ μὲν 
ἁπώλοντο, οἱ δὲ xai ἡλίσχοντο. Kal πολιοὶ τῶν 
Ἑλλήνων ἄνδρες γενόµενοι ἀγαθοὶ, ἑμαχέσαντο xal 
ἀτέθανον πρὸς τῆς πατρίδος, ὥστε μὴ ἐπιδεῖν τὰς 
γυναῖχας αὐτῶν, καὶ τοὺς παΐδας *, εἰς ἀνδραπο- 
δισμὸν γινοµένας. "O τε χαὶ θ:όφιλος τοῦ Παλαιο- 
αλόγων γένους ταύτῃ ἐτελεύτησεν, ἀνδρικῶς ἀγωνι» 
σάµενος θανάτον Évexa, xai τῶν Παλαιολόγων οἱ 
μετοχιταῖοι, ὃ τε πατῇο xal οἱ παῖδες αὐτοῦ µαχ”- 
µενυι, ἀπώλοντο. Καὶ συχνοὶ τῶν ἀμφὶ βασιλέα "Ex- 
λήνων εὖ γεγονότες ἀπέθανον, μὴ ἀνεχόμενοι ἐπι- 
δεῖν σφίσι τὴν πατρίδα δεδουλωµένην. "Hv τε τὰ 
τὴς πόλεως ἁπανταχῆ πλέω ἀπολλύντων xai ἀπολ- 
λνμένων», xai διωχόντων τε xal φευγόντων. Kal 
ἀμφὶ τὺν Νοταρᾶν τοῦ ῥασαιλέως ἁρμοστῆν, xal 'Up- 
χάνην τὸν Μουσουλµάνεω υἱιδοῦν, ὡς αὐτοὶ ἔλεγον 
Ἓλληνες, τοιόνδε ἐγένετο. Ὡς γὰρ ἐπυθάνοντο &a- 
λωχέναι τὴν πόλιν, ἁπέδρασαν ἐπὶ πύργον τινὰ τῆς 
πόλέως, ὡς ἐνταῦθα βουλευσόμενοι, ὃτι ἅπαν σφᾶς 
δέοι τραπέσθαι. Καὶ ἐνταῦθα Ὑενόμενοι, Ὀρχάνης 
μὲν ῥάχια ἀμφιεσάμενος Ναζηραίον τινὺς, ξέαλεν 
ἑαυτὸν χατὰ τοῦ πύργου, xat ἀπέθανεν , οἱ δὲ ἁμφὶ 
τὸν Νοταρᾶν πολιορχηθέντες ἑάλωσαν περὶ πληθου- 
σαν ἀγοραν, αὐτός τε ἅμα χαὶ οἱ παΐδες αὐτοῦ. Οἱ 
μὲν οὖν νεήλυδες, αὐτίχα τὸ στρατόπεδον τοῦ βασι- 
λέως ἐνέπλησαν καὶ γυναικῶν τε ἅμα, xax παίδων 


Notule marginales. 


! ἐπιστραφίντες. Bli.utin ο. * ὀλίγωι. ? xà τέχνα. Π. ut in c. 


393 


DE RERUS TURCICIS 119 VII. 


391 


τῶν περιφανεστάτων Ἑλλήνων, xai ὅλδον πολὺν A cujusdam Nazarmi (40), seipsum pricipitem ex: 


ἑπιφερόμενοι * µέγα εὐδαίμονες ἐγένοντο *. Kat ἣν 
ἰδεῖν τὸ στρατόπεδον ἁπανταχη πλέον ἀνδρῶν τε 
καὶ γυναικῶν, ἀλλήλους ἐπισυωμένων, xal παίδων 
ἐχπεκληγμένων ταύτῃ τῇ συμφορᾷ. Καὶ χρυσὸς 
μὲν πολὺς, xal ἄργυρος ἐφορεῖτο τῆς πόλεως ἐς τὸ 
στρατόπεδον. Καὶ λίθων εὑπορία fjv, καὶ ΄ ἐσθήτων 
παντοδαπῶν πλέως fj χώρα. "Dose pid ἡμέρᾳ μέγα 
6h ὅλθιον γενέσθα» τοῦτο τὸ στρατόπεδον ἀπό τε 


ἀνδρῶν περιφανῶν, xai πλούτου καὶ τῆς ἄλλης . 


εὐδαιμονίας, ὥστε πολλοὺς μὲν οὐκ ἔχειν 6 τι ypl.- 
σαιντο τῶν νεηλύδων τῇ παρούσῃ εὐδαιμονίᾳ. Καὶ 
λίθους μὲν ἐξωνησάμενοι ὀλίγης τιμῆς, ἅτε μὴ 
εἰδότων τῶν νεηλύδων, ὁπόσου αὐτὰ δἐοι ἁποδό- 
σθαι », µέγα ὅλθιοι ἐγένοντο. Καὶ χρυσὸν ἔστιν fj 


tnrri dedit, eoque casu Πιθγίπιις est. Notares (141) 
obsidione circumdatus, tandem in conferta homi: 
num turba simnl cum liberis in hostium potesta- 
tem. venit. Peregrini continuo regis castra mulie- 
ribus et pueris, qui erant. Graecorum illustrium 
liberi, repleverunt : magnasque inde opes ferentes, 
adimodum opulenti facti sunt, Videre erat rcgia 
castra plena viris et. mulieribus se invicem vocan- 
tibus, necnon liberis ista calamitate admodum 
attonitis et perculsis. Multum auri argentique ος 
urbe in castra portabatur: lapidum  pretiosorum 
copia erat maxima (42). Locus castrorum omai- 
genis vestibus repletus erat, adeo ut uno die di- 
tarentur ista castra admodum insignium virorum 


ἀντὶ χαλκοῦ φαίνονται ἀποδόμενοιἹ οἱ νεήλυδες. D divitiarum ct czterz felicitatis abundantia, ut. du- 


Ἐνταῦθα ἑάλω xat Ἰσίδωρος χαρδινάλις Σαθ2ίων *, 
xaX ὡς Άχθη ἐς Γαλατίαν * ἀπεδόθη, χαὶ ἑἐσθὰς ἐς 
ναῦν, ἀπέδρα ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον. El. μὲν οὖν 
αὑτὸν ἔγνω βασιλεὺς, ὡς cf καρδινάλιος Ἰσίδωρος, 
ἀνεῖλέ «& αὐτὸν, xal οὐκ ἁνίει διαφυγεῖν * νῦν δὲ 
οἰόμενος αὐτὸν τεθνάναι, οὐκ ἐποιεῖτο λόγον οὗ- 
Δένα. Τοῦ μέντοι βασιλέως "Ἑλλήνων τὴν χεφαλὴν 
τῶν νεηλύδων τις μετὰ ταῦτα παρὰ βασιλέα ἑνεγ- 
χάµενος, δῶρά τα ἔλαδε, καὶ ἀρχῇ ἑδωρήθη !ὀ. 
Ὅτῳ δὲ ερόπῳ ἀποθάνοι, οὐδεὶς ᾖσθετο τῶν νετλύ- 
δὅων φράσαι. Κατά γὰρ τὴν πόλιν σὺν πολλοῖς ἅλ- 
MO, αὑτοῦ ὡς ὁ τυχὼν ἑτελεύτησς, βασιλεύσας ἔτη 
τρία xaX μῖνας τρεῖς. ᾿Εάλυσαν δὲ xai Οὐενετῶν 
ἄνδρες ἐπιφανεῖς, ol αὐτοῦ τε παρῆσαν µετιόντες 
ἐμπορίαν, xal ἄλλοι συχνοὶ, o? οὖν ταῖς τεριἠρεσιν 
ἔτυχον ὁρμισάμενοι. Ἱκατέσχον δ᾽ αὐτοὺς οἱ Ἔλλη- 
νες χατα τὸ ξυμμαχικὺν, ὥστε ἀμῦναι σφίσιν ἐς 
την παροῦσαν ἀνάγχην. Καὶ ὁ μὲν πρύτανις τῶν 
Οῥενετῶν, ὡς Ίχθη ἐς'' βασιλέα, ἀπέθανεν' οἱ δ᾽ 
ἄλλοι ἀπελύοντο μετὰ ταῦτα. Ἐν ᾧ γὰρ ταῦτα ἑγέ- 
v&to, xal πάντες σχεδὸν ἐγένοντο τετραμμµένοι ἐπὶ 
ξιαρπαγὴν, καὶ οἱ τοῦ στόλου τοῦ βασιλέως. Αἱ δὲ 
τῶν Οὐενετῶν τριἠρεις λύσασαι, ἑχομίζοντο διὰ 
τοῦ Ἑλλησπόντου, xal τριταῖοι ἀφιχνοῦνται b; 
E56otav χεναὶ ἀνθρώπων. ToU; γὰρ πλείους àmo- 
θιθάσαντες οἱ Ἕλληνες, ἑτάξαντο ἐς τὴ» τῆς πόλεως 
φυλαχὴν πρὸς τὰς ἐπάλξεις, xal ἑάλωσαν, οἱ δὲ xal 
ἀπέθανον. Al uv οὖν τριἠρεις ἀφικόμεναι, ἀγγέλ- 


bitarent Turci quo pacto ea rerum omnium copia 
frui possent, Vendebantur lapides pretiosissimi 
parvo pretio : quia peregrini eorum pretium igno- 
rabant. Interdum aurum pro aurichalco peregrini 
vendcbant. In hac rerum turba miserabili captus 
est cardinalis Isidorus Sarmatarum antistes : qui 
ductus in Galatiam urbem, venditus est, et con- 
$censa navi profugit in l'elepounesum. 3i rex 
Turcorum virum &hunc novisset, videlicel quod 
cardinalis esset, certe eum interfecisset, nec eum 
fuga elabi permisisset. Verum cum eum quoque 
inter ceteros occisum cesse putaret, nullam ejus 
falionem habebat, Post hac quidam caput regis 


» Graecorum adyregem attulit, et ab eo munera magna, 


necnon principatum accepit. Quomodo autem 
Grxcorum rex interierit, peregrinorum nullus ex- 
plicare potuit. Creditar tamen in por!a, sicut et 
reliqui, exspirasse : cum reguasset annis tribus, 
ct mensibus tribus. Venere in hostium manus viri 
Veneti illestres, qui mercium gratia Byzantium 
appulerant: necnou alii pluriwi, quos eadem tne- 
cessilas cum triremibus eo periraxerat. Grzci 
igitur eos 919 haud abire sinebaut : verum in 
prasentí reruw discrimine 406 auxiliares adesse 
volebant. Venetorum judex (45) qui prestare vi- 
debatur, ad regem deductus cum esset, interfectus 
est. Reliqui deinde dimittebantur. Omnes hinc, 
etiam qui erant de classe regis, accingebantur ad 


Aoucl*s τὴν Βυζαντίου συμφορὰν, xal πάντες οὐδὲ p predam. Venetorum triremes solutze ferebantur 


fó«2av ποῦ τράπωνται γενόμενοι’ αὑτίκα γὰρ Ίδειν 
ἐς αὐτοὺς τὸ δεινὸν ἑνόμικον. Καὶ αἱ νῆσοι αἱ ἐν τῷ 
Αἱγαίῳ σχεδόν τοι ξύμπασαι ὥρμηντο ἐς φυγἠν. Καὶ 
οἱ ἠγεμόνες τῶν "Ελλίνων, xai οἱ περὶ Πελοπόν» 
νησον, συμφορᾷ πεπληγμµένοι, ὤρμηντο ἐπὶ τὴν 


hominibus vacüz per llellespontum, οἱ die tertiu 
kviam (44) appellunt. Nam plurimos eorum Graci 
cx navibus deducentes, disposuerant ad custodia: 
urbis, per muri pinnas eos collocantes.  Veruin 
capti sunt : quidam eorum interempti sunt. , Tiire- 


Notule marginales. 


(40) Munachi. 

(41) Leoutares, qui et Chir Lucas, captus. 

(42) Przda ex. urbe capta, quibusdam — quater 
millies millibus ducatis aestimata. Veneti damuium 


* ἁποφ. "al. ἐγίγν. ἁ 
Είνων. * ln uno, [ αλατίην. | !* £300. 


PATROL. ΟΛ. CLIX. 


! mapt. 


* [4 uno, ἀποδίδοσθα.. In al. ut c. 


passi suit 50000, Genuenses 20000, Florent, 2000, 
Auconitani 15000 ducatorum. 

(43) Bajulus. 

(44) /Eginam. 


? [n uno, ἁποδίδ. in al. wt c, * In uno, Za- 


13 


335 LAOMCI CHALCOCONDYLA 436 


ines &dvenientes, Dyzantii calamitatem. nuntiant. A θάλασσαν. Av à δη Ξυνέδθη ὕστερον Ἰενέσθα: 
Omnes quo abirent, parum sciebant. Éxistimabant την ἀπύστασιν tt) ἐνοικούντων αὐτη» Ἄλλθα- 
enim eamdem calamitatem quamprimuin ad. ipsos νῶν. 
perventuram. Pene omnes quotquot. /gzi maris insulzs incolebant, fugam arripiebant. | Graecorum 
duces, eL omnes qui. in Peloponneso erant, is:a calamitate territi, festinabant ad mare. Quapropter 
postea accidit, ut Albani, qui in ca erant, ad defectionem properareut. 

lex quidem occupato Byzantio, Zaganum  affi- Βασιλεὺς μὲν óh, ὡς ἑάλω Βυνάντιον, αὐτίκα c 
neu) ΔΙ naves adaptare jussit, et pergere im ἐχέλευε Ζάγανον τὸν κηξεστην αὐτοῦ τριέρεις πλτ- 
urbem Galatiam ο regione sitam : et. imperare, ῥρώσαντα, ἱέναι τε ἐπὶ την χαταντικρὺ Βυζαντίου 
ne ad naves pergant. Proterea edici jubet. iis qui  Γαλατίην πόλιν, καὶ διαχωλύειν μὴ πλέςιν "Emi 
intra nrbem erant, ut singuli in suo. loco quieti τὰς ναῦς, παραγγέλλειν τε τοῖς ἐν τῇ πέλει, ἱδρύ- ' 
manerent, nec paterentur quamquam conscendere σθαι τε ἕχαστον ἐν τῇ χώρᾳ, καὶ μτξενὶ ἐπιτρέπειν 
iaves : princeps enim hujuscivitatis ubi compe» εἰσθαίΐνειν 3 ἐς τὰς ναῦς. Ὁ γὰρ τῆς πόλεως ταύτης 
rit Dvzantium in polestatem venisse hostium, Li- — προεστὼς, ὡς ᾖσγετο τὸ Βυζάντιον ἑαλωκέναι ιὐπὸ 
iens ue simile exitium se suosque raperet, acci- µβασιλόως, περιδεῆς.γενόµενος, μὴ xal ἐς σφᾶς ὁρ- 
piens urbis claves, venieusque ad regem, seque B ptopev?s ἐξανδραποδίσαιτο τὴν πόλιν, oia xai Bu- 
urbenique et cives ejus fidei commisit : premisit- ῥδάντιον ἔδρασς, λαθὼν τὰς τῆς πόλεως χλεῖς, xal 
que in posterum se suosque fideliter et. obedien- ἀφιχόμενος ἐς βασιλέα, παρεδίδου τὸν πόλιν, ὡς 
ter sub ipso fore. Quapropter rex misil Zaganum αὐτῷ τε ἐπιτρέπουσι σφᾶς, ἁξιοῦντες πείθεσῦαι τοῦ 
ut urbem in fidem. acciperet, et. nulli concederet — 2o:zoü αὐτῷ, ὃ τι ἂν χελεύοι. Τότε μὲν οὖν τὸν Zá- 
intrare naxes, Verum ejus urbis cives, ubi vidis- — Yavov ἔπεμπε παραληψόμενόν τε τὸν πόλιν, καὶ 
sent triremes regios accedere, omnes uno impetu μηδενὶ ἑπιτρέψοντα ἐσθαίνειν ἐς τὰς v89;. Οἱ μὲν 
et confertiu coperunt irruere in naves. At. Turei— οὖν Γαλατιανοὶ, ὡς εἶδον τὰς τριήρεις ἐπὶ τὴν πή- 
retinehant eos, οἱ uL. e;eteris. inetum.— inJicerent, — 7tv Gz&v ὠρμημένας, ἐνταῦθα 65 ü-avteg πασ- 
quosdam trucidarunt. Zaganus cum advenisset, συδὶ ὥρμηντο ἐπὶ τὰς ναῦς. Οἱ δὲ Τοῦρκοι ἐπεῖχον 
urbem ingressus esL : eL. rempublicam or:inans, αὐτοὺς, xal τινας αὐτῶν διεχρῄσαντα δεδιττόµενοι. 
regium pr:cfectum urbi praefecit, Uno itaque die Ἐπεὶ δὲ ἀφίχετο Ζάγανος, εἰσιὼν ἐς τὸν πόλιν, xa- 
duarum urbium potitus est: alteram fuede diripuil,  θίστα «s τὰ ἐν τῇ πόλει, καὶ ἄρχοντα ἑπίσττσε τοῦ 
alteram iu fidem suscepit ; ejusque incolas muro8 βασιλέως. "Doce pu Tufpa δυοῖν πήλεων κύριος 
qui continentem spectant, diruere jussit. 1d au- γενόμενος, τὴν μὲν ἡνδραποδίσατη, την 8 αὗ παρχ-. 
tem ea gratia imperabatur, ne si naves ab lialia C λαξὼν, τὰ xazà την ἥπειρον τεί/η καθαιρεῖν τοὺς 
advenireut, ad defectionem propenderent ; quam ἐνοιχοῦντας !* προσέταζευ. Ἐποίει δὲ τοῦτο, ὡς ἂν 
muri destructi vetabant : przeterea ut ea urbs, si. μὴ νεῶν ἀπὸ Ἱταλίας ἀφιχνουμένων, ἁπόστασίν τε 
denvo ingruerel bellum, regi advenienti paterel. βουλεύοιντο, χαθηρηµένων τῶν τειχών τῆς ἡπείρου, 
2neci, quotquot exitium evaserauj, abducebantur καὶ τῷ βασιλεῖ ἐσαῦθις ἣν ἐπίῃ πύλαμος, χατάσχη 
Galatiam, ct libertatem recipiebant. Mi erant. viri ἐσιὼν ἐς τὴν πάλιν. Ἑλλήνων piv οὖν, ὅσοι μὴ 
pra ceteris maxime 3 illustres. Notarain regis ἁἀπώλοντο, τούτους ἁπαγαγόντες ἐς την Γαλατίτν, 
Graecorum ρου γή judicem cum  uxoreet li- τοὺς Ἐπιφανεῖς μάλιστα αὑτῶν, χαὶ ὅλ)οι μὲν ob- 
eris redemit Turcorum rex ; οἱ cum eo. collocu- ως ἠλευθεροῦντο, Νοταρᾶν δὲ τὸν βασιλέως 'EX. 
tus, permisit ei ut ubi vellet, cum suis habitaret. — Ajvtov πρύτανιν, αὐτός τε ὁ θασ.λεὺς ἐξωνησάιε- 
Hic autem exspeetabat auxilium ab ltalia, quod — voc, xa! γυναῖχα xal παῖδας, xal χρηµατίσας αὐτῷ 
brevi affuturum arbitrabatur. Interim. tamen By-  ἂττα ! ἠδούλητο συνιέναι τῶν ἑαυτοῦ, καὶ τὰ της 
zantii eum rege mansit. Quidam Grxci qui εγαπὶ Ἰταλίας ὅσα fos: προσδόχιµα, ἑτίμα τε xal συνε- 
libertatem consecuti, et przesenti exitio subtracli, — yéveco χρόνον τινά. Καὶ Ἑλλήνων ὅσοι ἠλενθέρωντο, 
iterum colligebantur Byzantium, propinquos et D συνελέγοντο 2001; Ez τὴν Βυζαντίου π;λν͵ τούς τε 
amicos eorum in libertatem antiquam "asserentes, προσύχοντας αὐτῶν ἐλευθεροῦντες xal ἑπιτηῤδίους. 
Verum haud multo post regis jussu omnes inter- καὶ οὗ πολλῷ ὕστερον ὑπὸ βασιλέως ἁπώλοντο. 
iere; quod quidem sic evenisse compertum ἐν. 'Eréveto δὲ ὧδε. Ὡς ἀντηνέχθη ἐς βασιλέα παῖδα εἷ- 
Ubi est rumore altatum. ad regem, Notarie. 0599 να τοῦ Νοταρᾶ νήπιον δωδεκαετῆ, ἔπεμφς τῶν oi- 
lilium natem aunos circiter duodecim, unnm de νοχόων αὐτοῦ ἕνα, αἰτούμενος τὸν πχῖδα. Ὁ 6i ὡς 
suis pincernis wisit petilum puerum. Notaras ἐπύθετο τὰ παρὰ τοῦ οἰνοχόου, χαλεπῶς τε ἔφερε, 
postguam accepit ex pincerna regis voluntatem, «καὶ ἐποιεῖτο δεινὸν, λέγων Ὢ οἰνοχόε, ταῦτα οὐκ 
graviter ira succensus est, sibique eam petitionem  ἀνάσχετά ἐστι, βασιλέα ἀφαιρεῖσθαι τοὺς παῖδας 
admodum periculosam et intolerandam fore judi- ἡμῶν, οὐδὲν ἔχων ὅ τι ἂν ὑμῖν ἐν τῷ παρόντι ἐπι- 
cabat, et sic. compellavit pincernam regium : O µέμψασθαι, ἔπεί τε συνέχνω ἡμῖν τὴν ἁμαρτίαν 
pincerna, haud ferendum est, regein. mihi liberos — &&ovroágzvog. Ei δὲ ταῦτα οὕτω ἡμᾶς ποιοίη, τί 


τω - 


Notule marginales. 


M Bg τὰς v. |!Σ αἰ. ἐσθ. C^üxfhco:y. 15 ἠθούλετο. sic R. 


29] ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. VIIT. 393 


δοῦναι; Ταῦτά τε ἔλεγε, xai οὐχ ἔφη ἑχὼν εἶναί semel errorem remiserit, Sin. autem id fixum  ra- 
ποτε τὸ», παΐῖδα, ἀναίτιος (uv, ἐλδώσειν. Ἐπιπλῆτ- — tamque sedet {η animo regis, quare non imperat, 
τοντι δὲ τῷ olvoyór xal παραινοῦντι, μήτε λέχειν, — ut nos türpissim:e morti liberos nostros tradamus? 
μέτε ποιεῖν οὕτω Eg βασιλέα, ὡς αὐτίχα ἀπολούμε-  lleclocutus, addidit, se nequaquam filium regi 
vov, οὐκ ἔπειθε». Ἐπε' δὲ ὑποστρέρων ἀπήγγειε petenti daturum, eum nullan in ipsum commiserit 
τῷ βασι)εῖ τὰ παρὰ τῶν Ελλήνων, αὐτίκα Σχέλεν- — culpam. Pincerne autem objurganti et monenti, 
σεν αὐτόν τε ἅμα val τοὺς παῖδας, xal ὕσοι αὐτῷ — ne talia et diceret, et faceret in regein, quasi illico 
συμπαρῆσαν ἁπαγλγύντας χατασφάξιι. Οἱ μὲν ojo, — periturus, non obtenperavit, Pincerna igitur re- 
ὡς ἀφίκοντο Eg; αὐτὸν οἱ ἐπὶ τοῦτο ταχθέντες, ἐδεῖτο — Versus ad rege:n, responsum quod ab Notara acces 
αὐτῶν, “τοὺς παΐῖδας ἑναντίον αὑτοῦ &vihely τὰ — perat, exprompsit. [tex iratus, praecepit ut Notaram 
πρῶτα, μετὰ δὲ ταῦτα ἑαυτὸν χαταχρήσασθαι. Kal — cum liberis, quos secum haberet continuo. abdu- 
οἱ μὲν παῖΐρες αὐτοῦ χαταλείσρντες τὺν Ὀάνατον, cerent, et neci darent. Ios, quibus id negotii injun- 
ἐδέοντο τοῦ πατρὸς, xal ὅσα ἑνῆν αρίσι χρήματα ἓν — ctum erat, cum advenissent, rogavit Notaras ut 
τῇ Ἰταλίᾳ, παραδύντας, περιπο:ησαι !! ὥστε μὴ — primo liberos in conspectu suo occiderent, et po- 
ἀποθονεῖν' ὁ δὲ οὖκ εἴα, ἀλλ Exitus θαῤῥοῦντας B stremo in se hostili ferro rucrent. At filii timentes 
l£vat ἐπὶ τὸν θόνατον. Ka! τούτους μὲν πρῶτε àvil- — mortem, precibus fatigabant patrem, ut inteifecto- 
ον, μετὰ δὲ ἑαυτὸν mapeiyeto 'Ó διχρήσασθᾳι. ribusopes universas quas in Italia haberet, pernu- 
Ὡς δὲ τοῦτόν τε xal τοὺς περὶ αὐτὴν ἀνεῖ]εν 6 βα- — mcraret, ne ipsi perimerentur. Verum pater libe- 
σιλεὺς, αὐτίχα ἐχέλξυσέ xal τῶν "Ἑλλήνων τοὺς ἅλ- — rorum preces aversatus, jussit uL forti aniino. ad 
λους, ὅσοι παρῆσαν ἐν Βυξαντίῳ Ἀλευθερωμένοι, — imminentem. mortem irent. lli quidem primo inter- 
&rziyayóvse; xaY τούτους, ἀπέσφαβαν. Καὶ οὕτω — fecti suut. Dosiea se necandum et ipse interfecto- 
μὲν οὗτοι ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἀπώλοντο' Basso; δὲ ἐπὶ ribus praebuit. llis ita. peractis, nec reliquis στα)» 
τοῦτον τὸν φόνον ἑλάσας, ἑνάγων τῶν Ἑλλήνων τῶν — cis pepercit rex, verum omues quotquot liberati - 
ἑπιδήμων ἑνὸς, οὗ τὴν θυγατέρα βαχσ,ιεὺς συγγτνό- — aderant Byzantii, ad supplicium extremum rapi 
µενος, Ἶρα τε ἐπιμαινόμενος τῇ γυναιχλ, τοὺς τε — jussit. lli. quidem pecorum modo percussi, nulla 
προσῄχλντας !* αὑτῇ ἐφιλοφρονεῖτα, ὑπὸ ἔρωτος ὦ; — corum ratione liabita, periere. legem | autein. in 
μάλιστα φερύμξνος, xat τούτῳ φασὶ πειθόµενον, δια- Graecorum exdem concitavit advena quidam, cujus 
χρήσασθαι τοὺς ἝἛλληνας., Περὶ μὲν τοὺς τοῦ Do- Πα ardentissimo amore pro-equebatur rex ;. et 
ζαντίου Ἓλληνας τοσαῦτα ἐγένετ2. Δοχεῖ δὲ ἡ ξυµ- — congressus «um ca, »more amens, propinquis 
ςορά αὕτη μεγίστη, τῶν κατὰ τὴν οἰχουμένην γενο- C mulizris, quzecunque petiisseut, grat'ificatur. 914 
µένων ὑπερθαλέσθαι τῷ (πάθει, καὶ «fj «ov Ἰλίου — flujus itaque petri obtemperans rex, Graos. ina- 
παραπλησίαν γεγονέναι, δίκην γενέσθαι τοῦ Ἴλίου — ctari jussit. A;paret. Dyzantii. exitium. miserabile 
ὑπὸ τῶν βαρβάρων, tot; Ἕλλησι πασαυδὶ ἁπολον- — superasse ommia, qu:e. per universum orbem con- 
µένοις" xal οὕτω τοὺς ᾿Ρωμαίους οἴεσθαι ξυµθῆνα:. — tigisse scimus excidia. Nec dissimile est llii 
την τίσιν ἀφῖχθαι vol; Ἕλλησι τῆς πάλαι ποτὰ Υε- — excidio. Ultionem Ilii, divuti Byzantii. calami: 
νοµένης Ἰλίου ξυαφορᾶς. tatem. quidam. credunt, σα οἶδ Barbarorum. τί 
pereuntibus. Romani quidem constanter asseveraut— ultionem — apprehendisse Gracos, projiter ea 
qux barbaris fecerunt in lii destractione. 

1*9 Ταῦτα μὲν ἐς :οσοῦτον ἐγένετο, Χαλίλην δὲ tv- iliec quidem liactenus. Rex Chatilem Priami (45) 
ταῦθα, τὸν Μπραΐμεω παῖδα, τὸν τοῦ οἴκοὺ abs — filium comprehendi jubet, cum jii antea. cum 
fysuóva σμρλλαμόάνει, βουληθεὶς μὲν xal πρότερον — interficere animo destinasset. Veruin cum res sug 
ἀπολέσαι αὐτὸν, χαταστάντων δὲ οὐχ ἔτι αὐτῷ τῶν necdum satis firing forent, metu. inbibitus, eum 
πραγμάτων βεθαίως, δεδοιχκὼς, οὐκ ἐποιετο thv — noncepit. Cum cum compreheudisset, vinctum 
σύλληφιν. Καὶ αὐτὸν μὲν ἐν πέδχις ἔχων, ἀπέπεμ- currui imposuit, et Adrianopoliin venire jussit, ut 
Ψεν ἐπὶ ἁμάξης ἐπὶ ᾿Αδριανούπολιν καθεῖρξαι. Καὶ Ρ ibi in vinculis asservaretur. Nec multo post bonis 
οὗ πολλῷ ὕστερον «fjv τε οὐσίαν ἀφείλετο, χρυσόν τε — omnibus, auro et. argento, quantum possidebat, 
xai ἄργυρον, ὅσος Eviy αὐτῷ. Ἰσχυρότατα δὲ χρη- — cum exuit. Nam vir ille opibus cuiulandis admo- 
μάτων χτῆσιν ποιησάμενοῦ τοῦτον τὸν ἄνδρα, καὶ dum inhiaverat, divitiisque omnes, quotquot. in 
μέγα ὅλδιυν, ἓν τῷ τῶν βισιλέων τῶνδς οἴκῳ σὺµμ- regia. erant, longe antecedebat. Hc /contigere, 
πᾶντων γενοµένων. Ταῦτα δὲ ἐγένετο ἐπιχρατούυντος — cum plurimum polleret apud regem Zaganus re- 
τότε xal τὸ κράτος ἔχοντος παρὰ βασιλεῖ Ziy&ávoo gius affinis; cujus filiam desponsam | Machumeti 
τοῦ κηδεστοῦ βασιλέως, οὗ τὴν θυγατέρα ἐγγυημέ- — Michaelis filio, cum iret una. cum rege visum, 
νην Μαχουμέτῃ τῷ Μιχαήλου παιδὶ, ὡς ὀψόμενος sin — amore perculsus, ut eam vidit, uxoreim ἀπ νι. Al- 


Notulc marginales. 
(45) Carauibei. 


L 


«6 |n uno, xx010.00v1i.— !' περιπο:ησθαι σφᾶς, in al. περιποιῆσαι o. — '' In uno, 63305292. In uno, 
αὐτῖς. 9 In uno, ταύτῃ μὲν οὖν. In al. ταντα μὲν otv, 


3:9 
teram vero Meclimcti despondit Zaganus. Et quidem 
tum statim. Chatitem. necavit, ministrosque «cjus 
captes Jagupeim et Mechmetem spoliavit. opibus; 
aureorum autem erant duodecim | myriades, Mini- 
stri Chatitis, quorum complures eraut, pullati 
obambulare volebant, ut lugerent. eum, quasi vir 
honus fuisset. Verum ubi rex id comperit, conti- 
nuo per przvoncim edici jubet : Si quis iu erasti- 
num diem atro amictu. usus fucrit, is continuo. in 
jauuas regis accedat, Caeterum nullus contra. edi- 
etum regis pullatus apparuit. Rex Jam antea. in- 
licia liaud obscura praebuerat, se virum istum odis 
se. ldem loquebatur fama, qu» plerumque divi- 
natio esse cousuevit. Cum quondani vulpes lig:ta 
esset in januis, rex dixisse fertur ; 0 niisera, qua- 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


400 
παρ) αὐτὸν ἅμα τῷ pag st, καὶ ἐρασθεὶς ὡς ἐθεά- 
αατο τὴν yuvalxo, Ἰγάγετο μὲν αὐτὸς ταύτην, thv 
δὲ ἑτέραν ἑγγυήσατο αὐτῷ Μαχουμέτῃ ὁ Záyavo;. 
T^v μὲν οὖν Χαλίλην εὐθὺς τότε χατεχρῄσατο, xai 
τοὺς θεράποντας αὐτοῦ, Ἰαγούπην xal Μεχμέτην, 
xa! συ)λαξὼν, τὰ χρήματα ἀφείβλετο ὑπὲρ τὰς cp' 3' 
µυριάδας χρυσοῦ. Ἐνταῦθα μὲν ὥρμηντο τῶν θερα- 
πόντων αὐτοῦ οἱ πλεῖστοι μελανοφορεῖν, χαὶ τῶν ἐπι- 
τηδείων, ἅτε ἀνδρὸς ἀρίστου Ὑενομένου. Καὶ ὡς 
τοῦτο ἀνήχθη ἐς βασιλέα, xfipoypa ἐποιεῖτο, ὃς ἂν 
ἐσθῆτα µέλαιναν φοροίη ἐς τῆν ὑστεραίαν nopslvat 
ἐς τὰς βασιλέως θύρας. Kol οὐδεὶς ἑφάνη οὕτως 
ἔχων ἀνὰ τὴν πόλιν. ᾽Α.εβζλου μὲν τῷ ἀνδρὶ τῷδε 
xai πρότερον βασιλεὺς, ὡς ἄχθοιτο μὲν αὑτῷ ἐτ.ει- 
χῶς πάνυ δυσμενεῖ περὶ ἑαυτὸν, 33 xai dj φήμη οὔ- 


re non opibus Chatitem nostrum przefectum corru- B cuz εἶχε θειοτέρα οὖσα ὡς τὰ πολλἀ. Καὶ ποτε ἁλώ- 


pisti, ut effugeres, verum adco miserabiliter hic 
agis? Fama nonnihil οἱ Chatitem perterruit. Pro- 
fectus es ergo. peregre, vt. Mechmetis sepulcrum 
viseret, sperans fore ut interim regis (uror fran- 
geretur. Rex autem. astu. virum circumvenit, haud 
cessaus eum opibus colere. Quoudam cum rex cer- 
neret Chatitem fama vulgi perturbatum, pecuniam 
ei misit multam, dicens : Bono sis animo, nec fa- 
cile audias illos qui nescio quie horrenda tibi au- 
gurantur. Fac bono animo $is.. Chatites in hunc 
modum deceptus, nuntium ad. regem 215 wisit, 
dicens : O rex, in. te situm est ul. doleaimus, cl 
gaudeamus. Si igitur dolere jubes, necessitas ur- 
gel ul id faciamus : sin autein gaudium imperave- 
ris, gaudio maxime indulgendum est, aclaelo mos 
animo esse eportet. Verum Chatites, quemadinodum 
exposuinius, mortuus cst. 

Itcx capto Byzantio, gloria ineolescens et super- 
biens, ubique magna efliciebat, et. regnum suum 
usque promovebat, plurimis regionibus in dilio- 
nem acceptis, Miror autem si qui fuerint qui Si- 
byllinis oraculis lidem non habuerint, cum. Byzan- 
ceni regionis regum catalogus ab Leone (ut aiunt) 
Sapiente rege conscriptus, in hunc regem, οἱ in 
patriarcham Floremtie — Tyrrhenorum | imortuum, 
exeat. Ναι nec. Coustautinum regem, ut qui a 
Barbaris esset. peremptus, nec in regia defunctus, 
nec Gregorium in Baiiam abeuntem, ,tabula illa 
accipiebat. Loca autem regum iu ista tabula, qui 
$uo tempore fucrunt, necnou. patriarcharum, sive 
paucorum, sive complurium, qui ad urbis ejus 
patriarchatum — pervenere,  intercisa sunt usque 
ad istum regen, el ad istum patriarcham. Exstant 
ei alia regis. hujus opera memorabilia, ut. qui 
plysices et astronomia: fuerit peritissimus, earum- 
que potentias exacte tenuerit, Sunt autem duo aut 
tria, quorum ut recordemur, oper:e pretium est. 
Veru:m in sequentibus meuurabuntur. Cum Pelo- 
pounesiaci duces pararent fugere in ltalia:n, 


πεχος δεδεµένης iv ταῖς βασιλέως θύραις, αὐτὸς 
βασιλεὺς 33 ἤρετο, Ὦ ταλαίπωρε, τί οὗ χρήμασι 
διεπράξω παρὰ Xam τῷ ἡμετέρῳ πρυτάνει δια- 
φυγεῖν, ἁλλ᾽ οὕτω χαχῶς πράττεις ; 3» Ἔδραξε µέν- 
τοι xai αὐτὸν Χα)ίλην ἡ φήμη, χαὶ ὥρμητο ὡς εἰς 
τὸν Μεχµέτεω τάφον, πορείαν ἔχδημον ποιησόµενος, 
ὥστε ἀνεῖναι τοῦ θυμοῦ τὸν βασιλέα αὐτόν. ᾽Αλλ' 
ἑξηπάτει αὐτὸν χρήμασι θεραπεύων. Kaí ποτε ὡς 
εἶδε τεταραγµένον τῇ φῆμῃ, xpf uasa. ἐπιπέμψφας, 
ἐχέλευε 07ῤῥεϊν, καὶ μὴ πείθεσθαι τοῖς χαλεπόν τι 
ὑποτιθεμένοις αὐτῷ, Ἠδεσθαί τε ἐχέλευε. Καὶ οὔ-ω 
ἑξαπατώμενος, ἔπεμπε λέγων τῷ βασι)λεῖ. "Q βασι- 
λεῦ, xal ἀχθεσθῆναι ἡμᾶς, xat Ίδεσθαι Ext acl ἐστιν. 


C Ἂν οὖν χελεύης ἄχθεσθαι ἡμᾶς, ἀνάγχη οὕτω ἔχειν 


ἡμᾶς ' εἰ δὲ καὶ αὖ Ίδεσθαι ἑἐπιτάττεις, χαθησό- 
µεθα πάνυ θαῤῥοῦντες, Οὗτος μὲν οὖν οὕτως ἑτελεύ- 
τησεν. 

Βασιλεὺς δὲ, cl εἶπετο μετὰ τὴν Βυζαντίου αἴρε- 
σιν τῇ ἀμφ) αὑτὸν δόξη, ἐπιὼν ἁπανταχῆ, µέγα ἂν 
χατειργάξετο, ἑαυτῷ χώραν προανακτώµενος. Μετὰ 
δὲ τὴν Βυζαντίου αἴρεσιν, σποιδὰς μὲν ἑἐποιξίῖτο 
τοῖς βασιλέως Βυζαντίου ἁδελφοῖς. θαυμάζω δὲ εἰ 
ph τοὺς χρησμοὺς τῆς Σ:ι0ύλλης οὖκ ὥοντα 35 ἁλη- 
θεῖς Υεγονέναι, ὁπότε τὴν ἐν Βυζαντίῳ χώραν την 
τῶν βασιλέων Ὑραφὴν, ὑπὸ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ, ὣς 
φασι, βασιλέως, ἐς τοῦτον τὸν βασιλέα ἑτελεύτα jd 
γραφὴ, xai ἐς τὸν ἀρχ'ερέα τὸν ἐν Φλωρεντίᾳ τῇ 
Ἠ υῤῥηνῶν τελευτήσαντα. Τὸν γὰρ δὴ Κωνσταντῖνον 
βασιλέα, ἅτε ἀπολλύμενον ὑπὸ τῶν βαρθάρων, xal 
οὐ τελευτῶντα iv τῇ βασιλείᾳ, οὔτε tjv Γρηγό- 
ριον 35, τὸν ἐπὶ Ἱταλίας οἰχόμενον, ἐχώρει ὁ πίναξ 
ἐχεῖνος. Χῶροι δὲ ἐνετέτμηντο ἓν τῷ β:θ)λίῳ τῶν 
καθ᾽ ἑαυτὸν βασιλέων ἓς τὴν τελευτην τοῦδε τοῦ 
βασιλέως, xal τοῦ ἀρχιερέως αὗ, εἴτε πλειόνων, 
εἶτε 0j xol ἐλαττόνων, ὅσοι ἐχώρησαν ἐπὶ τὴν 
ἀρχιερωσύνην τῆς πόλεως. Λέγεται μὲν xaY πολλὰ 
τοῦ βασιλέως τοῦδε ἔργα θαύματος ἄξια, ἅτε δὴ 
ἁστέρων καὶ Φυχῶν ἐμπείρου γενοµένου, xaX ὠμι- 
λγκότος τῇ ἐκείνων δυνάμει’ δύο δὲ xal τρία, ὧν 


Notula marginales. 


*1 Jg uno, δέχα. 
era, | ** οἴονταί τινες ἆλ. 


15 ανέντα, in al. γενομένῳ. 


* ἔφη ταύτῃ, ὦ. 
15 [n ora, 63. τὸν Ἰώσηφον. 


1!* Εθρ2ξ:. Sic eliam in uno, ut in 


401 


DE REDUS TURCICIS LIB, VIII. 


I3 


ἄξιον ἐπιμνησθῆναι. Μέτειμι δὲ, E9' οὗ Πτα λέξων A adhibitis et Grzecorum clarissimis, rex. Mechmetes 


ἑφεξής λόγου" ὡς οἱ ἀπὸ Πελοποννήσου ἡγεμόνες 
ὥρμηντο μὲν φεύγειν ἐπὶ Ἰταλίας, xol Ἑλλήνων 
ὅσοι ἑνῴκουν τὴν νῆσον οἱ ἐπιφανέστεροι' ὡς δὲ 
σῳ[σι σπονδὰς ὁ βασιλεὺς ἐποιῄσατο, οὐχ ἔτι διε- 
νοοῦντο ἀπιέναι, ἀλλ᾽ ἐμμίνοντες, περ:έπεσον ξυµ- 
ςορᾶ οὗ σμιχρᾷ ctt, οὐδὲ ἐπιτυχούστη. Ὡς Ὑὰρ 
ἑώρων αὐτοὺς οἱ ᾿Αλθανοὶ παρασκευαζοµένους ἁπαί- 
ρειν, οὑκ ἔτι ἤθελον πείθεσθαε, ἀλλὰ συνίσταντο μὲν 
πρὸς ἀλλίλους, xai συνώ vuvzo 11, ὡς ἐπιθησόμενοι 
τῇ Πε)λοποννήσῳ. "Ἔπραττον ὃξ ταῦτα, ἑνάγοντος 
Πέτρου τοῦ Χωλοῦ, ἀνδρὸς τὸν τρόπον οὐχ ἁγαθοῦ, 
δεξιοῦ δὲ ἄλλως, xal χαθηγουµένου τοῖς ᾿Αλθανοῖς 
τὴν Σσήγησιν ταύτης τῆς ἁποστάσεως. Ἐνηγε δὲ 
ἐπιχείμ:νος, ὥστε ἁφίστασθαι ἀπὸ Ἑλλήνων, xal 
αφίσιν Ἠγεμόνα ἑλέσθαι, ὃν ἂν αὐτοὶ ἕλωνται. Καὶ 
ὥρμηντο μὲν ὡς ξυµθήσοντες τοῖς ἡγειόσι, μετὰ δὲ 
διεχωλύθτσαν, xal ἐπεχαλοῦντο μὲν xai Ἑλλήνων 
ἄλλων b; τὴν ἐσήγησιν ταύτην, ἐπιστάττν ἀξιοῦντες 
γενέσθαι" τελευτῶντες δὲ ἑστήσαντο Ἑμμανουηλον 
τῶν Κανταχουν ηναίων Ὑένους ἡγεμόνα τε σῳίσ., χα) 
τὰ τῶν Ἑλλήνων (yov χαὶ ἔφερον xaY ὑποζύγια 
μὲν καὶ ζῶα ὅσα εἶχον ol Ἕλληνες, ἑληΐκοντο στρα- 
τευό-κενοι. Εἰσὶ τὸ γένος τοῦτο νομάδες ἅπαντες, xal 
οὐδαμῃ σφίοι χρονίαν τὴν διατριθῃν ποιούµενοι. 
Ταύτη δη ὁρμώμενοι, τῶν πόλεών τε ἑστίας ὑπηγχά- 
γοντ», καὶ ἐπελαύνοντες, τὰς μὲν ἐπολιόρκουν, τὰς 
δὲ xal ἑδή vv. Καὶ τοὺς τε. Ἓλληνας ἐν ἀνδραπόδων 
λύγῳ ποιούµενοι, ἔἕπρασσον ἐς τὰς θύρας τοῦ βασι- 


λέως, ἐπιτραπῆναι αφίσι τὴν [Πελοπόννησον. Καὶ C 


ἐπηγγέλλοντο xai στρατὸν καὶ πόλεις αὐτοῦ ἐν τῇ 
Πελοποννήσῳ, xal φόρον ἑπέτεινον πολὺν ἀπάγειν 
τῷ βασιλεῖ, Καὶ ξυνεθάλ)λοντο δῆ αὑτοῖς xal Κεντη- 
ρίων Ζαχαρίας, ὁ τῆς Υγυναιχὸς ἁδελφὸς τοῦ βασι- 
λέως ἁδελφοῦ, xal Λουχάνης. Οὓς καθείρξας εἰς 
πόλιν χαλουµένην Χλουμετίην 3) ἐν τῇ ἀχροπόλει, 
εἰς φυλαχὴν ἐποιεῖτο, xal £y πέδαις συνετήρει. Τὸν 
γὰρ τῆς πόλεως ἄρχηντα πείσαντες συνα”ρεστάναι 
τε σφίσι,͵ χ1) ἀγαγέσθαι του Κεντηρίωνος θυγατέρα, 
ἁ πέστη τε, χαὶ τούς τε ἄνδρας Ἰλευθέρου, xat ἐπο- 
λέμουν τοῖς Ἕλλησι. Kat ηῦξετο μὲν τοῖς ᾿Αλθανοῖς 
τὰ πράγµατα, χα) ἐς μέγα ἐχώρει. Τὸν μὲν οὖν 
Κενιηρίωνα θωμᾶς ὁ βασιλέως ἀδελφὸς, Qs αἰτια- 
πάμενος, συνέλαθεν, ὅτε ᾽Αμουράτης ὁ Μεχμέτεω 
τὸν Ἰσθμὸν χαθελὼν, Άλαυνεν ἑντὸς Πελοποννήσου 
εὐθὺ ᾽Αγαῖας. Ὥρμηντο δὲ αὑτός τε ἅμα xal Μπύ- 
χαλης ὁ Λεοντάρης ** ἄρχων ἀφίστασθαι. Καὶ ὁ μὲν 
λΙσύχαλτς ἀπέστη τε ἐκ τοῦ φανεροῦ, xal ἐπολέμξι, 
xaX αυμθαλὼν στρατηγῷ ᾿Ραρὺλ τοῦ ἡγεμόνος, 
ἑάλω, xat ἐξεχόπη τὼ ὀφαλμὼ τοῦ ἠγεμόνο:. Too- 
τους μὲ» οὕτω αἰτιασάμενος, ἀπελαύνοντα ὃν Άμου- 
ράτεω, Λουχαύνην 3" δὲ xal ν:ωτερίζοντά τε περὶ 
τὰ αὐτοῦ 3” πράγµατα, καὶ ξυνιστάµενον τοῖς τῶν 
Ἑλλήνων καινοτομεῖν βουλοµένοις, συνέλαδέ τε χαὶ 


cum iis federa sanxit. Quo facto, ecceptam fugam 
omisere. Manentes ilaque, in. graudem provoluti 
sunt calamitatem, Nam Albani cum cernerent eos 
paratos ad fugam, naves abs terra moliri et. solve- 
re, dicto amplius audientes essc recusabant, et in- 
ter sese conspirant, quasi Peloponnesum sue 
ditionis facturi. Ejus consilii auctor οἱ instigator 
erat Petrus Claudus, vir improbus, ct parum dex- 
tris moribus preditus.. Is. non. intermittebat. ad 
defectionem impellere Albanos. Instabat usque, ut 
a Grecis desciscerent, sibique quem  elegissent, 
principem  erearent. Primo quidem Albani rem 
audiebant, quasi qui vellent suis principibus οὐ- 
temperare : postea vero animos mutarunt, cum 
etiam alii quidam Greci ad eamdem rem capessen- 
dam Albanos incitarent, ducemque creari vellent. 
Tandem Emmanuelem natum ex genere. Cantacu- 
zenorum, ducem constituunt, resque Graecorum 
3gunt feruntque : et bellum. occipientes, jumenta 
pecoraque qua Groei habebant, diripere haud 
abstiterunt. Albani autem omnes pastores sunt, et 
nullibi certis sedibus morantur. [liuc itaque pro- 
fecti, 916 urbium domos occupabant ; et accur- 
rentes, quasdam — obsidebant, quasdam  expu- 
gnantes diripiebant. Cum  Grazcos mancipiorum 
loco ducerent, et  planissime  contemnerent, 
scripseruut. a] janwas regis, promittentes ur- 
hes et exercitus Peloponnesiacos in regia pote- 
state fore, si ipsis Peloponnesum iradidisset. 
Pollicebantur se quotannis tributum magnum rezi 
pensuros. Albanos adjutahant Centerion Zacharias. 
frater mulieris ejus quam duxerat regis frater, et 
Lucanes. llos adductos in urbem Chlumetiam, in 
carcerem, qui in arce erat, vinctos coujecit. Al- 
bani civitatis prefectum promissis accendentes, 
persuaserunt ut in ipsorum partes abiret, et. dc- 
ficere&, Cenlerionisque lilium. duceret, virosque 
captos vinculis eximeret ; et propalam bellum 
cum Graecis gerebant. Centerionem quidem regis 
frater Thomas ideo in vincula duci jusserat, quod 
cum  Ámurates Mechmetis Isthmum  destrueret, . 
ipse receta ex Peloponneso in Achaiam se recepisse: 
Ad defectionem . inclinabat ipse, necnon Bochales 
Leon!ares princeps. Et qnidem Dochales aperte 
defecit, et propalam bellum gereliat : et. conserens 
manus cum Raule principis duce, captus est; cap- 
toque oculi eruti sunt. los quidem in huuc mo- 
dum accusans, in corcerem conjecit ; Centerionem 
videlicet, quod deseruisset Peloponne-um, Amu- 
rate [sthmum diruente, Lucanem autem, quod 
res novas moliretur, et conspirationem faceret cum 
liis Griecis qui Peloponnesi statum, novarum re. 
rum cupidi, conturbarent. Coneitaverat vir iste 


Notule marginales. 


/ 
*! συνώρμηντο, Fl. ut in c. 


10 ᾗῃ «no. Χλουμουτίη». 


35 |n. ora, Λεοντάρη f$, ποτὲ ἨΜεγαλύπολις, 


0 Locus mutilus : µας, vel similia verbu desiderantur ; Κεντηβίωνα μὲν καταλείποντα την [Π:λοπόννησον 


ἐπελαύνουτος. Locus etiam mutilus in Πεθίο 6. !! λουκάνην. 


*9 [|j uuo, ἐχυτοῦ. Al. ut c. 


401 


LAONICI. CHALCOCONDYL AE 


3 


ad res vestras, fieri velim; boe autem nunc. adji- À νῶν τυγχάνω περὶ τὰ ὑμέτερα πράγματα) χαὶ vuv 


cere placuit: si eoncordes fueritis, res vestri& in 
tranquillo et fel:ce réqjuieseent statu : at si discordes 
fueritis, et dissensiones noveritis, contrarium en- 
rum qu: in medium 919 adduxi, eveniet. [n primis 
operam date, ne subditi vestro iinperio convitiis vos 
proscindaut, dum alta fruimini pace : verum impen- 
sius contumeliarum et injuriarum auctores punire ne 
ceasaveritis, Mali eniti principium, quamvis pes- 
simum sit, at'amen. continuo ad magnas procetit 
contumelias : quas ubi auct:e fuerint, seipsas haud 
amplius sustinere possunt. Itaque ne. quis id. bo- 
num censuerit. Solet enim id. cujus quis amore 
rapitur, usque crescere, el. incrementa sumere, 
quidquid tamen ingruat. Hzc locutus, Peloponnesi 
ducibus dexteram porrigit ; quo facto, abiit, C:v- 
terum longe alia quam hic przeceperat, secuti sunt 
studia. Nam dum uterque ad suos colendos et be- 
neficiis devinciendos esset pronior, usque discor- 
dias inter sese foverunt, dum uterque suos majores 
indulgentia habere niteretur, quo eos sibi magis 
fidos pararet. Itaque toti ad gratificandum pro- 
pendebant duces. Quidam apud hos viri primarii 
reliquos ad seditione et conjurationem instiga- 
bant ; quod quidem ideo fiebat, ut. discordia exo- 
rirctur, et illorum concordiam inhiberent. Interim 
duces his, quasi malo d:zeinone incitati, res suas 
miseri corrumpendas commisere. Lucanes Pelo- 
ponnesiacus adducens quosdam Byzantios, Alba- 


δὲ τοσόνδε ἂν λέγοιτο, ὡς ὁμονοοῦσι μὲν πρῶτα 
ὑμῖν ἔσται ἄφθονα τἀγαθά, διενεχθεῖσι δὲ xat δίχα 
γενοµένοις τἀναντία τούτων’ ἔπειτα δὲ χαὶ μὴ ἔτι- 
τρέπουσι καθ) ἡσυχίαν ἐξυθρίζειν τοὺς ὑπηχόους ἐς 
ὑμᾶς, ἀλλὰ ἀφειδέστερον χολάζειν µγδέποῖε ᾗσν- 
χίαν ἄγειν. Ὡς χαχοῦ μὲν ἡ ἀρχὴ, χαὶ ἣν φανλο- 
τάτη οὖσα τυγχάνῃ π,οσοῦσα, ἐπὶ μένα χωρεξ 
αὑτίχα ὕθρεως, xai πολλαπλασίων γιγνοµένη, αὑτὴ 
ἑαυτῆς οὖκ ἔτι χατασχετὴ Υίγνεται. Ὡς δὲ ph 
ἀγαθά' φίλα γὰρ, bo' 6 τι ἂν τρέποιτό τις χινούμε- 
νος, τοῦτο ὥς τὰ πολλά αὖξειν καὶ μέγα ἀπιδείκνυ- 
αθαι, οἱ ἂν ἐπιτηδεῦον τυγχάνῃ. Ταῦτα εἰπὼν, καὶ 
δεξιωσάἆµενος τοὺς ἡγεμόνας ἀπήλαυνε. Καὶ τούτοις 
μὲν ὡς τοὐναντίον χατέστη ἅπάντα" εἰς γὰρ τὸ 0epa- 
πεύειν τετραμμµένοι ἑχάτεροι, πρὸς ἀλλήλους «a 
γνώµῃ τὰ σφἑτερα αὐτῶν διενεχθέντες, ἑρίζουτες 
ἀλλήλοις ἐτύγχανον, ὁπότερος ἂν μάλιστα εὖ Toto? 
φαΐνοιτο, ὥς τε δοχεῖν αὐτοὺς χσρίζεσθαι. Kat τινες 
τῶν παρ) αὐτοῖς tà πρῶτα φερομένων, ἑναγόντων 
τε xol ἐπὶ ξυνωµοσίαν προχαλουµένων τοὺς ἄλλους, 
ὥστε ὁμοφρονεῖν οὕτω χωλύειν διενοοῦντο, Λὐτοί ve 
σφίσι χακοδαιμονοῦντες, ἑπέτρεπον τὰ πράγματι 
σφίαιν αὐτοῖς φθείρεσθαι. Λουκάνης τε ὁ Πςλοπον- 
νήσιος, xal τινας τῶν Ώυξαντίου ἐπαγόμενος, συνέ- 
στα τε τοὺς Πελοποννησίους τε ἅμα χαὶ ᾿Αλθανοὺς 
ἐφ᾽ d σφίσι τε αὐτοῖς ὧν ἔχειν ἐπιτηδείους, χαλῶς 
πολιτεύεσθαι, xal ὥρηντο μὲν ἐπὶ ᾿Ασάνην, μέν 
δυνάµενόν τε ἓν Πελοποννήσῳ, καὶ Κόρινβον, xat 


μο86ί Peloponnesios ad conspirationem inpulit, ϱ μοῖραν οὐχ ἑλαχίστην τῆς Πελοποννήσου ἔπιτρο- 


ut pro $uo arbitrio, nonducum, respublicas suas 
administrarent. [lac conjuvatione freti, pergeliaut 
ad Asanem, cujus auctoritas in Peloponneso erat 
maxima, ut qui Corinthum, necnon modicam Pe- 
loponuesi partem regebat. Ilic eos nequaquam ad- 
mittebat, neque quidquam iis concedebat. Ετίωι]ο 
cum Albani et Peluponnesiaci tributum, quod im- 
peratumerat, pernumerare abnuerent, nec Asanes 
kd ad regem perferre potuit. Tributum. autem au- 
nuum pendebant duodecim millia aureorum state- 
rum. Quapropter in huuc modum mutuis. discor- 
diis attriti (οί, paula'im peribant. Nam propalam 
jactabant. Albani et Peloponnesii se tributum nou 


πεύοντα. Καὶ οὐ mpocitto μὲν οὗτος, οὐδὲ συγχω- 
piv. "Ev0a δὴ, οὔτε ὃν ἑτάξαντο φύρον δυμφερομέ- 
vov, οὔτε τῶν Πελοποννησίων, οὔτε τῶν ᾿Αλδανῶν, 
οὐκ εἶχεν ἀπάχειν τῷ βασιλεῖ. "Hv δὲ αὐτοῖς ὁ 
ἑπέτειος φόρος µύριοι xal δισχ/λιοι χρυσίου στατη- 
pts. Οἱ μὲν Ἕλληνες οὕτω ἐν οὐδενὶ λόγῳ ὑπὸ σφὼν 
αὑτῶν ἐπιτριδόμενοι, κατὰ βοαχὺ ἀπώλλυντο. Τόν 
τε γὰρ φόρον αὑτοί τε οἱ ᾿Αλδανοὶ καὶ oi Πελοπον- 
νήσιοι οὐχ ἔφασαν ἀποδιδόναι, ἂν µή τὶς αὐτοῖς 
ἐπιδιελόμενος τὴν χάριν, ἐπὶ τοῖς ἴσοις τε χαὶ ὁμοῖ- 
οις ξυµθαίη. Αλλ’ ἐχρῆν μὲν ταῦτα τύχην οὐκ ἀγα- 
θὴν φερόµενα, ταῦτ) ἄρα ἰσχὺν σᾳἰσι την τελευτὴ», 
xai οὕτω ἀποθήσεσθαι ἐς τὸ μηδὲν εἶναι γενόµενα. 


exsoluturos, nisi inter ipsos regio universa aequaliter divisa fuisset. Oportebat saue hxc, cum parum 
propitia fleret fortuna, ipsis exitium afferre, et planissime ad nihilum redigere. 
Rex quidem Mechinetes secundam capto Byzau- D ἍµΒασιλεὺς " μὲν ὁ Μεχμέτης τὴν δευτέραν ἔτι μετὰ 


tio expeditionem contra Tiiballos et Novopyrgum 
urbem suinpsit. ἴαο intra regis regionem sita est 
prope flumen Morabam (46), qui fluens a Pristino 
regis regione, et luc veniens in Istrum exhauritur. 
Exercitus.regius universus grassabatur per Tri- 
ballorum regionem universam : equitatus quoque 
in hanc emissus, praedas rerum $90 ounium 
confertim agebat. Ipse autem circuinsederat parte 


τὴν Βυζαντίου αἴρεσιν ἑστρατεύετ” ἐπὶ Τριθαλλοὺ-, 
καὶ Νοθόπυργον πόλιν ἑντὸς τοῦ βασιλέως χώρας, 
ππρὰ ποταμὸν Mopá6av χαλούμενον, ὡς xai πρότε - 
póv µοι διδήλωται, ῥέων ἀπὺ τῆς Πριατίνου τῆς 
βασιλέως χώρας, xat ἐχδιδοῖ ἐς τὸν "Iovpov. Ἐνταῦθα 
γενόμενος, τὰ Φτρατεύµατα μὲν αὐτῷ ξύμπαντα ἐπέ- 
ὅραμον τὴν Τριδαλλῶν χώραν, xal ἀφιππάσαντες 
τὴν χώραν ληϊσάμενοι ' αὐτὺς Oz ἑπολιόρχει τὴν πό- 


Notule marginales. 


(46) Moravum, 


95 δὲ, Π. ut in c. 


409 


ΡΕ REBUS TURCICIS 1.5. Vtlf. 


32) 


λεν, τηλεθᾶλοις ὑπτίο.ς βάλλων τὰ ἐντὸς τῆς πύλεως. Α copiarum urbem, et supino bownbardarum jactu 


Ἔξεύρητο δὲ τῷ βασιλεῖ τούτι αὕτη fj τῶν τηλ:δό- 
λων ὑπτιίων χατασχενή. Καὶ ἑπαφιᾶσι μὲν ἄνω ἐς 
τὸν ἀέρα τὸν λίθον, χαταθαίνων Ck. βάλλει, ἐς ὃ τι 
ἂν ἰθύνοι αὐτὸν ὁ τηλεδολιστὴς , σημεῖον χοµιζόµε- 
vos, χαὶ δαιµονίως τυγχάνει τοῦ σχοποῦ, ἐς τὸν µε- 
τεωρισμὸν τοῦ λίθου. Οὕτω μὲν οὖν τὴν πόλιν τύ- 
vtt», ἐπὶ ἡμέρας ἰχανάς, Ἰνάγχασε τοὺς ἑνοιχοῦν- 
τας προσχωρῆσαι αὑτῷ. Ἐπεί τε δὴ προσεχώρησαν, 
τὰ ἔπιπλα χαὶ τὰ πλείστου ἄξια ἀφελόμενος, καὶ 
μοῖράν τινα ἐπαγαγὼν ἐς ἀνδραποδ.σμὸν, τοὺς ἅλ- 
λους ᾧχισεν, αὑτοῦ χαταλιπὼν, διὰ τὴν μετάλλου 
ἐργασίαν, ἣν μάλιστα δὴ τῶν ταύτῃ χωρίων ἐπι- 
οτάμενοι ἐτύγχανον. Πρόσοδος δὲ αὕτη οὐχ ἑλαχίστη 
τοῦ βασιλέως ἀπὸ τῶν ἐνταῦθα αὐτοῦ μετάλλων τῆς 
πόλεω; ταύτης. Ὁ 6b Τριβαλ)ῶ» ἡγεμὼν, ὡς ᾗσθατο 
ἐπ aos v ἐπιόντα βασιλέα Μεχμίτην, ᾧχετο μὲν 
ὅ-αθὴς ἐτὶ Παιονίας, χαὶ ἐπὶ Χωνιάτην, δεδιὼς μὴ 
ἐς τὴν Σπενδερόδην ἀφιχόμενος **, πολιορχοῖτο xa- 
ταστά» * xal ἑδεῖτο μὲν αὐτοῦ ἐπαμύνειν, mpoafixovel 
τε xal δυγγενεῖ ὄντι, χαὶ ἐδόχει μὲν χἀχείνῳ τιµω- 
ρεῖν * ἐπὶ δὲ Σπεµδερ/θην "' ἔπρασσε πρὸς βασιλέα 
Ὑενέσθαι οἱ εἰρήνην, οὗτος μὲν ἐπεδίω, οὗ πολλῷ 
ὕστερον, xal ἀπέθανεν. Ἐχώρει δὲ d ἀρχὴ αρὶς 
Ἐλεάσαρον, τὸν νεώτερον αὐτοῦ παΐδα. Οἱ δὲ τυφλοὶ 
αὐτίχα ἐπὶ τῇ τελευτῆ τοῦ ἡγεμόνος, χρήµατα ὑφε- 
λόμενοι ὅσα ἑνεχώρει, ἀφίχοντο παρὰ βασιλέα, xa! 
yu pav παρξχομένω τοῦ βασιλέως ἱκανὴν, τὴν δίαι- 
ταν ἐποιοῦντο. Βασιλεὺς μὲν οὖν τούτῳ ἀπάγοντι ϱὐ- 


gravissime, η intra eam erant, affligebat. Dom- 
bardas autem erectas, supino jactu lapides im 
altum torquentes, primus rex ille invenit. Nam 
bombard:e ill» erectae, sive mortaria, in aerem 
globum sublimem jaculantur. Qui deinde delapsus 
id penitus ad quod a bombardario fucrit directus, 
sternit el comminuit. Tanta autem globi certitudo 
est, uL nullo modo aberret a scopo, quem bom- 
bardarius animo destinarit, quamvis globus in 
altum cjectus fuerit. Diebus igitur plurimis Mech- 
mctes oppidanos in liunc modum lzdens, tandem 
eos deditionein facere coegit. Ubi semetipsos saque 
fidei regis tradidere, ipse supellectilem et pretio- 
sissinia quaeque accipiens, οἱ partem. quamdam 
hominum in mancipicrum conditionem transfereus, 
reliquos ibi habitare passus est : maxime propter 
metalli opus, cujus in. primis istius regionis inco- 
le periti censentur. Nec contemnendus regi red- 
ditis. est ex metallis quie suut juxta istam urbem. 
. Triballorum princeps Georgius cognito Contra sc 
Meclimetem hostili animo pergere, abiit transieus 
in Pannoniam ad Choniatem : veritus si Sendero- 
viam venisset, ut obsideretur a rege. logab:t 
itaque Choniatem, ne sc amicum et. propinquum 
desereret, verum acerrime a vi Turcorum assercret. 
Uli autem Georgius tantum. effecit apud regem nt 
pax fieret, non multo post exspiravit. Successio 
principatus. devolvebatur ad  Eleazarum filium 


pov ἱκανὺν ἐς δισµυρίους χρυσίου στατηρας, σπον- () juniorem. At οδοί Stephanus et Georgius coutinu^ 


δάς τε ἐποιίσατο. 


surripientes pecunias quotquot poterant, venere ad 


yegem : qui cum hs regionem assignaret, factnm. est ut. victum | nanciseerentur. sufficientem. Pax 


autem cem eo convenerat, ut quotannis tributum 
auri. 

Καὶ ἓς τὸ ἐπιὸν ἔτος ἑστρατεύετο ἐπὶ Μπελογρά- 
δην τὴν πόλιν Παιόνων. Λὕτη δὲ ἡ πόλις ᾠνεῖτο, ὡς 
πρότερύν uot. δεδήλωται, ἐπὶ ᾽Αμουράτεω παρὰ τὸν 
Ἴστρον ἀφ' ἑνὸς mAayiou* ἀπὸ δὲ ἑτέρου ἐπιῤῥέον- 
«o; Σάθ6α "5 τοῦ ποταμοῦ, xal ἑἐχδιδόντος ἐς τν 
Ἵστρον ἀμφ[ῤῥυτος γίνετα. ἡ πόλις ἀμφοῖν τοῖν πο- 
ταμοῖν πχραῤῥεόντων, Ἐπὶ ταύτην δὲ την Μπελο- 
βάδην ἑστρατεύετο Μεχμέτης ὁ Αμουράτεω, καὶ 
πρότερον ἐπὶ Ἵλλυρ,οὺς στρατεύματα ἐπιπέμφας, 
Ώγουμένου θερίσεω, καὶ ᾽Αλίεω τοῦ Μιχάλεω. Πρὸς 


δὲ xal ἐν τῇ ᾿Λσίχ συ»ῆπτο αὐτῷ πόλεμο; πρὸς βα- D 


σ'λέα Κολχίδος τῆς Τραπεζοῦντος. Καὶ τριδρεις 
ἐκιτέμψας, ἐδήου τε τήν Κολχίδα, xal ἤπτιρον, κατὰ 
θάλατταν, ἡγουμένου τοῦ Χητύρεω ** τοῦ τῆς "Aua- 
sla; ὑπάρχου. Ὡς μὲν οὖν xfjpoxa ἔπεμτε, π ρ.αγ- 
γέλονται παρεῖναι αὐτῷ τὰ στρατεύματα b; 'Abp:a- 
νούπολιν, ἐξελαύνει αὐτὸς, ἔχων τάς τε θύρας, καν 
τοὺς νεήλυδα-, xai χαλκὸν μὲν παρὰ τοὺς τηλεθή- 
Mw; ἔμπλεον φερόμενος διά ts νηῶν αὐτῷ xal xz- 
μήλων, fAauvs διὰ τῆς Τ ριβαλλῶν χώρας. Καὶ ἑξέ- 
Vt μὲν ὁ τῆς Σπενδερόδη; ἡγεμὼν τόν τε Δασιλέα, 
X3 τοὺς ἡγεμόνας, δῶρα πέµπων ὡς μέγιστα" 


inaximum ferret, videlicet viginti milla staterum 

Eo anno qui sequebatur, expeditionem contra 
Belgradum urbem Pannonis suscepit. Urbs hzc, 
quemadmodum docuimus cum scriberemus de 
Amurate, ab uno latere juxta Isiruin sita. est, ab 
latere altero allnitur Savo, qui sc in Istrum effundit : 
ab utroque cireumfluitur ea urbs, si quidem ambo 
przter eam labuntur, Contra hanc exercitum duxit 
Mechmetes Aimuratis filias; prius tamen cun 
parte copiaruni contra Hlyrios ire jussit Therizem, 
et Haliem Michaelis filium. Priterea eodem tempo- 
re bellum ei erat cum CGolchidis rege, qui praeerat 
Tropezuuti. Miltens igitur triremes, quarum dnx 
erat Chetyres Amasi:e praefectus, Colchidem, οἱ 
maritimam Colchidis regionem evastabat. 991 
Ubi igitur voce przconis, quem per universum re- 
gnum) miserat, exercitus suos Adriauopolim excivit. 
in militiam profectus est ipse, ducens januz milies 
et peregrinos : et navibus subvehebat, camelisque 
portabat :eris plurimum 2d bombardas fundendas, 
iterque fecit per Triballorum regionem. Triballorum 
dux hospitaliter et benigne regem et duces tractavit, 
mittendo iis muncra maxima. Nam ducem Tribal- 


Notuli marginales. 


* [n uno, 1z27 κ. 


s Σπ: 22ροπύρδην. 9 X32, [nal. ut c. 


7 la un», Togfo:o. 


111 


LAONICI CHALCOCONDYL £ 


119 


lorum haud fallebat, se continuo arniis Mechmetis À παρεσκευάζετο μέντοι καὶ αὐτὸς ἣν ἓν Μπελογρᾶδῃ 


debetlanduim, ubi primum in. Turcorum ditionem 
Belgradum concessisset. flex igitur hostitia spirans, 
exercitibus eam urbem eircumsedit, Est autem in 
medio utrorumque fluminum Isthmus, latitudine 
maxime septem stadiorum. Eum locum castris 
permuniendis delegit, idemque urbem oppugna- 
tat (47), haud cessans murum bombardarum globis 
η assare, Preterea peregrini cuin pluteis prirpara- 
tis muniti, eum proxime αἱ ΙΙ ΓΗ  subiisseut, 
sagittis Pannones petere haud  intermittebant. 
Castra regis maxima erant. Πεχ autem cogitabat, 
si flumen solus obtineret, et Pannones. prohiberet, 
ne ex altera fluminis ripa ipsis aditus in urbem pa- 
teret, se facilius resistere hostibus, et tandem urbe 


potiri posse : proinde copiis navalibus, quzerant per b 


- regionem Istro affusam dispers:e, naves qure przesto 
erant, implevit. Naves autem numero erant ducenti, 
lis fretus, enitebatur obtinere flumen, et inhibere 
Pannones, ne possent in urbem transgredi, Przterea 
cum in lunc modum a reliquis intercepisset, el quasi 
inclusisset oppidanos, ad urbis oppugnationem, 
quam facilem sie fore putabat, totis viribus acciu- 
yelatur, Naves in flumen deducebant ab urbe Bidina 
el aliquot diebus 8umen, quod eaim regionem prz« 
terlabitur, fortiter obtinebant. At Pannonum rex, 
qui cum maguis copiis castra posuerat in regione 
quie ex opposito erat, milite complet naves opti- 
mas quas Dud:e habebat. Et secundo flumine pergit 
€ontra Turcum, ut qui cum eo navale przlium es- 
δεί commissurus., Ilegix naves contra fluinen enis 
ascenderant ad maximam Paunoniz partem va- 
stando, urendo et predaudo quecunque casus 
obtulisset. Verum liaud multo post obviain. proce- 
dit Pannonum classts liosti : et impetu invadentes 
regiz8 naves, quasdam doemersere, et cepere naves 
virciter viginti, Pannones interfectis viris qui in 
navibus fucrant, mdiculas in naves viris vacuas 
ponunt, et classem universam in ordines explican- 
Ves, secundo fluinine ad bostilia castra contende- 
bant. Turci quidem in hunc. modum necati inic- 
rierant, 999 Ceterum naves relique qua non 
venerant in Pannonum mauus, celeri fuga ad regia 
castra properant, et naves in portum ubi regia ea- 
stra erant, impingentes, et navibus egredientes, 
intra castra se recepere. [las quidem naves illico 
τες incendi curavit, ne in Pannouum potestatem 
redigerentur., Pannones ex eo tempore üumine 
 potiebantur, et ex continente, quz? e regione erat, 


ferebantur in urbem, ut eam defeadercnt ab hosti-. 


bus. In hanc ingrediebatur stipatus suis Choniates : 
praeterea Capistranus Nazarzeus (48) sive monachus, 
cujus auctoritas in religionis negotio maxima babc- 


ἁλώσοιτο, αὐτίχα χαὶ αὐτὸς ποχ,ορχησόµενος. "En. 
λάσας δὲ ἑπολιόρχει τὴν πόλιν. Ἔκειτα διὰ µέσου 
τοῖν ποταμηῖν Ίσθμὸς, ἑπτὰ στάδια μάλιστα τὸ εὖ- 
poc. "Evüa δὴ χαθιστὰς xaY στῃατοπεδτυσάμενος, 
ἐπολιόρχει τὸ ἅστυ. Καὶ ἔπαι: μὲν τηλεδόλοις τὸ 
τεῖγος. Καὶ ot 3ὸ τε xax οἱ νεήλυδες, τοῖς στεγάσμα- 
σιν ἀνχοῦ γενόµενοι τοῦ τείχους, ἐτόξευόν τε τοὺς 
Παίΐονος. Στρατότεδον δὲ καὶ τοῦτο μέγα βασιλέως 
ἐγένετο. Ἐννρούμενος δὲ 6 βασιλεὺς, ὡς ἣν ἔπιχρᾗ- 
τήσῃ τοῦ ποταμοῦ, καὶ μὴ δυνατοὶ ὧσιν ἔτι τοῦ 
λωιποῦ διαδαίνειν οἱ [Παίονες ἐς την πόλιν, ἀπὸ 
^n; ἀντιπέραν τοῦ ποταμοῦ, ἑπαμύνειν doy αὑτῷ 
προσχωρῆσαι τὴν mA, ἁλώσεσθαί oi τῶν πΛλιν. 
ἐπλέρου ναυτικὺν πολὺ, κατὰ '! την παρίστριον χώραν 
αὐτοῦ ἐξηρτύετο, καὶ παρεσχευάζετο ἁμφὶ τὰ δια- 
χήσια πλοῖα. Ταῦτα πλγρώσας, τόν t: ποταμὺν 
χατασχλσων, διαχωλύειν την Παιόνων δύναμιν δια- 
θαΐνειν ς τὴν πόλιν, καὶ τούς Ye Ev. τῇ πόλει ἆτρ- 
λαδὼν ἑντὸς ταύτῃ, ἐμπολιορκήσειν. Τὰ μὲν οὖν 
πλοῖα ἀνήγετο ὃς τὸν ποταμὸν ἀπὸ Βιδίνης τῆς 
πόλεως, χαὶ fju£paz τινὰς ἐχράτει τοῦτο χατὰ caosa 
τὰ χωρία τοῦ ποταμοῦ. 'O δὲ ἹΠα:όνων βασιλεὺς. 
ἑστρατοπεδεύετο γὰρ xax αὗτὸς ἐς «tv χαταντ:.χρὺ 
χώραν τοῦ ἈΙπελογράδη στρατεύματι πηλλῷ, zày- 
ρώσας xat αὑτὸς mola τὰ χρἀτιστα. ὅσα ἐπην αὐτῷ 
ἐν τῇ Πούδη, κατέθη 33 διὰ τοῦ ποταμοῦ, ὡς ν2ὺ- 
μαχίαν ποιησὀμενα υετὰ τῶν τοῦ βασιλέως πλο΄ων. 
Άνβει μὲν καὶ τὰ βᾳτιλέως πλοῖα ἐπὶ πολὺ τοῦ 
ποταμοῦ, κατὰ τὸν τῶν Παιόνων χώραν, χαὶ δηρὺν- 
τες ἔχαιον xal ἑλτῖζοντο. Μετ’ οὐ πολὺ 6E χα) ὁ τῶν 
Παιόνων στόλος χατῄει, καὶ ἐμδαλόντα τοῖς πλοίΐοις 
τοῦ βασιλέως, χατέδυτε μὲν ἔστιν ἃ, εἷλε δὲ »x2i 
&udgl τὰς εἴχοσι v32:, xaX οἱ Παΐουες διαχρησάἆμενοι 
ToU; ἄνδρας, χα) ἐς τὰς vau; «ξνὰς οὔσας τὰ δω- 


. gata 59 γαταθέµενο: τῶν φαρμάκων, φορμηδὸν αὑτὰ 


D 


ταξάµενοι, ἐνῆχαν φέρεαθαι ὑπὸ 200 ῥοῦ ἐς τὸ ῥα- 
σιλέως στρατόπεδον. Καὶ οὕτο. μὲν οὕτω ἀπώλ,ντο" 
αἱ δὲ λοιπαὶ ἔφευγον σπουδῇ ἐπὶ τὸ τοῦ βασιλέως 
στρατόπεδον. Καὶ ἐπηκείλαντες τὰ πλοῖα ἐς τὸ 
στρατόπεδο», ἀπέθησαν. Ἱαῦτα μέντοι αὑτίχα ὁ 
βασιλεὺς ἑνέπρησεν, ὡς ἂν μὴ ἐπιπλέοντες αὐτὰ οἱ 
Ι]αίανες ἔλωσι. Too μὲν οὖν ποταμοῦ τὸ ἁ πὸ τοῦδἒ 
ἑπεχράτουν οἱ Παίονες, χαὶ ἐχομίζοντο £x τῆς χαταν- 
τιπέραν Ἠπείρου &; τὴν πόλιν, ἐς φυλακῖν το» 
ἄστεος, ἄλλοι τε, καὶ δη να) Χωνιάτης σὺν τοῖς περὶ 
αὑτόν' xa Καπιστράνος ὁ [ας ηραῖος, σοφός τς χαὶ 
ἐς τὴν θρηόχείαν ἀνὴρ παρὰ τοῖς πρὸς ἑσπέραν 
ἔθνεσι µέγα εὐδοχιμῶν. Δι’ ἃ δη ἐπὶ τοὺς ἐν ΒράΥΠ 
τῇ μεγάλῃ τῶν Ποέμων πόλει ἐς τὴν τοῦ ᾽Απόλλωνος 
τετραμµένους θρησκείαν ἑπεπόμφει αὐτὸν ὁ ἀργιδ- 
ρεὺς δξινόν τα ὄντα λέγειν ἐπὶ την τοῦ Ἴτσοῦ 6 ρη- 
σκείχν. Καὶ πολλους μὲν αὐτοῦ ἐς τὴν τοῦ "lr 302 


Νοϊυ]ῶ marginales, 


(47) Βοἱρτούύηὶ a Turcis obsessum 1156, lib. 
ult. 


99 ὅτε, Sic elium in unc, in al. καὶ οἱ vc. 
(c. [n uno, zazt:-. 


(48) Joannes lHuniades, et Joannes Capistianes 
Franciscanus, contra IHu:sitas missi a l'untifice, 


V 3jg3:6021 αἱ τῶν πέλινν ἐπλέρου V. π. 6 ἄτὰν D: als. nt 
3 Jn uno á$uperscriptun, oo. 


113 
µετέστητε δόξαν, πολλοὺς 6b καλῶν i 
δάρους, πολεμµίους ζντας τῶν Ἰςσοῦ, Γερμανῶν τε 
zal Παιόνων, xai Βρέμων. Ἐπειδὰν ον οἱ ὃς τὸν 
Ἀόλεμον τοῦτον Φιλοὺς δέοντας «nus πλείστους f US 
μεθ) ἑαυτοῦ. Οὗτοι μὲν οὖν, ὡς ἠγγέλλετο, τὸ cel 70; 
to) ἅστεως ἑῤῥίφθαι Ἠδη mpg τῶν τηλεδόλωνι κα) 
Χινδυνεύειν την πόλιν ἁλῶναι "οὗτοι μὲν οὖν, ὡς 
ἐπεχράτουν τοῦ πόρου, xa0' ἡσυχίαν πολλὴν ἔχομί- 
ζαντὸ ἐς τὴν πόλιν 05 mávu χαταφρονεῖν γιγνέμενοι 
τῷ βασ.λἑως στρατῷ. Αασιλεὺς δὲ ὡς ixavo:; τὰ 
{εείχη τοῦ ἄστεως καταθἐθλῆτο, καὶ Ίδη βάσιµ} ἣν, 
παρεσχευάζετο ὡς προσβολΏν ποιησόιενος ἐπὶ ἕν- 
δραποδ:σμῷ, xal τά τε πυρὰ τὰ νοµιζόµενα ποιη- 
σάμενος 35, τῇ 03:epala παρεσχενάσουτο, τάς τε [A4- 
χανὰς προσφέροντες, xal στεγάσµατα, ὡς ἐξελοῦντες 

«ην πόλιν. Ἐνταῦθα ὁ 175; Εὐρώπης στρατηγὸς Ka- 
βαδίης, νο (τό ατνης Áptszo; τῶν £y ταῖς βα1.- 
Ῥέως θύραις, τελευτῶν ἀπὸ τῆς πόλεως τηλεῦόλω», 
Καὶ ὁ βασιλεὺς ξυμρορὰν ἐπειεῖτο τὴν Καρατίεω 
Αξλευτην, χα. ἐπένθει µεγάλω-ς. Ἐπεὶ δὲ in 
προσθᾶλλειν, ἕωθεν σηµῖνας τὴν 
τε σάλπιγςι, xol χυµβάλοις. καν aote, xai N 
μένος τοὺς υεήλυδας, προσέθαλλε τῷ τείχει. 
ἀὐτίχα μὲν ὑπερέβησαν οἱ νεήλυδες, xal ἀποβάντις 
τοῦ τείχους, εἰσεχέοντο ἐς τὴν πόλιν, xal εἱστεσόν. 
στο, ἑνόμιςσου Τδη χατειληφέναι τὴν πόλιν’ οἱ δὲ ἐν 
τῇ πολει, καὶ οἱ περὶ Χωνιάτην ὧδε παρασχευασά- 
μενο., Exiptvov ὥστε εἰσελθεῖν τοὺς νεήλυδα:. Ol 
μὲν γὰρ iv τῇ ἀχροπύλει ἑστῶτες ξύνῦημα E2,0v, 


προσθολὴν, ταῖς 


DE REBUS TURCICIS LIB. Vt1f. 


Kat 


411 


zi τοὺς βαρ- Α tur apud Occidentales. Nam quia insignis pietate 


virerat, niissus est auctoritate Pontificis ad Boe- 
mos Pragam urbem magnam inhabitantes, qui 
colebant Apollinem, ut eos abnegata ista impietate 
i» religionem Jesu transferret. THlanc enim mira 
persuasione docere noverat, ut qui esset dicendi 
peritissimus. Quapropter plurimos Boemos docendo 
compulit Christi religionem assumere. Priterca 
plirimos Pannones et Boemos ad. inferenda arma 
barbaris Chris hostibus permovit. Et in hunc 
modum plurimos secum in hanc expeditionem 
quasi velites, ut eorum opera in velitaribus pr:e- 
liis usui esset, duxit. Nam hi, ubi compertum erat 
ui bis murum bombardis esse stratum, et in periculo 
esse uL ab. hoste impio capcretur, cum obtinuis- 
sent. fluminis trajectum, Ρος otiuin. colligebantur 
iu urhem : quorum vires neutiquam eonteinnendae 
erant. hostili exercitui. Rex Turcorum, cum jam 
murus dissipatus bombardis aditum  priestaret, 
parabat se quasi. incursionem facturus ad manci- 
piórum pradam agendam : et ignes, quent dmodum 
mos gentis est, faclentes, preparabant se ut in 
diem posterum urbem adorirentur. Machinas εἰ 
vineas, quibus tuti al. murum succederent, expe- 
diebaut. Europx dux Carazies, qui gloria et vir- 
tute excellebat omues qui in januis regis stipendia 
faciebant, ab oppidanis bombards» globo ictus. oc- 
cubvit, lez quidem mortem hujus viri, maximam 
calam tatem suis rehus invecturam augurabatur, et 


&£mRehly d ὀάλπιγξ σδηµήνῃ, ἱέναι ὁμόσε ἐπὶ τοὺς (; multum eum lugebat. Cum autem visum essel mane 


νεζλυδας. Οἱ περὶ τὰς ἐπάλξεις καὶ τοῦ τλέχους 
ὑποχωρέσαντες, ἐπηγγέλλετο Υὸρ σφίσιν οὕτω ὑπὸ 
τοῦ Κωνιάτου, Gate ἐν ἁδείᾳ τοὺς νεῖλυδας εἰσιέναι 
ἐτὶ την πόλιν, καὶ ὁπύταν σημήνῃ 5 σαλπιγχτῆς τ 
σάλπιγχνι, xaY αὐτοὺς ióvz2; ὀρόµῳ, καταλαμθάνειν 
€t) ἑαυτοῦ χώραν ἕχαστος, X11 ἀπειλημμένοις χρῖ- 
ola: τοῖς νείλυσι 5 τι ἂν βούχωντα,. 

sent. Nam qui in arce consistebant, tesseram 
peregrinos confestim. adorirentur, 


acceperunt, 
Praeterea qui antea per murum erant 993 dispositi, jussu Chonia- 


urbem aggredi, tubas, cymbala et cornua. canere 
Jubet, εἰ peregrinos in murum ductabat. Hi murum 
continuo scandendo superarunt : et. qua cuique 
liberum erat, in urbem fundebantur : qui cum in 
urbem intzassept, se eam cepisse existimabant, At 
(9hioniates cum suis instructi et armati, exspecta- 
baut occulte, donec perigrini omnes in urhe intras- 
ut ubi primum tula sonum dedisset, 


tis a muro decesserunt. Nam his id ideo pr&ceptum erat, ut peregrini majore securitate in urbem pe- 
netrarent. Jussi tamen sunt ut ubi primum tuba cecinerit, ad murum singnli, et ad ea loca quz defendénda 
suscepissent, cursu se proriperent ul peregrinis, quos ab reliquis intercepissent, pro arbitrio uti possent 


Οἱ μέν τοι νεήλυδες, ἕωθεν ὡς προσέθαλον, αὐτίκα 
ἐπεισπεσόντες, οὐδενὸς σφίσιν ἐμποδὼν ὄντος, ὑπες- 


εχωρήχεσαν fn οἱ Παίονες, ὡς τὸ σύνθημα, καὶ D 


vogísavss; τεφευγένα:, εἰσεχέοντο, ὡς ἐδηλοῦτό 
uot ἐς τὴν πόχιν, xal τραπόµενηι ἄλλος ἅλλῃ, διἠρ- 
παζον τὴν πόλιν * ἐπεὶ δὲ τὸ σύνθημα ἐδίδοτο, xat 
ἡ σάλπιγξ ἐσήμαινΣν, οἱ μὲν περ) τὰ τείχη πρότε- 
go» ὄντες αὖθις ἔθξον ἐς τὰς ἐπάλξεις, xal ἁ πελά,- 
&avo) εἴσω τοὺς v&tsu0ag οἱ δὲ περὶ Χωνιάτην 
ἵεντο ὁμόσα ἐπὶ τοὺς νεήλυδας. Οὗτοι μὲν οὖν ὡς 
χατεῖόον τοὺς ἀπὸ της ἀχροπόλεως Παίονας σφίτιν 
ἐπιόυτας, ἀνεχώρουν ἐπὶ τὸ τεῖχος' à αχωροῦσι δὲ 
aval; οἱ Παίονες, xal ἐπέχειντο χα)επῶςν κάν 

ὀιέφθσιρον πολύ τι πληθος αὑτῶν. Οἱ δὲ ἄλλοι, ὡς 


Verum peregrini ubi primum oppugnationent 
sunt auspicati, urbem, heminoe resistente et. pro- 
hibente, ingressi sunt. Pannones enim, quemad. 
inodum moniti erant, relrocesserunt, et se occul- 
tabant, Peregrini autem, cum crederent. Pannones 
fuga esse dilapsos, raptim in urbem procursantes, 
alius alio ad prz:dam convertebantur. Cuni autem, 
quemadmodum convenerat, tuba sonuisset. qui prius 
murum defensarant celeri cursu se singuliad sua loca 
contulere, οἱ peregrinos ineluserunt iutra urbem. 
Choniates instructa acie contra peregrinos ibat, lli 
videntes Pannones ex arce prodeuntes adversum 56 
pergere, ad murum retro ire instituunt. Cedentibus 
peregrinis, acriter. institere. Pannones, et plurimos 


Nolule marginales. — * 


ó 


* ixi9^. Sic eliam Ri, 9 πο ησΣμεν 


gj. Π ut in c. 


yatus 2 


yombardas 


praelio 
bulum 9 


Chasanem 0e 
nem babuit - 


ponas 
pronun- p? 
ivo: οἳ "" 


a 


411 

βας, QuAáiovti; τὲ 
llaíove;, xal διαχωλύειν τε αὐτιὺς, ὥστε μὴ ἐπι- 
θαΐνειν **. Παραγενόμενοι δὲ οὗτοι ἐς τὸν θάρυέον 
τοῦτο», xai ἐς τὴν µάχην, Ev µέσῳ τε ἐποιῄσαντο 
τοὺς Παἱ.νας, χαὶ συχνοὺς αὑτῶν ἐνταῦθα διέφθει- 
pav. Μετὰ δὲ τρεφάµμενοι ἐξεώσαντο τοὺς Παίονας 
ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου ἐς τοὺς τηλεθόλους, Καὶ οὕτω 
ἐνταῦθα ἢ μάχη ἑτελεύτα πρὸ, ἑσπέραν ἤδη. Βασι- 
λεὺς δὲ ὡς αὑτῷ τὰ πράγµατα ἤδη πονήρως, ἔχοντα, 
τούς τε νεήλυδας τετρωµένους xat ἐς φύδην χαθιστα- 
µένους, τὰ στρατεύματα αὐτῷ δρασμῷ τε ἑπεχείρει. 
Νυκτὸς δὲ γενυµένης, παραγγείλας b; τὰ στρατό- 
πεδα συσχευάνεσθαι, καὶ προϊέναι, ᾗ ἂν αὐτὸς ἑξη- 
γοῖτο, ἀπεχώρει ὑπὸ τὴν νύχτα, χαὶ ἑξελαύνων ἐδε- 
δίει ui οἱ Παίονες τῷ λο.πῷ στρατεύµατι διαθάντες 
ἐπιχέο:ντο, xal σφίσι χαλεπῆ γένοιτο dj ἁπαλλαγὶ, 
xai fj ἐπ᾽ οἴχου αὐτῶν χοµιδή. Καὶ δοχεῖ ἄν µοι 
xaX τοὺς Παίονας xazà νῶτον γενέσθαι τῷ βασιλέως 
στρατῷ, εἰ uh ὁ Χωνιάτης ὑπατρεπόμενος, οὐκ eia 
ἐπιδ.ώχειν επιστάµενος τοὺς Τούρκους, ἑἐπειδὰν 
σφίσ: κίνδυνος ἐπιστῇ, τότε πολλῷ τῷ *! µέσῳ σφῶν 
αὐτῶν γίνεσθαι ἀμείνους del, καὶ ἀνεχομένους 55 
γένεσθα,. Aoxct 65 xai ὑπὸ τοῦ λοιμοῦ ὃς ἐπεγένετο 
τοῖς Παίοσιν ἐς τὸ στρατόπεδην, καὶ ἑπίεσεν αὐτοὺς 
πάνν, ὥστε μὴ διαπνεῦσαι 53 ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον. 


duplo quam sint alias, fieri fortiores, οἱ omnia perpeti. Huc 


DE REBUS TURCICIS LIB. ViIFI. 


οἱγήσουσι σὺν ταῖς ναυσὶν ol A quos miserat jam. ante ad. eustodiendam regionem 


D quocuuque eos. ducere 


A18 


suam [stro adjacentem : preterea ut obsisterent 
Pannonum navibus advenientibus ne in terram ex - 
ire possent, Equites hi advenientes, cum jam fer- 
νοτεί prelium, Pannones in medium agunt, ct 
plurimos ibidem interimunt. Deinde cum verterent 
Pannones in. fugam, eos ex castris pepulerunt, et 
ad bombardas se recipere coegerunt. Et in lunc 
modum finis pradliandi, cum jam instaret. vesper, 
factus est. Rex cum cerneret. res suas propemo - 
dum accisas esse, fuga. una cum exercitu suo eva- 
dere enititur. Nam peregrini plerijue saucii et 
timidi erant. Adveniente igitur nocte, jubet ut im- 
pedimenta omnia colligant, seque ad profectionem 
preparent, quo parati et instructi sequantur 
instituerit, Et tandcm 
noctu fuga sibi consuleus abibat (49), cum 
interim male metuerel ne Pannones cum re- 
liquo exercitu transgressi ipsum persequi statue- 
rent, atque in hunc modum discessus, et in pa- 
triam reditus sibi suisque difficilis redderetur. Et 
sane Pannones persequendi fugientem hostem ad- 
modum cupidi erant : et id fecissent, ni Chonia- 
les eos. à persecutione inhibuisset. sciens Tur- 
cos, quando discrimen anceps impenderit, 4995 
accedebat et pestis, qux savissima 


Pannonum invaserat castra, ut nequiverint longo tempore post vix ab illo contagio respirare. 


Ἰωάννης δὲ αὐτός τε ἑτρώθη ἐνταῦθα, xal οὗ 
πολλῷ ὕστερον ἀπέθανε. Δοχεῖ δὲ poc xal τοῦτο 
μάλιστα αἴτιον γενέσθαι τοῖς Παίοσι τοῦ μὴ ἐπι- 
διώξαι τὸν βασιλέως στρατόν. Ἰωάννης μὲν ἁπε- 
λαύνοντος βασιλέως, ἐπιδιοὺς οὗ πολύν τινα χρό- 
vov, μετὰ ταῦτα ἐἑτεεύτησεν , vip Ὑενόμενος 
ἄριστος ἐς τὰ πάντα, χαὶ ἀπὸ μιχροῦ τινος ἐς μέγα 
δυνάµεως, μεγάλα τε ἁποδειξάμενος ἔρχα, πρός τε 
τος Γ ερμανοὺς xat Βυέμους, καὶ ἐπὶ τὰ Παιόνων 
πράγµα:α ἀφιχόμενος, μέγα εὐδοχιμῶν δὃ,εγένετο * 
τρὸς δὲ xai ἐς τοὺς Τούρκους οὐκ ὀλίγα ἀποδειξά- 
µενος ἔργα, εἰ μὴ διὰ τὸ πληθός τε χαὶ ἀρετὴν 
αὐτῶν, οὐχ ἐδύχει ἄν ποτὲ περιγενέσθαι τΏς βασι- 
λέως δυνάµεως. Καὶ αὐτός τε "Ec ἅμα ἐχειρώσατο 
τὰ τῶν Παιόνων στρατεύματα. ᾿Αχθομένων δὲ αὐτῷ 
τῶν λοιπῶν τῆς Παιονία; δυνατῶν, xat οὐχ ἀξιούν- 
των ὑπ' αὑτοῦ ἄρχεσθα:, ὅμως ἐπεκράτει τε τῶν 
πραγμάτων, ξννομολογούντων Ίδη κἀχείνων, xal 
οὐχ ἑχόντων ὅπως ph συγχωρῶσιν ἀνδρὶ εὔδοχι- 
μοῦντιί τε ἁπανταχῆ, xal τὴν τε ἀρχὴν ἐπὶ τὸ χρά- 
τιστόν τε χαὶ ἁφανέστερον 5) διέποντι. Aoxel δὲ 
οὗτος ἀνῆρ σπουδῇ τὰ πάντα κχατεργάξεσθαι, xal 
ἐν δέοντι χρῆσθαι τοῖς πράγµασ.ν αὐτίκα, ὅποι ἂν 
δέοι παραγενόµενον. Λέγεται δὲ χαὶ ὑπὸ oto? 
ἀπεγεχθέντα ἀποθανεῖν,. Περ) δὲ Καπιστράνου το- 
ούνε ἐπιστάμενος, μνήμην ποιήσοµαι’ ὡς Βερναρ- 
ὀένου τοῦ Κανιλίου γενόμενος ὁπαδὸς, μεγάλα ἓς 


( 


D 


Joannes quidem eo in przlio vulnus accepit, ος 
quo haud. multo. post mértuus est (50). Hzc quie 
Aem mihi przcipua causa exstitisse videtur, quod 
Panunones a persecutione hostium abstinuerint., 
Joannes non diu post fugam regis vivens, defun- 
ctus est, cum exstitissel vir optimus, qui ex humili 
loco ad niaximam conscendit. potentiam, memora- 
bilia designans facinora contra Germanos et Boe- 
mos : et in regnum Pannonum succedens, maxima 
florebat gloria. Preterea. praeclare rem | gessit ad- 
versus Turcos, quos putabat, nisi copiis maximis 
suoruui et virtute, superari haud posse. Pannonum 
regnum, necnon exercitus eorum ipse quoque sus- 
cepit, Cum autem ci inviderent reliqui Pannoniz 
principes, nec ejus imperia capesserent : tameu 
brevi effectum est, ut reynum retineret, cum eliam 
illi invidi confiterentur, regnum esse isti viro com- 
mittendum, quod non cessaret flrinissimnum οἱ tu- 


"lissimum prastare. Apparet autem, virum huuc, 


quacunque aggressus cst, effecisse, usum οἱ dili- 
gentia singulari οἱ celeritate preterea, quod ubi- 
cuuque occasio affulsisset, continuo presto fuerit. 
Sunt qui tradunt, hunc virum peste infectum mor- 
tem obiiase. De Capistrano nunc quantum scimus, 
referemus. Capistranus sectator fuit Bernardini 
Canilii, qui pluriina et magna,qu: pertinent ad re- 
ligionem Jesu docens, maguam ad gloriam et cla- 


Notule marginales. 


(49) Mechmet victus, obsidione soluta discedit 
«lavo )dus Augusti, 1456, quadragesimo sexto die 


VSàro6. '«b. R. ut inc. *! Inuno, &vacyop. 1n al, ἀναμχχομένους, ἀναπν. 


a capta obsidione. 
(50) IV Idib. Septemb. 1456. 


** ἀσφαλέστερον. 


413 


LAONICI CIIALCOCONDYL.E 


A2) 


ritatem emerelt. Nam facile princeps, euantum ad À την τοῦ κυρίου Ἰησοῦ Opr3x:lav διδάξαντος, καὶ 


eruditionem et coutemplationem attinet, per uni- 
versum Occidentem apparuit. [tali in bonorem Ber- 


nardini demortui festa celebrant, et templa ex:edi- ' 


ficant, ceu heroi. Nec paucz statua per Italiam vi- 
suntur, qux consecratz:e in honorem hujus viri po- 
sie sunt, quasi exstilerit vir quidam sanctus el 
divinis. Commemorautur et iniracula, quie vir iile 
fecerit. Hujus sectator cuin foret Capistranus,quem- 
admodnab antea / explanavimus, et ad plurimas 
regiones aecedens, publice doceret, ctiam devenit 
ad Boeuros, qui ea secta. videbantur infecti, ut 
ἴσιιομι colerent, nec velleut inde recedere, οἱ ve- 
ram religionem apprehendere. Qui pertinaces cuim 
nollent censentire cum reliquis per universam 
Boemiam, adveniente Capistrano, continuo cum 
alis in. eamdem religionem commigrarunt. Gum 
autem sapientia el intellectu plurimum valeret, regi 
Paunonum familiariter junctus est, Familiaritate 
ista permotus, regem, 296 ut supra meminimus, 
in Turcica expedilione cuixe juvit. 


Regem tunc ab Germania accersiverunt Panno- 
nes, Ladislaum nomiue : erat cnim nepos regis Si- 
gismundi ex filia. Nam eum petiveruni, cum adliuc 
furet puer, post obitum Vladislai in Varnensi prg- 
lio, missis legatid ad Albertum Sigismundi * fra- 
wem (51), qui tutor era4 pueri, et in Italiam ab- 
ductum secum. habuit. Siquidem οἱ. Albertus iste, 
cum esset Germanorum rex, et venisset ad Roma- 
uui pontificem, imperator ab Nicolao pontifice de- 
clavatus est, Suscepta imperetoria diguitate, in 
animo liabebat bellum inferre Turcis : hune igitur 
opibus ' przepotentez. (erat. enim — imperator) lali 
guscepere, eique honores maxinios. habuere. Pue- 
rum, qui Vieunz apud eum morabatur, petiere 
Tannones. Verum imperator Pannonibus puerum 
tradere cunctatus est (erat enim adhuc puellus) 
quod ne quid discriminis ei ingruerct, anxius me- 
Iuebat, Panuones itaque unanimi consensu bellum 
lomgo teupore cum. Alberto. gessere. Preterea le- 
galas ire jusserunt ad Romanum pontificem, pe- 
lentes sibi regem restitui. Quod si facere abnucret, 
profitebantur se non prius posituros bellum, quam 
regionem ejus omnem isere pervastatan uuiver- 
sam in ditionem accepissent. Verum imperator po- 
sea Pannonibus cedobat, et pueruin ad regnuin ca- 
piendum misit, Qni ubi venit. Budain, et copias 
Turcorum regis Belgrado ductu Clioniatis, submo- 
vit, laud diu supervixit ; perhibent eniin euim -ve- 
neuo sublatum esse a quodam Laurentio Chedra- 
chabare (52). Et cum. duxisset uxorem regis Gal- 
Jorum filiam, veneno. interemplus est, priusquam 


C 


αὐτὸς ἐπὶ μέγα δόξης τε xay λέους ἐχώρησεν àvà 
πᾶσον σχεδόν τοι thv ἑσπέραν, ἐς xà πρὠτα ἀν]- 
χων σοφίας τε ἅμα xai θεωρίας. Καὶ τῷ μὲν 6h 
Βερναρδίνω τελευτήσαντι οἱ περὶ τὴν Ἰταλίαν ἀνά- 
γουσαί τε τιμὰς ὡς fjpot, καὶ ναοὺς ἀνοιχοδομοῦσι, 
xai ἱερωμένα ἐστὶν αὑτῷ οὐκ ὀλίγα ἀνὰ τὴν Ἴτα- 
λίαν ἀγάλματα, ὡς ἀνδρὶ εὐαγεῖ τε xal δαιμονίῳ 
γενομένῳ. Λέγεται δὲ xol θαύματος ἄξια τοῦ áv- 
ὃρὸ; τοῦδε ἀποδεδειγένα. Τούτου δὲ ὁ Καπιστρᾷ- 
vo; Ἰωάννης γενόμενος ὁπαδὸς, ὡς εαἴρηται, xol 
πολλην χώραν ἐπεληλυθὼς, περιῄει δημοσία διδά- 
σχων τῇ τε ἄλλη, ἀφίκετο δῇ xal ἐς Ὠοέμονς, δο- 
xouvta; αἴρεσιν τὴν τοῦ πυρὸς θρησκείαν τε Eq τὰ 
μάλιστα, xaY μηδαμοῦ ἔτι συντίθεσθαι τῇ τῶν λοι- 
πῶν ταύτῃ θρησχείᾳ, ἁλλ᾽ ὅμως φρονοῦντάς τε καὶ 
ph πειθοµένους τοῖς λοιποῖς ἀνὰ τὴν Βοεμίαν 
ἁδραη. 'Ezi τούτους ἀφικόμενος ὁ Καπιστρᾶνος, 
ἐς τὸ τῶν λοιπῶν Ποέμων δόγμα γατέστησε,. Καὶ 
μέγα εὐδοχιμῶν ἐπὶ σοφίᾳ τε xal συνέσει, ἔπιτη- 
δείως τε ἔσγε τῶν Παιόνων βασιλέα. Kol διὰ τοῦτο 
αυνεπελάδθετο wal τοῦ πρὸς Τούρχους πο)έμου, ὡς 
Ot πρότερόν µοι δεδήλωτας. 

Βασιλέα 6*5 τοῦτον οἱ Παΐονες ἐπηγάγοντο ἁτὸ 
Γερμανίας 9*, ἀδελφιδοῦν γενόµενον τοῦ Σ,γισμούν- 
ὁου βοσι)έως. Τοῦτον γὰρ παῖδα ἔτι ὄντα, χατὰ τὴν 
Ev Βάρνῃ τελευτῆν τοῦ βασιλέως τοῦ Λαδισ]άω. 
ἑπρεσθεύοντο πρὸς "Α.6ερτον τὸν Σιγισμούνδου τοῦ 
βασιλέως ἀδελφὸν, ὃς ἑπετρέπευε τοῦ παιδὺς, xal 
περιάγων ἐς τὴν Ἰταλίαν, εἶχε μεθ) ἑαυτου. Καὶ 


"γάρ τοι καὶ ὁ "Ax6:pzo; οὗτος, βασιλεὺς t1; l'eg- 


D 


μανίας, ὀφιχόμενος ἐπὶ τὸν Ῥωμαίων ἀρχιερέα, 
αὐτυχράτωρ τε ἀπεδείκθη ὑπὸ Ν,κόλεω τοῦ ἀρχιε- 
ρίως. Καὶ ἀπιὼν ἐπὶ τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ, ὥρμητο 
ἐπὶ Τούρχους στρατεύξσθα,. Οὗτος δὲ μέγα ὄλέιος 
Qv, ἅτε αὐτοκράτορα ᾿ΡῬωμαίων γενόµενον, ὑπεδέ- 
ξαντο ot. ἓν τῇ Ἰταλία, χαὶ µεγάλως ἑτίμησαν. 
Παρὰ τούτῳ ἐν τῷ βασιλεῖ Β.έννης διατρίθοντα τὸν 
παΐῖδα Πτοῦντο οἱ Παΐονες. Καὶ ὡς ἔτι παϊῖδά τε 
ἔντα, xal δειικαΐνων περὶ αὑτῷ, οὐκ ἐδίδου ὁ βασι- 
λεύς. Καὶ καταστάντες ἐἑπολέμουν αὑτῷ οἱ Παίονες 
ἐπὶ συχνών τινα χρόνον, Καὶ δῆ καὶ πρέσθεις ἐπὶ 
τὸν ᾿Ῥώμης ἀρχιερέα πέµποντες, ἢξίουν σφίσι τὸν 
βασιλέα ἀποδίδυσθαι; εἰ δὲ p, ἐπιώντες, pd] ἀνεῖνσι 
πολεμοῦντάς τε xaY ὃποῦντας την χώραν, ἐς ὃ ἂν 
ὑπάγωνται σφίσιν ὑποχείριον. Ἐνεδίδου — pévco: 
ὕστερον, καὶ τόν τε παῖδα ἀπέπεμφεν ἐπὶ την βα- 
σιλείφν. *0; ἀφιχόμενος ἐς Πούδην, xa! ἀπὸ Μπε- 
Ἰογράδης τὸν βασ.λέως στ,ατὸν ἁπωσάμενος διὰ 
τοῦ Χωνιάτου , μετὰ ταῦτα οὐ πολύν τινα χρόνον 
βιοὺς, ἑτελεύτησε. Λέγεται μέντοι καὶ ὑπό τινος 
Λαυρεντίου Χεδραχαδάρεω τοῦ ᾿Αντεσπάρνου xd 
νειον ἐμπιόντα ἀποθανεῖν. ᾿Ἀγόμενος δὲ τοῦ Κελ- 
τῶν ῥασιλέως θυγατέρα, oix ἔφθη τὸ» γάμον 


Notule marginales. 


(54) Generam. 
(92) Piagae mortuus ext Ladislaus an. 1456, Cal. 


Decemb. Sed hic fil. fuit postumus Alberti, et tutor 
ejus Fridericus Imp. 


^ [lac vel similia verba in ms. desiderari patet ex versione, Λαδίσλαον χαλούμενον. In R. ut in c. 


£i 
7.001; 3a 30 3c 7 ἑτελεύτησξ 
γυναῖχα αὐτῷ ἐς τὰ βᾳσίλεια. Τελευτίσαντος μὲν 
οὖν τούτου, διηνέχθτσαν οἱ Πανύνων πρώτο: ἐς ἆλ- 
Αύλους, καὶ ἐς διιφορὰν ἀφικομένων αὐτῶν, ἔπε- 
κράτησαν οἱ τοῦ Χωνιάτου παῖδες. "Όρλιχον γὰρ 
ἠγεμόνα τῆς Παιύνων χώρας οὐ φαύλης, χαὶ ἔχοντα 
ᾱ ὠμάλκως πρὸς τὸν Χωνιάεην ἔτι περιόντα, ὡς 
ἑτελεύτησεν, ἠξίου ὡς ἀνδρ) γενομένῳ σφίσιν αἰτίῳ 
μεγάλων συμφορῶν ἐς τοὺς Τούρχου:, pfts τοὺς 
ταῖδας ὅ-ὰ τιμῆς κεκτῆσθαι ἓν τῇ συγγλήτῳ, ἑχεί- 
vtov ** ἀνοσιώτατον ἡγουμένων τοὺς enl ἐξελαύ- 
ix τῆς àoyn;. Ἐνταῦθα τοὺς Χωνιάτου zalóa; 
" p συγχλήτῳ ἑἐπηδίσαντας «ip 'Op) " xal 
ἁποταμόντας τὴν κεφαλὴν αὐτῷ , οἴγεσθαι. Τοῦτο 
χαλεπώτατα μὲν bh ἑνεγκόντες οἱ []χίουες, τόν τε 
σαϊόχ τοῦ Χωνιάτου χαθεῖρξαν ἓς τὴν Μπελοαγρά- 
δην᾽ μετ οὐ πολὺ δὲ αὖθις δ.επρἀξατο, xoi ἑξελ- 
θ ὧν, ᾱατέστη ἓς τὴν βχσιλείαν Παιόνων. Όασ.εὺς 
δὲ ἀτεδείχθη, συν αιρουµένων αὐτῷ τῶν τοῦ πατρὸς 
πετηδείων. Δοκεῖ δὲ χαὶ χρήἁασι πολλοῖς ὃ,απρα- 
6χμενος, καὶ ἀνακτώμενος, στρατόν τε ὡς μἐέγιστον 
τῶν xarà τὴν Παιόνων χώραν τρέφων, ἐπὶ τὴν 
Ρααιλείαν τῶν Ι]αιόνω» χωρῆσαι. Ἰλόχης μὲν xoi 
πρώτα Χωνιάτῃ διαφερόµενος, xal ὕστερον τῷ ma:- 
δὶ αὐτοῦ ἐς την βατιλείαν παρεληλυθότι, διενεχθεὶς 
οὐχ ἐσακούειν, οὐδὲ πείθεαθαι ἤθελε. Μετὰ ταῦτα 
δὲ συνέθη αὐτῷ ἐπὶ ῥητοῖς, καὶ ἐπείθετο. Οὕτω δὴ 
ὁ ἐπὶ τοῦ Χων.άτου mzi;, ἐς τὸν νεώτερον περιε- 
4f)e0sv ἡ Ηαιόων f µονείχ.. Καὶ πρὸς βασιλέα 
Ῥωμαίων ᾿Α.6ερτον ἐπολέμει, 
µενος ἔργα, xoi Πράγα» τε 
ἵετο, ὥστε οἱ ὄμφω τὰς ἡἹεμονίας ὑπηχόους Υὲ- 


$T n 


715*)a.:. 


"punto £r οὖν, ὡς xoi πρὀτερόν μοι δεδἠλωται, 
ὁ αὑτοκράτωρ οὗτος "AXCepto; ἐπὶ Τούρχους xai 
ΜΣγέτην στρατεύεσθσι, Καὶ παρὰσχευα]άμενος 
ατρατὸν, ἑπρεσθεύετο mo; τοὺς llalova;, ὥττε δο- 
Orvat oi δίοδον &:à τῆς χώρας αὐτῶν , καὶ ἀγορλὰν 


725i:4200at αὐτῷ τοὺς []αίουας ποοαγοσξύων. Οἱ 
Gi ἐπιλεγόμενοι ἐν σφίσιν αὐτοῖς, ὡς ἣν ἐπιχρατη- 


σωσι της θρῴάχης, καὶ ἐπὶ piya χωρήσῃ δυνά- 


μεως, ἑπανιὼν καταστρέψετ αι σφᾶς, οὐκ ἔφθασαν 
διδόναι αὐτῷ ἑχόντες εἶναι δ.εξιέναι ó:à à τῆς ys pae. 
o: μὲν δη οὕτω λέγουσι γενέσθα, * οἱ δὲ a) λέγουσι 


Παΐουας ἁποκ.,ίνχσθαι τῇ μὲν πρεσθείᾳ λό- 
ς ἐπισιχεῖς : ὑπ,στρεφόντων δὲ τῶν πρἐσθεων 
ὑποίσαντες "' ὄ,δρας κατὰ τὴν 605v, T] ἔμελλον ὅ:ε- 
$vat, ἀνελεῖν αὐτοὺς ἅπαντας. Καὶ οὕτω τοαπο- 
μένον τοῦ αὐτοχράτορος Ῥωμαίων ἓς τὴν τῶν πρὲ- 
σθεων ἔρσυναν, αὖθις ἐς πόλεμον χαταστάντας, 
ρέρειν ἀλλήλους, Ἱαῦτα μὲν δη οὕτω γενέσθαι 
Ἰέγεται ἀπὸ τῶν» Π]ο.όνων i; τοὺς Γεραανοὺς τε, 


Notulc ma 


(05) Udaiiichum. 
(o4) M.unam. 
(93) Vienuam adduxerunt. 


Φ. 
- 
to 


* ἐκεῖνό zz ἂν σιώτατον f 0o Iiis. 


M. ut c. 


DE REBUS TUACICIS LIB. VII. 


γάρ, πριν ἀφιχέσθαι τῶν A nuptias celebrare quivisset ; 


D 


μεγάλα àmobuxvi- (. 
xxi Dofuovz ὑπηγά- | 


ὀπιτοηλὴσλντὰ:. Sic etiam R. 


423 
nam mortuus est an- 
(quam uxor in regnum ejns veniret, Hoc e numerc 
viventium subtracto, dissensio inter Pannoniz pro- 
ceres exurtà est, At in ea discordia victores evasere 
filii Choviatis. Orlichus enim princeps regionis in 
Pannonia haud penitendie, cui intercesserant ini- 
micitie cum Choniate adhue superstite, censebat 
filios Choniatis non in senatoria dignitate collocan- 
dos: ut quorum pater maximarum ipsis contra 
Turcos dimicantibus auctor calamitatum exstiterit, 
Pannenes contra, impium ducebant Choniatis filios 
regno et magistratu expelli. Filii igitur Chouiatis 
insurgentes vontra Orlichum (52), in curia caput 
ejus amputarunt, et abierunt. Factum lioc Panno- 
nes indignissime ferebant, et Choniatis fllium(54) 
in vincula coujecerunt , et. quo. majore custodia 
asservaretur, vinctum Bel4zradum deportarunt(55). 
Verum is haud 927 multo post cffzcit, ut vincu- 
lis exemptus, in regiam dignitatem. subveheretur. 
Nam rex creatus est, adjutus fideli opera pateruo- 
rum amicorum. Etiam, pluriuium 2d reguum paran- 
duin contulit, quod opibus exercitum sibi concili:- 
vit, eumque in Pannonum regione aluit, Et. in 
hunc modum insigne regie diguitatis decus acqui- 
sivit. lloces (56) cum jam antea discordiam fovis- 
scl adversus Clioniatem, et deinde inimicitias sus- 
cepisset cum filio ejus qui regno potitus erat, rccu- 
sabat novo regi obedire. Verum non inulto post 
cum intercessisset pactum, regis imperium admit- 
tebat. In hunc modum regnum delatum est ad Cho- 
niatis fillum juniorem. llic bellum gerenat cum 
Alberto (57) Romanorum imperatore, magna cdens 
vbique. militaris virtutis opera, Pragam et Boc- 
miam subegit, ut jam u:raque regna ei parcrent. 

Albertus Ποια ή imperator in auino habc- 
hat, armis petere. Metlimetem Turcorum regem. 
Contractis igitur copiis, legationem mittebat ad 
Pannones, petens ut se sinerent suas copias per 
ipsorum regionem ducere, et commeatum prabe- 
rent, Paunones autem coinitiis habitis inter seco!- 
locuti erant, si domuisset Thraciam, et magnam 
potentiam sibi peperisset, fore ut reversus ctiam 
Pannoniam subigere conaretur. Quapropter respon- 
derunt, se nequaquam voluntarios transitum per 
suau regionem prestare. Quidam perliibeut, Pan- 
nones sic decrevisse. Verum sunt qui tradant, Pan 
nones benigue respondisse legatis. Ceterum lega- 
i$ revertentibus ad. regem, a quo. missi. erant, 
subornarunt viros qui eos in via qu. profecti erant, 
cx insidiis adorirentur, et necarent. Quod quidem 
contigit. Imperator cum ad. inquisitionem legato- 
rum converteretur, effecit ut. iterum bellum inter 
ipsos exoriretur, οἱ craviter se mutuo affligerent. 


rginaies. 


(56) lloes, qui et. Nicolaus Vilaclius. 
(7) Al. Friderico. 


€* ὑποίσαντας. Sic in uno, in 


3) 


LAONICTI CITALCOCONDYL/E 


4 


At lize quidem a Pannonibus contra Germanos ct A xat ** αὐτὸν βασιλέα "Λλλδερτον, Ταῦτα μὲν ἓν ἔτε- 


Albertum imperatorem facta esse traduntur : qva 
profecto paucis onnis intercedentibus conligere. 
Propter istam discordiam ferunt Romanum ponti- 
icem Pium 1l Mantusz egisse, vocantem lberorum et 
Gallorum reges, et. duces nmagistratusque per 1ta- 
liam, praeterea duces Germanorum οἱ Pannonum. 
Fgressus Roma Mantuam, quo concilium indixerat, 
id iládem concelebrabat. Illuc conveniebant Occiden- 
talium regum et principum legati, et consultabatur 
quomodo Turcorum rex Mechmeles foret debellap- 
dus. Singulos legatos regum et principum, quorum 
auctoritate missi erant, sententiam expromere ju- 
bebat. Quidam pecuniain, quidam milites se in eam 
evpeditionem 998 collaturos pollicebantur. Decrc- 
tum est, ut decima reddituum omnium, ct quin- 
quzgesima pars eorum qua ad clerum redirent, in 
istam. expeditionem contribuerentur.. Ordinatum 
€al, ut peccunia quae hiuc colligeretur, recondere- 
tur, necnon viri huic. negotio destinati sunt. Se- 
cuudum bac eonclusum est, ut Gerinani cum Pan 
nonibus in gratiam redirent. Miserunt ad concor- 
diam jstam constabiliendam Bessarionem cardina- 
ἱο Trapezuntium, qui princeps cjus legationis 
facile omnes excellebat. Missi sunt utrinque legati, 
quorum opera concerdia inter ipsos componeretur 
el discordia pelleretur. Legati quidem alii alio ire 
jussi suut, ut reliquos cohortarentur ad capessen- 
dum bellum conira Turcog. liec quidem sub Pio 
'ontifice contigerunt, cum eniteretur nequaquam 
antecessoribus suis esse inferior. Eteuim cap!a 
Coustantinopoli, concilium agitabat Nicolaus Y et 
longa oratione habita Occidentales principes hor- 
labatur, ut bellum Larbaro inferrent. Veruin haud 
multo post cbiit mortem, cum cà adhortatio liaud 
dum ad rem essel. collata. Eusebius autem sive 
Pius, ubi pontificatum suscepit, semelipsum gra- 
vissimo jurejurando illigavit, et litteris significa- 
vit, ut classis Neapoli pararetur ad Turcicam expe- 
ditionem : nam Alpbonsus creatus erat dux contra 
barbaros. Litteras has ubi accepit Partleuopes 
rcx, triremes decem in Darbarorum regionem ini- 
si, initium faciens Turcici belli. 1e quidem 
sole, ncc plures, appulere. ltlioduin. Unde solveu- 


(6s, ferebantur contra regionem regis Asize mari- ϱ 


Lun m. Aliquantulum damni invexere. Barbari re- 
gioni; nam accedentes subjecerunt Lemnuutn, quai 
ca tempestate rex tenebat. Postea in ditionem ac 
ceperunt lmbrum, et reliquas gei maris insulas. 
Scyrum enim et. Scopelum, necr.on reliquas insu- 
Jas, Byzantio capto ad Venetos transiisse constat, 
qui eas tenuere, Cum auteni per integrum aunum 
triremes illae hinc inde oberrassent, niliil sane me- 
morabile fecerunt. Praiterea cum. triremes | 2lize 
nulle ab lalia. submitterentur, et. ἱμδ in Italiam 


σι πάνυ ὀλίγοις ἑ γένετο. Διὰ δῆ ταύτην τὴν διαφ»- 
piv, γενέσθαι τὴν ἐν Μαντύῃ τοῦ ᾿Ῥωμαίων áp- 
ιερέως δίαιταν **. Προσχαλεσάμενον "* τοὺς τε 
Ἰδήρων, xai Κελτῶν βασ.λέων, xal ἡγεμόνων, xat 
Γερμανῶν, χαὶ Παιόνων, καὶ τῶν χατὰ τὴν ἸἼσα- 
λίαν ἡγεμονειῶν xai πολιτειῶν, xal ἐπεξελθὼν ἀπὸ 
της Ῥώμης ἐς Μαντύην, τὴν σύνοδον ἑποιείτο, ἡ δὴ 
συνελέγοντο ἅπαντες οἱ τῶν ἑσπερίων βασιλέων 
τὲ xa! ἠγεμόνων πρέσδεις, προέθετο περὶ τῆς Μεχ- 
ψέ-έω βασιλέως Τούρκων χαθαιρέσεω":, χαὶ ἑκέλευε 
γνώμην ἀποφαίνεσθαι ἕνα ἕχαστον τῶν παρέντων 
πρέσθεων, ὑπ» τῶν σφετέρων βασιλέων τε xax Ίγε- 
µόνων. Καὶ ὑπέσχοντο δη ἐνταῦθα οἱ μὲν αὐτῶν 
χρήματα, ol δὶ χαὶ ἄνδρας συμθαλέσθαι ἐς τὸν 
πόλεμον τόνδε. Ἔνθα δῆ τὴν δεχάτην τῶν προσ- 
όδων ἑδέδοχτο "*, καὶ μὴ ἐξελέσθαι πάντων τῶν εἰς 
τὴν ἱερατείαν τελούντων. Καὶ ἄττα δ' ἂν τῶν χρη- 
µάτων συναθροισθῃῇ, ἐς τὸν πόλεμον τοῦτον ἀἁπ- 
τάττεσθαι, xal οὕτω ἄνδρας ἐς τὰ τοιαῦτα ἑτάξαν- 
το. Μετὰ δὲ ἑδόχει τοὺς Γερμανοὺς τοῖς Ἱ]αίοσι 
διαλλάξαι. Καὶ ἐπιπέμπουτες ἄνδρα τῶν παρὰ 
σφίσιν ἑλλογ/μιων, τὰ πρῶτα φερόμενον, Βησσα- 
plova, χαρδινάλιον, τὸν ἀπ) Τραπεζοῦντος, imps- 
σθεύοντυ παρ᾽ ἀμφοτέρους, ὥστε διαλλάξαι τούτους 
ἀλλήλοις, καὶ τὰς διαφορὰς χαταλύειν. Καὶ ἄλλου; 
ἄλλῃ διέπεµπον ἐπὶ τοῖς παροῦσι πράγµασι, πχ- 
ρακαλοῦντες συµθα)έσθαι ἐς 5bv ἐπὶ τοὺς Bap6á- 
ρους πόλεμον. Ταῦτα μέντοι τῷ Ill ἀρχιερεῖ ἐπε- 
ποίητο, ἁμιλλωμένῳ ἐς τοὺς προτέρους αὑτοῦ p. 
χιερεῖς. Καὶ γάρ το: καὶ ὁ Ν.χύλεως, ἀλούσης τῆς 
Βυξαντίου πόλεως, σύ»οδυν ἐποιεῖτο, προτρεπόµενο; 
τοὺς πρὸς ἑσπέραν ἑἠνεμόνας ἐπὶ τὸν βάρδαρον, 
χαὶ λόγον συχνὸν Τ.οιούμενος πλρεχάλει. Οὐ πολλῷ 
δὲ ὕστερον ἑτελεύτησεν, ἁτελῆ χαταλιπὼν ταύτην 
αὑτῷ τὴν ἀπόδειξιν. Τοῦ δὲ Εὐσεδίου ἀρχιερέως 
μετὰ Νικόλεω τὴν ἡγεμονίαν παραλαθόντος, ὅρχον 
ποιῄσασθαι "* ἰσχυρότατον, xaX iv γραφῇ παραδι- 
ὄδντα, ἀρτύεσθαι μὲν ναυτιχκὺν ἀπ) Νεαπόλεως. Τὸν 
γάρ τοι Ἀλφόνσον στρατηγὺν ἑλέσθαι ἐς τὸν ἐπὶ 
τοὺς βαρθάρους πόλεμον. Καὶ ταύτην ἀνελομένου 
τῶν Παρθενόπης βασιλέως, ἑκπέμψαι τριέρεις 
δέκα ἐπὶ τὴν τῶν βαρθάρων χώραν, ὥστε ἀρχὴν 
ποιούµενος τῆς ἐξόδου. Ταύτας μέντοι τὰς ναῦς xal 
οὐδὲν ὕστερον πλείους ξυνέδη ἀφιχέσθαι ἐς 'Ῥόδον, 
καὶ ταύτῃ ὁρμισαμένας, ἐντεῦθεν ὡὠρμῆσθαι és: 
τὴν βαειλέως χώραν, xai τῆς ᾽Λσίας παράλιον' xai 
ὁρᾶσαι μὲν 12 ὀλίγα ἅττα τῆς βασιλέως χώρας, 
ἐπιπλέοντας δὲ χαταστρέψασθαι 15v Λῆμνον, ἔχον- 
t0; ταύτην του βασιλέως. Μετὰ δὲ ταῦτα "Ipópov, 
καὶ τὰς λοιπὰς τῶν ταύτῃ νήσων iv τῷ Αἰγαίῳ. 
Th» γάρ τοι Σχῦρον «ai Σχόπελον, xal τὰς ἄλλας, 
ὡς ἑάλω Ὠνξάντιον ὑπὸ βασιλέως, ἐπὶ Οὐενετοὺς 
ἑτράποντο, χαὶ ἔσχον ταύτας. Ἐνιαυτὸν δὲ πεοι- 
πλέοντες τὸ Αἰγαϊῖον αὗται αἱ τριἑρεις, οὐδέν τοι 


Notule marginales. 


** αὐτὴν. Π. ut in c. 
" Iu uno. ὀχυρ. ?* [n uno, δῃώσα:. 


ὃν μετὰ, in uno ul c. In al. uf προσκ. 


15 sOvscell.utc..— "! Π. κοινῇ ἐς. 


9 


ΡΕ REBUS ΤΟΠΟΙ 5 LIB. VIIT, 


426 


ἄξιον λόγηυ ὑπεδείκνυντο. Καὶ ὡς οὐδὲν ἔτι ἐπέ- A rediere : et navales milites, qui in. illis erant, per 


πὺτι ἀπὸ Ἰταλίας , αὖθις ἐπέπλεον ἐπὶ Ἰταλίας, 
σχεδασθέντες ταύτῃ ἀνὰ τὰς πόλεις. Καὶ Εὐσεδίῳ 
μὲν " τῷ ἀρχιερεῖ ἐς τόδε ἐτελεύτα d παρα- 
oxsufj μετὰ δὲ Πίος ὁ ἀρχιερεὺς, ὡς ἐπὶ την Ίγε- 
µονίαν ἀφίχετο, ttv ἐν Μαντύῃ δίαιταν ἐποιῖσατοι 
ἅτε δὴ πατάστασίν τε Χαὶ σύλλογον περὶ τῶν καθη- 
Χόντων αὐτῷ πραγμάτων ἐς τὸν ἐπὶ βασιλέα M:y- 
µέτην πόλεμον. Βησαρίων μὲν δῇ ἐπὶ Παΐονας ἀφι- 
κόµενος καὶ ὃς Γερμανεὺς , τά τε ἄλλα διελέχθη, 
xai τὴν πρὸς ἀλλήλους διαφορὰν καταλύειν πειρώ- 
psvoz, οὐχ) οἷός τα ἐγένετο, ἐς ταυτὺ ἄμφω ξυνα- 
γαγὼν, διαλλάξαι. ᾽Αλλὰ ἄπραχτος μὲν ἀπεχώρει" 
ἐδόχει δ᾽ αὐτοῖς ἀπὺ Ἰταλίας ὠρμημένοις τόνδε 
Oo; ἄρασθαι τὸν πόλεμον ἀπὺ τῆς Ἡπείρου. Ταῦτα 
μὲν ἐς τοσοῦτον ἐγένετο χατὰ τὴν ἐν Μαντύῃ δίαι- 


Italie urbes. dispersi supt. Hunc (inem habuit Eu- 
sebii sive Pii apparatus bellicus, Deinde etiam lius 
pontifex, ubi primam pontificatum sus, cepitconci- 
lium Mautuz celebravit : in quo nihil aliud actum, 
quam quomodo Mechmetes Turcorum imperator 
esset. domandus, Dessarion cum ad Pannones et 
Germanos venisset, mandata απ acceperat, iis 
euarravit. Cum institueret discordiam, qua inter se 
laborabant, dissolvere, 999 et concordiam indul - 
cere, nihil efficere quivit, quamvis in unum locum 
eos contraxisset. Verum re infecta discedebat. Tan- 
dem visum est, ul ex Tialia profecti Turcum terra 
aggrederentur. Hoc quidem hactenus Mantus iu 
concilio gesta sunt. Nunc tempus est ut redeam ad 
illum sermonem unde ad hunc digressus sum. 


ταν. ΒΕἶμι δὲ Ex ἐχεῖνο τοῦ λόγου, ὅθεν ἐπὶ τοσοῦτον ἑτραπόμην, ἐς τοσοῦτον διεξιὼν τὸν λόγον. 


Τοῦ γάρ τοι ἐπιγινομένου θέρους ἀπέχρη μὲ», τῷ 
Basi Μεχμέτ χαχῶς πράξαντι ἐς τὴν ἐπὶ 
Παΐονας ἔλευσιν ἡσυχίαν ἄγειν' στρατεύματα δὲ 
ἕπεμτεν ἄλλῃ τε xol ἐπὶ Σχενδέρην τὸν Ἰθάνεω 
παῖδα. Ἐφ᾽ ὃν δἩΠ xal ὁ πατῆρ στρατευσάµενος, 
χαταστρέφασθαι οὐχ οἷός τε ἐγένετο. Ἰησοῦν δὲ τὸν 
Βρεγέσεω παῖδα ἀπέδειεε 7"! στρατηγὸν, παραδοὺς 
τό τε ὑπὸ Φεῤόῥῶν στράτευμα, χαὶ τὸ παρὰ ἸΑξιὸν, 
xai τὸ ἀπὸ θετταλίας. "Hyoupévou δὲ Ἰησοῦ τοῦ 
Βρενέζεω, ἐσέθαλλε πρὸς τὸν Ἱόνιον τῆς Μακεδονίας 
χῶρον, χαὶ ἔλήορυ τὰ πολλὰ αὐτῆς. Σχενδέρης δὲ 
οὗτος διχπρεσβευσάµενος πρὸς τὸν Ρώμης τε ἁρ- 
χιερέα, xal πρὸς βασιλέα ᾿Αλφόνσον τὸν ΠαρΏενό- 
πες, ἐπιτηδείως τε ἔσχε xal συνῄθως τῷ βασιλεῖ 
τούτῳ, δι ἃ δῇ χαὶ τὸν πρὸς βασιλέα πόλεμον τὴν 
τε Κρούην παρέδωχε τούτῳ τῷ βασιλεῖ, xaX ἠξίου 
αὐτῷ ὑπίχοον εἶναι. Ἔνθα δῆ καὶ στρατὺὸν πεζὸν 
ἱκανὸν διαπορθμεύσας ὁ Παρθενόπης οὗτος βασιλεὺς 
ἀπὸ Ἱαπυγίας ἐς Ἐπίδαμνον, xai ἄρχοντα τῶν 
παρ. ἑαυτῷ ἑλλογίμων ἕνα στρατηγὸν, ἐπὶ τὴν 
ῥασιλέως ἑληΐῖζοντο χώραν. Μετὰ δὲ χαταστάντες 
ἐπολιόρχουν πολίχνην Σφετόην καλουµένην, ἐξδελεῖν 
ῥουλόμενοι. Ἐνταῦθα πυθόμενος παρὰ τῶν σφετέ- 
(uv Ἰησοῦς ὁ Βρενέτεω, χαὶ παραλαθὼν τοὺς ἐς 
τν Αξιὸν ἱπποδρόμους, καὶ Παραθοῖων στρατὺν, 
XV τὴν ταχίστην ἐπειγόμενο; ἄλλην ἡ αὐτοὶ ἐφύ- 
λαττον οἱ Ἰταλοὶ, xal ἐπεισπειὼν ἄ,ρνω, διέφθειρε 
σύμπαντας τοὺς Ἱταλούς. Σχκενδέρης μέντοι, ἔτνυχε 
Tip ἀπὼν τότε, οὐδοτιοῦν παθὼν δεινόν. "}στερον 
μέντοι οὐ πολλῷ Σχενδέρης διαθὰς ἐς Ἰταλίαν, 
ἀφίχετο ἐς τὸν Παρθενόπης βασιλέα. Καὶ αὐτὸν 
 ὑπηδεξάμενος, ví τε ἄλλα ἑτίμησε, xal ἐς τὸν 
Ῥώμης ἀρχιερία ἁἀπέπεμψε φιλοφρονησάµενος. 
Μετὰ δὲ ταῦτα χρήματα ἰχανὰ παρεχόµενος αὐτῷ, 
ἀπέπεμπεν ἐπὶ τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ. θὖτος μέντοι 
ἐπανιὼν, ἐπὶ τῆς χώρας αὐτοῦ ἐπέμενεν ἑἐπιόντα 
ὃν βασιλέως στρατὸν, καὶ ἑρυμνὴν οὖσαν τὴν χώ- 


Ea zstate qu: insequebatur, preclare seeum 
actum putabat Meclimetes, qui inauspicato rem 
gesserat. cum  Pannonibus, quod quietem agere 
posset. Misit igitur par:em | exercitus contra Scen- 
derem Ibanis filium, quem pater, quamvis s:pius 
eum debellare occepisse!, vincere nequivit. Jo- 
suen (58) filium  Brenezis constituit ad id bellum 
ducem, cui tralidit exercitum, qui Pherrhis erat, 
el eum qui erat apud Axium flumen, necnon 
Thessalie exercitum. Duce autem Josue incur- 
sionem faciebat versus lonium Macedonis, οἱ 


c Pleraque istius depopulatus est, Scenderes lega- 


tionem misit ad Romanu:n pontificem, ct ad regem 
Parthenopes Alphonsum , nam regi huic admo- 
dum charus et familiaris erat, quia propter belium 
Turcorum imminens isti regi Crojam assignarat, 
camque huie subditam esse volebat. Tran«sportavit 
igitur ibi rex Parthenopes Alplionsus ab Japygia 
pedestrem exercitum magnum in Epidamnum, 
cui przfecit ducem de suis virum prudentem: et 
regis regionem evaslabant, Postea conjunctis co- 
piis obsidebant urbem Sphetoam (59) nominatam, 
volentes eam expugnare. Josue Brenezis filius cum 
intellexisset in quain necessitatem venissent Sphe- 
toenses (60), accipiens equites qui erant in Axio, 
et Peresbiorum exercitum, citato agmine profici- 


D 5ceus,alia via, non ea in qua Itali excubias agebant, 


Subito adveuiens, Italos omnes ad internecionem 
occidit. Scenderes vero, ut qui abfuisset, mali 
nihil passus est. Nec multo post Scenderes iste 
venit in ltaliam ad Parthenopes regem Alphonsum. 
Qui excepit eum honorifice εἰ benigne tractavit ; 
eumque ad Romanum pontificem misit, ut εἰ ab 
ipso aliquid honoris consequeretur. Postca cum 
ei opes dedisset inaximas, eum ad principatum 
suuin remisit. Hic igitur reversus ad principatum 
suum, exspectabat regis exercitum hostiliter ad- 


Notule marginales. 


($8) Sinam alii vocant, alii. πει, 
(99) Sphetgradum. 


" fn uno, utvzot..— " In al, ὑπ. 


. PATROL. Gn. CLIX. 


ο (60) Sphetgradensces. 


15 


431 


LAONICI CIIALCOCONDYL/E 


125 


euntem. Verum se in loco tenebat munitissiino. Α pav χατεῖχεν ἔχων τε στρατὸν μεθ) ἑαυτοῦ τὸν ἀπὸ 


Habens autom secum exercitum, quem de sua 
regione conscripserat, iter per monies f.ciebat. 
Uxores οἱ liberos in loca. munitissima deponens, 
ipse hnc inde cium exercitu vagabatur, ut. defen- 
deret regionem : semperque praesens eral ubicun- 
que ejus opera desiderabatur. Et quidem copia 
pedestres et equestres in. Scenderis 930 regio- 
nem incursionem faciebant, predas pecorum et 
aliarum rerum agere liaud cessabant. Ét diu in 
ea morantes, omnia corrumpebant, cum non 
cunctarentur edificia et villas incendere. Tandem 
cum salis cvastata esset regio, exercitum abduzit, 
cum nibil sane memorabile designasset. Sceude- 
res quidem arcem juxta Epidamnum, qua: specta 
Ionium, ex:edificavit, Est autem eo leci Chersoue- 
sus οἱ Isthmus brevis, conmplecteus tria stadia: 
hunc muro cum undiquaque essct. amplexus, nou 
paucos Albanos in eam regionem transtulit, ut 
ibi habitarent. Priterea urbem admodum commu- 
nivit, ut si quid novi ingrueret. ab regis exercili- 
bus, ibi potius quam alibi obsideretur. Nam si 
non pesset resistere, aul par esse copiis regis, 
superesset tutissimum effugium, videlicet ut inde 
seproriperet in mare, et quo vellet adnavigaret. 
Exercitus igitur regis cum accessisset ad istam 
posset, domum reversus est. 

ἴδιο anno quo in militiam profectus erat con- 
tra Scenderem Mechimetes, nihil aliud actum cst. 


Appetente autem aestate, viros de januis suis pri- C 


marios misit ad priucipes et reges tributari:s; quos 
evocabat ad liberorum suorum circumcisionem, 
quam purgationem vocant. Accersivil οἱ regni sui 
principes, urbium  priefectos, satrapas ducesque, 
οἱ milites quotquot inercede conducti penes liunc 
regem supendia faciebant, Cum ad eum couve- 
uissent exercitus Adrianopolim, circumcisiofiem, 
quam ipsi purgationem putant, liberorum suorum 
peragebat. Munera capiebat magnifica ab magi- 
siratibus οἱ satrap's. Conventus ille frequentabatur 
extra urbem in campo juxta insulam: omnes aub 
divo agebant, prater regem ct principes. Nuptiz 
lie (sic enim. appellant. quoque circumcisionem) 
creduntur ipsis optime corum omnium qui ad 
vitam pertinent. Quilibet contendit in iis nuptiis 
aliquod proponere ludicrum. Nec pauca ludicra 
in circumcisione regiorum liberorum exhibentur: 
viri erecti, insistentes equis, nulla. externa ope 
se tenentes, manent immoti, equis in cursum 
elfusis. Omitto commemorare funambulos: nam 
in ista arte. Turci reliquos mortales longe supe- 
rant. Saltantes etenim incedunt per funes sus- 
pensos, et per eos currere possunt quami citissi- 
me. Innumera quidam alia admiratione digua 
faciunt, euntes super bis per gladios strictos, εἰ 
redeuntes, Hzc quis quotidie cernat in foro quod 
Tactalem noniinant, ubi et funambuli ludicra aua 


regionein, 


τῆς χώρας, διῄει διὰ τῶν ὀρέων περιιὼν τῷ στρατῷ. 
Καὶ τάς τε γυναῖχας καὶ παΐῖδας ἐς τὰ ἑρυμνὰ 
εἰσενεγκάμενος, αὐτὸς περιῄει, ἔχων περὶ τὴν φυ- 
Àaxhv τὶς χώρας, ὅποι δέοι παραγχενόµενος. Καὶ ὁ 
μὲν στρατὺς xol οἱ ἑπποδρόμοι ἑπέδραμον τὴν 
χώρα», xal ὑποςύγια λγϊτάμενος, xal χρόνον τινὰ 
συχνὸν διατρίφας, ἔπῄει πᾶσαν την χώραν ἐμπιπρῶν 
καὶ διαφθείρων. Ὡς δὲ ἑκανῶς εἶχεν αὐτῷ ἐς τὴν 
τῆς χώρας διαφθορὰν, ὁ στρατὸς ἀπήλαννεν, οὐδέν 
τοι πλέον διαπραξάµενος. Ὁ μὲν οὖν Σκενδέρης 
οὗτος ἄχραν τὴν ἐς τὸν ᾿Ιόνιον περὶ Ἐπίδαμνον 
ᾠχοδόμει, Χεῤῥόνησος δ᾽ ἐστὶ, xa ἰσθμὸς βραχὺς 
ἀμφὶ τρία στάδια’ τοῦτον τειχίσας, ἑσῴχιζεν ἐς 
τὴν χώραν ταύτην οὐχ ὀλίγους τῶν Αλβανῶν, xal 
ἐκράτυνε τὴν πόλιν ὡς ἄν τι νεώτερον χαταλαμδάνῃ 
αὐτὸν ἀπὸ τῶν βασιλέως στρατών ὡς ἑπ.ὼγ, πολιορ- 


«κοῖτο ἓν ταύτῃ tfj χώρᾳ ἐπειδὰν δὲ μὴ ἀντέχειν 


οἷός v' ᾗ, ἐμθησόμενος 79 ἐς τὴν θάλασσαν, xal 
ἀποπλευσούμενης ᾗ 63 προχωροίη. Ὁ μὲν οὖν στρα- 
vb; ἀφικάμενος ἐς τὸν χῶρον τοῦτον, xal πειρασό- 
μενος, ὡς οὐδὲν αφίσι προεχώρει ἡ τῆς τόλεως 
αἴρεσις, ἀπήλαννεν im! οἴκου. Καὶ τῷ ἔτει τούτῳ 
οὐδέν τοι πλἐον ἐγένετο βασιλέα Μεχμέτην iq 
ἐχστρατείαν φἑρον. ι 

nec urbem quam oppugnabat, capere 


ToO 5' ἐπιγενομένου θέρους ἐπεπόμιφει μὲν xal 
τῶν θυρῶν αὑτοῦ ἄνδρας ἐπιλέχτους ἐπὶ τοὺς ὑπο- 
τελεῖς αὐτοῦ ἠγεμόνας τε χαὶ βασιλεῖς, ἐπιχαλού- 
µενος ἐς τὴν τῶν παἶδων αὐτοῦ χκάθαρσιν ' µετε- 
πέµπετο δὲ χα) τοὺς τῆς ἀρχῆς αὐτοῦ ἅ΄Ίχοντας τῶν 
πόλεων xal ὑπάρίωυς, xal τούς τε στρατηγοὺς, xal 
στρατιώτας, ὅσοι ἐπὶ μισθῷ στρατεύονται ἅμα τῷ 
βασιλεῖ. Ὡς δὰὶ παρῆν αὐτῷ τὰ στρατεύματα ἓς 
Αδριανούπολιν, τὴν τε περιτομὴν, ἓν δη νοµἰζουσι 
χάθαρσιν, ἐποιεῖτο τῶν παἰδων αὐτοῦ, xal δῶρα 
προσῄει αὐτῷ μεγάλα ὑπότε τῶν ἀρχόντων xal τῶν 
ἠγεμόνων. 'O µέντοι σύλλογος ἐγεγόνει ἑκτὸς τῆς 
πόλεως Ev τῷ πεδί» χατὰ τὴν vnoov. Ὑπαίθριον 
δὲ διετέλουν πλὴν βασιλέως τε χαὶ ἡγεμύνων, 'O δὲ 
γάμος οὗτος νοµίζεται μὲν κρἀτιστος τῶν ἐς τὸν 
βίον σφίσι περιοιχόντων 11. Καὶ πα:διὰν καθ.στᾶτιν 
ἐν τούτῳ χατὰ δύναμιν ἕχαστος. ΚΝαθίσταντο δὲ xal 


D ἐς τὴν τῶν βασιλέως παίδων περιτοιὴν xal yápov 


τόνδε, παιδιᾶν' ἄλλα τε οὐκ ὀλίγα, καὶ δὴ καὶ 
ἄνδρες ὁρθοὶ ἐπὶ ἵππων ἀνὰ κράτος; ἑλαύνοντες ἐς 
τὸν ὀρόμον τοὺς ἵππους, xat οὐδαμὼς ἐπισχόντες, 
ἐπειδὰν θέωσιν. Ἐκεῖνο µέν τοι παρήσω τῶν σχοι- 
νοθατῶν, ὡς ὑπὲρ τὰ ἄλλα γένη Τοῦρχοι δεινοί εἶσι 
τὴν τέχνην ταύτην, ὥστε xal πεπεδηµένως πορεύε- 
σθαι ἐπὶ τ τῶν σχοινίων, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς, ὑποθεῖν 
ἐπὶ τούτων ὡς ἂν δύνωνται ἱσ(υρύτατα, xal ἐπὶ 
τούτων  poplx ἐργαζομένους θαύματας ἄξια, ἐπὶ 
ξιφῶν διιόντας τε xal ὑποστρερομένους. Ταῦτα 
μέντοι χαθ) ἑκάστην ἐς τὴν Ταχταλῇ ἁγορὰν xa- 
λουμένην ἴδοι ἄν τις γιγνόµεναν καὶ τοὺς σχοινοθά- 


Notule marginales. 


'* ἐσθησόμενος. Sic etiam Il. 


Τη προσηχόντων. In wu. περιηκ. in al. ul c. 


É, 


429 


DE REBUS TURCICIS LIB. VIII. 


430 


τας. lvo; δὲ ἐστι τοῦτο παρ) αὐτοῖς χαλούμενον A faciunt. lloc hominum 9231 genus penes ipsos 


Τάμπεζιν, µετιόντας 7 τὴν τέχνην ταύτην, xal 
παραπλήσια τούτους ἴδοι ἄν τις xul ἀλλήλους ἔργα- 
ζομένους ἐς ταύτην τὴν ἀγορὰν, ἕνθα τὰ γυμνάσια 
νοµίζεται ταύτης τῆς πόλεως. Τὸ δὲ ὑπὸ γην θάπτειν 
τὸν παΐδα, ix τοῦ χἀχεῖθεν διαλεγομένους συνιέναι 
τε ἂν, 6 τι ἔροιτη αὐτὸν, καὶ ἀπρχρίνασθαι, πῶς 
99x ἐν θαύματι ποιοῖτο ἄν τις τοιαῦτα χσθορῶν ; 
᾽Αλλὰ τὰ μὲν ἄλλα ὑπὸ δυνάµεώς τινος μείζονος 
ἀποτελούμενα ἑλάσσω ἑστὶ τῶν δ'ιόντων δρόμῳ ἐπὶ 
τῶν σχοινίων, Ἐγένοντο ἅλλαι 7* παιδιαὶ χατὰ τὴν 
περιτομὴν ταύτην, bv. 7] Μεχμούτης, ὁ τοῦ οἴχου 
ἡγεμὼν, καὶ ἅμα τῆς Εὐρώπης σερατηγὸς, τοῖς 
δώροι; ὑπερθάλλεσθαι πάντας, τούς τε βασιλεῖς 
&pa χαὶ ἡγεμόνας τῶν θυρῶν, Οὗτος δὲ ὁ Μεχμού- 
της ", παῖς Μιχαήλου γενόμενος, Τριθαλλὸς μέν 
ἐστι τὰ µττρόθεν, Ἕλλην δὲ τὰ πατρόθεν, xaY 
παΐδα ἔτι ὄντα, σὺν τῇ μητρὶ ἰόντα, ἀπὸ Νεβρο: 
πρίδου 3 ἐς Σπενδερόδην, οἱ ἱπποδρόμοι τοῦ βασ.- 
λέως χαταλαδόντες ἐν τῇ ὁδῷ 5!’ ἠγουμένου, ἀπήγα- 
Ύον πανοιχὶ τούτους παρὰ βασιλέα. Λαθὼν δὲ τὸν 
alba ἐς τὸν κοιτῶνα αὐτοῦ βασιλεὺς, µέγαν τε 


᾿ἀπέδειξεν ἐν ἀχαρεῖ, xal ἱπποχόμον iv. βραχεῖ 


ποιησάµενος, μετὰ ταῦτα ἡγεμόνα τῶν θυρῶν ἀπέ- 
δειξεν. Ἔπειτα [àv οὖν Ζάγανον τὸν ἑαυτοῦ κηδεστη»ν 
ἐξήλασεν ix τῆς τ'μῆς. Τὰ πάντα οὗτος ἐγένετο. 
Ἐγεγόνει δὲ olo; οὐδείς πω πρότερον ἐς τόνδε τῶν 


ἐπὶ sat; Οτουμανίδων θύραις ἡγεμόνων, μεγάλων 


λεγομένων γενέσθαι. 


Tampezim appellant , propter eos qui artem 
hanc addiscunt. His similia alia plura quis videat 
in isto fleri foro. Gymnica certamina in ista urbe 
quoque frequentantur. Pr:eterea quis non ceu 
miraculum quoddam admiretur, puerum sub ter- 
ram defodi, et eum audire respondentem ad ea 
qua interrogatus fuerit? Verum alia qua najore 
quadam virtute et potentia fiunt, minora sunt his 
qua per funambulos fiunt. Etiam alia ludicra in 
jsta cireumcisione proposita sunt. Mechutmetes re- 
gii palatii prefectus, et Europ: simul dux, tnu- 
neribus quae in regem contulit (61) omnes vicisse 
videtur, reges videlicet et januarum duces. flic 
Mechumetes filius fuit Michaelis: materno genere 
Triballus, paterno Gracus erat. Hunc puerum  ad- 
huc exsistentem, et euntem unà cum matre ἷ4 
Neboprído (62) Senderoviam, equites regii com- 
prehenswin in itinere, adduxerunt cum universa 
familia ad régem. Rex autem accipiens puerum in 
suum cubiculum, magnum eum brevi declaravit 
virum. Primo equorum regiorum curatorem eum 
designavit, postea ducem constituit januz militum. 
Nam Zaganum affinem suum ex isto dignitatis gra- 
du detraxerat. Is tandem summus erat, Brevi au- 
tem eo potentize progressus est, ut facile omnes 
qui unquam inter januarum duces praclari exsti- 


tere, autecesserit, 


Λέγεται μὲν γὰρ xal Χαραϊτήνην, καὶ ᾽Αλίηνς Ferunt Charaitinem et Halien fifium maxuna 


τὸν Ttalba μεγάλους γενέσθαι, Ev τε ταῖς ᾽Αμουράτεω 
τοῦ Ὀρχάνεω, Ππιας ἧτεω τοῦ παιδς αὑτοῦ θύ- 
pate, ἀλλ᾽ οὐδείς πω ἐς τήνδε τὴν δύναμιν xai τὴν 
χώραν τούτου ἀφίχετο. Οὗτος μὲν ojy τὰ πρῶτα 
τῶν ἡγεμόνων φερόµενος ἐς τὰς βασιλέω: θύρᾶς, 
ατρατόν τε οἰχεῖον τρέφειν ὶκανώτατος, xal θερά- 
ποντας ἔχειν ἐπὶ μέγα δυνάµεως ἥκοντας. Ἑλλη- 
wxot μὲν malle; ἀπὸ Βυζαντίου ἔχειν 3) παρ) 
ἑαυτῷ βασιλεῖ 3, ἐς μέγα ἑχώρησαν δυνάμεως. 
Ἰούτων δὲ Μουράτης, τοῦ Παλαιολόγων Ὑένους τῶν 
Ἑλλήνων περιφανοῦς, xal Μεχμέτης ó Μανδρο- 
Φηνοῦ παῖς, µετά Ὑε τοῦτον, ὃς ὕπαρχος πρῶτα 
i Ev Αγχύρας τῆς Πισιδίας ἀπεδείχθη. Β,ύλεται ὃΣ 


auctoritate polluisse inter janux milites tempore 
Amuratis et Pajazitis : neuter tamen tantam et 
potentiam et regionem nactus est, quantaim is ac- 
quisivit. Nam hic cum primas inter omnes duces 
jauuarum ferret, exercitum proprium alere potuit. 
Ilabuit et ministros plurimos, qui el ipsi ad magnam 
potentiam pervenerünt. Nam Grzci pueri qui By- 
zantio abducti erant, et cum rege morabantur, ma» 
gnamsibi peperere potentiam opesque magnas. 
Inter hoserat Murates, ortus genere Palzeologurum 
apud Grzcos perquam celebri. Post hunc , Mecli- 
me:es (63) Mandromzi filius, plurimum dignitate 
ei opibus vigebat : qui primo przfectus Ancyrz 


Pisidix declaratus est. Si quis autem velit nomina 
ista in Grecam vertere linguam, significabit qui- 
dem Murates cupiditatem, 'Halies Heliam, Eses 
Jesum, Empreimes Abrahamum, Sulaimanes So- 
lomonein, Jagupus Josephni, Scenderes Alexan- 
drum. Et quidem hac Grzce. Pari ratione Elee- 
ren Demetrium, Clictirem Georgium vocant. 
Quatuor autem ista nomina reliqua : Pajazites, 
Orchanes, Orthogules, Tzymisses, et his 939 si- 
milis, originem trabunt ab svibus et Scythis, Etiam 


ME ουράτης ἐπιθυμίαν, ᾽Αλίης δὲ τὸν Ἠλίαν Ἕλλη- 

. w£ «xi λέγοιτ ἂν, χαὶ "Kok; τὸν ᾿]ησοῦν, χαὶ Ἐμ- 
στ- getyn; τὸν ᾿Αόραὰμ, xal Σουλαιµάνης τὸν Lolo- 

£r «wa, xa Ἰαγούπης tbv ᾿Ἰωσὴφ, Σκενδέρην δὲ 
"lb. λέξανδρον βούλονται λέγειν. Καὶ ταῦτα μὲν Oh 

"Hüs- Ἰληνιχῶς λέγοιτ ἂν οὕτω. Οὕτως καὶ Ἐλεέζην 
το» ἐημήτριον, καὶ Χιτήρην τὸν Γεώργιον λέγουσι. 
A^ le ὃὶ λοιπὰ τῶν ὀνομάτων ἀπό τε τῶν ὀρνέων, xal 
Χ ος υθῶν, τὰ τέασαρα ταῦτα φαίνονται εἶναι, οἷον 
τα παπιιαζήτης, Ὀρχάνης, ᾿Ορθογρούλης, χαὶ Ίδυμι- 
Notule-marginales. 


(61) Aureorum 509:0 ut libertatem emeret : sed (05) Ejus qui in tyrannum cojuverat filius, sed ia 
ages eum recepisse aiunt. ipso ictu corpore proprio objecto illum servarat. 
(62) Novobardo. 


" &c pec. superscriptum οὓς. "* μέντοι xal. !n uno, μὲν οὖν καὶ. ** 1n uno, Μαχμ. "' Νεδοπμίδου. 
Sic etiam. R. *'* Hic aliqnid. deest, etiam. in Β. '*. Locus mutilus, etium in R. 9? ]n uno, βασιλεύς, 


AM 


LAONICI CHALCOCONDIYL.£ 


i32 


hoc iu nominibus observaut, ut. quandoque dimi- A σῆς **, xal τὰ παραπλήσια, Ἔχουσι μὲν χαὶ τόδε, ὡς 


nutivis, quandoque vero augustioribus utantur 
nominibus, ut Mustapham Musplachasitem, Che- 
terem Charaitinen. Eadem in. reliquis observatur 
ratio. Europa abet, quos a rege accipit, pr:zefectos 
nuniero triginta sex. Horum qui przcipui fuerunt, 
capiunt stipendii nomine a rege duas myriad.s au. 
reorum staterum, przfecti autem minores accipiunt 
myriadem aureorum stateruin, plus minusve. Asiam 
autem distribuit in Semeas, sive signa. Singulas Se: 
mee sive signa continent pracfectos quadragenos. 
Ῥγφιοι lios etiam urbes magua, ul Therma, Scopio- 
rum urbs, Philippopolis, e! aliz, principes habent 
qui connumerantur siguis. lli principes ad Senieas 
sive signa pertineut, et obediunt. Europe. duci 
sumuo : quema.Imodum Asiaui prineipes Asiz duci 
summo parent. Przffecti et duces, quocunque duse. 
rint, eo sequuntur Europz et Asia principes. Quando 
autem satrapes ad. bellum aliquod proficiscitur, 
urbium principes ex prascripto satraps sequuntur 
auxiliares. Summa  potesias penes regios duces 
summos est, quibus etiam ab rege stipendium nu- 
nieralur maximum. Et in lunc modum brevi p!u- 
rimas opes congregant, quas ab satrapis et urbium 
principibus accipiunt, Inter januz milites. maxi- 
mam potestatem duces obtinent, qui legati sunt, 
et plerumque assessores sunl regis, et consiliarii 
eaium rerum qua ad regni curam spectant. Ad 
hos enim pertinet reddituum et tributorum admi- 


τοῖς ὀνόμασι χρῶντα: met μὲν ἑλάττοσι, Tol δὲ xal 
τιµιωτέροις, ὡς τὸν Μουσταφᾶν Μουσπλακασίτην, 
Χιτήρην Χαρρϊτήνην. Παραπλησίως δ᾽ ἂν λέγοιτο 
χαὶ τὰ λοιπὰ τῶν ὀνομάτων ἐς τοῦτον τὸν τρόπον. 
Ὕπαρχοι δὲ τυγχάνουσιν ὄντες χατὰ μὲν τὴν Εὖ- 
ρώπην τριάκοντα χαὶ E£* τούτων δ' οἱ µείζους 
ἔχουσι πρόσοδον ὑπὸ τοῦ βασιλέως, χρνσίου στα- 
τηρας ἐς δυσµυρίους ' οἱ δ ἑλάττους τούτων ἐς 
µνρίους, ἐπὶ μεῖξόν τε τούτων καὶ ἓπ᾽ ἔλαττον. Ανὰ 
δὲ την 'Acíav σημαϊαί τε αὐτῷ τυγχάνουσιν οὖσαι, 
xai ὕπαρχοι ἐφ᾽ ἑχάστης τεσσαράκοντα. Παρὰ 
τούτους δὲ εἶσι τῶν πόλεων ἄρχοντες μεγάλων, οἷα 
ἡ θέρµη, ἡ τῶν Σχοπίων πόλις, fj Φιλιππούπολις, 
καὶ αἱ παραπλήσιαι. Οὗτοι ἐς σηµαίας τελοῦσιν 
οἱ ἄρχοντες, ἐς τὸν τῆς Εὐρώπης στρατηγὺν τὸ» 
µέγαν, ὡς οἱ τῆς 'Aalag πρὸς «b» τῆς ἸΑσίας ατρα- 
τηγὸν ὑποτετάχαται. ᾿Αρχοντέ,; vs xai ἡγεμόνες, 
χαὶ f, ἂν ὑφηγῶνται οὗτοι, ἔπουται οἱ τῆς Εὐρώπης 
τε xal Ασίας ὕπαρχοι. ᾿Ὑπάρχῳ δ ἑχάστῳ mpa- 
άγοντι xal ἐξηγουμένῳ ἐπί τινα πόλεμον οἱ τῷ» 
πόλεων ἄρχοντες ἔπονται χατὰ τὰ ἐπεσταλμένα 
σφίσιν ὑπὸ τοῦ ἱππάρχου. Τὸ δὲ χράτος ἔχουσι πᾶν 
oi µέγιστοι στρατηγοὶ τοῦ βασιλέως. Ἔστι δὲ 
πρόσοδος τούτων ὑπ)» βασιλέως μεγίστη, xai say» 
µέγα ὅλδιοι γενόμενοι ὑπό τε τῶν ὑπάρχων xal 
τῶν ἀρχόντων τῶν ἐπὶ ταῖς πόλεσιν. "Emi δὲ τῶν 
θυρῶν οἱ ἡγεμένες ἔχουσι τὸ κράτος, ἀγγελιαφόροι 


τε ὄντες, καὶ ἐφεστῶτες τῷ βασιλεῖ, xal σύμδουλσε 


nistratio, Rationes et thesauros regios proprio si- ( 


. gillo signant οἱ confirmaut. His ordine et diguitate 
proximus est scriba, ad quei rationes referunt 
redituum, vectigalium, οἱ aliarum rerum, quibus 
id negotii injunctum est. Ilic rationes omnium di- 
ligenter conficit, quas deinde regi et ducibus pro- 
ponit. Reliqui scribe expediunt ea quiz ad scriptu- 
Tas cxteras el regia programmata pertineut. Tri- 
butuin quod rex ex Europa capit, complectitur 
nonagiuta imyriades stateruimm aureorum,  Tribu- 
tum hoc non ab Turcis, verum ab alienigenis exi- 
gitur. Nec enim. fas. ducunt, ut. Turci. tributum 
inferant : verum horum officium est, ul. equis ar- 
misque instructi. una cum rege in militiain. profi- 
sciscantur. Nec ctiam operum decimas antecessores 
regis hujus ab Turcis exegerunt : verum hoc exa- 
ctionis genere usi sunt erga alienigenas. Caeterum 
hic rex decimas exposcit, et sub4itos, quo vult, 
educit in expeditionem. Deciias quoque 933 
prater tributum, quod Boscinam vocant, solvunt 
urbium principes, pri:efecti militesque. ]s autem 
reditus januz militibus assignatur. Etiam ovium 
greges, qui tributi nemine dantur, in januas abdu- 
ci oporiet, Iliec quidem in hunc moduin, quantum 
attinet ad. principum regisque reditus. Prater tri- 
butum. etiam vectigalia uon modica per Asiam et 
Europam habet rex, quie capit ab. equis, camelis, 
mulis, et bobus. Hic reditus continel circiter tri- 


D 


ἐς τὰ πράγµατα τῆς ἀρχῆς. 'E; τούτους γὰρ ἡ 
διοίχησες τῶν προσόδων». Καὶ λογισμούς γε καὶ 
τοὺς θησαυροὺς τοῦ βασιλέως σφραγῖδι τῇ οἰχείᾳ 
ἐπισχέπτοντα,. Μετὰ τούτους μέντοι ἐστὶν ὁ γραμ- 
ματεὺς, ἆἁγκιτάτω ἱδρυμένος ἐς τούτους, καὶ τ.ὺς 
λογισμοὺς ὑποδεχόμενος ὑπὸ τῶν ἐς τὰ; προσόδυυς 
xal εἰσπράξεις τεταγµένων, xal τοῦ φόρου. Καὶ 
οὗτος μὲν ἀπολογίζεταί τε προσόδους, καὶ ἐς τοὺς 
ἡγεμόνας τε xal αὐτὸν βασιλέα ἀναφέρει’ ἄλλοι δὲ 
γραμματοῖς ἐς τὰς γραφάς τε χαὶ ἐπιτάγματα τοῦ 
βασιλέως. Ἔστι δ' ὁ φόρος αὐτῷ προσιὼν ἀπὸ μὲν 
τῆς Εὐρώπης ἐς ἑννενήχοντα μµνυριάδας ατατήρων. 
Τὸν δὲ φόρον τοῦτον εἰσπράστεται μὲν οὐκ ἀπὸ τοῦ 
Υένους τῶν Τούρχων, ἀλλ ἀπὸ τῶν ἀλοφύλων 
σφίσιν. 00 γὰρ νοµίφεται τοὺς ἐμρφύλους χρήματα 
εἰσπράσσειν, ἁλλ᾽ αὐτοὺς σὺν τῷ βασιλεῖ παρὰ 
σφίσι νομίζεται στρατεύξσθαι ἐς τοὺς πολέμους, σὺν 
τοῖς ὅπλοις t: xal ἴπποις αὑτῶν ἐσομένους ἐς τοὺς 
πολέμους. Την δεκἀτην δὲ τῶν Épyov ol μὲν πρὸ 
τοῦ βασιλέως τοὺδς οὐδέν τοι εἰσέπρασσον Τούρ- 
Χους, ὃτι μὴ τοὺς ἀλλοφύλους ' οὗτο; δ' ὁ βασιλεὺς 
τὴν δεχάτην τε εἱσπράττει, xal ἄγει, ὅπου ἂν 
στρατεύηται. Τὴν μὲν οὖν δεχάτην xai παρὰ τὸν 
φόρον, ἨΒοσείναν οὕτω χαλουμένην, ἀποφέροντες 
οἱ tà; πόλεων ἄρχοντές τε xal ὕπαρχοι, καὶ στρα- 
τιῶται, τόνδε φόρον ἐς τὰ; θύρας. Νομίζεται xai 
πρυοθάτων τὴν νομὴν ὅσην ἀποδίδονται, ἐς τὰς Ba- 
σιλέως θύρας ἀπάγεσθαι. Ταῦτα μέντοι ταύτῃ 


Notula marginales. 


** [ji uno, Τζνμίσχης. 


- 


433 


DE REBUS TURCICIS LIB. VIII. 


434 


τέταχται ἓς τὰς προαόδους τῶν τε ἀρχόντων xal Α ginta myriades aureorum. πο accedit reditus, 


τοῦ βασιλέώς. Παρὰ δὲ τὸν φόρον δασµοί εἶσιν ἀνὰ 
τὴν Εὐρώπην τε xal "Aslay ἁποτεταγμένοι τῷ 
βασιλεῖ οὐχ ὀλίγοι ἀπό τε τῶν ἱππέων, xol χαμή- 
λων, xai Ἁμιόνων, xai βοῶν, Καὶ ἔστιν αὕτη 
πρόσοδος ἀμφὶ τὰς τριάχοντα µυριάδας. Ἐπὶ τού- 
τοις δὲ ἡ τῶν ἑνοίχων πρόσοδος µεγάλη τυγχάνει 
οὔσα τῷ βασιλεῖ ἓν πέντε xal εἴχοσι µνριάσιν. "Amb 
δὲ τῶν τοῦ βασιλέως φορθῶν τε xat χαμήλων, καὶ 
ἡμιόνων, ἁπανταχη τῆς χώρας ἐπινεμομένων αὖ- 
τοῖ΄, εἰσὶν ἀμφὶ τὰς πέντε µνριάδας. Από τε τῆς 
τῶν ἄλλων προσόδων, προσίοι ἂν αὐτῷ ἐς εἴχοσι 
µνριάδας. Καὶ ἀπὸ τῶν ἑμπορίων, xat τοῦ πορθμοῦ, 
καὶ μετάλλων, καὶ ὀρύζης, καὶ χαλχκοῦ, καὶ στυ- 
πτηριῶν, xal πενταµοιρίας τῶν ἀνδραπόδων, µε- 
γίστη ἂν λογιζοµένοις εὑρίσχοιτο f) πρόσοδος. Απὸ 
μέντοι τοῦ πορθμοῦ καὶ ἀπὸ Φάρου 35 ic εἴχοσι 
µνυριάδας εὑρίσκω ἀναπυνβανόμενος. Τῶν δὲ µε- 
τἆλλων οὐχ ὀλίγη αὐτῷ ἐπιγίνεται πρὀσοδος, b; 
δέχαᾳ µυριάδας. 'Amb δὲ ὀρύζης καὶ τῶν ἄλλων τῶν 
ἐς τὰς θύρας τεταγµένων προσόδων τοῦ βασιλέως, 
B. δη Χάσια ποιοῦνται ol τῶν θυρῶν, ἐς εἴκοσι 
µυριάδας λογιζόμενος, o0x ἁἀποτυγχάνοιμ) ἂν τοῦ 
εἰχότος. Χάσια γὰρ ἀνὰ τὴν ᾿Ασίαν τε xai Εὺ- 
ρώπην αὐτῷ ὡς πλεῖστά τε xal ἄριστα. Τούτοις 
δ' ἔπεστιν αὐτῷ ὁ τῶν Ἠγεμόνων τε xal βασιλέων 
Φόρος, τῶν τε ὁμοφύλων xal ἀλλοφύλων αφίσιν 
& πιγενόµενος ἐς δέχα µυριάδας. Οὕτω δὲ γένο.τ ἂν 
3j πρόσοδος τῷ Basti, ὅση παραγίνεται αὐτῷ Eq 


^X; θύρας, χαὶ E, τὸν Χασνὰν χαλούμενον τοῦ C 


βασιλέως, ἀμφὶ τὰς τετραχοσίἰας µυριάδας χρνσίου 
στατήρων. Ἔστι δὲ παρὰ ταύτας πρόσοδος ἄλλη 
Βασιλέως ἀπὸ τῶν ἀρχόντων, ἔαρος ἐπιγινομένου, 
ἐπειδὰν ἐξελαύνῃ βασιλεὺς στρατηλατῶν, ὑπό τε 
τῶν ὑπάρχων τε καὶ στρατηγῶν, χαὶ ἡγεμόνων, 
χαὶ ἁρχόντων δῶρα νοµιζόµενα, χατὰ τὴν ἑχάστου 
πρόσοδον τῷ βασιλεῖ ἐς τὴν ἐξέλασιν. Καὶ ἔστι µέν- 
τοι τοιαύτη πρήσοδος 0) τεταγµένη, ἀλλὰ στοχα- 
"ζομένοις ἐς εἴχοσι µυριάδας γένοιτ ἂν αὐτῷ χρἠ- 
µατα. Ταῦτα μέντοι ἐς τὸν Χασνὰν .τὰ βασιλέως 
'χρῆµατα παραγίνεται, ἀφ᾽ ὧν μισθοῦται τούς τε 
νεήλυδας, xa) τοὺς τῶν θυρῶν Καρίπιδας, Σιλικτά- 
ῥιδας, ᾽Αλλοφατζίδας xe xat Σπαχίδας χαλου ἀένους, 
χαὶ &; τοὺς λοιποὺς, ὅσοι τῶν θυρῶν ὄντες, τριµη» 


Valow λαμθάνουσι τὸν µισθὀν. "Άνευ δὲ ταύτης τοῦ p 


βασιλἑως προσόδου οἱ ἀνὰ τὴν ἀρχὴῆν Ὀπαρχοί τε 


quem inquilini solvunt, qui admodum magnus cst, 
et viginti quinque myriades complectitur. Ab ar- 
mentis equarum, camelorum, et nulorum, quise 
regis sunt, et undique per regionem pascuntur, 
reditus accedit, eujus summa est circiter quinque 
myriades. À reliquis autem reditibus accipit circiter 
viginti myriades. Quin etiam maximus reditus ve- 
nit ab emporiis, trajectu, metallis, oryzao, are, 
alumine, et quinta parte mancipiorum. Non dubium 
est quin is maximus sit, si quis eum ad calculos 
revocet. Trejectum et Pharuim circiter viginti my- 
riades suppeditare comperi. Reditus metallorum 
qui nec ipse modicus est, attingit decein. myriades. 
Ab oryza et reliquis vectigalibus, qus januz mili- 
tes exigunt, et in Chasia secernunt, reditus colli- 
gitur, si quis rationem ineat, qui tenet viginti my- 
riades : plurima enim Cbhasia οἱ optima per Euro- 
parn et Asiatn habentur. Huc aceedit tributum prin- 
cipum et regum, quod pendunt tam indigenze quam 
aleinigcn: ; id habet circiter decemjmyriades. Sum- 
ma itaque universorum redituum, quos modo me- 
moravimus, et ad regem et ad januz milites rcfe- 
runtur, et ad ejus Chasnam (64) sic. dictam, com- 
plectitur circiter quadringentas myriades aureorum 
staterum. Est prieter enarratos reditus et alius, 
quem ferunt tempore veris : quando in militiam 
proficiscitur rex, prasides, duces, praefecti, solem- 
nia munera pro singularum facultatum modo affe- 
rentes ; is reditus expeditioni iuservit. Νεο tamen: 
hic reditus in certum numerum redigitur :. verum 
si quis rem sedulo excutiat, i iveniet istum reditum 
continere circiter viginti myriades. Hie quidem re- 
gis pecuniae comportantur ad Chasnam, ex quibus 
deinde stipendium accipiunt peregrini et janua 
milites, Caripides, Silictarides, Allophatzides, Spa- 
chides, et reliqui qui ad januas pertinent, et tri- 
mestre stipendium accipiunt. Superest.et alius re» 
ditus, quem uberrimum capiunt per universum 
regnum principes, et duces, et hi qui Timarati voz 
cantur. 9344 Is redit ex regione regis, nec facile 
a quovis (sie enim accepi) quam a regiis scribis 
computari potest. Summa autem redituum quos vi» 
ri accipiunt, quibus merces ordinata est ab regis 
regione, excurrit usque ad nouingentas myriades 
auri. Hic reditus si addatur illi qui. ad Janu:e mili- 


xal ἄρχοντες xal στρατηγοὶ, καὶ Τιµαράτοι χαλού- 

P£vor, µεγίστην ἀποφέρουσι τὴν πρόσοδον ἀπὸ τῆς 

βασιλέως χώρας. Καὶ λο-ίζεσθαι μὲν οὐ πἀνυ ῥά- ! 

àv πλὴν τῶν τοῦ βασιλέως γραμματιστῶν. "H δὴ — rum staterum Venetorum, Tantus quidem reditus 
το O4uny, γένοιτο δ ἂν σύμπασα αὕτη ἡ mpócobo; ^ad regem ct subditos ejus refunditur. 

..2'€ ἀνδρῶν, ὅσοι μισθὸν λαμδάνουσιν ἀπὸ τῆς τοῦ βασιλέως χώρας, ἐς ἐνναχοσίας µυριάδας χρυσίου. 
Νουμένη δὲ αὕτη ἡ πρόσοδο: τῇ προτέρᾳ, τις ἐς τὰς βασιλέως παραγίνεται θύρας, γέἐνοιτ ἂν σύμπασα 
Ἔτς βασιλέως χώρας πρόσοδος, ὅση ἐς τοὺς ἄρχοντας αὐτοῦ ἀφιχνεῖτα:, καὶ 63r E; τὰς θύρας, ς 

Ἠθξχίας τε xol τετραχοσίας µυριάδας χρυσίου στατῆρας τῶν Οὐενετῶν, Λὕτη μὲν πρόσοδος, ὅσα γε ἐν 
αᾶς εἰδέναι, mapaylvevxe τῷ βασιλεῖ, xa τοῖς ὑπηχόοις αὑτοῦ. 

Notulm marginales. 


(63) Chasna, sive Chasia, nam in Grzco variat. 


tes defertur, universorum redituum qui ad januze 
milites et ad principes redeunt. summa excrescit 
usque ad myriades uiille et quadringentas aureo- 


" 642609. In utioque Cod. 


AM 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


i22 


hoe in nominibus observaut, ut. quandoque dimi- A σῆς **, xal τὰ παραπλήσια, Ἔχουσι μὲν xay τόδε, 6; 


nutivis, quandoque vero  augustioribus utantur 
nominibus, ut Mustapham Musplachasitem, Che- 
terem Charaitinen. Eadem in reliquis observatur 
ratio. Europa habet, quos a rege accipit, praefectos 
nuniero triginta sex. Horum qui pracipui fuerunt, 
capiunt stipendii nomine a rege duas myriad.s au. 
reorum staterum, przfecti autem minores accipiunt 
myriadem aureorum stateruin, plus minusve. Asiam 
autem distribuit in Semcas, sive signa. Singula Se- 
mee sive signa continent. prafectos «quadragenos. 
Praier lios etiain urbes maguze, ut Therma, Scopio- 
rum urbs, Philippopolis, e! ali:, principes habent 
qui connuwerantur signis. Ji principes ad Senieas 
sive signa pertinent, et obediunt Europie duci 
summo : quema.Imodum Asiani prineipes Asiz duci 
summo parent. Praefecti et duces, quocunque duxe- 
rint, eo sequuntur Europx et Asix principes. Quando 
autem satrapes ad bellum aliquod proficiscitur, 
urbium principes ex prescripto satraps sequuntur 
auxiliares. Summa  potes!:as penes regios duces 
summos esi, quibus eliam ab rege stipendium nu- 
meraiur maximum. Et in hunc modum brevi plu- 
rimas opes congregant, quas ab satrapis et urbium 
principibus accipiunt, Inter janus wilites. maxi- 
mam potestatem duces obtinent, qui legati sunt, 
οἱ plerumque assessores suut regis, et consiliarii 
eaium rerum qua ad regni curam spectant. Ad 
hos enim pertinet reddituum et tributorum admi- 
nistratio, Rationes et thesauros regios proprio si- 
. gillo signant et confirmant. His ordine et dignitate 
proximus esl scriba, ad quem rationes referunt 
redituum, vectigalium, οἱ aliarum. rerum, quibus 
id negotii injunctum est. Πίο rationes omnium di- 
ligenter conficit, quas deinde regi et ducibus pro- 
ponit, Reliqui scribe expediunt ea quz ad scriptu- 
ras Cxteras et regia pro;rammata pertinent. Tri- 
butuin quod rex ex Europa capit, complectitur 
nonagiuta myriades staterua aureorum, "Tribu- 
tum hoc non ab Turcis, verum ab alienigenis exi- 
gitur. Nec enim. fas. ducunt, ut. Turei. tributum 
inferant : verum horum officium est, ut. equis ar- 
misque instructi. una cum rege in militiam profi- 
sciscantur. Nec ctiam operum decimas antecessores 
regis hujus ab Turcis exegerunt : verum hoc exa- 
ctionis genere üsi suut erga alienigenas. Caeterum 
hic rex decimas exposcit, el sub4itos, quo vult, 
educit in expeditionem. Deciinas quoque. 933 
preter tributum, quod Doscinam vocant, solvunt 
urbium principes, prxfecti. militesque. Is autem 
reditus januz militibus assignatur. Etiam ovium 
greges, qui tributi nemine dantur, in januas abdu- 
ci oportet, [τες quidem in hune modum, quantum 
attiuel ad. principum regisque reditus. Ργιος trei- 
butum etiam vectigalia non modica per Asiam et 
Europam habet rex, qui? capit ab equis, camelis, 
mulis, et bobus. Hic reditus continet circiter tri- 


C 


τοῖς ὀνόμασι χρῶνται ποῖ μὲν ἑλάττοσι, mol δὲ xa 
τιµιωτέροις, ὡς τὸν Μουσταφᾶν Μουσπλαχασίτην, 
Χιτήρην Χαρρϊτήνην. Παραπλησίως 6' ἂν λέχοιτο 
xaX τὰ λοιπὰ τῶν ὀνομάτων ἓς τοῦτον τὸν τρόπον, 
Ὕπαρχοι δὲ τυγχάνουσιν ὄντες χατὰ μὲν τὴν Εὐ- 
ῥρώπην τριάκοντα καὶ ἕξ' τούτων δ' οἱ µείζους 
ἔχουσι πρόσοδον ὑπὸ τοῦ βασιλέως, χρυσίου στα- 
τῆρας ἓς δυσµυρίους ' οἱ δ ἑλάττους τούτων ἐς 
µνρίους, ἐπὶ μεῖζόν τε τούτων καὶ &x' ἔλαττον. Ανά 
δὲ τὴν 'Acíav σηµαϊαί τε αὐτῷ τυγχάνουσιν οὖσαι, 
xal Όπαρχοι ig' ἑχκάστης τεσσαράκοντα. Παρὰ 
τούτους δὲ εἶσι τῶν πόλεων ἄρχοντες μεγάλων, οἵα 
ἡ θέρµη, ἡ τῶν Σκοπίων πόλις, fj Φιλιππούπολις, 
καὶ αἱ παραπλήσιαι. Οὗτοι ἐς σηµαίας τελοῦσιν 
οἱ ἄρχοντες, ἐς τὸν τῆς Εὐρώπης στρατηγὸν τὸ» 
μέγαν, ὡς οἱ τῆς 'Aalag πρὸς τὸ» τῆς ᾽Ασίχς ατρα- 
τηγὸν ὑποτετάχαται. "Apyovié; τε xal ἡγεμόνες, 
καὶ f, ἂν ὑφηγῶνται οὗτοι, ἔπουσαι οἱ τῆς Εὐρώπης 
τε xal Ασίας Ὀπαρχοι. 'Ὑπάρῳ $' ἑκάστῳ προ- 
ἀγουτι xal ἐξηγουμένῳ ἐπί τινα πόλεμον οἱ cà) 
πόλέων ἄρχηντες ἔπονται χατὰ τὰ ἐπεσταλμένα 
σφίσιν ὑπὸ τοῦ ἱππάρχου. Τὸ δὲ χράτος ἔχουσι mà» 
oi µέγιστοι στρατηγοὶ τοῦ βασιλέως. Ἔστι δὲ 
πρόσοδος τούτων ὑπὸ βασιλέως μεγίστη, καὶ ταχὺ 
μέγα ὅλθιοι γενόµενοι ὑπό τε τῶν ὑπάρχων xai 
τῶν ἀρχύντων τῶν ἐπὶ ταῖς πόλεσιν. "Emi δὲ τῶν 
θυρῶν οἱ ἡγεμένες ἔχουσι τὸ κράτος, ἀγγελιαφόροι 


€ ὄντες, καὶ ἐφεστῶτες τῷ βασιλεῖ, xal σύμδουλσε 


ς τὰ πράγµατα τῆς ἀρχῆς. Ἐς τούτους γὰρ ἡ 
διοίχησις τῶν προσόδων». Καὶ λογισμους γε xal 
τοὺς θησαυροὺς τοῦ βασιλέως σφραγῖδι τῇ οἰχείᾳ 
ἐπισχέπτοντα:. Μετὰ τούτους μέντοι ἐστὶν ὁ γραµ- 
ματεὺς, ἁγκιτάτω ἱδρυμένος ἐς τούτους, καὶ τ.ὺς 
λογισμοὺς ὑποδεχόμενος ὑπὸ τῶν ἐς τὰ; προσόδυυς 
xal εἰσπράξεις τεταγµένων, xal τοῦ φόρου. Καὶ 
οὗτος μὲν ἀπολογίζεταί τε προσόδους, xa! ἐς τοὺς 
ἡγεμόνας τε xal αὑτὸν βασιλέα ἀναφέρει' ἄλλοι δὲ 
γραμματοῖς ἓς τὰς Ὑραφάς τε χαὶ ἐπιτάγματα τοῦ 
βασιλέως. Ἔστι δ' ὁ φόρος αὑτῷ προσιὼν ἀπὸ μὲν 
τῆς Εὐρώπης ἐς ἑννενήχοντα µυριάδας στατήρων. 
T&v δὲ φόρον τοῦτον εἰσπράττεται μὲν οὑχ ἁ πὸ τοῦ 
γένους τῶν Τούρκων, ἀλλ ἀπὸ τῶν ἁλοφύλων 
σφίσιν. Οὐ γὰρ νοµίξεται τοὺς ἐμοφύλους χρήματα 


D εἱἰσπράσσειν, ἀλλ αὑτοὺς σὺν τῷ βααιλεῖ παρὰ 


σφίσι νοίζεται στρατεύεσθαι ἐς τοὺς πολέμους, σὺν 
τοῖς ἅπλοις t: χαὶ ἵπποις αὐτῶν ἐσομένους ἐς τοὺς 
πολέμους. Τὴν δεκάτην δὲ τῶν ἔργων οἱ μὲν πρὸ 
τοῦ βασιλέως τονὸ: οὐλέν τοι εἰσέπρασσον Τούρ- 
Χους, ὅτι pij τοὺς ἀλλοφύλους ' οὗτο; δ᾽ ὁ βασιλεὺς 
τὴν δεκάτην τε εἰσπράττει, xai ἄχει, ὅπου ἂν 
στρατεύηται. Τὴν μὲν οὖν δεχάτην xal παρὰ τὸν 
φόρον, ἨΒοστίναν οὕτω Χχαλουµένην, ἀποφέροντες 
οἱ τῶ» πόλεων ἄρχοντές τε xal ὕπαρχ.ι, καὶ Ἱστρα- 
τιῶται, τόνδε Φφόρον ἐς τὰς θύρας. Νομίζεται xai 
πρυοθάτων τὴν νομὴν ὅσην ἀποδίδονται, ἐς τὰς Pa- 
σιλέως Ούρας ἀπάγεσθαι. Ταῦτα μέντοι ταύτῃ 


Notula marginales. 


** [ji uno, Τζνµμίσκης. 


- 


433 


DE REBUS TURCICIS LIB. VIII. 


{34 


τέταχται ἓς τὰς προσόδους τῶν τε ἀρχόντων xal Α ginta myriades sureorum. luc accedit reditus, 


τοῦ βασιλέώς, Παρὰ δὲ τὸν φόρον δασµοί claw ἂνὰ 
τἨν Εὐρώπην τε καὶ ᾿Ασίαν ἁποτεταγμένοι τῷ 
βασιλεῖ οὐχ ὀλίγοι ἀπό τε τῶν ἱππέων, xol xapt- 
λων, xal Ἁμιόνων, καὶ foov. Καὶ ἔστιν αὕτη 
τορόσοδος ἀμφὶ τὰς τριάκοντα µυριάδας. Ἐπὶ τού- 
τοις δὲ ἡ τῶν ἑνοίχων πρόσοδος µεγάλη τυγχάνει 
οὖσα τῷ βασ.λεῖ àv πέντε xal εἴχοσι μυριάσιν. "Amb 
δὲ τῶν τοῦ βασιλέως φορθῶν τε xai χαµήλων, xal 
ἡμιόνων, ἁπανταχή τῆς χώρας ἐπινεμομένων αὖ- 
τοῖ:, εἰσὶν ἀμφὶ τὰς πέντε µυριάδας. Από τε τῆς 
τῶν ἄλλων προσόδων, προσῖοι ἂν αὐτῷ ἐς εἴκοσι 
µυριάδας. Καὶ ἀπὸ τῶν ἐμπορίων, xat τοῦ πορθμοῦ, 
καὶ μετάλλων, καὶ ὀρύζης, καὶ χαλχοῦ, καὶ στυ- 
πτηριῶν, xal πενταµοιρίας τῶν ἀνδραπόδων, µε- 


γίστη ἂν λογιξομένοις εὑρίσχοιτο ἡ πρόσοδος. Απὸ B 


μέντοι τοῦ πορθμοῦ xaX ἀπὸ Φάρου 35 ἐς εἴχοσι 
µνριάδας εὑρίσχω ἀναπυνθανόμενος. Tov δὲ µε- 
τἆλλων οὑκ ὀλίγη αὐτῷ ἐπιγίνεται πρήσοδος, b; 
δέχα µυριάδας. "Amb δὲ ὀρύζης καὶ τῶν ἄλλων τῶν 
ἐς τὰς θύρας τεταγµένων προσόδων τοῦ βασιλέως, 
ἃς δη Χάσια ποιοῦνται οἱ τῶν θυρῶν, ἐς εἴχοσι 
µυριάδας λογιζόμΣνος, οὐχ ἀποτυγχάνοιμ᾽ ἂν τοῦ 
εἰχότος. Χάσια yàp ἀνὰ τὴν ἸΑσίαν τε xai Εὺ- 
ρώπην αὐτῷ ὡς πλεῖστά τε xal ἄριστα. Τούτοις 
6' ἔπεστιν αὐτῷ ὁ τῶν ἡγεμόνων τα xal βασιλέων 
Φόρος, τῶν τε ὁμοφύλων καὶ ἀλλοφύλων σφίσιν 
ἑ πιγενόµενος ἐς δέκα µυριάδας. Οὕτω δὲ γένοιτ᾽ ἂν 
3j πρόσοδος τῷ βασιλεῖ, ὅση παραγίνεται αὐτῷ ἐς 


^X θύρας, xai E; τὸν Χασνὰν χαλούμενον τοῦ C 


βασιλέως, ἀμφὶ τὰς τετρακοσίας μυριάδας χρνσίου 
στατήρων. "Ec: δὲ παρὰ ταύτας πρόσοδος ἄλλη 
Βασιλέως ἀπὺ τῶν ἀρχόντων, ἔαρος ἐπιγινομένου, 
ἐπειδὰν ἐξελαύνῃ βασιλεὺς στρατηλατῶν, ὑπό τε 
τῶν ὑπάρχων τε καὶ στρατηγῶν, χαὶ ἡγεμόνων, 
xat ἁρχόντων δῶρα νοµιζόμενα, κατὰ τὴν ἑχάστου 
πρόσοδον τῷ βασιλεῖ ἐς τὴν ἑξέλασιν. Καὶ ἔστι pév- 
τοι τοιαύτη πρήσοδος οὐ τεταγμένη, ἀλλὰ στοχα- 
"ζομένοις &; εἴχασι µυριάδας Υένοιτ ἂν αὐτῷ χρή- 
µατα, Taura μέντοι ἐς τὸν Χασνὰν .τὰ βασιλέως 
χρήματα παραγίνεται, ἀφ᾽ ὧν μισθοῦται τούς τε 
νεήλυδας, xai τοὺς τῶν θυρῶν Καρίπιδας, Σιλικτά- 
pla; ᾽Αλλοφατζίδας «e xat Σπα χίδας χαλου.ένους. 
χαὶ b; τοὺς λοιποὺς, ὅσοι τῶν θυρῶν ὄντες, τριµη- 


ναῖον )au6ávoust τὸν µισθὀν. "Άνευ δὲ ταύτης τοῦ p 


βασιλέως προσόδου οἱ ἀνὶ τὴν ἀρχὴν Ὀπαρχοί τε 
χαὶ ἄρχοντες καὶ στρατηγοὶ, χαὶ Τιμαράτοι καλού- 
μένοι, µεγίστην ἀποφέρουσι τῆν πρόσοδον ἀπὸ τῆς 
βασιλέως χώρας. Καὶ λο-ίζεσθαι μὲν οὐ πάνυ ῥά- 
ον πλὴν τῶν τοῦ βασιλέως Υραμματιατῶν. Ἡ δὴ 


ἆτευθόμην, Υένοιτο δ᾽ ἂν σύµπασα αὕτη ἡ πρόσοδος 
τον à 


quem inquilini solvunt, qui adinodum magnus cst, 
et viginti quinque myriades compleclitur. Ab ar- 
mentis equarum, camelorum, et mulorum, quise 
regis sunt, et undique per regionem pascuntur, 
reditus accedit, cujus summa est circiter quinque 
myriades. A reliquis autem reditibus accipit circiter 
viginti myríades. Quin etiam maximus reditus vc- 
nit ab emporiis, trajectu, metallis, oryzo, arte, 
alumine, et quinta parte mancipiorum. Non dubium 
est quin is maximus sit, si quis eum ad calculos 
revocet. Trejectum οἱ Pharuim circiter viginti my- 
riades suppeditare comperi. Reditus metallorutm 
qui nec ipse modicus est, attingit decein. myriades. 
Ab oryza et reliquis vectigalibus, qu» januz mili- 
tes exigunt, et in Chasia secernunt, reditus colli- 
gitur, si quis rationem ineat, qui tenel viginti my- 
riades : plurima enim Chasia οἱ optima per Euro- 
para et Asiaimn habentur. Huc aceedit tributum prin- 
cipum et regum, quod pendunt tam indigenz: quam 
aleinigcn: ; id habet circiter decemjmyriades. Sum- 
ma itaque universorum redituum, quos modo me- 
moravimus, et ad regem et ad januz& milites refe- 
runtur, et ad ejus Chasnam (64) sic dictam, com- 
plectitur circiter quadringentas myriades aureorum 
staterum. Est preter enarratos reditus et alius, 
quem ferunt tempore veris : quando in militiam 
proficiscitur rex, prasides, duces, przfecti, solem- 
nia munera pro singularum facultatum modo affe- 
rentes ; is reditus expeditioni inservit. Nec tamen. 
hic reditus in certuin numerum redigitur :. verum 
si quis rem sedulo excutiat, i.veniet istum reditum 
continere circiter viginti myriades. H» quidem re- 
gis pecunias comportantur ad Cliasnam, ex quibus 
deinde stipendium accipiunt peregrini οἱ janus 
milites, Caripides, Silictarides, Allophatzides, Spa- 
chides, et reliqui qui ad januas pertinent, et tri- 
mestre stipendium accipiunt. Superest.et alius res 
ditus, quem uberrimum capiunt per universum 
regnum principes, et duces, et hi qui Timarati voz 
cantur, 934 Is redit ex regione regis, nec facile 
3 quovis (sie enim accepi) quam a regiis scribis 
computari potest. Summa autem redituum quos vi- 
ri accipiunt, quibus merces ordinata est ab regis 
regione, excurrit usque ad. noningentas  myriades 
auri. Hic reditus si addatur illi qui. ad janu: mili- 
tes defertur, universorum redituum qui ad ης 
milites et ad principes redeunt. summa excrescit 
usque ad myriades niille et quadringentas aureo- 
rum staterum Venetorum. Tantus quidem reditus 
ad regein ct subditos ejus refunditur. 


νδρῶν, ὅσοι μισθὺν λσµδάνουσιν ἀπὸ τῆς τοῦ βασιλέως χώρας, Ec ἐνναχοσίας µνυριάδας χρυσίου. 


Νουμένη δὲ αὕτη ἡ πρόσοδος τῇ προτέρᾳ, ἥτις ἐς τὰς βασιλέως παραγίνεται θύρᾳς, γένοιτ’ ἂν op naga. 

ὰ τῆς βασιλέως χώρας πρόσοδος, ὅση ἐς τοὺς ἄρχοντας αὐτοῦ ἀφιχνεῖται, καὶ ὅτη b; τὰς θύρας, ἓς 

ιδίας τε xd τετραχοσίας µυριάδας χρυσίου στατῆρας τῶν Οὐενε-ῶν. Λῦτη μὲν πρόσοδος, ὅσα γε ἐς. 
μᾶς εἰδένσι, παραγἰνεται τῷ βασιλεῖ, xal τοῖς ὑπηχόοις αὐτοῦ. 
Νοϊυ] marginales. — ' 


(63) Chasna, sive Chasia, nam in Grxco variat. 
* 62602. In utroque Cod. 


435 





LAONICI CHALCOCONDYL.E 








AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AOHNAIOY 
ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ H ΕΝΑΤΗ. 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 
ATHENIENSIS 


HISTORIARUM 


DE ORIGINE AG REDUS GESTIS TURCORUM 
LIBER NONUS. 


Pelopennesum, Athenas, Amestrim, Synopen in Ponto et Trapezuntem , Mahometes occupat. 


93$ Mechmetes kmuratis filius, misít viros quos- Α 


dau de janvis in Peloponnesum, petituin tributum, 
Yerum regii, ubi in Peloponnesum venerunt, nihil 
eani inter Graecos reperiunt. Proinde nec Albanis, 
nec P'eloponnesiacis, imperant ut tributum solvant. 
Cum autem oerneret rex duces Peloponnesi privatis 
certare odiis, malo genio impulsos, ut tandem 
se resque perditum irent, tertium remisit tribu- 
tum : saliem id quxrens, ut in przsentia pacem, 
Quz convenisset, bona fide servarent. Ut vero id 
facere. neglexere, nescio qua imprudentia et ini- 
quitate usi, Peloponneso arma inferre decrevit. 
* Machimutem Micliaelis filium, quem $936 jauua- 
rum principem et Europe ducem designarat, 
ad Istrum promisit, ut si quid rerum novarum 


Ὡς δὲ ἐπὶ Πελοπόννησον πέµπων ἄνδρας τῶν 
θυρῶν Μεχμέτης ὁ ᾽Αμουράτεω, Ἠξίου τὸν φόρον 
οἱ ἁποδίδοσθαι, Φοιτῶντες δὲ τοῦ βασι)έως ἄνδρες, 
οὐδὲν ὑγιὲς εὕρισχον τῶν Ἑλλήνων, xal οὔτε τοὺς 
λλδανοὺς χελεύοντας εἱἰσφέοεσθα' ἐς τὸν φόρον, 
οὔτε τοὺς Πελοποννησίους. Καὶ αὐτοὺς δὰ ἰδίᾳ τοὺς 
ἠγεμόνας διαφεροµένους σφίσιν, ἐς τὰ κπράγµατα 


᾿καχοδαιμονιᾷν, συνεχώρει μὲν τὸν ἑπέτριτον φόρον 


ἁπάγοντας, ἴσχειν αὐτῷ elpfvrv. Ὃς δὲ xai Ἱμέ- 
λουν *^ ἀγνωμοσύνη χρώμενοι, χαὶ σκαιότητι, ὥρ- 
µττο ἐπὶ Πελοπόννησον στρατεύεσθαι. Καὶ Μαχμού- 
ττν μὲν τὸν Μ'χαϊλου παῖδα Ἠγεμόνα τε ἅμα 
τῶν θυρῶν, καὶ στρατηγὸν τῆς Εὐρώπης, ἔπεμφεν 
ἐπ τὸν Ἴστρον, à; ἄν, el τι νεώτερον ἀπὸ Παιόνων 
χαταλαμδάνῃ, ὑποσταίη τε αἰτιασόμενος, xai δια- 


wolirentur Pannones, eos eriminhudo a coptis p χωλύῃ τούτους τὴν χώραν βλάπτειν τὴν ἑαυτοῦ 


deterreret. Si in hunc modum parum proficeret, 
accedentes non sineret evastare regionem ejus. 
Is, assumpto Europz exercitu, qui complecteba- 
tur circiter octo myriades militum, — profectus 
est contra  Triballos, qui habitant juxta regio- 
nem jsiro affusam (65). Cum autem. deprelen- 
deret Pannones nihil innovare, verum quietem 
amplecti, lllyrium snbigere aggressus est : et op- 
pidula, qua vi ceperat, diripuit. Postquam in 
Mlyrium copias duxit, ibi castra prope Istrum 
cominunivit, ut urbes regis ibi sitas custodiret, 


ἐπιόντας. Οὖτος μὲν mapala6üv τὸ τῆς Εὐ(ώπης 
στράτευμα iq ὀχτὼ µυριάδας, fauvev ἐπὶ Τριδαλ- 
λοὺς, τοὺς παρὰ τὸν "Iotpov χώραν νεµοµένους. 
Ὁρμώμενος δὲ ἐντεῦθεν, ὡς οὐδὲν ἐπυνθάνετο 
νεώτερον ἀπὺ Παιόνων, χατεστρέφετο τὴν Ἰλλυριῶν 
χώραν, xal πολίσµατα μὲν ἔστιν ἃ ἑλὼν χατὰ xpá- 
τος, Ἱνδραποδίσατο ' μετὰ δὲ ὡς ἑπέδραμε τὴν 
Ἱλλυριῶν χώραν, διἐτριδεν αὐτοῦ ταύτῃ παρὰ τὸν 
Ἴστρον ἔχων ἀμφοῖν τῇ φυλακῇ tiv πόλεων. Οὗτος 
μὲν οὖν ἀμφὶ ταῦτα ἔχων διεγένετο. Ώασιλεὺς δὲ 
παραλαθὼν τό τε ᾿Ασιανὸν στράτευµα, xal Ἔφον, 


Notulse marginales. 


(65) Servios. 


** [n uno, διημέλαυν. 


KT 


καὶ ἔχων xal τὰς θύρας, ἑστρατεύετο ἐπὶ Πελοπόν- 
νησον. Ὡς δὲ εἰσέδαλε, xai ἑντλς τοῦ Ἰσθμοῦ 
ἐγένετο, ἀπελαύνων αὐτίκα, τὴν Κόρινθον ἐπολιόρ- 
κει. Περιιὼν δὲ ἐπεσκόπει, ὡς ἂν τὸ τείχος χαθε- 
λὼν τηλεθόλοις, ἑσπεσεῖται ἐς τὴν πόλιν ἅμα τῷ 
στρατῷ. Καὶ τηλεθόλους μὲν αὐτοῦ ποιεῖσθαι χατέ- 
λιπε, xai τὸν "EQov στρατὺν περικαθήµενον τὴν 
πόλιν πολιορχεῖν * ἐδόχει γὰρ αὐτῷ τοὺς τηλεξόλους 
αὐτῷ ἐνταῦθα ποιεῖσθαε, καὶ τὴν πόλιν ἅμα ἔχπο- 
λιορχηθήσεσθαι Ap: αὐτὸς δὲ ἑἐντὸς τῆς Πελο- 
ποννήσου γενόμενος, διὰ ἁλιοῦντος ἑπορεύετο. Ἐ; 
δε τὴν Κόρινθον οἱ Ἕλληνες οὔτε ἐσεχομίσαντο 
τὸν aitov, ὅτι μὴ ὀλίγον, Λουκάνης Υὰρ ἣν ápuo- 
στῆς ὁ Λακεδα:µόνιος, ἁπόντος τοῦ ᾿Ασάνεω, οὔτε 

ς τὴν φυλαχὴν τῆς πόλεως διέθεντο ἰχανῶς, ὥστε 
ἀντέχειν ἐπὶ χρόνον τῷ βασιλέως στρατῷ. ᾽Ασάνης 
μὲν οὖν οὗ πολλῷ ὕστερον, ὡς ἐπυνθάνετο τὴν πόλι» 
πολιορχεῖσθαι ὑπὸ τοῦ ᾿Ασιανοῦ στρατοπέδου, ἔχων 
περὶ αὐτὸν ἄνδρας ixavob;, ὁρμώμενος ἀπὸ Ναυ- 
π)ίου *' τῆς Οὐενετῶν πόλεω-, xal διὰ θαλάσσης 
ἐπὶ τὸν ΚεΥχρεῶν λιμένα ἀφικόμενος νυχτὸς. λαθὼν 
τὸν στρατὸν τοῦ βααιλέως, ἐσῆλθεν ἐς τὴν πόλιν 
αὑτός τε xa ol áp! αὐτὸν, xal. τινα βοαχὺν σἵτον 
εἰσεχομίσαντο. Ὡασιλεὺς μὲν οὖν ἐς Φλιοῦντα &et- 
Χόμενος, Tapaóv τε τὴν πολίχνην ἑπολιόρχει. Δοξίης 
δὲ ὁ τη: Φλιοῦντος τῶν ᾽Αλδανῶν προεστὼς, τούς 
τε ὑπ αὐτῷ ὄντας, xai τοὺς τῆς Φλιοῦντος ἄνδρας 
εἰσενεγχάμενος É; τι ἑρυμνὲν ἐς τὰ μάλιστα χω- 
βῖον, παρεσκευάζετο ὡς ἁἀμυνούμενος. Thv γάρ 
τοι Ταρσὺν ὁ βασιλεὺς παρεστήσατο ὁμολογίᾳ, xax 
παῖδας λαδὼν ὡς τριακοσίους, καὶ ἄρχοντα ἐπιστή- 
σας τοῖς ἐν τῇ πόλει προῄξι διὰ τῆς µεσογαίου. []ο- 
ῥευόμενος δὲ, τρέπτται ἐπὶ τὴν πόλιν, f χεῖται Emi 
ὅρους ὑψηλοῦ τε καὶ ἑρυμνοῦ, ἐς ἣν πολλοί τε τῶν 
Ἑλλήνων ἅμα xai Αλθανῶν συλλεγόμενοι, πα- 
βεσχευάζοντο ὡς πολιορχησήμενοι. Καὶ ὕδατι μὲν 
οὖχ ἐχρῆ-ο ἀφθόνῳ ἡ πόλις, ὅτι μὴ ixi τῆς 
πόλεως, ἀφ᾿ οὗ ὑδρεύεσθαι ὤοντο, xai μὴ ἀφαι- 
ρεθῄσεσθαι ὑπὸ τῶν πολεµίων, συμθαλλοµένου τοῦ 
χωρίου ἐς τὸ ἀμύνασθαι ἰσχυρύτατα ἐντεῦθεν. 'O 
μὲν οὖν βασιλεὺς ἀπελάσας σὺν τοῖς νεήλυσι, τοῦ 
τὲ ὕδατος ἐπεχράτησε, καὶ ἐξεπολιόρχει τὴν πὀλιν. 
Λέγεται δὲ ἐνταῦθα τοὺς ἐν τῇ πόλει χτείνοντας τὰ 
ὑποζύγια τῷ αἵματι φύρειν τε τὰ ἄλφιτα, xal ἕψειν 
τὸν ἄρτον. ὮὪ; δὲ δίψφει συσχεθέντες iv ἀπόρῳ 
ΣΥ΄'Ύνοντο, ἑτράπουτο μὲν ἐπὶ ὁμολογίαν. Ἐνταῦθα *^ 
ὁλιγωρούντων τῶν ἐν τῇ πόλει περὶ τῶν φυλαχῶν 
. τῆς πόλεως δ.ὰ τοὺς πρέαδεις, χελεύοντες οἱ νεή- 
λυδες εἰσέπεσον, xal εἰσεχέοντο ἐς τὴν πόλιν, xal 
κατέσχον, καὶ τὴν τε πόλιν κατὰ κράτος ἐξελόντες, 
ἐξηνδραποδίσαντο. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀφιχόμενοι ἐπὶ 
Ἀχριθὴν πόλιν, καὶ ταύτην 5 ὑποστάντων τῶν bv 
τῇ πόλει, xal οὐχ ἐχλιπόντων, ἑπελθόντες οἱ νεἠ- 


ΡΕ REBUS TURCICIS LIB. IX. 
xa Εὐρώπης, τὸ ἀπὸ Θετταλίας τε xoi Μακεδονίας, Α et ab hostili 


428 
incursione defenderet. Είο qui- 
dem, quemadmodum indicavi, hoc negotii sibi 
desuimpsit. Rex, accepto Ásiano et Orientis exer- 
citu, necnon £Europmro, quem ab Thessalia et 
M.^cedonia conscripserat, et januarum robore, 
coutra Peloponnesum profectus est. Ut in Pelo: 
ponntsum et jutra. Istlimum pervenit, continuo 
obsidione — circumdedit Corinthum. Circumieus - 
autem spectabat, qua parie murum bonbardis 
prorueret : ut eo. di-jecto, simul :cum suis in ur- 
bem irrurmaperet per loca ruinis patentia, Et qui- 
dem eo loci bombardas fundere omisit. Verum 
jussit, nt exercitus Orientalis omni a parte ur- 
bem circumsederet, eamque tandem fame expa- 
gnaret,. Nam urbe ea occupata sperablat 6ο ma- 
ximam bellicarum machinarum seu bombarda- 
rum apparatum acquisiturum. lpse:cum intra 
Peloponnesum accessisset, recta per. Phliuntem 
iter faciebat. Graci autem ne vel tantillum fru- 
menti Corinthum congesserant, Nifi — Lucanes, 
praefectus Spartanus, - absente Ásane eam re- 
gebal. Preterea nec urbem satis prasidiis et 
propugnaculis munierant, ut. vel. brevi tempore 
resistere possent regio exercitui. Asanes quidem 
haud mulio post cum accepisset. urbem obsidione 
premi ab Asiano exercitu, ducens secum viros 
plurimos, profectus Nauplio Venetorum urbe, 
οἱ mari in Cenchreen3em portum advectus, Boctu 
jngressus est urbem, apportiato commeatu sane 


C exiguo, inscio exercitu regis. ltex cum venisset 


Phiiuntem, Tarsum urbem oppugnabat. D'oxies 
(66) autem, qui jussu Albanorum Ph untis erat 
prefectus, eosquos imperio regeUat, necnon 
Phliuntis cives, in locum quemdam munitissimuimn 
contraxit, et statuebal regi resistere, Tarsum rex 
in ditionem acceperat : et sumens inde pueros 
circiter trecentos, et civibus Ρρτιο [οσμή consti- 
tuens, recta per mediterranea" regionem ince- 
debat, Incedens 937 autem cum. agmine, belli 
molem avertít iu urbem, quz sila est in monte 
excelso et munito, in quam Graci pariter et Ál- 
bani plurimi convenerant ; obsidionem regis ibi 
toleraturi. Maxima urbis hujus erat aqua penuria. 
Nam extra urbem fons erat, quo aquatum ire 
solebant. Ne aquandi facultatem adimeret hostis, 
cua) locum admodum comniunierant, Rex. acce- 
dens ad hanc urbem cum percgrinis militibus, 
aqua potitur, et urbem obsidione cingit. Ferunt 
oppidanos, cum aqua deficeret, interfecisse ju- 
menta, cet jumentorum sanguine subegisse fari- 
nam, et hinc. coxisse panes. Cum autem szvissi- 
ma premerentur siti, dubii quid agerent, ad 
deditione n ceperunt animi inclinare. Miserünt 
itaque legatos ad regem, qui orarent ut in dcdi- 


Notule marginales. 


(66) Tochii, sive Thop:;e, ut Barletius. 


ο In 
elium f 


uno, Ναπλοίο. 


5 [n. uno. additur, καὶ πρέσθεις 


ἔπεμπον ἐπὶ ὀμολογίχ. 


τα υτῃ. Si8 


439 


LAONICI CHALCOCONDYLJE 


410 


tionem acciperentur. lie, cum negligentius op- A λυδες, ἐπέθησάν τε τοῦ τείχους xal εἶλον, ᾿Ελόντες 


pidani propter missos legatos stationes solitas 
ohbirent, peregrini advenientes irruerunt in urbem, 
eamque obtinuere, et diripu»erunt, Postea venien- 
tes ad. urbem Acribam, cum oppidani eam for- 
titer tutarentur, nec eam deserere vellent, pere- 
grini conscenderunt murum, cumque occiparunt : 
quae militum predi cessit. llinc ducens. exerci- 
tim, venit Rupelam Phliasiz urbem. In liac'ser- 
vabantur Albani, et Graci qui eo confugerant 
cum uxoribus. llanc rex biduo oppugnavit : et 
cum ea potiri non posset, quamn:vis pauci de suo 
exercitu cecidissent, cxterum plurimi vulnerati 
essent, abduxit exercitum quasi abitarus. Cum 
jam acciuctus esset ad. iter, superveniunt legati 
petentes pacem, dicentes se paratos esse ipsi 
tradere. orbem. Rex urbem in deditionem, quem- 
admodum petebatur, suscepit: nec eam diripuit 
vel quidquam damni ei inflixit. Cjeterum eos cum 
uxoribus et liberis Dyzantium, ut ibi habitarent, 
transmisit, Albani vero qui semetipsos arsi 
dediderant, et denuo aufugerant, usi sunt. fortuna 
non admodum secunda, Nam rex. eos cepit, manus 
pedesque eoruni crudeliter fregit. lHuic turpissi- 
m et erudelissimz morti Albanos circiter viginti 
adjudicavit. Hinc profectus, per. Mantinez re- 
gionem venit ad urbem Pazenicaimn. In hanc misit 
Cantacuzenum : quem. quonam ducem creantes 
Albani, bello lacessiverunt Grecos. ls ea tempe- 
state aderat in castris, accersitus ab rege, ut ejus 
epera uteretur adversus Albanos qui in  Pelopon- 
neso erant. Volebat enim ut eos adiret, et ad pro- 
ditionem quosdam clandestinis sermonibus per- 
moveret. llic cum missus foret ad eos qui urbem 
istam tenebant, jussus est dicere tt se. urbemque 
regi dederent, Apud hunc aderaut etiam. quidam 
938 regii, qui criminabantur eum apud regem, 
euasi illi consiljo et nutu Cantacuzeni urhem 
won tradJidissent. llinc ira percitus rex, cum 
continuo ex castris excedere jussit: et ipse con- 
tra urbem perrexit. Cum autem frustra aggre- 
deretur vallum (nam, relinquentes^urbem, vallum 
eccuparant munitissimum, urbique proximum, 
et eo se tenebant satis tuti), impedimentis omni- 


δὲ Ἱνδραποδίσαντο χαὶ ταύτην. Μετὰ δὲ ταῦτα 
ἑλαύνων , ἀφίχετο ἐς Ῥουπέλην τῆς Φλιασίας 
πολίχνην, ἐς fiv ᾿Α)δανοί τε καὶ Ἕλληνες xaza- 
φυγόντες, διεοώζοντο αὗτοί τε ἅμα vaY αἱ γυναῖ- 
Χες. Π ροσέθαλλε μὲν ἐνταῦθα xa* τῇ προτεραίᾳ καὶ 
τῇ ὑστεραίᾳ, xal ὡς οὐχ Η]δύνατο ἐλεῖν, πεσόντων 
ἐνταῦθα οὐχ ὁλίγων τῶν βχαιλέως, χαὶ συινῶν τῶν 
τοῦ στρατοπέδου τετρωµένων, ἀπήγαγε τὸν στρα- 
τὸν ὡς ἀπιών. "Enc: δὲ συσχευάσετο ὡς Tv, 
ἐνταῦθα προσέφερον λήγους τῷ βᾳσι]λεῖ, ξυμθηναί 
τε ἐθέλοντες, xal παρχδιδόναι τὴν πόλιν. 'O 65 ὡς 
παρέ)αθε τὴν πολίχνην, οὔτε ἀἁνδρασ»δ:σάμενος, 
οὔτε ἄλλο ἀεικὲς ἐργασάμενος, cuv γυναιξί τε ἅμα 
χαὶ παισὶν ἐς Βυξάντιον κατέπεµψε χατοιχῄσοντας. 


D Τῶν τε ᾽Αλθανῶν τῶν ἐν τῷ Ταρσῷ παραδεδωχότω» 


σφᾶς, xal ἐνταῦθα 39 δεύτερον αὖθις ἀποφυγόντωνι 
ξυντυχία τινὶ χρησαμένων οὐκ ἀγαθῇ, λαθὼν τού- 
τους, τούς τε πόδας καὶ χεῖρας ἔχλασε. Καὶ οὕτω 
ἀνεΏὈε χακίστῳ ὀλέθρῳ παραλοὺς ἀμφὶ τοὺς εἴχοσιν. 
Ἐντεῦθεν ἑ)λαύνων διὰ Μαντινείας χώρας, ἀφίχετο 
ἐπὶ Παζενίχην πόλιν, καὶ ἔπεμπε Καντακουξηνὸν, 
ὃν ποτὲ οἱ ᾽Αδανοὶ ἡγεμόνα ἑλόμενοι, ἑστρατεύοντη 
ἐπὶ τοὺς "EXAnvac. Παρην γὰρ τότε ἓν τῷ στρατο- 
fib, µετάπεμπτος ὑπὸ βασιλέως, ὥστε ἐπιλαθέσθαι 
αὑτῷ ἐς τοὺς iv τῇ Πελοποννήσῳ Αλβανούς " 
µετιόντα τε xal λόγους ἓπιπέμποντα περὶ προδο- 
σίας. Ὡς δὲ ἐνταῦθα πέµπων ἑἐχέλενε προσφέρειν 
τοῖς bv τῇ πόλει, ὥστε προσχωρῆσαι ΄ παρῆσαν δὲ 
ἅμα αὐτῷ καὶ νπες 5! τοῦ βασιλέως, αἰτιασάμεν-ι 
παρὰ βασιλεῖ * ὡς Ob ἐχεῖνον σφίσι νεύματι χρησά- 
µενον, οὗ παρέδωχε σφᾶς. Αχθεσθῆναί τε συνέθη 
τὸν βασιλέα, καὶ προϊὼν ἀπιέναι ὅτι τάχιστα, Ex 
τοῦ στρατοπέδου ἐξήλασεν. Ὡς δὲ ἀδύνατα προσθα- 
λεῖν τῷ ἐρύματι (ἐχλελοιπότες γὰρ οἱ &v τῇ πόλει 
ἔρυμα αὐτοῦ ταύτῃ, ὅτι ἐγγυτάτω ὃν, κατἐλαθόν τε 
καὶ διεσώζοντο), συσχευασάµενος ἆπῄει ἐντεῦθεν. 
Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ ἑτέλεσεν ἐς τὸν Τεγεάτην χῶρονν 
xoi ἐπηυλίσατο., Ἐνταῦθα ἑδουλεύετο ἐπ ἀμφό- 
τερα, εἴτε ἐς Σπάρτην ἐλαύνοι, καὶ Ἐπίδαυρον. 
Δεινὸς γὰρ αὐτὸν ἐσῄει πόθος, ἰδεῖν τε Ἐπίδανρον, 
χαὶ παραστἠσασθαι πόλιν ἐρυ,. ἣν πασῶν δῆ πόλεων 
ὧν ἡμεῖς ἴσμεν. "E; ταύτην χαταφυγὼν ὁ ἕτερος 
τῶν ἡγεμόνων, τοῦ ἑτέρου ἐς τὴν Μαντίνειαν τῆς 


bns collectis discedeliat : et. secundo ab eo. die D λαχωνικῆς πρὺς τῇ θαλάττῃ οὖσαν χαταφυγόντος 


Tegeatam, regionem ingressus est, ibidemque cas- 
tra. firmavit. Maxima proposita erat consultatio 
ductandi in Laconiam, et in Epidaurum : magna 
enim cupido eum incesserat vidend.e Epidauri(67), 
ct capiend:e urbis, quam scimus esse munitissi- 
mam omnium quas novimus urbium. la. hanc 
confugerat alter e. ducihus, et alter se cum uxore 
receperat in Mantineam Laconizm, mari flnitimain. 
Rex cum intelligeret cam regionem esse asperam, 
οἱ transitu difficilem, abstinuit latius progredi. 


σὺν τῇ Υυναιχὶ, xal πυνθανόµενος thv χώραν τρα- 
ysláv τε οὖταν, καὶ χαλεπην διαπορεύεσθαι , 
ἐπέσγε μὲν ταύτην πορεύεσθαι συστραφεὶς δὲ 
ἑτράπ:το ἐπὶ Μουγλην τῆς Teyalng πόλιν. ροει- 
στήχει δὲ αὑτῆς ᾿Ασάνης 6 Δημήτριος. Ἔνταυθα 
στρατοπεδευόµενος ἐν χώρῳ χαλεπῷ τε xat δυσθάτῳ, 
ἀνέχει γὰρ dj πύλις ἐπὶ ὀχυροῦ τε ὅρους καὶ 
ἐρυμνοῦ ᾠχημένη, παρεαχευάζετο μηχανάς τε xal 
χλίμαχας, ὡς τῇ πόλει προσοισόµενος" xat αὑτίχα 
μὲν τοῦ ὕδατος ἐπεκράτησεν, ὃ ἑκτὸς ἣν τῆς má- 


Notu!e marginales. 
(67) Epidaurus, nunc Ragusium, sivc etiam Malvasia. 


3* [n uno, ἐνσανθοῖ. *! xal τινες. Π. ut in c, 


4A ) DE REBUS TURCICIS LR. IX. 4:2 


Àce; ἐπὶ χωρίου ἐρυμνοῦ πἀνυ, 
οἳ τῆς πόλεως ὑδρεύσασθαι, χαλεπῶς ἤδη ἔφερον 
τὴν πολιορχίαν, μὴ ἀπὸ φρεάτων, χαὶ τῶν ἐν τῇ 
πόλει οὐχ ἐξεγένετο, τῷ σφίσιν ἀφθόνῳ΄ τῷ ὕδατι 
χρῆσθαι, διὰ τὸ mne; τῶν τε ἀνθρώπων ἅμα 
xal ὑποζυγίων. Ἐπεὶ δὲ ἐπέλιπεν αὐτοὺς Ίδη τὸ 
ύδωρ. καὶ πρινη προσθάλλειν τῷ τείχει, ἔπεχηρυ- 
χεύετο ὁ τῆς πόλεως ἄρχων, xai ξωνέβαινεν, ἐφ᾽ ᾧ 
παραδιδόναι τὴν πόλιν xal αὐτοὺς πλθεῖν * βασιλεὺς 
μὲν Σδωρῄσατο Λεοδυρίχτν τὸν παῖδα αὐτοῦ, xal 
ἐξελὼν αὐτὸν ἀπὸ τῆς πόλεως, ἤλαυνεν ἐπὶ Kóp:v- 
ον, καὶ ἐπὶ τὸ ᾽Ασιανὸν στρατόπ:δον. "I3 γὰρ τὰ 
ἐς τοὺς τηλεδόλους αὐτῷ παρεαχεύαστο, xal λίθους 
τε ἀπὸ τῆς παλαιᾶς πόλεως τῆς Κορίνθου εὑράμενοι 
οἱ τοῦ βασιλέως, ἐνετάμνοντο ἱχανούς. 

urbe eductum Corinthum misit ut in Asiana 


Καὶ ὡς οὐχ εἶχον A Verum reversus, exercitum movebat contra Mu- 


chlam Teges urbem. Huic prz»erat Asanes Deme- 
"itis. Castra. igitur hic posuit in loco aspero ct 
invio. Urbs autem prominet, sita in monte fir- 
mo οἱ munito. Nec mora, expediunt scalas et 
machinas bellicas, urbemque oppugnant : etiam 
aquam, qua erat extra. urbem in loco munito, 
obtinuit, ut oppidani non possent amplius eo 
aquatum accedere. Cum enim urbis obsess:e in- 
cole aquandi copiam non liaberent, puteique. ac 
fontes sicci essent, extrema ab obsidentibus mala 
experiebantur ob hominum atque jumeutorum mul- 
titudiuem. Cum igitur aqua desset, prsfectus urbis 
redditionis conditiones per praeconem promulga- 
vit. Et rex. quidem Lcodoricen filium suum ex 
castra se conferret, Jam enim teia in promptu 


erant et regii milites lapidum quos in veteri Corintlio repererant, jactu magnam stragem ediderunt. 
Ὡς δὲ ἑπελάτας ἑστρατοπεδεύετο, προσέφερε μὲν Ὦ Cum autem advenisset rex ad urbem, ct castra- 


αὗτιχα λόγους τῷ Ασάνῃ 6 βασιλεὺς, xal πέµψας 
Ἰησοῦν τὸν τοῦ Βρενέγεω παῖδα, ἑλλόγιμον ὄντα ἓν 


τῷ στρατοπέδῳ, καὶ ἑρμηνέα τε ἅμα αὐτῷ, ἐχέλευε 


παραδοῦναι τὴν πόλιν. Ἰησοῦς μὲν ἀφικάμενος, 
ἔλεγε τοιάδε * Ασάνη xol οἱ παρόντες Ἕλληνες, βα- 
σιλεὺς τάδε πέµπων ἡμᾶς 9 λέγει, ὣς cU b; τοὺς 
ἝἛλληνα: ἥχεις b; τὰ πρῶτα συνέσεως, καὶ Ἑλλή- 
νων μάλιστα δὲ ἔμπειρος eT τῶν βασιλέως θυρῶν, 
Οἶσθα δὲ xal σὺ μᾶλλον τῶν ἄλλων, οἷος ὢν ὁ βα- 
σιλεὺς οὗτος, xal τοῦ ᾿Οτουμανίδων γένους, καὶ fj 
ἂν ἀφίχηται, οὐκ ἁπανίσταται, πρὶν ἂν ἐκπορθήσῃ 
thv πόλιν. Παρέχει οὖν σοι ἓν τῷ τοιῷδε χάλλιστα 
Χαταλυσαμένῳ mob; βασ.λἑἐα τὴν τε πόλιν τήνδε 
παραδιδόναι, xal χώραν ἣν ἂν ὑμεῖς ἕλιισθε λαθεῖν 
Γαρὰλ βασιλέως, ἀλλαξαμένους. Καὶ ἣν τοῦτο ποιή- 
σης, ἐπιτίδειόν τε Bh νομιεῖ βασιλεὺς, xaY ξένον 
ποιεῖται 6h, ὥστε ὕστερον χατἀθέσβαι γάριν αὐτῷ, 

σοί τε χα) τοῖς παισίν. ἣν δὲ uà παραλῷ:, οἴσθα 
μὲν αὐτ]ς, vij τὴν βασιλέως φυχῖν, ὡς τήν τε «ó- 

Aw ἐξανδρχπ»διεῖται, xal δὴ τοὺς πἑριξ Χαχίστῳ 
Ταραδώσει ὀλέθρῳ. Ταῦτα μὲν "Inooog ἔλεγς δι 
ἑρμηνέως * ἸΑσάνης δὲ ὑπολαθὼν ἔφη: Ὦ mat Doc- 
veru, ἀπάγγειλον δη τῷ βασιλεῖ, ὡς τήν τε ψυχην 
αὐτοῦ ἴσμεν που γενναιοτάτην οὖσαν πάντων τῶν 
Ἱρόύτερον γενομένων ἀπὸ τῶν Ὀτουμάνων βασιλέων, 
XA τὴν τε δύναμιν µεγίστην τε οὗταν τῶν ἐν τῇ 
Οξσεουμένῃ * παντί που τῶν εὖ εἰδότων τὰ βασιλέως 
Tt £2 άγματα κατάδηλον ’ χα) ταῦτα μὲν ξυνομολογοῦ- 
µε αντε αὐτοὶ τῷ βασιλεῖ, ὡς µἐγιστά τε εἶναι. Καὶ 
VC. τύτην μὲν οὖν τὲν πύλιν ῥοᾶτε δήπου ὡς Ev ὀχυρῷ 
TE o v) οἰχεῖτχαι πασῶν δὴ μάλιστα πόλεων, ὧν ἡμεῖς 
—* Ears Καὶ αὐτοὶ οἱ ἀπὸ τοῦ Ὁτουμάνου βασιλεῖς, 
X 367 αὐτὸς δὲ βασι)εὺς, ἐξ ὅτου γε ἐς τὴν βασιλείαν 
* cw τέστη, totà;6&. πόλιν οὔτε πολιορ»εἵν ἐξεῖλε χατὰ 
X £— ότος, ἀλλ οὔτε ἑξεγένετο ἐπὶ τοιάνδε πόλιν ἑλαύ- 
σε αν, Ὅρᾶτε γὰρ, ὦ; κύχλῳ ἡ πόλις ἑρυμνῆ τε οὖσα 
* τὰ μάλιστα, ταύτῃ póvov ποιεῖται τὴν εἴσοδον 
τσ πειχισµένην τριαί τε ἅμα τείχεσιν ὀχνρωτάτοις, 


b 


metatus esset, confestim. legationem ad Asanem 
niisit. Nam ire jussit ad Asanem Josuam  Drenezis 
filium, virum prudentem, ex omni suorum numero 
cum interprete : eique precepit ut ageret cum 
Asane, qui urbem traderet, Josue igitur ubi venit 
ad Asanem, hujuscemodi orationem exorsus est ; 
Asanes, et Graeci omnes, quotquot presto estis, rex 
wisso legato hzc vobis expromi jubet : Tu, qui 
prudentissimus es Grecorum etiam iu. iis quz ad 
Gracos pertinent, expertus januz milites, scis, et 
magis quim reliqui, qualis quantusque sit rex 
ille Otomanidarum. Quocunque tempestatem belli 
verterit, haud prius bellum ponit, quàm urbes ex- 
pugnarit, et victoria potitus fuerit. Cujusmodi autem 
conditionem vobis proponat, audite. Si pacem fece- 
ritis cum rege, eidemque urbem vestram permise- 
ritis, regionem aliam,quamcunque elegeritis, a regc 
accipietis. Si in lioc morem gesseris regi amico et 
hospite, te ad modum faniiliariter utetur gratiamque 
939 tibi et vobis omnibus referet cuumilaidissi- 
manm. Si autem parere regi recusaris , nec. urbem 
tradidleris, scito, animam rcgis tihi juro, eam 
brevi οἱ capiet et. foede diripiet : cos qui liic as- 
sistunt, crudelissimz morti subjiciet. [E:vc quidem 
locutus est per interpretem. Asanes autem re- 
spondens, in hunc modum verba fecit : O fili Bre- 
nezis, renuntia regi, haud nobis occultum esse, 
animum ejus generositate excellere onines reges, 
quot ,uot ab Otomanidis originem traxere. Poteu- 
tiam ejus esse in orbe maximam, norunt omnes, 
quotquot rerum ejus periti sunt : etiam nos ct 
agnoscimus et confitemur potentiam ejus esse ma- 
ximam, Verum enimvero cernitis urbis hujus si- 
lum, quam. natura, et arte sit munitus, ul nca fa- 
cile invenire sit urbem aque. munitam. Reges 
Otomanidz, nec etiam ipse rex, ex quo in regnum 
hoc processit, talem urbem neque oppugnarunt, 
neque ceperunt, nec bello petiverunt. Videtis enim 


Notulee marginales. 


9 λέχειν. R. ut in c. 


443 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


A 


urbem undique quam maxime munitam. Aditum A xal τρισὶ πύλαις. "Hv μὲν οὖν τὴν µίαν ἑἐξέλητε 


hic unum habe : czterum cinctum muris tribus 
firmissimis, tribusque portis. Si igitur unam di- 
rueritis bombardis, alteram quomodo superabi- 
tis ? et si alleram occupaveritis, relinquetur tertia 
ceteris multo validior. Quapropter hsc cogitan- 
tes, et scientes nos sic instructos, fortiter bellum 
quod ab rege infertur sustinebimus, etiamsi me- 
riendum sit, Nuntiate itaque regi vestro, frustra 
ad urbem hanc defendendam 2acccessissemus, si 
pericula reveriii, urbem tradere voluissemus. Asa- 
nes hac locutus est. Josue reversus ad regem, 
quid responsi acceperit, exponit. Rex igitur bom- 
bardas continuo portis opposuit : et qua aditus 
urbis erat. angustissimus ingredi parabat. lu eo 
urbis adilu muri sunt tres, non. longo a se invi- 
cem intervallo dissiti. Murum primum, qui erat 
infürmus, nec admodum commanitus, occupavit 
Ásanes, quasi bellum mora extracturus, et. bome- 
bardarum ictus elusurus. Haud enim ignorahat, 
muros non posse sustinere bombardarum impe- 
tm : et sciebat eos tandem  collapsuros. AL 
id faciebat hac spe, quasi sic posset oppugnatio- 
nem ad tempus aliquod tolerare. Dombardz ubi 
ferire coeperunt, intra paucos dics exterior murus 
prorulus est, Graci interea egredientes, pugna- 
bant cum Turcis, et sliquot etiam confecerunt. 
Relinquentes igitur murum primum, abiere ad 
secundum, qui firmus erat, et saxis magnis com- 
munitus. Hunc ubi insedere, regis impetum diebus 
2liquot fortiter propulsarunt. Murum istum arieta- 
bànt boinbardz regia diebus plurimis, partemque 
ejus diruerunt non modicam. Interea cum bom- 
bardis murus quassaretur, globus unus 940 
aberravit, et in pistrinum delatus est : quod et com- 
münuit penitus. Hinc in altum sublatus, cecidit 
forte in hominem quemdam, cujus carues et ossa 
in nille particulas minutissimas contrivit, adeo 
ut alis avicul:e compararetur. Tantus scilicel est 
globi impetus, ubi semel. emissus fuerit, et mira- 
bilia multa operari consuevit. Nam cum nou atti- 
gissel murum, in altum evectus, urbemque traus- 
volans, cecidit in navale Corinthiorum, cum pere- 


τηλεθόλοις, τήν τε ἑτέραν πῶς ἂν ὑπερθάλλοισθε ; 
ἦν δὲ καὶ ταύτην ὑπερθάλλησθε, ὑπολείπεται αὖθις 
à ἰσχυροτέρα τούτων. Ὡς οὖν ταύτῃ διανοουμένων 
xal παρασχευαζοµένων, εἰ δέοι ἀπολεῖσθαι, ὥατε 
ἀμύνεσθαι, οὕτω ἀπαγγείλατε τῷ βασιλεῖ, ὡς µάτην 
ἂν εἴημεν ὧδε ἑλθόντες ἐς φυλαχὴν τῆς πόλεως, sl 
μηδοτιοῦν χαλεπὺν ἐπιδόντες τὴν πόλιν παραδοίη - 
psv. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ ᾿Ασάνεω, ὡς ὑποστρέψας 
Ἰησοὺς ἀπήγγειλε τῷ βασιλεῖ, αὐτίχα κατεθίθαὀε 
τοὺς τηλεβόλους ἓ: τὰς πύλας τῆς πόλεως, fj δὴ ἡ 
ἐς τὴν πόλιν εἴσοδος στενωτάτη Υινοµένη, πρὸς αὖ- 
τήν τε ποιεῖται τὴν εἴσοδον, xal τείχη τρία ἁλλὴ- 
λων οὐ πολὺ διεστηχότα ἐς τὴν εἴποδον ταύτῃ παρέ- 
χεται. Καὶ τὸ μὲν τελευταῖον τεῖχος, ἀσθενὲς ὃν, 
καὶ οὐ πάνυ ἐχυρὸν, χατέσχεν ᾿Ασάνης, ὥστε vpl- 
6ειν το τὸν τῆς πολιορχίας χρόνον, xoi τοὺς τηλο- 
θόλους  ἤλει μέντοι ὡς τέλεον ἐνταῦθα οὐχ ὑπο- 
μενεῖ τὰ τείχη ὑπὸ τῶν τηλεέόλων, ἀλλά πεσεῖται 
αὑτίκα µάλα. Ἐποίει δὲ ὡς τρίδειν τὸν πόλεμον. 
Ἐπεὶ δὲ παίοντες οἱ τηλέδολοι, κατέδαλλον ἐπὶ 
ἡμέρας τινὰς τὸ ἑχτὸς τεῖχος, ἐν alg ἐδιόντες οἱ 
Ἕλληνες ἐμάχοντο τοῖς Τούρκοις, xal τινας αὐτοῦ 
ταύτῃ διέφθειραν, ἀπολιπόντες, τὸ δεύτερον τεῖχος 
κατέχοντες, ἐχυρόν τε ὃν λίθοις µεγάλοις, Expávouv 
τὸ τεῖχος ἐπὶ ἡ μέρας ἱκανὰς ἀμυνόμενο:. Οἱ μέντοι 
τηλέδολοι xal τοῦτο τὸ τεῖχος ἐπὶ ἡμέρας lav 
ἔπαιον, zal κατέθαλλον µέρος οὐκ ὀλίγον. Ἔνθα δὴ 
ἀποτυχὼν τοῦ τείχους ὁ λίθος φερ΄µενος ἔπεσεν b; 


τὸ ἀρτοχοπεῖον, xai συνέτριψε. Μεταπεσὼν δὲ ὁ 


λίθος ἐντεῦθεν, χαὶ εὑράμενος ἄνθρωπόν τινα ἀπε- 
νέγκατο, µετεωρίσας τὴν σάρχα τε xal τὰ ὁστᾶ " 
συνέτριΦέ τε εἰς ἐλάχιστα µέρη µυρία, καὶ οἷα πτε- 
ροῖς ὄρνιθος εἰχάσαι, οὐδ' αὐτὴν ἐπιγνῶναι τὴν 
σάρχα παρείχετο. Τοιαύτη vip fj φορὰ τοῦ λίθου 
xai δαιµονία τις οὖσα, θαῦμα παρέχεται * ἐπεὶ xal 
ἀποτυχὼν τοῦ τείχους, καὶ μετεωρισθεὶς, xal διεξιὼν 
τὴν πόλιν, ἐς τὸ ἐπίνειον τῆς Κορίνθου ἐνεχθεὶς, 
ἔπεσε, σταδίους μάλιστά που ἐς τεσδαρεσχαίδεχα 
παραμειφάµενος. Εἶἷλχε δὲ ὁ λίθος ἑπτὰ τάλαντα. 
Οὕτω μὲν οὖν τὴν π΄λιν ἔτυπτεν ἐπὶ συχνὰ; ἡμέρας. 
Καὶ οἱ ἐν τῇ πόλει ἐπιλείπουτος τοῦ σίτου, χαλε- 
πῶς ἔφερον, xa λόγους ἐδίδοσαν ἀλλήλους 35, ἀφι- 


gisset cursum quatuordecim stadiorum. Globi pon- p xóuevot ἐς τὸν τῆς πόλεως ἀρχιερέσ. ᾿Ασάνης μὲν 


dus erat septeim talentorum (68). In hunc modum 
feiebat urbem diebus plurimis. Oppidani defi- 


οὖν κατεῖχε τὸ πλῆθος, ὥστε ἀνέχεσθαι. ᾿Αρχιερεὺς . 
6b τῆς πόλεως, ἄνδρα τῶν τῆς πόλεως ἀποστείλας 


. . . . . . ο " " - 1 " 2 
cientibus alimentis indignabantur, et inter se col ὡς βασιλέα, ἑσήμαινέ τε αὐτῷ τὴν ἔνδειαν, καὶ ὡς 


loquia serebant, euntes ad urbis episcopum. A- 
sanes quidem plebem sustinuit, ut prxsentia for- 
titer tolerarent. Episcopus autem urbis civem ad 
regem misit, qui alimentorum inopiam qux gra- 
vissima erat, iudicaret, eumque hortaretur, ne 
captam oppugnationem omitteret, verum fortiter 
pergeret. Hzc uhi comperit rex, misit ad oppida- 


σιτία mávu ὀλίγα ἁπολε[ποιτο, ὥστε ἀντέχειν. Tauta 
πυθόµενος ὁ βασιλεὺς, λόγους αὖθις προσέφερε, λέ. 
γων τοιάδε ''Ἐμοὶ παρὰ τῶν ἐν τῇ πόλει εὐνοούντων 
ἁπαγγέλλεται, ὀλίγων πάνυ ἡμερῶν ὑπολείπεσθαι 
ὑμῖν τὰ σιτία" τὶ οὖν καχοδαιμονᾶτε, καὶ οὗ παρα- 
δίδοτε τὴν πόλιν; Ενταῦθα, ὡς πυνθανομένου Ἀσά- 
νεω, ἔλεγον οἱ τοῦ βασιλέως τὰ καθήκοντα, ἐδου- 


Notule marginales. 


(68) Talentum apud Suidam 1259 librarum pondus. 


q 
55 ἀλλλλοις. Sic eliam Kt. 


M5 


DE REBUS TURCICIS 118. ΙΧ. 


416 


λεύοντο xoti, εἴτε παραδώσειεν τὴν πόλιν, cite Α nos qui sic loquerentur : Nuntiatum est mihi ab 


ἄνεχόμενοι ἀμύνοιντο. Ὡς δὲ ἀπεστραμμένους ἑώρα 
τοὺς ἐν τῇ πόλει, xal χαλεπῶς φέροντας, ὑπόσπονδοί 
τε ἐξῆλθον αὗτός τε ᾽Ασάντς, xal ὁ Λαχεδαιμόνιος 
Λουχάνης. ᾽Αφιχομένων δὲ ἐς λόγους τῷ βασιλεῖ, 
σπονδάς τε ἐφ᾽ ᾧ αἰτουμένων, ἔλεγεν αὐτοῖς τόδε - 
Απαγγείλατε τῷ ἡμετέρῳ ἠγεμόνι, ὡ: σπονδὰς 
ποιεῖσθαι ἔτοιμός εἰμι, ἐφ᾽ ᾧ «kv χώραν ὅσην ὁ 
στρατὸς παρεξῄει, ἐμήν τε εἶναι, xal φόρον ἁπάγειν 
δ.ὰ τὴν λοιπὴν χώραν, πεντακοσίους στατῆρας * τῷ 
δὲ ἡγεμόνι, ἐφ᾽ ᾧ τό τε Αἴγειον, καὶ Πάτρας, xai 
την περίοιχον παραξιδόναι ἡμῖν * εἰ δὲ μὴ, αὑτίχα 
ἅμα ἐπιόντα µε γινωαχόντων. Ταῦτα ὡς ἐνετέλλετο 
αὐτοῖς, xal ἐς τοὺς ἡγεμόνας ἀφίκοντο, περ) τὸ 
Ταὔγετον τῆς Λαχωνιχῆς διατρίδοντες, ἆ πἠγγελλόν 
τε τὰ παρὰ βασιλέως, xat αὐτίχα &3óxet, ὥστε μὴ 
οτέρεσθαι Ίδη ξυμµπάσης τῆς χώρας, πρέσδεις τε 
πέµπειν, xal ἐμπεδοῦν σφίσι τὰς σπονδᾶς, bg οἷς 
«ροετείνετο βασιλεύς. Πέμφαντες δὲ πρέσδεις. τάς 
«8 σπονδὰς ἑποιῄσαντο, xal τὴν χώραν ἀπέδωχε τῷ 
Ῥασιλέως ὑπάρχῳ Ὁμάρῃ. τῆς θετταλίας ὕπαργος 93’ 
We, τό τε Αἴγειον, Καλαθρίτης, Πάτρας, xat τὴν πε- 
plotxov ταύτῃ τῆς Αχαΐας χώρας. Ὡς δὲ παρξλαθε 
τὰς πόλεις, xal νεήλυδας καθίστη ἓν ταῖς πόλεσι, 
τὰ μὲν στρατεύματα αὐτῷ διῆχεν ἐπ᾽ οἴχου νοµ{- 
ζεσθαι ' αὐτὸς δὲ τραπόµενος ἐπὶ τῆς ᾽Αττικῆς, χα) 
ἐπὶ τῆς ᾿Αθηνῶν πόλεως, περιῄει σχοπῶν τόν τε 
Πειραιᾶ, xaX τοὺς λιμένας, ἐπεδέξατό τε ?* τὴν 
Ὁμάρεω ἀνδραγαθίαν. Τήν τε πόλιν ταύτην, xol 


amicis et benevolis, quos in urbe habeo, paucorum 
dierum admodum vobis superesse alimenta. Quid 
igitur insani et miseri urbem non traditis ? Cum 
nuntii regis qux» mandata essent coram Asane 
exponerent, publice deliberabant dederentne ur- 
bem, an extrema potius perpetientes resisterent 
regi. Cum autem cernerent oppidanos graviter 
praesentem necessitatem ferre, ect mali qu:erere 
liberationem, fide publica interposita, egressi sunt 
ad regem Asanes et Spartanus Lucanes. Venieutes 
autem super fcedere pangendo in colloquium cum 
rege, sic allocutus est : Vestro principi dicite, me 
paraturmo esse falus percutere, et. pacem dare : 
sed hac conditione, ut ea regio quam exercitus 
meus peragravit, mea sit. Ab reliqua regione tri- 
buti nomiue peto quingentos stateres. Duci autem, 
qui adhuc tenet ZEgeum, Patras et finitimam re- 
gionem, dicite, ut ea nobis tradat : sin minus, 
confestim accedam, eL armis subjiciam. lec ubi 
cognovissent, ut preceplum erat, proliciscuntur 
ad principes, qui ea tempestate circa Taygetuin 
Laconi» se ienebant, iisque qua data erant ab 
rege mandjata exp!icant. Quibus auditis, visum 
est ne et universa spoliarentur regione, legatos a 
regem mittere, et. foedus conglutinare his condi- 
üonibus quas rex prescripsiset, Mittentes itaque, 
quemadmodum decretum erat, legatos, pax com- 
posita est. ftegio, quam postulaverat rex, restituta 


ἀκρόπολιν, πυνθάνοµαι, βασιλεῖ μάλιστα Ex τῶν By C est. regio. prefecto. Omares Thessalim prefectus 


{ἩΏ χώρᾳ αὐτοῦ πόλεων Ev γνώμῃ γενέσθαι, xal τὴν 
τε παλαιὰν τῆς πόλεως µεγαλοπρέπειαν, xat χατα- 
σχευὴν ἀγασλῆναι ἐπειπόντα ' Πόση 08 χάρις ὀφεί- 
λεσαι àv τῷ ἡμετέρῳ νόμῳ Ὁμάρῃ τῷ Τουραχάνεω | 
Τὴν yàp πόλιν ταύτην xal ἀχρόπολιν παρεστήσατο 
ἙὉμάρης οὗτος τρόπῳ τοιῷδε’ 


AE£geum, Calabrites, Patras οἱ finitimam regionem 
9&1 Achaz recepit. Rex ubi urbgs suscepit, 
przsidiis peregrinorum eas firmavit, et peregrinos 
iis praefecit. In iunc iodum confecto bello copias 
omnes domos dimisit. ]pse autem conversus est 
contra Atticam. et urbem Áthenas, Obambutabat 


eontemplans Pyrzeum, et portuum commoditatem. Owaris virtute civitatem istam una cum arce 
in ditionem acceplt. Fuit autem bxc urbs semper regi, ut audio, benevola, et. munificentiam ejus anti- 
quam et apparatum urbium semper plurimum amplexus est. Dixit igitur : Quanta gratia debetur legc 
vostra Omari Turacbanis filio 1 Quo pacto O.nares urbem istam una cum arce occuparit, jam. 


dicetur : 

"D; γὰρ Νέριος ἑτελεύτησε, χατέσχε τὴν τυραν- 
νίδα ἡ γυνὴ αὐτοῦ, παῖδα ἔχουσα νήπιον, χαὶ δια» 
πρασδευομένη ἐς βασιλέα, χρήµασί «s ἑθεράπενυε 
τὰς βασιλέως θύρας, xal αὐτὴ διέτριθε περὶ τὴν 
ἀρχήν. Χρόνῳ δὲ οὐ πολλῷ ὕστερον, νεανίου τινὸς 
τῶν Οὐενετῶν, ἑμπορίας ἕνεχα ᾿Αθήναζε ἀφιχομέ- 
νου, τῆς συγκλήτου δὲ ἀνδρὸς, ἠρᾶσθαι. Καὶ ἐρα- 
α΄ εἴσα, ἐς λόγους τε ἀφίεται τῷ νεανίᾳ, ὡς ἐν παι- 
6:al; τὰ πολλὰ συνδιατρίόων τῷ νεανίᾳ, ὡς αὑτῷ 
Big γυναῖχα χωρῆσαι, ἅμα τῇ ἀρχὴ ἐπιτρέψφαι τῆς 


πεόλεως ἔτοιμος εἴη. Ταῦτα δὲ εἶναι αὐτῷ, ἣν àro- 


πςμφάµενος τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, τρόπῳ ot δύνηται, 
ἐπανέλθη ᾿Αθήναζε. "Hv δξ ὁ νεανίας Πριάμου rats, 
t.U Ναὐπλιον ἐπιτετρχμμένου παρὰ Οὐενετῶν . 
Α πιὼν δὲ ὁ νεανίας, xat χατασχεθεὶς τῷ ἔρωτι, 


Mortuo Nerio, uxor ejus Athenarum tyranni- 
dem obtinuit, habeus ex inarito filium superstitem. 
adhuc puerulam. Mittens igitur legatos ad janua-. 
rum milites, quos largitionibus sibi conc.liarat, 
facile principatum retinuit Athenarum. Nec tamen. 
multo post umore exarsit in adolescentem Vene- 
tum senatoris filium, qui mercium gratia Athenas. 
appulerat. Amore itaque amens in colloquium cum 
adolescente venit. Cum plerumque autem plurimis 
blanditiis animum adolescentis pelliceret, et ma- 
gna cum voluptate cum illo conversaretur, proni- 
sit se velle ipsi nubere et Athenarum principatum 
simul tradere. 1ο autem tum forc, si prius suam 
uxorem quocunque modo repudiassel : et ea. τό” 
pndiata, deinde rediret Athenas. Adolescens ille 


Νοιυ]ῶ marginales. 


55) In uno, superscriptum ὑπάρχῳ. 


9*5 χαὶ ἁπεδέξατό tc. 


111 


LAONICI CHALCOCONDYLA . 


* 


A8 


filius erat Priami (69), cuia Venetis Nauplium Α καὶ ἐλπίσας τὴν τῆς πόλεως ἀρχὴν κατασχεῖν, δια- 


urbs conimissa erat Adolescens. igitur reversus 
Venetias, et amore ardens, speransque se Athe- 
narum principatum occupaturum, uxorem suam 
necavit, qu:e et ipsa senatoris et patricii erat filia. 
ἤαο, quemadinodum dixi, e numero mortalium 
- sublata, Athenas rediit, Neriique uxorem duxit. 
Cum antem evasisset ad urbis regimen, delatus est 
ab Atheniensibus apud januas regis. Tandew cum 
invidia Atheniensium premeretur, ut eam aliquo 
modo leniret, dicebat se pueri tutorem cess». Nec 
multo post assumens puerum, una cum eo ad re- 
gem venit. Nam Francus Nerii patruelis (70), con- 
sohrinus vero pueri, morabatur in janwuis regis, 
sperans tempus fore quo ipse Atheniensium prin- 
cipatu potiretur. Rex autem ubi comperit amen- 
tiam mulieris, Franco Antonii filio urbem com- 
misit, eique parere et henigne eum suscipere jussit 
Atbenieuses. Hi quidem benignis animis, quemad- 
modum imperatum erat, virum exceperc, Qui ubi 
urbis prefectiram nactus est, mulierem illam ce- 
pit. et Megaris in carcerem condidit : nec muito 
959 post eamdem interfecit, propter scelestas 
illas uuptizz, quas cum juvene Veneto contraxe- 
rat. Quomodo autem istam mulierem uecaverit, 
non constat. Quapropter cum postea juvenis Fran- 
cum ejus' injurie in januis regis accusaret, rex, 
rei indignitate commotus, misi! Omarem Tura- 
clianis filium cum Thessali: exercitu, quem jussit... 


Omares Turachanis filius, accepto Thessalix exer- C 


citu, et ad urbem accedens, cam continuo sube- 
git. Arcem tamen tempore lougo obsedit, speraas 
se eam capturum opera virorum qui in arce erant, 
quibus utebatur familiariter. Cum autem nibil 
corum qua animo conceperat, succederet, Fran- 
cum in hunc modum allocutus est : O fili An- 
tonii," haud dubie nosti familiam regis, qui ur- 
bem banc tempore Jongo tibi regendam concessit. 
Quoniam autem rex nunc imperat ut eam re- 
stituas, nescio quo jure eam invito rege teneas. Ne 
dubites, haud diu, si sic facere perrexeris, princi- 
patus istius urbis penes te manebit. Nunc tibi, si 
vis cum eo in gratiam redire, Beotiam ct Thebas 
poiicetur, ut hinc decedas ferens divitias arcis, 
tuasque. Saltem arcem regi relinque. Hxc cum 
audisset juvenis, petebat sibi fidem dari ; qua data, 
crederet Doeotiam sibi a rege tradi. Omares rem ad 
januas reiulit et ut fidem facerent juveni promissa 
raia fore, facile impetravit. Fide igitur accepta, 


egressus est juvenis arce libenter, cum ab rege - 


φθείρας δὲ xai τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, γένους οὖσαν xal 
αὐτὴν συγχλητικοῦ’ διαφθείρας δὲ ταύτην, ὣς εἴρη- 
ται, ἐπανηχεν ἸΑθήναζε, καὶ τὶν Nepíou γυναῖχα 
ᾖγαγεν. ᾽Αφιχόμενος δὲ ἐς τὴν τῆς πόλεως ápyhv, 
διεθλήθη ὑπὸ Αθηναίων ἓν ταῖς θύραις τοῦ βασι- 
λέως. Ὕστερον µάντοι, ὡς Ίχθοντο αὐτῷ οἱ Αθη- 
ναῖοι, ἐπιτροπεύειν τε τοῦ παιδὺς ἔφασχε. Καὶ οὐ 
πολλῷ ὕστερον λαθὼν τὸν παῖδα ἀφίχετο παρὰ βα- 
σιλέα. 'O γάρ τοι Φράγχος Νερίου ἀδελφιδοῦς, áve- 
φιὸς δὲ τοῦ παιδὸς, διατρίδων iv. ταῖς βασιλέως θύ- 
ραις, ἐπέμενε χαιρὸν αὐτῷ παρὰ βασιλέως ἀφίξι- 
σθαι ἐς τὴν τῶν ᾿Αθηνῶν πόλιν. Βασιλεὺς δὲ ὡς 
ἐπυνθάνετο τὰ ἀμφ)ὶ τὸν ἔρωτα τῆς γυναιχὸς, ἑπέ- 


B τρεψε Φράγχῳ, τῷ "Avtuvlou παιδὶ, τὴν πόλιν, xal 


πέµπων ἐχέλευε δἐχεσθαι αὑτὸν τοὺς Αθηναίους. 
Οἱ δὲ ἕτοιμο: ὄντες ἑδέξαντο. 'O. 0 ὡς τυραννίδα 
ἀφίκετο τῆς πόλεων, τὴν μὲν vot γυναῖχα συλλαθών, 
καθεῖρξεν ἐν Μεγάροις, κάὶ οὐ πολλῷ ὕστερον, διὰ 
τὸν Υάμον τοῦ νεανίου, δ:έφθειρεν. ὅτῳ μὲν τρόπῳ, 
οὐδεὶς ᾖσθετο, Δι ἃ δὴ ἑγχαλοῦντος ἐν ταῖς τοῦ βα- 
σιλέως θύὗραις τοῦ νεανίου, δεινὀν τε ἐποιεῖτο τὴν 
ὕδριν τοῦ Φράγχου ὁ βασιλεὺς, xal πέµπων 'Opá- 


 pnv τὸν Τουραχάνεω παῖδα σὺν στρατεύµατι τῆς 


θετταλίας ἐχέλευε... Παραλαβὼν δὲ τὸν της θειτα- 
Mag στρατὸν Όμάρης ὁ Τουρλχάνεω, xaY ἑπελάσας, 
ἴσχει μὲν αὐτίχα τὴν Αθγνῶν πόλιν * μετὰ δὲ τὴν τε 
ἀχρόπολιν ἐπολιόρχει bmi σνχνὸν χρόνον προχαθο- 
ζόμενος. Καὶ ἐπειρᾶτο μὲν δ.ἁ τῶν προστκόντων 
τῶν ἓν τῇ ἀχροπόλει ἀνδρῶν' ὡς δ᾽ οὐδὲν αὑτῷ 
προεχώρει, λόγους προσέφερε τοιούσδε "OQ mali 
Αντωνίου, σὺ οἶσθα τὸν βασιλέως οἶχον, ὡς τήνὸς 
τὴν πόλιν ἐπέτρεφεν ἐπὶ ἰκανὸν χρ΄νον. Καὶ ἐπεὶ 
βασιλεὺς αὖθις παρακελεύει παραδιδόναι αὐτῷ τὴν 
πόλιν, οὐκ οἶδα, ὅπως ἂν ταύτην ἄχοντος βασιλέως 
κατέχοις 25: οὐδὲ γὰρ πάνυ πολὺν διαμεῖναι. Nov οὖν 
παρέχει σοι βασιλεὺς, µάλ.στα διηλλαγμένῳ οἱ χώ- 
pav τε τὴν Βοιωτίαν ἔχειν, καὶ τὴν θηδθῶν πόλιν.. 
Αποφερόμενον δὲ τὸν τῆς ἀκροπόλεως ὅλδον χαὶ τὰ 
σαυτοῦ, ἀπιέναι χαταλιπόντα τῷ βασιλεῖ τὴν ἀχρό- 
πολιν. Ταῦτα ἀχούσας ὁ νεανίας. ἡτεϊτό τε πίστιν, 
ἐφ) ᾧ ἐμπεδῶσαι αὐτῷ παρὰ βασιλέως τὴν Βοιωτίαν. 
Διαπραξαμένου δὲ ἓν ταῖς θύραις τοῦ Ὅμάρεω, οὕτω 


| δὴ φρασάμενος ὑπεξηλθε τῆς ἀχροπόλεως, xal ihv 


θηδῶν πόλιν σὺν τῇ λοιπῇ Ποιωτίᾳ χκατασχήσοντος 
αὑτῷ βασιλέως. Οὕτω μὲν δη ᾿Αθῆναι ὑπὸ βασιλεῖ 
ἐγένοντο, παραστησχµένου 'Ouápso. Τότε δὴ πε- 
ριιὼν ὁ βασιλεὺς, καὶ τήν τε ἀχρόπολιν θεώμενος, 
iv θαύματι ἐποιεῖτο, xal «hv ᾿Αττιχῆν περιιὼν, 
ἑσχόπει 36 τε τοὺς λιμένας, ὡς εἴρηται, 


acciperet Thebas cum reliqua Boeotia. In hunc. modum Athenz ductu et. auspiciis Omaris in pote- 
state regis concessere. Tunc quidem rex Athenas peragrans, et arcem contemplans, iirabatur ur- 
bis arcisque magnificentiam. Hinc obambulans per Atticam, spectabat portus, sicuti supra arnotavi. 


- Notule marginales. 


(69) Petri Palmerii, 


9 Al, κατέχῃ. "* In uno, ἐπεσχ. 


(70) Francus Acciaiolus. 


... 
-- Ld 


u9 


DE REDUS TURCICIS LIB. IX. 


450 


Τοὺς μέντοι ὄρχους, ἔπεμπε ἄνδρα τῶν θυρῶν Α — Misit deinde rex virum de suis jauuis, qui jus- 


αὐτοῦ, παραληψόμµενον τῶν τῆς Πελοποννήσου ἡγε- 
µόνων᾽ αἱτούμενος 6b xal τὴν θυγατέρα τοῦ τῆς 
Ἑπάρτης Ἠγεμόνος. Τοὶς μέντοι ὄρχους ἐπεποίηντο 
οἱ ἡγεμόνε,. Θωμᾷ δὲ τῷ νεωτέρῳ ἀξελφῷ µετέ- 
µελλε, xal ἁπ/στασίν τε αὐτίχα ἐθουλεύετο ἀπὸ 
βασιλέως. Καὶ πρἐαθυων μὲν ἔπεμπεν Eq τὰς βασι- 
λέως θύρας, ἀπαιτῶν ὺἹ.., Ὃυτινα 6$ ἁλῶναι συνέδη 
àv Πάτραις xal ἐς τὴν ἀχρόπολιν, ἣν κατέχουσιν ol 
τοῦ βασιλέως νεήλυδες, χα) ἄλλοι περιφανεῖς τὼν 
Τού,χων. Καὶ αὑτοὶ μετὰ ταῦτα ἐπολιορχοῦντο ὑπ 

τῶν τοῦ θωμᾶ στρατιωτῶν. Tiv μέντοι ἁπόστασιν 
ἐδουλεύετὸ, πειθόµενος ἅμα τῷ Λακεδαιμονίῳ 
Λουχάνῃ. φαμένῳ, ὡς ξυνθέµενος προδοσίαν τοῖς Ev 
Κορίνθῳ, ἔχειν ἑλπίδα, παραστήσεσθαί τε αὐτῷ τὴν 
"πόλιν, xal τἆλλα διαπράξασθαι ὡς βέλτιστα οὗτος 
τὴν λοιπῆν χώραν. "Enct δὲ ἀπέστη τε ix τοῦ φα- 
νεροῦ, xaX ἐπολέμει ταῖς βασιλέως ἀχροπόλεσι, πει- 
ῥρώμενος ἐλεῖν κατά χράτος, προσεχώρει μὲν οὐδὲν 
αὑτῷ ὧν ἐπενόει' συναφίστη μέντοι χαὶ τοὺς λοι- 
ποὺς αὐτῶν Πελοποννησίους, ᾿λλθανῶν τε ἅμα xal 
Ἑλλήνων, χαὶ ἐπολέμει τε ἅμα τῷ ἀδελφῷ, παρα- 
χαλῶν ἐπὶ τὸν πὀλεμον, χαὶ ἐπολ.όρχει μὲν xal τινα 
τῶν τοῦ ἀδελφοῦ πολισµάτων. Ἰαύτην μὲν δὴ τὴν 
ἁ πόστασιν Ὁμάρεω φασί τινες διαπράξασθαι. Ἐπεί 
$i: τάχιστα ἐπύθξτο βασιλεὺς, πέµψφας ἐς Πελοπόν- 
νησο ἄρχοντα ὕπαρχον, παυσάµενον Ὁμάρην τῆς 
ἀρχῆς, xal αὐτὸν παραληφόµενον τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ. 
Καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν ἀφελέσθαι βασιλέα Ὁμά- 


jurandum exigeret ab Ροἱοροπηθοί priucipibus, 
Eumdem ctiam petere jussit sibi in. uxorem prin- 
cipis Spartani filiam, Diincipes, quemadmodum 
praeceperat rex, in regis verba jurarunt, atque. ju- 
rejurando fides accepta est, Verum baud multo 
post jurisjurandi dati poenituit Thomam fratrem 
juniorem, οἱ consilia, quomodo deliceret a rege, 
wactare baud cessabat. Praeterea legatum | ire jus- 
sit in januas regis, petens... Et hune quidem capi 
contigit Patris, et duci in arcem, quam teucbant 
peregrini regis, et alii Turci insigues, qui et ipsi 
tandem obsidebautur ab Thomz militibus. Defc- 
ctionis autem consilia agitabat magis impulsu Lu- 
canis Lacedemonii, qui dicebat se proditionem 
Subornasse cum his qui sunt Corinthi : in maaxi- 
ma 60 esse spe QA 3 capiundz urbis. Quod si evc- 
niat, el reliquam regionem seexinde optime dis- 
posituros. Jam aperte desciverat ab rege, et arccs 
regias oppugnabat, easque vi capere nitebatur ; 
rihil tamen. eorum qu:e inente agitabat, prospere 
succedebat. Ad defectionem igitur sollicitat reli- 
quos Peloponnesi, Albanos pariter et Grecos. 
Etiam cum fratre bellum gerebat, armis eum la- 
cessens : praterea oppidula quaedam fratris oppu- 
guabat. Defectionem hujus quidam Omarem au 

ctoreimn. fuisse perhibent, Quod ubi comperit rex, 
misit principein praefectum ilijco, qui cogeret O- 
marem se abdicare principatu : ipse vero in ejus 


ρην τὴν θετταλία: ἀρχήν. Βασιλεὺς δὲ ἐπὶ την Σχο- C dignitatem succederet. Hanc eamdem ob causain 


πίων ἀφιχόμενος πόλιν δ.ἐτρ'δεν, ἣν τι νεώτερον 
ἀπὸ Παιόνων ἐπιγένηται. Παίονες γὰρ, μετὰ τὴν 
Ἡαχρυμέτεω διατριδὴν συλλεχθέντες, xal τὺν 
Ἵστρον διαθάντες, ἤλασαν ἐπὶ τὴν τοῦ Μαχουμέτ:ω 
φυλακῇν. Καὶ συµθαλόντες, ἑτρέφαντο, xai ἔφθει- 
pav οὐ πολλούς. Ῥάλωσαν δὲ τινες αὐτῶν, καὶ ἁ πή- 
χθησαν παρὰ βασιλέα. Βασιλεὺς μέντοι, ὡς ἐπύθετο 
Θωμᾶν τὸν νεώτερον ἁδελφ»ν παραθάντα τοὺς Óp- 
χους, πολιορχεῖν ἀπιόντας τοὺς Ev ταῖς ἀχροπόλεσι 
βασιλέως νεήλυδας, ἔπεμπε στράτευµα ἐπὶ []ελο. 
πόννησον, τό τε θετταλίας, καὶ Αἰτωλίας. Καὶ στρα- 
τηγὸν ἀπέδειξε Ἁαμουσᾶν τὸν Ἱερακοφόρον ἐπίχλην. 
Καὶ ὃς συλλαθὼν ** ᾽Αχμάτην τὸν τῆς Πελοποννήσου 
ὕπαρχον, καὶ 'Üpápnv τὸν Τουραχάνεω, καὶ yap- 
6ρὸν γενόμενόὀν οἱ ἐπὶ τῇ ὀυγατρὶ, τούτους λαθὼν 
ἐσέδαλεν ἐς τὴν Πελοπόννησον' xa ἐς Πάτρας µέν- 
τοι τῆς ᾿Αχαῖας ἀφίχετο, xal τὴν ἀχρόπολιν. ἦλευ- 
θέρωσεν. Οἱ γὰρ Ἕλληνες, ὡς ἤσθοντο τοῦ β.σιλέως 
στρατὸν ἑπώντα, ἑπανέστησάν τε Ex τῆς πολιορκίας, 
καὶ ἐς τὴν Μεγαλόπολιν, c) [νῦν Aeyópevov]?* Λεον- 
τάριον, cuveléyovzo ἐπὶ τν ἠἡγεμόνα, ὡς τὴν µά- 
nv ποιησόµενοι. *O μὲν οὖν στρατὸς δ:ᾖει διὰ τῆς 
“Ηλιδος χώραν τὴν παραλίαν, xa. ἐπὶ τὶῖν Ἰθώμην 


ἀφικόμενος, ἀνῄει ἐς Λεοντάριον. Ἐνταῦθα up; . 


συναθροἰσας τούς τε ᾿Λλθανοὺς, xal Ἓλληνας τοὺς 


etiam Thessalie principatum Omari ademit. Rex 
profectus est in Scopiorum urbem, et ibi moratus 
est, ut audiret si quid novarum rerum institue- 
rent Pannones. Nam Pannones, ubi accepere Me- 
chumetem paratum esse, ut regis regionem defen- 
deret, πο quid mali 3b ipsis acciperet, in uium 
collecti, transmisso Istro contendere ad cum 1o: 
eum ubi Mecliunietes cum regio przsidio matune- 
bat. Commisso autem przlio, in fugam versi sunt, 
paucis eo prelio amissis. Quidam capti ad regem 
abducti sunt. Rex, ubi allatum est Thomam fra- 
trem juniorem abrupta jurisjurandi religione de- 
fecisse, obsidere suos peregrinos, quos veluti pri- 
sidium arcibus *imposuerat, exercitum Thessaliae 
οι Atolie contra Peloponnesum ire jubet. Duce 
belli declarat Clamuzam cognomine llieracopho- 
rum (71). Hic, captis Achmate Peloponnesi praefecto, 
et Omare Turachanis filio, quem generum àscive- 
rat, ingressus est Peloponnesum : et Patras Achaiae 
veniens, arcem obsidione solvit. Greci enim cum 
cognovissent regis exercitum accedere, omnitteutes 
obsidionem, Leontarium in magnam urbem ad prin- 
cipem colligebantur, quasi congressuri acie cum 
regis exercitu. Exercitus quidem iter faciebat per 
regionem Elidis mariti:am ; et uubomam perveniens 


Notule marginales. 


(71) Accipitriferum. 


*' Hic quedam desiderantur. BR, ut in ο. ** In uno, λαθών. 


9) ]nclusa desunt in. uno. 


3l LAONICI CHALCOCONDYL.£ 


6 


ascendebat Leoutarium (72). 1bi congregans Thomas À συναφεστῶτα:, πορετάσσετ» ὡς elo μάχην. Ἔνθα Eh 


Albanos εἰ Gr»cos qui simul defecerant, aciem 
instruebat, quasi aleam przlii experturus. Turci 
cum luc venissent, videntes Grzecorum aciem ex- 


ornatam consistere in urbis collibus, deliberabant, 


castrane communirent, an. recta, quemadmodum 
instituissent, contenderent Muclhlam Tegez. Jonu- 
zes equitum dux, conspicans aciem Grecorum in 
longitudinem se exteudere, exclamavit : 0 chari 
Turci, Graci victi sunt. Haud enim possibile est pu» 
guare eos pusse, cam in hunc modum acies in ordi: 
nem Κι, explicata st. Nam omnes illico cedent, 
ubi postremi in fugam versi fuerint. Non enim in 
aciem dispositi erant utse mutuo adjuvare possent. 
Verum acíc quam maxime extenuata dimicare cum 
lioste parabant. Jonuzes exclamans, quemadmodum 
dixi, cum tarma equitum irruebat in hostem, po- 
siremi excipiebant primos : et cum plures usque 
supervenirent Turci, in fugam effundebantur. Pos- 
tremi Grecorum fugientes incidebantiu suos : quos 
deinde fugz socios trahebant. [n hune modum acies 
Graecorum universa in fugam abibat, postremis 
loco pulsis. Grzci totis viribus fugiebant in urbem. 
Turci instantes clamore et mutua cohortatione, 
occiderunt cirezer ducentos : el accedentes urbem, 
etiam principem obsidione circumdedere. Exerci- 
tus fame et peste premebatur propter mancipia (quae 
adduxerat ex Achaia, et deinde Muclilam. abduxe- 
rat, Jonuzem reliquerunt cum Demetrio principe. 


Thomas iterum, cum decessisset exercitus regius, (t 


regie peregrinos qui arces tuebantur, obsidione cir- 
cuuivenit. 


κ 


Rex ea tempestate bellum movit contra Sendc- 
roviam, et Triballorum regionem. Hujus belli ista 
causa traditur. Mortuo Eleazaro Bulci filio, relicta 
est uxor cjus una cum filia in principatu, arcem- 
que Senderoviie tenebat. Elocans antem filiam llly- 
riorum regis filio (is erat Stephanus Bosnix» rex) 
principatum retinere cogitabat urbis. Verum Tii- 
balli confluebant ad Machmetis [ratrem  Michaclem, 
qui apud Triballorum principem egerat : eumque 
ducem creantes, jusserunt urbis negotia curare. 


οἱ Τοῦρχοι ἐπελαύνοντες, ὡς εἶδον τὸ τῶν Ἑλλι- 
νων ατράτευµα παρατασσόμενον ἐπὶ τοῖς λόψοις «E 
πόλεως, ἐδουλεύοντο μὲν, εἴτε στρατοπεδεύσωνται, 
εἴτε xal διελαύνωτιν ἅπαντες ὡς ἔχηυσιν ἰθὺ «Rc 
Τεγαίης ἐπὶ Μουχλήν. Ἱονούζης δὲ τῶν ἑπποδρόμων 
ἄρχων, ἰδὼν τοὺς ἝἛλληνας τὰς τάξεις ἐς βάθος πε- 
ποιη»ένους, ἀνέχραγεν Ὢ φίλοι Τοῦρχοι, ἥττηνται 
οἱ Ἕλληνες. Οὐ γὰρ οἷοί τε, ὡς σὀνετάξαντο µαχέ- 
σασθαι αὐτοὺς, ἀλλὰ δώσειν αὐτίχα ἅμα πάντας, 
τῶν ὑστάτων ἐς φυγὴν τρεποµένων. Οὐ γὰρ χατὰ 
τοὺς δαχτύλους ἀλλήλοις ἐπιθοηθοῦντας παρετά- 
ξαντο, ἀλλ ἐς βάθος τὰς τάξεις ποιησάµενοι παρε» 
σχευάζοντο ἀμύνεσθαι. Ταῦτά τε ἀνεθόησεν ὁ Ἰονού- 
ζης, xal λαθὼν τοὺς ἱπποδρόμους, ἔθει ἐπὶ τοὺς 
Ἓλληνας, Οἱ δὲ ὕστατοι ἐδέξαντο μὲν τοὺς πρώτους" 
μετὰ δὲ ὡς ἐπιγινομένων τῶν Τούρχων ἀεὶ πλειό- 
νων, ἐς φυγὴν ὥρμηντο. Οἱ τελευταῖοι δὲ Ἑλλήνων 
φεύγοντες, kc τοὺς αφετέρονυς ἀνέπιπτον, xal tos- 
τους ἅμα ἐς φυγἣν κατέστησαν’ xal οὕτω ab τάξεις 
pid ῥοπῇ καιροῦ ἑτράποντο ἐς φυγὴν, τῆς τελευ» 
ταἰας βιαζοµένης. ᾿Ανάγχη yàp ἣν ἱἠττημένας αὖ- 
τίκα µάλα xal τὰς ἄλλας τοῦτο πείσεσθαι τάξει;, 


᾽ἀλλήλα:ς αυμπιπτούσας. Ἕλληνες μὲν οὖν àvà 


χράτος ἔφευγον * ἐς τῶν πὀλιν' οἱ δὲ Τοῦρχ:ι ἓπιόν- 
τες χραυγῇ τε xal διαχελενσμῷ, διέφθειρον ἐς δια- 
κοσίους, καὶ ἑπελάσαντες ἐπολιόρκουν τὀν τε Άγε- 
μόνα καὶ τὴν πόλιν ἐπὶ λιμῷ καὶ λοιμῷ' ἐπιέξετο — 
γὰρ ὁ στρατὸς, ἐπεὶ ἐγένετο αὐτῷ ἀπὸ τῶν ἆἀνδρχ- 
πόδων τῶν ἀπὸ τῆς ᾿Αχαΐας, xal ἀπήλαυνεν αὐτὰ 
ἐντεῦθεν ἐπὶ Μουχλήν. Τὸν μέντοι Ἰονούζην χατέλε. 
πον σὺν Δημητρίῳ τῷ ἡγεμόνι. Ὁ μὲν οὖν θωμᾶς 
αὖθις, ὡς ἀπῄει ὁ στρατὸς ἐπελαύνων, ἐπολιόρχει 
τοὺς τοῦ βασιλέως νεήλυδας ἓν ταῖς ἀχροπόλεσε. 
Ἑασιλεὺς δὲ ἤλαυνε τὸ θέρος τοῦτο ἐπὶ Σπενδερό- 
όην, xa τὴν τῶν Τριθαλλῶν χώραν. Thv δὲ ἔλασιν 
ἐποιεῖτο δι αἰτίαν τήνδε. "Qv γὰρ ἑτελεύτησεν 
Ἐλεάζαρος ὁ τοῦ Βούλκου παῖς, κατελέλειπτο fj 
γυνἣ αὐτοῦ ἐπὶ θυγατρὶ ἐς τὴν ἀρχήν. Καὶ τὴν μὲν 
ἀχρόπολιν τῆς Σπενδερόδης χατεῖχεν αὕτη, xal ἐπι- 
γαμίαν ποιουµένη ἐπὶ τὸν Ἰλλυριῶν βασιλέως 
παΐδα ἐπὶ τῇ θυγατρὶ, διενοεῖτο τὴν ἀρχὴν αὐτὴ σχἡ- 
σειν τῆς πόλεως. Οἱ μὲν οὖν Τριδαλλοὶ ὤρμηντο 
ἐπὶ τὸν Μαχουμέτεω ἁδελφὸν τὸν ἨΜιχαῆλον, ὃς 


Mulier hune advenientem in arcem quasi hospitem D παρὰ τῷ Τριδιλλῶν ἡγεμόνι διέτρ:δε, xal σφίαιν 


invitavit, continuoque ei vincula iujicit, vinctum« 
que ad Pannones mittit, Quem Pannones accipien- 
tes, in carcerem conjecere. Triballi igitur (qui οἱ 
Servii) iterum recidebant ad regem  Pannonum ; 
et accersiti una cum principis defuncti uxore, de- 
ditionem urbis fecere. Àt rex, cognito quonam res 
ευ redactae forent, arma capit, et copias contra 
Benderoviam ducit , quasi vi eam recuperaturus. 


Oppidani eum audirent adversum se hostiliter 


hyegóva ἑλόμενοι, χαθιστάντα * τε αὐτὸν, καὶ ἐπ.- 
ερέποντα τῆς «πόλεως πράγματα. "H τε γυνὴ µετα- 
πεμποµένη τοῦτον ἐς τὴν ἀχρόπολιν ἐπὶ ξενίσει, 
συνέλαθέ τε αὐτὸν, xal συνδήσας, ἀπέπεμψεν ἓς 
τοὺς Πα[ονας. Τὸν μέντοι Μιχαῆλον οἱ Παίονες λα- 
θόντες, χαθεῖρξαν. Καὶ οἱ Τριθαλλοὶ ὥρμηντο eu- 
θις ἐπὶ βασιλέα, xi µετατεμπόμενοι ἅμα τῇ τοῦ 
ἡγεμόνος γυναικὶ, ἕπρασσον τὴν τῆς πόλεως παρά- 


΄δοσιν. Ὁ μὲν οὖν βασιλεὺς, οὕπω καταστάντων kq 


Notule marginales. 


(12) Megalopolim. 


! [n uno, ἀπόντες. * [n uno, ἔφυγον. * In uno, xa0iotaaáv τε αὐτόν. 


. 7 


i3 / 


DE REBUS TURCICIS LIB.' IX. 


4&4 


τόδε αὐτῷ τῶν πραγμάτων, παρασχενασάµενος, Α pergere regem. obviam ex urbe proceduut, regique 


f)auvt» ἐπὶ Σπενδερόθην, ὡς ἐξελῶν κατὰ κράτος" 
οἱ δ ἐν «fj πόλει Σπενδερόθῃ, πυνθανόµενοι, βασι- 
λέα ἑπιόντα σφίσιν, ὑπήντων αὐτῷ τὰς χλεῖς φ-- 
βοντες χατὰ «hv ὁδόν. Βασιλεὺς μὲν 6t τοὺς Τρι- 
6αλλοὺς ἐθεράπευσε, χώραις δωρησάµενος, val 
χρήµασι toU; πολλοὺς, xal τὴν τοῦ Βλεαζάρου 
γυναῖχα ὑπόσπονδον ἀφῆχεν ἀποφέρεσθαι τὸν πλοῦ- 
τον αὑτῃη-, οἰχομένην, xal τὴν τε φρουρὰν σὺν αὐτῷ 
παρέλαθε. Καὶ ὣς αὐτῷ προσεχώρησεν d πόλις, 
ὤὥρμητο μὲν ἐς Πελοπόννησον στρατεύεαθαι:" μετὰ 
δὲ ἀφιχόμενος ἐς Βυζάντιον, xal ἐς τὴν ᾿Ασίαν δια- 
6ὰς, ἤλαυνεν ἐπὶ "Άμαστρον, τὴν Ἰαννυῖων πόλιν, 
ἐπὶ τῷ Εὐξείνῳ πὀντῳ. Οἱ γὰρ Ἰανυῖοι πρέσθεις 
πἐμύαντες, ἠτοῦντο τὴν Γαλατίην πόλιν οὖσαν σφῶν, 
οὐδὲν ἠδιχηκότες, καὶ σπονδὰς ἑχόντων αὐτῷ. Καὶ 
εἰ προσεχώρησε δὲ χατὰ τὴν Βυζαντίου ἅλωσιν, 
4, &louv αὖθις σφίσιν ἀποδοθῆναι. Βασιλεὺς μὲν οὖν 
Δπεχρίνατο, ὡς οὖτε αὐτὸς ἁδικοίη, οὔτε ἑλάσας 
ἕλοι τὴν πόλιν, ᾽Αλλ᾽ ol τῆς πόλεως ἄρχοντες, ἀφι- 
φόµενοι ὡς αὐτὸν, παρἐδωχάν τε σφᾶς, ἀξιοῦντες 
εὖ πάσχειν ὑπὸ βασιλέως. Καὶ ταύτῃ παραλαθὼν 
thv πόλιν, οὐδένα ἡδικηχὼς εἴη. Διὰ ταῦτα 03 τὸν 


φόλεμον ἁπαγγελλόντων τῶν Ἱαννίων τότε, ἤλαυ- . 


νεν ἐπὶ "Αμαστρ.ν) πόλιν ἐπὶ τῷ Εὐξείνῳ πόντῳ. 
Ἐλαύνων δὲ, ἐφέρετο μὲν χαλκὸν ἄπλετον ἐπὶ τῶν 
καμήλων καὶ ὑποζυγίων' Ίγετο δὲ xal τὸν ἁπὸ τῆς 
Ασίας στρατὀν. Ὦ; δὲ ἀφιχόμενος ἐπολιόρχει τὴν 
πόλιν, προσεχώρησεν ἡ πόλις αὐτῷ καθ) ὁμολο"ίαν, 


Παραλαθὼν δὲ τὴν πόλιν, τὸ μὲν τρίτον µέρος αὑτοῦ C 


παταλιπὼν ἐν τῇ πόλει, τὰς δύο poípaz ἀγαγὼν τῆς 
κόλεως, ἐς Βυζάντιον χατῴχισε. Καί τινας τῶν 
παἰδων αὑτοῦ τῆς πόλεως ἐξελόμενος ἑαυτῷ, ἐχο- 
µίζετο ἐπ᾽ οἴχου. Ἔνθα δη αὐτῷ ἡγγέλλετο τὰ 
Χασάνεω πράγματα ἨΧχωρεῖν ἐπὶ µέσης 5 Ov- 
νάµεως καὶ Ἑρζιγάνην, τὰ Αρμενίων βᾳσἰ- 
λεια. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον τῷ ἔτει τούτῳ ἐγέ- 
νετο. 

Εασιλεῖ μέντοι ἐξελαύνοντι ἀπὸ Πελοποννήσου, ἐς 
τὰς θύρις ἀφίχετο ὁ βασιλέως ἀδελφὸς Τραπεζοῦν- 
τος Δαθ:ὸ, τόν τε φόρον ἐπέχων *, xal τὰς σπονδὰς 
. ἁμπεδῶν. Οἱ γὰρ Κολχίδος βασιλεῖς λέγονται μὲν 
γενέσθαι πρότερον Ώυκαντίου βασι)λεῖς, τῆς Kopvn- 


νῶν οἰχίας' τούτους δ᾽ ὡς ἐχπεσεῖν τῆς βασιλείας, 


in iünere claves tradunt. At rex munera magna. in 
hos Triballos contulit, quosdam opibus, quosdaiw 
vero regionibus donaus. Uxorem  Eleazari in 
fedus receptam passus est abire auferentem — opes 
suas impune. Praesidium 2utem una cum urbe 
cepit. Occupata ista urbe, auimo 945 volvebat 
exercitum contra Peloponnesum ducere. Veniens 
autem Byzantüum , et hiuc solvens in Asiam, 
exercitibus cireumsedit Amastrum urbem Januen- 
sium, sitam in mari Euxino. Nam Januenses mi- 
serant legatos ad regein, petitum urbem  Galatiam 
(qua et Pera) qux? ipsorum esset, quam possideret, 
quamvis federa intervenissent, nec aliqua iujuria 
eum affecissent, fcederum religionem abrumpentes. 


B Quamvis autem ejus partes Dvzautio capto sit secuta, 


tàmen eam sibi restitui orabant. Rex legatis respondit, 
se nullam fraudem Galatiz fecisse, nec exercitus con- 
tra eam movisse, nec eliam eam vi expugnasse ;ve- 
rum urbis praefecti advenientes, semetipsos et urbem 
inibi tradidere, ut quid boni potius, quam mali, a me 
paterentur. Ín hunc modum urbe ista potitus sum, 
nec cuiquam injuriam intuli. Januenses autein cuin 
vegi propter istam urbem belluin indicerent, ipse pro- 
fectus est contia urbein Amast iun, ad mare Euxinum 
sitam. ln hanc expediiionem plurimum zris velebat 
camelis οἱ jumentis. Contra istam urbem etiam Asia- 
num exercitum ductavit. Ubi ad urbem advenit, 
eamque expugnare institit, confestim | deditionem 
fecit conditionibus quibusdaui. Rex. urbein. istai 
in deditionem suscipiens, partem hominua tertiam 
in ea reliquit, reliquas duas partes Byzantiuu, ut 
ibi habitarent, trausportavit. Deiude eligens quos. 
dam civitatis hujus pueros, cum iis domum pro- 
fectus est. Iuterea nuntiatur. Chasauis (13) res ina- 
xinia sumere incrementa. eumque pergere Erziga- 
uam (74), Armenorum regnisedei. Verum hac 
quidem sequenti anno conligere. 

Cum rex ab Peloponneso in illam expeditionem 
iret, ad januas venit regis frater Trapezuntis David, 
tributum ferens, et. foedera faciens. Nam Colchidis 
reges feruntur reges olim Byzantii fuisse, nati e fa- 
milia Comuenorum. Hi autem cum excideruut regno 
Constantinopolitano, Isaacium regis tilium fugientem 


Ἱσαάχιον τὸν παῖδα τοῦ βασιλέως διαφυγόντα, τε: D patre interempto a populo, propter odium quo ig ip- 


Àsutfoavto; ὑπὸ δήµου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, διὰ τὸ 
ἔχθος τὸ πρὸς αὐτὸν, οἴχε-θαι ἐπὶ τὴν Κολχίδα χώ- 
pav. καὶ ἐπὶ «3v Τραπεζοῦντα. "Águxopévou δὲ ἐν- 
ταῦθα, χατασ-Ώναι ἀπὸ τῶν ἐπιχωρίων ἐπὶ τὴν τῖς 
Κολχίδος ἡγεμονίαν, xa τὴν βασιλείαν µετενεχεῖν 
ἐπὶ τὴν Τραπεζοῦντα τῆς Κολχίδος. Καὶ ἀπὸ τοῦδξ 
Βασιλεύειν ἐνταῦθα ἔστε ἐφ᾽ ἡμᾶς διαγενοµένους, 
"Ἑλληνάς τε ὄντας τὸ γένος, καὶ τὰ Ἠθη τε ἅμα, 
καὶ τὴν φωνὴν προϊεμένους Ἑλληνιχήν. Καὶ ἐπι- 
χγαµίας μὲν ποιεῖσθαι πρός τε τοὺς ὁμόρους Βαρθά- 


sum ferebantur, abiissein Colchida et Trapezuntein. 
Hunc advenientem Colchidis incolze ducem pronun- 
tiarunt, et exinde regnum Colchidis Trapezuutem 
contraxit. Ex eo inde tempore hic reguantes, ad 
nostra usque tempora durarunt, exsistentes Graci, 
mores linguamque Graecorum retinentes. Affinita- 
tem junxerunt cum Barbaris finitimis, quos Albos 
Probatantes nominant. Etiam. cum Temiris-nepo- 
übus, qui n»ti erant ab Tzokiis et Caraisuphis li- 
beris, affiuitas intercessit, ue regio illorum ab his 


Notula marginales. 


(73) Quem Usancassan vocant. 


(74) Al. Alsengam. 


* [nuno, ΄Αμαστρον. in al. ut c. * μεγάλης, in wno, superscriptiun µεγάλαις. ϐ In uno, ἑπάγων. 


&99 


evastaretur. Fecere et affinitatem cum Grzcis, qui Α pou; 


Byzantii 9/4 morabantur : inter czetera cum etiam 
filiam suam elocasset Alexius rex Comnenus Joanni 
Byzantio regi. Hujusmodi autem. quid postea acci- 
dit. Suspectus factus est regi Joanni propter ma- 
trem, qua Cantacuzena erat, quasi protovestiarius 


cuin ea concumberet, Ira igitur accensus, proto-- 


vestiarium necavit : patrem matremque | in, cubi- 
culo conclusit, uteos interficeret, Verum cives sup- 
plices fiebant Joanni ne hoc faceret : et eum com- 
pescentes, dimiserunt in partes [beriie, Verum 
propter iujustitiam Joannis rex Alexius filium suum 
nowine Scantarim (75) regem. iterum declaravit. 
Eidem uxoreu dedit filiam Galiusis (76), qui Mityle- 
nis erat, eo missus ab rege. Joannes abiens in Ibe- 
riam, uxorem habuit regis Alexandri filiam. Postea 
hinc profectus, abiit Capham, quizrens aliquem, 
cui esset navis, qua veheretur Trapezuutein, gestu- 
rus bellum cum patre. suo Alexio. Invenit autem 
isthic virum Januensem, cui navicula satis magna 
erat, qua arma , omnis generis ferebat. Hunc pri- 
mum belli ducem coustituit. Apparautes igitur na- 
veu, quemad:uodum necessitas monere videbatur, 
profecti sunt Trapezuntem, bellumque ipse patii 
suo iutulit. Ezressos in terram templum Sanct P..o 
cs excepit, et in ejus sacello tentoria fixerunt, cum 
jam ante occulte sibi parassent auxiliatores Cabazi- 
tanas, qui regem prodiderunt. lli enim agéntes cu- 
stodiam regis in Achante suburbio, quo ipse tento- 
ria sua contulerat, cum curribus et belli machinis, 
oppositi erant Joanni, qui concedentes hosti tutum 
ad Alexium iter, effecere ut Joaunis priucipes eum 
circa noctis medium, nibil tale suspicanteimp, vi in- 
terficerent. Cicterum Joannes suis mandarat, ne 
patrem necarent : veruin operam darent, ut captum 
ad se adducerent vivum. Hi regis mandata parum 
curantes, existimabant se rem inulto gratiorem ipsi 
facturos, si patrem interimerent ; proinde euim per- 
emerunt, Verum deinceps Joaunes quosdam ex 
illorum numero oculis privavit : quorumdam etiam 
manus przcidit, ut testaretur se nolle patrem esse 
interfectum : verum magis affectasse ut. vivus in 
suam potestatem venisset. Joanues cum in hunc mo- 
dum paternum adeptus esset regium, patri magui- 


ΙΛΟΝΙΟΙ CHALCOCONDYL.E 


/ 


- ον» 
- 


A56 
τοὺς Λευχοὺς ᾽Ασπρωθατάντας χαλουμένους; 
καὶ δη xal πρὸς Τεμήρεω ὑϊδοῦς, τοὺς ἀπὸ Τζο- 
κίης, καὶ Καραϊσούφεω παΐδας, ὥστε ph πράγματα 
ἔχειν δῃουμένης τῆς χώρας ὑπὸ τούτων. Καὶ πρός 
τε τοὺς ἝἛλληνας Βυζαντίου ἐπιγαμίας ποιεῖσθα:, 
τά τε ἄλλα, χαὶ τὴν θυγατέρα ἐχδεδωχότος Αλεξίου 
βααιλέως Κομνηνοῦ Ἰωάννῃ τῷ βασιλεῖ Βνζαν- 
τίου '. Μετὰ δὲ ταῦτα γεγονέναι τι καὶ τοιοῦτου. 
Ὡς γὰρ ἓν ὑποψίᾳ vevopév τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ 
περὶ τῆς μττρὸς αὐτοῦ, ὡς τοῦ πρωτοθεστιαρίου 
συγγενοµένου τῷ μητρὶ αὐτοῦ τῇ Κανταχουξηνῆ, 
xaY πάσχοντι κατὰ θυμὸν τούτου Évexa, ἀπέχτεινέ 
τε τὸν πρωτοβεστιάριον, χαὶ τὸν πατέρα αὐτοῦ xat 
μητέρα ἀπέχλεισεν ἄμφω bv τῷ αὐτῷ χοιτῶνε, βου- 
λόμενος ἀνελεῖν καὶ τὴν μητέρα. Οἱ δὲ Ev τῇ πόλει 
ἄρχοντες, ἰἱκετεύοντες τῷ Ἰωάννῃ. ἵνα μὴ τοῦτο 
γένηται, ἀπέπεμψαν τοῦτο εἰς τὰ µέρη τῆς Ἴδη- 
plaz, δυσωπήσαντες αὐτόν. Tfj xaxíq δὲ του Ἰωάν- 
νου πεποίηχεν ὁ βασιλεὺς ᾿Αλέξιος τὸν υἱὸν αὐτοῦ 
τὸν δεύτερον βασιλέα τὸν Σχαντάριον }εγ΄ρενον, 
καὶ ὑπάνδρευσεν αὐτὸν μετὰ την θυγατέρα Μυτιλ]” 
νης, Γαλατιούτου 8, ὃν ἀπέπεμψεν αὐτοῦ ἐν τῇ 
Μυτιλήνη. Ὁ δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης ἀπελθὼν ἐν 1δ- 
ρ/ᾳ. ἔσχε γυναῖκα την τοῦ βασιλέως Αλεξάνδρου 
θυγατέρα. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀπῖλθεν ἐν τῷ Καςᾷ 
ἀναζητῶν ἐκχεῖσε τινὰ τὸν ἔχοντα χαράθιον, xal ἑλ- 
θεῖν £v τῷ Τραπενοῦντι πολεμ!,κῶς xarà τοῦ ἱδίου 
πατρὸς Αλεξίου. Εὗρε δὲ ἐχεῖσε Ἰαυυῖτην ἄνθρωπον 
ἔχοντα καράθιον μέγα, ὅπλα παντοῖα φέρον, τὸ λε- 
γόµενον ὃν  χαὶ ἐχειροτονήσατο πρωτοστράτορα. 
Λλρματώσαντες οὖν τὸ χαράθιον καλῶς τε, καὶ ὡς 
ἐχρῆν, ἦλθον ἐν Τραπενοῦντι κατὰ βατιλέως 'Ale- 
ξίου τοῦ πατρὺς αὐτοῦ. Ἑ ξελθόντες οὖν ἔξω ἓν τῇ 
ξπρᾶ, Ev τῇ τοποθεσίᾳ τοῦ ἁγίου Φωχᾶ, χαὶ ἐν τῇ 
μονῇ αὐτοῦ ἐσχηνώσαντο αὐτόθι, σχόντᾶς διὰ μέσου 
καὶ βοηθοὺς χρυφίως πως τοὺς Καθασιτάνας "5, 
οἵτινες αὐτὸν προδ:δώχασιν. Ἔχοντες γὰρ οὗτοι τὴν 
φυλαχὴν τοῦ βασιλέως, ἐς τοῦ ᾿᾽Αχαντοῦ πρ;αστείου, 
τοῦ βασιλέως ᾽Αλεξίου Exclas xal αὐτοῦ σχηνώσαν- 
τος μετὰ ἁρμάτων λε xai πολεμιχῶν, χατὰ τοῦ 
Ἰωάννου συγχατέθεντο, παραγωρήσαντες τὴν χατὰ 
Αλεξίου ἔλευσιν, ὃν xaX εὑρόντες οἱ τοῦ Ἰωάννου 
ἄρχοντες, ἐν τῇ σχηνῇ ἀνυπόπτως, xol μετὰ βίας 
ἀπέχτειναν αὐτὸν ἓν ὥραᾳ µμεσονυκτίω. '0 γὰρ βα; 


fice justa fecit, sepeliens eum in venerabili templo : D σιλεὺς Ἰωάννης οὐκ εἶπεν 0X0; χτεῖναι τὸν πατέρα, 
quamvis eum postea in metropolim transtulerit. ἀλλὰ µόνον QuYpnoat, xai εἰς αὐτὸν àartiv, 
Ἐχεῖνοι τοῦτο μὴ φυλάδαντες, ἀλλ᾽ ἀποχτείναντες, μᾶλλον τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ τὰ πρὸς χάριν ῄπεποιή- 
χασι δοχοῦντες ἴσως. Οὓς ὁ βασιλεὺς Ἰωάννης ὕστερον, τὸν μὲν ἐτύφλωσε, τὸν δὲ 3" Ἐχειροχόπησε, 
μὴ θέλων τοῦτο οὕτω ποιῆσαι, ἀλλὰ πρὸς αὐτὸν µόνον ἀγαγεῖν. Ὁ Ἰωάννης τοίνυν καὶ ἀνεδέξατο τὴν 
ῥασιλείαν, τιµήσας τὸν πατέρα αὐτοῦ ταῖς προσηχούσαις τιμαῖς, τῇ ταφῇ, ὃν xai κστέθετο ἐν τῇ 
τα θεοσχεπάστου μονῇ, εἰ xal ὕστερον ἔφερε τοῦτον ἓν τῇ μητροπόλει. . 


Notule marginales. 
(76) Catulisii, 


* Hoc in loco annotata sunt. in ms. (eliam R.) hec verba : "Exépou τινὸς, καὶ οὐ Λαονίχου, ὡς δοχεῖ, «5 ' 
παρὀν. ε [sta qua secuntur alterius. cujusdam auctoris sunt, non vero Laonici » Sed quousque hec que 
alterius narratio esse putalur, sese extendat, inferius demonstratur. Hwc non sunt in. ἐἰ. * In uno Γατε- 
λ.ούσου. liec verba in uno. manusc. iu margine erant posita : "Οτι κοινῶς ἐῤῥέθη τουτὶ τὸ χωρίον xal οὗ 


χατεσχευάσθη ἐς τὴν παροµοἰαν την ὁμοίαν φράσιν. 5 Illic aliqui ; : 1 
Καθασιτάντας. — !! [n uno, τὸν δ᾽ ἕτερόν ἐ. ?P ." Hic aliquid. desideratur, etiam in B. In uno, 


(19) Alexandrum, qui οἱ Scenderis. 


ANI 


DE REBUS TURCICIS LID. ΙΧ. 


4:8 


Metà δέ τινας χρόνους ἑστράτευσς vai τις ZUyrg Α Nec multo tempore interposito, Ly-h :3 (77) no- 


ὀνήματι ᾿Αρταθίλης 
ἁπανταχοῦ, ἀπ τε 


χατὰ Τοαπεδ,ῦντος, συνάξαν 
Σαμίου, xai ἐξ ἄλλων τινῶν 
vtov, xil m0: val αὐτῆς '" βουλόμενος ἑλεῖν 
xai πορθῆσαι ταύτην». 'O δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης, 
συνάζας xal αὐτὸς στρατ)ν διά τε ξηρᾶς xoi bu 
0αλάσσης, ἅμα τῷ πανσεθάστῳ xal τοῖς αὑτοῦ qÀ- 
Ocv ἕως tou ἁγίου Φωχᾶ τῇ novi), τῇ λεγοµένῃ Kop- 
δύλη. Σωνάξας τοίνυν ὁ πανσέθαστος τούς τε ἰδίους, 
καὶ τοῦ βασιλέως, διὔρχετο ἅμα τῇ τοῦ στρατοῦ 
βουλύμενος θαλάσση εἰσθαλεῖν χατὰ τοῦ Ζύχη ὅποι 
ἂν εὕρηται τοῦτον" ὁ γὰρ Ζύχης ΑἈρταθΏθης va:- 
£ays την τον Μελιάρη λεγομένην τοποθεσία». προ- 
λαθόμε,ος τὴν χλυσούραν ταύτην τοῦ Με)ιάρῃΏ, τὸ 
Κατάνιον λεγόαενον, Ἑλθόντες τοίνυν οἱ τοῦ Txv- 


σεξάστου, xal αὐτοὶ !*, εὗρον τὸν Ζύχην προχατ- D 


£govsa "* thv κλυσούραν τοῦ Καπανίορυ. o! καὶ 
ἑρμίσαντες χατὰ 09 2ύχη, ἓπ᾽ ἐλπίοι τοῦ ναυτι- 
κοῦ ατρατοῦ ἅμα, ἐπειξήη καὶ οὗτος ὁ ναντικὺς 
στόλος ἣν παρεσχευασµένος μετὰ τοῦ πανσεθᾶστου 
δωσειν τῷ Ζύχῃ, οὐκ ἔσχον γαιρὺν ἔγχαιρον, ἀλλ 
ἀνέμου βιαίου πνευσαντος ἓν τῇ θαλάσσῃ, οὐχ ἑξ- 
τλθον ἔξω οἱ ναυτ.κοὶ εἰς βοέθειαν τοῦ στρατοῦ, 
ἀλλ ἄλλοθέν ποθεν σχληρίας γενοιαένης, ἔσ/ον xu 
λυµα τοῦ ἐξελθεῖν τὸν ναυτικὸν στρατὸν τὰ πλοῖα 
γενόµενα. Καὶ τότε δὴ ὁρμήσαντες οἱ τοῦ Ζύχῃ 
κατὰ τοῦ πανσεθάστου, xal τοῦ στρατοῦ, διέφθει- 
pàv τε αὑτὸν πανσέθαστου, xai τὸν υἱὸν αὐτοῦ, xa 
ἑτέρους ὡσεὶ τρ:'ἀχοντα. Καὶ οἱ ἕτεροι πεφευγότες 
Άλθον πρὸς τὸν βασιλέα Ἰωάννην, ὃς φυγὰς χαὶ αὐ- 
τὸς γενόμενος μετὰ πλοίου, T40sv ἐν Ἱραπεζοῦντι, 
σύναμα χαὶ τοῖς ἑτέροις, οἱ μὲν διὰ ξηρᾶς, οἱ δὲ 
διὰ θαλάσσης πτεφευγότε;, χαιασχηνώσαντος τοῦ 
Z)yn ἓν τῇ μονῆ τοῦ ἁγίου Φωγᾶ, εἲς ἣν ἣν xat- 
εσχηνωµένος ὁ βασιλεὺς Ἰωάννης. Ἐζώγρησε δὲ 
xat πολλους ὁ Ζύχης, οὔστινας Φονξύσας ἐξ αἲ - 
τῶν, ἔχων xal τὸν ἈΙαυροχόσταν λεγόμενον ζῶνταν 
χελιώτην ὄντα χαὶ ἐξοδιαστην τοῦ βασιλέως, ὃν xal 
ἀτέχτεινεν ὁ Ζύχης ἔμπ,οσθεν της πόλεως. Esa 
πριῆσας ἐκεῖσε ἦμβᾶρας τρεῖς, ἁπῃλθεν ὡ; πολε. 
µίσων ἐν τῷ Μεσοχαλδίῳ, ὡς τοῦ πανσεβάστου 
τοῦτο ἔχ,ντος. Συνέθη δέ τι καὶ τοιοῦτον ἐν Έραπε- 
ζοῦντι ἀχμὴν Óvzo; τοῦ Ζύχη ἐν τῇ μονῇ τοῦ Κορ- 
δύλπ. Ἐν τῇ νυκτὶ ἐχείνῃ ἤλθεν ὁ Ζύχης. Ἐν αὐτῇ 
γυνή τις τῶν ᾽Αρμενίων φοθπγθεῖσα, µήποτε ὁ Zo- 
Χης ἐπιλάθηται τὸ ἐξώκαστρον, µετηρξ τὸν βίον 
αὐτῖς ἐς τὸ) µέγα κάστρον τῆς Τραπεζούντος, ὡς 
ς«υλάξασα ἐχεῖσε. Τοίννν ὁπόταν ἐλάμθανε τὸν βίον 
αὑτῃς, καὶ ἑχόμιζε τοῦτον Ev τῷ χάστρῳ νυκτὺς 
οὔσης, λελπτθότως ἀνήψατο πὺρ ἓν τοῖς χροχίοις αὐ- 
τῆς. Λὗτη δ᾽ ἦν iv τῷ μεγάλῳ χάστρῳ, μὴ εἰδυῖα 
τὸ σύμπτωμα, ἀνηφαί 'δτε μέγα ἐν τῷ ταύτης οἱ- 
κήµατι xal ἐς ἐχείνου xal τὰ σύνεγχυς πάντα, Év 


D 


minc Artabiles bellum coutra Trapezunteim movit, 
conscribens 9/47 undique. exercitus ab Orieute, 
ab Meridie, et a Samo, necnon ab aliis quibusdam 
oppidis. llis copiis iustriictus. accessit Trapezuntem, 
volens eau urbem capere, el destruere. Etiam rex 
J:annes comparans exercitum, lerra. marique ve- 
nit usque ad Sancti Pliocz templum, quod Cordyla 
huncupatur, uua cum imperatore Graco, et suis. 
C.ngregans igitur imperator Griecus suos οἱ regis 
milites, pergebat simul cum exercitu suo per mare, 
copiam pr:elii facturus, ubicunque Zyclem indeptus 
foret. Nam Zyches Artabiles insederat locum, qui 
Meliare dicitur, praeoccupatus Meliaris faucibus quae 
Capanium nominantur. Venientes itaque impera- 
toris Graeci. milites, et ipse, invenerunt Zycbein 
prasoccupasse angustias sive fauces Capanii. l'ro- 
peranter igitur contra illum profecti, sperabaut na- 
valis. przelii hostem copiam facturum : siquidem 


-«lassis ibi parata erat, ut impetnm daret in Zychis 


exercitum. Verum tempus baud $atis prxlio ο)- 
portuuum, pugnam | inhibuit, Nam cum venti pro- 
cella. pertinacius mari incumberet, navales copiae 
non egressze sunt, ut subsidium ferrent classi. Verum 
cum liic et alibi hine inde anclioris irmatz hzre- 
rent, impeditas sunt naves, quo minus cum navali- 
bus copiis pergerent in hostem, ad quem usum 
comparatze. erant. Zychis milites lianc occasionem 
Bon owmittentes, irruerunt. in imperatorem, et ejus 
exercitum, cunfeceruntque et ipsum et filium ejus, 
οἱ alios quoque circiter triginta. Cxteri in fngam 
effusi, venerunt ad. regem Joannem, qui οἱ ipse 
navi fugit, εἰ una cum aliis Trapezuntem perve- 
nit: quorum alii mari, alii. vero terra fugientes, 
exitium evasere. Zyclies castra. sna locavit in mo- 
nasterio Phoca, ubi castra sua autea Joannes lia- 
bpuerat, Piurimos quoque cepit vivos, quorum 49 - 
numero aliquos occidit. Nactus est. virum euim cui 
uomen erat Maurocostas, qui equorum regiorum 
curator, seu domitor, οἱ veredarius regis erat. 
Ilunc in urbis couspectu leto dedit Zyches. Postea, 
cum triüuum ibi mansisset, abiit, quasi dimicatu- 
rus in Mesochaldio, ceu id teneret Grzcus impera- 
tor. Áccidit autem Zychi hoc ea nocte, qua primum 
in monasterium Cordyla venerat. Mulier quedam 
Armena, timens ne forte Zyches exterius castrum 
caperet, cum lanificio suo, ex, quo se alebat, pro» 
lecta est. in magnum castrum. Trapezuntis, quasi 
ibi tutius actura.. Ic. accipiens ea. quibus quoti- 
dianum victum suum tolerabat, noctu portavit in 
castrum magnum, Et forte, quia nox erat, incendit 
lila et laniticium suum. ]psa vero 9/48 mancbat 
jn magno castro, ignara quidnam accidisset. Factum 


Notula marginales, 


(T1) Orthobulis filius, Pa;azitis nepos. 


15 Αὐτοὺς. R. ut iu. cont. 
ἀνῖψε. 


PATROL. Οκ. CLIX. 


1 Λύτός. 1 uno, in al. utc. In uno, zooxa:asyóv:a. — '* [m μκοι 


15 


A^ 


I. AONICI CHALCOCONDTYL.E 


460 


igitur est incendium magnum in ejus domo : el non A ὥρᾳα μεσονυκτίου. Οἱ δὲ ἐν τῇ πόλει, νοµίσαντες 


ea domo se tenuit. incendium, sed in vicina omnia 
evagatum est. Noctis autem erat medium, cum in- 
cendium illud szeviret, Qui eraut in urhe , putabant 
proditionem esse, quam subornasscut illi qui gra- 
Lificandum censebant Zychi. Proinde omnes magi- 
stratus, necnon subditi, continuo fugain | ingressi 
sunt, relicto Joanne solo cum quibusdam circiter 
auinquaginta. Rex igitur tota ea uocte obibat dili- 
genter vigilias, et considerabat portas. Mane venil 
Zyclies ut. urbem illico in suam ditionem redigeret. 
Verum re infecth abiit, pergens in Mesochaldium. 
Fuga igitur sibi consuluerunt oinnes magistratus 
urbis, quidam mari, quidam vero terra, ut venirent 
in lberiam ad Caspios montes sitam. Qui cum re- 
verterentur tandem Trapezuntem, abeunte Zyche, 
opprobriis replebantur ab rege, qui eos identidem 
vocabat muliebres, molles, imbelles, οἱ patri suae 
proditores, Hzc quidem faeta sunt Trapezunte. 
AL Amasi: prafectus, Chiteres nomine, expeditio- 
nem ingressus, subito Trapezuntem oppressit : et 
eos qui in foro et urbis vicis erant, circiter bis 
wille, comprehendit, Cum autem urbs jaw csset 
propemodum deserta, cujus causa erat sgvissima 
pestilentia, jamque exspectarent, si modo hostis 
accederet, se captum iri ; rex urbis Joannes opibus 
effecit, ut rex Meclimetes urbem eam  tributarium 
acciperet et captivos, quos Chiterempes (78) abluxe- 
rat, redderet. Joannes vero promittebat se deinceps 


εἶναι προλδοσίαν ἀπὸ τῶν ἑντὸς, τὰ πρὸς χάριν τοῦ 
Zóyn, ἔφευγον !* ἁπαξάπαντες, ὄρχοντές τε ὁμοῦ 
καὶ ἀρχόμενο:, ἑγκαταλειφθέντος μόνου τοῦ βασι- 
λέως Ἰωάννου μετὰ xal τινων μεριχκῶν, ὡσεὶ πεν» 
«ήχοντα. Διἠρχετο Ὑγοῦν 6 βασιλεὺς διὰ πάσης τῆς 
vuxsbe τὰ τείχη τῆς πόλεως, zal τὰς πύλας αὑτῆς. 
"Ἠλυε τοίνυν ἐν τῷ πρωῖ xal ὁ Ζύγης, ὡς εἴρηται, 
εἰς τὸ τάχα ἐπιλήφεσθαι την Τραπεζοῦντα, ὃς xal 
ἁ πηλθεν ἄπραχτος, διἑρχόμενος ἐν τοῖς Μεσοχαλ- 
δίοις. "Ἔφυγον γοῦν ἁπαξάπαντες ἄρχοντες, οἱ μὲν 
διὰ πλοίων, οἱ δὲ διὰ ξηρᾶς, ἐπ᾽ ἑλεύσει τῆς Ἴδη- 
ρίας, ot καὶ ἑλθόντες ὕστερον, δ'αθάντες τοῦ Ζ2χη, 
ἐν Τραπεζοῦντι, ὠνειδίζοντο παρὰ τοῦ βασιλέως, 
γυναιχωτοὺς ἁποχαλῶν αὐτοὺς, χαὶ ἀνάνδρους, xai 
προδότας τῆς πατρίδος αὐτῶν. Καὶ ταῦτα μὲν γέ- 
Ύονεν ἐν Τραπεζοῦντι. Ὁ δὲ τῆς ᾽Αμασίας ὕπαρχος 
Χιτήρης ὀνόματι, στρατευσάµενος, καὶ ἄφνω ἔπει- 
σπεσὼν ἐν Τραπεζοῦντ;, τοὺς τε ἐν τῇ ἀγορᾶ, καὶ 
ἐν χώραις, τοὺς ἐν τῇ πόλει οὐκ ὀλίγους συνέλαθεν͵, 
ἐς δισχιλίους τοὺς πάντας Ὑενοµένους. Καὶ ἐρήμου 
Ίδη οὔσης τῆς πόλεως τῇ τοῦ λοιμοῦ β{Σ, καὶ προσ» 
δοχίµου ἁλώσεσθαι, διαπραξάμενος χρέµασιν ὁ της 
πόλεως βασιλεὺς Ἰωάννης, ὥστε ὑπόφιορον ἔχειν 
thv πόλιν Μεχμέτῃ τῷ βασιλεῖ τοῦ λοιποῦ, τοὺς τε 
αἰχμαλώτους, οὓς ἔλαθε Χιτιρμπέης, ἀποδοθῆναί 
οἱ, xal αὑτὸν ἡσυχίαν ἄγειν, ἁπάγοντα τῷ βασιλεῖ 
φόρον, δισχιλίους χρυσίνους. ΄Ύστερον μέντοι χαὶ ὁ 
βασιλευς Ἰωάννης ἀπέστειλε τὸν αὐτοῦ ἁδελφὸν 


nullum initurum bellum, verum bona fide quotan-  Δαθὶδ δεσπότην ὡς τὸν βασιλέα, καὶ ἡξίου τε τοῦτον 


nis duo millia aureorum tributi nomine pensurum. 
Joanncs vex. fratrem. suum Davidem despotam ad 


ἑμπεδοῦν τὰς GTovóR;* ÓÜ xal Υέγονεν ἐπὶ φόρον 
χρυσίνους τρισχιλίους !1, 


regen: misit, ut. fedus predictis conditionibus pangerent, Quodcet factum est, verum ut Joannes 
anuuatim tributi nomiue solveret tria millia aurcorum. 


lbcria finitima est Colchidis regioni, ejusque re- 
ges laud sunt ipstrenui et ingenerosi. Porrigitur 
autem ab eo loco qui Datly dicitur, et. ab Phaside 
fluvio usque Chaltzichi, quz pertinet ad ditionem 
Gurguri, Corii, Cachetii, et Typhlisii. Urbes hz 
propinqua sunt Samacliio , quam urbem tenent et 
incolunt Turci : sub quorum potestate degunt 
separatim infra Chaceherum urbem in regione ma- 
ritima, Sebastopolis Miaceliorum (79) et Dauianni 


metropolis, Mamia, Semantaula, Gulii, et ali ur- p 


bes maritima. Nam urbibus superioris Iberiz cou- 
termini sunt Alani, Hunni, et Embi. Verum Alani 
(80) àd Caucasum usque se extendunt, qui pre 
reliquis habentur viri fortissimi et bellicarum 
reruin peritissimi. 9/9 lli conficiunt loricas opti- 
mas. Sequuntur religionem Domini nostri Jesu 
Christi, Lingua utuntur peculiari, Arma habent 
quie ex ure parant, ct Alanica nominantur, Quin 
el ipsi Iberi sunt, Unde.adtem in istàmn. regionem 


Ἡ δὲ Ἰθηρία προσεχής ἐστι τῇ τῆς Κολχίδος 
X902, καὶ οἱ βασιλεῖς τούτων οὐκ ἀγενεῖς. Διῄχει 
δὲ ἡ χώρα ἀπὸ τοῦ Βαθύ λεγοµένου, καὶ ἀπὸ Φάσι- 
δος ποταμοῦ ἕως Χαλτζιχὶ, ἡ τοῦ Γοργούρου αὖ- 
θεντεία, καὶ Κορίου, xaX Καχετίου, xaX Τυφλισίου, 
σύνεγγυς οὖσαι αἱ πόλεις αὗται τοῦ Σαμαχίου, 
Τούρκων οἰχούντων ἐν αὐτῷ xal ἐχόντων, χωρὶς xà- 
τωθεν τοῦ Καχετίου πόλεως, τοῦ ἓν παραθαλασα!ᾳ 
xai τῆς Σεθαστοπόλεως Μιγκελίων τοῦ Δαδιάν- 
νου !? αὐθεντείᾳ, χαὶ Μαμία, καὶ Σαμανταύλα., xal 
Γουρίας, χαὶ τῶν ἄλλων τῶν παραθαλασσίων πό- 
λεων. ᾿Απὸ γὰρ τῶν πόλεων τῖς ἄνωθεν Ἱδηρίας 
εἰσὶ xaY οἱ ᾽Αλανοὶ ὅμοροι, xal Οὗνοι, xat Ἐμόοί. 
Οἱ δὲ ᾿λλανοὶ δοχοῦσιν εἶναι ὑπὸ τὸν Καύκασον 
παρατείνοντες οὗτο:, καὶ ἐς τὰ μάλιστα ἄνδρες νο- 
μ:νόμενοι τὰ πολέμια κράτ!στο:, ποιαῦντες λωρίχια 
ἑπαίρετα. Πολιτεύονται δὲ οὗτοι ἐς την τοῦ Κυρίου 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ θρησκείαν. Διαχρῶνται δὲ 
φωνῇ ἰδίᾳ τὸ παράπαν, χαὶ ὅπλα ἐπιτιδεύουσιν às 


Notule inarginales, 


(78) Chiterbegus. 
(19) Mengreliorum. 


!** ]n uno, ἔφυγον. 


tur, non Laowci..— '* In uno, Χαλτζιχὲ. 


(56) Alaui, quiet Albani, et Georgiani, Iberis 
proxuni. 


? "Eu; ὧδε ἑτέρου δοκεῖ καὶ o2 Λαλνίκου. Hucusque alterius cujusdam esse vide- 
15 Δαδιάνου. 


4f 


ΡΕ REBUS TURCICIS ΠΡ. IX. 


4C3 


γαλκοῦ, τὰ 'Alavixà χαλούμενα. Ἴθδηρες Qi xat A profecti venerint, an ab Iberis Occidentalibus, out 


αὐτοὶ, ἔθεν μὲν ἐπὶ τὸν χώραν τὴνὃς ἀφίχοντο εἴτε 
απὸ Ἰθήρων τῶν πρὸ; ἑσπέραν, οὖκ ἔχω διαση- 
μῖναι ΄ δοχοῦσι δὲ αὐτοὶ ἐπὶ μέγα γωρῆσα. δυνά- 
µεως, χαὶ ὅ,δον χτ:σάµενο:, καὶ πίστιν Ex Κων- 
σταγτίου πόλεως παρὰ μιᾶς Ὑυναιχκὸς, ἐχεῖσε δ.α- 
σοιτώσης πίστεως εὐσ:θοὺς Évsx1, τῆς εὐαξθεστάτης" 
ἥτις χαὶ θαυµατουργ:-ας τοὺς Ἴδηρας μετηλλάδατο 
τῆς ἀσςθοῦς αὐτῶν πίστεως, xal Ἀριστιανοὺς ἆπε- 
φήνατο τῇ ὁμρλογίᾳ αὐτῶν. λετὰ δὲ χρόνους τολ- 
λ.ὺς οἱ Ἐχύθαι οἱ ὅμοροι αὐτῶν πόλεμον Πραντο 
κατ αὐτῶν, καὶ τὰς χώρας τῶν Ἰδίρων διξρχό- 
pevot, ἐδῃουν, xal παντελῶς ΠἩφάγιζον, καὶ ἆνδρα- 
π’δισάµενο:, χατέσχον αὐτοὺς, χαταφυγόντων τῶν 
βασιλέων ἐς τὰ ἄχρχ τῶν ὁρέων  ὕστερον 0" olyo- 
μένων τῶν Σχυθῶν ἐπὶ τὸς σφετέρας διατριθὰς, 
ἐπιχαταδῆναί τε ἐς τὴν χώραν, καὶ δασμὸν φέρον- 
τας τῷ βασιλεῖ Σχκυθῶν, γενέσθαι £v. αὐτῇ βασι- 
λεύοντας' μετὰ δὲ ταῦτα οὗ πολλῷ ὕἵστερον, 
πρός τε τοὺς ᾽Αλανοὺς µαχεσάµενοι, Οὔνους καὶ 
Σάσους, Τοσόνδε ἐπιστάμενος ἐπιμνήσομαι περὶ 
αὐτῶν. 

Ὡς μὲν οὖν ἀφιχομένου ᾽Ασάνεω παρὰ βασιλέως, 
ἐπυνθάνετο τὰ χατὰ τὴν Πελοπόννητον, ἐ-υνθάνετο 
δὲ xol παρ ᾿Αχμάτεω τοῦ τῆς Πελοποννήσου 
ὑπάρχου ἑχόντως 39 τοῦ ἁδελφοῦ αὐτοῦ χατὰ χώραν 
µένειν, πολεμούμενον xal αὐτὸν ὑπὸ «o9. ἀδελφοῦ, 
ἐδωρῄήσατο μὲν αὐτίκα αὐτὸν ταῖς ἐν τῷ Αἱγαίῳ 
νῆσοις, Λήμνῳ τε χαὶ "Ip6pu xal θάσσῳ, καὶ Σα: 
po0páxn. Ταύτας μέντοι πρότερον μετὰ τὴν Βυζαν- 
τίου αἴρεσιν ταρείχετο τῆς Λέσδου τὰ ἡγεμονιχὰ, 
ΛΏμνον xai Alvov ' τῷ Παλαμήδη δὲ τυράννῳ Ἱμ- 
6ρον. Ὡς δὲ εἶλέ τε τὴν Λἴνον, ἀποθανόντος τοῦ 
Ἡαλαμῄήδου, χαὶ τοῦ παιδὺς αὐτοῦ Ντορίου τὴν πὀ- 
λιν ποραλαθόντος, ἑπελάσας ὁ βασιλεὺς, εἶἷλέ τε 
«fjv Alvov, προσχωρησάντων αὐτῷ τῶν Ev τῇ πόλει 
αὑτίχα, ᾿Επεμπέ τε ἸΙονούζην τὸν τῆς Καλλιουπόλεως 
ὕπαρχον, παραληψόµενος τὰς νήσους, Ἡ μὲν "Ip- 
f poc αὐτίχα προσεχώρησε καὶ ἡ Λῆμνος, xat φρουρὰ 
βασιλέως ἀφίχετο ἐς τὰς νήσους. Μετὰ δὲ πυθόµε- 
vot οἱ Τοῦρχοι τὸν ἀπὸ τῖς Ἰταλίας στόλον, ἃμα τῷ 
Καρδινάλῃ ἀφικόμενον, προσδόχιµον δὲ xal ἄλλον 
ἀφίξεσθαι ἀπὸ Ἰταλίας, ἡ μὲν φρουρὰ ἀνεχώρησε * 
Τοῦρχοι δὲ *! ἀπετρόπευον τὰς νήσους. Λῆμνος μὲν, 


€; ἑπέπλευσε σφίσιν ὁ στόλος, προσεχώρησε, xat f) p 


Ἴμθρος ἐποίει παραπ)λησίως, xai fj θάσσος ἔτι, καὶ 
Σαμοθράχη. O2 πολλῷ δὲ ὕστερον, οἰχομένου τοῦ 
στόλου ἐς Ῥέδον, Ἴσμαδλης ὕπαμχος καταστὰς ὑπὸ 
βασιλέως ἄρτι, ἐπ. πλεύσας τήν τε Ἴμθρον καὶ Af- 
μνον ταρεστ/έσατο, Καὶ τοὺς ἐν αὐτῇ ἄνδρας τῶν 
Ἰταλῶν συλλαθὼν, ἀπέπεμφεν ὡς βασιλέα. Οὗτοι 
μὲν οὖν ὡς ἁἀτήχθῃσαν, διεχρήσατο πάντας βασι- 
λεὺς, διατρίθων kv Φ.λιππουπόλει. Υπεξεχώρει γὰρ 
&x τῶν βασιλείων διὰ τὸν λοιμὸν τότε ἐπιγινόμενον 


aliunde, conje:tatido assequi non possum. Magnam 
lirevi sibi pararuut potentiam : etiam opes plurimas 
nacti sunt. Fidem vero Christianam ex Coastani- 
nopoli hauseruot (81). Nam mulier quie eo proticisci 
consuerat, ut veram fidem et. sacrosanciam addi- 
sceret, etiam Iberos, abnegata sua. superstitione, 
adsanctissimamet miraculorum effectricem (idea ad- 
duxit: eosque Christianos declaravit, cum se Cliristia - 
nos esse confiterentur. Temporibus multis post. Scy- 
Ue finitimi his betlum intulere: et ingressiregionein 
V ueris, eam planissite corrumpebant, οἱ evastabaut, 
Viros qui praesto erant, captos in. mancipiorum nu- 
merum retulerunt, lberorum vero reges confugerant 
in montes, ut in iis servarentur. Postea cum Scytha 


DI ex regione excessissent, reversi ad sua, etiain Iberi 


ex montibus ad sua descenderunt, et regi deinceps 
Seytliarum. quotaanis tributum. ferentes in regno 
suo manserunt. Drevi autem tempore interjecto, 
postquaia. pugnavit Scytharum rex contra Alanos, 
etiam [funnos et Sasos bello petiit : de quibus 
quateuus comperi, eatenus memorabo. 

Asanes ubi ad regem accessit, quid η Pelopon- 
neso evenisset, enarravit. l'ercunctabatur quoque 
de Achlmata Peloponnesi prineipe, quia ejus [γαίες 
decreverat manere in ea regione, quamvis liostili- 
bus armis a fratre peteretur. Continuo eum dona- 
vit insulis in ZEgxo mari sitis, Lemno, fmbro, 
Tliasso, et Samothrace. las quidem dcnavit ante 
captuin Dyzautium. Capto autem Dyzantio, Lesbi 
principatum, Lemnum οἱ JEpum, defuncto. Pala- 
mede, filius ejus Dorius urbem occupavit. Rex au- 
tem. accedeus hostili animo, ZEnum continygo in 
deditionem accepit, dedeutibus se illico iis qui in 
urhe erant. Missus est et Jonuzes Callipolis prz- 
fectus, ut insulas reciperet. Imbrus et Lemnus 
continuo detitionem fecerunt, Qua facta, continuo 
vegis prirsidia iugulis imponebautur. Postea cu:n 
audirent Turci classem, cujus dux foret cardinalis 
(49), ab ltalia advenire, ei ctiam alia ab 
|alia exspectaretur classis, prasidia ex insulis 
decedebant. Turci vero eas tutabantur. Lemnus, 
quamprimum classis ad eam appulisset, in deditio- 
nem venit. Similiter Imbrus, Thassus et Samothrace 
in deditjonem accepta: sunt. Nec multo post cum ea 
classis attigisset Rliodum, 9560 Ismael praefectus 
regius adnavigans Imbrum et Lemnum recuperavit. 
Viros Italos qui in hac erant, captos ad regem traus- 
inisit: quos omnes, cum in conspectum regis adducti 
essent, iuterfecit. Ea tempestate τος Philippopoli 
versabatur. Nam regni sedem reliquerat propter 
pestem quie in ea crudelitergrassabatur. Thassus au- 
tein et Samothracese non dediderunt. Nam cuum haud 
multo post Zaganus abegisset Ismaelcui, et decla- 


Notula marginales. 
(81) VidePhilipp. Bergomens. lib. 9. Supplement. Clron. et Niceph. lib. 8, cap. 54. 


(82) Ludovicus patriarcha Aquileinsis. 


** ]m απο, ἓν Ἰορίνθῳ διατ(ίθοντος, Δημήτριον τὸν Ἠχεμόγα ἀφεστηχότα τοῦ àb. 


etiam R. 


1! "Ανδρες. Sic 


163 


LAONICI CHALCOCONDYT..E 


A64 


raus esset praefectus Callipolis, navibus adveniens 4 µέγαν. θάτσος δὲ xoi Σαμοθράκη οὗ προσεχώρη- 


Samothracen et Thassum in ditionem redegit 
casque penitus diripuit. Inculas corum Dvzantium, 
ut. ibi habitarent, traduxit. Iunsu!as vero et quotquot 
confugerant im moutes, ne captivi abducerentur.... 
Asanes cum copiis ingressus est Peloponnesum, et 
Tliomam juxta Leontarium in fugam egit. lysc 
vero fugientem insecutus, parumper eum obsedit. 
Cum autem premeretur ab adversariis, discessit, 
el ad regem reversus est, petiturus. auxilium. Fuit 
huic.acris contenjio cum. Omare Thessalize praefc- 
cto. Cum autem studiis inter. $e graviter disseu- 
tirent, ipse ea dissensione motus, ad regein ιο” 
fectus est. Nec inulto pist rex Omarem se princ - 
pau abdicare coegit. Eum autem. principatuii 
commisit Zagano, qui eo tempore Callipolis erat 
praefectus. Zaganus iste brevi ad maximam clarita- 
teni evasit, inter cetera, quod etiau Morezniam (85) 
qui potentissimus in. marti nostro erat pirata, ce- 
pit. Hinc nou modica viro illi accessit gloria. Hic 
igitur Thessaliz principatu, inito, et Peloponneso 
ab rege aecepta, cum. exercitu. Achaiam hostiliter 
ingressus est. Graicorum autem: exercitus, acce- 
dente Zagano, οἱ arcem oeppugnaute, dilffugit. 
Itali, quos accersiri jusserat Thomas, jam aderant 
eo loci, ut suppetias. ferrent Graecis, profecti Mc- 
'diolano ut subsidio venirent. Gracis. Greci para- 
verant bombardam, qua urbem feviebant, verum 
parum proficiebant : liaud enim peritum habebant 
bombardarium. Nec etiam alius inacbinarum ap- 
paratus sufficiebat ad istaus expuguationem, Graeci 
igitur woventes ab. ista urbe, profecti sunt. Nau- 
pactum, atque, luc se tenuere, Thonias cuum exer- 
citu superveniens, Laconiam subigcbat, ct Cala- 
matam — Messeng urbem. Mantineam quoque 
obsidione circumvenit. Nec tamen quidquam ea 
obsidio succedebat, ut urbe potiretur. Interea είδε 
Thomas legationem ad regem, μἱ ejus. animum 
tentaret, an vellet secum pacciu. componere. liex, 
cum eo tempore nuntiatum esset, quid in Ásia 
moliretur Chasanes Longus, paccu dare 951 
haud abnuit, ut posset liberius aria inferre Chla- 
sani, et Ismacli Sinopes priucipi, cui familiaritas 
cum  Chasane intercesserat. Catcrum rex his 
conditionibus pacem convenire posse respondit, si 
exercitus abducerct ab regis arcibus, si restitueret 
oppida quie ademisset, si illico tributi noinine 
numerarelt tria millia staterui aureorum. Adesse 
autem deberet. intra dies viginti Corinthi, doncc co 
veniret regius legatus. Ilzc ubi nuntiata sunt principi 
pacis conditiones oblatas haud aspernatus est. Cum 
auiem adinodum imprudenter in transversum. 2ge- 
reutur principis subditi, factum cst, ul non. posset 
regi pen lere quemadinodum imperaverat tributum. 
lliucira exardens rex, expeditionem adversus Tuo- 
mau sumpsit, et bellum contra Cliasanem 7€jecit in 


σαν, ἀγνωμοσύνῃ q0.3áueva:. Καὶ ὡς οὗ πολλῷ 
ὕστερον Ζάγανος ἀπήλλαξέ τε Ἰσμαίλην, χαὶ χατ- 
ἑστη ἐς τὴν Καλλιούπολιν ἀρχὴν ἐπιπλεύσας, Za- 
μοΏράχην τε xaX θάσσον ἐςελὼν Ἱνδραποδίσατο. Καὶ 


τούτους μὲν χατώχισε βασιλεὺς ἐς τὸ Βυζάντιον ’ 


τὰς δὲ νήσους, xal ὅσοι ἐς τὰ ἄκρᾳ τῶν ὀρέων ὃδ-ἐ- 
συγον p.m ἀνδβαποδισθῶσι 33... Ἀσάνης δὲ λαθὼν τὸν 
στρατὺν, ὡς ἐσέδαλλεν ἓς την Πε)οπόννησον, xal, 
θωμᾶν περὶ Λεοντάριον ἐτρέψατό τε ὁ στρας»ς, xal 
συνελάσας, ἐπολιόρχησε μὲν ἐπὶ βραγὺ, πιεςήμενος 
ὃξ ἀνεχώρει, αὖλις ἀνῄει ταρὰ βασι)έα, ἐπικουρίας 
δεόμενες, Ἐυνηνέχθη δὲ καὶ μετὰ Ὁμάρευ τοῦ 
θετταλίας ὑπάρχου στασιάσαντος διὰ διαφορὰν, 
ὀφικόμενον ἀναθηναί τε παρὰ βασιλέα, καὶ οὗ πολ- 


B 3; ὕστερον ἡμέρας 'Opápnv βασ.λέα, ἀφελόμενον 


την ἀρχὴν, ἐπιτρέφαι Ζαγάνῳ, τῷ τότε Καλλιουπό- 
Aet, ὑπάρχῳ. Ζαγάνῳ δὲ τούτῳ ἀνδρὶ εὐδοχιμί- 
σαντι Éy τε ἅλλοις, καὶ Μορεξίνην, τὸν ἐς τὴν καθ' 
ἡμᾶς θάλασσαν τὰ πρῶτα τῶν λῃστῶν φερόµενονς 
ἑλόντι αὐτόν τε, xal τὴν τριήρη. ἐγένετο αὐτῷ oox 
ἡχιστά τε Ev 13 τούτῳ Ev. τῷδε εὐδονιμκῃσαι. Ωὗτος 
μὲν οὖν ὡς παρέλαθε τὴν θεττᾳλίαν, xoi Πελοπὺν- 
τησον ὑπὸ βασιλέως, εἰσέθαλεν ἐς την ᾽Αχαῖαν, xol 
ἁπανίστατο τὸ ᾿Ελληνιχὸν στράτευμα, ἐπιόντος τοῦ 
Ἰαγάνου, ὡς ** ἑπολιόρχει την ἀχρόπλιν. Ναἱ Ίτα- 
λῶν δὲ οὓς μετεπέμφατο Θωμᾶς, παρῖσαν αὐτοῦ 
τιμωροῦντες τοῖς Ἓλλησιν, ἀπὸ Μεδιολάνου παρα- 
γενόµενοι ἐς συμμαχίαν τοῖς Ἕλλησιν. Οἱ μὲν οὖν 


σ Ἕλληνες παρασχευάσαντες τηλέθολο», ἔπαιον «hv 


ἀχρόπολιν. Οὐδὲν μέντοι διεπφάττοντο, οὔτε τηλε- 
θολιστοῦ παρόντος αφίσιν ἀγαθοῦ, οὔτε παρασχευῆς 
ἐς την πολιορχίαν. Οἱ μὲν οὖν "Ayatol ἅραντες ἀπὸ 
τῆς πόλεως ἐς Ναύπαχτον, ἐνταῦθα διέτριδον. Θω- 
μᾶς 6 6 ἡγεμὼν, ἐπιὼν ttv Λαχωνιχὴν, χατε- 
στρέφετο χαὶ Καλαμάτην πόλιν τὴν ἐν Μεσήνῃ. 
Μαντίνειαν ἑπολιόρχει, xal οὐδὲν αὐτῷ προεχύ- 
pit ἐς τῆν τῆς πόλεως αἴρεσιν. Πρεσθείαν δὲ πἐμ- 
πων ὡς βασιλέα, ἐπειβᾶτο τῆς βασιλέως γνώμης, 
εἰ εἰρήνην αὑτῷ ποιήσαιτο. "Ev0a δη βασιλεὺς, 
ὡς ἀγγελία ἀφιχνεῖτο αὐτῷ ἀπὶ τῆς ᾿Λσίας περὶ 
Χασάνεω τοῦ Μακροῦ, ὥρμητο μὲν ἐς σπονδὰς 
τῷ ἡγεμόνι τούτῳ, ὥστε ἐπὶ Χασάνην στρατεύε- 
σθαι, χαὶ ἐπὶ Ἰσμαήλην τὸν Σινώπης ἠγεμένα, 


D ἐπιτηδείως ἔχοντα πρὸς Χασάνην τὸν Μαχρόν 


ἑπηγγέλλετο δὲ σπονδὰς. ἐφ᾽ ᾧ ἀπάγειν τὸν στρα- 
τὸν ἀπὸ τῶν βασιλέως ἀχροπόλεων, xat ἀποδοῦναί 
οἱ ὅσα ἀφείλετο τῶν πολισµάτων' φόρον δὲ ἁπάχειν 
αὐτίχα à; τρισχιλίους στατῆρας' παρεῖναι δὲ ἑντὸς 
ἡμερῶν εἴχοσιν, ἐπὰν ἓς Kópw9ev παραγένηται 
τοῦ βασιλέως ὁ Ἱπρέσθυς. Ἱαῦτα ὡς 1Υγέλθη τῷ 
ἡγεμόνι, παρεσχευάξετο ἰέναι ς τὰ παραγγελ)ό- 
μενα ὑπὸ βασιλέως. Ἐπειδὴ δὲ ἀγνωμοσύνῃ χρη- 
σαμένιν τῶν ὑπηχόων, οὐκ εἶχε τοὺς χρυσίνους 
ἀπαγαγεῖν, ἣν τε ἐνταῦθα ὁ βασιλεὺς µεγάλως 
τεθυμωμµένος, Thtv μέντοι ἐς ᾽Ασίαν ἔλασιν ἐπὶ 


Νοίυ] marginales. 


(85) Morcsinum sive Motezinum. 
53 flic aliquid desideratur, etiam in B. 


*! Jn uno, τοῦτο Ey t. 


** In uno, ὅς. 


467, 


ΡΕ REBU3 TURCICIS EID. ΙΧ. 


496 


Χασόνην ἀνεδάλλετο ἐς τὸ ἐπιὸν ἔτος. ὐτὸς δὲ A futuraur cestatem, et. contra Peloponnesam accin- 


ἑστέλλετο ἐπὶ Πελοπόννησον. Ἐπεὶ δὲ ἐς Κ.όρινθον 
παρεγένετο ἐσθαλὼν, παρῆν ᾿Ασάνης ἀπὸ Δηη- 
τρίου τοῦ ἡγεμόνος, ἐπὶ τοὺς πολεµίους ἁπάξων 
τὸν βασιλέως στρατόν, Ὡς δὲ ἓς Τέγαιαν ἀφίκετοι 
ἔνταυθα τὸν μὲν ᾿Ασάνην ἐς φυλαχκὴν ἑποιῆσατῃ, 
xai τοὺς τῶν Ἑλλήνων θεράποντας, va: ὅσοι αὐτῶ 
εἴποντο, δεσµίους ἔχοντες, ἁπήλαννον ἐπὶ Σπάρτην. 
Πρώτα μὲν Μαχουμούτης 
ους μεθ) ἑαυτοῦ, xai τὸ 
μα, Ἠ]αννε χατὰ κράτος 
ταῦθα ἀφιχόμενος, τὴν τε 


ἔγων τοὺς τε ἱπποδρή- 
της Εδοώπης στράτευ- 
ἐπὶ τὴν Σπάρτην. Ἐ»- 
πόλιν αὑτίχα π,ιησάκε- 
νος, ὑπέλαδεν ἐντὸς τὸν ἠνεμόνα. Ὁ μὲν οὖν ἦγε- 
pOv ἀπὸ τῆς ἑς βασιλέα ἐλπίδος καταθληθεὶς, 
ἐπολιορχεῖτο. Καὶ ὥρμητυ μὲν, ὡς διὰ τὴν τῖς πό- 
λεως ἀχρόπολιν ἀναθησόμενος' μετὰ δὲ ὡς ἐπύθε- 
ἓν φυλαχῇ ὄντα τὸν γυναικὸς ἀδελφὸν ᾿Ασάνην ὑπὸ 
Βασιλέως, ὑπεχώρει τῆς πόλεως. καὶ ἐς τὸ στρατό- 
πεδον ἀφιχόμενος, Ec ὄψιν ἀφίχετο τῷ βασιλεζ. Καὶ 
αὐτόν τε µεγάλως ἐτίμησε βασιλεὺς, xal παρεµυ- 
θεῖτ», ὡς οὐδὲν ἁἀηδὲς ἐσαῦθις ἔσοιτο διὰ ταῦτα. 
Ἕλλιην δὲ χώραν ἱκανὴν εὐδαίμονα ὑπέσχετο δώσειν 
αὐτῷ ἀντὶ τῆς Σπάρτης. Οὐδὲν μέντοι ἧττον εἶχεν 
αὐτόν iv φυλακῇ ἐποιήσατο, Ἐπί τε μὲν οὖν τὴν 
Σπάρτη», ὃς τὴν ὑπώρειαν τοῦ Ταῦ-έτου, οἰχεῖται 
πόλις Ἑλληνικὴ εὑδαίμων. ΔΙέχει δὲ ἀπὸ τῆς Πα- 
λα.ᾶς πόλεως , x3Y τοῦ Εὐρώτα, σταδίωυς ὡσξὶ 
ἐκτωχαίδεχα. Ταύττν μὲν οὖν ὁ βασιλεὺς προσπα- 
ῥειλήφει, Φρουράν τε ἔφαινεν Bv τῇ µητροπόλει, 
xai ἄρχοντα ἐπέστησε 
χουμούτεω θεράποντα. Αὐτὺς δὲ ἑλαύνων ἐπὶ Κα- 
στρ΄ην πόλιν, Ρδιέχουσαν ἆμφῳ) τὰ ὁὀνδοβχοντα στά- 
δια ἀπὸ τῆς νῦν πόλεως, ἐπολιόρχει ταύτην. Ol 
Ύὰρ ἄνδρες τε χαὶ γυναῖχες Φραξάμενοι ἐν ὀχυοῷ 
πάνυ, καὶ θαῤῥοῦντες τῇ χαλεπότητι τῦ χωρίου, 
παρεσχευάζοντο ἀμύνεσθαι τοὺς ἐπιόντας σφίσι πο- 
λεμεῖν, τὸν βασιλέως στρατόν. Οἱ μὲν οὖν νεβλυ- 
δες, ὡς ἐσημαίνετο αὐτοῖς ἡ προσθολἡ, προσέθαλ- 
λόν τε αὐτίχα, καὶ τὸ ἑχτὺς τεῖχος ὑπερεβάλλοντο, 
καὶ τούς τε ἄνδρας χαὶ γυναῖχας Ἰνδραποδίσχντη, 
ἐξελόντες τὸ χωρίον τοῦτο. Ἑλόντες δὲ τν πόλιν, 
ἀνῄξσαν ἑτὶ τῆν ἀχρόπολιν, µετέωρόν τε οὖσαν, 
xaX ἀνέχουσαν ἐς Όψης ὡσεὶ σταλίους τέτσαρας. Ἡ 
δὲ ávoboz στενἠ τε ἣν, xal χαλεπὴ ἀναθῖναι, τῇ τε 
δυσχωρ!ᾳ καὶ προσάντης χαὶ ἀνώμαλος ἐς τὰ μάλ.- 
στα. Καὶ διαχκωλυόντων τῶν ἀνδρῶν, χαλεπὰ fv 
ὑπερθῆνσι, xal ἐς τὴν ἀκρόπολιν ἁριχέσθαι. Ἑν- 
ταῦθα ἐθίαζον τὴν ἄνοδον, ἀλλήλους ὑπερβαίνοντες. 
Πολλ.ὶ δὲ ἐς τὴν ἄνολον ταύτην φηρᾷ ὑποφρερόενοι 
ὑπ ἀλλ ήλων, βίᾳ ἓς τὸν» χρημνὸν ἐγένοντο, xai 
ἀπώλοντο τῶν νεηλύδων ὡς πλεῖστο,. Οἱ δὲ ἄλλοι 
ὑπερέθησαν, καὶ ἑγένωντο Ev τῇ ἀκροπύλει, xal 
πιροσέθαλλον. Οἱ δὲ Ἔ)ληνες χρήνον Ὥδη πολὺν µα- 
χόμενο:, οὐκ Ἠδύναντό οἱ ** ἀμύνεσθαι πρὸς ἀλλή- 
λους, xal ἄλλους τῶν βασιλέως. ᾿Απεϊπον 6h, 
προσῴχησαν δΣ ἐς ὁμολογίαν τῷ βασ.λεῖ. Τούτους 
μὲν οὖν ὡς τὴν ἀχρόπολιν παρέλαθς, πό»-ας ἆπα- 


w— 


Χαζάνην τὸν Ζενεθίσαν Ma- C 


gelatur. Cum venisset Corinthum, aderat Asanes 
ab Demetrio principe, ducturns contra liostes regis 
exercitum. Ubi pervenit Tegzam, Asanem in 
carcerem conjecit : etiam fautores qui eum secuti 
fuerant, vinctos wdetinens, profeetus est contra 
Spartam. Primo quidem Machumetes habens 
cquites, οἱ Europrum exercitum, summis. viribus 
contra Spartam contendit. ITuc cum jam accessis- 
set, cturbem oppu;nare occoeepisset, sensit prinripem 
in en esse, Princepsautem sne, quam sihi in rege si- 
!àm putabat, dejectus, obsidebatur, et conabatur per 
urbisarcem ascendensevadere. Ubi vero intellexit in 
carcere teneri uxoris su:e fratrem Asanem, et in eam 
necessitatem ab regeoesse detrusum, excessit urhe : 
et veniens in castra, prodiit in regis conspectum. 
f'ex advenientem iagni(ice tractavit, et plurimum 
honoravit, Preterea eum. consolatus. est, ut bo- 
num animum gereret : se nolle delictorum ponas 
exigere. Promittebat se ei daturum opulentam 
regionem aliam, nullius rei egentem, pro Sparta. 
Attamen eum in custodia asservans, detinuit. Su- 
pra Spartam in radice Taygcti sita est urbs Grzea, 
opibus florens. Distat a Palicopoli et. ab Eurota, 
stadiis ferme decem et octo. Hanc rex in ditionem 
accepit, et przesidium metropoli imposuit, eique. 
principem dedit Chazanem Zenebizam Machumetis 
ministrum, Hinc profectus est. Castriam urhem, 
qu:e remota est a prazdieta. urbe stadiis octoginta, 
eamque oppugnabat. Nam viri pariter. et mulieres 
cum essent inclusi inloco munitissimo, confiden- 
tes locorum difficultati, parabant sese, wt rzsiste- 
rent exercitui regis adeunti. At peregrini, nbi siz- 
num irruptioni datum est, confestim aggressi sunt 
9!$9 urbem : et superantes murum exteriorem, 
viros pariter et mulieres ceperunt : locumque iu 
quo fuerant, destruxerunt, Urhe capta, perrexerunt 
contra arcem, auz& admodum excelsa erat. N:un 
altitudo ejus complectebatur eirciter quatuor stadia. 
Ascensus autem erat arduus, et superatu difficilis. 
Ad loci difficuliatem accedebat acclivitas οἱ in. 
qualitas. Pr:eterea in arcem ascendere difficile erat, 
propter eos qui aditu advenientes prohibebant. 


D Verum regii milites violenter aggrediebantur iter, 


cum alius alium przvenire cuperet. Plurimi in is:o 
ascensu, cum alii in alios incelerent, per przeceps 
volvebantur, et peregrini complures ibi cadebant 
Reliqui tamen victa itineris difficultate, subierant 
ad arcem, et. in eam impetum dedere. Greci, quod 
tempore longo pugnassent, non amplius regiis 
militibus, cum novi et recentes usque succederent, 
resistere potuerunt. Fatigati igitur, dedidere se 
regi. Π05 omnes, ubi primum arcem occupavit, 
in unum locum contractos occidit, Numero autem 
erant trecenti, Ducem horum die postero in duas 
secuit partes. Ilinc profectionem instituit per Leon- 
tarium (84) : et castris positis, cum accepisset 


Notule marginales. 


(84) Olim Megalopolim. 
35 [n uno, Xon. 


| 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


A68 


quod uxores et liberos collocassent in urbem A γαγὼν εἰς ἕνα χῶρον, χἀτέσφαξε, Yevopévou; τοὺς 


quamdam inunitam nomine Cardiceam, confestim 
eo pergens, ibi castrametatus est. Die postero ur- 
bem oppugnare statuebat ab arce, murumque una 
eum peregrinis proruere volebat. Azapides jussit 
irruptionem facere co loci ubi palatium regium est 
et inde in hostem descendere. Àzspide$ confestim, 
ut imperatum erat, icrumpontes, Όρους vicerunt, 
et in fugam abire compulerunt. Interim reliqui una 
cum przdictis ingrediebantur in ürbém : et. truci- 
dabant, nemini parcentes, viros, mulieres, jumenta, 
ct pecora, Etiam hi qui arcem tenebaut, continuo 
deditionem Tecerunt. Bochales autem cum suis 
propinquis urbem istam regebat, Rex illico per 
praeconem in castris edici jubet, si quis mancipium 
abduxerit, 5i non Illico áccedat, id secum adducens, 
mancipium dominum interficiat : postea interlicia- 
tur et. mancipium. lloc edicto promulgato, niliil 
rarius erat in castris, quam mancipia urbis istius. 
Abductà erànt inde mancipia mille et. trecenta. 
Hzc jussit in unum locum congregari, et omnia 
necari. Atque ádeo in mancipiá sevitum est, ut 
nullus Leontarii civis relietus sit, neque vir, neque 
mülier. Audivi posunodum ex finitiinis, cadavera 
hominum fuisse circiter sex mille, et. jumenta 
plurima. Cum ceterae Peloponnesi urbes hoc cru- 
dele regis factum accepissent, confestim metu 952 
In potestatem regis concessere, mittentes legatos 
ad regem. luter czetera Salvarium Arcadiz, navale 


ejus regionis, ex adverso Pyli situm, urbs muni- C 


tissima, regi se tradidit, Ürbem hanc ubi suBcepit 
rex, viros et mulieres civitatis in carcerem misit. 
Hi congregati, seu in unam summam collecti, 
erant decem mille, quos se interfecturum rex si- 
mulabat. Tandem eos transportavit in Byzantii 
regionem, nt in Byzantii suhurhanis degerent. Du- 
cem sive principein Demetrium circumduxit vinc- 
tum, donec eum iterum ad colloquium admitteret. 
Eodem principe monente, misit rex Jusuen Isaaci 
fllium, ut reciperet Epidaurum, et. principis 
uxorem et filiam, quam rex se uxorem du- 
cturum dicebat , secum inde adduecret. «τα- 
corum princeps de suis ducem misit, qui per- 
suaderet Epidauri incolis ut urbem traderent. regi, 
οἱ paterentur principis tim uxorem, tum filiam 
mie abduci. Josue cuim | Grsecoruin robore prolec- 
tus est Epidaurum. Cum venisset ad urbem, civi- 
tatis judex, suadentibus id et aliis civibus, deficit 
a principe : nec in 56 06556 situm respondit, ut ur- 
ben regi traderet, Verum Gracorum priucipis cum 
uxorem, tum liliam passus cst exire. urbc. Has, 
ubi egressis crant, accipientes, rediere jn. castia. 


σύμπαντας Eg τριαχοσίους, xaX τὸν ἄρχοντα αὐτῶν 
τῇ ὑστεραίᾳ χωρὶς ἔτεμε τὸ sopa ποιησόµενον. 
Ἐντεῦθεν Ίλαυνε διὰ Λεονταρίου της πόλεως, xaY 
στρατοπεδευσάµενος, ὡς ἐπυνθάνετο, πάντας εἶσ- 
ενεγχἀµένους γυναϊκάς τε χαὶ παΐδας, xaY αὐτοὺς, 
ἑρυμνήν τινα πόλιν Καρδιχίην καλουμένην, αὐτίχα 
ἐπεισπεσὼν ἑστρατοπεδεύετο, Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ 
προσέβαλλε μὲν ἀπὸ τῆς ἁχροπύλεως, xal ἔτειχο- 
pàyst σὺν τοῖς νεύλυσι ' τοὺς Cb ᾽Απάπιδας ixi- 
λευε χατὰ τοῦτο τῆς πόλεώς προσθάλλειν, ᾗ βάσιμα 
ἂν αὐτοῖς ὑπερθῆναι. Καὶ οἱ μὲν ᾽Αζάπιδες εἶσπε- 
σόντες αὐτίκα, ὑπερέδησαν τοὺς ἝἛλληνας, xal 
ἑτρέφαντο. Φερόμενοι δὲ ἅμα αὐτοῖς, εἰσέδαλλον ἐς 
τὴν πόλιν, καὶ ἑφόνευον ἀφειδέστατα, παραγγεί- 
λαντος, xol ἄνδρας, xal vovalxag, xal ὑποζύγιαι 
χα) κτήνη, οὐδενὸς φειδόµενοι. Αὐτίχα καὶ ol àv τῇ 
ἀχροπόλει παρέδωχαν σφᾶς, iq ὁμολογίαν ywpt- 
σαντες. Μποχάλης 8' ἂν ὁ τῆς πόλιως ἄρχων, καὶ 
οἱ προσήχοντες αὐτῷ. Ἐνταῦθα χήρυγµα ποιησά- 
µενος ὁ βασιλεὺς ἐς τὸ στρατόπεδον, ἀνδράποδον "8 
ὅστις ἀπήγετο, ἂν μὴ αὐτίχα fixr ἄγων , τὸ μὲν 
ἀνδοάποδον κελεύσει ἀνελεῖν τὸν δεσπότην, μετὰ 
δὲ ἀναιρήσει χαὶ τὸ ἀνδράποδον. Μετὰ δὲ ταῦτά 
οὐδὲν σπανιώτερον ἣν Ev τῷ ατρατοπἐδῳ ἀνδραπό- 
ἕων τῶν τῆς πόλεως ταύτης. Συναπἠχθησαν γὰρ 
ἐς you; μάλιστα καὶ διαχοσίους. Τούτους δὲ 
σύμπαντας ἀπάγων b; ἕνα γῶρον αὐτοῦ ταύτῃ διε- 
χρήσατο. Ὥστε µηδένα τῶν τῆς πόλεως Λευνταρίου 
προσόντων λειρθῆναι, μὴτε ἄνδρα, μήτε γυναῖχα. 
Ἐπυθόμην 0b μετὰ ταῦτα τῶν Ἱεριοίχων γενέσθαι 
τὰ σώματα ἀᾳφὶ τὰ ἑξαχισχίλια, ὑπονύγια 6b πο)- 
λαπλάσια. Ταῦτα γενύµενα ὑπὸ βασιλέως ὡς ἔπυν- 
θάνετο καὶ τὰ Ἀλοιπὰ τῆς Πελοποννήσου αὑτίχα 
πρ’,σέχώρησεν ὑπὸ δέους, πρέαδεις πέµποντα ὡς 
βασιλέα, ἄλλα τε xal Σαλθάριον καὶ ᾿Αρχαδία, ἑπί- 
νειον τῆς ταύτῃ χώρας, πρὸς τὴ Πνλῳ ᾠκημένη, 
πόλις ἐχυρωτάτη. Τούτους μὲν ὡς παρέλαθε paov- 
λαεὺς τοῖν πολέοιν, τοὺς ἄνδρας τὲ καὶ γωναῖχας ἐς 
φυλαχκὴ» ἑἐποιῆσατο σύμπαντας, ἐς µυρίους μάλι- 
στα συνἀθροισθέντας. Καὶ ὥρμητο μὲν ὡς ἀἁπο- 
χτενῶν, μετὰ δὲ ἔπεμπεν ἐς τὴν Ευκάντιον *! χώ- 
ραν ἐς τὰ προάστε'α, ὡς οἰχῆσοντας. Ἑὸν δὲ Ίγε- 
μάνα Δημήῆτριον περ:ἢγεν ἐνταῦθα, ἄχρι 7. (03:609 
περιελαύνων. Ἔπεμπε Ob συναινοῦντος xal αὐτοῦ 
τοῦ ἡγεμόνος "Iroouv τὸν Ἰσααχίου, παραληψόµε- 
νόν τε τὴν Ἐπίδαυρον, xal ἄξοντα τήν τε ἡγεμύνες 
γυναῖνα 21ἱ θυγατέρα, fiv ἔφασχεν ἀγαγέσθαι 
ἐς γυναῖγα ἑαυτῷ βασιλεύς. "Επεμπέ τὲ xal ἄρχον- 
τα τῶν ἐχκυτοῦ ὁ ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων, τπεί- 
oovta μὲν τοὺς ἐν τῇ ᾿Επιδαύρῳ παραδιδόναι τὴν 
πόλιν, xal τὴν γυναῖχα αὑτοῦ ἁπάξοντα, xal xh» 


θυγατέρα. Ἰησοῦς μὲν παραλαθὼν τοὺς ἝἛλληνας, ἤλαννεν ἐς Ἱπίδανρον ' ὡς δὲ ἀφίκετο ἐπὶ τὴν 


πόλιν, ἐνταῦθα ὁ τῆς πόλεως ἄρχων, ἑναγόντων 
vo;, καὶ οὐκ ἔφη παρ αὐτῷ διδύναι την πόλιν 


ἅμα xai τῶν £v τῇ πόλει, ἀφίστη ἀπὸ τοῦ Ἠγεμύ- 
. Tiv μέντοι ἡγεμόνος Ἑλλήνων γυναϊκά v: ἅμα xal 


Notulie marg:nales. 


 Αυδράποδα. R. ut in c. 


57 D,iayiiov. R. ut in c. 


469 


DE RÉBUS TURCICIS LlB. 


IX. 4.0 


θυγατέρα &mírpsdev ἐξιέναι, Καὶ ταύτας. μέντοι, ὡς ἐξηλθον τῆς πόλεως, παραλαθόντες, ἤλαυνον ἐς 


τὸ στρατόπεδον. 


Βασιλεὺς δὲ πυθόμενος, ὡς ἕχαστα ἐγένετο τὰ Α — Rex ubi intellexit ut singula circa Epidaurum 


περὶ Ἐπίδαυρον, τὴν μὲν γυναῖχα τοῦ ἠγεμόνος, 
καὶ θυγατέρα, ix τῆς Πελοποννήσου εὐθὺ Βοιωτίας 
ὑπάγχειν ἐχέλευσεν, ἑπιστήσας εὐνοῦχον τῇ θυγατρὶ 
τοῦ ἠγεμόνος" μετὰ δὲ ταῦτα οὐ πολλῷ ὕστερον xal 
αὐτὸν τὸν Ίγεμόνα ὑπάγειν ἕξω Πελοποννήσου 
ἑπέταξε παρὰ τὴν γυναῖκα. Λὐτὸς 6b ἤλαυνε μὲν 
αὐτίχα μετὰ τὴν Γαρδιχίης αἴρεσιν ἐπὶ τὰς Οὐενε- 
των πόλεις, xii Κορώνην ἀφίχετο ὑφόμενος. Kat ὁ 
μὲν ἀμφὶ ταῦτα εἶχε ' Ζάγανος δὲ ὁ τῖς Ι]ελοπον- 
νήσου ὕπαρχος, ὡς τήν τε Αχαῖαν πετέτραπτο xa- 
ταστρέφεσθαι, καὶ "Ηλιδος τὴν πλείονα χώραν, xai 
τη» ταύτην µεσόγαιον, παραλαθὼν τὸ Θετταλία 
ατράτευµα, xol ἱπποδρόμους τ,ῦ βασιλέως, τήν τ 
"Καλαθρίτων τόλιν ὑπηγάγετο, παραδόντος Δόξα 
ἄρχονιος τῶν ἐν τοῖς ᾽Αλθανοῖς ἐπιφανῶν τὰ πρῶ- 
ta φεροµένου. Καὶ αὐτὸς μὲν αὑτίχα προσεχώρη- 
σε, xal οἱ προσήχοντες 35, τῷ Ζαγάνῳ ποαραδόντες 
την πόλιν, οὓς ξὐύμπαντας τούτους ὕστερον, Baot- 
λέως ἐπιτάξαντος, διεχρήσατο' ἐλαύνων δὲ ἐπὶ Γρε- 
θενὺν, ὀχυρὰν πόλιν, ταύτην μὲν προσἐδαλλέ τε, 
xai ἐξεχρούσθη τῇ χαλεπότητι τοῦ χωρίου. "Amó- 
Φειραν δὲ ποιούμενος τῶν ἄλλων χωρίων, Σαντα- 
µέριον πόλιν, ἐς fv ὡς πλεῖστοι τῶν ταύτῃ πξ- 
Ριοίχων ὅλδιοι χατέθεντο τὸν πλοῦτον, καὶ την ἅ]- 
λην εὐδαιμονίαν, ὡς αὐτὸν ἐνταῦθα ἀφικάμενοι 
διεσώνοντο, προσφέροντες λόγους vo) Ζαγάνω, περὶ 
ξυµθιθάσεως, σπονδάς τε ἐποιοῦντο, καὶ τὴν ἀχρύ- 
πολιν παρεδίδοσαν. Ταύτην δὲ ὡς παχρέλαθε, δόλῳ 


e 
*» 
6 


ἑξαπατήσας, τῇ ὑστεραίᾳ µενόντων τῶν Bv τῇ πύλει ϱ 


πατὰ χώραν, bra oe, τὸν στρατὸν, Ἠνδραποδίσατο, 
καὶ πολλὼς αὐτοῦ ταύτῃ διέοθειρε. Ἱαῦτα ὡς 
Ἠνγέλλετο καὶ ἐς τὰς ἄλλας πόλεις, ὡς οὐδὲν σφίσιν 
ἔτι ἔμπεδον εἴη ttv πρὸς βασιλέα *9 πραγμάτων, 


ὥ ,μηντο ἀμύνεσθαι ὡς ἕχαστα tv ταῖς ἑαυτῶν πὀ- 


)ast, xat οὐδὲν Ez: τῶν πολισµάτων f0s)e προσχω- 
ρεῖν. Καὶ ὁ μὲν ᾖάγανος οὕτω πράξας, τὰ μὲν 
τοῦ 3 Σανταμερίου ἑδυστύχησεν οὗ πολὶῷ ὕστερον, 
xal ἀπέθαλε τὴν ἀρχην. Βασιλεὺς μὲν 6h ἀπὸ Ko- 
θώνης ἐς Πύλον ἀφικόμενος, ἐνταῦθα ἕστρατοπε- 
δεύετο, ἧπερ χαὶ € θωμᾶς σὺν τῇ ντῖ ἐς ἣν ἑἐμθὰς 
xal ἀναγῤμανος, ἑκαραδόχει, f| χωρήσει τὰ Π:]ο- 
ποννήσου πράγματα. Τούτῳ μὲν ἐπιπλέουσαι vis; 
t&v Οὐενετῶν προηχόρευον ἐντεῦθεν ἁπαλλάττ:- 
σβαι, μηδὲν ἑναντίον βασιλέως ἀνέχειν ἐπὶ τον 
σφετέρου λιμένος. Οὗτος μὲν, ὡς βασιιεὺς ἑστρατο- 
αεδεύετο, ἆ πηλιάττετο ἀναγόμενος Eq τὸ πέλαγος" 
οἱ δὲ Οὐενετῶν πρέσδεις ἀφιγόμενοι ἑνταῦθα παρὰ 
βασ.)έα, τάς τε σπονδὰς ἐπεχύρουν σφίσι, xai τὴν 
ξενίαν τε καὶ εὔνοιαν ἐνεδείχνυντο βασιλεῖ. Οἱ μὲν 
οὖν. ἱπποδρήμοι ὅμω: ἐς τὴν Πύλον ἐπιδραμόντες, 
ςινὰς οὐχ ὀλίχους ἐνταύθα τῶν ταύτῃ ᾿Λλλθανῶν 


amplius spcein 


accidissent, principis uxorem οἱ flliam ex Pelo- 
ponneso recta in Boeotiam  subduci jussit, addito 
in eustodiam virginis eunucho, Nec multo post 
etiam principem ab Peloponneso ad uxorem per- 
gere jubet. Rex illico capta Cardicea, profectus 
est contra Venetorum urbes. Venitque visurus 
Caronam  Zaganus Peloponnesi praefectus, cui 
mandatum erat, uL ín deditionem regis redigeret 
Achaiam et Elidis regionem plurimam, necuon 
mediterranea Elidis. Accipiens Thiessalite exerci- 
tum, et regium equitatum, subjugavit Calauritam 
urbem, quam tradebat Doxas (85), qui inter Alba- 
nos facile primas ferebat. Ipse cum necessariis 
suis continuo in ditionem regis concessit, Zaga- 
πο urbem dedens. Omnes tamen hos deinceps, 
cum sic imperaret rex, trucidavit. Postea pro- 
fectus est contra. Grebenum urbem  munitissi- 
mam, et hanc oppugnare instituit ; verum loci 
diffienltate impeditus, eam expugnare. nequivit, 
Tentabat deinde et reliquas Albanorum — urbes, 
inter quas et Santamariam (86) : ín. quam urbem 
plurimi regionis ejus opuleuti divitias οἱ opes 
contulerant, ct ibi servabantur. Evocantes autem 
Zaganum ad colloquium, foedus 95/4 pepigerunt, 
οἱ eidem 'arcem dediderunt. llac accepta, dolo 
circumvenit omnes, Nam immisso exercitu, omnes 
cepit, οἱ in mancipiorum conditionem traduxit : 
plurimos eorum etiam occidit. Hoc ubi fama 
pertulit ad. exteras Albanorum — urbes, nullam 
salutis sibi in rege cernebant. 
Quapropter singuli in suis urbibus hosti resistere 
parabant, nec ullum amplius oppidulum deJitio- 
nem facere volebat. Et Zaganus quidem cum talia 
[aceret, maximam calamitatem. Santamariz inve- 
xit, Ceterum non multo post, et ipse suo officio 
excidit. Rex interea corona relicta, profectus 
est. Pylum, et ibi castra ponebat. Aderat ibidem. 
et Thomas cum navi : quam conscendens, solve- 
bat, exspectaturus quonam res Peloponnesi es- 
sent evasurz. Huc cum appulissent naves Vene- - 
torum, edixerunt ut hinc decederet, nec in ipso- 
rum portu resistere regi institueret. Πίο quidem, 
ubi castrametatuin 6596 audierat. regem, alibat, 


D committeus pelago navem. Venetorum autem lega- 


ti accedentes buc ad regem, fcdera inita con- 
firmarunt, et M hospitalitatem, |J henevolentianique 
maxímam regi exlibebant. Nihilominus tamen 
regii equites incursionem in Pylum facientes, liaud 
paucos Albanos, qui in ea regioue agebant, ce- 
perunt, et finitimos necaverunt. Equitatus regis 
deinde pergebat Methonam, ut videret, quinam 


Nntule marginales. 


(85) Tochins sive Topius. 
(86) Santamaria. Forte que Sancta Maura hodie 


dicitur : quidam Leucada, alii Nerytuu iusuiam esse 
putant. 


55 [n uno, xax οἱ προσήχοντες προσεχώρησαν. 35 Im uno, Φασιλέως. 39 In C. FR. est lacunu. 


1 ' 


ΙΑΟΝΙΟΙ CHALCOCONDYL/E 


αλ. 


urbe essent cgressi, ut semetipsus dederent regi. Α τῶν περιοίχων ἑλόντες, διέφθειρο). Ἐλάσαντος δὲ 


Verum quidam ab equitibus perempti sunt, Wex 
collectis omnibus, Pylo decedens, Gmecorum 
principem Demetrium recta in Boeotiam proce- 
dere jussit, ut in ditionem redigeret mcediterra- 
neam, que ibi est, regionem, sieuti supra docui- 
mus. Ipse Vero cum lixreret in Achaiz regioue, 
et loca quae ibi erant, in ditionem accipiens, 
dedentibus sese principibus, venit in Achaiam, 
vehens secum  Asanem, uxoris quam princeps 
habebat, fratrem. Huc veniens, accepit misera- 
bilem calamitatem, qua contigisset Santa:ariz. 
Craviter, ea audita, succensuit. Zagano; nam me- 
vito indignabatur. Siquidem propter errorem 
sive crudelitatem Zagani in Griccos, reliquo ur- 
bes cunctabantur ad deditionem spectare. Jussit 
igitur rex per preconem in castris edici, uL manci- 
pia Santamarie conquirerentur : omnia qux in 
castris. reperiebantur, libertatem pristinam rcci- 
piebant. Plurimo, antequam id fieret, trauscen- 
derant ab Achaia in ZEtoliam. Zaganus quoque 
plurimos captivos in mancipiorum numerum Γ6- 
latos, domum transmiserat. Urbem dehinc Gre- 
benutm, misso Josue Scopiorum praeside, cepit : 
et tertiam hominum, qui in 955 ea urbe eran!, 
partem. ad mancipiorum miserabilem — fortunam 
deduxit. line ipse eligeus pulcherrimum quod - 
que mancipium, ea auferebat. Etíam antequam 
hec evenirent, Patrarum pr:vfectus nomine Isoca- 
les oppidula quadam fnitima  subegerat. Nam 
Greci ubi intellexerunt. regem populari mediter- 
raneam regionem, ei necare plurimos, ibi tum 
singul:e civitates contendebant summis studiis, 
ut se traderent regi, priusquam ipse adveniens 
urbes dirueret : quasdam in mancipiorum oumc- 
rum redigeret, ot alios letho daret. Turci igituc 
urbes susceperunt, οἱ eligentes pulcherrima mau- 
cipia, quz in iis erant, et vocantur Aprici, sibi 
vonservabant, Urbes quidem minores fode diri- 
piebant, at majores in ditíonew — accipiebant, 
eligentes sibi ea qux:& in urbibus erant pulcherri- 
ma. Quemadmodum in oves a pastoribus desertas 
irruunt lupi, nec cede unquam satiantur, verum 
misere luporum sevitia oves pereunt; sic ea 
tempestate (87) Pelopennesus eruelissime inter 


(mmt τοῦ βασιλέως ἐπὶ Μεθώνην, xaX θεασαµένου, 
εινὸς τῶν τῖς πόλεως ἐπεξηλθον ὡς ἐπὶ σπονδαϊς, 
xai τινες .αὐτῶν διεφθάρησαν ὑπὸ τῶν βαπιλέως. 
Βασιλεὺς δὲ ἀπὸ Πύλου συσχευασάµενος, τὸν pív 
τοι Ἑλλήνων ἠγεμόνα ἐκέλευς τὴν µεόόγαιον ὑπά- 
γοντα εὐθὺ Βοιωτίας ἐλαύνειν, ὡς πρότερὀν pot 
δεδήλωται’ αὐτὸς δὲ ἐπὶ ᾽Αχαΐδος γενόμενος, xaY τὰ 
ταύτῃ χωρία παραλαθὼ», παραδόντων τῶν ἀρχόν- 
των, παρεγένετο ἐς "Ayatav, περιάγων καὶ ἸΑσά- 
νην, τὸν τοῦ ἡγεμόνος γυναιχὸς ἁδελφόν. Ἐνταῦθα 
δὲ ἀφικόμενος , ὡς ἐπύθετο τὰ περὶ Σανταμέριον 
γενόµενα, ἐχαλέπαινς τῷ Ζαγάνῳ , καὶ Ίχθετο, ὅτι 
δ.ὰ τὴν ἐχείνου παράθασιν ἓς τους Ἓλληνας χαλε 
πῶς ἂν αὐτῷ προσχωρήσειε τὰ λοιπὰ τῶν πολι- 
σµάτων. Kfjpuxa δὰ ἐποιεῖτο ἀνὰ τὸ στρατόπεδον, 
ὥστε ἐφιέναι τὰ ἀπὺ Σανταµερίου ἀνδράποδα. Ἑν- 
ταῦθα ὅσα ἣν Άλευθε; οὔντο. Τὰ μέντοι πλείῳ ἔφθι- 
02v δ,αθάντα ἐς ἣν Λἰτωλία» ἀπὸ τὶς ᾿Αχαῖας. 
2άγα.ος δὲ τὰ πλείω διεβίθᾳσεν ἀπαγήμενος 29) οἵ- 
χὰδε. Τὴν μὲν οὖν Γρεδενοῦ πόλιν, πέµψας ϊη- 
σοῦν τῶν Σχοτίων Ὁπαρχον, παρξστήσατο' xai τού- 
τών thv τρίτην poloav ἀνδραποδισάμενος, καὶ ἔπι- 
λεξάμενος, εἴ τι χαλὺν ἣν ἀνδράποδον ἓν τῇ πόλεε, 
ἀφῃρεῖτο. Καὶ πρότερον μὲν ὁ τῆς Πατρῶν πό- 
λεως ἄρχων ᾿Ἰσακάλης τοὔνομα παρεστήσατυ Évtx 
τῶν περιοίχων αὐτοῦ πολ.σμάτων. Οἱ γὰρ Ἕλλτ- 
νες, ὡς ᾖσθοντο βασιλέα χαταστρεφάμενον τῆν µε- 
σόγαιον , καὶ δια φθείραντα ἄνδρας ὡς πλείστους 
τῶν πόλεων, ὥρμηντο μὲν αὑτός τις ἕχαστος φῦζ- 
ναι βουλόμενος παραδοῦναι σφᾶ;, mptvh ἀφιχκόως- 
voy τὸν βασιλέα ἐξελεῖν σφᾶς, τὰ μὲν ἀνδραποδ:- 
σάµενον, τὰ ὃς xai ἐπισφάξαντα 2'. 0ἱ δὲ Τοῦρχοι 
ἀπειάμβανον 3 ui) τὰς πόλεις, Απριχοὶ 3 μὲν 
οὖν, ἐπιεγόμενοι δὲ τὰ χάλλιστα τῶν πήλεων ἂν- 
ὁράποδα, ἀφηροῦντο. Καὶ τὰ μὲν αὗτοὶ ἡ.,δραποδί- 
φοντο, τὰ μιχρὰ τῶν πολισμάτων, τὰ δὲ μεγάλε 
παρἐελάμδανον, ἐπιλεγόμενοι τὰ κάλλιστα τῶν π- 
λεων σφίσιν. Ὡς δὲ λύχοι «ἐπὶ πρόθατα νοµέω» 
ἔρημα ἑσθαλόντες, αὐτάρχως οὐδέπωτε χορέννυντα: 
τοῦ φόνου, ἐλεεινῶς δὲ πάσχουσιν ἀτὸ τῶν Unplov 
τοὔτων τῶν λύχων * οὕτω δῇ xa ἡ Πελοπόννησος 
ἐν τῷ τηιῷὃδς χάχιστα ἀπώλλυτο, διαφθειρομένη 
ὑπὸ τῶν βασιλέως ἀνδρῶν, οἰκτρότατα ἄλλων 17 
ὀπολλυμένων.. 


ibat, vastata οἱ corrupta ab regiis militibus, cum alii hic, alii alibi. miseranduim iu medum occum- 


berent. 

Rex eum advenisset Patras Achatie, castra eom- 
munivit, et Castrimenum urbem in deditionem ac- 
cepit. Misit quoque prz:conem ad. Salmenican, qui 
juberet eos urbem dedere. Verum hi responderunt, 
se nondum satis paratos esse ut. deditionem | facc- 
rent, Scire enim ae, si deditionem facerent, se idem 
quod accidisset reliquis Graecis passurus. Ic ut 


Ὀασ.λεὺς μὲν οὖν ἀφιχόμενος à; Πάτρας τῆς 
Αχαΐας, ἑστρατοπεδεύετο, τό τε Καστριμένον τό- 
λισμα προσεχώρησεν αὐτῷ. Καὶ πρὶς Σδαλμενίχτν 
πέµπων χήρυχα, ἑἐκέ)ευέν αὑτοὺς παραδοῦναι τῇ. 
πόλιν. Οἱ δὲ οὐκ ἔφασαν ἑχόντες εἶναι σφᾶ; παρα- 
ὀρῦναι. εἰδότες ὥς ὅμρια πείσονται τοῖς ἄλλοις Ἔ, - 
Anat. Ταῦτα μὲν ὡς ἀνήχξη ἐς βασιλέα, συσχΣνασά- 


'Νοιμ]ῶ marginales. 


(87) Anno 1458. 


5’ [n uno, ἀπαγύμενα. !! Ἐπισφάξηντα, Sic etiam Β. ?* Tlap:X,— ? [n uno, Απροιχοί. 


4:3 


DE REBUS TURCICIS LiB, IX. 


Ui 


pevos τῇ ὑστ. ραίᾳ, ἀφίχετο ἐπὶ «hv 3) Σαλμενίκην. A relata sunt ad regem, postero die omuilus culleciis 


Ἔστι δὲ ἡ πόλις αὕτη, ἐν ἀκμῆ 35, χαθῄήχουσα ἀπὸ 
ὀρέων ὑψηλοτάτων, ἑρυμνὴ μὲν ἐς τὰ μάλιστΣ, 
ἆ χρόπολις δ᾽ ἀνέχει ἐπὶ πολὺ τοῦ κρημνοῦ ἀἄνατει- 
νουσα. Ἐς ταύτην τῶν περιρίχων, Ἑλλήνων τε κιν 
ἸΑ)θανῶὼν, οἱ πλεῖστοι δ,ασώζοντες αὐτοί τε, xav αἱ 
Y»vatxsc, xal τὰ παιδία. Ώασιλεὺς οὖν ὡς ἑπέλασεν, 
ἑπολιόρχει τὴν πόλιν, τηλεθόλο:ς τε παίων v5 τεῖχος 
της πόλεως, ἐρυμνὸν ὃν χαὶ αὐτὸ πάνυ. Καὶ οἱ νεή- 
λυδες προσέθαλλον μὲν ἐγγύτατα τοῦ τείχους, καὶ 
ἐπειρῶντ» xal ἄλ)ῃ ᾗ προεχώρει. Οὐ μέντοι m pse- 
χώρει αὐτοῖς οὔτε ἡ τῆς πόλεως αἴρεαις, οὔτε τᾶλ- 
λα ἁἀξίως τῆς παχρασχευῆς. Τηλεθολίακοις μέντοι 
ἑτίτρωσκον οὐχ ὀλίγους τῶν ἐν τῇ πόλει. ᾿Ἡμέρας 
δὲ ἑπτὰ πολιορχῶν, χαὶ τὸ ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ χατα- 
σχόντων τῶν νεηλύξων, οὗ πολλῷ ὕστερον οἱ ἐν τῇ 
πόλει, bv. ἁπόρῳ καθεστηχύτες, ὡς δίψει συνείχοντο 
ἁ παύστῳ, παρέδωχαν σφᾶς τῷ βασι)εῖ. Τούτους μὲν 
ἀμφὶ τοὺς ἐξαχισχ.λίους ὄντας ἐς ἀνδράποδχ διἑλό- 
µενος τοῖς ἀρίστοις κατὰ τὸ στρατόπεδον, ἐπιλεξά- 
µενος παῖδας ὡσεὶ ἑνναχκοσίους cl; τοὺς νεήλυδας. 
τοὺς ἄλλους ἀπέδοτο ἐν τῇ ἀγορᾷ. Ὁ μέντοι Ev τῇ 
ἀχροπόλει τῶν Ἑλλήνων, Παλαιολόγος ἣν τοὔνομα, 
λόγους τε ἑποιεῖτο, ἐφ᾽ (p παραδοίη την ἀχρόπολι», 
ἂν μέντοι συσχευασάµενος σταθμὸν ἕνα, ἀπιὼν στρα- 
τοπεδεύηιτο. Bastien; δὲ Τροσίετό τε τοὺς λόγους, 
χαὶ ὀμάρους λαθὼν, ἐπανέστη ἐντεῦθεν *. κατιὼν Ek 
ἐς τὸ Αἴχιον, ἑστρατοπεδεύετο, γαταλ,πὼν αὐτοῦ 
Χαμουζᾶν. τὸν Πελοποννήσηυ τε xai θξετταλίας 
Ὀταρχον. Τοῦτον duc» €* ἐπιστήσας, ἀφείλετο thv 
ἀρχὴν Zayá.ou διὰ τὴν Σανταµαρίου 3 ἀποτυχίαν. 
Οὗτος µέντοι ὡς κατελέλειπτο αὐτοῦ, £g" ᾧ παραλα- 
θεῖν την πόλιν, διέτριθε τῇ ὑστεραίχ. Καὶ οἱ μὲν 
Ἕλληνες ἀπόπειραν ποιρύµενοι, ἐξέλιπόν τινας τῶν 
&v τῇ ἀχροπόλει, ὥστε ἀπιέναι ἁποφερομένους τὰ 
ἔπιπλα σφῶν ἐς «rv ἀντιπέραν τες Πελοποννήσου 
Έπειρον, ot διενοοῦντο διαθΏναι ἐπὶ τοὺς Οὐενετούς. 
'E: τοῦτο Υὰρ σφίσιν ἐπεποίηντο αἱ σπονδαἰ. Του - 
τους μέντοι ἑξιόντας ἐκ τῆς πόλεως χαὶ παρἎσχενα- 
ζοµένους ἀπιέναι ουλλαμθάνει ὁ Χαμουζᾶς. vai 
εἰς ἀνδρατόδων λόγον ποιησάµενος, ἐπέσχε τοὺς ἐν 
τῇ ἀγροπόλει παραδιδόναι τὴν ἀκρόπολιν. Γράμμα- 
τα δὲ πέµποντες ὡς βασιλέα, ἀπήγγελλον τὴν τοῦ 
ὑπάρχου ἀγνωμοσύνην, xai ὡς αὐτίχα παραθαίη 
zi; βασιλέως σπονδΊς. Πυ»θανόμενος δὲ ἕκαστα, τὸν 
piv τοι Χαμουζᾶν ἐξέλασεν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς, Záyavov 
δὲ αὖθις ἀπέδσιξε θεττχλἰας τε ἅμα xai ἴελοπον- 
νλσου ἄρχοντά τε xai ὕπαρχον. Ἐπιτρέψας δὲ αὐ- 
τῷ ἄμφω τῷ χώρα. αὐτὸς fAauvs διὰ τοῦ Φεναῶ. 
Ἑνταῦθα οὖν ἀφιχόμενος, ἔπεμπε χἠρυχα ἐς τὰ 
πολίσµατα, ὡς βασιλεὺς αὑτοῖς τῶν παρεληλυθό- 
των συγγνώµην τε ἴσγοι, καὶ χελεύοι χατιόντας ἁ πὺ 
τῶν πολισµάτων, ἀγορὰν παρέχειν τῷ βασ.λέως 
ετρατῷ. Οἱ μὲν οὖν τινὲς αὐτῶν ἐπείθοντο, καὶ κα- 
τιόντες B; τὸ στρατόπεδον, συνέµ:σγχον τοῖς Τούρ- 
χοις * βασ.λεὺς δὲ συναγαγὼν τούς τε -ῶν θυρών 


C 


venit Salmenicaim. Urbs hzc sita est in. cacumine 
montium excelsorum, | locique natura est munitis- 
sima. Arx praterea urbis exzdificata est in. praeci- 
pitio montis, erigens se supra urbem. In hac ser- 
vabantur, putantes se tutos fore ab imminenti dis- 
crimine finitimorum Gr:zecorum et Albanorum pluri- 
mi cum uxoribus et liberis. Rex ubi ad eam urbem 
accessit, bhombardas expediri jussit, quibus murum, 
qui firmissimus erat, nec bombardis cedehat, qu»s- 
.savit. Tandem in aliis locis periculum fecit, si quid 
promovere posset. Quamvis tamen omnia tentaret, 
urbem capere nequibat, nec. quidquam tanto. ap- 
paratu dignum efficiebat. Bombardarii interim liaud 
paucos oppidanos vulnerabant globulis. Cum autem 
urbem diebus septem obsidione urgeret, «t pere- 
grini milites aquam fluminis, unde obsessi aquai 
hauriebant, obtinuissent, nec multo post sitiexpus- 
gnati oppidani, semetipsos regi dediderunt. [fos 
igitur ad iniserandam mancipiorum fortunam  re- 
dactos, rex in omnes exercitus sui proceres parti- 
tur. 256 lude quoque elegit pueros circiter non- 
pgentos, quos in peregrinorum ordiaem transtulit. 
Reliquum vulgus vieniit in publico foro. ls autem 
qui arci. preerat, erat dux Graccorum, nomine 
Palvologus. Indicabat regi se areem traditocum, 
si ipse hinc profeeius milliare unum castra posuis- 
set. Rex conditionem liane liaud. abnuit : aceeptis- 
que in rei fidem obsidibus, inde digressus est: et 
veniens ZEgium castrz locavit, relicto illic. Cha- 
muze Peloponnesi et Thessalizx pr:zefecto. Hunc Pe- 
loponneso et Thessaliz prefecerat rex, cum οχ ea 
dignitate expulisset Zaganum propter Santamarize 
calamitatem. Ille autem jussus manere, ut arcem iu 
deditionem caperet, postero die moratus est, nili 
faciens. Grzeci autem periculum facturi, num satis 
"omnia tuta sint, quosdam eorum qui in. arce fue- 
rant, dimiserunt, ut abirent portantes suam supel- 
lectilem in continentem, que*ex adverso Pelopon- 
nesi erat. Nam inde cogitabant transire ad Vene- 
tos ; liac enim conditiene foedus. ictum erat. Hos 
igitur egressos urbe, et ad abitum instructos coin- 
prehendit Chamuzes et ad maueipiorum  conditio- 
neni eos trahens, auctor fuit iis qui in. arce crant 


LI . ο 9 9 ο 9 * . 
* non tradenda arcis. Litteris enim rmoissiS signilfi- 


carunt regi ducis imprudentiam et inscitiam, quod 
illico federa regis violaverit. lex quid actum es- 
set, ubi rescivit, Chamuzam officio suo ejecit : 
Zaganum vero iterum profectum Peloponnesi, «1 
ducem Thessolis constituit, Cum huic regiones 
istas commisisset, iter fecit per Phxanum. duc 
cum venisset, preconem dimisit per oppidula fini- 
Aima, qui diceret : regein prieteritorum veniam. da- 
re, οἱ jubere, ut descendentes iu castra, suis mili- 
tibus eommeatum vendant, Quidam igitur diclo au- 
dientes fuere, et venientes in castra, admiscebartuc 


Notulie margitna'es. 


φ 


9 [nwso,tzs. OP EX ἂν oun, Yi. 


7 Jn une, Στη σπα ερίου. 


M5 


LAONICI CHALCOCONDYLÉ 


M6 


Turcis. Rex congregans Januarum milites, quot- À xal ἱπποδρόμων ὅσοι Καρῆσαν, ἡφίει ἐπὶ τοὺς 'AXM- 


quot przsto erant, et equites, eos emisit in Alba- 
nos, quasi omnes rapturus. Quotquot prieconis voci 
paruerant, in hunc modum occumbebant, et jumen- 
'"13 pecoraque, hac occasione usi, abigentes adve- 
nere Corinthum. Pari fraude usus, etiam in Phliuu- 
tis regionem incursionem fecit. Nam Albani inco- 
lentes loca ista munitissima, Gracorum res agebant 
et ferehant. Reliqui Albani, qui habitabant in inferio« 
ye Peloponnesi regione, accedebant przdictis Albanis 
auxiliares, et sequebantur quocunque bellum aver- 
tissent. Itaque rex decrevit loca ista reddere in- 
firma. Albanos prxterea hinc digressos noluit am- 
plius quid in sua regionerex iunovare. Nam plerume- 
que Albanos, quemadmodum modo diximus, 257 
defectionem fecisse aiunt, et reliquos defectionis 
socios traxisse. In hunc modum in ditionem regis 
rediit Peloponnesus. 

Rex autem veniens Athenas, obambulans hinc 
inde, veterem illam urbem et portus spectabat. In 
lerea quidam peregrini, qui in arce erant, expo- 
nunt regi quosdam Athenienses conjurationem fe- 
cisse, ut proderent urbem Franco Booti: principi, 
qui antea prineeps Atheniensium exstiterat, Sic 
urbs et Athenienses in magnum discrimen venere. 
Nam rex huic indicio fidem dans, capit cives de- 
cem opulentissimos : eosque inde abducens, de- 
portavit Byzantium ut ibi habitareut. Bediens au- 
vem domum, praecones mísit, jubens Dewetrium 
ducem przcedere cum uxore ; ipse vero per otium 
sequebatur, Duci quidein tradidit. urbem — /Enum, 
et vectigal quod ab salinis istius urbis solvebatur. 
Preterea aJanuis regis accipiebat circiter sexa- 
ginta myriades librarum argenti. Francum Antonii 
filium quo per amorem abusus fuerat (ut fertur) 
eique crediderat Atheniensiuni arcem, eum, inquam, 
misit ad Zaganum Peloponnesi prefectum, quein 
occidi jussit. Zaganus invitans istum in. tentorittin 
suum, cum eo collocutus est usque ad noctem. Pos- 
Xea autem cum abiret Francos pergens ad suum 
tentorium, ibi interfectus est a Zagano, cum ut ibi 
necaretur, precibus impetrasset. Franci mors talis 
Tuit. ex autein per. otiam  revertebatur. domum. 
Cum advenisset Pherrhas, diem ibi moratus est. Nam 


fama erát, l'annones cum exercitu accedere ad Is- D 


trum. Ubi autem cognitum est, famam hanc esse 
falsam, non multo post Adrianopolim pervenit, du- 
cens secum Graecorum reris fratrem. Demetrium 
cuum uxore. Übi processit in regiam sedem, misso 
Yuntio eunuchum abduxit a custodia fili: ducis. Za- 
vanus qui relictus fuerat. in. Peloponreso, habens 
sub se Thessali;e exercitam, equitibus exceptis res 
Peloponnesi cireumiens componebat, Plurimum 
Tueri Pim liuic, uecnon Peloponnesi ducibus acce- 
Xdebat ab. mancipiis, qua clam ferentes transmise- 
οί Taessiliam. Peloponnesiaci quoque plurima 


C 


θανοὺς, ὡς ἀναρπασομένου:. Οὗτοι μὲν οὖν óco: 
ἐπείθοντο τῷ λόγῳ,]ἐἑξαπατηθέντες οὕτω ἀπώλοντο, 
x3i τά τε ὑποξύγια χαὶ χτήνη της χύρας ἐξελαύ- 
νοντες, ἐχομίζοντο ἐπὶ Κόρινθον. Ἐπὶ λόγῳ τοιῷδε 
ἐπέδραμε τὰ ἁλιοῦντος χωρία. Οἱ yàp ἐν τούτοις 
χατῳκημένοι τῶν Αλθανῶν, ἅτε iv ὀχυρῷ πάνυ 
ὑψχημένοι, Ίγον καὶ ἔφερον τὰ Ελλήνων πράγματα, 
xal τοὺς λοιποὺς τούσὸς ἐς τὰ χάτω χωρία της Πελςο- 
ποννήσου εἶχον, ἐπομένους σφίσιν, fj ἂν οὗτοι ύφη- 
γήσαιντο ἐπὶ τὸν πόλεμον. Ὥστε ἁσθενη ἔγνω ποιῇ- 
σαι δεῖν τὰ χωρία ταῦτα, καὶ ὡὠρμημένους ἐντεῦθεν 
τοὺς ᾿Ἀλδανοὺς 35 νειυτερἰζειν ἐς τὴν βασιλέως χώ- 
ραν. Καὶ τό γε πλέον «fic ἁποδάσεως οὕτως ἑλέγοντο 
πθιεῖσθαι, καὶ ἄγειν τοὺς λο,ποὺς, ὅποι ἂν Σξηγή- 
σαιντο. Ταῦτα μὲν ἐς τὴν Πελοποννήσου ἄλωσιν ἐς 
αοδοῦτον ἐγένετο. 


Ῥασιλεὺς δὲ ᾿Ἀθήναζε ἀφιχόμενος, περιιὼν, 
ἐπεσχόπει τήν τε παλαιὰν πόλιν, χαὶ τοὺς λιμένας. 
Ἐξηγουμένων δὲ οἱ τῶν kv τῇ ἀχροπόλει νεπλύδων, 
ὡς Αθηναίων τινὲς συνθέµενοι προδοσία» Φράγχῳ 
τῆς Ποιωτίας ἄρχοντι πεότερην γενημένῳ Αθηναίων 
πυράννῳ, Ez Χἰνδυνον ἀφίχοντο αὗτοί τε χαὶ f) πόλις. 
Ἐνταῦθα ἀἁναπεισθεὶς βασιλεὺς, συλλαμθάνει δέχα 
τῶν ἁστῶν, ἄνδρας τοὺς ὁλθιωτέρους, χαὶ ἀπαγα- 
γὼν τούτους, κατῶώχισεν ic; Βυζάντιον,. Κομιζόµενος 
μέντοι ἐπ᾽ οἴχου, χαὶ πέµπων χήρυκας, ἐχέλευε sh 
ἠγεμύνα Δημήτριον ὑπάγειν πρόσθεν σὺν τῇ γύναι- 
xi, καὶ αὑτὸς σχολῆ Emops)sto. Tip μέντοι ἠγεμόνι 
ἑπέτρεφεν Αἶνον πόλιν, καὶ πρόσοδον ἀπὸ τῆς αὐτοῦ 


"καύτῃ ἁλιχῆς, xat ἀπὸ τῶν θυρῶν, ἐς ἐξήχοντα μν- 


ριάδας ἀργνρίου. Τὸν μὲν οὖν Φράνχον τοῦ Άντω- 
vlou παῖδα, παιδιχἀ τε αὐτοῦ Ὑενόμενον, ὡς λέγε- 
ται, χαὶ παραδόντα τὴν ᾿Αληναίων ἀχρόπολιν, «ép 
πων Ζαγάνῳ τῷ τῆς Πελοποννήσου ὑπάρχῳ, ἑχέ- 
λευεν ἀνελεῖν. Ζάγανης δὲ ἐς τὴν σχηνην συγχαλέσας 
αὐτὸν, ἐς ὁμιλίαν καθἰστατο ἄχρι νυκτός. Μετὰ δὲ 
ὣς ἀπιὼν ὥρμητο ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ αχηνῖν, χελεύσαν- 
τος δὲ αὐτοῦ, ταύτῃ ἀπέχτεινεν. Τούτου μὲν ἡ τε- 
λευτῆ οὕτως ἔσχε. Βασιλεὺς Cb κοµιζόμενος Ex οἵ- 
xou σχολῇ ἐπορεύετο. Kal ἐπὶ Φεῤῥὰς ἀφιχόμενὸς, 
μέρας τε διέτριψεν αὐτοῦ. Ἠγγέλλετο γὰρ ἀπὸ 
Παιόνων στρατὺν ἑλαύνειν, ἐπιόντα εὺν ἽἹστρον. 
"D; δὲ χατάδηλα ἐγένετη, οὐδὲν ὄντα, map. ἓς 
Λδριανούπολιν οὗ tollo ὕστερον ἅμα ἅγων xal 
τῶν 35 Ἑλλήνων βασιλέως ἁλελφὸν Δημήτριον, χαὶ 
γυναῖχα. "E; μὲν οὖν τὰ βασίλεια ἀφιχόμενος, πέἐµ- 
φας τόν τε εὐνοῦχον, ἁπή αγεν ἀπὸ τῆς τοῦ ἡγεμό- 
vo; θυγατρός. Ζάγανος δὲ καταλειφθεὶς Ev Πελοπον - 
νήσῳ, ἔχων μεθ) ἑαυτοῦ χαὶ τὸ τῆς θετταλίας στ2ά- 
τευµα ὄνευ τῶν ἱπποδρόμων, καθίστη περιιὼν τὰ τῆς 
ΠΞλοποννήτου πράγματα, x3V μεγάλα ἀπέφερε vip. 
δη, αὑτός τε xaY οἱ τῇ; Πελοποννήσου ἄρχοντες, ἀπ 
τε ἀνδραπόδων, ἃ χρύφα ἀποφερόμενοι, διεθίδαξον 
ἐς θετταλίαν, vaY δῶρα εἱσπραττόμενος τοὺς ἐν τῇ 


4 
iz 


Notule marginales, 


δν Mr, in [t deest, ? T5. Sic etiam Ἶν 


ii 


DE RÉDUS TURCICIS-L1B. IX. 


18 


Πελοποννήσῳ. Καὶ Σαλμενίκην ἑπελαύνων ἐπολιόρ- À munera in istum virum congerebant. Salmenicam 


χει, λόγους ts προσφέρων ἐπιειχεῖς εἰς την παρᾶἀ2.- 
ovv. Οὗτοι μὲν οὐχ ἐπείθοντο * συνέδη δὲ ὕστερον 
ἁσινη ὑπεξελθεῖν ἐν τῆς ἀχροπόλεως ταύτης 'EÀ- 
λήνων ἄρχοντα, ἐνιαυτὸν ἐπιμείναντα, Υενναιότατα 
ὑποστάντα tbv πρὸς βασιλέα πόλεμον. Ὥστε Μαχοὺ- 
μούτην τὸν τοῦ βασιλέως οἴχου ἡγεμόνα, φάναι ἐπὶ 
πούτῳ τΆνδρὶ, ως ἐς Πελοπόννησον τοσαύτην χώρᾶν 
ἀφιχόμενος, ἀνδράποδχ μὲν πολλὰ εὕροιτο, ἄνδρα 
δὲ µτδένα ὅτι μὴ τοιοῦτον. Βασιλεὺς μὲν τότε ἀμφὶ 
τοῖς βασιλείοις ἣν. θωμᾶς δὲ ix τῆς Πελοποννήσου, 
καὶ Ἐπίδαυρον παραλαθὼν, ἀφίκετο ἐπὶ Κέρχυραν, 
καὶ ἐχθαλὼν γυναϊχάς τε χαὶ παϊΐδας, ἔπλει ἐπὶ Ἴτα- 
λίαν παρὰ τὸν τῶν ΄Ρωμαίων ἀρχιερέα. Καὶ πρἐσθυν 
ἀπὸ Κερχύρας ὡς βαδιλέα ἔπεμπε πειρώμενος, εἰ 
«1λ αὐτῷ χώραν ἐπιδῷ ὁποιανοῦν τῆς Βὐρώπης 
παράλιον, ὥστς τὴν Ἐπίδαυρον παραδοῦναι τῷ βᾳ- 
σιλεῖ. Τὸν μὲν οὖν πρἐσδυν συλλαθὼν, ἐν πέδαις τε 
ἑποιήσατο, xal οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφΏῆχεν ἁθλαθη 
ἀπιέναι. ᾿Ἀφικόμενος δὲ θωμᾶς ὁ ἡγεμὼν παρὰ τὸν 
&py:sp£a, τὴν δίαιταν εἶιεν ἐκ τούτου, ἑξαχισχιλίους 
Χρυσίου τοῦ ἔτους στατῆρα:. —— 


Τοῦ δὲ ἐπιγινομένου θέρους, ὡς τὸ fap ἐἑπεγένετο, 
Σοτρατεύετο Μεχμέτης ἐπὶ τὸν Κασταμόνης τε xai 
Σινώπης ἡγεμόνα , αἱτιασάμενος ὅτι Χασάνῃ τῷ 
λαχρῷ ἐπιτήδειός τε ἣν, xal ἐδόχει ἂν μεταστῆναι 
psv αὐτοῦ ἐπὶ τὴν Μεχμέτεω χώραν, ἐπιόντα ἅμα 
ἐχείνῳ στρατεύςσθαι. Λέγεται μὲν δῃ xo. ἄλλα, ὡς 
ὁ ᾽Αμάρλεω ἁδελφὸς, διατρίδων ἐν ταῖς βασιλέως 
θύραις, συνεθούλευε βασ.λεῖ στρατεύεσθαι ἐπὶ τὸν 
ἁδελφόν. Πληρώσας 05 ναῦς πλοῖά τε xal τριῆρεις 
ἀμφὶ τὰ πεντήχοντα χαὶ ἑχατὸν χατὰ θάλασσαν, xai 
αὐτὸς διαθὰς ἐς τὴν ᾿Ασίαν, ἑχομίζετο πιζῇ διὰ τῆς 
Ππείρου * xal ὁ στόλος αὐτῷ διὰ θαλάσσης ἓν yptp 
παραλαθὼν τὴν ᾿Ασίαν, ἐς ὃ ἀρίχετο ἐπὶ Σινώπηνν 
Καὶ ὁ βασιλεὺς στρατευσάµενος διὰ τῆς Κασταμο- 
νίτς πόλεως, διελαύνων, ἀφίχετο ἐπὶ Σινώπην. Ἔστι 
δ᾽ ἡ πόλις αὕτη προχειµένη περὶ τὸν Εὔξεινου πόν- 
τον. Διατείνει δὲ Χεῤῥόνησος οὖσα ἐς τὴν 04λασσαν, 
ἐπὶ σταδίους εἴχοσι xol ἑπτὰ, xal παρὰ τῷ "IcOjup 
οἰχείται ἡ πόλις, ἐφ᾽ ἑχάτερα ἔχουσα τὴν θάλασσαν, 
xai λιμένα αὐτοφυῆ. Ἡ δὲ ἐπέκεινα τῆς πόλεως, 
ἔσω ὃ:ατείνουσα Χεῤῥόνησος, διἠχει ἐπὶ σταδίους 
εἴχοσιν. "Eg meto; δέ ἐστι παραδείσων τε χαὶ δέν- 
ὅρων παντοδαπῶν, ἡμέρων τε χαὶ ἀγρίων, Πόρδα- 
πας  ὀνομαζομένη, ἔχουσά τε ἑντὸς δορχάδας 9, 
λαγωλύς τε, xal ἅλλ᾽ ἅττά κυνηγέσιµα. Ἡ δὲ πόλις 
ἑρυμνὴ μὲν ἔστι ἐφ᾽ ἑχάτερχ τῆς θαλάσσης ἐς τὰ 
µάλ.στα, περιχαλλεστάτη τε xa ὡραία, ἀπὸ δὲ τῆς 
Ἠπείρου ἀνέχει μὲν ἡ πόλις ἐπὶ ἁκτὴν τινα * dj δὲ 
ἀπὸ τὴς Χεῤῥονήσου χώρα τῆς πόλεως πεδεινἠ τε, 
καὶ ofa προσθάλλειν τῷ τείχει ὡς ῥᾷστα. Μαχου- 


quoque exercitu circumsedit : etaequas conditiones, 
quibus oppidani urbem dederent, obtulit. Crterum 
oppidani eas couditiones respuere, nec lis obtem- 
perare voluerunt. Contigitautem postmodum, ut in- 
puneet illesusexiret ab arce ista Graecorum dux, qui 
per annum ibi manserat, quam fortissime εἰ genero- 
sissime sustinens bellum quod ab rege inferebatur. 
Nam Machumetes regi: domus princeps de isto 258 
viro talem sententim protulit : Veni in Peloponne 
sum, quz admodum magna regio est, el mancipia re- 
peri plurima : nullum vero virum pr:eter istum. Rex 
ea tempestate in regia sede versabatur. Thomas ab 
Peloponneso profectus, οἱ Epidaurum assumens, 
accessit ad Corcyram : et ejectíis inde mulieribus 
et liberis, navigabat in Italiam ad Romanum ponti- 
ficem. Misit quoque legatum ad regem, periculum 
facturus num reddere sibi vellet pro Epidauro, quam 
tradere volebat, regionem omnem Europ: mariti- 
mam. Rex legatum istum comprchendi,et in vin» 
cula duci jubet. Nec tamen multo post eum invio- 
latum et illesut dimisit, Thomas veniens ad Ro- 
inanum pontificem, apud eum victum habuit, et 
quotannis sex mille stateres argenti (88). 

Insequenti zstate, ubi apparuit ver, expeditionem 
sumpsit Mechmetes contra Castamonz οἱ Sinopee 
principem. Iluic dabat crimini amicitiam, quam fe- 
cerat cum Chasane Lougo ; preterea quod. parabat, 
Chasani adjunctus, incursionem facerc in suam re- 


C gionem, una cum-eo hostiliter accedens. Feruntur et 


3lia : videlicet Amarles frater agens in januis rcgis, 
regi non cessavit suadere, üt fratri suo bellum in- 
diceret.'lmplens igitür rex naves et triremes circi- 
ter quinquaginta et centum, eam classem mari pro- 
fectionem facere Jussit. Ipse vero transiens in Asiam 
itinere pedestri, per continentem incedebat. Classis 
regia Asi: oram tenebat, donec veniret Sinopam, 
At rex iter faciens per Castamonam urbem cum 
exercitu, tandem pervenit Sinopam. Urbs ic prae- 
jacet. Kuxino Ponto, extendit se, cum sit Cherso- 
nesus, in mare stadiis viginti septem : et in Isthimo 
sita est. Hortis οἱ arboribus abundat. Plantas et 
arbores producit omnigenas tam mansuelas, quam 
silvestres. Nomen ejus est Pordapas. Sunt ibi da- 
mularum et leporum vivaria. Nec desuut alix (ους, 
quas venari solemus. Urbs adinodum munita est ; 
nam utrinque marí cingitur, cum sit speciosa et 
pulchra. Ab continente vergit urbsea iu locum are- 
nosum. Ea vero regio qu:e in Chersonesum paudi- 
tur, canipestris est : et hinc facile urbis μια μία αμ- 
gredi licet. Machumetes profectus ad urbem. istam, 
ante adventum rcgis In. Turcorum castra, lhujas- 
modi orationem cum [smaele habuisse fertur : Q 
fili Scenderis, tu quidem ος illustri Tyriorum | (853 


Notul& marginales. 


(88) Al, Auri, 


* Πρόδασας, in R. utin c. " ζορχάδια in ttroq. 


(89) Turcorum. 


19 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


A80 


genere nalus es, Przeterea nec te fuzit, etiam ve- A poótne μὲν οὖν, ἑλάσας ἐπὶ ch» πόλιν, mph βασι- 


gem ex isto genere proiliisse, ct contra Mechmet:e 
liostes liaud cessare belluni gerere... Quid igitur non 
pacem et tranquif'itatem aimplecteris, et fratri. 1u0 
dimidium priucipatum concedens, alteri. dimidio 
259 principatui imperare non vis? Sed spolias fra- 
trem dimidia principatus parte, et totum gubernas, 
nec interim abstines injuriis adversum te provocare 
regem. Nunc igitur disce quomodo res {18 meliore 
sint loeo : nempe eg:essus aid regem, teipsum el prin- 
cipatum ei tradas, Nec ingratum. experiere. regem. 
Proinde ne cuncteris hijusmodi beneficio tibi rezem 
devincire. Nam satis scio, aliam  aecipies ab rege 
regionem Lua nequaquam minorem, et beate secu- 
reque vives : nec ulla tibi interveniet tristitia. Nec 


negotia tibi erunt deinceps aut eum | nostris, aut D 


cum tuis hostibus. Etiam ab fratre tuo. tutus eris, 
ncc erit liostis qui principatui tuo insidietur. Ipse 
igitur profer, quem tibiab rege in Europa principa- 
tn dari velis, eumque tibi apud regem impetra?o. 
Hac quidem locutus est Machumetes dux, filius Mi- 
cliaclis. At Isuaelrespondens, inquit: Verum opor- 
tebat, o Maehuineta, regem bello lacessere Me- 
chmete herois hostes : nec nos bello affligere qui 
ejusdem et nationis et fidei sumus. Haud euim. fas 


censetur, ut bellum moveat contra virum ejusdem . 


nationis, el in fedus susceptum, przeterea qui non 
prior injurias fecerit, et eum e medio tollere s!atuat. 
Nos quidem injuria nulla affecimus regem, ncc 
fadera violavinus. Sin autem rex nobis succenset, 
quod Cbasanem colueriin, age, iu hunc belli molem 
avertat, Ergo si banc regionem rex sibi tradi postu- 
lat, pro ea nobis tribuat Philippopolim : at ita, ne 
eam tributariam, verum immunitate recepta, possi- 
deam, Quod si fecerit, ad regem pergemus, ejus 
wquitati fidem habentes. Videtisue, quam egregie 
urbs munita sit loci natura,et armisinstructa ? Bom- 
bardie in circuitu posite sunt quadringentz. Bom- 
bardarii jaculatores adsunt circiter bis mille. Habet 
supra decem millia virorum hzc urbs, Hinc datur 
nohis quam tutissime resistere, et hostes gravissime 
ledere. lisauditis, Machumetes plurimum delec- 
!atus. est Ismaelis oratione : et processit ad regem, 
ut ei persuaderet, qui urbem istam in ditionem 
acciperet. fex ubi singula quae commetnorasset Is- 
mael, intellexit, paratus eral pacem. componere bis 
conditionibus quasobtulisset Ismael. Proiude fPbhi- 
lippopolim ei praebuit. Ismael universas suas opes 
ferens, excedebat urbe, et proficiscebatur in eam 
Europ: regionem quam ei. rex. assignaverat.. [tex 
cum in ditionem accepisset urbe, et Isinaelem in 
luropim ablegasset, etiam reliqua. qua ad istum 
principatum pertinebant, in regis ditionem devenere. 
τε ἔπεμτεν ἐς thy Εὐρώπην, τά τε 


σωςῖ, 


D προήλαυνεν 


ἄλλα ὔσα ἐς τὴν àoy qo αὐτοῦ διξτέλεε. 


λέα ἀφιχέσθαι: Ez «5 στρατότεδον, προσέφερε 9 λό- 
100; τῷ Ἰσμαήλῃ, λέγων soiábe * "d zat Exevbtpsu, 
5 μὲν γένους εἶ τῶν Τούρχων ἐπιφανοῦς, xal τόν 
ῥασιλέα οἴσθα, ὡς τοῦ Ὑέννυς τούτου ὧν, πρός 
τε τοὺς πολεµίους τοῦ Μεχμέτεω fowoc οὗ παύεται 
διαπολεμῶ». Τί οὖν οὐχ ἡσυχίαν ἄγων, xal τᾶδελ- 
c τῷ σῷ τὴν ἡμίσειαν ἀργὴν ἐπιτοέπων, ἓς τὸ 
ἥμισυ βασιλεύειν ἑθέλεις, ἀλλ ἀφελόμενος τὸν à0:).- 
φὸν τὸν σὸν, σύμπασαν Ίδη τὴν ἀρχὴν διέτεις ἕναν- 
τία βασ.λέως φερόμενος; Nov οὖν ὅπως ταῦτα M 
ἐπὶ τὸ βέλτιον καταστῇ, [5017 ἐξιὼν, ἕλθε ὡς βασι- 
λέα, σαυτὸν ἐπ.τρέφων τε ἅμα xa τὴν ἡγεμονίαν. 
Καὶ οὕτω σαφῶς ἴσθι, ὡς οὐδὲν ἄχαρι πεισόµενος 
πρὺς βασιλέως, οὐδὲ τὸ ὑπερθαλεῖν χάριν τοιάνὃς 
αὐτῷ χαταθέµενος. Καὶ ἔσται σοι χώρα obx ἑλάτ- 
των τῆσδε τΏς σῆς χώρας, χαὶ ἅμα iv ἀσφαλείᾳ 
βιοτεύων, εὐδαιμονίαν μὲν ἄλυπον ἕξεις, πράγματα 
δὲ οὔτε πρὸς τῶν πολεμίων ἡμῖν τε χαὶ co ἔστα. 
τοῦ λοιποῦ, οὔτε πρὸς τοῦ ἁδελφοῦ ἐπιτιθεμένου cot 
ἀεὶ, xaY ἐς τὴν ἀργὴν ἐπιβουλεύοντος. Ἴθι οὖν, αὑ- 
tbe ἐξηγοῦ ὁποίαν σο) ἐν τῇ Εὐρώπῃ ἀρχὴν ζητεῖς 
παρὰ ῥασιλέως. ὡς ἂν διαπράξωµαι περὶ αὐτῆς Ez 
τὸν βασιλέα. Ταῦτα μὲν λ]αχουμούττς ὁ Mtyat)ov 
ἐγεμὼν ἔλεγεν ' Ἱσμαίήλης 5 ὑπολαδὼν ἔλεγεν ; 
'AXX ἐχρῆν μὲν, ὦ Μαγουμηύτη, ἐς τοὺς fipwo: 
πολεµίους στρατενόµενον τὸν βασιλέα ἑλαύνειν, xa* 
οὐκ ἐπὶ τοὺς ὁμο-ύλου-, xai ὁμοπίστους. Οὐ γὰρ 
θέµις ἄνδρα ὀμόήφυλον καὶ ὑπόσπονδον μὴ ὑπάρτεαν- 


-4 Q0 
c 


[5] 


6 τα ἁδιχίας πρότερον χαταλύειν ἑλθόντα. Ἡμεῖς δὲ 


οὔτε ἅδιχόν τι ἐς βασιλέα ἑπράξαμεν, οὔτε τὰ: 
σπονδὰς παραβαίνομεν. El δὲ ταῦτα μὲν οὖν xai 
αὐτὸς ἐἑχτεύμηται βασιλεὺς, πρὸς δὲ Χασάνην τὸν 
πόλεµον, ταύτην οἱ την 40027 ἐθέλει γενέσθσι, φέ- 
ρε ἓπ,δντω ἡμῖν διλιππούπολ.ν ἀντὶ) τῆσδε τῆς χώ- 
pac, ὥστε μὴ ὑπό ρορον ἔχειν, ἁλλ᾽ ἀτελῆ, val χω- 
ρήσομεν ὡς βασιλέα, π.στεύοντες αὑτοῦ τῇ ἔπιει- 
χεία. Ορᾶτε οὖν τὴν» πόλιν, ὡς £v ὀχυρῷ πάνυ ᾧᾠκη- 
µένη, zal χεχοσμημµένη ὅπλοις. Τετρανοσίους " μὲν 
ττλεθόλους, τηλεθολίσχους δὲ ἁμφὶ τὺς δισχιλίους, 
xaX ἀνδράσιν ὑπὲρ τοὺς µυρίους παρέχε', ὡς ἀσφα- 
Ἱέστατα μὲν ἡμῖν τε αὐτοῖς ἀμύνεσθαι, κ1ἱ τοῖς πο- 
λεμίοις ὡς ἐπὶ ζημίαν 35, Ταῦτα ἀχ,ὐσχς ὁ Mayrco- 
μούτης, xai ἡσθεὶς πάνυ τοῖς Ἰσμαίλεω λόχθξς, 
ἐπὶ βατιλέα, ὡς ἐτλ τῇ ξυμθάσει της 
πόλεως συνησθησόµενος βασ.λεῖ. Βασιλεὺς piv ὡς 
ἐπύθετο ἕκαστα τὰ ἀπὸ Ἰσμαήλεω, ἔτοιμος ἣν 
σπένδεσθαι io' οἷς προῖσχετο Ἰσμαήλης αἰτῶν, xat 
^fw τε Φιλιππούπολιν παρείχετο., Καὶ Ἰσμαλλης 
ξύμπαντα τὸν ὅλθον ἀποφερόμενος, ὑπεξεχώρει bx 
της πόλτως, ἐς τὴν Εὐρώπτν διακοµιζόµενος ἐπὶ 
τὴν χώραν, ἓν αὐτῷ παρέσχε ῥᾳσιλεύς. Ἐνταῦθα ὡς 
παρέλαθὲ τε τὴν πόλιν ὁ ῥασιεὺς, καὶ Ἰσμαίβλτν 
προσεχώρπητεν αὐτίκα τῷ {α- 


Notul:e marginales. 


9 Τ42:, 
»r 
» 5242. 


5 ]yu uno, τ υέφερε 
eio. ο Ju uno, ἐπ. 


^ In uno, τετρακασίοις p. τηλεθόλοις, z7260Li0xotg δὲ à cos τοῖς ὃ:σχι- 


isl 


DE AEDUS TURCICIS 85, IX. 


{53 


Καὶ à καὶ Κασταμώνη πόλις εὐδαίμων ἑρυμνή A — Et sane Castamona urbs erat opulenta, et in pri- 


τε ἐς τὰ μάλιστα. "E; fjv γυναϊχά τε xai molóa; 
ὑπεξέθετο. Καὶ αὐτὸς παρεσκευάζετο ἐν Σινώπῃ 
πηλιηρχησόµενος. 'H δὲ χώρα αὕτη τοῦ Ἱσμαήλευῳ 
ἄρχεται piv ἀτὸ τῆς ἐς τὸν Πόντον Ηρακλείας 
πόλτως τοῦ βασιλέως, ὅδ-ατείνε. δὲ δ.ὰ τοῦ Πόντου 
ἐς τὴν Παφλαγόνω» χώραν, χαὶ ἐπὶ την Τουργούτεω 
χώραν. Ὀλθιωτάτη δὲ οὖσα, πρόσοδον ἔχει ἐς τὰς 
εἴχοσι µνριάδας Ὑουσίους τοῦ ἔτους στατηρας) 
Χαλχὸν δὲ, ὡς xai ἄλλοθί po: τοῦ λόγου, φέρει ἡ 
χώρα αὕτη μόνη τῶν ἐν τῇ 'Acíg " χαλκὸν δὲ κάλ- 
λιστον µετά Ys τὸν Ἰθηρίας χαλχὸν, &q' οὗ δὴ 
προσῄει τῷ βασιλεῖ ἑπέτειος φόρος χρυσίου πέντε 
μυριάδες σ-α:τἡρων. Πλοία δὲ ἐπῆν ἐν τῷ λιµένι 
τῆς Σινώπης ἄλλα τε, χαὶ ναὺς στρογγύλη, ἣν 
ἐναυπηγήσατο Ἰσμαίλης ἐναχοσίων πίθων **. Ταύ- 
την μὲν οὖν ἐς Πυξάντιον ... f| δη καὶ βασιλεὺς 
ἐναυπηγεῖτο ναῦν µεγίττην δῆ τῶν πύποτε γΣνοµέ- 
vtov νεῶν µετά γε τὴν Οὐενετῶν, χαὶ βασιλέως τοῦ 
Ταραχκωνησίων ᾿Ἀλφόνσου. Αλφόνσος vào Σῃ πρῶ- 
τος ναῦν ἐναυπηγήσατο πίθων ὡς τετραχ.σχιλίων, 
γαὶ Ὀστερόν τε dj Οὐενετῶν πόλις, ἐπεί τὲ εἰρήνη 
ἐγένετο σφίοι πρὸς τὸν Λιγυρίας τύραννον, xai 
Ταραχώνων, ἐναυπηγήσαντο καὶ αὑτοὶ ναὺς δύο, 
µεχίστας 65 ἁπασῶν τῶν γενοµένων νεῶν. Al μὲν 
δὴ τοῦ Ταραχώνων βασιλέως vis;, ὑπὸ μεγέθους 
οφίσιν αὐταῖς ἐμπεσοῦσαι, διεφθάρησαν ἐν τῷ λι- 
μένι, καὶ οὐχ ἔφθησαν ἐκπλεῦσαί mot, ἓς πέλαγος 
γενόµεναι. Βασιλεὺς δὲ xal αὐτὸς πυνθανόµενος 
ταῦτα, ἑναυπηγεῖτο ναῦν ὡς τρισχιλίὠν πίθων. 
Καὶ οὗ τολλῷ ὕστερον ὑπὸ μεγέθους τοῦ ἱστοῦ 
ἀπιώλετο᾽ ὅτε καθότι ἐς την ναῦν ἠνεῴχθη, xal 
ὄντλον V ποιουµένη πολὺν ἐπὶ συχνόν τινα χρόνον, 
ὡς ἐξέχυτο ὑπὸ τετραχοσίων τεταγµένων ἐς τοῦτο, 
μετὰ ταῦτα χατέδυ αὑτὴ ἐν τῷ λιµένι, καὶ Ἠφανίσθη 
ὑπὸ θαλάσσης. Καὶ ὁ ναύχληρος τῆς νπὸς ἀπέδρα, 
δείσας βασιλέα Ἀεχμέτην. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν ὕστερον 
ἐγένέτα. 

Τότε δὲ βασιλεὺς παραλαθὼν τὴν Ἰσμαήλεω τοῦ 
Σκενδέρεω χώραν, ἵετο ὁμόσε ἐπὶ Χασάνην τὸν 
Μαχρὸν, xat ἐπὶ Κολχίδα, ὡς χαθα.ρήσων βασιλέα 
της Ἱρατπεζοῦντος, ὃς ἐπιτηδείως ἔχων τὸν Χασά- 
γην, xal συνήθης Ὑενόμενος, xal μᾶλλον ὁ Gs) gs 
αὐτοῦ βασιλεὺς Ἰωάννης, xa; αὐτὸς ῥασιλεὺς Δα- 
6.δ, ἐξέδοτο ἐς Υάμον θυγατέρα Ἰωάννου, καὶ Δα- 
6ιδ ἀνεφιὰν, Χασάνῃ τῷ Μαχρῷ. Kal πμοσεδεῖτο 
βασιλεὺς Δαθὶδ «τὸ» Χασάνην, διαπρἀξασθαι τὸν 
Χασάνην ἐς τὸν βασιλέα Μεχμέτην, τοῦ λοιποῦ pi 
ἁ πάγειν τὸν φόρον τῆς Τραπεζοῦντος πρὸς αὐτὸν, 
ἁλλὰ ζητῶν μᾶλλον ἀποχαρίσασθαι τῷ  Xaoávm 
βασι)εὺς Μεχμέτης. Οἱ μὲν οὖν Χασάνεω πρέσδεις 
ἐς βασιλέα ἀφιχόμενοι, διελέγοντο μὲν χαὶ ἄλλα 
ὑπερηφανῆ, iv δὲ τῇ xai τόδε ἡξίουν σφίσιν ἀφε- 
θήναι, τὸν τῆς Κολχίδος χώρας φόρον. Τούτους μὲν 


C 


mis munita. 960 In lianc. princcps collocaverat 
uxorem et liberos. Ipse vero obsidionem Sinopa 
tolerare volebat. Regio autem Ismaelis incipit ab 
urbe Ponti Heraclea, quim regis est; porrigit se 
per Pontum usque ad Paplilagoniam, et ad Turgu- 
tis regionem. Cum autem  epib'is per se sit. flo- 
reniissima, attamen. reditum habet aunuum, qui 
prxebet circiter viginti myriades staterum argenteo- 
rum (90-91). Sola ista Asia regio zs fert, ut alibi 
9dnotavimus. /Es autem hoc secuudum  Iberize :es 
optimum perhibetur. Ex eo quotaunis tributi no- 
mine accipit rex quinque myriades staterum auri. 
Naves plurium stabant in portu. Sinopensi, inter 
quas erat rotunda, quai exstruxerat Ismael. Ea ca- 
piebat dolia noningenta. lane. Dyzantium αυ χι. 
Etiam rex paraverat nuavem qua ea tempestate, 
exceplis Venetorum navibus, ct Alphonsi Tarra- 
conensium regis navi, maxima erat. Alphonsus 
etenim primus fabricavit navem capacem doliorum 
quatuor millium. Venetorum urbs deinde, ubi pax 
cum Liguria tyrauno intervenit, naves zdilicavit, 
Etiam Tarraconensium rex composuit naves duas, 
qu:c magnitudine antecessere naves omnes qua un- 
quam fuere. Αἱ Tarraconensium regis naves, in 
sese incidentes, prae. magnitudine in portu coníra- 
cie sunt, nec in mare deduci potuere. Rex 'Turco- 
rum σου audiens, et ipse fabricavit navem doliorum 
wium millium capacem. Nec multo post interiit 
ea propter mali magnitudinem, Nam postquam iu 
navem adaptatus est, et quidam eau haurirent 
tempore longo, tandem ubi exhausta est a quadrin- 
gentis quibus id negotii datum erat, in ipso portu 
submersa et mari obtecta est. Navis autem guber- 
nator aufugit, timens regem Mechimetem, Sed liae 
quidem succedenti tempore acciderunt. 


Rex igitur sub idem tempus occupans regionem 
Ismaelis, qui Scendere patre natus erat, recta pro- 
fectus est eontra Chasanem Longum ct contra Col- 
chida, ut debellaret regem Trapezuntis, qui erat 
amicus et familiaris Chasanis. In. primis autem eo 
familiariter utebatur frater ejus Joannes. Ipse quo- 
que rex David suam cousobrinain (92), qua erat 
Joannis filia, Cliasani Longo in matrimonium collo- 
cavit. [vex David rogavit Chasanem, ut sibi efficeret 
apud regem, nue in. posteruin. tributum ferre coge- 
retur ad ipsum Trapezuntis, sed magis quirebat 
gratificari Chasaui rex Meclinetes. Czterum  Cha- 
sanis legati cum venissent ad regem, inter caetera 
loquebantur fastuosa : postulabant quoque sibi re- 
mitti et Colchidis tributum. Rex hos dimittens ni- 
nitando : 261 Haud multo, inquit, post vestro pe- 


Notule marginales. 


(90-91) Al. aureorum, 


(92) Despinam. 


νο Deest [orte ἀπήγαχε, aut tale quid. In R. etiam lacuna est.  "AvzAoo. R. ut in c. 


483 


LAONICLI CHALCOCONDYL.£ 


£1 


riculo experiemini quid ab rege petendum sit. Sub A οὖν ἀπέπεμψε βασιλεὺς, ἑπαπειλήσας, ὡς τοῦ λοι- 


idem tempus 'cum iter per Cappadociam faceret 
filius cjus natu maximus, qui Amasiam imperio Πιο” 
derabatur, accedehat, munera maxima patri. offe- 
rens: eumque in terram procumbens, ui mos 
gentis est, adoravit. Hic adiit ad regem, necnon 
socer ejus Turiutes (95), cujus filiam uxorem du- 
xeral rex, quam plurimum diligebat, eaque secunda 
post mulieres, quas in cubiculo suo tenebat, uteba- 
tur. Fratrem uxoris jussit, qui ad ipsum adierat, et 
in Januis agebot, sequi quocunque profectionem 
jnstituisset. Tuuc igitur in militiam. proliciscenti 
regi occurrit filius munera quam maxima ferens. 
Ubi autem transivit Sebastiam, irruptionem fecit 
in Cliasanis regionem, urbemque occupavit nomine 


ποῦ εἴσονται οὐχ εἰς μακρὰν, ὅτου δέοι τοῦ βασ:- 
λέως προσδεῖσθαι, Τότε δὴ οὖν τὰ τῆς Καππαδοχίας 
ἐἑλαύνων, xal διεξελαύνοντι, 6 τε mal; αὐτῷ προσῄει 
é πρεσθύτερος, ὁ την ᾽Αμααίαν δια:τώµενος, δῶρά 
τε μεγάλα ἔφερε τῷ πατρὶ, καὶ προσεχύνησεν αὖ- 
τὸν ἐπὶ γῆς, ὥς ye τούτους νοµίζεται. Παρεγένετο 
δὲ τῷ βασιλεῖ καὶ ὁ πενθερὺς αὐτοῦ Τουριούτης "5, 
οὗ τὴν θυγατέρα ἀγόμενος ὃ τε βᾳσιεὺς, χαὶ 
ἀρεσχόμενος ταύτῃ, ἐχρῃτό τε δεύτερον μετά Τι 
τὰς ἓν τῷ κοιτῶνι αὑτοῦ Υυναῖκας, χα) τόν τε 
ἀδελφὸν τῆς γυναικὸς, ἐς τὰς θύρας αὑτῷ παρα 
γενόµενον, xal διατρίδοντα ἓν ταῖς θύραις, περιᾶ- 
ειν ὅπου ἂν στρατεύηται. Τότε μὲν Dd διελαύ- 
νουτι 9, ὑπήντα τῷ βασιλεῖ δῶρα φέρων ὡς pé- 


[Corycum]. Bex eum ulterius pergeret, obviam ha- B γιστα. Ἐπεὶ δὲ παραμειψάμµενος τὴν Σεθάστειαν, 


huit Chasanis matrem, munera amplissima portan- 
tem, et noinine filii legatione apud regem fungen- 
tein, PProgressa autem in conspectum regis, sic in- 
lit : O rex Ottoinanidarum, fili Amuratis, me qui- 
dem misit Chasanes filius meus, qui admodum re- 
bus tuis favet, nec invidet felicitati tuze, nec recu- 
sat tibi gratitieari in omnibus quaecunque impera. 
veris. Qux autem nunc sequuntur, ex memetipsa 
profero, vir divine. Quid nos, qui ejusdem tecum 
gentis sumus, idemque populus, bello persequeris? 
Aul ignoras Pajaaitem Lzelapa, Amuratis filium, qui 
cum circa liec. eadem erraret, et plurimum delin- 
queret in gentis suz liomines, tandem sensit ultio- 


ἐσέβαλεν ἐς τὴν Χασάνεω χώραν, πολίχνην μὲν 
τοῦνοικα..... ἐπιὼν 59 παρεστήσατο. Μετὰ δὲ mpolóv- 
qt, ἀφιχνεῖται ἐς αὐτὸν βααιλέα ἡ τοῦ Χασάνεω µή- 
«τρ, φἐρουσά τε (apa λαμπρὰ, xai ὑπὲρ τοῦ παιδῆς 
διαπρεσθενοµένη. Ἐλθοῦσα δὲ ἐς ὄψ.ν τῷ βασιλεῖ, 
ἔλεγε τοιάδε * Ὦ βασιλεῦ Ὀτουμάνεω ᾽ΑἈμουράτεω 
val, ἐμὰ τήνδε ἀἁπέστειλε Χασάνης ὁ ἐμὸς mal, 
εὐνοῷν μὲν τοῖς col; πρᾶγμασι, xat οὔτε ἀχθόμενος 
τῇ εὐδαιμονίᾳ τῇ σῇ, οὔτε ἁπαγορεύων χαρίζεσθαί 
qot, Eg! ὅ τι ἂν αὐτῷ παραγγέλλῃ». Ἐγὼ δέ σοι 
ἀπ᾿ ἐμαντοῦ τάδε, δαιµόνιε ἀνδρῶν ' τὶ οὕτω 
προσφέρεις ἡμῖν τοῖς ὁμοφύλοις ὑπεναντίως πόλςε- 
pov; Ἡ οὐκ οἶσθα, Oz Παιαζήτην τὸν Λαΐλαπαν 


nem ? Nam justitia accedens, eique manus injicieus, c ᾽Αμουράτεω παῖδα, περὶ ταῦτα πλημμελοῦντα, 


eflecit ut trucidaretur ab Temire rege. Tibi quidem 
hactenus, quia mansuete et clementer tractasti tuae 
yeutis homines, nec cuiquam intoleranda fecisti, 
Deus maximam et copiosam largitus est felicitatem, 
Auctore heroe. Preterea prabet amplam et opulen- 
tam regionem, urbes et reges, qui omnes tuum ime 
perium | agnoscunt, el contremiscunt. Certe haud 
te clam est, fore, si contumeliis et injuriis laces- 
siveris homines qui heroa colunt, .ut nequeas am- 
plius hostes (ος vincere : quamvís quidam natura 
et animo male feriati lomines, et impudentissimi, 


, censeant justitiam nullibi terrarum homines punire, 


yerum casu quodam sive fortuito res humanas gu- 
bernari. Nec ad quodeunque se contulerit quilibet 
sive rex sive Lyrannus, fas justumque est : sed οἱ 
justitia accesserit. Verum enimvero cernimus Par- 
ras utramque sortem, bonam et malam distr$buere, 
et in ulraique hauc secernunt homines, qui in ter- 
ram adveneriut. Quibus 2903 melior sors in hoc 
&veulo a Parcis fuerit attributa, hi post mortem 
yincli poenis suhjiciuntur. Solet autem alias nu- 
mey sedulo id procurare, ut quod quis intercedente 
jurejurando pactus fuerit, prasstet. Sin. prievarica- 


χαὶ ἑξαμαρτόντα τὰ μέγιστα ἓς τοὺς ὀμοφύλους, 
fj δίκη φέρουσα ἐπέδαλεν αὐτῷ τὴν χεῖρα, xai 
ἁπώλεσε *! ὑπὸ βασιλέως Τεµήρεω. Καὶ σοὶ μὲν ἐς 
«όδε ἡπίως προσφεροαένῳ τοῖς ὁμοφύλοις, xat oí» 
δενὶ κατά τε &vhxsow 5" ἐργασαμένῳ, πολὺν "2 μὲν 
xai ἄφθονον τὴν εὐδαιμονίαν παρέχεται ὁ Bebe, 
διδόντος c^t ταῦτα τοῦ Ίρωος, πολλὴν δὲ χαὶ ϱὖ- 
δαείµονα χώραν, xal πόλεις καὶ βασιλεῖς πχρέχεται 
ὑποχειρίους col γίγνεσθαι, χαὶ αἰχμαλώτους. Καὶ 
ταῦτα δὴ " σὺ ἐπίατασαι, ὡς οὐχ ἔτι δὴ ἐς τόδε 
ἐξνθρίσαντι ἐς τοὺς αὑτοὺς 35 ἄνδρας mapiystal 
σοι χαταστρέφεσθαι, ὡς ἔνιοι τὴ» φύσιν τε καὶ ᾧν- 
yhv αὐθαδέστατοι, xal ἀναιδεῖς οἴονται, ὡς δίκη 
οὐδαμοῦ γῆς ἀνθρώποις ἐπεξέρχεται, ἀλλ αὐτὰ 
εἰχῆ χωρεῖν πέφυχε σφίσι τὰ πράγματα. ΜΗ tg ὅτι 
ἂν Υένο.το ἕκαστος τραπόµενος, τοῦτο αὐτῷ θεμιτὸν 
εἶναι xai δίκαιον. Καὶ τοῦ δυνατοῦ, τυράννῳ xal 
βασιλεῖ προσχωρεῖ ** ἕχαστα σὺν δίκῃ ἐπιγενόμενος 
αὐτοῖς. ᾽Αλλὰ θεῶμεν τὰς µοίρας δ-ανειµάμενος, 
τήν τε φαύλην, χαὶ ἀγαθὴν, ἐς ἄμφω ταύτας ὅτα- 
κρίνει τοὺς τῇδε ἀνθρώπων παραγινοµένους. Οἷς 
δ' ἂν διανέµηται ἀρίστην polpav, καὶ μετὰ 02vá- 
του *! οὕτω δεσμούμενος, τιμωρεῖταί τε ἐς τὰ µά- 


Notulc, marginales. 


(95) Turgetes. 


** Τουρούρτης. H. Τουργούτης. '* In uno, διεξελ. 
λετο. 53 [nora, ἀνηχεῖον. 
σχωρεῖν, In uno, θάνατον. 


9 Nomen urbis desideratur : etiam in ΠΒ. 
" Πολλήν. R. ut in c. "* [n uno, cu. " In uno, ἑαυτοῦ. ** [n uno, v. po- 


" Amb- 


485 


DE REBUS TURCICIS LIB. 1X. 


486 


lea. Πέφυχε δὲ ἄλλως τὸ θεῖον * ὅτῳ ἄν τις ξυνο- Α tur, privaricantem | illico comminuit. Tu. quidem 


μολογῇ, τούτῳ συντίθεσθαι * ἣν 6$ παραθαίνη 53, 
ἐπιτρίδθεσθαι τὸ παράπαν. Σὺ δὲ ἐς µέγα fx 
εὐδαιμονίας τῶν ve νῦν ὄντων ἀνὰ τὴν οἰχουμένην 
βασιλέων, διὰ τὸ πείθεσθαι τῷ Πρωϊ, xal ui παρά- 
Gaívetv. τὰ νοµιζόµενα, xal τοῦ vs λοιποῦ ἄρχειν 
ἁπάντων ἀνθρώπων. Καὶ οἷς δ ἂν ξυντιθοῖτο ὁ 
ἄνθρωπος, εἴτε θεῷ, εἴτε fiput, ἐς ὃ ἂν τελευτήσῃ 
κείθεσθαι ἀνάγχη. Καὶ σὺ ἡμᾶς τοήσδε ὁλοφύλους 
μὴ χαλῶς ποιεῖς, δούλους ὄντας τοῦ Ἶρωας, πρὸς 
ὄντας 5’ συνθήχας ἡ μοῖρα ἑτάξατο. Οὐ γὰρ περιό- 
Ψεται ἡμᾶς ἑχ σοῦ περιυθριζοµένους, χαὶ Ίδιχη- 
pávoug, περινοστεῖν. Ταῦτα ἔλεγε. Kal ὑπολαθὼν 
ὁ βασιλεὺς, ἔλεχε τοιάδς * Ὢ γύναι, ἐν δίΧῃ μέν 
tot εἴρηταί σοι ἕχαστα * εὖ μέντοι ἐπίστατο, ὡς καὶ 
τῷ βασιλεῖ πλέον τι χαρίζεται ἡ συνθήκη, καὶ τῷ 
τυράννῳψ. Φέρειν δὲ τοῦτο τὰ πράγματα πέφυχε. 
Ἡ» δὲ χαὶ τοὺς ὁμοφύλους ἐξαμαρτάνων τις Qal- 
νηται, ἀνάγχη ἐτὶ μαρτυρίαν τοῦτο αὖὑτό τις 
ὀδεύεται, xal ἐπιόντα ἀμύνεσθαι,. Καὶ ἡμεῖς δὲ 
τοῦτο ποιησἆάμενοι, xal πραειπόντες αὑτῷ pd πα” 
ῥέχειν τῇ ἡμετέρᾳ χώρᾳ, οὔτε ἀπείχετο τὸ παρά- 
παν, xat ἐπιὼν ἐνοχλεῖν οὐκ ἐπαύσατο *5. Ὅμως 
φάδε ἐπιτέλλονται * τῷ σῷ νυἱῷ ' ἀπεχόμεθα μὲν 
τοῦ λοιποῦ τῆς χώρας, iq ᾧ μὴ ἐπιθῆναι ἐσαῦθις 
tfc χώρας ἡμῶν, xal μηδὲ τῷ βασιλεῖ Τραπεζονν- 
tog ἐπαμύνειν xal ὑπερμαχεῖν. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ 
βασιλέως, συνετίθετο αὑτίκα ἡ yuvh, καὶ σπονδὰς 
ἐποιεῖτο. Τὸ δὲ ἐντεῦθεν ἤδη ἐπορεύετο ἐπὶ Tpa- 


πεζοῦντα, xal χατὰ βασιλέως Δαθὶδ, ὃς τελευτή- C 


σαντος τοῦ βασιλέως τοῦ ἁδελφοῦ αὐτοῦ Ἰωάννου, 
xal χαταλειφθέντος αὑτῷ ἐγγόνου ἑνὸς, ἐπαγό- 
µενος τοὺς Καθαζιτιανοὺς ἄρχοντας τῶν περὶ την 
1ρατεζοῦντα Μεσοχαλδείων, xavíays τὴν βᾳσιλείαν. 
Καὶ ἑἐδασίευεν, ἀδιχῆσας τὸν ἀνεψὸν αὐτοῦ , 
τετραετῃ ὄντα. 'O μέντοι στόλος ἄρας ἀπὸ Σινώ.- 
476, ἐπεὶ ταύτην προεδουλώσαντο **, ἐπορεύετο, ἐν 
δεξιᾷ ἔχων τοὺς Καππάδοχας, xal ἀφικόμενος ἐς 
φὴν πόλιν Ίραπεζοῦντα tá τε προάστεια ἐνέπρησε, 
xul ἑπολιόρχει τὴν πόλιν ἐπὶ ἡμέρας τριάκοντα 
δύο. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπελαύνων ἐπῄει βασιλεύς. 
Προελαύνων δὲ Μαχουμούτης ἐς Τραπεξοῦντα, xal 
αὐτοῦ που σχηνώσας iv τῇ λεγομένῃ Σκυλολίμνῃ, 
xai λόγους προσφέρων πρὺς τὸν αὐτου ἑξάδέλφον 
Γεώργιον πρωτοθεστιάρ:ον, ἔλεγό πρὸς αὐτὺν, εἰ- 
φεῖν τῷ βασιλεῖ Δαθὶιδ τἀὺς * Βασιλεῖ Τραπεζούντος, 
γένους τοῦ Ἑλλήνων βασιλείου, βασιλευς μέγας 
τάδε λέγει, ὡς "Opdg μὲν ὅὕσην χώραὰν διαπορευέύ- 
µενος, ἐπειδὴ διεξῄει, ὥστε ἐνταῦθα γἐνέσθαι. "Ην 
οὖν αὐτίχα τὴν πόλιν παραδῷς τῷ βασιλεῖ, xai 
χώραν μέντοι παρέχεται, ὡς καὶ τῷ Ἑλλήνων fjye- 
μόνι τῆς ἡελοποννήσου Δημητρίφῳ εὐδαιμονίαν τὲ 
ἐδωρήῆσατο καὶ νήσους, xal Alvov πόλιν εὐδαίμονα, 
και £y ἀσφαλεῖ iv, κάθηται εὐδαιμονῶν. "Hv δὲ pi 
πειθόµενος ἀντέχειν ἐθέλῃς, ἴσθι τήν τε πόλιν 
ἐξανὸ,αποδίσαι 02 πολλῷ ὕστερο. Οὐ γὰρ ἂν 


masiwam consecutus es felicitatem, adeo ut nul- 
lus omnium qui in orbe sunt, regum tibi sit con- 
ferendus, Causa vero in promptu est ; nam partii- 
sti beroi et solemnia qua semel visa sunt, nou es 
transgressus ; et in posterum imperabis si sic per- 
rexeris agere. Pactis autem omnibus quz quis fe- 
cerit, sive cum heroe, sive cum Deo, donec moria- 
ris, standum est. Verum non honeste nobiscum 
agis, qui sumus de tua natione, et servi herois, 
Nam etiam Parca tecum pacta est, Satis scio, lic 
nos non despiciet, nec nos. contumeliis οἱ injuriis 
abs te affectos aberrare vagos sinet, Haec locuta 
est. tex autem in hunc modum respondit : O mu- 
lier, non eo inficias quin justa sint αμ comme- 
morasti omnia ; veruin liaud. te clam est, pactum 
conventum amplíus quidpiam quam privato grati- 
ficari regi, et tyranno. Id autem rerum experientia 
demonstrare consuevit. Nam si quis in ejusdem na- 
tionis homines peccare apparet, ejus rei testimo- 
niis fides accipienda est. Deinde accedentem opor- 
tet ultionem exigere. lloc a nobis factum est. Si- 
quidem praediximus filio tuo, nos nolle amplius ei 
nostram prabere regionem. At non acquievit. no- 
stro imperio, nec regione nostra abstinuit : verum 
nostra interturbare accedens non cessavit. C:ete- 
rum ut ut hacc facta sunt, tamen fllio tuo hzc nua- 
tiamus : qua si fecerit, ab ejus regione exercitum 
abducemus. Det operam, ne in nostram regionem 
incursiones faciat, nec auxilio veniat regi Trape- 
zuntis, ut simul cum ipsa capessat bellum, Hzc 
ubi enarravit rex, mulier paciscebatur, et. pacem 
componebat. Qua conventa, rex duxit recta Trape- 
zuntem contra regem Davidem : qui defuncto ue- 
pote uno, congregans Cabozilianos, qui imperant 
Mesochaldiis circa Trapezuntem regnum invit, 
coque potitus est regnans, cum injuria affecisses 
fratris filium, tunc denum quatuor annos natum. 
Classis autem solvens a Synopa, postquam cam 
subegerant, tendebat Trapezuntem : dextra Cap- 
padociam tenens, et venieus Trapezuntem, subur- 
bana incendit, et diebus triginta duobus urbem 
Qbseditl. Postea ctiam rex cum exercitu accessit, 
Maclumetes autem dux precesserat regem, et ante 


p lisac venerat. Trapezuntem. Castris positis ibi in 


eo loco, qui Scylolimne dicitur, in. colloquium 
263 veniens cum Georgio patruele ejus, jussit ut 
sic alluquatur όρια Davidem : Regi. Trapezuutis, 
Graecorum generis, rez magnus hxc dicit : Ccrnis, 
quam longuiu iter, et quam longam regionem emene 
$us Sil rex, postquam expeditionem sumpsit contra 
te ut huc veniret ? Si igitur illico «ει regis per- 
miseris arbitrio, ne dubites, prabebit aliam : ut 
Demetrio Grecorum principi, qui  Pelopounesuim 
rexerat. Donavit vero huuc opibus. pluriuis, insu- 
lisque. Eidem et urbem opibus florentein. uum 


Notuli marginales. 
5* [n uno, παραθαἰνει. In uno, t. ὃν τάς. Ἐπαύετο. 3 In uno, ἐπιτέλλυντας, . ** In uno, πρθ- 


εθουλῴσατο. 


481 


LAONICI CIHALCOCONDYL E 


488 


tradidit, Is igitur nunc oaui melu vacuus, securus A ἀπαναστῆσεται, p ἐξελὼν πρότερον ὑμᾶ;, καὶ 


vivit, maxima felicitate fruens. Siu autem non ob- 
temperaveris, verum rogis vires experiri volueris, 
scito urbem (uam brevi direptioni obnoxiam fore. 
Nec enim prius ab oppugnatione desistct, quam 
urbem ceperit, et vos otines;ignominiosissimae morti 
suhjecerit. llis dictis aU Meacliumete, respoudit rex 
GColchidis, in hic modum : Verum enimvero nos, 
cum liaud dum fo derum fidem violassemus, fratrem 
regis mittentes, prompti el parati eramus, quocun- 
que jussisset rex, obedientes ire. Etiam regia clas- 
siS duci locuti sumus, rogautes ne regionem no- 
eram populationibus affligeret. Paratos enim nos 
esse, ubi primum advenerit rex, deditionem facere. 
Haec dicens, rogabat ut pax inter se ct regem con- 
veniret, hac tameu conditione, ut rex ipsius filiam 
uxorem) duceret, οἱ regionem redderet, ex qua 
aualeam reditum huic, qui ex Colchide veniret, 
quotannis acciperet. llis expositis, pacem orabat. 
Macliumetes reversus in castra, occurrit regi : et 
qui e» urbe cognita haberet, enarrat ο Cieterum 
rex elatus his sermonibus, urbem vi capere et di- 
ripere nitebatur. ZEgre enim ferebat, uxorem re- 
gis Davidis, priusquam appulisset classis, veuisse 
ad suum generum Mainiaimn, οἱ urbe egressam esse. 
Postea cum consultatio proponeretur quid agendum 
foret, visum est ut congressus fleret utrorumque, 
ei juramento interposito, in. ditionem susciperen- 
tar. Jusiuraudum itaque regis intervenit. Quo fa- 
cto peregrini inilites regis urbem, sicuti imperave- 
rat rex, susceperunt. ftegem  Trapezuntis navem 
conscendere, cuim suis liberis, οἱ filia et cognatis, 
qui presto erant, jussit : et solventes jussi sunt na- 
vigare Dyzantium, quasi et. ipse brevi affuturus sit, 
iter facturus per continentem. Urbem autem eam 
commisit regi: classis imperatori, qui Callipolis 
pradectus erat. Peregrinorum praesidio arceui imu- 
nivit, urbi vero praesidium Aaapidum imposuit. 
l'ostea misit Clhetirem Amasie praefectum, qui re- 
gis jussu 98$ loca urbi et Mesochaldio finitima 
occupavit. Haec autein fuerant in ditiene | Cabzzi- 
Leorum, qui eraut przfecti Grecorum — imperatoris 
οἱ lilii ejus. Singula istaloca in regis ditionem, 
deditione facia, coucesserc. Rex autem relicto 


C 


αἰσχίστῳ παραδοὺς Üxvízs. Ταῦτα εἰπόντος τοῦ 
Μ2χουμούτεω, ὑπολαθὼν ὁ βασιλεὺς Κολχίδος, 
ἔλεγε τοιάδς * Αλλ ἡμεῖς καὶ πρὀτέρον τὰς βᾳσι- 
λέως σπονδὰς οὗ Γαραθαἰνοντεςν τόν τὲ ἁδὲλὸν τοῦ 
βασιλέως πέμψαντες, ἔτοι μοι Ἡμεν, bg 5 τι ἂν 
ἄρα χελεύοι βασι)εὺς. ἴεσθαι αὑτίχᾳ πειθόμενοι, 
zai τῷ ναυάρχῳ τοῦ βᾳσιλέως τόδε ἑλέγομεν, ὡς 
ἂν µη τν γώραν xax ποιοῦντές ληίζωντα’. Ὡς 
ἂν ἐπίῃ βασιλεὺς, προσχωσήσειν αὐτῷ παρεσκευΞ- 
σµεθα. Ταῦ-ά τε ἔλεγε, καὶ ἡξίου σπένδεσθαι αὐτῷ 
βασιλέα, bg" ᾧ τήν τε θυγατἑρα αὐτοῦ βασιλέα 
ἄγεσθαι καὶ χώραν αὑτῷ παρἐχεσθαι, ὅσῳ ἴσην τὴν 


-- 
ενω 


τπρόσοδον αὐτοῦ τὶς χώρας ἀποδοίη τε. Ταῦτα έ- 
ων. gio ἀπένδεσθαι. Μαχουμούτης μὲν ὡς ἐς «à 
στρατόπεδο» ἀπήλαυνε, βασιλεὺς ὑπήντα, ἀγγέλλων 
τὰ παρὰ τῆς πόλεως. Επαρθεὶς δὲ τοῖς Ἀόγοις 
τοῖσὸξ, ὤρμητο xazà κράτος ἐξελεῖν τὴν πόλιν, καὶ 
ἀνλραποδίσασθχι. "Ηχθετο γὰρ ὅτι ἡ ovi] τοῦ βᾳ- 
σιλέως, πρινη ἀφικέόθαι τὸν στόλον, ἀφίχετο παρὰ 
τὸν ἑαυτῆς Υαμθρὸν τὸν Μαμίαν προεξιοῦσα. Μετὰ 
δὲ ταῦτα βουλευομένῳ οἱ ἑδόχει ἐς τὴν ξύμδασιν 
τοὺς ὄρκους ποιεῖσθαι, xal ἐγίνοντο οἱ Gpxov τοῦ 
βασιλέως. Μετὰ δὲ xal τὴν πόλιν παρελάμθανον 
Τραπε:οῦντα οἱ toO βασιλέως νεήλυδες, ὡς ἐκέ- 
ταξε βασιλεύς. Τὸν δὲ βασιλέα Τρατεζοῦντος, ἐμ- 
θάντα ἐς τὰς ναῦς, ἅμα τοῖς παισὶν αὐτοῦ, xat τῇ 
θυγατρὶ, xal συγγενέσιν αὑτοῦ, ὅσοι παρῖσαν 
αὑτῷ, ἐχέλευσεν ἀποπλεῖν ἐς τὸ Βυξάντιον, ὡς 
αὐτίκα παρεσοµένου xal αὐτοῦ βασιλέως διὰ τῆς 
ἡπείρου. Tiv μὲν οὖν πόλιν ἐπέτρεφε τῷ ναυάρχῳ, 
τῆς ἰΚαλλιουπόλεως ὑπάρχῳ, νεήλυδάς τε χαθίατη 
ἐς τὴν ἀκρόπολιν, xal ᾿Ανάπιδας ἐς τὴν πόλιν ' 
μετὰ δὲ ταῦτα πέμψας Χιτήρην, τῆς ᾽Αμασίας 
ὕπχρχο», παρεστήσατο τὰ περὶ τὴν πόλιν χωρία, 
χαὶ τὰ περὶ τὸ Μεσοχάλδειον, ἰαθαιςηταίων ** ὄντα 
τῶν ὑπάρχων τοῦ τε πανσεθάστου καὶ τοῦ vioU 
αὐτοῦ. Καὶ ἕχαστα προσεχώρησεν. "O; xal φυλαχὴν 
ἐγχατέλιπεν, ἀνανεύξας διὰ τῆς Ἡπείρου xal ἁπή- 
λαυνε. Καὶ διὰ τῆς τῶν Τζαπνίδων χώρας ἑχομί- 
ζετο, χώραν ἐρυμνήν va χαὶ ἄθατον ἐς τὰ µάιιστα. 
Γενόμενος δὲ ἐπὶ Bujavzlou, βασιλέα μὲν αὗτου ** 
ἐπέταξεν ἀπάχειν ἓς ᾿Αδριανούπολιν. Καὶ αὐτὸς 
οὐ πολλῷ ὕστερον ἑκομίσετο ἐπὶ 


ένο 


Δδριἀχνοῦ t5? tve 


presidio peregrinorum el Azapidum, iter fecit per continentem. Proficiscebatur per Tzanorum regio- 
nem ; quam, quia. admoduni munita erat, haud facile transire pulerat. Veniens deinde Byzanuum 


curavit ut. rex Trapezuntius Adrianopolim subveheretur. 


nil. 


Nec multo post et ipse codem perve? 


lu hunc moduin capta est Trapezus urbs, ctuni- D Τραπεζοῦς μὲν οὖν οὕτως ἑάλω, xai [dj τῶν 


versa Colehidis regio, devenitque in potestatein 
regis. Antea fuerat principatus, quem  regebant 
Grieci, moresque et victis rationem | Gizcoruim 
maxime imitabatur, Verum Graci οἱ Graecorum 
principes brevi admodum tempore bello. domiti 
sunt; prime quidem rex. potitus est Byzantio ; po- 
stea arnia tulit in. Peloponnesum : dehine  Trape- 


Κόλχων χώρα σύμτασα ὑπὸ βασιλεῖ ἐγένετο, ἠγ:- 
µονία, καὶ αὕτη Ἑλλήνων οὗσα, χαὶ ἐς τὰ ἤθη «s 
καὶ δίαιταν τετραμμένη Ἑλλήνων, ὥστε «ναστά- 
τους γενέτθαι ὑπὸ τοῦδε τοῦ ῥασ,λέως οὗ πολλῷ 
χρόνῳ τοὺς τε "EX)nvá; τε, καὶ Ἑλλήνων ἡγεμό- 
vag" πρῶτα μὲν τὴν Βωκαντίου πόλιν, μετὰ ἓξ 
ταῦτα Πελοπόννησόν τε, καὶ ΤἙραπεζαῦντος ῥασι- 


Notule marginales. 


9? ]n uno, Ναθασ. ** Jn uno, αὐτόν. 


DE REBUS TURCICIS LIB. IX. 


490 


Ada, xai χώραν αὐτίν. Ταῦτα μὲν ἐς τοῦτο ** ἐγέ- A zuntis regem una cum regione nacius est. Πας 


vsto τὴν δὲ Τραπεζοῦντα ἐς µοίρας διελόμενας, τὸ 
μὲν παρ) ἑαυτῷ χατεχράτησε, ποιῄσας Σιλικταρίους 
xai Ὑπαχογλάνους *5, ὕστερον ἐς τὰς θύρας αὐτοῦ, 
τούτους χρατἠσας παρ᾽ ἑαυτὸν, ὑπηρεσίας *** αὐτοῦ 
ἕνεχα, xat ἐς τὰ παιδικά. Τὸ δὲ κατῴχισεν ἐς Βυ- 
ζάντιον, χαὶ τὸ ἕτερον πεποίηχεν ἰανιτζαρίους, χαὶ 
δου)ευτὰς kv σχευαῖς, ἐπιλεξάμενος παΐδας ὀκτα- 
Χοσίους, xai ἐς «hv τῶν νεηλύδων τάξιν ἑτάξατο. 
Τὴν µέντοι θυγατέρα τοῦ βασιλέως Δαθιὸδ γυναῖκα 
μέντοι οὐχ Ἰγάγετο, μετ οὗ πολὺ δὲ ἐς τὸν χοι- 
τῶνα µατεπέµφατο αὐτὴν, σφαχιασθέντος τοῦ βα- 
σιλέως Δαθὶδ, xal τὸν παΐῖδα ἔγγονον τοῦ πρότερον 
βασιλέως, νήπιον ὄντα εἴἶχε παρ) ἑαυτῷ ὁ Κράτων. 


Ὁ μέντοι βασ'λέως παῖς ὁ νεώτερος, Γεώργιος D 


tobvoua, ὡς ic τὴν ᾿Αδριανούπολιν παρών, ἑτρά- 
πετο ἐπὶ την του Μεχμέτεω θρησχείαν,͵ καὶ ἐς «à 
Ώθη γενόμενος τὰ ἐχείνων, οὐ πολλῷ ὕστερον συνε- 
λήφθη ἅμα τῷ πατρὶ xal τοῖς ἀδελφοῖς ὑπὸ βασι- 
λέως. Καὶ " γὰρ ἔπεμφε γράµµατα dj ἀνεφιὰ τοῦ 
βασιλέως, fj τοῦ Χασάνη ** γυνὴ, καὶ μετεχαλεῖτο 
$ ** τὸν τοῦ βασιλέως υἱὸν, f| τὸν ἀνεφιὸν αὐτοῦ 
Tw ᾽ΑἈλέξιον τὸν ix Μυτιλήνης, Κομνηνὸν ὄντα. 
Καὶ τὰ μὲν γράµµατα ἐνεχείριααν τῷ βασιλεῖ, 
δηλοκοιοῦντα, ὅπως εἷς Ex τῶν υἱῶν τοῦ βασιλέως, 
3| ὁ ἀνεφιὸς αὐτοῦ, ὡς εἴρηται, ἀφίξηται πρὸς τὴν 
δέσποιναν τὴν Yuvaixa τοῦ Μακροῦ Χασάνη οὖσαν. 
Ἐνεχείρισε δὲ ταῦτα τὰ γράµµατα ὁ πρῳτοθεστιά- 
ριος Γεώργιος ἐπιτρόπῳ τἆλλα ἀγαθῷ ὅπως φανή- 


σεται ὁ βασιλεὺς εἰς πίατωσιν ἴσως ἀγαθὴν, καὶ 


ἄλλως ἵνα μὴ ἀχουσθῇ xoi παρ) ἄλλων, ὅπως ὁ 
αποωτοθξστιάριος ἔχρυψε τοῦτο φοθούμενος τὀν τε 
αὑθέντην τὸν péyav, xai τὸν Πάσια "*. Mayoupos- 
την, καὶ πάθη χαχῶς ὁ πρωτοθεστιάριος παρὰ τοῦ 
μεγάλου αὐθέντου. Καὶ διὰ τοῦτο δέδωχε xai τὸν 
χάρτην πρὸς τὸν uéyav αὐθέντην. Τὰ μὲν οὖν 
γράμματα δεξάµενος ὁ βασιλεὺς, καὶ νόῳ λαδὼν, 
χαθίστατο i; ὑποφίαν, καὶ αὐτοὺς συλλαδὼν, τὀν 
τε A266 βασιλέα, xai τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ σὺν τῷ 
ἀνενιῷ καθεῖρξε. Καὶ τὴν μὲν θυγατἑρα ἐς χοιτῶνα 
αὑτῷ μµετεπἐέμψατο. Ἔχων δὲ αὐτοὺς ἐν '! πέδαις, 
οὗ πολλῷ ὕστερον, ἁπαγαγὼν ἓς Βυζάντιον, διε- 
χρήσατο. Τοὺς μέν τοι παΐδας τοὺς 7* ἀπὸ ἄστεως, 
xai ἀπὸ τῶν περιοίχων χωρἰων, τοὺς μὲν νεήλυδας 
ταξάµενος, κατἐθετο ἐς τὸν ἑαυτοῦ χοιτῶνα, τοὺς 
&' ἄλλους ἐν τοῖς ἑαυτοῦ ἐπιτηδεύμασι τοὺς δ᾽ ἅλ- 
Aou; '! ἀπεχαρίσατο τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ, καὶ τοῖς ἄρ- 
χουσι. Τὰς δὲ χόρας, τὰς μὲν ἐν τοῖς αὐτοῦ χο!'τῶσι 
χατέθς«το, τὰς ób ἀπεχαρίσας», χαί τινας ἐξ αὐτῶν 
τοῖς υἱοῖς αὑτοῦ ἀπεστέλλετο, ἑνίας ὃ ἕν twi 
ὀλίγῳ χαιρῷ xaV ** ὑπανδρευσατο. Τοῦ μέντοι χει- 
μῶνος τούτου βασιλεὺς διατρίδων ἐν τοῖς ἑαυτοῦ 


quidem hactenus contigere. Trapcezuntios in partes 
distribuit : partem una retiuuit ipse, ex qua fecit 
Silictarios, et Spathoglanos. Hos in januis tenebat, 
eurumque ministerio utebatür, necnon ipsis nefa- 
rio amore raptus abutebatur. Partém autem aliam 
Byzantium transmisit. Porro ex alia janitzaros ele- 
git. Quosdam constituit servos, qui in tabernaculis 
servirent. Pueros ex omnibus elegit octingelitos, 
eosque in peregrinorum cohortem submisit. Filiam 
regis Davidis non, quemadmodum rex hic petieral, 
uxorem duxit : haud tamen multo post eam in 
suum cubiculum accersivit perempto rege Davide. 
Nepotein autem hujus, qui fuerat filius adhuc infans 
prioris regis, apud se habuit Crato. Regis autem 
Davidis filius junior, nomine Georgius, cum Adria- 
nopolim venisset, ad Mechmetzx religionem  con- 
versus est, Assumptis Turcorum moribus non 
wulto post captus est ab rege una cum patre et 
fratribus. Naim missis litteris consobrina Davidis 
regis, uxor Chasauis vocabat aut regis filium, aut 
patruelem ejus, Alexium Comnefum ος Mitylenis. 
Et litteras quidem, quibus significabatur ut unus 
ex liliis regis Davidis, aut patruelis ejus (ut dictum 
est) veuiret ad dominam, qux uxor erat Chasanis 
Longi, tradiderant regi; nain litteras istas dedit 
Protovestiarius Georgius curatori, moribus cztera 
non improbo, ut appareret regi talis, quali fidendum 
essel in quibusvis, praterea ne innotesceret quo- 
modo protovestiarius rem haac celassel, timens 
Authentem sive imperatorem magnum, et Bassam 
Mechmetem, 965 ue re cognita poenas daret au- 
thenti magno protovestiarius. Quapropter litteras 
magno authenti obtulit. Rex, litteris acceptis et 
lectis, nihil boni suspicabatur. Comprehendi itaque 
jussit Davidem regem et filios ejus una cum pa- 
truele, quosomnes in custodjam dedit. Ceterum 
filiam in suum cubiculum accersebat : cum autem 
eos aliquanto tempore in custodia asservasset, tan- 
dem abductos Byzantium necavit. Pueros quidem 
ex urbe, et ab locis urbi finitimis allectos, in pere- 
grinorum albu m conscribens, ad suum cubiculum 
ordinabat. Quosdam praterea tradidit iu discipli- 
nam, ut Turcorum studiis imbuerentur. Reliquis 


D füliis suis et satrapis dono dedit virgines, quasdam 


quoque per sua cubicula disposuit, quasdam armi- 
cisdonavit, quasdam vero filiis suis misit, necnon 
quasdam Lrevi tempore maritis conjunxit. Ea au- 
tem. qui sequebatur hieme, in regni sede ma. 
nens, vocabat BlaJuimn, (93) Draculis filium, du- 
cem Dacie. Nam hujus fratrem juniorem apud 
se habebat eoque per amorem turpiter abutebatur, 


Notula& marginales. 


(91) Bladus Dracula, Moldavie , que et Transalpina, princeps : qui et Vulaldus. 


** τοσοῦτον.  ** Σπηθογλάνους. R. Σπαθογ. ὕστερον πρότερον εἰς. *** Εἰς ὑπ. αὑτοῦ χα: εἰς. 7 In uno, ὡς 
Y.  Π. τοῦ χασάνου. Ὁ [n ora libri adnolatur, xaX ταῦτα ἄλλου τινὸς, χαὶ οὗ Λαονίχου, usque ad vere 


tum, φοθούμενος. xupo;. "'? Πασίαν. 


PaTROL. GR. CLIX, 


Ἡ ταῖς, 


7 οὓς. 


7f, ἑτέρους. "*Jn uno deest. 


16 


491 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


192 


et in suüm convietum adhibebat, Discordia autem A βασιλείοις, µετεπέμπετο Βλάδον, τὸν :Δρακούλεω 


veliemens ihter regem et puerum istum exorta cst, 
cum primo eum sibi turpi amore flagrauti obnoxium 
esse vellet, Nam cum primum venisset in regiam, 
sblegatus est ad Caramanuim. quia regem propeino 

dium interfecerat, Cum enim ainore ardens puerum 
vocaret ad coitum, eumque illecehris et prebibendo 
delinire satageret, postremo in cubiculum accer- 
«iius est. Puer cum putaret. se nibil hujuscemodi 
ab rege passurum, preter spem cernit regem in 
turpe hoc facinus velle prorumpere. Verum puer 
reluciabatur, nec regem admittebat. Rex vero oscula 
ligebat repugnanti et invito puero. Puer igitur va- 
gina gladium extrahit, regis femur graviter vul- 
nerat, et celeri fuga continuo sibi consuluit. Chi- 
rurgi autem vulnus regis curabant. Puer vero con- 
scensa arbore, ibidem occultabatur. Ut autem. rex 
collectis omnibus diseesserat, etiam puer descen- 
dens ex. arbore, et iter faciens, non multo post re- 
diit in januas regis, ejusque concubinus factus est. 
ltex nec etiam iis abstinet qui suam religionem se- 
quuntur : nam cum his semper diu noctuque con- 
versatur. Ceterum alienigenis non multum utitur 
rex. Verum haud multo post pueri hujus fratri, 
quem Bladum nominant, Dacie principatum rex 
permisit. Opera igitur regis adjutus, accedens Dla- 
dus, Draculis filius, principatum Dacis occupavit. 
Ubi primum in principatum promotus est, hastatos 
delegit, quos in convictum adhibens, corporis 466 


παῖδα. Δαχίας ἠἡγεμόνα, ἔχων παρ) ἑαντοῦ Tv 
νεώτερον αὐτοῦ ἁδελφὸν, παιδικά τε αὐτοῦ γενό- 
µενον, καὶ διαιτώµενον παρ) αὐτῷ. Ἀννηνέχθη δὲ 
χαὶ αὐτῷ βασιλεῖ ξυγγενέσθαι τῷ παιδὶ τῷὸς βου- 
λομένῳ, ὅτε πρῶτον παριὼν ἐπὶ τὴν βασιλείαν, 
ἑστέλλετο ἐπὶ Καραμᾶνον, ὀλίγου ὑπ αὑτοῦ ἅπο- 
θανεῖν. 'Q; γὰρ ἐρῶν τοῦ παιδὸς ἐχάλει ἐς ὁμιλίας, 
καὶ φιλοτιμίαν αὐτῷ προπίνων, ἑχάλει ἐπὶ τὸν 
χοιτῶνα. 'O μέντοι παῖς οὐδέν τι τοιοῦτον δοχῶν 
πρὸς τοῦ βασιλέως πείσεσθαι Ἰ5, ἑώραᾷ τὸν βασιλέα 
ἐπιφερόμενον αὐτῷ ἐς τοιοῦτόν τι πρᾶγμα, ἀπεμά- 
χετό τε, καὶ οὐ συνεγινώαχετο ἐς τὴν συνουσίαν 
βασιλέως, xal ἄχοντος ἐφίλει, σπασάµενος ὁ mato 


n µάχαιραν, πχϊει τὸν βασιλέα xazà τὸν μηρὺν xai 


οὕτω φεύγων αὐτίκα, ὅποι προδχώρει αὐτῷ, ᾧχετο. 
Ἡᾳσιλέως μέντοι οἱ ἰατροὶ ἰἱάσαντο Τὸ τὸ τραῦμα. 
'O δὲ mal; ἐπὶ δένδρον αὐτοῦ που ταύτῃ ἀναθὰς 
ἐκρύπτετο 7]. Ὡς δὲ συσχευασάµενο; ὁ βασιλεὺς 
ἀπῄει, ἐντεῦθεν καταθὰς ὁ mai; ἀπὸ τοῦ δένδρου, 
καὶ διαπορευόµενος, οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφίκετο ἐπὶ 
τὰς θύρας, καὶ παιδικὰ ἐγένετο βατιλέως. Ἀρᾶσθαι 
δὲ νομίζει οὐχ ἧττον τοῖς ἐς τὴν ἑαυτοῦ δίαιταν 
τραποµένοις 1** τούτοις μὲν γὰρ alsl sz. συγγενό- 
µενος, συνδιατρίθειν νύχτωρ xai μεθ) ἡμέραν, Τοῖς 
δ) ἁλλοφύλοις οὗ πάνυ τοι χρῖσθαι νομίζεται Ba- 
cia, ἀλλ ἐπὶ βραχύ. Τούτου δὲ τοῦ παιδὸς τῷ 
ἁδελφῷ Βλάδῳ ἐπέτρεφε βασιλεὺς τὴν Δαχίας Ίγε- 
µονίαν, καὶ συµθαλλομένου βασιλέως, ἐπήλασέ τε 


sui custodes designavit. Deinde vocans singulos qui ϱ καὶ κατέσχε «hv ἡγεμονίαν Ἑλάδος ὁ Δραχκούλεω 


ip ea regione dignitate excellere videbantur, quos- 
que putabat, si dux mutandus esset, proditionis 
consilia agitaturos : hos, inquam, omnes cum {Οἱ 
familia letho dedit et palis affixit, nec liberis, uxo- 
ribus famulisque eorum parcens. Adeo vir ille 
maximam omnium quos novimus, ezdera et stragem 
hominum fecit, Nam ut sibi constabiliret Dacis 
priucipatum, fertur occidisse brevi tempore circiter 
viginti millia virorum et mulierum puerorumque. 
Cum autem pulchros el egregios quosdam delegis- 
set milites etsatellites, eos donabat opibus et divitiis 
necnon reliqua felicitatequam ex czde illorum ac- 
quisivisset. Itaque brevi tempore vir ille innovatio- 
nem et mutationem Daciz rebus iuduxit maximam. 
Preterea Pannones non paucos, quorum interesse 
putabat ut res Daci: quoquo modo bene haberent, 
nulli parcens,tributo maximo onerabat. Cum crede- 
ret Dacia principatum jam satis (irinum et. tutum 
esse, consilium capiebat, quomodo ab rege desci- 
sceret. Sententia autem Dacorum graviter Dladum 
angebat. Timebat enim, si ipse conürmato nunc 
Dacix priucipatu quid contra regem molitus fuisset, 
ut negotia sibi facessereit Daci, adducentes Pan- 
nones socios eL auxiliares. 


παῖς. Ὡς δὲ ἐπὶ τὴν ἡγεμονίαν ἀφίχετο, πρῶτα 
μὲν ἑαυτῷ δορυφόρους ἐποιεῖτο xal ὁμοδ.αίτου”. 
Μετὰ δὲ μεταπεμπόμενος ἕνα ἕκαστον τῶν τῆς χώ- 
pag ἐπιφανῶν ἓς τὰς τῶν ἡγεμόνων με:αθολὰς 
δοχούντων μετεῖναι τῆς προδοσίας, πανοιχὶ διέφθειρέ 
τε xal ἀνεσχολόπιζεν, αὐτόν τε ἅμα, xal παΐδας, 
xai γυναῖκα, καὶ θεράποντας. Ὥστε ἄνδρα τοῦτον 
ἕνα ἐπὶ µέγα 5h φόνου ἀνδρῶν ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, 
ἑλάσαι ἐπυθόμεῦα. "(ove γἀρ οἱ ἐμπεδῶσαι τὴν 
ἡγεμονίαν, ἀνελεῖν αὐτόν φασιν ἄνδρας τε xa 
γυναῖκας, xai παΐδας ὁὀλίγον τινὰ χρόνον ἐς δισμυ- 
ploug, καθ!στῶντα δὲ καλούς 1) τινας αὐτῷ στρὰ- 
τιώτας, xai δορυφόρους, τούτοις ἐδωρεῖτο τοῖς 0 


D ἀπὸ τῶν γιγνοµένων χρήμασί τὲ xal 026i, xal 


τῇ ἄλλῃ εὐδαιμονίᾳ, ὥστε διὰ βραχέος ἐπὶ μέγα 
ἀφικέσθαι μεταθολῆς, χα) χαινοτομηθῆναι πάνυ τὰ 
Δαχίας πράγματα ὑπὸ τούτου τοῦ ἀνδρὺς, xal 
Παΐονάς τε οὐκ ὀλίγους, oq μετεῖναι ἑδόχει ὀτφοῦν 
τῶν πραγμάτων, xal τούτου οὐδενὸς Φφειδόµενος, 
φόρον 5' δὲ µέγιστον εἱργάνετο. Ὡς μὲν οὖν αὐτῷ 
ἐδόχει ἀσφαλῶς ἔχειν τὰ Δαχίας πράγματα, ἐδου- 
λεύετο ἁπόστασιν ἀπὸ τοῦ βασιλέως. Ἐτιμωρεῖτο 
μέντοι τοὺς ἄνδρας τούτους γνώμῇῃ τοῦ βασιλέως, t; 
ἂν αὐτῷ νρατύνοι τὸν ἀρχὴν, χαὶ μὴ µεταστάντων 


-αὖθις τῶν τῆς Δακίας ἀνλρῶν πρωτευόντων, πράγματα ἔχοι, ἐπειγομένων 33 αὐτῶν τοὺς Tlalovag 


συμμάχους τε xal ἐπικούρους. 


15 In uno, πεἰθέσθαι, '* ΠΠ Μπο, ἴασαν. 


7 ἐχέχρυπτο. 
χινοµένων. «ἵ In uno superscriptum φόνον. *! R, inox. 


Notule marginales. 


"5 sstpagufvotz. Ἰ ἄλλους. ** τοῖς toy ἆπο- 


493 


ΡΕ REDBUS TURCICIS LIB. IX. 


49A 


ταῦτα μέντοι οὕτω διεπρἀττετο. Τότε δὴ οὖν τοῦ A. πο quidem in hunc modum aeta. sunt. Ea au- 


χειμῶνος, ὡς Ἠγγέλλετο βασιλεῖ, τοῦτον νεωτερί- 
αι, διανοούµενον ἁπόστασιν βουλεύεσθαι, ἐπὶ 
Παΐονας «ραπόµενον, αυντίθεσθα. ἐκείνοις, xat 
συμμαχίαν ποιεῖσθαι, δεινόν τε ἐποιεῖτο, xal mip- 
πων ἄνδρα εὐδόχιμον τῶν θυρῶν αὑτοῦ, γραμμα- 
τιστὴν Ἕλληνα, µετεπέμπετο ἐς τὰς θύρας, ὡς ἣν 
ἀφίχηταί οἱ ἐπὶ τὰς θύρας, ἄχαρι μὲν οὐδὲν πρὸς 
βασιλέα πείαεται, ἀἁγαθὰ δὲ καὶ εὔνοιαν ἀναχτώ- 
µανος, φὐχ ὑπερθαλεῖται αὐτὸν βασιλέα, εὐνοῶν ** ἐς 
τὰ τοῦ βᾳσιλέως πράγματα. Ταῦτα μὲν ἐπιτείλας, 
ἔπεμπεν ὡς τοῦτον Καταθολινὸν γραμματέα tov 
θνρῶν, Χαμονζᾷ δὲ τῷ Ἱεραχοφόρῳ λεγομένῳ, ὃς 
πχρὰ τὸν "Ίστρον διέλαθε 83, διοιχεῖν χώραν οὐκ 
ὀλίγην, xaX Βιδίνης ὕπαρχον εἶναι, χρύφα ἑχέλευε 
πέµπων, δόλῳ, εἰ δυνῄσεται, ἀγαγεῖν τὸν ἄνδρα, 
αὐτῷ χαριαῖσθαι µεγάλως, εἴτε δόλῳ site τρόπῳ 
ἄλλῳ οἵῳ ἑωγήσεται συλλαθεῖν. Οὗτος μὲν οὖν πα- 
ῥραγγείλας τῷ γραμματιατῇ ἐς τὴν αὐλληψιν τοῦ 
ἀνδρὸς, ἅττα ἑδόχει αφίσι βουλευομέναις πρόσφορον 
εἶναι, συμπροπέµποντι αὐτὸν τῷ Βλάδῳ, ὑποίσειν ** 
ἑνέδρα- προλοχήσαντα αὐτοῦ ταύτην 93" ev χώραν, 
οὕτω ποιεῖσθαι τὴν σύλληψιν, σηµαἰνεσθαι δέ οἱ 
ἐπὰν ug ἀποχωρεῖν τὸν Υραµµατιστήν. Ταῦτα 
ποιοῦντας ἐχείνου, χαὶ τὴν ὥραν ὑποαημαίνοντος, 
ἐν fj ἀποχωροῦντα αὐτὸν ἔδει συμπροπέμψαι τὸν 
Βλάδον, προσελόχησεν αὑτοῦ ταύτην "6 «hv χώραν 
ὁ Χαμονζδς. Βλάδος δὲ σὺν τοῖς περὶ αὐτὸν ὡπλισμέ- 
νος, ὡς συμπροῦὔπεμπε τὸν θυρῶν τῆς αὐτῆς ἣγε- 


μόνα, καὶ τὸν γραμματιστὴν, ἐνέπεσέ τε ἐς τὰς C vit. Quapropter insidias, eo loei quo profecturus 


ἑνέδρας. Καὶ ὡς ἔγνω, τούτους μὲν αὐτίχα δια- 
. κελευσάµενος, συλλαµθάνει xal τοὺς θεράποντας; 
ὧς δὲ ἑπῄει ὁ Χαμουτᾶς, ἑμαχέσατό τε ἀξίως λό- 
yov, xal τριφάµενος, αὐτόν τε ἐζώγρησε, xal τῶν 
ἄλλων διαφυγόντων διέφθειρεν οὐ πολλούς. Τούτους 
μὲν ὡς ἐξώγρησε αύμπαντας ἁπαγαγὼν, ἀνεσχο- 
Ἀότισεν, ἀχρωτηριασάμενος τοὺς ἄνδρας πρότερον. 
Ἁαμουζᾶν δὲ ἐπὶ ἀφηλοτέρου σχόλοπος ποιησάµενος, 
τὴν τε θεραπείαν ἅμα τοῖς ἑαυτοῦ δεσπόταις τὰ 
αὐτὰ ταῦτα ἔδρασε. Μετὰ δὲ ταῦτα, αὑτίκα στρατὸν 
παρασχευασἀμενος f, δύναμις 97 µέγιστον, Ἠλασέ τε 
αὐὑτίχα ἐπὶ τὺν Ἴστρον, καὶ διαθὰς ἐς τὰ ἐπὶ τάδε 
χωρία τοῦ Ἵστρου, καὶ χώραν τοῦ βασιλέως, xas- 
συδί τε αμα παισὶ καὶ γυναιξὶ διέφθειρε, xat οἰχίας 
ἐνεπίμπρα, «up ἑνιεὶς, ὅποι προσῄέι. Καὶ µέγι- 
στον ἑργασάμενος Φόνον, ἀπήλαυνεν ὀπίσω ἐπὶ 
Δαχίας, 


tem hieme ut nuntiatum est regi, Bladum nova- 
rum rerum esse eupidum, et deliberare qua ratio- 
ne a se deficeret, et conversum ad Pannones, cum 
iis federe interposito societatem coivisse : haec, 
inquam, accipiens, valde viro indigmatus est. 
Misit itaque virum satis spectatum jauuarum scri- 
bam, virum Graecum, ad Bladum, qui hunc mouc- 
ret uL ad januasg accederet. Qnod οἱ veniret, fore 
ut maxiinam gratiam iniret apud regent ; praterea 
bona plurima ferens, nunquam beneficiis regem 
superare posset, si rebus regis favere pergert. 
Cum hujusmodi mandatis Catabolinum scribam ja- 
unuarum &d Bladum prolicisci jubet. Clhamuz:we ve- 
ro, quem Hieracophorum nominabant, qui apud 
larum latuit, ut administraret suo imperio regio- 
nem non modicam, et Bidine praeesset, precepit 
ut clam, si dolo posset, Bladum ad se perduceret. 
Addebat, se ei gratificaturum vel maxine, seu do- 
lo seu alio quovis modo istum virum cepisset. 
Chamuzes igitur uaa cum scriba consilia tractabat 
qua ratione imperata opportune ad rem conferrent, 
Visum igitur est hoc esse.consultissimum, ut comi- 
tanti Bladoscribam in sua regione insidias ponerent, 
eumque hoc inodo per inaidias exciperent. 997 
Sed convenit, ut scriba, quando vellet redire a4 
rcgem, digressus aBlado, significaret. Scriba quem- 
admodum decretum erat, fecit, et. horam, qua 
abiturus esset ad regem, comitante Blado, indica- 


erat Blado, struxit Chamuges. Dladus itaque arma- 
tus cum suis prosequens scribam et januarum du- 
cem, in insidias przcipitatus est. Quas ubi cogno- 
vit, suos illico exhortatione firmavit, et ministros 
capit.Chamuzes autem accedens, pugnavit perquam 
fortiter. Tandem Chamuzem in fugam versum ca- 
pit : et reliquis fugientibus, evenit ut non multi ^ 
perirent. los igitur omnes quos vivos comprelien- 
derat, abduxit, e& palis sfüxit; czeterum. 3ntequam 
capitali supplicio subderentur, mutilati sunt,extre- 
mis corporis partibus pracisis, Chamuzem |. altiori 
quam reliquos cruci affixit. Hoc autem ideo factum 
est a BlaJo, ut suisexemplum proponeret, ue quando 
similia tentarent, quasi similia passuri. His ita 
gestis, exercitum conscripsit quam potuit maximum 
et illicoad Istrum raptim agmen duxit : quam tra- 
jiciens, venitin loca lstro finitima, et in regionem 


regis : quam uno impetu, caesis liberis οἱ muligribus, misere  evastavit, Domos villasque incendit, 
ubicenque potuit ignem injiciens. Cum autem cadem fecisset maximam, tandem reversus οεί iu 


Daciam. 

Ταῦτα μὲν οὖν ὡς Ἠγγέλλετο βασιλεῖ Μεχμέτῃ, 
τού; τε πρέσδεις αὐτοῦ διαφθαρῆναι ὑπὺ ΒἩλάδου τοῦ 
Δαχίας ἠγεμύνος, καὶ Χαμουνᾶν ἄνδρα εὐδόκιμον 
τῶν βασιλέως θυρῶν, οὕτως Ev οὐδενὶ λόγῳ ἆποθα - 
νε, Έχθετο μὲν οἷα εἰχὸς , xat δεινότερα ἐποιεῖτο, 

Y 


Hxc ut allata sunt ad regem Mechmetem, nempe 
legatos suos a Blado Daeie duce pereuptos, et 
Chamuzem, virum inter januss primarium, adeo 
contemptim et ignominiose periisse, dolorem et 
merorem regi moverunt, quemadmodum verisi- 


Notule marginales. 


*! Ju uno, ἣν νόον. In al. ut in ς. 3) διέλαχε. 35 ὡς 0n. In uno, ταύτῃ. 5 ταύτῃ. 


ἐπ uno, ὡς ἡ 5. in al. ut c. 


*! δύναται, 


9 


LAONICLI CHALCOCONDYL E 


495 


mile cst. lllud autem longe. gravissimum. ducebat, A εἰ ἄνδρας αὐτῷ τοιούτους περιόφεται, οὕτω διάφθα- 


si despiceret viros tantos talesque quos | amisisset, 
nec ultionem exigeret, presertim cum eo injuria- 
rum οἱ contumelia: processisset. Bladus, ut nrc 
ab legatis vielandis abstinuerit. Dolebat preterea 
regi, Dladum ]stro transmisso, inagna manu suam 
regionem  incendisse, et magna suorum  ca:de 
edita, in Daciam rediisse, Veruui quod tanta. cru- 
delitate legatos suos tractasset, reliquis majus οἱ 
atrocius judicabat. [taque edixit, annuntians | opti- 
matibus suis et aliis, ut quam pulcherrime armis 
instructi, cum exercitibus adveniant, atque una 
secum in militiam proficiscantur. Et quidem lioc 
paete. expeditionem contra. Dacos suscepit rex. 
Ferunt. praterea. Mechmetem ducem, antequam 
ciedes legatorum et Chamuzis przfecti, et regionis 
incendium nuntiaretur, indicasse regi qua fecissent 
Daci viris regiis. Quibus auditis, graviter indigna- 
tus est : etiam viro, qui hzc 968 exposuerat, 
verbera iuflixit. Nec enim turpe habetur in Januis 
regis, flagris cedere eos quos ex mancipiorum 
puinero, nec de Turcorum filiis in regnum suum 
Banstulerit, Rex igitur per universum regnum 
dimittens pracones, edixit, ut exercitus bene in- 
siructi et armati ad se adveniant: equites praterea 
omnes ad hanc expeditionem concivit. Pracones 
regii, qui regis voluntatem per universam regione 
nuptiant, et nuntii, si quid novarum rerum inci- 
derit, ad Jauuas regis festinant, et. citissimo gra- 


du intra paucos dies maximos cursus peragunt. C 


Si quis ex eorum numero in itinere equum cernit, 
equitem confestim ex eo deponit : conscendensque 
ipse equum, iter imaturat, impellens equum quan- 
tum potest. Deinde si alium invenerit, eumdem 
«imiliter conscendit, et equum fatigatum isti. ho- 
mini tradit, Et in hunc modum equos quieti tra- 
dentes, maximos conficiunt cursus. Corpus totum 
cingunt, ne doleat vel zgrotet. corpus quaudo cur- 
runt, Ex Peloponneso Adrianopolim scimus regios 
praecones venisse intra quinque dies. floc iter 
intra decem et quinque dies eques zgre peragere 
potest, etsi. maxime festinet; hi pracones noni- 
nantur Viacides. Cop:» universe regis cum ins. 
tructae convenissent, primo vere profectus est cor- 
tra Daciam. Tradunt huuc. exercitum regis fuisse 
maximum, et secundum magnitudine ei quem con- 
wa Byzantium ductarat ijste rex. Verum. constat 
illum exercitum fuisse reliquis pulchriorem, εἰ 
plurimum momenti tui in armis, tum ín. reliquo 
belli appáratu habuisse, Eo autem tempore in ar- 
mis habuit rex circiter viginti quinque myriades 
hominum. Hujus numeri facile iniri potest ratio 
ex Istri. trajectu.. Nam. publicani Istri trajectum 
emerant ab rege, numerantes triginta. inyriades 
aureorum staterum: interi. tamen constat, eos 


ῥέντας. xàxsivov ** εἰς τοῦτο ὕδρεως ἀφιχόμενον, 
ὥστε xai τοὺς πρέσδεις αὑτῷ διαχρήσασθαι, μὴ τι- 
µωρήσεται τὸν φόνον ἑχείνων τῶν αὐτῶν εἱσπραττό- 
µενος τὸν τῆς Δαχίας Ἠγεμόνα. "Ηχθετο μέντοι xal 
«60s , ὅτι τὸν Ἴστρον διαδὰς σὺν χειρὶ πολλῇ, xal 
ἐμπρήσας τὴν βασιλέως χώραν, xaX φόνον τῶν τε 
ὁμοφύλων αὐτῷ ἑργασάμενος, ὀπίόω ἐλαύνοι. Πολλῷ 
δὲ τούτων δεινότερα ἑἐποίει, τοιαῦτα τοὺς ἑαυτοῦ 
πρἑσδεις ἑργάσασθαι. Ὃθεν δὴ ἁπανταχῆ περιαγ- 
γέλλων τοῖς τε ἀρίστοις, χαὶ τοῖς ἄλλοις χατὰ λόγον 
πρληγόρενε, χαλλίστῳ χόσµῳ ἑλαύνοντας, χαὶ ἔξω- 
πλισµένους, παρεῖναι αὐτῷ τὰ στρχτεύµατα ἑξελαύ- 
νοντι. Ttv μὲν οὖν στρατιὰν οὕτυ παρςὀχευᾶνετα 
τοὺς Δαχούς. Λέγεται δὲ καὶ τόδε, ὡς Μαχουμούτῃ 
τῷ ἡγεμόνι, ὅτι τῆς ἀγγελίας πρότερον τούτων ἔτι 
ἀφικομένης περί τε τοῦ Qóvou τῶν πρέσθεων , xa* 

Χαμουζᾶ τοῦ ὑπάρχου, xal τοῦ ἐμπρησμοῦ τῆς χώ- 
ρας, οὔτε εὑὐρὼν, παρὰ βασιλέα ἀπηγγέλλετα τὰ γε- 
νόµενα περὶ Δαχῶν, ἐς τοὺς βασιλέως ἄνδρας, xat 
χαλεπῶς Ώνεγχε. Λέγεται δὲ ὡς καὶ πληγὰς ἑνέδαλε 
τῷ ἀνδρί. Νομίζεται δὲ χαὶ τοῦτο ἐς τὰς θύρας τοῦ 
βασιλέως οὐ πάνυ τοι αἰσχρὸν εἶναι, τούτους οὓς 
ἀπὸ ἀνδραπόδων, χαὶ ut) Τούρχων παΐδας αὐτῷ E; 
τὴν ἀρχὴν παραγενοµένους. Κήρυχας μέντοι πέµ- 
πων ἁπανταχη, ἑκέλευεν αὑτῷ παρεῖναι τὴν στρα- 
τιὰν ἐξωπλισμένην χαλῶς, xal τοὺς ἱπποδρόμους 
αὑτῷ ἔπεσθαι ξύµπαντας ἐς τή δε τὴν στρατιἀν. Ot 
δὲ τοῦ ῥασιλέως χήρυχες, οἱ ἑὰς ἀγγελίας φέροντες 
αὐτῷ ἐς τὴν χώραν, xat οἱ ἄγγελοι, ἐπειδάν τι νεώ- 
τερον ξυμθαίνοι , Er τὰς θύρας ἀφιχνούμενοι ταχἰ- 
στῳ 6póuto ὁ)Ιγων πάνυ ἑἐμερῶν, µεγίστους ὅρόμους 
διατελοῦσιν 35. Ὁ δὲ ἵππον ὃν ἂν Ev τῇ ὁδῷ διελαύ- 
νων θεάστται, τὸν μὲν ἱπέα αὐτίχα ἀπὸ τοῦ ἵππου 
χατα”ιθάφειν, αὐτὸς δὲ ἀναθὰς ἐλαύνοι χατὰ χρά- 
τος, xal ὁ ἵππος ἓς τόδε διανύσαι οἷός «s ἣν. Μετὰ 
δὲ ἄλλον εὑράμενος, χα:αθ:θάνει ΄ τὸν δὲ ἵππον τὸν 
πρότερον παραδίδωσι **9! τῷ ἀνθρώπῳ. Kal οὕτο 
βοαχὺ διαναπαυόµενοι, µέγιστον διανύουσι δρόµο». 
Ἐζώννυντο δὲ χαὶ τὸ σῶμα ἅπαν, ὥατε ph ἄγαν 
πηνεῖν, ἢ χάµνειν σφίσι τ) copa , ἐπεὶ ** θέοιντο ' 
xai ἀπὸ Πελοπφννήσου ἐς ᾿Αδρ.ανούπολ.ν χήρυχας 
ἴσμεν ἓν πέντε ἡμέραις ἀφιχκομένους, ἐδὸν πεντεχαί(- 
6:x3 ἡμερῶν ἀνδρὶ ἱππεήοντι ἐς τὰ μάλιστα. Ka- 
λοῦνται δὲ οὗτοι οἱ χήρυχες Οὐλάχ'δες. Ἐπεί τε δὴ 
τὰ στρατεύματα παρεσχεύαστο τῷ βασιλεξ, ἐπὶ Aa- 
χίαν ἑστρχτεύετο, Ἶρος εὖὐθὺυς ἀρχημένου. Μέγι- 
στου *! ài τοῦτον G:pathv γενέσθαι φασὶ, ὃξύτερον 
με-ά ve τὴν ἐς τὸ Πυζάντιον ἐπέλασιν τοῦ βασιλέως 
τοῦῦθε. Λέγξτα!: δὲ ** τοῦτο τὸ στρατόπεδον κάλλιστον 
pij Υενέσθαι τῶν ἄλλων στρατοπέδων, χαὶ xózuov 
πολὺν παρέχεσθα,, E; τε τὰ ὅπλα φασὶ ** xal ἓς τὴν 
σχευἠν. Γενέσθαι δὲ ἀμφὶ τὰς πέντε xat εἴχοσι µ:. 
ριάδας στρατοῦ. Καὶ τοῦτο λογίζεσθαι ῥᾳδίως, ἀπὸ 
τῶν τοῦ πόρου τοῦ "lozpou ἐμποριστῶν ὧν ** ἑξωντ- 


Notulae.marginales. 


: - γα e ^ 
5$ [p 1110, καὶ Ex. ** διανοούσιν o0: ἵπ. In ora, διανύονσιν. 99-9! παραδ.δοῖ. ?* In uno, ἐπιθεόντων 


ο ὡς µέγ. 9* Inuno, yàp 3. 


9! σφίσι. .9* E&ovncapévtv. In une, ὃν ἐξωνησάμενοι. 


491 


DE REBUS TURCICIS LiB. IX. 


498 


eáüpcvov ἀπὸ βασιλέως τὸν πορθμὸν, ἓς τριάχοντα Α epes maximas essa lucratos. Per continentem deitie 


µυριάδας χρυσίου στατῆρας, λέγεται χρήματα pi- 
γάλα κερδᾶναι. Μετά τὴν Ίπειρον ὁ στρατὸς ὁρμώ- 
µενος &v) Φιλιππουπόλεως, χατὰ δὲ θάλατταν, πλη- 


ρώσας τρι]ρεις ἀμφὶ τὰς x', xax ε’, xal πλοῖα εἰς 


ἐχατὸν καὶ πεντήχοντα, ἑπορεύετο εὐθὺ τοῦ Ἴστρου, 
ὡς διαθησόµενος διὰ τῆς Βιδίνης T. Εκέλευε δὲ 
πλέειν ταῦτα τὰ πλοῖα διὰ τοῦ Εὐὑςξείνου πόντου ἐπὶ 
τὸν Ἵστρον. Καὶ à στόλος, ὡς ἐνετέλλετο βασιλεὺς, 
bk τοῦ Πόντου ἐπέπλει ἐς τὸ τοῦ "στρου στόμα. 
Καὶ ὡς ἐς τὸ στόµα ἐγένετο, ἀνήγετο ἐπὶ τοῦ ποτα- 
pou ἐπὶ τὴν Βιδήνην. Kal ποι xaX ἁπόθασιν motn- 
σάµενος ὁ στόλος, τάς τὸ οἰχίας ἐνεπίμπρα, xoi 
ἔχαις τὴν τε Πραἴλαθον πόλιν τῶν Δακῶν , tv ᾗ καὶ 
ἀγορὰν παρέχονται βελτίω ἁπασῶν 3" τῶν ἐν τῇ 
χώρᾳ, Top ἐἑνιέντες, ἑνέπρησαν. Εἰαὶ δὲ αἱ οἰχίαι 
ξύλιναι. ὣς τὸ ἐπίπαν. Δᾶχες γὰρ ὡς ἐπύθοντο βα- 
σι)έα ἐπιέναι ἐπὶ σφᾶς, τὰς μὲν γυναῖχας xal παῖδας 
ὑπεξέθεντο, τὰς μὲν ἐς τὸ ὄρος τὸ Πράσοθον, τὰς δὲ 
ἐς 99 πολίχνην, τοῦὔνομα ! ἐς fjv χύχλῳ περιιὼν, bve- 
τήρει xal ἐφύλαττε * xal τὸ ἕλος ἐχυρότατν ἐποιεῖτο, 
χαὶ iv ἀσφαλεῖ χαθίστησι μάλιστα * τὰς δ᾽ αὖ καὶ ἐς 
τοὺς δρυμῶνας, οὓς χαλεπόν ἐστι διιέναι ἀνδρὶ ἑπῆ- 
λνδε, xot μὴ ἐπιχωρίῳ * πυχνότατοι γὰρ ὄντες, xat 
δένἌροις χαταπεφυτευµένοι πυχνοῖς, ὡς Άχιστα πα- 
p£yorzav διὰ πολλοῦ βάσιµον τὴν st[oobov. Τὰς μὲν 
οὖν γυναῖχας χαὶ παΐῖδας οὕτως ἐξέθαντο * αὐτοὶ δὲ 
συναθροισθέντες ἐς τὸ αὐτὸ, εἴποντο Βλάδῳ τῷ fjvs- 
µόνι. Καὶ ἐς δύο μοίρας ἐπιδιελόμενος τὸν στρατὸν, 
τὸν μὲν εἶχε παρ) ἑαυτῷ, τὸν 6b ἔπεμπεν ἐπὶ τὸν τῆς 
µελαίνης Πογδανίας ἡγεμόνα. Ὡς ἣν ἐσθαλεῖν 3 ἐχεῖ- 
νος πειρῷτο, ἀμυνόμενοι μὴ περιίδωσιν ἑσθαλόντες 3 
ἐς τὴν χώραν. Ὁ γὰρ τῆς µελαίνης ταύτης Πογδα- 
νίας ἡγεμὼν , διενεγθεὶς, ἑπολέμει τῷ Βλάδῳ ἀπὸ 
αἴτίας τοιᾶσδε, καὶ πρέσθεις πέµπων παρὰ βασιλέα 
Μεχμέτην, ἐπεχα)λεῖτο, xat συνάρασθαι ἐς τὸν πόλε- 
μον ἔφασκεν ἔτοιμος εἶναι. Βασιλεὺς μὲν οὖν fo£- 
σκετό τε τοῖς τοῦ ἡγεμόνος τούτου λόγοις, xal ἑχέ- 
λευεν οὕτω ποιεῖν τὸν ἑαυτοῦ στρατηγὸν συμμίσγοντα 
τῷ νανάρχῳ ἓς τὸν ποταμὸν, πολιορχεῖν τὸ Κελίον ’ 
πόλιν οὕτω καλουµένην τοῦ Β)λάδου ἐπὶ τῷ στόµατι 
τοῦ ποταμοῦ. Ὁ μέντοι ἠἡγεμὼν οὗτος, συλλέξας 
στράτευµα ἀπὸ τῆ; χώνας, l'exo ἐπὶ τὸν βασιλέως στό- 


de exercitus profectus est ab Plálippopoli, lmplens 
vero triremes circiter viginti quinque, el naves 
circiter centum et quinquagiuta, mari recta sub- 
vectus est ad Istrum, guasi iter facturus per liide- 
nam. Jussit tamen. ut. ist:: naves. pen. Euxinum 
pontum ad Istrum contenderent. Et quidem classis, 
quemadmoduin prieceperat rex, per Pontum ferc-. 
batur in Istri ostium. Ubi Istri oram attigit, adver- 
$6 flumine navigavit Bidenam: ubicunque egre- 
dicebantur navibus, incendebaut zdificia, et corm- 
burebant. Prailabum urbem Dacorum, qux totius 
Dacie forum crat celeberrimum, injecto igne con- 
cremarunt. Pleraque autem jstius regionis :dili- 
cia lignea sunt, hiuc 969 Πι ut faeile iguem ac- 
mittant. Daci ubi acceperuat regem cum copiis ac- 
versum se pergere, liberos et uxores collocarunt 
quasdam in montem Prasobum, quasdam in. oppidu- 
lumuomine, .. . quod circuloveluti cireumiens mte 
uiebat et eustodiebat. Etiam palus sive. lacus. palv- 
:lIrisid oppidulum velin primis et tutissimum et mtu- 
nitissimum praestabat. Quasdam preterea abdidere 
in querceta regionis, quae transire difficile est viro 
peregrino, qui non sit. indigena. Densissima enim 
sunt, et arboribus consita densis, plerumque inac- 
cessa etinvia sunt. Mulieres quidem et liberos, 
quemadmodum dixi, in loes tuta. contraxere, Viri 
vcro in unum collecti, sequebantur Bladum ducem: 
qui seceruens universum exercitum in duas parles, 
alteram quidem ipse detinuit, alteram vero ire jus. 
sit contra Nigra Poydaniae (95) principem : ut οἱ i3 
conaretur in Dacia irruere, fortiter res:sterent, nec 
omitterent in ejus regionem hostilem incursionem 
lacere. Nam inimicitiz intercesserant. inter Nigra 
Pogdaniz principem, et Bladum. Quapropter bellum 
inter ipsos ardebat.Cujus hzc causa perhibetur.Prine 
ceps Nigra Pogdaniz missis legatis, hortabatur re- 
gem Mecbmetem ad bellum inferendum Blado : quem 
quo magis moveret, pollicebatur se suas copias ejus 
copiis juncturum. Regi grata erant quao princcps iste 
afferebat. Proinde jussit at promissa ad rem confer- 
ret, et. exercitum suum adderet navarcho prope (flu- 
men, et juncto Marte obsiderent Celium urbem Bladi 


)ov εὐθὺ τῆς Κε)λίου πόλεως, συµµίξων τῷ vauvápyu. D sic dictam, et in ora fluminis sitam. At princeps ille, 


Καὶ ἐπεί ve συνέµισγε τῷ βασιλέως στρατῷ, ἐπο- 
λιόρχ:υν ἀμφότεροι τὴν πόλιν, xal προθάλλοντες * 
ἐπὶ ἡμέρας συχνὰς, ἐξεχρούσθησαν, xol ἀπέθαλον 
ὀλίγους τινάς. Ὡς 0 οὗ προεχώρει f) τῆς πόλεως at- 
ρεσις. ἀπεχώρουν Ίδη ἑχάτεροι, Ὁ μὲν οὖν µέλας 
Πόγδανος * fiev ὁμόσε , ὡς ἑσθαλὼν ἐς τὴν sov Ac- 
x&v χώραν. ἙἘκωλύετο δὲ ὑπὸ τῆς μ.ᾶς µοίρας τοῦ 
σζρατοῦ, Ἶτις ἑτέταχτο ταύτῃ φυλάσσειν τὴν χώραν. 
Ὠλάδος δὲ αὐτὸς ἔχων τῆν pei, μοῖραν τοῦ στρα- 
τοῦ, ἑπορεύετο διὰ τῶν δρυμώνων, ἐχδεχόμενος 


ubi animun regis intellexit, conscripto exercitu de 
regione sua, pergebat ad classem regis ut prope Ce- 
lium urbem adjungeretur regio navarcho. Quo facto, 
uterque urbem eam oppugnabant; cumque eam 
capere annisi essent diebus sane plurimis, tandem 
repulsi sunt iude amissis paucis. Cumque urbis 
eppugnatio parum procederet, uterque abiit. Niger 
Pogdanus preficiscebatur quasi populauirus. Daco* 
rum regionem. Verum inhibitus est ab ea exercitus 
parte, qux opnosita ei fuerat, ut defenderet regio- 


Notule marginales. 


(95) Pogolize. 


* In uno additur, πόλεως. ?* In uno, àz. 0. τ. *?* zat... ! Nomen urbis desideratur. 
* πρησθαλόντες, 


6à).v. *is621a. ^ In uno, Κελλ. 


! [n uno, ἐδ. 
* In uno, Mzovóa, in al. ut in ο. 


49) 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


nem, ue hostilia ab Pegdano paferetur. Bliadus A ἰδεῖν, ὅπου χωρήσει ὁ τοῦ βασιλέως στρατός. Βασι- 


cua) majore excrcítas parte iter faciebat per. silvas 
&landiferas,  exploraturus quanam contenderet 
regis exercitus. Rex cum trajecisset copias Istram, 
Dacorum regionem ingressus est: nec tamen eam 
populationibus urebat, nam me id fleret, prohibue- 
rat. Ceterum instrueto et composito agmine ibat 
ad esm urbem in quam Daci exponentes liberos 
et uxores, sequebantur regem per querceta. Sí qui 
longius ab agmine regis fuerant progressi, 970 
ab Dacis excipiebantur et extemplo peribant. Rex 
cum nualtiaretur néminem accedere qui Ρα po- 
testatem faceret, praterea nec 4 Paononibus Bla- 
do auxilii quidquam esse, hostem .contemnebat, 
Ἶν patente campo locasset. 

Bladue, ubiaccepit ex nuntiis, hostes accedere 
infesto agmine, nuntium misit ad Panmones, talia 
dicentem : O viri Pannones, vos, non dubito, seitis, 
regionem nostram vestrze esse. finitimau, et utri- 
que habitamus affusi dstro.. Nunc autem, ni falor, 
accepistis Turcorum regem magea manu acce- 
dere, ut arma nobis inferat. Si nunc Daciam va- 
starit sibique subegerit, scitote, haud cessabit tanto 
cardine rerum, verum continuo arma hostilia ad 
vos circumferet. Νεο dubite, quia maxima hinc 
pericula vestram regionem incolepntibus immineant. 
Tempus igHur nunc postulat, ut nebis auxilio 
sitis, ut. exercitum hostilem quamprimwm e re- 
gione propulsemus. Nec exspectandum censeo, 
donee regionem mostr&m contuders, et penitus 
cvastarit, et geutem nostram sibi subjaganit. Etiam 
ducis iostri (ratrem majorem rex habet: hunc 
principem Valachis constituit. At opera dama 
est, ne €i singela οκ senteatis ewecedant. Nom 
Dladi fratrem juniorem, cum arma contra Daciam 
vibraret, rex. maximis etudiis coleit, raagaisque 
honoribus affecit. Gpibus et vestitu pretioso malto 
eum virum donavi, buac jussit sermones serere 
cut Dacorum preceribus, at ipse tandem potiretur 
rerum suuma. Quapropter casa brevi in. magnam 
felicitatem sit promotus, at pareret regi, imperata 
f cit, et Dacise proceres tentavit. Νεο tamen quid- 
quat adhuc efficere potoit, verum repulsus est. 

" Paunones cum Ίῶς audirent ez nuntio, dictis ob- 


λεὺς μὲν γὰρ ὡς τὰ στρατεύματα αὐτῷ διαδάντα 
τὸν Ἵστρον, ἐγένετο ἐς τὴν Δαχίαν, ἑπέδραμεν * οὐ- 
δαμῆ, ob γὰρ εἴα ὁ βασιλεὺς, ἀλλὰ συντεταγµένφ 
ἑπορεύετο τῷ στρατεύµατι. Ἐπορεύετο δ᾽ εὐθὺ «ῆς 
πόλεως, ἐς ἣν γυναϊχάς τε καὶ παῖδας ὑπεχθέμενοι 
ot Δᾶχες, αὐτοὶ εἴποντο τῷ βασιλεῖ διὰ τῶν δρυµώ- 
νων. Καὶ fiv τι ἀποσπασθείη τοῦ στρατοῦ, αὐτίχα 
ὑπὸ τούτων διεφθείρετο. Ὅ μὲν οὖν βασιλεὺς, ὡς 
οὐδεῖς ἐπιὼν Επηγγέλλετο αὐτῷ ἐς τὴν µάχην , οὔτε 
ἀπὸ Παιόνων παρεῖναι τῷ Βλάδῳ βοῄθειαν, ὠλιγώ- 


ptt τε xaX Ἰμέλει τοῦ χάραχος, xal τὸ στρατόπεδον 
ἐν εὑρυχωρίᾳ ἔπιπτε, 


et vallo communire castra negligebat, quamvis ea 


B  Biáfo; τε γὰρ ὡς Σπύθετο τοὺς πολεµίους £a:5- 


τας, ἔπεμπεν ἄγγελον ἐς τοὺς Παίονας, λέγοντα 
τάδε * "() ἄνδρες Παίονες, ὑμεῖς ἴστε που, ὣς b χώρα 
ἡμῶν Opopó; vé ἐστι τῇ ὑμετέρᾳα, xol παρὰ τοῦ 
Ἴστρου οἰχοῦμεν ἀμφότεροι. Nov οὖν πυνθάνεσθαι , 
οἶομαι, χαὶ ὑμεῖς τὸν βασιλέα Τούρχων, µεγάλῃ χειρὶ 
ἐπιόντα, στρατεύεσθαι ἓφ᾽ ἡμᾶς. Καὶ ἣν τάδε χατα- 
ατρεφάμµενος ὑπάγηται ὡς τὴν Δακίαν, τόδε ἐπίστα- 
αθαἰ” που χαὶ ὑμεῖς, Ὡς οὖτε ᾖσυχίαν ἄγοντες 
χαθεδοῦντες *, ἀλλ ἐφ᾽ ὑμᾶς αὐτίχα ἔ πιόντες στρα- 
τεύσονται, καὶ πράγµατα ἔσται ὑπ αὐτῶν ἀνῆχεστα 
ἐς τὴν ὑμετέραν χώραν ἱδρυμένοις. Nuv οὖν ὥρα 
ἐστι καὶ ὑμᾶς βοηθοῦντας ἡμῖν, ἀπαμύνειν, ὣς 
οἷόν τε μάλιστα τὸν στρατὸν τόνδε ἀπὸ τῆς χώρας, 
καὶ μὴ περιορᾷν φθεἰροντὰ τε τὴν χώραν, xat ἔπι- 
χαχοῦνται xal Χαταστρεφόμενον τὸ γένος ἡμῶν. 
Ἔχει δὲ xoi τοῦ ἡγεμόνος τοῦ ἡμετέρου ἄδελφὸν 
νεανέαν, ὥδτε χαθιστάντα αὐτὸν Ἠγεμόνα ἐς τὴν 
Βλαχίαν, "jw τι μὴ προχωροίη αὐτῷ Εχάστῳ χατὰ 
νοῦν. Tv Υἀρ τοι τοῦ Βλάδου ἁδελφὸν νεανίαν, to; 
ἑστρατεύετο ἐπὶ την Δαχίαν, µεγάλως τε φιλοφρο- 
νησάµενος, ἑτίμησε, xat χρήµασι χαὶ ἐσθῆητι ἔδω- 
ρεῖτο πολλῇ τε xal ἀγαθῇ. Καὶ ἐχέλευε πέμπειν Ἐπὶ 
τὴν Δαχίαν λόγους, ἐπὶ τοὺς δυνατοὺς ἄγειν τὰ πρά- 
γματα. Ὄθεν ἐπὶ εὐδαιμονίαν αὐτίκα Ὑενόμενος, 
ἔπρασσε πέμπων, Oc Εχέλευε βασιλεύς. OU μέντοι 
νε προεχώρει αὐτῷ τότε προπέµποντι. Ταῦτα ὑπὸ 
ποῦ ἀγγέλου ἀχούσαντες oi Παίονες, ἐπείθοντό τε 
τοῖς λόχοις, καὶ ὥρμηντο βοηθεῖν, xai ἐς τὰ pá- 


temperaraxé, et. prompti erant. omnes, ut. Dacis D λιστα ἐπαμύνειν. Σννέλεγον δὲ espá:supa, Καὶ ct 


soppetias ferrent, ei hosti. quam fortissime re- 
sisterem. Delectu. igitur habito, conscripserunt 
exercitum. His quidem Pannones erant. occopati. 
Reu aotem hostili antmo cum exercitu procedens, 
quacunque prefieiscebatur, vicos incendebat, pe- 
cora diwipiebat, qusecunque exsas obtnlisset. Equi- 
tcs regii mancipia pauca in castra ducebant : ve- 
rwn magis ipsi interibant, si qnando ab agmine 
incautius avilsi fueram. Ferunt, Bladum ipsum 
in regis castra speculatorem venisse, et singula 


μὲν ἓν τούτοις ἦσαν * βασιλεὺς δὲ προσελαύνων σὺν 
τῷ στρατῷ, Σνεπίμπρα μὲν τὰς κώμας, xai τὰ ὕπη-. 
ζύγια διήρπαζεν, οἷς ἂν περιτύχοι. Καὶ ἀνδράποδα 
n&vo Ula Ίγοντο ἐς τὸ στρατόπεδον οἱ Ἱπποδρόμοι. 
Αὐτοὶ δὲ μάλιστα διεφθείροντο, sU πού τις αὐτῶν 
διασπασθείη 19 ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου. Ῥλάξος δὲ M- 
γεται καὶ αὑτὺς Eq τὸ τοῦ βασιλέως στρατόπεδον 
κατάσκοπος ἐσελθεῖν, καὶ περιιὼν ἐπισκοπῆσαι ''.Ό» 
πε]θομαι ὃλ Βλάδον αὐτὸν ἐθελῆσαι ἓς {οσοῦτον xlv- 
δυνον ἀφικέσθα:, ὡς παρὸν αὐτῷ χατασκχόπο:ς πολ- 


" Notule marginales. 


7 ἑπέβραµε piv οὐ». — *ízíst200:. Sic in u. 
33 ὡς ἔχει τὸ στρατόπεδον. 


9 χχθεδουτλι. 


9 4 
15 [n uno, ἀποσπ., in al. διαποσθείν. 


$01 


λοῖς χρῆσθαι **..... 
αὐτοῦ. Αὐτὸς μὲν οὖν χα) ἡμέρας ἐπελθὼν ἐγγυ- 
τάτω τοῦ etpatoródou, ἐπεσχόπει Ίε τὰς βασιλέως 
σκηνὰς, καὶ την Μαχουμούτεω, καὶ τὴν ἀγοράν ' 
ἔχων δὲ xal ἑλάττους τῶν µυρίων ἱππέων. Ἔνιοι δέ 
Φασιν, ὡς οὐ πλείους τῶν ἑπταχισχιλίων παρῆσαν 
αὐτῷ ἱππέων. Σὺν τούτοις περὶ πρώτην φυλακὴν 
τῆς νυχοὺς ἐπελάσας. εἰσέβαλλεν 13 ἐς τὸ βασιλέως 
στρτόπεδον. Καὶ δείµατα μὲν πρῶτον ἐγένετο iv 
τῷ στρατοπέδῳ μεγάλα, στρατὺν µέγαν ἀλλότριον, 
xai ἐπήλυδα οἱἰαμένων τῶν τοῦ βασιλέως ἐπιθέσθαι 
σφίσι, καὶ αὑτός. Καὶ ἑνό.ιζον ἀπόλλυσθαι πάνν, 
à; φόδον τε πολὺν καὶ Osluata κχαθιστάµενοι τὴν 
ἑσθολήν. Ἑστρατεύετο vào πλ λαμπάδων, xai 
χέρατος, ὑποσημαῖνον αὐτῷ τὴν ἑσθολήν. Τὸ μὲν 


στρατόπεδον ἅπαν χατὰ χώραν ἔμενεν οὐδαμόσε B bere. 


κινούμενο». Elotec μὲν γὰρ xaY ἄλλως τὰ τοῦ γένους 
στρατόπεδα vuxtb; µηδέποτε χινεῖσθαι τὸ παράπαν, 
ἀλλ’ ἱδρύσθαι τε χατὰ χώραν, fv τε χλέπτης διιὼν 
τυγχάνη i; «5 στρατόπεδον, εἴτε ἄλλο τι χαταλαμ- 
6άνει νεώτερον. Καὶ τότε 0h ἐς µέγα δέος ἀφικό- 
µενοι ol Τοῦρκοι, ἔμενον f] ἐσχήνουν ἕχαστος ἱδρ-- 
μένος. Καὶ χήρυχες βασιλέως ἀνὰ τὸ στρατόπεδον 
ὡς ἐς αὐτίκα ἐσθαλόντα τὸν Βλάδον, iv τῷ etpato- 
Tibe περιιόντες, ἀνεχήρυττον, µηδένα μηδα'ιῆ 
μεταστῆναι, ὡς αὐτίκα ἀποθανούμενον ὑπὸ βασ:- 
αέως. Οἱ μὲν οὖν χήρυχες τοῦ βασ'λέως, παραμ»- 
θοῦµενο., ἐχέλευον µένειν αὐτοῦ ἕνα ἕχαστον, ᾗπερ 
ἑτέταχτο, λέγοντες τοιάδε * "Ανδρες Μουσουλμάνοι, 
µείνατε ἐπὶ βραχύ  ὄψεσθε yàp τὸν βασιλέως πό- 


λεμον '* πεσόντα αὑτίχα μάλα iv τῷ στρατοπέδῳ, C 


xaX 6s. vta δίκην, ὧν ἐς βασιλέα τετόλµηχ:. Ταῦτα 
ἔλεγον, xxi ἄλλα πηλλὰ παραπλήσια φάσκοντεςι 
μάλιστα δὶ ἐχεῖνο ὡς Ἶν µένῃ ὁ στρατὸς, αὐτίκα 
ἀπόλλυται ὁ πόλεμος * ἣν δὲ µετασ:ῇ ἀπώλυσθε !5 
ἅπαντες. Βασιλεὺς Υὰρ πρώτους ὑμᾶς διαγθερεῖ, 
πρινῆ αὐτὺν οἴχεσθαι φεύγοντχ. Βλάδος δὲ ὡς τά- 
χιστα ἑἐσέδαλεν ἐς x5 στρατόπεδο», πρῶτα plv 
ὑπήντα αὐτῷ ἀπὸ τῆς Ασίας στρατὸς, xat ῥραχεῖαν 
μέν τινα αὐτοῦ ἐποιῄσαντο μάχην ΄ μετὰ δὲ ἀνατρα- 
πύµενοι, ἆ ὰ µἐέρος ἐχώρουν ἐπὶ τὸ σώζεσθαι αὐτοὶ 
ὠρμημένοι. Ὁ δὲ λαμπάδας τε ἔχων ἡμμένας, xal 
πυῤῥὰ, x«l συντεταγµένως μάλιστα, χαὶ ἀθρόως 
ἐπιὼν τῷ στρατεύματι, ὥρμητο μὲν πρῶτα ἐπὶ τὰς 
βασιλέως θύρας. Καὶ ἀποτυγχάνουσι μὲν τῆς τοῦ 
βασιλέως αὑλῆς, ἐπεισπεσόντες ἐς τὰς σχηνὰς τῶν 
ἠγεμόνων, τοῦ΄τα Μαχουμούτεω καὶ Ἱσαάκεω, ἐμά- 
χουτο ἐς ταῦτα µεγάλως, xal τὰς τε χαµίλους 
ἐφόνευον xaX ἡμιόνους, καὶ ὑπηξζύγια, xal ἀθρόως 
μὲν καὶ συντεταγμένων αὐτῶν µαχουμένων, οὐδέν 
«t ἀπεγίγνετο ὅ «t xal ἅσιον λόγου" εἰ δὲ τί που 
ἁ τοσπασθείη, αὑτίνα ἔπιπτεν αὐτοῦ ὑπὸ τῶν Τούρ- 
«ων. Καὶ οἱ περὶ Μαχουμούτην, ἄνδρες γενόµενοι 
ἀγαθοὶ, ἐμάχονςο ἀξίως λόγον πεζοὶ ἅπαντες. 'Avé- 
6ησαν δὲ xal ἐπὶ τοὺς ἑαυτῶν ἵππους οἱ τῦ στρα- 
τοπέδου σχεδὸν ἅπαντες, πλην τῶν» ῥατιλέως 0.- 


ΡΕ REBUS TURCICIS 115. 1X. 
"* de τὴν ἐξήγησιν τῆς τόλµτς Α presentem considerasse. Non tamen mihi verisi- 


90$ 


mile videtur, Bladum voluisse tanto se committere 
periculo, cum plurimis potuerit, qui presto erant, 
uti speculatoribus. Sed forsitan id confictum est, 
ut viri audacia insignior Q'71 ostentaretur. Ve- 
rumtamen Bladus interdiu accedebat quam pro- 
xime ad liostilla castra, et tentoria militum re- 
gisque, necnon forum contemplabatur. Bladus ha- 
bebat equites pauciores quam decem inille, Sunt 
tamen qui tradunt, eum non plures quam septem 
mille equites ducetasse, His confisus, sub primam 
noctis vigiliam advenit, οἱ in regia castra impe- 
tum dedit. Primo terror ingens in castris obortus 
est. Nam regii milites putabant exercitum ma- 
gnum et alienigenam peregrinumque sibi incum- 
ldem credebat et rex. Proinde praesentem 
intentabant viris omnia mortem : adeo magnum 
inopina illa et improvisa oppressio incusserat ter- 
rorem. Lampades enim et cornua irruptionem  si- 
guificabant. Verum regia castra non alio (ranslata 
sunt, sed in eo loco quem occuparant primo, im- 
mota mansere. Turcis enim consuetudo est, ut 
nocturno lempore castra nequaquam — moveant, 
verum ín eo loco, queui castris muniendis ceperunt, 
persistant, sive fur ingressus sit in castra, sive 
aliquid aliud novi ingruerit. Eo tempore Turci in 
maximum terrorem conjecti, in suis tentoriis quieti 
manseruut. Regii prieeones pcr universa castra 
incedentes, clamabant, ne quis loco quem tenuis 
set, moveretur. Bladum mox, qui irruptionem fe- 
cerit in castra, regis marte casurum. Procones 
quidem ut territis animum adderent jusserunt sin- 
gulos in eo loco manere, in quem collocati fuissent 
dicentes : Viri Musulmani, durate breve. tempus ; 
cernetis enim hostem regis admodum cito in cas- 
wis obiturum | mortem, dantem penas. scelerum, 
qui?ju regem perpetrare ausus fuit. Alia plura 
his sitnilia expromebaut, etiam hoc addentes, quod 
si exercitus immobilis steterit, pr:elium. cito. de- 
siuet, sin loco motus fuerit, omnes peribitis ; rex 
enim vog omnes necabit, priusquam ille fugere 
possit. Blado irruenti in regia caetra, primo oc- 
currit exercitus Asiaticus, οἱ pralium nou admo- 
dum longum ibi commissum ext. Nam Asisni in 
[ugam conjecti, paulatim iu cohortes couglobati, 
recedebaut, ut servarentur. Bladus autem  liabens 
lampades ardentes εἰ ignes, agmine stipato per- 
gens contra regis copias , primo Januas regis α{- 
fectabat. Czeterum Bladi militeg aberraruut a prz- 
torio regis, et inciderunt in Lentoria regiorum 
ducum, Macluinetis videlicet et 1s2aci : etibi for- 
titer. pugnabant, trucidantes camelos, mulos, ct 
alia jumenta. Cuin autem. pugnam facerent, iu 
ordines collecti et. constipati, nibil sane memo- 
ratu dignuin passi sunt, Verum si qui 979 paulo 
longius ab ordinibus eraut. evecti, extemplo Tur- 


Notul& marginales. 


!* χρήσασθαι, 


pat, πεπλασιιἑνου,. | Egs6,.— '* πολἐμιο". 


"" flic ad complendam periodum hujusmodi verba deesse videntur, ἀλ) ὰ τοῦτο, ὡς of 
15 ἀπώλοσθα, Sic in uno ; in al. àr-i230z. 


503 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


50 


corum manibus cadebant. Pedítes qui apud Me- A ρῶν. Ἐμάχοντο μὲν οὖν ἐνταῦθα ἐπὶ συχνόν τινα 


chumetem erant, cum essent viri fortes, praelia. 
bantur admoium |; imemorabiliter. Tandem omnes 
quotquot eraut de exercitu regio, prater januz mi- 
lites, ascenderunt in equos ; przlium eo loci diu 
fervebat. Hinc conversi Daci, maturabant iter ad 
regis januarum niilites. Cum autem instructos et 
armatos invenirent, brevi tempore  pugnarunt. 
Deinde omisso prelio, vertuntur in forum cas- 
trorum : quod diripientes, et si quem forte ibi in- 
venerant occidentes, tandem cum aurora appro- 
pirquaret et lucesceret, egressi sunt castris, auis- 
$is paucis admodum 64 nocte. Etíam pauci, ut 
fertur, de regio exercitu desiderati sunt. Ubi 
primum dies illuxit, rex eligens optimos quosque, 
qui sub tribunis degebant, et Haliem Michaelis 
filium ducem istis przponens, jussit ut citato 
sgmine Dacos cedentes insequerentur. Halies as- 
sumpto exercitu, profectus est summa celeritate 
adhibita, contra Bladum , et summis viribus 
abeuntis vestigia secutus, Bladi exercitui asse- 
cutus est. Subito autem in hostilem exercitum ir- 
ruens, interfecit plurimos : captosque Dacos cir- 
citer mille, in regia castra abduxit. Quos inter- 
flbi omnes rex curavit, Etiam noctu. quemdam 
comprelenderunt de Bladi militibus ; Turci hunc 
deduxerunt ad Mechumetem, qui eum interrogavit, 
quisnam et cujus esset, et unde veniret ? Qui ubi ad 
singula, quemadmodum interrogatus erat, res- 


pondit, tandem jussus est dicere, si sciret. ubinam C 


Bladus Dacixz princeps nunc moraretur ?Is res- 
pondit, se quidein qua scire expetant, exacte nosse: 
verum 56 nunquam enuntiaturum horum quid- 
quam, adeo metuere se dicebat virum illum. llli 
autem minautes dixerunt, nisi qux sciscitarentur 
continyo expromeret, periturum. Qui respondit, 
se quidem mortem perpeti paratum esse, se vero 
non audere quidquam eorum qua scire cuperent, 


χρόνην. Μετὰ δὲ συστραφέντες, fihauvov ἐπὶ τὰς 
βασιλέως θύρας, καὶ εὗρον τοὺς ἀμφὶ βασιλέα ἑχτὸς 
τῶν θυρῶν παρατεταγµένους, xal βραχὺ ἔτι ἐνταῦθα 
µαχεσάμενοι, ἑτράποντο ἐπὶ τὴν ἀγορὰν τοῦ στρα- 
τοπέδου, xal διαρπάσαντες τήν τε ἀγορὰν, xal el 
tl; που ταύτῃ ἑνίστατο, διαφθείραντες. Ὡς ἐγγὺς 
ἦκεν ἡ hog, xoi ἐπέφανεν, ἀπεχώρει ἀπὸ τοῦ 
στρατοπέδου, ἀποθαλὼν pày ταύτης τῆς νυχτὺς 
ὀλίγους πάνυ τινὰς, xal οἱ ἀπὸ τοῦ βασιλέως στρα- 
τοπέδου, ὀλίγοι διεφθάρησαν, ὡς ἑλέγετο. μετὰ δὲ, 
ὡς ἡμέρα τάχιστα ἐγεγόνει, βασιλεὺς ἐπιλεξάμενος 
τῶν ὑπάρχων τοὺς λογάδας, χαὶ Αλίην τὸν Μιχά- 
λεω παῖδα στρατηγὺν ἁπολείξας. ἐκέλευεν ἰόντας 
κατόπιν τῶν Δακῶν, ἐπιδιώκειν ὡς ἔχοιεν τάχος. 
Ὁ μὲν οὖν "Alm, παραλαθὼν τὸν ατρατὺν, Tv 
σπουδην ἐπὶ τὸν Βλάδον, xal κατόπιν γενύβενος. 
ἤλαυνε χατὰ χράτος, καὶ χαταλαμθάνει τὸν Πάδου 
στρατὸν, xal ἐπεισπεσὼν, διέφθειρε μὲν πολλοὺς. 
ζωγρήσας δὲ ἀμφὶ τοὺς χιλίους τῶν Δαχῶν, ἀπῆγα- 
γεν ἐς τὸ στρατόπεδον παρὰ βασιλέα. Τούτους ui» 
λαδὼν 6 βασ.λεὺς, xal ἀπαγαγὼν, διεχρύσατο 
ἅπαντας. Kal τινα λαθόντες νυχτὸς ταύτης τῶν τοῦ 
Ἡλάδου στρατιωτῶν οἱ τοῦ βασιλέως στρατιώτα:, 
xai ἀπαγαγόντες ἐς «Μαχουμούτην, Ἱρώτα αὐτὸν, 
ὅστις τε εἴη, xal ὅθεν Ἠχοι. Μετὰ δὲ ὡς ἕμαστα δ:ε- 
Aéyün, ἑπανήρετο αὐτὸν εἰ εἰδοίη, ὅπου διατρίδ.υν 
τυγχάνε: Βλάδος, ὁ τῆς Δαχίας Ἠγεμών. "0 δ' ἀμεί- 
6ετο, ὡς εἰδοίη !* σαφῶς, οὐδέπλτε δ᾽ ἂν εἶπο. τοῦ- 
των οὐδὲν, δεδοικὼς ἐχεῖνον τὸν ἄνδρα. 01 δ οὖν ὡς 
ἔφασχον αὐτὸν ἀποθανεῖσθαι, ἂν μὴ πύθωνται αὖ- 
τοῦ ὃ βούλονται ἔρεσθαι, αὐτὸς ἔφασχε, τεθνάναι 
μὲν ἔτοιμον εἶναι xal πάνυ, ἐξειπεῖν δὲ ὁτιοῦν τῶν 
ἐχείνου οὐχ ἂν τολµφη. Ταῦτα ἓν θαύματι ποιη 
αάµενον τὸν Μαχουμούτην, ἀνελεῖν μὲν τὸν ἄνδρα, 
ἐπιλέγεσθαι δὲ, ὡς δέοι τῷ áp! αὑτὸν, εἰ εἶχς 
στρατὸν ἄξιον λόγου, ἐς µέγα ἂν ἐδόκει οὗτος ἀφι- 
χέσθαι. 


profari. Machumetes admiratus viri responsum, eum continuo necavit, dicens : Si vir ille exercitum 
haberet memorabilem, non dubito quin brevi ad magnam claritatem evaderct. 


Πο quidem hactenus facta sunt, Rex hinc. de- 
cedens, recta contendebat ad urbem in qua regiain 
sedem Bladus habébat (96). Singulis nuctibus, 
ubicunque manebst, per circuitum castra vallo 
circumdabat, et munitionibus admodum dilig:nter 
castra emuniebat. Vigilias praeterea solito majores 
deducebat exercitumque diu noctuque in armis 
tenebat. Agmine 9'73 autem composito proficiscens 
in Daciam pervenit, εἰ accessit ad eam urbem, in 
qua Ὀ]ούο regia sedes erai. Daci quidem se non 
parabant, quasi ab rege obsidendi. Porias itaque 
aperuerunt, et parati erant suscipere reget; cuin 
exercitu advenientem. Rex prater urbem vectus, 
cum virum nullum in iuris conspicarelur, ucc 


Ταῦτα μὲν τότε ἐς τοσοῦτον ἐγένετο” βασιλεὺς δὲ 
τὸ ἀντεῦθεν προϊὼν Eq τὸ πρόσω τῆς χώρας, exo 
εὐθὺ τῆς πόλεως, bv fj τὰ βασίλεια ἣν, αὑτῷ τῷ 
ἡγεμόνι Βλάδῳ. Καὶ νυχτὺς μὲν ἑκάστης, ὁπότε 
σταθμὸν ποιῄσα;το, ἐποιεῖτο χάραχα χύχλῳ του 


p στρατοπέδου, καὶ φραγαῖς φραξάμενος ἑντὸς τοῦ 


χάραχος, διετήρει, φύλαχάς τε ἐποιεῖτο µείζους τῶν 
γιγνοµένων, xai ὅπλα ἐν ὅπλοις παρηγγύα, νυχτός 
τε καὶ ἠαέρας αὐτῷ εἶναι τὰ στρατεύματα. Προξ- 
Ἰαύνων δὲ υὕτω συντεταγµένῳ τῷ στρατεύµατι, ἐς 
τὸ πρόσω τῆς Aax(ag, ἀφίκετο ἐπὶ τῶν πόλιν, Ev jl 
Biáów τῷ ἡγεμόνι ἣν τὰ βασίλεια. Καὶ ol μὲν Δᾶ- 
κας !! παρασκευασάµενοι, ὡς ἐνταῦθα ὑπὸ βασιλέως 
πολιορχησόµενο;, τάς τε θύρας ἠνέῳξαν, καὶ Ξτοιμο: 


Nolulz uiarginales. 


(96) Praylabum fortasse. 


** [n uno, εἰδείη. — '* Hic particula. .cgativa οὗ deest, eliam in. Ri. 


"05 


DE REBUS TURCICIS LIB. IX. 


σαν δέχεεθαι αὐτὸν βασιλέα σὺν τῷ ττρατῷ ἐπι- A etiam bombardarios qui in exercitum ejacularen- 


όντα. Ἡασιλεὺς μὲν οὖν τήν τε πόλιν διελαύνων, 
xai ἄνδρα οὐδένα br τῶν τειχῶν θεώμενος, ὅτι μὴ 
τηλεβολιστὰς ἑπαφιέντας τηλεδόλους ἐς τὸν στρατὸν, 
οὔτε ἑστρατοπεδεύσατο, οὔτε ἐς τὴν πολιοοχίαν xa- 
θίστατο. Προϊὼν δὲ, ὡς τοὺς σφετέρους αὐτῶν by 
τοῖς σχόλοψιν ἐθεώρουν, προῖεσαν ὡσεὶ σταδίους 
εἴκοσι χαὶ ἑπτά * χαὶ ἐμπίπτει ὁ βασιλέω;ς στρατὸς ie 
τοὺς ἀνασχολοπισμοὺς, χῶρον ἑπέχοντας τὸ μὲν μᾶ- 
xoq ἐπὶ σταδίους ἑπταχαίδεχα, τὸ εὗρος ἐπὶ σταδίους 
ἑπτά. Σχόλοπες 6b μεγάλοι ἐνῆσαν, ἓν οἷς διαπε- 
πειρωμένοι ἄνδρες τε χα) γυναῖχες, xal παῖδες ἀμφὶ 
τοὺς δισµυρίους, ὡς ἑλέγετο, θέαµα παρείχοντο τοῖς 
Τούρχοις, καὶ αὐτῷ τῷ βασιλεῖ. Καὶ ὃ τε βασιλεὺς 
ἐν θαῦμα !* ἑρισχεθεὶς, ἔφασχεν, ὡς Οὐ δυνατόν 


ἐστιν, ἄνδρα οὕτω µεγάλως ἑργασάμενον, ἀφαιρεῖ- B 


σθαι τὴν χώραν, ὡς δαιµονίως ἐπισταμένῳ χρῆσθαι 
τῇ ἀρχῇ καὶ τοῖς ὑπηχόοις. Καὶ ἔλεγεν, ὡς οὗ !* 
πολλοῦ ἄρα ἄξιος εἴη ὁ ἀνῆρ οὗτος, τοιαῦτα ἑργα- 
σάµενος. Καὶ οἱ λοιποὶ Τοῦρκοι, ὁρῶντες τὸ πληθος 
τῶν ἐπὶ τοῖς σχόλοψιν ἀνδρῶν, ἐξεπλήττοντο: ἑνῆσαν 
δὲ χαὶ νήπια τέἐχνα τῶν µητέρων ἑξηρτημένα)ὲν τοῖς 
σχόλοφιν’ xol πτηνὰ ἑνῴκουν ἐν τοῖς ἐγχάτοις αἎ- 
τῶν ἐμφωλεύοντα. Ὡς δὲ πρὸς τοῖς στρατεύμασι 
βασιλεὺς ἐφαπήμενος, ὁ Βλάδος ἔφθειρέ τε sl που 
διασπασαθείη. εἴτε ἱπποδρόμας, εἴτε ᾿Αξάπης' αὑ- 
τὸς μὲν ἑτράπετο ἐπὶ τὸν Μελαίνης Πογδανίας ἠγε- 
μόνα, πολιορχοῦντα, ὡ- Ἰγγέλλετο οὐὑτῷ τὸ Κελλίον: 
στρατὸν δὲ ἀμφὶ τοὺς ἑἐξαχισχιλίους καταλιπὼν αἳ- 


τοῦ, παρηγγύα ἔπεσθαι τῷ βασιλεῖ διὰ τῶν δρυµώ- ο 


νων. Καὶ ἣν τίς που ὃ:ασπασθείη, τοῦτον ἐπιόντες 
αὑτίκα ἐπιδαίνειν. Καὶ ὁ μὲν ἤγετο ὀμόσε τῷ µε- 
λαίνης Πογδανίας fiyeuóvv* ὁ δὲ στρατὸς, ὡς ἀνεχώ: 
pet ὁ βασιλεὺς, ἱθὺ τοῦ στρατοῦ ἑλαύνων ἀναθαῤῥή- 
σαντες, ὡς οἰχομένῳ ἐπεισπεσόντε, µμεγά)ως 
ἡγοῦντο εὐδοχιμήσειν, xaY ἐπιόντες ἐς τὸ στρατό- 
πεδον τοῦ βασιλέως, ἐπήλαυνον. Ἐπεὶ δὲ ἀγγελία 
ἀφίχετο παρὰ τῆς ταύτῃ που φυλαχῖς, ὡς οἱ πολέ- 
μιοι ἐπίωσιν, ὥρμητο μὲν αὐτός τις ἕκαστος ἐπὶ τὰ 
ὅχλα, πλην τῶν βασιλέως θυρῶν * Ἰωσούφην δ᾽ ix£- 
κευε Μαχουμούτης προσιόντα *9 ὑπαντιάζειν τοὺς 
πολξµίους. Καὶ αὐτός τε Ev ὅπλοις 1v Μαχουμούτης 
σὺν toi; στρατεύμασιν. 'O μέντοι Ἰωσούφης, ὡς 
ἐπ.ὧν αὐτίχα συνέδαλλεν, ἠττήθη τε, καὶ ἐς φυγὴν 


tur, nec castrametatus, nec urbem obsidere ag- 
gressus est. Progressi igitur, ut suos patibulis et 
palis affixos viderunt, iter promoverunt αἆ stadia 
circiter viginti septem. Exercitus quidem regis in-- 
cidit in patibula et palos, occupantes locum : ejus 
longitudo extendit se ad stadia decem et septem. 
Latitudo vero continet stadia septem. Patibula et 
pali apparebant niaximi, quibus affixi conspicie- 
bantur viri, mulieres, et pueri. florum misere 
peremptorum numerus complectebatur viginti 
millia hominum. Profecto horrendum et miserabile 
spectaeulum cum Turcis, tum regi. Rex admira- 


tione defixus, dicebat: []αιά possibile est eum 


virum qui adeo magna fecerit, regione sua spo- 
liari posse, praesertim cum 2deo mirabiliter tum 
principatu, tum subditis uti norit. Verumtamen 
addebat, eum virum qui tanta patraverit, liaud 
multi faciendum esse. Reliqui Turci aspicientes 
multitudinem hominum in patibulis et palis lize- 
rentium, $tupebant. Erant namque patibulis et 
palis affixi infantes e matrum gremio rapti. Volu- 
cres nidos fecerant in inferioribus eorum. Cum 
autem rex proficisceretdr, Bladus agmen regium 
usque carpebat, interficiens equites, et Azapides, 
si quando imprudentius ab exercitu regio fuerant 
evagati. Bladus animum intendebat in Nigrx Po- 
gdaniz (97) principem, qui quemadmodum nin- 
tiatum erat, obsidione circeumvenerat Celliam (98y 
urbem Bladi. Relinquens autem exercitum , qui 
continebat circiter sex millia hominum, eos jussit 
per querceta sequi regem: et si quis paululum. 
modo digressus fuerit ab regio agmine, eum 
truncare jussit. ecntinuo accurrentes. ]pse vero. 
recta ducebat contra Nigra Pogdaniz principem. 
Exercitus autem Bladi cum ipse abiisset, abitu 
principis adinodum gaudebat : et recta pergens im 
bostem, putabant se magnam gloriam inventuros, 
si hostem subito oppressissent. Cum nuntius ve- 
nisset ad vigilum stationem quz ibi erat, indicabat 
hostes adventare; singuli igitur, prater rcgis ja- 
nuas, ad arma prosiliebant. Mechumetes precepit 
Josepho, ut praecedens hostem ad przlium eliciat. 
Mechurmetes quidem cuim 97/4 universo exercitu 


τραπόμενος, ἐφέρετο io τὸ βασιλέως στρατόπεδον’ D in armis erat. Josephus ubi venit ad liostem, con^ 


Ὁμάρης δὲ ὁ Τουραχάνεω mal;, ταχθεὶς xal αὐτὸς 
ὑπὸ τοῦ Μαχουμούτεω, ὁμόσε ἰέναι τοῖς πολεµίοις, 
xal ἑλαύνων, ὑπήντα τῷ Ἰωσούφῃ φεύγοντι ἐς τοὺς 
πολεµίους, ἐθλασφήμει xal ἔλεγε τοιάδε" "D xa»ó- 
δαιμον, ποῖ φέρῃ; "H οὖχ οἶσθα βασιλέα ὅπως σε 
φεύγοντα ὑποδέχεται; Ἡ οὐ χεῖρον τῶν πολεμίων 
διαχείσεταί σοι αὐτὸς βασιλεὺς, xal χακἰστῳ σε 
ὀλέθρῳ παραδίδωσιν 3) αὐτίκα, ἐπειδάν σε φεύγοντα 


tino victus est : et fugiens, festinabat in castra 
regis. Omares, Turacbanis (ilius, qui et ipse ar- 
dinatus erat 3b Mechumete, ut cominus pugnaret, 
cum hoste, ad pugnam proficiscens , occurrit 
Josepho fugienti, eumque blasphemando οἱ inale- 
dicendo sic alloquitur: O miser quo abis? an 
ignoras regem, quomodo te fugientem sit excep- 
turus? An non crudelius ab rege quam ab hostibus 


Notule marginales. 


(97) Podoliz. 


4 


!'* [n uno, ἓν θαύματι ἐρυσχ. in. ora. alterius, ἐπισχ. 


s»! [n uno, παραδιδοῖ. 


(98) Kilim, 


!* fn uno dcest negatio. — ** [n uno, προϊόντα. 


| 


$07 


LAONICI. CHALCOCONDYL£ 


wactaberie? Απ non ignominiosissiu;e morti te A νοήσῃ; Ταῦτα εἰπὼν, ἑπώτρυνε τὸν ἄνδρα, xal συ» 


tradet, ubi te fugam iniisse senserit? His dictis 
hominem cominovit, ut conversus una cum Omare 
Turacbanis filio rediret in praelium, et pugnaret 
fortissime. Nec muito post Dacos in fugam elffu- 
s08 persequentes, occiderunt plurimos, nulli par- 
centes. Casi sunt circiter bis mille, Pragentes 
autem) Turci hastis capita Dacorum, reversi sunt 
ad regem in castra, Omarem rex donavit Thessa- 
lie principatu. Mazales autem adhuc supererat, 
el sequebatur regem, duceus viros foriissimos. 
Dscorum audacia, qui secundam in regia castra 
irruptionem fecere, hunc eventum surtita est, Bex 
ex Dacorum regiope mancipiorim przdag agebat 
pon modicas. Nam immisso equitatu, regionis pare 
tem percurrebat uon 1nodicam. Equites capientes 
mancipia plurima, maximas sibi pepcrere opes. 
Etiam jumenta plurima nacti gunt. Exercitus regis 
agens ultra viginti myriades equorum et boum, 
venit ad Istrum. Castra regia terrebant Dacos, 
quamvis magnam aulaciam  ostentantes. Turci 
autem summa celeritate adhibita, trausgressi sunt 
Istrum. lex Haliem Michaelis (99) lilium a tergo 
&Ubsequi jussit, cum eastra ad Jstrum posuisset. 
Draculem, fratrem Bladi principis, ibidem in re- 
gione reliquit, precipiens ut. colloqueretur cum 
Dacis, et regionem eam subigerel : prxterea. sure- 
nue adjuvaret istorum locorum przfectum. lis 
ita geslis, ipse receta in regni sedem abiit. Dra- 


cules quidem, quemadmodum praeceperat rex, C 


uuumqueuique vocabat, dicens ; Viri Daei, quid 
putatis deinceps de vobis futurum ? nescitis quan- 
L1$ copas rex hahet? preterea ignoratis, quod 
veyiz copix exspectaniur ? quae ubi primum ac- 
cesserint, regionem vestram populabuntur : é&. si 
quid residui fuerit, auferent. Qui fit, quod recu- 
salis regis amicitiam ? Effüciamini amici regis, el 
diuis eril malorum quantum ad regionem οἱ ad 
aedilicja attinet, Scitis. enim, vobis jn prassenta- 
Jua neque pecus, neque jcmenium ullum reli- 
ciun) essc, Hac ownia gravissima passi estis", 
agetore (raire eo, 48 cui morem gessistis, 
vivo impiiseimo, qui Daciam affecit clade maxima, 
Jiujuscemodi cladem nee per universum terrarum 


στραφεὶς ἅμα "Upápg τῷ Τουραχάνεω, σννέδαλλον 
τοῖς πολεµίοις, xal ἐμάχοντο ἁξίως λόγου. Μετ οὐ 
πολὺ δὲ τρεφάμµενοι τοὺς Δᾶχας ἐπιδιώχοντες, ἐφό- 
νενον ἀφειδέστατα, ἔφθειρον ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους. 
Τὰς δὲ χεφαλὰς πηξάµενοι ἐπὶ τῶν δοράτων, ἑπα- 
νηχον ἐς τὸ στρατόπεδον. Καὶ τὸν ukv Ὁμάρην ἔδω- 
pfjsazo βασιλεὺς τῇ τῖς θειταλίας ἀρ(ῇ * Μαζού- 
Ans δὶ ἔτι ἣν, καὶ ἄνδρας ἔχων ἀγαθοὺς, εἶπετο τῷ 
βασιλεῖ, "E; μὲν τὴν δευτέραν τῶν Aaxov τόλµαν, 
ἐς τὸν τοῦ βασιλέως στρατὸν, τοσρῦτον ἐγένετο * Ba- 
σιλεὺς δὲ ἀνδράποδα ἀγόμενος τῆς χώρας οὐκ ὀλίγα, 
ἐπαφεὶς γὰρ τὸ Σντεῦθεν τοὺς ἱπποδρόμους, ἐπέ- 
ὅραμον χώραν οὐχ ὀλίγην, χαὶ ἀνδράποδα ἀγόμενοι, 
ἑχέρδαναν μεγάλα. Καὶ ὑποζύγια δὲ xal πλέον 3. 
τῶν εἶχοσι µυριάδων, ἵππους χαὶ βόας ἑλαύνοντες, 
ὁ τοῦ βασιλέως στρατὸς ἀφίκετο ἐπὶ τὸν "Iovpov. Τὸ 
μέντοι ατρατόπεδον ἑἐδεδοίχει μὲν τοὺς Δᾶκας, οὐδὲν 
ἧττον τόλµης µέγα τι ἀπεδειχνυμένους * διέδαινον 
δὲ τὸν Ἵστρον σπουδῃ «0723. Ἡασιλεὺς δὲ ᾽Αλίην 
τὸν Μιχάλεω, ὄπισθεν ἔπεσθαι τῷ οτρατῷ παραγ- 
Ὑσίλας, ὡς ἑστρατοπεδεύσατο παρὰ τὸν "Lovpov. 
Δρακούλη μὲν τὸν ἁδελφὸν Βλάδου τοῦ ἡγεμόνος 
κατέλισεν αὐτοῦ ἐν τῇ χώρᾳ µετιέναι τε τοὺς Adxas, 
xai 09' αὑτῷ ποιεῖσθαι τὴν χώραν, xal τιμµωρεῖν 
παραχγείλας τῷ χατὰ ταῦτα τὰ χωρία ὑπάρχῳ, 
αυτός τε Ίλαυνεν εὐθὺ τῶν βααιλείων. Αβακούλης 
μὲν οὖν ὁ νεώτερος ἐπεχαλεῖτο ἕνα ἕχαστον, λέγων" 
"D ἄνδρες Δᾶκες, τί δὲ οἴεσθε ἐς τὸ ἐπιὸν ὑμᾶς ἔσε- 
σθαι ; "Il οὐκ οἴδατε βασιλέα ὕσην τε δύναικιν ἔχει, 
xai ὡς αὐτίχα τὰ βασιλέως στρατεύματα προσδέ- 
ξιµα ὑμῖν ἔσται, δῃώσοντα τὴν χώραν, ἣν τι ὑπό- 
λοιπον ἀφελώμεθα; Τί o9 γίγνεσθε βασιλεῖ φίλοι : 
χαὶ ἔσται ὑμῖν παῦλα Ec τε τὴν χώραν, xal ἐς τοὺς 
οἴχους. "Iove γὰρ ὡς ἓν τῷ παρόντι οὔτε ζῶῷον, o09* 
ὑποξύγιον 32 ἀπελείφθη, Ταῦτα δὲ πάντα διὰ τὸν 
ἐμὸν ἁἀδελφὸν ἐπεπόνθειτε χαλεπώτατα, χαριζόµε- 
vot ἀνδρὶ ἀνοσιωτάτῳι xat χαχὸν µέγα τὴν Δαχίαν 
ἐξειργασαμένῳ 3», olov. οὐδαμῆ ἄλλοθι τῆς γῆς ἐπὶ 
àxobv ἀφιχνεῖται ἡμετέραν. Ταῦτα ἐπιπέμπων τοῖς 
Δαξὶν, ὅσοι ἐς τὸ ἐξωνεῖσθαι σφῶν αὐτῶν τὰ áv- 
δράποδα διέδαινον, ἔπειθέ τε, x21 τοῖς ἄλλοις εἰπεῖν 
ἐχέλενεν, ἐπιέναι θαῤῥοῦντας ἐπ᾽ αὑτόν. 0ὖτοι μὲν 
οὖν αὐνιόντες, ἔγνωσαν σφίσιν αἱρετώτερα εἶναι ἢ 


ωεὗθωι factam esse audivimus. Hzc cum nuntiaret D τὰ Βλάδου τοῦ ἡγεμόνος. Καὶ ἰἱόντες ἐπὶ τὸν νεώ- 


Daeis, per eos qui ad. mancipia redimenda conve- 
ueraul, eos facile in. suam sentemtiam  pertraxit. 
Meliquis dici jussit, μὲ confidentes, nec quidquam 
aai eietuentes, 3d se iransirenl, Hi igitue in unum 
«engregati, decreverunt utilius esse eL consultius, 
-abtemgeraro Draculi potias, quam Blade priucipi. 
&uMes igitur paulatim ad Draculem  juoiorem 
Bladi frsuem eolligebantr. Qued ubi acceperunt 
veliqui, et ipsi ad fratrein ejus Draculem  transi- 


τερον, αυνε)έγοντο xav' ὀλίγους, Καὶ ὡς ᾖσθοντο οἱ 
Ἀοιποὶ Δάχες, αὐτίχα ἀπολιπόντες τὸν Β)άδον, ζεσαν 
ἐπὶ τὸν ἁδελφόν. Καὶ ὡς συνελέγη αὐτῷ στράτευμα, 
ἐπιὼν κατεστρέφατο τὴν ἀρχήν. Καὶ ἐπαγόμενος 
ἅμα στρατὸν τοῦ βασιλέως, ὑπηγάγετο τὴν χώρᾷν. 
ο μὲν οὖν ἁδελφὸς, ὡς µετέστησαν ἐπὶ τὸν ἁδελ- 
φὸν οἱ Δᾶχες, χαὶ ἔγνω δὴ, ὡς µάτην εἴη εοσθῦτον 
qóvoy πρότερον ἐξειργασμένος, ᾧχετο ἐς τοὺς Πφίο- 
γᾶρο 


Notulo marginales. 


(99) Mazalis, 


$9 z)gu. 3 Inuno, ὑπελ. δὲ ἐξειργαΙμ, 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 
tionem fecere. Exinde contracto. exercitu. baud. contemnendo, οἱ 


510 


adducio simul regio  eszercitu. 


ducatam et regionem in ditionem regis redigebat. Bladus cognito Dacos ad fratrem confugisse, cum 
sciret omnia frustra tentari, quod tantam antea suorum fecisset czdem, in l'annoniam abiit. 





—— ÉD" cCO— —— CONDERE ERREUR 


AAONIKOY XAAKOKONAYAOY 


AOHNAIOY 


^. ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ IXTOPION H ΔΕΚΑΤΗ. 


LAONICI GHALCOCONDYL /E 


ATHENIENSIS n 
HISTORIARUM E 


"1" 
EM . 


DE QRIGINE AC REBUS GESTIS TURCORUM 


LIBER DECIMDUS. 


Lesbum insulam, Jaitzam ac Clissam lHllyrici urbes sibi subjicit Mahometes, et bellum a Ve- 
netis e£ Matthia Ungarie rege anao Christ 1563 illatum fortiter depellit, 


Κατὰ μὲν οὖν την ἐπὶ Δᾶχας βασιλέως ἔλευσιν Α 3976 Expeditio regisiu Dacos hunc flnem habuit. 


τοσαῦτ) ἐγένετο. Ῥλάδος δὲ ὡς ἐπιὼν ὁ ἁδελφὸς 
Αραχούλης, ὑπηγάγετο τὴν τῆς Δαχίας χώρχν, 
ὥχετο μὲν αὐτὸς ἐπὶ Παΐονας, Παἰονες δὲ ὧν τοὺς 
προσῄχοντας ἀνεῖλεν ἐν τῇ Δακίᾳ, ἀπῆγον αὑτὸν 
θανάτου παρὰ βααιλεῖ Παιόνων τῷ Χωνιάτου παιδί, 
Διχασάμενοι δὲ αὐτῷ δίχην χαλεπωτάτην, ὡς ἆδι- 
χώτατα ἀνελόντι τοὺς ἄνδρας, χαθείρξαντες ὃς Mre- 
λογράδην πόλιν. 'Βασιλεὺυς δὲ τοῦ αὐτοῦ θέρους, 
φθινοπώρου ἐπιγινομένου, ἑστέλλετο ἐπὶ Λέσδον, 
παραγγείλας μὲν ναυτιχὸν παρετοιµάζεσθαι αὐτῷ 
ἓς τὰ χωρία τὰ ἐπὶ θάλασσαν. Καὶ τὰ μὲν στρα- 
τεύµατα αὐτῷ δίΏχεν ἐπὶ οἶχον ἀναχωρεῖν' αὐτὸς 
6k τῶν δυρῶν ἔχων τοὺς ἄνδρας, xal ἀπὸ τῆς Εὺ- 
ρώπης ὀλίγους δὴ τινας, ἑστρατεύετο διαδὰς ἐς τὴν 
'Aclav, Ἀὐτὺς μὲν διὰ τῆς Ἱπείρου χοµιζόµενος, 
6 6k στόλος διὰ θαλάσσης, ἀπὸ αἰτίας τοιᾶσξε ὥρ- 
pntat 35 ἐπὶ Λέσδον. ' 0 γὰρ τῆς Λέσδου ἡγεμὼν 
ὑπόφορον μὲν εἶχε τὴν χώραν ὑπὸ βασιλέως, &ná- 
γων xaz' ἐνιαυτόν' ἐς δισχιλίους στατῆρας, ἑξότου 
Παιτόγλης Καλλιουπόλεως ὕπαρχος, ἐπὶ 'Auoupá- 
τεω τοῦ νεωτέρου, στόλῳ ἀφιχόμενος ἐπὶ Λέσδον, 
ἑπέδράμέ τε τὴν νῆσον, xaX ἀνδράποδα ὡς πλεΐστα 
ἀφελόμενος, τὴν τε Καλλονὴν παρεστήσατο, «πόλιν 


Bladus fratre Dracule accedente, οἱ Daciam subi« 
gente, ad Pannones se recepit. Pannones quorum 
propinquos et consanguineos iu Dacia crudeliter 
peremerat, capitis eum coram suo rege Mathia Cho- 
natis fllio anquisiverunt, Cum sententiam contra 
ipsum protulissent gravissimam, ut qui praeter jus 
οἱ fas homines occidisset, Belgradum ductus íbi in 
carcerem impactus est. Πες eadem adhuc state, 
cum autumnus advenisset, nuntium misit in Les- 
bum, qui imperabat ut pararent classem, et conve- 
nirent in loca maritima. [Ipse quidem ducens Janus 
milites, cum pauca Europzorum militum manu ex- 
peditionerm suscipiebat, transiens in Asiam. Rex ter- 
ΓΑ, classis vero mari proficiscebantur. 4717 Expedi- 
tionis regix contra Lesbum hanc causam assignant, 
Lesbi princeps beneficio regis tenebat istam regio- 
nem tributariam numerans quotannis circiter bis 
mille stateres aureos, jam inde ex eo tempore quo 
Paitogles Callipolis prefectus, imperante Amurate, 
juniore, classe adveniens, in Lesbum iucursionem 
hostilem fecerat, abductis inde mancipiis plurimis 1 
necnon capta Callona, Lesbi urbe opulentissima, 
quain devasians domum reversus est, Ejam ant;a 


Notule inarginales. 


39 ]n uno, ὥρμισται. 


511 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


512 


reges insulam hanc tributariam habuore, necnon A τῆς Λέσδου εὐδαίμονα" xat ἐξελὼν ταύτην, ἀπεχώ- 


Chium, tempore Amuratis quem genuit Orchanes. 
Sub eo rege inter czeteros et lonuzes electus ab ja- 
nuarum militibus, profectus est in Lesbum : et 
obsidione circumveniens Molibum, nihil efficere 
potuit 64/6 eorum quorum gratia advenerat. Causa 
autem quare rex Lesbo arma inferebat, talis erat. 
Rex Lesbio crimini dabat, quod Tarraconenses pi- 


ratas portu excepisset, et mancipia plurima ab iis . 


emisset, qua venerant ab regione regis, ex quibus 
non parum lucri Lesbius princeps acceperat. Nam 
Tarraconenses ab Lesbo procursantes ad maritima 
latrocinia, neenon hi qui degebant in. insulis Cy- 
cladibus idem vivendi institutum occipientes, rcgis 
regionem diripiebant. Deinde revertentes onusti 
mancipiorum przda in Lesbum, ea inter sese par- 
Uebantur, assignantes Lesbio duci partein magnam, 
el neutiquam contemnendam. Hac cum nuntia- 
rentur regi, motus est ad bellum inferendum Les- 
bio principi. At Lesbi princeps (4) Dominicus, quem 
Graci Cyriacum  voeant, frater junior exsistens, 
seniorem qui a patre Lesbi principatum acceperat, 
cumque tempore longo adininistrarat, insidiis cir- 
cumventum cepit , et Baptist» viro Januensi, quo 
usus fuerat auxiliatore in insidiis, tradidit, Nec 
sane longo Ínterjecto tempore fratrem obtruncat, 
atque solus principatu potitur, pendens regi tribu- 
tum quotannis circiter duo millia staterum aureo- 
rum. 

Genus principum illorum, Lesbum qui regebant, 
et Catelusii nuncupabantur, apparet ah Januensibus 
deduci. Nam venientes auxilio Grzcorum regi, qui 
Byzantium tenebat, et eam insulam imperio tem- 
perabat, strenue eum adjuvarunt, atque magna 
eBecerunt. Rex igitur Dyzantius ut virorum illorum 
virtutem aliquo modo veneraretur, iia concessit 
insule hujus principatum. Qui tenentes earh insu- 
lam, tandem inde progressi sunt, ut. occuparent 
ZEnum urbem Thraciz, juxta flumen Hebrum. Nam 
cives ejus urbi adversabantur Harmostz (2) : et ut 
sibi vires pararent, vocabant ab Lesbo Catelusio- 
rum genus. Catelusii 978 urbem eam occuparunt, 
el fortiter retenuere, cum plerumque intestinis se- 
ditionibus et odiis exagitarentur Gracorum reges. 
Videtur autem ista insulaj jam sub Catelusiis Januen- 
sibus exstitisse, et paruisse Phociz in Asia admi- 
nistratori, cui nomen fuil Catanes. Verum ex in- 
sidiis insulam hancoccupavit Catanes. Cui bellum 
inferens Grecorum τος, etiam Mitylenas suo im- 
perio junxit, aec bellum gerere contra Phoceam 
abstinuit. Exinde cum Catelusii impigre subsidio 
venissent Byzantio regi, benelicio ejus insulae domi- 
njum cousecuti sunt, Hanc tempore longo tenuere ; 
cjus principes etiam nostra attigere tempora. Jun- 


ρησεν ἐπ οἴχου. Καὶ πρότερον μὲν ὑπόφορον ἔσχον 
οἱ βασιλεῖς ταύτην τὴν νῆσον, καὶ Χίον ἀπὸ ΄Άμου- 
ράτεω τοῦ Ὀρχάνεω, καὶ ἐπὶ τοῦδε τοῦ βασιλέως, 
ἄλλοι τε xa ἸΙονούζης ** ὀνομαζόμενος, χαταστὰς 
ὑπὸ τῶν θυρῶν, ἀφίχετο ἐπὶ Λέσδον, xal Μόλιβον 
ἑπολιόρχησεν' οὐ μέντοι προσεχώρησεν 7 αὐτῷ οὐδὲν, 
ὧν οὕνεχα ἀφίκετο. Αἰτίαν δὲ ταύτην ἐπενεγχὼν 
βασιλεὺς τῷ Λέσθου ἡγεμόνι, ἑστρατεύετο ἐπ' αὖ- 
«ὺν, ὅτι τῶν Ταραχοννησίων τοὺς πειρατὰς ἑδόχει 
αὐτὸς ἐν λιμένι τῆς Λἐσδου ὑποδέχεαθαι, xol τὰ ἀπὸ 
τῆς βασιλέως χώρας ἀνδράποδα Σξωνεῖσθαι, χαὶ αὖ- 
τὸν κερβδαίνοντα ἀπὸ τοῦδε. Ὁρμώμενοι tk ἀπδτης 
Λέσδου ol τε Ταρακοννῄήσιοι ἐπὶ λῃστείαν χατὰ θά- 
λατταν τετραμµένοε, xat of ἀπὸ Κυχλάδων νήσων, 
ταύτην µετιόντες τὴν λῃστικὴν, ἑληϊζον 3" τὴν βασι- 
λέως χώραν, Καὶ ὑποστρέφοντες ἐς τὴν Λέσδον, 
διανειµάµενοι τὰ ἀνδράποδα, μοῖραν παρείχοντο 
αὐτῷ ἱκανὴν, καὶ οὐ φαύλην. Ταῦτα ὡς ἀνηνέχθη 
ἐς βασιλέα, ἐπῆρεν αὗτον στρατεύεσθαι ἐπὶ Λέσδον. 
"O δὲ ἡγεμὼν τῆς Λέσδου Δομίνικος 35, Ἑλληνιστὶ 
δὲ Κυριαχὸς, νεώτερος ἁδελφὸς ὧν, τὸν πρεσθύτε- 
ρον διαδεξάµενον παρὰ τοῦ πατρὸς τὴν Ἠγεμονίαν 
τῆς Λέσδου, καὶ διέποντα ἐπὶ χρόνον ἱκανὸν, ἔπι- 
θουλεύσας συνἐλαδε, χαὶ κατέστησε Βαπτιστῇ ἀν- 
δρὶ Ἰανυῖῳ, χρησάµενος συνεργῷ ἐς τὴν ἐπιδουλήν. 
Μετ) 05 πολὺ δὲ διαχρησάµενος τὸν ἀδελφὸν, ἡγεμό- 
νευε τῆς νήσου, ἀπαγαγὼν vipov τῷ βασιλεῖ ἐς δισ- 
σχιλίους στατηρας. 

Τὸ δὲ γένος τῶν ἡγεμόνων τούτων τῆς Λέσδον. 
Κατελουῖζων ἐπικαλούμενον, δοκεῖ μὲν ὑπὸ Ἰανυίης 
γενέσθαι. ᾿Ἀφικόμενον δὲ ἐπὶ συμμαχίαν τῶν Ἑλ- 
λήνων Βυζαντίου βασιλεῖ, ἔχοντι ὑπήχοον «tv νῆσον 
ταύτην, συµθαλέσθαι τε xax ὑπουργῆσαι μεγάλα τῷ 
βασιλεῖ, δι ἃ 55 σφίσιν ἐπιτραπῆναι τὴν νῆσον ὑπὸ 
τῶν βασιλέων ἄρχειν. Κατέχοντας ** δὲ ταύτην τὴν 
νῆσον ὕστερον ὠὡρμημένους ἀπὸ ταύτης, χαταλαμ- 
θάνειν 3’ Αἶνον πὀλιν την ἐν τῇ θράχῃ παρὰ τῷ 
Εὔρῳ ποταμῷ διενεχθέντων τῶν ἐν τῇ πόλει πρὸς 
τὸν τῇδε αὐτοῦ τῆς πόλεως ἁρμοστὴν, xai σφίσιν 
ἐπιχαλουμένων ἀπὸ τῆς Λέσδου cb Κατελουΐζων 
γένος. Καταλαθόντες δὲ διαφεροµένων ἀλλήλοις ὡς 
ἐπὶ τὸ πλεῖστον τῶν ποτὲ Ἑλλήνων βασιλέων. Δο- 
κεῖ δὲ ἡ νῆσος αὕτη, xal πρότερον ἐπὶ τούτων τῶν 
Κατελουῖζων, γενέσθαι ὑπὸ Ἰανυῖους, xal ὑπαχούειν, 
τότε τῷ Φωχίης iv τῇ ᾿Ασίᾳ ἐπιτροπεύοντι, Κα- 
τάνη τοὔνομα ἔχοντι. Εἷλε δὲ Κατάνης τὴν νῖσον 
ταύτην ἐπιθουλῇ, Καὶ ὅ τε Ἑλλήνων βασιλεὺς 
στρατευσάµενος ἐπ᾽ αὐτὸν, χαὶ τήν τε Μιτυλήνην 
παρεστήσατο, xal ἑπολέμει τῇ Φωχίῃ. Μετὰ δὲ 
ταῦτα, συμθαλλομένων τῶν Κατελουῖδων τῷ Dv- 
ζαντίου βασιλεῖ, ἐπετράποντό τε τὴν νῆσον, xal 
ἔσχον ἐπί τινας γενξὰς, διαγενόµενοι Ec τε ἐπὶ τὸν 
xa0' ἡμᾶς χρόνον. Καὶ ἐπιγαμίας Ξοιούμενοι πρός 


Notule marginales. 
(1) Lesbo donatur Franciscus Catalusius 1352, sororemque ducit Calo-Joannis imp. 


(2) Pra-fecto. 


1 Ιανούζης. — !' προεχ. 1 ἑληῖνουσο, 


1 Δεμένιχος. 


9 χατέχηντᾶς. ll. ut in c, !! καταλαθεῖν. 


513 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


5f 


τα τοὺς ἀπὸ Τ ραπεξοῦντος βασιλεῖς, καὶ Ἑλλήνων Α gentes autem connubia eum Trapezuntiis regibus, et 


ἡγεμένας, «καὶ τοὺς παρ) Ἕλλησι τπρωτεύοντας, 
χατεῖχον «hv νῆσον ἐς τὰ μάλιστα εὐνομουμένην. 
Ἐτπέχει δὲ fj νῇῆσος αὕτη ἀπὸ τῆς ἐς τὴν ᾿Λσίαν 
ἠπείρου σταδίους μάλιστα ὀγδοήχοντα. 

*AXX 4 μὲν Χίος χατείχετο μὲν καὶ αὕτη πρότε- 
go» ὑπὸ Ἰανυῖων, οὗ μέντοι ἑάλω, ἀλλὰ δεοµένων 
τῶν Βυζαντίου βασιλέων χρημάτων, lxavà τοῖς 
Ἕλλησι δέδοτο ὑπὸ Μαρτίνου, τοῦ τὴν νῆσον ταύτην 
κατασχόντος, ὑπ ἀνάγχης τότε τῶν Ἑλλήνων διά 
τὸν πρὺς Μήδους χαὶ τὸν Τριθαλλοὺς πὀλεμον. Καὶ 
ὕστερον μέντοι ἀπέλαθον τὴν νῆσον οἱ Ἕλληνες, 
ἀποδόντες τὺ χρέος τῷ Μαρτίνῳ. Μετὰ δὲ ταῦτα 


ἐγένετο ὑπὸ Ἰανυῖοις, ὕστερον χρόνῳ οὐ πολ)ῷ 


τριῆρεσιν ἀφιχομένοις xal παραστησοµένοις τὴν 
πόλιν. Οὓς οὔτε fj πόλις ἐξέπεμφεν ἐπὶ τὴν τῆς 
νήσου χαταστροφὴν, οὔτε χοινῃ ὑπὸ τῶν τελῶν ἐδε- 
πἐμφθησαν. 'AX' αὐτοὶ ὠὡρμημένοι, οἱ ἑννέα οἰχιῶν 
γενόµενοι ἄρχοντες, τὴν νῆσον χατεστρέφαντο. Καὶ 
«(p ὑπὸ τοῦδε ταύτῃ 3", ὡς σφίἰσιτε αὐτοῖς, xal τοῖς 
ἐν «fj πόλει μετριώτατα διαιτώµενοι, κοινῇ τὴν 
πόλιν διῴχουν. Ἐξωνησαμένων μετὰ ταῦτα χαὶ τὰς 
τῆς πόλεώς τε xal νήσου μοίρας τῶν ἀπὺ τῆς 
"avons ἀνδρῶν, μέγα δυναµένων ἐς πλουτον διὰ 
thv τῆς µαστίχης πρόσοδον. Κοινῇ γὰρ δὴ αὕτη ἡ 
νῆσος τῶν bv τῷ Αἰγαίῳ φέρει καρπὸν τοῦτον ὡς 
αλεῖστον. Καὶ ἑργαζόμενοι 33, χρηµατίξεται µεγά- 
Auc tv τούτῳ. Διέχει δὲ ἔλαττον ταύτῃ ἀπὸ τῆς 
Ασίας σταδίους (csl πεντήχοντα μάλιστά mm. 


Grecorum ducibus, necnon cum iis qui apod Gree- 
cos prastare videbantur, insulam eam rexerunt $a- 
luberrimis legibus fundatam. Ab ea continente, quie 
Asiam spectat, excurrit ad stadia circiter octoginta. 

Ceterum et jam olimin potestate Januensium fait 
Chius, nec tamen armis capta. Verum cum Gre- 
corum reges pecunie inopia laborarent, propter 
bellum quod ea tempestate gerebant cum Medis (5) 
et Triballis, magnam pecunie vim mutuo accepe- 
runt a Martino (4) ejus insulz rectore. Greci tandem 
eam insulam receperunt, cam 39 alienum, qo 
erant obligati Martino, persolvissent. Deinde verit 
insula hzc in Januensium ditionem : qui, eum 
non multum temporis intervenisset, advenerunticum 


B triremibus, ut urbein eam caperent. Hi nec populi, 


nec magistratus consensu et voluntate missi erant, 
υἱ insulam eam in ditionem reciperent, verum sua 
sponte, cum essent novem (5) familiarum viri 
prinripes, ab domo profecti, insulam eam subegere. 
Ex co tempore communi consilio magna concordia 
urbem gubernarunt, cum ubique ipsorum in rebus 
gerendis modestia eluceret. Tandem urbis et insulve 
partes emerunt viri Januenses, qui plurimum pol- 
lebant opibus, propter masticis reditum et proven- 
tum. Insula namque ista in mari /Egzo sita, masti- 
cis fructum reddit uberrimum :et qui hulc operi 
sunt intenti, lucra multaferunt. Hzc autem iinus 
remota ab Asia est, quam priedicta, siquidem 


Διοικεῖται δὲ ἡ πόλις αὕτῃ ὑπὸ τῶν ἑννέα ἀρχόντων, c stadiis maxime quinquaginta septem ab ea dissli- 


εήντε νῆσον ἀρχῆν τὰπρῶτα κατασχάντων, καὶ ὕστε- 
gov ἄλλων ἐξωνησαμένων αὐτὰ τὰ πάτρια,τῶν ἐν τῇ 
πό)ειὰστῶν ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων βασιλέων. Εὐνομήθη δὲ 
καὶ ἡ πόλις τῆς Χίου, μάλιστα δὲ πόλεων τῶν ἐν ταῖς 
νᾖσοις ταύταις, καὶ προσοδίων ἰχανωτάτη ἔσχεν fj 
πόλις, Gov: ἐπὶ μέγα ὅλδον ἀφιχέσθαι τοὺς τὴν πό- 
Atv. τῆνδε διέποντας. Εστρατεύετο δὲ Μεχμέτης ὁ 
Αμουράτεω ἐπὶ τὴν Λέσθον δι) αἰτίας τῶν πρότερὀν 
“μοι δεδηλωμένων ἐπιφέρων δὲ τὸν τοῦ ἁδελφοῦ φό- 
vov, χαὶ τιμωρῶν τῇ ἐχείνου φυχῇ’ μετὰ δὲ χαὶ διὰ τὴν 
πρὸς τοὺς πειρατὰς ἑταιρίαν αὐτοῦ. Ἐκομίζετο δὲ 
αὐτὸς μὲν πεζή ἐς τὴν ᾽Λσίαν διαθάς' τὸν δὲ «τόλον 
αὐτοῦ διὰ θαλάσσης ἐἑχπέμψας, τριήρεις μὲν πέντε 
xai εἴχοσι, π)οῖα δὲ μιχρὰ ἀμφὶ τὰ ἑχατόν. Τοὺς 
δὲ τηλεδόλους διὰ θαλάσσης ἑχόμιξεν ἐς τὴν νῆσον, 
xaX λίθους τούτων ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους. Την μὲν 
οὖν παρασχευὴν τοῦ πολέμου ἐκέλευε διὰ θαλάσόης 
ἐχχομίζεσθαι 5) ἐς τὴν νῆσον αὐτὸς δὲ ἀφιχόμενος 
ἔς τι πεδίον 35, ἑπεραιοῦτο ἐς τὴν νῆσον, αὗτός τε 
χοὶ οἱ τῶν θυρῶν Όὄντες, xol ἀπὸ της ἘΕὐρώπηῆς 
ἀμφὶ τοὺς δισχιλίους. Τὰ γάρ τοι στρατεύματα, Ux 
ὃ:χεν ἐπανιὼν ἀπὸ τῆς Δαχίας, αὑτίχα ἕἔπψβει τὲ 
ἐς τὴν νῆσον, xal ἀπέθησαν. Ἐπέδραμον δὲ αὑτίχα, 
xaY ἑδγωσαν τὴν νῖσον, καὶ ἀνδράποδα ὀλίγα ἐπε- 


ta est. Gubernatur a principibus illis novem, qui 
primo eam insulam sui juris fecerunt : necnon ab 
aliis qui postmodum patrias urbes in ea insula ab 
Gtiecorum regibus redemerunt. Metropolis Chii op- 
timis regitur legibus,nec ulli omnium urbium, quae 
in istis insulis frequentautur, discipline sauctitate 
inferior est. Reditus liabet largissifhos, 979 
qui incredibile es? dictu, quantas opes suppedi- 
tent iis qui eam regunt. At Mechmetes, Ainursatis 
filius, hostilia arma intulit Lesbo, his de causis 
quas supra memoravimus. Accedebat preter 80: 
cietatem, quam cum piratis inierat Lesbi prin- 
ceps, eiianf (ratris mors : cujus culpam in eum 
prineipem rex transferebat, et ulcisci fratris ma» 


D nes in animum induxerat. Rex quidem itinere 


pedestri in Asiam transiens ferebatur : at. classem, 
qua complectebatur triremes viginti quinque, et 
naves minores centum, per ware sequi jubet. 
Bombardas per mare in insulam eam trausper- 
tavit : necnon lapides, quibus onerarentur, cir- 
citer bis mille. Belli quidem instrumenta et ma- 
chinas mari ad cam insulam subvehi curavit. 
Ipse vero veniens Possidium, pedestri itinere 
ad insulam accedebat, ducens januarum milites, 


Notule marginales, 


(3) Persis. 
(4) Martinus Chii rector Boccanigra, 1961. 


51 ταύτην, R. utin c. 3) ἑργαζομένη. 


(5) Al. decem quos Maonesos vocant. Vide Justi- 
nianum, ann. 1261 et 1340. 


" In uno, χοσµ. ?* In uno, ἐπὶ m. 


δἱο 


LAONICI CHALCOCONDYL X , 


D16 


et quosdam Europseos circiter bis mille. Nam Α νεγχάµενοι. Μετὰ δὲ ταῦτα αὐτὸς βασιλεὺς λόγους 


cum dimisisset exercitus, rediens ab Dacia, con- 
tinwo bellum movebat contra istam insulam. 
Copie ubi in eontinentem. sunt expositae, illieo 
incursionem fecerunt im insulam, eamque popu- 
lati sent, Verum pauca inde abstulerunt manci- 
pia. Mox legatum ad Lesbi ducem (6) misit, qui 
jossu regis diceret primcipi seu duci, et erbem 
dederet, Quod si faceret, fore ut ab rege acci- 
peret aliam, et admodum magnam regionem. 
Princeps Lesbi nescio quo genio malo in trans- 
versum abstractus, pacem regis aspernatus est. 
Rex itaque bombardas sistens, et contra urbem 
dirigens, in continentem pergebat consilio Ma- 
ehumentis, qui eura adhortabatur, ne in insula 
moraretur. Machumeles accepto exercitu, urbem 
eppugnabat, distribuens copias universas in tur- 
mas, et. manipulos. Murum bombarJjis arieta- 
bat diebus viginti septem, urbisque partem non 
seodicam atravit. Παυαίι bombardas que in su- 
bline globum torquent, quas mortaria nominant, 
quibus urbem gravissime afflixit. Oppidanorum 
€opim in arctum cogebantur. Oppidani tamen, 
cum forta etiam quidam de piratarum numero 
presto essent, egressi urbe, manua cum hoste 
€ouserebant, Res vero eorum nequaquam prospere 
euccedebat , pam Turci lacessit ab oppidanis, 
aceurrebant ad murum : et magna audacia freti, 
eum soperare nitebautur, Oppidanis in gravissi- 


προσέφερε τῷ Λέσδου ἡγεμόνι, ἐπιπέμφας ἄγγελον 
χαὶ Χελεύων τὴν τα πόλιν παραδιδόναι, xel αὐτῷ 
διὰ ταῦτα ἐπιτραπῆναι χώραν ἱχανὴν ὑπὸ βασιλέως. 
0 δὲ ἀγνωμοαύνῃ τε διεχρῆτο, xal υὐ προσίετο 
τὰς απονδὰς τοῦ βασιλέως. Βασιλεὺς δὲ τοὺς 5η)ε- 
θόλους ἱδρυσάμενος ἐς τὴν πόλιν, αὐτὸς μὲν ἐς τὴν 
Ίπειρον ἑκομίζετο, ἑποτρύνοντος τοῦ Μαχουμού- 
Veo, ph ἑνδιατρίδειν ἐν τῇ νήσῳ' Μαχουμούτης δὶ 
παραλαδὼν τὸν ατρατὸν, ἑπολιόρχει τὴν πόλιν ἐς µαί- 
gas διελόµενος τὸν στρατὀν. Καὶ τοῖς τε τῃλεδόλοις 
τὸ τεῖχος ἔπαιεν ἐπὶ ἡμέρας εἴχοσι xai ἑπτὰ, χαὶ xa- 
τἐθαλλε µέγα µέρος τῆς πόλεως. Ἔχων δὲ χαὶ ὑπτίους 
τηλεθόλους, ἕδαλλεν ἐς τὴν πόλιν. Καὶ δὴ ἑθορύδει 
τοὺς ky τῇ πόλει. Οἱ δὲ Ev τῇ πόλει, ἑνόντων αφίοι xai 
πειρατῶν τινων αὐτοῦ, ἐπεξιόντες βραχὺ ἀπὸ τῆς 
πόλεως, Ἀμύνοντο, Οὐ µένται γε ὡς ἀγαθόν τι ἑξερ- 
γάξεσθαι. Οἱ γὰρ Τοῦρχοι ἐρεθιζόμενοι ὑπὸ τῶν ἐν 
τῇ πόλει, προσῄεσαν ἐς τὸ τείχος, xat ἀνεθάῤῥονν 
ἐπιόντες, xat ἐμάχοντο πρὸς τῷ τείχει. Ὡς δὲ οἱ 
ἐν τῇ πόλει τῷτε πλήθει ἑ-αλαιπωροῦντο, καὶ ἐπιέ- 
ζοντο τῇ ταλαιπωρίδ, προσέφερε λόγους τῷ βασι- 
Ast, ὁ τῆς νήσου ἠγεμὼν, ἐφ᾽ ᾧ παραδιδόναι τε «hv 
πόλιν, τἄλλα πολίσµατα τὰ àv τῇ πόλει αὐτῷ δὲ 
ὑπὸ βασιλέως χώραν δωρηθῆναι Conv τῇ ἑαυτοῦ, 
καὶ πρόσοδον, καὶ στρατεύὐεσθαι Bua τῷ βασιλεῖ. 
Μαχουμούτης μὲν οὖν τούς τε λόγους ἰἐδέχετο, καὶ 
ἔφασκεν, ὡς βασιλέα πέρα ἐπὶ τὴν Έπειρον mip- 
πειν. Ἐπεὶ δὲ ἀνηνέχθη ὡς βασιλέα περὶ ὧν προ. 


mo periculo versantibus, siquidem liostis multitu- c σχετο ὁ τῆς Λέσθου ἡγεμὼν, ἑπεραιοῦτό τε 6 βασι- 


dine superior erat, princeps insula legatos misit, 
qui nuntiarent regi, se paratum esse dedere ur- 
bem, et reliqua urbis oppidula ; se tamen petere, 
ut sibi a rege assignetur regio alia, zequales huic 
reditus habens. Pollicebatur quoque 66 strenue 
290 imperata facturum, quocunque tamen in mi- 
liiam' eductus fuerit regio jussu. Machumetes, 
cum intellexisset principis et oppidanorum sen- 
tentiam, respondit, se nuntios missurum in con- 
Winentem ad regem, qui hasce principis conditio- 
nes ei exponant. Übi bac ad regem relata sunt, 
videlicet quz promittebat insulae princeps, con- 
(inuo in gaudium effunditur, et in insulam tra- 
jecit, Jubentique animo admitti principis quas 
prescribebat, conditiones : aique se bisce con- 
vittenibes insulsm principi fcedus et pacem datu- 
vum. Cum jam res uvinque decisa, et fides fuegeris 
jurejurando utrinque interposito accepta esset, urbe 
egrediebatur insulas princeps ei veniens ad re- 
gem, cum adorat, et. hujuscemodi orationem 
exorditur : Nosti, ϱ rex, ex quo insulam istam 
regere occopi, me jurisjurapbdi religionem  te- 
merasse nunquam, Quod autem 1ancipia ex re- 
£gioue lua vi pr:donui abstracta non. receptave- 


D 


λεὺς, xal ἑδέχετό τε τοὺς λόγους, ἔτοιμος εἶναι 
σπένδεσθαι ἐφ᾽ ol; προσεχαλεῖτο ὁ τῆς νήσου τύραν- 
voc. Ὡς δὲ τὰ ὄρχια ἐγένετυ ἀμφοῖν, ὑπεξεχώρει τε 
ὁ τῆς πόλεως ἡγεμὼν τῆς νήσου, xal ἀφιγόμενος 
ἐς βασιλέα, προσηχύνησέ τε ἅμα, xal ἔφασκε 
τοιάδε» "Q βασιλεῦ, οἶσθα μὲν, ὡς ἑξότου ἐς tiv 
ἡγεμονίαν τῆς νήσου τῆσδε περιῆλθον, οὔτε τοὺς 
ὄρχους παρέθην πώποτε xal ἀνδραπόδων ὑποδοχὴν 

e οὐδέποτε εἱργασάμην δῆλα ἂν γένοιτο ὑπὸ τῶν 
τῇδε τῆς Ασίας ἐπιχωρίων, ὡς αὐτίχα ἁλισκόμενα, 
ἀπεδίδοτο ὑπ ἁμοῦ. Καὶ σπουδὴν ἐποιούμην, ὅπου 
τῶν ὑμετέρων τινὶ ἀνδραπόδῳ 3 περιτύχοι τις, 
ἐλεῖν το xal ἐς τὸν δεσπότην αὐτοῦ ἀἁπαγαγεῖν. 
Τοὺς δὲ πειρατὰς ὑποδεχόμενος, ἔπρασσον, ὅπως 
μὴ τὴν χώραν ληΐζωνται, xal ὁῃοῦντες λεηλατῶσιν. 
Ἀφοομήν τε οὐδενὶ τούτων ἔγωγε παρειχόμην, 
ὥστε τὴν χώραν τὴν σὴν βλάπτειν ἐπιπλέοντας. 
Nov δὲ fixu παρὰ ci, πόλιν μὲν τήνδε παραδιδοὺς, 
καὶ νῆτον ξύμπασαν, Λἰἱτοῦμαι δὲ σοι ὡς εὐνοίας τε 
ἔχοιμι περὶ τὰ ex πράγµατᾳ, οὕτω ἀμείδεσθαι βα- 
σιλέα ἡμᾶς. Ταῦτά τε ἔλεγε, καὶ τῶν δαχρύων pe- 
θίετο οὐκ ὀλίγα, φάσχων ὡς ἀνοίᾳ τῶν ἁστῶν οὐκ 
ἀφίχοιτο τὴν ἀρχῆν αὐτίχα, ὅτε τἀγαθὰ ἐπηγγέλ- 
lero αὐτῷ βασιλεύς. Βασ'λεὺς db ἐπιμεμφόμενες 


Nolule πηιρἰπα]ρφ. 


(6) Nicolaam Carelusium, anno 1409. 


tu. 


- di 


δὲ àvbpa toov. Sic in uno, in al 


T. τις ἀνδράποδῳ ειν) £A, 


517 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


518 


abe την ἀγνωμοσύνην, οὐδ' ὡς ἀτυχήσειν αὐτὸς Α rim, sciri poterit ab iis qui Asiz loca incolunt. 


ἔφασχεν ὀτφοῦν τῶν ἀγαθῶν. λλλ) αὐτόν τε αἰσθὴ- 
«Φεόθάι 3) παραδόντα ἑαυτὸν τῷ βασιλεῖ, χαὶ ἣν εὖ- 
νοῇ τοῖς αὐτοῦ πράγµασιν, o0x ἀχθεσθήσεταί 3 ποτε 
διὰ τοῦτο. Ταῦτα λέγων, τὴν τε πόλιν παραλαθὼν, 
αὑτίχα ἐχέλευεν, ἰόντα καὶ ἐς τὰς ἄλλας πόλεις, χε- 
λεύειν παραδιδόναι τὰς ἀχροπόλεις. Αὐτὸς μὲν οὖν 
σὺν τοῖς βασιλέως ὑπάρχοις περιιὼν, παρεδίδον 
τὰς πόλεις τῷ βασιλεῖ. Καὶ Σγχαθίστη μὲν εἰς αὖ- 
τὰς. φυλαχὰς βασιλεύς. τὴν 6b πόλιν Μιτυλήνην ἐς 
τρία διελόµενος, τὸ μὲν αὐτοῦ ἐγχατέλιπεν, εἴ τι 
ἀχρεῖον ἣν τοῦ ὀμίλου, τὸ δὲ ἕτερον διενείµατο τοῖς 
νεήλυσι * τὴν δὲ τρίτην μοῖραν χατῴχισεν ἐς Βνζάν- 
τιον, &! τι ἦν τῶν ἀστῶν ἄξιον λόχου καὶ εὔπορον. 
Tou, δὲ πειρατὰς ἀπαγαγὼν, κατέσφαξεν ἐς τριακο- 
αίους μάλιστα ἐς χῶρον ἕνα τῶν προαστείων, τὰ 
σώματα δίχα ποιούµενος ἐς την σφαγἠν. Τοῦτο γὰρ 
Ριαεότερον ἐς τοὺς πολεμίους ἐξεύρητο τοῦ θανάτου 
εἶδος, τὸ σῶμα ἐς δύο τέμνειν. Καταθέντες οὖν τὴν 
τομὴν ἐς τὸ διάφραγμα, ὅθεν ξυµθαίνει ἴσχειν ἐπὶ 
πολὺ τῆς τελευτῆς διὰ ταῦτα τὸν διαφθειρόµενον. 
Ἑριαθίστη δὲ εἰς τὴν πόλιν ταύτην νείλνδας, 
ἀμφὶ τοὺς διαχοσίους xai ᾿Αζάπιδας kc τριαχοσίους, 
χαὶ ἄρχοντα αὑτῶν, τοῦ Σαμλιάτεω παΐδα, ἄνδρα 
ἐπίσημον, οὗ τὸν πατέρα Ev ταῖς βασιλέως θύραις 
ἀχούειν διχαιοσύνης ἄριστον ἐπυθόμεθα, μάλιστα 
ἃ δικαστὴν τῶν ἐν ταῖς βασιλέως θύραις χαθιστα- 
µένων, xal δίκας δικάσαντα ἄριστον πάντων δὲ ὧν 
fusi; ἴσμεν, xai ἐξευρόντα, ola δὴ ἀποθαίνειν 


Nam mancipia, quamprimum eaplebantur e tua 
regione, continuo a me dominis suis reddebantur. 
Preterea maximum mihi fuit studium, ut sicubi 
vestra niancipia quis esset nactus, ea stalim do- 
minis suis restituerentur. Quod piratas suscepi, 
ea gratis factum est, ne przdas ex. mea regione 
agerent, eamque vastande corrumperent. Nec 
ulli borum unquam vel occasionem praebui, vel 
consilium dedi, ut adnavigantes quidquam damni 
regioni tux importarent. Nunc autem ad te venio, 
urbem atque adeo universam insulam tibi (γα. 
dens. Supplex vero te oro, ut quemadu;odum 
hactenus rebus tuis plurimum benevolentiz: pra- 
siti, ila nobis gratias referat rex. Hzc quidem 
fatus est, et lacryme cadebant obortz dicenti, 
inscitia oppidanorum factum esse, quod non sta- 
tim ab initia cum bona ab rege nuntiarentur, 
venerit, Rex exprobrans ei suam inscitiam et 
imprudentiam, postremo consolationem adhibuit, 
jubenrs eum esse bono animo, nihil eum mali 
propter id quod primo non paruerit edicto regis 
passurunt, [lis ultro citroque dictis, urbem rex 
in ditionem accepit, principemque etiam in re- 
liquas insula urbes ire jubet, ut earum arces 
se dederent. Qui impigre jussa regis capessens, 
una cum regiis prefectis urbes adiit, easque 
regi tradidit. Rex continuo, ne qua innovatio 
exoriretur, urbes in ditionem acceptas praesidiis 


ἔμελλεν ἡ δίχη ἐς τοὺς διχαζοµένους. Tbv δὲ Λέ- 6 firmat. Mitylenarum cives in tres distribuit partes. 


σ6ου ἡγεμόνα ἑνεγκάμενος ἀπὸ τῆς πόλεως, αὖύμ- 
παντα ἱχέλευε χοµἰζεσθαι ἐς Βνξάντιον. Ἐξελόμε- 
vog δέ οἱ xal τῶν ἀρίστων τῆς Λέσθου παϊδάς τε 
χαὶ θυγατέρας ἀμφὶ τοὺς ὀχταχοσίους, αὑτὸς ἁπή- 
λαυνεν ἐπ' οἴχου, καὶ τάς τε τρ:Ίρεις διῆχεν ἀπιέ- 
ναι, ἐγχαταλιπὼν πλοῖα μικρὰ αὐτοῦ που iv τῇ 
νὴσῳ. Thv μὲν οὖν ἁδελφὴν τοῦ ἠγεμόνος, xai πρό- 
περον ἁλοῦσαν ὑπὸ βασιλέως tv. Κολχίδι, γυναῖχα 
οὖσαν βασιλέως ᾿Αλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ τῆς τραπε- 
φοῦντος, ἑσηγάγετο µέχρι τινὸς ἐς τὴν γυναιχωνῖτιν, 
πολλῶν δὴ χαλλίστην xal ὡραίαν λεγομένην εἶναι, 
προαποθανοῦντος τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐν Τραπεζοῦντι, 
xai αὑτῆς γενομένης xal οὕσης χήρας, μεθ) ἑνὸς 
παιδὺς xal μόνου. Τὸν δὲ παΐδα τοῦτον, ὅτε εἴλε τὴν 
Τραπεζούντα, εἰσενεγχάμενος καὶ αὐτὸν ὁ βασιλεὺς, 
ἐν θεραπεία τε εἶχε μάλιστα 6 παίδων τῶν ἓν ταῖς 
βασιλέως θύραις µετά γε τὸν ἀπὸ Βυναντίου malba 
Ἀμουράτεω ἀδελφόν. Την piv οὖν θυγατέρα βασι- 
λέως Τραπεζούντος "Avvav λεγοµένην, χαὶ Χριστια- 
νην, φυλαχθεῖσαν ὁρισμῷ τοῦ κρατοῦντος, ἡρμόσατο 
Ζαγάνῳ τῷ Μακεδονίας τῆς χάτω ὑπάρχῳ ΊΎενο- 
μένῳ, ἑξότου τὴν Πελοπόννησαν αὐτὸν ἀφελόμενος, 
ἐπέτρεκεν ᾿Αλδάνεω παιδὶ, τῷ ἹἸνῶν λεγομένῳ, εἰ 
xat Ὁστερον ἐχωρίσατο ταύτην ὁ κρατῶν &x' αὐτοῦ, 
ἀναγκάζοντι ταύτην γενέσθα: ἐς τὴν θρησχείαν αὖ- 
τοῦ. Tbv μὲν οὖν Ἠγεμόνα τῆς Λέσθου, οὗ πολ)ῷ 


Vulgi inutilem partem ibi 
peregrinis — concessit : tertiam, qux genere 
et opibus principatum facile obtinebat, By- 
zantium deporiavit. Piratas treceutos in unum 
locum extra urbem contractos occidit. Et. quo 
981 crudelius perirent, corpora eorum. media 
dissecuit. Nam placuit regi Turcorum hoc mortis 
geuere in hostes uti, ut majore crudelitate in- 
terirent, dissectis corporibus mediis, gladio dia- 
phragmati adacto. Nam qui in hunc modum cz- 
ditur, diu mortis dolores amarissimos experitur. 
Huic autem urbi, ne quam defectionem moliren- 
tur incole, ducentos de peregrinorum corpore, 
ei trecentos Azapides imposuit, His ducem con- 
stituit Samblaiis filium, virum illustrem, cujua 
pater in regis Januis judicis officio functus est, 
et litigantes summa diligentia et attentione audivit, 
el sententiam summa  zquitate adhibita dixit, 
adeo ut facile primas inter omnes januarum ju« 
dices ferret, Jus enim justissime dixit : οἱ facilis. 
clemensque  omuino fuit in inveniendo poenas 
quibus damnati subdendif essent. Lesbi ducem 
eam urbem relinquere, et omnia sua Byzantiun 
transferre jubet. Ipse vero reversus est domui, 
eligens sibi optimatum Lesbi pueros, filios e! 
filias circiter octingeptas. Triremes quoque abáu- 


reliquit ; alteram 


Notul&e marginales. 


57 In uno, Ἰσθήσ, 3: R. ἀχθεσθήσεσθαι. 


' 


519 LAONICI CHALCOCONDYLE 590 


xit, relictis tamen navigiis minoribus in insula. Α ὕστερον αἱτιασάμενος, συνέλαθέ τε καὶ κχαθεῖρεεν 
Sororem ducis, quam etiam antea rex ceperat in — Éyov ἓν φυλαχῇ;' ὡς μὲν ἐγὼ ἐπυθόμην, ὣς οὐκ tv 
Colchidis regione, uxorem Alexandri Comneni, γνώμῃ «γεγονότα τῷ βασιλεῖ τὸν ἠγεμόνα τοῦτον, 
qui rex erat Tropezuntis, induxit in gynzceum': xai πρότερον ἀχθομένῳ αὐτῷ ἐπὶ πολλοῖς ἀειχέσι 
siquidem forma antecedere credebatur eo tem- — e xat ἀνηχέστοις ἔργοις πρὸς τὸν βασιλέως οἶκον 
pore omnes, quotquot ob forme elegantiam com- ὡς ók ὑπ ἄλλων λέγεται, παῖδα διαρυγόντα τὰς 
mendabantur. Maritus ejus premortuus erat Tra-— βασιλέως θύρας, ἀφιχέσθαι ἐπὶ τὸν Λέσθου τοῦτον 
pezunte ipsaque vidua erat, relicto filiolo unieo. Ἅἠγεμόνα, xoi μεταθάλλοντα ἐς τὴν θρησχείαν τοῦ 
Rex capta Trapezunte, puerum hunc abduxit: Ἰησοῦ, γενέσθαι παιδιχἁ αὐτοῦ. Ὡς δὲ fj Λέσδος 
et pre ceteris post puerum Byzantium, Amuratis Ἅἑάλω, xal ἐς Βυζάνῖιον ἐγένετο, ἑπηλέληστό {τε τοῦ 
fratrem, in januis benignissime tractavit. Filiam — «abb ὁ ἡγεμὼν, *** xa δώροις πέµψας ὡς βασιλέα, 
Trapezuntii regis Annam nomine, et Christianam ἐπέγνωκάν τε οἱ παῖδες, xal ἐξεῖπον τῷ βασιλεῖ. 
enstoditam pro arbitrio victoris connubio junxit Καὶ «bv μὲν παῖδα χατέσχε, xai τὸν ἡγεμόνα συνέ- 
Zagsno, inferioris Macedonis prefecto. Ex quo — 2a6£ «e, xal ἓν δεσμοῖς ἐποιῄσατο ἅμα τῷ ἀνεψιῷ 
sutem eum Peloponnesi imperio expulit, eam ἍΛουχίῳτῷ tfc Alvou τυράννῳ, παιδὶ Ὑγενοβένῳ, 
Albanis filio, cui lyon nomen erat, tradidit : P καὶ συγχατεργασαμένῳ τῷ ἡγεμόνι τὸν τοῦ ἆδελ- 
quamvis eam deinceps acceperit vincens, coege- «ou φόνου, xaX τὴν ἡγεμονίαν &pa. O9 πολὺ μέν- 
ritque suam religionem assumere. Ilaud multum — «ov ὕστερον ξυνέδη vai τότε αὐτοῖς. Ὡς γὰρ iv 
intercessit temporis, ct Lesbio duci nescio quod ἁπόρῳ χαθεστήῄχεσαν ἄμφω, o0». clüóte; ὅπη &no- 
erimen impegit, captumque In vincula dedit. Ego — Aaytv εὕρωνται τῆς εἰρχτῆς, ἀνίνεγχαν, ὡς ἓς τὰ 
quidem audivi, eum in carcerem esse raptum, Ππάτρια τὰ Τούρχων ἰέναι ἁμφότεροι προθυμοῦ»- 
quod displiceret regi, et jam olim ipsi fuerit in- ται. Καὶ αὐτὸς μὲν βασιλεὺς ἐσθῆτί ce ἐδωρήσατο, xal 
visus propter multa et intoleranda mala, quibus — ttágq, xal περιτεµόμενος ἑλευθέρους ἀφῆχεν ἐπὶ ἡμέ - 
regiam familiam affecisset. Verum, ut alii per- — pa, ob πολλάς. Μετά δὲ ταῦτα αὑτίχα αὖθες ἃς ef px zv 
hibent, hanc, quod in carcerem conjecius sit, ποιησάμενος, χατέσχεν ἓςδ δη ἁπαγαγὼν, χατέσφαξε. 
accipio esse causam. Ferunt puerum quemdam fugientem januas regis, venisse ad hunc [οφ 
ducem. Quem ubi Christiane religionis fide imbuit, non dubitavit turpissimo amore pollueic. 
Occupata autem Lesbo, cum princeps Byzantium abiisset, pueri oblitus est. Eum 989 inier mu- 
nera quzedam missum ad.regem, regii pueri agnoverunt, remque 'regi significarunt. lex puerum 
quidem retinuit : ducem cepi!, etin carcerem duxit, una «cum consobrino ejus Lucio, Απὶ ptin- 
cipe : qui cum fuisset puer, Lesbi principem in necando fratre et parando principatu strenue ad- 
juvarat. Nec multo post Lesbum captam, in hanc miseram provoluti sunt necessitatem. Cur in 
sumino vitz essent. ambo discrimine, dubii quó se verterent, pronuntiarunt se Tnrcorum religio- 
nem assumpturos. Rex quidem donans eos vestitu οἱ tiara, eos quoque circumcidit, et impunitos e 
carccre dimisit. Nec tamen diu hoc gaudio illibato usi sunt. Nam brevi tempore post, eos iterum in 
carcerem condi jussit, et diligenti custodia tandiu asservavit, doncc inde abductos capitali suppli- 
cio afficeret. ' ) 

Isto anno rex bisin miliiam profectusest, semcl C Tbv μὲν οὖν ἐνιαυτὸν τοῦτον, δὶς αὐτὸς Exctpa. 
contra Dacos, iterum contra Lesbum; etuiraque «τευσάμενος βασιλεὺς, τὴν μὲν ἐπὶ Δᾶχας ἔλευσιν 
bella confecit eodem anno; hiemsque advenerat, ἐποιῆσατο, τὴν δὲ ἐπὶ Λέσδον. Καὶ ἑτελεύτα αὐτῷ 
antequam domum redire posset. Ea igitur hieme ἐς τὸν χειμῶνα τοῦτον ἡ ἓπ᾽ οἵχου ἀναχομιδή. Kat 
versatus Byzantii classem adornabat. Exstruebat — «bv μὲν χειμῶνα tv Βυξζαντίῳ διατρ΄ίδων, ναυτιχόν 
templa; zdificabat regalia palatia, urbemque eam Ἅτεἑξηρτύετο, xal ἐς τὸν Εὔξεινον πόντον ἔναυπη- 
sibi accomnodam ad navalia przliareddere in ani- — veto τριήρεις ἀμφὶ τὰς τριάχοντα, xal οἰχοδομῶν 
"i0 consliluerat : ut posset, siquando usus pos- ναούς τε χαὶ βασίλεια, ἑπενόει τὴν Βωταντίου πόλιν 
tularct, memorabilem classem inde in mare dedu- αὐτῷ εἰς τὰ ναυτικὰ ἐς πορείαν ** παρέξεσθαι: 
cere, His cogitationibus intentus, invenitse facile ὥστε ἄξιον λόγου ναυτικὺν ἐς τὴν θάλασσαν -kEap- 
posse superiorem esse hostibus, si mare solus ob- Ἅτύεσθαι. Τῇ yàp θαλάσσῃ λογιζόμενος εὕρισχεν, 
tíneat. Animo conceperat exstruere et aliam me- ὡς el ἐπιχρατήσει, ῥᾷον αὐτῷ παραχωρήσειν xa 
morabilem, post Propontidis Lemocopiam, arcem — «à τῶν moXepíov, Ἐδείματο δὲ xal ἄλλῃ ἄξια λόγου 
Byzantii mirabilem : quam exadificavit juxta por- μετὰ την &v Προπαντίδι Λαιμοκοπίην, τὴν τε Ev 
tas quas Aureas nuncupabant. Excitavitet. turres Ἀυξαντίῳ ἀκρόπολιν ἀξίως λόγου, ἐς τὰς χρυσέας 
maximas, et. spectaculo dignas, necnon interiora D καλουµένας πύλας' πύρχους τε µεγίστους xat ἀξιο- 
regie, et turrim quie vergit ad Scopiorum pontem, θεάτους, xal τὰ àvtb; βασίλεια, xal τὴν ἐπὶ τῶν 
qno jungitur Axius fluvius. Etiam regiam sedem Σκοπίων γέφυραν &zx' ᾿Αξιῷ ποταμῷ, xat βασίλεια 
Adrianopoli ultra Tenarum, qua Hebrum illabitur, ἐν ᾿Αδριανουπόλει πἐραν τοῦ Ταιάρον 9, η δὴ ἐς 


Notule marginales. . 


V* Deest aliquid, ut ex interpretatione patet. ?* In uno, εὐπορ. 0 Sic ms. 


$21 


DE RÉBUS TURCICIS LIB. X. 


522 


«bv "E6pov ἐχδιδοῖ. καὶ πολίχνην μὲν ἐν τῇ 'Acíq A einunivit. Urbem quoquo in Asia juxta Maditum , ubi 


περὶ Μάδιτον, f| δὴ ατενώτατον τοῦ Ἑλλησπόντου 
ἑσπ)έοντι, xal ἐν τῇ Εὐρώπῃ πολίχνην ἑ-έραν 
ἀκέναντι τῆς àv "Acla πολίχνης' ὥστε ἐχυρουν μὲν 
αὐτῷ τὴν Βυζαντίου πόλιν, καὶ τὸν Εὔςεινον πόντον᾽ 
κρατύνειν δὲ xal τὰς dv τῷ Ελλησπόντῳ πόλεις 
αὐτῷ, νανυτιχὸν παρεχοµένας οὗ σµικρόν. Ταῦτα 
δειμάμενος χατὰ τὴν Εὐρώπην xat Ασίαν, τηλεθό» 
λους χαθίστη ἐς ἄμφω τὰ πολίχνια τῶν µεγίστων 
ἀμφὶ τοὺς τριάκοντα, xat ἑτέρους οὐκ ὀλίγους. Ναύ- 
σταθµον δὲ τὸν ταύτῃ αὐτοῦ χῶρον ποιησάµενοι, 
οὐδενὶ ἑπιτρέπουσι παριέγαι ἔσω ἐς τὸν Ἑλλή- 
σποντον, ἂν μὴ τῷ ταύτῃ ὑπάρχφ ἁποθαίνοντες 
ἐπιφαίνωνταε οἱ πλέοντες ἔσω. Ταῦτα μὲν αὑτῷ 
ἐπεποίητο, ὡς ἐμοὶ δοχεῖ, διὰ τὸν πρὸς Οὐενετούς 
οἱ ἑσόμενον πόλεμον, ὃν πρὸ πολλοῦ παρασχευαζό- 
ενος, ἑπετήρει, ὅπως ἀσφαλέστατα αὐτῷ τὸν πόλε- 
μον ποιῆσαιτο. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕπω ἐν τέλει ἦν 
παρεσχευασµένα, ὅτε τὸν πρὸς Οὐενετοὺς ἀράμενος 
πόλεµον, ἑπολέμει. 
Τότε δὲ ἑπιγενομένου τοῦ θέρους, ἑστρατεύετο 
ἐς] Ἰλλυριοὺς χαὶ Ἰλλυριῶν βασιλέα. Τὸ μὲν οὖν 
τοῦτο γένος Ἰλλυριῶν  παλαιόν ce, xal ἐς εὺν 
"Awov ᾠχημένον, εὐδοχιμῆσαί τε τολλαχὴη àmo- 
μνημονεύεται. Καλοῦνται δὲ οὗτο: τανῦν Πόσνοι. 
Ἁλλ' οἱ μὲν Δαλμάται, xa Μυσοὶ ἅμα, xal Τρι- 
6αλλοὶ, xai πρές γε ἔτι Σαρµάται, τούτοις ταύτην 
ενται τὴν φωνὴν, xai τῷ παντὶ παραπλησίαν, ὡς 
μὴ χα)λεπῶς συνιέναι ἀλλήλων αὐτοὺς. Εἰχὸς δὲ 
οἴεσθαι τούτους μᾶλλον ὠὡρμημένους ἀπὸ τῆς πρὸς 
τὸν Ἰόνιον χώρας γένος τε ὃν μέγα, καὶ πολλαχῆ 
ἐνευδοχιμοῦν, τήν τε θράχην ὑπάγεσθαι σφίσιν αὑ- 
τοῖς, καὶ τὸν Ἴστρον διαδάντας τὴν τῆς Σαρµατίας 
χώραν οἰκῆσαι, f ὡς ἔνιοι οἴοντα:, ὑπὸ Σχκυθῶν διω- 
κοµένονς, διαθῆναί τε ἐς τὴν ἐπὶ τάδε τοῦ "Iotgoo 


χώραν, καὶ χαταστρεφαµένους τὴν ταύτῃ θράχην,» 


ἔστε ἐπὶ μυχὸν τοῦ κόλπου ἀφιχομένους, ἑνοιχῆσαι. 
Θαυμάζω δὲ, εἰ τοὺς Ἰλλυριοὺυς, ἁποφαινόμενος 
λλθανοὺς, τεχµαἰροιτό τις, συµόαλλόμενος, ὡς 
Ἱλλυριοὶ οἱ πρὸς τῷ μυχῷ τοῦ Ἰονίου ἐχώρησαν ἐπὶ 
τὴν ἠπειρόντε, χαὶ Αἰτωλίαν, xat θετταλίας χώραν. 
λλλ' ὅτι μὲν ἀπὸ Ἐπιδάμνδυ µέχρι τοῦ Καρνερίου 
καλουμένο» χόλπου ἅπας ὁ χῶρος οὗτος διατείνων 
ἐπὶ σταδίους μάλιστα πα’ τρισχιλίους, γένος τς ἓν 


Hellespontum angustissimum cernimus, condidit : 
necnon aliam in Europa e regione ejus urbis qua iu 
Asia conspicitur xdiflcavit. His urbes condite sunt a1 
delfeusionem Byzantii, et Euxini maris. Praterea nou 
mediocriter tutabantur urbea in Hellesponto sitas, 
przbentes classem baud aspernaudain. In hunc. mo- 
dum terrorem Ásianis οἱ Eurepais incutiens, qui 
eum augcret , in utramque urbem bombardos invexit 
circiter triginta maximas, et alias non paucas. Ad 
hae cum portum ibi parassent Turci, nulli in- 
trare Hellespontum concedebant, nisi prius descen- 
dissent navibus, et se loci prefecto exhibuissent 
visendum. Opers hzc liaui dubie fecit propter bel- 
lum quod 3489 gesturus erat cum Venetis, ad quod 
se pra»parabat : ut si ingrueret, quam tutissime isti 
«ee committeret. At quae commemoravimus opera 
omnia jam erant absoluta, et ad finem perducta 
cum bellum adversus Venetos susciperet. 


4Estate autem ea quie sequebatur, bello Jacessebot 
Illyricos et lilyricorum regem. Genus hoe hominum 
antiquum est, et regionem versus lonium spectantem 
incolens, plerumque ad claritatem accessisse per- 
hibetur. Vulgo nunc Bosni vocantur. Verum Dalma- 
(αι Mysii, Triballi, etiam Sarmatz, eadem fere utun- 
tur lingua, aut non multum dissimili, ut non difficul- 
ter se mutuo intelligant. Verisimile tamen est, illos 
profectos ab regione qux versus lonium patet, cum 
pauci numero exsisterent, et ubique rebus (fortiter 
gestis inclarescerent, Thraciam perdomuisso: οἱ 
lstro transmisso, Sarmatie rcgionem inhabitassc. 
Sunt vero qui tradunteos a Scythis pulsos, transi - 
isse in regionem qu:e ultra strum colitur, et subacta 
Thracia, ad sinum eum venisse, ibique sedes fixis- 
&e. Miror autem, quod quidam suut qui censent Illy - 
rieos Albanos esse : quasi lllyrii, qui Lenent sinum 
lonii, processerint in banc continentem, /Etoliam, ct 
Thessali regionem. Caeterum universa illa regio ab 
Epidamno usque ad Carnerium sinum (7-8), comple- 
eitur spatium ter mille stadiorum. Hane regionem 
tenet hominuipn genus unu eadem lingua utens. 
Porrigitur ah mediterranea se extendens usque ad 
Istrum, attingens Sandalis regionem finitimis un- 


ἐνοιχεῖ, xat ifj αὐτῇ φωνῇ διαχρώμενον, xal ἐπὶ D dique Triballis et Mysiis. H»c autem dico, maxi- 


µεσόγαιαν παρῖῆχον ἄχρι τοῦ "Iotgov , παραμεῖθόν 
εε thv τοῦ Σανδάλεῳ χώραν, χαὶ τοῦ ταύτῃ βασι- 
λέως ἐχομένων αὐτίχα τῶν Τριδαλλῶν τε ἅμα xal 
Κυσῶν. Μάλιστα δὲ συµθαλλόμενος ἔχων &nogaí- 
νεσθαι, διὰ τὸ ἐπὶ μέγα τὸ Ἰλλυρικὸν γένος χωρῇ- 
σαι δυνάµεως, xai ἐπὶ πολλὰ ταύτῃ σχεδασθῆναι 
th» Θρᾷχην, Ἰλλυριοὺς μᾶλλον τὸ γένος τοῦτο εἶναι 
ἢ ᾽Αλθανούς. Συντίθεµαι δὲ καὶ ἐχείνοις ἔγωΥε, oi 


φάσχουσι τὸ Ἰλλυρικὸν γένος ἴσχειν αὐτῷ τῆν ᾿ 


me hanc conjecturam secutus, quod constet. Illy- 
rios ad magnam potentiam devenisse, et in inulta 
loca per Thraciam esse dispersos. Proinde magis 
credo, eos potius lllyrios quam Albanos dicendos 
esse. Assentior praterea et illis, qui lllyrios no- 
men ab regione traxisse asseverant, Nam inter se 
divisi, alii alism in usu linguam habent. ltaque 
cum plurima bominum genera ibi habitent lingua 
usu inter se  diversa,: reor istos id nominis ,esse 


Notule marginales. 


(7-8) Qui et Carnicus dicitur. 


«9-M Ἰλλυριοὶ, sic etiam Π. 
PATROL. Gn. CLIX, 


^ [13313:0!, R. ut in c. 


$23 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


521 


sortitos, ut dicantur Illyrici. Sed lic hactenus ad- 4 ἐπωνυμίαν ἀπὸ τῆς χώρας, διαχεκρίσθαι μέντοὶ 


notaia de ista gente sufliciant, ctsi quidam putent 
nominis rationem haud rectam me assignasse. Vc- 
ruin propter regionem quam colunt, merito, ut mihi 
videtur, lilyrici appellantur. Nec tamen invidia 
me comitetur, in hunc. modum de his sentientem. 
.Nam Albanos potius Macedonibus adnumerari exi. 
sino quau alii in terrarum orbe genti. At de his 
satis, Illyricos igitur eam gentem nomino, qua jux- 
ta lonium habitat usque ad summam Istriam, sic 
dictata regionem 98/44 qui ad sinum exeurrit in 
pelagus. Adversus horum regem (9) arma capiebat 
Mechmetes, quia tributum amplius ferre recusa- 
bat. Nam regius preco ad hunc accesserat, jubens 
υἱ quamprimum, mora omni posita, tributum in 
januas inferret. Hlyricorum rex, colligens tributum, 
quod continebat  quiuque myriades staterum 
zureorum, idque praconi ostendens, dicehbal 

Tributum quidem collectum et paratum in promptu 
est. Nec tamen mihi cordi est mittere regi tantas 
opes, eL imme planissime his privare. Verum si bel- 
lum ab rege iupenderit, bello me committam fe- 
licius, si tauta pecuniz affuerit vis. Pizterea 
si ea necessitas ine apprehenderit, ut ihi in aliam 
sit inigrandum regionein : fretus. istis. opibus, vi- 
tam conunodius exigere potero. llegius pr:ieco au- 
diens istos sermones, respondisse fevtur in. liunc 
modum : Et quidem pulchrum et honestuto erat 
opes istas in tuo dominio permanere, si non in- 


terii. foederum. ieligionem impie transgrediendo (c 


temerares : sin cupidine harum  upum ductus, (- 
dera violare institueris, et inde tibi nescio quain 
felicitatem pollicitus fueris, vereor profecto ut con- 
warium eveniat. Nam auctore Deo possidere istos 
opes neutiquam imalum duxero. f'raterea iisdem 
opibus auctore Deo" exui, longe optimum judico, 
potius quam contumeliis el injuriis afficere eum cu- 
J'5 presidio eas acquisieris. 
καὶ ταῦτα ἔχειν τὰ ypfipava πολὺ ἄμεινον: xal 
ζοντα ἐς ἐχεῖνον 
Hisdictis, preco. ad regein revertitur ; exponens- 
que qua acceperit ab. llyricorutm rege, regem com- 
movit, ut contra ambos bellum susciperet. Nam 
eodem lempore etiam Lellum fuit cam Dacie 
priucipe, qui injuriam maximam regiae familiz fe- 
cerat, legatis ejus violatis et interfectis. Caeterum 
sub idem tempus quo Dacos bello lacessebat, lily- 
ri. regem ulcisci nequivit. Verum. isto. demum 
anno cuin exercitus ab Europa ct Asia Adrianopo- 
)an forent collecti, primo vere in lllyricos movit, 
in animo agitans et in Sandalis regionem irruere. 
Ilic rex fuerat filius illegitimus regis qui prius im- 
perio temperaverat lllyricos : et cum discordia a- 
troces inter ipsum etÍratres ejus qui ad ducatum 
aspirabant exarsissent, wiserunt legatos aJ regem, 
ejusque arbitrio rem  tolaxi transigendam  perimise- 


ὑπάρχον, ἄλλοτε ἄλλην φωνὴν ἀφιέμενον, ὥστε 
πολλὰ γένη αὐτοῦ, χαὶ σφίσι διενηνοχότα πάµταν 
ἐς τὴν φωνὴν, λαχεῖν τοῦὔνομα τοῦτο Ἱλλυριοὺς xa- 
λουμένους. Αλλά ταῦτα μὲν οὕτω pot ἐς τοσοῦτον 
ἀναγεγράφθω. Ei δὲ μὴ τοὔῦνομα αὑτὸ ἐς ένο; τοῦτο 
ὀρθῶς εἴρηται, 6:3 δὲ τὴν χώραν, ἣν ἐνοιχοῦν φαί- 
νεται τὶν Ἰλλυριῶν, ἄξιόν ἐστι φέρεαθαί οἱ τοὔνομα 
τοῦτο. Καὶ μὴ νέµεσις εἴη οὕτω φρονοῦντι περὶ 
αὐτῶν. ᾽ΛἈλδανοὺς γὰρ ἔγωγε μᾶλλόν τε τοῖς Max:- 
δόσι προστίθεσθαι ἂν λέγοιμι f] ἄλλῳ τινὶ τῶν κατὰ 
τὴν οἰχουμένην ἐθνῶν. Οὐδενί τε γὰρ συµφέρονται, 
ὅτι μὴ τν Μανεδόνων Ὑένος. ᾽Αλλά τούτων μὲν πέρι 
ἅλις ἔἕστω ταῦτα εἰρημένα. Καλείσθω δέ pov τῷ 
ὀνόματι τούτῳ Ἴλλυρ.οὶ οἱ περὶ τὸν Ἰόνιον οἷ- 
χοῦντες ἄχρις ἄχρας Ἱστρίας χαλουµένης πρὸς τῷ 
μυχῷ τοῦ χόλπου, ἀνεχούσης ταύτῃ bg τὸ πέλαγος, 
καὶ οἱ περὶ τὴν ταύτῃ µεσόγαιον οἰκοῦντες "D2v- 
ριοί. Ἐπὶ τοῦτον δὲ τὸν βασιλέα ἑστρατεύετο βασι- 
λεὺς Μεχμέτης, ὅτι τὸν φόρον αὐτοῦ, ὡς ἐπ αὐτὸν 
ἀφίχετο βααιλέως xfouf, Χχελεύων τόν τε φόρον 
ἁπάγειν ὅτι τάχιστα ἐς τὰς βασιλέως θύρας, xat 
μὴ διαµέλλειν, συναγείρας τὸν φόρον, πέντε ὄντα 
µυριάδας στατἠρων, χαὶ ἐπιδείξας τῷ βασιλέως 
xhpuxt, ὡς ἔτοιμος μὲν εἴη ὁ φόρος, καὶ ὡς mac- 
εσχεύαστο, οὗ μέντοι γε προθυμεῖται ἐπιπέμποντα 
τῷ βασιλεῖ τὰ χρήματα, στέρεσθαι τούτων αὐτὸν 
οὐδέ οἱ χαλῶς ἔχειν, ᾿Αλλὰ σὺν τούτοις, xal ἣν πο- 
λεμεῖν δέῃ, πολεμεῖν τῷ βασιλεῖ πόλεµον ἑπαράμε- 
vov, ἄμεινον ἂν παρασχευάζοιτο ἐς τὸν Τόλεμον. 
Καὶ ἣν ó£y ἀπαίροντα ἄλλην τινὰ στέλλεσθαι χώ- 
pav, ταῦτα ἔχοντα τὰ χρήματα, ἅμεινον πρἀξειν. 
Τὸν μὲν οὖν χήρυχα λέγεται ἐπειπεῖν, ἀχούσαντα 
τοὺς λόγους τούτους "(0 βασιλεὺ τῖσδε τῆς χώ- 
ρας, ἀλλὰ ταῦτα τὰ χρήματα καλῶς ἔχει παρὰ σοὶ 
εἶναι μὴ τὰς σπονδὰς παραδαίνοντι. Ἶν δὲ διὰ 
ταῦτα παραθαΐνων of ἄμεινον πράξειν, δέδοιχα 
ph χεῖρόν σοι Ὑένοιτο διὰ ταῦτα. Σὺν γὰρ Ot 


σὺν τῷ Θ:ῷ τούτων στἐρεσθαι ἅμεινον, 1) ὑδρί- 
πολλαπλάσια τούτων κεκτῆσθαι, 


Ταῦτα ὁ xfpo&£ εἰπὼν ἁπήλαννε παρὰ βασιλέα, 
xai ἁπαγγείλας τοῦ Ἱλλυρ.οῦ τὸν λόγον, ἐπῖρε 
βασιλέα στρατεύεσθαι ἐπ ἀμφοτέρους. "Ilv 5" αὐτῷ 
τηνιχαῦτα ἔλατις ἐπὶ τὸν Δακίας ἡγεμόνα, ἑξυθρί- 
cayta µεγάλως ἐς τὸν τοῦ βασιλέως olxov, xal &vs- 
λόντα τοὺς πρέσθεις, ᾽Αλλὰ τότε μὲν ἑἐλαύνοντι ἐπὶ 
Δᾶκα:, οὐχ ἐξεγένετο τίσασθαι βασιλέα Ἰλλυριῶν: 
τῷ δ' ἐνιαυτῷ τούτῳ, ὡς παρΏν αὐτῷ τὰ στρατεύματα 
ἐς τὴν ᾿Αδριανούπολιν ἀπό τε τῆς Ασίας xat 
τῆς Εὐρώπης, Ἶρος ἐπιγενομένου, ἐπήλαυνεν 
ἐπὶ Ἰλλυριοὺς, ἐν vi ἔχων ἑσβαλεν καὶ ἐς 
τὴν Σανδάλεω χώραν. Tbv δὲ βασιλέα τοῦτον, παῖδα 
ὄὕντα νόθον τοῦ πρότερον βασιλέως ἹἸλλυριῶν, xal 
πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ διηνεγµένον, ὠρμημέ- 
ους ἐπὶ την της χώρας Ἠγεμονίαν, xai διαπρε- 
σθευόµενον ὡς βασιλέα, ἑπετράποντο αὐτῷ διαιτητῇ, 


Notula marginoles. 
(9) Stephanum illegitimum, qui patrem dolo. regno ejecerat. Vide Bon(in. e! Jov. 


ον 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


926 


ἐπίδειξέ τε τούτον βασιλέα τῆς χώρας. Καὶ Ἱσαάχῃ A runt, qui hunc regionis regem declaravit, Isaaca 


τῷ Σχοπίων ὑπάρχῳ ὁμοροῦντί τεὲς τὴν τῶν Ἰλλυ- 
βιῶν χώραν, ὅπως αὑτῷ τιμωρῶν συνεπιλάδοιτο ἐς 
τὴν ἡγεμονείαν. Καὶ στρατὺν αὐτῷ παρεχόµενος ἐπὶ 
τοὺς ἁδελφοὺς, τὴν τε χώραν ἐδῄου, xai ἤνδραπο- 
δίζετο. Καὶ αὐτὸν ἐς τὴν βασιλείαν καταστησάµε- 
μενος, ἐἑπολέμει τοῖς ἀδελφοῖς, ἅμα τῷδε τῷ Ἰλλυ- 
ριῶν βασιλεῖ. Καὶ πλεῖστα δὲ ταύτης τῆς χώρας 
ἀνδράποδα ἀγόμενοι οἱ Τοῦρκοι **, ταύτην ὅμορον 
οἰχοῦντες «hv χώραν. Πασῶν δὲ τῶν πόλεων ἀρχῶν, 
ὧν ἡμεῖς ἴσμεν ἀνδράποδα Eq τε τὴν Εὐρώπη», καὶ 
ἐς τὴν Ασίαν ληϊσάμενοι, διεθἰδαζον. Και ἑξότου 
τὴν Σκοπίων ὣῷχισε πόλιν, xai Ἰησοῦς ὁ Ἰσαάχεω 
nal; ἐπιτροπεύων ὑπὸ βασιλέως ταύτην τὴν πόλιν, 
ὡς πλεῖστα, ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, διὰ πολλοῦ χρόνου 


ἑληΐζετο τὴν Ἱλλυριῶν χώραν, xa ἀποφέρεσθαι ἀν- D 


ὁράποδα, ὅσα μὴ ἄν ποτε ἑλπίσαι ἑνεγχεῖν τὴν χώ- 
pav ἐκείνην. Πυνθάνομαι δὲ τήν χώραν διέχειν ἀπὸ 
τῆς Τριδαλλῶν χώρας, χαὶ Δοροθίχης ποταμοῦ ἐς 
«tv Σενδάλεω χώραν, καὶ ἐπὶ τὸν Ἰόνιον χόλπον 
σοταδίους ἐς ὀχταχοσίους ** τὸ µΏχος. Τὸ δὲ πλάτος 
ἐπὶ δισχιλίους µάλιστά ποι σταδίους maptxsw τὴν 
χώραν E; τοὺς Παίονας xat &c Τρ.θαλλούς. Καὶ ἀπὸ 
μὲν τῶν Τριδθαλλῶν ἔχεται αὐτίχα ἡ χώρα τοῦ 
Ἱσαάχεω * μετὰ δὲ ἡ τοῦ Παύλου χώρα, xai αἱ πό- 
Ἆδις παρατείνουσιν ἐς αὑτην τῶν Ἰλλυριῶν βασι- 
Mex; χώραν. Ἐπολέμουν μὲν οὗτοι καὶ πρότερον τῷ 
βασιλεῖ. ᾿Οτὰ μὲν ἐς τοὺς Τριδαλλοὺς, ózk δὲ xal 
ἐς τοὺς Παΐίονας ταλαντενυόμµενοι, χαὶ ἐπαγόμενοι 
τοὺς Τούρχους, ἑληίζοντο τὴν Ἱλλυριῶν ὅμορον χώ- 
ῥαν. Καὶ πρὸς τοὺς Τριδαλλοὺς ἐπολέμουν, χαὶ ὁ 
τῶν Τριδαλλὼῶν ἡγεμὼν ἐχστρατευόμενος 35, ἐπο- 
λιόρχει τὰς πόλεις, μετὰ δὲ ταῦτα σπεισάµενος 
εἰρήνην ἄγειν ἐς τούτους. Καὶ Σανδάλης μὲν τούτοις 
xal πρότερον ἑἐπολέμει, xal ἑπαγόμενος στρατ»ν 
του βασιλέως, ἑληίζετο τὴν χώραν &xelvov. "Dos 
μόνοι 6h οὗτοι ἀλλήλοις φέροντες, χαὶ ἑπαγόμενοι 
στρατὸν ἐπήλυδα του βασιλέως, µεγάλως δη ἔδλα- 
πτον αὐτῷ τὴ» χώραν ἀνδραπόδων ὡς πλείστων ὑπὸ 
τῶν στρατῶν ἀπαγομένων ἑκάστοτε, χαὶ φθειροµέ- 
νης τῆς χώρας ἐς τὰ μάλιστα. Τότε μὲν οὖν 
xai ὁ Ἰσαάκης, xai ὁ Παῦλος, συνθέµενοι συµ- 
paxiav τῷ Ἰλλυριῶν µβασιλεῖ, διενοοῦντο xal 
αὑτοὶ πόλεμον ἀνελέσθαι τῷ βασιτῖ, ἣν τι ἀπὸ 
Παιόνων χαταλαμθάνη τοὺς Τούρχους. 

Βασιλεὺς δὲ ὡς ἤλαυνε, διέξη μὲν τὸν Δ.δοθί- 
χην '5 ποταμὸν, ὃς τήν τε Ίριθαλλῶν xat. Ἱλλυριῶν 
χώραν διείρχει, Διαθὰς δὲ ἐπὶ Ἰλλυριὸν ποταμὸὺν 
ναυσίπορον ὄντα, δ.έδη * ὁ δὲ πεζὸς στρατὶς ναν- 
οὖν, ἃς αὐτοῦ ναυπηγεῖσθαι ἐχέλευε. "loue ὃε ἵππους 
ἆ ϱΏχεν ἐς τὸν ποταμὸν, διαθῆναι τὰ στρατεύματα. 
Ἐγένετο δὲ ὁ στρατὸς οὗτος τοῦ ῥασιλέως ἐς 
τεντεχαίδεχα µυριάδας ἱππέων. Ὁ γὰρ oh στρατὸς 
οὗτος,. πλὴν τῶν νεηλύξων, xat ᾿Αζαπίδων, cl 
αὐτῷ παραχίνονται ἐς τὸν πόλεµον, πεζοὶ ὄντες, 
χαὶ ὅσοι ὑπουργῆσα:, αὐτῷ τὰ ἐς χρεία», rapsim 


Scopiorum ργα/[οοίο, qui linitimus erat [llyricis, 
istum adjuvare jubet in acquirendo principatu ; hie 
exercitum przbens contra fratres, corum regionem 
evastabat, plurimis inde abstraetis mancipiis. 10 
igitur rege pronuntiato, bellum gerebat cum fra- 
tribus et cum lllyriorum rege. Turci qui flnitiinam 
9285 circa tenebant regionem, plurima nancisce- 
bantur mancipia. Cum autem prz.fas agerent man- 
cipiorum ex omuibus quas scimus urbibus, ea con- 
tinuo in Europam et Asiam transmittebant. Ἐ ex 
quo rex coloniam in. Scopiorum urbem deduxit, 
et Josue Isaaci fllius regis nomine eam  admini- 
stravit, plurima ab Illyrico mancipia sunt abdueta, 
et in Europam Asiamque translata, quorum nuine- 
rus major erat quam sperare potuisset ab ca regio- 
ne, Audio eam regionem, si quis longitudinem 
consideret, ab Triballorum regione et Dorobyza flu- 
vio se extendere usque ad Sandalis regionem, et ad 
Tonium sinum stadiis octingentis. Latitudo vero re- 
gionis, qua excurrit ad Pannoncs et Triballos, com- 
plectitur duo millia stadiorum. A "Triballis inci- 
pit regio 1s2aci : hanc excipit deinde Pauli regio, 
cujus urbes se porrigunt usque ín hanc regis llly- 
riorum regionem. lli quidem jam ante bellum ges- 
serant cum rege, nunc quidem Triballis, nunc vero 
Pannonibus adhzrescentes : etcum adduccrent 
Turcos, regionem Illyrico affusam populabantur, 
bellumque in Triballos avertebant. Cxteruin Tri- 
ballorum princeps bellum contra hos suscipiens, 
urbes eorum obsidebat : et foedera cum iis pangens, 
fanden se pacatum exhibebat. Etiam Sandales lics 
antea bello appetiverat, et accito regis exereitu ip- 
sorum agros evastabat. Cuin autem hi soli perpe- 
tuis inter se dissiderent odiis,et rcgis peregrinos 
accerserent, proprie regioni plurimum calamita - 
tis invexerunt. Nam mancipia plurima belli jure 
subinde a militibus capiebantur, deportabantur. 
Prieterea et ea. regio. vel. inaximam experiebatur 
vastationem. Eadem tempestate Isaacus οἱ Paulus 
societatem facientes, auxilium potlicebantur llly- 
riorum regi. Nam constituerant et ipsi bellum indi- 


cere regi, si Panuones aliquid novi contra Turcos 


molireutur. 


Rex, iu militiam profectus, trajecit Porobyzam 
fluvium, qui Triballos et lllyrios dirimit. Progres- 
sus deinde, veuit aJ lllyrissum fluvium navigabi- 
lem, quem superavit pedestri exercitu transvecto 
navibus quas ibidem fabricari jusserat. Equos 
autem in flumine reliquit, douec copias transpor- 
taret. Tum temporis in armis habuisse creditur 
rex quindecim myriades equitum, prater peregri- 
nos et Azapides pedestre robur, qui eum in id 
bellum sequebantur. Aderat et alia hominuin mul- 
titudo inutilis ad arma; qux oropterea comitabau- 


Notule marginales. 


M Τούρχων. *"' Ὀκτακισχιλίους. '" Ἐκστεατευμένος,  '*" Δοθοδίχην. Sic eliam ft. 


531 


LAONICI CHALCOCONDYLE 


j23 


iur regia castra, ut si quid opus esset, militibus 4 ἀχρεῖος ὅμιλος, 6 λοιπὸς τοῦ βασιλέως στρατὸς ἐπ. 


inserviret. Reliquus interim cxercitus equitibus 
constat. Nec lamen geus est, ut supra edocuimus, 
986 qu» plura jumenta in expeditiones ducat. 
Transito lilyrisso, impetum in regionem hostilem 
dedit; et aggressus Dorobizam urbem, eam omni 
" machinarum genere oppuguabat. Urbs hzc est sita 
in excelso monte. Quapropter natura loci munitis- 
sima perhibetur. Αἱ rex expediens bombardas et 
mortaria, non cessabat terrorem injicere oppida- 
nis; et tandem urbe potitus est. Partem hominum, 
quos ibidem indeptus erat, in ea urbe reliquit, 
parte donavit Turcorum optimates, tertiam partem 
Byzantium transtulit, Mechumetem jussit deligere 
Europe exercitus rohur, atque festinare citato 


πεύει µάλιστα δ᾽ ἀνθρώπων ὧν ἡμεϊῖς ἵσμεν. "Avov- 
ται δὲ xal ὑπονύγια πολλαπλάσια, ὡς xal απρ)τε- 
póv por δεδῄλωται. Ὡς δὲ shy Ἱλλυρὼν διαδὰς, 
ἑσέθαλεν ἐς τὴν χώραν, πρῶτον μὲν ἐπὶ Δοξοδίχην 
πόλιν ἐπὶ τῇ ἐσθολῇᾗ χαταστὰς ἐπολιόρχει. Ἡ δὲ 
πόλις αὕτη οἰχεῖται ἐρυμνὴ οὖσα ἐπὶ ὑψηλοῦ ὄρους, 
Τηλεδόλοις δεδιττόµενος τοὺς ἐν τῇ πόλει, ὑπτίοις 
τε xat τοῖς ἴσοις, παρεστήσατο τὴν πόλιν. Καὶ τὸ 
μὲν αὐτοῦ κατέλιπε, τὸ δὲ δωρησάµενος Τούρχων 
κοὺς ἀρίστους, τὸ τρίτον ἀπέπεμψεν ἐς Βυξάντιον. 
"Amb δὲ Δοδοθίχκης αὐτίχα ἑκέλευε Μαχουμούτῃ ἐπι- 
λεξάμενον τοὺς τῆς Εὐρώπης ἀρίστους, προϊέναι ἐς 
τὸν χῶρον, Ec ὃν ἂν πυνθάνοιτο *! τὸν Ἰλλυριῶν βα- 
σιλέα διατρἰθειν, πρὶν δὴ τὰ βασίλεια ὑφ αὐτὸν 


agmine in eum locum in quo acceperat regem Illy- B ποιήσασθαι. Οὗτος μὲν οὖν λαδὼν τούτους, ἤλαυνε 


riorum morari, antequam regiam sibi subjiceret ; 
qui impigre jussa capessens, summa celeritste 
adhibita, flumen transgressus est. Veniens Gai- 
tiam, accepit regem proficisci trajccto flumine ig 
Clitiam urbem. ls igitur, uihil remittens de cursu, 
trausivil βυνίυιμ qua cum in tres alveos divisum 
cognovit: hoec superato, Clitiam (10) venit die 
secundo. Rex, sublatis signis, Gaitiau contendit, 
regni sedem Illyrici, Quo ubi pervenit, urbs illico 
couditionibus seu pactionibus in ditionem regis 
venit. Nam ubi fama increbuit, Dobobicam esse 
captam a rege, qua urbium tolius regni louge 
erat munitissima, relique urbes illico territae in 
diversum abripiebantur, et quilibet pro se sedulo 
coutendebat ut prior deditionem faceret, sperans 
se iu hune modum non parvam gratiam apud 
regem initurum, Gaitiz cives, cum appropinquas- 
set rex, continuo primores eivitatis obviain mise- 
rust, dedentes sese eL sua regi. Orabant autein 
regem, ut ipsis permitterei patrio et solito more 
reinpublicam adwinistrare. Rex preces eorum non 
aversatus esi, verum con:inuo, quod petiverant, 
prestitit. Deinde etian. arcem jn deditionem acce- 
pit, quam przsidio imposito suorum firinavit, 
Elegit sibi optimatum filios; dehinc quosdam de- 
legil, quos donavit iis qui secum erant. Ubi pri- 
inum ea urbs in dominium concessit regis, nego- 


lium datum est Machumeti, januarum duci, ut - 
summa celeritate D 


accepto Europeo exercitu, 
pergeret adversus lllyriorum regem. Nam audierat 
eum morari in ea urbe qus distabat ab Gaitia 
ilipere maxime quinque dierum, exspectantem 
quonam res lllyriorum essent evasurz. Ejus au- 
tem urbis αμα regem lllyriorum tenebat, nomen 
erat Clitia. Etium fratris ejus filium agentem an- 
num decimum tertium, ibidem cum rege conver- 
sari nuntiatum erat. Machuweti. flic assumens, ut 
jussus erat, exercitum, secundo 987 die attigit 


κατὰ κράτος, ἀναθῆναι διὰ τοῦ ποταμοῦ. Ἐλθὼν 
δὲ ἐς Γαἴτίαν, χαὶ πυνθανόµενος ' ὡς βασιλεὺς 
προῖοι, διαδὰς τὸν ποταμὸὺν ἐπὶ Κλιτίην πόλιν, οὗ- 
δὲν ἐπισχὼν, δρόµῳ ἀνέδη, ᾗ τὸν ποταμὸν εὗρεν ἐς 
τρία γενόμενον, xal διαδὰς, ἀφίχετο ἐπὶ Κλιτίην 
δευτεραῖος. Βασιλεὺς δὲ ἄρας ἐντεῦθεν, ἀφίχετο ἑ πὶ 
Γαϊτίαν, τὰ Ἱλλοοιῶν βασίλεια. Καὶ ὡς ἐπέλασεν 
αὐτίχα, f| τε πόλις προσεχώρτσε καθ) ὁμολογίαν, 
Ὡς γὰρ Δυθοδίχην ἐπύθοντο ἁλῶναι ὑπὸ βασιλέως, 
πασὼν δὲ ὀχυρωτάτηνι, αὑτίχα αἱ λοιπαὶ πόλεις χα- 
θίσταντο ἐς φόδον, καὶ ὥρμηντο αὐτός τις ἕκαστος 
φθῆναιε, βουλόμενος βασιλεῖ χαρἰζεσθαι προσχωρῶν. 
Οἱ μὲν οὖν ἐν Γαϊτίφ, ὡς βασιλεὺς ἀγχοῦ ἐπέλασει 


C τοὺς προεστῶτας d τόλις πέµφασα, βασιλέα παρε- 


δίδου τε σφᾶς, xal Ἰξίουν πολιτεύεσθαι χατὰ τὰ 
πάτρια καὶ συνεχώρει μὲν αὐτοῖς, ἄἅττα Ἀξίουν alot 
συγχωρηθῆναι ὑπὸ βασιλέως "μετὰ δὲ, ὡς τὴν ἀχρό- 
πολιν παραλαθῶν, φρουρὰν ἔφαινεν ἐν αὐτῇ, παϊδάς 
τε τῶν ἀρίστων ἐπιλεξάμενος ἑαυτῷ τε xal περιεξ- 
ελόμενος, xal τινας τοῖς ἀμφ) αὑτὸν διένειµε * ταύ- 
την μὲν οὖν τὴν πόλιν, ὡς αὐτίχα παρέλαδεν, ἑκέ- 
λευσε Μαχουμούτῃ τὸν τῶν θνρῶν ἡγεμόνα, ἄνα- 
λαδόντα τὸν τῆς Εὐρώπης στρατὸν, ἐλαύνειν ὅτι 
τάχιστα ἐπὶ τὸν βασιλέα τῶν Ἱλλυριῶν. Ἐπυνθά- 
νετο Y&p ἐν τῇ πόλει τῆς Γαϊτίας, ἀπεχούση ἡμερῶν 
πέντε ὁδὸν, διατρίδειν, χαραδοκοῦντα fj ἑγχωρήσει 
τὰ Ἰλλυριῶν πράγματα. 'H δὲ πόλις αὕτη, ἐν i) 
ἔμενε βασιλεὺς, αχαλεῖται Κλιτίη, xai ἁδελφοῦ 
αὐτοῦ παἶδα, ἀμφὶ τὰ Ώπτρισχαίΐδεχα ἔτη }Υε- 
γονότα, διατρίθειν ἐἑπηγγέλλετιο Μαχουμούτῃ. 
Λαδὼν μὲν οὖν τὸν τῆς Εὐρώπης στρατὸν, δευτε- 
paio; ἀφιχνεῖται ἐπὶ τὸν ποταμ)ν, τοῦὔνομα ναυ- 
σίπορον ', ᾧ δη µάλιστα θαῤῥῶν Ἱλλυριῶν βασι- 
λεὺς ναυσιπόρῳ τε ὄντ:, xal μεγάλων νεῶν τε οὐχ 
ἑνουσῶν τῷ ποταµῷ, οὐχ ἄν ποτε ὤετο δ,αδάντας 
τὸν ποταμὸν ἑλάσαι ἐπ αὐτόν. Ὡς δὶ ἑἐνταῦνα 
ἐπέλασεν ὁ στρατὸς ἐς τὸν ποταμὸν, ἐνταῦθα ἐπι- 
σπεύξων Μαχουμούτης τοὺς τοῦ στρατοπέδου ἁρί- 


Notule marginales. 


(10) Clyzam. 


9 R. πυνθάµενοι. [n al. ut inc.  R. πυθόµενος. 


" Nomen fluvii dezideratur. In B. non est l3cuna, 


529 


DE REBUS TURCICIS LIB. X; 


ο 


στους, ὥστε διαδάντας τὸν ποταμὸν ἔργον μέγα Α flumen cui nomen est..... Is fluvius naviunrerat 


ἐργάσασθαι βασιλεῖ, συλλαθόντας Ἰλλυριῶν βασι- 
A£a, ἔλεγε τοιάδε' "Ανδρες Τοῦρχοι, νῦν τις ὑμῶν 
ἕχαστος αὐτῶν φανήτω àvhp ἀγαθὺς, ποταμὸν τόνδε 
πενῇ διαδάς * οὗ γὰρ µελήσει αὐτῷ τινι πρὠτῳ 
διαδάντι, μὴ µέγα τι ἀποίσεσθαι παρὰ βασιλέως. 
Ταῦτα εἰπόντος, ἐπειρῶντο διαδαίνειν οἱ τοῦ Be- 
σιλέως. Ἐνταῦθα δη πρῶτος λέγεται Ὁμάρης ὁ 
Τουραχάνεω παῖς, Θετταλίας ὕπαρχος, σὺν τοῖς 
ἀμφ αὐτὸν ἑλαύνοντες εἰσέπεσον ἐς τὸν ποταμὸν, 
xal βραχύ τι διανηχόµενοι, διέδαινον. Καὶ 6 λοιπὸς 
ἅμα στρατὸς αὑτίκα διἐθαινε. Διαθάντες δὲ αὑτίχα 
ἑπέδραμον χώραν, ὥστε τὸν Ἰλλυριῶν βασιλέα 
δείσαντα, μὴ ἐς φυγὴν τραπόµενον, ἐπεισπεσόντες 
οἱ ἱπποδρόμοι, καταλάθωσι, xal ἐπὶ χίνδυνον ἔἕλθω- 
σι». El δὲ αὐτῷ μὴ ληφθείη, οἰχόμενος ἀνασώσεται 
à; πόλιν αὐτοῦ τινα, ὄνομα Κλιτίη. Καταφυγὼν δὲ 
πολιορχεῖται ὑπὸ Μαχουμούτεω. Ἡ δὲ πόλις οἰχεῖ- 
ται μὲν àv χωρίῳ τινὶ ἑλώδει, xal ἔλη παρ) αὐτὴν 
μεγάλα, διὰ πολλοῦ διατείναντα, ἐχυρὰν ποιεῖ, xol 
οὐ ῥβάσιμον. Τότε δὲ ὑπὸ χαύματος ἀποξηρούμενόν 
τε ἣν «b χωρίον &ánav. Καὶ ἐπελάσας ὁ στρατὸς, 
ἐπολιόρχει «hv. πόλιν, καὶ χάλαμον, ὃς ἄφθονος ἣν 
παρὰ τὴν πὀλιν, ἐπιπίπτοντες διεφρόρουν ig τὴν 
τάφρον, ὡς πῦρ ἑνήσοντες ἐς τὸν κάλαμον, χαὶ διὰ 
τοῦ πυρὸς αἱρήσοντές τε τοὺς ἐν τῇ πόλει, βίᾳ 
ἄχοντας ἐς ὁμολογίαν παραστησόµενοι. Ταῦτα μὲν 
εἰσορῶντες οἱ τοῦ Ἰλλυριοῦ στρατιῶται, xal οἱ τῆς 
πόλεως, xat οἱόμενοι μὴ ἂν δυνῄσφεσθαι ἐπὶ πολὺ 
ἀντέχειν πολιορχούμενοι, προσέφξρον λόγους τῷ 
ΧΙαχουμούτῃ, ὡς σφᾶς τε αὗτοὺς παραδώσοντας, 
xai ἐφ᾽ ᾧ βασιλέα σφῶν αὑτῶν μηδος.οὺν χαλεπὸν 
σείσεαθαι ὑπὸ βασιλέως, προσχωρῆσαί τε, ἣν ὄρχια 
γένοιτό ol, ἐφ᾽ ᾧ ἀγαθὸν μὲν, χαλεπὸν bi μηδὲν 
ὑποστῆναι ὑπὸ Τούρχων. Ταῦτα προϊσχομένου τοῦ 
λλυριοῦ, ἑδέχετό τε ὁ Μαχουμούτης xal ἑσπέν- 
δετο. Ὄρχιον δὲ αὐτῷ ποιησάµενος ἐφ᾽ οἷς προὺτί - 
θετο, τόν τε βασιλέα ἑξιόντα ἐκ τῆς πόλεως, παρέ- 
λαβέ τε τὴν πόλιν, xal τὸ μὲν ἐν τῇ πόλει ἐς τρία 
διε)όµενος, τὸ μὲν αὐτοῦ χατέλιπε, τὸ δὲ αὑτὸς 
σὺν xal τοῖς ἀρίστοις διανειµάµενος, τὸ τρίτον ἐἑπά- 
yov τῷ βασιλεῖ ἑδωρήσατο. 


veniam daret :qui quoque semetipsum dediturus sit, si jurisjurandi religio interveniat : qua 


patiens, et. spem omnem in eo sitam ponel'at rex 
lllyriorum. Nam cum nulle naves magne prsesto 
essent, putabat regem nunquam eo audaci» pro- 
gressurum, ut id transiret quo secum bellum ge- 
reret. Ut autem cum copiis ad flumen Machumetes 
accessit, mire festinando, cohortari non abstitit 
exercitum, et exercitus duces, ut transgrederentyr 
flumen, regique opus pulcherrimum effcerent, ca- 
pientes videlicet Tllyriornm regem. Sic autem lo- 
cutus fertur : Viri Turei, nuuc quilibet vestrum 
fac vir fortis appareat, atque pedes flumen hoc 
transeat. Neutiquam enim inihi dubium est, quin 
maxima et splendida munera maneant eum, qua 
ab rege accipiet, qui primus flumen superarit. 
His dictis, regii milites maximo studio conabantur 
transgredi flumen. lbi tum primus, ut traditur, 
Omares Turacbanis filius, Thessaliam prefectus. 
cum suis irruit in flumen; qui paululum modo 
natantes , flumen  superarunt. Hog secutus 
est, pari successu usus, et reliquus exercitus, 
Egressi flumine, illico invasere agros. Hinc rex 
lllyricorum timens, ne si in fugam verteretur, 
equituin adventu oppressus, in maximum pericu- 
lum veniret, se recepit, ut incolumis praesens dis- 
crimen evaderet, in urbem quamdam eo loci si- 
tam nomine Clitiam. Yerum Machumetes cum 
exercitu superveniens, eam urbem obsidione cir- 
cumdedit. Urbis ejus situs est in loco palustri, 


€ et in circuitu paludes visuntur longe lateque, qus» 


urbem munitam et aditu difficilem praebent. Eo 
tempore locus ille universus solaribus radiis exu- 
sius exaruerat, Ceterum, his nibil moti milites 
Machuinetis, accedunt, eamque obsidione circum . 
veniunt. Arundinem, qua plurima ibi enata erat, 
excidentes, comportabant in fossam, ut igne 
deinde injecto, vel vi tandem etian: invitos oppi- 
danos in ditionem redigerent. 9ο parari cernentes 
cives urbis, et Jllyrii milites, credentesque se. non 
diu posse resistere viribus Turcorum, legatos ad 
Machumetem mittere decernunt, orantes ut in de- 
ditionem acciperentur; petentes przterca ut regi 
inter- 


cedente, in spem erigatur, se uihil mali ab Turcis passurum. Machumetes lilyrici preces haud ab- 
nuit. Foedus est ictum, jusjurandum est datum, quemadmodum  oraverant lliyrii. Tandem cum 
urbe egressus esset rex, urbem occupavit. Homines quiin urbe erant, in tres partes secrevil; 
unam 98$ ibidem morari jussit, alteram inter optimates suos distribuit, tertiam adduxit ad regem 


et eidem dono dedit. 


Οὕτω μὲν οὖν ὁ Ἱλλυριῶν βασιλεὺς ἑάλω ἐν p 


Κλιτίῃ, xai ἀδελφοῦ τε ἅμα αὐτοῦ παῖς ἀμφὶ τὰ 
τρισχαίδεχκα ἔτη γεγονώς. Ἡ δὲ γυνὴ αὑτοῦ πρό- 
τερον ἔφθη ἐς Ραγούζιον πόλιν, τὴν ἐς τὸν Ἰόνιον 
διαφυγοῦσα, xol πλοῦτον πολὺν ἀπενεγχαμένη, 
οἴχεσθαι Ὑνώμῃ vo) ἀνδρός. Ἡ δὲ πόλις αὕτη 
ὢῷχκισται μὲν ὑπὺ τῶν ταύτῃ Ἰλλνριῶν ἀνδρῶν ἐπι- 


In hunc modum lllyrici rex captus est Clitie 
una cum fratris filio, qui haud dum impleverat 
statis annum decimum tertium. Uxor regis (11) 
jam ante se contulerat Rhagusium, quz est urbs 
juxta lonium, ut presenti discrimini subtraherctur. 
Plurimas eo converxerat opes consilio viri. Eam 
urbem incolunt lilyrici viri admodum illustres, 


Notule marginales. 
(11) Eleasori despotze filia, H.cc ad Sixtum. IV Pont. M. Romam profugit, et ad mortem usque lono- 


fiflce est habita. 


:3l 


LAONICI CHALCOCONDYE E 


522 


eo convenere, Et cum discipline sametitote animi Α φανῶν &; ταυτὸ συνιόντων, xal ἀλλῆλοις τε ifl 


ipsorum facile coalescerent, et discordia omnis 
submota foret, eam admodum emuuierunt validis- 
simis undique objectis muris. Et proficiscentes in 
continentem οἱ lonium, mercium gratia, brevi 
urbem opibus haud contemnendis auxere. [labet, 
a quibus regitur, leges optimas et saluberrimas, 
el in aristocratiam versa administratur. Cives ma- 
gnificis edificiis urbem banc exornarunt, qu: qui- 
dem quamvis obseura fama feratur, tamen celebris 
habetur, producendo viros prudentia insignes. Ea 
urbs finitima est Sandalis regioni. Cum boc bel- 
lum urbi fuit. Verum, ut mihi videtur, discordia- 
rum causam parum juste Sandales seminavit, 


eosque invitos arma capere coegit. Nam uxor B 


Sandalis wna cum filio adolescente, propter mariti 
improbitatem — Rhagusium  confugerat. Sandales 
Rliagusios iissis legatis rogarat ut redderent 
uxoreim, et filium; quibus non admittentibus pre- 
ees, bellum indixit. Ihagusii filtum Sandalis coa- 
muni sententia ad id bellum imperatorem eligunt: 
suggerentesque magnam pecunie vim, fortiter bel- 
]um ab Sandale illatum propulsare satagerunt. 
Causam qua impulit matrem et filium, ut Rhagu- 
sium se reciperent, hanc tradunt. Mulier quedam 
excellenti forma, caeterum lascivior quam par 
erat, in Sandalis regionem ah Florentia Italiz ve- 
merat. Cnm audivisset Sandales, mulieres Floren- 
tinas tum form: venustate, tum prudentia facile 


πολὺ συµφερόμενοι, τὴν τε πόλιν ἑδήμαντο 50 ὀχυ- 
ρἀν, χαὶ τείχη περιεθἆλλοντο xaptepá: ἐμπορίαν 
Cb τὴν τε xav Ίπειρον, xal τὴν ἐς τὸν Ἰόνιον 
µετιόντες, ἐπὶ péya πλεῖστον ταύτῃ πόλεως ἀφι- 
xopévn, μάλιστά τε ἅμα xal εὐνομήθη ἐς &ptoto- 
χρατίαν διιθυνοµέντ, οἰχοδομίαις τε χοσμοῦντες 
την σφῶν πόλιν, ἀμνδρὰν μέν τινα οὖσαν, ἀγαθὴν 
δὲ ἐς ἄνδρας φέρεσθαι 5) ἀγαθους τὰ ἐς σύνεσιν. 
Ὁμορεῖ μὲν οὖν αὕτη fj πόλις τῇ Σανδάλεω χώρᾳ, 
xal πόλεμον ἀναιρουμένη αὐτῷ ἔχετο 3» ἐς δια- 
φορὰν, καὶ ἐπολέμει. Την μὲν οὖν αἰτίαν τῆς δια- 
φορᾶς, ὡς ἔμοιγε δοχεῖ, ἔπ.φερόµενον τὸν Σανδά- 
λη», ἀδίχως ἀναγχάσαι σφᾶς ἐς τὸ πολεμῆσαι. Τὸν 
μέντοι παῖδα τούτου νεανίαν οὐκ ἀἁγενη, σὺν τῇ 
μητρὶ χαταφυγόντα ἐς 'PayouQtov, xal μὴ οὐκ 
ἑχδιδόντας ἐξαιτουμένῳ αὐτοὺς, πόλεμόν τε ἑπή- 
νΕΥΧΕ, χαὶ τὴν γῆν ἔτεμεν. Οὗτοι μὲν οὖν τὸν 
«alba αὐτοῦ στρατηγὸν ἑλόμενοι, xai χρήµατα 
παρεχόµενοι ἄφθονα, ἐπολέμουν τῷ Σανδάλῃ δια» 
φέροντες τὸν πόλεµον. Τὴν δὲ αἰτίαν ταύτῃ φασὶν, 
ào' fj; ὃ τε mal; αὐτοῦ, xal dj yuvh φεύγοντες 
ἀπηλλάσσοντο ἐς ταύτην τὴν πόλιν, γυναϊχά τινα 
τῷ εἴδει εὑπρεπῆ λεγομένην, τὸν δὲ βίον ἀχόλαστον 
οὖσαν, παραγενομένην ἀπὸ Φλωρεντίας τῆς Ἰταλίας 
ἐς τὴν ἑαυτοῦ χώραν, ὡς ἐπυνθάνετο τὰς ἓν Φλω- 
ρεντίᾳ γυναῖχας Χχάλλει πολλῶν διαφερούσας, xat 
συνέσει, ἐχάλεσέ τε ἐς ὄψιν τὴν ἑαυτοῦ, ἰδεῖν τε 
ἰμειρόμενος. Καὶ ὡς ἐθεάσατο, ὡς κχαλλίστην εἶναι, 


inter omnes primas esse, ejus mulieris visendz C ἠρχέσθη τε τῆς γυναιχὸς, xal ἐρασθεὶς, μετ' οὗ 


eupidus, eam ad se vocari jubet. Quz ubi jn con- 
spectum venit, eo quod pulcherrima esset, San- 
dales uxoris amore satiatus, eam sprevit, Ncc 
inulto post amore peregrinze amens et ardens cum 
ea coneubuit, plurimum amore :stuans. Adlize- 
reseens autem peregrinze mulieri, uxori a1moduin 
molestus erat, quam despiciebat, et prorsus ne- 
gligebat. Mulier autem illa erat mercatorum Flo- 
rentinorum, et inlanc regionem appulerat. Con- 
versans itaque plurimum cum bac muliere, infen- 
*us et molestus erat δις uxori. Uxor, non ferens 
amplius hasce indignitates maxime 989 propter 
filium suum adolescentem, una cum 60 claim Rha- 
gusium profugit. Sandales, inissis legatis uxorem 
. YOgabat, ut reverteretur in suam regionem, nec 
jn aliena degeret, vulzans opprobrium suum in 
homines. At uxor non ebtemperabat verbis mariti, 
sed in hunc modum respondit; se non redituram, 
nisi dimittat mulierem illam Florentinam. Quod 
si lacere omiserit, fruatur peregrina muliere ad 
libitum. Ikee quidem ad eum modum contigisse 
memorantur. Filius inimicitias gerens cum patre, 
et belli dux a Rhagusiis pronuntiatus, bello ad- 
ortus est patrem, przlioque inito patrem fugam 
arripere compulit, plurimis de exercitu in fuga 


π»)ὺ συνεγένετο, xal τῷ ἔρωτι χαλεπῶς ἐλαμδά- 
v:to* xai συνῴχει τῇ Υυναιχἰ’ χαὶ δυσανασχετῶν 
ήδη τῷ ἔρωτι τῆς Υυναιχὸς, ὠλιγώρει τε ἅμα, xat 
ἡμέλει τῆς ἑαυτοῦ κουριδίοις 57 γυναχός. Την δὲ 
γυναϊκά φασι τῶν Ep mópuv ἑσομένην, ἀπὸ Φλωρεν- 
ta; ἀφῖχθαι ἐς τὴν χώραν. Ταύτῃ μὲν οὔν συνοι- 
κῶν ὁ Σανδάλης τῇ γυναιχὶ, ἐπαχθῆς ἣν xat ἀφόρη- 
τος. Δι ἃ 6*5 οὑχ ἀνασχομένη ἐπὶ παιδὶ νεανίᾳ, 
τοιαῦτα ἀνέχεσθαι δεινὰ ποιουµένη, μετὰ τοῦ παι- 
δὺς αὐτῆς χρύφα ἐς τὴν '᾿Ραγουζίου πόλιν ἀπηλ- 
Ἰάσσετο. Οὗτος μὲν οὖν δ.απρεσβεύσας, Ίξίου 
ὑποστρέφειν ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ, xal μὴ iv. ἄλλο- 
τρἰᾳ χώρα διατρίδειν, αἶσχος ὃν τόδε ἐπιφέρειν ἐς 
τοὺς ἀνθρώπους. 'H μὲν οὖν yovh οὐχ ἐπείθετο, 
οὐδ᾽ ὑποστρέφειν ἔφασχεν, ἂν μὴ τὴν vovalxa ἆπο- 
πέµψηται ἐς Φλωρεντίαν, ἡ αὐτῇ παρ) αὐτῷ χρήση- 
ται, ὡς ἂν βούληταε 5”. Ταῦτα μὲν οὕτω Ὑενέσθαι 
λέγεται ' τὸν δὲ παῖδα αὐτοῦ διενεχθέντα, καὶ ὑπὸ 
"Ραγουζίων στρατηγὸν χαταστάντα, πολεμεῖν τῷ 
πατρὶ, μαχεσάμενόν τε τῷ πατρὶ, ofa ἀμυνόμενον 
t; thv φύσιν, τρἐφασθαί τε αὐτὸν πατέρα xal 
συχνοὺς ἀνελόντα τοῦ ατρατοῦ αὐτοῦ, ἀθέμιτα 
προσφερύµενον τῷ πατρὶ αὐτοῦ, xal ὑπεναντία 
τῆς δίχης, Ἐτρεσθεύετο μὲν οὖν καὶ oto, θαμὰ 
ὡς τὸν βασιλέα, σωνεξελεῖν τὸν Ἰλλυρ.ῶν βασιλέα, 


Notulm marginales. 
96 "Eàstpavzo. Π. ut in e, ** In uno, φέρεται. δὲ Ἔπτχε τε. Sic etiam Π. 9! Κουριδίης. Sic etiam Ri. 


9 [n uno, βούλετα". 


*33 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


534 


xil c:pitbv ἐπῆγε Τούρχων, xol ixáxou τὴν A cwcis; certe in patrem impia et nefaria ausus. 


χώραν. Τότε ὡς kmubv ὁ βασιλεὺς ἐπηγγέλλετο ἐπ) 
τὴν Ἱλλυριῶν χώραν, παρεσχευάζετο καὶ αὐτὸς, 
ὡς ἣν τι δύναιτο ἀμυνόμενος, ἣν ἐς τὴν ἑαυτοῦ 
ἐσβάλῃ ὁ τοῦ βασιλέως στρατός. Ἑπάνειμι δὲ ἐπ' 
Exslyo τοῦ λόγου, fj πρὀτερόν yer ἐδεδήλωτο, 


Mittebat is. frequenter legatos ad regem, consulens - 
ut junctis copiis lilyriorum regem debellareut. . 
Tandem monendo et consulendo tatur. profecit, 
ut Turcorum exercitus adveniret, et regionem 
regis graviter populando corrumperet. Sub idem 


tempus cum fama volaret, regis copias accedere contra Illyriorum regem, nec ipse se parare intermisit, 
"t regium exercitum, si in suam regionem populabundus ingrederetur, si quid posset armis, a populatio- 
nibus prohiberet, eumque propulsaret. Nune en redire libet, unde in hunc sermonem [digressus sum. 


Ὡς ἐπεὶ τὸν βασιλέα παρέλαθε Μαχουμούτης ὁ 
Μιχαήλου, σὺν τούτῳ περιιὼν τὰς ἄλλας πόλεις, 
ἐπεδείχνυτό τε τὸν ῥασιλέα, καὶ προσεχώρουν. Ὁ 
μὲν δὴ Μαχουμούτης ἀμφὶ τὰ τοιαῦτα εἶχεν. Ὁμά- 
pnv δὲ τὸν Τουραχάνεω πέµπων ἐπὶ τὰς λοιπὰς τῖς 
Ἰλλυριῶν χώρας πόλεις, αὑτὸς ἤλαννεν ἐπὶ τὸ βασι- 
λέως στρατόπεδων. Καὶ ὁ μὲν βασιλεὺς Ἠχθετό 53 
τε τῷ ὄρχῳ, xal ἐχαλέπαινεν, ὡς οὐκ ἐν δέοντι 
πριήσαιτο τὸν ὄρχον τῷ βασιλεῖ τῶν Ἱλλυριῶν, Τὸν 
μέντοι βασιλέα ἐς φυλαχὴν ποιησάµενος, περιῆγεν 
ἑλαύνων δεὰ τῆς Σανδάλεω χώρας. Ἐς ** γὰρ τὴν 
Ἰλλυριῶν τὰ μὲν αὐτὸς βασιλεὺς χαταστρεψάµενος 
ὑπηγάγετο, τὰ δὲ Μαχουμούτεω παρασττσαµένου, 
xaX Ὅμάρεω. Ἔνθα δὴ xaX Ὁμάρης σπουδὲν ποιού- 
μενος, την χώραν ὅση ὑπόλοιπος ἣν, ὑπὸ τῷ βασιλεῖ 
Υενέσθαι, ἀνήρ τε ἔδειξε 9" τῶν ἐν ταῖς βασιλέως 
θύραις εὐδοχιμούντων χράτιστον "5, μεγάλα ἔπε- 
ὀείχνυτο Εργα, xal πρότερον βασιλεῖ δόχιµος àv 
πολλοῖς ἄλλοις γενόμενος, Ταῦτα μὲν οὖν ἐς τοσοῦ- 
τον ἐγένετο καταστρεφαμένῳ βασιλεῖ τὰς Ἰλλυρ.ῶν 
Ἆόλεις. Ἐντευθεν πρεσθείαν πέµπων 5) ἐπὶ Ῥαγού- 
ζιον πόλιν, ἐζήτει τὴν βασιλέως γυναῖχα. Ἡ tà 
προεξῄει, áxtouca Ex τῆς πόλεως ἐς Ἰταλίαν. Ὡς 
Tàp ἐπυνθάνετο τὴν ξεύμπασαν χώραν γενέσθαι ὑπὸ 
βασιλεῖ, ὡς εἶχε τάχιστα ix τῆς πόλεως ἁπηλλάτ- 
τετο, οἰχομένη ἐς τὴν Ἰταλίαν. Οἱ μὲν οὖν πρέσδεις, 
ὡς οὗ χατέλαδον αὐτοῦ ταύτῃ τὴν βασιλέως γυναῖκα, 
ἀπεχώρησαν ἄπρακτοι. ᾿Ἐντεῦθεν βασιλεὺς ov- 
σχευασάµενος , ἐσέβαλλεν ἐς τὴν Σανδάλεω χώραν, 
ααὶ &ófjou. Ἱπποδρόμους δ᾽ ἐπαφεὶς, ἑπέδραμον τὴν 
χώραν αὐτοῦ σύμπασαν. Μετὰ δὲ ἐπιὼν, τὰς πόλεις 
ἐπηλιόρχει. Καὶ οἱ τοῦ Σα»δάλευ ἐπέθεντο τῷ βα- 
σιλέως χοιτῶνι, ὁρμώμενοι Ex τῶν ὀρέων. Καὶ ἔστιν 
ἆ διαρπάσαντες, αὖθις ἐπὶ τῶν ὀρέων οἴχοντο ἁπαλ- 
λασσόμένοι, Ἔστι δ' ἡ χώρα οὐχ ἧττον ἔρημος ἢ 
τῶν Ἰλλυριῶν χώρα. Ἐπελάσας μὲν οὖν αὐτὸς, 
ἐπολιόρχει πολίχνην τῆν Σανδάλεω ἐπὶ ἡμέρας τι- 
νά». Καὶ ὡς οὗ προεχώρει αὐτῷ ἡ τῆς πόλεως α- 
[totz, ἁπήλαυνε διὰ τῆς τοῦ Στάντεω, xai Kpatxou, 
xot Παύλον, τῶν ταύτῃ αὐτοῦ ἡγεμόνων χώρας **. 
Κήρυχα δ᾽ ἔπεμπε χελεύων τήν τε αὐτῶν χώραν 
παραδιδόναι, xai αὐτοῖς γενέσθαι ὑπὸ βασιλέως 
ἄλλην ἀντὶ ταύτης ἐν τῇ Εὐρώπῃ. Οὗτοι μὲν οὖν 
οὕτω πεισθέντες. παρέἐδοσἀν τε σφᾶς αὐτοὺς ἅμα 
ῷ βασιλεῖ, xol τὴν χώραν , ἐννοοῦντες ἀδύνατά 


C quot in 


Postquam regem Illyriorum Machumetes Michae* - 
lis filius in ditionem accepit, cum eo circumiens 
eliam czteras urbes regi Turcorum  subjiciebat. 
E! quidem circa hzc versabatur Machumetes. Oma- 
rem autem Turachanis filium jubebat enm exer- 
citu pergere contra ezteras lllyriorum urbes, 
ceterum ipse in regia contendebat castra. lex 
Turcorum discruciabatur animi propter juramen- 
tum Illyriorum regi prestitum ab Machumete. 
Graviter quoque Maclumeti indignabatur, ut qui 
parum opportune huic regi salutis spem, inter- 
posita jurisjurandi religione obtulisset. Regem 
quidem lilyrium vinculis illigatum circumdunxit, 
peragrans Sandalis regionem. Nam lllyrios par- 
tim quidem ipse, partim vero Machumetis ct 
Omaris marte perdomuit. Omares summo studio 
annitebatur, ut eam regionem quz nondum sub- 
jecta erat, cogeret regis suscipere imperium. Hic, 
cum fortitudine facile superaret omnes, quot- 
januis fortitudinis praerogativa gaude- 
rent, praeclara militaris virtutis edebat opera, 
cum caetera quoque satis spectatus regi exsistere! 
Hzc hactenus ab rege lllyricas urbes subjugante 
gesta sunt, Quibus peractis, legatos ire jubet 
Uhagusium urbem, quaxsitum regis uxorem. ας 
regem antevertens, excesserat. 990 urbem, et 
in Haliam abierat. Nam cum fama capte regionis 
ad ipsam allata eset, omni mora posita rélinque- 
bat urbem, et iu. Italiam. properabat. Legati cum 
eam laud reperissent in ista urbe, abierunt re 
infe:ta. Πας, omnibus in unum contractis copiis, 
invasit Sandalis regioncm, quam miscere cva- 
siavit, Nam equites per universam regionem gras- 
sautes, cam graviter afflixere. Inde nec oppidis 
abstinuit : qux: accedens, obsidere haud omisit. 
Sanda!is milites, qui iu montium jugis se tene- 
bant, montibus digressi, insidiabantur cubiculo 
sive tentorio regis. Et cum quzdam inde diri- 
puissent, illico retro in montes uude venerant se 
receperunt. legio πο non secus ac lllyriorum 
deserta el vasta est. ος castra movens a1 San- 
dalis urbem, eam diebus aliquot. obsidebat. Cum 
vero urbis oppuguatio non succederet ex. animi 
sententia, abiit, ducens exercitum per Stantis, 
Craici, et Pauli (13), qui principes eraut, regiones. 


Notula marginales. 
(12) Constantini, Caragusii, qui Reposius, tiliorum lbhauis Castriotzr, et Pauli Duchaiui, 


." Ia uno, f40n τε τῷ. 9* In uno, ὡς. 
l'azo55:0v. Sic ctiam Π. * Xopavy. BR. ut inc 


[JD ἔδοξε. 


5 [n uno, xpátiovog, Ὁ Ἐπιτέμπων ἐς 


533 


LAONICI CHALCOCONDYL/E 


$36 


Ad hos przceones dimisit, qui juberont ut. suam Α ἔσεσθαι αὐτοὺς iv µέσῳ τῆς βασιλέως χώρας ἀντέ- 


singuli regionem regi traderent : quod si facerent, 
fore αἱ singuli aliam regionem: in Europa ab rego 
acciperent, BDrincipes illi, persuasi  przeonum 
verbis, semetipsos et regionem regi manciparunt. 
Cogitabant enim impossibile fore, ut in poite- 
rum regionem suam defendere et tutari possent, 
«um undique ciugerentur regis regione, quaii in 
medio habitantes, Verum profecti in januas re- 
gis, lac conditione adducti, deditionem faciunt, 
ut alia regione pro sua ab rege donarentur. Nec 
multo post los compedibus eompeditos abduxit 
domum, δρυ] etiam exercitum dimisit. Regem 
flyricorum mane cum in castris quiesceret, et 
abitum moliretur, accersivit i8 conspectum suum. 
Qui cum intelligeret, eo parum favore regie vocari, 
tenens maRu litteras, quibus eontinebatur jus- 
jurandum ab Machuinete datum, prodibat In con- 
apectuin regis. Ut in conspectutn regis venit, rege 
iraperante copult ejus przcisum est (12). Tradunt το» 


χειν E; τέλος. ᾽Αναπείθονται οὖν ἐφ᾽ ᾧ ἄλλην ἀνιὶ 
τῆς σ-ετέρας αὐτῶν σφισι γενέσθαι ὑπὺ βασιλέως. 
Κοὶ ἀριχόμενοι ἐς τὰς θύρας, τὴν τε χώραν παρέ- 
δοσαν. Καὶ οὗ πολ)ῷ ὕστερον, αὐτοὺς ἐς φυλαχὴν 
ποιησάµενος, εἰσεκομίζετο ἐπ οἴκόν, xai τόν τε 
στρατὸν ἅμα δ.Ίχε. Tov. μέντοι βασιλέα Ἰλλυριῶν, 
ἁπελαύνων Ex τῆς χώρας, ἕωθεν, ὣς Ev τῷ στρα- 
τοπέδῳ ἀνεπαύετο, μεταπεμφάμενος ἑκάλει ἐς ὄψιν 
τὴν ἑαυτοῦ. 'O δὲ συνιεὶς, ὡς οὐχ ἐπ᾽ ἀγαθῷ µετα- 
πέµπεται αὐτὸν, τὰ ὄρχια ἓν χερολ)’ ἔχων, ἐξηγέρθη 
τε, xal ὡς ἀπήχθη ἐς ὄψιν τὴν βασιλέως, ἁπέταμόν 
τε αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν ἐπιτάξαντος βασιλέως. M- 
γεται δὲ xal διδασχάλῳ αὐτοῦ τῷ Πέρσῃ τοῦτον 
παρασχεῖν, ὥστε διαχρίσασθαι. Οἱ δὲ páyerpov αὖ 
τοῦ αἰτησάμενον ἀνελεῖν, διενεχθέντα δὲ γνώμῃ 
πρὸς Μαχουμούτην τὸν Μιχαήλου, λέγεται ἀνελεῖν 
κελεῦσαι τὸν βασιλέα λλυριῶν. Οὗτος μὲν δὴ οὕτω 
λέγεται τελευτῆσαι μετὰ τῆς ἡγεμονείας αὐτοῦ ὑπὸ 
βασιλέως χαταστροφἠν. 


gem propinasse interüciendum Illyriorum regem, Pers:e przeceptori suo. Suut qui referunt, coquum regium 
istum virum, nescio quod crimen in eum intendentem, confecisse. Nam is, cum plurimum dissi- 
deret a. sententia Machumetis filii Michaelis, regis jussu Illyriorum regem letho dedit. In hunc nodum 
memorix proditum est, occidisse lllyriorum regem, occupato regno ejus ab rege Turcorum. 


Veneti et Pannones cognito regionem lllyrlorum 
in ditionem venisse regis, regemque lllyrium ca» 
ptum ab Tureo occubuisse, propterea reliquos re- 
gionis principes niserandam 991 in vinculis agere 
vitam, hac neutiquam diutius ferenda esse censue- 
tunt: ac formidine magna tentabantur, cum animis 
reputarent, brevi fore ut 
feliciter experirentur. Veneti gràviter ferebant, 
praefectos regios contra ipsos insurgere, et sub- 
ditis eorum molestos et intolerandos esse. In» 
terim tamen faederum sanctitatem bona fide colue- 
runt, suspeusi exspectatione eventus rerum. Josue 
Albanis filius regis profectus, Argos in Peloponneso 
per proditionem sacerdotis, qui ea in urbe moraba- 
tur, nactus est, et ex aperto jam bellum gerebat. 
Oinares Turachanis fllius, incursionem In Nuupa- 
ctum fecil, nec etiam ab regione in. Peloponneso 
Venetorum circa Methonam, regii jus belli absti- 
nuerunt. llis accensi Veneti, baud amplius cun- 
ctandum et ferendum rati, ad consultanduin. quid 
agerent potissimum, conveniebant, sententiis in 
utramque partem probe pensiculatis, cum jam sa- 
pius consultassent senatores qui Evocati dicuntur. 
Victor de familia Capellarum (14), vir divitiis et 
dignitate przecellens, quique urbem regere optimus 
censebatur, adduetis in suam sententiam propinquis 
et cognatis, conscendetns tribunal, talem orationem 
habuisse fertur : Viri Veneti, szpius alias cognovi 
certis experimentis, hujus civitatis incolas nequa- 
quam cedere animis, si quando instituant. rerum 
necessariarum, quse ad rempublicam pertinent, 
consultationem. Quapropter paucis vos compellan- 


idem εσυ parum C 


Ὡς μὲν οὖν ἑάλω ἡ τῶν Ἰλλυριῶν χώρα, καὶ ὅ τε 
βασιλεὺς ἑτε)εύτησεν ἁλοὺς, xat οἱ λοιποὶ ἠἡγεμόνες 
εἴχοντο ἐν φυλαχῇ, πυθόµενοι ταῦτα of. τε Οὐενετυὶ 
χαὶ Παίονες, δεινὸν ἐποιοῦντο, xai ὃς φόδον χαθί- 
σταντο µέγαν, αὑτίχα οἱόμενοι ἐπὶ σφᾶς ἥξειν τὸ 
δεινόν. Καὶ οἱ μὲν Οὐενετοὶ ἐχαλέπαινον, ὄπιφερο- 
µένων σφίσι τῶν βασιλέως ὑπάρχων xal χαλεπῶν 
ὕντων τοῖς ὑπηχόοις' ἑνέμενον δ᾽ ὅμως ταῖς σπον- 
δαῖς, χαραδοχοῦντες ᾗ ἀποδίσεται αφίσι τὰ πράγ- 
µατα. Ὡς δὲ τό τε ἓν Πελοποννήσῳ "Αργος, ἱερέως 
τῶν tv τῇ πόλει παραδόντος προδοαίᾳ, ἔλαδεν ὁ τοῦ 
βασιλέως ὕπαρχος ᾽Αλθάνεω παῖς, τοῦνομα "Ino, 
xai ἀπέθετο περιφανῶς Ίδη πολεμεῖν καὶ Ναύπα- 

τον μὲν ἐπέδραμεν Ὁμάρης ὁ Τουραχάνεω; τὴν δὲ ἐν 
Πελοποννῆσῳ χώραν Οὐενετῶν, τὴν περὶ Μεθώνην, 
χαταλαθόντες οἱ τοῦ βασιλέως, οὐχ ἑνεδίδοσαν * &v- 
ταῦθα οὖκ ἔτι ἀνασχετὺν ἑποιοῦντο ἡσυχίαν ἄγειν. 
λλλ) ἑθουλεύοντο μὲν Ex' ἀμφότερα γινόµενοι ταῖς 
γνώµαις. Καταστάσης δὲ πολλαχη ἐκκλησίας τῶν 
Κλητῶν χαλωυµένων, Βίχτωρ τῶν Καπέλλων οἰχίας, 
&vhp πλούτῳ τὸ xal ἀξ.ώματ. προέχων, xal ἄχειν. 
δοχῶν τὴν πόλιν χράτιστος, προσπαρακαλέσας χαὶ 
τοὺς προσῄκοντας αὐτῷ καὶ συγγενεῖς ἐς την ἔαυ- 
τοῦ (gov, παριὼν ἐπὶ τὸ βῆμα ἔλεγε τοιάδε’ "Αν- 
δρες Οὐενετοὶ, πολλαχῆ μὲν xai ἄλλοτε δοχῶν τοὺς 
ἐνο:χοῦντας τὸ ἄστυ τόδε μὴ διαπίπτειν λογιζοµέ- 
νους τὰ δέοντα, βραχεῖ τινι λόγῳ ἑνόύμινον δεῖσθαι 
ἐς ὑμᾶς' πάντα δὲ τὰ πράγµατα, ofa προτρέπεσθαι, 
xai μὴ πῥοθυμουμένους ἐπὶ τὸν πόλεμον τοῦτον, 
ἐπεὶ δὲ xal τῶν πρωτεύειν ἀξιούντων παρ ἡμῖν 
οὐχ ὀλίγων, παριόντες χελεύούσιν ὑμᾶς μὴ οὕτως 
ἐπαχθῶς περὶ μεγάλων βονυλεύεσθαι πραγµατων, 


Notule marginales. 


(15) Alii excoriatum scribunt, 1463. 


(14) De Caselliis, 


537 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


978 


ἀλλ ἀνέγεσθαι μᾶλλον, πρεσδείαν πέµποντας ἐς τὸν A dos. existimavi, cum videam etiam invitis et arma 


βάρδαρον περὶ τῶν σπονδῶν, ὡς οὐ δίκαια πράττοι 
παραθαίνων τοὺς ὄρχους, xai τὰς σπονδὰς, xal νου- 
θετεῖν αὐτὸν τὰ δέοντα, ἣν δἐῃ πεισόμενον. "Exv δὲ 
ἀναιρεῖσθαι πόλεµον, ἀναγχαῖον λόγον περὶ τοῦ πα- 
ῥόντος πολέμου, ἐπιμνησάμενον ἱχανὸν, οὕτως lévat 
ἐπὶ τὴν φΏφον. Aet δὲ ἕκαστα λογιῤομένοις τὰ χα- 
λεπὰ μξετριώτερα Φφαινομένων τούτων αἱρεῖσθαι 
ἐπιλεγομένους. Πρῶτον δὲ ἀναγχαῖον προθέἐµενον 
φῆφον, γνώμην ταύτην ὡς Exacta ἁἀποθαίνειν. Φασὶ 
γὰρ οὗτοι, ὅτι εἰ πολεμήσομεν, αἱ χλτὰ τὴν Ίπειβον 
πόλεις ἡμῶν, Ec τε τὸν Ἰόνιον, χαὶ ἐς τὴν Πελοπόν- 
νησον, xal τὴν ἄλλην Ίπειρον πόλεις, οὐχ ἔξουσιν 
ὅπως διαρχέσωσιν ἐπὶ χρόνον εινὰ, à))' ἐπιλείψει 
τε αὐτὰς τὰ ἐπιτίδεια, xal ἀπολοῦνται ἣν τι ἐπίῃ 
ἐς αὐτὰς χαλεπόν. Καὶ τῆς τε ἑμπορίας τῆς αὐτοῦ 
χώμας στερουµένης, ἡμᾶς φασι μεγάλα ἂν βλάπτε- 
σθαι τοῦ λοιποῦ. ᾿Ανέχεσθαι δεῖ οὖν διὰ ταῦτα, καὶ 
πρεσθείαν πέμπειν δι.σχυριζοµένην ὡς slxb; τὰ 
τοιαῦτα. ᾽Α.λὰ περὶ μὲν τῆς πρεσθείας πρῶτον Ép- 
yopat ἐρῶν, ὡς ἀφικομένων τῶν πρέσδεων ἡμῶν, 
ἑλλογίμων ὄντων ἅμα, xol ζυνετῶν, οὔτε ἐπιστροφὴν 
ἑποιήσατο τῶν πρέσδεων, ἑξαπατίσας τε τῷ λόγῳ, 
τὰ ἑναντία φαίνεται πεποιηχώς. "Dots οὖκ οἵδα, 
ὃ τι ἂν ἔχοιεν αὑτῷ λέγειν οἱ πρέσθεις, ἐπικαιρότα- 
τον ὧν πρόσθεν ἀφικόμενοι ἐχρημάτιζον, εἰ μὴ ὅτι 
ἁἀδνυνατοῦντες πόλεμον ἐπιφέρειν, πρέσθεσι διαλύε- 
σθαι βούλεσθαι *' ἡμᾶς τὰ ἐγχλήματα, ἐς τοσοῦτον 
αὐτῷ προσφἐρεσθαι περὶ τῶν ἡμετέρων. Ταῦτα δὲ, 


οἶμαι, καλῶς εἶχεν αὐτῷ λέγεσθαι, ἣν μὴ τὸ Άργος C 


πταραλαθὼν, πόλεμον ἡμῖν περιφανῶς ἀπαγγέλλῃ. 
Ἐπειρᾶτο μὲν μέχρις οὗ ταῦτα ἂν φέροιµεν, χα) sl 
μὲν ἀνεχόμεθα, Ίδη χωρεῖν αὐτὸν χαὶ ἐπὶ τὰ λοιπὰ 
ἁδεῶς' εἰ δὲ uh, ὑποχωρεῖν Ίδη ἐς ὅσον αὐτῷ ὑφ' 
d) pov συγχωρεῖτο. Καὶ £v τούτῳ τὴν ἁτορίαν 53 ποιη- 
«πόμενος, οὐδὲν µέντο; Άττον χωρῄσων ἐπὶ τὸν πόλε- 


piov. El δὲ pb, λεγέτω μέν pot, χαὶ πρῶτον ἐπὶ 


ΚΙελοπόννησον ἀφικόμενος, τὴν τε Εὐδοιαν ἑπέστη 
ὀγόμενος, olo, χαὶ ἐπὶ τὴν Εὐρίπου πόλιν. Καὶ ἐξιὼν 
αὖθις ἀπὸ Πελοποννήσου, xai τὸ δεύτερον Ίδη ἑλαύ- 
νων σὺν τοῖς πειρασοµένοις τοῦ πόρου, ἀφίχετο ἐς 
ὄψιν τῆς πόλεως, ὅπως ἂν τὴν προσδολὴν ποιῄσαιτο, 
ἁπιὼν ἐπὶ τὴν πόλιν. Καὶ ὁ piv. ἵππῳ διαθὰς τὸν 
KO pcxov συνίδοι 5" ὅπως βάσιµά τε εἴη αὑτῷ προσθδάλ- 
Ἄοντι **, xal εὐεπιχείρητα. Ταῦτα μὲν οὖν pi mo- 
λέµου τεχμἠριά ἐστι περιφανῆ, dg! ὧν ἄν τις αὐτὸν 
ἐπὶ τὸν πόλεμον παρασχευασάµενον ἀπὸ πολλοῦ δι- 
ισχυρίσαιτο, διαμαχόμενον τοῖς οὕτως ἐπιεικῶς βου- 
λευομένοις; 'AXÀ' ἐπεὶ πέλεμος μὲν ἡμῖν χηρύττε- 
ται Ex πολλοῦ πρ.Ἱὼν, τὰ μὲν ὑφ αὐτοῦ 55 ποιού- 
µενος, ἀφαιρεῖται ἡ:,ἄς «X δὲ xax δ.αθάλλων τοὺς 
ἐἰπιστάτας αὐτῷ, τὰ πρόσφορα ἐπιτηδεύει, καὶ χατὰ 
βραχὺ μεγάλα προσποιούµενος, ἄφνω ἀἁπαρασχεύοις, 

εἰ δύναιτο, ἐπεισπεσεῖν, παραλαθὼν 5. ἅττ' ἂν αὐτῷ 
δύναμιν ἀξιόχρεω περιποιἠσαιτο. Φη μὶ οὖν, εἰ μὴ πό- 


detrectantibus belli necessitatem imponi. Nam vide- 
mini mihi rempublicam planissime prodere, dum 
cunctamini arma in przsentiarum adversus barba- 
rum capere. Siquidem hi qui apud vos non pauci 
primas tenent, monent, ne temere et odióse de re- 
bus adco arduis consultetis : varum eensent lega- 
tos mittendos ad barbarum super foedere expostu- 
lantes, ut qui injuste agat, feederum et jurisjurandi 
religionem abruuipens ; nionendum quoque esse, ut 
pacem, quemadmodum convenerit, observet, si ver- 
bis potius quam armis a coeptis cum deterrere possi- 
mus. Quod si his nihil apud barbarum effectum fue- 
rit, tum demum neeessaria erit oratio qua ad bellum 
barbaro inferendum nos in suffragia mittet. Oporiet 
sane eos qui pericula reputant, ea inler so compa- 
rare : et quee minora apparuerint, eligere. Eum qui 
suffragium fert, circa singula hane sententiam te- 


. hereconvenit. Nam adversarii nostri aiumt, 8i. bellum 


moverimus, urbes nostra in eontinente, quz spectat 
lonium et Peloponnesum, necnon 9942 relique 
continentis urbes, haud habebunt quibus se susten- 
tent ad breve admodum tempus. Verum necessaria 
eos destituent: et peribunt, si periculum aliquo 
ingruerit. Preterea si predicta regio mercibus fuerit 
exlausta, et despoliata, etiam deiudeps et in nos 
damua maxima reduudabunt. Quapropter beilum 
prolataudum est, et legatio mittenda, qua ista 
efliciet. De legatione primo verba faciam, Nam cum 
legati nostri, viri prudentes et intelligentes, ad eum 
convenissent, eorum nullam rationem habuit: ve- 
rum fraudulentis et dolosis sermonibus usus, contra- 
ria, quam nos existimavimus, fecisse apparuit. Non 
jilaque satis apud me cun:tat, quidnam principalis- 
simum eorum super quibus ad euta venerant, coram 
eo expromere debeant, si denuo legationem susce- 
perint, quam illud : no*, cum non suppelaut vires ad 
bellum, velle legationibus rem gerere, et ad hunc 
modum injurias propulsare, et crimina dissolvere: 
adeo nos esse promptos et paratos pro ipsius ar- 
bitrio cum ipso agere. [ας quidem houesta ratio 
est, dici posset : si non occupato Argo, jam ex 
apc"to nobis bellum intentaret. Animos profecto 
nostros in hunc modum pertentat, quandiu tandem 
ista perpeti velimus. Si patimur, etiam ad reliqua 
confidenter οἱ audacter procedet. Sin restiteriimus 
fortiter, recedet quo per nos ei licuerit: et in 
trivio (quod aiunt) constitutus , bellum posthac 
omittet, Si secus fecerimus, vereor seram ali- 
quando poenitentiam venturam, Ferunt barba- 
rum, ubi primum in Peloponnesum pervenisset, 
etiam Euboiam accessisse, visurum Euripi urbem. 
Egressus iterum Poloponneso, profectus est ut 
tentaret. transitum , venitque ia conspectum utbis 
eo animo, ut eam hostiliter aggrederetur. Et qui- 


Notulae marginales. 


ΔΙ [n uno, Ἐδούλεσθε. 


*! Καὶ £y τούτοις τὴν ἁπόπειραν. 


99 [n uno, ουνίδει. ** Προσθολόι το Stc ime 


*mo, in. al. ut c. ** ΑΙ. αὐτῷ. '* [n uno παραλαθέσθαι, 


539 


LAONICI ZHALCOCONDYL.E 10 


Lo 


dem ipse equo transvectus Euripum, specutabalur A λεµον ἔσεσθαι ἡμῖν πρὸς τοῦ βασ,λέως, ὑπισχνοῦν- 


qua commode copiis transire, et urbem oppugnare 
posset. Hzc profecto manifesta belli sunt signa, 
ex quibus satis quis probare potest, eum jamdu- 
dum decrevisse satis praeparatum adversus adeo 
decenter deliberantes pugnare. Eo in bello, quod 
nuntiatur jamdudum adversus nos sumpsisse, stre- 
nue perget, quzdam sibi subigens, nobisque au- 
ferens : quzedam, przfectos culpans, suljiciet, et 
commodissima quzque sectabitur. Mox isti uemo 
sc opposuerit, magna potentia succinctus, subito, 
si poterit, imparatos opprimet. Nam magnas sibi 
conflare poterit copias, cum non cesset plurimos 
suo dominio usque adjungere. Dicam igitur, nobis 
non fore bellum cum rege? Quidam, quod scio, vana 
spe semetipsos 993 et alios lactant, dicentes eum 
nunquam in nos aversurum belli tempestatem, neque 
nos nostro deturbaturum principatu, quamvis id ex 
facili posset. Quapropter a bello nobis tempere- 
inus, pacemque et tranquillitatem apprehendamus, 
nihil iuterim rei necessariz oscitanter owittentes. 
Verum enimvero αἱ ὃς przdictis jau plane apud 
omnes in confesso est, eum jamdudum nobis bellum 
iudixisse, utrum nobis conducibilius οἱ eligibilius 
fore judicatis, quietemne amplecti et regionem 
nostram nobis pati eripi : an ex aperto bellum 
inferentes, ostendere barbaro, quanta etiam nostra 
sit potentia, quantzeque vires ? Nam in manifestum 
si descenderimus bellum, eum ejusque insidias ca- 


vere poterimus armati, etsatis instructi in omnem C 


eventum, sedulo observantes quemnam castris lo- 
cum capiat. Λη non is pro boste tandem habendus 
cst, qui insidiis regionem nostram praripere ten- 
tat, et duobus his excellit? Si felice et prospero res 
ulatur successu, Barbaris homines eredunt se, ut 
amicos nonuibil fucri inde percepturos : sin autem 
mali nibil inde redundarit in barbarum . . , Si 
itaque h:zec relíquis praestantiora sunt, quis adco 
est cz cus, ut non cernat ea esse eligenda ? sin 
c:ecus, meliora habentes, quietem amplecti oportet. 
Illa namque nobis eligibiliora judico. Cunctationem 
aio multum multis per orbem damnosam esse : et 
nobis plurimum damni dedit, prodentibus imperiuin 
Grecos et Graecorum regem, quando barbarus in- 
festos arietes Constantinopoli admovebat. Nam 
merces nostrae plurimum ab Grecis juvabautur et 
augebantur, Deinde contempsimus et aversaii sumus 
preces ducum Peloponnesiacorum, qui impensissi- 
mis precibus auxilium nostrum implorabant. Etiam 
per nostram socordiam vidimus et Peloponnesum ab 
isto rege devictam. Nuper admodum, cum Illyrio- 
rum rex nostrum auxilium supplex oraret, et lati 
auxilii non mediocrem gratiam se relaturum pro- 
mitteret, cum ab Turcis crudeliter necari passi 
sumus. llis sigillatim in hunc modum a nobis pro- 


τα τοῦτον, p) ἀναιρεῖσθαι φάσχοντες τὸν πόλεμον, 
καὶ μηδὲ «7 παραιρούμενον t5; ἡμετέρας ἀρχῆς., 
ἅττ᾽ ἂν δοχοίη ῥᾷδια προσχωρῆσαι αὐτῷ, πάλεμον 
μὲν μὴ ποιεῖσθαι, ἠσυχίαν δὲ ἄγειν, μηδοτιοῦν αὐτῷ 
τῶν δεόντων προϊσχομένους. El δὲ πάντες τοῦτον 
ξυνομολογοῦσι δήπου ἡμῖν ὡς πολεμημένον, ἕκαστα 
πάντων πρὀσθεν ἀποπειρώρενος ob παύεται, πρό- 
τερα τούτων αἱρετώτερᾳ ἡμῖν, ἡσυχίαν μὲν ὑμᾶς 
ἅγοντας ἁραιρεῖσθαι τὴν χώραν, καὶ ὡς πολεμῆ- 
σαντας αὐτῷ, fj πόλεμον ἐμφανῃ αὑτίχα χαθιστα- 
µένους, ἑνδείχνυσθαι αὐτῷ τῆς ἡμετέρα: δυνάμεως 
ὅσα ἐχώρει; bv. γὰρ τῷ πο)έμῳ xal φυλάττεσθσι 
αὐτὸν ἔξεστιν, Ex τοῦ φανεροῦ παρασχευαζοµένους, 


p χαὶ ἐπιτηροῦντας αὐτὸν «5 στρατεύσεται' f πει- 


ρώμενον Ex. τοῦ ἀφανοῦς, ἀφαιρεῖσθαι τὴν χώραν 
ἡμῶν, ph προσφέρεσθαι ὡς πολεμίῳ, δυοῖν kv τούτφ 
προέχοντι; "Hv μὲν ἀποδαίνῃ αὐτῷ κατὰ vou 
ἐπιχειροῦντι, πιστεύουσέ τε αὐτοῖς ὡς φίλοις, φέ- 
ρεσθαι τοῦτό ol κέρδος. Ἡν δὲ μηδςν τι καχὺν ἀπὸ 
τούτου ξυμδαίνῃ αὑτῷ.... El μὲν οὖν ταῦτα ἀμείνω, 
€ αἱρεῖν ἂν πρὸ τῶν ὅλλων δέοι ταύτῃ. El δὲ gh, 
ἀμείνω ἄλλα ἔχοντας, ἡσυχίαν ἀνέχεσθανν ἐχεῖνα 
Esto ἡμῖν αἱρετώτερα. Tr» μὲλλησίν qnit ἔγωγε 
μέγα μὲν βλάψαι, xa* πολλοὺς τῶν χατὰ τὴν οἶχου- 
µέντν, καὶ ἡμῖν iv τῷ παρόντε, μεγάλην ? ἐπήνεγκε 
βλάδην, προϊεμένους τὴν ἀρχῆν, ὅτε ἐπολιορχεῖ-ο 
Κωνσταντινούπολις, Ἑλληνάς τε xal Ἑλληνων βα- 
σιλέα, àg! ὧν τά τε ἑμπόρια ἡμῖν μεγάλα ἔπῄει 
αὐξανόμενα" μετὰ δὲ διαπρεσθευοµένων τῶν Πε- 
λοποννήσου ἡγεμόνων, ὥστε τιμωρεῖν σφίσι πολεμου- 
µένοις, περιείδοµεν τήν τε Πελοπόννησον ὑπὸ τῷ 
βασιλεῖ tib: ἀνάστατον Υενοµένην. Καὶ ἄρτι δὲ του 
Ἰλλυριῶν βασιλέως κελεύοντος ἀμύνειν αὐτῷ, xal 
χάριν κατατίθεσθαι οὗ μικρὰν τῆς βοηθείας Evexa, 
περιείδοµεν καὶ αὐτὸν διαφθαρέντα ὑπὸ Τούρχων. 
Τούτων ἕκαστα ὑφ ἡμῶν προϊεμένων αἰσχύνην φέ- 
pst καὶ ὄνειδο; ἐς τοὺς ἄλλους τοὺς κατὰ τὴν Εὐρώ- 
«v, ὡς τῶν ἑμπορίων Évexa, xol αἰσχροῦ κέρδους, 
προϊέμεθα γένη ὁμότροπα ὑπὸ τοῦ βασιλέως τουοε 
φθειρόµενα. Ξννελόντα δὲ ὡς ἕνεστι qávat, εἰ μὲν 
τοῖς Παίοσιν αὑτίχα συνθέμενο, ἅμα πόλεμον áve- 
λώμεθα, ἔσται ἡμῖν χαρποῦσθαι τοῖς ἡμετέροις * el 


p δὲ ἀνεχόμενοι ἠσυχίαν ἄγωμεν, iv βραχεῖ ὄψεσθε 


ἁπαρασχεύους ἐπιθέμενον, ἀφαιρησομένους τὴν χώ- 
pav, ὅση αὑτῷ ὅμορο; οὖσα τυγχάνει. Δοχεῖ οὖν, 
ἐμοὶ πρέσθεις τε ἐπὶ Παίονας πἐμπειν, xal χρήματα 
xai αὐτοὺς πληροῦντας ντΏας ἐπὶ ταῖς οὖσαις ἡμῖν 
ἄλλας ὅσας ἂν δυναἰμεῦα. Συμπαραλαμδάνειν δὲ 
xai τὸν µέγαν ἀρχιερέα ἐπὶ τὸν πόλεμον τόνδε, 
ἡγεμόνα τε τοῦ παντὸς ποιουµένους. Τὴν δ Πε]ο- 
πόννησον ἀποστῆναι πειρᾶσθαι. El γὰρ των γε 
µόνων τῷ ἑτέρῳ ἀφεστηχότι ἀπὸ τοῦ βασιλέως, xa 
μετρίως ἔχοντι βίου, συνείποντο iq τὴν ἁπόστασιν 
ἑλθόντες οἱ Π:λοποννέσ:οι, ol μὲν ἐχλιπόντες τὴν 


Νοίυ]ῶ marginales. 


r4 
* "Azargoopzvcv. Π. ut inc. "5 Στρατεύεται. Π. ut in c. ἠπειρωμένου αντ.ν ἀφ. 


* Mic pauca deesse 


videntur, R. utin c. αἱρεῖσθᾳι. ταῦτα. "Civi vai Sic etiam B, 


— 


Sil 


DE REBUS TUREICIS LIB. X. 


542 


πόλιν. «οἱ δὲ ἐς πᾶν τοῦ χακοῦ ἀφιχόμενοι, πολλῷ Α ditis, non possuinus infamiam apud reliquas per 


à. μᾶλλον ἔποωτο δύναμἰν τε ἀξιόχρεω διὰ θαλάτ- 
της ὀρῶντες, χαὶ xav. Ίπειρον χοµἰξειν τῶν ἱππέων 
ὁπλίτας τῶν Ἰταλικῶν ἐς δισχιλίους. Πέμπεσθαι δὲ 
ἐς Πελοπόννησον χα) τοὺς ἐν τοῖς ἐγχλήμασι Κρῆ- 
τας ἐπὶ διαλύεει τῶν ἐγχλημάτων. Ταῦτα δὲ ἐπά- 
Ὕοντας ὑμᾶς ὁρῶντες ὕφουταί τε αὐὑτίχα, καὶ µετα- 
στάντε; ἐφ᾽ ἡμᾶς, παρέξουσιν ὑποχείριον τὴν ς- 
Ἰοπόννησον. 'Aq' f; ἔσται ἡμῖν ταμιεύεσθαι τῇ 
ὀἑκείνου χώρΣ, καὶ εἴσοδον ἱκανἣν ἀποφέρεσθοι. Ταῦτα 
6: συνθεµένους tol; Παίοσιν, ἐχείνους μὲν ἀπὺ τοῦ 
Ἵττρου, ἡμᾶς 0$ ἀπὸ τῆς Πςλοποννὴσου ὡὠρμημέ- 
γους, ἐπιχειρεῖν τῇ ἐχείνου ἀρχῇ. Καὶ μὴ καθεζο- 
μένους περιορᾷ» τὴν χώραν ἡμῶν δῃουµένην, xal 
ἐς ἀνδραποδισμ»ν τοὺς ὑτπηχόους ἡμῶν ἀγομένους, 
ἀναγχασθηναί ποτε ἑλέσθχι σρίσιν αἴρεσίν τινα ἅλ- 
ην, τρεπομένους b; «bv πόλεμον. 


Europam gentes effugere, quin dicant, nos merca- 
(υγ et turpis lucri avidos neglexisse gentes eo- 
rumdem nobiscum morum, ejusdemqne religionis : 
et quasi spectasse, ut. eaderent. Turcorum marte. 
Proinde, ut a1 pauca redcam, si adjuncti Pannoniis 
arma arripuerimus, nostris nobis frui licebit. Quo 
si cunctati et quietem secuti fuerimus, brevi vide- 
bimus eum imparatos oppressurum, et estortarum 
nobis regioncim 9944 nostram, qua ei finitima est. 
Consulo igitur, ut legatos cum magna pecuui:x 
vi ivre jubeamus ad Pannones. Preterea, ut preter 
Daves quae nobis praesto sunt, etiam alias quot- 
quot possumus, inmpleamus militibus. Nec etiam 
prztereundus est pontifex maximus, qui, quoquo- 
modo fieri potest, in belli societatem adhibendus, et 
totius belli dux declarandus est. Ad li»c, opera 


danda est, ut Poloponnesus ad. defectionem sollicitetur. Et id quidem in proclivi est; si enim al- 
terum de ducum numero, qui descivit ab rege, tenuem agentem vitam Peloponnesiaci secuti sunt, cum qui- 
dam desererent urbes, alii veroin summa veuirent pericula, quid futurum creditis, si viderint tantas 
copias terra marique adversus barbarum adventare? Censeo insuper equites et armatos Italicos bís mille 
mittendos in Peloponnesum. Cretensibus quoque venia ei criminum abolitio danda est: Hc ubi 
nos agere viderint, continuo ad nos transitionem facieut, et Poloponnesum  subjicient, unde licebit 
negotia regi facessere. Nam ab Peloponneso commodius in ejus regionem dabitur accessus. Si igi- 
tuf societatem coiverimus cum Pannonibus, Pannones ab lstro, nos ab Peloponneso Barbari regio- 
nem populabimur. Nec pressis, quod aiunt, sedentes manibus , negligemus regionem nostram vastari 
ει eublitos nostros Turcorum mancipia fleri. Verum his tandem auctores erimus, ut aliquanio aliud 


consilium captent, et armis barbaro fortiter resistere institnant. 


Ταῦτα εἰ  πόντος -οῦ Βίχτωρος, συνέπαινοί τε ἑγέ- 
voyto xal ol πλείους Ἱϊ iv αὐτῷ. Ἰσοπαλεῖς δὲ al 
(got οὖσαι, ὅμως ἐπεχράτησαν αἱ τὸν πόλεμον 
ἀπαγγέλλουσχαι,. Μετὰ δὲ αὑτίχα ἑδόχει πρέσθεις 
μὲν ἐς τὸν µέγαν ἀρχιερέα πέμπειν, xal ἐπὶ Παίο- 
vac αὐτίχα πρέσθει; πέμπειν ὡσαύτως, χρήματα 
ἔχοντας. Οἱ μὲν οὖν πρἐσθεις ἀφιχόμενοι ἐς τὸν 
ἄχρον ἀρχιερέα, ἔλεγυν τὰ καθῄχοντα τοῖς Οὗενε- 
τοῖς, ὧς £v χαιρῷ mávu εἴη ἃμα absol; τὸν πόλε- 
μον ἀναιρούμενον τοῖς Βχρθάροις διαπράττεσθαι, 
ἅττ ἂν αὐτῷ χαὶ πρότερον £v Μαντύῃ ἐπετήδευτο. 
'U δ᾽ ἀρχιερεὺς ὑπολαθων ἔλεγεν, ὡς ἀναγκαῖον πρῶ- 
τον αὑτὸν τὸν μ.χρὸν Βάρύθαρον £x µέσου ποιεῖσθαε, 
θ) οὕτως ἰέναι χαὶ ἐπὶ τὸν µέγαν ' σηµαίνων τὸν 
Ἀριμήνου ἡγεμόνα, πρὸς ὃν πόλεμος ἣν αὐτῷ, δ.ενε- 
χθέντα ἐπὶ τρόπῳ, ὃν παραλιπεῖν ἄξ.ον. Διὰ δη 
ταῦτα αἰτίαν ἐπιφέρων το:αύσην, ἐπολέμει. Καὶ 
οὕτω μὲν ὁ ἀρχιεοεὺς διεχρούσατο τοῖς Οὐενετεῖς, 
ἔχων ἑἐμφύλιον οἰχεῖοῦ πόλεμον' μετὰ δὲ οἱ ἐπὶ 
Παΐονας πεµφθέντες. ὥστε ἐπὶ τὸν πόλεμον παρα- 
Ἰαμθάνειν, ἐς ὅψιν ἑλθόντες τῷ βασιλεῖ Παιόνων, xal 
τῇ συγχλήτῳ, ἔλεγον τοιάξς "Άνδρες Παίονες, 
ἐρᾶτε 6h ὑμεῖς τὴν Τούρχων βασιλέως δύναμιν, fj 
προεχώρησεν, ὡς δυναστείᾳ μὲν τοὺς ἐν τῇ οἶχου- 
μένῃ ὁμοφύλους ἡμῖν χατεστρέφατο. Καὶ ἡμῶν δὲ 
τὴν χώραν ὡς ληϊ-όμενοι, ἆνδραπέξων τήν τε Ασίαν 
χαὶ Ἑὐρώπην ἐνέπλησαν. Καὶ τόν γε "Iotpov ἀεὶ 
διαθαίνοντες, δῃηοῦσί τ: τῶν χώραν, xal Σπικαίουσεν, 


Victor, hujuscemodi oratione habita, plurimos in 
suam sententiam traxit. Calculi autem cum pro- 


C pemodum utrinque essent. quales numero, vicere 


tamen, quia aliquanto plures erant, qui bellum 
nuntiabant. Secundum hzc decretum factum est, 
utlegati abirent ad pontificem magnum, et alii 
porro ad Pannones ablegarentur cum magna pe- 
cunie vi. Legati venientes ad pontificem maxi- 
mum, dixerunt quz Venetos dicere zquum erat, 
videlicet tempus nunc instare, et monere, ut una 
cum ipsis bellum adversus Barbaros capesserel, 
quemadmodum Mantuz convenisset. Pontifex re- 
spondens inquit : Necesse est ut prius impium et 
consceleratum minoremque Barbarum e medio 
tollam. Deinde diis bene monentibus proficiscar 
contra magnum Barbarum. At intelligebat Arimini 
ducem, cum quo bellum ea tempestate gerebat, 


D Verum causam ejus belli nunc omisisse satius est. 


Legati, qui ad Pannonum animos conciliandos. 
ut prompii. sequerentur in Turcicam expeditio- 
nem, missi erant, prodeuntes in 295 conspectum 
regis Mathiz, in frequenti senatu. hujuscemodi 
orationem exorsi sunt : Viri Pannones, utique 
cernitis Turcorum regis potentiam quo evascrit. 
Eos qui in orbe Christiano ejusdem nobiscum et 
lidci οἱ gentis sunt, suum imperium suscipere 
coegit. Ex regionibus nostris praedas agens, Asiam 
et Europaw mancipiis nostris replevit. Istrum pra- 


Notula marginales. 


"* [p uno des. 


5153 


LAONICI CHALCOCONDYL£E 


44 


terea. frequester transgrediens, regionem popula- Α Ὡς δὲ αὐτὸς ὁ Βάρδαρος, οὐκ ἔτι διαδὰς εὺν 


tur, agrosque urit. ltaque si nos audieritis, Barba- 
rus non amplius trajiciet. Istrum, ut vesuam 
regionem impugnet. Nam manifestum esse reor 
omnibus, si modo vires intellectus seu mentis 
inteuderint, fore, si vos Istrum transmiscritis, et 
in ejus regionem hostili animo fueritis ingressi, 
ut maximum tumultum in ejus regione concitetis, 
resque ejus planissime conturbetis. Turcus, ut li- 
quido constat, Graecos debellavit, et eorum regio- 
nem suo dominio adjecit. Triballorum regionem, 
el universam Peloponnesum sui juris fecit. Tra- 
pezuntium regem domuit, ejusque regione potitus 
est. Dacie ducem dedit. lliyricorum regionem 
misere evastavit; eorumque regem, virum aequum 
et modestum, cepit εἰ occidit. Eum igitur, qui 
brevi adinodum tempore tot principatus et poten- 
tatus demolitus est, quid porro facturum cre- 
ditis? Haud quieti et ignavize se ccrrumpendum 
tradet, verum finitimos armis appetet, eorumque 
regiones sux adjunget. Nec moras nectendo sede- 
bit; verum illico in (initimos arma vibrabit. Nune 
igitur nec vobis bellum parcet. Nam conabitur 
universis suis eopiis fretus, in regionem vestram 
inpetum facere, et ex ea hominum aliarumque 
rerum predas agere, principes vestros turpissima 
neci tradere haud cunctabitur. Nam animus ejus 
semper cst implacabilis erga nostros, et erga om- 
nes eos qui Christiana religioni acquiescunt. Pr:e- 


terea parum pacatum. auimum gerit erga eum qui C 


se benevolum et benignum offert. Haud enim vos 
praterit, quid fecerit Vladislao priucipi vestro. 
Verum enimvero veniam hic meretur Turcus; si- 
quidem Vladislaus in przlio captus interiit. Sed 
quid mali passus est, aut quamnam  iujuriam ac- 
ecpit ab Davide Trapezuntis rege, et ab lllyriorum 
et Lesbi duce, necnon ab reliquis quos omnes 
crudcliter necavit? si itaque contractis copiis in 
ejus regionem irrueritis, certe brevi spiritus ejus 
generosos, quos eontra Pannoniam concepit, con- 
tideritis. Sin autem patienter quz ab rege infe- 
runtur, sustinueritis, (transgredietur is universi 
exercilus robore ad vos. Vereor quod si deinde 
semel aberraveritis, 496 et parum feliciter con- 
ura eum pugnaveritis, ul universa Pannonia in 
ejus ditionem cedat, et. vos crudelissime perdat. 
Venetis, cum dicendi finem fecissent , iu hunc 
modum respondit Pannonum rex : Viri Veneti, 
sa»e recte dicitis, ct videmini in plurimis esse 
viri non admodum imprudentes, nec solum in iis 
qu: ad quotidians vite usum spectant ; verum et 
in iis qua publicam aliquando de rebus necessa- 
viis consultationem postulaut. Parum autem re- 
cordamini, ut videre videor, quod sepius vos 
cohortati sumus, ut una nobiscum expeditionem 
sumeretis contra. Turcos; verum coliortationem 


"]etpov, περὶ τῆς ὑμετέρας αὐτῶν τὸν ἀγῶνα 
φοιεῖται, δηλά ἐστι λογιζοµένοις ὁμῖν, ὅτι ἐπὶ τὴν 
ἑχείνου διαθαίνοντες, ἐς θόρυδον ἐτίθεσθε αὐτοῦ τὰ 
πράγματα. Νῦν δὲ τούς τε Ἓλληνας χαθελὼν, καὶ 
Ἑλλήνων βασιλέα. Μετὰ δὶ τὴν Τριδαλλῶν χώραν 
ὑφ᾽ αὐτῷ ποιησάµενος, χαὶ Πελοπόννησον χαταστρε- 
Ψάμµενος σύμπασαν, xal βασιλέα Τραπεζοῦντος 
παραστηζάµενος, χαὶ τήν τε χώραν αὑτοῦ ἐπαγό- — 
µενος, μετὰ δὲ ἐπιστήσας ἄρχοντα τῇ Δαχίᾳ, xal 

τὴν Ἰλλυριῶν χώραν δῃωσάµενος, xal ἑλὼν ἅμα 
xai τὸν βασιλέα, ἄνδρα imet) καὶ ΄µέτριον, iv 
βραχεῖ οὕτω χκόνῳ, τοσαύτας δυναστείας χαθελών. 
Tí ἔτι οἴεσθε αὐτὸν τοῦ λοιποῦ ποιῄσειν; Kaüsotí- 
σεται μὲν οὐδαμῶς, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοὺς ὀμόρους τούτων 
ἑλαύνων, πειράσεται τὰς αὐτῶν γινοµένας ὑφ' αὐτῷ 
ποιεΐσθαι, ὡς ἂν δύναιτο τάχιστα αὐτοῖς προσφερό- 
ενος. Νῦν δὲ fxev xax ἐφ᾽ ὑμᾶς οὐχ ἥχιστα ὁ πόιε- 
pos, xal παντὶ σθένει πειράσεται διαδαίνων, τὴν 
τε χώραν ὑμῶν ἀνδραποδίζεσθαι, xal τοὺς ἄρχοντας 
αἰσχίστῳ ὀλέθρῳ διαφθεῖραι. OD. γὰρ ἂν quyly 
αὐτοῦ ἔστι διαλλάττειν ὃς τοὺς ὁὀμετέρους τε xal 
ὑπὸ τὴν ἡμετέραν θρησχείαν ὄντας. Αλλ' ἀμεί- 
λιχτος πάμπαν τυγχάνει Qv ὁμοίως παντὸς, τῷ τε 
οἱ ἐπιειχῶς φεροµένῳ. Πυνθάνεσθε γὰρ δήπου ofa 
tiv Λαδίσλαον βασιλέα πρότερον ἄρχοντα ἑποίησε. 
Κάν τούτῳ μὲν ἴσως συγγνώμην ἔσχεν ἑαυτῷ iv 
páyn ἁλόντα ἀπεκτονώς ' τὸν δέ vs βασιλέα ἁαθὶδ 
Τραπεζοῦντος, xe Ἰλλυριῶν, καὶ Λέσθου ἡγεμόνα, 
κούς τε ἄλλους, τί χαλεπὺν ὑπ ἐχείνων παθὼν, 
διαφθείρει aist ὁμοῦ πάντας; El μὲν οὖν παρα- 
σχευάτσεσθς ἐπὶ τὴν ἐχείνου χώραν ἑλαύνειν Τ3, τὸν 
πόλεμον ποιεῖσθε, τάχα ἄν τι ἐπιχουφίζοιτο xal 
τὶν ἐπὶ ταῦτα ἑσομένην ὁρμἣν αὑτοῦ Bc τὴν Παιο- 
νίαν * εἰ δὲ ἀνέχεσθε τοιαῦτα πάσχοντες, διαθήσεται 
δὲ ἐχεῖνος παντὶ τῷ στρατῷ, δέδλιχα μὴ σφαλέντες 
ἅπαξ, τάδε πάντα ὑπ ἐχείνῳ γένηται, xal ἡμᾶς 
χάκιστα ἀπολέσῃ. Ταῦτα εἰπόντων τῶν Οὐενετῶν ὁ 
βασιλεὺς Παιόνων ὑπολαδὼν, ἔλεγς τοιάδς * "Άνδρες 
Οὐενετοὶ, εὖ τε λέγετε, xal δοχεῖτε πρὸς πολλὰ 7? 
ἄνδρες εἶναι οὐχ ἀξύνετοι, ἔς τε τὰ ἄλλα τοῦ βίου, 
χαὶ ἐς τὰ δέοντα αὗτοῖς λογίζεσθαι. Ἐκεῖνο δὲ οὗ 
δοχεῖτε ἡμῖν µεμνῖσθαι, ὡς τὸν ἐπὶ τῶν Τούρχων 
πόλεμον συμπαρελαμθάνοµεν πολλάκις ὑμᾶς, xal 
οὐχ Ἰθελήσατε τιμωρεῖν, παραχαλοῦντος ἅμα xai 
τοῦ μεγίστου ἀρχιερέως. ᾽Αλλ᾽ ἑσπένδεσθε τῷ βαρ- 
θάρῳ, καὶ ἡμῶν λόγον οὐδένα ἐποιεῖσθε. Ἐφάσχετε 
δὲ, ὡς οὐκ εἰχότα ὑμῶν προσδεόµεθα, χελεύοντες 
ἐπαμύνειν, μηδοτιοῦν χαλεπὺν ἐπιδόντες ὑπὸ τοῦ 
βαρδάρου. Καὶ ἡμεῖς δἡ οὕτω πολλάκις τὸν Ἵστρον 
διαθάντες, ἀνήχεστα ἐπεπόνθαμεν. Καὶ πρῶτον 
μὲν Λαδίσλαος ὁ τῆσὸς τῆς χώρας βασιλεὺς ἑτελεύ- 
τησεν, üvho γενόμενος ἀγαθός. Τὸ δεύτερον αὖθις 
πολλοί τ: ἅμα xal ἀγαθοὶ, ἐν Kocé6q τῆς Τριδαλ- 
λῶν χώρας, οἱ μὲν ἐν τῷ πολέμῳ ἀπέθανον, οἱ δὲ 
καὶ ἑάλωσαν ὑπὸ Τούρχων. Ταῦτα μέν τοι ὑμῖν ἐν 


Notule marginales. 


" [n uno, ἐλαύνοντες. ᾖ In nno, πολλῶνι 


545 DE REBUS TURCICIS LIB, X. 


*« παρόντι ἐπιμεμφόμεθα * τιμωρεῖν δὲ ὑποδεχόν À nostram admittere recusdstis, quamvis ad eamdeiu 
rem etiam pontifex maximus vos coloriaretur. 


µεθα αὐτίχα µάλα διαθάντες τὸν "Iovgov, ἐς 022v 
ἐγχωρεῖ ἐν τῷ τοιῷδε βλάφαι τὴν χώραν τοῦ βαρ- 
6άρου. Ἡρος δ' ἐπιγενομένου στρατευσόµεθα ἐπλ 
Si ἐχέίνου, πειρασόµενοι ὡς ἂν διδῷ ὁ θιός. 
Χρεὼν δὲ xal ὑμᾶς ἅμα ἑσθάλλοντας ἐς τὴν Πελο» 
φπόννησον βλάπτειν πειρᾶσθαι, ὅσα ἂν δύνασθε, Ὡς 
ἂν ἐπ ἀμφοτέρων τῶν χωρίων παρέχοιµεν αὐτῷ 
πράγματα ἐργαζόμενοι, ἐς ἐγγυτάτω ἴοιμεν τῆς 
γνώμης, ὁμοῦ δὲ 7* ἐγχειρίσαι περὶ τὸν πύλεμον, 
Ταῦτα εἰπὼν, καὶ παρασχευασάµενος τὰ χρήματα 
ἐδέξατο ἐς δισµνρίους xal πενταχισχιλίους χρυ- 
σίνους. Οὗτος μὲν οὖν οὕτω παρεσχευάσατο ἓς τὸν 
πόλεμον. 


mus. Ceterum οἱ vos simul irrunpere in. Peloponnesum, et 
oportet, ut in bunc modum ab utraque regione negotis ei 


lum aggrediamur. 


Foedus pepegistis cum Darbaro, nostrique 


$16 


nullum 


respectum egistis. Ad hac vestra oratio erat, nos 
parum honeste agere, jubentes vos arma conira 
Barbarum arripere, cum nullzx tamen ejus in vos 
exstent injurige. Nos igiüur sepius trajecimus 
Istrum, et maximas clades accepimus. Primo qui- 
dem Vladislaus rex noster in. expeditione Turcica 
oecubuit, euq fuisset vir optimus, Deiude iterum 
multi et boni viri in Cosobo regionis Triballorum, 
partim csesi, partim capti sunt ab Turcis. Hzc 
quidem hactenus vobis exprobrare libuit. Caeterum 
perati et prompti sumus una vobiscum suscipere 
bellum, continuo transeuntes Tstrum; et quantum possumus, evastantes regionem Barbari. Appe- 
tente vere bellum indicemus regi : quod quantum Deus nobis opis dederii, summa fortitudine gere- 


molestos esse, quanium licuerit, regi 
facessamus, οἱ pari animo utrique  bel- 


Συναγείρας δὲ ctpáteupa dg δισµυρίους καὶ B  Hisdictis, aceipiebat viginü quinque millia aue 
reorum, Quibus acceptis, aecingebatur ad bel- 
lum, comparans exercilum qui complectebatur 
viginti quinque millia virerum. Transgressusque 
Istrum, regis regionem  populabatur, Sabatineg 
murum Belgrado objecerat, quo tulior esset cum 
ex Pannonia przdas ageret; in quo relinquens 
presidium virorum de januis abiit. Hunc igitur 
murum quani proxime ad urbem accedens oppu- 
gravi et diruit, Dehinc incursionem faciens in 
regis regionem usque ad Savum, et mancipiorum 
praedas agens, pulsis Triballis et Turcis, domum 


πεντακισχιλίους, τὸν Ἴστρον τε διαθὰς, bófjou τὴν 
βασιλέως χώραν. Kal ἐπιτειχισμὸν τῇ Μπελογράδῃ 
ὁ Σαδατίνης ἑτείχισεν, ὅτε τὴν Πα:ονίαν ἑληῖζετο, 
χαὶ φρουρὰν ἐγχαταλιπὼν dv αὐτῇ, ἄνδρας τῶν 
βασιλέως θυρῶν, ἀπήλαυνε. Τοῦτο μὲν δὴ τὸ ἐπι- 
εείχισµα ὃν 7 µάλισα τῇ πόλει, ἐπελάσας, 
ἑπολιόρχησε ΄ μετὰ δὲ ἐπιδραμὼν τὴν βασιλέως 
χώραν, ἔστε ἐπὶ Σάδόαν, χαὶ ἀνδραποδισάμενος 
vhv χώραν, Τρ.θαλλούς τε ἅμα xai Τούρνο.ς, 
ἁπήλαυνξε τὰ ἔμπαλιν Ὑενόµενος ἐπ οἴκου. Λέγε- 
ται δὲ ἀπενέγκασθαι ἀνδράποδα ἀμφὶ τὰ δυσμύρια. 
Ka τὰ μὲν τῶν Παιόνων οὕτω; ἐγένετφ * Οὐενετοὶ 
δὲ, ὡς xai τοὺς Παίονάς σφ.σι συµµάχους παρε- 
λάμδανον, πληρώσαντες τριήρεις πέντε xal τριά- 
Ἄκοντα, xal vau; τε ἅμα ὑφψηλὰς δυοχαίδεχα, ἔπλεον 


ἐπὶ Πελοπόννησον. Καὶ ὁπλίτας μὶν Ἰταλοὺς, im- 


"tíag ὅ-σχιλίους, ἐμθαλόντες ἐς τὰς ὑψηλὰς ναῦς, 
Ὁιεςπόρθμευον ἐς τὴν Πελοπόννησον * μετὰ δὲ στρα- 
τηγὸν tovto, ἄνδρα ἐπίσημον τῆς Καυρεδάνων οἱ- 
Ξείας, ἑπιτρέφαντες αὐτῷ τὰ πράγµατα, xal ἐς τὰς 
“Ἄκαραλίους τὰς τε ἐς τὸν Ἰόνιον, καὶ ἐς «b Αἰγαῖον, 
"Ἔλγεμόνα κχατεστήσαντο, xjptóv τε πφ.ησάµενοι, 
&«a0sivat fj ἂν αὐτῷ δοχοίη ς τὸν πόλεμον ἄρι- 
«τα ἔχειν. Απὺὸ δὲ τῆς Κρήτης χήρυγµα ἐἑποιη- 
«ναντο τοῖς ἐπὶ τῶν ἐγχλημάτων ἓς τοὺς χώρους xa- 
Ἑαφυγοῦσιν, lévat θαῤῥοῦντας ἐς τὸν πόλεμον, 
“ας γένοντο δὲ συλλεγέντες ἀμφὶ τοὺς τετραχισχιλίους, 
3€31 à; τὴν Πελοπόννησον δ.επόρθµευσαν, καὶ τούς 


Ώασιλέως. Καὶ οἱ Πελοποννήσιοι δεινῶς δεδιότες, 
Ἱεροσέφερον λόγους, τόν τε ᾿]σθμὸν τσιχίξειν, ὡς 
Ἑαύτῃ ἀποληφόμενοι τοὺς ἓν ταῖς πόλεσι βασιλέως 
ναήἠλυδας, xai ἀπογνόντας παραδωσφµένους σφᾶς, 
«στις ἀπαθεῖς ἀπιέναι, Ἡ μὲν οὖν Λακωνικὴ, καὶ 
τὸ Ταίναρο», καὶ οἱ ἀμφὶ Ἐπίδαυοον, ἀπέστησαν 
αὐτίκα ἐπιόντων τῶν Οὐενετῶν * xal οἱ Αρχάδες, 


Notule marginales. 


reversus est, :vebens circiter viginti 


millia 


mancipiorum. In hoc statu res Pannonum eraut. 
Yeneti, cum Pannones in belli societatem venis- 
sent, impleverunt triremes triginta quinque, et 
naves alias duodecin ; quibus 997 confisi, con- 
tenderunt in Peloponnesum. ]Jtalos armatos et 
equites bis mille imposuere in naves alias, et 


trausfretarant in Peloponnesum. Ad jd 


bellum 


cerearunt ducem. virum illusirem Jacobum «e fa- 
milia Lauredanorum, cui etiam imparium in ma- 
ritimas regiones dederunt, videlicet in eas quz 
Ionium εἰ Zgzum respiciunt. Huic plenam rerum 
gerendarum potestatem permittunt, nempe ut ad 
eum modum bello utatur, quo sibi res Venetorum 
optime habere viderentur. Edictum wissum est in 
Cretam, ad eos qui capitalibus criminibus irre- 
titi, ad ca loca confugerunt, ut audacter, nihil 
Ἔα Πελοποννησίους παρώτρυναν 7 ἀφιστάναι ἀπὸ D metuentes, in linc expeditionem venirent. lli 
erant numero ip unum collecti quater millc ; et 
in Peloponnesum trajecerunt, ut Peloponnesiacos 
ad defectionem ab rege impellerent, Verum Pelo- 
ponnesiaci magna in formidine constituti, inter 
se varia collocuti, statuerunt. Istlimum muro cir 
cumvenire, ut. eo modo peregrinos regis, qui in 


urbibus erant, iutercjperent. Per«grini 


^ 


^ [n uno, διαχε.ρ. 75 Ἐνγὺς, aut simile quil deest. R. ut πε. "* In uno, ἔπειρῶ., τοι 


namque 


? 


ὰ 


"οφ 


"4T 


LAONICI CHALCOCONDYL.E 


TAS 


jam desperarant (ut qui semetipsos proditos ere- A xai Ἠεληνεῖς, 'O δὲ Πελοποννὴσού ὕπαρχος, tv 


derent) se posse illesos et salvos praesentem ne- 
cessitatem cíffugere. Laconia, quique Taznarum et 
Epidamnum (15) tenebant, necnon finitimi illieo 
accedentibus Venetis 2b rege desciverunt. Hos 
secuti sunt Arcades et Pellenenses. Peloponnesi 
prefectus in Leontia (16) Megalopolis moratus, 
exspectabat rei eventum. Nuntium ad regem di- 
misit qui nuutiaret Venetos in. armis esse, et re- 
gionem ad defectionem sollicitare. Veneti terra 
marique ab Nauplio properabaut Argos; quam ur- 
bem aggressi oppugnabant ; oppidani conabantur 
transitionem facere, Eraut in ea urbe peregrini 
milites regis quinquaginta una cam duce 800: 


. qui, conditionibus quibusdam imercedentibus, se 
Venetis dedidere, quos passi sunt. abire inviolatos b 


et incolumes. lloc modo isti exitium iummineus 
evaseruut. Veneti Argo urbi, qux in ditionem ve- 
nerat, presidium imposuerunt, relicto ibidem et 
duce. Ubi hujusmodi casus Venetis accidit. Ut 
enim potiti sunt Argo, submiserunt auxilium duce 
Hieronymo de familia Dernardorum; cui prace- 
pium erat, ut. per littus auxiliares ducens, perge- 
ret Argos, Is, contempto imperio magistratus, au- 
xiliare agmen ducit per mediterranea:u regionem, 
iter faciens per radicem montis. Ibi tum Turci, 
locum insidiis przoccupantes in itinere quod fert 
Argos, submittentesque viros centum, exspecta- 
runt, si qua occasio darelur ulciscendi Argivos. 
Ut conspicati sunt llieronymum iter metiri per 
mediterrauead: — regionem,  prevenerunt montis 
r«dicemn; et occupantes littus, Venetorum  auxi- 
liares in medio concluserc. llinc ex iusldiis ex- 
surgentes, Venetos continuo in fugam conjecere, 
298 «ποὶς aucentis, totidemque captis. Hierony- 


Λεοντίῃ τῆς Μεγαλοπόλεως διατρίθων, ἑσχόπει ᾗ 
ἔχαστα προθήτσεται. Καὶ χρυχα πέµπων ἓς βασι- 
λέα, ἐδήλου, ὡς Οὐενετοὶ τήν τε χώραν ἀφιστάντες 
πολεμοῦσι, xal τὸ "Άργος ἐπιόντες ἀπὸ ἸΝαυπλίου, 
διὰ τῆς Ἰπείρου, χαὶ Σιὰ θαλάσσης, ἑπολιόρκουν ' 
προσθαλόντες. Καὶ ἐπειρῶντο μολεῖν Ἡ, Ενῆσαν 
δὲ τοῦ βασιλέως πεντήχοντα νείλυδες, xal ἁρμοστὰς 
κούτων, o! προσεχώρησαν τοῖς 0ὐενετοῖς καθ) ὅμο- 
λογίαν, xal ἀφῆχαν ἁπαθεῖς ἀπιέναι. Οὗτοι μὲν 
οὕτω διέφυγον μὴ ἀπολέσθαι, xal τὸ "Αργος παρα- 
λαθόντες Οὐενετοὶ, opoupáv τε ἑγχατέλιπον, xo 
ἄρχοντα Ev αὐτῷ. Ἔνθα 65 συνηνέχθη αὐτοῖς τοιόνδε. 
'Q; γὰρ ἐπεκράτησαν. τοῦ Ἄργους, xal βοῄᾗθειαν 
ἔπεμπον, ἐπιτρέφαντες ἀνδρὶ ἹἹερωνύμῳ Βερνάρ- 
δων Υένους, xat ἐπιτείλαντες, ὡς ἂν διὰ τοῦ αἰγια- 
)o9 προϊὼν, ἀφίχοιτο Ec τὸ Αργος * 6 δὲ ἀπειθίόσας 
ᾗει 75 τὴν µεσόγαιον, φέρουσαν διὰ τῆς ὑπωρείας. 
Ἑνταῦθα οἱ Τοῦρχοι προλοχήσαντες thv ἐπὶ τῷ 
"Ao e: ὁδὺν, καὶ ὑποίσαντες ἄνδρας ἑχατὸν, ἀνέμς- 
voy &U τι ἀπίῃ Ec. τιµωρίαν φέρον τοῖς ᾿Αργείοις. 
Ὡς δὲ ἑώρων τὸν Ἱερώνυμον ἄγοντα τοὺς ἄνδρα; 
ἐπὶ τὸ "Αργος διὰ τῆς peooyalou, ἔφθησαν τὴν τε 
ἀπώρειαν 79, xal τὸν αἰγιαλὸν καταλαθόντες, Ev 
picto ποιῃσασθαι τὴν Οὐενετῶν βοήθειαν. Καὶ ὧ; 
ἑποίησαν, ἐτρέφαντο αὐτίκα τούτουςν χαὶ διαφθεί- 
ραντες ἐς διαχοσίους τούτους ἐξώγρησαν. Αὑὐτός τε 
Ἱερώνυμος διέφυγε μὴ ἀπολέσθαι. Ἐμθὸς δὲ ἐς 
πλοΐον ταύτῃ που ὁρμιζόμενόν, ἐπηγγέλλετο, ὦ; 
ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ παρείη π)εύσων τὴν Alywav. 
Ὡς δὲ ἐπὶ Αἴγιναν ἀφίχετο, αὖθις ἑἐχέλενεν αὐτὸν 
διαπορθμεῦσαι ἐς Εὔθδο.αν. Ἐπιθὰς δὶ ἐς τὴν Ἁτ- 
τιχὴν, ἐντεῦθεν ἀφίχετο παρὰ βασιλέα. Οὗτος μὲν 
οὖν οὗ πολλῷ Όστερον αὖθις ἐς τοὺς Οὐενετοὺς ὑπο- 
στρέψφας, χαλεπὰ ἑπεπόνθει. 


mus fuga evasit iipendens discrimen. Ingressus autem navem, qux forte eo appulerat, dicebat se 
ab duce Veneto advenisse, ut proflcisceretur in JEgiuam. Ut in JEginam venit, nautam navem 
solvere et cursum in Euboiam dirigere jubet, Dehinc egressus est in Atticam, εἰ inde aJ regem 


iter flexit, Is haud multo post reversus ad Venetos, graves poenas spreti 


dedit, 

Graci qul erant in Peloponneso, et Albani, nec- 
non libasicus, et Petrus Claudus, laud cessabant 
consulere Venetis, ut. Isthmum muro includerent. 
Hoc enim facto, aiebant Peloponnesiacos illico 
defecturos ab rege, et ad Venetos transitionem 
facturos. Nam plurimum momenti ad defectionem, 
rem eaui habere. Visum est igitur ut cum universis 
copiis opus aggrederentur, lsthmumque obstruc- 
reut, an vel isto modo ad defectionem incliuaturi 
essent. Peloponnesiacorum animi. Advenientes ad 
opus praedictum, lapides et saxa congerebant, 
opusque incredibilem im morem brevi crescebat. 
Et temiantes. aniinos Peloponnesiacorum, pericu- 
luu faciebant, si et Coriuthum ad defectionem 


el contempti | imperii 

Ol μέντοι Οὐενετοὶ, ὡς προϊσχομένων τῶν ἓν τῇ 
Πελοποννήσῳ Ἑλλήνων τε ἅμα xa 'AXCavov, καὶ 
χελευοµένων αὐτῶν, χα) 'Pasixou xal Πέτρου τοῦ 
Χωλοῦ, ὡς εἰ τὸν Ἰσθμὸν τειχίσαιεν, αὑτίχα ὕντες 
οἱ [Πελοπουνήσιοι ἁποστήσονται, καὶ ἐπ᾽ αὐτοὺς χω- 
ρἤσουσ,. Μέγα γάρ τοι προσφέρειν τοῦτό σφισιν Ez 
την ἁπόστασιν. Ἐδόχει δὲ ἰόντας πανστρατιᾷ, φρά- 
γνυσθαι τὸν Ἰσθμὸν, xat διαπειρᾶσθαι τῶν ἓν τῇ 
Πελοποννήσῳ. ᾿Αϕιχομένων δξ, λίθους συντιθέντες, 
ἑπῳχοδόμουν, ὡς ἀποπειρώμενοι τῶν Πελοποννη- 
σίων γνώσωσιν, εἰ προσχωροίη xat ἡ Κόρινθός σφ:- 
σι, χαὶ τὰ λοιπὰ τῆς Πελοποννήσου αὑτίχα χωρί- 
σουσιν ἱόντες ἐς αὗτοὺς. Ὡς δὲ ἐπῳκοδόμησᾶν τε 
τὸν Ἰσθμὸν, xai αὐτοὶ ἀναλαθόντες τὰ ὅπλα, fi:0av 


Notul& marginales. . 


(15) Al. Epidaurum. 


7 In uuo, sv. ? In uno, Πϊς. 


(16) Leontorio. 


?* Inuuo, ὑπώρειαν. 


549 / 


DE REBUS TURCICIS LIB. X. 


530 


ἐς τὴν Κόρινθο», ἐξηγουμένων τῶν Κορινθίων ἐς A accendere possent. Quod. si. contingeret, reliquas 


τὴν τροσδολὴν. τηλεθόλους τε χαθίστασαν ἓς τὴν 
ἀκρόπολιν, xai προσεθἀάλλοντο μαχόμενοι ἀξίως λό- 
χου. Χειμὼν δὲ ἐπιγενόμενος διεχώλυσέ τε αὐτοὺς 
προκαθέσφεσθαι. Καὶ ἀπιόντες ἑντεῦθεν, ὤχοντο 
ἄπραχτοι. '; δὲ πιεζόμενοι οἱ Οὐενετοὶ τῷ χει- 
μῶνι, χαλεπῶς ἕφερον τὴν ἐν τῷ Ἰσθμῷ διατριδὴν͵, 
xat οὔτε ἡ Κόρινθος προσεχώρει, οὔτε ἡ Αχαϊα 
ἀφίστατο, ἑκελάσαντος ἀνδρὸς Ῥάλεω τοὔνομα 
Ἓλληνος, καὶ αὑτοῦ τελευτήσαντος ὑπὸ Τούρχων 
ἐπεξιόντων τε χαὶ ἀμυνομένων, χαὶ οὔτε 05 τἆλλα 90 
προσεχὠρησέ σφισι, πλὴν τῶν τὴν Σπάρτην oix;ov- 
των, ἑξαπατηθέντων ὑπὸ Ἕλληνος νεανίου, Γρἰίτζα 
τοῦὔνομα ἔχοντος. Δεινόν τε ἐποιοῦντο προσμένειν 
τε αὑτῷ τῷ Ἰσθμῷ, καὶ οὐδέν τι πράττεσθαι ἀνύου- 
τας ἐς τὴν τῆς Πελοποννίσου χαταστροφή». 'Hy- 
γέλλετο δὲ χαὶ Μαχουμούτης, ὁ τοῦ βασιλέως Ίγε- 
ών, στρατῷ µεγάλῳ ἀπιέναι σφίσιν ἐς τὸν Ἰσθμόν. 
Νετ' οὗ πολὺ δὲ xal αὐτὸς βασιλεὺς ἠγγέλλετο ἐλαύ- 
νων kzi τὸν Ἰσθμόν. "Εγνωσάν τε ἀπολιπεῖν τὸν 
Ἴσθμὸν, οὐδὲν τἰ σφισιν αὐτοῖς πρόσφορον ἐς τὰ 
παρόντα, xal ἱόντας ἐς τὰς πόλεις, χρατύνειν τε 
αὐτὰ;, xal ἀμύνασθαι κατὰ τὸ καρτερὸν, ἣν ἐπίωσιν 
οἱ περ Μαχουμούτην τε ἅμα xal οἱ περὶ βασιλέα. 


cum exercitu Machumetem, ut ei subsidio venire posset, si 


iaque magno consensu Jsthmum deserere, 
gressi l5thmo contendebant 


Peloponnesi urbes statim transitionem facturas. 
Isihii muro exzdilicato, arreplis armis pergebant 


coutra. Corinthium.  Prxeuntibus quibusdam Co- 


rivthiis, ostendentibus ubinam urbem aggredi 
deberent, bombardas ponebant ex adverso arcis, 
urbisque oppugnationem aggrediebantur, certantes 
magna cum gloria. Verum hiems frigoribus iuto- 
leranda, eos ab obsidenda vrbe abduxit. Quo- 
propter discedentes, nibil tanto apparatu diguum 
effecere. Itaque Veneti, hiemis iniquitate pressi, 
auimo iniquo moram in Isthmo ferebant. Nec Co- 
rinthus  traneitionem fecit, nec Achaia descivit, 
quainvis ad eos missus foret vir Graicus nomine 
laches; qui ab Turcis egredientibus et resisten- 


D tibus interfectus est. Nec reliquxe urbes, prater 


cos qui Spartam incolebant, deditionem faciebant ; 
nam Spartanis impositum erat ab juvene Greco 
nomine Gritza. Venetis jam omnis mora in fsthmo 
intoleranda erat, cuim viderent se nequidquam 
laborare, ut Peloponnesus subhjiceretur. Nuntiaba- 
tur interea Machumetes regius praefectus iagnis 
copiis instructus, in Isthtum contendere, spirans 
cedes Venetorum. Etiam fama fvrebatur, regeni 
res postularct, subsequi. Decreverunt 


ut' cujus parvus in praesentiarum esset usus. Di- 
iu urbes, quas praesidiis munimeutisque aliis firmabant, ut regis et 


Maschumetis vim, si accederent propulsare posseut. 


Ὡς γὰρ ἀγγελία ἀφίχετο βασιλεῖ, τοὺς Οὐενετοὺς 
τειχίσειν τε τὸν Ἰσθμὸν, πληρώσαντας τριἠρεις ἐς 


τεσσαράχοντα, νπῶν 6t ὑψηλὰς δυλκαίΐδεκα, xai ο 


ὀπλίτας ἐπαγομένους ἀπὸ ἸἹταλίας, xai ἀπὸ Κρή- 
της στρατὸν ἄλλον, µεγάλως παρασχευάσασθαι αὐ- 
τοὺς ἓς τῖν τῆς Πελοποννήσου χαταστροφὴν, πὲμ- 
πειν Μαχουμούτην συμπαραλαθάντα τὸν τῆς Εὐρύ- 
πης στρατὺν, πλὴν τῶν πρὺς τοὺς Παίονας τεταγµέ- 
wv, ἑλαύνειν £205 Ιελοποννῆσου. Καὶ εἰ μέν τοι 
αὐτὸς οἷο; ἀνύσαι ἐς τὸν πρὸς Οὐενετοὺς πόλεμαν, 
καθελεῖν τε xbv Ἰσθμὸν, xal ἐσθαλεῖ, ἅμι την Πε- 
οπόννησον * εἰ δὲ μὴ, xat αὐτῷ ἀπαγγέλλῃ, 9 ὥστε 
χατὰλ πόδας ἑλαύνειν. 'O μὲν τῶν θυρῶν ἠἡνεμὼν 
λ{αχουμούτης παραλαδὼν τὸν τῆς Εὐρώπης στρα- 
τὸ», ἤλασξ μέχρι θετταλίας, ἐς Πηνειὸν, xaléctpa- 
τοπεδεύκτο παρὰ Λαρίσσῃ τῇ πόλει. Συμδούλῳ δὲ 
ἐχρητο μὲὶν Ὁμάρῃ τῷ Ἰοωωραχάνεω θξττα)ίας 


ὑπάρχῳ. ᾽Απετρέπετ. δὲ pij ἐς τὸ πρόσω ἐλαύνειν, D 


ἀλλὰ ῥασιλεῖ ἀναγγέλλειν, ὡς f) παρασκευῆη μείζων 
3| κατὰ τὸν βασιλέως ἡγεμόνα. Αὐτὸς váp στρατεὺ- 
ματι πρόσθεν ἑἐγγύτατα τοῦ Ἰσθμοῦ ἀφιχόμενος, 
τηλεθόλους τε ἀφεύρα πλείους f| δισχιλίους, χαὶ τη- 
λεθολιστὰς τετραχοσίους, καὶ τοξότας, xal πελτα- 
στὰς, xai μηδενὶ αὐτοὺς αὐτοῦ bv τῷ Ἴσθυῷ ἔπ.- 
τρέφαι ἂν στρατοπεδεύσασθαι, 


hex ubi 999 cognovit Venetos muro circum- 
venisse Isthmum et implesse triremcs quadraginta, 
et naves altas duodecim, praterea armatos Italos 
ad.luxisse, et ab Creta alium exercitum, quibus 
omnibus freti, id unicum spectarent ut Peloponne- 
sum subigerent ; haud amplius cunctandum ratus, 
Machumetenm i jussit accipere Europe exercitum, 
prater eum qui Pannonibus oppositus erat, ct 
recla proficisei in Peloponnesum. Przeterea impe- 
rat, si quid posset eflicere in bello contra Venetos, 
eniteretur destruere lsthmuum, et deinde irruptio- 
nem in Peloponnesum facere. Quod si liec parum 
procederent, se succenturiatum fore; eL si quid 
renuntiaret, continuo in iisdem vestigiis subsecu- 
turum. Machumetes januarum dux cum Europe 
exercitu profectus est in Thessaliam usque ad 
Peineum (17), et castra prope Larissam urbem po- 
suit. Eo ia bello consiliario utebatur Omare Thes- 
salia prafeeto, qui Machumeti consulebat ut sub- 
sisteret, ncc ulterius moveret; sed regi signilica- 
ret, belli molem majorem impendere, quam cui 
regius dux sufficere vel par esse possit. Nam cum 
paulo ante quam proxime ad lsthmum speculator 
accessisset, bombardas conspicatus est plures 
quam bis mille, praterea bombardarios quadrin 


genios; necnon sagittarios et. scutigeros vidit, qui haud facile cuiquam  concessuri sint castra in 


M«tlimo locare. 


Notulee marginales. 


(17) Pipdum. 


9? Τὰ ἄλλα. Sic eiiam Bi, 9! ΑἉπαγγέλλεινι 


c» 


^ ct ura em aom. 


οἱ 


| LAONICI CHALCOCONDYL/E 


552 


Hac cum accepisset regis dux, visum est regi À Ταῦτα ἁἀκούσαντα τὸν βᾳσιλέως ἡγεμόνα, iBéóxst 


indicare ut Peloponnesum opprimeret : se vcro 
prefeciionem wlterius facturos Lebadiam usque. 
Nuntius igitur ad regem veuit, qui nuntiabat ap- 
paratum belli esse magnum et memorabilem. Litte- 
rj, etiam ab Peloponueso allate sunt, quibus inci- 
tabatur, ut cum copiis accedere maturarel : Vene- 
Los enim ejus adventum nequaquam exspectaturos. 
Literas has ad eum pertulit vir quidam Albanus, 
qui ab Curintho noctu solvens, scapba trajecit mare 
observans maris tranquillitatem, et ventos secun- 
dos, et in. Bieotiam appulit. Hinc egressus navi 
venit ad Machumetem in Thessaliam. Macbumetes 
cum litteras legisset, in. Peloponnesum abire sta- 
tuit, Ubi venit in loca Beeotiz propinqua aceessit 
nuntüus qui referebat, Wenetos, relicto Isthmo, 
fuga dilabi, Colleetis itaque omnibus ab Platzarum 
regione Citlieronem veniens, quem noctu supera- 
vit, prima luce in Istlimo erat : et. Venetorum 
naves in mare deductas contemplabatur. Inveniens 
autem Isthimnum ab Venetis desertum, ingressus 
ibidem castrametatus est. Deinde per Corinthum 
profectus Argoa. Eam urbem defensabantet tene- 
bant Venetorum przsidiarii 400 milites, quos 
ones oppugnaus cepil : ei vinctos, cum numero 


forent septuaginta, ad regem misit. Caterum rex. 


consilium abeundi in Peloponnesum abjecerat. No- 
lebat enim cum accepisset. [sthmum occupatum 
esse, in Peloponnesnum contendere, parcens exer- 
citui ne nimium et frustra defatigaretur : sed retro 
in regiam abiit, Machumetes regius dux per Te- 
ge regionem iter faciens, Leontarium venit : ubi 
et castra communivit. Inde mittit Zaganum, quem 
principem Peloponneso constituit, ejecto ος eo 
magistratu Josue Albanis filio, Patras Acbaiz, et 
in alias finitimas urbes, ut arces frumento et mu- 
nitionibus bellicis firmaret. Ümarem jubet assumere 
exercitum qui continebat viginti millia militum, 
et incursiones facere in Venetorum regionem. 1s 
imperata impigre faciens, cum exercitu venit in 
loca Methonz [finitima :«aptoque ibidem oppidulo, 
oppidanos omnes ad ducem Machumetem abduxit, 
eique tradidit, lli omnes, cum numero forent 
quingenti, exinde ad regem perducti, crudeliter in 


βασιλεῖ μὲν χαταλαμθάνοντα τὴν Πελοπόννησον 
ἁπαγγέλλειν, αὐτοὺς δὲ ἀναζεύξανταςι ἰέναι ἐς ε) 
πρόσω, iq Λεθαδίαν. Βασιλεὺς μὲν, ὡς ἀγγελία 
αὐτῷ ἀφίχετο, τήν τε παρασχευὴν μεγάλην τε εἶναι 
xai ἀξιόχρεω, ** λέγεται δὲ αὐτῷ xal γράμματα 
ἐἑλθεῖν àn5 Πελοποννήτου, ἑποτρύνοντα, ὡς ἣν ἑπίῃ, . 
οὗ μενοῦσιν αὐτὸν ἐπιόντα οἱ Οὐενετοὶ τὰ γράμ- 
µατα ἐνέγχαι αὑτῷ ἄνδρα ᾿Αλθανὸὺν ἀπὸ Κορίνθου. 
σχάφει τὸ πἐλαγος νυχτὸς τηρήσαντα πνεῦμα, ὡς 
οὕρου κατασταµένου, xal νυχτὸς ἀπαίροντα, διαπε. 
ῥαιώσασθαι ἐς Βοιωτία», ἀποθάντα ἀφιχέσθαι παρὰ 
Μαχουμαύτην ἐς θετταλίαν. Tov δὲ ἐπιφρασάμενον 
τὰ γράµµατα, συσχευασάµενον ἐντεῦθεν ἐς τὸ πρόσω 
ἑλαύνειν, ἑλάσαντα ἀγχοῦ Βοιωτίας, ἀφιχνεῖται ἀγ- 
γελία, ὡς Οὐενετοὶ τόν τε Ἰσθμὸν ἑἐκχλελοιπότες, 
ᾧχοντο φεύγοντες. Οὕτω 6h ἑσπέρας "* οὔσης, σν- 
σχευασάμενος ἀπὺ τῆς Πλαταίας χώρας πρὸς Κ,θαι- 
ρῶνα νυκτὸς διαπορευθεὶς, ἔἕωθεν ἐς τὸν Ἰσθμὸν 
παρην ᾿ καὶ τάς τε vag ἀφεώρα fv ἀπαγομένας, 
καὶ τὸν Ἰσθμὸν ἔρημον χαταλαθὼν, παρελθὼν εἴσω, 
ἑστρατοπεδεύετο, Ἐντεῦθεν διὰ τῆς Κορίνθου διιὼν, 
ἀφίχετο ἐς Αργος. Τὸ δὲ "Αργος χατεῖχον αἱ Οὐε» 
νετοί * φρουρὰν iv αὑτῷ ἐγχαταλιπόντες, ἐφύλαττον. 
Τούτους μὲν, ὡς ἐπολιόρχδι ἑπελάσας, παρεστήαατο" 
χαὶ τοὺς ἄνδρας δεσµίους ἀποπέμπων ὡς βασιλέα, 
ἄνδρας τε ἑθδομήχοντα" αὑτῷ μέντοι τῷ βασιεῖ 
οὐχ ἔτι ἐφαίνετοι ἄρας ἐς την Πελοπόννησον ἔσθα- 
λεῖν, χαὶ τὰ στρατεύματα αὐτῷ χάμγειν ἄρτι’ ὡς 


C ἐπύθετο καταληφθῆναι τὸν Ἰσθμὸν, ἀπήλαυνεν 


ὁπίσω ἐπὶ τῶν βασιλείων. Μαχουμούτης δὲ ὁ Ίγε- 
pv, προϊὼν διὰ τῆς Τεγαίης, ἀφίέχετο ἐς Λεοντά- 
Ριον πόλιν, ya αὐτοῦ ἑστρατοπεδεύσατο, Ἐντεῦθεν 
ἁποστέλλει Ζάγανον, ὃν ἐπέστησεν ἄρχοντα τῇ 
Πελοποννήσῳ, ἐχθαλὼν Ἰησοῦν τὸν 'AX6áveo παῖδᾳ. 
Τοῦτον δὲ τὸν Ζάγανον πέµπει ἐς Πάτρας τῆς Αχαΐας, 
xai ig τὰς ἄλλας αὐτοῦ ταύτῃ πόλεις, ἐχυρῶσαί τε 
τὰς ἀχροπόλεις σιτίοις τε xal τῇ ἄλλῃ παρασκευζ. 
Ὁμάρην δὲ ἐχέλευσεν, ἀναλαθόντα τὸν ατρατὺν, 
ὡς δισµυρίους, ἑἐπιδραμεῖν την Οὐενετῶν χώραν. 
Οὗτος μὲν οὖν ** παραλαθὼν τὸ στράτευµα, ἀφίχετο 
ἐς τὰ περὶ τὴν Μεθώνην χωρία, xai πολίχνην παρα- 
στησάµενος, τοὺς ἀνθρώπους ἁπάγων παρεδίδου τῷ 
ἡγεμόνι, Οὗτοι μὲν οὖν ὡς ἀνήχθησαν ἐς βασιλέα, 


duas partes dissecli occubuere. Fama constans D σύμπαντες ἐς πενταχοσίους Υενόµενοι, ἁ πέθανον iq 


habet, cum cadavera peremptorum Byzantii eo loci 
essent projecta, quo rex jusserat in duas partes 
conscissa exponi, bovem quemdam in eum locum 
egressum, et visis cadaveribus flebilem in modum 
vocem iugieudo exallasse, postea medietatem 
unam cadaveris sustulisse, deinde reversum 
etiam alteram cadaveris medietatem abstulisse, 
et ambas medietates deinceps composuisse. Stu- 
pentibus autem et mirantibus factum, qui in eo 
loco erant, evenit ut ejus rei rumor etiam ad regein 


δύο τµηθέντες. Λέγεται δὲ, ὡς ἐν Βυναντίῳ τὰ σώ- 
µατα αὐτοῦ ταύτῃ ἔχειτο, ᾗ ἐπιτάξαντος τοῦ βασι- 
λέως ig δύο Ὑενόμενα ἔπεαε, βοῦν τῶν ἐς τὸ χω- 
ρίον ἐχεῖνο ἐξελθόντα, * ἐς τὰ σώματα γοερόν τι 
φθεγξάμενον, ἑἐξελέσθαι τὸ ἡμίτομον ἑνὰς τῶν 
σωμάτων, ** μετὰ δὲ ὑποστρέψαντα ἐπιδεξόμενον, 
ἐξευρεῖν τὸ ἄλλο ἡμίτομον, xat ἐξενεγχόντα, συν- 
θέσᾳθαι ἅμα ἄμφω τὼ ἡμιτόμω. Ὑποθορυθδούντων. 
δὲ τῶν εἰς ἐκείνην την χώβαν, τὰ περὶ τὸν βοῦν πν- 
θέσθαι βασιλέα "' Μεχμέτην, xal πυθόµενον ὡς εἴη 


Νοίυ]ε marginales. 


*! fTiclacuna est. "! R. Υιγνοµένης,. δὲ R. λαξών. 
φέροντα, θέσθαι ἑχτὺς τῶν σωμάτων. " Μαχουμέτην. 


9! Ἔωθεν ἐκ τῆς φάτνης καὶ ἀπελθόντα: "* Καὶ 


4 


MARQUARDI FREITERI 


5:6 


ad &d2. suit dilapsl. Quidam vero qui graviter obsi- 4 εἰ μῆ τοῦτο πείσονται, xal αὐτὸς ἅμα τοῖς Ούενε- 


debantur in Tznaro, miserunt nuntios, ut quid 
pararent Pannones audirent. Nam Veneti consolari 
haud cessabant Peloponnesiacos et alios, dicentes 
ubi primum Pannones ab Istro fuerint progressi, 
nos cum classe in Hellespontum revertemur. Re- 
gius dux Machumetis cum abiisset, Venetorum trire- 
mes appulerunt in Lemnum : impulsu Comneni (18) 
viri optimi, qui ibidem in Lemno arcem te- 
nebat. Venientes autem Lemni primores urbis 
collocuti sunt inter se ut locum eum Venetis verr- 
derent. Czterum Veneti. pravenerunt eos, occu. 
pantes arcem, et. virum hunc optimum miserunt 
309 in lsthmum : quo consulente, navigarunt 
denuo in Lemnum. Et cuin ipse ab continente «811 


τοῖς περιόψεται, πέµπων αὐτοὺς ταῦτα &uapvávov- 
τας, οἱ μὲν ἐπείθοντο, xai κρύφα τῶν Οὐενετῶν 
ὑποστρέφοντες, ἔμενον Ev τοῖς οἰχείοις" οἱ δὲ δεινὼς 
κατεχόμενοι iv τῷ Ταινάρῳ ἔπεμπον, πεύσεσθαί τι 
ἀπὸ [Παιόνων. Οἱ γὰρ Οὐενετοὶ τούς τε Πελοποννη- 
σίους καὶ τοὺς ἑτέρους παραμνθοῦντες, ὡς οἱ Παίο- 
νες ἐξέλθωσιν αὑτίχα ἀπὸ τυῦ "Iotpou, xaX αὐτοὶ 
ἀναθῆναι ἐς τὸν Ἑλλήσποντον. ᾽Απελαύνοντος μέν- 
τοι τοῦ ἡγεμόνος τοῦ βασιλέως, αὐτῶν ** Οὐενεεῶν 
τριῆρεις ἆνῄμεσαν ἐς Λῆημνον, ἑποτρύνοντὸς τοῦ 
Κομνηνοῦ ἀνδρὸ; ἄρίστου, χαὶ αὑτοῦ iv τῇ Afjpvtp 
την ἀκρόπολιν χατακρατοῦντος, xal τὴν πάλαι πο- 
λίχνην τῆς Λήμνου ὑφ) αὐτῷ ποιησαµένου. "Ec λό- 
γους δὲ ἑλθόντες οἱ τῆς Λήμνου προεστῶτες, ὥστε 


copiis proficisceretur, singuli deserentes oppida, in B χρήµασιν ἐξωνήσασθαι τὸ χωρίον, ἔφθησαν οἱ . 


quibus manserant, una inde solverunt navibus 
impositi. Occoparunt et arbem Cercedam, οἱ demis- 
so inde magistratu, quem Zamplacones (19) nomi- 
nabant, eam presidio imposito munivere : conve- 
lentesque frumentum et necessaria tum sibi tum 
Peloponnesiacis oppidis, ibant pergentes in Pelo- 
pounesum. Hzc quidem ea hieme iu Peloponneso 
sunt gesta (20). 


Οὐενετοὶ παραλαθόντες τὴν ἀχρόπολιν, χαὶ τόν γε 
ἄνδρα τοῦτον ἀγαθὸν vevóp&vovs µετεπέμφαντο ἓς 
τὸν Ἱσθμόν. Τούτου 6h οὖν ὑποτιθεμένου, ἀνέπλεύ- 
σαν iq τὴν Λῆμνον ol Οὐενετοὶ, xal αὐτός τε ἀπὸ 
τῆς Ἠπείρου στρατῷ ἑπελάσας, ἁπήλαννεν ἕχαστος - 
τῆς πόλεως. Καὶ ὡς ἀνέπλενσαν, παρέλαδον πόλιν 
τὴν Κέρχτδαν. Καὶ τοὺς τε ἄρχοντας Ἰζαμπλάχό- 
vae ἀφῆχαν, φρουράν τε ἑγχαταλιπόντες, xal imt- 


σιτεῖσθαί σφίσι πε αὐτοῖς xal ταῖς iv τῇ Πελοποννήσῳ πόλεσι. Καὶ ᾧχοντο ἁπιόντες ἐπὶ Πελοπόννη- 
σον. Ταῦτα μὲν του χειμῶνος τούτου ἐς τὴν Πελοπόννησον ἐγένετο. 


Nolule iparginales. 


(48) Comini Thopia. 
' (19) Zamoplacon. 


*! αἱ τῶν, in UNO €: 5 Cu n al. αἱ τῶ». 


(30) An. 1409. | 





MARQUARDI FREHERI 


LAONICI CHALCOCONDYLJE DESCRIPTIONEM GERMANLE 
COMMENTARIUS 


(Script. Rer. Germ. Vide supra col. 7$ 941.) 


Locus liece Laonici Atheniensis ut ad honorem QC defraudaremus : in-qua quidquid veri est, necesse 


Gerinane gentis insigniter pertinet, ita tot et tam 
iusignibus mendis nen tam a librariis (quorum 
quidem culpz iriom eodicum Palatinorum mss. 
collatione inederi, quantum Ecuit, amnisi sumus), 
quam ipso seriptore, liomine nou solum in Germa- 
nia nostra hospite, sed plane ignota loquente, qux 
sola auditione nescio uude accepisset, oppletus 
est, ut multum dubitarem, an eum licet »nxie 
quxeitum et descriptum in hanc collectionein- ad- 
mittere, nedum in eo schollis explicando aliquid 
opera ponere vellem. Sed ulut ipse tanti non vi- 
deretur, tanti. quidem visa est patria Germania, 
quam neque ista hominis exotici comineadalione 


esi a vulgatissima fama rerum plusquam  notoria- 
rum (ut vulgi loquuntur) et toto orbe compertarum 
fuisse profectum. Quo in genere scholia scriben 
nou diffcile fuisset plura etiam coengerere, uisi 
modum tenere prxclarius putassemus. Caeterum 
alicubi eiiam iu his salebrià pedem hisesisse nihil 
mirum, orbalis praesertim. ductore illo, qui solus 
inde expedire poterat : Leunclavio, inquam, no- 
Siro, borum scriploruni peritissimo; quique adeu 
totum istum Laouicum sua. mauu, dum hic ver- 
saretur, diligenti cura deseripserat. (Quante (heu 1). 
redimerem, vel lorulam unam super hoc luco cum 
c9 sermones contulisse! Sed ad ren, 


tol 


NOTAE. 


558 


Col. 75. Σεγσιιούνδου. Jam vel hoc miror A gramma  ascribere — placet, — interprete Stuckio 


recte scriptum, cuum apud alius Griecos. nomina 
nostra miris modis lancinata video: ᾽Αμάριγος, 
Δολοῖχος, Ῥομπέρτος, Xorvóoc0la6o;- in quibus 
vix recognosceas nostrum Henricum, Lod/ovicum, 
Rupertus, Wenceslaum. 


Col. 75 D. Πυρηνίου ópovc, 606v. xai Ὁ Ταρεη- 
σὸς ῥέων. Ex Pyrenzo sane, Celiicz regionis monte, 
Tartesum delluere auctor est Aristoteles u Meteor., 
3 quo Vartesum oppidum nomen traxisse, scribit 
Stephanus De urbibus. Est. id oppidum Ilispauiu 
non procul Gadibus ad [ρούμι Herculcum, tcste 
l'linio lib. 111, cap. 1 ; Strab. lib. u1; Livio lib. vini, 
dec. 3. Sed quid buic cum Germania? Quid Lao- 
nico i& mentem venit, ut. Germaniam usque ad 
Pyrenzosamontes extendcret, quos certum est dis- 
criminare Galliam ab Hispania, ita ut Alpes Ita- 
liam a Germania ? Sine ambagibus, Rlienum «oluit 
dicere patrem fluviorum Germaniz, quem et. pro 
ipsa Germania ponere solebat antiquitas : cujus 
propemodum aullus scripter, qui Gerimani: res 
auigerit, non meminit : cujus. hicquoque nullum 
meutionem fieri mirum esset, ubi tameu fit adsi- 
tarum urbium, Coloniz, Argenting. Sed cur pro 
hoc Sumen illud liberum? Quid mirum in ho- 
mine Graco, qui totius llesperie unum tantum 
montem Pyreneum, unum flumen Tartesum  puta- 
vit? Nimirum et Nonnus auctor non paulo. erudi- 
tior, Rhenum nostrum liberum vocat, duobus 


B German., cap. 5 et 4. 


nostro : 


Saxa Pyrenai, et depressa vallibus Alpes, 

Que Rheni fontes haud. procu aspácitis. 
Sed luc emplastrum meque Aristoteli dlerode- 
toque obduci potest, propter ἐπίθετον Celtici, 
neque etiam Laonico nostro, ob Tariesi ientio- 
nem, de quo nunouam gustavit hac Germania. 
Sed fatendum quod res est : nimicum in omni no- 
miue Germanico mirifice cxeutit, hallucinatur, 
impingit, labitur Gracia. Ut cum Stephanus Byzau- 
tius Francos populos facit Malim, auctorem dict 
adducens Parthenium ; cum Arrianus non. procul 
ab lenio Germanorum sedes wesignat : quos 
aliosque Japsus notavit lrenicus lib. x Exeges. 


Col. 77 À. 'H ἄνω Fespparía. Alia divisio pri 
ma et secundx Germania in veteri Notitia imperii : 
item in distributione metropoleon. Sed juvat hujus 
loeum insignem, quatenus Germaniam. concernit, 
apponere ex veteri cod. S. Galli : Prima provincia 
Germania habet civitates numero 3. Metropolis ci- 
vitas Agrippina, id est Colonia, civitas T'ungris. Se- 
cunda protincia Germania habet civitates numero 8. 
Metropolis civitas, Mogonciacus, .civitae Árgentora- 
tensis, id est. Siratburg. Civitaa Nemnetia, id est 
Spira. Civitas Wangionum, id est Wormatia. Civitae 
Virzburgenais. Civitas Constantia. Castrum Rubilocus 
quod Eichstete dicilur. Civitas Augusta Vindelicorum, 


Dionysiaeorum locis, pag. 297 et. 747, quem lo- (C 94 est Annesfurch. Provincia. Bajouriorum, id est 


cuim attigi in Originib. Palatin. cap. 3. Dicet 
qnis: At Rhenus non. se iufundit Oceaso occi- 
dentali (ut bic de Tarteso dicitur), sed Germanico. 
ία quidem, si per occidentalem intelligas Atlan- 
ticum : sed tamen nihil prohibet, quominus etiam 
Germanicus dicatur occidentalis respectu Thracim 
aut vicinarum regionum, ubi egisse viJetur Chlial- 
cocondylas, quantumvis nonnibil ad aquilonem 
declinet. limo vero, 8i reni θχασίο consideremus, 
iDare Germanicum pars et sinus est Oceani occi- 
dentalis, Germanie, Britannia οἱ Daniz littoribus 
clausus. Sed regeret alius, Quid Rneno cum Py- 
renzis mentibus, a quibus tota Galliarum lengitu- 
dine distat? ltespondeo : Quid Istro. cui. Pyrenzo 
Celico, unde eum oriri non tantum Aristoteles 
»scéibit loco pradicto, sed etiam l[lerodotus in 
Iutecpe ? cum tamen utriusque fluvii origo sit in 
A!pibus Rhieticis : quod etíau e Graecis Strabo bene 
noverat, et Dionysius Alexandrinus, interprete 
Prisciauo : 


Jncipiunt Alpes : quibus exit gurgite. vaato 
Oceani rimpens. gluciulis. littora Γεν». 
Menc prope c.usurgit fous. Jaitri flumine longo. 


Neque nescimus, esse etiam Pyreuxos Germauiz, 
et summam partem Alpium, qua U£niponte Tri- 
dentum iter est, montem Pyrenzum dici, vulgo 
eiiawnum der. Brenner. Ὀὸ quo cum — plura. ad- 
&otet Urtelius iu. Thesauro, Bassi tantum αμὶ- 


Noricus HBipensis smper Danubium, sive Noricus 
mediterranea habet civitates numero 6. Metropolis 
civitas Junano, id est Salsburg. Civitas Regino.Ciwitas 
Potavía. Civitas Frigisiensis. Civitas Nova. Civitas 
Sabionensis. Provincia Sequanorum habet civitates 
numero "|. Metropolis civitas Vezontio. Civitas 
Equestris, id est Aventicus. Civitas Basiliensis. Civi- 
tas Vindonensis. Civitas Argentariensie, Civitas Ebri- 
tunensis, Civitas Rauracensis. 


Ibid. Περὶ Δαστίαν. Sic legit 198. unus : alius 
vero Πνριδαστείαν, terlius. denique Ilupibaotiav, 
unde monstrum regienis interpres fecit Pyrida- 
siam. Sed si superior de Tarteso expositio valet, 
legendum videtur Περὶ Δανίαν ve] Δαχίαν : notum 
e»t enim superiori evo Daciam vulge dictam οἱ 
scriptam (licet male) quz hodie Dauia. Ut. si 
sensus, Germaniam inferiorem (cujus tamen post 
superioris factam meutionem cxpresee hic non 
meminit) Oceanum attingere : qui ες sinistra qui- 
dem parte (nam et hoc emendandum est) Gallias, 
ex dextra vero Daniam alluat : εἰ objectas quasi 
4nadio ju Oceano Britannicas babcse insulas. EA 
confirmat quod paulo post longitudinem Gerwa- 
nig a Galliarum linibus ad Daniam usque pro- 
tendit. 


Àbid. Bpdyar τοὺς πολεμίους. Sic quidem 
omues mss. Palatini. interpretem apparet legiese 
ὑράγαν τῶν Boigov vel Ιοέμων. Sensus erit, ier 


559 


MARQUARDI FREILIERI 


560 


Vienna facientibus Tartesum (id est Rhenum) ver- A — Col. 77 B. Τυὺς ὑπὸ Ρωμαίων. Hoc ad differen- 


sus ostia ejus scilicet, Pragam Bohemorum esse 
transeundam. Ceterum Laonicus hic con'ra om- 
nium aliorum auctorum morem, longitudinem Ger- 
manie a meridie in septentrionem, a Vienna AÁu- 
stri: in Ocearum "usque Germanicum protensan 
facit : latitudinem vero ab extrema ora Galli: in 
Dania:n secundum littora maris Germanici ab occi- 
dente versus orientem. Nam (ut et hoc oeblter) ubi 
diro codices, alter quidem Δαχίαν, alter vero A2- 
σίαν͵ ibi tertius melius habet Aavíav. 

Col. 71 A. "Ax&pl εὐζώνφ. Non nostris jam liomi- 
nibus, aut vix. certe. Nimirum veteres, presertim 
Greci, Asiatici, Orientales, agilitateet pernicitate pe- 
dum exce!lebant. De quorum etiam eursoribus qua 


tiam Graece. Ecclesiin, quae papam non sgnoseecbat. 
In Germaniam et Hesperiau totius episcopatus pri- 
niatum ei superioritateni usurpabat Roma. lline 
illa diecescon  distribuso, taxze, pallia, etc. 

lbid. Nó6zpyrov, Ἀμπέργον. Nomina urbium 
misere habita : quippe Graecis hominibus dictu 
scriptuque plane difficillima. ]n mentem venit 
similis locus Benjamini Tudelensis in JHnerario, 
qua parte Germaniam attingit, quam olim Aschenaz 
dictam apud suos notat, de quo Drus. 1 Ánimadrers., 
cap. 44. He sunt, inquit ille, apud Germaníam re- 
giones, in quibus Israelitarum collegia sunt, juxta 
fiavium Mosellam et Komphilinas (Coufluentiam in- 
telligit) et Odrancah, et Kuna, et Kotania, et Binga, 


leguntur, fidem nostram hodie fere superant. "Vide ΠΒ et Garmeaza (Germersheim puto) et Hastlreram. Et 


Lips. centur. 5, epist. 59. 

lbid. Εὐκομεῖεαι 7) χώρα αὕτη |:ἀλιστα. Re- 
petit. lioc. infra mox : Ἑὐνομεῖται μάλιστα δὴ 
ὰὐ.ῶν ὧν ἡμεῖς ἴσμεν, /Encas Sylvius iu 'Germa- 
nia, cap. 68 : Vidimus judicia vestra : εἰ concikis 
vestris qua republica gerebautur, sepius. inter(ué- 
mus. Omuia et prudenter et graviter adininisiratis, 
nec facile a reco (tramite. defleciimini. Nec vobis 
civiles leges, nec jura desunt pontificalia : liuterec 
quoque, el omnia bonarum artium siudia apud vos 
florent. Αι olim Germania nulla a re minus laudis 
erat, quain a. legibus. Nac quie. supersunt. cascao 
majorum nostrorum leges, plaue inter prima Ger- 
manica antiquitatis monumenta censeudas, Álema: 
nice, Bojaricze, Saxouicz, Fraucicz, et ali ; prie- 
teequam quod verbis aspere, eam re ipsa longius 
a summa illa zquitate receduut : tanquam a. ma: 
vortiis profectae nationibus, quz poiius uianus ferro 
quam ex jure conserere, et itn castrensibus. aruis 
quam subtili juris indagatione opsrau ponere cone 
suevissent, et (ut Enuiano verbo utar) Dellipoten- 
tes erant magis. quam sapientipotentes. Quanquam 
pro liac. legum incuria alia, et quidem inajor, illis 
laus succedebat, quod (ut Tacitus ait) plus .apud 
illos boni mores quam apud alios ipse leges vale- 
rent. Donec tandem orbe Romano ad. occidentem 
soleiu subacto, cum imperio etiain leges. tanquam 
illius instrumentum accipiendum, eoque ceu (reno 


paulo post : Sunt praterea Astranburk (forte Stras- 
burgum) :ei Davirasburk (quod de Augusta nostra 
Vindelica felicissime expouit, eximium ejus colu- 
men οἱ decus M. Velseres lib. vr flerum Vindelic ), 
et Mandatrah, et Pessimghes, et Bamburk, et Sar, et 
Ilasen$urk, que regni etiam finis est. Inde auien et 
ullerius regio Bohem est, que nunc Praga dicitur, 
estque. Sclavonit& terre initium. Forte et. populo- 
rum civitatumque nomina aliquando mutata eva- 
riant. Quis populos illos Germaniz jam novit, quos 
enumerat Gregorius Ill papa in quadam epistola : 
Universis. optimatibus et populo provinciarum Ger- 
mania, Thuringis, et Thesis, et Borthacis, et Nistre- 
$is, Unedredis, et Lognais, Sudnodis, et' Grasseltis, 
vel omnibus in Orientali plaga coustitutis. Non jam 
miror panegyristae nauseam, horrentis «el ad no- 
mina nostra : Quid memorem, inquit. Nazarius , 
Bracteros ? quid Chamanos, quid Cheruscos, Van- 
gionas, Alumanos, Tubautes } Bellicwn  strepunt 
nomina, et immanilas burbarim in ipsis vocabulis 
adhibet horrorem. 

lbid. Πόλις εὐδωίμων. Βὐδαίμονας pagos quos - 
dam in Hyrcanía dictos Diodorus scribit, ob fieuum 
aliorumque fructuum miram abundantiam, Εὐδαί- 
µονες χῶραι sunt apud Appiauum in. Parthicis. 
kóoa!uovsz; insule circa Arabiam Feliecin suut 
Agatharchidi. Sed et Romani Felicem Julium, Feli- 
cüatem Juliani; colonias, lacus, legienes felices 8 :as 


ad provincias illas regendas utendum arbitrati sunt. p liabuerunt. Hoc epitheti Noribergg Laonicus tri: ui, 


Unde in Gothorum primum, dein Longobardorum, 
tandemque Francorum leges multa ες Romanis 
wanslata videmus : quod Carolinarum presertim 
legum volumen eatis loquitur, neque jus ipsum Sa- 
xonicum dissimulare potest. Justiniani autem le- 
gislationem integram. per multa. secula. Germania 
non agnovit, iino nec habuit aut vidit : οἱ nec alia 
Occidentis provinciw, quod alibi demoustraviuus. 
Priuum Lotlarium Saxonem imperatorem repertis 
Amalphi urbe Apulia: Pandeetis, jus illud in lucem 
el usum revocasse fama est, lrnerio suasore, cujus 
Urspergensis meminit, notatus οἱ ipsc a Sigonio 
libro xiv. De regno lial. De quo eüiam nos. alibi 
latius. - 


el soli. Uude aestimare lice!, qua tunc temporis ce- 
lebritas et splendor urbis fuerit : qua taurem. pos:ea 
multis modis aucta οἱ aiplificata.est. Proxime lajus 
zvum Zneas Sylvius cardinalis Senensis ad M.ar- 
tiuum Majorem J. C. seribens, non parcis laudibus 
ε-δαιµονίαν illam nobis explicat : Noricorum oppi- 
dum, inquit, flumine — Regnisia (Pegneso dicendum) 
iersectum, nam hodie Franconibus datur, preter- 
ire non possumus. Dic rogamus (nam hinc uxe- 
rem dixisti, castissimam eque ac pulchraa), que- 
nam facies hujus urbis ? qui splendor, φκα amaui- 
tas, qu& delicie, quis cultus? qua forma regiminis ? 
quid illic ad civitatem omni ex parte per[eciam de- 
siderare quispiam poluerit ? (Quis venientibus Frun- 


91 


NOTE. 


563 


conia inf*riori εἲ procul spectantibus ejus urbis Α longinquis celebris : ftederis ITansatiei (quod vo- 


aspecius, qua majestas ! quod decus ab extra visen- 
libus, quis intva nitor platearum, qua domorum 
wunditie ! Quid S. Sebaldi templo magnificentius, 
quid spléndidius D. Laurentii delubro? (Quid arce 
regia vel superbius vel munitius ? quid fossa, quid 
manibus illustrius ? Quot ibi civium c&des invenias 
regibus dignas ! Cuperent tam egregii Scotorum reges 
quam mediocres Nurimberge cives habitare. ldem 
in. Έκτορα cap. 39, postquam. disceptavit, Franco- 
nie an Davariz sit accensenda : Ipsi Norimber- 
aenses mec. Dajoarii, nec Francones videri volunt, 
sed tertium quoddam separatum genus, Urbs ea no- 
L'ilis magnificis operibus publicis ac privatis ornata 
est : amne Riegnitio interlabente, in agro sterili et 
arenoso coudita : atque ob eam. rem industrioso po- 
pulo. Omnes enim aut opifices unt, aut negotiatores. 
Hinc mulie illis divitie, et magnum in Germania 
women, Aptissima imperatorum sedes, libera wsbs, 
et in medio ferme Germanic sita. Sed latius eam 
deseribit Joannes Cochlzeus Noricus, in Descriptione 
German., c. 4, etc. Conradus Celtes Protacius, He- 
liwsque Eobanus llessus, poet:, singularibus li- 
bellis, hic versu, ille prosa, celebrandam sibi sum- 
prerunt. Sed. Julii Cesaris Scaligeri, divini hoii- 
nis, aureos de ea versus omittere hoc loco non 
possum, dignos quos vel describendo ediscam. 
]n Urbibus, lemmate Nuremberga : 


Diva mihi extremi da. munera sacra laboris, 
Non tamen extremo conspicienda loco. 

Sed velut abducto veneramur in ordine ceum, 
Hic ubi nature fine quievit opus. 

Non potes aethereis deducere sedibus astra, 
[nvenies tibi que Norica terra dabit. 

Hunc sibi corruptas terras Aatrea relinquens 
Fatali stuiuit sede tenere locum. 

Quis pulet horrifico societas Marte Camomas ? 
Sacra tamen duplex tempora laurus obit. 

Martis habe et Phobi felicta tempora laute : 
Sanctaque sit valido (edere juncta fides. 

Q innibus ez istis ne tu, ue dempseris ΜΗΝΑΣ, 
Addere quin potius omnia magna, tuum est. 


Quod autem Norice urbis ἰσοδίαιτον εὐνομίαν 
Laonieus et reipublice forinam Sylvius commeu- 
dant, suffragantem ex recentioribus scriptoribus 
habent Bodinum De republica libro n, cap. 6, ubi 
magistratuum et officiorum ordines (quam liquido, 
non dicam) exponit: et Stephanum Pighium, ele» 
santissimum seriptorem, in Hercule Prodicio , 
pag. 146, magna magu:e urbis decora digno calamo 
exsequentem: «qui uterque eruditorum manibus 
teruntur. Neque plures illustrando soli faces adhi- 
bere auiuius est, aut locus. 


Col. 77 B. ᾽Αμπέργον. Amberga metropolis est 
Palatinatus superioris in Bavaria, elegans et ampla 
€.viias : sed nullo tamen modo cum Noriberga 
(quam codices tres Palatini hoc loco constanter 
N6rpyov scribunt) dut Argentiua conferenda : 
neque par illis, neque eceunda. Melius itaque cum 
mierprete Hambargum intellexcrimus , qua civitas 
cel divitiis splendi.la, populo potens, et conimerciis 


catur) civitatum hodie caput. Eadem sedes episco- 
palis olim fuit, et Ecclesia Hamburgensis antiquitus 
metropolis omnium Aquilonarium : de quo Crant- 
zius in. Metropoli. Quod autem Laonicus iis civi- 
tatibus qua ἀρχιερέα babeant, Noribergam ctiam 
accenset, fallitur: nam episcopum proprium nun- 


quam habuit, diccesi Bambergensi inclusa, ut 


Sylvius scribit iu Europe capite 359. 


Col. 77 B. 'Apgl τὰς διαχοσίας. Ut minimam 
quidem. Certe prope centeuas, saltem imperiales , 
enumerat Matricula (qua vocatur) iinperii. De qui- 
bus ita /Eneas in Germania : Civitates etiam quas 
vocant liberas, quod imperatori solum subjiciunzur, 


B cujus jugum instar est libertatis. Nec profecto 


usquam gentium (anta libertas est, quanta [τηε 
hujuscemodi civitates. Nam populi quos Itali vocent 
liberos, hi potissime serviunt, sive Venetias spe:tes, 
sive Florentiam, aut Senas: in quibus cives preter 
paucos qui reliquos ducunt, loco mancipiorum haben- 
tur : cum nec rebus suis uti ut libet, vel (ari audeat 
quc velint, et gravissimis opprimantur pecuniarum 
exactionibus. Apud Germanos omnia leta sunt, omnia 
jucunda : nemo suis privatur bonis : salva. cuique sua 
hereditas est. Nulli nisi nocenti magistratus no 
cent : nec apud illas factiones, sicut apud Italas ur- 
bes grassantur. Sunt autem supra centum civitates has 
libertate (ruentes : nam et in Rheno, et in Danubio mul- 
te sunt : εἰ mari proxima, quas appellant Staguales : 
quamplurima et in. mediterraneis ;. alie que simul 
fiederate injurias principum propriis armis propul- 
sant, Sed quid de centum urbibus dicimus? cum 
centum pagos integros Suevia sive Alemania olim 
tabuerit, C:xsare et Tacito testibus. De quibus 
scripsimus in Origin. Palatin., cap. 5. 


lbid. 'Ec τυρα»γίδας τρεῖς. Mira Germania 
divisio, quam non credo alibi apud quemquam 
scriptorem reperiri ; et alioquin etiamsi non inepta, 
certe obscura, ipsis Germanis vix intelligenda aut 
divinanda. Qui enim ista Etzilia? Aquileia enim, 
et Augusta Acilia, quas Clauserus interpres in mar- 
gine notavit, urbes sunt, non praefecturg aut. prin- 
cipatus : sedet hujus nomen dudum  exolevit. Si 
quid conjectare hoc loco licet (ubi autem magis 
impune licebit?) pro Ἐτζιλείης substituere gestiau 
Ἑλθετίης vel. ἙΕλουετίης. Helvetiorum certe geus 
ab omni zvo, illa. etiam tempestate, robore et vir- 
tute inter Germanos facile prima. 


lbid. ᾽Αουστρίας. Hujus metropelin Viennam 
jam supra tetigit. Laonicus : et ipsa Austris tum 
florens, plures jam Augustos orbi Christiano tule- 
rat, et tum rerum potientem Sigismundum. 


]hid. Βλένης τῆς ἄνω Γερμανίας vyevojérnc- 
Quae ista Dlena ? Blenuus ipse auctor noster, 
et si quis ei fidem habet. Et Bavaria quidem 
(quam Clauserus in ma:gine notat) libenter. hinc 
exsculperem. : si satis. essct primam et ultimam 


36) 


MARQUARDI FREHERI 


τοι 


dtriusque voeis li&erau convenire. Sed οἱ ami- A De imp. Rom. cap. ult. : Confidenter loquor, si Germa- 


cos in consilium misi. Alius pro Βλένης mallet 
Βοέμης vel Βοεμίας, quam nescio au Geemanie 
ascribere voluisset Laonicus : alius Βελγίης vel 
Βελγίας, non abludente Germanico nomine Fleming 
ab ista Βλένῃ, si illud asque conveniret, τῆς ἄνω 
Γερμανίας γενομένης. Equidem locum conelamatum 
«quod olim zgris desperatis facere solebent, in trivio 


depono : et publice pietati. aut fortunz suse com- 
mitto. 


Col. 71 €. Γένος τοῦτο μέγα. Toti enim Triones 
ut Sidoniws loquitur) ín hanc effusi : vere officinam 
gentium. Nagzarius in Panegyr. ad Constantinum 
M.:Jace  inlatere Galliarum. aut in sinu. tuo fusa 


Darbaria, per se $psa potens natio, εἰ post Roma. Β 


nai magnitudiwem in lerris secunda. Locus insiguis, 
et ad Germania honerem unicus, cui secundum 
Latinus homo focum tribuat a Roma, cui alius pro- 
víncialis nihil simile, nihil seeundum assentabundus 
dixerat. Sed vereor lupum cauda teneri, et lianc lau- 
dem nobis extertam iri a Persis : quibus non paulo 
promptius hoc efogium dedisset homo Bomanus, 
euam Germanis, qui absque justo principatu distra- 
«ti in plures gentes, interque se discordes. Et si ex 
«nimi mei sententia roger, cum postremo editore 
uon lxrens Ka. legain : αεί in. latere. Galliarum 
ax in sinu tuo [usa Barbaria. Perse, ipsa potens natio. 
et post Romanam magniludinem in terris secunda, 
amicitiam tuam, Constantine Maxime, non minus 


trepide quam. amabiliter petiverunt. Nulla in terris € 


tam [erox natio est, qua te non. metuat aut. diligat, 
loe medo pulchre et verborum structura et sensus 
constant. Sed οἱ Germani cum Parthis aut. Persis 
plerumque jungi solent : utrique hostes populi Ευ” 
mani l. /Jostes, 34. Ὦ. decapt. et postlim. Themistius 
eratione V. In uuipmis Victoria visitur inscribens 
clypeo palma affxo : Vic. Gem. et in aliis, Vic. 
Ρα, 


lbid. Σχυθῶν τῶν Νομάδων δεύτερον. Hisce εἰ 
Strabo Germanos comparat lib. vin : Τροφὴ &' ἀπὸ 
τῶν θρεµµάτων ἡ πλείστη, καθά mov τοῖς Nopásct, 
ὥστ) ἐχείνους μιμούμενοι etc. 


lbid. El ταυτὸ φρονοίη, xal ὑφ ἑνὶ ἄρχοντι 
ἡγεμόνι. Aneas Sylvius in Germanig, cap. 72: Ρἰκ- 
ralitatem principum philosophi abhorrent : vos ea 
gaudetis. Nam quamvis imperatorem et regem et do- 
minum vestrum esse [atemini, precario (amen ille 
imperare videlur, nulla ejus potemia est. Tantum ei 
paretis quantum vultis, vultis autem minimum, Liber- 
iaa omnibus in communi placet, neque. civitates, ne- 
que principes, quod suum est. imperatori. probent : 
nulla illi vectigalia, mullum aerarium. Quisque sue rei 
moderator εἰ arbiter esse vult. Hinc discordie inter 
vos crebrae, εἰ assidua bella, grassaniwr : ex quibus 
rapine, incendia, cades, et mille malorum emergunt 
geneia : quemadmodum ibi interveuire necesse. eat, 
ubi vlura dominantur cavita. l'etrus de Andlo lib. 1 


si principes imperatori, tauquam advocato Ecchsie 
fideliter assisterent, prout. temporibus antiquis con- 
sueverunt, omnis pro[eclo potestas contraria videre- 
tur parca. Tunc non solum firecia, sed £gyntus et 


' Chaldea contremísceret, ac ultime regiones Sarace- 


norum Lrepidarent. Protendente nempe aquilg Roma- 
norum ab Europa alas suas, nec gryphones Asie αἰ- 
que Africe satis tute erunt. 


Col. 77 D. Obrs σείει. Wem de Gallia scribit Pli- 
nius, Terrx metus tamen plurimos Annales subinde 
adnotant, sed nimirum frequentiores et vehemen- 
tieres in Asia et Oriente, ubi civitates etiam  inte- 
gras evertunt, 


lbid. lloAiwevsra« κατὰ ταῦτα Ῥωμαίοις. Wo 
jamdudum Agathias de Francis : Καὶ πολιτείᾳ ὡς 
τὰ πολλὰ χρῶνται Ῥωμαϊκῇ, καὶ νόµοις τοῖς αὐτοῖς. 
χαὶ τὰ ἄλλα ὁμοίως ἀμφί τε τὰ συµδόλαια χαὶ γάμους 
χαὶ τὴν τοῦ θείου θεραπείἰαν νομίζουσιν. Bt ut altius 
rem repetamus, Florus lib. iv, cap. 12 : Mores ne- 
είτοε magie quam arma sub imperatore Druso susce- 
perant. Et vere ex perpetuis cum Romanis belis 
queque accedunt legationibus, feleribus, quin et 
commerciis, multum subinde et ad linguam εἰ τὶ- 
tam Germani traxerunt. Quid quod et deductz in 
nostras oras Homanorum coloni, el per connu- 
bia mistus sanguis, et exportati- Romam captivi, 
servi : stipendia apud Romanos facientes milites, 
principum satellites, communem utriusque geutis 
linguam vitamque fecerunt. Nec solum in Romanis 
provinciis Germani indigenis wisceri coeperunt, 
sed vero in ipsa Germania, praesertim circa limi- 
tes, Romani nostris assuescere didicerunt. Unde in 
vetustissimis legibus patriis, Salica tit. 45, $ 7: 
Si Romanus homo possessor, id. est quires in. pego 
ubi commenet, proprias possidel, occisus [uerilt, is 
qui eum occidisse convincitur, iv den. culpabilis 
judicetur. Si quis Itomanum tributarium | occiderit, 
eic, et aliis passim : δὲ Romanus homo, etc. Si 
Francus homo, etc. Quibus ipsis in legibus saue ve- 
tustissimis, praeter quod Latino utcunque serinene 
scriptie sunt, complura etiam subinde veluti vesti- 
gia et ductus a Romanis derivat justitize observare 


D licet. Tandem everso et direpto per Germanas na- 


tiones imperio, Gothi, Longobardi, Franci, Romano- 
rum et victores etsuccessores, mores quoque eo- 
rum, ritus, ceremonias, formulas, et nil non sibi 
assumpserunt. Et post lios veri illi Germani, Suevi 
inquam et Saxones, cum reges el C:esares Roma- 
Dorum audirent, veterem illam Latialem majesta- 
tem el cothurnum omni studio affectabant : ut de 
Qibone 11l imp. Ditmarus scribitlib. iv, antiquas 
consuetudines Romanerum jam ex parte magna 
deletas revocantem, pleraque ad veterum princi- 
pum imitationem fecisse ; adeo ul. etiam ad men- 
sam in semicirculum formatam (quam Sigma ve- 


Aeres vocabant) et editiore loco positam solus 56» 


deret. Neque alia causa linguam etiam | Latinam in 


965 


NOT E. 


omnibus publicis actibus et tabularum monumentis A quoque ac Galli,extremique mirantur Hispani, 608 


conscribendis nestri Caesares per aliquot szeula 
religiose conservarunt : etleges tandem Romanas 
a Justiniano compositas in scholas et tribunalia 
induxeruut : ceu. utrumque certissimum veteris 
illius Romanitatis signum, et stantis adboe impeni 
srgumentum. Sigismundi certe tempore, quo ista 
Laonicus seripsit, Germania miris modis ezculta 
nibilo Italie cedebat, συμφερόμµενος (ut ipse loqui- 
tur) τὰ ἄλλα ᾿Ῥωμαίοις. Addo et Greeis ipsis, te- 
S!anle jam (umm Agatbia : Ἔχουαι δὲ καὶ ἄρχοντας 
tw ταῖς πόλεσι , xol ἱερεῖς, xat τὰς ἑορτὰς ὁμοίως 
ἡμῖν ἐπιτελοῦσι, Καὶ ὡς ἓν βαρδάρῳ Ὑένει ἔμοιγε 
δοχοῦσι σφόδρα εἶναι χόσμιοί τε xal ἁστειότατοι. 
Οὐδέν τε ἔχειν τὸ διαλλάττον fj µόνον τὸ Βαρδαρι- 
xbv τῆς στολῆς, Χαὶ τὸ τῆς φωνῆς ἰδιάζον. "Αγα- 
μαι γὰρ αὐτοὺς εἰς τὰ μάλιστα ἔγωγε, τῶν τε ἅλ- 
λων ὧν ἔχουσιν ἀγαθῶν, καὶ τῆς ἐς ἀλλήλους δι- 
χαιοσύνης τε χαὶ ὀμονοίας. 


Col. 71 D. Μονομαχία. Velleius Paterculus lib. 1, 
wbí de Quintilio a Germanis ezso, narrat eos si- 
wiulate egisse gratias, quod lites ipsorum Romana 
justitia iniret, feritasque sua nouwilate incoguite di- 
scipling  milesceret, et. solita armia. discerni (in- 
quit) jare terminarentur. ldipsum apparet in ve- 
teri lege Alemanorum, tit. 44, $1 : Liceat. illi 
alii cui crimen. imposuit, cum spada se idomeure 
contra illum alium. Et tit. 56, $ 1: Sequatur eum 
sacramento cum nominatis v., aut cum spada trata 
pugna duorum : οἱ potest acquirere aut per sacra- 
:suentum aut per pugnam, illa pecunia post mertem 
mulieris retro uunquam revertatur. Priesertim vero 
tit. 8$, Quando parati sunt ad pugnam, tunc. po- 
nunt ipsam terram in medio, el langant ipsam. eum 
spathis suis, cum quibus pugnare. debent : et. testi- 
Scentur Deum creatorem, ut. eujus si! justitia, ipsius 
sit et pugna εἰ victoria. Douec hoc probationis et 
purgationis genus per duellum, tam frequens iu 
Longobardicis, Francicis, Saxonicis legibus, per 
canones sublatum fuit; ita οἱ per consiitutiones 
principum ludus gladiatorius. Quod cum dudum 
ante Laonici nostri vum factum fuerit, existimo 
eum hoe loco potius de exercitatione illa loqui, 
quo Germana pubes festivis diebus, per varia ar- 


malurz genera, bastas, gzsa, enses retusos, pu- D 


giuuculus ligneos, publico spectaculo inserviens 
(aeque eo semper innoxio) decertat. Im qua vetus 
illud propemodum recognoscas Taciti in Germa- 
σης : Exercitatio artem parat, ars. decorem, Non 
in quaestum (awien εἰ mercedem: quamvis | audacis 
lascitie preiium esl voluptas spectantium. 


ipid. Δεξιώτατον Éc τε μηχανᾶς. 1n. machi- 
nis emnigenis, automatis, graphide, cilatura, 
ingenio et felicitate Germania cateras nationes 
pracellit, et in ea. ceteras urbes Noriberga, indu- 
$irioso populo feeta (utsupra ex Enea Sylvio rela- 
tum) ct ingeniorum parens. ÁArtificum in eo. in- 
genie, ait. Cochleus, nedum Germuni, sed. Itali 


que persepe requirunt, et eorum opera" longissime 
mittuntur. Extollitque Albertum Durerum, picto- 
rem incomparabilem, Joannem Neuschelium , tu« 
barum exsculptorem pariter et inflatorem, Petrum 
Fischerum, fusorem et cslatorem metallorum, 
Erhardum Ertsiaub et Hele horologia fabricantes; 
sed omittere non possum elegantem locum nobi- 
lissimi poete Galli, Gulielmi Sallustii Bartasil 
lib. τι Hebdomadis ; 


— Qwe dirag-je de l'aigle 
Dout un docte Alemant honora nostre aiécle ? 
Aigle qui deslogeant de la maistresse main 
Alla loin au devant d'un empereur germain : 
Et l'ayant renconiré soudain d'une aisle accorte 
Se tournant, le suivit jusqu'au seuil de la porte 
Du fort Norembergeois : que les piliers dorés, 
Les t«pissés chemins, les arcs élabovrés, 
Les foudroyans canons, ni la jeunesse isnelle 
Ni le chenu sénal n'honoraient tant comme elle. 


Cujus miraculi Petrus etiam Ramus in przfa- | 
tione libri n Mathematic. meminit, idque Joanni 
de Monte Regio attribuit. 

Col. 71 D. [IoAspixóà ἔργα. Quid Romani arietes 
machinzque omnes poliorcetic;e, aut etiam Graeco- 
rum ille ignis marinus (qui Chelandrie apud Zo- 
naram el Nicetam vocatur), 3d Germanorum fulmi- 
nea tormenta illa pyrio pulvere displosa, murorum 
turriumque pestem  certíssimam ? De quibus - 
JEneas Sylvius in Germania, cap. 67: Rideanut 


6 necesse est reliquas. armorum officinas , qui publica 


Teutonicorum armamentaria viderit. Tot iti majo- 
res baliste, tot catapulle, tot arietes, {οί insolite 
magnitudinis enea tormenta visuntur, que vocanl 
Bombardas : quorum et ipsi Teutones repertores ha- 
bentur. Huttenus in eleganti Idyllio De nou dege- 
neri Germania : 


Nam que sidereas vocalis machina turres 

Dejicit. ac solidas impulsu concutit arces 
Monuiaque ac. spissos aggesto pondere muros 
"Equat agris , sternitque domos, et destruit urbes ; 
Prodiit a nobis. 


ll:ec eleganti voce τηλεύθόλους et τηλεθολίσχους 
nominat, qua etiam Lascaris ulitur : eorumque 
inventionem Germanis tribuit Laonicus, quod et 
pluribus repetit lib. v, ful 579. Plura de bombar- 
dis Polydor. Vergilius lib. 1, cap. 11, et lib. n, 
c. 18; Gubert. Costanus in Polyhistore eap. 95; 
Wimphleling, in Epitome German., cap. 64, et 
Munster. Cosmograph. lib. 1i. 

Juid. 'Ec πάσας τὰς τέχνας εὐδοκιμεῖ. Alio. 
mutata 3 veterl illa rudique Germania : facile 
ut appareat (quod Tullius iv Tuscul. de suis ho- 
minibus ail) nostros omnia consequi potuisse, si- 
mul ut velle cepissent. De omnium solertissimo 
et utilissimo invento typographixs Laonieus men- 
tionem facere non potuit, quod post ejus - Jemum 
ziatem sub Friderici lll iiperio natum est, ut 
adnotavit Wimpheliug. in. Epit. German. cap. 63, 
et l'olydor, lib. 1, c. 7. Hadrian. Junius in Datevia. 


361 


MARQUARDTI FREHZRI 


968 


Col. 80 A. Φέρει τς) ἀ.11ὰ πάντα. Etiam metalla A ubi Carolus Martellus Francus palatii. magister 


omne genus, quod olim Tacitus negavit. Sed de 
his alibi. lllud de volucribus noctilucis mirum 
Dionysio et Solio adnotatum, risu dignum est. 


(Quod pascit volucres (mirum) fulgentibus alis 
Queis ducibus noctu cernuntur flexa viurum. 


lhid. 'Ex! Βοέµους τοὺς Κεχίους. Quod Un- 
gariam conterminam facit Bohemie, inde est, 
quod sub Bohemis Moravos etiam comprehendit, 
qui suhditi regno Bohemie | Ungariam attingunt. 
Quod. vero ait Boheinos dici Ccchos, ab ipsorum 
ei Polonorum lingua. est, quibus Bohemus Czech 
ut Uugarica czéh apypellatuF; CZ ἵνα pronun- 
tiato, quomodo Tsch in Tschudus. Quod nomen a 


erst : cujus rogstu Luitprandus obsidionem sol- 
vit. Pippinus, Martelli filius, Childerico domino 
suo ignavo monasterio incluso, anno 755, curet se 
eligi et ad Zachariam dicti Gregorii successorem 
mittit: qui accepti. beneficii memor mox annuit et 
omnes Cliilderico fide obstrictos absolvit. C. Alius, 
15. q. 6. Dehinc Carolus Magnus, Pippini filius, ro- 
gatus ab Hadriano (c. Hortatu. 25. ή. 8). Desiderium 
Longobardorum regem insigni bello devicit re- 
gnumque illud delevit anno 776. Deinde post com. 
plures annos invocatus a Leone IIl, eum in sedem 
restituit : 4 quo vicissim imperator declaratus est, 
et coronatus Ronize die Natalis Domini anno 80J. 
Col. 80 D. Μετεν ἠνεχται à v rizoc. À Latinis au- 


Czecho rege primo gentis conditore duxisse ferun- f ditione accepit Laonicus de translatione imperii et 


uir. Quomodo et a Lecho primo duce auctoreque 
suo, Poloni a Ruthenis czterisque Slavis Lechii et 
Lechite appellantur, ut Alexander Guaguinus ad- 
notavit. Hoc loco prz:terire non possum | Nemitzos, 
quos Celticam nationem esse et Constantinopoli 
militasse Zonaras et Glycas scribunt : "Hcav δὲ 
παρά τινα πύργον πρὰς τῇ πύλῃ τῆς πόλεως f) Κα- 
ῥοΐου χαλεῖται φυλάσσοντες Νέμετζοι (ἔθνος δ᾽ οἱ Νέ- 
µετνοι Κελτ.χὸν) * οὗτοι λάθρα τοῖς περὶ τοὺς Κοι- 
νηνοὺς ἐχοινολογήσαντο περὶ προδοσίας τῆς πόλεως. 
Et statim, παρὰ τῶν Νεμίζων; atque iterum ὑπὸ τῶν 
Νεμίζων. Gentem Gallicam interpres vertit, δι ta- 
men in indice Germanos subodoratus est, adeoque 
Nemetes Rheni accolas. Leunclavius autem | noster 
in Glyca ad oram adnotavit, Teutones Sclavorum 
lingua Nenitzos vocari, Et Ortelius quoque in Tke- 


sauro pro Niemeches, id est, Germanos habendos 
ceuset, 


lbid. B. Zvugéporzac δὲ Γερμανοῖς. Woc quo- 
que fide Laouici sit, Ungaros cum Germanis iisdem 
armis et moribus uti. 


lbid. C. Ἀπότε czor αὐτῶν. Quod hic scribit, 
Ungaros sua ipsorum lingua Pannones dici rnes- 
cio an ulii verum fuerit; hodie certe non est. 
Magiar dissvllabum Ungaris Ungarus dicitur; Mu- 
giarol, Ungari. 

luid. Ῥωμαίων ἀρχιερέα. Eugenium 1V. cujus 
epitaphio jd ipsum legitur : 

Istius ante sacros se prebuit, alter ab ortu, 

Alter ab occasu Casar uterque pedes. 


Alter ui accipiat fidei documenta Latine, 
Alter ut aurato cingat honore caput. 


lbid, D. Τοῖς Ks.lcov βασιωεῦσι. lta omnino 
leg: nidum, ; et pro Celtis vel Gallis, Francis potius 
dicendum. Neque id tam inerito liberate a Sa- 
racenis Hispaniz (quod putat Laonicus), quam de- 
fensze ipsius Πα] et Romse. Luitprando enim 
Longobardorum rege Homam obsidente, Grego- 
rius lll papa non jam ad solitum auxilium impera- 
toris Constantinopolitani (quem ob ejectas temp'is 
imagines communicne. et imperio privaverat) con- 
fugit, scd ad principes Francorum Gallias tenentiuni, 


instituto electorum; quod nón miror, cum etiau 
Constanmini donationem Photius ponat in Nomoecano- 
πο. Fuit autem imperium hereditarium in. stirpe 
Caroli Magni per centum vigiuti annos, wsque ad 
Conradum primum : qui moriens anno 920, ultro 
detulit imperium ad Henricum Aucuperi, Saxonum 
ducem, cum quo bellum injuste gérebat. In fami- 
lia bujus Henrici I (de quo est constitutio dist. 
63) hzreditarium fuit imperium usque ad Ottonem 
III pronepotem ejus : qui carens filiis in comitiis 
imperialibus principum septem electores instituit, 
et ut Francofordix electio fleret : approliante Gre- 
gorio V papa, natione et ipso Saxone. Itaque anno 
4300 Henricus, Bavari dux, juxta. illam consti- 
tationem primus, et hujus nominis secundus ele- 
etus fuit. Hzc C. M. In addit, gl. ad c. Venerabilem, 
De election. et clem. 4 De jurejur. 

Jam vero (lubet cnim praedictis hauc digres- 
siunculam adnectere), etsi Carolus Magnus uon 
tantum jure belli, quod cum Longobardis ἁμυνό- 
µενος gesserat, et S. P. Q. R. voluntate et pontifi- 
cis coronatione vetus et legitimus, si quis unquam, 
effectus esset imperator, sed transactione in- 
super cum [rene Augusta eamque secutis Nicephbo- 
ro et Basilio imperatoribus interposita, certisque 
terminis imperii inter eos divisione facta jus snum 
abunde  coafirmassct, idcoque legati Byzantini 
eutn βασιλέα palam salutassent, et omnino ita inter 


D ipsos conventum diuque observatum esset ut 


equo jure Byzantini et nostri Augustos adeoque 
fratres se appellarent: paulatim tamen invida et 
ambitiosa illa natio nostris Cesaribus eum titulum 
detraliere conata est, οἱ suos solos βασιλεῖς et αὐ- 
τοκράτορας Ῥωμαίων in diplomatibus et numis- 
matibus perscribere, dominosque orbis terrarum 
jactare. Nostros autem Latinos. tantum et Alemanmos 
Francosque, et Cesarem nostrum non minus inepto 
quam novo commento ῥῆγα ᾽Αλαμανίας fj pav- 
γίας. Unde factum est, ut a. nostris. vicissim paria 
reponentibus non aliter quam Grecorum reges et 
Constantinopolitani imperatores dicerentur, ut. apud 
Iiclinoldum, Othonem Frising.. Petr. de Vineis et 
alios videmus, Et quis sine stomaeho l»gat Graeeu- 


509 


ΝΟΤ., 


570 


lum Benrico imperatori ita obgannientem : Ὡς εἰ A maniam, quam olim solam desiderabat, jam aolam 


χυρίων χύριος χαθεστήχει xal βασ.λεὺς ἀναδέδεχται 
βασιλέων, ὅπως µοναρχίαν περιδαλεῖται, καὶ κχύ- 
pros ἐσεῖται τῶν χύχλῳ δυναστειῶν τοὺς Αντωνί- 
νους καὶ Αὐγούστους τῷ διανοητιχῷ φανταζοµένος, 
xal πρὸς τῶν ἐχείνων ἀρχῆν ἑκτείνων τὴν ἔφεσιν, 
καὶ μιχροῦ φθεγγόµενος κατ’ ᾿Αλέξανδρον, τὰ di 
xal τὰ τῖδε πάντα ἐμά. 9 est Nicetas Choniates. 
Quid quod Frederico imperatori trausitum exer- 
citui suo petenti (quod Godefridus noster Co- 
loniensis adnotavit sub anno 1187) Byzantinus 
per respopsales suos demandavit, se post. Deum esg- 
se dominum dominantium. Quod si regnum Rorra- 
norum dare vellet in manus ejus, etab co loco homi- 
n& recipere, conductum ei daret per terras suas 
ei mercatum sufficiens. Quasi non nostri potius a 
veteri Roma, quam a nova sua Constantina (quam 
nec ipsam absque Gothorum  opestructam surrex- 
isse, Jornandes in. Geticis auctor est) nomen princi- 
patus sui et Ántoninorum Augustorumqune succes- 
sionem deducerent? et. si vel Roma relicta, quod 
etiam antiqui principes non raro fecerunt, Medio- 
lanum, Treverim, Lutetiam Romze pr:eferentes, alibi 
habitare praoptassent, atque adeo Romam alteri 
habitandam ultro cessissent, ut quondam Zeno im- 
perator Theodorico Gotlo ; non potius aula οἱ comi- 
tatus Cesaris, et ubi curiam celebrat, ut nostri scrip- 
tores loquuntur, denique ubi Cesar est, Roma haberi 
debuisset. ]ta enim satis visum est, ut Germania 


habeat : sed ut solum qua»tum sub Tatio populus Ro- 
manas arabat ; eove minus IRhomanum foret ? certe 
porrecta Germanie ut spatio terrze nulli unquam 
regioni cesserunt, ita nec hodie viribus, armis, 
artibus aut ingeniis cuiquam habitati orbis provin- 
cie vel hilum concedant : et Occidentis imperium, 
si cum Germanica sede principis czetera socia regna, 
quz ceu colonie ex illa. gentium officina prodie- 
runt, et alterutrius linguz Teutonica. merz aut La- 
tine corruptze consortio nobiscum tenentur, eo- 
demque jure Romano nobiscum communiter ntun- 
tur, econjungantur ; quantum. tandem Grzeiz toti 
imperioque Eoo, etiam ubi illud integerrimum ct 
florentissimuni fnit, concedet ? Sive autem utrius- 
que vires et potentiam conferamus, an Francorum 
illis regihus potentissimis, Carolo presertim tot 
populorum victori οἱ dominatori fortissimo et sa- 
pientissimo, ullus Grecorum par esse potuisset ? 
Quoties Germanici cum per tanta. terr:ze pelagique 
intervalla bello sacro Saracenos in Asia petere et 
terram illam (quam vocant) sanctam Grecorum 
ignavia dudum amissain magna ex parte recuperare 
potuerunt, vel in transitu. Byzantinis regibus ter- 
rori et formidini fucrunt ? Nonne vero illorum 
principatus sub Alexio Angelo Germanis tributarius 
factus, et vectigal inde ᾽Αλαμανικόν voratum Grecis 
bominibus indictum ? ad. quod. conficiendum nee 
quidem priorum imperatorum thesauris nec se- 


postquam inde ab urbis auspiciis ejus inimica et C pulcris parcitum fuit, Cum llenricus Friderici 


amula, non minus quam Cartliago, f'omanam 
virtutem perpetuis bellis exercuisset, εἰ quam 
avide a. lomanis expetita, Gerianici titulum prae 
aliis a tera triumphata magis quam victa affectan- 
ibus, tam insuperabilis semper restitisset, limi- 
leimque victoriarum quem excedere 2on magis quam 
P.rthicum Persicumque posset, ad theni et Danu- 
bii fluenta eis przefixisset! : tandem versa vice ipsa 
ültryo Romaniam immissis procella: tore immensis 
populorum millibus aggrederetur : neque tantum 
omnes ad occidentem provincias ltomanis extor- 
queret, quibus ceu inductis ex se colonis in ho- 
diernum diem sub diversis nominibus Francorum, 
Langobardorum, Gothorum, Anglorum, Burguudo- 
rum, Nortmannorum doininatur , ut jam tota Eu- 
ropa nil aliud quam magna quaedam Germania 
videatur ; sed vero Italiam ipsam et urbem domi- 
nam imperii sedem, vi et armis non semel oecupa- 
vet ; tandemque titulo et dignitate imperii legitime 
potiretur. lta ut imperium Romauum, quod Germa- 
mos capere uon potuit, illorum virtute captum ; οἱ 
«qui hostes olim Ronmauis, nunc victores ; quod olim 
Barbaricnm | Romanis, ut ipsi prasseferebant, de- 
spicatui, re autem vera formidini fuit, id nuuc ar- 
&ibus et moribus cultissunum sedeset arx imperii 
&actum sit. Quod si etiam ditionis utriusque aimn- 
plitadinem inspicere liheat, quamvis ea ad. hane 
«qu:estionem non pertiuet (quid enim ? οἱ vel ad eos 
angusiias imperium redigatur, non dicain ut Ger- 


Barbaros: filius, fxcialibus ad illum missis, Roma- 
nas provincias omnes ab Epidamno usque ad Thes- 
salonicarm repetens, ei Germanis in Palestina militane 
tibus auxilia navalia itti jubens, ni imperata 
facerent, bellum prxsens denuntiaret : quod Cho. 
niates prolixe describit. Quid quod non multis post 
annis ipsum hnperium ejus;;ue regize sedes Constan- 
tinopolis a Germanis Balduino Flandro duce occu- 
patum ; Grzecis interea Niezam et Trapezuntem in 
augusiias coactis; et plus qunquaginta annis ab illius 
posteritate possessum fuit. Non addam, illos impe- 
riis suis, ct Niceno, οἱ Trapezuntino, et Bizantino 
tandem a Turcis citius exutos, funditusque excisos et 
deletos: contra quosGermaua virtus hactenus invicta 
non tantum patriam tutam przestiterit, sed et cze- 
teris Hesperia proviuciis contra ininanissimae gen- 
tis eluvionem velut in muri aggerique vicem fuerit ; 
quod totum illud non ab humanarum virium ostenta- 
tione, sed sola divina ope pendere agnoscamus. Cum 
autem imperia et regna, si non justa, nil nisi magna 
sint latrocinia ; in promptu fuerit dijudicare, uter ho- 
rum legitimi principis nomen melius tueretur : illeue 
qui plerumque nulla justa neque successione neque 
electione, sed aliquando magicis sortibus, aliisque 
malis artibus affectala tyrannide, vero principe (si 
velfrater sit) aut sica venenove perempto, aut (ut mi- 
tius) elucificato vel castrato, aut (ut mitissime) tonso 
et in monasterium detruso ituperium inale arripit, 
pejus gerit pessiine et simili ex'tu rursus aunttít : vel 


jn 


MARQUARDI FREHEHI NOT .£. 


forte non. dicam feminarum, sed (quod indignius; A nitus immissis hostibus, ah Occidente Vandalis, 


eunuchorum nutu et libidine, aliquando et factio- 
num theatrícarum impetu, nonnunquam etiam ipso- 
rum hostium et barbarorum atque adeu Turcorum 
voluntate et minis, ad sceptra extollitur, quorum 
omnium exempla in Grecorum historiis sunt obvia : 
an vero ille potius, qui sapientissimo et liberrimo 
antistitum principumque summorum concilio, ol) 
virtutis speclate meritum et alti generis indolem 
electus, sacris ceremoniis et exquisitis soleinitati- 
bus more majorum initiatus, conceptis verbis Ec- 
clesie et patrie fidem suam obstringens , populo 
acclamante rite reuuntiatur, trina coronatione 
sancitur; atque ita legitime ceu Dei manu in $0- 
lio collocatus, ut praiseus in terris Numen colitur 
pariter et timetur. Jure igitur hoc Germaniz: Ro- 
manum imperium, tot hactenus sapientibus, furti- 
bus, moderatis principibus gubernatum, non tau- 
tum legitimum et justum, sed vere (quod vocatur) 
sacrosanctum, ideoque Deo charum et θεοφρούρη- 
τον censetur : οἱ ab omnibus Christiani orbi po- 
pulis regibusque hinc non gravatim fasces subwit- 
teutibus lionoratur : talique ad finem inunidi dura- 
Inrum propbetarum oraculis creditur. Cum in al- 
tera illa ad. Euxinum Pontum septicolli Roma, et 
' inperitantes ipsi Neronum potius Claudiorumque 
quam Constantini (cujus nomen affeclabant) suc- 
cesaores variis morum damnis et vitas flagitiis, in 
socios perfllia, perniciali inter ipsos discordia, 
ipfanda crudelitate, et tragicis sceleribus, adeoque 


Gothis, Bulgaris, Vlachis, Mysis, Hunnis, Avari- 
bus, Serviis, Triballis, Patzinaeis, Rossis, Uris ; 
ab Oriente vero Persis, Abasgis, Iberis, Arabibus, 
Armeniis, tandem Turcis et Saracenis ewnium 
ecerrimnis, tanquam capitis reus bestiis objectus 
diu varia (ortuna fuisset couflictatum; plerumque 
yero 3ut magna strage attenuatum, aut ad durissimas 
dependendi tributi conditiones ndactum : non tantem 
fines illos imperii olim latissimi exteriores perpetua 
quasi alluvione arrosos, amissis subinde optimis 
quibusque provinciis magis magisque contrahere 
necesse habuit, sed vix tandem pornaria sua, iio 
monia portasque tutari potuit. Itaque cum aliquot 
obsidiones Constantinopolis, ab Avaribus, Sarace- 
ni, Genuensibus, atque etiam in civilibus bellis 
passa, justo peenitendi tempore elapso nihilo inte- 
rim evaderet melior ; sed veluti obligato sibi divino 
auxilio invincihilem se et θεοφρούρητον Jactaret ; 
tandem a Deo deserta (quod Leo imp. dudum in 
quodam vaticinio przsagierat), ut a Constantino 
primo condita, ita ab ultimo amissa, imtnanissi- 
mie Turcarum genti pertinaciter obsidionem ur- 
genti, nunquam satis deploraudo orbis Christiani 
damno concessit ; nobis interea manifesto exemplo, 
ut dum in illis errorum superstitionumque collu- 
viem, bonarum legum contemptum, disciplius dis- 
solutionem, intestiuas discordias, aul;eque et cleri 
corruptelas, et. perditos denique populi mores no- 
tamus; obvia in plerisque nostrorum temporum 


aperta impietate: et eotum exemplo corruptus c similitudine, nisi de poenitentia serio cogitemus, 


(ut üt) populus eo dissolutionis, nequitize, iufamia 
prolaberetur, ut pro Nova Howa et Sione (nain et 
hoc titulo sibi blandiebantur) nova potius Sybaris 
et Sodoma vel ipsis testjhbus esset dicenda, Quam 
perversionem fatalis ejus juteritus et excidium justo 
Adrastez judicio est consecuta, Postquam enim cum 
vicinis omnibus populis , jam velut juratis et divi- 


ab eisdem causis pares exitus sortiamur. Quz qui- 
dem hoc loco paulo fusius disserere , quando eo 
ipso vo cujus hic varios scriptores reprzsenta- 
inus, ea Byzantini imperli eversio contigit, et 3 
multis illorum adnotata reperietor, non alicnuum 
putavimus. ' 








ANNALES 
SULTANORUM OTHMANIDARUM 


A TURCIS SUA LINGUA SCRIPTI, 


Hieronymi Beck a Leopoldstorf, Marci fil. studio et diligentia Constantinopoli 
advecti MDLI, divo Ferdinando Ces. Opt. Maz. D. D. jussuque 
Cas. o Joanne Gaudier dicto Spiegel, interprete Turcico Germanice translats. 


Joannes LzuwcLAviUs nobilis. Angrivarius, Latine redditos illustravit 
et auxit usque ad annum CI9 I2 XXCVIII. 


JOANNIS LEUNCLAVII 


AD NOBILEM AC MAGNIFICUM 


D. HIERONYMUM BECK A LEOPOLDSTORE 


686. MAJEST. CAMERA AULICUE CONSILIARIUM, 


IN HOS ANNALES PRAEFATIO. 


309 Equidem audire non semel ex te memini, vir magnifice, te peregrinatione tua suscepta, cum Romain 
auno Jubhileo 1550 adiisses, et Roma Venetias profectus, indidem triremibus majoribus ad Tripolim Syrie 
appulisses : Halepum, Damascum, Nasareth, S. S.Christi sepulcrum Hierosolymis et in Arabia montem Oreb 
accessisse ; peragrataque deinceps /Egypto, ab urbe illius Alexandria mari trajecto, per Áttaliam Pamphg- 
lic, Cotyaium Phrygim, Prusam Bitlynie, tandem Byzantium Thracie pervenisse. Bysantii vero, in am- 
plissima Turcicorum sede regia, librum Turcica lingua scriptum, Othimang familie principum fes gestas 
contiuentem, magno studio, nec nullo sumplu fuisse consecutum : quem divo Ferdinando Rom.Ces. pien- 
tissimo, anno Christi 4551. felici tuo in Austriam reditu, dono obtuleris : humiliter orato rege, ut publice 
utilitatis causa in Latinam vel. Germanicam linguam vertendum juberet. Posi illa te, officiis negotiisque pu- 
blicis obrutum, exiguam hujus reicuram habuisse ; quam tamen penitus haud. abjeceris. Elapso non exiguo 
tempore $06 cum nobilis vir Ulricus Maschwander α Cranigsperg, qui multis. annis divo Ferdinando in 
cubiculo inservivit, filie sue, Alphonam de Games in matrimonium collocate, solemues Vienne nuptias og- 
lebraret : eum tibi, de illo libro diligentius sciscitanti respondisse, memoria se tenere, Casorem interpreti 
suo Turcico Annales quosdam vertendi, exercendique ejus gratia, tradidisse : habereque se Turcicam histo- 
viam, lingua Germanica, manu scriptam. Hanc igitur anno 4586. ab illo tibi missam, cum ez interpretis 
Joannis Gaudier, dicti Spiegel, epistola proonniaca, versionem esse libri tui, magna cum voluptute agnovit« 
$08, stalim exseribi jussisti. Fueram ego precedenti tunc anno. Constantinopoli Viennam reversus. cui non 
indicasti tantsmmodo de repertis illis Annalibus (wis, verum etiam non invitus, qua singularis in me tut 
esl benevolentia, mecum eos communicasti. Lubens hoc equidem perlegi, cumque non parum, pluribus de 
causis, placerent, eosdem rogatu tuo Latine, ut in lucem editi nationibus exteris etiam usui essent, iram- 
scripsi. liedeunt igitur ad te nunc typis expressi chalcographicis Annales Turcici, tuo qui debentur studio. 
quod non tantum eos ez illia locis tecum attulisli : verum etiam prope sepultos ab. amnis 57 εἰ ipsos erl- 
puisti rursus e tenebris, et latitantem alibi Germanicam quoque versionem a blattis et tineis. asseruisti. (Qua 
de causa, cum libri ad nos perferendi primus atmclor, idem perituri vindex et conservator ezatiteris : absque 
injuria lua, cujusvis aligrius praeferre nomen Aunales ipsi nequeunt. Meum vero in'expoliendis his laboriosgm 
operam probaturum te, cun aliis sincere judicantibus, sane confido. Cum enim vir clariss. lugo Dlotiu; 4. 


875 ANNALES TURCICI. — PRAEFATIO. 57b 


C. RUDOLPIII 11 Rom. imp. desig. bibliothecarius, ex — Auguatali bibliotheca Vieanensi potestatem mhi 
fecisset inspiciundi veri horum Annalium archetypi, lingua listerisque Turcicis exarati, in quo hujus libri ad 
Ferdinandum Ces. tua manuscripta dedicatio cernitur, his verbis : 


Prissimo ΕΕΑΌΙΝΑΝΡΟ Ron. Hvwc. 

ΒΟΠΕΝΟΕΥΝΜΟΝΕ, etc. REGI POTENTISS. 

HiEeRoNYMvs Beck A. LEoPorpsroRr 

SU. MAIEST. DEDITISSIMVS ALVMNYS 

EX HiEROSOLYMIS AC MONTE ÓREB 

FELICITER REDVX, LIURVM HVNC 

OTHMANNORUM RES GESTAS AD NOSTRA 

VSQVE TEMPORA CONTINENTEM, D. D 

ANIMO DEVOTISSIMO MDLI : 

307 equidem ad hoc archetypum, aliquot: dierum labore Jounnis Gaudier interpretationem recensui, adju- 
tus à Stephano Ungaro, Turcice, Arabice Persica/'que lingua gnaro, quem tu. ipse nobis in lunc. finem. ab 
hero suo, illustri et magnifico domino Audrea Teufel, libero Barone, imperatori α consil, εἰ presidii ad 
Arrabonem Jaurini supremo prefecto, impetrasti.  Mahumetanos | annos ad. Christianos redegi, quos ettam 
marginibus ascripsi : quod Joannes Gauche: pretermisit. Supplementum adjeci, quo. geste res. anuis. 51, 
usque ad annum prasentem, exponuntur. In hoc memorabilis exstat decennalis hujus belli Persici descriptio, 
quod adhuc eventu dubio, studiis et odiis utriusque partis acerrimis, geritur. Huic appendici succedit. Pau- 
dectes historie Turcica noster, quo a Turcis tradita, cum nostrorum historiis Grecis, Latinis, Italicis, 
Gullicis, Germanicis ita confero : nihil ut. inexplicatum relinquam, πε iis quidem preteritis, quee libri no- 
siri manuscripti, muljique superstites adhuc idonei nobis auctores, suppeditarunt. Idem. — Pandectes. quam. 
multa rara contineat, Rec anfe nosaquoquap prodita, cognoscere lectorem experiundo. malumus, quam 
prolixius ipsi, non sine quorumdam invidia. predicare. Ilabes. rationem totius commentationis, Vir Magni- 
fice, quam si Zoileus dens quispiam, in hac iatis nostre licentia, rodere [uerit ausus : ut ipse, rerum Tur- 


cizarum peritissimus, tuendam suscipias, meque animi propensione solita complectaris, etiam aigue. etiam 
r090. 








3908 INDEX AUCTORUM, QUI 1IN PANDECTE CITANTUR. 


Atrahiamus Baschaius Ungarus. Martinus Barleiius, 
Abrahamus Ortelius. Martinus Crusius, 
Agathias Myrin:zus manusc. ) Melchior Soiterus. 
Audreas Cambrinius Florentinus. Natalis Comes. 


Amonius Bonfinius. 

" Autouius Geufrzus. 
Anterius Melieusis. 
Augerius Busbeqnius. 
Augustinus Curio, 
Aythonus Armeniis. 
Basilius Joannes Heroldus. Petrus Bellonius, 
Gedrinu« Integer manuser. Petrus Bizarus. 
Glironica diversa manuscripta, Grzca,'Latina, - — Petrus Gyllius. 

Germanica. . Peutus martyr Mediolan. 
D aeditieiis urbis Coustantinopolitanz, liber wma- Philippus Callimachus. 

ier, | Philippus Mornaets. 
Kwum?nyel Misicius Atheniensis. Prator Grecis, manuscr. 
F'rauciscus Sansovinus. Procopius. 


Georgius Hustius lilyricus manuscr. Reinerius Reinecreius. 

Georgius Pachymerius. . Secretarius Sigisiuundi Malatestze, 
WMinerariorum in Palzstinam, liber Germanicus. Stephanus Broderithus. 

Jacobus Castaldus. Symeon magister O:liciorum, manusce. 
Joachimus Cureus.. Tarcagnote historia. 

J.. Antonius Menavinus, Thomas Ebendorfus Hasclbachius, mauuscr. 
Jo. de Plano Carpi. Thomas Porcaccius. 


Jo. Martinus Stella, ''homas Spanduginus Cantacuzenus. 
Karulus Clusius Atrebas. Vincentius B.:lvacensis, 


Nicephorus Gregoras. 

Nicetas Choniates, 

Nicolaus Nicolaides Delphíinas. 

Nicolaus Sophianus. 

Origines urhis Coustantinopolitan:e liber μια ορ. 
Paulus Jovius. 


l.aomicus Clialcocondyles Atheniensis. Wolfangus Dreslerus. 
Leo imp. Aug. manuxscr. Zonaras. 
i.udovicus Bassanus Jadrensis. Zosimus comes. 


Marcus Paulus Venetus. Zygomalos protouotarius Graecus. 


$71 | ANNALES TURCICI. — EPIST. DEDIC. 518 


JOANNIS GAUDIER DICTI SPIEGEL 


TURCICI. INTERPRETIS 
EPISTOLA PRELIMINARIS AD D. FERDINANDUM ROM. CES. 











Serenissime, polentissime Rex, Domine clementissime. 


309 Cum non ita pridem regia Vestra Majestas librum Turcicum mihi comwiserit, in quo ortus atque gesta 
impp. Turcicorum describuntur : quem quidem regie Vestre Mujesiatis nobilis, strenuus: atque integerrimus 
Hieronymus Beck a. Leopoldstor( ex. itinere Hierosolymitano εἰ Turcia rediens, obtulit *. qui mihi a regia 
Vestra Majestate Germauice interpretandus, clementer demandatus: quod. humiliter. presiiti, eaque qua a 
Turcis scriptus est methodo, in. idioma Germanicum transtuli. Licet vero. idipsum libenter more et stylo 
rhetorico effecissem : sed cum ab iueunte cate, parum. admodum litteris humanioribus. (ueri imbutus, αἱ- 
que hujusmodi in rebus minime versatus ; certe tamen. sum spei, laborem hunc. exiguum. τεφια Vestae 
Majestati pluciturum. Adnotassem etium. simul quo tempore secundum annos. salutis nostre hac — gesta 
f(nisseut : terum cum anni Turcorum breviores siut nostris, ueque. ipsorum anniversarii dies, sicut apud sos 
Ghristisanos, in. idem. tempus. coiucidant, licet eliam. ipsi im. anno 161568 duodecim — habeant :— taien 
hoc lantum ratione. splendoris. {μπας insuper scribunt — ipsi | dicuntque, spatio. triginta duorum 
axnortm, secundum ipsorum computationem, celum mobile seu firmamentum. suum. absolvere cursum: id 
tantundem [ere esset, cum nos Christiani Liy.maunum, ipsi trigiMtu. duos annos scriberent nominareuique. 
Et quantumvis ez mea translatione computari non potest, quo tempore annorum Christi he impp. Turcorum 
res gesla sinl : altamen omnino gubernatori, militie duci, aut capitaneo, cui cum inimicis Christiani nomi- 
nis ageuduin, lectu opere pretium esse existimo. [linc namque videre licet, quid politia aut animus lieroicus 
valeat, qualiterque magistratus erga proprii commodi, avaros. aique superbos homines se. exhibere. remune- 
rerique debeat ; quale etiam detrimentum patria atque exercitui, ob inobedientiam, con[usionem, perfidiam, 
superbiam, proprium commodum, oriri εἰ accidere possit. Propterea facile colligere hinc licet, cum moder. 
ni imperatores Turcici parve atque obscure familie, cum exiguo manu in immensum creverint, uti. quidem 
ex historia hac intelligo, quod Asia, Grecia, Butgaria, Arbanesia, Bosuia, Servia, nonnisi propter inobedien- 
tiam, confusionem, perfidiam, superbiam, ei rem privatam, in ιοί calamitates atque manus inimicorum nominis 
310 Christiani inciderint : quod (proh Deum !) hodierno. adhuc die evenire videmus. Nam que alia est causa 
Christlang devastationis, quam inobedientia, perfidia, avariii :, superbia, et rei priva studium? Nam hic propter 
suum commodum favet Turcis, alter Woiwodee : tertius, nulliobsequens, seipsum dominum censet. Unde fit porro 
quod nos omnia bellu erga Christiuni nominis hostes insita, miuus prospere geramus, quam propter inobedien- 
liam ,confesionem, perfidium, avaritiam, superbiam, et proprium commodum?Nos existimamus ipsos η κένις 
subsistere, rem nostram inconsiderate aggredimur, et proponimus nobis. magnus opes «b ipsis acquirendas : 
primo congressu. alacres atque animosi sumus, serum illico remittimus. Deus. omnipotens suam diguelur 
n25is grulium largiri, quo nos erga ejusmodi divini nominis hostes dirigumus, superioribus et magistraiui si- 
wus obsequeutes, bonam politiam conserves, avaritie, superbia, el rei private, quantum aquum est, 
iribuamus ; ue el nos landem (quod Deus pracavere velit) sicuti nominai& 1egiones iu mazima damna tenta- 
mus, ei posteritas nostra fidem atque religiouem diabolicam suscipere cogutur. (Quod Deus in a'ternum nobis 
concedere dignetur (a). Amen. 

liegie Vesira Majestatis 

, 


llumiillus, obedientissumus servitor, et interpres Turcicus, 


JoaNxgs GAUUIELI, alias S. 1L. Gt.L. 


(a) Exspectabam, Quo: Deus a μουίς avertat. 


-- 





ANNALES TURCICI. 


ANNALES 
SULTANORUM OSMANIDARUM 


AD IPSIS TURCIS MEMORIA PRODITI. 


911 Primus apud Turcos rerum potitus fuit A itinere , Chalepum adiit: in qua profectione de- 


Qsman, qui patrem habuit Ertuculem. Hic filius fuit 
Soleimanis Scachi : Soleimanes, Cabielpis : Cabiel- 
pes, Cusulbugz : Cusulbugsa, Bainderis : Bainder, 
Oicolucis : Oicolaces, Baisungeris : Baisunger, 
Bakis Aga : Bakes Aga, Ciacis Aga : Ciaces Aga, 
Toctemuris : Toctemur, Versaiobis : Versaiobes, 
Giokelpis : Giokelpes, Ogueis : Oguzes : Caracha- 
nis : Caraclan, Cutluzeecis : Cutluzecces | deni- 
que Lecrace patre natus. fuit. lli septemdecim 
duntaxat auctores hujes familie littererum monu- 
mentis proditi recensentur. Ceteri, quorum igno- 
ta nomina, contiaua serie referendi veniunt ad 
Japhetum, Nohz filium. !psa quidem hrec Oguzio- 
vum dicta familia, successione perpetua rerum 
apud Parthos potita fuit, hominesque fuere simpli- 
«es et rudes : qui postea quam primo religionem 
Mahumetanam fuissent amplexi, dominatus sui 
sedem in civitate Machanensi constituerunt. Cze- 
4erum quo teuipore Soleimaues Seochus Machanz 
praerat rebus Parthicis, praepotens ille Ziugis 
Ὅἶαμ ex regione Chitaia cum exercitu in Par- 
thiaim profectus est, ibique Belcliam civitatem co- 
piis locupletem obsedit, cepit, diruit : tolam:que 
regionem Chorasanem populabundus diripuit. Erat 
id temporis Curisemes Scachus Delche  priuceps 
οἱ Chorasanis, qui regno pulsus cum suis aufugil, 
ct in itinere periit, Ejus in locum successit Ug- 
nam Chan filius, qui copias patermas Bagadatim 
versus duxit: quo eum pervenisset, υγεια occu- 
pavit, incolas oecidit, regionem universam sibi 
»uisque vindicavit. 1d ubi Zingis Chan intellexisset, 
armis eum persecutus in suaur potestatem redegit. 
Oriundus ex familia Selguci» sullanus | Áladines, 
& Parthia profugus, in réytouem Jonan, quz Cara- 
amania mode dicitur, perveuit, iisque locis occu- 
patis, et instaurata urbe Sivasta, regia cum  po- 
testate pre(uit. Cum autem in hunc modum  Zin- 


. Ajs Chau Partbiam ageret, ferret, etiam Machaua 


Auuditus eversa fuil, qua id temporis imperio 
Soleimanis Scachi parebat. Is Tatari violentiz οὐ- 
«eus, et ipse cum suis migravit, inito consilio iu- 
vadend.e ltowmaniz : quod inaudisset, iis iu lucis 
velia geri, et armis rem parari posse. Quapro- 


latus ad oppidum, quod Jaber dicitur, ad Euplira- 
tem fluvium castra. imetatur. Erat. hic eis trans- 
jiciendus Euplrates, sed vadum nullum invenie- 
baut, quod essent ftiomines omnino rudes εἰ re- 
ram imperiti, Cum equorum natatu trausinitten- 
dum amnem plecuissel universis, primus Solei- 
inanes Scaclius flumen ingressus et aquis obrutus 
exspiral : quem -megea quisitum diligentis, tan- 
demque repertum ezirahunt, ibidemque tumulo 
mandant. Erant huie Soleimani Scacho 314 &lii 
tres superstites, quoruni uni nomen Sungurgensis, 
alteri Gundogdis, tertio Ertucules, qui filium ha- 
buit Osmauem. Exstincto patre, castra fratres hi 
promovent, ac propter Euphratem, adverso Βι- 
mine profecti, (αιιάειΏ ad campos Passonios per- 
veniunt. lis in locis Ertuculi Oswanis patri, cum 
quadringentis mapalibus, qua pro iore gentis de lo- 
co inlocum promoveri transferrique possunt, subsi- 
stere libuit, reliquis duobus fratribus in Parthiam re- 
deuuntibus. Hast ibidein ad aliquod tempus Ertueu- 
les, varie finitiworum  injuriiset rjxis exercitus. 
Denique rumor ad eum perfertur, sultanum Aladi- 
pem, e Paria profugum, in Romauia complures pre» 
vincias sui juris fecisse, adeoque magno petituu im- 
perio. Erant Ettuculi tres (ilii, Gundus, Sarigates et 
Osman. Ubi, quo in statu res Aladiois essent, £rtu- 
cules accepisset, non inagna cousultationis ἵπ- 
terposita mora, filium Sarigatim ad euim ablegat; 
oratum, ut aliquem sibi locum concederet, quo in 
lece se cum suis sustentare posset. Aladiues huc 
postulato lubeus assentitur, eisque regionem at- 
μα, tam aestivis, quam hibernis aptam meusi- . 
bus. 14 temporis natio quaedam adversus sultanum 
Aladiuem aria subito moverat, contra quos dui 
suis instructis ille proficiscitur, iuterea Ertucules 
cum filiis, Sarigaüi et Osmaue, versus Euguriu 
sese confert : eoque loco sibi suisque constituta 
sede quadam ac domicilie, fünitimos Greecos per- 
petuis excursionibus et rapinis infestare non. de- 
siit. Tandem rebus humanis Ertucules excessit, 
cum suis ad 52 anuos prefuisset : mortuus auno 
Machumetano 687 (Christiano 1289). . 
De Osmanis nativitate. 


pier relicta. Parthia Erzingam esse contulit : uude D — Accidit aliquando, ut fessus Ertucules interdiu 


4u. Boiuaniam peuetrans, Amasiau perveuit, mul« 
Ais et wuagni pretii potitus spoliis. Converso deinde 


semet ad quieteu componeret, Ibi tum ei som- 
nium se quoddam obtulit, quo viso fu:t experre- 


581 


eius. Mox.bine οἱ inde rem cogitabundus. expen- 
dens, corpus abluit, preces suas absolvit, labitu- 
que ibutato Coniam profectus, urbem ingreditur, 
Agebat istic vir auctoritatis ex doctrina ,maximse, 
cui nomen Edebales, operum effector et prodigio- 
rum admirabilium, in quem conjecti eraut. om- 
nium oculi, quod eos in lege Mabumetana insti- 
tueret, ac facultates ezteroquin amplissimas possi- 
deret. Etiam sultanus ipse, quem diximus, Aladines 
plurimum ei tribuebat. Hunc ubi convenisset. Er- 
tucules, ut somnium illi suum exponeret ; Vene- 
rande vir, ait, per quietem visus sum videre splen- 
dorem lunz, prodeuntem e sinu tuo, qui meum in 
sinum penetraret. Eo cum delatus essel, ex um- 
bilico meo mox enatam fuisse arborem, quz ,re- 
giones aliquot, ae przealtos montes, latosque cain- 
pos umbra sua legeret. Ad ipsas autem radices 
arboris perennes aquas emanasse, quibus vines 
passim et horti rigorentur : ac secundum hac, 
experrectas. fui. Posteaquam diu multumque se- 
mci Edebales, qui a. suis vir sanctus babebatur, 
ob interpretationem somnii torsisset : Landem, 
oratioue ad Ertuculem conversa, Nascetur tibi 
filius, iuquit, vir optime, cui nomen erit Osman. 
ls bella plurima geret, ac posteri tui deinceps re- 
ges terrarumqie. principes erunt. Mea quoque 
Slia nuptura est Osmani, ex qua procreabitL ille 
liberos, qui regiam ad dignitatem pervenient, ac 
populis cum imperio. przerunt, Secunduni illa na- 
Ius. [uit Osman, qui cum adgolevisset, Mahuie- 


&ani vatis illius filiam duxit uxorem, de qua mna- c 


£us est ei filius Urchan. Cumque provinciis ali- 
«Quot occupatis, principatum sibi constituisset : 
ipartem ditionuim inter duces militares, qui ea in 
Boca cum Ertucule patre venerant, liberaliter dis- 
&ribuit : a quibus illz regiones hodieque uomina 
£ua sortit» sunt. Itidem Urchani ditiunculam, cui 
momen Chisar Sangagi, et cognomen Inunge, con- 
«:essit. Deinde natus est Osmaui filius alter, Alis 
Bbassa : quem perpetuo secum esse voluit, ReLus 
*ec modo constitutis, pater et fllius Urcehan, con- 
junctis copiis, arma in Christianos expediunt, om- 
wa late populantur, agros eorum occupaut, ma- 
poam hominum multitudiaen utriusque sexus ca- 
vdvam  abducunt. Vi etiam adhibita, civitateui 
Isnicam, cum vicinis oppidis οἱ arcibus, iu po- 
testatem redigunt, diripiunt. Qui tua) teiuporis 
Teggiur sive magistratus erat. Prusz, adjuuctis 
sip compluribus alioruu auxiliis, et coacto milite 
»o, de profligaudis Turcis cogitare coepit. Igitur 
boc magnis cum copiis in Turcos ducente, miui- 
me consteruatus Osinau, animo invicto Christianis 
obviam prodit. Ad manus ubi ventum fuisset, 
strenue diaicatum uteiinque.. Ciesi fratres Osma- 
nis eo przlio, Gunduselpes et Aidogdis, ac secun- 
dum viai) publicam ad περ Dobmuris sepulti. 
Üsman, frawibus licet. amissis, tandem tamen 
vieloria potitus est. Tegglur, Edrenosius et Pru- 
seus, inita fuga, Prusam delati, semet in. urbem 


ANNALES TURCICI, 


582 
Α includunt. Quos a tergo cum 'suis insecutus Ος - 
man, in itinere oppidum Ulubadam militari corona 
cingi, cujus Teggiur mox certis conditionibus 
cum eo transeyit. Hinc Prusam cum exercitu pro- 
perans, urbis obsidionem molitur. Cumque vi ad- — 
mota, nihil effecturum se videret ad expugnatio- . 
nem : primum in adversa urbis parte, juxta ther- . 
mas, qua Caplice Turcis dicuntur, vallo ducto, 
uwunimentaim pro suis erigit, cui fratris Gundusel- 
pis lium Agdemurem praeficit, hominem rei. bel- 
lice peritissimum, adjunctis 313 οἱ nilitibus 
egregiis. lnde iuuimentum aliud excitat versus 
eun) montem, quem Geschidadage, hoc est, 110) - 
tem monachorum vocant. Illius curam Belebauzuea 
cuidam ex suis, viro strenuo, committit, Hoc mo- 
B do duobus lisce inunimentis exstructis, οἱ actis 
aggeribus ac fossis, civitatem obsessam iam arie 
clauserunt, ut nemini vel accessus ad eam vel 
exitus pateret : atque interiin agrum omnem in 
potestatem suam redegerunt, nihil ut obsessis, 
praeter ipsam urbem, reliqui facerent. Dum 
isth:c duiat obsidio, cum parte exercitus Osinan 
Gases ipse Neapolim, qui Genischeher lingua Tur- 
cica dicitur, contepdit, Ejus. vicini: Christiani. 
Omnes, coacüis copiis suis, cum Osmane confli- 
gunt :; sed Όσα prilio superior, universa illa 
regione potitur. Ea vero Turcicorum militum, qui 
de spoliis opulenti evaserant, prassídium accepit, 
absque proviucialium damno. His rebus ex. animi- 
sententia confectis, Urchauem filium ad expu- 
guandam Prusam ablegat. liorum militum acces- 
sione adauctis Turcorum castris, gravior inclusis 
esse cdpit obsidio. Quamobrem viribus obsesso- 
rum exüuaustis, cum oinnis jam coiunimneatus de- 
fecisset, ac nihilominus ipsi tam noctu, quam 
interdiu, in armis esse, propugnandae civitatis 
causa, cogerentur : taudem ipse Teggiur, cui µο- 
meu Jussuphes, pactis intervenientibus, Urchbani 
Pruse dednuiouem fecit. I8. adeo religiose pactis 
conventis stetit, ut hosti absque ullo impedimento 
et injuria, cum uxore, liberis, facultatibus uni- 
versis, abeundi potestatem faceret, ne manguro 
quidem wblato : statimque patrem, Osmanein. Ga- 
sem, de Prusa in deditionem accepta, certiorem 
reddidit. Occupata fuit ab Urclane Gasi Prusa 
Mabumetani calculi auno. 726 (Chr. 1327). Os- 
màn ipse lum temporis quiescens, occupationi 
Pruse non interfuit : partim tumore cruciatuque 
pedum impeditus, partim quod se superstite filiuns 
Urchlanem aliquid fortiter agere cuperet, ad. exei- 
tandos in eo generosi animi spiritus  Tandei. 
exaetis in imperio viginti octo annis, Osman Ga- 
ses vitam cum iuorte commutavit. Ejus luco re- 
rum administrationem — consecutus est Urclian 
filius, anno Mabumetano 727. (Chr. 1328). Aute 
mortem przcepit, ut. Pruse in argentea tumba 
coucamerata conderetur ; sed vulgo ad Suguizu- 
cam, qui locus a salice tomen habet, eouditus 
existiniatur. 


D 


984 


ANNALES TURCiCI. 


ἴδί 


Cum primum Urclanes imperium auspicatus A parnicidiis fratres e melio sustolerunt ante. Da- 


fuisse, duces velerani, quotquot ex. Parthia 
cuum ipsius avo in eas terras veneraut, nimiruu 
Cugurelpes, ltachiman Gases. εἰ Accecoza, Ger- 
leuseu agri cum. Dolensi. occupatuui sui juris 
'ccerunt, Sed iis non. "ulto ρθ8ι exstinctis, Ur- 
chan  diliones illas filio suo Soleimani basse 
possidendas, nomine Saugiacatus, dedit : itidem- 
que regioneu alteram nou magnam, quam Inuo- 
gen vocant, alteri filio concessit, cui nomen 
Mura:es Clau Gases. lluue. ο minorein natu 
liliutn habebat. Inde recuperatam Isnicam praz- 
sidio imposito munivit, οἱ ecclesias Chri .tiauo- 
rum in ea demolitus, aliquot ex illis in. messi- 
i34 sive templa Malumetana. convertit, adjun- 
ctis scholis οἱ xenonibus. Superest adhue hodie 
medressa quidam. Isnicze (sic scholam cum xe- 
none conjunctam vocant) ab. ipso coudita, Erat 
inter alhos quidam Cara Mesites, habitus pro 
vire sasucto, cujus curs comuissa fuit omnis 
ea provincia, militibus in pagos circum lIsunicau 
disiributis : uL illam viciiam adversus Constan- 
1Yinopolitanas copias et earum  grassationes {υυ- 
rentur. Agbasse regionem Candriaia. assignavit, 
cujus etiam nunc superstes est familia. Cum 
hoc 10do provincias, quas ab se bello captas 
Osman Urchani filio reliquerat, inter suos Ur- 
eban partitus esset, ouium consensu rerum ei 
-$umima, ceu legitimo sultano, delata fuit. Qui- 
bus peractis, Alim bassam, fratrem. suum, ad 
se uli veniret arcessit, qui ad eum profectus, 
Nulla mihi ditione opus est, mi frater, ait. 
Statimque facta cessione, quam a paure ditiunem 
acceperat, — Urclani  Gasi fratri sponte tradidit 
οἳ commendavit, Certabant id temporis fraues 
uMer se mutuis olliciis, et honorem alier alteri 
deferebat. Alis ipse bassa quodain tein;.2re com- 
pellato [ναίτο Urchane : Mi frater, iuquit, exer- 
eius tui. inagnopere jam aucti sunm, ct. Mahu- 
meltana religsu. που parum | incremeati sumpsit, 
Excogita rationctu aliquam obsecro,qua fieri possit, 
ut tui. nnlites ab. extraneis οἱ peresrims — dis- 
cernantur. Ad ea respondens Urcbau Gases, Fiat, 
quod suades, ait. Equidem tibi obtempero. Tuin 
Alis bassa : P»cipe mi frater, subjicit, ut. uui- 
versi iilites (ui zercolas rubeas  gestent, eoque 
siguo toti mundo not Sint : 1u vero zercolis albis 
utitor. Non multo post convenit Urchan Gases 
religiosum | quem/!am Maluimetanuin, cui. nomen 
Chazis Bectases: atque js albo pileo capiti ejus 
imposito, illiusmodi -tegminis usum approbavit, 
ela posteris retineri jussit. Quodque adeo Ge- 
nizari, qui sultani Turcici sclopetarii suut, etiam 
punc ejusmodi pileis utuntur, id ab illius tempo- 
ri» con:ueludine profeclum, in hodiernum usque 
diem durat, Erant ejus ztati$ homines ita compa- 
rati; ut (rater consilia sua cum fratre coumui- 
uicaret : quique rectissime consuluisset, in. ejus 
sententiam lubens alter ibat. Nulli inutuis se 


jazitis. Clianis. imperium, quem  Gilderunem ap- 
pellaveruut : sicuti deinceps indicaturi δι lo- 
co 416, sumus. Idem Urchau G»:es |. jd tempa- 
ris in regionibus imperio suo subditis domos 
immunes atque praedia deseribi jussit, uti. vide- 
lieet unus ex quolibet praedio. mitteretur, qui 
per unius anui spatium jn regia. quosvis injuu- 
ctos sibi labores susciperet. Eos appellari plaewit 
jaias, hoc est, pedites. Quodque tales adliuc. in 
regia reperiantur, qui labores ejusmodi obeunt, 
ex Urclianis Gasis iustituto coeptum, adliuc. in 
usu est. Citerum nactus Urchan. Gases quietam 
urhis Isnic:e possessionem, imaretuui iti ea cou- 
didit, loc est templi Matiumetauum, cuin 


B sceliela οἱ xenone ; quo. quidem in xenone cibi 


coquuniur, etin egenos distribuuntur, praser- 
tim iu eos, qui litteris operam dant, et qui pe- 
regriuantur. Atque hoc ia. imareto. sive xenone 
cibos Urchan ipse distribuisse traditur. Secun- 
dum hzc Soleimanem bassam filium lanicz praz« 
fecit, qui vicinis oppidulis Genischeheri Goiuu- 
cirque gravis essc non desinebat. Pruse vero 
sangiacatum consecutus est ab ου Murates Chan 
Gases, filius natu minor. Nihilo minus Ὁγοίιαν 
ipse velut inspector imperii totius ausit. Su- 
leiwanes bassa, priefectus. Isnicz, Genischehere 
Goinucaque potitus est. Eorum locorum incole 
Christiani, perspecto ipsius ingenio miti et hu- 
mano, universi facti sunt Musu:mani : omniaque 
oppida sita iu iis finibus ejus se potestati sponte 
permiserunt. His rebus iutento Soleimaae bassa, 
patri ejus Urcliani complures civitates, Carase, 
Bale, Cosre, Bargama, Edremitum, sese deide- 
runt. lude cum copiis Ulubadam versus movit. 
Nam ejus oppidi Teggiur, qui superioribus annia 
cum Turcis transegerat, j;tn violata fide, ab 
eorum a»icilia discesserat. Cum autem se peti a 
Turcis animadverteret, wanus ipse sibi attulit. 
Dum hac istic gererentur, Soleimanes bassa in 
Graeciam trausjicere statuit : qua quidem occa- 
sione Gallipolis a Turcis capta fuit. Nam ιοτίο 
Soleimanes in. regione, quam non ita. pridem sui 
juris fecerat, hinc inde obequitahat. Supersunt 


D autem. in iis :ocis rudera sive vestigia quedam 


a dificiorum admiranda, qui istic ab excidio Tio, 
i» hunc usque diem auserunt. ία, cum vo 
venisset, cum stupore quodam aspiciens, tacitus 
εἰ cogitabundus ad aliquod. temporis spatium 
ita substitit, ut nihil omnino ad queuquaam 
proloqueretur. Quamobrem Ezes begus, taudem 
se convertens ad. Soleimanem, Mi Chan, | ait, 
quil istuc novis rei est ? quanam. tibi ad am- 
nuam accidit. prodigiosa «ogitat.o ? Tum Soleima- 
nes bassa, Mecum, inquit, animo volvo, φίδι 
modo mibi ορισμό σι bloc mare. sit, ut 
interim Chrisuanuos conatus. iste. meus. lateat, 
Quaso te, qua via rem aggrediewur. BH cogi- 
Laliou"s mez sunt. Ad ea inox. Εν ac Fasil begi, 


9n 


ANNALES TURCICI. 


pat 


Domine, si per te licehit, inquiunt, nos duo A manitate, qua in illos miores, facile duo istxpe 


fretum hoc transjiciemus , tentaturi, num aliquid 

a nobis effici possit. Uhi vero, subjecit Solei- 
manes, transjecturi estis? Locus hic quidam est, 
nquiunt, ubi facilis est transjectio, ex intervallo 
liuoris utriusque non magno. Cum id Soleimanes 

sis ut facerent, permisisset, locum ipsum adeunt, 
wabes acligna colligant, ratem conficiunt, trans 
[retum ποσα in adversum littus. appellunt, per 
vineas semet abdunt, idoneum quemdam instituto 

iuo Christianum capiunt. Eum vero celeriter 
abreptum, ratique impositum, hero suo Solei- 
mani, superato rursum freto, sistunt. ls homi- 

uem benigne excipere, vestitu novo donare, mu- 
peribus aliis delinitum interrogare : Ecqua via 

sit. in oppidum adversum perveniendi, Christianis 
Ansciis et. imprudentibus ? Mox ille: Ducam vos 
equidem, ait, per ejusmodi viam, ut a nemine 
eonspiciamini. Quo intellecto, colligari complu- 

res arbores Soleimanes imperat, Dictum, faetum. 

lh eam ratem, summa usus celerit&te, cum 
aeptuaginta vel octoginta selectis militibus in- 
silit, ac noctu transjicit. Magna deinde solertia 
dueuntur à captivo Christiano ad castrum Ze- 
menieum, in cujus aditu quidam e fimo quasi 
tumulus situs erat, ipsius castri altitudinem 
equans. Aberant castro incole, nimirum illo tem- 

pore anni, quo colligendis ac trituraudis segetibus 
quisque foris intentus erat. Ilac solitudinis oeca- 
sione usi, Μυσία per illum fiuum, quem diximus, 

in castrum evadunt, eoque potiuntur. Nulla vulgo 
-hristianorum illata via fuit, aut injuria : sed 
exhibita potius benevolentia, dataque munuscula. 
iDe praecipuis autem capti quidam, et ad navigia 
«educti, qus istic in portu. reperta sunt, trans 
Miretum, pro victorie argumento, ad reliquum 
ec xercitum missi fuerunt. Eisdem navigiis in reditu 
38. 2ἵυς minus ducenti milites transvecti, se cum 
ZE—»oleimane, caseterisque Turcis, in. oppido conjun- 
πα eruot. Inde cum navibus aliquot, equitibus 
e- &ian insiruclis, qui terra iter facerent, Bolai- 
ακ- «^m Ezes Legus petiit. Est autem propter Bolai- 
E—-«wE*:;n portus maris, qui Portus albus dicitur. £o 
& arm poriu complura navigia tunc erant, quibus 


k zm ne injeeto ausumptis, Zemenicum reversisunt , p 


Cx WE reliquum exercitum, navibus impositum, in 
K-- europamn transportarunt.Hec modo Turci primum 
| mm Greciamn pedem intulerunt. Occupato Zemenico 
C "-.min magnus jam Turcorum numerus in Graeciam 
t w- aus mare pervenisset, nullis. oneribus moles. 
LB à sve Chrisuani, ad oppidum illud pertinentes, 
* KR» cis gravati suut, sed transactum inter utrain- 
Qi wme parteun. constitutaque pax, Non uxores eorum, 
!& *» liberi violati, sed ea cum 815 moderatione 
la za bii, ut Zemenico finitimi Christiani perluben- 
UA ar se Turcis subinitterent, À Zeienico noa longo 
dàsgka aliud oppidum, Agaslevina, quo et ipso 
'"^uslio gcgolio poti, cum Christianis ejus agri 
Paseeu) compenünt, eademque in hos usi hu- 
PATROL, GB. CLIX. 


Griecim castra suam in potestatem  redegerunt. 
llarum rerum, tam feliciter in Romania gesta- 
rum, fama cum {δή Turcos in Asiam traus mare 
perlata fuisset , quamplurimi sponte eua. transje- 
cerunt, atque hoc modo passim per universaim 
Romaniam diditus est de Turcorum adventu rumor. 
Neque multo post premissi fuere, qui Gallipolim 
tentarent. Ejus loci Teggiur, animadverso tam suo, 
quam suorum periculo, collectisque perexiguis 
Christianorum copiis, animose cum Turcis con- 
flixit : sed prelio victus, intra munitionem se rece- 
pit. Turci hostem a ter&o secuti, agrum onem 
ocenpant, et. in reditu ipsam quoque Gallipoliut 
sibi cum arce subjiciunt. Factum hoc anno Ma- 


B humetano 738 (Chr. 1537). 


Capta Gallipoli, suos Soleimanes ablegat, ut 
agros Cherepoli et Zorlo vicinos popularentur, et 
ferro atque igni vastarent : qui longe lateque di- 
reptis omnibus, absque mora Gellipolim reversi 
sunt, Habebat secum duos ex omni numero proce- 
rum duces eximios, Eurenosem begum, et Chasim 
Elim begum. Hi nullum Christiauis tempus a per- 
petuis vexationibus vaeuum relinquere, sed absque 
intermissione Dimotuci ac Burgasines agros agere, 
ferre, inoxque cum suis Gallipolim se recipere. 
Dum ab illis ea geruntur, Soleiinanes bassa quo- 
dam die venatum in equo prodit , inventoque le- 
pore, mox illum ut caperet, equum ?d cursum 
aJigit : qui forte fortuna pede altero delatus in 
scrobem quanidam, una cum domino corruit, eum. 
que sic humi afflixit , ut ibidem confestim erspi- 
raret, anno Mahumetano 759 (Chr. 1551). 

Eodem tempore mortuus est. etiam Soleimanes' 
basse pater, Urclian Gases. Sed filius duobus ante 
patrem mensibus exstinctus est. Successit in impe- 
rio paterno Gases Murates Clian, qui Prusam pro- 
fectus, magnum ex Carasina regione, ca'terisque 
provinciis, exercitum collegit. Erat in civitate D«- 
lezuga Mahumetanus quidam, religiosus et magnie 
vir existimationis, cui nomen Zenderlues Cheliles. 
Eum ad se vocatum Cadilescheri officio fungi jussit. 
Hinc cum c&conomo regie sux Scachine, ac uni- 
versis copiis, Gallipolim transjecit, ac recta Zor- 
lum contendit. Ejus loci przsidiarii οἱ iucolz for- 
tissime quidem illi se defendebant, sed oppidum 
tamen expugnaturm vi fuit. Capta deinde Sis, Teg- 
giure deditionein faciente. Mox itum versus Burgo - 
sinen, qua inventa fuit habitatoribus vacua, 
Christianis fuga dilapsis : idebque Turcis ingres-- 
sus ; igne deleta. Ex altera parte regionis l;ureno- 
ses begus arma cum Chazi Eli bego circumtulit : 
a quibus ad amnem Merizam occupatum fuit castel-- 
lum, cui et ipsi nomen Burgos : adeoque ab hoc 
eventu in hodiernum usque diem Elis begi Bur- 
gos dicitur. In eo castello Chazis Elbegus. interdiu 
quieti se dabat : sed postea quam nox appetiisset, 
perpetuis excursionibus vicissi:n quietem Christia - 
norum turbabat. ldem missis exploratoribus, im- 


19 


t81 


ANNALES TURCICI. 


prudentem Dimotuci Teggiurem oppressit et inter- A libet aliarum rerum, quinta quaque portio juri Pa- 


cepit, atque hoc modo captum ad oppidi moenia de- 
duxit, Cum in hostis potestate constitutum Teggiu- 
rem suum tam oppidani, quam arcis presidiarii 
viderent, certis conditionibus cum Chazi Eli bego 
transigunt, eique civitatem cum arce dedunt. Nibi- 
lominus Turci, deditione facta, Teggiurem liberum 
et iucolumem abire permittunt, Dimotuco potitus, 
Ypsalam cum exercitu pergit, ut et illud oppidum 
expugnaret, ac sub jugum mitteret. Interea Gases 
eiiam Murates in armis erat, Hadrianopolim inva- 
surus, Prauisit vero Scachineim, econonmuin regia 
$U2, cum parte copiarum, qui de Christianis pe- 
ricidum faceret, hostine ohviam ituri, seque dc- 
fensuri ess»nt. llujus adventu cognito, Christiani 
uiox in aciem adversus eum prodeunt. Utrinque 
dimicatum acerrime, multis ab utraque parte ca- 
sis et iuteremptis. Tandem de ardore atque impetu 
suo Christiani nonnihil remisere, seque intra mu- 
ros urbis et propugnacula receperunt. Scachines, 
misso nuntio, Muratem Gasem rei bene gest:e cer- 
tiorein facit, eique capita czsorum aliquot trans- 
mittit. Interim begus uterque, Chazis El ct Eure- 
noses cum Muratis exercitu suas conjungunt co- 
pias : et aciem primam sortiti, unte Muratem Ha- 
drianopolim recta dueunt. Admodum id temporis 
Meriza fluvius, aliarum aquarum aceessioneauctus, 
intumuerat. Quamobrem urbis Teggiur, intellecto 
adventu hostium, navim ingressus Ygnum profu- 


iscachi cedat. Et cur illam vos non exigitis ? Mo- 


nitus ergo Cadilescherus, Gasi Murati Chani rem 
exposuit : a quo responsum tulit, ut, siquidem hoc 
Dei mandatum sit, omnino jus suum urgeant. lgi- 
tur arcessito ad se Cara Rusteme : Volumus, in- 
quiunt, o sancte vir, ut ipse Dei mandatum exsequa- 
ris. llle Gal'ipolim prefectus, ibidem sibi domici- 
lium constituit : ac pro quolibet mancipio Ctr 
sliano, trans mare veliendo, aspros viginti quinque 
a Turcis exegit. Et auctores hujus exactiouis illi 
duo fuere, quos diximus : ut nimirum quintz Gal- 
lipoli pro sultano Turcorum hodieque, tam manci- 
piorum nomine, quam reliquorum spoliorum exi- 
gantur. Fuit et ab Eurenose bego postulatum, ut 
in usum magistratus supremi quintum quodque 
mancipium Christianum a suis repeteret, ac impe- 
ratori traderet. Si quis vero non quinque, sed qua- 
tuor duntaxat mancipia possideret, ut ab eo sin- 
gulorum nomine aspri viginti quinque exigerentur, 
eaque pecunia fisco imperatoris cederet. Hac nimi- 
rum occasione deinceps ille mos inolevit, ut ex 
om»i maucipiorum numero , liberalioris formae 
pueri, pro suitano delecti, retinerentur:quz quidem 
in hunc modum exacta tenerioris aetatis mancipia, 
deinde ad imperatoris Portam ded'icta, Muraii ο{- 
ferebantur. I$ vero pueros in Anatoliam transpor- 
latos, iuler Turcos distribui jubebat : ut apud eos 
disciplina pariter ac laboribus assuescerent, et 


git. Oppidanis a Teggiure suo desertis, et omui C Turcice discerent. Exactis autem duobus apud il- 


auxiliorum spe destitutis ; Murates, qui rem per ex- 
ploratores cognoverat, cum exercitu prima luce 
castris egressus, ad urbem propius accessit. Ei 
cives, apertis absque mora portis, deditionem fe- 
cere : Mahumetani calculi anno 761 (Chr. 4360). 

Hladrianopoli capta, Murates Scachinui, copiarum 
parte tradita, permisit ut omnem Zagorz Philibzx- 
que viciniam depopularetur, et igne deleret. Itaque 
Scacbinis milites eo profecti, regionem universain 
praedis agendis vastant, et incolas captivos secum 
abigunt. Itidem Murates Eurenosi bego potestatem 
fecit, agros Ypsale vexandi. lloc modo suis utri- 
que partibus assignatis, 316 imperii fines ambo- 
rum opera fuere prulatati. Gesta sunt b»capnno 762 
quo quidem anno lumen solis usque adeo defecit, 
ul etiam interdiu stelle coeli conspicerentur. 

Erat id temporis qvidam Talismanus Turcicus, 
Cara Rustemes, qui ad exercitum e Caramania ve- 
nerat. ls cum tantam. et predze Christianis ereptae 
copiam, et captivorum i1nultitudinem in castra vi- 
deret adduci : convento Cadileschero, eur talem 
tantumque thesaurum, magistratui supremo dobi- 
tum, auferri temere sineret, quarit. Ad ea Zeuder- 
lues Cheliles Cad.lescherus : Quis tandem ille the- 
saurus est, ait, quem tu quidem ad magistratum 
pertinere, sed nullo cum fructu perire, ac prodigi 
refers ? Dei mandatum est, inquit Cara Rustemes, 
ut omnium, quz de Christianis capta, rapta fuerint, 
sive m-acipiorumn, sive. animalium, sive quaruin- 


los, vel tribus annis : jam ad labores condocefacti, 
linguzque Turcica periti, ad Portam reducebantur, 
Genizarorum ordinibus ascribendi. Genizari vero 
sultani Turcorum sclopetarii sunt, et inde ab illis 
usque temporibus nomen hoc Genizarorum adepti 
relinent, Secundum hzc Prusam Gases Muraies 
Chan reversus est, substituto sibi G»conomo suo, 
Lala Scachine, qui vices absentis in Romania vel 
Gracia gereret : czeleras vero provincias, lmperii- 
que limites, Eurenosi bego commendavit. Neque 
multo post, Gallipolim denuo sese contulit, atque 
ibi Zenderluem Chelilem, hactenus officio Cadile- 
scheri functum, ad bassa ac veziris dignitatem eve- 
1it. Is auctus lioc honore, Cheradines bassa dein- 


D ceps appellatus fuit. Murates autem, relicta Galli- 


poli, quo venerat itinere, Bugam profectus ; inde 
Prusam rediit, atque ibi se in hiberna contulit. 
Εκ altera parte freti, regiz Muratis ceconomus Sca- 
chihes Zagoram ei Ischebolen subjugavit, anno 
766 (Chr. 1565). Quibus occupatis, rumor ad Mu- 
ralem perlatus est, eique significatum, in Scrvia 
Christianorum ad quinquaginta millia collecta, de 
Madrianopoli adeuuda cogitare. Cujus rei nuntio 
accepto, magna celeritate ad iter se comparat, et 
Gallipolim contendit. Vix ad littus, in Europam ex 
Asia transjecturus, accesserat, cum Servii jam Ha- 
drianopoli ex propinquo iuminerent, eo castra loeo 
metati, qui in bunc usque diem a Serviorurm sive 
Rasciorum clade nomen accepit. Interea. Scachi-. 


v 


58) 


ANNALES TURCICTI. 


990 


mes, nulla rebus agendis intefposuta 1ora, noctu Α tis, cum imaucipiis Christianis, et omni prada. 


per insidias in hostem erumpit. llli multo mero 
madidi, passim per castra, magna cum vocifera- 
tione, Turcos adesse clamitant ; cumque prx» temu- 
lentia, tam presenti rerum discrimine, quid age- 
rent, ignorareut : per noctis caliginem alter alterum 
ad lucem usque maciant. Equi etiam tauti tumultus 
causa pavore consternati, abrupiis loris et capistris, 
ad necem usque sibi mutuo calces impegeruut, Ubi 
denique jam illuxisset, foedam in fugam Servii, ne- 
mine persequente, ge conjecerunt. lbi tum hostili 
vallo superato, Turci castra, nemine resistente, ca- 
piunt atque diripiunt, et amplis ditati spoliis, Ha- 
drianopolim revertuntur. Scachines Murati ma- 
gnu:n captivorum numerum, cum non paucis capi- 
tibus interemptorum, misit : quibus conspectis, 
itinere converso Prusam repetiit. Hec gesta fue- 
runt anno Turcico 767 (Chr. 1566). Quo anno Mu- 
rates Chan filios suos, Bajazitem, qui Gilderun co- 
gnowipatus fuit, et. Jacupem Zelebim, circumcidi 
voluit, magna solemnitate adhibita. Belezuga prie- 
terea, quod oppidum est Analolie, sumptuosuin 
templum, messitam Turci vocant,eodem anno, cuiu 
schola et xenone, construxit. Principis etiam Ger- 
miami (li nuptias Bajaziti Gilderuni filio conci- 
liavit, celebratas pompa magnificentissima. Secun- 
dum bac in regionem Hemidam cun exercitu pro- 
fectus,eam occupavit. Inde progressus, Aspropoliim 
sive Albam Arnatoliz, quam nunc Acscheherim 
vecant, et Cutabigen metropolim proviaciz, et Hie- 
rapoliui, quas Seidischeheris dicitur, οἱ Geluazen 
317 imperiosuo subjecit, anno 784 (Chr. 12383). 
Atque [9 rebus gestis, relictisque locis iis, trans 
fretum Gallipoliui se contulit : ingressusque Roma- 
niam, obsidione Magalgaram cinxit, et in potestatem 
brevi redegit. Eo loco regle Muratis ceconomus 
Lala Scachines, et Eurenoses begus, universis cum 
copiis, quibus in. Romania praeerant, ad Muratem 
accesserunt : et conjunctis exercitibus, ad obsi- 
«endam Bolinam, locum munituu, profecti àunt. 
«Quotquot erant ea regione Christiani , omnes in il- 
Jlam velut arcem sese receperant. ltaque cum Mu- 
zrates tantis cum coplis et. apparatu obsidione in- 
«hoata, magnisquelaboribus et molestiis exantla- 
Wis, non potiri se oppido posse videret : intimo do- 
JRore animi comnotus, ingemuit, et obsidione soluta 
«liscedens : Evertat te Deus, inquit. Erat haud pro- 
«cul iude tilia quaxiam pulcherrima, quai Felicem 
"wwulgo vocabaut, hodieque sermonibus hominum 
«celebris. Ad eain cum pervenisset, castris locum de- 
Blegit. Interim ipse quemdam ad fontem sese recli- 
Anaus,moestus consedit. Non magno temforiselapso 
Sbpatio, nubtium accepit, latus alterum imunitionis, 
Zznole sua gravatuum, corruisse. Qua re intellecta, 
m3;ox Lalam Scachineni ablegat: qui opinione citius 
"ad oppidum convolaus, eo potitur, Christianis 
«unibus captis, et. magnis. inventis opibus. Iuter 
ma reperti a Turcis aurcl catiui atque calices, qui 
cassidum ferinam referebant, lig in capita. iposi- 


corain Murate comparuerunt. Et quidem id tenipo- 
ris apud Turcos cepit ille mos gestandi aureos 
ejusmodi pileos, qui apud illos Uscufi:e dicuntur. 
Murati vero Chani collibuit eam tiliam honore 
quodan: afficere, atque illam ob causam vetus Fe- 
licis tilia nomen approbavit, et ad posteros ratum 
esse voluit. Inde Christianos incolas universos, qui 
capti fueraut, cujuscunque fortuns, sacramenutuin 
sibi dicere jussit: et cum liberis atque conjugihus 
domum remisit. Castro quidem ipsi nomen in lio- 
diernum usque diem durat, ab eversione divina. 
Murates hinc repetiturus Hadrianopolim, Chairedini 
basszx, ac Eurenosi bego id negotii dedit, ut, pro- 
gressi ulterius, omnein illam provinciam sibi sub- 
derent. Et Eurenoses qnidem begus animum ad 
invadendum Gumulzins agrum adjecit. Marolia 
confestim ei se dedidit. Erat inter alios Muratis fa- 
miliz ministros quidam, cui nomen Delus Beluban. 
Ei sangiacatum in limitibus commisit, ut Serras op» 
pidum bello vexaret. Cum autem suas ille copias 
istuc adduxisset, Christiani, portis occlusis, dedi- 
tionem facere recusarunt. Interea vero, dum his 
oppugnandis totus occupatur : Lala Scachines oppi- 
da complura, Cavalam, Diren, Sirum imperio Muratis 
adjungit: indeque promotis castris, Monastiruim et 
Selerucaui, cireumfusis militibus, tentat, et omuem . 
agrum his flnitimum  rapiuis et incendiis vastat. 
Acciderunt ο auno 757 (Chr. 1586). 

Id temporis Bagadatim Temirlancus invasit, cui 
tum Sultanus Achmetes cum imperio praerat. ls 
pre formidine Alcairum, ad sultanum Borcucem, 
profugit, anno 788 (Chr. 1587). 

Babylone Temir Chau movit in regionem Desten- 
sem, ubi cum Techmico Chane przlio conflixit : 
ac victoria potitus, ferro et igni regionem illam oun- 
nem depopulatus est, auno 791 (Chr. 1290). 

Eodem tempore cepit Gases Murates Chan bellum 
cum Lazaro gerere. Quippe Lazarus, prapotenti 
coacto exercitu, el jam in Cosovze campos cum suis 
progressus , Murati periuternuntium dici jussit, in 
aciem modo prodiret : appariturum facile, cui ces- 
sura sit victoria. Murates ex allera parte, sum.ia 
diligentia couscripto milite, ambos etiauw ilios, Ba- 
jazitem cognomine Gilderunem, εἰ Jacupem Zele- 
bim, ea sibi expeditione adjunxit. Posteaquam in 
Cosove campos uterque couvenissel exercitus, 
acri dimicatum utrimque prelio. Ibi tum Christia- 
nus quidam ad Muratem trausfugit, cuu signitica- 
tione voluntatis sux, quasi si inilitaredeiucepseicu- . 
peret. Igitur ad Muratem deductus, uti pro more 
pedes ejus osculacetur, quam sub véste abditam 
gestabat sicam, ea vi Muratis in ventrem adegit, 
ut js tam diro vulnere confectus, exspiraret. Turcici 
vero proceres, hac sul(ani sui 6469 conspecta, 
mox consultationem | instituunt, et quid loc casu 
tam repentino faciundum de:iberantes, in eam con- 
venere sententiam, ut ad. $e Jacupem Zelebim ar- 
cesscrent. Is ubi vocatus comparuissel : Age, in- 


nd 


*91 


ANNALES TURCICI. 


: 892 


quiunt, tentorium paternum ingrederc. Nam est A quievit. Astatis initio rursus expeditione instituta, 


quod te vult pater. llle nihil mali suspicatus, íngre- 
ditur: et correptus ab eis nccatur. Inde regio solio 
Cillerun Bajazites impositus, omnium suffragiis 
im perator salutatur. Quibus peractis, denuo coeptum 
yugnari fortiter : adeo quidem, ut victus eo przlio, 
:captusque Lazarus , in conspectu Bajazitis frustu- 
latim concisus fuerit. llis rebus gestis, ex eo loco dis- 
cessum, et Hadrianopolim versus instituta profectio, 
Erat is annus 791 (Chr. 1390). Sultanus Gazes Mu- 
rates Chan impefio przfuit annis29. Cadaver ejus 
Prusam deportatum, propter Caplizen (sic thermas 
Turci vocant), monumento pro more fuit illatum. 

Exstineto Murate, Gilderun Chan plene jam po- 
titus imperio, confestim expeditione suscepta, 
Kiratovum oppidum, et universas illas argenti fodi- 
tas occupavit. Erat inter familiares ipsius mini- 
siros quidam Feris begus, vir admodum bellicosus. 
Eum 318 cum copiis ad ipsum usque Danubium 
misit, ubi redacto in potestatem oppido Vidiua Ha- 
drionopolim reversus est, Bajazites autem rursus 
bego expeditionem injunxit, qua Tanabit et Citros 
fuere domitze. Interim Feris etiam begus in Valachos 
ire jussus, inopinato regionem invasit, magnamque 
praedam adeptus est. Eodem tempore Bassa quidam, 
lugides begus, in Bozinam profectus, omnem illam 
regionem rapinis exhausit. Ipse Gilderun Chan 
Prusam se contulit, ibique messite struendz prin- 
cipium fecit. lade relicta Prusa, Caramauiam cum 
exercitu adiit : ubi oppido Alaschelieri subjugato, 
mox ager Aidinensis sua sponte deditionem fecit. 
Hinc Sarchanix fines ingressus, illa quoque nullo 
negotio potitus est. Eteo quidem facilius utrumque 
Gilderuni successit, «uod paulo aute ditionis 
utriusque domini rebus humanis excessissent. Ácta 
Malumetano anno 792 (Chr. 1591). 

Secundum bzc Constantinum bello aggressus est, 
cui dum ipse totus incumbit, rex Ungarorum cum 
exercitu ad Nigebolim accessit. Eo Bajazites co- 
gnito, soluta Constantinopolis obsidione, recta Ni- 
gebolim suos duxit. Ad hostem ubi perventum fuis- 
sel, multoties levibus praeliis, atque etiam acie 
nonnunquam justa dimicatum inter utrosque. Tan- 
dem nocturna impressione Chiristianos adortus, 


adeo repentino el inopinato impetu exterruit, ut p 


eorum plerique in Danubium przcipitare se coge- 
rentur, et iu ipsu flumine magno numero submersi 
perirent : reliqui faedam semetin fugam conjicerent. 
Factum hoc anno 194 (Chr. 1595). 

Hoc bello confecto, rursus in Constantinum ar- 
ma convertit, Sed composita pax fuit, ea condi- 
tione, ut intra. Constantinopolis πιωπία Gilderunis 
Chanis subditi jus haberent vicum unuin inbabi- 
tandi. Fuit is annuus 794. 

Eo ipso tempore mortuus est sultanus Alcairi 
Borcuces, post cujus obitum Gilderuu Chau*pro- 
vincias ipsius invasit, et Melatigsn suz ditioni, ad- 
junxit. Sed imminentibus jam frigoribus hibernis, 
Prusam reversus est, ibique per illam  liemem 


ductisque in Armeniam copiis, Erzingam occupavit. 
Novi tum motus erant Temiris Clianis apud Parthos, 
quos Gilderun Clian non magni faciens, Erzinga reli- 
cta, et freto ad Gallipolim transmisso, in Romaniaw 
venit, ibique Silistriam et Émpolimsuo subjecit im- 
perto : quod quidem accidit anno 795. (Chr. 1594). 

llinc in Moream abiit, et castris ad oppidum Peri- 
gen collocatis, in diversas quatuor partes suos milites 
ad diripiendos regionis agros emisit ; a quibus 
ingens preda collecta fuit. Ipso in oppido Ferige 


- templum cum xenone construi de novo curavit, 


atque ita reversus Hadrianopolim, ad aliquod tein- 
pus istic in otio vixit. Ibi tum; Bulcus despota fi- 
liam suam Gilderuni dedit uxorem, quo aflinitatis 


p vinculo sancita fuit inter ipsos societas et amicitia. 


Quippe Gilderun Chan professione Musulmanus, 
Dulci despotz, qui religione Christianus erat, ge- 
uer factus fuit. Ante tamen , quam Bulci filiam 
Bajazites sibi matrimonio jungeret, vini usum 
prorsus ignorabat. Majores enim ipsius a vino abs- 
tinuerant, de Osmane loquor, et Urchane, Mura- 
teque. Nam quoties convivas invitaturi erant, va- 
rios cibos apparari jusserunt, aique his deinde 
vesci soliti sunt, adhibitis Talismauis: quotus 
praceptis et admonitionibus inter convivauduin δα 
res przbebant, et Alcoranum legi curabant.Quidquid 
denique Talismani consulerent, illi non invite ob- 
teinperabaut. Quo. factum, ut eorum monitis pa- 
rendo, nequaquam peccare possent. In pritnis Cara 
Rustemes, et Zenderlues Cheliles, magno apud eos 
honore habiti, et sancti homines appellati fuere. 
Verum tam ipsi, quam Talismaui czeteri hac exhi- 
bitione honoris arrogantiores facti, multa fecere 
nequiter et flatigiose. Tandem cum essent exstincti 
Zenderlues Cheliles, et Cara Rustemes : Alis lassa, 
Zenduerluis Chelilis filius, a Gilderune Chane Veziris 
dignitatem adeptus est. Tum vero crescere Talisma- 
norum improbitas, multa se indigna committen- 
tium, et rcjectis moribus atque institutis pristinis, 
nova quaedam introducentiumn. Erat enim populus 
Osman:cus sane quam simplex et rudis, qui facile 
sibi quidvis persuaderi sineret. Quo flebat ut. eis 
insidiose, ac multiplici vafritie imponerent. Intr 
alia prohibebant iu commerciis et. contractibus 
usum anlique monete, asprorumque velerum : 
et emolumenti proprii causa, nummulariorum more, 
monetam ad se veterem astute transferebant, ejus 
que loco novam signabant. Alis ipse bassa, vir sim 
plex, ac rebus divinis devotus erat : cujus exemplo 
cum populus id temporis etiam singulari morum 
integritate, religioneque praeditus esset, Taljismoni 
tauto inagis horum bonitate simplici, pro lubitu, 
aputebantur. Cum auteiu. Gilderun. Chau. fraudes 
ipsorum et imposturas deprehenderet, atque etiam 
videret eos belluiuamet impuram vitam agere: 
edicto publicato pracepit, ut omues Talisinani, 
omnes4ue Cadii, quo nomine judices Turcorum 
veniunt, Neapo'im, quam Turci Genischeberim lin- 


595 


ANNALES TURCICI. 


594 


gua su» dicunt, convocarentur. Ubi convenissent A ac pro singulis instrumentis, matrimoniorum puta, 


universi, quamdam iu domum concludi jussit, eam- 
que przesidio circumdatam, ne quis elaberetur, incen- 
di precepit, 319 ut omnes flammis absumerentur. 
lloc Gilderunis mandato magnopere perturbatus Alis 
bassa vezir, pre animi moerore, qua illorum saluti 
vía consuleret, ignorabat. Tandem hujusmodi quid- 
dam ei ad animum accidit. Erat in deliciis Gilde- 
runi Chani quidam /Etbiops parvulus, faceto praz- 
ditus ingenio: qui ab hero quidvis impetrare nullo 
negotio poterat. Hoc ad se venire jusso : Quidquid, 
inquit Alis bassa, libitum tibi fuerit a me petere, 
dabo : modo Talismanos et Cadios imminenti peri- 
culo eripueris. /Ethiops, his auditis, uox. elegantio- 
ri athictu sumpto, et imposita capiti uscufia, qui 
pileus esi aureus, hocornatu  Gilderunem Chanem 
adit, 96486 ante ipsum sistit. llle, conspecto ;Ethio- 
pe : Quid hoc, ait, rei est, /Ethiopille? cur nobis 
boe smielu tam splendido ? Est quod abs te petam, 
inquit AZEthiops, exorari tepatitor. Et quid tandem 
petis *subjicit Bajazites. llle vero : Ablegari me 
velim, ait, internuntium ad Teggiurem Constantino- 
polis. At Constantinopoli, respondet Gilderun, quid 
tandem effecturus es negotii ? Rogabo Teggiurem, in- 
quii, uli quadraginta vel quinquaginta Calogeros 
mihi concedat. Quem vero ad usum, quzrit impe: 
rator, hi tibi Calogeri servient? mandasti, aii, ut 
emnes eruditi Talismani tui, atque judices, flammis 
exurendi tradautur. Quapropter in horum locum no- 


bis ilossubstituemus judices. Tum Bajazites Chan: € 


Ergone Calogeri uobis necessario deligendi judices? 
an wei ministri judicum officio fungi nequeunt ? 
Tui ministri, respondit /Etliops, non sunt eruditi. 
Quid ais ? subjicit Gilderun : eruditinesunt judices 
illi nostri ? An judex, inquit alter, esse quisquam 
possit, qui non sit. eruditus * At enim, respondit 
Chan : sidocti sunt, eur ex cqui rectique regula 
sese non gerunt ?eur quod przcipiunt aliis, ipsi 
mon Íaciunt ? Ad ea fessus interrogando jam 
. JKthiops, obticuit, Gilderun vero, compellato Ali 
3bassa : Dociiue sunt, ait, judices nosti ? Tum Alis : 
ἄ ο υέαὶ putas, inquit, judicis offcio posse fungi, 


vel aliorum talium contractuum nowine confectis, 
itidem aspros 20 penderet. Ab hoc ergo (cm- 
pore constituta judicibus stipendia sunt, et Alis. 
in hunc modum placato Gilderunis animo, Talisma- 
nos οἱ judices e przsenti. vitze periculo liberavit. 
Secundum hiec invasit Caramauie princeps ex- 
peditione suscepta, regionem llemidam, camque 
occupavit. Qua de re Gillerun Clian factus certior, 
quanta potuit celeritate transmisso freto, Prusam 
accessit, el peragrata Tekieasi provincia, venit τη 
Caramaniam, ibique civitatem Coniam obsidione 
cinxit. Caramani:x dominus hosti advenienti cessit, 
et in loca montuosa se rccepit. Erat tum id anni 
tempus, quo incola: segetes suas in. areis agrorum 
habebant, uteas triturarent: ac per ipsis accidebat- 
iucommode, quod frümenti acervos, qui tunc et tri- 
turandi, et ventilandi erant, relinquere sub dio co- 
gerentur, atque intra urbis mania sese concludere, 
Cum hoc Gilderun Chan animadverteret, suis in- 
terdixit ne quid frumenti sumerent, nisi persóluto 
pretio. Milites illo sultani edicto promulgato, pro- 
piusad monia progressi, rogare obsessos, frumen- 
tum sibi venderent. Opp/dani respondere, nec pa-- 
bulum ab se, nec frumentum vendi posse : qui civi 
tatis intra niuros clausi, obsiderentur. Si Gilderu-. 
hi Chani placeret, concesso commea!u libero, po- 
testatem exeundi facere , perlubenter omnia se ven-. 
dituros- quz ipsi poscerent, His Gilderuni conti- 
nuo renuntiatis, idoneo civibus exituris commeatu 
publica fide cavit. ftaque illis extra urbem pro- 
deuntibus, accedere milites Turcici, quibus annoua - 


t 


opus esset, ac necess:ria comparare, sine cu- 


Jusquam vel damno, vel injuria, soluto confestim 
pretio. Qua cives et regionis incolis, disciplina mi- - 
litari perspecta, nun se modo, cum urbe obsessa, 
Gilderunis potestati permiserunt , verum cjus. 
etiam castri, quod Album vocant, civitatumque- 
Nigdes et Caisariz, deditionem fecerunt. Tum ve- 
ro Caramauis princeps, rerum suarum trepidus, 
et quid ageret, ignarus ; tandem capto cum animo . 
suo consilio, et quodam ad Bajazitem αυ[εραίο,. 


«nui doetrina sit expers ? Et Dajazites : Cur igitur 
zmdeo faeda facinora committunt nec semet ex pra- 
zmacripto suz doctrine gerunt ? lbi. eommodam re- 
zspondendi nactus occasionem Alis : lli nostri judi- 
«ces, ait, nullum stipendium, — nullas annonas ha- 
Bbent. Ea sola nimirum est causa, cur officio suo 
Armninus salisfsciant. Quid ergo, respondit Chan,. 
faciundum nobis censes ? Oinnino se. corrigerent, 
B «quit Alis, si quid eis stipendii numeraretur. Tuin 
iBajazites : Siquidem comparata res est, quoddam 
À pse salarium eis constituilo. Alis, hoca Gilderune 
&ccepio responso, reque cum animo suo diligenter 

expensa, tandew reperit, quid eis nomine stipendii 
Doeset assiguari : videlicetut. quisquis lireditatem, 

alIquot millibus asprorum estimatam, adiret; Cadio, 

sive judici, cujus ipse jurisdietioni subjectus esset, 

Ότο singulis millenis aspris viginti aspros solveret: 


sic cum eo transegit, utoppidis nonnullis provin- 

cie sus Gilderuni sponte cederet. Is autem rebus. 
hisce gestis, Prusam reversus, ad duos ibi menses. 
quievit. Inde nova expeditione suscepta, Dorleu 

adiit, eaque mox potitus est. Hinc ad amnem Kisam 

progreditur. Ejus regionis princeps, cui nomen . 
Isvendiar, aJ urbem Sinopen 340 luga sese con- 

tulit. Bajazites legato ad illum misso, pacis coni- 

ponendz causa, quzdam oppida sibi retinuit, di- 

tionem reliquam Isvendiari restituit, ac Prusam cum 

exercitu rediit. Eveuerunt liec. 20n0 797 (Cl.r.. 
1396). 

Secundum hzc rursus Amasiam Prosa contene. 
dit, Inde petita Sivaste, qua quidem urbs ei mox. 
2 Casi Burchane dedita fuit. [απο pater Emiri So-- 
leimani fllio concessit. Erat princeps quidam, eui 
nomen Techrin.begus. Ei Bajazites £rzingam, cujus 


505 


ANNALES TURCICT. 


566 


erat. domiums, ron ita pridem ereptam, restituit: A Chalepo evocatis, haud procul Chalepo Temiri 


liberis tamen, tam maribus quam feminis, obsidum 
loco retentis, et Prusam missis. Post hzc Melatigen 
copias duxit.lis in lacis oppida, Diorrygem et Guxinen, 
sui cum Juris fecisset Prusam reversus, aliquandiu 
quieti se dedit. Erat hic annus 768 (Ch. 1597). Quo 
tempore Temir Clan expeditione rnrsus — instituta, 
per regionem Parthorum arma circumtiulit. Tan- 
vem progressus ulterius, et Chalepum Damascum- 
cue ducto exercitu, Chalepum universa cum re- 
:ione finitima occupavit : Damascum fede  dire- 
ptam populatus est, anno 800 (Chr. 1599) 

Indicatum fuit a nobis antehac, Gilderu:em Cha- 
rem versus omnes imperii sui fines. grassatun, di- 
(ones alienas invasisse : cumque ue δι quidem re- 
ligioni deditis parceret, Melatigen, Diorrygem Guzi- 
nenque Turcomanis eripuisse : prorsus denique 
suis eos ditionibus per summam injuriam expulsos 
profligasse. 

Quanquam nehocquidem dissimulandum, Tur- 
comanos eas regiones, cum oppidis non magno labo- 
Te 8uo parasse : nec, uti bonz fidei possessores, jus 
suum longissimi temporis prascriptione tutari po- 
tuisse. Nihilo minus hoe, quo dictum, modo suis 
ejecti. finibus, ad Alcairensis sultanui patrocinium 
8e contulere, sub ejus imperio sede sibi constituta. 
Potuit is tanti efficere, dum. Gilderun Chan con- 
jectis iu Temirem Chanem oculis, sollicite progres. 
sus ipsius observaret; utopera sua Turcomanos 


Chani occurit. Pugnatum inter utrosque strenue, 
sed victus Alcairi sultanus ἵπ Egyptum profugit. 
Illo sibi fugam consulente, Cbalepum et Chemesam 
vi Temir expugnat. Cum Chemese complura pere- 
leganter exstructa mortuorum monumenta cerne- 
ret, quinam in eis sepulti conderentur interroga- 
vit. Responsum ab incolis, esse illa sepulcra fa- 
mulorum soeiorumque vatis Mahumetis , videlicet 
Chalidis, qui Velidis fuerit filius, et Kiabelechba- 
ris, et Omeris, οι Mueigz, qui Mahumetis fuerit 
cursor. Hoe intellecto, corpora. quidem incolarum 
esse libera jussit, sed facultates omnes eis ademit, 
Cheuesa discedens, et Bealecum profectus, id αρ- 
pidum prius direptum vastari passus est, Bealbeeo 
Damascum rediit, arcem urbis ejus occupaturus : 
verum oppugnatione prima nihil effecit. Igitur eam 
denuo vehementiori militum aggressus impeta, vi 
cepit. Damasco in potestatem redacta, reversus est 
in Parthiam, et ad urbem Carabagum castris loeum 
delegit, eoque cum suis in hiberna se contulit. 
Posteaquam veris tempus appetiisset, Amasiam sie 
duxit exercitum, ut Erzingam prius accederet , im- 
de versus Engurim pergeret. Ab altera parte me 
Gilderun quidem Chan otiosus erat, sed bello ge- 
rendo intentus, maximas cogehat copias. In primis 
vero Tatarorum ex regione Destensi multitudinem 


prope infinitam sibi adjunxit ; quos per Moldaviam 


profectos, et in : Romaniam effusos, inde secum im 


exsules in integrum restitueret. llli tamen facile, & Natoliam abduxit. Ad summam, talem ac tantum 6 


certis adducti rerum argumentis, perspicicbant 
Bajszitem non multo post (haud dubie res novas 
woliturum. ]taque cum principibus ceteris, qui 
partim a Gilderune bello petiti, partim suis spoliati 
fortunis erant, cum Techrine videlicet, cum Ger- 
miano, cum Duzinone Aidineusi bego, cum Mente- 
sio denique, feedus atque societatem inierunt. Om- 
nes enim bi, quorum enumerata nomina, non mi- 
norum quasi gentium domini duntaxat in iister- 
ris, verum etiam principes erent. Ab his ergo 
communi nomine missa fuit ad Temirem legatio, 
qu: cum ad ipsum pervenisset, deploratis illorum 
principum serumnis atque miseriis, tautum apud 
eum oratione sua perfecit, ut bellum se facturum 
Gilderuni, quo illatas ipsis vindicaret injurias, pol- 
liceretur. Ante tamen, quam bellum hoc Gildéruni 
Temir inferret, exsulum causa suos ad eum misit 
internuntios, omnem (quod aiunt) lapidem moturos, 
ut inter utramque partem transigerent, idque dun- 
taxat unum impetrarent, quo fas restitutis exsuli- 
bus esset, tranquille ditionibus suis absque inju- 
ria Gilderunis, utendi, fruendi. Verum liac legatio- 
ne incassum missa, cum Temir ο Gilderune despici 
. se contemnique viderel , przepotentem coegit exer: 
citum, quo 3d urbeiu quie Sivaste dicitur , addu- 
cio, magna illam celeritate per vim expugnavit οἱ 
evertit, ipsa etiam arce diruta. Secundum hiec 
ingentes illas copias Damascum duxit. Interim vero 
sultapus Alcairi, militibus suis Alcairo, Damasco, 


Romania Anatoliaque collegit exercitum, ut adver- 
sariis ille copiis facile comparari posset. Cum bis 
ergo profectionem versus Engurim instituit, sumptis 
secum in eis expeditionis societatem filiis suis. Übi 
jam cum exercitibus imperator alter ab altero mon 
procul aberat, forte Temir Chan die quodaw Jovis, 
prima 391 luce, processit ad spatium medium inter 
amborum exercitus, atque ibi castris locam delegit, 
eaque fossa circumducia. munivit. Eodem et Gil- 
derun Chan cuim sese sub vesperam contulisset, 
castra pro suis itidem copiis metatus est. Tandewm 
die quodam Veneris, summo mane, instructis ab 
utraque parte aciebus, e fossato quisque suo 
contra se invicem progrediuntur. Et Gilderun ita 


D suos ordinarat, ut adversario se non inferiorem 


futurum existimaret. ltebus universis recte dispo- 
sitis, cum signa hinc inde sublata volitareut, tubs 
clangerent, tympana castrensia pulsarentur et jam 
jamque concursuraz viderentur acies : tum vero Des - 
tenses Tatari, violata fide militari, mox ad Temirem 
transierunt, itidemque milites e regionibus Germiani 
el Mentesii, quud ipsorum principes a Temiris Cha- 
nis partibus starent, ad eosdem se receperunt. Quo 
lactuui, ut porissima pars, et ipsum adeo robur exer- 
citus, cui maxime fidebat, ab eo deficeret, ac perfi- 
diz macula se contaminaret, Quin etiam suis 4 mi. 
litibus Turcicis, qui animis in eum nonnihil offeusis 
erant, desertus fuit. UnustantuninodoBulci fllius suis 
cum copiis constanter adversus hostem substitit, et 


| 


5^7. 


ANNALES TURCICI. 


tog 


»ninose pugnavit. Quo Temir conspecto : Prob quam Α occasione, Temirem alloquens : Equidem fateor, 


feroces et truculenti sunt isti Dervisii, dixit ; quanto 
cum ardore dimicant ! Ad qu:e de senatoribus quis- 
piam : Non hi dervisii sunt, ait, sed Christiani. 
Tandem et Bulci filius animadvertit, incassum se 
tam acriter przliando laborare, Nam et ipsi Turci 
jam in universum fugz se dederant. Itaque collectis 
suis. nonnihil ad alterum !atus ex acie deflexit. 
ldem cum suis et Gilderunis filius Mustaphas Ze- 
lebis fecit, qui etiam hoc przlio periit. Hac cum 
ipsi basse vidissent, abdiucto secum emire So- 
leimane, fugam arripuerunt, Sultanus Muchemetes 
eum suis Àmasiam repetiit. Solus adhuc cum prs- 
toriano comitatu Gilderun Chan immotus stabat. 
Sed tandem in hostis potestatem venit, et ad Temi- 
rem perduetus fuit. Ei Temir Chan pedes obviam 
processit, exceptunique n:agna cum honoris dela- 
tione, suum in tentorium deduxit. lbi cum ex equo, 
Temirianorum adjutus opera, descendisset, buml, 
pro more gentis, in eodem ambo tapete consederunt. 
Prior Temir Chan de suis rebus cum Gilderune 
eslloqui cepit. Inde cum cibum una sumerent, rur- 
sum Temir colloquium exorsus : 0 Chan, ait, infl- 
nitas prepotenti Deo gratias et hymnos debemus 
werque, tum quod mihi wisere claudicanti, ab 
ipsis Indi: finibus, ad portas usque Sivaste urbis 
iwperium largitus sit, tum quod cx altera parte 
tibi a Sivast» moenibus, ad ipsos usque liuites 
Ungarie, dominatum concesserit. Si Deo luberet 
universum orbem terrarum partiri, quid majus 
claudo dare posset ? Idcirco non abs re moguis ipsi 
gratiis agendis obnoxii sumus. Tu vero parum for- 
tasse Deo gratus fuisti, ac propterea talis ac tanta 
tibi culamitas accidit. Qure cum dixisset, denuo 
Bajazitom interrogans : Mi Chan, ait, si t3a situm 
esset in potestate, mecum ut ageres pro libitu (tno: 
quid obsecro de me faceres ? age, veritatem dicito. 
Tum Gilderun Chan, quem ferocis 2nimi hominem 
[uisse accepimus, non sine bile respondisse fertur: 
Equidem te, si fortuna propitia meam in potesta- 
tem venisses, ferrea conclusum cavea mecum hinc 
inde circeumduxissem. Quo Temir audito, mox e 
ferro caveam parari jussit : et in eam carceris loco 
Bajazitem inclusit. Secundum hzc, permissa militi 


ait, o Chan, sic in fatis fuisse. Tibi divinitus desti- 
nata fnit victoria. Sed est, quod abs te petam : 
modo et audire me, ct adnuere petitioni volueris, 
Ád qux Temir : Quidquid, ait, a me petieris, o 
Chan, nequaquam tibi denegabitur. Tum Bajazites: 
Hoc, unum, inquit, abs te peto, ne familiam meam 
aboleas, οἱ Tataros uti tecum abducas. Mihi quod 
accidit, etiam tibi potest accidere. Non bonum 
est, it s:evire velle, ut prorsus aboleas. Ilis audi- 
tis, facturum se Temir recepit, quod Bajazites. 
postulasset, Adeoque coactis in unum  Tataris, 
secum eos abduxit. Speraverat ille quidem futurum 
nt quispiam filiorum Gilderunis ipsum conveniret, 
sed quia sibi metuebant, accessit nemo. Secundum 


B hxc die quodam accidit, ut Temir compellato Gil- 


derune, diceret : Equidem te mecnm, o Chan, in 
regnum meum abducam, ad urbem Semercandam : 
atque inde te remi&am in regnum tuum. Ea Temi- 
ris oratio Gilderunis animum tam gravi moeroris 
vulnere percussit, uti ipse sibi mortem conscisce- 
ret. Temir vero cum ad iter se compararet, Carama- 
nie bego complures arces et 399 oppida donavit : 
et [svendiari Castamonam, Congerim, et Calazugen 
concessit. Atque his rebus gestis, in regnum suum 
reversus est. Acciderunt. autem πο omnia, quae 
4 nobis expesita suat liactenus, al auno 800, us* 
que ad annum 804 (Chr. 1405). Temir Chan aput 
Parthos annis 40 rerum potitus fuit : Gilderum vero; 
cujus mortem indicavimus, annis duntaxat 14 reg- 
navit. 

Filios Gilderun Chan sex habuit : quorum unus; 
Μιιδίαρ]ιας Zelebis, amissus fuit in Temiriano prze- 
lio : quinque remaunsere reliqui superstites, Emir 
Soleimanes, Isa Zelebis, Musa Zelebis, sultanus 
Muchemetes, et Casan Zelebis, qui tempore pralii 
adhuc erat etate tenera. 

Exstincto Bajazite, convenerunt in unum Alis 
bassa, Eines begus, et Házan aga: decretoque 
unanimi ex Anatolia in Romanian reverti stotue- 
runt. | 

Sultanus Muclemetes Amasiam "profectus, quieti - 
se dedit, parum de rebus aliorum sollicitus. [δα 
vero, et Musa, varie se mutuo persecuti sunt in 


lieentia per nniversam regionem hinc indese dif- D regione Carasina,. donee Musa tandem Isam com- 


fundendi, atque omnia rapinis vastaudi. Temir 
ipse Prusam. abiit, ibique thesauros Bajazitis inven- 
tes sibi vindicavit. Et quando jam imminebat 
hiems, simul et bibernavit in Anatolia, et proceres 
eos qui ad ipsius patrocinium confugerant, 
tum fortunis suis restituit, tum muneribus 
anplissimis affecit, Atque hoc modo singuli 
suas ad ditiones reversi sunt. Osmanis vero 
provinciam, eui nomen Osmania, Tataris Temir 
auribuit. Quod cum Bajazites inaudisset, magnum 
232imo dolorem cepit. Eratin more Tetoiri, ut castra 


lecum moturus nonnunquam ad Gilderunem acce- — 


deret eoque perhumaniter salutato, rectene valeret 
a: secus, quareret. Quodam ergo die Gililerun, hac 


preheusum occidit. Quo facinore patrato, Prusam 
profectus, in otio vivens, a rebus gereudis abstinuit. 
Non multo post arma contra Musam quiescentem 
sumpsit, emit Soleimanes. Hoc ille cognito, mox 
in Caramaniam arrepta fuga se recepit. Emir 
Soleimanes, uL res suas constabiliret, sororem 
$uam, cum fratre natu minimo, Casane Zelebi, 
Constantinopolim misit, eosque Constantino dedit 
obsides : ne quod scilicet dissidium inter eos exo- 
rirelur, sed pacem potius inter se mutuo cole- 
rent. 

llinc in Romaniam transvectus emir Soleimanes, 
fladrianopoli czeremonia Turcis familiari factus.est. 
imperator, anno 805 ( Chr. 1404). 


022 


ANNALES TURCICI. 


600 


Ejus rei nuntio accepto, legatum. suftanus. Mu- A menta jam. ad eam | altitadinem perdueta. fücrant , 


chemcetis Amasia misit ad emireim Soleimanem, fra- 
irem natu. maximum, qui ei tum nmiunera ferret, 
tum suis verbis hac renuntiaret : Quaudo sic Deo 
visum fuit, domine ac frater natu maxime, ut pa- 
rentem utriusque uostrum rebus humanis eximeret: 
magnopere mihi gratulor, t» nobis salvum et 
incolumein relictum. Cui ciim. emir. Soleimanes 
Vicissiu venustie form» pueros, puellas, vestesque 
sericas, et alias res. varias ac elegantes inisisset : 
*ancito foedere mutuo, pacem inter se coluerunt. 
Post hzc. ablegatis iu Caramaniam suis liominibus, 
ejus provincie domino significari jussit emir So- 
lennanes daret operam, sie uti custodiretur Musa 
frater, ne qua posset elabi. Adeoque Caramum 
obtestari se diligenter id curaret, modo ei grata 
Soleiwmanis esset amicitia. Siquidem hoc ab ipso 
impetrasset, vicissim ei se omnia charitatis et be- 
nevolentiz officia exhibiturum. - 

Musa cum subolfecisset, Catamanise principem 
cum einire Soieimane mutuam in gratiam rediisse: 
fuga sibi consulens, ad lsvendiarem propere con- 
cessit. Ejus rei fama ad emirem Soleimauem delata, 
inox arnia in Isvendiarem expedivit : cujus ditionem 
ingressus, propter Gerlen ad ripam fluminis castra 
locavit, et militem istic in hibernis habuit. Erat in 


iis loeis nigra populus ingens, sub qua genio quo- ' 


tidie indulgebat, et helluabatur. Tandem composito 
cum lsvendiare negotio, relictaque ipsius regione, 


ut cjus loei, quo templum condebatur. superficiem 
aquarent. 

Cum antem sultanus Muchemetes, cujus Amasis 
sedes erat, de hisce relius omnibus, ut erant gesLe, 
eertior factus fnisset ; nimirum Musam, Soleimane 
de medio smblato, Romanim sive Gracie imperio 
potitum : bello Musam persequendum statuit, et 
expeditione suscepta, Prusam duxit : omnesque 
Auatolie provincias, emiri Solcimani fratri nom 
multo ante subditas in potestatem redegit. Itidem 
in Romania nec ipse Mnsa rerum suarum eura de- 
posita, quid agendum sibi foret, circu spiciebat. 
393 Ante omnia Scachum Melicum, eui duntaxat 
unus erat oculus, Vezirem creavit : Samobunz 
lilium, Cadilescherum esse voluit : ducem stipen- 
diariorum signiferis praefecit : provincias denique 
suos inter familiares ac. militares viros distribuit. 
Keliquerat emir Soleimanes liberos superstites, D- 
liumatque flliam : qui Constantinopolim profugerunt. 
Durantibus hisce dissidiis intestinis, etiam urbs Vi- 
dina, ad Danubium sita, defecit ; sed Musa, ducto sd- 
versus eam milite, rursus imperium acciperecoegit. 

Idem Musa, relicta Vidina, Buruvadam et Mate- 
ram copias duxit, eaque oppida sibi suhjecit. Ma- 
gnam in omnibus provinciis tyrannidem exercu't. 
Occupavit oppidum — Chiupurlim ,. quod Lazari 
ditionis erat, Suos etiain. excurrere nonbpunquam 
jussit,ad ipsa» usque moenia Constantinopolis : ita 


profectus est Isnieam , ubi totos dies in conviviis C quidem, ut ipso imperante, Constantinopolitani 


et coimpotationibus exigebat. Nihilo minus secreto 
Musam secum habuit Isvendiar, eumque navigio 
impositum, per poutum Euxinum in Valachiaimn 
deportari curavit, Erat id temporis Vaivoda Vala- 
€liz quidam, cui nomen Murzes. llic et hospitio 
excepit eum, et viam aperuit et auxilio fuit ut Ro- 
maniam ingrederetur. Cum lladrisnopolim perve- 
nisset, mox ab exercitibus, eo confluentibus, impe- 
»ater salutatus fuit, "Emir vero Solciianes, licet 
occupatam a fratre ltomaniam intcllexissel univer- 
sam, nihilo tamen minus perpetuo luxu et. liellua- 
tionibus suis occupabatur. Et quoties ο mero jam 
ebrius incaluerat, sepenumero voces lias ingemina- 
bat : Musa, Musa, quid tibi meis in regionibus est 


portas urbis aperire vix. auderent. Accidit autem 
aliquando, ut ad Silyuriam accederet; quam. dum 
oppugnaret, egregie se tuebantur oppidani, et in 
hostem animose pugnabant. Dum. uirinque manus 
eonseruntur, Scachus, Melicus, Muss Veziraz mes, 
hero deserto, Constantinopolim se recepit. fTis per- 
spectis insidiis et astu Melici, vehementer animo 
Musa perturbari , conversoque itinere, Hadrtanopo- 
lim reverti : et quis hujusce transfugii futurus 
esset exitus, secum ipse díspicere. Vieissim ex ad- 
versa parte sullanes Muchemetes omnino cum 
Musa przelio congredi statuebat. Erat huie Verira- 
zemes, Bajasites basss, quo cum sollicite consulia- 
bat, quonam modo navigiis in Romaniam iransmitti 


negotii ? Neque maguo temporis interjecto spatio, f) fretum po«set. Forte foriuna tum. Scachus. quoque 


securus ipse, ac metus omnis expers, a Musa fratre 
fuit obrutus. Ibi cum a ducibus et administris re- 
rum suarum, ad Musam trauseuntibus, ejusque mi- 
litia se devoventibus, desereretur, fugam arripuit, 
in qua vicum ad quemdám perveniens, ab ejus 
incolis fuit interemptus, Eum vicum. Musa, cum 
incolis universis, cujus tandem vel sexus, vel zta'ís 
essent, igne subjecto concremari jussit, hac adjecta 
voce : Cur fratrem meum vobis necare libuit ? Se- 
euudum hzc reversus iladrianopolim, plene rerum 
potitus fuit anno 818 (Chr. 1411); cmir aulem 
Solciianes imperavit annis 7. 

Ab hioc inclioata fuit lladrianopoli structura tem- 
pli longe amplissim!, cujus ipso superstite fupJa- 


Melicus ad sultanum Muchemetem. Constantinopoli 
veuerat, Itaque  Bajazites bassa. Muchemeti auctor 
erat, ut is. etiam 2arcessitus deliberationi adhibe- 
reiur, quid ipsi faciundum | pareret, explicaturus., 
]lle vocatus in. consilium, accessit : et. íntellecto, 
cupere Muchemetem im Romaniam exercitum teange 
portare, modo, de ipsius consilio viam rationent- 
que commode trausjiciendi cognoscerel: rcespon- 
dit, omnino Constantinopolim mittendos legatos, 
et cum Teggiure pacis ineunda foedera, quo fleri 
permissu ipsius οἱ adjumento transjectio posset. 
Non enim fretum ullo alio. transmitti loco posse, 
cum Gallipolis in potestate Muse sit. Erat id. tern- 
poris insigni vir quidam auctoritate. praeditus. , 


691 


ÀNNALES TURCICI. 602 


nomine Faselalla, qui Cadii sive judicis officio A tecipite. Mox qui locupletiores erant, in arcem 


Geivisze fungebatur. Is et notus erat οἱ familiaris 
3dmodin Teggiuri Constantinopolitano, Hunc igi- 
tur ablegarunt uti. cum Teggiure de pace ageret ; 
qua inter utramque partem sancita, profectus Pru- 
sa sulianus Muchemetes, ad littus maris e regione 
Constantinopolis accessit. Illi Constantinopolitanus 
Teggiur naves suss obviam misit, ipsum in Roma- 
ni3xm cum exercitu trasvehi curavit. Ejus Musa 
rei factas certior: Hadrianopoli relicta, regionem 
Lazari petiit. Interea venit Inzeam sultanus Muche- 
metes, atque ibi castris locum delegit. Mox Alis 
begue, Enrenosis begi filius, suis copiis ad sulta- 
num Muchenetein defecit: post. quem et Michael, 
Jochzi begi filius, cum milite suo ad cumdem  ac- 
cesait. Et erat. ís Musz beglerbegus. Illorum con- 
firmatus subsidiis sultanus Muchemcetes, ulterius 
processit, et. lladrianopolim venit, Quotquot autem 
Turcicl proceres per Romaniam hinc inde dege- 
bant, universi Musa deserto, ad sultanum Muche- 
metem se contulerunt. Nec a Mus:e partibus ulli 
mansere milites, prater Acanzios. Secundum hoe 
di;ressus Hadrianopoli sultanus Muchemetes, Mu- 
i&m 3 tergo persequi non desiit, εἰ cum eo pro- 
pter oppidum Samocovam przlium iniit, Cum au- 
iem animadverteret Musa, non satis sibi virium 
esse ad resistendum, fugz se dedit, et fugienti 
equus in. profundum conum prolapsus fuit. Erat 
ei famulus quidam, vestium sartor, et servilis ho- 
mo condirionis, eui nomen Sarudzes. Ilic equo 


domini, sic humi prostrato, tendines incidit, cap- C 


tamque dominum suum Musam ad. sultanuin Mu- 
chemetem adduxit, Sub initium noctis in tentorio 
quodam Musa sirangulatus, statim cadem no- 
ele Prusam avehi jussus est, ut istic in αν] 
monumento conderetur. Imperavit annis tribus et 
dimidio. Mechemetem  begum, Michaelis filium, 
qui Acanziorum dux erat in exercitu Μις, capti- 
vum  sultanus Muchemetes ad urbem "Tocatam 
deportari, et ibidem custodiri przcepit, Samobu- 
ne vero filium, qui officio cadilescheri fungebatur, 
cum uxoribus et liberis Isnicam jussit abduci, ubi 
mille asprorum annonam ei singulos in menses 
assigusvit. Peditum Musze dux in Valachlam aufu- 


git. Hoc modo Turcorum imperator factus sulta- D 


nus Muchemetes, wniversa subacta Romania anno 
816 (Chr. 1414). 

luito regno, legatos ad omnes sibi vicinos prin- 
cipes misit, ac pacis et amicitie federa cum eis 
pepigit. Interea vero, dum adhuc Musa Muchceme- 
tesque bello semet invicem in lomaniam perseque- 
bantur: Caramaunie princeps Prusam exercitum 
adduxit. Ejus expeditionis rumore ad se perlato, 
llases b3ss5a, qui tum Pruse cum basszm imperio 
preerai, 3vcessitis ad se Prusvis civibus, uti cum 
eis de imminenti bello deliberaret : Caramania 
princeps, ait, arma cepit, ut nos opprimat. Vos 
operam date, ut ad exeipiendam illins vim, instru- 
ci siti:, et cum facultatibus estrls in arcem. vos 


Suis cun rebus migrant. Posteaquam ad arbem 394 
Caramanis besus accessisset, lhases arci semet 
includit. Quo Caramanus animadverso, civitatem 
igne subjecto coneremavit. Inde versus arcem cu- 
niculos agere cepit. [bases ex adverso cuniculis 
suis ad hostium cuniculos perductis, et aqua iu 
eos derivata, Caramani fossores aquis obrutos ex- 
stinxit. Interim vero dum ad Priusam res utrinque 
geritur acriter, οἱ citra intermissionem , inopitia- 
to Mus: cadaver eo. deportatum, prope thermas 
monumento paterno infertur. 1d uhi Caramanus 
fleri vidit, confestim motis castris, suam in pro- 
vinciam exercitum abduxit. 

Secundem bhec profectus e Romania sultanus 
Muchemetes, transmisso freto, Prusam aliit, ibi- 
que majoribus coactis copiis, et αι ]ηποιῖς aibi 
duobus in belli societatem principibus, lsvendiare 
videlicet, ac Germiani domino; cum eis adversus 
Caramanum expeditionem suscepit. — Ingressus 
autem Caramani ditionem, mox oppidum Varsacum 
subegit, incolis absque mora deditionem facieuti- 
bus. Inde Coniam cum exercitu coutendit, ubi cum 
princeps urbis ei suis cum copiis occurreret , 
praelium inter se commiserunt, quo sultanus Mu- 
chemetes superior fuit, et Caramanus cum supre- 
mo copiarum suarum duce, Zebhuco Mustapha, in 
hostium potestatem venit. Multis ultro citroque 
colloquiis habitis, tandem compositum fuit dissi- 
dium, et mutua reconciliata gratia: sed ita tamen, 
ut Caramanus sultano Muchemeti tribus oppidis, et 
uni castro cederet. Quorum locorum deditione 
facta, vicissim Muchemetes Caramanum muneribus. 
cohonestavit, et libertati restitutum suom in pro- 
vínciam remisit. Muchemetes ipse Pruaam reversus, 
non diu istic haesit: sed iter ceptum proscquens, 
trans fretum Madrianopolim properavit, ut. bello- 
Valachos invaderet. In id. bellum et a. Caramano, 
et ab Isvendiare bego copias auxiliares impetra- 
vit: quibus ad suas adjunctis, in hostem progres- 
sus, ad Danubium castra locavit; ubi dum cas- 
tellum exstrueret, magnam suorum manum ὪἩ 
Yalachiam trans flumen immisit, ut. przedis actis 
eam depopularentur. Milites e Valachia salvi, nuilo 
accepto detrimento, trans Danubium, maximis. au- 
cti spoliis, rediere. Quod cum regionis voivoda 
terneret, aliud quod ageret nihil habuit, quam 
ut pace cum sultano composita, quotannis se tri- 
butum missurum  polliceretur, eoque nomine fi- 
lium daret obsidem. Quibus rebus gestis, Prusaur 
Muchemetes repetiit, et inde copias ad oppiduin 
quod Samsonis dicitur, traduxit: quo quidem oc- 
cupato, complures in ils locis Tataros, a Temire 
Chane relictos, invenit. llos edicto publicato, in 
Romaniam wigrare jussit: et ditiuncula quadam. 
haud procul a castro Cunuza, donavit, ut ibi domis 
cilia sibi constituerent. Erat euim is locus incule 
tus et desertus. Atque illa quidem vicinia et regio 
in hunc modum Tataros accepit incolas, qui eam in' 


603 


ANNALES TURCICI. 


601 


hodiernum usque diem possident. Interea dum A Serras ad sultanum Muchemetem adduxerunt. Erat 


his rebus intentus erat Muchemetes, in Anatolia 
seditio quedam coorta fuit, auctore Burgluze Mu- 
stapha, qui Sclieiehis Bedredinis quondam «cono- 
inus fuerat. Et. scheiches ille Dedredines, uti su- 
pra diximus, apud Musam cadilescheri munus 
gesserat, Isnicz deinceps exsulare jussus. Hic er- 
κο Mustaphas in agrum  Aidinensem profectus, 
magnam ibi seditionem excitavit: persuas's incolis 
ut ipsius potestati se permitterent, et imperium 
lubentes acciperent : nomen interim prophete men- 
titus, ut eo facilius res novas moliretur. Ubi de hoc 
motu Jjsnice scheiches — Bedredines accepisset, 
economi videlicet sui res tantum incrementi sume- 
re : mox Isnica relicta fugam arripuit, et Isvendia- 
rem adiit. Apud hunc cum aliquandiu substitisset, 
navim conscen'it, et itinere maritimo Valachiam 
petiit. Sultanus autem  Muchemetes | intellecto ha- 
bere jam Burgluzam Mustapham selectorum niili- 
tum ad tria millia, copias suas in eum, duce sulta- 
no Murate filio, misit. [a ubi Bajazite bassa expe- 
ditionis socio, cum exercitu ad defectionis aucto- 
rem pervenisset, accidit ut impetu repentino se 
invicem invaderent, et nanus tam animose conse- 
rerent, ut illo prelio ingens hominum multitudo 
caderet. Tandem Burgluzes Mustaphas, in frusta 
concisus periit. Hac de illo, et complicibus, ob- 
tena. victoria, rediit ad pristinum imperium om- 
nis ea. ditio, distributa deinceps inter sultani Mu- 


chemetis milites. His rebns gestis, Bajazites bassa C 


cum sultano Murate Manissam duxit exercitum : 
quo ipso etiam in loco quidam erat homo seditio- 
suis, Torlaces Huggiemal, stipatus bis mille viris, 
qui eum sectabantur. Hos cum BDajazites assecutus 
fuissct, terga dare coegit, et ipsum Torlacem cum 
aliis aliquot conjuratis captum, ibidem suspendio 
necari jussit. Interim profectus Serras sultanus 
Muclemetes, eam civitatem occupavit: et cum 
animo suo constituit, Salonicam quoque "nilitum 
corona cireumdare. Durante vero Serrensis urbis 
obsidione, Scheiches ille Bedredines, quem in Va- 
lachiam profugisse diximus, Romaniam ingressus, 
aliquot sophilarios ante se misit in agrum Zagoren- 
sein, Yulgo persuasuros, imperium Scheichi Bedredi- 


apud sultanum magna quidam docjrinz vir, nomi- 
ne Meulaua Cheider, oriundus e Parthia, unde se 
ad Mucbemetem contulerat, qui eum pro viro san- 
cto colebat, et a latere suo nunquam discedere pa- 
tiebatur. Is banc sententiam tulit, ut capitis quidem 
supplicium scheiches Bedredines lueret, sed mini- 
me iamen fisco facultates ipsius applicarentar. 
Sultanus ergo Muchemetes, bac in eum lata senten- 
tia, puena suspendii apud Serras hominem affecit. 
Postea vero, quam exspirasset, cadaver ejus de 
patibulo detractum et terree mandatum fuit. [nde 
sultanus Muchemetes Prusam reversus, ad aliquo: 
ibi tempus substitit. Hadrisnopoli templum, quo! 
frater ejus emir Soleimanes exstruere ceperat, ab- 
solvi curavit. Aliud etiam Prusse fanum, cum scho- 
jaet xenone, condidit. Atque hisce gestis rebus, 
vivendi finem fecit. Ejus loco sultanus Murstes 
filius imperator factus est, anno 824 (Chr. 1122). Qui 
Prus:e cadaver patris monumento, pro more, intulit, 

Secundum hac secuta fuit universorum in Ana- 
tolia defectio, nimirum Ismyree principis, et Men- 
thesii : et ad summam, omnium ab omni parte 
procerum. In Romania namque pro sultano se 
quidam gerebat, cui nouen Dusmes Mustaphas. 
Js filium se Gilderunis Chanis profitebatur, et 
plerumque solebat in oppido Vardario degere. 
Trausierunt in partes ipsius etiam proceres qui- 
dam ejus familie, quos Eurenoses begos vocant. 
lorum subsidiis adjutus, Serras obsedit : quse qui- 
dem urbs, una cum arce, ox deditionem fecit. 
Hinc progressus ulterius, lladrianopolim ire per- 
rexit : quo cum accessisset, incola portis reclusis, 
ejus se fldei potestatique permiserunt. Ad summam 
tots Romania in partes ejus concessit. Alio tamen 
Porta loco non erat, quam Vardarii. Posteaquam 
sultanus Murates, qui hoc tempore Pruse dege- 
bat in otio, de hisce motibus certior factus fuisset , 
Bajazitem  basssm copiis instructum misit, qui 
hunc regno depelleret. Cum primum is Hadriano- 
polim in Romaniam venisset, ab hero suo defecit, 
ac Dusmi Mustapha se dedidit : a quo vicissim 
veziris dignitate fuit ornatus. Eidem et [s- 
myra princeps, Chuseines hegus semet adjunxit. 


ni divinitus esse destinatum ; saltem paucos intra p Magnum tameu peditum numerum , quos Azapos 


dies adventum ejus prastolarentur. Cum ergo 
$cheiches Bedredines jam propius ad eos accede- 
rel, magnus selitiosorum pumerus ad ipsnm 
confluxit, et illorum 895 quoque non pauci, quos 
imperaute Musa beneficiis obnoxios in magistratu 
sibi reddiderat, dum apud illum cadilescheri officio 
fungeretur: ita. quidem, ut bominum copiis non 
coutemnendis cinctus esset. Verum iidem animad- 
verso, minime felicem futurum, motus illius exi- 
tuin : Bededrine deserto, etiam arma, quz sunpse- 
rant, deposuerunt. Harum turbarum accepto nun- 
tio, insignem ezercitum in ayrum Zagorensem 
sultanus Muchemetes expedivit : qui schelcbein 
Bedredinem ibi deprehensum  ceperurt, et. captum 


vocant, collegit Dusmes hic Mustaphas, et insignia 
concessit illis privilegia, qui sponte militiam ipsius 
sectabantur. Cum igitur ingentem jam coegisset 
exefcitum, eo consilio discessit Hadriauopoli ut 
Prusam contenderet : a qua urbe cum jam itinere 
unius diei abesset, vezirem suum, Bajazitem bas- 
sam, supplicio capitis affecit. Interim Murates 
quoque de bello gerendo cum suis deliberabat. 
Suadebant vero, qui huic a consiliis erant, ut 
Meclmetem begum, Micbaelis filium, e carcere 
Tocatensi revocaret, ac libertati restitueret. Hune 
igilur arcessitum e custodía, secum in expeditio- 
nem lanc sultanus Murates sumpsit, ac Prusa re- 
licta, ad amnem Ulubatam processit, etjuxta pou- 


60^ 


ANNALES TURCICI. 


606 


tem eastra metatus est. Eodem cum et Dusmes A Ibidem mortuus est Ibraimes bassa, Chelilis bassze 


Mustaphas venisset, ex altera parte pontis locum 
castris delegit. Hoc modo collocatis ex adverso 
copiis utriusque principis, Mechemetes begus, Mi- 
chaelis filius, militibus a Dusme Mustapha. stanti- 
bus eognoscendum se prebere, ac peramanter eos 
compellare. Quo facto, eum proceres atque mili- 
tes, qui secum Dusme Mustapha hac expeditione 
coujunxerant, Michaelis filium agnovissent : noctu 
fluvium Ulubatam transgressi, ad sultanum Mu- 
ratem se contulerunt, eique se dediderunt, ld uhi 
Dusmes Mustaphas (teri vidit, ad amnem Bugam 
profogit, magnaque pecuni:x vi Bugs uppidi Cadio 
donata, ejus ope salvus evasit ; et propter Galli- 
polim trans fretum iu Romaniam reversus, ibidem 


ad aliquod tempus quievit, navibus in terram sub- B 


vectis. Eum sine mora secutus a tergo sultanus 
Murates, copias suas mercatorum navigiis imposi- 
tas in sdversum | iitus vehi curavit, et castris iu 
Exea planitie locum cepit. Tum vero Dusmes Mus- 
staphas motis castris, versus Bolairem fuga se re- 
cepit: unde cum Hadrianopolim pergeret, 4 suis 
desertus fuit. Nec multo post captus, et lHadrisno- 
polim ad sultzmum Muratem perductus, illius jüssu 
de pinna quadam ad murum urbis suspensus la. 
queo vitam (iniit. Mox ibidem sultauus Murates in 
regium thronum collocatus, et imperator a suis 
salutatus est, anno 827 (Chr. 1425). Erat ei frater 
in Anatolia, cui nomen Mustaphas. Is etíam ma- 


pater, anno 832 (Chr. 1430). 

Murates autem, quietis et otii longioris impa- 
tieus, bellum se suscepturum 8uis edixit, divinitus 
sihi mandatum. Itaque maximas copias ad urbem 
Salonicam adduxit , eaque potitus est, exercitu 
spoliis opimis ditato: quod quidem accid:t. anno 
835 (Chr. 1431). 

Capta Salonica, nonnihil a bellicis oceupationibis 
abstinere constituit, et ad montana Zoge pro- 
fectus est. Quo tempore natus est οἱ filius, cui no- 
men Muchemetis imposuit, eodem anno 855 (Chr. 
1451). 

Edito in lucem filio, novos signari jussit aspros : 
morque rursus ad montana se contulit. ld temporis 
eliam Hadrianopoli templum, et ibidem in arce 
veteri palatium elegans ac deliciosum exstrui jussit, 
anno Mahumetano 835 (Chr. 1452). 

Anno autem sequenti proximo, cum  Hadriano- 
poli degeret, quodam Mercurii die, sub vesperam, 
usque adeo lumen solis defecit, ut tenebre ter- 
ram occups3rent. Eodem auno cometes etiam caue 
datus apparuit. 

Tunc οἱ Eurenosis begi filius, Alis begns, in 
Albaniam copias duxit, irrito plane conatu. Nequo 
multo post, Herzegovinam aggressus, ibidem quo- 
que cum exercitu victus fuit, anno 856 (Chr. 1455). 

[ιο clade accepta, dum Hadrianopoli Murates 
sultanus quiesceret ; limitanei duces, pr;esertim 


gnas ibi turbas dedit: sed tandem Murates expe- c Sinan begus, lsacus begus, et. Turchanes begus, 


ditionem adversus  (ratrem suscepit, et lsnice 
captum necari jussit; unde Prusam vectus, et 
juxta patrem conditus fuit. Secuudum hzc rediit 
sultanus Mu:ates lHadrianopolim, quo cum perve- 
nisset, de voivodz Valachi defectione cognuvit. 
Quapropter ductis in Valachiam cepiis, regionem 
universam fede diripuit, et amplis potitus 336 
spoliis, Hadrianopolim reversus est, anuo 827. 
[nde rursus in Anatoliam profectus, lsmyre 
prineipem ditione sua expulit, et preterea regio- 
nibus, Mentesianz, Aldinensi, Sarchaniz, et Che- 
midensi, praesidia suorum imposuit, deductis eo- 
dem coloniis, et agris inter suos distributis. Gesta 
vero fuerunt hiec eodem anno 827 (Chr. 1425). 


eum adeunt, εἰ orant : potestatem sibi faceret, 
invadendz ac depopuland:x Allanie. Quod cum 
eis concessisset, ipse prealtum prcpe Prusam 
montem adiit, quem nunc montem Calogerorum 
vocant : ubi zestatem illam anni 858 (Chr. 1455), 
exegit. Inde reversus  Hadrianopolim, adductam 
jussu suo Bulci filiam matrimonio sibi junxit. 

lloc anno rursus Eurenosis begi filius, Alis be- 
gus, in Albaniam profectus, maximas przedas egit, 
et ampla spolia reportavit, anno 829 (Chr. 1456). 

Murates au':em com exercitu Caramaniam iu- 
gressus est. Sed rebus cum lbrahime bego, regio- 
nis principe, transactis, pax inter eos cunstituta 
fuit, In reditu castrum Buruzen sibi subjecit, sanno 


Post illa cum ad tempus aliquod. Pruse substi- D 811 (1457). 


tis-et, quieti deditus: tandem suscepta rursus in 
Romaniam profectione, Lazari ditionem ingressus 
est, eaque despotam senem prorsus ejecit, anno 
Mahumetano 829 (Chr. 1427). 

His exantlatis laboribus ac molestiis, quieti se 
quidem dedit, sed non diuturne: dum Anatolie 
snontana peteret, captandae frigidioris aura causa. 
Rursum vero transjecit in Romaniain, et armis 
Kazaro illatis, universam ejus regionem populatus 
est, anno 8350 (Chr. 1423). 

Hinc quidam ex proceribus, ^ui omen Hoser 
bequs, in Anatolia ditionem Zietueam Muratis im- 
pcrio adjecit, anno 831 (Chr. 1429), cum  interiin 
συ]ίαπυς ipse llalrianopoli quiete se relticeret. 


Inde repetiit Hadrianopolim, atque ibi templum 
redificare coepit : cum quodam Veneris die, summo 
mane, primum Jlapídem manihus ipse suis ypo- 
suisset. 

Post ha:c in Ungariam irrupit, et sex in ea ea- 
stellis potitus est, anno 841 (Chr. 1457). 

Unde reversus, aliquandiu bellis abstinuit, et 
instituta solemnitate maxima, sultanum Muche- 
metem filium circumcidi curavit. Hac festivitate 
peracta, Semendriam duxit exercitum, eamqne 
munitionem in potestatem redegit, anno 842 (Chr. 
4458). 

Hine ad Albam, quam Grecam vocant, access : 
eed cum eam expugnare non posset, abductis copiis, 


50? 


ANNALES TURCICI. 


(08 


aliud iter arripuit, Novam adeundo : quam arcem A tum restituit, et ex illo tempore solida [uit ami- 


eum omni agro finilimo suze ditionis fecit. Ulie- 


rius etiam progressi. Romanis» beglerhegus eunu- - 


clius, cui nomen Scachus Abedines bassa, et Edzes 
begtts, etIsacus begus omnem illam provinciam 
rapinis exhaustam Muratis imperio subdiderunt, 
auno 843 (1459). 


Sulianus autem — Murates, relictis hisce locis, 
idrianopolim reversus cst: ubi cum aliquan- 
tisper subsisteret, Mesiti bego id uegotii dedit, ut 
yer Valachiam in Ungariam peuetraret, omnemque 
regionem — illam  direptam vastaret. Sed Mesiti 
Ungariam ingresso, Bon ex animi sententia suc- 
cessit expeditio. Quippe cum universis copiis suis 
cxsus el interemptus fuit, anno 845 (Chir. 1440). 

Ejus cladis accepto nuntio, Sophiam Murates 
sultanus se contulit, ibique castrametatus, begler- 
begum  Romanie, schacum Abedihem  bassam, 
cum universis Romanis copiis, οἱ Aeanziis, et 
Geuizaris, expedivit, ut, peragrata Valachia, Un- 
rariam popularentur. Eos in Ungarorum (ines de- 
latos impressione subita Jancus invasit, cecidit, 
interemit : ipso etiam beglerbego necato, et eain- 
dem cum Mesite belll. Tortunam — experto, Couti- 
gerunt h»c anno 846 (Chr. 1441). 


Caramaniz begus, de liisce Turcorum cladibus 
eertior factus, Ánatollam cum copiis ingressus, 
Belulen oppidum tentavit. Id ubi significatum sul- 
!ano Murati fuisset, expeditione magna celeritate 
*uscepta, Ibrahimi 397 Caramano bellum intulit: 
quoin montuosa loca, pr:eque saxis invia, dilapso: 
transactum denique negotium fuit, et su!'tanus Mu- 
rates Hadrianopolimn rediit. 


Accepit autem id temporis nuntium de morte 
filii sui, sultani , Aladinis, qui Ainasie rebus hu- 
wanis excesserat. Dum propter illius obitum 
adhuc in luctu esset, rex Ungarorum, cum Ίδης 
et Lazari filio, sese niovit, et cum exercitu ad 
clisuras Isladinas accessit. Adversus hos profectus 
Romaniz beglerbegus Casanes bassa, cum Tur- 
chane beg», et universis Romaniz copiis, et. cum 
Acanziis, prelio cum eis congressus est. Sed cum 
Turchanes begus, amisso vigore animi, prz for- 
mid'ne ac desperatione se [αρα dedisset : 
bassa cumreliquis militibus, quotquot adversus 
liostem cum eo substiterant, casus fuit. Sultanus 
autem Murates, perlata ad se rei tam | infeliciter 
ges! fama, cum omnibus Genizaris, et aulas co- 
initatu, lladrianopoli discessit : et evocati; undique 
omnibus ad banc inilitiam, qui arma ferre possent, 
eiiam pedites Europxos maguo numero con- 
scripsit. Gerebantur autem hxc hiberno tempore, 
cum ingens frigus esset. Übi ad Chrstiauorum 
castra perventum fuisset, multis utrinque  dimi- 
catum levioribus praeliis. Tandem vero Christia- 
nis exercitum abducentibus, etiam Murates itinere 
converso lladrisnopolim se recepit: pace prius 
inr se Lozarique lilium sancita, cui principa. 


citia junctus. 

Interea Caramanus Ibrahimes begus Anatoliam, 
molo bello, turbavit : quod ubi nuntiatum sultano 
fuisset, in Anatoliam transiit: el cum Genizarorum 
aulici comitatus, Anatolieque copiis, Caramanum 


invasit ; qui mox fuga rebus suis copsuluit. Erat 


apud liunc ín auctoritate maxima Sarumes quidam 
Jacupes, pro viro sancto habitus. Is ad suitanom 
Muratem ablegatus, invicem utrumque sibi recon- 
ciliavit. Qua pace confeeta, Murates exercitu di- 
misso, Manissam profectus est: ubi cum sponte 
se imperio abdicasset, tilium sibi sultanum Muche- 
metem substituit, eique. Chelilem bassam vezirem 
adjunxit, cum Meulana Cbusrone, qui οΏοίο ca- 
dilescheri fungeretur : amborum virtuti 9ο fidei 
tam filio, quam provinciis imperii, commeudatis. 
li factum anno Mahumetano 847 (Chr. 14419). 
Rex autem Ungarie cum Janco nove semet. et- 
peditioni accinxit, ductis secum Ungaris, Germa- 
nis, Bohemis, Polonis, Italis, et Valachis: quo- 
rum omnium ingens erat. multitudo, videlicet ho- 
minum ad octeginta millia. Tormenta quoque 
bellica rotis imposita vehebantur, numero qua- 
dringenta. Milites ipsi ferro prorsus armati tecti- 
que conspicicbantur. Cumque transmisso ad 
Albam Graecam Danubio, fines imperii Turciei 
transgressi fuissent: Materam et Schulium oppida 
vastarunt. [nde promotis ad Nicopolim castris, in 
omnem illum agrum ferro et igni s:vierunt. Ar- 
cem quoque Buruvadam occuparunt, et imposito 
presidio munierunt. Cum a Nicopoli copias abdu- 
cerent, secutus eos cum stis 4 tergo Mechemeites 
Nicopolis begus, Syrusis begi filius, et sgmen enx- 
tremum adorius, complures occidit, cataphraetos 
quosdam interceptos ad Portam misit. De hisce 
motibus sultanum Muratem mox Vezires certiorem 
reddiderunt. Is Manisse tum degebat, quo se 
quiet vite studio non ita pridem contulerat. 
Quanquam vero serius harum rerum nuntium ae- 
ciperet, tamen ad iter mature se comparans, Gal- 
lipolim advolavit * quo jam Itali magna cum elasse 
appulerant, et quominus in Europam transmittere 
posset, impediebant. Quamobrem versus Constan- 


Casanes D tinopolim cum exercitu profectus est, et e regione 


illius loci, quo loco nunc arcis nov» structura cer 
nitur, mercatorum navigiis usus, in Romanian 
transjecit. Cum  Hadrianopolim pervenisset, mou- 
strati sunt ei Christiani cataphraeti, quos Meche- 
metes begus ceperat, et illuc miserat. Ες visis, 
vultum erigens: Bene nolis res nostra succedent, 
ait, propitio Deo. Statimque cum prsepotenti, tam 
ex Anatolia, quam Romania collecto exercitu, ma- 
gnaque peditum manu recens conscripta, Hadria- 
nopoli discedens, in hostem recta duxit. Concur- 
rerunt excrcitus ad stagnum sive paludem Varnen- 
sem, ubi dimicatum inter eos acerrime, inulta cum 
cífusione sanguinis. Rex Ungarus ab uno latere 
pugnabat, ab altero Michael ille, cognomento Ni- 


609 


ANNALES TURCICI. 


610 


ger : el tanto quidem cum impetu Muratis invasere Α ingressus cst : ubi cum clvitatem Geremen e«- 


copias, ut hostium utrumque cornu in fugam pro- 
pellerent ; atque hoc in conflictu beglerbegus AÁna- 
toliz e:esus fuit. Solus adhuc Murates cum agmine 
suo stabat inimotus, czeteris ab utroque latere pro- 
etratis, aut fuga dilapsis. lbi tum Murates | erectis 
ad e«clum oculis, opem sui numinis et Mahumetis 
implorare solliciteque precari, ne setam presenti 
periculo rerum desererent. Quibus precibus ita 
conceptis, mox aleam prelil mutatam vidisses. 
Quippe rex, immodica ferocientis animi temeritate 
iwpulsus, in medios Turcos equum adegit, οί 
sumnio cum nisu Muratis ipsius caput petiit. Dum 
in lune modum furibundus progreditur, casu quo- 
dam accidit, ut equus regius ad terram prolabere- 
tur. um quidam e peditum numero, etalius ex 
erdine Genizarorum, accurrentes, equi tendines 
inciderunt. ltaque rege humi prostrato, -nox pró- 
vecta vir etatis, Cheser begus, qui tunc adhuc ex 
Elpia familia superstes erat, ex equo descendens, 
regi caput amputat, 398 et sultano Murati offert. 
Is, hoc spectaculo lzetus, confestim regium caput 
hastze Jubet affigi. Quod ubi factum fuisset, hasta 
in altum sublata clamari ceptum, regis boc caput 
esse. Tum vero Turci, qui prius (μμ se dederaut, 
hoe audito clamore, reflexis equis, rursus ad Mu- 
ratem confloxerunt. Qua re a. Christianis animad- 
versa, cum reliquis eorum copiis Jancus in fugam 
se conjecit. lloc modo victis Christianis, ac fu- 


gientibus, Turci eos ab omui parte persequi, ac Q 


plurimos occidere. Interea vero Genizari, ac pedi- 
tes Turcici, currus et impedimenta Christianorum 
adorti diripuerunt, et ingenti potiti sunt preda: 
qua quideni) ad sultannm Muratem allata, mutuo 
sibi gràtulati sunt, et illum diem in fastos referri 
jusserunt. Exactumque fuit ab eis totum hoc tri- 
duum omui genere hilaritatis. flis rebus gestis, 
"imperium sultanus Murates iterum sultano Muche- 
meti filio restituit, et ipse Manissam reversus est. ' 
Muchemetes reguo rursus inito, mox aspros novos 
&ignari nomine suo jussit, anno 849 (Chr. 1444). 
In ipsis autem Muchemetici regni novis auspi- 
Ciis, urbs Hadrianopolitana tota flammis accensa 
«onflagravit: et Geuizari seditione cominota, majo- 
res annonas postularunt: non plebi 
injecta trepidatione, verum etiam — beglerbego 
C:hadumi b3sse mortis intentoto periculo: qui 
wix in arcem ad sulianum Muchemetem elapsus, 
&alutí sux consuluit. luterim Genizari per urbem 
fade grassari, et omnia per. summam insolentiam 
«liripere : donec tandem eis annona semisse unius 
aspriaugeretur, atque ità tumultuantium.— animi 
&edarentur. . 
Compositis hisce turbis, Chelil bassa Vezir, et 
ali Romanis proceres, unanimi consilio et. con- 
xensu Manissa sultanum Muratem iterum ad sum- 
inam rerum arcessiverunt : qui lioc accep!o ntutio 
Uox ad sultarum Muchemetem se coutulit IIadria- 
hopolim, et hieme sequenti cum exercitu. Morcam 


duntaxat D 


pugnatam dedisset excidio, et alia quadam | oppi- 
dula cepisset , abductis copiis, Hadrisnopolim re- 
diit, anno 850 (Chr. 1445). 

Castris Hadrianopoli motis, in Albaniam duxit, 
εἰ arcem Cotziacum in ditione Joaunis occupavit, 
ac universam regionem rapinis exhausit. Albano- 
rum princeps Iscodarz dominus, cum suis cedens 
aufugit. Itaque Murates magnam regionis illíu« 
partem adjunxit imperio suo; cumque Christiano- 
rum templa diruisset, ac in messitas commutasset, 
Turcorum colonias in illa loca deduxit. 

His Muraterebus occupato, nuntii advenere , 
qui significarent, Ungaros, Saxones, Boemos; 
Germanos, et. Valachos, maximis coactis copiis, 
jam ad Albam usque Grzcam appulisse, progres- 
suros ad ipsos Cosovz:? campos. Ejus rei fama sul- 
tanus Murates impulsus, Albania relicta, Sophiam 
summa festinatione accessit, ibique sulstit:t, in 
omnem partem intentus, quo scilicet erupturus hic 
motns esset. Simul expeditis in omnes provincias 
literis, milites universos arma capere, et absque 
mora ín castra tonvolare jussit, Fuere denique 
colleeta decem millia Genizarorum , et alia decem 
millia peditum, qui Turcis Azapi dicuntur. Prg- 
terea. magnus hominum numerus ad euui con- 
fluxit ex iis qni a militia ceteroquin erant immu- 
nes, Habebant enim Muratem pro viro sanctu, 
Copias ad suminam innumerabiles collegit, ab aliis 
ctiam rebus, bello gerendo necessariis , egregie 
instructus : a tormentis majoribus, inquam, bom- 
bardis, hastis, arcubus. Arcessivit etiam ad hanc 
expeditionem sultanum Muchemetem filium, ut. iu 
ea patri comes adesset. Interea vero, dum in ho- 
stem ipse proficiscitor, Valachi Danubium navi- 
giis transjiciunt, ut omnem agrum Nicopolitanum 
ferro ac flammis vastarent : sed is conatus ex- 
ipsorum animi senientia non successit. Quippe 
limitanei proceres ín lis locis, Mechemetes begus, 
el Isa begus, et Usguris filius, cum Acanziorum 
copiis Valachos adorti, multos ex eis interfecerunt. 
Quod ubi factum Murates accepit, non parum 
exhilaratus, alacri mox animo versus Cosov:e  pla- 
nitiem cum exercitu profectus est, Ducebat enim 
hominum ad octoginta millia , tam equitum, quam 
peditum. Ad Cosov:: campos cum perveuissct, ob- 
vium liabuit Jancum, Quapropter utrinque pu- 
gnandi facto iuitio, displosa fuere continuo dici 
noctisque spatio tormenta bellica. Tandem Jaucus 
in hostem acie producta duplici, Turcos ab uiro- 
que cornu fusos teria dare coegit. Jamque solus 
adeo comitatus aulicus, sultano Murate non de- 
serto, loeum suum in acie tuebatur. Objectabant 
Cliristianis scuta sua Genizari, tormenta bellica 
in eos dirigebant, selopetos obvertebant. undique. 
Simul 4 tergo camelis, mulis, et curribus «ese 
munientes, tam fortiter hostis impetum sustine- 
bant. ut Muratem cum hisce copiis suis, Chri- ' 
stiani loco submovere nulla vi puss^nt, ncc al'qua 


611 


ANNALES TURCICTI. 


612 


clade afficere. Cum autem profligati prius a Chri- A ris in. omnes provincias suas expedivit, quibus 


stianis in utroque cornu Turci, Christianos armo- 
ram onere nimio gravatos animadverterent, de 
industria fugam arripientes, iusequendi viam eis 
aperuerunt. Quippe Christiani se mox, instar di- 
luvii cujusiam, concilalis equis,  diffudere. Sed 
Turci, qui fugam inierant, equorum cursu ad latus 
inüexo, expeditos et inermes Chrisüanorum mi- 
lites 329 invaserunt, quos nudos esse norant, et 
in eos alacriter acinaces suos strinxerunt, ld illi 
cum Jieri cernerent, celerrime cataphractos equi- 
ies suos seculi sun, : quibus ubi jaw non esset 
integrum, in. Turcos aciem denuo convertere : 
taudem mutuis se vulneribus conficere eceperuut, 
atque ita solutis et dissipatis ordinibus, execcitus 
omuis iu feedau sese fugam conjecit. Tum vero 
Turci, ques antea fugisse diximus, hinc inde con- 
globati, Chriatianis a tergo ad ipsam usque tnuni- 
tionem castrorum inhasserunt : fuitque deinceps 
pugnatum utrinque toto illo die, usque ad vespe- 
ram, et 4 vespera rursus ad diluculum usque. Jan- 
cus autem, cum ita rem geri videret, astu se ab 
exercitus Clristiani reliquiis e castris subduxit et 
profugit. Christianis ad extreinum victis, Janci 
rebus omnibus, cum tormentis, et universo appa- 
ratu bellico potiti fuere Turci: quibus ad sulta- 
num Muratem adductis, unus alteri porrecta manu, 
inuluo semet excepere gratulabundi, totumque. tri- 
duum eo loco quiescentes, veluti festivitatem 
quamdam, singulari cum hilaritate celebrarunt. 
Inde sultanus Muchemetes ante patrem .Hadriano- 
polim profectusest. Gestze vero fuerunthz res in 
Cosovaua planitie anno 855 (Chr. 14418). 

Murates etiain. Muchemetem fllium secutus est 
Hadrianopolim, ibique tempus ad aliquod in otio 
vixit, ita tanien, ut Romaniz beglerbegum cum co- 
piis 3blegaret, ad exstruendum arcem Gergonim : 
qua perfe ia, Murates in Anatolie montana, ca- 
ptauda írigidioris aurz causa, se contulit, anno 
853 (Chr. 1448). | 


E wontanis reversus, expeditionem in Albauiam 
suscepit, ut arcem Beligradensem occuparet. Sed ir- 
ritus ille coratus fuit, ideoque rediit Hadrianopolim, 
nec amplius ab illo tempore ulli vel expeditioni, 


omnes tam Anatolia | quam lomanis coegit exer- 
citus, conductis etiam vicies mille peditibus. Geni- 
zarorum erant ad decem millia. Convolarunt et alii 
comj.lures ad eum, quibus alioqui aiilitandi neces- 
sitas non. iucambeba . Bellica quoque tormenta 
fundi jussit, instar draconum. Ita cum omni tor- 
mentorum apparatu, tantisque cum copiis lladria- 
nopoli profectus, castra Constantinopoli admovit ; 
displosisque torinentis, muros, et pinnas eorum, 
disjecit. Cbristiani, quotquot urbi presidio erant, 
fortiter illi quidem se defendebant : sed urbem tueri 
contra vim Muchemetis haud peterant. Is cnim, 
concessa militi licentia, diripiendi Constantinopo- 
lim, modo eam occupassent, usque adeo Turcorum 


B animos accendit , ut magno illam cum impetu in- 


vaderent, oppugnarent, per vim denique caperent. 
Potiti vero suut urbe Turci, die vicesimo mensis 
Rebuilulà. Sultauus  Muchemetes, urbem captam 
ingressus, hinc inde per eam obequitavit, obstu- 
pescens ad inusitatas zedificiorum formas. Cum in 
Atnindanem pervenisset, cdlumnam ibi lapideem 
vidit, cui triples. erat impositus serpens aheneus 
idemque triceps. lllum conspicatus, quidnam hoe 
esset idoli, quasivit. Simul in eum contorta magna 
vi clava ferrea, quam pusdiganum Turci vocant, 
uui de tribus illis capitibus serpentinis labrum in- 
ferius comminuit. Quo facto, mox serpentes in 
urbe maguo conspici capere numero. Quapropter 
auctores ei fuere quidam, ut missum deinceps il- 
lum serpentem faceret ;: quando per id simulacrum 
effectum fuerit, uti serpens in urbe nullus esset. 
Hinc ea columna in hodiernum adhuc diem durat. 
Et quanquam unius ahenei serpeutis inferiore labro 
dejeeto, serpentes in urbem venerint, nocere ta. 
men nemini possunt, Erat eliam erectus equus 
aheneus, cui statua quadam equestris insidebat. 
Utrunique Muchemetes deinolitus est. Feri ur autem 
hac statua pesti pracclusus fuisse aditus, quo mi- 
nus iu urbem penetraret ac. in ea grassaretur, 

Occupata Constantinopoli, Anatoli& — montana, 
recreaudi sui causa, Muchemcetes petiit ; et inde 
reversus in Albaniam copias duxit : ubi Siuriz;en 
in potestatem redegit, anno 858 (Chr. 1455). 


vel bello interfuit : exstiuctus die quodam Mercurii D Anuo sequenti, Novam cum copiis aggressus, 


qui decimus erat. mensis Mucherenis,. anno 855 
(Chr. 1450), cum annis triginta. unum imperasset. 

Successit patri sultanus Muchenetes filius iu ad- 
miuistratione regni, statimque decimo sexio die 
dicti mensis exercitum in Caramaniam duxit, et 
bellum principi Caramano, lbrabini bego, intulit, 
Sed eo nou multo post composito, reversus est 
lladrianopolim, atque ibi novam arcem adificare 
coepit, eodem anno 855 (Clir.1450). 

Anno sequenti proximo, videlicet 856 (Chr. 4451), 
won procul a Constantinopoli, locoquodam a tergo 
Galat; oppidi sito, muuitisimam arcem ad mare 
condidit. 

Absoluto hujus arcis edificio, mandata cum littc- 


cepit. Quippe Christiani rursus hac. potiti fucraut, 
Factum hoc anno 859 (Chr. 1454). 

Secundum hzc, ad Alba Graecam exercitum 
adduxit : sed cuin eam expugnare non posset, abs- 
cessit. Periit ibi Dais Caratzes bassa, qui begler- 
begi munere fungebatur. Eodem anno860 (Chr. 
1450) conspecti sunt duo comeLe versus orieu- 
tei »olem unus, alter ad. occasum. 

Constantinopolim reversus, magnam celebritatem 
Mucheietes iustituit, dum 9230 Bajazitew filium 
circumcideret, auno 861 (Chr. 1457). 

Deinde coacto exercitu, in Moream abiit, οἱ ur- 
bem Gordum, cum oppidulis quibusdam cepit, anno 
862 (Chr. 1458). 


615 


bellicorum, amplius sustineré non possent : Usum- 
clasanes cu. suis universis [υρ se dedit, inqua 
magnam exercitus partem amisit. Fuerunt et castra 
Parthi, cum impedimentis, direpta : Turchanisque 
hegi, Omeri filius begus, qui captivus in castris 
hostium custodiebatur, libertatem recuperavit. Ple- 
na denique sultanus Muchemetes de Parthis victo- 
ria potitus est, idque factum anno 878 (Chr. 
1414). 

Hoc tam illustri prelio pugnato, Constanti- 
nopolim sultanus Muchemetes rediit, εἰ ipse 
quidem ab armis abstinuit, sed interim Solei- 
manem  bassam eunucbum, Romanie beglerbe- 
gum, magua cum militum manu versus lscoda- 
ram misit. Soleimanes eo profectus, diu tormentis 
rem acriter egit : οἱ quanquam ab utraque parte 
magna periret hominuu multitudo, poliri tamen 
Iscodara uon potuit, sed infecta re copias a»bdu- 
Au. Subid tempus vezirem suum, Macliumetem 
bassam, in frusta concisum, interfici sultanus 
Muchemetes jussit. 

Soleimanes autem bassa, cum abjecta spe 
capiund:e Jscodarz, militem inde reduxisset ; tu 
Moldaviam profectus est. Ei confestim voivoda 
Moldavie cum exercitu su: gentis occurrit. Pede 
collato, pugnatum inter eos animose. Verum 
quod partim in oppuguatione lscodare Turcici 
milites defatigati vires amisissenl, partim etiam 
ipsis Moldaviam ingredientibus, ingens ea loca 
frigus occupasset : alacritate animorum exstincta, 
parum forüter in hostem pugnarunt, et a Λο” 
. davo voivoda casi profligatique sunt, anno 879 
(Chr. 1475). 

— huterim Constantinopoii quiesceus a rebus ge- 
rendis sultanus ipse Muchemetes, vezirem suuu, 
Geduoem Acümetem bassam, per id mare, quod 
Nigruu appellant, Cofen cum classe nisit, insigni 
militum exercitu instrucia : quo in. exercitu Aza- 


porum erautad decem millia, totidemque μία 


KFgenizarorum, Eo cuim perveatum fuisset, obsessa 
civitas Cofe, cum (iniuma regione Muchemetls 
ju potestatem venit. Quin et. illi Tatari, quos 
Kerínos vocaut, et alii qui totius provineize Desten- 
sis incola: sunt, Turcis se dediderunt. Atque 
hoc modo Geduces Achwuetes bassa regionem 
illam universam sultani Mucliemetis imperio sub- 
jecit, auno 880 (Chr. 1410). 

Secundum hac coactis. Muclemctes. oinnibus 
suis copiis, in Moldaviam expeditionem suscepit. 
Bam regionem ingresso, vo.voda Moljavus oc- 
currit, ac strenue. quideur. ille cum  Mucheinete 
puguavil ; sed prio victus, ditione. Suo excessit, 
ei cum reliquiis militum  sucrum aulugit. Tum 


vero. Turci agrum illum omneu diripere, secum - 


que captivos abducere, quotquol nancisci po- 
traut, incolas. lade Mucheimetes, relicta Moldavia, 
profectus est. ad ainem  Moravam. lis in locis 
Lngari munimentum et arcem quamJam eaxstuu- 


ANNALES TURCTCT. 


talem ac tantum impetum, presertim tormentorum A xeraut , 


616 
quam  Muchewetes cum — occupasset 
Constantinopolim reversus est, anuo 881 (Chr. 
1111). 

Dum in urbe, nullis impeditus belli negotiis, 
pace fruitur : muro novam arcem Urbanam cingit. 
Preteres  beglerbegum  Romauise, | Solecimanem 
lassam, cum copiis in Moream  ablega!:. Sed 
illi parum hac expeditio prospere cessit ; ideo- 
que relicta Morea, maluit Ungariam aggredi. 
Cum ne istic quideu ex voto rem — gereret, 
tandein gravi affectus est clade, majoremque par. 
tem exercitus amisit, anno 882 (Chr, 1478). 

Tum vero sultanus Muchemeltes, qui. diutius 
vitàm  otiosam agere non possel, expeditione 
instituta, semct ad oppugnaudam lIscodaram con- 


B 1. Fortiter ei restitere Christiani, maguauique 


Turcorum multitudinem occiderunt. Ad entre- 
mum, cum hac oppugnationis via nihil efficere 
posset, exstructis undique, communitisque castel- 
lis. ligneis, abscessit. lioc modo cum fessi 
diuturne obsidionis tzdio Christiani, etiam cuin 
inedia, eeterarumque rerum necessariorum pe- 
Quría confílictati, debilitarentur; nec ullo jam 
ipsis alieunde spes solvend:e obsidionis alfulgeret : 
sta cum Turcis transegerunt, ut salvis ipsi 
facultatibus &uis inde migrarent, et lscodaram 
Turcorum potestati permitterent. Factum hoc suno 
$835 (Chr. 1479). 

Quo tempore sultanus Muchemetes Iscodara 
discessit, Constantinopolim ad quietem se recepit. 


C Nihilo minus duees suos, quorum indicaturi «.o- 


mina sumus, multis cum millibus Acapziorum in 
Ungariam expedivit : Alim videlicet begum, Michalis 
filium, et]laam begum, Chuseinis filium, et Bali be- 
gum, Malcozii filium. Quia veroreshiostium suorum 
Ungari quai exploratissimas babebant, inopinato 
Turcos aggressi, praelio cum eis acerrimo couflixe- 
runt : quo lia begus interemptus[uit 329. cseteris 
dissipatis et cesis, nune 884 (Chr. 1480). 

Nibil boc auno rerum sultauus ipse Muche- 
metes cgit, sed interim tamen. vezirem suum, 
Mesitem bassam, multis. cum millibus bominum, 
ac prepotenti eum classe, mari ablegavit : ut 
insule civitatique Rhodo bellum inferret. Obse- 


p dit autem Mesites Rhodum, sed expugnare nor 


potuit; ideoque maximo cum dgelrimento et ja- 
ctura rerum obsidionem solvere coactus fuit. Tum 
lemporis alterum quoque vezirem suum, Gedu- 
cem Αὐμηιθίθηι bassam, valido cum  exereitu, 
magnaque classe, Muchemetes. in. Πω misit. | 
Is Oirantum in ea. civitatem occupavit anno 885 
(Chr. 1481). 

Secundum bac reliquit. sultauus Muchemetes 
Constantibopolim, et iu Anatoliam trans mare 
profectus, die mensis Rebiululz tertio, qui tum 
Jovis erat, circa vesperam, in Teggiuruim prato 
luurtem Obiit, Exstincto autem  Muchemete Cou- 
stiautinpopolim reversi Genizari, urbem diripue- 
ruut, le vero deciiua Dona inepsis Bebiv; αμ» 


5.1 


ANNALES TURCICI. 


εκ 


lius ejus, saltanus Bajazites, Amasia Constanti- A ex Ungaria : quos quilem ordine perorantes au- 


nopolim appulit :et occupa!a sede regia, patris 
Joco salutatus est. imperator. 

Vix Constantinopoli paucis diebus  bzserat, 
cum frater ejus, sultanus Zemes, ductis e Cara- 
mania copiis, Prusam odiit, ibique domicilium 
sibi constitnit; sultanus vero Bajazites, arcessilo 
ex Apulia cum exercitu Geduce Achmete bassa, 
magnisque ceteroquin eliam collectis copiis, 
adversus Zemen) fratrem. in Anatoliam. movit. 
Cum prelio congressi fnissent, inferior discessil 
Zemes, ac mox in Carawaniam profugit : unde 
eum eum sullanus Dajazites  expulisset :— iti- 
nere converso, Constantinopolim repetiit. Inde Ge- 
dutem Achmetem bassam in Caramaniam remisit, 
qui dum istic hereret, Apuliam liali recupera- 
iunt : Turcis omnibus, qui Otranti presidio re- 
licti fuerant, in captivitatem redactis, anno 886 
(Chr. 1482). | 

Rursus autem; Constantinopoli suitanus Bajazi- 
te« discessit, et in. Caramaniam cum exercitu 
venit. Quippe frater ejus Zemes e peregrina- 
tione Mechiensi jam reversus fuerat. liaque 
denuo commisso in Caoramania przlio, sultapus 
Zemes iterum victus ad mare profugit, et in lia- 
Jiam se recepit. Hine castris motis, Constanti. 
nopoulim sultanu$ Dajazites abiit, atque inde pro- 
fectus est. Hadrianopolim. 

Nocte sexta mensis Schevalis, omnes ad se 
wegires &uos Iuvitavit, una cum Geduce Achmete 


hausit, et unicuique veziri vestem donavit, excepto 
Geduce Achmete bassa, quem et interfici jussit, 
auno 887 (Chr. 1485). 

Eodem tempore mortüus est Caramani princi- 
pis filius, Casanes begus, quem in comilalu suo 
Bajazites alebat. 

Hinc suscepta Bajazites expeditione, Sophie 
tempus ad aliquod substitit, ubi magvam militum 
tf»anum collectam habebat. Horum majorem par- 
tem ad flevium Moravàm misit, ibique duas arces 
veteres communiri jussit, Quibus expeditis, So- 
phia Constantinopolim reversus est, auno 888 
(Chr. 1484). 

Mense Πουλί, die «quodam Martis, urbs 
Hadrisnopolitana, cum omnibus ad disirahendas 
merves, cxsüruclis edifiviis, igne conflagravit. 
lbidem etiam id temporis Bajasites Xenonem 
condere propter flumen cepit. Inde castris Hadria- 
nopoli motis, Moldaviam transiit, et arcem Chilim 
occupavit. Neque multo post, die quodam Mer- 
curii, etiam arcem Chermen, iisdem in ltinibus 
sitam, in potestatem redegit. Atque omni hoc 
agro potitus, mutata profectione, Hadrianupolim 
rediit, anno 889 (Chr. 1485). 

Tunc et lumen solis defecit, et sultanus Daja- 
το versus loca montana, recreandi sui causa, 
se centulit, Hic eum adiere legali tres, querum 
unus ex India missus fuerat alter Alcairo, tertius 

PATROL. Gs. CLIX. 


divit, et postulaiis assensus, liberaliter donatos 
dimisit. 

Postea profectus est Alis begus eunuchus, qni 
beglerbegi munus administrabat, magno cum exer. 
citu in Valachiam : conciliatoque sibi — Vaivoda 
Valacho, cum suis et Valachi copiis in Moldavia ο 
irrupit : ac rapiuis, ferro, Bamrnis, vastavit omuia : 
spoliis onustus denique rediit Hadrianopoliim, 
aono 890 (Chr. 1436). 

Sultanus interim Bajazites domi quiescens, «u- 
ces suos, Ischenderem begui, et Balim δρα”, 
Malcozii filium, ablegavit : ut denuo Valachiam 
ingrederentur, et Vaivoda Valacho persuaderceut, 
uti conjunctis secum armis iteram in Moldaviam 
impressionem faceret. Assentiente Valaclio, mox 
ea suscepta fuit expeditio : totaque regione direpta, 
magna cum preda discessum. 

Dum hsec iu Romania gererentur, Alcairi -ulta- 
nus ab una parte se commovit cum suis, quos 
inter erat Usunes Usbegus ; et suas suorumque 
copiasin locis Adanis ac Terso interjectis, collegit : 
ab altera sultani Dajazitis parte, Sangiachi Aua- 
tolie, itemque Ferhates begus, sultani Bajazitig 
gener, Caramanis bhrg'erbegus, Caragosa begus, 
congregati ; jutictis exercitibus, contra sultaninos 
Alcaireuses profecti sunt. Ubi ventum a manus 
esset, ab utraque parte sane quam viriliter d:- 
micarunt. Sultanini denique  Dajariticos — terga 


C dare coegerunt, ipso etiam Dajazitis genero, Fe- 
bassa : quo quidem in convivio vinum cum εἰς 


rhate bego, interempto. 

333 Non multo post edixit Bajazites, uti Mu- 
chemetes begus, Cheseris begi filins, cum ducis 
filio, qui beglerbegus Ro'nanix creatus erat, Itoma- 
nie copiasin Anatoliam transjicerent, et assump'o 
Anatolico milite, sulianum Alcairi bello invade- 
rent. His iyitur Bajazitis imperio parent bus, recta 
petitus hostis * qui cun et ipse paratus ad dimi- 
candum essct, utrinque concursum acerrimo pra- 
lio, quo ducis filius, Achmetes bassa, cum eque 
prolapsus, in Sultaninorum mauus venit : et dedu- 
cius ad Usbegum, custodi:zx traditus fuit, Ingentem 
Bajazitici cladem id temporis acceperunt, quie Ba. 
jariti siguificata cum fuisset, vezirem suum, Dau- 


D dem bassawm, prezpotenti cum exercitu contra sul- 


tanum Alcairi misit. Minime vero territi sultanini, 
mox ei cum suisobviaim progressi supt, Daudes iliis 
h»ud occurrendum ratus, mature capto mutanda: 
profectionis consilio, retro duxit exercitum, Adiii 
hoc in itiuere Daudem Aladeules Dulgadiris dux, 
cui magnum ipse honorem exhibuit. Posteaquam a 
sultaninis se Daudes avertisset, Varsacensem di- 
tionem ingressus, proceres partim in vincula conje. 
cit, partim occidit, partim interveniente transac- 
tione recepit in gratiam, fortenisque suis restituit. 
Turgucensis provinci: proceres saluti -sux fuga 
consuluere. Tandem tamen impetrato salvo. com- 
meatu Daudem bassam adierunt, et pace cum eo 
$ancila, sacramentum praestiterunt. His effectis 


20 


6- 


ET 


ANNALES TURCUICI. 


b») 


rebus, Daudes exauctorato milite reversus est ad A — Bajazites magnam rursus militum menum col- 


sultanum Bojazitem, qui tunc in regione Visena- 
hiesi degebat. 

Venit id temporis ad Bajazitem legatus ex Un- 
garia, vir eximia dignitatis, cui nomen Jachoschi- 
cius. Is ad sultanum adductus, et. perbenigne fuit 
auditus. Expedita legatione, vestem a Bajaaile 
dono, pro more gentis accepit, et admodum. hono- 

. ilice benigneque dimissus fuit. In itinere vero, quo 
domum rediturus erat, cum jam Semendriz finea 
atigisset, quidam eques Turcicus, vir militaris, 
cui nomen Gases Mustapbas, et qui forte tum tem- 
poris istic erat, equo conscenso, legatum aggres- 
sus est, eL acinace suo tam graviter vulneravit, ut 
coufesum ibi mortem oppeteret, Id uti faceret, haec 
cum impulerat causa, quod cum aliquando lega- 
tus ille Gasim Mustapliam cum fratre captivum de- 
tinerd, Mustapha fratrem veru. transfixisset, ip- 
sumque Mustapbam coegisset, ut hoc modo trans 
fizum Yeru fratrem germanum assaret : excussis 
eidem Gase Mustaplie triginta duobus dentibus 
suis. Hac ergo de causa repertum ibi legatum oc- 
cidit, quanquam et ipse Goses Mustaphas eodem 
Joco vulneribus confectus vivendi finem fecit. 
Acciderunt hzc anno 891 (Chr. 1487). 

Secundum hasc profectus ex Ana!olia sultanus 
Bajazites, Constantinopolim venit : et missis hinc 
iude per omnes proviucias suas mandatis, ex Ana- 
tolia Romaniaque magnum coegit exercitum, ευ. 
que'misit versus Arabiam ; summo copiarum om- 
nium imperatore desiguato, Ali bassa eunuclio. 
Is ubi cum inilite pervenissel ad civitatem Adano- 
rum, arcem urbis instauravit, refecit, communivil : 
et aliis quibusdam oppidis captis, prasidia impo- 
suit, auno 895 (Chr. 1489). 

Interea dum his arcibus occupandis et exstruen- 
dis intenti sunt Bajazitici, etiam ex altera parte 
sultanini expeditione suscepta, in hostem profecti 
sunt. Congressis exercitibus, vehemens comuissuui 
fuit praelium. Ας tamelsi sultaninorum acies tau— 
dem soluit: dissiparentur, non tamen passus est Alis 
bassa militem suum a tergo cos persequi : quod νο» 
rereiur, ne belli se converteret alea : simulque pu- 
taret, salis se consecutum glorie, qui tam felici- 
ter hostiles copias disjecisset : cavendum denique 
censeret, ne sui nimio labore defatigarentur. 1490” 
que motis hinc castris, domum  inilitem suum re- 
duxit. Postquam vero Bajazitici discesserant, Sul- 
tanini suis denuo collectis, Adana Tersumque 
civitates obsidione cinxerunt : quibus cum potiri 
non possent, copias inde suas abduxeruut. Verum 
non multo post, tormentorum eL aliarum rerum ap- 
paratu instructi, rursus adorti sunt Adana, εἰ ex- 
puguatam urbis arcem diruerunt, atque ita domum 
reversi sunt, anno 895 (Chr. 1490). 

Tunc et die quodam Jovis, circa meridiem, Con- 
£tantinopoli terra mota tremuit, et multa corruerunt 
edificia. Fuit et Pruse tantum incendium, ut 
urbis regiones 25 absumercntur. 


legit, et in Anatoliam transmisit, dato eis duce 
Ischendere bego, Michaelis filio : cui praecepit, ut 
Aladeuli Dulgadiris duci bellum inferret. Hi cum 
ducis fines ingressi fuissent, rerum suarum securi, 
tutos omnino se putabant, Ibi tum eos ex improviso 
adortus Aladeules, duobus Ischenderis begi filiis 
interfectis, ipsum etiam Ischenderem vivum cepit, 
et Alcairum sultano misit. [ας clade accepta, nihi- 
lominus insigni Bajazites magnificentia trium filia- 
rum nuptias celebravit : quarum una data fuit 
uxor Usumchasanis fiiio, altera Usgulis e (ilio ne- 
poti, tertia Daadis bass: (ilio. Post eas nuptias, de- 
nuo litteris hinc inde missis, convenire milites jus- 
σι : qui dum in dies ad eum confluerent, forte le- 


B gatus ab. Alcairensi sultano missus advenit. Eum 
- Bajazites ioauditum jussit sbscedere. 


lloc tempore Constantinopoli, die quodam solis, 
primo diluculo, pluere cepit : secutoque tonitru, 
tactum de ccelo templum 334 fuit, in quo pulvis 
tormentarius magna cum nitri copia reconditus 
erat. Hac inflaminata. materia, templum ipsum e 
fundamento disjectum fuit, et ignis urbem perva- 
gatus, yon plurima duntaxat edificia, verum etiam 
quinque bominum millia, cujusvis etatis et sexus 
absumpsit. 

Àb altera parte sultanini rursus expeditione sus- 
cepta, Larendam captam direptamque succende- 
runt, et in cineres redegernnt , aliisque praterea 
spoliatis oppidis ac vicis, domum rediere. Periit 
ibidem et Jacupes begus, Usuimchasanis filius. Ac- 
ciderunt autem hzec anno 895. 

Bajazites lisce de rebus certior factus, Constan- 
Gnopoli discedens, Gumulzinam abiit, ac venando 
semet oblectavit. Gumulzina relicta, Ypsalam se 
contulit, ibique paucis diebus exactis, Constantíi- 
nopolim rediit, Venit huc ad eum legatus alter Al- 
cairo missus: quem perlumaniter exceptum, et 
amplissimis donatum muneribus, bona cum pace 
dimisit. Neque multo post, etiam ipse quemdam e 
suis Alcairum allegavit, anno 896 (Chr. 1491). 
Cum is Sultani Bajaritis legatus Alcairum venisset, 
pax inter eos sancita fuit : et sultanus Alcairensis 
Bajaziti Tersum atque Adana cum oppidulis eodem 
pertinentibus restituit. 

Hoc tempore mortuo Ungaria rege, successor 
ejus legatum ad sultanum Bajazitem misit. llujus 
postulata cum audiisset, pacem Bajazites cum Un- 
garo fecit. Eodem anne ruesus exorto Prusz incen- 
dio, magna pars urbis, cum laberuis n'ercatorum 
plurimis, conflagravit. Misit etiam sultanus Aleairi 
legatum cum amplissimo comitatu ad snltanum Ba- 
jaritem. Referenda vero sunt hzc ad annum 89 
(Chr. 1492). | 

Secundum illa discessit Constantinopoli Bajazi- 
tes, et Hadrianopolim profectus, extra urbem ca- 
stra metatus est, ac ibidem ad aliquot dies haesit. 
Quodam vere die vezires .suos allocutus, babere 
se in animo dixit expeditionem quamdam difficilem : 


, 


δεί 


ANNALES TURCICI. 


ο 


gerendum eum Ungaris bellum intelligens. Ideoque A jussis, claves urbis sultano Bajaziti per eos οοιι- 


coactis universis copiis snis, Hadrianopoli Sophiam 
profectus est. Non tamen Ungarium ingredi fuit 
ausus, sed Achmete bego cum milite Anatolico So- 
phi» jusso subsistere, Daudem bassam cum parte 
copiarum Uscopiam misit : ipse cum Jochia bassa, 
et cum milite Romaniz, Manastirum abiit : atque 
inde in Albaniam, ducisque Joannis regionem se 
contulit. Expedivit et mari naves quasdam, ut Al- 
banorum itinera precluderentur. Hzc cum Albani 
ánimadverterent, ad montes se receperunt, et in eis 
ita se cómmunierunt, ut magnum inde Turcis dc- 
trimentum inferrent. Ad extremum tamen Turci, 
conscensis locis altioribus, in eos irruerunt : et vi- 
ris interfectis, mulieres ac pueros adduxere capti- 
vos, omnemque regionem illam flammis vastarunt. 
His rebus gestis, Manastirum Dajazites rediit, ac 
diebus aliquot ibi substitit, Manastiro cum discede- 
ret, obvium habuit in itinere Dervisium quemdam 
Turcicam, gepeneci lacinia tectum. Is et auribus, 
et collo, et brachiis appensos annulos ferreos ge* 
stabat, et illorum sectam profitebatur, quos Calen- 
deres Turci vocant, Ubi propius ad sultanum Baja- 
£itlem accessisset, acinacem  gepencco tectum 
strinxit, ipsum Bajazitem invasurus. Cum Limidio- 
res quidam e Zausiis illi de via cederent, liberum 
jam scilicet ad Bajazitem habebat aditum. SeJ 
Isehender bassa, qui prasens aderat, ea vi pusdi- 
£ganum in hominem contorsit, ut humi prolabere- 
tur. Inde prostratum aggressi. quidam, in frusta 
dissecuerunt. Tondem Bajazites Hadrianopolim per- 
venit. Acciderunt hzc anno 898 (Chr. 1495). 
Quidam id temporis eunuchus, cui nomen Jacu- 
pes Aga, coinmendatam fidei δυο Doziuensem pro- 
vinciam administrabat, Hic missis hinc inde per 
Bomaniam preconibus, proclamari jussit : velle se 
cum suisin Ungariam irruere. Si cui secum pro- 
flcisci luberet, ut illa impressione rem faceret, is 
uti quamprimum ad se veniret. Hoc intellecto prze- 
conio, Acanziorum aliquot millia se cum Jacupe 
conjunxerun! : qui tantis auctus copiis, Ungariam 
invasil. Eis occurrit Ungaricus Banus, cum quadra- 


giüta millibus lominum, magnaque vi Turcis ob-. 


stitit, Tandem ipsi dissentientes inter se Ungari, 
terga. dederunt : captusque Direnziles Banus ac 
vinculis constrictus, ad sultanum Bajazitem missus 
fuil. Is rei tam bene gest» nuntio multum cxhi- 
laratus, ad tempus aliquod Constantinopoli quievit, 
Evenerunt autem hzc auno 899 (Chr. 1494). 
Posteaquam Dajazites, a rebus gerendis absti- 


Waendo, satis diu se recreasset : collectis iteruin co- 
ες, Moream ingressus, ad Inehechtim — accessit, 
«au classe instructa, quain eodem appellere jussit. 
Ilis cum Italica classis occurrisset, commisso navali 


Nl-erzlio, tandem Itali remisso pugnandi ardore, dis-- 


"HE-esserunt. ltaque videntes Inebechtii, se terra pa- 
Uer, et mari obsessos, aliquandiu quidem se de- 
"Vil esdere fortiter : sed. animadverso, nihil amplius 

πρι ac praesidii sihi reliquum, primatibus egredi 


lerunt : atque hoc modo urbem ipsius potestati per- 
misere, anno 905 (Chr. 1499). 

Potitus Inebechti, presidium urbi capte impo- 
suit : et Hadrianopolim reversus, ibidem hiberva- 
vit. Ubi jam stas appetíisset, coactis Romani:e 
Anatolizeque. exercitibus, denuo Moream invasit, 
magna etiam mari classe ablegata, Methonemque 
milium corona circumdedit. Qui erantin urbe 
335 Christiani, adeo se defendere strenue, to- 
tius ut mensis spatio, ciira intermissiunem, inter- 
diu noctuque dimicaretur, muris ipsis tormentorum 
impetu disjectis. Videns autem Bajazites, urbem a 
Christianis propugnari : commotus ira, suis spei 
urbis diripiendz fecit, siquidem illa potirentutr. Hac 


B sultani voce milites audita, quodam die, cum jam 


advesperasceret, vehementissima urbem oppugna- 
tione adorti ceperunt : omnesque mares, quotquot 
adoleverant, occiderunt, mulieribus et pueris (45 
ptis. IIoc modo redacta in potestatem Methone, pre- 
ces a Turcis in ea fuere concept, que die Veneris 
haberi solent. Inde Dajazites Coronen copias du- 
xit, ut illam quoque civitatem obsideret, et occu- 
paret. Sed prima statim nocte, postquam Methone 
discesserat, venerunt in castra Bajasitis Coro- 
nenses : oblatisque clavibus urbis, deditionem 
fecerunt, anno 906 (Chr. 1900). 

Dum his urbibus expugnandis intentus esset Ba- 
jazites, Veneti auxiliis llispanorum impetratis, ma- 
gna elasse Mitylenen aggressi sunt,'et tormentorum 


^ bellicorum vi, muros oppidi ad qningentas ulnas us- 


que prostraverunt. Mitylenenses ab hostibus ob- 
sessi, Constantinnpulim misere, qui opem posce- 
rent. ltaque collectis eubito classiariis copiis, in- 
signis exercitus navalis instructus fuit. Nunquam 
ante hoc teinpus Constantinopolitani, vel pecunias, 
vel milites, vel classiarios conferre coacti fueraut. 
Sed dungravi Lunc urgente necessitate, non hzc dor- 
taxat ab eis exacta fuere, verum etiam usu rece- 
ptum, ut deinceps quoque, rebus ita poscentibus, 
eadem ab ipsis przstentur. Ante quam classis illa 
Constantinopoli profecta ,  Mitylenen appulisset , 
jam Christiani decies et octies oppidum adorti, nou 
tamen. expugnare potuerant. ltaque cum intelle- 


D xissent Veneti, venire Constantinopoli talem ac 


tantam contra se classera : naves suas ingressi, 
discessere. Constantinopolitani vero Miiyleneu de- 
lati, inuros ab hoste dirutos refecerunt, atque iia 
domum reversi sunt. Ad extremum eo redactie 
fuerunt Venetorum res, uti muneribus delenito 
suliani Bajazitis animo, pacem cum eo facerent, 
auno 907 (Chr. 1501). 

Bajazites e Morea Constantinopolim  prvfectus,. 
ita totum se dedit otio , pluribus ut annis expe- 
ditionem plane nullam susciperet. 

Auno 915 (Chr. 1509) hora secunda noctis cuju-- 
damn, martis diem secutze, terra Constantinopoli u«- 
que adeo moveri cepit, ut turres aliquot templorum: 
Turcicorum  corruerent, ipsorumque templorum 


623 


ANNALES TURCICI. 


(οι 


testudines partim rimas agerent, partim humi col- A Anatoliam petiit ; et beglerbegum Anatoliss, Carg- 


laberentur. dificiorum vero privatorum camini 
sive infumibula dejecta sunt, οἱ parietes portim 
fissi, partim prostrati. Pinnze murorum urbis ad 
terram prxcipitarunt, ipsaque meenia cum turribus 
suis conciderunt. Pluribus denique magnifici ope- 
, vis redificiis usque ad. füandamenta eversis, magna 
liominum urultitudo aub ipsis exstincla fuit ruderi- 
hus. Quo se conferret, norat nemo. Plebs urbana 
suis ex adibus migrans, partim in plateas , 
partim in areas sdium, partim in hortos se 
recipiebat : ne scilicet α corruentibus zdificiis 
opprimerentur. Quippe totam illam noctem pri- 
mam terra tremere non desiit. Cumque somnum 
oculis nemo videret suis, omes, et numinis, 


et Mahumetis opem votís assiduis implorabant. B 


Terre motus hic denique continuis quadraginta 
diebus in horas singulas sentiri potuit. Cum autem 
remisisset, expeditis Bajazites per universam Ana- 
toliam Romasniamque mandatis suis, uti sarcho- 
res, hoc est, mercenarii et opifices Constantinopo- 
Hin mitterentur, edixit. Confluxerunt ad urbem 
fabrorum, tam cementariorum, quam lignariorum, 
epificumque mercenariorum ad octoginta millía : 
quibus id datum negotii, ut accepta mercede, col- 
Japsa urbis :difieia reflcerent ac — instaurarent. 
Praefectus a Bajazite fuit operariis hisce Jonuzes 
aga, genizarorum tribunus : qui et inspector, et 
exactor operarum, summa cum potestate, suis cum 
cenizaris, esset, luterim ipse, quietis capienda causa, 
semet Hadrianopolim contulit, 

Eratid temporis in provincia Tekiensi vir quidam 
primarius, cui nomen Chasanes Chelifes. Is. filium 
habebat, qui Scachoculis appellatus fuit, et totis 
scx vel septem annis ita latuit, uu nunquam prodierit : 
qua quidem de eausa fuit habitus pro viro sancto. 
Eidem Bajazites quotannis septem asprorum millia 
suam in speluncam mittere solebat, cum ignoraret, 
eum et secte alterius, et Kisclem bassam esse. llic 
ergó, quo tempore Constantinopoli strenue labora- 
batur in urbe reficiunda, suis illis e latebris et 
cavernis tandem prodiit, et adjutus;opera suo- 
rum quorumdam complicum, die quodam solis 
urbem Anialiensem ingressus est : quod eo faeilius 
tum (leri potuit, quia commodum id temporis illic 
anniversaria nundinz celebrabantur. liaque ca- 
ptam civitatem diripuit, et Cadium ejus in quatuor 
frusta dissecari, ac ipsa frusta distinctis locis 
suspendi jussit. Inde missis in provincias proxi- 
' as quibnsdam sua sect», suarumque partium ho- 
minibus, proclamari pracepit advenisse jam tem- 
pus, ipsis opportunum, saltem correptis aris, ad se 
properareut. Quotquot igitur illam sectam amplec- 
tebantur, et antehac eam secreto duntaxat profiteri 
eogebantur, ad hunc eo numero con(luxerunt, ut per- 
brevi spatio temporis, homiuum ad decem millia 
cecum in 396 castris haberet. Prieterea complures 
e Tekiensi provincia cum ipsose conjunxerunt., ltaque 
tales ac tantas jam consecutus copias, Antali relieta, 


gosam bassam adortus est. Occurrit homini Carg- 
gosa cum exercitu Anatoliz, statimque inito przelio, 
seditiosi victos se simulate, ar pedem nonnihil refer- 
re. Tum vero Turci desertis ordinibus suis, hostium 
impedimenta diripere ceprrunt. Perduelles vero. in 
tempore conversis habenis, Carsgosz copias cee'- 
deruut : ipsumque captum ad metropolim Anatolize 
Cutaigen adduxerunt, et oppidum sibi dedi posta- 
larunt. Id cum ab oppidanis impetrare non possent, 
in eoram conspectu Caragosam bassam vivam palo 
transfixere. Secundum liec. profectus Manissa cum 
Sangiacis quibusdam sultanus Corcutes, sultani 
Bajazitis filius, copias in seditiosos bosce duxit. 
Verum ezsus et ipse cnm suis, vix fuga saluti cou- 
suluit. Hinc ia dies auctis viribus, Anatoliam Sca- 
choeulís universam agere, ferre, multaque f vda 
committere. Post etiam. progressus ulterius, Aidi- 
nensem ditionem invasit. Corcutes fuga. ceu dir- 
tum est, elapsus, summa celeritate datis ad patrem 
litteris, eum de retota certiorem fecit. Bajazites ez- 
candescens adversus vezires $108, 2c pressertim ad» 
versus Alim bassam, et ducis filium, qued nihi] de 
hoc motu sibi significassent : mox Alim bassam eum 
exercitu in Anatoliam proficisci, ac seditionem bane 
compescere, perduellionis auctoribus capitis sup- 
plicio multatis, jussit ; quod nisi fecisset, impera- 
turum se minalus est, ut cutisei toto corpore de- 
traheretur. Quapropter Alis, adhibita maxima dili- 


C gentia, in Anatoliam se contulit: cum Bajaszites el 


D 


non exiguam partem aulicisui comitatus, δὲ geni- 
zarorum, adjunxisset: filioque praterea suo, sul- 
tano Áchmeti, cujus Amasiz sedes rat, maudasset, 
ut suis cum copiis Ali bassz auxilio veniret. Aeb- 
metes Ámasia profectus, ad Alim bassam accessit : 
qui mox inter se congressi, dies aliquot reficiundo 
militi dederunt, deque bello gerendo consultarunt. 
Interea vero cum copiis in Caramaniam irruit 
Scachoculis, cui Caramanire bassa, quem Cheide- 
rem bassam vocabant, et Sangiacus quidam in ea- 
dem provincia, Zindis Kemales begus, obviam ve- 
nerunt : prelioque Culim adorti, non inferiores 
mode discessere : verum etiam utrique, pro more, 
resecta fuere capita. Seditiosi deinde Caramanis 
relicta, versus planitiem Zilueciam prefecti.sunt : 
quod eum Ali basss significatum fuisset, magno- 
pere perturbatus animo : Quisquis, ait, me amat, 
absque mora conscendat equum, primusque eseteris 
exemplo przbito, con«cendit. equum : et. vereda- 
riorum in morem festinato itinere, perduelles ia 
campo Zibuccio tandem assecutas est. Sracho- 
culi« autem, Osmanicorum adventa cognito, ibide.n 
jn planitie castra vallo communivit, camelis etiam 
iu circuitu dispositis : et cum aniino 8uo constitoit 
hoc loco Martis aleam experiri. Praeterea quibu:- 
dam castrorum in locis, hoc modo munitis, turres 
eszcitavit : dequibus sui sese defenderent, et hostem 
ab oppugnatione castrerum arcerent, Erant igitir 
hi egregie ad prsielium ineundum parati. Ex adverso, 


(25 


ANNALES TURCICI, 


- 626 


licet Alis bassa secum et ipse multa millia militum Α in Ronianiam abiturus. ltaque Cofe discedens, Chi- 


sdMuxisset , tamen quia totos dies quatuordecim 
f4o iinere veredariis prope paria fecerat, non 
viros duntaxat, sed equos etiam laboribus exhau- 
stos habebat. Nihilominus hoste conspecto : Ten- 
damus in eos, inquit. Sed efat in exercitu quidam 
Caramuses, stipendiariorum pra:fectus, quos Ulo- 
fezio dicunt, vir rei militaris insigniter peritus. 
is Ali basse. respondens : Exspecta nonnihil, ait, ο 
hassa, donec exercitus alii se nobiscum conjurigant. 
Fieri nequit, ut hostis e manibus nostris 
clabatur. Ad unum duntaxat, alterumve diem, 
praelium differ. Etiam Ramasanis filius, Adanorum 
begns, nobis subsidio venit. Sine, quao, nostras 
uti copias aliorum accessione majores et firmiores 


e?Hiciamus. Alis autem bassa vicissim : Quis, inquit, B 


cst Alis bassa, quisve tandem alter ille, nobis ut 
ejus sit ex«pectandus adventus ?. Nimirum Alis e 
potestate totus cxierat. Ideoque rabie quadam ac- 
tus bostem invasit: quo factum, utacre prelium 
committeretur, Eo przlio Chasanes Chelifes, Sca- 
choculis pater, sagitta vulneratus, et paulo post ex- 
stinctus fuit : quo mertuo, tumultus atque strepitus 
ingens audiri cepit in castris seditiosorum. Quapro- 
fec Alis. bassa, concitato calcaribus equo, medios 
in hostes delatus et ab eis occisus est. Quod quidem 
ipsius conspicati milites, terga dedere. Seschoculis 
bac potitus victoria, versus Parthicos fines iter 
direzit, Tebrisium profecturus; cum prope jam 


lim navigavit : Chili Beligradum venit. Ejus rei fa- 
mà Constantinopolim 24 sultanum Bajazitem perlata, 
Cadium urbis Sarigresein, et. Següanem  bassam, 
legatos ad filium misit, quorum et consiliis uteretur 
Selimes, et monitis instrueretur. Hi cum ad. Seli- 
mem pervenissent, auctores ei fuerunt, uti suam in 
ditionem rediret : ne forte fratribus etiam suis oc- 
casionem przberet, consimilia quadam tentandi. 
Ad ea respondens Selimes : Annon mandatum di- 
vinitus est, inquit, uti suos quisque parentes tertie 
vel quarto quoque anno invisat ? Hsc equidem causa 
motus, iter hoc perficiam ; et patre visitalo, meam 
in ditionem revertar. Ad summam, ab hoc iustituto 
legati Selimem nullo dimovere modo potuerunt. 
Ideoque redeuntes 2d Bajazitem filii mentem. ac 
sententiam patri. renuntiarunt. [s denuo. legatos 
alios ad Selimem uisit, ac dici filio jussit, uti. Se- 
mendriai se reciperet :. quem ipsesangiacatuni illi 
aturibuisset. Negavit id se facturum filius, omni- 
noque se parem prius aditurum respondit, ejusque 
manus osculaturum, atque ila deiude discessurum. 
Evenerunt h:c anno 917. 

Secundum illa perrexit in itinere suo sultanus 
Selimes, et Hadrianopolim petiit. Inde cum non 
proeul abesset, relicta Bajazites Hadrianopoli, ver- 
sus Constantinopolim abiit. Habebat autem secti 
omnes Vezires suos, et begos sangiacos, et milites. 
Quippe mandatis publicatis edixerat, uti secun! co 


Partlicis à flnibus abessent, obviam eis caravana C proficiscerentur. Qua de causa cominotus Selimes, 


quaedam venit, secum e Partliia sericas et alias mer- 
ces vehens. Eam caravanam Scachoculis diripuit, et 
quotquot hanc comitabantur liomines, interlici jus- 
sit : cum ignoraret, esse opes illas Igmaelis Scachi, 
hoc est regis Parthorum. Ubi Tebrisium venissent, 
tribuni militum, caterique przefecti, Scachum Is- 
wmailem adierunt : et ad pedes ipsius provoluti, 
honorem ei pro more gentium illarnm, exhibuere. 
Tum vero Scachus Ismail : Quis auctor vobis fuit, 
inquit, ut adoptivo patri meo bassas et begos suos 
occideretis, ejusque praterea subditos rebus ac 
facultatibus suis spoliaretis * llis respondentibus, 
id abs se factum, ut ipsimet [smaili Scacho rem 
gretwm facerent, et homines a recta fide alienos, 
barbaros, facinorosos, de medio tollerent , rursus 
eos compellans Scachus 3377 Partlicus : Et. quid 
landem, subjecit, caravana culpr commisit in vos, 
«qua irritati, et homines occidistis, et opes ipsas 
eWiripuistis ? Ad qui illi cum nihil haberent, quod 
«ες ni patgandi causa in medium afferrent : omnem 
& Slam colluviei hominum ita distribui Sceachus L;- 
αν ποιο) jnssit, ut singuli Parihiornm proceres ejus 


w-mnandato viginti ad se reciperent : cxteros vero 
Bm,rzfectos, atque tribunos ipsorum, trucidandos 


t Cerizzis suis objecit. Quod sane cum absque mora 
ENüheret, dignam facinoribus admissis mercedem 


EL πεις. 


Dum hzc in Asía gererentur, Tarabosane profe- 


"ELT lussultanus Selimes, navigio Cofen appulit ; illinc 


. 


εἰ consiliarios suos appellans : Nullum, inquit, 
hostem habemus inter Hadrianopolim et Constan- 
tinopolim, Cur ergo tot proceres, et talem ac tautum 
exercitum pater secum ducit? Haul dubie nihil aliud 
liec portendunt, quam quod fratrem meum, sulta- 
num Achinetem, rerum administrationi praficere 
cogitat. Ideoque summa usus celeritate, non pro- 
cul a Zorlo patrem assecutus est. lbi tum copiis 
utrinque concurrentibus, ad dimieationem ventum 
fuit. Erat id temporis imbecilla Bajazites valeju- 
dine, cum nec pedibus uti nec equitare possct : 
eaque de causa curru vehebatur, cui velum οὐ. - 
xerat, numinis interim, Mahumetisque sut auxilium 
implorans. Cum perexiguo temporis intervallo pu- 


D enatum esset. victus. Selimes, omni thesauro suo 


relicto, fugze se dedit : ac tandem pervenit in vi- 
cum quemdam, situm ad mare, quod Nigrum vo- 
cant, Ei vico nomen est Midge. llie navem ingres- 
sus, tranmisso mari, Cofen se contulit, Sed ezdemn 
hieme rursus in Romaniam navigavit. Quidam enim 
proceres aulici partes sultani Achmetis fovebant, 
nimirum ipse Cadilescherus, et Nischanzis bassa, 
et Jonuzes bassa, qui inuneribus etiam in hunc (inem 
paratis, populo persuaserant sultanumn. Achmetem 
brevi adfutarum, et loco patris imperaturum. Hic 
3uten: couatus eorum cum genizaris innoLuisset, 
nocte quadam in xdes ipsorum irruentes, quidquid 
in eis repertum esset, diripuerunt. bMidem noctu 
Chasanis basse douum aquressi, fuede spoliarunt : 


021 


ANNALES TURCICI. 


023 


adeoque seditionem excitavere maximam. Erant id A ab eis dicta fuissent, exiguo temporis spatio sul- 


temporis ad urbem sultani Aclimetis legati qui fur- 
tim 3e subducere, salutique suz fuga consulere 
coacti fuerunt. Secundum lic legatos ad sultanum 
Selimem misere genizari, qui nuntiarent, ad urbem 
modo venirel : se nimirum et salutaturos ipsum im- 
peratorem, et agnituros pro. domino. Aclmetes 
etiain eodem tempore propius ad urbem se con- 
tulit, suis cum copiis ad Iscodaram, e regione Con- 
stantinopolis, castra melatus : missisque patri multis 
aureorum nuinmorum millibus, quo venerat itinere 
discessit. Cumque vectigalia, tributa, caterosque 
fructus ac proventus imperii, per Anatoliam sibi 
vindicasset : violenter illas provincias administrare 
cepit. Ac licel sultanus etiam Corcutesoppida qua- 
πι Ánatolix sibi subjecisset, retinere. tamen ea 
nou potuit, cuni praefectorum sultani Achmetis nia- 
jores essent vires. Itaque discedens ος iis locia 
Corcutes, traus mare Gallipolim abiit : ac. duobus 
duntaxat secum sumptis, Constantinopolim — navi- 
gavit. Eo cum pervenisset, exiguum quoddam tem- 
plum ingressus est, haud procul a. domicilio geni- 
zarorum, Hoc ubi nuntiatum. Sultano Bajaziti fuis- 
&cL, aliam ei domum in urbe jussit assignari, 
quam, remotus a Genizaris inhabitaret. Τη hanc 
igitur ubi commigrasset, bona. cum venia patrem 
adiit : ejusque manum exosculatus, in hospitium 
suum reductus fuit. Zecmen id temporis, quam mi- 
morem vocant, sultanus Selimes advenerat. Cum- 
«ue propius Constantinopoli accederet, atque 
obviam ei prodiret sultanus  Corcutes frater, equis 
insid.ntes, manus. sibi mutuo porrexerunt, ac per- 
amanter intcr se collocuti sunt, Hinc urbein ingres- 
sus Selimes, in prato genibaxeo tentoria fixit, 338 
Corcute suum in hospitium redeunte. Tum vero 
congregati Genizari, decem ex omni saorum numero 
delegere, quos ad bassas ablegatos, dicere jusse- 
ruut : agnoscere se pro domino suo sultanum Seli- 
mem, Bajazitis imperatoris filium. Bajazitem, pro- 
pter adversan valetudinem, et iuibecillitatem viriuin 
non jam amplius ad bella gerenda prodire posse. 
Quamobrem significarent sultano B»jaziti basss, ut 
$pOonte suam rerum administratonem Selimi fi- 
lio traderet. Id nisi fleret, in ipsos se animadversu- 
Σ08 : εἰ przeterea per vim collocaturos Selimem | in 
thronum regium, ac dominum et imperatoren suum 
declaraiuros. llxc cuin decem illi geuizarorum  le- 
ti hassis exposuissen!, lassm cum iis ipsis decem 
viris sultanum Bajazitem adierunt. Is intellectis 
eorum postulatia, quam quidem diu superstes ipse 
foret, imperium senemini traditurum respondit. 
Ad ea supremus vezir. Mustaphas bassa : Vale igi- 


tur, inquit, imperator inaxime. Nau inox, ubi abs. 


te digressi fuerimus, vitam hi nobis adiment. Tum 
sultauus : Siquidem jam nos imperio non abdica- 
verimus, ^it, an futurum putatis, uti nos e medio 
tollant ? Minime vero, subjiciuut illi, vitam eripient 
tibi : sed inje:tis uncis spiculorum suorum vesti 
tue, de throno imperatorio te detrali .nt. Qua cum 


υ 


tanus Dajazites re cum animo suo deliberata, ca- 
put erigit, et : Rerum equidem, inquit, summam 
filio meo, &ultano Selimi traditam committo, Qua 
Bajazitis oratione genizaris renuntiata, mox unàa- 
nimes ad sullanuui Selimen se contulerunt. Haze 
aulem gesta fuerunt anno 1318 (Chr. 15192). | 
. Postridie sultanus Bajazites cistas, quibus impe- 
ratorii thesauri contiaebantur, sultano Selimi filio 
misit : ac vez'res, ceterosque bassas, dominum 
suuin, sultanum Selimem adire jussit, eique si- 
gnificare tantunimodo sibi, paui suo, dilationem 
dierum $0 conce eret, quibus exactis, Dimotucum 
abiturus, et. reliquum ibidem vitae spatinm trang- 
iturus esset ; iuterim Selimes in hospitio Genibaxeo 
commoragretur. ILec cum illi sultano Selimi expo- 
suissent : Quidquid, ait, patri et bassis visum 
fuerit imperare, ratum este, Res enim adhuc in 
ipsorum potestate sunt et arbitrio. Postridie illiug 
diei patrem Selimes adiit, eique mannm osculatus 
est. Tum vero surgeus pater : Accede, fili, ait, atque 
lioc loco sede ; cum rerum dominus, me quidem 
abdicatu, et imperator factus sis. Ad ea Selimes : 
Minime vero, mi pater. inquit. Nam. equidem do- 
mini, patrisque mei famulus sum : nec amplius 
quidquam petii, quam ut mihi faciem tuam intueri 
ac manum deosculari liceret. ld cum impetraverim, 
bona cuin pace tua mihi, famulo tuo, nunc abire 
fas esto, salva tibi rerumadininistratione prosper- 
rima, Sultanus autem Bajazites : Fili, ait, toto pe 
ctore atque animo imperium tibi resignavi. Sed 
unum hoc consulo, ne aauguinem innoxium fundas, 
nec immerito quemquam occidas. Cui patris con» 
silio cum Selimes se pariturum promisisset, im 
lortum novum sive Genibaxen, ad tentoría sua se 
recepit. Postridie, summo diluculo, pro tribunali 
Sedit, et advocari Genizarorum agam jussit ; qui 
mox universis cum Genizarorum copiis coram eo 
se stetit. Ibi tum coimpellatis ipsis, Selimes iuter- 
rogare, num se vellent. dominum et imperatorem 
agnoscere ? Cunctis unanimiter acclamantibus, id 
omnino se velle facere, mox iterum Selimea eos 
appellans : Si quis, ait, inter vos aliquid culpas 
commiserit, an per vos mihi licebit, ut illum pu- 
niam ? Licebit vero, succlamant omnes. Ergo dein- 
ceps, subjecit Selimes, imperium meum  auspica- 
bor. Postridie, cum illuxisset, eodem in loco pro 
wibunali consedit, veziribus οἱ bassis omnibus luc 
ad ipsum convenientibus. Illo die quemdam genl- 
zarum, qui auream iu capite gestabat uscufiam, 
sive pileum, comprehendi jussit, et. ad arborem 
suspendi: quodam eliam de Ulofeziorum numero 
capite truncato. Genizarus ille propterea suspendio 


. sublatus e medio fuit, quod sultani Achmetis so- 


cer esset. Hioc modo cum sibi sultanus Selimes 
imperium constituissel, Corcules conscensa trireme 
Moniassam, ditionem suam, repetiit, Non multis 
diebus interjectis, Constantinopoli discedens lia- 
jazites, Dimoucum abire cogitabat. Eum  sultanus 


650 ANNALES ΤΟΒΟΙΟΙ, . 60 
Selimes extra portam Hadrianopolitanam, officii A Tantis cum copiis in Parthiam profectus, manum 


causa, cum deduceret. Bajazites. e curru cum filio 
collequens, de multis eum rebus admonuit. Inde 
»nutuo sibi pater atque filius valedixere. Sed Baja- 
ziles hoc itinere delatus in. vicum quemdam, cui 
nomen Chapse, vitamn.cum morte commutavit, Re- 
vectus autem a suis Constantinopolim, in templo, 
quod ipse construxerat, conditus fuit. 

Secundum hzc profectus est sultanus Selimes 
universis cum copiis in. Analoliau, cumque jam 
pervenisset Engurim, fratrer ejus, sultanus Aclime- 
tes, ad fines Arabicos profugit. Quod ubi Selimes 
accepisset, itinere mutato, Prnsam rediit : ibique 
3Mustapham bassam, cum aliquot fratrum suorum 
filiis, strangulari curavit. Ἰπάο Manissam contra 
fratrem, sultanum Corcutem, movit : sed is Te- 
kiensem in proviiiciam abiit : quo coguito, pri- 
mui e janitoribus suis, quem Azemim Casanam 
Agam vocabant, fratrem a tergo persequi jussit. Is 
adhibita diligentia maxima, tandem illam in specu 


quodam depreliendit, et cepit : jamque captum ad: 


berum suum Selimem adducens, obvios habuit nun- 
1j0s, apud oppidum 339 Egrigos : ubi mox de 
mandato Selimis Corcutes strangulatus, et cadaver 
- ejus Prusam vectum, ibidem monumento fuit illa- 
tum. 
Cum autem sultanus Selimes etiam alterum 
fratrem suum, sultanum Aclimetem, niagnopere 
cuperet in potestatem redactum, astu excogitalo, 


bassarum et genizarorum nomiue litteras ad »um C 
perscribi jussit, quarum litterarum hzc erat sum-. 


ma : Sultanum Selimem crudeliter in ornnium sz- 
vire vitam. Ea de causa se jant pertesos esse pu- 
silionis. istius. Prodiret modo Achmetes, ac se 


conspiciendum pr:eberet, mox el captum Selimem. 
tradituros. Data vero fuit opera, ut ejusmodi. 


literarum exempla 50 vel 60 sultano Aclimeti red- 
derentur. [taque numero litterarum deceptus , 
fidem eis liabuit, et cum milite Caramano suis 
e latebris in apertum prodiit. Quotquot erant. cum 


eo proceres, hanc profectionem dissuadebant, et. 


futurum aiebant ut circumveniretur. Sed ipse, 
litteris illis exhibitís ac perlectis : Demus, ait, exem- 
pfa viginti larum litterarum esse falsa et commen- 
titia; num idem de cateris quoque pronuntiari 
eportei? Itaque suam secutus opinionem, copias 
in fratrem duxit. Cum. in planitiem pervenisset ad 
ENeapolim Caramaniz, ab exercitu sullani Selimis 
e»brutus, parum cum suis strenue rem gessit: ac 
"weiclus, fuga se dedit; in qua fuga captus Aclime- 
S8 es, εἰ sfrangulatus fuit. Exstincti cadaver l'rusaimn 
wr eportatuu, et ibidem in monumento fuit couditum, 
Wl. lec autem acciderunt anno 920 (Chr. 1513). 
Sultanus ergo Selimes jam solus imperio tran- 
"ur-yguillo potitus, ad bellua! gerendum adversus lsma- 
Mi. lem, schacum Parthorum, se comparavit: et cur- 


τις ad vehenda tormenta, cxlerisque rebus ne- : 


""EP*s3aris instructus, omnes suos exercitus collegit, 
3ilia euibus erant hominum ad quadringenta millia. 


cum Ismaile scacho conserere decrevit. Ismail vero 
sultani Selímis instituto cognito, cum Parthis 
suis et Ipse hosti obviam prediit ; ac tandem 
congressis in planitie quadam, qui» Zalderana 
dicitur, utriusque partis exercitibus, a diluculo 
ad postmeridianum usque tempus dimicatum inter 
eos fuit. Ismailis scacli supremus belli dux, Usta- 
zelvis [ilius , Analolico militi oppositus erat; 
Romauix copias ipsemet scachus Ismail sibi de- 
bellandas sumpserat. Sed Anatoli beglerbegus 
adco fortiter hosti restitit, ut. tandem Ustazelves 
occideretur. Λὺ altero quoque aciei latere pugna- 
tum uirinque strenue, donec ad extremum Cba- 
sanes bassa, Romania beglerbegus, occuimberet : 


B Nihilominus Thures Alis begus, Malcozii filius, 


una cum fratre suo, tam acriter hoc przlio se ges- 
sit, ut hostibus disjectis, ad lIsmailis scachi ve- 
xillum primarium penetraret, ipsique scacho, vule. 
nus infligeret. Verum a scachi. satellitibus. uterque 
mactatus cecidit, Sub exitum diei fessus jam cum 
suis praeliando scachus, hosti cessit, et fugam arri-- 
puit ; ordaque sua, cum. omnibus rebus qua illa. 
continebantur, hostis arbitrio relicta, —"Tebrisium 
se recepit. Itaque Turcis orda schachi prede. fuit, 
qui etiam in ea ceperunt unam de scachi uxori- 
bus, cum catere mulieres, qua illis in castris 
fuerant, pedites cum reliquo Parthorum exercitu 
Tebrisiuni abiissent. Scachus autem, relicto Tebri- 
Sio, cum non magna suorum manu Su'taniani se 
contulit. Interea Tebrisium progressus Selimes, 
omnes urbis artifices, omnes eximios opifices coi-. 
lectos, Constantinopolim misit. Cumque illa bhie- 
me cogitaret in hibernis ad Carabagum subsiste. 
re, non hoc eum tumultuautes facere passi fuere 
genizari. Quapropter Amasiam reducto exercitu, 
ibidem hiberuavit, sub initium 2statis. Camaclium 
profectus, eaim civitatem occupavit. Interim Sina: 
nem bass:m cuuuchum in Dulgadireusem  proviu- 
ciam ablegavit, qui dueem ejus regionis Aladeu- 
lem bello invaderet. 1s Dulgadirem ingressus, Ala- 
deulem minime tesistentem cepil el capite trunca- 
vit, quanquam alii tradapt suspendio necaium 
fuisse. Ditionem vero sultauus Seliumes Ali bvgo 


D concessit, qui ex Aladeulis fratre natus erat. 


Hoc tempore Genizari magnas Amosiz turbas 
excitavere, cum in. Piris bassa castra per seditio- 
uem irruerent. Erat tum sultani Selimis veziraze- 
mies, Aclimetes bas:a, Ducagivi filius: quem Seli- 
mes interfici jussit, collata in cum culpa, quod 
hujusce genizarorum seditionis et conscius ct au- 
ctor exstitisset. llinc Amasia discedens. Selimes, 
Constantinopolim abiit: ubi generum suum, Ischen- 
derem bassam, una, cum Tazisade Cadilescliero, 
et Bali Geme Seguane bassa, supplieio capitis 
aífecit; quod ipsos etiam diceret Amasiani geni- 
zarorum tumultus auctores fuisse, Coutigerur: 
hxc auno 924 (Chr. 1514). 

Secundum hac collectis Selimes omnibus «opiis 


671 


ANNALES TURCICI. 


632 


suis, Constantinopoli transjecit in Auatoliam, cum Α reos. trucidari. Secundum hzc Culsinubareeam 


alteram sc cortra Parthos expeditionem moliturum 
simularet. De liac. Selimis profectione certior fa- 
«etus Cansaves Gauris, aullanus Alcairi, maxiino- 
pere cuin suis proceribus ει Mamelucis perturba- 
ius, coactis militibus suis, armatus Chalepum adiit. 
Qua re su!tano Selimi nuntiata, misso itiuere Par- 
tico, in sullanum Alcairensem inovit. £jus cum 
lines. attigisset, ac sultanum haud impigre siti 
eccurreutem conspiceret, 
eouflixit, in quo sultanus ipse Cansaves Gauris 
«isus fuit, ejusque copie dissipate 340 fugerunt. 
f'ost hanc pugnam Scelimes vietor omnes. munitio- 
ues el arces, in finibus sitas, occupavit : 4ο prz- 
»idiis in singulas impositis, Chalepums perrexit. 
* Ibi cum ownia Chalepo vicina loca sui juris fecisset, 
Uegos sangiacos provincie praefecit. Chalepo Da- 
niascum abiit, et urbem cum omui agro! finitimo, 
sumina celeritate suo subjecit imperio. Maiéluci, 
qui et Circassi, Alcairum fuga delati Tonimambaiut, 
qui eral id teinporis Ulu Duveidar, sultannm 
erearunt, Et Ulu Duveidar apud ipsos primus erat 
dignitale post sulianum. Potitus. autem Damasco 
Seliimes, Sinanem bassam' cum selecta militum 
m.nu Gazam pramisit. Aliquot inde diebus ela- 
piis, etiam ipse reliquo cum exercitu subsecutus 
fuit, Alcairum ducturus. Ex altera parie Damascuin 
Tonimambais Meliculem Umeram, hoc est, begler- 
beguin Damasci, Zamberdim Gasalim, cum parte 


gai cum eo pralio 


profectus est, Cumque sub vesperam eo venisset, 
nectem illam istic manere voluit ac vespertigis 
precibus in Axa messila, nocturnis in cubel Saha- 
ra peractis, omnia loca sacra visitavit. Postridie 
cirea meridiem reversus ad exercitum, Gazam 
contendit: ubi Sinan bassa, potitus. insigni victo- 
ría, suas cum ipso copias conjunxit. Gaza Berthle- 
hemam profectus, ilo quoque loco preces suss 
concepit: quibus absolutis, in animum induit, 
Alcairum petere. Priemisit. ergo. Sinanem bassam, 
qui suis cuim copiis reliquum. exercitum antece- 
deret. Quippe protieiscendum eis per illam. soliian- 
diuem erat , quam aute id. temporis nunquau 


i (m numerosus exercitus transierat, Et aliam quo- 


que causam liabebat cur euin. pratnittecet ; quod . 
vereretur scilicet, ne si lanta liominum wultitu:io 
conjuncta maueret, iter illud per solitudinem se 
fuscepturos negarent, atque hoc inodo diffluerent. 
Sultanini quidem hoc desertum seniper. antehac 
pro urbis Alcairanz propugnaculo quodam habue- 
rant. Verum sultanus Selimes jacta, quod diei- 
tur, alea, militem cohortationibus auimnosis ad 
capescendum hoc iter impulit. Ubi ventum ad pii- 
ma castra fuisset, in pago, qui Deire vocatur, ve- 
zirem suum, Chuseinem bassam, interfici jussi! , 
quod dixisse perhiberetur, non temere per ejus- 
modi solitudinem, tanto cum exercitu, pro(iciscen- 
dum. Atque hoc modo solitudinem ingressus est, 


sui exercites. miserat. ls cum 4 Gaza prope jam C quie arida prorsus, aquis destituitur. Cum da 


alesset, etiam S.nan bassa ltemlem advenit, eoque 
ioco ca8ira metatus est, Cumque certior factus 
fuisset, esse Gasalim cum exercitu in vicinia, 
noctu militibus indicta profectione, tanta cuum 
properatione ad hostem accessit, »& prima cum 
luce Gasalis copias assecutus, nou modo cum eis 
confligeret: verum eliam victoria poliretur, ma- 
guumque Mamelucorum sive Circassorum | numc- 
rum internecione deleret, superstitibus fuga dila- 
psis, et in solitudines illorum locorum semet .reci- 
pientibus. Quibus rebus gestis, placuit sultauo 
Selimi legatum ad Tommambaim | mittere. Quippe 
domesticum quemdam habebat, natione Circassum, 
«Quem vulso. Muratem  Circassum appellabant. ls 
ad sultanu:n ire jussus, impetrare non. potuit ut 
à Tommauibai vel in. conspectum  adinitteretur, 
vel audiretur: adeoque cum iis quos itineris con:i- 
tes secum. adduxerat, jussu Tominambais fuit 
interfectus. Qua legati sui. οι coinperta, motis 
Seliues castris lteuillein petiit. Eo cum pervenisset, 
»ignificatum illi fuit cives Remlenses id. teinporis, 
«uo Sinan bassa Remle nmocturuo itinere  disces- 
serat. ut. Zamberdis Gasalis copias adoriretur , 
sparsisse rumorem de [ωρα Osmanicorum : eti 
quotquot in castris Sinanis basse remanserant 
uon solum mactasse, verum etiam occisorum cada- 
vera passim iu puteos οἱ fossas projecisse. Quo 
ltemlensium intellecto laciuore, Sclimes et congre- 
pu jussit oppidanos, ct omnes ilius sceleris 


die iu. diem progrederctur ulterius, placult Deo 
largiri pluviam : quo factum ut universz. ille co- 
pis nulla premereniur aqua peuuria. Ubi Salae 
clhigen perventum — fuisset, jam vicerant scilicet, 
superata solitudine. Quapropter oneratis aqua 
potabili jumentis, Alcairum perrexerunt. Interca 
Tommambais Alcairi sultanus, snis et ipse copiis 
iustructus, ex urbe militem eduxit: eoque modo 
castra metatus, ut urbem a tergo haberet, ibidem 
substitit, Coegerat euim maximum exercituum, in 
quo inilitabant ZE:biopes, cum alis nationibus. 
Tormentis etiam bellicis ea coumunierat itinera, 
quibus hostis venturus exspectabatur, Sed trans- 
fugaquidam ex castris ipsius ad sultanum Selimem 
se contulit, eique consilia et insidias hostium dete- 
xit. Quibus Selimes cognitis, diverso itinere co- 
pias Alcairum duxit. Haec gesto fuerunt anno. 923 
(Chr. 4515). . . 

Die 28 mensis Silchizis, ante prandium, ingens 
et cruentum. prelium commissum fuit, quo in 
prelio Sinan bassa, casus iu dextro. cornu, occu- 
buit. Tandein. tamen. Mameluci, qui et Circassi, 
dissipati profligatique, partim versus montes, 
partim jn. solitudinem, partim. ad ipsam urbeui 
profugere. Verum ubi mox Selimiani milites ur- 
beim occupassent, reliquie Circasserum et Mame- 
lucorum, urhe deserta, in regionem Saitensem 
se recepere, Seliies propter urbem, ad Nilwai 
fluvium, castris locum cepit; «quo in loco dui 


£33 


ANNALZS TURCICI. 


631 


ipse qu:excit, iiissis Toimnambais speculatoribus, A sultanus Tomaonbais suspendio necatus. fuit. At- 


cumalia, tum etiam situm castrorum  hostiliuim 
esploravit, quod ea nocturna impressione aggre- 
ei, suo cum animo conslituisset. 3/1 Rebus 
omnibus exploratorum opera probe perquisitis, 
urbem noctu cum suis ingressus, plurimos ex Se- 
Jiianis in urbe oppressit et trucidavit. Sed cum 
primum bhocSeliminuntiatum fuisset, jussis aria 
corripere militibus, hosti semet opposuit: tormen- 
tisque bellicis in ea loca constitutis, in qux factu- 
rus impetum credebatur hostis, ab omni parte 
pwatus erat. 

Auno 923 (Chr. 1516), quarto die mensis Mu- 
cherenis, missus in. urbem fuit a sultano Selime 


Jonuzes bassa, cum genizarorum manu : qui qui- . 


dem in ipsis plateis et vicis urbis adversus Circas- 
sos et. Mamelucos acerrime dimicarunt. Hoc prz- 
lio sagitta Jonuzes bassa tam graviter vulneratus 
fuit, ut a suis sublatus, e media pugna exportare- 
tur. ld conspicatus Selimes usque adeo excanduit, 
wt milites ^1 equis descendere juberet, ac pedites 
suis suppelias ferre. Quod cuin absque mora lieret, 
ει illi 1nilites, qui ezteroquin ex equis dimicare 
solebant, pedites urbem ingrederen!ur : prope 
templum saximum, quod Clisanis Zami vocant, 
cum Ciicassis et Mamelueis manum conseruere : 
«1a pugna Lot ab utraque parte czsi sunt, ut pas- 
s.m per plateas plena peremptorum cadaveribus 
essent. omnia. Tandem Selimiani denuo victoria 
pot.ti fuerunt, et Tommambais iterum cum non- 
pullis suorum in regionem Saitensem profugit. 
Acciderunt hac auno. 925. 

l'ost illa cum omni exercitu Selimes urbem. in- 
gressus, in ipso palatio sultanino divertit. Fueran 
in eo, quem diximus, conflictu capti bis mille quin- 
genti Circassi ac Mame!uci : quoruin ad duo millia 
&ltanus Selimes jugulari, quingentos reliquos in 
custodiis lateri jussit. His gestis rebus, adaetus 
extrema necessitate Tonimambais, ut pacem. pe- 
deret, insignem legationem ad sultauum Selimen 
misit. Eam Seliines saue quam lumauiter excepit, 
ac postulatis omnibus asseusus, non modo Tom- 
niaunbai rescripsit, verum etiam suos lomiues ad 
ipsum vicissim ablegavit, qui pacis ei auctores 
essent. Hos ad se jussu Selimis venientes, Tom- 
smambais interfici curavit uhiversos. Quamobrei 
summopere conimotus sultanus Selimes, Circas- 
eos illos omnes, quos in custodia detineri prace- 
perat, mox ita jussit occidi, neminem ut sui reli- 
«uum facerent. Ea re patrata. trans Nilum copias 
éuxit, Tommambaim quissiturus, quo ille com- 
perio fugam arripuit. Selimes Romanis copiis 
junxit, ut eum a tergo perseQuerentur. Sed ÁAra- 
bes, qui et Aihiopes, ilineribus fugienti Tom- 
ευ praclusis, hominem | iuterceperunt, εἰ 
captum ad Selimem perduxerunt. 

Anno 925 (Cbr. 1517), die decimo sexto mensis 
Kehuilule, mandato sultani Selimis, in. winbilico 
«bis Aicairens's, co loco, qui Babsubcile dicitur, 


B 


n 


que hoc modo radicitus exstirpatis Circassis ae 
Mamelucis, universum illud sultauinum AEgyptium- 
ve regnum suo Selimes imperio subdidit, et ip 
Sangiacatus divisit , cum urbem  Aleairanain Jo- 
nuzi basse regendam commisissel. lude rebus 
omnibus egregie constitutis et ordinatis, Alcairo 
discessit, Gazam rediturus. Erat autem quidam ex 
sultaninis, Cheir begus, qui sultanis illis adhuc 
rerum potientibus Chalepi copiis prefuerat; sed 
sponte sua sultani Selimis potestali se permiserat. 
Hic a Selime, prxter Jonuzem bassam, ad Alcai- 
rum relictus, litteras ad eum jam inde digressum, 
misit obsignatas : quibus in litteris. Jonuzem bas- 
Sam accusans, perscripserat ZEthiopes et plebem 
urbanam Jonuzi basse sultani tribuere titulum, 
et omnia precari fausta feliciaque, nonnullis etiam 
criminibus aliis in eum congestis. His territus lit- 
teris Selimes, mox alias ad Jonuzem bassam dari 
jussit : quibus οἱ maudaretur, uti maxima celeri- 
Late. semet ad sultanum Seliuem conferret. Ea- 
dem Cheiri bego scribi voluit, εἰ urbem ipsius 
fidei, per absentiam bass», commendavit. Ubi 
suuin ad. herum, sultanum Selimem, in ipsa. soli- 
tudine Jonuzes bassa pervenisset , equis insideu- 
tes, inter se collocuti suut ambo. Verum subito 
Selitues furore correptus, Jonuzenm bdssam ex eque 
dejici jussit, εἰ Solachorum prafecto mandavit, 
ut euni reséclo capite jugularet. Quod statim. fa- 
etum" cum fuissct, Selimes itinere continuato, 
tandem Constantinopolim reversus, qu:eti se dedit. 

Non exiguo tempuris intervallo gerendis a we- 
bus abstinens, anuo denique 996 (Chr. 1520), 
meuse Remasane, Constantinopoli digressus, Ha- 
drianopolim petere constituit. lloc in itinere cum 
Inzuam venisset, balneum ingresso tumor quidam 
a tergo cepit oriri, qui revera carbuneslus pe- 
stilens erat. Profectus autem ulterius, et illum ad 
locum delatus, ubi aliquando cum patre coufli- 
xerat, urgente necessitate, (ixis ibidem tentoriis, 
substitit. Interea vero, dum hic morbo ipsius cu- 
rando se totos medici dabant, Defterdaros, εἰ 
Pirim, Aclimetemque bassas, lladrianopolim pra- 
misit, ut. omnia solemnitati Bairami celebrandae 
necessaria priepararent, solo Ferlate bassa cum 
eu manente, Sed cum inedici morbo vemedium 
invenire non possent, eo ipso mortuus est loco, 
ju quo cum paire pugna congressus fuerat, die 
septimo mensis Scliebalis, anno 926 (Chr. 41520). 
lmperavit annis septem, mensibus octo, diebus 
octo. Nihil compertum fuit de ipsius obitu totis 
diebus decem, Interea secreto Ferhales bassa pri- 
marium jauitorem cum litteris 342 Mauissaimn ad 
sullanum Soleimanem misit, qui eum uonerel 
ui quamprimum, illue properaret. Sed quod bis 
mhil litterarum reliquis a. bassis adjunctum fuis- 
set, veritus est. ilineri se dare Soleimanes. Inde 
bassis caeteris, qui Hadrianopoli degebant, rem 
omuen: Feihates bassa patefecit : qui mox eo pro- 


i 


635 


ANNALES TURCICI. 


e 


feci, cum quo res essent loco cernerent, litteris A unde non magno ex intervallo in Rliodum trans- 


et ipsl perscriptis, prafectum Ispachiorum ad So- 
leimanem Maniisam ablegaruut, signitlicantes, ut 
absque mora veniret priusquam de patris obitu 
genizari czterique Por!x* milites, quiddam inau- 
d'ssent, ne feede direptam urbem excilio darent. 
Itaque Soleimanes, re tota penitus cognita, con- 
festim semet accinxit itineri : nec ulla vel noctu, 
vel interdiu quiete interposita, pervenit lscoda- 
ram e regione Constantinopolis sitam. Hoc loci 
tribunus genizarorum ad ipsum venit, quo comite 
wiremem — ingressus, Constantinopolim transjecit, 
in occursum prodeuntibus genizaris universis. 
E triremi cum exscendisset, genizarorum aga, 
suos compellans genizaros : Hic dominus vester, 
hic imperator est, ait. Qua illi voce audita, mox 
ordine czeteros autegressi, sultanum suum ad im- 
peratorum Saraium deduxerunt. Hinc largiores 
annonas, et donativa petiere : sultsno Soleimane 
p»stulatis ipsorum annuente. Postridie prima luce 
funus Selimis in urbem deductum fuit, eique cele- 
bratae in templo sive zuma sultani Muchemetis 
exsequias. Pedes ante paternum funus incedebat 
sultauus Seleimanes, idque comitabatur ad zu- 
mam ab ipso Selime conditam, ubi monumento 
suo fuit illatus. Inde Soleimanes ad palatium re- 
versus, in thronum imperatorium se collocavit, 
el regui adininistrationem auspicatus est, anno 
926 (Chr. 1520), die decima septima mensis Sche- 
balis. 


jicitur. ltaque militibus binc in. Rhodum trans- 
portatis, tandem et ipse suo cum comitatu trans- 
vectus in insulam, gravi urhem obsidione cinxit. 
Obsessi Christiani muros pannis cócco tinctis, «t 


. sericis, et auro intertextis, ornabant,; ac plurimis 


Factus jam plene rerum doininus Soleimanes, 6 


el*psis aliquot mensibus, omnes suos milites con- 


venire jussit, et cum eis versus Albam Graecam | 


profectus est, anno 997 (Chr. 1521). 

Cuni prope jam abesset ab Alba, vezirem suum, 
Acbmetem bassam, cum Romauiz copiis ad Burgur- 
delen ire jussit. Is illuc ubi venisset, tormentis 
bellicis enia disjecit, militem iminisit, et oppi- 
dum cepit. Multi lamen in ejus expugnatione Tur- 
ci fuere trucidati, ac vicissim Achinetes bassa sul- 
taue Soleimani casorum Christianorum capita, 
cum quibusdam captivis et y ulneratis, misit. 

Secundum illa Pirim bassam pracedere jussit 
Soleimanes, qui Albe Grzecz situm ac munitio- 


nem, circumfusia copiis, specularetur : stalim-" 


D 


que Pirim secutus, universum exercitum uxcdni- : 


bus admovit, castra vallo munivil, tormenta jus- 
sit expediri, muros eversos solo zquavit, ac tan- 
dem Albam expugnavit die vicesima quinta mensis 
Remazanis, auno 927 (Chr. 1521) qua potitus 
Constantinopolim rediit. 

Anno sequenti proximo 998 (Chr. 1592) die vi- 
cesima mensis Rezebis, iterum Soleimanes expe- 
ditione suscepta, copias universas in Anatoliam 
transduxit, Rliodo bellum illaturus, Jam ante vero 
Mustaphaw bassam insigni cum 63966 Rhodum 
navigare jusserat. Ipse cum pedestribus copiis 
Anatoliam ingressus, in oppidum quoddam Mente- 
sione ditiouis, cui. n1umen Mertnere, se contulit : 


in urbe ludis et spectaculis, ad oblectandos ani- 
mos, utebantur. Cum serio denique oppugnaren- 
tur, longo temporis spatio se defendebant acer- 
rime, quod urbem ab hoste nullo modo capi posse 
sibi persuasissent. Ac Soleimanis sane res eo 
tandem loci redactz fuerant, ut quanau ad expu- 
gnandam civitatem via deinceps progrederetur, 
ignoraret. Quia tamen mons quidam haud procul 
ab urbe distabat, ex eo terram peti, qua urbis 
[098 complanarentur, edixit. Actis preterea cu- 
niculis, suffossi fuere muri, tormentorum quoque 
vi magna ex parte diruti. Quapropter exhausto la- 
boribus ac molestiis Christianorum praesidio, cuim 
urbem non multo post in liostium potestatem ven- 
turàm nemini dubium esset : ipsorum princeps, 


quein Megalon Mastora vocabaut, inducias pactus,. 


urhem se dediturum significavit, μου ipsis 
abeundi potestas fleret, salvis facultatibus suis, et 
Christianorum uxores atqueg liberi nulli servituti 
manciparentur. ln eas conditiones sultanus Solei- 
manes alisque mora corsensit. Itaque cum obsessi 
munera sultano quzdam, in ejus conspectum ad- 
missi, obtulissent, cum rebus ac facultatibus, 
cum liberis et uxorihus suis naves ingressi, Turci 
Rliodo cesserunt, et in ]taliam navigaruat. Quot- 
quot erant in urbe captivi Turci, libertati pristi- 
nz restituti fuere. Capta vero fuit Rliodus die ter- 
tio mensis Sefferis, anno 929. Simul etiam cum 
Rhodo Turci arcem Stancoin, οἱ Bedrum, aliam 
arcem in Auatolia sitam, in potestatem redegere, 
Soleimanes inde Constantinopolim reversus est. 

Caeterum quo tempore ad obsidendam Tihodum 
proficisci cogitabat, Ferhatem bassam adversus 
Alim begum, Scachi Suarensis fllium, qui peran- 
tiquo majorum suorum jure Dulgadirensis regionis 
dux erat, cum copiis ablegavit. Nam falso dela- 
tus is fuerat 343 apud sultanum Soleimanem, 
el accedebat alia. causa, quod Osimanid:? neminem 
veteri natum faniilia suo in imperio tolerare pos- 
sunt. Ubi jam prope Ferhates aberat ab Alis begi 
ditione, insidioso astu hominem ad se pellexit. 
Quippe morbum simulans, significari bego jussit , 
velle se testameutum condere, atque ipsius fidei 
exercitum commjttere. Qua voluntate Ferbatis in- 
tellecta, mox Alis begus, nihil ab Osmanicis pe- 
riculi veritus, quibus inde usque a prinia z!aie 
fidus ipse fuerat, cum utroque filio bassain adiit : 
qui et. patrem, et filios, innocentes occidi jussit. 


Που facinore patrato, Ferhates ad sultanum So- 


leimanem, Rhodum obsidentem, Rhodo necdum 
capta, reversus est. 

Cun: autem confecto bello Rhodio, Constantino. 
poli Soleimanes quietus degeret, Genizari dia 


L 


637 


ANNALES TURCICI. 


633 


vicesimo iertio mensis Rezebis seditionem move- À pars corrueret. Ea re perfecta, subito cum nive 


run!, et Aigasis bassm, supremique thesaurarii, 
Abduselaiuis :2de3 expugnatas diripuerunt. Postri- 
die, qui Mercurii dies erat, noctu Ibrabimis ac 
Mustapbz basserum domos itidem adhibita vi 
aperuere: sed ea cum moderatione, nullam ut 
inde predam auferrent. Composito denique geniza- 
rorum tumultu , Soleimanes in Ungariam proficisci 
siatuit: οἱ collectis quiquaginta vel sexaginta mil- 
libus armatorum , pontibus Savum, JDravum, 
Danubiunque flumina junxit; et Varadinum Perri 
cum aliis locis munitis occupavit, Budam ipsam 
cum exercitu petiturus. Ea Soleimanis expeditione 
cognita, se quoque rex Ungarus ad bellum paravi; 
et cum milite suo, qui ferro tatus armatus erat, 
obvium se sultano Suleimani dedit. Die quodam 
Mereurii, cirea. tewpus l|kindi, urrinque tanto 
€oucurrerunt exercitus impetu, multa ut hominum 


millia ab utraque parte czsa cadereut, plurimi . 


vulnerareutur. Diu pugnatum cum fuisset, tandem 
tamen victus rex Ungarus, etiam ipse periit, Actis 
autem in fugam Ungaris, Turci hostem persecuti, 
mulia ipsorum millia iuter fugiendum. contruei- 
darunt. Soleimanes re bene gesta, Dud;im suos 
duxit, et urbe sine sanguine politus est, cujusvis 
sexus el zelatis hominibus in servitutem vedactís , 
auno 932 Chr. (1526). Post occupatam Budam, 
reversus est Hadrianopolim, et ad tempus aliquod 
se quieti dedit. 

,.Erat tunc. quidam in Anatolia, qui Calender 
Zelebis appellabatur, ex familia Cliazis Beetasis. 
Colunt autem Turci Chazim Bectasem, ceu divum 
quemdam, atque etiam invocant. Hic ergo Calender 
Zelebis seditione mota, cum non magno Der- 
visiorum nuinero, Sangiacos aliquot fudit, et uni- 
versam Ánoatoliam ad arma concitavit. Soleimanes 
accepto motus hujusce nuntio, Ibrahimeu bassam, 
insigni cum exercitu, misit, uti Calendereim Ze- 
lebim bcllo aggressus , in ordinem redigeret. 
lbrahimes Calenderem cum copiis assecutus, pra- 
lium iniit ; quo dimicatum ab utraque parte fortiter, 
eo tamen eventu, Calender ut ipse sua- cum 
factione victus occumberet. 

Compositis Anatolis turbis, ad aliam se So- 
leimanes expeditionem paravit, Ungariam rursus 
invasurus: ideoque militem , publicatis edictis, ad 
Albam Gracam convenire jussit, quo quidem ct 
ipse se contulit. Dudam inde perrecturus, Που in 
itinere dum esset, Erdelii Banua ad eum venit, de- 
latisque suis obsequiis , Soleimanis iinperio se sub- 
misit, cum et munera secum ferret amplissima, et 
manum ejus exoscularetur. Qu: quidem res adeo 
grata Soleimani accidit, ut euin. mox. Ungarie 
regem crearet. Secundum illa Budam profectus 
est, qua occupata, Viennam contendit, Eo cum 
pervenisset, Germani, qui se intra menia Lene- 
bant, urbem communiere : quam Sultanus — Solei- 
mahfes tormentis bellicis ad vigiuti dies oppugnavit, 
3ctis etiam subter muros cuniculis, donec corum 


frigus adeo vehemens incidit, ut ei tolerando neque 
milites, neque jumenta sufficerent. Ideoque destitu- 
tus omui spe Vienna potiundi, obsidionem solvere 
coactus fuit : et Constantinopolim reversus ad ali- 
quod tempus a bellis abstinuit. Gesta vero fuerunt 
hic auno 935 (Chr. 1529). 

Dum Constantinopoli quietus haeret, invitatis 
magna solemnitate bassis omuibus et proceribus, et 
exterorum principum legatis, omnique genere 
spectaculorum in Atmindane Constantinopoli exhi- 
bito, filios suos, sultanum Mustapha, sultanum 
Muchemctem , et sultanum Solimem  circuincidi 
euravit , anno 938 (Clir. 1532). 

Eodem anno mensis Remasanis die vicesimo 


B octavo, Constantinopoli discessit, Hispano bellum 


illaturus. Cumque pervenisset in Alamaniam, 
duorum mensium spatio copias hinc inde circum- 
duxit, ferro et igui cuncta vastans atque diripiens. 
Nullus a Christianis oppositus ei fuit exercitus , 
nusquam eorum conspecta acies, ab utroque dun- 


- taxat latere Soleimanis agmina carpebant , ac imul- 


tos interceplos vel occidebant, vel abducebant 
captivos. Misit autem sultanus Soleimanes, ductore 
Casane Vaivoda, qui Michaelis begi filius erat, et 
Vaivoda, duodecim millia militum, adjunctis eidem 
Acanziis, qui regiones illas ulterius incendiis et 
rapinis depopularéntur, atque incolas servituti 
mancipatos abigerent. Quod enm illi facerent, opiina 
positi fuere prieda.. Verum in reditu forte fortuna 
jn Christianorum incidere copias, eum quibus licet 
acerrime dimicarent , ac fortiter hosti resisterent , 
tandem ta:nen'ad internecionem, 3444 majori saltem 
ex parte, cum ipso Casane  Vaivoda, casi captique 
fueriht. Et quando jam hiems. appetebat , imutato 
Soleimanes itinere, Constantinopolim rediit: ubi 
cum ad teinpus aliquod quiesceret, sultano Musta- 
pli (ilio Manissam attribuit, anuo 958 (Chr. 1532). 

Interea vero dum aberat peregre sultauus Solei- 
manes, in Alamania bellum gerens, supremus lli- 
spani classis przefectus, Andreas Doria, cum Megalo 
Mastore, qui superioribus annis Rhodo cesserat , 
corrogatis czelerorum quoque principum Italicorum 
auxiliis, magnani mari classem eduxit , qua naves 


D quinquaginta majores, et quinquaginta triremes 


continebantur. Et erant in his militum ad quinqua- 
giuta millia. Quo cuim. exercitu Moream inopinato 
adorti primo Coronam urbem cuin arce, deinde 
insulam Balu, et Badram oppidum , cum aliis qui- 
busdam castellis ceperunt : el. immissis iu ipsam 
regionem pedestribus equestribusque copiis, uni- - 
versam depopulati sunt, ingenti marium, femina- 
rum, puerorumque multitudine secum in captivila- 
tein abducta. 

Superioribus annis quidam natus in insula Mi- 
tylene, cui nomen Chairadines, insigniter navalis 
militi: peritus evaserat : ac piraticam exercens 
multoties mari cum Christianis conflixerat. Ubi 
jam rem fecisset, naves aliquot iustruxit ; adiuneto- 


| ANNALES TURCICI. 


» sibi sodalitio quorumdam | egregiorum homi- A begus, bellum intulit : eoque ivterempto, ditionem 


m, et neminis addictorum imperio , cum iisdem 
DBarbariam profectus, urbem Cesairem occupavit, 
: sibi. retinuit. 

Qua quidem re feliciter confecta , per universam 
laliam nomen ipsius inclaruit : inzitumque fuit. ei 
:ogyomen ab Italis, uti vulgo Barbarossa diceretur. 
ldem quctannis sultano Selimi et Soleimani munera 
qusdam missitahat, Quorum alter, Soleimanes , 
viri virtute, rerumque gestarum fama cognita, 
missis legatis, invitavit hominem uti ad se veniret. 
Choiradines idoneo Cesairi przsidio imposito, stre- 
nuorumque virorum , et sibi amicissimorum fidei 
civitate credita, triremes aliquot milite complevit, 
et Constantinopolim profectus est. Eo cum appulis- 
set, manum pro more sultano Soleimani oscula- 
tus est. Excepit hominem sultanus sape quam 
honorifice, constitutoque salario quadragies cen- 
tum millium asprorum annuo, Deglerbegum maris 
supremum creavit, et ad veziris dignitatem evexit ; 
unde noinen ei datam, ut Chairadines appellaretur. 
Nactus ergo plena cum potestate maris imperium, 
centum triremes in mare deduci et instrui, milite- 
que compleri jussit, et cum iis Moream adiit. Qua 
re Christianis nuntiata, mox illi regionem?et arces, 
(quas occupaverant, desertas reliquere, conscensis- 
que navibus suis, inde discesserunt. A Christiàno- 
ruin abitu, trecenti Genizari, Azapique totidem in 
ea fuere loca. inissi, qui et Coronz, et oppidis cz- 
teris prsesidio essent. [nde Clairadines bassa cum 
eadem classe iu Barbariam prefectus, urbem €ele- 
brem Tuuisinam, que a. Mauris incolitur, occupa- 

tim suo. subjecit imper:o, anno 940 (Chr. 1534). 
Eodem hoc tempore captze a Cliairadine bassa Tuni- 
sis, quidam e numero Parthicorum procerum Ulumos 
hegus, a scacho Techmasi filio scachi Ismailis, de- 
fecit, licet ipsius scachi sororem haberet conjugem. 
Itaque profugus e Parthia, Constantinopolim acces- 
sit: el prastito subjectionis sacramento Soleimani 
se totum addixit. De hujus viri consilio sultanus 
Soleimanes expeditionem Parthicam suscipere co- 
gitabat, eam pratexens belli causam, quod Scachus, 
suis cum proceribus et subditis, minime rcctain 
religionis amplecteretur sententiam, nec debito qua- 
twor. Mabumctis prophetas honore prosequeretur. 
llc de causa dignissimos censebat, quibus bellum 
inferretur, qui. occidereutur, adeoque penitus ex- 
siirpareutur. Itaque Soleiianes. hoc bello decreto, 
Sangiacatum Ulum:ze bego supra nominato, non 
procul a Carabeuida , concessit. Ulumas vero 
Constatinopoli quibusdam conductis copiis, in 
Sangiacatum su:e creditum fidei cum eis profectus 
est. Missa quoque fuerunt ad cateros illius provin- 
ci» Sangiacos a sultano Soleimane mandata, qui- 
bus przcipiebatur ut Uluma bego, quoties in ho- 
^tem profecturus esset, obsequerentur. Ulumas ergo 
deeretum sibi Sangiacatum ingressus, collectis ejus 
regionis proceribus Sangiacis, ipsorum adjutus 
auxiliis, Curdistanio principi, cui nomen Serefes 


ipsius iu potestatem redegit, Es re sultano Soleimani 
nuntiata, supremum vezirem suum, Ibahimem bas- 
sam, qui apud sultanum summ2 auctoritatis erat et 
potenti: , supra bassas ac vezires omnes evectus, 
idque nomen ab eo consecutus, ut Ser Afker sultani 
nominaretur, Constantinopoli ablegavit in. Anato- 
liam, et Romaniz Anatollzque copiis przefecit: cum 
quibus ille Chalepum adiit, et inde Carachemidam 
perrexit. Huc ubi venisset, Ulumam hegum prasemi- 
sit in Parthiam , qui dux itineris esset: atque ipse 
vestigiis illius inhaerens, a tergo secutus est, anno 
944 (Chr. 1555). 

Hoc modo continuata profectione, nemine resi- 
stente, Tebrisium illi pervenerunt. Aberat enim 


D Scadus id. temporis ab illa provincia, bellum in 


Chorasaue contra Kezien bassam gerens, qui οἱ 
Chorasanem eripere volebat. Cum propius ad Tebri- 
sium accessissent, urbem invenere dcsertam, 3455 
et habitatoribus vacuam. Ibrabimem vero przemis- 
sum ad expeditionem hanc, anno 941 (Chr. 1535). 
secutus est ipsemet Soleimanes, cum genizaris et 
aliis Portz:e copiis, ea celeritate, ut quo tempore 
Tebrisium lbrabimes ingressus est, | Soleimanes 
Carahemidze portis immineret. lnterea  scachus 
etiam Techmases propius ad Tebrisium suos ad- 
duxerat, ut istic [Ibrahimem  bassam opprimeret. 
jbrahimes hostis conatu cognito , absque mora 
Soleimanem certiorem reddidit; qui duplicatis quo- 
tidianis itineribus, celerrime Tebrisium advolavit, 
et cum Ibrahime se conjunxit. Cumque per explorato- 
res intellexissent, quibus in locis Parthorum ezer- 
citus degeret, recta in eos duxere. Tum vero Parthi, 
qui de Soleimanis adventu cum genizaris ac Portas 
militibus c:eteris acceperant, seque tali machina- 
rum bellicarum apparatui, tantisque copiis nequa- 
quam resistere posse cernerent, Sultaniam profuge- 
runt. Osmanici nimia Lormentorum, annonae, 
tentoriorum, curruum, et aliarum magni ponderis 
rerum copia gravati , tonuenta cum impedimentis 
ca'teris trecentorum genizarorum, ac trium sangia- 
corum przsidio munita, Tebrisium remiserunt, 
atque. hoc. modo facti expeditiores, Parthicum 
militem acriter a. tergo persequi cepere. Tum 


p vero fugere Parthi, fugientibus instare Osmanici: 


donec haud procul ab oppido Hemedane perventum 
fuisset, lbi cum pluviis, et annons peuuria, tantun 
frigus Osmanicos oppressit, ut plurimi tau mauu 
quam pedes a frigore {1509 amitterent, ac inem 
dibilis hominum , jumentorumque multitudo fau 
interiret. Przterea contigit , ut in ipso cona 
transmittendi amnis, qui Docus Gezid vocatur, { 
men illud aquis pluviis adauctum vehetmenter 
tumesceret. IJeoque dici nom potest, quot i 
liomines, jumenta, rerum alíarum sarcinz periei 
adeoque de sua quilibet salute desperabat. Qu: 
igilur exercitus — Parthicus nusquam appar 
nec sCiri poterat, quonam se recepisset ; 

quc nulla regio Bagadate propin (uior erat, quz 


6411 


ANNALES TURCICI. 


643 


nus hiberni frigoris, et plus caloris haberet ; in hanc Α Commigrarent. Ad summam, insigni regionem 


sibi Soleimanes ducendum statuit. exercitum. Ubi 
propius ad urhem accessi-set, apertis incole por- 
tis, eam Soleimanis potestati permisere. Quapro- 
pter ingressus, nonnihil istic se recrcavit. Omnis 
etiam Bagdati finitima regio se Soleimanis imperio 
submisit. Quo factum, ut beglerbegum in urbe 
constitueret , ipsamque provinciam in sangiacalus 
partiretur. Przterea Bagadati militare presidium 
imposuit, eique de tormentis bellicis et aliis rebus 
necessariis, annonzeque copia prospex't: eum prius 
urbem muniisset , et aquam e flumine divivatam in 
fossas urbanas immisisset. Hoc teinpore supremus 
Dephterdarus sive. maximus zrarii prefectus, ls- 
ehender Zelebis, apud sultanum Soleimanem dela- 


tus fuit, ob tractatos nequiter thesauros regios : p 


quem extra urhem hoc nomine suspendi jussit, 
aniversis facultatibus ejus fisco applicatis. Interea 
vero, dum Soleimanes intra Bagadatis muros, 
exercitus foris in hibernis hzrebat, prodiit denuo 
scachus Techmases in apertum suis eum copiis, et 
Tebrisium iter instituit. Jnde cum ipsum haud pro. 
cul abesse relicti ad Tebrisium sangiaci et geni- 
zarí, de quibus supra dictum, accepissent, quid 
agendum sibi hoc easu foret , ignorabant. Quia ta- 
men animadverterent, nec ad resistendum hosti 
tom potenti se sufficere nec in tempore sibi suceur- 
ri posse, sarcinas omnes, et torinenta bellica cum 
rebus ad ea neecssariis, et custodias suze commissis, 
ibidem reliquerunt, ac fuga sa'uti sux consuluere. 


illam universam excidio afflixit, direptis inisero- 
rum incolarum facultatibus, et absumptis om- 
nibus jumentis. Post hanc vastationem, Solei- 
manes exercitum Carahemidam reduxit. Et dispo- 
sibus ac relictus erat a. tergo. dundar, ut Turci 
vocant : 9446 quod. vereretuf ne in ipsa profectione 
scaclius impressione subita suos aggrederetur. Quo. 
quidem ija prorsus accidit. Nam scaclus, intellecto 
discessu Soleimanis, selecta Corizzorum quinque 
nillia secum sumpsit, ac. veredariorum in moreni 
Osmanicos a tergo secutus est , in hoc unum inten- 
tus, ut eos aliquo detrimento afliceret.. Tandem in 
agmen illud extremum iueidit, quod duudar appel- 
latur, uti diximms. Ejus ductor erat Ulumas begus, 
cui prater quinque saugiacos, septemdecim millium 
strenuorum militum Soleimaues attribuerat. Ad hos 
cum Scacbus advolassel propius, mox in eos ir- 
ruit, et manu conserta. superior ipse, Turcis czesis, 
evasit. Interempta fuere Turcorum ad duoleciin 
millia, desideratique tres sangiaci. Quartus in lo— 
s:ium potestatem venit,quintus cum Uluma bego fuge 
benelicio discrimini semet eripuit. Scachus hoc tam 
feliciter pugnato pralio contenius, nihil periclitan- 
dum putavit ulterius, quod hosti ex aliquaparte par 
pari relatum arbitraretur: ideo que retro cum victrici- 
bus copiis ad suos abiit. Ipse quoque Soleimanes jam 
Carahemida discesserat, Chalepum petens, unde 


. digressus, die decimo quarto mensis Rezebis Con- 


siantinopolim appulit , anno 942 (Chr. 15356). 


Seachus Tebrisium ingressus, omnes istas sarcinas C — Dum illic ad tempus aliquod a bellis abs:inens 


οἱ impedimenta militi suo diripienda concessit: bel- 
lica vero tormenta , cum universo ad ca pertinente 
apparatu, eoncremari jussit; et quidquid de ma- 
chinis bellicis colliquefactum flammis absumi noA 
potuerat, ad signandos manguros destinavit. Ubi 
jam durior hiemis tempestas  przeterierat, Bagdate 
Soleimanes movit eodem anno 944 (Chr. 1556), 
acdenuo Tebrisium duxit: unde cum uon magno 
zbbesset intervallo, rursuiu cuia suis Techmases fu- 
ge se dedit : atque uti facultatem sui persequendi 
Qsmanicis adimeret, suam ipsemet regionem va- 
sstavit, annonam omnem corrupit etexussit, sub- 
«ditos suos passim abegit. Ubi Tebrisium Turci per- 
^wenissent, Soleimanes optimum quemque suorum , 
«οἱ prsesertim egregiis instructos equis, delegit, 
«eisque mandavit ut summa usi celeritate ho- 
mtem alicubi assequerentur. Quod cum illi facerent, 
wpinniaque misere vastata eonspicerent, ad animum 
wis aceidit, fieri posse ut in redacta penilus ad 
-smolitudinem regione aliquod ipsis incommodum 
«veniret. lileoque converso. itinere Tebrisium red- 
ii ere. Cum autem Soleimanes hoc modo delusum se 
^7weideret, vehementi commotus ira, scachi Techma- 
ZÉis et majorum jpsiusregias amcensque palatia, cum 
3 apsius sultani Jacupis zdiflcio, quod  Heste 
Wr»ehiste dicitur, et omnibus cum paradisis dirui, 
cWraslari, cremari jussit. Preterca plurimos Te- 
Karissii cives compulit, ut inde Constantinopolim 


quiescit, suspectus ei cepit. esse Ibrahimes bassa, 
cujus et ex parte fuit detecta perfidia. Quippe fere- 
batur cum [talis quoque secreto pepigisse fredus, 
ut imperium Turcorum in se transferret. Quapro- 
pter eum Soleimanes die quodam Mercurii, qui vi- 
cesimus secundus,mensis Remasanis erat, ad cenam 
invitavit : qva finifa, cum de certis negotiis inter sc 
collocuti, jam eubitum pergerent, Ibrahimes quoque 
suum ad conclave secessit, et in lecto se composuit. 
Quippe quoties ad Soleimanem noctu arcessebatur, in 
ipsius imperatoris saraio cubabat, Cum obdormiis- 
set,'interfici homine sultanus jussit, omnesque fa- 
cultates ipsius et opes, fisco addictas, thesauris suis 
in ferri. Factum hoc fuit auno 942 (Chr. 1556). 
"Diximus antea, Chairadinem hassam magna eum 
classe profectum in Barbariam, Mauris famosa 
urbem Tunisim eripiuisse, ac ibidem sibi constituiss: 
domicilium. Is hoe tempore naves atque triremes 
in terram subduxerat, rerum scilicet suarum plane 
securus, suoque duntaxat indulgebat genio. Prin- 
ceps interim Maurus, cui prius ea paruerat ditio, 
profectus in Hispaniam, opem Hispani principis 
imploravit. llispanus ad consilium revocato 
negotio, verebatur propterea quod Tunisim Bar- 
barossa cepisset, ut llispanis idem aliquando 
damnum inferret. Facile putabat ignem exstingui 
posse, si prius supprimeretur, quam latius erum- 
peret. Eaque de causa datis ad ltalicos princi- 


e 


ANNALES TURCICI. 
literis, uti subsidio sibi venirent, petiit, Ma- A exercitum in. Albanos perduelles immiyit, qui res 


s ergo collectis copiis, οἱ insigni classe pa- 

a, eidem Andream Doriam suprema cum pote- 

ite praefecit, atque ita Tunisinam expeditionem 

stitait. Chairadines recomperta, Raisos suos con- 

ravit, eisque deliberanium proposuit quid hoc 

lhristianorum motu faciundum censerent. Illi re- 
pondere classem mari prius instruendam quam 
Jhristiani se conjungerent omninoqae pr:epediun- 
dos, ne convenire possent, Ad ea vicissim Chaira- 
dines bassa : Si tulipandum, inquit, meum dunta- 
xat execiso quodam in loco super hastam defixero, 
a Christia.is ut. conspici possit formidine cor- 
repti, ad aliquot millia retro fugient : tantum 
abest ut bellum nobis illaturi sint. [lac crgo 
seeuritate suique con(identia czecatiis, omnem ος 
animo sollicitudinem et euram deposuit. Verum nou 
multo post Tunisim przpotens Christianorum clas- 
sis appulit. Ea cum istucaccessisset, occurrit hósti 
Chairadines extra urbem suis cum copiis, tametsi 
vix novein decemve militum idoneorum willia se- 
cum educeret. Ad Christianorum aciem progressus, 
animose cum eis conflixit. EL quanquam ingens lio- 
eiuum multitudo in Cliristianorum esset exercitu, 
fama tamen perhibetur, multa Christianorum mil- 
lia tum casa fuisse, cum ex adversa Chairadinis 
. parte duo duntaxat hominum millia desiderarentur. 
Cum autem. Ch»iradines hoste se videret inferiorem, 
conversa suoruin acie, ad urbem se recepit. Eo cum 
ventum (fuisset, occlusam reperit, et in manibus 
elata Christianorum vexilla conspexit. Quippe ca- 
ptivorum Christianorum aliquot in urbe millia re- 
liquerat, qui quidem interea, dum extra muros ipse 
cum cxercitu Christianorum przliaretur, perfra- 
etis. carceribus, οἱ arreptis armis, portas urbis 
clauserant, et in moenibus vexilla Christianorum 
erexerant, ld vero cum accidisset, majur pars mi- 
litum Chairadinis casa, cunctaque navigia cum 
macbinis et apparatu bellico fuerunt amissa. Chai- 
radines cum reliquis suorum propter urbem aufu- 
git, et in solitudines se cum eis abdidit : quorum 
magna pars fame, siti, et astu periit. Ipse varias 
expertus azrumnas, taudem ad urbem suam Cesai- 
rem evasit : unde cum decem el octo triremibus 
Constantinopolim profectus est, quacumque tende- 
ret, damnum Christianis inferens. Acciderunt hac 
auno 945 (Chr. 1557). 

Solebat boc tempore Constantinopoli Soleimanes 
plerumque degere. Verum ista cum evenirent, forte 
inigraverat Hadrianopolim, ut istic hibernaret. Sub 
eslalis initium reversus Constantinopolim, ad bel- 
lum se 3/47 paravit, et Chairadinem Lutsimque 
bassas magna cum classe dimisit, qui mari ren 
gererent : ipse Constantinopoli digressus, Alba- 
niam petiit. Avelonam cum pervenisset, etiam Chai- 
radines et Lutsis eodem cum classe trirewium, ca- 
terisque cum navigiis, appulerunt. Soleimanes in 
loca montuo-a profectus, ibidem cum Ρυτί uiiliti - 
bus οἱ comitatu castris locum cepit :  reliquuin 


eorum agerent, ferrent, ac liberos et uxores servi- 
tuti manciparent, licet hic conatus eorum in irritam 
caderet. Praterea Romaniz beglerbegum, cum Ro- 
maniz copiis, in Apuliam trans mare misit : qui 
ea in regione quzdam oppidula eum pags diripuit. 
Cum denique Turciea classis Corcyram prater le- 
geret, ex Corcyrensi przsidio Christiani navium an- 
nonariam, quz classem sequebatur, bellicis peti- 
tam machinis demersere. Soleimanes animadversa 
Venetorum perfidia quam ex aliis etiam indiciis 
abunde perspexerat; non parum excandescens, 
Chairadini Lutsique bassis praecepit uti cum classe 
Corcyram insula peterent, oppidula cum vicis de- 
predarentur, hominesque captivos secum ahduce- 
rent, ld illi cum fécissent, navigia mancipiis Chri- 
stianis, cujusvis xtatis el sexus, onerarunt : atque 
ita Constantinopolim rediere. Quo delati, Christia. 
na mancipia supraoppidüam Galatam, eo loco, qui 
Besictas vulgo dicitur ad terram exposuere . mis- 
sisquue Constantinopolim preconibus, proclamari 
jusserunt, ut οἱ quis mancipia Christiana, feminas, 
mares, juvenes, seues mercari vellet, ad indicatum 
modo loewm veniret, ibidem hujusmodi mancipia 
perexiguo eomparaturus pretio. Quod quidem íta fa: 
ctum fuit, tam vili pretio miseris illis distractis, 
uti plerique duobus tribusve sultaninis vsenirent, 
hac ipsa pecunia regiis thesauris iliata. Posteaquam 
domum itura classis discesserat, etiam sultanus 
Soleimanes motis castris iter ingressus, die nono 
mensis illius, qui Zemaziel Achir Turcis dicitur; 
Constantinopolim reversus est, anno 944 (Chr. 1538), 

Cum istic aliquandiu hzesisset, armis in Molda- 
vum expeditis, undecimo die mensis Seferis Con- 
stantinopoli egressus, Moldaviam versus contendit. 
Ubi ad oppidulum, quod Ishacluam vocant, perve- 
nisset, transmisso Danubio, Moldaviam ingressus 
est. Ibi tum fuga sibi consulere Vaivoda Moldavus, 
nec usquam in apertum prodire : incolz vero re- 
gionis sultano se dedere, qui limites imperii sui 
ad amnem usque Berutem prolatavit. 

Erat in adversa ripa quoddam oppidulum, quod 
Sangiaci domicilio satis essel idoncum. Quapropter 
eo loco Sangiacum coustituit. Sequehatur id tem- 


D poris Portam sultani Soleimanis quidam nalus ex 


familia Vaivodarum Moldaviz, cni et annonse prae» 
bebantur. Hanc. Soleimanes Moldavie Vaivodaw 
praefecit. Quod prior ille Vaivoda cum roscivisset, 
portam przpotentem ipsemet adiit, et a Soleimaue 
postulata impetrataque gratia, restitutus in inte- 
yrum fuit, Soleimanes e Moldavia revertens, lMa- 
drianopolim se contulit: ubi exacta hieme, su^ 
veris initium Constantinopolim abiit, et quieti se 
dedit, anno 945 (Chr. 1559). 
Secundum illa denuo cum classe Clairadinem 
mari ablegavit. Is autem egregie instructus, ut lo- 
stem suum, Andream Doriaim, quaeret : absque 
ullo impedimento penetravit in Italiam, ibique nou- 
nulla cuia. vicis oppidula. depopulatus, οί δι mu- 


bi .. 


ANNALES TURCICI. 


646 


pera majoribua a civitatibus accepit. Cum diu hinc A — Secundum hac rursnm magna cum classe mis- 


Inde oberrasset, inopiuato Andream Doriam reperit, 
et strenue cum eo confligens, naves hostiles ali- 
quot aubinersit, et triremes aliquot cepit. Doria 
tandem ho:ti se imparem animadvertens, cum re- 
liquiis suze classis aufugit. Et quia tunc hiems im- 
minebat, versis Cbairadines velis Constantinopolim 
rediit, anno 945 (Chr. 1539). 

Die Jovis, qui decimus quintus mensis Seferis 
erat, sub vesperam, incendium Constantinopoli, 
non procul ab illorum carcere, qui criminum rei 


custodiuntur, in eorum tabernis exortum fuit ; qui . 


picem, resinam, axungiam, aliasque res tales $en- 
dunt. Hic ignis ex indicatis tabernis in ipsam tur- 
rim, sive carcerem pridictum, evasit : qui clau- 
sus cum esset, liomines in eo eeptingenti flammis 
exusti perierunt. Ex eo loco dilatatum in urbem 
incendium, a dextris et sinistris vagari cepit. Ad 
publicanorum carcerem cum pervenisset, aperto 
carceris ostio, dimissi fuere publicani. Quo facto, 
turris ipsa, sive carcer, itidem conflagravit. Latius 
inde serpsit, usque ad portam urbis, quam Ligna- 
riam vocant, ubi tabernz sunt fabrorum ferrario- 
rum. lis in locis omnia flammis absumpta fuerunt. 
Inde se convertit hic ignis ad :xdes Balis Agz, qui 
tribunus olirn. genizarorum fuerat, totaque istec 
deflagravit regio. Postea perrexit ad Caravans sa- 
raium, unde tabernas eorum invasit, qui torno czx- 
sant, quarum ordine series magna conspicitur. Hinc 
Ad eam erupit aream, qui Tachtal Cala dicitur : 
unde rursus ad fabros zrarios, ab his ad vitriarios 
penetravit, etiam illa regione incendio prorsus 
exhausta, quz pictum balneum ambit. Longius inde 
progressum, ad Judseorum pervenit «des, ibidem 


maiimo cum detrimento grassatum propterea, quod . 


zdmodum ille sibi- contiguz sint. Hinc sparse 
luerunt lamma usque ad portam fori 9448 pisca- 
πει, et quidquid edi(üciorum erat inter hanc, et 
-Judaorum portam, prorsus ab ignedeletum fuii? Ad 
:&ummam, propemodum universe Judaeorum dou us 
Sluere concremate. Nam aestivo tempore contigit 
"hoc incendium, cum iungens esset siccitas. Arbores 
«(jam virides instar sulphuris arsere. Nullus incen- 
«3ii, restinguendi modus iuvenirí poterat. Nihil ar- 
Ta orum resectarum dejectio, nibil aqua juvabat. Unde 
factum, ut tota nocte duraret. Erant distributi per 
"U»mnes urbis regiones genizari, qui flammas ex- 
** tinguerent : sed incassum laborabant. Etenim po- 
9 1ridie íllius diei, a primo diluculo usque ad vespe- 
Nt7 31D, ita desevierunt, ul etiam marini pretii mer- 
*-.g aut absumerentur, aut direptionibus essent ex- 
X» ositz. Quippe quibus in locis urbis grassatum fuit 
Ἡ ancendium, in iis majori ex parte mercatorum, et 
a Biorum tabernz consistunt : ideoque potior pars 
Wm wbis in cineres abiit, cum idem accideret omnibus 
zaweslificiis, qua exira muros urbis a foro piscario 
"ER«a suntin littore maris. Eodem tempore pestis 
"tiam in urbe grassabatur, utrumque Dei contigit 
Waustu, anno 946 (Chr. 1540). 


* 


sus fuit Chairadines, uL arcem Novam, quam Chri- 
stiani occupaverant, recuperarct : imperatumque 
Sangiacis omnibus ejus provincia, ut universis suis 
cum copiis, et apparatu bellico, ad eam se confer - 
rent obsidionem. Ubi classis appulisset, e navibus 
jn terram expositae fuere machina tormentarviz, 
propiusque militari more deduckte ad castelli mu- 
ros, ettam diu displose, donec meniorum pars 
disjecta corrueret, ac per ipsas ruinas miles ad ex- 
pugnandam arcem immitteretur. Erant in praesidio 
castelli milites Christiani virtutis. eximiz, qui tam 
fortiter hosti resistebant, ut ab utraque parte plu- 
rimi caderent. Ad extremum lamen animorum 2r» 
dore remisso, succubuerunt ; et occisis propemo- 
B dum universis, captisque superstitibus, evasit 
nemo. Nova recepta, quidquid erat inter captivos 
alalís vegetze, damnatum fuit ad triremes. Itidem 
reperta in arce mancipia Turcica, vindicata sunt 
in libertatem. His rebus gestis, et arcis manibus, 
qua diruta fuerant, refectis, Chairadines illinc cum 
classe digressus, aliquot navigia mercibus onusta 
Christianis ademit, et oppidulis quibusdam ma- 
ritimis flammis ac ferro coactis, ut incolumitatem 
suam pecunia redimerent, Constantinopolim rediit, 
anuo 946 (Chr. 1540). 

Sultanus autem Soleimanes die secundo mensis 
Schabanis Constantinopoli profectus, Hadrianopa- 
lim accessit, et ibidem hibernum tempus exegit : 
quo durante, exortum incendium in saraio novo, quo 
concluse sultani uxores, liberi, puellae virgines ha- 
bitare solent, totum illud zdificium cum magui 
pretii rebus exussit. Rursus tamen laud magno 
temporis spatio splendidius est instauratum, quam 
fuerat prius. Inde Soleimanes Constantiuopolim 
die septimo mensis Silchizis reversus, ibidem ad 
aliquod tempus hzsit, auno 947 (Chr. 1541). 

Exposuimus supra Soleimanem complura per 
Ungariam oppida, cum ipsa regni metropoli Buda 
cepisse : motumque singuiari quadam gratia, Da- 
num Erdelii creasse regen Ungarize : cum ad ali- 
quot annos ille regno plena cum potestate preefuis- 
set, filium moriens reliquit hzeredem, qui per zia- 
tem adininistranda reipublice non erat idoneus: 

D eaque de causa mater pueri gubernationem ad se 
transtulit. Hoc permoleste ferens, quidam ex pro- 
ceribus Ungaris, Petrus Perenius, suis ad eam mis- 
sis hominibus, liec significari jussit: esse ipsam 
feminei sexus, et institutis majorum minime per- 
mitti, ut in Ungaria mulier regia cum potestate sit. 
Quamobrem metropolim regni Budam Prrenio de- 
deret. Nisi faceret, venturum cum exercitu, et ur- 
bem vi occupaturum. Mulier lcgatis respondit, ur- 
bem Budam non suam esse, sed sultaui O«manid:e : 
4 quo si Perenius eam repeteret, 3c impetraret, 
omnino se deditionem facturam. Ubi Perenius hoc 
ab ea responsum tulisset, cum Danis οἱ proceribus 
celeris in colloquium veniens, summo dedecori 
universis dominatu illum muliebrem esse dixit. 


b 


611 


ANNALES TURCICI, 


618 


Proceres hominis oratione permotiflibenter in cam A ti, et sultano Selimi ditiones attribuit : illi δίαπις- 


sententiam pedibus ibant, uL removendam ah adn i- 
uistratione feminam statuerent : nec ipsis adver- 
santibus episcopis, qui dicerent hoc modo rem 
Ungaram in posterum melius habituram. Itaque 
proceres mutuo inter se foedere devincti, magnas 
coegere copias, et insigni cum apparatu bellicorum 
tormentorum ad Budam accesserunt, Ea re con- 
specia, repente mulier exignam militum manum 
colligit, et hoc urbem prasidio munit : cum Solei- 
mianem quoque de rebus omnibus certiorem fecis- 
: Set. Is ad hujusce motus famam, confestim Muchc- 
melem bassam cum parte genizarorum, et captis 
Romanis praimísit, ipse die vicesimo quinto men- 
sis Seferis Constantinopoli digressus, Budam ver- 
sus cum Portz comitatu, et reliquis genizaris, 
Muchemetem bassam coutinuo secutus est. Urge- 
bat interim Percnius urbis obsidionem. sed ea po- 
tiri non potuit. Ubi Muchemetes exercitum propius 
ad urbem duxisset, magnopere Soleimanis adven- 
tum desiderabat. Quippe tam numerose Cliristia- 
norum erant copie, inagnam ut Muchemeti 349 
formidinem incuterent. Quin etiam spreto ipsius 
adventu, ne latam quidem unguem e castris ces- 
sere, scd monia tormentis concutere, atque ipsam 
urb:m oppuguare perrexerunt. Ea vero cum in 
Ungarorum potestatem jamjam ventura csset, in 
tempore Soleimanes suo cum comitatu, et Genizaris 
et exercita Ánatolie profectionem ita maturavit, 
ut itinere bidui duntaxat a Muchemetis et hostium 
castris abesset. Id ubi Perenius rescivit, commo- 
dam nactns occasionem, furtim e castris se prori- 
puit, et aufugit. Non enim futurum pntarat, ut ipse 
sultinus ad solvendam urbis obsidionem veniret. 
Milites Ungari, cognita Perenii clandestina disces- 
sione, suos et ipsi deseruerunt ordines, seque mox 
ad ineundam fugam pararunt. Id conspicata mulier 
ea, quam diximus, ex urbis sublimiore loco, misso 
nuntio Muchemetem bassam increpuit, eur hoste fu- 
giente quiesceret. Mucliemetes, qui Romanis tum 
beglerbegus erat, his auditís, mox in Christianos 
suum promovit exercitum. Quod illi (ieri videntes, 
hostisque conatui leviter admodum repugnantes, in 
fugam sese conjecere. Quidam, naves ingressi, 
evaserunt : alii s2met in Danubium pracipitantes, 
aquis obruti periere, czeteris aut cesis, aut ca- 
ptis. Ipso conflietus momento Soleimanes etiam 
cum suis advenit. Direptis Christianorum castris, 
machiuas bellicas, et pertinentem ad eas appara- 
tum, in urbem convehi jussit. Hiuc Budze. begler- 
begum sive bassam constituit, et milites ibidem 
Tu:cicos in presidio collocavit : assignata- mulieri, 
ejusque filio, Erdelii regione, quam pueri pater an- 
tijquo jure majorum possederat : atque illuc ma- 
trem, cum filio, mox ablegavit. Inde, qua venerat 
via, regressus Soleimanes, die mensis Schabauis 
Oc!ovo Constantinopolim rediit, anno 948 (Chr. 
1513). 

lilic duxi haeret, filiis duobus, su'tano Mucheme- 


sam, huic Caramaniam. Factum blocanuo 319 
(Cur. 1545). ' 
Soleimanes satis sibi diu Constantinopoli sub- 
stitisse visus, ad aliam se paravit expeditionem. 
denuo invasurus Ungariam, Itaque Constantinopo!l 
discedens, Hadrianopolim in hiberna se contalít. 
Inde magno cum apparatu, et universis copiis, 
profectus est die mensis Mucherenis ociavo. In 
Ungariam cum pervenisse!, arccs Petri Perenii 
primum adortus, Valpoum machinis οἱ militibus 
admotis, expugnavit et cepit. Inde Pestum aggres- 
sus, itidem occupavit. Pesto discedens, ulterius 
perrexit, et Strigonium obsedit; ubi licet praesidia- 
rii milites egregie se defenderent, tandem tamea 


B Soleimancs eo potitus est. Hinc exercitum ad Al- 


bam regalem adduxit, qua in urbe reges Ungaro- 
rum sepeliri consueverant. Huic cum militem Solci- 
manes admovisset, prasidiariis urbem strenue 
propugoantibus, ingens utrinquc caedes edita fuit : 
sed nihilominus ad extremum  Soleimanis in poe 
testatem veuit. Is vero postea, quam occupatis 
civitatibus, arcibus, oppidis, przssidia Genizarorum 
et aliorum niilitum, imposuissel : itinere converso 
rediit Constantinopolim, et die 17 mensis Schaba- 
nis urbem ingressus est, anno 9350 (Christ. 1541). 

Postridie quam advenisset, allatum fuit Con- 
stantinopolim cadaver lilii, sultani Muchemetis : 
quod peractis exsequiis haud procul ab antiquo 


C domicilio yenizarorum, monumento fuit illatum. 


Mortem (ilii Soleimanes pater acerbe luxit. Ideo- 
que magnam ciborum copiam coqui curavit, et 
epulum funebre quibusvis, tam pauperibus, quam 
opulentis, anii filii causa, prebuit. Multa quoque 
mancipia sezus utriusque, suo redempta pretio, 
libertate donavit. Preterea inonumeutum filio ma- 
gnificum exstruxit. Acciderunt lisc anno 950 (Chr. 
1544). 

Soleimanes secundum illa Constantinopoli tem- 
pus ad aliquod mansit, nec rei quidquam memo- 
rabilis est molitus. Interea mortuus est die quinto 
mensis Zemasiellulae vir rerum strenue gestarum 
gloria clarissimus, Chairadines bassa: sepultus 
in loco, qui Besictas appellatur. Gontigit hoc anno 


D 953 (Chr. 1547). 


Hinc arma Soleimanes iterum exzpediit, in Par- 
thiam ducturus ezercitum ; quod quidem bellum 
banc causam habuit. rat scacho Techmasi frater, 
cui nomen Ercases Imirsa, Sirvana supremo cum 
imperio princeps. Hic certas ob causas ab amie'tià 
fratris, scachi Techmasis, discedens; ut 2gre fa- 
cerel fratri, ad. sultanum  Soleimanem profugit, 
ejusque se (idei permisit, Hoc autem iter sic iusti- 
tuit, ut per regionem Circassorum longis ambagi- 
bus Cofen peteret, unde Constantinopolim »ppu- 
lit. Perquam gratus. sultano Solteimani principis 
hujus adventus aecidit. Ideoque magno cum honore 
excepuim, muneribus donavit amplissimis. Quin 
etiam ipsius causa numerosis, vel omnibus potius 


(10 


SUPPLEM. ANNAL TURCIC. 


650 


copiis suis coactis, insigni cum apparatu die 19 A turni, parumque fructuosi, tsedere epit. Ideoque 


mensis Seferis, anno 955 (Chr. 1549), Constantino- 
peli digressus, in Anatoliam transmisit, rectaque 
Parthiam versus duxit. Postea quam ingressus fuisg- 
sel hostieum, tam arcem, quam civitatem Wauum 
Wastani obsedit. Parum hosti civitas resistere po- 
tuit, in quam ab omni parte pateret aditus ; sed arce 
nos nisi maguo labore Soleimaanes potitus est, quod 
idoneo Parthicorum militum prasidio defende- 
retur. Ubi Wanumn arcem Soleimanes expngnasset, 
sparsus per omnem rcgionem miles sultan:eus, eam 
rapiuls et. fctro vastavit, Nusquam Scachus Tecl- 
mases reperiri, nusquam 390 conspici potuit, 
nusquam hosti se opposuit. Ercases vero laborem 
nullum recusans, dum hine inde cum suis excurre- 
rel, quoscunque thesauros adipisi potuit, So- 
leimani misit, Tandem tamen Osimanicos proce- 
res, 46 duces militares, wagnopere bclli tam diu- 


CUBE. 


dolum excogitantes, ut vindictam de auctore belli 
Ercase sumerent, variis eum mendaciis apud So- 
leimanem dclatum | onerarunt.. Summa rei hee 
erat, quod leporem dimittendum, canem vero ca- 
pieudum seuadebaut. Cum Ercases lmirsa. conspira- 
tionem ipsorum animadverteret, atque etiam per- 
spiceret cus. vitz sue. insidiari, vchementer animo 
perturbatus, in arcem cujusdam Curdistanii princi- 
pis, prz formidine se rcecpit; tametsi ne quidem illie 
vitare calamitatein imminentem potuit. Quippe 
Curdistanius ille princeps Imirsam captum — fratri 
Seaclio Techmasi misit, qui deinceps eum custodige 
mancipatum in carcere detinuit, Expeditio Solei- 
manis annum duravit iutegrum, cum novem men- 


B sibus. Atque his rebus gestis, Constantinopolim 


Soleimanes primo die mensis Silchizis, anno Ma- 
liumetano 956 (Chr. 1550), reversus est. 











"SUPPLEMENTUM 


ANNALIUM 


QUO RES TURCIC/E CONTINUANTUR, AD ANNUM MAHUMETANUM DCCCCXCVI. 
— 


QUI CHRISTIANUS EST CI2 IDLXXXVIII. 


Ex Joannis Leunclavii Adversariis. 


Auno Mahumctano 956 (Cim. 1550) ineunte vere, C Aphricam copiis, Tripolim, arcem et oppidum di- 


Dra;utes Raisus, piraia celebris, oppidum Barbari 
(sie Aphirieam maritimam hodie voeamus, appella- 
tione Romanis etiam bístoriis non ignota) quod Ma- 
hadian Mauri dicunt, Aphrieam nostri, veteres 
Aphrodisium, solerter occupavit, ac prassidio muni- 
vit. Quo cognitio, Karoli Augu ti classis imperator, 
Andreas Doria, mature cavendum ratus, ne quid ex 
eo loce barbarus detrimenti reipublice, asc preser- 
tim Neapolitanis et Hlispanieis littoribus daret ; Cum 
rlasse militeque profectus in. Apbricam, Mouaste- 
riun appidam, Aphrodisio proximum, expugnat ; 
ᾳδυΐφ ez hostium praesidio 500, abductis 1900 man- 
cipiis. Inde conjunctis cum Ferdinando Gonzaga 
pro rege Siciliz copiis, Aphrodisium obeidet : quod 


tionis equitum Melitensium, eorumque prasidio 
munitam, obsidione tentarunt ; ac fraude Dragutis 
et Sale, prefccti Gasparis Vallerii Galli credulitate 
Argosini llspani formidine, proditione denique cu- 
jusdam ex ea parte provincia Narbonersis oriun- 
di, qux TNomano pontifici sub. Avenicnensi. ditione 
paret, in. potestatem redegerunt. Collata. tamen 
prsecipue culpa fuit amissse munitionis hujur, ab. 
ipso equitum Melitensium magno inagistro, ejusque 
collegio, atque aliis, in Áramontanum Galliz regis 
Henrici legatum : qui Soleimanis ut. arma conci- 
taret. in. Karulum. Augustum, Constantinopolim 
missus, huc appulerat ; et sub pretexus. conficiun. 
da: pacis, obsidionisque solvenidz, Melitensibus 


mense tertio iandem in potestatem venit. Czsi ex D fraudi fuisse perhibetur. Oceupata fuit Tripoulis die 


barbaris plurimi, capta capitum ad 7600. Yehe- 
menter hoc sultani Soleimanis tanimum pupugit, 
eui se non ita pridem, operamque suam Draguies 
sddixerat. Cesaris vero Karuli jussu funditus Aphro- 
disium fuit eversum. 

Anno sequenti proximo sultanus Soleimanes clas- 
sow instruxit, eique Sinanem bassam przfccit, ad- 
juetis hoic Dragute, Salaque Raisis : qui cum 
acem Meliteasei frustsa tentassent, (ransjectis in 

ParBRoL. Ga. CLIX. 


45 mensis Augusti, anno Maliumcetano 957. (Chr. 


1591), cui sultauus Soleimanes Dragutem cum impe* 


rio Sangiaci begi piefecit. Is deinceps infestus Car- 


vennaz regi, cujus ditio 500 milliaribus ltalicls a Tri- 


poli distat, ob denegatam opem obsesso Aplrodi- 
sio, majori parte ditionis eum exuit.: aliaque gessit, 
de quibus suo loco dicetur. 
Superioribus annis (Chr. 1548, 1549, 1550) Ferdl- 
pandus Cesar, Ungarise, Boh»mizque rex, post οὐἱ- 
21 


551 


JOANNIS LEUNCLAVII 


4f 


559 


tum l'erenil, Agriam, Ungarie municipium, quod A cum prater Osmanidarum morem. Soleimaui blei- 


* Erlam vulgo vocant, sui juris fecerat : et illustrissin.i 

Coinitis Salmensis Nicolai opera Zabrag:um, Levam, 
ZyWinam, Muranum expugnarat, Νεο imulto post, 
ejusdem regis mandato, Zolnoccum 352 Turcis 
Agrienses eripuerant. llas ob causas irritatas So- 
leimancs, Temesuarum per suos obscdit, et dédi- 
tione cepit, interfecto per scelus violat fldei Ste- 
phano Losoncio, illius loci propugnatore ; Lipam, 
Soliinosum, Chianadiam, cum aliis castellis occu- 
pavit ; Erasmum Teifelum, Ferdinandi ducem, eum 
Sfortia Palavicino, et Augustino Sbardellato, Va- 
ciensi prrsule ad Palastum, Alis bass» Budensis 
ductu, cecilit : eaque potitrs. victoria, Dregeltum 
arceii, Giarmatum, Zezenum, zliaque loca. siciua 
sub juzum misit. Tam prospero rerum successu 
elatus Alis bassa Budensis, quem Caram, sive. Ni- 
grum Alim vocabant, adjuncto sibi Achmete Roma- 
nix beyl:rbego, et Ca-anz, aliisque pluribus begis, 
Zolnoccum adoritur : coque, pr:esidiariis die 4Sep- 
temibris ultro cedentibus, ut Agriam, quie momenti 
majoris erat, adversus hostem defenderent, peti- 
tur, Inde promotis ad Agriam casteis, summo qui- 
deii illaan impetu aggrediuntur.et oppugnant, sel 
irrito conatu, el magno cum bassarum dedecore ; 
quod feliciter a Steplhianis Dobone Ruscano, Mezi- 
k io, Zoltoio, Gregorio Diaco, Joanne Figedzo. 
atque aliis fortibus viris. defenderetur. Gesta fue- 
runt hiec anno Mahuinetano 958 (Clir. 1552). 

Dictum paulo ante, Gallix regem Henricun:, misso 
legato, sultanum Soleiinanem adversus Karulum 
Augustum, ex lege. mutui foederis, cujus auctor 
Franciseus pater. exstiterat, incitlasse. Permotus 
ah Aramontano Soleimanes, aui ad Persicos fines 
postulatis ejus adnuit, mox classem expediri jubet, 
quz Gallicis juncta copiis, Karuli ditiones mariti- 
was infestaret. Quod quidem ex voto prestitum a 
fidis sociis, gravissimaque Neapolitanis et Siculis 
littoribus illata damna. Corsica quoque, Genuen- 
sium insula, capta fuit ; et incole cum pr«sidia- 
riis partim czsi, partim crudeliter habiti ; quod 
quidem accidit anuo 959 (Chr. 1552). Nec restituta 
Genuensibus Corsica prius fuit, quam pax inter 
Philippum et Henricum, Hispanie Gallizque re- 
ges, anuo post sexto coivisset. Quippemnon mulio 
post coufectam lianc. pacem, infeliciter exstincto 
patre, Franciscus II, Henrici II F. .ex pacis eam 
legibus reipublica: Genuensi reddidit. 

Erat suliano. Soleimani filius Mustaphas, natu 
maximus, ex muliercula Circassa, servilis condi- 
lionis : cui pater initio Magnesiam, iude Amasianam 
provinciam dederat, ubi cum matre degeret : deni- 
que Caraliemidam Mesopotaimiz, Persicos ad lines 
siiam, assignarat. Erant eidem et alii liberi, quos 
ex femina forniz (veluti quidem perhibetur) libe- 
ralis, natione Rossa, sive Roxolana, sustulerat na- 
res quatuor, Muchemetes, Selimes, Bajazites, ct 
Ziangir : unica femella Chameria, quam alii Camc- 
nai vocont, Rustemis veziris uxor. κο Dtossa, 


time nupsissct, de filiorum in imperio successione 
sollicita, Rustemis generi ciüminationibus, et vene: 
ficiis quibusdam, ab Hebrzea. siriga. subministrat.s, 
fascluatum sultani animum, a Mustapha prorsus 
abalienarat. Fuerant et. basse cujusdam pstri οτ- 
hibitae litterze, quibus ad Rusteu:em seriptis couti- 
nebatur, de matrimonio inter Mustaphan, et filiam 
sceachi Persarum Techmasis, quocum  Soleitnaui 
pluribus ab »nnis bellum erat, tractari, Mirifice 
suspiciosum, ex aliis quoque delationibus, auimum 
patris ea res perturbare : quod vereretur, ne Musta- 
phas Techimasis adjutus auxiliis, imperio patrem 
excuteret, Itaque missus fuit anno 958 (Chr. 1552 
et 1755). cum exercitu Rustemes vezir azemes, sub 


B praetextu quidem belli Parthis inferendi, sed reapse 


cum secretis sultani mandatis, ut quocunque me- 
do Mustapham e medio tolleret. JAustemes in Asiam 
profectus, Soleimanem trepide certiorem facit, per 
calumniam tamen, iu. magno rem versari discri- 
mine : genizaros, ceterosque milites ita Mu-taph.e 


'Studere, de patris ut actum imperio videatur. Nul- 


lum aliud superesse remedium, quam ut ipsemet 
iu Syriam avolaret. Territus lioc nuntio Soleima- 
nes, subito Chalepum cum exercitu properat, quasi 
Parthís bellum facturus esset. Arcessitur per litte- 
ras filius, uti Chalepum ad patrem sine mora se 
conferret. Mustaphas , licet de paternis iusidiis 
inaudisset, monitusque secreto fuisset ab Achmelte 
bassa, salutis ut suze rationem liaberet : innoce:tia 
lamen sua fretus, patiis imperio paret. [n castra 
cum venisset, ad tentorium paternum recta pergit : 
ubi patre mutis aliquot robustis, quos sultapi Os- 
maniga, veluti hic etiam Murates ΠΠ, in deliciis 
habere solent, minaeiter innuente, prosternitur, 
injectoque nervo strangulatur. inde Ziangir, qui 
giblosus erat, minimusque natu Soleimanis filius, 
a patre quasi per ludum ac jocum, Mustaphze fra- 


- iri, quem necatum ignorabat, obviam prodire jube- 


tur. Is ubi propius ad fraternum cadaver acces- 
sissct, quamvis consternato mox interempti fratris 
equi, mancipia, tentorie, thesauri, ornamenta esete- 
ra, cum Ainasiana provincia, mandate patris offer- 
rentur, tamen his omnibus spretis, et exprobrato 


D patri verbis acerbissimis tam impio diroque faci-' 


nore, statim suis manibus in viscera pugionem adi- 
gil, et cadaveri fratris. incumbens, exspirat, Ncc 
multo post, ejusdem Hossz walis artibus. etiam 
unico Mustapha filio Murati, qui Prusze apud mz- 
trem educabatur, opera Ibralhimis eunuchi Lasse 
injecto nervo guttur eliditur, ipsius avi jussu: cum 
ei periculum, 353 quod α nepote posset. immi- 
nere, cujus patrem genizari tantopere coluissent, 
nunquam illa. furia. desineret. ob oculos ponere. 
Coutigerunt h»c anno 959 (Chr. 45535). 

Post solutam anno superiore, magao ewm detri - 
mento eL ignominia Turcorum, obsidionem Agri», 
nunc tandem Coustaatinopolim a Ferdinando rege 
legati mittuntür, Απιοιϊᾶς Verantitis, epircopus 


- 


6:3 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


61 


Agriensis, et Franciscus ᾖ, is, Cassoviensis in Α rique omnes  Bajazitem hunc .Sclime natn. iajo- 


Ungaria superiore profectus: qui de pace cum 
sultano constituenda dum laborant, totum Con. 
stantinopoli biennium herent. 


De Galli: regis, et Soleimanis federe. diximus, 
cui sultanus ut. satisfaceret, aliquot. annis hisce 
classem ablegavit ad iufestandum mare Tuscum. 
Ea prius, quam longius mune progrederetur, et 
cum Gallorum se classe conjuugeret : Marinianus 
Marchio, Karulini prafectus exercitus, portum 
Herculis, quem Galli tenebant, invadit, arcemque, 
przsidiariis obtruncatis, occupat. Secundum  lizec 
Turci Plumbinum obsidione cingunt, οἱ non sine 
clade rejecti, Elbam insulam, conatu itidem irrito, 
teatant. Acciderunt liec anno 961 (Clir.. 1555). 


Eodem anno, dum missi de pace legati necduin 
rediissent, bassa Budensis, qui.Tuigon, nomine cum 
ciconia communi, vocabatur, Capos Vhivarum, prz- 
sidiariis ad deditionem compulsis, cepit. Eidem et 
Baboza, necdum aliquid ab hoste perpessa gravius, 
fide militari deserta, sededidit. Consimilem de Zigeto 
sibi successum pollicebatur, sed cui fortiter in ho- 
stem przssidiarii se gererent, suique monerent, ne 
temere tentatam obsidionem solvere coactus, sulta- 
num oZJenderet, ab irstituto discessit. Hxc per 
autümnum illius auni, quet diximus, apud Uu- 
garos fuere gesta. 

Prozimo sequentis anni 9602 (Chr. 1556) vere, 
Soleimanes Alim bassam cum copiis in. Ungariam 
misit, qui Zigetum obsidione premeret, ac in po- 


' testatem redigeret. Nihil non ille fecit, ut voti 


i 


compos fieret, ad tertium usque mensem conti- 
nuata oppugnatione : sed Christianis o0vnem vim 
hostilem, magna cum straye Turcorum, intrepide 
repellentibus, infecta re militem cum machinis 
bellicis inglorius abduxit. Turci prius, quam Zi- 
grii obsilione soluta se reciperent, PDabozam, 
sanctum Martinum, Geresgalum, Sailium, S. Lau- 
rentium, et Calainanciam, partim flammis. | injectis 
absumpsere, partium solo zquarunt. 


Secundum hzc, auno 964 (Chr. 1558 et 1539), 
Selimes Bajazitesque fratres, Suleimanis FF. su- 
perstite patre, inter se de imperio successioneque 
dimicarunt, victusque Dajazites e Caramania cum 
90,000 armatorum, et quatuor filiis, ad scachuim 
Persicum Techmasem profugit. Veritus | autein 
pater Soleimanes, qui Selimis partes foverat, nc 
Techmasis auxilio vel-filius, vel exstiucto filio ne- 
potes, res novas molirentur : maguis pollicitatio- 
nibus impetravit a Techmase, mortis ut gcnere 
genti Osmanidarum fawiliari de medio tollerentur. 
Ne qua tamen fraus interveniret, missus fuit ad 
interiorem Perse regiam Casminum Suleimanis 
ZLeschniger (sic pregustatorem Turci vocant), cui 
Miajazites cum filiis notus erat. floc praesente pa- 
Wer cum filiis, adhibito nervo, suffocatus fuit, et ab 
«eodem necatorum cadavera Sebastiam  depoytata, 
iproque niore monumentis illata. Faviunt vero. ple- 


rem, quód equidem non recte fieri puto. Nam in 
circumcisione filiorum Soleimanis, videlicet Mus- 
taphz, Mucliemetis (qui multis ante patrem. annis 
diem suum obierunt) et. Selimis, «ulla Bajazitis 
hujus in Turcicis mentio : quze. quidem circum- 
cisio celebrata fuit anno Maliumetano 958 [1552]. 
Praterca cum S.leimanes anno 949 [1545], Magne- 
siam Muclemeti, Caramaniam Selimi traderet, 
nulla rursum Fajazitis mentio. De quo sane liquet, 
Dajazitem bunc Seliuic natu. minorem fuisse. 

Ante non multos annos Tripolim Aphrice Me- 
litensibus ereptam fuisse diximus, et a. Soleimane 
sangiacatum — Tripolitanum - Draguti/ concessum , 
cujus opera potissimum in potestatem vencrat. Is 
suis finibus baud contentus, non. modo Carvennz 
regem Maurum, cujus supra meminimus, majore 
principatus sui parte spoliavit 2 verum etiam  pro- 
gressus ultlerius, corruptis Maurorum animis, qui 
Gerbensem iusulam — incolebant, olim (ut. opinio 
multorum est) a Lotophagis *antepere. celebratsg 
inhabitatam, co rem astu gerere potuit, ut. sceches 
sive regulus — insule 50 emnancs, su) amicitize 
pratextu Tiipolim deduceretur : ubi dum. hareret 
imprudens, interveniente prolitione Dragutes in- 
sulam occupavit. Nequc multis elapsis diebus So- 


» leiimanenm  scechem suspendio necavit, el alteri 


scchi, sex aureorum millia tributi annui noinine 
policito, per trad.tionem vexilli viridis, insule 


c dominium permisit. Erat in omucm intentus, oc- 


casiouem magnus magister Melitensis , ut Tripolis 
aliquandiu recuperaretur. ltaque facta. inter. His- 
panum Gallumque pace, quod Ilispaui regis auxil o 
voli se compotein fore speraret, cujus pluiimum 
iuteressct, mature nidos illos piratarum, Turcis 
ejectis, in polestatein redigi : multis duci Medinz 
Celi rationibus ostendit, posse nan magno negotio 
Tripolim expugnari, przsidium in eo quingento- 
rum duntaxat Turcorum esse :. Carvenn: quoque 
regeui, Draguti ac Turcis infestissimum, ad jun- 
gendain armorum societatem haud difficulter ae 
cessurum ; cujus opera tau.to. 3544 futura sit eis 
utilior atque fidelior , quanto gravius ille suauw sibi 
regionem ereptam doleat, et certius sibi polliceri 


p possit, futurum, αἱ Tripoli Turcis. extorta, suam 


et ipse ditionem recipiat. llispanus hisce prope- 
modum  ceria victori — periuotus arguinetnilis , 
classem iusuui, militeque compleri jubet, ae sum- 
mo rerum cum imperio Mediucnsem praficit. Fe- 
liciter successura videbantur omnia, si mature 
Tripolim cum milite classis sppulisset. Sed pro- 
fecttone varias ob causas, et praesertim ventis ac 
tempestatibus adversis, impedita, — Dragutes, 
intellecto Christianorum — instituto, pr:esidium 
Tripolitaaum duobus auxit Turcorum willibus. 
Itaque Christiani spe, in boc quidem tempore, Tri- 
polis expugnandz dejecti, Gerbensem , quam di- 
ximus, insulam recia peiut, nec maguo negotio 
scechem Maurorum adigusat, ut tradito costello, 


«559 


JOANNIS LEUNCLAVII 


655 


deinceps lispano se regi pariturum, οἱ quotannis A utrique Sarti. grate qurarunt! quandiu Ferdiusn- 


et aureorum μία tributi nomine soluturum, 
quot Turcis pendere consuevisset, datis subsigna- 
tisque syngraphis, stipularetur. Mox inutilis οἱ 
ruinosi castelli loco arx magna capacitatis ex- 
structa, et opinione multorum inexpugnabilis, si 
plene perfici, rebusque necessariis ex usu muniri 
potuisset. Arci nomen inditum, ut. Philippaicazer, 
jn honorem memoriamque regis Hispani, dicere- 
tur. Monitus interim a Dragute de Christianorum 
conatu, ac progressibus , sultauus Soleimanes, 
summa celeritate classem parari, multisque mil- 
libus genizarorum, spachiorum, aliorumque. mi- 
litum compleri et. expediri mandat, Rei summae 
Ρα] bassam — cum petrestate proficit, * classis 
ducend.e curam Mustaphz», quem Caram, sive 
Nigrum appellabant, committit, Ejus rei nuutio 
diversis ex locis accepto, mox Joan. Andreas θυ- 
ria, maguz vir ob singularem rei inilitaris 36 nma. 
valis usum auctoritatis, cum aliis quibusdam mo- 
Bere, hortari, urgere Medinensem, ut idonco novae 
arci praesidio imposito, cum classe, reliquisque 
copiis, prius inde discederetur, quam Turci, rebus 
ab omnibus instructi, multitudine superiores, ac 
recentes advenissent ; ipsosque nec numcro pares, 
et viribus exbaustos, vel invitos ad dimicandum 
cogcrent, vel pugnam detrectantes ad extremas 
rerum difficultates adigerent. Sed uihil apud per- 
tinacem, et ab aliis preceptum Medinensis animum 
rectc valuere consilia. Nimirum amplissimz classi 
fatalis quidam imminebat interitus. Id vel ex eo 
Hicebat conjicere, quod expeditionis initio, vix 
magna cum difficultate trium et medii mensis spa- 
tio vicinam Italiz Sicilieque Barbariam (sic Apliri- 
«am maritimam vocari, supra docuimus) attingere 
mostri potuerunt : cum Turcica classis adeo se- 
cundis usa sil ventis, ut. postea quam Constanti- 
nopoli solvisset, intra diem vicesimum ad Chris- 
tianam profecta fuerit. Utque Turei tanto. felicius 
animis «destinata perficerent, sub mediam noctem 
ventus Christianis adversus esse coepit, Turcis pro- 
pitius : quo nimirum prima Christianos aurora nec 
opinantes epprimerent. lliuc wiserabilis illa clades 
secula, qua «el ab hostibus occisi, vel aquis ab- 
sorpti, vel in servituteio abducti fuere, vel alioqui 
variis periere casibus decies et octies mille C..ris- 
liani. Triremes amisse sunt 927, naves onerarix 
14. Dux Medinensis, arrepta fuga, cum Joan. 
Andrea Doria Meliten evasit. Gasto , Medinensis 
filius, in potestatem hostium veuil : qui arce oc- 
cupata, tamque splendida potiti victoria, sub me- 
dium mensem Augustum  discessere, cursu versus 
Aalonem Albaniz directo. Contigerunt hxc anuo 
Mahuwctano 966 (Chr. 1500). 

Eodem anno Turci Filecum in Ungaria supe- 
riore, locum saiis munitum, ceperunt. lbi San- 
giacum Soleimaues constitit, qui Budensi Bassze 
subjeclus esset. Neque multo post inducias Fer- 
dinandus Augustus οἱ Soleimares pepigere, ας 


dus superstes fuit. 


Anno 967 (Chr. 1561) Jacobus qnidam natione 
Griecus, qui et. Heraclidis, et Basilici cognomen 
usurpans, ab antiquis Valachiz rezulis genns 
suum repetebat, seque insularum in Έραο, Sami 
despotain, Pari marchettium sive marchionem vo- 
cabat, apud. quosdam Poloni: proceres , quibus - 
innotuerat, tantum efficere potuit: uti οοπιρία- 
rium corrogatis auxiliis, inter quos principes erant, 
Alhertus Lascus, Philippovius, Lassocius, in Mule 
daviam armata manu deduceretur. Erat tum ejus 
regionis princeps, cum titulo despot:e, Alexander, 
oh inauditam quamdam immanitatem erya suos 
infamis, Hunc numeroso instructum  exercíta, 
Lascus longe copiis impar, fundit, fugat, Molda- 
vie regno pellit, totamque ditionem, armis do- 
mitam, Jacobo possidendam tradit. Victus prelio 
fuit tyrannus Alexander die 48 Novembris. Jaco 
bus Mol lavi despo'a factus, profusis apud por- 
tam largitionibus a sultano Soleiinane. impetravit, 
ut in occupato principatu pro more. confirmaretur. 

Anno 969 (Clr. 1565) Jacobus despota suis 3 
Valachis, lioiinibus improbis, fraude circeumven- 
tus, ut elabi non posset, die 5 Novembris occiditur. 
lloc memorabile, quod moriendum sibi videns, 
nullum abjecti animi signum dedit: sed indutus 
amictu regio, vullu intrepido, oratione libera, 
bene, recteque gestam ab se. rempublicam, multa- 


ο que singularia beneficía Valachis sdís exprobravit, 


Deum precatus vindicem, uti perfidiam ct ingraii- 
tudinem barbarz gentis ulcisceretur. Equidem ado- 
lescens hominem vidi et novi prius, quam in 
Poloniam 3858 proficisceretur. Vultu. przditus 
erat liberali, statura non magna, robusto tamen, 
nervosoque corpore, capillo nigro, lingua diserta. 
Rebus in omnibus quamdam prae se ferebat. digni- 
tatem. Norat sane quam eleganter Grace, Latiné, 
Italice, Gallice. Commemorari et alia de hoc pos- 
sent, quibus supersedendum, quod hujus non suot 
loci. Quod autem in primis liuc. pertinet, quando 
nulli sunt in orbe barbari Valachis inconstantio- 
res erga dominos suos, quos frequenter et temere 
mutant: libet hic. subjicere, quam multos paucis 
annis Jacobus hic despota successores habuerit. 
Quippe statim ab ejus interitu, vocatus a Valae 
chis Dux Demetrius Visuovecius, Soleimani Con- 
stautinopolim vinctus ad certam necem mittitur. 
Ejus loco Thomsa princeps a factiosis salutatur. 
ls cum perexiguo tempore rem Valacham admi- 
nistrasset, ab. Alexandro jam reverso expellitur, 
et in Rosaiam profugus, Sigismundi Augusti. Ρυ- 
loni: regis jussu, ad Podoli:e Leontopulim. capite 
plectitir. Alexandro reduci, postquam rebus hu- 
inanis exemptus fuissct, successit filius Bogdanus: 
Bogdano lvonia, qui se Stephani quondam  Vaie 
vod filium ex concubina perhibebat. [vonia 
(sic Joannem ipsi. vocant) cum iniqua petentibus 


657 


SUPPEEM. ANNAL. TURCIC. 


' 658 


Turcis denegasset, adjunctoque sibi non magno-A Gabriele Perenio, coutraque legem deditionis id 


Polonorum equitum tmilitumque numero, nec con- 
lemnendis suoruni coactis copiis, nimisgr ve bar- 
barorum jugum excutere conaretur, α filelissiicis 
sibi creditis proditus, qui missi fuerant, ut a traos- 
jectione Danubii Turcos arcerent, indignam | ma- 
gnanimitate sua mortem oppetiit, Ei Pewus, αἰίο- 
rius Valachiz principis frater, faventibus Turcie 
suffectus fuit. Sed enim de his, hoc quidem in loco, 
satis : quando ad insequentes annos pertinent. 
Nunc ad Aunaliun seriem redeamus. 

Anno 970 (Chr. 1564), meuse Septembri, duce 
Carzia Toletano. feliciter occupata fuit arx in. ora 
marit Aphrica sive Barbari:e sita, quam vocant 
Pisnonem sive rupem  Velezi, quod oppidi nomen 
est, in continente siti, a qua rupes arcis disjuncta, 
undique aquis cingitur. Turcicis ca piratis, llispanum 
pelayus infestantibus, securum hactenus receptum 
przbuerat : quod esset in przeruptis posita scopulis, 
et undique (ceu dictum) mari cireumfluo munita. 

Sub exitum ejusdem anni, mortuo prius Ferdi- 
mando Augusto, die 25 Julii, filtoque Maximiliano 
vix imperium auspicato, Joaunes Sigismundus 
princeps Transsilvaniz, vel (ut Turci vocant) Er- 
delii begus, infelix sultani Soleimanis suceessione 
pa'erna cliens, fretus viribus patreni law petentis 
qui tamen suum, non elientis commodum captabat, 
et perduellium quorundam procerum, inque pri- 
mis Georgii Bebeci noxiis reipublice Chri- 
stianz consiliis incitatus, Zatimarum, non exigui 
momenti munitionem, ejeeto Melehiore Dalassa, 
prafecto Caesaris, ae thesauris ejus, conjuge, libe- 
risque captis, suam in potestatem redegit. Quze res 
cum Maximiliano Augusto nequaqnam in ipso regni 
exordio ferenda videretur, cum alios bello gerendo 
- duces idoneos arcessivit, tum Lazaro Suendio, 
Baroni Alte Landisperg;e, rebus maguis solerter 
et praeclare gestis ad omnem posteritatis meraori- 
am illustri viro, summam belli administrandi, am- 
plissima cum potestate, commisit. Sub eo, prater 
Ungaros, feliciter hoc bello Germani aliquot nobi- 
lissimi Lribuni militarunt : equitum , Joannes 
Kuberus a Pixendorfo, Joannes ab. Ascemburgo, 
Jacobes a Sclulemburgo, Henricus a 'Cleizentala; 
peditum vero, Joannes Wernherus a Raitenau, Ru- 
dolfus a Salis, aliique complures. Suendivs absque 
mora non exiguas equitum peditumque Germano- 
rum copias in agrum qui a Gepidis, antiqua natione 
Germanica , Cepisiensis hodieque dicitur , eduxit. 

Anni sequentis (Cur. 1565) initio, melia bruma, 
lTocaum Sueudiss celeritate admirabili expuguat : 
quo capto neque multo post ictu sclopeti occiso Fran- 
cisco Nemethio praefecto, arx etiam a. przsidiariis 
dedita fuit. li suis cum gladiis duntaxat ex pacto 
dimissi, ceteris armis ac rebus in. arce relictis. 
Vidue Nemethii mandus taninmmodo muliebris 
concessus. Qua licet deinde mariti suosque nou 
exigui pretii thesaures a3veherel, reclamantibua 
Ungaris, Andrea Batorio, Melehiore — Dalassa, 


ficri causantibus : Suendii tamcn auctoritate, qui 
vel cum aliqua jactura fidem datam religiose ser 

vandaim diceret, quominus iis spoliaretttr, obtinuit, 
Inde Zerenzium in potestatem venit, Erdeliique 
begus de Zatmari defensione desperans, incensam: 
munitionem hosti reliquit invitus : quam Suendius, 
ob naturalem situs commoditatem, mox instaura- 
vit. Hioc transmisso Tibisco, Erdeuda, Cuvara, 
Bator, Vibania, Senderevia (quod a S. Andrea 
deductum nomen est), prospero victori:e Suendanirze 
eursu, Maximiliani Cesaris imperium acceperunt. 
Tam denique felices hi successus erant, ut opem 
implorante hego Erdelii, sultanus Soleimanes non 
suceurrere duntaxat ei totis viribus, verum ipsius 
etiam huic in Ungariam expeditioni preesse de- 
creverit. Sed existimabatur ab hoc instituto. suo- 
rum consiliis retrahi, qui suadeliant, ut ingenti 
expedita classe  Meliten invaderet, et (ractis equi- 
tum, Melitensium viribus insulam occuparet. Quo 
quidem ut faceret, in primis Chasanes Cesairis 
prosultanus, Chairadinis Barbarossz lilius, et Dra- 
gutes Sangiscus Tripolitanus, urgebant. ltaque 
lianc in sententiam animo propendens, ut interim. 
vafro commento 356 Maximilianum partim gravi 
sumptu belli exhauriret, instinetu. Erdeliani, par- 
Uim inliiberet, quominus ulterius progrederetut : 
apostatam Cibinensem allegat, qui eum ad pacem 
cum Erdeliano colendam exhortaretur. Venit et 


C Viennam cum Erdeliani mandatis eodem tempore 


[ mud 
- 


Georgius Datorius, et Sigismundi Augusti, Polonizx 
regis, qui Erdeliani avunculus erat, legatus. ut de 
componendo bello eum. Maximiliano agerent. Ve- 
rum hxc, uti diximus, astute gerebantur a Turcis, 
ut a eursu vietoriz Casar, cui rebus omnibus infe- 
rior erat. Erdelianus, avocaretur, et Soleimanes 
imverim vires suas in Melitenses posset convertere, 

Rhodum his insulam sub initium regni, cum 
omnibus in ρπο, et Asia, Greciaque castellis, 
arcibus ac. territoriis; nec multis ante hoc tempus 
annis, Tripolim Aphricz, sicuti narratum a. nobis 
est, ademerat, Quibus injuriis cos affecisse non 
contentus , etiam prorsus exstirpatos volebat : 
quod et mercimonia. suorum impedirent, et gravia 
spe detrimenta navibus Turcicis inferrent, Acce- 
debat altius animi vulnus, quod hactenus a Meli- 
tensi Christianorum. propugnaculo quoddam  libi- 
dini sue repagulum objici doleret, quominus in 
llispauiarum et labe. viscera jamdudum  grassa- 
retur. Hos igirur. uti bello persequeretut. el. op- 
primeret, classem — instruxit, que triremibus, 
onerariis, aliisque diversis navigiis 250 constabat. 
Veliebantur hae classe bello idoneorum militum ad 
40 millia. T rrestribus copiis. Mustaphas , qui 
deiuceps bello Cyprio ex immani crudelitate magis 
inclaruit, classi Pislis bassa cum imperio pr:eerat :— 
quibus Soleimanes Dragutem prosultanum Tripulis 
adesse voluit, hominem rebus terra marique ge- 
rendis exoerientem, qui lethaliter hoc b«l!o. vulo?- 


659 


JOANNIS LEUNCLAVYIH 


660 


ratus, cui. jactura. suorum cet commodo nostro Α hoc ^on per legatos tantummodo, sed etiam pro- 


interiit : fuitque suffectus a Mustapha in ejus lo- 
cum, ut Tripoli przesset, Alis ille Calaber, quem 
etíam nunc igi ominioso Turcis nomine nostri vo- 
caut, Viuzalim, hoc est, Alim apostatam : cum a 
Turcis bassa capitaneus appellari soleat, veluti ma- 
ris prifectus, et solus post Chairadinem Barba- 
rassam, ob res contra Christianos gnaviter gestas 
prowmeruerit, ut eum maris pr:efectura veziris dig- 
nitatem conjungeret. Appulit etiam, durante obsi- 
dione, cum 27 triremibus, Chasanes Ces:iris pro- 
sultanus, Clairadinis F., cujus ut. paulo. aute, sic 
el alibi ssepius iu Annalibus hisce Turcicis facta 
fuit mentio, Cum igitur hi bassz Junio mense lit- 
tora Melites attigissent, ac dies aliquot exponendis 
in insulam militibus δι annonis, locorumque situ 
explora:do  consumpsissent, oppugnare machinis 
bellicis S. Elmum (sic lermetem. vulgo vocaut) 
castellum in ipso portus ostio situm ceepere. Quod 
cum pluribus diebus facere non desinerent, jau- 
que magua moenium pars tormentorum globis 
dejecta sic corruisset, ut inarcem latus hosti 
pateret aditus : equites Melitenses, perquam stre- 
nue se gerendo 35 diebus oppugnationem, magua 
eum hostium clade, sustinuerunt, idque prater 
opinionem multorum, qui castellum contra vim 
hostilem nequaquam posse propugnari putaraut, 
Tandem cum equites nec hostium impetui ferendo, 
nec aumero se pares viderent, et arx undique tam 
terra, quam mari a Darbaris cincta nullum amplius 
alicunde subsidium — exspectare posset : occiso 
Christianorum, qui supererant, aliquo numero, 
Turcorum in potestatem venit. Qua hostes elati 
victoria, deinceps tormentis quatere Sancti Michae- 
lis tuunitionem insanum in modu:n coepere, globos 
(ferreos et. lapideos quinque. septemve palmorum 
ejaculando, Sed quod totos quatuor hoc bello men- 
ses absumpsissent, et hiems jam appeterct, de dis- 
cessu cozitare ceperunt, et eo quidem majori fe- 
sünatione, quod jam Garzias Toletanus Sicili:e 
prorex, insiructs triremibus Hispauicis , quibus 
40,000 peditum vehebantur, cum multis aliis Chris- 
tianis, ad suscipiendam banc expeditionem religio- 
$4 pietatis zelo commotis, auxiliares hasce copias 
in iusulam exposuisset. Quo factum, ut Turci 
' fedam, prx formidine, fugam arriperent : et mul- 
tis suorum millibus «desid.ratis, ignominiose do- 
uum redirent. Pigebat ac pulebat. suscepisse rem 
tam arduam, in cujus perficienda conatu vano 
935,000 suorum amisissent. Ex Melitensibus 210 
equites, militum $5,000, beilo inutilis ατα capita 
4700 czsa. Bellum gestum fuit auno Maluinetano 
971 (Chr. 1565). 

Inauspicato tentata Melites expugoatio, quotidia- 
uique Maximiliani Cesaris Erdeliano bello progres- 
sus, pene sultani Soleimanis auimum ad rabteimn 
adegerunt. Cumque non cessaret is, quem diximus 
Erdelii begus, eum perpetuis, ad invadeudam , Un- 
gariau, stimulis excitare : decrevit denique bellum 


priis auspiciis gerere. [nterim vero, dum majorem 
ipsemet adduceret exercitum, bassa Dudensi man- 
dat ut amplissimis, quas posset, coactis copiis, 
bello principium daret. Temesvarensis etiam bassa, 
de voluntate Soleimanis, paulatim ad occupandum 
Giulam aditum sibi patefaciebat, expugnato Pl'an- 
cota castello. Nec sibi, δισ πο rehus deerat. Er- 
deliana:, Zadane, Genoque, locis Giule vicinis, 
per suos octo Turcorum imnillibus adauctos; occu- 
patis. Idem astu barbaro, perniciem ac furiam 
patrie, patrem imitatus, qui siwili stratagemate 
fuerat usus, ad obsidendam Viennam adventante 
tune Soleimane, litteras pcr Ungariam initio anni 
Christiani proximi, mense nimirum Februario 


B 357 publicatas sparsit : quibus in litteris Unga- 


ri€ se regem clectum vocans, aiebat sultani Solei- 
manis, clementissimi patroni sui, hanc esse men- 
tem, ut omnes regni ordines ipsius Erdeliani se 
subjicerent imperio, si salvi esse vellent. Eam οὗ 
rem indixisse se conventum ad Thordam Erdclii 
(Torrenburgum Germani Transsilvaniense; vo- 
cant) celebrandum proximo nensis Martii die 
decimo : qu:ze quidem ad comitia cunctos invitalat, 
uti de conservanda patria. communibus votis in 
medium consulerent. lle littere, ne fucata honi 
pulilici specie, minus eirceumspectorum oculos per- 
siringerent : a Suendio mature solideque, scripto 
contrario ad eosdem ordines, die Martii quarto, 
apud Unguarum publicato, refatatz:e fuerunt : quo 
scripto imanifestas Erdeliani fraudes retegebat, qui- 
bus fideles Maximiliani Augusti subditos perturbare 
conaretur, quasi scilicet Soleimanes de salute regni 
Ungari:e sollicitus esset : cum suis ille cum majo- 
ribus a ducentis annis hoc unum spectarit, ut no- 
bilis regni fundamenta, vel vi et armis, vel discidiis 
civilibus, et machinationibus insidiosis subverteret. 
Caverent sibi ab ejusmodi tam Erdeliani, quaw 
Soleimanis imposturis, ncc cum Erdeliano com- 
mune quidquam haberent, nec ad fraudulenta, 
patrieque nocitura comitia quemquam sub peena 
perduellionis ablegarent. 

Eodem anno, vere ineunte, Pialis bassa prius, 
q"am Constantinopolim, rebus ad Meliten infeli- 


p Citer gestis, cum classe rediret; ne nihil egisse 


hae expeditione videretur, Chium ZEgzi maris in- 
sulam, a Christianis partim Italis, partim Grecis 
inhabitatam, sub jugum mittere statuit. Ea Ge- 
nuensium in potestate jam ultra duo szcula fue- 
ral, inde. usque a Gr»corum  hinperatorum | tem- 
poribus libera. Sed crescenfe tandem potentia 
Turcica, ne prorsus in servitutem redigerentur, 
sponte sua tributum obtulerant. Ejus tributi no- 
mine quotannis 10000 nummum aureorum, quos 
ducatos vocant, solvebantur; ac praterea distri- 
bucbantur in bassas vezires ad duo millia. Caus:e 
propter quas eam Piolis, abolita libertate pristina, 
subjugaudam ducebat, hz prztexebantur. Prima, 
quod e»ploratis Turcorum consiliis, anno supe- 


661 . 


SUPPLEM. ANNAL, TURCIC. 


662 


viore Melitensibus nuntiassent, qua in eos Turci A qua quidem przda mox obsessorum commodo ces- 


molirentur. Deinde, quod biennii tributum suliano 
Soleimani deberent. ld avaritia legati, Constanti- 
nopeli res ipsorum apud Portam gerentis accide- 
ται; qui etiam donanda. Mechemeti bassa vezirí et 
aliis. munera, suos in usus verterat. Praeterea con- 
ferebatur in eos culpa. receptorum Christianorum 
mancipiorum, quis quotidie Constantinopoli ad 
ipsos profugerent, eque Chio domum ad suos re- 
mitterentur. Et paulo ante ferebatur. Mecheme- 
ιἱ basse veziris nobile quoddam mancipium 
εὉ se contulisse, cujus ipse vel restitutionem. vel 
pretium ab eis poscebat. Has igitur ob causas 
l'ialis eos castigoaturus, ad insulam univeesa. cuin 
classe feriis paschalibus, quas Christianorum more 


Chienses tum celebrabant, appellit; confestimque B 


jubet ad se pratoriam in triremem venire pra- 
fecium insule cum «duodecim viris rempubhcam 
administrantibus. Interea, dum hi ab ipso in prie- 
toria detinentur, palatium civipatis, in quo senatus 
haberi solebat, in potestatem. a Turcis cum arce 
redigitur, magistratus eis Turcicus datur, templa 
Christiana solo x«quantur.. Unicum sancti Doini- 
nici relictum, ritibus Turcorum initiatur, ul mes- 
sitz loco Turcis esset. Ipsius pr:fecti, ac. duo- 
decimvirum famili», cum aliis primariis, Con- 
stantinopolim mütuntur, et hinc inde varias in 
regiones deportantur; d.nec tandem subsequenti- 
luis annis, intercedente rege Gallo, Turcis confae- 


derato, patri: restituti fuerunt, et umbra quiedain C 


administrationis judiciorumque pristinorum mi- 
seris Clhiensibus concessa, provocatione duntaxat 
ad judicem Turcicum remissa; quod co faci- 
lius impetratun, ne Christianis incol's alio 
commigrantibus, iusula deserta nulli Turcis esset 
usui. 

Ad res in Ungaria gestas ut redeamus, bassa 
Dudensis, ut uüunperio sultani Soleimanis pareret, 
initio mensis Junii Palotam militum corona cir- 
cumdare coepit. Eam strenue cum suis propuguabat 
G-orgius Thuris U.garus, vir magnauimus et 
multis rebus fortiter gestis clarus. Toto jam octi- 
duo niuros bassa tormentorum continuis ictibus 
ita labefactarat, ad terram ut prostrati collaberen- 


sit. Soluta przter spem in liunc modum obsidione, 
praesidium arcis auctum fuit, et instaurati muri, 
ab hoste diruti. 

Liberata obsidione Palota, mox itum ad eripien- 
dam hosti civitatem Vespriniensem ; 9568 quod 
captis Turcorum exploratoribus, intellectum esset, 
hujus loci begum, studio nocendi Christianis 
egressum, meliore prasidii parte Vesprinium nu- 
dasse. Quapropter Egone Salmeusi comile illustris- 
simo suas cum Helfestaino et Nicolao [latestadie- 
conjangente copias, penultimo Jwnii die coeptum: 
obsideri Vesprinium, postridie memorabili celeri- 
tate. fuit. expugnatiun, anno Malimetano. 873 
(Chr. 1566). Quinque duntaxat excoptis, czeteri ad 
unum trucidati fuere. Barbari, quod non ita pri- 
dem captivos magno numero Christianos immaniter- 
occidissent. 

Ab codem Egone comite Salmensi capta fuit et 
Tata, mense Julio, casis przsidiariis ; itemque 
Gester castellum, ab incolis Turcis metu adven* 
tantis comitis desertum ; quos imitati Vethaimen- 
ses, Iscochiani οἱ aliorum castellorum incolz, 
flamma castellis suis injecta, Strigonium se rece- 
perunt; quod obsessurus, victoris prosequendz 
causa, mox erat Salmensis comes, nisi de quibus- 
dam causis aliud imperatori Maximiliano visunt: 
fuisset. 

Augusto mense Suendius, qui certo consilio su- 
periore in Ungaria, οἱ agro Cepisiensi, dum Ma- 
ximilianus Augustus insigni et copiosissimo cum: 
exercitu castris ad Jaurinum positis, omnes So- 
leimanis mo!us et progressus observaret, subsi- 
stere suo cuin. milite jussus fuerat, cum excitis a 
Soleimane, rogatu Erdeliani, Tataris non parum 
quod ageret να]. Quippe cum per Ungariz su- 
perioris agros cis et ultra Tibiscum late discurre- 
rent, prz:das abigerent, omnia flammis ct ferro 
vastarent, eujusvis aetatis et sexus homines partim 
trueidarent, partim in servitutem raperent; dila!o 
Suendius iu eos, multitudine superiores, ad hoc 
usque tempus przelio, quo prxcocium illi fructuum 
el uvarum ingluvie, semetipsos perditum ituri 
erant tandem ex morbis languidos et numero non 


tur ei propugnatores in extremo discrimine versa- D parum deminutos. aggressus, nullo prope negotio 


rentur, cuui ecce, nec opiuatum subsidium divi- 
nitus eis offertur. Venerat Jaurinum Georgius co- 
mes llelfestainus, adductis sceum signis duodecim 
magua virtutis peditum. Is die decimo quarto Ju- 
nii plaustra nonaginta pabulatum emisit, cun pe- 
ditum nongentorum praesidio : quos conspicati 
Turci, qui Palotam obsidebant, majoresque copias 
adesse rat], quam reapse forent; missos auspica- 
bantur, ut obsidionem Palotanam solverent. Con- 
fesüim bassa trepidus iu fugain cum suis sese con- 
jicere, preque nimia festinatioue lentoria, machi- 
82s bellicas, magnum vasorum numerum, quibus 
vel farina, vel tormentarius pulvis contineretur, 
eum aliis castrorum inpedimentis bosti relinquere, 


decem Barbarorum millia superavit, cecidit, finibus 
ejecit; legorum Turcicorum, quibus usi ducibus 
fuerant, altero interempto, altero lethaliter sau- 
ciato. Deinde Georgii Debeci perduellis, qui cum 
Erdcliono et Turcis se conjunxerat, arces aliquot 
Zabaticam, Pelsozium, Gombazzecum, Crasnahur- 
cam, Gadigen, aliaque his viciua tum castella, tum 
munitiones expugnavit. 

Duo deinceps munita nostrorum: loca Turcorum 
in manus venere, Giula. ej Zigetum; Giula, qua 
secundo Julii mensis a Pertavo vezire bassa, jun- 
ctis ct Lasse Temesvarensis et Erdeliani Ta!aro- 
rumque copiis, cepta fueral obsideri; scelerata 
Ladislai Keresinii  prafecti proditione, Georgii 


8601 


JOANNIS LEUNCLAVII 


Bebeci perduellis et affinis sui colloquio corrupti, 4 die quarto mensis Septembris. Agebat, cvm mo- 


licet futurum nuntiasset Suendius, ut hostis intra 
biduum obsidionem solveret, Turcis dedita fuit. 
Eam Turci, preter Erdeliani spem, sibi retinue- 
runt; hiantemque corvum, ut est in fabulis, more 
suo delusere, Violata dedititii fide crudeliter inter- 
empti, paucis beneficio noctis et arundinctorum 
elapsis. Nefarius proditor non multo post in vincu- 
lis, apud sultanum Selimem, Soleimanis succeaso- 
rem, ob exerciiam prius in captivos Musulinanos 
"seviliem accusatus, de sententia Selimis actori- 
bus, ut ex eorum arbitrio penas lueret, traditus 
fuit ; qui hominem vasi clavis perfora'o sic in:lu- 
sorunt, ut dolio de monte per declivia pracipi- 
t3to, clavis oblongis εἰ acutis confixus exspiraret. 
Fuit et filius paterusx particeps exsecrationis, qui 
misere, nullis relictis hzeredibus, diem suum obiit, 
castellis, pagis et aliis facultatibus amplissimis, ad 
alienos devolutis. 

Interea dum hzc diversis per Üngariam locis 
gererentur, sultanus ipse Soleimanes transito pri- 
mum Savo, deinde Dravo, quem ponte operis ad- 
mirandi constraverat, cum exercitu ducentorum 
millium, ad subjuganias llungariz reliquias venit. 
Occurrit adventanti cum donis eximiis Erdelianus, 
frustra regnum ambiens, «uod avaritie barbara 
Soleimanes ipse jam spe, licet irrita, totum devo- 
verat, ac libidini propriz destinarat. 

Die mensis Augusti sexto Zigetum obsidere sul- 


reretur, satis annum septuagesimum sextum. Im- 
perio przfuit annis quadraginta sex etsex meunsibus. 

Oceupato Zigeto, Babosam oppugmaturi Turei 
quosdam e suis mittunt, qui areem dedi juberent. 
jd vero licet facturos se nostri. negarent, quod te- 
men eam defendi non posse contra vim tantam sceí- 
rent, incensam deserunt : quorum exemplum Sa- 
chani et Zorgenses sunt imitati. 

Eodem anno, die mensis ejusdem vícesimo ter- 
tio, sultanus Selimes secundus, statis annum qia- 
dragesimtun secuidum agens, in imperio Soleima- 
ni patri suecessit. Quippe cum ad  Magnesiom ἱή- 
tellecta morte pztris, ex Asia. samma celerita'e 
Iscodaram, e regfone Constantinopolis sitam, hoc 
die pervenisset : mox a Bostauge bassa, lhortutano- 
rum pr:efecto, pro more triremi exceptus, et Con- 
stantinopolim trans Bosphorum vectus fuit. Et quie 
Selimes generum suum, Isehenderem bassam, quem 
prosultanum Constantinopoli discedens reliqnerat 
Soleinianes, de adventu suo certiorem reddiderat, 
cum mandatis, utejus opera studioque res ad in- 
gressum in urbem, pompamque r^gtam pertinentes 
sinc mora parareutur : mox illo ipso die dednetus 
in sarajum, solio consedit imperatorio illius cw- 
biculi, quod solis est sultanis Osmanidarum gente 
prognatis occupare permissum. lnde per urbem 
proclamationes more majorum facte, quibus vota 
primum concipieb.ntur, ut auima Soleimauis {η 


tanus coepit, quod licet. acerrime propugnaretur a ϱ paradiso felix aevum ageret, ac in perpetua — gloria 


Nicolao conijte Zerinio, fortissimo et immortalis 


gloria viro, praesidii profecto; tandem tamen 
die septimo mensis Septembris expugnatum fuit, 
ipso comite Zerinio, cum insigni nobilium Un- 
garorium strenuorumquc militum numero , sic 4 
Barbaris interempto, non inultus cum suis ut 
occubuisse dici possit. Quippe non triginta millia 
suorum duntaxat hostes desiderarunt, verum etiam 
triduo ante supremam nostrorum cladem sultanus 
Suleimanes, necdum victoria de Zigetanis potitus 
fremens et frendens infelicem exhalavit animam 
Ejus olitus tantisper occultatus fuit astu vafer- 
rimi vezitis basse Meclieiietis, noctu etiam Solei- 
inanis archiatro clam necato, ne per eum sultaui 


mors eman t, dum socer ejus Selimes, Soleima- D 


nis filius, occupato citra tumultum imperio, ad 
exercitum in castra venisset. Nam si tam genizari, 
quam reliqui milites, de morte sultani sui niatu- 
rius certiores facti fuissent, inagno in castiis ex- 
citato tuinultu, tentoria thesaurosque regios, cum 
Christianorum et llebrzorum rebus, pro more li- 
:bidineque sua diripuissent, ac spoliis hisce ditati, 
neminis auctoritate contineri se amplius in officio 
passi fuissent. Quse sane rerum apud hostes con- 
fusio militarisque liceuta, Maxiwiliano Caesari, 
numerosis 959 et exquisitis toto ex orbe Chri- 
stiano copiis iustrueto, prebere peropiatam occa- 
sionem rei feliciter gerenda» potuisset. Exstinetus 
fuit Soleimanes auno Mahumetano 975 (Chr. 1560), 


quiesceret : deinde, multos ut snnos viveret sulta- 
nus Selimes Chan; prosperique status ineremente 
continuo frueretur. 

Postridie, qui dles erat vicesimus quartus Sep 
tembris, e sarajo prodiit, seque per urbem populo 
spectandum exhibuit. Peregit et paternas exsequias 
ac magno animalium numero czso, cibisque co- 
ctisitidem innumeris, epulum funebre quibusvis, 
cum ingentis summae asprorum erogatione, prz- 
buit. Inde solemni pompa, maximoque suorum ap- 
plausu, in. sarajum rediit. 

Autequam Lec fierent, per Ischenderem  bassam 
prosultanum evocari ex omnibus locis genizaros, 
paternz mortis adliuc ignaros, in oppidum non pro- 
eul a Constantinopoli situm, sub praetextu mittendi 
ad obsidionem Zigetanam militaris supplementi, 
jusserat: Ad cos Iscliender bassa, Selime jam pa- 
ternum in solium collocato, de Selimis voluntate 
profectus , obitum Soleimanis, et successionem 
Selimis exponit. Inde pro direptiouibes usu rece- 
ptis in obitu principis Osmanidse, centum mitHa 
sultaninorum els offert. Non ingrata [uit oratio 
bass: genizaris, ea lege tamen assentientibus, et 
largiores annouz militaturis darentur. 

Selimes ergo genizaris inauctoritatis, die mensis 
Septembris vicesimo septimo Constantinopoli disce- 
dit, et magnis itineribus Albam Gracam contendit, 
Cum istuc allatamé postea. Soleimanis cadaver in 
urbem deduccretur; pedes ante. paternam funus 


$65 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


666. 


incedebat habitu lugubri sultanus Selimes, comi- A pzratere Maximiliano subsidia.majora postulat. ls 


tantibus bassis, Cadilescheris, caterisque — begis. 
Inde Cadios populis, consuetum donativum genizaris 
dedit. Quibus peractis, Constantinopolim cadaver 
paternum avehi jussit, el in Zuna, quam ipse siii 
vivus exstruxerat, condi.Curata fuit ea res ab Ach- 
inete bassa, Ferhateque Capizilariorum Aga, dedu- 
centibus begis et genizaris, cum vezillo regio : 
tandemque die vicesimo secundo Noveinbris per. 
ventum Constantinopolim. lli funus exceptun fuit 
frequentissimo concursu mortalium, pr:eeu:se Mu- 
phii, qui apud Musulmanos et juris et religionis om- 
niumque sacrorum rex est : subsequentibus Ischen- 
dere bassa prosultano, Depliteidaris, qui Camerz vel 
zerarii praefecti sunt, eliisque begis omnibus pullatis, 
quorum terga plebis in(inità multitudo claudebat. 
Exenmptam e curru saudapilam vel arcam ligneam 
przcipui begi per vices, erectarum in sublime ma- 
nuum palmis sustinuere, sicque per urbem gesta- 
runt : ejulantibusiuterim Talismanis, etad Zunam 
usque lessum quemdam, Mabumetapo ritu, lamen- 
tabili voce coucinentibus. Hiuc depositum in Zuna 
tadaver, instratus sandapile paunus cymatilis prz- 
siantissimus, el supra hunc alius auro intertextus ; 
ad latus acinax positus, index profusz bello vite ; 
a.| eaput collocatum e lino subtilissimo, spiris ap- 
tatum candidissimis tulipantum, quo vivus uti con- 
suerat, cum nigris ardearum peanis selectissimis; 
poue caput, in pavimento positi cum caudelabris 
ingentes, pyramidali forma, rotundi nibiloininus 
cerei, qui tamen nunquam accendi solent. Mox adhi- 
biti Talisinapni et Hoggiz (sacerotum hec Musulina- 
nis sunt nomina) qui more gentis humi «ivaricat's 
sedentes cruribus, perpetuo preces quasdam in 
ejus Zuna murmuranio deblaterarent. ο ownia, 
cum multis post. annis Constantinopoli esseuus, 
£&oram inspeximus. Circum sandapilam — ipsius, οἱ 
alixe sunt sandapilz, tam sultau:e (de qua diximus) 
Rosse, quam. liberorum Soleimanis. Accideruut 
hac anno Mahumetano 916 (Chr. 1566). 

luterea Selimes, ob hiemis immiuentis asperita- 
tem, Uuigariam reliquit : et Pertavum bassam, sa- 
tis ma;nis cum Turcorum, 369 Valachorum, 
Tatarorumque copiis, Erdeiiano bego, qui bellum 
conira Maximilianum prosequebatur, adesse jus- 
sit. Doleb»t Erdeliano, Suendium anno superiore 
cepisse Tocaium, in quo triginta majora minoraque 
tormenta bellica, praeter ingentem rerum bello uc- 
eessariarum, annon:rque copiam reperisset. Qua- 
propter eam arcem recuperare statuit, magni seili- 
ect snasad res tutandas, vel prolatandas momeuti : 
qu»d esset in Ungarize sita. lunitibus, et Erdelii ; 
duobus amnibus circunulata, Tibisco et Bodrogo. 
M.litem ergo, cum majoribus decem machinis adhi- 
bet, oumuique vi etimpetu opiugnare. munitionem 
iucipit. Ex altera parte Sueudius eam. minime de- 
&erendain ratus, cum alia defeusioni parat idouca, 
quibus Jacobo llamingero, enjug.ipse fidei Tocaiuimn 
comuiseral, in tempore suceurreret : tuin ab im- 


C 


Heuricum Staupicium, cum mille Germanis equiti- 
bus, sex peditum vexillis, stipendiis, et annona ne- 
cessaria, mitti, Sed prius quam auxiliares ba co- 
piz Tocaium pervenissent, sparsa fuitin costris 
Erdcliani fama, decem inillia Tatarerum, a Seliine, 
defendendi ejus causa, cum Turcis et Valachis re- 
lictorum, per seditionem totum populari Erdelium, 
ac inaudita crudelitate passim in fortunas οἱ cor- 
pora miserorum, cujusvis aetatis et sexus grassari. 
Quapropter obsidiouem solvere coactus fuit, ne 
dum istic ipse pertinacius bereret, suos ad interne- 
cionem deleri sineret. Liberato ab hostili oppu- 
gnatione Tocaio, Ramingerus in abscedentes crum- 
pens, pluribus czesis, reliquos palantes et. trepidos 
fugavit. Nec parum Erdeliano cum hisce Tataricis, 
Turcicis, Yalachicisque copiis negotii fuit, cum 
aliquot eorum millia trucidaret, ac Varadiui vicis - 
sim 2b eis obsideretur. Unde fuga diljapsus, recenti 
coacta suorum manu, rursus haud exiguam {ρεο- 
ruo stragem edidit : qua demum territi, semet in 
Podoliam οἱ Rossiam effuderunt, ubi crudelium 
belluarum immanes reliquiz fortiter a Palatino Ros- 
δο um debellatz, perierunt. 

Post discessum barbaricarum et Erdeliani copia- 
rum, Suendius suis media bruma productis, ad ob- 
sidendum Zatuarum profectus est, castrum. mo- 
menii non levis, in Erdelii finibus situm, quo Geore 
gii Bebeci ditionis erat, hominis nefarii, qui pri- 
mus auctor hujus inter Caesarem | Erdelianumque 
belli exstiterat. Bebecus jam aute perspecta victrici 
toties virtute fortunaque Suendii, quod magnopere 
metieret, ue castro expugnato, in Maxinilizni ma- 
"us, cum praesenti vite periculo, veniret : uxore 
fauliliaque Zatuari cum pr»esidio relicta, fugae be- 
ueficio saluti su: mature consuluit. Aliquandiu 
prstiterunt in obsidione toleranda presidiarii, 
quod machin:z bellicze niliil nec. ipsis, nec castro 
d. mni dare possent. Cui Saon lius incommoo re- 
medium quasiturus, dum ipsemet omnia circum 
arcein loca perlustrat et explorat, agnitus ab hosti- 
bus ex insigni proceritate corporis, qua longe supra 
c:eleros eminebat, deque comitatus frequentia, ρα 
rum omuino abfuit, quiu discrimen vite adiret. 


D poiius enin globis aliquot tormentariis fuit, e 


machinis non modicis, quorum unus humerum ita 
sStrinxit, ut etiam vestis ejus igne concepto, quod 
essel ad pellendum frigus hibernum suffulta pelli- 
bus, arderet. Nihilominus comwmodiore pro machi- 
nis reperto loco, et iis mox in illum, mazno cum 
militum labore, quos in officio, si quisquam alius, 
bic sane dux continere potuit, trauslatis ; ad extre- 
mam redacti desperationem priesiliarii, conjugi 
perducllis ac familie sibique salutem et. incolumi- 
tateim pepigerunt, atque ita castrum Secendio dedi- 
derunt. ls vero non tantum pacta conventa dediiitiis 
bona fide servavit, sed etiam Bzbeci conjugem cum 
munJo suo mulicbri et auis rebus quas claras labe- 
bat abire omni absque injuria passusest. Potitus 


667 


JOANNIS LEUNCLAVII 


fuit Zatuaro Suendius :uh medium mensem Janua- A qua Erdelianus etíam comprebhendebatur. Ejus eum 


rium auio Maliumetano 974 (Chr. 1567). 

Non magno post captum Zatuarum temporis inter- 
jecto spatio Suendius qui bellum ín  Erdelii fini- 
bus gerere non desinebat, nulla frigoris hiberni ra- 
tioue babita, Muncazium cum suis obsedit, locum 
munitissimum et huic bello conficiunda cum primis 
idoneum: cujus prasiliarii vitam faeultatesque 
$alvas pacti deditiouem fecerunt, Ea res animum 
Erdeliani mirifice perturbavit, nec minus accendit 
ut totis viribus amissam munitionem recaperan- 
dam statueret. Non enim ignora bat, hac patere 
transitum in Poloniam et lossiam : seque przpediri 
occupato Muncazio, quo minus in poaterum subsi- 
diarias e regno Polenise copias babere posset : nisi 
eas per Moldaviam variis ambagibus et itinere diffi 
οἱ venire vellet. At nou contentus occupatione 
Muncazii Suendius, mox etian corona militari wu- 
nitionem lIustianam cingere perrexit. Quod quidem 
von Erdelianus tantum. graviter ac. moleste tulit, 
verum etiam Budensis bassa : qui datis ad impera. 
torem Maximilianum frequentibus litt ris hortari 
non cessabat ut a coepta obsidione Suendiuim disce- 
dere juberet ne iuchoatum pacis componendz ucgo- 
tium impediretur. Simul etiam suis in. consilium 
adhibitis deliberabat ; quanam via posset obsessis 
opein ferre. Cumque jam. pridem de hisce rebus 
omnibus ad sultanum. Selimem retuliset, indigna- 
' qus ille Pertavum bassam exercitum suum cu:n 


lRonanke bheglerhegi/ copiis conjunctum in Unga- C 


riam 491 ducere. jussit. Utrumque tamen ab in- 
stituta Seliines expeditione mox revocavit, cum in- 
tellexisset, Verautiun Ágriensem  prisulem, et 
C:.r $ o; horum Tifembachum baronein, Vienna Con- 
stantinopolim ablegatos, ad se contendere. Quam- 
obrem. et Budensis bassa, missis ad imperatorem 
Maximil anum muneribus amplissimis, petiit , ne 
tirbari pacis tractationem pateretur. Sua. quidem 
cx parte futurum agebat, ut palis transfigerentur 
omnes, qui per Cesaris fines excurrendo damnum 
dedissent. [ο ille multoties pollicebatur, sed e 
div r30 duces Erdeliani, cum Suendium viderent 
abiisse Cassoviam, ne spem pacis interturbaret : 
co'lectis non magnis copiise impressione uec opinata 
[tisuarum adorti ceperunt, occupatis etiam thermis 
quas Rivulos Dominorum appellant. Has enim Suen- 
dius ante biennium eis ademerat. 1d ubi factum 
liuberus accepit, legatus Suendii, magn: vir belli- 
cis in rebus industriz, mox cum justis equitum pe- 
ditumque copiis accurrit, et hostibus inexspectato 
suo territisalventu, Risuarum, adhibita vi maxima 
recuperat, prassilliarios interficit, moxque Rivulos 
etiam nullo negotio recipit. Quippe casu quodam ac- 
ceuso pulvere tormentario, castrum ardere coepit ; 
ideoque majori parte propugnatorum — exstincta, in 
Ruberi potestatem venit. 

Anno cenique Maluinetano. 975 (Chr. 1568) 
pax octavo quoque anno renovanda iter. Maiimi- 
lhauum Augustum, sultanumque 5-liuiem. οὐ), 


alim leges et conditiones erant, tum uti quisque sibi 
retineret quidquid eo bello cepisset. Id vero pfe- 
rimum Maximiliani rebus profuit. Nam fines suos 
opera Suendii sic ampliarat, ut sd quadraginta 
milliaria Germanica cis et nltra Tibiscum late da- 
miuaretur : qua. qnidem in regione mulis sunt 
arees, multe munitiones insignes, partim ab hoste 
capte, partim facte diligentia Suendii, partim 
inclioatz. [Jem et zerarii nosi. (Cameram  vulzo 
vocant) in iis locis auetor exstitit, de quo non leve 
subsidium publicis rebus accessit, castris, aliisque 
munitis locis, cum Imperio Germanos, justis et 
gravib:s de causis, prxfecit* totam denique rem 
limitaneam mature provi.lentia, tam in. Ungaris, 
quam vicinze Styriz finibus constituit : anno 975, 
ct 976 (Chr. 4568 οἱ 1569). 


lloc anno 976 (Cl. 1559) splendidissimum et 
inatructissimum Venetiis navale, sub medium men- 
sem Septembrem, accenso tormentario pulvere, 
maximo cum reipublicae detrimento conflagravit. 
Ibidem tam in urbe, quam terra coutinente, diu- 
turna et inusitata quidam. erat annonz claritas. 
Quawobren sultanus Selimes, licet initio rcgni 
pacem, a Soleimaze patre cum Venetis initam, con-« 
firmasse, tamen vel ambitione propria, vel suorum 
impulsu, vel hoc Venetorum adverso casu permo:us, 
bellum eis inferre statuit, quaesito przetextu, quasi 
Cyprum nullo jure possiderent, φ ob successio- 
nem gentis Osmanidarum in jura sultanoruat 
Agypti, ad se directo pertineret. Licet enim Seli- 
ines avus οἱ Soleimanes pater, annui εδ], quod 
a Venetis cjus regui numine pendebatur, solutione 
contenti, possessionem iusulze Veietis hactenus 
reliquissent : nullum tamen hoc sibi gignere pre- 
judicium posse dicebat, quominus jam tributo re- 
pudiato, regnum sui juris occuparet, ac sibi reti- 
neret. 


Itaque mense Februario sequentis anni, Cuba- 
tem Zausium Constantinopoli Venetias ablegavit, 
qui a senatu. Cyprum repeteret, ac recusaturis 
bellum denuntiaret. Appulit is Venetias sub initium 
mensis Aprilis, auno 977 (Chr. 1570), et maudato 


D Seliinis exposito, repulsam tulit. 


Quapropter mense Maio missi cum classe mrilite- 
que fuerunt, qui bellum Cyprium gererent, Muata- 
plas bassa, copiaruw terrestrium, οἱ Pialis. Alig- 
que bassz, classiariorum praefecti. Pialis provectus 
cum suis ad Tenum, insulam Venetorum in Ego, 
ferro ac flaminis eau, non sine gravi tamen suorum 
jactura, direptam vastavit. 


Mense Junio Sebastianus Venerius, insule Gor- 
cyre maxima cum potestate prases, Soppetoum 
castrum Albauiz, non procul a Corcyra situm, 
expugnavit, eique presidio imposito, 46 rebus ne- 
ccssariis munito, Mangelem Murmurium orianduw 
e Napolio Roinswig (Naupliam Argis vetores ap- 
pellavere). prafeeit. 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC, 


610 


Suh ejusdem meusis exitum Marcus Quiriuus, 4 Cliristi 1470, qui Malhumetanus erat 874. Exstin- 


classis tm Hadcriatico pradfectus, arcem sinus. Mai- 
nensis (Mainam sunt qui Leuctra veteribus appel- 
latam putant, ipsum vero sinum Mainensem, Mes- 
seniacum), ad portum, quem vulgo Qualliaruin 
sive coturuicum vocant, positam feliciter expugna- 
vit, actisque sub ea cuniculis, et supposito in- 
censoque pulvere tormentario, funditus eversam 
diruit , ne barbaris amplius receptum  prazberet. 

Nicosia, Cypri metropolis, sub exitum Julii men- 
sis 4 Mustapha bassa obsideri cepta, et acerrime 
tam oppugna!a, quam defensa, tandem die decimo 
Septewbris in hostium potestatem venit, misere 
que direpta fuit ; cesis przsidiariis, exstincta  no- 
bilitste, perexiguis reliquiis servituti mancipatis. 


Erat olim Cypri regia, qua centum et amplius ante 5 


lioc tempus annis redacta fuerat sub imperium 
sultani Cairensis, eique hoc modo facta tributaria. 
Άηπο Christiano 14235 bellum erat Jano Petri filio, 
regi Cyprio, qui penultimus fuit inter legitimos 
362 reges ex Lusignana familia, cum JEgyptio 
sive Cairensi sultano Melechtella : quo bello captus 
ab hoste Cyprius, persolutis centum quindecim 
millibus Seraphinorum, in regnum cum pacto. tri- 
buti annui restituitur. Is moriens filium Joannem 
reliquit impuberem, cui primo matrimonio, post- 
quam adolevisset, filia Marchionis Itali Montisfer- 
ratlensis hupsit ; qua mortua, [lelenam Pal:ologi- 
nam duxit. Ex ea nata. fuit uuica filia Karniota, 
qus Joanni Lusitano primum nupsit, cui preebitum 
venenum mortem attulit, Erat Karulotz Jac. fra- 
ter, illegitimo toro natus, cui. sacris initia 0 pater 
archiepiscopatum Nicosianum assignarat. Is ím- 
perandi libidines ductus, ecclesiastica dignitate 
epreta, regnuin invadit ;a quo tempore dictus a 
Graecis Cypriis fuit Re Zages (sic enim in quodam 
manuscripto libello meo Gr:eco legitur), appellatio- 
ne partim Italica, partim Gallica. Nain Gallis Roi 
Jaques, rex Jacobus est. Karulota secundas. nup- 
tias cum Ludovico Sabaudi ducis filio contrahit. 
Is classem intruens, in Cyprum eum Karulota con- 
juge proficiscitur. Redeunte legitima regis filia, 
justaque regni hzrede, Jacobus nothus regno pel- 
Wtur, Ejectus ad sultanum Egypti Syrizeque. con- 
fugit, Alesseraphum, et opem ejus ad reciuperandum 
regnum implorat. Assensus postulatis Jacohi sul- 
t3nus, eum pulso vicissim cum Karulota Sabato, 
in regnum reducit, et nomine restitutionis hujus 
ac beneficii tributum non invito imperat. ld tribu- 
tum ex mercibus quotannis sultano solvendis cou- 
stabat, certo merciud genere, specierumque mnu- 
mero ezpresso. Necdum id temporis uxorem Jaco- 
bus duxerat. Itaque Venetias profectus, Ecateri- 
nam Corparam, prius a seuatu Sancti Marci filiain 
adoptatam, constituta de publico dote, tnatrimo- 
nio sioi copulat ; ut hec. ad(initatis Venetae vincu- 
lo, potenlissimae mari reipubliem presidio seque 
regnumque suum stabiliret. Nee 4geulto post, reli- 
€ conj'ge p7vgnate, mori'ur. Contigit lioc anuo 


D 


cto rege, posthumum regina morem parit, qui ta- 
men non diu superstes fuit. ''um vero Veneti vi- 
dux persuadent, ut regno cederet, cui defendendo 
par ipsa non esset, annuoque reditu quatuor aut 
quinque millium Zecchinorum contenta, patriam 
immortali beneficio sibi devinciret. Hoe modo γε» 
dacia in potestatem insula, nihilominus Veneti 
sultano /Egyptio, tributi ejus nomine, quod Jacobus 
rex illi pollicitus fuerat, merces in pactis conventis 
expres»as quotannis mittebant : donec anno Cliri- 
sti 1517, qui Mabumetanus erat 925, sultauo Tom- 
mambai et Mamelucisa sultauo Selime deletis, 
οι Zgypto Syriaque subjugatis converaum a Seliine 
victore, Mamelucorumque successore, tributum 
hoc fuit in certum pretium, videlicet 8000 Zechi- 
norum) : quos Cypri nomine sultanis Turcicia ex 
co tempore Veneti persolverunt, donec a Selime 
sccundo, Cypruin sibi ceu domino directo, repe- 
tente bellum de quo nunc agimus, indictum Vene- 
tis fuit. Capta Nicosio, Famagustam Mustaphas 
bassa tandem obsidere ccepit anno. Maliumet. 578 
(Chr. 1571), sub medium mensem Augusti. 


Auno 979 (Chr. 1572), dum obsideretur, et gra- 
vissime a Turcis oppugnaretur Famagusta, classis 
Turcica damnum illatura Venétorum insulis it 
[gso, Ali bassa duce Cretam (Candiam nunc vo- 
cant) petiit, ubi exposito in terram milite, sevitum 
in obvios immaniter. Munitis eivitatibus et oppidis 


C ita prospeetum mature fuerata guberuatoribus in- 


sulz, nullum ut ab hoste detrimentum acciperent. 
Solum Rhetymum adortus — Vluzalis, Aphricane 
Barbari] prosultanus, cujus ante facta mentio, 
quod ab incolis desertum fuisset, nemine resistente 
mense Junio vastavit. Alis bassa tandem recensitis 
copiis suis, quod apu ipsos per fabas vcl aspros 
fieri consuevit, cum 2100 amisisse se videret, re- 
licta Creta Cerigum Veneti juris e regione pro- 
montorii Male:e sitam. insulam, (Citheram dixere 
veteres) ad Sancti Nicolai portum invasit, et ma- 
jori ες parte diripuit. Inde Zacynthi et Cephallenize 
suburbiis ac vicis excidio datis (arces enim pr:zesi- 
diis eL opere sic municraut Veneti, ut eas hostis 
aggredi non auderet), S oppo'oum pergit Alis bassa, 
numeroque militum superior, c:esis captisve prae- 
sidi»riis, arcem recipit : cujus etiam prwfectus 
Manuel Murmurius, vir bello strenuus, iu hostis 
potestatem venit. 


Hinc obsessum terra marique Dulcinium, situm 
iu Albaniz Dalmatizque finibus oppidum, | mense 
Julio Turcis se dedidit: civibus libertatem suam, 
militibus vitz pactis incolumitatem. Sed dum con- 
tendunt inter se basse, quorum alier oppidum 
terrestribus copiis, alter mari obselerat, utrius 
esse deberet : plerique omnes in servitutem abducti 
fuerunt, excepiis Sarra. Martinengo, Dalinatie $u- 
premo cum imperio gubernatore, ac Marco Vc- 
uerio, Dulciuii vrafecto, 


671 


* JOANNIS LEUNCLAVII 


692 


Tunc etiam Turci potiti fuerunt Antibari, per A viri, Inagnus regni Castilie Commendator, Ascanius 


summam ignaviaa deditionem. faciente Alexandro 
Donato prafecto: itemque Butua, qua defendi 
non potuit, quod esset versus mare parum mu. 
nita. 

Viuzalis. et Caragosa. Raisus, cum ad insulam 
liesenam  appulisáent. (Farum Daluata vocant, 
ubi Farensis est episcopatus), suhurbia depopulati 
sunt, arcem, quam cgregie munitam vidimus, ten- 
lare non ausi. Liesena relicta, Curzolaim . petierunt 
quam Corcyram Nigeam vocant, baud procul. inde 
dissitam : cui quidem insule nihil 862 aliud de- 
dere damni, quim quod ÜUlatim pagum flammis 
injectis exusserunt. Nam cuim oppidum insula, 
quod ipsum quoque Curzola no:nen habet, a viris 
desertum, — aggrederentur, a feminis, animose 
patriam defendentibus, memorabili eum marium 
Curzolauorum, et. ipsorum hostium iufainia, femi- 
ueique sexus. immortali laude, rejecti. fuerunt, 

Fainagustani per. integrum annum obsessi, cum 
fortiter hactenus ommem vim hostilem sustinuis- 
seut : tandem in extrema rerum. omnium  peuuria 
dediiionem fecerunt, his legibus : ut. Venetis vita 
concederetur incolumitas, et uti cum armis suis ac 
facultatibus in Cretam deducerentur ; Grxci domos 
suas incolerent, possessionibus suis fruerentur, 
ritu Christiano viverent. Quibus conditionibes a 
Mustapha bassa, initio mensis Augusti, anno 979 
(Chr. 1572), laudatis et approbatis, ipsiusque manu 
subsignatis : die quinto dicti mensis Augusti prodiit 


Cornianus, Joannes Andreas Dorla princeps Mel- 
phitanus, Augustinus Barbarigus, Marcus Quirinus, 
Antonius Canalis, Veneti : Alexander itein. Farne- 
sius, Octavii ducis filius, princeps Parmensis ; 
Franciscus María, Guidonis Ubaldi fllius, Rovcrens, 
Urbini princeps, Paulus Jordanus Ursinus, dux 
Braccianensis ; Alvarus marcliio Sancte Crucis, 
et alii plures. Hsec classis eum mense Septembri 
Messana Sicili:x solvisset, hostilesque navales copias 
ad Inebechtim subsistere (sic Turci nominant civi- 
tatem, quam. nostri Lepantum. appellant, veteres, 
dixere Naupactum) nuntiatum esset : Jandem ad 
portum insul:e Ceplialleniz, quem vallis Alexan- 
dring vocdánt, appulit. Stabat haud procul a nostris 


pg in Inebechtino sinu, qui Corinthius olim nuneupa- 


batur, classis hostium : cui cum imperio prseeraat 
Pertavus bassa copiarum terrestrium, et Alis bassa 
sociorum navalium dux supremus. "nter hos, eo- 
giito Clristianze classis adventu, sententiarum di- 
versitas exstitit, Pertavus abstinendum judicabat a. 
pralio, quod conjuncta jam Cliristianorum | classis, 
unius itperio ducis regeretur : exspectandum esse 
perexiguum a tempus, quo futuruni sit, ut, iflopra- 
sertim anui tempore, solvatur. Alis econtrario seme 
tiebat, omnino dimicandum. Α Pertavo stabant rei 
navalis peritissimi veteranique duces, Sirocus Ale- 
xandriz sangiacus, Cerabuces sangiacus Sourisaris 
in Caramania sive Cilicia maritima Mechemetes 
hegus, Salz liaisi filius, sangiacus Eubaez sive Nc- 


«x urbe Marcus Antonius Bra;adinus, sub quo de- C groponti : cum Ali vero sentiebant, Chasanes begus, 


fensa fuerat liactenus, et cum illustri nobilium vi- 
rorum comitatu in Mustaplis castea venit, eique cla- 
ves civitatis, quod in deditionibus fieri solet, obtulit. 
Exceptus initio comiter a Mustapha bassa, mox ab 
illa crudeli bellua, per summum scelus violata fide, 
cum aliis per ludibrium afficitur exquisitis injuriis,- 
tum ad extremum vivus excoriatur.. Laurentium 
Teupolum, Paphi praefectum, qui et ipse cum aliis 
Famagustam singulari virtute propugnarat, suspen- 
dio Mustaphas necari, ceteros dedititios immani- 
ter contrucidari jussit, Turcorum, qui obsidionis 
principio in universum ad ducenta millia censeban- 
tur, in quibus eraut Azaporum 80,000 geiizarorum 
15,000, Volonum | (Acanzios ipsi vocant) 60,000, 
periisse constat obsidione durante, supra 80,009. 
Erat initio belli Cyprii, defeudeud:e contra Turco- 
rum vim, reipublice Cliristiana causa, percussum 
fo» lus inter Pium Quintum pontificem maximum, 
Piilipptun regem Hispaniarum, et senatum — Ven:z- 
tim, Ejus foederis copiarum omnium designatus 
fuit imperator Joannes. Áustrius, Karuli Augusti 
filius, llispa«i frater. Pontifex suis triremibus Mar- 
cum Απο Columnam, ducem Talliacocciauum 
nobilitatis Romane. principem, przfecit : Veneti 
amplissiuz, quam instruxerant, classis imperium 
Sebastiano Venerio, quem postea. ducem quoque 
suun crearunt, commisere. Pr:ier hos et alii 
lac eraut. in expeditione principes et illustres 


Chairadinis Barbarosse filius, Uluzalis prosultanus 
Cesairensis, et Caias begus Smyrnensis sangiacus e 
quorum 'senteutia tandem vicit, Uluazali Jubente ia 
medium proferri et recitari mandatum sultani Selíi- 
mis, quo victoriam uti prosequerentur, eis injungeba- 
tur. Omnium ergo sententiis decretum, praelium quod 
non minori animorum alacritate nostris etiam expe- 
tentibus, commissum fuit ad tres exiguas insulas, vel 
marinos potius scopulos, quos Cuzolaros hodie tam 
Grieci, quam nostri vocant. Victoria potiti suut mu:- 
tis a s;reulis inaudita Cliristiani. Periit occisus Alis 
bassa. Pertavus animadverso praesenti suorum in- 
teritu, non magno navigio fugieus ad terrai evasit. 
Utuzalis mari profugit eum triginta. plus. minusve 
triremibus, Casa fuerunt hostium α 20900,  tapta 
4000. Classis liostilis universa, cum spoliis inimen- 
sis, Christianorum in potestatein venit ; iis dunta- 
xat exceptis triremibus ac navigiis, cum quibus 
Uluzalim evasisse diximus. Liberata Christiana man- 
cipia supra 14000. Pugnatum die septimo mensis 
Octobris. anno Mahumetauo 979 (Chr. 1572). 

ας Turcis illata clade, VenetirMargaritinum, in 
Chimeriotarum regione, qu:e Albanie pars est (sica 
Ce auniis dictam montilus aliqui putant), baud pro-.— 
cal a Corcyra situm, deditione ceperuut. duodeciino . 
3644 die Novembris, vitam facultatesque salvas 
paciscentibus Bafktaris : οἱ ipsum casirum mex igne 
concremotu:m diruerunt, Seppotoum quoque dcscr- 


613 


SUPPLEM. ANNAL. TUHCI-. 


04 


tum a Turcis, Albant occuparunt, οἱ Venetis. resti« A de Turcis victoria 08. jam orbe cclebrem mittit : 


Uierunt : a quibus redditum deinceps sultano S--limi 
fuit. Anno sequenti proxime 980 (Chr. 1573), de- 
εἶωιο quinto mensis Januarii, tentata fuit a Venetis 
olisidio Castelli novi, captis suburbiis, sed succut- 
rent bus Barbaris, ab obsidione discessum, Cupie- 
bant Veneti lioc oppido cuin arce. potiri, ut omni 
periculo Catarum, civitatem sui juris longe mu- 
nitissimam, liberarent, Situip est enim Catarum in 
sinu quodam maris, qui Rizonicus olim vocatus 
fuit, uunc ab ipsa civitate Catarinus ficitur : cujus 
ostium Turci haetenus Castelli novi propugnaculo 
claudere, ne Cataro succurri possit, frustra conantur. 

Varie contigerunt state nostra mutationes in 
regno Tunisino, quo superioribus annis rex Assan, 


Machlmetis fllius. (Muleassem nostri nou recte voca- B 


ruut, cum Mule rege vel dominum ip- orum lingua 
significare tradatur, A«ssan vero proprium fuerit ci 
nomen), excluso necatoque maximo natu fratre. Ma« 
pina, qui nostris est Maimon, potitus fuit. Idem 
caeteroá quoque fratres suos, quos moriens ei pater 
viginti unum reliquerat, aut. interfecit, aut ferro 
candenti oculis adhibito c:ecavit : excepto ltoseette, 
qui seeundo loco genitus fuerat. Is iu conatu pellene 
di fratris Assanis, re parum feliciter gesta, Cesairim 
(Algerium nestii vocant) profugit. al Cliairadinem 
"Barbarossam : qui lRoscette Constantinopolim misso, 
sub ejus tamen reducendi pretextu deceptis Tuuni- 
sinis, Àssauem expulit, urhem cum 2rce totoque 
regno cepit, ac sultano Solciinani, se prosultanuin 
appellans, subdidit : quod quidem accidit anuo 
Mahbumetauo 940 (Clr. 1554). Assanem  Karulus 
Augustus in regnum, expulso Clairadiue, reduxit 
auuo 943 (Cur. 1557) ; quod ille deinceps aneinue 
vexalus obtinuit usque ad annum 950 (Chr. 1544), 
quo adventantis cum classe Chairadinis fana. terii- 
tus, in Siciliam Neapolimque trajecit. Amida filius 
Tuuisun cum arce per absentiam patris Ássanis oc- 
. ουμαί, reversumque patrem, capit, et oculorum pu- 
pillis candeuti scalpello lzesis, visu spoliat. Eadem 
iumanitate Lractati ab Amida fratres, Nahaser et Ab- 
da:las, qàos cum patre ceperat. Amadai regno ρᾶ- 
truus Abdamelechus ejecit. Is enim Gule'am profec- 
tus, et Francisci Tovaris llispani, Guletz przefccli 


qui οἱ em ejus auxiliumque poscerent, ul regno rc- 
stitueretur. Simul liabiturum se promittit ingentes 
ab amicis sociisque copias, et eam annons abun- 
dantiam, quas ipsius exercitui vel maximo suffectura 
sit. Adnuit ejus postulatis Austrius, et insigni cum 
classe, quam »liis etiam cum triremibus dux Sucs- 
sanus, et Melphitanus princeps, Joannes Andreas 
Doria comitabantur, in Africam travsjicit, Tuuisim 
oceupat, regein 4 Turcis datum in potestatem redi- 
git, urbem captam niiliti suo diripiendam concedit, 
Cuin autem promissis Amida non satisfaceret, fluxze- 
que c:eteroquin eliam fidei signa quadam przeberet, 
sollicitatis secreto Turcicis auxiliis, cum duobug 
filiis in Siciliam, jussu Austrii. transvectus fuit. Ihi 
cui futurum accepisset, ut frater ejus. Maclimcetes, 
cui maxime infestus erat, regno przflceretur : in 
eum furoren adactus est, ut de. triremi se przeci- 

itaturus, et aquis suffocaturus essct ; vix. Amida 
filio, quominus id faceret, impediente. Maclimetes 
Amidz frater, ab Austrio regnum impetravit, pre- 
stito prius in Austrii przssentia sacramento, quo se 
perpetuo fidelem. Hispano regi clientem futurum . 
promisit. Is proximo deinde bello," quod exposi:uri 
statim sumus, in Turcorum pote$tatem venit, et 
Constantinopolim trans mare vectus fuit ; ubi super* 
stes adhuc aute triennium, cum istic essemus, in 
arce, quz de septem turribus a Grxcis flepta Gula- 
des, a Turcis Jadicula dicitur, sub custodia detine- 
batur. llinc Austrius suorum concilium cogit, in 
quo variis dictis examinatisque sententiis, tandem 
conclusum : debere novam munitionem inter Gule- 
tam et Tunisim, ad interjectum utrique lacum ex- 
strui, quie decem milliaribus Italicis a Guleta, pau- 
loque minus a Tunisi distaret. Ejus rci perficiundze 
causa relictus istic Gabriel Serbellonius Mediola- 
nensis Italus, cum tribus millibus Italorum peditum, 
et Salazarus flispanus, cum totidem llispauis : quo- 
rum uterque muniendarum urbium etarcium peri- 
tissimus erat. Consilii totius hic erat fiuis el scopus, 
ut hoc modo Guleta firmior efficeretur, et tanto faci- 
lius in fide Barbari continerentur ob viciniam utrius- 
que prosidii, commoditatemque lacus; 365 ad 
queip quia sita esset utraque munitio, nullo nego- 


ope Tuuisim ingressus, mox in arcem velata facie p tio alteris alteri subvenire possent. Gesta fuerunt 


pergit, eamque deceptis custodibus, qui Amiddin 
esse credebant, otcupat. Abdamelecho pest tricesi- 
mum etsextum regui diem rebus humanis exempto, 
siccedit filius Machmetes, annos duntaxat. duode- 
ein natus : qui necdum | gerenda reipublice per 
siatem idoneo, cum intolerabilis curatorum cjus 
adininistratio plerisque videretur, rediens Amida 
reguum patrueli eripuit. Amidam rursus cxcussere 
Turci, duce Uluzali, anno 980 (Clr. 1575), fuitque 
sultani Selimis »uctoritate suffectus in ipsius locum 
rex alius. Αιπίιία Guletam profugiens, quz lispauo- 
rum praesi.-iio tenebatur, privatam eum duobus filiis 
vitam egit. Cumque magno recuperandi regui desi- 
detio flauraret, suos ad Juznnem Austrium, navali 


hzc anno 980 (Chr. 1575). 

AEgerrime ferebat sultanus Selimes hos Chri:tia- 
norum in Africa progressus. liaque Sinanem 
bassam, virum áastutum, reique militaris pcritit- 
simum, classi supremo cum imperio przefleit * qua 
160 iriremes, et 33. diversi. generis navigia cou- 
tinebautür. Is in. Africam mense Julio, anno Ma- 
humetano 981 (Chr. 1574), appulit. 

Quauquam vero nove munitioui absolvend:e 
prafettus. Serbellonius magna rebus in. omuilus 
diligentia fuisset usus, tamen ea necdum erat per- 
fecta, quod serius architecti, cum fabris cimeu- 
tariis, et omni materia missi, tandem in Africam 
sub finem mensis Martii pervenisser* — "10rum 


£15 


JOANNIS LEUNCLAVII 


adventus Octobri niense przecedentis anni. promis- A sus ejecti sunt. Hispani ex Afriea, intra tricesimum 


ets fucrat, cum 40. triremibus, quarum navales 
s0cii muros Tuuisin.e urbis ad structuram nove 
munitionis demoliri debuerant : quod factum non 
fuit, quantunivis Austrius in vicina Sicilia degeret. 
Erat etiam prezsidiariorum militum  deminutus 
numerus, exauctoratis temere nonnullis, quos 
Ooniem in eventuin. retentos. oportuit, [loo moo 
per ignaviam socordiamque factum, ut in hos- 
tium potestatem munitiones b:e. nullo prope nc- 
gotio venirent. 

Turci primum Guletam obsidere ceperunt, cui 
Petrus Carrera llispanus praerat. Ei Serbcel'o- 
nium de subsidiis mittendis urgenti, quanquam 
loco munitiori esset, Serbelloniano necdum a 
finem perducto : tamen 650 pedites partim Itali, 
partim δρα! fuere missi. Hiuc a Turcis etiam 
Scerbellonius obsessus fuit, quorum exercitum no- 
vis adductis copiis Ramadam Cesairis begle: begus 
adauxerat. Carrera denuo subsidium petit. Ea res 
auxium Serbellonii ànimunm non parum torquere. 
Si nullos misisset, futurum verebatur, ut»in ip- 
puin amissae Guletie culpa conferretur : sin autem, 
ut suo semel przsidio nudaret. Nihilominus con- 
cessa Carrera manus subsidiaria. Duobus interea 
navigiis appulerunt ex Hispania 600 milites Hispanl, 
qui noctu per ipsas Turcorum excubias penetran- 
tes, cum vexillis et vestibus Turcicis uterentur, 
et quosdam Turcice loquentes secum haberent, 
Culetam ingressi sunt. Tandem et tertio Carrera 
militem sibi submitij a Serbellonio postulat, et 
quingentos beueficio noctis usos impetrat, cum 
egregiis prafectis, ac inter alios, Sa'azaro ma- 
gua virtutis et existimationis viro, Nihilominus 
arx Guletana Turcorum in potestatem venit. Neque 
defuere, qui Carreram proditionis insimularent. 
lrius quidem ccrte, quam Turci appulissent, vel 
per inscitiam, vel superbiam, quingentos milites 
veteranos l1talos admittere. noluit : quod minime 
cencessurum se diceret, ut in ejus glorie partem 
venirent. Itali, quam Hispani Guleta defendenda 
conséculuri esseut, Equidem apud ipsos Turcos 
ες fide dignis hominibus accepi, Carreram fuisse 
virum prorsus ignavum et foriidolosuin, qui pul- 
veris tormentarii nidorem ferre non posset, nec 
tolerare fulmina displosarum machinarum : quz 
sane quoties in hostem exonerabautur, ipse subter- 
raneis se testudinibus, concameratisque locis ab- 
debat, bombaceque suas obturabat aures. Ferunt 
ei Turci proditionis obtulisse praemium regni Cy- 
prii praefecturam : neque tamen dedititio peper- 
ccre, sed tanquam vili inaucipio sunt usi. Capta 
Guleta, prater aliam. przdam potitus est. Sinan 
bassa quingentis machinis bellicis, cum ingenti tor- 
mentarii pulveris aliarumque bello necessariarum 
rerum, et annouz copia. Nova quoque deinde mu- 
nitio a Turcis occupata fuit, non tamen multo si- 
ne sanguine : capto etiam Serbellonio, qui crude- 
liter a Sinaune bassa tractatus fuit. Hoc niodo pror- 


εἰ sextum diem : amissaque per summam ignaviam 
ea quze Karulus Augustus in potestatem optimo con- 
silio redegerat, ut securitati Sicilis, regn Neapo- 
litani totiusque tum Italie, tum Hispaniz consule- 
rct. Fuerunt autem hzc anno 981 (Chr. 1544) gesta, 
eujus initio Vencti certas obcausas, non censu'- 
tis et invitis aeo, pontifice atque llispano, contra 
leges foederis, pscem cum sultano Selime -feceraut. 

Tunc etiam Corcyrz muniendz Venetis occasio- 
nem praebuit exscensus crudelis in eam insu- 
lam Sinuanis basse, redeuntis ex Africano bello. 
Nam licet ab insulanis, ei placandi hominis causa, 
cujus presertim tunc victoriis insolentiam norant, 
wunera quadam offerrentur : tamen illis rejectis 
immaniler in eos grassatus est. Missi hoc. nomine 
luerunt in. Corcyram cum alij rerum militarium 
periti, tum etiam Sfortia Palavicinus, Merchio 
Curiis majoris. Horum consiliis ita tum munitse 
cum oppido fueruntarces ille przaltis in rupibts 
sitze, vereque caput inter nubila (quod Maro dizit) 
condentes, quas ipsum mare circumfluit : nibil ot 
equidem viderim adversus omnem vim hostilem 
firmius, nihii inexpugnabilius. 

Annus 982(Chr. 1575) memorabilis est plures ob 
causas. Nam exstincto sultano Seltme 11, 6licg 
Murates Il cjus nominis, auspicatus est imperium, 
cum ipso hujus anni Cliristiaui principio. Agebot 
id temporis annum ztatis 27. Ante omnia recepto 


(; more barbaro strangulari quinque fratres suos, 


natu se minores, in prasentia sua jussit : quorum 
minimi cervicibus et jugulo cum pro more nervus 
adhiberetur, incertum an tenerioris in hunc amo- 
ris causa 366 motum, an. conscientia patrata 
erudelitatis in omnes, illacrymasse quidem ipsum 
constat. 

ltidem mortuo Scacho Techmase Parthico, suc- 
cessit filius nou primogenitus, Muchemetes Hoda- 
bendes ; nec [smail, ejus nominis in bac Sophina 
Fawilia secundus, secundo loco genitus , sed proxi- 
mus ab his Haidar Mirises, qui annis al:quot ante 
pa!ris in regno suprema cum potestate vices ges- 
serat. Is tamen. vix 15. diebus regno frui potuit, 
occisus a suliauis quibusdam, Sive proceribus 


D regii, qui eum oderant. Hi deinde secundo genitum 


Scachi Teclinasis filium Ismailem, ejus nominis 
secundum, e carcere productum regno przeficiunt. 
Fuerat enim a patre conjectus in carcerem, prop- 
ler quorumdam procerum delationes, et in οὐ plu- 
ribus annis lizserat. Jam regno potitus, ut. animos 
suorum exploraret, ac prasertim ut coguosceret, 
quinam essent illi sullani, quorum impulsu οἱ 
consilio custodiat mancipatus a patre fuisset, se- 
eretum in locum semct abdit, et quorumdam opera, 
quibus maxime fidebat, mortem suam publicari 
curat, Ejus rci fama diversosin liominum animis 
motus, prout affectus in Ismailem quisque fuissct, 
excitavit : in. adversariis et hostibus l»titiam, in 
amicis luctum./floc modo prodentibus semet i&i- 


671 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


618 


micis ac delatoribus, illatum ab ismaile mortis 4 sangiacum hune Curidum IHadrianopoli prehendero 


supplicium fuit, Idem nou sultanos duntaxat. siki 
s'1spectos, verum eliam fratres suos omnes, quot- 
quot nancisci potuit, e medio sustulit. EL quia de- 
fiviente tuuc a Tureis sangiaco quodam  Curdo, 
de quo mox dictari sumus, aliqui proceres Ismaili 
auctoreserant, ut. illum Turcis dederet, ne. pax 
inter utramque gentem. dudum inita scrvataque 
violaretur, non modo cousiliis eorum non obse- 
cutus est, verum etiam dedendi supplicis auctores, 
hellique Turcici dissuasorca, pa:na capitis, ut 
proditores affecit. Qua. hominis severitate nimia 
plerique graviter offensi, sexto regni mense vene- 
num ei, seroris opera, propinarunt: quo — hausto, 
vitaim cum morte commutavit. 

Anno 9853 (Chr. 1576), Stephanus Batorius, Somlia- 
nus, nobilis Ungarus, cxteroquin heroici vir ani. 
mi, qui paucis ante annis exstincto Joanni Sigis- 
mundo Erdeliano bego (mortuus enim is fuit anno 
Christiano 1571, qui Mahumetanus erat. 978 cum 
onere tributi annui, sultano Musulmanorum sol- 
veudi, successerat ; counendatione sultani Mu- 
ratis, patroni sui, Polonie rex factus est, cum 
Heuricus Valesius Gallus, queih. ipsum. quoqiie 
Poloniz: regno potitum — opera sua. Murates. jacti- 
tare solebat, a morte Karuli (ratris e Polonia pro- 
fugus, de sententia procerum regno fuisset abdi- 
catus. 

Eodem anno Scachi Techinasis filius primogeni- 
tus Muchemetes cognomine Hodabendes, quod Persa- 
rum lingua Dei servum significat, mortuis fratribus, 
Maidari Mirise, atque 13maili secundo, succedens ; 
licet 3 natura quictís cupidus esset, inclioatum ta- 
men ab Ismaile fratre contra Turcos ! ellum prose- 
qui statuit : quod οἱ filius esset emir Clian Mirises, 
inagni juvenis animi, gerendarumque rerum impri- 
mis avidus. Hunc copiis suis supremo cum Imperio 
prefecit, C»us: belli varie fuerunt, quas paulo 
altus hic repetemus, nusquam ob aliis hactenus 
ita proditas, Operam enim dedimus, ut in ipsa Tur- 
cia certi aliquid de rebus hoc Llello gestis cogno- 
sceremus a fide dignis hominibus, spretis vulgo 
jactotis, perque litteras sparsis hiuc. inde rumus- 
culis, et rerum novarum nuntiis. 

]smaile scaclio superstite, quidam sangiacus na- 
tioue Curdas, cui nomen Abdallas begus, cuim 
quasdam ob causas in suspicionem venisset, impe- 
raute sultano Selime II, patre Muratis lll, evoca- 


tus fuerat 4 suliano — Selime, sub. alio praetextu, 


qui barbarorum 11086 cst, ad. Poriam uti. se con- 
f. iret. Paruit. sultani mandato Curdus, | nullius 
sibi culpe consc us, οἱ Hadrianopolim ad sultanum 
Selimeim: venit. Mandat Sclimes, ut captus in car- 
cerei conjiceretur. Solet hoc fieri, cum magn:e au- 
cLoritatis vel familie viri apprehendendi sunt, per 
zausiorum Las-am, qui przest aulicis nobilioribus, 
qu bus sulianus Musulmanoram utitur, quemadmo- 
dum principes nostri commissariorum variis in 
rebus expediundis opera. Dum  zausiorum bassa 


suis cum zausiis conatur in sultani Muratis 11 mes- 
sita, Curdus se cum suis defendens, ipsum ibidem 
juterlicit, ceteris partim occisis, partim vulneratis. 
Hac de causa Selimes ei, cum omnibus suis, cer- 
vices amputari jussit. Cum illo jugulato, fiatris 


: ejus filius successionis jure sangiacatum ipsius pos- 


C 


D 


sideret: qui.lam alius agnatus adita porta Osmanica, 
partim oblatis, partim promissis ingentibus donis 
tam ipsi sultano, quam consiliariis ejus, quos vc- 
zires sppellant, agnati sui sangiacatum impetra- 
vit. Citatus alter ad Portam, qui rem omnem iutel- 
lexis:et, sibique. metueret, ne absque culpa sua 
ferret eamdem poenam, qua patraus affectus fuera] : 
devitata profectione ad Portam, quasi de sultani 
Selimis obtinenda gratia desperaus, in Parthiam 
profugit ad scachum Ismailem seeundum, qui tunc 
rerum apud Partlios potiehatur. Scicudum vero, s»n- 
giacos illos Curdoriun, licet imperio sultani Osma- 
nile contineantur, non tamen ita praici, quem- 
admodum alii sangiaci sclent : sed similes esse 
vaivodis, sive palatinis, et przsidibus Erdelii, Va- 
lachiz, 3677 Moldavie ; quos oportet. 6556 filios 
procerum, in ipsa regione patria natos, et a. suis 
optimatibus ac populis electos. Curdi vero haud 
duhie ducunt origiuem a Chaldzis ct Mesopotami;e 
populis. Nam in liodiernum usque diem multi. Cur- 
dorum principes reperiuntur in regioue Dagadatis, 
qux Babylonia veteribus cst, ct Carahemida, quie 
Amida, οἱ in Diarbckir sive Mesopotamia : quarum 
regionum populi Chaldei sunt ct Assyrii Wano 
et Sclielierezuli vieini, ac Persarum ad fines usque 
se porrigentes. Preterea constat, Arabes hodieque 
Chaldizxam vocare Keldan, quam Per&e cum Os- 
manicis Curdistanum, hoc est, regnum Curdorum 
appellant. £t omnes isti populisectze sunt Mahume- 
απ. Cum igitur ad Persas sangiácus ille Curdus, 
de quo diximus se contulisset, non niodo perliu- 
maniter eum excepit lamail scachus, verum etiam 
omnem suam opem illi ad recuperandam  avi- 
tam patritamque ditionem obtulit. Husreves autem 
bassa, qui Wani finitimzque regionis tum begler- 
begus crat, czterique sangiaci limitanei, qui ad 
beglerbegatum ipsius pertinebant, cum hasce res 
intellexissent, dámnum Persicis finibus perexcur- 
sionesinferre cceperunt, quod dicerent, lamailis sea- 
chi culpa mutuam pacem violatam esse, qui sul- 
teni Musulmanorum fugitivos et perduclles suam 
in tutelam contra pacis leges recepisset, eis-. 
(ue decrevisset opitulari. Huc belli gravissimi, 
quo:l liactenus inter Persas et Turcos geritur, exor- 
dium fujt. 

Accedebant οἱ alie. causiP, praesertim ex. super- 
stitienum | dissidiis, vanaque somniorum — observa- 
tione, cuj geus Turcica nimium quantum. obno- 
xia est, collecte, Nain. ante. trienniuin per Ana- 
toliam passini aliquot. illorum millia, qui sar 6 
Turcicis, corumque disciplinis ac studiis incum- 
bunt (schophtalarios ipsi dicunt) sese co:nmovec. 


61) 


JOANNIS LEUNCLAVII 


632 


fani, 30 fl'ersarum sive. Sophinorum religionem A imperii sultanici. Per serpentem intelligi hostem 
Turcicis opinionibus autefcrre se professi fucrant, . 


adeoque longius ea secta quotidie serpendo, tantuin 
incrementi sumpserat, ut etiam — Constantinopoli 
reperirentur, qui cam probarent. Sownia vero 
fucrunt hujusmodi, quamvis apud. Turcos. necdum 
ουτίο const tL, au. sultani Muratis hxc fue:int,. 
an cjus sacerdotis, quem sultani sui scheicliein 
Turci vocant, Creditum tamen a. pluribus, .ipsi- 
mct sultano Murati oblatum fuisse somnium prius, 
ct alterum Muratia scheichiz quo nomine veniunt 
cerlí. sacerdotes, pro viris sanctis apud ipsos 
abiti. Quippe per quietem stare sibi visus est 
in medio mundi, sub arbore maxima, cujus es- 
seut rami duo, longissimum ad intervallum εςκ- 
porrecti. Nam alter ad extremos solis orieutis, 
slter ad occidentis lines extendebatur. Preterea 
sibi visus est couspicari serpentem magnitudinis 
immense, quem ab oriente profectum, οἱ ad. se 
provolutum, fust^, quem anu teneret, | inter- 
fecerit. lloc somnio nounihil commotus, οἱ exper- 
rectus fuit. Prius vero, quam ad explicationem 
alterius somnii accedamus iudicandum lectoris causa 
venit, Mahumetanos, ultra quatuor Mahuineiis $0- 
cios, quoruin nomina suut, Ebubekir, Omer, Osman: 
et Alis (et füere Mahuwmetis hi successores, ac 
propagatores Mahumetanx superstitionis), alios 
quatuor eximios inamos sive doclores venerari: 
quorum primum  Ebahanifem, propterea quod 
supremum inter hos locum obtineat, imamum 
azemem sive doctorem. summum appellare solent : 
alterum vocant imamuim  Maliehiin, tertium ima- 
mut Schaaffim, quartum imamum  Aclimetem 
lienbelim. Hi quatuor sive doctores, sive sacerdo- 
tes, Persis infestissiii fuerunt: ac vicissim a- 
gno Persis est in. pretio Scheicbes  Haidar, auctor 
1eli, ionis ipsorum hodierna, quem. extreme Turci 
detestantur. Cum | igitur obdormiisscet, videre sibi 
visus est prope portam paradisi Ebulianifem, quein 
(αἱ modo diximus) imamum  azemewm vocant, 
loc est, suminum sive sacerdotem sivc peniifi- 
€cm. ds cempellato sultani Muratis Schleiche vel 
viro illo religioso : Abi, iuquit, ad clalifeu terrae 
(hoc est, d. vicarium sive successorem prophetae 
Mahumctis, Nam. persuasi sant. Osinanici, priuci- 
pem suum. esse. chalifen bujus szculi), eique di- 
cito, imzmunm . azeim: m hoe ipso die, cum cgredi 
e paradiso vellet, scheiehem  Haidarem. ante para- 
disi fores invenisse; quem prazlio adortus, non 
modo viceri, verum. etiam. occiderit; alcoque 
scctam ipsius nunc finem labituram. Bortaberis 
ergo clialifen, ut adversus hiereticos arma capiat : 
quos 2uxilio divino superabit, deque facie terre 
vissipabit. 

Recitatis ducbus hisce somniis, primum aul. 
t2ni Maratis Scheicles sie. inferpretatus. cet, ut 
diceret medium | mundi significare sedem ipsius 
sultani Mura is. imperialem; et arborem cuu 
duolus maximis ramis, denotare amplitudinei 


C 


ipsius orientalem, hoc est, seachwm Persicum: 
quem bello superaturus sil, οἱ occisurus, ejusque 
regnum adjuncturus. Osmanidarum imperio. Cun- 
similiter etiam per id, quod imamus azemes 
pralio scbeichem llaidarem adortus vieerit, fuiu- 
rum siguilicari, ut Persarum hseresis, ung eum 
ου μυς, qui ea i seclarentur, usque adeo dissi- 
Ρος et abolegtur, vullum ut ipsorum vestigium 
futurum sit. reliquum. Praeterea. Sultan Osma- 
nidam futurum mundj totius chalifrn. ac. domina- 
torem. . 

Hoc wodo cum qqtrumque somnium: Scheiclies 
interprétatus esset, voluit. sullanus 308 BMurauws 
elium  hoggie sui (Sic apud ipsos vocantur, qui 
hostris sunt. presbyteri) judicium audire: eui sta- 
tim ea placuit interpretatio. Neque defuere, qui 
dicerent, secretum quemdam inter bunc. hbogziam 
scheichemque consensum, mutuumque de persaa- 
dendo sultano pactum intervenisse, Solus Meche- 
metes bassa vezirazemes, quem supra Selimis lH 
generum fuisse diximus, et qui deinceps anno 
Christiano 1579 domi sux, cum onnnibus adeundi 
κο facia copia jus diceret, nequiter a Dervisio 
quodam interfectus fuit; auctor ejus belli esse 
noluit, quod libere cousulenti se Murati diceret, 
nequaquam Persis bellum | inferen.luim, qui jam 
tot abannis pacem Osmanidarum cum gente co- 
luissent. Rationibus et argumeutis aliis adjun- 
gebat elegaus, quod Grecis et Turcis usitatum 
est. proverbium; Caudam) serpenti, qui dormit, 
non esse caleandau; ezteroqui futurum, ut. exci- 
tatus, eapit^ sursum erecto, terribiliter pungat. Ad 
summam, bellum hoc Mecheinetes bassa modis 
omuibus dissuadebat, 

Addendum et loc, ut odia gentis utriusque mu- 
tua rectius intelligantur, Persss  inimicissimos 
esse tribus Maliumetis prophetz sociis, Ebubekiri, 
Omeri, et Osmani: siudiosissimos autem quarti, 
videlicet. Alis. lidem Perse iradunt, angeluus Οκ. 
brielem, cum e coelis in terras portaret Alcoranum 
(quolibro Mahumetanorum lex conunetur) Ali 
reddendum, errore quodam eum Mahumeti ob!u- 
lisse ; Deumque, velut ea. re nequaquam. offensum, 


p dui Mahumetem quoque tali dono gratiaque di- 


guum videret, plane. nihil oblocutum esse. Prater. 
ea dicunt iidem Persz, primam uxorem  Mabuuie- 
tis, cui nomen fuerit Aische, nunquam fuis:c 
castam. luo. prophetam Mahumetem, qui se. pita- 
ret inventurum virginem, 4ο pudicaut, reperi:se 
plane contrarium. Addunt etiam, quod. exstinetc 
prephela Malumete, cum Alis propinquus et ge- 
ner ejus, electus fuisset chalifes sive vicarius et 
successor ipsius; Ebubcekir favore malignoruta 
quorumdam adjutus, per injuriam , «contra la- 
ctum a propheta testamentum, se constituerit cha- 
lifen. ldem pest ipsum, reliquos etiam duos, 
Omerem et Osmanem, factitasse; Alim interea 
quadem in spelunca semet abdidisse, donec om- 
^ 


63i 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


682 


n 8 ordine morerentur, atque ita tandem eis suc- A potet, apud Turcos pluris Christianos religione 


cessisse. Cum ergo tres isti contra supremum 
elegium iestamenti preceptumque prophete. Ma- 
humetis deliquerint, nullam iis lerss fi'em a- 
libent, quie a tribus illis vel tradita voce, vel 
litterarum monumentis prodita sunt. [wo ubicun- 
tne libros ipsorum et scripta reperiunt, confe- 
stim flammis exurunt, et crudeliter in. eorum 
observatores. animadvertunt, lidem Persm sco- 
chium sive regem suum adorant, et ita. veneran- 
tur, ac si deus quispiau terrenus esset, Non etiam 
quinquies interdiu noctuque precari solent, Osma- 
nicorum more, sed semel duntaxat. Ad summam, 
sectatores sunt religionis a doctore quodam eis 
ινα ως, cui nomen fuit scheiches Illaidarz ct qui- 
dam ex ipsis alterius quoque doctoris vestigiis 
insistunt, quem imamum arustim appellant, Hi 
duo doclores vel imami exstiterunt in urbe Per- 
sarum Rtezo, quo tempore vixerunt Erdebil, Usum- 
chasapis scachi Persarum gener, et scachus ]s- 
mail, ejus nominis primus, Erdebilis filius, Usutm- 
ebasanis ex Martlia filia nepos. Cumque doctores 
hi tam concionanuo, quam scribendo, ea propo. 
suissent, que diximus, duo illi principes, Erdebil 
et Ismail, pater et filius, eurum doctrinam 86” 
elamque probarunt eit amplexi sunt. Λο filii qui- 
dem lsmailis, cognomento Sophini, ea felicitas 
fuit, ut nove religionis, quam Sophinam vocarunt, 
fama confluentibus ad ipsum parvis iuitio, dein- 
de 1n2joribus bowinum copiis, tandem praeliis vi- 


diversos, quam Persas Mabumctis cultores fleri. 

I:xpositis belli causis et initiis, et plenius 369 
quidem 46 verius, quam antehac praestitum a. quo- 
quam sit, cujus quidem labor in publicum exierit, 
nunc ad ipsas bello gestas res accedamus. 

Dictum superius, inchoatum fuisse bellum sub 
Ismaile secundo, scacho Persarum: quo non multo 
post mortuo, licet frater et successor in regno sca- 
chus Muchemetes llodabendes coptum a fratre 
bel'um prosequi decrevisset, tamen ut eo paratior 
accederet, aliud agendum, et aliud simulandum 
duxit, regno priesertim nou ita pridem adito, nec 
satis adliuc compositis rebus, quas lsmailis teme- - 
raria crudelitas non parum perturbarat. [taque 
moderationein quamdam prz se ferens, qua turbis 
juter utramque gentem nuper exortis rereedium 
afferre cuperet : legatos cum litteris ad sultanum 
Muratem misit, quibus signiüicabat, nunquam so 
fratris in. abrumpenda pace consilium probasse, 
sed in primis hoc semper desiderasse, uti semel 
inrer utramque. familiam constituta, totque jam 
ab ahnis culta páx οἱ auicitia mutua, perpetuo 
conservaretur. 

Abaltera parte Mutrates, qui veram crederet 
expositionem ac declarationem  indicatorum som- 
niorum, et citra interimmissionem ad inferenduin 
Persis h;ereticis bellum accenderetur a praedictis 
&cheiche atque hoggia, flocci legationes ac litteras 
scachi Muchemetis faciebat : adeoque vix auditis 


ctos Persarum reges, Jacupem avunculum suum QC legatis imperabat, ut numerosus ac. praepotens co- 


ejusque filium Alvantem, occiderit, ac sibi regnum 
subjecerit, ad posteros etiam dignitate regia in 
hunc usque diem propagata. Nihilominus illi duo 
Persarum imamisive doctores, llaidar et Harustis, 
Aon (smauicorum duutaxat, verum eiiam aliorum 
AMahumetanorum exsecratione damuantur tam {η 
Barberia vel Africa, quam in Keziis basszlatissimo 
imperio, qui magnus Tatarorum chan Chitainus 
vulgo dicitur. Has omnes igitur ob causas adeo 
Persis infesti sunt Osmanici, ut horum πυρ], 
hoc est, patriarcha vel summus pontifex, hauc de 
ipsis sententiam tulerit : gratius nimirum et acce- 
ptius esse Deo, religionis Maliumetanz causa. Per- 
sam unum occidi, licet professione Mahumetanus 
sil, quam si quis 70 Christianos, a Mahumetanis 
in religione prorsus dissidentes, ἱμιογβοίαί. Deni- 
que constat id temporis, cum illustris et genero- 
sus Cxsaris Chiistianorum ad Portam  Osinaui- 
cam orator, Davides Unguadius, Baro. Sonnec- 
ciacus, Constantinopoli discessurus, el sultano 
Musulmanorum valedicturus erat, eamdem ob cau- 
sam legatum etiam Persicum ad Divanum se con- 
tulisse. Hunc paulo serius adveniens orator Caesa- 
ris nostri locum primum, sibi debitum, 2occupasse 
. conspicatus, iusalutato sultauo, discegsurus erat; 
sed Mcchemetes bassa vezirazemes, cujus mentiio- 
nem fecimus, ea re animadversa, Persau, licet 
 Mehumetanuin, inferiore loco sedere jussit, Unde 
PATROL. Gn. CLIX 


geretur exercitus. Accedebat inipulsor alius, nec 
minus acer, llusreves bassa Wauensis: qui quo- 
tidie verelarios cum litteris Constantinopolim mis- 
silabal, per quas litteras sultanum Muratenm' cer- 
tiorem reddebat, reapse Persas pacem non expetere, 
sed dicis duntaxat causa, litteras et legatos ad 
Portam misisse, quo seilitet moram interponerent, 
seque gereudo bello rebus sb omnibus instructio- 
res eflicerent. 

Anno Mahuuetano 984 (Chr. 1577) scaehug 
Mucliemetes cum iis populis," quorum imperator 
longe omnium toto terrarum orbe potentissimus, 
Ulu Chau Chitainus, et Kezies bassa cognominari 
solet, foedus iniit, eosquesibi bello contra Turcos 
gerendo socios adjunxit, tametsi tajores ipsius 
continua cum eis bella gessissent. Licet enim οἱ 
ipsi Mahuinetani sunt, tamen quibusdam de reli- 
gione sententiisa Persis discrepant. Habuit etiam 
priter hos complures ex. ipsis Turcis non parva: 
auctoritatis auxiliares, qui ab aliis Turcis Osmani- 
cis in religionis opinione dissidebant, et ad So- 
pliinos iuclinabant. Denique non exiguas a Geor- 
gianis quoque copias impetravit, qui antiquitus 
Iberi dicebantur, ct religionem Christianam bodies 
que profitentur, nonnihil tamen a Grzcis et nostris 
dissidentes. l'rincipibus diversis parent, et animis 
ad Persas propendunit, quibus hoc bello plucinum 
profuerunt. 


22 


.633 


JOANNIS L.EUNCLAVII 


68$ - 


Ex adverso sultanus Murates exercitui auo longe A — Posteaquam redacto in potestatem — Tipllisio 


amplissimo, quo contineri credebantur hominum 
a4 ducenta millia, Mustapham bassam supremo 
cuo ianperio praefecit, cujus immanitas ac perfidia 
bello Cyprio nobilitata fuerat. 1s die 5 mensis 
Aprilis, anno 985 (Chr. 1578), Constantinopoli 
discedens maximo cum Port:» procerum comitalu, 
qui honoris eum causa. deducebant , Iscodaram 
transmisit. Inde ductis ad hostium fines copiis, 
cuum sub initium Augusti mensis co pervenisset, 
Georgiauorum res per summam crudelitatem agere 
ferre coepit. Inter hoc erat femina. quadam prin- 
ecps, quam vulgo vetulam vel annosain. vocabant. 
Ea cum de potentia sultani Muratis accepisset, 
sub fide publica filios duos ad Mustapham bassam 
misit, ut subjectionis ct obedienti:e signum crga 
sultanum Osmanidam edeiet, llli cum primum ad 
Mustapliam tyrannum venissent, mox ab 6ο, viro 
scilicet astuto, nulla datz fidei ratione liabita, quam 
inore $uo lam erga Christianos, quam  Maliuimce 
tauos, pro libitu solebat violare, Coustautinopulim 
ad sultanum Muratem mittuntur. Simrul ab ipso 
certior Murates redditur, nunquam ditionem priu- 
cipis annosz, matris eorum, sub Mur.tis jugum 
venturam, ni vel uterque, vel alteruter. duntaxat 
ad amplectendum religionem Musulmanorum pcr- 
moveatur, Qua quidem in re tam. diu laboratum 
fuit ab Osimanicis, ut. tandem minor natu frater 
musulmanissaret, auno 986 (Chr. 1579), die 95 
mensis Junii ; cui propterea. paterna. maternaque 


glerbegatus, beneficio sultani Muiatis possideret. 
Est autem ea regio Tschildiri Tiplilisioque conter- 
mina. Major naiu frater iu retinenda religione 
Chiristiana constantem se praebuit, ac tametsi mul- 
tum precibus, prouissis, miuis denique formida- 
bilibus tentaretur, nunquam tamen adduci potuit, 
ut fidem Christianam desereret. Üude factum, ut 
ipsis Constantinopoli profectis eodem auwo 950, 
die 15 meusis Augusti, simul ac reveisi. fuissent 
in patriam, frater hic Christianus confestim ex- 
spiraret : de cujus morte diversae fuerunt liouinum 
opiuiones, aliis a [ratre veuenum ei dalu.n. in. iti- 
nere perbibeutibus, aliis pro certo aflirmantibus , 
id ei propinatum fuisse Constantinopoli a Turcis, 
arie lali picatum, ut. ad cerium terminum  paula- 
tim hominem exstingueret. 

Ad Mustapham vero bassaimn ut redeanius, iter is 
suuin et expeditionem prosequens, post varios con- 
flictus et puguas, 3'70 quibus modo cum Per:is, 
modo cum Georgianis, iusigni exercitus jactuia 
cougressus fuit (mense quidem Augusto primi sta- 
tim auni, Tocimaces sultanus, ltevani. doiniuus, 
qui scaclbo Muchemeti inilitabat, uuo. praelio Tur- 
corum 15000 cecidit), tandem Tipllisium cepit. in 
regione Georgiauoruu, civitatem linitimam ditioni 
principis Simonis cet Leveniis begi, qui οἱ ipse 
priuceps Georgianus est. Accidit lioc anno. Maliu- 
inetano 985 (Chr. 1578), mense Septeurvri. 


beglerbeguim prx»fecisset, ac dephterdarum sive 
rationalem, ve] quaestorem, flumen quoddam suis 
cum copiis transmisit, quod ab aliis Ares, ab aliis 
Carasu, id est, Aqua migra, vocalur propterea, 
quod impetu veloci μαι et profundum sit. Dum 
id flumen transjiceret, umo duntaxat die 47000 
suorum amisit, quos vorticosus amnis, prater 
equos, camelos et inulos absumpsit. Aiurt bunc 
awunem disterminare Mediam, boc est, Sirvanum 
a Georgiana. Transjectis copiis, iter suum direxit 
versus eam civitatem, quz communi nemine cuui 
ipsa regione Sirvanum dicitur, illaque nemine rc- 
sistente potitus est : quod Persa facultates suas 
omnes avexissent, totamque viciniam ferro et igni 
vastassent, Istic quoque - beglerbegum cum de- 
phierdaro constituit. Et civitas ea totius Medias 
metropolis est, llis rebus gestis, ad 25 dies ibi- 
deii Mustaplias haesit. Inde rediturus Arzerumen, 
suprema cum potestate ducem limitum et exerci- 
tuum Mediz, veziremque Porte creavit Osinanein 
bassam , qui post etiam vezirazen«s  Osuanicae 
Portz factus est, relicto οἱ satis magne geniaa- 
rorum aliorumque militum numero, cum suffi- 
ciente tormentorum bellicorum, rerumque ad ea 
necessariarum οἱ annonge ουρία, Quibus omuibus 
iii cousüirutis, cum reliquo Mustaphas exercitu 
Arzerumen se contulit, Armenis majoris civitasem, 
qua seà dierum. itinere Trapezuute. distat. Apud 


, Arzerumen alius est beglerbegvs, ct dephterdarus 
ditio eum hac lege coucessa fuit, ut eaim titulo be- c 


sultaui Osniauida. 

Posteaquam — huc reversus fuisset Mustaphas 
bassa, Mucheinietes rex Persicus numerosum mi- 
sil exercitum adversus hostes, Siivani relictus : 
quibus inter se praelio congressis, victus fuit Sir- 
vaneusis beglerbegus, omnique cum exercitu caesus. 
Persa tam insigni potitus victoria, triumphabundus 
aJ civitatein Sirvanum properat, eamque paucis- 
simis diebus obsessam recuperat. Όδιμλμ bassa, 
qui ante przchium lioc ad urbem erat, cum prise um 
de morte beglerbegi οἱ exercitus clade nuntium 
accepit ; quod jam pr? oculis obsidionem Sirvani 
swumque vileret interitum, nocte quadam cum 
paucis suorum versus Temircoapim, hoc est, Por- 


D tàu ferream, sive Derbentum, aufugit. ld. situm 


csl ad mare. Caspium, quod ipsorum lingua. Βυ- 
Lerculzum sive Calzum deuizi dicitur. 

Iu huuc modum recepto. S:irvano, res a. Turcis 
relictas Persae diripiunt, muris Sirvanvm . sudant, 
]opugnacula coepta diruunt, regionem; cum inco- 
li» ab Osmauicojugo liberaut, qui majorí ex parte 
sunt Ανθη, reliqui legis Mabumetaua sectato- 
ves, taii Osimanicze, quam Poersicze' superstitionis. 
O:sman vero bassa cum Temircapiwm venisset, sstote 
sibi Schenibalim chanem, hoc est, regulum sive 
principem Derbenti , amicum reddidit, addictum 
Mahunictan:: Osmanicaeque secte, Persis iufestum, 


-natione Tatarum : cujus et filiam duxit uxorem, 


qua: post instinctu mariti patreui. vereio sustulit. 


5355 | 


SU PPI.EM. ANNAL. ΤΟΗΟΙΟ. 


66 


Id factum 3b Osmane perhibent duas ob causas. A initium vero sequentis Φνιαίί, anno 986 (Chr. 


Primum, quod vereretur ne successu temporis 
eum socer ipse de medio tolleret. Deinde, ut in 
potestatem redacta. munitione Temircapina regio- 
neque soecri, patrocinio sullaui sui Osuianidze se 
traderet, quod etiam reapse fecit, Quippe mortuo 
schemhali chane, Osman bassa solus et absolutus 
princeps mansit in ditione soceri, nemine prorsus 
impediente. Coufestim vero per Caphan, qua inter 
. Tatariam Moscoviamque ad septentriones sita, 
Circassiam versus meridiem habet, ablegatis vere- 
dariis, cum litteris ad sullanum Osmanidam Ma- 
ratem, ejus se fidei potestatique totum dedidit et 
coummendavit : simul exponens ea qux ab 56 gesta 
fuissent, ac petens, ul siquidem noun de illius dun- 


4579), ad fines Persicos exercitum duxit, diver- 
sisque przliis modo cum Persis, modo cum Geor- 
gianis confligens, inferior semper, insigni cum 
suorum clade, discessit. 

Eodem anno Carseum munivit, locum ab Ar- 
zerume versus Revanum quatuor dierum itinere 
distantem : eique beglerbegum et dephterdarum 
praefecit. Consimiliter ad Tschildirim, sitam iu. 
Georgiauz limitibus, alium beglerbegum cum de- 
phterdaro constituit. 

Misit etiatn hoc anno cum classe sultapus Mu- 
rates Uluzalim bassa, praffectum | maris, in. Min- 
greliam, regionem populorum Colclidis, ut iis in 
locis munitionem zdillcaret. Huic absolute be 


taxat loci ac ditionis, verum eiiam de totius Caspii B glerbegus ab eo datus fuit, ac depliterdarus..— lpsi 


maris , Mo:scoviz, Orientalis Indie, Samarcandze 
Chotrasauis et Chilanis,  Persicarum regionum, 
imperio sumo cogitaret, primo quoque tempore 
sibi exercitum, pecunias, annonas mitteret. Sulta- 
nus Murates latis hisce nuntiis permotus cum alias 
ei res necessarias curavit, tum etiam 60000 Tata- 
rorum misit, cum duobus fratribus ejus Tatarie 
regis, qui deinceps anno 991 (Chr. 1584) ab Os- 
inane bassa strangulatus fuit. Et haec quidem anno 
belli primo gesta fuerunt, nimirum 985 (Chr. 1578): 
quo Turcorum tam in praeliis, quam commeatus 
inopia, periisse supra 70000 constat. 

Hieme vero exacta, cum 2stas anni 986 (Chr. 
1519) appeliisset, auxiliaresque copi; cum pecuniis 


ed Temicarpim accessissent, soiitis jn Sirvani 6 


lines excursionibus Osmanici ex arce Temircapina 
hosti damnum inferebant. Éa res ingenti cum 
Persis pralio causam praebuit, quo Tatari ad. iu- 
te. neciouem, una cum altero Tatari regis fratre, 
εί deletique fuerunt, altero fratre vivo ab ho- 
sibus eapto. Osman ipse bassa cum paucissimis 
. suorum vix salvus evasit. Cunique per exiguas sane 
copias 871 adversi praliicasus ei reliquas fe- 
tisset, more lauronum  "Turcicorum quotidie vici- 
ἐὰν Sibi ditiones pradis agendis infestare caepit, 
nullo nec amicorum nec hostium discrimine ra- 
Uoneque babita: quibus ex rapinis et ipse victi- 
tabat, et suos alebat, subinde secum eis, si hostis 


loco nomen est Fossa. Curavit autem Fassam 
sultanus Murates exstrui, ut iis in locis aperiret 
iter brevius ae securius, quo facilius in Georgia» 
nos duci copix possent, et iis ab illa parte debel- 
latis'ac sub jugum missis, tanto commodius ultra 
Temircapim, ad inferendum Sirvano bellum, iri. 
Non multo post tamen, quam inde maris prefectus 
Uluzalis cum milite classeque discessisset, Fas- 
sana munitio penitus ab lLoste diruta vastataque 
fuit. 

Cum parum prospere bellum à. Mustapha bassa 
gereretur, afflictis misere militibus, ob annons 
penuriam eti immauiter grassantem in castris 
pestilentiam, litteris sultani Muratis Ainasiam, ut 
istic hibernaret, concedere jussus fuit. file tamen 
nibilominus in Arzerume cum reliquiis exercitus liae 
hieme substitit, majori militum parte propter egc- 
statem, luis contagioss vimm, et imminens hiber- 
num frigus, dilapsa, domumque beglerbegis etiam 
reversis, cum nibil in hostem recte geri posse 
ceruerent. - 

lnterim Persa Casmino, qua altera. penitiorquo 
imperii ejus est reyia, Tebrisium cum copiis pro- 
ficiscitur. Ibi cum de dispersis hinc inde profu- 
gisque Turcis certior factus fuisset, iu hosticum 
procurrit, ingentique praeda onustus, in hiberna 
militem et ipse dimittit, Hac Persarum vexcur- 
sione cognita, veritus Murates, we hostis progre- 


immineret, ad indicatum castellum recipiens. Et p deretur ulterius, continuo Mustapha per litterus 


perbibetur ejus castelli situs natura. munitissimus 
ee, cui cum manui quamdam genizarorum 
sclopetis utentium imposuisset, cum unachinis αἱί- 
quot campestribus el falconetis : in loco tantopere 
a nalura munito, contra nudos et inermes illos 
populos, qui nec oculis suis toto vitse suae tempore 
lorinenta bellica sclopetusque vidissent, nec auri- 
bus eorum fulmina percepissent, adeo se tutum, 
ipsumque castellum inexpugnabile reddidit, ul si- 
bimetipsi monarclia quidam esse videretur. 

Ab altera parte praedictus bassa Mustaphas hunc 
rerum sücceásum  eonspieatus, nihil omnino per 
biemem anui 985 (Cbr. 1578) gessit, ad Arzerumen 
cum copiis beerens, uti superius indicavimus. Sub 


imperat, ut omni cum exercitu semet ad Persaram 
lines denuo conferret. ls vero nibil horum fecit, 
quod jain de Persarum abitu per exploratores in- 
tellexisset : et cseteroqui si maxime copias in. ho- 
stem ducere voluisset, nihil potuisset efficere, pio- 
pter contumaciam exercitus, qui prorsus dicto non 
erat audiens. [mo consultaium aliquando constat 
in castris de necando Mustapha, cujus in eui odii 
causz in primis eraut inexplebilis qusedam  ava- 
ritia, supinaque socordia in procurandis annouis : 
εἰ aliis militum commodis : unde factum fuerat, 
ui enectis fame pesteque militibus, castra modo 
non exbausta conspicerentur. Has ob causas a 
sultano Murate revocatus ad Portam fuit Musta- 


68T 


JOANNIS LEUNCLAVII 


688 


pias, οἱ in ejus locum suffectus Sinan bassa, quem A severitate de omnibus Mustaphze bassz. factis exa- 


supra coimmemoravimus Guletam et Africae ma- 
ritimz »ive DBarlarie possessionem Hispanis cri- 


puisse. Fuit confestim huic imperatum, ut primo- 


vere semet ad expeditionem  Persicam, rebus ab 
ounibus egregie paratus οἱ iustructus, accingeret. 

Mustaphas interea semel atque iterum arcessiius, 
de signis minime dubiis iram sultani Muratis, et 
ouium, ex militum delatiune, depreliendebat : 
accedente praesertim conscienti:e morsu, ex offi- 
ciis in. exercitu pecunia venditis, aliisque crimi- 
nibus. Quippe tanta supremi apud Turcos militum 
ducis, qui Ser asker apud ipsos dicitur, aucta- 
ritas et potestas est, ut non solum oflicia militaria 
minora imajoraque pro arbitrio lubituque suo con- 
ferre, verum etiam Porti vezires creare possit ; 
quemadmodum οἱ supra narravimus, Osmanem 
bassam ab hoc ipso Mustapha supremam ad illam 
dunitatem lioc evectum bello fuisse. 

Cum igitur ob hasce causas vereretur insidias 
5 bi strui, diligenter ac mature sibi cavcbat. Mit- 
tituriu castra denique jussu Muratis Capizilario- 
rum Kihlaias, qui janitorum prafectus est, cum 
aliis quindecün capizilariis sive jauitoribus. Huic 
a sultano Murate divers» data fuerant litterze 
sive mandata, quibus ad expediundum negotium 
sibi commissum, prout ferret occasio, prudenter 
uteretur. Unz sic erant scriptae, ut ipsi Mustaplie 
per occasionem hanc straugulando redderentur. 
Altera suliani mandatum continebant, nej qua 
missis ab se hominibus hisce vis inferrelur, quo- 
mjuus id, quod ipsis ab &e injunctum esset, 372 
exsequerentur. Terti:e diversam ab utrisque sen- 
tentiam, uii paulo post. apparebit, complecteban- 
tur. Erant caátra Mustaphee tripertita. Quo facium 
ut, ubi Kiliaias in castra venisset, ab unis ad altera 
terti;que vicissim perduceretur, nec tamen in 
Mustaplie bassa conspectum, varias ipso causas 
practexente, adinitteretur, Tanjeui cum Mustapha 
colloquium serio posceret, quodam a Mustapba 
descripto circulo, intra quem nemini liceret ad 
ipsum accedere propius, ex intervallo fuit aduis- 
sus, dispositis undique satellitibus armatis : quod 
procu] dubio suboleret, quidpam ca sibi legatio 
vellet. Ex altera parte capizilariorum Kibaias οἱ 
ipse Mustaplie mentem animadvertens, mandatum 
tertium profert, quo niscbanzim Mustapha, qui 
nostro vocabulo cancellarius est, ac dephterdarum, 
qui rationalis et qusstor, uomine sultani. Muratis 
sibi dedi postulabat. Ibi tum mirifice tergiversari 
Mustaphas, εἰ Cretensium (qua vocant) effugia 
quarere. Sed eum. acriter. urgeretur, et aliud in 
hoc teipore nullum buic rei remedium invcniret, 
hac conditione dediturum se suos promittit, si de 
ipserum vitae incolumitale caveretur, Qua condi- 
Uoue admissa, dediti et Constantinopolim abducti 
fucrunt ambo, et ia Jadiculain sive septeui turrium 
arcem, iu qua sultani Masulimanorum tliesauri re- 
condi solent, inclusi : velu& ibidetu. singulari cuim 


C 


D 


minanii. 

Mustaphas denique Constantinopolim 9 die men- 
sis Aprilis ingressus, anno 29687, placato nonnihil 
sultano Murate, si non ος animo, saltem per εἰ- 
mulationem , suos illos homines, nischbanzim ac 
dephterdarum, custodia liberat. Ac licet 4 con- 
spectu et colloquio sultani Muratis arcerctur, tan- 
dem (amen aliquam largitionibus immensis, qua 
nihil non apud Barbaros efficere possunt, gratiam 
redemit. 

In cjus locum diximus suffectum fuisse Sinanem 
bassam. Ilic enim prius, quam vezirazemes , ct 
supremus bello Persico gerendo dux, a Murate 
declaratus fuisset, quoties ad Portam rerum in- 
feliciter aversus Persas gestarum nuntii venirent, 
Sinoniis artibus utens, per summam arrogantiam 
dictitare Solebat se, si belli dux amplissima cum 
potestate desiguarctur, penetra*irum. vel ad. inti- 
mai scachi Persici regiam | Casminum , indeque 
rcgem vivum in potestatem redactum. sultano suo 
missurum. Hi Siwanis bass: sermones cum sul- 
tani Muratis ad aures pervenissent, adeo placuc- 
funt, ut eum sultanus parare se juberet, quod 
futurum esset, uti sumino cum imperio contra 
Persas mitteretur. Sinan hoc non. contentus, tan- 
tum efficere preterca sultane. commendatione po- 
tui*, ut Murates diceret, siquidem pr:staret id 
quod lolies se prastilurum recepisset, omnino 
eliam se dignitateu ei veziris azemis, loc est, 
supremi consiliarii Portze, concessurum. 

Posteaquam | ergo Constantinopolim Mustapl:as 
appulisset die 9. mensis Aprilis, uti dictum est 
supra, Sinan eodem adhuc mense contra Persas 
ire jussus fuit. Nullus id temporis Osmaunicze 
Porte vezirazemces erat, exstincto ηλ | Ach- 
meie bassa, qui occiso domi sux a dervisio quo- 
dam Mechemeti basse, quemadmodum antea. nar- 
ravimus, successerat, paucisque mensibus Ίος 
fuerat officio functus. Vacantem — vezirazematum 
Mustaphas bassa non tantum ambiebat, verum 
eiiam spe prope cera sibi pollicebatur : partim, 
quod inter vezires ordine proximus esset ab Ach- 
mele bassa vezirazeme, nuper mortuo; partim, 
quod slals essct provectioris, humanarumque 
pariter. ac. hellicarum rerum. maximum liaberet 
usum. Sed ista spes hominem planc fefellit. Quippe 
sullanus Murates Sinani basse — Constantinopoli 
profecturo, per. Capizilariorum  Kiliaiam sigill:m 
suuin iuiperiale, cuim dignitate veziris azemis , pro 
nore misil. 

Discedit ergo Sinan ab urbe 95 die messis 
Aprilis, cum Muratis manuni. osculatus ,. quod 
valedicentes facere solent, acinace magui pretii 
cinctus ab co fuisset, vexillumque pratoriuim 
cuin equo generoso accepisset. Ad eum ex Anatolia 
lota passim confluxere militum copiz , Tataro 
quoque nova subsidia paraute. 

Quanquam vero melius administrare bellum hoc 


689 


SUFPLEM. ANNAI, Ἱ UDC!C., 


690 


cupiebat Sinan hassa, quam factum a. Mustaplia À exira Sirvanim. posita. loea. territoriaque. relin- 


fuisset, tamen propter absumptorum inedia pe- 
steque militum paucitatem, nihil «dmodum memo- 
ria dignum efficere potuit, nisi quod in Georgia- 
norum limitibus duos heglerbegos, cum duobus 
dephterdaris, constitnit, alteros ad Sochuuaw, 
alteros ad Batiuum, Ea civitatum in iis flnibua 
nomina sunt. Beglerbegatys tamen illi non. maguo 
astimandi veniunt. Plures nimirum in iís locis 
limitaneis beglerbegatus instituti fuere, quam san- 
giacatus, Idem Siuau bassa, cum aliquando re- 
gionem Curggin;rum, id cst Georgianorum, in- 
gressurus esset, gravem suorum cladem expertus 
fuit, multis ibidem machinis etiam bellieis relictis. 
Et alio tempore, cuin Tiphilísium, quod ab hostibus 
obsidebatur, auxiliares copias atque pecunias uwit- 
teret, tanto cum impetu a Persis οἱ Georgianis 
invasus fuit ipsius exercitus, ut omnibus rebus 
amissis, prope nullus ex eis salvus ad castra. Si- 
nanis reverteretur. Quq, factum, ut intra Tiphli- 
sium óbsessi Turci dira fame, gustatis etiam ca- 
num muriumque carnibus, exstinguerentur. 

373 Die quarto mensis Augusti, anno 937 (Chr. 
1580), Constantinopolim venita scacho Persico 
iv issus orator, Maxudes clian, qui regis sui nomine 
sultano Murati componend;e pacis auclor esset. 
Magnilice a Mustapha bassa et aliis Portze proceri- 
bus exceptus fuit. 

Ejusdem mensis die sexto moritur Mustaphas 
bassa, cuim biduo duntaxat antea. morbum contra- 
xissel ex esu melopeponum avidiore, quibus aqua 
$accaro dilutze (Turcis ea Zerbetum dicitur) copiam 
largiorem  superinfuderat. Plerisque putabatur 
ipsemet sibi mortem attulisse, sumpto przterca 
veneno, metu supplicii; quod vereretur, ne prio- 
res a.| causas, ob quas sultani Muratis indignatio- 
Dem incurrerat, accedente Persici oratoris accu- 
satione, de suppressis aliquot regis sui legationi- 
bus, magna cum infamia vite periculum | adirct. 
Constans quidem id temporis erat fama per uni- 
versam Constantinopolim, .futucum, ut strangula- 
retur. Facultates mortui (isco fucrunt illatas, por- 
tione quadam nepotibus relicta, qui ένο adliuc 
impuberes ad Porta» ministeria traducti fuerunt. 
Olim sultanus Selimes secundus co prxceptore 
fuerat usus. Inde cum beglerbegus Cairensis factus 
essel, parui abfuit, quominus jussu Selimis in- 
terficeretur. Dignus. omnino, qui sibimet tandem 
fieret carnifex, ob exercitam, capta Famagusta, in 
DBragadinum et alios perfidiam, ac belluinam pror- 
sus immanitatem. 

Die decimo septimo mensis Augusti, concessa 
fuitoratori Persico legstionis exponendze facultas ; 
qu: licet ab initio per esse grata. sultano  Murati 
vileretur, omni tamen fructu. cornit. Quominus 
cnim pax coire posset, hic eral causa , quod eam 
Osmauici inaximo cu suo commodo, Persarum- 
que detrimento, facero. vellent ; nimiran uti Per- 
5 Turcis omnia tam Sirvano compréhensa, quam 


C 


querent, quibus hoc bello cafees (ita loqui. solent 
equus Mustapb:e bass:e. suas impressisset. fd vero 
nunquam facturi videntur Perse, qui hae lege 
dicunt ilfis se locis cessuros Osmauicz famili;e, 
siquidem ea Turci tam armis in. potes'atem — redi- 
gere, quam gladio tueri ac retirfere possint. Pre- 
tef liauc, nullam se pacis aliam legem ainissuros, 
aliquoties expresse denuntiarunt. Ceterum νέα 
des ille chau legatione sua. defunctus, et a4. prin-.. 
cipem suum reversus, aliquanto post perduellionis 
crimen incurrit, et hero suo deserto, Muratis re 
fidei permisit, Ferhatemque bhassam deinceps ad 
bellum Persicum prolficiscentem secutus est, ut 
aliquem nancisci sangiacatum in llis finibus pos- 
set. 

Anno 988 (Clir. 1581), uihil fere gestum memo- 
rabile, propter extremam in. limitibus et castris 
inopiam ; ipsis etiam militibus ab hoc bello prorsus 
alieuis, et quacunque ratione possent,se subdu- 
centibus, Sinan quoque lassa belli pertzesus, quod 
null? cum fructu gereretur, et redire Constanti- 
nopolim cupiens, ubi majora de vezirazematus 
officio commoda percepturus essct, ut. erat ingenio 
sagaci, ngn bellum contra Persam continuandum, 
sed pacem aliqua ratione statuit ineundam. Ea do 
causa missis ad regem f'ersarum Zausiis atque lit- 
teris, significat, siquidem suo cum principe pa- 
cem facere vellet, legatuia. modo prudentem, οἱ 
auctoritatis eximi:e, tantoque negotio parem, able- 
garet : ita futurum. haud dubie, feliciter uti pax 
inter utrosque conficeretur, et arma deponerentur. 
Interea vero pangendas inducias, que utrinque 
bona fide servarentur,— Simul ad componendas 
equis legibus diseordias omne studium opeiram- 
que suam pollicebatur. Non ingrata scacho Persico 
pacis ea mentio fuit, ideoque mox concessis et 
approba'is induciis, oratorem se missurum, causà 
prius deliberata, respon'it. His perfectis rehus, 
castra Sinan bassa relinquit, et Constantinopolim 
profectus, sub medium mensem Julium exquisita 
cum pompa, prodeuntibus ohviam Portz procc-. 
ribus, urbem ingreditur. 

Initio veris, anno sequenti 989 (Chr. 1589), die 
Martii mensis vicesimo nono, missus a scacho 
Muchemete quidam ex procerum  Persicorum nu- 
mero, cui nomen Ibrabimes chan, Constantinopo- 
lim magno et insigni cum comitatu trecentorum 
p'us minus equitum venit : partim uli de pacc 
cum sultano Murate tractaret, partim ut interesset 
czreinoni:e Musulmanice, qua Muratis filius Mu- 
chemetes, sexdecim plus minus annorum adole. 
$cens, $olemni ritu cireumcidendus erat, Die meusis 
Mali vicesimo octavo coepit inaudita szculo nostreó 
eclebrilas — cireumeisionis hnjus, presentibus 
Consiautinopoli maximorum prope "otius orbis 
principum legatis, Rudolphi secundi Chriatianorum 
imperatoris augusti, llenrici tertii Gallíre regie 
(Cvjna tainen orator Germinius Germollaus secun: 


621 


JOANNIS LEUNCLAVII ^ 


62 


do, post Cesaris. legatos, loco spectare jussus, À quasi quoddam ut frenum Murates injiceret, om- 


eum pfimum  affeciaret, partim per invidiam, 
partim quod obtinere non posset, ut legati Poloniz 
regis excluderentur, quem pro reze non aenosce- 
bat, hero suo r»gnum illn! assereus, domi su se 
continuit), Stephani regis Poloni», reipublice Ve- 
netz, scachi Persici, regum  Africanorum Maroci 
. et Fesszs, ac Tatarorum, principum Erdelii, Mol- 
davir, Valachis, et. aliorum. Duravit ipsa festivi- 
tas totis quadraginta diebus et noctibus continuis. 
Muchemetes tan lem septimo Julii die, sub ipsum 
noctis initium, a Mechemete bassa, postremo in- 
Ser vezires, qui sultani Soleimanis tonsor ali- 
quando fuerat, non publice, sed in cubiculo patris 
circumcisus fuit. 


375 Dum hec Constantinopoli geruntur, Os- B 


man bassa per inducias Sirvanum invadit, maxi- 
mumque damnum Persis infert. Sed vicissim ab 
eis c:editur, omnisque pr:zda recuperatur. Ejus rei 
nuntio, necdum finita circumcisione, Constantino- 
polim allato, succensus iracundia Murates legati 
Persici stationem ac sedem in Atmindane dirui 
jubet, ipsumque in saraio Mechermetis bass cum 
suis includi, donec Osman bassa Temircapi Con- 
stantinopoliimn venisset. Fuit autem habitus eo loco 
tam stricta in custodia, tamque inhumaniter, ut 
peste Constantinopoli grassante, suisque ministris 
ea correptis, quorum 3d centu: hac dira ]ue fue- 
runt absumpti, nullam tamen relaxationem, nullam 
mutationem loci potuerit impetrare. 

Non multo post nuntiatum fuit, Persas et Geor- 
gianos conjunctis viribus iterum Osmanicos ador- 
to$ fuisse : qui Tiphlisio recentes cop'as cum an- 
nonis solvendisque militi stipendiis inferre cona- 
bantur, mulis eorum millibus occidione dcletis, 
el annonis ac pecuniis interceptis, Fertur ejus 
apu! Georgianos principis leminz fl'ius, quam di- 
ximus annosam vulgo vocatam, cladis hujus auctor 
Osmanicis fuisse : quod Persas de Turcorum in- 
stituto ac profectione monuisset, hostilesque copias 
aggrediundi viai eis monstrasset. Murates. intel- 
]:.cta csedesuorum, et principis annos fllii collu- 
sione cum Persis, qui tamen superioribus aunis 
musulmanissarat, Muratique semet in clientelam 


nesque nocendi vias  intercluderet, | Ferhatem 
bassam magno cum exercitu, fahrorumqueé non 
exiguo numero, ad eos fines misit : ut arcem ad 
Wevanum conderet, quod et. civitatis οἱ regioni 
T«cmaci subjecte nomen est. Ferhates eo. profe- 
ctus, primo castellum quoddam inter Carseum et 
Revanum exstruxit: indecum copiis progressus 
arcem Revani fabricavit. Ei Cigaloglim (sic hassam 
natione. Genuen«em, e nobili Cigalarum familia 
natnmu,-quasi Cigale filium Turci vocaut) cum 
potestate beglerbegi, et. cum titulo veziris in. istis 
limitibus, adjuncto eidem dephterdaro, praefecit : 
relictis illi numerosis militum copiis, zenizaris sclo- 
petariis, machinis bellicis, rebus a4 eas pertineu- 
tibus, annonis et aliis necessariis. linc Osmanici 
wore suo per Revanenses agros aliquoties excur- 
rentes, omnia rapinis exhausere, scd sua potius 
cum jactura, quam lucro. Gesta vero sunt haee, qu:e 
commemoravimus, auno 489 (Chr. 15892). 

Anno sequenti 990 (Chr. 1585), Ferhates. bassa 
Georgianorum in agros eductis aliquoties suis, 
duas in iisdem flnibis arces zdiflcavit. Cigaloglis, 
quem diximus, semel atque iterum a principe 
Tocmace praelio victus fuit ; aliquando etiam τη]. 
neratus, tantum non in hostium potestatem venit. 

Osman vero bassa, qui ad Temircapim hzerebat, 
uti superius indicatum, suos ad sultanum  Mura- 
tem ablegat, qui ab eo mitti sibi peterent geuiza- 
ros sclopetarios, artifices machinarum fundenda- 
rum peritos, architectos triremibus tam majoribus 
quam minoribus fabricandis, quos calaphagilarios 
Turci vocant (hybride scilicet a. Grecis accepta, 
qui calaphatas dicunt), itemque socios navales, 
cum BHaisis eorum, sive triremium naviumqu. 
praefectis, a quibus gubernarentur. Praterea ro- 
gabat uti pecunize sibi subministrarentur, una cum 
aliquibus Rumeliz, hoc est, Gracie et Anatoli;e, 
hoc est Asie minoris, et Sivast:e sivo Sebastise 
sangiacis. Assensus est tultanus Murates postulatis 
ejus omnibus. Quare cum Temircapim hi pervenis- 
sent, navigia quzdam fabricari curavit, eaque mi- 
sit ad infestanda maris Caspii litora. Consimiliter 
et terrestres ablegavit copias, ut tam Sirvanensium 


dederat : prius, quam Ferhates. bassa, quem ad D quam aliorum sibi finitimorum agros, non minus 


gerendum post Siuanem bellum Persicum ablegare 
decreverat, Constantinopoli discederet ; manda- 
tum ad beglerbegos quosdam limitaneos misit, quo 
pracipiebat, ut astu principis annoss filium de 
medio tollerent. [6 vero, patefactis per amicos in- 
sidiis, 4 sullano Murate defecit, et fuga sibi con- 
sulens, ditionem suam ab Osmanico jugo tyranni- 
deque liberavit, seque cui alils principibus, 4am 
Georgianis quam Persis, conjunxit ac perpetuis 
excursionibus (ines Osmauicos infestare non desiit. 
lisdem Georgianis etiam princeps Simon et Toc- 
snaces sultanus, Revani dominus, foederis mutui 
religione obstricli erant, 

, Huic Tocmaci, Georgianorum partes sequenti, 


amicorum, quam hostium, rapinis dirum in mo- 
dum agerent, ferrent. Sed plerunque magno cum 
detrimento, suorumque cade revertebantur. 
Diximus antea, Persas et Georgianos unitis copiis 
Turcorum exercitum  adortos, qui Tiphlisio suc- 
currere properabat, ingentem eorum stragem edi- 
disse. Cum ejus cladis acceptae: nuntius Cousianti- 
nopolim venisset, compellato sultanus Murates 
Sinane bassa, qui tunc vezirazemes crat : Quid 
hoe, ait, est reif quzsenam induci, quod laxaweu- 
tum hoc belli? Ad qus» Sinan, temeraria quadam 
eum audacia, respondens : Ut his rebus, inquit, 
obviam eundo remedium inveniatur, scacho sca- 
chus opponendus erit. Quibuiá verbis iunuere vo- 


695 


JOANNIS LEUNCLAVII 


696 


n.o consiliario suo, Siause bassa, ct cum Γιο A Ungaria fuerat) eum titulo veziris. Osmanicz Por- 


sive Gracia, Cadileschero deliberat. lli cum ei per- 
suaderent, esse Tataro mittenda illiusuodi subsi- 
dia, dari jussit omnia, qux bello gereudo neces- 
saria requireret. Centum quidein ei missa fuisse 
jumenta sagmauria perhibentur, onerata. numinu- 
lis argenteis, quos aspros appellatione Graxea 
. Turci vocant. Horum summa conficiebal centum 
ει oetuaginta millia ubalerorum Germanicorunm, ad 
aspros sexaginta revocato thalerii pretio, quod id 
temporis huic nummo statutum decreto. sultani 
Muratis erat. Adeoque jumenü — unius onus 
ibaleros mille cum octingentis continebat. Ηδιιο 
- Tataro pecuniam misit, prxter alia donativa, ni- 
miru: vestes ex panno sericoque confectas, et 
omuis generis arma. Sciat autem lector, propterca 
fuisse Murati. ϱαηθιη hunc Tatarorum Mucheme- 
vem obligaium ad edureadas mittendasve domo 
suorum copias, in quemcunque visum Murati [uis- 
set: bostem, et quocunque tergpore, quod. singulis 
annis co pomine pro se suisque ducibus acciperet 
4 Murate summam ducentorum plus ininusve mil- 
ilum sultaninorum : pr:eter impensas diurnas, qua- 
rum ei nomine, pro more Turcico, singulos in 
dies aspri mille numerabantar, Tatarus ubi a Mu- 
rate, qua dixi"us, accepisset, Crimio, civitato 
regiaque eua, discedit, seque Temircapim perre- 
«turum aynulat, Sed. aliquauto spatio progressus a 
Crimio, domum revertitur, cum modo suis id se 
facere diceret, ob auni tempestates, profectioni 
adversas ; modo suapicioyis c2usa, quam de fratri- 
bus suis concepisset ;. modo propter Cosakorum 
motus (sic appellantur in Moldavicis Valacliicisque 
finibus, qui Martelosi, Uscochi, Morlachi dicuntur 
in Uungaricis, Croaiinis et, Dalmatinis : njei qued 
majore numero Cosaki rem gerunt), qui contemui 
nou possent, cum non dudum adeo Potocova Polo- 
no duce, fiuitimam sibi Benderiam, Osmanici juris 
oppidum, versus Nigrum mare situm, ceperint at- 
que diripuerint : nunc. has denique, nunc illas 
causas et excusaliones pr:ztendens, expeditionem 
Murati promissam non suscepit. £quideim de viris 
sapientibus, et Turcicze fraudulenti:e gnaris, audire 
memini, conclusum in Muratis fuisse cousilio , 
Tatarum Chanem procul ad remotas illas regio- 
nes ablegandum : ul. interim, dum abesset. domo, 
fegnuimm ejus, quod etiam exteroqui sultaui Muratis 
contincreiur imperio, in. forniam beglerbegatus rc- 
digeretur. Ac lieri poteat, lias ουν subolfecisse 
Turcorum insidias, ideoque profectionis consilium 
mulasse, neduin. alieuis augendis οἱ conservandis 
intentus esset, propriis exueretur. Utut sese tes 
habcat, Murates :gerrime ferens, hoc. inodo. delu- 
sum se lantam cuu pecuuia, tum aliarum reruin 
jacturam fecisse, cogitare cum animo. suo de vin- 
dicta coepit. Itaque mandatum ad Osmauem bassam 
mittit, quo przcipiebat, ut ibi primum id ipsi mau- 
datum offerretur : istic suo loco relinqueret Giaferein 
bassam (is aliquaudo Temesvari beglerb:gus | in 


t:e summique copiarum ducis in illis locis : atque 
ipse celeritate, qua posset maxima, Capham ad 
castigandum — Tatarum proficisceretur. Erat huie 
Tataro nomen  Muchemet, Kerai elian, hoc. est, 
Muchemetes rex Keraius, sive Keralorum, Osman 
bassa mandato Muratis accepto, quidquid ab eo sibi 
fuisse injunctum, fecit. Quippe Capham profe- 
ctus, totam istic hietnem illam transegit. Cum aestas 
appetiisset, anao 991 (Clir. 1584) misit eo sultanus 
Muraws fratrem Muchemetis Tatari, cui nonien erat 
L-lan chan. Ie hactenus asservabatur apud Iconium 
urbem Asie. Nunc vero Capham eo consilio mit- 
tebatur, ut Osman bassa necato Muchemete rege 
lune Keraiis Tataris loco Muclemetis daret. Cum 


D islane. chsne Muratis mandate Capham navigavit 


Uluzalis prefectus maris, curo aliquot tiremibas, 
nec mediocri genizarorum Portz sclopetariorum 
praesidio. Postquam hi Capliam appulissent, infelix 
ille Mnchemetes chan desertus a suis, et potissi- 
mum proditus a Kilhiaia sive praefecto curis sus, 
Turcorum in manus venit: et ab eis, una cum 
duobus filiis, eliso gutture strangulatus fuit. In ejes 
locum mox ab ipsis, nemine refragante, suffectus 
est lslan chan, ex decreto sultani Muratis, ut Ke- 
rajiorum Tararorum chan sive rex esset. Alius qui- 
dam filius ejus ad Nogaiorum "'atarorum princi- 
pem, socerum suum, profugit. Machemeti quidem 
non immerito, propter impietatem erga pstrem . 
exercitam , ejusmodi mors ebtigisse verosim le 
videtur. Nam cum is senio confectus, porum filio 
putaretur ad. gubernationem ido:eus, ope sulani 
Turcici patrem abdicare se regna coegerat Muche- 
metes, idque mox in se transtulerat : Tata: is 
fratrem ejus lajanem chanem poscentibus, cui 
pater etiam inagis favebat. lslan. cum alio fratre, 
satu. minore, Polonorum ad regem Stephanum 
Batorium, fraterna crudelitatis metu, se contulit, 
Rogatu Muchemetis sultanus Turcieus Polonum 
regem urget, uti sibi dederentur. 377 Erat apud 
Turcos Transsylvanus quidam, Marchatzi Paul 
vulgo dictus, id est Paulus Marchatzius, qui rebus 
Transsylvanis iusidiatus fuerat. Eunr vicissim pog- 
centi regi spes aliqua deditionis facta. Quamobr.n 


D Tataros fratres sultano mittit, qui tamen Polonu.n 


ludificatus, promisso non stelit. Auctor enim dedeu- 
do fuit, ut musulmanissarct. Quod cuin js fecisset, 
religione se proliiberi Murates Polono vespoutit, 
quominus Musulmauum Christiano ad suppliciutu 
dederet, Ipse quidem Marchatzius apostata super- 
stes adhuc est, Babotzie priefectus, laud. procul a 
Zigeto, et lbrahim beg Turcis nunc appellatur. 
Tateris fratribus Constantinopoli degentibus in 
domo Zausii cujusdam Üngari senis, fuga natu mi- 
nor ad Persasclabitur : cujus exemplum ne ]s'an 
imilaretur, Rhodum primum triremibus depor- 
tatur : inde trausfcrtur Iconium, ibidem asservatus, 
donec tandem factus liber, fiatri Muchemeti, 
quemadmodum jam indicavimus, substituerciur. 


C91 


man bassa, marisque praefectus Uluzaljis, trium- 
phabundi Constantinopolim reversi sunt, Post pau- 
cos dies Siauses bassa, cum alias ob causas se- 
cretiores, tum vero quod mittendorum Tataro pe- 
cunis reliquorumque subsidiorum auctor Murati 
fuerat, ut antea narravimus, intervenientibus etiam 
occultis adversus Osmanein ininicitiis, quse postea 
patefactze fuerunt, a vezirazematus officio remotus, 
ejusque loco princeps sultani consiliarius factus 
est Osman bassa, facile Turcorum omnium, secun- 
dum Osmanidas, nobilissimus : quod patre Dama- 
sceno beglerbego, matre beglerbegi Bagadatensis 
sive Babylonii filia natus esset. Hoc quidem me- 
morabile, quod Siauses in publico divano condem- 
natus et masul factus fuit. Sed deinde sultani Mu- 
ralis soror, coujux ejus, apud fratrem suppliciter 
intercessit, Cui Murates, ,Beatus est, ait, quod te 
conjugem babeat : sbeque hoc fuisset, eum sine ulla 
comniiseratione in pleno divano jussissem iuter- 
fici. Amissa dignitate, conjugis tamen causa sal- 
vis annonis, quae singulos in annos sex millibus 
gultaninorum sstimabantur, et salvo timaro duum 
millium sultaninorum, migravit in domum suam, 
qoam ad littus Asiaticum sitam in hortis vidimus, 
cum ad Euxinum navigaremus. Secretior illa causa, 
cujus modo meminimus, fuit, quod Mura'is ani- 
wunum contra MuchemeJem filium cxacerbasset, eum 
is forte Kilhiaiam sive prefectum suum indigue tra- 
ctasset. Ero tulit hoc animo sultana, Muchemctis 
mater, 3€ maritum in. suspicionem adduxit, quasi 
Siguses xsmulationis ac dissidiorum seminib:s inter 
Yatrem filiumque sparsis, acrius tandem (quod hu- 
mavis in rehus fieri soleat) irritato patre, ut uni- 
cum filium oecideret, imperium postea suis liberis, 
ex sultani sorore natis quasiturus essct. [ιο in 
primis illa Siausis calaiitas. 

Posteaquam Osman bassa vezirazemes creatus 
fuisset, tantopere suum apud sultanum laboravit 
el insti-it, ut tandem Persicus orator, lbrahimes 
chan, qui tanquam incarceratus in saraio con- 
clusus erat, uti supra diximus, bona cum pace suutm 
ad principem redeuudi facultatem. impet arct, Sed 
cum Osmanici natura duplices ae fraudumn | pleui 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


Ceterum rebus. ος anii sententia curatis, Os- A 


608 


stigaret, Osmanem bassam, quai sapremo cum im- 
perio terrestrium copiarum dux in iis locis esset, 
ablegavit. Eum in castris ad Chaleedonem cum se- 
xaginta plus minusve millium exercitu vidimus, 
unde postea per AÁnatoliam, sive Asiain. minorem, 
iter fecit : hoc est, Iscodara Chaleedoneque profe- 
ctus est itinere terrestri Sinopen versus, ut inde Ca- 
pham per Euxinum transjiceret,. Sed quod illis in 
regionibus, Pouto vicinis, ingons tum frigus esset, 
maluit ad oppidum Castamonam subsistere, quod 
non procul a Sinope situm itihere quatuordecim 
vel quindecim dierum Constantinopoli distat, tit 
istis usquc ad veris initium libernaret, Itidem ma- 
ris priefectu3 Uluzalis, qui cum triremibus ad ΝΙ- 
grum mare vel Euxinum se contulerat, ut pr:zedt- 


B ctum Osmanem bassam cum terrestribus copiis Si- 


nope Capham transveheret, in portum Sinepen- 
sem triremes deduxit, quo commodius navigatiomi 
tempus, et Osmani Serdaris, hoc est, generalis ac 
supremi copiarum imperatoria adventum istic ex- 
speetaret. Diversze tune hominum de liac. expedi- 
tione Constantinopoli opiniones erant, aliis existi- 
mantibus, Osmanea iter hoc tractandze cuim scaeho 
Persico pacis. causa suscipere, aliis afflrmantibus, 
Capliam iturum, indeque perrecturnm ulterius, ut 
in urbe Crimio munitionem exstrueret, ibique bo- 
elerhegum cum dephterdaro sive questore consti. 
tueret, Sed eventus docyit hanc expeditionem 378 
Persici potissimum belli continuandi causa fuisse 
susceptam. . 

Expositis hactenus continua serie Persicis rebus, 
nune su'jicienda quxdam veniunt, quie licet al $u- 
periores annos pertineant, tamen buc referre ma« 
luimus, &e belli memorabilis seriea interrumpe: 
retur, 

Jaw ante diximus obiter, anuis superioribus pro- 
ximis Caosacos, Potocova generoso viro DPolono 
duce, eaptam Benderiam (quod alioqui nomen in 
genere arcem sive munimentum significat), Turcict 
juris oppidum, diripuisse. Tantum in hoc Potocova 
robur erat utequorum soleas ferreas, eti: re- 
centes, nu!lo negotio manibus, instar chartie vel al» 
ferius rei fragilis, rumperet. Ideoque sibi ducem 
liunc Cosaki prafecerant, et auspiciis ejus Turcis, 


sint, ubi primum Persicus hic orator pervenisset p qui ab aliis l:edi se nolunt, cum maxima. sibimet 


Arzorumen, quie majoris Armenie civitas est, 
jussu Muratis ibilem detentus fuit, ne ulterius pro- 
gr ου 8, " 

Non mulo post certior factus est sultanus, Mu- 
rates, stiangulati Mucchemetis Tatari Ker.ii filium, 
qui Nogaiorum ad principem fuga se receperat, uti 
supra memoravimus, magno cuim exercili soce- 
rique subsidiis profectum contra patruum Islanem 
chanem, eo tani civitate Grimio, quam ditione pa- 
terna ejecto, pleraque amissa recuperasse : lsla- 
ncimque patruum, fuga sibi consulentem, Capbham 
contendisse, Quo quidem Murates accepto. nuntio, 
tum ut obviam iret ac remedium affcrret omnibus 
hiuc oritur.s iucomuodis, tum uti perduelles ca- 


ipsi noceudi licentiam in finibus sumant, gravis- 
sima damna dederant, Cum id. contra leges anti* 
qui federis iuter Osinauicam familiam regnuuque 
Polonis Geri vi.leretur, mittit ad Stephanum regeni 
sultanus Murates Zausium Porte, repetituin reg 
ablatas, et. non sine ininis postulatum, uti Poto- 
cova quoque, Cosacorum dux, praesente ac inspe- 
clante Zausio suo, capite plecteretur. Venerat im 
potes!alem regis Poiocova nefario quorumdam 
amicorum suorum astu et. scelere, qui studio grà- 
üficandi voluntati regi, per litteras a. Potocova 
petierant, uii ad se veniret, quocum colloqui de 
rebus ad ipsummet pertinentibus cuperent. Simul 
fidei) nomine fiberi commeatus regii su in i..ter- 


M 


LI 


69) 
posuerant. Accesserat vir integer ac minime su- 
spiciosus. Monebatur, Cosacos uii desereret, sta- 
timque regem adiret : quem saucte pollicebantur 
nihil in eum statuturum asperius. Cum hoc modo 
deceptus, ad comitia se Varsoviam contulisset, 
deliberatum in senatu. quid agendum hoc esset in 
negotio. Visum majori senatorum parti, nequaquam 
bominem Christianum, militem Polonum, virum 
denique fortem, qui robore corporis admirabili 
cunctis in eo regno praestaret, bsrbaro certam ad 
necem prodendum. AL Zausium, quam commodis- 
simis fleri posset, purgandum rationibus. Omni de- 
nique modo consulendum ipsius saluti, qui salvi 
commeatus regii promisso fretus, Varsoviam ve- 
mire non. dubitasset. Rex Stephanus e diverso di- 


cere, sub fide quidem publica Potocovam arcessi- B 


tum, sed aliter eam datam pon intelligi, nisi qua- 
tenus causam suam justam docere probareque pos- 
set. Nunc vero cum pateat, eum contra federis 
pacta conventa fecisse, quod indignissime sultanus 
 Murates ferat : non. posse foedifragum pacisque 
publice violatorem salvi commeatus regii benefi 
clo frui. Auditas esse minaces sultani Turcorum 
literas, cujus iras si tanti non facerent, ac Potoco- 
vam potius servatum vellent, se quidem ipsorum 
voluntati non adversaturum, satisque facturum of. 
ficio suo coutra quosvis regni hostes : monere ta- 
men ne bello Moscovitico necdum confecto, novas 
teinere sibi cumularent inimicitias. Hoc modo ce- 


dentibus regix sententize Polonis, sumptum de Ρο- , 


tocova supplicium fuit. Secundum hzc, anno Ma- 
humetano 990 (Chr. 1585), quidam Podolovius Po- 
lonus (hoc nomine Constantinopoli appellabatur, 
alii Polidovium vocant) nobili genere natus, stabuli 
regii prefectus secundus, quem vulgo subprzfectum 
vocant, missus fuit extra ordinem legatus a Ste- 
phano rege cum litteris ad sultapum Muratem, 
quibus inter alia petebatur, ut ei regis sui nomine 
liceret equos aliquot generosos in Anatolia compa- 
rare, quibus in Poloniam deductis pro se rex ute- 
retur. Impetrato Muratis consensu, in Asiam profi- 
ciscitur, et viginti quatuor equos insignes ac 
plane regios emit. Cuin. his in Europam transjicit, 
domum non sine salvo sultani Muratis commeatu 
rediturus, Sed cum forte tum novi Cosacorum mo- 
tus et excursionis nuntius ad Portam venisset, ἱ]- 
lico Murates Zausium Constantinopoli. ablegat, qui 
Podolovium assecutus in itinere, cum suis jugula- 
ret, el equos regios, cum ceteris legati comituim- 
que rebus, Constantinopolim reduceret. Venit hic 
ad Podolovium non procul! Hadrianopoli, manda- 
tumque sibi narrat 4 prepotenti sultano suo, lit- 
teris etiam prolatis, ut eum cum equis et comitibus 
Constantinopolim reduceret. Negat id se facturum 
Poiodovius, litlerasque salvi commeatus ostendit. 
Nec has, nec legati persouam, contra jus. gentium 
violari debere, przsertim a coufoderatis, ait. Zau- 


sius ad proximi cadii sive judicis coga lionem pro- . 


vocat, qui e loco maxime vicino arcessitus, cuim ad 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


A ^os venisset, 


400. 


que in medium ab utroque profer- 
rentur, audit. Jabet exhiberi sibi tam Podolovio, 
quam Zausio datas a sultano litteras : quibus incpe- 
etis, cum Zausii mandatum recenttu$ esse cogno- 
vlsset, vim prioris exspirasse, posterioris exsecu- 
tionem requiri, pronuntiat. Coptum ergo rediri :: 
cumque de via regia cum eis Zausius deflecleret,. 
monetur a legato viam uti regiam teneat. Occla- 
mat barbarus, ipsene sultano Musulmanorum ac 
suis in regno suo prescribere leges vellet, 419 re- 
ducendus esset itinere ? Sic igitur itum in silvam, 
ubi ad mortem parare se jubentur omnes, ex sen- 
tentia mandati sultanini. Erant ei triginta quatuor 
famuli, quibus ordine trucidotis (uno tantum ex- 
cepto puero, qui solerter in silvam profugiens eva- 
sisse perhibetur), ultimo Podolovio, post conceptos 
ad Deum preces, caput amputatum a Zausio fnit. 
Res omnes 379 ipsius et comftum Zausins Con- 
stantinopolim, cum equis regiis, deduxit. Equi, jussu 
Muratis, partim sultaninum in sara&jum, ad ipsius 
Muratis usus, recepti : partim ioter bassas distributi. 
digitisque singulari cum ignominis Stephani regis 
passim monstrati fuerunt. 

. Cum hec per autumnum accidissent, anni se- 
quentis 991 (Chr. 1584) initio venit. Grodnam. 
que in Lithuania sita est, ad Stephanum Poleni:e 
regem missus a sultano Murate Mustaphas Zausius, 
qui czdem legati regii Podolovii, de qua modo 
dictum, excusaret. Aiebal is, falso tamen rem 
narrans , illum fuisse necatum, nullo sultani 
Muratis interveniente jussu, cum prascriptos leza- 
tioni limites egressus, copias Turcicas spectatum 
venisset, qux» tum temporis contra Persas mitte- 
bantur. Nunc ab se mandato, Muratis adduci 
czdis auctores, de quibus rex Stephanus suppli- 
ciüm sumeret. Quia vero Cosaki recens magnum 
finibus Turcicis damnum intulisscnt, vicissim petere 
Muratem, at ablata restituerentur, et Cosakorum 
dux ad necem sibi dederetur. Venerat is hoc. tem- 
pore Grodnam , eadem illectus fraudulentorum 
verborum esca, qua prius etiam circeumventum 
fuisse Potocovam diximus. Vir erat bellicosus, et 
Turcos in finibus more suo semet insolentius ge- 
rentes, aliquoties ceciderat. Hunc sibi Murates, 


D joco duorum vix triobolarium nebulonum, quique 


fortassis aliud ob maleficium capitis anqu'siti fue- 
raut, mitti volebat. Tutercedentibus. apud regem 
pro ejus incolumitate precipuis regni proceribus, 
non ille quidem Turco deditus, sed tamen incer- 
tum quo deport:tus, nusquam ex. eo tempore con- 
spectus fuit, Solebat narrare. Constantinopolim 
reversus iste Mustaphas Zausius, qui non ex 
primariis, sed vilis inter suos erat, se 4 princi- 
pio conspicatum terribiles àc minaces Polonorum 
oculos, ob iudiguam et contra jus gentium. admis- 
sam legati regii cedem graviter frementium, non 
exiguo sibi visum in periculo versari. Veram quod 
antea Potocovam de inedio, pre formidine seltani 
sui, sublatum meminisset : animo prorsus oblir- 


701 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


702 


mato, tam audacter, minis etiam interjectis, ut Α cubiculis, consueta munera sultano Murati, Musul- 


voluntati principis sui salisfieret, ursisse : tandem 
ut omnis ei Cosakorum prada cum captivis, absque 
cujusquam impedimento, restitueretur, quam peue 
triumphabundus ad sultanum suum Constanti- 
nopolim attulit. 

Jam de nostris etiam rebus αἱ aliquid interseram, 
ante biennium sex, p'us minusve, Turcorum willia, 
duce sangiaco Solnoecensi, qui deinceps Sasuaren- 
sis sive Zigetanus bassa nominatus fuit, pred: fa- 
ciundz causa collecta, celeritate quadam inexspe- 
ctata regionem Cepisiensem invaserant : Ouodium, 
quod iis in locis oppidulum est, direptum inceu- 
derant : multa Christianorum capita cum amplissima 
preda secum abduxerant, Quia vero reditum isto- 


mano-um imperatori, Constantinopolim laturus , 
Vienna quinque navibus secundo Danubio discessit, 


. Budamque feliciter quinto die mensis Septembris 


appulit : ac perhumaniter éxceptue, negotia sibi 
demandata cum Sinane bassa Budensi, 380 patria 
Florentino, licet alii Mediolanensem ex Vieecomi- 
tum familia perhiberent, ex aniroi sententia. peregit. 
Ihi postridie, quam advenisset, qui fuit sextus dies 
Septembris, cum  deduceretur ad bassam, insolens 
ri barbarumque spectaculum exhibitum fuit. 
Primum magno populi concursu, tres habitu 
Turcico przecedebant Zingani, quos  A-gyptios 
nonnulli, Arabe« alii vocant. Horum medius 
testudinem, usitatis majorem, pulsahat : reliqui 


ruin nostri ad. Agriam, quam. Erlam vulgo vocant, B yo. duabus fidiculis, admodum  stridulis, strepi- 


przsiolabantur, ubi primum Turri  advenissent, 
dimicari ceptum, licet illi numero superiores 
nostris essent. Sed cum nostris auxilia destinata 
submitterentur, qux: Uugarorum eraut equitum 
ad duo millia: denuo pugnatum acriter, numero 
Turcis, virtote nostris fidentibus. Jam anceps erat 
vietoria, eum equites Germani sclopetarii centum 
quinquaginta supervenientes, nostris cam vindi- 
carunt, Nam a latere Turcorum in aciem irrum- 
pentes, displosis sclopetis eam subito solverunt ac 
turbarunt. Hostibus in fugam conjectis, plures 
eorum casi, nec pauciores capti: preda cum 
mancipiis Christianis recuperata. Cedis hujusce 
Turcorum nuntio Consiantinopolin allato, mirifice 


perturbari Turcorum animi. Sinan bassa, qui € 


tum vezirazemes erat, fremere, furere, max'ne 
terribilia minari. Sed postridie illius diei, quo 
primum ' nuntium acceperant, quidam sangiacus 
ex Ungaria veniens ad bassas vezires deductus, et 
3b eis de re, quonam modo gesta fuisset, interro- 
gatus, respondit suos nulia lacessitos injuria rc- 
givnem — imperatoris Christiani temere invasisse, 
maucipia Christiana predamque inaximam ab- 
duiisse: qua quidem onusti, dum suos ad fines 
. domum. properarent, in bhosico cxsi fuerint. 
His intellecüs, et in dies ab aliis quoque contir- 
maiis, irz nonnihil sopite fuerunt : pr.esertinque 
Cogitalum de renovandis et prorugand:s ulterius 


tum faciebant, et voce barbara sultanorum Osma- 
nidarum res gestas, omnibus acd hunc. usque 
Muratem ordine recensttis, accinebant. 

[105 sequebantur tres lymphatici ro^husti homines, 
caligis tantum induti, eziera nudi, nisi quod 
capitis vertex parvo pileolo rnbro, et hirmeri. nudi 
superinjecta, deque collo pendente pelle. tigridis, 
exornabantur. Ili ad concentum Zinganorum ἱτίρυ- 
diabant, tenentes singuli vexillum  Turcicum 
rubri coloris, cujus hastile intra cutem et ahilomen 
ventris, emanante multo sangu' ne, defivium. erat, 

Hos duo pueri sequehan'ur, qui cuti frontis 
perforat:e pennas gruis insertas ferebant, 

Secundum pueros incedebant quatuor virorum 
paria, pervu!neratis lateribus. . 

Primi duo clavas ferreas, quas  pusdiganos 
dicunt ; proximi duo nudos acinaces, per cutem 
transtixos, gestabant. 

Rursus alii duo sequehantur, quorum — unus 
securim militarem Ungarlcam (schacanim vocant), 
alter. oblongum Genizari sclopetum apertis late- 
ribus, in transfixo corpore portabat. 

Ultimo loco viri duo robusti spectaculum hoe 
claudebant, qui tempora rectis, latis οἱ oblongis 
ensitus, quos Ungari palastos vocant, transfixerant, 
Horum capulos manibus tenebant. In ensium cuspide 
pomum erat affixum, et pomo penna gruis inserta. 

Universi rasis novacula capitis οἱ barhw pilis, 


eua imperatore.Christianorum induciis, qux» anno p excepto mustace, calidis tantum  largioribus, qui 


490 (Chr. 1583) exspirature essent : quanquam 
illas impediturus videretur Sinan vizirazemes, ni 
masul factus fuisset, ut supra commemor»vimus, 
Anno igitur 991 (Chr. 1384) secuta fuit inter 
Ru.iolphum |l, Christianum imperatorem , εἴ 
Muratem lil, imperatorem Musulmanoruu, indu- 
ciarum prorogatio : quz Kaleud. Janusriíis, anno 
:hristiano 1584, qui Mahumetanus est 991, iuci- 
pecent, et nonum ad annum usque durarent. 
, Hoc primo prorogatarum induciarum auno, sifb 
finem mensis Augusti, Rudolphi 1l Romani iupce- 
ratoris jussu vir illustris et. generosus, llenricus 
Bero de Lichtenstain, de Nicolspurg, serenissimi 
pi:cipis Matthiz, archiducis Aostriz, primus a 


Turcorum per s»statem mos est, induti ; supra 
cingulum plane nudi erant, nisi quod iu vertice, 
sicut et antea diximus, rubrum strictumque pileo- 
Jum, quem takiam (ni fallor) appellant, et pendentes 
de collo per humeros tigridum pelles gestabant. Om. 
nes eliam tripudiantes continuo saltabant, cum multa 
sanguinis effusione, quem. spongiis abstergebaut. 
Hoc genus hominum, quod animo scilicet im. 
perterrito quidvis audeant, a Turcis delilari, hoe 
est, stulti delirique vocantur, 4 Grecis rhipso- 
kindyni, quod precipites in pericula ruant. Cum 
autem rursus eadem peragentes qua prius, ex 
aedibus bassz nostros, ad navium stat onem, przce« 
dendo deduxissent : accepto umnere, quod eis 


"03 


JOANNIS LEUNCLAVII . 


701 


legatus augustalis dari jussit, ad suos reversi sunt. A domo litteris smantissime scriptis aecitum  invi- 


Comitabantur hoc itinere legatum aliquot ba- 
rones. virique nobiles, quorum nomina subjicere 
libuit ex commentario Melchioris Besolti, qui 
ncsirum Loc iter descripsit. 

Karulus Dietricstain, baro iun Holenburg 
Finckenstain. 

Sigismundus Ludovicus, baro de Polliaim. 

Joan. Bernardus a Lembach, etc. 

Wolfius Ungnad, baro in Sonneck. 

Georgius Hartimanus, baro de Lichtenstain , 
legati frater. 

Joan. Ulricus, baro de Stahremberg. 

Georgius Andreas, baro de Buchaim. 

Stephanus de Reva, comes Turocensis, Ungarus. 

Willielinus a Dietricstain. 

Joannes Lewenklaw. 

Franciscus Georgius Oberdorf. 

Melchior D'solt. 

Maximilianus Mager a Fuchstat. 

Antonius a Stamp. 

Georgius Rothut. 

Hector ab Eltz, aule pr»fectus. 

Joan. Jacobus Egluf, stabuli przfoctus. 

Jacobus Miclich. 

Victor Rechlinger. 

Joaunes Basilius ab IHohlenwart. 

Aderant baronum ac nobilium addicti mini- 
steriis adolescentes nobiles sexdecim, prster alios 
plebeios. Totus denique comitatus extra legatum 
coustalhat octuaginta novem personis. Equi sexa- 
ginta sex erant, preter decem vel duodecim con- 
ductitios : currus (vulgo coccios vocant) septem- 
decim, quibus Tauruno sive Belgrado Constanti- 
nopolim  vcheremur. ]stic euim — exscenditur, et 
itinere terrestri, Danubio ad Levam relicto, per 
Serviam, Dulgariam, Macedonis partem, Thraciam, 
Constantinopolim itur. Adjunxerat itineris comites 
bassa Budensis, unum ex proceribus, qui Begi 
Turcis dicuntur, itemque tres zausios, qui com- 
missariorum in aulis nostris locum istic obtinent, 
ct tres genizaros. lli suis cum famulis et ipai 
preter equites, septem rliedis sive curribus vehe- 
bantur. Henricus baro ἆθ᾽ Liechienstaiu , post 
oblatum. αυ ιο Murati. munus , amisso fratre 
' G«orgzio lH irtuano, qui Constantinopoli obiit, jam 
et ips» diuturno morbo debilior factus, majorem 
familie partem. cum equis. et curribus Coustan- 
tinopoli die duodecimo mensis Decembris in 
Austriam renisit ; ipse uavi Veneta, sub. initium 
veris, per mediam Graeciam domum red;ro sta' uit. 
Auno sequenti, decimo tertio die mensis Aprilis, 
Calliupolim ad. Hellespontum sitam venit; ubi 
uorbo invalescente, magno cum suorum3$ 1 dolore, 
16 die mensis ejusdem, continuas inter preces velut 
ohdormiseens, vitam hane mortalem feliciter 
cum jimmort!ali commutavit ., Aderat tunc ad 
l'eatas piorum sedes migranti Joannes Leunclavius, 
quem in primis ut hujus itiperis comitem haberct, 


et 


C 


D 


΄ 


taverat. Is Dionysio Chiensi, monaclio docto et 
optimo viro, ecclesie S. Marci Calliupolitanz 
preposito, memoriz deíuncti causa, schedam hic 
subjectam, lingua Grzca, Latina, Γαία Ger- 
manicaque perscriptam reliquit : donec a fratribus, 
generosissimis baronibus, Georgio Erasmo, εί 
Joanne Septimio, quo uullus ordinis sui uostro 
seculo Germanus majorem orbis partem perc- 
grinando felicius perlustraeit,  debltum virtuti 
pietatique baronis optimi monumentum esxcitetur. 


ΑΝΝΟ CHRISTIANO CIO. 19. LXXXV. DIE XVI M. APRILIS. 
PIE MIGRAVIT EX BHAC.AD COELESTEM V)TAM ILLUSTRIS 
ET GENEROSUS DN. HENRIC. BARO DE L'CHTFNSTAIN. 
DE NICOLSPURC. RUDOLPHI. t1. !MP. AD PORTAM'OSMANI- 
CAM LEGATUS. SEPULTUS 1N HOC TEMPLO S. MABCI CAL- 
LIUPOLI. AD GRADUS. PROPE CONVERSIONEM 8. PAULI. 
DIE M. APRIL. XX. AN. SUPERIUS INDICATO. 


Equidem mihi polliceor, humano lectori hanc 
itineris nostri mentionem non ingratam fore : qua 
libuit obiter etiam meo erga beatos llenrici baronit 
eximii manes officio defungi, cujus erga me perpe- 
tuam inde usque a primisipsius adolescentis adhuc 
annis benevolentiam et amorem expertus fui. Nunc 
ad institutum redeuntes, tandem aliquando pensum 
loc absolvamis. 

Hac ctiam zstate anni 991 (Chr. 1584) sultauus 
Murates dum se cum mutis suis oblectat, pene pe- 
ει, Diximus enim supra, mutossultanis Osmanidis 
in deliciis esse, qui animi sensa signis quibusdam 
aperire solerier norunt, et vicissim intelligere nu- 
tibus ac signis indicata. Solebat hos Murates equis 
pregrandibus et ob corporum molem tardis impo- 
nere, cum ipse maxime agilibus, ae presertim 
Arabicis, uteretur : et inodo in hune, modo in il- 
lum provectus, nervi bubuli (caravazzam ipsi vocant) 
verberibue tam mutos, quam equos eorum casos, 


'ad cursum impelleret. In hoc ludo correptus coini- 


tiali morbo, sibi fawiliarí, tam gravi lapsu ex cquo 
decidit ad pavimentum allisus, ut omnino per ur- 
bem vel jam moriturus, vel mortuus crederetur. 
Adeoque genizaii, pro more, velut. exstincto sul- 
tano, jam Chiristianoruia llebrazorumquce tabernas 
involando diripiebant : maximusque tumultus in 
urbe secutufrus crat, nisi mature genizarorum Aga 
give tribunus, quemdam in ipso deprehensum faci- 
nore mox, ad incutiendum cateris terrorem, $us- 
pendi jussisset : mancipiis etiam nounullis, yeni- 
zarorum habitu vestitis, ad uncos scala Syccnz sive 
Galatensis, pro more Turcico deductis, et supplicio 
mortis ibidem affectis. Si Muchemetes, Mrratis fi- 
lius, qui Maguesize degebat, id temporis ad urbem 
fuisset, actuum plane de vita patris erat et iunpe- 
rio. Convaluit tamen Murates, statimque post ad- 
ventum nostrum, die quodam Veneris, qui Turco- 
rum hebdoma'lario festo sacer est, eques € saraio 
nov» (genisaraium a Turcis appellari, deinceps 
patebit ες annalium. declaratione) prodiit, nobis 
inspnectantibus cunide, auemadinodum fieri. solet, 


"03 


SUPPLEM. ANNAL. TURC!C. 


168 


et sacr:e sancti» Sophiz, sive Sapientis Dei templum A qui quidem juniorum suffragiis ad cam dignitatem 


μμ profanatum a Barbaris, adiit : uti. scilicet no- 
bis οἱ aliis (erat enim maximus hominum concur- 
sus) ostenderet, se necdum mortuum. .Ipsa facies 
adlinc colore lurido deformis conspiciebatur. 

lloc eodeni anno 991. (Chr. 1584), die 24 mensis 
Octobris, aliquot begi Turcici cum auis copiis, in 
quibus erant, ipsorummet confessione, hominum 
ad 10000, Carniole (ines ingressi, gravissimam 
impressionem fecerunt : direptis passim vicis ac 
pagis, magnaque Christianorum mancipiorum mul- 
titu.Jine secum in servitutem abacta. Cum nostri 
nuntium adventus et populationis hostilis accepis- 
seut, hominum ad 11000 subito cogunt, Justo Jo- 
sepliu comite Turriano, et Thoma Erdendio comite 
Muslovinz, Sclavonie Croatieque Dauo, ducibus : 
ac sine mora maximis itineribus hostis tergo in- 
baerentes, ad Slunum Croatiz tandem eos die vi- 
cesimo sexto ejusdem mensis Octobris assequuntur, 
invadunt, caxdunt. Liberati captivi, et pracepta 
(praeda capta) fuit, cum interitu 4 000 Turcorum. 
Framus nos Constantinopoli, quo tempore de hac 
suorum clade sultanus Murates certior reddebatur: 
qui sane cum intellexisset, a euis injuriz: faetuin 
initium jure czsos pronuntiavit. Nam nolle se quid- 
quam aiebat a suis, contra leges induciarum, ad 
turbandam pacem in Ungariz limitibus attentari, 
Jussit etjam, illustri et generoso Rudolphi 1] Czesa- 
ris oratori, Paulo baroni Eiz.ngano, suarum ad 
utrumque bassam Ungarre, Bndensem ac. Temes- 
varensem, litterarum exemplar exhiberi : quibus 
gevere mandabat, uti milites suos limitaneos in 
officio continerent. ldem ut a nostris quoque prz- 
staretur, imperari vicissim petebat. 

Sub exitum ejusdem anni Turcus quidam Con- 
stantinopolim appulit, nuutius cadis suorum, e 
qua solus (ut ipse quidem aiebat) opera chirurgi 


cujusdam Cretensis, cui fuerat antea notus, evase- . 


rat. Res ipsa relatu non indigna, quod prope novo 
tunc 382 inter Venetos ac Turcos bello causam 
prebitura videretur. Ramadauis basse Tripolitani 
vídua, cum filio, familia, mancipiis utriusque sexus 
Constantinopolim profectura, triremem in Barba- 
ria vel Africa maritima curaverat instrui, qua fa- 


pervenerat. [s ubi Turcos sinum ingressos accepit, 
mox in eos provehitur, numeroque triremium ac 
milituin, et aliis rcbus longe saperior, omnes in 
potestatem redegit. Inde diro quodam et inaudito 
furore szvitum in captivos, tam mares, quam femi- 
nas. Maribus occisis 950, filioque Ramadanis bassas 
matris iu complexu et gremio confosso, feminsz 40 
prius nefariis pollutze stupris, uberibus mutilate 
(quie quidem vivis adhuc spectantibusque misellis 
a quibusdam crudelitate plusquam barbara in mare 
projecta perhibentur), dissect:e tandem atrociter ad 
unam oinnes in aquas a piscibus devorandz praci- 
pitantur, Ipsius Emi fratris (ilius in puellam qu:un- 
dam egregii oris incidisse fertur. Ea cum ipsum 


B pudicitize suae vim illaturum conspiceret, mox Chri- 


stianam se profiteri, et. virginem, et in Cypro na- 
tam nobili familia Cornara, qua suam originem 
ad Cornaros Venetos referret ; captam ante. 12 an- 
nos, cum Cyprus sub jugum Turcicum veniret, cx 
co tempore miseram apud Darbaros servitutem ser- 
viisse. Nunc quando post tot eerumnas in liotninis 
Christiani, pudoris virginei vinlicis, nobilis deui- 
que Veneti uianus incidisset, obtestari se per im- 
mortalem Deum, ne Christiane faceret. injuriam, 
ne virginem incestaret, ne Veneto sanguini foedam 
labem aspergeret, sed potius iu optatum lunc 
diem, quo Christianam ad rempublicam postlimi- 
nio rediret, divina quadam providentia conserva- 
tam, salvo pudore libertati restitueret, Nibil apud 
immitein animum, ac prodigiose cruJelem salacem- 
que , tam sancte preces. valuere, quominus vios 
laretur, et suffocata cum aliis inancipiis Turcicis iu 
mare projiceretur. Existimabantur. indigeam hanc 
immanitatem Vencto nomine, tam pio, tam pudo- 
ris et omuis virtutlisstudioso, tam a θεία deni- 
que alieno, exercuisse, ne quis superstes vel ain - 
plitudinem prad:e, quam consecuti fuissent, vel 
ad..issorum scelerum [editatem proderet. Hujus 
facinoris fama — Cous'antinopoli percrebrescente, 
incredibile dictu, quantopere coinmoti fuerunt Tur- 
corum animi. Passim audisses omnes omnia Vene- 
s exirema minitantes. Vix a BDailo (iagistratus 
Veneti nomen est, qui de suorum causis istic co- 


cultates s$uss amplissimas secum aveheret. Eas D gnoscit, et injurias suis illatas ad sultanum  Turci- 


equidem memini a Turcis et llebrzis octies centenis 
millibus nummum aureorum sstimatas: verene, 
an sequius, equidem dicere non habeo, lluic triremi 
securitatis suze causa semel adjunxerant aliz duze, 
quas idcirco vulgus nautaruimn conservas appellare 
solet. Cum ipsum ostium sinus Adriatici, non 
procul ab insula Corcyra (Corphum nune dicunt, 
qua vox Graecis vulgari lingua sinum significat), 
praterlegerent, ingens subito coorta tempestas 
eos vel invitos in sinum, quem diximus, Adriati- 
cum rejecit. Erat id temporis cura sinus, cum certo 
tiremium numero, contra quosvis piratas et alios 
tuendi (quod. officium: qui gerit, provisor sinus ap- 
pellatur) commendata Petro Eu, patricio Yeüeto, 


cum ejusque verires defert) abstineban!, quominus 
homini manus — injicerent, aut. fade saltem in os 
exspuerent. Fungebatur id temporis hcc. munere 
Joannes Franciscus, Mauroceuorum familia natus, 
(Moresines vulgo vocant), qui paulo post episcopa- - 
tum Brixiensein, mortuo doctissimo cardinale Del- 
phino, absens impetravit. ls cum Zausium quem- 
dam sultaui Muratis jussu, Coustantinopoli dic 27 
Decembris Venetias iturum cum mand.tis accepis- 
δεί, intercessit, ac tantum obtinuit, ut ablegxudug 
Venctias Zausius Constantinopoli maneret. Missi 
tainen, qui Muratis sententiam Venetis siguificarent, 
Volebat is poenas in tanti facinoris aucteres statui, 
ablatasque res cum personis, tam  libeii$S, quam 


101 


JOANNIS LEUNCLAVII 


203 


servis, reddi. llabuerat autem vidua Ramadaui$ A profectionem revocasset, in cas tam aunonz, quai 


Christiana 400 mancipia, quae. saue quouiam pro 
ina:e Christiauorum, triremi capta, libertate donata 
fuerant, alia Murates horum loco mancipia flagi- 
tabat. Simul eam prz se ferebat animi moderatio- 
nem, ut minimese diceret ipsis illaturum injuriam, 
nec paceuir violaturum, mudo postulatis rationi et 
zquitali consentaneis satisfecissent. Cieteroqui se 
bello suorum cades et injurias vindicaturum. Se- 
natus intellecta querela voluntateque Muratis, et re 
diligenter, uli gesta fuisset, . perquisita, Murati 
respondet, exstincti Rama.lanis basse. Tripolitani 
familiam primum ad. insulam. Veneti juris Zaeyn- 
tium applicuisse, neque duntaxat ab insulanis liu- 
maniter exceptam, verum etiam munusculis qui- 
busdam — honorariis ac. xeniis affectaum fuissc. 
Postea vero, quam binc discessissent, alteram iu- 
sulam suam Cephalleniam Llostiliter — invasisse, 
pr:eterque pacis leges omnia. diripiendo, nec honi- 
nibus, uec jumeniis pecoribusve pepercisse. P'rz- 
fectum sinus ÁAdriatici, cum certior de liac ipsorutm 
insolentia factus fuissel, eos e vestigio perseculuim, 
non modo intra sinum armatos reperisse, veruiu 
eliam ab eis, cum propius accederet, non fuisse 
pro more salutatum, nec demissis velis editum 
signum, quod humiliationis appellant. Horum 
utrumque pactis conventis adversari, quibus 383 
armate naves sinum ingredi vetentur, et onines 


praffecto sinus honorem exhibere certo salutationis. 


subimissionisque genere, jubeantur. His de causis 
commotum gravius praefectum suum, acerbius in 
eos animadvertisse. Nihilominus in lac 66 causa 
facturos quidquid homines aqui justique tenaces 
facere par sit. "Nonnihil hoc responso initigatus fuit 
sultani Muratis animus, qui prasertim necdum 
gravissimo contra Persas b.llo defunctus, novis 
adversus prapotentem mari rempublicam inimicitiis 
implicare 66 nollet. Secundum Όσο Petrus Emus 
capite plexus, et ipsa triremis cum omui armorum 
et instrumenti geuere, totidemque. inancipiis, quot 
iu ta Veneti reperisseut, reddita fuil : quo tempore 
uos ad Zacynthum, Cephalleniam, Corcyran, ali- 
quandiu harebamus, et classem Venetam, quie 
"Turcis eam triremen restitueret, vidimus, Caeterum 
libet obiter hoc loco de interitu ipsius quoque Ra- 
madanis basse Tripolitani, cujus viduam cum filio 
faiiiliaque czsam ab Emo diximus, perpauca quae- 
dam commemorare : futura, ut. opinor, avido co- 
guoscendi res exteras animo non. injucunda. 
Tripolitanus igitur hic bassa, bellum contra 
barbaru » regeui. Africanum gesturus, cum alios 
milies suos, tum etiam niissos sibi a sultano ge- 
nizaros Purtz sclopetarios in hosticum ducit. Con- 
Blat autem, uiaguas in Africa solitudines csse, per 
quas profecturi, copia! rerum necessariarum 
et in primis aunonz, secum ut ferant necesse est. 
luneruui quoque periti duces, in lucis adeo desertis 
et iuviis, vel iwaxime requiruntur. Ramadan bassa, 
cuum horum utrumque parum ad animum, anie 


C 


viarum difficultates, cum suis incidit, ut neque 
progredi posset ulterius, nec sinc jactura militum 
pedem referre liceret. Tandem tamen non sine suo- 
tuu cade, ac przsenti cum periculo totius am.t- 
tendi exereitus, domum reversus est. Tum verc 
cxco perciti furore genizari, nulla nec ipsius viri 
dignitatis nec sultani sui ratione habita, qui buic 
cuin provincize prafecisset, liominem | obtruncant, 
Neque Murates hactenus. eos ob Lanc bassz sui 
czdem, pro auctoritate imperii castigare potuit: 
quod nemini mirum videri debet. Quippe noa am- 
plius illa nuuc apud Turcos obedientia, non disci- 
pliua militaris est, qua fuit olim apud seculum 
prius. Quod tametsi docere pluribus exemplis pos- 
sem ; tauien ne molum annalium excedam, dunta- 
xal unicum adliuc recitasse sulffecerit. . 

Anni non multi przeteriere, cuiu Achmetes bassa, 
beglerbegus Cypri, Famaguste sui: et ipse trucida- 
tus a genizaris fuit. Illam se cedem ddmisisse palam 
profitebantur, ob iuterversa stipeudia sua, quae per 
avaritiam Aclinetes sibi retinuisset, Atque uti prz- 
texium , palliando facinori suo, magis speciosum 
liaberent, ab eo miseros etiam insulanos exactioui- 
bus gravissimis et iutolerandis exliaustos, aieb nt. 
Indigne sultauus Murates hanc geuizarorum ferebat 
insolentiam, qui beglerbegum suuin tam fgde n3- 
cassent, nullis ad Po:tam querelis delatis, nulio 
crimine quo se obligasset. Pertinere putabat ad 
wuendam majestatem. imperii sui, ne facinus hoc 
impune sic abire siucret, ut horum excunplo, ους- 
ruptis et aliis, contumacia wilituin latius serperet. 
Quapropter iu Cyprum alius ab eo beglerbegus 
mittitur cum decein trireiuibus, tam aliarum rerum 
apparatu necessario, quam eo wilitum numero 
instructis, quo cadis reorum coerceri petulantia 
posset. Novus ergo beglerbegus, cum primum ad 
insulam appulisset, dissiuiulatis illis occultis mau- 
datis, qua» discedenti Murates dederat, homines 
quosdam sibi fldos, adire geniz:ros jubet, ac pas- 
sin rumorem didere, quasi Murates. cis ob. inter- 
emptum Achmetem bassanm minime succenserel ; 
imo dictitare sultanum confirinarent, jure scelcstuan 
hominem de medio sublatum, qui genizaros unicos 
imperii sui custodes annonis suis defraudasset. 
His auditis, hilari fronte gen'zari beglerbegum, et 
qua par erat, observantia. excipiunt, Verum. uou 
imulto post. inexspectato quodam astu milites. ejus 
circumnveniunt, οἱ universos caedunt , ipsis etiau 
triremibus in potestatem redactis. Murates , licet 
zgerrime ferret alterum hoc genizarorum ín Cypro 
facinus, quo gravissime ledi suau et. prorsus im- 
rinu] majestatem: videbat, tameu. quod infel.citer 
liactenus gesti belli Persici causa, condonandum 
his aliquid censeret , ne nouas et inteatinas prz- 
terea. turbas. excitaret, iris animi dissionulatis, 
nihil amplius in eos tentavit. 

Anno 992 (Chr. 1585), mense Martio, in om- 
nium erat ore Coustaptinopoli, Ferhatem bassain, 


τοῦ - 


SUPPLEM. ANNAL. TURCIC. 


118 


qui Turcico militi suprema cum potestate, nec- Α moritur Erat in exercitu secundus ab ipso Cigalo- 


dum ad (ines Persicos progresso cuin exercitu 
Osmane bassa vezirazeme, praerat, debitam wili- 
tius annonam, sordida quadam avaritja distracta, 
suos in usus verlisse: cujus tamen gravi penuria 
laborabat exercitus. ldem cum imperasset, duarum 
jn his locis munitionum éxcitandarum causa, de 
proviuciis uti vicinis conveuirent incolarum ad se- 
xagieta plus winus millia, qui operas structura 
necessaria in se recipereut, a singulis aliquid 
nummorum, pro ratioue facultatum, exegisse fere- 
batur: illisque domuit remissis, ad functiones sor- 
di.las ipsos Spachios geuizaros czterosque milites 
adegisse, Mensis e;,usdem die 15 concessum in di- 
vauo Ziausi basse, quem supra masulem factum 


2845 diximus, ut libere, quibus in locis vellet, B 


versari posset. lloc decretum ei viam aperuit, prio- 
reui ad dignitatem redeundi; quod quidem, mortuo 
Persicos ad fines Osmáne bassa, non multo posti 
- accidit. Constat eum. utroque, taia Ferhate, quam 
Sianmse, nuitius egisse sullauum Muratein, quo4 eo- 
ευ. indigeret opera. Nam qui per Osinanis absen- 
tiam supremi veziris loco res adininistrabat Mesites 
bassa, castratus et senex, licel alioqui justus et 
Beverus, tanto lauen muneri parum erat idoneus. 

Die 19 mensis Aprilis rediit Sinope Constautino- 
polim Uluzalis prefectus maris : quod argumentum 
erat, eo loco tum res fuisse Tataricas, ut Osmanis 
in Tauricam Chersonesum trausjectione non esset 
opus. 

Eodem anno cum Osinan bassa Persicos ad limi- 
teg accessisset, occurrentibus intrepide Persis, 
snodo mille, modo plures , ad decem usque millia, 
de ipsius exercitu carptim fuere casi. Tandem Au- 
gusto mense, Persis insciis, et nihil de boc ipsius 
itinere cogitautibus , per obscuras , opacas, augu- 
stas valles, inter altissimos utrinque montes. pro- 
fecius, ubi inilitis animandi causa multoties displosa 
fuere torinenta bellica, Tebrisium accessit. Facil- 
limum hosti fuisset , his in angustiis cum toto cuin 
exeicitu ad internecionem delere, si maturius de 
bac ejus profectione cognovisset. Osmauis adventu 
intellecto, Cadius sive judex urbis fuga sibi consulit. 
Tum czteri, presertim viri sexaginta iu urbe pri- 
warii, variis cum istrumentis iwusicis iu castra 
Turcorum exeunt; Osmauni se bassz, salvam liber- 
tatem imimunitatlesque suas pacti, dedunt, eumque 
noctu cuum suis in urbem, caztoroquin apertau nec 
ullis clausam muris, deducuut. Est in urbe saraiuim 
longe auiplissimum , altera scachorum Persicorum 
regia ; eui interior ad Caswinuin sit, quemaduo- 
duu aliqnoties alibi dixiunus. Hoe saraium pro- 
puguaculis Usuianes, intra diem tricesiugnm, egre- 
gie munit; arci absolutze wille spachioruim, duum- 
que inillium genizarorum, prater alios milites , 
prasidium imponit: machinarum denique bellicarum 
in ea inagnum numerum , cuu aliis rebus. neces- 
saris, relinquit. inde Tebrisio copias universas 
abducit , ac in itinere dysenteria, quinto post die , 


C 


D 


gli bassa, beglerbegus Revanensis, cujus supra 
quoque mentionem fecimus. Ilic Osinane mortuo, 
$upremum uactus imperium, suos in tutum redu- 
cere nititur. Instant Cigalogli a tergo Perse, quibes 
ipse scaclius adluisse perhibetur. Acerrimo confli- 
ctu, et aliquoties quidem repetito , maxima Tur- 
corum strages editur, Niliiiominus, quocunque po- 
test uiodo, C'galoglis iter continuat : cum hostis 
impetum fraogeret objectu genizarorum, qui sclopetis 
suis terrori Persis erant. Quoties »sutem Perszx 
gravius urgerept, premerent , Turcorum profectio- 
nem impedirent, subsistere legiones, οἱ fortissime 
preliari jubet, Tvansfugas denique subornatos in 
hostium castra mittit, qui de ipsius profectione 
consilioque longe diversa referrent ab iis quie cum 
animo suo facere constituisset. Hac ejus impostus 
ra decepti Perse , duin et ipsi subsistunt, maxima 
celeritate cuui suis aufugieus Cigaloglis elabitur, et 
Wanuim reliquias incolumes ducit. Persa fugam 
hostis conspicati, Tebrisium revertuntur : et urbe 
recuperala, 0x arcem obsidere coeperunt. Periisse 
constat in hisce conflictibus baud dubie Turcorum 
ad 80000, in quibus erant veteranorum militum 
lectissimorum ad 40000: prel'a totum continuata 
triduum trinoctiumque. Capi centum ac plures 
machiuaz bellice majores. Scachus Persicus, re bene 
gesta, regno semet abdicasse fertur, idque sic tra- 
didisse filio, ut eum sacramento prius obstringerct, 
quo sancte polliceretur , nunquam se cum Turcis 
pacem facturum, ni prius recepissel omnia, qua 
juris aliquando Persici fuissent, Που tametsi gesta 
fuere post discessum e Turcica nostrum, uec ita 
comperta damus, υἱ quz supra de rebus Persicis 
ex intervallo propiori observata descripsimus : ta- 
men ab iis accepta referimus de quorum fide uon 
dubitamus: sequius ac illi solent, qui verum. ipsa- 
rum, quas scripturiuut, rudes οἱ ignari, ridiculas 
nobis (utinam sine fraude periculoque veritatis) nu- 
gas obtruJunt. 

llac etiam zestate bellum adversus Maronitas et 
Turcoggestum fuit. Iubabitant bi populi inontem 
Libanum, qui baud procul dissitus ab urbe Syria 
Puonices Tripoli ( Tarabolos ea Turcis est ), non 
exiguuim. ad spatium se porrigit, Religionem Chri- 
stianam profitentur, ac Maroni.is etiam patriarcha 
sacrorum princeps est. ls habitat in wonasteriu 
Yirginis Deipara, quod itinere med ο montem Liba- 
num ascendentibus occurrit. llabeut. εἰ llieroso- 
lymis Maronitz templum S. Georgii marytris, ubi 
vulgo vocantur Christiani cincti, sive zonarii, pro- 
pter longas latasque zonas sive cingula, quibus 
utuntur. Aytlionus alicubi Maroninos dixit, et his 
verbis eoruia meminit, Suut in monte Libauo Chri- 
$iani degentes prope Tiipolim, sagittarii pedites 
valde boni, circa 40000 virorum. lli multoties fue- 
runt soldauo rebelles,«ei daga plurima Saraceuis 
intulerunt. Hacteuus Aythonus, Moronitis. viciui 
fc Jeratique suut Trusci, qui se proliten:ur csse το 


T 


JOANNIS LEUNCLAVIT . 


112 


Jiquias illorum occidentalium Christianorum, quos A proximum in stàágnum detnisit : ubi. noctu. stieti- 


imperatoris Henrici JV tempore, sub annum Chris:ia- 
num 1099, dux Dullionensis 385 Gotefridus in 
terram sanctam duserit, et quorum. usus opera tam 
flierosolymis, quam reliqua Palzstina, potitus fuerit. 
Genus utraque tam est numerosa, tam rei hellicze 
a.ldicta studiis, ut hominum jam ad 60000 facile 
possint in hosiem educere, qui majori ex parte pe- 
ritissimi sclopetarii sunt. Hos populos auno Ma- 
humetano 981 (Chr. 1574) sultanus Selimes |l 
sub jugum mittere, sed frustra, conatus fuerat. lta- 
que Turcis ex. illo tempore libertati ac fortunis 
eorum insidiantibus, nunc tandem undecimo post 
anno domiti fuerunt ab. Ibrahime bassa, Cairi vel 
/Egypti beglerlego : qui de spoliis thronum regium 
ex auro. puro puto Constantinopolim misisse sulta- 
no Murati dicitur, :stiinatum sexies centenis aureo- 
rum millibus. ldem sultane, cujus filliaan dudum 
anbit, et haud dubie ducturus tum credebatur, aliis- 


que saraii muliereulis misisse munera fertur, quo- 


rum pretium ducenta millia sultaninorum xquaverit, 

Anno 995 (Chr. 1580), Persis arcem Tebrisianam, 
ab Osmane bassa superiori zstate munitam, ob- 
sidentibus, cum obsessi propemodum ad extre- 
mam rerum omnium penuriam redacti cssent, 
Ferhates bassa, veluti peritus architectus, munui- 
tionem novam e regione Tebrisil struere instituit. 
Gigaloglis autem bassa. Casminum, quz Persa- 
yum (ceu diximus) interior est regia, petiturum 
se cum exercitu simulat, Dum hoc ejus iter. impe: 
dituri Perse, maximis cum copiis advolant, siniu- 
latione pugu:e suceaürsum  olise:ssis, ezeque res om- 
nes in arcem, cum novo supplemento. militum, 
invecte fuerunt, quarum inopia laborabatur. 

Eodem auno magnus ille Chitaiuus chan, qui 
Uiu chan et Kezies bassa dicitur, Persarumque 
rcaclius, queim Kiselem bassam vocan!, novum in- 
ter se foedus pepigere, quo mutuis se subsidiis ad- 
versus Osmanidas ferendis oblizarunt.. Nain quod 
Tata; a5, oppresso Persa, proximum se fore poten- 
uix Turcic videret, cui plurimum ος ruina tanti 
regis virium essct accessurum, quam fieriinatur- 
)jime posset, obviam  euudum  crescenti malo 
censebat. [taque majoris etiam — conjunctionis 
causa contractum. fuit. inter. liberos. utriusque 
matrimonium, Tatari. chanis filia, scachi Per- 
sici lilio uuptui data. Simul etian — stipu- 
μις est. l'atarus, ad. usum Perse, hominum 
se 20000 proprio zre tam «iu contra Turcos. in 
armis habiturum, donec bello finis ex voto Persi- 
ci regis impositus esset. 

Junio mense hujus anui, orta quxdam obscura 
Constantinopoli nebula fuit: qua desinente locu- 
stis pluit, qu:e fructus omnes et arborum absum- 
psere folia. Diversum quid apud uos accidit anno 
sequenti 1587, Decembri mense, eum Croatinis in 
finibus, ad Wihitzium, Kar$li archiducis Austria 
castrum, quasi nubes quedam anatuim. et. ansc- 
rus, aliquot sanc nmyriadum, advolavit, seque 


n 


D 


tus ingens pugnantium inter 8e voluerum iu tota 
vicinia, seque mutuis conficientium vulneribus, 
auditus fuit. Egressi postridie milites, cives, agri- 
cola, tantam et anatum et anserum copiam, ad 
fumum, ad acrem exsicecandorum congesserunt, at 
diu tain opima sint. victitaturi commode przeda. 
Nam alii 400, alii 900, plures alii pauciorexve 
collegerunt maetatas ah se. invicem volucres. Tan- 
dem c prato quodam spatiosissimo sublatis super- 
stites alis, avolarunt. 

Sub finem auni, Decembri mense, Croat n's in 
finibus aliquot millia Turcorum a nostris nume- 
ro longe imparibus fuere czsa. Periit inter alios 
bags: Bozneusis frater: cnjus caput a cervicibus - 
recisum, missumque cum captivis quitiusdam fuit 
Viennam ad. serenissimum Austrie principem Er- 
westuin.. Hic bassa Bozneysis , et frater ejus, 
quem cisum hoc conflictu diximus, nati perhiben- 
tur ex familia Mecliemetis bassa vezirazemis, cum 
quo nuptam fuisse sultani Selimis II filiam. Mura- 
tis sororem, superius ostendimus. 

Anno sequenti proximo, nimirum Mahumeta- 
no 994 (Chr. 158T), mense Februario, nostri Copa- 
num, arcem non procul sitam lacu Balatone, tum 
lemporis congelato, quo tres Turcorum begi conve- 
nerant, ex inopiuato adorti, ceperunt. Erant in arce 
cum nostri eam invaderent, mille Turcorum plus 
minusve capita. Ex his preter alios vilioris furtunz, 
190 nobiliores, cum 70 feminis, iu potestatem 
nostrorum venerunt; reliquis aut fuga dilapsis, 
aut sub terra semet intra specus. abdentibus. Equi 
gencrosiores adducti centum, — preda 40 num- 
mum aureorum millibus  zstimata. De tribus 
legis, quos id temporis illic fuisse diximus, 
sangiacus  Copanensis, Cara sive Niger Alis 
captus fuit, et. Viennam prius, inde Pragam 
ad Rudolphum Augustum missus: alter. sufloca- 
lus in loco subterraneo concamerato, quo se de- 
fendebat, igne. vi tormentarii pulveris accenso; 
tertius. fuge tum beneficio servatus; qui cum 
deinceps Augusto mense, quemadmodum mor in« 
dicaturi sumus, cum aliis fines nostros ingressus 
esset, quam hoc in loco captivitatem fugiendo 
declinarat, istic in potestatem fatali quo.'lam casu 
redactus, effugere non potuit. 

AÁuno eodem, mensis Augusti die. actavo (fastos 
veteres. Ungati retinent), quatuor begi Turcici, 
Sasuarensis sive Zigetanus bassa, sangiacus  Pet- 
schevius sive Quinquecclesiensis, ct novus ille 
captivi loco sulTeetus Copaneusis, quinque suorum 
millibus colleetis intra fines. nostros, versus Nem- 
pthim, irruperunt: et pagis aliquot cis et ultra 
Limpacum, 4386 una cum oppidulis (Germani 
marctas, emporia Graci vocant), Moracio, Dobro- 
nacis ambobus, Resneccio, Tarnoco, septem ac 
decem in summa pagis, repentina impressione obru- 
s, ac miseris utriusque sexus incolis. captis, om- 
nia depopulati diripuerunt. Ejus rei facetus certior 


$44 


SUPPLEM. ΑΝΝΑ, TURCIC. 


LA) 
li 


1 


iUustris praesidiariotum castri. Canisani tribunus A mu'ti gravissime vulnerati, post exspirarunt. Ca- 


Ceorgius comes | Zerinus, comitis Nicolai, fortiter 
al Zizetum mortui, fllias, quanta celeritate maxima 
potest, e castellis proximis aliquam militum manum, 
cum suis subditis ex. insula Murakeosa, qu:& inter 
Mu: am et Dravum amnes est sita cogit. Praterea 
. proceres sibi vicinos, vigilantissimos Cisdanubiani 
limitis custodes, comitem Franciscum Nadasdium, 
Balthasarem. Bathianium baronem Gussingensem, 
itemque pra'fectum Copreinitz:e Joaeanem Globitziom 
e! Joannem Fridericum Trautimansdorfianum, Bandi 
equitum prafeetum, per. suos, et per explosarum 
machinarum tesscras, liostilis irruptionis certiores 
facit, ac suas uti copias sine mora secum conjun- 
gaut, hortatur. llli mox suis excitis, ad locum 
designatum in tempore convolant. Inde data diligen- 
ter opera Turcorum uti reditum 2nticiparent, eos- 
que loco maxime idoneo, quasdam inter angustias 
paludum, quz transeunda ipsis erant, iuvaderent, 
Feliciter nostris hoc consilium cessit. Reversus cuin 
preda, magnoque captivorum, cujusvis alatis οἱ 
$exus$, — Christianorum numero Barbaros, supra 
Catzerolacuin, ad unum a Canisa . milliare, necdum 
dissipalis omnino tenebris, sub primum diei cre- 
pusculum viriliter adoriuntur, manum conserun!, 
animose czdunt, omni armorum genere vulnerant, 
cedentibus instant, adversos mactant: eo. denique 
trepidationis ac desperationis adigunt, ut acinaces 
nostris suos ullro porrigerent, objicerent : itidem- 
que czteris armis depositis, alii vitam et incolu- 
mitatem voce gestuque Jamentabili deprecarentur, 
alii quacunque via possent, in silvas ac salt«s 
»ufugerent, ipsisque se paludibus immergereut : 
ubi cum moribundi, quod viribus exhaustis, ulie- 
rius pergere non possent, opem liostis implurarent, 
a nostris miseratione tante calamitatis. ipsorum 
commotis, plures erepti servatique fuerunt. la 
conflictu Maclimutes Sangiacus Quinquecclesieusis, 
fllius Alis basse, pr:elio uavali αά Cuzzolaros oc- 
cisi, de quo supra dietum, quique. captivus 4 mor- 
te patris Romam perduetus fuerat, nostrorum in 
potestatem venit. Mohazieusis, Sinan begus, palus- 
wis Joci trapsjiciendi spe, adacto calcaribus equo, 
dum defizus lzereret in. uligine, &clopcti per frun- 
(eiu meliam petitus ictu, occubuit," Sasuarensis 
ba:s2, quo nomine dignitatis illusirioris Zigetanus 
appellari se vult, una cum  bego Copanensi Cha- 
sauc, fuga sesubiduxite pr:elio, cum res suas. jam 
desperatas cerneret. Copanensis priua post pugnam 
nocte, quodam in. saltu. eberrans, cum αἱ cap- 
wis fuit. Zigetanus septinio tandem die pedes. Brc- 
senzam, fanic atque animi. dolore confectus, evasit. 
Capti ex hostibus fere 1900, de. quorum nuuiero 


PaTaot. 68. CLIX 


4 


si lam in ipso proelio quam deiuceps, et in paludi- 
hus ac. silvis «exstincti, multo plures, εἰ ad duo 
fere millia, Capta. caesorum 400 pro more militari 
eorum limitun, cum 600 vivis, Canisam duntaxat 
relata. Potiti przterea nostri 1000 ac 500, etamplius 
Turcorum equis. Erant nostrorum nedites 1500, equ;- 
tes 500, ex quibus desiderati duntaxat undecim : non- 
nulli, sed pauci tamen, vulnerati. Prada cum captivis 
Christianis recepta. Non desiere nostri, juvanti- 
bus etiam agricolis, ad aliquot dies fuga dilapsos 
indagine quadam, velut in ferarum venatu fleri 
solet, cingere: quorum quidem non exiguus nu- . 
merus, vel investigantium studio repertus, vél sua 
sponte, quod omnem evadendi spem sili praci- 
sam conspiceret, uihil profuturas deserens latebra-, 
in potestatem venit. 

Et hactenus, in hoc quidem tempore, Turcicos 
Annules, ádjecta rerum $7 propemodum  anuis ge- 
siarum expositione, continuare voluimus. De quo 
sane labore nostro, cuicuimodi sit, juJiciuim leeto- 
ris humani, candidi, et intelligeutis minime refor- 
midamus. C:eteros vel. improbitatis et imalitie, vel 
ignorat onis n:orbo ciecutientes, 

Manguri unius esti.namus ones. 

Veritati quidein certe studuimus, qua, velut 
anima 8ua, si careat historia, mox in fumos abea:, 
necesse cst. Testes idoneos, et auctores [ide dignos 
liabico, cuin. magnificum et amplssimum  viruri, 


α Bartholonizum Pezzenum, Ciesarez Majestatis con- 


siliariu:m , nuper ad Portam Osmanicam missum 
cum ordinarii legati muuere : tum etiam viros no- 
biles et egregios, Paulum Rosam, Ungarum, bea:e 
non iti dudum Constantinopoli mortuum, Νίσο- 
laum llaunoldum Vratislavieusem, Hieronynum Ar- 
conatum Leontorinum : qui Constantinopoli, cum 
istic ipse peregrinarer, in augustalibus scriniis 
secrelioribus  militabant. Illorum consuetudine 
quoti:iana, planeque sincera, qui v.rorum opt - 
noram candor est, multa me percepisse de Τυι- 
cicis rebus, ingenue fateor. Nec pretereundus 


" SilentioMattlias Pharensis, Rudolplii Caesaris. no- 


D 


s'ri ad Portam Osmoanicanm Dragowauus vel. iuter- 
pres; ex cujus narratione pleraque. de hoe decen- 
nali adversus fortissimam, vereque victricem liac- 
tenus gentem Persicam bello gesti3 plene. cegnovi- 
mus, $87 Quod si visu: Deo fuerit, diutius hane 
uobis prorogare vitam, dabimus absolutau ali- 
quando bistoriam Constzntinopol.tanam, qua res 
inde usque ab urbe condita, tam a Romanis, Gr v- 
cis, Flandris imperatoribus, quam a sultanis Mu- 
sulmauorum geste, δοτίο perpetua contexte legen- 
tur. 


23 


JOANNIS LEUNCLAVII 


— — — —M B— MÀ  -"—— —  P—— à € —— M — —À MÀ — — € σας 


Dn———————— 


sss PRINCIPES MACHANENSES 


CONTINUA SUCCESSIONIS SERIE 


Cum Osmanidarum genealogia, qui ab eis originen ducunt. 





LECRAC CvrLvpzec. Cana Chan. Ocvz. Groggte, vel KvkeLp. VEnsAI10B. TocTEMYR. 
Ctc Aga. Βλκι Aga. ΒΑΙΔΥΚΟΕΑ. Oicvivc, Baixnga. Cvsvr buga. Capi Ειρ. 
SorgImtAN. Scach. 


oYNDIS, Qui τι 6 


ÁGDEMVA 


SvNGYRSEXGI, 


undus Kp. 


EnTvcvt, 


SanicaTi, qui et Aidogdi. 


Gv NDbocpt. 


I. κι Gasi, regnavit annuis 29. 


l|. VncgaN Casi, an. 22. 
| 


Δει bassa. 


SoLeniaN bassa, Gerlensis et Bolensis sangiacus, mortuus duobus aute patrem mensibus. ΠΠ. ur Mn Chan 
. sn. 


Su vs elebl, cmcatus a paure. 


Davr Zelebi, exsul apud Vngaros. 


* ORTHOBYLES, 
€ujus Annal. 
Turc. nullam 
meutionem 
faciunt, sed 
Greci tantum 


. * ZicHES, 
quem Turci, 
sicut et pa- 
irem non ad- 
gnoscuot. V i- 
te Nolas no- 
stras cum tn- 
dice. 


patris 


im 


V. Ein 


MvsTA- 
PBA Zele- 
bi, c:5us 
in praiio 
Temiria- 
no. 


IV. Dans Gilderup Chan, 


auDis 14. 

| 
isa Zele- Vi Mvsa 
bi, occi- regnavit 
susaMu- annís 31/2 
saíraire. occisus a 

Muchame- 

te fratre. 


VnacBaw Zele- N. (ilia, quse 
bi, profogit a et i 


Con- 


morte .staptinop. pro. 


fionetanti nopo- fugit. . 


V lif. 


Vil. Sul- 
tauMvcnae- 
νετ Char, 
annís 8. 


Sultan. MvnarT 
Chan II, 


an. 931. 


Casan Ze- 
lebi, obsi- 
dis loco 
missus 
Constanti- 
nopolim a 
fratre So- 
leímape. 


lacve Zelebi, strangulatus 
]obente Jlajasite fratre. 


N. filia 
missa Cou- 
pallia ctm 

im cum 
(γὰίτο Ca- 
gane. 


Zelebi, Ni- 
ο necatus 3 fratre. 


MrsrAPRA 


ALapiN Zelebi, ante ]X. Sultan Mvcue- Ν. Zelebi, notus ex Isuendlaris be- 


patrem 
Amasie. 


Mvsrarna, Carama- 
nix begus ante pa- 
trem mortuus. 


SiaNn scach, Cara- 
u.anie begus, aite 
patrem. moritur. 


tus a Selime (ilio. | 


AUEM scach, 
qui οἱ Ala- 
ma scesch: 


tus Osmanides. 


X. Sullan Bazasrr chan ]l, an. $5, veneno subls- Zewi, qui Gemes, ltalica pronuntiatione, 
pulsus a fratre, moritur exsul! in liatia. 


AcuxmET Amasise 


prefectus , 


9 Selime. 


occisus 


mortuus νετ chan κ an. $0. gi filia, nominatus a beptismo Calíz- 


Μνοπκμετ — Coucvrpri- Xl. Sultan 
Msgnesim mum Casta- SELIM cban, 
priefectus, mons,post regbavit 


" Dysus BvesvapnmA, 
so cosum pretio 
Temiriano Bajasi- 
tis filium Musta- 
poom mepüebatur. 
e imperio cum 
Murate ri dimies- 
vit αοπἱφ tribus. 
Tandem captus, 
Murats Ἡ jussu de 
muri ponis Hadria- 
nopoli saspeuditur. 


N. lius Zemis, {- 
ctus — Christianus, 
Rhodi vixit. Ra vero 


ante ps- a paue ve- Magnesism annis 8, capta, ree in 
: ἰγέπι , mis- neno neca- ppsafectus, mensibus religione Christiana 
αμ ΜΜΑ sus ad Ünes s ofü- οι tus. | — occisus a 8,diebus8. interfectus ext a sul. 
strangula-  stran- | ersicos, git ad Ἰ9- profugit N. Zelebi, Selimeger- * — | — tano Soleimane. 
tus jussu gulatus — Pioritur. mailem So- adsulta- N. Zelebi, P300 Ta- yi] Sultan — — - 
sullaniSe. cumfra- . — | — |  phinum  num/E- N. Zelebi, "€ Sougxax | N. et Ν. N, οἱ N. 
limis pa- tre. VncBAN .Ze- ersam, — gyptí, eum pateue- chan lI, au- filii te- filis, ab- 
wui Pru- lebi. cujusflliam mortuus libus necati Dis 4T. cali eum duci. 
$2. duxit uxo- exsul.  Pruss, jussu ( patre. — Constanti- 
rem. Selimis. | Bopolim. 
Mvsraega. necatus in MvcngukrAmasim Xlll.Sul-  Bazasrs, victus a Selime fraire, fugit — Ziamota τν 
conspectu patris a mu- mortuus anle pa- tan Ἠ3Ε- ad Persas, ubi strangulatus est. cum [pir Ba, Bu- 
tís. trem,cui cbarissi- L1 chan quatuor filiis. | ustspha — stemis 
Mvnar Zelebi, necatus 708 erat, anno |i, an. 8. Όπεν, | (119 ne- Όλους 


avi jussu post patrem. 


suni Christ. 1575. 


Christiano 1541. 





Mvcuguer, post circumeisionem able- Szrns, jamdudum mor- 
gatus Magnesiam, ihidem adbuc de- tuus. 


μι. 


λνλλτ, Όσον, Ἀνοπενετ 


cato, sei- conjux. 
SuIm IDLera 
LL LLL ecit. 

XIV. Sultan. Mvaat chan III, regnare copit sub principium MvcmgxEer, Ἅ«ΑιΑΡΙΝ,  Znsxaim, | ABDALLA, 


Hos quinque fratres suos suitanua Murates in 
ipsis auspiciis imperii, se prasente stran- 
guiari jussit. 


"11 








PANDECTE I iST. TURCIC. 


e—— END Ine À—Á——— —— Pe— ———— «ας —À —À— — — — 0 — M 
D ———PÓM nmm d 


*—— — ——— a. —Á— I À—à—À— - ο-- — € me 


- -—— -.-- - 
a ---------- ——————€— ————— QM —— - 0 sd 


JOANNIS LEUNCLAVII 


PANDECTES 


HISTORLE TURCIC./E 


LIDER SINGULARIS 


AD ILLUSTRANDOS ANNALES. 


989 De genealogia sultanorum, Osmanidarum, — 4 Persarum, nomine Cossorassath, fuit primus ausus 


ium etiam , quid scach, gasi, zelebi, emir. 


Ante omnia lectori duximus depingendam hic 
seriem principum Machanensium, a quibus Osma- 
nidas ortos, annales hi Turcici tradunt : cum arbo- 
ye, quam vocant Genealogica sultanorum, inde 
asque ab Osmane primo, ad. Muratem hunc ter- 
tium, .ejusque filium Muchemetem. In hac autem 
genealogia retinui nomina barbara siinpliciter, uti 
pronuntiantur a Tuicis : quibus tamen in explica- 
tione Ánnalium eam dare formain libuit, quam 
Grzcis probari video. Obiter etiam lector animad- 
vertat, Uguzem vel Oguzen hic quarto loco poni, 
a quo familiam hanc Oguziam Turci dictam aiunt, 
quam Laonicus Clalcocondyles, Latine Galliceque 
non magna cum interpretum laude publicatus, 
appellat tribum Oguziam : viderique apud Laoni- 
cum , Oguzalpem (licet confusis temporum ra- 
tiouibus; eumdem esse, qui Ozuzes Turcis vo- 
catur. Oguzalpes enin. dicitur, velut Ορ Elp, id 
est Oguzes Elpius, vel familia natus | Elpia, cujus 
in annalibus mentio lit in Vita. Sultani Muiatis ll, 
anno Maliuimetano 849, sive Clyristiano 144, qua- 
que videtur eadem esse cum Oguzia. Pizterea 
Giokelpeim nos vocamus, secuti. Gauderium, lin- 
gua Turcicz Crsareum interpretem, qui Turcis est 
aliorum pronuntiatione Kukelpes vel Gukelpes. 
Sic apud Vincentium Belvaceusem corrupte legitur 
quidam Kiocay, pro Kioc Clian, pronuntiaudo vo- 
cem Kioc unica tantum syllaba, qui alibi Gog Chan 
dicitur 2 ut etiam Gukelp, et Gog Elp, pro eodem 
scciyiatur. Quod nomen indicaudum putavi, prop- 
ter appellatienem gentis, qua sacris in Literis 
exslat, Scachi autein appellatio, qu:e tribuitur So- 
leimani, Ertuculis patri vel regum, vel magnorum 
est principum, praesertiis apad Persas : sicut apud 
Hispsnos Doni vocabulum in usu est. Apud Jaco- 
bum Fontonum Taaceus nomen est, quod vix ag- 
, moverit aliquis idem esse cum Scacho. Nec recens 
hoc esae Scachi vocabulum, vel εκ eo patet, quod 
apud Aytbonum hzc dceime quinto. capite verba, 
licet corrupte, legantur : Postmodum quidam rex 


Romanorum imperio rebellare, ac se fecit. impera- 
torein Asia nominari. Quippe vox illa Cossorassatli 
mutanda prorsus in Chosroas Sach, quod Chosroas 
Scach, id est, rex Chosroeeg, enuntiandsm. Obiter 
hoc indicare propterea libuit, quod insignis histori- 
cus fltelneccius, auctor editionis Aythoni postrem:, 
de Chossorassath putaverit Artaxerzem faciundum : 
qui tamen 390 Agathi nostro nen Artaxerxes 
est, sed Artaxares, uli Byzarus queque noster, V. 
C. ος observationibus nostris adnotavit. Rursus 
alibi apud eumdem Aythonum Selimau Sa, non est 
Soliman bassa, sicut in Appendice sua  Reinecciius 
opinatus est, sed Soliman Scach. Ertucul et Ertucrul 
(diversa namqaescriptura reperitur) a Turcisdicitur, 


B quem Laonicus Ortogulem vocat, Oamanis patrem. Et 


Osmanem hunc dico, non Otmanem, vel Otoma- 
num; itemque non Ounanidas, sed Osmanidas : 
quod it4 postulet Arabie Turciczeque liugua pro- 
runtiandz ratio, cui Graeca prolatio nominis, per 
Thita litteram  seripti, non adversatur : quando 
istaec littera non. Latin: T vel. TH respondet, sed 
ex usu. Gricorum, gemino potius S, cum sibilo 
quodam expresso. Sic enim Ássimanem pronuntia- 
vit. Chalcocondyles, non — Athmauem. Nec ahud 
hoc Osmanis illius est nomen, quam Osmanis 
bass;:e, qui ante biennium bello Persico periit. Orte- 
linm sane miror Osuwanem, quem. Ottomanum vo- 
cat, Zichi filium facere, tam Gr:ecis, quam Turcis 
repugnantibus. Gunduselpis nomen, qui et Gundus 
a Turcis vocatur, idem prorsus est cum Duzalpe 
Laouici, per aplixeresim, quam vocant, detractionem- 
que primarum litterarum. Et in margine Latini Lao- 
nici ascriptum legitur hujus Duza)pis nomen aliud 
ex alio libro, Judisalpes : quod ad Guiduselpem vel 
Jundaselpem propius aécedit. Errat autem in lis 
Laonicus quod Duzalpem ponit primum in hac fam - 
lia, qui Gundas et Gunduselp, Ertuculis (iliws : quod 
Oguzalpem Duzalpis facit fllium, qui ab hoc decimo 
tertio gradu est inter ascendentes: quod Orthogulem 
O,uzalpis filium, Duzalpis nepotem statnit, cun 
duodecimo gradu absit. a^^ Oguze, qui est inter 


"l3 


JOANNIS LEUNCLAVII 


420 


ascendentes, et Gunduselpis seu Duzalpis fuerit pa- A tibus in rebus animadvertimus : in. titulis, oflüciis 


ter. Osmon a morte patris annos. triginta novem 
Mohumetanus ex annalium auctoritate. vixit, sed 
viginti novem lantum | imperasse scribitur ; quod 
primis decem annis principatum acquisiverit, οἱ 
constituerit. Sultani nomen huic ab annalium au - 
ctore nou tribuitur, sed Murati. primum nepoti, et 
abnepoti deiude Muchemeti : quod de hoc Muche- 
mete Tlieodorus ctiam Spanduginus adnotavit, Gazi 
vero cognomen Osmaui datur, sicut ct Urclaui filio, 
Muratique nepoti, quod strenuum maguanimumque 
miiitem significat. In. Urchane (sic enim scriLben- 
du: ) notanda cum Ali bassa fratre concordia, 


cum omnes alii, quorum de rebus Turcicis οχ- 


stant. scripta, dicant ab Urchane principatus initio 
sublatos fsisse de medio fratres duos : aperte re- 
clamantibus liisce Turcicis annalibus, qui primum a 
Bajazite Gilderune Clane parricidium regni causa 
ceomunissum Íuisse, necato Jacupe Zelebi fratre, 
docent. Zelebis nomen, quod nobilem siguificat, a 
Turcis arbitror usurpatum, ad imitationem TRhoma- 
norum et Graecorum, quorum li filios imperatorum 
.natu minores nobilissimos vocabaut, illi novellissi- 
1048, voce noanihil corrupta, sicut patet ex histoitis, 
inscriptionibus, numismatibus «artiquis €t fastis. 
ÜUunicam tantum hoc loco lubet inscriptiouem, fidei 
causa, licet in. re manifesta, ponere - tum quoil 
pro se vetus, jam nova sit, hoc est, recens priuum 
inventa : Lum quod antiquitatem nobis urbis 
Austrie Vienneusis, quondam seu Vindobona, seu 
Vindonian:e, quod magis probamus, insigniter. il- 
lustret, Eam. magnilici equitis p. HikgoNvur BEck 
A L&gororpsponr, Casar. Majestatis Camera aulicae 
consiliarii, studio | berali debemus : qui columnae 
fragmentum veleris, quie integra Milliarium Rona- 
num fuit, in viuea quadam, haud. procul à Sancti 
Marci ncsocouiio, ad unum a Vieuna lapidem, re- 
pertum cum intelligeret, operam dedit ut don.um 
suam deportatuim, posterita:i. conservaretur. Ejus 
inscriptionis haec verba sunt litteris expressa nobis 
familiaribus. Nam ductus earum, quales in arclhe- 
typo conspiciuntur, lioe. quidem tempore dare nou 
p tuimus. 


IMP C.ES 

P LICINIO CURNEL 
VALEUIJANO. NOD.LISS.. 
(δε. ΡΗΝΟ 
IUV.. NTVIIS VA.. 
ET PONTES VETUSTA 

CONLAPSA ΕΝΤΙ 

Α VIND.. MP 

l 1. 


lutelligitur autem nomiue nobilissimi, juveutu- 
tisque principis, minor natu. (rater. Gallieni. Au- 
gusti. Sie igitur el Turci Zelebes suos dixere, 
quanqua:n in annalibus his animadvertere. liceat, 
Muchemetis secundi, οἱ successorum filios non 
amplius Zelebes, scd sultanos cepisse nominari. 
Canerum esse Turcos veluti. simis quasdam Bo- 
manorum Gricorumve, quibus successerunt, plu- 


C 


D Laonicus et Jesum 


militaribus, proviuciarum prafecturis, legibus, οἱ 
universo imperio constittendo, Jam quod Dajazitis 
Gilderunis sive Lelapis filios attinet, in eis recen- 
sendis auctorum magna diversitas est, Turei primo- 
genitum faciunt emirem Soleimaneu, quos equidem 
sequor. Et Soleimanes hic dictus fuit emir, aucto- 
ritatis majoris causa. Nam emires appellati sunt 
praides et propagatores imperii Mahumetis, quas: 
superiores (Gulielmus Ty:ius satrapas seu principes 
majores interpretatur) quos Graci amires et ami- 
rades vocarunt, de quibus 391 non recte vel am: - 
res, vel amerades, vel admiratos, vel adinirales, ve! 
admiraldos fecere Belvaeensis, et interpres Cedrini. 
et alii. Nec hodieque nomen hoc aspernantur ip.i 
Turcorum sultani. Laonicus vero post Jesum suuni 
majorem, quem simpliciter Isam Turci vocant (quod 
nomen etiam propius imitatus est Laouicus lil 
sexto, quum Jessen Brenezis filius, quem alibi Jesuin 
vocat, scribit) quemdam Mulsumanem nomine ponit. 
idem [facit primogenitum Orthobulem, a. patre Se- 
basti:xe priefectum, ct ibidem ab hostibus urbe cap'a 
cesunm. Turcici vero aunales expresse tradunt, 
Sebastian emiri Soleimani fllio natu maximo, a 
paue datam (fuisse: qui tamen a Temwire capta 
Sebastia, non fuerit interfectus. Plura de bis alla- 
turi deinceps in inedium sumus, ad numerum no«- 
tarum 59 et 67. 

Tertii quide Cyriscebelim patris Dajazitis suc- 
cessorem faciunt, cujus nomen mec in Turcicis 
commeutariis, nec apud Laonicum rep:ritur, εἰ 
(ictitium plane videtur. Eum dicunt a Temire fuisse 
captum, sed e custodia tamen evasisse. Laonicus 
autem scripsit, przlio Teiniriano captum fuisse 
Mosen, qui videretur reliquis przstantior robore. 
Proinde Temir eum circumduxit, et secum in 
castris habnit, victum ministrans. Postea Laonicus 
liec. subjicit : Temir Cheriam properavit, Bajazi- 
Len et filium ejus. secum vehens, cujus parvum 
respectum egit. Proinde in patriam regionem fuga 
evasit. Denique tertio repetit Laonicus initio quarti 
libri, Mosem dimissum a rege Tewire, marí ad, 
regionem patriam rediisse. Similis est. confusio in 
minorum natu  Bajazitis fillorum mentione. Nam 
minorem commemorat, qui 
nusquam ;n annalibus Tu:cicis reperitur, et ultimo 
inter omnes loco pouit. Mustapham respiciens. (ut 
arbitror) ad illum Mustapham, cui Dusmis cogno- 
men a Tureis datur, quique Dajazitís se filium 
mentiebatur. Atqui diserte Turci tradunt, mini- 
mum natu. fuisse Casanem Zelebim, qui tempore 
calamitatis pateruz fuerit adhuc :etate tenera ; nar- 
iantque deinceps ab emire Soleimane fratrem 
huuc natu minimum, Casanem Z.lebim, fuisse 
Constantinopolim missum, ut ob5sidis loco ibidem 
essel, Laonicus etiam alicubi Jesum minorem , 
fac.t minimum natu, εἰ Constantiropoli baptiza- 
tum ait : de quo saue vero. fit. siinile, Jesum mi- 
noreur Laonici, 6056 illum ipsum natu. minbmuan 


72 ΓΑΝΡΕΟΤΕ HIST. TURCIC. 


732 


W.ja-itis filium, quem. anaaies. Τσ €asanem A laut. Quippe. solent iis nominibus, qu: a gemira 


Z-lebim vocant, Error Sarsovini duplex Osmaui- 
darum in arbore, quo Sultanus jam. superstites a 
Cyriscelebi propagat, et Dajoazitis ος Cyriscclebi 
nepotem facit. Muchemetem primum, tam  mani- 


festus est, nullius ut refutationis indigeat. Alis. 


vero, qui Constantinopolim οἱ ipse profugerit, 
nulla Turcicis in annalibus mentio, Reposuimus 
ctiam suo Ioco germanum illum, et. natalibus opera 
nostra nunc restitutum , Bajazitis filium, Musta- 
pham zelebim ; qui ut Temiriano przlio, sic ctiam 
lactenus ex Usmanidarum stemmate, haud scio 
quo fatali casu exclusus, periit : locum ejus in- 
vadente Mnstapha,  supposititio Bajazitis filio, 
quem Ànnales hi. Dusmis appellant. cognomento. 
De Sauze jussu patris exc:ecato, nullum in anna- 
libus verbuin. Nomen. Sauzis illud est, quod So- 
leimanes hodierno veziri azemi adhuc puero «le- 
disse fertur. Siaus enim bassa vocatur, cujus sue 
pra quoque aliquoties in supplemento annalium 
no-tro faeta mentío, Quo atem Sauzi a Reinec- 
cio Taures filius attribuitur, qui exsul in Ungar'a 
vixerit: et quod idem dat Mustapha supposititio 
filium Davidem, ex auctoritate Joannis Dasilii 
licroldi, qui et ipse diu exsularit apud Ungaros: 
errore quodam factum, ex vitiosa scriptura, et 
llereldi hallucinatione, profecto. Non eniin Taures 
apud Chalcocondylem legi debet, sed Tautes, 
tribus syllabis, quod. nomen est Taut vel Daut, 


quemadmodum nostris in annalibus Daut bassa (C 


legitur, sub imperio DBajazitis secundi. Et Turcis 
Daud dicitur, qui David Hebrzis. llic ergo Tautes 
verus esto Sauzis filius, alter autem Dusmis Mus- 
tapliz (iljus David, ceu commentitius, expungitor. 
Perperam deinde traditur a nostris, Isam sive Jo- 
suam, sivc Jesum majorem, a  Musulmane, qui 
Turcis est emir Soleiman, occisum : cum ejus 
necis culpam. Turcorum annales in Musam, sive 
Msem, fratrem alium, derivent. Volunt. etiam 
nostri, quos Reineccius in Osmanidarum  stem- 
mate sequitur, Mucliemetem secundum fuisse na- 
tum ex Irene, Georgii Bulcovizii, Serviorum des- 
pote, filia, Falsum hoc esse, manifesto patet ex 
annalibus hisce nostris, et annorum suppultatione. 
Natus enim fuit Muchemetes anno Turcico 823 
(Chr. 1450). Murates autem duxit. Irenen. quinque 
post annis, Mahumetano scilicet 858. Non ergo 
potuit Irenes esse filius Muchemetes. Praeterea non 
potuisset ex Irene natus initio regni plures setatis 
: annos habere, quam sexdecim , cum tamen con- 
stet imperare cepisse natum viginti unum "plus 
minus annos. Nec Irenen fuisse dictam Georgii 
despote filiam, sed Mariam, ostendemus infra, 
numero 96, quem locum lector cum hoc conjungat. 
Quem porro Sponderbeiuin, nobilem in Panderatia 
Satrapamex Enea Silvio vocat ftcineccius, patrem 
secun.Iz Muratis secundi conjugis, Spenderem  di- 
εἴαιη legimus in edito Laonico ; quod nomen idem 
est cum Sphendere, quem Isvendiarem Turci appcl- 


consonaete incipiunt, litteram I, 399 vel V Galli- 
cum pr:eponere ; verbi gratia, cum pro Seceulere di- 
cunt Izcechender ; pro Scodra Iscodara ; pro Scopia, 
Uscopia. Frequens vero in annalibus hisce meutio fit 
Isvendiaris, quod. cognomentum principibus i'lis 
datur , quorum erat ad Pontum Euxinum ditio, in 
ipsa Ponto provincia, vieinaque Paphlagonia. Clial- 
cocondyles quemdam ex cis nominat Ismailem, Si- 
nopas principem, οἱ alibi principem Sinopx» οἱ Cas- 
tamonis, amicum et socium Mosis. [In nostris au- 
tem aunalibus hisce legitur , lsvendiari , Temirem 
Chanem vel dedisse, vel ademptas a Bajazite το- 
stituisse, Castamonam, Congerim, Calazugen. ldem 
narratur hospitio Musam excepisse, clamque 56- 
cum habuisse, cum ab emire Soleimane fratre bello 
peteretur. Notanda quoque verba Laonici, cum ait, 
Seenderís, qui Sinopen regebat, fuisse tilium Is- 
mailem. Quippe legendum puto Spenderis, non - 
Scenderis, licet milii nomen Scenderis non sit. 
ignotum. Panleratize satrapiam quod. attine!, est 
ad Pontum Euxinum civitas, in Pouto provincia, 
qu:? hodie Penderachi dicitur ; co posita situ, ve- 
teris ut. lleraclixte Ponticze locum occupasse videa- 
tur. Ab hac si dicti non. sunt. Sphenderes, Isven- 
diaresve begi, quos alii Spender aut. Sponderbeios 
vocarunt, saltim — Spenderes oppido regionique 
nomen dedere. De lis οἱ alia leges infra, numero 
15. Nunc ad Osmanidarum genealugiam nt. redea- 
mus, cquidem non abs re dubito, an duos ex 
illlus Sphenderis filia Murates susceperit filios. 
Laonicus certe duntaxat unius mentionein | facit, 
quem Cambrinius appellat Calapinum, a cogno- 
mento potius, quam nomine proprio. Nam Cala- 
pinus vocabulum corruptum est ex Zelebi, (e 
cujus significato supra menuimus. Alii Clhialapum 
dixere, quod ex eodem zelebi factum paret. Major 
aliorum opinione, qui duos faciunt, Tursincs zla- 
tis mense decimo octavo neeatus (ut aiunt) a 
Muchemete secundo, nomen habet insolens, et iu- 
cognitum Osmanidarum familie, Per me tamen 
de his, ut quilibet arbitratu suo statuat, licet. Si- 
milius etiam vero, siquidem omnino fucre duo 
fratres, Muratis ex Sphenderina filii unus post al- 


D terum tam brevi temporisin!ervallo πο, pueruin 


natu majorem octodecim mensium  deportatum 
fuisse Constantinopolim οἱ Venetias, ut servare- 
tur, quod Gaifr»o placet , quam sex mensium 
infantem, quod Reineccio. Czterum inter Dajazitis 
secundi liberos, nec Alim Caph» satrapam, nec 
Muratem satrapam  Trapezuntis posui, tum quoil 
Menavinus, testis uculatus, horuin non meininerit: 
uim etiam, quod Trapezuntis praefecturam Seli- 
wein obtinuisse, nostris ex annalibus, οἱ ipso 
Menavino constet, indeque Capham trausmisisse, 
cum deoccupando imperio cogitaret ; quo se non 
contulisset, si fuisset istic Alis frater, conatibus 
liaud dubie Selimis obstiturus, qui aliorum [τα 
uum impedimenta metuens, hoc ipsuair iter. arri- 


"13 


JOANNIS LEUNCLAVYII 


420 


ascendentes, οἱ Gunduselpis scu Duzalpis fuerit pa- A tibus in rebus animadvertimus : in. titulis, ofliciis 


ter. Osmon a morte patris anuos triginta μονο. 


Malumetanus. ex annalium. auctoritate. vixit, sed 
viginti novem lantum | imperasse scribitur ; quod 
primis decem annis principatum acquisiverit, οἱ 
constituerit. Sultani nomen huic ab annalium au- 
ctore non tribuitur, sed Murati. priinnum nepoti, et 
abnepoti deiude Muchemeti : quod de hoc Muche- 
mete Tlieodorus etiam Spanduginus adnotavit, Gazi 
vero cognomen Osmani datur, sicut εἰ Urchaui filio, 
Muratique nepoti, quod strenuum imagnanimumque 
mitem significat. 1n Urchane (sic enim scriLen- 
du: ) notanda cum Ali bassa fratre concordia, 
cum omnes alii, quorum de rebus Turcicis ex- 
stant scripta, dicant ab Urcbane principatus initio 
sublatos fisse de medio fratres duos : aperte re- 
clainantibus hisce Turcicis aunalibus, qui primum a 
Bajazite Gilderune Chane parricidium regni causa 
commissum fuisse, necato Jacupe Zelebi fratre, 
docent. Zelebis nomen, quod nobilem siguiüicat, a 
"Turcis arbitror usurpatum, ad imitationem. Ttoma- 
norum et Graecorum, quorum li filios imperatorum 
natu minores nobilissimos vocabant, illi novellissi- 
14104, voce noanihil corrupta, sicut patet ex liistoiiis, 
inscriptionibus, numismatibus antiquis 6t fastis. 
Unicam tantum hoc loco lubet inscriptionem, fidei 
eausa, licet in re manifesta, ponere : tum quo. 
pro se vetus, jam nova sit, hoc est, receus prium 
inventa : tum quod antiquitatem nobilis urbis 


Austri Vienneusis, quondam seu Viudobona, seu. 


Vindonian:e, quod magis probamus, insigniter ἵ]- 
iustret, Eam. inagnilici equitis px. HiggoNvur BEck 
A L&ororpsponr, Cxsar. Majestatis Cauierze aulicae 
consiliarii, studio 1l berali debemus : qui columne 
fragmentum veteris, quie integra Milliarium Ronia- 
uum fuit, in viuca quadam, haud. procul 4 Saucti 
Marci ncsocoumio, ad unum a Vieuna lapidem, re- 
pertum cum intelligeret, operam dedit ut dos um 
suam deportatum, pusierita:i conservaretur. Ejus 
inscriptionis liec verba sunt litteris expressa uobis 
familiaribus. Nam ductus earum, quales in arche- 
typo conspiciuntur, loc quidem tempore dare nou 
p tuimus. 


IMP C.ES 

P LICINIO συ ΚΕΙ. 
VALERIANO. NOD,L1ISS.. 
GES.. PRINCIPII 
IUV.. NTVTIS VA.. 
ET PONTES VETUSTA 

CUNLAPSA RESTI 

Α VIND,. MP 

I I. 


lutelligitur autem nomine nobilissimi, juventu- 
tisque principis, minor natu. (rater. Gallieni Au- 
gusti. Sic igilur εἰ Turci Zelcbes suos dixere, 
quanqua:n in annalibus his animadvertere liceat, 
Muchemetis secuudi, ct successorum ilios non 
amplius Zelebes, scd sultanos cepisse nominari. 
Casterum esse Turcos veluti. simi:s quasdam Ro- 
ianorum Graicorumve, quibus successerunt, plu- 


C 


D Laonicus et Jesum 


militaribus, provinciarum prafecturis, legibus, οἱ 
universo imperio constituendo, Jam quod Bajazitis 
Gilderunis sive L.elapis filios attinet, in eis recen- 
sendis auctorini magna diversitas est. Turci primo- 
genitum faciunt emirem Solciuianem, quos equidem 
sequor. Et Soleimanes hic dictus fuit emir, aucto- 
ritatis majoris causa. Nam emires appellati sunt 
praesides et propagatores imperii Maliumetis, quasi 
superiores (Gulielmus Ty:ius satrapa- seu principes 
majores interpretatur) quos Graci amires et ami - 
rades vocarunt, de quibus 391 non recte vel am:- 
res, vel amerades, vel admiratos, vel admirales, ve! 
adiniraldos fecere Belvacensis, et interpres Cedrini. 
et alii. Nec hodieque nomen hoc aspernantur ipi 
Turcorum sultani. Laonicus vero post Jesum suum 
majorem, quem simpliciter Isam Turci vocant (qued 
nomen etiam propius imitatus est Laonicus bhb.e 
sexto, quum Jessen Brenezis filius, quem alibi Jesuin 
vocat, scribit) quemdam Mulsumanem nomine ponit. 
idem facit primogenitum Orthobulem, a. patre Se- 
basti:e prxefectum, οἱ ibidem ab hostibus urbe cap'a 
cesum. Turcici vero aunales expresse traduni, 
Sebastiam οι] Soleimani fllio natu. maximo, 8 
patre datam. fuisse: qui tamen a Temire capta 
Sebastia, non fuerit interfectus. Plura de his alla- 
turi. deinceps in inedium sumus, ad numerum no- 
tarum 59 et 67. 

Tertii quidem Cyriscebelim patris Dajazitis sue- 
cessorem faciunt, cujus nomen mec in Turcicis 
commentariis, nec apud Laonicum rep'ritur, εἰ 
(ictitium plane videtur. Eum dicunt a Tewire fuisse 
captum, sed e custodia tamen evasisse. Laonicus 
autem scripsit, przlio Teimiriano captum fuisse 
Mosen, qui videretur reliquis przstantior robore. 
Proinde Temir eum circumduxit, et secum .in 
castris habnit, victum ministraus. Postea Laonicus 
h:c subjicit : Temir Cheriam properavit, Bajazi- 
Lem et filium ejus. secum vehens, cujus parvum 
respectum egit. Proinde in patriam regionem fuga 
evasit. Denique tertio repetit Laonicus initio quarti 
libri, Mosem dimissum a rege Temire, mari ad, 
regionem patriam rediisse. Similis est confusio in 
minorum natu. Bajazitis filiorum mentione. Nam 
minorem commemorat, qui 
nusquam ;n aunalibus Tutcicis reperitur, et ultimo 
inter omnes loco ponit. Mustapham respiciens. (vt 
arbitror) ad illum Mustapham, cui Dusmis cogno- 
men a Turcis datur, quique BDajazitis se filium 
merntiebatur. Atqui diserte Turci tradunt, mini- 
mum natu. fuisse Casanem Zelebim, qui tempore 
calauitatis pateruz fuerit adhuc setate tenera ; nar- 
rantque deinceps ab emire Soleiwane fratrem 
μυς matu minimum, Casanem -Zelebim, fuisse 
Constantinopolim missum, ut ob5sidis loco ibidem 
essel, Laonicus etiam alicubi Jossm niünorem, 
fac.t minimum natu, et. Constantinopoli baptiza- 
lum ait : de quo sane vero. fit. simile, Jesum wmi- 
(orem Laonici, csse. illum ipsum notu. minimum 


7133 

puerat, 
difficili, relicto. Zemi fuisse filium, tradit etiam 
secretarius. Sigismundi Malatest:e, qui mnltis in 
Grzcia tune et Asia gestis rebus interfuit. Fortu- 
nam bojus, et liberorum, memori:z prodidit Span- 
duginus, sed nomina non exposuit, Vide quz infra 
notabimus, capite. 155. Sultanum Soleimanem , 
Selimis fliuin, secundum voco, non respectu So- 
leimanis, Urchanis (lii, qui non sultanus, sed 
sangiacus duntaxat fuit, nec patri succedere po- 
luit, cum ante patrem sit mortuus: sed ratione 
ilius emiris Soleimanis, Bajazitis Gilderunis filii, 
sultanorum in ordine quinti, quem perperam alii 
Muleumanei vocaut. Denique mouttum. lectorem 
vole, me hac in genealogia notasse sultanorum 


annos, quibus imperarint, Mahurme!anos : qui qui- b 


dem ad annos Christianos qua ratione redigi de- 
beant, paulo post exposituri sumus. Czetera hujus 
geuealogiz, prolixioris explicationis haul egent. 
Unum duntaxat liec. addo, liquere de hac scrie 
Sultanorum Osmanidarum, hactenus regnasse 
sultanos duodecim, linea directa, flliis in patrum 
locs succedentibus : duos vero, videlicet emirem 
Soleimanem , οἱ Musam zelebim, ex transverso 
irrepsisse, nullis in imperio post se relictis liberis: 
quod vaticimfíi cujusdam antiqui causa dissimulare 
uon debui, cujus exitum fortasse tandem aliquaudo 
vide bimus. 


1. De origine sultanorum Turcicorum. 


Equ dem nihil hactenus inveni memori» pro- 
ditum aut plenius, aut verius, aut saltein similius, 
de origine sultanorum Osmanidarum, quam quod 
hic ip Annalibus legitur. Facere tamen non pos- 
sum, quin lectoris causa, cognoscendi res Turci- 
cae studiosi, quzedam hoc loco subJiciam, a Theo- 
dore Bpandugino Cantacuzeno tradita. Narrat is, 
se quauta maxima potuerit diligentia conquisivisse 
seriptores rerum ZTurcicarum, qui originem Os- 
waDice familie retülerint in litteras, deque his 
tandem nteHexzisse * principium bujus enxtitisse 
quibusdam ab atmentaríis, natione Tataris, ex 
pesteritate cujusdam Oguzis. Multas enim Tataro- 
rum familias id temporis, cuim sultanus Aladines, 
Iconii princeps, rerum in Asia minore potiretur, 
"venisse quasitum sedes sub Aladinis imperio : 
quas inter et ista fuerit. Aladines aulem gravia 
bella gerebat, inquit, adversus imperatorem Con- 
^Inntinopolitanum, qui erat ex familia. Comnena. 
lu hisce bellis accidit, ut quidam eques, mationc 
Graecus, vir magnanimus οἱ bellicosus, in omni- 
bus duellis contra quosvis superior 393 ενα- 
deret, atque inter alios etiam quemdam jn pri- 
mis sultano Aladini charum, praelio singulari 
victum, occideret. Aladines magno cum animi do- 
lore conversus ad suos : Quis vesuun, ait, cou- 
gredi cum hoc ausit. Cliristiano, qui tot hactenus 
ex meis, et nuuc praesertim. vel maxiue  familia- 
rem hunc wibi de medio sustulit? Cum  auteui 


* 8 


^ 


JOANNIS LEUNCLAVII 
Asiatico magis compendiario, minusque A propter illius Grxci. virtutem, furtiaque facinora, 


ια. 


territis omnibus, nemo cum boc dimicaturus cer- 
tàmine singulari prodiret, tandem armentariug 
quidam ex posteris Oguzis, quem nemo scripio- 
rim Turcicorum alio quan Delis nomine, propte- 
rea quod stulte temerarius, et infimz conditionis 
lomo fuerit, appellat, Aladinis in conspectum ve- 
niens, vindicaturum se profitetur injurias ab illo 
Christiano tot viris fortibus illatas. Quibus auditis, 
mirum sibi videri dixit Aladines, ex suis tot mi- 
litaribus viris reperiri neminem. qui sua causa 
tot neci datas animas ulcisci vellet, prxter unum 
lianc stultum hominem. Is. vero. iterum : Obsecro 
le, princeps, inquit, ut pace tuacum hoc mibi 
Christiano pugnare liceat. Quippe si maxime mo- 
riar, exiguam ipse jacturam facies, amisso dun- 
taxat homine stulto. His dictis, imp^jrata pu- 
grandi licentia, quamvis gre permoveri se pa- 
teretur Aladines , ut ei cum altero congrediundi 
potestatem faceret, prodit in hostem, manibusque 
cum co consertis, strenue dimicando vietoriam 
tandem apiscitur. Aladines, vt hominis virtutem 
aliquo premio remuneraretur, ei villam Otomanzi- 
cam dono dedit; a qua nomen Otiomanorum, De- 
lis hujus posteri sumpsere. Cum enim per eam 
quam dizimus, victoriam, nominis sui famam 
longe lateque propagasset, non ipse tantummodo, 
verum etiain. complures alii, quos e Tataria ve- 
nisse memoravimus, habitatum in Otomanzica pago 
se contulerunt. Quippe volebat res isiesuas cum 
aliis sibi communes esse: qua de causa uullo 
prope negotio perfecit, ut eo sponie sua magous 
hominum coneurreret numerus, ipseque pagus in- 
crementum non exiguum caperet. Et quia. Chris- 
tianoruin In iis Jocis excidium, a suis profecturum 
posteris, previdebat, ctiam durantibus induciis 
excursiones in pagos Christianorum faciebat, 605- 
que direptos ferro et igni depopulabatur, Primus 
ex his pagis Dimbos appellabatur, quod nomen 
lingua Turcica fidei mutationem significat, quam 
revera successores ipsius initroduxerunt. Aladines 
intellectis hisce Delis rapinis, misit ex suis, qui 
eum arcesseret. Nam agre ferebat, hec ab eo pa- 
cis et induciarum tempore committj. Delis ab illo 


D domi suz quzsitus, forte tunc aberat, escursioni 


nova intentus, qua pagum occupavit, qui Sar di- 
citur. Iu itinere, quo domum cum praeda revcerte- 
batur, a suis ei significatum fuit, Aladinem mo. 
leste ferre, quod per inducias ab eo Dimbos, aliique 
pagi capti fuissent ; ideoque misisse, qui ceram 
Aladine Delim juberet comparere. Delia boc co- 
gnilo, mox secun statuit prius, quam cum prada 
domnum rediret, Aladini sesislere , quo suam illi 
demonstraret obedientiam. [d conspicalus Ala- 
dines, culpam Deli condonavit ea lege, ne dein- 
ceps vicinis 1nolestus esset: ac retiuere sibi. man- 
cipia jussit, e Sari pago rapta; cujus a pagi. po- 
imine derivata creditur ab aliquibus deisceps Ge- 


. nizarorum appellatio, qua Turcicalingua juvenes 


725 


PANDECTE I!I5T. TURCIC. 


12) 


e Sari pago significet, Prater ista, niliil ait. Span- A recuperat:e a Michaele Pal»ologo, historiam se- 


deginus exstore de hoc Deli memoratu dignum: 
nisi qu04 historici Turcorum tteadant, eum  sultani 
Aladinis jussu veneno sublatum fuisse, nec ab 
illo tempore de liac familia quidquam recitari 
posse, quod operz pretium sit, donec tandem pri- 
mus Turcorum  sultanus Osman in. iis locis prin- 
€ patum constituere coeperit, Hiec prima. de Osma- 
nidarum origine Spandugini narratio est, cujus 
fides penes auctorem esto. Deinde subjicit sulta- 
num Muchemetem, qui Constantinopolim cepit, 
nullo modo unquam admittere voluisse narrationes 
illorum, qui familiam Osmanidarum a Tataris 
armentariis orlam 1radereut : cum | ipse referret 
originem ejus ad Comnenos imperatores Constan- 
tinopolitanos. Aiebat enim, in iis bellis qua gesta 
facrint inter imperatorem Comnenun, et Sulta- 
mim Áladinem, quemdam magna nobilitatis ac 
virtutis viram ab Occidente se contulisse ad. Com- 
nenum, ut ei militando subsidium ferret, Eum 
prxlio quodam in liostem fortissime dimícantem, 
confossum ab hostibus equum amisisse. Tum imn- 
peratorem Comuenum fratris sui filio, cui nomen 
esset lsacius, mandasse ut ος cquo descendens , 
eutn viro illi forti traderet. Qua quidem re factam 
Isacius insignem sibi rates injuriam , desperabun- 
dus ad sultanum  Áladinein. se contulerit, ac 
rejecta desertaque fide Christiana, Malumetanaia. 
religionem amplexus fuerit. Hinc Aladinem οἱ fl- 


xaginta plus miuus annorum descripsit, sultaans 
Musulmanorum conienses ,  Aladinis posleros , 
Azatinem et Jathatines duos, Persarehas appellat, 
quod e Persia profectis in 64 minoris Asim loca 
populis cun; imperio przessent. [dem observare 
licet, ab aliià etiam fieri Graecis historicis. An au- 
tem ex Tatarorum regionibus, οἱ quibus tempori- 
bus, in Persiam commigrarint, hic exponi non 
est necesse, ne nimis excrescat commentatio. 


9, Aiem, Padiscach, Sultan. 
Quod Ozuziorum familia successione perpetua 


rerum apud Parthos potita foisse dicitar, id his 
fere verbis in. archetypo Turcico legitur: De stirpe 


p in stirpem fuere Padischachler in Aiem. Quee 


verba ut intelligantur, sciendum, a Turcis Aiem 
Vilaget, vel Aiem Memleket, vocari regionem vel 
regnum Persarum ac Parthorum : Padischachler 
autem numero multitudinis, a singulari Padi- 
schach, esse supremos principes sive Scachos, de 
qua voce paulo ante. dictum. Rectius enim Padi- 
schach interpreteris Pantocratora, velot haben. 
lem universum imperium, regemque regum, quam 
si vocem sultani sic explices, quod Cedrinus fecit. 
Etenim qui Turcís sultanus est, Grxcis hodieque 
vocem hanc lingua sua reddentibus, Aphentis 
vel Megas Aphentis dicitur : corrupto nonnihil, 
ratione pronuntiatiouis, antiquo vocabulo αὐβέντης, 
cujus est nota signilicatio. Laonicus libro nono 


liam suere dedisse uxorem, dotisque nomine multa C wcbeineti secundo titulum hunc tribuit. Planeque 


predía cum pagis assignasse: quos inter etiam 
Otmanzica fuerit. Adeoque statuebat sultanus Mu- 
chemetes, ab boc fsacio.sultanum Osmanem, qui 
pater et aueter est stirpis Osmanidarnm, originem 
daxisse. Hactenus a Spandugino tradita duximus 
commemoranda, de quibus integrum lectori ju- 
dicium relinquimus. Sane reperitur apud Graecos 
historicos, ac presertim apud Nicetam Choniaten, 
mentie Comneni apostata, qui tameu non [sacii , 
se Joannis nomen habuerit. Quippe cum Joannes 
Comnaenos imperator, quem Calojoaunem non 


forina, sed bonitate vocabant, in obsidione 9945 


Neoezssarem diutius hsereret : Joannes laacii se- 


- bastocratoris, (ratris ejus filius, tali quadam ab 


imperatore patruo irritatus injuria, qualem Span- p 


duginus exposuit, [ωάο transfugit ad sultanum 
Iconiensem, simulque musulmanissavit. llanc for- 
tassis ad historiam vel Spanduginus, vel Muche- 
metes respexerit. Àc Muchemeti quidem, longe 
erenium mortalium ambitiosissimo, natales majo- 
rum obscoros displicuisse, non mirum est: idco- 
que facile crediderim, ab eo qussitam fuisse de 
industria quamdam euorum ab origine magis il- 
lustri comimendationem. (loc tamen minime si- 
leutio. praetereundum, Turcos, auctorum bonorum 
consensu, noa e Tataria, sed Persia, pulsos a 
Kataris, ip. Asiam sminorem comtmigrasse. Qua de 
eausa Greeis Ῥροίου meus necdum editus, qui 
Constantiuopoleos α Flandris capta, rursumque 


nostris etiam Turcorum princeps, in quotidianis 


sermonibus, nunquam aliter, quan i/ grand Signor 


appellatur; qnod quidem fi. imitatione Turcorum 
Grecorumque. Ne dicam Aythonum Armenium 
quoque tradere, sullanum Agarensis signilleare 
dominum. Quod autem apud Chalcocondylem 
Parthi et Perz dicti leguntur Arzamii, ex sceri- 
ptura vitiosa profectum puto. Nam Azamii vel 
Azemii rectius scribentur, quod idem est cum 
Aiemiis propter affinitatem litterarum 1, 6, et Z, 
ante litteram E positarum, etiam apud Italos ct 
Gallos. Geufrzo, qui Azainiam dictam vult ab. As- 
sambego (quo nomine alibi vocat, quem Usum 
Chasanem Turci dixere) sicut à. Caramanbego Ca- 
ramaniam, per me quidem, ut ita sentiat, licet : 
quando libere quivis opinionem suam proferre 
potest. Nam tametsi non abs re quis objecerit dis- 
similitudinem vocum Aiem et Chasan, tamen pluris 
hoc faciundum, quod idem sibi parum alibi con- 
stat, dum ait ab Aramo, Semi F. Noh» N. Syriam 
dictam Azamiam, quasi Aramiam. Non enim  pa- 
rum 4 Persis, et Parthis, Syri distant : ut non. im- 
merito quis Geufrzo proverbium vetus Greceum 
ebjecerit : Sunt. separati fines Lydorum et Phiy- 
gum. 


9. Chan, Ulu Chan , Nunggiar , Huncher, Seriphe, 
Chalife , Chitaia ,| Chorasan ,| Belch, Machan, 
T atari. : 
Qui Turcis est Zingis Chan, Deivacensi est Chit 


721 


JOANNIS LEUNCLAVII 


728 - 


gis Clam, quod ide est. pronuntiatione Gallica. A s'rorum Augustorum respondere volunt, quo se in» 


Ex Pachymerio, ceterisque Gracis,non  Tzinkis, 
vel Tzincis, sed Tzingis Όση scribi delet, ratione 
pronuntiationis usitatx». Extat liber. Aythoni Ar- 
n enii, qai ct Curchinus vocatur, ct. Antonius crc- 
ditur 4 quibusdam fuisse dictus post sumptum 
mon?sticum habitum : cum Aythonusidem  videa- 
tur esse. cum Antonio: et Curchirus a sancto 
Georgio factum nomen sit, quemadmodum Cur- 
chini vel Curgini dicuntur etiam hodie Georgiani, 
qui Armeniis vicini a sancti Georgii veneratione 
dicii putantur Georziani, sicut a sancto Jacobo 
Jacobini et Jacobite, quorum patriarchze nomen 
vitiose scriptum legitur apud Marcum Paulum Ve- 
netum lacelich, pro Catolich, qui Catholicus est. 


Is Aythoni liber nomen habet Zingis hujus non- , 


nihi! immutatum, videlicet Chbangis, undc Cangius 
ctiam Can ab aliis vocatur. Clauis vel lIanis (as- 
piratione forti) appellatio perquam usitata Persis 
«t Tataris est, apud quos reges et principes, etiam 
minorum (ut dici solet) gentium, Clianes dicuntur: 
verbi gratia, Kerai Chan, Crimski Chan, Precop 
Chan, Nogai Chan, Schemhal Chan, Moxud Chan, 
et alii, quorum in Anuzlium quoque Supplemento 
facta mentio. Sic etiam inter Osmanidarum majo- 
res in genealogia quidam Cara chan legitur, 
quo signillcatur rex aut. princeps niger. Con-imili 
ratione filii principum Chanoglani vocantur. Repc- 
rüur in historiis Grecis et Latinis nomen Cliagani 
395-399 Avarum, quod idem est cum hoc Clan 


vcl Chahan. Nam Avarum sive Clazarorum patria C 


Chersonesus est Taurica, qu:e hodieque suos liabet 
Chahanes : Maximus vero Tatarorum omnium chan 
cui *ul jecti sunt Chanes caeteri, quique Chitainus 
appellari solet, uti statim dicturi sumus, excellenti: 
Causa, qua cunctis aliis przstat, Ulu Chan nomi- 
natur, lioc est, magnus, vel potius excelsus Chan. 
Uude facium, ut. Spanduginus οἱ Jovius Clhanem 
ipterpretentur imperatorem. Turcici , quoque Sul- 
tani post Osmanem Gasim, se Clianes dici voluerunt, 
ut ex genealogia paret, idque retinent in hodiernum 
usque diem. Solet eniin, more majorum, Murates 
iste tertius hoc uti plerumqze titulo : Sultan Murat 
chan, bin sulian Selim chan, elmuzaferu. daima ; 


hoc est, Dominus Mwurates rex, domini Seliinis re- D 


gis filius, victoriosus semper. Quibus in verbis ob- 
servare licet ohiter imitationem titulorum, quibus 
imperatores nostri, veteres et recentes, vocare se 
vietores ac triumphatores, semperque Augustos, 
consueverunt. Sed hos titulos aliis interdum ad- 
jectis nominibus augent, in quibus suut. Emir, de 
quo superius dictum, et paulo post dicetur nuniero 
14, et Padiseach, quod itidem explicatum : et Mu- 
suimanorum Padiscach, quo nuper Murates usus 
est in litteris ad ordinum regni Poloniz comitia, 
creaudo rege, missis : et Huncher vel Hunker, 
quod Spanduginus scripsit Condichiar, Ludovicus 
ljassanus Jadrensis Chunchier, eui». Italico modo 
rectius expriinatur llunggiar. !d proprie titulo. no- 


pcratores Casares appeliait. Et primum eo tradunt 
usum Muchemetem secundum, post. captam Con- 
stantinopolim, sedem orientalis. imperii, quem 
imitati sunt Dajazites filias, et Selimes nepos. Qua 
de causa, partim. ut ambitionem, partim ut super- 
siitionem corum, ab esu suillz ablorrentium, irri- 
deret seachus Isinail primus, a. quo. Sophinorum 
apud Persis profectum. nomen. est, prepinguem 
alere poreum solebat, cui nomen ejus Turcorum 
indebat principis, qui timc. rerum potiebatur : ut 
vel Hunker Bajazit, vel! llunker Selim appellaretur. 
Penique Seripharum etiam titulum sibi tribunnt, 
ct Chalifarum nomen ne hodie quidem vitant, velut 
invidiosum, potiusque competens editis Mahumetis 
sanguine, quemadmodum  Reinerus Reineccius, 
amicus uoster putavit, Nam bic quoque Murates eo 
Se ornat tiLulo in litterisad imperatorem nostrunt, 
qvarum exempla vidi; εἰ superius de hoc a nobis 
notata quadam sunt in expositione causarum dc- 
cennalis liujus belli, quod inter Sophinos et Os- 
maníeos adhue. geritur. Diximus. enim, Chalipbis 
nomen significare vicarium, vel successorem, ve! 
li:eredem prophet: Mahumetis : etOsmanicis per- 
suasum esse, principem suum esse Chaliphen hu- 
jus sseculi. Secundum Chaliphen, proximus est Se- 
riphis locus, Sic enim et Cedrinus, et Zonaras tra- 
diderunt, Seripliis nomen apud Mahumetanos cani 
respectu Chaliphze rationem habere, qua fuerit 
apud Graecos olim syucelli ad patriarcham, cum 
mortuo patriarcha, mox inejus solium  syncellus 
collocaretur. lloc die vero notum, quanto sint apud 
Maliumetanos in honore, qui recta linea (am a 
propheta Mabumete, quam ab Ali, Mabumeiis ge- 
nero, descendunt, aut se fingunt. descendere, li 
Tureis Tatarisque Seithi vulgo dicuntur, Arabibus 
autem Seriphz:e : quos maxima sane veneratiqne 
atque observantia cum prosequantur, ctiain ipsi 
sultani Seripharum appellatione velut augustiores 
se reddere voluut. Ad Tatarorum Clanem ut re- 
deam, traditur a. plerisque omnibus, hic Zingis 
Chan in priwis claruisse anuo Christiano 1209, vel 
1205, qvo tempore Tatari jugum Indorum, boc est, 
ejus regis, quem ab aliquot jam szculis Preteja- 
mum sive presbyterum Joanuem — vulgo. vocanius 
excusserunt. Et exstaut. pleraque de his rebus a 
Viucentio Belvacensi, οἱ Marco Paulo. Veneto, 1ne- 
morie prodita, lectu non. indigna. Chitaia (quam 
iidem Joannes de plano Carpi, qui vixit anno 
Christiano 1245, legatus ad illa loca missus a papa 
Romano, Kithai vocat) Laonico Clataia ; Chitaini 
Tatari, Cliataidze. dicuntur, et vero est simile, Clize- 
tas l'tolemzi, et Chatzeos Ariani, hos ipsos csse 
Chitaiuos horum Annalium, vel Chataidas Chalco- 
condylis, vel Marii Nigri Chatainos. Chorasanis 
regionis nomen ne hodie quidem obscurum est, 
ex recentioribus fistoriis : populos ipsos Jevius 
Coraxenoa vult. dictos antiquitus. Cedreni verba 
saut in Justiniano Rhiuotwito ; subjugata fuit ab 


Ἴ39 
Arabibus ( id est Saracenis) etiam Persis intcrior, 
qu:ze Clorosan dicitur. Cliorasan ab Ortelio Cliaras- 
san scribitur, et Belch (aum urbs, quam regio 
Chorasani vicina, Balch eidem est, vcrsus Tata- 
riam tendens ; quam annales nostri Machan vocant, 
urhi regionique communi nomine ; [ναι] scio num 
eadem sit cum illa, quz: Macrau ab Ortelio dicitur, 
versus sinnm Persicum, ct mare Πιτ sita? 
Tataros scribo, non Tartaros, tum quod ita. dicti 
siut a Tataro flumine, cujus accola Sumogli vcl 
Sumongli dicuntur, hoc est Mogli, vel Mongli, 
Tatarive aquatici ; tum etiam ex auctoritate Saxo- 
num nostrorum, cisque vicinorum, qui Tataros 
appellant, et Grecorum quorumdam librorum, quos 
mauuscriptos habeo ; in quibus est Pretor ille 


PANDECTE HIST. TUACIC. 


120 


n Alidinis habuerint nomen, Osmanidas omnes Ala- 


dines vocatos, ceu. cognomento quodam, aut digni- 
tatis appellatione. Similiter et alius restat. scru- 
pulus de eo, quod addit, videri quemdam ex Gia- 
73dinis liberis Alalinem nominari, qui Chalcocon- 
dylie sit Germianus. Nos de begis Germianis suo 
loco dicturi sumus. Ibidem Sivastam seripsimus, 
qu: vulgo Sivas, quasi Sivast, vrbs. Armeniz 
(minorem intelligo) secundum constitutionem Leo- 
nis Àugusti de ordine thronorum, qui Constan- 
línopolitano patriarchze subjecti sunt, quam manu- 
scriptam habemus, In hac Scebastia vocatur, et 
Camachus ei vicina statuitur, quam idem Leo facit 
archiepiscopatum sive metropolim Armcnir. Ke- 
mach hodie nominatur, etiam Turcicis in annalibus 


Gracie noster, et Pulologus, qui ubique Tataros B expressa voce. Apud Laonicum in Dajazite Laxlape 


vocant. A400 Adde testimonium veteris epigram- 
matis, ante trecentos aunos Ottocaro regi Bohemie 
positi ; qui a Rudulpho imperatore csus inter 
auviliares Tataros Comanos hoc epitaphium, ver- 


sibus factum Leoniuis, proillorum more temp^»rum . 


habuit, repertum in libro Annalium Austriacorum, 
manuscripto, quem magnificus dominus Ilierony- 
iuris Beck a Leopoldsdorf. utendum milii pro sua 
humanitate couce ssit : | 


Ο rez Oitocare quondam pugnasti fioneste. 
Nunc stas in pannis depictus cum Tateranis. 


4. De urbe Dagdat, sive Bagadat. 
Urbem Begadatim accipe de hodierna Babylone 


propter prise: Babylonis ruinas a sultanis caliplis (t 


exstructa. Zonaras Dagdas genere mascu'o dicitur. 
Laonicus Pogdatim vocat, et Pogdatinam vel Pay- 
datinam Dabylonem : apud quem nota corrupte 
scriptum hoc ultimum in Latinis editis, Padagti- 
nam Dabyloneim. Petrarca suis in. poematibus lta- 
licis Baldaccum nominat. 


5. De Aladine, Selgure, Tangrolipice, Sivas. 


Aladinis origo a Turcis refertur ad Selgucem, qui 
Gulielmo Tyrio, fortasse librarii culpa vitiose, S-1- 
duch dicitur. Hunc Reineccius, vir doctissimus, et 
diligentissimus in explicandis genealogiis historicis, 
putat eumdem esse cum Tangrolipice (Tragolipix 
uon recté scribitur) Graecarum historiarum : quod 
vero non absimile, cum Tangrolipix cognomentum 
quoddam esse. videatur, a Tangri deductum, qued 
Turcis Deum significat, adjecta voce, quam equi- 
dem divinare non possum. Fratris ejus filius in 
Cedrino meo manuscripto, quo ejus auctoris non 
cdita fragmenta quatuor, cum aliquot imperatorum 
vitis hactenus desideratis continentur, non Cut- 
lumus, sed Cotlumuses. vocatur : quod significat 
Musei, sive Mosem fortunatum ac felicem. Aladin 
vel Aledin significat divinum. Reineccius existimat 
esse commune nomen omnibus Turciz vel Iconien- 
sus sultanis, ceu. cognomentum, vel disnitatis 
app»llationem, quod equidem probare non possum 
perinde ac dicere non possum propterea, qnod 
plures inter Osmanidas, velut &' genealogia patet, 


[amacoa vitiose legitur. Vide notata deinceps capite 
201. Libuit autein hxc eam οὗ causam indicare, 
quod Ortelius varias, etinter se dissidentes opinio- 
nes de Sehastia proferat : aliis eum nou procu! ab 
Euphrate statuentibus, aliis in Cilieia : cum ΑΓ 
meni: sit illa, qux Sivas appellatur, Turcis Sivas 
$chelier, hoc est ubs Siva:te. 


6. Erzinga, Romania Asiatica, Amasia, Chulep Syrie, 


Lriziuga, cujus hic που fit, et quie Erzinzan 
quoque seribitur, urbs est Àrinenie, cujus nomen 
in edito Laonico diverse legitur, et ad vicinam 
Armenie Cappadociam refertur, modo Artzinga, 
modo Artzinganis urbs. Arzingam vocat. Aytho- 
nus. Reperitur apud, Laonicum et Ertzica, sicut 
apud Leonein Augustum in. eadem Árinenia. poni- 
tur Artizice, sub metropoli Keltzina. Romaniam 
vero, non pro Europza Gracia, in lioc quidem loco 
accipies, sed pro Romanorum (sic Grxci se vole- 
hant vocari) provinciis Asiaticis, qua etiam re- 
centiores historici Graci Romani: vocabulo. com- 
plexi sunt, Amasia nomen Lodieque retinet, urbs 
Ceoppadocix : licet iu constitutione Leonis  impe- 
ratoris, quam diximus, ad Helenoponti provinciam 
de qua in Justiniani Augusti novellis pleraque 
constituta leguütur, velut ejus metropolis refera- 
tur, sub qua prater aliosepiscopatus, etiam Sinope 
recensetur. Chalepum Syrie notissimam nunc etiam 
urbem, et Orientis emporiuin celeberrimum, nale 


D Cüialcocondylis interpres cum Geufrzo facit Epi- 


pianiam, Bellouius lHierapolim, Seidlizius Autio-, 
chiam magnam in Comagena, magis imperite : 
cum Zonaras, Cedrinus, Nicetas, expresse Chalep 
.dictam olim tradant B:rrliiceam. ffalepo jam vulgo 
dicitur. Ridicula Geufrzi notio, qui Aleph vult di- 
clam, et a prima llebricorum littera derivat, quod 
prima Syrie civitas sit, cum hodieque Dainascus 
cain longe superet. 
7. Μαραίία Turcorum et Tatarorum. 


Quz de mapalibus Ertuculis dicuntur, intelligi 
commode poterunt ex hisce Marci Pauli Veneti 
verbis, zdiculas Tatarorum, sive mapalia potius 
'describentis, antiquis hisce Turcicis simillima : 


734. 


JOANNIS EEUNCLAV T 


T$ 


Ponuuculas, inquit, habent. in modum tabernacu- A modi : Ἑτίσας δὲ πόλεις, µία» iv wo Πόντῳ, xal 


lorum, £O ültro coopertas, quas secum deferunt 
quocunque wigrant. Laonicus tentoria pilrata di- 
cere. videtur, quibus utantur pastores apud Turcos. 


8. Fiomania duplez, Anatolia, Rumelia, Bumiler. 


Cum Aladines occupasse complures inTtomania 
penvincias narratur, accipe Romaniam  Asiaticam 
vel Anatolicam , Romanis, hoc est, Grazcis impera- 
toribus ante illa tempora subjectam , quemadmo- 
dum paulo ante notavimus. Nam alioqui notum a 
Turcis Ánatoliaim, qua minor Asia comprehenditur, 
a Rumelia distingui, et Ruwceliain, sive Rum vi- 
laget, proprie dici Graeciam Europzam, vel verbum 
verbo si reddas, (γυρο regiouem : cum Grzci a 
Turcis eleganter loquentibus, Rumiler vel Ruwilar 
appellentuc, Urumilar a vu!go. Rumes Garzi:e ab 
Orta, cujus iuterp. clar. et opt. viro, Karulo Clusio 
nostro debemus, Thraces sunt, dum partem pro 
toto sumit. Quippe universa Europ:ea Grzcia, ceu 
divunus, Romania vocatur : cujus et. partes duz, 
Thracia scilicet, Argivaque regio, cujus urbs mu- 
nitissima Napoli di Romania dicitur, Romani:x no- 
men obtinent. 


9. Tanchari , Tangori, Touchari Tatarorum natio. 


Nomen nationis, qu: bellum  Aladini fecerit, 
Annales hi non exprimunt ; sed ex Prztore Grxcis 
nostro paret, sultanis [coniensibus perpetua fuisse 
cum iis Tataris bella, quos ipse Tancharos vocat, 


Aythonus Tangoros. Non enim Tangot apud hunc C 


scribendum, sed Tangor. Itidem Ortelio Tangut 

regio vocatur, qu:e rectius Tangur. Apud Pachy- 

meriuin, et aHos Graecos, Tochari, detracta !ittera. 

T. leguntur: qui verius appellahbuntur Tonchari. 

10. Urbs Enguri, Aucyra. Monumentum velus Ancyra- 
num. 

Engurim Turci vocant. urbem Asiaticz Galatizx, 
que dicta. priscis fuit Ancyra, et Leoni Augusto 
quarta tbronorum in ordine metropolis est sub 
patriarcha Constantinopolitano : satis olim  cele- 
bris etiam οὗ antiquissimam Christianorum sy- 
nodum, quz istic habita fuit, et cujus acta decre- 
taque plena pietatis exstant. liodie magna illic 
copia cymatilis vel undulati panni (camelotum 
vulgo vocant) longe przstantissimi tingitur et ela- 
boratur, alioque distrahenda vehitur. 

Quodam in historie Grzcz libro, cujus quia 
perierat initium, ne quidem auctoris sciri nomen 
poterat, legere memini, de Ancyrani mancipii 
conditore Augusto. Verbis ea referuntur  hujus- 


B 


ἄλλην ἐν τῇ ᾿Λραξίᾳ, xai ἑτέραν kv Συρίᾳ καταπε- 
σοῦσαν ὑπὸ θεοµηνίας, ὀνόματι Σαλαμίνην, ἀνεγεί- 
pec* ἐχάλεσε τὴν μὲν, "Αγκυρᾶν, διὰ τὸ µέοην αὖ- 
τὴν εἶναι τῶν δύο θαλασσῶν, τῆς τε Ποντικῃς καὶ 
τὶς ᾽Ασιανῆς * τὴν δὲ, Βήστραν, εἰς ὄνομα τῶν ακτί- 
σαντος αὐτὴν στρατηγοῦ Βόστρου. τὴν ὃξ µετωνό- 
µααε Διόσπλλιν. Quorum hic sensus est : Cum con- 
didisset Augustus urbes, unam in Ponto, alteram 
in Arabia, tertiam in. Syria Cypro, vi numinis 
irati collapsam, uomine Salaminen, restituisset , 
primam appellavit Ancyrau, hoc est anchoram, 
propterea quod esset medio sita loco iuter duo ma- 
ria, P'outicum et Asianum : alteram Dostram, 4 
a praetore Bostro quem structur» prafecerat : 
tertie nomeu in Diospolim mu1arit. Dusbequius, 
vir illustris, in Itinerario meminit, hanc urbem ab 
Asie communitate (τὸ χοινὸν τῆς ᾿Ασίας dixerc Grz- 
ci) Augusto fuisse dicatam. Merito quidem id fa- 
cium, si vel conditor, vel instaurator ejus erat 
Augustus, Ideoque non abs re voluit idem Augu- 
$tus rerum abs se gestarum, quas incidi Rom:e 
duabus in aheneis pilis jusserat, exemplar hic ex- 
sSiare. Conspiciuntur autem qualesquales hujus 
reliquis marmoreis insculpte parietibus zedificii 
veteris, quod zdem Apollinis fuisse putant aliqui, 
Busb*equius pretorium, ld vero tam insigne monu- 
men'um antiquitatis Romans, quia lector existi- 
inare facile potest, a 54 οἱ amplius annis admodum 
esae deforinatum, et ab infestis omni Grxcs Ro- 
manzeque eleganti Barbarís quotidie magis etiam 
lacerari ac dirui : placet eorum causa, qui antiqui- 
tatum vere magni seetimandarum studiosi sunt, 
sie expressum hoe leco subjicere : quema imedum 
id temporis legatus Cesaris Ferdinandi, maximae 
vir dignitatis Antonius Verantius, episcopus Agrien- 
sis, persuos teauscribi curavit. Mecum vcro com- 
muniesbat ante profectionem ad Turcos nostram, 
vir nobilis, et aotiqua. virtute 4ο fide, Karulus 
Clusius Atrebas, acceptum 3b Antonii praesulis 
nepote, Fausto Verantio : quorum oumium $ane 
mentionem Beri, visum fuit zquissimum, uti con- 
servatorum fragmenti penitus aurei, quod coeli ac 
Turcorum injuriis expositum, ne ceteroqui nobis 


D Ancyra prorsus, ac brevi quidem pereat, laud 


absque causa metuendum. Sed reliquas tandem e 
naufragio tam praeclari tabulas operis lector acci- 
piat ita dictis in.parietibus exstantes : ut. dimidia 
pars intrantibus aedificium ad dextram, altera se- 
met ad sinistram offera'.. 


SERIES PRIMA. 


RERVM. GESTARVM. DIVI. AVGVSTI. QVIBVS. ORBEM. 
TERRARVM . IMPERIO. POPVLI. ROMANI. SYBJECIT.. 
ΕΤ. IMPENSARVM. QVAS. IN. REMPVBLICAM. ΡΟ” 
PVLYMQVE. ROMANVM. FECIT. INCISARV M. IN. 
DVABUS AHENEIS. PILIS. QVE. SVNT. ROSE. 


POSIT/E, EXEMPLAR. SUBJECTUM. 


ANNOS, YNBEVIGINTI. NATVS. EXERCITUUM. PRIVATO. 
' CONSILIO, ET. PRIVATA. IMPENSA. COMPARAVI. TERQVE. 


PANDECTE HIST. τύυµαςο, T 


M— — FACTIONIS. OPPRESSAM. IN. LIBERTATEM. 
VINDICAVI— — DECRETIS. HONORIFKIS. ORDINEM. 
SUUM, '  etelera desiderantur. 


SERIES SECUNDA. 


PATRICIORVM. NYMERYM. AVKI, CONSVL. QUINCfTUM. 

IVSSV. POPVLI. ET. SENATVS. SENATVM. TER. LEGI. ET. . 
IN. CONSVLATV. SEXTO. CENSYM. POPYLI. CVMLECA. M. 

ACRIPPA. EGI. LVUSTRVM. POST. ANNYM. ALTERVM. ET. 

QVADRAGESIMVM. FECI. LEGI. QVO. LYSTRO. CIVIYM. 

ROMANORYM. CENSITA. SYNT. CAPITA. QVADRAGIENS. 

ΟΕΝΤΥΜ. MILLIA. ET. SEXAGINTA. TRÍA —— ——— CVM. 

NVPER. LVSTRYM, SOLYS. FECI. LEGI. CENSORUM— -- SINIO. 

COS. QVO. LVSTRO. CENS4. SVNT. CIVIVM. ROMANORNM —-— 

QVADBAGIENS. CENTVM. MILLIA. ET. DYCENTA. TRIGINTA. 


ΤΗΙΑ. —— IN. CONSYLATV. Fl.—— —CVM. NVPERRIME. / 
LVSTRVM. CVNLGEA. TIBERIO. SEXT. POMPEIO. ET. SEXT. 
APVLEIO. COS. QVO. LYSTRO ——ROM. CAPITVM. QVADRAGIENS. 
CENTYM. MIL.— —IGINTA. ET. SEPTEM. MIL. REGI, PNO.—-- 


—- —EXEMPLA. MAIORVM. EXOLESCENTIA. IAM. EX, NOS.— — 
MULTARVM. RERVM. EXEMPLA. IMITANDA—— 
reliqua desiderantur. 


" SERIES TERTIA. 


HoNORIS. MEI. CAVSA. SENATVS. POPNLVSQNVE ROMANVS. 
ANNUM. ΟΥΙΝΟΤΥΜ. ΕΤ. DECIMVM. AGENTIS. 
CONSVLIS. DESIGNAVIT. VT. CYM. MAGISTRATUM. INIRENT. 
POST. QVINQVENNIYM. EX. EO. DIE. DVO. DEDYCTI. IN. 
ΕΟΒΥΜΥΕ. INTERESSENT. CONSILIIS. PVBLICIS. DECREVIT. 
SENATVS. EQVITES. AYTEM- ROMANI. YNIVERSI. PRINCIPEM. 
—  —HASTIS. ARGENTEIS. DONATYM. APPELLAVERYNT. 
LIBRI. ROMANI VIRITIM ——CENOS, NYMERAVI. EX, TESTAMEX- 
TO. PATRIS. MEI. ET. NOMINI. MEO. — —DRINGENOS. £X. 
BELLORVM. MANIBIIS. CONSVL. QVINCTVM. DEDI. ΙΤΕΗΥΜ. 
AYTEM. IN. CONSVLATNV. DECIMO, EX. PATRIMONIO. MEO. 
BIS. QUADRINGENOS. CONGIARS. VIRITIM. ΙΤΕΒΥΜ. ERE. 
MERVI. ET. CONSYL. YNDECIMVM. DVODECIM. FAVMENTATIO- 
NES. FAVMENTO. PRIVATIM. COLVMPLO. EMENSVS. ΘΥΜ. 
ET. TRIBVNITIA POTESTATE. DVODECIMVM QVADRINGENOS. 
NYMMOS. TERTIVM. VIRITIM. DEDI. QVALIMEBA. CONGIARIA. 
FRVMENTI— — NVYM, NVMQVAM. MINVS QVINQUAGINTA. ET. 
DVCENTA — — SIA. DVODEVIGINTESIMVM. CONSYL. TRECENTIS. 
ET. VIGINTI. MILLIBVS. PLEBIS. VRBANJE. SEXAGENOS, SEX. 
AGENOS. DBNARIOS. VIRITIM. DEDI. ET. QVINIS, MILITVM. "4. 
MEORVM. CONSVL. QVINCTVM. EX. MANIBIIS. VIRITIM. MILLIA. 
NYMMVM, SINGVLA. DEDI, ACCEPERVNT. ID. TRIVMPHALE. 
CONGIARIVM. IN. COLONIAS. HOMINVM. CIRCITER. CENTYM. 
ET. VIGINTI. MILLIA. CONSVL. TERTIUM. DECIMVM. SEXAGENOS. 
DENARIOS. PLEBI. ΟΥ. TYM. FRVMENTYM. PUBLICVM. ACC ——- DEDI. 
EA. MILLIA. HOMINVM. PANLLO. PLVRA. QVAM. DYCENTA. 
FVERVNT. AGRIS. QVOS. IN. CONSYLATYV. MEO. QVARTO. ET. 
POSTEA. CONSVLIBYS. MARCO. ET. CN. LENTVLO. AWGVYRE. 
ADSIGNAVI. MILITIBVS. SOLVJ. MVNICIPIIS. P.— ERTIVM. 
CIRCITER. SEXGENSIM. ITINERIS. KMIT. QVAM. ROMANIS. 
PRJE—NVMRRAVI.—QVOD. PRO. AGRIS. PROVINCIALI- 
BVS. SOLVI. VNVS. ΕΤ. SOLVS. OMNIVM.QVI. DEDYXERYNT. 
COLONIAS. MILITVM. IN- PROVINCIS. AD. ΜΕΝΟΙΠΙΑΝ. JETAT'S. 
ME.E, FECI. POSTEA. NERONE. ET. CN. PISONE. CONSVLIBVS. ITEM. 
QVE —GANTISSIMO. ΕΤ. Ὀ. LELIO. CONSVLIB'S. ET. L. CANINIO. 
ΕΤ, Q. FABRICIO. CONSULIBVS.—QVOS. EMERITIS. STIPENDIIS. 
IN. SYA. MYNICIPIA. PRAEM.—PERSOLVI. QUAM,—1N. SEST— 
MILI—IMPENDI. 
QVATER. —-——AVI Z£RARIVM. ITA. UT. SESTERTIVM. MILLIA. 

QYINGENTA. DEDI —RAVI. JERABRIO. DE£TYL!.— 
QVOD. EX. CONSILIQ——-— -—————-— — — —MILUITISYS. 


γι. —— — ———— MÀ —À — — ——— — — — — — — — — — — € — o — —Ütáà 


— — —HEBVISSENT. H8, MIL, ———-—-———— ———-———:—-—-————-—-— —— 


——-———-.-——0. DETULI.--——— — —— —— —-—.-——— ———————-— 


JOANNIS LEUNCLAVII 136 


————-———— CN. Y. LENTVLO. —— ———————— —————————————— 
SYLES. FVERINT, CVM. D—CERENT. CENTVM 
MILLIÉVS. HOMINVM———.0. FRV— —— ————— —— ————————————— 


desunt linee quinque. 
ADVERSI PARIETIS SERIES PRIMA. 


CVRIAM. ET. CONTINENS. ET. CHALCIDICVM. TEMPLYMQVE. 
APOLLINIS. IN. PALATIO. CVM, PORTICIBVS. JEDEM. DIVI. IVELIT, 
LYPERCAL. PoRTICVM. AD. CIRCVM .FLAMINIVM. ΟΥΚΜ. SVM. 
APPELLARI. PASSVS. EX. NOMINE. FIVS. QVI. ΡΝΙΟΒΕΝ. EODEM. 
ΙΝ. SOLO. FECERAT. OCTAVIANI, PVLVINAR. AD- CIRCVM. 
MAXIMVM. JEDES. IN. Ο6ΑΡΙΤΟΙ ΙΟ. IOVIS, FERETRI!I. ET. IOVIS, 
TONANTIS. JEDEM. Q' JRINIS. EDES. MYNDO. ET. JIVNONIS. 
———ET. IOVIS LIBERTATIS. IN. AVENTINO. J£DEM. LARVM. 

IN. ΦΥΜΜΑ. SACRA. VIA. /EDEM. DEVM ΡΕΝΑΊΙΥΜ. IN, VELIA. 
&DEM- IUVENTATIS. JEDEM. MATRIS MAGDEL/E. IN. PALATIO FECI. 
SEKTORIVM. ET. POMPEIVM. THEATRYM. ΥΤΑΥΜΟΥΕ. 

QPVS. IMPENSA. GRANDI, REFE.]. SINE. VLLA. INSCRIPTIONF. 
NOMINIS. MEI. RIVOS. AQUARUM, COMPLYRIDVS. LOCIS. VETVSTATE. 
LABENTES. ΝΕΕΕΕΙ. ΕΤ. AQVAM. QV/£. MARIA ADPELLATVYR. 
DUPLICAVI. FONTE. NOVO. IN. RIVVM. EIVS IMMISSO. EORVM, 
JVLIVM. ET BASILICAM. QVJE,FVIT. INTER. /EDEM. CASTORIS. 

ET. /EDEM.SATVRNI. CXPTA PROFLIGATAQVE. OPERA. A. 
PATRE.MEO. PERFECI. ET. EAMDEM. BASILICAM. CONSVMATAM. 
IN. AMPLIATO, EIVS. SOLO. SUB. TITVLO — NOMINIS. 
FILIORYM. —VLYVVS. NON. PERFECISSEM. PERFECI- AB. HE. 
REDIBVS., —YIRGINE. EXEMPLVM. ΡΒΥΜ. IN. VRBE. CON- 

SUFECI. FLVYYIO. PR/ETERMISSO. QYOD TEME——FT.—— —— 
VLTORIS. TEMPLVM. QUORYMQVE. AVGVSTVM. ET TEÉMPLVM. 
APOLLINiS. IN, SOLO. MAGNAM. PARTEM.- — EMTO, FECI. 

QVOD. SYO. NOMINE. M. MARCELLI, VENERI. —MANIBVS. 

IN. CAPITOLIO. ET. IN. DE. DIVI. IVLII. ΕΤ IN. ΕΡΕ. 
APOLLINIS. ET IN J£DB. VESTA. ET. IN TEMPLO. MARTIS. 
YICTORIS. CONSECR4VI. ΟΥ MIHI. CONSTITERVNT. CIR- 

CITER. MILLENIS. AVRI. CORONARI. PONDO. TRIGINTA QUINQVE. 
MILLIVM. MYNICIPIIS. ET. COLONIIS. ITALL£. CONFERENTIBVS. 
'AC. TRIYMPHOS. MEOS. QVINCTVM. CONSVL. REMISI, ET. 'OSTEA. 
QVOTIENSCVMQVE. IMPEPATOR. M. AVRI. CORONARIYM. 

NON. ACCEPI. DECERNRENTIBV5. MVNICIPIIS. —QV/E ANTE. 
TEMPVYS. DEFVNCTARYM. AFRICANARUM. ΡΕ(ΠΕΥΕΒΑΙ. 

MEO NOMINE. ΑΥΤ. FILIORVM. MEORVM. 

ET. NEPOTYM. IN. CIRCO. —AYT. IN FORO. AUT. IN. 
AMPHITHEATRIS. POPVL.—QUIBVS. CONFECTA, SUNT. BESTIARVM. 
CIRCITER. TRIVM. MILLIVM. ET. QVINGENTA. NAVALIS. PRALII. 
SPECTACVLVM.POPVL. — LIBERVM. IN. QVO. LOCO. NVNC. 

NEMVS. EST. CSARUM. CAVATO. — LONGITVDINE. MILLE. 

ET OCTINGENTOS. PEDES, JN. LATITVDINE, PEDES, DYGENTI. 

IN QVO. TRIGINTA. ROSTRAT.E, NAVES. TRIREMESQVE. PLVRÍM.£. 
—RYMORES. INTER. SE CONFLIXERVNT.—RVNT 

PIUETER. REMIGRS. MILLIA.—CIRCITER, —— — — ———-——— » 
IN. TEMPLIS. OMNIVM. CIVITATVM. PONTI. ET. ASLE. VICTOR. 
ORNAMENTA. REPOSVI, ΟΥ. SPOLIATIS. TEMPLIS, QVIS. PRIVATIM. 
POSSKDERAT. STATVJE. —QVADRAGENIS .ARGENTEIS, 

STETERVNT. IN. YRBE. AC. CIRCITER. QVAS. IPSE. SYSTVLI. EX. 
QVA. DE. PECVNIA. DONA AVREA. IN. .E£DEM. APOLLINIS. MEO. 
NOMINE. ΕΤ. FILIORYM. QV/E. MIHI. STATVERVNT. HONOREM. 
HABVERVNT. POSVI. 


SERIES SECUNDA. 
MARE. PACAVI. A: PRJEDONIBVS — DOMIBVS,—-——-—-———-— — 


— —sVIS ——-—————————-——-—— CONTRA REM. ———-—— 
—- -DOMINI. —————-————— — — —Cc&etera. desiderantur. 
SERIES TERTIA. 
REGIS. PARTHORYM. —-——-——————-————————————.——— 
post aliquot lineas. | 
] rursum post aliquot alias. 
IN. coNsvLATY—— ——-———————-——-———————————————— 


caetera prorsus abolita. 


131 


PANDECIE IIIST. TUACIC. 


75 


Habes, optime lector, veliquias Ancyrani wonu- A dorum, iu. potestatem  redegissc. À quo  ('ece nii 


mceuti, facile omnium qu: nunc exstant, prastaa- 

tissimi, siquidem esset integrum. Ejus illustratio 

non hujus est loci. 

41. Anni, mensium, dierum apud Turcos ratio εἰ ap- 
pellationes. 

Notavi ad marginem lihri, aunum Mahumetanum 
687, quo mortuus Ertucules. traditur, esse Cari- 
stianum 1989. Hoc uti planius intelligi possit, li- 
bet hoc loco quam paucissimis explicare temporum 
apud Tureos rationem, videlicet annorum, | inen- 
sium, dierum, quantum quidem hactenus — intelli- 
gere de his potui. Constat. igitur apud Turcos an- 
uus 12 mensibus, sedlunaribus, el tradunt ipsi, 
post 52 annos "T'urcicos firmamentum coli cursum 
suum absolvere. Unde propemoduin colligi pleri- 
que putant, annis 91 Christianis, respondere Ma- 
bumetanos 32, cuu exiguo additauento. Pramit- 
titor id etiam, huuc annum Christ, 1587 cum inci- 
peret, fuisse computatum a Turcis pro Malumetauo 
994. Quippe licet hoc intelligere de verbis ultimis 
in diplomate sultani Muratis II quo continetur 
»rorogatio pacis cum Rudolpho 1] imp. Augusto. 
Leganiur euim istic hiecin. extremo verba :. Die 
pri.no proximi mensis Januarii, anno Domini Jesu su- 
pra quem sit gratia εἰ auxilium divinum, 1581 : qui 
eril annus. transmigrationis magni propheta: nostri, 
supra quem sit gratia salusque divina 991 : die 27 
sacre lune Silchidze. Quibus in verbis notandum, 
annos Mahumetanos Turcis usilatos non cosdem 
esse cui annis llegire, qua incipit a nativitate 
' M.ahumetis, videlicet ab anno Cliristiano 592. Nain 
expresse diciiur a Turcis anno Christiano 1584 
fuisse computalos a3nuos-991.a transimigratione sive 
morte Mahumetis : quibus si tres ab. illo tempore 
elapsos adjicias, erit aunus hic Christianus 1587 a 
morte Slahumetis 994. Jam si de 994 detrahas au: 
uos 687, quo tempore mortuus Ertucules traditur , 
reliqui erunt auni Maluinctani 207, αἱ transiere 
scilicel ab Ertuculis morte usque ad lhuac annu: 
prescutem. Diximus autem paulo ante Turcicos an- 
nos 52 propemodum respondere Chliristiauis 91. 
Quamobrem de 507,  Mahumetanis detrahendi ve- 
niunt anni 928/51 sive paulo miuus quam decem : 
οἱ erunt 207 Mahumetani, 8i 10 integros dedtcas, 
redacti ad annos Christianos 297. llis rursu; de- 
tactis de 1587 reperiemus annuit Christi 1290, quo 
scilicet mortuus fuerit Ertucules, Osmanis pater. 
Tradunt autem. Annales bi nostri mortuum O.mn^- 
nem ipsum auno Mahuimetano 727 qui Christianus 
erat 1528. Ergo post obitum patris superstes fuil 
paulo amplius quam 59 annis. Mahumetanis sive 
ὃν Christianis. Et quia Turci voluit eum reguasse 
99 annis, nostri 28, quod idem est: necesse est 
verum fateamur quod historici diligentes οἱ flde 
digui scripserunt, 0smanem perpe,uis excursionibus 
ac rapinis collocupletatum maguam partem Bithy- 
nia vicineque Ponto Euximo regionis, intra spa- 
tium 10 annorum a morte patris scilicet numeran- 


D 


tenpore, principatu jam constituto stabilitoque, 

recie rerum potitus dicetur annis Christiauis 28. 

ltidemque verissiwe statuetur, initium regni Osma- 

nici referendum ad annum Clristianum 1300,.quod 
saue inultas ob causas diligenter obaervandum. 

Quod imcuses attinet, jain. antea. monuimus, ia 
usu Turcis esse lunares, llosnominare incipiuit 
ab ipsis uoviluniis. Et numerantur ab eis 12, sicut 
eiiam nos totide:) habemus. Auni principiua re- 
ferunt ad mensem. Silehidze, qui late loquendo, 
quod Grxci dicere solent, Decembri fere nostra 
respondere debebat ex opinione complurium : sicuti 
plerunque Ramazan mensis ad Sopteubrem ἀεὺι- 
bat ex eorumdem sententia referri : quo. meuse Ra- 
mazane jejunium suu:i mensiruum . servant, a cre- 
pusculo matutino ad solis occasum usque, donec 
sidera conspiciantur nihil cibi potusve sumentes : 
et finito jejunio, suu: illud bujuc b.iram, sive 
maguum festum instar paschalis uostri, celebrant. 
Sed progressu temporis tai Silchidze qnam ltama- 
zan in alios mensea nostros transeunt, Quippe ee- 
lebrandi bairami tempus singulis annis anticipare 
Turci soleut dicbus undecim : qui dies embolismi 
fere loco sunt ad. compleudum annum luuarem. 
Nam si dies un.lecim computentur tricies el semel, 
eflicieutur dies 941 : qui paulo minus quam inte- 
grum aunum constituunt, addendun triginta et uni 
Mabuietaunis annis, ut. Maliumetani triginta. duo 
anni, Christianis triginta et uni respondeant ; quem- 
admodum 23 uobis indicatum paulo ante hoc ipso 
capite. 

Nomina mensium hec aunt : 

1. Silchidze. 

3. Mucharen. 

$. Sepher. 

4. Rebuil Ενο]. 

5. Rebuil Achir. 

6. Dsiuinasiel Evel. 

7. Dsiumasiel Achir. 

8. Rezeb. 

9. Schaban. . 

40. Ramazan. 

41. Schewal. 

12. Silcade. 

Sicubi lector aliquod - noinen ex his paulo. aliter 
scriptum in Ànnalibus repererit, sciat id factum a 
nobis, scripturam Joaunis Galderii, interpretis Cxe- 
sarei, sequentibus. 

1105 autem menses in dierum hebdomadas, sive septi- 
manas, dividunt : diebus hec tribuunt nomina. 
41. Basar iuni, hoc est, dies imercatus hebdoma- 

darii, qui respondet diei Dominico nostro. 

9. Basar Ertesi, lioc est, dies post mercatum heb- 
doinadarium proximus, sive postridie mercatus ς 
qui dies Germanice dici commode posset Aftermark- 
tag. Wespondet diei luuz& nostro. 

9. Salli, respondet diei Martis nostro. 

4. Us.r schamba, id est, quartus dies ; quem Pore 


139 


JOANNIS LEUNCLAVII 


"u 


sica lingua src οἱ ipsi vocant, u'i nos feriam quar- A aliis Annalium locis eruemus. Facit Laonicus se. 


tam dicere solemus, qui Mercurii dies est. 

9. Peschembe, hoc est, dies quintus, lingua iti- 
dem Persica : veluti nosferiani quintam vocanus, 
qui Jovis dics est. 

6. Dsiuma, duahus syllabis, (alii Zuma scribunt, 
et Zuna) vel Dsiuma juni, quod significat diem cc- 
clesie sive templi. Nam Veneris diem feriantur. 

7. Bsiuma Ertesi, hoc est, ἐπίθδα, Graeco voca- 
buloPindarico, quasi si. dicas, post festum, vel Af- 
ter(eiertag, Germanice. Vulgo Saturni dies. 

12. Somnism Ertucutis, Conia, luna. Turcis 

auspicata. 

Valde superstitiosos esso Tureos in observandis 
somniis, animadvestere tector potuit ex narratione 
Suppleinenti nostra, de initiis decennalis hujusce 
belli Persici. 11ος autem Ertuculis de Osmane filio 
Somnium, quo ingenti comparabatur arbori, cum 
aliis sequentibus, per est ei simile, qued Astyages 
rex Medorum de Cyro, ex filia nepote suo, ab Hero- 
deto et aliis expeaitum, habuit, Conia vero Turcis 
urbs est Caramaniz sive Ciliciae, quam Grseci dice- 
bant konium. Leonis Sapientis imperatoris Novel- 
la de Thronis accusatius liano in Lycaonia collocat. 
Cbalcecondylea Caris facit urbes Larandam et To- 
«voueium, ubi nota confusum eum nomiue articulum 


"Foconeium, pro Toiconion : ut alibi Tosibinium, 


quoque acribit idem isterpres, Ardelii sive Transil- 
vani urbem, qu: arüculo a nomine disjuncto Si- 
binium eit, vel Cibintum, uthotie scribunt. Conía 
recentioribus geographis appellatur €ogna, pronun- 
tiatione Italica, Quod autem Edcbalis filia per lunze 
splendorem significaretur, in co felicissimum quod- 
dam omen erat, ex opinione Saracenorum ac Tur- 
cerum : qui lunau, velut imperio suo fatali quadam 
lege propitiain et auspica!am, mirum quantum ha- 
bere virium 402 in portendeudis adjuvsndisque 
successibus conatuutn suorum, ut ctiam nunc hodic 
sic semper existimiaruut. Errant enim. (et in. Lis 
ess Franciscus Sansovinus Venetus) qui Turcos 
scribuut subacto primum Dozinensi rogno, impe- 
rante Sultano Muchemete ll, lunam crescentem si- 
£uis milita: ibus apposuisse. Nam si verum hoc esset, 
non lunam duntaxat accepissent, exclusis stellis, 


ptem numero duces, qui regionem armis subactam 
inter se diviserint. [flos uno tantum loco non recen- 
sel omnes. Caramano :licit obtigisse mediterranea 
Plirygiz majoris, eum Cilicia ; cujus a nomine €i- 
licia, dicta deinde Caramania fuit, ia. hodiernum 
usque diem bacappellatione durante. Sarclia»i sors 
maritimam Foniz regionem, Smyrnain usque tribuit 

Unde Sarchaniz nomen est adepta, testibus Lis 
Aunalibus, et Laounico, ct secretario Sigismundi 
Malatestz, qui res in Asia Greciaque se presente 
gestas, ante annos plus minus 80, descripsit. Orte- 
liu Sarcum dicitur. Calami, et (ilio Carasi, obvenit 
L3.ia, usque ad Mysiam : qux regio Carasia fuit 
appellata. Reperitur boc nomen in his Annalibus, 
et apud indicatum modo Malateste secretarium, 
qui Pergamum in Carasia collocat. Ab Ortclio Bec- 
sangil ea pars Anatolis. nominatur. Osman Ετία- 
culis filius Bithyniam, cum regionibus Olympum 
versus spectantibus, et cuim Tekia. nactus est. Àb 
hoe Osmania, vel Otlimania, quemadmodum hacte- 
nus alii scribunt, dicta : cujus in Annalibus sub 
Bajazite primo fit nientio. Atque haud scio, au non 
in Synonymia geographica Ortelii, quo leco de Asia 
minori agit, Cottomanidia sit rectius hzc ipsa sive 
Othimania, sive Othimmanidia, cujus tamen liinites 
istic latius, quam parsit, videntur extendi. Amur.c 
filios tradit Laonicus accepisse Paphlagoniaui, cum 
iis qua ad Euxinum vergunt. Ea. fuerit. Pendera- 
tia scilicet, de quasuperius dictum in Osmanidarum 
genealogia, vel potius Penderaehia. Vocatur autem 
lic Amuras Pachyimerio Amurius, cum quo Reinec- 
cius alicubi, Gregoram secutus, Alisurium Carama- 
num confundere videtur : Omer in Annalibus Tur- 
cicis dicitur, qui Omeris filiosappellaut Isveudiares 
begos, Sinopes etiam dominos, Laonico Sphenderes 
aub Spenderes unde nomen  Penderachie, τθ- 
luti Sphenderachiz. Bolli nominatar hec ipsa Pendc- 
racliye vel Sphenderachiz regio in Ortelii tabula Na- 
toli:e, priscis Paplilagonia. Et credo DBolli vocem pro . 
vinciae datama civitate Bolli, quz Turcicis Annalllius 
est Boli, sicut lidem et agri Bolensis nieminerunt. Est 
euam in Asia minori Mendesia regio, cujus princi- 
pem Laonicus Mendesietiet Mendesem vocat, nepo- 


«uz in ejus regni signis eum Luna conjunctis cer- f) tem Colamis : quod Mendesiz nomen non Turcicum 


nuntar. Constat etiam e Dolvaeensis historia, Sa- 
racenos aute constitutum hoe imperium Turcicum, 
eamdem habuisse do luna, Mahumetanorum conati- 
bus etexpeditionibus bellicis favente, persuasionem. 
Anno, inquit, 1218, àiatim pest adventum Chrisitia- 
uorum ad Damiatam, facta fuit eclipsis lunz quasi 
generalis : quam contra Saracenos interpretati 
sumus, veluti portendeutem eorum defectum, qui 
sibilunam attribuunt, in incremente deerementoque 
lung magnam sibi vim ponentes. 
45. De ducibus Turciois a quibas Anateliar regiones 
nomina soriitet suat. 

Anuales hi nec ducum nomina, nec provinelarum 

hoc loco exprimunt : qua nostum ex Lsonico, tum 


origine puto. sed Grecum , et ejus provinciz, quae 


.sie appellata fuerit a civitate Mendos, cujas mentio 


fit in coustitutioge Leonis Augusti de ordine tbro- 
norum, tanquam episcopatus pertinentis ad metro- 
pelim Stagropolitanam in Caria. Videtur etiam 
eadem esse Mendus cum illa, qux Myndus allis diei- 
tur, et ad Cariam quoque refertur. Regio BMendesia 
seribitnr Ortelio Menteso, sicul el nostris in kunali- 
bus. ZEdinis denique ducis apud Laonicum typis 
editum nomen legitur, qui regionem 4 Colophone ad 
Caiam vsque se porrigentem possederit. He Aidin 
beg Turcis est, unde reponendum spud Chaleocon- 
dylem Aidinis ducis nomen, et apud Orteliamr pro 
Allfnelli restituendum Aidinelli. Sut aliae. quoqne 


"il 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


719 


regiones in Anatelia, qu:e novae appellationes vele Α ante 390 annos vixit, Peelarpaces scribuntur. Ει 


ribus iucognitas habent, sed eas duntaxat hic enu- 
wierare veluiimus, quibus indita fuisse certis a Duci- 
bus nomina Laonicus et Ánnales hi nostri tradunt. 
44. Bassa, Emir, Sarai, Caravansarai, Vezir, Vesi- 
razem Deglerbeg, Emir Ilalem, Emir Achur. 

Filius alter Osmanis, Urchanis frater alium non 
habet in Annalibus titulum, quam Alis bassa : quod 
basse voesbulum Turcis eaput signiflent. Falluntur 
autem qui pro sultanis vezires fuisse dictos, ac Emi- 
rum (Amares ipsi vocant) in loeum putant succes- 
sisse bassas et beglerbegos : (quibus et begos ab 
eis, et sangiseos adjungit, velut οἱ ipsos Emirum 
suecessores, iagisetiam miror) cum vox Emir ne 
hodie quidem exstincia sit, ae preterquam. quod 
ipsi sultano proprie competat, et. supra dixinrus, 
etiam certis in aula tribuatur efüciariis. Quippe sunt 
ad Portam, emir Halem, Bujue emir Achur, (qui 
Pretori etiam &09 Grxci? nostro Amyrachures 
dicitur) et Cudzuc emir Achur. Βαθύ nouren. hoc 
tempore datur iis primum, qui vezirum dignitatem 
ebtinent : deinde beglerbegis. Ipsa nomina cum offl. 
ciis, suo declarabuntur a nobis loco prolixius. Hic 
paucis addo, Porue Osmanicz duum esse generum 
. officia : quorum alia ministeriis obeundis intra sa- 
raium sultaui destinata suut, alia procurandis ne- 
gotiis publicis extra ssraium. Et saraium Turcis 


palatium principis est, vel aliud amplum zdificium . 


nona Czar voce Talarica, qu» regem signiflcat, 
dictum : unde Reipneectus Ssragliam Turcis vocari 
putat, at regiam, Nam alie quoque domus, extra 
sultani regiam, nomen Loc ferunt : ut. ille, quas 
sultanorum mulierculae sive concubine inhabitant, 
ut Atsehamoglanorum zes, ut ampla Turcorum 
hospitia, sive diversoria publica, quas vulgo cara- 
vasarias nostri vocant. Quippe aTurcis caravansarai 
vel serai dicuntur, boc est, aedificia destinata cara- 
vanis, ϱυὐ hominum agmina sunt cum jumentis, 
ob itinerum pericula turmatim se conjungentium. 
Consule de his exposita prolixius capite 3417. De 
efliciis intra saraiuinalibi, sieut et de aliis extra 
soraium. Bassze, de quibus hie agimus, extra sara- 
ium muneribus sibi mandatis funguntnr. Et iuter 
hos qui primi sunt, veazires dicuintur ; nostris, con- 
siliaril secreti, vel arcani. Supremus autem, vezi- 
razem nominatur, qux: apud Saracenos étiam in 
usu digvitas, et existimatione precipua fuit. Cedri- 
nus et. alii protosymbulum interpretantur, cujus 
etiam mentio Ilt inlibro de signiflcatis iusomniorum 
quem anteliac Sambucani exemplaris mutili fiem 
sequentes, Apomasari tribuimus : cum Aclhmetis 
eum postea cognoverimus esse, de libro bibliothe. 
cr Casares, ox quo viri clariss. Hugonis Blotii 3. C 
et Augustalis blbliothecarii beneficio, nostri eodicis 
lacunas omnes explevimus, Simeon Magister offi- 
ciorum alicubi Selemanem Protosymbulum Balea- 
mie vocat, quem Zonaras archisatrapam Masa!m:e 
dixit. Similiter extra saraium sunt beglerbegi, qui 
οἱ ipsi bassze vocantur. Praetori Grecis nostro, qui 


erant in imperio Saracenico simul et emires, et ve- 
zires, et beglerliegi, etjam ante monarchiam Turei- 
cam : prorsus ut dici nequeat, prosultanis vetires 
appellatos, in emirum locum successisse bassás ct 
beglerbegos. Quippe meminit beglerbegorum officii 
vetustior prztorc Cedrinus, et ipsum. nomen inter- 
pretatur archontas archonton, ut nostri dominos 
dominorum : veluti qui sub se, przter gregarios 
milites, spachios, subassas, etiam sangiacos et be« 
gos habeant : utrosque minorum (quod aiunt) gen- 
tium doiminos, de quibus suo loco. Prztor | addit, 
officium  beglerbegorum respondere dignitati vel 
oflcio maximi stratopedarchi quem nunc generalem 
campi vocare solemus. Itidem sultauo servit extra 
saraium is qui dicitur emir halem, cujus paulo 
ante meminimus. Vexillorum przfectussupremus est, 
ac tum ipse vexillum regium gestat in- expeditioni- 
bus, tum vexilla beglerbegis οὔεγί sua, itidemque 
sua sangiacis begis. Emir achur stabuli prefectus 
est, cui vocabulo si bujuc, preponatur, major vel 
primus ; si cudjuc, minor aut secundus stabuli prze- 
fectus intelligitur. De his jam percepisse lectorem 
opinor, qui Turcis bass, qui beglerbegi, qui emires 
sint. Nec ignoro nomen emir Quibir,digznitàtis in aula 
gultanorum Cairensium maximz. Sed intra limites 
coerveuda scriptio, ne conimentarius prolixior lec- 
toreimn offendat, aut. $zpius cadem repetat. 
45. [snie, Bursa, Teggitr. 


lsnicam dixi, nomen hodiernum el Turcis ιδία” 
tum retinens, licet ab. aliis aliter scribatur, quae 
Niczea priseis est. Castaldus per errorem non urbem 
Nieaeam vocat Isaectiam, sed lacum sive paludem 
Ascaniam, qua tamen bodie Turcis Acsu dieitur, 
uiomíne significante aquam albam sive limpidaim. 
In multis enim aatiqua nomina sic immutant, ut 
priscorum similitudinem retinentia, tamen aliquid 
in lingua sua significent. Pruse nomen antiquum 
retinui, tametsi nunc Dursa vulgo dicatur : quz 
vox in errorem impulit Donfinium, ut. Dyrsam ap- 
pellaret : quasi nomen hioc aliunde, quam a Prusa 
rege Dithynorum, acceperit. In Leonis Augusti con- 
stitutione de Tlronis, etíam Theopolis sive Del οἱ- 
vitas cognouinatur. Idem Claudiopolitano provincie 


p Hlonoriadis archiepiscopatui Prusiadem subjicit , 


quod ideo notandum, quia Busbequius in linera- 
rio PrusiaJem cum Prusa confudit, Teggiur Tur- 
εἶδει provínciz privses, quem ipsi more suo deno- 
m:nant 4 cujus que provincie metropoli. Laonicus 
llarmosten reddidit, qui vox antiquo. Laconum 
usu signileat eum qui vel in urbem, vel regioneuyi 
imperlo sabjectam mittitur, ut ejus res coustituat 
ac disponat. Prztor noster ducem regionis iuter- 
pretatur, qui Graecis est Higemon. Sic enim per- 
turbatíonem rerum in Asia minori describens, post 
occupstam a Frandris Constantinopolim, ait: Qui 
duces alils in locis alii fuerant hactenus, singuli 
regionem administrationi ες commissam, nonc sui 
juris efficiebant : vel ad hoc impulsi motu proprio, 


- 


τη 


JOANNIS 1 ΡΟΝΑΛΝΤ 


yt 3! 


vel ab incolis ad defendendam regionem. areessiti, A rum Turcicornm. lussuph, Pruszei nomen przsidis, 


Qua sauc verla me commonefaziunt de imperii 
nostri statu non dissimili, post exstinctos inmpera- 
tores Suevo$. 
“40. &O0A -Edrenos, Ulubat, Caplize. 
Edrenorum Teggiurem dixi, ah oppido quod Tur- 


cis vocatur Edrenos. Adranusium ducem sive prz- . 


sidem dixissent Greci veteres. Civitas ipsa Dithy- 
niv, non procul a Prusa distat. Constitutio novella 
Leonis Augusti de thronis, episcopatum — Adranu- 
sium metropoli Nicomediensi Bithyniz subjicit. 
Oppidum Adranes, genere neutro, priscis appella- 
batur. Ulubat oppidum vocant Turci, quod Lupadi 
nostris geographis dicitur. Praetor Grxci? noster, 
et Clialcocoudyles, Lopadium nominant. Nec pro- 
cul a Palormo situm est ('anormum dixere Graeci 
superiorum ztalumj ubi veteris urbis Cyzici ruins 
iuter copiosa rudera marmorum conspiciuntur, et 


vina nobilia nascuntur, quibus cum voluptate Con- 


stantinopoli salubriter utebamur. Vox Caplize fur- 
cis calidam aquam sive balneum significat, quiz 
Grxcis thermz suut, Et. supererant. Έριδα nune 
etiam ad montis Olympi pedem thermz przestantis- 
simz, ac in primis celebres : cum ex intervallo 
non magno. aquz calidae pariter et. frigilie, miro 
naturx beuelicio, largiter ebulliaut. Apud Stepha- 
num, quilibrum de urbibus scripsit, Ortelio ci- 
tante, Therima legitur, locus Prusi, (Pruswe vult 
puto dicere, quanquam et alioquin hzc mendosa 
arkitror) qui et Basilica vocetur. Ilic ille locus est 
basilicacum sive regiarum therimarum, quo de nunc 
aginus. Nam quod oppidum Thermarum Basilica- 
rum in Novella Leonis Augusti reperitur, aliud est, 
ac longius remotum a f'rusa, cuin episcopatus ille 
metropoli C:esariensi Cappadociz subjiciatur. 


17. Mons Calogerorum, Genischeher, 12ssuph. 


Montem monachorum, qui legitur hic ju Annali- 
bus, Turci sua lingua. vocant. Geschis dage, Grieci 
Kalogeron oros. Intelligitur autem hoc nomine mons 
Olympus Bithynie , qui Constantinopoli degen- 
tibus, οἱ in Propontide navigantibus, iusigni atltitu- 
dine conspicitur. Nomen hoc iude tulit, quod olim 
frequentia Calogerorum haberet monasteria, velut 
liodieque mons Athos in Europa, quem sanctum vo- 
cant : ubi 25 supersunt monasteria, singula quon- 
dam a 900 aut 500 Calogeris iuhabitata, contraque 
vim predonum ac piratarum munita. Nunc demi- 
nuto licet numero, tamen adhuc eorum est magna 
copia. Vocatur autem monachus a Grxcis Caloge- 
ros, non veluti Kalos hieros, id est, bonus sanctus, 
quod nostris persuasum est : sed quasi. Kalos ge- 
ros (sic enim hodie loquuntur) id est, bonus senex. 
Nam senilis zetas liuic professioni aptissima est. Nea- 
polim interprecatus sum, voce Greca, quz Turcis 
cst Geuischeher, id est, nova civitas. Ea non procul 
a Nicza distat, et Busbequio, sicut et Ortelio, Jenisar 
dicitur : ac intelligi eamdem arbitror a Spandugino, 
in exposita superius narratione, deorigine sullauo- 


ideur est eum Josepho. Gauderius, Ferdinaudi Cre- 
saris interpres, scripsit Jussuc in versione sug, 
quod vocabulum Turcis annulum sign:ficat. 


48. De variis monetis, quid Manguri. Aspri, Sidero- 
εαρνία, Ilyperpyra, Hyperpyrarii, Drame, Scachi, 
Sulianini, Seraphini. Byzantii, Chrysini Altum- 
ler. 4:gyptie Syriaceque monete ra:io. 
Necessario nobis hic agendum de variis tam Gra- 

corum, quam Turcorum ZEÉgyptiorumque mouetae 

generibus, ut uno loco posita, velut in couspectu 
leetori sint. Ac primo quidem, ut pretium singulo- 
rum, qu:e Turcis iu usu eunt, indicemus, animad- 
vertendum, ante annos 40, vel 50, quo tempore 
scripsit Turcica sua Theodorus Spanduginus, octo 
manguros aereos unum asprum argenteum valuis-e. 
B urswmn quatuor aspros effecisse drawam. Dramas 
vero novem, pretium fuisse thaleri unius Germanici, 
qui 56 aspros valebat : cum Sultaninus aureus, tam 
pondere , quam auri bouitate par Zecchino sive do- 
cato Veneto, 54 aspris vstiimaretur, hoc eit, uno tha- 
lcro Germanico, cum semisse, Deinde pretium thaleri 
diu stabile fuit, aspri quadraginta ; Sultauini vero, 
scu ducati, sexaginta. Nos autem. Constantinopol! 
cum essemus, sic eraut horum omnium aucta pre- 
tia, propter gravamina (nemadmodum belii Persici, 
ct alias causas explicatu non necessarias : ut man- 
guri 24 uno. eemmularentur aspro ; aspri quinque 
dramam efficerent, dramz 12tbalerum Germanieun; 
unus cum semisse thalerus, Zecchinum Venetum, 


C hoc est, aspros 90 ; cum paulo minus esset. Sulta- 


niuj pretium. Hoc modo drama, quinque constans 
aspris, valebat sex nostros cruciatos seu quaran'a- 
nos Venetos : decem dramze, vel aspri 50, florenum 
Germanicum ; aspri 60, scu duodecim drama, tlia- 
lerum nostratem. Qu:e ipsa quoque pretia deinceps 
adeo sunt aucta, tlialerum ut unum aspris zestimatum 
50 intelligam. Exposito pretio singulorum, addaumvs 
uunc de monetis ipsis quedam, futura. lectoribus, 
ut spero, non injucunda cognitu. Primum  igitue 
crei manguri successerunt iu nummulorum locum, 
quos asses prisci dixeruut. Ex argento signati suvt 
his proximi, qui Gracis aspri, l'urris Acse nomi- 
nantur. Reineccius noster, A05 in Appendice ad 


D Belvacensem , perperam scribit Asperos, Ibidem 


facta mentione de quingentis iperperis , audit, 
hoc nonetz Taricz genus esse. Ego vero utrum- 
que dico pro Gries monete genere. haben- 
dum. Et aspri quidem Grzcis, Turcis Acse, sic sb 
albedine dicti sunt, ut ltalis bianchi, Gallis les 
blancs, certa nimirum et ipsa monelz genera. Sicit 
enim Mauros Grzcis est niger, unde Moros ltali nos- 
trique vocant ZEthiopes : ita color albus eisdem As- 
pros dicitur. Nec recens adeo vocabulum boc esse, 
paret ex glossario perveteri, quod Aspraturam in- 
terpretatur Graeca voce χόλλυδον, hoc est, monetam 
minorem :; cujus generis aspri seu bianchi vel in 
primis sunt, cum quibus collybiste sive nummu- 
larii monetam majorem, (21) argenteam, quam au- 


T 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


116 


ream, commutare solent. Aspros autem voco, Lati- A ex drachinz vocabulo Graco mutilatum est. Ipsius 


nam vocem Nummulos respiciens, quz subintelligi- 
tar. Nam Graeci quidem Aspra dicunt. Et sunt. du- 


plicia, majora minoraque. Minora vulgo in usu sunt, . 


majors vocantur peculiari voce Siderocapsia. Quipp^ 
Siderocapsa nomen est oppidi, quod e regione Tbassi 
situm est, prope montem sanctum, de quo paulo 
ante dictum. Eo loco tam auri, quam argenti fo- 
din: sunt (unde Chrvsiten Livii putat esse Dello- 
αφ), et aspra signantur, czteris majora, quibus ab 
oppido Siderocapsiorum mansit hactenus appella- 
tio. Recipit hec tantum sultanus Turcorum, et suis 
thesauris infert. Eadem erogat in militum ministro- 
rumque suorum stipendia. Minora plane non adwit- 
tit, quidquid tandem ei solvendum sit. De iperperis 


ponderis rationem in aspris jam exposuimus. Au 
vero Turcicuim antiquo ponderi Grzcco. respondeat, 
disputare nunc religio est, ne lectori nimium velut 
extra metas vagando molesti simus, Scachi per- 
quam frequentes iu Turcia sunt hoc tempore, mo- 
neta Persici scachi sive regis, unde nomen haben!, 
Turcorum hostis accerrimi. Singuli valent aspros 
Turcicos octo. Sultanini ex auro sunt, quondam 
appellati Soldani. Sic enim apud Belvacensein loco 
Jam indicato legimus, argentarlie fructum in Lebena 
(non procul a Sebastia) fuisse tres rotas argenti 
depurati, hoc est, tria millia soldanorum. Ejusdem 
cum soldanis erant tum ponderis, tum pretii, qui 
' Griecorum imperatorum temporibus Byzantii" nomi- 


observanda primum vitiosa scriptura. Non enim iper- B nabantur , et Byzantini : characteris duntaxat ra- 


pera scribi debent, sed hyperpyra. Pulologus noster 
hyperpyri vocem habet. Manuel Musicius Atheniensis, 
Ínterrogatus a me. quanti putaret estimandum | hy- 
perpyron : responbebat, propemodum par hujus 
pretium esse marcelli argentei Veneti pretio. Quidam 
Italico nummo Julio putant zquandum. Equidem ac- 
curate pretium supputans, hyperpyron invenio valere 
novem cruciatos seu quarantanos. Incol:e Cyprii re- 
gni prius, quam Barbarorum subirent jugum, in quin- 
que diversa hominum genera distribuebantur. Horuin 
aliis omissis, quod huic instituto nostro quadrat, 
exponam. in(ümi generis appellabautur Pariki, condi- 
tionis bomines servilis, usque adeo dominis obli- 
gati propemodum uL vitae necisque potestatem iu 
eos baberent. Nomen ipsum Pariki, Grece originis 
est. Nam πάρο:κοι dicuntur Gracis, sicut et Justi- 
niano Augusto παροιχικὸν vóptuov, jus colonarium 
est. Secundum hos proximi vocabantur vulgo. Lei- 
teri, qui quidein et ipsi Paricoruim seu. colonorum 
erant e nuimero, sed qui vel interveniente pecunia, 
vel gratia dominorum, vclalia quadam via libe- 
rtatem impetraverant, diversa tamen ratione. Quip- 
pe nonnulli absolute liberi efficiebantur, cum alii, 
personali duntaxat libertate potiti, nihilo minus re- 
rum suarum nomine dominis essent obligati ; puta, 
quotannis ut solverent principibus aut nobilibus vi- 
ris, quindecim vel sexdeciip, plus aut minus, per- 
pyra (sic enim corrupte vocabant) cujus iu perpyris 


tione diversi. Consimiliter et seraphini, quos pri- 
mus ex soldanis /Egyptiis signavit Melechseraph, a 
quo nomen etiam hoc consecuti sunt. GhrysiniGrae- 
cis a ehryso dicuntur, ut ab auro nobis aurei : quod 
imitati Turci, suos sive ducatos, quod nomen a Ve- 
netorum ducibus profectum arbitror, sive sultaninos, 
ab Altum vocaverunt Altuniler. Chrysinorum qui- 
dem in aliquot Grecis et Asiaticis monumentis anti - 
quis nomen observavimus, qua alio lectores habituri 
loco suut. 

Quod. Z;yptias, Arabicas, Syriacasque monetas 
attinet, hFarum quoque nunc mutata ratio: sicut 
ex hac consiguatione D. Hieronymi Beck a Loopol- 
dstorf videreest, qui pretia singularum notavit, ut 


erant anno 1551, cum illas terras perlustraret, Zibit, 


A068 rei nummuli perexigui, signa potius sunt, 
quam moneta. Duo valent unum Direm, qui et ipse 
nwunimus est reus, Duo Direm valent Nuccarum 
unum, qui nummus est sareus major, cum litteris 
Arabicis. Nuccari quatuor valent nummulum argen - 
leum, quem Árabes Osmannum, Turci Aclis, Graeci 
Asprouü vocant, Nuccari sex faciunt nummum argen- 
teum majusculum, quem Maidiuum vel Cottam uoini- 
nant. Maidinus vei Caita, Osmannum unum cum di- 
midio facit, et quatuor Marchettia Venetis eestimatur, 
vel octo Bezziis sive nigris nummulis Germanicis, 
quorum tres conficiunt unum cruciatum.  Scachi, 
majores argentei nummi, quorum singuli quatuor 


namerandas pecuniz causa, Perpyriarii diceban- p maidinos ; decem vero, Turcicum aureum valent. 


tur. Agnoscit, opinor, voces lector depravatas, 
cum et byperpyra dici debeant, et. Eleutberi, qui 
liberi suut, et Hyperpyrarii, qui singulos in. annos 
byperpyra solvunt. 5i quis denique pretium hyper- 
. pyrorum cognoscere cupit, expendat hec Belva- 
censis verba, de libri xxx, capite 145: « Terra Sol- 
«lani valebat ei quotidie 400000 iperpera, » id est 
851000 marcas argenti ; sed prius seripturz tollen 
«lum vitium, ut pro 57000 marcis argenti. 5700 mar- 
veas reponamus. Et nihilo minus hiec ipsa. sum- 
χαρα proventus quotidiani tanta videlur esse, pene 
fem αἱ mereri nequeat. Sed enim pergendu«i ad 
milia. Quam diximus dramam, pro certi ponderis 
aped Turcos nomine lector accipiat, quod. quidein 
PATROL. 6n. CLIX. 


-- 


Alum, aureus Turcicus, valebat id temporis ' 
quadraginta maidinos, vol aspros sexaginta. Coro- 
nati aurei pretium erat inaidini triginta. quinque. 
Horum vero quam uunc sint aucta. pretia, depie- 
hendere lector ex superius indicatis potest. 

Obiter denique huic explicationi de monetis 
adjungitor , sulianos Turcorum tam in ipsis 
auspiciis imperii, quemadmodum Spaudugiunis 
memorie prodidit, quam victoriis potitos .illu- 
stribus, aut natis hzredibus nasculis exsultantes, 
sicut in annalibus hisce nostris possim anim- 
advertere licet, aspros novos signare solitos, Quod 
quidem ubi factum est, usum asprorum veterum 


interdivto publicato prohibent. Quapropter ab 
9 


πε: JOANNIS LEUNCLAVII "1.5 
wmüuibu$ ad vei monetarizg pr:vfectos deferuntur A lum signilicat. Sunt autetn ipsis loco vexillorumsi«e 


veterés, ac pro duodecin veteribus aspri decem 
novi solvuntur : de quo sane lucrum suliapis liaud 
exiguum provenit. laquisitores etiam consiituuntur, 
qui an aliqui veteres aspros retineant, observent. 
Ηἱ variis utuutur ,fraudibus, et multa nequiter 
committunt. Ejus autem lucri causa. Muchemetes 
secundus , qui Constantinopolim cepit, singulis, 
decem annis aspros signabat novos. Fortasse tamen 
hoc etiam fecisse viderl possit ad imitationem 
autiquitatis Komani, cujus. iu numismatis toties 
ost reperire vota decennalia, vicennalia, tricenagalia., 
Non enim. dubiun est, Muchemetem secundum, 
quem diximus, velut in ipso successorem imperio 
multa priscis ib Augustis, quos pro decessoribus suis 
, &xbebat, ex ambitione quadaui Φα υ]αγί voluisse. 


19. Sugutzuc, Gerle, Boli. 

Dicit auctor annalium existimari vulgo, sepultum 
Üsmanei ad. Sugutzue, qui locus a salice uo- 
men habeat. Narrat autein. Laonicus, esse. vicunt 
juxt* Mysia, quem ineol: Sogutam vocent, ubi 
(üumen sit ejusdem nominis. [Iu hoc vico ἐπί 
«liquandiu babitasse Oyuzios, οἱ ipsum Ounmauem 
domicilium ibidem babulsse. Putabatur igitur istic 
conditus, ubi plerumque degere solitus (fuerat. 
Addit etiam, posse locum appellari vicum Dues. 
Sic enim reddit interpres, secum in errorea el 
alios abripiens. Non enim liz, sed salicis vicum 
dicere debuerat, qux Graecis iuea vocatur. Ger- 
mani, quorum lingua compouendis nominibus per 
est idonea , Falberdorf — interpretarentur, δε 
notandum, a Laonico post. Sogute vocem, omitti 
alticr3iu. Turcicam Gui, duarum syllabarum, quae 
vicum seu pagum significat, ln annalibus noswis 
Sugulzug legitur, voce uovellas »ive teueras salices 
significante, vel salicetuw — potius :: sicut. iisdeui 
Tureis Belezug tenerae sive novelle quercus sunt, 
aut quercetum : quod ipsum quoque «aomeu est 
oppidi Anatolici, cujus infra meminit annalium 
auctor, Hinc etiam pagi Osinanzug, vel Otliuianzug, 
.nomen derivo : veluti quo siguificelur. Osmanis 
sive seminarium, sive plautatio. Apud Abraliamnum 
Ortelium ia tabula. Ναοί legitur. Otlimangiuch, 
qeod tribus xyllabís ltalico n.ore pronuutiatum, 
ilem.est eum Oumnanzug. In it.nerario. Busbequii 
legitar Othmanlik, depravate puto, cum Ortuansick 
vel Otbanansuck ab ipso scripuun — fuerit .; ut 
posterius hoc Ύ Gallicum labeat, Tuceis etium 
usitatum, Longius ab origine vocis recedunt, qui 
Otunanic scribunt; De Boli, tam regiene, quam 
oppilo, supra diximus nemero 45. Bellonius 
'oppidum priscis Abouitichos dictum putat. Gerle 
nou procul a Bolt oppido distat, sed in Ortelii 
Natolia. puto non recte scribi. Gerede, pro, Gerele, 
quod idem est cum Gerle. 
90, Sangiac, Sangiac Beg, Meschit , vel Messit, 


Dsiuwma, sive Zuma, Fmaret, Candri, Cangri-, 
Chiangare. 


Sangiac dissyl!alvim, sive Sanzae, Tureis vexil- 


£ignorum militarium, globi, rei deaurati, summo 
in hastili defixit : cireumplexis ac dependeslibus 
undique seu. crinium colligatorum mauipulis, seu 
caudis equinis. Vertici pomorum sive globorum, 
quos diximus, nonnunquam lana cresceus im- 
pouitur. Hujusmodi signa militaria plura gestari 
vidimus ante bassam seu beglerbegum Temessa- 
rensem, cum ἱ nobis Constantinopoliuy iuris 
occurreret in planitie, post descensum a moats 
Hiémi clisuris, non procul a Tatarbasare, qui 
locus a foro Tatarorum nomen habet, ad tertium 
aPhilippopoli lapidem : ubi mos praetereuntem 
regio cum comitatu, magnoque camelorum c.t 
alioruaa. jumentorum numero, (summuarios cor- 
B rupte vocat. Belvacensis, qui Graecis. sawarii sunt, 
et sagmarii, εἰ sagmialarii) vidimus. Ab his siguis 
nülitaribus dicuntur Sangiacbegi, previgeciaruu 
scilicet 4407 praesides, sive preiuores : qui cum ad 
expeditiones suscipiendas mandato sultani πω” 
cantur, curant aote se signuu ejusmodi, quale 
diximus, cum strepitu tympanorum, et aborum 
instrumentorum, quibus utuntur valde stridulis, 
gestari. Graci Turcicum illud Sanzsac, Üambarum 
et flasbulum appellant : Sanzacos autem, flan 
bulares. Leo Sapiens, Lp. August. librnm 4e 
apparalibus bellicis scripsit, copversum, liberius 
quam par erat, in linguam Latinam a Joanne 
Checo Auglo, quei Grecum habemus, |a co 
C Flawulum, quo Cedrinus etiam utitur, ct forma 
deminuta Flauuliscium, et Flamulares reperiuntur, 
nomina Grecis et Turcicis hisce respoudentia. 
Non enim temere dictum 4 nobis,simias esss 
Gracorum Turcos, in rebus plurimis: maxime 
qu: spectant ad. offieia inilitaria, provinciarumq:e 
prafecturaa 3c przvidatus, et earum distribuliones, 
Messitz seu. Meszitae Turcis proprie templa «d.- 
cuntur, e lignis fabricata : qualia scilicet ab eis ex- 
.Struebantur, cum necdum ; imperij crevissent ope». 
Luma vero (cujus vocabuli supra quoque facta 
fuit mentio) templum significat amplum, opeits 
lapidei. Megressa quid sit, quid lmaretum, Gau- 
derius ipso contextu — exposuit. Nimirum xeno- 
dochia sunt, ut est videre apud Busbequium, laud 
D ineleganter constructa, suisque distincta cubiculis: 
in qus non modo Turci diveriunt, sed etiam 
aliis quibusvis homines addicti de religione seu— 
tentis. Quippe uec Christiauus quisquam, nec» 
Judzus, seu dives, seu mendicus, ab iis atcetur.— 7 
Bass» quoque, ac sangiaci, cum peregrinsmut , 
illis utuntur. Mos ita fer Turcorum, wt singulis i 
qui eo divertunt, cibum prabeant. Cum caua: 
tempus appetiit, adest minister cum ingenti ligneu »: 
disco, qui, mensse instar videri potest. Hoc paun; s 
plures continentur, impletz vel oriza €ecta, ve. —s 
'decocto ad cremoreu hordeo, addio earmis ple- — 
rumque vorvecinm frusto. Circum patinas .posit S 
panes sunt, et nonnunquam aliquid favi. Sumi & 
ei hi$ qui vult. Λο fus est peregrinantibus, ἰ-- 


7:9 


PANDECTE HIST. TURCIC. | 1.0 


cibis (oto. triduo gratis frui. Postea mutandum A rum appellatio, principibus ipsis Musulmanorum 


hospitium . Sane Turcicl proceres maximis im- 
pensis exsirucre potissimun $tuden! hzc septem: 
Messitas, Imareta, Graecis .Maratia, caravansaria, 
balnea publica ; quibus etiam pulcherrimos fontes 
adjungunt, in cxteris, ad usus bominum, jumen« 
torum quotidianos ; in messitis ad lustrationes vel 
ablutiones quasdam peragendas prius, quam templa 
sua sive messitas ingrediantur. His adde fluminum 
pontes, οἱ vias publicas, lapidibus stratus : quie 
quidem omnia perinde spectabilia sunt apud 
Turcos, et eximig, sicut apud Áuglos ista, versu 
comprehensa veteri : 

Mons, et. [ons et pons : ecclesia, femina, lana. 

Propemodumque licebit et Turcica distycho 
complecti : 


* 
Messita, maratium : caravansaraia, lavacra. 
Fontes, et pontes fluviorum, strata viarum. 


Obiter boc etiam addo, Constantinopoli messitis, 
quz istic numero plus minus quadringenta sunt, tot 
hujusmodi adjuncta esse maratia: ut.si quis in 
uno triduum vielitet, 96 deinde pergat ordine ad 
€ziera, totius auni spatio vel invisere nequeat 
omaia, vel omnium uti beneficio. Sequitur etiam 
paulo post bunc locum in annalibus explicatus 
$maretorum usus, cum narrant, ipsummet Urcha- 
nem in exstructo ab se imareto cibos distribuisse. 

Cendria regio sita est ad Pontum Euxinum, 
inter Bitbyuiam, et Pontum, hoc nomine, provin- 


sultanos se nominantibus, uti frequenter apud 
praetorem nostrum videre est : tamen Grecis vi. 
cinis, ut Christianis, crat exsecrabite nomcn, qui 
verbo Musulmanissare de omuium gravissimo apud 
Christanos flagitio desert religionis utebantur ; 
cujus etiam vim declarantes, aliud magarissandi 
A068 verbum adhibebant, quod significat stercore 
faciem conspurcare, Cedrinus, aliique scriptores 
historiz, cum iis qui jus canunicum Orientalis 
Ecclesi tractarunt, utroque utuntur. Osmanici 
tamen affectant hanc appellationem, et Turcos 
se dici nolunt, Quo de vocabulo faeere non possum, 
quin Philippi Mornzi sententiam exponam, ex 
libro ejus Gallice scripto, de veritate religionis Clri- 
sliaua contra paganos, Judaxos, Mabutnetanos, et 
alios, cui similis in. hoc argumenti genere nullus 
antehac prodiit, Naim eadem opera de Turcorum 
etjam origine quiddam non temere rejicienduim 
intelligemus. Ait ergo Mornzus, Israelitas fuisse 
trausportatos, etiam Herodoto teste, ultra Mediam, 
ad regiones id temporis inbabiiatas, et ab eis par 
tim Colchos originem duxisse, qui llerodoti tempore 
circumcidebantur; partim Tataros, qui circa. an- 
num Christianum 1200 ductu Zingis Chavis velut 
inundatione quadam orbem terrarum obruerunt, ct 
imperium deinde Chauis illius Chitaini constitue- 
runt. Erant autem, inquit, hi circumcisi prius etiam, 
quam Mahumetis nomen audissent : eoque procli- 


ciaw ; ubi et oppicuin Caundria reperitur in Ortelii C viores fuerunt. ad amplectendam . legem Mahume- 


Natolia, situm eo plane loco, quo Dedacaua vetus 
a Nicolao Sophiano ponitur. Diverseum ab hoc 
oppidum est Caugri, versus Amasiam sive Cappado- 
ciam, quod oliin  Gausgra nouinabatur, uude 
Turcis οἱ regio Chiangare dicia. 
91. Zercole, tam albe quam rubre. 

Zercola capitia e filtro teguuentuü) est, latam 
3uream lipibriam babens, qua parte capiti impo- 
»itur ; de penule manica tegminis ipsius petita 
forma, sicut ipsunet aiunt Turci. Superiori zezcolze 
parti, sesquispithamam alt , caput ipseritur: 
inferior a vertice capitis infra cervices in. dorsum 
non aliter ad tres spitbamas vsque denitiütur, ac 
feminsrum Gallicarum tegmeu, quod chopperon sb 


eis dicitur. Α media froute surgit 'oblonzge que- D 


dam quasi vel fitiula vel vagina ex ire, partim 
deaurata, partim argento foris olbxlucta, cui geminas 
inserunt, non j9agui tameu preti. Hiec zercola geni- 
aaris albi colorig egt, aliis nounullus rubri, de qui- 
bus alio dicendum loco. Fistule sive tubulus exci- 
piendo eono de peunis avium facio servil, vel belli 
tempore, vel cuin. satellitio suo sultanum stipant. 
99. Musulmani, musulmanissare, magarissare, 
Turci. Laonicus eme.daius.. 
Musulmanos dici se volunt. Mahuaetani, tan- 
quam recte credentes ; ut Απο temporibus 
eseri Christigui, quotquot abominabantur eorum 
furores, orthodoxorum nomen profltebantur. Àc 
tametsi Mabumetonis honestissima sit Musulimano- 


tis quod εκ parte cum ipsorum religione conveni- 
ret. Vox ipsa Tatari sive Totari, lingua Syriaca rcli- 
qu1as sive residuos significat, ait. luter hordas quo- 
que Tatarie, versus partem ejus magis aquilonarew, 
nonnulli nomina Dau, Zabulon, Neplhtali, :c:i- 
nuerunt. Unde non est, quod miremur, tantam 
Hebreorum esse copiam in regionibus ftussia, 
Sarmatia, Lithuanisz. Putat etiam, eo plures istic 
Hebrzos inveniri, quo prepius ad Tataros acce- 
datur. Equidem ut obiter aliquam de meo velu: 
symbolam his adjiciam, adolescens in Livoniam, 
necdum collegio Teutopnicorum jequitum dissipato, 
a Cunrado patre missus ad Albertum patruum, 
cum alia istis anitnadvertere memini ; tum etiam 
veisus Lithuaniam, in vicinia metropolis Riga: 
(quz in edito Laonico vitiose transpositis litteris 
scribitur Ucra, pro Ryca : sicut ibidem pro Euph). . 
ste reponendum Eillaute. Sic enim Germani cte 
vocant Livoniam, Saxones nostri Liflaidain. Gal - 
lieus interpres Ücrzm vult esse. Novogradiam., 
puerili errore , cum dicat auctor suis urbein 
legibus et libertate frui, ab optimatibus regi, ad maie 
sitam esse ; Danos, Auglos, Gallos co. commercio- 
rum causa navigare ; quà: de Novogrodia iutelligi 
nequeuut) in hujus ergo Προ vicinia, nationem 
quamuam esse. barbaram — Lettorum, a cateris 
Livonia barbaris incolis, Curonibus et Estonibus. 
Óngua plane diascrepantem : qui perpetuo in ore 
quasi lamentationem quamdam liabent, quam. X9- 


"51 

cileraudo per agros assiduo repetunt. 
Masco Lon. Quibus verbis Jerusalem et Damascum 
intelligere creduntur, caterarum | jn antiqua patria 
rerum, tot a s:culis, et in remolissimis ab ea soli- 
tudinibus, obliti. Ad Morn:eum ut redeamus, putat 
hoc lem non ininus esse vero simile de Turcis, 
quam de Tataris : cum nomen ipsum Turcorum 
llebraica liugua significet exsules, eX coutumeliosum 
apud ipsos habeatur. Viderique Mahuuetem non 
ahs re, ne populos illos longe numerosissimos 
olfenderet , qui tum temporis incipiebant — se 
coumovere, reinuisse circumcisionem , lustra . 
tones, etalias quasdam legis Mosaic cxerimonias. 


95. Genischeher , Goinuc, Carasi, Cosri, Bergama , 
Edremit, Gelipoli. 

Oppida sunt lsniee vicina, Genischeber et 
Guoinue, vel Guinuc trisyllabum, ut liic in archetypo 
scribitur, lllud novam civitatem. significat, et ia 
Urtlii Natolia, sicut et Busbequio, lenisar vocatur, 
ut supra dictu numero 17. Goiuuc in eadem 
*Ortelii Natolia reperitur . De Carasi exposuimus 
auteg numero 45. Cosri cum Caristo Natoliz pulo 
weadem est. Bergawma vetus est illa, celebrisque 
membranarum nemine Pergamus, Galeni medici 
spatria. Que. Turcis hic. Edremit, olim dicebatur 
'Arramyttum, Leoni Augusto ep:scopatus Ephesinz 
Ynetropoli subditus. Nautze nostri vocabant nomine 
wnagis corrupto, Landemiti ; quod propius ad 
vHginem suam accederet, si lingua sua, hoc esi 
ltalica, dixissent L'Adremiti. Nobis quidem ar- 
4icnli cum ipso nomíne coníusio perdifficilem red. 
debat de appellatione veteri conjecturam. Suut 
autem bec Troadis oppida. De Ulubat superius 
quaedam numero 16 notavimus, infra daturi plura. 
Paulo post Gallipolim dixi, more nautarum no- 
strorum; cum Turcis Gelipoli nominetur. Ridicula 
suut. somnia Nicolai Nicolaldis Delphinatis, de 
nomine atque origine hujus urbis; cum a C. Cali- 
gnla conditam, ab eodem momen accepisse tradit, 
Mox opinione iutata, quod fuerit à Gallis. ex- 
structa, Gallipolim vult dictam, ceu Gallorum 
civitatem ; perinde ac Philippopolis sit Philippi 
civitas, Nicopolis quasi Nicolopolis, Nicolai civitas : 
perbelle, ne dum Gallos auos ornat, suimet obli- 
viscatur. Non enim aliam in Gracia reperinius 
ullam Nicopolim, quam hanc: cujus ut auctor est 
NNieolaus Nicolaides, ita merito nomen hoc ei re- 
linquamus, ot a duplici Nicolao Nicolopolis ap- 
pelletur. Sed omissis jocis, amplius quadringentis 
annis ante C. Caligulam apud Xenophontem 
nosirnm civitatis hujus fit mentio. Nec a Gallis 
etiam condita fuit, sed ab Atheniensibus : quorum 
dux Callias, initio struendze dalo, promeruit, ut ab 
ipso Calliupolis, (Calliopolim 409 fere Latina 
consuetudine vocamus) ceu Calliz civitas, dicere- 
tur, Episcopatum liujus ad Heracliensein Tlracie 
metropolini Leo imperator in Thüronis refecit. | 


ψν. 
ο» 


1 


JOANNIS LEUNCLAVII 1:2 


leru leru À 25. De primo Turcotum in. Europam ironsita. Dec 


castellis , Zemenic, Chiridocastro, Maiio. 


Prius, quam de castro Zemenico dicatur, recita- 
bimus hic verba Laonici de prima Turcorum in Eu- 
ropszam transjectione, cum quibus deinde locum 
bunc annalium conferemus. Capto, inquit Laonicus, 
prasidio Cherronesi, et Madyto, iu Thraciam Turci 
progressi sunt usque ad fluvium Tanarum. Note- 
tur in his verbis interpretis oscilantia, qui prasi- 
dium Cherrouesi dixit, pro Cherronesi castro. ld 
castrum accipi non potest de Dardanellis. Nam eas 
arces, qus dus sunt, non una, Muchernetes secun- 
dus exstruxit post captam Constantinopolim, vel 
ipso teste Chalcocondyla. Ergo Cherroncsi castrum 


p illud intelligitur, quod versus /Eg:eum mare duobus 


abest milliaribus Grzcis vel ltalicisa Maito, versus 
Propontidem vero duobus et viginti a Calliupeli. Et 
Maitos hodie dicitur ejusdem Cherronesi oppidum, 
ne Xenophonti quidem ignotum, cui Madytos ap- 
pellatur, sicut et Laonico, tribus duntaxat a Dar- 
danellis versus gseum distans milliaribus. Pretoc 
Gracia noster Asty vel urbem Madytorum nominat, 
sicut et Leonis Augusti novella de Thronis Madyta 
pariter, et Madytum dixit. Castro amem, quo de 
agimus, nomen est apud Gracos Chiridocastros. 
lHlellespontus istic usque adeo in angustum cogitur, 
ut a littore Asiatico*Cherronesiacum Europa tan- 
tum uno milliari Graeco disjungatur. Hoc igitur 
in loco Turci primum ex Asia transmiserunt iu 
Europam, et industria quadam Zemenicum, ut ipsi 
narrant, Chridecastron, ut Graeci, a captivo 
quodam Christiano ducti occuparunt. [nde dissi- 
tam ad alterum lapidem adorti Madytum, quam in- 
colarum frequentia territi tentare prius ausi neon 
fuerant, cum hodieque supra trecentas Grzcorum 
domos habeat, et ipsam in potestatem redegere. Nos 
istic in itinere nostro vinum coloris rubri compa- 
rabamus, quod mensibus aliquot durante naviga- 
tione, varii in malis, et nausea perpetua, praecipue 
nos recreabat. Nicolaides, de quo paulo 3ute dixi- 
mus, fabulas ut de Galliopoli, sic etiam de lioc ca- 
stro, nobis obtrudit. Narrat enim, dici castrum Yi- 
duarum, ex hujusmodi occasione. Cum Turci, ait, 
ope duorum inercatorum Genuensium Hellespon. 
tuin tranamisissent, pro singulis capitibus transpot- 
tandorum solutis duobus ducatis : primum om- 
nium in Europa castrum hoc ceperunt, in quo nà- 
res omnes immani sevitie contrucidarunt, vita 
femillis tantummodo condonata. Qua de causa no- 
men οἱ deinceps mansit, ut castrum Viduaram ap- 
pelletur. Hoc si verum esset, appellandum erat 
Grice Chiron castron, vel Chirocasiron, quod to- 
men ipse non posuit. Sed satis animadvertit peri- 
tus historiz lector, in ipso fabulze peccatum initio. 
Non euim ad primum in Europam Turcorum tran - 
itum pertinet illa de Genuensibus historia, sed ad 
insequeutia tempora, sicut suo loeo deinceps nu- 
mero 81 indicabitur. Deinde Chiridocastri nom: n 
exstilisse constat etiam prius quam Turci, traus- 


Του 


JOANNIS LEUNCLAVII 


756 


Edze: planitiei, vel Ezez? nomen ab hoc Edze bego A A Ponte grandi ad Pontem parvum, m. 10. 


consecutam, ut infra, certis ex locis borum anna- 

lium, patebit. Portus Albus denique Grecis est 

Asprolimiona. 

$6. De oppidis Cherepoli et Zorli, civitates Cher- 
ronesi, ab Europe promontorio Constantinopolim 
usque, cum intervallis unius ab altera, 

Quas oppida Thracia Cherepolim et Zorlum Tuici 
vocant, Graci dixere Chariupolim et Taurulum. 
Chariupolis sive Charieopolis, perinde ac supra de 
Calliopoli dictum, ah Athenieusi Clharia conditore 
fuit appellata. Nam pr:potens mari populus Athe- 
uiensis ante bellum Peloponnesiacum, propter. 3in- 
plitudinein classis, et usum rerum navalium, Cher- 
ronesum cum majori parte maritimi Thracie ac 


Α Ponte parvo ad S, Stephanum, m. 10. 

Α S. Stepliano ad Heptapyrgium, sive Jadiculam, 
vel arcem septem turrium, sitam in extremo urbis 
Constaniinopoleos, ad Propontidem angulo, m. 5. 

Ah Heptapyrgio ad sultani, saraium, ubi alter est 
urbis angulus ad Bosphorum, Propontidi semet 
infundentem, m. 7. 

Tzurulus (Castaldo Chiorli, Busbequio Chiurli ), 
quam Leo imperator Tzurolloén vocat, nonnibil a 
Propontide versus mediterranea distat, a Selybria 
maritima sex plus minus horarum itinere, Nos 
istic satis commode diem ac noctem egimns. Fal- 
litur in Selime prio Jovius, et auctor annalium 
Silesix$ Cureus, qui pagum ignobilem et obscurum 


Macedonia, cum Perintbo (nune Arach'ea, quod p Vocant : cum hodieque sit oppidum, et a praetore 


idem cst. cum Heraclea), cum Selybria, :um ipso 
Byzantio, possidebat : in eaque loca, semel occu- 
pata, colonias deducebat : Tliucydide, Xenophonte, 
atque aliis testibus. Prztor Gracciae noster Chario- 
.polim commemorat, et quo sita loco sit, indical : 
dum ordine civitates has is Cherroneso recenset, 
Heracleam, Panium, Rhzdestuin, Chariopolim. Me- 
ininit et Cedrinus in Coustantino Monomacho Aug. 
ubi de Patzinacis in Macedoniam profecturis ex- 
plicat. Leo Sapiens Aug. in Novella de Thronis, He- 
raclee inetropoli, quam Thracie — Macedoniseque 
simul auribuit, &1 I velut in confinio sitam, inter 
alios episcopatus, lios subjicit : Madytum, de qua 
diximus, Rhadestum (uunc Rhodostum) Panium, 


dicatur Ásty, quod civitatem significat; ac in Grz- 
corum listoriis etiam Mauricii Augusti tempori- 
bus, ante mille scilicet annos, mentio Tzuruli fiat, 
ubi dicitur, Chagano cum infinita multitudine Thra- 
ciam ingresso, Romanorum ducem territum, in 
castello Tzuruli, tanquam loco munito, se conclu- 
sisse. Nam hzc ipsa leguntur apud Zunaram verba. 
Q7. Eurenos, et ceteri. tres opud Turcos illustrium 
quatuor familiarum auctores. 

Tradunt nostri, etin his Geufrseus, Osmanem 
sibi tres fexderatos ascivisse, quorum adjutus epe, 
compluribus oppidis sübaciis, auctoritatem sibi 
potentiamque conmparaverit. Horum duos fuisse 
Graecos, religionis Christianze desertores, tertium 


llexamiliun (nunc Xamilii, Caliiopolim, Perista- G vero Turcum. Grecorum unus, Michael nominaba- 


sim, Chariopolim, "Vzurolloén (nunc Zorli) εἰ 
Athyra, qui nunc Pons grandis nominatur. Quod 
si luhet. intelligendarum historiarum causa nosse 
intervalla horum oppidorum, ut ordine sita sunt 
a! littus Hellesponti ac Propontidis, inde a Darda- 
nellis, ubi fauces Ilellesponti sunt, in /Egzum 
cursu rapido semet exonerantis, ad ipsam usque 
regiam urhem Constantinopolim : heec. peraccuraie 
computata illius, quem dixi Meliensis Antonii siu- 
dio, notabis, 
— A Runeliz, vel Romanis, Grecieve promonto- 
rio, quod extremuin est in Europa propter Helles- 
ponti angustias, ad arres faucium, sive Dardancl- 
les, milliaria &rzca sunt 18. 

A Dardanellis Maitum usque, tv. à. 

Maito Chiridocastrum, m, 2. 

Cliridocastro €Calliupoliu,, m. 22. 

Calliupoli Ilexamilium, m. 6. ' 
. llexamilio ad Saneti Georgii promontorium, m. 6. 

A S. Georgio Peristasin, m. 6. 

l'eristasi Arachlizam, 1n. 7. 

Arachliza Myrioplytum, m. 7, 

Myriophyto Coram, m. 6. 

Cora Gainum, m. 4. 

Gaino Rbodostum, m. 25. : 
. Rhodosto Aracbleam, 1n. 50. 

Arachlea Silyuream, m. 90. 

Silyurea ad Pontem grandem, m. 15. 


tur : alter, Marcos. Turco nomen Aurami fuisse 
scribit. Ab his propagatos esse tres familias apud 
Turcos cwterié omnibus, secundum Osmanidas, 
nobiliores : a Michaele, qui Michalogli, quasi Mi- 
cbalides, dicantur ; a Marco, qui Marcozogli, quasi 
Morcozides ; ab Aurami, qui Auramogli et Aurami- 
des. Nos hactenus horum in annalibus bisce mentio- 
nem nullam habuimus. Eurenosis nomen bic primum 
anno Christiano 1357 legimus, quem ex procerum 
numero fuisse non dubium est, cum begus appelle« 
tir. Et Turcos hic quidem sequi malo, quibus Eure- 
908 ; quam Geufírssum, cui Aurami vecatdr. Unde . 
posteri quoque aon Auramogli cum Geuíraeo, sed eum 
Turcis Eurenosogli, velut Eurenosides, sunt appel- 
landi. Michalogli serius bis commemorautur in anas- 
libus, et neminatim Mechenret beg Micbalogli, dex 
Acanziorgm, sub initium Muchegetis pritni, anao 
Christiano 1414 ; Malcozogli longe post hos, anno 
Christiaoo 1480, quo tempore Bali beg Malcezegli 
nominatur, sub Muchemete secundo. Quartie famili 
non fit apud Genfrzum mentio, quam Tarchan begsuis 
propagavit. Hoc nomen in bis annalibus reperitur 
sub Murate secundo. anno Christiano 1455. Eureno- 
ses apud Laouicuim Dreneaes scribitur, pru Eurenezes 


. autUrenezes. Idem Michaloglios etiam Michalimes 


alicubi vocat. Malcozzides et Malcozegli εαν a 
Tureis pro Marcozziis et Marcozogliis dicanter, 
scio : cur a fteiacecio Malaconii, nescio. Evureuo- 


199 


JOANNIS LEUNCLAVII 


760 


gano, et oppidulum in eo condidit : quo Nicolauta A panie, qui *. scribunt, familiari, Inter. metropoles 


Co'ertzen ablegavit, ut excubias ibidem ageret, et 
Latinis iutra Tzurulum degentibus negotia facesse- 
vet: quad quidem oppidum Tzuruli non magno tein- 
pore interjecto Romanis a copiis in potestatem reda- 
ctum fuit, Quibus in verbis obiter et Marítzz flumi- 
nis mentio fit, quod statim híc in Annalibus etiam 
reperitur, et a Turcis Meritza nominatur. Sed 
pretor paulo post, h»c de Maritza subjicit: «Alii 
sedes constituebant versus inferiores partes, et 
eum fiuvium, quem lingua vulgaris, ut antea dictum 
est, -Mariizam vocat. » Reapse quidem is Hebrus 
est qui veraus num oppidum excurrens, ibidem 
in Agaum se pelagus effundit. Sed quia cum hoc 
et alii se conjmngunt amnes, ac majorem efficiunt, 
idcireo nomen ctiam apud accolas mutat. Flumi- 
na vero, qua prztor ab llebre sive Maritza recipi 
commemorat, alia non est necesse recenseri, quod 
Turcicis nostris illustrandis non serviant ; sed duo 
tantum przterire silentio non possum, qua Hadria- 
nopoli se in Hebrum exonerant. Unius fluvioli no- 
men est llarda, nec olim, nec hodie celebris : alte- 
rius Tunsa, cujus faciunda fuit mentio, quod 
Chalcocondyles s$2pe Tinarum nominet, sicut. ex 
vita Muchemetis Il, quem ljadfianopoli regiam 
sedem ultra T:enarum, qua Hebrum illabitur, mu- 
uivisse scribit; etex allegatis. snpra, num. 24, .vi- 
dere est. Quippe Tanarus fluvius idem est cum 
Tunsa, videturque nonnunquam Τωπατὶ nomen 
manere flunimi, abolita Hebri appellatione, ad ipsam 


JEnum usque civitatem, ubi mari /Egzo miscetur. C 


llebrum denique Valizam nemo vocat, nec Mazeram, 
ut existiinarunt Nicolaus Nicolaides, et Oiivarius. 


941. Ypsala Thracie oppidum. 


Post captam Didymotichum tradunt Annales, 
Chazim Elim begum versus Ypsalam cum copiis 
perrexisse. fluic nomini simillimum cst Cypsala, 
quod oppidum ab Antonino in Tliracia commemora- 
tur. Alii cypsella scribunt, uti legitur etiam in No- 
vella Leonis Augusti de Türonis. Non procul ab Eno 
civitate collocatur, de qua mox dicturi sumus. Chy- 
psala Sophiano dicitur, Chapsilar Bellonio, qui 
baud scjo an non erret, similitudine nominis 


B 


Chap*e vel Chaphse deceptus, qui vicus exiguus. 
D imperator urbem in Europa condidit, quam Phi- 


est in itinere, quo Constantinopoli Didymotichum 
itur, ut infra parebit in extremo Dajazite secundo. 
Distat etiam ab Hadriauopoli, qua Selybriain tenditur, 
non magno itinere diurno quoddam oppidulum, cui 
nomen Hapsala, nobilitatum messita et caravansa- 
raio Mecheietis basse, ambobus sane pulcherrri- 
mis el sumptuosis. Eo nos in loco pernoctabamus. 
Sed uti diversus est ab Ypsala, sic cuum Castaldo 
eunidem esse enm Capsa, statucre non possurm. 


32. Ygnos, ad Meritze fluminis ostium. 


Hzc civitas Grzecis dicitur uos θἱ (91108, quorum 
posierius ipsi pronuntiant Inos, unde nomen Ygnos, 
quod bic in Aunalibus legitur, molli propuntiatione 
lit re N per Gn, Graecis, et Turcis, et ftalis, et Πἱς- 


vel archiepiscopatus Tliracizm refertur ab impers- 
tore Leore in Novella de Thronis. Virgilius οἱ alii 
JEnumab Anea postexcidium Trojs couditam iu 
Thracia, sieque nominatam ab eodem narrant. Pro- 
pier num fluvius Meritza vel Hebrus in mare semet 
exonerat, uti paulo ante dictum ex pratore nostro. 
Principes aliquando Catelusios Genuates habuit, 
sicut et Lesbus insula (de quibus infra dicemus cap. 
158), cum illi a civibus arcessiti temporibus impe- 
ratorum Graecorum inter se discordium, urbis de- 
fensionem suscepissent, sicut apud Laonicum legi- 
tur. Castaldus Enio scripsit, quod duabus (ut ορί- 
nor), svllabis enuntiandum. Antonius Bonfiuius. in 
historiis ungaricis corruptius Eniam vocavit, cum 
anno 1469 Nicolaum Canalem praefectum Venetze 
classis Eniam Thracie urbem direptam incendisse 
tradit. 


95. Zagora, Debeltus, Philibe. 


Zagora CThracie prius appel!abatur Debeltus, ut 
est apud Cedrinum et Zonaram. Doehelti episcopa- 
tum Leo Sapienz imperatot in Novella. de Thronis 
metropoli Hadrianopolitanz montis Hazmi subjicit. 
]n historiam Θἰιποοηίς magistri officiorum manu- 
scripta legitur, Justinianum Rinotmetum. impe- 
ratorem restitutum opera Terbelis Bulgarorum 
principis, ei cum alia dona dedisse, tum defalcatam 
ab imperio Romano regionem, quz postea  Zago- 
ria dicta fuerit, possidendam concessisse. Devel- 
tus, quam adhuc ita Grxci vocant, sive Zagora, 
quod ei nomen Bulgari tribuerunt, milliario sexa- 
gesimo ab lHadrianopoli distat, Philibe vero Turcis 
est Philippopolis Thracie, Debelto vel Zagorz vl- 
cina : quan urbem qui a. Pbilippo Macedone, Ma- 
gni Alexandri patre, conditam cum vulgo existi- 
ment, falluntur. Nam Philippi Cesaris opus est, ut 
alie complures in Thracia civitates ab imperatoribus 


.fuere conditse, quod ipsa quoque nomina testantur, 


ut Trajanopolis montis Rhodopes, ut Hadrianopolis 
Hami montis, ut Arcadiopolis, ut Anastasiopolis. 
A14 De Philippopoli vero expresse seriptum his ver- 
bis reperi quodam in bistorise Grsecz libro, cujus et 
principium, et nomen auctoris perierat, cum cz- 
teroqui multa scitu digna contineret : Philippus 


lippopolim appellavit. In hac urbe totum nos tri- 
duum comiorabanur, dum Turci comites nostri 
suum Bairam majus, exacto jejunio triginta dierum, 
diebus mensis Oetobris quinto, sexto, septimo , 
celebrarent. Est adhuc archiepiscopatus, cui tunc 
praerat is qui postea factus est patriarcha nobis 
Constantinopoli degentibus, Theoliptus : de senten- 
tia synodi Graecorum abdicato Pochomio, viro 
profano, et litterarum plane rudi, qui largitionibus 
et aliis malis artibus dignitatem adeptus fuerat. 
94. Gradus;legis Mahumetanag peritorum apud Tur- 
cos, εἰ qui iulismani. dicantur. 

Ut Taliswani qui sint. comuvodius intelligatur : 

Sciendur:, certos esse. gradus Malumetanis eorum 


)(1 


 PANDECTE HIST. TURCIC. 10? 


qui legum apud ipses periti. sunt, et partim jus di- A citavi; deSeri pago, quem Delus ille ecperit, 4 quo 


cunt, partim legem interpretantur, Ludovicus Bas- 
8200 ladrensis in hunc modum comparat eos cum 
mostris ecclesiasticis. Primum muphtim dicit esse 
inter ipsos instar vel papzx nostri, vel pairiarchze 
Graecorum. Quippe juris omnis et sacrorum rex 
est, uti. veteres ctiam. Ttomani loquebantur. Huic 
proximi sunt cadilescheri de quibus dictum Bu- 
wiero 29. Bassanus hos cum archiepiscopis no- 
&'ris comparat.Sequuntur cadii, veluti proximum 
pos! arebiepiscopos locum obtinent episcopi. Se- 
cundum bos sunt eis hoggie, qui seniores dicun- 
tur, ut Graecis et nostris presbyteri. Excipiunt hog- 
pias Talismani, seu presbyteros diaconi. Ultimi 
*Unt dervisii, qui calogeris Grecorum, monachis 
noslris respondent. 
preces interdiu et noctu quinquies dicendas exci- 
uni, de quibus alias sgemus, Clepsydris veteri 
more Gracorum utuntur ad distinguenda tam diur- 
82, quam nocturna temporum spatia. Nam quz a 
nostris artillciose confecta perveniuut 3d Turcos ho- 
renomia, longe ipsis gravissima, planeque admi- 
randa, procerum duntaxat usibus serviunt. Cum 
précuim tempus appetiit, turres adjunctas messitis 
proalias conscendunt. Ez sic facte sunt, ut in 
superiori parte, propemodum ubi occipiuut demi- 
nui, ut tandem in acuminatum fastigium desinant, 
in projecto quaqua versum obambulari possit. Hic 
ergo circumeuntes, acutissima voce clamorem tol- 
luat, digiris alteram aurium  obstruentes, et homi- 


nes ad invocandum numen exhortantur. Vox ipsa C 


lengius quam quisquam nostrum credat, qui ea 
loca non adierit, pertinet. Communis autem preca- 
ti» musulmanorum hujusmodi est, auctore Postelio: 
εἴη nomine Dei misericordis, propitii. Laus Deo, 
regi szeenlorum, misericordi el pio regi diei judicii. 
Heus serviamus illi, et heus adjuvabimur. Dirige 
nos in punctum rectum, punctum eorum, in quibus 
tibi beneplacitum est, et quibusnon irasceris, et 
non errabimus. » Hzc tam illis est usitata precatio, 
quam nobis Dominica : et a quibusdam ad battolo- 
giam usque adeo recitatur, ut centieseam repelant. 
Hem facit in. oratione publica talismanus pro. hiis 
qui negligenter orant. : aiuntque liae. repetitioue 
supplerialiorum errores ac delicta. Quidam vero 
tanta repetunt assiduitate, taudem ut. concidant ; 
alii corpus ita cireumagitando, ut ompino extrase 
rapiantur. 

385. De genizeris ; vel. genizaris ; unde sic dicti. 

Nusquam reperi genizarorum originem verius 
descriptam, quam hic; ideoque locus. est memora- 
bilis, quo plurium hallucinationes refutantur. Nam 
alii volunt institutos ab Otlimane vel Osmane Ga- 
si, nounulli (quos inter est Jovius et Geufrzus) 
fuisse referunt ordinatam ipsorum militiam primum 
omnium a Murate 1], quem ego numerum potius 
auxisse dixerim, quam fuisse militi: ipsius aucto- 
rem. Vocis etiam etymon controversum est. Initio 
declarationis Annalium Spandugini opinionen Γ6- 


fuerit ortus Osman. Ea locum habere nequit, lh einec- 
cius aliquoties repetit, Janizarorum nomeu ad notiu- 
nem revocatum, a Janua deduci, cum Turcis ja- 
suam aulam dici constet. Ego vero fateor, adeoque 
vulgo notum est, aulam sultani (Romani veteres co- 
mitatum principis appellabant) a Turcis vocari Por- 
tam Osmanicam, quod Portz nomen idem est fere 
cum Janua: sed (quod ipsiws pace,citra insectationem 
ullam dictum esto) cogitare debebat, Turcis Portam 
dici eua lingua, capi : dequo vocabulo derivari non 
janizarorum vel genizarorum nomen potest, sed 
capisilarorum, de quibus alibi. Paucis ut. vernm 
etymon indicem, nomen genizeri Turcis novos lo- 
mines, seu milites novos significat, seu Latina vo- 


Talismani Mahumetanos ad D ce veteri Tirones : cujus etymi ratio patet ex iis 


que hic in annalibus exposita. leguntur, Geufrai 
somnium de Cham et Jeser, ceu ridiculum esplodi- 
ui $6. Chairadin, Buga, Ischeboli. 

De bassarum et vezirum officio supra diximus, 
numero 14. Quod Chelili datum fuisse traditur co- 
gnomen Chairadin, lingna. 4415 Turcica siguificat 
eum, qui bene strehueque «e gessit, vel bene mrritus 
est: ut Grazcis Evergetes dicitur, quod — sihi cogno- 
mentum prisci reges, aliquot Egypti Syrique 
sumpserunt, Ex Chairadin Laonicus fecit Charati- 
nem :et in. fine libri octavi, Charaitinem : Jovius, 
Hariadenum. ldem enim nomen uostra wnemoria 
datum fuit a Soleimane ll pirat» nobili, sed stre- 
nuo czteroqui viro, Barbarosse : de que dicturi 
suo locu sunt Annales. DBuga Calliupoli transjecto 
Hellesponto Prusam iuris occurrit. Α geographis 
recentioribus Juba, transpositis litteris scribitur, 
uti deinceps repetemus initio Muratis II. Oppidum 
I]scheboli Grecis est Scopelos, Zagore vicinum. 
Leo Sapiens Augustns interepiscopatus metropoli - 
tani Hadrianopoleos Iemi montis, Scopelum rve- 
fert : unde situs intelligi potest. 

91. Servii, Serbi, Sorabi, Zirfi, Zerfi, Servocto- 
nium. 

Servios collocat Laonicus in antiqua regione Tri- 
ballorum Mysiaque superiori: quo nimirum ex 
septentrione paulatim commigrarunt, debilitatis 
imperii Romani Grzcique viribus." Nam Serbos 
circa Miotidem Plinius collocat, wmde partim pro- 
fecti fuere versus Danubium, et Mysiam hanc supe- 
riorem * partim itinere diverso, per Sarmatiz sive 
Polonie latissime patentes campos in oram Ger- 
manie, Polonis vicinam (Lusatia nunc dieitur) 
infusi, sedes ibidem, et in vicinia constitnerunt, 
inter Salam et Albim fluvios. Hinc Sirbos ibi Du- 
bravius recte collocat, hinc Misnia quoque impe- 
ratoris llenrici Aucupis tempore dicta : fuil a vici- 
nis Sirbia, hinc. in lis locis et. Serbi Weuedi, et 
Serbecum, et Serbestum oppida. Ne lingua quidem 
defecit, in utraque Lusatia Wenedis iucolis usita- 
ta. Nec ] littera cum £ permutata nos. moveat, 
quod in hae voce. freque:ter ficri notavimus. Nam 


763 


verba reperies numero 54 Mistori:» Saxonum Sora- 
bos vocànt, quos Serabros apud. Laonicum vitiose 
legimus. Vocantur et Rascii vel lazii, quod a Ros, 
sive Rossis deductüm puto, cum quibus originem et 
lingusm cómmunem liabent. Boníinius Ratianos «dí- 
xit, et melius Roxianos. quod est a Grecorum illo 
Ros liaud dub'e. Jn actis concilii Constantiensis Sirf 
dicuntar, quod nomen eis hodieque datur a vicinis 
Carniolanis, Cariwthiis, Stiriensíbus, Croatis, Dal- 
matis, Ungaris. ldeo locnsille, quem nostrí Annales 
a Serviorum clade nomen accepisse narrant, ín ar- 
chetypo Annalium. Serf vel Zerf Zunguni dictus 
fnisse scribitur. Που enim Gauderius Cesaris inter- 
pres in versione sua non inseruit, vim [ipsius 
appellationis explicasse contentus. Facit alterius 
l^ci mentionem Cedrinus et alii, qui a Bulgarorum 
czde vocatus fuerit Dulgaroctonium. Ad ejus vocis 
imitatiouem licebit hoe Serf Zunguni Turcicura 
reddere composita voce Grzeca, Servoctonium. 


98. Gilderum Bajazit, Jucup Zelebi. 

Quod Dajsziti datum fuit cognomen Gilderum 
sive. Gilderun, significationem — fulminis habet. 
perinde ac de priscis illis regibus, Alexandri suc- 
eessoribus, quidam Cerauni sive fulminis cogno- 
wen habuit, eadem ex causa celeritatis, et impe- 
tus in bellis. gerendis subiti. L:wlapis appellatio, 
. quam ei quidam ex Laonico tribuunt, significati 
alterius est. Sie enim tnrbinem Greci vocant. Et 
Dajazites, cum vehementioris esset ingenii, facile 
turbini assimilabatur, ut ilem Laonicus inquit. De 
eognomiue Zelebi, quod hic Jacupi tribuitur, di- 
clum seperius, esse profectum ος consuetudine 
"Romana, qui nobilissimos vocabant Augustorum 
filios natu minores. Jacupem (qui Jagupes Laonico, 
nostris Jacobus est, non Josephus, uti putavit Lao- 
micus, Nam lussuph Turcis dicitur, *qui Josepli 
nostris) nonnulli temere vocarunt Soleimanem: 
cum potior habenda sit fides, liae quidem in parte, 
Turcis et Grecis, quam ipsis. 

39. Germiani ditio, Germian beg. 

Germiauim Asi: Minoris pars est, qua Ον 
veteri, cuiu. parte. Lydize Mivonizque respondet, 
auatenus ad. iediterranea. Phrygiamque majorein 
h:e tendunt. Licet hoc vel ex eo colligere, quod 
nunc ctiam Nisa collocetur in Germiano, quz ve- 
weríbus est Nysa Cari»  mediterranes civitas, ver- 
sus Maandrum fluvium. Leo Sapiens imperator in 
Novella de Thronis appellat Nyssam, sub Ephesina 
metropoli. 
ποιο interluit, ut olim Maander indicatas regiones, 
'ijui prorsus idem. cum Madre. Nomen ipsum Ger- 
imiani unde factum sit, certo dicere non possum: 
uisi velimus a Germe derivare, quod oppidi et. epi- 
Sscopatus nomen est in Leonis Augusti Novella de 
Turonis, Cyziceno licllesponti inetropolitano iu 
Asia subditi. Prator noster, qui 200 plus minus 
annis ante Chalcocondylem suam scripsit historiam, 
videtur in. locis. Geriniano. respondentibus, regio- 


* 


JOANNIS LEUNCIAVII 


et Annales Austriaci. Svrviam dixerunt, quorum- A nem. Celbianum sive Celvianum 


Praeterea Germisnum fluvius Madre - 


764 
ponere ; cuu 
narrat, Theodorum Lasearim, accepto imperio, 
Celvianum universum , cum Mxandria regione, 
cum Philadelphia, et Neocastris, occupasse. Ré- 
ferenda vero sunt liec ad annum Christiauum plus 
minus 1906; quo tempore necdum sen Germisno, 
seu Celviano iwmperabaut 416 Iconienses sultani, 
sed erat adhuc ea regio Grxci juris, οἱ a duce 


Greco adiministrabatur. Flandris autem  Con- 
stapntinopoli ρου, — Theodorus — Lascaris f 
Asiam minorem profectus, urbes ad imperiam 


spectantes a dicibus Graecis, qui se in ista rerum 
perturbatione dominos earum fecerant, sicuti su- 
pra dictum num. 15, repetebat. Atque hoc modo 
Celvianum quoque redegit in potestatem, duce 
Theodoro, quem a stoliditate Morotheodorgew 
appellabant, ejecto. Postea tamen  decrescentibus 
paulatim Grzecorum viribus, Celvianum 3 Tureis 
occupatum fuisse, consentaneum est: quippe eujus 
agri  prineipem Turcum  Laonicus Germianam 
vocet,  Reineccius  Meleci οἱ Azadini fratrem 
Aladinem tradit eumdem esse videri cam Lao- 
nici Germiano, qui regnarit Iconii, bstque hac 
dignitate exutus , in loniam profugerit, ibique 
vitain privatam, quietem. amplexus egerit. [ία qui- 
dem e verbis Laonici colligi posse faveor, adeoque 
non abhs re videri, Germen eum comamilgrasse, 
deque loco domicilii privati eognomen  acc»pisse. 
Yerum non video, cur hominis privati, privatisque 


C Parentibus orti fie nuptias tautopere. Murates 


pater Dajoaiti filio conciliare, pompaque maguifi- 
Centissima celebrare studuerit, qui praecipue poten- 
tiam affinium in deligeudis uxoribus spectabat, 
uti deinceps apparebit ex inito cuin illustri. despina 
Servix, Bulci filia, conjugio. Necitem scire possum, 
quifuerint hi. Germiani principes ab leoniensibus 
orii: cum ejecti a Tataris [conienses, non in lonia, 
sed ad num urbem in Thracia exsularint. Velim 
hoc etiam explicari, quonam modo Germianus ex 
horum posteris a Bajazite spoliari potuerit ea 
regione, quam privatus ipse, privatis (ut dictum) 
parentibus natus, non possidebat? quo item mo.lo 
possit a Temirlanco restitntus in. id, quod in pote- 
state non habuerat? llec enim in Annslibus hisce 


D uisertetradita leguntur. Sunt alia quoque plura, 


quz de his in medium afferre possem, ac nomiua- 
'tim docere, duos fratres lathatinem et. Aladinem, 
quos Reineccius in Iconiensium stemmate Caicho- 
srois filios facit, ui. commentitios, et qui rerum 
|n natura nunquam exstiterint, expungendos esse. 
Verum hzc alio pertinent, futura cuivis manifesta, 
cum prztor aliquando noster in lucem exierit. 
Quod denique Reineccius ait, videri Chalcocon- 
dylem in Thracia collocare regionem Germianum : 
de hoc quidem Germiano non potest accipi, cum 
situm in Anatolia sit, et sub Iconiensium imperio 
Turcos necdum in Europa fixisse pedem constet. 
Si quis tamen desiderat nosse quid hoc nominc 
Laouieus intelligat, is. sciat, apud Leonem  Angu- 


πε 


PANDECTE Π15Τ. TURCIC. 


766 


stum mentionem fleri archiepiscopatus Germiorum, A monasteriis, nomine non aeo recenti. Nam Leo 


sive Germiani, quem inter Maroneam et Arcadiopo- 

lim Thraciz medío ponit loco. Nec in Novella Leo- 

nis Cerroia, sed Germia legi. 

40. lemid, Aicheher. Cutahige, Seidischeher , 
Gelvasi. 

Hemid, quz aliis Emid, Omidie Nlero dicitur, 
appellata fuit. priscis urbs  Cerasus. Ad Pontum 
Cappadocicum nostri referunt; Leo Saplens, in 
T'irouis ad Pontum Polemoniacum : suhjicitque 
C^rasuntis episcopum metropolitano Neocasaris. 
Acscheber in. Ortelii tabula 
I^gitur Ácsara, nonnibil immutato nomine Turcico. 
. Veteribus Grecis dicta fuisset Leucepolis, recen- 
tiorihus Asprapolis: quorum utrumque Turcíc 


appellationi respondet. Sed nulla tali nomine civi- B 


[89 in iis locis apud priscos reperitur. Cutahige 
mhjoris est civitas Phrygle, quondam dicta Coty- 
πἱαπι, Leo Sapiens imperator metropolim Phrygia 
farit, sicul et hodie celebris est in Anatolia, cujus 
in medio sita est, propter. sedem sive domicilium 
Beglerhegi Anatolie, qui priscis ftomanis erat 
p'efectus  prztoriorum Orientis, Grecis autem 
magnus Orientis domesticus, quód sane propter 
imperii veteris imitationes Tanreicas notandum. 
Non recte nostrorum aliis in Galatia ponitur, et 
Cute nominatur, ut Bellonio: Jovio Cutla, et Cu- 
tela : aliis Chiutal. vel Kibthai : aliis Chuta, vel 
Chuteo, qui tamen hoc nomine Caryeum per erro- 


rem accipiunt, de que in Muchemete TDI latius. C 


Seidiscleher Ταγεῖς, Grecis Hierapolis, civitatem 
sanctam sive sacram significat. Sunt. autem Πἱούλ- 
poles in Anatofía vel Asia minori plures preter 
Syriacam et alias, qux huc non pertinent. Unam 
Leo Sapiens Augustus collocat in Plirygia Saluta- 
ri, sub metropolitano Synadensi. Alteram. facit 
metropolim Phrvgite Cappatianze. Sic enim in Ipsa 
Leonis novella legitur, eum rectius hzc dici Phiry- 
g'* Pacatiana videatur in libro de utriusque impe- 
rii notitia. Lector utram volet, accipiat. Gelvazl 
denique reperitur in Anatolie tabula, non procul 
a Cerasunte vel Omidie sita; sed immutatione 
litterarum exigua, Giulvaza scribitur. 

41. Magaigara, Bolina. 


Natelie scriptum. 


quoque imperator sub  Thessalonicensi, metropo- 
litano Thessalis, collocat episcopatum  Hierissi, 
quem alia dictum appellatione tradit episcopatum 
Moutis sancti. - 

49. Ὀεεια, Tilia felix, T4ugri Gictugi. 

Cassidis forinam  liodieque retinent Uscufie 
Turcorum instar pileoli rotundi, ovalis figurz , vel 
rotundi calicis absque pedunculo factae : cujus- 
modi coronas ovales ex auro solilo gestare sole- 
bant imperatores Graeci. Plancque talis etiám im- 
ponebatur buic Theolipto patriarche, cun nos 
Constantinopoli essemus, a duobus aliis tunc ibidem 
presentibus patriarchis Silvestro Alexandrino, ct 
Mictiaele Antiocheno, die x Martii mensis, anno 
Christiano 1585, quo tempore ab eis inauguratia- 
lur , quod Gr:eci vocant in tbronum collocari. So- 
lent hodieque Genizari et alii ditiores exauro so- 
lido factas uscusias gestare. Pecos ipse vidi sic orna- 
tos qui aultani Turcorum cursores sunt, circum ipsum. 
Semper obambulautes, cum e sara? predit, Nomen 
Tiliz felicis Turcicum in archetypo legitur. Devetlu 
Caba Agaz : quarum vocum prima felicem signifi- 
cat, altera tiliam, arborem tertia, Qux vero Boli- 
n: ab eversione divina mansisse dicitur appellatio, 
lingua Turcica Tangri Gictugi pronuntiatur , id 
est, Deus evertit. 

| 4S. Gumulzina, Marolia, Seres. 

Ylzc oppida locis paulo ante nominatis vicina 
sunt, ulterius in. Graciam de die scilicet in diem 
progrediemibus e Thracia Turcis. Sunt enim lu 
fiaibus Thracie Gumulziia et Marolia, 00n magno 
disjunctze intervallo. Guinulzina. Castaldo in tabula 
Gracie recentiori Culmaza corrupte scripta legi- 
tur, pro Cumulza vel Gumulza, quom Turci Gu- 
mulzinaim vocant. Marolia Gr:ecis est Marouia ,'quze 
inter archiepiscopatus refertur a. Leone Augusto, 
gedgraphis nostris jam Marogna dicitur. Sita cst 
ultra civitatem /Enum, de qua numero 52 diximus, 
qua iur in Thessaliam e Thracia. Seres Grxcis 
numero multitudinis Serrze dicuntur, urbs satis co- 
lebris, quam Leonis Augusti novella refert iut e 
metropoles. Praetor Grecis uoster. haud procul a 
Cisso, de qua dictum numero $0, versus Maritzam, 


Quod oppidum Turci Magalgarz nomine scci- D vel Hebrum flumen, collocat. 


piant, scire certe non possurh : id quidem dicere 
licet, quodcunque taudem sit, in finibus Thracia, 
Thessalie, Macedonis quiri debere. Gauderius 
interpres Cesaris adnotarat viderl, quod sit Mega- 
Jepolis. Sed illa non in his regionibus locum habet, 
«ed ju Morea seu Peloponneso: nec Magalgara 
nüuc dicitur, οσο] Leontari vulgo, Leontarium 
Laonico et aliis recentioribus. 17 Siquis appel- 
lationem Graecam  Magalyare proximam requirit, 
Megalagoram accipiat : qua. forum magnum signi- 
ficatur. Ex eodem locorum situ colligo, Bolinam 
Turcis dictam, qux» Grzcis est Appollonia montis 
Atbi, qui nune Hagion Oros, sive ions sanctus 
ay; elHatur, afiequentibus (ut opinor) Calogerorum 


44. Cavala , Dire, Sirus, Manastir, Seleruc. 
Recitantur ordine plures a Turcis capt civi- 
tates in confinibus Thracie , Macedoui» , Thessa- 
lis. Cavala versus Philippos Maceédóniz tendit. 
Bucephalum putavit Bellonius antiquis fuisse  di- 
ctam, ab equo regis Alexaudri. Dire videter esse 
Doari vel Deari, quam eadem in vicinia recentiores 
geographi collocant. Sirus, mea quidem opinione, 
fuerit. Hierissus ; cujus episcopatum  Thessaloni- 
censi novella Leonis impertatoris subjicit, et Mon- 
tis quoque sancti vocat episcopatum, ut paulo ante 
dictum, uumero 41. Aut Syrus a Turcis dicta pro 
Sidrua, quie SiJrocapsa nunc, ad Montem sanctum, 
velut a uobis adnotatum superius, numero 18. M.:- 


161 


JOANNIS LEUNCLAVII 


T8 


vastir. oppidum Turcis. dictuin, nomen. Gezecum A Astracanii, ut Prcopitie, ut. Keraii. ficiueccium 


habet Monastirion, a propinquitate (puto) monaste- 
riorum Montis sancti, quorum obiter facta nume- 
ro 17 fuit mentio. Nicetas (si recte memini) Leo- 
nem quemdam Moenastiriotem nominat, oriundum 
ex boc oppido. Geographi nostri Monestir aliud in 
Macedonia ponunt, ultra Thessalonicam ; quod 
huc pertinere non arhitror, ob mentionem vici- 
norum locorum, qu: ultra Thessalonicant se non 
porrigunt. Et Thessalonica Turci non sub hoc Mu- 
rate T, sed ejus pronepote ll, potiti sunt. Seleruc 
in recentioribus tabulis geographicis non reperitur, 
nisi forte sit illud Silelar, quod non procul a Monte 
sancto collocatar. 

48. Temirlanc, Temir Chan, Temir Cutly : Sultan 

Borceuc, Destenses Ταιατ. 

Quem nostri non recte Tamerlanem , et Tam- 
burlanem, Greci Temirem vocant : isa Turcis 
plerumque Temir, vel. Temur Clan, quod regiz 
dignitatis est nomen, explicatnm supra numero 2, 
dici solet : ac si nominaretur Hispanorum more, 
Don Temir, Significat autem vox Te.vir , sive Te- 
iur, ferrum, id est, gladium, Tatari, propter suc- 
cessus rerum prosperrimos , Temir Cutlu cogno- 
minarunt : hoc est, ferrum seu gladium felicem. 
Nonnunquam tamen, ut hoc etiam Annalium loco, 
Tewir Lanc appellatur, quod Tewirem claudum si- 
gnificat. Quippe claudicabat, ut ipsemet confitetur 
in primo cum Dajazite capto congressu et collo- 


D 


sane miror ex Sabellico repetere, Tatarorum im- 
peratorem :etate Sabiellici vocatum fuisse Nogaim. 
Quippe Nogai Tatari nationis est. nomen, cujus 
princeps hodieque Nogai Chan dicitur. Sic apud 

Pachymerium Nogas Scytha legitur, ct Cazaues 

Scytha, pro Nogaiorum , vel Nogaorum εἰ Casa- 

nlorum Chane sive principe. Qui vero sint hi De- 

stensces, intelligere licet ex iis quxe deinceps in vila 

Muchemetis secundi leguntur, de subactis incolis 

Taurice Cherronesi post captam urbem Capham. 

Quippe Destenses cum Kerimiis sive Crimiis Tata- 

ris (Crimski nune. a. vicinis. dicuntur), eo loco 

nostrorum annalium conjunguntur: de quibus 

Crimiis nos in Supplemento annalium , ubi bellum 

lioc decennale Persicum exponimus, luculente. 

46. Lazari Service privcipes : Bulcogli. Bulcovitzii, 
Bucovitzii : Cratevit zii, Cernoviizii : Karlovitazii. 
Ex iis que deinceps in his Annalibus sequuntur 

animadvertere licet : Turcos a Lazaro vel Eleazaro 

Bulco, sicut appellatur a Chalcocoudyle , qui pri- 

mus regionem [δίτο adjacentem sive Serviam a 

Stephano rege Bulgaro nactus fuit, successores 

omnes, Servis despotas sive principes, appellasse 

Lazaros , ut omnes Constantinopoleos imperatores 

itidem dixere Constantinos. Laonicus ipse quodam 

jin loco Georgium Servi despotam more Turcico 

Fleazarum sive Lazarum vocare videtur, ubi dicit 

Eleazarum pro Belgrado multas urbes in Pannonia 


quio, qnod in Annaljbus longe pulcherrimum, C consecutum a Sigismundo . Quippe Thomas Eben- 


tantoque monarcha dignum legitur. Et alii claudi- 
cationis hanc referunt causam, ut Laonicus, quod 
privatus adbuc et inops murum, quo cincti peco- 
rum greges erant , furti eommittendi causa con- 
scenderit : cumque se visum a patrefamilias anim- 
advertisset, in terram desiliens, crus fregerit ; alii, 
quod inter pugnandum in pede vulneratus, 418 
ex eo tempore claudus fuerit, I8 autem, cujus 
deinde flt mentio, Borcuc vel Bercue, Egypti sul- 
tanus fuit. Et nomen bujus ex Schiltepergerip Ger- 
manico scripto, qui tunc temporis Asiatica pere- 
grinatione suscepta , pugnis Tataricis ac Turcicis 
interfuit, Reineccius allegat : ita. tamen a librariis 
mutatum, ut Baracloch pro Barakoch, vel Darakock 


doríus llaselbachius , qui tene vixit, in Austriacis 
manu scriptis tradit, bane permutationem non in- 
ter Sigismundum et Eleazarum, sedinter Albertum Il 
Austriacum et Georgium Servize principem factam: 
quem quidem ipse norat, cum in aula Friderici JV Cie- 
saris exsul honorifice aleretur. lidem principes a 
Turcis alicubi etiam DBulcogli nominantur ab hoc 
primo Lazaro Bulco tanquam Bulci filii vel posteri, 
sicutet Michalogli et Malcozogli sunt Michaeliset Mar- 
ci posteri. À Serviis autem ratione prorsus consimili, 
Dulcovitzii fuere vocati, velut Bulci fllii síve posteri. 
Nam id linguz Slavorum aut Veuedorum, qua Servii 
utuntur, fawiliare est. Sic etiam hodieque Moscovii 
Basilovitzios, Theodorovitzios, Juanovitzios, pro 


potius scribatur . Sie enim ex Aunalibus bisce re- D ης Basilii, Theodori, Joannis, dicunt. ltidem Cra- 


stitui debet. Nomen ipsum Borckuck vel Barackock, 
divisis vocibus, erit Barac Kuk. ve! Barac Gog, id 
est, Gog benedictus, sive laudatus et inelytus. Et 
statim ab initio declarationis Annalium de Kuk, 
Guk, et Gog, quedam in Giokelp sut Kukelp, dixi- 
mus. Destenses autem Tataros , de certa quadam 
natione Tatarorum accipimus : contra Marii Nigri 
sententiam, qui tradit in genere Tataros ipsos se 
Dist lingua sua vocare, Sunt cnim diversi Tatari, 
priscis etiam, non hac duntaxat zetate, cogniti : ut 
Aythono et aliis Mogli, sive Mongli : ut Sumongli, 
a Tataro fluvio di.ti, velut Tatari aquatici ; ut 
'langori, qui οἱ Tanchari , et Touclari : ut Chi- 
tainb qui zb Chataini : ut Nogaii , ut Casanii, ul 


tevitzii Bulgarorum principes erant, a Crate, quem 
Unglesis fratrem Laonicus celebrat, oriundi. Sie 
ab auctore generis appellati Cernovitzii, Catari 
Dahnstiz regionisque vicina quondam reguli. Sic 
Karlovitzii dicebantur in Albania vel Epiro Dvr- 
rhachiui vel Durazzii principes , quod a Karule 
propagati fuissent, ex regum Gallix familia . Nam 
Ludovicus Gallia rex, quem canonissatum (ut 
aiunt) a pontificibus Romanis, sanctum cognomi- 
nant, fratrem Ksrulum habuit, Andegavi Provitcla- 
que comitem, qui Cunradino Friderici Ἡ Cesaris 
nepoti regnum Neapolitanum cum vita per fas. ue- 
fas eripuit, Ejus filius fuit. Karulus ll, nepos Pe- 


trus Gravina dux, proucpos Karulue Üyrrhachii 


^ 


JOANNIS LEUNCLAVIiI Ti 


Cum autem anni Turcici 296, Christianos effi- -A Andronieus Palzeologas Il imperator edidit. Ejus 


 Cjant 287 : sequitur omuino tot annis liactenus 
imperium Osmanidarum durasse, sanmpto ejus 
initio, sieut indicatum est, ab A49$0 auno 1500. 
Sin aliorum sequi rationes velimus, necessario 
referendum erit principium regni Osmanidarum ad 
annum Christianutn 1995, 00d. omnium chrono- 
graphorum et Historicorum illustrium . sententiis 
adversabitur : eut omnino fatendum, in illa sup- 
putatione nostrorum quinque totos annos esse 
superfluos. R 

A8. Monumentum Muratis in. campo Cosova. 

De sepoltura Muratis obiter. hwbeto, tradi a 
quibusdam, cadaver ejus Sopliam fuisse depor- 


tatum. Alii eem Turcis consentiunt, qui Prasam - 
memorant avee!um, et juxta. Thermas P'uszas Ü 


majerum mpnumentis aggregatum z: it4. tamen, ut 
prius evisceraretur, et intestina in. plane. Coso- 
vana (Cassovianam Sansovinus ubique mon recte 
voeat) terrae mandarentur. id verum esse. colli- 
gitur ex his Boafinii verbis, quibus etiam monu- 
menti, eo loco relicti, hodieque superstitis, et 
nobis a comitibus Turcis monstrati, mentio. fit; 
In media (iuquit) fere planitie Cesove collis mo- 
dicus assurgit, cujus radices Sehitniva lambit. 
Non multo ulterius, ad caput squoris, qusedam 
Aurris erat, cujusdam olim. Amuratis tumulus. et 
pyramis : qui profligato exercitu, ibl csesus et ν9- 
pultus est. Hactenus Bonünuius, cujus. verbis non- 
.Wihil inhaxreamus. Sebitnizam alii Sehinitzam  1e- 
-auere nomiuare alunt. An idem .flavius sit cum 
Morava, vilebimus deinceps, namero notarum 124. 
Amuratis tumelum οἱ sepeltarasa— itelligit, quo 
leen. fuerunt ipsius Condita viscera. Quemdam 
-dicit Awurotem indefinite, pro suliano  Murate |. 
i'rolizatum prius ail exercitum, non exprimens, 
*urcicusne profligatus fuerit, au hostiis exercitus, 
ac deinde Muratem  ezsuimn: ου οὗδο Murate, 
Lazari Serviz principis exercitum a Dajazite lilio 
Muratís hic audiamus fuisse prelio victun. 
49. Kiratovum mons argenti, Vidina sive Vidinum, 
Citros, Bosina, Patainace. 

Kiratovum Turcis appellatur oppidum Servise 

situm ad montem, quem Argentarium vocant, a 


enim hzc verbs sunt: Vidina, qu» prius ert 
episcopatus sanctissiini archiepiscopatus Bulyarie, 
in metropolim evecta est. » Bonfinius Budinom 
nominat. Michacl Mitius Bidinum, aput quem. 13- 
men male scriptum fegitur Biolinium, pro Bidino. 
Vidinensis sangiacatus, nanc inter alios Begler- 
bego Temesvareusi snbjectos recensetur, de «φαὸ 
plura suo Joco, in Notitia videlicet imperii Osma- 
nici. Cltros in novella Leonis imperatoris episco- 
patus est Thessali, sub metropolitano Thessalo- 
nicensi : Bozinte regionis vulgo quoque notum est 
Bonren., incolas historici Greci dixere Patainacas. 


"Ürigine sunt Yenedi, quod ex ipsa lingus, qua 


utuntur hodieque Veneda liquet. Antiquitates ho- 
rum Cedrinus in Monomacho Avgusto luculcnte 


descripsit. Sed co loco deest in edito Cedrinu fra- 


gmentam insigue, quod eum historiz studiosis ali- 
«quando cummunicabimus. Vir acris judicii Pca- 
cerus, quem adolesceus in geometricis et asiro- 


' pofnicis audire memíni, Patsiuaearum seu  Patzi- 


Bacorum nomen a Poazina sive Pozinania, nobili 


Poloní: municipio, derivare solebat: quod in ils 
-scilieet finibus aliquando sedes habuisse videantur, 


antequam versus Triballos- commigrárent. Et dicti 
videntur a Grecis Palzinacs, nostrorum more, 


quibus Bozinaehi non aliter appellautur, an 5Sla:t, 
-Sjavachi : Poloni, Polachi : Buemi, Buemachi. 


50. Alascheher in Caramania. 

Alascheher lingua  Turviea -siguificat Alta 
civitatem. Gracis uae vocabulo dieereiur Mypslli- 
potis. Bed ejesmodi nomine nulla. reperitue im hi- 
storiis urbs, nec apud Geograpbos, quod equidem 
seiam. Leo Sepiens Augustus iu novella. de Thro- 
nig sub metropoli Neoessarie Ponti Poleinonisei 
recenset episcopatum Hypsilon, id est alt vel 
sublimem. ldeià sub Synadensi Phrygie Salutaris 
metropoli cellocat episcopatum Hypsu, q«wod iti- 
dem Gra: oe alludit ad altitudinem. Sed an.ad Ala- 
sScbeherim es nomina congruant, ut existimen- 
tur appellationem Greecam Turci lingua sua. red- 
didisse: judicio lectoris eruditi relinquo. Quia 


Aamen statim bic sequitur Aidineusis agri mentio, 


qui versus Cariam Phrygie majori finitimam se 


fodinis argenti. Gallicus interpres Laonici Rhodo- D porrigit, et Alascheheri capta venisse Dajaziüs in 


pen hunc esse vult, cum sit. Hawos. Aptonius 
Bon(ünius argenti fodinarum in Servia mentionem 
facit, ut admodum nobilium. Kiratovum Castaldo 
scribitur Cratovo, quod idem est cum ΕἰΓαἱογο. 
Vidinam hodie dicunt, quam Marius Niger olim 
vult appellatam fuisse Viminacium. Ejus in Ju- 
&uniani Augusti amissa novellae titulo fit mentio, 
cujus epitomen in 1 aratillis ineis Graecis reperi. 
Sambueus noster in Ungarie chorographia quod- 
dam Viwinatz, diversum a Vidina, mox infra 
Belgradum ponit.. Chalcocondylis interpres Latinus 
Bylenam reddidit, quam — Vidynam — scribere de- 
buerat : quemadmodtur legitur etiam iu posteriore 
uovella de ordine Thronorum, q"am in synodo 


potestatem traditur : facile persuaderi equidem 

mihi paterer, oppidum posterius Hypsu, abolito 

vocabulo Greco, "Turcicun  Alascheher. ejusdem 

significati diversa in lingua nomen accepisse. 44991 

De regionibus, Aidinensi et Sarchania, sopetius 

a nobis numero 15 tractatum. 

54. Constantini a Turcis appellati Grecorum impera- 
tores omnes, Nigeboli, prelium | Nicopolitanum. 
ki Grzcorom imperatori, cui Bajazites. iniuligse 

bellum dicitur, nomeu erat Joannes Palzolugus 

(Calojoannem vulgo nominabant, non a pulchri- 

tu-line, sed bonitate) qui Manuelem filium, cujus 

nos pra:cepta. educationis regie Latina fevitsus, 
consortem imperii vivus designavit. Nibilon.inus 


115 

ragi l.ucciburgico, 
mendacio praetenso. Sollicitata quoque, ut regi Syr- 
vis nuberet, torum schismatici (hoc est, religioni 
Grece addicti) recusavit. lo mmundus — Bonefi- 
dius J. C; putabat Cralis vocabulni a Karulo  de- 
rivari, eL. apud has. gentes. in honore habitum , 
propter Karuli magni uostri singularem virtutem, 
et famam rerum gestarum illustrem : ut a Karulo 
scilicet omnibus eorum populorum regibus nomen 
velut 2uspicatum  inderetur, Sed ignorabat Ua- 
garis, Bulgaris, Serviis Kiral, aut contractius 
enuntiando Cral, vocari regem : Cralna, regiam ; 
qui Polonis sunt Crol, et Crolua.. Chslcoconiylis 
etiam interpretes ambo in bac voce hallucinati sunt. 
AdServioruin principes, οἱ bunc Annalium locum 


JOANNIS LEUNCLAVII 
qui eam reliquit iupotentüe A tum Stepbanus Eleazari, cui Bulco nomen erat. 


^15 


Triballorum dux, quorum metropolis Spenderobe 
dicitur, arripuit : Bajaziti strenue navans operam. 
quandocunque auxilium ejus implorasset. Que 
verba rectius ut intelligantur, obiter addo, Ste- 
phanum Eleazari filium, debuisse interpretem di- 
cere. Tum etiam nomine Triballorum intelligi Ser- 
vios, quorum regia sive metropolis. Spenderobe 
dicitur, hoc est, Senderovia. Nihilominus et bic 
Stephanus, οἱ filius Stephani Georgius, deinceps 
in Muratis I vita Lazari nominantur. Cum autem 
frequens horum Servis despotarum, quos .supre 
diximus, appellatos fuisse Balcovitzios, mentio &al 
tam aliis in historiis, quam hisce nostris annalibus : 
lubet hoc loco genealogiam ipsorum subjicere, de 


ut redeamus, narratur. Bulcus despota Dajaziti &- B Turcicis, Graecis, Latinis, Italicis, Gallicis, Ger- 


liam suam dedisse uxorem. Monuimus supra, 
Serviz principes omnes a Turcis fuisse dictos aut 
Lazaros, aut Bulcos, aut Bulcoglios : ejusque rei 
causam reddidimus. luterim tamen ipsi peculjare 
quoddam singuli nomen, ritu Christiano in bap- 
tismi cxremouiis sibi datum habebant. Hoc igitur 
Joco Bulcus despota nominatur a Turcis, quem 
Stephanum Bulcovitzium, Servis despotam , sui 
vocabant. ld vel ex hisce Laonici verbis intelli- 
gitur : Postquam Eleazarus vitam &uiit,: prinerpa- 


manieis, x Ungaricis expositionibus, ac presertim 
lionfinisnis, excerptam : quae nonnullis, αἱ speru. 
locis historiarum lacis aliquid afferet. Sumemus 
autem principium ab eo vel Lazaro vel ÉKleaza:o 
Bulco, quem Laonicus scripsit a Stephano rege 
Bulgaro nactum regionem ]stro adjacentem, 36 
deinde redactis in potestatem ditionibus aliis, ad 
Savum flumen usque progressum fuisse : quibus 
verbis haud dubie despotatus Servim fines de- 
seribuntur. 


Lazanus Burcus, Servis despotes, in praelio captus anno Christ. 1590, et vindicands Muratis I mortis 6.5.8, Coram 
Bajasite ΒΙΟ frustulatim concisus. (Annal. Turcic.) 


Φτκρβακῦς Bulcovitzius, a Muraté II ditione sa spoliatus, an, Christ. 1437, (Amal. Turc. 


Groneius Bulcovilzius, Bajasiti militavit contra Temirem Chanem. a Murate ll restitutus in ΔΝ. Despina Bajasiu 


paternum despotaturm, an. 11142. (amat. Turc.) 


SrEPHANUs  Ccindenti ferro 
cxcatus a Murate Ἱ]. 


visu privaws,, 


Loeus, vir fortiss,, cul Joamwms, cum aliquot fra- 


Matthias Uugarim rex, ob tribus. 
rem bello Biohemico strenue 
δὴ castellum Feiezco 

onavit. 


493 55. Cara Rustem, Ali. Causa prohibiue mo- C 


nel veteris apud Turcos. 


Nomen hoc, Cara Rustem, significat Rustehen 
nigrui. Rustemes. vero Turcis dicitur, quem no- 
sui vocant Rostanem, quo nomine sultanus Solei- 
manes memoria nostra vezirem et generum liabuit, 
Ali Turcis est sine.aspiratione, qui Laonico dici- 
tur Alies, aut. Hlalies, ut interpres scripsit. Causa 
vel pielextus. causge potius, cur Talismani, velut 
admodum religiosi et accurati Mahumetaunse legis 
observatores, usum numinorum veterum e medio 
tollendum censerent, explicationem minime difltici- 
leu habet. Quippe nota. lex Maliumetis, qua sta- 
tuas, simulacra, sculptas οἱ pictas imagines, ex 
interdicti divini prescripto severe proliibuit: notum, 
quanto. zelo Musulmani Christiauorum in templis 
inanes mutilare, frangere , destruere soleant. 


Gzonc:0s, Laonico Gur- LAEZAWCS, SUCCegSOT pa- 
gurus, ab eodem Murate 


Gilderuní nupta. 


Mama, sultsni  Muratis, !I 


uxor. (Sic eam Spandnginus, 


tris in reguo. 
| non Ireneip, vocat.) 


 —— ÁREA RUPEE ERE ERR 

N. Despina, nupta Stephano Borios Tegí, qvi soceri 
quoqne principaum consecutus, tandem e castello Jaizse 
Muchemetis | 


vitamque cum regno, quod pauri dolo subripuerat, amit- 


blanditiis evocatus, cute vivus exuitur : 


ut 


Itaque cum Romanorum et Grecorum imperato- 
rum imayines in nummis et aspris expresse cone 
spicerentur, violari prophete jcgem clamabant, et 
abolead:e monetz veteris auctores erant. Sed inte- 
rim 8ub przterxtu religionis impostores nequisstmi 
quzstum faciebant, ut ipsimet Turci satis ingenue 


fatentur. Hodie non amplius animos Turcorum 


ila relipio tantopere tangit, ut signatos Christia- 
norum principum charactere nummos aversentur. 
1mo nummos sive ducatos Venetos, quibus vetitae 
lege 3Mahumetis impressz suut imagines!, Sultani- 
nis stis, qui nihil habent legi conrarium, Arabicis 
duntaxat insigniti litteris, longe przferunt. Taleris 
autem Germanicis, presertim quibus aut ipsiu: 
imperatoris, aut Ferdinandi Archiducis, aut 
Septemviri Saxonis insculpti sunt. vultus, usque 
adeo non infesti sunt, ul ex illis ipsis sibi prohibi- 


i" 


PANDECTE HIST. TURCIC. T8 


lis agnitos imaginibus expetant avidissime : nec A Laonicus ait, Tekien esse regionem ut Dithyuia, 


dubitent, modo se pro mercibus suis eos habituros 
imtelligant, de communi pretio trientem vel qua- 
drantem remittere. Ne pondus quidem horum 
explorant, quod tamen in &ultani sui ezxterisque 
monetis usitatis, scrupulose facere solent. 


56. Cur imperatores Grecorum a Turcis dicti Teg-- 


giures. 


Teggiures supra, numero 15, diximus a Turcis 
appellatos Grecorum tam in urbibus, quam pro- 
vincils, przssides. Nomen ipsum a solertia militari 
deducunt. Et scimus hos a Graecis non duces modo, 
qui sunt eis Higemones , verum etíam Stratigos et 
Stratilatas dictos, vocabulis duces militares sigui- 


ficantibus. Quod autem Turci. Teggiurum nomen B 


etiam Grecorum imperatoribus tribuerunt, ex alia 
nulla factum est causa, quam irrisionis et con- 
temptus, quasi scilicet imperatorum nomine digni 
hon essent, qui perangustis inclusi finibus, ipsiug- 
que propemoduin  Constantinopoleos | moenibus 
circumscripti, presides urbis potius, quam augusti 
Romanorum imperii reges dici mererentur. Laonici 
locus est in Historiz principio, quo paucis exponit; 
quam in arctum redacti tandem fuerint imperii 
Graci limites. Animadverti Grecos, jnquit, οἱ 
regnum eorum primo sub Thracibus exstitisse. 
Postea reliquo regno a Barbaris exutos, parvum 
quoddam regnum gubernasse, videlicet Byzantium, 
Byzaniiique maritimam regionem inferiorem, He- 


racleam usque : ac juxta Pontum Eukinum mari- C 


timam regionem &uperiorem, Mesembriam usque : 
praterea. Peloponnesum totam, extra tres aut qua- 
tuor urbes Venetorum. Ad hzc, Lemnum et Im- 
brum, et insulas ibidem in Έραο sitas. llactenus 
Laonicus. Bajazitis vero. tempore eazteris exuti, 
cum ipsis etiam suburbanis agris, vix intra muros 
urbis se tuebantur. Propterea per ignominiam 
Teggiures à Turcis audiebant. 


57. Caramania begus Allsurius, Tekiensis regio; 


De Caramania quire notata superius numero 
43. Saltiin hoc indicare nunc lubet, eum Carama. 
niz; principem, cujus hic mentio fit, a Laonico 
nominari Alisurium. Narrat autem hunc, cum cz- 
teros Ásiz regulos Bajazites ditionibus exueret, 
pacem cum eo fecisse; atque ila suis ipsum, licet 
aliqua cum jactura, consuluisse rebus, ne reguo 
prorsus exturbaretur, annales addunt. Nomen 
diverse scriptum legitur, Alisurius, Alidurius, Ali- 
derios, Aluris, ex Laonici depravatis exemplaribus. 
Notandum hoc quoque, quem Aliderium Caraina- 
num a Murate secuudo bello petitum scribat Lao- 
nicus, in. bis annalibus Ibraliimem vocari : sicut 
videre es! in iis, qua& anno Christiano 1457 gesta 
referuutur. llemidam esse Cerasuntem, ostendimus 
nomero 40. Tekiensis regio Phrvgia majori conti- 
meiur, quatenus in mediterraneis ea versus Cap- 
padociam, Armeniam et Ciliciam se porrigit. ]n- 
terpres Laoíici Tecien pro Tekie scripsit. Et alibi 

PaTROt, Gn, CLIX. 


sic etiam Ciliciz vicinam : id est, a Bithyniz fini- 
bus ad Cilicize fines usque pertinere. Conjunctas 
vero, Dithyniam Tekiensemque regionem, Othwa- 
niam fuisse voca!as uno nomine, supra, numero 
45, docuimus. Coniam esse priscum illud Iconium, 
prius dictum fuit numero 12. Trituraudi quoque 
modus explicatus numero 25. 
58. Acserai, Nigde, Caisaria, Borli. 

Castrum. album Turcis Acserai, sive domus 
A9 alba dicitur. Vetus aliquod hoc nomine 
castrum vel oppidum in iis locis nullum reperitur. 
Iu Ortelii tabula Natolie legitur Acsara. Ibidem 
qu» Turcis hic Nigde, Nigdia scribitur. Utraque 
non magno a Conia vel Ιοοπίο distat iutervalle. 
Vincentius Delvacensis Acserai vocabulu:m mutat 
in Hacsar, cum ait : Apud Hacsar invenitur co- 
clus et. àluminis minera. 'Caisaria Ciliciz, quam 
sic etiam Marcus Paulus Venetus nominat, dicta 
priscis. Ciesarea fuit. Apud. Belvacensem Gazaria 
corrupte scribitur. Borli duplex in Natolize descri- 
ptione conspicitur, una Borli simpliciter appellata, 
non procul ab Enguri vel Áucyra sita : altera 
cum cognomento, Tarachi Borli, non procul a 
Castamona et Sínope. Ad l'onii provinciam utraque 
pertinet, quie regio. principum erat. Isvenidiarum, 
quibus intulisse DBajszites bellum dicitur. Et qui- 
nam principes hi fuerint, explicatum abunde su- 
perius. Sinopen novella de Thronis ad Amasianam 
metropolim llelenoponticam relert. 
59. Casi Burchan, Orthobules, ει Musulmanes, εἰ 

Cyriscelebis, an iidem cum emire Soleimaue. 

Quis begus ille Turcicus fuerit, cui Bajazites 
Sebastiam ademit, propter annalium narrationcs 
nimis succinctas sciri non potest. lloc tamen mi- 
nime dissimulandum, SeLastiam fuisse primatu 
Turcorum in Asia sub Aladine reyiam, sicut anna- 
les ob initio testantur, οἱ Laouicus, qui progresses 
ex hac Turcos ait Asiam subegisse totam, usque 
ad Hellespontum. Quapropter si hoc. tempore &u- 
perstites erant Aladinis posteri, verosiu:ile est, eos 
Sebastize prafectum habuisse quemdam : cui ab 
sequitate summa. inditum nomen. Casi Burchan, 
lingua Turcica judicem Dei significabat. Ad Seba. 


D.stiam annales nostri a patre relictum fuisse tradunt 


emirem Suleimanen (ilium, qui tamen 2 Temiro 
chane nusquam occisus legitur, sed imperasse post 
]-am frairem a Musa necatum, totis septem annis. 
Laonicus autem Sebastia profectum 4 patre me- 
morat Ortbobulem, qui captus ibidem a Tewire, 
ac post aliquot dies iuterfeetus fucrit. Unde Baja- 
zites aceepto de inorte filii nuntio, cuidam pastori 
tibia canenti diszerit : Cane carmen, cujus argu- 
mentuin εί : Nec Sebastiam, nec filium Orthobu- 
leur amitias, Equidem sepe multumque cogitans 
de conciliandis annalibus Turcicis cum Chalcocon- 
dylis et nostrorum expositionibus, quorum illi 
maximum natu filium Baejazitis unum faciunt 
emirem Solcisanem, hie duos diversos cateiis 
Z9 


7:9 


JOANNIS LEUNCLAVTI 


T80. 


majores ponit, Orthobulem et Mulsumanem, no- A Mechmetem, et reliquos filios Bajazitis in potesta- 


stris Cyriscelebim fictitium ingerentibus : in eam 
denique sententiam veni, ut Cyriscelebi ciica con- 
troversiam excluso, veluti quem nec Turci nec 
Greci agnoscant ; reliquos duos, Orthobulem 
Mulsumanemque, pro uno et eodem Bajazitis (ilio 
Soleimane statuam habendum, quem tamen iuter- 
fectum a Temire, capta Sebastia, per errorem 
Greci crediderint. Ejus opinionis mex causam 
hanc babeo quod nomen Orthobulis non Turci- 
eum esse, sed Gracum arbitrer, et idem  sighíi- 
ficare Graecis, quod Turcis Musulman. Quippe 
cum in Tarcia versarer, interrogatum 4 me virum 
magnificum et amplissimum, D. Bartholomeum 
l'ezzenum, (068. Majestatisa consiliis, et nuper ad 
Portam Osmanicam cum munere legati missum, 
quiduam vox Musulman Turcis signHicaret, re- 
spondere nemini, vim illrus eamdem esse cum 
Orthiodoxi nomine Graco. Vixerat. autem ille totos 
octo reipublice causa tunc annos inter. Barbaros, 
eorumque linguam norat. Cum igitur Grzcis or- 
thodoxus sit, qui rectam sententiam Lenet, idein- 
que significet. vocabulum Turcicum Musulman : 
sequitur, Orthobulis quoque nomen idem esse 
cum Musulmano, quando sic Grzcis appellatur is, 
cujus rectum consilium, recta voluntas est. Hoc 
modo mauifesto poret, unde Chalcocondylis error 
manarit, duos ex uno Dajazitis filios faciuntis : ex 
eo nimirum, quod unum iu duos distingueret, cui 
diversis in linguis diversum, sed unius tamen 
signiüicali, nomen erat. Nec milii quisquam obje- 
cerit, aliud esse Musulinan, et aliud Mulsuman. 
Quippe vocem Musulman a Grecis enuntiari Mul- 
suman, ei in historiis, et aliis ipsorum libris 
saepissime deprehendi. Quin etiam verbum Musul- 
mauissare, de quo superius dictum numero 922, 
multis ín. locis apud Gracos ita mutatum reperi 
wanspositis litteris, ut Mulsumanissare legeretur. 
. Ne hoc quidem tacendum, quacunque Turci de 
Soleimane memorant, a Laouieo ad Musulmanem 
referri. Quis ergo lieri posse mou existimet, ut 
nomen Mir Sulman ab exteris commutarelur {η 
Musulman? Sic certe Mirchan alicubi scriptum 
legere memini, qui nomine integro diceretur Ewir 


Chan. Quod vero necem Orthobulis attinet, qua D 


recensetur à Gracis, a Turcis silentio przterilur : 
nihi] ea nostris rationibus officit, cum vice versa 
Turci Tewiriano prelio Mustapham — Dajazitis 
filium occubuisse memorent, quem Graci tam 
certo non periisse credebant, ut alium quemdam 
imentiontem hoc nomen, veluti supposititium | fra- 
trem poscenti Muchemeti dedere nollent, inortuo- 
que Muchemete contra. Muratem secundum, Mu- 
chemetis lilium, sua cum pernicie foverent. Pra- 
terea nou abs re mirum alicui videatur, Laonicum 
dicere, necatum a Temire Bajazitis filium Orthobu- 
lem : 495 cum is auctori belli etinjuriarum, patri 
pepercerit; et expresse Laonicus idem postea scri- 
bat (de licet dubia), Mulsumanci, Mosem, Jesum, 


tem Temiris venisse. Qui. optatius accidere Temi- 
ri poterat, quam prater ipsum patrem (ilios ha- 
bere in potestate, quibus occisis, Osmanid.rum in 
Asia regno, nemine repugnante, perpetuo frueretur? 
Αι tantum abfuit, ut id faceret, ut etiam diserte Lao- 


nicus initio libri quarti fateatur, Musem a rege Te- 


mire annonas in castris habuisse, tandemque dimis- 
sum ex caplivitate, mari ad regionem patriam re- 
diisse. Qui plurium, vel omnium potius viz? peper- 
cit, cur in unum saviisse credatur? Adde ἰδθείινο- 
nium hostis. Nusquam Turci scripserunt n anuali- 
bus, iuteremptum a Temire Dajazitis aliquem fuisse 
filium , sed sperasse Temirem potius, quempiam 
filiorum Gilderunis se conveuturum , quod illi for- 


B midine non necessaria trepidi, omiserint. ἔπιο fero- 


ciam potius et iracundiam sui Bajazitis vituperant; 
Teiiris humanitatem ac modestiam laudant. Super- 
est unum, quoc objici possit, de Ziche Orthbobulis 
filio, quem Laonicus ait bellum intulisse Joanni 
Comueno, Trapezuntino imperatori. Sed hic mihi 
respondeat aliquis, unde tandem Ziches ille post 
mortem patris Orthobulis anno denique sexagesimo 
primum in scenam prodiit? quove modo salvus 
evasit e tot parricidiis et lanienis lorum temporum 
in Osmanidarum familia, sub Musa, Mucheinete 
primo, Murate secundo , Muchemete secundo, qai 
omaes parricidie fuerunt ? Cur huic tam diu szvus 
ille Huchemetes secundus pepercit, qui vix mortue 
patre, sanguinem statim fraternum sitit? An huic- 
credidit exercitum suspiciosissimus omnium tyran- 
nus? Denique constat ex Turcicis annmalibus, id 
temporis vicinie Trapezuntis praefectum a Muche- 
mete fuisse uiaximum natu filium Mustapliam, qui 
tantum decennio post illa cum Trapezuntibus bella, 
Parthisiu Armeniam et Caramaniam infusis occurrit, 
eisque czsis, Jusufzem begum ducem vivum cepit 
et patri misit: quod argumentum est evidens, fuisse 
tum. Mustapham virilis zetatis, nec. Zichem Ον- 
fianidam in iis locis vel imperium aliquod, vcl 
exercitum habuisse. Qux cum ita sint, restat ut sta- 
tuamus quator o:snino nomina, Orthobulis et 
Mulsumanis, qua Graci tradiderunt ; Cyrsicelebis, 
quod uostri ; Soleimanis, quod Turci; tandew in 
unum conferenda Solcimanem  Bajazitis gerinanum 
filium , natu. maximum : cujus si Ziches ille ülius 
non fuit, nusquam ne wuomiue quidem tcnus 
Turcis notus; cum Ortbobule fictitiu patre, sup- 
positi ius filius Gracis defendendus relinquitor. 
llabeut lectores eruditi rationes meas, «uas 
vel approbaudi, vel confutandi, liberam eis pu- 
testatein. facio. Neutrum (amen ex. duobus illis 
a Laonico menoratis in. Osmanidarum omisi faui- 
lia, ne quis nimie me temeritatis arcessat ; «ui 
preter hos, necdum auditis aliorum judiciis, pluri- 
bus etiam Bajazitis filiis, Jesu miuori, Ali , Dusmi 
Mustaphe?, natalium controversiam movere mon 
dubitaverim. 


* o. m --- 


733 


JOANNIS LEUNCLAVII 


784 


dimicantes Bulei milites, truculentos ac feroces A nominantur, caput est urbs Semercant, hodic 


Dervisios appellabat Tewir, qni se vitamque suam 
pro salute suorum animose devovissent. Germa- 
nura vero Bajazitis filium Mustapham hoc prelio 
periisse diximus ex fide horum annalium antehac 
aliquoties, idque licet sullanus Muchemetes | pri- 
mus, itemque Murates secundus post mortem pa- 
tris szepius verum esse protestarentur : tamen us- 
que adeo Grecis impressa de hoc diversa erat 
opinio, Mustapham ut alium, pro legitimo se ven- 
ditantem, obviis uluis exciperent, et armis contra 
Muratem magna cum imprudentia maloque suo 
tuerentur : offerente amplissima quaque Murate, 
modo neutrius a partibus starent, ac ipsos inter 
' se rem armis decernere palerentur. Consimilis 
huic Graecorum est error de Bajazitis filio, quem 
filium (sic enim chordas interpres reddidit) opifex 
Pruseus incolumein Byzantium perduxerit : cum 
tamen uulla fiat in annalibus Alis cujuspiam, Daja- 
zitis filii, mentio ; nec ab ipso quidem Laonico, 
cum alibi Bajazitis filios recenset. Notandum magis, 
quod etiam Musulmane regnante narrat a Mose 
Jesuque fratribus oecultatum fuisse Prus:e pue- 
rum Muchemetem apud illum ipsum opificem 
chordarum , à quo Muclemetes hoc. opificium 
didicerit. Ft factum id scilicet à Mose, om- 
nium crudelissimo, vel ipso Laonieo teste , 
ne ab aliis charus sibi puer occideretur. Muche- 
fhelein vero. jam  grandiusculum — inde profu- 


mercium ludicarum emporio celeberrimo septem- 
trionalibus etiam nota. Sarmacanda plerumque 
vocatur, edito Laonico Samrachanta,llitteris trans- 
positis, pro Samarchanta. Sunt qui dictam putant 
a Sem, Noli filio, quorum opinioni Turcorum 
pronuntiatio Semercant astipulatur. Maracandam 
Sogdian:z veteribus appellatam existimant aliqui. 
Ceterum Bajazitem ex animi zgritudine doloreque 
mortuum scripsit Chalcocondyles, emi Turcies 
narrationes non adversantur ; sed addunt, hoc 
moerore velut ad desperationem adactum, mortem 
sibimet ipsi conscivisse. Quod dilucidius exponens 
Tueodorus Spauduginus, ait Bajazitem, spe liberta- 
tis amissa, constituisse cum animo suo seipsum 


B occidere. Sed cum nullum ejus peragenda γι] 


modum inveniret , tam denique diu caput allis'sse 
illi cavee de ferro factz, qua tenebatur. inclusus, 
donec prz furore fremens ae frendens , misere sibi 
mortem afferret, tyrannique vita, seeundum poetam, 
indignata sub umbras fugeret. Interpres Laonici 
pugnatum notat inter Bajazitem et Temirem anno 
Christiano 1597. Mortuum Bajazitem scribit Fran- 
ciscus Sansovinus anno 1398 , Geufrzus auno 1400, 
quos equide:s Jallj opinor. Quippe secundum ra- 
tiones accuratas aunalium deprehendimus, come» 
nissum fuisse przlium anno vel 1299, vel 1400, 
Gilderunem vero mortuum anno 1403. Similiter in 
annis regni hujus erratum a Laonico, qui viginti 


gisse ad Alurim Caramanum , a quo adjutus, C quinque numerat, pro solis quatuordecim : de quo 


servatori suo Mosi bellum intulerit : sed vi- 
ctum 4297 confugisse ad Alim fratrem, exsulem ac 
jnopeni, et quidem Constantinopolin : ubi nonnihil 
respiraveril, collectisque suorum, reliquiis, denuo 
tentare belli fortunam decreverit. llc Laenicus de 
puero Muclemete, clordarum  opificis discipulo, 
pene pueriliter, nec vero inultas ob causas consen- 
tanea. Magis idonei rerum Turcicarum scriptores, 
ipsi Turci, tradunt, rebus Temiriano prelio de- 
speratis, bassas abduaxisse secum, arrepta fuga, 
waxiwum natu Bajazitis lilium Soleimanem, veluti 
legitimum patris 11 imperio successorem : et illorum 
exemplo Mucehemetem, non puerum (ut Laonicus 
putavit), sed copiarum ex imperio paterno quaruin- 
dam ducem, suis itidem rebus uti eonsuleret, Ama- 
$iam cua suis se contulisse : quo loco deinccps 
eum vixisse, nonscinel annales tradunt : et indidem 
cum exercitu contra Musam lIratrem movisse, post- 
qnam interfecto Soleimane, vindicem necis ipsius 
se professus esset. Quie res, meo sane judicio, di- 
gnesunt hominum bistorie studiosorum obser- 
vatione : cum in publicatis hactenus scriptis histo- 
ricis nihil intricatius de Turcicis rebus reperiamus, 
quam qua de Ίου ἱρ8ο tempore summa Turcorum 
infelicitatis memoriz prodita legimus. 


65. Semercant, Bajasitis mors, annorum ratio. 


Regionis Zacatainz, cujus incole id temporis 
jmperio Temiris parentes, Laonico Tzaclataides 


vide supra numero 47 notata. 
66. Castamoni, Congeri, Congi. 

Claudiopolis civitas est Honuriadis, in Ponto pro- 
vincia, quam nov. Leonis Augusti metropolim facit, 
eique prater alios episcopatus, Heracleam quoque 
Ponticam subjicit. Hane Marius Niger recenti nomi- 
ne dici putat Coastamenam, sive Castamonani ; 
sed fallitur, cuim rectius Castromena εἰ Clau- 
diopolis. Castamona vero sita longius est, versua 
Sinopen oppidum llelenoponti et Paphlagoniaw. 
Tam Sinopes, quam Castamonz nomina, cum 
ipsis oppidis , supersunt , uti videre est in anna- 


D lium supplemento nostro, ad annum Christianum 


1584. Istic enim tunc Osinan bassa vezirazemes 
contra Persas iturus, inilitem in hibernis babuit, 
Meuavinus alicubi Castemolen nominavit. Ceiriuus 
in Michaele Stratiotico sive militari, Castamonem 
appellat, et in Paphlagonia collocat his verbis: 
Casiamonem | in. Paphlagonia sitam veniunt , quae 
sane Castamon domicilium erat magistri [offüciorum] 
Isaacii Comneni. Praetor Grecia noster Castamonam 
vocat in llistoria sua, de Michaele Palseologo, post 
vietos a Tataris Ieonienses, hac commemorans : 
Michael Comnenus, hoc pralii eventu, cum maximo 
Persicorum exercituum duce, quem Peclarpecem 
Persa (loc est, Iconienses Turci) vocare soleut, 
in viam sese dabat : adeoque pluribus uaa diebus 
iter faciebant, cum hostem sibi a tergo inberreu- 
tem haberent, horisque singulis cum eo dimicarent, 


787 


JOANNIS LEUNCLAVII 


T8R 


Cepisiensis dicitur, incoke praesertim Casemarca Α 72. Samobunogli, Azapi vel Azepi ; | Laonici locus 


vicini se Nemetsassios hodieque nominant , voce 
de Nemetis (sic Ungari Germanos appellant, ut 
Vened:e nationes. Nemitzos) οἱ Sassiis composita, 
que Sassios sive Saxones Germanos significat. 
Germani vero plerique tam Italos quam Gallos 
(qui Germanis sant Walli, sicut Gilimer nomen 
Gothicum est Wilmer. Et in Anglia quoque Wal- 
lorum nomen priscis incolis provincialibus, ab 
Auglo-Saxonibus nostris inditum, manet) vocare 
solent Walchos et Walischos : quorum lingu:ze pro- 
'inciali cum lingua Dacis, quas ipsa quoque Roma- 
norum provincia quondam fuit, affinis esset : idem 
a nostris Walehorum nomen accepere, quod de- 
nuntiatione molliori mutatum in Walachos. Suffra- 


g3tur liuic opinioni mex vetus etiam Gallici: no- B 


men, frequens in antiquis Ungarisz regum titulis, 
quo Valachia significabatur, eadem cum Gallis et 
lalis utens lingua, sient οἱ nunc affinitatem ali- 
quam cum eorum lingua provinciali retinet. Vai- 
vode vero nomen generaliter significat prefectum 
militum, αὗθηι capitaneum vulgo vocant. Sed apud 
Üngaros ut olim, sic etiam hodie, dux sunt appel- 
Jationes administrationuim maximarum : una Bani, 
de qua suo loco, nimirum capite 174, plenius di- 
cturi sumns, altera Vaivodz. Banus est przses re- 
gius in aliquo ex regnis Ungarie adjunctis. Vai- 
voda vero przeses dicitur , loco regis admini- 
strationem habens in aliqua provincia, puta Trans- 


sylvania, Valachia majori, Valachia minori : sed ea € 


lege tamen, ut gubernatore sil inferior. Vaivod:e 
Valachi, postquam ab Ungariz regum obedientia se 
subtraxissent, more Grecorum despots, de qua di- 
gnitate "superius numero notarum 954 prolixe di- 
ctum, pro Vaivodis audire maluerunt, quasi si prin- 
cipes essent absoluti : nec regibus subjecti, sed 
potius dignitate regibus proximi. Verum usn- 
venit eis, quod Gracis accidisse constat, qui ma- 
ximnas ad angustias redacto imperio, titulos amplio- 
res excogitarunt ; uti nunc etiam apud Ausones 
vonnullos in ipso propemodum amitteudae liberta- 
tis articulo. consimilia quadam affectare, prater 
morem majorum, vitemus. Despotarnm certe nunc 
illorumea sub Turcica servitute conditio est, man- 
cipiorum ut nomine potius, quam principum, cen- 
senli veniant. Sed pergendum ad alia. Valaclio- 
rum ile Vaivoda, quem Annales hi Murzen vo- 
cant, Laonico Mirxes dicitur , Donfinio Merches, 
hoc est, Marcus. Reperiturapud eumdem Laonicum 
οἱ Mirdan Valachize principis nomen, compositum 
ex hoc ipso Mirx et Dan sive Gdan. Nam οἱ ipsa 
regio Dogdanix nomen accepit. a. Dogdanis sive 
principibus suis, qui vocabulo sane pio dicuntur 
logdani, tauquam Dei munus, vel Theodosii, vel 
Theodori, vel Dorothei. Meminit hujus vocis et Ce- 
drinus in Basilio Bulgaroctono, cum ait : Occurrit 
etiam. imperatori Bogdanus, castrorum interioris 
f-gionis toparcha sivc regulus. 


emendatius; emir [alem. 


Quem hic Annales Samobunogli sive fllism Sa- 
mobhunz vocant, infra Scheic Bedredin appellatur, 
ubi de seditione per ipsum mota prolixze sunt narra- 
tiones. Stipendiariorum nomine intelligunt Azapos 
vel Azepos. Laonicus alicubi peregrinos dixit, more 
Graco, quibus Xeni vocantur, id est, peregrini, 
qui stipendiis conducti militant, hoc est, qui sunt 
misthophori, sicut iidem appellant. ldem alibi : 
Turcorum pedites, ait, quos Azapidss vocant. Et 
omnino militiam hl pedestrem obeunt, licet al:o li- 
hri octavi loco legantur hzc verba in vita Mu- 
chemetis Hl tunc Belgradum oppugnantis : Azapides 
(quos Hnssarones nostri vocant) diripuerunt forum. 
Rex clamabat, ut eximerent eorum puellas. Hic 
primum lector observet, Azapidum nomine pedites 
Ungarorum ab auctore intelligi, qui regia sive sul- 
tani Muchemetis forum, scilicet castrense reram 
in exercitu venalium, diripuerint. Ergo quae inter- 
jecta verba sunt, quos Hussarones nosiri vocant, 
glossema snnt interpretis imperiti, Azapidas pro 
Hussaronibus accipientis, cum  Azapid:e pedites 
sint, Hussarones equites. Deinde puellas eximere 
dixit, cum Grseci Laonici verba significent, oeulo- 
rim coras sive pupulas aut pnpillas eruere vel 
effodere, quod paulo melius adjectis margini verbis 
redditum, ut hostium oculos exsculperent. Przefe- 
cius autem  signiferorum Turcia est emir Halem, 
cujus supra, numero notarum 44, facta fuit mentio, 
Sane magnum hujus officium est, et fructuosum, di- 
gnitateque proximuni ab aga genizarorum. Sed offi- 
ciorum Port:ze, tàm eorum qu:e iutra sara'gm, qnam 


. quze foris ordinata sunt, expositio plena, locum po 


scit alium. 


15. Musa sive Mosis crudelitas ;. Lazarus, pro Ste- 
phano Service despota, Lazari filio. 


De Vidina dicuum numero notarum 49, de 
Butuvada et Matera deinceps, loco magis idoneo, 
ad annum Cliristianum 1444 dicetur. Musas sive 
Mosis crudelitatem, et iracundiam, ac tyraunidem 
in suos, Laonicus etiam commemorat, partim his 
verbis, 4&9 Moses irze imperare non poterat, sed 
praeceps in eam ferebatur, quidquid illa dictasset, 
faciens ; partim alio loco, verbis consimilibus : 
Optimus quisque indignabatur ob Mosis violentism 
et tyrannidem. Causam vero, cur bello Servis ὦδ- 
spotam persequeretur, Laonicus exposuit, cun re- 
citat, eum a despota deaertum fuisse, Graecorum 
persuasionibus adducto, Mulsumanis υἱ partitus 
semet aggregaret, quod Moses zgerrime tulerit. Et 
despotam bunc Annales vocant Lazarum, cum ta- 
men ex llistoria constet, ο a Stephano gesta, La- 
zari fllio, Georgi: patre : quo de superius numero 
54 tractavimus. 


14. Geivise, Gebise ; Libyssa, Lebusa ; Astacus, Sines 
Astacenus, ]ntz«. 


Geivise oppidulum est Dithyniz, situm a Nico- 
mediensem vel Astacenuim potius antiquitus  di- 


JOANNIS LEUNCLAVIE 
de quibus omnibus suo dicendum lo- A nalium verbis, e lingua Germanica Latine se... 


? Torlaces monachus sive religiosus 
iter mentionem supra fecimus nume- 
64. De Servis antea. dictum | numero 
m vulgo που priscis dictam fuisse 
am. 


ie, Sophi, prima MSophilariorum sediiio. 

'C quoque nomina sive sacerdotum, sive 

Maliumetans legis, et ejusdem interpre- 

Siches apud Turcos pene pro viris san- 

ntur, velut] qui snimarum curam gerant. 

m numeco quemdam sibi deligit etiaw ipse 

an sulianus, quem in omuibus, qua ad 

anim: qus pertinere putat, consulit, C:e- 

oc loco prima notanda Sophilariorum in Àn- 

j hisce meutio, de quibus infra suo dicturi 

umus. Eorum nomen non. à Greco Sophos, 

sapientem significat, sed a Sophi, voce Ara- 

lerivatum,qua denotatur lana. Naim li Sophi 

tentur. religionem ceteris. Mahumetanis  no- 

quie precipit inter alia, ne caput fastu qvo- 

lineis spiris involvatur, quod Turci factitare 

nt, scd uti capitum tegumenta duntaxat huniilita- 

(odestiz;eque declarande causa de lana coufici- 

ir. Plura de his, ubi deinceps ad Sophinornm 

tionem perventnm fuerit, exposituri copite 

sumus. 

83. Anni Muchemetis, Ismyr in. Analolia. 

edegimus supra, numero notarum 47, sultano- 


tis, exponemus. Anno, inquiunt, 1548 Rudolphus 
Saxoni:e dux secum ipse dispiciebat, qua via Ludo- 
vicum Bavarui, Ludoviei Augusti Bavari filium, 
principatu Brandeburgensi &39. pellere posset , 
quod quidem parum abfuit, quin perficeret. Divul- 
gabal enim, marchionem Voldemsrum Üraudebur- 
gensem, qui ante Lriginta et unum annos amiíssus, 
peregrinationes varias privati hominis habitu sus- 
ceptas- obivisset, nnnc tandem inventum esse. lloc 
modo productum in scenam. molitorem quemdum, 
verum asserebat. esse Voldemarum, marchionem 
Brandeburgicum. llle vero molitor in Saxonia se- 
ereto plurihus aunis habitus, ea signa corporisque 
notas, quibuscunque lieri potuerat artibus et ast», 
aeceperat, ut confidenter profteretur, certis s» 
probaturuur documentis, vere se marchionem Vol- 
dearum esse. Mox ergo reperti. denuo Voldema- 
ri marchionis, tot ab annis amissi, fata per omnes 
regiones didita fuit; eoque rumore permotis multo- 
rum animis, complura castella, cum civitatibus et 
oppidis, molitori deditionem faciebant. St qui vero 
dedere $e nollent, tam auxiliaribus Karuli Bohemrie 
regis, eL imperatoris septemvirum quorumdam suf- 
fragiis electi, qui Davaro infestus erat, quam Saxo- 
nis Rudolphi copiis, ad accipiendum molitorls im- 
perium, adigebantur : adeo quidem, minor wi 
Brandeburgici priucipatus pars in potestate Ba- 
vari maneret. Tandem intellectum, molitorem esse 


annos, quibus regaarunt, ad certos numeros. (5 qui sc pro marchione Voldemaro gereret. Qaa 


raditum inter alia, Muchemetem primum octo 
axat annis imperaase. Licet hoc — colligere 
l'urcicis Annalibus, qui principium regni Mu- 
netis ad annum Mahumetanum $816 referunt, 
^ Christiano 1414 respoudentein : mortuum 
| notant eumdem Muchemetem anno suo 831, 
noster est 1422. Ergo duntaxat annuis octo re- 
przfuit. Hoc ideosignificandum putavi, quod 
prius indicato scripserim ex Sansovino, re- 
ise Muchemetem annis 17, pro quibus 12 an- 
Chalcoconi yles posnit : cum accuratior sit An- 
im Turcicorum computatio, Civitas Ismyr a 
tis dicitur, qua Gi»cis est in Asie minoris 
à nobilis illa Smyrna. 
M ustaphas alienus in Osmanidarum se. (umiliam 
gerit. Ezemplum huic simile de Voldemaro 
randeburgico. 
e mirum aliquibus videatur, potuisse Dusmen 
tapham, pro Mustapha Zelebi, dudum amisso 
zilis filio, κο tanto venditare artificio, ut 
palrocinium non Greceus durtaxat impe- 
r, sed etiam magni Turcorum principes, Sw yr- 
s ille Chuseines begus, Aidinensis, Sarcha- 
sis, Mentesianus, Chewidensis, susciperent : 
. hie ex Annalibus manuscriptis. exemplum 
icere simillimum de quodam, qui 60 plus 
1s ante hos Dusmis Mustaph: motus an- 
se principem. Braideburgicum, imperii. Ro- 
i septemvirum, mentitus. luit. Et ipsis lice An- 


de causa Daniz rex, et Ludovicus Romanus, alter 
imperatoris Ludovici Davari filius, Ludovici Brsn- 
deburgici frater, itemque Cracovie rex, et &te- 
tinensium dux, ac plures Polonia Silesizque tunc 
ad Pulonix jura spectantis proceres, cum Davaro se 
conjungebant : quorum auxiliis adjutus, varias re- 
rum difficultates utcunque superabat. Committeban- 
tur et diversa prelia, nonnunquam vincentibus mo- 
litoris illius copils, qui ;marchionem se Voldemarum 
asserebat : ac vicissim Davari militibus aliquando 
sua quoque tropxa statuentibus. Una tamen in pu- 
gua quadam dimicatum a Bavari partibus sanequam 
infeliciter, Ludoviel Romani, qui BDavari frater 
era!, auspiciis parum auspicatis, Nam is vix salvus 


D evasit, captusque. magua. eum. fictitii Voldemari 


gloria fuit! ος partibus DBavari, dux Rudolphus Pa- 
latinus ; Rheuensis cum 79 :w.obilibus ga'eatis : quos 
iuter 40 Poloni numeraban:ur, et in. his 14 tum 
fratres, tum. agnati, qui easdem gestabant galeas, εἰ 
gente Zetlizia nati erant. Ea clades tantum de Bavari 
opinione deminuit, ut aliquot ab eo civitates defice- 
rent, quz prius ab ipso steterant. Hoc modo to- 
tum. triennium durante bello, tranquillb  princi- 
patus  Brandeburgici pos:essione Bavarus: potiri 
non potuit , duncc tandem redactus in. potestatem 
molitor ille, coimnmentitius priuceps et ad ignis 
supplicium damna:us. exuveretur, Non. ovum. ovo 
magis simile, quam hic Voldemari imolitoris motus, 
ii Mustaphie supposititii conatui similis erat. Ac 


( 

ες 
bu 
lea 
'Ü"m 
ule « 
Tema 
Iraeli 
ln13n s 
gloria, 
«Bar. c 

εξ prin: 

"- Rupti 

Li fs$:$ Y 
Pogsvdiars 


(510. il 


| "accian 
3 quen 
d*-T$i5 

. ura f: 





θα λα τν ιν 


133 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


T4 


ne quis iuzqualem Dusmi fuisse Voldemarum, ra- A deimiuutas Davari vires Karulus imperator Oceiden- 


tione potestatis et imperii, quod affectabat, suspi- 
cetur : ul nibil de labefactatis Osmanidarum viri- 
bus post calamitatem Bajazitis dicam, saltim vi- 
deamus ex ipsis aliorum Annalíum manu exarato- 
rum Latitis verbis, quam potenti principi molitor 
ille suecedere voluerit. Anno, inquiunt, 1510 Vol- 
demarus Brandeburgensis marchio, mortuis fra- 
truelibus οἱ patruis, divisum in mwltas partes to- 
twm solus illius tituli obtinuit principatum : et 
glorians in fortitudine ac magnitudine potentie 
sus, Curiam celebrem et famosam indixit. regibus 
et principibus prope longeque positis: babiturum 
se nuptias cum (ilia patrui sui significans, et omnes 
missis veredariis ad hujus solemnitatis gaudium 
invitans. Eam tenuit in civitate maritima Rosto- 
chio, sita maris ad portum, unde versus Daniam, 
Sueciam, Norvegiam, et ad partes alias navigatur : 
in quem etiam navigia mercium diversaruin de 
diversis et remotis regionibus appellunt. iln hae 
curià fuit rex Danie, cum duobus ducibus, {να- 
tribus suis, et inmensa multitudine populi terrae 
su: duces, comites, liberi barones inunumerabi- 
les de Saxonia; marchiones et. magnates tam de 
illis quam de exteris partibus, quorum numerus 
vix poterat aestimari. Marchio manibus regis Da- 
nis miles cum magno decore insignitur. Mille se- 
ptingenti nobiles, in hoc tirocinio , ποτ militize 
cingulo per marchionem cum pompa maxima de- 
eorantur. lbi domivarum de diversis partibus. for- 
wiosarum, sicut et militum, innumerabilis exsti- 
tit copia. Tentoria per campos erecta, scarlato 
circumdata, cum operimentis, subselliis et strato- 
riis, velut anrum micantia videbantur. Putei pleni 
Yino, cerevisia οἱ medone, ad potandum; specus 
replete. carnibus, piscibus el frumento ; naves 
onustz speciebus aromaticis, ad corporales explen- 
das delicias, habebantur. Quz: quidem gloria post 
hec in favillam brevi est redacta, propter nuptias 
iMicitas, et fastum glorie temporalis. Nam ipse 
Voldemarus marchio sine hxrede decessit, et ad 
imperium totus ille principatus amplissimus devo- 
Jutus fuit. Hactenus Annalium verba, quorum le- 
ctionem Magnifico Domino Hieronymo Beck a Leo- 
poldstorf, ut alia plura, debemus. Ex his autem 
liquido paret, non minoris fuisse momenti Volde- 
marianum hoc negotium, quam illud Mustaphzeum. 
Recenseamus et alia, que in comparationem utrin- 
que venire possunt. Α Mustapha stabat imperator 
(irzecus istic, a Voldemaro stabat Germanus. impe- 
rator hic : et tanto quidem potentior, quanto Gre- 
cum imperium id temporis Germanico debilius erat. 
Preter imperatorem. cum — Mustapha conjuncti 
prineipes illic, 433 hic Voldemarum quoque prin- 
cipes pr»potentes fovebant. Debilitatam Mura- 
tis potentiam Gr;iecus. imperator et Turcici vole- 
bant principes, quod a Murate sibi metuerent, sua- 
que tueri. pariter, et prius ab Osmaniis sibi per 
vim erepta recuperare niterentur : itidem — volobat 


tis electus, quod illum velut zemulum, qui patrem 
habuisset imperatorem, non abs re sibi suisque re- 
lius formidabilem putaret : volebat eumdem ditione 
Brandebnrgica pulsum Rudolphus Saxo, stirpe 
Anhaltinorum ex Alberti Urs. posteris editus, ut 
aliqua ratione principatum illum sibi suisque re- 
petere tandem aliquando posset, quem jure pro- 
pinquitatatis et agnationis eum  Brandeburgicis 
principibus exstinetis, ad se pertinere pntabat. 
Triennio toto Murates imperio potiri quieto non 
potuit, defendente se istic Mustaplia, resque tur- 
bante Turcicas : hie triennio nec Bavarus uti frui 
Brandeburgica regione, nec vinci potuit Voldema- 
rus. Mustapha tristis fnit illic exitus, bic infelicior 
molitoris Voldemari. Mustapham neci dedit istic 
laqueus, hic Voldemarum rogus absumpsit. fioc 
modo causas,.consilia, personarum rationes, et re- 
rum eventa fuisse consimilia, respondentibus etiam 
temporibus ipsis, videmus : ideoque tam sibi rebus 
omnibus gemina, tam illustria duo saculi unius 
exempla, jucunda lectu, consideratione digna, 
libenter bic ob oculos ponere studiosis historiarum 
voluimug. 

84. Vardarium oppidum, Vardarius. amnis, Varda- 

riot, Vardari, Verdari. 

Quod legitur ín Annalibus Vardarium, Thessa- 
lia oppidum est, ad Vardarium flumen, quo 
Axium priscos dixisse, prztor nosler et alii no- 
tant, ad septimum a Tliessalonica lapidem situm : 
licet fossi Vardarix 100 milliaribus Graecis absint 
a Thessalonica, de quibus alibi. Memiuit Leo Sa- 
piens Augustus in Novella de thronis episcopatus 
Vardariotarum, quem netropoli Thessalonicensi 
subjicit. Et hosce Vardariotas etiam Turcos nomi- 
nat, translatos aliunde scilicet huc ad Vardariu.n 
fluvium. Scribimus autem Vardarium, more Grieco : 
cum alii Bardarium malint, contra pronuntiatio- 
nem incolarum , quibus est Vardari et Verdari. 

85. Chusein beg, Grecis Zunaites. 

Quem Turcici Annales Chbuseinem begum, lsnyr v 
principem, nominant , Laonicus Zunaitem vocat, 
Suyrngum prineipem : qui eum Dusme Mustapha 
captivus a Graecis custoditus fuerit iu. Epidauri 


D arce, nunc Moneimuasia sive Malvasia, et. iu Imbro 


Lemnoque insulis, quandiu sultanus Muchemetes 
vixerit, cui quidem hac in re gratilicati sint. Al 
Muchemete mortuo, Mustaphas cum hoc liberatus, 
et Murati Muchemetis filio fuit oppositus, prz. 
sentj cum rerum Graecarym discrimine, sicut idem 
prolixe commemorat. Obiter hoc etiam adjicitor, 
Zuanitem hunc dici Sansovino, non Zunaitem : prr 
oscitantiam scriptoris, ut puto. 

86. Viubat, Lopadium, Lupadi, Rhyndacus, 

Michaliszi. 

Monuimus supra, numero notarum 16, quod 
Turcis oppidum minoris Asi: dicaLur Vlubat, Lao- 
nico Lopadium esse, nunc vulgo Lupadi nomen 
habere. Meliensis Antonius, Podota noster, cujus 


1 XY 


JOANNIS LEUNCLA VIT 


TEC 


supra meminimus numero notarum 24, Lapidum A ille subduxisset , mercatorum impositas navigiis 


quoque dici volebat. Sed lic addendum, non oppi- 
dum duntaxat esse Lopadium, sed etim lacum 
Lopadium et profluentem elacu Lopadium amnem, 
eodem conspici loco, et iisdem appellari noininibus. 
licet hoc etiam perspicue de Laonici verbis in- 
telligere, cum res easdem referens, a : Eo tem- 
pore castra Muratzi wetabantur prope Lopadium 
lacum, et regronem Michalicii vastabant : ubi lacus 
multis jambagibus per angustias in mare seinet 
effundit, et ibidem pons est. Mustaplias autem ac- 
cedens, eastra locavit juxia ostium fluvii, qui ex 
lacu promanat. Quibus in verbis qua Michalicii 
regio vocatur, nunc Michalizi, tam ab hujus no- 
minis fluvio, quam ab oppilo dicitur : quod a 


copias suas trans Hellespontum vehi curasse. Qui- 
bus in verbis, quinam illi mercatores fuerint, non 
exprimitur. Sed Laonicus, rem disertius exponens, 
Praverterat, inquit, Amuratem Mustaphas,Callipolim 
transfretando, Amurates vero, naclus Januensium 
navim maximam, quas forte appulerat, cum guber- 
natore paciscitur, ut se cum peregrinis et militibus 
Janus (stipendiarios et Portz milites vertere debuit 
interpres), reliquisque copiis, in Furopam transve- 
heret. Mercedem gubernatori solvit maximam, quan- 
tam pollicitus pecuniam fuerat, impigre numerando. 
Hinc ergo jam cognoscitur, mercatores illos fuisse 
Genuenses, quibus alii Muratem in singula Lrans- 
vehendorum capita ducatos singulos, alii binos 


Lapido sive Lopadio milliarihus Gracis 10 distat. B solvisse memorant. Et notaudus hic locus tam Lao- 


Addendum et lioc, amnem Lopadium priscis di- 
ctum fuisse Rhyndacum. - 


87. Falso rumore didito, res magni momenti confecta. 


Przter illud stratagema, quo Mechemetes begus 
Michaloglius Mustaphaos proceres ac milites in 
l'artes Mura'is attraxit, aliud etiam a Laonico me- 
morie proditum est, quo singularis vafritiei com- 
mento res pariter ac spes omnes Mustapha fun- 
ditus eversa corruerunt. Ait enim, missis ad Grz- 
corum imperatorem ac proceres, tam a Murate, 
quam Mustapha legatis, Grxcos tandem re delibe- 
rata Mustaphzis asseusos, Muratzorum postulata 
rejecisse. Tum vero Murateos suorum in castra 
maxima cum festinatioue reversos, mox falsum 
sparsisse rumorem, quo Grecos affirmabant Mu- 
rais partes amplexos. Ea re per transfugas, ut fit, 
in hostium quoque castris didita, summopere per- 
tirbatos Mustaphzeos, quorum legati cum peroptato 
Grecorum responso necdum appulerant, abjectis 
animis vel Muratis se gratiz ac fidei permisisse, vel 
fuga saluti consuluisse : A344 quod ab ipso que- 
que Mustapla factum, Zunaite patritum ad princi- 
patum se recipiente. Memorabile profecto exem- 
plum, quo pacto nonnunquam in bellis res maxime 
rumoribus vel prosperis, vel adversis, cum dex- 
teritate sparsis, perficiantur. 


88. Buga, Guba, pro Buga. 


Quo loco sita sit Buga, satis intelligi potest de 
notatis superius ad numerum 24. A Leopadio non 
longe distat, habetque lacum, ex quo promanat 
amnis Buga, civitati cognominis. Recentioribus 
Juba vel Guba scribitur, literis transpositis. Am- 
nis Buga, quem diximus, Lopadio flumini misce- 
tur, quod itidem Grazcos olim Rhyndacum appel- 
lasse paulo aute notavimus. 

89 Genuenses quidam in Europam M uratis 1] copies 
(rans. llellespontum, | accepta. mercede mazima, 
transportant. 

Referunt. Turci, Muratem, ut. Mustapham fu- 
gientem opprimeret, cum omnes ad [lellespontum 
propter Calliopolitanum trajectum naves in terram 


nici, quam annalium, propter nostrorum liallacina- 
tiones, quorum alii navatam hanc Turcis aiunt a 
Genuensibus operam tempore prime Turcorum 
transjectionis in Europam, in quibus est Nicolai- 
des, de quo supra dictum numero notarum 34: 
aMi referunt ad id tempus, quo rescissis auctori- 
tate. pontificis induciis, quas Vladislaus Polonus 
Ungarie rex cum Murate pactus fuerat, Euge- 
nius IV pontifex, et [tali principes, Ungaro pro- 
miserunt, se triremibus obsessuros Hellespontum : 
quo minus ex Asia Murates, ubi bellum contra 
Caramanum gerebat, in Europam transmittere , 
conatusque Vladislai regis, Europa Turcos eje- 
cturi, posset impedire. Quo sane tempore, si Ge- 
nuenses transportandis Turcis operam Murati ης. 
vassent, ceu pessime de tota meriti republica 
Christiana diris omnium devoti fuissent. Sed hoc 
quidem eos Laonicus et Annales li crimine libe- 
rant, cum interim negari nequeat, hanc Genuen- 
sium , privatorum tamen hominum operam, in. hoc 
tempore contra Mustapham Murati prestitam, uon 
leve Grecorum rebus attulisse damnum, ac proinde 
cxteris etiam totius Europ:e populis Christianis 
fuisse noxiam. Bolairis et Ezex planitiei loca &u- 
perius exposita sunt numero 35. Tantum bic obssr- 
vandum, nomine Boleri sive Bolairis, etiam oppi- 
dum hic situm intelligi. Mortis genus, quo Musta- 
pham Murates affici jusserit , nimirum ut de pinna 
quadam murorum urbis lladrianopolitanz suspen - 
deretur, a Chalcocondyle silentio preteritum, a 
Turcis memorie proditur. 
90. Lazari duo, Servim despote simu. 

His annis Bonfinius cum uno Georgio, despota 
Roxianorum sive Razianorum, qui et Servii, Mu- 
ratem bella gessisse scripsit. Annales vero Turcici 
wadunt , anno Christiano 1427 Lazarum despotamn 
senem ditione sua prorsus exutum, nihiloque mi- 
nus anno sequenti proximo Muratem, Instaurato 
bello, Lazari regionem universam populatum esse. 
Quibus ex verbis equidem colligo, nomine L»zari 
senis intelligi Stephanum, Lazari primi (lium, 
quem Murates regno-cjecerit : sed ab ejus filio re- 
ceptam mox dilionem, a Murate direptam ama 


"71 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


798 


proximo fuisse : Lazarum vero juniorem hune, A interjecto Romanis a copiis occupatum fuit, Quibus 


Georgii nomen habuisse perspicit ex horum de- 
spotarumn stemmate lector, quod supra, numero 
notarum 54, dedinius, 

91. Ibrahim, Praimes et Mpraimes. 

Qui Turcis Ibrahim bassa, Chelilis bass: pater 
dicitnr, L»onico Praimes est, Alis filius : quo loco 
notavit ad libri marginem interpres, hunc eum- 
dem esse cum Chaiambego, in quo sane fallitur. 
Nam hic Chaiamhlegus interpretis, Laonico libro 
sexto Carambes dicitur, Priami fllius, Chelilis fra- 
ter. Ubi nota, Priamum vocari nomine corrupto, 
loco Praimis, quem Grxci Mpraimem scribunt, ob 
difficilem ipsis pronuntiationem littere nostra: B, 
pro qua MP ponunt : ut Mpajazites, pro Bajaz'tes; 


Rompertus, pro Robertus : Mpiperius, pro Dibe- B 


rius, cognomine Tiberii ; Mpajulus, pro Bojulo : 
qu: posteriora duo reperiuntur apud Cedrinum 
et Gregoram. Laonicus libro deinde octavo etiam 
freimem, sive rectius Mpreimem dixit. Et Gr:ze- 
eum Praimes, sive Preimes, Turcicum Ibrahim, 
facta sunt ex Hebreo Abraham. 

435 92. Murates Salonicam expugnat. 


Annales hi quidem non indicant, cuinam Mura- 
tes Salonicam sive Thessalonicam ademerit : sed 
res sic habet. Anno Christiano 1495 Thessaliz ci- 
vias Thessalonica vendita reipublicze Venct:e fuit 
ab Andronico Pal:wologo, Manuelis imperatoris 
Graecorum antepenultimi filio, penultimi Joannis, 


et ultimi Constantini fratre : cui lege permuta- C 


tion:s, annui reditus civitatis Tarvisin:e cesserunt. 
Sed mortuus fuit Andronicus in itinere, dum Ve- 
netias navigaret. Nihilo minns urbe potiti Veneti, 
suos eo rectores misere : quorum primus fuit Ma- 
rinus Bondomerius, cum titulo comitis Thessalo- 
nic». Venditio propterea facta fuit, quod Grzci 
nullo se modo Thessalonicam adversus Turcorum 
vim pos-e tueri viderent, licet urbs ipsa magnita- 
dine insignis, copiis locuples, Thermaici sinus por- 
(tu nobilis, nec ulli Graecarum civitatum czteris 
ornamentis inferior esset. Anno deinde 1431 sul- 
tanus Murates eaim obsedit, ae multoties oppugna- 
tam, Venetis tandem eripuit : caesis defensoribus, 
ac praesidii Veneti reliquiis naves ingressis, quie 
in portu. stabant, earumque subsidio Turcorum e 
mauibus dilapsis. — — 
935. Mons Zoga, qui et Toganus et Tuganus. 


Qux Turci montana Zogsm vocant, Graeci vel 
Toganum montem, ut Laonieus ; vel Tuganum, ut 
pretor noster, dixerunt. Laonici locus hic est. 
Mustaphas, inquit, tandem nusquain tutus, fuga 
se contulit in montem, quem incole Toganum vo- 
cant. Pratoris autem hac verba sunt : Imperator 
etiam montem Tuganum in potestatem redegit, et 
oppidulum in eo condidit : quo Nicolaum Coter- 
(zen ablegavit, ut excubias illic ageret, et Latinis 
'" jntra Tzurulum degentibus negotia facesserct : 
quod quidem oppidum Tzuruli non magno tempore 


e verbis intelligitur, Thracie inontem esse Tuganum 

vel Toganum, vicinum Tzurvulo, de quo superius di- 

ctun, numero notarum?26.Zoga vero Turcicum, eam 

ad Toganum rationem liabet, quod pronuntiatio 

nem attinet, quam Ozman vel Osman, ad Othman. 
94. Arbania, Albanum, Arnautlar. 

Quam Grzci veteres Epirum dixere, nunc Arba- 
niam vocant et Állianiam. Nomen Arbaniz reperi- 
tur in libro Greca lingua vulgari scripto, cui no- 
men Portolanus, Albanum pretor Greci noster 
hinc regioném ind'gitat. Incolae Turcis Arnau- 
llarí nominantur, a quibus jam majori ex parte 
Murea quoque, sive Peloponnesus, inhabitatur. 


95. Herzec, Herzegovina : Bozina duplex, Sanalis 
regio, dux Sancti Saba. 


Regia Bozinz superioris, versus Jadratn sive Za- 
ram εἰ Epidaurum, nunc Ragusam se porrigentis, 
Herzeca a Turcis appellatur, a Castaldo, Chersec ; 
ab aliis Orzega, a Bozinacis et Croatis Herzegovina: 
quod ducis sive principis sedes esset, quem Bocina- 
ci Croatique,cum Ungaris, Germanico vocabulo no- 
minant Herzog. Quippe duplex erat olim Bozina, 
superior οἱ inferior : quarum hzc regem liabebat, 
quem lllyricorum regem nuncupat Cnalcorond yles : 
lla pr'acipem sive ducem, quem etiam Sancti Sabze 
ducem vocabant. Laonico Sandalis regio dicitur, 
et incole. Cudvergi ab eodem appellantur, liaud 
$cio, an non corruptis vocabulis, uno ex Sansaba, 
sicut Itali pronuntiant, altero ex Herzecovi. Sed 
plura de his infra, cum in Bajazitis |I vita de 
Achmete bassa Cherseogli sive Clersecogli tra- 
ctabimus, notarum 161 et 162 capitibus. In tabulis 
chorographicis pro Hercego civitate reperias alicu- 
bi scriptum, Sercico, sed corrupte. 

96. Bulci filia Murati nupta. 

Nomine Bulci accipe Georgium  Bulcovitzium, 
Servie despotam, et vide notata superius, ad nu- 
meros notarum 26 et 54. Filiam hujus Murati nu- 
pam, plerique vocant lrencn, cognomento Canta- 
cuzenam, in quibus est Geufrzus, quem  Reinee- 
cius sequitur. Sed hi quidem errant. Nam recte 
scripsit Spanduginus hanc Mariam fuisse dictam, 
qu: nata fuerit non. Cantacuzino, sed Jurgo (sic 


D Servii Georgium vocant) despota patre, Cantacu- 


2ina tamen lrene matre, quz soror fuerit Georgii 
Cantacuzini. Georgius autem, quod Spanduginus 
non addidit, nepos erat imperatoris Joannis Can- 
tacuzini, ex Mattlizo filio, Albanensium principe. 
Quapropter hec etiam Maria neptis fuit ejusdem 
Joanvis imperatoris Gr:eci. Fallitur et Bonünius, 
qui despinam Lane Synderovia capta Turcorum 
in manus venisse scribit: cum ex Annalibus his 
constet, illam urbem anno demum post initum 
hoc matrimonium tertio fuisse occupatam. Et 
notandum, banc Murati nupsisse anno Christiano 
4435, vel. Mahumetano 358; post biennium vero 
ciccuicisum fuisse Muchemetem Muratis Ευ. 
Hinc cnim intelligitur, non foisse natum ey Maria 


793 


JOANNIS LEUNCLAVII 


800 


despina Muchemetem, quod vulgo magnis etiam A 99. Oppidi Semendrig diversa nomina : Georgii de- 


a viris memuriz proditur. Quippe 43G bimuli 


apud Turcos circumcidi non solent, Et tradunt | 


Annales, Muchemetem natum . anno Mahumetauo 
835, circumcisum anno$841, un.le colligitur, octen- 
nem fuisse, cum circumcideretur. Ádde testimonia 
Grecorum, Chalcocondylis et Spandugini ;. quo- 
rum ille Georgii despote βίαια, Muchemetis no- 
vercam expresse vocat : hic vero Mucatem ex Maria 
despina nullam suscepisse sobolem disertis iti- 
dem verbis tradit. Habes etiam iuitio declarationis 
hujus, priina. statim nota, de boc quzdam a nobis 
exposita. 
97. Buruz, Baras, Cibura. 


Castrum (hoc nomine civitates ctiam Turci 


spotg Serviorum varii casus. 


Quod oppidum Servize, non proeul a. Belgrado ad 
ripam Danubii situm, Semender Turcis appellatur, 
aut Semendre, diversis est nominatum vocabulis 
al historiarum scriptoribus. Synderoviam voeat 
Bonünius, Spenderoben et Spenderoviam Laoni- 
eus, Simandriam Busbequius, Jovius Samandriuw, 
Smendrovum Spanduginus : ez quo Laonici Spen- 
deroben arbitror equidem mutandam in Sraende- 
roven. Ungaris est Zendrew aut. Sendrew, nomine 
a vulgo corrupto ex Sancto Andrea, cujus hoc co- 
gnomen habet et aliud castellum in Ungaria supe- 
riori, quod hodieque nostri juris est. Serviana Se- 
mendria sive Sendrevia nunc. sangiacatus est, Bu- 


vocant) Buruz, in Anatoliz tabula chorographica, B densi beglerbego subditus. Obsessa nunc a Murate, 


Daraz nominatur, et ad fluvium Madren collocatur, 
qui veteribus est Meander. Olim Cibura dicebatur, 
unde per aphzeresin Bruuz fecere Darbari, quod ve- 
rum hujus nunc oppidi nomen est, non Daraz. Gre- 
€i veteres Cibyren nominarunt, et allui a Mzan- 
dro flumine scripserunt. Lco Sapiens imperator 
hanc primo loco refert inter episcopatus Stauropo- 
litanze metropoleos in Caria. 


. 98. flitus ponendi primum in sacris edificiis lapidem. 


Inter alia, qua Grz:corum imitatione Turcos fa- 
ctitare solitos, aliquoties monuimus, hoc etiam 
refertor, quod hic narratur, Muratem novum teun- 
plum Hadrianopoli couditurum, quodam die Vene- 
ris (quo Turci festum suum  hebdomadarium 
celebrant) summo mane, primum templi lapidem 
manibus suis posuisse. Nam is quoque ritus a Grz- 
cis imperatoribus ad Turcos manavit. lecitabo 
duntaxat unum exemplum de omuium illustrissimo 
totius orbis adificio templi Constantinopolitani 
sacr: sancte Dei Sapiente, qui Clristus est. Id 
quo conditum modo, quantis suinptibus, quot annis 
fuerit, expositum a Graecis est libello quodain 
manu exarato. Leguntur autem in eo quedam huc 
pertinentia de Justiniano Augusto, tanti operis au- 
ctore, qui Latinis verbis fere totidein lectori dabi- 
mus. Cum ponendo, inquit, fundamento  princi- 
pium daret imperator, Eutychium patriarcham ad- 
vocavit, qui preces Ecclesi:e strueadae causa con- 
cepit, limperator autem manibus ipse suis calcem 
testa prehendit, ac primus omnium in fundamen- 
tum projecit, et czetera. Quibus saue verbis, quo- 
nam modo primus lapis in structurís talibus poni 
soleat, declaratur. Nain cum maxima fundamentis 
ejusmodi saxa sunt adhibenda, qua vix plures 
operarii simul, neduni unus aliquis princeps, loco 
movere possunt; amplissimus scilicet lapis ipso 
presente, manumque nonnihil adinovente, ad in- 
clioandum opos ab his suo loco ponitur: cui deinde 
primus imperator, aut princeps auctor zedificii, 
calcem injicit: atque ita. struendo «edificio. princi - 
pium dedissc intelligitur. 


C 


defendebatur a Georgii despotaee majoribus natu 
119, Stephano (qui per errorem a Laonico juuior 
creditus fuit) et Georgio, sicut ait Bonfinius. Lao- 
nicus enim in eo quoque fallitur, quod Stephanum 
jd temporis in castris ad Semendriam Murata2is 
fuisse scripsit, obsessumque duntaxat Georgium, 
tandem fecisse deditionem. Quippe fratres. ambo 
deditione facta Muratis in potestatem venerunt, et 
candem sustinuere penam, oculis adhibito ολη” 
denti ferro visu spoliati propterea, quod patrem 
instigasse filii ad defectionem putarentur. [5 autem 
cum filio minimo natu Lazaro profugerat ad Alber- 
tum Il imperatorem Austríacum, et Ungeriz Bohe- 
mieque regem, Sigismundi Augusti generum et - 
successorem, ut ab eo cootra Muratis vires auxilia 
postularet : que quidem impetrata fuere, sed nihi- 
lominus succursum tardius, et interim dedita Murati 
Seinendria. Quapropter Georgius cum Lazaro filio 
suisque thesauris, qui ducatorum quinquies cente- 
na millia continebant, ad Raguszos se recepit, et 
ibidem in exsilio privatus aliquandiu vixit. Sed cum 
Murateg non desineret agere cum Raguszis, ut ipei 
dederetur, quo quidem nomine maxima quaque 
Ragus:zeis oiferebat ac pollicebatur : premonitus ab 
eis despota, cum thesauris aJ Alberti successorem 
Vladislaum Polonum, Ungarie regem se contulit, 
ejusque tandem ope restitutus in integrum fuit, uü 
deinceps suo loco dicetur. 

1437 100. Alba Greca, Belgradum Chriesch. Per- 

mutatio Georgii ἀεεροία cum Alberto 
1I Augusto, nomine Delgradi. 

Hujus etiam urbis varia nomina sunt, Alba 
Greca, Nandor alba, Beligrada numero multitu- 
dinis Cedrino, Belgradum, quod Serviorum lingua 
significat 'areem albam (Potoni Bialogrod dice- 
rent), Geufreus denique Criesch etiam diei vult, 
quod mutilatum est ex integro nomine Germa- 
nico, Griechisch Weissenburg , id est, arx alla 
Greca. Priscis Taurauum fuit, uti Bushequiusg ex 
antiquis. numisimatibus recte docet. Propugnavit 
eam hoc tempore contra vim Muratis Joannes 
Auranes. Obsidionem, quz septem mensibus ἁα- 
ravit, decadis secunda libro quarto descripsit, 


801 


PANDECTÉ HIST. TURCIC, 


$02 


Monünius. Erat tunc in Ungarorum potestate A scach Techm»s : οἱ idem Bagtamss eidem, qui 


Belgradum, quorum rex Albertus Austriacus eam 
munitionem a Georgio despota Serviorum jure 
donationis, ut Lazius, lege permutationis, ut alii 
scripserunt, consecutus fuerat. lii Austriacis genea- 
lugiis Lazianis lizc legimus : Alberto. secundo vix 
regni gubernacula ingresso, Auwurates Servis 
despotam adortus, Albam Grzcam a1 confluentes 
Danubii et Savi positam, natura et opere munitam, 
obsidione vingere cogitabat, owni genere appa- 
ratus terra et. aqua instructus. Quam vim ac po- 
tentiam hostis despota considerans, quo in czeteris 
tuendis auxilio sibi rex Albertus essct, munimen- 
tum illud ei donavit. Ab hoc Huniades illi . loco 
praeficitur, ob ejus singulare momentuin : quippe 
qui ad trium fluminum eonfluentes situs, Savo in 
lialiam, !Jstro in Austriam atque Germaniam, 
Tipisco denique in Transsylvaniam, Poloniam et 
Moraviam, bosti potentissimo, viam ostentaret. 
Adventu Alberti cum copiis, Albz obsidio solvitur. 
Hactenus Laziana, qua errore non carent, cum do- 
wnationem  iptervenisse, non permutationem , 
tradunt. Audiamus et Laonicum. Erat, inquit, 
buic in Panuonia non contemnenda regio , cum 
urbibus που] et opuleulis , quas permutatione 
facta cum Sigismundo, pro Belgrado Eleazarus acce 
perat. liec enim urbs mire placebat regi, ut oppor- 
tuna, propter portus commoditatem. Quippe Belgra- 
dum duobus cireumfluitur fluviis. Ab uno Ιδίου, ab 
" altero latere Savus fluit, qui istic io Istrum effun- 
ditur. Ergo Lazius ex Chalcocondyle corrigendus, 
ut permutationem factam sciamus, non donationem, 
ac vicissim Chalcocondyles emendandus ex Lazio, 
pro Sigismundo ut Albertus, pro Eleazaro Georgius 
ponatur, Boufinius etiam ipsa loca recenset, qui 
pro Belgrado hac permutatione Georgius acceperit : 
eastella nimirum hwc, Zalonkemeu (Salankemen 
vocabant nostri comites : situm est supra Belgradum, 
ad ripam Danubii, e regione ipsius ostii Tibisci, qui 
se in Danubium hic exonerat), Bechieu, Kclpen (Un- 
gari Kerpen dicunt), Vilagosuarum, Tocaiumn, Mon- 
cachum (Ungari Muncazium nominant), Thaalliam, 
Regesum : oppida vero hzc, Zalbmarum, Bezer 
mem, Debrezen, Thurum, Varsanum, et alia. 
401. Nova, Novogro4. 

Quz Turcis et Croatis Nove dicitur, arcis nova 
significationem babet, in Serviz finibus sita. Nunc 
ibidem sangiacus est Turcicus, (Budensi subjectus 
beglerbego, cum nomine Novogrodensis. Primus 
banc Murates cepit, sed Christiani recnperarunt : 
et sub Mucbemete secundo rursus eam awiserunt: 
in cujus vita de hac quidam adjiciemus alia, 
eapite notarum 152. 

402. Scach Abedin bassa, Sabatines. 

Qui a Turcis hi: nominatus scach  Abedin, 
Walis historicis Scíabadin, ex Bonfnio, Chalco- 
condyli Sabetines eunuchus est, quasi Sa. Badines. 
Sic Busbequio Sagtamas Persaruu rez est, qui οἱ 
mobis et ipsis dicitur scach Tamas, vel rectius 


nobis Beg Tamas, vel Teehmas beg, id est, do- 
minus vel princeps Teclimas. Sic et Tzanisa Philippo 
B.rgomati est scach Tzanorum. Edzis begi natales 
ad illum Edzem begum refero, qui sub. Üzchane 
Soleimani Urchanis filio militavit: et propterea 
begos hos. Edzeos ipsis etiain. Eurenosiis, et aliis 
nobilioribus Turcorum familiis, secundum Osma- 
nidas, przferendos puto. 

105. Mesid beg. interfectus, Pannodacia , Ardelium, 


Erdel, seu Ertel, Tosibinium , 
Laonici Cudunidas. 


Narrant annales Turcici, mandato Muratis Me- 
sitem begum per Valachism in Ungariam cum 
exercitu penetrasse, sed omnibus ibi cum copiis 


B fuisse ezsum. llic primum notabit lector, Mesitem 


Laonico dici Mezetem, Europe prefectum, hoc 
est, Romanis beglerbegum, Bon(nio Mezethum. 
Valaehie vero nomine, Transalpinam hic in- 
telligi, auctore Bonfinio, de qua superius nu- 
mero 71 dictum. Quod autem jussum referant Me- 
sitem ingredi Ungariam, accipiendum de Transsyl- 
vania : quam lioc loco, sicut alibi quoque, Panno- 
daciam Laonicus a Pannonibus sive Pzonibus et 
Dacis, qui Valachi gemini sunt, a quibus Trans- 
sylvania circumdatur, appellat. Idem mox subjicit 
hzc verba : Pannodaciz regio Ardelium nominatur. 
Addit etiam , metropolim hujus esse Tosibinium : 
que A38 vox quomodo ab interprete corrupta sit 
ex Cibinio, quod nunc manet apud Ungaros no- 
inen, et Germanis est Hermestadium, supra capite 
notarum 12 docuimus. Et sunt profecto corrupta 
mirifice in edito Laonico vocabula propria. Quis 
Cudunidam cogitaret esse Culionidem, nisi valde 
peritus eorum temporum historie ? Bartholomeus 
is certe Collionus etat, nobilis dux Bergomas : 
cujus etiam. gentiles si natos quis dicat ex familia 
de Collisionibus, quís divinare mox posset, hos 
ortos familia nobilium Bergomatum, quibus nomen 
sit a Collionibus ? lta nimirum corrupta vox le- 
gitur in vita Karuli quarti Augusti, quam Reinec- 
cius noster publicavit. Ad annalium nostrorum se- 
riem ut redeamus, eral. id temporis Ardelii regio 
(nunc Ungaris Ertel dicitur ) Jango Choniati com- 


D missa creditaque, sicut Laonicus ait: id est, 


Joanni fluniadi, longe illustrissimo duci, Matthia 
regis Ungariz patri : quem Geufrzus Jancum Ba- 
num appellat, vocabulis infra declarandis. Hic Mesi. 
tem Romanis beglerbegum , auctore Bonünio, cum 
viginti millibus Turcorum fudit, czecidit, interemit. 
104. Sophia, Tibisca, Scopia, Sardacia, Sardica, 
Triadiiza. 

Satis notum est Sophig nomeu, oppidi Bulgari 
magni et populosi, licet nulla sit ex parte muni- 
tum. [bi diem nos unum et alterum hbiesiuus. Ad 
marginem Chaicocondylis hec ascripsit interpres 
verba : Sophia, nuuc Seopia. Manifestus hic error 
est, cum urbem Scopia diserte Leonicu. in Mace- 


- donia collocet. Vide notata inferius capite 169, Ma- 


803 


JOANNIS LEUNCLAVII 


TM 


rius Niger Sophiam veteribus appellatam putat Ti- A rupte Carambum vocat, Laonicus Cbasanem , sicut 


biseam. Douünius ait, urbem a tempto, quod ma- 
gniüco sumptu Justinianus exeLruxerit, uomen acce- 
pisse. Atqui nullum hic templum tale vel olim fuit, 
vel hodie saltim ex aliquibus ruinis agnosci po- 
test, et a templo Constantinopolitano, quod Ju- 
stinianus Sanctae Sophiz sive Dei Sapientiae nouine 
spleudidissimum condidit, hoc oppidum, quatuor- 
decim vel quindecim dierum  itiuere dis»situm a 
Constantinopoli, vocatum fuisse, quis credat? Ide 
addit, -Sardaciam hanc olim fuisse dictam, a Sardis 
el Dacis, hoc est, a gentibus longissimo terrarum 
spatio et ipso quoque marí discretis. Subjicit 
deinde, celebratam ibi fuisse quondam syuodum 


οἱ Turci : quod verum ei nomen luisse crediderim, 
et alterum cognomen, a nigredine : sicut el aliud 
Celepiui cognomen eidem tribuit Bonfinivs a nobi- 
litate. Turci tradunt, Romani: sive Graeciz begler- 
begum hunc fuisse, Laonicus Europa ducem, quod 
idem est. Donfiuius vero Natoliz facit beglerbeguim, 
et copias huc e Natolia traduxisse memorat, quod 
vero non lit simile. Nam ut nihil de consensu ιο” 
rum annalium cum Laonico dicam, sane credibilius 
est, liunc. Gracie vel Ευτορα beglerbegum 439 
fuisse, qui occiso ab Huniade scaclio Abedini Ro- 
maniz beglerbego successerit, et e propinquo cum 
Europz copiis hosti occurrerit: cum Anatoliz be- 


Sardacieusem vel Sardaicensem. Hinc vero tandem B glerbegus ab hisce regionibus longius remotus es» 


intelligitur, de Sardica loqui Bonfiuiumn, ubi Sardi- 
censis habita synodus fuit, sub imperio filiorum 
Cous!antini Magtii. Ea vero non hic quxrenda, nec 
hodie Sophia dicitur, sed Triaditza : quod ei nomen 
eliam ztale sua fuisse, Glycas noster scripsit. 


105. Scachi Abedinis expeditio iufeliz. Jaucus Turcos 
cadit. 


Cum hic dica!:ur ablegatus fuisse beg'erbegus 
Romaniz, hoc est Europe , scachus Abedines, cuim 
universis Romanix copiis, et acanziis, el geni- 
zaris. liaud dubie magnus illi a Murate datus fuit 
exercitus, quem  Bonlinius astimatum luisse scri- 
hit octoginta Turcorum millibus : quod equidem 
annalium verba considerans, vero consentaneum 


puto : quamvis adjiciat Donlinius, id non facile C 


lidem admittere. Caesorpm certe numerus ei idem 
facere debebat , cuin fateatur triginta Turcorum 
millia (fuisse tunc interfecta, capta quinque millia. 
Expeditioni causam praebuit tum Mesitis bassz ca- 
lamitas, paulo. ante cum suis ad internecionem de- 
leti ; tum utriusque Valachiz defectio, quae auctore 
Joanne lluuiade, Turcorum a lide discesserat. 
liunc enim auuales intelligunt Janci nomine, quo 
gentibus illis Joannes dicitur. Laonicus (ut iudi- 
catum) Jangum Choniatem, Spanduginus recte 
Jancum Vaivodam appellat , vidclicet. Erdelii. sive 
Traussylvanig , Geulrzus Jancum | Danum : de 
quibus officiorum ac dignitatum in Uugariz reguo 
praecipuarum nominibus, partim capite notaruin 71 
diximus, partim infra dicturi sumus. 

106. Viadislai regis Ungarie prima contra Turcos 

expedito. 

Ànte omnia declaremus bic positarum in anna- 
libus personarum aliquot nomina. Rex Ungarorum 
expediti onis hujus auctor Vladislaus erat ex Polo- 
nie regum Jagelloniz stirpis familia : quem Ungaii 
plerique deserto Ladislao Ausuiaco Alberti secuudi 
Augusti postliumo regni administrationi przfecerant. 
Jaucus qui nominatur, Joaunes est lluniades, Laza- 
rogli, sive filius Lazari, Servis despota Georgius, 
Grecis et nostris Stephani filius, Lazari uepos. Casau 
vel Casam bassa Turcis scribitur, quem Geufraeus Ca- 
rambegu:u nominat, et nigrutu dominum sive ducem 
interpretatur : Philippus Callimachus magis cor- 


set, nec cum exercitu tam facili momento po*set 
Hellespontum traasmittere : ut. interim taceam, 
quantum periculi rebus Anatolie creaturus fuisset 
beglerbegi discessus in Europam, necdum ab Os- 
inanidis oppressa Caramani, hostis perpetui, et 
aliorum potentia. Quod cessus fuisse cum suis Ca- 
sanes in annalibus legitur, non sic accipiendum, 
ac si fuerit interfectus. Tradunt enim scriptores 
listoriarum magno consensu (przsertim Bonfinius 
et Callimachus, qui aut tunc, aut non multo post 
viiit, et Polonia regibus, Joanni praesertim Alberto, 
familiaris fuit), hunc bassam non occisum fuisse, 
sed captum. 


107. Clisure Isladine, Sladitza, priscis Osmwus 
fluvius. Capi Derbent. 


Clisuras dixi, nomine Gracie historiis noto, vias 
sive transitus angustos adinodum, per loca monu- 
ιο», quie Latinis olim furca nomiuabantur et 
fauces. Sic Justiniano Rinotmito Cedrinus ; in re- 
ditu ejus obsederaut Bulgari vias in angusto clisu- 
r2. Exposuii et. restituit alicubi vocem — Cujacius, 
jurecossultus clarissimus, derivatam a verbo Graco, 
quod occludendi significationem habet. lsladiuas 
vero clisuras hic intelligunt Turci, quz in Thra- 
ciam ex Bulgaria profecturis in Πω πιο monte oc- 
curruut eo loco, quo p»rvus amuis Sladitza subter 
clisuras Hx mi labitur. Nam uti Bonfinius scripsit, 
& Sopliia duplex iter est ad superandum Hauum 
in Thraciam et Macedoniam euntibus. Unus ad.tus 
4 Trajano plerisque putatur factus, ubi adbucqua- 
draio lapide porta maxima spectatur. Alter ad 
parvum est amnem, quem Sladitzaim Bulgari. vo- 
caut. Prius iter nos tenebamus, iu quo portaut 
illam reperimus, ad. pagum Bulgaricum sitam. Et 
locum hunc Turci coiites nostri nominabant Capi 
Derbenut, hoc est, portam (faucium vel augustiarum. 
Alter aditus est ille, de quo hic agimus, et. quem 
]3ladinum annales vocant, a Sladitza fluviolo. Ce- 
drinus hic amneim Osmun ponit, quem arbitror 
esse Sladitzam. Locus est in vita Constautini Mo. 
uomachi sivo. Gladiatoris. Dasilitzz; nomen apud 
Laonicum, in expositione cladis hujus Turcoruu, 
vitiosc scriptum vix dubito ; licet non ignorem 
vclle Geufrzum, Bajiliizeu novo vocabulo auge 


$05 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


806 


Hemum dici; eujus opinionis penes ipsum fides esto. Α cujus exitu plerique viri sapientes male tunc etiam 


108. Georgius despota cum Lararo filio restitutus 
a Murate. 


Lazarogli, sive Lazarides, Georgius scilicet de- 
$pola, post priniam hanc expeditionem Viadislai 
regis, in gratiam rediisse cum Murate traditur hic 
in annalibus, idem Laonico referente ; sed addit 
hic, fuisse tune restitutum cum patre Georgio 
Lazarum quoque minoreni natu filium, cum tributi 
quotannis solvendi onere, quod erat definitum 
parte dimidia redituum totius Serviani despotatus. 
Hinc ergo Cureus Silesiorum chronographus refu- 
tatur, qui scripsit, Georgium post cladem Varnen- 
sem Amurati reconciliatum, sua recuperasse , 
hoc est, anno post banc Vladislai victoriam tertio : 
cum omnino constel, ante Varnensem expeditionem 
invitatum a Vladislao rege despotam ad belli con- 
tra Muratem suscipiendi societatem, id nullo modo 
facere voluisse, regemque cum Huniade propterea 
sibi reddidisse infestum. Capita pacis inter Vla- 
dislaum et Muratem, post caesos ad. Isladinas fau. 
ces Turcos, apud Laonicum, Bontüinium et alios 
leguniur. 

409. Chelilis bass& nomen corruptum. 

Attigimus de hoc quadam numero notarum 39, 
et rursum 91. Apud editum certe Laonicum tain 
filii Chelilis, quam patris lbraimis hic corrupta 
Jeguntur nomina. Sunt enim lizc ejus verba : Po- 
tentiam maximam tenebat Chatites Priami filius, 


quo in Januis regis vir prudentior non erat. Primum (c 


in bis Chatites, mutandum in Chaliles, et Priamus 
in Praimem vel Mpraimem : quibus litteris Mp 
Graci nostrum B conantur exprimere, sicuti cap. 
91 dictum : prorsus ut Mpraimes sit Braim vel 
Ibraim. Geufrzus etiam nomen ejus corrupit, cui 
Chaly bacha scribitur, et Haly bacha, pro Clilil 
vel Chelil bassa. Lzonico sane Chaliles, et Alies, 
vel Halies (qui Turcis Ali), diversa nomina sunt. 
430. Expeditio secunda Vladislai regis, post violatas 
decennales inducias. — ^ 

Causas expedit:ouis secunde Vladislai regis an- 
nates hi. Turcorum non exposuerunt, sed apud 
nostros, Laonicum, Callimachum, Bonfinium, plene 
commemoratas legimus. Tradunt enim, Eugenium 
quartum pontificem, ubi decennales Murateim in- 
ducias cum Vladisloo rege pactum accepisset ; tau- 
tuu opera Juliani cardinalis Cisarini. legati a la- 
tere, apud juvenem et avidum. glorie regem, ad- 
versantibus interim magnis viris, qui religionem 
pacis ac foederis, intervenientibus sanctissimis ju- 
risjurandi 44/90 vinculis icti, minime violandam 
assererent, perficere potuisse ; tandem ut. aucto- 
ritate pontilicia rescissis induciarum pactis, arma 
eontra Muratetmn. rursus capieuda  decerneretur. 
Aiebat euim pontifex, initaw cum infidelibus pa- 
«em, non consulta prius apostolica sede rataur ha- 
beri non posse ; praesertim quod ea videretur lu 
peruiciem ac detrimentum reipublice Christianz 
fatta. Sic redintegratum — temere fuit. bellum, de 


ominabantur. Quippe Murates bona fide przstite- 
rat, quicunque mutu:x pacis tabulis ad se perti- 
nentia continebantur, οἱ prestiturum se fuerat 
pollicitus, nihil minus fore veritus, quam ut Chri- 
stianus rex, tante virtutis ac fidei, cum lluniade 
czterisque praestantibus viris, tam infami perfidia 
scelere semet obstringeret. Sed enim lectorem ad 
eos quos dixi, Callimachum praesertim ac Bonfinium 
remiLto. 
111. Matera, Sckuli, Nigeboli, Durwad. 

Pro Matera Callimachus οἱ Bontinius nominant 
Pezechium, pro Schulio Callimachus Sumium, 
Bonfinius Sunium, quxe Sulio respondere arbitror 
molliori pronuntia'ione veriorique scriptura. Bon- 


B ünio Macrapolis etiam recitatur, quie Matera sit 


necne videant alii. Vi quidem cap!a fuisse Pezechium 
et Bulium, annales innuunt, Callimachus et Bon- 
fiuius affirmant ; cumque neminis vitee parceretur, 
interlecta Turcorum ibidem quinque millia periisse. 
Nigebolim supra.dixzimus capite notarum 51 Turcis 
esse dictau, quam nos vocanius Nicopolim. Buru- 
vadam a'uales occupatam presidium accepisse 
narrant. Ergo illa sponte se dedidit, nec vastata 
fuit. Unde colligitur a Turcis Buruvadam vocari, 
quam Callimachus Tavaruam, Boufinius Cavarnam 
dizit. Hanc eniin ultro deditionem fecisse comme- 
morant, exemplo Pezechii Suliique territaw. 

412. Diverse de altera Muratis in Europam transje- 

clione cum exercitu opiniones. 

Diximus supra, numero notarum 89, Muratem 
bello contra Mustaplham  suppositilium fratrem, 
Geuuensium quorumdam opera, nuinerato his ma- 
ximo pretio, trans Hellespontum pervenisse cum 
copiis : idque verum esse, Lestimonio Laonici do- 
cuimus. À quibus autem hoc bello coutra Vladis- 
laum Ungariz regem, Muratis exercitus iu Euro- 
pam transvectus fuerit, equidem hactenus intelli- 
gere non potui. Non ausos id tunc facere Genueu- 
ses, facile crediderim, propter Italie totius con- 
seusum : qux maxima Turcorum ex Europa pel- 
lendorum ac radicitus exstirpandorum $pe conce- 
pia, classem ad angustias Hellesponti miserat : 
qua fatentur ipsi Turcorum annales impeditum 


D fuisse Muratem, quominus in Europau transjicere 


cum suis per Hellespontum posset. Nec. dissimu- 
laturus tanti sceleris auctores erat cardinalis 
Florentinus, Italice classis prefectus :. siquidem 
ilius affines esse culpe ^ Genucnses. constitisset : 
minus eis parsurus Eugenius, papa Veuetus, eri- 
tiali Genuatibus odio cum aliis Venetis infestus. 
Duutaxat in litteris suis, quarum Bonünuius meminit, 
Murateimn.— cardinalis scribit. elusis astu. vel lai- 
gitione speculatoribus ad Calliopolim tranjecisse. 
Qua verba quonam modo cum verbis annaliuin 
concilianda sint, aut aliter iutelligi possint, quam 
cuu ipsius cardinalis ignominia, negligeuti:e semet 
arguenlis, equidem non video. Cur enim ltalicae 
classi praefectus uon impediebat, quominus vel 


807 


JOANNIS LEUNCLAVII 


80s 


ad Calliopolim, vel alium llellesponti locum ille 4 Achelo, Barnam scribunt Chaleocondylis initcr- 


transjiceret ? cur inse culpam tacite confert? cur 
cscitantize semetipsum.accusat ?:Ait enim, ad Cal- 
liopolim transmisisse Muratem, Α quo transjectu 
ipse Muratem arcere jussus fuerat. Ex adverso 
scribunt Turci, classem lialicam iu tempore Cal- 
liopolim appulísse, Muratemque prapediisse, quo- 
minus illic transmittere potuerit. Audiamus οἱ 
Laonicum, qui per otium trajecisse Muratem nar- 
rat, cuin adverso vento diebus aliquot durante, im- 
pedirentur Itali, quominus ex Propontide in llel- 
lespontum contra Muratem venire possent. Interea 
vero Muratem ad turrim sacram, qui in Asiatico 
littore sita sit ad angustissimum in Propontide lo- 
cum, transmisisse, Excusat hic quoque cardinalem 
classis praefectum, et ubi transjecerit, sua quidem 
opinione, Murates, indicat, nisi quod per errorem 
scribit interpres, faetum hoc ad angustissimum in 
Propontide locum : pro quo, in Hellesponto, dices 
re debebat. Bosphorus enim angustias habet, com- 
. modas ad transjiciendum ; Propontis vero nullas, 
nisi qua iu ZEga'um mare per Hellespontum erum- 
pens, a Calliopoll usque ad arces, quas Dardanel- 
los vocant, spatio viginti septem milliarium, in ar- 
tum cogitur, ul antea capite notarum 24 diximus. 
In hac ergo narrationum diversitate nihil invenio 
probabilius, quam quod annalibus his memori: 
proditur : Muratem scilicet ab Italis impeditum ad 
Calliopolim, ea relieta, sursum (nun deorsum, ubi 


situm erat illud Diane fanum vel hieron, quod 6 


inale turrim sacram reddidit interpres) cum  exer- 
citu per B.thbyniam profectum, e regione illius loci, 
quo loco nunc arcis nova stiruetura cernatur, 
mercatorum navigíis in Romaniam sive Thraciain 
wransjecisse. Nam hinc manifesto paret, cum nec 
ad Callicpolim, nec ad Dardauellos, nec ad ullas 
alias Hellesponti 4/41 angustias transvectum : 
sed anpra Constantinopolim, versus pontum Euzxi- 
num, im ea Bospori parte, qua is artissimus est 
inter Asiam et Europam, et ubi propterea novam 
arcem (Neocastron Graci vocant, ut paulo post 
dicetur capite 128, ad unum supra Constantiuopo- 
lim milliare Germanicum) Muratis filius Muclieme- 
tes exstruxit, ut hic ex Asia in Europam, vel vi- 
cissim ex Europa in Asiam transjectu facili ac brevi, 
quoties libuisset, nemine prohibente, cum exer- 
citu possel transmittere. Quidquid dicat Laonicus, 
quidquid scripsisse cardinalem, male fortassis ab 
exploratoribus instructum, Bonf(inius asserat , haec 
potius ego vera puto. 
115. Varna, Stagnum Varnense, Caliacra. 

Civitss est ad Pontu ». Euxinum Varna, quam 
Ortelius Odessum priscis, vel. Odyssum dietam 
tradit, alii Dionysopolim faciunt. Anchialus csse 
de Curei sententia nequit, cum ea superstes Achelo 
punc dicatur, nomine non admodum recenti, Nam 
et Cedrino Acheloum vocatur, et apud. Symconem 
magistrum ofliciorum in historia necdum edita 
legitur, Anchialum recentiori vocabulo nominari 


pretes, et apud Cedriaum Ium Darna v, tum Bar- 
nas namero multitudinis, doctissimus Xylander, 
nobis, dum viveret, amicissimus. Ad Varnas, ait 
Cedrinus, castra Bulgari posuerunt. Item, Catscalo 
(inquit Cedrinus) sitarum ad Istrum urbium loco- 
rumque prazses, cum fossis occurrisset juxta littus 
Varn:e, quam ita vocant, manumque cors: ruisset, 
eos in fugam egit. llic littoris Varnensis fit men- 
tío, Callimachus etiam sinum  ma:is et stagnum, 
Boulinius paladem nominat. Πως pactionibus regi 
Vladislao dedita fuit, ut seripsit Laonicus : Calia- 
cra vero vi capta, cnjus hic in annalibus. nulla 
mentio. Bonfinius tamen cam silentio non przier- 
Ht, et male Callacrium seiipsit ; nomen boc 
addens oppido datum, a Gallis ex. Asia, re infeli- 
citer gesta, reversis : ut Callacrium quasi Galla- 
crium diceretur, Atqui Caliacra significat Graecis 
bouum vel elegans promontorium. Mario Nigro, 
hodiernam Gracorum pronunutiationem  secuto , 
Chaliacra voeatur. 


114. Pugna. Varnensis, Cata Michait. 


Που przlio Vladislaus rex pugnasse dicitur ab 
uno latere, vel secundum Laonicum, in dextro 
Cornu : Cara sive Niger Michael in sinistro, de quà 
tamen aliud praterea nihil memori» proditum 
reperio. Bon(inius eadem de Nigro Michaele com- 
memorat, ac diserte proflletur, ex Turcorum se 
narra'ionibus illa repetere, ne verbu!ó quidem 
atltiugens, quis fuerit iste Michal. Launicus ait, 
Dacos iu sinistro curasse cornu, quibus fortasse 
Michael Zilagius praerat, cujus sororem Huniades 
habebat in matrimonio. Equidem alium divinar& 
Michaelem, id temporis apud Ungaros celebrem; 
non possum. 


415. Laonici locus emendatus et. expositus. Chusilar, 
Vitesi. 

In primo conflictu cesis fuisse tefertur ex parté 
Muratis Anotolie beglerbegns. Hanc interempti 
Anatolig beglerbegi gloriam Laonicus Huniadi, 
fortissimo duci, tribuit, Hoc autem loco facturum 
me prelium operz spero, si verba quzdam |, o- 
nici partim corrupta, partim obscura, restituero 


p et illustravero. Ea. vero. tàin apud Latinum, quam 


Gallicum interpretem, hujusmodi sunt : Joannes 
Choniates babens Phazen, id est eos qui Bitaxides 
vocantur, ibat in Asix ducem. Opinor aliis baec 
legentibus idem accidere, quod initjo mihi conti- 
gisse memini. Nimirum monstrum quoddam arbi- 
wabar esse Plazen, es quo uno mox plures ne- 
scio qui Bitaxides, velut ex equo Trojano prodie- 
rint. Ne diutius avidum lectoris animum detineam, 
dico sic ista legenda : Joanues Choniates habens 
secum Chazes, id est eos qui Vitcaides vocantur, 
ibat in Asiz ducem. Qus verba lector ut intelligat, 
Tureis Chazi norit significare strenuum  militeiw, 
quie vox numero multitudiuis Chazilar eis effertur, 
CGracis Chazes, hoc est, strenui milites, idet 


809 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


s 


vero lingua Ungarica dicuntur Vitez, ut Germa- A vclit : Turci vero Chezerem nominent. Quod prius 


nica Rittersleut, Ex hoe autem. Viu z. €hatcocon- 
dyles more Grzeco formavit Vitezides. Hoc modo 
nihil in Laonici verbis obscuri restat. Gallicus 
interpres Ungaricarum rerum imperitus, alio loco 
Ditezides cum Hassaris. confuncit, qui levis apud 
Ungaros armatufz sunt equites. Solent autem 
hujusmodi Chazilari et Vitezi tam apud Turcos, 
quam Üngaros, babere certas quasdam notas, 
quibus ipsi pre ceteris militibus conspicui sunt : 
et in primis tot gestant ardearum in eapite penuas, 
quo! hostes vel in przliis, vel duellis, qu: ntrique 
geni frequentissima sunt, occiderunt, His ergo 
militibus strenuis &tipatas Huniades, Anatoliz 
beylerbegum invasi*, et eum suis occidit. 

116. Precibns Muratis mutata. pralii facies. Inau- 

ditum pignus fidei cuusa. Murati datum. 

Non a Turcis tantumtinodo. memori proditum 
est, constitutum in 1maxino . diserimine Muratem 
auxiliem — ceelitus inplorasse, verum etiam ab 
historieis Christianis idem relatum in litteras, 
quorum aliqui rem non temere silentio pratereun- 
dam produnt. Quippe commemorant ,  poscento 
Murate certum aliquod a. Vladislao :rege pacis in- 
violabiliter observanda documentum , profauo 
&h9À quorundam consilio traditam ei fuisse hos- 
tiam, ecclesiastico ri'u consecratam : ne scilicet 
ullo modo de fide voluntateque regis, áccepto tam 
augusto pignore, dubitaret. Postea vero perturba- 
tis (ut dicium) induciis, cum ad arma deducta res 
esset, ac prelio Varnensi cesis in. utroque coruu 
Muratzis, in extremo res Turcorum discrimine 
veisarentur : Muratem e sinu. prolata Christiano- 
rum hostia, οἱ erectis ad celum oculis, in hujus- 
modi quzdam prorupisse verba : Christe, si Deus 
es, ut Christiani tui de te perhibent, vindica perti- 
diam tuorum, qui te milii dedere pignori, nihilo- 
que minus adeo religiose sancitau pacem per 
summum scelus violarunt, Quibus in hunc modum 
ab ipso prolatis ea scilicet evenerint, qui? tam ab 
hostibus, quam a nostris recitantur. Philippus 
tamen Callimachus hanc rem tam secreto veferre 
videtur actaun, nihil ut certi de tradito tali pignore 
vulgo constaret. 

411. Cheser, el Cheter beg, idem. Vladislao regi coput 
amputat. Elpiorum familia. 

Narrant Annales ei qui Vladislao τορῖ prostrato 
caput amputarit, ct Murati obtuleril, nomen fuisse 
Cheser beg, eumdemqae natum ex ÉElpia fuisse 
familia. Chaleocondyles autem. scripsit, nomen 
peregrino, qui Murati caput interempti Pannonum 
regis attulerit fuiase Therizes : qui virtutis ingigne 
praemium a rege consecutus sit. Hic inter se diversa 
duo recitari videinus. Primum esi, peregrinum 
Laonico fuisse, qui capul regis attulerit, hoc est 
Azepum sive peditem stipendiarium, pro quo be- 
gum posuerunt Annales. Et begorum nomine pro- 
ceres apud Turcos appellantur. Alterum, nominis 
ipsius discrepantia, cumille Therizem dictum fuisse 

l'argor,. 6n. CLIX. 


atinet, potius equidem "Turcis habendam (idein 
arbitror, ut ex procerum numero fuisse credatur, 
qni Elpiorum familia natus erat. [απο enim initio 
declarationis hujus videri eamdem esse cum Ogu- 
zia, monuimus. Is ergo regi caput amputavit, cuin 
alius quidam ex Azeporum sive peditum numero, 
iucisis equi regii tendinibus, cum cum ipso rege 
humi prostravisset, ut Turci referunt. In nomiue 
non magna diversitas est, nisi quod Laonicus vulgo 
notum et mutilatum posuit. Quippe Cheser elezan- 

tius apud Turcos loquentibus idem est cum ο0 
qui a vulgo pronuatiatur. Cheter, ex quo Chetcris 


nomen L2aouicus sub finem octavi libri feeit : hic 


Therizem mvtilate scripsit, pro Cheterize. Dc ipso 


D wigsuislai regis ampttato capite quid factum postea 


€ 


fuerit, paucis Thomas Ebeudorfus ín Austriacis 
suis eyposuit. «Caput, inquit, Vladislai, cum armis, 
et dextra, feriur pro jocalibus (id est, cimeliorum 
loeo) regi Tatarorum oblatum.» Nimirum in vindi- 
etam perfidis dextra quoque mortuo przecisa fuit, 
«qua (idem dederat. 

118. Puteremptorum. wiriuque prelio Varnensi nu- 

merus variat, 

Dies ille quo puguatum ad Varnam, waditur a 
nostris fnisse decimus mensis Novembris, auno 
1441. Gcuíraeus undecimum statuit, Donfiuius cxsa 
pre2idil Christiauorum ad 19,000, Turcorum ad 
30,000. Numerus militum, qui regis in exercitu 
fuerit, a Bonünio positus plurimum discrepat ab 
eo quem Turci memorant, Nam hi de 80000 loquun- 
tur, ille lantummodo de 160090. 


119. Chadum bassa, Semisse aspri auctum geniza- 
rorum stipendium. 

Quem lic Annales nostri Chadumem bassam 
vocant, Laonico Phatumes est, regi:e domus judex. 
Hoc ideo duxi notandum, quia confirmat id. quod 
paulo ante scripsi numero 115, Phazen alibi mu- 
taudum in Chazes, ut bie Phatumes in Chatumes, 
quod idem est cum Cliadumes, Id vero nomen 
Chadum vel. Πας eastratum vel. eunuchum si- 
gnificat. Inde quod dieitur, adjecisse Muclem-tem 
stipendio Genizarorum semissem aspri : ex. more 


D Tuicorum intelligi debet, qui a. sultano suo dinr- 


nas annonas accipiunt : non meustrua, nec annua 
salaria, quie principes nostri dare solent. Causas 
revocali a bassis aJ gubernationem Muraiis, Clal- 
cocondyles exposuit, 

120. Moreas, Gcren:e, Tzcconia. 


Moreas, genere masculo, dicitura Gravis hodic, 
qux Peloponn»sus olim vocabatur. Nomen ipsum, 
quod apud Damascenum Studitam reperitur, de- 
rivant Graci nunc ab arbore moro. quod toia re- 
gione scilicet arbor hzec frequeus sit. Hic. expugna- 
lam a. Murate Geremen, excidionue datam, tra- 
dust Annales : quam arbitror esse veterem Gere- 
niam Peloponuesi, quod oppidum  Ptolemaus 
in ea Peloponnesi parte collocat, quze Laconia dice- 


20 


811 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


$12 


batur olim, nunc "Tzaconia, non Sacania, sicut A supra de Nemetsassiis capite 71 exposuiu.us. An au- 


Urtelius prave scripsit. 
491. ]baonis seu Joannis ditio, Colziacum, sive Getia, 
]scodar, Scodra Scutarium, Ischender beg. 

Annales hi ditionem Joannis vocant, quam Iba- 
nis regionem dixit Laonicus. lvauem vero scri- 
bere debuit interpres. Etenim Serviauis Iwan, ut 
hodie Rossis quoque Joaunes vocatar. Intelligitur 
autem Joannes Castriotes vel Castriotus, partis 
Albaniz princeps, p«ter Georgii. Castriotis, qui 
nominabatur a Turcis lschender beg, id ert domi- 
nus Alexander, ex quo 4/49 Scanderbogum fece- 
runt alii, magnumque Alexandrum non recte in- 
terpretati sunt... Corruptius. eumdem — Bon(inius 
Sandorobeclium | appellavit. Laonicus Scenderetn 
scripsit, qui puer in januas regis venerit, hoc est, 
ad Portam Osmanid:e principis; et hoc. tempore 
Muratem ei bellum fecisse commemorat. Chalco- 
condylis interpres hóc loco margini Calcioli no- 
men ascripsit, pro nomine Cagtrioti. Cotziacum 
in hujus belli narratione, libro septimo Laonici, 
Getía vocatur : vicina Crue (Crojain nostri dicunt, 
de qua plura paulo post), quam post Getiam, licet 
frustra, Murates adortus fuit. Iscodarbeg Turcis 
est Scodre dominus sive priuceps, videlicet hic 
ipse Georgius Castriotus, dequo dictum. Scodra 
vero Grxcis est integra voce Scutarium. Plinius 
tamen alicubi Seodram vocat, et in. Novella Leo- 
nis Augusti de thronis etiam Scodarum episcopatus 
sub Dyrrhachina metropoli reperitur, qui sane non 
diversus est ab ejus civitatis episcopatu, cujus hie 
fit mentio. Fallitur Barletius , cum Turcis Scan- 
driau dici putat, quasi Alexandriam, Nam Iscodar 
non est Scandria, nec Alexandria vocatur eis 
Scandria, sed I[schendrie. 

499, Saxones in Huniadis exercitu, Saaii, Sassii, 
Sassia. 

Mirum alicui videatur, eur Annales mentionem 
Saxonum bic seorsum faciant, cum statim in ge- 
nere Germanorum t0men subjiciaut, quo Saxo- 
nes etiam continentur, Ejus eximendi scrupuli causa 
dico, ncn hic nostroin Germania Saxones intelligi : 
sed Saxones Traussilvaniz vel Erdelii, vel Septein- 
castreusis in Ungaria regionis incolas, qui Sassios 
áive Saxones hodieque se profltentur, et a Ceculis, 
ejusdem regionis iucolis, tam lingua, quam aliis re- 
Lus, omnibus differunt, Hinc Bonfinius in Transsil- 
vania site Saxobanix mentionein facit, pagiua 612 
postrema Francoturteusis editionis, quam Sambuco 
nostro clarissimo deliemus : cujus equidem mortui 
menuriam cum benevolentia usurpo, el prater meri- 
ium a quodam excellentis ingenii doctrinzque viro, 
nobis itidem amico, mox 4 inorte paulo tactam incle- 
mentius, doleo. Et ibidera Sambucus margini no- 
men Saz, ad Saxobaniam ascripsit : quo signili- 
care voluit, lianc a Saziis sive Sasziis sic dictam. 
Notum vero, Saxones a Germanis, quos superiores 
vocant, ita nominari : cum ipsi patriaui suam Sas- 
siam, seque Sassios indigitent, llis conjunge, quae 


tem victi Saxones nostri a karulo magno Augusto, 
quemadmodum in Flandriam, sic etiam in hxc Er- 
delii loca translati fuerint, quod aliquibus porsua- 
sum video : non hujus est loci, prolixius discutere 
Mibi quidem vix vero (it simile, qui sciam uno se- 
culo Saxones ante Karulum magnum in Pannonia 
cum ipsis fuisse civibus suis Longobardis ; ut omit 
tam alia, quie sane plurima possent in medium a[- 
ferri. Copize nostrorum, quas Turci maximas fuime 
dicunt, hominum viginti duo millia continebant : 
preter Valachos tamen, uti Bonünius meminit. 

185. Valachi a Turcis casi, justo judicio vindicaium 

in trans[ugas. 

Aiunt Ánnaies, 6805 a limitotrophis aliquot 
proceribus Turcicis fuisse Valachos ante comnmis- 
sum in planitie Cosovana pralium. Chalcocon- 
dyles vero tradit, Valachos ab Ungaris et caeteris 
Christianis ad Murateim sub ipsam defecisse Coso- 
vanain dimicatiouem : deque sententia Muratis ος- 
ina poncre jussos, in exercitus utriusque conspceetr, 
summa cum omnium admiratione, ceu perfidus 
transfugas ac desertores, trucidatos fuisse. Quod 


, equidem exemplum singularis in Murate severitatis 


C 


ac justitiz,, praeteriium a Turcis esse silentio, non 

abs re miror. 

124. Annus proelii Cosovani, numerus utrinque c&- 
sorum. Án Morava fluvius idem cum Schitniza. 
Notavimus in margine libri annum Mahumetanum 

855, quo pugnatum in Cosovaua planitie, respon- 

dere Christiano 1448 : quo Bonfinius etiam dimica- 

tum scripsit. ldem addit, periisse continuis hisce 
eonflictibus Turcorum ad triginta quatuor. millia, 

Curistianorum vero duntaxat octo millia, quemad- 

medum Murales ipse suis in litteris ad Corinthios 

lassus fuerit. Caeterum hoc loco praeterire silentio 
uon possuu, me superius numero notarum 48 pol- 
livitum | explicationem quzstiouis, an Schitniza 
fluvius idem sit cum Morava. Sic enim hunc cum 
iucolis voco, qui Chalcocondylis interpreti Morabas 
scribitur. Cedrinus alicubi Moravem tai. fluvium, 
quam castellum ad ejus ripam positum, non procul 

a Beligradis, nominare videtur. Pervenit, inquit, 

usque ad Moravem et Belegrada, qu: castra sunt 


D Pannoniz, in Transistriana regione sita, et Cceali 


Turci: vicina. Quibus verbis ultiinis Crales Turcie 
signilicat Uugarise regem. Szpius enin repetit Ce- 
drinus, Unnos et Ungros dici Turcos. ldem hos in 
Paunonia Turcos occidentales discernit a positis in 
vicinia Persarum Turcis orientalibus. Et Tureia 
Persis hodieque dicuntur Mogores, quod nomen 
genti su: nunc etiam tribuunt Uugari, sicut Egin- 
hartus quoque Karuli Magni tempore scripsit, 
AM Ugros vel Ungros et Magoces eosdem essc. 
Nota vox Ungarorum, Maggior undra. Sed redea- 
mus ad Moravam. Geufreus Moravam olim Ἀξο- 
achum fuisse nominatum putat. Meminit autem 
Laonicus, sepultos fuisse Turcos, hoc praelio caesos, 
ad ripam Morava fluminis. Bonünius vero proce- 


811 


PANDECTE IHST. TURCIC. 


814 


:es ail ibi.lem sepultos, gregarios in profluentem A tes. bis obsedit, quo de nunc agimus : el cum ea 


Selitnizam conjectos. lfine parere videtur, idem 
esse flumen, Scehlitnizam et Moravam. Sed. cum 
equidem recordari videar, comites mostros istic 
unum Moravam nominasse : restat uL eoncludainus, 
Schitnizam bhaetenus conservato nomine, postquam 
se Koravz miscuit, amisso priori vocabulo deinceps 
solo Moravae nomine censeri, donec ita conjunctus 
uterque fluvius in Danubium labatur. Memini vado 
nos transire Moravanm, magna inensium — aliquot 
siccitate plurimum  deminutis ejus aquis : sed nus- 
quam. ab eis incolis Sehitniza, ubique Morava no- 
minabatur, contra interpretis Gallici. opinionem. 


425. Feris bey, Gergoni sire Chrysonicum, Anatolie 
moniaua. 

Nomen beglerbegi Romanis, qui Gergonim ar- 
cem vel oppidum instaurare jussu Muratis debebat, 
Aunales ipsi non expresserunt. Bonfinius autein 
scripsit, bunc appellatum fuisse Frigibechum, quod 
BMalica pronuntiatione tantumdem | valet, ac Frisi- 
bez. Turci Ferisi beg, aut Feris beg enuntiant. Re- 
peritur enim superius tale begi cujusdam alterius 
tomen, initio vie Dajasitis primi, qui progressus 
cuim copiis ad Danubium usque, primus istic Vidi- 
ram occupasse traditur. Oppidum  Gergoni Turcis 
dictum, Bonfinius Chrysonicum nominat. Situm 
est in fhoxiaua sive Rasciaua. Servianave regione, 
a4 Moravam fluvium. Anatoli: montana Turci vo- 
cant lioc loco, sicut. alibi quoque sapius, montem 


Olympum, sive Calegerorum, in Dithynia, prope (c 


civitatem Prusai : de quo dictum antea, capite 


notarum 17. 


426. Beligradum Albanie, Crua, Croa, Crom, Crojo, 
principum Crojanorum in Belgio [umilia. 

Idem cum superiori, ad Savi Danubiique conflu- 
entes sito Belgrado Serviz, nomen habet. hoc. Ai- 
baniz vel Arbaniz (sicut vulgus Grecorum voca!) 
Beligradum, hoc est, arx alba. Quippe conjuncta 
cum oppido arx est, qua α Valona, celeberrima 
nunc etiam Epiri civitate (Leo imperator Aulo- 
niam, veteres Aulonem dixerunt), unius itinere diei 
distat. Caeterum dissimulare non debeo, nullam 
obsessi 4 Murate paulo ante mortem Beligradi 
mentionem reperiri, vel apud Martinuin. Barletium 
Bcodrensem, rerum a Scanderbego gestarum scrip- 
torem, vel apud Bonlinium, vel Geufreum : sed 
obsidium Croj: duntaxat ab his exponi, quam prius 
eliam capto Cotziaco sive Getia, quatuor ante hoc 
tempus annuis, irrito conatu tentaveral : ut scripsit 
Laonicus, qui Cruain nominat, urbem Albanorum 
priwariam. Novella Leonis Augusti, quam toties 
citamus, velut alteram quamdam imperii Coustan- 
Unopolitani notiljam, numero multitudiuis Croas 
appellat, et harum episcopum Dyrrhaclhino subjicit. 
Idem ei nomen est apud prztorem Grzciz nostrum. 
Barletius Crojam vocat, idque nomen Epirotarum 
lingua fontem &ignilicare dicit : quod intra muni- 
Vonem jugis aqui fontes sint. Primus hanc Mura- 


bj 


D adjecta est : 


potiri secunda. oppognatione non posset, in mor- 
bum lethalem prs indignatione lajsus, rabida:n 
exhalavit animam. Imitatus est patrem persequem.lo 
Castriote, vexandaque Croja, Muchemetes secundus 
filius : qui continuis munitionibus undique circuu.- 
datam, et arctissime clausam, eapere tamen ΠΟΠ po- 
tuit, Scanderbegus tandem sponte Venetis eam do- 
navit aute mortem, no tante. reipublicze destituta 
prisidio, Turcorum in manus mex à morte de- 
fensoris veniret. Obiter hoc adjicitor, ub hac Croja 
nomen tulisse nobilissimos Belgii proceres Crojs: 
nos, qui Crojam aliquando possedisse tradantur : 
sieut in iisdem Albanis locis et Karlovitzii priuci- 
pes, origine Galli, de quibus dictum capite 46, Dyi- 


B ,hachium soo cum agro tenuerunt : eL Aclaie prin- 


cipes in. eadem vicinia rerum aliquando fuerunt 
potiti, Sabaudosaxoniea nati fawilia. Ex Grojanis 
regulis summ: fuit 2uctorliatis apud Karulum V 
Augustum lladriauus, Chiurii dominus, Eadcm 
editus gente fuit. Antonius princeps Purtiauus in 
Gallia. Nunc apud Belgas snperstiles sunt. duo 
fiatres, dux Arescotanus, οἱ flaurecliius inarclio, 
cuui principe Chim:eo Arescotauni filio. 

137. Galata, Ceras, Sivus Ceratinus, Pera, Syce, 

Scala Sycena. 

Urbs Gal:ta.vulgo etiam nota est, e regióne Con* 
stantinopoleos sita, trans sinum, quen Ceras sive 
Cornu, et Ceratinum sive Cornutum, veteres etiaw 
vocarunt : quod instar cornu cervini sparsim ra» 
mis quasi quibusdam littus utrumque aimplectatur. 
l'atet in ambitu totus hic sinus milliaribus Grzcis 
viginti. Galatas hodie masculo genere Grzcis. cf- 
fertur, sicut et prxtori Gracie nostro, qui Phru- 
rion sive castellum vocat. Eadem οἱ Pera dicitur 
et Perzea Nicetze historico, quod ultra sinum posita 
sit. Veteres ab arborum ficos ferentium 45 copia 
Svceas nominabant, qux vox apud Zosimum ruaque 
nostrum legitur. Xylander apud Cedrinum ficus 
interpretatur, et suburbium esse dicit Dyzantli : 
cum tamen intermedio mari ab urbe disjungatur. 
Qua Constantinopoli Galatam transjicitur, Scatam 
Sycenaàm ponit vetus urbis Constantinopolitan:e 
descriptio, quas libro Notitie utriusque imperi 
et scalam in Purtolano suo' Grai 
hodieque dicuut eum locum, quo Πάνας appellunt 
et ubi exscenditur. Usua est hac voce Cedrínus in 
Copronymo, cum narrar, unum glacici fragmentum 
cum impetu delatum et impactuin in scalam Acro- 
poleos, id est. arcis Byzantinz, de qua capite 139; 
eam commninuisse, Latitudo sinus inter. hanc scu 
lam et oppidum Galatam, vel iuter. ambas. potiuá 
scalas, e regione positas, ad passus 300 patet. Ga- 
lata .Genuensium «éolonia est, etiam hodie majori 


ex parte a: Christianis inhabitata, prasertim ther4 


catoribus. - 


$:9 


JOANNIS LEUNCLAVII 


816 


123. Neacasteon, Ruineli Chisur, Anatoli Chisar : Ca- Α gustum inaris. meatum, propter monasterium. el 


siellum. Lethes, Turres nigre, Hermaum promou- 
torium, Lemus, Leinocopia, Bogazi, Bogázi Chi- 
sar, Bosporus, Brachiwn S. Georgii: Loca Bo- 
sporana iam Europei, quam Asialtict (1t0ris, a 
Constantinopoli u:que ad. Euxini maris ostium, 
Cyanee, Symplegades, Γἱαπεία.. 


Arcem  munitissimam, quam 4 tergo Galatz 
Muchemetes Jl, ad mare, id. est, ad Bosporum e 
mari Euxino profluenteim, condidisse narratur ; 
Graeci Neocastrou, lioc est, castrum novi. Yoca- 
runt, utet Turci Geui Chisar, cujus et supra w:eu- 
tio facta capite notarum 112. lidem tamen nolis 
etiam Rumeli Chisar appellari dicebant, cum hac 
preterveheremur ad Pontum Euxinum, quod ας. 
cem lomanie vel Europz significat: sicut alterani 
liuic oppositam in Asiatico lillore, nunc ruinosamn 
Anadoli Chisar, id est, arcem Anatoliz vel. Asie 
muncupabant. Neovastron. vulgus — oeccidentalium 
Christianorum, presertim Germani, Turres nigras 
dicunt. Abest a Constantinopoli ad unuin. milliare 
majus Germ2nicuim, locus sane munitus, et for- 
midabilis admodum miseris captivis, prasertim 
lautioris fortuna : qui hos intra carceres. conclus, 
nunquam fere libertatem — recipiunt: eaque de 
causa castellum hoc Lees vel oblivionis olim 
(quoque. vocatum. puto, cujus in. Bosphoro positi 
Gregoras meminit, ab eo dicti, quod perpetuos 
ad carceres damnatorum nulla exstet amplius me- 
moria. Constat autem, fuissc istic etiam ante Mu- 
cheietem lH illa, qui diximus, in. utroque littore 
castella : sed imperatorum Grzeorum | incuria sic 
pegiecta, nulli ut usui servirent. ali? quam custo- 
dieudis captivis, Causas condendi Neocastri. Ma- 
chemetes habuit, ut transjicere tain in Asiai quam 
Europam libere possel : ne Christiani navibus suis 
wansvectioneim exercitus probiberent, ut denique 
Constantinopoli capieudze secviret, Laonicus arcem 
jta descripsit, uL hodie conspicitur. Áil eaim  con- 
stare tribus turribus magnis, quarum uua superior 
in acclivi colle proeminct: reliquas du: consistunt 
inferius ad ipsum littus Dospori: quo videlicet 
linc iu naves prxterlegentes impetus [ieri possit. 
Harum duarum uua maxima est, Tecta suut. plum- 
bea. Murus ambit arcem. crassus pedes 22. Tur- 
rium crassities ad 20 pedes. extenditur. Petrus 
Gyllius, illustrator urbis et Dospori diligens, an- 
tiquis Heriizum lioc loco. promontorium fuisse 
statuit. Dosporo datum nomeu est a trausnatatu 
bovis, aut bucul;e vel juveuea: potius, videlicet lus, 
luachi regis Argivorum filiz, de qua est. in fabulis 
historicis. lta nimirum in Originibus DByzaniii 
Graecis manuscriptis legimus. Nullibi Bosporus 
angustior est, quam inler Neocastrum εἰ Anatoii 
Chisar. Jdem Gyllius auctor est, Bosporum Gra- 
cis vocari. Lainon, Turcis Doyazi, qua nostris 
sunt fauces vel augustize maris, uL etiam in homiue 
fauces appellantur Lemos. Hinc  Lzmocopiain 
Laonicus hoc loco posuit. Nostri Bosporum etiam 
$ancti Georgii brachium nominarunt, velut. aue 


B Bosporus illabitur. 


D 


adem Sancti Georgii Manganorum dictam. Pro- 
pontidi se miscentis. ld propterea notandum, quia 
coiiplures in hoc ballucinautur dum sancti Georgii 
brachium ad Sestuum ect Abydum collocant : ut 
Yolaterrauus, quem citat Ortelius in voce. Helles- 
pontus, nt Geufrzus, ut Thomas | Forcacchius, ut 
alii, Saltem rectius hoc vel ex hisce Viuccntii 
Belvacensis verbis didicissent : lloc est mare ma- 
gnum (id est, Poutus Euxiuus, nuuc ctiam. [talis 
mare majus) de quo brachium Sancti Georgii exit, 
(id est, Dusporas) quod in. Constantinopolim — va- 
dit. Ergo Sancti Georgii brachium est. supra Con- 


Slantinopolim, ad cujus orientalem angulum, sub- 


ter ipsam sullanorum arcem, in Propontidem 
Adeoque a sancti Georgii 
brachio sive Dosporo, pér l'ropontidem — et Helles- 
pontum, Sestum et Abydum usque 180 milliarium 
Graecorum est itcr. Gallicus interpres Laonici mi- 
rilice profecto excutit, ac sibimetipsi contradicens 
aif : Mechemetes arcem Laemocoy12. condere cospit 
in ora Propuntidis, ex patte Europa, in eo pro- 
prio ioco, qui Bosporus appellatur. Et ascripsit 
margini, verbis his locum s.gnificari, quo Sestus 
oliu sita fuerit : eumque Turcica lingua dici Ba- 
gazasar, sive przcisionei AG faucium. Quid 
magis absurde dici potuisset, quam conditam. ad 
DBospurum arcem, intelligi debere sitam! eodem 
loco, quo Sestius olim. exstiterit? Certe. Neocas- 
Uum hoc Muchemetis a. Sesti veteris loco prope 
200 milliaribus Gracis distat, totumque Proponti- 
dis et HellesponU. spatium his inteijectum est. 
Quod. autem dicit, eum locum lingua Turcica vo- 
cari Bajazasar, sive pracisionem laucium : in eo 
quoque fallitur et vocabulum corruptum pouit. 
Nam scribere debuit Bogazi Chisar, et interpretari 
arcem faucium.  Launocopie quidem Graca vox, 
qua Laonieus utitur, incisuram faucium significai, 
hoc est locum, ubi finis est liarum Bospori fau- 
cium, qui deiuceps in. multo capaciorem  Propon- 
idis sinum magna eum. undarum violentia semet 
elfundit. Cum autem superius capite notarum 36 
loca totius Hellesponti et Propontidis, inde usque 
a Dardanellis vel arcibus, hoc est, a cadaveribus 
Sesti et Abydi, ad urbem Constantinopolim et ad 
ipsum adeo sultani saraium, ubi Bosporus iu 
Propontidem praecipiti maxime cursu .| illabitur, 
euui;neraverimus : libet a saraio sultani ursus. in- 
cipiende, sursum quasi mentis navigatione qua- 
dam ad ipsum usque maris Euxini ostium. pro- 
gredi et utrinque sita loca, cum ad dexteram in 
Asiatico littore, tum ad sinistram in Europzo, no- 
minibus partim priscis, partim nune. δίκην, oi- 
dine recensere : sic. tamen, ut. nimis scrupalose, 
more Gylliano, vetusta, cognitu parum necessaria, 
non inseramus. 

lgitur engulo sultaniui saraii respondet e re- 
(ione Scutarium in Αδία disjunctis a se invicem 
locis hisce duntaat uno milliari Grzeco. Ante 


R17 


ΡΑΝΡΕΟΤΕ HIST. TURCIC. 


S18 


vero, quam transjeetus hic supcretur, occüirit in À — A Stauro locus in Αιιαρίυ (sie enim frequenter : 


ipsis aquis extructa quadam arx "parva, quam 
Turrim Scutarinam Graci vocant, Turci Kisculam, 
hoc es!, arcem virginis, ex causa quadam alibi 
exponenda. De hac arce sunt. iutelligenda. Nicet;e 
verba, libro 1v, cum ait : Ab. hoc imperatore &a- 
nmuele turris illa (potuisset arcem vertere) non 
procul a continente in mari exstructa. est, qux 
Damalis pridem, nunc Arcula dicitur ; et. altera 
turris e regione, juxta Manganium monasterium 
(scilicel Saneti Georgii) eo consilio, ut ferrea ca- 
tena utrinque exlensa, Larbaris navibus aditus 
iu loca urbis arci vicina, et tractum illum omnem 
usque ad Blacherniam regiam, intercluderetur. 
Quibus i verbis Arcula nomen significare puto 
'parvam arcem. ]dem post iuquit: Imperator in 
palatio ad Damalim, quod Scutarium dicitur, ver- 
sabatur. Distat a continenti Asiana Seutarium cen- 
tum passibus. Nomen oppido vicino dedit, ut 
Graecis hodie Scutarium, Turcis Iscodar dicatur : 
olm uon Chalcedon, uti Jovius, Peucerus, Bushc- 
quius, alüque magni viri putarunt (Chalcedonis 
enim rudera 10 milliaribus ab Angulo sultanini sa- 
rali versus Astacenum sinum, ad promoulorium 
Dsmalicum, juxta portum Eutropii, sita suut ), 
scd Chrysopolis. ld autem oppido nomen inditum 
2liqui putaut, ut auri civitas diceretur, ab auro, 
quod olim antiquissimis temporibus pro Persarum 
vegibus hic tributi nomine congeri ex Asia tota. so- 
litum fuerit. Sed origines urbis Byzantiug aliam 
nominis rationem, verbis Grzcis, in hanc. fere sen- 
tentiam refernut. Conspecta (inquiunt). coufestim 
aquila, cor victimae rapit, et in promontorium 
Bosporii littoris lefert, ο regione Clirysopoleos, cui 
Chryses Agamemnonis ex Chryseide filius, post 
uecem patris, Clyteuinestre fugiens insidias, et ad 
quaerendum ]phigena:m — properans, nomen hoc 
apud incolas reliquit, sepulture sux: monumentum 
cum istic inem vivendi fecisset. Quibus in verbis 
promontorium  Bosporii littoris, illud ipsum intel- 
ligitur, in quo nunc saraium sultaninum orientale 
situm est. 

Adchrysojoli sive Scutario, littus Asiaticum le- 
gentibus, occurrit prium — p»gus, qui Stauros 
Grzcis dicitur, ab aurea cruce, quam in templi ab 
se ibidem conditi vertice Constantinus Magnus in- 
siguiter ornatam constituisse perhibetur. Sic enim 
audire de Tlieedosio Zygowala, patriarchali pro- 
tonotario, v»slde docto viro memini. Et ipsius 
templi ruinas aumplissimas aliquando cum  adimira- 
tione, comitibus Tlieronymo Arconato, εἰ Paulo 
ftosa, ex νο tempore pie mortuo, viris optimis el 
amicissimis, inspexi : eum navigio transvecti Chal- 
«edonem, in. Eutropii. pertum, terra deinde pro- 
1nontorium Damalieum pedibus  emetiremur, in 
«quo rudera templi sancte Eunphemiz concilio Clial- 
cedoneosi nobilis, in. horto. quodam superant : et 
ad bunc deinde pagum Stauruim, aliaque. loca pro- 
gicderemur. 


historici Greci vocant hxc ab utroque. latere loca, 
quz sursum ad Euxinum mare navigantibus con- 
spiciuntur) proximus est in codem Asiatico littore, 
moussterio quondam insigni celebris, qui nuuc 
Akimitos Grxcis dicitur. Olim Akimiti vocabantur, 
hocest, monachi pervigiles, totasque nocles site 
somno precibus et hymnis dicendis exigentes. 

Ab Akimito pergitur ad Chrvsokerama,, locum 


' ab zeszcra dictum, tegulis olim inauratis ornata. 


C 


Chrysokeramis vicinum est Auatolis. Castelli, Sic 
Graci nunc mutile vocant, quoJ 1ntegre diceretur 
Auatolis (hoc eat, Asi) Castellion. Et paulo ante 
meminimus, idem Turcis eodem significatu voeari 
Auadoli Chisar.- 


Ultra Castellion Anatolis. est Megalocarya, 447 
magnis a nucibus avellanis dicta : quam rectius 
Greci. volunt ad sanctos angelos nominari. 


Supra Megalocaryam conspicitur vetus hieron 
(sic et Turci cum Grecis vocant), id est, fanum sive 
templum, a Constantino Magno conditum: quo 
tempore confecto bello Gothico, reversus fuit, ut 
Gr:eci nunc aiunt. Constat tamen, hoc olim quoque 
loco fuisse temporibus antiquissimis templum Ar- 
gonautorum quod appellatum fuit hieron sive fanuw 
Jovis Urii, hoc est, largientis ventos seeundos. Et 
potum est, solitos imperatores Christianos mutare 
ιδιπρία paganorum iu nostri ritus ecclesias. 


Ulterius castellum Argyron situm est quod Cas- 
tal.lus etiam posuit, Alzyrum vocans. 


llactenus in Aslatico, sive dextro Anapli latere, 
sita loca numeravimus. Nunc idem iter ab imo re- 
petituri, littus Europeum legamus ad. lgvam, do- 
nec itidem ad ostium Ponti Euxini perveniamus, 


liaque Galata Ceratinum ad sinum relicta, traus- . 
eundum primo promontorium, saraio sultaniuo, 
c regione trans sinum cornutum silo, respondens ; 
οἱ tox offeret sese Caravoli, locus omni variorum 
eedificiorum et hortorum cultura, ne templis quidem 
Turcicis deficientibus, amcnissimus: ubi diverso- 
rium Anglicanz regina legato assignatum erat, 
eum nos istic essemus. Ibidem Julig Pescceuie 
warmor Grecum est elegantissimum. cujus inscrip- 
tionem liabemus. 


Caravoli proximus est locus a S. Phoca templo 
Christianis appellatus, Ortachioi Turcis. Archion 
priscis dictum refert Gyllius. 


Ultra S. Phocam Archangzelus est, locus sic al 
archangelo Michaele dictus, Veteres Catascepen no- 
minassc, patet ex his Nicetze verbis : Monasterimm 
in Ponti faucibus loco, qui Catascepe dicitur, ex- 
struxit archiducis Michaelis nomine. Vocant nunc 
ciiam Grxci Asomatou, propterea quod angeli cor- 
poris expertes sint. 

Inde pervenitur ad Diplokionion, sic dietum a 
geminis coluzwis, quod Turci DBesictas, veluti 1a- 
pidem eunarum vocant, Ibi monumentum est sepul» 


819 


. JOANNIS LEUNCLAVII 


820 


tare Chairadinis Dass:e, cui ab Italis nomcn Dar- A monstrabat Arconatus, a Gyllio non animadversam. 


barossz datum fuit. Meminit hic eum sepultu m li- 
ber ipse Aonslium, ad annum Christianum 1547. 
Diplokionion priscis dictum erat Jasonium. One- 
lius non recte Diplociana scripsit, pro Diplokiuuio, 
et Bisitas, pro Besictas. 

Ultra Diplokionion est id, de quo prolixe nunc 
egimus, Neocastron. 

lline itur ad locum, Stenia nune dictu, nomine 
eorrupto de Sosthenio, ni fallor. Aut boc illud est 
Stenon, Cedrino et aliis frequenter nominatum. 

Sequitur Neochori, quod sic ennntiatur a Grecis 
hodie, eum sit Neochorion. Significat autem locum 
vel agrum pradiumve novum. 

Supra Neochorion pagus est Pharopia. Sic enim 
a Grecis effertur, a nostris Therapia. 

Pervenitur hiuc ad Panagian sto mauro molo, id 
est, ad sauctissimaim Deiparam virginem, sitam 
ad nigram wolem portus. Quidam e vulgo nomi- 
nant, ad sanctissimam Deiparam die xv Augusti. 

Ultima Turris est ad ipsum Ponti ostium, cum 
p:go a Gracis inhabitato, siia: sicut el liactenus 
indicatorum utriusque littoris locorum | incols fere 
Greci sunt. Eam (στὴ Busbequius Pharum vo- 
cabulo veteri nominat, sed accolie Phanarion ap- 
pellant, a Greco verbo derivata voce, quod lucen- 
di significationem habet. Quippe noctu faces. ac- 
cenduntur in suprema turris parle, quam animi 
eausa conscendimus, ut ad ostium Ponti navigan- 
tium. incolumitati consulatur. Α  Constavtinopoli 
distat hoc ostium maris Euxini milliaribus Grecis 
plus minus 55. Scopuli saxo vivo siti duo sunt ante 
Ponti ostium, quo in Bosporum magna vi semet 
exonerat. II» scilicet ille Cyanex sive Symplega- 
des, sive Planctz»» sunt, quas ipse Busbequius pene 
putavit fabulosas, aut invenire se aaltim, velut alio 
devolutas, potuisse negavit. Insul: priscis h:e dice- 
bantur non. quod eint mague, sed quod undique 
mari velut insulill:e vel nisidia, sieut Graci vocaut, 
alluantur: Cyanee, quod ex intervallo magno ad- 
navigantibus ceruleum de se colorem praebeant: 
Symplegades et Planete a. conquassalione mutua, 
qua spectauiibus ex remoto spatio non tangere se 
tantum exíistiniantur, verum etiam loco moveri, et 
ita coire, duntaxat unus ut esse scopulus, unum 
nisidion, videantur. Hanc opinionem de  Cyaueis 
meam Gregora verba hac, e libro Historiarum iv, 
confirmant : « Promontorium, inquit, templi Argo- 
nautarum, quod Os Ponti appellatur : ubi Cyaneas 
et l'lanctas esse Graci. quondam dixerunt: unimi- 
rum in ipso Ponti ostio. 18ο omnia saue diligeuter 
inspicere bis memini, przsente Hieronymo Arco- 
nato, prestantis ingenii viro; qui rem memoria di- 
gnam hic mihi primus suggerebat. Altera Symple- 
gadum, quam simpliciter saxuum. Busbequius ap- 
pellavit, habet columnam veterem ex albo moarmo- 
re, quam vulgus istic Pompeii columnaui falso vo- 

αἱ. In. hac preter alia, qua Gyllius diligenter 
sei;vavit et descripsit, Augusti Sphingem mihi 


Sphingi respondet inscriptio, quam ab aliis omis- 
sam pouere libuit. 
DIVO CASAR! AVYGCYSTO 
L. CLANNIDIVS 
L. F. CLa... PONTO 

[4/48 Nec tamen defuerunt hic olim etiam Cn. 
Pompeii monumenta, relicta in. his locis inde ad 
illis usque temporibus, cum imperator populi Ro- 
mani contra Mithridatem, Ponti regem, bellam 
gereret. Exstat unum adhue liberti cujusdam 
Pompeiani marmor, quod non procul a  Casanis 
basse messita (quondam illustri S. Theodosisx 
templo) supra navale Sultaninum sita, conspicitur. 
]d pulcherrimis exaratum litteris Romanis, h:zee 
verba continet. 


V. CN. ΡΟΝΡΕΙΤ5. PHILINVS. 


POMPELE PIILOMENAE 

FILLE 

ΕΤ $!bi 
liabet lector uno comprehensa eapite non pauea, 
quibus tam prolixe recensendis, si preter officium 
et institutum alicui fecisse videbor , excusabit apud 
equos me judices infixum aniuo fervens explican- 
di res Graecas et Turcicas studium, cuin. reruim 
ipsarum "varietate tam utili, quam tninime tz- 
diosa. 


199. Tempus certum capta: Constantinoyoleos., 

Certum est, captam Constantinopolim a Muche- 
mele fI die 29 mensis Mai, quem 1v Kal. Junias 
vocans, anno Christiano 1455, non 1452, quem- 
admodum apud /Eneam Silvium per errorem li- 
brarii fortasse scriptum legitur. Potest hoc etiam 
ex collatione Malinmetanorum annorum ad Christia- 
nos colligi. Caetera de urbistam obsidione, quam oc- 
cupatione, licet pa&cis expusita sint verbis, utin Àn- 
nalibus fieri solet, iis tamen consentanea sunt, quz 
Chaleocondyles prolixius, ut in historia, meuori: 
prodidit, 


150. Atmindan , columna serpentina, statuarum 
slichioses. 


Aunindan significat Turcis eum Constantinopoli 
locum, quem ab equorum cursu Grxci dixerunt 
Hippodromum. Naim si verbum verbo redilas, At 
et Mindan.signilicaut equorum locum capacem et 
amplum. Columna serpeniina nunc etiam superest, 
ex are facta, sic ab imo convolutis inter se spiris 
serpentis triplicis, ut in parte superiori tandem 
sese tres cervices, triaque Serpentina capita, divi- 
dant ac separent in formam  triquetram : quibus 
quondam accepimus impositum ab urbis conditore 
Constantino Maguo fuisse plurimum scriptis cele- 
bratum illum tripodem Apollinis Deiphicum. Quod 
ait, effectum fuisse per hoc simulacrum, ut eo. du- 
rante nullus esset. in urbe serpens: ex opinionibas 
Grecorum Muchemeti relatum fuit : quorum in li- 
bro manuscripto de urbis zedificiis, quem liabemus, 
Stichioses ejusmodi (sic enim appellant) statua- 
rum varia leguntur, et quidem ab Apollonio Tya- 


831 


PANDECTE IIIST, TURCIC. 


822. 


teo profectae, si quidem vera narrant, Certe quod A niad, comes Bistriceusis, σι die Augusti. Eu: de- 


»tatim sequitur de statua equestri ahenea destructa, 


qua pesii preclusus fuerit in urbem aditus ; super-- 


ALitiosis videri posset aliquam mereri lidem, cutu 
singulis annis ea nunc fede meusibus aestivis cali- 
dioribus grassetur. Qua nos istuc astate venimus, 
alisumpsisse eredebatur inter quatuor menses lio- 
minum ad 150000. Nec anno sequenti pauciores 
interierunt. 


151. Siurige Sphetigradum, Sphetia. 

Duxit in Albauiam copias Muchemetes adversus 
Iscbenderem. begum, sive Georgium Casiriotem. 
Siurige lingua Turcica significat arcem acutam. 
Greci dicerent. Oxypyrgion. Laonicus Sphetiam 


ploravit Fr. Joannes de Capistrano, lHluniadis com- 
mil.to : « Salve, aureola coeli, qux cocidisti, corona. . 
Rsgui exstincta es lucerna, Orbis corruptum es 
speculum, in quo nos diutius inspicere sperahamus, 
ct alii. Nune tu devicto inimico triumphas coram 
Deo et angelis, o bone Joannes.» Sane quam fortiter, 
el immortali cum laude sua, hi duo se gesserunt, 
hoc propugnaculo Christianorum defendendo, llu- 
nia:les et Capistranus, monachus ordifis Pr:edica- 
torum, clarus in historiis Volonum cruce signato- 
rum dux, qui mortuum Iluniadem paucos inu . 
dies secutus fait, Muchemetes in oppugnatione «die 
21 Julii, cujus Ebendorfus meininit, lethali accepto 
vulucre, vix. incolumis evasit. Obsidio soluta fuit 


vocat. appellatam a. Barletio Sphetigradum, lingua B jio 6 Augusti, quem Calixtus 11 pontifex haberi 


Slavonica, quam idem a Croja distare 58 nilliari- 
hus ait. 

1522 Nove, Nova, Nuvograd. Novus mons Rascic, 

Neopyrgium. 

. Nove Croatis ct Servianis dicitur, quz hie Nova 
rominatur, oppidum Serviz cujus tunc. despota 
Georgius adhuc superstes erat: sed non multo post 
wioritur, impetrata pace a sultano Muchemete, filio- 
«ue mínimo natu Lazaro, successore post se relicto. 
A^otavimus supra cap. 101, Novogradum nunc 
vulgo dici, quod arcem novam signilicat, nop no- 
vuui montem, ut Bonünius iuterpretatur, dum no- 
vum montem Rascie vocat, Apud Laonicum No- 
vopyrgum legimus, pro quo Neopyrgu: reponemus, 
uomen id Grzscis sonans, quod Venedis Novograd. 
Voidem margini ascriptum Novobardum mutabiimus 
in Novogradum, vel potius Novogradum. Ait hic 
b20nicas magnum esae metalli proventum, οἱ al- 
luentem oppidum Moravam, lstro misceri, San- 
witci nunc sedes est, Bud: beglerbego subditi. 


1353. Belgradi vel Albe Graece secunda obsidio. 


De Belgrado et. Muratis obsidione dictum antea 
pumero 100. Nnuc iterum obsessa fuit a Mucheme- 
te Muratis filio, qui eam repetebat ab Ungaris, ut 
inembrum Serviz nunc sui juris effectze, de quo pro- 
lixe tractatum indicato capite. De hac obsidione se- 
euuda Thomas Ebendorfus, in Austriacis Annali- 
bus suis, baec retulit: Anuo 1455, Turcus Machu- 
met secundis elatus lortunis, despotam Georgium, 
Batzie principem, in suis terris hostiliter invasit, 
et plura hominum millia crudeliter abduxit . Hiuc 
εἰ despota versus Ungariam, ad Albam Graecam, 
ciun suis secrelis se contulit, &/$9 terramque suam 
giberuandam Joauni de lluniad, Ungari:e guberna- 
tori, dum Viennam (ad Fridericum IV imperatore.) 
pergeret, commendavit. Inde Nandoralba, janua ct 
clausura regui Ungarie, obsidetur a Maliumeto, 
auno 14560, oppugnatione acerrima facta. die 21 
Julii, cum prius hoc in. itinere castrum S. Audre;e 
(Nota margini ascriptum nomen Sendcrovia, quoJ 
crab Georgii despotz, aggressus incassum fuis- 
$£t. Suluta obsidione, unortuus Joaunes. de Hu- 


fes'um ex eo. tempore voluit sub nomine Transfi- 
guralionis Christi : quod tamen festum illo die 
multis ante seculis Grzeci celebrare consueverant, 


appellantes id sacram sanctam metamorphosin 


Domini et Dei, Servatorisque nostri, Jésu Christi, 
154. Dai Caratze Bassa, Bonfinius et Chalcocondyles 
emendati. 

Mic Bassa Bonfinio Caracía vocatur, Chalcocou- 
dyli Caratzies. Europze ne beglerbus fuerit, an Ana- 
toli:, non exprimitur in Annalibus. Laonicus tamen 
diserte ducem Europ: nomiuat, ex quo corrigen- 
dus Bonfinius, qui Asize ducem fecit ; errore consi- 
mili cum eo, quem supra numero 106 de Chasane 
bassa notavimus. Verba Laoniei haic sunt : Europae 


. dux Caratzies, qui glorias et virtute excellebat onines 


cui regiis in januis militabant, ab oppidanis bom- 
hard globo ictus occubuit, Eum rex (Muchemctes) 
multum lugebat. llis verbis etiam mortis genus in- 
dicatur, quo periit. In obsidione veru Constautino- 
politana corrupte nomen hujus Saratzies legitur, 
pro quo reponendum  Caratzies. lluic etiam pcerti- 
nel ille Laonici locus de oppugnatione Selgradi, 
excerptus et emendatus supra, cap. 72, 
155. fiez Dozium Stephanus, 

Pe Semendria diximus cap. 99, Bozinacorum 
origo declarata legitur capite 49. Duplicem esse 
Boainam, docuimus capite 95. Qui Dozinz rex hic 
memoratur, Stephanus erat, de quo plura non multo 


D post. I5 sponte sua. deditionem Semendri:e fecisse 


narratur, quam 4 morte soceri occupaverat. Erat 
autem uxor huie Lazari Bulcovitzii fllia, Georgii 
despotze ueptis, quemadmodum in genealogia Bul- 
covitziorum capite 54 indicavimus, Et apparet hinc 
Lazarum Servi: despotam | Georgio patri, qui diu- 
tissime regnavit, non diu superstitem fnisse. 

136. Tarabosanis imperator a Muchemete secundo 

victus. 

De Castamone dictum capite 66. Sinopes etiam 
fiequens hactenua. facta. mentio. Novella Leonis 
imperatoris, cognomine Sapientis, episcopatum 
Sinopensem Amasianiz metropoli subjicit in lele- 
noponto. Pordapam dici tradit Laonicus, novo vo- 
cabulo, licct liic in Aunalibus parum mutato veteri, 


823 


Sinap scribatur. Tarabosan Turcis est Trapezus, A 


nota sedes Comnenorum principum, qui audire 

volebant imperatores. Ultimus ejus gentis, a Muclie- 

wete victus, fuit Davides Comnenus. 

107. Dracol Weida, Bladus, Vladu, Matthias Un- 
garie rez. 

Hic Valachisx Vaivoda, qui Turcis Dracol nowi- 
natur, Laonico Bladus dicitur, Draculz (ας, ex 
immanitate celebris, de quo plurima commemorai- 
tür, huc non pertinentia. Bladi nomen ex ratione 
pronuntiandl Grzcis familiari Vladum seribere de- 
buerat interpres. Vladam Bonflnius appellat, et post 
etiam Draculam paterno nomine, Callimachus in- 
tegre. Viadislaum Draculam scripsit. Hunc qui 
conjecisse dicitur in carcerem rex Üngarus, Mattlijas 
Iluniades fuit, Joannis filius, Austriaci Ladislai, Pra- 
ye snbito exstincti, Üngarico in. regno successor. 
Muchemetes, lioc alb Ungaris capto, Volaciiiam sub- 
jecisse narratur. ld. vero factum potius exísti- 
mandum a Dracula juniore, Vladislai fratre : qui 
tamen postea se, cum ipsa regione, Muchemetis 
imperio submisit, accepta solvendi aunui tributi 
conditione : nihiloque minus a Mattliia. rege cou- 
lirmatus in principatu, teste Bonfinio, fuit ; tanquam 
ab Ungariz rege, directo Valachicz ditionis domino. 
Sic nimirum prius etiam convenerat iuter Muratem 
Η et Vladislaum regem anno Christiauo 1441, post 
victos ad Isladinas fauces Turcos, ut Va!lachi Tur- 
corum quidem essent tributarii, sed nihilominus 
αἱ Ungarie regnum, velut antea, pertinerent. 


A450 128. Miylin, Catalusii, vel Catelusii, Lesbi £ 


principes, origine Genuenses. 

Mitylin, pronuntiatione Grzca, qux Mitylene 
nostris est, vocatur a Turcis insula Lesbus, ipsis 
etiam Grecis hane ita nominantibus. Cedrinus certe 
Lesbum alicubi Mitylenen dixit, ab wrbe totius 
insule primaria. Vulgus ltalicorum nautarum Me- 
telfino nunc appellat. Habebat insula, cum opp"- 
qnaretur a Mucliemete, principem Dominicum Ca- 
talusium vel. Catelusium, quem. Greci. Kyriacon 
vocabant. Interpres Laonici Nicolaum  Catclusium 
pro Dominico, haud scio cujusauctoritate fretus ex 
historicis antiquioribus, margini ascripsit, Nam 
Geufreus, qui nomen idem habet, recentior est, 
et alios sequens falli potuit. Ipsa Catelusiorum geus 
origine Genuensis erat. Oriundus ex ea. Franciscus 
Catelusius, cum Joannem Palzclogum  imperato- 
rem, a bonitateCalojoanuem vulgo dictum, Aniro- 
nici Ἡ filium, Michaelis I] nepotem, Andronici I 
pronepotem, Michaelis primi, qui Flandris Constan- 
tinopolim eripuit, abnepotem, bello contra 3osnnem 
Cantacuzenum, tutorem et socerum, et usurpatorem 
imperii, juvisset : insula Lesbo donatus, etiam 
Calojoanuis sororem ín matrimonium accip^re pro- 
meruit. Acciderunt b:wc anno 1553. De quo. colli- 
gitur, non totos 100 annos in eorum potestate 
Lesbum fuisse. Lucii Caielusiií, qui ZEni princeps 
in Thracia fuerit, apud Laonicum (It mentío : sic- 
, Ut obiter etiam principes /Eni supra memorantur 


JOANNIS LEUNCLAVII 


824 

capite notarum 352. Idem Chalcocondyles Dominici 

fratrem facit Lucium, quem rectius a. Sansovino 

Turcicis in Annalibus Dominici bujus prepiuquum 

vel agnatum nominari arbitror. 

459. Muchemetis adificia Constantinopolitana, Geni- 
sarai, Eskisarai Jedicula. 

Non exprimunt Annales quxznam zificia Con- 
staniinopoli Muchemetes. exstruxerit. Ideo lubet 
Ίος de Laonico et aliis promere. Statim enim pro- 
xima post Lesbum captam hieme, narrat euim quie- 
visse Laonicus, intentum zdiflciis urbanis, templis, 
navali, arci Byzantine, quam condidit juxta por- 
tam a Grxcis Auream vocatam, ubi οἱ turres ma- 
ximas excitavit, spectatu que dignas et ipsam regiam 
interius eleganter ornavit. Hactenus Chalcocon:lv- 


B tes paulo commodius redditus, in cujus verbis uo- 


tandum, intelligi templorum structuram, de commu- 
tato Christi Dei Sapientie templo Jestiuianeo in 
messitam Maliumetanam, deque diruto antiquissimo 
Christianorum templo, quod xdificatum a Constan- 
tino Magno Sanctorum Apostolorum nomen habebat, 
cujus ipse loco suam struxit cum imareto messitam, 
Turcicarum omnium in urbe primam, et operis 
magnifici, quemadmodum hodieque conspicitur. 
Navale Christianis ab imperatoribus neglectum in- 
stauravit, ornatum el extensitm 4 posteris ea cura 
nunc ut amplissimum sit. Supra Galstam situm 
est in sinu Cornuto, versus aquas dulces, ubi nimi- 
rum celebrati a priseis fluvioli, Cydarus nunc Ma- 
clileva, et Barbyses, nune Chartaricon, et a vico vi- 
cino Pectiuachorion dictus, 1n sinum hancinfluunt. 
Continet join vavale loca cencamerata 197, expor- 
recta longa servie, magnique triremium numeri ca- 
pax est : licet aliud Sausovinus ος antiqua rela- 
tione quadam Veneta parum przseuti rerum formae 
eousentauneum tradat, Fuit. et. illo quondam loco 
regia, quo loco dicit Laonicus eum struxisse Byzan- 
tinam arces, propter Auream portam, quz ab 
una parte meridiem ac Propontidem, ab altera 50- 
lem occidentem respicit. Hzc xuificia Muchemetem 
condidisse, Laonicus scripsit. Menavinus autem, 
sicut et alii, tres ail arces a Muchetemete Constan- 
tinopoli structas : Genisaraium, Eskisaraium, et 
Jadiculam. Ad orientem solem.e regione Scutarii 
sive Damalici proimmontorii situm est Genisaraium 
(sic dictum quod novum sit; in. extremo urbis an- 
gulo qui a templo vicino Sancti Demetrii vocatur : 
«bi Bosporus impetu maximo ad ipsam crepidi- 
nem collis in quo sarajum vel arx posita est, in 
Propontidem irruit. Olim Palatium Byzantinum et 
Acropolis Byzantina dicebatur, velut arx in uno 
de tribus extremis angulis urbis sita, quo loco By- 
zas initio Byzantium condere ceperit. !lec' sulta- 
nerum Osmanidarum sedes, hoc domicilium et aula 
est, quam C»pi sive Portam Osmanicam vocant. 
Üudique muris (de quihus infra, cap. 149) ae tur- 
ribus inclusa, tribus in circuitum milliaribus Gracis 
patet. Voluit hujus saraii novi nomine Muchemetes 
posteros et successores in imperio suos obligatos 


PANDECTE IIIST. TURCIC. 


896 


olven.lis messitie suze novas, singulos in dies, A que, ut nostri numeros annorum 3/4. initia. bello- 


mille : quze summa, computatis pro. uno Ia- 

'ermanico aspris $0, quotidie ad 23 taleros 
iit : in annos. vero singulos, supra novies 
eentuim taleros efficit : quibus alios annuos 
s ad summam 150,000 ducatorum adjecit. 
iraium voce significante saraium vetus, in urbis 
jllio situm est ; sicut et olim ibidem in urbis om- 
rel embilico priscorum erat imperatorum reria. 
Ρ (a megala Greci quondam nominabant. Nunc 
ynazconitidi sultaninz przcipue servit, spatío 
, ratione circuitus, ad duo passuum millia ex- 
Μο. Jadicula denique Propontidis ia littore cou- 
t, ad meridionalem et occidentalem partim ur- 
jyulum., versus Aureain portam, nunc quidem 
ifitem, sed obstructam tamen, ac versus urbis 
ires 451 muros : qua in Thraciam, Macedo- 
universam denique Greciam itur. Sic autem 
εί Turcis est a ledi οἱ Cula, quorum illud 
tem, hoc turrium significationem habet. Graci 
Heptapyrgion dicuut, aut Beptapyrgon, puro 
ocabulo Graeco ; semiturcico, vel hybride po- 
lepts gulades : ex quo etiam obiter intelligi 
, quod Africanz Guletzesit etymon sive notio. 
wklem arx custodiz regiorum thesauroruw 
Wignata, perpetuasque mililum excubias ha- 
ui feruutur essc numero quingenti, de quibus 
0€0. 


Machmwut bassa, varia scriptura vocis unius. 


hoe Aachumete Laonicus hic: Mechume- € 


iquit, regii palatii dux (postea ducem janua- 
xeat) et Europa profectus, (ilius Michaelis,Gre- 
t addit Graecos pueros (Graecorum (ilios dicere 
, interpres, id est, Grzecos) qui abducti Dyzan- 
H9 rege commorabantur, magnam potentiau 
eperisse. Nominis scripturam, tai in linc, 
alíis locis, ab interprete Caesaris acceptam Gal- 
retinui. Triplicem sane reperi, nostris in ÁAnna- 
Muchmet, Mechewet Machimnut. lHlistori:e Graz- 
et nostrorum liominum prietlerea. divers-ta- 
as habent, ut Muchumet, Maliumet, Macho- 
fahomet, Mohamed, quod Moamod Graecis 
basque aspiratione. Stephanus Ungarus, sane 
6 interpres linguarum plurium, Turcicz, 
$$, Persicie, quem nobis impetrante magni- 
mino Hieronymo Beck a Leopoldstorf, con- 
de multis licuit, recte putabat in genere 
ribi, tum enuntiari, Moliammet. 


"inis regni Bozinensis : observanda diversitatis 
porum ratio : Stephani regís excoriali calamitas: 
ihias Ungarie rex Bozinam recipit : et Muche- 
un fama sola (ugat. Covadza. 


um hoc, quod Bozinensi tam regno, quam 
ἡ finem attulit, Bonfinius refert ad »nnum 
ianum 1463. Turci vero tradunt, hoc aunis 
t eaptam Constantinopolim fuisse gestum. 
πο sequitur ad annum Christianum 4464 
Xjum esse. Solet etiam usuvenire pleruimu- 


D 


rum referant. Annales vero. Turcici finem rerum 
gestarum respiciunt, ideoque fere jam rebus ipsis 
expositis anporum numeros adjiciunt. Hoc dili- 
genter observare lectorem velim, ne me putet 
alicubi temere mutasse numeros ab. aliis positos. 
Hertzegovine sub jugwm misse nomine ducatus 
Dozinensis intelligitur, alius a regno: cujus interi- 
(um deinceps numero notarum 163 exponemus. 
Quod autem. dicitur, Muchemetem Bozine regem 
captum occidisse, paulo explicandum latius, ut 
plenum tam barbare perfidie Muchemetis, quam 
immanitatis hnorrendze facinus cognoscatur. Ste- 
phanus ergo rex Bozinensis, et uxorio jure (ceu 
dictum paulo ante) Servi» Rascizeve despota, bello 
petitus a sultano Muchemete II, et obsessus. Jait- 
15, blanditiis tyranni per quosdam «de industria 
subornatos e castello Jaitzano evocatur, et ad col- 
loquium areessitur. Cum barbaro temere. fidem 
habuisset, manuque capita pacis inter se ac Mache- 
melem init:e gestans, in. castra venisset, capitur: 
cute, jussu Mucheinetis, vivus exuitur : justo deni- 
que Dei judicio cum vita regnum, quo fraude pa- 
trem filius sceleratus exeusserat, amittit. lloc mo- 
do tum Bozina Rascia, Servis magna pars. Turco- 
rum in potestatem venit. Matthias tamen rer 
Ungarus Juaitzam cum 27 Dozin:z oppidis recepit: 
quam militum corona deinde rursum Muchemetes 
circumdedit, et oppugnavit : irritoque conatu, fama 
idluntaxat adventantis Matthiz territns ab obsidio- 
ne, Bozin:eque finibus, discessit. De oppido Hert- 
regoviua dictum superius, capite 95. Covadzam 
Turci eum Bozinacis et Croatis appellant. qua 
Jaitza Bonilinio, Chalcocondyli Gaitia, pauloque 
rectius Gaitza nominatur. 

149. Plures in Albania principum ditiones : Giolchisar, 

Egripos. 

Erant iu Albania plures reguli, qui suas singuli 
ditiones habebant. Του has erat [banis, sive 
Joannis ; Castriotze regio, de. qua superius dictum 
capite 121. [απο armis nunc. iinperio. Muchemetis 
cessisse referunt Annales, quod alii factum. dedi- 
tione narrant. Laonicus liac serie. ditiones enume- 
rat. Primum | ait Sandalis in Epiri vicinia sitam 
esseregionem, cui finitims sint Venetorum ali- 
quot urbes, Albanie proxima. Joannis inde Cas- 
triotis agrum succedere, cui sit adnexa regio Com- 
neniadarum. llinc sitam ulterius Arianitz, Com- 
neni filii, ditionem asperam et iontuosam, jus 
regi:m vocabulo nunc etiam noto, Cannina dice- 
bant, numero multitudinis: qua supra Valonam 
vel Auloniam in sublimi posita conspicitur. Arx 
Caramaniaz Giolchisar, cujus paulo post mentio fit, 
in Anatolize tabula clironographica scribitur Culchi- 
sar. Egripos insula Turcis dicitur, quam vulgo jam 
Negropontum appellant, sicut et primariam insulas 
civitatem : quie ponte, eui castellum adjunctunr 
est, cum Acbhaiz continenti. coleret. Urbi nomen 
apud priscos erat Cbalcis, insule vero, Eukoa. 


827 


JOANNIS LEUNCLAVII 


(99 


qnam Euripi fluxus nobilitavit, ut. Euripum priu- A τοι. Et quia deesse non soleret oflicio, in. o53erva7 


ceps ille philosophorum Aristoteles, Nam si vera 
sunt, quie de ipso, causas motus Euripi pervesti- 
gante, referuntur: 4549. cum tandem  Aristoteleg 
Euripum caperenon possel, cepit Euripus Aristote- 
lem. Erat Eubeea, cum a Muchemete bello peteretur, 
Venetorum in potestate. Defendehant cam contra 
Turcos acriter nomine reipublice Ludovicus Cal- 
hus, et Paulus Erizzus, vel Ericcius, pretor Chal- 
ci'is, quem potestatum Veneti nominant, Sed clas- 
s* Veneta suis succurrere non ausa, tandem oppi- 


do per vim potiti fnere Turci. Filia Pauli praetoris, 


urlie capta, propter insignem form: venustatem 

3d sultanum Muchemetem deducta, memorabili 

exemplo pudicitiz mori maluit, quam ejus se libi- 

dini prostituere, 

145. Usun Chasan, Jusufze beg, Mustapham filium 
Muchemetes strangulari jussit. 

De hujus Chasanis origine Reineccius exquisite 
disserit. Usun a Turcis ob staturam corporis exi- 
m'am dicebatur. Nam Usun eis significat longum 
sive procerum, qui Persica lingua Diras diceretur. 
L»onicus quoque Chasanem Longum appellat. Joa- 
chimus Cureus, Silesiorum historicus, nominat 
liussancanum, vel corrupta voce, vel in Hassan Chan 
mutanda, quod esset Hispanico more, Don Hasau 
vel Chasan. Sed ipsos Persicos reges co nomine 
usos non memini vel legere, vel audire: quod tamen 
proceribus eidem regi subditis tribui $cio, et antea 


nolasse recordor. Jusufze vel Jusufge nomen iti- C 


dem factum est a statura, forma deminuta. Signifi- 
cat enim Josephulum. Jovius simpliciter Josephum 
nominat, De Tocata superius quzdam habes capi- 
te 75. Cum dicitur a patre Mustaphas fuisse prz- 
fectus iis locis, iutelligitur Amasia : de qua dictum 
iultio declarationis, capite notarum 6. Mustaphias 
hic ante patrem exstinctus fuit, aliis venationi cau- 
sam mortis ascribentibus,aliis nimia Veneri. No- 
bis ea lubet interpretando adjicere, quas digna me- 
moratu de ipsius interitu prodidit Spauduginus. Ait 
eni, Achmetem bassan, cognomento Bidicem, 
de quo statim plura dicturi sumus, habuisse femi- 
nam forma preestantem, cujus amore captus fuerit 
Mustaphas hic, Muchemetis filius: cum aliquando 
in aulam, officii causa, manum patris exosculaturus, 
venisset. Inde factum, ut illa quodam tempore bal- 
ueum (pro more Turcico ingressa, Mustaphas eo. 
dem se conferret, et nudam (ut erat) nulla pudoris 
habita ratione, violaret. Indignum hoc facinua cum 
Aclmetes ad sultanum Muchemetem deferret, di- 
laceratisque vestibus — ac tulipanto, de tam 
gravi quereretur injuria, vindictam sceleris expo- 
cens: respondisse Muchemetem, cur iis querelis 
uteretur? an nesciret, sultani se mancipium esse? 
Si maxime lilius, inquit, meus Mustaphias in uxoris 
ει) complexus venit, an non meo cum inaucipio 
rem babuit? Nihilo tamen minus patrem de taii 
pauato facinore tllium secreto quam acerrime incre- 
passe, jussisseque, ut suo conspectu illico discede- 


tione juris et aequi, si quidem ila libitum ei fuisset, 
misisse post triduum quemdam e &uis, qui Musta- 
phz nervo ínjecto fauces jussu patris eliserit. llc 
Spanduginus. Quz sane si vera sunt, ut pluribus ex 
causis esse videntur, memorabile nolis exemplum 
paterni rigoris erga filium, cteroqui praestantem 
virum, in ea gente praebent : cujus suliani suos in 
vilissima mancipia, ne maxima quidem diguitaie 
viris secundum ipsos principes repugnautibus, 
quidvis sibi licere putaut. 
144. Carachisar, Chas Murat. 

Clauserus in Chalcocondylis couversione sua 
nomen urbis, quam Muchemetes ia Cbasanis regio- 
nem pergens occuparit, non repertum (ut arbitror! 
iu $uo codice, omisit. Ascriptum tamen esl margi- 
ni de libro Gundeliano Coryci nomen, ac recte 
quidem. Nam Corycum cepit, quam Turci suam ad 
liuguam nonnihil accommodarunt, et. Charachisar 
dixerunt, Monuimus enim supra, cap. 15, Turcis 
esse in more, sic autiqua mutarc nomina civitatum, 
castrorum, stagnorum, fluminum, regionum: ut 
priscorum afliuitatem retigentia, nihilominus in sua 
lingua quiddam significent. Ita de Coryco faetum 
Cavachisar, quod Tureice sonat arcem nigram. 
Apud Ortelium in. Synonymia geographica Curcu 
Nigri, et Corcos ex itinerario Benjaminis, admitto, 
Mercatoris vero Chutam, cum. Chuteo Josephi Bar- 
bari, nihil ad Corycum pertinere puto. Murates 
ille, omaniie vel Europe beglerbegus, cujus nomen 
hic subjicitur, cognominatus fuit Clas, hoe est, 
elegans aut venustus. 

145. Usumchasanis filius Zeineli cesus in prelio 
contra Muchemetem. 

Qni hoc przlio fuit interfectus Chasanis Longi 
filius, nullum hic in Annalibus nomen habet. Se- 
cretarius autem Sigismundi Malateitz, reguli Ari- 
minensis, qui tunc vixit, et plerisque rebus id tem- 
peris in Gracia et Anatolia gestis cum hero suo, 
magna virtutis, et nominis clari duce, interfuit ; 
Zeuialem vocat, qui Jovio Zevnal dicitur. 1s vero 
Turcis est Zeineli, vocabulo significante hominem, 
cui dentes aut maxille pregrandes sunt. μαι 
Latini Dentatum vocarunt, hunc Greci Gnathonem, 


D opinor: qui an Latine Maxillatus dici possit, alii 


viderint. 
A453 146. Moldavie Vaivoda Turcos ingenti clade 
afficit. 

Moldavie Vaivodam cum dicimus, semper illum 
intelligimus, quem a Turcis principem Carabogda- 
ni: nominari, monuimus supra, cap. 71. Qui vero 
cedem lianc Turcorum insignem edidit, appelatur 
a Bon(inio οἱ Cureo Stephanus, magnus sane vir, 
οἱ bello felix : qui non Turcos modo cecidit, verum 
ctia: illustri de Tataris potitus cst victoria. Quae 
Turcis Iscodara sit , explicatum ante, numero 121. 
147. Geduc, Achmetis basse cognomen, varie car- 

ruptum. Achmelis foruuna, non minus varia. 

Magni noininis$ vir fuit Acliinetes hic basoa ,. tam 


83l 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


853 


comes Sabaudus Amadeus, cognomento Viridis, Α dico claritatis Christianze, quz frustra in eis que 


inmortali eum laude sui nominis. Ideoque cum 
alba cruce , in campo rübro defixa, qua ipsius or- 
dinis equitum Rliodiorum insignia sunt, perpetuum 
ea familia symbolum FERT liujus Amadei virtute 
promeruit. Nam e littere pleniuscxplicatz signi- 
ficant, Fortitudo ejus Rhodum Tennit. Sed Turci 
nihil a hoc tisque tempus iu eam moliri fucraut 
ausi, licel Asiz quietam prope possessionem iuter- 
turbari ab equitibus illis Rhodiis mgerrime fer. 
rent. Nunc tandem Rhodum jussu. Muchemetis 
aggressus est Mesites vesir bassa, gente Palzologa 
natus, Erat tunc princeps ordinis, quem Greci 
Megalon Mastora vocabant, nostri magnum magis- 
«um, Petrus Albussonius, natione Gallus, qui 
postea cardinalis Ecclesi: Romans. creatus fnisse 
waditur. l5 tam fortiter hac obsidione cum suis se 
gessit, ut non solum infecta re, verum ctiam dam- 
nis acceptis gravissimis, inde discedere Mesites 
cogeretur, Quippe non revocatis ad calculum «e- 
trimentis ezteris, «8 periere Turcorum | triginta 


millia, ut quidam aiunt, Geufr:eo longe minorem 
ponente numerum. 


452. Otrantum a Turcis captum, et a Chrisiianis re- 
ceptum. 

Otrantum Turcis et lialis dicitur extremo in an- 
fulo Apulis sita civitas, e regione Albaniz vel 
Epiri : cujus ab oppido Velona sive Valona, quon- 
dam Aulonia, sexaginta duntaxat interjecto mari 
milliaribus Grzcis distat. lmperator Leo ietro- 
polini facit, et Hydruntem vocat, unde. corruptum 
nomen Otranti, Leone quidem regnante pars ut 
isthzec [talie, cum Calabria, Byzantino parebat 
imperatori : sic ct metropoles Rfomz Novz patriar- 
clam, non veteris papum aznoscebant. luter alia 
post captam Ilydruntem a Barbaris edita crudeli- 
tatis exempla, refertur et illud, quod urbis archi- 
episcopum ad arau serra dissecucrint. Nos e Cor- 
cyra solventes, deficientibus idoneis ventis, hic 
subsistere coacti fuimus, in non exiguo, propter 
immanes piratas Turcicos, discrimine constituti ; 
qui ob intecfectam cum familia non ita dudum 
ltamadanis basse Tripolitaui conjugem, ut in sup- 
plemeuto Annalium narravimus, iniVenetos rabiose 


grassabantur. Nec Hispauus gubernator Ilydrun- n 


tinus minori usus est erga nos barbarie, qui per 
nauclerum cuim periculo ablegatum rogantibus , ut 
aliquanto propius ad portum accedendi potestatem 
faceret : quo portus et urbis vicina tutiores a pira- 
tarum injuriis essemus, non solum id negavit : 
veruui etiam denuntiari jussit, se nos omni genere 
tormentorum bellicorum ex arce, si propius acce- 
deremus, excepturum. ld fiebat propterea, quod 
Constantinopoli veniremus, wubi superiori aestate, 
velnti paulo ante dictum, gravissime morbus pesti- 
lens szvierat. Amplius tamen quinque mensibus, 
3nte nostrum discessum, ea grassari desierat ; ac 
nos quarto jam mense a Constantinopoli aberamus. 
lta nimirum exuere quasdam belluas omnem non 


ritur, sed humanitatis sensum videmus, de hac 
vita quam diutissime conservanda sollicitos, cttm 
siermam et coelestem nullam exspeetent. ITydrun- 
tei a morte Muchemetis, quum Dajasites patris 
in imperio successor, bello contra Zemem fratrem 
implicatus, Aclimetem  Geducem bassam ad se 
anuo proximo (sicut in Annalibus paulo post se- 
quüur) revocasset ; Neapolitani reges obsessam 
et expugnatam  recuperarunt, ab Ungaro rege 
Matthia copiis auxiliaribus impetratis : $55 que 
pugnis adversus vicinos Turcos adsuetze przecipuam 
hoc bello, superandis Barbaris , operam navasse 
praedicantur. 

455. Mors sultani Muchemetis I1. Teggiur Zair Clyzo- 

mewe, Nymplaum. 

Commo!Jle mors consilia Mucliemetis luterrupit , 
futura reipublice, Christiane perniciosa. Nam 
Otranto capta, progressurus erat haud dubie : pr:e- 
sertim cum ftoma Nova potitus, etiam de Roma 
veteri subjicienlla perpetuo nescio quid somniarel. 
lu Asiam transmisisse cum exercitu dicilur, íinvs- 
surus /Egypti sultanum, tum quod legatos suos, ab 
Usumchasane Persarum rege cum muneribus rever- 
lentes, violasset: tum etiam, quod pedaneum vec- 
tigal a Turcis, Mechien, per imperii sui fines, 
religionis ergo proficiscdntibus, exigeret. Exstin- 
cium tradit Bonfinius anno Christiano 1481,  quin- 
to Nonas Maias. Addunt Annales, in. Teggiurum 
prato mortuum. lloc loci nomen Turcis Teggiur 
Lir effertur. Et exposita superius est cusa, nu- 
mero netarum 56, quamobrem Turci Grecorum 
imperatores nominaverint Teggiures. Secretarius 
Malatestz refert, Muchemetem cum exercitu trans- 
jecisse Scutariuin, indeque profectum ad Chisivi- 
chen, cujus planities ab una parte ad mare perti- 
neat, in morbum incidisse. Quibus in verbis pro 
Chisiviche putarim equidem aliud nomen reponen - 
dum, adeoque Geivisen illam, de qua diclum capite 
notarum 74. Quippe fatentur omnes historici, Mu- 
chemetem | iter hoc Nicomediam versus tenuisse: 
a qua non longe cum abesset, mortuus fuerit, 
Notatum vero supra, Geivisen unius itinere dici 
non maguo dissitam a Nicomedia. Dictum ibidem , 
maris istic esse sinnm, quem veteres Ástacenuin 
vocarint, Eum secretarius etiam Malatestanus ipse 
digito quasi commonstrat, Pretor Gracie noster 
cujusdam regii vel imperatorii palatii meminit, cul 
nomen dat Nymphizeum. Ab eo non procul dissitum 
describit locum , tali Teggiurum vel imperatorum 
prato rebus omnibus simillimum. Alicubi de Nym- 
plivo : Micliael, ait ; Psleologus iinperator Nym- 
plasum pervenerat, quo loco recreare se solebant 
imperatores, postquam Constatinopoli (4 Flandris) 
in exsilium ejecti fuerant. Alibi vero planitiem vel 
pratum ipsum describit his verbis: Cum dies ali- 
quot ( imperator Joaunes scilicct Ducas Vatatzes ) 
Phiehiis exegisset, Clvzomenen profectus. (hoc lo- 
co uomen cst), ibidem tentoria fig: jussit. Na:u istic 


813 


JOANNIS LEUNCLAMII 


836 


Muchenmctis imperio, duodecim vel tredecim ante Α cum magnis terrestribus copiis instruxit : ut ke'lo 


hoc tempus annis: et aliud ultimo dat nomen, 
Abrahamum vocaus. Áit enim, Muchenetem libe- 
ratum. Usumchasane (Assambegum ipse nominat) 
adversario, post obitum Pirameti Caramani rever- 
sum in Caramapiam, Abrahamo filio ejus impo- 
suisse necessitatem implorandi auxilia Christiano- 
rum, maxime Pii secundi pontificis : qui profec- 
tione in Caramaniam constituta, Ancona, ubi 
elassem adornari curaverat, profectus; | ibidem 
mortuus sit, dum adventum Venetorum socioruur 
exspectaret. Hinc evenisse, u& classe divisa, οἱ 
occupatis Uungarico bello Germauis, Caramanus 
minime ad resistendum Turcis sufficieus, inter- 
fectus fuerit: atque ita familiam | Caramanicam 
defecisse, cujus ditio cesserit. Osnianidis. Non 
temporibus hzc duntaxat, sed. rebus ctiam confusa 
sunt. Αἰι occisum Abrabamum, PPirameti. filium, 
in ea familia postremum. post. Usumchasanicum 
bellum, quod pertinet ad. «inum Clistianura 1474. 
Voluisse vero Pium 1I pontificem liuic opem ferre 
paulo aute, quam ipse vitam cum morte cominu- 
taret, et .alter a Turcis opprimerctur. Atqui 
decem plus miuus ante hioc. tempus annis, Pium 
papam mortuum fuisse constat. Preterea. tredunt 
Αιίου, a Muchenwete ll erepti Caramane Giol- 
cliisarem, anno Clistiane 1409. Nec. tàmen ipsum 
principem, qui tunc. Jbraliimes. erat, interfectum 
fuisse. Quem etiam dicit Abrahamum, Pirameti 


filium, bella cum Muchemete gessisse ; Donfinius C 


Pirametum appellat, Turci nominant lbrahimem, 
qui scilicet idem est cum Abrahamo. De quo equi- 
dem colligo, quodnam sit illud Pirameli nomen. 
Arbitror enim litterarum  metatlesi Pirametum 
eumdem esse cum Praiwmeto vel Praime, sive Tu-- 
vieo Ibraime. Sic et supra notavimus, ex eadein 
voce Pruime factum apud. Chalcocondylem Pria- 
mum, transposils itidem litteris. Ibraimis vero 
lilius Casanes, cum in Dajazitis Porta educaretur, 
anuo tandem Christiano vel 1485, vel sequenii 
mortuus, Caramanidarum familie finem imposuii: 
ex quo tempore Caramania beglerbegatus Osmiani- 
darum esse capit. 

A5] 158. Imaretum Bajasitis, ad flumen Hadiia - 

nopoli conditum. 

Sunt lladrianopoli trium confluentes awnium, lle- 
bri sive Marizze, Tuns:e sive Ta nari, οἱ llarda, de 
quibus aute dictum capite 30. Postquam hi. fluvii 
coiere, Marize nomen superat, in cujus ripa scili- 
cet imarcetua suum Dojasiles exstruere cospisse di- 
citur. 

liii. Cilium, Celium, Chelia, Achillea, Nestoralba, 

Bessurabia, Kermen, Aherman, Moaucastrum, Ste- 

phanus Vaivoda Curabogdanie. 


Qu: hic de arce Kili captà leguntur, hujusinodi 
fere verbis a secretario Malateste sunt exposiia, 
que  vertendo ascribere libuit. Dajasites, ait, 
in oio triennum exegit, post superalum vide- 
licet, expulsumque fratrem Zemém : ae deinde Ta- 
laris in societatem ascitis, elasseu 530" navium, 


Carabogdanis: Vaivodam invaderet, ejusque vires 
evertere, Regionem hujus ingressus, omnia flam- 


mis et ferro vastavit, civitatemque Chilium cepit, 


etiam arcem dedente Mainalacco Castellauo, patriz 
proditore. Profecii sunt deinde Turei Tatarique 
maximo cum exercitu ad oppidum Moncastrum. 


Cumque sibi cam quoque civitatem dedi po&tu-: 


lassent, ac. interveniente pacto relinquendi cum 
viia facultates incolis salvas, voti compotes fa- 
cti fuissent : nibil eorum qua promiserant, prz- 
stiterunt. Dajasites etiam familias plus minusve 
quingentas eorum civium Constantinopolim abduci 
jussit, Boutinius eodem tempore gestas ibidem res 
comueinoraus, Achilleam ait, nunc Cheliam, et 


B Nestoralbam, ad Istri ostia sitas, a Turcis tunc ob- 


sessas fuisse; Stephanum vero Mysia inferioris 
(Moldaviam dicere vult) principem ab Ungaro rege 
Matthia petiisse opem ex [foxeris societatisque 
lege, sed ante missa subsidia, civitates illas in 
hostium potestatem venisse. Conferainus lizec inter 
se, Turcicisque cum annalibus. Primus ait, a Daja- 
site capta fuisse cuim arcibus oppida, Chilium et 
Moncastrum : alter, Cheliant et. Nestoralbam ; an- 
nales deuique, Kilim et Chermen. Consentiunt igi- 
tur omnes de capto priori oppido, nisi quod est 
quaedam in nomine diversitas : sieut idem a Lao- 
nico Celium quoque dicitur, a Cureo Cilium. Jo- 
vius, per errorem pulo, Lithostomum — appel- 
lat, in. ripa Danubii, vel ad osuunr. Danubii po- 
tius. ]n alterius auteui civitatis vocabulo  dissen- 
lire videntur, primo nominante-Moncasterum, altero 
Nestoralbam, tertiis denique Chnermen, / Seciciarii 
Moncastrum, οἱ Chermen. Turcorum, idem esse 
puto : diversam ab utraque. Nestoraliam. Quippe 
KAermen scu Chermen situm est in Moldavie Tata- 
reque finibus, versus Poutum Euxinum, ubi sci- 
licet in. hunc se Danubivs effundit. Et Sangiacatus 
est hodieque Chermen νε! Aherman,  beglerbego 
ltomaniie sive Grieci:e subjectus. Bonünii vero Nes- 
toralba, non Moncastrum, aut Clermen, sed. urlis 
est hodie Bialogrod dicta, quod arcem albam signi- 
ficat, ad profluentis iu Euxinum, non stri, sicut 
Don(inius scripsit, sed Nesteris amnis ostium  ai- 
ta. Quapropter non Nestoralba, sed Nesteralba scribi 
debuit. Et Nester priscis vocatus fuit Tyras fluvius. 
listorici Gracci recentiores ab annis quingentis Da- 


nastrin appellarunt, uti Neperem. vicinum, Dans- 


prin : qui mihi quidem non est. Borystlenes | aute, 
quam Berisunam a Bosske vel. Russie. finibus ve- 


nientem recipiat, ad quam Dorystlicnis eliam vetus 


nomen propius 2ecedit. Cureus scripsit, , hioc. ipse 
auno Christiano 1485, Stephanum : Valachum, de 
quo disceptabant inter se reges, Ungarus Matthias, 
et Casimirus Polonus, utrius esset. cliens, tandum 
in verba Casimiri regis in castris jurasse : nihiloqae 
minus desertum a. Polonis, omisisse Bessarabiai. 
Hac nimirum estilla regio extrema in ora Vala- 
clie, Nigrum ad arc sita, quz Rilim et Cleriien, 


- 


837 


PANDECTE IIl ST. TURCIC. 


838 


sive Moncastrum oppida continet, a sic Dessis Thra. A tioni vero secund;r przfectos fuisse memorant Muche- 


cibus appellata. Novi aliquando in aula Maxiuiliani 
n Augusti, Spire comitia celebrantis, Nicolaum, 
patre Bessarabie principe natum, uti «quidem 
credebatur : documentis quibusdam, ac testimoniis, 
prasertim Venetorum plumbeis bullis, hanc cjus 
originem approbantibus. 

159. Bellum inter sultavos, Cairensem et Osmanidam, 

τή Usbeg, Tersis. 

Mujus belli causze referendze veniunt. ad supc- 
riorum temporum offensas. Diximus enim, Muche- 
metem. Secundum, Bajasitis patrem, paulo anie 
mortem in Ásiam transmisisse, bellum ut faceret 
Alcairensi sultano, qui hostes ejus juverat, prazser- 
tim Caramanum ; et. alioqui se gerebat erga Turcos 
insolenter, uti dictum capite 135. Prosequitur ergo 
bellum a patre inchoatum Bajasites, novis insuper 
irriiatus injuriis, quod Zemis partibus sultanus 
Alcairensis favissel. ls a Jovio, Geufrzo, cateris, 
Caitheus non recte nowinatur ; melius a Petro 
mariyre Mediolanensi Caitbeus, quasi Caitbegus, 
sultani Malumetis pater, dicitur. Vide caput 2357. 
Ab eodem Zemis uxorem et fllium tradi sibi Baja- 
sites postulabat. Quis autem fuerit inter caeteros 
hoc bellosocius sultani Alcairensis Usun Usbeg, non 
esp imitur. 4568 Nomen Usun longum significat: 
Us, callidum et astutuin.. Amicus meus  N:colaus 
Maunoltus ait. Usbeg Han vocari regem quemdam 
Tatarum, longius etiam dissitum quam sit Chitai- 
nus. Adanorum civitas in Cilicia satis est nota, de 


Graecorum etiam , Zonare, Cedrinique historiis. C 


Tersis est illa divi Pauli patria Tarsus, quam Stepha- 
nus, urbium Nomenclatoris auctor, Gracis etiam 
vult appellatum fuisse Tersum et Tersiam. Bellonio 
nunc llama putatur, et Hamsa dici, per errorem : 
cum ea sit Emissa Phoenicum. Tam Adana, quam 
Tarsuin fluvius alluit, qui priscis Cydnus erat, jam 
Carasu dicitur, ab aquis profuud:e nigro. adinodum 
colore. 


160. Non semel, sed bis pugnatum inter sultaninos et 
Osmanicos. Diversa nomina, Cheserogli, Cherseo- 
gli, Herceogli, lderzecogli, Cherzecoghi. 

Coperunt hactenus a Muratis usque secundi tem- 
poribus 4 Turcis meinorie prodita. nonnihil ha- 
bere pluribus iu explicandis rebus gestis plenius, 
quain nostris in historiis reperiri videainus. ludi- 
cio est plerorumque nostrorum error de praelio, 
quod unum tradunt iuter sultaninos et Osmanicos 
longe gravissinuimn fuisse commissum, tanta. cuin 
Turcorum strage, quantaui ab alia natione orbis uu- 
quau perpessi fuerint. ln liis est Geufrgus, qui tum 
no:»ina ducum, tum gemiuam pugnaui coufundens, 
exerciuu Turcico in fugaur. converso, Cherseoluu 
generum Dajasitis captum, Alcairum ad sultanum 
Caitbeum fuisse deductum ait. Aunales autem Tur- 
cici duces expeditionis prima faciunt. Ferbatein 
begum, Bajasitis generum : Caragosaique, begler- 
begun Caramaniz ; quibus e duobus alter fuerit 
cesus, nunirum Ferlates Bajasitis geue.. Expedi- 


metem  Cheseroglim, ct Aclinetem. ducis filinm, 
Kom:nie beglerbegum. Nescivit ergo Geufrzeas, 
cwsum priori prelio Ferliatem, Bajasitis generum : 
nescivit altero prilio duos fuisse duces, Chesero- 
glim et llerzecoglim. ltaque non pugnas modo duas 
in unam confundit, verum etiam e tribus, Ferhate 
Bajasitis genero, Cheserogli, ac Herzeeogli, qui et 
ipse Bajasitis gener fuit, unum quasi conflat Cher- 
seolum suum. Ejus vero nomen hoc baud dubio 
corruptum est ex Cheserogli, qui Cheseris est filius, 
de quo Che-ere bego, Elpia familia nato, tractatum 
superius capite 117. Non tamen . hic Cheserogli 
Bajasitis gener, aut. captus. secundo przlio fuit, 
sed llerzecogli sive ducis filius, Aclimetes bassa : 


B quem autca quoque Geufrzus confudit cum Achmete 


Geduce, sicut expositum supra,: numero notarum 

147. Nomen habnit llerzecogli Turcogeruanum. 

Nam supra notatum capite 95, plures populos dn- 

cem nominare vocabulo a Germanis accepto, lliecr- 

tzog. ludidem lector intelligit, Dozinam duplice 
duos habuisse principea ? quorum unus regium, 
alter ducis titulum habuerit. Ex ultimo Bozinensi 
duce natus fuit hie ducis (ilius, vel Herzecogli, οιι- 
jus nomeu boc varie scriptum legitur apud historias- 
rua) 3uctores, Spanduginus habet vocabulum Cher- 

zecogli, quod idem est cum voce recie scripta Il-r- 

zecogli. Sed errat idem, cum Anatolize beglerbegum 

facit, qui Turcis auctoribus Romauiz  beglerhegus 
fuerit. Apud Malatest:e secretarium llerceugle re- 
peritur, apud Jovium Cherseogle. Sed hac omnia 

depravata sunt ex illo Turcogermano, quod. dixi- 

nnus. 

161. Finis ducatus Bozinensis, vel Herzegovinc., vel 
Herzega', vel Orsega, vel S. Saba, vel Montis Nigri. 
Achmetis Herzecoglis basse historia. 
Recensuimus supra, capite notarum 44ἱ, regni 

Bozinensis interitum, nunc qui ducatus Boziueesis 

exitus fuerit, itidem commemoremus ; ita promisso 

nostro, et hujus ducis filii, vel Herzecoglis historia 
poscente, Nam Annales. aiunt, Aclimetei bassam 

Herzecoglim, pralio contra sultaninos secun:o, 

cum equo prolapsum, in sullaninorum manus ve- 

nisse, deductumque fuisse ad Vibegum, et custo- 

dim traditum, Secretarius autem Malatestanus , 

eadem narrans : Bajasites, inquit, nuntio cladis 

ΡυΟΓΙΠΙ accepto , indignatione nimium  quauta 

&uccensus, denuo przpotentem instruxit exercitui 

eique supremo cum imperio prafecit Herceoglim, 

Stephani: quondam S. Save ducis filium : qui ad- 

versa! quadam fortuna superatus , et universis 

cum copiis casus fuit, etiam tribus ei dextrae μια - 
nus digitis amputatis. Videamus ergo, quie 
fuerit hujus tam origo, quam familia ; quie ad Tui- 

«05 deliciendi occasio ; qui denique totius gentis, e 

qua natus eral, interitus. Diversa vero referuntur 

a duobus auctoribus, Spandugino et Jovio : quos 

quidem ambos, et primo Graecum illum, audia- 

mus. Narratis, ante ος tempora. φαν Mu- 


819. 


JOANNIS LEUNCLAVII 


54) 


chemetei [IL decrevisse cum auinsuo, sub jugum A tius. fuit. Id oppidulum est insulae cognominis, 


mittere ducatum Bozinensem, enjus princeps Stiepha- 
nus S. Sabz dux, οἱ Herzechus (animadver(it. lector 
Germanicam vocein. lleitzog) vulgo. fuerit appella- 
tus. lpsam regionem Ragussmis esse finitimaur, 
inter quos et principem Stephanum simultates 
intercesserint, ex causa quadam hujusmodi. Erat 
duci legitima conjux, e qua tres liberos mares sus- 
c»perat : Ladislaum uat maximum, cui nupsit Ànna 
A459 Cantacuazena : Stepliauunm, secundogeuitum : 
ct ultimum, Vaticum. Accidit autem, ut Florentina 
quidam. tuulier, excellentis formz, sed nimium 
corporis sui prodiga, sese in banc ducatus  Bozi- 
nensis regionem, relicta patria, conferret, Dux 
Steplianua, qui swpius accepisset ex. alioruin ser- 
monibus, inulieres Florentinas ob forma venusta- 
tem, animique indolem, et morum elegantiam, 
facile primas inter. alias omnes. Dtalize feminas 
ferre : cum primum de hujus adventu. intellexis- 
set, ejus vidend:x cupidus, misit qui ad se mulie- 
iem arcesserent. Conspeciaim mox. adamare coepit, 
adeo quidem, nihili suam uti legitiinam copbjugem 
faceret, cujus eum ceperat. satietas, Uxor vero 
principis, eau cum ferre diutius uon posset inju- 
εἶδιη, liagusam cum filio natu maximo fuga se- 
creta se contulit. Maritus missis ad eam certis in- 
ternuntis, uti domum rediret, orabat : neve dis- 
cessu cL absentia sua causam prasberet, unde sua 
divulgaretur infamia, Vicissim illa respoudebat, se 
rediturain, οἱ Florentinam ab se dimisiaset. Dux 
Stephanus id uti faceret, imperare non poterat 
auimo suo, Nihilominus suis ad Raguszos liomi- 
nibus ablegatis , uxorem cum .fillio repetebat. lilis 
voluntati principis non obtemperantibus, bellum 
infertur. Raguszi vicissim se defensuri, copiis suis 
Stepliani filium Ladislaum cum imperio przficiunt, 
eumque rebus omaibus adjuvant. Filius praelio cum 
patre congressus, victoria politus est, ac patrein 
fuga sibi consulere coegit : magno paternorum mi- 
litum numero interfecto. Tum vero fugitivus dux 
Stephanus ad sultanuum  Muchemetem mittit, qui 
ejus opem et auxiliares copius adversus filium sup- 
pliciter implorareut. Simul obsidem Muchemeti 
filiam secundogenitum offert. Is. erat Stephanus, 


in Hadriatico sina propter Dalinatinum littus se- 
cunda post Veghiam, quum Ortelius νου recte 
Vechiam scripsit, et pejus interpretatus est. Vc- 
iulam, cum Vegla seu μία dicenda sit, et a Bon- 
finio Corycia veteribus vocata putetur. Hec ds fine 
ducatus. Bozinensis, et ipsorum. dueum faoiliz, 
Spanduginus memoriz? pro idit, Jovius autein re- 
fert ex Jani Lascaris sermonibus hominis spud 
Grzecos illustri familia nati, cui notissimus Achaie- 
les. bassa fuerit, Cherscoglim matura jam. et virili 
siale religionem Chistianam «deseruisse : sic 1a- 
men, ut in pectoris sinu verc fldei non oblivisce- 
retur. Fuisse vero tilium Chersecchii, Nigri mon- 
Us iu Slavonia reguli : cui cum data esset in ma- 


B iriinonium, jamque domum ad celebrandas nup- 


tias deduceretur, puella nata de stirpe despotica 
Serviana, sceleratum patrem, motuum admirabili 
nurus elegantia, conjectis in eam oculis, amore 
correptum fuisse : cumque luxuria pudorem om- 
nem vinceret, sibi eam accepisse uxorem, contra 
voluntatem coznatorum, «qui reprelienderent faci- 
nus, lilio contumeliosum, infame patri. Commo- 
tuin. dedecore tante juvenem injuri», prxcipitique 
nimis impulsum desperatione, Constantinopoliui se 
contulisse : cumque sultano Bajaziti. foedum patris 
facinus dolenter exposuisset, ejus se fidei totum, 
ct clientele tradidisse. Bajazitem, auditis Stephani 
querelis, bono ut esset animo, jussisse ; virtutem 


ipsius majora fortunis paternis promereri; habi- 


turum loco erepti? sponsz, qua cognata sit exsu- 
lis reguli, filiam. maximi sultaai, rara forme ve- 
nustate praditam. Secundum hac eum, ceserta 
religione Christiana, Stephanique nomine posito, 
vocatum fuisse Achmetem εἰ Cherseoglim, nup- 
tiasque filie Dajazitis impetrasse ; cuifidus per- 
petuo manserit, adeo quidem vt insidiauti dein- 
eeps imperio paterno Seliz;;i summopere sit ad- 
versatus, Hic Joviana de Cherseogle narratio num 
praeferenda Spanduginez veniat, equidem aliis di - 
judicandum relinquo, Solum lioc, quod de morte 
Stepbani patris Spanduginus tradit, sub adventum 
Muchemetis (ut ail) exstincti, scrupulum queim- 
dam nobis injicit. Referunt annales Turcici, Mu- 


qui deinceps musulmauissavit. Muchemetes non D chemetem  llerzegovinam, sive Bozinensem duca- 


postulatig duntaxat annuit, verum etiam propriis 
auspiciis id bellum se gesturum promisit. Adven- 
tante vero. cum exercitu Muclemete, moritur pa- 
ter : Ladislaus , filius primigeua, Venetias cum 
uxore ae liberis se confert : indeque profugiens 
in Ungariam, rebus ibidem excedit liumauis. Mu- 
chemetes occupata regioue, quoddam) tertio bilio 
ducis Stephani Vatico reliquit. eppidum, cui no- 
men Valacca, cum  eastelio Dalmatie Novo, ct 
aliis locis, unde victitaret : vicissimque Vaticus 
pro domino sive patrono, Muchemetew: agnosce- 
bat, Mortuo *ero Muchemete, Bojazites liujus Va- 
tici, Stephani S. Sabs ducis fllii, regionem in po- 
testatem redegit : qui non. multo post Arbze mor- 


tum, occupasse anno Cliristiano. 1464, a quo tem- 
pore vixit ipse quatuordecim adliuc annis, et for- 
tasse superstes etiam dux Stephanus mansit. Non 
enim legitur in Annalibus, hunc id temporis a 
Mucheme:e cum filiis e inedio sublatum, vcl οἱ” 
niho ditione sua spoliatum, quemadinodum de HBu- 
Zinensi ^egc dicto loco proditum videmus expresse, 
sed tantum a Muclemete sub jugum fuisse missam 
Herzegovinam, qua Bozina superior est, et S. 
Sava (sicuti Malatestanus | actuarius ille Grazca 
pronuntiatione scripsit) vel αυ ducatus. Hoc 
modo si diutius superstes dux Stephanus paier, 
et Turcis subditus, 4GQ eisque tributum pendens, 
non uodo Florentina wvlieris adulterio se ustluit, 


811 


PANDECTE HIST, TURCIC. 


"- 


842 


verum etiam deinceps sub Bajazitia imperio spon- À minime dissimuludum duximus. Nusquam sane 


sam Stephano fllio secundogenito per scelus eri- 
puit : non mirum est, adaucto plenam ad meusu- 
ram flagitiorum cumulo, finem Buzinensi ducatui 
numen iraiuur imposuisse. Solent enim vel in 
primis ejusmodi principum vaga libidines excidia 
regn'$ eorum arcessere. 

462-3. Dulgadir et Aladeule, Daud bassa, Turgut 

regio. 

Proviucia, sive regio Dulgalir, aut Dulcadir, a 
nestris partim Anadoule, et Alalulie, non recte di- 
citur, partim Aladoule, Turcici vero annales Dul- 
gaduris nomen regioni tribuunt, cujus princeps ab 
eis dicitur Aladeule, vocabulo tetrasyllabo. Li- 
mites ditionis, Cappadocie montibus incluse, 
quos Munzari voce Cedrinus in Paralipomenis no- 
stris complectitur, tunc temporis erant hi : versus 
S3riam sultano Coirensi parentem, Berrhea, nunc 
Chalep vel Halep Turcis, nostris Halepo : versus 
imperium Persici vel Sophini regis, Armenia mi- 
nor : versus imperium Osmanide principis , 
Amasia : versus Caramaniam, Adana et Tarsus. 
Adadeules ipse Turcomanus erat princeps, non Chri- 
stianus, αἱ etiam Malatestanus actuarius testa- 
| tum reliquit. Daudis nomen Turcis idem est, quod 
flebreis David. Nicolaides depravate scribit Daat. 
Magnus et celebris apud suos fuit, qui Constan- 
tinopoli messitam, hodieque sartam tectam, struxi 
et filio suo sultani BajazHis fili: nuptias pro- 
meruit. De Varsaco Caramanie dictum eapite 
notarum 71. Erat illa tunc quidem, post obitum Ca- 
sanis begi, quem supra capite 159, diximus e Ca- 
ramanidaro: familia fuisse postremum, in formam 
redacta provincie vel beglerbegatus, ut Turci vo- 


eant, qui primum Caramanis beglerbegum Cara- : 


gosam hoc ipso bello nominant : sed habebat 
quosdam adhec minorum gentium proceres, qui- 
bus haud dubie necdum Osmanidarum placebat 
imperium, lieet ejusdem natiouis essent ejusdem- 
que seciz. Turgutensem regionem a Turcis nomi- 
mari Phrygiam majorem, qua versus Ciliciam per- 
tinet, ez Laonico paret : qui primi Bajazitis vitam 
describens, Turgetum Phrygie ducem nominat, el 
postez Turgaturii de gente principem. Rursus aue 
tem in Murate Secundo : Caramanus, inquit, vici- 
nus est Turgute. Turgutes autem Phrygiz impe- 
rat, et Cappadociam Armeniamque regio ejus attine 
git. Quibus in verbis, nisi Turgut a Dulgadir, ab 
ipsis etiam Turcis distingueretur , propemodum 
quis ejuraret, nullum esse discrimen inter Turga- 
turii nomen, et Dulgadir. Sed suspendenda scilicet 
sententia, donec correctior se nobis Laonici codex 
offerat. Nota quidem est permutatio litterarum R. 
οι L. frequens, uti eum phulkizin Graci pro phur- 
kizin dicunt, id est in furcam agere. 
464. lachoschicius, lachsogli. 

Quem nos, interpretem Caesaris Ferdinandi Spi- 
gium secuti, lachoscbitzium diximus, eum in 
ipso Annalium arebetypo lachsoglim uominari 


ParnoL. Gn. CLIX. .. 


nomen lioc, nec ipsum licet memorabile facinus, 
apud Ungarorum historicum Bon(inium repcritur, 
nec legationis hujus a Matthia rege, qui tunc Un- 
garis suis imperabat, ad sultanum Bajazitem  mis- 
se fit mentio. Significat autem fachsogli, lilium 
jJachsi, vel Jaelisidem. Et lachs Turcica lingua si- 
gnificat howinem rebus omuibus elegantem et au- 
licum, quod a Turcis ei fortasse cog»omeu tuuc, 
obita cum laude legatione, fuit inditum. Fieri ta- 
men etiam potest, ut potius lioc. Iachschiiz oiigi- 
nis sit Ungaricz. 


165. Areb, Arabia , pro. imperio sultani Cairensis, 
lsingi, Singani, Zingani, sultanus AEthiopum Pa- 
chymerio. 

Cum Annales exercitum a Bajazite missum aiunt 
versus Arabiam, intelligendi sunt. fines aut limites 
imperii sultanici, quod Syriam Caramaniz conter- 
minam, quiz tunc in Osmanidaruni potestatem ve- 
nerat, οἱ /Egyptum Árabiamque coinplectatur. Sic 
in iis qua? sequuntur, initio regni Selimis sultonus 
Aclhinetes, ejus frater, ad fines Arabicos profugisse 
narrainr, hoc est, ad limites imperii sultauini, 
JEgyptiaci Syriacique. Hursus in eodem Selime 
traduntur Arabes, qui et /Ethiopes sint, itinera 
fugienti sultano Tommambai przclusisse. Quo Ara- 
bum 4ZEthiopumque sive Maurorum, hoc est nigro- 
rum s$ultano Cairensi parentium nomine, lector 
altos non accipiat, quam ipsos /Egyptios qui et Ara- 


C bes, et nunc etiam Athiopes a colore vocantur, et 


Issingi Turcis, nostris Singaui vel Zingani, voca- 
bulo tam Arsbibus, quam ZEgyptiis communi. Non 
enim hi Zigeuni dicendi, nec Cianiganii Tatari, 
quod Reineccius putavit. ldem Pachywerium  te- 
mere arguit erroris, quod in tertio Bendecarem 
Cairensem vocarit  ZEthiopum soldanum. Addit 
enim, hoc ab eo factum perperam. lmo recte 
locutus est Pachymerius, cum JEÉgyptios "vocat 
AEthiopss, qui revera facie colorata sunt. Cepit 
enim nomen ZEthiopum veteris lingus Grazcze lata 
significatione, sicut hodie Greci Mauros, uade Mori 
nostri, nigros in genere dicunt sive sint Arabes, 
vel /Egyptii, vel. Afri, vel AEthiopes illi proprie 
sic appellati. 461 Denique doctissimus Eustathius, 


D et antiquior hoc Stephanus, urbium nomenclatoris 


auctor, Zgyptum perhibent ZEthiopiam vocatain, 
propter habitantes in ea nigros homines. 


166. Generi Bajazitis tres simul facti. 


Diximus capite notarum 161 de duobus generis 
sultani Bajazitis, de Ferhate a Mamelucis occiso, 
et Herzecogli ab iisdem capto. Nunc tres alii coin- 
memorantur, eisdem filiarum nuptias cousecuti. 
Primus horum (filius Usumehasanis appellatur, et 
paulo post, Jacupes begus : qui expeditione anni 
proximi contra eosdem Mamulecos periit. Alter, 
Usgurlis ex fllio nepos. Fortassis sutem Usgurles 
bic idem est cum Usgure bego, cujus supra mentio 
üt, ante prelium  Cosovanum secundum, sub an- 

' 2] 


'813 


JOANNIS LEUNCLAVII 


eu 


num Christianum 1448. Tertius, Daudis fuit basse A Wolfius, alicubi pro eversione Seopiorum dixit 


fius, dequo Daude paulo ante dictum, capite 105. 
Ceterum obiter hoc quoque notandum, necessario 
fuisse duos Usumchasani filios Jacupes : quorum 
alter Bajazitis gener,a Maimnelucis c:esus fuisse 
narratur , alter in reguo patri successit, ut appa- 
Tobit ες iis quie. capite 188 sequentur. 


167. Larende Caramanioc, sive Larenda. 


Quie capta fuit a Mamelucis Larende, Chalcocon- 
dyli Larauda scribitur, eum ait, Muratem secun- 
dum bello petiisse Caramanum Aliderium, Cariz 
ducem, eujus dux sunt urbes, Larauda οἱ Toco- 
neium, pro quo Iconium reponendum docuimus. 
Leo Sapiens Augustus in Novella de Thronis, La- 
randorum (sic enim vocat. numero multitudinis) 
episcopatum non in Caria collocat, sed in. Lycao- 
nia, sub metropolitano Iconiensi, quod equidem 
magis probo. Nunc. quoque Laranda nominatur, 
et in Natoliz tabula non procul a Cogna conspicitur, 
ib Caramantie sive Cilicizte mediterraneis. De Gu. 
mulzina, cap. 45, de Ypsala 31, dictum. 

168. Pax inter sultaninos et Osmanidas, Matihice 
regis Ungari mors. 

Quo sultanus Aleaireusis in transactione Dajazi- 
ti Tarsum et Adana restituisse dicitur, verius esse 
puto, quam quod Malatestx secretarius ait, Daja- 
zitem soldano Adana Tarsumque reddidisse. Nara 
µας oppida Cilicia sunt, sive Caramanie, quam 
Caramanidarum exstincta familia Dajazites, ut 
antea dictum, sibi vindicaverat. Postreimos etiam 
sultaninos Adara cepisse, paulo ante legimus. Ita- 
que reddita potius ab his civitas Dajaziti fuit, qui 
eam cum Tarso, ceu Caramaniz menibra, repete- 
bat. Nomine deinde mortui regis Ungarie, Matthias 
intelligitur, Joonnis Huniadis filius : successoris 
autem, Viadisiaus Polonus, Casimiri Jagellonidze 
Polonorum regis filius, pater ejus Ludovici regis, 
qui ad Mohlatzium οδό a sullano  Soleimane, ju- 
venis adinodum periit. 

169. Bajazites Ungarium non audet ingredi, Uscopia, 
Manastir, Monestir. 

Ic de vano Bajazitis conatu invadendz Ungarie 
narrat etiam Bonfnius, et accidisse refert à morte 
: Matthiz regis, Turcorum terroris, subiuitium regni 
Viadislai, anno Christiano 1492. De Scopiorum 
urbe nonnihil attigimus supra, notarum capite 
104. Videt autem lector ex hoc ipso Annalium loco, 
recte me inonuisse, diversas esse voces oppidorum, 
Sophiam et Scopia. Nam prior hic Sophia nominatur, 
altera more Turcorum Uscopia. Solent enim  vo- 
cabulls a gemina consonante incipientibus praepo- 
nere vel 1 vel V Gallicum, ut alibi quoque nota- 
vintus. Laonicus Scopia collocat in Macedonia, fa- 
citque regiam prisci regni Bulgarici, quod in ipsain 
pertinebat late Macedoniam εξ Epirum : ideoque 
Cedrinus etíam Scupia (reponendum Scopia) mc- 
"wopolim Bulgarie nominat, Disertus interpres ali- 
quot historicorum Gr:iecie recentium, Hieronymus 


6 


eversas speculas. Recentioribus geographis Seopi 
scribitur. Manastiri nomine neu hic intelligitur 
locus ille, de quo supra dictum capite 44, situs ia 
confiniis Thracie, Thessaliseque, sed monaste- 
rium penitioris Macedoniz, versus Epirum vel 
Albaniam, quod mouestir α Castaldo appellatur. 
Hujus in Albaniam expeditionis Dajaziticae memiuit 
ct Bonfinius, qui dicit eum profeetnm contra mon- 
tanos Albanenses, quos Spanduginus Cimariotas 
dixit, ab oppido monteque Chimara, de quo dein- 
ceps latius in vita sultani Soleimanis. 


470. Baiazitesa monacho Turcico pene [uit occisus. 


Quod hic de periculo Bajazitis, propemodum 4 
dervisio quodam sive monacho Turcico interfecti, 
narratur, fere totidem verbis a Spandugino quo. 
que memoriz proditum legitur, quz interpretari 
lubet, ut expositionis consensus appareat. Torla- 
ces, ait, quidam in Dajazitem irruit, simulans elee- 
mosynam ab co se petere, Solent autem banc Dei 
noinine petentes, Allahitschi dicere. Cum acinacem 
strinxissel, quem sub filtro gestabat, eaterruit 
equum, cui Bajazites insidebat. Ideoque cedente 
retro Dajazitis equo, nonnihil evitatus fuit ictus 
hominis 469 : ac nihilo tamen minus Bajazites 
vulnus accepit. Tum verc bassa quidam, ουἱ no- 
men erat Schender, massam ferream, quam bus- 
doganum vocant, eo cum impetu capiti hominis 
impegit, ut cranio perfracto, cerebrum emanaret. 
Indignatus hujus facinoris causa  Dajazites , edicto 
proposito, Torlaces universos proscripsit, et extra 
Constantinopolim et imperii suifines ejecit. Anim- 
advertit lector eadem narrari, nisi quod Annales 
aiunt, dervisium bunc, et Calenderem fuisse, Span- 
duginus, Torlacem, dequibus jam vocabulis homie 
num, superstitiosos quosdam ordines vel instituta 
sectantium apud Turcos, quam feri brevissime 
poterit, explicandum. | 
111. Ordines monachorum seu religiosorum quo- 

rumdam. apud Turcos ; Dervislar , Calenderlar, 

Hluggiemallar Torlaclar ; Muchemetesbassa | Ve- 


airazemer a Dervislaro publice confoditur ; quid 
Turcis Divanum. 


Nomen Uervisiorum, quos ipsi numero multi- 


p tudinis Dervislar appellant, ex hac ipsa marratione 


nosr(rorum annalium perspicitur esse quasi gene- 
rale : quod scilicet ordines et secte religiosorum 
czterae comprehendantur, sicut apud nos in gene- 
re monachi dicuntur, qui tamen inter se diversis 
instincti sunt. ordinibus. Vocant autem Annales 
hunc initio Dervisium, statimque subjiciunt, cuu 
fuisse sectatorem instituti vel ordinis Calenderum, 
et auribus, collo, brachiis appensos gesiasse fer- 
reos annulos. ld in more Calenderum ordini esse 
uox apparebit. Qui vere ceteroquin. apud Turcos 
Dervislar appellantur, nullos 19 £apite pilos, nul- 
las comas habent, ubique tonti, Conspiciuntur in 
corum frontibus οἱ  tempot'zss csvseria , vel 
ignilo ferro, vel accensa spong y, vel Lea fascia 


JOANNIS 1, 


EUNCLAVIT 


i, magna, sed simulata. humilitate circum- Α 172. Scaramangium, Giamurlikion Gepenec, Seife. 


, AG observant. Is nescio quos. enthusias- 
ree so fert, ac subinde quzdam veluti divini- 
li vevelata, serio maxime vultu profert : nunc 
' niortui. jacet, nunc oculos vicissim. aperit 
se redire simulat. Inde conversus ad freti- 
et subornatos discipulos : Corripite me, in. 
, Milli charissimi, et extra locuin hune depor- 
, Nam revelatum mihi divinitus est, que pone 
hominibus immineant, Quibus auditis obse- 
int impostorem nebulones, Deum velut aver- 
ncando deprecetur, no poenas illas exigat. llle 
; gimulot assentiri, preces ad Deum concipit, ut 
4m suam expiari, seque placari propitius patia- 
ur, orat. liac irz divine comminatione misella 
plehecula mirum in modum expavefacta, trepidat. 
Postea vero consolationis aliquid ex hujus inter- 
cessione vicissim hauriens turmatim ad imposto- 
rem nequissimum accurrit. Omnes eam rem pro- 
digii loco ducunt, seque divinitus moneri putant. 
Simul animis devotis, et accepti benellcii causa 
gratis, tot eleemosynas ad planos hosce deferunt : 
ut eis onusti suas ad speluncas revertantur, ho- 
sminesque superstitiosos ac stolide simplices irri- 
deant, qui tam foede sibl patiantnr imponi. Ve- 
&cuntur et li maslaco, vel oppio ; ct bumi cu- 
bantes, libidinibus abominandis mutuo se polluunt. 
Alc de nefandis horum apud Turcos specie tenus 
religiosorum institutis breviter exponenda duzi- 
4nus , licet ab aliis quoque prodita, tum ad il- 
lustrandam annalium bistoriam, tum uti secum 
Jector ipse perpendat quanto nunc ilios necesse sit 
esse factos deteriores, cum ante centum plus mi- 
nus annos unus ex eis necem sultano suo, totius 
ja oculis exercitus, intentare fuerit ausus. Nostro 
quidem tempore, nimirum anno Christiano 1579, 
cousimile qioddam huic facinus accidit, saneqüe 
memorabile. Nam dervisio cuidam concepta cades 
animo, pari ausu tentata, successu feliciore per- 
petrata fuit. Multa sunt a nobis ia. annalium Sup- 
plemento commemorata de Mechemete bassa ve- 
zirazeme, Selimis 1 genero, summa eéecundum 
Sullanum apud Turcos auotoritatis viro. Is cum 
pro more domi sugjus diciurus, adeundi se co- 
piam faceret universis, in synhedrio, vel concessu 
vel consilio, vel audientia publica (divanum Turci 
dicunt, quam vocem Belvacensis libro xxxi, cap. 
445, Dovana:a corrupte scripsit, horridiuscule ty- 
phanuim Porsius) ingredientem ad se magno nisu 
per mediam hominum 1urbam, notum sibi dervi- 
sium quemdam conspicatus, manum exporrigit, 
eleemosyaam scilicet homini daturus. ltaque ab 
aliis ei ceditur, ut adire bassam posset: ad quem 
vbi propius accessisset, sicam e sinu profer!, et 
ea vi Mechemetis in pectus adigit, ut illico le.hale 
vulnus acciperet, quo exspiravit: ipso mox etiam 
dervisio ab astantibus in trusta concíso. Vide 
quam a decessoribus suis homines scelerati nec- 
dum degenerarint. 


Kilitsch , acinax, copis, Zawsij, Pusdigan. 
Quod Spanduginus filtram disit, annalibus est 
gepenecum. Sic et Ungari vestem militarem ap- 
pellant, quse tunicis, penulís, aliisque vestibus su- 
perinjici, pluvio presertim celo, solet. Vulgus 
hanc gestate filtro factam, ideoque tmateris no- 
men ei Spanduginus dedit, quam equidem quo La- 
tino vocabulo debeam exprimere, non video. 
Slavina dici potest, minus'gausape, cum Reineecio: 
propter diversitatem tum materíe, tum forms. 
Reperitur apud Cedrinum, et Svmeonem magi. 
strum officiorum, et Achmetem  onirocriten, Sca- 
ramangii vox : de cujus significato consultus a me 
Theodosius Zygomalas Naupliensis e Peloponneso, 
pauriarchalis protonotárius, aiebat in usu  Grzceis 
esse nunc Agarenicam vocem Giamurlikion, qua 
vestis ea significetur, quam viri militares gestent 
sopra vestes alias interiores, ad arcendss pluvias, 
nives, gelu, csetera denique aseris incommoda. 
Persas autem inventores, ei nomen dedisse scara- 
mangii, quod ab eis ad Grzcosdeinde cum ipso 
vestis usu manaverit. Hoe igitur est id, de quo 
nune loquimur, gepenecum. De Scaramangio lo- 
cum etiam eapitis 199 consule, Arabibus Seife. 
Kilitsch Turcis dicitur is gladius, quem nos acina- 
cem reddidimus. Leviter est incurvus, et quia non 
pungit, sed cmsim ferit, spud Xenophontem, 
Graecosque csteros, Persica tractantes, nomen 
Copidis invenit. Et constat ex eodem Xenophonte 
nostro, genus hoc gladiorum a Persis alias itidem 
nationes, presertim Asiaticas, accepisse. Zausii, 
sicut antea quoque dixinius obiter in. supplemento 
Annalium, comparandi veniunt cum nostris πουί- 
libus aulicis, iisque prsesertim, quorum opera 
principes utuntur in expediundis varils negotiis, 
quas commissiones vocare consuevimus. Flabent 
hi prefectum, quem Zausiorum bassam . appellant. 
Ab eo nos excipiebamur, obviam nobis ad pri- 
mum lapidem extra Constantinopolim, Insigni eum 
comitatu Zausiorum progresso, et longissime 
tractu per 'urhe:zn ad. caravansaraium, legatis Cse- 
sariis assignatu:n, deducebamur. Inter dignitater 
palatii Graecorum imperatorum recentiores, inve 
D nitur etiam. Megas sive niagnus Tzausius, quo 
ofücium vel mutuati sunt ab Agarenis ταςὶ, v 
a Grxcis Agareni acceperunt, et idem est. ha 
dubie cum Zauaiorum bassa. Numerus Zausior 
fere nunc apud Osmanidas ad septingentos exe 
vit. Pusdigani denique nomen Agarenieum retit 
sicut et superius in narratione de capta Conatt 
nopoli, quo clava massave ferrea, Turcis es 
significatur. Graeci recentiores hanc vocem κα 
perunt, ac suam rcddidere: cum olim κο 
dicere soliti fueriut. 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


800: 


les Ungarorum , ab Jacupe Aga. caesorum, A quam illum signorum militumque numerum, qui: 


peni, Agalarii, Turci Grecos in multis imi- 
ερίτα sive baculi Grecorum, Druncarii, 
;, Banda, Bandophori. 


Ι Agz nomen in historia Βοπβηϊ] deside- 
vio Cadum bassa dicitur. [dem nomen 
Mfgangus Dreslerus. Verum hoc ei non 
ium, sed ab accidente inditum, quippe 
vel Hadum significat eviratum, cui testes 
jzsecti. liuic Ungarorum cladi cawsam 
vannes F'rangepanus, ex illustri et Romz 
| clara Frangepanorum familia natus, 
| €roatism  Dalmatiainque. commigranti- 
m hoc eratab incolis nomen, wt Franc 
rentur, hoc est, domini Franci. Defecerat 


ad constituendum  regimentum requiritur. kleo- 
que Druncus est regimentum militum, cujus capat 
est Druncarius, olim Tribunus, nunc Colonellus 
aut regimenti prefectus. Conveniunt et alia mi- 
liti nostrse cum illis qus Leo tradit imperator. 
Vandon appellat signum equitum vel peditum, ut 
nostri Vanen et Vandlio, aut Vendlin : Vando- 
phoron, qui vexillum Vandi gestat, et nostris est 
Vandrich. Addit, Vandum constare [militibus $00, 
aut saltim non paucioribus, quam 200, nee plu- 
ribus, quam 400. Sic et Druncum sive regimentum- 
habere vult non. pauciores mille, non plures tribue 
millibus. C:eterorum apud Leonem collatio cum 
nostris, alterius loci fuerit, ac fortassis in hoc ge- 


angepanus post Matthig regis obitum, a B nere nonnihil aliquando moliemur , cum aliquam 


íslao et duce Joanne Corvino, flauhis 
) Rotho, qui ad Jaitzam Banus earum re- 
rat. Cumque in arce Brevia ceu rebellis 
ur, proximi basse auxilium imploraverat. 
6st Ungaris fines Jacupes aga. cum octo 
n millibus equitum, uti Bonfinius scripsit. 
rel Agalariorum nomen apud Turcos a 
eductem est, qui scilicet magistratus cst 
8,8icnt ctiam ante. Turcos Grecorum 
rum offieiales sua quaedam gestabant 
[n3 nihil erant aliud quam baculi. Et 


8 more Grecis erat, ut quoties novus . 


erator, omnes officiales sceptra seu ba- 
€ deponerent, nec msi jubente novo ἵπι- 
resumerent in manus: quo ritu signifi- 
eos in officiis snis ab ipso confirmari. 
ejus moris antiqui, Symeonis magistri 
n Historia manuscripta, cujus verba repe- 
e 199, meminerunt et alii quidam : isque 
m retinetur d Turcis, quos imitatores esse 
m, praserüm in rebus ad imperii formam 
publicos spectantibus, jam scpenumero 
Quanquam alii putant, ab. ipsis pleraque 
Seracenis: qui post. defectionem 4 Ro- 
eorum nihilominus tam civilem, quam 
1 imperii gubernationem fuerint zmulati, 
r et Agalarii dicti sunt ab aga, quod  ba- 
gnificat. Adeoque propius ut ostendam 


non antique duntaxat nillitie notitiam, verum 
eiiam prasentis usum assecuti videamur. lidem 
de Τρία Stolique magnis Druneariis alibi. Pluri- 
mum certe faciunt hzc ad illustrandas Grecorum 
recentiores historias. Ad Druncariorum ergo si- 
militudinem Turcis sunt Agalari, velut Tribuni, 
puta Genizar aga, Capizilar aga, Spahoglan aga, 
Silichtar aga: de quibus omnibus convenienti- 
loco tractabitur. 

174. Bani regnorum apud. Ungaros, Chrobate, Cho- 

ruate, Dirensil Dan. 

Promisimus supra capite septuagesimo primo, 
nos de Banis et Banatibus in regnis Ungarie ad- 
junctis aliquid dicturos plenius. IJ igitur ut hoc 
prestem loco, quo Bani Ungarici mentio fit, dico 
Banum apud Ungaros vocari, non  gubernatorein, 
vel locuintenenten (τοποτηρητὴν Grecis, et ἔξαρ- 
yov, unde nomen exarcliorum ltalie Ravennatiuu) 
sive vicarium regis in ipsa Ungaria, sed alicujus 
ad Ungarie juris spectantis regni prasidems Per- 
tinent vero partim antiquitus, partim etiam nuac, 
[νο ad Ungariam regna : Dalmatia, Croatia, Slavo- 
nia(id est, lHilyricum),'Ramia vel Rama (quo nomine 
in Ungarorum regum tiitulis intelligutur Boziua) 
Servia, Gallicia sive Valachia, Lodomeria, Coma- 
nie, Bulgaria. Przter hos Banos, mentio fit in histo 
riis Banatuum, Machoviensis, et Aeverinensis, (Suc- 
rinum jam vulgo vocant in Transalpina Valachia 


inem officiorum palatii atque imperii D propter Danubium, & Severo Augusto edilicatum 


im officiis porte Osmanicz, dico, Tur- 
rios esse sua lingua, qui Graecis erant 
yarii, vel Drunearii potius. Eos Leo Sa- 
justus in libro suo 465 De apparatibus 
lim dictos fuisse tradit Chiliarchos, quod 
mille preessent ; οἱ Druncum, Chiliar- 
Alini Chiliarchos vocant tribunos, qui 
onelli sunt. Druncum (sic enim  pronun- 
gomalas εἰ Druncarium , non Drungum, 
garium, quod vulgo fieri solet) sic appel- 
bitror a trunco, sive baculo, sive sceptro ; 
ιού hoJieque regimentum vocamus 
15 Tiibuni baculum (vitem dixere puto 
; Quem ceu magistratus iusigne gestat, 


oppidum) et Erdelii, Turcicis in. historiis; quie 
Joannem de Zapolia, comitem Gepisiensem, regni 
esurpatorem, et patrie pestem, Ertel. Ban- appel- 
lant : licet z nostris Erdelii sive Transsylvania Vai- 
voda tantummodo nominaretur. lpsimet ÜUngari 
Banum seu. Wanum vocare se dicunt eum, qui 
vexillo aliis. praeit. Unde paret, discrimen hoc inter 
gubernatorem. et Banum esse, quod illi tam pace, 
quam bello, cura regni omnis incumbat ; hic bellicis 
tantum negotiis przsit; ipsum etiam nomeu a Bando 
factum perspicitur, quod regiis ipsorum constitu- 
tionibus diciter Banderium : estque Banus Graecis 
Flamularis, φλαμουλάρης, Sanzacbeg seu. Flambu- 
Jar, Turcis. Nunc ad annales ut redeamus,. quein 


851 


JOANNIS LEUNCLAVII 


852 


hic Ungaricum Banum generaliter appellant, Bon- A Agareni et Ojmanidz, ut in rebus ad imperium 


finius Croatixz tantummodo Banum fuisse tradi, 
regni videlicet Ungaria regno adjuncti. Croatarum 
vero nomet: hodieque notissimum. Gens est perti- 
nax in retinenda religione sua Christiana. Propterea 


Turcis esse subdita eum ejus amittenda periculo re-. 


cusans, ad vicinos migrat, magnamque nunc Austria 
Moravigque partem, agris colendis dedita complet: 
Cedrinus in Basilio Bulgaroetoue, Chorvatas appel- 
laus : Finitimi sunt, inquit, Bulgaris Chorvatarum 
populi, quod nomen Chorvat, vel llorvat, aspira- 
tione forti, nunc eis est etjam in usu. Cateri Graci 
Chrobatas sive Chrovatas nominant. Et alicubi scri 


pium spud ipaos legere memini, Servioset Clirova : 


tags eosdem esse respectu nimirum ejusdem origi- 


niset lingum Venedaz , quam in Serviis demonstra- B 


vimus capite tricesimo quinto. ursus ab Annalibus 
his Banus Ungaricus etiam Direnzil Dan nomina- 
tur, veluti Dreuz Cili Ban, hoc est, Drenzus (1198 
Banus. Quippe celeberrimus Cilie comitatus ad 
Croati» Banatum antiquitus pertinebat, et. Boufi- 
nius expresse tradit bassam (quo nomine Jacupem 
agam intelligit) primum omnium hoc bello Cilia- 
nam agrum populatione deformasse. Dani proprium 
nomen apud eur legitur. Emericus Drenzenus, vir- 
(ut ipse fatetur) summas tam industrix, quam con- 
silii : qui suffectus inlocum Joaunis Corvini ducis 
3 Viadislao rege fuerat. Habuit, auctore Βουθμίο, 
secum Banus septem inilitum t2ntuminodo. millia : 
reliqui rueticz plebis incondita, nec armis assuelze 
cohortibus constabant, Accidit aliud etiam malum 
quod Drenzenus contra sententiam animi sui coa- 
ctus a Bernardino Frangepano, pugnavit : qui tamen 
e prielio fuga se subduxit. Hac 4606 scilicet erat 
illa tmn discordia, tum fuga, quam innuere volunt 
Anneles, cum aiunt, ÜUngaros ipsos inter se dis- 
sentientes, fugisse. Bernardinus pater erat Joannis 
illius Frangepani, quen: obsessum .fuisse Brevia 
diximus. Filius, vir feriis, hostis antea, vel rebellis 
potius, hac pugna casus oecubuit. 


415. Occasia et causa. belli Bajazitis odversus Ve- 
netos in Peloponneso : Ludovicus Maurus dux Me- 
diolanensis Turcum in Venetos concitat : Inebechti 
a Turcis obsessa. 


spectantibus, et usu 980 fidem datam (flocci faciant, 
nec ullum promissorum Christianis factorum ra 
tionem habeant. Bellum igltur in eos molitur, et 
pritestus causa cupide occasiwmceulam arripit, 
quod Veneti protegendum  suscepissent comitem 
Joannem Cernovichium (Cernovitzios dicendos os- 
tendimus supra, capite 46, et hunc alii Georgium 
vocant), vicinz Cataro ditionis regulum, cui plera- 
que Bajazites ademerat. Sed alia reapse seberat 
causa, qu: penc certam ei spem faciebat. ejicieadi 
Venetos e Morea sive Peloponneso, in. qua multas 
sane magnas et munitas urbes arcesque posside- 
bant. Etenim Gallia rex Ludovicus duodecimus 
Ludovieum Sphortiam, cognomento Maurum/* 
nigredine vultus, ducatu Mediolanensi spoliaturus, 
quem sui juris asserebat, fedus contra Sphortiam 
cum republica Veneta petcusserat Ea Gallorum 
cum Venetis conjunctione territus Spbhortia, lega- 
tum ad Bajazitem mittit, qui tum muneribus οἱ, 
tum variis rationibus persuaderet, ut bellum Ve- 
netis inferret. Quippe futurum aiebat, ut occupatis 
Italico bello Venetis, ipse nullo negotio Graecis 
urbibus et castris, et insulis eos exueret. Hae ille- 
ctus spe Bajazites, a pace cuin Venetis sancita dis- 
cessit. Ac fuit profecto noxium "Venetia id Mauri 
facinus, sed tandem hzc in ipsum, quod dici solet, 
cusa faba justo Dei judicio fuit. Nam et ambitionis, 
et injuriaram multiplicium erga Joannem Galeacium 
fratris lium, et funestorum patria cousiliorum, 
quibus Gallos adversus Neapoelitanos reges, Turcos 
adversus Venetos commovit, acerbas denique pee- 
nas luit. Quod quidem ei aubiilis eL arguti vir in- 
genii, legatus Florentinze reipublicz, feturum ali- 
quando predixerat. Quippe cum buic ad se misso 
8uos arroganter osten!aret, uti plerumque solebai 
et opes, οἱ ingenii vires: inter alia quodam im - 
conclavi depictum ei monstrat simulacrum malieris 
amictu pulcherrimo vestite, in. quo expressa mi- 
rifico artificio tota conspiciebatur 1talia. Propter 
hanc mulierem astabat ZEthiops cum pewiculo, quo 
se ipsum innuere volebat, qui et. Maurus volgo vel 
Abhiops audiret, δἱ emblematum loco soleret ui 
vel peniculo, cum inscriptione Latina, et meritoet 


Naupactus Achaizx maritima civitas est, opinione D tempore, vel ramusculo tres. coimplexorosas, cum 


quorumdam, /Fioli€ Leoni Augusso, ad sinum 
quondam Corinthiacum vocatum sita. Nautis vulgo 
jam Lepanto dicitur, Inebechti Turcis, qued a 
Nepanto Marii Nigri non procul recedit : Achaia, 
Livadia : /Etolia, Despotatus : sinus Coriethiacus, 
Colpo, sive Golfo di Lepanto, Erat hoc tempore, 
nimirum anno Christiano 1498, Naupactus in po- 
testate Venetorum a 70, plus minus, annis: qui mis- 
80 ad Bajazitem Andrea Zantano, legato suo, pa- 
cem in anuos 25 cum eo fecerant, cujus tabula 
Bajazites scriptura manus $uze&, pro more confir- 
marat. Nibilominus vix appellere Venetias legatus 
potuit, cum datam Venetis fidem Bajarzites violat. 
Quippe sibilege sua. Maliumetana permitti voluut 


inscriptione Germauicaniit Zeft, id est, cim tempore. 
Que quidem ipsius cmblemata sywmbolaque passim 
in parietibus εἰ aulzis Mediolani, Ticini, Taurini, 
apud doctissimum et illustrem ejus wrhis arehiepi- 
scopum, Hieronymum Hovereum, et aliis in. focis 
videre memini. Erat hic ZEthiops ira pictus, et 
peniculu mulierise ves:e pulvereià cum sordibus 
aliis extergeret. Ea pictura legato monstrata, quid 
ipsi de hac videretur, interrogat, Tum is : Ut mibi 
quidem videtur, inquit, bie -Eihiops pulverem om- 
nem inse ipsum converrit. Quod liominis acuti de 
Ludovico Mauro vaticinium deinceps eventu com-- 
probatuni fuit. 


855 


JOANNIS LEUNCLAVII 


855 


videntur conseptanea, tum quod Tekeregio minime A sam civitatem habeat Coni, hoc est, lconium. Re- 


sit Armenia minor, sed Phrygia major, ut aperte 

lector ex ipsis Annalium verbis numero 57 notatis 
perspicit ; tum etiam, quod e Persia venienti mi- 
nime Bajazites munera quotannis missurus fuerit, 
Utut sese res habeat, Scachi quidem Ismailis partes 
amplexus fuit, ideoque Scach Culi nominatus : ex 
quo Turci, partibus Oimanidarum adbzrentes, 
fecere Scitan Culi, voce signilicante Satane vel 
diaboli servum mancipiumve. Geufrsus alicubi pro 
Culi scripsit Coullet, Spanduginus el. suppeditaia 
fuisse tradit ab Ismaile Scacho 20000 hominum, 
quod equidem verum non arbitror, ex iis qu:e hic 
in Annalibus sequuntur. Magis est vero consenta- 
neum, quod Jovius ait, per internuntios ab Ismaile 
confirmatum ín proposito fuisse. Kisel bassa si- 
gnificat rubrum caput. ld nomen Osmanici dederunt 
lioc ipso tempore sectateribus Ismailis Scaehi Per-, 
saruut, a rubro capitis teguinento : quo de plenius 
agendum paulo post. 

480. Antali, civitas Anatolie : Grecorum anni a 


mundo condito, qwonam modo cum nostris conve- 
niant, Nomina quedam vetusta cum recentioribus 


€ollata. —7 


Quz Turcis hic Antali vocatur, priscis erat At- 
talia, quondam ab Attalo rege, uno de successori- 
bus Alexandri Magni, condita. Leonis imperatoris 
Novella de thronis eam collocat in Pamphilia se- 
cunda, sub metropoli Sylzo sive Perga. Grzci po- 


ctius hanc. collocat in Lycaonia, quam Laonicus 
in Caria ; de quo supra namero 12, dictum. Addit, 
hanc esse majorem totius Turquie regni, Loc est 
metropolim. Briquiam  Reineccius interpretatur 
Lyciam, cum Briquia seu Bryquia sit Phrygia. Fa- 
cit autem Bryquiz metropoli Aythonus Zichiam 
Graci», Sic onim scripsit, nomine Gracie Roma- 
niam intelligens Asiaticam, de qua dictum c. 6. 
Zichiam hanc Reineccius interpretatur Cydnam. 
Atqui Zicchie Cedrinus quoque meptionem fecit 
velut civitatis in Asia minori site : ewn in Copro- 
nymo frigus inauditum memoriae prodit, quo con- 
gelatis amnibus et ipso mari, potuisse macrat iti- 
nere pedestri a Zicchia transiri mare ad ipsum 
usque Danubium, id est 3d ostia Danubii, quae in 
Thracia sunt. Bithyniz metropolis spud Aythonum 
scribitur esse Nichor, quam Niczam puto, Turcis 
lsnic ; non Nicomediam, qux» Turcis est Ismid : 
cum Reineccius ex Nichor faciat Nicomediam. Nee 
apud Leonem Augustum minus est metropolis Bi- 
thynie Nieea quam Nicomedia. Genech Aytboni 
R.ineccius interpretatur Pontum, cum niagis pro- 
prie sic dicatur, quz olim Colchis erat, postea La- 
zorum appellata regio, sive Lazice, cujus metro- 
polis est Leoni Augusto Trapezus, quai in Genech 
ponit Aythonus. Paphlagoniz civitatem voeat Aytbo- 
nus Ginapolim, ex qua Reincccius fecit Germano- 
polim. Atqui Ginapolia Aythoni, vel Ginopolis po- 


steriores adnotant, factam metropolim anno mundi C tius, ad Pontum Euxinum sita, hodieque Ginopoli 


6392, sub Eustratio sanctissimo patriarcha, impe- 
ratoris Alexii Comneni auetoritate. Quod quidem 
accidisse constabit anno Christiano 1084, si de 
sententia Grecorum anni a condito muno 5508 
siatuantur usque ad Christum natum e!spsi, secun- 
dum editionem 72 luterpretum. Aythonus Nata- 
liam, transpositis a librario priiis litteris appellat, 
pro Antalia : quo loco Reineccius notat, scriben- 
dum pro Natalia Nacoliam. Atqui Nacolia longe 
distat ab Antalia, Phrygie nimirum majoris medi- 
terranea civitas, ad Sangarium flumen sita : cum 
de Antalia sua statim subjiciat Aytlionus, eam su- 
pra mare Gracie (Gallice loquitur, pro, ad mare) 
sitam. Et maris Gracie vocabulo intelligitur 


nominatur. Apud Leonem Augustum [nnopolis di- 

citur, et episcopatus ejus ad Gangram Paphlagonis 

refertur. Sed desino plura. 

184. Garagos bassa, beglerbegus Απαίοίἰα vivus 
palo transfigitur. 

Habes hic insigne crudelitatis exemplum in reli- 
giosis Turcorum, cujns obiter mentionem supra 
fecimus, cap. 64. Transüxus a Sgachoculi palo 
fuit Auatoliz beglerbegus, ut Annales refaront. Ei 
nomen dant 469 Turci Caragos, οἱ nestro quoque 
tempore celebris fuit Caragos Rais, quem in Sep- 
plementi narratione de bello Cyprio commemora- 
vimus; vulgo nostri Caracossam dixere. Jovio 
Cargius bassa nominatur, et eidem alibi Caraius 


A£gsum mare, vel Archipelagus. Addit enim, quod D est. Dissentit etiam in expositione liistoriz noopUil 


heec civitas respiciat regnum Cypri. Quippe verum 
hoc est, et ab Attalia, quam Settelian. modo vo- 
cant, totus ille sinus objectus Cypro, nuuc Golfo 
di Settelia nominatur. Belvacensis Satteliam scrip- 
sit, eidemque sinus ille maris appellatur Gaufra 
Sattelie, vocabulo Gallico Goufre, quod hodie 
Grecis est Corpho, priscis Κόλπος, Italis Golfo, 
Latinis sinus. Quia vero in hunc Aythoni locum iu- 
cidimus, explicemus obiter et alia quedam ibidem 
posita regionem et civitatum nomina. Primam Tur- 
quia sultanorum Iconii regnum, vel Àsiam mino- 
rem intelligit) provinciam initio vocat Lygoniam, 
deinde rectius Lyquoniam (pronuntiatioue Gallo- 
rum effertur Lycouia, id est Lycaonia) que famo- 


ab Annalibus, qu: Caragosam captum fuisse nar- 
rant, et Cutaigen ada ictum, et suis in oppido com- 
monstratum : cumque deditionem oppidani facere 
nollent, in eorum conspectu palo transfixum. Jo- 
vius autem prope dicit abfuisse, ut caperetur : sed 
substractum a suis, Cutejam evasisae : qua dein- 
ceps a seditiosis expugnata, etiam ipse hostium in 
manus venerit. Postea vero ad Caraéssar, (Cearschi- 
sar scribere debuit) in media via, qua transeun- 
dum erat Ali. bassa, cum exercitu rebelles perse- 
quenti, vivum ab eis palo transfisum : ut a tergo 
sequentibus tam (Φάο tanti viri supplicio formidi- 
nem οἱ horrorem íincuterent. De Cutabige supra 
dictum , capite 40. 


857 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


t38 


482. Corcut a sediiiosis vincitur. Diversa Turcerum A provincia, complectento Psphlagoniam , Galatiam 


narrationes a nostris. 

Corcutem in Osmanidarum genealogia quintuin 
erdine Bajazitis filium fecimus, et. germanum Se- 
limis fratrem, qui deinceps imperavit. Etenim 
eamdem cum Selime matrem habuit. [lunc refe- 
runt Annales a rebellibus in pugna fuisse supera- 
tum. Jovius vero pugnatum ait in hos adverso 
prielie duobus a nepotibus Bajazitis, Muchemete 
Sciemseiai (Sinan Schach rectius appellatur), et 
Orcane Alempsaci, filiis (pater Alem vel Allama 
Schach, filius Urchan nobis est in genealogia) : 
Coreutem expresse tradit, non ausum fuisse cum 
Techelle congredi. Qu» sane vcra sint, nec ne, 
mihi quidem disceptare non lubet : indicanda ta- 
men pulavi, eeu suspecta propter αἰαίρι nepo- 
tum. Qua ditio sit Aidinensis, ostensum numero 
45. Ducis filius est Herzecogli bassa, de quo dic- 
tum capite 161 et 169. 


189. Alis basse contra rebelles expeditio 

Qoantopere creverint perduellium vires, vel ex 
eo colligi potest, quod iu hos proficiscentem Alim 
bassam duxisse Spanduginus ait equitum ex Ana- 
tolia quadraginta inillia, quibus genizarorum qua- 
tuor millia Bajazites adjunxerit. Nihiloque minus 
Achmetem quoque Bajoszitis filium, ex Armasiana 
sua provincia collectis copiis, ei subsidio venisse. 
184. Cheider bassa cum Zindi Kemale Sangiacbego, 


victus οἱ occisus a seditiosis, Zonchium, Nava- 
rinwm. 


Cheider Bassa, Caramaniz beylerbegus, a Span- 6 


dugino Caidir appellatur, et domicilium in urbe 
Cogno, vel Iconii habuisse dicitur. Zindi Kemal 
beg eidem Camali nominatur, et vir admodum 
militaris fuisse praedicatur. Tradit enim Spandu- 
ginss, hune bello Bajozitis contra Venetos cepisse 
castellum Mores sive Peloponnesi maritimum, ho- 
dieque munitissimum, nec procul a Methone dis- 
situm, quindecim videlicet milliaribus Grzcis, 
Guod a nauiis Italis Zonchium, Spandugino Giun- 
chium, Graecis nostri temporis Navarinum voca- 
tur, priscis Coryphasium Messeniz fuisse creditur: 
Jovio tsmen Pylum, regoa Nestoris, appellante. 
Neque esstellum hoc Kemsles seu Camales dun- 


et Cappadociam : ubi sangíacatus hi conjungun- 


. Wir, Caracbhisar, (vide caput 145, et eodem numero 


textum Ánnalium, hanc a Muchemete secundo 
esptam referentium, cum adversus Usumchasanem 
pergeret) Sasum (priscis Sasima, de Nazianzeni 
nostri libris nota) , Tarabosan sive Trapezus. 
Addit Jovius hoc loco mentionem mentis cui no- 
men dat Olinya, nec cum magno ab Ancyra distare 
tradit intervallo. 


186 Kihaiu, Protogeras, Primikirios, Vlofedzi, Vlefe, 
Timarion, Timariote, Ramasan. 

Qui prefectus Vlofeziorum hie dicitur, voca- 
bulo Turcico Kibaia nominatur. Id proprie vica- 
rium seu locumltenentem, seu legatum, alque 
etiam praefectum aulz signiüicat. Ideoque Kibaia 
Vlofeziorum est vicarius seu legatus illius, quem 
Vlofeziorum bassam appellant. Greci Protogeron 
nunc dicunt, qui catalogo dignitatum vel officio- 
rum palatii πριµικήριος ipsis est, nostris primice- 
rius appellatione vetusta. Ex Protogero Geufrzus 
Protoriz corruptum ponit, et superinten'lentem 
jnterpretatur. Nomen Vlofeziorum significai sti- 
pendiarios, 47Q «quibus Vlofe vet Vlefe numeratur, 
Sunt enim duo stipendiorum apud Turcos genera, 
quorum unum vocatur Vlefe, Timar alterum, Vle- 
fe, stipendium est, quod more nosiro militibus vel aue 
licis solvitur à rationalibus vel qu:estoribus : apud 
nos inenstruum vel annuum, apud Turcos in singulos 
dies. Hoc qui fruuntur, Viefedziorum nomen lia- 
bent. Geufreo et Sansovino sunt Olophagi. Timar 
est pensio, vel stipendium, vel reditus assignatus 
in prediis, et possessionibus castrorum oppido- 
rum, pagorum, agrorum, vel in percipiendis de- 
cumis, aliisve fructibus, Graci timarion appellant, 
a quibus ad Turcos manasae vocem hanc arbitror. 
Reperitur apud Damascenum Studitam in marty- 
rio Theodori tribuni militum, cui virtutis el re- 
rum fortiter gestarum nomine narrat a Licinio 
Augusto datum fuisse pro timario castrum Hera- 
clem, Videturque vox a. Gaca ttp, qua significa- 
tur honor, derivata : quod hujusmodi timaria, ve- 
jut honoraria, sive beneficia, sive reditus, sive 


taxat expugnavit, verum etiam oppressas inopinato f pensiones, honoratis beneque de republica meri- 


quatuor triremes Venetas, cum ipsis militibus et 
sociis navalibus, ibidem in potestatem redegit. 


485. Planities Zibuc, et Sivac, eadem. 


Quam hic Annales planitiem  Zibuc vocant, 


Spanduginus appellat campum Sivac, tametsi cor- 
rupte legatur in edito, Campagna detta Sivas. 
Quippe civitas quidem est Sivas, de qua dictum 
capite 5 : sed boc nomiue campus aut planities 
nobilis in Anatolia quod equidem sciam, nulla. 
Quapropter ex Annalibus Sivac reponendum, quod 
idem est'fere eum Zibuc. Jovius νο ad Galatia 
eamyos retulit, ubi sitam ait Caraessar. Ea Tur- 
eis est Carachissar, hoc est arx nigra, quie in 
beglerbegatibus collocatur in Amasie Tocatique 


tis concederentur. Timarlis donati vocantur Ti- 
inariotze, vel Timarati, etiam apud Chalcocondy- 
lem. Caramuses significat. nigrum Mosem. Rama- 
sanis nomen idem est cum Ramadane : sicut Ot- 
man, vel Odman idem cum Osmane. 
487. Tebrisium, Taurisium, Caravana. 

Tebrisium, nunc Tauris, admodum his annts 
innotuit, etiam vulgo, Turcorum stragibus aliquot 
nobilitatum inde usque a sultani Soleimanis se- 
cundi temporibus. Qui Ecbatana Medie vocant, 
errare puto, cum Cedrinus eam Taurezium ap- 
pellans, ia Persarmenia collocet, quam hodieque 
majorem dicunt Armeniam. In hujus meditullio 
Tebrisium recte Jovius ponit, ut male Clialcocen- 


85) 


JOANNIS LEUNCLAVII 


 &e0 


dyles urbem fecil Assyrioru.n : cujus. interpres À lent. Docebat autem lic, et alia, quodam in op- 


Tabrezen, ut Cedrintanus — Tabresium, scripsit. 
Jovil sententiam 9ο. Aythoui verba confirmant, 
In Armenia majore civitaa Taurisii famosior est, 
et plus aliis opulenta. Vide quadam alia de hac 
infra, capite 204 notata. Caravans Turcis et aliis 
orientalibus populis sutt. hominum agmina non- 
aunquam maxime, propter itinerum discrimina 
se conjungentium. Neque tantum hoc fleri solet 
ab iis qui mercium vel distrahendarum causa, vel 
comparandarum, alio proficiscuntur; verum etiam 
ab illis, qui per solitudines Arabum, ad visitandam 
voli vel religionis ergo Meccham peregrinantur. 
Excrescuni liec agmina, prz magnitudine periculi, 
nonnunquam ad viginti vel triginta hominum 


millia; justus ut exercitus essc, presertim ob ca- B 


arelorum multitudinem, eL aliorum jumentorum, 

qui sagmaria sagwmatariaque Greci vocant, vi- 

deantur. 

488. Scach sive rex Persarum Ismail, cognomento So- 
phinus, Sophilar, Enasserlur, Kesil bassa. Án hoc 
primum (empore secta. Sophilariorum ezstiterit. 
Licet in Annalium Appendice nost!a, de disci- 

diis sectarum Mahumetanarum, Osmaniez  Sophi- 

nique, decennalis initio belli, quod inter eos ge- 
ritur, quedan rara, nec ab aliis ante nos meno- 
riv prodita complexi sumus : [ioc tamen Ίοεο, 
quo primam 1Ismailis Sophini mettionem Annales 
faciunt, paucis ea consignare libet, qux ad ipsius 


pido Persarum, cui nomen Reza. Fama novi do- 
ctoris, noveque discipline, longe lateque didita, 
coufluxit ad Scheichem vel Imamum Haidarem 
ingens e Persia vicinisque regionibus bominum 
multitudo. Primus autem ex magnatibus et regulis 
Erdebil non hanc duntaxat Haidaris sententiam 
doctrinamque probavit, verum etiam ex cjus pra- 
£cripto se gerens, patrocinium cause suscepit, ea- 
que 471 re multitudinis animos sibi mirifice de- 
vinxit. Iia nimirum alias quoque constat bomines 
ingeniosos, novz religiunis usos praetextu, iusignem 
ad potentiam pervenisse. Tantopere quidem Erde- 
bil, czeteroqui non magni nominis opumve regulus, 
hac novi dogmatis professione crevit : ut ei filiam 
suam rex Persarum Chasanes, quem a proceritate 
staturze nominatum Usun Chasan superius indi- 
cavimus, matrimonio legitimo copularet . Quippe 
filiam Martlham ex ZEcaterina Comnenia susceperat, 
quam Camit de Cami fuisse dictam, non recte scri- | 
ptum apud Spanduginum legitur. Etenim gentibus 
iis Carum de Comulni vocabatur , priore nomine 
corrupto de Graco /Ecaterine, altero vero fami- 
lie. Nam Calojoannis Comneni, penultimi Tra- 
pezuntlorum iinperatoris, erat filia, quam Calo- 
joanne mortuo, frater Calojoannis David, ultimus 
imperator Trapezuntius, Usumcliasani dedit uxo- 
rem, ut ejus prasidio contra nimium vicinas et 
infestas sibi vires sultani Muchemetis paulo tu- 


QIsmailis originem, principatus initia, progressus, ϱ tior esset. Ex hac Usumchasanis filia Martha 


rc$ gestas illustrandas pertinere putabiinus. Pater 
Ismaíilis Sophini fuit Erdebil, quem Jovius et alii 
vocant Arduelem vel. Harduclleu. [τος illi cogno- 
men faciunt a loco quodam Persiz, cujus doui- 
nus aut regulus fuerit : ipsum vero nomen ejus 
tradant fuisse Secaider. Aiunt pr.eterea. sectatum 
vitam religiosam, instar eremitarum vel monaclio- 
rui nostrorum. J4eoque Sec. interpretatur Span- 
duginus nunc abbatem, nunc plebanum sive cura- 
tum, ut vulgo loquuntur, hoc est, ànimarum  cu- 
ram gerentem, Ego vero in opinione mea persisto, 
quam initio belli Persici superius in Supplemento 
Annalium exposui, et cujus auctorem habeo Mat- 
thiam de Faro, Casareum Constantinopoli ad 
Poriam Osmanicaie Dragomanum vel interpretem: 
diversa scilicet hec esse nomina diversarum per- 
sonarunm, quorum unus fuerit Erdebil pater Ismai- 
lis, familia natus apud Persas illustri, ditionisque 
cujusdam regulus: alter Scheich Haidar, non priu- 
ceps aut regulus, sed revera id, quod audiebat ; 
uimirum Scheiche, sel Iman, quorum illud homi- 
nen religiosum gentibus iHis significat, ab inno- 
centia sauctimoniaque vit: : hoc vero doctorem. 
Etenim ex opinione vit:e religiose ac duriter actz, 
consecutus aliquid apud. vulgum auctoritatis ; tri- 
bus Mahumetís prophete sociis, Ebubekire, Omere, 
Osmaneque rejectis, Alim quartum prophetze so- 
cium, ejusdemque con-anguineum et gencrum sc- 
quendum in omn.bus aflirmiabat, si salvi esse. vel- 


natus fuit 'Erdebili filius Ismail, de quo nunc agi- 
mus. llabuit in regno successorem mortuus Usum- 
chasanes Jazupem filium , qui vulgo ab historicis 
Jacobbeg , ab Annalibus hisce sultan Jacup deip- 
ceps in Vita sultani Soleimanis nominatur. Bs 
protectorem nov2 secta sororium suum Erdebilem, 
mirifice sibi suspectum, quod vereretur ne regius 
affinis, et tanta multitudinis devotione fretus, si- 
bi regnum eriperet, interfici curavit. Evasit cru- 
delis avunculi mauus ]smail admodum adolescens, 
octodecim (ut plerique tradunt) id temporis natus 
annos, seque, Martha matre coute, contulit ad 
amicum paterpum Pircalem, regulum ditionis et 
castellorum quorumdam ad mare Caspium, nunc 
Culzum Denizi Turcis, Beber Culzum Arabibos 
appellatum, quo clausum sare significatur. Istic 
educatus Ismail ex prescripto religionis paterna, 
tandem exstincto per venenum 23 conjuge datum 
suliano Jacupe avunculo, domum reverti, pater- 
n:eque ditionis hzereditatem, cum oppidis et praediis 
moterng dotis nomine sibi deditis, adire statuit. 
Dominio -paterno potitus, mox ulterius progre- 
ditur : et trecentis tantummodo stipatus militibus, 
Somakiam pcne prodigiosum in modum occupat. 
Ea civitas est Media, quain modo Sirvauum vo- 
cant, ac versus Armeniaz majoris fines sese porri- 
git, et Laonico Samachia, Spandugino Sumachies, 
appellatur : tanti quidem momenti, ul anno Chri- 
stiano 1585 ei capta Mheglerbeeum Osman bassa 


861 


PANDECTE HJST. TUPRCIC. 


862 


prafecerit, Hiuc copiis non parum  adauctis et À supra notatum capite 2. Seachus igitur Ismail ab 


instructis, Tebrisiuim, extimam Peryarum regiam, 
sese conferl, eamque, superato rege Alvante, sul- 
tani Jacupis (ilio el suceessore, victor in potesta- 
tem redigit. llerum cum Alvante congressus, non 
modo superior evadit, verum etiaui ipsum, cum 
exercitus majori parte, trucidat. [nde Muratem 
Chanem, (Morat Chan, et Morat beg, aliis notuina- 
tur, Augustibo Curioni nostro Maraberg, quod 
longius ab origine recedit) Aluantis occisi fratrem 
persecutus , pari prosperitate superat. Is victus ab 
Iswaile, Bagadatii versus aufugit, liodiernam sci- 
licet Babylonem, propter ruinas priscee Babylonis 
sitam, Victor urbem Sciras, arinoruin omois ge- 
neris efficinam, a Tebrisio viginti dierum itinere 
distantem , cum victricibus copiis adil et occupat. 
ibi demum  osigniter suum armavit exercitum. 
Postea negotium ei [nit cum Ulu Chane Tatarorum 
Sicheco, quem instructum erercitu lrecertoruni 
millium equitum , aggredi prelio non dubitavit : 
quo singulari virtute fortunaque vivtor evasit, 
hoste czso, vel in turba (quod alii tradunt) a sus 
oppresso, suffocatoque. Taudem ad tot illustres 
de pluribus parias victorias, is felicitatis eximize 
eumulus accessit, ut moriente in exsilio Murate 
Cbane, Jacupis filio, et ultimo hzrede, non modo 
Persici regni possessione , sullatis aamulis, quiela 
potiretur, verum etiam vicinos quosdam populos, 
sc presertim Bagadatinos, in deditionem acciperet. 


Hzc de Ismailis Sophini origine, prosperoque rc- ( 


fur suecessu, quo sibi suisque regnum Persicum 
peperit, et constabilivit, hactenus hie exponeuda 
duzimus. Nam bella deinceps cum O«smanidis, ac 
Selime prassertim gesta, suo loco nobis Ánnales 
jpei dabunt. Ab Osmanidis ei Sophi cognomentum, 
et Kiselis besse, per ignominiam fuit inditum. 
Prioris notionem attigimus supra, capite 81. Non 
a Graeco Sophos deductum est, quod tamen existi- 
mare quosdam video, qui a Persarum Magis et So- 
phis antiquissimis sumptum nomen usurpasse So- 
phínos volnnt ; sed a Sophi, Arabica voce, qua 
lanam signiReat. Quippe cum Malhuimetani, el 
presertim Osmanici, more veteri, tulipanto lineo 
subtilissimi operis caput involvant, nova istiec So- 
philariogum religio precipit inter alia, ne caput 
fastu quodam lineis ejnsmodi spiris ornetur, sed 
ut tegumenta capitum e lana, non magua re pre- 
til, couficiantur. Et quia laneam hoe tegumentum 
capitis, que prreter aliorum. Mahumetanorum mo- 
rem hi nune uinntur , plicas habet duodecim, et 
Arabica «ox Enasser, duodecim significat ; etiam 
»liud nomen Enasserlariorum consecuti. sunt, ac 
si Grxco vocabulo dicas Dodecaptychos, aut Lati- 
no Duodecimnplices. Cum denique tegmeu cjus- 
modi rubro duntaxat colore tinctum gestare so- 
Jeont, Kiselbassilarii qnoque dicti sunt , veluti ca- 
pita rubra. Solebant autem ante hzc vocari. tem- 
pora Persz Turcis Aiemini vel Azemini 4792 si- 
eut et ipsa reyio Persarum iisdem cst Aem, quod 


smulis Osmanicis, aliisque Malumetanis, velut 
horum antesignanus, tam Sophi, quam Kisel bassa 
vocatus fuit ; ae mausit etiam apud nos in liodier- 
num usque diem nomen hoc posteris ipsiua, tt 
Sophini »ppellentur. Nec tamen in ea sum opinio- 
ne cum aliis, ut. tunc primum natum hoc Sophi- 
lariorum vocabulum putem. Quippe vetustius esse 
temporibus Ismailis, ex Annalibus Turcicis paret ; 
qui regnante Muchemete primo, Bajazitis proavo, 
nonaginta scilicet annis ante Seachoculis sedi- 
tionem, et Ismailis imperium, Sophilarios itidem 
tumultuatos commemorant. ltaque vero est simile, 
Scheichem Haidarem non novi dogmatis auctorem 
fuisse, sed reliquas potius ex incendio veteri, 
quasique sopitas hactenus scintillas, denuo sus- 
eitasse , prorsnsque simili ratione Scachum Ismai- 
lem Sophi nomen ab inimicis tulisse, frequens 
antea plebeiis, sed ante ipsum nulli datum regi. 

489. Qui Corizzi vel Coridschi, qui Turcomani Per: 

sici. Supplicium Scachoculis. 

Tria sunt apud Persas genera nmilitantium. 
Prirai vocantur ab eis Turcomani, quorum ea con- 
ditio est, quz vasallorum apud nos, quos feuda. 
tarios appellamus. Et sunt apud eos feuda perpe- 
tua, qua a parentibus ad liberos et posteros devol- 
vnntur, sequius ac. Turcis est in , usu. Quoties 
Igitur hi Jussu regis evocantur, eo cum equitum nu- 
mefo sé regi sistunt, quem rationem feudorum 
adducere tenentur. Alteri dicuntur. Corizzi vel 
Coridschi, qui stipendiis militant. Et alia stip^n- 
dia reapse non suut aptid Persas, quam quise Grecis 
σιττρέσια, Romanis annonz. militares nominabau- 
tur: res nimirom ad alimenta pertinentes, cuu 
equis, vestibus , armis , tentoriis , caeteris. Tertii 
constant e copiis auxiliaribus confederatorum 
finitimarumque gentium, Armeniornm videlicet, ac 
Georgianorum ; qui religionem Christianam p:o. 
(iientur, in Persas propensi, Turcis infesti. Vulgus 
igitur lstorum, qui Scachoculim secuti ducem, tam 
crudeliter hactenus. grassati passim fueraat, sca- 
eias Isuail ceu mancipia distribuitinter proceres 
8uos, quo nomine sultani, Chanes, Turcomani 
Persis veniunt : capite vero scditiosoruim truci- 


D danda Corizzis, hoc est, stipendiariis militibus 


suis, objecit. lloc memorabile, quod apud Spandu- 
ginum legitor, auctorem tam fade tragudiz, qui 
se Scachoculiin, velut scachi mancipium appella- 
verat, ab aliis vero nominatus ob immanitatem 
fuerat Scitan Culi, sive Satanze imancipium, lau- 
dabili severitatis exemplo vivum, de sententia re- 
gis Ismailis, in flammas conjiectum et exustuin 
fuisse. 
190. Motus Selimis adversus patrem B»jazitem Pre- 
copii Tatari, Chan Precopiorum Polonie req- um 


ambit, Deligrad ad amnem  Nesterem, Seguan 
bassa. 


Dejecturus. imperio patrem S limes, non. Tia- 
pezuute per. Asiam minorem profectus fu.t, quod 


v 


813 


JOANNIS LEUNCLAVII 


61i 


num Christianum 1448, Tertius, Daudis fuit basse A Wolfius, alieubi pro eversione Scopiorum dixit 


(iius, dequo Daude paulo ante dictum, capite 163. 
Cwterum obiter hoc quoque notandum, necessario 
fuisse duos Usumcliasani filios Jacupes : quorum 
alter Bajazitis gener, a Mamelucis cxsus fuisse 
narratur ; alter in reguo patri successit, ut appa- 
Febit ες iis quie. capite 188 sequentur. 

167. Larende Caramanic, sive Larenda. 


Quz capta fuit a Mamelucis Lareude, Chalcocon- 
dyli Laranda scribitur, cum ait, Muratem secun- 
dum bello petiisse Caramanum Aliderium, Cariz 
ducem, cujus dux sunt urbes, Laranda et Toco- 
neium, pro quo Iconium reponendum docuimus. 
Leo Sapiens Augustus in Novella de Thronis, La- 


eversas speculas. Recentioribus geographis δεορὶ 
scribitur. Manastiri nomine nen hic intelligitur 
locus ille, de quo supra dietum capite 45, situs im 
confiniis Thraci»s, Thessalieque, sed monaste- 
rium penitioris Macedoniz, versus Epirum vel 
Albaniam, quo: monestir a Castaldo appellatur. 
Hujus in Albaniam expeditionis Dajaziticae memiuit 
et Bonfinius, qui dicit eum profecinm contra nion- 
tanos Albanenses, quos. Spanduginus Cimariotas 
dixit, ah oppido mouteque Chimara, de quo dein- 
ceps latius in vita sultani Soleimanis, 


170. Baiazitesa monacho Turcico pone [uit occisus. 
Quod hic de periculo Bajazitis , propemodum 4 


randorum (sic enim vocat. numero multitudinis) B dervisio quadam sive monacho Turcico interfecti, 


episcopatum non ín Caria collacat, sed in. Lycao- 
nia, sub metropolitano Iconiensi, quod equidem 
magis probo. Nunc quoque Laranda nominatur, 
et iu Natoliz tabula non procul a Cogna conspicitur, 
ib Caramanise sive Cilici:e mediterraneis. De. Gu- 
mulzina, cap. 45, de Ypsala 51, dictum. 

168. Pax inter sultaninos et Osmanidas, Matihice 

regis Ungari mors. 

Quo: sultanus Aleairensis in transactione Dajazi- 
ti Tarsum οἱ Adana restituisse dicitur, verius esse 
puto, quam quod Malateste secretarius ait, Baja- 
zitem soldano Adana Tarsumque reddidisse. Nain 
lic oppida Cilicia sunt, sive Caramanie, quain 
Carsmanidarum exstincta familia Dajazites, ut 
antea dictum, sibi vindicaverat. Postreinos etiam 
sulianinos Adana cepisse, paulo ante iegiius. 1ta- 
que reddita potius ab liis civitas Bajaziti fuit, qui 
eam cum Tarso, ceu Caramaniz membra, repete- 
bat. Nomine deinde mortui regis Ungarie, Matthias 
intelligitur, Joonnis Huniadis filius : successoris 
autew, Vladisiaus Polonus, Casimiri Jagellonidz 
Polonorum regis filius, pater ejus Ludovici regis, 
qui ad Mohatzium czsus a sullano Soleimane, ju- 
venis adinodum periit. 

169. Dajazites Ungarium non audet ingredi, Uscopia, 
Manastir, Monestir. 
Ilzc de vano Bajazitis conatu invadende Ungarie 
narrat etiam Bonünius, et accidisse refert a torte 
: Matthiz regis, Turcorum terroris, sub initium regni 
Viadislai, anno Christiano 1493. De Scopiorum 
urbe nonnihil attigimus supra, notarum capite 
101. Videt autem lector ex hoc ipso Annalium loco, 
recte me monuisse, diversas esse voces oppidorum, 
Sophiam et Scopia. Nam prior hic Sophia nominatur, 
altera more Turcorum Uscopia. Solent enim vo- 
cabulls à gemina consonante incipientibus praepo- 
nere vel 1 vel V Gallicum, ut alibi quoque nota- 
vimus. Laonicus Scopia collocat iu Macedonia, fa- 
citque regiam prisei regni Bulgarici, quod iu ipsain 
pertinebat late Macedoniam et Epirum : ideoque 
Cedrinus etiam Scupía (reponendum Scopia) mc- 
"wopolim Bulgarix nominat, Disertus interpres ali- 
quot historicorum Grxci recentium, Hieronymus 


€ 


narratur, fere totidem verbis a Spandugino quo. 
que memorie proditum legitur, qua interpretari 
lubet, ut expositionis consensus appareat. Torla- 
ces, ait, quidam inDajazitem irruit, simulans elee- 
mosynam ab co se petere, Solent autem hanc Dei 
nomine petentes, Allabitschi dicere. Cum acinacem 
strinxisset, quem sub filtro gestabat, exterruit 
equum, cui Bajazites insidebat. Ideoque cedente 
retro Dajazitis equo, nonnibil cvitatus fuit ictus 
hominis 469. : ac nihilo tamen minus Bajazites 
vulnus accepit. Tum vero bassa quidam, cul no- 
men erat Schender, massam ferream, quam bus- 
doganum vocant, eo cum impetu capiti hominis 
impegit, ut cranio perfracto, cerebrum cemanaret. 
Indignatus hujus facinoris causa  Bajazites , edicto 
proposito, Torfaces universos proscripsit, ct extra 
Constantinopolim et imperii suifines ejecit. Anim- 
advertit lector eadem narrari, nisi quod Annales 
aiunt, dervisium bunc, et Calenderem fuisse, Span- 
duginus, Torlacem, dequibus jam vocabulis homi 
nui, superstitiosos quosdam ordines vel instituta 
sectantium apud Turcos, quam feri brevissime 
poterit, explicandum. | 
111. Ordines monachorum seu religiosorum quo- 
rumdam apud Turcos ; Dervislar , Calenderlar, 
Huggiemallar Torlaclar ; Muchemetesbassa | Ve- 


airazemer a Dervisluro publice confoditur ; quid 
Turcis Divanum. 


Nomeu Uervisiorum, quos ipsi numero multi- 


p tudinis Dervislar appellant, ex hac ipsa narratione 


nostrorum annalium perspicitur esse quasi gene- 
rale ; quod scilicet ordines et sectze religiosorum 
caetera compreliendantur, sicut apud nos in gene- 
re monachi dicuntur, qui tamen inter se diversis 
instincti sunt. ordinibus. Vocant autem Annales 
hunc initio Dervisium, statimque subjiciunt, eum 
fuisse sectatlorem instituti vcl ordinis Calenderum, 
et auribus, collo, brachiis appensos gestasse fer- 
reos annulos. Id in. more Calenderum ordini esse 
"ox apparebit. Qui vero ceteroquin. apud Turcos 
Dervislar appellantur, nullos 3p gapite pilos, nul- 
las comas liabent, ubique tonci, Conspiciuntur in 
corum frontibus cl tempore cazscria , vel 
ignito ferro, vel accensa spong y, vel L:mea fascia 


845 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


848 


quadam, inusta. Aures perforate sunt, quibus A notant, cum iis qua ipsis in itineribus occurrunt. 


jaspidum gestant enotidas, et annulos sane non 
parvos, Amictus, oville vel caprinz pelles, his ita 
corpus cingunt, ut pellis una partem antiquam, al- 
tera posticam tegat, c:etera nudi sunt, tam. zestivo, 
quam hiberno tempore. Passim in suburbanis εἰ in 
pagis habitant. Vernis et zstivis mensibus perva- 
gantur quasvis regiones, ac pralextu religiosze 
vite perpetrant inlinita flagitia. Fures sunt, adal- 
teri, predones, latrunculi, nec borum scelerum 
ulla tangit eos conscientia. Quas quidem ob causas 
cavendum ab eis praesertim in itineribus. Quippe 
nemini parcunt, cujuscujusmodi tandem sit natio- 
nis aut religionis, si superiores se fore confidaut. 
Praierea sunt infames ceu feedi pedicones, eoque 
flagiiio se mutuo  polluunt, ne quidem a. jumentis 
abstineutes, Nequitias ut suas tegant, ac sanctio- 
res videantur, maslaco et. oppio vescuntur. finc 
enim quasi plirenetici redduntur, isque dum ducat 
furor, ipsimet vel forfice, vel cultello se vulnerant 
in collo, pectore, brachiis, lateribus, donec vulue- 
ribus etcruore deformati conspiciantur. His deinde 
vulneribus tamdiu spongiam accensaum imponunl, 
donec in cineres redacta tandein exstipguatur, Eun 
dolorem patienter se tolerare simulaut. [linc illis 
el honos a deinentato vulgo, et veneratio non levis 
exhibetur, quod Deo cbari existimentur : hinc el 
largiores eleemosynas impeuant, e quibus victitare 
solent, Habent in Anatolia quemdam ordinis sui 
priorcin sive presidem, quem non Assam baba, 
sicuti Nicolaides scripsit, seu Azem baba noininant: 
voce non proprie patrem paurum significante, sed 
patrem supremum, vel Protopapam, ut Grzcos 
appellasse, de Cedrino paret ς unde Moschovii suos 
etiam Protopoppos fecerunt, Et imitatos esse Tur- 
cos Graecorum o;dines ccclesiasticos, ordinumque 
gradus, salis apparel ex iis quae capile 54 exposui- 
mus. 

Calenderes continentie praecipuam sibi laudem 
vindicant, insignem ρε se ferentes sauctimoniam, 
Sacella quasdam inhabitant admodum exigua. Tu- 
hicas gesianl Slriclas εἰ curias, absque manicis, 
instar saccoruar, tuin e lana, tum pilis equorum 
contexias. Criues pcnitus abradunt. Pilei sunt ex 
albo liluo, similes iià quos Graecorum sacerdotes 
el episcopi nigrov et latos adinoduin gestant : nisi 
quod oris allixi dependent undique longiusculi cri - 
nes equini. F'errcus satis crassos annulos auribus, 
collo, brachiis gestant. Etiam cuti peuis perforata 
[:.rreus vel ereus annulus inseritur, ne coire, vel 
si maximopere cupiaut, possint, Atque boc ul'imum 
iu ugo tantum Calendere vidisse nos recordor, qui 
Sophig propter imaretuu, in quos nos ad. biduui 
hzrebamus, unam ex pluribus cellulam | incole- 
bat. 

liuggiemales plerique juvenes, robus'i, divites, 
Africam, Egypium, Arabian, Persiam, Turciam om- 
nem alieno sumptu, sub prztextu religionis perva- 
gantur : regionum et urbium situs et. intervalla 


D 


Awictus, stricta quedam, usque ad genua pertineus, 
wunicula. Zona lata cinguntur, cujus oras auro el 
serico exornaut. Eidem cimbala quaedam appendunt, 
cujusmodi et subter genua gestant alligata. Supra 
tuniculam vel leonis vel pardalis pellem inji- 
ciunt, ungulis ab antiqua par.e colligatam : eseteia 
nudi sunt, nisi quod etíaun caleeos  funiculis con- 
strictos gestant. Inaures argentez sunt, vel zrese, 
vel alio quovis ex metallo. Capillos in humeros 
usque promittunt, et oleis quibusdam, ut terebin- 
tbino, ut juniperino, &G3 perungunt : quo magis 
scilicet crescant. Manu librum tenent. Amatorias 
quasdam odas, quibus mirifice Turci, Arabica, Per. 
8ica sua lingua coinpositis delectantur, canüllant. Sj 
venustus aliquis puer occurrat, medium mox am» 
plectuntur, cantando saltandoque cymbala pulsant. 
Hinc concursus fominuma quibus deinde munu- 
sculum aliquod petunt. Hi quoque praetextu reli- 
gionis non femineos duntaxat, sed inagis etiam ma- 
sculos 3moreà consectantur : quibus sane spurcá 
gens nimium quantum est dedita. 

Torlaces ovillis caprinisque pellibus, perinde ac 
dervisii se vestiunt, His. ursinam, pilis extrinsecus 
versis, unguibus ad pectus collig4tam injiciunt ; 
caque pallii loco semet involvunt. Acuminato pilee 
praalto, plures habente plicas, ex albo filtro, 
utuntur; cetera nudi prorsus incedunt. Adbibent 
et ipsi temporibus cauteria. Litterarum plane ru- 
des sunt. Plerumque conspiciuntur ad tabernas, 
fora publica, balinea : quibus scilieet locis multi 
conveniunt, a quibus aliqua petere possint. Ve- 
niebant ad nos Constantinopolim οκ JEgypto, Se- 
bastianus ab Haunsperg et Joannesa Salagasto, 
viri nobiles. Horum alter Salagastius nobis nar- 
rabat Alexandriz, cum istic ipse degerct, hujus- 
niodi quem;am sanctum virum opinione Mahume- 
taugrum, cum prz foribus halnei muliebris stans 
exeuntem e balineo. feminam quamdam attentius 
intuitus esset : in eam furore quasi quodam cor- 
reptum involasse, ac protinus humi pro tratam, 
nec admodum fortasse repugnantem, in oculis om- 
nium compressisse. Maritum ου facto se leatum 
duxisse, quod vir sanetus, impulsu divino, prz 
aliis cum uxore sua coivisset. Vide czecitatem gen- 
tís, ac praesertii Zgyptiorum. Nam alihi vix ali- 
quid ejusmodi factum, nmobis illic degentibus, 
comperi. Sunt :que rapaces in itineribus ct viis 
publicis, ac dervisios esse diximus. Plebeculz prze- 
sertim rusticz, se cliromantices gnaros esse per- 
suadent. Hinc ingens ad impostores hominuin 
concursus, qui pro vatibus cos habent, przesertim 
mulierculz. Hinc ad eos omnis. generis cibi, cum 
aliis rebus necessariis afferuntur. Interduin. senom 
ex suis aliquem circumducunt quein pene. divinig 
honoribus adorabundi afficiunt. Cum hoc vel a 
pidum, vel pagum  íngressi prcipuum | iu aliquod 
hospitium, vel caravansaraium , vel imaretuw 
divertunt : illunique non tain annis, quam malitia 


E41 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


818 


vetulum, magna, sed simulata humilitate cireum- A 172. Scaramangium, Giamurlikion | Gepenec, Seife, 


stantes &GA& observant. ls nescio quos entliusias- 
mos prz se fert, ac suhinde qu:edam veluti divini- 
tus sibi vevelata, serio maxime vultu profert : nunc 
instar mortui jacet, nunc oculos wicissim aperit 
et sd se redire simulat. Inde conversus ad frcti- 
tioset subornatos discipulos : Corripite me, in. 
quit, filii charissimi, et extra locum hunc depor- 
tate, Nam revelatum mihi divinitus est, quz poena 
his hominibus immineant, Quibus auditis obse- 
crant impostorem nebulones, Deui velut aver- 
runcando deprecetur, no poenas illas exigat. [lle 
se simulat assentiri, preces ad Deum concipit, ut 
iram suam expiari, seque placari propitius patia- 
tur, orst. Hac. irz divine comminatione misella 
plebecula mirum in modum expavefacto, trepidat. 
Postea vero consolationis aliquid ex hujus inter- 
cessione vicissim hauriens turmatim ad imposto- 
rem nequissimum accurrit. Oinnes eam rem pro- 
digiti loce ducunt, seque divinitus moneri putant. 
Simulanimis devotis, et accepti beneflcii causa 
gratis, Lot eleemosynas ad planos hosce deferunt : 
ut eis onusti suas ad speluncas revertantur, ho- 
sninesque supersiitiosos ac stolide simplices irri- 
deant, qui (am fade sibi patiantur imponi. Ve- 
&cuntur et li maslaco, vel oppio ; et bumi cu- 
bantes, libidinibus abominandis mutuo se polluunt. 
Alec de nefandis horum apud Turcos specie tenus 
religiosorum institutis breviter exponenda duxi- 


4nus , hcet ab sliis quoque prodita, tum ad il- c 


ljusirandam annalium -bistoriam, tum uti secum 
Jector ipse perpendat quanto nunc illos necesse sit 
esse factos deteriores, cum ante centum plus mi- 
nus annos unus ex eis necem sultano suo, totius 
ja oculis exercitus, intentare fnerit ausus. Nostro 
quidem tempore, oimirum anno Christiauo 1579, 
consimile qoddam huic facinus accidit, saneque 
aynemorabile. Nam dervisio cuidam concepta cades 
animo, pari ausu tentata, successu feliciore per- 
petrata fuit. Multa sunt a nobis in. annalium Sup- 
plemento.commemorata de Mecliemete bassa ve- 
zirazeme, Selimis 1 genero, summa eecundum 
Sultanum apud Turcos auctoritatis viro, Is cum 
pro more domi sug jus dicturus, adcuBdi se co- 
piam faceret universis, in synhedrio, vel concessu 
vel consilio, vel audientia publica (divanum Turci 
dicunt, quam vocem Belvacensis libro xxxi, cap. 
445, Dovana:a corrupte scripsit, horridiuscule ty- 
phanui Porsius) ingredientem ad se maguo nisu 
per mediam bominum 1urbam, notum sibi dervi- 
sium quemdam conspicatus, manum exporrigit, 
eleemosynam scilicet homini daturus. ltaque ab 
aliis ei ceditur, ut adire bassaim posset: ad quem 
ubi propius accessisset, sicam e sinu profer!, et 
ea vi Mechemetis in pectus adigit, ut illico le.hale 
vulnus acciperet, quoexspiravit : ipso mor etiam 
dervisio ab astantibus 1η trusta conciso. Vide 
quam a decessoribus suis liomines scelerati nec- 
dum degenerarint. 


Kilitsch , acinax, copis, Zausij, Pusdigan. 


Quod Spanduginus flliram dixit, annalibus est 
gepenecum. Sic et Ungari vestem militarem 3p- 
pellant, quz tunicis, penulis, a!iisque vestibus su- 
perinjici, pluvio presertim colo, solet. Vulgus 
lianc gestat e fltro factam, ideoque materiz no- 
men ei Spanduginus dedit, quam equidem quo La- 
tino vocabulo debeam exprimere, non video. 
Slavina dici potest, minus'gausape, cum Reineecio: 
propter diversitatem tum  materíe, tum formse. 
Reperitur apud Cedrinum, οἱ Svmeonem magi. 
strum officiorum, et Achmetem  onirocriten, Sca- 
ramangii vox : de cujus signiflcato consultus a me 
Theodosius Zygomalas Naupliensis e Peloponneso, 
patriarchalis protonotdrius, aiebat in usu Graecis 
esse nunc Agarenicam vocem Giamurlikion, qua 
vestis ea signilicetur, quam viri militares gestent 
supra vestes alias interiores, ad arcendas pluvias, 
nives, gelu, caetera denique seris incommoda. 
Persas autem inventores, ei nomen dedisse scara- 
mangii, quod 3b eis ad Greecosdeinde cum ipso 
vestis usu manaverit. Hoc igitur est id, de quo 
nunc loquimur, gepenecum. De Scaramangio lo- 
cum etiam eapitis 199 consule, Arabibus Βεϊίο. 
Kilitsch Turcis dicitur is gladius, quem nos acina- 
cem reddidimus. Leviter est incurvus, et quia non 
pungit, sed csmsim ferit, apud Xenophontem, 
Gracosque ceteros, Persica tractantes, nomen 
Copidis Invenit. Et constat ex eodem Xenophonte 
nostro, genus hoc gladiorum a Persis alias itidem 
nationes, presertim Asiaticas, accepisse. Zausii, 
sicut antea quoque dixinius obiter in supplemento 
Annalium, comparandi veniunt cum nostris nobi- 
libus aulicis, iigque prsesertim, quorum opera 
principes utuntur in expediundis variis negotiis, 
quas commissiones vocare consuevimus. Habent 
bi prefectum, quem Zausiorum bassam appellant. 
Ab eo nos excipiebamur, obviam nobis ad pri- 
mum lapidem extra Constantinopolim, insigni eum 
comitatu Zausiorum progresso, et longissime 
tractu per 'urhezm ad. caravansaraium, legatis Ce- 
sariis assignatu:n, deducebamur. Inter dignitates 
palatii Grecorum imperatorum recentiores, inve- 
nitur etiam Megas sive magnus Tzausius, quod 
officium vel mutuati sunt ab Agarenis Grszel, vel 
4 Grecis Agareni acceporunt, et idem est haud 
dubie cum Zauaiorum bassa. Numerus Zausiorum 
fere nune apud Osmanidas ad septingentos  excre- 
vit. Pusdigani denique nomen Agareuieum retinui, 
sicut et superius in narratione de capta Constanti- 
nopoli, quo clava massave ferrea, Turcis usitata 
significatur. Graeci recentiores banc vocem  usuee- 
perunt, ac suam rceddidere: cum olim κορύνην 
dicere soliti fuerint. 


851 


JOANNIS LEUNCLAVII 


852 


hic Ungaricum Banum generaliter appellant, Don- A Agareni et Qimanidz, ut in rebus ad imperium 


finius Croatixz tautummodo Banum fuisse tradi, 
regni videlicet Ungaria regno adjuncti. Croatarum 
vero nomen hodieque notissimum. Gens est perti- 
nax in retinenda religione sua Christiana. Propterea 


Turcis esse subdita eum ejus amittenda periculo re-.. 


cusans, ad vieinos migrat, nagnamque nunc Austriz 
Νοτανίφηυθ partem, agris colendis dedita complet: 
Cedrinus in Basilio Bulgaroetone, Chorvatas appel- 
lans : Finitimi sunt, inquit, Bulgaris Cborvatarum 
populi, quod nomen Chorvat, vel llorvat, aspira- 
tione forti, nunc eis est etiam in usu. Cateri Graci 
Chrobatas sive Chrovatas nominant. Et alicubi scri 


pium apud ipaos legere memini, Servioset Clrovo | 


tas eosdem esse respectu nimirum cjusdein | origi- 


niset lingug Veneda , quam in Serviis demonstra- B 


vimus capite triceximo quinto. Rursus ab Annalibus 
his Banus Ungaricus etiam Direnzil Dan nomina- 
tur, veluti Drenz Cili Ban, hoc est, Drenzus (11198 
Banus. Quippe celeberrimus Ciliz comitatus ad 
Croati» Banatum antiquitus pertinebat, οἱ Boufi- 
nius expresse tradit basgam (quo nomine Jacupem 
sgam intelligit) primum omnium hioc bello Cilia- 
nau agrum populatione deforinasse. Bani proprium 
nomen apud eur legitur. Emericus Drenzenus, vir- 
(ut ipse fatetur) summas tam industria, quam con- 
silli : qui suffectus inlocum Joaunis Corvini ducis 
3 Vladislao rege fuerat. Habuit, auctore Bon6nio, 
secum Banus septem inilitum tg2ntuminodo. millia : 
reliqui ruetic:e plebis incoadite, nec armis assuetze 
cohortibus constabant, Accidit aliud etiam malum 
quod Drenzenus contra sententiam animi sui coa- 
ctus a Bernardino Frangepano, pugnavit : qui tamen 
e przlio fuga se subduxit. Hac 66 scilicet erat 
illa tum discordia, tum fuga, quam innuere volunt 
Anneles, cum aiunt, Ungaros ipsos inter se dis- 
sentientes, fugisse. Bernardinus pater. erat Joannis 
illius Frangepani, quem obsessum .fuisse Brevia 
diximus. Filius, vir feriis, hostis antea, vel rebellis 
potius, hac pugna casus oecubuit. 


415. Occasio et causa. belli Bajazitis adversus Ve- 
netos in Peloponneso : Ludovicus Maurus dux Me- 
diolanensis Turcum in Venetos concitat : Inebechti 
a Turcis obsessa. 


spectantibus, et usu 980 fidem datam (flocci faciant, 
nec ullum promissorum Christianis factorum ra 
tionem habeant. Bellum igltur in eos molitur, et 
prstextus causa cupide occasimmceulam arripit, 
quod Veneti protegendum  suscepissent comiten: 
Joannem Cernovichium (Cernovitzios dicendos os- 
tendimus supra, capite 46, et hune alii Georgium 
vocant), vicinz Cataro ditionis regulum, cui plera- 
que Bajazites ademerat. Sed alia reapse saberat 
causa, quie penc certam ei spem faciebat. ejiciendi 
Venetos e Morea sive Peloponneso, in. qua multas 
$ane mágnas et munitas urbes arcesque posside- 
baut. Etenim. Gallia τος Ludovicus duodecimus 
Ludovicum Sphortiam, cognomento Maurum; 
nigredine vultus, ducatu Mediolanensi spoliaturus, 
quem sui juris asserebat, faedus contra. Sphortiam 
cum republica Veneta petcueserat Ea Gallorum 
cum Venetis conjunctione territus Spbortia, lega- 
tum ad Bajazitem milit, qui tum muneribus οἱ, 
tum variis rationibus persuaderet, ut bellum Ve- 
netis inferret. Quippe futurum aiebat, ut occupatig 
Italico bello Venetis, ipse nullo negotio Graecis 
urbibus et castris, et insulis eos exueret. Hae iile- 
ctus spe Bajazites, a pace cum Venetis sancita dis- 
cessit. Ac fuit profecto noxium Venetia id Mauri 
facinus, sed tandem hzc in ipsum, quod dici solet, 
cusa faba justo Dei judicio fuit. Nam et ambitiouis, 
et injuriaram multipliciuim erga Joannem Galeacium 
fratris Glium, et funestorum patrie consiliorum, 
quibus Gallos adversus Neapelitanos reges, Turcos 
adversus Venetos commovit, acerbas denique ρα- 
nos luit. Quod quidem ei gubiilis e& arguti vir. in- 
genii, legatus Florentinz reipublicz, feturum ali- 
quando przdixerat. Quippe cum huic ad se misso 
$uos arroganter ostentaret, ut plerumque solebas 
el opes, et ingenii vires: inter alia quodam im - 
conclavi depictum ei monstrat simulacrum mulieris 
amictu pulcherrimo vestit», in. quo expressa mi- 
rifico artificio tota conspiciebatur ltalig. Propter 
hanc mulierem astabat ZEthiops cum pewiculo, quo 
se ipsum innuere volebat, qui et Maurus volgo vel 
A^biops audiret, et emblematum loco soleret uti 
vcl peniculo, cum inscriptione Latina, et meritoet 


Naupactus Achaiz maritima civitas est, opinione D tempore, vel ramusculo tres. coimplexorosas, cum 


quorumdam, AFioli€ Leoni Augusto, ad sinum 
quondam Corinthiacum vocatum sita. Nautis vulgo 
jam Lepanto dicitur, Inebechti Turcis, qued a 
Nepanto Marii Nigri non procul recedit : Achaia, 
Livadia : /Etolia, Despotatus : sinus Coriailiiacus, 
Colpo, sive Golfo di Lepanto, Erat hoc tempore, 
nimirum anno Christiano 1498, Naupactus in po- 
testate Venetorum a 70, plus minus, annis: qui mis- 
80 ad Bajazitem Andrea Zantano, legato suo, pa- 
eem in anuos 25 cum eo fecerant, cujus tabula 
Bsjazites scriptura manus 8049, pro more confir- 
marat, Nihilominus vix appellere Venetias legatus 
potuit, cum datam Venetis fides Bajazites violat. 
Quippe sibi lege sua. Mabumetana permitti voluut 


inscriptione Germanicanit Zeít, id est, cim tempore. 
Quie quidem ipsius cmblemata symbolaque passim 
in parietibus et aulzis Mediolani, Ticini, Taurini, 
apud doctissimum et illustrem ejus wrbis arehiepi- 
scopum, Hieronymum HRovereum, et aliis in locis 
videre memini. Erat hic AEihiops ira pictus, vt 
peniculu mulieris e ves:e pulvereià cum sordibus 
aliis extergeret. Ea pictura legato monstrata, quid 
ipsi de liac videretur, interrozat. Tum is : Ut mibi 
quidem videtur, inquit, bic Eiliiops pulverem om- 
nem in se ipsum couverrit. Quod liominis acuti de 
Ludovico Mauro vaticinium deinceps eventu com- 
probatum fuit. 


855 


JOANNIS LEUNCLAVYII 


856 


videatur conseptanes, tum quod Tekeregio minime A sam civitatem habeat Coni, hoc est, lconium. Re- 


sit Ármenia minor, sed Phrygia major, ut aperte 

lector ex ipsis Annalium verbis numero 57 notatis 
perspicit ; tum etiam, quod e Persia venienti mi- 
nime Bajazites munera quotannis missurus fuerit, 
Utut sese res liabeat, Scachi quidem Ismailis partes 
amplexus fuit, ideoque Scach Culi nominatus : ex 
quo Turci, partibus Oimanidarum adhzrentes, 
fecere Scitan Ομ], voce signilicante Satanz vel 
diaboli servum mancipiumve. Geufrsus alicubi pro 
Culi scripsit Coullet. Spanduginus οἱ suppeditata 
fuisse tradit sb lsmaile Scacho 20000 hominum, 
quod equidem verum non arbitror, ex iis qu:e bic 
iu Annalibus sequuntur. Magis est vero consenta- 
neum, quod Jovius ait, per iuternuntios ab lsmaile 
confirmatum in proposito fuisse. Kisel bassa si- 
gnificat rubrum caput. Id nomen Osmanici dederunt 
lioc ipso tempore sectateribus Ismailis Scaehi Per-, 
saruut, 4 rubro capitis tegumento : quo de plenius 
agendum paulo post. 

190. Antali, civitas Anatolie : Grecorum. anni a 


mundo condito, quonam modo cum nostris conve- 
niant, Nomina quadam vetusta cum recentioribus 


€ollata. ——- 


Quz Turcis hie Antali vocatur, priscis erat At- 
talia, quondam ab Attalo rege, uno de successori- 
bus Alexandri Magni, condita. Leonis imperatoris 
Novella de thronis eam collocat in Pamphilia ae- 
cunda, sub metropoli Sylzo sive Perga. Grieci po- 


ctius hanc. collocat in. Lycaonia, quam Laonicus 
iu Caria ; de quo supra numero 12, dictum. Addit, 
hane esse majorem totius Turquie regni, boc cst 
metropolim. Briquiam Reineccius interpretatur 
Lyciam, cum Briquia seu Bryquia sit Phrygia. Fa- 
cit autem Bryquiz metropolim Aythonus Zichiam 
Gracie, Sic enim scripsit, nomine Grzeciz Roma- 
niam intelligens Ásiaticam, de qua dictum c. 6. 
Zichiam hanc Reineccius interpretatur Cydnam. 
Atqui Zicchi2 Cedrinus quoque mentionem fecit 
velut civitatis in Asia ininori sitze : ewn in Copro- 
nymo frigus inauditum memoriae prodit, quo con» 
gelatis amnibus et ipso mari, potuisse narrat iti- 
nere pedestri 3 Zicchia transiri mare ad ipsum 
usque Danubium, id est ad ostia Danubii, quse in 
Thracia sunt. Bithyniz metropolis spud Aythonum 
scribitur esse Nichor, quam Niczeam puto, Turcis 
lsnic ; non Nicomediam, qux Turcis est Ismid : 
cum Reineccius ex Nichor faciat Nieomediam. Nee 
apud Leonem Augustum minus est metropolis Bi- 
thynie Nieea quam Nicomedia. Genech  Aythoni 
R.ineccius interpretatur Pontum, cum niagis pro- 
prie sic dicatur, qua olim Colchis erat, postea La- 
zorum appellata regio, sive Lazice, cujus metro- 
polis est Leoni Augusto Trapezus, quam in Genech 
ponit Aythonus. Páphlagoniz civitatem voeat Aytbo- 
nus Ginapolim, ex qua Reineccius fecit Germano- 
polim. Atqui Ginapolia Aythoni, vel Ginopolis po- 


steriores 3dnotant, factam metropolim anno mundi C tius, ad Pontum Euxinum sita, hojlieque Ginopoli 


6392, sub Eustratio sanctissimo patriarcha, impe- 
ratoris Alexii Comneni auetoritate. Quod quidem 
accidisse constabit anno Christiano 1084, si de 
sententia. Grecorum anni a condito munio 5508 
statuantur usque ad Christum natum elapsi, secun- 
dum editionem 72 lnterpretum. Aythonus Nata- 
liam, transpositis a librario prirais litteris appellat, 
pro Antalia : quo loco Reineccius notat, scriben- 
dum pro Natalia Nacoliam. Atqui Nacolia longe 
distat ab Antalia, Phrygiae nimirum majoris medi- 
terranea civitas, ad Sangarium flumen sita : cum 
de Antalia sua statim subjiciat Aythonus, eam su- 
pra mare Gracie (Gallice loquitur, pro, ad mare) 
sitam. Et mare Gracie vocabulo intelligitur 


nominatur. Apud Leonem Augustum Innopolis di- 

citur, et episcopatus ejus ad Gangram Paphlagonism 

refertur. Sed desino plura. 

184. Garagos bassa, beglerbegus Anatolim vivus 
palo transfigitur. 

Habes hic insigne crudelitatis exemplum in reli- 
giosis Turcorum, cujus obiter mentionem supra 
fecimus, cap. 64. Transfixus a Scachoculi palo 
fuit Anatoliz beglerbegus, ut Annales referunt. El 
nomen dant 469 Turci Caragos, ut nestro quoque 
tempore celebris fuit Caragos Rais, quem in Sup- 
plementi narratione de bello Cyprio commemora- 
vimus; vulgo nostri Caracossam dixere. Jovio 
Cargius bassa nominatur, ct eidem alibi Caraius 


AEgseum mare, vel Archipelagus. Addit enim, quod D est. Dissentit etiam in expositione historie nonpüil 


heec civitas respiciat. regnum Cypri. Quippe verum 
hoc est, et ab Attalia, quam Setteliain. modo vo- 
cant, totus ille sinus objectus Cypru, nunc Golfo 
di Settelia nominatur. Belvacensis Satteliaur scrip- 
si, eidemque sinus ille maris appellatur Gauíra 
Sattelie, vocabulo Gallico Goufre, quod hodie 
Graecis est Corpho, priscis Κόλπος, Italis Golfo, 
Latinis sinus. Quia vero in hunc Aythoni locum iu- 
cidimus, explicemus obiter et alia quedam ibidein 
posita regionein el civitatum nomina. Primam Tur- 
quisa sultanorum Iconii regnum, vel Asiam mino- 
rem intelligit) provinciam initio vocat Lygoniam, 
deinde rectius Lyquoniam (pronuntiatione Gallo- 
rum effertur Lyconia, id est. Lycaonia) que famo- 


ab Annalibus, qu: Caragosam captum fuisse nar- 
rant, et Cutaigen ada ctum, et suis in oppido com- 
monstratum : cumque deditionem oppidani facere 
nollent, in eorum conspectu palo transfixum. Jo- 
vius autem prope dicit abfuisse, ut caperetur : sed 
substractum 4 suis, Cutejam evasisae : qua  dein- 
ceps a seditiosis expugnata, etiam ipse hostium ín 
manus venerit. Postea vero ad Caraéssar, (Carachi- 
sar scribere debuit) in media via, qua transeun- 
dum erat Ali bassa, cum exercitu rebelles perse- 
quenti, vivum ab eis palo transfixum : ut a tergo 
sequentibus tam foedo tanti viri supplicio formii- 
nem et horrorem incuterent. De Cutahige supra 
dictum , capite 40. 


857 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


638 


182. Corcut a sediiiosis vincitur. Diverse Turcerum A provincia, complectente Paphlagoniam , Galatia 


narraliones a nostris. 

Corcutem in Osmanidarum genealogia quintum 
erdine Bajazitis fliuia fecimus, et. germanum Se- 
limis fratrem, qui deinceps imperavit. Etenim 
eamdem cum Selime matrem habuit. Hunc refe- 
runt Annales a rebellibus in pugaa fuisse supera- 
tum. Jovius vero pugnatum ait in hos adverso 
prielie duobus a nepotibus Bajazitis, Muchemete 
Sciemseisi (Sinan Schach rectius appellatur), et 
Orcane Alempsaci, filiis (pater Alem vel Allama 
Schach, filius Urchan nobis est in genealogia) : 
Corcutem expresse tradit, non ausum fuisse cum 
Techelle congredi. Qu: sane vera sint, nec ne, 
mihi quidem disceptare non lubet : indicanda ta- 
men putavi, eeu suspeeta propter αἰθίεπι nepo- 
tum. Qua ditio sit Aidinensis, ostensum numero 
15. Ducis filius est Herzecogli bassa, de quo dic- 
tum capite 16t ct 162. 


185. Alis basse contra rebelles expeditio 

Quantopere creverint perduellium vires, vel ex 
eo colligi potest, quod iu bos proficiscentem Alim 
bassam dusisse Spanduginus ait equitum ex Απα- 
tolia quadraginta millia, quibus genizarorum qua- 
tuor millia Bajazites adjunxerit. Nihiloque minus 
Achmetem quoque Bajazitis filium, ex Amasiana 
sua provincia collectis copiis, ei subsidio venisse. 
184. Cheider bassa cum Zindi Kemale Sangiacbego, 

victus οἱ occisus a seditiosis, Zonchium, Nava- 

rinum. 

Cheider Bassa, Caramaniz beglerbegus, a Span- 
dugino Caidir appellatur, οἱ domicilium in urbe 
Cogno, vel Iconii habuisse dicitur. Zindi Kemal 
beg eidem Camali nominatur, et vir admodum 
militaris fuisse przdicatur. Tradit enim Spandu- 
ginus, hunc bello Bajazitis contra Venetos cepisse 
castellum Mores sive Peloponnesi maritimum, ho- 
dieque munitissimum, nec procul a Metlione dis- 
situm, quindecim videlicet milliaribus Grecis, 
quod a nautis Italis Zonchium, Spandugino Giun- 
chium, Grecis nostri temporis Navarinum voca- 
tur, priscis Coryphasium Messeniz fuisse creditur: 
Jovio tamen Pylum, regoa Nestoris, appellante. 
Neque esstellum hoc Kemales seu Camales dun; 


et Cappadociam : ubi sangíacatus hi conjungun- 


. Wir, Carachisar, (vide caput 144, et eodem numero 


textum Annalium, lanc a Muchemete secundo 
eaptam referentium, cum adversus Usumchasanem 
pergeret) Sasum (priscis Sasima, de Nazianzeni 
nostri libris nola), Tarabosan sive Trapezus. 
Addit Jovius hoc loco mentionem mentis cui no- 
men dat Olinya, nec cum magno ab Ancyra distare 
tradit intervallo. 


1860 Kihaiu, Protogeras, Primikirios, Vlofedzi, Vlefe, 
Timarion, Timariote, Ramasan. 

Qui prefectus Vlofeziorum hie dicitur, voca- 
bulo Turcico Kihaia nominatur. Id proprie vica- 
rium seu locumtenentem, seu legatum, alque 
etiam praefectum aulz signilicat. Ideoque Kihaía 
Viofeziorum est vicarius seu legatus illius, quem 
Vlofeziorum bassam appellant. Grvci Protogerou 
nunc dicunt, qui catalogo dignitatum vel officio- 
rum palatii πριµικήριος ipsis est, nostris primice- 
rius appellatione vetusta. Ex Protogero Geufrzus 
Protortz corruptum ponit, et superinten/lentem 
interpretatur. Nomen Vlofeziorum significat sti- 
pendiarios, 47 «quibus Vlofe vet Viele numeratur. 
Sunt enim duo stipendiorum apud Turcos genera, 
quorum unum vocatur Vlefe, Timar alterum. Vle- 
fe, stipendium est, quod more nostro nilitibus vel aue 
licis solvitur a rationalibus vel quxstoribus : apud 
nos menstruum vel annuum, apud Turcos in singulos 
dies. Hoc qui fruuntur, ViIefedziorum nomen ha- 
bent. Geufreo et Sansovino sunt Olophagi. Timar 
est pensio, vel stipendium, vel reditus assignatus 
in praediis, et possessionibus castrorum oppido- 
rum, pagorum, agrorum , vel in percipiendis de- 
cumis, aliisve fructibus, Graci timarion appellant, 
a quibus ad Turcos mapasae vocem banc arbitror. 
Reperitur apud Damascenum Studitam in marty- 
rio Theodori tribuni αι ένα, cui virtutis el re- 
rum fortiter gestarum nomine narrat a Licinio 
Augusto datum fuisse pro timario eastrum Hera- 
clee, Videturque vox a. Gaca τιμΏ, qua signillca- 
tur honor, derivata : quod hujusmodi timaria, ve- 
lut honoraria, sive beneficia, sive reditus, sive 


taxat expugnavit, verum etiam oppressas inopinato p pensiones, honoratis beneque de republica meri- 


quataor triremes Venetas, cum ipsis militibus et 
sociis navalibus, ibidem in potestatem redegit. 


485. Planities Zibuc, et Sivac, eadem. 

Quam bic Annales planitiem Zibuc voeant, 
Spanduginus appellat campum Sivac, tametsi cor- 
rupte legatur in edito, Campagna detta Sivas. 
Quippe civitas quidem est Sivas, de qua dictum 
capite 5 : sed boc nomine campus aut planities 
nobilis in Anatolia quod equidem sciam, nulla. 
Quapropter ex Annalibus Sivac reponendum, quod 
idem est fere cum Zibuc. Jovius hzc ad Galatiz 
campos retulit, ubi sitam ait Caraessar. Ea Tur- 
cis est Carachissar, hoe est arx nigra, qus in 
beglerbegatibus collocatur in Amasix Tocatique 


tis concederentur. Timarlis donati vocantur Ti- 
imariote, vel Timarati, etiam apud Chalcocondy- 


lem. Caramuses significat nigrum Mosem. Rawa- 


sanis nomen idem est cum Ramadane : sicut Ot- 
man, vel Odman idem cum Osmane. 
487. Tebrisium, Taurisium, Caravana. 

Tebrisium, nunc Tauris, admodum his annis 
innotuit, etiam vulgo, Turcorum stragibus aliquot 
nobilitatum inde usque a sultani Soleimanis se- 
cundi temporibus. Qui Ecbatana Mediz vocant, 
errare puto, cum Cedrinus eam Taurezium ap- 
pellans, ia Persarmenia collocet, quam hodieque 
majorem dicunt Armeniam. In hujus meditullio 
Tebrisium recte Jovius ponit, ut male Clalcocen- 


85) 


JOANNIS LEUNCLAVII 


£60 


dyles urbem fecit Assyrioru.n : eujus interpres Α lent. Docebat autem ος, et alia, quodam in op- 


Tabrezeus, ut Cedrintanus — Tabresium, scripsit. 
Jovii sententiam hxc Aythoni verba confirmant. 
ln Armenia majore civitas Taurisii famosior est, 
et plus aliis opulenta. Vide quaedam alia de hac 
iufra, capite 204 notata. Caravane Turcis et aliis 
orientalibus populis suht hominum agmina non- 
aunquam maxime, propter itinerum discrimina 
se conjungentium. Neque tantum hoe fleri solet 
2b iis qui mercium vel distrabendarum causa, vel 
comparandarum, alio proficiscuntur; verum etiam 
ab illie, qui per solitudines Arabum, ad visitandam 
voti vel religionis ergo Meccham peregrinantur. 
Excrescunt hsc agmina, prz magnitudine periculi, 
nonnonquam ad viginti vel triginta. hominum 


millia; justus ut exercitus esse, presertim ob ca- B 


urelorum multitudinem, et aliorum jumentorum, 

αυ seagmaria sagwmatariaque Greci vocant, vi- 

deantur. 

188. Scach sive rex Persarum 1smail, cognomento So- 
phiuus, Sophilar, lEnasserlur, Kesil bassa. Àn hoc 
primum lempore secta. Sophilariorum ezstiterit. 
Licet in Annalium Appendice nostia, de disci- 

diis sectarum Mahnumetanarnm, Osmaniez  Sophi- 

neque, decennalis initio belli, quod inter eos ge- 
ritur, quaedam rara, nec ab aliis ante nos memo- 
ri: prodita complexi sumus : lioc tamen loeo, 
quo primam 1smailis Sophini mentionem Annales 
faciunt, paucis ea consiguare libet, qux ad ipsius 


pido Persarum, cui nomen Reza. Fama novi do- 
ctoris, novzeque discipline, longe lateque didita, 
coufluxit ad. Scheiclhem vel Imamum Haidarem 
ingens e Persia vicinisque regionibus hominum 
multitudo. Primus autem ex magnatibus et regulis 
Erdebil non banc duntaxat Haidaris sententiam 
doctrinamque probavit, verum etiam ex cjus pra- 
£cripto se gerens, patrocinium cause suscepit, ea- 
que 47] re multitudinis animos sibi mirifice de- 
vinxit. Ita nimirum alias quoque constat homines 
ingeniosos, nov: religionis usos praetextu, iuaignem 
ad potentiam pervenisse. Tantopere quidem Erde- 
bil, cz:eteroqui non magni nominis opumve regulus, 
hac novi dogmatis professione crevit : ut ei filiain 
suam rex Persarum Chasanes, quem a proceritate 
staturze nominatum Usun Chasan superius iundi- 
cavimus, matrimonio legitimo copularet . Quippe 
filiam Martham ex ZE£caterina Comnenia susceperat, 
quam Camit de Cami fuisse dictam, non fecte seri- | 
ptum apud Spanduginum legitur. Etenim gentibus 
lis Carum de Comulni vocabatur , priore nomine 
corrupto de Graco /Écaterine, altero vero fami- 
lie. Nam Calojoanuis Comneni, penultimi Tra- 
pezuntlorum imperatoris, erat filia, quam Calo- 
joanne mortuo, frater. Calojoannis David, ultimus 
imperator Trapezuntius, Usumcbhasani dedit uxo- 
rem, ut ejus presidio contra nimium vicinas οἱ 
infestas sibi vires sultani Muchemetis paulo tu- 


,Isnsilis originem, principatus initia, progressus, ( tior esset. Ex lac Usumchasanis filia Martha 


rcs gestas illustrandas pertinere putabimus. Pater 
Isuailis Sophini fuit Erdebi!l, quem Jovius et alii 
vocant Arduelem vel Harducllew. Που illi cogno- 
men faciunt 4 loco quodam Persis, cujus domi- 
nus aut regulus fuerit : ipsum vero nomen ejus 
tradunt fuisse Secaider. Aiunt pr.eterea. sectatum 
vitam religiosam, instar erenitarum vel monacho- 
rum nostrorum. JJeoque Sce. interpretatur Span- 
duginus nunc abbatem, nunc plebanum sive cura- 
tum, ut vulgo loquuntur, hoc est, animarum. cu- 
rau gerentem, Ego vero in opinione mea persisto, 
quam initio belli Persici superius in Supplemento 
Aunalium exposui, et cujus auctorem habeo Mat- 
thiain de Faro, Cesareum Constantinopoli ad 
Poriam Osmanicaie Dragomanum νε] interpretem: 
diversa scilicet liac esse nomina diversarum per- 
sonarum, quorum unus fuerit Erdebil pater Ismai- 
lis, familia natus apud Persas illustri, ditionisque 
cujusdam regulus: alter Scheich Haidar, non prin- 
ceps aut regulus, sed revera id, quod audiebat ; 
nimirum Scheiche, vel Iman, quorum illud homi- 
nem religiosum gentibus iHis significat, ab inno- 
centia sauctimoniaque vitz : hoc vero doctorem. 
Etenim ex opinione vitz? religiose ac duriter actz, 
consecutus aliquid apud vulgum auctoritatis; tri- 
bus Mahumetis prophete sociis, Ebubekire, Omere, 
Osmaneque rejectis, Alim quartum prophete so- 
cium, ejusdenique consanguineum et generum 90- 
quendum in omn:bus afliriiabat, si salvi esse. vel- 


natus fuit'Erdebili filius Ismail, de quo nunc agi- 
mus, llahuit in regno successorem mortuus Usum- 
chasanes Jacupem filium , qui vulgo ab historicis 
Jacobbeg , ab Annalibus hisce sultan Jacup deip- 
ceps in Vita sultani Soleimanis nominatur. Bs 
protectorem nova sectae sororium suum Erdebilem, 
mirifice sibi suspectum, quod vereretur ne regius 
affinis, et tanta multitudinis devotione fretus, si- 
bi regnum eriperet, interfici curavit. Evasit cru- 
delis avunculi mauus ]smail admodum adolescens, 
octodecim (ut plerique tradunt) id temporis natus 
annos, seque, Martha. matre. cente, contulit ad 
amicum paternum Pircalem, regulum ditionis οἱ 
castellorum quorumdam ad mare Caspium, nuac 
Culzuim Denizi Turcis, Beber Culzum Arabibos 
appellatum, quo clausunm mare significatur. Isüc 
educatus Ismail ex prascripto religionis paternz, 
tandem exstincto per venenum 23 conjuge datum 
sultano Jacupe avunculo, domum reverti, pater- 
n:eque ditionis hereditatem, cum oppidis et praediis 
moterne dotis nomine sibi deditis, adire statuit. 
Dominio -paterno potitus, mox ulterius progre- 
ditur : οἱ trecentis tantummodo stipatus militibus, 
Somakiam pene prodigiosum in modum occupat. 
Ea civitas est Media, quain modo Sirvanum vo- 
cant, ac versus Armenig majoris fines sese porri— 
git, et Laoníco Samachia, SpandugIno Sumachies, 
appellatur : tanti quidem. momenti, ut anno Cliri- 
stiano 15825 ei capta bheglerbezum Osman bassa 


851 


PANDECTE HjST. TUPRCIC. 


862 


prafecerit. Hine copiis non parum adauctis et À supra notatum capite 9. Scachus igitur Ismail ab 


jnstructis, Tebrisium, extimam Peryarum regiam, 
sese confert , eamque, superato rege Alvante, sul- 
tani Jacupis (ilio et suceessore, victor in potesta- 
tem redigit. lterum cum Alvante congressus, non 
molo superior evadit, veruin etiaui ipsum, cum 
exercitus majori parte, trucidat. [nde Muratem 
Chanem, (Morst Chan, et Morat beg, aliis nomina- 
tur, Augustito Curioni nostro Maraberg, quod 
longius ab origine recedit) Aluantis occisi fratrem 
persecutus , pari prosperitate superat. Is victus ab 
Isuaile, Bagadaiim versus aufugit, hodiernam sci- 
licet Babylonem, propter ruinas priscze Babylonis 
sitam. Victor urbem Sciras, arinorum oinois ge- 
neris efficinam, a Tebrisio viginti dierum itinere 
distantem , cum victricibus copiis adit et occupat. 
lbi demum insigniter suum armavit exercitum, 
Postea negotiurms ei fnit cum Ulu Chane Tatarorum 
Sicheco, quem instructum erercitu trecentorum 
imillium equitum , aggredi prelio non. dubitavit : 
quo singulari virtute fortunaque victor. evasit, 
hoste «5ο, vel in turba (quod alii tradunt) a sus 
oppresso, suífocatoque, Tandem aJ tot illustres 
de pluribus partas victorias, is felicitatis exiiniae 
eumulus accessit, ut moriente in exsilio Murate 
Chane, Jacupis filio, et ultimo hzxrede, non modo 
Persici regni possessione , sublatis zeinulis, quieta 
potiretur, verum etiam viciuos quosiam populos, 
se presertim Dagadatinos, in deditionem acciperet. 


Hzc de Ismailis Sophini origine, prosperoque rc- ( 


fum sueécessu, quo sibi suisque regnum Persicum 
peperit, et constabilivit, hactenus hie exponenda 
duximus. Nam bella deinceps cum O«manidis, ac 
Selime prsesertim gesta, suo loco nobis Annales 
ipei dabunt. Ab Osmanidis ei Sophi cognomentum, 
et Kiselis basse, per ignominiam fuit inditum. 
Prioris notionem attigimus aupra, capite 81. Non 
a Graco Sophos deductum est, quod tamen existi- 
mare quosdam video, qui a Persarum Magis et So- 
phis antiquissimis sumptum nomen usurpasse So- 
phinos volunt ; sed a Sophi, Arabica voce, qua 
lanam signifeat. Quippe eam DMaliumnetani , et 
presertim Osmanici, more veteri, tulipanto lineo 
subtilissimi operis caput involvant, nova ist:ec So- 


aemulis Osmanicis, aliisque Mahumetanis, velut 
horum antesignanus, tam Soplii, quam Kisel bassa 
vocatus fuit ; ac mansit etiam apud nos in hodier- 
num usque diem nomen hoc posteris ipsiua, ut 
Sophini sppellentur. Nec tamen in ea sum opinio- 
ne cum aliis, ut. tunc primum natuni hoe Sophi- 
lariorum vocabulum putem. Quippe vetustius esse 
temporibus [smailis , ex Annalibus Turcicis paret ; 
qui regnante Muchemete primo, Dajazitis proavo, 
nonaginta scilicel annis ante Scachoculis sedi- 
tionem, et Ismailis imperium, Sophilarios itidem 
tumultuatos commemorant. ltaque vero est simile, 
Scheichein Haidarem non novi dogmatis auctorem 
fuisse, sed reliquas potius ex incendio veteri, 
quasique sopitas hactenus scintillas, denuo stis- 
citasse , prorsusque simili ratione Scachum Ismai- 
len Sophi nomen ab inimicis tulisse, frequens 
antea plebeiis, sed ante ipsum nulli datum regi. 

489. Qui Corizzi vel Coridschi, qui Turcomani Per- 

sici. Supplicium Scachoculis. 

Tria sunt apud Persas genera nmilitantium. 
Primi vocantur ab eis Turcomaui, quorum ea con- 
ditio est, quz vasallorum apud nos, quos feuda. 
tarios appellamus. Et sunt apud eos feuda perpe- 
tua, qua a parentibus ad liberos et posteros devol- 
vnntür, sequius ac. Turcis est in , usu. Quoties 
Igitur hi Jussu regis evocantur, eo cum equitum nu- 
mefo S6 regi sistunt, quem rationem feudorum 
adducere tenentur. Alteri dicuntur. Corizzi vel . 
Coridschi, qui stipendiis militant. Et alia stip^u- 
dia reapse non suut aptid Persas, quam qua Grecis 
σιτηρέστια, Romanis annon: militares nominabau- 
tur: res nimirum ad alimenta pertinentes, cu:n 
equis, vestibus , armis , tentoriis , caeteris. Teriii 
constant e copiis auxiliaribus confoederatorum 
finitimarumque gentium, Armeniornm videlicet, ac 
Georgianorum ; qui religionem Christianam pio. 
filentur, in Persas propensi, Turcis infesti. Vulgus 
igitur istorum, qui Scaclioculim secuti ducem, tam 
crudeliter hactenus. grassati passim fueraat, &ca- 
ehus [suiail eeu mancipia distribuitinter proceres 
suos, quo nomine sultani, Chanes, Turcomani 
Persis veniunt : capite vero sceditiosorum truci- 


philarionum religio precipit inter alia, ne caput p danda  Corizzis, hoc est, stipendiariis militibus 


fastu quodam lineis ejnsmodi spiris ornetur, sed 
ut tegumenta capitum e lana, non magia re pre- 
tii, eouficiantor. Et quia laneam hoc tegumentum 
capitis, que prxter aliorum. Mahumetanorum mo- 
rem hi nene ηλ. , plicas habet duodecim, et 
Arabica vox. Enasser, duodecim significat ; etiam 
»liud nomen Enasserlariorum consecuti sunt, ac 
si Greco vocabulo dicas Dodecapiychos, aut Lati- 
no Duodecimplices. Cum denique tegmen ejus- 
wodi rubro duntaxat colore tinctum gestare so- 
Jeant, Kiselbassilarii quoque dicti sunt , veluti ca- 
pita rubra. Solebant autem ante hzc vocari tein- 
pora Pers: Turcis Aiemini vel Azemini 472  si- 
cut et ipsa regio Persarum iisdem cst Aiem, «quod 


suis, objecit. Που memorabile, quod apud Spandu- 
ginum legitor, auctorem tam fade tragaise, qui 
se Scachoculli, velut scachi mancipium appella- 
vers, ab aliis vero nominatus ob immanitatem 
fuerat. Scitan Culi , sive Satauze mancipium, lau- 
dabili severitatis exeinplo vivum, de sententia re- 
gis lswailis, in flammas conjectum et exusta 
fuisse. 
190. Moius Selimis adversus patrem Bjazitem Pre- 
copii Talari, Chan Precopiorum Polonice req «m 


ambit, Deligrad ad amnem  Nesterem , Seguan 
bassa. 


Dejecturus. imperio patrem S limes, non. Tra. 
pezuute per Asiam ininoren profectus fu.t, quod 


^ 


JOANNIS LEUNCLAVH 


863 


864 


futurum videret, ut a fratribus, Acehmete Corcu- Α diare. Contra Christianos pugnare vis ? Do tibi 


teque, hoc in itinere impediretur ; sed Cofen , que 
nostris est Caplia, ceu dictum capite 148, trans 
mare Nigrum navigavit ; quo loco tune Meche- 
metis Tatarorum Chanis filiam non duxit uxorem, 
uti Geu(rzus scripsit, cum ex ea filium Soleimanem 
hoc ipso tempore novemdecim plus minus annes 
natum, haberet ; sed auxiliares & socero cepias 
impetravit, quibus Mechemet Tatar Cban, pater 
filium przfecii, Chanogliimn ab historicis sppella- 
tum, loc est Chanis sive regis Tatsri filium. Hi 
vero Tatari peculiari. appellatione Precopii nomi- 
uautur, 3 voce Precop, significante fossam. Quippe 
ductis ip [étlimo a mari ad ware fossis, a conti- . 
που Tauricam Chersonesum velut abscindere co- 


nati sunt. Qui nunc Precopiis imperat Cban, nuper B 


ad Comitia Polonicorum ordinum, ereando rege 
post obitum Stepbani regis indicta , suos et ipse 
legatos misit, qui regnum suo nomine ambirent. 
llis in mandatis dederat, primum uti potentiam 
$uam Polonis ostenderent , qui myriades aliquot 
equitum suis eL terris posset ad Poloniz defen- 
sionem educere. Deinde proponi jussit, frugalem 
habituros regem, qui spretis aliis sumptuosis epu- 
lis, ad se dandam famem duntaxat equinam sequi 
bonique faciat. Quod denique religionem attine- 
ret ; Pontifex (inquit) tuus, Pontifex meus; Luthe- 
rus tuus, Lutherus meus esto, Quz legatio magno 
cum risu fuit excepta. Sed ad Selimem ut redea- 
mus, i$ Capha discedens, Chilim adiit, de qua 
dictum capite 159; hinc Beligradum venit, Hzc 
vero non est Ungarica Nandor alba, vel Beligra- 
dum, que necdum hoc tempore Turcorum ín po- 
testatem venerat, ab Soleimane primum, Selimis 
filio, novem decemve post annis occupata; sed 
illa Nesteralba, quam  Nesteris ad amuis ostium 
sitam Goreccius Polonice Bialogrod indigitat, uti 
prolizius expositum indicato capite 159. Seguan 
bassa Turcis est prefectus jumentorum sagma- 
tariorum in exercitu maximus, quorum aliquoties 
facta jam mentio. - 
191. Cur Semendrie Sangiacatum Selimi filio Ba- 
jasites obtulerit. 
Causa, cur pater Semendris sangiaeatum 473 


vicinam Ungaris Semendriam, Hic Rhodus, hic 
salta. Dictem vero superius de Semendria, eapite 
nonagesimo nono. Perrexit inde Zagoram Selimes, 
quam eapite tricesimo tertio diximus sexagesimo 
ab Hadrianopoli distare milliario Greco. Ἠϊο eem 
Malcozoglis , et alii quidam adierunt, excitati ru- 
more per ipsum sparso , de bello Christianis infe- 
rendo, suamqre Selimi operam obtulerunt, Is vero 
secretas ut animi sui cogitationes nonnihil eis 
aperiret, grata sibi respondit ipsorum esse studia. 
Siquidem ad imperium pervenisset, non modo fines 
Osmanici regni prolataturum , verum ipsos etiam 
universos maximis beaturum dignitatibus et opibos. 
Hac vafritie sibi animos eorum conciliabat, qui 
czsteroqui more hominum mallent orientem ado- 
rare solem, quam occidentetm. 


192. Cur Bojazites Constantinopolim properarit. 

Putat ea de cauea Spanduginus Bajezitem, 
intellecto Selimis adventu, Harianopoli relicta, 
Constantinopolim properasse , ne fllius perceptis 
regiis thesauris, quos capite 159 Constantinopoli 
custodiri diximus in arce Jedicula vel Heptapyrgio, 
nervis scilicet belli gerendarumque rerum potitus 
regno patrem exueret. Ad hanc causam accedit et 
illa, quod amissa imperii sede, de suis rebus 
actum Bajazites esse videbat. 
495 Locus wbi prelio congressus est cum patre 


Selimes , Zorli, Saranta Ecclisies, Kirc Clisse, 
Carabulyc, Selimis equus. 


Narrant Annales et alii, non proeul a Zorlo 
coucurrisse patris, qui podagra laborans curru 
vehebatur, et fllii copias. Zorli vero Turcis est 
oppidum vetus Tzurolloe vel Tzurulus, de quo — 
dictum cap. 96. Jovius ait, ab hae memorabili 
pugna pagum hune, prius obseurum et ignobilem, 
(Id supra dicto capite rcfutavimus) momen ali- 
quod, et splendorem fuisse consecutum. Spaa- 
duginus addit, eumdem locum pertinere versus 
Quadraginta ecclesias. Id etiam oppidum ου 
Thracie, nunc Gracis Saranta ecelisies appel- 
latum (prisci τεσσαράκοντα ἐχκλησίας dizissemt), 
Κίτο Clisse Turcis, eodem signilicato : ubi ssn- 
giaci Kirccliensis hodie sedes est, Rumelis sive 


concesserit &llo, non est in Annalibus expressa. D Gracie beglerbego subditi. Selimes denique 


Nimirum impedire Selimem volebat , ne progrede- 
retur ulterius, et ad Portam veniens, genizarorum 
animos fluctuantes et alienos 4 patre, mox ad se 
transferret. Usus enim fuerat astute captato prz- 
textu. filius ad palliandum hoc iter suum, quod 
hine inde publicarat, adire se patrem, ejus hono- 
randi causa, quod Turci quoque vocant osculari 
manum ; indeque mox arua conversurum ia 
Christianos, presertim Ungaros. ld vero plausi- 
bile futurum erat apud genízaros, et alios Portae 
milites, qul mox Selimi, ceu propagandi regni cu- 
pido, se totos haud dubie daturi erant. Itaque Se- 
mendriam ei pater offert, Ungaris proximam, qua- 
8l si diceret ; Non. est , quod ad portam progre- 


praelio victus, equi beneficio salvus ovasit : eujus 
si nomen etiam scire refert, wt illius Alexandri 
Bucephali, notandum e Busbequio, dietum faisse 
Carabulyc, voce nubem nigram significante. 


494. Selimes. vicius. Cofen aufugit, Midge pagus, 
Nischauzi bassa. 


Pagi Migd:e nomen annales soli referunt, exteris 
ad Nigrum mare Selimem profugisse narrantibus. 
Midgz vero situs ex eo colligitur, pagi czteroquim 
ignoti, et nusquam proditi, quod Spanduginus, ait 
Selimem per Thraciain. fugiendo Varnam  ver- 
sus, Euxinum p-tiisse. Quapropter Midge non 
procul aberit à Varna, de qua superius dictum, 
capite 113. Quod paulo post sequitur Cadüescheri 


865 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


866 


uomen, declaratnm supra, cap. 29. Nisehanzi bassa A stimulos ambitionis, alienos a professione philoso- 


dicitur apud Turcos is qui litteras omnes, et 

instrumenta quotquot apud Portam expediuntur, 

obsignat : adeoque gerit officium, supremi eau- 
cellarii nostris in aulis officio simile. 

4095. Achmetis ambientis et invadentia. imperium du- 
rities erqu genizaros, erudelitas iu legatos. Cor- 
επί. fratrum compelitor. | 
Ostendiinus in Osmanidarum genealogia, Siua- 

mem scachum, ei Allamam scachum, primogenitos 

Bajazitis $lios, ante patrem exstinctos fuisse: 

«uorum unius, majoris scilicet natu, Sinanis 

ebitum peracerbe pater ac diu luxit. Tertius e 

filiis erat Achmetes, Amasie prefectus; qui ac- 

ecpta motus. Selimiani fama cum 90000 amato- 
yum per Ásiaom minorem Scutarium, e regione 

Consiantinopolis situm, contendit, et audita geni- 

zarorum legatione, qui se accepturos ipsius impe- 

rium nuntiabant, si majores annonas polliceri vellet, 
durius respondit, nolle se, ja designatum a patre 
successorem, ab ipsis imperium pretio redimere, 
quibus vel invitis eo sit potiturus. His verbis ani- 

mos Geuizarorum ab se prorsus alienavit, et im- 

prudens zmiulo Selimi adjunxit. Quod ubi pater 

animadverteret, iisdem  Achemeti recónciliandis 

30000 sultaninorum, ülii nomine, promisit. Ilzc 

scilicet illa 7& pecunia fuit, quam annales Ach- 

metem patri misisse referunt, Hinc Asiam vi suba- 
cturus Achmetes, mortui fratris sui primogeniti 


pbi, sensit : quod juresibi putaret imperium  de- 

beri, qui fuisset ante patrem inauguratus. Qoid 

autein effecerit, ab ipsis expositum legitur Anna- 
libus. 

196. Zecme minor, Rhegium sive "Ῥήγιον, πια] κε et 
minus, Melantias et Melitias, Athyras fluvius, Gly- 
kynero, votum Soleimanis, Athyrorum episcopatus. 
Nomen Zecme significationem in lingua Turcica 

nullam habet. Quapropter a Grecis ad Turcos 

velut ususcapione quadam pervenisse arbitror, a 

Zeugma vel Zeugmin derivatum : id est, a junctu- 

ris pontium, quibus elegantes duo Proponwtidis si- 

nus illic stermuntur, in quorum alterum ad Zec- 
men minorem se fluvius Athyras effundit. Est enim 

Zecme minor, vel comepolichnion, vel oppidulum 

illud, multis cinctum moenibus ; cui nunc Ponto 

piccolo nomen est Italicam, 4 minori ponte. Facta 
fuit ejus mentio supra, capite vieesimo sexto. 

Minor autem Zecme, sicut et pons winor, ad 

discrimen majoris dicitur, longius ab urbe versus 

Siliuriam distantis. Theodosius Zvgomalas putabat 

antiquis temporibus dictum fuisse 'Ῥήγιον, sive 

Rhegium, majus et minus, et utrumque Constan- 

tini Magni opus fuisse. Quod si verum est, ut 

equidem non dubito, intelligetur Rhegii nomine 

Parvi Pontis oppidulum, sive Zecms minoris, in 

historia Greca manuscripts, titulo carente, cujus 

obiter meminimus capite decimo, cum narrat, 


Sinanis filios Muehemetcin et. Aladinem, Larendz, (? imperante Justiniano primo, gravi terre motu non 


Caravana oppido, de quo capite 167 dicium, ob- 
sedit et cepit. Ejus rei causa cum graviter a patre 
per legatos objurgaretur, legationis priucipem ca- 
pite truncari jussit, ezteris nares et aures przci- 
dit. ld facinus omnium odia inirifice iu Achmetem 
accendit, Ac videamus obsecro, qui rerum id 
temporis confusio fuerit in Osmanico imperio. 
Quintus ordine nasceudi fi'ius Dajazitis, raro in 
Oswanidarum familia exeuiplo Seli:uis ex utroque 
parente frater, Corcutes erat. Quartus enim Mu- 
chemetes, aute hoc tempus a suspicaci patre cum 
incognitus et patrem, et fratres suos adiisset, me- 
tu motus alicujus secreti, veuenó iublatus e medio 
fuerat. Is Corcutes, moriente avo Mucheinete sc- 


urbem modo deformatam, sed ipsa quoque subur- 
bia cum Rhegio subversa et abolita fuisse, Non 
enim alia suburbia Constantinopolis habuit, aut 
habere potuit, quam quz versus duplex hoc Rhe- 
gium, pontem minorem et majorem pertinuerunt, 
uL hodieque testantur. zedificiorum suburbanorum 
maxima vel ruinz, vel rudera. Grzcus etiam scríi- 
ptor historize Agathios noster, libro quinto men- 
tionem Rhegii facit, in descriptione terre motus 
ejusdem, ubi Rhegium addit ἐπίνειον urhis esse, 
id est oppidum suburbanum, quod stationem pro 
navibus habet. Apud Cosmograpliorum | principem 
Ürtelium ex Procopio Suidaque reperitur Melantias 
et Melitia, pagi nomen in Thracia, ceutum duobus 


cundo, ab amicis paternis, absente patre, colloca- D ste/iis a Byzantio dissiti, quem Athyras amnis 


tus in regium fueral solium : ne frater. Bajaziiis 
Zemnes, prior inauguratus, Bajaziti regnum prieri- 
peret. Advenienti deinde Coustantinopolim patri 
et abdicato filio, imperium in se transferenti, ces- 
serat tenero quodam — amore pielateque motus 
Corcutes : cum hoc nomine vicissim pater illi pro- 
Qsisset, se rationem ipsius, in constituendo sue- 
cessore, snpra filios czxieros habiturum. Eidem 
Castamonant post obtinenti, de qua dictum capite 
66, a morte fratris Muchemetis provinciam Magne- 
siam auribuerat, non exigua Lycis Carieque 
parte adauctam. Hic ergo Corcutes, c:ieroqui 
studiis Mahumetanorum philosophicis, et quieti 
deditus, seditiones fraternas conspicatus, et ipse 


alluat, prorsus hoe de Zecme vel Ponte minori 
accipiendum, a Constntinopeli quindecim nillia- 
ribus Graecis disjuncto ; qua a centum duobus 
stadiis nihil, aut parum absunt. Athyrz fluvii no- 
men hic in. Aqua dolce nunc ltalis. est inutatum, 
Graecis iu Glykynero. Pontes ambos, tan majorem, 
quam minorein, milliaribus decem ab se invicem 
dissitos, sultanus Soleimanes, avus hujus Murstis 
tertii, maximo sumptu refecit : cujus quideni me 
morabile votum fuit, quo tria sibi conceli divini 
tus optabat, ut ante mortem perficeret. Primum, 
instaurationem aquieductus maximi, quem ab au- 
ctore Valentem, aut Valentianum, nou Valentinia- 
num, ut vulgo corruptis in libris lezitur, historici 


661 


JOANNIS LEUNCLAVII 


£68 


dixerunt : deiade horum pontium in utroque sinu A quos iusilire feles solent, quoties alimenta statis 


maris, sane quam lato, refectionem : urbis deni - 
que Viennensis Austriae occupationem, quam 
maximis duabus expeditionibus ab se frustra ten. 
tatam, summa cum indignatione recordari solebat. 
Prioris utriusque voti factus esl compos, regio 
prorsus opere per viginti plus minus milliaria de- 
ductis in urbem ex ipso Danubio copiosis aquis, 
οἱ ambobus exstructis pontibus : tertio Numen 
Christianis propitium, ne tyrannis in intima Ger- 
manie viscera penetraret, favere noluit. Athyro- 
rum quoque meminit episcopi Leo Sapieus 475 
imperator in Novella de thronis, eumque subjicit 
lletacliensi metropolitano in Thracia. Quse quidem 
Athyra diversa non sunt. ab hisce duobus oppidis, 
qus diximus. Et Zycomalas ἄθνρα dicta, velut 
Ίπνλα, volebat ex eo quod. uti tunc, ita saperiori- 
bus etiam saeculis, oppida fuerint nullis portis 
clausa, nec manibus cincta. Vulgo denique Grae- 
corum illud, πόντος μέγας, hoc, πόντος μιχρὸς, 
sppellatur, ut paulo peritioribus γέφυρα µεγάλη, 
οἱ γέφυρα μικρά. 

197. Pratum (σπἱδατειην, genizarorum domicilium, 
ezxcubita, exzubitor.a. Loca certa. pascendis | feli- 
bus, ex Turcorum instituto , Cusluc el Ikindi,state 
pascendis iisdem hora. 

Diveriisso Lraditur Selimee, haud dubio magno 
cum comitatu, in locui urbis, ab Annalibus Geni- 
baxe vel Genibacze nowinatum, id est in. hortum 
novun ; cujus in prato, multorum tentorioram ca- 
paci, Turcico more commorari sub dio poterat. 
ldem nomen et Spanduginus memorie prodidit. 
Selinem referens hospitium cepisse in loco, cui 
nomen sit Janibacza, non procul a genizarorum 
doinicilio. Dictum paulo ante, Corcuieni quoque 
Cosstantinopolim iugressuu, haud. procul a domi- 
clio genizaroruwm delegisse sibi locum hospitii : 
quod sape quo factum consilio fuerit, nemo nou 
animadvertit. lloc genizarorum domicilium mes- 
sit: proximum est, quain imcinoriz charissimi sihi 
filii Muchemetis Soleitiaues secundus exstruxit, [s 
n2tus ex Rossa conjuge, ceu dictum in Annalium 
Supplemento, Selimis 1l frater natu. 19ος, baud 
duhie patii successurus erat, si supe:stes ei fuisset. 
Nec item procul abest a. messita Turcorum prima 
Constaptinopoli, quam in locum s&dis sanctorum 
apostolorum Aucheinetes lí, urbe captas, condidit. 
lpsum hoc «edificium pro genizaris exswructum 
arbitror ad imitationem veteris tam in urbe prisca, 
quam nova, praetorianarum coliortiuui excubitorii, 
quod liistorici Graci recentiores excubitum οἱ ex- 
cubita dixerunt. Erant enim ut in urbe veteri, sic 
etian: in nova Constantiniana, coliortium pratoria- 
narum, quibus genizari successerunt, iteinque 
cohortium urbanarui, et vigilum excubitoria. Nec 
locum equidem excubitorii prsetorianorum veteris 
mutatum arbitror, ob. commoditatem situs ; quem 
noruut, qui Co»stantinopolim videruut. Suut ibi- 
dem ἱνοσιὶ longe amplissimi, circumdati muris, in 


horis a prietereuntibus Turcis exspectant. Quippe 
sibi persuadent homines superstitiosi ac barbar, 
se nescio quid apud Deum promereri gratiz, si 
brutas etiam in animantes, feles, canes, pisces, 
aviculas, eleemosynam conferant. Itaque volucres 
eis necare captas ad victum religio est, casque 
pretio potius suo redemptas libertati naturali 
restituunt : piseibus deworanda frustula panis 
objiciunt : eanes et feles in plateis publicis, ad 
certa loca quotidie, statis horis gregatim convenien- 
tes, pane, carnibus, cibis czeteris pascunt. Et obs.r- 
vari a felibus in his ipsis muris hortorum , de qui- 
bus loquimur, horás statas tam Cusluci, quod me- 
dium est inter exortum solis et meridiem temporis 


B intervallum, quam lkindi, quod meridiem ab 


occasu solis zequo spatio dividit, equidem frequen- 
ter illac ad patriarehium, visitandi Zggomala πο” 
stri causa. transiens, animadverti : coramque vidi 
muliereulas humilioris statura, carnes assas, ex 
opsopoliis proximis emptas, οἱ perticis oblongis 
affixas, felibus hosce muros insidentibus porrigere, 
cum nescio quid precularum admurmurarent. In 
lios igitur bortos, excubitorio Genizarorum prozi- 
mos, sultanus Selimes divertit. 

498 De Mustapha bassa, Bajazitis vezirazeme Da- 

cagino gli Bostangi bassa, Áigas aga. 

Erat hic Mustaphas natus in. urbe Serensi, pre- 
pter Amphipoliin sita, de quibus ambabus. dietum 
capite 43 αἱ 53. Patrem habuit sacerdotem. Clni- 
gtiani ritus Grxcum., Et Graecos sacerdotes in. con- 
jugio vivere nemo non novit. Fuit hic Mustaphas 
vir astntus, malitiosus, viudictze teuax, Statim post 
mortem Bajazitis a sultano Seliie fu;t interfectus, 
uti non multo post in Anualibus sequitur. Jovius 
Selimem non hujus duntaxat. usum opera scribit 
in opprimendo patre, sed. etiam Dueaginoglis Bo- 
stangis bass, sive hortulanorum  preefecti, cul 
secreto Sclimes pro perfidie prasmio flliam nubi- 
lem promisit et dedit ; et Ajacis genizarorem Ag, 
quod Turci nomen non Ajax, sed Aigas enuntiant. 
De Ducaginogli paulo post dicetur, capite 9C6. 


199. Cur Dimotucum secedere Tlajasites, inrperio di- 
111960 voluerit. Inaugurandi sultani ceremonia. 
]nperaioram | insiguia. vel. symbola. Corouaadi 
alierius | imperatoris ritus apud Grecos, priwii 
superstite. Hopaxoigóperot, Scaramanaium, T 30. 
hadari, ἄμέω», Δικηςἡσιον. Tzankia. 


Dunotucum a Turcis vocari civitatem, quae Gree- 
cis Didymotichon dicatur, indicatum supra, capite 
28, nonnullis ibidem adjectis ad hanc quae. perti- 
nent. Yoluit autem eo se conferre Bajazites, abdi- 
cato imperio, quod ejus esset patria. Quippe natus 
4 76 ilie fuerat. Et. nemo non occulto quodam 
iastinclu. ρα. delectatur iis praecipue lecis, in 
quibus cxsisiendi principum babuit. Ea quoque de 
c»usa Dajoazites, cum aute triennium, videlicet 
aano Christiano 1509, terrx» niotus borribiis, de 
quo paulo ante legimus, in his Annalibus. Con- 
stautinopolin et Didvinotichum pene totas diruis 


869 PANDECTE HIST. TURCIC, 8:0 


set ; non. Constantinopolim inodo refecit, verum A situs, et tribuni plebis, una ctm tribulibus. 


cliam decem sarchorum, id est mercenariorum el 
opiticum millia, Didymotichum misit : qui patrie 
sux menia collapsa, cum adificiis instaurarent, 
uti Spanduginus memoriz prodidit. Quo autem 
ritu sultani Osmanidze mortuis patribus, imperium 
auspicari soleant, expositum in. Supplemento Λη: 
nalium nostro, ad annum Christianum 15606. Hic 
quibus cxremoniis supgrstes paler flium sibi 
substituerit, indicatur. Quippe filio tradi cistas 
jussit, quibus imperatorii thesauri continebantur. 
Eorum vero nomine non illi veniunt, quos adver- 
sari diximus in Jedicula : sed qux Greci vocabant 
imperatoria, vel χειµήλια, vel ἐπίσημα, vel σύμδολα. 
Sic Gracie prstor ait, venisse capta Constantino- 
poli Graecorum in manus imporatoria Balduini 
secundi symbola, quz quidem hcec fuerint : Calyp- 
tra, foris Latinis usitatze (Latinos Graci vocabant 
populos ad imperium Romz veteris pertinentes, 
cum sibi Romanorum appellationem arrogarent), 
ει unionibus distineta cum lapillo rubri coloris 
in vertice capitis : ealceamenta, cocco tinela : gla- 
dius vagina de coccinei coloris serico facta, vesti- 
tus. lode patrem Selimes adiit, eique manum, ut 
Annalium liber; pedes, ut Jovius narrat, osculatus 


est. Idem addit hoc ab eo factum maxima, sed 


sjmulata cum submissione : cum temeritatis obiter 
suz veniam posceret. Mox ei pater assurgens gla- 
dio latus cinxit, ut Jovius memorat : ut Annales, 
solio sedere suo jussit, Calyptram ei nullam impo- 
suit, quod ea Turcorum sultanis in usu mon sit, 
tulipauto duntaxat caput involventibus : uti. ne 
sultanz quidem ipsorum calyptra coronave regi- 
bus nostris usitata, caput ornant, sed vera tania, 
sive fascia, sive diademate, variis et exquisiti pre- 
tii gemmis distincto, quod ad sinciput colligatur, 
Ejusinodi diadema conficiebat Germanus aurifaber 
in oppido Galata, Joannes Saxo, natus apud Ηυ]σα- 
tos, huic sultane, Muratis Ill conjugi, cum filius 
Mucbemetes circuncidendus esset. Addere libet 
hoc loco ritum coronandi apud Graecos imperatoris, 
priori adhuc superstite, quem de Graco bistorize 
libro manu exarato Syineonis magistri Officiorum 
exscribemus. Loquitur autem Symeon de Michaele, 
fheophili F. Augusto, quem temulentum sive 
pué0vcov vocant historie, post Barda Cesaris 
avunculi ezdem, Basilium Macedoueu ad. imperii 
societateu) cooptante. Verba sunt hujusmodi. Cum 
Enperator, ait, in processione prodiret, sequebatur 
3) tergo Basilius gestans imperatoris scaramangium, 
« juod pro more παρακοιµώμενοι faciunt. Ad augus- 
zlalecs aulem fores ubi pervenisset imperator, coro- 
ας ;2:n pro imperatorum consuetudine non deposuit , 


ες.) intra januas sacras cui ea. Michael ingressus. 
w-—-[, E4 corpore converso, ires gradus ambonis 


W^ oronatus asceniit, stante inferius Basilio Paraki- 
Wtmnonmeno. lufra Basilium stabat Leo. Castor, qui a 
κας ecretis eral, sententiam acriptam (tomum Graci 
"WF ocant) manu teneus, et Michael Anurius prepo- 


C 


Cepit ergo secretarius hec ex imperatoris decreto 
verba legere : Bardas Cesar adversum me conspi- 
ravit, αἱ vitam milii adimeret : enque de causa 
extra urbem me abduxit. Quod nisi Symbatius ac 
Basilius indicium — ejus rei mihi fecisseut, 
equidem non amplius in numero vivorum ezxsiste- 
rem. Àc periit ille sua. s«ne culpa. Basilium vero 
Parakimomenon, eeu filum mihi, meique serva- 
torem imperii, quique me liberavit ab hoste, ae 
singulari affectu complectitur, esse volo custo - 
dem et curatorem imperii mei ; faustisque, velut 
imperatorem, acclamationibus salutari. Tum vero 
Basilius opplerl lacrymis. Et imperator demptam e 
capite suo coronam Photio patriarchae porreazit ? 
qui ea sacram ad mensam deportata, preces super 
illam concepit. Inde paludamentuim attulere prz- 
positi, et calceamenti Basilium induerunt, Is, ab-- 
jeeta chlamyde, ad imperatoris pedes procidit. 
Mox autem egressus patriarcha, demptam prius 6 
capite imperatoris coronam, ipsimet imperatori 
reddidit. Cumque sceptra, de more, humi proci- 
dissent, coronavit Basilium Michael, omnibus 
fausta voce acclamantibus : Michaeli οἱ Basilio 
augustis, multi amid. Hec abs ro. putavimus expo- 
penda, quo studiosis antiquorum rituum rem gra- 
tam faceremus. Adjiciamus et difficilium intellectu 
quorumdam explicationem. Scearamangium, quid 
sit, indicatum capite 172. Παρακοιμώμενοι sunt 
intimi cubicularii, qui augustalibus in cubiculis οἱ 
ipsi propter imperatores dormiebant, uii. Symeon 
hic noster haud multo post declarat in. deserip- 
tione exdis Michaelis Augusti. Tale nune officium 
est apud Turcorum sultanum ejus cubicularii, qui 
Chiohadar aut Tzohadar appellatur. Is. enim οἱ 
jutra sultani cubiculum noctu excubias agit, et 
pluviam sultani vestem gestat, ut Parakimomenos, 
quie scaramangium hic vocatur. Ác norunt omnes, 
qui Portam viderunt Osmavnicam, non sultauum 
modo comitari cubicularium, qui sereno quoque 
coelo scaramangium ejus gestat : sed omnes etianr 
quotidie bassas ae begos, quotiescunque per 
urbem ad Portam equitant, habere pedisequum 
unum, qui vestem 477 liujusmodi portat, cxteris 
superinjicieudam — vestimentis, si aere mutato 
forte plat. Ambonis nomen in templis Grieco- 
rum ab ascendendo factum est, quod gradus com- 
plures habeat. Et extra secretum a reliquo templo 
sacrarium vel Ὀυσιαστήριον est, quo mensa saera 
continetur, sacerdoti duntaxat. adeunda. Quod 
paludamentum dixi, Symeoni δικητήσιον appella- 
tur. Scio paiudamentum esse vestem imperatorum 
casirensem, qui exprimendo Dikitisio non satis- 
faciat : sed cum aliud invenire nomen non possem, 
lioc uti libuit. Δικητήσιον vero sie inihi eunt inter- 
pretati Grseci, ut có significari dieerent ἐπιμάνδνονρ᾽ 
sive supramantellum (adhibeamus enim voces bar- 
baras, ut. intelligamur), quale superinijei patriare 
chis.in solium pontificale eollocandis solet, ut 


871 


JOANNIS LEUNCLAVIU 


813 


intelligatur, hoc indutos, jam factos esse ponti- A bat. Leonardus Cliensis imperialem portam vocat 


fices. Casiolam memoris prodidit lsidorus, quie 
huc puto quadrat, Tali vestimenti genere nostros 
etiam imperatores indui, eum inaugurantur, ip- 
simet vidimus. Estque motabilis apud Zozimum 
nostrum locus, ubi tradit hoc propterea factum apud 
Romanos, ut intelligzeretur imperatores etiam esse 
pontifices maximos, quemadmodum ín numis- 
matis quoque se nominabant. Calceos sive calcea- 
menta, Tzankia dixit Symeon, quibus imperatores 
uti coccinei coloris solebant. Praepositi simplici- 
ter hic vocantur, quos apud antiquiores sacrorum 
vel augustalium  cubiculorum — prz positos dici 
videmus in Justinianei Codicis, et historiarum 
libris. Sceptra sunt baculi, magistratus symbola. 
Nec intelliguntur hic ipsius imperatoris sceptra, 
sed officialium : quse apud Graecos deponi solita, 
eum novus Imperator inauguraretur, superius eap. 
415 monuimus : idemque mos apud Turcos ho- 
die retinetur, quorum genizari, et alii officia- 
les, eum novus sultanus Port: saraium ingrediens, 
regnum suum auspicatur ; baculoe suos deponunt 
ex eausa, quam indicato capite declaravimus. 
900. Porte XXIII urbis Constantinopolitang, cum 
mulis memorabilibus, οἱ ad histerias. intelligen- 
das necessariis. 

Quia non tantum hic Hadrianopolitane porte, 
scd aliarum quoque deinceps, in vita Soleimanis 
J, (t mentio, placet uno loco simul enumerare 
portas urbis omnes, ac singulas velut ob oculos 
erdine collocare : quod opere pretium nos his ex- 
ponendis faeturos existimemus, qui sazpenumero 
legen.lis historiis, ob harum tam appellationum, 
quan situs ignorationem, mirifice nos torqueri 
meminimus, Nec. ipsum Gyllium recensendis his 
omnibus, et recte appellandis, vel ex semisse lecc- 
tori fecisse satis; fatebuatur ii, qui nostra cuin 
Gyllianis conferre voluerint. Incipiemus autem ab 
angulo urbis orientali, in quo situm esse genisa- 
raium, sive palatium, arcemve sultaninam, supe- 
rius 129 cap. ostendimus: et in littore sinus Cera- 
tini, Coustantinopolim a Galata intersecantis, de 
quo dictum cap. 127, propter urbis orientale par- 
ti, partim septentrionale latus progrediendo, 


in obsidionis ultiu:ze historia, velut arci. Augusta- 
li proximam. Juxta portam hanc esl scala Sycera, 
trajectusque Sycenus, vel Galat» perama, οἰουί 
Graeci vocant. Iu toto sinu multa navicularum millia 
reperiuntur, et plura quidem opinione quorum: 
dam, quam Guudularum Venetiis : quibus ingens 
hominum multitudo singulis momentis trans sinum 
Ceratinum, et trans. Bosphorum 3b. urbe vebitur, 
ac in urbem revehitur. Ipse navicula tam Turcis, 
quam στφεῖς et aliis, ab usu, quem in traasjicien- 
do przstant, Peramz vulgo nominantur. 

Secunda Turcis Balucbazar vocatur, a foro pis- 
cario. Graeci, licet altera dictione vulgo nuncutan- 
Ur, et Pazarion sive Pazari forum appellent, voce 
Damasceno Studit» familiari: tamen nomine ma- 


gis originem Graecam sapiente, qaporwàista quoque 


nuncupant, a distractione piscium. Quippe φαρία 
pisces appellant. 

Tertia Gemiscle vulgo, Gyllio Gemieapi nomina- 
tur, non recte tamen. Nam Gemisi Schele, quasi 
scala fructuum, dici debebat. Et scalam diximus 
appellari locum, ubi de navigiis exstenditur. Ap- 
pellunt autem hic naves onustme omnis generis 
fructibus, prout anni tempora ferunt: uvis scilicet, 
pomis, piris, ficis, oriza, ceteris. Gyllii Gemiea- 
pi mutatum in Gemisicapi, significat portam fruc- 
tuum. Grzci quoque Caraviorum portam vocant, 
quibus καράδια sunt naves, vocabulo Basilicorum 


C eliam epitomae nostra usitato, przescrtim ad legem 


Rhodiam de jactu. 

Quarta. Turcis est vel. Ontun capisi, vel 4578 
Ountum schele: quorum illud denotat lignorum 
scalam. Graeci vel ξύλων πόρταν disjunctive, vel 
ξυλοπόρταν composite vocant, Dicta vero fuit hze 
lignorum sive porta, sive scala, non quod ipsa sit 
lignea, quam reliquis similem per omnia vidimus, 
id est lapideam, sed quod liuc navigia lignis onusta 
soleant appellerc. Quo nobis ineptior videri debet 
interpres Laonici Gallicus, qui pon modo port«nm, 
sed etiam palatium ligneum in illa quondam mar- 
morea Constantinopoli fingere fuit ausus. Quodnam 
vero palatium illud Xyloportz fuerit de quo L3o- 
nicus lequitur , in undecima porta declarabimus. 


pergemus ad angulum Peniapyrgii, qui recta ver- D'— Quinta Turcis dicitur Unkahani, quod Graci 


sus aquilonem spectat, et 4 quo muri portzque 
terrestres incipientes, ad angulum se tertium por- 
rigunt, areis Heptapyrgii vel Jediculae structuras 
complexum ; unde versus angulum primum in lit- 
tore Propoutidis reflectendo, totam scilicet. urbem 
circumibimus, portisque suis includeuntus. 

Est igitur prima secundum radices promontorii 
arvis sultaninz porta, que Graecis quotquot videri 
peritiores volunt, porta Horza (ópata) vulgo Au- 
rze dicitur. lilud a pulchritudine factum nomen 
est, hoc a vicis et edificiis Hehrsorum, huic portae 
proximis. Neutrum tamen verum ejus est nomen, 
cum porta Neorii sit appellanda : quod iytic νεώριον 
sive navale quondam fuerit, uti Gyllius etiau pro- 


scribunt linkampani, eadem tamen cum Turcis 
pronuntiatione. ᾽Αλευροπωλεῖον quoque Graecis sua 
liugua vocatur, quod ibi farine vendantur. Gyllio 
scribitur Uincapi. 

Sexta nominatur a Turcis Tzubali Capisi, quod 
Gracis scribitur Tzumpali eapisi, uec tamen aliter, 
quam a Turcis enuntiatur , ob dfficilem ipsis pro- 
lationem littere B, de qua dictum capite 91. Gyllio 
appellatur Jubali Capi, enuntiatione Gallica, qus 
Italica: Cbiubali vel Ziubali regpondet, modo tribus 
syllabis efferatur. Ipsa voz significat portam vitria- 
riam. Quippe vidimus istic officinas, in quibus vi- 
tra conficiuutur. Fuit in urbe Roma veteri vicus 
vitriariue, ubi scilicet taberne vitriariorum erant, 


οΊν 


PANDECTE ΠΙ5Τ. TURCIC. 


884 


ut ex urbis antiqua descriptione parct. Talis vicus A nunc Marlileva et Chartaricon, ui in.licatum supra, 


adhuc Constantinopoli quoque superest, cujus in- 
fra munt o fit in illo magno sub Soleimanoe incendio, 
quod aecidit anno Christiano 1540. Sed vero est si- 
mile, vitriarias officinas Constantinopoli fuisse cou- 
stitutas ob incendiorum metum extra urbem, et 
lioc precipue loco, qui ad sinum Ceratinum positus, 
abundat aquis ad exstinguenda, si qua forte orircn- 
tur, incendia, 

Βεριυπα vocatur Παρία capisi, quod bybrida νυ- 
ce Turco-Grzca signifleat. portam sanctam. Ego 
tamen in ea sum opinione, ut existimem rectius 
appellari ἁγίας χαπισή, hoc est, porlam sancte, 
videlicet Theodosie : cujus templum e regione 
trans sinum vidi, vctus et. elegantis structurz, 


capite 129, qui quidem ad Sauctum Mamantem pon- 
te junguntur. Hagiobazariotarum vox denotat inco- 
las emporii Sancii Mamantis. Caeterum ad hanc 
portam llagiobazari secundus est urbis angulus 
versus lerram contigentep, ubi scilicet incipiunt 
porue murique terrestres , sic dicii, quod nec a 
sinu. Ceratino, nec a Propontide alluaütur, sed 
versus Thraciam porrecti sint. Veteres liie alterau 
posuerunt urbis acropolim, velut in cjus extremi- 
late sitàm secunda, respecta. prin, qum Byzan- 
tis arcem continet, ut ostensum eap. 139. Et ha- 


bebat liic angulus olim arcem, dictam Peutepyrgion, 


a quinque turribus, vel Magnaursm, vel τῆς Sulo- 
χέρχου, et palatium γι portae apud Chaleocon- 


nunc commulatum in messitam, qua Casanis.bas- B dylem, eujus interpretes. vitiose scripserunt Xyll:e 


s dicitur, ut supra expositum eap. 128. Per hane 
enim portam ingrediuntur urbem, qui a sancta 
Theodosia veniunt, ubi frequeutia cum vicis zdifi- 
cia sunt. 

Octava dicitur Phonarii porta, vel simpliciter 
Phaparion : cujus vocis notionem "supra, 128 capi- 
te, sub finein, ostendimus. 

Nona Diplophaparion appellatur, et uti geninas 
(a quibus nomen accepit) turres, sic etiam portas 
duas babet. 

Decima vulgo Grecis porta Kuvqyoo sive Kyhigi, 
sed rectius porta Κυνηγίου vocatur ; et Κννήγιον in 
basilicis suis Graci verterunt eum locum urbis, qui 
ltomauis temporibus Arena dicebatur : ubi videlicet 
vel homines cur feris, vel inter se ferzncommitteban- 

. uir. Kynigion ad Vlachernas refertur, locus scili- 
cei depressus et concavus, ubi patriarchion eral 
meg peregrinationis tempore, quod hoc anno 1587 
pecunia redemit a Grecis sultanus Murstes 11, 
ut istic messitam, sui nominis monumentum, 
condat. ld bactenus sape tentatum, inpedivit 
Turcorum Muphiis, qui debere Muratem diceret 
prius cx ereptis scacho terrarum ierrjs annuos 
imessit:e struendae reditus constituere. Graecis rui- 
nosum  Coustantini palatium  vicissias concessit 
slificandum ín usum tam patriarchil, quam patri- 
archalis ecelesie, de quo mox aliquid indicabl- 
mus. 


palatium, οἱ pejus interpretati sunt .ligneum. Γιος 
autem nomina frequenter in historiis Grecorum, 
Lonaraz, Cedrini, aliorum, occurfuat, Explicatio 


prolixior. alterius loci fuerit. Apud Leonardum 


archiepiscopum Chiensem leguntur in epistola, de 
capta Constantinopoli, turres Aveniades : de qui- 
bus interrogatus a me Zygomalas, quinam scilicet 
essent, respondebat, 479 dicenjas esse non Avc- 
niadas, sed turres Anemanis, cujas eat in. historiis 
Gracorum mentio : planeque volehat, ha« illas 
esse quinque turres, in altera urbis acropoli, quas 
diximus Pentepyrgii nomen habere. IJ autem. ve- 
rum esse, vel ex loe intelligitur, quod Chiensis 
turribus adjungit Xyloportam, qua & Xyloporta 
priori diversa, veteribus ξυλόχερχος dieta fuit 
propterea quod artifices eam struentes, magna in 
fundamento aquae reperta copia, tignis plurimi« 
ac palis in aqua  deflxis lapides injeeérint, atque 
ita demum edificii fundamentum (ürmum effecerint, 
ut est in libro De edificiia urbis. Nec abs ve quis 
dixerit videri palatium Xyloportag potius scriben- 
dum Xylokeiki palatium : scriptoris librario vocem 
obscuriorem hanc, cum notiorj Xyloportze eommt- 
tante. 

Duodecima Turcis est Egri capi, quie vox ohli- 
quam portam significat. Et reapse 'sic exstruetam 
vidimus, ut in eam non directo, se ex ehliquo 
pateat aditus. Leonardi Chiensis epistola, quam 


Uundecima nominatur veteribus Xylokerkos, cau- p diximus, Caligaream vocat, Greci Caligariorum. 


sa paulo pest exponenda, nunc autem  [lagiobazari 
porta, per quau scilicet ingrediuntur urbem lla- 
giobazariotse, trans sinum habitantes, e rcgione 
hujus portas. Nomen llagiolazari significat vel sancti, 
vel sanctum emporium.Et émporil voce Symeon quo- 
que Magister cum aliis ται utitur pro nullis clau- 
89 portis, aut nullis cineto turis oppidulo. Sancti po- 
tius existimem dicendum emporium, ut intelligatur 
einporium sancti Mamantis, quod olim monaste- 
rium insigne, palatium augustale celeberrimum 
in historiis, pontem denique non minus nobilew, 
Sencti Mamantis appellatum habuit. llic enim 
εδυμάσηἰ sese. iu. extremum  Ceratinum.— sinum 
telebres illi priscis fluvioli Cydarus et Darbyses, 
PaTRoL. Gu. CLIX. 


Sic autem a Caligariis sive sutoribus est appellata, 
qui calceamenta faciunt, a Turcis nominata Pas- 
sumaggia, Inter hauc. et proxime sequentem por- 
tam situm est ad ipsos muros, alio loco, palatiüm 
vetus Blachbernianum, quod Constantini jam vulgo 
vocant, ubi solebant elephanti bactenus ali. Hoc 
jam prajerito auno Murates HI Grsecis loco patri- 
arehii concessi, ut paulo ante diximus. Cetterum 
reperitur in Grecis historiis bujus ports Caligario- 
rum Bomen antiquius, l'orta Καρσία, sive obliqua z 
quod interpretati Turci videntur per Egri capi. Ur- 
his lamen adificiorum liber Charsiae portam voluit 
dictam ab auctore vel conditore Charsia, qui 
ulentis colore Veneto factionis fuerit, Nam faciio- 
28 


emot 
Q0. Lot 


815 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


E 


ues etim quateor erant in. hippedromo decertan- A urbem, qui juxta sisum Cerztinum a. Pentepyrgio 


tiun equis, quos χέλητας l'indarus dizit, singulis 
bigis, trigis, quadrigis; ita distinctae. coloribus, ut 
βένετοι vel caarulei, λευχοὶ vel albi, πράσινοι scu 
virides, ῥούσιοι scu rubri , dicerentur. 

Decima tertia est illa, cujus. hoc annalium loco 
ft mentie, quzxquo nobis eceaeionem primam re- 
censendi portas urbis prebuit. Vocatur autem Ha- 
drianopolitana, quod Hadrianopoli recta venientes, 
urbem ingredi per eam soleant. In hac porta periit 
eppressus hominum turba Constantinus Dragases, 
alimus Grecorum imperator. 

Sequitur decima quarta, recenti. vecabulo Tur- 
cico dieta Top capisi, quo signiflcatut" porta bom- 
bardaria, sive tormentorum bellicorum. Grzcl ante 
captam a Barbaris urbem, nominabant S. Romani 
portam, sicut οἱ Leonardus Chiensis et Chalce- 
condyles testantur : eujus tamen interpres Galll- 
eus ex Sancti. Bomani perta facere portam Roma- 
nam fuit ausus. A bembardis eam Turcos arbitror 
appellasse, quod obsidienis tempore tormenta bel- 
lica prz:cipue fuerint huio opposita. 

Proxima secundum henc est decima quinta, 
Tarcia Gonj capl, Gres wa πόρτα, quod portam 
novam significat. 

Inde pervenitur ad decimam sextam, videlicet 
Silyvrim vel Selybria portam, quie ^ priscis χρυσῆ 
porta, vel aurea perta nominabatur, et porta fon- 
tis. Nam extra portam hanc est hodieque fons, 
qui xpvcomnyts vel sureus fens a Gracis antiquo 
nomine dicitur, celebris in eerum historiis, qua 
szpenumero palatii πηγῆς sive fontis mentionem 
(aciunt, et templi Deiparso virginis ad κηγὴν sive 
foutem, Interpres Cedrini plerumque Pegen et 
in Pege reddidit. AEdillcia nunc diruta sunt, fun- 
dameutis adhuc exstantibus οἱ Ipso fonte: quem 
hodieque Grsecorum vulgus χρυσοπηγἠν appellat, 
et ipvisere magne eenowrsw, certo anni. temporc, 
veluti si Deiparse virginis templum adhuc lncolume 
staret, consuevit. Aurea porta nunc etian reliqua 
conspicitur, sed obstructa, nec id quod audit, aurea: 
salis elegans tamen, expressos 6 marmore conti- 
nens agopes sive labores Herculis, artificio non 


vulgari. 


Hoc jam looo perventum ost, ab angulo urbis p 


SQcUuSu0, propter mures urbis terrestres cireumam- 
bulange, sd opposituni liuic anguluu urbis tertium : 
qui, sicu& sacundus ille ad sinum Ceratinum ος- 
tremum situs est, ila. et ipse portimet ad Propon- 
Udem : ut deiaceps latus urbis reliquum mari allui- 
tur, usque ad premonterium Dyzantis, vel urbis 
apgulum primums. Ab hoc enim angule primo latus 
ucbis uuum, videlicet aquilonare, a mari Ceratini 
sinus efücitur, usque ad angulum secundum Pen- 
tepyrgiauum : rursus ab altera parte mare Pro- 
pontidis secundum latus urbis, et meridionale qui- 
deu eífücit, usque ad Lertum urbis angulum 
lleptapyegisnum : oecideatale vero tertium latus 
ab omnibus aquis immuue, terresiri muro claudit 


4 
' 
^ 


incipiens, ad lleptapyrgium juxta Propontidem ce- 
sinit. 

Igitur Heptapyrgianum jam angulo navigto cir- 
cumvectis, prima propter arcem in latere meridie- 
nali porta se nobis offert, cateroqgui numero 
decima septima, quam ab arce vicina portam ἑκτὰ 
χουλάδων, id est, septem turrium, voce mistobarbara 
nominant. Observavimus ín hac Graecum iagcri- 
ptionem, quam dabimus alibi. 

Sequndum banc proxima sequitur octava decima 
porta, Turcico vocabulo Narli eapi dicta : quo ni- 


mirum appellunt ex insulis navigia malis aureis,. 


seu granatis (ῥοΐδια nune Grati voeant) onusta. 

Decima nona vocatur Psomatiorum porta. Lube 
exstat apud Griscos manuscriptus, 490 de ai- 
fcis urbis, quem habemus. jn eo nomen porta 


.Psamatii reperitur, et palatium Psamatii, et γη- 


poxopstoy Psamatii, quo domus signilieatur ex- 
structa curandis et alendis senibus. Origlnem vero 
hominis Psamaríi legimus hano in eodem libro, 
stetisse scilicet olim hoc in loco Psamatil quod- 
dam sieulacrum, quod deastrerum  eultor. quis- 
piam ceu deum coleerit. Christianos vero frequen- 
ter hominem ab eo colendo dehortantes, appellasse 
simulacrum illud, quod ipse venerareter, deum 
Qevjsatiivov, id est, falsum et flctiilum, quique 
Remen illud mentiretur. Ab hoc igitur idolo dei 
fiet velunt ipsi loto nomen iuditum, ut. Psa- 


CQ mati diceretur, id est, fictitii del locus: vulgo 


Psama dicente, pro φεῦμα, quod est mendacium. 
Prepter hane vero portam Psanatil quondam et 
palstium erat et. γηρωχομεῖσν, ut diximus: utrum- 
que Psamatii nomen ob viciniam habens, ct ab 
Helena Augusta, matre Constantini Magni, urbis 
conditoris, exswuctum. Christianorum vulgus hanc 
portam nune etianr San Matthia vocat, nomine 
eorrupto ex Psamatia. 


Vicesima Grsecis Contoscalii porta dicitar. la 
libro de urbis sediflciis locus bie Contoscaliaon 
appellatur et causa nomipis adjicitur, Etenim ipen 
porta velut intra sinum quemdam abscedit versus 
urbem, et ab altera parte proximum sibi portem 
babet pro triremibus, iu inare se porrigentem, «t 
inuro circumdatum. 1s portus eli cum pararetar, 
profectum fuisse tradunt operis velut kpyob:qusqy 
Agallianum Turmarchum (id tyriupa ducem sigsi- 
ficat, boc est, legionis, sex homiuum willia eem- 
plecteniis, ut est apud Leonem Augustum in libre 
De bellicis apparatibus), qui cognomen Consteecelis 
babuefit à brevibus tibiis, Gambacurtam [tali di- 
cerent. Ab hoc appellatam aiunt portam Coutogca- 
linsm, veluti contoscelinam, Ego vero pace Grae» 
corum dixerim potius Contascalinam vel Conto- 
scalii votatam 4 couta scala. Kovtóc enim Greeis 
nunc parvus, uli cuim Cedriuus aii, quemdam 
fuisse nominatum ab exiguitate ststurgg Kovtoltev- 
τα pretorein Cephaliina, et. alium. Κοντοστέφανον 


"- 


Cri 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


8:8 


ceu Leonem parvum οἱ Stephanum parvum. Scale A4 — Prima voeatur Κυλόχερχας ob ejus fundamentum 


nomcn jam anle declaratum. 

Vicesima prima Gatergolimeni$ porta auncu- 
paur, a portu triremium, qua vulgo sunt Graecis 
Κάτεργα, sicut οἱ Κατεργάδες nunc appellantur 
classiarii, vcl navales socii triremium. 

Vicesima secuuda vulgo nunc Gracis eg πάρτα 
sal; ἀρχούᾶςς, id est, vel ursarym, vel ursipa, Tur- 
cis T&chatlati capsi, & maciatioue pecudum. Suut 
qui novam lioris portain nominant. Kquideti 
crediderim e&se anüquam. 4Edificium rntundum 
extra muros jn ipso mari vicinum ac vetus ha- 
het, undique cireumfluum, nisi qua Lerre jungiUir; 
in quo maciantur, excoriantur et. exenteragiur 
pecudes ; itemque feneatras habet hiec poria mar- 


defixis in imo palis factum, Nunc Magiabasari por- 
tam dici nMavimus, 

Altera Charsia, qui seilicet αἱ cendendee prnívit. 
Turcis cst Egri capi, slve porta obliqua. 

Tertia woiuawépe:, 3b  beminum mulitadine 
dieta. Quippe traditum in historiis legimus, et-in 
hoc ipso de sadificile urbis libré, Theedosium ni- 
nerom Augustam terre mom collapsos urbis mares 
terrestres curasse per Cyrum praefectum nrbaenum 
iustaurari : 48 E eujus quidem ea foerit in. opcre 
maturando et urgendo sedulitas, ut intra sexagesi- 
mum diom absolutum fuerit. Hoe autem in opere, 
cum una populi pars ab angulo Pentepyrgiano, αἱ - 
tera vero ab angulo sdverso Heptapyrgiano muros 


moreas 9 latere, cujusdam adiücii vel palatii vete- B eendere ecepisset : ad hanc. demam poriam pars 


ris, quod ipsis mauris urbanis incumbit. Hic ali- 
quaodo pene naufragium fecisse recerdor, cum 
animi gratia Wolfius Unguadius Baro Sogneccianas, 
ét llierouymus Arcouatus, ei ego, sareium sul- 
Janiuum, e Ceratina sinu profecti, calo primum 
Scrano marique plaeido, circumnavigareumus : ct 
oboria subito teupestate, non sipe periculo buc 
rejiceremur, 

Vieesima tertia et ulia porta vocabulo Turci- 


eo uominatur Aclur capisi, quod Achurii portam- 


sigsiflcat. Achurium vero Turois est adificium eg- 
par, aream habens iu iedio, cujusmodi solent esae 
stabula pro regiis equis. Et arhitror esse Gracam 
Origine voceip, ugucaptam a Turcis. Εἰδαίπι áxvu- 
gslov τρεφαὶ Graci stabulum, & reponendis aci- 
lice& paleis. Sic emir Acbue stabuli prgfectus est 
iu aula sulianinsa, velut, capite 14 diximus, Itaque 
propterea nomen hec isti port datum, quod. per 
eam sarajo aultaniuo contiguam, iavelantur om- 
nia curandis et pascendig equis ac jumentis aul- 
vasi mecessaria, quelquol intra saraiem scilicet 
aluntur. Ab bac «wlimg poria, saraii aultauidi 
murus trium in ambitu milliarium Grecorum iuci- 
pit, juxta quem ab altero saraii. latere peipam 
quoque portam urbis collocavimus, Nec inter 
Achurii pertaui αἱ Boraam illam primam ulia 
peperitur alia, quom qna secreto καὶ aulano licet 
e sarali sepüs ad angulum Saneti Demetrii prodise, 


utraque suis perfectis operis convenit, eaque do 
causa porta πολύανθρος appellata fuit, ab homi- 
num multitudine, qui tenc istic convenerunt. Nunc 
Hadrianopolitanam vecari dirimaüs. Et est iliius is 
profeeto sits, wt mediam tn moro terrestri foeum 
eceupet, id quod equidem diligenter | observavi. 
Nam eum ab aeropoli Pentepyrglane, propter fos- 
825 muri terrestris, ad angulum vel acropolim Ηδ- 
ptapyrgianam ituro, necesse sit anius hors spatium 
hnpendero: tantumdem temporis Pentepyrglo re- 
«uiritur ad portam Hadrianopolftanam, quantum 
ab eadem ad portam Heptapyrgio proximam. Apud 
Leonardum Chiensem reperitur hac ipsa. !n urbis 
ac marorum parte locus arduus (ut appellat) Mi- 
WHiandri, Nom alibi querat hunc lector, quam. ad 
portam Madrianopolitanam vel πολύανδρον, corre- 
eio tamen prius vel enuntiationis vel seripturz 
vitio. Nam pre Milisndro equidem minime dubito 
reponendum µυρίανδρον, qued idem est rum κο)υ- 
ἀνδρῳ : sive adeo. per inscitiam vulgi factum fuis- 
se dicamus Miliandron ex Myriandro, slve per 
oscitantiam seriptoris Hibrarii corruptum nomen 
existimemus. 

Quarta Κατωγαία, sive subterranes, cujus ta- 
men nominis ratio nulla redditur. Respondet jam 
Topeaphi vel bemberdarim porte, quondam 6. 
Remeni. 

Quinta. Grecis nipwn faisse dicta narratnr, 


quoties eisic viaunm est. Ac s01qt hac facere mul- D quod numero quinta. scilicet inter portas esset 


Autjeg, Cuin elegaujer orgatam masnyqrels edium- 
nig domynculgun ibidem habeat, intra quens velie 
ohductam sedens, tau 9 sinu GQuraRQ, quam se- 
cuado Bosperi Quan. is. Propautidom greteraavb 
ganies iaiuori cum volupiate poteat, ipee eonape- 
ctuasanewing. — . 

Sed enim ante, quam hanc portsrum euumera- 
Jencm clagdamus, libet ex allegato aapius libre, 
de mdiüelie urbis, otdina recensere volores pertes 
wrhis termairon, quam. llis sols leguntur; ceteris 
34 spem Gourineum Prepoatidemque abis siege 
uo prater. Reeilaater auem dusiasé he 
«quinque, auuplo sb exwemitele Pontepyrgiana 
ipitio. 


Verrestres. Olim Auream poriam. vocavere, nunc 


Bilyrrianam appellari ostendimus. Quod aut-m 


Geni εαρὶ. sive nova porta nen commemoratur, 
inter portas S. Romani ei auream sita, propterea 
fit, quod nuila tunc fuerit, posterioribus scilicet 
exsurucia temparibus, ut ipsum quogue nemen in- 
nu. 

Hebes jam, benigne lector, insignem non per- 
tarum dentaxat arbis ezplieationem, vorum ctiam 
metarum praterea rerum deelaratienom, qua 
mibi quidem aliquando Greess et Turcieas histe- 
Piae leeiapmi viep fuere difficiles intelleetu ae 
perobsourm. Tibi sane, remetis non paucis jam 
quasi salebris, iter idem ingressure, iique plera- 


N 


τρ 


lectori judicium . relinquamus. 


JOANNIS LEUNCLAVIIT 


880 


qnc tedii paritura confldo. Vel ipsi tam a Turcis A ptios εἰ /Egyptioram sultano subjectos, indicavi- | 


obsesssm, quam expugnate Constantinopoleos hi- 
ιοί Chalcocondylis et Leonardi — Chiensis , 
mirem quantum hac expositio nostra lucis af- 
feret. 


901. Mors sultani Dajazitis, a filio Selime veneno 
sublati. 


Non memineruut annales dati a filio Selime Ba- 
jaziti per alios veneni, quod a nostris constanter 
aíürmatur, ipsis tamen expositionibus horum in- 
ter se non parum dissidentibus. Nos plerorumque 
narrationes sic recitabiumus, υἱ integrum tawen 
Spanduginus ait 
Selimem patri adjunxisse Jonuzem baseam, qui 
curam ejus gereret, omnesque res patris. admini- 


.Strarel. luterii Laufen secreto cum Jonuze  trans- 


egisse, venenum uL patri propinaretur. Itaque Ba- 
jazitem prius, quam Dimotucum pervenisset, vi 
veneni dati exstinctum fuisse. Jovius addit vene- 
num ei prebitum ab Hamone Judzo medico. Ali 


cominemorant Selimem metuentem, ne se bello in 


Anatolia contra fratres, Acluetem ct Corcutem, 
occupato, rursus imperium sibi vindicaret pater ; 
corrupisse medicum patris Ustarabim, promissis 
ei singulos iu dies annonis asprorum mille, qui 
reditus esset annuus 9000 thalerorum  aspris 40 
pro uno thalero computatis. liaque recepisse 
medicum, se Bajaziti. venenum plarmaco mistuam 


propinaturum. Ac tradidere quidam, venenum hoc 


fujsse comminutum pulveris instar adamante. 


Usiarabim in oppido Tzurulo Bajaziti auctorem € 


fuisse sumendi pharmaci, quo mirificus &eni vigor 


totius corporis et animi rediturus esset. Annueate 
Bajazite, medicuin altcro mane sultaninum ad cu- 


biculum venisse; cumque dormientein adbuc rc- 
perissct, exspeclabundum ibidem hasisse, douec 
evigilaret. Elapso temporis aliquo spatie, cuim 
mon ezpergisceretur, excitari jussisse, joauque 
experrecium interrogasse, pliaruacone uti vellet. 
lilo assentiente, Ustarabim anupharmacis inulto 
ante munitum, pragustatam ab se medicinam Ba- 
jazii praebuisse hauriendam ; simul cubiculariis 
mandasse, ne quid ei potus subininistrarepnt. prius, 
quam bene cooperto corpore sudasset. Inde mc- 
dicum se Constautinopolim ad Seliuem contulisse, 
qui promissi przumii loco jusserit ei caput ampu- 
jari; quod diceret, homineu sceleiatuu ac inü- 
dum sultano patri, eadem usurum. erga δὺ quo- 
que perfidia, siquidein lioc ut faceret, ab alio quo- 
piau compellatus essct. 
903. Cruentum εἰ parricidiale Selimis i imperium. 
Sublato de medio patre, progressus est Selimes 
ad immanein szvitiam feedaque parricidia, solus 
uLrerum potiri posset. Fraterejus matu major 
Aclimetes ad Arabicos fines profugisse dicitur, hec 
est, in Caramániam ἆ 83 regno sultani Cairensis 
finiUunam, Quippe 8ου multo post sequitur, eum 
&uis tandem e latebris:cum milite Garamano con- 
va Selimem prodiisse. Arabes ctiam vocari /Egy- 


mus capite 163. Mustaplie basse mentionem paulo 
ante fecimus capite 198. Fuit interfectus propter- 
ea, quod Aclimetis eum filios, Muratem et Aladi- 
nem, de imminente sibi a patruo Selime periculo, 
monuisse per celeres internuntios compertum fuis- 
set. Meritas luit poenas, ob perfidiam erga sulta- 
num Bajazitem, lierum suum, contra quem Selimi 
filio studuerat. Fratrum filil, quos Selimes stran- 
gulari jussisse traditur, more Osmanidis recepto, 
qui nefas esse putant, Osmanidarum sanguine tcr- 
rau) eonspergi, numero fuere quinque : Muchemc- 
tes et Aladines, Sinanis scachi filii ; cum tribus filiis 
sultani Machemetis, ut est videre nostra' in Osima- 
nidarum genealogia. De Tekiensi provincia dietum 


B capite 57. Qui primus e janitoribus regiis et Àzcm 


Aga vocatur in Annalibus, integre dicendus est 
Capizilar Azera Aga. Nomina jam aliquoties expo- 


sita sunt, et suo loco de Capizilariis agemus, qni 


sultani Osmanidaz jauitores sunt. His przfecti so- 
lent esse vel quatuor, vel sex, prout ipsi visum 
ευ]ίαπο. Vocantur autem vel Capizilar Bassi, vel 
Capizilar Aga. De vocabulo Bassa capite 14, de 
aga 175 diximus. Qui primus cet supremus inter 
hos est, Capizilar Azem Aga nominatur. Eténiin 
Àzem supremum signiflcat. Notandum hic Casanis 
Azemis Capizilariorum Ags nomen. Quippe Geu- 
frius ait, Corcutem incidisse in manus DBostangis 
bassz;; qui Selimis gener fuerit. Ostendimus autem 
supra, capite 198, Bostangim bassam, Selimis {- 
Ιω nuptias consecutum ín premiurm perfidia, 
eognomen habuisse Ducaginoglis ex causa paulo 
post aperienda ; nomen vero proprium hujus Duca- 
ginoglis erat non Casam vel Casan, sed Achmet, 
quemadmodum ex ipsis Annalibus deinceps appa- 
rebit. Et omnino Capizalar Aga diversus est a 
Bostangi bassa. Quspropter in his Geufrzeus erra- 
vit. Oppidum Egrigos Bellonio Grigos cst, ad mare 
situm, versus sinum Aiassicum, qui priscis eat 
Issieus. 

203. Selimis statura ; pralio vic'us et occisus 

Achmetes, ejusque filiorum exzsilia. 

Quod pumilionis Seliml nomen tribuitur, sie de 

sententia Spandugini est accipiendum, ut fntelli- 


D g3n'us eum de reliquo corpore fulsse oblongo, 


sed tibias habuisse breves. Eaque dc causa spe- 
ciabilior erat in equo, quam si pedes Incederet. 
Neapolis Caramanie Turcis sus lingua vocatur 
Genischeher. Et annalium hic notanda verba sunt 
quie srepius repetunt, has res in Caramania (uisee 
gestas, quo se contulerat Achmetes, ut auxiliis 
sultani A yptii sive Cairensis e propinquo contra 
Selimem «uti posset. Leonis quidem Augusti No- 
vella de thronis Neapoleos meminit episcopatas 
metropoli Staurepolitanse ín Caria subditi. Hinc 
apparet, errare Jovium, qui pegnatum ait prope 
Prusem in amplissima planitie, qu:e novis terrz, 
Cliugua Italica, vel novse civitatis appelletur. Et 
proficiscitur hxc ejus inde ballucinatio, quod alia 


881 


ΡΑΝΡΕΟΤΕ HIST. TURCIC. 


832. 


sit haud procul a rusa, vel Nicxa potius Neapolis A rate Achuetistilio Juvius exercitum Selimis habujsse. 


sive Genischeher, de qua superius, cap. 17 et 25 di- 
ctum. Ea tamen procul admodum distat a. Neapoli 
Caramaniz. Nec video, quo possit esse loco tanta 
planities, ac tantorum exercituum capax, in vicinia 
vel Prusm, vel Nice», vel Genischeheris sive 
Neapoleos, huie proximz; cum istic perpetua vel 
. juga sint, vel clivi saltem. montis Olympi. Taceo, 
superius aliquoties in annalibus hisce reperiri, 
Caramanie begos cum Osmanidis bella gerentes, 
$i hostibus impares se viderent, in montuosa re- 
gionis sus loca se recepisse; qux quidem ill: 
ipsz latebrze sunt, in quas se cum milite suo sul- 
. lanus. Achimnetes, Selimi fratri copiis impar, ab- 
didit; et quales in vicinia Pruse nullas habere 


tradit hominum ducenta millia, duplo majorem 
numerum faciunt annales. Idem vocat Ismailis pri 

marium ducem Ustaoglim, qui nostris annalibus 
Ustagelu ogli, vel Ustazelu ogli, rectius quidem 
baud dubie, nominatur, Id filium Vstagelvis si- 
gnificat. Quis autem fuerit hic Ustagelves, non ex- 
primitur in aunalibus, Jovius statim post exposi- 
tum prelium, Selimis contra Persas, el occupatum 
Taurisium, narrationem belli Turcorum adversus 
Costagelvem Aladuliorum.principem subjicit. Idem 


bellum Turci quoque mox.gestum refernnt, sed 


adversus Aladeulem Dulgadiris provincie ducem. 
Ergo jam animadvertisse videmur, hujus Dulga- 
dirensis regionis principes habuisse nomen Ala- 


potuisset. Ideoque non abs re dieitur Achmetes ab B denlis in. genere, cujus supra facta mentio cap. 


initio belli, transeunte cum copiis iu Asiam Sc- 
lime, veluti fratre debilior ad Arabicos profugisse 
limites, hoc est, in Caramaniam ; unde nusquam 
hactenus prodiisse legitur, multoque minos prz- 
seuti cum discrimine rerum suarum in Bithyniam 
fratri subditam se contulisse. Filiorum, quos duos 
reliquit superstites, Muratem οἱ Aladinem, in his 


quidem annalibus nulla exstat mentio ; sed ab aliis, 


prsesertim Menavino, teste oculato, commemoran- 
tur. Aladinem evasisse fuga, narrat Jovius ; et in 
Itinere, quo se conferebat ad /Egypti Syrixque sul- 
tanum, amicum paternum, febri .exstinctum. Mu- 
ratem vero referunt omnes ad Ismailem Sophinum, 
seachum Persarum, se recepisse, qui filiam ei 
suam dederit uxorem. Quippe constat utrumque 
principem tam Achmeli patri, quam filiis, adver- 
$us Selimem favisse; quod esse sibi propemodum 
ante fores cernerent formidabilem illam Osmani- 
darum potentiam, quam bellis civilibus debilitatam 
cupiebant, ne cum utriusque detrimento longius 
serpere; uti sane mox ab hisce motibus sultanos 
AEgyptios eum Mamnelucis suis ad internecionem 
delevit, Sophinos tum primum exortos graviter 
aflisit; tametsi niliil. hactenus in. hos, arcano 
quodam Dei judicio, summis licet usi viribus, 
efficere potuerint. Osmanid:ze, quod spem eis op- 
primendi regni Persici certam praebere q:eat. Ideo 
majori diguum admiratione, quod insolentiores 
perpetuis hactenus el infinitis prope contra quos- 
vis populos facti vietoriis, nihil uon vi sola prz- 
potentis imperii tun) prosternere, tum diruere se 
8.3) nosse jactitant. Ergo Romaui. tandem illius 
Pindari verum esse, suo cum interitu, discant 
vraculum : 
Vis consili expers mole ruit sua, 
Vim temperaiam dii quoque provehunt 


In majus ; iidem odere vires 
Omne nefas omnino | moventes. 


204. Selimis adversus Ismailem Sophinum expedi- 
lio : prelium in planitie Zalderana : Jovius emen- 
datue, Ordu, Orda, Fossatum, Tuldum, Tebris, 
Sullania, Kemach. 


Hujus belli causz intelliguntur ex indicatis ca- 
pite precedenti, de recepto presertim hospitio Mu: 


165, sed singulis tamen preterea peculiare quod- 
dam fuisse nomen ; adeoque devictum bunc ab 
exercitu Selimis Ustazelvem fuisse vocatum, cujus 
filius fuerit Ustazeluogli, supremus belli dux apud 
Ismailem Sophinum, qui Zalderanis in campis 
occubuit. Hinc igitur emendandus Jovius, et pro 
Ustaogli reponendum  Ustazeélu ogli : rursumque 
pro Costagelu,  sceribendus  Ustagelu, Planitíes 
Zalderan legitur in annalfibus, qui Jovio sunt cam- 
pi Calderani. Situs horum ex eo percipitur, quod 
dimicatum tradit idem uon procul a civitate Choi, 
qux priscis Artaxata fuerit dicta. Malkcozoglis 
sive Malcozides prior, Turcis est Thur Ali beg, 
Jovio Thurabeus, vocabulo hinc itidem corrigendo : . 
alter Mahomet, quem annales non nominant. Turci 
vulnus inflictum fuisse scacho tradunt a Malco- 
zide, Jovius ictu. sclopeti lesum ait sub  hutero 
sinistro,non graviter tameu, et incerio vulneris 
auctore, Orda Turcis est Ordu. Proprie quidem 
lioc uti vocabulo solent pro foro castrensi rerum 
venalium, sed interim generaliter etiam pro eastris 
seu fossato potius, ut. appellat Leo Sapiens Αι: 
gustus, aceipitur : itemque pro tuldo, que Grecis 
vox in historiis reperitur, οἱ in Leonis Au- 
gusti libro De bellicis apparatibus sic definitur, ut 
impedimenta vasaque militum, et onines res neces- 
sarias complectatur ; nimirum famulitia sive pue- 
roS, ct jumenta sive sagmarla, reliquaque anima- 


p lia, οἱ $i prxterea rei ad usum fossati milites 96” 


cum vehunt, trahunt. Gerinani Trossum appellant. 
[Lec proprie vox hoc in loco Turciez Ordu respon- 
det. Notum, apud Tataros aulam, seu castra, seu 
comitatum ehanum sive regum appellari ordam. 
Apud Belvacensem Joannes de Plano Carpi, legatus 
pontificis ad Tataros,'curiam regis interpretaur, et 
stationem imperatoris ac principum, itemque ten- 
torium ducis. Sed hic, ut diximus, tuldum Persici 
regis in przdam cessisse Turcis intelligitur ; uti 
mox etiam se,uitur, unam ex [siailis uxoribus in 
orda fuisse captam. Solent enim mulieres, si quie 
sequuntur casira, tuldi pars esse. De Tebrisio supra 
quiedain exposuimus cap. 187. Ptolemaei Tcrvam 
esse, plerique putant, et transpositis fortasse. lit- 


88) 


JOANNIS LEUNCLAVII 


"T 


teris Teure seribetur rectius : Ilebrzorum Susam, A vitiis, avaritia, ambitione, perfidia. Filio Se- 


Je*ius autumat. [d quidem hoc loco minime silen- 
tio prielereumidum, quod a Choi propter quam urbem 
pugoatuth fnisse disimus, 80 milliaribus Asiaticis 
vel Romanis Taurisium distet. Addendum et hoc, 
cofaifissom [41980 przelium dte 96 mensis Augusti, 
4ΗΛΟ Christiano 15414. Sultanlam denlque Jovius 
idem fulsse putat exstmctam e ruinis Tigranocertze. 
τί ejus infra quoqne mentio, in expeditione prima 
sultáni Solcimanis adversus Persas. De Carabago 
explieatum cap, 0$, de Amosia eapite G. Civitas 
hodie dicta Kemach in Atmenia quondam metro- 
(otis eral Atmenis Camachus, ut eam Leonis Áu- 
gasti Novella de tbronis appellat, et indicatum a 
nobis est saperias cap. 5. Peucerus cortupto voca- 
balo Ciamassum nominavit. Sansovinus quoque la- 
we3m vitiose, pro Camaca vel Camaco, scripsit, 
etrorém  Laoniceni secutus interpretis. 

205. Bellum  Dulgadirense; mors ducis Ustagelvie 

vel Aladeuis. 

De Dulgaditis provincie finibus dictum supra 
capite 165. Duces ejus, sive reguli, Turcomaui 
erant, nou Christiani: regio Ipsa tota montuosa, 
Tauro &t Antitauro incluss. Dreslerus simpliciter 
Cappadociam vocát, sed neu recie. Bello causam 
przbuit, quod hujns regionis ducis Ustazelvis filius, 
"t dietam, hosti Selimis et Üsmanidarum Ismaili 
Sopliino militasset, quodque pater, occiso Cal. 
detanis in campis fio, Taurisio proliciscentem 


limi patrem Dajazitem — prodeado,  nwptias {- 
li; ipsius impetravit, ut ante diximus. Causa 
mortis hic verius est exposita, quam ab aliis, 
qui necatum volunt ob expilatas provincias, qui- 
bus prieluisset. Atqui vezirazom bassa, quo qrmnere 
dicunt annales functum fulsse Ducaginoglim, cum 
óccideretutf, ton  ptovinciam quamdam admini. 
Sirat, sed ad portam suprema cutn potestate, velut 
ad clavum totius Osmanidarum Imperii sedet, wee - 
nis] gravissimis de causis alio solet ablegari : 
quod in Sinane prius, deinceps accidisse smemini- 
mus in Osmane vezirazeme eoatra. Persas misso, 
eujus loto tunc proewezirazemes ad ponam con- 
suitutus fuit Mesites bassa, spado votulus, nene sal« 
vis annonis rude donatus. Oturssiacum Turci 
dicunt. Prater Ducaginoglim, referunt aawales ab 
Selime neeatum Isclienderem bassam, «qui οἱ ipeo 
gener ipsius erat, et Tazisadem — Cadileseheram, 
et Seguanem bassam (officii vocabulum. est, eupli- 
catum cap. 100), qui nomen habuerit Bal Gemes. 
Id hoininem significat melle non. vesceutem. Hae 
de procerum Selimis ciedibus hoc tantum leco to- 
morantur. Addamus et alias, aliis temporibus ao 
locis perpetratas. Mustaphz necem predidimss su- 
pra, cap 202. Chendenum bassam dovius trwci- 
Jatum refert aute, quam contra Sophinam [smai« 
lem in Persiam progrederetue : quod vir magno 
rerum usn przeditus, iier hoc gravibss de causis 


versus Amaslíam Selimis etercitum, in clisuris mone C οἱ dissuasisset. Chuseinera bassam, veziretmi suum, 


tium, et impeditis itinerumque angustlis, luminum- 
que trarisjectionibus, afffixisset, Sinanuis bássze memi- 
nimus $upra capite 177. Ustazelvis a Sinane capti, 
ejusque Jussu necati cáput, a. Selime £4 Veue- 
tias, pro Turcorum more, missum fuit. Substitutus 
huc. Alis begus, infra. nominatus scachi Suarensis 
filius, initio regni Boleimanis, ad annum Chri- 
stannm 1392, abi plura de hoc exponemus, 
capite $19. 

206. Selimis in bassa suoo servitia ; Ducaginogli, 
Duzagini regali 2. catalogus. parricidiorum et ce- 
di&m Selimis. 

Piri bassa Turcis est is, quem historia belli 
Rhodii Pyrrhum Greco nomine vocat, αἱ Ajacem 
Jovius itidem appellatione Greeca dixit, qui Turcis 
est Aigas. Ducagini Glius Turcis est — Achmet 
b»ssa Ducaginogli, cujus ob'ter facta mentio, ca- 
pite 198. Natus fuit Ducagina familia, quam Jovius 
ait illustrem fuisso in regione Naupactia sive 
Lepantina, sicut jam dicitur. Ego vere lianc fuisse 
celebrem invenio apud Epirotas vel Albancenses, 
in quorum regione Barletius Ducagini meminit, 
loci vel oppidi cujusdam, cui cum imperio pra- 
fuerunt oliin, eta quo familie nomen hoc inditum 
fuit. Annales Venetorum tradunt, anno Cliristiano 
4414 Paulam et. Leccam  Ducaginos fratres, Ta- 
musii flios, cum ditionibus suis in Albania, 
Veuete so reipublice fldei permisisse. Jovius 
hunc Ducaginoglim ait infamem fuisse pluiibus 


Simili de causa. deinceps jussit interfici, quod ei 
per solitudines Arabi; Cairum pelituro cum caplis, 
auctor esaet, ne temere tanto cum exercitu (tam 
periculosum iter ingrederetur, ut in annalibus 
expositum legimus. Zgypto potitus, Jonusem bae- . 
sam (Janum male Geufrzeus et alii vocant), a Chei« 
re bege per calumniam delatum, seu furore quo» 
dam impulsus, e medio sustulit, ut est i&. annalibus. 
Coliigamus immanis Jam belluz diritatis inaedita. 
facinora. Primum octo parricldia, prorsus enormia, 
quibus patrem venero peremit, Achmeti Corcutique 
frairibus 8 et 5 fratrum filiis laqueo fauces. elisit : 
procerum deinde maximorum cades totidem, Mu- 
staphz basse vezirazemis Cheudeni bases, Duca- 
ginoglis vezirasemis basses gewemi sui, Ischenderis 
itidem bass generi, Tazisadis Cadilescheri, Balis 
Gemis Seguanis hasste, Chuseinis bases veziris, οἱ 
Jonuzis bassa : qux sone omaia quonam modo 
legatus Venetus, Aloysius Mocenicus, usque adeo 
elevare potuerit, ut nibil fuisse barbarum in hoc 
tyranno dicere sit ausus, mihi quidem mirari subit. 
907. Selimis adversus /Egyptl Syrimque. sultamum 

expeditio : Cansavi Gauri, Mameluci, Circassi, 

si. Quinquemontani. 

Simulasse dicitur Selimes, alteram aversus Is- 
wailem Sophinum expeditionem se snecep(urum, 
cum reapse sultanum Cairensem invasurus esset. 
Ι4 astu fecit, ne prepotentes duos hostes simul ia 
se concitaret : qui quidem inter se rccouciliati fue- 


PANDECTE ΠΙ5Τ. TURCIC. 


rant, 3nifbadverso Selimis instituto, non minus A plicando, cum modo magnum mariscsium, wodo 


AEgqypüi, quam Persz interitum quzrentis. Pr:zeterea 
stimulos addebat Selimi Cheir begus Halepi ( Jo- 
vius et alii Cajarbeium non recte vocant), qui suo 
eum sultano inimicitias exercens, defecturum ab 
co se nuntiabat, si propius ad Halepum cum cxer- 
citu Selimes accessisset, Cansavi Gauri nomen est 
sultani Cairensis in annalibus hisce Turcicis, 
qui nostris corrupta voce fominatur Campson 
Gaarius. [υπο Selimes przlio vicit, in quo sulta- 
"nus ipse «δυό oc«ubuit. Caibeium quoque, 
vel Chelrem begum, hoc przlio cecidisse, Geu- 
freus tradidit : cni tamen. deinceps ZEgypto ca- 
pta Seliinem commendasse Cairum, in his anna- 
"δι expresse legitur. D: Mamelucis abunde Jovis 


profectum vel admirelium, modo mágnum stabuli 
comitem interprelatur, qui Greseorum ie adlis erat 
ὁ µέγας χονοσταῦλος. Si Petro Mertyri, nt oeulato 
testi, (des habends, qvi line prefeisse dick 
exercitibus : fuerit scilicet is apud AEgyptios. Utu- 
Duveidar, qui Serasker nune apud Turces est, aut 
qui n£yac δούξ apud Grzeeos impegatbres olim di- 
cebatur. Nam μέγας ετρατολεδάρχῆς 6sso nen pi- 
teezt, quem prator Grecise noster cum. beglerbego 
comparat, Ejus verba superius exsoripta legantur, 
capite 66. 
209. Melienl Umera, Zamberdi Gasali, Gaza, Zosi- 
mus Gasaus, Remle, llama, Rammela. 
Vocabulum Melicul Umera nomen ejus officii sive 


et alii scripsere, quz paucis duntaxat attiugamus. B diguitatis denotat Arabica lingua, quondam Mame- 


Capere sub. Friderico Il Augusto. Duravit eorum 
societas vel ordo cum imperio 500 plus minus an- 
nis. Nomen ipsum signiflcat militer, qni stipen- 
dia facit. Et militabant sultano, perpetuisque bel- 
- Ms exerecbantur, equestris rei. praesertim peritis- 
simi. Moriente sultano deligehaat alium e corpore 


sive collegio suo, liberis suffragiis. &gi$ Plerum- 


que tamen emirum majorum, qui numero quatuor 
*rant, auctoritate dignitateque sultano proximi, 
ratio haberi solebat. Electus cuique Mameluco cen- 
tum scraphinos pro felicibus auspiciis imperii do- 
nabat, Omnes necessario vel Christiani erant, vel ex 
Christianis parentibus nati ; nec in ordinem suum 
vel Arabes, vel Saracenos, sive Mauros, vel Hebrzos, 
vel Turcos admittebant. Major eorum pars e Cir- 
cassis constabst, in pueritia captis, aut pretio dis- 
tractis. Eam ob causam Zercas sive Cercas quoque 
vocantur a Turcis, ob Circassorum inter Mame. 
lucos przcippum mBumerum : qua natie nomen 
Quinquemontanorum habet, Iberis sive Georgia- 
nis vicina, 

208. Tommanbai, sultanus ultimns Egypti, Ulu 

Duveidar, emir Quibir. 

Quem nostrornm historie Tomumbeium vocant, 
Turcis est Tommanbai, nomine non. vitiato. Quod 
officiu:n, queve dignitas fuerit ejus, qui dicitur 
hic Ulu Duveidar, ex ipso annalium contextu in- 
tlligitur. Initio commentationis hujus, capite ter- 


lucis usitata, quse apud Turcos est vel beglarbegi 
vel (uti vulgo pronuntiatur) beglerbegi, hoe est 
domini domini dominorum, qui sangiacos scilicet 
aliosque begos sub se babet. Vide prolixius expli- 
cata capite 14. Zamherdi Gsali, nostris est lam- 
burdus Gazzelles. Equidem hactenus operam dedi, 
ut minime corrupta nomina, prasertim propria, 
singulis in linguis ederem. Gaza, cujus in bis aa- 
nalibus paulo ante mentio (it, nota est Palestina 
civitas, quz viros illustres aliquot dedit : οἱ inter 
alios Zosimum G»zeum, oratorem eloquentem, li- 
cet paganum, qui necatus ab imperatore ZeBone 
fuit, bomine crudeli et -malitioso. Is est editus 
3nobis auctor historie Zosimus comes, άποφι- 
σχοσυνῄήγορος, quod nomen illum signi(lest, qui β- 
$ci aliquando fuit advocatus. Rum Karulus Sigo- 
nius V. C. singulig septimanis pagellatim, tum 
ederetur, 4 me per voredarios, opera Petri Per- 
ne Doloniam Basilea missum, bhiétori»e sus» de 
imperio Occidentis inscruit, nulla beneficii mei vel 
unico verbo mentione facta : «ui tamen, anno 1581 
sc Bolonie invisenti, eum ex Babaudi ducis aula 
discedens, ad Ferrariensem cum ducis Augusti 
Septemviri Saxonis legato, Andrea Paulo, viro 
amplissimo et amico singulari, coniitandi ejus 
causa proficiscerer, magnas sane gratias agebat, 
ingenue fatendo, minime se suum illud opusabs- 
que mca communicatione Zosimi, cum laude pu- 


tio, Ulu. significare notavimus excelsum, Petro p blicaturum fuisse. Nec dissimulabat se, cum in se- 


Martyri Mediolanensi in descriptione legationis Ba- 
byloniz, non Ulu Duveidar, sed cmir Chemir ap- 
jellatur, quod Arabibus est emir Quibir, id est, 
magnus cmir. Ea vox a nobis capite primo etde- 
cimo quarto superius est explicata. Moriyr odjicit, 
emir Quibir esse magistratum primum post solia- 
num, jdque propterea, quod exercitibus prosit. 
Ergo Sansoviuus ct alii falluntur, qui hujus in hi- 
$'ori: narrationibus ex Tommanbai Ulu Duveida- 
re, vel emire Quibire, fecerunt adiniralium Alexan- 
drig. Reperitur. etiam apud Geufreum | Derdar 
Quibir, ut apud Andream Cambrinium Florentinum, 
et alies, magnus Diadartus. Utrumque mutilatum 
ex Duveidare. Nec Geufraus sibiconstat in lioc ex- 


pulcrum suum (sic enim appellabat bibliethecam) 
me deduceret, Romam profectum petiisse copiam 
sibi fieri perlegendi Zosimi, qui esse ferebatar in 
Vaticana : nec. tamen id a Gregerio decimo tertio 
P. M., licet adhibitis intercessoribuse illustrispimis 
ac primi nominis eiloci cardinalibus, Farnesio et 
Estensi, certis de causis impetrare potuisse. Quo 
plus, ore tunc quidem rotundo, mihi se debere 
profitebatur, Sed enim ad annales ut. redeatius, 
quod bie memoratur Remle, oppidum Palgstinz, 
varias appellationes habet. Nam et Romle, sicut 
bic, εἰ lama, et Kama, et Ramaola Mauris, qui 
Arabes sunt, ac finitimis nominatur : qued voca- 
hulum terram arcnosam significat, οἱ a Turcis est . 


88T- 


JOANNIS LEUNCLAVII 


858 - 


mutetumin Remle. Distat decem vel duodecim Α΄ banenses vel Epirotz. Fecisse tradunt hos trans- 


plus minus milliaribus Asiuticis 4 Giaffa, que sa- 

cris est Litteris Joppe, sic ab Japeto vel Japheto 

dicta, quod versus Europam, ab Japheti filiisinha- 
bitstam, portus ejus celeberrimus speetet. 

210. Cudsimubarec, lkindi, Messit Axa. ladsuua- 
easi, Cubei Sahara, Cuba, Trulla, Naos dromicos. 
'Relimes in gyptnm cum exercitu profecturus, 

Ν06 cum ab Hierosolymis ncn procul abesset, 

werem tyrannorum secutus, quibus in ore preces 

9 perpetuo sant, Da mihi fallere, da justum san- 

cumque videri, civitatem Musulmanorum — etian 

opinione sacram sanctam invisere voluit. H:ret 
enim hodieque Turcorum in animis ea sive reliyio: 
sive superstitio, ut voti rei, Meccha sua visi'atà, 
non 86 legitime solvisse votum arbitrentur, nisi 

Bethleemam quoque, Christi curiis nobilem, et 

IHlierusalemam adierint. Vocant autem Hierosoly- 

mo, vel Hierusalemam, lingua sua Cudsimabarec, 

quod nomen significat loeuin benedictum — vel 
inclytum. Vespertine yfFeces Turcis sunt lkindi 
nemas, que nimirum nedio concipiuntur inter 
meridiem et occasum solis spatio. Concepit bas 
iu messit axa, id est in alba messita, sive teinplo 
Tureico. Nocturnsas, qux ladsunamasi Turcis ap- 
pellantur, et intervallo medio dici solent inter 
oceasum solis et mediam noctem, peregit in Cu- 
bei Sashars, sive Sehara : vocabulo denotante 
templum ín spatiosa situm area, et cui fastigium 
inpositum est. formz rotand:e. Tale fastigium 
Evagrio, $criptori ecclesiastiez historie, θόλος di- 
citur : Grzci recentiores, ut Zonaras, Cedrinns, 
olii, Trullum et Trullam nominant : uti cum Cetri- 
nus ait alicubi, Truijam sanct:ie majoris ecclesiz 
furnicam corruisse : quibus in verbis furnica 
significat labentem formam furni, hoc est rotun- 
dam, non in longum porrectam, cujusmodi tectis 
ccope.ta templa Gracis vaeY δροµικοί vocantur. 

Vox Cubei he Halis quidem cst ignota, veluti cum 
Venetorum in annalibus legitur, auno 1416 iguem 
exussisse eubas templi Sancti Marci, plumbo tectas. 
lutelligitar. auteni. hoc. anoalium. loco per Cubei 
Sahara, templum Solomonium hodiernum Hiero- 
solymis, quod et cubam habet ejusmodi; Turcicis 


fugium ad civem popularemque suum, Sinanem 
bassam, eique consilia sultani /Egyptii cum insi- 
diis detexisse. - . 
212. Régio Sait, /£gypti pars; Aythonus emendatus. 
Quod urbem Cairum ihgressi dicuntur Sellwiani 
milites, id factum aiunt alii per edm  porlam, 
quam nostri Bassuellaun vocant, et de quà 
paulo post amplius agemus. Regio Sahid Joan- 
ni Leoni Africani superior JEgyptus est, quam 
Thebaidis provinciain dixere veteres. Aythonus 
capite 54, ut etiam annales hi Turcici, non Sahid, 


sed Sait, hine appellat, et primam ac majorem 


(id est, maximam) ZEgypti provinciam facit : quo 
loco notandum obiter, secundam provinciam ejus- 
dem Agypti vitiose scriptam Demesor, pro quo 
reponendam sine dubio divisis vocibus, De Meser: 
quod Gal'ica phrasi denotat provinciam Meserensem, 
hoe est vicinam urbi Meser, quam rectius capite 
precedenti diximus nominari Miszir, out Missir. 
Ibidem quinta provincia cum  uibe Damiata, non 
est ZEliopolis, ab /Elio Pertinace Augusto sic wà- 
cata, quod- auctori Platinze credidit [teineccius : 
sed fleliopo!is, quasi solis civitas, ut in eadeni 
JEgypto quondam erat llermop^lis, Mercurii ci- 
vitas ; Panopolis, Panis civitas, et aliis a diis 
alie nominate reperiuntur, etiam a ridiculis illis 
JBgyptioru: numinibus quxdam, ut 4 canibus 
Cynopolis : a lupis, Lycopolis : a felibus, ZEluro- 


C polis. Plures Elias noster Cretensis in Nazianze- 


num quodam loco recitat. Corrigitor lioc etiam 
ia illo ipso Aythoni capite, cum dicit, haberi carnes 
crastinas, hadinas, gallinaceas : ut lector malit car» 
ncs eastronias, id est, vervecinas, quam ciastinas. 
215. Messita dicta Chasanis Zami. 
Auctorem hujus messite sive templi Cairensis 
Chasanem vocant annales lij Turcici, rectius pro- 
cul dubio, quam vel Joannes Fraxineus, apud 
quem. Hessin legitur, vel Helferichus in itinerario, 
cui scribitur Hessen, pro Chasau. 
214. Tommanbais suspenditur ; finis regni sultanini 
et Mamelucorum, Bub Suweile. 
Menorabilis est foedus lic Tommonbais iuteri- - 
ius, el A&gypti Syrizque sultanorum regni. fluis. 


templis familiarem, et amplissimam cirea se cóm- D Suápensus fuit Tommanbais undecimo die mensis 


plectitur aream. 
911. Rursus /Ethiopes sive Mauri, pro /Egyptiis. et 
Arabibus. 

"συν ZEgyptii et Arabes, olim sultaui Caireusis 
subditi, nomiuentur /Ethiopes ac Mauri, a nigro 
colore corporum, diximus sopra, capite 165. Sau- 
sovinus expresse hac in liistoria, Cairi sive Miszi- 
ris (ut nuuc appellari capite 61 notavimus) inco- 
las Mauros vocat, vulgari consuetudine. Paulo 


etiam post sequitur hic.in annalibus, interceptum 


ab Arabibus οἱ /thiopibus Tomnanbain, &elimi 
fuissc proditum. Czterum transfag:ie duntaxat hic 
unius meminerunt aunales Turcici, sed historici 
nostri duoruni, qui Mameluci fuerint, natione Λ|- 


Aprilis; anno Christiano 1517, ut Sansovinus adno- 
tavit. Sumptumn hoe de ipso supplicium ad 
portam Bassuellani, ut idem retulit, cum prius 
ignoimini2 causa laqueo ad collum appenso, pet 
urbem mulo insidens circumductus fuisset. Peu- 
cerus Basuelam Syriz portam noniinat. $877 Sed 
melius annales indicavere locum in urbis unbi- 
lico, eui nomen Bab Subeile vel Suweile, quorum 
illud significat portam, loc plateam. 
915. Morbus et mors Selimis, in loco (atali, Dephter 
darlar, Bairam majus ei minus. 

De pago Inzua dictum superius, numero 74. 
Non procul abest 4 Zorlo, sive Zurulo, sive Ciurlo 
Jovii, de quo diclum itidem capite 36 et 195. Nec 


859 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


890 


longe a Zurulo.distat islocus, qui Selimi fatalis A4 Soleimani solvissent, non modo rion exceptus ab 


propter impielatlem erga patrem bis exercitam, prz- 


lio committendo venenoque przbendo, dequo dictum 


capite 201, fuit, Et bis hoc loco Turcici quoque 
fatentur annales, fatali Selimem loco diem suum 
obiisse. Causam mortis attulit ei. pustula sive car- 
bunculus pestilens, ut Turci memorie produnt. 
Sansotinus ex aliis refert plagam fuisse corrosi- 
vam, instar gangren:z : quod equidem non puto, 
propter interitum Selimis subitum, eum gangrena 
tardiores plerumque progressus faciat. Dephter- 
dari sive Dephterdalari, sunt vel rationales, vel 
qeastores, vel (uti nunc appellamus). praesides. et 
consiliarii ca:rerze. Dairam, maximum Turcis  fe- 
stum est, instar Paschatis nostri, quod mense Ita- 


mazane.celebrant, quo et. jejunium suum servani, B 


integro mense triginta dierum, a crepuseulo mo- 


tutino, usque ad solis occasum, nihil cibi potusve' 


sumentes : et absoluto jejunio, suum hoc Bairam, 
Paschatis in morem, peragunt. Duplex autem. Dai- 
ram Turcis in usu est. Unum, mense Ramazane, 
de quo nunc agimus, et quod Bujuc, sive majus, 
, Sub magnum appellant. Ejus supra meminimus, 

: capite 41 et 55. Altérum, sexaginta plus minus ab 
hoe diebus celebratur, et Chazilariorum BDairaimn 
dicitur, hoc est religiosorum, qui peregrinatio- 
nem voti ergo suscipiunt, ad visitandum Mahume- 
tis propliet» sui sepulcrum Mecchanum, ut indul- 
gentias peccatorum suorum istic impetrent. Quippe 


czeteri ad hujus observationem Bairani non tenen- C 


tur. Ideoque Cutzug Bairam ab eis appellatur, uti 
festum minus,aut parvum. Neque vero slbi quidquain 
ad inpetrandum veniam  admissorum facinorum 
prodesse putant solam Mecchani templi visitationem, 
pi.Bethleemam quoque cum Hierosolymis adeant, 
uti paulo ante signifüicabamus. Hinc vero certum 
mortis sultani Selimis tempus colligitur alioqui con- 
troversum. Quippe legitur apud Jovium, exstin- 
ctum S:lim:m auno Christiano 1519, die deci- 
mo quarto mensis Februarii : cum Sansovinus et 
alii verius omnino tradant, id. accidisse mense 
Septembri, anno 1590. Qiippe Bujuc Bairam tunc 


instabat, quod Sclimes celebraturus erat. Hadria- , 


nopoli, si superstes fuisset. 
$16. Soleimanes initio regni Belgradum obsidet, Dur- 
gurdelen cum ea capit, Subacs, Sabatia. 
Causa, cur regnum auspicatus Soleimanes, Un- 
garis mox bellum inferret, non erat alia reapse, 
quam certa spes occupandi Delgradi, Cum cseteris 
ejus regni provinciis et oppidis, rege Ludovico, 
Vladislai filio, necdum per zttatem ad. gubernan- 
dum idoneo, et procerum suorum, tam secularium 
quam ecclesiasticorum contemptui exposito : qui 
posthabita dignitate regis οἱ salute reipublice, 
suis duntaxat commodis, ambitioni, luxui fastui- 
que ab hominum memoria inaudito, studebant. 
Occasionem vero pacis abrumpendz, Spauduginus 
hanc exposuit : quod legatus Soleimanis, ad de- 
nuntiandvm Ungaris bellum missus, ni tributum 


- 


cis lioaoriflice, verum etiam tractatus preter lega 

torum jus fuerat : idque propterea, quod vindicare 
se de sultano Turcico vellent, ob ignominiose ac 
iasolenter habitos a Selime prius legatos suos. 
Burgurdelen vero Soleimanes przcipiendam putavit, 
ne qua Savo secundo Delgradensibus obsessis, ad 
quorum is menia Danubio jungitur, venire subsi- 
dia possent. Quippe Burgurdelen Turci vocant ilfud 
in ripa Savi fluminis oppidum, quod Ungaris Sabacz 
appellatur, cinctum undique Savo, in quem Drinus 
i'Fidem 4ο Baconsius amnes influunt. Donfinius 
refert auno Christiano 1470 initam fuisse vel oc- 
ceptam zdificari molem Sabaz, cui nomen Turcus 


indiderit, uti Sabaz vocaretur, quod Turcica lingua 


mirabile quid significet. Intelligit autem Turci no- 
mine sult:mum Muchemetem, Bajazitis patretn, 
Selimis avum, Soleimanis proavum. Quippe Muche- 
metes, a Belgradi obsidione, anno Christiano 1456, 
invicti ducis Huniadi& virtute turpiter rejectus, 
hauc exstruere quatuordecim post anus arcem 
voluit ad Savum, e regione Sirmieniia agri, ut 
inde fines Ungaricos invadere pro lubitu posse!. 
Hinc nova munitioni superbum nomen datum Bon- 
finius putavit. Sed postea tamen Sabatjam, veluti 
Savatiam, a Savo flumine potius dictam fatetur. 
Rex autem Mattbias, lluniadis filius, anno Ghri- 
stiano 1475, Muchemete adhuc superstite, Saha- 
tiam vi expuguatant recepit : a quotempore noatro- 
rum in potestate mausiL ad hoe usque bellum So- 
lcimanicum. Alba Grzca potitos Turcos notavere 
nostri anno 1521, die vicesimo quarto Junii. 
A88 9217. Rhodi obsidio, Mermere, Marmora, 
Portus Physicus. 

De Mentesiana ditione dictum supra, capite 15. 
Videnda quoque Natoliw tabula geographorum 
priucipis Ortelii. Mermere Turcis appellatur oppi- 
dum Anatolie maritimum, a cujus portu distat in- 
tervallo non magno Rhodus. Oppidi nomen Grxcia 
est Marmora, portus autem, Phisco, pro quo legi- 
tur in Ortelii Natolia Fischio, non recte tamen, 
quando Physeus etiam Sophiano scribitur. Situs 
est e regione portus Rhodii, qui ab hoc duntaxat 
octodecim milliaribus Grxcis disjungitur. 

918. Megalo Mastor Rhodi, Stankoi, Bedrum. 

Graxca voce Turci quoque µεγάλον µάστορα vocant 
magnum Rhodi magistrum, vel ordinis equitum 
Rhodiorum principem. Is erat id temporis Philippus 
Villerius Liladamus, natione Gallus : qui Fabricio 
de Carettonato e familia marchionum Finariensium 
in Liguria Saxonicee stirpis, neo ila dudum mor- 
(πο, successerat. Deditio Rhodi facta fuit anno 
Christiano 4592, die vicesimo «quinto mensis De- 
cembris, videlicet natalitio Christi, quo etiam 
Soleiimanes urbem ingredi voluit. Erat in potestate 
lthediorum equitum nobilis quoque Cos insula, 
Hlippocratis medici patria, quam Itali naute Lango 
nominant, Graci στὴν Κῶ, velut εἰς τὴ» xàv, Tuzci 
Stankoi. Ilic itidem Soleimanis in manes, ami:sa 


891 


JOANNIS LEUNCLAVIÍ 


$2 


Rhodo, venit. Arcem quoque Dedrum secutam mox A parte reyni Ungariz, que a. Salaukemene, Tibisei 


aiust annales horum exemplum. Eam Marius Niger 
ekistimoavit, esse Uranchiklas Cari Strabonis, et 
Petrum vocat. Idem. Halicarnossum veterem putat 
respondere Castello Sancti Petri, qno de nune an- 
nales hi loquuntur. Notus quidem est sinus Saecti 
Petri, sic 8 Castello Sancti Petri dietus : sed. utrum 
referendus sit ad Halicarnassum, an ad Jasum Ca- 
rise, einos ut Jasfus ille Plinianus sit, equidem aliis 
deftujendum relinquo. 

219. Finis ducatus Dwlgadirensis , scach Suwar , 

Zuiria, Tzanisas. 

Quemadmodum antea, capite 157, quosdam osten- 
dimus anticipasse finem regni famili:eque Carawa- 
nicse : sie etiam facium in. Aladeuliorum familia 
fineque principatus Dulgadicensis videmus. Quippe 
mostri volunt. eam desiisse sub imperio Scelimis, 
2uno Christiano 1514, quo tempore captus et ο6- 
císus fuit Ustazclves, uti supra declarxtum. Turci 
vero tradunt illi fuisse substitutum a Selime fratris 
filium, Alim begum, qui scachi Suarensis fllius hic 
appellatur. 1s septem annis à morte patrui potitus 
imperio, nunc tandem sub Soleimane sceleratis 
insidiis e medio tollitur. Scachi nomen: iis genti- 
bas estfamiliaro, de quo commentationis liujus 
initio diximus. Sic in appendice Reíneccii ad eaput 
octavum Aytlioui, Sirvansa non pro alio debet ac- 
cipi, quam pro scacho Sirvani, qui Medis: sca- 
clius sive rex est : sic et Philippo Bergotuati qui- 
dam nominatur Tzanisas, vocabulo corrupto ex 
Tzani scach, qui Tzanorum scachus est, gentis 
itidem Pontiez, sicut et Suarensesad Pontum Col- 
cbidemve pertinent, vcl Lazi, vel eig proximi. Δο 
sunt iidem hi Suarenses, quorum rcgionem Ortelius 
ex Alphonso Hadriano Zuiriam nominavit. 

220. Aigas bassa, Ckasnadar bassi, apochrysiarius 
Bonfinii, apocrisiarius. 

Habet hic lector illum Aigasem bassam, quem 
sapra indicavimus a Jovio voce Graeca nominari 
Ajfacem. Orwindus erat e Cimera, non procul a Cor- 
f'yra, (rans sinam sita, quam Leo Sapiens Augustus" 
Chimaram in Novella. de thronis appellat, et cum 
Buthroto, ibidem ad quintum a Corcyrz oppido et 
arcibus milliare sito, Naupacti metropolitano subji- 


ostiis obversa ( dietum de hac capite centesimo) 
usque ad Varadinum hoc Petri, Sirmium vocatur. 
Graci, Francorum a czde, Φραγχοχωρίον recentio- 
ribus in historiis dixere. Quod annales aiunt, pu- 
gnatum inter Soleimanem et Ludovicum circa tem- 
pus Ikiudi, de notatis capite 210 lector intelligit. Et- 
nim quod Christianis vespertinarum précum tempus 
est, hora nimirum tertia post meridiem, "Turcis Tkindi 
nemas appellati notavimus. Stephanus Broderithus 
in historia 489 de hac Ludovici regis Ungari cla- 
de, dimicari ceptum refert hora post meridiem 
fere tertia, qu:e scilicet a Turcis etiam memoratur. 
Ilic autem Ludovicus, ejus nominis apud Ungaros 
secundus, Ungarie Dohemizque rex, ad oppidum 


B Mohatzium (Mugacium libuit aliis nominare), pro 


stratis undique copiis suis, przlio semet eripiens, 
in vicina palude, cum in altiorem paulo ripam eva- 
dere conaretur, et equus regius posterioribus pedi- 
bus insistens, frustraque saltum in ripam adver- 
sam moliens, in dorium una cum vectore corrue- 
ret ; ita ut. erat armatus, sesquipalmis in aque 
lutulento gurgite depressus et suffocatus interiit, 
anno Cliristiano 1596, die mensis sextilis vicesimo 


. nono, Joannis Baptis::x decollationis memories  di- 


cato, pro quo natalem alii non recte ponunt, id est 
vicesimo quarto Junii. Filius erat. Vladislai Jagel- 
lonii, Casimiri Polonie regis nepos. Matrem ha- 
buit Annam Candalensem, regiz Navarrenz stirpis 


c apud Vascones, in Gallia ; quae nulla cute vel pelle 


tectum in lucem edidit, quam postea medicis arte 
naturam juvantibus est consecutus, Habitum hoc 
infelicis ominis loco. Pater baptizando pro more 
Christiano, Julii nomen indere decreverat ; sed 
aliud suadente matre, Ludovicus fuit. appellatus. 
Hoc itidem ominosum plerisque visum, quod gnus 
lioc nomine rex quondam apud Ungaros pariteret 
Polonos rerum potitus fuisset, Sigismundi regis 
et post imperzforis socer, e Gallica familia regum 
Neapolitanorum ortus, ideoque Loisus vulgo dictus, 
qui moriens masculum heredem post se nullum re- 
liquerat. Narrantur οἱ alio, qus infelici juveni 
(quippe vicesimum primum aatis agebat annum, 
cum interiret) tristissima quxque portendere cre- 


pit, Supremus thesaurarius in Officiis Porte Osma- D debantur. ftetulit aliquando — mihi generosus et il- 


nice Chasnadar bassi dicitur. Eorum explicatio 

$uu:n, non multo post, locum inveniet. Et sunt in 

pmnibus regnis thesaurarii, quos Boufinius dici 

Krniauis Wazstores, Graecis apoclirysiarios existi- 

inaus fallitur. Non. enim apud hos apochrysiarii 

reperiuntur usquam, sed apocrisíarii ; longe diver- 
si nomen officii, quo fungentes, a responsis aliqui 

Latiue vocarunt. Grxci hodie sic internuntios et 

legatos appellant. 

931. Ρείτουατ, Sirmium, Francochorion, interitus 
Ludovici regis Ungaria predictus a. spectro. 
Quod Varadinum Petri dicitur, Ungarl Petrovar 

zppellant, hoc est, civitatem Petri, vel [Iex pón ocv. 

Sitam in libero colle vidimus ad Danubium, in ca 


lustris Bairo Kitlizianus Joannes, quem honoris 
causa nomino, sibi notam fuisse matronám lionc- 
Btissimam, gente Bocciana nobili cum primis apud 
Silesios editam, et equiti Suevo Stainanz familiz 
huptam. Ea juvencula missa fuerat in aulam Le- 
dovici regis, ut esset in gyn$cio regine Marie, 
Karuli V et Ferdinandi Augg. sororís, Ludovici 
conjugis : et quidem 4 morte regis omnium can- 
sternatis animis, et ob metum adventantium Barba- 
rorum trepide gynzcio praesertim fugiente, coro- 
nam regiam, ab aliis prz formidine neglectam, con- 
servasse dicitur. Commemorabat banc Baro noster 
recitare solitam non multo ante regis interitum, 
cum Budz rex ageret, ac. pro. morc clausis arcis 


. 


PANDECT. Π15Τ. TURCÍC. 


891 


foribus pranderet (misere quidem certe viclitasse 4 της mares. Postea suam Joauni filiam Isabellam, ex 


regem hunc, defraudatum et contemptim habitum a 
proceribus Ungarie, regio interim luxu difflaenti- 
bus, testis occulatus Herbestalnus Dato. memoriz 
prodidit), accessisse ad areis portam spectrum quod- 
dam, ut eventus docuit, in. (orina. hominis foxlum 
in nodum distorti et elaudicantis, altaque voce ffa- 
Εἰίαοεο collequium regis, cu: neecssario quadam 
indicaturas essot, ad regiam fegnique salutem per- 
tigéhitia, Cuinque neglectus initio, quod in aulis 
fieri selet, nunc altiori clamore, nunc ejulatu ad- 
. hibito, Id uti quamprimum regi significaretur, pete- 
ret : tandem heminis importunitate commotos quos - 
dam, tum exira regem íipéum nemimi seeretum 
lroc se patefagturum diceret, rem ad regem detulisse : 
qui mos abire quemdam e splendidiorihus aulicis, 
el simulata persona regia, quid istic arcani esset, 
quarere jusserit. Tum vero. claudum illum de ar- 
cano revelando velut α rege' prasente. appellatum, 
negasse primum hutc esse regem, deinde &ubjc- 
ciese rogom, qui se audire mollet, brevi periturum, 
atque his prolatis, in oculis omnium evanuisse. 

Memorabilis sane plureg οὗ causas historia, quam 

equidem loco (am idonee minime putavi silentio 

praetereundam. 
239. Novus Dervislariorum motus. 

Qui Calendores Turcis dicuntur, qui Dervislarii, 
declaratum | superius capite 171. Dervislarios qui- 
dem esse nomen generale, quo Calenderes et alii 
capite dicto recensiti comprebendantur, vel hoc 
etiam ex. loco perspicitur. Calender autem Zelel.i 
significat Celenderem site feligiosum nobilem, ex 
causa in ipsis annalibus expoeita, quod originem 
generis, scilicet ad Chasim Bectasem,referrct ; cujus, 
ut aocteriiatis olim summz viri, mentio facta fuit 
ἱ vita Urchanis Gasis, Osmanis fllii, non ptocwi 
ab ansalium initio. 

935. Bunam Erdelii Soleimanes Ungarie regem 
crent. Cause progressuum, quos. Turci fecerunt 
in Ungaria. | 
De Bsni dignitate tractavimus eapite 174, de 

Atdelio vel Erdelio capite 105. Banum hic Erde- 

lii vocant annales, quem nostri non Benem, sed 

vaivodam Erdelii sive Transsylvanix perpetuo di- 

xerunt. [s tunc. temporis erat Joannes de Zapolia, 

comes Cepisiensis, Ungarie pestis: qui ante pre- 
liam de indsetrià tardius ad Ludevicum regein 
cepias auxiliares ducens, regem cum suis in extre- 
mum illud discrimen conjerisse creditut, ut ambitu 
nefario pervenire, cxso Ludovico, genuinus scili- 
cet Ungarsus, sd regnuw posset, Kaum ob causam 
dudum quoque Ludovici sororem Ani&m, Ferdi- 
nando, magni Maximiliani Gzsatis nepoti. despon- 
sam a Vladislao patre paulo aute, quam c vivis 

«excederet, frustea lieet amblverat ; ut o: plus juris 

zd regnum, 90 siquidem sororius regis fuisset 

factus, haberet. ipsius autem Joannis Zapoliensis 
sororem primo sibi matrimonio junxit Sigisinun- 
des l'olenie rex. e qua tamcn nullos. susccp.t libc- 


a teró conjugio natam, Sigismun:tus uxorem dedit, 
ut infra dictari prolixius sumus. Creduntur Joannis 
causas favisse Poloni, eamque studiis maximis cum 
per alios, tam per. llieronymurh Lascum, Alberti 
patrem, Soleimani Osmanida, 4ο Francisco Valesio 
Gallorum regi, bonis scilicet illis confaxderatis ac 
sociis, in detrimentum reipablic:e Christian: com- 
mendasse : ne quieta totius Ungarici regni posses- 
sione potiti principes Austriaci, formidabiles ipsis 
euam Polonis fierent ; qui sane stimulus zemula- 
tionis Francisci quoque regis animum perpetito 
pungens, eum ad consilia nefanda, reique public:e 
perniciosa, tum indelebili ad omnem memoriam 
posteritatis infamia sua, perpulit. lta nimirum per 
auibitionem et invidiam fuit atiractus in viscera 
nostra sevus et juratus hostis. Utinam ne nunc 
etiam fucata libertas electionis, οἱ foederis Osmani- 
darum cum vicina Sarmatía prztextus, ac detesta- 
bilis quorumdam ambitio, malum aliquod Europc 
pariant : quod Deus tamen optimus maximus omen 
avertat !. Notari quidem annalium verba debent, 
quibus Joannes bie Turcis non electus ab Ungaris 
rex, ted Banus Transsylvavim nominatur ante 
quam Soleimanis beneficio scilicel regnum οὐΜίηθ- 
ret. idem Banus detulisse sua. dicitur Soleimani 
obsequia. Quid aliud hoc, quam factum fuisse clien- 
tem, *&à mancipium potius Soleimanis * Magis id 
etiam paret ex eo quod sequitur : Soleimanis im- 
perio Banum se submisisse, vel subditum Soleima- 
nis factum esse, sicut ipsa verba Turcorum sonant. 
llc scilicet ilía libertas est, quam ore jac-itant, 
qui Turcis semet adjungunt. Fructus autem bouze 
protectionis liujus et patrocinii Turcici, paulo post 
ex capite 250, et ipsis ex annalibus, ubi de morte 
Joannis et fllii matrisque in Transsylvaniam rele- 
gatione narratur, luce meridiana clarius appare- 
bunt : itemque de Supplemento annalium nostro, 
ubi tandem videmus, ambitiosi patris, et reipubli- 
ος noxii filium, Arianz secte patronum, qua Ma- 
liumetanis fores aperit, sine liberis, in ipso zetatis. 


flore, justo Dei Judicio, rebus humanis exemptum 


fuisse, Notum vetus ac verissimum quidem oracu- 
lum illud | 


D Εὐσεδέων παϊδεσσι τὰ λώϊα, ἑυσσεθέων &' οὔ. 


Fausta piorum posteritas, infausta. scelestum.. 


941. Viennam Austrie Soleimanes obsidet ; Wetsch,. 
Viudoniana, Ostrikion. 

Hujas obsidionis auctor Soleimani fuit. Joannes; 
Zapwliensis, hostis Germanorum, cum Ungaris suis, 
parum equis nationi bene de se merit. Nec iu 
illa czecitate sua dementes perspiciebant, si Solei- 
mani licuisset in Germania pedem figere (quod. sano. 
quominus fleret, per ipsos non stetit, solo benigni 
Numinis favore pestem illam nostris a finibus γε” 
tente), non minus Üngarorum libertatem oppressus 
rum fuisse barbarum, quam nostram : a. fronte 
scilicet. et a terzo. jam ipsis intra septa stia con- 


Pd 


8^5 


JOANNIS LEUNCLAVII - 


$05 


c'usis. Vienna Turcis est Wetsch. Vetus appella- A 236. Coroue, insulu Daln, Badra , capile a nostris. 


tio Vindomana legitur in Notitia utriusque imperii, - 


quam equidem integriorem puto, quam Vindobonz : 
presertim si divisa littera M in N et I, dicatur 
Vindoniana : sicut obiter superius etiam capite 
prino commentationis hujus indicavimus. Regioni 
nomen non ab austro datum, quod ab austris per- 
flari crebro soleat, ut Lazius scripsit, sed ab orien: 
tali situ, respectu relique Germaniz, vel e prztore 
Gracie nostro paret, qui Graecis ὀστρίχιον suo 
quoque tempore dictam ostendit, Id enim nomcu 


Ostrich, vel Ost-Reich, Germanís simpliciter sonat. 


regnum orientis, vel ad orientem situm. Quod fri- 
goris vi narrant Turci Soleimanem ab obsidione 
discedere coactum, excusandi sultani sui suornuw- 


que causa faciunt. Quippe constat Turcos vicies B 


muros urbis subiisse, vicies a moenibus virtutc 

propugnatorum fuisse repulsos, adeoque tandem 

frameis licet ac fustibus adhibitis, adigere suos am- 

plius ad oppugnationem redintegrandam nulla vi 

potuisse. llinc urbis capiend:e desperatio Soleima- 

nis animum subiit, ut apparet ex ipsa Viennensis 
absidii descriptione. Cepit in morem fug: Soleima- 
nes reliquis cum copiis abscedere, die decimo quarto 

Octobris, anno Cliristiano millesimo quingentesimo 

vicesimo nono. Atmindanis nomen, cujus mentio 

sequitur, exposuimus supra, Capite 120. 

925. Altera Soleimanis contra Germanos expeditio. 
Casan M ichalogli cum suis a Friderico principe Pa- 
latino cesus; Palatinorum in rempublicam merita. 
Intelligunt annales [lispani nomine Karulum V 

Augustum, flispaniarum regem : quem imperato- 

rei Bomanorum infitiari solebat Soleimanes, quod 

se belli jurc successorem Constantini magni diceret, 
qui tam Occidents, quam Orientis, fuisset impera. 
tor, Casanis Michaloglis nomen apud. Soiterum, 
qui ex nostris hoc bellunt eleganter ascripsit, 
non legitur. Vaivodz appellatio, qux Casani tri- 
buitur, capitaneum significat, Cesus cum suis 
memorabili clade fuit a Friderico principe Palatiuo 

Rhenensi, auxiliorum. impefii supremo duce, qui 

post septem virali dignitate fulgens, 491 honorata 

gravique senecta. vitam in terris clausit. snam. 

Sercnissima sane Palatinorum principum familia 

tam superiori, quam hoc contra Soleimanem bello, 

perutilem immortali cum laude sua reipublicae 

Christiane navavit operam : cum obsessa Vienna 

Philippus, e Friderici fratre Ruperto natus, in loco 

nihil id temporis munito, contra vim potentissimi 

hostis defendendo, suum pro salute patrie caput 
devoveret : Frider:cus et Wolfangus fratres Cremb- 
sii, ad decimum a Vienna lapidem, cum copiis in 
omnem bene gerendz rei occasionem intenti subsi- 
Sicrent, ac nunc demum anno tertio redeunte 
$5leimane, primus Fridericus ad defendendam Au- 
slríam advolaret, et paratus ipse Barbaros impara- 
tos et imprudentes invaderet, czederet, prolligaret. 
llosiis quidem elogium, de cxso ab Alamanis Ca- 
stc Michalogli, ad hujus familie laudem pertinet. 


De Corone dictum cap. 177. Insula Balu, locus 
est ad ipsam Coronen, littori proximus, quem in- 
colunt Grzci, Turcis inhabitantibus. Hine íntel- 
ligi potest, quod apud Ortelium legimus, Coronen 
in Messenia Peloponnesi, Sophiano diei Coron, 
Mario Nigro Nisi. Quippe νησί Grxcis insulam si- 
gnificat, integreque dici debebat νησίον. Λο toti 
nomen urbi a patre Niger dedit, Badra Turcis ef- 
fertur Peloponnesi urbs : Patrasso vocant Itali : Pa- 
ir» quondam Grecis numero multitudinis enun- 
tiabatur. 

997. Chairadin Barbarossa, Cesair. 

Nntionem vocabuli Chairadin capite 36 dedimus. 
Hie nulla fit. lloruccii mentio propterea, quod 
perierit ante quam pro Turcis aliquid insignis 
rei gessisset, privatis contentus commodis. Major 
is natu. frater Cliairadinis, sub arcbhipirata Ke- 
male nomen et rem consecutus e piratiea, Seli- 
mem Arabem, regni Algeriensis hzeredem, cui ro- 
gatus suppetias tulerat, per insidias in balnco 
necavit, ct urbem eum regno slbi per vim asseruit. - 
Exstincto deinde flornuccio, cujus interitum Jovius 
descripsit, Chairadines frater, et ipse pirata nohi- 
lis, in possessione regn) successit , tandemque 
Soleimani factus longe charissimus, ea gessit, 
quz deinceps in annalibus esponuntnr. Ad hunc 
per errorem omnia referuntur bic, de capta pra- 
ser!tim Cesaire, qux a fratre, dum viveret, gesta 
fuerant. Cesair Numidis metropolis, Algerium 
vulgo dicitur. Priscis erat Julia Cxsarea. Nicolai 
des a Mauris Gezeir, Arabibus Elgezair dici pu- 
tat, nomine significante insulam, propter Balea. 
rium οἱ aliarum insularum viciniam, sane ridicule: 
cum utrumque sit. idem, nisi quod alteri additvs 


δι EL vel aL articulus Arabicus, et utrumqua 


corruptum sit ex Caesarea, sicut ct Cesair. Barba- 
riam vocari maritimam Africam , initio Supple- 
wenti Annalium nostri monuimus. Asprorum 
quadragies centum millia faciunt. centum millia 
thalerorunfpretio thaleri unius ad quadraginta as- 
pros revocato, sicut ostensum est capite 18. 


228. Officia Porte Osmanice pracipua, cujusmodi 
sun! hodie. 


D Prius, quam accedamus ad explicationem offii, 


quod Chairadines hic consecutus traditur, supremi 
videlicet beglerbegi maris, uno tandem cowmple- 
ciamur loco totius aule, vel Portze potius Osmaai- 
ος officia praecipua, rebusque Turcicis ezplicon- 
dis et intelligendis necessaria. 

Primum hzc sciri oportet esse duum plane gc- 
nerum, alis intra saraium deputatis ipsiusmel 
sultani ministeriis, ac rursus aliis extra saraium 
sua obeuntibus munera. 

{πίτα saraium hi sultano serviunt : 

Capi Aga, vel Capi Agasi. Profectus aut Capi- 
tancus Porta. 

Oda Bassi, eubieularius maximus et praefectus 
Itcoglanis saraii. Adolescentes sint, qui ab aetatis 


£97 PANDECTE HIST. TURCIC, 
Octavo ad vicesinfudT ahnüm usque, pro sultano A 
aluntur et educantur intra saraium, varieque pro 
indofe sua instituuntur, presertim ut legere di- 
scant, et scribere, et jaculari, et equitare , leguin- 
que Mahumetanarum summam percipiant. 
Chasnadar bassi. Thesaurarius maximus. 
Kilerizi bassi. Dispensator maximus. 
Serai Dar Agasi, vel Serai bassi. Supremus sa- 
vali praefectus, absente sultano. 
Et hi quidem omnes spadones vel castrali sunt, 
ac singuli sub se plures alios, itidem castratos 
vel eunuchos, habent. 


ἐ95 
Sequuntur vezir basse, capita scilicet consilii 
sultaniui. Quondam nonnisi t:es aut. quatuor ve- 
zires erant, uti paulo post exponemus. Sed nune 
vel plures vel pauciores, prout visum fuerit. sul- 
tauo deliguntur. Supremus, qui vezir azem Tur- 
cis appellatur, solus universum maxima eum po- 
lestate administrat imperium, ceteris in Divan» 
(quod explicatum nomen est sub (inem 171 cajn- 
tis) sic assidentibus, nihil ut ipsi proloquantur. 
Ex his eUam deligitur. judicio sultani, qui Sei , 
Asker, et Ser Dar appellatur, explicandis paulo! 
post vocabulis. Cum nos Constan!inopoli | agere- ! 
mus, vezirum dignitas a sullano Murate, novo ! 


Secundum hos, tres in primis adolescentes sunt, 
ipsius sultani ministeriis iuservientes, quorum 
haec nomina : 


Silichtar, qui arcuim, sagittas, arma czetera sul- . 


tani portat. 


Tzohadar , qui vestium sultani curam geri, 


ejusque scaramanglum portat, ad arcendam plu- 
víam factfm. De hoc plenius dictum capite 199. 

Kioptar, cui potus sultani commendatus est, οἱ 
qui semper eques etiam pro suliano fert aquam 
secum in lagena. 

Pertinet huc etiam, id est, refertur inter officia 
saraii, Bostangi bassi, praefectus hortulanis : cui 
delectorum e Christianorum liberis Atzamoglano- 
rum supra quatuor millia parent. 

Sunt autem his omnibus sui tam vicarii, quam 
alii oftieiales attributi; qui pro antiquo more gra- 
datim ad dignitates supremas 4942 ascendunt. 
Inserviunt autem recensiti liacteuus ipsi sultano 
intra saraium, ac siquidem equese saraio prodit, 
omnes eum comitantur; sin aliquo se mari con- 
fert, ipse Bostangis bassa clavum caicz, sive na- 
vigii, quo.sultanus vehitur, tenet ac gubernat. 

Ad saraium quoque pertinent hi, quorum nomina 
sequuntur : 

Zeschnegir bassi, pregustator maximus, el prz- 
gustatoribus ceateria, plus minus centum, przefe- 
c:ug. 

Motpac Emini, prefectus culine, vel rei coci- 
narise. 

Achsei bassi, coquus maximus. | 

Estra saraium hec officia numerantur : 


Primus omnium locus est Muphti, qui supremus b 


est Aleorani sive Mabumetane legis interpres, οἱ 
auctoritatem apud Turcos eam obtinet, quan: Papa 
sive pontifex maximus apud Latinos, apad Gra- 
cos, patriarcha. ) 

Huic proximi sunt Cadilescheri vel Cadiascheri, 
supremi et ordinarii militarium civiliumque cau- 
sarum judices ; unus per Graeciam vel Europam, 
dictus Rumeli Cadilescher ; alter per Asiam, Apa- 
toli Cadilescher: quibus tertium Selimes primus 
adjumxit, post subactos Armenios quosdam, Dal- 
gadirenses, AEgyptios, Syros, Arabes ; ideoque ma- 
jus est hujus officium, propter multitudinem po- 
pulorunm, et ipsarum regionum amplitudineo. 
Plura de bis diximus supra cap. 29. 


czeteroqui exemplo, novem bassis erat tributa, quo- 
rum subjicere nomina libet : 

1. Osmau bassa, Vezirazem, et Ser. Dar contra 
Persas. 

2. Messich bassa. 

9. Mechemet bassa. 

4. Ali Capitan bassa, beglerbegus maris; no- 
stris Uluz Ali, hoc est, Ali apostata. 

9. Ibrahim bassa beglerbegus Coiri vel /Egvpti. 

6. Ferhat bassa, belli dux contra Persas. 

1. Giaffer bassa. 

8. Ali bassa, sororis sultani maritus. 

9. Cicalogli bassa, belgerbegus Revani. 

Post vezires, auctoritate maxima sunt tres be- 
glerbegi, quorum hic ordo : 

Rumeli belgerbeg, hoc est Romanize sive Grze- 
cia. 

Anatoli beglerbeg, hoc est, Anatolie vel Asiae, 

Denizi beglerbeg, hoc est, maris : qui vulgo Tuc- 
cis nunc recepto vocabulo, Capitan bassa quoque 
nominatur.  . 

Hi tres parem io sedendo locum et honorem ob- 
tinent cum ipsis bassis veziribus, quoties in Diva- 
nua; publicum veniunt. 

Sequitur Nischanzi vel Nissanzi bassa, qui lit- 
teras omnes, omniaque mandaia εἰ instrumenta, 
quotquot apud Portam expediuntur, obsigna!, νο” 
luti supremus Porte cancellarius. 

Tres Dephterdari, quorum primus, nostro more 
loquendo, praeses camera yel prefectus est ara- 
rii maximus ; duo reliqui, velut collego ipsius, el 
«onsiliarii (iscales. 

Rais Kiutap, cujus in manibus sunt. omnes li- 
bri, comunentarii, res ad jarchiva perlinentes. 


.|deogue gradum vicecancellarii tenet, aut primi vel 


maximi secretarii. 

Omnes autem hactenus enumerati suo in Di- 
vano publico sessionem habent. 

In eodem Divano sedent etiam quadraginta plus 
minus lasitschi, sive secretarii, vel actuarii, qui 
scripturas absque inora perfüciunt et expediunt. 
Ac tanta quidem sedulitate geruntur omnia, ul 
ipsa negotia propemodum eodem tempore propo- 
nantur, consultauoni subjiciantur, οἱ exsecutioni 
mandeniur. 


Sequuntur Aga, Turcis Agalari dicti, numero 


800 


JOANNIS LEUNCLAVII 


9 


multitudinis, vel officiales, sive tribuni, qui noun A — Mutapheraki bassi, capilanous baronum ac prz- 


habent sessienem in Divano vel synhedrio, sive 
consilii publici loco, nililoque minus obligati 
sunt, uti quotidie eomparcant in saraio, sibique 
deputatis in. Joeis aliis sedeant, Notionem vocis 
Aga lectori cap. 175 dedimus. 

Principem vero inter hos Agalarios locum obti- 
nel genitarorum aga sive tribunus, qui Kibaiam 
sive viearium suum, el capitaneos, et coliortium 
Uwces, et alios officiis prefectos habet. Adeoque 
sub ejus vexillo tam genizarorum, quam solaccho- 
rum, viginti circiter hominum anillia militant. 

Proximus huic emir Halem, qui supremas est 
vexillifer, et in expeditionibus vexillum sultanl- 
uum gestat, ct alioqui vexilla beglerbegis, in mor- 


tmorum loca substitutis, itidemque sangiacbegis, B 


offert. Quippe cum quis horum a bassis iu defuncti 
locum electus est, mox emir Halem symbolum ei 
dignitatis vexillum tradit ; simul tympanistas οἱ 
tibicines ad domum vel tentorlum electi sub ve- 
speram mittit, et istie pulsare tynipana, tibias ac 
fistulas 493 instare jubet. Officlum fructuosum 
est, et primi secundum genizarorum agam no- 
minis ac loci. 


Capitzi bass:, modo quatuor, modo sex, pro 
arbitrio sultani creantur. Et praefecti sunt. capitzi- 
lariis, id est, janitoribus ; habentque singulí sub 
se trecentos aut quadringentos capitzilarios, quo- 
rum est luservire ipsius personz sultani, eunique 
circumstare, quoties publice facultatem adeundi 
se prebet, quod audientiam dare dicunt: et belli 
tempore, quando sultanus in castris est, circum 
Ipsum excubias instar cubiculariorum agunt. 

Duo przfecti stabulo, major εἰ minor. Primus 
ipsis Bujue Emir Abor; vel Achor, vel Acher: 
alter, Cutzug Emie Aehur, appellatur. Vulgo uter- 
que dicitur Imbrahor bassi. Apud Graeisx przto- 
reu! nostrum vox est ἁμνραχούρῆς, ex Emir et 
Achur itidem faeta. Vide a nobis explicata cap. 
44, et eap. 990, ad xxim portam Constantinopoleos. 
Habent hi suos etiam Kihalas, id est, vicarios, et 
alios priefectes officiis, eorumque parent imperiis 
hominum ad duo millia. 

Tzaus básel, capitaneus sive prefectus Tzausio- 
rum, qui numero plus minus sunt. septingenti, et 


eum nobilibus aulicis eomparari possunt, quorum D 


scilleet epera variis principes in commissionibus 


et mandatís expedlundis et deducendis exterorum" 


principum legatis, utuntur. 

 Capitzilariorum Kiehaia, maximus vicarius, 
quasique subprafectus. omnlum Capitzilarlorum 
sive janitorum. Ejus officium poscit, ut una cum 
Tzausiorum bassa pedes In divano coram  Bassis 
astet, argenteuin manu baculum tenens, qnem 
Grzeos dixisse σκῆπτρον sive. sceptrum. cap. 175 
notavimus : ut introducat eos, qui audiri postulant ; 
ut scripturas e Divano, cum usus erigit, ad sulta- 
num ferat: ejusque vicissim sententias (resolutio- 
nes vulgo dicunt) vegirazemi referat. 


cipuorun begorum aul:e, qui non tenentur in mili- 
tiam proficisci, nisi aliquam in expeditionem sul- 
tanus ipse prodeat. ideoque nostrorum ad. Εαιο- 
num similitudinem, liberi esae volunt. Majori etia 
ex parte filii sunt bassarmm, procerwn, heneque ' 
meritorum virorum de Osuanidis. 

Sex Agalari sive tribuni Spachiorum, id ev, 
equitatus immediate deputati custodie suani. 
lorum liec nomina sunt : 

1. Spahoglan Aga, vel Agasi. 

9. Siliclitar Agasi. 

5. Sag Ulefeizi bassi. 

4. Sol Ulefetzi bassi. 

b. Sag Garib Agasi, 

0. Sol Garib Agasi. 

Horum vero tribunorum ynusquisqua duobus 
aut tribus equitum millibus preeest. 

Sequuntur non pauci, querum appelletiones 
simpliciter hic ponemus, in commodiorem dilajuri 
locum tam prolixiorem de his, quam de plurüvis 
preterea nunc silentio przetereuudis explicalio- 
nem. 

Topzi bassi, prefectus artilliaria, sive velius ad 
tormgenta bellica spactantibus. 

Tzegebeizi bassi, profectus armis, vel armas 
tura. 

Tzader Mecter bagsi, prafectus tentoriis, 

Tzalitzi Meotor. bassi, prefectus Lubicjnibus ei 
musice sultaninz castrensi, 

Δυιαὶ bassi, supremus rej. venatorin prafeciae. 

Doganal bassi, prafertus acoipitrariis sive (9ἱ- 
conariis. 

Tzagerschi bassi, prasíeets nisis, quos sparage- 
Tos vOcaunui, ' 

Samsontzi bassi, prefectus canibus veosticis. 
Hoc officium inter preeipya muueretur, Ex quen- 
dam ex iis qui praerant, deligi gonizasorum Aga. 
larii sive tribuni, solebant. 

Seguam bassi, prefectus jumentia sagmatonis in 
exercitu, vel in comitatu sultani. Jumenta vese sa» 
gmataría, vel sagmaria, vel camarig (preenibus samn- 
maria non recte scribi apud Belvacensem  eatendimes 
capite20) Greci voeare solent, quam nneusi eiitel- 
laria. Sunt in bis equi, muli, camel: rariesea te» 
men apud Turcos ad hupe ulum equ, piures moli 
: cameli. Quapropter 3 9eguene recepaendi ves 
niunt. 

Devetzi basai, praeciva ὃς qui eenooles agent. 

Catertzi. bassi, pra.fectus. agasenibus, vel mujes 
agentibus, 

Harpa Emini, prefectus equermm palle. 

Przter hos non egigui nogaipig ad parte suni 1 

Bephter Emini prafectus libri, quibus Timnria 
continentur. Et supra. copjese dictae, esp, 186, 
de timarlis οἱ tümgriotig, sive lmaretis Jt Ryniai go- 
neraliter alioqui eiguificat eu, qui prorepiu sive 
reditus. aliquos recipit et adwiuistrat. 

[ Kibat Εμμ, superintendens caucelluris, veluti 


901 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


9.2 


taxator quispiam, nostro more: qui regalia can- A bheremus, et aliquem e nostris codem ablegaremus, 


cellariz, qus vocant, exigit, eorumque curam 
necessariam gerit.'lloc officium comparari pretio 
decem, vel eiiam quindecim millium ducatorum 
singulos in annos, $0let : quo potiri qui potest, 
maximas opes colligit. 

Tersane Emini, superintendens Arsenalis , id 
est, qui νεωρίου φραντισής est, sive προνοητής, ul 
Greci dicunt, site qui navalis curam gerit. 

Sunt alia quoque tam officia, quam officiales Os- 
mauiec Portz, minorum tamen illi (quod dioi solet) 
gentium : οἱ eo quidem θά numero, magis ut 
idoneum locum sibi poscant, ubi plenius explicen- 
tur. Interea vero, dum jlueuleatiora parapus, ot 
quidem horum collationum eum palatii et imperii 


Graci dignitatibus, hec benevoli lectores sequi B 


bonique faciant, 


929. Primus Denizi beglerbegus factus Chairadines ; 
Sangiacus Gallipolis : sultani Muratis hujus justi- 
tia ; σρατηγός, sive preter Calliopolitunus, et δω- 
δεχανή σον. Cedrini correcta versio. 

Solebat ante illa tempora classis sultauinze pro- 
fecius csse maximus el ordinarius is, qui Calliopo- 
lis sangiacus crat. Hoc ex Laonici quoque pleri- 
bus locis in!elligere licet, uti «um ia Muchemeto 
ΕΙ mentionem facit Jonuzis prefeoti (sangiacum 
iuterpretatur) Calliopolis, itemque Zogani prefe« 
c Calliopolis, et postea tamen regie elassis im- 
peratorem facit eumdem cum pr»fecte Calliopolita- 
no. Nunc eliam sangiacatus est Calliopolis, sed 
maris sive Denizi beglerbego, tanquam majori, 
subditus: οἱ ibidem hujus beglerbegi sedes eet 
ordinaria, quam residentiam vulgo vocant. Fuit 
igitur a Soleimgne nova. reperta dignitas, ut maris 
praster noa amplius esset sangiacus, sed beglerbe- 
gus. Huic oficio tune Chairadinem cum titulo ve- 
xiris praefecit: uti nunc Ulutzalis quoque maris 
em beglerbegus, οἱ vezir bassa. Proerat ipsius 
semine Galiopoli, cum istic uno, plus niinus, 
mense nos hareremues, Subassa quidam natione 
Gensgonsis, vir hiurosnus, οἱ quod in apestata mirere, 
nobis ig Causa quadam nostra perquam addictus 
et utilis. Quippe mertuo ad Calliopelim, ut in 
Supplemento anaalium narravimus, Henrico baro- 


pe de Lichiestaim, Cadius give Potestatus urbis 5 


Calliopolitanzs, relietas ab eo res, veluti bona ca- 
duca, ei ad se, qui cadilicatum & suMano pecunia, 
pro tore Turcico redemisset, devoluta repetebat 
a nebis, et animo jam devorarat. Nos autem ab 


ipso ad subassam appellantes, fuisse baronem de- 


functum Caesaris legatum, adeoque personam pu- 
blicam, replicabamus ; eujus bona nec pro eaducig 
baberi, nec applicari fisco, nisi violato jure gentium 
possent. Cum avarus Cadius 4 sententia ne litteris 
quidem amplissimis salvi commeatus prolatis et 
inspectis, dimoveri vellet: subsssa, eompcllatis 
nobis italica lingua, prsesente cadio eum assesso» 
ribus suis, id consilii dabat, ut. Constantinopolim 
ad oratorem C.csaris nostri rem omnem perscri- 


cui veredarium ultro sc adjuncturum pollicebatur. 
Ita re Constantinopoli .cognita et ad Divanum de- 
lata, confestim sultani Muratis jussu issus 
tzausius quidam  Murates, natione Circassus, qui 
non solum hac lite nos liberaret Calliopoli, verum 
etiam extra Dáàrdanellos, a Calliopoli 27 milliari- 
bus Grzcis dissitas arces, ubi naves perquiri so- 
lent, ne mancipla vetiteve merces ' exportentur, : 
deduceret. Simul remissa cadii, nobis injurii, ραπ 1 
fuit arbitrium oratoris Czsarei, Pauli baronis 
Eitzingani, collaudataque subass:e prudentia, qui 
pro nobis adversus cadium stetisset. Missum quo- 
que diploma novum salyi commeatus, priori longe 
severius: quo interdicebat, ne qua nobis a quo- - 
quam suorum exhiberetur molestia : sed ut ompi- 
bus rebus nos potius omnes ubivis locorum in im- 
perio suo juvarent. Tzausius ipse cum sultano se 
joeutum et audisse referebat ex ipsius ore, cum 
diceret, nullo modo se permissurum, ut ulla το, 
vel minima, pactz? cum imperatore Christianorum 
induels violarentur. Ideoque cum aliquando nobis 
Hebraeus quidam publicanus ( sunt enim in Πο- 
breorum manibus omnia per imperium Turcicum 
telonia, quz nummis a sultano redimuni), ipso prze- 
senje, nescio quid molestie navieula, qua velc- 
bamur ad arcem Asiailcam, perquirenda exhibere 
vellet, ei tanta vi pusdiganum sive clavam ferream 
In eaput Impegit, ut quasi mortuus humi collabe- 
retur, et moribundus a suis domum depertaretur. 
Bed enim ad rem ut redeamus, hoc sangiaci Callio- 
politani officium przturze maritimz Turci a Grse- 
eis acceperunt, quos jam toties diximus eog mut. 
tis in rebus semulatos. Apud Cedrinum aliquojles 
is, qui σρατηγός sive praetor Calliopolitanus erat, 
etiam τῆς δωδεχανήσου preturam gessisse traditur, 
quo vocabulo non tam duodecim insularum, quam 
maris imperium signiflcatur. Etenim hodieque 
sangiacatus insularum Mitylenz, Chii, Naxi, Ne- 
groponti vel Eubor:e, Rhodi, Leucadis sive S. Mau- 
re, cum aliis, ad imperium ejus, qui maris esi 
beglerbegus, pertinent, Alicubi Xylander, catero- 
qui doctus vir et Grace perquam peritus, apud 
Cedrinum insulas Dodecanesi vertens, ita duodecim 


insularum eivitatem vocari adjicit, errore mani- 


festo. Quis enim audivit unquam in /Egzo vcl 
Archipelago , sicuti nunc vocat, civitatem 


. insularum duodecim ? Locus est in ejus Nícephorl 


vita, qui feminam protervam, et nimiopere crude- 
lem in Constantinum filium, cui oculos eruit, lre- 
nen imperio dejecit. Habitantes in duodeclm in- 
sulis, dicere debuit interpres. Et intelligit Cedrinus 
insulas extra Dardanellos vel arces  TWellesponti, 
vel extra Sestum et Abydum, in ZEgao mari sitas : 
quarum hzc, si requiris, habeto nomina: sicut a 
Graecis olim vocari solebant, et nunc lisdem, nau- 
tarumque vulgo, et Latinis enuntiantur. 

Ex Hellesponto ad dextram, versus occasum 
A955 solis navigantibus, occurrunt : 


903 


JOANNIS LEUNCLAVII 


901 


4. Λήμνος, Στὴν Arpvov, nautis Sialimnes. Lem- A git. lloc initium belli fuit, inter Sol imanem εί 


nus terra sigillata. nobilis. 

9. Εὔθοια, Negroponto, Euboea. 

5. Νάξος, Nexia, Nixia, Naxus. 

4. Πάρος, Paro, Parus. 

5. Μῆλος, Milo, Melus, Thucydidea nobilis histo- 
ria. 

6. Ἰάχυνθος, Zantle, Zacynthus. 

4. Λευχὰς, "Ayla Μαῦρα, S. Maura. 

8. Κεφαλληνία, Cefalonia, Cephallenia. Ex. Hel- 
' lesponto ad lzvam, versus orium solis naviganti- 
bus, h:e sese offerunt : 

9. Λέσδος, Μιτυλήνη, Metellino, Lesbus. 

40. Χίος, Sio, Chius. 

11. Σάμος, Samo, Samus. 

49, Ῥόδος, Rodi, Rliodus. 

Ut autem alix minores inter has insulas duode- 
cim Dodecanesi non. numerabantur, veluti quie 
tuuc praefectos nullos, uti sangiacos nullos nunc, 
habebant: ita nec amplissim:z dum, Cyprus et 
Creta, nunc Candia, quod instar magnarum ille 
provinciarum suos singul:e praetores haberent. Nec 
Cypro capta, sangiacatum ex ea Seli:es secundus 
fecit, sed beglerbegatum, veiut ex insula regni 
jus antiquitus liabente. 

330. Expeditio Soleimanis prima conira Persas, ea 
historiis Theodori Spandugini. 
" Qui ab annalibus Uluma begus nominatur, apud 
Spanduginum Zilama legitur, apud Jovium Ulama- 
nus, utroque vocábulo vitiato. Depreheundet etiam 
lector, si Joviana cum Turcicis conferre volucrit, 
a Jovio res Persico bello gestas tradi confuse, mu- 
tilate, tenuiter ; hic non ordine tanlum, verum 
etiam integrius ac plenius omnia referri, Aliquanto 
meliora sunt Spanduginea, qux cum Turcicis ut 
conferri possint, lectoris gratia sane interpretando 
describamus. Erat, iuquit, id temporis regulus Biti- 
linii Serefes begus, benellcio tamen sultani Os- 


manidz,, cujus japerio parebat. Forte vero quidam, 


cui nomen erat Ulama (Zilama corrupte legitur), 
vir usu belli maximus, cum res insignes pro scaclo 
Sophiuo gessisset, eaque de causa Wanum (Ziam 
Don recte scriptum in edito Spandugino reperitur), 
ditionem pulcherrimam, ab eo beneficii loco (feu- 
dum vulgo vocamus, οἱ usitatx: sunt apud Persas 
quoque feudorum concessiones) impetrasset : tan- 
dem in eam senteutiam venit, ut deficiendum 4 
Sophino, et Turci partes sequendas stalueret, 
Eraut tunc. inter Osmanidam εἰ Soplinum indu- 
cie. Turcus intellecta hominis voluntate, mox da- 
tis ad Serefem begun Litteris, ei mandat, ut. Ula- 
mi suorum aliquam manum adjungeret, quorum 
presidio munitus adversus impedimenta Sophini 
securius ad Portam perveniret. Ulama Wano di- 
gressus, Ditilisium se contulit. Ea loca distant a se 
invicem dierum quatuor itinere. Serefes adveutan- 
tem Ulamam corripi jussit, οἱ vinctum Soleimani 
wisit. Sophinus Ulamz discessu cognito, Wanum 
cum conjuge ac liberis Ulamie in potestatem rede- 


C 


scaelium  Tamasem gesti. Tureus Ulamam vinculis 
liberat, eique eentam millia. suftaninorum reditus 
annui donat, atque unde venerat, remittit : Serefe 
bego, ceu perduellionis reo, proscripto. Simul 
imperat Ulamz, captum uti Bitilisium timarii loce 
sibi retineret, lloc modo cceptum | inter cos. belli- 
gerari. Serefes begus sub Sophini signis militabat, 
Ulama sub Osmanicis. Pluribus pugnis εἰ velita- 
tionibus commissis, tandem Ulama Serefem begun 
interfecit, et occisi caput Soleimani misit. [s deinde 
quemdam ex suis ad scachum Taunasem ablegavit, 
qui ab eo conjugem et liberos Ulam reposceret. 
Tamases mulierem uno cuim filio remisit, Et acci- 
derunt hec auno Christiano 1535. Ulama cum uxo- 


B re ac filio mox intra Soleimanis fines se contulit, 


tantumque perfecit, ut ipsius exhortatione factus 
animosior Soleimanes Ibrabimem bassam cum ever- 
citu Halepum 2ablegaret. l!llie in hibernis lbta- 
bimes substitit, et Halepi castellum exstruxit, Eo- 
dem se contulerunt. ad, Ibrabhimem bassam czsi 
Serefis beyi conjux οἱ liberi, laqueum collo ge- 
8'anles, eL admissorum veniam petentes, ls eis be- 
niguiter exceptis, ad Soleimanem litteras dedit, 
quid de ipsis lieri juberet, interrogans. Respondit 
Soleimanes, adjungeudos Serefíis begi fllio 400 
genizaros, qui eum cum matre Bitilisium cumita- 
rentur, ut auferre $uos inde tliesauros, et quocun- 
que lubitum esset, proficisci possent. Si tamen 
silare suis 4 parlibus ac secum mancre vellent, 
donare se ipsis timarii nomine Halepum. Ex hoc 
sultani responso cum satis perspicerct Serefls Π- 
lius, suum sepatrimonium non rccuperaturum : Bi 

lilisium cum matre profectus, thicsauros inde snos 
advexit, et ad scachum Sophinum se contulit. Ibra- 
bimes vero bassa  Carahemidam progressus, Ula- 
mam cum 320000 Turcorum Taurisium misit, intra 
quam urbem Musa sultanus, scachi Tamasis affi- 
nis, 66 tenebat. Is cum fugze se dedisset, deserta 
nudataque praesidiis civitas, Turcorum se fidei per- 
misit. Confestim per litteras lbraliimi significat Ula- 
ma, quain celerrimo gradu se Taurisium conferret. 
Ibrahimes Carahemida digressus, et Taurisium pro- 
perans, Soleimanem litteris hortatur, uti versus tipes 


D Persieos maturaret. Ipae Taurisium cum venisset, 


aedificium quoddam antiquum ibi reperit : quod mu- 
niturus commodum istic arehitectos Georgianos in- 
venit, qui munitionem egregiam struxerunt, cui ter- 
imenta bellica 350 Ibrabimes imposuit. 496 Hoc 
tempore Turci Taurisio potiti sex fuere mensibus, ei 
vicini civitates eorum imperium acceperunt. Sulei- 
manes etiam, cum primum ad Caraliemidam aeces- 
sisset, mox illinc abiit,et Taurisium profectus,ibidem 
XX diebus hesit. Inde relicto Taurisio, Sephinum 
institit querere. Sed is perpetuo pr:elium detreciaus 
tandiu Soleimanqui distinuit, donec hibernum fhi- 
gus ingrueret. Eam ob causam Soleimanes Baga- 
dati se recipere coactus fuit. Hoc autem frigus 
nsque adeo velemens erat, ut neque progredi, ue- 


. 905 


l'ANDECTE IIIST. TURCIC. 


906 


que regredi possct exercitus. Scachus etiam So- A scachi, cujus ei sorór nupsetat, illustri viro ad 


phiuus omneni eis annonam ab omni parte przeclu- 
serat. Unde factum, ut fame partim, partim frigore 
diusidius Turcorum exercitus periret. Absque non- 
nullorum quidem Atineniorum fuissct opera, regio- 
uis illius admodum peritorum, qui maximo pretio 
Turcis annonain vendebant, actum adhuc pejus cuin 
ipsis fuisset. Conspicatus in his constitutum difficul- 
talibus Osmanidam scachus Tamases, e Corasane 
cum paucieribus quam decem suorum millibus, mo- 
vehs, Taurisium adit, ubi triginta Turcorum millia 
tribus sub ducibus erant, sub Ulama, Sirvanogli, et 
Jadigiáre bego : quorum quisque decem uwillibus 
equitum przerat. Hi cum accepissent, Sophinum 
Taurisii ines ingressum esse, prodierunt extra ur- 
bem, seque dimicaturos in hostem professi, Tauri - 
sio deserto fugam arripuerunt. Sophinus, urbem in- 
gressus, munitionem a Turcis fabricatam diruit, 
ahéueisque tormentis comuninulis, monetam ex 
sere signavit. Posteaquam Soleimanes ad Bagada- 
tim hiemem universam exegisset, abductis inde 
copiis, Taurisium versus abiit, et urbem ingressus, 
diebus ibi quindecim mansit, ac laqueo suspendi 
. jadigiarem begum Eminem jussit, cujus culpa 
factum fuerat, quod a Turcis contra Persas non 
efat dimicatum. Hoc enim nomine accusaverbt 
ipsum Ulama cum Sirvaunogli. Sophinus, intellecto 
Soleimanem , motis Bagadate copiis, Taurisium 
tendere, in. regionem Corasanis serecepit. Ται- 
dem Soleimanes Constantinopolim reversus cst, 
firmo Bagadati presidio contra Sophinum impo- 
sito, cui Soleimanem bassam cum beglerbegi titulo 
prafecit, Albanensem vel Epirotam natione, adjun- 
ctis ei triginta duobus Turcorum millibus, Tau- 
risium vero, quia relictum ab eo fuerat absque 
presidio, reversus Sophinus nullo negotio recu- 
peravit. Et hactenus liec Spanduginus, cujus iu- 
. terpretari et exscribere locum voluimus, ut cum 
annalium narratione conferri possit, Libenter ta- 
men zequi lectores fatebuntur, a. Turcis pleraque 
tradita rectius ac plenius. 

251. Belli Persici causa, occasio, pratextus. 

Solemus exemplo Thucydideo bellorum αἴτια 
sive causas, ab occasionibus et pratextibus dis- 


tinguere (rpocásct; οἱ ἀφορμὰς ipse vocat, et D 


προσχήματα πολέμων), que cum magnis se. prin- 
cipibus, czteroqui bellorum adversus finitimos ge- 
rendorunm avidis, offerunt : nunquam eis prateztus 
desunt, quos affectibus suis, ct cupiditatibus in- 
justis, obtendant. Ita suscipiendi contra Persas 
belli vera causa Soleiinanis erat in animo, deces- 
sorum suorum, Muclhemeiis ll. proavi, Bajuzitis 
avi, Selimisque patris einulatio: qui cum Persa- 
rum scachis acerrimas inimicitias exercuerant, 
et aliquoties equo fere Marte cum eis conflixerani, 
sibi fortunam magis propitia Persis opprimerdis 
et adjungendis imperio suo pollicebatur. Hoc cum 
amimo suo constitutum  liabenti, nec occasio de- 
fuit; Uiama bego, gestis bello rebus οἱ affinitato 
Parnot, "Ga, CLIN. 


M6. 


Soleimanem 4 scacho deficiente, magnosque se 
duce successus αἱ promittenle : nec prsetextus 
longe quzerendus crat, cum pre maáuibus esset 
Pers;rum a caeteris Mahumetanis — dissidentium 
nova superstitio, ab Erdebile capta, Teclinasis 
avo, ab Ismaile Sophino patre defensaque propa- 
gataque, Techmasis etiam patrocinio subnixa. De 
hac et annalium in appendice, sub initium belli 
Persici, prolixe disseruimus, et adjunximus olia, 
cap. 188 Pandectis hujus. Indidem lector iutel- 
ligere potest, quod hic traditur objecisse Tech- 
masi, Persisque czteris, Soleimanes: nimirum 
eos debito quatuor Mahumetis prophetas honore 
non prosequi. Quatuor enim hi Mahumetis tum 


B socii, tum suecessores, fuerunt Ebubckir, Omne: 


Osman et Ali : quorum prioribus ordine tribus 
rejectis, quartum Alim, Mahumetis propinquum 
et generum, Persx probant ac venerantur. 
252, Curdisian, Curdi, Keldan, Cordyna, Cutti. 
Reineccius in appendice ad octavum Aythoni 


.taput, Cordos et Cordinos nimis late Turcicam 


gentem esse prodidit ex Joanne Leone Africano. 
Et adjecit alia de Corduenis et Caiduchis, qua 
hic minime repetenda. Νεο Curdistanum equidem 


 sdmiserim esse Mediam, qui? verius nunc. Sirvan 


appellatur. Vox Curdistan significat. regnum Cur- 
dorum. Et habitant hodieque Curdi , sicut his ex 
annalibus etiam manifesto paret, in. regione Da- 
gadatis, qua Bebylonia priscis est, et in vicinia 
Carahemida,, quae quondam erat. Amida Mesopo- 
tamiz, nunc Diarbekir appellatae. Quibus in locis 
cum olim Clialdeorum sedes fuerint, equidem su- 
perius in annalium supplemento conclusi, Curdos 
esse Chaldaeos, praesertim cum a vicinis Persis et 
Turcis ea regio Curdistan appelletur, quam nunc 
quoque Keldan vocant 497 Arabes, id est Chal- 
dieaim. Liber ἀχέφαλος historie Grzcie, cujus ali- 


. quoties mentionem [εοὶ, posteros Semis, Nohae 


filii, regiones has soriitos refert : Persiam, Ba- 
eirianam, fHyrcaniam, Babyloniam , Cordynam , 
Syriam, Mesopotamiam, cum aliis quz sequuntur. 
Quis bic Cordynam, positam inter Babyloniam ct 
Syriam Mesopotamiamque, non animadverlit rc- 
centiori vocabulo nominatam, pro Chaldzea? [dem 
situs, iidem fines hodie sunt Curdistani, de quo 
agimus. Adde Cedrini locum e Basilio Macedone, 
cum ait, Dasilium e Mesopotamia victori:x nun 
lios accepisse : cum quibus allata quoque fuerint 
ei multa spolia, multaque mancipia Cur(prum οἱ 
Saracenorum. Hi Curti plane non alii sunt, quaui 
hodierni Curdi, et Curdistani; regionis incole. 
255. Ser Asker sultanum : Serdar, μέγας δούξ. 
Hoc officii sive diguitatis apud Turcos non civilis, 
sed militaris est nomeu, quo significatur supre- 
rüus imperator exercitus sultani, sive capitaneus 
generalis (uti nunc loquimur) ^upra caeteros om- 
nes capitaneos exercitus. Asker Arabice supremum 
significat, pro quo Turcorum vulgus Lesker solet 


23 


907 


JOANNIS LEUNCLAY IH 


901 


dicerc, veluti cum Cadi Lesker effert judicem ma- 4 257. Bagadatina regio in formam beglerbegatus vedi- 


xiinum, qui Arabibus est Cadi. Asker. Sultanum 
gignendi casus est apud Turces. Persis Serdar, 
non Ser Asker vocatur, nomine Turcis etiam usu 
capto. Gr:eci denique péyav δοῦχα nominabant hoc 
apud se fungentem officio, quod magnum ducem 
denotat, ae primarie vocabulum dignitatis est 
inter alia magwui palatii munera. 


954. Ketzie bassa, Caceba Chorasan. 

Aunales Ketzien bassa:n, familiari Turcis nomine, 
Chaaem illum appellant Chitainum ; qui, ceu capite 
tertio diximus, Ulu Chan discrimiuis causa γ0θ- 
tur, id est, excelsus aut. summus Chan sive rez 
T'atarorum. Ketzie bassa, si verbum verbo reddas, 
filtrinum caput significat. Jta lum in generé Tatari 
Chitairi nominantur, a capitum tegumentis e flltro 
factis ; tum peculiariter ipsorum Chan, vel prin- 
ceps maximus : perinde ac Persas in genere dici- 
mns Kesilbassilarios, a rubris capitum tegumentis, 
ct ipsi peculiariter eorum scocho nomen Kesilbass:e 
tribuimus. Apud Jovium et alios corruptum no- 
men Caceba reperitur, pro integro Kezie bassa. 
Tezumenta vero eapitam hzc Tatarica. viridis in 
universum colorls sunt, quo singulari quodam jure 
sive privilegio se uti asserunt omues. propterea, 
quod ortam a proplieta gentem universam glorien- 
tur. Quippe non utuntur apud Turcos et. czteros 
Mahumetanos vestitu. viridi, nisl qui genus suum 
ad Mahumetenm referunt ; ac presertim aliis, extra 
bos, viride capiti tegmnentam. adhibere, píacttlum 
jngens fuerit. De Cliorosane, sive Clrorasane, dicto 
eapite 5, sub- finem. Recte Cedrinus Persidem Inte- 
riorem nominavit. Saue si Taurisium occupantibus 
Turcis, in Chorosane bellum gerebat : ut minimum 
ab eis 20 dierum aberat itinere. 
233. Sultauia, quondam Tigranoceria : Origo Sul- 

tunini nominis apnd Persas, ex Cedrino. 

Notavimus e Jovio supra, capite 204, vidcri Sul- 
taniam urbem olim fuisse Tigrauocertaim, nobilem 
Grecis et. Romanis in historiis : aut saltim e Ti- 
granocert:e ruinis exstructam fuisse Sultaniam. 
Noinen lioc a sultauis est consecuta, quod Persi;e 
quondam fuerit regia, Sultauique sedes ac demici- 
lium. Et a 500 plus minus annis, postquam Turci, 
Persis ac Saracenis oppressis, potiti Perside fue- 
runt, prinvcipes religionis appellari cepisse sultanos : 
ex his Cedrini verbis liquido constat. Turci post 
Muchemetis (inquit) mortem, dejectis imperio Per- 
Mis ac. Saracenis, domini Persidis facti sunt, οἱ 
Tangrolipicem Sultanum appellarunt, hoc est, prin- 
cipem universum imperium habeutem et regem re- 
gum. Α Temirlauco denique Sultania fuissa diruta 
vastataque perhibetur. 


$96. Fluvius Persidis Docus Gesid. . 

À novepario numero nomen hoc Üuvius accepit. 
Quippe Docus, novem siggilicat, Nominis ea ratio, 
quod bac in parte regionis iter facientibus novies bic 
amnis omnino sit veltranscundus, vel tran-jiciendus. 


gitur ; Dagadatinus chalipha : Soleimanes a chali- 

pha voluit inaugurari ; chalipha Cairensis. Inau- 

gurationis ceremonia, 

De urbe Bagdat, sive Bagdet, dictum initio Ῥοι- 
dectis nostri, capite 4. Hic notandum, eodem 8η. 
minc regionem et urbem censeri : sicut et Babylo- 
η]. reglonis mentionem paulo ante, capite 952, 
habuimus. Addendum obiter, hodieque Chaliphen 
sive Cheliphen quemdam Bagadate reliquum esse, 
qui tamen duntaxat nomine tenus dignitatem pri- 
stinam tuetur. Quondam enim przepotens erat prin- 
εὐρ8, ul ex pratoris quoque nostri paret bisteria. 
licet. recentiori. Nam suo tempore cenimemorat 
Tancharos, bellicosam nationem Tataricam, omis- 
sis inimicitiis et bellis adversus sultanum Iconien- 
sein, Babylonio arma intulisse, quem chaliplian 
Musulmanorum 4968 gentes appellare eonsuevc- 
rint. Notionem vocabuli supra, capite tertio, dedi- 
mus. Magn: adhuc est auctoritatis apud Musulma- 
nos, quo Maliumetani se nomine salutari avent. 
Jovius etiam fatetur, in Bagdat (αρα sive sa- 
crorum principis selem esse, qui a cunctis Malu- 
meianis regibus, inquit, excolitur : et veterem 
2doptandi przregativara retinet, ex certaque coeui- 
ptionis ezremonia coufirmandi Assyriorum regis. 
Ab hoc Soleimanes, veteris superstitienis instituta 
Sccutus, insignia eL ornamenta suscepit. Ceeremo- 
niam inaugurationis Jovius non exposuit. Itaque 
repetlemüs eam ex commentariis Petri Martis 


C Mediolanensis, ita tamen, ut priuslectorem  monea- 


mus , nonu Asiatica. cuntaxat Babyloni, sive Baga- 
dati, Chalipham olii. prefuisse, qui dicis adhuc 
causa scilicct retinetur : sed etiam. Babyloni JEgy- 
ptiacze, quxze Memphis est, et Cairus, uti sape nota- 


vimus. Etenim sultani gyptii sive Cairenses, ex- 


cusso Dagalatini chaliphze jugo, ne confirmationem 
vel inaugurationem saltem ab eo petentes, imperium 
et auctoritatem ipsius agnoscere viderentur : suuui 
sibi chalipham delegecunt, titulo tenus id nominis 
ferentem, qui certo venditionis imaginaria ritu, 
summum  sultanis imperium, accepta non magna 
pecunia traderet. Jam igitur ipsias verba Martyris 
audiamus. Habent, inquit, et /£qyptii summum 
pontificem (id est, chalipham) ad quem regnum, 
siquidem viri essent, pertineret. Is jus suum trium 
millium auri drachmarum pretio regiam tenenti 
vendit. E tribunali Soldano, stanti pedibus, vitz 
necisque liberam potestatem dat. Ipse descendi: 
seipsum spoliat, soldanum imperaturum induit, 
abit privatus. Permanet 1n imperio Mahutetes, 
Caiibei filius et successor. Qua ultima verba «de 
sui temporis sultano protulit, tunc isto ritu inau- 
gurato. Regiam teneuti jus suum 4 chalipba ven. i 
dicit, Cairensem sultanorum regiam intelligens, 
quam annales iu Selune saraium vel palatium Sul- 
tauinaum appellant. 


958. Sultan lacup, lleste behiste. 
Hunc suliàium lacupem. scachum Persarum, 


960 


PANDECTE HIST. TÜRCIC. 


91) 


Usumcliasauis fuisse filiunr, no:atum superius 166, A tropolim ac pracipuam munitionem regni Zambri, 


et amplius etiam 188 capitibus. JEdificium, eui no- 
men lHleste Beliste, sic a paradisis octo Persica 
lingua dictum fuit, istic excultis a sultàno lacupe, 
voluptatis eáusa. Notum ex Herodoto, Xenophonte, 
cieteris, quanti voluptarios hortos regios, et pará- 
disos Perse priscis etiam szculis fecerint. 


$59. Quid Dundar apud Turcós. 


Soleut exeuntes in hosticum Turci prede fa- 
ciund:e cáusa, numerum aliquem suorum militum, 
enn vexillo, mazime cómodo quodam constituere 
loco, quo nimirum et preda convehatur, et sparsi 
per hostieüm milites czeteri conffuant, sí forte co- 
pias áliquas hostiles in procinctu esse cognoverint. 
Hnic in bunc usüm deputato suorum numero, 
Dmdaris nómen dari solet. Talem igitura tergo se- 
leetórum militum manum Soleimanes reliquit, ho- 
stiun motus omnés observaluram : ne quam in 
suos ex improviso facerent impressionem, ut reipsa 
contigit. De Corrizis dictum cap. 189. 

340. Chairadines Tunisim amittit : Rais, Tulipan- 
Ium : φαχιόλιον, symbolum fortitudinis. 

Mauribegi zomine qui pulsus a Chairadine fue- 
rat, Mule Assan intelligitur, quem nostri Mu- 
leassem vocant, ét cujus historiam exposuimus in 
Annalium Supplemento, ad. annum Christianum 
1515. Begns Hispanus est Turcis Karulus V impe- 
rator, ita dictus ex causa superius explicata cipite 
225. Raislari, sive Raisi, qui sequuntur, prefecti 
sunt triremium ac navium. Tulipantum est lineum 
illud tegmen quo capita Turci candidis involvere 
spiris solent. Grieci nunc φχχιόλιον appellant, 
quod vocabulum exstare puto in Onirocritieis Ach- 
melis noslri, Zygomalas aiebat, de Agarenis ha- 
beri pro symbolo fortitudinis, quo admoneantut 
in bellum ituri, ne de reditu, sed morte potius 
viriliter oppetenda cogitent, quando mortuorum 
cadavera linteis involvi solent. 


211. Indicum Diense bellum. Adenis rex a Turcis, 
violata fide, suspenditur. 

Hoe loce, pritsquam ad resgestas anno Chri- 
stiano 1558 progredianur, exponamüs sane paucis 
ladicum de Dio civitate (Deu barbaris, Dio Lusi- 
tanis nominatur) bellum inter Lusitanos ac Turcos, 
quando nulla fiL ejus in Annalibus hisce mentio, 
nec Jovianz, vc] Surianz, vel aliorum narrationes 
integra sunt, et Pandeciis a nobis habenda ratio. 
Memorabile quidem in primis- esse fatebitur lector, 
ob nefariam Turcorum erga regem  Adenis perfi- 
diam et immanitatem, qui tamen Musulmanus erst, 
et ipsorum superstitioni addictus. Auctor cxposi- 
tionis Georgius Hlustius Rassiniensis ex lllyrico, 
nunc Sclavonia, rebns ipsis, cum gererentur, in- 
terfuit, et consignatas magnifico domino Hiero- 
nywo Beck a Leopoldstorf obtulit, qui nobis legen- 
dss exhibuit. Igitur anno 1538 Nuguas Acugnanus, 
orientalis Indize prerex,quem provinciig illis Joannes 
rex Lusitanie prefcecerat, civitatem Diensem me- 


D 


A995 quod Combaiam nostri vocant, in potestatem 
redegit, Rex autem Zambrius. ct. pagauus erat, 
deastrorumque cultor, et iuf:stissimus hostis Lu- 
sitanorüm. Is cum Lusitauis imparem viribus se 
videret, legatos ad. Soleiinanem bassam, Cairen- 
sem beglerbegum, misit, qui, hoc prius adito, mu. 
neribusque conciliato, sultanum inde Soleimanem 
ipsim convenirent; oblatáque pecunia maxima, 
contra Lusitanos opem ejus implorarent, simul- 
que pollicerentur herum suum cum pluribus aliis 
regibus Indicis, ejus 5e subiissurum imperio, wodo 
subsidium adversus hástes Lusitanos impetrasset. 
Plaenit ea Soleimaul legatio, qui per hanc se 
sperabat occasionem impérium Osmanidarum ín 
ipsas longe lateque propagaturum Indias, et. auri 
gemmarunque leracissima regna sui juris effectu- 
ram. Itaque legatis prolixe pollicetur omnia, clas- 
semque mox adfaturam autilio spondet. Mittitur 
non multo post Soleimanes bassa, beglerbegus 
Agvpti, eum machinis bellicis, et justo exercitu, 
anno eodem 1558, mense Juuio propemodum exeunte, 
bellum ut hoc conficeret. Quippe Turcis h:ec arri- 
debat occasio; quos non tam in oppressos conimi- 
Seratio, vel officium erga confaderatos, quam 
spoliorum ac prxdz cupiditas, ad bella plerum- 
que pertrahit. Classe ventis. vela. dante, primum 
ad Thoron itum , quod est terre | Madianitidis (ut 
creditur) oppidum in Arabiz solitudinibus , haud 
procul a montibus Orcbo et Sina : quo loco tam 
exponendis, quam avelendis terra, camelorum 
opera, mercibus, Egypti, Arabi Felicis, Indi:c 
respectu, commodissimum est emporinm. Post ali- 
quot inde dies appilecunt ad urbem Giden in Ara- 
bia Petrza (Ziden alii vocant) quie. ipsa. quoque 
maritima est, Turcorum imperio subjecta, nec 
minus nobile, quam Thoron emporium. Tandem 
in Arabiam Felicem, et ad portum | urbis Adenis 
perventum, circa mensem Octobrem. Est Adeu 
primaria Felicis Arabiz civitas, non situ solum, 
sed etiam. opere munita. Quippe nee propugnacu- 
lis caret, et ipse locus per se tutissimus οδί. Ah 
ortu solis, adjacent ei pr:erupti et excelsi montes ; 
ab occidente, clausmm maris portum — habet : a 
ineridiei latere, validum in alto proximo scopul^ 
propugnaculum eminet : in quo noctu Arabes ant. - 
quam a Turcis Aden caperetur, ignes excitabant, 
qui maguo ex intervallo conspecti, Turcicz classis 
adventum irdicabant vicinis Arabibus, uti scilicet 
urbis ad defensionem concurrerent. Substitit ibi 
classis, cunctantibus Turcis, et consilia varianti- 
bus. Rex, qnibusdam e numero suorum ad eos 
ablegatis, cur illuc venissent artnati, scire sc cu 
pere significabat. Tum bassa, perbenigno regiis 
dato responso, ac suis ad regem vicissim missis 
internuntiis, eum muneribus, ne quid hostile mo- 
liri videretar, blanditiis el arte persuadet, sub 
pretextu. comparandi pretio comiueatus, ut elas- 
sem sultaui Osmanici eum. milite portum | interio- 


911 


JOANNIS LEUNCLAVIT 


0919 


rem pateretur ingredi. Coerciturum se suos, ut ab A Tandem, ad ea qus petebaut loca cum pervcenis- 


omni maleficio, prxrsertim erga relig:onis consensu 
sibi devinctos, abstinerent. Quippe rex Adenis, uni- 
versa cum gente sua, Malhumetis sacra colebat. Intel- 
lectis hisce postulatis, in portum Osmanici admit- 
tuntur. Eodem astu vafritieque beglerbegi, ad collo- 
quia rex, et convivia pellicitwr. Cumque post 
aliquot dies iu navim pretoriam, tribus duntaxat 
e suis comitatus, veniret,. peramanter salutatur, 
excipitur blande, mensz et epulis adhibetur. Sed 
post convivium, nescio qua occasione captata, cor- 
ripitur : ac tuin demum sentire miser coepit, im- 
UProborum munera cuu fucata. blanditie, fraudig 
esse plena, prorsusque respuenda circumspectis. 
Nec mora, dui rex in praetoria. detinetur, milites 


co:plures de industria, victus comparandi pra- 5 


textu, civitatem ingrediuntur. S:lent enim Turci, 
quod vi nou possunt, aut. absque multa sanguinis 
effusione, dolis, εἰ perfidia consequi. Mox Solei- 
umani basse per secretos indices nuntiant, Arabi- 
bus resisti, et urbem defendi posse, licet advenis- 
sent ile quoque copie, quas fama jam adventare 
ferebat. Tui. bassa maturaudum statuit, et Ára- 
bum anticipanda cousilia. Portis per absentiam 
regis occupatis, miles innmittitur : oppressisque 
Turcorum numero civibus, Aden in potestatem 
redigitur. Mox οἱ ipse rex productus, ad maluni 
praetori navis in sublimi , tribus illis cum comi- 
tibus, suspenditur; ct ad terrorein, faedo specta- 
culo, civibus suis oslentatur. Oppidaui tam iu- 


sent, bassa Lusitanos aggredi ccepit, et urbem Dion 
sive Devon, a Lusitanis Zsmbrio regi ereptam, 
obsidione cingi jussit. Itaque machinis bellicis e 
navibus in terram expositis, oppugnata eivitas 
quadraginta diebus continuis, tam lerra, qnam 
wari: sed irrito plane conatu. Turris duntaxat 
quadam, instar castelli seu. propmgnaculi facta, 
que uno ac dimidio aberat ab urbe stadio, et 
cui praesidii causa 80 Lusitaui milites impositi 
fuerant, Tarcorum in potestatem venit : przsidia- 
riis sese dedeutibus, οἱ mox iu naves percuctis 
Duobus elapsis mensibus, auditum de classe Lusi- 
(1464, qux suis succursum veniret. [taque terri- 
tus bassa, machinas bellicas navibus imponi jussit, 
ac noctu solvens profugit. Quam enim animose 
suas in speciem instituunt. et ordiuwntur expedi- 
tiones, Turci levi momento territi, rebus ex animi 
voto non succedentibus. lonoris-omni respeciu 
postposito, ceu timidze diffugiunt damzs. Cumque 
jam bassa non procul a Zebetho esset oppido, iuter- 
fici captivos in littore jussit. Duravit. annum in- 
tegrum hac expeditio, fuitque Zebethum etiam, 
Arabix Felicis oppidum, a Turcis in reditu expu- 
gnatum. Tam Adeni, quam Zebetho, beglerbegi 
cum dephterdaris, singuli singulis praefecti fuere, 
de quibus nou multo post, in beglerbegatunm ca- 
talogo. , 


919. Bellum contra Chimeriotas : Ceraunia, Chimura, 
Avelona, Lutsi bassa. 


digne regi sibique videntes illusum , velut in re C  Chimeriote sunt Arnauttari, vel Álbani, vel Epi- 


subita trepidare : capite destituti, hostibus iimnpa- 
res numero, consilii denique inopes, nihil omnino 
moliri. Sic in servitutem redactz civitati prasi- 
dium firmum imponitur, provido scilicet bass:e 
consilio : ne, si quis adversus ei casus lndico 
beilo accideret , viciaum deesset perfugium. Nec 
enim a tergo Turci relinquere solent aliqueu vel 
suspectum vel adversarium, qui queinvis in even- 
tum esse sibi possit impedimento. Quippe genus 
hoc DBarliarorum longe omnium vaferrimum est, 
el tam presentibus quam futuris circumspicitin- 
dis ac peusitandis solertissimum. Preterea potitus 
Adenc hassa, si quidem reliqua non succederet ex 
animi sententia expeditio, fecisse tamen opera 
pretium videri poterat, ac viam aperuisse tentandis 
apud lindos aliquando majoribus. Captam civita- 
em ingressus Soleimanes, dato signo, proclamari 
jussit, ne civium bona, neve imerces diriperentur : 
et quemdam e suis, vilioris howiuem conditionis, 
in ipsa urbis porta terrendis cieteris, capite plecti 
jussit. $00 Aromatum namque magna huc copia 
deferri ex India solet, Pratterea sinus Arabicus sive 
Persicus hic incipit, et Abyssinorum ZEthiopum, 
quorum rex Pratejanus vulgo nominatur, niontes 
atque limites ibidem conspiciuntur. Osmanici, 
Adene relicta, cum annoua copiosa naves onerss- 
sent, Oceano se commiserunt, ac decem novem- 
que dies ac noctes itinere maritimo consumpscre. 


rot:s, trans sinum ex adverso Corcyra siti : qua 
in regione continua montium series est, quam uno 
vocabulo naute jam dicunt Chimeram. Jovius el 
alii voluntolim hzc fuis:e niontaua vel ὄρη Cerau- 
nia, itemque Acroceraunia, pro quibus dicere malim 
equidem Acra Ceraunia. Leo tamen Augustus in 
novella de Tlironis, ut obiter attigimus ante, sub 
JEioli2 metropoli Naupacto, tam Butliroti, quam 
Chimarz collocat episcopatus : qux loca sibi in- 
vicem. viciua, Butintro et Chiinera, cum illic bz- 
reréinus, a nautis nostris appellabantur. Iisdem 
Avelona, cujus hic mentio fit, enuntisbatur adjecto 
articulo ltalico, Lavelona, vel disjuncte, La Ve- 
lona, cum quidem vulgaris lingue Grecs. periti 
adderent, eo nomine βελώνη significari acum. Sed 
ignorabant homines et antiquitatis et litteraru&e 
rudes, appellationem recentiorem banc ex vele $ 
Aulone factam. Sita est in. Albania vel Epiro, επ 
adverso extrewmsz illius ου Italie quae iu Apuli 2 
promontorium δ. Marie nunc habet, lapygia:s 
quondam dictum : ubi civitas Hydrus posita, dum - 
taxat intermedio maris Hadriatici sinu, 60 milliss 
ribus Gracis ab Aulone disjungitur, uti capite 159* 
uotavimus. Leonis Augusti Novella de Thronus 
Auiuniam recenset inter episcopatus metropo! 
Dsrrhachins subditos, et proximo post episcopae 
tum Glavinitze vel Acroceraumie commeniorz» 
Joco. C:eterum qui Annalibus bio appellatur Lut! 


913 


ΡΑΝΡΕΟΤΕ HIST. TUInCIC. 


914 


bassa, corrupit apud historicos nostros, Jovium A vulgo Neptunus, ceu. imaxtinus. quispiam maris 


et alios, numen habet Luítibeus aut Luphtibeus. 
Spandugini de hoc notabilis est locus, quem 
interpretando "lubet inserere. Suliamus, inquit, 
Soleimanes Lutsi, perquam humili conditione 
. nato, suis ex sororibus unam dedit uxurem, eam- 
' que primum bassam creavit, a quo tamen officio 
nunc dejectus cst. Quippe cum uxor mariti con- 
cubitus cum masculis zgerrime ferret, eoque no- 
mine cum ipso expostulans, diceret : fratrem 
suum, sultanum Soleimanenm, illi se junxisse ma- 
trimonio, secum uti eubaret : excandescens Lutsi 
bassa, mulieri colaphum impegit. Hoc ubi resci- 
tum 4 Soleimane, sororem ei protinus ademit, ac 
recepto Sultanino sigillo, dignitate supremi veziris 
hominem exuit. Est enim in more apud Osmani- 
des, ut qui auctoritate qualuor inter bassas est 
maxima, vezirazem sive supremus consiliarius 
nominetur, et im manu sua sigillum sultaninnm 
habeat. Mac Spanduginus ; qux sane si vera sunt, 
ut esse videntur, conveniens fcedis ac dissolutis 
moribus homini datum nomen fuit. Quippe Eutsi 
lingua Turcica significat eum qui non nisi de ve- 
nere cogitat : qualem Graecus aliquis dixerit 
ἐρωτιχὸν vel ἐρωτομανῆ. 


943. Besictasi, ΑΙΠΛΟΚΙΟΝΙΟΝ. 


Besictasi, locus est ad Bosphorum Thracium in 
Europa situs, qua Constantinopoli sursum tendi- 
tur, adverso Bosphori fluxu, versus os ponti 
Euxini. Plus minus quatuor abest a Galata mil- 


liaribus Grzcís, aut uno Germanico. Nomen lingua 


Turcica lapidem sive saxum cunarum, significat ; 
a distractione, puto, Christianorum mancipiormn, 
ae matrum presertim, liberos etiam teneros in 
cunis habentium, Sepultus hic ' est Chairadines, 
qui megsita quoque nova suo sumptu ibideni ex- 
structa, nobilitare locum et exeolere voluit. Διπλο- 
χιόν.ον Grecis hodie vocari, priscis Jasonium, 
notatum reperies supra, eapite 128. IToc tempore, 
de quo scilicet Annales modo loquuntur, adjecta 
. faerunt 50 ]1fistuc capitum Christianorum, e Cor- 
cyra duntaxat. fn servitutem abreptorum, cujusvis 
sexus et statis, ad sexdecim millia : quemadmo- 
dum Jovins memorie prodidit. De sultaninis et 
corum pretio, dictum 18 capite. 


241. Carabogdanice fluvius Berut. 

De Carabogilamia consule caput 74. Ejus amuis 
est, quem Berut Annales bi nominant. Ungari ta- 
men, et Valachi, sive Moldavi, partim contractius 
et durius Prut, partim paulo mollius Brut, enun- 
liant. 


945. Neptuni Doric, victi a Chairadine, fuga. 


Doriam Turci, more Italico, pronuntiant ; quem 
Jovius dixit Auriam, magis consuetudini Laine 


respondente vocabulo, velut ipse quidem existima- ' 


vit. Is et. asu rerum mari. gerendarum, et felici- 
late. singulari, tantas adeptus gloriam fuit, ut 


deus, appellaretur. Hunc tamen a Chairadine prze- 
lio navali, et artibus iiperatoriis superatum, fue 
gisse, non insolenti, sed modesta memorant Αη: 
nales oratione. Quo commendabiliores nobis esse 
dcbent, uti non ad gratiam suorum, nec ad inse- 
ctationem nostrorum ; sed ad veritatem, quz ani- 
ma est historie, scripti. Jovianum quidem epipho- 
nema, quo clausit hanc narrationem, quam acres 
habet aculeos! Auria, inquit, tanti usus, lanta 
peritis, tantz existimationis mari dux, eo die 
nullus imperator exstitit, Atqui cogitare de illo 
veteri verbo debebat Jovius, quo Demosthenes 
eliam fugiens, excusasse se fertur : 


"Avho δὲ φεύγων xat πάλιν μαχῆσεταιο 
Qui se fuge dat, dimicabit denuo. 


Nec ineleganter Alexius Angelus imperator, ut 
apud Grecis praetorem nostrum memori:z prodi- 
tum legitur, cum perditis rebus non modo frustra, 
sed etiam cum periculo se diutius liesurum Con- 
stantinopoli' animadverteret, omnibus valere jus- 
«is, et arrepta sponte, nolenti, tamen animo, fuga, 
Davidem quoque dixit beneficio fugze saluti atque 
incolumitati sux consuluisse. Non minus certe 
magni et sapientis est. imperatoris, summam re- 
rum incertze Martis 463 non temere committere ; 
quam prospere cedentibus omnibus, victoria pru- 
denter uti. 


946. Publicanorum carcer Constantinopoli. 


Vendit omnia: per imperium suum telonia ma- 
ximo pretio, vel paucos, vel plures in annos sul- 
tanus Osnmanidarum ; ideoquesi inajores aliqui 
pecunie summas ei vectigalium nomine pollicean- 
tur, quam reapse deinceps exhibere possint : in 
carcerem, veluti qui non solvendo sint, et frau- 
def soltano facere voluerint, conjicinntur. llic 
carcer publicanorum Constantinopoli dicitur. Et 
sunt in universo Osmanidarum regno publicani 
fere Judzi, gens exactionibus et usuris nimium 
quantum supra mortales czteros dedita : cum 
ipsi etiam Turci vel Musulmani, paulo sincerioris 
liomines conscientize, nolint audire publicani : non 


L] 


D aliter, ac si cum infamia conjuncto propter alio- 


rum nequiliam nomine, virum bonum appellari 
neías sit, etiamsi preter officium nihil ipse 
faciat. 

947. Ontum (αρ, Xyloporta, Porta lignaria, 

Caravanserai. 

. Ostendimus supra, capite 200, qu:e porta sit 
hxc lignaria, videlicet ad quam vwavigia lignis 
onerata solent appellere : Grzcisque diciam ξυλο- 
πόρταν,. ab iisdem lignis qua huc advehuntur , 
non quod ipsa lignea sit, quemadmodum credidit: 
uterque Clalcocondylis interpres. De voce Cara. 
vanserai, dictum capite 14, significari seilicet hae, 
vdiflcia caravanis exstructa, Garavanas vero mo- 
re Turcico se conjungentium esse »gmina, cun» 
loca winus alatrociniis tuta peragranda sunt. lu 


915 


JOANNIS LEUNCLAVII 


916 


hzc ergo caravansaraia, qux amplissima plerum- A varii, funambuli, luctatores, saltateres, ali pro- 


que sunt, divertere cum equis, jumentis sagmata- 
riis, mulis, et camelis, hz caravan: solept. Vasta 
suut :zdilicia, quemadmoduio Busbequius descri- 
psit, aliquanto longiora, quam latiora, cztero- 
qui quadratam ad formam accedentia; quorum in 
wedio patet area ponendis sarcinis et camelis, 
mulis, carrisque collocandis. Hanc aream plerum- 
que cireumcirea murus ambit interius, tres plus 
minus pedes altus ; parietibus illis quatuor, qui- 
bus totum :xdificium clauditur, adjunctus. Ejus 
muri superficies 2qua est, patetque in latitudinem 
pedes quatuor. Hic "Turcorum cubilia sunt, hic 
camaeula, hic rem expediunt culinariam. Nam ad 
parietes, quibus totum :dificium continetur, foci 
frequentes cum fumariis vel infumibulis sunt inz- 
dificati. Hospites ípsi nulla re a camelis, mulis, 
equis alia sejuncli sunt, quam ejus muri spatio. 
Quinimo ad muri pedem ita ligatos babent 
equos, ul capite ac tela cervice supra marum 
emineant, dominisque se calfecienlibug aut etiam 
eginaniibus astent, velnt ministri; et interdum 
panem, vel malum, sive quid aliud, de manu 
eorum capiant. In eodem muro lectos sibi ster- 
sunt, Tapetem in primis explicant, quem ea de 
eausa cplhippiis aptatum fere circumferunt, Huic 
iyjiciunt vulgo penulam, ditiores Valentinam, 
qaam vocant ; qua mollibus e pilis contexta candi- 
daque, linteaminum loco mihi quidem ipsorum 


exemplo fuit. Cervical 50 probet equestris 


sella. Veste talari, pellibus suffulta, qua vestiun- 
tur interdiu, teguntur noctu. Sic 'somnum ca- 
pitnt, nullis lacessitum, extra naturalem jumen- 
torum mandentium strepitum, blandimentis. Ipso- 
rum saroiorum, pro caravanis exsiructorum, 
tectà plerumque plumbea sunt. 

948 Area rel forum Tachtal Cala, Tampezim, Chal- 
cocendylis locus. emendalus el. expositis. Chalco-. 
oratia, Ghartopratia, Vicus vitriarius. 

Aream, que Taeht»l Cala nominatur, Laonicus 
in octavo forum appellavit, et Tactalem vocari ad- 
didit. Apud actnarium Malatestanum — Tectalaca 
scribRur. Pro ilius Tactale, hnjus Teetalaca, re- 
pone Tacbtal cala ; quz voees Tureicz sunt, et 
aream (tabernas  jligneas bhabenjem significant. 
Quippe Cala denotat tabernulam vel] tentoriolum, 
et 'Eachtal. asseres sunt : ut intelligantur ex asse- 
ribus factze tabernulz. Hxc area fere urbis est in 
meditullio, nou procul ab Eskisaralo, vel a saraio 
veteri mulierceularum suK3ni, de quo capite 129. 
Est eadem in area sultani Dajazitis. secundi mes- 
sita, cujus supra fecere mentionem annales, in 
ejus sultani funeris descriptione. Hoc autem loco 
ludicra quotidie omnis generis exhibentur, quz- 
cunque homini venire in mentem possunt. Et 


9 


.fugis fidentium : 


adhibentur pueri, equi, asini, canes, feles, cervi, - 


leones, ursi, leopardi, wilpes, et nulla non alia, 
peregrina presertim, anünalia. Sunt istic "qui 
qhire;anticen profllentur ; sunt priestigiatores 


peimodum innumerabiles. Ideo Laonicus inquit : 

Hzc ludicra quis quotidie cernat in foro, quod 

Tactalem vocant. Sequitur ibidem  vocabulusn 

Tampezim, quo nonuullos ex bis ait appellari. Ne- 

minem boc declarasse arbitror bactenus, cum 

parbarum sit, et ignotum, addo etiam corruptuer. 

Quippe non Taumpezim Turci dicunt, sed Ziam-- 

pas, quz duabus syllabis vox enuntiatur. Bigni- 

(icat autem. σχοινοδάτας, ut Greci vocant, qui La- 

tinis funambuli sunt. Ad unum hujus arez latus 

incipiunt illorum taberne, qui Persicas operis 
excellentis, et Turcicas itidem pictae, Graecas et 
alias coloris nivei levigatasque chartas venduat. 

Ideoque Grecis hac χαρτοπρατεῖα dicuntur. His 

a tergo proximus est vicus fabrorum, ex gere vàsa 

quevis elaborantium, qui hoc Annalium loco 

memoratur, Is vicus in historiis Graecorum recen- 
tioribus Cedrini et aliorum celeberrimus, nomina- 
tur Χαλχοπρατεῖα, nimirum a distractiome vaso- 
rum ez ere factorum. Locus insignis cst Cedrini 
de Chalcopratiis in "Eheodosio. majore, puto. Vici 
quoque vitrigrii, Chalcopratiis proxini, fit hie 
mentio : quo taberna vitriariorum, ut olim erant 
in urbe Constantiniana, veteris ad iwmitarionem 

ltom:, sic etiam hodie conspiciuntur, Diversus !a- 

men hic vicus est ab illa vitriariorum porta, de 

qua diclum superius, capite 200. De porta feri 
piscarii, quxe Bolucbazar capis! Turcis. est, expo- 
situm eodem capite 200; sicut et de porta Hebrza, 

Turcis Sclifutlar capisi. Sit vero extra muros 

urbis a foro piecario gdes, in littorc maris , intelli- 

guntur illa que muris urbanis excluduntur ab 
urbe, secundum [μις Ceratink sinus exstrucis, 
versus septentrionem, id est, e regione Galataui 
listoris. | 

-949. Nova Cairadinis auspiciis recepta, 

Nova Turcis est, quam Castellum nowujs ne- 
stri vocant, in Dalmatiz situm finibus. Id auspiciis 
Karuli V Augusti receptum fuerat. Quos ejus pro- 
vincie sangiacos ad obsidionem hanc evocatos 
fuisse tradunt Annales, de provincia Bozinensi 
accipito, deque prafectis buic : quorum priuceps 
id temporis erat Ulumas ille Persa de quo di- 
ctum capite 951. Translatus enim fuerat a Persicis 
ad hos fines, more Turcorum, non nimium tráns 
ac deinceps quoque fit ejus 
mentio. in obsidione Agriensi, anno Christiano 1553 
a Turcis frustra tentata. Ῥγθεταί Bozineasi pro- 
vinciz ceu beglerbegatus, ei ad Castelli novi ob- 
sidionem secum saugiacos suos septem adduxit. 
Virtutis eximie presidiarii milites, quos hostes 
ipsi commendant, [lispani fuerunt, et Germani, 
numero ad quatuor millia. 

250. Soleimanes, sub practeziu de[eudendi pupilli. a 
Bano Erdeliano relicti, matrem. cum pupillo Un- 
garia spoliat. 

De Joanne Zapoliensi, Bano Erdeliano, dictum - 
capite 925. Ilic. moriens pupillum. reliquit. hiere- 


9fT 


PANDECTE HIST. TURCIC. 


918 


dem, tutel:eque. Soleimanis commendavit, Juag- A mus. Fallitur Jovius, cum ait, Álbaniam hodie 


uem Sigismundum, quein. sustulerat ος Isabella 
Polona, cujus hie mentie fit, nomine tamen non 
expresso, velut. Turcis ignoto. Habuerat Joannis 
sororem Barbarsm, ni falor, primo matrimonio 
conjugem Sigismundus major, Polonie rcr : qua 
mortua, Bonaw doxit, Joannis Galeacii ducis 
Medielanensis, ex {αεί Acagonia Neapolitana, 
filHam. Bona partu primo 1sabellam hanc edidit, 
Joannis Zapoliensis conjugem, Joannis Sigismundi 
matrem, Ceterum nulla fit bic in Turcicis mentio 
Ferdinandi Casaris, Üngarig Bohemiseque regis ; 
qui tamen boc bellum, Perenio et Rogendorfo du- 
cibus, gerebat.- 1d equidem feri propterea credide- 
titn,-quod Ferdinandum Soleitnancs, hestem suum, 
pro 503 Ungarie rege sen agnosceret. Nutauda: 
vero Isabelle oratio, quai» Turci regine nomine 
nondiguantur , 'cum £udam offirmant non suain 
esse, sed sultani Osmanida civitatem. Nimis iu hoc 
veranrfse vatem experta paulo post fuit bellua, 
cum Soleimanes, ipsa cum filio per summam per- 
fidiam ejecta, Bude pariter et. Ungarie relique, 
velut ih provinciam redacte, beglerbegum pr.efi- 
ceret, honus ille scilicet tutor : matre, tam. Tur- 
cis addicta, cum filio pupillo, in Transsylvaniam 
vel Erdelium relegata. Hujusmodi mirairum csse 
premia societatis et amicitiz barbarg solent, ut 
tyranno suo moriturus aiebat Áratus, τοιαῦτα τὰ 
ἐπίχειρα τῆς τευραννιχῆς φιλίας. . 
351. Valpoum, Strigonium. Granus fluvius. 


Walpou Turcis est arx, Ungaris dicta Walpo ,- 
Valponium Jovio. Ultra fluvium Dravam sita est. 
Post tertium obsidionis mensem a prasidiariis 
dedita fuit, prefecto ab iisdem capto, et hosti 
prodito. Strigonium nunc Granum vulgo dicunt, 
ab amne Grano, qui, defluens a Carpatbiis monti- 
bus, ubi montanz nunc civitates celebres sunt, 
ad radices arcis Strigoniensis sive Granensis, 
Danubio miscetur. Unde civitati quoque Strigo- 
nium nomen inditum putatur, vclat Tgtrigranium, 
ab Istri et Grani confluentibus. Alba regalis non 
tam a regum Ungariz sepulturis sic appellata fuit, 
quarum meminerunt Annales, quam a regum 
inauguratione, qua hoc fleri loco priscis tempori- 
hus solebat. Istic etiam rex Ferdinandus, cum 
Anna conjuge, Vladislai regis filia, Ludovici so- 
rore, decimo quarto die Februarii, anno millesimo 
quiegentesimo vicesimo septimo, adhibita sancti 
Stephani vera corona, fuit inauguratus. 

9329. Schiruvan, Sirvan, Serban, error. Jovii. 

Si lector ab aliis de hec bello memoria prodita 
leget, nusquam ita descriptum inveniet. Ut Tech- 
mas, Spandugino Tamas, Sansovino Tolcas etiam; 
sic Ercas eidem Spemadugino nominatur Algas, 


mirifice vitiatis appellationibus. Regio Schiruvam : 


aet Sirvan, haud dubie nunc est illa, quam prisci 
dixere Mediam, posteriores etiam Vaaspracan , ut 
apud Cedrimum in Constantino Monomacho legi- 


vocari Serban, viciaam Mediz, propterque. Ca- 
epium mare sitam. Quippe regio Georgianorum est 
Albanie, qui nunquam vel ipsi regi Persarum, vel 
regio fratri paruerunt hactemus : sed Christiani, 


eL liberi, suos principes habent; Persis duntaxat 


confederatl, sicut expositum capite centesimo oc- 
Logesio nono. Sirvanum vero, sive Media, re- 
gni Persici mewbrum est: quod tametsi Musta- 
phas bassa vezir imperio subjecit Osmanpidarum, 
3uno Cliristiauo millesimo quingentesimo septua- 
gesinio octavo, οἱ beglerhegatus in formam redegit: 
mox tamea Pereis receptum, ab iis'eu hodieque 
retinetur. 


2355. Uvan, Uvastan, banum Cedriini. 


Drbs hec cum arce sic ad Persici regni limites 
pertinet, ut etiain. majori finitima δι Armenia. 
Cedrigus in codem Monomachbo Augusto vocat 'I6iv 
πόλιν τοῦ Βαασπραχάν. Id Latine reddens inter- 
pres, lbanum et Baospracan scripsit, Ego simplici- 
ter exprimerem, ut tanjo melius intelligerer : 
]wan, aut [ναῦ, urbs regionis Vaaspracan. Et quja 
capite precedenti Vaaspracan, ex ejusdem Cedrini 
auctoritate, Mediam esse docuimus, intelligere 
jam licet, Wapum ad eamdem Mediam referri dc- 
bere, vel easi uon contineatur, ealtem finitimam 


videri. Wastanum significat regionem circa Wa- 


num sitam, seu Wawni territorium : siquidem Is- 
ian, sive Stan, Turcis regnum vel régionem si- 
gnificat. 


954. Notitia bsglerbegatunm totius Osmauidarum 
imperii, quos hedie possident, 

Quia Persicis in finibus extremus hic a Solei- 
mane Wani beglerbegatus id temporie institutus 
fuit, libet lioc loco quamdam quasi notitiam re- 
gní Osinanici lectoribus exhibere, descriptis or- 
dine provinciis ejus sive beylerbegatibus, quos in 
Asia, Afriea et Europa nune Murates hic tertius, 
unici. Machemetis Osmanid:e pater, possidet : ot 
ita denique Pandecten histori:x Turcice nostrum 
elaudamus , visurí deinceps latius ne permissu 
Numinis fines suos propagaturi sint, an vastissi- 
mam illam molem imperii, cunctis hactenus formi- 


D dabilem populis, secundum  ipsorummet oracala, 


tandem atiquando Deus Optimus Maximus sus dc- 


'elar2nd:*e majestatis ac elorise causa sit eversurus, 


vel in ordinem, subque jugum fili] sui sic reda- 
eturus, ut Gogi Magogique sub coelo. nullum am- 
pius nomen exstet. 14 enim postremis se factu- 
rum diebus, per suos indubitat:e fidei vates no- 
bis denuntiavit, Ordiamur autem ab oriente 
sole. 


255. Αεΐα Beglerbegatus, 
V. Anatoli beglerbeg. Ejus sedes est in civitate 
Cutalge Phrygia majoris, quam οἱ Cotyaium 


Graci mominabant, sicut expositum capite 40. 
Saugiacos babet sub se duodecün. 


919 


JOANNIS LEUNCLAVII 


920 


Il. Caraman beglerbeg. Domicilium 50g habct A glerbegum constituit Osmanem bassam famosum: 


3d Caísariam Cilicie, de qua suo dietuin loco. Se- 
ptem sub hoc sangiacatus sunt. 

ΠΠ. Sivas beglerbeg, ad Sebastiani, de qua con- 
sule caput quintum Pandectis hujus. 


IV. Tocatun beglerbeg. Residet ad urbem ΑΔ”. 


siam. Sub co sunt quinque sangiacatus. 

V. Dulgadir beglerbeg. De hac .provincia con- 
sule caput 105 Pandectis hujus. Quatuor sub se 
sangiacatus habet. 

Vl. Halep beglerbeg, ad flalepum sive Berrboeam 
Syrim, de qua capite 6. | 

VH. Scliam beglerbeg, ad Damascum Syriz. 

Vlil. Tarapolos vel Trapolos beglerbeg, ad Tri- 
polim Syriz. 

IX. Maras beglerbeg, ad Marassum, propter Eu- 
phratem situm, inter Halepum οἱ Mesopotamiam. 

X. Diarbekir beglerbeg, in Mesopotamia, ad ur- 
bem Amidam, quam Turci nunc Carahemid no- 
minant. Sangiaci parent huic duodecim. 


XI. Bagdat beglerbeg, ad Bagdatin sive novam. 


Babslonem, de qua capite 4. 

Xil. Ba!sara beglerbeg, ad sinum Persicum, 
non procul a Bagéat sive Dabylone. 

ΧΕΙ. Lixa beglerbeg. Antiquitus ! Caramania 
tendit ad limites Ormuz, et Persis est finitima. 

XIV. Gemen, Aden beglerbeg, in Arabia Felici, 
ad littus Rubri, maris. Vide caput 941. Diversa loca 
sunt, uno tamen beglerbegatu comprehensa. 


XV. Chebetz,-Hustio Zebet beglerbeg, ut codem C 


capite dictum. Locus situs in littore sinus Arabici, 
fiuiimus est imperio regis ZEthiopum Prezetejani, 

XVI. Missir beglerbeg. Cairo prxest, et toti 
JEgypto. Sangiaci sub eo sexdecim. 

XVII. Cypri beglerbeg. Nicosiz vel Fauagustze 
degit. 

XVIII. Scheherezul beglerbeg, in Assyria, Persis 
finitimus. 

XIX. Wan btglerbeg, respicit Persarum fines, 


versus Sirvanum sive Mediam, et Armeniam majo-. 


rcm, ceu dictum capite praecedenti. - 

XX. Arzerum vel Erzum beglerbeg, in Armenia 
wajori, ad limites Sirvani sive Medis, et Geor- 
gianorum. Distat a Tarbosaue sive Trapezunte, sex 
dierum itinere. 

XXI. Tipllis beglerbeg, linitimus Gceergisnis 
sive Curgginis, ut nunc appellatur. Institutus fuit 
a Mustapha bassa eerdare anno Christiano mille- 
simo quingentesimo septuagesimo octayo, mense 
Septembri. Locus etiam priscis notus, apud Cedri- 
num reperitur iu Constantino Monomacbo, verbis 
bujusmodi : Asam (is erat e Tangrolipicis fratre 
natus) a sultzno Tangrolipice missus contra Ro- 
manos, cum Taurezium ,€t oppidum nominatum 
Tephlis, preterisset : Vaaspracaniam ingressus cst, 
kl est Mediam. 

XXH. Sirvan beglerbeg. Hoc nomine Media 
punc appellatur, a metropoli Sirvan, qnam eodem 
euno Mustap'ias idem cepit, οἱ primuin istic be- 


sed a Persis non wulto post ejectus fuit Nihilo 
tamen minus liic beglerbegatus Osmanidarum in- 
$criptus est libro, qui, nisi restituatur, nunquam 
se pacem facturos cum Persis. profitentur. 

XXIII. Temircapi beglerbeg. Locus est ad mare 
Caspium, Porta ferrea dictus, οί Capi derbent, 
porta faucium vel angustiarum. Cepit hunc Osman 
bassa eodem anno millesimo quingentesimo sep- 
tuagesimo octavo, et in formam beglerbegatus, 
necato Schemhali Cliane, socero suo, redegit. 

XXIV. Cars beglerbeg. Cedrinus Carse nomi- 
nat, et in Persarmenia collocat, quz nunc Arme- 
nia major est. Distat Cars ab Arzerum quatuor 
dierum itinere. Beglerbegatus cepit anno Chri- 
stiano :nillesimo quingentesimo septuagesimo nono, 
auctore Mustapha bassa. 

XXV. Tschildir aut Tzildir beglerbeg, ad fiues 
Georgianorum, ab eodem Mustapha bassa institu- 
tus, anno millesimo quingentesimo septuagesimo 
nono. Porsius Tsclallung perperam scripsit. 

XXVI. Fassa beglerbeg, in Mengrelia. Munitio 
sSiructa per Uluzalim capitan bassam fuit anno 
millesimo quingentesimo septuagesimo nono, et 
ibidem institutus beglerbcgatus. Sed paulo post 
discessum «ejus captam vicissim Georgiani dirue- 
runt, Civitatis Phasianz mentionem facit Leonis 
Augusti novella de Thironis, et episcopum ejus re- 
fert sub metropolim Trapezuniis. lízc eadem cum 
hodierna scilicet Phassa fuerit. | 

XXVII. Sochum beglerbeg , in Georgianorum: 
finibus, a Sinane bassa vezirazeme institutus 
anno Christiano millesimo quingentesimo octo- 
gesimo. 

XXVIII. Batin beglerbeg, ibidem a Sinade tunc 
institutus. 

XXIX. Revàn beglerbeg. Hune locum Ferhates 
bassa cepit et munivit anno Christiano millesime 
quingentesimo octogesimo secundo, ereptum Toc- 
maci sultano, Persicarum partium principi. Be- 
glerbegus istic primus fuit Cigaloglis bassa, Ge- 
nuas. 

XXX. Somakíc beglerbeg. De Somakiía, quz 
Chalcocondyli Samachia nominatur, dictum supra, 


D eapite 188. Beglerbegatus 505 »uctor fuit Osman 


bassa, anno Christiano millesimo quingentesimo 
octogesimo tertio, 

Posteriores autem beglerbegatus hi, bello de- 
cennaii Persico, quod adhuc geritur, instituti; 
quemadmodum novi sunt, ita potius nomine tenus 
sic appellandi veniunt, nec cum antiquis compa- 
randi. Nunc, ordinem natura sequendo, provin- 
ciis Αρὶῶ recensitis rmoeridiem versus ab oriente 
progrediamur. 

256. Africe Beglerbegatus. 
Ι. Cesair beglerbeg. Sedem habet in Algesáir, 


(qua nostris est Algerium, sicuti capite 227 noia- . 


tuni. 
M. Tunisi beglerbegatus residet ibidew. 


921 PANDECTE ΠΙ5Τ. TURCIC. : 932 
Ilf. Tr:poli hbeglerbeg. Domicilium ibidem babet. A — 2. Filek. 


Sunt autem. Αίγίος duo prxterea regna, libro 
Turcarum vel Osmanidarum (ut ipsi loquuntur 
inscripta) qu: tamen needum inter beglevbegatus 
referuntur, sed potius tributariorum seu feadorum 
nomine veniunt ; Fessa nimirum, cum Maroco. 

Nunc ad occidentem, et. aquilonem, quae restent 
provincie, videamus. | .. 

Εμµτορα  Beglerbegatus. 


jJ. Rumeli beglerbeg. quem Graci:e vocant. Sedes. 


ejus est Sophiz. Sub ejusdém vexillo Saneiacatué 
infrascripti continentur. 

1. Sophia Servia. 

9. Nigeboli sive Nicopolis, vide cap. 51. 

9. Kircklisse. Vide cap. 195. 

4. Vyza, Thraci:e. 

5. Kirmen, Macedoniz. 

6. Silistra, ibid. 

1. Giustandil, ibid. 


8. Bender, versus Euxinum Keraiosque Tataros, 


9. Acherman. Vide cap. 159. 

40. Uscopia. Vide cap. 169. 

41. Prisrem, Thessali:x. 

492. Salonicli, Thessalia. 

43. Trichala, ibidem. 

44. Misitra, quondam Sparta Morez. 

45. Palaeopatra, ibid. 

46. Jagnia, Joannina ZEioliz. 

. A7. Delvuina 

48. Elbassan j Achaioe. 

49. Avelona. Vide caput 942. 

90. Ducaggin. Vide caput 206. 

91. lscodar in Albania. Vide cap. 121. 

IJ. Denizi beglerbeg, qui et Capitan bassa vul- 
go, pro maris Capitaneo sive Przetore. Sedes ipsius 
est Gallipoli. Sangiacatus ei subjecti sunt : 

4. Gallipolis. Vide cap. 23. 

3. Galata, cap. 127. 

$. Nicomedia, cap. 74. 

4. Limnos, cap. 229. 

δ. Mityline, cap. 128. 

6. Chios, cap. 229. 

7. Nexia, ibid. . 

8. Negroponto, cap. 142. 

9. Rhodi, cap. 229. 

10. Cavala, cap. 44. 

41. Napoli di Romania 

42. Lepanto, cap. 175. 

43. S. Maura, cap. 178. 

44. Alexandria. 

Hl. Budun beglerbeg. Sedes ejus ibidem. Sub- 
jecti sunt ipsius jurisdictioni sangiacatus hi fere. 

4. Novigrad. 


5. Zetschen, sive Zetzen. 

4. Zolnok. 

5. Gran. 

6. Segedin. 

7. Alba regalis. 

8. Sexard. 

9. Simontornar. 

10. Copan. 

11. Muhaiz. 

19. Ziget, sive Saswar. 

15. Petscheu, vel Quinque ecclesizx. 
14. Sirmium. 

15. Seinendria. 

IV. Temeswar beglerbeg. Residet ibilem. Sub- 


B jecti sunt ejus administrationi sangiacatus li : 


4. Temeswar. 

9; Mud1va. 

9. Vilaoswar. 

4. Tschianad. 

9. Wischitirni. 

6. Giula. )j - 

1. Vidin. 

8. Lipa. 

V. Dozna beglerbeg. Sedes ipsius in Bagmialuea, 


, Sangiacatus hi subditi sunt. 
. 1. Bagnialuca. 


9. Poscheg. 

$. Clissa. 

4. Herzegovina, 

δ. Lika. 

6. Sazeschna. 

1. Iswornik. 

8. Brisrem. 

9. Allatschiar chissar. 

VI. Coífe beglerheg. Ejus sedes cst ad urbem 


Capbam in Taurica Chersonesgo. Sangiacatus dun- 
taxat erat^ initió beglerbego Grxcia subjectus. 
Praeter Capham, et ei vicina loca, sangiacatus 
.ómnes ditione sua complectitur, ad Tanaim palu- 
deinque Maotidem sitos. Sed verum si fateri. volu- 
mus beglerbegi nomen potius titule, quam pote- 
statis amplitudiime tuetur. | 


506 Hzc meta regni barbari, nostrique labo- 


D ris esto, quam Dei propitii nutu feliciter attigisse 
gaudemus : el eupidem suppliciter oramus, tandem 
ut abolere sanguinariam el impiam tyrannidem 
velit, ac veteris oraculi veritatem eventu compro- 
bare; quo creditum pluribus a szculis, Coranum 
legemve Mahumetis gladio ceptam, gladio propa- 
gatam, gladio denique terminandam : ut. obstupe- 
scens ad operis divini magnitudinem, et effusus iu 
hymnos oris buniversus, accinat ; 


IMMORTALI ET OPTUMO MAXUMO DEO $SOLI! 
ΗΟΝΟΒ OMNIS ET ΟΝΝΙ5 GLORIA S/ECULIS INFINITIS. 


-—— 





LEONARDUS 
CHIENSIS 
MITYLENAEUS ARCHIEPISCOPUS. 


NOTITIA 


(Oudia., De Script. eccles., t. Ll, p. 2122.) 


* Leonardus, Chiensis, metropolita Mitylenes in Lesbo insula, concilii Florentini tate. claruisse videtur. 
licet ipse interfuisse non legatur. Naim, ut habet Martinus Crusius in annotationibus ad Historiam eccle- 
siaslicam seu palriarchicam Constantinopolitanam, libro n Turco- Gracia, pag. 157, Scholarii , qui tuuc 
- concilio, licet absque deputatione ulla Ecclesiarum Graxcarum aderat, nostri st son recte sentientis, Leo- 
nardus Chiensis in. Expugnatione Constantinopoleos mentionem facit ; nam Graci domum reversi concor- 
diam predictam. servare non potuerunt. Quibus ex verbis non permansisse illum in dnetrina et opinio- 
nibus Ecclesie Gracie constantem colligimus. Scripsit autem Leonardus Chiensis Historiam Constaxii- 
wepolitana urbis a Mahwnete Il. capte, e Chio per modum epistole die.15 Augusti anno 1463 ad Ni- 
colaum V, Romanum pontificem, quam Latine edendam voluit Philippus Lonicerus inter Chronicorum 
Turcicorum tomos duos, Francofurti anno 1384 in 8 editos, quorum tomo 1 a4jieitur pag. 545 ad 556, 
Latine tantum, quo idiomate forsitan. illam scripsit. Mentionem facit hujus scriptoris Gerardus Joaunes 
Vossius, lib. iv. De historicis Grecis, cap. 19, pag. 443, editionis ultimz 1651, Lugduni Sataverum, in 4, 
Abraliam Bzovius in Anralium Baronii. continuatione ad annum 1455 , cui Historiam Leonardi Cbiensis 


iuseruit prefatam, num 6, pag. 84 ad 90, ubi num. 7, descriptam hauc narrationem ex mee. codice Ya- 
licano 4157, inquit, 


——— d 


LEONARDI CHIENSIS 


HISTORIA 
CPOLITANJE URBIS A MAHUMETE 1| CAPT.JE 


PER MODUM EPISTOL.£ 


DIE 15 AUGUSTI ANNO 1553 AD NICOLAUM V ROM. PONT. 





(Nicol. Reusneri Leorini Epistolarum Turaicarum Libri V, p. 115. Francofurli 1597 4*. Textum Reusnen, cor. 
ruptissimum, restituíinus ex col, Vatic. 4157 'apud Bzovium Auual. Baron. tom. XVI.) 


LgowARpUs Chiensís , archiepiscopus Mirgleucus, Α narrationes sinistre tur vere prosunt auditoribus, 
Nicotao V, Pont. Maz. si prostrati resurgant, uti quibus occisos parentes 

Flere mihi magis licet, beatissime Pater, οἱ for-  »b hostibus dicimus, auimi ad vindictam maesti 
te, dum gladio impetebar a Teucris, salubrior — vigorosius excitentur, Na:rabo igitur et fleus, ct 
wors mibi fuisset, quam vita. Verum quoniam —geumens Constantinopolis proxime his cernentibus 


025 


LEONARDI CHIENSIS DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


926 


oculis discrimen ultimum et jacturam. Nec. dubito, Α quam in dies exspectabamus, inter speni et despe- 


Pater sancle, przecessisse me multos, qui rei 
geste seriem Tua Sanctitati retulerunt. Coufert 
enim nultorum in unum relatio. Sed quoniam que 
visu magis quam qux auditu, verius exponuntur, 
quod scio loquar :et quod vidi , fidelius contestabor. 

Cum igitur reverendissimus Pater D. cardi- 
nalis Sabinensis pro natione Graecorum legatus, in 
ejus famulatum me ex Chio vocasset, ego summa 
cum animi mei diligentia, ut fidem sanctas? Roma- 
nz Eeclesiw fortiter constanterque , uti. debitum 
exigit, defensarem , captabam perinde et mores et 
naturam Grecorum , argumentisque ac sanctorum 
theologorum dictis conabar intelligere, quodnam eo- 
rum essel. studium ; quod prepositum, quz ratio- 
nes, quis finis eos a vera intelligentia , debitaque 
obedientia vel revoearet, vel retraheret. Intellexi 
plane, preter Argyropilum artium magistrum, 
Theophilum Palaologum, Hieromonachosque quos- 
dam paucos, et alios [βίου ; quod ambitio Grzcos 
quasi omnes captivasset : ut nemo esset qui, zelo fl. 
dei vel salutig sux motus, primus videretur fleri 
velle 5Η opinionis et pertinaci: contemptor. 
Quod sane si non tam ex zelo fidei, et amore 
Christians religionis, quam ex affectata quadam 
glorie humans cupiditate fecissent, summopere 
hoe nomine commendandií essent, ipsorumque 
fervor omnibus qui Christo nomen dedernnt, et 
admirationi et imitationi merito esse dcberet. Ve- 
yumenimvero, tantum abest, ut laudem et adnii- 
rationem exinde meresntup, ut potius fides ct 
constantia ipsorum omnibus hoe nomine debeat 
esse suspecta, eum non propter Dei, sed suam 
ipsorum gloriam quam prsecipue eaptabant, bujus- 
modi zelum prx se tulerint, quamvis omnino re- 
luctante ipsorum natura et. voluntate. Usque adeo 
ut ex una parte, ad fatendum articulum processio- 
nis 4 Filio sancti Spiritus urgeret eos conscientia ; 
ex altera, pe meliorem Latini, quam Graci, de veri- 
tate fidel intelligentiam habere crederentur, elationis 
tumor eos abduceret. Verum quoniam nec ratio, nec 
auctoritas, nec varizx Scholarii, Isidori, Neophyti- 
que opiniones adversus Roman: Ecclesiz fidem 
stare poterant, actum est industria et probitate 
prefati Domini cardinalis, ut sancta unio, assen«e 
üente imperatore senatuque (si non ficta fuit) fir- 
maretur, celebrareturque secundo Idus Decembris, 
Spiridionis episcopi sancti die; 

Jtaque ea peracta, mox tempestas Teucri oborta, 
urbem Constantinopolis , Galatam, czeteraque adja- 
centia oppida absorbuit: ut verbum 1saie verum 
sit dicentis : Tempestas convulsa absque ulla con- 
solatione. Qua tempestate concussus, ego quoque 
captus sum ; οἱ pro demeritis meis vinctus czsus- 
que a Teucris : non fui dignus cum Christo Salvatore 
eonfigi. Reminiscor ergo, beatissime Pater, cum 
primum de unione facta Grecorum, eidem Sancti- 
tati Vestro epistolas seriosius degtinassem, interalia 
dixisse: Nos propter futuram Teucri obsidionem, 


C 


b 


rationem constitutos esse. Spes de tuo exspectato 
subsidio dabat fiduciam ; timor de Grzecorum per-- 
tinacia desperationem suggerebat. Heu ! quz spes 
in populo duro gravi iniquitate, qui tot annis sine 
vita spirituali abscissus a capite permaneba! ! 
Quomodo non desperati, quomodo non abjecti 3 
Deo, quitantis dissimilltudinibus, tantis fic&ionibus, 
tantisque scissuris, ab Ecclesia elongati Romana, 
in cordis duritia permanserunt. Etenim jam capti- 
vati, urbe, templis, auro, laribusque propulsi, in 
Latinos retorquent offensam, asseverantes : Quo- 
niam unionem (inquiunt), fecimus, summoque pon- 
tifici Romano commemorationem dedimus, werito 
indignatum Deum esse. . 
O pertinaces homines ! inqnio. Si malum hoc es!, 
prisci illi Basilius, Athanasius, Cyrillus, czterique 
Patres, quos precipuo sanctitatis honore profer- 
tis, mali censendi sunt, quod sanctam unam eam- 
demque lidem cum Romana Ecclesia, omnium 
Christianorum — magistra, coluerunt. Non hae 
causa est, quod unionem, sed quod unionem non 
veram, sed fictam fecistis. llac de re merito in- 
dignatum Deum : hac de re justa. animadversione. 
in hostium manus vos esse deductos. Ánuo* 
sponsionem de unione, sancto juramento apud 
Florentinam synodum conscriptam violastis? obe- 
dientiam declinastis? sententiam «decreti occulta. 
stis? Annon summi Dei nuntii (o Greci !) vestran. 
perditionem jugiter predixerunt? qui aures, ut 
aspis, impie obturastis, et sanctam Fcclesiam ca- 
tholicam matrem fldelium obaudistis. Flete mi- 
serias vestras ; arguite vosmetipsos ; el nom alios, 
condemnetis, aut inculpetis. Mos obstinatorum hic 
est, sanctos aspernari Dei nuntios : uti Sedecias. 
cxterique Judxi in Babylonem  traducti Jeremiam 
direptionem captivitatemque pr:edicentem contem- 
pserunt. Certe. hactenus. stetisset. lion, si Cas- 
sandram Priamus pater audivisset ; si prophetas 
Hebrzi, ei Sibyllam Romani, si vos quoque apo- 
stolicos nuntios dudum audissetis. Idcirco non 
mirum si in poenam tanti. criminis insperata mox 
tempestas invaluit ; quam Spiritu sancto docti quo-. 
que a multis anuis futuram esse przdixerant. Sane. 
ut beatissimi Patris Nicolai primi, summi ponti- 
ficis, exsecrationem in pravos Graecos per illud, 
Urgentis in senium seculi corruptela, etic., pra-. 
termitizmus : tabula illa, quam Leoui Sapienti 
ascribunt, apud monasterium Sancti Georgii do. 
Mangana  construeta, vetusto tempore in Con. 
stantinopoli occultata mysterioso jam siguo dete: 
cta, jacturam demonstrat. Hac, Pater beatissime, 
cellulis distincta quadratis, imperatorum ordinem 
successionemque ponebat, flniendum tamen in 
hoc ultimo Constantino. Ita quoque patriarcharum. 
alia in longum tracta tabula ordinem przescribeba!. 
Nam ille spiritu prophetico illustratus tot. cellulas 
figurandorum imperatorum  tabule  inscrip:it,, 
quot a primo Constantino Magno, Constantinopolis 


9277 


LEONARDI CHIENSIS 


928 


conditore, usque ad. ultimam captivitatem futuri A Inde quia major confracta, regis animum affli- 


erant. In dies itaque cellulae ille replete, unam 
modo et ultimam, in qua hic, sub quo urbs periit, 
collocandus erat, si coronatus fuisset, vacuam 
prietendunt, Morsenus perinde, vir sanctus, sagii- 
lariam gentem contra Constantinopolim venturam, 
cujus portum inclytum caperet, exterminandosque 
Grecos seculis. multis. ante. przedixit.. Erythreze 
etam nostra de Graecorum jactura. vaticinium le- 
gentibus patet. Joachim autem. abbas meo judicio 
:onstantinopolis jacturam iu Papalista denuutiat, 
eum dicit : Veo tibi, septicollis mani: us truncatis, 
quasi aurilio destituta, Septicollim autem. Grxci 
ἑπταθοῦνον vocant. Utquid igitur. Latinos dam- 
nant ? Cur in nos invehnntur cum vera scribimus, 
contra quos tot aperta vaticinia protestantur ? Non 
ergo unio facta, sed unio (icta, ad fatale urbem 
tralebat excidium; quo divinam iram matura- 
tam in hosce dies venisse cognovimus. Excitatus 
itaque in. furorem Deus, misit Mabometh regem 
potentissipum Teucrorum : adolescentem. quidem 
audacem, ambitiosum, temulentum, Christianorum 
capitalem liostem : qui Nonis Aprilis ante Constan- 
tinopol's prospectuim, cum tercentis et. ultra. mil- 
libus pugnatorum in gyro terrze castra papilionesque 
con(ixit. Milites majore numerojequestres, quanquam 
omnes pedites magis expugnabant. lnter quos pe- 
dites ad regis custodiam deputati audaces, qui ab 
elementis Christiani aut Christianorum filii, re- 
trorsum conversi, dicti Genizari, ut apud Mace- 
donem Myrmidones, quasi quindecim millia. Ad 
terium autem diem, eaptato urbis situ, machinas 
innumeras craticulasque ex virgultis viminibusque 
contextas circeummiralis va!lum quibus pugnantes 
icgerentur, fossatis admovit, Initium confusionis 
hoc nostrum fuit, ut qui telis. machinarumque la- 
pidibus juxta datum ordinem eminus repellendi 
crant, negleciis singulis, cominus proximare per- 
miserunt. Tantum eorum ordinem instruendis ma- 
chinis, tantam promptitudinem, tantam acierum 
providentiam quidam aut Scipio, aut Annibal, aut 
moderni belli duces admirati fuissent. Sed quis ob- 
secro, cireumvallavit urbem? qui, nisi perfidi Chri- 
stiani instruxere Teu: ros! Testis sum, quod Greci, 
qvod Latini, quod Germani, Pannones, Boetes, ex 
cmuium Christianorum regionibus Teucris commisti 
opera eorum fidemque didicerunt : qui immanius fidei 
Christianz obliti urbem expugnabant. O impii qui 
Christum abnegastis ! o satellites Antichristi, dam- 
ati gehenualibus flammis! tempus hoc vestrum est. 
Satagite augere vobis poenas, quas luais eteruas. i 

[Iorribilem perinde bombardam, quanquam major 
alia, quee confracta fuit, quam vix boum quinqua- 
ginta centum juga vehebant, ad partem illam muro- 
rum simplicium, qui nec fossatis, nec antemurali 
tutabatur, Calegariam dictam, figentes, lapide qui 
yalmis undecim ex meis ambibat in gyro, ex ea mu- 
rufa conterebant. Erat tamen murus perlatus fortis- 
que, qui tamen machine tam horribilj ceócbat. 


ctabat, ne tristitia in tanto certamine affice. 
retur, jussit. mos aliam longe májoris form: 
couflari : quam, ut alunt, ἱπάμειτία Calibasci:e 
consularis Baronis amici artifex, nunquam ad 
perfectum | conduxit, aliis me.liocribus innumeris 
collidere urbem machinis undequaque conaban- 
tar. Sclopis, spingardis, zarbathanis, fundis, 
sagittis dies noctesque muros lominesque no- 
SLro8  vexabant mactabantque. Existimavit. enim 
hostis Christianos esse paucos, quos assidua pro- 
tratos fatigatosque pugua urbem tueri uon posse. 
Ignominiose igitur factum est, ut primo illo con- 
gressy, Teucri obstaeulum non invenerint. At in 
dies doctiores nostri facti, paravere contra hostes 
machinamen!a, qu:e tamen avare dabantur. Pulvis 
erat nitri modicus, exignus, tela modica : bombard.e 
si aderant, incommoditate loci primum hostes of- 
fendere, maccriebus alveisque tectos, non poterant. 
Nam si quz magna erant, ne murus concuteretur 
noster, quiescebant : iuterdura in cuneos hostium 
emissz, et homines, et tentoria exterminabant. Non 
enim in vanum jaciebantur, qnas illisas hostes de- 


'clinare non. poterant, Itaque cadebant Teucri icti 


zeneis telis lapidibusque. Vulnerabantur etnostri : qui 
quandoque vallum egredientes, ad manus decertan- 
tes et occidebant et occidebantur. Victoria ex hoc 
sequius tyronibus nostris, quod egrediebantur im- 
pavidi, quam Teucris dabatur. Verum quoniam malo 


C fato Joannes Longus Januensis, de Justinianorum 


prosapia ,duabus cum navibus suis magnis, et ar- 
maiis circiter quadringentis mare decursitans, forte 
veniens, stipendio ascriptus imperatoris, ducatem 
nilitiss obtinuit; strenue defeusarc urbem visus, re- 
parationi demolitorum murorum vigilantius incumbe- 
bat : Teucri animum viresque deludere videbatur. 
Nam quanto hostig mole ingentis lapidis muros 
contereliat, tanto hic animosius sarmentuis, liumo, và- 
sisque vinariis intercompositis reparabat. Qua de 
re Teucrus delusus, cogitavit non cessandum ab 
ictibus machinarum ; sed fortiori cura, subterra- 
neis cavis furari urbem. Minerarum fessores, quos 
ex mnovo brolo conduxerat magistros accersiri 
jussit. Lignis instrumentisque advectis solerti cura, 
uti imperatum, actum est, ut. mox per cuniculos 
tentarent fundamenta suffodere penetrareque om- 
nifariun urbis murum. At cum a fundamentis (o 
rem mirabilem !) primum jam vallum et antemurale 
mirando cum silentio subcavassent; Joannis 
Grande Alemani, ingeniosi militis, rerum  bellica- 
ruin doctissimi, quem Joannes Justiníanus militize 
dux centurionem conduxerat, industria et sagaci- 
tate opus deteclum est : exploratorumque id fir- 
matum relatione, animos omnium commovit. Grzci 
cum dudum DBarsicham, Ammi, Amoratque geni- 
torem hujus, pristinis bellis frustra laborasse ia 
cavanda urbe cognovissent, impossibile per hunc 
fieri posse affirmabant. Quorum opinio ex facti evi- 
dentia confusa est. Jtaque penetralia lhixc nostris 


929 


DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


970 


reconfossionibus detecta, urbem non lxsere : ti- A irrigat terram : Detur summo pontiflci commemo- 


morem tamen ingentem a fundamentis confossa 
turris, ligneis stylis bituminatis innixa, nobis iu- 
ussit. Sed ut res in lucem venit, repulsis igne et 
sulphure hostibus e latebris reconstructa, mox ti- 
morem excussit, Composuit perinde ligneas turres 
juxta. vallum, humo plenas, pellibus boum cireum- 
tectas, ex quibus lossatis clam terram quisqui- 
liasque ut faeilis eis fleret ingressus, immittebant. 
Crates deinde innumeras ex virgultis viminibusque 
contexias, cattos oblongos scalasque rotatas, cur- 
rus castellatos tolioque machinamenta, que vix 
Romani adversus Poenos construxissent. Bombarda 
preterea illa ingens, eo quod Caligaream strenue 
reparatam adversus non proficeret, alium locum 


Bactatinez turris, juxta. Sancti. Romani portam B 


inde dimota , lapide iu ea zcstimatione mille 
ducentarum librarum interdiu collidit, collisum con- 
cutit : concussum exterminat, Ruina turris ante- 
muralis fossatum replet zequatque : ita ut via hosti- 
bus, qua decurrere possent, etrata cerneretur : nisi 
quia concite introrsum, uti in Caligare: demolitione, 
reparatio facta fuisset, haud dubio impetu urbem in- 
trassent. Itaque Teucrus demolitum, quam primum 
restauratum ut conspexit murum : Non Graecorum, 
inquit, sed Francorum hoc ingenium est, ut tanta 
resistentia fiat, tanta pugna : quos πεο innumerae 
sagit», nec machinarum ligncorumque castro- 
rum horror, nec intermissa obsessio deterret. 


Agcebant interea Galatze, sive Perenses, quanquam C 


prudentius, ne in Propontide castrum struxisset Teu- 
crus, scliicitam providendi curam nunc armorum, 
nunc militum, clanculo tamen, ne hosti, qui pacem 
cum eís simulabat, iunotuisset : qu:e res tenuisset, 
ne auxilium posthac Grzcis conferre potuissent. 
Sic simulata illa pax. urbi ad tempus profuit. Ego 
Judicio meo, ni fatlor, arhitror apertam guerram De- 
rensibus a primo salubriorem, quam fictam pacem, 
Quidam Teucrus neque castrum, quod demolitionis 
eorum causa fuit, condidisset, neque guerram post- 
bac tam terribilem intulisset. O Genuenses jam 
quodammodo cicurati ; sed sileo, ne de meis loquar, 
quos externi eum veritate dijudicant. Ubi suut pri- 
sci iuclyti Genuenses, qui Galatam, accincti gladio, 
uti qui reparabant Hierosolymam, condiderunt? illi 
cumeffuso cruore et :*re; vos ne zs vestrum cupidi 
et sanguinem effunderetis, cum vecordia illam mundo 
decoram Teucrotradidistis, si tamen tradere potuistis. 
Sed (ut historiam prosequamur) inierea fati- 
gati nostri de presidio diffidebant. Nam neque 
ex Genua, neque ex Venetiis, quibus (pace eorum 
dicam) mitti debui', auxilium mittebatur. Neque 
sliunde spes crat, nisi ex Deo cujus qui prudentius 
Larditatem metiebatur, ex mysterio fleri autumabat, 
quod iefidelitas, irreligio, magnaque crimina Deuin 
potius irritabant. Vide, beatissime Pater, quam 
dignum, quam rectum judicium! — Celebrarunt 
unionem Grzci voce, sed opere negabant. Aiebaut 
quidem magnates, quorum cruor liostili gl:dio jam 


rationis honos, sed decretum Florentinze synodi non 
legatur. Cur hoe, liypocrita ? Ut deleatur (inquit) ex 
decreto, quod Spiritus sanctus ex Filio, quemadmo- 
dum ex Patre procedit. Cur item, hypocrita? ne cr- 
rasse videautur Graci, si dicant duos sancti Spiri- 
tus productores. Sed cur iterum; obscero, liypocrita ? 
Ne detur ei qui totam sibi ex officio captare cupit 
gloriam ; intendebat ex una parte Scholarius, ex 
Ἁ]ίθγα Clirluca, quandoque ad presentiam seinet 
apostolicom conferre, ut liíi essent qui soli rem 
intellexisse viderentur, quique primi laudarentur 
tantz: unionis auctores. Adversus enim legatum 
multi invidia clanculo torquebantur. Ergo dixi * 
Paterisne, o imperator! ut àec ambitio sciudat 
Ecclesiam, ut hujus rei gratia divina ira magis ma- 
gisque merito accendatur? Cur non e medio perti- 
naces illi tolluntur? Acquiescere imperator visus, 
metropolitasque Scholarium, Isidorum, Neopliytum 
complicesque, judices constituit, verbo quidem, 
non facto. Nam si pusillanimitatem | imperator 
exeussísset, hanc l[idei illusionem  vindicasset. 
Qui enim hominibus, Deo spreto, complacet, uti- 
que confundetur. Coercendi quidem illi eraut, qui 
si fuissent, morbum pestiferum non propagassent. 
Sed ignoro, utrumne imperator, aut judices dar 
naudi quibus correctionis virga, quanquam minae 
intercessissent, aberat. 

Continuata igitur obsidionis tempestate, clausa 
urbe, ducentarum et quinquaginta fustarum ex di- 
versis Asi», Thraciam, Pontique littoribus contra ur- 
bem disposita classis venit : inter quas triremes sex, 
et decem biremes: septuaginta reliqua fuste unis 
banehoremis; cymb:e etiam barculeque sagittariis ad 
ostentationem plenz: vehebantur : quz cinctum ca- 
tena portum et manibus rostratis bene armatis, Ge- 
nuensium septem, Cretensium tribus colligatum in- 
trare non valentes, minus ad stadia centum Propon- 
tidis ripa anchoras figunt. Et cum proximare non 
auderent, mare e longe sulcantes, lignauina aliaque 
machinamenta castris opportuna deferebant. At cum 
Teucrus tribus jam in locis concussos lapidibus mu- 
ros machinis dissiparet : memoratu cujusdam iufidi 
Christiani ex colle biremes intromittere curat. Est 
enim portus ille, beatissime Pater, in longum angu- 
stumque protractus : eujus orientalem plagam colil- 
gala naves et catena muniebant ; inde hostibus adi- 
(tus impossibilis erat. Quare ut coangustaret. cir- 
cumvalleretque magis urbem, jussit invia equare : 
exque eolle suppositis lenitis vasis lacertorum sex, 
ad stadia septuaginta trahi biremes, qua ascensu 
gravius sublatze,, posthac ex apice in declivu n, ad 
ripam sinus levissime introrsum veliebantur. Quain 
novitatem puto, Venetorum . more, ex Garde 
lacu, is qui artificium "Teucris patefecit, didi- 
cerat. lta nos magis territi, cogitabamus eas aut 
igne aut laplde exterminare. Sed neque hoc pro- 
fuit: naves illa. majoris nocumenti nobis erant, 
niachinis undequaque tutatze. Sic jam perdito por- 


κ 


ΙΕΟΝΑΒΡΙ CHIENSIS 


tn, necesse fuit ex postis, uL maritimos custodire- A bardis, satagit omni acuitate artificis naves infrin- 


mus inuros, deminuere milites. Proinde hoc inge- 
nio non contentus Teucrus, aliud quoque, quo nos 
terreret mágis, construxit, pontem videlicet longi- 
tudinis stadiorum circiter triginta, ex ripa urbi 
opposita, maris qui sinum scinderet, vasis vinariis 
colligatis, sub constructis, confixisque lignis, quo 
exercitus decurreret, ad murum prope, juxta urbis 
fanum : imitatus Xerxis potentiam, qui ex Asia 
i» Thraciam Bosphoro exercitum traduxit. Non 
restabat ergo nisi návium catenzque diametralis 
tuitio, qua transitum ingressumve classi prohibebat, 

Interca ex Chio in nostrum subsidium tres Ge- 
nuenses armis, militibus frumentoque conduetz na- 
ves: unam imperatoris, qui ex Sicilia frumento 
onusta advenerat, comitem ducebant : quas ut mox 
vicinas urbi classis, quz excubabat, applicare vidis- 
set ; concite strepentibus tympanis, tubisque so- 
nantíbus, intuentibus nobis obvadit, fingens impe- 
ratoris navem expugnare velle, Teucrorum rex ex 
colle Perensi, fortune exspectans eventum, pro- 
spicit. Fiunt tunc celsi clamores; triremes majores 
navibus hzerent; tentant imperialem, et protectam a 
nostris audacius invadunt ; certamen ineunt ; focum 
machinis sdbibent ; sagittas Jaciunt. Sic atrox pugna 
committitur. Naves Mauritio Genuense Catano impe- 
rante ex adverso repugnant. lbi Dominicus de Novaria 
et Baptista de Felliczano, Balanerii patroni Genuen- 
ses ardue pugnam prosequuntur. Balistarum horri- 


bilium missilia jaciuntur ; exque coronis navalibus c 


intra Teucrorum commistam classem inf(initi lapides 
demittuntur. Tuetur se egregie imperatoris navis ; 
succurrit Flectanella patronus ; bombarde perstre- 
punt; fit ululatus in ccelum ; confringuntur galea- 
rum remi ; Teucri sine remissione sauciantur. Rex 
qui ex colle circumspicit, quod classis perit blasphe- 
mat ; urget equum in salum ; vestimenta cum fu- 
rore conscindit ; ingemiscunt pagani, et totus excr- 
citus afflictatur. Quid ultra? Bellum recensetur, 
invalescit pugna ; et tantis classem telis lapidibus. 
que obruunt, tot Teucros occidunt, wt. declinato 
marte ad littus remeare non possint. Exploratorum 
et profugornm relatu didicimus, quod decem  pro- 
pe ainillia ceciderunt ; alii gladio perempti, et sagit- 
tis, et machinis, alii confossi vulneribus, flebilew 
exercitum reddiderunt. Eroít quae invaserunt na- 
ves inter triremes et biremes circiter ducente, 
Coufusa (unc regis ambitio est, parvique reputa- 
ta potentia quod tot triremes navem saltem unam 
non ceperint. Naves ergo (Deo gratia) non lzsz,' nec 
uno saltem homine perdito, aliquot tamen vul- 
teratis, noctu. salve cum jucunditate portum. iu- 
want, Rex contra. classis praefectum Dalthoglum 
oppido indignatus , precibus Baronum t'concessa ei 
vita, sententiam tulit, quod officio et bonis omni- 
bus privaretur. Cogitavit itaque odio accensus ín 
naves ex colle Galata, orientali plaga, vel eas lapi- 
dibus machinarum obruere, vel a catena depellere. 
Dispositis itaquc et ex ripa occidentali boin- 


gere: referens Perensibus, quoniam, uti. dixerant, 
piratarum erant, quos imperator conduüxerat, con- 
tra eas agere velle, qu: inimicorum suorum essent, 
[taque artifex, cui provisio negata fuit, ex noxtris 
αἱ Téucros rednctus, quanto ingenio potuit, naves 
frangere studuit : nescioque quo falo resuMans 
bombardz a colle lapis, centurionis navem, forte 
ob crimen, uno ictu confodit : qux: extemplo mer- 
cibus onusta, l'andum mersa petiit, maximum dis- 
crimen quidem inferens. Quo casu reliqum me 
confringantur muro Galatz protectze herent. Miran- 
dum quidem Dei judicium, ut immissis quinquaginta 
et centum prope lapidibus, quibus perforatze multze 
Galatz: domus, inter triginta mulieres conglo':atas, 
una sola optimx fam:e interempta fuit. 

Erant perinde in portu triremes mcrcatóris tres 
Venet? du:xque agiles in portum ad tutclam earuin- 
dem designat : quas magno cum bortatu impera- 
tor auri in menses prope sex pro tuitione urbis 
restare fecerat ; qux, pacem cum Teucro simulantes, 
nou nisi clanculum praestabant Graeis patroei- 
nium. Verum cum που] fuge aliquandiu earum 
patuissent, tum quod nrerces ex fundis supellectilem- 
que tradueebant, actum est, ut. nullo pacto quod 
populum turbassent, prohibitione imperatoris 4us 
restobant traducerentur ; quinimo deonusum in 
terram reportarentur. Res hac Veuetis indigna- 
tionis fomitem ministravit ; utpote quod libertate, 
privilegiis pro honore dominii eorum nactlis, ve- 
recundius privarentur. Sed sedatis posthac animis 
suo arbitrio relicti, spondeut Veneti omni fide et 
studio ad finem usque belli tueri urbem. 

Λι postliac inter Venetos et Genuenses Galatz 
oborta dissensio est : quod alter alteri fuge 
suspicionem exprobrassent : asserentibus Venetis , 
ut tollatur suspicio, quod e navibus suis guber- 
nacula carbasaque apud Constantinopolim in salvo 
deponant. indignati Genuenses : Et si pacem  (in- 
quiunt) consulto etiam imperatoris, pro salute Gre- 
corum, qux communis est, aliqua proba dissimu- 
latione supportaumus eum Teucro, absit tantum 
facinus, ut Peram toto orbe pulcherrimam, uxo- 
res, liberos, thesaurosque deseramus quam usque 


D 3d sanguinis effusionem defensare disponimus. Gu- 


bernacula carbasaque nostrarum navium, ne exi- 
guo pretio inclytus Genux decor spud vos sit, non 
in aliena potestate, sed in nostra servabimus, Nun- 
quam fug:e licentia nobis datur, si res nostras arbi- 
trio nostro servamus. Pacata posthac cuncta sunt, 
agentibus Venetis de triremibus suis, uti voluissent. 

Crescente postmodum angustia, consultum est, si 
quo modo intromissas hostium fustos urere nostri 
possent : clanculoque una dierum ante lucem dua- 
bus navibus per Joannem Justinianum capitaneum 
dispositis, cum aliquot biremibus ad ripam vehca- 
dis, parato foco et machiuis : fit detractis navibus, 
dato ordine, ut cymbz recte, quas. barbetas dici- : 
mus,biremesque sequerentur : boc ideo ut. mmni- 


933 


DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


93K 


tz: saccis lana plenis naves, prius ex machinis ac- A excedebaut : reliqui, sivc Genuenses, sive Veneti, 


cipereut lapidum ictus. 

At Jacobus Cocha, vir Venetus, aviatainmn ex nau- 
is triremium Venetarum ünperialem biremem jux- 
ta ordinem datum, gloriz et honoris avidus, laxa- 
tis remis, pravenientem convertit ; moxque ut 
ab hostibus cernitur (heu! gravem sortem !) e bom- 
barda lapide medio penetratur : cum emnibus arma- 
tis aequore biremis absorbetur. Heu! Pater beatis- 
sime, grave discrimen ut uno ictu Neptuui furor 
immcrserit. Etenim res baec delecta relataque Teu- 
cri» agit, ut dum nostri percutere voluere, ipsi prius 
percussi sint. Sed quid dicam, beatissime Patr? 
Accusarene quempiam lieet ?. silendum mihi est. 
Qui casus acer bum luctum nostris dedit; et unde 
exierunt, naves cum confusione retraxit, Ex mer- 
sis Inde supernalantes quidam ad littus eapiuntur 
ab hostibus, quos impius rex ante oculos nostros 
in crastino decollari jussit. Nostri exacerbati, quos 
liabebant captivos in carcere, Teucros ad muros ia 
suorun prospectu jmmanius trucidant ; sicque iim- 
pietas crudelitate cominista beliuin atrocius fecit. 

Simulavit postliac Teucrus pacem facere velle; 
exploratoribus ficte referentibus p«nituisse eum, 
quod guerram quasi stimulatus ab Uugarisintentas- 
set : statuitque caduceatorem. Sed hic res con- 
ficia patuit: quia nec demoliri oppidum quod in Pro- 
pontide struxit, nec restaurare qua vastarat, per- 
mittebat. Quodque magis angebat, infidentia erat 
Teucri, qui jusjurandum feedusque nuuquam serva- 


cum his qui ex Pera clau ad prieeidium  accesse- 
rant, vix eummam trium millium sequabant.. Sed. 
quid agimus in ore leonis? qu'd formica in ore urhi ? 
quid unus eontra mille ? Etenim nostri vix urbem 
ponto terraque obsessam circumvaliatainque, quam 
octodecim milliaria complectuntar, muniebant. 

Sed, o Griecorum impietatem, o patrie prodito- 
re$, 0 avaros | quos cum szpenumero lacrymis per- 
(usus ivops imperator rogaseset ut pro militibus con- 
ducendis pecuniam uwwtwarent, jurabant se. inopes, 
exlhaustosque penuria temporum, «qwos posthac 
ditissimos hostis invenit. À peaueis nihilominus quz- 
dam ultronea oblatio faeta est. Cardinalis hercle 
omne studium adhibuit ia ferenda ope. in Grinandis 
turribus et muro. 

Quid autem imperator perplexus agat, ignofM; 
consulit barones ; suadent non molestari cives an- 
gustia temporis ; sed recurrendum ad. sacra, Aw- 
ferri igitur et conflari jussit ex sacris templis sanctz 
Dei vàsa, sicuti Romanos pro necessitate temporis 
fecisse legimus, exque eis pecuuiam insigniri, dari- 
que militibus, fossoribus conmstructoribusque, qui 
ΓΕΙΑ suam, uon publicam attendentes, nisi ex denerie 
convenissent, ad opus ire recwsabant, Angustia {ρὶ- 
tur afflicius imperator, dispositis in prepugnaculis 
militibus, quoad potuit, antemurale solum urbis val- 


. umque sat videbatur tutari posse. Bellum itaque, 


paucitate suorum diffidens, tolerat : et spem omnem 
in Joanne Justiniano prefeeto reposuit. Bene qui- 


rat, Cur igitur pacem querit. immauis et. infidus C dem si fata secundacsent, Juxta ergo se eodem capi- 


hestis ? Percunctatus, ex more esse intellexi, ut an- 
tequam certamcn generale committant, hostes op- 
tione pacis petendos, ne, ea prattermissa, Deum non 
propitium, sed iratum in tanto marte sentirent. lta- 
que delusionem ejus prascientes, saluteui nosuam 
Deo commisimus ; dies nostros dipnumerauntes in 
amaiitudine cordis, el peenitudine, litaniis, sacrifi- 
cio, thure, prece placandum Deum praedicabamus : 
jejunia indiximus imperare nostris, ut solus Deus 
puguare pro nobis dignaretur. Sed quid proderunt 
Deo inissz preces, si ex corde non sunt, δἱ pollutae 
manus babentur ; si impia et. infida corda consis- 
tunt ; iniquitates enim nostra diviserunt inter nos et 
Deum ; Sabbata nostra, kalenda, incensuin, sacrí- 
ficia in abominatienem versa sunt ; et quem propi- 
tium sperabamus habere Deum, liabuimus scelerum 
nostroruin ultorem. 

Pauci admodum et majore numero ex Graeeis im- 
belles, scuto, lancea, arcu, gladio, natura potius 
quam arte inilitabant ; majores galca, thorace, lo- 
rica, gladio, lancea : quidam inarcu etbalista doc- 
tiores, sed propuguaculis impares numero agebant, 
quoad sciverant et poterant. Cadebant Teuci, 
qui audacius adhzrebant. Sed quid si centum in die 
cccidissent, innumeri illi qüanto cadere, tanto re- 
surgere plures videbantur? Si unug ex uostris ceci- 
disset, tum praecipue cordatus vir, centum perdi- 
disse flebawus ; Graeci ad sex millia bellatorum non 


tanco cuu trecentis cemmilitonibus Genuensibus po- 
sito, splendidis refulgentibus armis, delectis quidem 
coadjuuctis Graecis aliquot strenuis, eirea illam par- 
tem muroram Sancti Romani reparatorum, ubi ma. 
gis urgebat pugna, imperator stetit. Mauritius inde 
Catanaus, vir nobilis Genuensis prefectus inter por- 
tam Pighi, id est fontis, usque ad Auream, cum du- 
centis halistariis, commistis etiam Grxcis, contra li- 
gneum castrum, pellibus boum eontectam opposi- 
tum accurate decertat. Panlus Troilus, Antonius de 
Bochiardis fratres, in loco ardue Miliandri, quo urbs 
titubabat, ere preprio οἳ armis, samna eum vi- 
gilantia, noetu diequeet spingardis liorrendis, ct 
balistis terneis viriliter pugnam sustinent * qui 
tanta aniniositale, nune pedes, nunc eques, defen- 
dunt, ut Horatii €oelitis vires repulsis hostibus 
a quare viderentur. Nam nec muri fracti. concus- 
sione, nec machinarum Lurbine territi, ornam si. 
inemoriam vindicant. 

Theodorus Charistino, senex, sed robustas Gre- 
eus, inu arcu doctissimus, "Theophilusque Grz- 
ous, nobilis Palaologus litteris. eruditus, ambo 
catholici, cum Joanne Alemano ingenioso, Cali- 
gaream concussam  reparant protegunique. Conta- 
renus, iuter Venetos clarissimus, espitaneus Aureu 
poriz et adjacentea turres usque oram maris, viri- 
liter pondus sustinens, hostes impugnat. Greci 
perinde alii, suis distributi propugnaculis, acis 


935 


.LEONARDI CHIENSIS 


936 


mare, terramque in urbis gyrum — prosequebantur. A lebat injurias. Interea capitaneus generalis Joau- 


Palatii imperialis cura. llieronymo Minotto Vene- 
torum bailo commissa est. 

Cardinalis, a consilio nunquam absens, Sancti Ώυ- 
metrii regionem ad mare defensabat ; Cathalanorum 
consul turrim ante llippolromium tutabatur ; ver- 
sus orieutalem plagam. Chirluca ad curam portus 
totiusque maritima regionis invigilabat ad deferen- 
dum przsidium. Hieronymus ltalianus, Leonardus 
de Langasco, Genuensis, cum multis sociis Xylo- 
poriam et turres quas Aveniades vocaut, iun:pensis 
cardinalis reparatas spectabant. 

Flamines monachique supra muros undequaque 
collocati pro salute patri: excubabant. Gabriel Tri- 
visanussubtilium galearum prefectus nobilis Vene- 
tus, cordatissiine a turri Fani usque ad Imperialem 
portam ante sinum cuim quadringentis Venetis egre- 
gis decertabat. Grossarum vero galearum prz- 
fectus Audreas Diedo, cum reliquis, triremes potius 
pavidus, quam portam, custodiebat. Naves perinde 
armaue buccinisjugiter et ululatibus Martem invi- 
tabant. Demetrius socer Palzologus, Nicolausque 
Gudelli gener, presidentes ut decurrant urbem, 
cum plerisque armatis in succursum reservantur. 

Taliter ergo pugnatoribus, sive ducibus, sive tiro- 
nibus ordinatis, exspectabatur constituti Martis gene- 
ralis insultus : quo sapenuimero territi Greci postes, 
nunc agris nunc vineis colendis, nunc voluptatibus 
laxati, ex industria declinabant. Fingebant quidem 
rei fawiliaris curam, etiam qui graves videbantur: 
alii inopiam accusabant, qua ad opus lucrandi gra- 
tia cogebantur. Quos cum absentes corripuissem, 
periculum non modo suum, sed omnium Christia- 
norum ollegans, respondebant : Quid nobis cum 
castro, si penuriam sustinet domus nostra? ita quod 
wagna vis erat reducendi eos ad muri custodiam. 
Ob hoc, paucitatem hostes captantes pugnantium , 
audaces facti, uncinis vasa, qua in propugnaculis 
pesuerant nostri, demolito muro detraliebant, 
Quaudoque itidem lapidem ingentem vallo ex re. 
saltu coliapsuui , quem inagna illa bombarda uuro 
iujecerat, . cum rubore nostro, cum  retiaculis 
exira ducunt, reprojiciuntque. Sed ubi custodes, 
ubi milites evagautes, ubi lapides, ut prohibeant 


nes Justinianus, totius fortunz observator, ut prae-. 
sensit ex proclamatione Teucrum przsto daturum 
certamen, agebat confestim murorum, quos machii.a 
contriverat, reparationem : petivitque sibi a Chir- 
luca magno duce consulari communes urbis hombar- 
das, quas contra hostes affigerct. Quas cum superbe 
denegasset ; Quis me (capitaneus inquit ), o prodi- 
tor, tenet, ut gladio non occumbas ineo? Qua ig- 
nominia iudiguatus, tum | quod Latinis ei expro- 
brasset, remissius postea rei bellice providentiam 
gessit : Gracique jam secretius quod Latinis sal- 
vandz urbis gloría dedita esset, odiose ferebant. At 
capitaneus, Joannis Mauricii Catanzii praffecti, Joan- 
nis de Caseto, Pauli Bochiardi, Joannis de Forna- 
riis, Thomz deSalvaticis, Lodixii, Gatilusii, Joanu's 
Jliyrici, aliorumque Asiaticorum Graecoruu consultu 
acies munimentaque refecit. Cujus providentiam 
Tencrus commendans : Quam vellem, inquit, penes 
me przfectuin illum Joannem honorandum ! Magnis 
hercle donis auroque multo corrumpere illum 
studuit : cujus inflectere animum nunquam potuit. 
Operosa autem protegendi vallum et antemu- 
rale nostris fuit cura; quod contra animnm 
meum semper fuit, qui suadebam, in refu- 
gium 4nuros altos primos non deserendos: qui si 
ob impres negligentiamque vel scissi, vcl inermes 
propugnaculis essent, a principio dum propositum 
guerra intervenit, reparari potuissent , reparandi 
custodiendique eraut : qui non deserti, prasidium 
urbi salutis contulissent, At quid dicam? arguam- 
ne principem, quem seinper przcipuo honore ve- 
neratus sum : cujus fidem erga Romanam Eccle- 
síam intellexi, nisi pusillanlmitate vinceretur; an 
potius: eos qui ex officio muros relicere debuis- 
sent? O quorum anime forte damnantur, Manuelis 
Giagari dudum inopis, et Neophyti Hieromonaci 
Rhodii, si audeo dicere, predonum, non conserva- 
torum reipublice, quibus veluti reipublicae tutori- 
bus, aut ex aviis intestatisque bona relicta, muris 
ascribi debebant, privatis potius commodis im- 
pendebant. Primus viginti prope millium floreno- 
rum servus proditionis monachus, quos postbac 
reconditos urna septuaginta millium gazaimn relin- 


vel repellaut? O quam malum prasagiun! Quid p quunt Teucris. ldcirco urbs predonum incuria in 


erit, inquatu, quaudo velut torrens Tigris irruet 
exercitus? Ürdo perinde ex hoc datus est ut panis 
per familias aeque distribueretur : ne illius curandi 
gratia, uti se excusabant, à castro recederent ; ne. 
que famem polius populus, quam gladium, expa- 
vesceret : quam quidam humanum sanguinem si- 
lentes, vel occultato frumento, vel aucto pretío 
pretendebant. Sed lige iniquitas non fuit causa 
mali, sed ordinis confusio. Severitas a principe 
aberat; nec compescebantur verbere aut gladio, 
qui neglexissent obediertiam. idcirco quispiau 
suis efferebatur. voluptatibus, blandimentisque ex 
batura denulcebant iratum imperatoris animum; 
delusus improbe a suis, bonus ille dissimulare ma- 


fanta teinpestate periit. AL cum omnia Gracorum 
inepta opera reprehendantur, non mirum si ho? 
illustre sanctis imperatoribus institutum ,. woni- 
mentum egregium reique publice tutamentum, 
esca predonibus fuit ; quam postea sero si reparare 
voluerunt, duo defuerunt, zs et tenipus ; qua po- 
terant ,. si guerram intendebant , opportunius et 
importunius extorquere. Sed iunata non sinebat 
procrastiuationis ineptia. Omnem ergo spem iu 
fossatis el. antemurali posuerunt : quibus tandeu 
perditis, ad altissimum 'lesertum murium coangusta - 
tis, babilitas non fuit. Prodentius Hebrzi, qui, 
perdito uno muro, deince &d secundum, tum ad ter- 
tium se contulerunt, quibus aunis quatuor Vespa- 


-- DE EXPUGNATIONE CPOLIS. 


033 


sian! atque Titi obsidionem tulerunt. Vox inter A exercitum ;. Peram, ne subsidium hostibus con- 


h»c ex castris exploratorum relatu fit, quod tri- 
remes navesque aliquot in subsidium ab Italia mit- 
terentur , et Joannes Pannonum dux exercitus, 
Biancus vulgo nuncupatus, ad Danubium contra 
Turcum cougressurus adventasset ; qua concitatus 
exercitus diseinditur. Cur, inquiunt, tanta mora 
periclitatur exercitus ? Frustra contra muros pugna- 
turi, adversus regem Teucri clamant. Etenim quan- 
quam maximus numerus esset, quanquam inlinitis 
sagittis machinassent urhem, utpote ad muros 
invadendos timidi, vecordes, victoriam dilfidcbant. 

Calilbascia enim, regis vetustior consularis baro, 
gravitate, consilio rerumque bLellicarum experien- 
tia pollens, Christianis favens, regi Semper dissua- 
serat, ne urbem Coustantinopolis inolestaret : co 
quod fortitudine situs, rerum fertilitate providentis- 
que non tam Graecorum, quam Latinorum munita, 
inexpugnabilis erat, qua proavorum patrisque 
guerras annis multis tolerasset, quodque pejus, 
quia ejus injuria lacessiti omnes Cnhristianoruiu 
reges, principesque, ad eamdem tuendam facilc 
provocarentur. Tu ergo rex (inquit) pacem da tuis; 
noli Genueuses Venetosque vicinos, qui tuis semper 
proderunt, hostes tibi reddere, iramque Cliristia- 
norum adversus gentein tuam provocare. Maxima 
est potentia tua * quam pace majorem facis, quain 
guerra. Finis enim belli varius cst : quem adver- 
sitas s:penumero inagis, quam prosperitas coni- 


tatur. Zaganus junior, secundus consularis Laro, C 


Christianorum hostis, tum praecipue Calillascie 
wmulator, maximam csse regis sui potentiam, 
adversum quem nulla gens pussit, suasit contra 
Gizeos guerram, potentiam exiguam habentés : 
quorum μιας machinis collidendis ipsi pares 
essent, Graci e contra nulla numerositate exercitus 
pollerent. ei. diutina fatigatione jam fracti essent, 
qui nec ex Πα exspectarent. presidium, faci- 
liter expugnandi. Nec voce illa Calilbasci:e revo- 
canduin esse regis animum, quie. conficta. fuisset : 
Genucnses scissi, Veneti oppressi ab. duce Medio- 
lani, nullum daturi suut. proesidium.  "Thuracan 
Thracialis militia princeps , Calilbasciz:e commeu- 
dare propositum Που audens, ad guerram regem 
animavit. Eunuchus tertius consularis baro dicla 
confirmat. Juniores igitur belli duces : O τος, iu- 
wmiunt, quis peremptor geniiljtatis nostre titnie 
itateni nobis incutit ? Decet invictissimum  prin- 
ipem nostrum'res magnas et cogitareet aggredi, 
quemcunque eventum  permagnifice [οιτο, Za- 
nus proinde ut vidit multitudinem bene dispo- 
am : Da, inquit, bellum, rex ; quoniam diis fa- 
itibus, victoria gloriam consequeris. Iis itaque 
bis animosior factus rex : Fortunam, | iuquit, 
are licebit. An Macedonis potentia mea maior 
, eui orbis minore cum exercitu paruit ? Quis 
genitor meus, aut avus, aut proavus, lanta 
state, tantis machinis, nt ego, urbem hanc 
essit ? Constituc, Zagane, dieu E:elli, compune 
ParRoL. Cn, CL'X. 


ferat, cireumval!la: et qux ad militiam spectant, 
omni cum maturitate dispone. 

ltaque ut Calilbascia senior consularis compla- 
cuisse regi Zagani zmulatoris sui consilium in- 
tellexit, definitumque esse certamen, clam inter- 
unutiis admodum fidissimis, ut amicus, impera- 
tori cuncta denuntiat: hortaturque ut non expa- 
vescal temulentissimi adolescentis insaniam : nec 
terreri minis eorum qui magis tinuissent : nec in- ' 
docüiore multitndine commoveri: custodes sini ' 
vigiles et pugnam perseverantes exspectent. Fré- 
quentes enim epistole ad imperatorem ex Calil- 
bascia portabantur. Ergo proclamatum est in ca- 
stris edicto, ut quarto Kalendis Maii, die videlicet 


D Martis, previis diebus tribus, quibus luiwinaria 


Deo accceudant, Deum invocent, integra die abs- 
tineaut, parati. sint. omnes. ad. pradium : d.turi 
Christiauis generale certamen ; altissimaque voce 
priconis voluntate regis uibem. triluo a. sac- 
cum csse bellatoribus donatam.  Juratque rex 
per imujortalem Deum, perque quatuor uillia 
prophetarum , per. Mahometum , per animan 
patris, per liberos, perque ensem quo cingi- 
wur, omnem depopulationem, omneque hominum 
utriusque sexus geuus, omnemque parlter urbis 
thesaurum atque substantiam, libere bellatoribus 
donatam ; nulloque pacto, quie jurat, violare. O 
si au.livisses voces ad coelum elatas (Illula, lllala, 
Mahomet Bussolalla, acilicet quod Deus est ct sem- 
per erit, et Mahoinetus. est. servus ejus), vehe. 
meuler obstupuisses. Sicque factum est: triduo 
luminaria leo accendunt , jejunant die nihil usque 
ad nociem gustantes : invicem congaulentes, in. 
vicem convivantes, se ipsos quasi ad inferes die 
certauiinis abituri, osculis resalutant, Nos tantam 
religionem admirati, Deum propitiatorem profusis 
laerymis precabauur, sacras. imagines, processio- 
naliter, compunceti, per vallum urbemque trausfe- 
rentes, nudis pedibus mulierum virorumque turbis 
cousequentibus deprecabamur cum — paeuitudine 
cordis ne hared.atem. suam Dominus. deinoliri 
permitteret, et quod. dignaretur. fidelibus suis in 
tanto certamine porrigere dextiam, qui solus 


D Deus, οἱ uou. alius pro. Christianis pugnare po- 


tens est. llaque nostram spem totam iu Deo po- 
nentes, constitutum certaminis diem confort:ti 
vigorcsius exspeclabamus : propter quod ascitis 
senatu, baronibus, belli capitaneis et commilito- 
nibus ab imperatore universis, sermo talis habitus 
est : Quoniam, viri nobiles, militiz illustres duces, 
vosque commilitones | Christianissimi, appropin- 
quantem certaminis horam conspicimus, consti- 
tuendos vos loc in loco proposui, ut plane aiqui- 
dem intelligatis constantiam vestram magis ac ma- 
gis irmandam, utpote qui gloriose sempe: advers:.s 
hostes Christi dimicastis, jam pairiam urbemque 
loto orbe perinc]ytam quam infidus iuvidusque Teu- 
crus duos et quinquagin:a dies cuangustavit, νομείς 


5 


939 


LEONARDI CHIENSIS 


940 


altis spiritibus commissam laneatis, neque vos A quisquam retrocederct, clausis, pernocltarttt. Au- 


muri, mole iugentis lapidis ab lioste contriti exter- 
reant : quoniam tota vis in Dei przsidío, in lacertis- 
que vestris vibratis excussisque gladiis in hostes 
exercenda est. Scio iudoctam illam wultitudinem 
ex more magnis congressuram ululatibus infinitisque 
a longe sagittis, non personas nostras, quas jom stre- 
uue armatas conspicio, sed murum, tlioraces ac 
scuta nostra impetere. Neque ergo more equorum 
quos l'eni dum adversus Romanos deccrtarent , per 
elephantoruin invisam horribilitatem deterrere vo- 
luerunt, ululatibus eorumdem, hac in pugna con- 
sternandi estis, aut fugandi, quin potius animandi 
ut hercule constantius resistatis. Besti: enim fu- 
gantur a bestiis, vos qui homiues estis magnanimi, 
bestias illas viriliter sustinebitis, in eosque veluti 
agrestes apros lanceas mucronesque vestros figetis 
ut intelligant, cum animalium dominis, non cum 
animalibus, eos bellatut os. Cognoscitis, quod im* 
pius et iu(idus hostis pacem nostram injuste per- 
turbavit; jusjurandum et foedus inter nos pactum 
violavit; colonos nostros messis tempore interfe- 
cit; coloniam depopulavit; castrum, quo quasi ad 
vorandum Christianos sit, in Propontide :editicavif, 
Galatamque simulatione pacis circumde./it. Minatur 
nunc Constantini Magni urbem, patriam vestram, 
profugum Christianorum auxilium, et omnium Grz- 
corum tutamentu:n capere : el sacra Dei templa 
equinis stabulis profanare. O barones inei, o fra- 


tres, o fllii, Christianorum ternum decus defen- ( 


sare curetis! Vosque Genuenses, viri quidem 
magni cordis, et inclyti, qui infinitis victoriis trium- 
plastis, qui urbem hanc matrem vestram multia 
adversus Turcos certaminibus semper protexistis, 
eia agite, robur vestrum animositatemque contra 
cos viriliter ostendatis. O Veneti, viri poteniissi- 
mi, quorum gladio saepenumero Turcorum szn- 
fuis effunditur, quique dielus nostris per Plor- 
dauo excellentissimum classis nostre praefectum, 
tot galeas, tot infidorum animas ad inferos crebro 
destinatis, quique uti vestraui "hanc. urbem inge- 
nuis et wuaguis viris decorastis, extollatis nuuc 
celsos animos ad ceriamen. Vosque, cominilitoues, 
vestris praefectis omnem obedientiam exhibentes, 
intelligite, quod hie dies est glori:e vestr:e : in quo 
8i sanguinis guttam fuderitis, coronam vobis mar- 
tyrii et gloriam parabitis immortaleim. 

Itaque fiuito sermone omnis Christianorum coetus 
constantem se animum habere spopoudit. Περειίί 
jmperalor : Estote igitur omues in actu virtute pa- 
vali in crastinum, quo, Deo favente, uti speramus, 
victoriam conaequemur. Confortati posthac Grzci 
qui primum quasi pavidi bellum declinabant, vir- 
tuteque confirmati, privatis post terga dimissis 
rebus, ad certamen pro communi salute constan- 
ter alacriterque conspiraut; suisque per capita- 
neos, duces, tribunos, centurior.cg, decurios, propu- 
gnaculis ordinatis, nocte ea qu:e Martem pra'cece! at, 
mayXhwis excubiis infra vallum, valvis urbis, ne 


diunt inter hiec parari machinas, vehi castratas 
bigas : vallis scalas rotatas adimuveri. Classis prze- 
terea, ut. circeumdct portum οἱ urbem, disponitur. 
Pons juxta urhis ripam applicatur : omniaque 
machinamenta instantius praparaatur, prepositis 
noctu minus robustis, minusque doctis, ut dum lux 
venerit robustiores tilites sint recentes. Certamen 
inchoant ; nostri magna cum animositate resistunt ; 
hostes machinis et balistis repellunt ; et et  utra- 
que parte proportionabil ter occi 'untur. Tenebrosa 
nox in lucem traliitur, nostris vincentibus. Et dui 
astra cedunt, dum Plicebi praecedit Lucifer ortuw, 
buccinis ex utraque parte crepautibus, tympanis 
perstrepentibus, altissimis clamoribus missis, IIla'a, 
Illala, ín Martem conc'amans, conglobatus in gyrum 
consurgit exercitus. Una ergo hora omuem terra 
et mari urbem invadunt. Machinas primum exca- 
tiunt ; sagittas coelum olscuràntes immittunt. Con- 
tra nosui missilia invisa demittunt  spingardas in 
globum Jaciunt. Scinditur exercitus horribili Chri- 
stianorum resi-tentia. Tunc fiunt. elamores. in 
celum, vexilla alacrius expanduntur ; o mirandas 
bestias! consumitur exercitus, et immensurata 
audacia vallum intrare przsumit. Cadunt lapidibus 
obruti Turci, morti multi suceu:nbunt, et se invi- 
cem conculcantes tentant per ruinam niuros scan- 
dere. A nostris quidem strenue repelluntur, sed 
vulnerati nostri multi, pugnam declinant. Stat 
capitaneus Joannes ; stant ceteri in suis propugua- 
culis. Duces succurrunt urbis capitaneo deputati. 
hnperator, Eia, iuquit, viri fortes ! jam laxatur 
exercitus hostium, corona victoris nobis utique 
datur. Deus nobiscum est; agite coustantem | pu- 
gnam. Inter bzc malo urbis fato, heu! Joannes 
Justinianus sagitta sub axilla contigitur : qui inox 
inexpertus juvenis, sui sanguinis effusione pavidus, 
perdend:ze vitz metu concutitur, et ne puguatores, 
qui vulneratum ignorabant, virtute fraugantur, 
clam medicum quzsiturus ab acie discessit. Qui 
si alium suo loco subrogasset, salus patriam non 
periisset. Pugnam inter liec arduam committunt. 
Imperator, ut. vidit. deesse capitaneum, ingemis- 
cens, quo scilicel ierit, percuuctatur. Nostri ut sc 
videut sine duce, resilir? e locis incipiunt. Teucri 
convalescunt ; horror nostris incutitur. Desiderio 
enim cuncti desiderabaut ex periculoso illo loco 
scire quid contigisset; quod prifeetorum, qui 
singula qua sinistra, vel prospera evenissent, 
nuntiare debebant, negligentia preter«issum est. 
Terrebat acerbum illud bellum, qui magno cum 
silentio a longe stetissent, Fatigabantur igitur 
nostri plurimum : et quem reparaverant bac- 
chatureum murum, hostium compressione pau- 
lisper deserunt. Quo inspecto dijudicaut Teucri 
propter repletionem, quam ruina collapsa fecerat, 
equo calle posse trausire : Irruendum igitur est, in- 
quiunt, et veluti impetuosus turbo, uno impuisu mu- 
ros ascendunt; mox moenibus vexilla figentes, liitari- 


911 


DE EXPUGNATIONE CPOLIS. - 


£9 


4d 


late pleni conclamant victoriam, gladio pugnant, et À reverentiam neque sanctis tizzginibus habent, quin 


quoad possunt, omni cum virtute nostros vel exter- 
minare, vel subjicere moliuntur. Tinperator inf.lix, 
ut vidit expitaneum desperatum : Ileu me mise- 
rum ! inquit, peritne urbs ? O infortunatam sortem! 
sisle, precor, capitanee. Nam tua fuga alios incitat 
ad fugiendum. Non est mortale vulnus, patere dolo- 
rem, et siste viriliter, ut spopondisti. At ille sa- 
lutis, glorie, suique oblitus, uti altam quidem 
primo magnanimitatem, ita posthac pusillanimita- 
tem ostendit. Debuit enim, si poterat vulneris do- 
lorem sufferre, non recedere, si vir erst ; vel saltem 
alium, qui loco sui stetisset, subrogare. 
Franguntur ex hoc omnium commilitonum animi, 
hebetantur vires, et capitaneum  fngientem, ne 
percant, insequuntur. Da clientulo, inquit capi- 
taneus, clavem porte, quam mox reseratam satagunt 
magna cum compressione transire. Reserata porta 
fugit capitaneus Peram, qui postea Chium navigans, 
ex vulnere vel tristitia inglorium transitum fecit. 
 hnperator insuper, ue ab hostibus capiatur : O 
quispiam, inquit, valens tyro propter Deum, ne ma- 
jestas vafris viris succumbat, meo gladio me traus- 
figat. Inter hec Theophilus Pal:zeologus, vir catho- 
licus : Jam perdita urbe, we, inquit, viverenon licet ; 
Teuerorumque pondus aliquandiu sustinens, et de- 
certans, securi discinditur. Ita Johannes Scelavus 
ll)yricus, veluti Hercules se opponens, multos prius 
mactat, deinde gladio finivit vitam hostili. Se iuvi- 


potius exterminant, oculos sanctorum sauffodiant, 
sauctorum quoque reliquias vel dilaeerant, vcl 
dispergunt sacrilegze manus ; mox sancta Dei vasa 
usurpant, argentum aurumque tam sanctarum ima- 
ginum, quam vasorum sacrorum , sacculis infer. 
ciunt. Fit clamor et ulalatus ad. ccelum ; omnis 
sexus, homo omtuis, omne aurum, ómne «986, om- 
nis supellex, oinnisque urbis substantia in predam 
vertitur. Securibus scrinia scindunt ; fundos perfo- 
diunt pro tliesauris; qui tanti reperiuntar, et novi, 
οἱ veteres, ut nulla sit urbs a seculo qua tantis 
affluat, et hi omnes absconditi in manus eorum 
pervenerunt. O Greci jam miseri et. miserabiles. 
qui inopiam fingebatis, ecce jam in lucem venerunt 
thesauri, quos pro urbis subsidio denegastis. Tri- 
duo igitur in predam decursam civitatem depopu- 
latamque regis Teucrorum ditioni dicati admodum 
relinquunt. Traducitur ad papiliones omnis stub. 
stantia οἱ praeda, vinctique omnes ad sexaginta mil- 
lia funibus Christiani captivantur ; cruces ex tem- 
plorum apicibus parietibusque evulsz pedibus con- 
eulcantur ; violantur mulieres ; virgines defloran- 
tur ; mares juvenes in turpitadineu | waculantur ; 
sanctimoniales ac reliquz etiam quz: apparentes fuc 
runt, luxu feelantur. O Deus meus, quam iratus 
videris ! quam immisericorditer faciem a fidelibus 
avertisti ! Quid dicam? Silebo aut narraboin Salva- 
torem et sanctas imagines illatas contumelias 7? 


cem postea nostri, ut portam ingsediantur, com- C parce mihi, Domine, si tam faedum scelus enar:o. 


primentes pereunt. Quibus innixus imperator ca- 
dens atque resurgens, relabitur, et. compressione 
princeps patrix e vita demigrat. Perierunt igitur 
ex nostris Latinis οἱ Gracis se invicem conculcan- 
Uubus in portz exitu circiter octingenti, Inde Teucri 
altum murum decurrentes, ex alto quos possunt 
lapidant, cuneusque unis vocibus per antemurale 
descendens, in fugam omnes nostros compellit. 
Rumorem jaciuramque ex fugientibus audientes 
Pau:us Troilusque Bochiardi, viri Latini, urLis 
cives, cum aliquot Gracis strenuis Latiuisque equis 
insidentes, in hostes vadunt. Teucri, forte majorem 
nümerum. quam ossent autumantes, terga vertunt. 
Paulus in Teucrum urget equum, lanceaque unum 
trangfodiens, eateros in fugam vertit, Cum autem 
ex alto lapidibus obruerentur, ad Troilum : Haa! 
periit, inquit, civitas, nosque facile ab hostium 
multitudine cireamdati, spem vite perdemus. Hxc 
cuim diceret, accuri ictus in vertize, fuso cruore 
una cam fratre ad Galatam confugit. 0 rem mirabi- 
lem ! o s:uporem! Necdum Phoebus orbis perlustrat 
hemisplierium, et. tota. urbs a paganis in prada:n 
occupatur. Concite igitur omues pedites decurrunt, 
quosque resistentes gladio feriunt, imbecilles, de- 
crepitos, leprosos atque infirmos trucidant. Obse- 
quentibus viam parcunt (1). Sanctissimse Sophiz 
admirandum templum, quod nec Salomonis zquat, 
profaui atque infidi ingredientes, nullam sacris aris 


(1) Obsequentium vite parcunt. Bzovius. 


0 confasionem Christianorum, si Christi Dei inja- 
rias vindicare retardent ! Sacras Dei et. sanctorum 
efügies humo prosternunt : quibus super, non mo- 
do crapulam, sed luxuriam complent. Crucifixum 
posthac per castra previis tympanis deludendo de- 
portant: sputis, blaspheniis, opprobriis iterum pr. - 
cessionaliter erucifigant : pileum Teucrale, quod 
Zarchula vocant, capiti superponentes, deridendo . 
Hic est Deus Christianorum. O Dei patientiam ! Be- 
ne videris iratus, boneJesu, ut pro peccatis nostris 
tantas injurias iterum toleres indignatus. 

Parta autem victoria, Turci Dacchanalia festos. 
que dies celebraut ; quibus rex forte temulentior 
facetus sanguinem Baccho misceri voluit humanum. 
Vocatis igitur ad se Chirluca caterisque baronibus 
consularibus reprehensis, quod non suasissent im. 
peratori, vel pacem petendam, vel dandam suz di - 
tioni urbem ; Chirluca, qui cogitaverat ejus gratiam 
captare, adversus Perenses Venetosque qui arma, 
milites consiliumque dedissent, culpam retorquere 
curavit, quorum gratia ünperator resistentiam fe- 
cisset : volensque ille miser, qui semper gloria 
mendaciis et schismate captare concupivit, iisdem 
artibus evadere, Calibasciam vetustiorem, loco et 
prudentia primum Teucri baronem, amicum admo- 
dum Grzcis, quod crebris litteris ad imperaturcin 
missis ejus anizmuin ἃ pacis consiliis detraxisset, 
utque fortis staret persuasisset, accüsavit ; episto- 


ec 


9] 


ISIDORU3 S. R. E. CARDINALIS. 


944 


lasque servatas in fide regi prxsentavit. Quibus Α pam, ut non crubescat dicere, sinum Adriaticum 


oppido comumotus, terram Pera, nescio nisi Deo 
revecaute, et demoliri et trucidare disposuit. Calibas- 
ciam ex hoc primuin vinctum mancipari turri, deinde 
omni auro οἱ substant/a privari; posthac in. Adria- 
nopolim translatum, vita privari jussit ; cujus mortem 
lamento flebili egre totus exerci:us tulit. At Chir» 
luca inalitio poenam non evasit : qui protinus per- 
ditis, primum in bello duobus liberis majoribus, 
alio impubere. luxui regali reservato, coramque 
oculis tertio filio οσο, cum caeteris baronibus de- 
collatur. Dailum itidem Venetorum, rcliquosque de- 
leetos nobiles, et. filium gladio exstingui jubet : 
consulemque Taraconeusium, cum. duobus ; pari- 
ter eiiam Catbarinum Coutarenum, virum  haima- 
nissimum, cum sex nobilibus Venetis, jam primum 
redemptis, conira omnium tdem, nisi septem inil- 
libus aureorum vitam emissent, morte utique affe- 
cisset, Expletis autem Bacchanalibus, concessa li- 
centia, traditis iu captivitatem Grecis, forte patriam 
non visuris, in suas regiones Teucri revertuntur, 

O miseros et miserabiles Grzcos, qui Latinos 
proh:buere, ne saera contrectarent, vel aris libarent 
suis, quas jam profanis et collimosis dederint : et 
qui unionem fidei comtempserunt, jam quoque 
dispersi iu unum peccati poena coavenire non pos- 
suut, Hiec recogita, Pater beatissime, qui vices 
Christi geris iu terris, cujus interest tantas Christi 
et fidelium injurias ulcisci. Moveat te divina pietas, 
ct miserere Christianitatis tuze, qui scis et potes : 
cui ad nutum onm nes Christiani principes vindica- 
turi Christianorum injurias facile obtemperabunt. 
Alias scito Teuerum in tantam jam superlatum poin- 


penetrare, Romainque se venire velle. Moveat igitur 
te iterum, Pater beatissime, fides et sedes Petri ; 
moveat Christi inconsutilis amictus, spongia, et mu- 
cro perditi, dilaceratze sanctorum reliquiz, sedes sa- 
cr eversa, οἱ profansta sterquiliniis Dei templa. 

Sed vide connexam pariter jacturz» tempestatem, 
ul Perenses dum urbem captam vident, in fugam 
quasi amenies vertantur. Fiunt exipsis qui non- 
dum naves ascenderant Teucrorum fustis ad ripam 
incursantibus, in praedam : caplivantur matres 
liberis relictis et eccntra, Alii x:equore compressi 
merguntur, gemma sparguntur, et invicem se ip 
sos sine pietate praedantur : ut verum | sit, quod fu- 
git impius, nemine persequeute, Quid dicam ? o po- 
testas Pere ! ο pravum et insulsum tuorum con- 
silium. 

Oratores terrore concussi a Perensibus rcgi 
ut claves offerant, mittuntur. Ille perjucunde, in- 
telligens quod potestatem non habeant, suscipit, 
in servosque foederatos acceptat. Copstituit Teu- 
crum rectorem ; ascribit fisco omnium perfugorum 
substantiam : turres. muruipque. civitat's dirui ju- 
bet: obtemperant, et seut salvi sint, ei neglecto 
Genua mandato mancipau!, turrimque in cujus 
acumine Cliristi signum crucis, a. quo et denomi- 
nabatur, usque ad fundamenta , everti. tolerasl : 
sicque qui liberi erant, pacemque tenebant, jam 
Servi sunt non sine posnitudine, à qua vix unquam 
liberari poterunt,gnisi per te et ex te pontifice sua 
mo; quem ut Deus anaismet ad vindiciam , oramus 
fiuentius, supplicesque precamur. Datum ex Cbio 
46 Augusti, MCDLHI. | 





ISIDORUS S. R. E. CARDINALIS 


NOTITIA. 


Purpura docta, Monachii 1714, parte IIl, p. 105.) 


^ 


Isidorus Thessalonicensis , w»onachus Sancti C Sarmatize populorum moribus, ritu ac religione 


Blasii, et abbas Sancti Demetrii Constantinopolita- 
nf, archiepiscopus Ruthenorum, cum ad conci- 
lium Florentinum in consortio Bessarionis venisset, 
ac uiriusque virtus, doctrina el pietas non modo 
ipsi pontifici Homano, sed ct toti. concilio quam 
waxime probaretur, ambo ab Eugenio IV, in ipso 
Patrum consessu iu sacrum senatum  allecti suni, 
Isidorus quidem sub titulo presbyteri cardinalis 
SS. Petri et Marcelliui ; Bessarion sanctorum XII 
Apostolorum. Refert Alexander Guagnius Veroncnu- 
sis in sua. Sarmatis Europe descriptione, ubi de 
Wutlenorutm, Moscovitarum aliorumque ejusdem 


agit, Isidorum cardinalem, postquam in svnodo 
Florentina Ecclesias Ruthenicas, abjectis Grace- 
rum ritibus, cum Romana Ecclesia univisset, pon- 
tificis jussu in Russiam reversum, ibique cum pro- 
positum suum, et rem jam conclusam exponeret, 
eosque ex verbo Dei ad unitatem et concordiam 
fidei instrueret, captum, et bouis omnibus spoliatum 
in carcerem coujectum -esse. Fuere namque ii po- 
puli, ex quo semel ritus, et errores Graecorum im- 
Liberunt, adeo eorum tenaces observatores, vutnul- 
lis caterorum  Gracismi professorum  cesserint, 
tuultis etlam pracesscrint. 


94b ; 


NOTITIA. 


ats 


Delsidori vero cardinalis vitz periculo, aliis- A — Effluxit deinde non parvum tempus, in que ncc 


que eruianis apud Ruthenos perpessis distinctius 
agens Michovius, ait eum anno 1440in Russiam 
wüssum una cum diplomatibus apostolicis plum- 
beis, et imperatoris Constantinopolitani aureis in- 
wrasse in Sandech oppidum Poloni:x feria VI Para- 
sceves, ibique per Sbigneum episcopum  Cracovien- 
sem bospitio perhumaniter fuisse receptum, et ad 
celebrandum divina, more suo Greco, tanquam 
Ecclesie Romane reunitum," admissum | Unionem 
tamen illam Ecclesi? Latine cum Greca brevius- 
cule durasse, Grecis, et Ruthenis illam irrideuti- 
bus, et contemptui habentibus, atque inde, dum 
Isidorus cardinalis ad suos suffraganeos in Rus- 
siam, ac Moscebam venisset, et. illam unionem eis 
pradicaret, per principes Moschze captum, et in car- 
cere reclusum, rebus omnibus spoliatum fuisse: 
inde tamen paulo post, favente Deo, fuga elapsum, 
Romam rediisse. lIxc Michovius. 

Transactis nonnullis Roma mensibus, Isidorus 
3) Eugenio Constantinopolim missus est legatus ad 
imperatorem, ut concordiam, et Christian: fidei 
fedus, quam Grxci cuin Latina Ecclesia Florentis 
semel professi fuerant, sua adhortatione, prasen- 
tiaque sariam tectam servaret. Mortuo Eugenio. 
sub successore Nicolao V, eodem munere fungens, 
ibi permansit, unitati illi servand:e omnem operau 
adbibens. At cuim Graci nihilominus in perfidiam 
stque hzresim fade relapsi fuissent, certissima 
vindicantis Numinis punitione factum est, uL non 
multo post, die scilicet Spiritui sancto sacra (cujus 
per summam impietatem. processionem ex Patre 
et Filio impugnaveraut, validissimo Turc: succincti 
exercitu, Constantinopolim, Orientalis imperii ca- 
put, et sedem expugnarent, et captam usque ad in- 
ternecionem barbara immanitate vastarent. De cu- 
jus memorabili excidio, quoniam hic locus oppor- 
tupnus videtur, fusius disserere, laud alienum ab 
instituto existimo. Verum histori:x series, ut probe 
intelligatur, paulo altius repetenda venit. 

Post cruentam | illam pugnam, quam ud Varuam 
editam supra in Vita Juliani cardinalis memora- 
vimus, Amurathes Turcarum, imperator Adria- 
nopolim reversus, Deo suo quie victor fecerat, vo- 
1a persolvit, Exin volvens animo, regni curas veri 
felicitatis expertes esse, inconstantiam quoque for- 
tunz prudenter veritus, qux» nulli perpetuo bona 
est, accersitis provinciarum majoribus, Malhume- 
tem.ex liberis suis natu majorem pro se regem con- 
stituit. Ipse privatam dilegens vitam in Asiam pro- 
fectus, cum paucis voluptarii sui otii comitibus 
religioni cuidam solitarie sese addixit, Calibassa, 
iuter satrapas Turcarum opibus et auctoritate ma- 
jor, Mahumeti regi declarato quod nondum per &ta- 
tem aptus csset imperio, gubernator datus, elon- 
gato Amurate omnia administrabat. Reliqui Aunu- 
ratis filii numero sexdecim, ne quas Maliumeti ad 
imperium elato turbas in. regno eszcitarent, more 
gentis necati sunt.— ^ | 


llungariTurcas, rec Turc: Hungaros armis laces- 
sere presumpserunt : sua quemque calamitas doui 
attonitum tenuit: cruentissima quippe Varnensis 
pugna vires utriusque partis eliserat. Nec Turcis, 
neque llungaris ex bello idoneus erat ; hos llu- 
niades, illos Calibassa alieno nomine guberna- 
vit : ferocior Iluniades, reique militaris peritior, 
ignominiam Varn: gcceptam oblivisci non potutt. 
Unde dies noctesque meditabatur, quonam pacta 
abolere infamiam, et resarcire damna maxime pos: 
set. Spem bene gerendz rei Turcarum quies pre. 
buit, qui jam pridem nullum belli apparatum os- 
tenderant, vires illis atque animos defuisse ra- 
tus, tempus idoneum existimavit in quo pristinam 


2 recuperare gloriam posset, Turcasque pessumda- 


re, quibus si adsint exereitus, imperatorem tamen 
prorsus defuturum arbitrabatur, nec magis existi- 
maudum exercitum sine duce, quam wducein excr- 
citu carentem. Coactis itaque repente copiis ος 
Hungaria, accersitis etiam Dohegporum auxiliis, 
mercenariorum quoque militum non exigua man 
conducta, ducere exercitum iu Turcas statuit, quus 
prius. aggressurum, atque confecturum credidit, 
quam novissime ex l[lungaria nuntiaretur : €a:n 
rebus gerendis solertiam ας celeritatem — adhibuit. 
Consilium ejus. Gregorius Servi: despota preter 
fidem datam Turcarum ducibus patefecit, ma- 
gnumque gehti periculum imminens, majus ostendit. 

Perculsi eo nuntio Turcz quid agerent non. satis 
intelligebant. Amurathes jam senior religioni atque 
otio, ut ante diximus, addictus, regni curas abje- 
cerat. Maliumetes zlate minor, tantam belli molem 
ferre posse nou 'credebatur : Calibassze defuturam 
obedientiam putabant, qua nihilest in bello magis 
necessarium. Trepidare igitur, xstuare, modo liuc, 
modo illuc fluctuantem animum convertere, nullum 
consilium satis placere. lxerentibus in deliberatione 
satrapis, nihi! tandem salubrius visum quam revo- 
care ab otio Amurathem ; neque veterani sub. alio 
militaturi credebantur, nec fortunam belli cunctan - 
dam arbitrabantur, quam sub co qui vincere con- 
suesset. Hujus sententie Calibassa auctor fuit. In 
qua re Mabumetis animum vehomenter offendit, cu - 


D pientis in ea expeditione sese virum ostendere ; 


verentisque ne imperium amitteret, si pater ilerum 
regnum assumeret : ut. sunt. hominum mutabiles 
voluntates. Missi ergo legati Amurathem revoca: 
vere, qui comparato terribili inox exercitu iu. hos- 
lem profectus, nou aliter quam.si ad praedam per- 
gerent, alacres milites duxit. 

Jam /Huniades cum copiis Sophiam Lramsierat, 
prostratisque qui occurrerant locorum priefeetis, 
hostiles agros late populatus, loco qui Basilia vo- 
catur castra posuerat, cum adventare Auurathis 
exercitus nuntiatur, Non exspectavit lIuniades pro- 
vocari, prior ipse sublato clamore pugnam iniit, 
Counnisso prelio. anceps diu certamen hzsit. Qua 
parte pugnavit fluniades, fusi hostes terza dedere, 


9p 


ISIDORUS S. R. E. CARDINALIS 


9i8 


mec parva strages edita : pari modo et Amurathes A Jurandum perjurus etiam intolit, simul et gerere 


in cornu suo victor Hungaros fudit. Postremo cum 
victor victorein incurreret, non tulerunt Christiani 
Turcarum impetum, qui quanquam virtute pragsta- 
. rent, numero tamen superati, nen tam victi quam 
multitudine oppressi ac lassi compulsi sunt;cedere. 
lluniades postquam suos neque minis neque pre- 
ribus sistere posset, cum paucis suorum ex bello 
profugit. Mu!ti llungarie proceres, et nonnulli 
Ecclesiarum anüstites in eo pralio cecidere. Fi- 
delium viginti millia desiderata sunt, nec minor 
hostium eccisorum numerus erat. Emptam multo 
sanguine victoriam Amurathes domum retulit : 
neque fugientes Christianos insecutusest, neque glo- 
riabundus inter suos magni(ica verba jactavit, neque 


ut ante assueveral, bilarem vultum ostendit. Inter- B 


rogatus, quidnam tristior esset, οἱ cur non victis 
hostibus exsultaret ? Nollem, inquit, smpius hoc 
modo vincere : jubensque vasa colligi, copias quz 
superfuerant,: domum remisit. Nec diu postea relicto 
Mahumeti imperio ad otium reversus, enervatis ex 
venere viribus obiit, anno salutis 1451, statis 62, 
imperii 39. Corpus ejus more majorum in Bursa 
sepultum. Ea est Bithyniz civitas, et Asiatici regni 
caput. Paulo antequam excessisset, Amuratles 
uxorem duxerat, filiam Sponderbei nobilis in. Pen- 
deracia satrape, ex qua natum filium nomine 
Chilapium, sexium tum agentem mensem, Calilassae 
moriens commendavit. llle Mahumetis gratiam 
perfidia initurus, et matrem et puerum ei prodidit. 
Maliumetes accersitis triginta, ut aiunt, matronis, 
(Us puerum cognoscerent, postquam certam Amu- 
rathis sobolem esse constitit, strangulatum matri 
filium reddidit, lunusque regio more fraternum 
duxit, auspicia regni fratricidio consecrans. Heu | 
quam felicius apud Turcas privatis quam regibus 
liberi nascuntur ! 

Malhtumetes igitur defuncto Amurathe | guber- 
nacula imperii ex voto adeptus, instituta majorum 
pro ingenio correxit. Leges ipse suas domi forisque 
tulit, rarium locupletavit, nova vectigalia exco- 
gitavit, copias auxit, inque proceres suspectos et 
aulicos s:evire ac coutumeliose agere ccpit. IHic est 
ille Mahumetes hujus nominis II, qui Constantino- 
politanis. bellum intulit, de quo nunc referre prz- 
eunte Enea Sylvio baud alienum fuerit, Volverat 
jam pridem animo Mahumetes, quonam modo 
Constantinopolim alteram in Oriente Romam sibi 
subigere posset; neque enim ad. suam gloriam 
pertinere arbitrabatur, urbem in medio Turcarum 
sitam esse, qua suo imperio non pareret, tantoque 
inajus inde nomini suo decus accedere, si eam ur- 
bem expugnaret, quanto progenitores sui idem 
conati, turpius a coeptis destitissent. Cum paucis 
igitur iisque fidissimis communicato consilio, ca- 
stellum juxta littus ad ostium Bospori paulo ab 
' utbe remotius, aliud dissimulans, incredibili celeri- 
tate exstruxit atque munivit : bellum deinde urbi non 
µιρίο indixit, scd contra ^ ulta federa, contra jus. 


cepit, Senserant ejus animum Graci, diffidentes- 
que suis viribus, hortatu maxime Isidori cardina- 
lis, xd Latinorum opes confugerant, jugibus lacry- 
mis eorum auxilia et implorantes et exspectantes. 
At surde, proh pudor ! nostrorum principum aures 
fuere (inquit ingemiscens hoe loco ZEneas Sylvius), 
clausi loculi ; eeci oculi, qui cadente Grecia, ruituram 
Christiano religionis reliquam partem non viderunt, 
quamvis privatis quemque aut odiis, aut commoditati- 
busintentum,salutem publicam neglexisse crediderim. 

Mahumetes interea coactis undique copiis, mi- 
rabili apparatu, formidando animo etl impetu, 
terra marique regiau urbem aggressus, cuniculis 
ac latentibus fossis altissime actis, aggere late edito, 
ponte, qua Peram oppidum versus mare muros 
alluit urbis, longitudinis ad duo millia passunm 
raptim exstructo, turribus ligneis eo usque erectis, 
ut muros quamvis altissimos excederent, machina- 
mentorum, formentorumque multüplici adhibito 
genere oppugnata est urbs, defensaque summis 
utrinque viribus. Non paucis post diebus ad extrc- 
mum voce przconis totis castris inclamatum est : 
Quinto Kalendas Maii milites omnes jejunium san- 
ctificent, sequente die in armis adsint, urbem extre- 
mis viribus oppugnaturi, triduo civitatem militum 
direptioni futuram. Constituta dic jejunium ad no- 
ctem usque servatum : exin lucentibus stellis invi - 
tationes ac convivia passin habita, et quisquis 
amicum, propinquum, notumque habuit, cuim co 
hilaris epulatus est; atque ubi satis helluatum, 
lanquam se deineeps nunquam visuri essent, am- 
plexati exosculatique simul ultimum vale dixerunt. 
In urbe autem sacerdotes ad instantiam Isidori sa- 
cras imagines ferentes, sequente populo, urbem 
lustrare; auxilium de coelo petere, corporajejuniis af- 
fligere atque orationibus universi cives intendere, sub- 
secuta nocte ad sua quisque loca defendenda redire. 

Erant muri urbis et altitudine et crassitudine 
toto orbe celebres, sed ob vetustatem et Graecorum 
ineuriam pinnis ac propugnaculis nidi, antemuralia 
vero opportune communita. In his Graci salu- 
tem posuere. Αγιοι milites inter muros et ante- 
muralia pugnam sustinere decreverunt. Triangu- 


D larem pene urbis formam fuisse tradunt : duas 


partes alluit mare : nec muri desunt ad ργορυ]- 
sandos navales impetus idonei. Quod reliquum est, 
ad terram vergens post alta menia et antemuralia 
Ingenti clauditur fossa. Coeptum cst praelium paulu- 
lum ante lucem, eum , miles Turca periculi quam 
more patientior esset, ac vulnera et sanguinem 
predarum dulcedine pensaret. Pugnatum cst in 
tenebris majore Turcarum pernicie, in quos 
tela superne vibrabantur. Ai postquam illuxit, 
dato signo undique non solum Constansinopolis, 
sed etipsa etiam.Pera; ne quid auxilii. Grzcis 
prasstaret, oppugnari copia est. Sua cuique legio- 
ni murorum pars ae portarum attributa, ut discre- 
tus labor fortes atque ignavos distineueret, et ipsa 


949 


NOTITIA. 


gt0 


contentione decoris militum virtus magis ac magis A eoque amplius milites ex Latinis Graecisque perie- 


accenderetur. Pari modo et navales socii attributas 
partes invadere Jussit. Admoventur urbi ligne: tur- 
res. Convectant milites dolabras, falces scalasque. 
Et jam elatis super capita scutis, densa testudine 
succedunt. Graci saxorum pondera provolvunt, 
disjectam atque fluitantem testudinem lanceis 
vontisque perscerutantur, donec sóluts compage 
sculorum, exsangues lacerosque prosiraverunt. 
Fit strages ma3gua : et jam Turcz deficientibus 
animis languidius pugnant. Sed adest. Mahumetes 
fortissimum quemque nominatim vocitans, utque 
in prelium redeant, adhortatur : hos przmiis alli- 
cit, illos 1ninis deterret. Instauratur ex integro 
certamen : Turcze rursus subruere murum, portas 
quatere, innixi humeris, et super iteratam testudi- 


nem scandentes prensare hostium tela brachiaque. 


nituntur : ilerum integri cum sauciis, semiani- 
, Weg cum exspirantibus evolvuntur. Cernitur varia 
pereuntium forma, et plurima mortis imago. 
Inter hec Joannes Justinianus, apud Genuam Li- 
gurum metropolim nobili loco natus, qui superio- 
r.bus diebus solus urbem defendisse. videbatur, 
graviter vulneratus, ubi fluitare sanguinem suum 
animadvertit, ne csteros deterreret, remedium 
quaerens, clain sese pugne subduxit. Sed Constan. 
tinus imperator, ut abesse Justinianum cognovit, 
quo ierit percontatur ? Proditum, ac inventum, ue 
pugnam deserat, enixe rogat. llle nihilo magis flexus, 
aperiri portam jubqt, qua curaturus vulnus in 
urbem redeat. Erant. enim  obseratz urbis jauu:, 
quibus ad antemuralia patebat iter, ue qua fugien- 
di facultas miliij esset, ac propterca fortius hosti 
r.sisterel ; fit interea. remissior defensio, quod 
Turce ajverteutes, instante maxime Malumete, 
acrius incumbunt. Et quoniam pars muri jam tor- 
mentis 2neis disjecta, fossam magna ex parte 
" oppleverat, per ruinas ipeas scandentes, autémurale 
conscenduut, Gracosque perterritos loco delur- 
- bant, Porta, qua Justiniano sauciopotuerat, omnibus 
aperta fugam  profusiorem reddit. Tuuc  Constan- 
Linus, non ut imperatorem decuit, pugnando, scd 
fwgiens in ipsis porta angustiis, cum cecidisset, 
«crumpentium muliitudine oppressus, calcatusque 


— 
w—- 


re, partim vulneribus a tergo confussi, partim con- 
versione oppressi. Et jam hostis superiorem mu- 
rum tenebat, saxaque iu cives devolvens, ingre- 
díentibus suis auxilio erat. 

lloc modo capta urbe, cesis omnibus qui resi- 
stere ausi sunt, in rapinas catervatim est itunr. 
Erat victorum infinitus prope numerus, in libidinem 
ct saivitiam corruptior : non dignitas, non κας, 
non sexus quemquam prolegebat. Stupra ezedibus, 
cmdes stupris miscebantur. Senes exaeta :weate, 
feminas viles ad prz:dam in ludibrium trahebant : 
ubi adulta virgo, aut quis forma conspicuus inci- 
disset in manus rapientium, divulsus ipsos postre- 
mo direptores in mutuam perniciem agebat, Dum 
pecuniam, vel gravia templorum dona sibi quisque 
traheret, majore aliorum vi truncabatur. Cumque 
in exercitu maximo ac dissono, ex civibus sociis 
atque externis conflato, divers: lingu:e, varii mores 
atque cupidines essent, aliud cuique fas nefasque, 
nihil illieitum toto triduo Constantinopoli fuit. 
Templum Sophie, Justiniani Cesaris opus, toto 
orbe decantatum, et cui comparari slterum eo 
tempore non potuit, nudatum sacra supellectili, 
ad omnes spurcitias patuit : namque illuc ví per- 
tractz? captivze virgines sacre atque. profanz, vi- 
duz atque matronz, decennes ctiam pueri atquo 
puelize, inexplebili spurcissimorum canum libidini 
ct luxuriz, donec efflarent animas, inservire sunt 
coactze, Ossa martyrum, qua fuerant in illa urbe 
pretiosissima, canibus objecta et suibus. Sanctorün 
imagiues aut luto fuedatze sut ferro deletz, altaria 
diruta atque eversa. In reliquis templis aut lupa- 
naria meretricum facta, aut equorum stabula. In 
sacratlos Deo viros, religiosos ac sacerdotes ita 
fade ssevitum est, ut modus detestabilis, quo ve- 
xati atque enecti sunt, neutiquam honeste referri 
queat. Ad hae adacti sunt servi verberibus at- 
que torientis, dominorum abdita scrutari ac eruere; 
inventi hac arte maximi thesauri, quos in ipso belli 
principio infelices suffoderunt cives, Quibus, si 
pro defensione urbis usi fuissent, suam haud dubie 
vitam, patriz libertatem servassent. Sed avaro in 
aurum nulla potestas. lpsi interea auro emuncti, ac 


interiit, In tanta multitudine pugnatorum duo tan- ]) more pecorum in castra protracti, post ludibria ad 


ium reperti sunt, qui se viros ostenderint, alter 
Crzcus, alter Dalaata, Theophilus Palzologus, et 
Joannes Sclavus, qui fugere turpe arbitrati, cum 
diu incredibili vigore Turcarum impetum susti- 
nuissent, multosque obtruncassent, denique non 
tam victi quam vincendo fatigati inter cadavera 
hostium occubuere. Justinianus in Peram egre 
cluctatus, cum tumultibus perturbata omuia, nec, 
quem maxime quzrehat, medicum invenissset, inde 
Chium navigavit, ibique seu ex vulneris acerbi- 
tale, seu ex. animi mastilia in morbum incidens, 
iuglorius vitam flyivit : felix profecto multumque 
Jaudandus, si in ipsis oppuguatae. urbis menibus 
animam exhalasset. In. ingressu portae octingenu 


unum oinnes vario mortis genere interfecii suut. 
Simulacrum Crucitixi, quem colimus, et verum 
Deum esse fatemur, (horrendum dictu, atque awu- 
ditu) tubis ac tympanis praeeuntibus, raptum ex 
urbe bostes ad tentoria defecrunt, sputo lutoque 
(ωάαηι, et ad nostra religionis irrisionem | iterum 
cruci affigunt : exin pileo, quem savrtulum vocan!, 
capiti ejus imposito, corona undique facta. succla- 
mont : Hic est Christianorum Deus ; (um lapides, 
lutumue jaetantes. miris debonestant. modis. Sed 
nibil bec obsuut Deo nostro celum tenenti, inquit 
hoc loco neas Sylvius, nec majestateu ejus quo- 
quo modo imminuere possuut, cujus ea est glo- 
18, ea sublimitas, ea beatitudinis perfectio, ut nce 


951 


JSIDORUS 5 R. E. CARDINALIS 


σερ 


laudibus humanis extolli, nee humiliari vitaperiis Α deratorum numerum iuihant, ac corpora passim ja- 


pravorum possit. Nos ista laedunt, atque cenfundunt, 
qui per ignaviam atque desidiam, dum veri Dei 
eulium perire sinimus, et in hoc seculo bonum no- 
men, et in altero spem salutis amittimus. Quin igitur 
p: sitis bellis coeuntes Christiani hanc tantam inju- 
riam vindicamus? 

Post Ίνδο convivatus Mahumetes, cum solito plus 
vini adhibuissct, ut sanguinem truculentrus mero ad- 
deret, principes optimatesque civitatis eaptos, inque 
conspectum admissos postquam probe illis illusis- 
set, crudelis et sanguinarius carnifex feede misere- 
que jugulari jussit. Sirelucas princeps alti sangui- 
nis, qui apud Constantinum plurimum poterat, czeso 
ante oculos majori filio, altero, quod speciosus es- 
sel, ad illicitos usus reservato, securi percussus est. 
luo ejus alii filii occiderantin bello. U1orem im- 
peratoris Constantini, filias, primasque aulz virgi- 
nes, ac matronas principes jussit tyrannus ín con- 
vivium adduci. Ibi primum ab ipso €Mahumete, aliis- 
que ejusdem satrapis constupratz, posthac nihil 
valentibus precibus in frusta dissectze sunt. Caput 
Constantini ab invento cadavere desectum, hastzeque 
affixum, ut omnibus ludibrio esset, per urbis compita 
et castra maximo cum probro circumlatum est. Fe- 
runt, qui copias Mahumetis compertas habuere, tre- 
centa fuisse millia pugnatorum, qui urbem ποὺὶ- 
lssimam a lerra oppugnarint; a mari triginta 
millia, trécentis velis adnotatis. Atque ita expu- 


centia explorabant, iagentj elati gaudio repererunt, 
εἰ ejusdem priecisum caput roseo contectum pileo 
haste inflgunt; ac clamante przcone, J/[ud esse ca- 
put cardinalis Rutheni, per capue civitatis compita 
viasque multa cum irristone circumferunt. Ille in- 
terim vivus apud Turcarum principem sordidis de- 
siinatus ministeriis latebat. ()ua servitute non multo 
post (quod vilis homuncio crederetur) persolutis 
trecentis asperis exemptus, transverso cursu Ro- 
mam pervenit. Ubi a Nicolao V Pont. Μας. multis 
muneribus in vicem laborum donatus, trino sen- 
sim episcopatu, nimirum Sabinensi, Corphiensi, ac 
Nicasiensi, auctus est : quibus cum novem circiter 
annis summa vite integritate atque prudentia prz- 


d fuisset, tandem anno 1465, die 37 Aprilis naturz 
. debitum Rome exsolvit, magno omnium luctu post 


ebitum conditus ad Sanctum Petrum in Vaticano. 

De Isidoro cardinale agens Laonicus Chalcondy- 
las προ habet ; In hac rerum. turba miserabili (lo- 
quitur de urbis Constantinopolitanz direptione) 
captus est cardinalis Isidorus Sarmatarum antistes, 
qui ducius in Galatium urbem venditus est, sed cou- 
scensa navi profugit in Peloponnesum. Si rex Turca- 
rum virum hunc novisset, videlicet quod cardinalis 
esset, cerle eum interfecisset ; cum eum inter ca'teros 
occisum putaret , nullam ejus rationem — habebat. In 
concilio Florentino sub Eugenio IV celebrato, pro- 
cessioni Spiritus sancti ex Patre et Filio, tertius 


gnata quinquagesimo sexto ab obsidione die Con- C post imperatorem Grxcorum pro Dorotheo patriar- 


stantinopoli, imperium Christianorum imperatorum 
in Oriente anno salutis 4453 finitum, nobile et an- 
vquissimum : quod sub potestate fidelium annis 
duraverat nonaginta et uno supra centum et mille. 
X1 quod notatu dignissimum, Constantinus Magnus 
llelenz filius, primus illud fundavit, et erexit : alter 
vero Constantinns XV imperator, itidem llelenz 
filius, illud amisit : ut initium fini concordaret. 

In liac calamitate, et publico nobilissimze urbis ex- 
eidio Isidorus cardinalis, poniificius ea tempestate 
ad Constantinun: legatus, a Barbaris ad necem quz- 
situs, quo se praesentissiia eladi eriperet, fervente 
tumultu mutatis propere cum jacentis cadavere ve- 
' $tihus, ae fugientium turbx immistus urbe excessit 


incolumis. Verum, qui ementito cultu mortem ef- D 


lugerat, baud pari fortuna servitutem evasit : siqui- 
dem ab insequentibus victoribus captus, et quis 
c:set ob rasimm mentum vestemque peregrinam non 
aguitus, nihilominus in scrvitutem abductus est. 
luterea cadaver, quod purpuratum Ecclesiz senato- 
ren ex injecta Isidori veste mentiebatur, qui desi- 


cha Antiocheno his verbis subscripsit : Πεἰάογκε 
metropolita 'Kioviensis totiusque Russie, ct locum 
tenens apostolica sedis sanctissimi patriarche domi- 
ni Doroihei satis habens subscripsi. In eadem syno- 
do pluries Isidori mentio ingeritur ; sessione 25, 
cum de processione Spiritus sancti ageretur, Isido- 
rus ante Bessarionem dixit : Dicimus Spiritus san- 
cti processionem Filio quoque tribui noR solum a Pa- 
tribus Occidentalibus, sed etiam Orientalibus. Qua- 
propter aequum est, ut sanctos nostros sequentes cum 
Romana Ecclesia conjunganur. 

Erat autem Isidorus cardinalis vir undecunque 
doctissimus, theelogus Grecorum insignis, in divinis 
Scripturis apprime versatus, ingenio subtilis et acer, 
in dicendo nervosus et gravis : ejus facundiam tan- 
quam ex ungue leonem , ex epistola, qua in Thra- 
cia Byzantii direptionem et acerbum funus luxit, 
Paulus Cortesius de cardinalatu perspectam habuit. 
Dictus alicubi facundus Grecorum doctor, εἰ qen- 
tis decus. - 


; 953 


AD CHRISTIFIDELES DE CATTA CPOLI. 


οἱ 





ISIDORDUS . 


CARDINALIS RUTHENUS, EPISCOPUS SABINENSIS 


LEGATUS PONTIFICIS, 
UNIVERSIS CHRISTIFIDELIBUS. 


(Reussner, ubi sopra, p. 104.) 


Audite, omnes gentes, audite et auribus percipite, A Turc: contumeliis opportunas personas ut mere- 


qui babitatis orbem *. Audite hzec omnia, qui fide- 
lem orbis partem incolitis, ministri, pastores et 
priucipes omnium Ecclesiarum Christi : universi 
quoque reges ac principes Christicolae, ac univer 
sus Domini populus cum religiosis cunctis. Audite, 
inquam, et notum sit vobis, quod pracursor veri 
Antichristi, Turcorum princepset dominus, servus 
sutem toi d2emoniorum, quot vitiorum. cujus no- 
men est Mahumet, inimicus crucis Christi, hares 
rei et nominis illius primi, pseudoprophete , οἱ la- 
toris legis spurcissimx Agarenorum, filius Satanz 
omnium flagitiosissimus : qui furiis invectus et in- 
sania, sanguinem Christianorum sine intermissione 
sitit ; nec exstingui valet ejus sitis post eorum in- 
numeras czdes ; tantoque odio contra Christum et 
menibra ejus movetur , ut eradere nomen ejus «e 
terra nitatur ; et inspecto aliquo Cliristiano sibi ob- 
vionte se inde existimat sordidatum, ut oculos 
abluat, et os, immundum se profitens prius. IIoc 
igitur tam terribile et horrendum monstrum, exi- 
gentibus demeritis Christianorum, justo Dei judi- 
cio, In eos s:evire acgrassari permissus, civitatem 
imperialem Novam Romam, olim felicissimam, 
aunc miserrimam, et omui calamitate oppressam, 
Constantinopolim, diu obsessam cepit, expugna- 
vit, spoliavit of&nibus bonis, et pene delevit. 

Quis autem (ut verbis utar prophete *) dabit 
capiti meo aquam, et oculis meis fontem laeryma- 
rum , ut plorare valeam die ac nocte interfectos 
populi illius, et sceleratissima sacrilegia fn ea 
captura perpetrata ? Quis hujus horribilitatis memor 
non obstupescat? non lethargicus fiat? non prz 
dolore obmutescat ? Nec tamen cuncta enormia ex- 
plicabo, ne pie aures audire refugiant: sed ες 
paucissimis relatis cogitentur alia. Hic nefandus 
iyrannus nominibus blasphemias plenus, «civitate 
recepta, post decapitationem imperatoris , cum 
omni sua progenie et nobilitate, plurimos ferreis 
manicis et compedibus alligatos, ac collis corum 
funibus cinctis, extra urbem deduxit : milites ejus 
nobiles, plebeios, monachos et monaclias,mares et 
feminas, virtute et conditione przclaros, vitupera- 
biliter detractos, multis injuriis — affecit. —— Ubi 


! Jocl. 1, 3. ? Jerem. ix, 2. 


triculas et in Jupanari prostitutas trabebant ; talia 
et tania contra eas agebant, quanta de brutis ani- 
malibus, et qualia sine rubore fari minime quis 
valeat : adolescentulos utriusque sexus a parentibus 
segregabant, et divisim de els pretio negotiabantur : 
infantes coram  genitoribus suis ut agniculos 
mactabant; matres filiis, et geniti genitricibus 
privabantur : germani a fratribus, wxores a viris, 
nurus à socrubus lugentibus οἱ ululantibus segre- 
gabantur : disjuncti eonsanguinei et amici iu di- 
versis regionibus servi venditi ducebantur. O quam 
amare lacrymze! o quanta suipirial o quot cla- 
mosi singullus inter amicos et notoe, qua mise- 
rabiles voces emittebantnr inter tantas cedes, 
servitutes, expulsiones et contumelias! Principes, 
barones et domiui, bubulcorum, porcariorum, ho- 
uwuncionum effecti. sunt famuli ; intra decennium 
pueros ad rilus sux perfide sect: compelle- 
bant. 


lleu! quomodo obscuratum est aurum fulgidum 
sapienti: per tenebras ignorantiz : aurum digni- 
latis per ignobilitatem servitutis! quomodo mu- 
tatus est color optimus Greca eloquentiz in bar- 
bariem Turci»! Lapides sanctuarii, $i qui eraut 
constantes in fide, dispersi sunt in capite omnium 
viarum jacentes prostrati. De ceteris taceamus, 
qui humana sunt, sed de injuriis, subsannationi- 
bus, contumeliis, opprobriis scelestis erga divina 
quz lingva valeat explicare? quis intellectus capere? 
quz aures patienter audire? Ni fallor, numquam ita 
inhonoratus Deus. Deus, venerunt gentes gehennae 
dedite in hzreditatem tuam, qux [srael est te vi- 
dens per fidem. Polluerunt templum sanetum tuum, 
ecclesiam nobilissimam S. Sophia una cum aliis : 
imagines Domini nostri Jesu Christi, et Matris 
ejus, Virginis gloriosz,et sanctorum ac sanctarum 
Dei, insignia vivifice crucis conspuentes, confrin- 
gentes, conculcantes ; sacrosancta Evangelia, Mis- 
«alia et reliquos ecclesie libros dilacerantes, de- 
turpantes, comburentes; sacras vestes sacerdotum, 
reliquaque ornamenta ecclesi: scindentes, ad in- 
dumentum suum et ornatum sumentes, vel pro 
vili pretio ronfereutes ; vasa Domini οἱ cjus culiui 


955 


ISIDORI AD CHRISTIFIDELES 


956 


dedicata, in eis comedentes et bibentes, in reliquum A — Ilis atrocissimis rebus non contentus callidssi- 


conflata, ad profanos usus transferentes. 

Posuerunt denique carnes sanctorum tuorum, 
morticina servorum uorum, rcliquias beatorum 
corporu:s, escas volatilibus cceli : dispergentes 
hinc inde carnes sanctorum tuorum, quos occi- 
debant, bestiis terra : non erat, qui sepeliret, Al- 
taria suffoderunt, invocantes nomen maledicti Ma- 
lometi, laudantes eum de victoria. 

Omitto pre pudore, quod mingebant, stercoriza- 
bant, omnia vituperabilia exercebant in templis, 
imaginibus et reliquiis sanctis ; sancta canibus 
dabant; margaritas sacramentorum ante porcos 
projiciebant. Duw hee recolo, totus ex horrore 
contremisco : ncc ulterius stylo exarare queo illo- 
rum piacula, et (dei Christiana religionis irrisio- 
nes et dedecora injecta. Monasteria tam monachorum 
quam unonialium invadentes omnia diripiebant, cji- 
cientes illos de habitationibus suis, xenodochia infir- 
morum destruebant. Etsi de multis et magnis excidiis 
ac exterminiis civitatum  historlograpli ctiain 
gentilium referant, fere nulla posset desolationi 
hujus comequari. Nullum incolam intra urbem re- 
liquerunt : non. Grzcum, non Latinum, non Ar- 
wenium, non Judeum ; urbem ipsam suis civibus 
nudataw, quasi desertam effecerunt ; ipse eorum 
actus οἱ opera propriis oculis vidi, et cum aliqui- 
hus constantissinis viris una plura perpessus sum 
mala et pericula : licet de manibus eorum me eri- 
puerit. Deus, ut Jonam de veutre ceti, 

Expugnata Constantinopoli Peram non multum 
inde distantem occuparunt : mania ejus ad solum 
usque déducentes. Ex ca.npanis ecclesiarum bom- 
Lardas couflaveruut : crucem, qua: erat in cacu- 
mine turris ejus, cum ipsa turri contriverunt : rem- 
publicam ad nihilum reduxerunt ; judicem et prin- 
cipem ejus Turcum constituentes ; pedagia , 
quidagia, impositiones et gravamina illic appli- 
cantibus vel permanentibus suopte voluntate sta- 
Laerunt. , 


mus et cruentissimus Mabometus, Christicolaruimn 
$ummus inimicus, ad ulteriora se exteudit: et 
triremes inter magnas et parvas jam centum septua- 
ginta prx paravit , et ad mare Zgaum misit ad in- 
$ulas Cycladas sibi subjiciendas. 

Exinde se praparat cum infinito exercitu ad 
tres urbes notabiles et potentes prope Danubium 
sias transmigrare, easque expugnare: unam 
quam Periston nuncupamus, altera: Forabium, 
tertiam Bellogradum, intendens post totam per- 
currere Ungariam , eamque spoliare. devastare, 
conterere : ut neminem retro se dimittat impedire 
ad alia loea proficisei volentem. Quin etiam ad fta- 
liam quai citius transmigrare contendit , praepa- 


D Fare quoque conatur galeas magnas ct parvas tre- 


centas, naves maguas viginti, pedestrium et eques- 
trium exercituum ultra centum millia : eL sic a 
Dyrrhachio Brundusium transire contendit, quz 
civitas sita est in regno Apulia. 

Quapropter deprecor, exoro atque exliortor vos 
omnes Christicolas, ut zelo fidei et Christiauz re- 
ligionis pro vestra libertate gladio accingamini 
contra tam diros hostes divini cultus , et omuis 
sanctimoniz, et vite moralis: et primo quidem 
abjicientes omnem dissensionem atque zroulatio- 
nem, remitteutes invicem offensas, sicut et Chri- 
stus donavit omnibus, pacem et unionem summo. 
pere inter vos amplectamini : ut uniti et fortiores 
inde effecti, confilentes iu adjutorio Altissimi 


C (eujus est victoria et bellum , non multitudinis) 


jpsum Satanam cum satellitiBus suis sub pedibus 
vestris conterere valeatis. Licet enim in multitu- 
dine confidat, et feritate suorum, plures tamen 
sunt, qui nobiscum sun! : imo Dominus ipse mi- 
litiarum , pro cujus lide et religione pugnatis, ita 
ut centum ex vobis persequi et superare valeant 
mille ex illis, et mille ex vobis decem millia. Igna- 
via enim et imperitia belli cis innata. 
Per»; anno Christi 14523. 





JOANNES PLUSIADENUS. 


SEU, 


POST SUSCEPTAM EPISCOPALEM CURAM, 





JOSEPHUS METIONENSIS EPISCOPUS 


NOTITIA 


(Febrieii Biblioth. Gr. ed. Harles, tom. Xf, p. 458.) s ; * 


Joannes Plusia.lenus, archipreshyter, non diu A — Hio idem episcopus deinde Methonensis, post 


post coucilium Floreutinura au. 1459 habitum com- 
posuit Dialogum de differentiis inter Grecos el La- 
tinos et pro concilio Floreniino. Ex eo plura Allatius 
p. 617, 755 seq. 1106 seq. de consensu ; et de pur- 
gatorio, p. 27, 78, etc. Integrum ex bibl. Ambro- 
sianz codice edidit Grece et Latine tom. J. Grecie 
Orthocoze, p. 5835-654. Colloquuntur Pius sive Ca- 
tholicus, Manuel Mongus ; Rhacendyta, Bvlgares ; 
publicanus, Joannes Damasznus, et unus e. duode- 
cim sacerdotibus qui unionem amplexi fuerant,Joan- 
nes Plusiadenus, praesentibus auditore Georgio 
Phaliero, teste Joanne Tzurdune et. diceocrita Àn- 
tonio Sagredof [ncipit : Ὁ τοῦ θεοῦ φόδος ἔγχειται, 
(Fabric.) Gonf. H. Warthon. suppl. ad Cavei Hist. 
lit. SS. eccl. p. 167, ad ann. 1450, qui arbitratur, 
Joaun. Plusiadenum diversum esse a Josepho Me- 
thonensi ; secus sentit Oudin. in Comm. de SS, eccl. 
tom. lll, p. 2422 sq. ad a. 1440, a quo dicitur Jo- 
sephus Metihonensis episcopus. — Joan. Plusiad. 
epist. inedita De charitate , Paris. in bibl. publ. 
cod. 92500, n. 10. — Canon concilii Florentini, 
Oxon. in bibl. Bodlef. cod. Barocc. 145 ; Taurini in 
cod.reg. cod. 186 et in eod. cod. synazarium. V. 
Cat. codd. Gr. Taur. p. 275. sqq. ubi canon s. hbym- 
nus ín octavam synodum Florentiz babitam, Gr. 
cum Lat. versione, et p. 277, sqq. Synazariwm, 
s. brevis narratio eorum qua in concilio Floren- 
tino a. 1459gesta sunt, primum prodieruat in lucem 


susceptum episcopatum Josephi nomen sibi aseivit, 
ut notat Allatius, p. 935 De consensu, et ad calcem 
vomi I Gracie Orthodoxae , testatus sub nomine 
Josepbi Plusiadeui, episcopi Methonensis, exstare 
conciones in dies Quadragesimales jejunii, dialecto. 
Grecorum communi conscriptas εἰ testimoniis 
Latinorum Patrum refertas. Hujus Josephi Metho- 
nensis Apologeticus pro synodo Florentina adversus 
Marcum Ephesium, spe editus cum Caryophylli ver- 
«ione ad calcem actorum illius synodi, ut tomo ult. 
edit. Conciliorum Binianz p. 667. ; ei Labbei tom. 
ΧΙΙ, p. 677 ; et Harduini, tom. IX. p. 519. lucipit 
'Q αἰδέσιμος οὗτος &víjp. Pag. 555, 559, citat Geor- 
gium Aristinum historicum ; el p. 558, 559, 565, 
Marcum Ephesium, narrat, a Juliauo S. Sabíus car- 
dinali confutatu:m, nec non p. 578, a fratre Joan- 
ue. Pag. 570 et 575, 582, D99, 594, arguit Marcum. 
arguinénta sua. mutua sumpsisse a Photio, Psello, 
Phurnio, Camatero, Moschampare, Bulgario, Nico- 
lao Methonense, Panareto, Cabasila et Palama, et. 
similibus schismaticis. Simeonem  Metaplirastem. 
novum theologum laudat, p. 574, ei Tarasii CPol.. 
Epistolam ad episcopos Orientis, nec non Anasta- 
sii Sinaitaa Sermonem de rectis dogmatis veritatis, 
et pag. 585, Seholarii tres Orationes pro unione- 
ecclesiastica ad confirmandam Isidori Russi: pra- 
sulis senteütiam, et Bessarionem p. 387. Sed Apo» 
logia pro quinque eapitibus synodi Florentine, quam 


—Floreni. in bibl. monasterii Annuntiat:e Josephi, C scripsisse Josephus se profitetur, lucem nen 


episcopi. Methones, Apologia ad lib. Marci Ephesi- 
pi ; V. Montfauc. Diar. Ital. p. 565. (Harl). 


vidit. [Exstare tamen illam, at falso. sub. nomine 
Gennadii editam, Lat. Dilinge 1581, 8, Gre.e | 


P 


$39 JOSEPHI ΜΕΤΠΟΝΕΝΟΙ5 ΕΡΙΦΟΟΡΙ enn 
Kom 1577, etlingua Gr. vulgari cum versione Lat. Rom» 1098, 4, censet Oudin (1) De Apologetico 
edito confereadus Allatius Exerc. IX. con'ra Creyghtonum. Antirrheticum. secundum contra. Morcum 


Ephesinum citat Nic. Comamenus, p. 292, $06 et 597, Βγαποί. mystagag. 
ο) Et merito. Vide Monitum nostrum Apologig praefixum, infra. Epir. . , 





|. ΙΩΑΝΝΟΥ IIPOTOIEPEQZ. 


TOY IIAOYZIAAHNOY 


Διάλεξις γενοµένη μεταξὺ Εὐλαδοῦς τινος, xal Τελώνου, Ῥαχενδύτου 9t, xal Evi 
sv δώδεκα ἔνωτιχῶν ἱερέων, παρόντων χαὶ ἑτέρων τριῶν ἐχεῖσε, ᾿Αχροατοῦ δηλονότι, Μάρτυρο:, 


xa Δικαιοχκρίτου. 


περι ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΟΥΣΗΣ ΜΕΣΟΝ ΓΡΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝΩΝ 


ΕΤΙ ΤΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΝ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΓΕΝύΜΕΝΗΣ. 


JOANNIS ARCHIPRESBYTERI 


PLUSIADENI 


Disceptatio inter Pium quemagam, Publicanum, Rhacendytam, 


et unum ex duodecim sacerdotibus qui unionem amplexi fuerant, 


presentibus 


et aliis tribus, Auditore videlicet, Teste et Diceeocrita 
DE DIFFERENTIIS INTER GRECOS ΕΤ LATINOS, 
ET DE SACROSANCTA SYNODO FLORENTINA. 


(L. Allauo ipterprete in Grs&c. orthod. t. E.) 


PR/EMEDITATIO, 

Dei timor in animis omnium honinum' insidet, 
fidemque ortliodoxam aperto capite, et libere, It- 
cenlerque pronuntiat. Quapropter non tantum 
eloquentia. alumni, et qui disciplinis operam 
navant, sed imperiti etiam, et rerum omnium ru- 
des, et verbo et opere predicare, atque eam defen- 
dere debent, et pro ea ad profusionem usque 
sanguinis in certamen atque digcrimen devenire; 
si modo c«eleste regnum terrenis hisce, et tempo- 
ralibus wterna, et corruptibilibus incorrnptibilla 
preponunt, Quemadmodum lioc tempore aecidit 
indocto cuidam, Ρίο tamen, eum Publicano, cui 
non unum idem el synodo conveniebat, in sermo- 
nem venire. Namque cum anibo satis commode 
disseruissent, et paulatim ad sublimiores senten- 
tías proveherentur , Publicanus dubitans, hasi- 
t:nsque  libacendytam accivit, qui daret operam 
adjutabilem, Verumtamen Pius audiens respon- 
densque, et sermocinationibus illius pedetentim 
ambigens cx duodecim unioni addictis sacerdo- 
tem advocat, 
leccrunt. 


ΠΡΟΘΕΩΡΙΑ. 

"O τοῦ Θεοῦ φόδος ἔγχειται πάθῃ ἀνθρωπίνη 
Ψυχῇ, χαὶ τὴν ὀρθόδοξον πἰστιν γυμνῇ τῇ χεφαλῇ 
καὶ παῤῥησίᾳ κηρύττει. Διὸ οὗ µόνον οἱ τοῦ λόγου 
τρόφιμοι, χαὶ οἱ περὶ τοῦτον σπουδάζοντες, ἀλλά xal 
ἰδιῶται, xal πάντες λόγῳ — xal ἔργῳ κηρύττει 
ὀφείλουσιν, ὑπερασπίξειν τε xal μέχρις αἵματος 
ὑπὲρ τῆς πίστεως ἀγωνίζεσθαι, ἂν µόνον τὴν οὐρά- 
vtov βασιλείαν τῶν ἐπιγείων προχρίνωσι, xatvà αἰώνια 
τῶν προσχαίρων, xai τὰ φθαρτὰ τῶν ἀφθάρτων. 
Ὥσπερ xal νῦν ξυνέδη ἀνθρώπῳ τωὶ ἱδιώτῃ, πλΏν 
εὐλαθδεῖ, διαλεχθῆναι µετά Τινος τελώνου, τἀναντία 
τῆς συνόδου φρονοῦντος. Εἰπόντες γὰρ ἀμφότεροι 
ὶχανῶς, καὶ κατ ὀλίγον ὑψηλοτέροις vofjuaoty ἄνα- 
Ὑόμενοι, ὁ μέντοι τελώνης ἑπαπορῶν ῥαχενδύτην 
τινὰ προσεχαλέσατο συμμαχῆσαι αὐτῷ. Ὁ δὲ χε 
Εὐλαθὴς ἀχούων τε xal ἀπολογούμενος, xal χατ 
ὀλίγον ἁπορῶν τοῖς λόγοις αὐτοῦ, ἕνα ἐκ τῶν δώ- 
δεχα ἐνωτικῶν προσεχαλέσατο Ἱερέα, χαὶ οὕτως 
ol δύο παρόντων xol ἑτέρων τριῶν προσφ- 
πων διαλεχθέντες, συνεπέραναν «bv. διάλογον. 


οἱ boc modo ambo pr:isentibus aliis tribus disputationem prosccuti, dialogo finem 


901 


Εἰσὶν οὖν τὰ πρὀσωπα τῆς δια λέξεως ταύτης & 
ταῦτα 

Μανουἡ. ὁ Μουγγὸς, Εὐλαθής. 

Ὁ BovArvágnc, Ῥαχενδύτης. 

Ἰωάννης à Δαμασαίνης, Τελώνης, 

᾽Αγτώγιος ὁ Σαγρέδος, Δικαιοχκρίτης, 

"Iodvvnc ἱερεὺς ὁ Πουσιαδηνὸς, Καθολικός. 

Γεώργιος ὁ Φα.Ίἱερος, ΑἈκροατής. 

Ιωάνγης ὁ Τζουρδούνης, Μάρτυς. 

Εὐλαθὴς απρο.λογίᾶι. 

'Ev pud τῶν ἡμερῶν, καθήµενος αὐτὸς ἐν τῷ 
ἐμπορίῳ περὶ ὥραν μίαν χαὶ Άμισυ τῆς ἡμέρας, 
*" ἀκούω τοῦ χήρυχος τῆς ἑξουσίας βοῶντος μεγάλῃ 
φωνῇ, περὶ τὸν xlova ἑστῶτος τῆς ἑἐχκχλησίας τοῦ 
Αγίου Μάρχον, ἐν τῷ συνἠθει δηλαδὴ καὶ εἰθισμέ- 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


962 
Persone hujus Dissertationis. 


Pius, Manuel Mongus.| 

Rhacendyta, Buigares. 

Publicanus, Joannes Damaceanus. 

Diczocrita, Antonius Sagredus. 

Catholicus, Joannes sacerdos Píusiadenue. 

Auditor, Georgius Phalierus. 

Testis, Joannes Tsurdunes. 

Pius profatur. 

His diebus sedens ipee in officina cirea secun- 
dam et dimidiam diei horam, magistratus preco- 
nem columnae ecclesi» Sancti Marci, consueto 
scilicet. preconum loco, inberentem, et magna 
voce inclamantem 2udio, videoque multitudinenr 


νῳ τόπῳ, xal πλῆθος λαοῦ προσδραμὸν fjxous. Ἐγὼ B magna frequentia circumfusam. Ego strepitum 


δὲ µόνην φωνὴν ἀχούων, ἱστάμην βλέπων. Πληρω- 
θείσης οὖν τῆς χκηρύξεως, 9106 τις πρὸς τούμὸν 
ἐμπόριον, ἐν ᾧ εἰώθει ἐχεῖνος χαθῆσθαι, xai λαμ- 
θάνειν τὰ τέλη, τελώνης γὰρ fv, ὃν ἠρέμην, Τί 
βούλεται dj xatvh αὕτη χῄρυξις, ὅτι xal πλῆ- 
θος ἕστηχς τοῦ λαοῦ οὐχ ὀλίχον ἀχοῦον ; εἶπέ pot, 

Τε λώνης. Οἱ δώδεκα ἱερεῖς οἱ τὴν νῆσον xal τὴν 
πόλιν πᾶσαν συγχέοντες, xal ταῦτα ποιοῦσιν. 


EvJA. TL65; 
Τε}. Λὐτοὶ Λατινοφρονῄσαντες, βιάζονται xa: 
τοὺς ἄλλους ποιῆσαι τὰ τῶν Λατίνων φρονῆσαι. 


Εὐα. Τοῦτο tl ἐστι; Φράσον pot τάχος. 

Τε. Την λύµην αὐτῶν οἱ ἡμέτεροι Πατέρες xai 
διδάσκαλοι ἐννοῄσαντες, ἐδίδαξαν coU Χριστοῦ πρό- 
έατα, ph συγχοινωνεῖν αὐτοῖς, μηδὲ εἰς τὰς ἐκ- 
Χλησίας αὑτῶν εἱσέρχεσθαι, μηδὲ χρῆσθαι αὐτοῖς 
τὸ παράπαν ὡς ἱερεῦσι. Ot µαθόντες κατεῖπον ai- 
τῶν ἐν τῇ ἐξουσίᾳ. Ἡ δ' ἑξουσία νῦν διωρίσατο αὖ- 
τοῖς διὰ τοῦ χἠρυχας ἕως ἡμερῶν ὀχτὼ ἐμφανισθῆ- 
vat τῇ ἑξουσία. ei δὲ μὴ, χατ᾽ αὐτῶν ἀποφήναιτ' ἂν 
3j ἑἐξουσία. 

E04. Τίνες εἰαὶν οὗτοι ; 

Τε]. Μαχρδγένης, ᾿Ααπρογένης, καὶ Ματζα- 
μούρδης. 

E$4. ἸἘθουλόμην μαθεῖν τί οὗτοι ἑδίδασκον, 
ὅθεν f) ἐξουσία χατ᾽ αὐτῶν ἁγορεύςι. 


tantum audiens, stansque cireumspectabam. Abso- 
luto edicto, accessit quidam in officinam mean; 
in qua alias ille morari, 3c vectigalia exigere (nam- 
que erat Publicanus) sueverat. Ex eo sciscitor : 
Novum illud edictum , quid velit, cum frequens 
inültitudo ad audiendum accurrerit, dicito niihi. 

Publicanus. Duodecim sacerdotes , qui insulam, 
et urbem universam susque deque habuere, illius 
causa sunt. 

Pius. Quomodo? 

Publ. llli cum Latinorum dogmati adhzserint, 
cogunt reliquos, ut uno consensu eum Latinis jun- 
gantur. 

Pius. Quid id est? Expedito quam ocissime. 

Publ. Horum noxam, ac perniciem nostri pa- 
rentes et magistri comprehendentes, Christi oves 
edocuerunt , ne una eum eis vivant, neque in ec- 
clesias eorum intrgeant, neque ilis veluti sacerdo- 
tibus utantur. Rei gnari, in jus ees apud magistra- 
tum vocarunt. Magistratus nunc illis per preconem 
dierum octo terminum prsescripsit, ut eoram se 
compareant; sin mimus in eos sententia ferretur. 


Pius, Quinam sunt bi? 

Publ. Longobarbus , Albobarbus , et Matzamur- 
des. 

Pius. Cupereu equidem scire, quxmam illa fue- 
rint, qua isti docent; ob que etiam magistratus im 


D eos animadvertit, , 


TeA. 'Eb(baoxov ἀπέχεσθαι τῶν Λατινοφρόνων 
«τούτων δώδεχα ἱερέων, ὡς τὴν ἡμετέραν πίστιν 
«Ἀφέντων, xal ἑνωθέντων Λατίνοις. 


EA. Οὐ δύναμµαι συνιέναι οὐδ' ὁπωσοῦν τῶν λε- 
Ὑομένων. 
TeA. 00x εἶ σὺ ἐχ τῆς πόλεως ταύτης; 
EvA. Καὶ πἀνυ μὶν οὖν. Ἐν ταύτῃ γὰρ ἀνε- 
Ἑράφιν. 

TsA. Πῶς οὖν οὐκ ἔγνως τὰ πεπραγμένα δῆλα 
τοῖς πάᾶσιν ὄὕντα; 

EA. Ἱερεῖς ἐγὼ οὖκ ἔγνων ἑᾶσαι τὴν τῶν Γραι- 
:«χῶν πίστιν, xai Λατίνους γενέσθαι. Σὺ δέ pov Λα- 
τινόφρονας καὶ τὴν ἡμετέραν πίστιν ἀφέντας λέγεις, 


Publ. Docebant, cavendum nobis esse ab isits 
duodecim sacerdotibus, qui Latinos imitantur, tau- 
quam ab illis qui fidem nostram deseruerint, cum 
Latinis uniti. i 

Pius. Penitus non capio, qu: ipse dicis. 


Publ. Nonne ex hae urbe es? 
Pius. Et maxime quidem, et in ipsa educatus. 


Publ. Quomodo itaque qua gesta, eompertaqne 
omnibus sunt, ignoras? 

Pius. Non »sgnosco ipse sacerdotes , qui Gr:eco- 
rum fide ejurata Latini facii sint ; tu. porro mihi. 
eos, et cum Latinis sentientes, desertaque nostza 


903 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI | 


964 


fde Latinis unitos esse tradis. Hoc quidnam in- A xat ἑνωθέντας Λατίνοις. Τωῦτο τί δτλοὺν βεύλεται, 


nuat, non satis capio. 

Publ. Narrabo tibi omnia accuratissime. Quin- 
genti, et plus fere anni sunt, cum ab ipsis Latinis 
" separati sumus..Át Banc recens synodus in wrbe 
Florentina coacta est, presentibus multis, nec non 
imperatore, patriafcha, archiepiscopis, episcopis, 
abbatibus, cruciferis, In. ea concordarunt, affirma- 
runtqne Latinos, quam et Graci habent, fidem ha- 
bere. Nos vero dieimus eos neque juste, neque 
vere egisse. Hi itaque ibi, gesta amplectentes, or- 
thodoxe fidei desertores sunt. 


Pius.:Nunc, ut apparet, ex parte ad dictorum intel- 
ligentiam ducor. Antequam vero res in ea synodo 
actas singulatim perquiram, tantumdem te inter- 
rogo: Sysodum hanc hine duodecim, an et alii 
hisce multo prastantiores celebrarunt ? 

Publ. His multo prestantiores, qui ne compa- 
randi quidem a4 illos sunt. 

Pius. Et de hiace tantummodo expostulas, quod 
se Latinis subjecerint, an etiam de illis? 

, Publ. De omnibus. 

Pius. Hoc vero est, quod in principio dixerawn, 
me dicta tua non intelligere. 

Plub. Quanam ex causa ? - 

. Pius. Quod non de bis duodecim solum, sed de 
tota univeraali synodo conquereris. Et quisnam es 
tu vero, qui synodum universalem criminaris ? 

Pub. Patres mei hzc agserunt. 

Pius. Id- anxie et ipse cupio, Patres illos cognos- 
cere , et ab illis instrui , edocerique, quodnam ma- 
gis convenit, adherere, appropinquare, et uniri 
Ecelesiz, an ab ea discindi, '*? 

Publ. Adducemus sane. 

Pius. Pergratum mihi feceris, si ipsum huc ad- 
ducas. 

Publ. Adducam ipsum mane. 

Auditor. Fecimus id quod semel recepimus. Mane 
convenimus in officinam, et sedentes Publicanuimn 
exspectabámus, ut cum Patre, uti promiserat, ad- 
veniret. Et circa diei horam secundam una cum 
ευ accedit Ihacendyta quidam , ingenti corpore, 
venusta facie, ac decora, sed non integris oculis. 


Jntraus in officinz medio sedit, conversusque gravi D 


cum supercilio ad Pium, ita exorsus est dicere. 


lhacendyta. Quid est, de quo hasitas, inter ea 
quz tibi externo die a fratre Publicano contra duo- 
decim hosce sacerdotes profanos recensita sunt. 
Nam miseli hi neque sciunt, neque intelligunt, 
ideoque cum Latinis, patrio ejurato dogmate, 'uniti 
sunt, Iuterroga me quoque , et respondendo faciam 
satis de illis, in quibus hzres. 

Pius. Fratrem Publicanum audivi heri condeth- 
nantem duodecim sacerdotes, et nunc te hodie. 
Aflfirmatis siquidem illos cum Latinis sentire, desc- 
roisseque fidem orthodoxam,quod sese sacre syng- 
do subjecerint. Aveo itaque a te discere, si vere isti 


οὗ γινώσκχω. 

TsA. Ἐγώ σοι ἐρῶ τὸ πᾶν ἀχρ.θῶς. Πλείω i 
πεντακόσια ἕἔτη σχεδόν εἶσιν, ἀφ' οὗ αὑτῶν ἐχωρί- 
σθηµεν τῶν Λατίνων, Νῦν δ᾽ ἔναγχος σύνοδος Υέ- 
Ίονεν ἐν Φλωρεντίᾳ τῇ «ἀόλει, παρόντων πολλῶν, 
xai βασιλέως, xai Ἀατριάρχου, xal ἀρχιεπίσκόπων, 
xai ἐπισχόπων, xa ἡγουμένων, xai σταυροςόρων, 
ἐν fj συνεφώνησαν, καὶ εἶπον ὅτι xa οἱ Λατῖνο. 
τὴν αὐτὴν ἔχουσιν ἡμῖν πίστιν. 'ἨἩμεῖς δὲ λέγομεν 
ὅτι οὐχ ἔπραξαν δίχαια, οὖδ ἀληθῇ. Οὗτοι οὖν 
στέργουσιν ἅπερ ἐχεῖ ἑπράχθη, xal Υεγόνασιν áp- 
νηταὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. - 

Εὺ.1. Nüv οὖν ἀνάγομαι ἀπὸ µέρους ἐννοεῖν τὰ 
προλελεγμένα” πρὺ δὲ τοῦ ζητῆσαι χατὰ µέρος, τίνσ 


B εἰοὶ τὰ ἐν αὐτῇ πεπραγμένα, ἑἐρωτῶ σε μικρόν. 


Ταύτην τὴν σύνοδον ol. δώδεχα ἔπραξαν, 3) ἄλλοι 
εινὲς μείζονες τούξων 
TeA. Μείζονες αὑτῶν ἀσυγχρίτως. 


E64. Καὶ τούτοις µόνοις ἐγχαλεῖς ὡς ὑποταγέν- 
τας αὐτοῖς, Ἡ χἀχείνοις ; 

Τε. Καὶ τούτοις, χάχείνοις. 

E64. Τοῦτό ἔστιν, ὅπερ ἔλεγον χαταρχὰς, ὅτι οὗ 
δύναµαι γνῶναι, ἅπερ pov λέγεις. 
΄ TsA. Mà τί δὴ ; 

E94. Διότι οὗ τοῖς δώδεχα μόνον, ἀλλά xa! 
πάσῃ τῇ οἰκουμενιχῇ συνόδῳ ἑἐγχαλεῖς. Καὶ τὶς el 
σὺ ὁ τῇ οἰκουμενιχῇ συνόδῳ ἐγχαλῶν. 

TeA. Οἱ Πατέρες µου ταῦτα λέγουσιν. 

E$4."H0t1ov εἰδέναι κἀγὼ τοὺς Πατέρας ixsl 
νους, καὶ παρ) αὐτῶν ἀχοῦσαι, καὶ μαθεῖν τί τὸ 
πρεπῶδές ἐστιν, ἀπέχεσθαι ?) προσεγγίζειν, καὶ 
ἑνοῦσθαι ἢ διαιρεῖσθαι τῆς Ἐχκλησίας. 

Τε. "Αγωμεν 6f. 

E24. El θέλεις χαρἰσασθαί pot, φἐρε uot αὐτὺν 
ὧδε. 

Τε. ᾿Αγάγοιμι ἂν αὐτὸν τῷ πρωῖ. 

Ἀκροατής. Κατὰ τὴν ἤδη συμφωνηθεῖσαν ὑπή- 
αχεσιν τῷ «pul συνἠλύομεν ἐν τῷφέἐμπορίῳ, xal 
καθήµενοι ἐξεδεχόμεθα τὸν τελώνην ἐλθεῖν μετ 
οὗ Πατρὸς ὑπεσχέθη' καὶ ἰδοὺ περὶ ὥραν τῆς fju£- 
pae δευτέραν ἔρχεται, xal μετ’ αὐτοῦ 'Ραχενδύτης 
τις, μέγας μὲν τῷ σώματι, xol ὡραῖος τὴν Urs, 
πλὴν παραθλώφ. Ἐλθὼν οὖν µέσον τοῦ ἑἐμπορίου, 
ἐχάθισε, xaX ρξατο μετὰ σοδαροῦ τοῦ βλέμματος 
πρὸς τὸν Εὐλαθὴ λέχειν. 

Ῥακενδύτης. Τί ἐστιν, ὅπερ διστάζεις Ex τῶν 
εἰρημένων σοι παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ τελώνου τῇ χθὲς 
χατὰ τῶν ἀνιέρων δώδεχα τουτωνἑ ; O0 γὰρ οἴδασιν 
ol ταλαίπωροι, οὐδ' ἔγνωσαν, xa ἠνώθησαν «els 
Λατίνοις, τὸ πάτριον ἀπολέσαντες φρόνημα. 'Epo- 
τησον δὲ χἀμὲ, καὶ ἱκανὴν σοι παρέξω ἀπολογίαν, 
ἐρ᾽ ol; ἂν ἀπορῇ. 

Εὐ.]. Τοῦ ἁδελφοῦ τελώνου τῇ χθὲς fixouca χα- 
ταχρίνοντος δώδεχα ἱερεῖς, xai παρὰ φυῦ σήμερον. 
Λέγετε γὰρ αὐτοὺς Λατινόφρονας, χαὶ ἀρνητὰς τῆς 
ὀρθοδόξου πίστεως, διὰ τὸ ὑποταγῆναι τῇ lapi ου», 
όδψ. Βούλομαι οὖν zapà coU μαθεῖν εἰ οὗτηι ἀλλό- 


|) 


965 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


9r6 


εριοι iv ἀληθείας εἰσὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, διὰ A extra orthodoxam fidem ducantur, quod sese uni- 


τὸ ἑνωθῆναι αὗτοὺς τῇ συνόδῳ τῇ ἐν Φλωρεντίᾳ πρὸ 
μικροῦ γενοµένῃ; 

'Pax. Καὶ πάνυ μὲν οὖν, ἔχθροί clot. καὶ ἀλλό- 
κριοι τῆς εὐσεθείας, καὶ τοῦ ἀληθοῦς χαὶ πατριχοῦ 
φρονήµατος, xaX ὁ συγχοινωνῶν αὐτοῖς ἀφωρισμέ- 
ve; ἑστίν. 

Κὺ1. Ἐγὼ ἰδιώτης (v, δἑοµαί σον, κατὰ τοῦ- 
σιν xdi ἁἀπόχρισιν ποιησαι τὸν λόγον. Οὐ γὰρ 
δύναµαι μαχροὺς ἀἁποτείνειν, ἀλλ οὐδ ἀχούειν 
λόγους, 

*Pax. Λέγε 0 θέλεις, χαὶ ἐπὶ πᾶσιν ἀποχριθήσο- 
μαι. Καλῶς γὰρ ἔφης Ὑενέσθαι τὴν διάλεξιν διὰ 
βραχέων λόγων. 

EbA. Ἑρωτῶ: Διατί ἐχθροὺς αὐτοὺς λέγχεις τῆς 
ὀρθοδόξου πίστεως; 

'Pax. Διὰ τὸ ἁπώσασθαι τὴν ὁρθόδοξον πἰστιν καὶ 
ἑνωθῆναι Λατίνοις. 

Κὐ.. Ποία ἐστὶν fj ὀρθόδοξος πίστις, ἐπιθυμῶ 
".μαθεῖν. 

'Pax. Ἡ θρησχεία xai ὁμολογία ἡμῶν τῶν Tpat- 
xy. 

E64. Καὶ fj ἀλλοτρία πίστις τίς ἐστιν ; 

δαχ. Ἡ τῶν Λατίνων, 

E64. Οὐχοῦν ol Λατῖνοι οὐκ εἰσὶν ὀρθόδοξοι; 

δακ. Οὐδαμῆ. 

Εὺὑ.. Καὶ νῦν ἐγένοντο ἑτερόδοξοι, ἢ πρὸ πολλοῦ 
τἣν πίστιν ἀπώλεσαν : 

"Pax. Πρὸ πεντακὀσίων χρόνων. | 

EbA. Καὶ εἰ «pb πενταχοσίων χρόνων, ὡς σὺ 
φὴς, ol Λατῖνοι την πίστιν ἁπώλεσαν, διατί οἱ 
ἡμέτεροι ὀρθόδοξοι ὄντες αὐτοὺς οὐχ ἑστήριξαν; 
Φησὶ γὰρ ὃ χοινὸς διδάσκαλος ἡμῶν τε χἀχείνων, 
Ἔλειρε πεσόντα τὸν ἀδελφόν cov. 

'Pax. Εὖ λέχεις ' ἀλλ οὖχ θέλησαν. 

Κὐὑ.Ι. ΑἈπορῶ ἐπὶ τούτῳ. 

Απρ. Τοῦτο σαφήνισον, τί δηλοῦν βούλεται τὸ, 

Αὐτοὶ οὐχ Ἀθέλησαν 

'Pax. Οἱ Γραικοὶ ἐχάλεσαν τοὺς Λατίνους διδἀ- 
ξαι, xat στηρἰξᾶι αὐτοὺς ἐν τῇ πίστει, Αὐτοὶ δὲ οὐ 
χατιδέξαντο, οὐδ' ἠθέλησαν ἑπαχοῦσαι. 

Κὐλ. ActEóv µοι 0ἄττον, πότε αὐτοὺς ἐχάλεσαν, 
xaX αὑτοὶ οὐχ ὑπήκουσαν. Φοδοῦμαιγὰρ μήπως ἐστὶ 
πᾶν τούὺναντίον, 

*Pax. Πολλάχις. "AX αὑτοὶ οὐχ ἠθέλησαν. 

E04. Οὐ θέλω λόγους ἀχούειν χενοὺς, ἀλλ’ ἁπό- 
δειξιν ἀληθῆ. 

'Pax. Οὕτως ἀχούω χάγὼ τῶν πολλῶν λεγόν- 
των. 

E64. 00 τῶν πολλῶν ἐγὼ ἑθέλω ἁχούειν, ἀλλὰ τῶν 
διλασχάλων τῆς Εχκλησίας. 

'Pax. Καλῶς ἔφης. Καὶ ἡμεῖς τῶν διδασκάλων 
ἀχούοντες, τῶν Λατίνων ἑἐσχίσθημεν. 

EvA. Νῦν χεις πρὸς ὃ ἐγὼ βούλομαι. 


*Pax. Τί βούλει; 

Εὐλ. ᾿Αρίθμησόν pot τοὺς διδασχάλους xat' ὄνο- 
μα, ὧν ἐἑπαχούσας Λατίνων ἐσχίσθης. 

*Pax. Ἔχομεν Φώτιον πρῶτον χατὰ Λατίνων 


verint non multo ante celebrat: synodo Florentinz? 


Rhac, Et maxime quidem sunt hostes, et adver- 
sarii pietatis, et veri, patriique dogmatis. Et qui 
cum eis coinmunicat, est excommunicatus. 


Pius. Ego rudis cum sim, etiam atque etiam insto, 
ut sermones secundum interrogationem, et respon- 
sionem dirigantur : longos enim sermoncs neque 
ipse ducere, ab neque aliis insinuatos audire valeo. 

Rhac. Dic quod lubet, et in omnibus respondebo ; 
probe enim dixisti, brevi sermone disceptationem 
esse extricandam. - 


Pius. Interrogo. Qua de causa ipsos orthodox:e 


B fidei hostes nuncupas? 


Rhac. Quod recta fide rejecta cum Latinis in unum 
coaluerint. 
Pius. Qusnam sit fides orthodoxa, cupio scire. 


Rhac. Religio, et professio Grecorum. 


Pius. Aliena vero fides quznam est? 

Rhac. Latinorum. 

Pius. Latini itaque orthodoxi non sunt? 

Rhac. Non. 

Pius. Nuncne alieni a fide facti sunt, an multo 
antea fidem amiserunt ? 

Rhac. Ante quingentos annos. 

Pius. Et si ante quingentos annos Latini fidem, 


C ut tu astruis, amiserunt, quam ob causam nostri, 


cum essent orthodoxi, 604 non instruxerunt cou- 
firmaruntque ? Ait enim communis noster et illo- 
rum magister : Erige fratrem tuum, qui cecidit. 

Rhac. Bene ais ; sed noluerunt. 

Pius. In hoc hzreo. 

Auditor. Hoc extrica, quid significat illud, illi 
noluerunt ? 

Rhac. Graci Latinos accersiverunt, ut instrue- 
rent et confirmarent in fide : illi vero neque dignati 
sunt, neque voluerunt audire. 

Pius. Ostende mihi ocius, quando illos voca- 
runt, et non audierunt. Vereor enim,. nc oppositum 
sit, 

Rhac. Sepius, sed ipsi noluerunt. 

Pius. Mittas mihi sermones inanes, afferto argu- 
menta vera. 

Rhac. Sic intelligo et ipse, plerisque id asseren - 
tibus. . 

Pius. Nolo aures plerisque prebere, sed docto- 
ribus Ecclesi. 

Rhac. Recte est. Et nos doctoribus nostris au- 
dientes a Latinis scissi sumus. 

Pius. lhnmigrasti ingenium meum, ad arbitrium 
meum loqueris. 

Rhac. Quid tibi in animo est? 

Pius. Profer mibi nominaüm doctores, quibus 
suasus, 3 Latinis te sejunxisti. 


Rhac. Habemus Photium, qui contra Latinos 


4 
-. 901 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


ο(8 


primus librum conscripsit ; post euim n.ultos probos, A ἐχθέντα βιόλίον " μετ’ αὐτὸν ὃξ πολλοὺς XQYxaAoUc, 


philosophum Michaelem Psellum , Nilum Cabasi- 
Jam, Methonensem Nicolaum, Nilum Rhodium, Mo- 
schampara quemda, -Phurnem philosophum, Ca- 
materum generosum, Darlaamum quemdam mo- 
nachum Calabrum, Palamam sgpientem, Theo- 
phylactum Bulgarie, alium Dulgariz& Matthaeum, et 
alios plurimos, quos ton recenseo, ne sermonem 
protrabam.  * 

Pius. Tli, quos ipse numerasti, antene vel post 
schigma vixerunt ? 

Rhac. Omnes fuere post schisina. 

Pius. llos ego non agnosco doctores. 

Aud. Et merito. 

Rhac. Quapropter?. 

Pius. Quod post schisma, et acerrimas couten- 
tiones, et freti improbitate adversus fratres scri- 
bebant. 

Rhac. Et quosnam alios doctores exoptas ? 

Pius. Qui ante schisma floruere, Basilium, Atha- 
nasium , Gregorium, Chrysostomum, Cyrillum, 
Epiphanium, Hilarium, Gregorium Nyssenum, Ana- 
stasium, Damascenum, Maximum, Studitam, Ta- 
rasium, et reliquos ejusdem conditionis, quos 
veluti doctores Dei Ecclesia admiratur, et veluti 


sanctos veneratur. l'reterea. Augustinum, Grego- - 


rium Dialogum, Ambrosium, Hieronymum, Leo- 
nem, aliosque similis institui. et sanctitatis viros. 
A te recensitos non recipio, quorum neminem Ec- 
clesia sanctum nuncupavit. His, quos ipse nomi. 
navi, fidei adhibeo, ei ut sanctos recolo, εἰ ut 
doctores amplector. Horum igitur testimonio, si 
modo potes, Latinos orthodoxos non esse mihi 
commonstra : et. aliquando eos a Grzcis accitos, 
quod imperatum fuerat, recusasse. Quandoquidein 
ipse contrarium novi. fili eniin continuo nostros ad 
pacem et unitatem advocabant. Hujusco testis est 
. Nicolaus primns, Romanus pontifex maximus, qui 
post multas legationes, quando eum audire nole- 
bant, Constantinopolim accessit, eos ezcitans, ct 
exorans, ut ad examen dogmatum convenirent ; at 
illi semel contumacia, et inani persuasioni addicti, 
nequitiaque perciti, eum non audierunt, quin 
ctiam mulia indigna in eum ausi sunt, et impu- 


τὸν φιλόσοφον Μιχαἡλ τὸν WeXibv, Νεῖλον Καθᾶ- 
ca, Μεθώνης Νιχόλαον, Νεῖλον Ῥόδου, Μοσχάμ- 
παρά τινα, Φουρνῆν τὸν φιλόσοφον, Καματηρὸν τὺν 
γενναῖον, Βαρλαάμ τινα μοναχὸν Καλαθρὸν, Ἡαλα- 
μᾶν τὸν σοφὸν, θεοφύλακτον Βουλγαρίας, ἄλλον 
Βουλγαρίας Ματθαῖον, xoi ἄλλους πλείστους, 
οὓς οὐ καταλέγω, διὰ τὸ uh μηχύνειν τοὺς λύ- 
γους. 

Εὐλ. Καὶ οὗτοι πάντες, οὓς ἠρίθμησας, πρὸ τοῦ 
σχίσματός εἰσιν, Ἡ μετὰ τὸ σχίσμα, 

Ῥακ. Πάντες μετὰ τὸ σχίσμα εἰσίν. 
Κὺ.1. Τούτους ἐγὼ ὡς διδασκάλους οὐ δέχομαι, 
'Axp. Καὶ χατὰ δίκαιον λόγον. 

Ῥακ. Διατί δη ; 

EbA. Διότι μετὰ τὸ σχίσµα καὶ τὴν πολλὴν ἔριυ 
tic, xal χαχίᾳ αχινούμενοι κατὰ τῶν ἁἀδελφῶν 
ἔγραφον. 

'Pax. Καὶ τίνας ἄλλους cb διδασκάλους βούλει ; 

Εὐ.Ι. Τοὺς πρὸ τοῦ σχίσματος διδασχάλους, Ἠασί- 
λειον, ᾽Δθανάσιον, Γρηγόριον, Χρυσόστομον, Κύριλ- 
Xov, ᾿Επιφάνιον, Ἱλάριον, Νύσσης Γρηγόριον, "Ava- 
στάσιον, Δαμασχηνὸν, Μάξιμον, Σονδίτην/ Tapá- 
σιον, xat τὴν λοιπἣν ἑταιρείαν, οὓς διδασκά)λους καὶ 
ἁγίους ἡ τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησία δοξάζει ’ - ἔτι γε piv 
Λὑγουστῖνον, Γρηγόριον τὸν Διάλογον, ᾽Αμθρόσιο», 
Ἱερώνυμον, Λέοντα, xal ἄλλους τῆς ὁμοίας διαγω- 
γῆς, xal ἁγιωσύνης. Οὐκ ἁἀποδέχομαι δὲ οὓς σὺ 
χατέλεξας, ὧν dj Ἐκχληαία οὐδένα χατωνόμασεν 
ἅγιου. Τούτυις οὖν ἐγὼ πείθοµαι, xal ἁγίους αὖ- 
τοὺς δοξάζω, xai διδασχἀάλους χατέχω. Απὺ τούτων 
ἄρα εἰ δύνασαι, δεῖζόν pot, εἰ οἱ Λατίνοι οὖχ εἰσὶν 
ὀρθόδοξοι, xai εἰ προεκαλέσαντο αὐτοὺς ποτε cl. 
ἡμέτεροι, αὑτοὶ δὲ οὐχ ὑπήχονσαν. Ἐπειδὴ πᾶν 
τοὐναντίον ἐγὼ ἑπίσταμαι. Ἐκεῖνοι γὰρ ἀεί πατε 
τοὺς ἡμετέρους ἑκάλουν εἰς εἱρήνην τε χαὶ ὁμό- 
νοιαν. Καὶ τούτου µάρτυς Νιχόλαος πρῶτος, ἄρχι- 
psu; Ῥώμης μέγιστος, ὃς μετὰ πολλὰς πρεσθείας, 
ἐπειδὴ. οὐχ ὑπήχουον, χαὶ σωματικῶς ἕως Κών- 
σταντινουπόλεως παρεγένετο, ἐρεθίζων αὐτοὺς, xat 
παραχαλῶν ἑλθεῖν εἰς ἐξέτασιν τῶν δογμάτων. Λὺ- 
τοὶ δὲ ἅπαξ τῇ πεισμονῇ καὶ µαταίᾳ προσλήψει βα- 
φέντες, xal τῇ χαχίφ χινούμενοι, οὐ µόνον οὐκ 
Ἠθέλησαν ἑπαχοῦσαι, ἀλλὰ xal πολλὰ ἄτοπα mpá- 


denter convitiis contuimeliisque preter jus omne y ξαντες εἰς αὐτὸν, xal ἀναιδῶς λοιδορήσαντες, xoi 


ἱαςσθείίμιη remiserunt, qux silentio obvolvenda 
esse judicamus, ne gloria nationis obscurelur. 


Aud. Àge vero Pium coronemus : nitidus enim 
ac splendidus est illius sermo. | 
Dicwocrita. Coronetur jam, sed floribus pie 
tatis 
Rhac. WMilariorem ego cempendiosioremque pro- 
[eram. 


Pius. liesponde, colizrentiam sermonis nostri 
non interrumpenus. 


'fihac. Quus menmorasti, doctores sunt Ecelesim, 
el sanciorum albo relati : nec. possum rejicerc ; 


ι 


ἐμπαροινήσαντες ἀπέπεμψαν ὡς οὐκ ὤφειλον, ἃ 
σιωπῆσαι δέον ἐχρίναμεν, διὰ τὴν τοῦ Ὑγένους 
uv. 

'Axp. "Aye. oh ἵνα στεφανώσωμεν τὸν Εὐλαδη" 
φαιδρὸς γὰρ ὁ παρὼν αὐτοῦ λόγος. 

Δικαιοκρίτης. Ἀτεφανούσθω $$, ἐξ ἀνθέων τῆς 
εὐσεθείας. 


Ἔακ. Φαιδρότερον ἐγὼ διηγήσοµαι χαὶ αυνοπτι- 
χώτερον. 

Eb. ᾿Απόχριναι χατὰ συνἐχειαν τοῦ ἡμετέρου 
λόγου. 

'Pax. Οὓς μὲν ἠρίθμησας, διδάσχαλοι τῆς Ἐκ. 
Χλησίας εἰσὶ καὶ ἅγιοι, xal οὐ δύναμαι παραγρά- 


969 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT, 


970 


Qac0a:, ἀλλ᾽ αὐτοὶ πρὸ τοῦ σχίσματος ὄντες, πῶς Α sed cum ante schisma vixerint, quomodo eos ad 


&gtthoy αὐτοὺς χαλεῖν εἰς ὁρθότητα τῶν ὃ,- 
γµάτων; 

Εὖ.. Ὥστε oi λατῖνοι, ὀρθόδοξοι πρὸ τοῦ σχίσµα- 
τος σαν. 

'Pax. ᾿Ομολογῶ, ὅτι ὀρθόξοξοι σαν. O0 γὰρ δύ- 
ναµαι τοῦτο ἀρνίσασθαι. Μᾶλλον δ᾽ ἔφθασας ἀριθ- 
pv xal Λατίνους ἁγίους, oi εἶσιν Αὐγουστῖνος, 
Ιρηγόρ.ος ὁ Ἀιάλογος, Ἱερώνυμος, ᾿Αμόρόσιος, 
xai Λίων ὁ µέγας. ᾽λλλὰ πάντες οὗτοι πρὸ τοῦ 
σχίαµατος σαν, χαὶ διαφορὰ οὐκ ἣν τότε μέσον 
Γραικῶν xai Λατίνων. Μετὰ ταῦτα γὙενομένου 
τοῦ σχίσματος, αὐτοὶ εἰς ἀλλότρια δόγµατα ἔχπε- 
σύντες, οὐκ νδουλήθησαν ἔτι ἡμῖν ἐνωθῆναι. 

Εὐλ. [άλιν, ὡς προέφην, ἐρῶ. Διατί οἱ ἡμέτε- 
pot αὑτοὺς οὐκ ἑστήριταν; Ἔκφθασας γὰρ εἰπὼν, 
ὅτι πρὺ τοῦ σχίσματος ἡμῖν ἠνωμένοι ἦσαν, xal 
ὀρθόδοξοι μ:θ᾽ ἡμῶν ὑπῆρχον, xal σύνοδοι οἶχουμε- 
νιχαὶ ἐγένοντο, ἃς ἐπλήρουν τε xal ἔπραττον Τραι- 
χοὶ ὁμοῦ χαὶ Λατῖνοι, xal τοὺς αἱρετιχοὺς ἀἁμφότε- 
g?t ἤλαυνον, xal ἀναθέματι χαθυπέδαλον. Καὶ οἱ 
αἱρετιχοὶ ἐχθροὶ Γραιχῶν χαὶ Λατίνων ἑλέγοντο. 
Nov δὲ, ὡς φῆς, oi Λατΐνοι εἰς ἁλλότρια ἑκ- 
πεαόντες δόγµατα, ἡμῖν ἑνωθῆναι οὗ βούλονται. Πῶς 
δὲ τοῦτο δειχθήσεται λέγξ µοι τάχος. 


'Pax. Ἐγὼ ἄλλο οὐχ ἔχω σοι δεῖξαι, ἡ ὅτι πεν- 
ταχόσια ἔτη εἰσὶν, ἀφ᾿ οὗ αὐτῶν ἑἐσχίσθημεν, xal 
vuv χεχωρισµένοι ἑσμέν. 

'Axp. Οὐ δίκαιος οὗτος à λόγος δοχεῖ, μᾶλλον δέ 
χε xai ἀναπόδεικτος. 

Εὖὐα. Τὸ γὰρ εἰπεῖν, ὅτι πολυετὲς τὸ σχίσμα 
ἐστὶ, πᾶς τις ὁμολογήσει ἁλλ οὐχ ἱκανὴ ἔστι 
παραστῆσαι τοὺς Λατίνους αἱρετιχοὺς ἡ πολυετία 
αὕτη. 

'Ῥαχ. Καὶ πάνυ μὲν οὖν. Ἐν γὰρ τοῖς πενταχο 
σίοις χρόνοις τούτοις εἶχομεν σοφούς τε xal ῥήτο- 
pae, xal πατριάρχας, xal βασιλεῖς, ol προηγοῦντο 
«oU σχίσματος xal τοῦ χωρισμοῦ, ἐμοὶ δοχεῖ, δι 
οὐδὲν ἄλλο, ἢ ὅτι ὡς αἱρετιχοὺς αὐτοὺς ὑπεφή- 


Φιζον. 

Εὐ.α. Οὐδὲ τοῦτο τοὺς Λατίνους αἱρετικοὺς παρ- 
εστᾷ. 

δακ. Αλλὰ τί ἰσχυρότερον τούτων σὺ θέλεις; 


ΕὐΛ. Κρινέω ὁ τοῖς ἡμετέροις λόγοις χριτῆς D 


χαθεζόµενος. 

Δικ. Σύνοδον οἰχουμενιχὴν, ὥσπερ iv ἑκάστη 
αἱρέσει ἐγένετο, xal διαλεχθῆναι καὶ ὅρον ἐκθεῖ- 
ναι, xal κατ αὑτῶν ἀποφὴναι, xol τότε ὡς αἱρετι- 
xou; ἀποστρέφεσθαι, o0 δοχεῖ δίκαιον εἶναι, ἀλλὰ 
μᾶλλον ἁσεθὲς xal ἀπάνθρωπον, ἀποβάλλεσθαι ἁδελ- 
ςοὺς ὁμοπίστους δίχα χαθολιχκοῦ xal οἰκουμενικοῦ 


χριτηρίου. 


recta dogmata revocassent 1 


Pius. Latini itaque ante schisma orthodoxe sen- 
tiebant. . ) 

Rhac. Non iuficias eo. Erant orthodoxi. ld ne- 
gare non audeo, eoque potissimum, quod Latinos 
sanctitate percelebres recensueris, Augustinum, 
Gregorium Dialogum, Hieronymum, Ambrosium, 
Leonem Magnum. Sed hi omnes ante schisma flo- 
ruere, nec erant inter Graecos οἱ Latinos contro- 
versi nec fldei diversitas. Postmodum exorto 
schismate Latini in adversa dogmata prolapsi, 
noluerunt aujplius nobiscum conjungi. 

Pius. Rursus, ut et antea dixeram, inculeabo. 


B Quare eos [nostri in frugem non reduxere? Nam- 


que dixisti, ante scliigua una nobiscum orthodoxe 
jensisse, nec a nostro commercio abhorruisse; 
synodosque universales esse celebratas, quas una 
simul Latini et Grzci cogebant, frequentiaque 
augustiores reddebant, et utrique pellebant hzre- 
ticos, el anathemati subjiciebant * et haretici iili 
tum Grzcis, tum Latinis adversaliantur. Nunc vero, 
ui ais, Latini, in aliena prolapsi dogmata, nostram 
unionem recusant, Ostende id quam ocissime ver- 
bo, si potes. 

Rhac. Ego non aliud ostendam praterquam. quod 
a quingentis annis scissi simus, et nunc adhuc divi-- 
dimur. (7 

Aud. Haud. decora liec. oratio videtur , imo po- 
tius improbabLilis. 

Pius. Nemo enim inficiabitur, multos abhiuc an- 
nos schisma exortum esse; sed annorum imulto- 
rum spatium non zque pote est ad convincendum, 
Latinos hareticos esse. 

Rhac. limo optime. 1n hoe enim quiugentorum 
annorua) decursu non defuere sapientes, et orato- 
res, ct patriarchz, et imperatores schiswatis et 
separationis propugnatores, non ob aliaui causam, 
si recte ipse conjicio, nisi quod eos tanquam liere- 
ticos coudemuabant. 7 

Pius. Neque hoc hliereticos esse. Latinos evincit. 


Riliac. An his validiora exposcis? 

lius. Judicet qui nostris interest. astatque ser- 
motibus judex. 

Dic. Couvocanda erat universalis synodus, quem- 
admodum in aliis haeresibus factum est, in eaque 
post varias concertationes proferenda sententía, 
determinandumque contra eos, tum demum. eos 
tanquam lhareticos aversari. Verumtanmea cum 
nulla svnodus celebrata sit, neque usquam appa- 
reat, liaud justum videtur, quiu imo iniquuin, at- 


que inhumanum est, sine catholico universalique judicio ejusdem — fidei fratres a nobis seclusos odio 


prosequi. 
'Pax. Αλλ ἐγένοντο xaX σύνοδοι., 
EA. Ποῦ δή: 
'Pax, Ἐν Λουγδούνῳ τῇ πόλει, fj xat ὀγδόη λέ- 
qeu 
Ραταοι.. Ga. CLIX. 


Rhac. Sed coact:e sunt synodi. 

Pius. Ubkiuani? 

lihuc. ln. uibe Lugdunensi, quie et. octava dis 
citur. n 


3l 


1l 
Pius. Quid in ca actum est? 
Rhec. Synodus illa hawetieos esse Latinos sta- 
L..it. 
And. Unile id habes? 
Rhac. Acta illius synodi id testantur. 
Pius. Acta illius: synodi contrarium dictis tuis 
ο euinino Αθ. 
Πας. Sed illi Acta adulterarunt. 
Aud, Durus est hic sermo absurdusque. 
Pius. An non apud nos inveniuntur? 
lihac. Inveniuntur, sed corrupta. 
Aud. Et. quómodo id demonstrabitur ? 
Pius, Et quanam fuerit illa corruptio? 
Πλας. Latinos recte sentire. 
Aud. Ü'rem ingentem et miram! Et. quisnam id 
estendere poterit, eos non recte sentire ? 
. Pius. Namque si synodus. illa Latinos damnavit 
actio iila uL peracta est, apud nos esse deberet. 


Rhac. Jaw: tibi. dixi libros. qui: actionem illam 
syuodi continebant, adulteratos esse. 

Aud. Kadere. repetuntur. Qui id asserit. simplex 
est, quinimo stultus et stupidus. 

Pius. Inhret animo maximum de hoe dubium, 

Rl.ac. Qua est ista dubitatio? 

Pius. Omnes libros adulteratos esse , nullumque 
inter eos sauuni aut integruimn reperiri, 

Rüac. Ne wireris. Namque cum illi se vidissent a 
synodo condemnatos, libros adulterarunt, ne con- 
ta. eosdeim judicii sententia compareret. . 


διµε. Nonne dixi tibi maxima me bujusce eausa 
admiratione teneri? 

Rhac, At effare, quodnam illud est, quod.admi- 
rationem ciet. 

Pius. Latini, ais, adulterarunt libros? 

Rhac. Dixi, et ita est. 

Pius. Latinos adulterasse libros etsi concedcrem, 
omues qui eorum lingua conscripii erant ; at nostra 
dialecto exarátos, qua ratone illi corruperint, 
nondum intelligo. 

Πλας. Hac ratione, quosdam per seipsos, qui 
nostrum sermonem callebant, quosdam per Grzcos 
cum ipsis sentientes, qui eo tempore in synodo illa 
Latinis assensum prabuerant. | 


Pius. Adhuc dubium dubium parit. 

Rhac. Quodnam illud est? . 

Pius. Primum quidem eos adulterasse libros, 
aliquos per seipsos, aliquos per Grzcos, qui ipsis 
consenscrant. Quomodo itaque hi Latinis assensum 
prebuere, cum Graci essent? Secundum, tantam 
fuisse adulterationis vim atque sevitiem, ut nul- 
lus neque apud iuperatores, neque apud patriar- 
Chas, quos apud se retinere ad veritatis testimo- 
nium debuerant, reperiatur integer, et veritatem 
- monsirans. Ábhorret auditus. | 

Rhac. Quis scit. an reperiatur quoque liber, hoc 
quod ipse dico intonans? 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 
Α  EbA. Καὶ τί 0h £v αὐτῇ £g 3500; 


979 


"Pax. Αἱρετιχοὺς ἀπεφήνατο τοὺς Λατίνους ἑχείνη 
ἡ σύνοδος. 
Ακρ. Πῶς. φαίνεται τοῦτο; 
"Pax. Τὰ Πρακτιχὰ μαρτυροῦσιν. 
Κὺλ. Τὰ Πρακτικὰ τῆς συν’δου ἐχείνης τούναν- 
tiov λέγουσιν ἅπαν, ὥνπερ σὺ φἡ:. 
"Pax. 'A2)' atto! τὰ Πρακτικὰ ἔφθειρον. 
' 'Axp. Σχλτρὸς οὗτος ὁ λόγος καὶ ἄτοπος. 
EA. ᾿Αρ' οὐχ εὑρίοκονται παρ' ἡμῖν; 
"Pax. Εὐρίσκονται διεφθαρμένα. 
'A«p. Καὶ πῶς ἂν τοῦτο δειγθείη; 
EGA. Καὶ fj φθορὰ τίς ἐστιν; 
"Pax. "τι ὀρθῶς οἱ Λατῖνοι φρονοῦσιν. 
Απρ. "D: µέγα θαύμα ! Καὶ τίς ἂν δυντθείη xa- 


B. ραστῆσαι αὐτοὺς μὴ ὀρθῶς φρονοῦντας ; 


Εὐ.Ι. Διότι εἰ dj σύνοδος ἔχείνη χατέκρινε τοὺς 
Λατίνους, ὤφειλεν εὑρίσχεσθαι παρ ἡμῖν ἡ πρᾶξις, 
ὡς ἐγένετο. 

'Pax. Εἰπόν σοι, ὅτι ἐφθάρησαν τὰ βιθδλία τὰ τὴν 
πρᾶξιν ἔχοντα. τῆς σνυνόδον ἑκείνης.. 

Axp. Πάλιν 12016. Εὐήθης ἐστὶν Ó. τοῦτο λέγων, 
μᾶλλον δὲ μιρὸς xai ἀναίσθητος. 

Εὐ.. ᾿Απορῶ περὶ τούτου τὰ µέχιστα. 

'Pax. Ἡ ἁπορία σου τίς ἐστιν ; 

EA. "Οτι πάντα τὰ βιθλία ἑφθάρη, χαὶ οὐδὲν 
ἐγιὲς εὑρίσχεται, 

'Pax. Μὴ θαυμάσῃ, ὅτι ἱδύντες ἐχεῖνοι χαταχε- 
κριµένους αὐτοὺς εἶναι παρὰ τῆς συνόδον, .ἔφθειραν 
τὰ βιθλία, ὥστε ph Φφαίνεσθαι τὴν xat! αὑτῶν 
χρίσιν. | 

E604. Οὐκ. εἶπόν σοι, ὅτι θαυμάζω τὰ μέγιστα 
περὶ τούτου; 

"Pax, Εἰπὲὶ οὐ ,. εί τὸ: παρὰ. aoo θανμαζό- 
pevov. 

Εὐ.1. Οἱ Λαεῖνοι ἔφθειραν, φἠς, τὰ βιθλία. 

Ῥακ. Εἰπόν σοι, xai οὕτως ἔστιν. 

Εὺ.1. Οἱ Aaslvot ἔφθειραν τὰς βίδλους, εἴπερ 
χαὶ σνγχωρήσω σοι τοῦτο, ὅσαι τῆς. ἑαυτῶν σαν 
φωνῆς, τὰς Ob τὴν ἡμετέραν ἐχούσας δἰάλεχτον, πῶς 
αὐτοὶ ἔφθειραν, ἀπορῶ. 

"Pax. Ἔφθειραν τούτῳ τῷ τρόπῳρ, τὰς μὲν δι 
αὐτῶν, ἐπιστάμενοι τὴν ἡμετέραν φωνὴν, τὰς δὲ 
διά τινων Γραικῶν Λατινοφρόνων, οὕτινες kv ἐχείνῳ 


D τφ.χαιρῷ, ταυτέστιν ἐν τῇ συνόδῳ ἐχείνῃ, ἑφρόντ- 


σαν τὰ αὑτῶν. 

Εὐ.ι. "Ext ἁπορίαν ἐπ) ἀἁπορίᾳ  σννάπτω. 

Pax. Τΐς ἐστιν αὕτη ; 

Ev, Πρῶτον μὲν, ὅτι ἐχεῖνοι ἔφθειραν, φὴς, τὰ 
Βιδλία, τὰ μὲν παρὰ σφῶν αὐτῶν, τὰ δὲ παρά τινων 
Σῤαικῶν, φρονησάντων.τὰ αὐτῶνι Πῶς οὖν ' οὗτον 
ἑλατινοφρόνησαν Γραικοὶ ὄννες:;. Δούτερον *ogaUth 
ὑπῆρχεν ἡ ῥύμη τῆς φθορᾶς, ὅτι οὐχ εὑρέθη οὖδε- 
µία βέδλος οὔτε ἐν τοῖς .βασιλεῦσι, οὔτε ἐν τοῖς. πα. 
τριάρχαις, ἃς ὤφειλον ἔχειν εἰς ἔνδειξιν τῆς, ἁλη- 
θείας, μαρτυρούσας «b ἀληθές. (0ὁ δύνόάμαε εοῦτο 
ἀχούειν. 

Pax. Τίς οἵδεν, εἰ σώκεται xoi βίθλος. βοῦῶσα 


τοῦτο, ὕπερ ἐγὼ λέγω; 


973 DISCEPTATIO PAO CONC. FLORENT. 
'Axp. Nov ὁ IIzitp &ápg:iód)Ae: χατὰ xbv λόγον A 


αὐτοῦ. | 

E$4. Ei ἣν, ἑφάνη ἄν. Τὸ δὶ εἰπεῖν, ὅτι, « Τις 
οἵδεν; » τοῦτο ἀμφίδολ. ^" ὑπάρχει ἀπὸ δὲ τῶν 
ἀμφιδόλων οὐδὲν συνάγεται ἀληθὲς συμπέρασβα. 
Μᾶλλον ἀπὸ τούτου τοῦ λόγου εἰς ὑποφίαν á- 
Tes µε. 

Ῥακ. Tl σὺ ὑποπτεύεις ; 

Εὐλ. Ὑποπτεύω πᾶν τοὐναντίον, ὅπερ συ Mes. 
Ei γὰρ χατὰ Λατίνων ἐν τῇ συνόδῳ ἐχείνῃ ἐπράχθη, 
εἶχον ἂν οἱ Γραικοὶ τὰς βίδλους, ὥσπερ χρυσᾶ ἐγ- 
Χόλπια φυλαττομένας, εἰς τὸ δειχνύειν τοῖς μετὰ 
ταῦτα, ὅτι διχαίως αὐτῶν ἑἐχωρίσθησαν. Ἐπεὶ δὲ 
παρὰ μὲν τοῖς Γραιχοῖς βίδλος οὐ φαίνεται οὐδεμία 

xazà Λατίνων τῆς συνόδου ἐχείνης, παρὰ δὲ Λατί- 
νοις εὐρίσχεται, μάλιστα δὲ καὶ παρὰ Γραικοῖς, xol 
βοᾷ, ὅτι fj πρᾶξις ἐχείνη ὑπὲρ Λατίνων ἂν, ὑποψίαν 
μοι παρέχει μεγάλην, μᾶλλον δὲ καὶ οὺ ἔφθασας 
εἰπὼν, ὅτι τινὲς τῶν Γραικῶν ἐν αὐτῇ ἑλατινοφρό- 
νησαν. 

'Pax. EUnóv σοι, xa πάλιν ἐρῶ σοι, ὅτι ἐν τῇ 
συνόδῳ ἐκείνῃ ὑπερίσχυσαν ol Λατῖνοι, xal κατέ- 
πεισαν xal τοὺς Γραικοὺς δέξασθαἰ xai Φρονῆσαι 
τὰ ἑαυτῶν ἀλλὰ λυθείσης τῆς συνόδον, τὸ πλεῖον 
µέρος πάλιν ἐσχίσθη, τῶν Γραικῶν δηλονότι. 

EA. Ἐγὼ οὐ ὀύναμαι συνάψαι τὰ παρὰ cou εἰ- 
ῥημένα. Δοκοῦσιν οὖν pot. ἑναντία ἀλλήλοις εἶναι. 
πρὸ ὀλίγου γὰρ εἶπας ὅτι κατὰ Λατίνων ἡ m pae 
τῆς συνόδου ἑκείνηις ἐγένετο" ἐλεγχθεὶς δὲ map' 


ἐμοῦ, ὡς οὐχ εὕρηται βίθλος most μαρτυροῦὺσα τουτὶ, ϱ 


ἑτέραν ἑτράπης, ὅτι ὑπερίσχνσαν οἱ λατῖνοι ἓν 
᾽αὐτῆ, χαὶ κατέπεισαν xal τοὺς ἡμετέρους δέξασθαι 
τὰ αὐτῶν' xdi αὖθις φὴς, ὅτι μετὰ τὴν διᾶλυσιν 
τἷς συνόδου πάλιν ἑσχίσθησαν, xol ὀλίγοι ἔμειναν 
τὰ Λατίνων φρονοῦντε;. Ἰδοὺ οὖν καὶ τοὺς Γραιχοὺς 
χαλεῖς Λατινόφρονα:. Φράσον pot οὖν, τί δηλοῦτιν, 
ἅπερ νῦν λέγεις, ὅτι ἑναντία ἀλλήλοις διαῤῥήδην 
εἰσίν ; 

"Pax. Οὗτως ἐπράχθη, xal οὕτω σοι λέγω. 

Aux. Δεῖ τὴν ἀλήθειαν λέγειν, καὶ pi) τὰ τῆς 
ἰδίας ὀρέξεως , ἅπερ καὶ ἀνάπόδειχτα, xai τοῖς àv- 
θρώποις μισητὰ φαίνονται. 

EbA. "Εμειναν, qiie, καὶ τινες Γραικοϊ τὰ Λατί- 
νων φρονοῦντες. 

'Pax. Οῦτως ἔχει. 

Εὐ1. Ἐν γὰρ τούτῳ θαυμαστόν ἐστιν, ὅτι οἱ 
Γραικοὶ, τὰ Γραικῶν ἀφέντες, τὰ Λατίνων φρονοῦν- 
τες ἔμειναν, εἰ χατὰ Λατίνων dj πρᾶξ.ις ἐγένετο, 
ὥσπερ εἰπὼν ἔφθασας, καίτοι vs ἰσχυρογνώμονές 
εἰσὶ τῇ σφετέῤᾳ ἑαυτῶν δόδῃ, χαὶ δεισιδαίµονες. 
Go. γάρ εὔνους τὰ κατ’ αὐτοῦ, ἀλλὰ τὰ ὑπὲρ τῆς 
συνόδου φρονεῖ. Ei γὰρ ὑπὲρ Γραικῶν fv, οὐκ ἂν 
Σσχίζοντο ἀπ αὐτῶν οἱ Πραικοὶ, ἀλλ ἐκεῖνοι ἀπὸ 
πούτων ἄν. Δείχνυται δὲ μᾶλλον ἀπὸ τοῦ λάγου 
τούτου, ὅτι ὑπὲρ Λατίνων fj πρᾶξις ἐγένετο τῆς 
συνόδου ἑκείνης' διὰ τοῦτο ἑσχίσθησαν οἱ Γ ρχικοὶ 
ἀπὶ αὐτῶν, ph θελήσαντες ἑνωθῆναι αὐτοῖς, μηδὲ 
τῆς συνόδου τὴν ψῆφον δέξασθαι. 

Aux. Πιθανὺς ὁ λόγος τοῦ Εὐλαθοῦς κατὰ πόδας 


o7 

Aud. Nunc Pater iste hzesitat, ut ex verbis ipsius 
colligo. 

Pius. Si esset, apparuisset uique. ^1 enuntiare, 
« Quis scit ? » ambiguum est aique incertum. Ex 
ambiguis incerlisque nulla vera elicitur con- 
clusio. lmq hoc tuo sermone mein suspicionem 
adducis. 

Πας. Quid suspicaris?. | 

Pius. Suspicor omnia tuis verbis contraria. Eta- 
nim si contra Latinos ea in synodo actuin. esset, 
servassent sibi Grzci libros, tanquam aurea. moni- 
lia in pectore futuris hominibus ostensuri, non ;u- 
j'ria se ab illis separatos. Cum vero apud Grzcos 
nullus liber illius synodi contra Latinos appareat, 
apud Latinos vero inveniatur, quin οἱ apud Grae 
cos, inclametque actionem illam pro Latinis esse, 
suspicionem mihi injicit, eamque maguain, tunr οὐ 
potissimum, quod et tu antea dixeras, nouunullos 
ex Graecis Latinorum sententiz adlizsisse. 


Rhac. Dixi tibi, dieamque iterum ea in synodo 
Graecis Latinos superiores fuisse, persuasissequo 
Grxcis accipere et eadem atque illi sentire. Sed 
absoluta synodo potissima pars scissa est, Graeco- 
rum scilicet. 

Pius. Ipse equidem liaud valeo, qu: tu dicis, 
committere ; namque sibi adversari videntur. Paulo 
ante siquidem dixeras adversus Latinos actionem 
illius synodi peractam fuisse; postea convictus 
nusquam apparere librum, qui id testetur, alio 
conversus, superiores, ais, Gracis Latinos factos 
ilis persuasisse ut Latinorum dogmata accepta- 
reni: rursumque addis, absoluta syuodo scissos 
fuisse, et paucos remansisse qui cum Latinis sen- 
tirent. Ecce itaque Graci, ut ais, eadem alque 
Latini sentiunt. Explica ergo mihi quid innuant, 
qui modo asseris; nam sibii ipsis palam adver- 
santur. 

Πλας. lta actum est ; et ita tibi enuntio. 

Dic. Veritas edicenda est, et non ea qua sunt 
proprii appetitus, quz? nec demonstrari queunt, et 
hominibus exsecrabilia judicantur. 

Pius. Remanserunt, inquis, οἱ quidam Graci 
. Latinorum senteniiz addicti. 


D Rhac. Plaue. 


Pius. In hoe admiratione dignum cst, Grzecos, 
neglectis Grazcis, Latinorum se sententí:ze addixisse, 
in eaque perseverasse. Si adversus Latinos actio 
illa peracta est, ut antea dixisti : et. niliilominus 
ili pervicaces et propositi sui tenaces sunt, et 
supersiitiosi. Nemo enim illis quz contra, sed 
illis que pro synodo sunt, quo animo mentem 
applicat. Nam si pro Graeis fuisset, nanquam ab 
illis Graeci, sed Latini a Griecis separarentur. Imo 
ex hoc sermone potius ostenditur actionem synodi 
illius Latiuis favisse, proptereaque Graecos ab 
ilis divisos, cum illorum unionem respuerent, 
nec vellent synodi decretum adnittere. 

Dic. Probabilis Pii hujusce oratio est, qe sx 


» 


9:5 


105ΕΡΠΙ METHONENSIS EPISCOPI 


a16 


refutationem pre se ferens. Nunc synodus Floren- A φέρων τὸν ἔλεγχον. Νῦν γὰρ ἐγένετο σύνοδος ἐν 


tina, ut,tradunt Grzci, pro Latinis, qu.» non pro 
Latinis, sed potius pro veritate celebrata est. Nec 
eam Graci susceperunt; quin in cam conantur 
inclamitantque. Et tonc celebrata est contra. La- 
tinos, et non acceptarunt. Et. quis hoc non irri- 
deret ? 

Rhac. No!'uerunt eam suscipere, Dicewocrita, 
synodum, quod in ea male doginata habita sunt. 


Pius. Postmodun celebratane est alia synodus ? 
Rhac. Et maxime. 


Pius. Übinam? 
Rhac. ln ipsa urbium regina sub Michaele Palzeo- 


Φλωρεντία, ὥς φασιν΄ οἱ Γραικοὶ, ὑπὲρ Λατίνων, 
ἧτις οὐχ ὑπὲρ Λατίνων, ἀλλ ὑπὲρ τῆς ἁληθείας 
μᾶλλον, Καὶ οὖκ ἐδέξαντο αὐτὴν οἱ Γραικοὶ, ἁλλὰ 
πρἀττονσί τε xai λέγουσι κατ’ αὐτῆς. Καὶ t7: 
ἑπράχβη χατὰ Λατίνων, xai οὐχ ὑπεδέξαντο. K2t 
τίς ἂν τοῦτο μὴ μυχτηρίση; 

'Pax. Οὐκ ἠθέλησαν δέξασθαι, Διχαιοχριτα, ἔχεί- 
νην τὴν σύνοδον, ὅτι καχῶς Ev αὐτῇ ἐπράχθη τά 
τῶν δογμάτων. 

Εὐλ. Καὶ μετὰ ταῦτα οὐκ ἐνένετο ἄλλη σύν- 
obo; ; 

'Pax. ᾽Αλλὰ val. 

E01. Ποῦ δή: 

Ῥακ. Ἐν αὐτῇ τῇ βασιλευούσῃ τῶν πόλεων iv 


logo imperatore, et Vecco patriarcha Coustatino- B τῷ καιρῷ Μιχαὴλ βασιλέως τοῦ Παλαιολόγου, xol 


politano. 
Pins. Quid in ea gestum est? 
Rliac. Eadem qus el Lugdini. 


Pius. Wursumque in ea Grzeci aliqui Latinorum 
dogmati adhzsere? 

μας. Plures multis partibus in eorum senten- 
tiam iverunt, οἱ imperator ipse οἱ patriarcha. 

Pius. lost iliam coacta est alia synodus? 

Ithac. Wc, qus Florcntize liabi*a est. 

Pius. ln ea quid actum esi? | 

IUac. Eadem in ipsa, quz et in aliis coucordata 
suut. 

Pius. Etiamne | in ipsa Greci ad sententiam La- 
tinorum accessere ? 

Rhac. Universa synodus, eü imperator, εἰ pa- 
triarelia, et tola. denique congregatio, archiepi 
scopi, episcopi, abbates, cruciferi, hieromonachi, 
sacerdotes, et diaconi, et, ut verbo expediam, om- 
nes ad uruim Latinorum opinionibus subscripsere. 
Που mala! Solus Ephesius antistes in (ide perstitit 
orthodoxa. 

Pius. Tu vero quem sequeris? multos, an unum 
hunc? 

fiac. Hunc. Quandoquidem ipse solus in recta 
professione remansit. 


Pius, Et duodecim hi, quos Latinorum sententize 
addictos nuncupasti, quos sequuntur ? 


Ahac. Synodum et plures. 


Dic. Indeinnati sunt. veri lii sacerdotes, dum obe- 
diuut synodo, partique illius potissima. 


Pius. Habeo tibi ingentes gratias. Namque qua 
iu exordio hujus disceptationis a fratre Publicano, 
eL a te nuuc de liis duodeciin. sacerdotibus dicta 
sunt, pulchre calleo, teneoque quos vocatis cum 
Latinis sentientes, et excommunicatos. ]li nempe 
quod sese subjecerint, quemadmodum οἱ illi Lug- 
dunensis, et alii Constantinopolitamz, et nuuc om- 
nes Graecorum prasesiantiores Florentina synodi de- 
cretis, nuncupantur a vobis Latine sentientes et 
heterodoxi, tanquam qui ejurata Grocoruim | fide, 


Béxxou πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. 

Εὐ. Καὶ τί δη àv αὐτῇ ἐπράχθη» 

'Pax. Τὰ αὐτὰ xai tv abi, ὥσπερ xàv τῇ 
Λουγδούνῳ ἐπράχθη. 

Ec. Καὶ πάλιν ἔμειναν Ev αὐτῇι Γραιχοί τινες 
τὰ Λατίνων φρανοῦντες ; 

'Pax. Καὶ µάλα πολλοὶ, xal αὐτὸς ὁ βασιλεὺς 
xaX Óó πα-ριάρχης. 

| EbG4. Καὶ ἐγένετο ἔτι ἄλλη σύνοδος μετ) αὑτήν ; 

'Pax. Αὕτη fj νῦν ἐν Φλωρεντίᾳ γενομένη. 

EPA. Καὶ ἐν αὐτῃῇ, poto, τί ἐπράχθη; 

'Pax. Τὰ αὐτὰ ταῖς πρ) αὐτῆς xal iv αὑτῇ συν- 
εχφωνήθη. 

Εὐλ. Ἔμειναν δὲ xol ἓν αὐτῇ πάλιν Γραικοὶ τὰ 
Λατίνων φρονοῦντες; 

'Pax. Πᾶσα dj σύνοδος, xai βασιλεὺς, καὶ πα- 
τρ:άρχης , καὶ ἡ μετ αὐτῶν ουνάθροισις doa. 
ἀρχιεπίσχοποι, ἑπίσχοποι, ἠγούμενοι, σταυροφόρο:, 
ἱἐρομόναχοι, ἱερεῖς, χαὶ διάχονοι, καὶ ἁπλῶς πάἀν- 
τες ἐλατινοφρόνησαν. Φεῦ τῶν xaxov! Μόνος ὁ 
Εφέσου ἀρχιερεὺς ἔμεινεν ἐν τῇ, ὀρθοδόξῳ πίστε.. 


EVA. Καὶ εἶσιν αὐτὸς συνἑπῃ, τοῖς πολλοῖς, 9j τῷ 
b τούτῳ; 

"Pax. Τούτῳ, ἐπεὶ póvo; αὐτὺς ἔμεινεν iv τῇ 
ὀρθῇ ὀμολογίᾳ. 

Εὐ1. Καὶ οἱ δώδεχα οὗτοι, οὓς Λατινόφρονας 
ἔρης, τίσι συνέπονται ; 


Pax. Tf, συνόδῳ xal τοῖς πολλοῖς. 


Aw. ᾿Ακατάκριτοί slotv οἱ ἀληθεῖς ἱερεῖς οὗτοι 
ὑποτασσόμενοι τῇ συνόδῳ, xal τοῖς πλείοσε τῶν ἐν 


αὐτῃ. 


E04. Χάριτας ὁμο)ογῶ σοι πολλάς. Συνηχα γὰρ 
ἄριστα τὰ iv προοιµίοις εἰρημένα παρὰ τοῦ ἁδελ- 
φοῦ Τελώνω, xal παρὰ σοῦ νῦν, ὑπὲρ τῶν δώδε- 
xz τουτωνὶ ἱερέων, o0; φατε Λατινόφρονας, val 
ἀφωρισμένους, ὅτι διὰ τὸ ὑποταγῆναι χαὶ αὐτοὺς, 
ὥστερ ἑἐχείνους bv τῇ Λουγδούνῳ, χαὶ τοὺς ἄλλους 
ἐν Κωνσταντινουπύλει, xal νῦν πάντας τοὺς τῶν 
Γρα:κῶν προχρίτους «^fi ἀποφάσει τῆς iv Φλωρεν- 
τίᾷ συνόδου, χαλεῖτε Λατιννθρονας, xal ἑτεροδό- 
ξους, ναὶ 5x: τὴν τῶν Γρα'χῶν πίστιν ἀφέντες, tiv 


9 


DISCEPTATIO PRO CcNC. FLORENT. 


[4 


ϱ.δ 


τῶν Λατίνων ἐδέξαντο. Ἔπεισιν οὖν µοι xàv τούτῳ Α Latinorum susceperint. lloc sane przeler alia. wi- 


τὰ πλεῖστα θαυμάτειν. 

"Pax. Τί περὶ τούτου θαυμάνεις ; 

Εὐ. θαυµάζω, ὅτι οὐ δύναµαι συµδιδάσαι τοὺς 
ἡμετέρους λόγους. 

Aux. Καὶ ἀληθῶς ἀσυμφωνία μεγίστη ἐστὶν ἓν 
αὐτοῖς. 

"Pax. Τίνα ἀσυμφωνίαν ἐν τοῖς ἡμετέροις ὁρᾷς 
λόγοις; Οὐκ ἔστιν οὕτως, ὡς ἔφην; 

Eó4. "Opa τὸ ἀξύμόθλητον xai τὸ διάφορον 
τῶν ἡμετέρων λόγων. Πρῶτον μὲν ἔφης, ὅτι ἡ àv 
Λουγδούνῳ σύνοδος χατὰ Λατίνων fjv, καὶ ὅτι ἔμει- 
vay πολλοὶ τῶν Γραικῶν φρονοῦντες τὰ τῶν Λατί- 
vuv, o! xai ἔφθειραν τὰ βιθλία, μὴ εὑρίσχεσθαι 
βοῶντας τὴν χατ᾽ αὐτῶν xplow: ele ἔφης, ὅτι ἐγέ- 
vtto xal ἄλλη σύνοδος iv Κωνσταντινουπόλει τὰ 
αὐτὰ τῇ ἐν Λουγδούνῳ xal αὕτη φρονῄσασά τε xal 
vpájasa, xal iv αὐτῇ ἔμειναν Γραικοί τινες Λα- 
τινοφρονήσαντες. Kal τελευτῶν ὡμολόγησας τὴν 
Ev ταῖς ἡμέραις ἡμῶν γενοµένην ἐν Φ)ωρεντίᾳ, 
καὶ αὐτὴν τὰ ὅμοια ταῖς πρὸ αὐτῆς ἐχφωνήσασαν, 
xai πλῖθος πολὺ τῶν Ιραικῶν ἔμεινε φρονοῦν τὰ 
τῆς συν6δου ταύτης, ἧτις τὰ τῶν Λατίνων ἐδόξασεν. 
"Opa οὖν πῶς pot θαυμάςειν ἔπεισι τῶν ὑμετέρων 
λόγων, ὅτι οὐ συμπεραίΐνουσιν ἁληθῆ. Ἔφης γὰρ 
€hv iv Λουγδούνῳ σύνοδον χατὰ Λατίνων εἶναι, 
χαὶ τὴν iv. Κωνσταντινουπόλει, τὰ αὐτὰ τῇ αὑτῇ 
λέχουσαν, εἶτα ph δυνάµενος τὴν ἀλήθειαν χρύ- 
φαι, ὥσπερ τὸν λύχνον ὑπὸ τὸν µόδιον, ἐπεὶ φανερά 


ror maxime, 

lihac. Quid istuc mirum videtur ? 

Pius. Uemiror plane, qui nequeo nostros bos 
sermones concordare. 

Dic. Et vero inter se illi disjunctissimi sunt et 
maxime diversi. 

Rhac. Quam discrepantiam nostris in sermonibus 
appreliendis ? Annon ita est, ut dixi ? 

Pius. Πα]νοίο tibi tuorum. sermonum summam 
dissensionem ac discrepantiam. Primum quidem 
asseruisti Lugdunensem synodum contra Latinos 
coactam fuisse, et ex Grzcis plerosque Latinorum 
sententize assensum praebuisse, qui et libros corru- 
perunt, ne contra eos latum in synodo judicium 
publicarent. Addidisti et aliam synodum Constan- 
tinopoli celebratam eadem , quz et Lugdunensis 
sentientem et stabilientem, in ipsa quoque Grzcos 
Latinis obsecundasse. Nnnc demum fassus es, no- 
stro hoc zvoFlorentiz synodum celebratam similia 
superieribus decrevisse , ingentemque Grzcorum 

:ultitudinem cum synodo sensisse, qu: Latinorum 
sententiam comprobavit, Considera itaque ideo me 
tuorum sermonum admiratione commoveri, quod 
vera non concludant. Disisti scilicet synodum Lug- 
dunensem contra Latinos fuisse, οἱ Constantinopn- 
litanam & Lugiunensi minime diversam ; postea 
cum non posses occultare veritatem , veluti. lucer. 
nam sub modio, quandoquidem palam est oinni- 


ἐστιν (iv ταῖς ἡμέραις γὰρ ἡμῶν ἐγένετο, καὶ α bus (nam his nostris diebus peracta est, et patet 


πάντες γινώσκουσιν), ὠμολόγησας ἄχων xat ταύτην 
δηλαδη τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ γενοµένην, τὰ αὐτὰ εἷ- 
ποῦσαν ταῖς πρὸ αὐτῆς. ᾽Απὸ τῶν σῶν τοίνυν λό- 
Twv συμπεραίνομεν, ὅτι οὐδὲν ἀληθὲς ἔφης, El γὰρ 
νῦν iv. τῇ Φ)ωρεντίᾳ ὑπὲρ Λατίνων ἐπράχθη, 
ὥσπερ Φαίνεται διαῤῥήδην, σὺ δὲ ἔφθης εἰπὼν, 
ὅτι τὰ αὐτὰ καὶ αὕτη τῇ àv. Λουγξούνῳ xai τῇ àv 
Κωνσταντινουπόλει ἔπραξεν , ἔπεται ἀναγκαίως 
κατὰ τὸ συγχεχωρηµένον παρὰ σοῦ, ὅτι κἀκεῖναι 
ὑπὲρ Λατίνων ἧσαν. Διὰ τοῦτο καὶ τότε xal νῦν 
ὑπέμειναν οἱ συνετοὶ τῶν Γραικῶν τῇ ἀληθείᾳ μετὰ 
τῶν συνόδων καὶ τῶν Λατίνων ὁμολογοῦντες. 
"Pax. Ἔμειναν, ἀληθῶς ἔφης, τινὲς, οὐκ iy τῇ 
ὁρθῇ «^c πἰατεως ὁμολογίᾳ, τῇ τῶν Λατίνων δὲ 


omnibus), fassus es, licet invitus, lianc quoque 
Florentinam synodum, superiores secutam, eadem 
pronuntiasse. Tuis ergo verbis concludimus, tec 
longissime a vero abfuisse. Etenim si nunc Flo- 
rentina pro Latinis, ut apertum | manifestumque 
est omnibus, celehrata est (tu vero dixeras eadem 
ab ipsa, qux et a Lugdunensi et Constantinopoli- 
tana terminata (fuisse), necessario sequitur ος iis 
qui jam ipse concesseras, eas ctiam pro Latinis 
esse coaetas. Proptereaque οἱ tunc et nunc sapicn- 
tiores Grecorum. cum synodis Latinisque in veri- 
tatis confessione perstitisse. 

fihac. l'erstiterunt, vere dixisti, nonnulli, at now 
in recte fidei confessione , sed in Latinorum sen- 


δόξῃ βεθαιωθέντες, γυμνῇ τῇ χεφαλὴ ἀνακηρύτ- D tentia. confirmati, quam aperto capite przedicant : 


τουσι΄ xal διὰ τοῦτο Λατινόφρονας αὐτοὺς ἀναμ- 
φιθόλως ἀποχαλοῦμεν. 

'Axp. Βαθαὶ τῆς τόλµης | βαδαί | 

EbA. Ἐλεῶ σε τῆς τόλµης, μᾶλλον δὲ θαυμάζω 
χἀν τούτῳ, ὡς xal iv τοῖς ἄλλοις τοῖς παρὰ σοῦ 
εἱρημένοις. | 

"Pax. Tl σοι τὸ θαυμανόμενον ; φράσον. 

Κὺ... ᾽Αχούω σου, ὅτι καλεῖς Λατινόρρηυνας πᾶ- 
σαν τὴν τῶν Γραικῶν Ἐκχλησίαν, τὴν ᾿Ανατολιχὴν 
ὁνλαδη, καὶ βασιλεῖς, χαὶ πατριάρχας, ἀρχιεπισκό- 
πους, ἐπισκόπους, ἠγρυμένους, σταυροφόρους, καὶ 
τοὺς λοιποὺς, xal oü τοὺς δώδεχα µόνον. Ei οὖν fj 
᾿Ανατολιχὴ Ἐκχληαία πᾷσα τὰ τῶν Λατίνων ἑφρή- 
νησξἒ, καὶ οἱ 0:90. x2, ol; ἐγχαλεῖτε, τὰ τῆς 'Ava.- 


proptereaque eos cum Latinis senticntes sine ullo 


dubio nuncupamus. 

Aud. Pap» audaciam! papa! 

Pius. Miseret me tuam audaciam ; neque minus 
demiror de lioc, quam de aliis tuis dictis. 


Rhac. Quid est quud admiraris ? effarc. 

Pius. Audio abs te nniversam Graecorum Eccle- 
siam, Orientalem nempe, imperatores, patriarchas, 
archiepiscopos, episcopos , abbates, crucigeros ct 
reliquos omues, non duodecim tantum sacerdotes 
et Latinos inter se concorditer congruere. (Quare st 
4mniversa Orientalis Ecclesia. Latinorum dogmati 
adhxsit, et praterea hi duodecim, quos in judi- 


, 


979 


105ΕΡΗΙ METHONENSIS EPISCOPI 


950 


c.um vocatis, unum idemque cum Ortentali Eecle- A λιχῆς Ἐκκλησίας φρονοῦσι, τουτέστιν, ἅτερ ἐκείνη 


sia sentiunt, lioc est non diversa ab ea tenent, quo- 
n:odo heterodoxos εἰ Latinorum sententiz addi- 
ctos appellatis eos qui cum Orientali vestraque 
Ecclesia, vobís etiam invitis, eumdem animum ha- 
heni? | 

Rhac. Universa, ut ais, Orientalis Ecclesia, qu:e 
el synodus et Latini nunc dicunt. omnia, necnon 
hi duodecim concorditer tenent, ideoque eos cum 
Latinis senUentes nuncupamus, 

Pius, Maud. decore justeque facitis, qui duode- 
cin solog cum Laiinis sentire dicitis, cum οἱ uni- 
versa Orientalis Ecclesia ita coim pellanda esset ; 
quandoquidem illa primum a Latinorum senientia 
stetit. Hi. vero post Orientalem Ecclesiam, tan- 
quam qui eai secuti, illius vestigiis institerunt. 

Rhac. Probe dicis ; :eque enim nos. et ipsi, tan- 
quam qua impietateui admiserit, et hisce tauquam 
qui illi. ignoranter adh:eseriut, expostulamus, Hinc 
Um illam, tuin hs eadem atque Latini sentire 
astruimus, 

- Dic. Propitius sis niii, Deus, qui similia impie- 
talis plena verba audio. 

Pius. Expostulas itaque Orientali Ecclesise, quod 
Latinorum dogmati adhzserit ? 

Rhac. Ma. est, Expostulamus, cum Latinorum 
sententiam amplexata, Latinorum dogmata consta- 
Litiverit. EE 

Aud. Pster hic animi contentione decertat. 

Pius. Si itaque. Orientalis Ecclesia Latinorum 
opinionibus assensum, ut tu ais, przebuit, una cum 
Occidentali facta est, et nemo contra ibit ; hoc 
enim et Symbolum vult unam csse debere catholi- 
cam Ecclesiam. Quod si du: et opinione et dogma- 
te una facta est, et hac una Ecclesia ex duabus 
linguis concinnata aberravit, et alienam secuta est 
per so fidem, qu:enam fuerit alia Ecclesia orthodo- 
xa, quam ipse sequeris? Et quis te in flde in- 
struit ? Ubi item Grecorum files atque religio re- 
mansit: Cui ipse Ecclesi: reverentíam, obedien- 
Liam et religionem exhibes? A qua baptisinum ac 
sacramenta accipis? 

Πας. Momini in quo fides ortliodoxa  perman- 
serit, religiose obedientiam et reverentiam exhi- 
beo ; illeque mihi est. Eeclesia et magister. 

Aud. lloc ad hzc usque tempora inauditum est. 

Pius. Quis vero in fide Grz:corum . perstitit, cui 
lu reverentiam exhibueris? 

Rhac. Dixi tibi, solum Ephesium antistitem in 
fide orthodoxa perseverasse, cui ipse subjicior, et 
quem ut magistrum agnosco. 

lius. Tibi quoque ego dixi, nou unum, sed plu- 
yes esse sequendos. Prinum, quod unus homo non 
facit Ecclesiam ; deinde vero, quod ille atra bile 
3gitatus desipiebat inentis, nec compos animi erat. 

Rhac. Ne sanctum virum dictis tuis differas. Neque 
eaim tanta prakitus sapientia quisquam alius fuit. 

Aud. Nemo, dummodo recte sapiat, li:ec dicet. 

['ivs. Nec etiam ipsa synodus ? 


Σ 


ἐφρόνησεν, πῶς ἑτεροδόξους τούτους καλεῖτε, καὶ 
Λατινόφρονας , tou, τὰ εῆς ᾽Ανατο]ικῆς, χα) ópe- 
τέρας, xiv gd] θέλητε, Ἐκκλησίας φρονῄσαντας ; 


'Pax. Πᾶσα, ὡς ἔφης, ἡ 'Avatolux Ἐκχλησία 
τὰ τῆς συνόδου xal τῶν Λατίνων ἑφρόνησαν. Καὶ 
οἱ δώδεχα ἐφρόνησαν, ὡς αὐτή. A: xa Λατινόφρο- 
νας τούτους ἁποχαλοῦ ὤμεν. 

Εὐ.. Οὐ δεῖ κατὰ δίχαιον λόγον τοὺς δώδεχα 
ἱερεῖς ἀποχαλεῖν Λατινόφρονας µόνον, ἀλλὰ xa 
αὐτὴν πᾶσαν τὴν 'Avatoluxk y Ἐκκλησίαν * ἐπειδὴ 
ποώτη ixelvr τὰ τῶν Λατίνων ἑφρόνησε, τούτους 
δὲ μετὰ ταῦτα ἀποχαλεῖν, ὡς ἐχείνῃ ἀχολουθή- 


Β σαντας. 


Ῥαχ. Καλῶς λέγεις. 'Ημεῖς γὰρ καὶ αὐτῇ iyxa- 
λοῦμεν, ὡς δυσσεθησάσᾳ, xai τούτοις, ὡς ixelve 
ἁμαθῶς ἐξαχολουθήσασι. "O0zv Λατινόφρονας xixei- 


νους xai τούτους ἁποχαλοῦμεν. 


x. "Deo Ὑενοῦ µοι, θΕὲ, ἀχούουτι ἁσεθείας 
τοιαύτας. 
Εὐ1. Οὐκ οὗν ἐγχαλεῖς καὶ τῇ 'Avatoltxi] Ἕχ- 
κλησία ὡς Λατινοφρονησάσῃ ; 
'Pax. Nai, ἐγχαλοῦμεν αὐτῇ, χαθὼς ἁρτίως 
fixovcas. Ἐπειδὴ τὰ τῶν Λατίνων ἐδέξατο, xal 
ἑχύρωσε δύγµατα. 


'Axp. "Ev πεισμονῇ ὁ Πατῆρ διαλέγεται. 


C EbA. Ei υὖν ἡ ᾿Ανατολιχὴ Ἐκχλησία τὰ τῶν Λα-- 


τίνων ἕστερξε κατὰ σὲ, µία μετὰ τῆς Δυτικῆς iyi- 
vtto, xai οὐδεὶς ἀντερεῖ. Τοῦτο γὰρ χαὶ τὸ Σύμδο- 
ον ἀξιοῖ, µίαν δεῖν εἶναι τὴν χαθολιχὴν "Exxir- 
σίαν. El δὲ µία αἱ δύο γεγόνάσι τῇ τε δόξη xat τῷ 
φρονήµατι, χαὶ αὕτη ᾗ µία Ἐκκλησία 3 i£ ἆμοο- 
τέρων γλωσσῶν µία χηρυττοµένη , ἐπλανήθη, xai 
ἑτεροδόξησε κατὰ ot, cola ἄλλη Ἐκκλησία ἐστὶν 
ἡ ὀρθόδοξος, ᾗ σὺ ἐξακολουσθεῖς; Καὶ τίς μὲν τὴν 
πίστιν διδάσχει σε; lo) δὲ ἔμεινεν dj τῶν T pat. 
κῶν πίστις τε καὶ θρησχεία ; Ποία 5k Ἐκκλησίᾳ οὺ 
τὴν αἰδῶ, ὑποταγὴήν τε xol εὐλάθειαν ἀπονέμεις : 
χαὶ τὸ βάπτισμα ἀπολαμδάνη, xal τὰ μυστήρια; 

"Pax. Ἐν ᾧ ἂν ἀνθρώπῳ ἡ ὀρθόδοξος πίστις 
ἐμμείνῃ, τούτῳ εὐλαθῶς ὑποταγὴν xal αἰδὼ δίδω- 


D µι, καὶ διδάσχαλον αὐτὸν καὶ Ἑχκλησίαν κατέχω. 


Απρ. Τοῦτο ἕως xal νῦν οὐχ ἠκούσθη. 

Εὐ.1. Kal τίς ἔμεινεν ἓν τῇ τῶν Γραικῶν πίστει, 
Q σὺ τὴν εὐλάδειαν ἀποδίδως ; 

'Pax. Εἰπόν aot, ὅτι µόνος ὁ Ἐφέσου ἀρχιερεὺς 
ἔμεινεν ἓν τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει, o ὑποτάσαομαι, xal 
διδάσχαλον ἔχω. 

Εὐ.. Εἶπόν σοι χάγὼ, ὅτι οὗ δεῖ τῷ ἑνὶ ἔπεσθαι, 
ἀλλὰ τοῖς πολλοῖ:. ἱἱρῶτα μὲν, τι εἲς ἄνθρωτος 
οὗ Toti Ἐκκλησίαν' ἔπειτα δὲ, ὅτι δεισιδαίµων 
xal σεσε,σωένος τὸν νοῦν ἐχεῖνος ὑπῆρχεν. 

'Pax. Μἣ συχοφἀἆντει τὸν 0:fov ἄνδῥα ἐχεῖνον. 
Πλείω γὰρ τῶν ἄλλων ἐχεῖνος ἐφρόνει, 

'Axp. Οὐδεὶς εὖ φρονῶν εἴποι τοῦτο, 

Εὐὶ Εγείυ της συνόδου πάσης ; 


031 

"Pax. Uli. 

"Axp. "Avalsüntoy τὸ ῥη0ὲν 5n. 

Ei. Οὕτω κ οἱ περὶ τὸν "Αρξιον φήσηυσιν, 
ὅτι πλείω τῆς συνόδου ἐχεῖνας ἐφρόνει. 

Δικ. Διχαιότατ ἂν φῄῆσαιεν. 

'Pax. 0ὄμενουν. Λδ.κὠώτατ ἂν οἱ περὶ "δρειον 
οὕτως εἴπωσιν. Οὐ γὰρ ἅμοιος οὗτος ἐχείνῳ. 

EóvA. flog οὖν: 

"Pax. "Οτι Exsivo; οἴχυθεν afpeaw ἑξηρεύςκτο, 
οὗτος δὲ, ὦ» πρόπαλαι οἱ Γραιχοὶ ἐφρόνουν, ὑπερ- 
ασπίζων ἣν. 

Eb. Καὶ xou ἔδει κρ.θῆναι, & οἱ Γραιχοὶ πρή- 
«ala: xal οἱ Λατῖνοι Eg p^vouv , οὖκ ἐν τῇ συνάδῳ 
τῇ olxoupevixT ; 

Aix. Κατὰ δίκαιον Aóyov οὐκ ἀλλαχοῦ τὴν χρίσιν 


DASCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 082 
.A — Hac. Plane. 


Aud. Homo hic stolidior saxo est. 

Pius. lia respondebunt et. Avril. assecla. Pius 
eum synodo universa sapuisse. 

Dic. Et merito modis omnibus dicerent. 

Rhac. Nequaquam. Immerito qui &rium sectan- 
tur, prouumtiareut. Neque enim illi hie similis est. 

Pius. Quomode? | .. 

Rhac. Quod ille ex propriis κογσέίια eroctavit. 
llic autem, que malto ante Graci sapiebant, pro- 
pugnabat. 

Pius. Etiibigam dijudicanda erant, quie Grzeei 
Laisique antéquitus sapiebant? An ἠ6Π in synodo 
oecumenica ? 

Dic. Si jurie equabilis ratie tenenda est, judicintu 


ἔδει γενέσθαι, ἀλλ᾽ fj ἓν τῇ οἰκουμενικῇ συνάδῳ. B non alibi, nisi tn synodo cecumenten instituéndufn 


Διὰ τοῦτο γὰρ οἰχουμενιχὴ λέγεται, ὅτι τὰ οἶχου- 
μενικὰ Εγχλήματα κρίνονται ἐν abt]. 


"Ρικ. Εὺ λέγεις. "Exet ἔδει χριθῆναι bv τῇ συν- 
όδω, ἁλλ᾽ οἱ Λατῖνοι τοὺς Γραικοὺς δώροις δεζιω- 
σάμενοι, χαὶ ἱκανῶς λυμηνάμενοι ἔχριναν, ὡς ἔδον- 
λήθησαν, 


Ἀκρ. Κλείσω τὰ (tá µου τοιαῦτα μὴ ἀχούειν. 

EvA. Απορίας ἐπ ἁπορίαις ἐπιαννάπτεις pot 
νῦν. 

*Pax. Tl ἀπορεῖς ; 

Eó4. Οἱ Aasivot καὶ οἱ Γραικοὶ οὗ διὰ τὴν τοῦ 
Χριστοῦ πίστιν συνῆλθον ; 

'Pax. Αλλά vat. 

Eó.1. Καὶ πῶς οὖν οὕτως ἐγένετο, ὅτι ol μὲν 
Ἰγόραζον, ol 6$ τὴν πίστιν ἐπώλουν ; Τί ἐστι τοῦτο, 
Ox ἔστι μᾶλλον δυσσέδεια Ππερ εὐσέδεια ; 

Δικ. Αναμφιθόλως ἀσέδεια χαὶ μεγίστη ἐστι. 

'Pax. Διὰ τοῦτο ἡμεῖς αὐτῃῇ οὐχ ὑπείχομεν, ὡς 
δυσσεθησάσῃ Évexev τῶν δογμάτων, xal τοὺς iv 
αὐτῃ Πατέρας ἁποστρεφόμεθα, ὡς τὴν πίστιν ἕνεκα 
δώρων προδόντας. Καὶ καλῶς ποιοῦμεν, τὸν μὴ χοι- 
νωνήσαντα τῆς ἀθέσμου δόξης αὐτὸν Ἐκγλησίαν 
ἔχειν, καὶ αὐτῇ µάχεσθαι, ὡς συναγωγῇ, xal οὗ 
συνόδῳφ. Τούτου παράδειγµα τὸν θᾳῖον ἔχομεν Μά- 
ξιµον. Msz γὰρ τὴν τετάρτην σύνοδον oi Μονοθε- 
Ἅλτται σύνοδον συναθροίσαντες, τὴν ἑαυτῶν αἴρεαιν 
ἀναφανδὺν ἀνεχήρυξαν, χαὶ οἰχουμενιχήν, φεῦ τῆς 
ἀθελτηρίας | αὐτὴν τοῖς πᾶσι διατρανώσαντες, xal 
πᾶσαν τὴν Ανατολὴν σχεδὸν ὑπὸ τὴν αὐτῶν ἀσέθδειαν 
χαταπεΐσαντες, τὸν Octo) ἄνδρα τοῦτον βιάζουσι 
τῇ ἑαυτῶν αἱρέσει ὁμονοῆσαι. ε Πᾶσα, φασὶν, 1) 
τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ὁμονοεῖ' µόνος δὲ σύ γε τῶν 
ἄλλων ἐγχαυχᾶ φρονήσει πάντων ὑπερέχειν ;» Ἐχεῖ» 
vos δὲ δύο τῶν μαθητῶν , o? µόνοι παρῆσαν αὑτῷ, 
τῶν ἄλλων ἁπάντων εἰς την αἴρεσιν ἐμπεπτωχό- 
των, πρὸς ἑαυτὸν ἐπισυνάγων καὶ ἑναγκαλιζόμενος, 
« "Βμεῖς, ἔφασχεν, fj τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία. » 
Στέφανον 65 οἴδαμεν τῆς ἕκτης συνόδου τῆς ἐν Κων- 
σταντινουπόλει γενομένης τἀναντία λἐγοντά τε xal 
πράττοντα, xai μµηδόλως ταύτῃ βουλόμενον πεί- 
θεζθαι. "09εν χ.νδύνους ἀφορήτους ὑπέστη, xa! 


erat, Propterea enim universalis dicitur, quot uni- 
versales criminationes, sive lingia in ea exami- 
nantur et judicantur. 

Rhae. Optime dictum. In. syrtodo dijudicandum 
erat. Verumtamen Latini. Grecos muneribüs -affe- 
ctos et largitionibus, misere obeseatos corru- 
pere; sicque postea, ut libitum illis fuit, jndicium 
litum eet. 

Aud. Obturabo aures meas ne similia audiant. 

Pius. Nune denuo dubitationibus dubitationes 
addis. 

fac. Quid est boe, quod animum incertat tuum? 

Pius. Latini et Greci nonne propier Christi 
fidem ceavenere? 

Rhac. lta est. 

Pius. Quomodo itaque id fleri potuit, ut hi fidem 
emerent, illi venuudarentur ?. Quid hoe fuerit? 
Nonue id potius impietatis quam pietatis est? 

Dic. Procul dubio impietatis illiusque nrazima. 

Rhec. Propterea nos illam non amplectimaur, 
lanquam quzcirca dogmata inpie egerit, et Patres, 
qui in cam venere, detestamur, tanquain qui fidem 
muneribus prediderint. Et reete agiinus, cum euam 
qui eorum impie opinionis particeps non fult, Ec- 
clesiam appellamus, illique veluti Synagoge, et not 
synodo contradicimus, exemplo divini Maximi. 
Naunque post quartaYn. synodum. Monothelitz? con- 
gregata synodo propriam lieresim palam przediea- 


D runt, Et eam universalem, heu. dementiam! orani- 


bus declarantes, et universum Orientew fere p-opria 
impietate prementes, divinum bunc virum cogebant 
ut secum concordiam conglutinaret : «Omnis, aiunt, 
Christi Ecclesia concors est. Solustu inter alies 
gloriaris, reliquos omnes prudeniia superare ? » 
llle vero duos ex discipulis, qui ipsi aderant, exte- 
ris omnibus in haeresim prolapsis, ad se trahens, 
amplectensque : «Vos, dicebat, Christi Ecclesia 
estis. » Sic scimus Stephanum sext» Constantipopo- 
litanz; synodi adversarium et oppugnatorem, illi- 
que modis omnibus refragantem, unde intelerabi- 
lia discrimina subiit, tandemque illi repugnaus, 
martyrio coronatus est ; ut si quis Ecclesiam con- 
spexerit fraudibus implicatam, juremerito dicet, 


983 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


08i 


decreto Maxlini ipsum solum Ecclesiam esse, indu- A τελευταῖον, ἑμαρτύρησε κατ αὐτῆς. Ὥστε kdv τις 


cereque alios, ne illi fidem adhibeaut d:cto homo- 
. logetz divinique Stepliani, 


Pius. Non alia dicent, qui Arium, Eunomium, 
Nestoijum, Eutychem et Dioscorum sequuntur, 
et uno. verbo omnes universalium  synodorum 
hostes, synodi Patres in ecclesiasticam pletatein 
nefarie egisse, ut propriam ipsi hreresim consta- 
biliant. Quonam porro in loco ponemus et Christi 
Ecclesiam, et (idem, si universales synodi a 
recto aberrarunt ? Non est hoc, non est. Neque 
enim polest synodus universalis errare. Haresis 


ἴδῃ τὴν Ἐκκλησίαν ἀπατηθεῖσαν, δύναται εἰπεῖν 
αὐτὸν µόνον Ἐχκλησίαν εἶναι χατὰ τὸν Ῥάξιμον, 
καὶ τοὺς ἄλλους ποιεῖν ἐχείνῃ μὴ πείθεσθαι, χατ 
αὑτὸν τὸν ὁμολογητὴν xai θεῖον Στέφανον. 

E04. Οὕτω φῄσουαι xa οἱ περὶ "Apttov, xal Βὺ- 
νόμιον, xai Νεστόριον, Εὐτυχέα τε, χαὶ Διόσχορον, 
xai ἁπλῶς πάντες οἱ τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων ἂν- 
τίπαλοι, ὅτι ἠσέδησαν, ol τῆς συνόδου Πατέρες, 
ἵνα τὸ οἰκεῖον δόγµα συστῄσωσιν. Καὶ ποῦ θήσομεν 
τὴν τοῦ Χριατοῦ Ἐκκλησίαν xai πίστιν, £l αἱ οἱ- 
xoupevixat αύνοδοι ἐπλανήθησαν; οὐκ ἔστι τοῦτο, 
οὐκ ἔστιν. Οὐ γὰρ δύναται οἶχουμενιχὴ σύνοδος πλα- 
νηθῆναι, Μάλλον δ᾽ αἴρεσίς ἐστιν εἰπεῖν τοῦτο. El 


est hoc. affirmare. Homologeta siquidem et di- B γὰρ ὁ ὁμολογητῆς xai θεῖος Μάξιμος εἶπεν, ἑχεῖνον 


vinus Maximus, cum se solum cum duobus suis 
discipulis Ecclesiam esse pronuntiat, recte et 
laudabiliter dicit. Non enim semetipsum divinus 
ile vir Ecclesiam esse existimabat, licet id au- 
dacter videretur asserere : sed plane demonstravit, 
cum suos duos discipulos amplecteretur, οἱ di- 
ceret : « Nos sumus Christi Ecclesia,» professionem 
sancte et universalis quarte synodi, et Romane 
Ecclesi in illis esse, et in illis manere, et illi 
in omnibus subdi, et in illius statutis perseve- 
rare ; idque ostendit, dum dicit : « Mittite ad Ro- 
wanum, ut venia vobis concedatur. Neque enim 
ipse simplex monachus vos possum ab hzresi 
absolvere.» Deinde ille non pro nmationali, sed 


pro universali sancta et magna synodo pugna- C 


bat, adversum. quam  hzretici mulias nationales 
particularesque synodo« cogebant. Divinus au- 
ten Stephanus illi synodo contradicens juste 
pieque agebat, cum illa non esset universalis, 
sed nationalis, et qua sanctum jus omne scelere 
ac perfidia  violaverat. Contra cnim  sanetos 
coacta fuerat. llinc in illa cum | omnes manus 
dedissent, ipse non cessit, sed restitit, illosque 
expostulavit ; quare eorum congregatio neque 
sancta fuit, neque universalis. «Quomodo, ait, 
universalem vestram synodum nuncupare audetis, 
cui placitum Romani praesulis non accessit ὃν 
Verumtamen synodum. Floreniize celebratam newo 
dicet, ^»eumenicam non fuisse, in qua papa, 
et imperator, et patriarcha, universus. denique 
orbis per oratores interfuit : proptereaque ipsam 
infallibilem esse asseveramus. Fieri namque po- 
test, ut. nationalis aberret, prolabaturque in hz- 
reses, ut quum jam diximus sancti. Stephani, et 
Ephesina prima latrocinalis nuncupata, alieque 
plurima contra homousion coactz. Sed. uuiver- 
salig minime faMi potest, ut sepe diximus. Id 
εἰ iia est, quanam ratione, cum hao universalis 
sit, Ecclesia fraudem passa est, qua nunquam 
a recto aberravit 

Rhac. Si alias in fraudem non incurrit, ut ais, 
at nunc incurrisse videtur : primum, quod nosiri 
pollicitationibus ae muneribus in synodo seducti, 
οἱ donis abundantibus monu contrectatis uniti 


µόνον Ἐκχκλησίαν εἶναι, μετὰ τῶν δύο αὐτοῦ µαθη- 
τῶν, καλῶς καὶ ἐπαινετῶς εἶπεν. OO Υὰρ ἑαυτὸν 
ἑνόμιζεν Ἐκκλησίαν εἶναι ὁ θεῖος ἐχεῖνος &vhp. εἰ 
καὶ θαρσαλέως φαίνεται εἰρηχὼς τοῦτο. Αλλ' ἔδειξεν 
ἑναργῶς ἐν τῷ ἀγκαλίσασθαι τοὺς δύο µαθητὰς αὖ- 
τοῦ, καὶ εἰπεῖν, Ἡμεῖς ἐσμεν ἡ τοῦ Χριστοῦ 'Ex- 
κ.λησία, ὅτι fj ὁμολογία τῆς ἁγίας καὶ οἰχουμενικῆς 
τετάρτης συνόδου, καὶ fj τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐκκλησίας 
bv ἡμῖν ἐστιν, καὶ ἐν ἡμῖν μένει, xal αὐτῇᾗ κατὰ 
πάντα ὑπείχομεν, xa τοῖς pot αὑτῆς ἑμμένομεν ΄ 
xai τοῦτο δείχνυσιν iv τῷ εἰπεῖν. « ᾿Αποστείλατε 
πρὸς τὸν Ρώμης λαδεῖν συγχώρπσιν, Οὐ γὰρ δύνα- 
μαι ἐγὼ λῦσαι ὑμᾶς τῆς αἱρέσεως, Obs ὑπάρχων 
μοναχός. » Εἶτα οὐχ ὑπὲρ τοπικῆς οὗτος, ἁλλ ὑπὲρ 
τῆς οἰχουμενικῆς ἁγίας καὶ μεγάλης τετάρτης συν 
ἀδου ἐμάχετο, τῶν αἱρετικῶν κατ' αὐτῆς πραττόν- 
των πολλὰς τοπικὰς xal μερικὰς συνόδους. *Q θεῖος 
δὲ Στέφανος εἰ τῇ συνόδῳ ἑχείνῃ ἀντεῖπε, δωαίως 
xii εὐσεξῶς ἐποίησεν. Ἐκείνη Υὰρ σύνοδος οὐχ Ív 
εἰχουμενιχὴ, ἀλλὰ τοπιχὴ, καὶ λίαν ἄθεος χαὶ ἆσι- 
θεστάτη. Κατὰ τῶν ἁγίων γὰρ σννηθροίσθη. "δεν 
ἐν αὐτῆ πάντων ὑποκυψάντων, αὐτὸς οὐχ ὑπήχου- 
σεν, ἀλλ ἀντέστη, xal Έλεγξεν αὐτοὺς, ὡς οὔτε 
ἁγία ἣν dj αὐτῶν αυνάθροιαις, οὔτε μὴν οἴκουμε- 
vixi. « Ilàc, φησὶν, οἰκουμενικὴν τολμᾶτε χαλέσαι 
τὴν ὑμετέραν σύνοδον, k' fj οὐχ ὁ Ῥώμης εὐδόχησε 
πρόεδρος; » ᾽Αλλὰ ταύτην τὴν iv Φλωρεντίᾳ δηλαδη 
γενοµένην, οὐ δύναταί τις εἰπεῖν μὴ οἰχουμενιχὴν 
εἶναι. Πάππας γὰρ ἐν αὐτῇ, χαὶ βασιλεὺς ὑπῆρχε, 
καὶ πατριάργχαι, xat πᾶσα dj οἰχουμένη διὰ τοπο” 
τηρητῶν * διὰ τοῦτο xal ἁπλανη λέγομεν αὐτὴν εἶναι, 
Τοπικὴν γὰρ δυνατόν ἐστι πλανηθῆναι, καὶ ἁπατηθῖναι 
αἱρέσει, ὡς 1j νῦν εἰρημένη τοῦ θείου Στεφάνου, 
xa ἡ ἐν Ἐφέσῳ τὸ πράτερον λῃστρικὴ xatovopa- 


«σθεῖσα, καὶ ἄλλαι πλεΐῖσται, αἱ χατὰ τοῦ ὁμοονσίου 


αυναθροιαθεῖσα:. Οἰκουμενιχὴ δὲ ἥχιστα πλαντθηναι 
δύναται, ὡς πηλλάχις εἴρηται. El οὖν οὕτω, πῶς 
ταύτης οἰχουμενικῖς οὔσης, ἡ Ἐχχλησία εὑρέθη 
ἁπατπθεῖσα, ἡ μηδἐέποτξ πλαντθεῖσα ; 


Ἱρακ. El ἄλλοτε o2x ἐπλανήθη, ὡς φἡ-, ἀλλὰ vuv 
ῥαίΐνεται πλα»ηθεἶσα * πρῶτον μὲν, ὃτι οἱ ἡμέτεροι 
ὑποσχέσεσι xal τιμαῖς ὑπαχθέντες ἐχεῖ, xoi δῶρα 
Y^ozYs κανα Ἰαθήντες ἠνώθησαν, καὶ " zéypaqav 


£85 


διαῤῥηδην ἑφάνη τοῖς πᾶσιν ἡ αὐτῶν γνώµη. ὁποία 
fv. ἝἜλεγον γὰρ ὁ μὲν, « Συνηρπάγην ixet, xci 
ὑπέχυφα τῷ Λατινισμῷ, xal νῦν μετανοῶ. Κακῶς 
Υὰρ ἑποίησα ΄ » ὁ δὲ, ε "H χείρ μού ἐστιν ἡ ὑπο- 
γράψασα. Ἐκχόψατε αὑτὴν, ὅτι χαχῶ: ὑπέγραφε. » 
Καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ οἱ πλείονες ἔλεγον. Οὐχοῦν 
σύνοδο» μετὰ δώρων λυµηναμένην τοὺς ἱεροὺς ἄν- 
6pa;. ἔτι xal βίᾳ ποιῄσασαν αὐτοὺς ὑπογρόψαι, 
ἡμῖν οὐκ ἔξεστιν ὑποδέξασθαι, χαὶ μᾶλλον, ὡς ἔφην, 
οἱ ἐχεῖ ὑπογράψαντες ὧδε τἀναντία αὐτῇ λέγουσι. 
Ὅ &' Ἐφέσου οὐ µόνον οὐχ ὑπέγραφεν, ἀλλὰ xol 
ἑλθὼν ἐς Κωνσταντινούπολιν, ἐπιστολὰς xal χεφά- 
lata χατὰ τῆς συνόδου xai τῶν Λατίνων ἑξέδωχε. 
Πῶς οὖν ἡμεῖς στέρξοµεν αύνοδον, ἣν αὐτοὶ οἱ συν- 
τιθέμενοι ἁποθάλλουσιν ; 


E604. Ἐγώ σοι xol τοῦτο χαθαρώτατα διασαφη- 
γίσω, καὶ μετὰ πάσης ἀληθείας τὸ πρᾶγμά σοι διη- 
γέσοµαι. El μὲν οκανδαλίζῃ, ὅτι δῦρα λαδόντες ot 
Πατέρες ὑπένραψαν, τοῦτο οὐ δεῖ σε ταράττειν, O0 
Υὰρ µόνον iv τῷ τέλει τῆς συνόδου τοὺς στατῆρας 


ἔλαδον οἱ Πατέρες, οὕστινας σὺ δῶρα κχαλεῖς. xol 


γὰρ κατὰ δίχαιον λόγον οὗ δῶρα, ἀλλὰ προµ{θειαν 
τῶν τροφῶν αὐτῶν ἕνεχεν εἴποι τις ἄν ' οὗ γὰρ εἷ- 
χον ἐχεῖνοι 'ποιεῖν τἀναλώματα, ἀπελθεῖν ἐς Ίτα- 
λίαν ἀπὸ flou ᾿Ανατολῶν. Πένητες γὰρ fozv."H οὗ 
γινώσκοµεν τὰς ἐπισχοπάς τε xay μητροπόλεις τῆς 
Ανατολῆς ἁπάσης, 0t. πενέσταταί εἶἰσι; Ταύτην 
γὰρ προὐβἆλλαωντο τὴν πρ/φασιν ol ἡμέτεροι, ὅτι 
ε Ox ἔχομεν Ἀναλώματα ἐξ οἰκείων * πένητες γάρ 
ἔσμεν, ἀπελθεῖν ἐς Ἰταλίαν. » Διὰ τοῦτο ὁ ἀοίδιµμος 
ἐχεῖνος χαὶ μαχάριος τῷ bvs: χαὶ θεῖος &vhp, Εὐγέ- 
vto; δη)αδῆῃ ὁ τῆς πρεσθυτέρας ᾿Ῥώμης ἀρχιερεὺς, 
πλσαν viv πρ’σοδον αὐτοῦ, καὶ 0) µόνον αὐτὴν, 


ἀλλὰ xal σχεύη αὐτοῦ ἀρνυρᾶ χαὶ χρυσᾶ χατηνάλω- - 


σεν kx τούτῳ τῷ ἔργῳ, xal τελευταῖον τὴν μήτραν 
αὐτοῦ ἑνέχνρον ἔδωχε τοῖς Φλωρεντίοις, τεασαρά- 
xovtx χιλιάδας χρυσίνους παρ) αὑτῶν δάνειον λα- 
6v», xal ὑπόχρεως ὁ ἁγιώτατος ἐχεῖνος ἐγένετο, 

,lva uh ΥοΥγίσῃ τις τῶν Τραιχῶν διὰ τὸ σιτηρέσιον 
αὐτοῦ. Ἁλλ' ἐχεῖνοι ἔτι τῶν χρυσίνων ὄντων kv ταῖς 

€ yspolv αὐτῶν χατελάλουν αὐτοῦ, ol ἀχάριστοι, ὥσπε 
xa νῦν ἔτι moi Ust. Πορεύονται γάρ τινες ἐχεῖ ζη- 
φοῦντες ἑλεημοσύνην, καὶ ἑλεοῦσιν αὐτοὺς πρῶτον 
ὁ πάππας, εἶτα οἱ χαρδινᾶλεις * ἐχεῖθεν δὲ ἐδεργό- 
μενοι, Όδρεις κα’ λοιδορίας χατ᾽ αὐτῶν ἀναιδέστατα 
χέουσιν. Διατί οὖν, εἰπέ pot, τὰ τοσαῦτα xal τοιαῦτα 
ἀναλώματα προκατεθάλετο, xal ὑπέστη τὴν τοταύ- 
την ζημίαν; Τίνος ἕνεχεν: "Iva. χερδήσῃ ἓπίγειόν 
4t; "H ἵνα τύχῃ μείζονος ἀξδιώματος; "I1 ἵνα ποιῃ- 
σωσιν αὐτὸν οἱ Γραιχοὶ µείνονα παρ᾽ ὅ ἣν; 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT 


μετὰ δὲ την ἐς Κωνσταντινούπηλιν αὐτῶν ἐπάνοδον Α sunt, εἰ subscripserunt ; post. vero Constantino- 


996 


polim reditum palam omnibus eorum sententia, 
qualis esset, innotuit. Namque ex his alivs dicebat : 
« Ibi seductus sum, et Latinismo subscripsi, et 
nunc me facti poenitet ; improbe enim egi. » Alius, 
«Manus mea est, qua subscripsit, abscidite illain, 
qua nefarie subscripsit.) Et has potissima eornm 
pars huuc in modum voces conjiciebat, Quare 
synodum, qna muneribus sacros viros decepc- 
rat, vel vietiam eosdem coegerat ad. subscriben- 
dum, haud fas est nobis accipere, et praecipue 
cum qui in δα subscripserunt hisce in partibus 
illi contraria asseverant. Ephesins vero non tan- 
tim non subscripsit, sed et Coustantinopolim 
accedens epistolas et capita adversus οπού. 


5 Latinosque ipsos publicavit. Quomo:lo itaque nos 


eam synodum amplectemur, quain ipsi, qui eam 
fecerunt, rejiciunt ? 

Pius. Etiam hoc tibi clarissime enodabo, et 
quamverissime rem narrabo; nam si scanda- 
lum pateris, quod muneribus acceptis Patres 
subscripserunt, ne turberis animo. Neque enim 
ahsoluta synodo tantum ststeras Patres accepe- 
runt, que !u munera vocas ; namque si quis 
juste ac recte loqui amat, eos non munera, sed 
provisionem comparandorum alimentorum causa 
appellabit ; neque enim erant illis expensze ad 
veniendum ex ipso ortu solis in Italiam. Paupe- 
res enim erant. Annon scimus episcopatus ac 


6 metropoles totius Orientis paupertatem una per- 


ferre gravissimam ? Hunc scilicet przetextum, 
nostri proponebant : «Nos non habemus ex pro- 
pris expensas; neque enim 4 pecunia perbene 
valemus, ut in Italiam adnavigemus.» ldeo per- 
celebris ille, et vere beatus et divinus vir Euge- 
nius senioris Rom» presul omnes suos reditus, 
nec eos solum, sed et supellectilem argenteam 
et auream pro hoc opere consumpsit, et taudem 
mitram suam oppigneravit Florentinis quadragiu!a 
aureoruia. nummum millibus acceptis, eb grau- 
dem pecuniam sanctissimus ille debuit, ne quis 
Grecorum defectu. stipendii obuurmuraret. Ve- 
rumtamen illi, vel tenentes nuuumos aureos pra 
manibus, de eo ingrati obloquebantur, quemad- 
modum nunc quoque faciunt. Quidam enim co 
eleemosynz comparanda causa proficiscuntur, et 
ab illis ad misericordiam propensis impetrant 
primum a papa, deinde a cardinalibus ; inde 
postmodum exeuntes , injuriis ac contumeliis 
eosdem quam impudentissime proscindunt. Quare 
ergo, die sodes, tot tanlmque expensa perso- 
lute sunt, et tantum damnum ac detrimentum 
acceptum ? effare. An ut terreni quidpiam lucri- 


faceret ? An ut ingentiorem dignitatem eonsequeretur ? Àn ut major quam essel ab ipsis Grecis 


fieret ? 

*Pax. Ναὶ διὰ τοῦτο ἑχάλεσε τοὺς Γραικοὺς, ἵνα 
abb βεθιιώσωτιν, ὅτι ἱχανῶς παρὰ τοῦ ἀντιπάππα 
ἠνωχλεῖτο, xai σύνηδος xat' αὐτοῦ ἓν Ώασιλείᾳ ἐγέ- 
φετο. Kal εἰ οἱ ἡαέτεροι οὖχ ἀπῆλθου, χαταθδ.χανό- 


Rnac. Certum est, propterea couvocasse Grzcos, 
ut ipsum constabilirent, cum non modicum ab 
antipapa negotium exliiberetur, et synodus contra 
eum Dasilew celebraretur. Quod si nostri non 


287 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 


988 


accessiseent, ab illa synodo condemnatus, et A µενος παρὰ τῆς συνόδου ἐκείνης, ἔμεινεν ἂν γυμνὸς 


dignit:te illa spolia'us, privatus vixisset ; ideo 
necessitate pulsus. Grzvos ad. se accersivit, ut 
ab ipsis Grecis conflriaaretur, reprimerctque 
adversus se Dasilez: coactam synodum, hostes- 
que obtercret, 

Pius. Sed hoc quam longissime abest a vero, 
hleo cos accivisse. Ante enim Basileensem syno- 
dum et antipapam creatum pertinentia ad sy- 
nedum tractabantur, et oratores ex anibabus par- 
tibus in utrisque partibus excipieb3ntur. Quare 
hoc neque. robur habet, neque veritati innititur. 
De autipapa porro, ut res se habuerit, ipse tibi 
aperte. dicam, Antipapa hic peroptabat quidem 
creari, non enim creatus est ab iis qui optime 
callebant, non bonum esse dividere, et in partes 
distrahere Ecclesiam Dei. Rem, uti facta est, dico. 
Tu audi. Quidam ex cardinalibus poutificem illum, 
qui tim. prieerat, pro nonnullis capitibus incu- 
sirunt ; non pro haresi, apage, sed pro quibus- 
dam ad res ecclesiasticas spectantibus negotiis. 
ltaque cum non possent Rom: in sede et prin- 
cipatu illius judicium adversus eum exercere, 
ad Francos secessere : ibique congregati urge- 
hant, ut conveniret. Papa ire recusavit; illi 
minabantur, sí non proficisceretur, alium se pon- 
tüficem electuros. Coor:» sunt turba, schisma 
el contentiones, ul fleri inter. liomines suevit, 
et partiti. sunt -ecclesiastica officia. Dem bac 
agerentur, tentavit unus ex iisdem antipapa fleri, 
vermunamen cardinales, sapientia — et pruden- 
tia, qua pollent, freti, eum convicio rejecerunt, 
cum judicassent injustum impiumque esse Eccle- 
siam discindere ac in partes dividerc. An ideo ita- 
que accivlt Graecos, ut opem ferrent * Et quam οὐ 
causam? Án ob divitias ? Sed Grecis ab eo sumptus 
atque alimeuta suppeditabantur. Απ ob sapientiam ᾖ 
Seu una [talia plures doctos quam universus Oriens 
alit imperitos. Lli soli schiswa foveruut ; illi soli et 
sine Graecis in concordiam rediere. £furro unum no- 
verat Romanus. arcbiprzsul, idque synodo Dasi. 
- Jeensi. refercbat, grave vulnus ante ownia curandum 
sanandumque esse, qui esta Romana Ecclesia Grz- 
torum recessus ; magnauique lizresim inter eos sae- 
Vire, cum non fateantur. processionem Spiritus san- 
eti etiam ex Filio : « Agiteigitur, dun adhuc res vi- 
gent, tante talique nationi provideamus; neque enim 
patior illius excidium intueri, Tum postea rebus 
ciiom nostris providebimus.» Et ita factum est, οι! - 
nesque pontifici audientes, ex Basileensi synodore- 
versi ad Ferrariensem accesserunt, et venerati 
eunt pontifjeeu, veniam consecuti, ld praestant, qui 
Ecclesiam bonore prosequuntur : id agunt, quibus 
salus propria curd est; non ut vos, qui in liber- 
talem per vos vindicali, vosmetipsos, et patriarchas, 
ei archiepiacopos constituistis, el dignitates ac 
privilegia Ecclesie subripuistis, ea, inquam, qua 
»uni pauriarcbarum et archiepiscoporum enm siu- 
plicea sitis sacerdotes, et biezomonachi et depouilis, 


εῆς ἀρχιερωσύνης' διὰ τοῦτο ἀναγκασθεὶς, τοὺς Γραι. 
χοὺς ἐχάλεσε σρὸς ἑαυτὸν πορευθῆναι, ὅπως διά τῶν 
Γραικῷν βεθαμωθῇ, «at €àv ἐν Ἡασιλείᾳ χατ᾽ αὑτοῦ 
πρωπώρηται αύνοδον, καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ xata- 
6433. 

EbA. Tooso μὲν ἀληθὲς οὐχ ἔατιν, ὅτι διὰ τοῦτο 
αὐτοὺς ἐἑχάλεσεν. Πρὸ γὰρ τῆς ἐν Βασιλείᾳ συνόδου 
xai τοῦ ἀντιπάππα ἐχινοῦντο τὰ τῆς συνόδου, xal 
οἱ πρέσδεις τοὺς πρέσδεις διεδέχοντο ἐξ ἀμφοτέρων 
τῶν μερῶν ἐν ἀμφοτέροις τοῖς µέρεφι. Λοιπὸν τοῦτο 
eüx ἔχει ἰσχὺν οὐδ ἀλήθειαν. Περὶ δὲ τοῦ ἁντι- 
πάππα πῶς ἐγένετο, ἐγώ σοι λαμπρῶς δνηγήσοµαι. 
'Ü ἀντιπάππας οὗτος ἑδούλετο μὲν γενέσθαι, οὖχ 
ἐγένετο δὲ παρὰ τῶν εἰλόσων ἀχριθῶς. οὐ καλὸν εἷ- 
va: σχίζειν xal κατατέμνειν τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐκ- 
χλησίαν. "Όπως δὲ ταῦτ) ἐπράχθη, ἄχουσον. Τινὶς 
τῶν καρδινάλεων ἑἐπελάδοντο τοῦ τότε πάπτα εἷς 
vivax χεφάλαια o) περὶ αἱρέσεως, ἅπαγε, ἀλλὰ περί 
τινων ἐχχλησιαστικῶν πραγμάτων. Οὐχοῦν μὴ ὃδυ- 
νάµενοι &v τῇ "Pops iv τῷ θρύνῳ xal τῇ ἀρχῃ οὐ- 
$00 αὐτῷ ἐγχαλεῖν, ἐξῆλθον εἰς τὰ µέρη τῆς Φραγ- 
χίας, χἀχεῖ συναθροισθέντες. ἔνάλουν αὐτὸν ἀπελ- 


᾿θεῖν, ὃς οὖν Άθελεν ἀπελθοῖν. Ἐκεῖνοι δὶ Ἰπείλουν 


αὐτῷ, cl οὗ πορευθείη, ποιῄσειν ἕτερον πάππαν. 
Ἐγένετο ἐπὶ τούτῳ σχίσμα, χαὶ ἔρι:, xal quiovet- 
xis, ὡς εἰώθασιν κποιεῖν οἱ ἄνθρωποι, xai foEavte 
Διανέμειν τὰ ἐχχλησιασςικὰ ὀφφίχισ. Καὶ ἐδούλετο 
μὲν ἐπὶ τούτῳ γενέσθαι τις ἀντικάππας, ὑτὸ δὲ τὴς 
σοφἰας xai γνώσεως αὐτῶν πάλιν ἐπείσθησαν, xà- 
κεῖνον ἔακωφαν βονλόμενον γενέσθαι ἀντιπάππαν. 
Διάτι ἔγνωσαν οὗ δίχαιον εἶναι, οὔτε μὴν ὅσιον, xa- 
ς«ασχίζειν καὶ διαιρεῖν τὴν Ἐκκλησίαν. "Δρα ἕνεχεν 
700100 ἑχάλεσε τοὺς Γραιχοὺς, ἵνα αὐτῷ βοηθήσωσι, 
Τίνος χάριν ; Διὰ τοῦ πλούτου αὐτῶν; Kal πῶς: 
Ότι ἐχεῖνοι ἑτρέφοντο παρ) αὐτοῦ. Διὰ τῆς σοφίας 
αὐτῶν; Καὶ πλείονας σοφοὺς ἔχει fj Ἰταλία ἢ ὅλη 
ᾖ ᾽Ανατολὴ ἰδιώτας, Αὐτοὶ μόνοι ἐποίησαν τὸ σχίσµς, 
αὐτοὶ µόνοι xai τὴν εἱρήνην ἐποίησαν, xel χωρὶς 
τῶν Γραικῶν. "Ev οἶδεν à «fic. 'Ῥώμης ἀρχιερεὰς, 
καὶ τοῦτο ἔλεγε τῇ tv Βασιλείᾷ συνόδι, ὅτι τὸ µέτα 
τραῦμα δεῖ θεραπενθΏναι xal ἰαθῆναι πρῶτον, 6 
ἐστιν ἁποσχίρτησις τῶν Γραικῶν ἀπὸ τῆς Ῥωμαῖ- 
χῆς Ἐκκλησίας, xai ὅτι µεγάλη αἴρεσιό νοσηλεύθ- 


p ται ἐν αὐτοῖς, μὴ ὁμολογεῖν τὴν ἑχπόρευσιν τοῦ ἁγίου 


Πνεύματος χαὶ ἐκ τοῦ Ylou. « Ἔλθετε ov, ἐπειδὴ 
τὰ πρἀγμµατά εἶσιν ἓν τῇ ἀχμῇ, ὅπως θεραπεύσω- 
p&v τοαοῦτον xai τηλικοῦτον γόνος. Οὐ yàp δύναμαι 
τὴν αὐτοῦ ἀπώλειαν καθορᾷν. Eizo ἑμθλέψωμαν xal 
εἰς τὰ ἡμέτερα.» Καὶ οὕτως ἐγένετο, Kal ἑπείσθη- 
σαν ἅπαντες, xal ὑπέατροφαν ἀπὸ τῆς bv Βασιλείᾳ 
συνόδου πρὸς τὴν ἐν Φεῤῥαρίᾳ, xal προαεχόνησαν 
τῷ πάππᾳ, xal συγχώρησιν παρ αὐτοῦ ἔλαδον. 
Ote κοιοῦσιν οἱ τὴν Ἰκκλησίαν τιμῶγτες" οὕτω 
πράττουσιν οἱ τῆς σωτηρίας αὐτῶν ὀρεγόμενοιν xol 
οὐχ ὡς ὑμεῖς, οἵ τινες ἐγένεσθε αὐτόνομο», xal éxa- 
θίσατε ἑαυτοὺς πατριάρχας, χαὶ ἀρχιςπιαχόπους, 
xai ἡρπάσατε τὰ ἀξιώματα τῆς Ἐκκαληαίας, πα- 
τριαρχικὰ λέγω δὴ xai ἀρχιςπισκοπιχὰν qtÀOL ite 


93) 


DISCEPTATIO PRO CONC FLORENT. 


990 


pet; xa* ἰε spopóvo x?! ὄντες * καὶ χαθαίρετε καὶ ἁρ- Α εἰ alter. alterum a saciis arcetis. Quare non. antipap:e 


T^v ποιεῖτε εἷς τὸν ἕτερον. "scs οὗ διὰ τν ἀντι- 
Ἱ.ἅππαν, ὡς εἴρηται, ὁ Εὐγένιος ἐκάλεσε τοὺς Γραι- 
χοὺς, ἀλλ ἵνα εἰρηνηποιῆσῃ τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ 
αυνάψῃ τὰ διεστῶτα. xat τὰ διεσχορπισμένα τοῦ δε- 
σποτιχοῦ σώματος µέλη συναρµόσῃ, xa! συναγάγῃ 
εἰ; ἓν µέλος. Διὰ τοῦτο xal τὰ ἴδια χρήματα μετὰ 
γαρᾶς ἔπεμφε. Καὶ εὐθὺς πρ) τοῦ ἐξελθεῖν τῶν oi- 
χείων οἴχων, ἔλαδεν ἔχαστος τὸ τεταγμένον . αὑτῷ 
σιττρέσιον. Καὶ οὕτως ἔτρεφεν αὐτοὺς, ἀπ᾿ αὐτῆς 
ὀτληνότι τῆς Πόλεως μέχρι τέλους. Καὶ διὰ τῶν áva- 
λωιάτων αὐτοῦ ἆλθον εἰ; τὴν Ἰταλίαν, καὶ βασι- 
λεὺς, xal πατριάρχης. xai ὁ λοιπὸς χλῆρος ’ καὶ o) 
μόνον τοῦτ», ἀλλᾶ καὶ ὁπλοφόρους ἐμισθώσαντο δισ- 
χιλίους ἄνδρας , Ῥ]έπειν τὴν Κωνσταντιγούπολιν 
µέχρι τῆς ἑπανόδου τοῦ βασιλ έως, διὰ τῶν ἐχείνου 
χογμάτω». Καὶ οὖν εὐθὺς ἑλθόντες ἠνώθησαν, ἀλλ’ 
ἡ ωνίσοντο ἐνιαυτοὺ: δύ0 τὰ µέρη ἀμφότερα, καὶ 
ὁ ἀἁγὼν τὸν ἀγῶνα ἐδέχετο, καὶ $ διάλεξις τὴν διά- 
λεξιν, καὶ οἱ διαλεγόµενοι οὐχ ἡσυχίαν ἆγον, à 
Ὀγρύπνουν ἐπὶ τούτρ μελετῶντες νύχτα τε χαὶ ἡμέ- 
pav, xal ἑσπούδαζον ἕχαστος ὑπερασπίζεσθαι τοῦ 
οἱχείου μέρους, ἕως Ζτου συνεπεράνθη τὸ ἔργον, xat 
ἠνώθησαν μετὰ χαρᾶς, τῆς ἀληθείας, xal οὗ δώρων 
ἕνεχα, xal ὑπεχώρησαν τῷ δόγµατι, μὴ δυνάμµενοι 
ἀντιλέγειν, οὕτω λαμπρῶς φανέντι, χαὶ ὑπέγραφαν 
ἀγαλλόμενοι μετὰ προθυμίᾳς ἁπάσης τε χαὶ οὐ βίας, 
ὡς λέγετε. Καὶ λειτουργίας γενομένης ἀνεγνώσθη ὁ 
ὄρος, xal οἱ ἡμέτεροι ἀρχιεπίσκοποι ἑνδεδυμένοι 


causa Eugenius Gr:zecos accersivit, sed ut. paceu in 
Ecclesia componeret, et inter discissos concordiaus 
conglutinaret, et Dominici corporis dispersa mgembra 
conjungeret, et in uuum obstricta compoueret. 
Propterea proprias quoque pecunias non sine in- 
genti animi promptitudine et gaudjo mísit, Sta- 
timque singuli antequam domo egrederentur, yprae- 
scriptum sibi stipendjum 3ccepere, et bac ratione 
eosdem abipso urbis Constantinopotitanz egressu 
ad regressum in ipsam alebat, et expensis illius ve 
nerein Italiam et imperator, et patriarcha, et r«li- 
quus clerus ; neque id solum, sed armati etiam. ho- 
mines bis mille ejusdem pecunia conducti fuere, ut 
da Constantinopolim reditum imperatoris defende- 


: rent. Neque suo accessu subito unionem amplexi 


sunt, sed per continuos duos annos utraque para 
disputationibys incumbebat, et concertatio concerta- 

tionem excipielat, οἱ congressus congressum ; ne- 
que qui disputationibus praeerant, unquam quiesce. 
lant, sed argumenta animo volventes, noctes dies- 
que pervigilabant, οἱ quisque pro tutan.la $ua Senteue 
tia nimio operesumebat operam, quousque tandem 
res exitum habuit, et unio perfecta fuit cum gaudio 
veritatis, non munerum gratia, manusque dogmnati 
dedeiunt, cum contra hiscere non possent, claro adeo 
patentique, letique subscripsere volentes lubeutes- 
que, non coacti, ut vos dicitis : sacroque misse sa» 
crificio peracto, deflnitio lecta est, nostrique archie- 


τὰς ἀρχιερατικὰς στολὰς ἅπαντες ἐν αὐτῇ σαν, καὶ C piscopi archieraticis vestimentis induti omnes ade- 


6pxou δοθέντος ἓν τῷ δεσποτικῷ σώματι Ίδη ἱερουρ- 
γηθέντι͵, ὡς οὕτω φρονεῖν xal πιστεύειν εἰς τὸ ἑξῆς, 
ol πάντες ἁσμένως ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν ὤμο- 
σαν, οὕτω πιστεύειν.τε xal φρονεῖν, xai ἀλλήλους 
μετὰ δακρύων xal χαρᾶς ἀπείρον Ἱσπάδαντο, ὡς τὸ 
πολυςτὲς τουτὶ σχίσμα ἔτυχε τῆς ἰάσεως, καὶ Ἆρι- 
στιανοὶ ὀρθόδοξοι Γραικοὶ χαὶ Λατῖνοι ἓν ταύτῃ ἄνη- 
γορεύθησαν. Καὶ à ὄρος εἰς πᾶσαν την οἰκουμένην 
διέδραµεν, Ἑλληνιατι χαὶ Ῥωμαῖστὶ γεγραμμµένος. 
Καὶ αὐτὸς, ὃν λέγεις Ἐφέσου, παρὼν ἣν àxst, ἔνδε- 
δυµένως xal αὐτὸς τὴν ἀρχ.ερατιχῆν αὐτοῦ στολΏν 
μετὰ τῶν λοιπῶν, xal ὕμνους ἔδωχαν τῷ θεῷ καὶ 
δοξολογίας τὰ µέρη ἀμφητέρα, τῷ συνάφαντι πάλιν 
τὰ µέλη τοῦ μυστικοῦ αὐτοῦ σώματος, τοσοῦτον ἤδη 
χρόνον διεῤῥῥωγότα, Καὶ οὐρανὺς μὲν πὑφράνθη τῇ 
ἡμέρᾳ ἑἐχείνῃ, ΥΏ δὲ Ἰγαλλιάσατο, χαὶ ἄγγελοι τοῖς 
ἀνθρώτοις συνἐχαιρον. Πῶς οὖν, ἁδελφοὶ, τοιαύτην 
xai τοσαύτην χαρὰν εἰς θλίψιν ὑμεῖς καὶ χατήρειαν 
μεταποιεῖτε; 

"Pax. Οὐκ ἤχουσας, ὅτι αὐτοὶ ἐχτῖνο:, οἱ ἐκεῖ 
ὑπογράψαντες bv Κωνσταντινουπόλει γενόµενοι, tá- 
vavila ἔλεγον, καὶ ὅπως ὁ Ἐφέσου οὐκ ἐπείσθη, 
o503 ὑπέγραφε, μᾶλλον δὲ καὶ στραφεὶς, χατὰ Aa- 
Ξένων ζυνέγραφεν; Ἐπεὶ οὖν ἐχεῖνος, ὕστις ὑπῆρχεν 
εἲς τῶν δ.αλεγοµένων, οὐχ ὑπέγρα-εν, πῷς ἡμεϊς 
τῇ σννόδῳ ταύ:ῃ συναινέσοµε»; Εἶτα xai τοῖς ὑτιο 
γράφασι µεταμέλει, ὡς xax; ποιῇσασι) ὑπηγράφα', 
κα) διὰ τοῦτο τὰς χεῖρας εἰς top ty ἐξέτεινον, xal τῷ 


Ἔγέσν 3Goveiópow καὶ αὐτὸν ἐμανάρινν gr 


D eo die Letatum est, 


rant, et jurejurando super Domini corpus jam cou- 
secratum dato acceptoque, ita se sentire et in poste- 
rum credituros omne avide utriusque partis jura- 
runt, ita tenere et credere; mutuisque se amplexibus 
deosculabantur non sine lacrymis et inenarrabili 
gaudio ; quod diuturno sclismati remedium allatua, 
et Christiani orthodoxi tum Greci, tum Latini in 
ea acclamati sunt, et definitio per totum terrarum 
orbem convolavit, Grece BRomaneque conscripta. 
Et quem ipse dicis, Ephesius aderat cum aliis, 
suis archieraticis vestibus amictus, εἰ hymnos et 
collaudationes pars utraque exhibuit Deo, qui rur- 
sus sui corporis mystici membra tanto discissa tem- 
pore in unum coalescere fecit. Et cce'um. quidem 
terra. exsultavit. gaudio ei 
angeli cum hominibus ejusdem voluptatis partici4 
pes facti sunt. Qua causa itaque fratres talem ae 
tantam letitiau in moerorem ac tristiliam couimu- 
tatis ? 

. Rhac. Nonne audisti eos ipsos qui synodo sub- 
scripserunt, cui Consfantinopoliin venissent, con- 
traria qsseruisse? Ephesiym neque wanus dedisse 
neque subseripsisse, imo reversum in patriam ad- 
versus Latinos multa scripto tradidisse ? Cum ita- 
que is quiex disputantibus αμ fuerat, non sul» 
scripsit, quomodo nos illi synodo assensu. wi- 
huemus ? Pr:eterea eqs. qui subscripserant, pqgyi« 
tet quod nefarie egissent, ideoque manus ad cs- 
cil ulum proten'ieljant, οἱ Ephesiu patiocinaban- 


991 


JCSEPII!I. METIONENSIS EPISCOPT 


99? 


tir, et beatum przedicabant, quod Latinismo nun A ὑποχύψαντα τῷ Λατινισμῷ. "Olzv. ἔδωκαν ἡμῖν ἓν- 


subscripserat, Hinc ansam nobis dederunt. conmi- 
niscendi synodum illam fictitiam esse, et illius 
decre!'nm. Propterea nos neque illi suhbjicimur, 
neque reverentiam exhibemus, sed eam potius 
rejicimus ac exsecramur. 

Pius. Moc non in synodo Florentina tantum 
actum est, sed et in aliis, qua illam przecesserant. 
Multi etenim post absolutas synodos variis adver- 
sariorum studiis distracti, suismet ipsorum pro- 
fessionibus anc subscriptionibus repugnantia fabu- 
laban!ur, At non propterea syuodi illius vel aucto- 
ritas imminuebatur, vel decretum rejiciebatur. Et 
s»ne Ephosium non subscripsisse mirum non est. 
Una hirundo, ut proverbio fertur, ver non facit ; 
unus, nu'lus. Plurium sententia robur babet. Scito 
niliilominns 3b Ecclesia aceurate postulatum. fuisso 
ut rationem redderet, quam ob causam a synodo 
ipse dissentiret, illique refragaretur ^ non. subscri- 
hens. Quz cum ille audisset, continenter ad im- 
peratorem advolavit, et cum lacrymis eidem sug- 
gessit : « Domine imperator, synodus mandat ut 
reddam tationem quare ipse non subscribo. Sacra 
iua majestas optime. novit me ad extremum usque 
diem contradixisse, et disputationes in ine. acriter 
suscepisse, Nurc adeo subito illis quie hostiliter 
pe:secutns sum, subscribere, me senem εἰ ponti- 
ficem pudet. Ne. seuectutem meam contumelia af- 
ficiatis, οἱ stultus infansque Italis videar. Com- 
miniscere, domine imperator, ut. pro wc  respon- 
deas, diuturniora tempora concedantur ; maximam 
in ignominiam cadam, ut ipse existimo, si hic 
suhscripsero. » [linc imperator pro eo synodum 
exoravit : « Dimittite liunc. mihi, dixit, ipseque 
ilum faciam, ut Constantinopoli subscribat. » Ve- 
mere itaque Constantinopolim, imperator, et de- 
mort:ia üxore. imperatrice inventa, tristis in luctu 
erat, et patriarcha Ecclesi nullus aderat. Ephe- 
sius ubi vidit plebem sibi applaudentem, quod non 
suhscripserat, et multitudinem adorantem tanquam 
Moysen et Aaron, et collaudantem sanctumque 
compellantem, inveni'etque quod — desiderabat, 
aque impense oppetebat, ut. magis ipse quam sy- 
nodus 3 plebecula commendaretur, in proposito 
perstitit, concitusque adversus synodum — Latinos- 
que ipsos scripsit. Namque «u fratre Joanne ad 
disserendum conquirebatur. Sed ille certamen for- 
midans, neque valens se palam opponere, aufugit, 
indeque in angulis latitans scribebat multa, effu- 
tiebatque, cum nullus esset, qui refelleret, Reliqui 
similiter qui simu! convenerant, videntes vulguin 
ita in Latinos concitum, ab eoque sc cum Latinis 
sentientes, et Azymitas impudenter satis compel- 
lari, neque antistites, neque Christianos minimum 
haberi, per ironiam civibus dicebant : « Quid ita in 
nos furitis, quod subscripsimus? improbe egimus. 
En manus, qu:e in synodo subscripserunt, absci- 
dite eas. » Hzc dicebant impetum vulgi. adversum 
se audacter debacchantem freaantes. Quod. si vcre 


νοῆσαι πεπλασμένην εἶναι τὴν cuvóbov, xal τὸν ὅρον 
αὑτῆς. Διὰ ταῦτα οὖν ὑποταγὴν καὶ εὐλάδειαν ab: 
Ἠχιστα δίδοµεν, μᾶλλον δὲ ἀποδιώχομεν αὐτὴν, xal 
ἁποδ,οπομποῦμεθα. 


EVA. Τοῦτο οὐκ tv τῇ συνόδῳ µόνον τῇ iv Φλω- 
ῥρεντίᾳ ἐγένετο, ἀλλὰ xaX iv ταῖς πρὸ αὐτῆς. Πολλα 
γὰρ μετὰ τὴν διά)υσιν τῶν αυνόδων ἔσχιζον ἑαυτοὺς 
ὀρέξεσι τινῶν ἑναντίων, xal τἀναντία ταῖς αφῶὼν 
αὐτῶν ὁμολοχγίαις ἔλεγον, χαὶ ὑπογραφαῖς  ἀλλ᾽ οὗ 
διὰ τοῦτο τὴν σύνοδον ἑχείνην τὸ παράπαν ἑσμίχρυ- 
ναν, οὐδὲ ὁ ὄρος αὐτῆς ἁπωθεῖτο. Ὅτι δὲ ὁ Ἐφέσου 
οὐχ ὑπέγραψεν, οὐδὲν θαυμα στόν. Μία χελιδὼν ἔαρ 
οὗ ποιεῖ, χατὰ τὴν παρο:μίαν" εἷς, οὐδείς. Tov 
πλειόνων d$ ψῆφος νικᾷ. Πλὴν ἴσθι, ὅτι ἐνητήθη 
ἀχριθῶς παρὰ τῆς Ἐκχλησίας, ἵνα δῷ λόγον lw 
τρόπῳ σχίζεται τῆς συνόδου, καὶ αὑτῇ ἀνθίσταται, 
ph ὑπογράγαι βουλόμενος. "0; μαθὼν σπουδῇῃ πρὺς 
τὸν βασιλέα τρέχει, χαὶ μετὰ δαχρύων τῷ βασιλεῖ 
προσανέφερε λέγων” « Κύριε βασιλεῦ, fj σύνοδος 
παραχελεύεται (v' ἀποδώτω λόγον , τίνι λόγῳ οὐχ 
ὑπογράφω. 'H ἁγία βασιλεία σου καλῶς ἑἐπίσταται 
ὅτι ἕως τῆς χθὲς ἀντέλεγον, χαὶ διελεγόµην vev- 
ναίως. Νῦν δ᾽ οὕτω ταχέως ἅμα xat ἅμα χαθυπο- 
γράψω, εἰς ἃ βαρέως ἠναντιούμην, αἰσχύνομαι τᾶχα 
γέρων xot ἀρχιερεὺς ὑπάρχων. Mf; µου τὴν πολιὰν 
ὑδρίσητε, xal φανῶ τοῖς ᾿Ιταλοῖς µωρός τε xal ἆμα- 
θής. Φρόντιτον, χύρι: βασιλεῦ, ἀπολοχίαν δοῦναι 


C ὑπὲρ ἐμοῦ. "Art παρελθεῖν ὀλίγος χαιρός. Αἰσχύ- 


viv µεγίστην ἡγούμενος τὴν ὑπογραφῆν µου ἆπο- 
δοῦναι ἐνταῦθα. » "Όθεν ὁ βασιλεὺς ὑπὲρ αὑτιὸ 
δεηθεῖς τῆς συνόδου, « "Άφετε αὑτὸν ἐμοὶ, » ἔφη, 
ε καὶ ἐς Κωνσταντινούπολιν ποιῄσω αὐτὸν ὑπο- 
γράφαι.2 "Ηλθον οὖν εἰς Κωνσταντινούπολιν, xat ὁ 
μὶν βασὺεὺς εὗρε «hv βααίλισσαν αὐτοῦ τεθντ- 
χυῖαν, καὶ ἐπένθει ' ἐν δὲ τῇ "Exxon sla. πατρ:άρχης 
οὐκ fjv. 'O Ἑφέσου εἶδε τὸ πλήθος δοξάζον αὐτὸν, 
ὡς μὴ ὑπογράψαντα, χαὶ προσεχύνουν αὑτῷ οἱ ὄχλοι 
χαθάπερ Μωῦσεῖ xa 'Aapüv, xal εὐφήμρυν αὑτὺν 
καὶ ἅγιον ἀπεκάλουν. Εὗρε δὲ, ὃ ἐτπεθύμει τε x3 
ἐγλίχετο, ἵνα δοξασθῇ παρὰ τοῦ κοινοῦ λαοῦ πλέον 
τῆς συνόδου αὐτὸς, χαὶ ἐνέμεινεν ἐν αὐτῷ. Καὶ 
παραχιντθεὶς ἔγραφὲ xal κατὰ τῇ; συνόδου x2Y τῶν 
Λατίνων. Ἐχεῖ γὰρ ἐζητεῖτο παρὰ τοῦ φρὰ Ἰωάν- 
voy ἐν τῇ διαλέξει, xat αὐτὺς δειλιάσας τὸν ἀγῶνα. 
ἔτι δὲ καὶ μὴ δυνάμενης ἀντιλέχειν εἰς τὰ φανότατα, 
ἀπέδρασε ' χάνταῦθα ἓν ταῖς γωνίαις Ὑενόμενος 
συνἐγραφέτε, καὶ ἔλεγε μηδενὸς ἑλέγχοντος. Ὁμοίως 
xaX οἱ λοιποὶ ἑλθόντες. χαὶ ἱδόντες τὸν χοινὸν λαὺν 
οὔ-ω τεταραγμένον χατὰ Λατίνων, xal Λατινό- 
φρανας αὐτοὺς, καὶ ᾽Αζυμίτας ἀναιδῶς ἁποκαλου- 
μένονς παρὰ τοῦ πλήθους, xa µήτε ἀρχιερέας αὖ- 
τοὺς, μήτε Χριστιανοὺς τοσύνολον ἡγουμένους, elpes- 
νευόµενοι τοῖς συμπολίταις ἔλεγον ' « Τί πρὸ: ἡμᾶς 
µαΐνεσθε οὕτως, ὅτι ὑπεγράψάμεν: Καχῶς ὁοιῇ- 
σαμεν. "lob αἱ χεῖρες ἡμῶν, αἱ ἐχεῖ ὑπογράψασσι, 
ἐχχόλατε αὐτάς. » Τοῦτα ἔλεγον φιμεῦυτες τὴν 
ὁρμὴν τοῦ χοινοῦ κατ αὑῶν ἀναιδῶς κινουμἐντν. 


9)3 


DISCEPTATIO ΡΟ CONC, FLORENT. 


994 


£i δὲ xai ἆληθως ἔλεγον, ὅπερ οὐχ οἶμαι, Όαυμα A id enuntiabant, quod uonexistimo, mirandum non 


στὸν οὐδέν. "Ότι xal àv. τῇ µεγάλῃ xal πρώτῃ συν- 
όδφ τῇ ἐν Nixaía, μετὰ τὴν διάλυσιν abit ἀπὺ 
τῶν εριαχοσίων δέχα xal ὀχτὼ Πατέρων, ἑπτά τινες 
τῇ δόξη τοῦ Αρείου ὑποκύφαντες, ἔλεγόν τε, xal 
ἔγραγον κατὰ τῆς συνόδου, xal συνόξους ἐκίνησαν 
τοπιχὰς πλείους ἢ τριάχοντα, τὴν μεγάλην ἀφορι- 
ζούσας σύνοδον ' ἀλλ᾽ οὗ διὰ τοῦτο ἡ σύνοδος υείωσιν 
ἔλαδεν, f) χατηργήθη, ἀλλ ἔμεινε χαὶ μένει ἕως 
τὴν σήμερον ταῖς ὑπογραφαῖς ἐχείνων αὑτῶν xal 
τῶν εριαχοσίων δέχα χαὶ ὀχτὼ, xal ἕω; τοῦ νῦν ἡ 
Ἐγχλησία αὐτοὺς χηρύττει, οὐχ αὐτοὺς, ἀλλὰ «hv 
ὁμολογίαν αὑτῶν, xal θεοφόρους αὐτοὺς xol ἁγίους 
ἀποχαλεῖ, τοὺς ἁποσχιρτήσαντας ἐξ aiti); "Ort, 
ὡς πο)λάχις εἴρηται, ἡ Ἐχχλησία μετὰ τὴν διά- 


λνσιν τῆς συνόδου, οὐδενὸς φροντίζει, τί λέγει, f) τί B 


πράττει, 7) τί ῥούλεται. "Exst γὰρ tv τῇ συναθροίσει 
λαμβάνει ἑκάστου τὴν ὁμολογίαν, fitt; xat ἁπογρά- 
φἀται ἓν οὗρανῷ, ὅθεν ἀπαλειφθῆναι à. Ὀεμιτόν. 
Ὅταν δὲ ἐξέλθῃ τῆς συναθροΐσεως, e! τι ápa xal 
πράξει, ὅπερ ἐχεῖ ὡμολόγησεν, οὐ δύναται µετα- 
τρέφαι. Ὅθεν xai οὗτοι εἰ προφασ΄ζονται, ὅτι 
ἕνεχα δώρων, xai τιμῶν xal βίας ἅμα ἠνώθησαν, 
xai ὑπέγραψαν, ἀδίκως λέγουσι, xat οὐκ ἁληθῶς. 
"Οτι οὐδένα ἑθίασαν ὑπογράψαι, ἀλλὰ πάντες μετὰ 
χαρᾶς, ὡς εἴρηται, xal ἠνώ/ησαν, xal ὑπέγραψαν. 
Καὶ ὁ 'Egésou ἐχεῖ, ἔνθα ὁ Ἰωάννης προεχαλεῖτο, 
ἴδει ξοῦναι τὺν λόγον. Ὥστε ἁδίχως ἐγχαλεῖτε «f 
συνόδῳ, ὅτι ἐπλανήθη, xat ὅτι διὰ δώρων ἐποίησεν 
ὑπογράφασθαι τοὺς ἱεροὺς ἄνδρας kxslvoug * ox 
3" γὰρ οὕτως, οὖχ ἣν οὐξὲ ἐγένετο οὕτως ἑχε[. 

"Pax. Οὕτως οὖν ἐγένετο ’ διὰ τοῦτο ὁ Εφέσου 
οὐκ ἠθέλησεν αὐτοῖς ἑνωθῖναι, 

Εὐ.]. Οὕτω xal ὁ “Άρειος οὐκ ἠθέλησεν ἑνωθῆναι 
τῇ ἁγίᾳ xal μεγάλῃ πρὠτῃ συνόδῳ’ ὁ Εὐνόμιο, τῇ 
δευτἐρᾷ. ὁ Νεστόριος τῇ τρίτῃ΄ ὃ Διόσχυρο, τῇ 
εετάρτῃ, xat ταῖς ἑξῆς οἱ τούτων ἀντίπαλοι. 


Δι. Ἡ ἀλήθεια οὕτως ἔχει. 

'Pax. 'AXX ἐχεῖνοι αἱρετιχοὶ σαν, οὗτος δ᾽ εὑ- 
λαδθὴς, χαὶ ὀρθόδοξος. 

'Axp. θαῦμά ἐστι, πῶς οὐχ εὑρέθη καὶ ἄλλος 
εὐλαθὴς τῆ; πίστεως τοῦ Χριστοῦ ἐν ἐχείνῃ τῇ ἱερᾷ 
συναθροίσει, πλὴν ὁ Ἐφέσου xal μόνος, ἁλλὰ xal 
βασιλεὺς, xal πατριάρχης, xal πᾶσα ἐχείνη τῶν 
ἱερῶν ἀνδρῶν αύναξις ἀπεδά)ετο τὸν Χριστιανισμ’ν, 
χαὶ ἑπώλησε thv τοῦ Χριστοῦ πίστιν, xal παρέ- 
δωκα, τὰ; ψυχὰς αὐτῶν τῷ διαδόλῳ. Tovro γὰρ 
ἄτοπον σφόδρα, καὶ ἀσεδέστατον, xal ἀχ.ύτιν οὗ 
δύναμει. 

EóJ. Εάσωμεν τῆς ἁτοπίας ταύτης τὸ μωρ)ν 
συμπέρασμα, καὶ ἀναίσθητον, tol, ἀχοῦουσιν ἑννοη- 
σαι, xai. χρῖναι. Σὺ δὲ vuv pot φρἀσ.ν, τί iv. ast] 
ἐπράχθη: 

'Pax. Οἱ Λατῖνοι λέγ,νσιν, ὅτι « Τὸ Πνευμα τὸ 
ἅγιον ἐκπορεύεται ἐχ τοῦ Πατρὸς, xaX ix τοῦ Υἱοῦ: » 
ἡμεῖς δὲ Ἰέγομεν « ἐχ τοῦ Πατρὺς µό,ου.» B. Qi 
Λατῖνοι λέγουσιν, ὅτι « Δι ἀζύμου γίνετχι τὺ τοῦ 
Χριστοῦ cüpa- » ἡμεῖς ὃ εἀποστρεγόμεῖα τὺ 


e 


est, Naim magna εἰ prima Nicena. synodo abso- 
luta a trecentis et decem et octo Patribus, septem 
sculentiz: Arii succumbentes, verho e&scripto sy- 
nodum lacerabant, et synodos Jocales iriginta et 
plures cocgerunt, qu& magnam synodum anathe- 
mate feriebant ; neque propterea synodus de dig- 
nitate sua aliquid amisit, aut irrita declarata est, 
sed perstitit, el. imanet ad lic. tempora, subscri- 
ptionibus corum οἱ trecentorum et. deeem et octo 
Patrum munit2, et Ecclesia nunc quoque publice 
collaudat, nun eos, sed eorum professioncm, ei 
deiferos et sanctos nuncupat, quiab eadem desi- 
lierunt. Quod, ut. ssepius dictum est, Ecclesia fi- 
nita synodo, non curat, quid hic cogitet, aut di- 
cat, aut agat. Nam ibi iu congressu. uniuscujusque 
professionem accipit, qux» et in colo adnotatur, 
unde abradi non. valet. Cum vero e congressu esit, 
quidquid ipse patret, non potesl quod in ea fassus 
est, immutare, Diuc ct isti licet tergiversentur 
v.uneribus et honoribus illectos, et vi coactos uni- 
tos fuisse οἱ subscripsisse, iujurii sane sunt, noc 
vera dicunt, cum oinnes ]ii promptique, ut di- 
cium est, et uniti sunt et subscripserunt, Et Ephe- 
sio eo in loco, iu quo a Joanne accersehatur, red- ^ 
denda ratio erat, Quare. immerito. synodo expo- 
slulatis, eatu aberasse, et muneribus sanctos illos 
viros ad subscribendum compulisse. Non enim — ita 
actum est , non cest; neque res ibi ita gesta eat. 


Rhac. Sic ergo fuit, ideoque Ephesius unionem 
illorum recusavit. ] 

Pius. Pari ratione et. Arius sancte. et. magna 
priie syuodi unionem repudiavit, Eunomius ϱ6- 
cundze, Nestorius terti, Dioscorus quarte, οἱ ea- 
rum qua postea subsecute sunt, earum adrer- 
sarii. 

Dic. Dicta hujusce res merz sunt. 

[:hac. Sed illi heretici erant, bic vero plus et 
orthoduxus. 

Aud. Mirum sane?est, nou esse repertum ct 
alium Chiristianz lidei addictum in illo sacro con- - 
gressu preter unum Ephesiuin, sed et iniperatorem 


p et! patriarcham, et universam illam sacrorum ho- 


minum congregationem, Cliriatianismum  exuisse, 
et Clhriàti lidem amisisse, tradidisseque proprias 
animas diabolo. lloc equidem abUsurdem est nimis 
et impiuim, et ipse audire non sustineo. 


Pius. Absurdi hujusce stultam — lusulsamque . 
conclusionem auditoribus  examinaudam dijudi- | 
candamque relinquamus. Tu porro. nunc mihi di- 
cito, quid in ea peractum sit. 

lt'iac. Latini dicunt, « Spiritum sanctum ex Pa- 
tre et ex Filio procedere. » Nus autem dicimus, - 
« ex Patre. solo. » Secaadum, Latini dicunt: 
« Tuw in pauc azymo. tum in. fermentato. confici 
ερ” Christi. » Nos, « Azymum tanquam Ju- | 


$55 
daicuim aversamur. » Tertium, Latini dicunt, 
« Animas post. obitum expurgiri, earumque. pur- 
gationem purgátorium nuncupánt. » Nos id non 
dicimus. Quartum, Latini dicunt, « sauctorum 
animas, cum ex liac vita migraveribt, statim in cae- 
lutr ascenderé, et uno cum Deo. sanctisque angé- 
lis habitare. » Nosid non concedimus, « ante re- 
surrectionem et judicium. »  Quiitum, Latini. di- 
eunt, « pápmm essé capnt Écclesim Christi, pa- 
tremque — Cliristianorum onihium. » Nos, « eui 
tanquau? umum ex patriarehis reputamüs, εἰ id 
quidein si orthodoxus. fuerit. » [ώς cuni synodus 
determinasset, othnes: deflnitioni illius colla subje- 
cere, et hl duodecim sacerdotes. 


Dic. In synodo pértractata: justissimia sünt, ei 
cum ratioue dictata: His coritraria tenentes morti 
fero morbo urgentu 

Pius. Rationis capitum, quie tu siglllatiin per- 
censuisti, scientiam miht peroptaren,, sed cum 
Wnperitus rudisqué sim, utinàm aliquis ex his 
duodecim sacerdotibus, qdüs tanqüafm aliena a 
vobis sentientes'caluriiriosé próscinditis, adesset , 
tecomqué una de illis disséreret: qus ipsé postea 
cum audierim, qui ex illis'proxime ad verum  ac- 
cedit, dignoscerem. 

Rhac. Utinam unus aliquis ex illis hic adesset 1 

Testis. Perquiramus, si quispiam est. 

Aud. En unus ex illis senex per medium, forum 
vagatur. 

Fihac. Ocius move te. Accerse illum ad nos. 


Aud. Domine senex, accede huc ad nos. 

Catholicus. Procédamus quo lübet, honesti. νο: 
ritatisque'causá. 

. Aud: Introesmis in hànc officinam. 


Tesiis.: lpse: atsürgéns cessi meam sellulam- 
catholico, qui sedens cum reverentia omnibus 
d.xit : 


Cathol. Quam ob cexasam advocastis me ? Quid 
a me discere percupitis ? 

Γίνε. Cum' hoe Patre de differentia inter Grecos 
οἱ Lutinos pro modulo intelligenti? mex, et, ut 
mens suggerebat , multa disserui ; nune, cum 


JaskPni METHONENSIS EPISCOPI 


Α ἄξυμον, ὡς Ἰουξαϊκὸν δ,. » Γ’. 0 


995 
$OAasivor 2ÉY-v- 
σιν, ὅτι « αἱ ψυχαὶ καθαίρονται μετὰ θάνατο», καὶ 
Πουργατόριον τὴν αὐτῶν χάθαρσιν ὀνομάφονσιν. » 
ἡμεῖς δὲ ἤκιστα τοῦτο λέγομεν. A', Οἱ Λατῖνοι λέ- 
γουσιν, ὅτι «€ Αἱ ψυχαὶ τῶν ἁγίων, ἠνίκα τοῦ 41s 
βίου µεταχωρῄήσωτιν, εὐθὺς εἰς οὑὐρανὺν ἀνέρχοντα", 
xal μετὰ τοῦ Θεοῦ αὐλίζονται, χαὶ τῶν ἁγίων ἁγ- 
γέλων: » ἡμεῖς δ' ἠχιστα τοῦτο € ἕως τῆς ἀναστά- 
σεώς τε xai χρίσεως » δίδοµεν. Ε’. Οἱ Λατῖνοι λέ- 
γουσιν, ὅτι « ὁ πάππας bati κεφαλὴ τῆς Χριστοῦ 
Ἐχχλησίας καὶ πατῃρ τῶν Χριστιανῶν ἁπάντων * » 
ἡμεῖς δὲ « αὐτὸν ὡς ἕνα τῶν πατριαρχῶν λογιζύ- 
µεθα, χαὶ τοῦτό γε ἂν ὀρθόδοξος. » "H αὐτὰ τοίνυν 
τῆς συνόδου ταύτης δοΥµατισάσης, πάντες ὑπέχλιναν 
τῷ ὄρῳ αὐτῆς, xal οἱ δώδεχα οὗτοι. | 


B Διχ. Τὰ μὲν τῆς συνόδου δικαιότατα, xal μετὰ 


λόγου εἰσὶν εἰρημένα * τὰ δὲ τούτων ἀλλότρια τὴν 
μεγίστην νόσον νοσοῦσιν. 

E64. "Ηθελον γνῶναι τὸν λόγον τῶν γεφαλαίων 
τούτων, ὧν ἔφης, χατὰ λεπτὸν, dXX ἱδιώτης ὧν, 
ἑθουλύμην μὲν ἕνα Ex τῶν δώδεχα ἱερέων τῶν ὑφ 
ὑμῶν συχοφαντουµένων, ὡς ἑτεροδόξων, ἐνταῦθα 
ἑἶναι, καὶ μετὰ coU περὶ τούτων διαλεχθῆναι. "Evo 
δ) ἀμφοτέρων ἀχούσας' κατανλἡσαιμὶ ἂν, τίς ὑμῶν 
τὴν ἀλήθειαν λέχει. 


"Pax. "φελεν ὑπτρχέ τις ἐξ αὐτῶν (5:. 

Μάρτυς. Βλέφωμεν, εἰ ἔστι τις. 

'Axp. Ἰδου εἷς ἐξ αὐτῶν πρεσδύτερος περ άχει 
"τὸν ἀγοράν 

'Pax. "Απελθε ταχέως. Κάλέσον αὐτὸν, ἐλθεῖν 
πρὸς ἡμᾶς. 

"'Axp. Κύριε πρεσδύτερε, ἐλθὲ ἕως ἡμῶν. 

Καθολικός.ς Μαδίσωμεν, ὅποι βούλει, τοῦ χαλοῦ 
Xo τῆς ἁἀληθείας ἕνεχα. 

'Axp. Ἐν τούτῳ δῇ τῷ ἐμπορίῳ εἴσελθε μέσον. 

Μάρτ. ᾿Εγὼ 8' ἀναστὰς τῷ Καθολιχῷ παρεχώρησα 
τὸν ἐμὸν σχίµποδα. Καὶ χαθεσθεὶς ἑχεῖνός μετ) εὐ- 
αθείας πᾶσιν ἡμῖν ἔφη" 

Καθο.. Tl ἐστιν ὅπερ μαθεῖν ἀπ ἐμοῦ θέλετε, 
xai xsxM;xaié µε πρὺς ὑμᾶς; 

Εὐ.1. Μετὰ τοῦ Πατρὸς τουτουὶ, πολλὰ διελέχθην 
πὲρὶ τῆς διαφορᾶς τῖς μεταξὺ Γραιχῶν xg Λατί- 
νων, χαθόσον ἐνεχώρει d) £pi] διάνοια, καὶ ὁ volg 


serio ad dogmatà pervenisset, nut vileo de his p Bunxóvéc* νῦν δὲ περὶ τῶν δογμάτων τοῦ λέγου γι- 


neque respondere, neque; interrogare, infans et 
iusipiens', qe! neJum litteras didicerim;  pro- 
pterea te vocavi, ut. ipse Interrogareur el respon- 
deres. 

Cath. Ex capitibus sacri decreti quodnam illud 
est, quod in controveréiam vertitur? aut, an vé- 
rum sit; dubitatur a vobis ? 

Πας. Totum'ipsam decretum nihil in se veri 
continet, 

Cath. Quiriqué itaque eaplta vobis i^ contro- 
versia suht. ᾿ 

Rhac. Et maximum qnidemin modum. 

Cath; Ad. arbitrium itaqué. tau refer, de qui- 
bus dubius es. Nos singulis respondébitmus. 


vopévou, οὐ δύναµαι οὔτε ἀπολοχεῖσθαι, οὔτ &pu- 
τᾷν περὶ τούτων, ἰδιώτης ὧν, xal γράμματα µήτω 
μεμάθηχώς. Διό cs ἐχάλεσα ἑἐρωτᾷν, xal ἁπολο- 
γεῖσθαι. 

Καθ. Τί ἐστιν ὃ τῶν χεφαλαίων τοῦ ἱερσῦ ὅρου 
διστάζεται, P) ἀμφιθάλλεται map! ὑμῶν, ὡς μὴ 
ἀληθές; 

'Pax. Ὁ ὄρος nd; οὐδεμίαν συνέχει ἀλήθειαν. 


Καθ. Οὐχοῦν xal τὰ πέντε χεφάλαια παρ) ὑμῶν 
ἀμφιθάλλονται. 

"Pax. Καὶ σφόδρα παρ) ἡμῶν ἀμφιθάλλονται. 

Καθ. Λέγε λοιπὸν, ἅπερ βούλει, xal ἡμεῖς ἐφ᾽ 
ἑκάστῳ ἀποκρινούμ-θα. 


CaT 


'Pax. Πρὸς τὸ πρῶτον τοῦ ὅρουν τὸ λέγον, 0-4 8X A 


φοῦ } οῦ οὸ Πνεῦμά ἐστ., λίαν ἡμεῖς ἀμφιθάλλομεν, 
μᾶλλον δὲ xal ἀρνούμεθα παντελὼς, xal ὡς Ρλάσ- 
φημον ἀποδῥίπτομεν, 

Asp Ὢ τῶν χριµάτων σού, Χριστὲ βῥασιλευ! Πῶς 
ὑπομένοις ἑὐδαύτην ἀναίδειαν; 

Καθ. T&v ἐκ τοῦ Υἱοῦ φωνὴν ὡς βλάσφημον ἀπορ- 
ῥίπτετε, 

Ῥακ. Καὶ πἀνυ μὲν οὖν.. 

Καθ. Την βλασφημίαν ταὐτηῆν Ίθελον γνῶναι. 

Ῥαχ. Ἀλασφημίαν λέγομεν τὴν αἴρεσιν ταύτην.' 

Καύ. θὐχκοῦν οξρετιχοὺς ἔχετε τοὺς λέγοντας xoà 
£x τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπηρεύξεσθαι Πνεῦμα ; 

'Pax. Nai, ὡς αἱρετιχοὺς ἔχομεν. 

Aux, Ἴλεως. γένοιτο ἡμῖν Ἰησους 6 Ἀριστὸς, 
ἀκούουσι βλασφημίας τοσαύτας. Καὶ τοὺς ἁγίους 
τοὺς λέγοντας φανερῶς τὸ Πνεῦμα 15 ἅγιον καὶ ἐκ 
τοῦ Ylou, αἱρετιχοὺς. ἔχετε; "Alolz γενηθήτω «X 
δύλια χείλη, xal ἑμφραγείη xdv στόµα λαλοὺν ἄδικα 
κατὰ τῶν ἁγίων. 

"Pax. Mh οὕτω αφοδρῶς. ἡμῖν ἑπέρχου, Axato- 
χρῖτα. Οὐ γὰρ τοὺς ἁγίους ἡμεῖς αἱρετιχοὺς.λέγο» 


48v, ἀλλὰ τοὺς λέγοντας, ix τοῦ 1ου ἑχκορεύεσθαι 


τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, 
Καθ. Ὢ τῆς àvolaz! Καὶ εἰ εὑρίσχονιαι ἅγιοι 
λέχοντες, xat ix τοῦ Ylóu, οὐ συνεισφ{ρονται xai 


αὐτοὶ τοῖς αἱρετιχοῖς, ἑπειδῃ πάντας τοὺς λέγοντας: 


ix τοῦ Ylou αἱρετιχοὺς ἔχετε; 

'Pax. ᾽Αλλ οὐδεὶς τῶν ἁγίων εὑρίσκεται λέγων, 
xai ix τοῦ Υἱου. 

Mápr. Πολλοὶ τῶν ἁγίων λέγουσι τοῦτο, καὶ ᾿Ανά- 
τολιχοί τε xat Δυτιχοί. 

Ka0. Καὶ εἰ ἐγὼ δείξω cov ἁγίους τῆς Ῥκληνίας 
λέγοντας τοῦτο, τί ἂν εἴποις; 

'Pax. 'Upoloyfjiso χἀγώ. 

Μωόθ. Ἐχέτω ὁ µάρτυς τὰ εἱρημένα χαλῶς σεση. 
μειωμένα. 

Νάρτ. Ἔγραψα, καὶ. γράψω καλῶς, μὴ ἀμφίδαλε, 
εἰς μνήμην µελλόντων. 

'Pax. "Ίδη εἴρηταν,. χαν΄ ατραφΏναι 6. λόγος 
ὄπισθεν τῶν ἀδννάτων ἐσέί ' δεῖξόν pot οὖν ὃ ὑπε» 
σχέθης ἅγιον τῆς Ανατολιχῆς ᾿Εκκληαίας, xai συνο» 
µολογῄαω χἀγώ, 

Ka0. ᾿Αρέσχει µοι΄ τὸ ῥηθέν. Ταχέως ἐγὼ ἀπο- 
δείξω σοι. 

Pax. Μνίσθητι χαλῶς, ὅπερ ἔφην, ὅτι οὗ διὰ 
Δυτιιῶν, ΑἈνατολιχῶν δὲ μᾶλλον κα’ ἡμετέρων. 


Καθ. Αμφιδάλλες τοὺς Δυτιχοὺς, ph εἶναι 
ἁγίους, Καὶ τίς ἂν Exg. τολμῆσαι, touto. εἰπεῖν, 


σῶον ἔχων τὸν νοῦν,. καὶ τὰς φρένας; fj Ἐκκλησια: 


γὰρ αὑτοὺς.ἑδόξασεν ὡς ἁγίους xat Utogópous Ila- 
τέρας. Ei οὖν τοῦτο δώσρμεν, πᾶσαν τὴν πίστιν 
ἡμῶν ἀνατρέφομεν, καν οὔτε Ἐχκλησία, οὔτε ἅγιοι, 


ob ct ἱερωσύνην οὔτε θυσιαστἠρυν, οὔτε ὅλως πίστις: 


ἕσται Χριστιανῶν. Αλλ᾽ ἐπεὶ ἄτοπα΄ ταῦτα xal 
ἀπρεπέατατα, διὰ τοῦτο χαὶ étÓavi λέγομεν τὴν 
τοῦ θεοῦ Ἐχχλησίαν, xoA τοὺς ἁγίους αὑτῆς διδα - 
σχάλους, Πατέρας ἁγίους ἔχομεν, vai πρεσθεύομµεν. 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


918 

lifiac. De primo decreti eapite, in. quo est, « ex 
Filio Spiritum esse, » maximam habemus dubita- 
tionem : imo id nos proraus negamus, et tanquain 
impium rejicimus. 

Aud. Judicia tus! rex Christe : Qüotirndo tantam 
impüdentiait sustines ? 

Cath. Vocem illam, ex Filio, 
rejicitis ? 

Rhac. Et modis quidem oninibns. 

Cath. Imhpietstenr lianc. cognoscere vellem. 

Khnc. lmpietatem vocamus hanc haresiw. 

Cath. Ergo hiereticos. esse. existimatis eos qui 
dicunt Spiritam sanctum ex Filio proceder: ? 

Rhac. ha est ; ut hereticos detestawur. 

Bic. Propitius sit. Jesus Cliristus nobis, qui tot 
impietatibus aures prxbemts. Sanctos vero, qui 
aperte fatentur et ex Filio Spiritum saneturii, lie- 
reiicos reputatis * Muta fiant labla delosa, et ob- 
turetmr omne og quod loquitur adversus sanctos 
iniquitatem. 

fihae. Neé-tam acerbe in. nos szvias, Diceocriia. 
Non enim sanctos: hzreticos dicintus, sed eos qui 
dicunit ex Filio procedere Spiritum sanctum. 


tanquam impiam 


Cath. O insipientiam ! Annon, si sancti reperi 
fuerint dicentes ex Filio, cum  h:reticis οἱ ipsi 
collovarentur, quando omnes dicentes ex Filio, 
haereticos reputatis ? 

Hhac. Sed nullus ex Patribus est, qui asserat ex 
Filio. 

Testis. Multi sancti id asserunt et Orientales οἱ 
Occideutales. 

Cath, Q«od'sl pie osteridéro tibi sanctos. Eccle- 
six id asseretites, quid dixeris ? 

Rhac. (d et ifise ftebor. 

Cath; "T'esiis, uz dicta sunt, probé siguet. 


Testis. Scripsl, scribamque probé, ne dubites, 
ii futerorum memorian:., 

Rhac. Jam dictutt est, nec fleri potést, ut sermo 
rétro vertatur. Iiaqüé facsis nune promissa appa- 
reaht. Ostende Orientalis Ecclesie Pátrem, et 
confitehor et. ipse; 

Cath, Pérplaéet, quod'dicis. [10ο ostendam. 


Rhar. Recordare probe quod dixi, non per 
Oceidestalés, sed poliüs per Orientales et uo- 
stros. 

Cath: Dubiias dé sanctílate Patrum Occidenta- 
liuti'? Et quis id addébit dicere ? Nou sum | menté 
captus; bebe" vateo. Ecclesia eos veluti sanctos 
ei deifetos Patres veherátur. Quod si id. conces- 
serimus, nostram fidei universam evertemus, et 
neque Écclesía, neque sancti, neque sacerdotium, 
neque sacrificium, neque fides ulla Christianorum 
supererit. Sed cum sbsurda sint lizc. et admodum 
indevorz, proptéréà infállibilem dícimus Dei Εο- 
clesiaim, ei sanctos fllius praecéptores veluti £an- 
ctos Patres coliurus et. veutramür. — Nihilominus, 


9)9 


JOSEPII£ METIIONENSIS3 EPISCOPI 


1000 


ui res volis apertius. pateat, Occidentales. quidem A "Όμως διὰ πλείω cagf,veiav ὑμετέραν, τοὺς piv 


Patres et ductores prateribo, Orientales νότο ma- 
pistros ct Patres lioc idem asserentes adducam. 


Aud. Animo Patris, domine, remedia adhibe. 
ler Orientales Patres propositum demonstretur. 


Rhac. Domine senex, ne frustra tempus teramus. 
Quo.! preposuimus, paucioribus explica, diciaque 
Testis scripto tradat fideliter : namque optiue 
calleo, nulium te Patrem ostensurum, qui dicat, 
Spiritum sanctum procedere ex Filio. 


Testis. Ànnou vides me dextera calamum te- 
nentem, sinistra volumen, ut qu: dicenda sunt, 
omuia scripto consignem ? 

Cath. Et sane primus ante alios, agna. Ecele- 
sia columna divinus et sacer Athanasius iu sus 
fidei professione, quam Liberio papa exhibuit, 
cujus illud principium est : «  Quicuuque vult 
salvus esse, » « Spiritus sanctus, ait, a Patre οἱ 
Filio non factus, non creatus, non genitus, sed 
procedens. » An. quidquam oppones ? Nonne est 
sancius iste. et Ecclesia doctor ? 


Rhac. Per me, sanctus est et doctor; attamen 
dicium a te. allatum in dubio cst, an. legitimum 
illius sit. 

Cath. Et quomodo doctoris hujus legitimum non 
fuerit, cum id idem repetat sepius aliis suis ora- 
tionibus ? 

Rhac. Quibus ? 

Cath. Libro, quem adversus Arianos scripserat 
multis in locis id asserit, sed potissimum ubi dicit : 
« Et haec quidem Judzis tanquam bomo Dominus 
dicebat : Discipulis vero deitatem ac magnitudi- 
neni suam ostendens, non minorem se Spiritu, sed 
majorem et zqualem esse signilicans, exhibebat 
quidem Spiritum, diccbatque : Ego illum miuan, 
et ille me glorificabit. » Cognovisti itaque quid 
innuere vult, majorem et zqualem ipsum esse 
Spiritu, zqualem secundum  substantiain; ος 
tribus enim personis nulla major, aut minor, aut 
essentia, aut divinitate est, sed suwma in illis 


Δυτικοὺς ἁγίους, xal διδασχάλους ἑάσω | τοὺς δὲ 
Ανατολιχοὺς διδασχάλους τε χαὶ ἁγίους ἐχθήσω σοι, 
τοῦτο λέγοντας. 

'Axp. Θεράπευσον, δέσποτα, την φυχὴν τοῦ Πα- 
τρός. Aslzov αὑτῷ τὸ προχείµενον, δι ᾿Ανατολιχὼν 
ἁγίων. Y 

"Pax. Κύριε πρεσθύτερε, μὴ διατρίδωµεν τὸν 
καιρὸν εἰς µάτην. "O προεθέµεθα, συντομώτερον 
λέγε. Καὶ σημµειούσθω ὁ Μάρτυς τοῖς εἰρημένοις 
καλῶς. Πέπεισμαι γὰρ, ὅτι οὐδένα δείξης µοι τῶν 
ἁγίων ix τοῦ Υἱοῦ λέγοντα τὸ Πνευμα τὸ ἅχγιον 
ἐχπορεύεσθαι. 

Μάρτ. Οὺχ ὁρᾷς τῇ μὲν δεξιᾷ χειρὶ χρατοῦντα τὸν 
xálapo», τῇ δ' ἀριστερᾷ τὸ βιδλίον, σηµειοῦσθαι τὰ 


D εἰρημένα; 


Καθ. Αὐτίκα γὰρ ὁ μέγας τῆς Ἐκκλησίας στν- 
κος ὁ θεῖος τῷ ὄντι xal ἱερὸς ᾿Αθανάσιος, kv τῇ 
Ομολογίᾳ τῆς ἑαυτοῦ πίστεως, ἣν ἑξέθετο ph; 
Λιδέριον πάππαν, ἧς dj ἀρχὴ, « Ὅστις ἂν βούληται 
σωθῆναι, }--εΤὸ Πνεῦμα τὸ ἅχιον, φπαὶν, ἀπὸ τοῦ 
Πατρὸς, χαὶ τοῦ Yiou, οὐ ποιητὸν, οὗ χτιστὸν, οὐδὲ 
γεννητὸν, ἁλλ᾽ ἐχπορευτόν. » Τί πρὸς τοῦτο ἔχεις 
εἰπεῖν; Οὐχ ἔστιν ἆγιο; οὗτος, xal τῆς Ἐχγλησίας 
διδάσκαλος ; 

Pax. "Άγιον μὲν xai διδάσχαλον ἔχω, πλὲν ἂμ- 
φιδάλλων, μὴ εἶναι την ῥῆσιν ταύτην γνησίαν αὐτοῦ. 


Καθ. Πὼς οὐκ ἔστι γνησία τοῦ διδασκάλου τοῦδε 
ἡ ῥῆσις αὕτη, ὅτι kv πολλοῖς ἄλλοις λόγοις αὐτοῦ τὸ 
αὐτὸ τοῦτο λέγει; 

"Pax. Ποῦ δή; 

Καθ. Ἐν τῷ κατὰ ᾿Αρειανῶν βιδλἰῳ αὐτοῦ, tv 
πολλοῖς μὲν τόποις τοῦτο λέγει, μᾶλλον δὲ xáv τούτῳ, 
ἔνθα φησὶ, « Τοιαῦτα μὲν τοῖς Ἰουδαίοις ὡς ἄνθρω- 
πος ὁ Κύριος ἔλεγε * τοῖς δὲ μαθηταῖς τὴν θεότητα 
xal µεγαλειότητα δειχνὺς ἑαυτοῦ, οὐκ ἔτι ἑλάττονε 
ἑαυτὸν τοῦ Πνεύματος, ἀλλὰ μείζονα xat ἴσον ὄντα 
σηµαίνων, ἑδίδου μὲν τὸ Πνεῦμα, χαὶ ἔλεγεν, Ἐγὼ 
αὐτὸ ἀποστεῶ, κἀκεῖνος ἐμὲ δοξάσει.ν Ἔγνως 
ἄρα, τί δηλοὺν βούλεται, τὸ μείζονα xat ἴσον αὑτὸν 
εἶναι τοῦ Πνεύματος: [cov μὲν xavà τὸ ὁμοούσιον 
οὐδὲν γὰρ τῶν τριῶν προσώπων μεῖζον xat ἕλαττον 
τῇ οὐσίφ, καὶ τῇ θεότητι, ἁλλ᾽ ἄκρα ἱσότης' µεί- 


sequalitas : majorem, quod ab eo habeat, quod p (va δὲ, ὅτι ἀπ᾿ ἑχείνου τὸ εἶναι ἔχει. 


sit. 

Rhac. Nunquam ego banc sententiam. counspexi. 
Sed recense mihi et alios dociores. 

Aud. Audias tu tantummodo, ejiciasque vanam 
atque inanem autecaptam auimo opinionem. Inter 
enim alia αἱ, quibus genus humanum cumu- 
lastis, hoc quoque est, nolle cniquam ex Catho- 
licis de similibus disserenti aures prabere, sed 
cas obturatis ne pravam suspicionem amolitosg 
pouiteat. Tu vero, qui interrogas, Catholicum 
audi. 

Cath. Magnus Basilius, libro adversus Euno- 
mium tertio aj τε Qui enim necessitas, οἱ di- 
gnitate et ordine tert.us est Spiritus sanctus, 


[] 


Pax. Οὕποτε τὴν ῥῆσιν ἐγὼ ταύτην εἶδον. Ἁλλ' 
ἀρίθμησόν µοι xal ἄλλους τῶν διδασχάλων, 

'Axp. θέλε µόνον ἀχούειν, xal ἀπόῤῥιφον «hv 
Χενὴν xai µαταίαν πρὀληψιν. Σὺν γὰρ τοῖς ἄλλοις 
καχοῖς, oig τοὺς ἀνθρώπους ἑνεκλήσατς, Ev ἐστι καὶ - 
τοῦτο, τὸ μὴ ἐθέλειν ἀχούειν εινὺς τών κ«θολιχῶν 
περὶ τούτων διαλεγοµένων, ἀλλὰ κλείειν τὰ Ga, 
ἵνα μὴ την πονηρὰν ὑπόνοιαν ἀποβῥίφαντες, εἰς 
µετάνοιαν ἕλθωσιν. Xo δὲ ἐπεὶ ἐρωτῇς μαθεῖν, 
ἄχουσον τοῦ Καθολικοῦ. 

Καθ. '0 µέγας Βασίλειος ἓν τῷ κατ Κῤνομίνυ 
τρί:ῳ φησίν. « Ti; γὰρ ἀνάγκη, εἰ τὦ ἀξιώματι 


«καὶ τῇ τάξει τρίτον ὑπάρχει τὸ ἡγεῦμα, ερίέεον εἶναι 


1901 


DISCEPTATIO FRO CONC. FLORENT. 


1093: 


αὐτὸ καὶ τῇ φύσει; Αξιώματι μὲν γὰρ, δευτερεύειν A Lertium esse quoque el natura ? Namque diguitate 


τοῦ Υἱοῦ, παρ) αὑτοῦ τὸ εἶναι ἔχον, καὶ παρ᾽ αὐτοῦ 
λαμθάνον, xal ἀναγγέλλον ἡρῖν. καὶ ὅλως τῆς αἰτίας 
ἑκείνης ἑξημμένον, παραδίδωσιν ὁ τῆς εὑσ-:θείας 
λόγος * φύσει δὲ τρίτη χεχρΏσθαι, οὔτε παρὰ τῶν 
ἁγίων l'paquv δεδιδάγµεθα, οὔτε χατὰ τὸ ἀκόλουθον 
ὀννατὸν σνλ)ογίσασθαι. » 

Tex. "Ev τούτῳ οὗ δείχννυται δ.αῤῥήηδην, ovt ἐκ 
τοῦ }11οῦ ἐκπορεύεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἀλλ᾽ ὅτι 
παρ᾽ αὐιοῦ 15 εἶναι ἔχε', xol παρ αὐτοῦ λαμδάνει. 

Καθ. Οὐχ ἕγνως ἔτι, τί τὸ εἶναι. νοεῖται. Τὸ γὰρ 
ἔπλιν παρ) αὐτοῦ τ) εἶναι, τί ἄλλο πρὺς θ:ὸν ση- 
μαίνει, ἢ ὅτ, ἑκπορεύεται ἐξ αὐτοῦ; 

'Pax. θέλω εἰδέναι σαφῶς τινὰ τῶν ἁγίων διδα- 
σχάλων λέγοντα διαῤῥήδην, ὅτι τὸ Πνεῦμα ἕππο- 
ρεύεται xa) ix τοῦ 1ἱοῦ, 

Ka0. Τὰ ὀνόματα τῆς ὑπάρξεως τοῦ παναγίου 
Πνεύματος πολλά εἰσι, xat ἐν διαρόροις λέξεσι λά- 
Τονται, Χαλ χρῶνται αὑταῖς οἱ διδάσχαλοι, χαθὼς 
βαύλονται, ὁ μὲν οὕτως, ὁ 5' οὕτως. Δι αὐτοῦ τὸ 
ὅταν ἀχούσῃς, ὅτι. τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον « πρόεισιν 
ἐκ τοῦ Y lou, προχεῖται, ἑνίησιν, ἀναθλύζει, πηγάζει, 

«ἔστιν, ὑπάρχει, ἔχει τὸ εἶναι, λαμθάνει, δίδοται bx. 
τοῦ Σἱοῦ τὸ Πνεῦμα, && αὐτοῦ, διὰ αὐτοῦ, ξιὰ τοῦ 
Yloo, ἑχλάμπει, ἀποστέλλεται, πέμπεται, » οὐ δεῖ 
σὲ νοεῖν ἄλλο, f| ὅτι ἐκ τοῦ Yi.U ἑκπορεύεται. 


Pax. Ei καὶ ἔστιν οὕτως, ὡς λέχεις, ἁλλ᾽ ἐγὼ 
οὕτω βούλομαι εἰδέναι τινὰ ἅγιον λέγοντα, « "Ex 
«τοῦ Yiou ἐκπορεύσται τὸ [Πνεύμα τὸ ἅγιον. » 

[ίαθ. ᾿Εγὼ πειράσοια. καὶ τοῦτόσοι δεῖξαι. 

Mápz. Ὄντω.ς αὕτη ἐστὶν f πίστις ἡ ἁληθῆς καὶ 
ἁμώμητος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἡ ἐνεργουμένη 
Ὀαυμχσίως ἓν τοῖς καθαρῶς καὶ εὐσεέῶς εἷς αὐτὸν 
᾿πιστεύουσιν. Φησὶ γάρ’ 'O πιστεύων εἰς ἐμὲ, τὰ 
ἔρ]α, ἃ ἐγὼ ποιῶ, xáxsivoc ποιήσει, xal μείζονα 
τούτων ποιήσει " καὶ a5, Ἐγὼ δώσω ὑμῖν Adyor 
"καὶ σοφία» é» τῷ στόµατι, καταέαἀεῖν τοὺς 
᾿ὑπεγαντίους, phe τοὺς μέλλοντας ὑπὲρ aou 
ἁγωνίζεσθαι τοῦτο λέγων. Ἐνταῦθα ὁρῷ θαυμάτων 
τὸ µέγιστον, εἰ χαὶ σὺ, Πάτερ, ὅπερ βλέπω, οὐ 
σονορᾶς. 

"Pax. Τί ἐστι τοῦτο; 


Mápt. 'Upi» γὰρ ὅτι οἱ της ἑνώσεως [ερεῖς, εἰ καὶ 
οὐχ ἤψαντο διαλεχτιχῆς ἡ σοφίας, διαλέγονται, xat 
σ,φίαν λαλοῦσι, xal θεολογίαν ἀρίστην θεολογοῦσιν. 
"Lust; δὰ οἱ τἀναντία ταύτης φρονοῦντες οὐκ ἐν- 
νοεῖτε οὐδὲν οἰπεῖν, xal νοὐλάχιστου, οὐδὲ τὰ γι- 
γραμμένα. ᾽Απὸ τούτον συµπεραίνω, ὅτι οὐκ ἔστιν 
εν ὑμῖν ἡ τοῦ Χριστοῦ πίστις. Διὰ τοῦτο οὐκ ἑνερ- 
χεῖται ὁ τοῦ Ἰησοῦ προῤῥηθεὶς ἐν ὑμῖν λόγος * ἐν 
τούτοις δὲ τοῖς ἐνωτιχοῖς xat µάλα. 


ΔΙ. Λέγε, χύριε πρεσθύτερε, χαθ᾽ εἰρμόν. Λέγε. 
λωῦ. Ὅ ἱερώτατος Νύσσης θεῖος Γρηγόριος ἐν 


' cel] si; τὸ, Πάτερ ἡμῶν, ὁμιλίᾳ αὐτοῦ τετάρτη, 
PATROL. GR. CLIX, 


a Filio seeundum esse, ab co, qued sit, habeutem,, 
et ab eo accipientem, et annuntiantem nobis, et 
omnino ab ea causa. dependentem, pietatis nobis 
sermo tradit. Verumtamen noa uti natura tertia, 
neque a sanctis Scripturis didicimus, neque iude 
consequens couclusio elicitur. » 

Bac. Ex hoc non palam ostenditur, ex Filio 
Spiritum sanctum procedere. Verumtamen ab co, 
quod sit. habere, et ab eo accipere. 

Cath. Nondum percipis quid sit esse. Namque 
babere ab. εο quod sit in. divinis, quid aliud in- 
nuit, nisi ex co procedere? 

hhac. ld. vcro summopere cupio, aliquein cx 
sanciis doctoribus, qui palam aperteque diceret, 


B ctiam ex Filio Spiritum procedere. 


Cath. Nomina exsistenti:g sanclissimi Spiritus 
multa $uut, diversisque dictionibus explicantur, 
jisque doctores utuntur, ut lubet, hic quidem sic, et 
alius alia ratione. Cum porro audieris, « Per ipsum 
Spiritus sanctis exit ex Filio, effunditur, scaturit, 
cxailit, est, exsistit, babet quod sit, accipit, datur 
ex Filio Spiritus, ex ipso, per ipsum, per Filium 
elucet, mittitur, delegatur, » processionem tantum- 
modo illius tibi aniwmo fige. 


Rhac. Licet id itage habeat, ut tu dieis, nililg- 
minus audirem verba alicujus doctoris dicentis, 
« Ex Filio Spiritus sauctus procedit. » 


C Cath. Enitar hoc quoque demonstrare. 


Testis. Plane πο est. fides vera et. inculpata 
Salvatoris Christi, quae operatur admirabiliter in 
iis qui pure pieque in ipsum credunt. Ait enim: 
Qui in me credit, opera qua ego facio, et ipse faciet, 
et majora his. Et rursus : Ego ddbo vobis verbum 
et sapientiam in ore ad  proslernendos. adversarios, 
illis qui pro eo certamen subituri sunt, hoc dicens. 
llic ipse intueor mirum mirabilium omnium  ma- 
ximum, elsi tu. Pater, quod ipse in:ucor, non 
conspicis. 


liac. Quid id est ? 


Testis. Namque experientia ipsa doceor, unio- 
nis sacerdotes, etsi rreque dialeeticam neque sae 
pientiam degustarunt, disputare, disserere, sapien - 
ter eloqui, eL res theolafícas quam opiiine perura- 


clare : vos vero 4"ii. ea η rimo oppngna- 
tis ad loqueudum  inveniendumWge, ineptissiutos 
esse, ut nec scripta et.am s.epigsime percurratis : 
hinc arguo Christi dem non vobis inesse, propter 
eaque Jesu Chrisii supra recensitam vocem in vo- 
bis non operari, sed in his qui unionem amplexa 
sunt, maximum in modum. 


Dic. Age, sequere, domine senex ; modum 


adhibe, quein tenes. Ordinatim orationem perage. 


Cath, Sacratissimus Nyssenus Gregorius, bomi- 


li 4, in Pater noster, in ipso exordio lie habet. : 


92 


1009 


JOSEPHI METHONENSIS ΕΡΙΡΞΟΟΡΙ 


1001 


« Spiritus aauctus el ex Patre esse dicitur, et ex A εὐθὺς dv τοῖς πρ;οιµίοις οὕτω qnalv* « Τὸ Πνεῦμα 


Filio esse comprobatur. » 


Rhac. Neque in his aperte id 3sserentem, quem- 
aumodum ipse vellem, comperio. 

Cath. Attende modo animo, iutelligeque quid 
significet, ex Patre esse ; cum audimus simpliciter 
a Patre Spiritum esse, interrogo ipse, quid no- 
lat? 

Rhac. Nil aliud possumus intelligere, nisi ex Pa- 
tre procederc. 

Cath. Recte est, Neque enim alio modo exprimi 
potest. Cum audimus simpliciter ex Patre Spiritum, 
concessisti processionem intelligi: cum audieri- 
mus id idem«et de Filio, quid aliud intelligere po- 
terimus, nisiex Filio procedere? 

Rhac. Peropto nihilominus unum ex sanctis mibi 
ostendi, qui aperte id fateretur, Spiritus sanctus 
etiain ex Filio procedit. 

Cath. Ego allaia. jan nomina cum audio, hoc 
lem intelligo. Quandoquidem ex Patre Filii gene- 
rationem in diversis dictionibus id item signilican- 
tibus scio. Nihilominus conabor afferre in medium 
sanctum, qui id aperte enuntiet. 

Πλας. Ostende mihi citius. 

Cath. Magnus Anast sius, cui ex sancto monte 
Siua nomen est, oratione, eujus illud initium est : 
« De sana nostra fide, » hec habet : « Corporis 
vero proprietatem ia exemplum  accipieutes mu- 
tuam divinorum coharentiaim| per membrorum 
proportionein et assimilationem reprasentavimus. 
Biuc et Spiritus oris illius dicitur, cui Unigenitus 
osest, οἱ Spiritus rursus ex ipso procedens, et 
imissus non tantum a Patre, sed etiam a Filio. » 
Eu Pater apertissime dicit, non solum ex Patre, 
sed etiam ος Filio Spiritum sanctum procedere. 
Quid ad hiec oppones ? Plane nihil. 


Dic. Dictum hot aptissime quiestioni respondet. 


lhac. Ustende mibi per Deum οἱ alium sanctum 
eadem enuntiantem. 

Aud. Ostende Patri, domine senex, et alium 
sanctum similia momorantem. 

Cath. Sanctus llilariug, oratione post Pentecosten, 
inquit : « Credimus in sanctam Trinitatem, lioc 
est Patrem, et Fillum,.et Spiritum sanctum, unum 
Deum ounipoteMem, unius essentie, unius exsi- 
stentis, Unius auctoritatis, opificem omnium crea- 
turarum, ex quo omnia, per quem omnia, in quo 
omnia :. Patrem ex seipso, et non ex alio, Filium 
ex Patre genitum, Deum verum, non. tamen duo 


jumina, $ed unnm lumen : Spiritum sanctum ex 


J'aure et Filio aequaliter procedentem. » 
Testis.-llanc seutenijam aureis exarabo litteris, 

quo. ét saxcis cordibus medicinan facit. 

, Dic. Wecte utique egeris. Nauque hie sauctus 

per hoe dictum enuntians, Spiritus sanctus zqua- 


τὸ ἅγιον xol ix τοῦ Πατρὸς εἶναι λέγεται, xal ix 
τοῦ Υἱοῦ εἶναι προσμαρτυρεῖται.» , 

"Pax. 0ὐδ' ἐν τούτῳ βλέπω διαῤῥήδην λέγοντα, 
ὥσπερ ἐγὼ βούλομαι. 

Καθ. Ἐπίστησον ἀκριθῶς, xal ἑννόησον, x5 δη- 
λοῦν βούλεται τὸ ἐχ τοῦ Πατρὸς εἶναι λέγεσθαι. 
"Όταν ἀχούσωμεν ix. τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμα ἁπλῶς 
οὕτως, ἐἑρωτῶ, τί δηλοῦν βούλεται ; 

'Pax. Οὐ δυνάκεθα ἐννοῆσαι ἄλλο τι, f| ὅτι dx 
τοῦ Πατ(ὸς ἑχπορεύεται. 

Ka0. Ὀρθις ἔφης. O0 γὰρ ἑνλέχεαι ἄλλως 
εἰπεῖν. El ὅταν ἀχούσωμεν ἁπλῶς ix τοῦ Πατρὸς τὸ 


Πνεύμα, ἔδωχας, ὅτι ἑκπορεύεται νοεῖται ὅταν - 


ἀκούσωμεν αὐτὸ τοῦτο καὶ ἐπὶ τοῦ Yioo, τί ἄλλο 
δυνάµεθα νοεῖν, 3) ὅτι xal ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἑχπορεύεταις 

'Pax. "Ηθελον ὅμως εἰδέναι σαφὼς τ'νὰ τῶν 
ἁγίων λέγοντα, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἑκπορευόμενον 
xai ix τοῦ Υἱοῦ. ΄ 

Καθ. Ἐγχὼ τὰ ὀνόματα τὰ προειρηµένα ὅταν 
ἀχούσω, τὸ αὐτὸ τοῦτο νοῶ. Ἐπεὶ χαὶ την τοῦ Υἱοῦ 
ix τοῦ Πατρὸς γέννηαι» ἓν διαφόροις λέξεσι τὸ αὐτὸ 
δηλούσαις ἐπίσταμαι. Ὅμως πειράσοµαι δεῖξαί σοι 
διαῤῥήῆδην ἅγιον λέγοντα τοῦτο. 

Ῥακ. Δεῖξόν por θᾶστον. 

Καθ. 'O μέγας Αναστάσιος ἁγίου ὄρους Xavi 
λεγόμενος οὕτω λέγει ἐν τῷ λόγψ, οὗ dj ἀργὴ, 
« Τὸν περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν mletiw;- » « Τοῦ 
δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα λαθόντες ὡς παράδειγµα, 
τὴν ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήσαµεν διὰ τῆς 
τῶν μελῶν ἀναλογίας τε χαὶ εἰχααίας. Ἔνθεν τοι 
χαὶ Πνεύμα στόματος αὑτοῦ λέγεται, στόματος 5»- 
τος τοῦ Μονογενοῦς, xal Πνεύμα πάλιν ἐξ αὐτοῦ 
ἑκπορευόμενον, καὶ ἁποστελλόμενον οὗ µόνον παρὰ 
τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ xai παρὰ τοῦ Yloo. » "bou προ- 


, φανῶς τοῦ ἁγίου τούτου λέχοντος, οὗ µόνον «api 


τοῦ Πατρὸς, &j2à καὶ παρὰ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεται 
τὸ ἅγιον Ι]νεῦμα. Τί πρὸς τοῦτο ἔχεις εἰπεῖν; "Ov- 
τως οὐδέν. ι 

Aux, Ἡ ῥῆσις αὕτη φανερώτατα τὸ ζητούμένον 
θεραπεύει. 

"Pax. Δεῖξόν µοι πρὸς θεοῦ xal ἄλλον ἅγιον λέ- 
γοντα κατὰ τοῦτον. 

'Axp. Δεῖξον τῷ Πατρὶ, κύριε πρεσθύτερε, xal 


D ἆλλον ὁμοίως ἅγιον λέγοντα. 


Καθ. "0 ἅγιος Ἱλάριος ἓν τῷ λόγῳ τῷ prek τν 
Πεντηχοστήν φησιν, ε Π.στεύομεν εἰς τὴν ἁγίαν 
Τριάδα, τουτέστι τὸν Πατέρα xat τὸν τὸν, xat τὸ 
Πνεύμα τὸ ἅγιον, ἕνα θεὸν παντοδύναµον, pd 
οὐσίας, μιᾶς ὑπάρξεως, μιᾶς ἑξονσίας, δη πιουργὸν 
πάντων τῶν χτιφµάτων, t£ οὗ πάντα, δι οὗ πάντο, 
ἐν ᾧ πάντα * Πατέρα ἀφ' ἑαυτοῦ, ἀλλ οὐκ ág' E:t- 
pou, Υἱὸν kx τοῦ Πατρὸς γεννητὸν, Gibv ἀληθινὸ», 
οὐ μὲν δύο φῶτα, ἁλλ᾽ Ev φῶς * Πνεῦμα ἅγιον παρὰ 
Πατρις xai Yiou ἐπίσης ἑχπορευόμενον. » 

ΝΜάρτ. Ταύτην τὴν (sv χρυσοῖς ἐγχαράξω vpáu- 
pacto, ὅτι xai λιθίνας θεραπεύει καρδίας. 


ua la ΛΑ aun & 


| 


Aix. Καλῶς ἂν ποιλσοις. 'O 139 &y:0; οὗτος διὰ 3 


τῆς ἑήσεως ταύτης εἰπὼν, Τὸ lvioga τὸ ἅγινν 


1005 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


4; 


1006 


ἐπίσης ἐχπορεύεται παρὰ Πατρὸς xal Υἱοῦ, o26s- A liter procedit a Patre et Filio, omnem tollit pra- 


µίαν κατέλιπε πρόφασιν τῶν ζητούντων προφά- 
σεις. 

'Pax. Μεγάλα καὶ φοδερὰ τὰ παρὰ coU εἰρη- 
μένα, τέµιε πρεσθύτερε, χαὶ Ixavà διασκεδάσαι τὸ 
νέφος τῶν λογισμῶν. ᾽Αλλὰ xai ἔτι εἰς ἰχανοποίη- 
ei ἡμετέραν δεῖςὀν µοι χαὶ ἕτερον qv λέγοντα 
χατὰ τούτους. 

'Axp. Ὁ τούτοις μὴ πειθόµενος, 
εἴπῃ, πεισθήσεται. 

Καθ. Κύριλλος ὁ µαχάριος ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τῇ 
εἰς τὸν προρήτην Ἰωήλ φησιν’ « Ἡ μὲν γάρ ἔστι 
θεὸς, xat ἐκ θεοῦ χατὰ φύσιν ὁ YU, γεγέννηται 
Υὸρ ἐχ τοῦ θεοῦ xat Πατρὸς, ἴδ.ον αὐτοῦ τε xat ἐν 
αὐτῷ, χαὶ ἐξ αὑτοῦ «b Πνεῦμά ἐστι. χαθάπερ 
ἀμέλει xal ἀπ' αὐτοῦ νοεῖται τοῦ 8soU xal Πατρός. » 
Τὸ δὲ, «χαθάπερ ἀμέλει χαὶ kx τοῦ Πατρὸς, » «t 
δηλοῦν βούλεται, ? ὅτι, ὥσπερ ix τοῦ Πατρὸς ἐκ- 
πορεύεται, οὕτω xal ix τοῦ ΥἸοῦ ἐχπορεύεται; 

Aux. Δίχαιος τοῖς νουνεχέσιν οὗτος ὁ λόγος. 


οὐδ ὅσα ἄν τις 


'Pax. Ἔστι xal ἄλλος τις τῶν διδασχάλων λέγων 
οὕτως; 

Καθ. Πάντες ol ᾿Ανατολιχοὶ xal Δυτικοὶ ἅγιοι τὸ 
αὑτὺ λέγουσιν. 

'Pax. Ἐγὼ οὔτε εἶδον, οὔτε Ίχουσά ποτε τοιού- 
twv * µόνον δὲ Καδάσιλά τινος, Σελλοῦ, Νιχολάου 
Μεθώνης, Παναρέτου, xal ἄλλων, xai νῦν τοῦ 
Ἐφέσου Ίχουσα τἀναντία λέγοντος τούτοις, ἅπερ σὺ 
"uo Καὶ τίσι δίχαιον ἔπεσθαι τοῖς ἁγίοις τῆς 
Ἐχχλησίας διδασχάλοις, Ἡ τούτοις τοῖς μετὰ €b 
σχίσμα καὶ µάχην αυγγράφασι; 


Ῥακ. Τοῖς διδασχάλοις ἀναμφιθόλως. 

Καθ. Τί σοι δοχεῖ νῦν; Αἱρετικοί εἰσιν ol λέγοντες 
4b Πνεῦμα ἐκ τοῦ Υἱοῦ; 

Ῥακ. Καθὼς ἁρτίως ἤκουσα, Ἠκχιστα τοῦτο 
φῄσαιµι. 

Καθ. Τί οὖν ὅλως ἡμᾶς µάχεσθε; El γὰρ ἀπε- 
δείχθη διαῤῥίδην τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορευόμε- 
vov διὰ τοῦ Υἱοῦ xai ix τοῦ Υἱοῦ ἐν ταῖς τῶν ἱερῶν 
Πατέρων xai διδασχάλων ἡμῶν ἀναντιῤῥήτοις xal 
σοφαῖς ὑφηγήσεαιν, εἶτα συμφωνεῖν τῷδε τῷ 


textum przetextus quzerentium. 


Rhac. Dicta tua, o venerande senex, magna 
sunt et terribilia aptaque cogitationum nebulas 
discutere. Sed adliuc, ut cumulate disputationi sa- 
tis fiat, ostende mihi et alium sanctum eadeu quz 
et hi enuntiantem. 

Aud. Qui his non suadetur, neque si alia iunu- 
mera dixerit, suadebitur. 

Cath. Beatus Cyrillus, interpretatione in Joelem 
prophetam, scribit : « In quantum enim Deus est, 
et ex Deo secündum naturam Filius est, natus 
quippe est ex Deo et Patre, proprius illius οἱ in 
ipso, et ex ipso Spiritus est ; quemadmodum scili- 


D cot et ex ipso intelligitur Deo et Patre. » Illud 


porro, « quemadmodum scilicet ev ex Patre, » 
quid notat, quam, quemadinodum ex Patre proce- 
dit, ita etiam procedit ex Filio? 

Dic. qua et bona hac oratio prudentibus re- 
putabitur. 

Rhac. Estne preterea alius quispiam ex doeto- 
ribus, qui ita loquatur? 

Cath. Omnes saneti Occidentsles et Orientsles 
idem affirmant. 

Rhac. Ego neque *tidi, neque unquam audivi 
similia ;: tantummodo prz manibus fuere Cabasila 
quidam, Psellus, Nicolaus Methonensis, Panaretus 
et alii. Et nunc demum Ephesium audivi, quibus 


cu dicis contraria dictitantem. 


Aud. Quinam potius audiendi sunt. sancti docto- 
res Ecclesie, an illi qui post schisma, et multas 
contentiones et rixaa commentaria ediderunt ? 


-— 


Πλας. Doctores absque dubio. 

σαι. Quid nunc tibi videtur? IHleretici sunt, qui 
dicunt, Spiritum ex Filio? 

Rhac. Ex his, quae inodo audivi, nunquam id 
dixerim. 

Cath. Quare itaque nobis adversamini ? Etenim 
si sufficienter planeque demonstratum est, Spiri - 
tum sanctum per Filium et ex Filio procedere, ex 
sacrorum Patrum  doctorumque nostrorum sa- 
pientibus fürmisque citra contradictionem com- 


δόγµατι τὸ παρὰ τῆς ᾿Ρωμαϊκῆς Ἐκκλησίας tv τῷ p mentariis, nos postea siwili sententiz, quod a 


EXop60up τῆς πίστεως χηρυττιόμενον ἑγνωκότες, 
εν εἰρήνην καὶ Ένωσιν τῶν Ἐχχλησιῶν χρεωστι- 
. χῶς ἃμα xal εὐλαθῶς αὐτὴν ἁαμένως ὑπεδεξάμεθα, 
καὶ τὴν μετὰ Ῥωμαίων ὁμόνοιαν, xat τὸ φίλιον 
προειλόµεθα, εἰ τῶν ἁτόπων διεπραξάµεθα; Πόθεν 
ὑμῖν ἐξεγένετο, ἀδελροὶ, τοὺς ὁμοφύλους τε xal 
ὀμογενεῖς, ἵν) εἴπω xa συμγνεῖς ἔστιν ὅτε ὑμῖν, ὡς 
ἑθνικοὺς χαὶ ἀλλοφύλονς ἡγεῖσθαι, καὶ ἀρᾶς, xal 
βλασφηµίας, καὶ συκοφαντίας ἀλλεπαλλήλους συῤ- 
ῥάπτειν xa0' ἡμῶν ὀσημέραι οὐ παύεσθε; Τοῦτο 
πανόληθες. O0 γὰρ δυνηθείη, ὅστις ἂν εἴη, ἀρνἡ- 
σασθαι. Καὶ γὰρ ἐν ταῖς χαπῄήλοις, iv ταῖς ὁδοῖς, 
ἂν εαῖς ἀγοραῖς, διὰ πάντων xal πανταχοῦ, τῶν 
ἀνωτικῶν ἱέρέων χατασύρεται τὸ πολίτευμα, xat d 


Romana Ecclesia in Symbolo fidei przdicatur con- 
cordare cognoscentes, paeem et unionem  Eccle- 
siarum necessario et reverenter libentes deo:cu- 
lati sumus, εἰ concordiam eum Romanis atque 
amicitiam inivimus, quid absurdi commisimus ? 
Unde factum est, fratres, ut vos ejusdem nationis 
et ejusdem generis, aliquando eiiam εἰ sanguinis 
bomines, tanquam ethnicos et alienos reputetis ? 
ei diras, convicia et calumnias continuo contra 
eos et quotidie concinnare noa desistatis ? lloc 
verissimum est, neque aliquis inficias iverit; nam- 
que iu caupobnis, triviis, foris, locis in omnibus 
calumniz amplas occasiones nanciscentes, sacer- 
dotum αἱ unionem acceperunt, vitam atque iü- 


10 7 


injuste criminantes expostulatis. O tolerautiam 
tuam, Rex Christe! Neque de his contenti fidem 
Deumque nostrum impudenter injuria afficitis, cum 
ut ethnicos nos contemnitis. Nos autem silentio 
omnia sustinemus, et intuenti omuia Όσο commiti- 
mus ; ipse enim desuper universa videt οἱ consi- 
derat, et retribuet unicuique quod justum est. 

Hhac. Terribilia :unt quai modo cenuntiasti, ο 
piissiine ; namque eorum auditione contremui, ani- 
mumque despondi, comprehendens orationis tux 
Vin, cui nequit coutradici ; vera etenim sunt, qui 
elocutus es, ct, uL existimo, nemo tibi in his cou- 
traria respondebit. 

Dic. |umerito itaque duodecim illis. insultatis, 
imo non illis duodeciin, sed universali synodo. 
Cum enim eos. reprehendilis ct contumeliis allici- 
tis, el cum Latinis sentientes appellatis, et alterius 
fidei, univeram Ecclesiam aeeusatis, et reliquos 
sanctos tanquam Latinorum  sententiz et exirasez 
lidei deditos. 

Rhac. Parcat mibi Deus banc. calumniam, qua 
sanctos impudenter oneraveram, Cui itaque de 
hoe 3 te milii cumulate satisfactum sit, peropto 
ütet de reliquis decreti capitibus similiter satis- 
liat. 
" Cath. Recita ex aliis. quod tua fert voluntas, et 
respondehimus. 

lihac. Per. fermentatuin et. azyium  decretu.i 
ásserere sine controversia. fieri corpus ClirisU, ct 
ambo unum esse, turbat e juidem. animum. θ 1ο” 
modo unum erit, quod variis diversisque. modis 
conficitur, lioc scilicet per azymum, illud per 
fermentum 1? 

Cath. Quid est, quod te couturbat, an. quod lioc 
fermentum habet, aliud vero noa habet ? Et. quid 
fiot est? Νοι est utrumque pauis ex farina? 

BRhac. Panis est utrumque, nequeo contraire, 
Sed hic quidem est panis perfectus, quod feriien- 
tum habeat ; ille imperfectus, quod lermento ca- 
reat, Quare ex perfecto, nou. vero. οκ imperfecto 
conficiendum est. 

Cath. Si panis accidentia converterentur in cot- 
pus Cliristi, recte ratiocinareris ; sed cum substan- 
La sit, quie convertitur. in corpus Domini, et non 
species, temetipsum iufatuas, dum liaec impru. 
dens asscris. Dominus eninr nou »pecie S "sive ac- 
cidentia, sed subsiautiam ipsam, quie est vis. nu- 
witiva panis, non in. fermentato  tastum, "verum 
eliam ib azymo comprehensa, in corpus suui 
pér vim suorum verborum transiuutat, | 
"Πίο, Fateor. nec. repuguo. substautiaan. panis 
converti iu corpus Domiutcua ; sed. cuin iu. fer- 
mentato substanija panis validior couspiciatur, 
quam ju azymo, potius eligeudus esset fermenta- 

Jus, quam azyuius. 

Cath. Που tuo dicto verbis Dominicis impoten- 
tiam tribuenius, quie vim suam non consequentur, 
nisi ferincutatus sil: eritque. sermone. Dominico 


JOSEPH METIIONENSIS EPISCOPI 


siitutum dicteriis proscinditis, et honorem eorum Α Mh αὐτῶν ἀλίχως 


1008 


συκοφαντεῖτχι καὶ δ.αθάλλτττιο 

: ἀνοχῆς $99, Χριστὲ Βασι)εῦ ! 0) ταῦτα 
μα Apxeiats λέγειν ἡμῖν, ἆλλὰ καὶ τὴν πίστιν 
καὶ τὸν θεὺν ἡμῶν ἀναιδῶς ἐξυθρίσετει ὡς ἐθνιχοὺς 
ἡμᾶς λογιζόμενοι. Ἡμεῖς μὲν οὖν ἀνεχόμεῆα σιω- 
πῶντες, καὶ τῷ πανλερχεῖ θεῷ τὸ πᾶν ἀνατίθ:μεν ' 
αὖτὶς 6b ἅ-ωθεν miU (pi καὶ περισχοτεῖ, xal 
ἐπιμαετρήσει Ezáozto τὸ δίκαιον. 

'Pax. Φοξερά cist τὰ παρὰ ao) εἰρη μένα τὰ νο», 
ἐὐλαθέστατε. ᾿Ακούσας γὰρ ταῦτα ἑτρύμαςα, xal 
συγεστάλη μου ἡ ουχ, συνιεὶς τοῦ ἀαόν0» τὸ ἀναν- 
τίῤῥητου, διὰ τὸ εἶναι ἁληβη, ἅπερ ἕφτσας, καὶ 
9:44: οὐδείς σοι τἀναντία ἐν τούτοις ἀποχρ.οἡ- 
σεται. 

Aix, "Qs: λοιπὸν ἀδίχως ἑγκαλεῖτε τοῖς δώδεκα, 
μᾶλλον ὃξ οὐ τοῖς δώλεχα, ἀλλὰ τῷ οἰκουμεν.κῇ 
συνόδῳ. "Όταν Y2g αὐτοῖς ἐγκαλῆτε, xal διασύ- 
[5.731 Λατ.νόφρονας ἀποχαλῆτε καὶ ἑτεροδὸ- 
ξους, καὶ τῇ Ἑκκλησίᾳ ἁπάσῃ ἐγκαλεῖτε συν πᾶτι 
τοῖς ἆγίοις ὡς Αατινοφρο)ησάσῃ τε καὶ Éxvepobotr.- 
σάστ. 

Ῥακ. Ἴλεως Ὑένοιτό pot θεὺς τῆς βλασφημίας 
ἔνεκεν, ἧς τοὺς ἁγίους ἄναιδως ἐθλασφήμονν, Πρὸς 
οὖν τοῦτο ἱχαιὼῶς ὁἑρῶῷ ἐμαυτὸν πληροφορηθέντα, 
θέ:ω δὲ χα) πρὺς τὰ λοιπὰ τοῦ ὄρου χεφάλα:α ὁμοίως 
πο φορηθῆναι. 

líu9. Λέγε καὶ περὶ τῶν ἄλλων, ὃ βούλει, xot 
ἀπο)ογησόμἔθα, 

'Pax. TQ à ἑνζύμου xal ἀζύμου λέγειν τὸν 
ὅρον γίνεσθαι ἀναμφιθόλως vb τοῦ Χριστοῦ σῶμα, 
xal ἄμγω M » ca ταράττει, Πῶς £v. ὑπάρχει, ὃ 
διαφόρως τελεῖται, τὸ μὲν δε ἀξύμου, τὸ δὲ δι ἓν- 


ζύμου; 


Καθ. Τί σε ταράττει, ὅτι τὸ μὲν ἔχει ῥύμην, τὸ 
δὲ οὐκ ἔχει; Καὶ τί τουτ᾽ ἐστιν; Οὐκ ἔστιν ἄρτος 
ἁμφότερον ἓξ ἀλεύρου : | 

"Pax. "Άρτος ἐστιν ἁμφότερον, xal οὗ δύναμαι 
ἀντειπεῖν * ἀλλὰ τὸ μὲν ἔστι τέλειος ἄρτος, διὰ τὸ 
ἔχειν ζύμην, τὸ δὲ οὐ τέλειος, bà τὸ μὴ ἔχειν. 
Οὐχοῦν δ.ὰ τοῦ τελείαυ δεῖ γίνεσθαι, οὐ µην διὰ τοῦ 
ἀτελοὺς. 

Καθ. kl μὲν οὖν τὰ συ µθεθηχότα τοῦ ἄρτου εἰσὶν, 
& τρέπουτα. εἰς αἲ μα Χριστοῦ, καλῶς ἂν λέχῃς ᾿ 
εἰ ὃΣ ἡ οὐσία ἑωτὶν ἡ 9ρεπομένη εἰς 5) τοῦ Κυρίου 


"σῶμα, καὶ οὐ τὰ ción, ἕλαθες σεαωτὸν τριαῦτα λέρ 


γων. 'O qxp Κύρ.ος οὗ τὰ εἴδη, f) tà συµθεθτ- 
χότα, ἀλλὰ τὴν οὐσίαν αὐτὴν, fig ἐστὶν ἡ τοῦ 
ἄρτου Όρεπτικη ὀύναμις, ἢ οὐκ ἐν τῷ ἑνεύμω, 
ἀλλὰ xàv τῷ ἀνύμῳ ἐστὶν, εἰς σῶμα αὐτοῦ τρέπς. 
διὰ τῆς δυνάµεως τῶν λόγων αὑτοῦ. , 

Pax. Ὁμ.ιογῶ καὶ δέχομαι, ὅτι dj οἀσία soi 
ἄρτου ἐστὶν ἡ τρδπομένη εἰς σῶμα Koplos * ἀλλ ἐν 
τῷ ἑνδύμῳ dj τοῦ ἅρτου οὐσία ἰσχυροτέρα δοχεῖ 
εἶναι ἢ ἐν τῷ ἀξύμῳ, ὥσιε καὶ αἱρετέος ὁ ἕννυμες 
Εἄλλον ἡ ὁ ἄνυμος. 

Ka0. Κατὰ τοῦτον τὸν λόγον ἐδυναμίαν δώσομευ 
τοῖς τοῦ Κυρίου λόγαις, ὃτι οὐκ ἰσχύουσιν, ἂν μὴ 
ννυμος ὑπάρχῃ, xai ἔσται ἱσχυροτέρα ἡ ὅλη, f) ὁ 


1009 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


400 


«οὗ Κυρίου λόγος ὁ πάντα picatoizev. Καὶ τίς ἂν Α omnia immutante materia falidier. Et. quisnam 


«οῦτο εἴποι, ὅτι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, δι οὗ οὐρανὸς 
μὲν ἑστερέωται, ΥΠ δὲ ἕδρασται, ἓν πᾶσι μὲν τοῖς 


ἄλλοις ἰσχύει, ἐν τούτῳ δὲ οὐχ ἰσχύει; Αὕτη ἐστὶ 


βλασ,ηµία μεγίστη, fi» οὐδέποτέ τις ἤχουσεν, Αλλ) 
ἁπέστω τὸ βλάσφημον. 
µετα-ρέπει, xaY μεταποιεῖ xai τὸ ἓν, χα) τὸ ἕτερον 
εἰς σώμα αὐτοῦ. Καὶ οὕτω δεῖ πάντα τὸν βουλό- 
µενον σωτηρία; τυχεῖν ἀναμφιδόλως πιστεύει. 


"Pax. Αχούομεν τῶν ἱερῶν ἁποστόλων λεγόντω», ' 


6c, Mi) τὰ τῶν ἹἸἹουδαίων ἄζυμα δέἐχεσθε. Οὐ - 
χοῦν, ὡς ἁχάθαρτα ταῦτα παραινοῦσι φυλάττε- 
σθαι.͵ 

Καθ. Καλῶς παρὰ τοῖς ἱεροῖς ἁποστόλοις τοῦτο 
νενοµοθέτηται, ph. τὰ τῶν Ἰουδαίων δέχεσθάι ἄζυ- 
μα. 'Axáüapta vip, ἐπειδῃ παρανόμως 
προσφέροοναι, νῦν δήλονότι μετὰ την τοῦ Χριστοῦ 
ἔλευσιν. Καὶ γὰρ οὐδ' Suet; τὰ τῶν Ἰουδαίων δεχό- 
µεθα ἄξυμα, οὐδὲ τὰ τῆς ἑορτῆς αὑτῶν ξένια, οὐδὲ 
τὴν ζωοθυσίαν, καὶ τὰ λοιπἀ. Τὸ δὲ ἀμάθαρτον εἶναι: 
τὸ ἄνυμον διὰ τούτου οὗ συμπεραίνεται. Διὸ παὶ τὰ 

ζυμα ἀχά]αρτα ἂν σαν, διὰ τὸ λέγειν τὸν Κύ- 
ρίον, Ὡρᾶτε xal προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύμης cow 
Φορισαίωγ. Καὶ Παῦλος δὲ ὁ µαχάριος, Ἐκκαθά- 
ρατε οὗν, φησὶ, τὴν πα.αιάν ζύμην, ἵνα ἧἦτε 
véov ούραμα  χαὶ ἀλλαχοῦ ὁ αὐτός ' Ὥστε ἑορ- 
τάσωµεν ui] ἐν ζόμῃ πα.-αιᾷ κακίας xal xorn- 
plac. Aou» οὖν κατὰ σὲ φευχτέα ἂν ὤνειιεν εἶναι 
4$ ζύμη ὡς ἀχάθαρτος, ἐπειδῃ χακίζει ταύττν ὁ 
Παὔλο;, ζύμη» κακίας xal xzovnplac ἀποναλῶν. 
Άλκ' οὗ δεῖ μὲν ἀνιχνεύειν χσχούργως τὸ Υρά11, 
ἐρεννᾷν ὃΣ τὸν νοῦν φιλαλήθως χαὶ εὐλσθῶς. Καὶ 
ol Λατῖνοι τοίνυν οὖκ ἐν τῷ σχοπῷ τῶν Ἰουδαίων 
πλιοὺσι τὰ ἄνυμα, i; ἡμεῖς αὐτὰ φύγωμεν, ἀλλὰ 
δ.ὰ τὸ χαθαρὸν xal λεπτὸν αὐτὸ εἶναι, ὡς τὸ σῶμα 


τοῦ Κυρίου, ὅπερ τελεώτερον ἐν τῷ δξυτέρῳ κχεφαλαίῳ 


'O λόγος γὰρ τοῦ Κυρίου 


αὐτὰ B 


unquam affirmaverit, verha Domini, quibus ca-' 
Jum firmatam. est ct terra fandata, 1n aliis om- 
nibus vim obtinere, in hoc vero infirmari ? Ingens 
blasphemia, quam nullus unquam audiit: Sed lon- 
ge sint blasphemiz. Verba siquidem immutant, 
e! convertunt. upum et alium in. corpus, Et^ sic 
quibus proprie salutis curze est, absque ulla hia:- 
sitatione credendum est. )J 
Rhac. Sanctos apostolos audimus dicentes : Nc 
Judeorum azyma admittatis. Ab his itaque tau- 
quain impuris cavendum esse nobis preserlbunt. 


Cath. Optime id 4 sseris apostolis decretum est, 
ne Jud:zorum azyma accipiamas; impura etenim 
sunt, cum ea imple nune, post. Christi seifieet ad-- 
ventum, offerant. Nos sane Judseorum azymá, eo-' 
rum festivitatis munera, animalium sacrificium, ct 
reliqua minime aeceptamus ; neque propterea azy-. 
mum impurum esse concluditur ; sic enim et. fer. 
mentata essent impura, qnod dieat Dominms: 
Videte et cavete a fermento Phari$corum. Et beatas? 
Paulus : Expnrgate itaque, ait, vetus fermentum, wt 
sitis nova massa. Et alio in loco : Quarecelebremwus 
ion In fermento veleri malitie et. improbitatis. Ca- 
vendum i'aque esset per. te ^. ferménto. tanquam 
impuro, cum id Pautas tituperet, fermentum. ma- 
liti? et improbitatis vocans. Verumtameh nom est 
malitiose littéra, sed amore veritatis pieque iu- 


, vestiganda. Latiui ergo non. codem ac Judsi sco 


po azvima conficiunt, ut nobis. ab illis cavendum 
git, sed quod purum et subtile sit, quemadmodiin 
co pus Domini ; ut absolutius in secunilo— decreti 
capite disseruimus ; illudque cui lubet, perquirat, 
et inveniet omnia dubia resoluta. 

τοῦ ἄρου AXéyopcv' xal Ó βουλόµενος ἐχεῖνο 


ἐρευνησάτω, χαὶ εὑρῆσει πάσας τὰς ἁπορίας ἐκεῖ λελυμένας, 


Mápr. Ἐχεῖ ταῦτα Λάντα χαλὼως xa* ἐπιμελῶς 
ἐξτγημένα εἰσὶ, μηδς μίαν ἑναντίωσιν ἔχουτα. 


δακ. 'üg ὁρῶ καὶ ἀκούω, εἰς µάτην ἁμᾶς 
ἔσχιταν τῆς τῶν Λατίνων κοινωνίας οἱ πρὸ ἡμῶν, 


Δι. KoX ἀληθῶς εἰς µάτην. 


Testis. In. eo capite omnia recte οἱ laboriose 
nec minus diligenter exposita sunt, et nuilam habent 
contradictionem. 

Rhac. Ut video audioque, frustra nos a Latino- 
rum communione, qui ante nos fuerunt, separa^ 
runt. 

Dic. Plane, atque omnino frustra. 


'Pax. Πῶς οὐκ ἣν àv. αὐτοῖς φόδης Κυρίου τοῦ D — Rhac. Quomodo in illis timor Dei non crat, sed 


σχίζειν, καὶ κατατέμνειν τὸ τοῦ Χριατοῦ ποϊίμνιον, 
εἰς διχιρέσεις xo σχίσµατα; 

'Axp. Πῶς xai σὺ οὐχ εἶχες φόδον Κυρίου οὐδὲ 
εὐλάδειαν, à)X' ἐσχίξζου ἀπὸ τῖς Ἐκκλησίας, xal 
ἄλλους εἰς τοῦτο συνήλαυνες ; 

'Pax. Ἐγὼ ἰδιώτης ὢν, ὡς παρ' αὐτῶν εδ.δάχθτν, 
οὕτως xal ἐφρόνουν, 

Aux. Οὐχοῦν μὴ χατηγορῶμεν τοὺς Ἰουδαίου:, dg 
τὰ αὐτὰ xal αὑτοὺς τοῖς πατράσιν αὐτῶν φρο- 
νοῦντας. 

"Pax. Ἐάσωμεν τοῦτο, ὡς ἰχανῶς ' εἰρημένον, 
"Ἓλθωμεν δὴ xal ἐπὶ τὸ τρίτον. 

Ακρ. Acl τοῦτο πρῶτον λαθεῖν ἀπόφασιν, εἶτα 
ἄρχεσθαι ἑτέρ»». , 


separarunt et diviserunt Christi gregem in multas 
partes et factiones? 

Aud. Quomodo et tu Deum non timebas, sed ab 
Eccl sia separabaris, aliosque ad id agendum coin- 
pellebas ? 

Πας. Ipse imperitus. cum essem, quemadmodum 
ab cis edoctus fueram. ita sentiebam. | 

Lic. Ne accusemus igitur Judzos, qui eadem ac 
patres eorum tenent. 


Rhac. Relinquamus et lioc, tauquam cui abunde 
satisfactum est. Veniamus ad tertium, 

Aud. Drius de hoc determinandum. est, postmo- 
dum de alio. dissquirendum. 


1011 


JOSEPHI METHONENSIS ΕΡΙΞΟΟΡΙ 


19 


Dic. (ιιαπάοιμυἱἆοπη silet, hoc, tanquam cuicon- Α Arx. Ἐπειδὴ σιωπᾷ, ὡς ἀναντίῤῥητον πάντως 


tradici uequit, prztermittit. Imo nolens illud pro- 
pugnare, Catholici demonstrationi assensum cx- 
hibet. Hic enim mos est disputantibus non silere 
in aliquo, qued, si siluerint, plane fatentur se vi- 
ctos esse, ncc velle de eo au plius disceptationem 
inire. 

Cath. Dic, Pater reverende, quxie in dubium vo- 
«8s, εἰ respondebo. | 

Σας. Quomodo probat synodus, animas purgari 
post mortem ? 

Cath. Probat et demonstrat cum ratione, quem- 
sdmodum et reliqua. 

Rhac. Age, dicito mihi, unde hoc demonsirat, 

Cath. Primum quidem exemplo nostri, quod nos 


ἀφίησι τοῦτο. "Est δὲ, ph θέλων αὐτοῦ ἀντέχεσθαι 
ἔτι, συγχατατίθεται τῇ τοῦ Καθολιχοῦ ἁποφάσει, 
Τοῦτο γὰρ ἔθος τοῖς διαλεγοµένοις ἐστὶ, μὴ σιωπᾶν 
xatá τι. Σιωπῄσας δὲ, δείχνναιν ὅτι νενίχητα:, xat 
οὗ βούλεται ἔτι περὶ ἐχείνου λέγειν. 


Καθ. λέγε, Πάτερ αἱδέσιμε, ἅπερ ἀπορεῖς, χαὶ 
ἀποχρινοῦμαί σοι. ' 

"Pax. Πῶς παρίστησιν 4j σύνοδος αὕτη, ὅτι αἱ 
Ψυχαὶ χαθαίρονται μετὰ θάνατον; 

Καθ. Παρίστησι χαὶ ἀποδειχνύει xal τοῦτο μετὰ 
λόχου, ὥσπερ xai τὰ λοιπά. 

"Pax. Λέγε pot 5h, πόθεν δειχνύει τοῦτο. 

Καθ. Πρῶτον μὲν ix παραδείγματος ἠωετέρνου, 


ipsi facimus : deinde testimoniis sanctorum Eccle- B ὅπερ αὐτοὶ ἡμεῖς ποιοῦμεν * εἶτα ἀπὸ μαρτυρ:.ῶν 


siz doctorum, et ab ipsa rei natura. 


Raac. Profer mihi nosuum exemplum, quod nos 
ipei agimus. 

Cath. An nescis adhuc quid notent oblationes, 
colyha caudele, oleum, psalmodixz, commemora- 
tienes, et memoria pro mortuis ih sacrosanctis 
sacrificiis ? 

Rhac. Estne id hoc, quod Latini nuncupant Psr- 
gatorium, nos Καθαρτήριον ? 

Cath. Hoc nempe est, et non aliud. 

Πλας. Asseruisli testimoniis quoque Ecclesie 
doctorum hoc probare synodum ; ostendito mihi. 


Cath. Percurre tertium decreti. caput ; ibi enim 
cumulate disputavimus, quibus dubitatio omnis 
tolletur. 

Rhac. Procedamus jam ad quartum. 

Cath. Si quid de hoc ambigis, effare. 

Rhac. Qua ratione, cum nondum communis re- 
surrectio successerit, justi item et peccatores re- 
ceperunt secundum vos, imo secundum hujusce 
synodi decretum, qua commeruere? 

Cath. De hoc quoque ita sentiendum est, quem- 
admodum er de aliis jam bene nosti. Dei Ecclesia 
tenet sanctorum animas cum Deo et sanctis an- 
gelis, statim atque ex hac vita excesserint, habitare, 
multis .przmunita rationibus et circumstantiis, 
ut et in aliis rebus. 


e 


lihac. 81 nunc in celo habitant justorum snima, 
. et possident, ut ais, fiustra judicium fleret, et ju- 
dex sederet in throno. 


Cath. Si diceremus, sanctos corpore et animo 
perfecte recepisse, tum hoc absurdum non absone 
sequeretur. Nunc vero nos non ita affirmamus, sed 
animas tanium perfecte recipere, ut sanctus Joan- 
mes Damascenus refert, « Et perfectam inu. caelis 
Coronam receperunt; » quod de corporibus non 
asseritur, sed de animis. In judicio vero tum auni- 
ys, tum corpora simul gloria perfruanturt. 


o 


τῶν ἁγίων τῆς Ἐκχλησίας ὅ,δασχάλων, xal ἀπ᾿ αὑ- 
τῆς τῆς τοῦ πράγµατος φύσεως, 

Ῥακ. Φράσον pot 68, τί τὸ ἡμέτερον παράδε:γµα, 
ὅπερ ἡμεῖς αὐτοὶ ποιοῦμεν. 

Καθ. "Ext οὑκ ἔγνως, τί δηλοῦσιν αἱ προσφορ)}, 
χαὶ τὰ χόλνθα, χαὶ οἱ χηροὶ. xai τὸ ἔλαιον, καὶ ot 
ΨΦαλμωῳδίαι, xaX τὰ µνηµόσυνα, χαὶ τὸ µνείας ποιεῖν 
ὑπὲρ τῶν χεχοιμηµένων ἓν ταῖς ἱεραῖς τελεταῖς : 

'Pax. Τοῦτό ἐστιν, ὅπερ οἱ Λατῖνοι λέχουσι 
Πουργατόριον, τοι Καθαρτήριον ; 

Καθ. Τοῦτό ἔστι, καὶ οὐὑκ ἄλλο. 

"Pax. "Eon ὅτι xaX διὰ μαρτυριῶν τῶν τῆς "Ex- 
χλησίας διδασχάλων dj σύνοδος τοῦτό γε παριστᾷ. 
Δεῖξόν uot τοῦτο. 

Καθ. ᾽Ανάγνωθι τὸ τρίτον τοῦ ὅρου χεφάλαιον͵ 
bat γὰρ ἰχανῶς εἰρήχαμεν, καὶ περὶ τοῦτο πληρο- 
φορηθήση. 

"Pax. "Άγωμεν 565 χαὶ ἐπὶ τὸ τἐταρτον. 

Καθ. Λέγε περὶ τούτου, ὅσα γε ἀπορεῖ:. 

Pax. log µήπω τῆς κχοινῆς ἀναστάσεως ysvo- 
µένης, οἱ δίχαιοι ἀπέλαδον, xal οἱ ἁμαρτωλοὶ τὰ 
χατ ἀξίαν αὐτῶν xa0' ὑμᾶς, μᾶλλον δὲ χατὰ τὺν 
τῆς συνόδου ταυτησὶ ópov; 

Καθ. Σύνες καὶ περὶ τούτου, Πάτερ αἰδέσιμε, ὡς 
xai περὶ τῶν ἄλλων χαλῶς ἕγνως. Ἡ τοῦ θιοῦ 
Ἐχχλπαία δοξάζει τὰς φυχὰς τῶν ἁγίων αὐλίξζεσθαι 
μετὰ τοῦ Θεοῦ, xal τῶν ἁγίων ἀγγέλων εὐθέως, 
ἠνίχα ἐξέλθωσι τοῦ τῆδε βίου, πολλὰς ἔχουσα χαὶ 
ἓν τούτῳ ἀφορμάς τε xal παραστάσεις, ὡς χαὶ iv 
κοῖς λοιποῖς. . 

"Pax. El νῦν αὐλίξονται àv. τῷ οὑρανῷ al φυχαὶ 
τῶν διχαίων, καὶ ἀπολαμθάνουσιν, ὡς σὺ qj:. π-- 
ριρσόν ἐστι, τὴν κρίσιν γενέσθαι, xal τὸν χριτὴν 
ἐπὶ θρόνου χαθίσχι. 

Καθ. El μὲν ἑλέγομεν, Τελείως ἀπέλαθον οἱ ἅγιοι 
ψΨυχῇ τε χαὶ αὐύματι, τότε δικαίως ἄν ἐπηκολούθει 
τουτὶ tb ἄτοπον ' νῦν δὲ οὐχ οὕτως ἡμεῖς λέγομεν, 
ἀλλ ὅτι νῦν ἀπολαμδάνουσι χαθὸ ψυχαὶ µόνον τε- 
λείως, χατὰ τὸν ἱερν Ἰωάννην τὸν Δαμασχηνὺν 
λέγοντα, « Καὶ τέλειον ἀπέλαδον τὸν στἐφανον iv 
οὐρανοῖς. » ToUto οὖν οὐ περὶ τῶν σωμάτων λέγε- 
ται, ἀλλὰ περὶ τῶν φυχῶν. "Ev τῇ χρίσει δὲ αἱ Φυχαὶ 
ὁμοῦ xal τὰ σώματα τῇ δόξη εὑφρανθήσοντα: 


Ί053 


γος. 

"Pax. Συνῆχα ὃ λέγεις, καὶ πἐπεισμαι, ὅτι πολ- 
λὰ εὑρίσκονται xa Ἰδιόμελα χαὶ Τροπάρια τῶν 
Κανόνων ,τοῦτο δηλοῦντα, val πολλαχοῦ ἄλλοθεν 
μαρτυρεῖται μὲν d τῶν ἁγίων ἁπόλαυσις' ἐγὼ δὲ 
ἀχμὴν ἀπορῶ, πῶς δύναται τοῦτο εἶναι, ἵνα dj duy 
χωρὶς τοῦ σώματος νῦν ἁπολαμθάνη ; 

Καθ. 05 δεῖ σε ἀπορεῖν, Ev0' ἀπορία οὖκ ἔστι, 
Πᾶσι γὰρ xaY τυφλοῖς δηλόν ἔστιν, ὅτι ἡ duy τι- 
µιωτέρα ἑστὶ τοῦ σώματος, xal χυρία’ κατ elxóva 
Y2p θεοῦ γέγονεν, διὸ xal ἀθάνατος * τὸ δὲ σῶμα 
χαὶ δοῦλόν ἐστι τῆς φυχῆς, xal ὄργανον mob; ἃ 
βούλεται πράττειν, καὶ θνητὸν λέγεται, χαὶ ἔστι. 
As ἡ φυχ] μὲν ὡς ἀθάνατος ᾽ἀπολαμδάνει, καθὸ 


. DISCEPTATIO ΡΟ CONC. ΕΙΟΒΕΝΤ. 
Δικ. ᾿Αληδέστατος καὶ δικαιότατος οὗτος ὁ λό-Α — Dic. Verissima justissimaque est ως oratio. 


1011 


Rhac. Percepi quod dicis, eoque suadeor. Nam- 
que multa inveniuntur et ldiomela et Τγορα | 
Canonum hoc monstrantia, et ex multis aliis locis 
Lestimopia semi possunt de fruitione sametorum. 
Verumtamen ipse nunc hareo, quomodo id fleri: 
queat, ut anima absque corpore possideat. 

Cath. Hxsitandum non est, ubi hzsitatio nulla 
est : omnibus enim et cwcis patet, animam esse 
pretiosiorem corpore et dominam : namque facta 
est ad imaginem Dei, proptereaque et immortalis ; 
corpus autem servit animze, eoque tanquam instr - 
mento pro arbitrio utitur, diciturque mortale, ct 
est. Propteres anima ut immortalis, cum sit domi-- 


χυρία xai τιµιωτέρα τοῦ σώματος. τὸ δὲ σῶμα B na et pretiosior corpore, recipit ; corpus mortale 


Ονητὸν ὃν, οὕπω ἀνέστη, οὐδ' ἀπέλαδε. "Ev τῇ οὖν 
ἁἀναστάσει ἐνδύσεεαι τοῦτο ἡ ἡυχὴ ἄφθαριον 
xal ἀθάνατον χατὰ «5v µαχάριον Παῦλον, χαὶ οὔ- 
τω xai αὐτὸ σὺν τῇ duy?) τῇ δόξῃ εὐφρανθήσεται. 
Καὶ παραδείγματος χάριν' ὁ βασιλεὺς στήσας θέα- 
«pov, τίθησι δῶρά τε xal στεφάνους τοῖς ἄγωνι- 
ζομένοις, ὑπὲρ ὧν ἔρχονται πολλοὶ τρέχοντες, xol 
ἁγωνιζόμενοι ἓν τῷ σταδίῳ . xaX ὅταν τις νιχήσῃ 
μετὰ τοῦ ἵππου αὐτοῦ, καὶ λάδῃ τὸ βραθεῖον, 
τάστει τὸν ἵππον ἓν ἀναπαύσει , χαὶ αὐτὸς συνευ- 
φραίΐνεται τῷ βασιλεῖ μετὰ διαδήµατος ὡς νιχητή:. 
Λυθέντος οὖν τοῦ θεάτρου, ἱππεύει τὸν ἵππον ab- 
409 6 νικητῆς χεχοσμημµένον, καὶ λαμδάνει διπλοῦς 
ὀτεφάνους, xal ἵστησι τρόπαιον, xal περιάχει τὴν 
πόλιν χύχλῳ, συνευφραινόµενος τῷ ἵππῳ αὐτοῦ, 
δι οὗ τὸν ἀγῶνα Ἠνυσέν. Οὕτω χαὶ ἡ ψυχη νική» 
σασα τὸν διάθολον ἐν τῇ πάλῃ τοῦ προσχαίρου βίου 
τούτου μετὰ τοῦ σώματος, ἀποτίθησιν iv τῇ Ni 
1b σῶμα, xai αὐτὴ τρέχει πρὸς οὐρανὸν, καὶ συνευ- 
φραΐνεται τῷ Κυρίῳ στεφανηφόρος. Λυθέντος οὖν 
τοῦ αἱῶνος τούτου, xal γενομένης τῆς χοινῆς καὶ 
παγχοσµἰου ἁναστάσεως, ἑνδύσεται ἡ ψυχῆ τὸ σῶμα 
κεχοσµμημένον, τουτέστιν ἄφβαρτον xai ἀθάνατον 
xatà τὸν μέγαν ᾽Απόστολον, xal λήψεται διπλους 
στεφάνους, xal συνευφρανθἠσεται τῷ σώματι, δι 
οὗ τὸν πολέμιον ἔτρωσε xal ἐνίγησε. 

'Axp. Τὸ παράδειγµα τοῦτο ἱχανόν ἐστι πεῖσαι 
πᾶσαν Ψυχην. 


cum sit, nondum resurrexit, nec recepit. In resut- 
rectione itaque anima induet hoc immortale et in- 
corruptibile, ut beatus Paulus tradit, et sic et ipsum 
cum anima in gloria delectabitur. Exempli gratía : 
rex aperto theatro, munera et coronas certantibus 
proponit, pro quibus multi .congregantur inter se 
cursu certantes, et. aliis contendentes in stadio. 
Victor equestris recepto pr: mio equum in quiete 
reponit, ipse una cam rege corona ut victor redi- 
mítus ltatur. Theatro clauso, victor equum suum 
perpulclire adornatum ascendit, ct coronam dupli- 
cem accipit, et trop»um erigit, et urbem circurait 
cum equo suo, per quem victoriam consecutus est, 
onustus lztitia et lubentia. Sic et anims superato 
diabolo in vit hujusce temporariz conflictu cum 
corpore, corpus in terra reponit, ipsa in colum 
advolans, et coronata cum Domino letatur : post- 
modum soluto νο, et communi universalique om- 
nium consecuta resurrectione, induet anima cor- 
pus adornatum, incorruptibile nempe et immorta- 
le (verba sunt magni Pauli) ; et accipiet duplicem 
coronam, et cum corpore per quod adversa- 


rium vulneravit. debellavitque, eumulabitur gau- 
diis. 


Aud. Exemplum lioc satis est ad quemlibet per- 
s$uadendum. 


'Pax. Καλῶς xal θαυμασίως Xéyerz. 'AXJ ἔτι τὸ D. Rhac. Probe et admirabiliter dicis. Sed verba 


τοῦ Παύλου ἀπορίχν µοι δίδωτι, τὸ, Οὗτοι πάντες 
μαρτυρη/ήέντες διὰ τῆς πἰστεως, οὐκ ἑκομίσαν- 
to τὴν ἐπαγγε.]ίαγ, καὶ τὰ λοιπά. 

Καθ. Καὶ περὶ) τούτου ἰχανὸν ἁποδεδώχαμεν λή- 
yov kv τῷ τετάρτῳ κΧεφαλαίῳ τοῦ ὅρου πρὸς τὸ 
τέλος. xai ὁ βουλόμενος ἀκριδὼς ἰδεῖν ἐχεῖσε πο- 
ρευθήτω, xal ἱχανῶς οἶμαι πληροφορηθήσεται. 

'Pax. Φράσον pov παρακαλῶ, pt ὀχνήσας xaX 
περὶ τοῦ τελευταίου κεφαλαίου τοῦ ὅρου. Πῶς τὸν 
Ῥώμης ἀρχιερέα λέγετε εἶναι χεφαλὴν πάσης τῆς 
Ἐχκχλησίας, xai μὴ καὶ αὐτὸν ὡς ἕνα εἶνχι τῶν ἃλ- 
πατριαρχῶν; 

Καῦ. θαυμάζω, πῶς ἠρώτησας τοιοῦτον ἐρώ- 
τηµα, δήλου ὄντος τοῦ πράγματ.ς. 


Pauli novam. mihi afferunt. dubitationem : Omnes 
hi per fidem consummati, non retulerunt. promissio- 
nent, etc. 

Cath. ος ’ ctiam accurate. pertractavimus in 
quarto capite decreti prope finem : indeqne petat, 
qui similium sibi intelligentiam astruit, et puto 
abunde satisfactum iri. 

Rhac. Age mihi, nec deponas studium rogo de 
postremo decreti capite. Qua ratione dicitis Roma- 
»um praesulem caput universe Ecclesi», nec cen- 
setis eum tanquam unum ex patriarchis? 


Cath. Miror. tc similia in re clara ae patenti in- 
lerrogasse. 


1015 


Hhac. Ne mireris, optime saéerdotum, me hujus- A 


ce scientiam perquirere, ut et aliorum. 

Dic. &quuu est Patrem. audire, de quibus in- 
terrogat. 

Cath. Et nos, revareede later, Romanum ponti- 
fice tanquam unum ex patriarchis censemus, non 
duos, aut tres. Verumtamen in Dei Ecclesia priu- 
" οἴραίιις concejendus, ne eo sublato confusio ua- 
scatur. Ubi enim princeps non est, ordo non est. 
Quapropter Salvator cupiens Ecclesjwn suam in 
otdiue perseverare, Petrum. ipsorum apostolorum 
primuu esse lcge sanxit, et illius successores eo- 
dem ac ille principatu pollere, curare, et guberna- 
re Ecclesiam. Alias in Dei Ecclesia confusio potius, 
quam unio esset. 


Rhac. Esto hoc, fateor, et. recipio. Sed. ipsum 
esse, qui universam Ecclesiam tanquam regula 
dirigat, οἱ fidem arbitrio przescribat, nondum plane 
capio. 

Cath. Woc ab ore Salvatoris habuit. Dixit enim 
illi Salvator : Petre, pasce oves meas. Et, Tibi dabo 
claves regni celorum, et quodcunque ligaveris super 
tcrram, erit Cgatum et in celo : et quodcunque. sol- 
veris super lerram, erit solutum el in celo, Et rur- 
sum : Simon, Simon, sepius volui! Satanas cribra- 
re vos ut frumentum ; ego autem oravi pro te, ne defi- 
ciat fides. tua, et tu. aliquando. conversus confirma 
. fratres tuos. Mis auctoritatem habet conlirmandi, 
examinandi, dirigendi et res fidei corrigendi. 


JOSEPlII METIIONENSIS EPISCOPI - 


Tol 


'Pax. Μὴ θαυμάσῃς, ἄριστε ἱερέων, δτι ἐρωτώ 
μαβεῖν χαὶ περὶ τούτου, ὡς xai περὶ τῶν ἄλλων. 

Aux, Αίχαιόν ἐστι τὸν Πατέρα ἀκοῦσοι περὶ οὗ 
Epod. . 

Καθ. Ἡμεῖς, Πάτερ αἰδέσιμε, ὡς ἕνα τῶν πα- : 
τριαρχῶν τὸν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα λέγομεν εἶναι, . 
xaX οὗ δύο ἡ τρεῖς. ᾽Αλλὰ δεῖ xal ἐν τῇ τοῦ Θςοῦ 
Ἐχχ)λησίᾳ elvat ἀρχὴν, καὶ μὴ ἀναρχίαν εἶναι, ἵνα 
ph ἁταξία ᾗ. Ὅπου γὰρ οὐχ ἔστιν ἄρχων, οὐδεμία 
ἐχεῖ τάξις. Διδ καὶ ὁ Σωτὴρ βουλόμενας τὴν Ἔκ- : 
κλησίαν αὑτοῦ Ev τάξει μένειν, τὸν Πέτρον αὐτῶν 
elvat τῶν ἁπ,στόλων πρῶτον ἑνοιοῦέτησξ, καὶ τοῖς 
ἀπ αὐτοῦ διαδόχους αὐτοῦ τὴν το'αύττν ἀρχῖν 
ἔχειν, διέπειν καὶ χυδερνᾷν την Ἐκκληαίαν. "As- 
λώς τε ἂν σύγχυσις μᾶλλον ἐν τῇ τοῦ θεῦ Ἐκκλη- 
σίᾳ εὑοέθη f) ἕνωσις. 

'Pax. "Est τοῦτο, ὁμολογῶ καὶ δέχομαι. ἸΑ)λ' 
ὅτι αὐτὸν δεῖν. εἶναι τὸν κανονίνηντα πᾶσαν ti 
Ἐκχλησίαν, xai νομοθετοῦντα την πίστιν , ἔτι Υε 
ἁπορῦ. 

Καθ. Τοῦτο παρὰ τοῦ Σωτηρίου εἴληφε α-όματο:. 
"Eon Υὰ2 αὑτῷ ὁ Xw:tp* llécpe, ποίµαιγε τὰ 
zpó6u:d µου, χαὶ ἔτι, Δώσω σοι τὰς »ὰεῖς τῆς 
βασιε/ις τῶν οὐρανῶν, καὶ ὅσα ἂν δήέεῃς 
ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται Σεδεµένα ἓν τῷ οὐρσνῷ' χα) 
ὅσα ἂν «ύσῃς àxl τῆς γῆς, ἔδται Aedvpéva ἐν 
τῷ οὑρανῷ' καὶ ab: Σ/µων, Σ/µω», z04Adxic ἠδέ- 
Ίησεν ὁ Σατανᾶς ἐπισινιάσαι ὑμᾶς ὣς τὸν σῖ- 
tov, ἐγὼ δὲ ἐθεήθην ὑπὲρ σοῦ. ἵνα μὴ ἐκ.1εἰσῃ 
ἡ πἰστις σου. Καὶ σύ ποτε ἐπιστραφεὶς. ctij- 


ριξο» τοὺς ἁἀδεφούς σου. Απὸ τούτων ἔλαδεν ἐξουσίαν τοῦ σττρίζειν, καὶ ἐξετάζειν, al κανοι- 


(5v, καὶ διορθοῦν τὰ περὶ τὴν πἰστιν. 

fiac. De lioc nuuc satis est dictum. 

Dic. Patri satisfactum est etiam in hoc. 

Rhac. Adbuc unum me turbat el in suspicionem 
2sdducit, . sed id mihi silentio reservagduimm esse 
duco. 

Dic. Maud equum est conticescere ; palam dubia 
edicenga sunt. 

Cath. 1mo Pater audentec. effare, de quo dubitas, 
ut in eo quoque, quemadmodum in aliis, remedium 
suggeratur. Mediceus eniin vgrotanii nequit medi- 
cinam afferre, nisi ille autea amotis vestibus pla- 
gai ostendat, quam ubi viderit, morbumque reco- 
gnoverit, plarmacum emyplastrumque proprium 
ili apponens, cito male se habenti sanitatem re- 
stituit. 

ΠΙιας. Vereor ne te offendam adigamque in ira- 
cundiam, vir Dei. 

Aud. Catholici nunqua:n molesto ferunt, cuim 
disserunt, imo prz» gaudio exsultant, dum aliis ve- 
ritatem patefaciunt, 

Coth, Nunquam ipse discrüciabor animi, etiamsi 
oratio ine pupugerit. Imo hilarior fiam intima ve- 
giri audiens, sic curabo vos, respondens dubiis ve- 
stris, repellamque ignorantiam, et quod erga nos 
nutiitis fastidium. 


Ὅ hhac. Ego voleham hoc sileutio involvere ; quaa- 


C  'Pax. 'Amójpr xai περὶ τούτου τανῦν. 


Ax. Ὁ Macho ἠρχέσθη xàv τούτῳ. 
'Pax. Ἔτι ἓν µε λυπεῖ, καὶ εἰς ὑπόνοιαν ἄχει. 
᾽Αλλὰ βούλομαι αὐτὸ σιγῇ παρ ἐμαυτῷ κατέχει. 


Aix. Ob δίχαιόν ἐστι σιυπᾷν , ἀλλὰ λέγειν διαῤ- 
ῥήδην τὰς ἁπηρίας. 

Καθ. Καὶ μᾶλλον εἰπὲ, Πάτερ, τί ἀπορεῖς, ἵνα 
θεραπευθῆς ἐν αὐτῷ, ὡς καὶ ἓν τοῖς λοιποῖς. Kal 
γὰρ ὁ ἰατρὸς οὐ δύναται την θεραπείαν δουναι τῷ 
ἁῤῥωστοῦντι, ἂν ph πρότερον ὁ πάσχων ἀπογν- 
μνώσας δτίξη αὐτῷ τὴν πληγὴν, fv Uv, καὶ τὸ 
πάθος γνωρίσας, φάρμακόν τε xal ἔμπχαστρον o- 
χεῖου ἐμτιτιθεὶς αὑτῇῆ, ταχέως τὴν ὑγείαν τῷ ἆσθε- 
νοῦντ' δωρήσεται. 

'Pax. ἸΆλλ) αἰδοῦμαι, μὴ σε λυπήσω. xoY ei 
ὀργὴν ἐμθάλλω, ἄνθρωπε τοῦ OzoU. 

'Axp. Οὐ λυποῦνται οἱ χαθολιχοἱ ποτε διαλέχε- 
σῦσι, μᾶλλον ἀγάλλονται τὴν ἀλήθειαν τοῖς πᾶσι 
ἑειχνύοντες. 

Καθ. Ἐγὼ οὐδέποτε λυπηθήσοµαι, εἰ καὶ χαθά- 
Ψεταί µου ὁ λόγος, μᾶλλον δέ v& περιχαρὶς Υενή- 
σοµαι, ἀχούων ὑμῶν τὰ ἐγκάρδια, ἵνα θξεαπεύσω 
μὲν ὑμᾶς, ἀποχρινόμενος ταῖς ἀπορίαις- ὑμῶν. 
ἁπαλλάξω δὲ τῆς ἁγνοίας καὶ ἁηδίας τῆς πρὸς 
$ud:. C 

Ῥακ. Ey μὲν ἐδουλόμην σιωπῇ τοῦτο ὃ-δόναι᾽ 


101 


DISCEPTATIO PRO COXC. FLORENT. 


1016 


ἀπεὶ δξ σὺ χελεύεις εἰπεῖν, ἀνάσχου ἀκούων, πα- A do vero jubes.me 4licere, sustine precor, audieus, 


ρακαλῶ, εἰ καὶ σχλτρὸν δόξει aot τὸ ῥηθέν. 

Καθ. Λέγε, Πάτερ αἰδέσιμε. λέγε, 

'Pax. à; ταῦτα οὐκ ἑλέγετε πρότερον, ὅτε χα) 
ὑμεῖ; ᾿οὗ µόνον ἑναντίοι τῇ συνόδῳ, ἀλλὰ καὶ ὑδρι.- 
σταὶ τῶν Λστίνων ὑπήρμετε, ὡς καὶ σὺ εἰς τὸ τοῦ 
πατριάρχου χουχούλιον ἀναιδῶς ἐξύδρισας ; Ἡ πῶς 
τοῦτο οὐκ ἑγίνωσχον οἱ πρὸς ἡμῶν πάντες: "Apa 
ἀμαθεῖς σαν ἐχεῖνσι, καὶ ὑμεῖς ἐγένεσθε νῦν εὖ- 
μαθεῖς ; "Apa ἄπιστοι ἦσαν ἐκεῖνοι, χαὶ ὑμεῖς Ev- 
νοήσατε νῦν τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν; Πῶς οὖκ σαν 
ταῦτά ποτε, εἰ μὴ νῦν ὑμεῖς οἱ δώδεχα ταῦτα λἐ- 
-“Ύετε; "H. vov ἀνεθλέφατε, xal ἔννοῄσατε ταῦτα, 
τοφλοὶ, καὶ σχοτεινοὶ πρότερον ὄντες; Ταῦτά clot, 
ἃ τοὺς πολλους κἀμὲ αὑτὸν ἑχταράττουσιν» ὅτι 
πάντες οἱ πρὸ ἡμῶν χατακρίνονται νῦν παρ᾽ ὑμῶν, 
ὡς ἀμαθεῖς, xal τυφλοὶ, χαὶ ἄπιστοι, ὡς πεπλα- 
γηµένοι, καὶ ἀγνοοῦντες τὴν πίστιν. ἐπειδὴ ἄλλα 
ὑμεῖς λέγστε, ἢ ὡς ἐχεῖνοι ἐφρόνουν τε xa ἐδίδα- 
σχον. 

'Axp. Κομγός ἐστιν ὁ τοῦ Πατρλς λόγος, xal 
δεῖται καλλίστης ἀπολογίας. 

Καθ. Οὕτως ἔχει, ὡς λέγεις, ὅτι οὖκ ἑλέγομεν 
. ταῦτα πρότερον, xal ὅτι ὑδρισταὶ τῶν Λατίνων 
Άμεν, καὶ ἔτι ἐγὼ εἴπερ τις ἄλλος. 'O δὲ λόγος, ὅτι 
οὑχ ἐγινώσκομεν * νήπια γὰρ uev. Ὃθεν ἁγνώ- 
στως ἐγὼ καὶ εἰς τὸν θειότατον ἐξύδρισα πατριάρ- 
.X5V' ἀλλ ἔλαβον παρ) ἐχείνου συγχώρτσιν. "Οτι δὲ 
ταῦτα οἱ πρὺ ἡμῶν οὐκ ἑγίνωσχον, οὐχ ὡς ἁμαθεῖς 
«τοῦτ᾽ ἔπασχον, ἢ ὡς ἄπιστοι, f) πεπλανηµένοι, xat 
τἆλια " τοῦτο γὰρ υὐδαμῶς qfjsopev: ἀλλ᾽ ἑγίνω- 
σκην μὲν οἱ μεγάλοι, xai τὴν δόξαν ταύτην παρ' 
ἑαυτοῖς εἶχων, αἱ xal. τινες διὰ πεισμονὴν olatía) 
τἀναντίχ ἔλεγόν τε καὶ ἔγραφον" οἱ πλείονες δὲ οὐκ 
ἑἐγίνωσχον, οὐχ ὡς πεπλανημένοι xal ἄπιστοι, 
ἀλλά δ.ὰ τὸ τὰ δόγµατα pt ζητεῖσθαι, καὶ ἡσυχίαν 
ἄγειν τὰ µέρη ἀμφότερα, ποὺ πολλοῦ συνόδου μὴ 
γενομένης. Ταύτης δὲ συγκροτηθείσης τανῦν, xot 
διαλέξεως ἰσχυρᾶς γενομένης, ἐφάνησαν τῆς θείας 
χάριτος ἅπαντες. Ἐκήρυξαν πανταχοῦ. "IIxousav 
οἱ βουλόμενοι τῆς σωτηρίας αὑτῶν, xal ταύτῃ ἐπεί- 
αθησαν. Κηρύττουσι 65 καὶ αὐτοὶ, ὡς εἰκὸς, ἵνα ph 
πάλιν Bü χαλυφθῶσιν , ὥσπερ καὶ πρότερον. Ol 
οὖν συσκιάσαι πάλιν βουλόμενοι την ἀγάπην τε καὶ 
εἰρήνην τῖς Ἐκκλησίας οὖκ ἀνέχονται ἀκούειν, 
χαὶ λέγουσιν ἅπερ καὶ λέγουσιν. El δὃξ xai ἐξ ἀρ" 
χῖς τῆς συνόδον ταύτην πῶς οὐχ ἐδεξάμεθα, f) ἑκη- 
ρόττομεν, εἴποι τις ἂν, loto, ὅτι πρῶτον μὲν ἐν 
τῷ χαιρῷ τῆς συνόδου ἡμεῖς βρέφη ὄντες, χαὶ µῆ- 
TU) δέκα ἕτη ἔχοντες, ταῦτα οὐκ ἐγινώαχομεν. El 
δὲ καὶ προθαίνοντες οὐχ ἐδιδασκόμεθα, θαυμαστὸν 
οὐδέν. Οὐ γὰρ εἴα ἡμᾶς ἡ xavvh xoY µαταία πρή- 
Aqu, ἣν ix προγόνων ἔχοντες, ἀκοῦσαι, fj μαθεῖν 
οὗ κατεδεχόµεθα. "Έπειτα δὲ οὐδὲ τοῖς Πραχτικοῖς 
τῆς ἱερᾶς συνόδου ἠθελήσαμεν ἐπισχῖψα.. Nov δὲ 
εἰς τελείαν ἡλιχίαν ἑλθοῦσιν, οὗ χαλὸὺν ἕδοξεν ἡμῖν 
40i; αὐτοῖς ἐπιμένειν χακοῖς, μηδὲ εἰς κενοφωνίας, 
χΧαὶ µαταιολονίας xal Φευδολογίας τὸν χαιρὸν àva- 
Ἀίσχειν, χαὶ µάχεσθαι εἰκῇ xal μάττν τοῖς ἀδε)φοῖς, 


6 


D 


licet durum dictum videbitur. 

Cath. Etfare, Pater reverende ; elfare. 

Rhac. Quare hac vos antea. non. enumiabatia, 
cun vos non lantummodo synado  adversabamiui, 


.8ed injuria quoque lacessebatis Latinos, quemad- 


nodum et !u in patriarcbze. cucullum — ipudeuter 
injurius fuisti ? Vel quomodo id omnes qui atte 
nos fuere nesciverunt ? An illi imperiti erant, οἱ 
vos nunc illud facile ingenio assecuti estis ? Àn illi 
infideles erant, et vos nune eorum infidelitatem 
deprehendistis ? Quomodo Ίο nunquam fuerunt, 
quz vos nunc duodecim agseveratis ? Λη nuuc pri- 


num oculos aperuistis, eaque intellexistis, qui an- 


tea czei et obtenebrati eratis? lec sunt, qui me 
pluresque alios perturbant, omnes qui ante voa 
fuere, nunc a vobis veluti imperitos, eccos, infi- 
deles, à veritate aberrantes, ct fidei nescios con- 
demnari : quando vos alia dicitis, alia illi tenebant 
edocebantque. 

Aud. Patris hrec oratio industria est, perpulehira:n- 
que satagit responsionem, 

Cath, Sic res se habet, ut tu. ais, hzc uos antea 
non enuntiasse, et injurios in. Latinos fuisse, et 
ipse'potissimum, si quis alius, hoc ausus sume fatio 
in prompin est, Non agnoscebamus : infantes enim 
eramus. Hinc et ipse ignoranter divinissiimum pa- 
triarcham injuriis lacessivi ; sed veniam ab eo 
assecutus sum. Non ideo tamen, qui ante. nos fne- 
re, ea neque cognita neque comprehensa animis 
habuere, aut inscitia, aut. infldelitate, aul errore, 
aut aliis 'aborarunt. loc enim nullo modo dicemus; 
sed magni excellen'ioresque cognoscebant, οἱ apud 
semetipsos hanc opinionem retinebant, licet. non- 
nulli credulitati sux obsecundantes, contraria asse- 
rerent et scriberent. Plures autem non pernosce- 
baut, non quod errore aut. infidelitate abduceren- 
tur, sed quod dogmala non disquirebantur, et 
emb:e partes qiriescerent, cum per longum tempus 
antea synodus coacta non fuisset, qua in prasen- 
tia celebrata, et concertatione valida subsecuta, 
omnes divinz gratize esse visi. sunt, el ubicunque 
sententiam promulgarunt, illique salutis proprie 
amantes audierunt obediveruntque, οἱ ut par est, 
ipsi prz dicant, ne rursus tenebris, quemadmodum 
et antea. obvolvantur. Qui itaque denuo charita- 
tem, et pacem Ecclesie obscurare cupiunt, non sus- 
tinent. audire, et quiecunque in linguam venerint, 
effutiunt, Quod si quis dixerit, non a principio 5y- 
nodum recepisse aut. praedicasse, sciat nos tempo- 
re ipso synodi puerulos adliuc, necdum decem an- 
nos natos haee. non perspexisse ; et si. proficientes 
late similibus non instrucbamur, mirum non est. 
Id enim nobis pernegabat vana et furilis preesum- 
ptio, quam e progenitoribus nobis innatam haben» 
tes, neque audire neque discere sustinebamus. Ad- 
de, neque facrosaneto» synodi actis animum atten- 
disse. Nunc vero flrmata ztale non est visum 
honestum iisdem malis immorar!, et i» vanis atque 


1019 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


10?0 


inutilibus concertationibus et falsiloquentiis tem- Α ὑπὲρ ὧν 6 Χριστὸς τὸ αἷμα ἐξέχεεν, ἂν μὴ tp5tspos 


pus consumere, frustraque atque incommode cum 
fratribus depugnare, pro quibus Christus sangui- 
nem effudit, ni prius 3b iisdem audiamus et co- 
gnoscamus, si recte sentiunt. Hinc sacra Commen. 
taria, Acta videlicet synodi, curiose diligenterque 
maximaque cum delectatione percurrentes, aliosque 
doctores convenientes, qui suo testimonio dicta sy- 
nodi comprobant, locum veritati dedimus. Neque 
enim justum est, neque pium, Pater reverende, eum 
qui salutem ambit, ostenso lumine oculos claudere, 
sed cum gaudio, cum apparuerit veritas, eam pro- 
tensis ulnis amplecti. Quapropter et nos veritatem 
per sacram Synodum manifestatam reverenter am- 
plectimur et exosculamur, eaque nunc dicimus, 


παρ αὐτῶν ἀχούσαιμεν, xal γνῶμεν, εἰ ἄρα ὀρθῶς 
φρονοῦσιν. "00εν τῇ ἱερᾷ πραγµατείᾳ, δηλονότι τῶν 
Πρακτικῶν τῆς συνόδου ἐπιμελῶς ἑντρυφήσαντες, 
xoi ἄλλους τῶν διδασχάλων µετιόντες τὰ αὐτὰ 
συμμαρτυροῦντας αὑτῇ, τῇ ἁληθείᾳ ὑπεχωρήσαμεν. 
Οὐ γὰρ δίκαιον οὐδὲ ὅσιον, Πάτερ αἰδέσιμε, τῷ 
β,υλομένῳ σωτηρίας τυχεῖν, τοῦ φωτὸς δειχθέντος, 
χαμμύειν τοὺς ὀφθαλμοὺς, ἀλλὰ μετὰ χαρᾶς της 
ἀληθείας φανείσης, αὐτὴν χατασπάσασθαι. Av xai 
ἡμεῖς, τῆς ἀληθείας διὰ τῆς ἱερᾶς συνόδου δειχθε(- 
σης, εὐλαθῶς ἑλάδομεν αὐτὴν, χαὶ ὑὐπεδεξάμεθα, 
καὶ λέγομεν νῦν, ἅπερ πρότερον οὐκ Ίδειμεν οὐδὲ 
ἔγνωμεν, xal κηρύττομεν οὐχ ἄλλα, ὅσα παρὰ 
τῆς ἱερᾶς συνόδου ἐμάθομεν, fiic ἔσωσε τὰς ἡκε- 


qua prius neque sciebamus, neque noveramus, et B τέρας ψυχὰς γενοµένη. 
praedicamus non alia, quam quz a synodo didicimus, quee auo decreto snimarum nostrarum saluti. 


providit. 

Rhac. Satius erat nunquam eam cogi, cum scan- 
dalo potius, quam paci universo terrarum orbi fue- 
rit. 

Cath. Non dicam hoc ego, namque pacem et sa- 
lutem, et που scandalum conciliasse dicam. Qui 
etenim propter hoc opus unionis scandalum  pati- 
entur ? 

Rhac. Latini et Grxci mutuis armis contendunt 
confliguntque. Latini cum Grzcis, eos gchismati- 
cos ac hlareticos aperte couclamantes, et Graci 
in Grecos s:eviunt, et inter se mutuo sese, et. ma- 
ximum in modum exagitant. Quare melíus erat, 
eam nunquam fuisse celebratam. 


'Pax. "Άμεινον ἣν αὐ-ἣν μὴ γενέσθαι΄ποτὲ, ἔπει- 
δη σχάνδαλον μέγα προὐξένησε μᾶλλον ἢ εἰρήνην 
τῷ χόσμῳ παντ[. 

Καθ. Ἐγὼ τοῦτο οὕποτε φῄήσαιμι ἄν. Εἰρήνην 
γὰρ καὶ σωτηρίαν εἴποιμι μᾶλλον, xol οὗ σχάνδαλον 
προῦφερεν. Τίνες γὰρ «lev οἱ σχανδαλιζόμενοι διὰ «b 
ἔργον τῆς θείας ἑνώσεως ; 

'Pax. Λατῖνοί τε xaX Γραικοὶ κατ ἀλλήλων óxil- 
ζονται, καὶ μάχονται μὲν οἱ Λατῖνοι Γραικοῖς. καὶ 
σχισματιχοὺς διαῤῥήδην βοῶαί τε καὶ αἱρετιχοὺς, 
καὶ Γραικοὶ κατὰ Γραικῶν µαΐνονται, xai διωγμὸν 
ἐγείρουσι µέχιστον πρὸς ἀλλήλους. Διὸ καὶ ἅμει- 
voy ἣν μὴ γενέσθαι αὐτῆν ποτε. 


Testis. Horum causa fuere monachi, imperitissi - C  Mádpr. Ταῦτα ἐποίησαν ol αλόγηρου ἀμαθέστα- 


mum stultissimumque liominum genus. 

Dic. Scandalizantur quidem, qui scandala amant ; 
qui veritatem ambiunt, non scandalizantur. Quo- 
niodo enim scandalum patientur, qui prius a Grxcis 
appellabantur lizeretiei * Deinde non arma. sumunt 
ia Grzcos. Apsage. Imo peroptant, precanturque 
una cum illis esse in concordia et pace. Contri- 
' Slantur vero, nec immerito adversus Grzcos, quod 
post sacrosanct» synodi judicium cos non cessant 
vocare et hzreticos, et alienx fidei sectatores. Grz- 
ci vero in Grecos debacchantur, et decertant ii qui 
recusant unionem cum acceptantibus eam, nuncu- 
pantque eos Latinos et haereticos, eo solo quod se 
synodo subjiiciunt, et Christianos appellant Latinos. 


Rhac. Propterea ego dico melius fuisse, si nun- 
quain coacta esset. 

Dic. Quod dicis, neque justum est, neque pium. 

Cath. Audis Dominum dicentem, non esse mun- 
dum conferendum cum una. anima hominis, et tu 
ais melius fuisse si non esset congregata ? Annon 
vides «0s post. illam synodum didicisse veritatem, 
quam antea ignorabamas ? An ignoras quot animz 
cjurato schismate οἱ divisione in concordiam redi- 
erunt? Non vides nos a vana illa prrsump'ione, con- 


τοι χαὶ μωροὶ ὄντες. 

Aux. Σκανδαλίζονται μὲν οἱ τὰ σχάνδα)α ἀγαπῶν. 
τες, οἱ δὲ τὴν ἀλήθειαν θέλοντες οὐδέποτε σχανδα- 
λίζονται. Πῶς γὰρ xal σχανδαλισθήσονται οἳ πρό- 
τερον παρὰ τῶν Γραιχῶν ἐκαλοῦντο αἱρετιχοί: 
Ἔνπειτα δὲ οὐχ ὁπλίζονται χατὰ Γραιχῶν. "Άπαχγε. 
λλλὰ Ὀέλουσι χαὶ δέονται εἶναι μετ αὐτῶν dv 
ὁμονοίᾳ τε xal εἰρήνῃ. Λυποῦνται δὲ διχαίως χατ 
Γραικῶν, ὅτι μετὰ τὴν xplaw τῆς ἱερᾶς συνᾖδον 
ἔτι ἁἀποχαλοῦσιν αὑτοὺυς αἱρετικοὺυς χαὶ ἑτερρδύ- 
ξους, Γραικοὶ δὲ χατὰ Γραικῶν, ὡς σὺ φῄὴς, μαΐνον- 


. παι, µαίνονται δὲ xal μάχονται οἱ μὴ θέλοντες tk» 


ἕνωσιν τοῖς ὑποδεχομένοις αὑτήν. Καὶ Λατίνους ámc- 
καλοῦσιν αὐτοὺς, xal αἱρετικοὺς, δι οὐδὲν ἄλλο, 
ἁλλ' f διὰ τὸ ὑποταγῆναι αὐτοὺς τῇ συνόδῳ, καὶ τοὺς 
Λατίνους λέγειν Χριστιανούς. 

'Pax. Διὰ τοῦτο ἐγὼ λέγω, ὅτι αρεῖττον ἣν μὴ 
γενέσθαι ποτὲ αὐτὴν. 

Aux. Οὐ δίχαιον τὸ ῥηθὲν δη, οὔτε μὴν ὅαιον. 

Καθ. Too Κυρίου ἀχούεις λέγοντος, Obx ἔστιν 
ὁ κόσμος 6Aoc ἀντάξιος ὑπὲρ μιᾶς γυχῆς dr- 
θρώπου, χαὶ σὺ λέχεις, "Άμεινον ἣν αὑτὴν μὴ ve- 
νέσθαι ; Οὐκ οἶδας, ὅτι, γενομένης τῆς συνόδου, 
ἐμάθομεν τὴν ἀλήθειαν, ἣν πρότερον o0» ἐπιστά- 
µεθα ; Οὐκ οἶσθα πόσαι φυχαὶ ἐξέφυγον ToU αχίσ- 


ματος χαὶ τῆς διαιρέσεως; Οὐκ οἶδας x4 ἑλυτρὼ- 


1031 


DISCEPTATIO PRO CONC. FLORENT. 


1028 


Órusv τῆς µαταίας προλήψεως, τῆς πεισμονῖς τε À tnmacia et pugna, qua in fratres szeviebamus, esse 


xal µάχης. τῆς πρὸς τοὺς ἀδελφούς; El οὐκ ἐγέ- 
νετο, xal ἡμεῖς ἓν τῇ αὑτῇ ἀπογνώσει ἥμεν ἂν, ὃς 
ὑπῆρχον οἱ πάλαι τὴν Ἐκχχλησίαν σχίσαντες xol 
διαµερίσαντες. 0θεν βέλτιον ἣν αὐτὴν γενέσθαι, 
τοῦ Θεοῦ τοῦτο δι’ ἡμᾶς προθλεφαµένου, ἵνα μὴ, τὰς 
συχὰς ἡμῶν ἀπολέσαντες, τὴν aliv:ov κληρονομήσω- 
μεν χόλασιν. 

Pax. Tij ἐμαυτοῦ ἐρωτήσει, ἄριστε ἱερέων, ἴχα- 
γῶς ὁρῷ ἐμαυτὸν πληροφορηθέντα, xal ἰξοὺ ἐκ τῆς 
πολλῆς καὶ ἀπείρου μάχης τῆς πρὸς Λατίνους ἡ 
Ψυχἠ µου ὁπωσδήποτε πέπαυται. Αλλ', ἄνθρωπε 
τοῦ Θεοῦ, σύ τε xal οἱ μετὰ σοῦ εὐλαθεῖς, xai 
θειότατοι, xol ἀληθεῖς ἱερεῖς, ἄφετέ µοι, καὶ συγ« 
χωρῄσατε ὅσα cl; ὑμᾶς ἐγώ ποτε ἑδλασφήμησα. 
Μάρτυρες γάρ kaze τοῦ Θεοῦ, καὶ μαχάριοί ἐστε. 
Ὄνειδίξεσθε γὸρ ἕνεχα τῆς ἀληθοῦς πίστεως, 
xai τοὺς μισθοὺς ἔξετε παρὰ τοῦ µιαθαποδότου 
θεοῦ. 

Aix. Ἐγὼ ἡδέως ἀχούσας ὑμῶν, xol νουνεχῶς 
ἀμφοτέρων χατανοῄᾗσας τοὺς λόγους, ἑθουλόμην μὲν 
τὴν φῆφον διδόναι τῷ τὴν ἀλίθειαν µετ αὐτοῦ 
ἔχοντι, ὃς ἔστιν ὁ ἱερεὺς τῆς ἁγίας ἐνώσεως. Ἐτεὶ 
δὲ χαὶ αὐτὸς τὸ πεῖσμα ἑάσας xal τὴν χενὴν xa 
µαταίαν πρόληφιν, ἀποδίδως τὴν φῆφον, μᾶλλον 
δέ vt καὶ καταπείθῃ, τῷ Θεῷ δόξα, τῷ σε πρὸς τὸ 
τῆς ἀληθείας φῶς ὁδηγήσαντι, 


Καθ. Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ τῷ τῆς εἰρήνης δοτῆρι, | 


τῷ xal σὲ ὁδηγήσαντι xal σύνεσιν δδντι, ἑᾶσαι τὸ 


liberatos? Si illa facta non fuisset, nos in eadem 
condemnatione perduraremus, in qua erant, qui 
antiquitus Ecclesiam diviserunt ct in factiones sci- 
derunt. Hitic melius fuit, eamdem coactam fuisse, 
Deo id propter nos providente, ne animabus deper- 
ditis sempiterna punitionis hzredes efficeremur. 


Rhac. Ínterrogationi me:e, optime sacerdos, ctt» 
mulate responsum esse, mihique satisfactum deprc- 
hendo. Et en ex ingenti, et nunquam non de szrvi- 
ente adversus Latinos pugna, animus meus ccssa- 
vit. Sed vir Dei, et qui tecum una sunt pii, divini 
et verl sacerdotes, zquo animo ignoscite, dateque 
eorum veniam, qui ipse adversus vos aliquando 
maledico ore jac!avi. Martyres enim estis Dei, et 
beatl, tanquam qui contumelias sustinetis propter 
veram fidem, et mercedem consecuturi estis a Deo 
remuneratore. 

Dic. Mihi, cum jam vos audiverim, et attente 
sermones vestros consideraverim, animus erat sen- 
tentiam illi candidam ferre, a quo stat veritas, qui 
(uerit sanctze unionis sacerdos ; quando vero et tut, 
pertinacia rejecta, et inani vanaque przsumptione 
calculum defers, imo etiam suasus credis, Deo 
gloria, qui te ad veritatis lumen perduxit. 


Cath. Gratias ago Deo pacis datori, qui tibi dux 
fuit, deditque prudentiam, ut pertinacia dimissa 


πεῖσμα, xal ἀχοῦσαι ἡμῶν, xaY τὴν ἀλήθειαν γνῶ- C Π06 audires, et veritatem agnosceres. Illud in memo- 


ναι. Άλλ' ὑπομνῆσαί σε βούλομαι, ὅτι ὑμεῖς iv 
συνόφει σοι τὴν ἀπολογίαν τῶν χεφαλαίων ἐνταῦθα 
προσηνέγχαµεν * ἐπειδὴ ἰδίαν πραγµατείαν ἐἑποιη- 
σαμεν περ) τούτων, xal ἑνὸς ἑχάστου λόγον ἴχανλ»ν 
ἐξεδώχαμεν. Καὶ ὁ βουλόμενος ἓν ἐχείνοις τὸν νοῦν 
ἐπιστησάτω * xat οἶμαι σὺν θεῷ τῆς ὀδύνης ἁπταλ- 
λαγῄήσεται. "Ότι δέγε χαὶ συγχώρησιν ζητεῖς παρ) 
ἡμῶν elc ὅσα ἡμᾶς ἑλοιδόρησας, Κύριος ἁπαλείψαι 
co: τὸ σφαλὲν xal vov xal ἓν τῷ αἰῶνι τῷ ἑρχομένῳ. 
Ἡμεῖς γὰρ ἅπας ἑαντοὺς ἑχδεδωχότες εἰς ὑποτα- 
Yhv τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἤχιστα τῶν λοι- 
δοριῶν τε xal ὕδρεων φροντἰζοµεν, μεμνημένοι τοῦ 
Κυρίου ἡμῶν λέγοντος, Ei ἐμὲ ἑδίωξαν, xal ὑμᾶς 
διώξουσι’. Καὶ αὖθις, Φεῦ τῆς Epi, ἀσθενσίας ! 
Ῥαμαρείτην xal δαιμονῶντα ἐχάλουν τὰ τῆς 
ἑχίδνης τέχνα, τὸν δαιµονιζοµένους ἰῶντα. El 
οὖν εἰς ἐχεῖνον, ὃν τρέμει ὁ οὐρανὸς, xal fj YT, καὶ 
πάντα τὰ bv τῷ οὐρανῷ, xai iv τῇ Y, ὕδριζον, 
xai ἑλοιδόρουν οἱ ἀπ᾿ αὐτοῦ εὐεργετηθέντες, xol 
ὑπέμενεν, ἡμεῖς οἱ ταπεινοὶ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ 
δ.ὰ τί οὐχ ὑποίσομεν; Ὑποφέρομεν οὖν τὰς λοιδο- 
ρίας xaX ὕδρεις, ἐλπίζοντες τῶν μαχαρισμῶν Exsl- 
vov ἀξ.ωθῆναι, τοῦ, Μακάριοί ἐστε, ὅταν Órei- 
δίσωσι» ὑμᾶς καὶ διώξωσι, λέγχοντος, xal τοῦ, 
Χαίρετε xal ἀγα.1ιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν 
πο.]ὺς àv τῷ οὐρανῷ, φάσχοντος. Δεόμεβα δὲ xal 
ὑμῶν, kdsat τὸ πεῖσα καὶ τὴν µαταίαν πρόληψινν 


! Joan. av, 90. * Matth. v, 11. ^ itid, 13, * 


riam revocabo, nos hic tibi compendiosam capi- 
tum responsionem attulisse. Quando vero de his 
peculiare opus exegimus, et. singulorum rationes 
recensuimus, cui id volupe fuerit, animum ad illa 
advertat, et opinor. cum Deo, eum ab omni dubic- 
tate futurum | immunem, Tu veniam petis a nobis 
eorum quas in nos cum jurgio et irrisione effutii- 
sti : Dominus erratum et nunc et in futuro szeculo 
deleat. Namque nobis obsequio Christi Ecclesie 


' semel mopcipatis, dicteriorum et injuriarum curae 


non est, memoria recolentibus dictum Domini : 
Si me persecuti. (uerunt, et vos persequentur *.. Et 
rursus : lleu meam imbecillitatem! Samaritanum et 
d:»mone vexatum vocabant viperz catuli eum qui 


D sexatos a demone sanabat. Si itaque eum. quem 


tremiscit celum et terra, et pertimescunt quie in 
οώ]ο terraque continentur injuriis onerabant, et 
maledictis lacessebant, qui ab eo beneficiis ditati 
fuerant, et sustinebat : nos humiles et peccatores 
quare non susiinebimus? Toleramus itaque jurgia 
et injurias, sperantes nos beatitudinum illarum di- 
gnos aliquando futuros, tum, Beati estis. cum ma- 
ledixerint vobis, et persecuti vos [uerint *; tm, 
Gaudete et exsuliate, quoniam merces vesira copiosa 
est in celo *. Rogamus porro vos, ut. pertinacia et 
vana przsumptione compressa, el sedata arro- 
gantia vosmetipsos Dei Εοε]εσίω uniatis. Sic enim 


t 


't021 JOSEPHI MÉTHONENSIS EPISCOPT. 1024 


wtrique ad unitatem fidei pervenientes ín angelo- A xai ἑνωθῆναι τῇ τοῦ θεου Ἐκκλησίᾳ, ἵνα ἀμφότα- 


Tum choris collocabimur c:in onibus qui a sx- 


culo Deo complacuerunt. Amen. 





ροι χαταντήσωμεν El, τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως, καὶ 
συγχα-αρ:0μηθῶμεν τοῖς τῶν ἁγίων χοροῖς μετὰ 
πάντων τῶν ἀπ αἰῶνος τῶν Θεῷ εὐαρεστησόντω». 
᾽Λλυήν. 





190ΣσΣηΦ 


- ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΘΩΝΙΙΣ 


Αποιιογία slc τὸ γραμμάτιον κῦρ Μάρκου τοῦ Εὐγεγικοῦ μητροπο.ίτου 


Ἑφέσου, ἐν ᾧ ἐκτίθεται τὴν ἑαυτοῦ δόξαν, ἣν εἶχε περὶ τῆς 


ἓν Φ.1ωρεντίᾳ ἁγίας καὶ ἱερᾶς συγόδου. 


JOSEPHI 


DEO AMABDILISSIMI METHONENSIS ΕΡΙΡΟΟΡΙ 


Responsio ad libellum domini Marci Eugenici metropolite Ephesi , in quo Marcus 


quid de sacrosancta synodo Florentina sentiret. exponit, 


(Interprete Joanne Matthiee Caryopfyllo. Labbe, Concil. ΧΠΕ, 678.) 


PROCZMIUM. 

Venerabilis hie vir Christi nomine insiguitos in 
schismaticorum volens detrudere partes, et proinde 
4 piorum societate scgregare, atque a sacra synodo 
penitus abalienare, veluti tomum quemdam  sen- 
tentiam suain exposuit; quam ad. omnes. ubique 
Christianos imittens, admonet, praecipit, ne acume- 
nicam synodum suscipiant, sed potius adhireant 
ipsius dictis, duippe cum unus et ipse sit εχ eo- 
rum numero, qui in sacra illa synodo disputarint : 
quodque ceteri quidem amplis pellecti promissis 


atque honoribus assensi fuerint, ípse vero nullo. 


modo sit assensum eorum secutus ; et illi quidem 
4muneribus manu acceptis uniti sint, hic vero ΠΙΑ: 
nus nec muneribus, nec auro in uinaverit, 


Quoniain igitur ad nos etjam nuper hxc ipsius 
adhortatio pervenit, dignum revera est examinare 
num vera dicat,atque hzc dicens cium. sauctis con- 
sentiat. Et si quidem veritati consona docct, nos 
quoque ab ipso stabimus, incusantes Latinos, et 
per omne tempus cum illo concordabimus : sin au- 
tem illum longe a veritate distare et. aliena pror- 
eus a sanctorum theologia pronuutiare perspectum 
fiet, rejicere quidem ipsum tanquam impostorem 
et pseudomagistrum, ejus vero sermones exsecrari 
utpote animas nostras l]zdentes, conveniens ac sa- 
lutare fucrit. Hoc porro demonstrato, aversari nos 


ΠΡΟΟΙΠΟΝ. 

Ὁ αἰδέσιμος οὗτος ἀνῆρ τοὺς ἀπὸ Χριστοῦ xe- 
κληµένους Χριστιανοὺς εἰς «hv τῶν σχισματιχῶν 
βουλόµενως ἁπῶσαι µρῖραν, χἀντεῦθεν τΏς τῶν εὖ- 
σεθῶν κοινωνίας χωρίσαι, καὶ τῆς ἱερᾶς παντελῶς 
ἀποστῆσαι συνόδου, ὥσπερ τινὰ τόμου «hv ἑαυτοῦ 
γνώμµην ἐξέθετο, καὶ τοῖς ἁπανταχοῦ Χριστιανος 
ἁπυατείλας νουθετεῖ, παρεγγυᾶται μὴ την οἶχουμε- 
vixhv σύνοδον στέργειν, ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς αὐτοῦ 
λόγοις προσµένειν, ὡς ἑνὸς xaX αὐτοῦ ὄντος τῶν 
δ,αλεχθέντων τῖς ἱερᾶς ἑἐχείνης συνόδου: xal ὅτι 
οἱ μὲν ἄλλοι ὑποσχέσεσι λαμπραὶϊς καὶ τιμαῖς ὑπα- 
χθέντες συνᾖνεσαν, αὐτὸς δὲ οὐδόλως αὐτοῖς συγχα- 
τένευσε * κἀχεῖνοι μὲν δῶρα χεροαὶ λαθόντες ἠνώθη-- 
σαν, οὗτος δὲ οὔτε δῶρα ἔλαδεν, οὔτε χρυσῷ τὰς 
χεῖρας ἑμίανεν. 

Ἐπεὶ οὖν xal pho ἡμᾶς fj τοιαύτη αὐτοῦ tapai —— 
νεσις ἤδη ἐλήλυθεν, ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς ἔδετά------ 
σαι, εἴπερ ἁλτθὴ λέγει, καὶ συμφωνεῖ τοῖς ἁγίοισας» 
τοιαῦτα λέγων. Καὶ el. μὲν ἁληθείας ἔχεται, vU - 
ἡμεῖς pez! αὐτοῦ στησόµεθα ἐγκαλοῦντες Λατίνοιζαν- ^ 
καὶ ὁμόφρονες αὐτῷ πάντα τὸν χρόνον ἑδόμεθα -- 
εἰ δὲ πόῤῥω που τῆς ἀληθείας χαὶ παντελῶς ἀλλό----- 
τρια τῆς τῶν ἁγίων θεολογίας ἀποφαινόμενος ὄσιχ----- 
θείη, ἀποπέμψαι μὲν τοῦτον ὡς ἁπατέῶνά τε κα) 
Φευδοδιδάσχκαλον, ἁποσχορακίσαι δὲ τοὺς αὑτοῦ - 


e 4 » - *. - 
λόγους ὡς πημαντικοὺς ὄντας τῶν ἡμετέρων quy 


καὶ προσᾶγόν ἐστι xai σωτέριον Nga. Τούτου δὲ 


1025 


HREFUTATIO MARCI EPIESINI, 


1060 


δειχθέντος, αὐτὸν μὲν χαὶ τοὺς μετ αὑτοῦ iv A oportebit eti sum, et omnes qui cum co contraría 
X p μα p p P 


πάντας τοὐναντίον φάσχοντας ἀποστραφΏναι ἡμᾶς 
δεῖ, ἑνωθῆναι δὲ τῇ τοῦ Θεοῦ ἁγίᾳ καὶ καθολιχῇ 
Ἐχκλησίᾳ. Kai μὴ θαυμάσῃτις, ὡς ἀνδρὸς τοιού- 
του σοφοῦ xal µεγά]ου λόγους ἡμεῖς οὕτω τολμηρῶς 
ἀνατρέπειν ἔπιχειροῦμεν. τότε δὲ μᾶλλον θανμά- 
ξειν δεῖ, ὅταν αὑτὸν ἐλεγχόμενον παρ) ἡμῶν θεάἀ- 
σησθε ὕντα τοιοῦτονυ, xal δεικνύμενον ἀσθενη τε 
χαὶ ςευδῆ πρηφέροντα ῥήματα ' εἰ γὰρ ἄπειροι σο- 
φίας ἐσμὲν, ἁλλ᾽ ὀρβέδ,ξοι τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι, 
Ἐκεῖνος Υὰρ ὁ εἰπὼν ' Οταν” ἀχθῆτε elc. σοφοὺς 
xul ἡγεμόνας, μὴ δειἰιάσητε ἐλμὼ γὰρ ὑμῖν 
δώσω ἐύναμυ", ῇ οὐ δυγἠσονται ἀντειπεῖν zár- 
τες οἱ ἀντικείμεγοι ὑμῖν * αὐτὺς Υοῦν δύναται xol 
ἡμᾶς φωτίναι, ὁ xal τοὺς ἁλιεῖς ἀγραμμάτους ὄν- 
τας 0τολόγους κα» ῥύτορας ἀναδείξας, χαὶ δύναμιν 
ἔχαντν bo9vat, ὥστε τοῦ:ον χατατροπώσασθαι. Mi 
οὖν ἀποβλέψττε πρὸς τὴν ὑπεροχὴν τοῦ ἀνδρὺς 
καὶ τὸν ἡμῶν χοαµαλότητα, ἁλλὰ πρὸς τὴν ἀλήθειαν 
ἁμφοτέρων, xaX τίς ἐστιν ὁ τοῖς θξεολόγοις τῆς "Ex- 
Χλῃσίας συνάδων ' τῷ γὰρ τὴν ἀλήθειαν λέγοντι, 
τούτῳ xal πιστευτἐον ἀνάγκη. "Iv! οὖν μη δόξωµεν 
περιττὰ ἐχ προο!µίων λέγειν, φέρε τὰ παρ) αὐτοῦ 


nobis affirmant, cum sancta vero οἱ catholica Dei 
Ecclesia conjungi. Catterum miretur nemo, si tanti 
viri docti el eximii sermones infringere aggredimur, 
|| sane potius mirandum, cum ipsum a nobis tan- 
tum virum convictum videritis imbcecillitatis et 
falsitatis verborum, qua profert. Nam si expeites 
scienti:e sumus, at certe orthodoxi, Dei beneficio. 
]lle enim qui dixit : Cum ducti fueritis ad sapien- 
Les ei praesides, nolite timere; ego enim dabo vobis 
virtulem, cui non polerunt. contradicere. omnes ad- 
versarii vestri ! ; ipse nos etiam potest illuminare, 
per quem et piscatores, cum essent illilterati, theo- 
logi ct oratores evaserunt ; viresque dare, qux suf- 
ficiant ad hunc fugandum. Ne ergo respicite a 


U excellentiam viri nostramque tenuitatem, sed uter 


nostrum veritati consonet, et cum theologis Eeccle- 
sie conseutiat maxime; veritatem quippe dicenti 
necessario fides habenda est. Sed mne videamur 
exordientes polliceri eximia, age ipsius dicta in 
media afferamus, et ea per verba singula diligen- 
ter expendamus, ut cunctis liquido appareat veri- 
tas. 


εἱἰρημένα εἰς µέσον nooDOpusvy, xal ταῦτα κατὰ λέξιν ἀκριθῶς ἐδετάσωμεν, ἵν $ ἀλίθεια cavepk τοῖς 


πᾶσι γένητα:. 
ΕΦΕΣ. 


Ἐγὼ διὰ την ἐπιταγὴν καὶ τὴν χρείαν τῆς τοῦ 
Ἀριστοῦ Ἐκκλησίας ἀναδεξάμενος τὸ τῆς ἀρχιερω- 
σύνης λειτούργημα, τοσοῦτον τὴν ἐμῆν ἀξίαν ἅμα 


xai τὴν δύναμιν ὑπερθαϊνου, ἐπηχολούθησα τῷ οἱ- C 


Κωυμενιχῷ πατριάρχη xal τῷ ἐκ θεοῦ αὐτοχράτορι 
πρὸς τὴν Ev Ἰταλίᾳ σύνοδο». 


. ΑΠΟΛΟΓΙΑ. 


Πάντες οἱ τῷ ἀπὸ Χριστοῦ ὀνόματι χεχλημένοι 
διὰ τὴν ἑπιταγὴν τῆς τοῦ Χριστοῦ Εκκλησίας οὐκ 
ὀφείλομεν µόνον ἀναδέξασθαι τέως μετ εὐλαδείας 
4b τῆς ἀρχιερωσύνης λειτούργημα ὅπερ xal τὴν 
ἡμετέραν ἀξίαν καὶ δύναμιν, ὡς ἔφησας, ὑπερδαί- 
vtt, χαὶ τοῦτό ἔστιν ἀληθὲς, τιμῆς µεγίστης ὑπάρ- 


χο» ἀξίωμα " ἀλλὰ xa θάνατον ὑπομεῖναι, xal εἴ 


τι ἄλλο τῶν ἀναγχαίων προέσθαι, βίον, σῶμα, χαὶ 
αὑτην τῆν φυχἣν ὑπὲρ τῆς τοῦ Χριστοῦ 'Exxin- 
«ta; * χαὶ ἀχολουθῆσαι τοῖς ix. θεοῦ δοθεῖσιν ἡμῖν 
ἠγεμόσι, βασιλεῦσι xal πατριάρχαις, οὐ πρὸς τὴν 
Ἱταλίαν µόνον ἥτις ἄρχεται παρὰ Χριστιανῶν ἔτι 
xai χυθαρνᾶται, ἀλλά καὶ εἰς τὰ ἔσχατα µέρη τῆς 
οἱἰχουμένης, ἔνθα ἂν ἄπιστοι χατοικῶσιν, ἵνα χε- 
νωθῇ τὰ τοῦ σταυροῦ κήρυγμα, χα) fj τῆς ἀληθοῦς 
πίστεως ὁμολογία «ai; law; παραφθαρείη τῶν 
ἀνγχόων αἱρετικῶν ' µιµῄήσασθαι κάν τούτῳ τοῖς 
περιδοήτους ἑκείνους χαὶ µακαρίους ἄνδρας, ci 
προθύµως ἐξέ/εαν τὸ αἷμα αὑτῶν διὰ ch» τοῦ Χρι- 
σιοῦ χαὶ θεοῦ ἡμῶν Ἐκκλπσίαν. "Ό0εν xai σὺ εἰ 


EPHES. 


Ερο propter mandatum et necessitatem Ecclesie 
Christi suscepto pontificali munere, quod statum 
ct vires meas tantopere superat, secutus sum oecu- 
menicum patriarcham, et divinitus datum impera- 
torem ad synodum in Italia celebratam. 


- 


RESPONSIO. 


Omnes qui nomen Christo dedimus, propter ne- 
cessitatem et mandatum Ecclesix Christi non mo- 
do suscipere debemus interim cum reverentia mu- 
nus pontificale, quod ut dixisti, ct statum ct vires 
nostras revera superat, cum sit honoris maximi 
dignitas; scd et mortem  oppetere, et. quamvis 
aliam rem necessariam profundere, opes, corpus 
et ipsam animam pro Christi Ecclesia; οἱ sequi 
concessos a Deo nobis duces, patriarchas et. impe- 
ratores, nou solum in Italiam, que adhuc subest 


D Christianorum dominatui, sed in extremas etíam 


orbis terrarum partes, quas incolunt infideles, ne 
crucis przdicatio evacuetur, et verze fidei confessio 
contumacium haereticorum Ππρεία  labefactetur : 
hac etiam in re imitantes veleres illos perccelebres 
ac beatos viros, qui suum alacriter effuderunt 
sanguinem propter Christi Dei nostri Ecclesiam. 
Quare si tu quoque secutus es, fecisti quod debebas; 
atque utinam opus etiam perfecisses, uti debebas. 
Sed videamus αι sequuntur. 


ἐπηχολφύθησας, χβεωφειλέτης ὑπΏρχες ' καὶ εἴθς ἑτελείωσας xal ἔργον ὡς ὤφειλες. 'AXX ἴδωμεν οὖν 


σου χαὶ ςλ)λο'πά. 


! Luc. xxi, 15. 


1027 
EPHES. 

Nulla morbi, quo laborabam, ratione habita, 
nec eliam rei de qua agebatur, cum sit momenti 
longe maximi diflicultat bus deterritus ; sed speraus 
Deo favente,et cQ9nfüdens opera communium ho- 
rum patronorum fore, ut omnia nobis ex seutentia 
succederent, ct magnum aliquod opus perl[cere- 
mus, et laboribus uostris spe non indignum. 

RESP. 

Dehebas ut vir doctus ac prudens corporalis tui 
morhi rationem habere, qui maximus eral, εἰ 
multis te doloribus angebat. Testaniur loc cives 
tui, t'arumque defensores. opinionum. Ubicunque 
euim te morbus comitialis exagitasset, volutabaris 
sputmas in ore agens, et. moleste agitatus. Consi- 
derare etiam debebas rei proposite maguitudinem, 
ad quam magno opus esset studio et pietate, nec 
non scieutia, iutelligentia οἱ vera notitia: et om- 
niuo mens tibi dirigenda erat tota ad ipsum bonum 
et sanctum Spiritum, pro quo etiam tunc. Eccle- 
οἷα laborabat: et ab illo uno conciliatio et pax pe- 
tenda, non ad terrenas spes et glorix studia οἱ si- 
milia convertenda, Etenim Salvator ipse przcepit : 
Quaerite primum regnum Dei, et justitiam ejus, et 
h«c omnia adjicientur vobis. Scit enim Pater vester 
quid opus sit vobis, antequam pelatis eum *, Tu vcro 
Lerrenas cogitationes intento animo volvens, spe- 
iausque futurum. ut Γη viri docti οἱ virtute 
praestantes tua opera sententiam mularent, tuisque 


raliunibus cederent ; atque a Symbolo vocem illam, C 


Filioque, ut falsam expungerent; et Occidentis 
principes cum suis terrestribus copiis te sequentes 
bellum cum impiis Turcis susciperent (hzc enim 
spes erat. curarum laborumque tuorum, non ut 
veritatem dogmatis indagares, et ecclesias conjun- 
geres tanto jam teinpore disjunctas), venisti iu 
ltiag, Si enim tibi tuisque scopus hic exstitisset, 
subsecuta quoque essent consequentia; al. vero 
cum tu ipse tuique perversa mente fueritis, pro- 
fecto omnia perverse subsecuta sunt. Et haec qui- 
dem ad illa; videamus et deinceps posita. 


EPIES. 

Ut vero illuc profecti statiu. experti sumus La- 
tinos aliter. nobiscum agere quam sperabainus, 
coufestim quidem nobis desperatio flnis obvenit : 
et prope quis stantem sic cst affarier orsus ; Haud 
saue bouines isti minores suos et dogmata ulla ex 
parte patientur immutari, qui tantuu nobis super- 
cilium osteuderunt. 

RESP. 

Expertus es re ipsa, quod ut incipiens non pu- 
tabas ; existimabas énim iu Latinos esse ineruditos, 
atque ita futurum vt eis persuaderes audire te ve- 
lut indoctos : at ubi contra quam sperabas οοιι- 
peristi, aufugere inde voluisti, pertimescens dispu- 
tationis certamen. Clamabat enin palam Joanues 


* Matib. vi, 29, 55. 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1028 
ΕΦΕΣ. 

Μήτε τὴν ἐμαυτοῦ ἀσθένειαν ὑπολογισάμενος, 
µήτε τὸ τοῦ προκειµένου πράγματος ἑἐργῶδές τε 
xal ὑπέρογχον, ἀλλ ἑλπίσας ἐπὶ θεῷ, xal τοῖς 
κοινοῖς τούτοις προστάταις πιστεύσας, ὡς ἅπαν- 
τα ἡμῖν ἕδει χαλῶς, xal τι χατορθώσοµεν μέγα 
καὶ τῶν ἡμετέρων πόνων καὶ τῶν ἐλπίδων ἄξιον. 

ΛΠΟΛ. 

ἜὌφειλες ὡς σοφός τε xol συνετὸς &vhp ὃπολο- 
γίσασθαι τὴν τοῦ σώματός σου ἀσθένειαν, µεγίστην 
υὔσαν σφόδρα τε χαὶ ὁδυνηράν μαρτυροῦσι γὰρ 
τοῦτο οἱ πολῖταί σου xal ὀμόφρονες * ἔνθα γὰρ ἂν 
ἣν χαταλαδὀν σε τὸ σεληναῖον πάθος, ἐκαλινλοῦ 
ἀφρίζων καὶ ταραττόµενος * ὑπολογίσασθαι δὲ xal 
τοῦ προχειµένου πράγματος ἔργον, ὡς μέγα xol 
μεγάλης σπουδῆς ἔτι χαὶ εὐλαθείας δεόµενον, σο- 
φίας τε xai συνέσεως xol ἀληθοῦς Υνώσεως ^ xal 
ὅλως ὅλον τὸν νοῦν πρὸς αὐτὸ τὰγαθὸν xal ἅγιον 
Ινεῦμα ὑπὶρ οὗ xoi ὁ ἀγὼν ἣν τότε τῆς Ἐκκλη- 
οίας, ἑχτείνειν, xal παρ' ἐχείνου μόνου τὴν ἕνωσιν 
xoY τὴν εἰρήνην αἰτεῖν ' καὶ οὗ πρὸς ἑλπίδας ἐπι. 
γείους xai δόξας xal ἄλλα ὅμοια τὸν vouv µετα- 
στρέφειν. Αὐτὸς yàp ὁ Σωτὴρ ἐνετείλατο' Ζητεῖτε 
πρὠτον τἡν βασιείαν τοῦ θεοῦὺ καὶ τὴν δικαιο- 
σύνη» αὐτοῦ, xul ταῦτα πάντα προστεθήσεται 
ὑμῖν. οἶδε γὰρ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε 
πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτεῖσθαι. Σὺ δὲ πρὸς τὰ ἐπίγεια 
ἐπιμελῶς τὸν νοῦν ἔχων, xal τοὺς Λατίνους σοφούς 
τε Xa γενναίους ὄντας ἄνδρας µεταπείσειν ἑλπίζωύ 
ὑποχύψαι τοῖς λόγοις, xal τὴν Υἱοῦ φωνὴν ὡς Ψευδη 
ἀφελεῖν ἁπὺ τοῦ συµδόλου, xal τοὺς τῆς Δύσιως 
αὐθέντας ἐπαχολουθῆσαί σοι διὰ ξηρᾶς ἑἐλθεῖν χατὰ 
τῶν ἀθέων Τούρκων ᾿ ταῦτα γὰρ ἑλπὶς τῶν χόπων 
σου xal τῶν πόνων ἣν, χαὶ οὐ τὴν ἀλήθειαν ἑἐρεν- 
νῆσαι τοῦ δόγματος xal ἑνῶσαι τὰς Ἐχχλησίας το- 
σοῦτον ἤδη χρόνον διεσχισµένας ἀλλήλων, ἦλθες εἰς 
Ἱταλίαν. Ei γὰρ πρὸς τοῦτό σοι ὁ σχοπὸς χαὶ τῶν 
ἄλλων, ἐπηχολούθησεν ἂν τὰ ἑπόμενα  σοὺ δὲ χαὶ 
τῶν μετὰ σοὺ διεστραµµένων ὅὄντων τὺν νοῦν, 
διεστραµµένως ὄντως ἐπηχολούθησεν ἅπαντα. Καὶ 
ταῦτα πρὸς ἀχεῖνα ἴδωμεν δὲ xal τὰ ἐφεξῆς. 

ΕΦΕΣ. 
Ἐπεὶ δὲ ἐνταῦθα γενόµενοι τῶν Λατίνων εὖθὺς 


D ἐπειράθημεν ἄλλως ἡμῖν προσενεχθέντων ἢ ὡς tie 


πίζοµεν, εὐθὺς μὲν ἡμῖν ἀπογνῶναι τοῦ τέλους Suv- 
έπεσε xal vro ἡμῶν εἴπὲέσχεν ἰδὼν εἰς πλησίον ἅλ- 
)ov* Σχολή y' ἂν οἱ ἄνδρες οὗτοι τῶν οἰχείων ἐθῶν 
τι καὶ δογμάτων παρακινήσαιεν, οἱ τοσαύτην ὕπερ- 
οχὴν ἡμῖν ἑνδειχνύμενοι. 

ΑΠΟΛ. 

Ἐπειράθης ἔργῳ, ὃ οὐχ ὑπελάμδανες ὡς ἀσύνε- 
τος, Σὺ μὲν γὰρ (pou τοὺς Λατίνους ἀπείρους εἶναι 
σοφίας, xai οὕτω πτείσειν αὐτοὺς ὡς ἁμαθεῖς ὑπα- 
χοῦσαι σοί. Ἐπεὶ δὲ ἄλλως εὗρες ἡ ὡς au ὄλαιζες, 
ἑδουλήθβης ἐχεῖθεν Φφυγεῖν, τὸν ἀγῶνα τῆς διαλέ- 
ξεως δειλιάσας. ἘἙδόα γὰρ παῤῥησίᾳ ὁ Ἰωάννης 


΄ 


- 


1039 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1030 


ἐχεῖνος, Φέρττε ὡς ἡμᾶς τὸν Ἐφέσου, ὡς μετὰ A ille: Adducite Ephesium ad nos, quemadimoauin 


μικρὸν ἐπιδείξομεν τοῦτο σὺ δὲ οὐχ Ἠθέλησα; συν: 
ελθεῖν πτοηθεὶς τοὺς ἑλέγχους. )Λλλὰ τότε μὲν οὐκ 
Ἠδυνήθης ἀπολογήσασθαι, vov δὲ χα-ὰ µόνας γενό- 
µενος ταῦτα λέχεις πρὸς τὸ ἑξαπατῆσαι τοὺς ἁπλου- 
στέρους τέως σπουδάζων, Δύγμα δὲ Ἡ ἔθος τι τῶν 
Ὀἰχείων παρασαλεύσειν αὐτοὺς πεισθέντας πρὸς 
500 καὶ τῶν μετὰ coU οὗ χρεία jv: ἕνθα γὰρ f 
ἀχαπήλεντος σοφία διδάσκεται, καὶ τελείους ἑργά- 
ζεται τοὺς ἑαυτῆς ἑραστὰς, οὐ θεµιτόν ἐστι παρα- 
σαλεῦσαι ἔθος 3| δόγµα πιστὀν. Τὸ δὲ ἐν Ἰταλίᾳ σο- 
φοὺς xai τελείους εὑρίσχεσθαι ἄνδρας, χαὶ μηδὲν 
ἑλάττους τῶν παλαιῶν ἑχείνων καὶ µαχαρίων ἀν- 
δρῶν, πᾶς τις ἂν εἴποι, εἰ µόνον μὴ str, χακίας 
ἐμπεπλησμένος. El δὲ ἐν Ἰταλίᾳ τοῦτο, πόσῳ γε 
μᾶλλον iv τῇ ᾿Ρωμαϊκῇ Ἐκχλησία, ἔνθα οὐδέποτε 
ἀπιστία ἡ αἰσχρὺὸν δόγµα ἔμεινεν; περοχὴν δὲ 
xai µεγαλειότητα Eq ὑμᾶς ἑνεδείξαντο ὡς σοφοὶ καὶ 
γενναῖοι ἄνδρες, την τιμὴν ἠγοῦμενοι πρὸς ἀλλήλους 
χατὰ τὸν θεῖον ᾿Απόστολον ἀλλ’ οὗ διὰ τοῦτο ἔδει 
αὐτοὺς φανῖναι ἀνεπιστῆμονας ἐθῶν xal δογμάτων 
ἁλτθινῶν, πρὸς τὸ μαθεῖν παρ᾽ ὑμῶν σπεύδοντας, 
ἁμαθεστάτων οὐκ αὐτῶν µόνων ὄντων, ἀλλὰ πολ- 
^p μᾶλλον τῆς δοχούσης παρ᾽ ὑμῖν εἶναι σοφίας. 
᾽λλιλὰ ταῦτα μὲν ἑάσαντες ἕλθωμεν πρὸς τὰς 
ἐπιλήφεις, ἐν al; δυνησόµεθα ἀξιωτέρους εἰπεῖν 
λόχους. 
E?EX. 

Τέως δ' οὖν ἀνεμείναμεν χελευσθέντες, χαὶ Too- 
θεσµίας μαχρὰς Πνεσχόμεθα mph; tà συνελθεῖν τε 
καὶ χαταστῆναι τὴν σύνοδο». 

AHUA. 

Ἔμελλε, ὑπαμένειν τε xal προσδοχᾷν τὰς mpo- 
θεσρίας, ἐπειδὴ ἡ αἰτία ἣν εὔλογος. Πάσας ' γὰρ 
δει τὰς ὀντιχὰς ἀρχὰς τῇ συνόδφ παρεῖναι ἢ δι’ 
αὐτῶν τῶν ἀρχόντων, f], διὰ τοποτηρητῶν * οἶκου- 
μενικὴ vào συνηθροίζετο, xal εἰκὸς ἦν τὸ πρᾶγμα 
πολλοὺς ἔχειν τοὺς μάρτυρας. Οὐχοῦν xal σὺ xa- 
λῶς ἐποίησας ὑπομένειν ' ἀλλ εἴθ) ὤφειλες µέ- 
χρι τέχους πρὸς σωτηρίαν τῆς cc ψυχῆς τοῦτο 
πρᾶξαι' τὴν γὰρ κχαλλίστην ἀρχὴν εἰς ἀπευκτὸν 
κατέστησας τέλος. ᾽Αλλ' ἴδωμέν σου xal τὰ λοιπά, 
| ΕΦΕΣ. 

Ἔλαδε τέλος ἡ προθεσµία, xal μετὰ τοῦτο παρ- 


paulo post ostendemus : tu vero detrectasti couseg« 
&um, vi argumentorum delerritus, et tunc quidem 
respondere non valuisti ; nunc vero, quando solus 
es, hiec dicis, studens interim decipere simplicios 
res. Sed neque opus erat ipsos a te vei a tuis edo- 
ctos dogma mutare vel insututum. Ubi cnim ger- 
mana docetur sapientia, et perfectos illa efficit 
sui studiosos, non est fas institutum aut dogma 
fldei commutare. Esse autem in Italia doctos per- 
fectosque viros, nulla ex parte inferiores beatis illis: 
quos tulit antiquitas, nemo negaverit, duin uon sit 
pravitate oppletlus. Quod cum in ltalia sit, quanto 
inagis in Romana Ecclesia, in qua nec inlidelitas, 
uec turpe dogma unquam mansit? Excellentiam 


D porro sublimemque animum prae se tulerunt. tan- 


quain eruditi viri ac generosi, in honore invicem 

pravenientes *, juxta divinum Apostolum ; sed non 

propterea videri ipsos oportebat institutorum et 

verorum inscios dogmatum, ut a vobis discere op- 

tarent; qui non solum estis indocüssimi, sed multo - 
etiam inferiores ea qux: apud vos esse videtur sa- 

pientia. Sed his omissis ad incusationes transe- 

amus, in quibus graviora quxdam nobis diceudg 

uon deerunt. 


EPHES. 
luterea exspectare jussi sumus, et longas tolera- 
vímus pr:liniti temporis moras, ut plena synodàds 
congregaretur. 
| RESP. 

- -Telerandum tibi erat, et exspectandi prastituti 
dies ; nam justa suberat causa, quod cunctos Ocei- 
dentis priucipatus adesse oportebat synodo, vel per 
ipsos priucipes, vel per vicarios eorum; ocumenica 
enim celebrabatur, et multos rei tegtes esse par erat. 
Tu quoque exspectando beue fecisti ; utinam usque 
ad finem ad salutem απίιης tuz hoc praestitisses ; 
optimum quippe principium ad exsecrandum finem 
perdusisti. Sed videamus qua infers. 


EPIIES. 
Advenit constitutum | tempus; inulti etian lapsi 


7.00» ἡμέρα: συχναὶ, καὶ μόλις συνήλθοµεν ἐν ταυτῷ D sunt dies, et vix unum in locum convenimus Graci 


ἆ ραικοὶ xat Λατῖνοι. 
AIIOA, 

Ἐπειδὴ ᾖλθον οἱ προσδοχώµενοι πάντες ἐν τῇ 
συνόδῳ, ἔδει λνθῆναι τὴν προθεσµίαν͵' εἰ δὲ παρ- 
Ίλθον καὶ μετὰ ταῦτα ἡμέραι τινὲς, ἔδει xal γενέ- 
σθαι οὗ γὰρ εὐθὺς elxbz fjv τὴν σύνοδον συνελθεῖν 
πρὸ τοῦ οἰχονομῆσαι τοὺς τόπους, xal τὰ γαθίσ- 
pota, χαὶ τὰς τιμὰς τῶν προσώπων δ.δόναι πρὸ 
τῆς ἑνάρξεως: (va ph iv τὴ συνελεύσει Ὑένοιτο 
Ὀόρυθος, ὅπερ σὺ αὐτὸς ἔπραξας. Ἱόπον γὰρ τῶν 
Ἱεροδολύμων ἑπέχων, ὅστις πέμπτος ὑπάρχει θρό- 
νος, εἰς τὸν τοῦ Αλεξανδρείας ἐκάθισας, 6; ἑστι 


Σου. xn, 10, 


atque Latini. 
. ΠΕΡΡ. 

Posteaquam onmes qui exspectabantur venerunt 
ad synodum, prztlniti temporis terminus erat tol- 
lendus : quod si dies etiam aliquot effluxere, idi- 
psum quoque fieri opus erat. Neque eniu statim 
convenire decebat synodum antequam loea et sedes 
pararentur, et honor personis tribueretur ante in- 
ceptionein, ne fierel in conventu tumullus, quod tu 
fecisti. Cum cniin sedis Hierosolywitanze gereres 
víces, qux quinta est, locum occupasti Alezandrinee 
qua& tertia e$t: cumque Alexandrinus suo vellet 


10 


JOSEPIIL NETIIONENSIS EPISCOPI 


1022 


"sedere in luco, iratus es, et nolebas disputare. Qui A τρίτος * ὁπότε δὲ ἠθέλησεν ὁ o9. Asi avoptia, el; 


ergo. ordinem servare cupiunt, liec prius habent 
parata, ne sub ipsum tempus, ut diximus, oriatur 
confusio. Convenistis. autem Graci et Latini ad 
"tempus. Cum igitur. venissent omnes quos interesse 
oportebat, ut dixi, οἱ sedes disposuissent, et dispu- 
(laturos delegissent, aggressi sunt opus. Sed neque 
antea, ut asseris, in otio synodus erat; veruu quo- 
tidie disquirebatis de igne purgatorio, de azymo, 
.et aliis ; quando et Uu ipse recte se habere omnia 
professus es. prater. additamentum, quod dicebas 
palam expungendum à Syuiboio, atque in peculiari 
reponendum decreto; «oncedebas ergo εἰ ipse. 


τὸν ἑαυτοῦ θρήνον xaÜ sat, ἐθυμώθης xa! οὗκ $5:- 
λες διαλένεσθαι, Λοιπὺν οἱ της εὐταξίας ὀρεγόμενοι 
ταῦτα πρ» τοῦ χαιροῦ ἐτοιμέζουσιν, ἵνα μΏ iv τῷ 
XA, ὡς ἔφημεν, ούγχωσις γέντται. Συνέλθετε 
δὲ Γραιχοὶ καὶ Λατῖνοι, ὅτε κα! ὃς ἐπέστῃ. Πάντες 
οὖν ἐλθόντες, οὓς Eccc παρεῖναι. ὡς ἔφην, xal τοὺς 
τόπους μὲν οἰκονομήσαντες, τοὺς διαλεγοµένους δὲ 


᾿ἑτοιμάσαντες, τοῦ ἐγχειρήματος Ώρξαντο * xal γὰρ 


οὐδὲ πρότερον, ὡς qi," σύνο-ος ἐρεμίαν εἶχεν, 
&.M ἑξητάζίτε καθ) ἑκάστην m pl τε τοῦ καθαρ- 
τηρίου πορὸδς, τοῦ ὀζύμου τε xol τῶν ἅ,λων ὅτε 
καὶ σὺ ὡμολόγησας πάντα δίκαια εἶναι πλην τῆς 


πρσοὐέκης, ἣν ἔλεγες παῤῥησίᾳ ἐκθληθηναι μὲν ἀπὸ τοῦ Συµθόλου, τεθῆναι δὲ ἓν ἰδίῳ ὅρῳ” αυνσχ: 


pits οὖν xal αὑτός. 
15. 

De additamento, quod factum est in Symbolo, 
primum disputaturi. 

RESP. 

De eo, quod vobis quidem in Symbolo addita- 
mentum videtur, at vero sapientioribus explicatio 
et declaratio, prius disputare copistis; Ίος eniin 
at fortius proposuistis qua&situm. Siquidem optime 
πουν», quxstionem de re proposita in duo a vo- 
bs esse divisam; quorum primur erat, non esse 
addendum; altegum vero, nec etiam esse verum 
quod est additum : utrumque judicio prudentium 
iuvalidum 2c. nullius plane roboris, uti. demon- 
gtrabitue ; illud quidem, quia videbitur nullas liodie 


wives habere Dei Ecclesia, cum robore ac nervis e 


ill s careat, quos olim a principio habebat; hoc 
vero, quoniam ipsi etia; sancti Patres οἱ doctores 
yicebuntur hizeretici, qui de rebus divinis disseren- 
tes ita asserunt, Tux porro fuerit hoc etiam men- 
tis ac petulantis, egregie Ephesiorum antistes. 


EPHES. 

Maque denmaudato mihi wunere iuchoandi tra- 
ctationem, primo quidem exordiens ceuatus sum 
Uissensiouis causam ipsis ascribere, et culpare ul 
paruin justos amicitias cultores fastuque plenos ; 
illis sese defendentibus, et culpam in nos conjici- 
entibus, ct se nullo esse in crimine ostendentibus, 
ut moris est ipsis. 

RESP. 

Aggressus es profecto. tractationem, $ed. tuibu- 
leute et cum  imeudaciis citra omnem veritatem. 
Quod euim aiebas, additumeutum exstitisse causoin 
dissidii οἱ &chisimatis, boc studiosiorum nemo aflir- 
maverit; nigi forte aliqui fabulis anilibus üdem 
babeutes tecum hoc asserant, jili quidem igno- 
rantia, tu vero pravitate ductus. Sed neque pu- 
gnabaut Latiui cum Gracis, neque se superbe ge- 
rebant, absit, verum et amabant illos, et cupiebant 
polius esse cum illis conjuncti. Siquidem initia 
schismatis ii semel iu. Grascos invecti, idque pro 
sui defegsiouc dogmatis, non conviciis sed ratio- 
nibus, conquieverunt, Graci vero ex eo teinpore 
ad hanc diem uon destiterunt. adversus Latinos 


ΕΦΣΣ. 

Περὶ τῆς ἓν τῷ Συµθύλῳ προσθήκης τρῶτον δ-α- 
λεζόμενο:, 

ΑΠΟΛ. 

Περὶ τῆς ἐν τῷ Συµμθόλῳ δοχούσης παρ) ὑμῖν 
μὲν προσθήχης, παρὰ δὲ τοῖς τὰ ἀμείνω εἰδόσι σα. 
φηνείας χαὶ ἀναπτύξεως, Έρξασθε πρότερον διαλέ- 
γεσθαι, ἐπειδῇ τοῦτο ὡς ἰσχυρότερον προὐθξάλεσθε 
πρόθληµα. ᾿Ισμεν γὰρ πάνυ καλῶς, ὅτι εἰς δύο τὸ 
ζήτημα τὶς ὑποθέσεως ἐμερίσατε» τὸ μὲν, Ovx οὐ 
δεῖ προσθεῖναι, τὸ δει ὅτι οὐδὲ τὸ προστεθέν ἔστιν 
ἀλιθές. Tau:a δὲ ἀμφύτερα, ὡς δοκεῖ τοῖς ἑχέ. 
φροσι, xxl σαθρἁ γα) ἀνίσχνρα παντελῶς ὑπάρ]χο»- 
σιν, ὡς δειχθήσεται * t5 μὲν, ὅτι φανήτεται $ Ἐχ- 
πλησία τοῦ Θεου σ]μερον ἀσθενὶς καὶ ἀνίσχυρης 
λίαν, μη την αὑὗτην ἰσχύὺν τε xal δύνχμιν ἔχουσα, 
ἣν εἶχε πάλαι xoi χαταρχάς " τὸ 6b, ὅτι καὶ οἱ 
ἅγιοι Πατέρες τε χαὶ διδάσχαλοι αἱρετικοὶ δει- 
χθήσονται τοῦτο (θεολογοῦντες. Elv, δ᾽ ἂν xai τοῦτο 
τῆς Gf; ἀπονοίας xat γνώμης ἄξιον, κχλὲ 'Eg£aov. 

- ΕΦΕΣ. 

Καὶ ófj προτραπεὶς ἐγὼ τῆς ὑποθέσεως ἄοξασαθαι, 
πρῶτα μὲν ἓν τοῖς προοιµῖοις ἑσπούδασα τὴν αἰτίαν 
αὐτοῖς ἀνάψαι τῆς διαιρέσεως, xai τὸ ἄφιλον Evxo- 
λέσαι χαὶ ὑπεροπτιχὸν, ἑχείνων ἁπολογουμένων τε 
καὶ ἐγχαλούντων ἡμῖν, χαὶ ἑαυτοὺς δικαιούντων, 
ὅπερ εἰώ]στιν. 


ΛΠύΛ. 

. Ἡρξω μὲν ἀληθῶς, ὣς ἔφης, τῆς ὑποθέσεως, 
πλὴν φιλοταράχως xai φΦευξὼς χωρὶς της οἱασουν 
ἁληθείας. Τὸ γὰρ λέγειν, ὅτι fj προσθήκη γέγονεν 
αἰτία τοῦ χωρισμοῦ xal τοῦ ὀχίαματος, τοῦτο οἱ ὃ ς 
ἂν τῶν φιλομαθῶν φήσειεν, εἰ pf) πού τινες Υραδς 
μύθοις πιατεύσαντες, μετὰ αὀῦ τοῦτο φῄσουσιν, 
ἐχεῖνοι μὲν ὑπὸ ἁμαθίας, co δὲ ὑπὺ χαχίας χινοῦ- 
µενος. ᾽Αλλ' οὐδ' ἐμάχοντό ποτε οἱ Λατῖνοι Γραι- 
κοῖς, οὐδ' ὑπερηφανεύοντο, ἅπαγε" ἀλλ) ἐφίλουν τε 
αὐτοὺς, xal μᾶλλον ἐπεθύμουν εἶναι μετ σὐτῶν 
ἠνωμένοι. Καὶ γὰρ ἐχεῖνοι àv τῇ ἀρχῇ τοῦ αχίσµα- 
τος ἅπας ε)πόντες xarà Ἱραικῶν, xal ταῦτα τῷ 
ὕῦγματι αὐτῶν ὑὐπεχδικοῦντε, οὐχ ὑερισατικῶ,, ἀλλὰ 
Ἀογικώς, Em203ayz0* οὗτοι δὲ ἕκτοτε xal μέρρε τοῦ 


1033 


REFUTATIO MARCI ΕΡΠΕΡΙΝΙ. 


10:4 


νῦν οὐχ ἑπαύσαντο πάντα λίθον χινοῦντες κατὰ Α omnem movere lapidem, et dicenda tacendaque in 


Λατίνων, xal ῥητὰ xal ἄῤῥητα xax αὐτῶν ἐμεῖν * 
χαὶ οὔτε φέθρς θεοῦ, οὔτε πολυχρόνιος ἔνστασις, 
οὔτε σύνοδος οἰχουμενιχὴ, obs' αὐτὴ ἡ ἀλίθεια tbu- 
νήθη πεῖσχι αὐτούς. ᾽Απελογοῦντο δέ σοι διὰ τοῦ 
ἀρχιεπισκόπου 'Póbou, δειχνύντες ψευδῆ εἶναι ἄπερ 
ἔλεγες' ὡς οὐχ ἡ Ἐκχλησία τῆς Ῥώμης, οὐδ' fj προσ» 
θήχη αἰτία τῆς διαιρέσεώς τε xal μάχης fjv διότι οὗ 
µόνον πρὸ σχίσµατος τῶν ἐκχλησιῶν Ev τῷ Συμδόιψ 
ἡ προαθήχη ἐτέθη, ἀλλὰ χαὶ πρὸ τῶν οἰχουμενικῶν 
συνόδων, τῆς ἑθδόμης φημὶ καὶ τῆς ἕκτης, ὡς µαρ- 
τυρεῖ ὁ ὁμολογητὴς Μάξιμος tv τῇ πρὸς Μαρῖνον 
τὸν πρεσθύτερον Κύπρου ἐπισοτολῇ. xal οὗ πρὸ 
τούτων µόνον, ὡς εἴρηται, àX εὐθὺς μετὰ τὴν 
δευτέραν σύνοδον ἓν τῷ χκαιρῷ Δαμάσου πάππα, 
ὡς μαρτυρεῖ Γεώργιος ᾿Αριστινὸς ὁ ἑστοριχός. "(oce 
ἐντεῦθεν ἑλεγχόμενος φαίνῃ μηδὲν ἀληθὲς λέγων * 
ἀλλ οὐδ' f προσθήχη Yéyovev αἰτία τοῦ διαιρεθη- 
ναι τὰς ἐχχλησίας. Ei μὲν γὰρ τὸ σχίσμα ἑστὶ 
μετὰ τὴν ἑθδόμην σύνοδον, xal πολλῷ πλείω ὕστε- 
Qov ταύτης, ἡ δὲ προσθήκη ἀπὺ τῆς δευτἑρας Υέγο- 
— v£V, ai 8 ἐκλλησίαι ἠνωμέναι σαν µέχρ; xal τῆς 
ἑθδόμης, xal οὐκ ἐνεχάλουν ἀλλήλαις ἕνεχεν τού- 
του * πῶς f) προσθήκη αἰτία γέγονε τῆς διαιρέσεως, 
Μᾶλλον δὲ δείχνυται ἀπὸ τούτου, ὅτι ἑἐδέχοντο 
οἱ ἀνατολικοὶ΄ τὴν σαφήνειαν ταύτην, inei] ὦμο- 
νόου» προστεθειµένου £v τῷ Συμθόλῳ xal τοῦ, ἐκ 
τοῦ Ylov. 
ΕΦΕΣ. 


Ἔπειτα χατα τὰς ἑἐφεξῆς συνελεύσεις προχει- C 


ρισάµενος τὰς Πράξεις τῶν ἱερῶν συνόδων ἀνέγνων 
ἐξ αὐτῶν τοὺς ὅρους, ἐν ofc ἁ παγορεύουσιν οἱ θεῖοι 
Πατέρες ἐχεῖνοι τὴν ἐναλλαγὴν τοῦ Συµδθόλου μέ. 
χρι λέξεώς τε xal συλλαθῆς, καὶ φριχώδεις ἀρὰς 
ἐχφωνοῦσι κατὰ τῶν ταύτην moth τολµησόντων ’ 
ὥστε τοὺς ἐπισχόπους μὲν χαὶ τοὺς χληριχοὺς &vié- 
pou; εἶναι τὸ ἀπὺ τοῦδε, καὶ τῆς δεδομένης αὐτοῖς 
χάριτος ἁλλοτρίους, τοὺς δὲ λαϊκοὺς ὑποχείσθαι τῷ 


ἀναθέματι ' τοῦτο δὲ ἐστιν ὁ ἀπὸ τοῦ θεοῦ χωρισμός. - 


ΑΠΟΛ. 

"Οτι μὲν ἀνέγνως 3x τῶν οἰκουμενιχῶν συνόδων 
ἐχεῖ, μαρτυροῦσιν αἱ Πράξεις * ἐχεῖ γάρ εἰσι ve- 
γραμμένα ἅπερ ἀνέγνως * ὅτι δὲ οὐδὲν ἔφησας ἀναγ- 
χαϊου, οὐδὲ κατὰ Λατίνων σαν ἐχεῖνα, ὁ βουλόμενος 


illos evomere : et nec Dei timor, neque diuturna 
contentio, nec synodus ccumenica, nec veritas 
ipsa persuadere illis potuit, Pro sua porro defeu- 
sione respendebant tibi per archiepiscopum Rhodi, 
falsa esse ostendentes quz dicebas : quod nequa- 
quam Ecclesia Romana, nec additamentum origo 
fuerit divisionis et pugn: ; neque enim solum ante 
schisma ecclesiarum appositum erat Symbolo , 
sed ante ipsas synodos cecumenicas, septimam dico 
et sextam, ui testatur confessor Maximus in epi- 
stola ad Marinum presbyterum Cyprium : nec ante 
illas tantum, ut dictum est, sed mox a secunda 
synodo tempore papz Damasi, ut asserit Georgius 
Aristinus historicus. Quare hinc redargueris coin- 


B mentitia dicere : neque enim additamentum causam 


dedit sejunctionis eeclesiarum. Nam si post sep- 
timam synodum exortum est schisma, et multo 
etiam est illa posterius, additum vero fuerat Sym- 
bolo post secundam synodum,. et ecclesi concor- 
dabant usque ad septimam, et altera alteram hujus 
rei causa non accusabat, qui fiat ut cx addita- 
mento sit ortu. dissidium? Imo potius ex lioc 
ostenditur,orientalibus explanationem hanc fuisse 
acceptam, quandoquidem addita .etiamm Symbolo 
voce illa, Filioque, non dissidcbant. 


EPHES. 

Deinde per consequentes sessiones, prolatis sa- 
crorum conciliorum Actis, recitavi definitiones ipso- 
rum, in quibus sancti illi Patres interdicunt Sym- 
boli mutationem usque ad dictionem et. syllabam, 
et horrendas exsecrationes sanciunt in eos qui 
ausi. unquam fuerint quidquam immutare :ita ut 
episcopi quidem et clerici sacerdotio in posterum ca- 
reant, sintque a gratia sibi data alieni; laici vero 
subjecti sint anathemati, quod est separatio a Deo. 


AESP. 

Quod tu quidem aliqua ibi protuleris ex decretis 
generalium conciliorum, Acta testantur ; scripta 
enim sunt illis qua recitasti. Nihil vero esse a te 
diclum, quod urgeret, et nihil illa contra Latinos 


ἀναγνώτω τὰς Πράξεις, xal εὑρήσει µε λέγοντα τὴν D facere, qui scire voluerit, Acta legat, εἰ verum a me 


ἀλήθειαν. "Ότι γὰρ ἀπαγορεύουσιν οἱ θεῖοι Πατέρες 
την ἐναλλαγὴν τοῦ Συµθόλου, καὶ οἱ Λατῖνοι καὶ 
ἡμεῖς ὁμολογοῦμεν ΄ xal τὰ, φριχώδεις ἀρὰς, xal 
τὰ ἀναθέματα, χαὶ τοὺς ἱερεῖς ἀνιέρους, xal τοὺς 
λαϊχοὺς ἀπὸ τοῦ Θεοῦ χεχωρισµένους, xal τὰ λοιπὰ 
ἃ λέχεις πρὸς τ) συγχέαι τοὺς ἁπλουστέρους, πάντα 
σοι συνομολογοῦσι Λατίνοι * ἀντιλέγουσι δέ σοι ἃ σὺ 
σιωπᾷς, ὅτι Ὑέγονεν ἐν τῇ ὀσφρήσει σου alvo. 
Δύνανται γὰρ Λατῖνοι καὶ ἡμεῖς οἱ τῆς συνόδου 
συνἠγοροι πρὸς σὲ ἀντειπεῖν, ὅτι Καλῶς λέχεις, 
αἰδέσιμε Ἐρέσου, xai ἡμεῖς ταῦτα ὁμολογοῦμεν * 
ἁλλ᾽ οὐχ ἐνηλλάξαμεν ὅμως ἡμεῖς τὸ ἱερώτατον 
Σύμθολον, οὔτε μὴν ἐνηλλαγμένον αὐτὸ πρεσθεύοµεν 
τοὺς γὰρ ἑναλλάδαντας, εἴτε μὴν ἑναλλάξειν τολµί- 
ParnoL. Gg. 61 1Χ. 


dici comperiet. Interdictum quippe esse a sanctis 
Pauibus, ne ulla fiat in Symbolo immutatio, et La- 
tini el nos fatemur, et omnia qua congeris ad tur- 
bandos sinpliciores, exsecrationes borrendas, ana- 
Uiema, privationem sacerdotii, laicorum a Deose- 
parationem, Latini tibi concedunt, sed in eo con- 
tradicunt quod taces, quia naribus tuis sinapi est. 
Possunt enim Latini et nos synodi defensores ita 
tibi occurrere : Bene dicis, venerande prasul 
Ephesie, et nos hzc eadem fatemur, sed nullam 1a- 
men nos immutationem in sacratissimo Symbolo 
moliti sumus, neque iimmutatum illud colimus et 
veneramur nam eos qui immutarunt vel immutar.: 
audebunt, nos etiam anathemati tradimus. Etenim 
33 


^ 


1035 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1076 


ganctam in ipso Trinitatem 'dogmatizamus, Deum- A σοντας xal ἡμεῖς τῷ ἀναθέματι παραδίδοµεν-΄ " Ayíav 


que incaruatu u fatemur Dei Filium, et crucilixum, 
et sepultum, et resurrexisse eumdem, venturumque 
iterum in fine seculorum ad judicandum orbem 
universum. Credimus etiam aperta fide Spiritum 
sanctum, Patri et Filio consubstantialem ejusdem- 
que majestatis, quí locutus est per prophetas : unam 
preterea Ecclesiam, et baptisma uuum pie palam. 
que dicimus, et mortuoruia resurrectionem omnibus 
clara voce praedicamus. Quam ergo nos iinmutatio- 
nem in eo fecimus ? qua fraus iu. illo ? Nulla pro- 
fecto. Non ergo debebas vir doctus hujusmodi fu- 
tilia profeire verba, pro quibus te vel infantes turpi- 
ter deriderent. An vero, quod Latini Symbolo ad- 
diderint vocem illam, Filioque, explanatiouis causa, 
vocas immutationem ? At nos. paulo post, ubi tu 
quoque de re ipsa disputas, perbene declarabimus, 
siue pia vox, necne. Et si quidem piam esse non 
demonstrabimus, hac tu recte locutus eris ; et opor- 
tet in. Latinos maledicta cadere, ut. Symboli im- 
mulatoies : sin hanc piam ostenderimus, tunc La- 
tinos quidem ab exsecrationibus et anathemate 
liberos necessario denmionstrabiumus, in te vero tuum. 
que caput maledictiones omnes el auatheniata 
reridisse cordatis viris probabimüs. Nunc vero ul- 
teriura. perspiciamus. 


EPHES. 


Ad he syllogismis indissolubilibus ostendi, vim 4 


rationum mearum necessario iuferre, quod. demon- 

sirabam, nec feri posse, ut defiuitiones accipi aliter 

queant, ae ego illas exponebaui et intelligebain. 
RESP. 

Exstant in Áctis syllogismi Qui, et vis corum quos 
tibi omnes uno verbe vir doctissimus idemque san- 
clissimus Julianus sancte Sabinae cardinalis tan- 
quam aranex telam dissolvit, et meridiana luce cla- 
rius demonstravit, in. sacro. Syimbolo dictionem 
illam, Filioque, non esse additamentum, sed expla- 
nationem et declarationem ; et licere semper Eccle- 
six veritatem dilucidare, et addere ubieunque vo- 
juerit, dummodo quod additur sit verum. Cuu enim 
verum quid additur, non factam appositionem , 
sad expositionem textus et declarationein. fatentur 
omnes ; cum vero adjicitur oppositum, tunc factum 
revera dici el przedicari potest additamentum. 


EPHES. 

Ut comperimus auiem. Latinos persona in dis- 
putationibus deposita veritalis studio non agere, 
neque ut ipsa appareret eniti, sed ut viderentur la- 
bere quid dicerent, et suoruin aures praeoccuparent, 
illud etiam obnixe curare, ut omuino ipsi sessionum 
finem facerent, aique ut posteriore loco dicentes vi- 
derentur omnia diluere, quie a nobis objiciebantur. 


RESP. 
Videbas tu quidem Latinos argumentationes tuas 


Τριάδα γὰρ &v αὑτῷ δογµατίζοµεν, xat 8cbv σεσαρ- 
χωμµένον ἓν αὐτῷ ὁμολογοῦμεν τὸν τοῦ θεοῦ Ylbv, 
καὶ σταυρωθέντα, καὶ ταφέντα, xal ἀναστάντα, xai 
πάλιν ἐρχόμενον ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων χρῖναι 
την οἰχουμένην * χαὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα ὁμοούσιον xal 
ὁμόθρονον τῷ Πατρὶ xai τῷ Υἱῷ διαῤῥήδην πιστεύο- 
μεν, τὸ τοῖς προφήταις λαλῆσαν * xat µίαν Ἐχχλη- 
σίαν xaX ἓν βάπτισμα εὐσεθῶς ὁμολογοῦμεν ἄναφαν- 
δὸν, καὶ τὴν τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν πᾶσι µεγαλο- 
ξφώνως χηρύττομεν. Τίνα οὖν ἐξαλλαγλν τούτου 
ἡμεῖς ἐἑποιῆσαμεν; mola ἁπάτη iv τούτῳ; "Όντως 
γε οὐδεμία. Οὐκ ἔδει οὖν σε σοφὺν ἄνδρα ὄντα 
τοιαῦτα ληρώδη φθέγγεσθαι ῥήματα, &v οἷς xal 
νήπια ἄν σε αἰσχρως κατεγέλασαν. "Ότι δὲ zpost- 


B θηχαν οἱ Λατῖνοι τὴν, "Ex τοῦ Υἱοῦ, φωνὴν, σα- 


φηνίσαντες Ev τῷ ἱερῷ Συµθόλῳ, λέχεις ἐναλλαγὴν, 
ἡμεῖς μετὰ μικρὸν, ὅπου xal σὺ περὶ τῆς δόξης 
φῄσεις, σαφηνίσοµεν πάνυ χαλῶς, el εὐσεδής ἐστιν 
ἡ φωνη, f) o0 * καὶ εἰ μὲν οὗ δείξοµεν αὐτὴν εὐσεθη, 
εὖ σοι εἴρηται ταῦτα, χαὶ τὰς ἀρὰς δεῖ Λατίνους 
ἔχειν τοὺς τὸ Σύμόδολον ἐναλλάξαντας * εἰ δ εὐσεδῆ 
ταύτην διατρανώσοµεν, τότε τοὺς Λατίνους ἀθώους 
μὲν τῶν ἀρῶν xal τοῦ ἀναθέματος ἐξ ἀνάγχης 
δείζοµεν, πρὸς δὲ cs xal τὴν σὴν χεφαλὴν τὰς ἀρὰς 
χαὶ τὰ ἀναθέματα πάντα ἐπιστράφέντα τοῖς ἐχέ- 
φροσιν ἐπιδείξυμεν. Νὺν δὲ χατοπτεύσωµεν περα!- 
τέρω. 
ΕΦΕΣ. 

"Er τούτοις καὶ διὰ συλ)ογισμῶν ἀναντιῤῥήτων 
παρέστησα τὴν τῶν ἐμῶν λόγων ἀνάγχην, xal ὡς 
ἀδύνα-ον ἄλλως ἐκληφθῆναι τοὺς ὅρου:, ἡ ὡς ἐγὼ 
τούτους ἐξηγούμην τε χαὶ ἐλάμδανον. 

ΛΠΟΛ. 

Φάσχονται οἱ συλλογισµοί σου xa ἡ αὑτῶν ἓν τοῖς 
Περαγματικοῖς 60vapt;* πάντας γάρ σοι ἓνὶ λόγῳ ὁ 
τῆς ἁγίας Σαθίνης χαρδινάλις Ἰουλιανὺς ὁ συφώτατός 
τε xal ἁγιώτατος ὡς [στὸν ἁράχνης διέλυσε. xa: 
λαμπρότερον τῶν ἡλιαχῶν ἀχτίνων ἀπέδειξεν, ὡς 
οὐκ ἔστι προσθήκη tj, ἐκτοῦ Υἱοῦ, φωνῆ, ἡ Ev τῷ 
lepi Συµδόλῳ τεθεῖσα, ἀλλ' ἀνάπτυξι; xol σαφἡ- 
veia * xal ἔξεστι τῇ Ἑκχλησίᾳ ξιηνεχῶς τὴν ἁλί- 
θειαν ἐξηγεῖσθαι, xat προσθεῖναι ὅπου ἂν βούλοιτ», 
εἰ µόνον τὸ προστεθὲν ἀληθὲς cim - ὅταν γὰρ ἆλτ- 


D θὲς τὸ προστεθὲν εἴη, οὗ προσθήχη, ἀλλ᾽ ἐξήγησις 


αὐτὸ xaX φανέρωσις τοῦ γειµένου εἶναι ὁμολ’ γεῖται - 
ὅταν δὲ τοὐναντίον, τότε προσθήκη xai Xi. ἂν 
χχὶ κηρύττοιτο. 

ΕΦΕΣ. 

ὮὭ, δ᾽ ἑωμῶμεν τοὺς Λατίνους cago, ἤδη ταρα- 
γυμνώσαντας ἐν ταῖς πρὸς ἡμᾶς διαλέξεσιν, ὡς ο) 
πρὸς ἀλήθειαν αὐτοῖς ὁ σχοπὸς, οὐδὸ {ὸ ταύττν 
εὗρ:θῆναι διὰ σπουδῆς τίθενται, µόνον δὲ γε «X 
δόδαι τι λέχειν, χαὶ τὰς ἀχοὰς τῶν οἰκείων προχα - 
τασχεῖν * ἔργον τε ἁπαραΐτητον εἶχον αὗτοὶ λύειν 
τὰς συνελεύσεις, ἵνα λέγοντες ὕστεροι δοχῶσιν 
ἅπαντα λύειν τὰ παρ᾽ ἡμῶν λεγόμενα. 

ATIOA. 
Εώρας μὲν τοὺς Λατίνους σαφέστατα τοὺς σοὺς 


1937 


REFUTATIO MARCI EPIIESINI. 


10.5 


λύοντας λόγους, pl δυνάµενος δὲ ἀντιλέγειν, ἐτέ- A αρογιϊθοίιηο dissolvere ; εἰ cum non posses con- 


ροις τὴν διάλεξιν ἐνεχείρισας. Καὶ τύτε ὁ Νικαίας 
ἀρχιερεὺς ἀνελάδετο τὸν ἀγῶνα, ὥστε μετὰ τοῦ 
φρὰ Ανδρέου ἀρχιεπ.σχόπου 'Ῥόδρυ διαλέγεσθαι ᾿ 
ὅτε καὶ τοὺς ἰσχυροτέρους ὑπὲρ Γραικῶν περὶ την 
προσθήκης λόγους αὐτὸς εἶπε * πρὸς ἀλίθειαν yàp 
ἣν αὑτοῖς ὁ σχοπ»ς, καὶ οὗ πρὸς ἐπίδειξιν, ὡς αὐτὸς 
φῄς ' οὗ γὰρ ὡς Λατῖνοι xai µέρη τὴν διάλεζω 
ἐποιοῦντο, ἁλλ᾽ ὡς Χριστιανοὶ τὴν ἀλήθειαν ἕἔδη- 
ρεύνων, xal μιτὰ σπουδῆς ἐξεζήτουν ἁπαύστω,. 
Φαί,εται γὰρ διαῤῥηδην τοῦτο, ἔνθα ὁ µαχαριώτατος 
πάππας τοῖς ἡμετέροις ἔλεγε' θαῦμάζω πῶς àps- 
λεῖτε, xal ἀναθάλλεσθε τὰς συνελεύσεις ᾽ xal γὰρ 
02 παύομαι διεγείρων ἀεὶ ὑμᾶς πρὸς τὴν τῆς ἆλη- 


θείας ἐξέτασιν, ἀλλ᾽ ὑμεῖς ῥᾳθυμεῖτε. Καὶ ἔχομεν . 


ἐνταῦθα ἐν τῇ συωνόδφ ἐνιαυτοὺς δύο, xal οὕπω 
εἴχοσι xal πέντε ἐγένοντο συνελεύσεις. Ἔρχεσθε 
οὖν εἰς τὴν διάλεξιν * ἐχεῖ γὰρ εὑρεθήῆσεται ἡ ἁλῆ- 
θεια * οὗ γὰρ δυνατὸν ἄλλως * ἔρχεσθε xat μὴ μέλ- 
λετε. Ἐλυπεῖτο γὰρ ὁ µαχάριος ἐχεῖνος ἀνῆρ, πῶς 
οἱ ἡμέτεροι ῥιθύμως εἶχον, xal οὐ συνήρχ»ντο ἐν 
τῇ συνελεύσει. Ἔλεγον δὲ καὶ ἀπελογοῦντο οὐκ εἰς 
τὸ δόξαι τι λέχειν, xal τὰς τῶν οἰκείων προχατα- 
σχεῖν ἀχοάς, ὡς qi); σὺ διαθάλλων πάντας ' πόῤῥω 
γὰρ τῆς ἐχείνων διανοίας τε καὶ σοφίας τουτί * ἀλλ' 
οὗδ' ὕστεροι ἔλεγον πρὸς τὸ λύειν τὰς συνελεύσεις, 
xat λνοµένων αὐτῶν δοχεῖν αὑτοὺς ἅπαντα λύειν τὰ 
παρ) ὑμῶν λεγόμενα’ à)À' ἀπελογοῦντο ὕστεροι, 
ἐπε,δη ὑμεῖς προετείνεσθε πρότερον ὡς χατ]γορο., 
ἐχείνους δὲ fv τὸ λοιπὺν ἐξ ἀνάγχης ἀπ)λογίαν 
ποιεῖαθαι. 
ESEZ. 

Ἐντεῦθεν fb, τοῦ λέγειν maucáugtvo| nap:xa- 
)»9pg&v αὐτοὺς, τί μὴ Aivovytes ixavbv ἐπισπάσασθαι 
καὶ λ.θίνας Φυχάς; ἐπανελθεῖν πρὸς τὴν χ;λὴν 
συµφωνίαν ἑχείνην, ἣν εἴχομεν πρότέρον καὶ 
πρὸ; ἡμᾶς αὐτοὺς xal πρὸς τοὺς Πατέρας ἡμῶν, 
τε τὸ αὐτὸ πάντες ἐλέγομενυ, xat οὐκ ἣν iv ἡμῖν 
σχίσμα. 

ΛΠΟΛ. 

ζα)ῶς οἴδαμεν καὶ ἡυεῖς, 0t: ἐπχύσω τῆς δ.α- 
λέξεως, p δυνάµενος ἀντιλέγειν τῷ τῆς 'Avla; 
Σαθίνης χαρδινἆλει’ ὅτε 009 πάντας τοὺς λόγους 
οὗ; ἔλεγες, ὡς οὐ δεῖ προσθεῖναι, δηλονύτι τῷ 
ἱερῷ Συµαθήλῳ, χαὶ τὰ ὅμοια, διέλνσεν ὡς ἰστὸν 
ἁράχνης, ἑναργῶς παραστήσας, ὡς δεῖ τὴν ἀλί- 
θειαν πάντοτε προστίθεσθχι. Σὺ δη pf ἔχων àmo- 
λογεῖσθαε, ἑτέραν ἑτράπης ὁδὸν λέγων * ᾿Επανέλθω- 
μεν πρὸς τὸ ἀρχαῖον ἐχεῖνο μάθημά τε παὶ Σύµ- 
θολον, 2 παρελάβομεν ΄ αἰδεσθῶμεν τοὺς Πατέρας 
ἡμῶν". φυλάξωμεν τὴν παραχαταθήκηνο 'O δὲ 
Ἰουλιανὸς γενναίως ἀντέφη mob; ταῦτα λέγων ’ 
Καὶ ἡμεῖς τοὺς Πατέρας ἡμῶν εὐλαθούμεθα ὡς ei- 
κὺς, xal τους ὄρους αὐτῶν καὶ χαλῶς νοοῦμε» καὶ 
εὐλαθῶς φυλάστομεν ' οὐ γὰρ ἄλλο μὲν Σύμόδολον, 
εἴτουν µάθηµα Ἀΐστεως ἡμεῖς πρεσθεύοµεν χαὶ 
ὁμολογοῦμεν, ἀλλ ἐκεῖνο ὅπερ ἡ ἁγία δευτέρα 
ἐδεθόησε σύνοδ.ς. Αὐτὴν δὲ ἦν λέγεις προσθήχην, 
5a: σαφήνειαν καὶ ἐξήγησιν, o0 προσθήχην λέγο- 


Itadicere, aliis. disputationem tradidisti, Tumque 
prasal Nicaenus certamen. suscepit, ut cum fratre 
Audrea Rhodi archiepiscopo disceptaret, quando εἰ 
validiora pro Grzcis argumenta super a.iditamento 
ipse proposuit ; ad veritatem enim illis tendebat 
animus, non, ul asseris, ad. ostentationem. Neque 
enim dispntabant ut Latini et adversa pars, sed ut 
Christiani veritatem perscrutabantur, et eam studio 
nJnquam intermisso perquirebant. ld certe liquido 
constat ex verbis beatissimi papze, quibus ad nostros 
utebatur dicens : Miror quod negligenter agatis, e£ 
conventus differatis ; ego, non desino vos exciiare 
ad veritatis indagationem, at vos segniores estis. 
Aunus agitur secundus, postquam coepta est agi syn- 
odus , necdum quinque et viginti sunl habita: 
sessiones; convenile ergo ad disputaudum, ita 
enim et nullo alio modo reperietur veritas ; veni- 
le et cunctationem abjieite, Dolebat quippe vir ille 
beatus de negligentia nostrorum, quod non conveni- 
rent ad sessiones. Dicebant porro et se defendebant 
non ut viderentur liabere quid dicerent, et suorum 
aures praoccuparent αἱ ία calumniando onines 
aflirmas (procul enim a sensuet scientia illorum hoe 
est), sed neque posteriores dissercbant, ut (inem ses- 
sionibus imponerent, atque ita viderentur ipsi em- 
nia diluere qux a vobis objiciebantur ; verum de- 
fepsionis causa respondebant, quoniam priores vos 
proponebatis ut accusatores ; reliquum ergo erat, ut 
illi rationem uecessario redderent. 


EPIIES. 

Tum vero omissa disputatione ad preces conversi 
sumus, quid non dicentes, quod vel lapideos ni- 
nios posset allicere ? ut rediretur ad. przeclaram il- 
la: concordiam, qua olim tum ipsi congruebamus 
inter nos, tum idem quod Patres sentiebamus, cum 
omnes idem dicebamus, et non erat schisma in no- 
his. 

RESP. 

Desiisse te disputare et nos probe scimus ; niwi- 
rum quia resistere cardinali Sanctae. Sabin; nou 
poteras : quano omnes qux a te afferebantur ra- 
tiones, quod nihil sit addendum sacro videlic:t 


5» Symbolo, ac similia, dissolvitipse veluti tela:p ara- 


μις, addendam esse demonstrans quovis tempore 
veritatem. Tu vero cum tua nan posses defendere, 
allera progressus es via, dicens : Redeamus ad anti- 
quum illud fidei rudimentom ac Symholum, quod 
accepimus; revereamur Patres nostros ; servemus 
depositum. Ad qux Julianus egregie respondit : Et 
nos, inquit, ut par est, Patres nostrosreverenmur, ct 
ipsorum decreta recta intelligimus οἱ reverenter 
servanius ; neque enim nos aliud Symbolum, seu 
fidei rudimentum tenemus et credimus praeter illud, 
quod sancta synodus secunda promulgavit. Quod 
vero tu additamentum vocas, nos declaratione. 
et explanationem, non additamentum dicimus ; 
additamentum quippe dicendum est peregrinunm 


1939 JOSEPII] METHONENSIS ETTsCOPI 101) 


dogma ; veritas autem non additamentum, scd A pev * προσθήκη Υὰρ τὸ ἀλλότριον λέγοιτ᾽ ἂν δόγμα ' 
explieatio, αἱ sepe dictum est. Quod vero hortaris — 4j δ' ἀλήθεια o) προσθήκη, àXY' ἀνάπτυξις, ὡς πολ- 
ut dicamus, quemadmodum initio dicebamus, quan- λάχις εἴρηται. "Οτι δὲ παραινεῖς, ἵνα λέγωμεν 
do nonerat schisma inter nos, id sane e vestigio ὥσπερ ἑλέγομεν κατ ἀρχὰς, ὅτε οὐχ ἣν ἐν ἡμῖν 
falsitatis arguitur : siquidem schisma centum post σχίσμα, τούτου xavà πόδας ὁ ἔλεγχος ' τὸ μὲν 
septimam synodum annis ortum est auctoribus σχίσμα μετὰ τὴν ἑθδόμην αὖνοδον ἑχατὸν ἔτη ἐγέ- 
Michaele imperatore et Photio patriarcha, Symbo- — v&xo αἰτίᾳ ΜιχαἸλ βασιλέως xal Φωτίου πατριάρ- 
lum vero post secundam synodum Romana cane- χουν, τὸ δὲ Σύμό6ολον ἀπὸ τῆς Ótuté ag συνόδον ἡ 
bat Ecclesia, sicut bodie canit, teste Georgio Ári- ᾿Ῥωμαϊχὴ οὕτως ἔφαλλεν Ἐκκλησία, ὡς δει xat 
sino, ut diximus. Nam et Maximus, qui fuit ante σήμερον, καθὼς μαρτυρεῖ Γεώρχιος 6 Αριστινὸς, 
sextam synodum, testatur hoc in epistola ad Ma- ὡς Eonpev* xol Μάξιμος δὲ ὁ πρὸ τῆς ἕχτης ὑπάρ- 
rinum presbyterum Cyprium, Romanam scilicet — «wv συνόδου μαρτυρεῖ τοῦτο iv τῇ ἐπιστολῇ τῇ πρὸς 
Ecclesiam ita sentire, sic. scribens : Synodicarum — Mapivov πρεσθύτερον Κύπρου, ὡς ἡ ᾿Ρωμαϊκὴ 
sanctissimi pap:e Martini, qui nunc praesidet, litte-— 'ExxXn3ia ταύτην ἔχει τὴν δόξαν, λέγων ὡδί. Tov 
rarum, non quot ipsi scripsistis, capita, Constanti- τοῦ νῦν ἁγιωτάτου πάππα Μαρτίνου συνοδικῶ» 
nopolitani no:arunt, sed duo tautum, quorum unum D οὐχ ἐν τοσούτοις ὅσοις Υγεγβάφατε χεφαλαίοις οἱ 
ad divina spectat, quod. dixerit, inquiunt, Spiri- τῆς βασιλίδς τῶν πόλεων ἐπελάθρντο, δυσὶ δὲ 
tuin sanctum a. Filio quoque procedere, et qui µμόνοις. ὧν τὸ μὲν ὑπάοχει περὶ θεολογίας, ὅτι 
sequuntur, ne singula proferam. Quare nou fuit τε, φησὶν, εἶπεν ἐκπορεύεσθαι xal ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ 
origo schismatis, quod tu vocas additamentum, sed Πνεῦμα τὸ ἅγιον, χαὶ τὰ λοιπὰ, ἕνα μὴ καθέχαστα 
Romana Ecclesia Symbolum recitabat, ui hodie λέγω, Ὥστε ἣν λέχεις προσθήχην, οὐκ ἣν alza 
recitat ; et nos, scilicet Graci, recitabamus, — «o9 σχίσματος, ἀλλ ἡ Ῥωμαϊχὴ Ἐκκλησία ἔλεχε 
ui nunc facinus, et schisua non erat in n0- τὸ Σύµθολον, ὥσπερ λέγει xa) σήμερον, xa ἡμεῖς 
bis. Possunt crgo etiam Latini iisdem ad tie u!i ἐλέγομεν, οἱ Γραικοὶ δηλονότι, ὥσπερ xal σήμερον, 
vocibus : Redeamus ad illa tempora, quibus juncli — xaY σχίσμα οὐκ ἣν àv ἡμῖν. Οὐχοῦν δύνανται τὸ 
eramus, et nos Symbolum eo niodo profere- αὐτὸ xai ol Λατῖνο, πρὀς σε εἰπεῖν * Ἐπανέλθωμεν 
bamus, quo nunc proferimus, et vos similiter ευ εἰς ἐχεῖνον τὸν χαιρὸν, καθ ὃν ἠνωμένοι ἡμεν, 
modo dicebatis, quo. nunc dicitis, et ΙΗΔΠΊΙΠϱΘ — xal ημείς ἑλέγομεν τὸ Σύμθολον ὥσπερ xa σήμµε- 
eramus ; et. neque vos de nobis conquerebamini, ^ov, καὶ ὑμεῖ; ὁμοίως ὥσπερ xat σήμερον λέγετε, 
neque nos pariter de vobis. Miror autem quomodo καὶ μεν ἐν ὀμονοίᾳ, καὶ οὔτε ὑμεῖς ἐνεχαλεῖτε 
synodi ocuimeuice non reprehenderint, si nos C ἡμῖν, οὔτε ἡμεῖς ὑμῖν. θαυµάζω δὲ, πῶς al οἶκον- 
blasphemare sciebant, ut vos nuac dicitis eL accu-  μενικαὶ σύνοδοι οὐκ ἑνεχάλεσαν, εἰ ᾖδεσαν ἡμᾶς 
$4ti8 : tertia, inquam, quarta, quinta, sexta, el 66”. βλασφημοῦντα:, ὥσπερ ὑμεῖς Mese νῦν καὶ ἔγκα- 
piima ; neque enim criminari coepistis nisi post ^ Jeize ἡμῖν * λέγω δὲ ἡ τρίτη, ἡ τετάρτη, fj πέµπτη, 
Photium. liaque conveniamus, dicamusque quOd ἡ ἔχτη, xa! ἡ ἐθδόμη * οὐδ' ὑμεῖς ἐνεχαλεῖτε, ἀλλὰ 
ante schisma dicebamus, fietque ut idem utrique μετὰ τὸν Φώτιον xal ἔτι, Συνέλθωµεν οὖν, xal 
dicamus ; ettolletur schisma, pax autem subseque- εἴπωμεν ὅπερ ἐλέγομεν πρὸ τοῦ σχίσματος, xal 
tur et concordia ; atque ita erimus Deo favenle εὑρεθησόμεθα τὰ αὑτὰ λέγοντες ἀμφότεροι, xal 


conjuncti. παύσεται τὸ σχίσμα, ἑπακολουθήσει δὲ ἡ εἰρήνη 
τε xal ὀμόνοια * καὶ οὕτως ἑσόμεθα σὺν Oed ἢνω- 
μένοι. 
EPIIES. ΓΦΕΣ. 
llec dicentes videbauiur surdis auribus canere, Ταῦτα λέγοντες χενὴν ἑῴχειμεν Ψάλλειν,  λίθον 


autlapidein coquere, aut. semina saxis mandare, ἐφεῖν, f| κατὰ πετρῶν σπείρειν, fj χκαθ' ὑγρῶν γρά- 
aut in aqua scribere, aut quidquid aliud adagiis p) φειν, ἣ ὅσα ἄλλα ἐπὶ τοῖς ἀδυνάτοις αἱ παροιµίαι . 


significamus ad exprimeuda impossibilia. φασίν. 
RESP. AIIOA. 
Possunt etiam Latini respondere tibi per adagia : Καὶ Λατῖνοι δύνανται ἐκ τῶν παροιμιῶν πρὸς cb 


Atbiops nou dealbatur ; littori loquimur : neque — àávzepelv * Αἰθίοφ οὐ λευχαίνεται *. αἰγιαλῷ λαλοῦ- 
euim tu auscultas ; fabula sine capite : imperlecta — pav * ἀνήχοου γὰρ ὑπάρχεις. ἀχέφαλος μῦθος - 
enim dicis ; et alia quacunque in contumaces ἀτελη γὰρ λέγεις' xal ὅσα ἄλλα ἐπὶ τῶν ἀνηκόων 
-usurpantur et arrogantes. Inobsequentesenim nun- — xai ἁλαζόνων αἱ παροιµίαι λέγουσιν * ἀπειθεῖς γὰρ 
quam obsequentur. lta plane δὲ ία: visum libi est οὐδέποτε πείσονται. Οὕτω xal αὖ . ἔδοξέ σοι μένειν 
mauere in schismate et sejunclione, seductione — ky τῷ σχίσµατι xal τῷ χωρισμῷ, τῇ πλάνῃ τε καὶ 
- et pravitate ; οἱ mansisti, permanebisqueetiam post — xaxíg, xal οὕτως ἔμεινας, tv ᾧ καὶ μετὰ τὸν 
mortem in ipso. At vero qui suam expetunt salu- θάνατον διαμενεῖς καὶ ἔσῃ ἀεί. ᾽Αλλ' οἱ τῆς ἑαυτῶν 
400), non ita, neque aures aut oculos claudunt, — ópeyóuavot σωτηρίας οὐχ οὕτως, οὐδὲ κλείουσι cà; 
sed audiunt et vident, οἱ intelligere volunt quod ἀχοὰς, οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς καμμύονσιν, ἆλλ᾽ 
welius et utilius est ad suam ipsorum salutem. Tu — àxojousi xal βλέπουσι xai συνιέναι θέλουσι τὸ 


1011 


REFUTATIO MARCI EPHES;NI. 


1012 


χρεϊττόν τε xal συμφέρον τῆς σωτηρίας αὐτῶν, A vero noluisti , sei superba de te ipso opinione de- 


Yu δὲ oóx Ἠθέλησας, ἀλλὰ τῇ οἰήσει ἁπατηθεὶς, 
φρονιμώτερος xal σοφώτερος (pou τῆς συνόδου 
εἶναί σε πάσης, ὅπερ τῆς ἄχρας µωρίας δεῖγμα 
Tiv, ἕνα ἄνθρωπον βέλτιστον elvat πάσης τῆς οἶχου- 
µένης ἕνα πρὸς ἕνα ἔχει χαὶ λόγον, πάσης 55 τῖς 
Ἐχχλησίας χοινῶς συνελθούσης ἕνα βέλτιστον εἶναι 
ἀδύνατον - παντελῶς ΄ εἰ δὲ µή ve, xai "Αρειος, xal 
Εὐνόμιος, xal οἱ ἕτεροι τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων 
ἐχθροὶ ταυτὸ τοῦτο φῄσουσιν * ἀλλ᾽ οὐχ ἔστιν. Ὄθεν 
ἔδει χαὶ σὲ τὴν ἀλήθειαν vvóvta, xal τῶν πολλῶν 
ἀχούσαντα, tijv διχόνοιαν ἑᾶσαι καὶ τὸ ἐπ'μονον, xal 
τἣν µαταίαν περόληψιν χαὶ xax(av, xai ἐνωθῆναι τῇ 
τῶν πολλῶν ἀποφάσει, μᾶλλον δὲ τῇ ἀπ)ιφάσει τῆς 
Ἐχκλησίας. 
ΕΦΕΣ. 

"Exelvot γὰρ τοῖς μὲν ἑλέγχοις στενοχωρούμενοι, 
διόρθωσιν δὲ οὐδαμῶς οὐδεμίαν παραδεχόµενοι, 
διὰ τὸ ἀνιάτως ἔῃειν, ὡς ἔοιχε, παρεχάλουν ἡμᾶς 
ἐπὶ τὴν ἐξέτασιν µεταθῆναι τοῦ δόγµατος, ὡς Ixa- 
viv ἤδη ῥηθέντων τῶν ἐπὶ τῇ προσθήχῃ λόγων’ 
olóusvot δι) ἐχείνων τῶν λόγων ἔπισχιᾶσειν τὸ 
τοῦ Συµδόλου τόλµηµα, τῆς δόξης ὑγιοῦς δειχνν- 
μένης. - 

ATIOA. 

Οἱ τοῖς ἑλέγχοις στενοχωρηθέντες φαίνόνται àv 
τοῖς Πραχτιχοῖς τῆς συνόδου * ἑλέγετε γὰρ, καὶ 
πρῶτος ἁπάντων aU, ὅτι Διαζευχθῶμεν , διαιρεθῶ- 
μεν, ἀπέλθιμεν * οἱ Λατῖνοι σοφοὶ καὶ Υενναῖοι ἄν- 


ceptus, putasti universa te synodo prudentiorem 
esse et docliorem ; quod extremz stultiti:e argu- 
mentum est, unum $scilicet hominem antecellere 
universis, Esto, si unum eum uno conferas, il 
enim credibile est ; at universa Ecclesia congregata 
unum hominem esse pr:estantiorem omnino est iin- 
possibile : alioquin et Arius, et Eunomius, et reli- 
qui generalium conciliorum hostes hoc ipsum 
dicent; verum iJ fieri non potest. Quare te etiam 
oportebat agnita veritate multos audire, dissensio- 
nemque εἰ pervicaciam et vanam illam quam 
habebas animo anteceptam opinionem ac perver- 
sitateimn deponere ; et multorum, imo vero Ecclesix 
sententiam sequi. 
EPIIEs. 

llli enim argumentis convicti, et iu angustios 
redacti, nullam vero prorsus emendationem admit 
tentes, quod, ut apparet, morbo laborent insanabili, 
hortabautur nos, ut ad inquisitionem «dogmatis 
transiremus, quod esset de additamento satis jam 
dictum : his verbis existimantes obtegi, quod ín 
Symbolo sunt. ausi, οἱ opinio sana esse probare. 
tur. 

RESP. 

Qui fueriut per argumenta coangustati, decla- 
rant Acta synodi. Dicebatis enim, et primus om- 
nium tu : Disjungamur, dividamur, abscedamus; 
Latini viri docti et prxstantes virtute sunt, et dia- 


δρες εἰσλὶ, xai δισλεχ”»ιχο) ἐμπειρότατοι. E! οὖν ἐν C lecticae peritissimi. Quod si in disputatione de ad- 


τοῖς τερὶ τὴν προσθήχην λόγοις Egávraav οὕτω δει- 
νὰ, ὥστε µηδεμίαν ἀπολογίαν ὑπολειφθῆναι ἡμῖν, 
είνες ἂν Υένωνται, ὅταν περὶ τῆς δόξης τὴν ἐξέτα- 
ειν ποιησώµεθα, ἔπηυ καὶ διδασχκάλους τῆς Ἐχκλη- 
αίας ἔχουσι δεῖξαι, τὴν ἑχπόρευσιν τοῦ ἁγίου Πνεύ- 
pato; xa τῷ Υἱῷ διδόντας ; Λοιπὸν συμφέρει ἡμῖν 
ἀπελθεῖν, ἡ ἠττηθῆναι χαὶ μετ) αἰσχύνης inazva- 
στρέφαι. Ταῦτα μὲν ἑλέγετε, ἁληθῶς τοῖς ἑλέγχοις 
ὑμεῖς στενοχωρούμενοι. Διόρθωσιν δὲ παρὰ σοῦ τὴν 
Ῥωμαϊχὴν δέξασθαι Ἐκχλησίαν οὐχ ἔδει. ἑχείνη 
YXp πασῶν χυβερνῆτίς ἐστι, καὶ ταῖς νοσούσαις 
τῶν ἐχχλησιῶν ἱατρὸς ἁμπειρότατος, παρὰ τοῦ Xpt- 
στοῦ λαθοῦσα τὴν ἱξουσίαν τὰς ἄλλας ἰθύνειν xa 
χυθερνᾷν, ἐπιστηρίξειν xal διορθοῦν , οὐχ αὗτὴν δὲ 
διορθοῦσθαι παρὰ τῶν ἄλλων. Καὶ σύ ποτε ἐπι- 
στραφεὶς, qnit ὁ Σωτῆρ πρὸς τὸν Πέτρον, στήρι- 
£ov τοὺς ἁδελφούς σου * οὐ γὰρ ene, Στηρίχθητι 
ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν σου, ἀλλὰ, Στήριξον. 0ὐχοῦν xal 
ak ἔδει στηριχθΏναι παρ) αὐτῆς ὡς xat οἱ σοφώτεροί 
σου xal λογιώτεραι ἑστηρίχθησαν. "Emi δὲ τὴν ἑξέ- 
τασιν μεταθῆναι τοῦ δόγµατος οὐ παρεχκάλουν Aast- 
vo: * ἀλλ) ὅτι μῆνας εἴχετε δεχατέσσαρας διαλεγόµε- 
vot περὶ τοῦ, OO δεῖ προσθεῖναι, δυοῖν µόνοιν ὄντοιν 
τοῖν ζητηµάτοιν, ἓν ol; ἰχανὰς ἁπολογίας παρέσχον 
ὑμῖν αὐτοί * διὰ τοῦτο ἔδει χαὶ πρὺς τὸ ἕτερον µετα- 
θεῖναι τὸν λόγον» ἵνα, δειχθέντος τοῦ δόγματος άλη- 
ϱ.ὕς, ἀδίχως αὐτοὺς ἐπιδείξωσι map! ὑμῶν συχοφαν- 


* Luc, xxn), 322. 


ditamento visi sunt adeo acres ingenio, ut nullas 
apologize locus sit nobis relictus, qui erunt cum 
ipsam opinionem examinabimus, pro qua et docto- 
res Ecclesi€ proferre habent, Spiritus sancti pro- 


. ductionem Filio quoque tribuentes ? Satius igitur 


est abire, quam vinci et cum ignominia reverti. 
ἤεεο dicebatis ipsi profecto convicti, et in angu- 
stias per argumenta redacti. Α te porro emendari 
Romanam Ecclesiam nil opus erat ; nam illa cun- 
ciarum est gubernatrix ecclesiarum, et zgrolan- 
tibus ecclesiis peritissime medetur, eum potestatem 
a Christo acceperit regendi alias et. gubernandi, 
confirmandi et corrigendi, non ut ipsa con(irme- 
tur ab aliis: Et tu, inquit Salvator ad Petrum, 
aliquando conversus confirma fratres (uos * ; non 
dixit : Confirmare a fratribus tuis, sed, Confirma. 
Oportebat igitur te etiam ab illa confirmari, quem- 
admodum sapientiores et doctiores te confirmati 
sunt. Ut transiretis autem ad inquisitionem dogma- 
tis non hortabantur Latini; verum quia menses 
jam eraut quatuordecim, cum illud agitabatur, 
nihil esse Symbolo adjiciendum, et ad quzsitorum 
3lterum (nam duo tantum erant) jam satis illt vo- 
bis responderant, propterea opus erat ut ad alterum 
etiam periractandum transiretur, quo dogmatis vc- 
ritate patefacta probarent se & vobis injuria ealum- 
Riis peti, quasi sacri Symboli depravatores: Osteu- 


VL 


JOSEPIII METIIONENSIS EPISCOPI 


644 


derunt ergo nobis liquidissi:e, potestatem esse A τουµένους ὡς παραχαράκτας τοῦ ἱεροῦ Συµθόλου. 


sancte illi sedi examinan.i el corrigendi qux spe- 
ctant ad fidem. Quare non, ut dicis, ad obtegen- 
dum facinus, quod ausi sunt iu Symbolo, cupie- 
bant devenire ad dogmatis disquisitionem, sed ut 
vohis demonstrarent piam esse voccm illain, Filioque, 
"in Symbolo positam, esseque doctorum et Ecclesi; 
sententiam, et frustra se a vobis accusari et oppu- 
gnari: propterea ad perscrutationem dogmatis per- 
venire stud«bant. 


EPHES. 

Verum nostri id non ferebant, et. nullo modo 
patiebantur de dogmate quzstionem haberi, ni prius 
corrigeretur additamentum. 

RESP. 

Non ferebant sane nostri alterius problematis 
quiestionem agitari, certamen paventes, illudque 
reformilantes, ne in secundo etiam idem illis eve- 
uiret. Etenim vos divisa in duas partes quaestione, 
quarum altera erat, nihil esse Symbolo addendum, 
ne dicüonem quidem nec syllabam, altera vero, 
nec pium nec verum esse quod est additum Sym- 
bolo, rationes vestras protulistis. Cura verc L»tini 
ad primum strenuos se pra:stitissent, veritatemque 
demonstrassent, ac ostendissent definitiones et 
decreta prohibentia nihil sibi obstare; alioquin fu- 
turum ut. Patres etiam. secunda synodi subjecti 
emnino essent anathemati, quod aliud Symbolum 
ediderint ab illo diversum, quod antea prima tra- 


πρήύτερον ἡ προσθήχη. 
B 


diderat ; nostri in hoc devicti secundum pertime- C 


&cebaut certamen. Si enim, aiebant, iu. eo quod 
fortius videbatur, tam validas et nervosas dedere 
Latini defensiones, quid dicenius, ubi sanctos Pa- 
wes proferent consona huic dogmati locutos ? PPro- 
pterea nullo modo volebant ut ad disquisitionem 
veniretur, et fugam inde parabant. Attamen suum 
te defensorem constituerunt; tu vero, nempe ut 
devitares discussionem dogmatis, at certe clam 
assentiendo Latinorum dogmati, dixisti : Ut verum 
eliam examinando reperiatur dogina, nos certe vo- 
cem hane in Symbolo admittere non possumus, 
juoniam Patres nostros veremur. Pugnabas ergo 
el (u contra. veritatem, ut ille qui de umbra asini 
altercabatur ; et emendationem faciendam lioc modo 
dieebas : Tollatur e Symbolo vox illa addita, et re- 
ponatur seorsum in peculiari decreto; quando liec 
te dicenta ridiculum quid passa est nostra natio. 
Si euim vox Filioque blasphema est, cur petis, ut 
Án decreto peculiari reponatur , quemadmodum do- 
.etissimus cardinalis Julianus tibi objecit ? Cum eniin 
dixisses : Nan possumus hanc vocem in fidei Sym- 
lolo recipere, quod sit blasphema, sed eam in alio 
separatim reponamus decreto, ut factum est ab an- 
tiquis de voce illa, Semper virgo, in byuino cujus 


D 


initium : Unigenitus Filius, cardinalis respondit: | 


Quaratur prius, venerande Pater, num vera sit, 
an falsa et blasphema vox. Et si quidem blasphema 
demonstrabitur, neque ia Symbolo habealur, neque 


Ἔδειξαν οὖν ἡμῖν ἐμφανέστατα, &Eovalav ἔχειν τὸν 
θεῖον θρόνου ἔχεῖνον ἑξετάζειν καὶ διορΏοῦν τὰ περὶ 
την πίστιν. Διὸ οὐκ ἐπὶ τὸ ἐπισχιάσαι τὸ τόλµηµα, 
ὡ;. σὺ φ]ς , τοῦ Συµθόλου ἐπὶ τὴν ἐξέτασιν ἐπεθύ- 
µουν µεταθῆναι πυῦ δόγματος, ἀλλ) ἵνα δείξωσιν 
ὑμῖν, ὡς εὐσεθής ἐστιν ἡ, "Ex τοῦ Yloo, φωνὴ τε- 
θεῖσα £v τῷ Συµθό)ῳ, καὶ δόξα τῶν διδασκάλων xo 
της Ἐχχλησίας, καὶ ὅτι µάτην αὐτοῖς ἐγχαλεῖτε xal 
μάχεσθε * διὰ τοῦτο πρὸς τὴν ἐξέτασιν τούτ.υ ἔσπευ- 
δον μεταθῆναι. 
ΕΦΕΣ. 

Αλλ) οἱ ἡμέτεροι οὐχ Ἀνείχοντο, χαὶ ἁμεταθέτως 

εἶχον πρὸς τὴν τῆς δόξης ἐξέτασιν, εἰ μὴ διορθωθείη 


ΑΠΟΛ. 

Αλτθῶς οὐχ ἠνειχοντο μὲν οἱ ἡμέτεροι ἐλθεῖν ἐπὶ 
τὴν ἐξέτασιν τοῦ δευτέρου προθλήµατος, τὸν ἀγῶνα 
δειλιῶντες χαὶ τρέµοντες, μὴ πως τὰ αὐτὰ τῷ δευ- 
τέρῳ πάθωσιν. Kl; δύο οὖν ὑμεῖς τὸ ζήτημα διαιρἠ- 
σαντες, εἰς τὸ, 03 δεῖ προσθεῖναι τῷ Συµόόλῳ μήτε 
λέξιν µήτε συλλαθήν * τὸ δὲ, ὡς Ἡ προστεθεῖσα ἐν 
τῷ Συµμθόλῳ προσθήχη οὐκ ἔστιν εὐσεθὴῆς οὐδὲ ἆλη- 
Üh;, προετείνατε τοὺς λόγους. Τῶν δὲ Λατίνων ἐπὶ 
μὲν τὸ πρῶτον γενναίων φανέντων, xai τὴν ἀλήθειαν 
ἐπ'δειξάντων, xal ὡς οὗ προσἰίστανται αὐτοῖς οἱ ὅροι 
καὶ τὰ χωλύματα, el δὲ μὴ, καὶ οἱ τῆς δευτέρας συν- 
ὁδου Πατέρες πάντως ὑπτρχον ὑπὸ τῷ ἀναθέματι, 
ἄλλο ἑχδεδωχότες ὠύμόολο» Ἀ ὅπερ ἡ πρώτη φθά- 
σασα παραδέδωκεν ' ol ὑμέτεροι ἠττηθέντες ἓν τεύ- 
τῷ, ἐδειλίων τὸν δεύτερον εἰσελθεῖν ἀγῶνα " εἰ iv 
αὐτῷ, ὅπερ αὐτοῖς Ισχυρότερον εἶναι ἐδόχει, οὕτως 
ἰσχυρὰς χαὶ γενναίας οἱ Λατῖνοι τὰς ἀπολογίας ἀπέ- 
δωκαν, τί ἂν εἴπωμεν, ἔλεγον, ὅταν τοὺς ἁγίους 
ἡμῖν ἐπιδείξωσι συμφωνοῦντας τῷ δόγµατι; Ad 
τοῦτο ἀμεταθέτως εἶχον πρλς τὴν ἐξέτασιν, xal ὥρ- 
µησαν ἐχκεῖθεν φυγεῖν * ὅμως προὐθάλοντό σε ὁπὲρ 
αὐτῶν ἀπολογήσασθαι' xal εἶπες, φεύγων δΐτθεν 
τοῦ δόγµατος τὴν ἐξέτασιν, συγκαταδαίνων δ᾽ ὅμως 
ἐγχεχαλυμμένως τῷ τῶν Λατίνων δόγµατι, ὅτι El 
καὶ ἀληθὲς εὑρεθείη τὸ δύγµα ἐξεταζήμενον, ἀλλ 


ἡμεῖς o9 δυνάμεθα παραδἐξασθαἰ ποτε την φωνὲν 


ταύτην ἐν τῷ Συµόέόλῳ, ἐπειδὴ τοὺς Πατέρας ἡμῶν 
εὐλαθούμεθα. Ἐμάχονυ οὖν τῇ ἀληθείᾳ χαὶ σὺ. ὡς 
ἐχεῖνος ὁ ὑπὲρ τῆς ὄνου σκιᾶς * xal τὴν διόρθωσ:ν 
τρόπῳ τοιούτφ γενέσθαι ἔλεχες: ὅτι Ἐκθληθίτω 
ἀπὸ τοῦ Συµθόλου ἡ πρησθίχη αὕτη, καὶ τεθήτω ἐν 
ἱδίῳ ὄρῳ * ὅτε xal γελοῖόν τι προσετρίθη τῷ γένει, 
σοῦ ταῦτα λέγοντος. El γὰρ βλάσφημός ἐστιν fj, Ἐν 
τοῦ YloU , φωνὴ , διὰ τί ζητεῖς αὐτὴν ἐν ἰδίῳ ὅρω 
τεθῆναι ; καθὼς Ἰουλιανὺς ὁ συφώτατος χαρδινάλις 
πρός σε ἔφη. Εἰπόντος γὰρ aou, ὅτι 0) 6vvdpeOa ct» 
qtuvhv παραδέξασθαι ταύτην ἓν τῷ Σνµθδόλῳ τῆς πἰ- 
στεως ὡς βλάσφημον αὐτὴν οὗσαν, ἁλλὰ θήσοομεν iv 
ἰδίῳ ὄρῳ, ὥσπερ οἱ πάλαι τὴν τῖς 'AscsopOsrcu 
φωνἣὴν iv τῷ, Ὁ µονογενἠς Ylóéc* ó καρδινάλες 
ἀντέφη * Ἐξετασθήτω πρότερον, Πάτερ αἰδέσιμε, i 
φωνῇ αὔτη, εἰ ἀληθής ἐστιν, ἢ ψευδής τε χαὶ βλάσ- 
quos * καὶ εἰ μὲν βλάσφημο, ἀπιδειχηῇ, οὔτε iv 


1945 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1045 


τῷ Σνµδόλῳ μενεῖ, o0:6 ἀλλαχοῦ zsÜfjoevat: τὰ γὰρ A alibi reponatur ; blasphema enim nusquam dicenda 


ῥλάσφημα οὐδαμοῦ ypr, λέγεσθαι * εἰ δ᾽ εὐσεθῆς, τί 

ἐν τῷ Συµθόλῳ, τί ἀλλαχοῦ; Μᾶλλον μὲν οὖν ἐν τῷ 

Συμθόλῳ δεῖ ὁμολογεῖν την ἀλίθειαν. Ταῦτα ἀχού- 

σαντα τρόμος ἑπελάθετό σε xal τοὺς μετὰ σοῦ ἐπὶ 

την ἐξέτασιν µεταθῆναι τοῦ δόγµατος, xal ὠρμή- 

cavz 'φυχεῖν, Υλιχόµενοι τῆς Exelüsv ἐξελεύσεως. 
ΕΦΕΣ. 

Κῑν ἑνέμειναν διὰ τέλους τῇ ἐνστάσει ταύτῃ, κἂν 
διελύυθησαν ἐχεῖθεν καλῶς ποιοῦντες, el uh παραπὲι- 
αθέντες ὑπό τινων αὖθις, ὡς ἀπρεπές ἐστι μηδὲν cl- 
πόντας περὶ τοῦ δόγματος ἀπε)θεῖν, ἑδέξαντο τὴν 
µετάθασιν, τοῦτο μὲν τὴν ἀπὸ τῆς προσθήκης ἐπὶ 
τὴν δόξδαν, τοῦτο δὲ τὴν ἀπὸ Φεῤῥαρίας εἰς Φλω- 
ρεντίαν. 


ΑΠΟΛ. 

θελον µέν τινες ἀούνετο: διαμεῖναι τῇ ἑνστάσει, 
xa διαιρ:θΏναι, xal διχλυθῆναι ἐχεῖθεν, ὧν σὺ πρῶ- 
τος ὑπῆρχες * οἱ δὲ τῆς σωτηρίας αὑτῶν ἔπιθυμη- 
tal, xai τὸν κίνδυνον τῆς αἱρέσεως ὅσος bati φοθη- 
θέντες χατὰ τῶν διχιρουµένων &nb τῆς Ἐκκλησίας, 
οὐχ θέλησαν τὴν µοχθηρίαν ταύτην νοσῆσαι : ἕξε- 
τασθῆναι δὲ τὸ δόγμα καὶ ttv ἀλήθειαν διατρανω- 
θῆναι, xal ταύτην ἀσπάσασθαι μετὰ χαρᾶς ὑπεδέ- 
ξα»το. "0θεν τῷ τοῦ δικαίου λόγῳ καὶ τοὺς ἄλλους 
πείσαντες, ἐδέζξαντο μεταθῆναι ἐπὶ τὴν ἐξέτασιν τοῦ 
δευτέρου προθλήµατος ' ἐδέξαντο δὲ xol τὴν ἀπὸ 


Φεῤῥαρίας εἰς Φλωρεντίχν µετάδασιν, ἐπειδὴ ὁ τῆς (C 


ὁσίας µνήµη: Εὐγάνιος ὁ Ρώμης ἀρχιερεὺς ὁ θειό- 
τατος οὐχ εἶχεν ἔτι ἐν Φεῤῥαρίᾳ, οὔτε μὴν εὕρισχε 
δ.δόναι ὑμῖν ἑκάστῳ xb σιτηρέσιον, xal τοῖς Φλωρεν- 
τἶνοις μηνύσας δανεῖσαι αὐτῷ τεσσαράχοντα χιλιά- 
δας χρνσίνων, ἀπέστειλεν αὐτοῖς τὴν µίτραν αὑτοῦ 
ἐνέχυρον * oi τὺ ἑνέχυρον λαθόντας, τὸ αἱτηθὲν ἄνΣ- 
πλέρωσαν * σὺν ἐκείνοις δὲ xaX ἄλλα; τεσσαράχοντα 
ὑπέσχοντο χἀάρ:τι δοῦναι, εἰ εἰς τὴν πόλιν αὐτῶν µε- 
ταθήσοι την σύνοδον, ἵνα δηθεν ἡ πολιτεία αὐτῶν 
τὴν τοῦ ὅρου τιμὴν ἀπολάθοι. Διὰ τοῦτο οὖν ἡ µετά- 
630; ἁπὺ Φεῤῥαρίας εἰς Φλωρεντίαν γέγονεν. 
EPEZ. | 

"Ev0a γενόμενοι τῶν περὶ th; δόξης διαλέξεων» 

ὁπημξάμεθα, τῶν Aazlwov προενεγκόντων ῥητά, τὰ 


sunt. Si vero pia, cur minus in Symbolo quam 
alibi ? [mo potius Symbolo veritatem fateri oportet. 
llis tu atque tui auditis disputationem de dogmate 
exliorruistis, et fugam parastis, abire illinc exop- 
tantes. 


EPHES. : 

Atque ii quidem ut instare caeperunt, perstitissent 
etiam in hac voluntate usque ad finem, et recess!s- 
sent illinc bono sane consilio, ni dissuasum esset 
eis a quibusdam, rationem illam afferentibus, quod 
indecorum esset abscedere nulla habita de dogmate 
quzs'ione ; ita suum prxbuere assensum, tum ut 
a disputatione de additamento transiretur ad que- 
sionem dogmatis, tum ut ab urbe Ferraria Flo- 
rentíam iretur. 

RESP. 

Volebant sane imprudentes quidam in ea volun- 
tate. persistere, qua ceperant instare, et. disjungi, 
atque inde abscedere, fquorum tu caput eras. Ve- 
rum qui sux salutis erant avidi, agnoscentes quan- 
Lum sit hzreseos periculum in iis qui se ab Eccle- 
sia secernunt, noluerunt timore perculsi hujus ne- 
quiti:& morbo af(iei ; sed magna voluntate permi- 
serunt. οἱ quxri de dogmate, οἱ veritatem .enu- 
cleari, ut eam amplecterentur. Quare persuasis 
etiam aliis ut zquitati sacquiescerent, admiserunt 
secundi problematis disquisitionem ; adiniserunt 
etííam ut Florentiam e Ferraria iretur, quoniam 


*Eugenius beate memori» sanctissimus pontifex 


Romanus Ferrari: noo babebat, nec aliunde fa- 
cultas ei suppetebat, unde vobis alimenta submini- 
straret. Ilcirco mutuo petiit a Florentinis quadra- 
ginta nummum aureorum niillia oppignerata mitra 
sua. llli accepto pignore pecuniam numerarunt ; 
tantumdem vero se dono ctiam daturos promise- 
runt, si in eorum urbem transferret synodum, ut 
scilicet illorum respublica honore hoc augeretur, 
si inibi definitio fieret. Id fuit ergo cause cur Fer- 
raria Florentiam se conferreut. 
EPIHES. 

Quo ubi pervenimus, disputationem de dogmate 

$umus aggressi ; Latinis dieta proferentibus ex libris 


μὲν ἐξ ἀποχρύφων τινῶν χαὶ ἀγνώστων β.δλἰίων, τὰ D partim apocryphis et iguotis, partim depravatis et 


δὲ ix νενοθευµένων τε xa διεφθαρµένων, ἐν οἷς 
ἱσχυρίζοντο τὴν ἑαυτῶν δόξαν συνἰστασθαι. Πάλιν 
οὖν αὐτοῖς ἐγὼ συμπλεχόµενος, xal «5 της δξης 
ἄτοπον διελέγχων, xai νενοθευµένας εἶναι τὰς βί- 
Θλους προφανῶς παριστῶν , οὐδὲν fivvov εἰς πειθὼ, 
7v ὅσον τὸν καιρὸν ἀναλίσχειν εἰχῇ χαὶ µάτην, 

ΑΠΟΛ. 

Περὶ τῆς δόξης πρῶτος ὁ Ev θεολοχἰίᾳ ὑψίνους 
Ἰωάννης, ὁ τοῦ σχήματος τοῦ ἁγίου Ἀομινίχου ἕπαρ- 
χος, τὴν ἔναρξιν ἐποιήδατο * Μετὰ τῆς εὐλογίας τοῦ 
μακαριωτάτου Πατρὸς την ἐξέτασιν, φῄσας, ποιῄαο- 
μαι πρὸς ὑμᾶς περὶ τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἔχπο: 
ρεύσέως * ὅτε οὐκ ἓξ ἁποχκρύρων τινῶν βιθλίων xal 
ἁγνώστων ῥητὰ πρρἠνεγχεν, οὐδὲ ἐκ νενοθευµένων 


- 


corruptis, quibus sententiam suam inniti assevera- 
bant. [taque rursum ego cuin illis congressus, et 
sententiam absurdam esse aperte demonstravi, et 
libros depravatos perspicue probavi. Nibil tamen 
profeci, nec persuadere quidquam potui; tantum 
milii frustra tempus conterebatur. 

RESP. 

Primus de dogmate Joannes ille. in re theologica 
summi vir ingenii, atque in instituto. sancti Domi- 
nici prefecti dignitate ornatus, disputationem in- 
stituit : Accepto, inquiens, benedictione Patris bea- 
tissimi, quaestionem de Spiritus sancti processione 
vobiscum habebo : quando non ex apocryphisigno- 
tisque libris protulit textus, aut corruptis οἱ depra- 


147 Σ05ΕΡΗΙ METHONENSIS EPISCOPI 1049 
vatis, ut ipse ais ; nisi apocrypha intelligas Dasilii A τε xal διεφθαρµένων, ὡς oU φῄς ΄ el μὴ πὸυ ἀπέ- 


Magni οἱ Athanasii opera, nec nou. Epiphanii et 
sancti. Cyrilli, quorum dicta Joannes proferebat 
Latinorum uomine, per qui demonstrare conaba- 
tar dogmatis veritatem, Noluerunt enim sacri illi 
viri Occidentalium auctoritate doctorum, sed Oricn- 
alium probare hoc dogma ; ne, quod ctiam evenit, 
possetis contradicere. Tu vero cum ferre non pos: 
ses veritatem, corruptos et depravatos vocabas do- 
ctorum libros : quando etiam magno tuo dedecore 
universa te synodus suggillavit ita dicentem, et pre- 
sertim ulterioris Francise presules, ut audierunt 
Orientalium doctorum libros vocari a te corruptos, 
wagna voce exclamarunt : Hareticus est iste ma- 
J-dietus, :terna feriatur excommunicatione, do- 
ctores enim rejicit : et si suis Orientis. doctoribus 
(οι non tribuit, quid de nostis Occidentalibus 
dixerit ? Hinc commotione excitata consurgentes 
nihil aliud egistis. Proxjina vero sessione cum illi 
ex magni Cyrilli verbis argumenta duzxissent, tu 
omnino sanctum Cyrillum negasti ita dicere. Cum 
vero Joannes Epiplanium eadem qua Cyrillus di- 


centem protulisset, tu haec ipsa etiam adulterata- 


vocasti, lude coactus profundz ille ac sublimis 
the9logize vir Basilium Magnum attulit iu libro 
contra Eunomium consimilia prioribus disserentem: 
tu vero illa quoque depravata dixisti. lta libros 
emnes, qui producti sunt, corruptos vocando, stul- 
tissimus ab omnibus habitus es. Quando misistis 
etiam Njcomediensis przssulis ministrum, ut affer- 


χρυφα σὺ νοεῖς τὰ τοῦ μεγάλου Βασι)είου xat 'A8a- 
νασίου βιθλία, Ἐπιφανίου τε χαὶ Κυρίλλου τοῦ ἱεροῦν 
ἐξ ὧν προέφερεν 6 Ἰωάννης ὡς &x πρ)σώπον Λατί- 
νων ῥητὰ, δι "ὧν ἰσχυρίζετο τὴν ἀλήθειαν τοῦ δόγµα- 
τος παραστῆσαι. 00 γὰρ Ίθελον οἱ ἱεροὶ ἄνδρες ἐχεῖ- 
vot διὰ δυτικῶν διδασχάλων τὸ δόγμα τοῦτο συστῖσαι, 
ἀλλ) ££ ἀνατολιχῶν Πατέρων, ἵνα μὴ ἔχητε τούναν- 
τίον εἰπεῖν, ὅπερ χαὶ γέἐγονε. Σὺ δὰ τὴν ἀλήθειαν pi 
δυνάµενος φἑρειν , διεφθαρµένα τε xal νενοθευµένα 
τὰ τῶν διδασχάλων ἐχάλεις βιθλία "ὅτε χαὶ μῶμος 
πρωσετρίθη σοι µέγας παρὰ τῆς συνόδου ἁπάσης λέ- 
γοντι οὕτως ' xal µάλιστα οἱ τῆς ἑνδοτέρας Φραγχίας 
ἠγούμενοι ἀχούσαντες, ὅτι τὰ τῶν ἀνατολικῶν διδα- 
σχάλων βιθλία διεφθαρµένα ἀποχαλεῖς, µεγάλη φωνῇ 
ἐξεδόηταν * Αἱρετιχὸς οὗτός ἐστιν ὁ κατάρατος " αἶω- 
νίως ἀφορισθήτω * τοὺς διδασχάλους yàp ἁποσείεται ᾿ 
xxl εἰ τοῖς αὑτοῦ διδαχσχάλοις τοῖς ἀνατολιχοῖς οὗ 
πιστεύει, τί ἂν εἴποι περὶ τῶν δυτιχῶν τε xal ἡμε- 
tÉpuv ; 0θεν συγχύσεως γενομένης ἀνέστητε μηδὲ» 
ἄλλο πράξαντες. Tfj δὲ ἐφεζῆς συνελεύσει bv τοῖς του 
µεγά]ου Κυρίλλου ῥητοῖς τὸν λόγον ποιησαµένων 
ἀχείνων, παντε)λῶς ἠρνήσω τὸν ἅγιον οὕτω λέχοντα. 
|Ὁ δὲ Ἰωάννης τὸν Ἐπιφάνιον ἔφερε συνηγοροῦντα 
Κυρίλλῳ * xal αὐτὰ νενοθευµένα ἐχάλεσας. Είτὰ 
ἀναγχασθεὶς ὁ βαθὺς Exelvoz χαὶ Syrah θεολόγος, 
τοῦ μεγάλου Πασιλείου ῥητὸν ἀπὸ τῶν χατ' Εὐνομ/ου 
προσέφερε, συνηγοροῦν τοῖς πρότερον ἐνεχθεῖαι' σὺ 
δὲ xai τοῦτο νευοθευµένον ἐχάλεσας * xal πάσας τὰς 
προενεχθείσας βίθλους διεφθαρµένας ἀποχα;ῶν, µω- 


4 
ret cedicem sanct Dasilii, in quo dictum illud ο. pla ἑνομίσθης τοῖς πᾶσιν * ὅτε xal, τὸν ὑποτακτιχὸν 


liabetur : Cur enim necesse est, etc. [llevero sive 
malitia sua permotus, sive etiam a vobis admonitus, 
voluit occulere *eritatetn. atque. accepto codice 
venit ad fenestram cogitans dictum illud abra- 
dere, signatoque felio, in quo sententia habe- 
hatur, cultellum quarebat, quo illam erader-t. 
At vero Spiritus veritatis non permisit id icri, 
ne veritas exstinguerelur ; excitat ergo flan- 
tem auram, per quam factum est ut. folio, in. quo 
dictum inerat, mutato, aliud se offerret: ille fe- 
stinans aliud expunxit pro alio. Deinde celeri gres- 
su reversus ad synodum audacter ibat ad convin- 
cendos Latinos. Ut vero pater ejus librum aperuit, 
οἱ integram sententiam vidit, torve in ministrum 
intuens, rem commonstrabac, at ille tremebundus 
clamavit ; lta mihi, Domine, tua prosit benedictio ; 
derasi illam, quoniodo autem rursus jnlegra sil, 
ignoro. 1ta cuin inventa esset sententia, confusi re- 
cessistis ; eL jam non te pudet dicere, Latinorum 
dogma abs te demonstratum esse absurdum ? Eru- 
bescendum tibi erat h&c proloqui. Neque enim seri- 
bebas ad rudes, vel in regiones terra desertas, ubi 
non essent, qui rerum conscii in tuas litteras in- 
ciderent. Siquidem Acta testantur veritatem, nihil 
aliud a te clamitatum, quam : Prolatus liber apo- 
eryphus est. Proferebant Cyrilli dictum, vocabas 
corruptum ; citabant Basilii sententiam, dicebas : 
Bepravata est ; et ip lioc sita erat responsionis tuz 


τοῦ Νικομηδείας ἀπεστείλατς τὸ βιθλίον χοµίσαι τὼ 
ἱεροῦ Πασιλείου, τὸ τὴν ῥῆσιν ἔχον τοιάνὸς - Τές γὰρ 
ἀνάγχη, xal τὰ ἑξῆς. Κάχεῖνος οὖν τῇ χαχίἰᾳ χινού- 
ενος, ἡ χαὶ παρ) ὑμῶν χινηθεὶς ἠθουλήθη τὴν à 
θειαν χρύφαι ’ xaY λαθὼν ἀνὰ χεῖρας τὴν βίδλον, καὶ 
ἐλθὼν ἐπὶ «) θυρίδιον, ᾠχονόμησε τὸ ῥητὸν ἀποξί- 
σαι. Καὶ στῄσας τὸ φύλλον ὃ tb ῥητὸν εἶχεν, ἀπῆλθα 
λαθεῖν τὸ σιδήριον τοῦ ἀπαλεῖψαι αὑτό. Τὸ δὲ «fem 
ἀληθείας Πνεῦμα οὐχ ἠθέλησε τοῦτο γενέσθαε, ἵν --α 
μὴ αθεσθῇ ἡ ἀλήθεια, ἀλλὰ πνέει ἀέρα, 6 δὲ ip a 
τρέπει τὸ φύλλον τὸ ῥητὸν ἔχον, xal ἕτερον ἵστησιν «im 
ἐχεῖνος τῇ σπουδῇ ἑκχόπτει ἕτερον ἀνθ) ἑτέρου. Απ 
θὼν οὖν τ) ῥιθλίον, xaX σπουδαίως ἓν τῇ συνόδῳ Ds. - 
D 96v, Ίρχετο μετὰ θάρσους τοὺς Λατίνους νιχησαῳ - 
Ανοίξας δὲ τὸ βιθλίον ὁ πατὴρ αὐτοῦ, xal ἰδὼν ἔτα - 
τὸ ῥητὸν ὑγιὲς ὑπάρχον, στρεδλῷ τῷ ὀφθαλμῷ το - 
ὑπ.ταχτιχῷ ἐχθλέφας, ἑδείχνυεν ΄ ὃς μετὰ δέου..-- 
ἑθόησεν El; τὴν εὐχήν σου, Κύριε, ἔχοψα αὑτακς- 
πῶς δὲ καὶ πάλιν ὑγιές ἐστιν, ἁπορῶ. Οὕτως οὗ “| 
τοῦ ῥητοῦ ὑγιοῦς εὑρεθέντος ἀνεχωρήσατε * xal vuol 
οὐκ αἰσχύνῃ λέγων , ὅτι Ίλεγξας τὸ ἄτοπον τῆς τών 
Λατίνων δόξης; "ΕἜδει οὖν σε αἰσχύνεσθαι ταῦτα λέ- 
γοντα ΄ οὗ γὰρ πρὸς ἁμαθεῖς fj εἰς τὴν ἄοικον ταῦτα 
ἐπέστελλες, ὅπως μὴ ἐντύχωαι τοῖς εἰδόσι * τὰ Πρα- 
χτιχὰ Υὰρ δειχνύουσι τὴν ἀλήθειαν, ὅτι οὐδὲν ἄλλο 
ἐδόας, | ΑἈπόχρυφόν ἐστι τὸ προχομισθὲν βιδλίον. 
Ἔφερον τοῦ Κυρίλλου ῥητὸν, διεφθαρµένον ἐκάλεις * 
ἑχόμιζον τοῦ Βασιλείου, νενοθενµένον ὑπάρχειν ἕλε- 


1049 


REFUTATIO MARCI EPIIESINI, 


1050 


ες ΄ xai τοῦτο µόνον ὑπῆρχέ σοι τὸ γενναῖον τοῦ A prestantia. Deinde illis dicentibus, ut verum a te 


λόγου. Εἶτα εἰπόντων ἑχείνων, ck mpoxopícat τὸ 

ἀληθὲς, προθεσμίαν ἐδήτεις ἀπελθεῖν εἰς Κωνσταν- 

τινούπολιν xal εὑρεῖν. Το.αῦτά σου τὰ γενναῖα ῥή- 

µατα xal ἡ τοῦ λήγου ἰσχὺς, ἅπερ ἐπ᾽ ἀληθείας 

αἰσχύνη ἐστὶν ἁπαγγέλλειν αὑτά. Διὰ τοῦτο ἅλις 
ΕΦΕΣ. 

Ἕλλλων γάρ ἄλλα ῥητῶν ῥητὰ διαδεχοµένων , καὶ 
λόγου λόγον γεννώντος, ὡς ἐν τοιούτοις εἰχὸς, οὐδέν 
τι μᾶλλον ἡ ἀλήθεια τὴν ἑαυτῆς ἰσχὺν ἐπεδείχνυτο, 
πολὺ τὸ μέλαν ἐμούντων ὀχείνων πρὸ ἑαυτῶν, xal 
ταῖς µαχρολογίαις αὐτὴν ἐπισχιαξόντων. 

ΑΠΟΛ. 

Ἐπειδὴ τὰ τοῦ μεγάλου ᾿Αθανασ[ίου ῥητὰ διεφθαρ- 

μένα ἔλεγες , ἀνάγχη ἣν ῥητὰ ἑτέρων ἁγίων προχο- 


µίσαι, xal προέφερον τοῦ Ἐπιφανίου τε xai Κυρίλ- Β 


Àou * χαὶ αὐτὰ ἀπόχρυφα, ἄγνωστά τε χαὶ διεφθαρµένα 
ἑχάλεις. Ὃθεν ὁ λόγος τὸν λόγον γεννῶν , ὡς εἴωθεν 
ἐπὶ τούτοις ἀξὶ γίγνεσθχι, ἑχώρε; εἰς ἄπειρον. Καὶ 
σοῦ μὲν ἓν χαὶ γενναῖον fjv ἀεὶ λέγοντος, ὅτι διε- 
φθαρμένον τοῦτο, νενοθεφμένον ἐχεῖνο * ἄγνωστον 
τ,ῦτο, ἁἀπόκρυφον τἆλλο, Οἱ δὲ προσδιαλεγόµενοι 
τῶν Λατίνων Ἠγανάκτουν, xal θαυμάζοντες ἔλεγον ’ 
Αἰδέσιμε πάτερ Εφέσου, ἡμεῖς μὲν ὅσα τῶν ὑμετά- 
pov ἁγίων βιθλία δεἰίξόµεν, ὅλα διεφθαριένα λέγεις 
ἃ Ἑλληνιχά «loto. E! μὲν οὖν τὰ Ἑλληνικὰ διεφθαρ- 
μένα καὶ νόθα εἰσὶ, Λατινικὰ δὲ ἡμεῖς οὗ θέλοµεν 
ἐπιδεῖξαι διὰ τὸ ἀνύποπτον , πόθεν ἐπιδείξομεν τὴν 
ἀλήθειαν, ἵνα σὺ πιστωθείης; Δεῖζον σὺ, Πάτερ ai- 


δέσιµε, τὴν ἀλήθειαν. Σοῦ δὲ 3230 τι μὴ ἔχοντος λέ- C 


γειν, 3 ὅτι διεφθαρµένα καὶ νόθα εἰσὶν , ἀνάγχη fiv 
ἐχείνους διὰ τῶν ἑπομένων τοῦ διδασκάλου rov 
συµθιθάσαι τὸν νοῦν, xat μαχροὺς ἀποτεῖναι λόγους 
εἰς ἁπόδοιξιν χαὶ ἐξήγησιν τοῦ ῥητοῦ. Μέλαν δὲ οὖκ 
ἐξέμεσαν ἓν ταῖς ἑαυτῶν ἀποχρίσεσιν οἱ Λατῖνοι «ἣν 
ἁλῆθειαν ἐρευνῶντες, ἀλλ᾽ f) σὺ πάντοτε μεθ) ὕόρεως 
λέγων xai γράφων, xaX τὸν ἰὸν ἓν τοῖς χείλεσιν ἔχων, 
ὅθεν xal χατεγνώσθης ὡς δεισιδαίµων. 


proferretur, qua'rebas spatium eundi Constantino- 
polim ad inveniendum. !lzc erant egregia tua ver- 
ba, et robur tui sermonis, qux profecto recensere 
pudeat. Qnare de hoc satis. 


ἓν τούτοις. 


EPHES. 

Aliis enim alia dictis dicta excipientibus, et scr- 
mone sermonein pariente, ut in hisce assolet, non 
sinebatur veritas suas vires ostendere, multum illis 
atramentum pre se offundentibus, οἱ prolixis 
serimonibus eam offuscantibus. 

RESP. 

Quandoquidem Athanasii Magni verba corrupta 
dicebas, sfferenda !ibi erant necessario aliorum 
sanctorum dicta, et allata sunt ex Epiphanio et Cy- 
rillo. Tu vero illa etiam apecryplia, ignota et vi- 
tiata vocabas. Quapropter sermo sermonem pariens, 
ut seinper in hujuscemodi rebus assolet, in infíi- 
nitum protralebatur, t tu quidem unum semper 
et praeclarum assidue repetebas : Hoc est corru- 
pum, illudjdepravatum, ignotum hoc, «pocryphum 
illud. Ex Latinis vero qui tecum disputabant, sto- 
machabantur, et mirabundi, Reverende Pater Ephe- 
sine, aiebant, quoscunque nos sanctorum vestro. 
rum libros Grzcos ostenderimus, tu vocas corru- 
ptos ; si ergo Graci codices corrupti εἰ adulterini 
sunt, Lativos vero nos proferre nolumus, ut om- 
nis absit suspicio, unde veritatem demonstrabimus, 
ut fidem tibi faciamus ? Ostende tu, reverende Pa- 
ter, veritatem. Te autem nihi! aliud respondente, 
quam loca corrupta et adulterina esse, necesse 
erat Latinos per sequentia verba doctoris sensum 
coh:zerentem ostendere, et longos texere sermones 
ad demonstrandum et explanandum auctoris dictum. 
Nullum porro atramentum evomuere Latini in suís 
responsionibus, cum veritatem indagarent; imo 
vero tu, qui semper et loquendo et scribendo con- 


tumelias Jacis, et labra veneno perfusa habes , ex quo etiam condemnatus ea ut superstitionibus im- 


butus. | 
ΕΦΕΣ. 

"Αχρις οὗ πάλιν ἁπαγορεύσας, ὑπό τε τῆς συν{- 
θους ἐνοχλούμενος ἀσθενείας, xal τὸ τῶν λόγων 
ἄχαρπον χαθορῶν, ἀπέτεινα λόγον διλ μαχροῦ πρὸς 
αὐτοὺς ὅσον ἴσχυον' iy (p µαρτυρἰαις πλέίσταις 
ἀναντιῤῥήτοις παρέστησα τὴν ἀλήθειαν τοῦ ἡμετέ- 
poo δόγµατος, ὅτιπερ Ex μόνου τοῦ Πατρὸς, οὐχὶ δὲ 
χαὶ tx τοῦ Υἱοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἑχπορεύεται. 

ΛΠΟΛ. 

᾽Απηγόρευσα; μὲν ἁληθῶς, ἔφης, μὴ] δυνάµενος 
τοῖς Ὑενναίοις τοῦ φρὰ Ἰωάννου συλλογισμοῖς 
ἀντιλέγειν, ὅτε σοι τὸ τοῦ μεγάλου Βασιλείου ῥητὸν 
μετὰ συλλοχισμῶν ἀντηρώτα, τὸ Aéyov* Οὐ γάρ 
τινα λαμθάνοµεν παρὰ τοῦ Πνεύματος, ὥσπερ παρὰ 
τοῦ Yiou τὸ Πνεῦμα. Ἐν τούτῳ γὰρ τῷ ῥητῷ σε 
ἔδειξεν ἄπειρον θεολογίας τῆς ἱερᾶς' ὅτε xal ὡς 
ἁἀκροατὴν σε ἑδίδασχε, πῶς δεῖ νοεῖν την ἑχπόρευ- 
σιν τοῦ παναγίου Πνεύματος * χατόπτρου γὰρ δίκην 
τὰ Πρακτικά celat μαρτυροῦντα τὸ ἀληθές ' οὗ γὰρ 


EPHES. 

Donec iterum spe et viribus destitutus, tum quia 
consueto »ffligebar morbo, tum quia inania fundi 
verba videbam, sermonem ad eos babui quam po- 
tui longissimum ; quo plurimis irrefragabilibus te- 
stimoniis aperui nostri dogmatis veritatem, quo sct- 
licet ex solo Patre, non etiám ex Filio, procedehat 
Spiritus sanctus. 

RESP. 

Verum est quod ais, fuisse te spe destitutum : 
quia contra validos fratris Joannis syllogisinos di- 
cere non valebas ; quando te per syllogismos vi- 
eissim interrogabat de illo magni Basilii diclo : 
Neque euim accipimus a Spiritu aliqua, sicut a 
Filio Spiritus. In qua te sententia ostendit sacra 
theologi: ignarum ; cum te etiam velut auditorem 
erudiebat, quomodo intelligeuda sit Spiritus san- 
cli processio; Ácta enim instar speculi sunt, et 
verum testantur. Neque vero'tu illius verba vide- 


1051 


Ι05ΕΡΗΙ METIIONENSIS EPISCOPI 


1552 


bas inania, sed solida et nervosa. Quo porro vexa- A ἀχαρπίαν ἑώρας ἓν τοῖς ἐχείνου λόγοις, ἀλλ' ἐσχύν 


ri morbo soleres, supra quidem diximus , sed et 
paulo post dicemus, ut qui fuerit, omnibus' pateat. 
Ceterum adversus vim et robur argumentorum 
Joannis cum stare non posses, fugam parasti dis- 
putatlonis congressu perterritus : et longum qui- 
dem habuisti sermonem, sed qui nullum disputa- 
tioni& (ructum haberet. Siquidem ο Cabasila, et 
Palama, et similibus eorum schismatieis omnia 
mutuatus, nuda proponebas Evangelii dicta, pu- 
tans te per ea probaturum quod ex solo Patre, 
non eliam ex Filio, procedat Spiritus sanctius ; 
quod tu quidem certe probandum assumpsisti, al 
non probasti, neque tibi textus illi qui4quam pro- 
fuerunt. Dicere enim: Qui a Patre procedit *, non 
modo non facit ad tuum (inem, sed etiam aperte 
adversatur. Neque cnim dicit : Qui ex solo Patre, 
vel, qui ex Patre, non autem ex Filio , procedit, 
lllud autem : Cum venerit Paracletus, quem mittet 
Pater *, nullas tibi dat vires ; non euim sic ait : 
Quem mittet solus Pater; aut : Quem Filius non 
n.ittit, Praeterea illud Pauli : Nos non Spiritum hu- 
jus mundi accepimus, sed Spiritum qui ex Deo est * , 


nihil tuo proposito suffragatur. Neque enim dicit, 


Spiritum solius Patris, et non Filii, sed, Spiritum 
qui ex Deo est, Deus autem Pater et Filius. Qui- 
bus ergo ex locis probasti in synodo Spiritum ex 
solo Patre, ut hic te jactas ? Num ex his qux mo- 
do allata sunt ? AL in iis non habetur Ex solo, sed 
simpliciter Ex Patre procelentem, qua tibi omnia 
Latini concedunt : siquidem hic unus est longi il- 
lius tui. sermonis sensus. At veritatis defensores 
tibi negabunt, dicta illa refragavi alfirmantibus 
Spiritum sauctum etiam ex Filio procedere. Nam 


si dicerent, Qui ex Patre non.ex Filio , sive, Ex 


solo Patre non etiam ex Filio ; vel ita ; Pater solus 
producit Spiritum sanctum , non etiam Filius, aut 
sinilia, esset umbratilis hzxe tibi rixae. et conten- 
tionis occasio. Verum , ut etiam ex solo Patre di- 
cerent, ad probandum quod vis, tibi satis non 
esset. Quod certe perspicere licet ex aliis Evange- 
lii dictis. Salvator inquit : De die illa et hora nemo 
scit, neque angeli celorum, neque Filius, nisi Pater 
meus solus*. Et rursus : Mea doctrina non est mea, 


τε xai δύναμιν, "Hv. δ᾽ εἶχες ἐξ ἔθους ἀσθένειαν. 
εἴπομεν μὲν xai πρότερον, δηλώσομεν δὲ καὶ μετὰ 
μικρὸν, ἵνα Ὑνῶσι πάντες τίς qv. Πρὸς δὲ τὴν 
δύναμιν καὶ ἰσχὺν τῶν τοῦ Ἰωάννου λόγων μὴ 
δυνάµενος ἀντιθλέφαι ἠθουλήθης ἀπολρᾶσαι, τὸν 
ἀγῶνα δειλιάσας τῆς διχλέξεως" χαὶ ἑξέτεινας 
λόγον, μακρὺν μὲν, µγδένα δὲ χαρπὸν ἔχοντα δια- 
λέξεως, ἀλλὰ πάντα ἀπὸ τοῦ Καδασιλᾶ τε καὶ Πχ- 
λα μᾶ, xol τῶν χατ᾽ αὐτοὺς σχισματιχῶν ἀναλαθων 
ἔλεγες γυμνὰ ῥητὰ τοῦ Εὐαγγελίου, οἱόμενος ἐξ 
ἐχείνων δεῖξαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχ µόνου τοῦ 
Πατρὸς, οὐχὶ δὲ ἐκ τοῦ Υοῦ, ἐκπορεύεσθαι:. ὅπερ 
προέθου μὲ» ὁμολογουμένως δεῖξαι, οὐχ ἔδεισας 
δὲ, οὐδὲ προὔργου τὰ ῥητὰ ἐχεῖνά σοι ἀπιντήκε- 


B σαν. Τὸ yàp εἰπεῖν, "O παρὰ τοῦ Πατρὸς ἑκπο- 


ρεύεται, οὐ µόνον οὗ συνηγορεὶ τῷ od λόγω, ἀλλὰ 
xal προδῄλως ἐναντιοῦτα; * οὐ γάρ φῆσιν, "O παρὰ 
τοῦ Πατρὸς μόνου, fj παρὰ τοῦ Πατρὸς xai oox ἐχ 
τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεται. Καὶ τὸ λέγειν, "Οταν ἔ.δῃ 
ὁ Παράχκ.Ίητος, ὃν πόέμψει ὁ Πατήρ, οὐδεμίαν σοι 
ἰσχὺν δίδωσιν * οὐ γὰρ λέγει, "Ov πέµψει ὁ Πατλρ 
μόνος, 3| "Ov ὁ Ylà; οὗ πέµπει. Καὶ τοῦ Παύλου 
δὲ, ὃ λέγει. μεις οὗ τὸ Πγνεῦμα τοῦ κόσμου 
éldCousv, à&AAà τὸ Πγεῦμα τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ, οὗ 
συνηγορεϊ τῷ od βουλήματι’ οὗ γὰρ λέχει, Τὸ 
ΠἩνεῦμα μόνου τοῦ Πατρὸς, xal τοῦ Υἱοῦ, ἀλλὰ, Τὸ 
Πνεῦμα, φῆσὶ, τὸ éx τοῦ θεοῦ, 8:5, δὲ ^ Πατὴρ 
καὶ ὁ Ὑἱός. "Ex πο ων οὖν ῥητῶν ἔδειξας Ex uóvou 
τοῦ Ηατρὺς τὸ Πνεῦμα &v τῇ συνόδῳ, ὥσπερ λέγεις 
ἐνταῦθα ἐγχαυχώμενος; Ἐκ τῶν ἤδη ῥηθέντωνς 
Καὶ αὐτὰ οὐχ ix μόνου φασὶν, ἁλλ᾽ ἁπλῶς Ex τοῦ 
Πατρὸς ἐχπορευόμενον, xal τούτοις τοῖς λόγοις 
Λατῖνοι συνομολογήσουσιν. Οὗτος γάρ ἐστιν ὁ youc 
ἅπας ἐχείνον τοῦ λόγου ὄνπερ ἐξέτεινας, "AXA* οὐχ 
ἀντίχεινται, φῄσουσιν οἱ τῆς ἀληθείας συνἠγοροι, 
τὰ ῥητὰ ταῦτα τοῖς λέγουσι xal Ex τοῦ Υἱοῦ ἔχπο- 
ρεύεσθαι. El γὰρ ἔφασαν, Ὁ παρὰ τοῦ Πατρὸς οὗχ 
ix τοῦ Υοῦ * ἡ, Ἐκ μόνου τοῦ Ηατρὸς τὸ Πνεύμα, 
οὐχὶ δὲ xai Ex τοῦ Υἱοῦ». 9, Ὁ Πατὴρ μόνος mpo- 
ἑάλλει τὸ Πνεῦμα, οὗ μὴν δὲ xal 6 YU, καὶ ἅλλ 
ὅμοια, εἶχες ἂν σκιὰν ἑρίζειν τε xal φιλονειχεῖν. 
'AXA' οὐδὲ εἰ ix. µόνου τοῦ Πατρλς ἕλργον, ἣν ἵχανὰ 
πρὸς ὃ σὺ βούλει ' πάρεστι γὰρ εἰδέναι καὶ ἐξ ἆλ- 


sed ejus qui misit me ?. In his perspicue negavit D λων εὐαγγελιχκῶν φωνῶν τοῦτο αὐτό. Prot γὰρ ὁ 


Filius se scire, sed unum scire ait Patrem ; et 
doctrinam, inquit, su:um non esse suam, sed Pa- 
tris : attamen non recte et laudabiliter credimus 
omnino oppositum, dicimusque notam ipsi essc 
diem illam et boram aque ac Patri; et doctrinam 
jpsius esse asseveramus. Si ergo nos eorum qua 
ille manifeste negavit contraria credimus (1), et 
recta fide tenemus, cur hic, ubi nullam negationem 
apposuit, non credamus ex ipso etiam esse Spi- 
yitum sanctum , quando hoc ipsum per alia sacri 

! Joan. xv, 96. 


* ibid. "lI Cor. ii, 12. 


* Matth. xxiv, 20, 


Zo:)op: Περὶ τῆς ἡμέρας ἑκείγης xal ὥρας οὗ- 
δεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγεῖοι οἱ ἐν' οὕρανῷ, οὐδὲ 
ὁ Υἱὸς, εἰ μὴ ὁ Πατήρ µου μόνος. Καὶ αὖθις: Ἡ 


ἐμὴ διδαχἡ οὖκ ἔστιν ἐμὴ, ἀ.ὶ.ἱὰ τοῦ πέμνψαντός 


µε. Ἐν τούτοις οὖν σαρῶς μὲν ἀπηρνῆσατο, 6t: 
οὑκ οἵδεν αὐτὸς ὁ Yiog, εἰ ph µόνος ὁ Πατὴρ * xai 
ἡ δ.δαχη αὐτοῦ οὐχ ἔστιν αὑτοῦ, ἀλλὰ τοῦ Πατρός. 
Ημεῖς δὲ καλῶς xal ἑπαινετῶς πιστεύομεν πᾶν 


τοὐναντίον, xal τὴν ἡμέραν ἑχείνην καὶ ὥραν εἰδί- 


ναι αὐτὸν ὥσπερ xat τὸν Πατέρα λέγοµεν, xal τὸ» 


? Joan. vit, 16. 


(1) Quoad verba scilicet, non quoad sensum coutraria 


1053 


διδαχἩν αὐτοῦ εἶναι τιθέµεθα. El οὖν tv οἷς φανε- Α Evangelii verba Salvator nobis declarat ? Alicubi 


ρῶς ἀπηρνήσατο, loei; τἀναντία πιστεύοµεν, xat 
ὀοθοδόξως ποιοῦμεν, δ.ὰ τί ἐνταῦθα, ἔνθα οὐδεμίαν 
ἄρνησιν τέθεικεν, οὐ πιατεύοµεν ὅτι xal ἐξ αὐτοῦ 
τὸ Πνεῦμα ὑπάρχει, ὅπου γε ἐν τοῖς ἱεροῖς Εὐαγγε- 
Aot; δι’ ἄλλων ῥητῶν τὸ αὐτὸ ἡμῖν ὁ Σωτὴρ παρ: 
ισεᾷ, ὃς πού φησιν’ "Οταν £10n ὁ IlapáxAntoc, 
ἓν ἐγὼ πἐμψω ὑμῖν. Οὗτός ἐστιν ὁ Παράκλητος 
ἐχεῖνος, ὃν ὁ Πατὴρ ἐκπορεύει * εἰ οὖν ὃν ὁ Πατὴρ 
ἐκπορεύει. ὁ Υἱὸς ἐκπέμπει, τὶ διαφέρει τὸ πέμ- 
πεσθαι τοῦ ἐξ αὐτοῦ ἐχπορεύσξσθαι; Καὶ πάλιν: 
"Οταν Σ16ῃ ἐκεῖνος, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾷσαν' 
τὴν ἀ.1ήθειαν. Εκεῖνος ἐμὲ δοξάσει, ὅτι ἐν τοῦ 
ἐμοῦ «Ἰήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν πάντα yàp 
ὅσα ὄχει ὁ Πατὴρ, ἐμά ἐστι. Διὰ τοῦτο εἶπον, 
ὅτι Ἐκ τοῦ ἐμοῦ .Ἰαμδάνει. Καὶ ὀλλαχοῦ» 'Ere- 
φύσησε, καὶ εἶπε τοῖς μαθηταῖς, Λάδετε IIveogua 
üytov. "Άπερ πάντα δειχνύουσιν, ὅτι xal ἐκ τοῦ 
Yioo τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται,. Πόθεν οὖν 
xai ἐκ πο΄ων ῥητῶν ἔδειξας οὐ τὸ Πνεῦμα Ex µόνου 
τοῦ Πατρός; Ἐκ τῶν διδασχάλων τῆς Ἐκκλησίας: 
Καὶ πῶς ἐστι δυνατὸν τοὺς αὐτοὺς ix µόνου τοῦ 
Πατρὺς, καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ &x τοῦ Yioo λέγειν; 
Fi γὸρ ἔλεγον οὕτως, ἑαυτοῖς περιέπιπτον, ἄλλα 
μὲν λέγοντες ἓν ἄλλοις, χαὶ ἄλλα ἐν ἄλλοις. Act γὰρ 
Ἡ tx μόνου τοῦ Πατρὸς λέγειν αὑτοὺς, ἡ ix τοῦ 
Πατρὸς χαὶ Ex τοῦ 1 οῦ * ἀλλὰ τὸ Ex μόνου οὐδεὶς 
τῶν ἁγίων εἴρηχεν, εἰ uh. µόνον Νεστόριος ὁ αἱρε- 
τιχὸς, τὸ δὲ ix τοῦ Υἱοῦ mivteg οἱ διδάσχαλοι 


REFUTATIO MARCI EPTIESINI, 





1054 


enim dicit : Cum venerit Paracletus, quem ego mit- 
(am. vobis !^. Hic est Paracletus ille , quem 
Pater producit : si ergo quem Pater producit, hunc 
Filius mittit, quid differt intrr mitti et proce lere ? 
Et rursus :Cum venerit ille docebit vos omnem verita- 
tem; ille me clarific abit quia de meo accipiet, el annun- 
liabit vobis : omnia enim quaecunque habet Pater, 
mea sunt, propterea dixi quia de meo accipiet '*. Et 
alibi: Insufflavit et dixit discipulis : Accipite Spiritum 
sanctum '*. 0:18 omnia ostendunt, etiam ex Filio 
procedere Spiritum sanctum.Unde igitur et per quos 
textus. probasti tu Spiritum ex &olo Patre ? Num ex 
doctoribus Ecclesix€?Sei quí fiat ut iidemet ex Patre 
solo, etex Patre et Filio dicant? Si enim ita dicerent, 
pugnantia sane loquerentur, alias alia docentes. 
Oportet enim ut vel ex solo Patre affirment, vel 
ex Patre et ex Filio; verum ex solo Potre, nemo 
dixit sanctorum ; unus id affirmavit Nestorins bze- 
reticus ; productionis vero etiam ex Filio doctores 
omnes clarissimi praecones sunt. Principio eaim 
magnum Ecclesiz columen, magnus revera et sa- 
cer Athanasius, in &uz fidci confessione : Spiritus, 
inquit, sanctus a Patre ct' Filio non factus, nec 
creatus, Bec geniLus, sed procedens. ldem , in ser- 
mone de incarnatione Domini, liec babet : Nulli 
vero suspicio sit, ipsum non habentem accepisse ; 
ipse enim desuper mittebat illum ut Deus , ut homo 
autem infra eumdem euscipiebat ; ex ipso itaque 


διαῤῥήδην χηρύττουσιν. Αὐτίχα γὰρ ὁ μέγας τής C descendebat in ipsum, ex deitate ejus in ejus hu- 


Ἑκκλησίας στῦλος, ὁ péya; τῷ ὄντι xol ἱερὸς 


manitatem. 


Αθανάσιος iv τῇ ὁμολογίᾳ τῆς ἑαυτοῦ πἰαστεώς φησιν’ Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιων ἀπὸ του  Datoh καὶ 
τοῦ Υἱοῦ οὐ ποιητὸν, οὐ χτιστὸν, οὐ γεννητὸν, ἀλλ ἐχπορεντόν. 'O αὐτὸς ἐν τῷ εἰς τὴν ἐνανθρώπησιν 
τοῦ Κυρίου λόγῳ οὕτω φησίν’ Mi ὑπονοείτω τις, ὅτι μὴ ἔχων αὐτὸς λάμβανεν' αὐτὸς yàp αὐτὸ 
ἄνωθεν ἔπεμπεν ὡς θεὸς. xal αὐτὸς αὐτὸ γάτωθεν ὑπεδέχετο ὡς ἄνθρωπος: ἐξ αὐτοῦ οὖν εἰς αὑτὸν 


κατῄει. £x τῆς θεότητος αὐτοῦ εἰς τὴν ἀνθρωπότητα αὑτοῦ. 


Ἡασίλεος δὲ 6 θειότατος iv τῷ κατ) Εὐνομίου 
τοίτῳ φησίν ' «Τίς γὰρ ἀνάγγη, εἰ τῷ ἀξιώματι xal 
τῇ τάξει τρίτον ὑπάρχοι τὸ Πνευμα, τρίτον εἶνλι 
αὐτὸ xai τῇ φύσει; Αξιώματι μὲν γὰρ δευτερεύειν 
τοῦ Υἱοῦ, παρ αὑτοῦ τὸ εἶναι ἔχου, xoY παρ) αὐτοῦ 
Jau6ivoy xaX ἀναγγέλλον ἡμῖν, χαὶ ὅλως τῆς αἰτίας 
εκείνης ἐξημμένον παραδίδωσ.ν ὁ τῖς εὐσεθείας 
λόνος. ) 

Ὁ δὲ Νύσσης θεῖος Γρηγόριος ὁ xol ἁδελφὸς 
τούτου ἐν πολλοῖς μὲν λόγοις αὐτοῦ τουτό φησι, 
μάλιστα δὲ ἐν τῇ εἰς τὸ, Πάτερ ἡμῶν. ὁμιλίᾳ 
τοί:Ἡ δ'ατρανοῖ λέγων * «€ Ὁ γὰρ μονογενὴς Υἱὸς ix 
τωῦ Πατρὸς παρὰ τῖς ἁγίας Γραφῆς ὀνομάξεται, 
καὶ u£gp: τούτου ἵστησιν ὁ λόγος αὐτοῦ τὸ ἰδίωμα * 
τ) δὲ ἅγιον Πνεῦικα καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς εἶναι λέγε- 
ται, xai ἐκ τοῦ Υἱοῦ εἶναι προσμαρτυρεῖται  Εἰ 
τις Tàp ΙΠνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος οὐκ 
ἔστιν αὐτοῦ, col 6 θεῖος Απόστολος. 1 

Κύριλλος δὲ ὁ τῆς ᾽Αλεξανδρέων Ἐκκλησίας φωστὴρ 
ὁ µακάριος, àv τῇ πρὸς Νεστόριον ἐπιστολῇ, fic ἡ 
&pyh. Τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἑναργῶς Ἀέγοντος, ο 


b 


Basilius quoque sanctissimus, lihro tertio con'r? 
Eunomium : « Qus enim, inquit, necessitas cogit, 
eo quod dignitate et ordine tertius est Spiritus 
sanctus, eumdem 6899 quoque tertium natura ? 
Digaitate enin illum esse a Filio secundum, cum 
ab ipso sit, et ab ipso accipiat et annuntiet nobis, et 
omnino abilla causa pendeat, sermo pietatis tra- 
dit. » 

Hujus autem frater, divinus Gregorius Nyssenus, 
in multis sane sermonibus hoc idem docet, przci- 
pue vero tertia in Orationem Dominicam homilia 
declarat dicens : « Unigenitum Filium divina Scri- 
ptura ex Patre natum vocat, et proprietas ejus in 
sacris Litteris ultra nou progreditur ; Spiritus vero 
sanctus et ex Patre esse dicilur, et insuper ex Filio 
esse perhibetur : Si quis enim Spiritum Christi non 
habel, hic nom est ejus, inquit divinus Apos!o- 
lus !*, | 
Beatus quoque Cyrillus, Alexandrine lumen 
Ecclesi, in epistola ad Nestorium, cujus initium 
est : Cum Salvator noster aperte pronuntiet : Qui. 


!** Jaan, xv, 26, !! Joan, xvi, 15-15. 1 Joan. xx,22.. !* Rom. viii η. 


1055 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


10356 


diligit patrem. àut matrem super. me, non est me À piov πατἑρα ἣ unrépa ὑπὲρ ἐμὲ, οὖχ ἔσει μου 


dignus ** , hzc babet : « Etsi Spiritus propriam ha- 
bet subsistentiam, per quam esse per se intelli- 
gitur ut. Spiritus et nou Filius, haud tamen est ἃ 
Filio alienus. Vocatus enim est Spiritus veritatis, 
veritas autem cst Christus ; et effunditur ab ipso 
quema.Imo:tum et ος ipso Deo Paire. » [lla porro 
vox, effunditur, posila est a doctore loco hujus vo- 
cis procedit, ut ipsemet aiL in. expositione Symbuoli 
his verbis : « Et effunditur, hoc est procedit. » 
llem commentariis: in. Joel prophetain, expla- 
nans verba illa : Effundam de Spiritu meo !* , livc 
habet : « Nam Filius ut Deus et ex Deo naturaliter 
est, ex Deo namque Paire natus est , proprius ip- 
sius, et in ipso, et ex ipso est Spiritus, eodem 
plane niodo, quo Dei Patris esse intelligitur. » 


ldem iu commentariis quibus confutat Palladium 
sic ait: « Nulli vero mutabilitati obnoxius est Spi- 
ritus; qbod si mutabilitatis malo laborat, ipsi di- 
vine natura labes hae: aspergetur, cum sit. Dei 
Patris, atque ipsius Filii, qui essentialiter ex 
utroque, scilicet ex Patre per Filium effunditur 
Spiritus. » : 

ldem in expositione anathematismi noni ait: 
« Proprium habens Filius Spiritum sanctum, qui ex 
ipso est, οἱ ipsi essentialiter insitus est, divina ope- 
rabatur miracula. » 


Beatus quoque Chrysostomus, homilia in incar- 


ἄξιος, φησίν * « El xav ἔστι τὸ Πνεῦμα ἐν ὑποστά- 
σει ἰδιχὴ, καὶ δὴ νοεῖται καθ) αὐτὸ χαθὸ Πνευμά ἔστι 
καὶ οὐχ Yib;, ἁλλ᾽ οὖν ἐστιν οὐκ ἀλλότριον τοῦ Yitov' 
Πνεῦμα γὰρ ἀλιθείας ὠνόμασται, xai ἔστι Χριστὺς i 
ἀλήθεια, xal προχεῖται παρ) αὑτοῦ, χαθάπερ ἁμέ- 
et xal ix. τοῦ θεοῦ χαὶ Πατρός, » Τὸ δὲ προχεῖται 
ἀντὶ τοῦ ἐχπορεύεται ὁ διδάσκαλος τίθηαιν, ὡς ἓν 
τῇ ἐξηγήσει τοῦ θείου Συµθόλου ὁ αὐτὸς λέγει, 
ἔνθα φησί’ «Kat προχεῖται, Ίγουν ἐχπορεύξται.) 

'O αὐτὸς Ev τῇ ἑρμηνείᾳα τῇ el; τὸν προφίτην 
Ἰωὴλ τῇ, 'Exxso ἀπὸ τοῦ Πνεύματός µου. 9r- 
olv * « 'H μὲν γάρ ἐστι Θεὸς xal ix θεοῦ χατὰ φύσιν 
ὁ Υἱὸς, γεγέννηται γὰρ dx τοῦ θεοῦ καὶ Πατρὸς, 
ἴδιον αὐτοῦ τε xal ἐν αὐτῷ καὶ ἐξ αὐτοῦ τὸ Ἡνευμά 
ἐστι, χαθάπερ ἀμέλει xal ἐπ αὐτοῦ νοεῖται τοῦ 
θεοῦ χαὶ Πατρός. » 

'O αὐτὸς £v τοῖς rp»; Παλλάδιον ᾽ἀντιῤῥητιχοῖς 
οὕτω λέχει΄ « Τρεπτὸν δὲ οὗ «ol που Πνεῦμά ἐστιν ᾿ 
f] εἴπερ τὸ τρέπεσθαι νοσεῖ, ἐπ᾽ αὐτὴν ὁ μῶμος τὴν 
θεἰαν ἀναδρα μεῖται φύσιν, εἴπερ ἐστὶ τοῦ Θεοῦ xal 
Πατρὸς, καὶ μὴν καὶ τοῦ Υἱοῦ, τὸ οὐσιωδὼς ἐξ 
ἀμφοῖν, fyouv ix Πατρὸς δι Υἱου προχεόμενον 
Πνεύμα. » 

'O αὐτὸς ἓν τῇ ἐξηγήσει τοῦ kvvátou ἆναθεμα- 
τισμοῦ φησιν’ ε Ἴδιον ἔχων ὁ YD; «b ἓξ αὐτοῦ xal 
οὐσιωδῶς ἐμπεφυχὸς αὐτῷ Πνεῦμα ἅγιον εἰργάξετυ 
τὰς θεοσηµείας. » 

Χρυσόστομος δὲ ὁ paxápto; ἐν τῇ ὁμιλίᾳ τῇ εἰς 


nationem Dowini, ait : « Veuit ad nos Christus, de- (Y τὴν ἑνανθρώπησιν τοῦ Κωρίου qrnsiv: « Ἡλθεν ὁ 


dit nobis Spiritum, qui ex ipso est, et assumpsit 
corpus nostrum. » Quid pürro sibi vult illud, Qui ex 
ipso est, nisi Spiritum, qui ab ipso procedit, esse 
nobis datum ? 

Siineon praterea novus theologus, qui et Meta- 
phrastes, quinto Nonas Octobris, ubi saucti Dionysii 
Areopagiue vitam acribit, sic ait : « Finem habent 
corporalis adventus officia, et sumunt iuitium spirita- 
lia; meusque in celum evehitur Christus, et patriain 
repetit sedem, mittitque Spiritum, qui ab ipso proce- 
dit, in discipulos, utduces incredulis gentibus fle- 
rent. » lta niagno patri Chrysostomo consona loqui- 
tur, dum ait, Spiritum qui ab ipso procedit. 


Beatus itidem Epiphanius, Cypri archiepiscopus, 
«Ambo, inquit, in homine justo inhabitant, Christuset 
Spiritus ejus: quod si Christus ex Patre creditur Deus 
de Deo, Spiritus quoque erit a Christo, vel ab utroque; 
quemadmodum affirmat Christus, dum ait: Qui a Pa 
tre procedit, atque itaez me accipiet. » Etin Ancorato, 
« Quemadmodum iemo novit Patrem nisi Filius, ne- 
que Filium nisi Pater; ita dicere audeo, neque Spiri- 
tun nisi Pater et Filius, a quo procedit, et à quo 
accipit, et nec Filium et Patrem nisi Spiritus san- 
ctus, qui docet omnia et vere clarificat, qui est a 
Patre et Filio. » Et paulo infra: « Spiritus autcui ex 
Patre et Filio spiratur. » 


' Matth, x, 57. * Jocl ur, 38. 


Χριστὸς el; ἡμᾶς, ἔδωχεν ἡμῖν τὸ ἐξ αὐτοῦ Πνεῦ. 
μα, καὶ ἀνέλαθε τὸ ἡμέτερον σῶμα. » Τὸ δὲ, 'E£ αὐ- 
τοῦ, τί δηλουν βούλεται, ἢ ὅτι τὸ ἐξ αὐτοῦ ἔχπο- 
ρευόµενον Πνεῦμα δέδωκεν ἡμῖν; 

Καὶ Σιμεὼν δὲ ὁ νέος θεολόγος, ὁ χαὶ Μεταφρα- 
στῆς χαλούμενος, τῇ τρίτῃ τοῦ Ὀχτωθρίου εἰς τὸν 
βίον τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Αρειοπαγίτου οὕτω 
φάσχει ’ « Πέρας τὰ τῆς σωματιχῖς ἑνδημίας δἐχε- 
σαι, τὰ δὲ τοῦ πνεύματος ἄρχετχι' xal εἰς οὐρανοὺς 
ὁ ἑἐμὸς Χριστὸς ἀναφέρεται, mob; τὸν πατριχὸν 
ἑπάνεισι θρόνον, xal τὸ ἑκπορευόμενον αὐτοῦ 


Πνεῦμα ἐπὶ τῇ τῶν ἀπίστων ἐθνῶν χαταπέµτει 


τοῖς μαθηταῖς ὁδηγίᾳ * » συνφδὰ λέγων τῷ perdo 
πατρὶ Χρυσοστόμῳ, Ίγουν τὸ ἐχπορευόμενον ἐξ 
αὐτοῦ. 

Ἐπιφάνιος δὲ ἀρχιεπίσχοπος Κύπρου ὁ μακχά- 
ptos, € ᾽Αμϕότερα xaxouxst, φησὶν, ἐν τῷ ἀνθρώπῳ 
τῷ διχαἰῳ, ὁ Χριστὸς χαὶ τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ. El 6i 
Χριστὸς bx τοῦ Πατρὸς πιστεύεται θε᾽ς ἐκ 82-0, 
xoi τὸ Πνεῦμα Ex τοῦ Χριστοῦ, ἣ παρ ἀμφοτέρω», 
ὥς φησιν ὁ Χριστός * "0 παρὰ τοῦ Πατρὸς éxxo- 
ρεύεται, καὶ οὕτως ἐξ ἐμοῦ «Ἰήγεται.» Καὶ tv τῷ 
Ἁγκυρωτῷ * « Ὃν τρόπον οὐδεὶς ἔγνω τὸν Πατέρα 
εἰ μὴ ὁ Υἱὸς, οὐδὲ τὸν Υἱὸν εἰ μὴ ὁ Πατὴρ, οὕτω 
τολμῶ λέγειν, οὐδὲ τὸ Πνεῦμα εἰ μὴ ὁ Πατὴρ χαὶ ὁ 
Υἱὸς, παρ) οὗ ἑκπορεύεται χαὶ παρ' οὗ λαμθδάνε: 
xai οὐδὲ τὸν Y'ibv καὶ τὸν Πατέρα el. μὴ τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, τὸ διδάσχον πάντα, τὸ δ2ξάνου ἀληθῶς, ὃ 


1057 


hREFUTATIO MARCI EPIIESINI. 


1053 


παρὰ τοῦ Πατρὺς καὶ τοῦ Yloü ἐδτι' «καὶ κατωτέρω” » Τὸ Πνεύμα δὲ ἐκ τοῦ Πχτρὸς xai τοῦ Υἱοῦ 


T-VÉ&:. ) 


Tapácto; δὲ ὁ µαχάριος πατριάρχης Κωνστανι- Α — Siiniliter beatus Tarasius patriarcha Constautino- 


νουπόλεως bv τῇ ἐπιστολῇ πρὸς τοὺς t^c ἀνατολῖς 

ἀρχιερ:ῖς, f. f| ἀρχὴ, Πολλαῖς καὶ µεγάλαις προ- 

νοίαις, οὕτω rol * « Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ &ytov, τὸ 

ἐκ τοῦ Πατρὸς 5i Υἱοῦ ἐκπορευόμενου, χαὶ αὐτὸ 
εὺν εἶναι γνωριζόμενον. » 

Καὶ ὁ ἅγιος δὲ Ἱλάριος ἐν tip λόγῳ τῷ μετὰ 
την Πεντηκοστὴν οὕτω φησί" « Πιστεύομεν εἰς τὴν 
ἁγίαν Τριάδα, τυτέστ, τὸν Πατέρα xai τὸν Υἱὸν 
xai τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἕνα θεὸν πχαντοδύναμον, μιᾶς 
οὐσίας, μιᾶς ὑπάρξεως, μιᾶς ἑἐξουσίας, δημιουργὸν 
πάντων τῶν κτισμάτων ' ἐξ οὗ πάντα, δι’ οὗ πάντα, 
tv ᾧ πάντα" Πατέρα ἀφ' ἑαυτοῦ, ἀλλ οὐκ ἀφ 
ἑτέρου * Υἱὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννητὸν, Θεὸν ἀληθι- 
v)v ix θεοῦ ἀληθινοῦ, φῶς ἀληθινὸν ἐκ φωτὸς 
ἀληθινοῦ, οὐ μὴν δύο φῶτα, ἀλλ ἓν φῶς ' Ηνεῦμα: 
ἅγιον παρὰ Ηατρὸς xal Yioo ἑπίσης ἑχπορευό- 
μενον. » 

Καὶ ᾿Αναστάσιος δὲ ὁ τοῦ ἁγίου ὅρους Σινᾶ ἐν τῷ 
λόγῳ τῷ Περὶ καθ ἡμᾶς ὀρθῶν δογμάτων τῆς 
ἆ-λη λείας, ἐπιγραφὴν ἔχοντι, Ἡ δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου 
τῶν περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν πἰστεως, οὕτω φταί * 
« Τοῦ δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα λαδόντες ὦ; παράδειγµα, 
την ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήσαµεν διὰ τῆς 
τῶν μελῶν ἀναλογίας τε xat εἰκασίας * ταύτῃ δὲ xal 
πνεῦμα στόματος αὐτοῦ, δᾳηλονότι τοῦ Θεοῦ, τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον λέγεται, στόµατος ὄντος τοῦ 
Μονογενοὺς, Καὶ Πνεῦμα, παλιν ἐξ αὐτοῦ ixmo- 
psuóuevoy xal ἁποστελλόμενον, οὐ µόνον παρὰ τοῦ 


Πατρὸς, ἀλλά καὶ παρὰ τοῦ Y.o0. » Καὶ µετά τινα 


πάλιν φησί’ « Καὶ youvó Κύριος ἐξ ἑαυτοῦ δειχνὺς 
αὐτὸ ὑπάρχειν, ἐμφνυσῶν τοῖς uat ταῖς ἔλεχε' Λά- 
ὔετε Πγεῦμα ἅγιον.) 

Καὶ Δαμασχηνὸς δὲ à ἅγιος ἐν τῷ ιγ τῶν Θεο- 
«2ογικῶν οὕτω έχεις Ἡ ἐχφαντρικὴ τοῦ χρυφίου 
τῆς θεότητος δύναμις τοῦ Πατρὶς ix Πατρός στι 
δι᾽ Yloo ἐχπορευομένη, ὡς οἶδεν. » Καὶ μικρὺν ἀνω- 
tipu* « Αὐτὸς μὲν οὖν ἐστι νοῦς, Λόγου- ἄθυσσος, 
Λόγου γεννήτωρ, xai διὰ Λόγου προθολεὺς ἐχφαντο- 
ρικοῦ Πνεύματος. » Τὸ δὲ, ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, 
οὗ λέγομεν, ὅπερ Ev τῷ ὀγδόψ χεφαλαίῳ ὁ αὐτὸς 
| διδάσχαλος λέγει, ἵνα µή τις διστάσῃ' ἑλύόαμεν 
αὑτὸ ἓν τῷ πρὠτῳ χεφαλαίῳ τοῦ ὅρου, ὑπξραπολο- 
γούμενο. τῶν πέντε χεφαλαίων. 

Καὶ Κύριλλος πάλιν ὁ µακάριος ἐν τῷ πρὸς 
Ἑρμείαν δευτέρρ λέγει οὕτως: «€ Άγων δὲ Πνεῦμα 
προσερεῖς τὸ ix Πατρὸς δι Υἱοῦ προχεόµενον qu- 
0:x&;. » Οτι δὲ fj, διὰ, τῇ, ἐκ, ἱσοδννα μεῖ, xal τὴν 
αὐτὴν ἰσχὺν ἔχει, μετὰ μιχρὸν χαὶ τοῦτό σοι δείξο- 
μεν. Nuv δὲ τί ἔχεις πρὸς ταῦτα εἰπεῖν; Οὔκ εἰσιν 
οὗτοι οἱ προλεχθέντες ἅγιοι xal τῆς Ἐχχλησίας 
διδάσκαλοι; El οὖν οὗτοι πάντες iv διαφόροις λέ- 
ξεσι xai συλλαθαϊς Ev τοῖς αὐτῶν συγγράμμασι τὸ 
Ilvsupa τὸ ἅγιον Ex τοῦ Πατρὸς xax τοῦ Υἱοῦ ὁμολο- 
0291 xai λέχουσι, πόθεν σοι τὸ Ex µόνου τοῦ Πα- 


politanus, in epistola ad przsules Orientis, quz ita 
incipit : Multis et magnis Providentiz modis, hzc 
habet : ο Et in Spiritum sanctum, qui ex Patre per 
Filium procedit, qui et ipse Deus agnoscitur. » 


Et sanctus flilarius, oratione post Pentecosten, 
sie ait : « Credimus in sanctam Trinitatem, hoc est 
Patrem et Filium et Spiritum sanctum, unum Deum 
omnipotentem, unius substantiz, unius essentiz, 
unius potestatis, conditorem omnium creaturarum ; 
ex quo oinnia, per quem omnia, in quo omnia ; 
Patrem ex se, non ab alio; Filium ex Patre ge- 
nitun:, Deum verum de Deo vero, lumen verum 
delumine vero, non tamen duo l]umina sed unum 
luinen; Spiritum sauctum a Patre et Filio zqualiter 
procedentem. » 


Ad haec Anastasius sancti. montis Sina, iu ser- 
mone, cui titulus : De rectis qug nos credimus dog- 
malibus veritatis, cujus taleprincipium est : Eurum 
qua de illibata tide nostra, ita scriptum reliquit : 
« Ex eo porro quod proprium corporis est petito 
exenplo, declaravimus, quomodo in. divinis alte- 
rum sit in altero ex proportione et. adumbratione 
nmiembrorum. Hac enim ratione etl spiritus oris ejus, 
Dei scilicet, Spiritus sanctus dicitur, cum sit os 
Unigenitus. » Et rursus : « Spiritus , qui ab eo pro- 
cedit οἱ mittitur, non a Patre solum, sed etiam a 
Filio.» Et post pauca : « ltaque Doininus, ut euni se 
ostenderet, a quo Spiritus sanctus exsistit, insuf- 
flans in discipulos aiebat : Accipite Spiritum san- 
ctum, ) 

Sacer quoque Damascenus tertio decimo capite 
Rerum divinarum hzc habet : « Manifestativa virtus 
occultze lPateis divinitatis ex Patre est per Filium 
procedens, ut ipsa novit. » Et paulo ante : « )pse 
igitur est mens, Verbi abyssus, Verbi genitor, perque 
Verbum Spiritus manifestativi productor.» lllud au- 
tem, Ex Filio, non dicimus Spiritum ; quod octavo 
capite doctor idem habet, ne quis addubitet ; jam 
solvimus in primo definitionis capite, dum pro quin- 
que capitibus apologiam scriberemus (1). 


D Rursum beatus Cyrillus, secundo ad Hermiam 


libro, sic ait : «Sanctum vero Spiritum vocabis, qui 
cx Patre per Filium effunditur. naturaliter. » Quod 
vero praepositio per idem valeat quod ez, et eamdem 
liabeat ac illa vim, paulo post id etiam tibi osten- 
demus. Nunc ergo quid ad liec potes dicere ? Non: 
ne qui allati sunt, saucti et Ecclesi: doctores suni ? 
Si omnes isti per diversas voces et dictiones suis 
in scriptis fatentur ac docent, Spiritum sanctum ex 
Patre et Filio, ex quo tu sacra Scripture loco 
liabes, Spiritum sanctum ex solo Patre proccdere ? 


(1) NotanJa hzc prorsus auctoris verba. Videinfra Monitum nostrum Αροίυρία przfixum. Ebir. 


1059 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1050 


Profer nobis, quis inter doctores dieat, Ex solo ; Α «054 Πνεῦμα τὸ &ytov εὕριται ixmoptuóus.o) ἓν 


quis sanctorum, qu: synodus dixit hoc ? Quomodo 
temet vanitati dedidisti, et siudes etiam  &educere 
alios, non veritus Dominum, qui judicaturus est vi- 
vos et mortuos ? Quomodo illum negas Patri esse 
consubstantialem, et communem illi denegas cum 
Patre majestatem, et virtutem ; et. initio careutem 
a'ternitatem ? quodque omnia quz sunt Patris, ha- 
beat prater unum hor, esse Patrem ? ]pse etenim 
. dicit : Omnia quacunque habet Pater, mea sunt '* ; 
et rursus : Tu, Pater, in πιο, €t ego in te "; et, Οπι- 
nia mea (ua suni, el tua mea !5; ct in oratione, Da illis, 
inquit, loquens de discipulis, «t unum sint, sicut 
nos unum sumus '*. Si ergo Filius unum est cum 


Patre, quomodo Spiritus ex. solo. Patre procedit , . 


quiex Patre et Filio indivise procedit ? ηφο te B 


oportehat inspicere, et! non scripta Cabasil:e, et a- 
lamz, Phurnii, Camateri, Moschamparis, et alio- 
Tum, ne singulos perceuseam, quos tu audiens eva- 
sisti sclismaticus οἱ veritati inimicus ; cumque àn 
synodo adhibuisses non sanctorum, sed illorum 
dicta, ignominiam reportasti, quando tibi Ecclesie 
doctores illi protulerunt : quare cum oculos at- 
tollere non posses, in fugam teignominiose deóissi ; 
et jam te dicere non pudet, Spiritum sanctum. ex 
$olo Patre ibi esse abs te demonstratum ? Propo- 
suisti tu quidem illud probandum, cum te ulte- 
3ioris Francia antistites et pedum strepitu et voci- 
bus exsibilarunt, clara voce hiereticum et maledi- 
cius appellantes ; at. nullo modo probasti, nuda 
tautum dieta protulisti : Qui a. Patre. procedit, et 
similia ; ad qua jam respondimus, nec est cur aiw- 
plius dicamus. 
EPIIES. 

Ab evangelicis quidem dictis exorsus, per aposto- 
los vero el successores eorum progressus sum usque 
ad teztiam synodum  cecumenicam,, dicta singula 
diligenter. expendeus, et syllogismos ad ununiquod- 
que adhibens, atque id quod iilii propositum erat 
concludens : novum scilicet Latinorum dogma esse 
ubi. ue daainatum. 


RESP. 


Exorsus quiJem es, ut jam dixi, a vocibus evan- 
gelicis ad. tuae. probationem. opinionis, sed ρις- 


scriprum disputationis ordinem non servasti. Con- D 


stitueratis euim, ut a capite ad eaput, et ab argu- 
inento ad argumentum progrederenini, ut diluciuge 
εἰ clare fierent. interrogationes 2c responsiones. 
Cuin vero jam disceptaretis εἰ dictum dicto objice- 
velis, et syllogismus subsequeretur, compendiose 
et egregie a Iratre Joanne formatus, tum sane tu 
coarctatus, quid responderes non. habebas ; atque 
ut clabereris, longum sermouem  instituisti nullo 
veritatis fructu. ant. disputationis more. Quando 
Joannes qui t'cum disputabat, Domine Ephesie, 
dixit, videris praeterire ordinem ; aliter enim inter 

!* Joan. xvi, 15. 


55 Joan, xvit, οἱ. !* ibid. 10. 


C 


τῇ ἱεοᾷ Γραφῇ; Δεΐῖξον ἡ αν, τίς τῶν διδασκάλων 
τὸ ἐχ µόνου φησί; τίς τῶν ἁγίων; ποία τῶν συν’- 
δων τοῦτ᾽ ἔρησε;, τί 6x« ἑματαιώθης σὺ. xal σπον- 
64Ie:q xal τοὺς ἄλλους ἑξαπαττσαι; Οὐκ ᾖδέσθης 
τὸν Κύριον, ὃς κρινεῖ ζῶντας xal νεκρούς; Πὼ; | 
ἠρνήσω αὐτὸν ph εἶναι ὁμοούτιον καὶ ὁμ/θρονον 
xai ὁμοδύναμον τῷ Πατρὶ xai συνάναρχο», καὶ 
πάντα ἔχοντα 601 καὶ ὁ Πατὴρ, δίχα μµήνου τοῦ 
elvai Πατέρα; Αὐτὸς yáp φησι' Πάντα ὅσα ἔχει 
ὁ Πατῇρ, ἐμά εἰσι ' καὶ αὖ  5ὺ, Πάτερ, ἓν ἐμοῖ, 
χκάἁλὼ ἐν col * xal ' Πάντα τὰμὰ cd ἐστι, καὶ τὰ 
σὰ éd * xal kv τῇ coy * Δὸς αὑτοῖς, περὶ xov 
paürtov λέγων, iva ὧσιν ὃν, καθὼς ἡμεῖς Er 
ἐσιιεν. El οὖν Év ἐστι μετὰ τοῦ Πατρὸς 6 Υἱὸς, 
πῶς τὸ Πνεύμα ἑκπορεύξται ἐν μόνου τοῦ Πατρ»ς, 
ὅπερ ἀχωρθίστως πρόεισιν Ex Πατρὸς καὶ Υ 0 ; Ταῦτα 
μὲν ἔδει σε βλέπειν, καὶ μὶ τὰ Καθασιλᾶ Π αλα μᾶ τε, 
xai τοῦ Φουρνῆη, Καματηροῦ xal Μοσχάµπαρος 
xai τῶν ἄλλων, ἵνα μὴ καθ) ἕχαστον λέγω, ὧν 
ἐπακούσας, σχισματιχὸ»ς xaV ἐχθρὸς τὶς ἀλτθείας 
ἐγένου * καὶ ἓν τῇ συνό2ῳ οὐ τὰ τῶν ἁγίων, ἁλλὰ 
τἀχείνων εἰπὼν ἠσχύνθης, ὅτε σοι τοὺς ὃ.δασχἀλου:ς 
τῆς Ἐκχκλτσίας ἐχεῖνοι προῄνεγχαν, χαὶ ph $vvà" 
µενος ἀνοθλέφαι ἀπέδρας αἰσχυνθείς * xal νῦν οὐκ 
αἰσχύνῃ λέγων, ὅτι ἔδειξας ἐχεῖ Ex μόνου τ.ῦ Πτ- 
tp; τὸ Πνεῦμα; Πρ',έθου μὲν δεῖξαι, ὅτε σοι xai 
χρύτους ποδῶν χαὶ φωνῆς ἑποίησαν ol τῆς ἐνδου 
τέρας Φραγχίας Ἠγούμενοι, μεγάλῃ ouv? αἱρετιχὶν 
xai χατγραμένον ἀποχαλοῦντές σε, εὕπω δὲ ἁπέ- 
δτιξας ἀλλ f| µόνον ἁπλῷς ῥητὰ εἶπες . "O παρὰ 
τοῦ Πατρὲς ἑκπορεύεἔαι, χαὶ τὰ ὅμοια * ἅπερ xal 
δ:ελύσομεν ἤδη, καὶ οὗ δεῖ περαιτέρω λέγει». 
ΕΦΕΣ. 

Παρὰ μὲν τῶν εὐαγγελικῶν ἀρξάμενος )^ vv. 
διὰ δὲ τῶν ἁποστόλων xal τῶν διαδεξαµένων αὐτοὺς 
κατελθὼν ἄχρι xai τῆς οἰχουμενικῆς τρίτης συνὀ- 
δου, χατὰ µέρος τε ἐξεργαζόμενος ἕκαστον τῶν fr. 
τῶν, xal συλλογιζόµενος ἐφ᾽ ἑκάστῳ, καὶ σ.µπεραί- 
νων ὑπέράποδειχνύνχι προχείµενο" εἶχον, ὡς τ:ανταχοῦ 
τοῦ καινοῦ τῶν Λατίνων δόγµατος ἀπηγοοσευί- 
νου. 

ΛΠΟΛ. 

ἜἌρξω μὲν, ὡς καὶ πρότερον ἔφην, ix. τῶν εὐαγ- 
γελιχῶν φωνῶν εἰς σύστασιν τοῦ σοῦ φρονάµατος, o) 
μὴν δὲ τῇ καταστάσει ἐπηχολούθησας τῆς δ.αλέ- 
ξεως. Ἐστήσατε γὰρ, ἵνα ἀπὸ χεφαλαίου εἰς χεςά- 
λαιον, xal ἀπὸ ἐπιχε,ρήματο; εἰς ἐπιχείρημα μετα- 
θαίνητε, ἵνα καὶ εὐσύνοπτοι xal σαφεῖς αἱ ἑρωτέσεις 
ἅμα xal ἀποχρίσεις γίνωνται, "Oxav δὲ εἰς αὐτὸ 
Ῥλθετε, xaX ῥητὸν τὸ ῥητὸν διεδέξατο, χαὶ συλλο- 
γισμὸς χατόπιν ὡς ἐν συνόφει ἐπηκολούθει γενναίως 
παρὰ του φρὰ Ἰωάννου λεγόμενος, ἑστενοχωσλθτς 
τῇ ἀποχρίσει, xai ἑξέφυγες, τὸν μαχρὸν ἐχεῖνου 
ἀποτεινάμενος λόγον, µηδένα χαρπὺν ἀληθείᾳας f 
ἔθως ἔχοντα δ:αλέξεως * ὅτε σοι ὁ προθδιαλεγόµενο; 
Ἰωάννης ἔφη ' Κύριε Ἰρέσου, φαίνεται ὅτι παρα- 


!* ibid, 11. 


1021 


REFUTATIO MARCI EPIIESINI, 


1062 


θαΐνεις try τάξιν, ἄλλη γάρ ἐστιν ἡ ἡμετέρα συµ- A nos convenit. atque tu facis ; nondum finem habuit 


Φωγία, καὶ ἄλλως ποιεῖς * ἔτι τὸ τοῦ μεγάλου Baot- 
χείου ῥητὺν οὐκ EXa6s τέλος, xal σὺ προέφερες εἰς 
μέσον ἄλλας ὑποθέσεις xal ἄλλα χεφάλαια ἔξω τοῦ 
προχειμένου, ὃ,δάσκων, ὡς Éoxz, τοὺς ἀκροατάς. 
Λέγε λοιπὸν μακρὸν, ὅσον ἂν αὐτὸς βούλῃ’ ἐπειδὴ 
ἐγὼ οὐχ ἔχω τιθέναι σο: νόµον, ἀλλ᾽ ὁ γαληνότατος 
Γασιλεύς. "Όμως ἐγὼ τηρήσω τὴν σεμνότητα xal 
την τάφιν τῶν διαλέξτων, xal οὐδέποτε ἀποχριθή- 
copa: εἰς ὅσα έχεις, Egi ἂν ἀπολογηθῆς κατὰ τά- 
διν τῶν τροκοµισθέντων ῥητῶν, καθ ὃν [ρξάμεθα 
τρόπο» τῆς διαλέξεως, ὅπως σαφτνισθέντος τοῦ ἑνὸς 
ἀρξώμεθα τοῦ ἑτέρου. ᾿Ακούσας οὖν ταῦτα ἐπιλη- 
vía χατέσχε σε, καὶ ἑστενοχωρήθης ἐλθεῖν κατὰ 
πεὺσιν καὶ ἀπύκρισιν τῶν ῥητῶν: καὶ εὐθὺς ὀλίγα 
εἰπὼν, Σέχουλα σεχουλώρουµ ἑδόησας, τουτέσιν οὗ 
βούλομαι ἔτι λέγειν, τέλος ἐποίγσα. "00εν καὶ ὁ µα- 
χαριώτατος πάππας ἔφησε' Δίχαιόν ἐστιν, ἐπ.ὶ 
εἶπες ὅσα ἔχρηζες, ἵν ἀπολογηθῆς καὶ εἰς τὰ τελευ- 
«ala Ἰωάννου τοῦ προθιντζιαλίου. ΜΗ θέλοντος δὲ σου 
ἀποχριθῆναι, ἀλλ' ὁλίγουςεἰπόντος λόγους, στρεθλοὺς 
καὶ διεφθαρµένους καὶ ἔξω τοῦ προχειµένου, ἐλύθη 
ἡ συνέλευσις, καὶ πλέον οὐκ ἠθέλησας συνελθεῖν. Και- 
νὸν δὲ καὶ ἀπηγορευμένον τὸ τῶν Λατίνων δόγµα 
οὔτε ην ἔδειδας οὔτε δείξεις ποτὲ, οὔτε aU οὔτ) ἅλ- 
40$ τις ὑψηλότερός σου καὶ λογιώτερος: ὅτι οὐ χαι- 
νὸν τούτο τὸ δόγμα ὑπάρχει, ἀλλ ἀπὸ τῆς δευτέρας 
συνόδου ἐστί τε χαὶ ψάλλεται ἐν τῇ ᾿Ρωμαϊκῇ Ἐχ- 
Χλησίᾳ΄ οὐδὲ Λατινικόν ἐστι f] Γραικιχὸν, οὐ γὰρ ἐν 


μέρει ἡ πίστις, ἀλλὰ Χριστιανικόν' πάντες γὰρ οἱ (C 


διδάσχαλοι Γραικοὶ χαὶ Λατῖνοι τὸ αὑτὸ φρονοῦσιν * 
εἰ μὴ τοσοῦτον ἀτοπωτατος βούλει φανῆναι, ὥστε 
χαὶ τοὺς ἀνατολιχοὺς ἁγίους καὶ διδασκάλους Λατί- 
νους ἀποχαλεῖν. . 

EOEE. 

Ἐπὶ τούτοις χατέλυσα τὰς πρὸς αὐτους ὁμιλίας, 
3) µηχέτι συνελεύσεσθαι μετ) αὐτῶν, fj γοῦν αὐτὸς 
σιωπήσειν βεθα,ωσάµενος. ἸΑλλ) ἐχεῖνοι προσεχα- 
λοῦντο τοὺς ἡμετέρους ἑκόντας ἄχοντας εἰς τὴν τῶν 
εἰρημένων ἀντίῤῥησιν καὶ τοῦτο διαπραξάµενοι μὴ 
παρόντος ἐμοῦ διὰ την ἀσθένειαν, δύο ἐφεξῆς συνε- 
λεύσεις ἀνήλωσαν αὐτοὶ μόνοι λέγοντες, μηδενὸς 
ἁ πολογουµένου. 

ΑΠΟΛ. 

Ὁ δίχαιος λόγος ἀπῄτει, ἐπειδὴ σὺ ἀπὺ μέρους 
τῶν Γραιχῶν εἶπες, xal οὕτω μακροὺς κατέτεινας 
λόγους, lv' ἀχούσῃς xal τὰς ἀποχρίσεις. Οὐ γὰρ δί- 
Χαιον, τὸν διαλεγόµενον µόνον λέγειν μὲν, οὐχ ἀκούειν 
δὲ xal τοῦ ἀποχρινομένου. Καὶ σὺ μὲν τὸ, Σέχουλα 
σεχουλώρουμ, εἰπὼν, αἰσχννθεὶς τῇ στενοχωρήσει 
τοῦ φρὰ Ἰωάννου ἀνεχώρησας, xal οὐκέτι ἐθούλου 
συνελθεῖν οἱ δὲ Λατίνοι οὐχ ἠνείχοντο σιωπἢῆσαι, 
xa τοῖς σοῖς λόγοις μὴ δοῦναι ἀπολογίαν. "0θεν ἑχά- 
Àouv χανονιχῶς ὑμᾶς συνελθεῖν καὶ ἀχοῦσαι τὰς 
ἀποκρίσεις τῶν λόγων. Kat σου μὲν μῆ βουλομένου 
συνελθεῖν, ὁ βασιλεύς τε xal ὁ πατριάρχης χαὶ ol 
ἁπίλοιποι τῆς ἀνατολικῆς Ἐκχλησίας λογάδες φήθη- 
σαν δίκαιο) εἶναι συνελθεῖν, xal οὔ τω συνῆλ0ον. 
᾿Αποστείλασα ον dj σύνοδ;ς ἑχάλει καὶ σὲ ἑλθεῖν, 


Basilii Magni dictum, et t alia in niedium argu- 
menta protulisti, et alia extra rem capita ad docen- 
dos, ut videris, auditores. Sermonem ergo protrahe 
quantum libuerit, nam ego tibi legem ponere nou 
possum, sed imperator serenissimus, Servabo 
lamen. ipse modestiam et disputationis modum , 
neque ullum ad quacunque dicis responsum dabo, 
donec satisfacias eo quo prolata sunt ordine dicta, 
el observata lege, qua disputationem sumus aggressi, 
ut explanato uno transeamus ad aliud. Quibus tu 
auditis stupore oppressus es, et coactus devenisti 
ad concisam interrogandi et respondendi rationem. 
Proinde paucis dictis exclamasti : S»cula . s:ieculo- 
rum, hoc est, nolo ultra disputare ; jam feci finem. 
Quamobrem beatissimus papa dixit: /Equum est, 
ut quando tu qui? in rem tuam erant dixisti, re- 
spondeas etiam ad ea quz postremo dixit Joannes 
provincislis. Tu vero respondere quidem noluisti, 
sed pauca distorta et prava rmihilque ad rem facien- 
tia dixisti; et sessio dimissa est ; neque amplius 
ad concilium veuire voluisti. Esse porro novum ct 
damnatum Latinorum dogma nec probasti, nec 
probabis unquam vel tu, vel quivis alius te doctior 
et sublimior ; nam dogma hoc non est novum, cum 
usque a secunda synodo sit et cantetur in Romaua 
Ecclesia ; neque dogma Latinorum est aut. Graco- 
rum; fides enim non est partium, sed Christiano- 
rum, siquidem omnes tam Graeci quain Latini do- 
ctores iia sentiunt: nisi velis usque adeo stolidus 
videri, ut Latinos voces sanctos etiam et doctores 
Orientales. 


EPIIES. 

Cum ita perorassem, eoruin congressibus vale 
dixi, statutum hahens aut devitandum esse conses- 
sum corum, aut certe mibi tacendum. Verum illi 
nostros volentes nolentes advocabant, eo quod re- 
spondere vellent ad ea qua dicta erant. Quod cum 
fecissent, me nou presente causa. morbi, duas iu- 


-sumpsere deiuceps sessiones ipsi suli dicentes, ne- 


mine defens:onem suscipiente. 
RESP. 


D JEqua ratio postulabat, ut posteaquam 1u pro. 


Gr:ecis dixeras, et adeo prolixos sermones labuc- 
ras/audires etiam responsiones; neque cnim ju- 
stum est solum disputantem dicere, et responsa 
non audire. Et tu quidem cum, Saxcula szculorum,. 
pronuntiasses, pra pudore, quod te frater Joannes 
in angustias redegisset, recessisti, nec amplius in- 
synodum ire voluisti ; Lativi vero. silere haudqua- 
quam sustinebant, et tuis sermonibus nullam op- 
ponere defensionem. Quapropter canonice vos con- 
vocabant, ut convenireiis, et responsa ad sermones. 
habitos audiretis : te vero renuente et non eiunto, 
imperator, et patriarciia, et reliqui Orientalis Ec- 
clesie optimates conveniendum esse judicarunt, 
atque ita convenerunt, Aecersitus tu quoque fuisti 


| 1063 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1061 


per nuntium a synodo, sed recusasti, simulans te A ἀλλ οὐχ ἠθέλησας, ἀσθένειαν ἰσχυρὰν ὑποκρινάμε- 


gravi morbo detineri. Cum ergo cives tui familia- 
rem tibi morbum intellexissent, tacuerunt. Latiui 
vero soli dicebant, nemine defensionem suscipiente, 
quia nullam opus erat fieri a nostris apologiam ; 
nam sermo Latinorum responsio erat ad ea que 
oljeceratis. 


EPHES. 


In priore quidem proferentes dicta suorum do- 
clorum, quibus ostendebant Spiritum sanctum à 
Filio procedere, quemadmodum εἰ ex Patre. 


RESP, 


In hac sessione synodus misso nuntio te ad dis- 
putationem vocabat, quoniam is qui tecum dis- 
putabat , frater Joannes dicebat: Adducite huc 
Ephesium, ut responsiones audiat ad ea qu: dixit. 
Tu vero rationes tuas redargui cum ferre non pos- 
ees, venire noluisti, sed morbum  simulasti. Quo- 
circa magister Joannes omissa tuorum confutatione 

' sernionum, protulit doctorum suorum sententias, 
dogmatis veritatem ostendens, et refellens qua tu 
dixeras, scilicet Spiritum a Filio non esse. Et tu 
quidem dicebas, at non probabas. Ille vero dice- 
bat, et strenue probabat cutn Occidentis doctoribus. 
ΑΗ vero negare poteris, sanctos esse Occidentis do- 
etores? Si neges, hxreticus omnium turpissimus ap- 
parebis; nam quinta synodus vecumenica in sua d.fl- 
nitione (1) ait : Sequimur sanctos et beatos Patres 


vog. Νοῄσαντες οὖν οἱ δηµόται σου τὴν quatxh» à396- 
νειαν, Άνπερ εἶχες, ἐσιώπησαν. Λατῖνοι δὲ μόνοι 
ἔλεγον μηδενὸς ἀπολογουμένου, οὗ γὰρ χρεία 3v 
ἀπολογεῖσθαι τοὺς ἡμετέρους, ὅτι ὁ τῶν Λατίνων 
λόγος ἁπολογία ὑπΏῆρχε πρὸς τὰ ὑμέτερα. 


ΕΦΕΣ. 


Κατὰ μὲν τὴν πρώτην τὰ ῥητὰ τῶν οἰχείων διδα- 
σκάλων προενεγχόντες, ἓν οἷς ἐδείχνυσαν τὸ Πνεῦμα 
4b ἅγιον ἑχπορευόμενον Ex τοῦ Υἱοῦ, χαθάἀ xai ix 
τοῦ Πατρός. 

ΑΠΟΛ. 


Ἑν ταύτῃ τῇ συνελεύσει ἀπέστειλεν ἡ σύνοδος 
ζητοῦσά σε ἐλθεῖν πρὸς τὴν διάλεξιν' ἐπειδὴ ὁ προσ- 
διαλεγόµενος φρὰ Ἰωάννης ἔλεγεν, ᾿Αγάγετε τν 
Ἐφέσου ὧδε, ἵνα ἀχούσῃ τὰς ἀποχρίσεις τῶν λόγων 
αὑτοῦ. Σὺ δὲ uh δυνάµενος ἀχούειν τὸν ἔλεγχον τῶν 
παρὰ oo) ῥητῶν, οὐκ Ἠθέλησας ἐλθεῖν, ἀλλ ὑπεχρί- 
νου ἀσθένειαν. Δι) xal ὁ διδάσχαλος Ἰωάννης τοὺς 
μὲν ἑλέγχους τῶν σῶν ἑάσας λόγων, τὰ τῶν οἰχείων 
διδασχάλων ῥητὰ προέφερε δειχνύων τοῦ δόγματος 
την ἀλήθειαν, ἀναιρῶν, ἅπερ ἔλεχες, ὅτι οὖκ ἐχ 
τοῦ Ylou τὸ Πνεῦμα. ᾽Αλλὰ σὺ μὲν ἔλεγες, οὐχ ἐδεί- 
χνυες δἐ. ἐχκεῖνος δὲ Έλεγε, xal γενναἰὼς ἐδείχνυε 
μετὰ τῶν δυτικῶν διδασχάλων. "Ap! ὄντως δύνασαι 
ἀρνήσασθαι, ὅτι οὔκ slow οἱ δυτικοὶ διδάσχαλοι 
ἅγιοι; El εἴποις, αἱρετικὸς πάντων αἴσχιστος δόξεις" 
ὅτι ἡ πέμπτη οἰκουμενιχὴ σύνοδος ἐν τῷ ἑαυτῆς ὄρῳ 


atque doctores, Gregorium Dialogum, Augustinum, € Φησίν᾽ Ἑπόμεθα τοῖς ἁγίοις xat µακαρίἰοις Πατράσι 


Basilium, Hieronymum, Ambrosium et reliquos ; 
eorumque voces approbamus et recipimus. Non 
potes ergo contradicere. [105 itaque, quos inter 
ecumenicas quinta synodus promulgavit sanctus 
atque doctores proferens Joanues , perspicue demon- 
stravit, Spiritum sanctum esse etiam a Filio, refu- 
tando quie tu. dixeras, non qua docent doctores 
Orientales; παπι et illi eadem qua Occidentales 
dicunt. Ut vero scire volentibus num vera dicas, 
palam fiat veritas, Occidentalium quoque doctorum 
sententias hic apponemus, non omnes aut oi»nium, 
sed paucas e multis; ut per eas te ostendamus 
usquequaque fuulem et arrogautem. In primis 
enim senloris Roms pontifex, magnus, inquam, 
Gregorius Dialogus, quem Orientalis quoque Eccle- 
» sia doctorem et sanctum agnoscit, in expositione 
sacri Evangelii sic ait: Unde et ipsa Veritas, ut (l- 
dem discipulis augeret, dixit: Si enim ego non 
abiero, Paracletus non veniet ad vos **. Cum enim 
constet,quia Paracletus Spiritus ex Patre procedat 
semper et a Filio, cur se Filius recessurum dicil, 
ut ille veniat, qui a Filio nunquam recedit ? 


xa 6i0aoxázo:c, Γρηγορίῳ τῷ Διαλόγῳ, Αὐχουστίνῳ, 
Βασιλείῳ, Ἱερωνύμῳ, ᾽Αμθροσίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς. 
καὶ τὰς φωνὰς αὐτῶν ozépyopev xal ἀποδεχόμεθα” 
Οὗκουν οὗ δύναται ἀντειπεῖν. Τούτους οὖν οὓς à 
πέμπτη τῶν οἰκουμενιχῶν σύνοδος ἁγίους χαὶ διδα- 
σχάλους ἐκήρυδεν, ὁ Ἰωάννης χοµίσας ἔδειξεν ἑνσρ- 
γῶς τὸ Πνεῦμα «b ἅγιον καὶ £x τοῦ Σἱοῦ εἰς ἀναί- 
ῥὲσιν τῶν σῶν λόγων, xal οὗ τῶν ἀνατολικῶν ὃι- 
δασκάλων, διότι χἀχκεῖνοι τὰ αὐτὰ τοῖς δυτιχοῖς M- 
γουσιν. "Iva δὲ ἡ ἀλήθεια δηλωθείη τοῖς βουλοµέ- 
νοις ἰδεῖν, εἴπερ ἁληθη λέχεις, ἡμεῖς xal τὰ ῥττὰ 
τῶν δυτικῶν διδἀσκάλων ἐνταῦθα θήσομεν, οὐ πάντα 
οὐδὲ πάντων, ἀλλ &x τῶν πολλῶν ὀλίγα, δειχνύντες 
σε πανταχοῦ διὰ τούτων ἁλαζόνα χαὶ µαταιόφρονα. 
Ἑν πρώὠτοις γὰρ ὁ τῆς πρεσθυτέρας Ῥώμης àp- 
χιερεὺς, ὁ μέγας, φημὶ, Γρηγόριος ὁ Διάλογος, ὃν 
καὶ jj ἀνατολιχὴ Ἐκκλησία διδάσχαλον xal ἅγιον 
ἔχει, οὕτω φησὶν ἐν τῇ ἐξηγήσει τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγε- 
λίου "OUcv xalaüth fj Αλήθεια, ἵνα τοῖς μαθηταὶ; 
πίστιν προσθῇ, εἶπεν. ᾿Εὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, 
ó Παράκ.Ίητος οὐκ ἐ«εύσεται πρὸς ὑμᾶς. Ἐτεὶ 
Υάρ ἐστι δηλον τὸν Παράκλητον τὸ Πνεῦμα ἐκ τοῦ 


Πατρὸς ἀεὶ xa τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεσθαε, τίνος χάριν ἑαυτὸν ὁ — Yib; ἀποδημήσοντα εἴρηχεν, ἵν) ἑἐχεῖνος 


ἔλθῃ, ὁ τοῦ Υἱοῦ µηδέποτε ἀφ.στάμενος ; 
10 Joan. xvi, 7. 


(1) Collat. 1. 


106b 


REFUTATIO MARCI EPIESINÍ.. 


1064 


Καὶ περαιτέρω εἰ; τὸ ῥητὸν τὸ, Οὔσης ὀψίαςτῃ À — Et infra in illud : Cum esset sero die illa-*! ; Cum 


ἡμδρᾳ &xsivn, qnaly * Ὅταν Σ10ῃ ὁ IapáxAnrcc, 
ὃν ἑγὼ αέἐμφω ὑμῖν παρὰ τοῦ Harpóc* εἰ Υὰρ 
τὸ ἀποστέλλεσθαι τὸ σαρχοῦσθχι µόνον ὀφείλει vost- 
σθαι, τὸ Π]νεῦμά τὸ ἅγιον ἀναμφιδόλως οὐδένα ἂν 
τρόπον ἑλέγετο ἀποστέλλεσθαι, ὅπερ οὐδέποτε $oap- 
χώθη * ἀλλ' f; τούτου ἁἀποστολὴ αὕτη ἐστὶν, ἡ αὐτοῦ 
πρόοδος, fj Πιρὰ τοῦ Πατρὺς καὶ τοῦ Υἱοῦ ἑκπορεύε- 
ται. 

'O δὲ θεῖος ᾽Αμθρόύσιος tv τῷ πρὸς Γρατιανὸν 
τὸν βασθλέα poto βιδλίῳ τῷ Περὶ τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος οὕτω φπαίν’ 'AX)' οὔτε ἐπειδὰν kx τοῦ 
Πατρὸς ἐξέρχηται, ἀπὸ τόπου ἀναχωρεῖ, καὶ ὡσεὶ 
σῶμα χωρίτνεται ἀπὸ σώματος * οὐδὲ γάρ ἓν τῷ Πα- 
τρὶ ὡς ὀ[θεν ἐν σώματι ἅτε 6h σώμα ἐμπερικλείε- 
ται" καὶ τὸ Ηνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον ἠνίχα ἐκ τοῦ IHa- 
τρὺς xai τοῦ Yiou ἑἐχπορεύεται, οὗ χωρίσεται τοῦ 
Ποτρὸς, οὗ χωρίκετάι τοῦ Yioo* τίνα yào τρόπον 
δύναται .χωρίζεσθαι τοῦ Πατρὺς, Πνεῦμα στόματος 
αὐτοῦ bv; ^O πάντως καὶ τῖς ἀῑδιότητος Σεῖγμά ἔστει 
καὶ τῆς θεότητος ἐμφαίνει την ἑνότητα. 

Λὺγουστῖνος δὲ 6 θειότατος πρὸς Ὀρώσιον imi- 
στέλλων iv τῷ λόγῳ, οὗ 4 hoy, Ὁ Κύρος ἡμῶν 
Ἱησοὺς Χριδτὸς ἑδήλωδεν ἑὰυτὸν obo; ἑπελευσό- 
μενον [ἀ κελευσόμενον], ἐν πρλλοῖς τόποις περὶ τού- 
teu λέγων καὶ τοῦτό φῆσι' Διὰ τί τοίνων μῆ πιστεύ- 
δωµεν, xal Ex τοῦ Yloo ἐχπορεύεσθαι τὸ []ν:ῦμα τὸ 
ἅγιον, ἐπεὶ xaX τοῦ Yloó ἐστιν αὐτὸ Πνεῦμα; Ei 
5p uh παρ᾽ αὑτοῦ ἐξεπορεύετο, οὐχ ἂν μετὰ τὴν 


ἀνάστασιν ἑαυτὸν ἐμφανίζων τοῖς μαθηταῖς, ἑνεφύ- C 


«ησεν αὐτοῖς λέγων ' Αάδετε Πνεῦμα ἅγιον. 

Καὶ µετά τινα” Τὲ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχ ἐκ 
εοῦ Πατρὺς ἑκπκορεύεται πρὸς τὸν Yübv, xáx τοῦ 
Ylo2 ἐχπορεύεται πρ)ς τὸ ἁγιάζειν τὴν χτίσιν, ἁλλ' 
ὁμοῦ ἐξ ἁμφοτέρων ἐχπορεύεται, εἰ καὶ ὁ Πατὴρ 

«τοῦτο δέδωκε τῷ Ylo, ἵν' ὥσπερ ἐξ αὑτοῦ οὕτω xal 
ἐξ ἐχείνου ἑχπορεύηται. 0266 γὰρ δυνάμεθα λέγειν, 
μὴ εἶναι ζωὴν τὸ Ἠνεὺμα τὸ ἅγιον, ἐπεὶ ὁ [Πατὴρ 
ζωή ἐστι xal ὁ Yló; * xaX διὰ τοῦτο ὥσπερ ὁ Πατὴρ 
ζωὴν ἔχει iv ἑαυτῷ, οὕτως ἔδωχε καὶ τῷ Υἱῷ ζωλὴν 
ἔχειν ἐν ἑαυτῷ, xal οὕτως ἔδωχε ζωὴν ἐχπορεύε- 
σθαι χαὶ ἐξ ἐχείνου, ὥσπερ ἐκπορεύεται xal ἐξ αὖ- 
toU, 

Τοῦ αυτοῦ ix τῆς Πρὸς Πέτρον περὶ πίστεως 


venerit Paracletus, inquit, quem ego miltam vobis a 
Patre **. Si enim mitti solummodo incarnari dice- 
ret iutelligi, sanctus procul dubio Spiritus nullo 
medo diceretur mitti, qui nequaquam incaruatus 
est; sed ejus ιη]αδίο ipsa processio est, qua de Pa- . 
tte procedit et Filio. 


Sonctus quoque Ambrosius, libro primo de Spi- 
riz sancto, ad Gratianum imperatorem (cap. 10} 
hac habet : Sed neque cum de Patre exit, de loco 
vecedit, et quasi corpus a corpore separatur;; neque 
cum in Patre est, quasi in corpore tanquam corpus 
includitur. Spiritus quoque sauetus cum procelit 
ex Patre et Filio, non separatur a Patre, non sepa- 
ratur a Filio. Quemadmodum enim separari potcst 
a Patre, qui Spiritus oris ejus est? Quod utique οἱ 
elernitatis indicium, et divinitatis exprimit wnita- 
tem, 


Sanctissimus vero Augustinus ad Orositm scri- 
bens in sermone (cap. 10), cujus initium est : Da- 
minus noster Jesus Christus manifestavit se ita ven- 
turum ; multis in locis hac dere verba facieus lic 
eliam habet : Cur igitur nou crelamus, Spiritim 
sanctum ex Filio quoque procedere, cum sit et Fi« 
lii Spiritus? Si enim ab ipso non procederet, post 
resurrectionem suam manifes'ando se discipulis 
non insufflasset in eos dicens : Accipite Spiritum 
sanctum. 

Et paulo post : Spiritus vero sanctus non 09 Pa- 
tre procedit in Filium, et de Filio ad sanctifican- 
dam creaturam, sed simul de utroque procedit ; 
quanivis Pater hoc Filio. dederit, ut. sicutab ipso, - 
pariter et abillo procedat. Neque enim possumus 
dicere, Spiritum sauctum non esse vitam, quanido- 
quidem vita est Pater et Filius ; et propterea siculi 
Pater vitam habens in se ipso, dedit et Filie ut vi- 
tam habeat in se ipso, ita dedit ut etiam ab. ills 
vita procedat, sicut procedit et ab ipso. 


Ejusdem ex libro De fide ad Petrum, capite unde- 


κεφαλαίου ια’ * Βεθαιότατα πίἰστενε, καὶ κατὰ µηδένα D cimo :  Firmissime tene, οἱ nullatenus dubites, 


«ρόπον ἀμφίδαλλε, αὐτὸ Ηνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ Πατρός 
ἐστι Πνεῦμα xai Υἱοῦ, ἐκ τοῦ Πατρὺς xai τοῦ Υ 1ου 
ἐἑχπορεύεσθαι, Αέγει γὰρ ὁ Yló;- "Όταν Σ.10ῃ ὁ 
Παράκ.Ίηεος τὸ Πνεὔμα τῆς dAn0clac ὃ παρὰ τοῦ 
Πατρὸς ἑλπορεύεται  ὕπου Πνεύμα ἑανυτοῦ εἶναι 
ἐδίδαξεν, ἐπεὶ αὐτός ἐστιν dj ἀλήθεια. "Ex τοῦ Υἱοῦ 
το ἑκπορεύεσθαι vb Πνεῦμα τὸ &y:ov xal ἡ προφιη- 
τικὴ καὶ ἀποστολιχὴ διδασχαλία ἡμῖν παραδίδωσιν, 
'Hsata; μὲν Υάρ φησι περὶ τοῦ Υἱοῦ ' Πατάξει 
τὴν γῆν εῇ ῥάδδῳ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ τῷ 
νεύματι cv χειλέων αὐτοῦ dreAei εὐν ἀσεθῆ. 


eumdem Spiritum sanctum qui Patris et Filii unus 
est Spiritus, de Patre et Filio provedere. Dieit enira 
Filius : Cum venerit Paracletus. Spiritus. veritatis, 
qui a Patre procedit ** ; ubi suum esse Spiritum do- 
cuit, quia ipse est veritas. De Filio quoque proc.- 
dere Spiritum sanctum prophetica atque apostolica 
doctrina nobis commendat. 1saias enim dicit de Fi- 
lio : Percutiet terram virga oris sui, et Spiritu [a- 
biorum suorum interficiet impium **. De quoet Apo- 
&tolts ait : Quem. interficiet. dominus Jesus Spiritu 
orís sui **. 


Περὶ οὗ φῃσι xai ὁ "Amáotolo;* "Ov ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἀνελεῖ tQ ΙΠγεύματι τοῦ στόματος αὖ. 


τοῦ. 
3! juan. xx, 19. 3 Joan. xv, 20. 


PATROL. Gn. CLIX. 


15 itid, 


** δα, xi, 4. 


D d 


151 Thess. it, 8. 
QA 


1667 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


1068 


Et quid opus est recensere omnia quacunque A — Kat τί δεῖ πάντα καταλέχειν, ὅσα οἱ Δυτιχοὶ &- 


Oecidentalis Ecclesi doctores aiunt? Ἠσο enim 
satis esse arbitramur ad comprobaudam veritatem 
. et persuadendum animo, qui non sit. pervicacia et 
antecepta opinione demersus, qualis erat tuus, 
venerabilis Epiiesie : nunquam enim voluisti ve- 
rum animo compreliendere, et scqui sanctos liosce 
doctores ; sed maluisse cum Palama, ct Cabasila, 
et reliquis esse, qui divexati contorsionibus intes- 
tinorum periere. Quod vero illos ostendisse ais per 
suos doctores, Spiritum sanctum ex Filio procede- 
re, sicut ex Patre, veliementer sane admiror, cur 
pro tuis etiam illos non habeas, qui doctores uni- 
versis Christianis propositi sunt a conciliis, qui et 
sihi et doctoribus Orientalibus, przsertim in fidei 
dogmatibus, congruentia loquuntur. 


EPIIES. 


.n altera vero sessione, quz? a me dicta fuerant 
pervertentes potius quam evertepntes ; et doctorum 
nostrorum oppositas, uLillis quidem videbatur, sen- 
tentias exponentes. 


RESP. 


In hac secunda post tuam fugam sessione iterum 
[rater Joannes de rebus divinis disputavit; ite- 
rumque magna voce clamavit : Adducite huc Ephe- 
sium; volo enim refellere qu: dixit. Et rursus te 
synodus per nuntium ad se vocavit. Qui vero mis- 
si erant, quzrentes te, insanientem repererunt, et 
vocibus iuconditis stridentem. Cumque te ad syno- 
dum invitarent, respondisti : Non possum venire; 
hac enim nocte venerunt car4dinales sublato domi- 
cilii tecto, et inembra mea virgis igneis ceciderunt ; 
occiderunt me cardinales, et nunc ad synodum in- 
vitant? Non possum. Án non videtis et ipsi plagas ? 
et ostendebas membra tua dicens: Videtis, ut sim 
plane totus prz verberibus lividns? Illi autem intel- 
ligentes quo morbo laborares, rediere sacro nun- 
tiantes concilio, te advenire non posse, quod non recte 
vàleres. Quocirca frater Joannes rursus : Vellem, 
aiebat, Ephesius adesset, et nobiscum sessioni huic 
interesset : verum devictus despondisse animum 
videtur. Itaque ad vos responsionis verba faciam; et 
afferens in. medium dicta Orientalium doctorum, 
qua a nobis etiam supra exposita sunt, nec non alia 
plurima ; nos enim protulimus pauca : egregie sole 
ipso clarius demonstravit, Spiritum sanctum a Filio 
quoque procedere ; et qux? prius a te dicta fueran', 
swenue demolitus est, atque humi prostravit ut 
falsa et perversa, penitusque a theologia et mente 
sanctorum abhorrentia. Exposuit vero doctortum 
postrorum sententias, iis qux a te dicebantur con- 
warias, veritati autem omnino consonas ; non eo 
sensu, quo tu perverse intelligendo exponebas , sed 
quo illas ii scripserunt, et recta mente pronuntia- 
runt; te relinquens ubi constravit, deridendo lapsu 
jacentem, unde te erigere penitus non valulsti. 


δάσκαλοι τῖς Ἐκχλησίας φασίν ; 'Apxsiv ἠγούμεθα 
καὶ ταῦτα εἰς παράστασιν τῆς ἀληθείας, xal ixavé, 
πεῖσαι φυχὴν μὴ βεθαπτισµένην τῇ ἀπυγνώσει τε 
καὶ προλήψεε, ὥσπερ fj otj, αἰδέσιμε Ἐφέσου, ἐδε- 
θάπτιστο΄ οὗ γὰρ Ἠθέλησάς ποτε συνιέναι τὸ ἀληθὲς 
χαὶ ἐνωθῖναι vol; διδασχάλοι; τούτοις χαὶ ἁγίοι:, 
ἀλλ' ἑξελέξω μετά τοῦ Παλαμᾶ xoa Καθασιλᾶ xol 
τῶν λοιπῶν εἶναι, ot. τὸν βίον χατέστρεγαν εἱλεῷ. 
"O δὲ qi. ὅτι ἐδείχνυσαν παρὰ τῶν οἰχείων διδα- 
σχάλων ἐκπορευόμενον τὸ Πνεῦμα τὸ &ytov ix. τοῦ 
Σἱοῦ καθάπεο iz τοῦ Πατρὸς, θαυµμάζω πολὺ, εἰ xal 
σους 0) νομίζεις, οὓς al σύνοδοι πᾶσι τοῖς Χριστια- 
vl; διδασκάλους παρέθεσαν, ni συμφωνοῦσιν ἔαυ- 
τοῖς καὶ τοῖς ᾿Ανατολιχοῖς διδασχάλοις, xal μάλιστα 


JD ἐν τοῖς περὶ τῆς πἰστεω; δόγµασ!ν. 


ΕΦΕΣ. 


Ἐν δὲ τῇ δευτέρα συνελεύσει τὰ παρ) ἐμοῦ εἷ- 
pnuéva διαστρέψαντες μᾶλλον f| ἀνατρέφαντες, xat 
χρήσεις ἑναντίας, ὡς ἑχείνοις ἑδόκει, τῶν παρ) 
ἡμῖν διδασχάλων ἑκτεθειχότες. 


ΔΠΟλ. 


Ἐν ταύτῃ δὲ τῇ δευτέρᾳ συνελεύσει μετὰ τὴν 
σὴν φυγὴν πάλιν ὁ φρὰ Ἰωάννης ἐθεολόγησε, καὶ 
πάλιν φωνῇ µεγάλῃ ἐδόησεν * ᾿᾽Αγάγετε τὸν Εφέσου 
ὧδε * βούλομαι γὰρ ἀνατρέφαι τὰ αὐτῷ εἰρημένα. 
Καὶ πάλιν ἀπέστειλεν ἡ σύνοδος, ζητοῦσά σε συνελ- 
θεῖν. Οἱ δὲ ἀπεσταλμένοι ζητοῦντές σε, εὗρον µαι- 
νόμενον, xal βοῶντα φωνὰς ἀσήμους. Καὶ καλούν- 
των σε συνελθεῖν τῇ συνόδῳ, σὺ ἀντέφης * Οὐ δύνα- 
Μαι ἑλθεῖν. τῇ γὰρ νυχτὶ ταύτῃ ἑλθόντες οἱ χαρδι- 
νάλεις ἀπεπτέγασαν τὸν ὄροφον τοῦ οἰχήματος, xal 
μετὰ ῥάδδων πυρίνων ἔδειράν µου τὰς σάρχας. 
Απέχτεινάν µε οἱ/χαρδινάλεις, xal νῦν χαλοῦσί µε 
συνελθεῖν μετ) αὐτῶν; Οὐ δύναμαι. "H οὐχ ὁρᾶτε 
καὶ ὑμεῖς τὰς πληγάς; Καὶ ἑδείχννες τὰς σάρχας 
σου λέγων * Ὀλέπετε, πῶς εἰμι ὅλος μεμελανωμένος 
τῶν ῥαξδδισμῶν ἕνεκεν;, Ἐχεῖνοι δὲ ἐννοήσαντες τὴν 
ἀσθένειαν, ἀπῆλθον δηλοῦντες τῇ ἱερᾷ συνόδῳ, ὡς 
οὗ δύναται σννελθεῖν , ἀσθενεῖ γάρ. "Όθεν ὁ cpi 
Ἰωάννης πάλιν εἶπεν, Ἑδουλόμην εἶναι τὸν Ἐφέ- 
σου ὧδε, xal συμπαρεῖναι ἡμῖν ἓν ταύτῃ τῇ συνε- 


* 


λεύσει * ἁλλ᾽ ὡς Éotxev, ἠἡττηθεὶς ἀπέγνω. Διὸ φέρε 


D πρὸς ὑμᾶς ποιῄσωµαι τὴν ἀπόχρισιν. Καὶ προαγα- 


γὼν τὰ τῶν ᾽Ανατολικῶν διδασχάλων ῥητὰ, ἅπερ 
καὶ ἡμεῖς πρότερον ἐξεθέμεθα, χαὶ ἄλλα πλεῖστα, 
fusi; γὰρ ὀλίγα προετείναµεν, γενναίως ἀπέδειξε 
xal λαμπρότερον τοῦ ἡλίου, ὅτι xal ἐχ τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται" ἀνέτρεψέτε ἀνδρείως 
τὰ παρὰ oo) ποότερον εἱρημένα, καὶ elc γῆν χατέ- 
στρεφεν ὡς ψευδῆ xat διεστραµµένα, καὶ παντελῶς 
ἀλλότρια τῆς τῶν ἁγίων θεολογίας καὶ διανοίας. Καὶ 
ἐκτέθειχε τὰς χρήσεις τῶν ἡμετέρων διδασκάλων, 
τοῖς soi μὲν ῥητθεῖσι ἑναντίας, τῇ δὲ ἀληθείᾳ τῷ 
ὄντι συναχδούσας * οὐ μὴν δ' ὡς σὺ διεστραµµένως 
ἐξηγοῦ xai ἑλάμδανες, ἀλλ᾽ ὡς ἐκεῖνοι συνέγραψαν 


xal ὡς fj ἐχείνων εἶχεν ὀρθὴ δ.άνοια * σὲ χαταλιπὼν ἔνθα xa: κατηβάγισε, πτῶμα Ὑέλωτος ἄξ.ον, ὅθεν 


ἀνακύψαι ὅλω; οὐκ Ἡδυνήθης. 


1909 
ΕΦΕΣ, 
Ἐπεὶ δὲ µον σεσιωπηχότος, οὐδεὶς ἔτι τῶν ἡμε- 
ἱτέρων πρὸς αὑτοὺς ἐθάῤῥησεν ἀντιτάξασθαι, τοῦτο 
μὲν τῶν ἀρχόντων οὕτω δέον εἶναι χρινόντων, τοῦτο 
δὲ xal ὀχνοῦντες ἅπαντες τὸν ἀγῶνα, xaY μὴ εἰς 
ἔριδας χαὶ ταραχὸς ἑμπέσωσι δεδιότες  ἐχεῖνοι τὴν 
ἡμετέραν amv ὡς ἕρμαιον λογισάμενοι, χαθάπερ 
τινὰς φυγάδας προςχαλοῦντο «οὺς ἡημετέοους ποὺς 
páyrnv* xai μηδαμῶς ὑπακουόντων ἡμῶν, ἐπεχρό- 
τουν ὡς νικητα), καὶ τὴν ἀλίθειαν μεθ) ἑαυτῶν 
ἔχοντες. : 
AIIOA. 

Ἐπεχρότουν οὐχ ὡς νιχηταὶ, ἀλλ) ὡς ἀθῶοι τῆς 
σῆς διαθο)ῆς' σὺ γὰρ xaY οἱ κατὰ σὲ τοὺς Λατίνους 
αἱρετικχοὺς εἴχετε διὰ τὸ λέγειν χαὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ 
Βνεῦμα ἑχπορευόμενον, xai ἐνεκαλεῖτε αὐτοῖς, xal 
τολμητὰς τοῦ συµθόλου χαὶ παραχαράκτας Exa- 
λεζτε’ ἐχεῖνοι δὲ τοὺς ἁγίους τοὺς ᾽Ανατολικούς τε xal 
Δυτικοὺς προχοµἰσαντες συμφωνοῦντας τῷ ἑαυτῶν 
δόγµατι, Ἡ βέλτιον φάναι τῇ ἁληθείᾳ, ἐπεκρότουν, 
ὡς οὔχ clot τολμηταὶ. τοῦ συµδόλου 3 αἱρετ'κοὶ, 
ἀλλ ὡς τὴν ἀλίθειαν λέγοντες, Ίδη τῆς ἁἀλτθείας 
φανείσης διὰ τῶν διδασχάλων τῆς Ἐκκλησίας. Προε- 
καλοῦντο δὲ τοὺς ἡμετέρους, εἰ βούλονται ἀντει- 
πεῖν τοῖς τῶν διδασχάλων ῥητοῖς, Οἱ ἡμέτεροι οὖν 
ἀντιλέγειν οὕτω πρὸς τὰ φανότατα οὐκ ἑθάῤῥησαν, 
οὐδὲ ἁπλῶς ἀντιτάξασθαι Έθελον, οὐχ ὡς ὀχνοῦντες, 
3| δεδιότες, ὡς σὺ qi, ἁλλ᾽ ὡς µωρίαν ἡγούμενοι 
ἀντιλέχειν τῇ ἀληθείᾳ, οὕτω φανερῶς δεικνυμένῃ 


διὰ τῶν Ανατολιχῶν ες xal Δυτικῶν διδασκάλων. C 


Zu δὲ ἐσιώπηπας τεχνηέντως, οὐχ ὡς βουλόμενος 
σιωπᾷν, ἀλλ᾽ ὡς μὴ δυνάµενος ἀντιλέχειν ' τίς γὰρ 
διαλεγόµενος ἓν σταδίῳ σιωπᾷ ἐχουσίως; ἡ γὰρ 
σιωπὴ νίχην εὐθὺς δεἰχνυσι’ δεῖ οὖν τὸν διαλεγόµε- 
vov ἁξὶ λέχειν, ἔστ ἂν νιχήσῃ, ἃ voxr 07. Σὺ δὲ ph 
δυνάµενος ἔτι λέχειν, σιωπὴν ἁἀχούσιον Ίσχησας, 
τὴν ἀσθένειαν ὑποχρινάμενος * καὶ τούτῳ τῷ τρότῳ 
τοῦ ἀγῶνος ἑξέχλινας, δηλον μετὰ τιμῆς, ὡς οὐχ 
ἑνιχήθης ἐν τῇ συνόδφ᾽ τὴν yàp αἰσχύνην πρὸ 
ὀφθαλμῶν ἔχων οὐκ ἠδουλήθης συνελθεῖν. 


ΕΦΕΣ. 
Τοῦτο δὲ xai ἀεὶ ποιεῖν ἔμελλον, οὕτω χαθάπαξ 
παρεσχἑευασµένοι πρὺς πᾶν τὸ λεγόμενον ἀντιλέ- 
γειν, xal ἑαυτοῖς τὴν νίχην ἐπιφημίζειν. 


ΑΠΟΛ. 

Παρεσχευασμένοι εἰσὶ πάντοτε οἱ τὴν ἀλήθειαν 
μεθ) ἑαυτῶν ἔχοντες ἀντιλέγειν τῷ φεύδει, Καὶ 
ἡμεῖς νῦν ἔτοιμοι χαὶ παρεσχευασµένοι ἑἐσμὲν 
τοῖς ἐχθροῖς τῆς Evae; ἀντιτάσσεσθαι. Καὶ οἱ 
Λατῖνοι οὖν xaY τότε χαὶ νῦν xai ἀεὶ παρεσχευα- 
σµένοι εἰσὶ xaY ἔσονται οὗ πρὸς τὸ χαλῶς λεγόμε- 
voy ἀντιλέγειν, ἁλλὰ πρὸς τὸ καχῶς xal Ψψευδῶς 
λεγόμενον γεννσίως ἀνθίστασθαι χαὶ ἀποσχοραχί- 
«ζειν, οὐχ ὡς ἐπιφημίζοντες ἑαυτοῖς τὴν νίχην, ἀλλ 
ὡς ἑχπληροῦντες τὸ χρέος, τουτέστιν ἀποδιώχειν τὸ 
ψεῦδος ἀπὸ τῆς ἀληθείας, ἵνα μὴ αὐτὴν ἁμαυρώσῃ. 
Καὶ σοὺ μὲν ix μόνου τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμα }λέ- 


REFUTATiO MARCI EUCH ESINT. 


1070 
EPIIES. 

Quoniam vero, ubi tacuissem ego, ex hostris 
nemo ausus est amplius sese illis opponere, tum 
quia optimates ita fleri. oporlere censebant, tum 
quia omnes certamen delrectabant, timeutes. ne se 
litibus ac turbis implicarent ; illi taciturnititem 
nostram veluti lucrum inopinato sibi oblatum rati, 
nostros veluti in' fugam versos provocabhant ad 
pugnam : nobis autem renuentibus, applaudebant 
illi quasi victores, et. veritatem ase stantem ιδ . 
bentes. 

RESP. 

Applaudebant non ut vietores, sed ut culpa va- 
cantes, quam in illos per calumniam conjiciebas ; 
tu enim et qui tecum. sentiunt, Latinos hzreticos 


B habebatis, quod dicant, etiam ex Filio procedere 


Spiritum ; el incusabatis eos, Symbolique temera- 
tores ac depravatores appellaba tis. llli vero prolatis 
doctoribus οἱ Orientalibus et Occidentalibus, qui 
eorum dogmati seu potius veritati suffragantur, 
applaudebant, quod nequaquam sint temerarii 
Symboli corruptores, vel heretici, sed veritatis 
assertores, cum per doctores Ecclesie veritas jam 
eluxisset. Nostros porro evocabant, si quid velleut 
dicere contra sententias doctorum ; at illi non suut 
ausi adversus lucidissima proloqui, neque omnino 
se opponere voluerunt, non, ut ais, quod refuge- 
rent aut timcrent, sed quia stultum esse opina. 
rentur contra veritatem disputare tam aperte de- 
monstratam ος Orientis et Occidentis doctoribus. 
Ca»terum tu callide siluisti ; neque enim silere Το: 
lebas, sed contradicere non valebas : quis. enim 
in stadio disputans sua [sponte conticescit ? Si- 


-lentio quippe victoria statim ostenditur. Oportet 


ergo disputantem perpetuo dicere quoad vincat, 
aut vincatur. Tibi vero, cum ultra dicere non 
posses, minime spontaneum silentium fuit, mor- 
bum simulanti, atque ita congressum devitanti, 
ut scilicet honoris tui causa non succumberes 
coram synodo; namque ignominiam prae oculis 
habens ad synodum accedere noluisti. 

. EPHES. 

Quod ipsi sane nunquam non erant facturi ; 
cum eo sint prorsus ingenio, ut parati sint contra 
omne quod asseritur, dieere, et victorie famam 
sibi tribuere. 

RESP. 

Parati semper sunt illi, a quibus est veritas, 
contra mendacium dicere. Nos quoque prompt 
paratique nunc sumus ad repugnandum pacis inite 
inimicis. Ergo Latini etiam et illo tempore, et 
nunc, et in perpetuum sunt eruntque parati non 
contra id quod bene asseritur dicere, sed quod. 
perperam et falso dicitur, constanter refellere, 
idque velut exsecranium profligare ; non quasi 
victori: nomen sibi tribuentes, verum id quod 
debent przstantes, loc est. mendacium a veritate 
depellentes, ne illam obscuret. Te igitur Spiritum 
ex solo Patre aflirimante, idque ex nullo doctore 


1071 


105ΕΡΗΙ METHONENSIS EPISCOPI 


1079 


suraente, scd tuo ἐς venire ita. sentiente, tacere Α Ύοντος, οὐκ ἔκ τινος δ' ὅμως τῶν διδασχάλων 2a- 


illi non poterant; sed tandiu locuti sunt, quead 
veritas clarissime enituit, quod etiam ez Filio: 
sicque inendacium 4 veritate depulerunt. 


EPHES. 
llinc primum ορ sunt audiri voces illze (eco- 
nomi:x et condescensionis ; et quidam ex nostris 
aggressus est dicere : Bonum est pacem amplecti, 
sanctosque inler se consentientes demonstrare, ne 
videantur Occidentales contraria loqui Orientalibus. 


RESP. 
Hine coepta est veritas sacrorum illorum Patrum 
animis irscri, dissensionem abjicientibus, vsnam- 


que illam anticipationem ; et ceepta est ab iis ipsa B 


inspici veritas, divinum oculum, quem nihil latet, 
pr? oculis stataentibus ; ne incaute fierent vera 
unitatis exsortes, et rursus Christi populam ab 
Ecclesia scinderent, quei suo sanguine Christus 
ipse redemit, pastoribusque tanquam oves tradidit, 
et eos przesse illis veluti pastores constituit. Qui 
porro dixit. bonum esse pacem amplecti, οἱ que 
sequuntur, Isidorus fuit Bussie presul, cujus 5en- 
leutiam vir doctus Scholarius confirmavit; qui 
tres etiam orationes de unitate ecclesiastica edi- 
dit, quibus sanctos Orientales consentire cum Oc- 
cidentalibus praeclare admodum demonstravit. 
Chrisüanissima vero atque sanctissima vox illa 
fuit, pacem esse amplectendam : qnod et Salvator 
precepit in Evangeliu, ubi, Pacem, inquit, meam 
do vobis, pacem meam relinquo vobis **. Neque 
enim justum aut pium est aversari fratres una fide 


nobiscum conjunctos: οἱ Clirisüanos, pro quibus . 


Christus suum profudít sanguinem ; ct in cos 
odie flagráre et persequi atque ut alienigenas babere. 


EPIIES. 
Tum vero etiam dc przpositione per cepit qui- 
dam philosopliari, quod apud nostros doctores 
reperiatur idem valere quod ex praepositio: el 


causam Spiritus Filio tribuat. 
RESP. 


θόντος, ἀλλ᾽ Ex τῆς σῆς χοιλίας τοῦτο φρονοῦντος, 

οὐχ ἡδυνήθησαν αὐτοὶ σιωχκῆσαι, ἀλλ᾽ ἔλεγον. ἔστ' 

ἂν ἀπεδείχθη σαφέστατα, ὅτι καὶ ἓχ τοῦ Υἱοῦ» 

xai οὕτως ἐδίωξαν ἀπὸ τῆς ἀληθέίας τὸ φεύδοξ. 
ΕΦΕΣ. 

Ἐντεῦθεν ἀρχὴν λαμθάνε, τὰ τῆς οἰκονομίας 
xaX συγκαϊαθάσεως ῥήματα. καὶ τις τῶν ἡμετέριου 
ἐπεχείρησε λέγειν, ὡς Καλόν ἐστι τὴν εἰρήνην 
ἁσπάσασθαι, xoi τοὺς ἁγίους συμφώνους ἀπόδεῖξαι 
πρὸς ἑαυτοὺς, ἵνα μὴ δοχῶσιν οἱ Δυτιχοὶ τοῖς Ἆ,α- 
τολιχοῖς ἀντιρθέγγεσθαι. 

ATIOA. 

Ἐντεῦθεν ἀρχὴν ἔλαθςεν ἡ ἀλήθεια &uguvsunT vat 
ταῖς τῶν ἱερῶν Πατέρων ἐχείνων ψυχαῖς, την διχό- 
νοιαν ἁποθαλλομέναις xai τὴν µαταίαν πρ)ληγψιν, 
καὶ ἰδεῖν πρὸ; αὐτὴν τὴν ἀλήθ-ισν' τὸν ἁλάθη-ον 
ὀφ αλ μὸν τοῦ Κυρίου πρὸ ὀρθαλμῶν θέντων, ἵνα 
ph λάθωσι φυγεῖν «nv ἀλτηθῃ ἕνωσ.ν, χαὶ σχίσωσι 
πάλιν τὸν τοῦ Χριστοῦ λαὸὺν àab τῆς Ἐκ λλησίας, ὃν 


αὐτὸς ὁ Χριστὸς τῷ ἰδίῳ ἐξηγόρασ:ν αἴματι, xal - 


τοῖς ποιµέσιν ὣς πρ΄θατα ἑνεχείρισς, χαὶ αὐτοὺς 
ἡγεῖσθα. αὐτῶν ὢ; ποιμένας κ,τέστησεν. 'O ὃ 
εἰπὼν, ὡς κχ)λόν kot: την εἰρημένην ἁσπάσασθαι, 
καὶ τὰ λοιπὰ, ὁ Ρωσίας Ἱσίδωρος οὗτος ν' συν- 
ηγόρησε δ' αὐτῷ xal Σχολάριος ὁ σοφὸς , ὃς xal 
λόγους τρεῖς ἐξέθξτο περὶ τῖς ἐχχλησιαστικῆς elof- 
vni xol τοὺς ἁγίους ᾿Ανατολιχούς τε xai Δυτικοὺς 
Ly αὐτοῖς τοῖς λόγοις µάλα γενναίως συμφωνοῦντας 
ἀλλήλοις ἀπέδειξεν. Χριστιανικώτατα δὲ etra xal 
ἁγιώτατα, τὴν εἰρήνην λέγων ἀσπάσασθαι. Τοῦτο 
καὶ ὁ Σωτῆρ ἐνετείλατο ἐν Εὐαγγελίοις, Εἱἰρήνην 
τὴν ἐμὴν δίδωµι ὑμῖν, λέγων, εἱΙρήνην τὴν ἐμὴν 
dgligu ὑμῖν. 05 γὰρ δίκαιον, οὔτε μὴν ὅσιον ἆπο- 
θάλλεσθαι ἀδελφοὶς ὁμοπίστους τε xaX Χριστιανοὺς, 
ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὺς τὸ ἴδιον αἷμα ἐξέχεε, μισεῖν 
τε αὐτοὺς xal διώχειν, xol ὡς ἀλλοφύλους fvtl- 
σθαι, 
ΕΦΕΣ, 

"Hór δέ τις χαὶ περὶ τῆς διὰ φιλοσοφεῖν fjota- 
το, παρὰ τοῖς ἡμετέροις δ.δχσχάλοις εὑρ.σχομένης 
ὡς ταντὺν τῇ ἐκ δυναµένης, xoY τὴν αἰτίαν τοῦ 
Πνενµατος τῷ Yl διδούσης. 

ΛΠΟΛ. 


Niezenus hic praesul erat, qui mulus validisque y Οὗτος fjv ὁ Νικαίας ἀρχιερεὺς, ὁ περὶ τῆς διὰ 


ratlonibus de przpositionibus per et ez philoso- 
ptialus est; et oralionem satis longam edidit, qux 
Dogmaiica sive De unione inscripta est; in qua de 
przpositione per, et Spiritus saucti processione a 
Filio clarissime pulcherrimeque disseruit, et scien- 
tia tlieologica disputavit. Si vero tu negas idem 
valere per, quod er, nos te hic multis exemplis 
convincemus. Cedo, negare quis polerit praeposi- 
tione per significari causam, idemque eam valere 
quod ex, ubi Evangelista ait : Omnia per ipsum facta 
sunt 9", per Filium scilicet? Possumusne dicere 
per non siguificare causam, εἰ non aquipollere 


* Joan. xiv, 27. *" Joan. 1, 2. 


καὶ τῆς ἐκ πολλοὺς καὶ καλοὺς quosogdfcag λό- 
γους, xal λόγον lxavby ἐκθεὶς, Δογματικὸν 1) Περὶ 
ἐνώσεως ἐπιγραφὴν ἔχοντα ' ἐν ᾧ xol περὶ τῆς 
διὰ, καὶ τῆς τοῦ Πνεύματος ἐχπορεύσεως τῆς παρὰ 
τοῦ Υἱοῦ σαφέστατα xal κάλλιστα εἶπέ τε καὶ ἔθεο- 
λόγησεν. Elób ἀρνῇ σὺ τὴν διὰ p ταυτὸν τῇ dx 
δύνασθαι, ἐνταῦθά σοι ἡμεῖς ἀποδείξομεν διὰ πολ- 
Ἰῶν τῶν παραδειγµάτων. Αὐτίχκα γὰρ τίς δυνηθείη 
ἀρνήσασθαι τὴν διὰ ph σημαίνειν αἰλίαν , καὶ 
ταυτὸν τῇ ἐκ δύνασθαι, ἕνθα ὁ Ἐύὐαγγελιστῆς 
φησι’ Πάντα δι αὐτοῦ ἐγένετο, τοῦ Υἱοῦ δηλον- 
óc: ; "Aga δυνάµεθα ἀρνήσασθαι μὴ την διὰ αἰτίαν 


1073 


REFUÜTATIO MARCI EPIIESINI. - 


1074 . 


σημαΐνειν, καὶ ταυτὸν τῇ ἐκ δύνασθαι, καὶ τὸν Α particule ex; Filiumque non esse omnium aueto- 


Υἱὸν αἰτίαν εἶναι τῶν πάντων; "Or: δὲ ταυτὸν ἡ 
διὰ τῇ ἐκ βούλεται, Βασίλειος καὶ Χρυσόστομος 
τοῦτο βηύλονται, ἐξηγούμενοι τὸ ἐν τῇ γενέσει εἰ- 
pnpívow παρὰ τοῦ ᾿λδάμ' Ἐκτησάμην ἄνθρω- 
xov διὰ τοῦ θεοῦ' ὡς ταυτὸν Δηλονότι ἐστὶν εἰπεῖν 
τῷ, ἐκ τοῦ Θεοῦ. "0θεν ὁ μὲν ἓν τῷ mph; Αμφ.- 
}όχιο) χεφαλαιώδει λόγῳ οὕτω διασαφεῖ xal φη- 
σι’ Μδη δὲ xal πρὸς τὰ ὑπ ἀλλήλων σηµαινό- 
μενα πολλάχις ἀντιμεθίσταται ἡ διὰ τῇ ἐκ, ὅταν 
3| ἑτέρα τὴν τῆς ἑτέρας σηµασίαν ἀντιλαμθάνῃ * 
οἷον, Ἠκτησάμην ἄνθρωπον τοῦ 8500, [aov λέ- 
γων τῷ, ix τοῦ Θεοῦ. Ὁ δὲ, iv τῇ τοῦ χατὰ 
Ματθαϊῖον ὁμιλίᾳ νΥ φησίν : Οἶδε γὰρ τὸ δι οὗ τὸ 
ὑφ) οὗ λέγειν ἡ Γραφὴ, ὡς ὅταν λέγῃ: Εκτησά- 
pm ἄνθρωπον διὰ τοῦ θεοῦ: οὐ τὸ δεύτερον αἷ- 
τιον, ἀλλὰ τὸ πρῶτον μᾶλλον τιθεῖσα. Καὶ πάλιν’ 
Οὐχὶ ἐκ τοῦ θεοῦ ἡ διασάφησις αὐτῶν écti* 
Καὶ Κύριλλος δὲ ὁ µαχάριος ἐν τῇ πρὸς Νεστόριον 
ἐπιστολῇ, jc. ἡ ἀρχὴ, Καταφλυαροῦσιν, ὡς µαν- 
θάνω, τινὲς, φησί» * ᾽Αναγχαῖον ὁμολογεῖν, ὅτι καὶ 
γεγέννηται χατὰ σάρχα διὰ γυναικός. Καὶ μετ 
ὀλίγα: Γεγέννηται xa0' ἡμᾶς Ex γυναικός. Καὶ 
πολλάχις ἐν τῇ ἀὐτοῦ ἐπιστολῇ ὑπαλλαττομέναις 
εὗροι τις ἂν αὐτὸν ταῖς προθέσεσι ταύταις, ὅτε μὲν 
τῇ διὰ, ὅτε δὲ τῇ ἐκ, ὡς ἰσοδυναμούσαις ἁδια- 
φόρω; χρώμενον. Καὶ Παῦλος δὲ πρὸς Γαλάτας 
φησέν  Εξαπέστειεν υ θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ 
γενγόµενον ἐκ ἤγυνωικό. 'O δὲ Δαμασχηνὸς ὁ 
paxápto; ποτὲ μὲν λέγει ἄδων πρὸς τὴν θεοτόχον * 
Θεὸν Ex. σοῦ σαρχωθέντα ἔγνωμεν' καὶ ab ὁ αὐτός ᾿ 
"Ex σοὺῦ τῆς ἁγνῆς προῇλθεν ἁἀφράστως capxo- 
θείς * ποτὲ 66^ Διχ σοῦ, Παρθένε, θεὸς ἀνθρώποις 
ὠμίλησε. xal, Ὁ λυτρωτῆς 0:X σοῦ, Παρθένε, 
ἐπεδήμησεν. "Occ δὲ ἀληθὲς ὑπάρχει, ὅτι ἰσοδυ- 
ναμεῖ ἡ διὰ τῇ ἐκ, χαὶ µίαν ἰσχὺν ἔχονσιν, 
ἐντεῦθεν δῆλον. Θεηλώρητος ὁ Κύρου ἑἐπίσχοπος 
ἐπιλαμθένεται τοῦ μεγάλου Κυρίλλου ἐν πολλοῖς 
τῶν ιβ’ χεφαλαίων, ἃ φθάσας 6 ἅγιος ἐξέθετο xarà 
' 100 Νεστορίου’ xai àv τῷ 0' ἀνα)εματισμῷ, £v ᾧ ὁ 
Κ.ὐριλλός onov: Ἴδιον ἔχων ὁ Yib; τὸ ἐξ αὐτοῦ 
xal οὐσιωδὼς ἐμπεφυχὸς αὐτῷ Πνεῦμα ἄἅχιον, 
εἰργάξετο τὰς θεοσηµείας. ὁ θεοδώρητός quat: 
Ei μὲν ὡς ὁμοφυὲς ἔφη Κύριλλος καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς 
ἐἑχπορευόμενον, ἴδε συνοµολογήσοµεν, xal t; εὐσεδῃ 
δεζξόµεθα τὴ» φωνήν * εἰ 0 0; ἐξ Yloo, ) δι Υἱοῦ 
th» ὕπαρξιν ἔχον, ὡς βλάσφτμον xai δυσσεθὲς 
ἀποῤῥίφομεν, Ιδοὺ φανερῶς ἑδειλίασεν ὁ θΞεοδώ- 
pn*o« εἰπεῖν χαὶ τὴν διὰ μετὰ τῆς ἐκ, kv τῇ 
πρ;όδῳ τοῦ Πνεύματος τῇ παρὰ τοῦ Υἱοῦ. Ἐκεῖνος 
γὰρ ἀρνλύμενος παντελῶς vb Πνεῦμα ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ 
εἶναι, χαθὼς xat ὑμεῖς, οὔτε ἐχ τοῦ Yioo οὔτε διὰ 
τον Ylou κατεδέξατο ΄ ὑμεῖς δὲ τὸ μὲν, δι Υἱοῦ, 
ἐμολογεῖτε» τὸ δὲ, ἐξ Υἱοῦ, οὐδ' ἀχοῦσα: ἀνέχεσθε. 
Αλλ', ὦ φίλος, τὸ αὐτὸ σηµαίνει χατὰ τὸν θεοδώ- 


3* Gen. iv, 1. ?* Gen. x1, δ. 5 Galat. iv, 4. 


* 


(1) Lib. 1, De orth. fide. 


em? Porro er perinde valere atque per, volunt 
Basilius et Chrysostomus, explanantes illud, guod 
habetur in Genesi dictum οὗ Adamo : Pos- 
sedi hominem per Deum **; ut profecto idem sit 
ac si diceret : Ex Deo. Quapropter Basilius, in li- 
bro quem per capita scripsit ad Amphilochium, 
sic ait: Szpe etiam er etl per ita altera alterius 
significationem subit, ut altera sumatur pro altera; 
quemadmodum ia illo dicto : Possedi hominem per 
Deum ; quod perinde estac si diceret, Ex Deo. 
Chrysostomus autem, bomilia quinquagesima tertia 
in Mattheum : Novit enim Seriptura, inquit, loco 
hujus vocis, Ex aliquo, uti hac voce, Per aliquem; 
ut cum dicit: Possedi hominem per Deum; sigui 
ficans non causam secundariam, sed potius prima- 
riam. Et rursus: Numquid non per Deum est in- 
terpretatio eorum !* ? Beatus. quoque Cyrillus in 
epistola ad Nestorium, cujus initium est : Audio 
quosdam existimationi mex detrahere ; hzec hahet: 
Necesse est fateri, quod natus sit etiam secundum 
carnem per mulierem. Et paulo post : Natus ό5ι 
perinde atque nos ex muliere. F& frequenter in 
eadem epistola reperias ipsum promiscue uti per 
et ez pr:spositionum alterna. mutatione, ut. idem 
sigulficantium. Paulus quoque in Epistola ad Ga- 
latas ait: Misit Deus Filium suum natum ex mu- 
liere**, Beaius quoque Damascenus in suis ad 
Virginem i;mnis modo ait : Deum ex te incarna- 


Q tum novinvs ; idemque alibi: Ex te immaculata 


prodiit ineffabiliter incarnhtus ; modo cantat : Per 
te, Virgo, Deus cum hominibus versatus est; et, 
Per te, Virgo, Salvator advenit. Esse porro id ve- 
rum, przepositiones scilicet ex et per, idem valere 
et eamdem vim obtinere, ex eo patet. Nam Theo- 
doretus, Cyri episcopus, multa repreliendit in duo- 
decim magni Cyrilli capitibus, quz antea sanctus 
ille contra Nestorium exposuerat. Et cum in nono 
anathematismo Cyrillus dicat : Suum habeus Filius 
Spiritum sanctum, qui ex ipso est, eL ipsi sub- 
stantialiter insitus est, divina edebat miracula ; 
Theodoretus ita objicit : Si ut de connaturali Cy- 
rillus loquitur, et procedente a Patre, libenter eon- 
cedeimus, et dicium recipiemus ut. pium : si. vero 
ita loquitur, quod Spiritus ex Filio, sive per Filium 
exsistat, projiciemnus ut blasphemum οἱ impium. 
Ecce tibi manifeste reformidavit Theodoretus di- 
cere et per et ex, in processione Spiritus a Filio 
Cum enim ille negaret omnino Spiritum csse a 
Filio, sicuti negatis et vos ; neque ex Filio, neque 
per Filium admisit. Vos autem fatemini quidem 


per Filium ; ex Filio vero, ne auribus quidem ac- 


cipere palimini; sed heus ία, juxta. Theodoretum 
idem significat. Quod vero per Filium fajeanini, 
Damascenus capile octavo et tert:o daciino (1) per- 


1915 


voce cantatis : Spiritum bonitatis largitorem, ex 
Patre per te, o Christe, procedentem. Et in hymno- 
rum officio, quod die Pentecoste canitur, labetis : 
Tum enim deitatis fluvius, Spiritus ex Patre per 
Filium prodiens. Verum etsi cauitis, non percipitis 
tamen idem valere per atque ex; at vero Theolo- 
retus melius id notat quam vos, et propterea utram- 
. que praepositionem negavit, Quaudo igitur juxta 
ea quie dicla sunt, h:» duz? przpositiones conve- 
niunt, recte niagnus ille Bessario Niczenus presul 
de hoc philosophatur, οἱ causam Spiritus per hanc 
praepositionem per Filio tribuit; et frustra obtre- 
ctas iam ei qui pacem amplectendam asseruit, quam 
ei qui de per et ex, quod idem valeant, disputavit. 
τόν τε thv siphvmv εἰρηχότα δἐον ἁσπάσασθαι, 
φοῦντα. 
EPIIES, 

Ita paulatim Lativismus erupit, coeperuntque 
deinceps de modo conciliaudz pacis agere, οἱ dicta 
quidam, per que. pax fieret. curiose perquirere, 
ancipitem labentia sensum, et quie possent in 
utramque trahi sententiam | instar cothurni. ld 
enim consilio suo multum conducere visum est ; 
quod ita et nostri per ca facilius pertraherentur, et 
speraretur fore, ut eadem ab.adversariis nullo adhi- 
bito examine admitterentur. 

RESP. 

lta. paulatim Christianismus clarescebat ; prius 
enim malo schismatis obscurabatur: et deinceps 
de restituendo antiquo pacis vinculo agebant 
Christi lhierarchze, divino zelo flagrantes ; ne rursus 
totum Ecclesi: corpus divisum  maueret, et im- 
maculata Sponsa Cliristi Ecclesia suorum dissidia 
filiorum acerbe defleret ; sed lztarctur, ut par est, 
videns filios mutua charitate. conjunctos. Propter- 
ea quoque dieta sanctorum consona sibi invi- 
cem ostendere sLtudebaut, non curiose, ut ais, 
ged pie et sincere illa explicantes. Cum igitur ea 
vidissent, et perspexissent eumdem iu illis sensum, 
quem doceat doctores Occidentales, prompto ala- 
crique animo Ecclesi: Christi unitatem ampleri 
suut, non per medium quiddam. Ápage rem adeo 
absurdam ! Nullo modo illi cogitarunt de sancto- 
rum dictis medium habentibus sensum, οἱ quae 
possent in utramque sententiam distrahi ; nunquam 
venit illis hoc in mcntem, ut per ambigua dicta 
fieret unitas; qua etiam Latiui nullo adhibito exa- 
mine reciperent ; atque ita ficta quacdam sequeretur 
conciliatio : procul erat hoc a sensu eorum. Quid 
enim fuerit medium inter. verum οἱ falsum ? qua 
vero communicatio luci ad tenebras ? Αυί enim ve- 
rum est, quod ex solo Patre, οἱ falsum quod ex 
Filio: aut verum, quod ex Filio, et falsum quod ος 
Paire solo ; cum lic sine ullo medio contraria sint ; 
impossibile enim simul utraque consistere, Quale 
ergo. medium reperiri possit in iis dictis, sive quod 
Ut vocas cothuinum ? Tu planecothurnus eras, et 
cotlurni sensum  liabebas, cum nec frigidus nec 


JOSEPIII METHONENSIS EPISCOPI 
spicue clamat : Ex Patre per Filium; et vos magna A ρητον. " 


i6 
τι δὲ τὸ δι) Υἱοῦ ὁμολογεῖτε, Δαμασχηνὸς 
iv τῷ vy xal cr! διαῤῥήδην βοᾷ, Ἐκ Πατρὸς δι’ Y'ioo- 
καὶ ὑρεῖς µεγάλη τῇ φωνῇ ἁδετε' Πνεῦμα µεταδο- 
τιχὸν ἀγαθότητος,. Ex Πατρὸς διὰ σοῦ, Χριστὲ, 
προερχόµενον. Καὶ ἓν τῷ κανόνι τῆς Πεντηχοστῆς * 
Σὺ γὰρ ποταμὸς θεότητος, ix Πατρὸς δι Υἱοῦ 
τροξρχόμενον. ἸΑλλ' εἰ χαὶ ἄδετε μὲν, ὅμως οὗ 
γινώσκχετε, ὅτι ταυτὸν d διὰ τῇ ἐχ βούλεταε - χαὶ 
γὰρ μεῖςον J| ὑμεῖς Θεοδώρητος οἶδεν, ὅτι dj διά 
τῇ ἐκ Ἰσοδυναμεῖ, διὰ τοῦτο ἁμφοτέρας τὰς προ: 
θέσεις ταύτας ἀρνεῖται. Ἐπεὶ οὖν κατὰ τὰ elpr- 
μένα συμφωνοῦσιν αἱ προθέσεις αὗται, καλῶς χ1ὶ ὁ 
Νιχαίας ἀρχιερεὺς Βησσαρίων ὁ μέγας φιλοσοφεῖ 
τούτο, καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ Πνεύματος διὰ τῆς διὰ 
τῷ Yl δίδωσι. καὶ µάτην αὐτοὺς διασύρεις, 


καὶ τὸν τὴν διὰ τῇ éx ταυτὸ δύνασθαι φΦιλοσο- 


ΕΦΕΙΣ. 

Οὕτως κατὰ μικρὸν ὁ Λατινισμὸς ἐξεῤῥάγη » xal 
περὶ τοῦ τρόπου λοιπὺν τῆς ἑνώσεως ἤρξαντο πραγ- 
ματεύεσθαν, xal τινα ῥητὰ περιεργάζεσθαι, δι ὧν 
ἑνωθήσονται, µέσην ἔπέχοντα χώραν, χαὶ δυνά- 
μενα κατ ἀμφοτέρας τὰς δόξας λαμθάνεσθαι, 
παθάπερ τις χόθορνος. Τοῦτο γὰρ αὐτοῖς πρὸς τὲν 
ἐπίνοιαν ἔδοξε σφόδρα συµδάλλεσθαι, τῶν τε ἡμετί- 
pov QV αὑτῶν ῥᾷον προσαγοµένων, χαὶ τῶν ἑναντίων 
ἐλπινομένων ἀνεξετάστως αὐτὰ παραδέξασθαι. 

ΑΠΟΛ. 

Οὕτω κατὰ μιχρὸν ὁ Χριστιανιαμὶς ἑλαμπρύ- 
νετο * πρότερον γὰρ Ἱμαύρωτ» τῷ πάθει τοῦ σχίσµα- 
τος, καὶ τὸν ἀρχαῖον σύνδεσμον λοιπὺν τῆς εἰρένης 
ἑπραγματεύοντο ἀνακτῆσασθαι οἱ Χριστοῦ ἱερὰρ- 
yat θείῳ πυρούµενοι ζήλῳ, ἵνα μὴ δ.ηοημένον xa! 
πάλιν τὸ τῆς Ἐκκλησίας πλίρωμα µείνῃη, καὶ d 
τοῦ Χριστοῦ Ἐχκλησία ἡ ἅσππιλος νύμφη τὴν τῶν 
οἰκείων τέχνων διαίρεσιν ὀδύροιτο γοερῶς, ἀλλ 
εὑφραίνοιτο, ὡς sixb;, ὀρῶσα τὰ ἑαυτῆς τέχνα 
ἠνωμένα πρὺς ἄλληλα. Διὰ τοῦτο χαὶ τὰ ῥητὰ τῶν 
ἁγίων συμφωνοῦντα ἀλλήλοις ἑσπούδαζον δεῖξαι, οὗ 
περιέργως, ὡς σὺ φᾗς, ἁλλ᾽ εὐσεθῶς τε xal χαθ1- 
ρῶς αὑτὰ ἑξηγεῖσθαι. Ἰδύντες τοίνυν καὶ χαλῶς 
ἑννοῄσαντες τὰ ῥητὰ, τὰ αὐτὰ τοῖς Δυτ.χοῖς λένοντε 
διδασχάλοις, προθύµως ἠνώθησαν τῇ τοῦ Χριστοῦ 
Ἐκχλησίᾳ, οὗ διὰ µεσότητός τινος * ἄπαγε ταύτη» 
τῆς ἁἀτοπίας ' οὐδὲ τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων µέσην ἕἔπ-- 
χοντα χώραν πρὸς ἀμφοτέρας τὰς δόξας ἡγ[ασαντο 


D παντελῶς, οὐδὲ ἐπίνοιχν ἑχεῖνοι τοιαύτην ἔσχον, oi; 


διὰ µεσότητος ῥητῶν τινων ἑνωθῆναι, ὥστε ἀνεξ:- 
τάστως αὑτὰ παραδέζασθαι τοὺς Λατίνους, καὶ 6C 
αὐτῶν πεπλασμένην τινὰ συστῆναι την ἕνωσιν ' 
πόῤῥω τοῦτο τῆς ἑχείνων διανοίας ὑπΏρχε. Ποίᾳ 
γὰρ µεσότης ἔσται μέσον ἀληθείας xaX ψεύδους; 
ποία δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σχότος: "H γὰρ τὸ ix 
μόνου τοῦ Πατρὸς ἀληθές ἐστι, καὶ φευδὲς τὸ ix 
τοῦ Yioo* Ἀ τ) ix τοῦ Ylou ἀληθὲς, xal ψευδὲς τὺ 
ix μόνου, ὡς ἅμεσα ἑναντία” ἀμφότερα γὰρ o) 
θε ιτὸν ἵστασθαι. Ποίαν ἄρα µεσότητα τὰ ῥητὰ 
δύνανται δοῦναι, ἢ ὅπερ GU cli; χόθορνον ; χό- 
θορνος y3p σὺ xal κοθόρν»» ἐπίνο-αν εἶχες, οὔτε 


1077 


REFUTATIO MARCI EPHESINI. 


1078 


Ψυχρὸς Gv, οὔτε θερμός * xal διὰ τοῦτο ἑἐμίσησέ A calidus esses; propter quod juxia Joaunem 


σε θεὸς χατὰ τὸν Ἰωάννην ἐν τῇ ᾽Απιχαλύψει, xal 
ἑξέμεσέ σε * τὸ γὰρ ἁμφοτεροδέξιον ὑπήδημα, ὅπερ 
ἐστὶν ὁ χόθορνος, ἑχατέρῳ ποδὶ ἀχρεῖόν ἑατι. Καὶ 
d) τοίνυν παρόμοιος τῇ λέξει χαὶ τῇ ἐπινοίᾳ σου 
ταύτῃ ὑπάρχων, ἀχρεῖος ἔδοξας τοῖς ἐχέφροσιν 
iv ἀμφοτέροις τοῖς µέρεσιν. Οἱ δὲ ἱεροὶ ἐχεῖνοι 
xai θεῖοι ἄνδρες τὰ ῥητὰ χαλῶς ἑἐρευνήσαντες, 
Ex τοῦ Υἱοῦ προφανῶς λέγοντα, τὸ δὲ kx µένου 
τοῦ Πατρὸς παντελῶς ἀπηγορευμένου, ἐδέξαντο 
τοὺς ἁγίους xal τὰς αὐτῶν φωνὰς, χαὶ τὴν ἕνωσιν 
λο:πὸν εἰχότως ἑπραγματεύοντο εὐσεδῶς τε καὶ 
εὐλαθῶς. 
ΕΦΕΣ. 

Καὶ 64 τι συνθέντε γραμμάτιον τοιαῦτά τινα 
: περιέχον, τὴν ἑχείνων δὲ δόξαν ὅμως χαθαρῶς 
ἐχτιθέμενον, ἑἐξαπέστειλαν αὐτοῖς, ὡς διὰ τούτου 
τὴν ἕνωσιν ποιησόµενοι. Tol, δὲ οὐκ" ἀνεχτὸν ἑδόχει 
τὸ γραμμµάτιον δέξασθαι χωρὶς ἑξετάσεως, ἀλλ ἡ 
πρὸς ἀπολογίαν αὐτοὺς προὐχαλοῦντο, xal λύσεις 
τῶν ἀμφισθητουμένων φωνῶν E» τῷ γράμµατι, fi 
τὸ οἰχεῖον δέξασθαι παρηγγύων, ὅπερ αὐτοὶ φθά- 
σαντες ἑξαπέστειλαν ἣν δὲ ἐχεῖν συμφώνησις 
παντελῆς περὶ τὸ δόγµα Λατίνων τε xoi Γραικῶν, 
καὶ ὁμολογία τοῦ xal ἐχ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον ἔχπορεύεσθαι. 

ΑΠΟΛ. 

Γραμμά-.ον ἀπέδωκαν οἱ ἡμέτεροι τὰ τῶν ἁγίων 
ῥητὰ συµδιθάζο,τες κατὰ τὴν τοῦ Μαξίμου φωνὴ», 
ὅπερ ἀπέστειλαν πρὸς τὸν ἄκρον ἀρχιερέα, πρότερον 
τοῦτο ῥητῆσαντες παρὰ τῆς ᾿Ρωμαϊχῆς Ἐκκλησίας 
ἑ(γράφως, viv. τρόπῳ γενῄσεται ὁ ὄρος, xai πῶς 
3» δόγμα iv αὐτῷ ἐγγραφήσεται ' ὅπερ ποιῄσασα 
ἁπέστειλε τοῖς Γραικοῖς’ οἳ λαθόντες ἔγνων αὐτὸ 
φανερῶς λέγον τὸ Π ιεὖμα τὸ ἅγιον xal x τοῦ Υἱοῦ. 
Εἶτ᾽ ἔγραφαν xat αὐτοὶ λέγοντες * El. xa ἔστι τὸ ἐκ 
του 1ἱοῦ ταυτὸ» τῷ διὰ τοῦ Υἱοῦ, χα) τὸ διὰ τοῦ 
Υἱοῦ ταυτὸν τῷ ix τοῦ Υἱοῦ, χαθὼς ὑμεῖς ἀπεδώ- 
χατε, 60,0; ἡμεῖς ὁμολογοῦμεν ὅτι τὸ Ἠνεῦμα τὸ 
ἅγισν ix τοῦ Πατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ ἀϊδίως ἑστίν. 'H 
Ῥωμαικὴ οὖν Ἑχκλησία οὐκ θέλησε τὸ γραµµά- 
τιον δέφασθαι χωρὶς ἐξετάσεως, dA»! ἔλεγεν. ᾿Ημεῖς 
οὐ βουλόμεθα ἔνωσιν πεπλασμένην ποιῄσασθαι, οὐδὲ 
τοὺς Γραιχοὺς θέλοµεν μεθ) ἡμῶν ἑνωθῆναι μετὰ 
αἱρέσεως xal ἁπάτης ' ἁλλ᾽ εἰδέναι βουλόμεθα τὴν 
ἐξήγησιν τοῦ γραμµατίου τούτου, πῶς xai τίυι 
τρόπῳ τὴν διά ἐννορῦσιν. Οὐδὶ γὰρ δώσοµεν τοῦτό 
ποτς, «ἣν διὰ ἑννοεῖσθαι αἰτίαν ὀργανιχὴν, ἢ 
ὑπουργιχ!ίν. Ἡ διὰ γὰρ ἴσμεν ὅτι τρισσῶς νοεῖται, 
ὁργανιχὴ, ὑπουργιχὴ, xal φυσική. El μὲν οὖν φυ- 
σικῶς νοοῦσι, διὰ τί οὗ χρῶνται xal τῇ ἐλ ταυτὸν 
τῇ διὰ δυναµένῃ; εἰ δὲ ὀργανικῶς, f) ὑπηρετιχῶς, 
ἡμεῖς τούτοις οὗ βουλόμεθα χοινωνῆσαι. Διὰ τοῦτο, 
αἰδέσιμε, ἐζήτουν ἑξήγῆσιν τοῦ Υραμμµατίου * οὗ γὰρ 
ἐέούλαντο χωρὶς ἐξετάσεως ἕνωσιν οὐδεμίαν moth - 
cag0at* xal δικαίως ' εἰ γὰρ νῦν μετὰ τοσαύτης 
ἑξετάσεως ἐγένετο, σπουδΏς τε xal ἀγρυπνίας, χαὶ 
οἱ ἡμέτεροι αὐτῇ μάχονται ἀναιδῶς, τί ἂν ἔλεγον, 
εἰ χωρὶς ἑξετάσεως ἐγεγόνει, διὰ τοῦτο ἐνήτουν 


in Apocalypsi Deus odio (1e habuit et evo- 
muit, ambidextrum enim ' calceamentum, quod est 
cothurnus utrique pedi iputilecst. Tu quoque cum 
sis voci huic quain usurpasti, et rei quam expri- 
mere voluisti, non absimilis, visus es judicio pru- 
dentum utrique parti inutilis. At vero sacri illi ac 
divini viri dicta sedulo perscrutati, in quibus dilu- 
cide asseritur, Spirilumesse ex Filio, ex solo vero 
Patre omnino rejicitur; sanctos et voces eorum ut 
germanas admiserunt; ac deinceps jure de conci- 
lianda pace pie ac religiose agebant. 


EPHES. 
ltaque libellum conscribunt, dicta fiujusmcdi 


B continentem, illorum tamen sententiam pline ex- 


ponentem ; et mittunt ad eos, quasi per illum con- 
jungendi. Verum illi nullo modo volebant libelluin 
admittere, ni prius examinaretur ; sed eos vel ut se 
defenderent, provocabant, et. solverent quae dubia 
erant in libello; vel suum, quem ipsi jam miserant, 
ab iis suscipi jubebant. Erat porro in illo perfecta 
Latinorum atqne Graecorum de dogmate consensio 
et confessio, quod etiam ex Filio procedat Spiritus 

sanctus. 


RESP. 

Libellu: nzstri dederunt, sanctorum dicta juxta 
Maximi vocem inter se conciliantes, quem summo 
pontifici miserunt ; cum a Roinana Ecclesia qu:esis- 
sent in scripto, quomoo esset conficienda definitio, 
quave ratione dogma esse in ea ponendum. Illa cum 
de 1inodo scripsisset, misit ad Grxcos ; acceptum 
illi scriptun legerunt, et eognoverunt.| ibi apeite 
dictum, Spiritum sanctum esse etiain. οχ Filio, 
Deinde scripsere et ipsi hoc pacto : Quamvis iden. 
sit ex Filio quod per Filium, et per Filium idem 
quod ex Filio, quemadmodum vos explicastis ; nos 
tamen fatemur, Spiritum ssnetuu esse a Patre per 
Filium seternaliter. Romana ergo Ecclesia libellum 
hunc noluit admittere citra discussionem ; sed 
aiebat : Nos. simulatam unionem fleri nolumus; 
neque volumus Greccs nobiscum conjungi per 
fraudem et lizeresin ; sed scire libelli liujus exposi- 
tionem, quo plane modo, et. quo sensu intelligant 
illud, per. Neque enim concedemus uuquam, pur 
illam particulam, per, significari causam instiu- 
mentariam, sive ministerialem. Siquidem scimus 
per hanc vocem, per, tria significari, instrumen- 
Um, ministerium, δὲ causam naturalem. Si ergo 
ad significanJam naturalem causam assumunt per, 
cur eliam ez nou utuBtur, qua idem valet ac per* 
Si vero ad significandum instrumentum, sive uwi- 
nisterium, nos commuvionem istorum nou susci- 
pimus. Propterea, vir revereude, quaerebant libelli 
expositionem ; nolebant enim citra disquisitionem 
conlicere quamlibet unionem ; et jure quidem op- 
timo, Nam si tanta nunc adhibita inquisitione, 
studio, ac vigilantia nostri factam unitatein impri- 


1079 


JOSEPH! METHONENSIS EPISCOPI 


1050 


denter oppugnant :. quid dicerent, si nulla esset A αὐτοὺς ἐξήγησιν εἰς τὸ γραμμάτιον. ELO" οὗ βού - 


adhibiia inquisitio? Hanc igitur ob causam quie- 
relaut sibi explanari. libellum. Quod si? Romana 
diczhat Ecclesia, nolunt. explanari libellum, nos- 
irai recipiant, in quo germanus doctorum sensus 
habetur, quod etiam ex Filio procedat Spiritus 
sanctus, Quod verum essc jam demonstravimus 


Orientalium οἱ Occidentalium auctoritate doctorum ; nec opus «est de 
' mouesg., 


EPHES. 

Multum post h:ec conteritur tenipus, nostrique 
dilationem zgre ferebant, el inopiam deplorabant, 
deque fame conquerebantur ; nau hoc etiam illis 
excogitatum erat, nulli quidquam sumptuum con- 
dictorum suppeditare, ut propterea coacti paulatim 
illis succumberent. 

RESP. 

llic te ostendam auditoribus mendacem et penitus 
desipientem, qui talia dicas. lleus tu, nec Deum 
es veritus, nec homines, ut tam illustre nieuda- 
cium proferres? Quis constituta nummum  aureo- 
rum evogatione fraudatus est? quis nostrum con- 
wistatu$ aut. conquestus cst? qui vero id fieri 
poterat przsente imperatore οἳ patriarcha et «ccle- 
*jiarum prassulibus et optimatibus et reliquis? nul- 
lam res Ίου habet probabilitatem, Si enim ita ut 
tu nunc dicis, faciuni esset, iinperator et patriarclia 
non lacuissent, sed libere palamque dixissent : 
Vultis per vim synodum ad finem perducere ; con- 
tra jus fasque hoc est. Deinde quis esurivit? quem 
afflixit inopia? quis de fame conquestus est? Non enim 
ad alimenta solum impendebatur eis pecunia, sed 
n; uito ctiam copiosior, ut suppeleret ad conficienda 
indumenta, et zonas, et vasa argentea ; atque inde 
ille iu patriar: locupletati redirent. Quomodo ergo 
dicis tu illos deplorasse el conquestos csse, nec ha- 
buisse, unde sibi alimenta coemerent? Cui vero illi 
viui attulerunt ut subscriberet, et uniretur ? Per illos 
quisque sui juris fuit. Porro mora el procrasiinatio 
non est Latinis ascribenda. Nam in actis palam 
videre licet vestram ignominiam, quod summus 
pontifex assidue vos excilaret, ut conveuniretis ad dis- 
putandum, et crebro disceplaretis, quo veritas emer- 
geret. Dicehat enim, fieri non posse ut verum repe- 


Άονται ἐξηγπθῆναι τὸ Υραμμάτιον, δεζάσθωσαν, 
ἔλεγον, τὸ ἡμέτέρον, ὅπερ λιελάµδανε τὴν ἀκηθὴ 
τῶν διδασχάλων ἔννοιαν, ὅτι καὶ Ex τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἑχπορεύεται. "Or: δὶ vou às Ok, 
ἐδείξαμεν πρότερον διὰ τῶν ᾽Ανατολιχῶν xa Δυτι- 
χῶν ἁγίων, xal οὗ yph περὶ τούτου παλιλλογεῖν. 

hac eosdem iterare scer- 


ΕΦΕΣ. 

Τρίδεται πολὺς Emi τούτοις χρόνος, καὶ ol dg- 
τεροι τὸν ἀναθολὴν ἑδυσχέραινον, καὶ τὴν πενίαν 
ὠδύροντο, καὶ πρὸς τὸν λιμὸν ἠγανάκτουν. Καὶ γὰρ 
δὴ xai τοῦτ' αὐτοῖς ἐπενοήθη, μηδενὶ μηδὲν διδόναι 
τῶν συγχειµένων ἀναλωμάτων, ἵνα ἀναγκασθέντες 
ἐκ τούτου χατὰ μιχρὺν αὑτοῖς ὑξοχύψφωσιν. 

ΑΠΟΛ. 

Ἑν τούτοις σε παραστήσω τοῖς ἀχούουαι ψεύσττν 
xai παντελῶς ἀσύνετον, ὡς τοιαῦτα λέγοντα. Αν» 
θρωπε, οὐκ Ἰδέσθης οὔτε θεὸν οὔτ' ἀνθρώπους, 
λέγων τοιοῦτον Φανερώτατον ψεῦδος; Tí; ἑστερήθη 


, *&V τεταγµένων χρυσίνων; τίς &o' ἡμῶν ἑλυπή- 


θη, ?| ἠγανάκτησεν, πῶς γὰρ ὤφειλα τοῦτο Ὑενέ- 


. σθαι παρόντος βασιλέως, xai πατριάρχου, καὶ ἂρ- 


χιερέων τε xal ἀρχόντων, xal τῶν Χοιπῶν ; Qix 
ἔχει λόγον γενέσθαι τοιοῦτόν τί ποτε. El Υὰρ hv 
ποῦτο 8 σὺ λέγεις νῦν, ὁ βασιλεύς τε xal à πατρ'- 
άρχης οὐχ ἐσιώπησαν, ἁλιὰ Ππαῤῥησίᾳ εἶπον àv, 
ὅτι Big θέλετε συμπερανθῆναι τὴν σύνοδον * τοῦτὸ 


C οὗ νόμιμον. Εἶτα τίς éxzlvaos; τὶς διὰ τὴν πενίλν 


ἐλυπήθη; τίς διὰ τὸν λιμὸν ἠγανάχκτησεν; οὗ yip 
µόνον τὰ πρὸς τροφὰς ἑλάμδανον χρήματα, ἀλλὰ 
πολλῷ πλείω, ὥστ) ἔχειν ποιεῖν xat ἐνδύματα, xal 
ζώνας, καὶ σχεύη ἀργυρᾶ, κἀχεῖθεν εἰς viv πατρ 0a 
ἐπανέστρεψαν πλούσιοι. Πῶς σὺ λέχεις, ὅτι t γανά- 
κτουν, χαὶ ὠδύροντο, xal οὐκ εἶχον ἀγοράσαι βρύ- 
pata; Εἶτα τίνα ἑθίασαν ὑπογράψαι, fj ἑνωθῆναι: 
Πάντας ἀφΏχαν χυρίους τοῦ ἑαυτῶν θελήµατος. Ei 
δὲ τριθὴ τοῦ καιροῦ καὶ ἀναθολὴ Υέχονεν, οὖκ ἀπὸ 
τῶν Λατίνων ἐγένετο Φαίνεται yàp £v τοῖς Πρα- 
χτικοῖς fj αἰσχύνη ὑμῶν, ὅτι ἀεὶ διήγειρεν ὑμᾶς ὁ 
ἄχρος ἀρχιερεὺς ἔρχεσθαι εἰς τὰς διαλέξεις, xal 
συνεχῶς τὰς διαλέξεις ποιεῖν, ὅπως εὑρεθῇ ἡ ἁλί- 
θεια * xal γὰρ ἔλεγεν * Οὐ δυνατόν ἐστιν εὑρεθΏναί 


riatur, nisi disputando. At vos probra timentes (quae D ποτε τὴν ἀλήθειαν, εἰ μὴ ἐν τῇ διαλέξει. ᾽Αλλ Og: 


quidem prztereo, nationis honori consultum volens, 
«ued sim et ipsc gentis et ritus ejusdem) nolebatis 
e spu^ave ; et nuue synode et. paci Ευο]οσί invi- 
dcntes hujusmodi verba eructatis, 


EPHES. 

Quid plura?nou destiterunt salutis et religionis sue 
proditores omucm movere lapidem, doncc synodo 
congregata effecerunt, ut Latinisuus palam eruimpe- 
rct, przsidentibus imperatore et patriarcha , et des- 
pota illis assideute. Cum enim protulissent. in me- 
dium dicta, 00 Latinis fa:ere videntur, tuo). ex 
illorum ipsorum doctoribus, tum de maguo Cyrillo, 
j"g»a mecum prius conserla, codeique tempore 


φοθούμενοι τὴν αἰσχύνην, fiv οὐ λέγω διὰ «bv τοῦ 
γένους τιμὲν, ὅτι τοῦ αὐτοῦ γένους xai ἔθνους κἀχὼ 
ὑπάρχω, οὐχ ἐθούλεσθς διαλέγεσθαι ᾽ χαὶ-νῦν qo 
νοῦντες vi) συνόδῳ καὶ τῇ εἰρήνῃ τῆς Ἐχκλησίας 
τοιαῦτα ἐρεύγεσθς. 

ΕΦΕΣ. 

Τί δεῖ πολλὰ λέχειν; οὐχ ἐπαύσαντο πάντα λίθον 
χινοῦντες οἱ τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας xal εὐσεδείας 
προδόται, µέχοι διεπράξαντο σνυναγαγόντες τὴν 
σύνοδον ἐχρῆξαι τὸν Λατινισμὸν el; τὸ φανερὸν, Ba- 
σιλέως τε xal πατριάρχου προχαθη ένων, xol τοῦ 
δεσπόςου τούτοις συνεδριάζοντος. Τὰ γὰρ δοχοῦντα 
συνηγορεῖν τοῖς Λατίνοις ῥητὰ προαγαγόντες εἰς 
μέσον Éx τε τῶν διδασκάλων αὐτῶν ἐχείνων, καὶ τοῦ 


1681 


RRPUTATIO MARCI EPIIESINI, 


1033 


μεγάλου Κυρίλλου, πρότερον &pol διαμαχςτάμεναι, A subinde iusuljaienibus mihi per sophismata pro- 


xai κατὰ ταυτὸν ix διαδοχῆς ἀλλήλων ἐπιπηδή- 
σαντες ἰταμῶς τοῖς σοφίσμασιν, οὕτως ἠρώτων τὴν 
σύνοδον, Άντινα γνώμην ἔχουσι περὶ τῶν ῥητῶν 
ixzivov, xal εἰ τὸν Υἱὸν αἴτιον ποιοῦσι τοῦ [ νεύ- 
τος. 
AUOA. 

Αὕτη ἡ σύνοδος γέγονε μὲν ἰδίᾳ χαὶ pustixo;, 
συνηγµένων τῶν ἀνατολικῶν τε xai ἡμετέρων pó- 
vov, προκαθηµένων, ὡς qii, τοῦ τε βασιλέως xal 
πατριάρχονυ, xal ἁπλὼῶς πάντων τῶν ἀνατολικῶν 
ἀρχιερέων. Συνῆξε δὲ ταύτην ὁ ἀοίδιμος βασιλεὺς 
ἐχεῖνος εἰς τὸ τοῦ πατριάρχον ταμεῖον, διὰ τὸ ἆσθε - 
νεῖν ἐχεῖνον, οὐκ εἰς τὸ ἐχρῆξαι ὡς ἀαέδειαν, χαθὸ 
σὺ ἡγῇ, τὸν Λατινισμὸν, ἁλλ᾽ εἰς τὸ ἀπολεῖξαι τὴν 
εὐσέθειαν εἰς τὸ φανερόν εὐαεθεῖς μὲν γὰρ οἱ Aa- 
τῖνοι, οὐχὶ δὲ ἀσεθεῖ. * ἐν T] ἐδημηγόρησεν ὁ βασι- 
ὰεὺς πρὸς ὑμᾶᾷς πάντας, ὀνειδίζων δῆθεν ὡς ἀμε- 
λοῦντας τοῦ θείου τῆς ἑνώσεως ἔργου, xal ῥαθύμως 
àv ἀλλοδαπῇ τὸν καιρὺν διατρίδοντας, εἰπών * 

Δεσπόται ἀρχιερεῖς, τί ποιοῦμεν εἰς τὴν Ἱταλ .ν 
τοσοῦτον χαιρὸν, xat οὐ σπουδάνοµεν ἰδεῖν τὸ ἑέλος 
ταύτης τῆς ὑποθέσεως;, Ορᾶτε, χαὶ προσέχετε, 
µήποτε λάθωµεν καὶ ἁποτύχωμεν τούτου τοῦ ἀγα- 
θοὺ. 'Ev& βασιλεὺς Gv τῇ χάριτι -οῦ χρἰααντός µε 
8:00 o)x ἀφείλω δοῦνα: τῷ θεῷ λόγο», ὥσον Duct * 
τὸ γὰρ χρέο; τοῦ βασιλέως ἐστιν ὑπεραστίζειν τῆς 
ἀποράσεως τῖς συνόδου. Ὑμεῖς ἐστε ποιμένες τῆς 
Ἑκχλησίας * πρὸς ὑμᾶς οἱ Χριστιανοὶ πάντες ἄφη- 
ρ.σιν, ὡς Ἰγήτορας τῶν ψυχῶν αὐτῶν * ὑμεῖς ὀφεί- 
λετε ἀποδοῦναι λόγον τῷ Bei ὑπὲρ τῶν ψυχῶν αὖὐ- 
τῶγ. Οὐχοῦν βλέψατε χαλῶς  σχέφασθε τὸ δίχαιον 
καὶ τὸ τῷ θεῷ ἀρέσκον. Ἐνταῦθά slot δύο τρόποι 
μεγάλοι καὶ ὄλεθροι ἐπιχίνόννοι, ἑνώσεώς τε xal 
διαστάσεω;. Ἔστι μὲν ὁ κίνδυνος, ἐὰν ἡ ἄνωσις 1] 
xa^) καὶ ὀρθόδοξος, καὶ ἡμεῖς πλανγθῶμεν μὴ δέ- 
ξασθαι αὐτὴν * ἔστι δὲ΄/κίνδυνος διαιρέσεως, ἐὰν μὴ 
ἀιαιρεθῶμεν διχαίως. Διὰ τοῦτο σχέφασθε τὸ κρεῖτ- 
τον xai συμφέρον. Δότε γνώµας μὴ βλαπτούσας τὰς 
ὑμετέρας Ψυχάς, Ἡ yàp ἕνωσις τῶν Ἐκχλησιῶν 
ἁγία ἐστὶν, εἰ µόνον ἐπ εὐσεθείας, Ἱ διαίρεσις 
πάλιν φρικτή t6 ἐστι xal λέγεται. Ὥστε ἐὰν μὴ 
ἐνωθῶμεν εὐσεθῶς, βλάψομεν τὰς ἡμετέρας ψυχάς * 
ἐὰν δὲ διαιρεθῶμεν ἀδίχως, πάλιν ταυτὸ πεισόµεθα. 


C 


caciter factis, itia synodum ipterragabanut : quil- 
nam sentirent de dictis illia, et si Filium Spiritus 
causam faterentur. 


RESP. 

Synodus bac facia est privatim et. secreto, can- 
venientibus tantum nostris Orientalibus, presiden- 
tibus, ut ais, imperatore et patriarcha, et summa- 
Um coactis omnibus Orientis prssulibus, Hanc .. 
porro convocavit celeberrimus ille imperator in - 
patriarche domicilium, quod is smgrotaret; non 
ut erumperet Latinismus, boc est, ut tu quidem 
putas, impietatem, sed ut vocaret pietatem in lu- 
ceu ; neque enim Latini impii sunt, sed pii. In qua 
imperator ad vos omnes habuit concionem, expro- 
breas scilicet socordiam, quod divinum opus con- 
ficiendz pacis negligeretis, tempusque oscitamter 
in peregrinatione eonsumeretis; bis veibis usus : 

Domini praesules, quid tandiu moramur in Italia, 
el non properamus videre finem liujus negotii f Vi- 
dete, et animum attentius adjicite, ne nos latenter 
boc bonum effugiat. Mihi, cuni Dei beneflcio, qui me 
unxit, imperator sim non est tanta. Deo reddenda 
r3L0, quanta vobis. Imperator sane debet pro de- 
creto synodi propugnare : 24 vos estis pastores Ec- 
clesig. In vos Christianorum omnium conjeeti sunt 
oculi utpote animaruim suarum ductores. Vos Deo 
pro animabus eorum rationem estis daturi. Evigilate 
ergo; exquirite quod justum est et Deo plaeitum. Due 
nobis proposit sunt viae, duoque periculosa praeci- 
pitia, conjunctionis et dissidii. $i conjunctio bonaest 
et orthodoxa, periculum est, ne decepti nosillam rc- 
jicíamus : imminetetiam periculum in dissidio,si jure 
non disjungamur. Quapropter expendendum vobis est 
quid praestet, quidve conducat. Dicite sententias, qu.e 
vestras animas non ladanL; nam Ecclesiarum unitas 
sancta est, dum fiat cum pietate ; disjunctio rursus ct . 


' estet dicitur liorrenda res; uL $i pie noa conjungamur, 


simus animas nostras lzesuri; si vero injuria disjun- 
gamur, rursus in idem recidumus. Considerate igitur, 
quid agendum. Nostis, scliisma Eccles.arum quantum 
attulerit malui ; ex eo enim teinpore, quo ortum est, 


Aot ὃν βλέπετε, τί μέλλει γενῄήσεαθαι. Flove yàp, D Latini a Grecis, et Grzci pariter a Latinis habentur 


630v χακὸν τὸ σχίσμα Ἐκκλησιῶν ἐποίησεν * àg' 
οὗ γὰρ ἐγένετο ἕως τοῦ νῦν, οἱ Γραιχοὶ τοὺς Λατί- 
νους χύνας ἡγοῦνται, xal οἱ Λατῖνοι ὁμόίως τοὺς 
Γραιχοὺς. Οἶμαι γ.ῦν, ὅστις δι ἀνθρωπαρέσχειαν 
ἑ μποδίσει τὴν 823667, xt; Εκκλησίας ἕνωσιν, χείρω 
τόπον ἔξει τοῦ Ἰούδα, 'AX)! ὑμεῖς, Πατέρες αἰδέ- 
σιµοι, αχέφᾶσθοε τὸ δίχαιον τὸν too. Ozo2 φόδθον πρὸ 
ὁοὐαλμῶν ἔχοντες. Mh θελήσητε διὰ πρόσχαιρον 
ὅδ αν f, τοῦ ἐνὸ; μέρους fj τοῦ ἄλλου βλάψαι τὰς 
ὑμετέρες ψοχὰς xal τὸ αἷμα τῶν ἐπιλοίπων Ἆρι- 
στιανῶν, τῶν εἰς ὑμᾶς βλεπόντων ὡς ποιμένας xot 
ἡγ-υμένους αὐτῶν. Ταῦτα ἀγούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς, 
μιᾷ φωνῆ πάντες εἶπον ' "ὐστις ἐμτοδίσει την 
«ὐσεθῆ τῶν Ἀριστιανῶν ἕνωσιν, ἕστω ὑπὸ ἀνάθαμα, 


ut canes, ltaque existimo, si quisad aucupandam ho- 
minum gratiam obstiteri! pize unitati Ecclesize, dete- 
riore loco huuc fore, quam sit ipse Judas, At vos, ve- 
nerabiles Paires, quod justum est perpendite, Dei 
tímorem habeutes pra oculis, Nolite ob temporanea 
alterutrius partis gloriam damno afficere animas ves- 
tras, et reliquorum Christianorum sanguitiem, qui 
in vos ut pastores el duces suos intuentur. His au- 
Mitis praesules omnes ura voce diserunt : (Quisquis 
impedimento fuevit, quominus pia Cliristianoruin 
unitas Qat, esto auatlieimati subjectus. Atqu. ita suam 


, unusquisque disait sententiam, prout euique visum 


cst, sacro primum exordiente patriarcha. Unus au- 
tein ex iis qui synodo aderant, sanctimonia prxditus 


1083 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


fo8l 


et viriute : AZquum est, inquit, sanctorum nostro- A Kal οὕτως Eboxav γνώµας ἕχαστος αὐτῶν ἀπὸ στό 


rum dicta inter sese conciliare, nam ea concordànt ; 
quandoquidem in ipsis idem locutus est Spiritus,nec 
est discrepantia; nosque cum Ecclesia Romana 
conjungi. Quando et tu respoudisti : Latinos non 
solum esse schismaticos, sed etiam haereticos ; 
proinde conjunctionem cum: illis nullo modo esse ad- 
mittendam, nisi e Symbolo additamentum ejiciant, 
et Symbolum eodem quo nos modo fateantur. Quod 
ubi Nicenus pr:esul audivit, his verbis tibi occurit : 
Ergo qui Spiritum sanctum etiam ex Filio asserunt 
bzeretici sunL ? tu vero confestim respondisti, Etiam ; 
et ille: Deus, propitius mihi sis; sxncti etiam. qui 
boc dicunt, haeretici sunt ? Muta fiant labia, quz 
loquuntur adversus sauctos. Tumque sententias 


µατος, ὁ μὲν οὕτως, ὁ δὲ οὕτως, ἀριάμενοι ἀἁ κὺ τοῦ 
[εροῦ πατριάρχου. "O8cv εἷς ix τῆς συνόδου ἅγιω- 


σύνῃ κεχοσµηµένος xal ἀρετῇ, ἔφη  Δἰχαίον ἔστι 


συµδιδάσαι τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων ἡμῶν, ἐπεὶ σύμφωνά 
εἰσι * τὸ γὰρ αὐτὸ Πνεῦμα ἐλάλησεν ἐν αὐτοῖς, tal 
οὐχ ἔστι διαφωνία, χαὶ ἑνωθηναι ἡμᾶς τῇ τῶν "Po 
µαίων Ἐκχχλησίᾳ. «Ἐνθ' ἀπεχρίθης xai cà λέγων, 
ὅτι οἱ Λατῖνοι οὗ µόνον εἰσὶ σχισµματικο), ἀλλὰ αὶ 
αἱρετικοί * διὸ οὐδὲ πρέπει ὅλως ἑνωθῆναι αὐτοῖς, 
εἰ μὴ ἐχθάλωσι τὴν προσθήχην ἀπὺ τοῦ συµθόλου, 
xat ὁμολογήσωσι τὸ σύμδολον ὡς xat ἡμεῖς. Τοῦτο 
ἀχούσας ὁ Νικαίας ἀρχιερεὺς ἀντέφη σοι’ Καὶ λοι- 
πὸν οἱ Χέγοντες, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅχιον xal ἐκ τοῦ 
Υἱοῦ, αἱρετικοί eiat; Καὶ εὐθὺς σὺ ἀπεχρίθη», 


protulit Orientalium dectorum, et legit. universae D Nat * χἀχεῖνος, "Dec, got, θεέ. καὶ οἱ ἅγιοι οἱ 


synodo, nunquam a te visas vel cognitas ; sola quip- 
pe tibi nota erant, quz scripsit Cabasilas et Pala- 
mas. Patres autem inspectis Orientalium doctorum 
sententiis, lectisque etiam Occideutalium dictis, ut 
hec illis consentanea esse compererunt, omnes 
perspecte jam veritati se dediderunt. Iniquum 
quippe est osteasa luce oculos claudere. laque tule- 
punt sententias, sanctorum dicta secuti ; ei conf-ssi 
sunt Filium juxta Graecos quidem csse causan, jux- 
ta Latinus autem principium productionis sancti 
Spiritus 3116 ut Patrem. 

τοῖς τῶν ἁγίων ῥητοῖς, xal τὸν Υἱὸν EBuxav εἶναι 
&lvous ἀρχὴν τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματο; ἐχπορεύσεως 

EPIIES. 

Illi vero de dictis nihil se dubitare responderunt, 
quin germana doctorum sint, cum de hoc fidem 
iis faceret epistola sancti. Maximi : causam vero 
Spiritus Filio tribuere major certe pars nvllo mo- 
do volebant, quod ita statueret et ipse sapiens 
Maximus. 

RESP. 

De dictis non dubitabant a:ipiius, quod illa inter 
56 coosenlire jam cerluin esset, utpote germana 
doctorum; quodque perspectum laberent, jam olim 
in Ecclesia Itomana vigere lianc sententiam. Nam 
sanctus Maximus, qui fuit ante sextam synodum 
ccumenicam, testatur. Ecclesiam Romanam per id 
lempus ita cantare ; et consona dicentes: profert 


λέγοντες τοῦτο αἱρετιχοί εἰσιν; "Άλαλα γενηθήτω 
τὰ χείλη τὰ λαλοῦὔντα χατὰ τῶν ἁγίων. Καὶ οὕτως 
προσήνεγχς τὰ ῥητὰ τῶν ἀνατολιχῶν διδασχάλων, 
καὶ ἀνέγνω πἀσῃ τῇ συνόδῳ * ἃ σὺ οὐδέποτε ἔγνως 
ἡ οἶδας, ἀλλ fj τὰ τοῦ Καθασιλᾶ τε καὶ Παλαμδᾶ. 
Ἰδόντες δὲ οἱ Πατέρες τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων τῶν ἄνα- 
«ολιχῶν, χαὶ ἀναγνώσαντες xal ix τῶν ὄντεχῶν διδα- 
σχάλων, xal εὑρόντες αὐτὰ συμφωνοῦντα ἐχείνοι:, 
ἐπείσθισαν ἅπαντες τῇ ἀληθείᾳ ἀναφανείσῃ * οὗ 
γὰρ δίκαιον τοῦ φωτὸς δειχθέντος χαμμύειν ti 
ὄμματα. Καὶ οὕτως ἔδωχαν γνώµας ὁμοφωνοῦντες 


χατὰ μὲν τοὺς Γραικοὺς αἰτίαν, χατὰ ^ δὲ τοὺς Ac 
ὥσπερ. xaX τὸν Πατέρα. 


ΕΦΕΣ. 

Περὶ μὲν τῶν ῥητῶν οὖκ ἀμφιδάλλειν ἔφασαν, tl 
γνήσια τῶν διδασχάλων riz, παρὰ τῆς ἐπιστολῆς 
τοῦ θείου Μαξίμου τοῦτο πιστούµενοι * τὴν αἰτίαν 
μέντοι τοῦ Πνεύματος τῷ Yip διδόναι παντελῶς 
ἀπηγόρευσαν oi ve πλείονες * οὕτως Yàp xaX € 
σοφὸν διορίζεσθαι Má&tpov. 

ΑΠΟΛ. 

Περὶ τῶν ῥητῶν ἔτι οὐκ ἀμφιδάλλοντες σαν, 
ἐπειδὴ ἔγνωσαν αὐτὰ συμφωνοῦντα ἀλλήλοις, à; 
γνήσια ὄντα τῶν διδασχάλων * καὶ ὅτι ἔγνωσαν, ταῦ: 
την τὴν δόξαν εἶναι ἓν τῇ Ῥωμαῖϊχῇ Ἐχκλητίᾳ wp 
παλα.. 'O γὰρ ἅγιος λίάξιμος πρὸ τῆς ἕχτης ὢν 
οἰκουμένικῆς συνόδου, μαρτυρεῖ τῇ Ῥωμαϊκῇῃ Ἐκ 
Χλησίᾳ τοῦτο ἁδούσῃ, xai συμφώνους Ev τούτῳ προ- 


Ro:nanos Patres, et prasterea Cyrillum Αἰεκαπάτί- D χκοµίζει' Ῥωμαίους Πατέρας, ἔτι γε μὴν καὶ Κύὺ- 


num. Quod vero ul validissimuim objicis, est quod 
23it Maximus, Patres illos demonstrasse non esse a 
se affirmatum, Filium esse causam ; sed illum de- 
notatum, quod per ipsuin procedat : boc. enim tu 


ais et istos nunc reformidautes, dicta quidem ap- - 


probasse et ipsos exemplo Max mi, causam vero 
Filio tribuere nullo modo «voluisse majorem par- 
tem. Nos vero ad hxc etiam respondebimus pau- 
cis ; Sancti Maximi dictum ita intelligitur, Non 
putat ipse Filium esse causam Spiritus priucipaleim 
ct primordíalem, aut principium sine pritucipio, 
Sive causam absque causa; hoc enim soli inest 
Patri, haudquaquam Filio, siquidem quod habet 
Filius, acceptum Labet a l'atre, a. quo etiam est. 


piov τὸν ᾿Αλεξανδρείας. Τὸ. δὲ loyupóttpós» ov» 
τῶν λόγων ἑἐστὶν, ὡς οὐχ αἰτίαν ποιοῦντας τὸν ΥΏν, — 
ἔφη Μάξιμος, aod; αὐτοὺς ol Πατέρες ἐχεῖνοι ἁπέ- 
δειξαν, ἁλλ᾽ ἵνα «b δι αὑτοῦ προϊέναι δηλώσωσι : 
τοῦτο γὰρ καὶ οὗτοι νῦν, ὡς φἠς, δειλιάσαντες τοῖς 
μὲν ῥητοῖς συνεφώνησαν xai αὐτοὶ χατὰ τὸν Μάξι- 
pov, τὴν δὲ αἰτίαν τῷ Yl διδόναι παντελὼς ἁπῃ- 
γόρευσαν ol γε πλείονες αὐτῶν. 'Βμεῖς δὲ xal πρὺς 
ταῦτα ὀλίγα ἐροῦμεν * ὅτι τὸ τοῦ αξπτοῦ Μαξίμου 
οὕτω νοεῖται, ὡς οὐχ ἀρχοειδῶς οὐδὲ προχαταρτικῶς 
αἰτίαν τὸν Yibv εἴναι νοµίτει τοῦ Πνεύματος, οὐδ' 
épyhv ἄναρχον, o06' αἰτίαν ἀναίτιον * τοῦτο γὰρ τῷ 
Πατρὶ µόνῳ πρόσεστι, τῷ δὲ Υἱῷ οὐχ οὕτως, ἀλλ 6 
ἔχει 6 Yibc, παρὰ τοῦ Πατρὸ; Ἰαδῶν ἔχει καὶ αὐτὸ 


1085 


REFUTATIO MARCI ΕΓΠΕΡΙΝΓ. 


T086 


τὸ εἶναι. "Ole εἰ λέγοιτο καὶ ὁ Ylbz αἰτία xoi ἀρχὴ À Quare ut Filiusquoque dicatur causa οἱ principium 


τοῦ ἁγίου Πνεύματος, x τοῦ Πατρὸς τοῦτ) ἕλαθε - 
δυνάµεθα γὰρ xal ἡμεῖς εἰπεῖν κατὰ τὸν ἓν Ὀξολογίᾳα 
μέγαν Γρηγόριον. Ἡ ἐκ τῆς αἰτίας αἰτία, τὸ Ex τοῦ 
φωτὸς φῶς, ὁ ἐκ θεοῦ θεὸς, ὥσπερ ἑἐχεῖνός φησιν, 
Ἡ ἐκ τῆς ἀρχῆς ἀρχή. "Ὥστε εἰ καὶ ὁ Υἱὸς αἰτία 
λέγεται, ἀλλ' οὐχ ἀφ᾿ ἑαυτοῦ ἀρχοειδῶς, ἀλλ᾽ Ex τοῦ 
Πατρὸς μὲν ἀρχοειδῶς, διὰ τοῦ Υἱοῦ δὲ xal Ex. τοῦ 
Yloo ὣς διὰ τοῦ Υἱοῦ. Καὶ τοῦτό ἐστιν 6 φησι Μά- 
ξιµος * οὐχ αἰτίαν ἀρχοειδῆ τὸν Υἱὸν ποιοῦντας τοῦ 
Πνεύματος σφᾶς αὐτοὺς ἀπέδειξαν, ἀλλ’ ἵνα τὸ δι 
αὐτοῦ προϊέναι δηλώσωτι. Καὶ οὗτοι οὖν οὕτω νοή- 
σαντες δοῦναι τῷ Υἱῷ τὴν uh προχαταρτιχὴν αἰτίαν, 
χαλῶς χαὶ εὐσεθῶς ἐποίησχν. Καὶ γὰρ οὐδ ἡ μεῖς 
λέγομεν ἀρχοειδη f| προχαταρτικὴν τὸν Ylbs αἰτίαν 
τοῦ Πνεύματος, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ Πατρὸς ὡς πρώτης &p- 
χῆς ἀνάρχου χαὶ ἀρχοειδοῦς, kx τοῦ Υἱοῦ δὲ xa διὰ 
τοῦ Ylou ὡς δι᾽ αὐτοῦ ἐκ τοῦ Πατρός. Καὶ ὀῦτω πι- 
στεύοµεν, καὶ γενναΐως κηρύττομεν. 


ΕΦΕΣ. 

Αλλ’ ot. τολμηροὶ τὴν δυσσέδειαν, χαὶ ὅσοι τού- 
τοις παρὰ τὴν ἀρχῖν Ἰκολούθησαν, ἐπαγγελίαις 
λαμπραϊς ὑπαχθέντες χαὶ ὅόµασιν, γυμνῇ τῇ xeqa- 
λῇ τὸν Υὸν ἀπεφήναντο τοῦ Πνεύματος αἶτιον * à 
μηδ᾽ kv τοῖς τῶν Λατίνων ῥητοῖς εὕρηταί που φανε- 
ρῶς xelpevov. 

ΔΠΟΛ. 

Οὐ τολμηροὶ τὴν δυσσέβειαν, ἁλλ᾽ εὐλαθεῖς τὴν 
εὐσέξειαν Ίσαν ἐχεῖνοι, οὓς σὺ συχοφαντεῖς. Οὐ γὰρ 
ἐθουλήθησαν δια μεῖναι xci ἔτ, τῷ σχίσματι xal τῇ 
xaxla διαιροῦμενοι τῶν ἀδελφῶν xai τῆς Ἐκνχλι- 
σίας. οὐδ' σαν οὕτω μωροὶ ἀρνήσασθαι τὴν ἁλή- 
Octav, ὃς ἐστιν ὁ Χριστὸς, ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώς 
πων. Διὸ χαὶ γυμνῇ τῇ χεραλῇ ἀνεχήρυξαν, Ex. τοῦ 
σχότους τῆς χαχίστης προλήφεως ἀνανήφαντες, χαὶ 
πρὸς τὸ τῆς ἀληθείας que ἀνεχλήθησαν, ok χάτω 
χείµενον ἐλεεινῶς χαταλιπόντες μετὰ τῶν ἀπ) αἱῶ- 
vog ἁ πάντων σχισματικῶν εἶναί σε. Οὐχ ὑπαχθέντες 
6k δώροις τε xo! ἐπαγγελίαις, ὡς σὺ φᾗς, ἁλλὰ 
φοθηθέντες τὸν ἀλάθητον ὀφβαλμὸν, ὃ ἔγνωσαν δ(- 
"καιον, ὡμολόγησαν. "Orr δὲ οὐχ εὕρηται 6 YU 
αἴτ.ος τοῦ Πνεύματος ἐν τοῖς τῶν Λατίνων ῥητοῖς 
φανερῶς κχείµενον, ἑἐδείξαμεν πρύτερον, τὰ ῥητὰ 


έντες τῶν δυτιχῶν διδασχἀλων. Οὐχ οἴδα δὲ, εἰ p 


vai ἄλλως σὺ νοεῖς τὸ εἶναι αἴτιον τοῦ Πνεύματος, 
ἄλλως τὸ ἐξ αὐτοῦ ἑχπορευόμενον, Ἐγὼ δὲ ὅταν 
ἀχούσω, Παρὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ εἶναι ἔχει, χαὶ παρ) a. 
«o0 ἐχπορεύεται, τὸ αὐτοῦ αἴτιον ἐννοῷ * εἰ δὲ ὅλ- 
λο iati τὸ εἶναι ἔχειν παρ) αὐτοῦ. ἄλλο δὲ τὸ εἶναι, 
αἴτιον, δεῖξον σὺ τοῦτο, κχὶ ἡμεῖς σινήσορα» ἀλλ 
οὗ δυνλσῃ τοῦτο δεῖξαί ποτε, ἁλλὰ µάτην πτερνγ- 
ζεις πολλὰ χάµνων. 


ΕΦΕΣ. 
Τούτοις δὲ καὶ ὁ πατριάρχης ἐπεφηφίσατο, προ- 
διεφθαρµένος Ίδη xal αὑτὺς ὁ τάλα;, xal ἅμα δ.γῶν 


(1) Orat. in Nativit, Domini. 


Spiritus sancti, hoc a Patre accepit. Possumus 
quippe nos etiam exemplo magni Gregorii Theo- 
logi dicere (1) : Causa de causa, lumen de lumine, 
Deus de Deo; sicut ille dicit : Principium de prin- 
cipio. Etsi ergo Filius vocatur causa, non tamen a 
se originaliter, verum ex Patre quidem principi- 
aliter; per Filium vero ct ex Filio utpote per 
Filium. Et hoc est, quod ait Maximus, ostensum 
esse ab illis, se non asserere Filium causam Spi- 
ritus principalem, sed significare voluisse, quod 
per ipsum procedat. lta igitur οἱ isti hoc sensu tri- 
buentes Filio causam non primordialem, recte et 
pie fecerunt. Nam neque nos dicimus F.lium prin- — 
cipialem scu primordialem Spiritus causam, sed 
ex Patre, utpote primo principio a nullo principio, 
et principali ; ex Filio autem et per Filium, ut per 
ipsum ex Patre. lta credimus, et intrepide prz- 
dicamus. 


EPHES. 

Verum qui ad impictatem audaces erant, qui- 
que illos a principio secuti sunt, amplis pollicita- 
tionibus et muneribus pellecti, nuda fronde Filium 
Spiritus causam pronuntiarunt ; quod ne in ipsis 
quidem Latinorum dictis ita disertis verbis repe- 
ritur expressum. 


RESP. 

Non audaces ad impietatem, «sed religiosi ad 
retinendam pietatem erant illi, quos tu calumniaris ; 
noluerunt enim deinceps in schismate et. perversi- 
tate persistere, secernendo se a fratribus et ab Ec- 
clesia ; nec adco stolidi erant, ut. veritatem, qu:e 
Christus est, coram hominibus negarent : et prop- 
terea nuda fronte palam pronuntiarunt, a tenebris 


pessimz illius, quam presumptam animo babebant 


opi:ienis se recolligentes, et ad veritatis lucem 
revocati ie. miserabiliter humi jacere relicto, ut 
Socios haheres omnes qui jam usque ab initio facere 
schismatici, Nec vero, υἱ ais, peliecti sunt. illi 
prowissis ac muneribus, sed timore permoti illius 
oculi, quem latere nihil. potest, confessi sunt 
quod «equum esse cognoverunt, Quod vero ais, noo 
reperiri in Latinorum dictis aperte expressum, 
Filium esse causam Spiritus, jam ostensum a nobis 
est, ubi occidentalium doctorum sententias expo- 
suimus. Nescio porro, an penes te differat, essc 
causum Spiritus, et ab co procedere. Ego certe 
cum audio locutiones illas, MHabet esse a Filio. et 
ab eo procedit ; causam ipsius iutelligo. Si vero 
aliud. est, ab {ο exsistere, et aliud causam esse, 
proba tu. hoc, et nos tacebimus : at nunquam id 
poteris ostendere, sed conaris tantum frusira volare 
multum Liborans. 


ευῃς». 


Quorum sententiam ipse quoque patriarcha 
SCeutus est, quod csset jampridem ct ipsc miser 


1091 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


108$ 


corruptas, simul vero discessionem inde sitire; Α τὴν ἐχεῖθεν ἁπαλλαγὴν, εἰ xa τὸ χρεὼν αὐτὸν 


quamvis eum 3d mortem «debitum fatale compel- 
leret. 
RESP. 


Sacer patriarcha primus dixit sententiam, sanc- 
los orientales eongruere cum occidentalibus ; hune 
deinde secuti sunl. reliqui przstantissimi viri : qui 
8i esset in vita, tu nec diceres nec ageres talia; 
sed nec auderes ipsum vocare jampridem corrup- 
lum, ej vel ipsam nudam ejus umbram conspi- 
ceres, Is enim non metu, vel studio gloriz, nec 
discessum inde sitiens sacram optabat Ecclesi:e 

» Unitatem ; sed quia re ipsa peractum vidit, quod 
multi ante. illum patriarche videre cupierunt, ct 
non viderunt. Vidit enim pacem Ecclesiz, membra 
dominici corporis conjuncta ; exsultavit spiritu, et 
cum devotione subscripsit, confessus Spiritum 
sanctum etiaw ex Filio, purgationem animarum, 
Romanum pontificem omnium sacerdotum caput : 
atque ita positis genibus oravit, sublatisque in 
celnm manibus Deo gratias egit ; sicque sanctam 
suam animam reddidit, Tu vero, qui impudenter 
illum et qui cum illo fuere, calumniaris, non ita, 
sed una cum anistercore animam efflasti : testatur 
lioc tiniversa Constantinopolis. Ita Dei novit justitia 
expendere unumquemque ex file quam habet sicut 


olim Arium; qui nomen a furore traxit ; nam ille 


viscera deorsum, tu stercus per os egessisti. 
EPHES. 


Ego vero cum scriptam haberem sententiam, ϱ 


fideique pariter meas confessionem : namque ita 
prius constitutum erat, ut suam unusquisque sen- 
tentiam scriptam traderet : ut vidi illos magna jam 
. propensione animi ferri ad conciliandam pacem ; et 
eos qui mecum antea stabant, modo cum illis cor- 
ru'sse; nullam vero prorsus fieri scriptorum meu- 
tionem ; meam οἱ ipse scripturam tenui; ne si 
illos irritassem, certum in periculum me commit- 
terem. 


RESP. 


Constitutum sane prius erat, ut suam unus- 
quisque confessionem traderel scriptam, antequam 
visa essent dicta sanctorum *. verum iis cognitis a4 
ea se conformaverunt, nee opus erat amplius con- 
fessiones dare scriptas, cum sancti per sua dicta 
pluna omnia facerent. Propterea nemo scriptam 
dedit ibi sententiam, sed pauci quidam pronun- 
tiaruut exordiente imperatore, et primis quatuor 
aut quinque, reliqui cum rudes essent litterarum 
de sanctorum dictis tantum tulere. sententiam. Tu 
porro scriptam habens tuam. confessionem, hzre- 
scon et. garrulitatis plenam, illam non obtulisti, 
U mens ne honoris loco risum moveres : et vidisti 
€os, qui tecum antea jacebant in profundo infero- 
rum, viriliter sesc crigerc, et resipiscentes schisma 
deponere, pieque pervenire ad vinculum pacis, et 
studiose properare ad sacram Ecclesi: unitatem : 
uec ferrc. porcras, illos. quidem fieri vocarique 


cuvfj)auve πρὸς τὸν θάνατον. 


ΑΠΟΛ. 

'O ἱερὸς πατριάρχης ἑφηφίσατο πρῶτος, 0v: οἱ 
ἀνατολιχοὶ ἅγιοι τοῖς δυτιχοῖς συμφωνοῦσι, xai μετὰ 
τοῦτον οἱ λοιποὶ συνῄνεααν θεῖοι ἄνδρες' ὃς εἴπερ ἔτη, 
οὐκ ἂν σὺ τοιαῦτ᾽ ἔλεγες, οὔτε μὴν ἔπραττες ' ἁλλὰ 
οὐδὲ τολμῆσαι εἶχες εἰπεῖν προλιεφθαρμένον αὐτὸν, ἂν 
^v σχιὰν αὐτοῦ µόνον ἔθλεπες * ὃς οὗ διὰ φόθον τινὰ, 
οὐδὲ διὰ δόξαν, οὐδὲ διψῶν τὴν ἐχεῖθεν ἁπαλλαγὴν, 
τὴν ἱερὰν ἐγλίχετο ἔνωσιν, ἀλλ᾽ ὅτι εἶδεν ἀχρ:δῶς, 
ὃ πολλοὶ πρὸ αὐτοῦ πατριάρχαι ἐπεθύμησαν ἰδαῖν 
xal οὐκ εἶδον  εἶδε γὰρ τὴν εἰρήνην τῆς Ἐκκλη» 
σίας, τὰ µέλη τοῦ δεσποτικοῦ σώματος Ἰνωμένα, 
ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύματι, xaX ὑπέγραψεν εὐλαθῶς, 
ὀμολογήσας «b Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ ἐχ τοῦ Ylos, 
τὴν κάθαρσιν τῶν φυγῶν, «bv Ῥώμης ἀρχιερία 
κεφαλῆν πάντων τῶν ἱερέων ' xal obtu, θεὶς τὰ 
γόνατα προσηύξατο, χαὶ ἄρας τὰς χεῖρας εἰς obpa- 
why εὐχαρίστησε τῷ θεῷ, xal οὕτως ἀπέδωκε τὴν 
ἁγίαν αὐτοῦ ΨΦυχἠν. Σὺ δὲ ὁ ἀναιδῶς συχοφαντῶγ 
αὐτὺν xal τοὺς μετ) αὐτοῦ, οὐχ οὕτως, ἀλλ' ὁμοῦ 
σὺν τῇ χόπρῳ τοῦ ἀφεδρῶνος ἐξέπνευσας * μαρτυρεῖ 
τοῦτο πᾶσα ἡ πόλις. Οὕτως οἵδεν ἡ θεία δίχη ταλαν- 
τεύειν ἕχαστον χατὰ τὴν ἑαυτοῦ πίστιν, ὡς πάλαι 
τὸν τῆς µανίας ἐπώνυμον "Αρειον, ὃς χά:ω τὰ ἕἔγ- 
Χατα ἔτεμψεν, σὺ δὲ ἄνω τὴν χόπρον. 


ΕΦΕΣ. 

Ἐγὼ δὲ τὴν ἐμαυτοῦ γνώμην ἅμα χαὶ ὁμολογίαν 
τῆς πίστεως συγγεγραμμένην Fyov* οὕτω γάρ που 
διείρητο πρότερον, ἐγγράφως ἐπιδοῦναι τὴν ἑαυτοῦ 
γνώμην ἕχαστον ὡς εἶδον αὐτοὺς ἐχθύμως fbr 
πρὸς τὴν ἕνωσιν ὠρμημένους, xal τοὺς ἐμοὶ συνε- 
στῶτας πρότερον ἄρτι συµπεπτωχότας ἐχείνοις, 
ἐγγράφων δὲ οὐδὲ µεμνηµένους, ἐπέσχον xat αὐτὸς 
τὴν γραφὴν, ἵνα μὴ πρὸς ὀργὴν αὐτοὺς ἐρεθίσας, el; 
προῦπτον δη τὸν χίνδυνον ἑμαντὺν ἐμθάλω. 

ΑΠΟΛ. ' 


Εἴρητο μὲν πρότερον, ἕκαστον τὴν ἑαυτοῦ δοῦναι 
ἐμολογίαν, ἑγγράφως δηλονότι, πρὸ τοῦ Ιδεῖν τὰ 
ῥητὰ τῶν ἁγίων ' ἰδόντες 0 αὐτὰ xal συμφωνή- 
σαντες πρὸς ἐχεῖνα, οὐκ ἣν ἀνάγχη ἐγγράφους διδό- 
ναι ὁμολογίας, τῶν ἁγίων διὰ τῶν ῥητῶν δηλα τὰ 
πάντα ποιούντων. Διὰ τοῦτο οὐδεὶς ἔδωκε γνώµην 
ἐγγράφως ἐκεῖ, ἀλλ ἀπὸ στόματος ὀλίγοι εινὲς, 
ἀρχομένου τοῦ βασιλέως xal τῶν πρώ-ων τεσσάρων 
ἢ πέντε, οἱ 6 ἄλλοι ἄπειροι ὄντες γραμμάτων ἐγ.ω- 


'μοδότησαν µόνον el; τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων. Καὶ eu 


μὲν τΏν ὁμολογίαν σου ἔχων ἐγγεγραμμένην, mA? pn 
αἱρέσεων xal ἁδολεσχίας, ἑδειλίασας δοῦναι, ἵνα ph 
ὀφλήσῃς ἄντὶ τιμῆς γέλωτα * εἶδες δὲ καὶ τοὺς πρὸ- 
τερον μετὰ σοῦ ἑλεεινῶς χατακειµένους εἰς τὸ τοῦ 
ἄδου βάραθρον γεννχαίως ἀναατάντας , xal ἀνανή- 
ᾧαντας ix τοῦ σχίσµατος, xal ἑλθόντας εὐλαθῶς 
εἰς τὸν σύνδεσμον τῆς εἱἰρήνης, χαὶ μετὰ σπουδῆς 
ὑρμημένους πρὸς τὴν ἱερὰν ἔνωσ:ν * καὶ οὐκ ἔφερες 


1039 


REFUTATIO MARCI EPHESINI- 


1096 


P. F4 - 
BAénztv γενέσθαι μὲν αὐτοὺς καὶ ὀνομασθῆναι Πα- A l'atres οἱ magistros Ecclesie, tq vero esse alienum, 


τέρας xai διδασχάλους τῆς Ἐχχλησίας, σὲ δὲ αὐτῶν 
ἀλλότριον xal ἐχβρόν. 
ΕΦΕΣ. 

Ai στόµατος μέντοι τὴν ἁμαυτοῦ γνώµην ἑἐδήλω- 
σα παῤῥησίᾳ, μὴ ἂν ἄλλως δύνασθαι τὰ ῥητὰ τῶν 
δυτικῶν καὶ ἀνατολιχκῶν συμφωνῆσαι Πατέρων, εἰ 
μὴ κατὰ τὴν ἐξήγησιν τῆς ἐπιστοχῆς τοῦ. σεκτοῦ 
Μαξίμου τὸν ΥἼὸν ph φαίηµεν αἴτιον εἶναι τοῦ 
Πνεύματος * πρὀσεπισημηνάμενος ἅμα xal περὶ τῆς 
προσθήχης, ὡς οὐδὲ ταύτην συγχω pO τοῖς Λατίνοις, 
ἅτε uh χαλῶς μηδ' εὐλόγως κἀτὰ τοὺς εἱρημένους 
λόγους γεγενηµένην. Ἐντεῦθεν οἱ μὲν τὰ ἑαυτῶν 
ἔπράξαν, καὶ πρὸς τὴν συνθἠχην τοῦ ὅρου καὶ τὰ 
λοιπὰ τῆς ἑνώσεως ἔθ)λεφαν. 

ΑΠΟΛ. 

Διὰ στόματος μὲν σὺ ἐξέμεσας αἱρὲσεις xat βλασ- 
φἡμίας ἔμπροσθεν βασιλέως καὶ πατριάρχου καὶ 
ἁπάσης τῆς ἀνατολιχῆς συνάξεως, εἰπὼν τοὺς Aa: 
τίνους σχισματιχοὺς xal αἱρετικούς * ἕνθα κατεγέ- 
λασάν σὲ ἅπαντες, ἀχούσαντες τοὺς τοιούτονς λόγους. 
Ποία γὰρ σύνοδος ἔφη ποτὶ τοὺς Λατίνους αἱρετι- 
χούς; [log ox ἑτόλμησας εἰπεῖν τοῦτο ἔμπροσθεν 
τῶν Λατίνων; διότι οὐκ ἴσχυες ἀποδεῖξαι. "Oce δὲ 
xa Πνεῦμα ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸς ἀναιδῶς ἐξεθόησας, 
ol Πατέρες ἀχούσαντες συνετρίδοντο, καὶ πρὸς αλλη- 
λους ἐμθλέψαντες συνέσχον τὰ (1a αὐτῶν, καὶ τὰς 
βίδλους καὶ τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων χοµίσαντες ἰἐδεί- 
χνυον τὴν ἀλήθειαν ' ἅπερ ἰδὼν ἀθλεφίᾳ κατεσχέθης. 
Ὅτε δὲ χα) μωρῶς ἑφθέγξω, ὅτι οὐ συγχοινωνᾖσεις 
λατἰνοις ποτὰ, ἐὰν ph τὴν προσθἠχην ἑχδάλωσιν 
ἀπὸ τοῦ συμβόλου, ὅτι αἱρετιχοί claw οἱ λέγοντες 
καὶ Ex τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, Ίχουσας * "Άλαλα γενη- 
0fjto τὰ χείλη τὰ λαλοῦντα "κατὰ τῶν ἁγίων : ol 
ἅχιοι γὰρ τῆς Ἐκκλησίας λἐγουσι τοῦτο" καὶ ἡσχύν- 
θης, χαὶ ἐσιώπησας. Οἱ δὲ λοιποὶ Πατέρες συµφω- 
νήσαντες τοῖς ῥητοῖς τῶν ἀνατολικῶν καὶ δυτικῶν 
Πατέρων κατὰ τὸν νοῦν τοῦ σεπτοῦ λαξίμονυ, ἠνώ- 
θησαν πρῶτον μὲν τοῖς ἁγίοις, εἶτα χαὶ mph; ἀλλη- 
)oug* ἔπειτα δὲ xal πρὸς τὴν συνθήχην τοῦ ὅρου 
ἔθλεψαν, ὡς elxb;, xaX τὰ λοιπὰἁ τῆς εἰρήνης ἔπρα- 
Bav, ἵνα λάδῃ τέλος τὸ θεῖον ἔργον τοῦτο xai ἅγιον 
τὶς τῶν Χριστιανῶν ὁμονοίας τε xal ἑνώσεως. 

ἘΦΕΣ. 

Ἐγὼ δὲ χωρισθεὶς σὐτῶν ἔχτοτε ἐμαυτῷ σχο- 
λάσας, ἵνα τοῖς ἁγίοις µου Πἀτράσι xal διδασχάλοις 
δ:ατελῶ συνηµµένο;, πᾶσι χαταρανη mou) τὴν 
ἐμαυτοῦ γνώμην διὰ τῆσδέ µου τῆς Υραφῆς "ὡς à) 
ἑξῇ δ)χιµάζειν τῷ βουλομένῳ, πότερον ὑγιέσι δόγ- 
pas yalpov, f| διεστραµµένοις τισὶ, την Teyevn- 
p.évry ἕνωσιν οὗ παρεδεςάµιτν, 

AIIOA. 

Καὶ σὺ μὲν χωρισθεὶς ἀπὸ τῶν Πατέρων τῆς te- 
ρἃ: «συνόδου, κεχωρισµένος cl xat τῆς ἱερᾶς τοῦ 
Χριστοῦ ποίµνη; ’ χεχωρισµένος οὖν τῆς τοῦ Ἆρι- 
στοῦ µάνδρας, ἔξω el τῆς σωστιχῆς κιδωτοῦ * τὸν 
δὲ ἔξω τῆς νηὺς ὄντα ἀνάγκη βασανίζεσθαι ὑπὸ τῶν 
κυμάτων τῆς μοχθΌηρᾶς αἱρέσεως. Πᾶς γὰρ ὁ τῆς 
οἰχουμενιχῆς συνόδον χωρισθεὶς ἐχθρὸς ἀποδείχννται 


οἱ hostem eorum. 


EPHES. 

Ceterum verbis libere exposui quid sentirem ; 
dieta videlicet occidentalium et orientalium Patrum 
eohsrere aliter hon posse quam juxta expositio- 
mem epistolxw venerabilis Maximi; nimirum «i- 
cendo, Filium non esse causam Spiritus : aunetans 
praterea tllud de additamento, quod propter allatae 
causas nec rite factum, nec justa sit ratione appo« | 
situm. Post h:ec. illi res suas egerunt, atque ad 
conseribendam dellnitionem, et reliqua ad unitatem 
spectantia se contulerunt. 


RESP. 

Verbis tu quidem luereses et blasphemias cvo- 
tuisti coram imperatore et patriarcha, et universo 
orientali conveutu, cum Latinos vocasti schismaticos 
et hereticos : quando his auditis omnes re derise- 
runt, Qua enim synodus Latinos vocavit unquam 
liereticos? quomodo non es ausus id asserere coram 
Latinis? nempe quia demenstrare non poteras. Ut 
vero et Spiritum ex $olo Patre impudenter excla- 
fnasti, Patres audientes contorqucbantur, et se in. 
vicem intuentes continuerunt aures $u35 ; allatisque 
libris et dictis sanctorum. veritetem ostendebant : 
que cum vidisses, caligo tuis oculis offusa est. 
Cum vero etiam stulte pronuntiasti, nollete admit. 
tere communionem Latinorum , ni prias e symbo- 
lo expungaut. quod addiderunt; quoniam hzretici 
sunt qui affirmant etiam ex Filio Spiritum esse, 
audisti : Muto flant labis, quce in sanctos maledicta 
conjiciunt, sancti enim Ecclesi: hoe asserunt : tu 
vero confusus tacuisti. At Patres reliqui dicta 
orientalium et occidentalium Patrum secuti juxta 
sensum venerabilis Maximi, primam quidem sanctis 
sese adjunxerunt, deinde omnes in eamdem ivere 
sententiam; postremo αι! scriptionem definitionis, 
ut par erat, se converterunt ; οἱ reliqua quz paeis 
erant, egerunt, ut divinum hoc et sanctum opus 
concordi et unitatis Christianorum finem haberet. 


EPHES. 
Ego vero ex eo tempore scgregatus ab illis, et 


D mihi ipsi vacans, ut sanctis meis Putribus ac doe- 


Loribus perpetuo adlieream ;.per hanc meam scrip- 
turam omnibus notam facio sententiam eam; ut 
liceat volenti cuilibet expendere, num reeta defen- 
dens an perversa doginaia, foctain unionem ample- 
xus non fuerim. 

RESP. 

Et tu quidem segregatus a Patribus sacre synodi, 
ab ovili etiam Christi es segregatus :? segrega!us 
vero 3 grege Christi, extra salutirem  versaris 
arcam : illum porro qui extra navem est, agitari 
oportet pravae hzereseos fluctibus. Omnis enim qui 
a synodo secernitur ccumenica, hostem ei se 
prebet, hostibus autem synodorum cecumenica 


1091 


JOSEPHI-METHONENSIS EPISCOPI 


1039 


rum illud unum inditur nomen, ut appellentur lixk&- A ταύτης οἱ δὲ τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων ky0prÀ 


retici. Nos vero ne incurabili hoc morbo labore- 


mus, ac per ipsum hostes Ecclesie Christi et. 


liseretici evadamus , sacrosancte huic synodo nos- 
melipsos subjicimus, et amplectimur unitatem. Et 
tu quidem cum fatuis cogitationibus vacares, et 
inanem Aaucupareris gloriolam, auramque popu- 
larem, quibus assidue effuseque oblectabaris, in 
s2crosanctam synodum  blasphema  effuudebas 
verba : nos autem cum sanctorum dictis vacave- 
rimus, eam honoramus, proque ipsa quotidie pro- 
pugnamus. Ut vero impudens tuum os, quod Ἱπί- 
quitatem et blaspliemiam in excelso locutum est, 
tempore amare tuz ex hac vita migrationis op- 
pletum sit sordibus, norunt qui verum fateri didi- 


οὐχ ἄλλο λαμθάνουσιν ὄνομα, ?) αἱρετιχοὶ ὀνομά- 
ζονται. Ἡμεῖς δὲ ἵνα μὴ τὴν ἀνίατον ταύτην νοσή- 
σώµεν, xal αἱρετιχοὶ xal ἐχθροὶ διὰ ταῦτης γενώ- 
µεθα τῆς τοῦ Χριστοῦ ᾿Εχχλησίας, τῇ ἱερᾷ ταύτῃ xol 
ἁγία συνόδῳ ὑποτασσόμεθα, xal tv. ἑνώσει ἑἐσμέν. 
Καὶ σὺ μὲν σχολάσας µωρίαις, καὶ δοξοφανίαις, xol 
talo τῶν χοινῶν ἀνθρώπων, xal ταύταις ἔντρυ- 
φῶν καθ) ἑχάστην, βλασφήμους ἀπέῤῥιπτες λόγους 
κατὰ τῆς ἱερᾶς καὶ ἁγίας συνόδου ' ἡμεῖς δὲ σγο- 
λάσαντες τοῖς τῶν ἁγίων ῥητοῖς τιμῶμεν αὐτὴν, 
καὶ αὐτῆς ὑπερασπίζομεν καθ’ ἑχάστην. "Oo; οὖν 
xai «b ἀναιδές σου στόµα, τὸ λαλῆσαν àó:xlav. εἰς 
τὸ ὕψος καὶ βλασφημίαν, ἐπληρώθη αἰσχύνης iv 
τῷ καιρῷ τῖς σῆς πιχρᾶς ἀναλύσεως, ἵδασιν el 


cerunt. Et tu quidem, ut ais, sanctis tuis Patribus B τἀ)ηθη λέγειν µεμαθηχότες. Καὶ σὺ μὲν συνήφθης, 


ac doctoribus te adjunxisti, Photio schismaticorum 
principi, imo vero auctori et opifici sclrismatis et 
dissidii, Cabasile, Palama, Camatero, Phurnio, 
Psello, Moschampari, Bulgarie, Nicolao Metho- 
nensi, Panareto, et cseteris, qui post schisma et 
multam contentionem in Romanam  invecti sunt 
Ecclesiam, et Spiritum ex solo Patre ignoraniie 
ac impudentiae nugis affirmarunt, ealem plane 
sentientes, qux desipiens Nestorius, nam ct ille 
soli Patri productionem Spiritus wibucbat. Ita vero 
sejunctus es primo quidem ab omuibus sanctis ac 
divinis Patribus, qui in geveralibus emicuere con- 
ciliis, deinde ab omnibus qui sacra scriptorum 
moaumenta relinquentes perspicue docuerunt, Spi- 
ritum sanctum ex Patre et Filio procedere ; 46 per 
Filium, et ex Filio, et ab utroque, et reliqua, dum de 
rebus divinis agerent, manifeste tradiderunt : ii vero 
sunt, Hilarius, Athanasius, Augustinus , Basilius, 
Hieronymus, Ambrosius, Gregorius Dialogus, Grego- 
rius Theologus, magnus Chrysostomus, Epiphanius, 
Leo Magnus, Maximus, Anastasius, Tarasius, Da- 
mascenus, et alii. Nos autem ab iis, quibus tu 
adhzsisti, omnino sejungimur, nec ullam esse vo- 
lumus inter nos et 1llos communionem :' cum iis 
vero reverenter conjungimur, a quibus ipse temet 
disjunxisti. Et tu quidem in secundo Christi adventu 
inter illos numereris, qui Spiritum ex solo Patre 
dixerunt : nobls vero contingat ejus tunc esse or- 


ὣς φῄς, τοῖς ἁγίοις σου Πατράσι xai διδασχἀάλοις. 
Φωτίῳ τῷ xpi σχισματιχῷ, μᾶλλον δὲ αὑτουρψ 
καὶ δημιουργῷ τοῦ σχίσματος xat τῆς διαιρέσεως, 
Καξασι)ᾷ, Παλαμᾷ, Καματηρῷ, Φουρνῇ, ἛἙελλῳ, 
Μοσχάμπαρι, Βουλγαρίᾳ, Νικολάῳ Μεθώνης, Πανα- 
ρέτῳ, χαὶ τοῖς λοιποῖς, τοῖς μετὰ τὸ σχίσμα καὶ τὸν 
πολλὴν ἔριν κατὰ τῆς Ῥωμαϊχῆς Ἐκκλησίας εἰποῦ-» 
σι. xaX ἐκ póvou τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμα ἁμαθῶς τε 
xal ἀναιδῶς φλυαρήσασι, Νεστορίῳ τῷ φρενοθλαθεῖ 
χατὰ πάντα ὁμονοοῦσιν, εἰπόντι κἀχείνῳ Ex. μόνου 
τοῦ Πατρός ' χωρισθεὶς πρῶτον πάντων τῶν θείων 
καὶ ἁγίων Πατέρων τῶν £v ταῖς οἰχουμενικαῖς δ.α- 
πρεφάντων συνόδοις, εἶτα πάντων τῶν συγγράµµατα 
θεῖα χαταλιπόντων, δι ὧν ἐκ τοῦ Πατρὸς xal τοῦ 
χἱοῦ τὸ ἅγιον ἐχπορεύεσθαι Πνεῦμα δισῤῥήδην ἑἐμ- 
φαίνεται * xal δι) Υἱοῦ, καὶ ἐξ Υἱοῦ, xal ἐς ἆμφο- 
τέρων, καὶ τὰ λοιπὰ θεολογούντων ἀναφανδόν * οἵ- 
τινές εἰσιν, Ἱλάριος,. Αθανάσιος, Λὐγουστῖνος, Ba- 
σίλειος, | Ἱερώνυμος, ᾿Αμδρόσιος, Γρηγόριος ὁ Διά- 
λογος, Γρηγόριος ὁ θεολόγος, ὁ μέγας Χρυσόστομος, 
Ἐπιφάνιος, Κύριλλος, Λέων ὁ µέχας, Μάξιμος, 
Αναστάσιος, Ταράσιος, Δαμασχηνὸς, xal ἕτερο.. 
Ἡμεῖς δὲ, ὧν μὲν σὺ συνἠφθης, παντελῶς χωρι- 
ζόμεθα, χαὶ οὐδεμίαν χοινωνίαν βουλόµεθα ἡἢ θέλο- 
μεν pev. αὐτῶν ἔχειν ὧν δὲ σὺ ἐχωρίσθης, ἡμεῖς 
εὐ)λαθῶς συναπτόµεθα * xal σὺ μὲν μετὰ τῶν ir 
μόνου τοῦ Πατρὸς εἰπόντων τὸ Πνεῦμα ἓν τῇ δευ- 
τέρᾷ τοῦ Χριστοῦ παρουσίἰᾳ εὐρεθείης συντεταγ- 


dinis, in quo sunt qui divina tractantes Spivitum Ὦ μένος, ἡμεῖς δὲ μετὰ τῶν θεολογησάντων αὑτὸ ix 


ex Patre fatentur οἱ Filio. Et tu quidem bic syno- 
do et Roman: Ecclesise cum sis inimicus, ibi pariter 
habeberis ejus inimicus : nos vero cum hic amici οἱ 
obsequentes catbolicze Christi Ecclesi:e et geuerali 
concilio sinus, precamur, ut ibi etiam tales repe- 
riamur. llanc porro tuam sententiam , quam notan 
omnibus facis, nos Deo favente jam confutaviuius, 
partim qua in ea sunt , absurda redarguentes, par- 
tii ea qua dicis, falsa probantes doctorum Ecclesi: 
testimoniis ; ut cuivis liccat perpendere, v:rane an 
falsa dicas , utque fiat orunibus cognitum, te docto- 
rum tuorum, quos diximus, perversa dogmata se- 
quentem noluisse recipere ortliodoxam, irreprehen- 
sibilem, veram, inturbidam, et sanctam unitatem; 


τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Yloü ἐχπορεύεσθαι εὑρεθείτ- 
μεν συνημµένοι. Καὶ σὺ μὲν ὧδε ἐχθρὸς τῆς συνό- 
δου καὶ τὰς Ρωμαϊκῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχων, xàxst 
εὑρεθήσῃ ἐχθρὸς αὐτῆς ' ἡμεῖς 6b ὧδε φίλοι xol 
ὑποτακτικοὶ τῆς χαθολιχῆς τοῦ Χριστοῦ Εκκλησίας 
xai της οἰχουμενικῆς ὄντες συνόδου, χἀχεῖ εὐχόμεθα 
(v εὑρεθῶμεν οὕτως. Την δὲ σαυντοῦ γνώμην ταῦ- 
την, fv «asagavr πᾶσι ποιεῖς, fuel; Ίδη τῇ τοῦ 
Θεοῦ χάριτι ἀνετρέφαμεν, πῆ μὲν τὸ ἄτοπον ταύτης 
ἑλέγχοντες, mij δὲ τοὺς λόγους ψευδεῖς δειχνύντες 
διὰ μαρτυριῶν τῶν τῆς Ἐκκλησίας διδασχάλων ' 
ὅπως ἑξῇ δοκιµάζειν ἕχαστον, πότερον ἀλήθειαν qi; 
ἢ Φεῦδος * xa ἵνα γνῶσι πάντἒς, ὅτι τοῖς διεστραµ- 
µένοις τῶν προξιρηµένων σου διδασχὅλων δόγµασιν 


1093 


ΒΕΕΌΤΑΤΙΟ MARCI EPHESINI, 


1091 


ἑξαχολουθήῆσας, τὴν ópO0óbo£ov, xaX αμώμητον, χαὶ A quam nos veneramur, et cum reverentia laudamus, 


ἀληθὴ, xai ἀθόλωτον, xal ἁγίαν Évtosiv ὑποδέξασαύαι 
οὖν Ἠθέλησας, ἣν ἡμεῖς τιμῶμεν, xai εὐλαβῶς 
ἐπαινοῦμεν ὡς ἀληθῆ δογµατίσασαν * xaX τὰ ἓν αὐτῇ 
δὲ χηρυχθέντα οὗ διεστραµµένα, ὡς σὺ φλυαρεῖς, 
ἀλλ’ ὡς ὀρθὰ χαὶ ὑγιῃ στέργοµεν καὶ ἁποδεχόμεθα * 
Πατέρα καὶ Υἱὸν xal Πνεῦμα ἅχιον, τὴν ἁγίαν 
Τριάδα ὁμολογοῦντες µίαν ἀρχὴν, µίαν βασιλείαν, 
μίαν δύναμιν, μίαν θεότητα, µίαν θέλησιν καὶ 
ἐνέργειαν' Πατέρα &m' οὐδενὸς, ἀγέννητον, ἄναρχον, 
παντοδύναμµον * Yibv ἐκ τοῦ Πατρὸς µόνου γεννητὸν, 
συνάναρχον, ὁμοδύναμον ' Πνεῦμα ἅγιον συνάναρ- 
yov, συναῖδιον, ὁμοούσιον, ὁμοδύναμον, Πατρὸς καὶ 
Yioo Πνεῦμα, ἐξ ἀμφοτέρων ἀϊῑδίως ἑπίσης ἐχπο- 
ρευόµενον ὡς ἐκ μιᾶς ἀρχῆς xal ἑνὸς προθολέως. 


ut qui vera dogmata sanxit, et quee promulgavit, ut 
recia et pia, non, ut ipse effutis, perversa, suscipinius 
et approbamus: confitemurque sanctam Trinitatem, 
Patrem et Filium et Spiritum sanctum, unum esse 


principatum, reguum unum, potentiam unam, deita- 


lem unam, unam voluntatem et operationem: Patrem 
a nullo, ingenitum, initio carentem, omnipotentem : 
Filium ex Patre solo genitum, Patri cozteruum et 
coomnipotentem : Spiritum sanctum pariler coin- 
lemperaneum, consempiternum, consubstantialem, 
et coomnipotentem, Patris et Filii Spiritum aqua- 
liter ab utroque procgdentem eternaliter tauquam 
ab un» principio et ab uno productore. lita credi- 
mus, ita praedicamus, ita confitemur, atque ita 


Οὕτω πιστεύοµεν, οὕτω χηρύττομεν, οὕτως ὁμολο- D nobis est in votis usque ad extremum vitz spi- 


γοῦμεν, χαὶ οὕτως εὐχόμεθα διαμεῖναι ἡμᾶς µέχρι 
xai τῃς τελευταίας ἀναπνοῆς ἐξερχομένους τοῦ 
φαρόντος βίου * ἐν δὲ τῇ φρικτῇ τοῦ Σαυτῆρος πα: 
βουσίᾳ, ὅταν ἔλθῃ xplvat τὴν οἰκουμένην, μετὰ ταύ- 
τῆς τῆς ὁμολοχίας τῷ ἑρχομένῳ Ev. νεφέλαις à xav- 
τῆσαι. "Οτι αὐτῷ πρέπει δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν 
α)ώνων. ᾽Αμήν. 


ritum senlire ex hac vita decedentibus; et in tre- 
mendo Salvatoris adveutu, cum venerit ad judi- 
candum orbem, cum hae ei confessione in nubibus 
occurrere venienti. Quoniam ipsum decet gloria is 
secula sxculorum. Amen. 


1095 - 


JOSEPHI METHONENSIS EPISCOPI 


ᾱ-------τω-τετ-τετ-ε-τ-τταστε---ττ-----------------------------τ-ο------- ------------- τπτ ρε 
ΚΑΝΩΝ ΤΗΣ ΟΓΔΟΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ 


ΤΗΣ ΕΝ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΓΕΝΟΜΕΝΗΣ 


ΠΟΙΗΜΑ IEPEQZ 


ΙΟΛΝΝΟΥ ΤΟΥ IHAOYZIAAHNOY 


Οὔ ἡ ἀχροστιχίς * 


Ἔπεσι τερανοἵς thv σύνοδον γεραίρω Ἰωώγης. 


CANON 


IN OCTAVAM. SYNODUM FLORENTUE HABITAM 





| AUCTORE JOANNE PLUSIADENO 


Cujus acrostichis : 


Suavibus verbis synodum celebro Joannes. 


(Pasini, Codd. Taurin. Gr., p. 275. — Nullam hujus Canonis sive hymni mentionem fecerunt neqoe Fabricios 
neque Caveus, qui plura tamen Plosiadeni scripta recensent.) 


Ex totius terre finibus divino Spiritu in unum A 


congregati hodie in preclara Florentinorum civitate 
sacri doctores duorum principiorum falsitatem, et 
commistionis exsecrandum dogma procul amove- 
runt. 

Sursum a Christo rege manifeste ducti, tanquam 
infracta& columna facti apparuerunt Ecclesie prz- 
sules, Christi milites, impietatis hostes, οἱ pietatis 
magistri. 

Religiose, fideles, conveniarus, 
plausu praeclaram hanc sanctamque synodum hiy- 
mnis concelebremus, quse [deles omnes Jesum 
Christum praedicantes in ejusdem fidei consensio- 
nem adduxit. 

Tu, Virgo casta, Jesu Mater, qux dissitos apte 


et communi 


Ἐκ τῶν περάτων θεαρχίῳ νευµατι σνναθροιοθέν- 
τες εἰς ἓν ἐν τῇ λαμπρᾷ πόλει Φ)ωρεντίων σήμερον 
οἱ ἱεροὶ διδάσχαλοι, ὄναρχίας τὸ ψεῖδος συναλοιφῆς 
τὸ παλίμφημον δόγµα ἐχποδὼν ἀπεδίωξαν. 


Παρὰ Χριστοῦ τοῦ βασιλέως ἄνωθεν μεμνημένος 
σαφῶς. Ὡς ἁῤῥαγεϊῖς ατῦλοι, γεγονότες ὤφθησαν οἱ 
Ἐκκλησίας πρόεδροι, οἱ Χριστοῦ στρατιῶται, τῆς 
ἀσεθείας ἀντίπαλοι, xai τῆς εὐσεδείας δ.δάσκαλοι. 

Εὐσεθοφρόνως ol πιστοὶ συνδράµωμεν, χεῖρας 
χροτοῦντες πιστῶς, καὶ τὴν λαμπρὰν ταύτην, καὶ 
ἁγίαν σύνοδον, Όμνοις ἀνευφημήσωμεν, τὸν συν- 
άψαντα πάντας bv ὁμοίᾳ τῆς πίστεως, Ἰησοῦν Χρι- 
στὸν µεγαλύνοντες. 

Συναπτικὴ τῶν δ.εστώτων ἕνωσις, Παρθενομήτωφ 


conjungis, tu Domina, progenies David, Deipara B ἁγνὴ, τοῦ Ἰησοῦ Μήτηρ, aU. ὑπάρχεις Δέσποινα E 


Maria, angelorum splendor, teriigenumque gau- 
diuin. 
Divinitus congregata sacra synodus, Ecclesizque 


doctores omnes convenerunt in unionem, Christe, - 


divini tui gregis, quem proprio redetn'sti sanguine, 
Domine. 

Patrum omnium corona liodie, at(ue tlieologo- 
Tum coetus una concurrit, atque in occidentalibus 
partibus liic congregatus brevi omnes dissidii tene- 
bras dispersit. . 

Religionis munimiua, Ecclesiw* defensores, to- 
tiusque Lerrz p^slores, ac m»gistri theologi insigni 


τοῦ Δαθὶδ ἀπόγονος, θευτόχε Μαρία, xat τῶν ἁγγέ- 
Tov ἀγλάϊῖσμαᾳ xol τῶν γηγενῶν ἀγαλλίαμα. 

Ἱερῶς ἀθροισθεῖσα ἡ ἱερὰ σύνοδος, χαὶ τῆς Ἐκ- 
χλησίας λογάλες πάντες συνήχθησαν iv τῇ ἑνώσει, 
Χριστὲ, τῆς θειοτάτης σου ποίµνης ἣν τῷ σῷ igtf- 
ριξας αἵματι, Δέσποτα, 

Tov Πατέρων ἁπάντων ἡ χορωνὶς σήμερον xal 
τῶν θεολόγων, ἀχρότης πᾶσα συνέδραµε, καὶ πρὸς 
δυσμὰς iv ταντῷ συναθροισθεῖσα kv τάχει, οκ 
ἑξηφάνισε τῆς διαστάσεως. ] 

Εὐσεθείας οἱ πύργοι, bxxlrauov πρόµαχαι, xal 


τῆς οἰκουμένης ποιμένες τε καὶ διδάσκαλοι, οἱ θεο- 


1001 


λόγοι λαμπρῶς, ἐκ τοῦ Πατρὸς χαὶ Υἱοῦ τε εὐοεθῶς Λ 


ἑχίρυξαν τὸ Πνεῦμα σήμερον. 

'"Pícat πάσης ἀνάγκης xal πειρασμῶν ἅπαντας 
τοὺς προσχαλουμένους τὸ θεῖον ὄνομα , Δέσποινα, 
σ0ῦ τὸ πανάγιον vuv Θεοτόκον ανρίως, εὐσεθώς Go- 
ξάζοντας xai μεγαλύνοντας. 

Παρὰ Χριστοῦ τὴν ἐξουσίαν εἱλήφατε τὰς αἱρέσεις 
πάσας xai τὰ σχίσµατα ἐκ τῆς αὐτοῦ ποίµνης ἆλη- 
θῶς Πνεύματος ἰσχύϊ ἐκτέμνειν xal ἀποκρούεσθα:, 
Πατέρες θεοφόροι, συνελθόντες * διόπερ κατὰ χοέος 
ὑμᾶς µεγαλύνομε». 

Νέα Σιὼν ἡ Φλωρεντία ἀγάνετο, τοὺς Πατέρας 
πάντοθεν σννάφασα πρὸς ἑαυτῆν xax τὸν ἱερὸν ὅρον 
Βεορρό-ως εἰς πᾶσαν YT,v ἑξαπέστδιλεν, πολλῇ 0εο- 
λογίᾳ xol σοφίᾳ συνθεῖσα, τὴν ὀρθόδοξην πίστιν 
κηρύττοντα. 

'U ἱερὸς xal πανσεθάσµιο,; ὅμιλος τῶν Πατέρων 
«σαν τὴν δυσχἑρειαν τῶν πουτρῶν ἤλεγξε σαφρῶς, 
καὶ τὸ θεῖον δόγµα τὸ τῖς Τριάδας ἐξέδωχεν, ὀρθῇ 
ὁμολογίᾳᾷ καὶ  σορῇ διανοίᾳ τὸ τῆς πίστεω; ἅγιον 
Σύμδυλον. 

"να την civ Ὀευλογῶμεν θειότητα ὀρθοδόξως, 
πάντας θείῳ νεύματι τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν ἐχχλησιῶν 
ἐν τῇ Φλωρεντίᾳ συνάψας πάντα τὰ σχάνδαλα ἣφά- 
νισας ix μέσου δι αὐτῶν την εἰρήνην, καὶ ὁμό- 
νοιαν πᾶσιν ἐἑχώρισας. 

Eb τῶν βρυτῶν ὤφθης, Παρθένε, τὸ χαύχηµ1, καὶ 
ἀγγέλων πέλεις ἀγαλλίαμα, ὡς τὸν Χριστὸν τέξασα 
σαρχὶν τὸν παµθασιλέΣ, xai ποιητὴν πάσης χτίσεως. 
Διὸ, Παρθενομήτωρ, διὰ σοῦ οἱ σωθέντες εὐλστοῦμεν 
ἁπαύστως τὸν Tóxov σου. 

Tàv σεδάσµιον ταύτην xal ἁγίαν σύνοδον πιστῶ; 
γεραίροµεν τὴν ἐν Φλωρεντία ἱερῶς συναχθεῖδαν 
ἐν Πνεύματι, χαὶ τὰς Ἐκκλησίας διεῤῥηγμένας 
ἀνιάτως ἐν ἑνώσει αὐτὰς χατευθύνασαν. 

Ἡ φωνὴ τοῦ Σωτῆρος ἀληθῶς πεπλήρωται, fj 
πάλαι φῄσασα ἱερὺς τῷ Πέτρῳ, ᾿Επιστρέγας 
στηρίξεις εἰς ἔνωσίν σου τοὺς ἁδε.φούς σου. 
Ἐγὼ γὰρ, Πέτρε, ἐδεήθην, ἵνα µήποτε Aelyen ἡ 
πίστις σου. 

Nov ὁ ΤῬώμης Y" άτης, ὁ why; Γὐγένιος, 
πάντας σ»νῄθροισε &v τῇ Φλωρεντίᾳ ὡς τὴν πίστιν 
χατέχων ἀχλόνητον, καὶ σττρίξας πάντας, xal mp5; 
αὐτην χαθοδηγήσας, τοῦ Σωτῆρος τὸν λόγον ἑ πλή- 
ρωσε. | 

Συνελθόντες &v πίστει, πάντες μακαρίζομέν og 
Thv πανάµωμον, τὴν τὰ διεστῶτα παραδόξως, Παρ- 
θένε, συνάψασαν τῷ σεπτῷ σου 'Τόκῳ, ἀλλὰ χαὶ vov 
ταῖς ἐἑκχλησίαις τὴν εἰρήνην καλῶς προξε,ἡσασα». 

Ὕψιστε Παμβασιλεῦ, τῶν ἁπάντων παντεπόττα 

xai χτίστα΄ σὺν ἁληθῶς yàp ἔργον τὸ rap», Παν- 
τοδύναµε, τοῦ ἑνῶσα, τὰ μακρὰ xal πρὸ πολλοῦ 
δ.εστῶτα δύο, Σωτέρ μού, γένη χάλλιστα. 
ο Nov ἑπέλαμψφε φαιδρῶς ἡ γαρμόσνυνος ἡμέρα Κυ- 
ρίου, &v fj τὸν O:Tov ὄρων τῆς εἰρήνης τὸν σύνδεσμον, 
τῶν Πατέρων ὁ χορὺς συνέθετο ὀρθοδόζως, xaY θεο- 
€ póvo; ἐπαγάλλεται. 

Οἱήματα αἱρετιχῶν καὶ χαχία vai διάστασις πᾶσα 

ϐ«ολογούντων ἤρθη, ix ποδὼν xal ἠφάνιστιι, τῶν 


PaTROt, GR. CLIX. 


CANON IN SYNOD. FLORENT. 


1098 


hodie pietate procedentem ex Patre, Filioque Spiri- 
tum depra:dicant. 

Ab omni necessitate, ac tenlatione libera invo- 
cantes divinum nomen, sanctissimumque 4ο divi- 
num iuum natum pie glorificantes, ac prwdicantes, 
Deipara. 

Potestatem a Chiisto accepistis l:ereses. omnes, 


οἱ schismata ab ejus grege vir!'ute Spiritus sancti 


vere exscindendi, atque propulsandi, optimi Patres 
convenientes : quocirca jure meritoque vos predi- 
camus. 

Nova Sion facta est Florentia, Patres nndique 
ad se congreg:zus, Οἱ sacrum decretum divino con- 
silio in universas terrz partes misit, quo multiplici 
tieologica doctrina, sapientiaque conjuucta orthodo - 


D xam fidem promulgat. 


C 


D 


Sacer, et venerandus Patrum cetus omnem im- 
piorum difficuliatem perspicue diluit, divinumque 
Trinitatis dogma, nec non sanctum 1ldei Symbo- 
lum recta confessione, aptaque intelligentia expo- 
suit. . 

Ui de tua divinitate recto Tonvenientique. modo 
loquamur, divino nutu omnes Ecclesiarum preesu - 
les Florentiain congregans omnia seandala de me- 
dio eorum sustulisti, pacemet concordiam  disse- 
minans. 

Tu Virgo, mortalium gloria, et Angelorum es gau- 
dium, Christum in carne pariens omnium Regen, 
atque rerum creatarum factorem : idcirco, Virga 
maler, per te scrvari iudesineuter Filio tuo benedici- 
nius, 

Venerandam hanc, sanctamque synodum fideliter 
celebramus, qux Sancto spiritu afflante. Florentiam 
congregata est, quaeve divisas insanabili ferme mo- 
do Ecclesias, ad unionem composu:t., 

Vere impletus est Servatoris sermo ad Petrum 
olim habitus : Conversus confirma in unum fratres 
tuos : Ego enim, Petre, rogati, ut non deficiat fides 
lua. 


Nunc Romanus pontifex celebris Eugenius omnes 
Florentiam congregavit, incorruptam fidem velut 
effundens, cunctosque confirmans, et viam ad ἱρ- 
sam monstrans, Servatoris dictum implevit. 


Convenientes in fide universi laudamus te ma- 
cule omnis expertem, qua disjunctas Ecclesias 
preter opinionem venerabili Filio tuo coucilias, οἱ 
nunc pacen inter eas perbelle confirmas. 

Altissime lex, rerum omnium auctor, atque crea- 
tor, omnipotens vere, tuum opus est duas paries 
exiuiias valde, longequeinter se dissitas, Servator 
mi, conjunxisse. 

Nunc vere illuxit dies Domini l:etitizte plena, in 
qua Patrum cetus divinum decretum, tanquam so- 
cielatis vinculum, recte statuit, et. coelesti repletus 
sapicutia exsultat. 

ll:ereticorum opinamenta, et iinpietas, atque di- 
visio omnis sublata est, et procul shjecta, ac ia 


$3 


-- - 


1033 


JOSEPIII METIIONENSIS EPISCOPI 


1160 


verz, divineque fidei unioncin convenerunt. fideles Α Πατέρων καὶ πιστοὶ συνήλθοσαν ἓν ἑνώσει τῆς ἅλη- 


Patres. 

Agite jam, fideles, canamus costissiinam Domini 
matrem, splendidam nubem, coelestem sealam, tlia- 
lamum aureum, przestantius altissimi tabernaculum, 
in quo Verbum caro factum est. 

Visus est Pawum coetus ex terra finibus Floren- 
liam congregatus lanquam exercitus armis instru- 
cius adversus hostes, ipsuruinque audaciam strenue 
d«jecit. 

Divino afflatu convenerunt undique Patres theo- 
logi al consocianda, qua prius nefarie divisa fuc- 
rant, jamque concinentea divinum canticum Domino 
persolvent. 

Prodiit synodi decretum, statimque animum dimi- 
serunt oblatrautes adversarii, et dogma nos per- 
spicue docet venerari Spiritum ex Patre, Filioque 
procedentem. 

Unum utrobique sentit divina synodus veneran- 
dum, sanctumque Christi corpus, sive azymo pane, 
$ive fermnertato perficiatur mysterium. 

Ab omuibus periéelis immunes serva, Deipara 
sanctissima, tuum natum celebrantes, omnibusque 
animi viribus hymnis ad te clamantes, et cantica 
tibi jugiter persolventes. ...... | 

Velut in sublimi posita terrze fines omnes lucis 
splendore couspersit hodie Florentina synodus, edo- 
cens animarum fruitionem non defuturam iis, qui 
Servatori alacri animo famulantur, et animarum 
sponso hymnum jugiter canunt. 


Solutus est iuterjectus paries schismalis pessi- 
mus, et dissidii squalor evanuit, jamque unionis 
publica celebritas miro splendore illuxit, et poeuas 
animum expiantes pradicans, docet fideles synodi 
decretum, ut veritatis dogma accipere. 


Ab inopia, seditionibus, aliisque periculis libera 
famulos tuos, qui sacrum verumque doctorem, suc- 
cessoretuque Petri Ecclesic  prasulem, totiusque 
ierrz ducem, et pastorem, et divinum sacerdotum 
omnium Coryplieum toto animo colunt, sicut..... 


Quam inirabilia sunt opera tua omnipotens Jesu, 
qui Dcum colenibus mirabili sane modo dedisti 
videre sacra unionis mysterium | Ante nos enim 
sapientes alii, οἱ patriarche id veheinenti desi- 
derio cupiebaut, sed non asseculi sunt. Nos. vero 
prz oculis jam bhahlentes, te celebramus. Servator 
noster. 


Ut coelestia omnia cum terrenis conciliaret, car- . 


ném assumpsit, ctàn tuum utcrum descendit, Virgo 
mater casta, Unigenitus Patris ante. s2cula ; velut 
homo apparuit, atque ex te prodiens unigenitus 
appellatus est circa ullam mutationem, atque inordi- 
nationem. 

O Creator omnium, tam visihilium, quam invisi- 
bilium factor, totiusque carnis Domine, gloriam ti- 
bi proferimus, ος, qui conversionem nostraa 


002; καὶ θείας πίστεως. 

Δεῦτε ἅἄσωμεν, πιστοὶ τὴν ὑπέραγνον μητέρα 
Κυρίου, τὴν φωταυγῆ νεφέλην, τὴν οὐράνιον χλί- 
µαχα, τὴν πασ-άδα τὴν χρυσην, σχήνωμα φἑρτερον 
τοῦ Ὑψίστου, ἓν ( ὁ Λόγος σὰρξ ἔγένετο. 

"Όμιλος ὤφθη τῶν Πατέρων, ἐκ περάτων ἆδρο- 
σθεὶς iv. Φλιυρεντίᾳ ὁπλοφόρος στρατὸς, Χατὰ τῶν 
ἀντιπάλων, xai τούτων γαταθέθληχε τὸν ὀφρὶν 
γευναιοφρόνως. 

Νεύσει Κυρίου πανταχόθεν συνηθροίσθτσαν Tla- 
τέρες θεηγόροι, τοῦ ἐνῶσαι τὰ πρὶν καχῶς διεῥῥω - 
γότα καὶ μελῳδοῦντες ἆσωσιν ἆσμα θεῖον τῷ Δ.- 
σπότῃ. 

Γέγονεν ὄρος τῆς συνόδου, χαὶ κατήσχννεν ἐχθρῦν 
τὰς φληναφίας» χαὶ τὸ δόγµα σαφῶς ἑλίδαξε τοῦ 
σέθειν, τὸ Ινεῦμα ἐχπορεύεσθαι Ex Πατρὸς χαὶ UN 
YloU τε. 

"Ev ἀμφοτέρωθεν ἡγεῖται. Τὸ γινόμενον ἡ σύνοδο; 
ἡ θεία δι ἀζύμου αὐτὸ ἄρτου καὶ δι’ ἑνζύμον σῶμα 
σεπτὸν καὶ ἅγιον τοῦ Κυρίου παραδόξως. 

Ρῦσαι χινδύνων, θεοτόχε. τοὺς ὑμνοῦντάς σο 
τὸν Τόχον, Παναγἰκ᾽ χαὶ ἐξ ὅλης φυχΏῆς βοῶσί τα 
τὸν ὕμνον καὶ τὴν ᾠδὴν σοι µέλπουσιν εἰς ἀεί.... 


Ἐπ᾽ ἄκρων γῆς εἰς πέρατα συνεξἐλαμγε σ]µερον 
à ἐν Φλωρεντία mavayla σύνοδος πιστοὺς ἑνδιδά- 
σχουσα τὴν τῶν ψυχῶν ἁπόλαυσιν νῦν τῶν ἓν τῷ 
παρόντι ἰχχνῶς δουλευσάντων προθύµως τῷ Σωτῖρι 
καὶ αὐτῷ μελῳδούντων τῷ τῶν φυγῶν νυµφίῳ, ον 
ὕμνον εἰς αἰῶνας, 

"Iva λυθῇ µεσότοιχον, τὸ τοῦ σγίσµατος χάχιστον, 
χαὶ &qaviot f; αὐχμηρὰ διάστασις. ἑνώσεως ἔλσι- 
Ψεν ἡ φωταυγῆς πανήγυρις νῦν, χαὶ την τῶν ψυχῶν 
χαθαρτιχἣν τιµωρίαν δοξάζουσα δ.δάσχει τοὺς σι- 
στῶς δεχοµένους τὸν ὅρον τῆς αυνόδου ὡς ἀληθείαν 
τόµον. 

'Püsa: λιμοῦ καὶ στάσεως xal κινδύνων τοὺς δού- 
lou; σου, τοὺς τὸν ἱερν xal ἀλτθῃ διδᾶ σκαλον, τὸ 
Πέτρ.υ διάδοχον, τῆς Ἐγκληδίας χαβηγητῆνι »2 
τῆς οἰχουμένης ὁδηγὸν χαὶ ποιμένα, xa* θεῖον κ.β” 
φαῖον ἱερέων ἁπάντων, OM, φυχῇ τιµώντων, Us 
ἑπογγείλων .. 

Ὡς θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, Ἰηδοῦ παντοδύναμε, 
τοῖς θεοσεθέσιν θαυµασίως δέδωχας ἰδεῖν τὸ qve 
ατήριον τῆς ἱερᾶς ἑνώσεως  χαὶ γὰρ πρὸ ἡμῶν 
ἐπ'ιθυμήσαντες ἄλλοι σοφοὶ, χαὶ Κατριάρχα:, ἀλλ 
οὖχ ἔτυχον τούτου. Ἡμεῖς δὲ οἱ ἱδόντες δοξάσο 
05, Σῶτερ. ) 


"]va. συνάψή, laváyts, τὰ οὑράνια ἅπαντα μετὰ 
τῶν γπῖνων, σάργα ἀνελάδετ», xaX µήτραν χατῷ- 
χησς ttj» 21v, Παρθενομήτωρ ἁγνὴ, 6 μονογενὴς ix 
τοῦ Πατρὺς πρὸ αἰώνων. Ὦς ἄνθρωπος Eoávn, xal 
ἓχ σοὺ ἐπ ἑσχάτων μονογενῆς ἐχλήθη ἀτρέπτως, 
ἀσυγχύτω:. 

"(1 κτίστα τῶν ἁπάντων xal πο:ητὰ ὁρατῶν &cpd- 
των, xal Κύριε πάσης σαρχὸς, ὄύξαν cot προσᾶγο- 
μεν, Βασ,λεῦ, τὴν ἡμῶν µετάνο.αν καὶ τὴν σωττρίαν 


1101 


SYNAXARIUM CONC. FLORENT. 


1103 


ἐπιζητῶν xal θέλων ἡμᾶς εἶναι πιστοὺς ἓν ὀμονοίᾳ A atque salutem expetis, et in concordia nos fideliter 


xai àv ἀλλήλοις εἰρηνεύοντας. 


Ἀνέθητε εἰς Όψος τῆς ἱερᾶς καὶ ἁγίας χαθέδρας 
Maxópiot, τὸ ἱερὸν χρἰσμα περιχείµενοι εὐσεθῶς * 
Χαὶ τοὺς πιστοὺς διδάσχετε λόγον εὑσεθείας mav- 
αληθη, Πατέρες θεηγόροι’ ὅθεν ὑμᾶς τιμῶμεν εὖ- 
σεδοφρόνως χαὶ γεραίροµεν. 

Nov, θεῖοι ἱεμάρχαι, ταρὰ Χριστοῦ ἐπαξίως τῶν 
πόνων εἰλήφατε τὰς ἀμο:θὰς, ὧν εὐσεδοςφρόνως ἐπὶ 
τῆς γῆς µεγάλως ἠγωνίσασθς, xal σχιὰν ἐχθέμενηι 
τῆς σαρχὶς οἰχεῖτε σὺν ἀγγέλοις, χορεύοντες 
ἁπαύστως «epi τὸν Ὀρόνον τοῦ πχντάνακτος. 

No χεχαθαρμένῳ τὸν εὐσεξῃ οἱ Πατέρες ἐξέθεντο 
σίµερον ὅρον σαφως, πάντοθεν χοσμούμενον ἑεροῖς 
χαὶ ὀρθοδύξοις δόγμασι. Αἰσχυνέσθω δη .. 
σματικῶν τὸν τοῦτον μὴ τιµώντων μηδὲ ὁμολογούν- 
τών», ὥσπερ f; σύνοδος ἐκήρυξεν. 

Ἡλίου λαμπργ-έρα 1| ἑορτῇ τῆς συνόδου τῆς 
θείας ἐπέλαμψφε τᾶσαν τὴν γῆν αἱρέσεως σχητου- 
µένην xal πονηροῦ σχίσματος τοῦ πρὶν ἐξαίρουσα 
Th» πλά,ην, xai πάντας διεγείρει πρὸς τὴν ἑνότττα 
τῆς πίστεως. 


Sequitur tanquam hym^í appendix, Συναξάριον 


perstantes esse, nec non pacem invicem servare 
jubes. 

Ascendite super sacram sanctamque sedem, 
Beati sacro. chrismate religiose circumliniti, atque 
fideles pium veritatis sermonem edocete, Patres 
digna Deo loquentes : quocirca vos magno honore 
atque veneratione prosequimur. 

Nunc, divini sacerdotes, dignam laboris mercedem 
4 Christo accepistis, propter quam pie et strenue 
certavistis etzcum umbram corporis deposueritis, 
habitabitis eum augelis, exsultantes perenniter circa 
thronum Regis regum. 

Mente pura sacrum hodie decretum posuernnt 
Patres, omnino conveniens sacris, et orthodoxis 


. » σχι- B dogmatibus. Pudeat,.. schismaticos, qui debi- 


tum huie honorem deferre recusant, atque con- 
fiteri, sicut definiit synodus. 

Sole speudidior divinz synodi celebritas terram 
omnem lreseos caligine obductam illustravit, 
pessimique schismatis errorem primum —aufe- 
rens, omnes in unionem fidei adduxit. 


τῆς ἁγίας καὶ οἰκουμενικῆς συνόδου. Synaxzarium 


sancte et cccumenice synodi, sive brevis narratio corum qua in concilio Florentino gesta sunt, ejusdein 
Josnnis Plusiadeni, ut colligere est ex ipso Synaxario. j 


Ilujusmodi autem est : 

'H ἁγία αὕτη χαὶ µεγάλη σύνοδος Υέγονεν τῷ 
υλθ’ ἔτει ἀπὸ τῆς τοῦ Κυρίου ἐνανθρωπήσεως ἐν 
ταῖς ἡμέραις Ἰωάννου Παλαιολόγου τοῦ τελευταίου 
βασιλέως τῶν Ῥωμαίων καὶ Ἰωσὴφ πατριάρχου 
Κωνσταντινουπόλεως. Συνῳθροισε δὲ αὐτὴν ὁ τῖς 
πρεσθυτέρας Ῥώμης ἀρχιερεὺς, ὁ µέγας Εὐγένιος, 
ἀνὴρ ὡς ἄλλος τις τῶν µαχαρίων ἀνδοῶν, θεοφόρ΄’ς 
τῷ ὄντι xal μέγας θεῖος ἱεράργης, καὶ την ἕνωσιν 
τες τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησίας πνέων ἀπὸ φυχῆς, ἐπὶ 
χαθαιρέσει τῶν ἁρνουμένων τὸν Υἱὸν «o0 θεοῦ μὴ 
ἔχειν πάντα τὰ φυσιχὰ τοῦ Πατρὸς ἀγαθά. Οἱ γὰρ 
ἀρνούμενοι τὸν Υἱὸν μὴ ἐχπορεύειν τὸ Πνευμα ἀρ- 
νοῦνται μὴ ἔχειν τὰ quotxa τοῦ Πατρὸς ἀγαθά. Καὶ 
τοῦτο yàp φυσιχόν ἐστι τοῦ Πατρὸς ἀγαθὸν, ἐχπο- 
ρεύειν τὸ Πνεῦμα * ἔτι κατὰ τῶν ἁμαθῶς φλνυαρούν- 
των ὡς tb δι ἀζύμου θΟνόμενον οὐκ ἔστι sopa 
Ἄριστοῦ * πρὸς δὲ καὶ τῶν εὐσεθῶς ἀρνουμένων μὴ 
ἔχειν τὰς φυχὰς τῶν ἐν µετανοίᾳ χεκοιμηµμένων 
ῥοήθειαν μετὰ θάνατον μιδὲ χαθαίρεσθαι αὑτάς ' 


c Es μηδὲ τὰς τῶν ἁγίων ψυχὰς ph ἀπολαμδάνειν D fectam.— fruitionem — adipisci, 


vov χαθ᾽ ὅσον εἰσὶ Ψυχαί. "Ext xai πρὺς τοὺς μή 
βουλομένους xXivav τὴν χεφαλῆν, xal δοῦναι τῷ 
Ῥώμητς ἀρχιερεῖ τὴν αἰδώ τε xai ὑποταγὴν, ὡς 
ἄνωθεν xal προπαραδύτως ἐξεδόθη χαὶ ἐτυπώθη Ev 
τοῖς ἱεροῖς Χανόαι. Συνήχθη μὲν οὖν ἡ εἰρημένη 
ἁγία σύνοδος Ev Φεραρία xal Φιωρεντίχ, πόλεσιν 
ἀξιολύγοις τῆς Ἱταλίας. Παρῆσαν ck àv αὐτῇῃ πυλλοὶ 
εὖ xai χαλοὶ, cogía xat ἀρετῃ διαλάμποντες ἐξ 
ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. Επλήρουν γὰο τὸν lgphv 
τοῦτον θίασον πλείονες Tj w' ἄνδρες * ἀτὸ μὲν τοῦ 
μέρους τῶν Ἱταλῶν ὁ τῆς ὁσίας µνήµης Ἰυγένιος 
ὁ ᾿Ρώμης ἀρχιερεὺυς µέχιστος σὺν τάαῃ τῇ xa: 


Sancta hec, magnaque synodus facia est anno 
ab j]ncarnatione Domini 1459 in diebus Joan- 
nis Paleologi postremi Romanorum Imperatoris, 
et Josephi patriarchae Constantinopolitani. Eam 
autem congregavit summus pr:esul senioris [ο- 
m: magnus Eugenius, vir, si quis alius, bea- 
torum virorum divino numlne plenus, et magnus 
divinusque pontifex, ad KEcelesi: Christi unionem 
toto animo anhelans, ut condemnaret eos, qui ne- 
gant Dei Filium habere omnem naturalem Patris 
virtutem. Nam qui sentiunt Filium liaud producere 
Spiritum sanctum, iidein. existimant eum non ha- 
bere omnem naturalem Patris virtutem : hoc enim 
84 naturam Patris spectat producere Spiritum. Tum 
adversus eos, qui indocte garriunt, azyauum panem 
consecratum haud fleri corpus Christi, et qui pio - 
quodam affectu negant morientes in penitentia 
posse post mortem juvari suffragiis, aut. ipsorum 
animas purgari, simulque sanctorum animas per- 
quatenus animas . 
sunt. Tandem adversus illos, qui caput inclinare 
nolunt, debitamque Romano Pontiflci  vene- 
rationem, οἱ obedientiam testari, quemadmodum 
ex velusta traditione habetur, atque in sacris ca- 
nonibus statum fuit. Convenit igitur dicta sancta 
synodus in civitates Italie praestantissimas, Fer- 
rariam, atque Florentiam ; aderantque multi 
oftimi, ae praestantes viri. sapientia, virtuteque 
celeberrimi ex utraque parte. Coumponebant enim 
ipsum cctum plusquam octingenti viri. Ex parte 
quidem Italorum sanctae memori: magnus Euge- 
nius Romanorum pontifex Maximus cum ommui 


1201 


JOSEPIHI METIIOONENSIS EPISCOPI 


1101 


Ecclesia ipsi subjecta, nimirum sacerdotibus, car- A αὐτὸν ἁγίᾳα "ExxAnala, δηλονότι ἱερεῦσι καρδ.νἀλε- 


dinalibuas, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, 
hieromonachis, n'onachis, presbyterià, οἱ diaco- 
nis plusquam sexcentum, omissis locorum propo- 
sitis, aliisque Πτα presulihus; ex parte vero 
Orientalium serenissimus Romanorum imperator 
Joannes Palwologus, Josephus intelligeutissimus, 
reverendi-simusque patriarcha cum omni sua 
?cclesia, archiepiscopis, cpiscopis, aliisque eccle- 
siasticis viris crucis insignibus decoratis, pr:efe- 
clis, presbyteris, hieromonachis et monachis, si- 
mulque imperatoria cohors multis, nobilibusque 
viris constans. Secutus est enim eum | imperalorius 
comitatus, uti par crat. Cum fuit itaque disceptan- 
di tempus, cenvenerupnt omnes, ut ex. disputatio- 
nibus partium discrimen observarent. Erant autem 
et ipsi supra ducentos absque principibus. Ac 
discrimen quidem quinque capitibus continebatur ; 
dc processione saucti Spiritus, de azymo, et fer- 
mentato, de igne purgatorii, de beatitudine anima- 
rum sanctorum, de potestate pap:, Hxc. audiens 
Fphesinus, qui et ipse ad disputandum electus 
fuerat, non de omnibus, inquit, institui oportet 
disputationem, quoniam nou in omnibus simpli- 
citer differimus. Sed unum dantaxat sedulo inve- 
stigandum cst, atqne de eo. disputandum, nempe 
de procession? Spiritus saneti; hoc enim prxser- 
tim dag na scire volo : csetera vero omnia. unius 
horz spatio ovpediri possunt. Quocirca de hoc 
institui coepta est quxstio, atque parabatur. certaá- 
wen, et super hoc adinodum vigilabat unusquisque 
ex parie sua, et. vehemens studium in certando 
adhibebat, Cepit igitur disputari in synodo Aprilis 
nona die, anno 3 Cliristi incarnatione 1428, atque 
disputatum est. mensibus xiv nimirum usque ad 
diem sextum Julii, anni 1429, neque partes otio 
varabant, sed magna utriuque. contentione certa- 
batir, atque certamen certamini, disputatio dispu- 
(tioni succedobat, donec. Marcus Ephesinus, re- 
bus jam in aperlo positis, contradicere nou va- 
lens. atque disceptando adhuc. certare formidans 
aufugit, Cateri autem Patres ab ipsomel saero 
pairiareha, maximoque imperatore omnes in unio- 
uem filei coavenerunt. Investigantes enim sa- 
eros Ecclesias ductores, ipsisque dogoati consen- 
tientibus repertis, iequum existimarunt, se potius 
Ecclesim Dei conjungere, extra quam nulla fulget 
salutis spes, quam manere diutius in separatioue, 
et schismate, in quo nulla est salus. Counvenerunt 
igitur tam in boc doginate, quam inreliquis capiti 
hus, omniaque doctorum Ecclesig testimoniis con- 
firmantes decretum  promulgarunt, quod. lzetitize 
inultum attulit Ecelesiz, dicentes, Exsulent. cicli, 
εἰ letetur terra. Sic igitur decretum sanxerunt, ct 
codem declararupt processionem sancti Spirilus 
ex Patre, Filioque, atque ozyni consccrationen 
perinde valere, ac fermentati, tum animarum pur- 
galionem, sanctorunque fruitionem, denique sum- 
'num Pontificem Bomanum successorem beati Pe- 


σιν, ἀρχιεπισχύποις, ἐπισχόποις, ἁθάσιν, ἵερομο- 
νάχοις καὶ μοναχοῖς, ἱερεῦσι καὶ διαχόνοις, «slo 
1| ἑξακοσίοις, χωρὶς τῶν τοποτηρητῶν, xav τῶν ἅλ- 
40v ἀρχόντων τῆς Ἰταλίας * ἀπὸ δὲ τοῦ μέρους τὸν 
Ανατολικῶν ὁ Ὑαληνότατος βασιλεὺς Ῥωμαίων 
Ἰωάννης 6 Παλαιολόγος, "octo ὁ φρονιμώτατο; 
χαὶ φοθερώτατος πατριάρχης σὺν πἀσῃ τῇ xav. αὑτ)ν 
Ἐκχλησία, ἀρχιεπισχόποις ἐπισχόποις καὶ τοῖς ἅλ- 
λοις ἐκχλησιαστιχοῖς σταυροφόροις, ἡγουμένοις, ἷς- 
ρεῦσιν, ἱερομονάχοις καὶ μοναχοῖς ἔτι δὲ καὶ ἡ τῶ 
βασιλέως σύγκλητος πλεΐῖστοι xai εὐγενεῖς ἄνδρες 
ἑκόσμει γὰρ xol αὐτὺν dj βασιλικἩ σύν-αξις ὡς 
εἰγός. "Ηλθεν οὖν ὁ χαιρὸς τῖς διαλέξεως. xal συν- 
Τλθον ἅπαντες ἓν τῇ διαλέξει ἰδεῖν την διαφορἀν. 
"ῆσαν && χαὶ αὐτοὶ ὑπὲρ τοὺς διαχοσίους, ἓχτὸς τῶν 
ἀρχόντων. Διεφέροντο Υὰρ πέντε xaY 'μόνοι: χεφα- 
λαΐοις, ἕως. τὸ περὶ τῆς θείας ἐκπορεύσεως τοῦ 

ἁγίου Πνεύματος, τὸ περὶ τοῦ ἀξύμου xal τοῦ i»- 
ζύμου περὶ τοῦ καθαρτηρίου πυρὸς, περὶ τῆς ἁπ-- 
λαύσεως τῶν Φυχῶν τῶν ἁγίων, xal περὶ τῆς Apyts 
τοῦ πάππα. Ταῦτα γὰρ ἀχούσας ὁ Ἐφέσου, εἷς ὧν 
χαὶ αὐτὸς της ἱερᾶς ἑχείνης διαλέξεως, Οὐ περὶ 
πάντων dj διάλεξις γενήσεται, ἔφη, ἐπειδὴ οὗ δις- 
φερόμεθα π:ρὶ πάντων ἁπλῶς ' ἀλλ' ἑνὸς καὶ μόνου 
ἡ ἔρευνα γενέσθω xal ὁ ἁγὼν, τὸ περὶ τῆς ἐχ-ρ- 
ρεύσξεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος, περὶ τούτου γὰρ 

βούλομαι εἰδέναι τοῦ δόγματος. τὰ ὃ ἄλλα πάντα, 

pid; ὥρας &px£sec σπουδἠ. "0θεν καὶ περὶ τοῦτο 

à διάλεξις Ἡρξατο. Καὶ ἡ ἀγὼν ηὐτρεπίζετο ' καὶ 

ἐγρύπνουν ἐπὶ τοῦτο πάνυ τε χαὶ ἑσπούδαζον ἕκα- 

στος ὑπὲρ τεῦ µέρους αὐτοῦ ἀγωνίζεσθα.. "Ilp£aso 

τοίνυν f$ σύνοδος διαλέγεσθαι ᾿Αποιλλίῳ θ’ τῷ αντ’ 

τει ἀπὸ Χριστοῦ. Καὶ διελέγοντο μῖνας ιδ’ µέχα 

καὶ τοῦ λθ’ ἔτους Ἰουλίου c'* καὶ οὐχ ἡσυχίαν εἶχοι 

τὰ µέρη, ἀλλ᾽ ἠγωνίέκοντο ὀμφότεροι στιουδῇ pt- 

àÀq* xal ὁ ἀγὼν τὸν ἀγῶνα διεδέχετο, xal f &3- 

λεξις τὸν διάλεξιν, ἕως οὗ ὁ Ἐφέσου Μάρχος pi 

δυνάµενος ἀντιλέγειν πρὸς τὰ φανότατα, ἆ πέδρα shi 

ἀγῶνα δειλιάσας τῆς διαλέξεω»ς. Οἱ δὲ λοιποὶ Πατέρε; 

ἀρξάμενοι ἁπ᾿ αὐτοῦ τοῦ ἱεροῦ πατριάρχου, xal τοῦ 
µεγαλωτάτου χυρίου τοῦ βασιλέως, πάντες Guvi 
νεσαν ἐν τῇ ἑνώσει τῆς πίστεως. Ἐρευνήσαντες Υὸ0 
τοὺς ἱεροὺς θεολόγους τῆς Ἐκκλησίας, καὶ εὐρόυτε: 
αὐτοὺς συμφωνοῦντας τῷ δόγµατι, ἔχριναν δίχαιων 
eta: ἑνωθῆναι τή τοῦ θεοῦ 'Exxinoía, ἧς χωρὶς 
οὐκ ἔστιν ἐλπὶς σωτηρίας, f µένειν ἐν τῷ χωρισμῷ 
xii τῷ σχίσµατι, ἔνθα οὐδεμία ἐστὶ σωτηρία. Ἡ.- 
ώὠθτσαν τοίνυν ὥσπερ ἐν τῷ δόγµατι οὕτω xal Ev 
τοῖς λοιποῖς κεφαλαίοις. Πάντα (Xp διὰ μαοτυφριῶν 
τῶν τῖς Ἐκχλιτίας διδασκάλων συστήταντες, ὅρο, 
ἐξερώντσαν τῇ Εκχλησίᾳ χαρμόσυν»ν, « Εὐςρχινέ- 
σθωσαν οἱ οὐρανοὶ xal ἀγαλλιάσθω fj Yn,» λέγοντες. 
Οὗὕτως oU τὸν ὅρον τελέσαντες iv αὐτῷ τὴν ἐκτ]- 
ρευσι» τοῦ παναγ΄ου Πνεύματος ἐχ τοῦ Πατρὸς καὶ 
τοῦ Υἱοῦ σαρηνίζουσι καὶ τὴν δι ἀςύμου θυτίαν 
µίαν xai την αὐτὴν εἶναι τὴν μετὰ τοῦ ἑνζύμου 
γ.νομένην, xal τὴν τῶν φυχῶν χάθαρσιν, χοὶ τν 
τῶν ἁγίων ἀπόλουσι» καὶ τὸν ὄνρον αρχ.τοέα 52; 


1195 


SYNAXARIUM CONC. FLORENT. 


1:76, 


Ῥώμη:; διάδοχον τοῦ µαχαρίου Πέτρου εἶναι σαφῶς Α Uri aperte definierunt. Quod quiJem deeretuai apu- 


παριστᾶσι. "Ov σηµάναντες ἀποστολικοῖς τς xal 
ἐρνθροῖς Ὑράμμασι εἰς ἅπασαν οἰχουμένην ἀπέ- 
στειλαν * xal πάντες ἑστίριξαν xal ὡμολόγησαν; 
χαὶ συνεφώνησαν xal ἱερούργησαν ὁμοῦ μετὰ τοῦ 
Pour; ἀρχιερέως. Καὶ αὐτὺς δὲ ὁ Ἐφέσου cuv- 
εφώνησεν ἓν τῇ ἀναγνώσει τοῦ ὅρου. Οὐκ ἠθέλησε 
δὲ ἀπογράφαι, προφασιζόµενος διωρίαν. Ἡσχύνετο 
yàp ἀντιλέγειν οὕτω σφοδρῶ-. Τῆς ἱερουρνίας οὖν 
τελεσθείσης ἀνεγνώσθη ὁ ὄρος ἐν τῇ µεγάλῃ Ἐκκλι- 
ση της Φλωρεντίας Ῥωμαιστὶ xoa Ἑλληνιστί 
xil ἔδωκαν ἀμφότερα τὰ µέρη ὄρκον εἰς τοῦ Χει- 
στοῦ τὸ σῶμι, ὅτι οὕτω στέργουσιν, ὥσπερ ὁ ὄρο; 
ξιαλαμθάνει, Καὶ οὕτως ἔλαθε τέλος ἡ σύνοδος. 
"AAA. ὑποστρέφας ἐν Κωνσταντινουπόλει, συνέχεε 
καὶ σ.νετάραξε πᾶσαν τὴν ᾽Ανατολὴν γράφων καλὶλέ- 
Yo? ἑναντία χατὰ τῆς ἱερᾶς συνόδου. Αλλ᾽ οὐκ 
Ἡμέλησε xol περὶ τούτου ἡ Ἐκχλησία τῆς "Pong 
Φροντίσαι. ᾿Απέστειλε τὸν Κορώνης ἐπίσχοπον ἄν- 
6px πάση; σοφίας πεπαιδευμένον xal θεολόγον 
ἄριστον Ev Κωνσταντινουπ΄λει διαλεχθῆναι μετὰ τοῦ 
Ἐφέσου, ἵνα μὴ Ey λέγειν ὅτι διὰ φόδον τινὰ οὐκ 
Ἠδύνατ, λέγειν ἓν Ἰταλίᾳ’ ἀλλὰ κἀκεῖσε µίαν xal 
δευτέραν διάλεξιν ποιῄσας προστάξει τοῦ βασιλέως, 
ἑξέφυγε τὴν δ:άλεξιν. Ἔνθα νὰρ ἐξῃτεῖτο, οὐχ fee 
δια)λέγεσθαι, xal κατὰ µόνας ἓν τ.ῖς γωνίαις συν- 
ετάραττε πᾶσαν τῖν πόλιν, ἔτι γε μὴν καὶ τὰς νή- 
σους ᾿ xa! ἁπ᾿ ἐχείνου µέχρι τοῦ voy fj ἐχείνου λύμη 
πολλοὺς διέφθειρε, xal μάλιστα τὴν περίφηµον 
ταύτην νῆσον. 'AXÀ' ἐχεῖνος μὲν ἐπίχειρα τῆς αὐτοῦ 
δεισ,δαιµλνίας τε χαὶ ἁλχζονείας ἔλαδεν ἑπαξίως 
τῆς αὑτοῦ βλασφηµίας καὶ ἀναιλείας ' ὅτι εἷς ὢν τῇ 
οἰκουμενιχῇ συν/δῳ ἐμάχετο: τῇ γὰρ ὥρα τῆς αὖ- 
τοῦ ἀναλύσεως ἱλεῷ τὸν βίον χατέστρεγε. Οἱ δὲ 
ἐχείνου µιµηταί τε χαὶ ὁπαδοὶ, εὐχόμενοι ὁμρίῳ 
τέλει ἐἑχείνου γρίσασθαι, ( τῶν χριµάτων σου, 
Ἆρισ'.» Βασι)εῦ ! καθ) ἑγάστην ἑρῶμε» αὐτοὺς τούτῳ 
τῷ τρόπρ τοῦ tf5: βίου ἁπερχομένους. Ἠμεῖς 65, 
τοῖς αὐτοῦ Ἀόγοις ἁποστραφέντες, τῇ ἁγίᾳ τοῦ θεοῦ 
Ἐκκλησίᾳα ἠνώλημεν, xaV εὐχόμεβα ἵνα μέχρι 
τέλους διαµείνωµεν οὕτω. Tat; τῶν θεοφόρων 302 
Πστέρων πρεσδείχις, ὁ θεὺς ἡμῶν, ἑλέησον ἡμᾶς. 


stolicis, rubrisque litteris signatum, in omnia ter- ' 
rarumloca missum est, atque omnia pacis amore, 
communique consensu camdenm fidei confessi sunt, 
peractis sacris una. cuim Romano Pontifice. Ipse 
etiam Ephesinus consensit. lectioni decreti, noluit. 
lamen subscribere, dilationem temporis. .ricten- 
dens; pudebat enim eum nimia auxictate. »dhue 
contradicendo  impietalem suain aperire. Sacris 
igitur peractis, lectum est. decretum. in. magna 
Ecclesia Florentie, Latino Grzcoque sermone, et 
utraque pars jurejurando in sacrosanctum Chri- 
sti corpus sese obstrinxit, fore ut ea omnia cem- 
plecteretur, αυ in decreto statuta fuerant. Con- 
stantinopolium autem reversus, conimovit, pertur- 
bavitque Orlenta'em Ecclesiam, sceribers, ac lo- 
quens contraria synodi statutis. Curam οἱ iu id 


. suam convertit Romana Ecclesia, misso Coroneusi 


episcopo, viro omni saplentia instructo, theologo 
optimo Constantinopolim, ut eum Marco Ephesino 
disputaret, ne ullum amplius subterfugium habe: 
ret, dicens se propter. metum quemdam causan 
defendere haud potuisse in Πα partibus; sed 
facta. ibi una, et altera disceptatione ex imperato- 
ris mandato, certamen vitavit, et quamvis requisi- 
tus, noluit amplius disputare : verum privatim, 
occulteque commovebat ommem civitatem, simul- 
que insulas, et ab illo usque ad praesens tempua 
orta ab ipso pernicies multos pervasit, przsertiin 
vero celeberrimam hanc insulam. Ast ille qui- 
dem promptam subiit poenam δι ostentationis, 
dignam sane impietate, et. impudentia, qua solus 
cecumenicz synodo adversari ausus est. Cum enim 
resolutionis ejus tempus advenisset, convolvulo 
correptus e vita migravit. Ipsius autem imitatores 
et assecle. similem huic (finem habere precantes, 
justo tuo judicio, Christe Rex, singulis dicbus 
videmus eodem prorsus modo interire. Nos autem, 
ab ipsius dictis recedentes, sancta Dei Ecclesie 
unionem amplesi sumus, atque obsecramus, ut ad 
finem usque in ea permanere possimus. Sanctis Pa« 
tribus intercedentibus miserere nostri, Deus noster. 


1107 105ΕΡΗΙ METHONENSIS | 1108 





MONITUM EDITORUM. 


Sub noinine Gennadii Scholarii, patriarche Constantinopolitani, Rome edita est Greece, 
anno 1577, simul cum actis Grecis concilii Florentini, Defensio quinque capitum que 
n sancta εἰ ecumenica Florentina synodo continentur, videlicet, De processione Spiritus 
sancti, De sacrificio in azymo et fermentato, de Purgatorio, De'fruitione sanctorum, et De 
primatu Papa. 

Sed quia egregius iste libellus scriptus est in defensionem doctrine catholice, in synodo 
Florentina definite; dum aliunde constat Gennadium Scholarium, statim post reditum 
Grecorum in patriam, denuo ab unione defecisse et cum schismaticis fecisse, satis liquet 
Gennadium Seholarium etsi unioni duarum Ecclesiorum ante concilium Florenuuum 
et in eodein concilio fautor fuerit, tamen hojus libelli auctorem non esse, si- 
quidem eo tempore quo libellus scriptus est, doctrine concilii Florentini infensus eva- 
serat. 

Res in ambiguo versabatur, quando perspicacissimus Bollandista, R. P. Cuperus, in Histo- 
ria Pairiarcharum Constantinopolitanorum, quo Actis sanctorum Augusti, tomo I, praefici- 
tur, et anno 1133 Απινεγρίώ in publicam lucem emissa est, pag. 190”, asseruit Defensionem 
quinque capitum concilii Florentini, Josepho Methonensi ascribendam esse ; et ibidem p. 
197, ipsius Josephi Methonensis verba recitat, quibus testatur se ex industria propugnasse 
quinque capita concilii Florentini. Verba Josephi, que leguntur apud Labbe, in Collect. 
Concilior. t. X111, col. 707, hec sunt: Τὸ δὲ ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ Ilveüpa ob «Ἰἐγομεν... ἑλύσαμαν 
ἓν τῷ πρώτῳ χεφαλαίῳ τοῦ 6929, ὑπεραπολογούμενοι τῶν πέντε κεφαλαίων. lllud autem, « Ex Filio 
non dicimus Spiritum »....jam solvimus in primo definitionis capite, dum pro quinque 
capitibus apologiam scriberemus. Qui cum ita sipt, jam a nemineambigenrdum est, quin 
Josephus, Methonensis hujus nostri libelli auctor sit. 

Textus Graecus libelli, nullibi, quod sciata, impressus est, nisi Rorace a Zanetti , inter 
Acta Concilii Florentini Greca, quas anno 1577 in urbe sancta prodierunt. 

Tcanslatio Latinaquam Fabius Benevolentius, Senensis, confecit, prodiit Rome in ZE.libus 
populi Romani 1579, &'. Deinde quo libellus magis prodesset Orientalibus, in linguam 
Greeco-Barbaram seu. vernaculam translatus est a doctissimo et piissimo viro D. Joan Mat- 
iheo. Caryophylo, lconiensi archiepiscopo, et typis S. Congregationis de propaganda fide, 
Aomee, anno 1628, forma in &* editus. . 

e et non alia, hic monenda occurrebant. Opus nunc exhibemus ut in editione Romana 
iuscribitur. 


B... 17 Januarii 1863. 
J..B M. 


th . 





PHO.CONC. FLORENT. PIOGMIUM. 


I0 





EPMHNEIA ΓΕΝΝΑΔΙΟΥ 
TOY XXOAAPIOY 


Ld 


ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, 


ΥΠΕΡ 


ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΕΝ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΣΥΝΟΔΟΥ 
OTI OP8QS ETENETO, 
ΥΠΕΡΑΠΟΑΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ TON TQ OPQ ΑΥΤΗΣ ΠΕΝΤΕ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ. 


. GENNADII SCHOLARII 


CPOLITANI PATRIARCH/E 


EXPOSITIO. PRO SANCTA ET (ECUMENICA SYNODO FLORENTINA 


QCOD LEGITIME , CONGREGATA EST, 


ET DEFENSIO QUINQUE CAPITUM QUE IN DECRETO EJUS CONTINENTUR. 


IIPOOIMION. 

Τὸ τη; εὐσεθείας µέγα µυστήριον, μετὰ χκαθαρᾶς 
γνώμης xai εἰλικρινοῦς διαθέσεως ἐρευνώμενον’, 
ἑξαπλοῖ καὶ διανοίγει τοὺς ὁρθαλμοὺς τῆς ψυχῆς 
καὶ τοῦ σώματος, χαὶ φανερωτέρους τῶν ἡλιακῶν 
ἀκτίνων ἑργάζξεται. Καὶ xaázep ἐχεῖναι ἄνωθεν 
ἐπὶ τὴν v0,» προχύπτονυσαι οὗ µόνον τὰς λείας ὁδοῦς, 
ἀλλὰ xal τὰς χεκρυμμµένος χαὶ σχοτεινὰς γωνίας 
φωτίζουσιν, οὕτω xa οἱ τῆς δ.ανοίας ὀφθα)λμοὶ ἁλπ- 
θείας ἐἑχόμενοι, χαὶ μὴ ἑξογωμένοι τῇ τῶν διεστραµ- 
ἀένων προλίψεε, οὗ µόνον τὰ εὐθῆ καὶ εὐδιάλυτα 
Υινώσχουσι τῆς Γραφῆς, τῇ τοῦ θείου χειραγωχού- 
µενοι βοηθείᾳ, ἀλλὰ xai αὐτὰ τὰ iv τῷ βάθει τῆς 
λέξεὼς τε καὶ τοῦ νοήματος χείμενα ἀτεχνῶς ἑξα- 
χριθοῦσι, χαὶ εἰς τὸ εὖθὲς ταῦτα προάχουσ., xal 
νοεῖσθαι ποιοῦσι * χαθὰ καὶ ἡ Σορία qnoi, « Πάντα 
εὐθέα ἑστὶ τοῖς νοοῦσι, xal ὀρθὰ τοῖς εὑρίσχουσι 
γνῶσιν” 2 xal οὐδὲν kv αὐτοῖ; σχολιὸν οὐδὲ στραγ- 
γαλιῶδες. 

Καὶ ἡμεῖς οὖν τὴν ἡμετέραν δόξαν πᾶσι κατα- 
φανῆ ποιῆσαι βουλόμενοι, τῇ ἁἀληθείᾳ θαῤῥοῦμεν, 
xal τῇ εὐσεθείᾳ τοῦ δόγµατος ἑαυτοὺς ἐπιῤῥίπτο- 
psv. Παραχαλοῦμεν δὲ χαὶ ὑμᾶς μὴ μετὰ πανουρ- 
γίας xai βασκανίας ἀνιχνεύειν τοὺς ἡμετέρους 
λόγους, ἀλλὰ μετὰ χαθαρᾶς γνώμης vot συνειδήσεως. 
θὺ γὰρ περὶ μικρῶν ὁ λόγος, à φίλοι, ἀλλὰ περὶ 
μεγάλων χαὶ θείων εἰ καὶ ὁ ἁπαννελεὺ” ἁδοανὶς 


! Prov, virt, 9. 


À 


PROOEMIUM. 

Si magnum religionis mysteriuin pura mente et 
sincera dispositione adhibita fuerit perquisitum, 
ymentis oculos et corporis explanat atque aperit, sola- 
ribusque radiis clariores reddit : ac velut ii desuper 
in terram procumbentes, non planas tantum vias, sed 
eliam abditos et obscuros angulos illustrant, sic 
el mentis oculi, veritate subnixi, nec rerum distor- 
tarum praesumptione obtenebrati, non solum quo» 
sunt recta et facilia Scripturae percipiunt (divino 
praeeunte auxilio); sed eam qux in intimis sensi- 
bus orationis absconduntur, exacte iutelligunt, et: 
ad rectum sensum perducunt, aique ut percipiantur 
efficiunt, quemadmodun Sapientia dicit: « Omnia 
recta sunt intelligentibus, et &qua invenientibus 
scientiam * ; » nec est in eis quid pravum neque 
perversum. 


Nos igitur sententiam nostram omnibus declarare 
cupientes, veritati confidimus, et religionis dog- 
mati nos ipsos commitimus. florlamur autem vos 
ne subdule et invidiose orationem nostram per- 
scrutemini, sed pura mente et conscientia. Non 
enim de minimis agitur, o amici, verum de magris 
rebus ac divinis : quanquam internuntius iinbecillis 
est et infirmus, ut ecclesiasticam proponat concor- 


111 


JOSEPHI METIIONENSIS 


η κ. 


diam que coutgit dicbus nosizis, quam multi A xat ἀνίσγυρος, πρόθεσιν ἔχων περὶ τῆς Exxlvota- 


mortales ante nos videre exoptarunt, nec viderunt. 
Quid igitur? « Quoniam Ltteraturam non. cognovi , 
ingrediar in potentias Domini !, et ego. cum David 
exclamabo: « Et lingua mea meditabitur justitiam 
ejus *. Sed quamvis a. quibusdam oppugnemur, 
dicentibus, nos non divino ductos zelo Florenti- 
nam synodum amyplexari, imo potius temporaria 
ductos gloria in eam transfizurari, quodque mune- 
ribus et pollicitationihus suasi eam induimus, alia- 
que multa dicenda tacenda. conviciantur (0 tuam 
patientiam, omnium Kex ! vulgi temeritas insolens 
verba effundit adversum Deum  blasphemi:xe plena, 
in nostram fidem et in Deum contumeliosa, ac. si 
ethnici essei us), non tamen, ut. sileamus, nobis 
persuadebunt: sed ad oculum qui omnia videt con- 
vertemur, ct ad illud incorruptum tribunal mentis 
aciem dirigemus, ubi nobis non oberit temere hic 
eflusa accusato : ibi enit accusatoribus non est 
opus: queuiadimodum neque οογι qui inconsulte 
gratificaontur, conjuratio proderit ; non enim ibi est 
opus advocatis. In illud igitur, cui nihil est occul- 
tum, tribunal inspicientes, omnes contumelias floc- 
cifacii'us : imo vero sententiam nostram nudo «4: 
pite et audacter predicabimus, ld tautum de nobi; 
omnes scire velim, quod oine si quid a nob's di- 
ctum aut factum est, et qux: in przsentia iusti:uo, 
Dominus scit, si id pro ecclesiastica eoncoirdia con- 
«tuenda gestum est, non ut aiiquid ex nostris 
con;uetudinibus vel dogma:ibus alregaremus ; sed 
quicunque ad hane ecclesiasticam pacem descendit, 
et decretum Florentini concilii recipit, quasi con- 
&uetudines et dogmata nostra damnavit, Ecclesiam- 
que Romanam Orientali et nostr: preposuerit, nec 
utrique eumdem bonorem exhibere voluerit 
(cum una tantum sit Eeclesia, unamque fi- 
dem et religionem pr:edicet), decidat is 2 Christi 
regno, Julrque  proditori οἱ crucifixoribus 
ejus aunumeretur : quandoquidem nostra Eccle- 
sia eamdeu prelicat fidem. quam — lBKomana 
Ecclesia confitetur. et tenet, nee. unquam a. solo 
Patre procedere Spiritum sensit, ncque in pulpitis 
przdieavit, neque inazymce sacrificium est aspor- 
nata; absit: neque animarum purgationem  ut- 


B 


C 


στιχῆς εἰρένης τῆς ἓν ταῖς ἡμέραις ἡμῶν Υενοµέ- 
νης, ἣν coXXol τῶν πρὸ ἡμῶν ἑπελύμησαν [δεῖν, χαὶ 
οὐκ εἶδου. Τί οὖν, « "Ott οὐχ ἔγνων γραμματείας, 
εἰσελεύσομαι iv δυναστείᾳ Kuplou; Κάγὼ μετὰ 
τοῦ Δαδὶδ ἀναχράξω, « Καὶ τὸ στόµα µου ueXití- 
σει τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ. ». Ἁλλ' εἰ καὶ μάχονταί 
τινες καθ’ ἡμῶν, λέγοντες ὡς ἡμεῖς οὗ κατὰ τὸν 
Ortu; ζτλον τὴν ἐν Φλωοεντίᾳ σύνοδον cvi pynpsv, 
ἀλλὰ δ/ξης προσκαίρου Ὑλιχόμενοι, ταύτην µετα- 
μορρούμεθΣ, καὶ ὅτι ἕνεχα δώρων χαὶ ὑποτχέσεων 
ταύτην ἑνστερνιςόμεθα, καὶ πολλὰ ῥητά τε χα) 
ἄῤῥητα ἡμῖν λοιδοροῦσιν * ὢ vfq ἀνοχης σου, πχ- 
ῥασιλεῦ | fj ἁλογία τοῦ πλήθους οὗ xópov λαμθά- 
νουτι, ἀλλὰ χαὶ λόγους ἀποῤῥίπτει βλασφημµου: χατὰ 
τοῦ θεοῦ, cv πίστιν ἡμῶν καὶ τὸν Θεὸν ἑξυδρί- 
ζουσα. ὥσπερ εἰ ἐθνιοὶ μεν * ὅμως οὗ διὰ τοῦτο 
πείσουσιν ἡμᾶς σιωπῆσαι, πρὸς ἐχεῖνον ὀρῶντα-, 
τὸν παντεπίσχοπον ὀφθαλμὸν, χαὶ πρὸς zb ἀδέχαστον 
ἐνατενέζοντας ἐχεῖνο δικαιωτήριον, Ev ᾧ οὐδὲν ἡμᾶς 
Bidder fj ἁλόγως ἐνταῦθα χεομένη κατηγορία. O0 
χριία Υὰρ κατηγόρων ἐχεῖ, ὡς οὐδὲ ἡ τῶν «αραλό- 
ως χαριζολένυ v βοηθήσειε σύστασις * 0) χρεία γὰρ 
συνηγόρων ἐκεῖ. Πρὺς χοῦν τὸ ἀλάθη-ον ἔκεῖνο ὄν- 

καιωτβριον ἀποθλέποντες, Ἠχιστα τῶν λοιδοοιὼν 
φροντίζημεν * ἀλλὸ μᾶλλον τὴν δ΄δαν ἡμῶν γυμνΏ 
τῇ χεφαλῇ καὶ παλῥησίᾳ κτρύξοµεν. Τοῦτο δὲ 

µόνον πάντας εἰδέναι θέλω περὶ ἡμῶν, ὡς vd» εἴ τι 

παρ ἡμῶν ἐπράχθη 7| ἑῤῥέθη, καὶ τὰ παρόντα, ἐπὶ 
συστάσει τῆς ἐχχλησιαστικῆς εἰρήνης πέπρα-κται 

Κύριος oibs * καὶ οὐκ ἐπ᾽ ἀθετήσει οὐδενὸς τῶν fjut- 

τέρων ἐθῶν καὶ δογμάτων. 'AXX ὅστις ἐπὶ την ix- 

κλησιαστιχὴν ταύτην $30sv εἰρήνην, καὶ τὸν τῆς iv 
Φ)ωρευτίχ συνόδο» ὅρον ἐδέδατο, ὡς τῶν ἡμετέρων 

ἐθῶν καὶ δογμάτων χατεγνωχὼς, καὶ ὡς την Ῥω- 
μαϊχὴν Ἐκκλησίαν πρεσθεύειν διεγνωχὼς εὐσεδέ- 
ατερὀν τι τῆς ἀνατολικῆς τε καὶ ἡ μετέρας, xai οὐχὶ 
δὴ μᾶλλον ἐγνωχὼς τὸ αὐτὸ σέδας ἀπονέμειν ἆμφο” 
τέραις ὡς μιᾷ οὔσαις Ἐνχλησίᾳ. xal μίαν κηρυτ- 
τούσαις πἰστιν τε καὶ εὐσέδειαν, ἕχπτωτος εἴη τῖς 
Χριστοῦ βασιλείας, καὶ τῷ προδότη Ἰούδᾷ xa τοῖς 
κοινωνοῖς αὐτοῦ xal σταυρωταῖς τοῦ Σχκυτῆρος ovvw- 
τεταγµένος «χαὶ yào d ἡ αετέρὰ Ἐχχλησία τὴν αὖ- 
τὴν πίστιν χηρύττε: fjv καὶ d Ῥωμαϊκὴ Ἐκκλησία 


cunque abnuit; sed neque sanctorum — fruitionem D ἑμολογεῖ xoX κατέχει, καὶ οὐδέποτε ix μόνου τοῦ 


reprobat, neque Romanum pontificem rejicit quasi 
non sit tolius Ecelesize caput, ut postea. declarabi- 
tur, capitibus singulis suam assignaudo responsio- 
nem. Scd a quibusdam  litigii et contentionis stu- 
diosis ea dicta sunt et scripture wandata; quos 
v ulii temeritas sequens, convicia et contumelias ad- 
versus ftomanain effunduut Ecclesiam, οἱ adversus 
nos qui eam sequimur. ΑΙ nos, przdictum jusju- 
randum quasi orationis nostr:e fundamentum prz- 
etruentes, orationem  resumamus, asserendo nos 
divino zelo, «t quia vera est, synodum hauc inte- 
gre tenere: non autem humanz gloriz gratia eatn 


! Pàal. ixx, 45, 16. ρε. xa1iv, 28. 


Πατρὸς τὸ Ι]νεῦμα ἑἐδόξασεν, οὔτε μὴν ἐπ ἄμδωνος 
ἀνεχήρυζεν, οὐδὲ τὴν δι’ ἀζύμου θυσίαν ἑμυκττ- 
ρίσατο * ἄπαγε, οὐδὲ την τῶν ἀνχῶν κάθαρσιν 
ὀπωσ,ῶν ἀρνεῖται: ἀλλ οὐδὲ "ἣν των ἁγίων ἀπό- 
Ἰαυσιν ἁἀθστεῖ : προσέτι δὲ οὐδὲ ziv τῆς Ῥώμης 
ἀπωθεῖται ἀρχιερέα ὡς pi εἶναι χεφαλην πάσης 
τῆς Ἐκκλησίας, ὡς δξιχθήσεται , ἐφ᾽ Ew ἑχώστῳ 
λόγον ἀποδιδοῦσιν * ἀλλὰ παρά τινων ἐριξόντων τε 
xal φιλονεικούντων ταῦτα ἐῤῥέθη, καὶ Υραφῇ 7 apt- 
405. Οἷς ἡ τοῦ πλήθους ἁλογία ἑπομένη, ἐχχέου- 
civ ὕδρεις καὶ λοιδορίας κατὰ τᾶς Ῥωμαϊκῆς Ἕκ- 
κλησίας xai ἡμῶν τῶν εὐσεθῶς ἑπομένων αὐτῇ. 


Ι 13 


PRO CONC. FLORENT. ΓΕΠΟΦΜΙΣΗ. 


[rn 


να” 9 » - HIM e - 9 9 9 . 9 
Αλλὰ τὸ προῤῥηθὲν φοδερὺν ὅργχιον ὥσπερ τι τοῦ Α amplectimur, neque. muneribus corrupti, ut. ipsi 


λόγου ζεμέλιον προκαταθαλλόμενο:, τὸν »όγον ἓπχ- 
ναλάδωµεν ^ ὡς ἡμεῖς κατὰ Ü:lov ζῆλον xal ὡς 
ἀληθη τὴν σύνοδον ταύτην ὁλοσχγερῶς κατέχομεν * 
xai ὅτι οὐχ ἕνεχεν δόξης ἀνθρωπίνης ταύτην ἓν- 
στερνιζόµεθα * ἁλλ᾽ οὐλΣὲ δώρων ἕνεχα ὡς αὐτοὶ λέ- 
Ύουσι, ταύτην ΣΥχολπωσάµενοι βεθᾳίως κρατοῦμεν, 
ἁλλ᾽ ὡς δόξαν Χριστοῦ καὶ τῶν ῥιδασχάλων τὶς "Ex- 
x)noía;. Αὐτοὶ δὲ Gia [xu χαὶ vog 0r pfav νοσοῦντες, 
τλμῶσι λέγειν ὡς οὖκ ἔστι τὰ τῇ συνόδρ mpay0£vs 
ὅδα xal γνώµη τῶν διδασχάλων τῆς Ἐκκλησίας. 
Ἔστι δὲ τοὐναντίον ἄπαν ' xol Αροντῆς γεγωνότε- 
pov φαίνονται οἱ ἱεροι διδάσχαλοι ταῦτα θεολογοῦν- 
τες * χαὶ ἀπ' αὐτῶν ἡμεῖς τὴν τοικύτην πίστιν καὶ 
ἂύξαν µαθόντες ἐμολογοῦμεν, xaX κηρύττοντες, ταύ: 
της ὑπερασπίζομεν ^ ἣν καὶ µέχρι τελευταίας áva- 
πνοῆς εὐχόμεθα φνλάττειν ἁμόλυντον, ᾗ καὶ auva- 
πο]αγεῖν 6sóusÜa, χ.ὶ mob; τοῦ Σωτῖρος Χριστοῦ 
τοῦ θεοῦ pes! αὐτῆς ἐν τῇ χρίτει σταθξναι, xal pez? 
αὑτῆς αἰωνίως παραπεμφθῖναι ἕἔνθα δοίη θ:ὸ-, ὃς 
πάντα μὲν θεωρεί, λέληθε δὲ αὐτὸν οὐδέν' xa ὅτι 
οὗ πρὸς ἀνθρύπους, ἀλλὰ πρὺς Osbv ἀφηρῶντε:, τὴν 
αἱρήένην ταύτην xai τὴν τῆς Ἐκκλησίας ἕνωσιν δεῖν 
ᾠήλημεν ἐνστερνίσασθαι. El δὲ τισι μὴ δοκεῖ, οὐδ'ν 
πρὸς dud;: ὃ Υὰρ ὀφείλομεν ἡμεῖς, τοῦτο xo ποι- 
οἼμεν. Ὑμεῖς δὲ τί φατε, οἱ thv ἱερὰν μὴ σνέργον- 
τες σύνοδον; Οὐκ ἔστιν ὁ τ.ύτης ὄρος δ/ξα τῶν 
διξασκάλων. Αλλ' ἡμεῖς ἁπ',δείξομεν τοὐναντίον, 
οὐκ àq' ἡμῶν αὐτῶν, ἵνα pij ἀπίθανα δόξωμεν λέ- 
γειν * xoi γὰρ τίς ὑμᾶς πείέτειε φθεγγόµενος τὰ a5- 
του; ἀλλ' ἁπ᾿ αὐτῶν τῶν θείων καὶ ἱερῶν' Πατέρων 
xal διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, οὐ μόνον τῶν δυτι- 
χῶν, ἀλλὰ xal τῶν ἀνατολικῶν ’ ὧν τοὺς λόγους 
αἰδεσθείη ἂν xaY ὁ χαταχθόν.ος, ὡς ἑλλαμποιένων 
παρὰ τοῦ θείου xal τελεταρχ.χοῦ Πνεύματος, Καὶ 
πρῶτον μὲν πέντε τνὰ ἐγχαλοῦτιν ἡμῖν μᾶλλον 
δὲ οὐχ fulv, ἀλ)ἁ τῇ "Exo nola. Ἡ γὰρ Ἐκκλησία, 
ἐν τῷ ἑαντῖς ὄρῳ, Στέντορι ἑο.ιχυῖα, μετὰ Ισχύος 
Bod, Πρῶτον, ὅτι Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐχπορεύεται 
ἐκ τοῦ Πατρὸς zaX ἐκ τοῦ YioU* xai τοῦτο αὑτὶς ὁ 
Ylg παρὰ τοῦ Πατ,ὺς λαθὼν ἔχει. « Πάντα Υὰρ, 
σησὶν, ὅσα ἔ/ει ὁ Παττρ ἐν -ᾧ γεννᾷν δέδωχε τῷ 
Y üp, πλὴν τοῦ εἶναι Ι]ατέρα. » Δεύτερον, ὡς '"H óc 
ὁξύμου καὶ ἔνζύμου θυσία µία xal dj αὑτή ἐστι’ 
νχὶ τὸ τοῦ Χριστοῦ πανάγων σώμα iv ἀμφοτέροις 
τελείται τοῖς µέρεσι. Τρίτον, ὅτι Ab φυχαὶ τῶν ἓν 
µετανοία τελευτησάντων ^ χαθαρτικαΐς τιµωρίαις 
χαθαίρ,νται υετὰ θάνατον διὰ τῆς τῶν ζώντων πι- 
στῶν ἐπιχουρίας * χαὶ τοῦτο, ἐπεὶ οὐχ ἔφθασαν ixa- 
νοποιῆσαι περὶ τῶν μαρτημένων αὗτοῖς. Τέταρτον, 
τε Οἱ ἆγιοἱ εἰσιν ἓν τῇ δόξη τοῦ Θεοῦ χαθὸ ψυχαί. 
xa τὸν ev καθορῶσιν εἰς πρόσωπον. Καὶ εὖφραί- 
νονται τούτ.υ τῇ θεωρία " καὶ αὖθις «50; ἁμαρτω- 
400; clc την γέενναν εἶναι Boi καὶ ὥσπερ ἐχξίνους 
ἡ µαᾳαριότης εὐφραίνει. Οὕτω καὶ τούτους ἀπὺ τῆς 
ἡμέρας τῆς ἐξόδου αὐτῶν τὸ πῦρ χαταφλέγει. Πέμ- 
πτον, ὅτι 0 πάππας, τοι ὁ xpo; ἁρχιερεὺς τῆς bv 
Ῥώμῃ ἀποστολιχὴ; χχθέδρας ἐστὶ χεφαλῆῃ πάσης 
τὴς Ἐκκλησίας, δ,ἄδοχος τοῦ µακαρίου Πέτρου τοῦ 


C 


dicunt, ea. suscipiendo firmiter appreliendimus, 
sed vcluti Cliisti sententiam ct doctorum Ecclesi. 
li vero, ignorantise et pravitatis morbo :grotantes, 
dicere audent, quod qua a synodo gesta sunt, non 
secundum mentem οἱ sententiam doctorum Ecclesiae 
gesta sunt : imo contra 5 habet, mag'sque quam 
si tonitruum ederent, videntur sacri doctores live 
seriptis tradere; ah iisque nos hanc. sen'entiam ct 
fidem didicisse confitemur, ac pro ea przdicando 
pugnanmius, eamque usque ad extremum — spiritum: 
inviolatam servare exoptamus, οἱ una cuim ea oc- 
cmubere speramus, et coram Salvatore Cliristo: Deo 
cimi ca in judicio sisti, et cuin ea in sempiternum, 
quocunque dabit Deus ( qui omuia conspicit, nihil- 
que ei absconditum est) mitti: nec. ad homines, 
sed ad Deum respiciendo, liane concordiam, οἱ Eccle- 
she unionem amplesari oportere. existimavimus, 
Quod si aliquibus non videtur, nihil ad nos, quia nos 
quod debemus, efficimus. Vos vero quid dicitis, qui 
sacram synodum non recipitis? Non est ejus de- 
cretum seeundum doctorum sententiam. At nos 
contrarium demonstrabimus, nou ex nostro sensu, 
ne absurda dicere videamur (quis enin persuadere 
vobis aliquid possit, si sua tantummodo argu- 
menta in medium attulerit ?), aed ex divinorum | 
Patrum et Ecclesie doctorum, non. Occidentalium 
tanium, veruni etiam. Orientalium, quorum dieta 
eliam infernus reveretur, tauquam 4a sacro et 
divino Spiritu illustratorum. Ac primum quidem 
quinque ex nostris criminan*ur, imo non ex no- 
stris, sed ex Ecclesia : nam Ecclesia in suo decreto, 
veluti Stentor, omnibus viribus clamat : Primum, 
quod sanctus Spiritus ex Patre οἱ Filio procelit, 
idque ipse Filius a Patre. accipit. Cuncta (inquit) 
enim η habet Pater, in generando tribuit Fil'o, 
preterquam esse Patrem. Secundum, quod sacri- 
fiium per azymum vel fermentatum unum etl 
idem est; quodque sanctissimum Christi corpus in 
utrisque conflcitur partibus. Tertium, quo! animse 
illorum qui in paenitentia. moriuntur, purgatoriis 
ponis post mortem purgantur, et fidelium vivorum 
suffragiis juvantur, idque propterea quod antea 
peccatis suis satisfacere non potuerunt. Quartum, 
quod sancti sunt in gloria Dei quatenus anii, 
Deumque a4 faciem vident, et ejus Letantur vi- 
sione ; et rursus in geliennam peccatores ire cla- 
mat, et quemadmodum illos beatitudo ιοί, 
sic et hos- a die exitus eorum ignis comburit. 
Quintum, quod papa, sive summus pontifex Πυ- 
manc sedis apostolice, caput est totius Ecclesim,; 
beati l'etri principis apostolorum successor, et ve- 
rus vicarius Domiui nostri Jesu Christi. Ecclesiae 
vero adversarii Ecclesiam reprehendunt quod ea 
que vera non sunt, senserit, e! decreto prolato 
apostolicis et rubris litteris ea sibi arrogaverit : 
nobis autem, Ecclesix ab iis oppugnata, neque pa- 
trocinari convenit neque possibile est, cum fortem 
advocatum secum habeat Christum Jesum οἱ suam 


1115 - 


JOSEPII] METHONENSIS 


1116 


veracem promissionem firmiter obtineat, id est, A κορυφαίου τῶν ἀποστόλων, καὶ àlr0h; τοποτηρητῆς 


quod « porte inferi non pravalebunt adversus 
eam *, » quodque cuin ea erit usque ad mundi hu- 
jus consummationem, ct quod solida petra est, in 
quam, qui offendunt, peribunt : sine qua salutis 
nulla spes est. Cum igitur sponsum ipsum secum 
habeat, illi non est opus advocatis. Nobis magis 
opus est, qui ab iis (quasi ruale gesserimus unionem 
cum Latinis recipiendo) incusamur, ct quia nos 
tanquam ignorantes reprehendunt, et veluti perdi- 
L:8 damnant, et. (proh dolor!) nos lugent et ut 
livreticos aversantur. 


τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστεῦ. Οἱ δὲ τῆς "Ex 
χλησίας ἀντίπαλοι τῖς Ἐκχλησίας κατηγοροῦσιν, 
ὡς τὰ μὴ ὄντα ἀληθη ἑδόξασε᾽ καὶ ὅρον Σξδήνεγχε 
τούτων ἀντιποιο»μένη, ἀποστολικεῖς τε χαὶ ἐρυθροῖς 
γράµµασι». Ἡμῖν δὲ συνηγορΏσαι τῇ Ἐκχλησίᾳ 
πολεμουμένῃ παρ) αὐτῶν, οὔτε εἰχός ἐστιν οὔτε μὴν 
ἐφιχτν, τὸν ἰσχυρὸν συνήγορον μετ αὐτῆς ἐχούση 
Ἰησοῦν τὸν Χριστὸν, χαὶ τὴν αὐτοῦ ἀφευδη ἐπαγ- 
γελίαν βεδαᾳίως χατεχουσῃ, τὴν, πύλας ἆδου οὗ xa- 
τισχύσειν αὐτῆς, xal τὸ μετ αὐτῖς εἶναι ἄχρι xal 
τῆς τοῦ χόσµου τούτου συμπερατώσ-ως καὶ οτι 


πέτρα ἐστὶν ἀῤῥαγῆς, cl; fjv οἱ προσχόπτοντες ἀπολοῦνται: ἧς ἄνευ οὐχ ἕστι σωτηρίας ἐλπίς. Αὖὐ- 
τὸν τοῖνυν ἐχούσῃ μετ αὐτῆς ὡς νυμφίον, οὗ δεῖ συντγόρων * ἡμῖν δὲ μᾶλλον δεῖ ἐγχαλουμένοις Ταρ' 
αὐτῶν ὡς χαχῶς ποιῄσασι την μετὰ Λατίνων ἕνωσιν δέξασθαι, xal ὅτι ὡς ἀγνοοῦντας ἡμᾶς µέμφονται, 
x2l ὡς ἁπολωλότων καταφηφίζονται, καὶ τα)ανίζο-σι, φεῦ ! ἡμᾶς, καὶ ὡς αἱρετικοὺς ἀποστρέφονται. 

Ab his igitur coaeti h»c conscribimus ut uos B. ἍΤούτοις οὖν ἀναγκαζόμενοι γράφοµε» ταῦτα, ἵνα 


inculpatos, et hac reprehensione et calumnia ἵῃ - 
dignos et gratia Dei orthodoxos ostendamvs: imo 
eos majoris poenz et damnationis rcos, quam cujus 
nos illi temere εἰ superb» condemnant. Ác primum 
quidem Dei gratiam perquiramus, perinde ac nihil 
proferre valeamus nisi ante nobis os aperuerit ; 
ip e est enim quidicit : « Et sine me nihil potestis 
facere * ; » postea. (quantum nostre rentis exigui- 
tas patitur) iu medium proferentes, «criminibus 
objectis respondebimus, non syllogismos adbibendo 
(quippe et illi vere dicunt fidem nostram syllogis- 
mis non constare, neque nos id ellicere. valemu-), 
sed sanctorum Ecclesiz doctorum testimoniis ute- 
mur. Cxteris ergo omissis a primo theologo exor- 
diar Domino Jesu Cliristo, in. pritao capite in quo 
nos accusant, quod Spiritus sanctus non procedit 
etiam a Filio, sed a Patre tantum. Sic utique hi 
dicunt, et (ut aiunt) rectissime Lradunt, ac vera cre- 
dunt. At quia nos etiam a Filio procedere dicimus, 
a lversari nos sauctis dicunt et Christo dicenti, «Qui 
a l'atre procedit *. » Hoc ipsi asserendo se justilficari 
putant ; nos vero cum charitate et pacc, Deo opitu- 
lante, ostendemus, etiam à Filio Spiritum sanctum 
procedere, quemadmodum sane et a Patre; non in 
Κά contumeliosi, sed discipuli ejus qui dicil: « Pacem 
scquenini, nec irascamini cum loquirini * » 


δείξωµεν ἡμᾶς μὲν ἀθώους xal ἀνεγχλήτους τῆς 
αὑτῶν µέμφεως xai διαθολῆς * χαὶ ὀρθοδόξους τῇ 
τοῦ Θεοῦ γάριτι αὐτοὺς δὲ μᾶλλον ἑνόχους ἰσγν- 
ροτέρας ποινΏῆς τε xal χαταδίχης, ἡ ἣν ἐχεῖνοι τολ- 
μπρῶς τε χαὶ αὐθαδῶς ἅμα ἡμῶν ve καταφηφίζου- 
«at. Καὶ πρῶτον μὲν ζητήσοµεν τὴν παρὰ τοῦ θεοῦ 
θείαν χάριν, ὡς μὴ δυνάµενοί τι εἰπεῖν ei μὴ πρὼ- 
τον ἐχεῖνος ἀνοίξῃ τὸ στόµά ἡμῶν ' αὐτὸς γάρ ἐστι» 
ὁ εἰπὼν, ὅτι « Χωρὶ; ἐμοῦ οὗ δύνασθε ποιςὲν οὐδέν. » 
Ἔπειτα δὲ xal ὅσον ἐγχωρεῖ ἡ σµικρότης τῆς δια- 
vola; ἡμῶν, εἰς µέσον προοθέµενοι, ἐν οἷς ἐγχαλοῦ- 
ew ἡμῖν ἀποχρινούμεθα, οὐκ ἀπὸ συλλογισμῶν 
ποιούµενοι τὴν ἀπύχρισιν * ἓν ofc ἂν δικαίως ἐροῦσιν 
ὡς fj πίστις ἡμῶν ἀσυλλόχιστός ἐστιν * οὐδὲ γὰρ οὐδὲ 
ἡμεῖς πρὸς τοῦτο ἰσχύομεν, ἀλλὰ διὰ μαρτυριῶν τῶν 
τῆς Ἐκχλησίας διδασκάλων ἁγίων. Ἵνα οὖν τὰ 
πολλὰ παραλείφωμεν, ἀπὸ τοῦ πρὠτου ἄρξομαι 
θεολόγου, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρὸ; 
τὸ πρῶτον τῶν παρ) αὐτῶν ἐγχαλουμένων ἡμῖν ᾿ 
ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχ ἔχει τὴν ὕπαρξιν χαὶ 
ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλ ἀπὸ «οῦ Πατρὸς μόνου. Οὕτω 
μὲν οὗτοι λέγουσι΄ xal, ὥς φασιν, ὀρθότατα δογµα- 
τίζουσι, xal ἀληθῶς δοξάζουσιν ' ἐπεὶ δὲ ἡμεῖς xol 
ἐχ τοῦ }οῦ λέγοµεν ἐχπορεύεσθαι, ἑναντίοι, φασὶ, 
τοῖς ἁγίοις ἐσμὲν, xal αὐτοῦ τοῦ Χριξδτοῦ λέγοντος, 
« "O παρὰ τοῦ Πατρὺὸς ἐχπορεύεται. » Touto piv 


οὗτοι λέγοντες οἴονται διχαιοῦσθαι. "IHpelc δὲ μετὰ ἀγάπης τε xal εἰρήνης ἐπιδείξομεν τῇ συνεργείᾳ τοῦ 
0:00, ὅτι καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἐκπορεύεται Πνεῦμα, χαθάπερ ἀμέλει καὶ ix τοῦ Πατρός οὐχ 
ὀθρίζοντες ὀργινόμεν»:, ἀλλὰ μαθηταὶ τοῦ «ἠσαντος, « Εἱἰρήνην διώκετε xal μὴ ὀργίζεσθε ἐφ' οἷς ἂν 
λέγττε. » 


! Matth. xvi, 18. *Joan.xv, 5. ? lbid. 26.  * febr. xui, 4. 


- 


1.1 





ΡΠΟ CONC. FLORENT.CAP. Ι. DE SPIRITU SANCTO. 





118 





ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ 


"οτι τὸ Πγεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύετίι καὶ ἐκ τοῦ Yiov, xal οὐκ é« μόνου τοῦ Πατρὲς, ὡς ol 
4 τὴν σύνοδον στέρ]οντες Aépyovour. 


CAPUT PRIMUM 


Spiritum sanctum procedere et ex Filio, non ex Patre tantum, ut. aiunt. qui synodum 
ποπ sequuntur. 


"Apx:éov οὖν &m' αὐτοῦ τοῦ πρώτως ἡμῖν τὲν 
θΞολογίαν ταύτην ἀπυχαλύψαντος ᾿ οὗτος γὰρ ἓν τῷ 
χατὰ Ἰωάννην Εὐῥαγγελίῳ ἐν χεφαλαίῳ ἑπτακαιδε- 
xáttp ταῦτά φησι gp»; τοὺς μαθητὰ;, « Πολλὰ ἔχω 
λέγειν ὑμῖν, ἀλλ'. οὗ δύνασθε βαστάζειν ἄρτ.' ὅταν 
δὲ ἔλθη ἐχεῖνος, τὸ Πνεύμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγίσει 
ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν ' οὗ γὰρ λαλήσει ἁρ' 
ἑαυτοῦ, ἁλλ᾽ ὅσα ἂν ἀκούσῃ, λαλήσει, χαὶ τὰ ἑρχό- 
µενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν ' ἐχεῖνος ἐμὰ δ.ξάσει ΄ ὅτι ἐκ 
τοῦ, ἐμοῦ λήγεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν. » "Ap! ἔχετέ 
τι πρὸς ταῦτα εἰπεῖν, οἱ τἀναντία φρονοῦ iss, ; Nat, 
φααὶ, γνῶσιν λαμθάνει, λόχους, ληψιν ' ἀκούει παρὰ 
τοῦ Υἱοῦ, ὥσπερ ὁ }ἱὸς παρὰ τοῦ Πατρὸς σοφίαν, 
χαὶ τὰ λοιπά. Καὶ fpei; οὕτω λέγομεν ' ἀλλ᾽ ἐπεὶ 
νοεῖν οὐ θέµις πολλὰ ἐν τῷ zi, ἵνα μὴ σύνθετον 
αὑτὸν ἐννοήσωμεν, Ev λαµθάνειν φαμὲ», τὴν οὐσίαν ' 
f σοφῇ xal ἀγαθὴ xal τἆλλα ἑστί. Καὶ διὰ τοῦτο 
εἰ σοφίαν λαμθάνει, οὐδὲν ἅλλο εἰ ph τὸ εἶναι 
αὐτό. .Αχούσει οὖν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τουτέστι 
παρ᾽ ἐχείνου ἀκούσει, παρ᾽ οὗ ἐχπορεύεται’ sb ἀκού 
£v? ἐχεῖνο, γινώσχειν ἐστὶ, τὸ δὲ γινώσκειν, εἶναι. 
ΈἘπειδὴ τοίνυν οὐκ ἔστιν ἀφ᾿ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ παρ' οὗ 


ἐκπορξύξται, τὸ ἀκούειν ixslvo γινύσκειν ἐστλ, τὸ C 


05 γινώσχειν εἶνα,. Ἐπειδὴ τοίνυν óux ἔστιν ἀφ᾽ ἑαυ- 
τῶν ' ἀλλὰ παρ᾽ οὗ ἐκπορεύεται, ἀφ᾽ οὗ ἐστιν ἑχείνῳ 
à οὐσία, παρ᾽ ἐκείνου dj γνῶσις' παρ) ἐκχείνου ἄρα 


xaY 4j ἀχρόασις, ὅπερ οὐδὲν ἄλλο ict, f| οὐσία., 


Ἰλεὶ τοίνυν ἀχούει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιου, ὅτι ἀεὶ 
γινώσχει, xal γνώσετα. ' xal διὰ ταῦτα καὶ ἤκουσε, 
x3i ἀλούει, καὶ ἀχούσεται, Ὡς γὰρ Ίδη εἴπομεν, 
τοῦτ) ἐατὶν αὐτῷ τὸ ἀχούειν ὅπερ τὸ γινώσχειν ' καὶ 
vb γινώσχειν αὑτῷ, τοῦτ) ἐστὶν ὅπερ τὸ εἶναι. Παρ) 
ἐχείνου τοίνυν Έχουσε, καὶ ἀχούει, xal ἀχούσεται, 
παρ’ οὗ ἐστι’ παρ ἐκείνου δὲ ἐστιν ἀφ' οὗ ἔχπο- 
ρτύεται. "AX ἵνα μὴ τινες εἰπεῖν ἔχοιεν ὡς &v τῇ, 
ὑὁμοῦ, ἀντωνυμίᾳ, àv τῷ ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ «ήψεται 
τὸ Πατρὸς ἐννοεῖται, παραχατιὼν ἐν τῷ αὐτῷ χεφα- 
λαΐῳ ἐπισυνάπτει, « Πάντα ὅσα ἔχει ὁ Platino, 
λέγων, ἐμά ἐστι" διὰ τοῦτο εἶπου ὑμῖν ὅτι ἐκ τοῦ 
ἐωοῦ λέψεται, xal ἆ αγγελεῖ ὑμῖν. » Εἰπὼν δὲ ὅτι 
Πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἐμά ἐστιν, ἀπέχλεισε πᾶν 
στόµα βουλόμενον ἀποχλείτιν, χαὶ τὸν Υἱὸν αἴτιον 
τῆς ὑπάρξεως τοῦ παναγίου Πνεύματος. "Ost δὲ 
ἁληθές ἐστι τὸ, Πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατῇρ, ἔχει xax 


! Joan. xvi, 12, 15. 


(1) Non admittunt theologi banc locutionem Εἰ- 
lius est principium essenlig Spiritus sancti ; nam es- 
sentia divina, qua est in Spiritu sancto, ion habet 
principium. Sed auctor tantum vult asserere. Sni- 


Incip:endum est igitur ab eo qui primo theo- 
logicam hane veritatem revelavit. Hie enim apud 
Joannem Evaugelistam ad discipulos suos sic ait: 
« Adhuc mulia habeo vobis dicere, sed non potestis. 
portare modo; cum autem venerit ille Spiritus. 
veritatis, docebit vos omnei veritatem : non enim 
loquetur a semetipso, sed quacunque audiet lo- 
quetur, et qux ventura sunt annuntiabit vobis ; ille 
ine. clarificabit, quia de meo accipiet et aununtiabit 
vobis ?. » Num,habetis quid ad hoc respondeatis, vos 
qui contrarium sentitis ? Etiam, inquiunt, cognitio- 
nem accipit, verba, acceptionem : audit a Filio, ut Fi- 
lius a Patre sapientiam, et reliqua. Et nos ita 
dicimus : sed quia multa intelligere in Deo fas 
non est, ne compositum eum intelligauuus, unum 
accipere dicimus: essentiam, qua sapiens est et 
bona, etc. Propterea si sapientiam acc'pit, nil 


.aliud nisi ipsum esse accipit : audiet ergo Spiritus 


Sauctus, id est, ab eo audiet a quo procedit. Illud 
aud.:re, coguoscere est, cognoscere autem esse. 
Quoniam igitur a se non est, sed a quo procedit ; a 
quo provenit ei essentia, ab illo cognitio : ab illo 
ergo et auditio, quod nil aliud est. quam essentia. 
Semper igitur audit Spiritus sanctus, quia seimnper 
cognoscit et cognoscel : idcirco audivit, audil, et 
audiet : nam, ut diximus, idem est ei apdire quod 
cognoscere, οἱ cognoscere el idem est quod esse. 
Ab eo igitur audivit, audiet, et audit, a quo est : 
ab 9 autem est, a quo procedit. Sed ne dicere 
possint, quod in eo pronomine, meo, cum dicitur, 
quod, de meo uccipiet, intelligitur, Patre, infra in 
eodem capite conjungit, dicens : « Omnia quz- 
eunque habet Pater, mea sunt: propterea dixi 
vobis quod de meo accipiet et annuntiabit vobis. » 
Cum vero dixerit : « Oinuía quacunque habet 
Pater , mea sunt : » occlusit omne os volens 
excludere ctiam Filium esse principium essen- 
tix (1) sanctissimi Spiritus. Quod autem verum 
sit, cuncta qua liabet Pater, ea et Filium habere, 
ipse id testatur cum dicit, « Pater, omnia tua mea 
sunt, et mea tua. » Et Joannes, Damasci refulgens 
sidus, ait (2) : « Omnia quaecunque habet Pater, 
jn generando tradidit Filio, preter quam esse 
Patrem. » Ergo, si Pater (quatenus Pater) producit 


ritum sanctum habere a Filio tanquam a ου] prin- 
cipio essentiam divinam. 
(2) Fidei Orthod. lib. 1. 


1119 


JOSE'* BI METÍIIONENSIS 


1120 


Spiritui, οἱ Filius hoc modo communicaret Pa- A ὁ Yo; αὐτὸς αὑτὸ μαρτυρεὶ λέγων, « llázep, πάντα 


tri, esset. Spiritus ipse Filius, et Filius una cum 
Patre, duo Patres Spiritus : et. hoc. pacto Filius 
cum Patre non conununicaret essentig Spiritus. 
Nunc vero non producit lioc pacto Pater Spiritui, 
sed quatenus productor : neque Filio opponitur, 
quin ipse quo jue sit. causa Spiritus, Nam si qux- 
canque babet Pater, habet et Filius, et nihil rema- 
net Patri. quod Filivs non liabeat ; habet autem Pater 
productionem Spiritus : id. ergo habet et Filius. 
Ex hoc denique aperte ostenditur, quod non so- 
jum a Patre cst Spiritus, sed eta Filio, lujus rei 
testis est omnium doctorum scriptura, et maximus 


Cvrillus totum hunc. locum egregie interpretans, 


et verba. predicta : auente. animadverte. quie. di- 
cit : « Ecce enim, Spiritum veritatis (id est sui 
jpsius) Paracletum dicens, a Patre procedere eum 
dicit : nam. quemadmodum proprius est Spiritus 
Filii, cun naturaliter in co sit, et ab eo procedat ; 
sic eiiam Patris est proprius. Quibus autem Spiri- 
uis est communis, inter hos et ea qua ad essentiaun 
pertinent non erunt divisa. Neque nos quorumdam 
verba perturbant, qui ob insciiiam impie de rceli- 
gione sentire solent οἱ loqui, quzcunque fas est 
cogitare : quasi Filius ordinem aliquem adimpleat 
ministrandi, et Patris Spiritum ministret. crea- 
ture ; quippe cum neque id quidam insulse dicere 
reformidarint, magis consequeus est. ciedere, quod 
quia proprius est ejus (quemadmodum utique Dei 
οἱ Patris), ideo ad sanctos suos discipulos sancti- 
ficandos eum mittit. » 


,5à cà, ἐμὰ, χα) τὰ Eu, gà ἐστι. 0 Καὶ Ἰωάννης 


δὲ ὁ τῆς Δαμασκοῦ φαξινὸς ἀστῆρ, « Πάντα ὅσα ἔχει, 
φησ'ν, ὁ Πατὴρ, ἓν τῷ Υεννᾷν δέδωχε τῷ Ylp, τλῖν, 
τοῦ εἶναι Πατέρα. » Οὐκοῦν, εἰ μὲν fj Πατῆρ, ὁ Πα: 
τρ προθάλλει τὸ Πνεῦμα, καὶ ὁ YD ἐχοινώνε; τῷ 
Πατρὶ κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, Ἶν ἂν τὸ Πνευμα 
Υἱὸς, καὶ 6 Υἱὸς μετὰ τοῦ Πατρὺὸς, δύο πατἑρὲς τοῦ 
Πνεύματος. Kzi τοῦτον τὸν τρόπον οὐκ Exotytovst ὁ 
γἱὸς τῷ Πατρὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Πνεύμχτο:. NU» 
δὲ οὐ χατὰ τοῦτον τὸν τρόπον προθάλλει ὁ llast;p 
τὸ Ινεῦμα * ἀλλὰ καθ» προδολεὺς, xal οὖκ ἀντίχξι- 
ται τῷ Υἱῷ τὸ εἶναι xai αὐτὸν αἴτιον «c3 Πνεύμα- 
to: Ei γὰρ πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ. ἔχει χαὶ ὃ 
YU, χαὶ οὐδὲν ἐναπομένει τῷ Βατρὶ ὃ ὁ Υἱὸς οὓκ 
ἔχει, ἔχει δὲ ὁ Πατῆρ τὸ προθάλλειν τὸ Πνεῦμα, ἔχει 
ἄρα τοῦτο καὶ ὁ αἱός. ᾿Απὺ πούτου λοιὸν ὃξςίχνυται 
δ.αῤῥήηξην ὅτι o9 µόνον παρὰ τοῦ Πατρός ἐστι τὸ 
Πνεῦμα, ἀλλὰ xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ. Καὶ τούτου uáp- 
τυς dj τῶν διδασκάλων πᾶσα ypagt, καὶ ὁ πάμμε- 
yas Κύριλλος, ἐξηγούμενος ὅλον τὸ χωρίον τοῦτο 
καὶ τὰ ῥᾳτὰ τὰ προειρηµένα, µάλα γενναίως" xai 
ὅρα νουνεχῶς τὰ λεγόμενα. « Ἰδοὺ γὰρ, ἱδοὺ, Π /εὔμα 
τῆς ἁληθείας, τουτέστιν ἑαυτοῦ, τὸν Παράκλητον 
εἰπὼν, παρὰ τοῦ Πατρὸς αὐτὶν ἐκπορεύεσθαί φησιν. 
΄Ὥσπερ γάρ ἔστιν ἴδιον Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ, φυσικῶς 
ἐν αὐτῷ τε ὑπάρχον καὶ δι’ αὐτοῦ προϊὸν, οὕτω xal 
τοῦ Πατρός. Οἷς δὲ τὸ ΠΗνεῦμα χοινὸν, τούτοις ἂν 
ei» δήπου xal τὰ τῖς οὐσίας οὗ διωρισμένα. Mt 


. γὰρ δᾳ τινος ἡμᾶς τῶν δυσσεθεῖν εἰωθότων τῶν ἐξ 


ἁμαθίας ἀποχομιζόντω» Ἀόγους, ἃ μηδὲ θέµις ἐν- 


νοεῖν, ὡς ὑπουργιχὴν τινα τάξιν ἀποπληρῶν ὁ Υἱὸς, τὸ παρὰ τοῦ Πατρὸς Πνεῦμα τῇ κτίσει διαχονεῖ. 
λα) τοῦτο γὰρ ἀσυνέτως τινὲς οὐ κατέδξισαν εἰπεῖν' πιστεύειν δὲ μᾶλλον ἀχόλουθον, ὡς ἐπείπερ (0:57 ἐστιν ab- 
τοῦ, χαθάπερ ἀμέλεαι xai τοῦ sou καὶ Πατρὺς, ἀποστέλλει τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ μαθηταῖς mob; ἁγιασιόν. 


Audis, tu qui contradicis, admirandum εἰ ma- C 


gnum Patrem lunc, Cyrillum illum dico, Qucmad- 
modum, inquit, Filii proprius est, non per modum 
miuistrandi, sed naturaliter in co est, et per eum 
procedit : sic €t in Patre evenit. Si igitur quo- 
modo est Filii, est et Patris Spiritus, superest nos 
intelligere eum etiam ex Filio procedere : nam 
sanctus hic dicit, quod uti est Filii Spiritus et per 
eum procedit, eodem modo et ex Patre ; neque te 
intelligere oportet, Filiun usum aliquem  mini- 
sirandi adimplere, et mittere a. Patre. Spiritum 
creatura, sed naturaliter. Si enim per modum ini- 
nistrandi, non naturaliter, mittit Spiritum Filius, 
ergo el Pater per modum ministrandi habet Spiri- 
tum, non naturaliter, quia. quo modo intelligitur 
de Fiko, ita iutelligitur de Patre, secundum sancti 
hujus sententiam ; Patrisquce et Filii communis cst 
Spiritus, quia non sunt separati essentia Pater et Fi- 
lus. Si ergo commune est, quo modo de Patre 
dicitur, eodem οἱ de Filio : quare, si de Patre di- 
citur quod ab eo procedit (non enim aliud possu- 
mus intelligere), dicitur autem et Filii Spiritus, 
ergo et ab eo procedit. Si vero dixerit quis, quud 
sccundum consubstantiale de Filio dicitur, nec po- 
test dici secundum causam, diceretur (inquam) 
Pater. ct Filius ipsius Spiritus; quia. unius cssen- 


ἈΑχούεις, ὁ ἀντιλέγων, τοῦ θαυμαστοῦ xal μεγά- 
1ου τούτου Πατρὺς Κυρίλλευ τοῦ πάνυ φημί ; Ὥσπερ 
γάρ ἔστι, φησὶ, τοῦ Υἱοῦ ἴδιον, οὐχ ὑπουογικῶς 
ἁλλὰ φυσιχκῶς ἐν αὐτῷ τε ὑπάρχον καὶ δι αὑτοῦ 
προῖν, οὕτω χαὶ τοῦ Πατρός. El οὖν ὃν τρόπον ἑστὶ 
τοῦ Υἱοῦ, ἔστι xal τοῦ Πατρὸς τὸ Ylv:una, νοξῖν 
ἡμῖν ἔπεισιν, ὅτι ἐχπορεύεται xal ix. του Yiou* 
ἐπειδή φησιν οὗτος ὁ ἅγιος, ὅτι ὃν τρόπον ὑπάρχει 
του Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, xai προέρχεται 0 αὐτοῦ, τὸν 
αὐτὸν xai ix τοῦ Πατρός. Καὶ οὗ 0:0 σε νοεῖν ὅτι 
ὑπουργιχὴν τινα χρείαν ἁποπληρῶν ὁ Υἱὸς, τὸ παρὰ ' 
τοῦ Πατρὸς Πνεῦμα ἀποστέλλει τῇ χτίσει, ἀλλὰ 
φυσιχῶς. Ei γὰρ ὁ YU; ὑπουρχικῶς ἑνίησι xal οὗ 
φυσιχῶς τὸ Πνεῦμα, ἄρα xai ὁ Πατὴρ ὑπουργικῶς 
ἔχει τὸ Πνεῦμα, xal οὗ φυσιχῶς. Ἐπειδὴ ὃν τρόπον 
νοεῖται τοῦ Υἱοῦ, νοεῖται καὶ τοῦ Πατρὸς κατὰ τοῦ» 
τον τὸν ἅγιον. Καὶ xotvóv φησι Πατρὸς xal You τὸ 
Πνεύμα * ἐπειδὴ οὗ διωριαµένης οὐσίας εἰσὶν ὁ Πα- 
τρ xa: ὁ Υἱός. El οὖν κοινὸν, καθ᾽ ὃν τρόπον λέγε- 
ται τοῦ Πατρὸς, xav' αὐτὸν τοῦτον xal ou ἸΧἱοῦ 
λέγεται. "Dose εἰ λέγεται τοῦ Πατρὸς ὅτι ἐξ αὐτοῦ 
ἐχπορεύεται, οὗ γὰρ ἄλλο δυνάµεθα νοεῖν, λέγεται 
δὲ xol τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, ἄρα χα) ἐξ αὐτοῦ ἔχπο- 
ῥεύετα:. Ei δὲ .λέγοι τις ὅτι χατὰ τὸ ὁμοούσιον λέγε- 
τα: τοῦ Yioo καὶ οὐ κατὰ τὸ αἴἵτιον, ἑλέγετο ἂν, αἶποι- 
5 καὶ Ἠμασῖς, ὁ Παρ χαὶ ὁ YO. τοῦ Πνεύματος" 


ri 


1.21 
ἐπειδῃ μ.ᾶς οὐσίας εἰσὶ τὰ τρἰα πρόσωπα 
τοῦτο οὗ λέγεται. 'O Δαμασκηνός σοι τοὺς μυκτῖ- 
pas συντρίδει, ἓν τῷ ὁγδόῳ χεφαλαίῳ τῶν Θεο.Ίο- 
γικὠν * Τὸν δὲ Ὑἱὸν, φησὶν, οὔτε τοῦ Πνεύματος 
λέγ.μεν οὔτε μὴν ἓκ τοῦ Πνεύματος. Καὶ Γρηγόριος 
ὁ Noon; ἓν τῇ τρίτη ὁμιλίᾳ τοῦ «Πάτερ ἡμῶ»», xa- 
Ἄνπτει σοι τοὺς ὀφθαλμούς. € 'OYiS;, φᾳησὶ, τοῦ Πνεύ- 
Εατος οὔτε ἐστὶν οὔτε λέγετχι ' οὔτε ἀντιστρέφει ἡ 
σχετικη ἀκολουθία αὕτη᾽ ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα λέγεται 
τοῦ Υἱοῦ, ὅτι παρ αὑτοῦ λαμβάνει, καὶ παρ’ αὐτοῦ 
ἐχπηρεύεται, καὶ ἐξ αὑτοῦ ἐστι χαθάπερ καὶ ix τοῦ 
Πατρός.» Διὰ τοῦτό φποιν ὁ ἅγιος 0910; Κύρι:λλος, 
« Ἴδ.ον αὐτοῦ ἐστι καθάπερ χαὶ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός.ν 
Tiv τρόπῳ ἐστὶν ἴδιον τοῦ Πατρός; "Οτι ἐξ αὐτοῦ 
τὸ εἶναι ἔχει xal ἐκπορεύεται. Τοῦτ) αὐτὸ δεῖ σε 
νοεῖν, ὅτι καὶ ix τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεται, ἐπείπερ 
ἴδιην «ὐτοῦ xad rcp xal τοῦ Πατρός. Καὶ µετ ὀλίγα 
ὁ αὐτὸς ἅγιός φησιν bv τῇ αὐτῇ ἐξηγήσει, « Ιδιόν 
φαμεν τοῦ Υἱοῦ τὸν Παράχλητον, τουτέστι τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, xal οὑχ ἐπεισχρινόμενον ἔξωθεν, οὐδὲν 
ἑπίκτητον ἓν αὑτῷ, καθάπερ ἐστὶν ἐν τοῖς ἁγιότητος 
δεχτιχοῖς, οἷς xat Ex μὴ ὄντων ἡ γένεσις, ἀλλ᾽ όμο- 
οὐ-ιον αὐτῷ χαθάπερ ἀμέλει xal τοῦ Πατρός. Οὐ 
Υὰρ λαλήσει ἀφ᾽ ἑαυτοῦ, ἀλλ ὅσα ἂν ἀχούσῃ. "Όταν 
οὖν ἔλθῃ ἐκεῖνος, τουτέστιν ὁ Παράκλητος, τὸ Πνεῦμα 
τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς τὴν ἀλίήθειαν. Βλέπε 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1. DE STIRITU SANCTO. 


δὲ ὡς ἐΥρήγορεν ἡ quvh, ὅρα τοῦ λόγου τὴν νιψιν». 


τροε:ρηχὼς γὰρ Ίξειν ἐπ᾽ αὐτοὺς τὸν Παράκλητον, 
τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὠνόμασεν αὐτὸν, τουτέστιν 
ἑαυτοῦ * αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ ἀλήθεια. "ἵνα δὲ εἰδεῖεν 
οἱ μαθηταὶ, ὡς οὐχ ἀλλοτρίαν καὶ ξένην αὐτοῦ ἔπι- 
φοίτησιν, ἀλλ᾽ ἑαυτὸν ἑτέρως ἐπιδώσειν ἐπαγγέλλε- 
ται, Πνεύμα τῆς ἁληθείας, ταυτέατιν ἑαυτοῦ, τὸν 
Παράκλητον ἀποχαλεῖ. O) γὰρ ἀλλότριον τῆς τοῦ 
Μονογενοῦ; οὐσίας τὸ ἅγιον νοεῖται Πνεῦμα. Πρόεισι 
δὲ φυσιχῶς ἐξ αὐτῆς, οὐδὲν ἕτερον παρ) αὐτὸν ὑπάρ- 
yov, ὅσον εἰς ταυτότητα φὐσεὼς : εἰ xal νοεῖται 
τοχὸν ἰδιοσυστάτως. » Καὶ μεθ) ἕτερα, « "Οταν οὖν 
ἔλθῃ ἐχεῖνος, φησὶν, οὐ λαλήσει ἀφ᾿ ἑαυτοῦ - ἀλλ 
οὐδὲ ξένο» ὑμῖν εἰσηγήτεται µάθηµα. Οὐ γὰρ τυχλν 
εἰσοίσει γόµους. Ἐπειδὴ δὲ lIvcop.a, xat οἱονεὶ νοῦς 
ἀστιν ἐμὸς, λαλήσει 65 πάντα τὰ bv ἐμοί, » Καὶ 
μετ ὀλίγα᾽ « Ἐπειδὴ πάντως ἐκ τῆς ip; οὐσίας 
ἐστὶ τὸ Πνεῦμα, καὶ οἷον ἐμός ἐστι νοῦς, τὸ ἐρεῖν 
αὐτὸ τὰ ἑσόμενα οὐκ ἑνδέχετα:, μὴ οὐχὶ πάντως ἐν 
ἐμοί τε ὑπάρχον xal δι) ἐμοῦ προϊόν. El: τὸ, Ἑνεῖ- 
vo; ἐμὲ δοξάσει, ὅτι Ex τοῦ ἐμοῦ λέφεται καὶ ἀναγ- 
γελεῖ ὑμῖν. εΔοξάζει τοιγαροῦν τὸν Υἱὸν ὁ Παράνλη- 
τος, τουτέστι τὸ ἴδιον αὐτοῦ Πνεῦμα, πάντα ἰσγύον 
καὶ πάντα εἰδός. Δοξάξει δὲ πῶς ; X γὰρ olós καὶ 
δύναται τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ, πῶς ἂν αὐτὸς οὐκ εἰδείη 
τυχὸν, ἡ πῶς οὐχ ἂν δύναιτο: xa εἴπερ, καθάπερ 
αὐτός φησιν, ἐξ αὑτοῦ λαμθάνει τὸ΄ Πνεῦμα, xalcot 
πάντα ἰσχύον xa! κατορθοῦν, πῶς ἂν αὐτὸς οὐκ ἔχοι 
có ἐφ᾽ ἅπασιν ἰσχυρόν ; » Καὶ μετ ὀλίγα" ε Ἐπειδὴ 
δὲ ὁμοούσιόν τέ ἐστι τῷ Υἱῷ, καὶ πρόεισι θεοπρεπῶς 
ἐξ αὑτοῦ, πᾶσαν αὐτοῦ τὴν ἐφ᾽ ἅπασι τελεωτάτην 
ἔχον ἐνέργειάν τε καὶ δύναμιν, διὰ 56215 φγα.ν, "Ex 
τοῦ ἐρου λήψεται.» Καὶ pa évepa c € ΑἉκατηγό: 


C 


119? 


ὀλλὰ Α lio sunt tres persone; at id non dicitur. Damasce- 


nus Ubi nares conterit, capite octavo sux Theolc- 
gie : « Filium (dicit) neque Spiritus dicimus neque 
ex Spiritu. » Et Gregorius Nyssenus, tertia homi- 
lia, super « Pater noster, » occludit tibi oculos : 
« Filius, inquit, Spiritus neque est, neque dici- 
tur, neque. liec relativa. consequentia convertitur : 
sed Spiritus Filii dicitur, quia ab eo aceipit, ab 
eoque procedit, et ex eo est quegiadinodum cx 
Patre. » ldeirco sanctus hi: Cyri.lus inquit ; « Prc- 
prius "ejus est, ut Dei et Patris. » Quo pacto 
proprius est Patris? Quia ex eo hahet esse et pro- 
cedit : hoc idem te intelligere: oportet, quod et ex 
Filio procedit, quia proprius ejus est, quemadmo- 
dum et Patris ; et paulo post, hic idein sanctus in 
eadem expositione ait: « Proprium Filii dicimus 
Paracletum, id est Spiritum sanctum, non extiiu- 
secus ingredientem, neque adventitium in eo, ut 
in iis evenit qui sanctitatem suscipiunt, et ex von 
entibus generantur; sed consubstantialis ci sane, 
ut el Patris : non. enim loquitur a senetipso, sed 
quicunque audiverit, Quando igitur venerit ille, 
id est Paracletus Spiritus veritatis, docebit vos 
omnem veritatem. Auimadverte quam vigilans pro- 
vidaque sit vox, vide nominis sobrietatem. Nam 
cum pradixisset super eos venturum Paracletum,' 
Spiritum veritatis eum appellavit, id cst suimet; 
ipse enim est veritas : verum ut discipuli scirent 
non esse alicnum et extraneum ilius adventum : 
sed seipsum aliter exhibiturum pollicetur, Spiritum 
veritatis, id est suimet, Paracletum vocat : non 

enim οὐ Unigeniti essentia alienus sanctus Spiri- 
tus intelligitur : procedit autem naturaliter ab. ca, 
eum nihil aliud prater euim $it, quoad identitate 
natur: ; et si potest. intelligi proprio subsistendi 
modo. » Et post alia: « Quando igitur venerit ille, 
non loquetur (inquil) a semetipso : sed neque noa- 
vam vos docebil doctrinam : non enim leges fert : 
sed quia Spiritus, el quasi mea mens est, loquetur 
cuncia que sunt in. me. » Et post pauca « ; Quia 
omnino ex mca essentia Spiritus est, et quasi mea 
mens, is ventura dicere non potest, nisi omnino 
in me sit, el per me procedat, » Super illud, « L1e 
me glorificabit, quia de meo accipiet, el annuntiabit 
vobis.» — «Clarificat ergo Filium Paracletus, id est, 
proprius ipsius Spiritus, quia omnia potest, et 
omnia scit ;: Quomnodo vero  clarificat? quie enim 
scit et polest ejus spiritus, quomodo ipse utique 
non sciverit vel poterit? et si, ut ip:e dicit, ab 
co Spiritus accipit, atqui omnia potesl et perficit, 
quomodo ipse: vim et. robur in omnibus non hahe- 
bit? » Et paulo post ; « Quoniam consubstaptialis est 
Filio et ex eo ut Deum decet procedit, omnem 
suam in omnibus perfectissimam oj'erationem ha- 
bens et vim, ideo dicit, « De mco accipiet. » Et 
post alia : « Irreprehensibile igitur omn:no erit, et 
extra omuem contumeliam positum, 5i ab Ὀπι- 
genito quid accipere dicatur ejus Spiritus; nam 
ob eo naturaliter procedens, ut cjus proprius, 


4 


1123 


JOSEPIII METHONENSIS 


1193 


cum omnhus que habet, perfecte accipere sua A ργτον οὖν ἄρα ταντελῶς, xal λοιλορίας ἁπάσης E20 


dicitur. » Et post. pauca : « [foc etiam mibi na- 
turaliter adest; propter hanc dixi causam, « Quia 
de meo accipiet, et annuntiabit vobis. » Nemo 
in his perturbetur cum  acceptionis nomen au- 
diverit ; id potius consideret (ita cnim recte 
egerit) quo: omnia qux ad Deum pertinent, pro- 
feruntur quidem ιΠΟΓΘ nostro, at non ia intelli- 
guntur, sed supra eaptum nostrum. Ttaque acci- 
pere Spiritum dicimus a Patre, et Filio, qua eorum 
sunt, non tanquam aliquando insitam ín iis sapien- 
tiam et potentiam non habuerit, tunc vero tandem 
habeat cuin. intelligitur accepisse. Semper namque 


sapit et potesl Spiritus : imo est ipsa sapientia οἱ 


potentia, nom ex participatione aliqua, sed na. 
tura. » Et post alia ; « Cum fruetus igitur, et nota 
sit personge generantis Filius, omnia qua hnbet 
secundum naturam, secum adducit, jdeo dicit : 
«Omuia quxcunque habet Pater, ica sunt ; idcirco 
dixi vobis, quod de meo accipiet, et annuntiabit 
vobis ! : » Spiritum videlicet, qui per eum et in eo 
est : per quem in sanctis ipse imhabitat ; non enim 
est aliud preter eum Spiritus ejus; quamvis esse 
ipse per se intelligatur et proprie Spiritus : Spi- 
ritus enim Spiritus et non Filius est. » 
ἕτ:ρον πορ᾽ αὐτὸν τὸ Π.εὖ μα αὐτοῦ xxv ὑπάρχον 
xal οὐχ Yi. » 

Audisti hujas magni Patris sententias, vel, ut 
melius dicam, instantias, et tela praacuta adver- 
$us eos qui non ex Filio etiam procedere Spiritum 


veloezas, τὸ λαδεῖν λἐγ:σθαί τι παρὰ τοῦ Μονογε- 
νοὺς τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ. Προῖὸν γὰρ δι) αὑτοῦ φυσι- 
γῶς, ὡς ἴδιον αὐτοῦ, μετὰ πάντων ὧν ἔχει, τελείως 
λαμθάνειν λέγεται τὰ αὐτοῦ. » Καὶ µετ ia^ 
* Κάμοὶ δὲ τοῦτο moÓssstt φυσιχῶς. Διὰ ταύτην 
Ἑἴρηχκα ttv αἰτίαν, ὅτι Ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται xai 
ἀναγγελεῖ ὑμῖν. Ταραττέσθω δὲ μηδεὶς, ὅταν t» 
τούτοις ἀχούῃ τὸ τΏς λόψεως ὄνομα. ἐνθυμείσθω δὲ 
μᾶλλον ἐχεῖνο * δρόσειε γὰρ ἂν ὁρθῶς ὅτι πάντα τὰ 
περὶ θ:οῦ λαλεῖται μὲν χαθ᾽ ἡμᾶς, νοεῖταί γε μὲν 
οὐχ οὕτως, ἀλλ᾽ ὑπὲρ ἡμᾶ:. Λαμόάνειν τε οὕτω τὸ 
llve9pá φαµεν Ex τε τοῦ Πατρὸς xaY τοῦ Υἱοῦ τὰ 
αὐτῶν, οὐγ ὡς ποτὲ μὲν οὐχ ἔχον τὴν ἑνοῦσαν α’- 
τοῖς Ὑνῶσίν τε καὶ δύναμιν, Έχουν δὲ τότε μόλις ὅταν 
νοηται λαμβάνον. ἀεὶ γὰρ σοοὺν χαὶ δυνατὸν τὸ 
Πνευμά ἔστι, μᾶ)λον δὲ αὑτόχρημα σοφία xai δύνα- 
μις, οὐκ bx μετ,χῖς τῆς tbc, ἀλλὰ φυσιχῶς. ) 
Καὶ μεθ) ἕτερα": « Καρπὺὸς οὖν ἄρα καὶ χαρακτλρ 
τῆς ὑποστάσέως τοῦ γεννήσαντος ὑπᾶρχων ὁ Yi5, 
πάντα τὰ αὑτοῦ χατὰ φύσιν ἐπάγεται. Διὰ ᾿τοῦτό 
φησι, Πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατὶρ, &u& ἔστι. Διὰ τοῦτο 
εἶπον ὑμῖν, ὅτι ἐκ toU. ἐμοῦ λαμδάνει καὶ ἀναγ- 
γελεῖ ὑμῖν " τὸ Πνεῦμα 6n)ovóti, τὸ δι αὐτοῦ τε 
xai Lv αὐτῷ, δι οὗ τοῖς ἁγίοις αὐτὸς ἐν ιχεῖ. Ob Υδο 


νοῆται χαθ᾽ ἑαυτὸ χαὶ ἰδίως. Πνεῦμα γὰρ τὸ Πνεῦμα, 


Ἠκουσας τὰς ἀποράθδεις τοῦ μεγάλου τούτου Π1- 
τρὸὺς, ἡ μᾶλλον εἰπεῖν ἑνστάσεις χαὶ βέλη Ἠχονημένα 
χατὰ τῶν µῃ καὶ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα ὁμολοτούν- 


asserunt? quia partim per eum prodeuntem dicit, ᾳ των: "Οτι ποτὲ μὲν λέγει 0v αὐτοῦ npotby, πτοτὲ δὲ 


partim quod ab eo. prodit quemadmodura οἱ a Pa- 
tre : et rursus, natura insitus ei; el per eum et ex 
eo progreditur, profluit et procedit, et veluti sane 
in ipso, et Deo, et Patre intelligitar. Quid aliud 
quam veritas apertissima dignoscitur, quia ex Fi- 
lio Spiritus cst; et ex eo, et per eum, ut sanctus 
hic multis in locis scribit? Urde ergo ostendere 
poteritis vos, quod ex solo Patre Spiritus est , 
cum sancti omnes concordissime (ut paulo post os- 
tendemus) dicant, et omnes ex Filio procedere 
decernant? ltaque credatis nobis, qui recte consu- 
limus; imo non nobis, sed veritati : nec ita su- 
perhe nos iucusate, veluti inscii. simus, vel ignari; 
et propterea syuodo parenios. Nam sanctos omnes 
vidimus, rationibusque eorum suasi, easque se- 
quentes, nos Latinis adjunximus : imo non Lati- 
nis, sed solidze et τοι Petri (idei, et sanc thieolo- 
gorum et divinorum corum virorum dociring, qui 


in ea syno!o excelluerunt ; quibus Ephesi episco- 


pus, sui incertus, nec eorum objeetionibus respon- 
dere valens, ignave effugit, fratre Joanne (1) qui 
cum eo disputabat, acclamante ; Adducite huc 
Ephesium vt ejus responsiones audiamus, quae 
quadam s.ssioue edidit, synodum devitan:. Synodus 


! Joan. xvi, 16. 


ὅτι ἐξ αὑτοῦ πρόεισι, καθάπερ xal ix τοῦ IIazpó;- 
καὶ αὖ, φυσιχῶς ἑνυπάρχον αὐτῷ, καὶ δι’ αὐτοῦν 
χαὶ ἐξ αὑτοῦ, προέρχεται, γαὶ προχεῖται, χαὶ iw- 
πορεύεται, χαθάπερ ἀμέλει xal ἐπ αὐτοῦ νοεῖται 
τοῦ Θεοῦ xai ἱατρός. Τί ἅλλ᾽ f) προφανὲς à? f rta, 
ὅτι xal ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεὺμά ἐστι, xa: EZ αὐτοῦ, 
χαὶ ὃ: αὑτοῦ, ὡς ὁ ἅγιος οὗτος πολλαχόάσς φησί; 
Πόθεν &pa δυνἠσεσθε δεῖξαι ὑμεῖς ὡς kx póvou τοῦ 
Πατρὸς τὸ Πνεῦμα » πάντων τῶν ἁγίων λεγόντωνι 
ὡς ἡμεῖς μετὰ μικρὸν δεἰξοµεν, λίαν συμφώνως. 
χαὶ πάντων τὴν ἑχπόρευσιν xai ἐκ τοῦ Υἱοῦ δογµα- 
τιζόντων. Τοιγαροῦν πείσθττε ἡμῖν καλῶς αυµθον- 
λεύουσι, μᾶλλον δ' οὐχ ἡμῖν, ἀλλὰ τῇ ἁληθείᾳ * χαὶ 
ph αὑὐθαδῶς πως ἐγχαλεῖτε ἡμῖν, ὡς μὴ εἰδόσιν, f 


D ἀγνορῦσι, xal διὰ τηῦτο τῇ συνόδῳ ὑποταχεῖσιν. Εἴδο- 


μεν γὰρ τοὺς ἁγίους πάντας, xai τοῖς λόγοις αὑτῶν 
πεισθέντες xal ἐξαχολουθήσαντες, Λατίνοις ἠνώθη: 
μεν ' μᾶλλον 6b οὗ Λατίνοις, ἀλλὰ τῇ ἀῤῥατεϊ xal 
ἀληθεῖ πίστει τοῦ Πέτρου, χαὶ τῇ ὑγιαινουστ διδα- 
σχαλίᾳ τῶν θεολόγων xat θεηγόρων ἐχείνων ἀνδρῶν, 
τῶν ἐν τῇ συνόδῳ ταύτῃ, διαπρεφάντων’ of; ὁ Ἐφέσου 
ἀρχιερεὺς, ἀπορήσας, xal μὴ ὀννάμενος ἀποκχρί- 
νασθαι πρὸς τὰ παρ᾽ αὐτῶν προτει͵όµενα, δειλιά»- 
σας ἐςέχλινδ, τοῦ μὲν ποουξδιαλεγομένον φρὰ Ἰωάν- 


(4) F. Joannes hic ost Turrecremata, qui postea cardinalis. 


113 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1120 


νου βσῶντος, Φέρετε τὸν Ἐφέσου ὧδε, τοῦ ἀχούσιν Α vero eum evocahat ut ingrederetur, at is morbum 


τὰς ἀποκρίσεις τῶν λόγων αὐτοῦ, οὓς ἑξέδωχεν ἐν 
pid συνελεύτει, φεύγων τὴν σύνοδον. Ἡ δὲ σύνοδο 
ἁποδτείλασα ἑκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν * ἐχεῖνος 6k 
ἀσλένε-αν πρ,ούφσσζστο, Καὶ πάλιν συνελεύσεως YE- 
νοµένη:, ὁ φρὰ Ἰωάννης ἔλεγεν, Ἐλθέτω à Ἑφέσου 
ὧδε, ἑλθέτω οὐ γὰρ δίκαιον εἰπεῖν μὲν ἐχεῖνον, οὐκ 
ἀχούειν ἓὲ xal ἡμῶν ἀποχρινομένων. Καὶ πάλιν f 
σύνοδος ἀποστείλασα ἑκάλει, ἀλλ οὐχ ὑπήκρυσεν 
ἐλθαῖν. "Οῦεν κανονικῶς αὑτὸν χαλέσασα μὴ ὑπα- 
xcó3avzz, ἡ σύνοδος ἀπεφήνατο. Οὗτος δὲ ἐπέμενεν 
ἀντιλέγων, οὗ παῤῥησίᾳ, ἀλλ᾽ ἓν ταῖς γωνίαις * ὅθεν 
ἐχθρὺς τῇ &yla ἀπεδείχθη συνέδῳ. Εἰ δὲ καὶ πρὸς 
ὥραν εἰς διαλέξεις ἐχώρει, ἀλλὰ τῶν ἁγίων tà; 
ῥῆσεις οὗ κατεδέχετο, διεφθαομένα xaY νόθα χχλῶν 
τὰ παλαιόγραφα θεῖα xai ἱερὰ τῶν διδασχάλων βι- 
θλία ἸΑλλ) ἐχεῖνο μὲν διεςθἆρη καὶ τὸ στόμα 
ἐχεῖνο τὸ φρυάδαν χατὰ τῆς ἱερᾶς συνόδου, ὅπως 
αὐτῷ διεφθάρη "xat αἰσχύνης ἐπληρώθη ἐν τῇ ὥρα 
της αὐτοῦ πικρᾶς ἀναλύσεως, ἴσχσιν el τἀληθῃ λέ- 
Ύειν µεμαθηχότες, Ἡμεῖς 5' ἔχοντες τὰς προξιρη: 
µένας ῥήσεις τοῦ μεγάλου Κυρ]/λλου εἰς τὸ, Ἐκ τοῦ 
ἐμρῦ λήψεται, xat ἀχούσαντες τῆς ἱερᾶς ταύτη: συν- 
όδου τὰ αὐτὰ τούτῳ θεολογούσης ἐν τῷ παρ᾽ αὐτῆς 
ἐκτεθέντι ὄρῳ, xal ἀπὸ τούτου βεδαιωθέντες, ὅτι τὸ 
Πνεῦμα ἔχει τὸ εἶναι, xai ἀπὸ τοῦ Yloo, ἠνώθημεν 
τῇ συνέδῳ. Τὸ γὰρ εἰπεῖν τὸν Χριστὸν, ὅτι Ἐκ τοῦ 
ἐμοῦ λέψεται, οὐδὲν ἄλλο ἔδειξεν ἡμῖν, ἢ ὅτι καὶ 
παρ αὑτοῦ ἐκπορεύεται' οὐ γὰρ δυνάµεθα ἄλλως 


πως ἐννοῆσαι. ΑΦ’ οὗ γὰρ λαμθάνε, τὸ Πνεῦμα, ϱ 


ἀπὺ τούτου xal ἔχει τὸ εἶναι. 'Ag! οὗ δὲ ἔχει τὸ 
εἶναι, ἀπὸ τούτου καὶ ἑχπορεύετα. ' λαμθάνει δὲ 
χοὶ ἀπὸ τοῦ Yloo xai ἔχει τὸ εἶναι παρ) αὐτοῦ, ὡς 
ἑἱερς xai θεῖος Βασίλειος ὅ.ασαφεῖ, ἄρα xal t£ 
αὑτοῦ ἐχκπορεύεται. Τοῦτον οὖν τὸν τρόπον ἐθουλή- 
θηµεν ἂν καὶ τᾶλλα ῥητὰ τῶν ἁγίων λέγειν ῥητῶς, 
εἶτα καὶ ἐξηγεῖσθαι ᾿ ἀλλ ὅτι δύο προὔχειτο γενέ- 
σθαι ἡμῖν, τὸ μὲν ὅτι ἓν βραχεῖ ἐπαγγειλάμενοι τὸν 
λόγον ἐχδοῦνοι, εἰς μῆχος ἄπειρον ἐχτείναιμεν ἂν, 
τὸ b ὅτι ἄπιστα τοῖς ἑναντίοις φανεῖεν τὰ οἴκοθεν 
εἰρημένα εἰς πλάτος ἡμῖν, ἔδοξε διὰ τοῦτο µόνως 


simulavit. Et rursus sessione coacta, fratrer Joan- 
nes aiebat, Accedat huc Ephesius, accedat : non 
enim fas est eum loqui, at nostras responsiones 
non audire. Rursus synodus eum canonice *ocaril, 
scd non paruit ; quare, co vocato, nec parente, 
synodus decretum tulit; is vere in contradicendo 
persistebal, non palam, sed in angulis ; itaquo 
hostis sacre synodi declaratus est. Sin autem in 
teinpore ad disputationes accedebat, sanctorum 
auctoritates non approbabat; corruptos et adulte- 
rihos, vetustos sacros et divinos doctorum codices 
diceus, AL is quidem exstinclus est, osque illud 
adversus sacram synodum infrendens quo pacto 
exstinctum sit et dedecore oppletum sux amare 
resulutionis tempore, cognitum iis est qui vera di- 
cere didicerunt, Nos vero pradictas magni Cyrilli 
auctoritates habentes super illud : « De meo acci- 
piet, » et sacram haue synodum eadem docentem in 
suo quod edidit decreto, audientes, et ab eo con- 
firmati, Spiritum sanctum a Filio ctiam procedere, 
synodo nos adjunximus. Nam cum Christus dixe- 
rit, quod « de meo accipict, » nil *aliud ostendit 
nobia nisi quod etiam ab eo procedit : non enim 
possumus aliter intelligere, qvia a quo Spiritus 
accipit, ab eo etiam esse habct ; a quo habet esse, 
ab eo et procedit ; accipit autem a Filio, et habet 
esse ab eo, ut dicimus, et sacer Basilius declarat : 
ergo et ab eo procedit. lloc igitur pacto- et alias 
sanctorum auctoritates clare voluissemus dicere, 
deinde explanare, Sed cum nos duo efficere pro- 
posuerimus, partim quia cum brevibus rem ex- 
ponere polliciti simus, in. ijmensum nostra. ex- 
crescere potuissel oratio; partim quia adversarii 
meis dictis fidem non adhibuissent, si ea latius 
explicando contexerem ; idcirco opportunum mihi 
visum est, seorsum tantum sanctorum auctoritates 
proponere, ad eos coarguendos qui sacre synodo 
voluat contradicere; ad stabiliendum vero et con- 
firmandum eos qui eam pie sequuntur, paucis qui- 
lusdam de meo iu singulis dictis allatis. 


xa µόνον τὰ ῥητὰ τῶν ἁγίων προθεῖναι, εἰς ἔλεγχον μὲν τῶν βουλομένων ἀντιλέγειν τῇ ἱερᾷ συνόδῳ, εἰς 
Βεόαίωσιν δὲ καὶ avrovg uiv τῶν εὖ; αθῶς αὐτῇ ἑπομένων, ὀλίγα τινὰ οἴκοθεν λέγοντας ἑἐφ᾽ BÀ ἑχάστῳ ῥητῷ» 


B. 

«àv Yoov ῥῆμα, qnoi τὸ ἑερὸν Εὐαγγέλιων, ἐπὶ 
δύο f| τριῶν μαρτύρων σταθῄσεται ' » ἄρ οὖν ὑμεῖς 
πεισθῄσεσθε πολλοῖς τοῦτο µάρτυσι μαρτυροῦσιν; 
Ox oipat, tfj πεισμονῇ τε xai προλήψει, σὺν τῇ 
χακίψ. χινούμενο.. Διὰ τοῦτο, ἕνεχα τῶν τριῶν ὧν 
ἔφη Ἀριστὸς, τρισχαίΐδεκα προαθήσω * ἵνα μὴ Cuvn- 
θήτε τοῦ λοιποῦ ἀντειπεῖν, ἡ τοὐλάχιστον ἀντιφθέγ- 
ξασθαι. Αὐτίκα γὰρ ὁ μέγας Γρηγόριος 6 Νύσσης, 
ἐν τῇ εἰς τὸ εΠατερ ἡμῶ»,» ὁμιλίᾳ τετάρ-ῃ, fe ἡ 
ἀρχὴ, « Ὁ τὴν σχιὰν τῶν µελλόντων,» τοιάδε φάσχει' 
« 0 γὰρ μο.ογενὴς Υἱὸς ἐκ τοῦ Πατρὸς, ἐκ τῆς 
ἁγίας ΓραφΏς, ὀνομάζεται ' xat µέχρι τούτου, ὁ 
2όγος ἴστησιν αὐτοῦ τὸ ἱξίωμα. Τὸ δὲ ἅγιον Πνεύμα 


1ο Matth, xviii, 16. 


Il. 

« Omne verbum, sacrum dixit. Evangelium, | in 
duobus vel tribus testibus stabit 10. » Num fidem 
adhibebitis vos si pluribus utemur? Non arbitror, 
cum vos falsa suasione οἱ praesumptione pravitati 
admista permoveamini. ldcirco trium vice quos 
Christus enumerat, ter undecim addam ne de ez- 
tero locus contradicendi relinquatur , vel quid 
minimum adversus nos eloquendi. Nam magnus 
Gregorius Nyssenus in quarta bomilia seu Expo- 
sitione super «Pater noster,» qu:& incipit, «Qui um- 
bram futurorum, » hzcinquit : «Unigenitus Filius 
ex Patre a sacra Scriptura nominatur ; et hucusque 
verbum suam constituit proprietatem. Sanctus 


κ 


112] 


autem Spiritus εἰ es Patre dicitur, et ex Filio prie- A καὶ ix 


terea esse ostenditur. « Si quis Sp'ritum Christi 
(dicit) non habet, hic non est ejus *. » Audis quod 
ex l'ilio etiam esse testatur? Et si quidam (αἱ so- 
lent impii et adversuspropriam salutem ingenio-i), 
verbum ex e quibusdam libris, stylo ferrco adhibito, 


deleverunt ; quidam tamen rcperiuntar codices qui 


adversus adulterantiumn libros audaciam clamant. 
Ubi est igitur qui dicit, « Ex solo Patre, ν Ephesius 
ille mente commotas una cum suis antecessoribis ? 
accedant οἱ nobis ostendant unde hoc acceperunt ? 
A Christone aut a sanctis? nam aperte Christus 
hic contradicit, et sancti. Christus ergo divit, « De 
meo accipiet. » Sancti, Ex Filio Spiritum esse a 
sacra Seriptura. ostenditur. Si ergo sanctus hic, 
« ex Filio, » dicens Spiritnn, vera. loquitur, men- 
titur, Ephesius et ejus antecessores, dicentes, « ex 
solo, » nam, « ex solo esse, » destruitur dicendo, 
« et ex Filio. » Quod vero ex Filio Spiritus accipit 
εἰ habet esse, magnus Basilius in tertio adversus 
X unowmium testabitur, cujus principium, « Vix tan- 
dem exsaturatus adversus Unigenitum blasphemiis.» 
Jn eo tractatu dicit : « Qux» necessitas urget, si 
auctoritate el ordine tertius est. Spiritus, cutn iia- 
tura etiam tertium esse? Quod auctoritate qui- 
dem secundus a Filio sit, οἱ ab eo habeat esse, 
€t ab eo accipiat et annuntiet nobis, el in summa 
abea dependeat cansa, religionis ratio tradit. » 
Audisti caelestem Patrem hunc ? eum, « Ab co, in- 


quit, habeat esse, et ab eo accipiat. » Vidisii ut C 


Omnia nostro sensui consentanea sunt, una cum 
sancti Cyrilli auctoritatibus, et quod idem est ac- 
cipere a Filio et habere esse ab eodem? Et ubi 
est qui dicit,» Ex solo? «Si enim ex. Filio accipit, 
el ab eo habet esse. Spiritus, ut sanctus hic. dicit, 
crgo non ex solo Patre, sed manifestum est, quod 
οἱ ex Filio; ergo injuria nos reprchenditis, o 
amici et [ratres. Sed hujus magni Patris frater, 
Gregorius,inquam, Nyssenus, in primo libro adver- 
sus Eunomium, qui incipit : « Non licuit, ut vide- 
tur, in omnes benelicium conferre,» bxc. inquit : 
« Quo pacto ante cousideratur persona secundum 
cause rationem, eodem modo οἱ Spiritus ordine 
tantum secundum eausam et causatuin distinctio- 
nem habens, Nam quemadmodum Filius conjungi- 
lur Patri, et quamvis ab eo esse laveàt, non tamen 
sccundum essentiam posterior est : ita οἱ Unigenito 
Spiritus sanctus jungitur, intelligentia tantum, se- 
cundum principii rationem, considerato ante per- 
souam Spiritus. » Vides, ut etiain sanctus hic cum 
antedictis concordet, eL ut distinctionem divinarum 
personarum consttuere volens, causa tantum dis- 
linguit eas? Quo pacto, inquit, consideratur Pater 
ante Filium, ratione cause, eodem etiam conside- 
ratur Filius ante Spiritum, caus» ratione. lloc 
idem est ac si diceret : Filius ex solo Patre, ut 
$o9lo antea considerato quam Filius, quem enim 


! Που. vin, 9. 


JOSEITII METUONENSIS 


1:23 
τηῦ [l.:ph. λέγεται, χα. &x τοῦ Yloo εἶναι 
τροσμαρτυρεῖτα,' εἰ γάρ τις Πνεύμα Χριατοῦ, 
oro v, οὐκ ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. » Αγχούεις 
ὅτι χαὶ ἐκ τοῦ Yio) εἶναι προσμαρτυρ:ῖ-αι ' ei Υάρ 
τινες τῶν ἁἀσεθεῖν εἰωθότων, oi ῥᾳφδίως κατὰ tT 
taut v σωτηρίας μηχανώμενοι, τὴν, ἐκ, ἀπήλειφαν 
ἀπὸ β:θλίων τινῶν, op χρησάµενοι, ἁλλ᾽ οὗν 
εὐρίσκονται βίβ)οι τινὲς δ:αΡῥηξην βοῶσαι bv 
τόλμαν τῶν βιθλιοφθέρων. Ποῦ τοΐνυων ἐστὶν 5 XE- 
γω», «ix μόνου τοῦ Iazp' c,».6 Ἐφέσου, ὁ ce2a2tv- 
μένος ἐχεῖνος αὑν τοῖς πρὸ αὐτοῦ; Ἑλθέτωσαν, x2l 
ὃξ ξάτωσαν ἡμῖν, πόθεν τοῦτο λαθόντες ἔ)εγον 
παρὰ τοῦ Χριστοῦ, Ἡ τῶν ἁγίων ; καὶ γὰρ προδὲλος 
ἐναντ.οῦται τούτοι; Χριστὺς, καὶ ol ἄγ-οι. 'O μὲν 
οὖν Χριστὸς φησὶν, « "Ex τοῦ ἐμοῦ λήΦετα: * » uf 
δὲ ἅγιοι, "Ex τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦ μα παρὰ ^q ἁγίας 
προσμαρτυρεῖται Γραφῆς. E! Υὰρ ὁ Ἅγιος οὗτος «ix 
τοῦ Υἱοῦ» λέγων τὸ Πνεῦμα, ἀληθεύει, φεύδεται ὅ 
Ἑφέσου, καὶ οἱ πρ» αὐτοῦ, λέγοντες, «ix µόνουν τὸ 
γὰςδ, «£x µό.ο2», ἆνα: ροἴ τσι Ev τῷ λέ-ε.ν εχαὶ Ex τοῦ 
Υἱοῦ.» "Oct δὲ ἐκ «^0 Yioo λαμθάνει τὸ Πνεῦμα, καὶ 
ἔχει τὸ εἶναι, ὁ μέγας Βασίλειος ἐν τῷ τρίτῳ τῶν 
πρὸς Εὐνόμιον ᾽Α»τιῤῥητικῶν µαοτυρήσει, οὗ 4 
ἀρχὴ. « Μήλις ποτὲ κορεσθεὶς τῶν εἰς τὸν Μονογενῆ 
βλασφημ;ν.» Ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ qnot, « Tic γὰρ 
ἀνάγγη εἰ τῷ ἀξιώματι, xol τῇ τάξει τρίτον ὑπάρ- 
χει τὸ Πνευμα, τρίτον εἵνχι αὐτὸ xai τῇ φύσει; 
ἀξιώματι μὲν γὰρ δευτερεύειν τοῦ Υἱοῦ, παρ) αὐτοῦ 
τὸ εἶναι ἔχον, xaY παρ᾽ αὐτοῦ λαμθάνον, xat άναγ- 
γέλλον ἡμῖν, xal ὅ, ως τῆς αἰτίας ἐχείνης ἔξτ μμένον 
παραδίδωσιν ὁ τῆς εὐσεθείας λόγος. » "IIxousaz τοῦ 
οὐρανοφάντορος τούτου Πατρήύς ; εΠ1ρ) αὐτοῦ qr 
τὸ εἶναι Éyov, καὶ παρ αὐτοῦ λαμθάνονυ » Εἴδες πῶς 
κατὰ πάντα συνῳδὰ τῇ ἡμετέρᾳ διανοίᾳ, μετὰ τῶν 
τοῦ ἁγίου Κυρ/λλου ῥητῶν λέγει; xai ὅτι ταυτν 
ἐστιν εἰπεῖν, λα, θάνειν παρὰ τοῦ Yloo, τῷ, καὶ i 
αὑτοῦ τὸ εἶναι ἔχειν; Ποῦ 6 λέγων, « Ex u^ ov; dl 
Y3p καὶ ἐχ τοῦ Υἱοῦ λαμθάνει, xaX παρ) αὐτοῦ ἔχει ) 
eiva: τὸ Π»εὔμα, ὡς ὁ ἅγιος οὗτός φησιν, ἄρα δὺέ 
ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ δζλον ἔτε καὶ ix τὸ 
Yio9 * οὐχοῦν ἀλίχως ἐγκαλεῖτε ἡλεῖυ, ᾧ φίλοι καὶ 
ἀδελιρ,ί. Ὁ δὲ τούτου τοῦ μεγάλου Πατρὸς ἁδελοῖς, 
Γρηγόριος 6 Νύσσης qni, ἓν τῷ πρὠτῳ τῶν πρς 
τὸν αὐτὸν Εὐνόμιον Αντιῤῥητικῶν, οὗ ἡ &oyh, 40x 


D fv, ὡς ἔοικ:, τὸ πάντας ἐθέλειν εὐτργετεῖν.» soit 


cágvet, «€ "Ov τρόπον προθεωρεῖται ἡ ὑπ/ατατι; τῷ 

«fc αἰτίας λόγῳ, ὁ αὗτὸς λόχος xal περὶ τοῦ Ἰνεὺ- 

µατος, ἓν μόνη τῇ τάξει τῇ κατὰ τὸ αἴτιον xal ai- 
τιατὸν, διαφορὰν ἔχων. Ὡς γὰρ συ.άπτεται τῷ Πα- 
τρ) ὁ Υ]ὸδς, καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ εἶναι ἔχιων οὐχ ὑστερί- 
ζει κατὰ τὴν ὃ ταρξιν, obcto. xal τοῦ Ἀ]ονο- ενοὺς 
ἔχεται τὸ []νεῦμα τὸ ἅγιον ' Emtvola uZvn χατὰ τὶν 
τῆς αἰτίας λόγον προθεωρουµένου τῆς τοῦ Π.εύμα- 
τος ὑποστάσεως. » "Ey.o: xal τοῦτον τὸν ἅγιον, 
ὡς συνῴδει τοῖς πρρειρηµένο᾿ς, xal zh» δ.ἀχρισιν 
Ρηυλήμενον παραπτῆσαι τῶν θείων προσώπων, τῇ 
αἰτίᾳ sa ιόν διαχρίντι αὐτὰ, "Ov τρ΄πον γὰρ, 9st, 


1139 


PAO CONC. FLORENT. CAP 1. ΡΕ SPIRITU SANCTO. 


110 


προθεωρεῖται ὁ Πα:ἣρ τοῦ Ylou τῷ τῆς αἰτίας Α alium potest ante se consideratum habere? ?piritus 


1óvq, τὸν αὖὐτ'.ν τρ/πον προθεωρεῖται xai ὁ Υἱὸς 
τοῦ Πνεύματος, τῷ τῆς αἰτίας λόγῳ. Τοῦτο δὲ ταυ» 
τόν ἐστιν εἰπεῖν, 'O μὲν Yl», x τοῦ Πατρὸς μόνου, 
ὡς µόνου προθεωρουμένον, τοῦ Υἱοῦ. Τίνα γὰρ ἅλ- 
jov δύναται προθεωρούµενον ἔχειν ; Τὸ δὲ Πνεύμα 
τὸ ἅγιον, ix τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Υἱοῦ, ὡς τοῦ Πα- 
t^s δηλονότι καὶ τοῦ Υἱοῦ, προθἐωρουµένων αὐτοῦ ' 
χαὶ οὕτω συμπεραίνεται ἀληθῶς ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ 
τοῦ YioU ἐχπορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, xàv 
ὑμῖν ἀπαρέσχῃ. Τὸ γὰρ προθεωρεῖσθαι τὴν ὑπόστα- 
σιν τοῦ Πατρὺς, τῆς τοῦ Υἱηῦ ὑποστάσεως, xai ταῦτα 
εῷ τῖς αἰτίας λόγῳ, τὴν δὲ ὑπόστασιν τοῦ Υἱοῦ, 
τῆς τοῦ Πνεύματος ὑποστάσεως τῷ τῆς αἰτίας λόγῳ, 
οὐδὲν 1230 δηλοῖ, f| ὁ Πατὴρ μόνος αἴτιος τοῦ Υἱοῦ * 
ὁ 6b YO παρὰ τοῦ Πατρὸς xal τοῦτο λαθὼν ὡς χα) 
τἆλλα φυσικὰ ἀγαθὰ αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς αἴτιος τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος. Καὶ οὕτως ὁ Πατῆρ χαὶ ὁ Yib,, 
ἄμφω µία αἰτία τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐχπορεύ- 
σεως. Διὰ τοῦτο xal ὁ ἅγιος οὗτός φησιν, Ὡς γὰρ 
συνάπτεται τῷ Πατρὶ ὁ Ylbz, χατὰ τὸν τῆς αἰτίας 
λόγον, ἐπινοίᾳ xal µόνῃ πρρθεωρουµένου τῆς αὐτοῦ 
ὑποστάσεως ' xal οὕτως ἀληθεύομεν λέγοντες τὸ 
Πνεῦμα χαὶ ix τοῦ Υἱοῦ. Ἐν δὲ τοῖς mpaxzixoi; 
τῆς πρώτης συν-δου, εἴρηται μὲν τὸ Πνεῦμα ἔχπο- 
ριευόµενον ix τοῦ Ιατρὸς, ἴδιον δὲ τοῦ Υἱοῦ ἐστι, 
xai ἐς αὐτοῦ ἀναθλύνον. ᾿Αχούεις, Ἐξ αὐτοῦ, φησὶν, 
ἀναθλύνον, ὡς ἀπὸ πηγῆς δηλονύτι τΏς ὑποστάσεως 
τοῦ Yloo, καὶ ὅτι ἴδιον αὐτοῦ ἐστι. Τί δηλοῦν βού- 
λεται ἑννοίσωμεν, ἀδελφοὶ, xal μὴ θελήσωμεν ἀν- 
τικρούειν τοῖς διδασχάλο:ς' εἰ μὲν εἴπῃ τις, ὅτι 
ἴδιον Ἀέγεται τοῦ Υοῦ, διὰ τὸ ὁμοούσιον, ἐνθυμη- 
θήτω, ὅτι Σλέγετο ἂν καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Πνεύματος χατὰ 
τὸ ὁμοούσιον ἀλλ) ἄτοπον touto καὶ ἐννοεῖν µόνον. 
0l διδάσχαλοι λέγουσιν ὅτι 6 Υἱὸς, τοῦ Πνεύματος, 
οὔτε ἑστὶν, οὔτε λέγεται τὸ δὲ Ηνεῦμα τοῦ Υἱοῦ, καὶ 
µάλα. Ὅ δὲ Κύριλλος ὁ τῆς ᾽Αλεξανδρέων ἀρχιε- 
ρεὺς, ἓν xfj mph; ἹΝεστόριον ἐπιστολῇ, ἕς ἡ ἀρχὴ, 
« To) Σωτῆρος ἡμῶν ἑναργῶς λέγοντος, 'O φιλῶν 
πατέρα À µητέρα ὑπὲρ ἐμὲ, » qnolv: « El. xai 
ἔστιν ἐν ὑποστάσει τὸ Πνεῦμα ἰδικῇ, xa δῆ νοεῖται 
καθ αὐτὸ χαοθὸ Πνεῦμά ἐστι, xal οὐχ Υἱὸς, ἁλλ᾽ οὖν 
ἐστιν οὐχ ἀλλότριον αὐτοῦ * Πνεῦμα γὰρ ἁληθείας 
ὠνόμασται: xal ἔστι Χριστὸς ἡ ἀλήθεια * xal προ- 
χεῖται παρ) αὐτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει χαὶ lx τοῦ zov 
καὶ Πστρός. » Αχούεις, προχεῖίαι, φησὶ, χαθάπερ 
xai ἐχ τοῦ Πατρός ' ἀλλὰ προχεῖΐται, φησὶν, εἶπεν ὁ 
ἅγιος, οὐκ ἐχπορεύεται. ᾿ΗἩ μεῖς δὲ θᾶττον αὐτοῖς 
ἀπολογούμεθα, ὅτι ὁ αὐτὸς δι»δάσχαλος ἐξηγεῖται τί 
τὸ προχεῖται βούλεται κατὰ τὸν αὐτοῦ νοῦν, ἐν «ij 
ἐξηγήσει τοῦ θείου Συµδόλου, ἔνθα φησί: « Atans- 
ῥάναντες δὲ τὸν περὶ Χριστοῦ λόγον οἱ τρισµαχάριοι 
Πατέρες, τὸν τοῦ ἁγίου Πνεύματος διαμνημονεύ- 
ουσι ” πιστεύειν γὰρ ἔφασαν εἰς αὐτὸ, χαθάπερ 
ἁμέλει εἰς τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν, ὁμοούσ'ον γάρ 
ἐστιν αὐτοῖς. Καὶ προχεῖται μὲν, Ίγουν ἐχπορεύε- 
σαι χαθάπερ ἀπὸ πηγῆς, τοῦ δεοῦ καὶ Πατρός : 


1. Matth. x, 57. — !* Joan. xx, 39. 


Ῥλτεοι, Ga. CLIX. 


autein sanctus ex Patre. ct Filio; quasi. Pater vi- 
delicet et Filius ante eum considerentur. ltaque 
vere concluditur, ex Patre et Filio procedere 
Spiritum sanctum, ctiamsi vobis displiceat : nam 
personam Patris ante Filii personam considerari, 
idque cause ralione; yersonam vero Filii ante 
personam Spiritus sancü ratione quoque caus;r, 
nibil aliud ostendit quai quod solus Pater causa 
Filii est, Filius autem id a Patce accipiens (sicut 
alia naturalia bona ejus) et ipse causa cst Spiritus 
sauct : itaque Pater et Filius ambo una causa 
processionis Spiritus saucti. Idcirco Sanctus hie 
dicit : Quemadmodum jungitur Patri Filius seeun- 
dum caus: raiionem, solo intellectu. persona ejus 
antea considerata , sic verum dicimus, cum dici- 
mus Spiritum esse ex Filio. In Actis vero primze 
synodi scriptum est, Spiritum sanctum ex Patre 
procedere, proprium autem eum esse F'ilii, et ab 
co scaturire. Audis? Ab eo inquic scaturire, tan- 
quam a fonte ; videlicet ex ejus persona, proprium- 
que ejus esse, quid siguificet consideremus, fratres, 
neque doctoribus repugnare velimus. Quod si 
dixerit quis, proprium eum esse Filii propter con- 
substantialitatem, reputet quod etiam Filius dicere- 
tur ipsius Spiritus, secundum consubstantialitatem : 
sed id vel cogitatu tantum est absurdum. Doctores 
dicunt : Filius neque ipsius Spiritus est, meque 
dicitur : Spiritus Filii, maxime, At Cyrillus Alexan 


C drinorum pontifex in epistola ad Nestorium, qu:e 


incipit : « Cum Salvator noster manifeste dica!, 
Qui amat Patrem vel matrem. plus quam me M, » 
inquit : « Et si Spiritus in hypostasi est propria ; 
intelligitur quoque per se, quatenus Spiritus est, 
non Filius, non tamen ab eo alienum est : nau 
Spiritus veritatis nominatur; et Christus est veri- 
tas, el ab. eo profluit, quemadmodum utique a 
Deo et Patre. » Audis, profluit, inquit, quemad- 
modum et a Patre. Sed, « profluit, » inquit, dixit 
sanctus, non, « procedit, » Nos vero statim eis 
respondemus, quod ideni magister ex»planat quid 
profluere denotet, secundum ejus sensum in Ex- 
positione divini Symboli, ubi dicit : « Perfecto, de 
Christo tractatu beatissimi Patres de Spiritu sancto 


D mentionem faciunt : nam credere in eum dixerunt, 


quemadmodum sane in Patrem et Filium, quia 
consubstantialis eis est, et profluit sane, id est 
procedit, veluti a fonte, ex Deo et Patre; » exhi- 
betur vero creature per Filium. Insuffluvit ergo 
ji ipsos apostolos, dicens : « Accipite Spiritum 
sauctum **. » Ex Deo, et Deus, Spiritus cst, nec a 
quacunque suprema substantia alienus; sed « ex 
ea, et in ea, et proprius ejus.» Hec igitur est 
sanctorum Patrum recia et minime erraus fides 
sive fidei confessio. » Vides quid profluere signi- 
ficet secundum sanctum Cyrillum, et quid est 
prefluere et procedere? Quo pacto vos cmnino 


3S 


Cet 


eh 


1131 


JOSEPIIIL METHONENSIS 


1172 


sudetis dicere; aliud esse, « profluit,» aliud, Α χορηγεῖται δὲ τῇ χτίσει, διὰ τοῦ Υἱοῦ. Ἑνςφύσησε 


« procedit; » ei calumniamini sanctum Ίππο εἰ 
nos ? Reconciliamini, rogo, fratres, reconciliamini. 


Jdem divus Cyrillus in Expositione in prophetam 


Joel : « Effundain de Spiritu meo in omnem car- 
nem '*, » hzc inquit : « Profecto, Deus, et ex Deo 


secundum nmataram Filius; genitus enim est ex 


Deo et Patre : proprius ipsius et in ipso et ab 
ipso Spiritus est, quemadmodum s3ne in ipso 
Deo et Patre intelligitur. » Animadverte lic, di- 
lecte, « proprius, inquit, ejus, ct ex eo, Spiritus 
est, quemadmodum et ex Patre. » Idem, in tra- 
ctàtibus per interrogalionem et responsionem, 
adversus Palladium, proxime a principio, inquit : 
« Mutabilis Spiritus non est; vel si morbo muta- 
bilitatis &egrotaret, ipsi divine nature hie defectus 
ascriberetur, siquidem Dei εἰ Patris, nec non et 
Filii est, qui essentialiter ex utroque (scilicet ex 
Patre. per Filium) profluit Spiritus. » Audisli, et 
hic « essentialiter ex utroque, id est, ex Patre per 
Filium ? » Quid aliud potest intelligi, preterquam 
quod ex Patre et Filio procedit? At jactabundus 
dices non poni, « ex Patre et Filio, » sed simpli- 
citer, « ex Patre per Filium, » con(itemur, « ex 
Patre vero et Filio, » nequaquam, quia dictio per 
causam non significat. Hoc et in faciem quidam 
nobis dixerunt. O praesumptionem! quz vos videre 
congruentia non sinit. Nonne per verbum per cau- 
sam possumus intelligere ubi dicit sanctus Joan- 
nes evangelista, « Omnia per ipsum facta sunt!*? » 
Quis negaverit unquau) hic dictionem per esse 
causam; et per eam Filium creature causam in- 


telligi? Quod vero idem denotet dictio per et ex, ' 


Basilius et Chrysostomus in- expositione Genesis 
sentiunt : ubi dicit Adain, « Possedi hominem per 
Deum :*, » idem est, ac si diceret, « ex Deo; » 
uude alter in tractatu per capita ad Amphilochium 
ita explanat, et dicit : « Jam vero secundum pro- 
miscuam eignilicationem , dictio per irausit sae- 
penumero in dictionem ez, quia altera alterius si- 
gnificationem sibi vindicat » ut, «Possedi hominem 
per Deum; » zque ac si diceret, « ex Deo. » Alter 
vero in 53 in Mattlieum homilia dicit : Nam Seri- 
ptura solet, « per quei, » dicere «ex quo; » velut 


γοῦν τοῖς ἁγίοις ἀποστόλοις λέγων, « Λάδετε Πνεύμα 
ἅγιον. » Ἐκ θεοῦ, xai θεὺς τὸ Πνεῦμά ἐστι. Κα) οὐχ 
ἀλλότριον τῆς ἀνωτάτω πάσης οὐσίας, ἀλλ’ ἐξ αὖ- 
τῆς τε xa ἐν αὐτῇ, xal ἴδιον αὐτῆς * αὕτη μὲν οὖν 
τῶν ἁγίων Πατέρων f) εὐθυτενῆς xat ἀπ)ανεστάτη 
πίστις, fico «r.c πίστεως ὁμολογία. » Βλέπεις τί τὸ 
προχεῖται σηµαίνει χατὰ τὸν ἅγιον Κύριλλου; x 
πῶς ταυτόὀν ἐστι τὸ προχεῖσθαι τῷ ἐκπορεύεσθαι: 
Πῶς ὑμεῖς ὅλως τολμᾶτε.λέχειν, "Αλλο ἐστὶ τὸ προ- 


χεῖται, xai ἄλλο τὸ ἑχπορεύεται ΄ xal συχοφαντεµαε 


τὸν ἅγιον τοῦτον χαὶ ἡμᾶς; Δ.αλλάγητε παραχαλὼ, 
ἁδελφο]. διαλλάγητε. Ὁ αὐτὸς θεῖος Κύριλλος lv τῇ 
ἑρμηνείᾳ τῇ εἰς τὸν προφρήτην Ἰωὴλ, τοῦ, « Ἔχ- ΄ 
χιῶ ἀπὸ τοῦ Πνεύματός µου ἐπὶ πᾶσαν σάρχα, » 


τοιάδε λέγει: ε Ἡ plv γάρ &ov: θεὸς, καὶ ἐκ θε 


χατὰ φύσιν ὁ Υἱὸς, γεγένηται γὰρ ἐκ τοῦ θὲοὺ xoi 
Πατρὸς, ἴδιον αὐτοῦ τε xal àv αὐτῷ, xal ἐξ αὐτοῦ 
τὸ Πνεῦμά ἐστι, χαθάπερ ἀμέλει καὶ kw αὐτοῦ ναῖ. 
ται τοῦ θ:οῦ xai Πατρός.» Ἐννόησον κἀνταῦθ», 


ἀγαπητέ. [ἴδιόν φησιν αὐτοῦ. Kal ἐξ αὑτοῦ - 


Πνεῦμά ἐστιν, ὥσπερ xal ἐχ τοῦ Πατρός. 'O αὐτὸς 
ἐν τοῖς πρὸς Παλλάδιον Αγτιῤῥητικοῖς κατὰ πςῦσιν 
καὶ ἀπόχρ:σιν λόγοις,ἔγγιστα τῆς ἀρχῆς, φησί’ « Ter- 
πτὸν δὲ οὔτι που τὸ Πνεῦμά ἔστιν  ἢ εἴπερ «b «ob 
πεσθαι νοσεῖ, ἐπ αὐτὴν ὁ μῶμος τὴν θείαν ἆναδραε- 
μεῖται φύσιν, εἴπερ ἑστὶ τοῦ θεοῦ xal Πατρὸς, καὶ 
μὴν xal τοῦ Υἱοῦ, τὸ οὐσιωδῶς ἐξ ἀμφοὶν, f vovv ἐκ 
Πατρὸς 5i Ytos προχεόµενον Πνεῦμα. » "Hxovca; 


6 χάνταῦθα τὸ οὐσιωδῶς ἐξ ἀμφοῖν, Ίγουν, Ex Πατρὺς 


δι) Υἱοῦ. Τί δ' ἄλλο δύναται νοηθῆναι, 7) ὅτι ix toi 
Πατρὸς xai ix τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται; ᾽Αλλὰ µεγα- - 
λαυχήσας ἑὲρεῖς, ὡς οὐ χεῖται ἐκ τοῦ Πατρὸς xol ix 
τοῦ Υοῦ, ἀλλ ἁπλῶς ix Πατρὸς δι’ Υἱοῦ. Τὸ μὲν 
γὰρ ix Πατρὸς δι Yloo, ὁμολογοῦμεν * «b. δὲ ἐκ τοῦ 
Πατρὸς xai ἐκ τοῦ Υἱοῦ, οὐδαμῶς * διότι fj, διὰ, ὁ 
σηµαίνει αἰτίαν. Τοῦτο γάρ τινες καὶ elo πρόσωςφν 
ἡμῖν ἔφησαν. Φεῦ τῆς προλήψεως ! τις οὖκ I ὑμᾶ; 
ἰδεῖν τὰ προσήχοντα. Mh γὰρ οὐ δυνάμεθα τὴν διὰ, 
αἰτίαν νοῆσαι ; ἔνθα φησὶν 6 ἅγιος Ἰωάννης ὁ εὐεῖ- 
γελιστῆς, « Πάντα δι αὐτοῦ ἐγένετο, » τίς ἂν ἂρ- 
νήσαιτο μὴ εἶναι ἐνταῦθα τὴν διὰ αἰτίαν ; xol τὺν 
Υἱὸν αἴτιον τῆς χτίσεως νοεῖσθαι διὰ ταύτης. Ὅτι ἃ 
ταυτὸν ἡ διὰ τῇ ἐκ βούλεται, Βασίλειος καὶ Σρυσέ- 


cum dicit, « Possedi hominem per Deum, » non D στοµος τὸ αὐτὸ βούλονται ἐν τῷ λέγειν ἐξηγούμενί 


secundam causam, sed primam magis apponendo ; 


' eL iterum : «Nonne ex Deo declaratio eorum est ὃν 
' Et beatus Cyrillus in epistola ad Nestorium, qua 


incipit : « Nugantur, ut audio, quidam, » iuquit : 
« Necesse est confiteri quod secundum carnem ex 
muliere natus est. » Et post pauca : « Genitus est 
secundum nos ex muliere. » S:zepiusque in eadeni 
epistola reperitur eum promiscue uti pr:epositioni- 
bus his, ut indifferentibus et idem significantibus, 
seilicet per et ex Paulus apostolus ad (zalatas ait : 
« Misit Deus Filium suum factum ex muliere !. » 
Et rursus idem alibi ; « Unus Deus et Pater, in- 

** Joel m, 28. 


15 Joan. t, 9. σοι iv, |. 


τὸ ky τῇ Γενέσει εἰρημένον παρὰ τοῦ 'Abàp, ε Έκτη 
σάµην ἄνθρωπον διὰ τοῦ θεοῦ * » ταυτὸν δηλονότι 
εἰπεῖν τῷ ἐκ τοῦ Θεοῦ * ὅθεν ὁ μὲν, bv. τῷ εἰς 5t 
᾽Αμϕιλόχιον χεφαλαιώδει λόγῳ, οὕτω διασαφεῖ xel 
φησιν * ε δη δὲ xal πρὸς τά ὑπ' ἀλλήλων σημα!" 
νόµενα, πολλάχις ἀντιμεθίσταται f διὰ τῇ ἐπ, ὅταν 
ἡ ἑτέρα τῆς ἑτέρας σηµασίαν ἀντιλαμδάνῃ ΄ ole 
Ἑκτησάμην ἄνθρωπον διὰ τοῦ Θεοῦ, ἴσον λέγων τῷ 
ἐχ θεοῦ. » Ὁ δὲ, ἓν τῇ τοῦ χατὰ Ματθαῖον πεντη» 
κοστῇ τρίτῃ ὁμιλίᾳ, φη τὴν, « Οἶδε γὰρ δι 05,9 
ὑφ᾽ οὗ λέγειν fj Γραφή * ὡς ὅταν Myr, Ἐκτησάμην 
ἄνθρωπον διὰ τοῦ θεοῦ, οὐ τὸ δεύτερον αἴτιον, ἁλ)ὰ 


" Galat. 1v, 4. 


1123 


PRO CONC. PLORENT. CAP. [. DE SP1RITÜ SANCTO. 


1104 


«b πρῶτον μᾶλλον τιθεῖσα. » Καὶ πάλιν, « Οὐχὶ ix A quit, ex quo omnia, οἱ unus Dominus Jesus, per 


τοῦ θεοῦ ἡ διασάφτοις αὐτῶν ἐστιν; » Καὶ Κύριλλος 
δὲ ὁ µαχάριος ἐν τῇ πρὺς Νεστόριον ἐπιστολῇ, ἧς 
ἡ àpyh, « Καταφλυχροῦσιν ὡς µαν/ἀνω τινὰ-,2 φησίν 
* Αναγχαῖον ὁμολογεῖν ὅτ, καὶ γεγένηται xatà σάρχα 
διὰ γυναικός * » καὶ pet! OMvya * « Γεγένηται χαθ᾽ 
ἡμᾶς bx γυναιχός ΄ » xaX πολλάκις tv τῇ αὐτῇ ἐπι- 
στολῇ ὑπαλλαττομέναις εὗροι τις ἂν αὐτὸν ταῖς mpo- 
Ὀέσεσι ταύτ:ις, ὁτὸ μὲν τῇ διὰ, ὁτὲ δὲ τῇ ἐκ, ὡς 
ἰσοδυναμούσαις ἁδιαφόρως χρώμενον. Καὶ Παῦλος 
δὲ ὁ ἀπόστολος mob; Γαλάτας φησίν' « Εξαπέ- 
στειλεν ὁ Osho τὸν Υἱὸν αὐτοῦ, γενόµενον ix γνναι- 
χός * » καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς ἀλλαχοῦ, « Εἷἰς θεὸς xai 
Πατὴρ, φησὶν, ἐξ οὗ τὰ πάντα * χαὶ εἷς Κύριος 
Ἰησοῦς, δι οὗ τὰ πάντα * xai Ev Πνεῦμα ἅχιον, ἐν 
ᾧ τὰ πάντα ᾿ » áp' οὖν οὐ δυνάμεῦα ἐννοῆσαι bv 
τούτοις, ἕνα πο:ητὴν xa) δημιουργὸν τῶν ἁπάντων 
xaX αἴτιον, τὰ τρία πρόσωπα ὡς ἕνα θεὸν αὐτὰ ὄντα ; 
xài ἕνα αἴτιον τὸν Πατέρα φῄσομεν xal τὸν Υἱὸν 
καὶ τὸ Πνεῦμα, διὰ τῶν προθέσεων τούτων, τῆς ἐξ, 


quem omnia, et unus Spiritus sanclus, in quo om- 
nia !*. » Nonne ergo in his possumus intelligere, 
unum factorem, et opificem, εἰ principium om- 
nium, ires persona$; ut qua sint unus Deus? 
unumque principidm dicemus, Patrem, et Filium, 
οἱ Spiritum sanctum, per has prapositiones, ez , 
per et. in? per ex Patrem ut principalem, per di- 
ctionem per Filium, ut opificem : per in Spiritum, 
ut perfectivum ? Maxime, neque dictionem per de 
Patre dicimus, neque ex de Filio, ne principalem 
: causam Patris tollamus, si Filio dederimus, sed eam 
Patri reservamus. Et quando « ex Potre » dixeri- 
mus, tunc rursus sequitur per, quz&& medium signi- 
ficat : quippe cum per jungatur dictioni ez. Itaque 
cum dicimus, « ex Patre, » intelligimus tune, per 
medium Filii sanctum procedere Spiritum. Quod 
autem dictio per causam significeL eamdem quam 
ez, et quod inter se potestatis ejusdem sint, hinc 
manifestum est. 


τῆς διὰ, χαὶ τῆς ἐν; τῆς ἐκ, ἐπὶ τοῦ Πατρὸς, ὡς προχαταρχτικῆς : τῆ διὰ, ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ, ὡς δη λιουρ- 


γικῆς 


τῆς ἐν, ἐπὶ τοῦ Πνεύματος, ὡς τελειωτιχῆς * πἀνν μὲν οὖν. Οὐδὲ γὰρ λέγομεν τὴν διὰ, ἐπὶ 


τοῦ Πατρός ' xai τὴν éx, ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ, ἵνα μὴ τὸ προχαταρχτικὺν αἴτιον τοῦ Π.τρὺὸς ἀναιρήσωμεν, 
διδόντες τῷ Ylp* ἀλλὰ φυλάσσομεν τοῦτο ἐπὶ τοῦ Πατρός: χαὶ ὅταν εἴπωμεν ἐκ τοῦ Πατρὸς, τότ αὖθις 
ἑπαχολουθεῖ ἡ διά, µεσιτείαν δηλοῦσα. συνεςευγμένὴ Υ4ρῤ ἑστιν dj διὰ τῇ ἐκ, ὥστε ὡς ὅταν λέγω. 
μεν ix τοῦ Πατρὸς, νουῦμεν τότε διὰ µεσιτείας τοῦ Υἱοῦ τὸ θεῖον ἐχπορεύεσθαι Πνεύμα. "Ότι δὲ ἡ διὰ 


| αἰτίαν δηλοῖ τὴν αὑτὴν τῇ ἐκ, χαὶ ὡς ἰτοδυναμοῦσιν ἀλλήλαις, ἑντεῦθεν δηλον.- 


Γ’ 


Θεοδώριτος ὁ Κύρου ἐπίσκοπος, ἐν τῇ ἁγίᾳ τρἰτῃ C  Theodoritus, Cyri episcopus, ad S. tertiam sy- 


συνόδῳ ἐλθὼν μετὰ τὴν ταύτης τελείωσιν, μετὰ τοῦ 
πατριάρχου ᾿Αντιοχείας Ἰωάννου, ὃς σὺν αὐτῷ ἔφε- 
ῥεν εἴχοσιν xaX ὃς ἐπισχόπους, xal ἰδὼν ὅτι πέρας 
ἔσχε τὰ «τῆς συνόδου, xal ὅτι χατεδιχάσθη Νεστόριος, 
ἑταράχθη, xai ὅτι Κύριλλος ἔσχε τὸ χράτος, ἐπι- 
λαμβάνεται τοῦ Κυρίλλου iv τοῖς δώδεχά χεφα- 
λαίΐοις ofc φθάσας ἐξέθετο χατὰ τοῦ Νεστορίου. Οὗτος 
οὖν μαθητὴς ὢν ἐχείνου, ὥρμησε χατὰ τοῦ peyá- 
1ου Κυρίλλου, ὡς δήθεν συμμαχῶν τῷ ἑαυτοῦ διδα- 
σκάλῳ * καὶ ἐν τῷ ἑνάτῳ χεφαλαίῳ, Ev p ὁ Κύὐριλλός 
φησιν ’ « ΄Ιδιον ἔχων ὁ Υἱὸς τὸ ἐξ αὐτοῦ, xal οὐσιω- 
ἑῶς ἑ  πεφυχὸς αὐτῷ Πνεῦμα ἅγιον εἰργάζετο τὰς 
θεοσηµείας’ » ὀθεοδώριτός nav: cEl μὲν, ὠςόμοφυὲς 
ἔφη Κύριλλος, καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἑχπορευόμενον, 
ἴδε συνομολογήσοµεν, xol ὡς εὐσεθῃ δεξόµεθα τὴν 
φωνήν, Εἰ 6' ὡς ἐξ Υἱοῦ ἡ δι’ Υἱοῦ τὴν ὕπαρξιν 
ἔχον, ὡς βλάσφημον τοῦτο xai δυσσεθὲς ἀποῤῥίφο- 
μεν. » Ἀχούεις πῶς ὁ θεοδώριτος ἑδειλίασε xal τὴν 
ἐκ χαὶ τὴν διὰ br τῆς προόδου τοῦ Πνεύματος ; διό 
qnot μετὰ τρόµου, εἰ δ' ὡς ἐξ Υἱοῦ $ δι) Υἱοῦ ’ xal 
εἰχότως ἑχεῖ xal οὗτος ἑδειλίασε φόδον, οὗ οὐκ ἦν 
φόρος ' ὥσπερ xoi ὑμεῖς ποιεῖτε. Καὶ γὰρ ἐχεῖνος 
ἀρνούμενος παντελῶς τὸ Πνεῦμα ἀπὸ τοῦ Yloo εἶναι 
ὥσπερ καὶ ὑμεῖς, οὔτε ἐξ Υἱοῦ, οὔτε δι) Υἱοῦ κατα- 
δέχεται ὑμεῖς δὲ τὸ μὲν δι Yloo, ὁμολογεῖτε xal 
μὴ βουλόμενοι, τὸ δὲ ἐξ Υἱοῦ, οὐδ' ἀχοῦσαι ἀνέχε- 
σθε, xaV γὰρ τὸ αὐτὸ σηµαίνει χατὰ τὸν θεοδώρι: 
τον. "Ott δὲ τὸ δι) Υἱοῦ ὁμολογεῖτε, Δαμασχηνὸς ἓν 


16 Ephes. iv, 6. 


nodum cum ea finita venisset cum Joanne Aniio- 
(hize patriarcha, qui sex et viginti episcopos secuin - 
adduxerat : videus jam synodum peractam esse. 
Nestoriumque damnatum, Cyrillumque prevaluisse, 
perturbatus est, et in duodecim capitibus qu;e ad- 
versus Nestorium antea ediderat, Cyrillam repre- 
hendit, Is igitur cum Nestorii discipulus eàsct, ad- 
versus magnum Cyrillum impetum fecit, ut suo 
magistro opitularetur. Et in nono capite, ubi Cy- 
rillus dicit: « Cum Filius proprium ex seipso et in 
Seipso esse essentialiter insitum babeat Spiritum 
sanctum, vaticinabatur. » Theodoritus respondet : 
« Si, ut ejusdem natura Cyrillus dixit, et ex Patre 
procedere , jam confitebimur, et tanquam pia ejus 
verba recipiemus. Si vero tanquam ex Filio, vel per 
Filiun essentiam habere, ut blasphemiam et rein 
impiam eam rejiciemus. » Audis quo pacto Theodo- 
ritus dictiones ez οἱ per reformidavit in Spiritus 
sancti processione ? Ideo cum horrore dicit, «si vero 
ex Filio, vel per Filium. » Et jure ibi timuit , ubi 
timendi ratio non erat, uti vos facitis. Nam cum is 
omnino negaret Spiritum a Filio procedere, quem - 
admodum et vos, neque « ex Filio, » neque « per 
Filium » recipit ; vos vero, « per Filium, » etiam 
inviti confitemini; « ex Filio, » neque audire su- 
stinetis , idem enim secundum Theodoritum signi- 
ficat. Quod vero « per Filium » confiteuini, Dama 
scenus, in ociavo et tricesimo Theologis sua ca- 


1135 . 


JOSEPIII METHONENSIS 


1736 


pite, ex Patre per Filium, aperte clamat : et vos Α τῷ ὀγδ:ῳ καὶ τῷ τρισκαιδεκάτῳ τῶν θεοχογικῶν αν" 


magna voce canitis : « Spiritus bonitatem commu- 
nicans, ex l'atre per te procedens. » Et in cauone 
domini Theophanis in Pentecosten, ode sexta : «Tu 
flumen dcitatis ex Patre per Filium procedens. » ld 
tamen, quanquam psallitis, abnegatis. Af nos cuin 
audimus sanclos ea verba sepe dicentes, interdum 
quidem «ex Patre et Filio» sine articulo, interdum 
vero « ex Patre ο Filio, » cum articulo, el « ex 
Ῥαΐτο per Filium,» et «ex Patrect ex Filio, » et es- 
sentialiter ex ambobus, et ex utroque procedit, in- 
telligimus dictionem per esse causam quam Theodo- 
ritus cum metu et horrore vitat: Resipiscite, et vos 
oro, ut videatis. At quia Theodoritus damnatus fuit, 
cum sauctissimi Spiritus processionem ctiam ex 
Filio procedere non reciperet, imo libri ejus ex. 
communicati sunt, quos adversus sacrum Cyrillum 
scripsit, audi tertium decimum caput ex actis 
ccumenice quinte synodi : «Si quis impia Theo- 
doriti scripta capesserit adversus rectam Cyrilli &- 
dein ejus duodecim capita, idem cum Theodoro et 
Nestorio sentientia, ea et eorum impietatem defen- 
dendo, nec anathematizaverit ante dicta scripta, et 
eos qui gimilia his senserunt vel sentiunt, et omnes 
qui adversus rectam sancti Cyrilli fidem conscripse- 
runt, duodecim ejus capita, el in ca irupietate obie- 
runt anatherna sit. » Similiter sancta sexta syno- 
dus, capite nono inquit : « Si quis Thoeodoriti scri- 
pta adversus rectam sancti Cyrilli fidem non ana- 


τοῦ χεφαλαίων, ix Πατρὸς δι) Υἱοῦ διαῤῥήδτν βοᾷ” 
καὶ ὑμεῖς δξ µεγάλῃ τῇ φωνῆ ἄδετειι Πνεῦμα µετα- 
δοτικὸν ἀγαθότητος, ἐκ Πατρὸς διὰ σοῦ προερχόµε:- 
vov. » Ev δὲ τῷ xzvóvc τῷ εἰς την Πενττχοστην, τοῦ 
xup θευφάνους ἐν τῇ Extr] ᾠ2ῇ ^ « Zo γὰρ ποταμὺς 
θεότητος, ἐκ Πατρὸς 57 Υἱοῦ προερχόμενον *» xal 
ὅμως εἰ χαὶ φάλλετε, ἀρνεῖσθε * ἡμεῖς δὲ ὅταν ἀχοῦ- 
σωµεν τῶν. ἁγίων πολλαχῶς λεγ΄/ντων thv (sv 
ταύτην, ποτὲ μὲν « Ex Πατρὸς xat Yloo, » ποτὲ δὲ, «ix 
τοῦ Πατρὺς xai τοῦ Υἱοῦ,» xal ,« ix Πατρὸς 6: Υ1οῦ.ν 
xa',«ix Πατρὸς χαὶ ἐξ Υἱοῦ,» χαὶ ἐξ ἀμφοῖν οὐσιωδὼς, 
xai ἐξ ἀμφοτέρων ἑἐκπορεύεται, νουῦμεν τὴν διὰ, 
αἰτίαν * fv ὃ θΘεοδώριτος μετὰ φόδου xaX τρόμο 
φεύγει. Ἐκχνήδατε καὶ ὑμεῖς παρακαλῶ ὅπως ἴδητε. 
"AA ὅτι xaX ὁ Θεοδώριτος χατεδικάσθη, μὴ δεχόμµε- 
νος την ἑχπόρευσιν τοῦ παναγίου Πνεύματος xi 
ἀπὸ τοῦ Υἱοῦ, μᾶλλον δέ γε xa. ἀφωρίσθησαν τὰ 
συγγράµµατα αὐτοῦ ἃ συνέγραψε χατὰ τοῦ ἁτίο 
Κυρίλλου, ἄκουσον χεφάλαιον τρισχαιδέχατον xà 
τῶν πραχτιχῶν τῆς ἁγίας καὶ οἰχουμενιχτς Tig- 

της συνόδου. ε Εἴ τις ἀντιποιεῖται τῶν ἀσεδῶν 
συγγραμμάτων Θεοδωρίτονυ, τῶν χατὰ τῆς ὀρθῆς 
πίστεως χαὶ τοῦ Κυρίλλου, καὶ τῶν δώδεχα αὐτοῦ 
χεφαλαίων, τῶν τὰ αὐτὰ τοῖς προειργµένοις θ:0- 
δώρῳ καὶ Νεστορίῳ φρονησάντων, ἐκδιχῶν αὐτοὺς 
τε καὶ την αὐτῶν ἁσέδειαν, ἀλλὰ μὴ ἀναθςματίζει 
τὰ εἱρημένα ἀσεθῃ συγγράµµατα, xal τοὺς cà ὅμοιε 
αὑτοῖς φρονίσαντας f| φρονοῦντας, xal πάντας τοὺς 


thematizaverit, et epistolam quz Τρ dicitur et C Υράφαντας χατὰ τῆς ὀρθῆς πίστεως xal τοῦ iv 


Theodorum Mopsuestiz*, et scripta cjus : et si quis 
sancti Cyrilli scripta non receperit, eaque precipue 
quie adversus Theodorum, Theodoritum, Audrcam 
οι Nestorium, et eos qui similia eisdem vel alicui 
rorum senserunt, vel sentiunt, conscripta sunt, 
anathema sit.» Similia quarta cecumenica et sepii- 
ma synodus continent. Quod autem dictio per, cum 
de Filio dicitur, medium demonstret processionis 
sanctisimi Spiritus ex Patre, audi admirabilein Gre- 
gorium Nyssenum in sermone ad Ablabium, cujus 
initium : « Vos qui iu fide vegeti estis, zequum est 
omui conatu decertare, » —« Idenititatem naturz fa- 
tentes, distinc'onem quà est secundum causam et 
causatum non neganius, in quo tantum alterum ab 
' aliero distingui percipimus, quia bunc causam esse 
credimus ο al:er vero cuim ex causa, et eo quod est 
ex Causa sit aliam rursus intelligentiam | intelligi- 
mus : hic enim immeditate ex primo , alter vero 
per eum quí i:nmediate ex primo est. liaque Uni- 
geniti ratio indubie in Filio manet, et quod Spiri- 
tus sit ex Patre, non dubium est id per medium 
l'ilii esse, quod cidem ipsi et Unigeniti rationem 
reservat : et Spiritum ab ea qus naturalis est ad 


Patrem relatione non prohibet.» lloc loco, sanctus . 


hic de conjuncia discretaque theologia sermonem 
liabens, ad ipsam distinctionem divinarum venit 
personarum , distinguitjue cas causa, ac inquit ; 
« Essentig cet naturz identitatem contitentes, » id 
est, ejus unionem (quippe cum uuum sint tres per- 


ἁγίοις Κυρίλλου, xal τῶν δώδεκα αὐτοῦ χεφαλαίων, 
καὶ ἐν τῇ τοιαύτῃ ἀσεθείᾳ τελευτήσαντας, ἀνγά- 
θεμα. » ᾽᾿ὐμοίως xal fj ἁγία ἕκτη σύνοδος, iv χε7α- 
λαίῳ ἑνάτῳ φησίν’ « EU τις οὐχ ἀναθεματίζει τὰ 
συγγράµµατα Θεοδωρίτου τὰ κατὰ τῆς ὀρθῆς πί- 
στεως τοῦ ἁγίου Κυρίλλου, καὶ τὴν λεγομένην "I(a 
ἐπιστολὴν, xat Θεοδωριτον τὸν Μαφουεστίας, xal τὰ 
συγγράµµατα αὐτοῦ, καὶ & τις οὗ δέχεται τὰ ου]: 
γράµατα τοῦ ἁγίου Κυρίλλον, xal μάλιστα τὰ χατὰ 
θεοδώρου,χαὶ Θεοδωρίτου, καὶ ᾿Ανδρέου, καὶ Νεσε» 
ῥρίου, καὶ τῶν τὰ ὅμοια αὐτοῖς καὶ ἑνὶ αὐτῶν περ” 
νηχότων i| φρονούντων, ἀνάθεμα ἔστω. » Τὰ ὅμοιι tt 
xat 1] τετάρτη οἰκουμενικὴ σύνοδος, καὶ ἡ ἑδδόμη δι:- 
λαμθάνουσιν. Ὅτι δὲ ἡ διὰ λεγοµένη ἐπὶ τοῦ Ytov µι- 
σιτείαν δηλοῖ τῆς προόδου τοῦ παναγίου Πνεύματος 
ix τοῦ Πατρὸς, ἄκουσον τοῦ θαυμαστοῦ Γρηγορίου 
τοῦ Νύασης, λέγοντος bv τῷ πρὸς Αθλάδιον λόγψ 
αὐτοῦ, οὗ fj ápyh, « Ὑμᾶς δὲ δίχαιον τοὺς ἀκμάζον 
τας Ev πάσῃ δυνάμει δ.αγωνίζεσθαι, » — « Τὸ ἀπαράλ- 
λακτον τῆς φύσεως ὁμολογοῦντες, τὴν κατὰ τὸ αἷ- 
τιον καὶ αἰτιατὸν διαφορὰν «οὐχ ἀρνούμεθα. Ἐν ᾧ 
µόνῳ διακρίνεσθαι τὸ ἕτερον τοῦ ἑτέρου χαταλαµ- 
6ávopev* τῷ τὸ μὲν αἴτιον πιστεύειν εἶναι, τὺ δὲ, 
ἐχ τοῦ αἰτίου xal τοῦ ἐξ αἰτίας ὄντος, ἄλλην πάλιν 
διαφορὰν ἐννοοῦμεν * τὸ μὲν γὰρ, προσεχῶς ἐκ τοῦ 
πρώτου, τὸ δὶ διὰ τοῦ προσεχῶς ἐκ τοῦ πρώτου 
ὥστε καὶ τὸ μονογενὲς .ἀναμφίδυλον ἐπὶ τοῦ Yio2 
µένειν, xal τὸ ἐκ Πατρὸς εἶναι τὸ Πνεύμα μὴ 
ἀμφιδάλλειν τῆς τοῦ Υἱοῦ µεσιτείας, xol ἑαυτῷ τὸ 


Puri 


PRO CONC. FLORENT. CAP. f, DE SPIRITU SANCTO. 


1178 


μονογενὲς φυλαττούσης, xal τὸ Πνεῦμα τῆς φυσιχῆς Α sonm, natura et deitate, ncc. aliquid sit. prius, vel 


rob; τὸν Πατέρα σχέσεως μῇ ἀπειργούσης. » Ἐν- 
ταῦθα ὁ ἅγιος οὗτος, περὶ ἠνωμένης ἅμα χα) δια- 
χεχριμμέντς θεολογίας τὸν λόγον ποιούµενος, ἔρχε- 
ται ἐπ᾽ αὐτὴν τὴν διάχρισιν τῶν θείων προσώπων, 
xai δ,αχρἰνε. αὐτὰ τῇ αἰτίᾳ, xal. φησι Τῆς οὐσίας 
χαὶ φύσεως τὸ ἁπαράλλακτον ὁμολογοῦντες, τουτέ- 
στι τὸ ἠνωμένον αὐτῆς, Ev Υάρ clot τὰ τρία πρόσ- 
ὠυπα τῇ φύσει καὶ τῇ θεότητι ^ χαὶ οὐδὲν π,ότερον, 
fj ὕστερον, οὖχ ἀρνούμεθα τὴν διαφορὰν, ἣν δ.αφὲ- 
Ρ0υσιν ἀπ᾿ ἀλλήλων * διαφἐρουσι γὰρ xazà τὸ αἴτιον 
καὶ αἰτιατὸν, xat διακρίνονται ἕτερον θατέρου * καὶ 
πιστεύφµεν, φησὶ, τὸ μὲν αἴτιον, τὺ δὲ αἰτιατόν ' 
fiot, τὸν μὲν Πατέρα αἴτιον, τὸν δὲ Yiv καὶ τὸ 
Ινεῦμα, αἰτιατά * καὶ οὐχ ἵσταται µέχρι τούτυυ, 
ἀλλ) εὐθὺς' ἐπισωνάπτει. ε Καὶ τοῦ αἰτιατοῦ, 
φησὶ, τοῦ ὄντος ἐξ αἰτίας, τουτέστι τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ 
Πνεύματος, ὄντων ἐξ αἰτίας τοῦ Πατρὸς δηλονότι. 
Ἅλλλην πάλιν ἐννοοῦμεν διαφοράν * τὸ μὲν γὰρ, Ἠτοι 
τὸν YU, προσεχῶς xal ἀμέσως Ex τοῦ πρώτου, τους- 
έστι τοῦ Πατρός * τὸ δὲ Πνεῦμα, προσεχῶς μὲν διὰ 
499 Υἱοῦ, ἐμμέσως δὲ Ex τοῦ πρώτου, τοῦ Πατρὸς 
ὄτλονότι, » "Ap! ἑνόησας την τῆς διὰ µεσιτείαν ἓν- 
«aUa, xai τὴν διάχρισιν ἣν ὁ ἅχιος περὶ τῶν θείων 
ποιεῖται προσώπων * καὶ ὡς ἡμεῖς χαλῶς διελυσά- 
µεθα' καὶ ὅτι xal τὸ μονογενὲς ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ µάλα 
καλῶς φυλάττετα: ' xal τὸ ix τοῦ Πατρὺς εἶναι τὸ 
Π.εὖμα διὰ τῆς τοῦ Υἱοῦ µεσιτείας οὐκ ἀμφιθάλλε- 
ται" καὶ ὡς οὐκ ἀπείργει ἡ µεσιτεία αὕτη τοῦ Υἱοῦ, 


posterius), : differentiam non negamus, qua inter 
se differant : » nam secundum causam et causatum 
differunt, et alter distinguitur ab altero ; credimus- 
que, inquit, hunc esse causam, illum autem causa-- 
tum, id est, Patrem causam, Filium vero et Spiri-. 
tim, a causa. Nec hie consistit, sed statim subjun- 
git τε Et cumeausatum, inquit, sit ex causa, id est, 
cum Filius et Spiritus ex causa sint a Patre, aliam 
videlicet rursus intelligimus differentiam. Alterum 
enim sive Filium proxime et immediate ex primo, 
id est, ex Patre: Spiritum vero proxime per Filium, 
mediate autem ex primo, Patre videlicet.» Num hic 
dictionem per medium denotare intellexisti, et di- 
vinarum distinctionem personarum qua sanctus 
hic facit? et quod nos recte dissolvimus? et quod 
unigeniti ratio optime servatur in Filio ; nec me- 
dium hoc, Filii naturalem Spiritus ad Patrem tollit 
relationem ? Recunciliam:ni ergo, rogo, domini et 
fratres mei. Sed sacer a Damasco Joannes accedat, - 
ut eadem mecum testificetur de praepositione per, 
quodque ex Patre per Filium Spiritus sanctus pro- 
cedit, Hic enim, capite Theologicarum rerum tertio 
Jecimo, cujus principium : « Divinitas, cum sit {η 
comprehensibilis, omnino exprimi nomine non po- 
test,» sic ait : «Ipse quidam mens est, Pater videli- 
cet, Filii abyssus, Filii genitor, et per Filium, ma- 
nifestativi Spiritus productor.» &c paulo post : «Spi» 
ritus vero sanctus, manifestativa occult» divinitatis 


τῆς πρὸς τὸν Πατέρα φυσιχῆς τοῦ Πνεύματος σχξ- C potentia Patris, ex Patre per Filium procedit , ut 


σ:ως ; Διαλλάγητε oov, δέοµαι ὑμῶν, χύρ.οἱ µου xai 
ἁδελφοί. Παρίτω δέ «(e χαὶ ὁ £x Δαμασκοῦ lep*; 
Ἰωάννης, τὰ αὐτὰ µαρτυρήσων fjpiv περὶ τῆς διὰ 
ταύτης προθέσεως, xal ὅτι ix (Ἰατρὸς δι Υἱοῦ ἐχ- 
πορξύεται τὸ Πνεῦμα cb ἅγιον. Οὗτος γὰρ ἓν τῷ τρισ- 
καιδεκάτῳ χεφαλαίῳ τῶν θεοΛογικῶν, οὗ ἡ ἀρχὴ, 
« Τὸ θεῖον ἀχατάληπτον ὃν, πάντως xal ἀνώνυμον 
ἕσται, » οὕτω φησίν’ « Αὐτὸς μὲν οὖν ἐστι νοῦς, ὁ 
Πατ}ρ δηλονότι, τοῦ Υἱοῦ ἄδυσσος, τοῦ Υἱοῦ γεν- 
νήτωρ, xaX διὰ τοῦ Υἱοῦ προβολεὺς τοῦ ἐκφαντορι- 
χοὺ Πνεύματος. » Καὶ μετ) ὀλίγα * « T6 δὲ Πνεῦμα 


ipse scit. » Quod vero dictio per causam significet, 
jam dictum est nec repetere oportet. Sanctus prae- 
terea. Cyrillus, in secundo ad Hermiam, inquit : 
« Sanctam Spiritum addes, qui ex Patre per Filium . 
naturaliter profluit. » Idein in. secundo Thesauro- 
rum, in sermone cujus titulus, « Quod ex essentia 
Patris et Filii Spiritus sanctus est, » sic narrat : 
« Quod igitur Spiritus sanctus qui in nobis est, nos 
esse Dei conformes ostendit, procedit autem ex Pa- 
(τὸ ct Filio, apertum est divinz esse essentix es. 
sentialiter in ea, et ex ea procedentem. » 


vb yov, ἡ ἐχφαντορικὴ τοῦ xpugiou τῆς θεότητος δύναμις τοῦ Πατρὸς, x Πατρός ἐστι δι’ Υἱοῦ ixmo- 
βνοµένη, ὡς οἵδεν αὐτός'» "ωτι δὲ ἡ διά αἰτίαν σηµαΐνει, προείρηται, καὶ οὐ δεῖ παλιλλογεῖν. "Ec: 
8: ὁ ἅγιος Κύριλλος, ἓν τῷ δευτέρῳ τῶν πμὺς Ἑρμείαν φησί’ « "Άγιον δὲ Πνεῦμα προσερεῖς, τὸ ix 


Πιτρος δι Υἱοῦ προχεόµενον φυσικῶς. » 


'O αὐτὸς àv τῷ δευτέρῳ τῶν θησαυρῶν, ἓν τῷ λόγῳ οὗ d 


ἑτιγραςή . «Οτ' ix τῆς οὐσίας ^o) Πατρὺὸς xai τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, » οὕτω ὅ.έξεισιν» « Ὅτε 

τοίνυν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον Ev. ἡμῖν γενόµενον, συµµόρφους ἡμᾶς ἀποδειχνύει θεοῦ, πρδεισι δὶ καὶ ἐκ 

Πατρὸς καὶ Yiou, πρόδηλον ὅτι τῆς θείας ἐστὶν οὐσίας, οὐσιωδῶς Ev αὐτῇ καὶ ἐξ αὐτῆς mpotóv. » 
Ανασχιρτοῦσι δέ τινες τῶν φιλεγχλημόνων σχι- D. Prosiliunt ex schismaticis quidam calumniatores, 


τματικῶν, xal πλατὺ γελῶντες λέγουσι πρὸς ἡμᾶς" 
^U nd ἡμῖν, ὦ Καθολικοὶ, xal πρὸς τοῦτο εἴπητε ; 
$ ποῖον ἁποδώσετε λόγον, κατασοφιζόμενοι τὸ ΥΞ- 
γραμ μένουν ; τοῦ εὐαγγελιστοῦ λέγοντος διαῤῥήδην 
οὕτω xal φανερῶς, ὅτι τὸ Πνεῦμα εἶδεν ὁ μύστης 
ὡσεὶ περιστερὰν χατερ/όµενον ἐπὶ τὸν Χριστόν. 
Οὐχοῦν ὅπερ obX ἔσχεν ἑλάμδανε. Πῶς ἂν ἐκ τοῦ 
Υἱοῦ νοµισθείη τὸ Πνεῦμα τὸ ἆγιον ἐκπορεύεσθαι, 
ἑστῶτος αὐτοῦ ἓν τῷ Ἱορδάνῃ, xai τοῦ Πνεύματος 
ἄνωθεν κατερχοµένου ὡς πρὸς αὐτὸν, καὶ φωνὴ πα- 


- 


ac effuse ridendo d'eunt ad nos : Quid rursus, o 
Catholiei, ad hoc nobis respondebitis?? vel quam 
reddetis rationem, Scripturam cavillando, cum 
evangelista aperte et clare dicat quod Spiritum 
conspe»it, mysteriorum peritus Joannes quasi co- 
lumbam in Christum descendentem. Ergo, quod 
non liabuit, accipiebat. : quo pacto Spiritus sauctus 
a Filio procedere cxistimabitur, cum ipse in Jordane 
consisteret, et Spiritus in eum cavlitus descenderet, 
voxque paterna superna icstaretur ; € Hic cst Fi- 


1139 


JOSEPIII METHONENSIS 


ITi0 


lius meus dilectus, in quo mihi complacui '*. » A «pia ἄνωθεν μαρτυροῦσα, « Οὗτός ἑστιν ὁ YU; µου. 


Ad hos, qui divin: Ecclesi: dogmata subvertunt , 
et Seripturarum rectitudinem pervertunt , respon- 
dendum evistimo : Ebrictatem discutite pravz sua- 
sionis, et malitia , facientes hominem circuinscri- 
ptum eum, qui est indefinitus et incircumsceriptus ; 
ut splendidum veritatis lumen circumspicere valea- 
tis, οἱ nobiscum ad Dominum clamare, « Vere Fi- 


lius Dei es; » et omnia quxcunque babet Pater . 


vus, ut Deus, et tu habes: tuaque divina potentia 
«uncia complecteris, ac tuze matris intercessione, 
placidum Spiritum nobis reddis, qui bonitatem 
communicat, et « ex Patre per te » procedit. Et 
rursus cum sis incircumscriptus, mi Jesu et Do- 
mine , quanquam in Jordane consist's, paternum 
tamen thronum non reliquisti. Nunquam mihi hec 
lzeresis in mentem veniat, ut dicam, eum quz non 
habebat accipere : nam quacunque Pater habet, 
habet et Filius : et nihil inest Patri quin insit Filio, 
excepta paternitate. Si enim quod non fiabet , ipse 
accipiebat : vera Arius protulisse dicendo, « erat 
aliquando quod uon erat. »At idcogitatu tan:um est 
impium. Qui γα] igitur recte sentire, talia non 
credat, sed ut sacer Atlianosius magnus in divinis, 
qui in sermone de incarnata dispensatione, qui in- 
cipit : « Qui divinas Scripturas captiose volunt in- 
telligere, » sic scribit : « Ne credat quis quod is quod 
non babebat accipieba! : is cnim saperne demittebat 
ut Deus : et iuferne ipse cum suscipiebat ut homo : 


cx eo igitur in eum descendebat : ex ejus deitate, (c 


in humanitatem ipsius. » Audis? Ipse superne mit- 
tebat ut Deus, et ipsum inferne suscipiebat ut ho- 
1.0 : et veluti Deus mittebat, veluti homo recipie- 
bat : uam totus erat in lerra, nulloque modo a 
ccelo aberat : quippe cum in eo omnis deitatis ple- 
nitudo corporaliter resideret. Cum ergo carne esset 
circumscriptus, in Jordane couspiciebatur; sed dei- 
iale cum esset incireumseriptus, paternum sinum 
non relinquebat, unde ex eo iu eum descendebat. 
Ideo nihil prodest quod α vobis allatum est; imo 
pro nobis videtur facere, vobisque magnum impor- 
tat detrimentuni. 


.-- 


IV. 

Uude igitur omnino nobis ostendere possitis, non 
esse ex Filio Spiritum, ego nequaquam video. Ma- 
gnus Joannes Chrysostomus in hoirnilia quam in in- 
carnationem Domini facit, sic inquit : « Venit 
Christus ad nos, dedit nobis descendentem ex eo 
Spiritum , et corpus nostrum suscepit. » Verbum 
« ex eo » quid significat aliud , quam quod qui ex 
eo procedit, Spiritum nobis tradidit? quemadmo- 
dum et dilectus discipulus dicit, quod ex Spiritu 
cjus dedit nobis. et « de plenitudine ejus nos om- 
nes accepimus.» Cyrillus Magnus in interpretatione 
Evangelii secundum Joannem super ea verba : «Et 


P Mauh. aui; 17. 
l 


8 


ὁ ἀγαπητὸς ἐν ᾧ ηὑδόχησα. » Πρὸς δὲ τοῦτους φά- 
vat δεῖν ὑπολαμθάνω τοὺς τὰ θεῖα. τῆς Ἐκχλταίσος 
ἀνατρέποντας δόγµατα, xal τὴν τῶν γεγραμµένων 
ὀρθότητα διαστρέφοντας. Ἐκνίφατε μεθύοντες ix 
τῆς πεισμονῆς xal χαχίας, ποιοῦντες περιγρα στὸν 
ἄνθρωπον τὸν ἀπεριδριστόν τε καὶ ἀπερίγραπτον, 
ἵνα δυνῄσησθε τὸ λαμπρὺν «nc ἀληθείας περιαθρῆσαι 
χάλλος, xal σὺν ἡμῖν ἀναθοῃσαι πρὸς τὸν Υὸν, 
ε Αλτηθῶς θεοῦ Υἱὸς eU». καὶ πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πα- 
τὴρ σου ofa. θεὸς, χαὶ αὐτὸς ἔχεις * xo Octx? ὄννα- 
στείᾳ συµπεριέχεις τὰ πάντα. Τῆς δὲ μητρός σου 
ταῖς ἐντεύξεσιν, ἴλεων νέµεις ἡμῖν Πνεῦμα µεταδοτι- 
xh» ἀγαθότητος,ε Ex Πατρὸς διὰ σοῦ » προερχόµενον. 
Καὶ αὖθις * ᾽Απερίγραπτος Gv, Ἰησοῦ µου xat Κὺ- 
pie, χαὶ ἓν τῷ Ἱορδάνῃ ἑστὼς, τοῦ πατριχοῦ θρόνω 
οὐχ ἔλειπες. Μή pot δὲ Υένοιτο φρονῆσαί ποτε τοι- 
αὗτην αἴρεσιν, ὅτι ud] ἔχων αὐτὸς ἑλάμδανε πάντα 
γὰρ ὅσα ἔχει ὁ Πατὶρ, ἔχει καὶ ὁ Υἱὸς, xol οὐδὲν 
ἑνυπάρχει τῷ Πατρὶ, ὃ à. Υἱὸς οὐχ ἔχει, πλὴν τῆς 
πατρότητος. El γὰρ μὴ ἔχων αὐτὸς ἑἐλάμδανεν, Ἱλὴ- 
θευεν "Άρειος, λέγων,ε Tiv ποτε, ὅτε οὐκ fjv. » Ἁλλὰ 
τοῦτο xal ἐννοῆσαι µόνον, ἑἐστὶν ἀσεδές. Οὐχοῦν ὁ 
βουλόμενος ὁρθὰ φρονεῖν τὰ τοιαῦτα μὴ ὑπονοείτω, 
ἁλλ ὥσπερ ὁ ἱερὸς ᾿Αθανάσιος, 6 πολὺς τὰ θεῖα, ὃς 
ἐν τῷ περὶ τῆς ἑνσάρχου οἰκονομίας λόγῳ, οὗ ἡ 
ἀρχῆ,ε Οἱ χαχοτέχνως τὰς θείας Γραφὰς βουλόμενοι 
νοεῖν, » οὕτω λέγει": ε Mh. ὑπονοείτω τις ὅτι μὴ 
ἔχων αὑτὸς ἑλάμόανεν, αὐτὸς γὰρ αὐτὸ ἄνωθεν 
ἔπεμπεν ὡς θεὺς, χαὶ αὐτὸς αὑτὺὸ χάτωθεν ὑπεδέ- 
χετο ὡς ἄνθρωπο; * ἓς αὐτοῦ οὖν, εἰς αὑτὸν χατῄει 
&x τῆς θεότητος αὐτοῦ, εἰς τὴν ἀνθρωπότητα αὖ- 
τοῦ. » Ἀχούεις; αὐτὸς, φησαὶν, αὐτὸ ἄνωθεν ἔπεμ- 
πεν ὣς θὲὸς, xal αὐτὸς αὐτὸ χάτωθεν ὑπεδέχετο 
ὡς ἄνθρωπος. Καὶ ota μὲν θεὸς ἔπεμπεν, ola & 
ἄνθρωπος ὑπεδέχετο * ὅλο; yàp ἣν ἐν τοῖς χάτω ’ 
καὶ τοῖς ἄνω οὐδ' ὅλως ἀπῆν. "Ev αὐτῷ yàp χατφ- 
χει πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θἐεότητος σωματικῶς. Πε . 
ριγραπτὺς οὖν τῇ σαρχὶ ὑπάρχων, ἐν τῷ Ἰορδάν 
ἑφαίνετο, ἀπερίγραπτος δὲ τῇ θεότητι ὧν, τοῦ 5” 
τρικοῦ 20x ἔλειπε χόλπου * ὅθεν ἐξ αὐτοῦ εἰς αὐτὸν 
κατῄει * xai οὕτως οὐδὲν ὑμῖν συντελεῖ τὸ εἱρημ΄- 
voy παρ᾽ ὑμῶν, ἁλλὰ μᾶλλον ὑπὲρ ἡμῶν δείχνυται 
ὃν, χαὶ πολλὴν παρέχει ὑμῖν τν ζηαΐαν. 

A 


Πόθεν οὖν ἡμῖν δεῖξαι ὅλως εὑράσετε, ὅτι οὐχ ix 
τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, ἐγὼ οὗδ ὅλως Υε συνορῶ. 
Καὶ ὁ μέγας δὲ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἓν τῇ ὁμι 
λίᾳ, ἣν εἰς την ἑνανθρώπησιν τοῦ Κυρίου ποιεῖται, 
οὕτω φησίν * « Ηλθεν ὁ Χριστὸς εἰς ἡμᾶς ' ἔδωχεν 
ἡμῖν τὸ ἐξ αὐτοῦ Πνεῦμα, xai ἀνέλαδε τὸ ἡμέτερο 
copa. » Τὸ δὲ «ἐξ αὐτοῦ, τί δηλοῦν βούλεται, ἢ ὅτι 
τὸ ἐξ αὑτοῦ ἐἑκπορευόμενον Πνεῦμα δέδωκεν plv; 
ὥσπερ χαὶ ὁ ἠγαπημένος μαθητής φησιν, ὅτι « "Ex 
τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ ἔδωχεν ἡμῖν, xol Ex τοῦ πλη- 
ρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἑλάδομεν. » Κύριλλος 
δὲ ὁ μέγας ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγυ- 


1111 


PRO σοχα, FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


e 


142 


Mou εἰς τὸ ῥητὸν, τὸ, « Κάγὼ ἐρωτήσω τὸν Πατέρα, A ego rogabo Patrem el alium Paracletum dabit νο; 


καὶ ἄλλον Πα ράκλητον δώσει ὑμῖν, » οὕτω φάσχει " 
« Τῶ» γὰρ τοῦ θεοῦ χαὶ Πατρὸς φυσικῶν ἀγαθῶν 
οὐσιωδῶς ὑπάρχων ὁ Yib; κοινωνὸς, ἔχει xal 5 
Πνεῦμα κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, xa0' ὄνπερ ἂν 
νηοῖτο χαὶ ὁ Πατὴρ, οὐκ ἐπαχτὺὸν οὐδὲ ἔξωθεν. 
Εὔτθες γὰρ μᾶλλον δὲ μανιχὸν τὸ οὕτω φρονεῖν * 
ἀλλ ὥσπερ καὶ ἡμῶν ἕχαστος τὸ ἴδιον iv. ἑαυτῷ 
Πνεῦμα συνέχει, xai Ex τῶν ἑνδοτάτων σπλάγχνων 
εἰς τὸ ἔξω προχέει ’ διὰ γὰρ τοῦτο xal σωματικῶς 
αὐτὸ Σνεφύσησεν ὁ Χριστὸς, δειχνὺς ὅτι καθάπερ ἐκ 
στόματος τοῦ ἀνθρώπου πρόειτι τὸ Πνεῦμα σωµατι- 
χῶς, οὕτω καὶ ix τῆς θείας οὐσίας θεοπρεπῶς προχεῖ- 
ται τὸ ἐξ αὑτῆς.» Ἐνταῦθα τὸν βουλόμενον μετὰ δια- 
κρίσεως ἰδεῖν xal συνιέναι͵ ἔστιν ἑννοῆσαι, xa) εὐθὺς 
ἀπὸ τοῦ χαχκοῦ τῆς διαιρέσεως ἀποδρᾶσαι, καὶ τῇ 
συνόδῳ ὑποταγῆναι. Tov Υὰρ τοῦ θεοῦ xat Πατρὸς 
φυσ'.χῶν ἀγαθῶν κοινωνὸς ὑπάρχων, φησὶν, ὁ Υἱὸς, 
oox ἑπαχτῶς, οὐδὶ ἔξωθεν, οὐδὲ χαταχρηστικῶς, 
ἁλλ' οὑσιωδῶς ἔχει xo τὸ Πνεῦμα, χατὰ τὸν τρόπον 
τοῦτον, καθ ὄνπερ ἂν νοοῖτο καὶ ὁ Πατήρ. El οὖν φυσι- 
xbv ἀγαθόν ἐστι τοῦ Πατρὺὸς, τὸ ἑχπορεύειν τὸ Πνεῦ- 
μα τὸ ἅγιον, κοινωνεῖ δὲ ὁ Ylb; τῶν φυσιχῶν ἀγαθῶν 
τοῦ Πατρὸς, οὐ χαταχρηστικῶς, ἀλλὰ φυσιχῶς, xal 
οὐσιωδῶς, κατὰ τὸν μέγαν Κύριλλον, xal οὐ δύνα- 
σθε ἀρνήσασθαι, ἔχει ἄρα τοῦτο xal ὁ Υἱός: τὸ ἐχ- 
πορεύειν δηλαδη τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὐ µεταδοτι- 
χῶς, ἀλλ᾽ οὐσιωδῶς, χκαθ᾽ ὃν 'τρόπον καὶ ὁ Πατὴῆρ 
ἐχπορεύει αὐτὸ οὐσιωδῶς. Σύνετε τούτῳ δὲ, σύνετςε, 
"O δὲ Συμεὼν ὁ Μεταφραστὴῆς, tv τῷ εἰς τὸν βίον 
τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Αρεοπαγίτου λόγῳ, τῇ τρίτῃ 
τοῦ ΟὈχτωθρίου γεγραμμένῳ, τοιάδε φάσχει * « Πέ, 
pac τὰ τῆς σωματικῆς ἑνδημίας δέχεται » τὰ δὲ τοῦ 
Πνεύματος ἄρχεται xal εἰ; οὐρανοὺς ὁ ἑἐμὸς Χρι- 
ατὸς ἀναφέρεται ' xal πρὸς τὸν πατριχὸν ἑπάνεισι 
thv τῶν ἁπίστων ἐθνῶν χαταπέµπει τοῖς μαθηταϊς 
E. 

"Hxoucae, xai τὸ ἐχπορενόμενον αὐτοῦ Πνεῦμά 
Φησι, τοῦτο δέ ἐστι, τὸ ἐξ αὐτοῦ ἑἐκπορευόμενον. 
Ἁλλ' οὗ χεῖται, φασὶ, ῥητῶς οἱ τῆς ἀληθείας πολέ- 
µιοι, ἑχπορευόμενον ἐκ τοῦ Υἱοῦ * εἰ δὲ xal εὕρηταί 
που, νοείται Ex τοῦ Πατρὸς ἐχπορευόμενον, ἐκ τοῦ 
Ylou δὲ οὐδαμῶς ἐκπορευόμενον - διδόµενον δὲ καὶ 
πεμπόμενον διὰ τοῦ Υἱοῦ * ὅτι τὸ πέµπεσθαι, οὐ δ- 
ὅωσι νοεῖν ἡμᾶς τὸ ἐχπορεύεσθαι. Καὶ λοιπὸν ὅταν- 
ἀχούωμεν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον πέμπεσθαι ἐκ τοῦ 
Πατρὸς, οὗ νοήσωμεν ἐχπορεύεσθαι ix τοῦ Πατρός * 
ὁ δὲ Παράκλητος, φησὶν ὁ Χριστὸς, ὃν πέµψει ὁ 
Πατὴρ iv τῷ ὀνόματί µου, οὗ δώσοµεν ἐχπορεύεσθαι 
ἐκ τοῦ Πατρός, καὶ µάλα. 'AXM ἐπειδή φατε ὅτι 
οὐχ εὑρίσχεται ἐχπορευόμενον xai ix. τοῦ lou ἐν 
τῇ θείᾳ Γραφῇ, βουλόμεθα vov ἀποδεῖξαι τοῦτο 
ῥητῶς. Ὁ μέγας Αναστάσιος πατριάρχης Ἄντιο- 
χείας, ὃς εὑρίσχεται καὶ ἁγίου ὄρους Σινᾶ λεγόμε- 
voc, οὗτός ἐστι περὶ οὗ ἡ ἁγία ἕχτη σύνοδος λέγει" 
᾿Αποδεχόμεθα τὸν ἅγιον Αναστάσιον * xal Θεόδωρος 
Μελιτινῆς ἀπεχρίθη ' Άγιον ἀποκαλεῖ πᾶσα f) 'Ava- 


10 Joan. xiv, 15. 


θρόνον * xal τὸ ἐχπορευόμενον αὐτοῦ Πνεύμα, 
ὁδηγίαν. » 


bis 36, » sic dicit : « Cum Filius naturolium bono- 
run Dei et Patris essentialiter sit consors, eodem 
modo habet et Spiritum, quo Pater. intelligitur, 
non adveniitium, neque extra ( stultum enim est , 
imo dementi$ plenum ita sentire), sed quemad-- 
modum nostrum unusquisque proprie in semetipso: ^ 
coutinet spiritum, et ex visceribus intimis extra 


* profundit. Idcirco enim in eum corporaliter insuf- 


flavit Christus, ostendens, quod uti ex hominis ore 
spiritus corporaliter procedit, ita ex divina essentia 
(ut Deo convenit) profluit quod ex ea procedit. » 
Hoc loco si quis vult cum zquitate videre et discere, 
intelligere licet, statimque a schismatis pravitate 
defugere et synodo subjici. Cum sit enim, inquit, 
naturalium bonorum Dei et Patris consors F'l:us, 
non adventitie neque extra, neque impropfrie habet 
etiam Spiritum, sed essentialiter eodem modo quo 
intelligitur et Pater. Si igitur naturale bonum Pa- 
tris est, Spiritum sanctum emittere : communicat 
vero Filius naturalibus Patris bonis non improprie, 
sed naturaliter et essentíaliter , secundum magnun 
Cyrillum (nec potestis negare), ergo id habet etiam 
Filius, videlicet Spiritum sanctum  einittere, non 
participatione, sed essentialiter, eo inodo quo Pater 
ipsum essentialiter emittit. Atteudite huic, inquam, 
attendite. Symeon Metaphrastes in sancti Dionysii 
Areopagite Vite sermone, tertia Octobris, hze 
scribit : « Qua corporalis quidem prosentix sunt, 
"μοι accipiunt ; qus vero spiritus, incipiunt ; et 
in celum Christus meus effertur, ac in patriam 
revertitur sedem , et proeedenteni ab eo Spiritum 
discipulis suis mittit ad infidelium gentium conver- 
sionem. » 

ἐπὶ 


γ. 

Audis, et procedentem ejus Spiritum dicit, id est 
qui ex eo procedit. At non ponitur precise, dicunt 
hostes veritatis, procedentem ex Filio ; sed si ali- 
cubi reperitur, ex Patre procedere intelligitur, ex 
Filio vero aequaquam : datum autem et missum 
per Filium, quippe cum mitti non denotet proce- 
dere; ac de cztero. quando audieriwus Spiritum 
sanctum ex Patre mitti, non intelligamus ex Patre 
procedere. « Paracletus, inquit |Christus, quem 
mittet Pater in nomine meo, » nonne concedemus 
eum cx Patre procedere? Maxime. Sed quia dicitis 
in divina Scriptura non reperiri, et ex Filio eum 
procedere, volumus id nunc expresse ostendere. 
Magnus Anastasius, Antiochi patriarcha, qui ela 
sancto monte Sinai appellatur (is est de quo sancta 
sexta synodus scribit : Recipimus sanctum Ana- 
stasium : et Theodorus Melitineg respondit : San- 
ctum vocat tolus Üriens huuc sanctg memorie 
Anastasium, qui fuit episcopus Antiochi» : et qui 
eum nor recipit, Deus anatbematizabit : et omnes 


ydo 


105ΕΡΠΙ METIIONENSIS 


1μ1ἱ 


una voce dixerunt : Amen)» hic igitur sanctus in A τολῇ τοῦτον τὸν τῖς ὁσίας μνήμης ᾿Αναστάσιον, τὸν 


«ratione quz. inscribitur, « De rectis dogmatibus 
veritatis ad nos pértinentibus, » quc incipit, « De 
sana Dos!'ra fide, » sic ait: « À corpore quasi 
exemplari proprietate accepto, divinorum connexio- 
nem ostendimus, per membrorum proportionem ac 
similitudinem : sie et « spiritus oris ejus, » id cst, 
Dei Spiritus sanctus dicitur, cum os sit Unigenitus : 
«t Spiritus rursus ex co procedens, nec solum a 
Pawue, sed etiam a. Filio missus. » Et paulo post : 
« Αἰᾳπὶ dominus a semet esse ostendens, discipulis 
insufflans dicebat : «Accipite Spiritum sanctum *!.» 
Audisti, quod non solum a Patre dic't, sed etiam 
a Filio ? Ubi sunt qui dicunt ex solo Patre, nec prx- 
cise apponi procedentem e4 Filio? Non verentur 
tot et tantos Patres reprobare, cum sancta et ma- 
gna luminaria sint, et aperte dicant etiam ex Filio 
jin multis dictionibus et syllabis? Quo pacto non 
erubescunt , imo clare contradicunt tanto exanini 
sacrorum doctorum? Sed quid aiunt novi interpre- 
tes ? Spiritum dicil ex Patre procedentem, et mis- 
sum, non solum ex Patre, verum etiam a Filio ; 
distiuguuntque, dicentes aliud esse procedere, aliud 
mitti, ac procedere Patci (1) assignant, mitti Filio 
(3). Libenter eos interrogarem , cum audimüs a 
Patre mitti Spiritum sanctum , quid id significet ? 
n aliquid aliud nobis ostendit, quam procedere ? 
Miuime vero. « Misit ( divinissimus Paulus inquit) 
Deus et l'ater Spiritum Filii sui in corda nostra , 


clamantem, Abba Pater ?* .» Nonne liic intelligimus (c 


ipsius Spiritus essentiam ? Nequaquara dicunt, non 
percipientes unam esse Spiritus processionem, qux 
diversis dictionibus traditur, eumdem servantibus 
sensum ; quemadmodum et in generatione Filü 
evenit, quando audimus : «Misit Deus Filium suum, 
factum ex muliere **. » Ad Galatas hoc inquit B. Pau- 
lus. Et ipse Salvator ait : « Ego a Patre exivi et 
veni δὲ. el alibi : « Pater enim misit Filium Sal- 
vatorem. mundi **; » et rursus : « Evangelizare 
pauperibus immisit ine *5; » et iterum : « Hunc enim 
Pater signavit Deus *'; » et Joannes : « Et Verbuin 
«410 factum est, et. habitavit in nobis 15.2 Que 
omnia generationem Filii ex Patre demonstrant : 
idque vere et fldeliter intelligimus , veluti quando 
dicit : « Neque euim Pater judicat quemquam, sed 
omae judicium dedit Filio. Et sicut Pater habet vi- 
iam in seipso, sic dedit et Filio vitam habere in 
semetipso ?** » : non enim prius generavit, οἱ po- 
stea tradidit ei vitam et judicium, sed vitam genuit 
ipsum et Judicem genuit ipsum. Sic et de Spiritu 
sancto, quando Spiritum Patris audimus, Spiritum 
ex Patre intelligimus, et Spiritum Filii, Spiritum 
ex Filio percipimus. At quando audimus, Spiritus 
profluit, scaturit, emanat, immittitur, prodit, tradi- 
tum, missum, emissum, sulininistratum, effusum, 


?! Joan. xx, 99. '* οι, 1v, 6. ?* ibid. 4. 


48,  *! Joan. vi, 97. ** Joan. 1, 13. 


(1) IJ est, a Patre Spiritum proced:re. 


* Joan, v, 22, 26. 


γενόµενον ἐπίσχοπον Αντιοχείας" χαὶ τὸν μὴ δεχόµε- 
vov αὐτὸν, ὁ cbe ἀναθεματίσει. Καὶ πάντες ὁμοφώ- 
γως £o 7, τὸ, Αμήν. Οὗτος οὖν ὁ ἅγιος Ev τῷ λόγφ 
αὑτοῦ, ὃς ἐπιγραφὴν ἔχει, « Περὶ τῶν χαθ᾽ ἡμᾶς ὁρθῶν 
δογμάτων τῆς ἀληθείας" » ἡ δὲ ἀρχὴ τοῦ λόγου, »1ῶν 
περὶ τῆς ὑγιοῦς ἡμῶν πίστεως, » οὕτω φῃσί” « Too 
δὲ σώματος τὸ ἰδίωμα λαδόντες ὡς παράδειγµα, τὸν 
ἀλληλουχίαν τῶν θείων παρεστήσαµεν διὰ τῆς τῶν 
μελῶν ἀναλογίας τε xal εἰκασίας ' ταύτῃ Υὰρ, xal 
Πνεῦμα στόματος αὐτοῦ, δηλονότε τοῦ θεοῦ, τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον λέ(εται ' ατόµατος ὕντος τοῦ Mo- 
ν͵γενοῦς * χαὶ Πνεῦμα πάλιν ἐξ αὐτοῦ ἑχπρευόμενον, 
xa ἁποστελλόμενον, οὗ µόνον παρὰ τοῦ Πατρὸς, 
ἀλλὰ xal παρὰ τοῦ Υἱοῦ. » Καὶ μετ) ὀλίγα * ε Καὶ 
μὴν ὁ Κύριος, ἐξ ἑαυτοῦ δειχνὺς αὐτὸ ὑπάρχειν, 
ἐμφυσῶν τοῖς μαθηταϊς ἔλεγε, Λάδετε Πνεῦμα ἅγιον. 
"Hxouca;, ὡς οὗ µόνον παρὰ τοῦ Πατρός φησιν, 
ἀλλὰ xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ. Ποῦ εἶσιν οἱ λέγοντες, ix 
μόνου τοῦ Πατρός * xai ὡς οὐ χεῖται ῥητῶς, ixro- 
ρευόµενον kx. τοῦ Ylou ; Οὐκ εὐλαβοῦνται τοσηύτους 
Πατέρας ἀθετεῖν, ὄντας ἁγίους xal μεγάλους φωστῇ- 
pzc, xal λέγοντας προφανῶς, καὶ kx τοῦ ΥἼοῦ lv 
δ.αφόροις λέξεσι xat. συλλαδαῖς ; πῶς οὐχ ἑρνθριῶ- 
σν, ἀλλ οὕτω Pia boton ἀντιλέγουπι τοσούτῳ ἑσμῷ 
ἁγίων διδασχάλων ; Α)λὰ vl φασιν οἱ νέοι ἑξηγηταί; 
Πνεῦμα, φησὶν, ἐκπορευόμενὸν £x τοῦ Πατρός * xal 
ἀποστελλόμενον οὗ µόνον παρὰ τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ 
xil παρὰ τοῦ Yloo- καὶ διαστέ)λουσιν, ἄλ)ο τὸ ἐκ- 
πορεῦεσθαι, χαὶ ἄλλο «b ἁκοστέλλεσθαι » χαὶ τὸ μὲν 
ἐκπορεύεσθαι διδοῦσι τῷ Πατρὶ, τὸ 5* ἁποστέλλεσθαι 
τῷ Yl. ἨἩρόμην δ' ἂν σὐτούς» χαὶ ὅταν ἀχούσω: 
μεν ix τοῦ Πατρὸς ἀποστέλλεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον, τί δηλοῦν βούλεται; ἢ τί δίδωσιν ἡ μῖν ἐννοεῖν 
ἄ))λο, παρὰ τὸ ἐχπορεῦεσθαι ; οὔμενουν. ε Ἑξακί- 
στειλε Υὰρ. φησὶν ὁ θειότατος Παῦλος, ὃ θεὺὸς αεὶ 
Πατὴρ τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ ti; τὰς xaplis; 
λμῶν, xp&Zov 'A65d ὁ Πατήρ. » "Ap" οὗ νο[σομεν 
ἐνταῦθα τὴν αὐτοῦ τοῦ Πνεύματος ὕπαρξν; ὦ 
φασι, ul) αυνιέντε; οἱ ἄνθρωποι, ὅτι pla ἐστὶν fj τοῦ 
Πνεύματος πρόοδος * καὶ δογµατίζεται kv διαφὀροις 
λέξεσιν, ἁ ποσωζούσαις τὸ αὐτὸ νόηµα * ὥσπερ xo 
ἐπὶ τῆς γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ, ὅταν ἀχούσωμιν, 

« Ἑξαπέστειλεν 0. θεὺς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ γενόµενν 
ix γυναικός * » πρὸς Ἱ αλάτας τοῦτό φησιν ὁ µασά- 


. pios. Πχῦλος. Καὶ αὐτὸς δὲ 6 Σωτὴρ λέγει. « Ἐγὼ 


πἀρὰ τοῦ Πατρὸ; ἐξη)λθον, xal χω. » Καὶ ἄλλοθι 

« Ὁ γὰρ Πατὶρ ἀπέσταλχε τὸν Ylbv Σωττρα τοῦ 

κόσμου» » καὶ αὗ * « Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέ- 
σταλχέ µε. » Καὶ πάλιν, « Τοῦτον γὰρ ὁ Πατὶρ 
ἑσφράγισεν ὁ Θεός. » Καὶ Ἰωάννης * « Καὶ ὁ Λόγος 
σὰρξ ἐγένετο, καὶ ἑσχήνωσεν iv. ἡμῖν. » "À πάντα 
τὴν Υέννησιν αὐτοῦ τοῦ Υἱοῦ δηλοῦσιν ix τοῦ Πς- 
τρός. Καὶ τοῦτο ἀλγθῶς xal πιστῶς νροῦμεν, ὥσπερ 
xaY ὅταν λέΥῃ * «Οὐδὲ γὰρ 6 Πατλρ χρίνει οὐδένα, 


*: Joan. xvi, 28. **] Joan. iv, 14. ** Luc. te, 


(2) M est, a Filio Spiritum mitti. 


1145 


γὰρ 9 Πατὴρ ἔχει ζωὴ» iy ἑαυτῷ. οὕτως ἔδωχε xal 
τῷ Ylip ζωὴν ἔχειν Ev ἑαυτῷ. » Οὐ γὰρ πρ΄τερον 
γέννησε, xal ὕστερον ἔδωχεν αὐτῷ τὴν Cuv, χαὶ 
thv κρίσιν, ἀλλά ζωὴν ἐγέννησεν αὐτὸν, xal χριτΏν 
ἐγέννησεν αὐτόν, Οὕτω xal ἐπὶ τοῦ Πνεύματος τοῦ 
ἁγίου, « Ὅταν ἀκούωμεν Πνεῦμα Πατρὸς, Πνεῦμα 
ix Πατρὺς νοοῦμεν ' καὶ Πνεῦμα Υἱοῦ, Πνεῦμα ἐξ 
Υιοῦ φρυνοῦμεν. Καὶ ὅταν ἀχούσωμεν, » t5 Πνεῦμα 
προχεῖται, ἀναθλύνει, πηγάσει, ἑνίεισι, πρόεισι, 
διδόµενον, πεαπόμενον, ἁἀποστελλόμενον, χορηγο”- 
pevov, ἐχχεόμενον, προῦν, πρ’ χεόµενο», » διὰ πάν- 
των τούτων ὀνομάτων, xal ὅσα ἄλλα τῆς ὁμοίας 
διαγωγΏς, τὴν τοῦ Πνεύματος νοοῦμεν πρόλδ»ν. 
Ταύσην, οὕτω καὶ 6 ὃ δάσκαλος οὗτος ἑνν,ἠσας, ἁδια- 


PRO CONC. FLORENT, CAP. 1. DE SPIItTU SANCTO. 
ἀλλὰ τὴν xplstv πᾶσαν δέξωχε τ τῷ Yl». Καὶ ὥσπερ A procedentem, 


1146 
profusum : per hzc omnia nomina, 

et quicunque alia similis sunt derivationis, Spiritus 
processionem intelligimus : ita hanc hic doctor 
jatelligens, indifferenter in Patre usurpat et Filio, 
et Spiritum dicit procedentein et missum , non so- 
lum a Patre, sed etiam a Filio. Animadvertite, rogo. 
per Dominum, animadvertite. Accedat igitur veri- 
tatis przco οἱ confessor magnus et celebris Athana- 
sius, ut mecum eadem  testificetnr. Ilic enim in 
confessione sus fidei, cujus principium : « Quicun- 
que vult salvus esse, ante omnia opus est ut leneat 
catholicam fidem, » sic inquit : « Spiritus sanctus a 
l'atre et Filio, non factus, nec creatus, nec genitus, 
sed procedens. Doctor hic etiam dicit a Patre ct 
Filio Spiritum sanctum esse, non creatum , nom 


φόρως Tiünst καὶ ἐπὶ τοῦ Πατρὺς xai τοῦ Yloó* B genitum , sed procedentem. Cum in hunc locum 


καὶ Πνεῦμά φησιν ἐκπορευόμενον xai ἁποστελλό- 
µενον, οὗ µόνον παρὰ τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ καὶ παρὰ 
τοῦ Υοῦ. Ἐννοήσατε παρακαλῶ διὰ τὸν Κύριον, 
ἐννοῄήσατε. Ἐλθέτω τοίνυν καὶ ὁ τῆς ἀληθείας xf- 
p»5, xat ὁμολογητὴς, ὁ μέγας xal πολὺς Αθανάσιος, 
τὰ αὐτὰ συμµαρτυρήσων ἡμῖν ' οὗτος γὰρ iv τῇ 
ὁμολογίᾳ τῆς ἑαυτοῦ πίστεω;, ἧς dj ἀρχ], «στις 
ἂν ῥούληται σωθῖνα!:, yp πρὸ πάντων χρατεῖν τὴν 
χαθολιχην πίστιν,» οὕτω φησί’ « T5 Πνεῦμα τὸ 
ἅγ.ον, ἀπὸ τοῦ Πατρὸς χαὶ τοῦ Υἱοῦ, οὐ ποιητὸν, 
οὗ ατιστὸν , οὐ γεννητὸ». GÀÀ' ἐγπορευτόν. » Καὶ 
οὗτης ὁ δι)άσχα)ος, àzh τοῦ Πατρὸς, φησὶ, xal τοῦ 
Ylo5 τὸ Π]νευμά ἐστιν, οὗ ποιητὸν, οὐ χτιστὸν, οὐ 
γενν ητὸν, ἁλλ᾽ ἐχπορευτόν. Ἐν τούτῳ δὲ γενόμενος, 
, πεισί pot χαὶ σφόδρα Ὀρηνῆσαι, xai φωνὴν ἐχρῆξαι 
μετὰ δαχρύων τε xal ὀὁλολυγμοῦ, xal χλαῦσαι τοὺς 
ἐχοντὶ οὕτω χαμμύοντας τοὺς ὀφθαλμοὺς πρὸς τὸ 
cag, xal πρὸς τὴν ἀλήθειαν ἀντιχρούοντας ' xal οὐ 
μόνον ἀντιλέγοντας τῇ ἀληθείᾳ, ἀλλὰ xat τοὺς ἁγίους 
t5: Ἐκκλησίας διδασχάλους ἀθετοῦντας * xal ox 
ἀθετοῦντας µόνον, ἀλλὰ καὶ ὑθρίζωντας. Τίνα ἂν 
εΌροιεν ἀπολογίαν τε xal συµπάθειαν οἱ ταῦτα ποι- 
οὔντες; Ὢ τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὰ βασιλεῦ * πῶς 
οὗ χαταφλέγρνται τῶν βλασφήµων τὸ ότόματα; οὖκ 
α δοῦνται λέγειν ὡς ὁ ἱερὸς ᾽Αθάνάσιος µέθνσος ἂν, 
.xal ὅτε ταῦτ) ἔγραφε πλήρης ἣν οἴνου. Ἀληθῶς 
πλέρης ἣν χρατΤρος πνευματικὀῦ, σοφίας, xaX χά- 
ριτος, bx τῆς τοῦ ἁγίον Ἠνεύματος πηγῆς ' ἀλλ' 
οὐχ ὡς οἱ ἐλεεινοὶ λέγονσιν. "Mec Υένοιτο Κύριος 
αὐτοῖς xaX ἡμῖν » καὶ παυσάτω ἐπ᾽᾿ αὐτῶν ἡ ἀναί- 
δεια abor ^ ἡμῖν δὲ Υένοιτο τυχεῖν τῆς στάσεως 
Ἰλθανασίου, κάτω ἐν τοῖς ποσίν. Εἶεν. Παρίτω xal 
ὁ µέγας Ἐπιφάνιος ἀρχιεπίσχοπος Κύπρου, συνῃ- 
γορήσων ἡμῖν ταύτῃ τῇ δόξη οὗτος Υὰρ iv τῷ 
λόγῳ, τῷ καλουμένῳ 'ATxvpuro, οὕτω διασαφεῖ * 
« ᾽Αμϕότερα κατοιχκεῖ iv τῷ ἀνθρώκῳ τῷ δικαίρ, 
ὁ Χριστὸς, xai τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ. El δὲ Χριστὸς ix 
10 Πατρὸς πιστεύεται, Beh; Ex θεοῦ, καὶ τὸ Πνεῦμα 
ἐχ τοῦ Χριστοῦ, fj rap! ἀμφοτέρων, ὥς φησιν ὁ 
Χριστὸς, ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται * καὶ οὗτος 
ἐχ τοῦ ἐμοῦ λήψεται, » "AXI! ἐρεῖ τις, οὐχοῦυν φα- 
μεν εἶναι, 800 Υἱοὺς, xal πῶς μονογενῆς ; μενοῦν 
χε, 90 τίς ef, ὁ ἀντιλογιζόμενος τῷ 8: ; εἰ γὰρ 
εὺν Υἱὸν καλεί τὸν ἐξ αὐτοῦ, τὸ δὲ ἅγινν Πνεῦμα 


pervenerim, subiit. mihi vehementer flere, οἱ iir 
vocem prorumpere cum lacrymis et ejulatu, et cos 
deplorare qui sponte sua adversus lurem oculos 
occludunt et veritati repugnant, nec sohun veritati 
contra.licunt , verum etiam sanctos Ecclesiz do- 
ctores aspernantur ; neque asperoantur solum, sed 
etiam injuria affieiunt. Quamnam defensionem vet 
commiserationem invenient qui hzc faciunt? O 
tuam. patientiam, Christe rex ! quomodo blasplhie- 
mautium ora non comburuntur ? Athanasium dicere 
non verentur, ebrium fuisse et vino oppletum 
quando hzc scripsit ! Vere plenus erat spiritualis 
poculi, sapientiz, ct grati: ex Spiritus sancti foute 
scaturientis, non, ut hi miserabiles dicunt. Propi- 
tius sit illis Dominus ac nobis : tollatur ab eis h:ee 
impudentia, nobisque contingat sub Athanasii pe- 
dibus consistere, Esto. Accedat magnus Epiphanius, 
Cypri archiepiscopus, ut una mecum huic senten- 
ti:xe patrocinetur. Hic enim in sermone qui vocatur 
Aneoratus, sic explicat : « Uterque in hlotnine 
justo habitat Christus, et Spiritus ejus. Si Christus 
ex Patre creditur Deus ex Dev, et Spiritus ex Chri- 
δίο, vel ab utroque, ut Christus dicit, «qui a Patre 
procedit, et hic de meo accipiet. » At dicet quis : 
Ergo duos dicimus esse filios, ct quomodo unige- 
nitus? Sane quidem, tu quis es, qui Deo contradi- 
cis ? Nam vocat ex eo Filium , Spiritum vero san- 
«tum ex utroque : quie fide tantum a sanctis cre- 


D dita, lucida et a luce data, Jucidam vim babent. » 


Et rursus in eodem : « Spiritus sanctus [Spiritus 
veritatis est, lumen tertium a Patre et Filio est. 
Num intellexisti illud ab utroque ? Spiritus veritatis 
est a Patre et Filio, quid demonstrat ? Animadverte 
diligenter, et intellige : nam nihil fortuitum, et co- 
rum quz sunt in continuo fluxu circa lie versatur, 
£ed anima. » Ejusdem Epiphanii in eodem tractatu 
et libro : « Quomodo nemo novit Patrem nisi Fi- 
lius, neque Filium nisi Pater, sic audeo dicere, 
quod neque Spiritum nisi Pater et Filius, ex quo 
procedit, et a quo accipit, neque Filium et Patrera 
nisi Spiritus sanctus, qui vere glorificat, qui docet 
omnia, qui ex Patre et Filio est, et a quo accipit. » 


« Cum autem dicit quod est a Patre et a Filio, 


dum intelligitis verbum est, quod est substantiwum, 


ΕΙ 


JOSEPHI METHONENSIS 


N 


159 


et esse significat illius de quo dicitur quod est? » A τὸ παρ) ἁμφοτέρων ' ἃ µόνον πίστει νουύµενα παμᾶ 


liem Epiphanius in eodem loco sic ait: « Ergo 
Pater semper fuit et Filius semper fuit, et Spiritus 
ex Patre et Filio spirat (1). Quin etiam Spiritus 
sanctus non confrater, sed ex eadem substantia Pa- 
- tris et Filii ; nam ipse Unigenitus dicit, « Spiritus 
l'airis ;» et, « Qui ex Patre procedit, » et, « De meo 
accipiet, » ne diversum a Patre putaretur, neque a: 
Filio. » Audis, ne externum et diversum, inquit, a 
Patre putaretur, neque a Filio, idcirco ex Patre et 
Filio procedere dieitur. Et sanctissimus Maximus 
ubi interpretatur quid designat apud prophetam 
Zachariam aureum candelabrum, et lampas ejus, et 
lucernz, ita scribit: « Spiritus sanctus queniadmo- 
dum natura secundum essentiam est, sic ex Patre 
per Filium essentialiter genitum ineffabiliter pro- 
cedit. » Audis, et hie ex Patre per Filium dicit es- 
sentialiter et ine(fabiliter procedere ? Hoc idem est ae 
' $i diceret, essentialiter ex Patre et Filio procedere, 
quippe cum dictio per idem significet quod ex, ut 
ostendimus. ldem in epistola ad Marinum Cypri 
presbyterum, cujus principium : « Divina lege se- 
cundum Dcum locupletatus, pater venerande, hu- 
manam legem meglexisti , » haec. inquit : « Ex sy- 
nedalibus actis sanctissiml papse nostri, non in tot 
quot sceripsistis capitibus regi: urbis homines com- 
prehenderunt , sed duobus tantum , quorum alte- 
riim est de theologia, quia dicit etiam ex Filio $pi- 
r:tum sanctum procedere; alterum de divina incar- 
natione, ubi scripsit, Dominum sine originali pec- 
cato esse, ut hominem. Et in hoc Romanorum Pa- 
trum expositiones consentire demonstrarunt : quin 
ctiam et Cyrillum Alexandri; episcopum, ex ejus 
£acro tractatu composito in sanctum Joannem evan- 
gelistam, ex quibus se non principium Filium fa- 
eere SpirKus ostenderunt : nam unum tantum Filii 
et Spiritus principium noverunt ; hujus secundum 
generationem, illius secundum proc essionem : sed 
ut processionem per eum declararent : et hac ra- 
tione conjunctionem et identitatem essenti:& com- 
probarent. » Áudis, ex Filio etiam procedere Spi- 
ritum sanctum, et inter se consentire Patrum 
auctoritates, et ut beatus Cyrillus idem dicit et 
confirmat in sacro in évangelistam Joannem tractatu. 
Quo.! vero dicit, eos non facere Filium principium, 
minime quod non sit ex eo, sed esse magis osten- 
dit. Non facere principium videlicet priucipale di- 
cit, sccundum illam impiam lizresim , quz asserit 
Filium ex solo Patre , Spiritum ex solo Filio : ita- 
que Filius principalis causa Sp'ritus intelligeretur, 
idcirco ii divini Patres ex Patre vel Filio dicere 
vitaverunt, id est, neque ex Patre solo, neque ex 
Filio solo, sed ex Patre per Filium. ldéo per eum 
et ex eo repertum est et prodire, et perfluere, et 
procedere ; et in hoe precipue, ut alibi ostensum 
est. Divinus Tarasius, Constan'inopolis patriarcba, 
jn epistola ad Orientis pontfices, qua incipit, 


τῶν ἁγίων, φωτεινὰ φωτοδότα, φωτεινὴν τὴν ἑνέρ- 
γειαν ἔχει. Καὶ αὖθις ἓν τῷ αὐτῷ * « Πνεῦμα ἅγιον, 
Πνεῦμα ἀληθείας ἐστί * φῶς τρίτον, παρὰ Πατρὸς 
xaY Υοῦ ἐστιν. » Αρ) ἑνόησας τὸ παρ ἀμφοτέρων:, 
τὸ, Πνεῦμα ἀληθείας icti παρὰ Πατρὺς χαὶ Υἱοῦ, 
τ[ δηλοῖ; Ἐπίστησον ἀχριθῶς καὶ ἐννόησον * οὗ váp 
τι τῶν εἰχῇ xal ῥεόντων ἐν τούτοις γε πραγματεύε- 
ται, ἁλλ᾽ fj ψυχἠ. Too αὐτοῦ Ἐπιφανίου Ev τῷ αὑτῷ 
λόγῳ τε xaX βιθλίῳ: « "Ov γὰρ τρόπον οὐδεὶς ἔγνω 
τὸν Πατέρα εἰ μὴ ὁ ὙΥ]ὸς, οὐδὲ τὸν Ylbv, cel μὴ ὁ 
Πατὴρ. οὕτω τολμῶ λέγειν, ὅτι οὐδὲ τὸ Πνεῦμα, εἰ 
μὴ ó Πατ]ρ xai à Yib;, παρ οὗ ἐχπορεύεται, καὶ 
παρ οὗ λαμθάνει ' χαὶ οὐδὲ τὸν Υἱὸν, καὶ τὸν ITa- 
τέρα, εἰ ph τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ δοξάζον ἆλη- 


B ῥῶς, τὸ διδάσχον͵ πάντα, ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς xal 


C 


τοῦ Υιοῦ ἐστι, xal παρ) οὗ ἑκπορεύεται, χαὶ παρ) 
οὗ λαμθάνει » Τὸ δὲ εἰπεῖν ὅτι ἐστὶ παρὰ τοῦ Πατρὶς 
xaX τοῦ Υἱοῦ, οὕπω ἔγνωτε τὸ ἐστὶ ῥῆμα, ὅτι ὅπαρ- 
πτικόν ἐστι, καὶ τὸ εἶναι δηλοῖ, οὗ λέγεται ὅτι 
ἐστιν, » Ὁ αὐτὸς Ἐπιφάνιος iv τῷ αὑτῷ, υὕτω λέ. 
χει’ € Τοΐνυν Πατὴρ ἂν ἀεὶ, xa Υιὸς ἦν &ct* xol 
τὸ Πνεῦμα, ἐκ τοῦ Πατρὸς xoi τοῦ You πνέει. Καὶ 
ἔτι, Πνεῦμα ἅγιον, οὗ συνάδελφον, ἁλλ᾽ Ex τῆς αὖ- 
τῆς οὐσίας Πατρὸς καὶ Yloo. Αὐτὺς γὰρ ὁ Μονογς- 
vh: λέγει» τὸ Πνεῦῤα τοῦ Πατρὸς, xai τὸ ἐκ «05 
Πατρὸς ἐχπερευόμενον * καὶ ix. τοῦ ἐμοῦ λήφεται, 
ἵνα μὴ ἁλλότριον νοµισθείη Πατρὸς, μτδὲ Υἱοῦ. » 
ἸΑχούεις, ἵνα μὴ ξένον xa ἀλλότριον νοµισθείη qnot 
Πατρὺς, μηδὲ Υἱοῦ, διὰ τοῦτο Ex τοῦ Πατρὺς xai τοῦ 
Ylou λέγεται ἐχπορεύεσθαι. Καὶ ὁ ἁγιώτατος Μά- 
ξιμος, &v οἷς ἑρμηνεύει, cL δῆτα βούλεται τῷ προ- 
φἠτῃ Ζαχαρίᾳ ἡ χρυσῃ λυχνία, xa τὸ ἐπ᾽ αὐτῇ 
λαμπάδιον, καὶ οἱ λύχνοι, οὕτω φησί» « Τὸ Τὰρ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὥσπερ φυσει xav! οὐσίαν ἐστὶν, 
ὡς ix τοῦ Πατρὸς δι Yloó οὐσιωδῶς γεννηθέντος, 
ἁφράστως ἐχπορευόμενον. 2 ᾿Αχούεις χἀνταῦθα, ἐς 
toU Πατρὸς δι) Υἱοῦ φησιν οὐσιωδῶς χαὶ ἀφράστως 
ἐχπορευόμενον, τοῦτο δὲ ταυτόν ἐστιν εἰπεῖν, ix τοῦ 
Πατρὸς χαὶ àx τοῦ Υἱοῦ, οὐσιωδῶς ἐχπορευόμενον ' 
ἐπειδὴ f) διὰ ταντὸν τῇ ἐκ βούλεται, ὡς ἑδείξαμεν. 
'O αὐτὸς ἐν τῇ ἐπιστολῇ τῇ πρὸς Μαρῖνον Κύπρου 
πρεσθύτερον, Ti; fj ἀρχή * « Νόμῳ θείῳ κατὰ θεὸν 


“εὐθυνούμενος, θεοτίµητε Πάτερ, νόμον ὑπερεῖδες 
D ἀνθρώπινον, » τοιάδε φάσνει’ « Τῶν τοῦ νῦν ἅγιω- 


κάτου πάπα συνοδιχῶν, οὐκ iv τοσούτοις ὅσοις Yt 
γράφατε κεφαλαίοις, οἱ τῆς βασιλίδος τῶν πόλεων 
ἑπελάδοντα * δυοὶ δὲ µόνοις, ὧν τὸ μὲν ὑπάρχει τερὶ 
θεολογίας * ὅτι τε φησὶν, Εἶπεν ἐκπορεύεσθαι κά 
τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, xal ἐπὶ τούτῳ συµ- 
φώνους παρἠγαγον χρήσεις Ῥωμαίων Πατέρων * ἔτι 
γε μὴν καὶ Κυρίλλου ᾽Αλεξανδρείας, kx. τῆς πονη- 
θείσης αὐτῷ ἱερᾶς πραγµατείας, εἰς τὸν ἅγιον 
Ἰωάννην τὸν εὐαγγελιστήν. Ἐξ ὧν, οὐκ αἰτίαν τὸν. 
Yi5v ποιοῦὔντας τοῦ Πνεύματος, αφᾶς αὐτοὺς ἀπέδςι- 
ξαν * µίαν γὰρ ἴσασι τοῦ YloU καὶ «o0 Πνεύματος, 
τὸν Πατέρα αἰτίαν ' τοῦ μὲν, χατὰ τὴν γέννηαιν 


ϐ) M est, jux'a modum Spiritui convenientem procedit. 


1119 


»RO CONC. ΕΊ.ΟΒΕΝΤ. CAP. T. DE SPIRITU SANCTO. 


150 


τοῦ δὲ, xax * την Εχπόρενσιν. ᾽Αλλ' ἵνα τὸ δι’ αὐτοῦ A «. Multiset ingentibus providentiis,» sie ait : eEL iu 


προϊέναι δηλώσωσι, xal ταύτῃ τὸ συναρὲς τῆς o5- 
σίας χαὶ ἁπαράλλαχτον παραστῄσωσιν.  Ἀχούεις, 
ἔτι ἑχπορεύεται χαὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον᾽ 
xat ὅτι συμφωνοῦσιν αἱ τῶν Πατέρων ῥῆσεις ; xal 
ὅτι xal Κύριλλος, ὁ µαχάριος τοῦτο xal λέγει χαὶ 
βεθδχιοῖὶ, £v τῇ εἰς τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην legi 
πραγµλτείᾳ. Τὸ δὲ λέγειν οὖκ αἰτίαν ποιοῦντας τὸν 
Υἱὸν, οὗ τὸ μὴ εἶναι ἐξ a0:00, ἀλλὰ τὸ εἶναι μᾶλ)ον 
ἑνδείχνυται. Οὐχ αἰτίαν ποιοῦντάς Quoi, προχα- 
ταοχτικ]ν δηλονότι χατ᾽ ἐχείνην την ἀσεθῆ αἴρεσιν 
τὴν λέγχουσαν, ὁ Υὶς ix τοῦ Πατρὸς μόνου » τὸ δὲ 
Πν:Όμα £x τοῦ Υἱοῦ µύνου. Καὶ ἐννοοῖτο ἂν ὁ Υἱὸς 
προκαταρχτικὸν αἴτιον τοῦ Πνεύματος. Διὰ τοῦτο 
ἐφυλάξαντο λέγειν ἐκ Πατρὸς ?) Υἱοῦ οἱ Octo: Πατέ- 
ptc ἐχεῖνοι * τοῦτο δέ ἐστιν εἰπεῖν, οὔτ ἐκ τοῦ Πα- 
τρὸς µόνον, οὔτ᾽ ix τοῦ Υἱοῦ póvou* ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ 
Πατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ "διὰ τοῦτο εὕρηται δι αὐτοῦ, 
xai ἐξ αὐτοῦ, xa προϊέναι, χαὶ προχείσθαι, xal ἐχ- 
πορεύεσθαι, xal µάλα x&v τούτῳ ὡς καὶ iv ἄλλοις 
δέδειχται. Καὶ ὁ θεῖος δὲ Ταράσιος πατρ:άρχης Kov- 
σταντιναυπόλεως, ἓν τῇ ἑπιστολῇ πρὸς τοὺς τῖς 'Ava- 
oM; ἀρχιερεῖς, fic fj ἀρχή ε Πολλαῖς χαὶ µεγάλαις 
προνοίαις, » οὕτω «noi, «Καὶ εἰς τὸ Π»εῦμα τὸ 
ἅγιον, τὸ ix τοῦ Πατρὸς δι’ Υἱοῦ ἐχπλρευόμενον, xal 


Spiritum sanctum , qui ex Patre per Filium proce- 
dit, et eum Deum esse cognoscimus. » Aulis, ex 
Patre, iuquit, per Filium procedere. Quod vero di- 
ctio, per, causam significet , antea dietum est. Et 
rursus sacer Athanasius in epistola ad Serapioneus, 
qu: incipit : «Litterze tuze dispositionis, » sic scri- 
hit : « Cum unus sit Filius, qui vivens Verbum est,. 
unam esse oportet perfectam et plenam sanctifi- 
cautem vitam, quz sit operatio ejus, ac munus ,. 
quie ex Patre dicitur procedere : quoniam ex Ver- 
bo, quod ex Patre sine dubio praedicatur, elucet ,. 
mittitur, et traditur, sanc l'ilius a Patre mittitur et 
traditur : Filius vero Spiritum mittit.» Áudis ope- 
rationem esse , et munus Filii Spiritum sanctum , 


D Patreuque mittere Filium, et Filium Spiritum t" 


Alius accedat testis, non minor hoc, Cyrillus Ma- 
gnus, ex /Egyptiaca diaecesi cum synodo una secum 
congregata sic ait : « Profluit ex Patre Spiritus ex 
nalura secundum suam processionem : ergo οἱ ex 
ipso homine et Deo Chri&to ex natura secundum 
processionem profluit : non enim secundum men- 
suram Spiritum Filio tradidit, sed ipse a seipso 
emittit eum, quemadmodum sane et Pater.» Eadem : 
ad Hermiam scribit hic doctor. 


αὐτὸ θεὺν εἶναι γνωριζόµενον. » ᾿Ακούεις, Ex Πατρὸς δι Υἱοῦ φησιν ἑχπορευόμενον. "Οτι δὲ ἡ διὰ αἰτίαν 
σηµαίνει, εἴρηται πρότερον. Καὶ πάλιν ὁ ἱερὸς Αθανάσιος, iv τῇ πρὸς Σεραπίωνα ἐπιστολῇ, ἧς ἡ 
&pyh, « Τὰ γράµµατα τῆς σῆς διαθέσεως, οὕτω φησίν' « Ενὸς yxp ὄντος τοῦ Υἱοῦ τοῦ ζῶντος Λόγου, µίαν 
εἶναι δεῖ τελείαν xal πλήρη τὴν ἁγιαστιχὴν ζωὴν, οὖσαν ἑνέργειαν αὐτοῦ χαὶ δωρεὰν, Ἆτις ye ἓχ Πα- 
τρὺς λέγεται ἐχπορεύεσθαι ^ ἐπειδὴ παρὰ τοῦ. Λόγου τοῦ ἐκ Πατρὸς ὁμολογουμένου ἑἐκλάμπει, xa ἀπο- 
στέλλεται xat δίδοται ' ἀμέλει ὁ μὲν Υἱὸς παρὰ τοῦ Πατρὸς ἀποστέλλεται χαὶ δίδοται. ὁ δὲ Υἱὸς, τὸ 
Πνεῦμα ἁποστέλλει. » ᾿Αχούεις, ὅτι ἑνέργειά ἐστι xal δωρελ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον * xaX ὅτι ὁ 
Πατὴρ ἁἀποστέλλει τὸν Υἱὸν, 6 δὲ Υἱὸς τὸ Πνεῦμα. "Άλλος σοι παρίτω µάρτυς οὐχ ἑλάττων τούτου" 
Κύριλλο; γὰρ ὁ μέγας, ἐκ τῆς Αἰγυπτιακῆὴ; διοικήσεως, αὖν τ] σὺν αὑτῷ συνόδῳ φησί’ εΠροχεῖται 
ix Πατρὶς τὸ Πνεῦμα ἐκ φύσεω; κατ ἰδίαν ἐχπόρευσ:ν ' ἄρα xai ἐξ αὐτοῦ τοῦ θεανθρώπου Χριστοῦ 
àx φύσεως χατ' ἰδίαν ἐχπόρευσιν προχεῖται * οὐ γὰρ kx μέτρου δίδωσιν ὁ θεὺς τὸ Πνεῦμα τῷ ἰδίῳ Yl" 
ἁλλ᾽ αὐτὸς ἑνίησιν αὐτὸ ἐξ ἑαυτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει καὶ ὁ Πατήρ. » Τὰ αὐτὰ καὶ πρὺς Ἑρμείαν φησὶν 


ὁ διδάσκαλος οὗτος. 
c. 


Ότι δὲ 6 Υἱὸς αἰτία τῆς τοῦ Πνεύματος ὑπάρ- 
ξεως, ὃ δείχνυτα! διὰ τῆς διὰ προθέσεως, πολλοῖς 
πρότερον λόγοις ἀριδήλως ἑδείδαμεν, xal ινῦν ἐκ- 
τυπώτερον τοῦτο δε΄ξοµεν, διὰ τοῦ μεγάλου Πατρὸς 
ἡιῶν Γρηγορίου τῆς Νύσσης. Οὗτος γὰρ iv τῷ 
πρώτῳ τῶν πρὸς Εὐνόμιον ᾽Αγειῤῥητικῶν, σαφῶς 
περὶ θείας ἑνώσεώς τε καὶ διαχρίσεως τῶν θείων 
προσώπων τὸν λόγον ποιούµενος, ε Τὸ Πνεῦμα, 
qnot, τῷ Πατρὶ χατὰ τὸ ἄκτιστον συναπτόμενον, 
πάλιν ἀπ᾿ αὐτοῦ, τῷ μὴ Πατ]ρ εἶναι χαθάπερ ἐχεῖ- 
ος, διαχωρίζεται; * t1]; δὲ mph; tbv YUv κατὰ τὸ 
ἄχτισσον συναφείας͵, «al Ev τῷ τὴν αἰτίαν τΏς ὑπάρ- 
ξεως Ex τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων ἔχειν, ἀφίσταται πάλιν 
ἓν τῷ ἰδιάξοντι, τῷ µήτε μονογενῶς ἐκ τοῦ Πατρὸς 


VI. 

Quod autem Filius principium essentiae Spiritus 
git, quod per prepositionem per ostenditur, longo 
antea sermone aperte exposuimus, et nunc expres- 
sius per magaum Patrem nostrum Nyssenum Gre- 
gorium ostendemus. Hic enim in primo adversus 
Eunomium clare de divina unione et distinclione di- 
vinarum personarum sermonem habens, «Cum Spi- 
ritus, inquit, Patri secundum quod uterque increatus 
cit, conjunctus sit, rursusabeo quia Pater, ut illé non 
est, distinguitur: ab ea vero, quz ad Filium est, 
connexione , secundum quod uterque increatus 
est, et quod uterque ex primo principio suam subsi- 
stentiam habet, rursus proprietate sua distinguitur: 
qua est quod nec ut unigenitus ex Patre productus 


ὑποστῆναι, xa) δ.᾽ αὑτοῦ τοῦ Υἱοῦ πεφηνέναι. Πάλιν p est; et quod per ipsum Filium inanifestatur, Rursus 


δὲ τῆς κτίσεως διὰ τοῦ λονογενοὺς ὑποστάσης, ὡς 
ἂν μὴ νοινάτητά τινα πρὸς ταύτην ἔχει νοµισθῇ τὸ 
Πνεῦμα, ix τοῦ διὰ τοῦ Yloo πεφηνέναι, ἐν τῷ, 
ἀτρέπτῳ xal ἀναλλοιώτῳ xal ἀπροσδεεῖ τῆς ἑτέρω- 
θεν ἀγαθότητος, διακρίνεται τὸ Ἠνεῦμα ἀπὸ τῆς 


cum treatura per Unigenitum sil producta, ne exi» 
suümetur aliquid commune csse Spiritui et creaturae, 
quia per Filium est manifestatus, Spiritus 3 creatura 
distinguitur immutabilitate et immobilitate, et quia 
non indiget alterius bonitate. » Hoc loco maguus 


119] 


105ΕΡΗΙ METIIONENSIS 


1102 


hic Patcr οἱ doctor de disiinctio»€ et divina unione A κτίσεως, » Ἐνταῦθα ὁ µέγας οὗτος ΠατΏρ xoi διδά- 


'ermonem habens, Spiritum sanctum ob oculos 
ponit, Patrique et Filio eum comparando, invenit 
quaenam inter se communia ct unien!ia, et. que 
propria et distinguentia sint, Cuin. igitur, inquit, 
Patri, juxta id quod increatum est, sit conjunctus, 
ab eo rursus vistinguitur, ne Pater sicut ille est, 
exis:imetur : cum Filio vero conimune habet, quod 
inereatus est. (una est enim trium essentia), οἱ 
praterea uterque communiter. Deum principium 
habent. Rursus tamen ab eo his duobus distingui- 
tur, quia non ut Filius per generationem, sed per 
processionem videlicet ex Patre sit, id est, per di- 
versum modum substanti.e, et quia per ipsum Filium 
manifestatus sit. Sed quia creatura habet esse. per 


Fili: (nam omnia per eum facta sunt, ut ait evan- B 


yelista Joannes, et Spiritus per Filium manifestatus 
est, secun;'uin omniuni doctorum chorum), ne ali- 
quid commune esse existimaretur Spiritui et crea- 
turze, eo quod hzc per Filium creata sit, alter vero 
manifestetur : cum quid esset ipsi et illi commune 
jam assignasset, metuens, ne quis liac communitate 
identitatem esscentize arbitraretur, immutabilitate, et 
mutabiltate, ct immobilitate suo contrario ea interse 
distinguit, quod hzc per Filium subsistat, alter vero 
per Filium manifestetur, commune et idem existi- 
^ maus. Distinctionis vero modum invenit, eo quod 
hiec mutabilis et mobilis est, alter vero immutabi- 
lis et immobilis. Atqui si hoc quod est, per Filium 


manifestari Spiritum, non ostenderet Filium prin- c 


cipium esse, quemadmodum ostenditur per hoc 
quod est, per Filium creaturam subsistere (id enim 
declarat eum esse principium), facilis utique Spiri- 
tus ct creaturz distinctio fuisset : nam possemus 
d:cere, quod etsi ambo siut per Filium, tamen crea- 
iura :anquam causatum est ex eo, alter vero tan- 
qu m non causatum, Sed nunc id non disit : 
nam quod verum esse nescisset, mon erat cjus 
oilicii dicere; sci aliam distinctionem invenit, 
quam veram et solam arbitratus est esse. Igitur 
prepositio per, cum dicitur quod Spiritus per Fi- 
lium manifestatur, hoc idem valet quod cum dici- 
Lir, creaturam per Filium subsistere ; ae quia cr^a- 
ευ causa dicitur et creditur esse, Filius, et boc si- 
guificat przepositio per; ergo dictio per de Spiritu, 
cliàii causam esse Filium denotat. At quis poterit 
unquam servata serie hac subtiliter per partes expo- 
ncre, cum ea in infinitum extendantur? Sed magnus 
et celebris Ailianasius rursus accedat ad testifican- 
eum, Filium Spiritus sancti processionis causam esse. 
llic euim in tractatu primo adversus Arianos, qui 
incipit, « Quwcunque hazresis contra veritatem exco- 
gitasse insaniam adversum se aperte conspicitur, » 
hzc ait : « liec cum Judzis Christus ut bomo loque- 
batur, sed discipulis suis divinitatem et majestatem 
&uan ostendens, non minorem se Spiritu sed majo- 
rem οἱ aequalem esse ostendendo, tradebat quidem 
Spiritum, et dicebat : « Ego eum miuam, εἰ ille 
hse clarificabit, ct quecunque audiverit loquetur. » 


σκαλος, περὶ διακρἰσεώς τε xal θείας ἑνώσεως, τὸν 
λόγον ποιούµενος, προχειρίξεται μὲν τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον ' παραθάλλων δ᾽ αὐτὸ πρός τε τὸν Πατέρα xal 
τὸν Y luv, εὑρίσχει τινὰ μὲν αὐτοῖς χοινὰ xal ἐνοῦντα, 
τινὰ δὲ ἴδιά τε xal διαχρίνοντα. Tip μὲν οὖν Πατρὶ, 
φησὶ, κατὰ τὸ ἄχτιστον συναπτόµενον, διαχωρίζεται 
πάλιν ἀπ᾿ αὐτοῦ, ἵνα ph. νομισθῇ Πατὴρ καθάπερ 
ἐχεῖνος * τῷ δὲ Υἱῷ κοινωνοῦν χατὰ τὸ ἄχτιστον συν- 
αφείας, µία γὰρ τῶν τριῶν οὐσία * ἔτι τε xai τῷ 
αἰτιατὰ εἶναι χοινῶς ἀμφότερα τοῦ τῶν ὅλω» θεοῦ, 
ὅμως αὐτοῦ διακρίνεται πάλιν δυσὶ τούτοις, τῷ 
μήτε μονογενῶς ὡς Υἱὸς, ἀλλ' ἐκχπορευτῶς δηλαδὴ 
ὑποστῆναι. Τοῦτο δ᾽ ἐσ:ὶ, τῷ διαφόρῳ τῆς ὑπάρξεως 
τρόπῳ, xai iy τῷ UV αὐτοῦ τοῦ Υἱοὺ πεφτνέναι, 
Ἐπεὶ δὲ καὶ ἡ χτίαις διὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ εἶναι ἔχει, 
πάντα γὰρ δι αὐτοῦ ἐγένετο, ὁ Ἰωάννης ὁ εὐαγγε- 
λιστῆς λέγει, χαὶ τὸ Πνεῦμα δὲ διὰ τοῦ Υἱοῦ πέφηνε 
χατὰ τὸν χορὸν πάντων τῶν διδασχάλων, ἵνα μὴ 
χοινόν τι νοµισθείη τοῦ Πνεύματός τε xal τῆς xti- 
σεως * Ev τῷ τὴν μὲν ὑποστῆναι διὰ τοῦ Υἱοῦ, τὸ δὲ 
πεφγνέναι, ἐπεὶ ἔφθασεν ἁποδεδωχὼς χοινὸν αὖτφ 
τε χἀχείνῃ * δεδ.ὼς pf] τις τούτῳ δη τῷ χοινῷ xal 
ταντότητα τῆς οὐσίας δοξάσειε, τῷ ἀτρέπτῳ τε xal 
τρεπτῷ, χαὶ ἀναλλοιώτῳ xal p τοιούτῳ, διαχρἰνει 
«107 ἀπ᾿ ἀλλήλων ^ τὸ, τὴν μὲν διὰΧ τοῦ YloU ὑπο- 
στΏναι, τὸ δὲ, διὰ τοῦ Υἱοῦ πεφηνέναι, χοινὸν xat 
αὐτὸν Ἡγησάμενος. Διαχρίσεως δὲ τρόπον εὗρε, τὸ 
τὴν μὲν, τρεπτὴν xol ἀλλοιωτὴν εἶναι, τὸ 5" ἅτρι- 
πτόν τε xal ἀναλλοίωτον  καίτοι, εἰ τὺ διὰ τοῦ Υἱοῦ 
πεφηνέναι τὸ Πνεῦμα, μὴ αἰτίαν ἐδήλου τὸν Υ'ὸν, 
ὥσπερ τὸ διὰ τοῦ Υοῦ ὑποστῆναι τὴν χτίαιν, τοῦτο 
γὰρ αὐτὸν αἰτίαν δηλοϊ, ῥάστη ἂν ἡ διάχρ:σις, Πνεύ- 
µατός τε xal τῆς χτίσεως  ἐξῆν YQ εἰπεῖν, ὅτι 6l 
χαὶ ἁμφότερα διὰ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλ᾽ ἡ μὲν χτίαις αἶτια» 
τῶς ἐξ αὐτοῦ, τὸ δὲ ἀναιτίως * νῦν δὲ, τοῦτο μὲν οὐχ 
εἶπεν. ὃ γὰρ ph ἴδει ἀληθὲς ὃν, o0x ἣν ἐχείνυ 
εἰπεῖν, ἀλλ ἄλλην εὗρε διάχρισιν, τὴν καὶ αὐτῷ 
δόξασαν ἀληθῇ xal µόνην ὑπάρχουσαν * ἡ διὰ ps, 
ἐπὶ τῆς δι Υἱοῦ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου lxgáv- 
σεως, τοῦτ αὐτὸ δύναται * ὅπερ ἐπὶ τῆς κτίσεως µε: 
γοµένης Σι) Υἱοῦ ὑποστῆναι, ᾽Αλλ᾽ ἐπεὶ τῆς κτίσεως 
αἰτία λέγεται xal πιστεύεται ὁ Υἱὸς εἶναι. Καὶ δὰ 
τῆς διὰ τοῦτο σηµαίνεται, xal ἐπὶ τοῦ Πνεύμα: 


D ἄρα αἰτίαν ἡ διὰ παρίστησι τὸν Υἱόν.: Καὶ τίς ἂν 


δυνηθείη χαθ᾽ εἰρμὸν τὰ περὶ τούτου ἐκθεῖναι - 

τομερῶς, μῆκος ἄπειρον ὑπερθαίνοντα; ᾽Αλλὰ χαὶ 
ὁ μέγας καὶ πολὺς ᾿Αθανάσιο;:, πάλιν ἑλθέτω συµ» 
µαρτυρήσων ἡμῖν τὸν Υἱὸν αἴτιον τῆς τοῦ ἁγίου 
Πν-ύματος ἐκπορεύσεως ' οὗτος γὰρ iv τῷ κατὰ 
ἸΑρειανῶν πρώτῳλόγψ, οὗ ἡ ἀρχὴ, « AL μὲν αἱρέσεις 
ἔσαι κατὰ τῆς ἀλτθείας ἐπινοῄσασαι pavíav ἔαυ- 
«alg, » τοιάδε λέγει ’ « Τοιαῦτα μὲν τοῖς Ἰουδείοις ὡς 
ἄνθρωπος ὁ Κύριος διελέγετο’ τοῖή δὲ μαθηταϊς αὐ- 
«o9 τὴν θεότητα xal µεγαλειότητα δεικνὺς ἑαυτοῦ, 
οὐχ ἔτι.ἑλάττονα ἑαυτὸν τοῦ Πνεύματος, ἀλλὰ µεί- 
ζονα xoi (aov ὄντα σηµαΐνων, ἑδίδου μὲν τὸ Πνεῦμα 
xoi ἔλεγεν, ε Ἐγὼ αὐτὸν ἀποστελῶ *. xàxsivog ἐμὲ 
δοξάσει "xal ὅσα ἂν ἀκούσῃ λαλήσει, » 


1153 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1, DE SPIRITU SANCTO. 


n 


"Haouca; xoi πἀλ.ν τοῦ μεγάλου τούτου Πατρὸς,Α — Audisti rur-us magnum Patrem hunc, non mino- 


οὐχ ἔτι ἑλάττονά φησι τοῦ Πνεύματο; ἑαυτὸν, ἀλλὰ 
μείζονα καὶ ἴσον * ἴσον μὲν χατὰ τὸ ὁμονύσιον * yel- 
ζονα δὲ, οὗ µεγέθει «tV, οὐδὲ χρόὀνῳ, ἄπαγε ᾿ οὐδὲν 
yàp πρότερον ἐν τῇ θείᾳ Τριάδι, ἡ ὕστερον' ἀλλὰ 
διὰ τὸ ἐξ αὐτοῦ ἔχειν τὴν ὕπαρξιν * χαθάπερ ἀμέλει 
καὶ ix τοῦ Θεοῦ xai Πατρός. Ποῦ slow οἱ λέγοντες 
ὅτι Ex póvov τοῦ Πατρὸς τὸ Πνεῦμά ἐστι, xal οὐκ ἐκ- 
π/ρεύεται ἐκ τοῦ Υἱοῦ ; Ox αἰσχύνονται ἐναντιοῦσθαι 
τοῖς ἁγίοις. Ὢ τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὲ βασιλεῦ | Απὸ 
μέρους μὲν ἔχουσι τούτους ἁγίους ' καὶ ἑορτάζουσι * 
xal προσκυνοῦσι » xal εἰχόνας αὐτῶν ποιοῦσι xal 
χοσμοῦσιν αὑτὰς χρυσίῳ * ἀπὸ µέρους δ᾽ ἀρνοῦνται 
δ.ὰ τὸ λέγειν αὐτοὺς χαὶ ἓν τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα, xol 
ὑθρίζουσιν ἀναιλῶς " καὶ τῶν μὲν φθείρουΣ! τὰ Bi- 
6λία, τῶν δὲ, παντε)ῶς χαταχαίουσιν, ἵνα μὴ φα[- 
νώνται. Καὶ τοὺς μὲν, µεθύσους ἀποχαλοῦσι ’ τοὺς 
δὲ, μὴ ὑπάρχειν ἁγίους, ἐπειδὴ xal ix. τοῦ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα ὁμολογοῦσιν. Els* οὐχ αἰσχύνονται οἱ &v- 
θρωποι ἡμῖν ἐγχαλεῖν, ὑποτασσομένοις τοῖς ἁγίοις 
xai διδασχάλοις τῆς Ἐκχλησίας, καὶ φυλάττουσι 
τοὺς λόγους αὐτῶν. "Ett τε µάχοντα! ἡμῖν, διὰ τὸ 
ὑποτάσσεσθαι τῇ ἁγίᾳ καὶ οἰκουμενικῇ συνόδῳ, xal 
τν αὐτῆς ὅρον, ὥσπερ ἐγχόλπιον χρυσοῦν ὀλοσχε- 
pex κατέχουσιν. ᾽Αληθῶς παρόµοιοί εἰσι τῶν Φαρι- 
σαΐων, οὓς ὀνειδίζει Χριστὸς ὁ θεὸς ἡμῶν, λέγων» 
« Oni ὑμῖν, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποχριταὶ, 
ὅτι χλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν 
τῶν ἀνθρώπων. Ὑμεῖς οὐχ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς 
βουλομένους εἰσελθεῖν ἀφίετε,. Aix τοῦτο λήεσθε 
περισσότερον xplpa. » Οὕτω xal οὗτοι ποιοῦσιν * 
αὗτοὶ Ὑὰρ πηρωθέντες τὰς ὄψεις ὑπὸ προλήψεως, 
οὐχ ὑποτάσσονται τῇ Ἐκχλησίᾳα, xa ἡμᾶς ὑποτασ- 
σοµένους ὑθδρίζουσιν. Ἔτι τε ἀναιδῶς ἐπιπηδῶσι, 
έγοντες ὅτι οὖδεὶς τῶν ἁγίων λέγει τὸ Πνεῦμα ἐκ 
τοῦ Υἱοῦ. Ἐχνήψατε διὰ τὸν Κύριον, ἀδελφοί * καὶ 
ἴδετε πόσους ἁγίους ἐπιδειχνύομεν ὑμῖν τοῦτο λέ- 
γοντας. "Ext ὁ αὑτὸς ᾿Αθανάσιος ἓν τῇ πρὸς Σερα- 
πίωνα ἐπιστολῇ, οὕτω ρησίν» « Ἀμέλει τοῦ Πατρὸς 
πέµποντος τὸ Πνεῦμα, ὁ Υἱὸς ἑἐμφυσῶν, δίδωσιν 
αὐτὸ τοῖς μαθηταῖς ' ἐπειδὴ πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πα- 
τἣρ. τοῦ Υἱοῦ ἐστι. » Συνῴδει τούτῳ xal ὁ πάµµε- 
γας Κύριλλος, kv τῇ ἐξηγήσει τοῦ ἑνάτου ἆναθεμα- 
τισμοῦ, ἔνθα qnolv* « "Ανθρωπος γεγονὼς ὁ τοῦ 


rein se Spiritum dicit, sed majorem et «qualem: 
aequalem secundum consubstantialitatem : majorem 


non magnitudine a'iqua meque tempore ; absit : 


niüil eniin prius et posterius in divina est Triniiate : 
sed quia ex co habel esse, quemadmoduin sane ex 
Deo εἰ Patre. Ubi sunt qui dicunt quod ex solo 
Patre Spiritus est, nec procedit ex Filio? Non eru- 
bescunt sanctis contradicere. O tiam. patientiam, 
Christe rex | Partim pro sanctis habent hos, festum 
celebrant, adorant, et imagines eorum fingunt οἱ 
exornant eas auro ς partim abnegant, eo quod di- 
cont, ex Filio esse Spiritum, et impudenter in eos 
contumeliosi sunt, nunc horum libros adulterando, 
nunc penitus comburendo, ne appareant : hos au- 
tem temulentos dicunt ; illos vero non esse 8410106, 
quia ex Filio Spiritum conütentur, Postea non ve- 
rentur homines hi nos criminari, qui sanclis et 
Ecc'esix doctoribus subjicimur, et scripta ecerum — 
servamus, Quin etiam nobis adversantur, quia 

sancte et cccumenica subjicimur synodo, ejusque 
decretum: veluti aureum monile penitus pectori 
affizimus. Profecto Phariseorum similes sunt, quos 
increpat Christus Dominus, dicens: «Υπ vobis, 
Scrib:e et Phariszi hypocritae, quia claudilis regnum 
coelorum ante bomines : vos enim non intratis, uec 
volentes intrare siuitjs; propter hoc amplius acei- 
pietis judicium ; » sic οἱ hi faciunt, hi namque ob 
priesumptionem oculos obversos obtinentes Ecclc- 
si:» non subjiciuntur, et in nos, quod subjicimur, 
εομιμιο]ίας effundunt, Resipiscite per Deum, fra- 
wes, et videte quot sanctos vobis ostendiwus id 
con(rmantes.» Item id« m Athanasius inepistola ad 
Serapionem sic scribit : « Sane cum Pater Spiritum 
mittat, Filius insufflans tradit eum discipulis, nam 
cuncta quie Pater habet, Filii sunt. » Consentanea 
his scribit maxiinus Cyrillus in enarratione noni 
anathematismi, ubi ait : « Homo factus Dei Ver- 
bum, sic etiam mansit Deus, omnia habens quse 
Pater, excepto tantum eo quod non esl Pater; 
propriumque habens ex seipso Filius, et essentia- 
liter insitum in se Spiritum sanctum  vaticinaba- 
tur. » Audis illud ex eo. Aliudne igitur denotat, 
nisi ex eo procedentem, el cuncta habentem φυ- 


θιοῦ Λόγος, ἐπιμεμένηχε xal οὕτω θεὸς, πάντα Ώ cunque Pater. habet? Percipite, homines Dei, per- 


ἔχων ὅσα καὶ ὁ Πατὴρ, δίχα µόνον τοῦ εἶναι Πατήρ * 
xai ἴδιον ἔχων τὸ ἐξ αὐτοῦ καὶ οὐσιωδῶς ἐμπεφυχὲς 
αὐτῷ Πνεῦμα ἅχιον, εἰργάτετο τὰς θεοσηµείας. » 
"Hxoucag τὸ ἐξ αὐτοῦ; "Apa τί δηλοῦν βούλεται, 17) 
ὅτι τὸ ἐξ αὐτοῦ δηλονότι ἑχπορευόμενον * xal τὸ 
πάντα ἔχων ὅσα xoi ὁ Πατήρ; Ἐννοήῄσατε, ἄνθρω- 
ποι τοῦ θεοῦ, ἐννοήσατε. Ὁ δὲ ἅγιος Ἱλάριος, ἓν τῷ 
λόγῳ τῷ μετὰ τὴν Πεντηχκοστὴν ἀναγινωσκομένῳ, 
by τῇ ἑορτῇ τῆς ἁγίας Τριάδος, οὕτω φησί» « πι- 
στεύοµεν εἰς τὴν ἁγίαν Τριάδα * τουτέστι τὸν Πατέ- 
ρα, xa τὸν Υ1ὸν, xai τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἕνα θεὸν παν- 
ποδύναμον * μιᾶς οὐσίας, μιᾶς ὑπάρξεως, pid, ἔδου- 


(4) Inter impressos non habetur hic sermo. 


cipite. Sanctus Hilarius in sermone qui post Pen- 
tecosten legitur, in lesto sancte Trinitatis (1), sie 
ait: « Credimus in sanctam Trinitatem, id est, 
Patrem, Filium, et Spiritum sanctum, unum Deum 
omnipotentem , unius essentiz, unius substantiz, 
unius potestatis, omnium creaturarum opificem, ex 
quo omnia, per quem umnia, in quo omnia, Patrem 
a se, non ab alio, Fil.um ex Patre genitum, Deum 
verum de Deo vero, lumen verum de lumine vero ; 
non tamen duo lumina, sed unuin lumen, Spiritum 
sanctum zqualiter a Pare et Filio procedentem. ϱ 
Jam, ut ego arbitror, hzc auctoritas solvit omnem 


1155 


JOSEPIII METHONKENSIS 


1156 


dubitationem. Cum sanctus hie dicat, Spiritum A σίας, δημιουργὸν πάντων τῶν κτισμάτων, ἐξ οὗ πἀν- 


sanctum :equaliter a Patre et Filio procedere, nul- 
lam reliquit causam iis qui quzrunt occasiones. 
Audite igitur. vos, et intelligite, qui salutem vestram 
exteris omnibus anteponitis, quid denotare vult, 
* Spiritum sanctum qualiter a Patre et Filio proce- 
dentem ?. Animum adverte, Christiane, neque .ita 
maligna sponte tua verba contumeliosa projicias 
adversus imperitos; nam imperiti non solum di- 
'Scere aspernantur, verum etiam discendi cupidos 
(maledictis inseetantur, Horum turpissima εἰ nefa- 
ria verba dicere praetermitto, decorum undique 
meorum verborum servando, propter gentis digni- 
4atem. Preterea magnus Atbanasius in epistola ad 
'Serapionem inquit : « Talem ordinem et naturam 


42, δι οὗ πάντα, £v ᾧ πάντα * Πατέρα &q' ἑαυτοῦ, àia' 
o)x ἀφ᾽ ἑτέρου * YU, ἐχ τοῦ flacph; γεννητὸν, Θεὺν 
ἀληθινὸν ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ, φῶς ἀληθινὸν kx φωτὺς 
ἀληθ,νοῦ * οὗ μὴν δύο φῶτα, ἀλλ ἓν qtio;  Πνευμα 
ἅγιιν παρὰ Πατρὸς xal Υἱοῦ ἐπίσης ἑχπορευόμενου, 
οὐ τρεῖς φαµεν θεοὺς, ἀλλ’ Eva Θεόν. » Tà ῥηθὲ) 
{δη κατ ἐμὴν γνώµην, ἕλυσε πᾶν τὸ ἀμφιδαλλόμε- 
νον’ εἰπὼν ὁ ἅγιος οὗτο; ὅτι τὺ Πνεῦμα τὸ ἅγιον 
ἐπίσης παρὰ Πατρὺς xai Yioo ἑκπορεύετα", οὖδε- 
μίαν κατέλιπε πρόφασυν τῶν προφάσεις ξητούντω», 
᾽Αχούσατε τοίνυν ὑμεῖς xal σύνετε, οἱ την σωτηρίαν 
ὑμῶν πάντων τῶν ἄλλων προτιµώμενοι ΄ τί τὸ ἐπί» 
σης παρὰ Πατρὶς xai Χἱοῦ ἑκπορευόμενον Πνεῦμα 
ἅγιον δηλοῦν βούλεται. Ἐπίστησον, Χριστιανὲ, xs* 


habet Spiritus erga Filium, qualem habei Filius B μὴ ἐθελοχάχως οὕτω xal ἀφειδῶς ἀπόῤῥιπτε λόγου; 


erga Patrem; sed alium ordinem et naturam Filii 


erga Patrem non videmus, nisi ease ex eo et ha- 
bere eum pro principio. » Talem ergo sanctus hic 
vult Spiritum ρα Filium ordinem habere; qua- 
propter;bac ratione Spiritum dici oportet et intel- 
ligi esse ex Filio. Huic consentanea divinus Basilius 
cap. 17 ad Amphilochium, sic dicit : « Ut ergo se 


habet Filius ad Patrem, sic Spiritus ad Filium, 
secundum orationis seriem in baptismate traditam. 


Si vero Spiritus Filio coordinatur, Filius autem 
Cyrillus, :na- 
gnum Alexandrie lumen, in. quinto adversus [6ς- 
: « [n hoc cognoscimus quod in vobis 


Patri, et Spiritus Patri videlicet. » 


miam sic ait 
est ex Spiritu quem dedit vobis : inbabitantem enim 
et immorantem sibi unusquisque comparaverit 
eum, qui naturaliter ei vere est Deus, non alienum 
aliquid et divulsum essentialiter ab eo Spiritum 
accipiendo, sed ex eo, et in eo, ct proprium cjus. » 
In septimo rursus ad eumdem llermiam sic ait : 
« Nam a peccato liberans eum, jui ipsi incumbebat, 
suo postea perungit Spiritu, quem ipse ut Verbum 
ex Deo Patre infundit, et ex propria nobis scaturit 
natura : tanquam communem vero rem dispensa- 
lione, qua cum carne est propter unionem consti- 
tuens, et ut homo corporaliter inspirat ; insufflavit 
enim apostolis, dicens : « Accipite Spiritum, » se- 
cundum Joannis verba, sed ipse ex se quemadmno- 
dum sane et Pater infundit, » Quodnam candidius 


βλασφήμους χατὰ τῶν εἰδότων. Καὶ γὰρ οἱ ἀμαθεῖ, 
οὐ µόνον οὐ σπουδάζουσι μαθεῖν, ἀλλὰ καὶ τοὺς 
φιλομαθεῖς ἐξυθρίζουσιν. "EG λέχειν τὰ τούτων 
αἴσχιστα xal βλάσφημα ῥήματα, τὸ σεμνὸν πεμι- 
ποιούµενος πανταχοῦ τῶν ἐμῶ» λόγων, διὰ «nv τοῦ 
γένους τιμήν. Ἔτι. Αθανάσιος ὁ μέγας àv τῇ plc 
Σεραπίωνα ἐπιστολῇ φησι ’ « Τοιαύςη» τάξιν καὶ 
φύσιν ἔχει τὸ Πνεῦμα πρὸς τν Yibv, οἵαν ἔχει é 
Ys πρὸς τὸν Πατέρα. » ᾽Αλλὰ τάξιν xal φύσιν τοῦ 
Yloü πρὸς τὸν Πατέρα ἄλλην οὐ συνορῶμεν, fj vi 
εἶναι ἐξ αὐτοῦ, xal τὸ ἔχειν ἐχεῖνον aiclay * τοικύ- 
την τοίνυν xai τὸ ΠἨνεῦμα πρὸς τὸν Yibv ὁ ἅγιος 
οὗτο; τάξιν ἔχειν βούλεται. ὥστε xai τὸ ΗΠνεῦμα 
χατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, δεῖ λέγεσθαι καὶ νοεῖσθαι 
ix τοῦ Υἱοῦ. Τούτῳ αύμφωνα xaY ὁ οὐρανοφάντωρ 
θεῖος ασίλειος tv τῷ ἑπτακαιδεκάτῳ χεφαλαίῳ τῶν 
πρὸς ᾽Αμϕιλόχιον, οὕτω θεολοχεῖ. « Ὡς τοίνυν Eyn 
ὁ Υἱὸς πρὸς τὸν Πατέρα, οὕτω xal «pb; τὸν Υν 
τὸ Πνεῦμα, κατὰ τὴν iv τῷ βαπτίσµατι napsieke- 
µένην τοῦ λόγου σύνταξιν, » Ei δὲ τὸ Πνεῦμα tv 
Υἱῷ συντέτακται, ὁ δὲ Υἱὸς τῷ Πατρὶ xat τὸ Πνεῦμε 
τῷ Πατρὶ δηλονότι 'O δὲ Κύριλλος ὁ μέγας τῆς 
Ἁλεξανδρέων φωστὴρ, iv τῷ ἔχτῳ.τῶν πρὸς Ἑ- 
µείαν, οὕτω qroív* « "Ev τούτῳ γινώσχομµιν, Uu 
ἐν ὑμῖν ἐστιν ix. τοῦ Πνεύματος, οὗ. ἔδωχεν ἡμῖν" 
ἔνοικον γὰρ xal ἐνγυλισμένον χαταπλουτοίη τις ἂν ὧν 
φύσει τε xal ἀληθῶς ὄντα θεὸν, οὐχ ἀλλότριόν τι 
xai διεσπασμµένον οὐσιωδῶς αὐτοῦ Πνεῦμα 2afon, 


vel sincerius argumentum hoc reperietur unquam p ἀλλὰ τὸ ἐξ αὐτοῦ τε xal bv αὐτῷ xal ἴδιον αὐτοῦ. 9 


apud eos qui conlendere nolunt, nec schisma com- 
plecti? quia. maximus hic pater sic ait in sexto : 

« Ex eo, iu eo, et proprium ejus; » in septimo 
vero, « Non ad mensuram dat Spiritum, secundum 
Joannis verba, sed ipse ex se, infundit eum, sane 
quemadmodum et Pater. » Si igitur quemadmodum 
Pater, producit. Spiritum Filius, quid amplius am- 
bigitis vos? Nam si quia sanctus dicit infundit, uon 
producit, vel prodit, vel emittit, sed infundit, id 
ipsum vult, fratres, ac 'si diceret, prodit : quippe 
cum hoc ipsum verbum ponat in Patre : dicit enim, 
« iufundit eum. quemadmodum Pater, » itaque et 
Pater. infundit Spiritum. Si ígitur infundit eum 
Pater, hoc autem nihil aliud intelligere nos oportet, 


Ἐν τῷ ἑδδόμῳ δὲ ndis. τῶν πρὺς τὸν αὑτὸν Ἕρ- 
µείαν ὧδὲ πως φάσχει * « ᾽Απολύων γὰρ ἁμαρτίας 
τὸν αὐτῷ προσχείµενον, τῷ ἰδίῳ λοιπὸν χαταχρίει 
Πνεύματι * ὅπερ ἑνίησι μὲν αὐτὸς ὡς ἐκ θιεοῦ Πε- 
τρὸς Λόγος * χαὶ t£ ἰδίας ἁμῖν ἀναπηγάνει φύσεως ' 
κοινὸν δὲ ὥσπερ τι χρῆμα τιθεὶς τῇ μετὰ σαρχὸς 
οἰκονομίᾳ 6:à τὴν ἕνωσιν, xal ὡς ἄνθρωπος Ep eost 
σωματιχκῶς * ὀνεφύστησε γὰρ τοῖς ἁποστόλοις, εἰπὼν, 
Λάδετε Πνεῦμα ἅγιον. Καὶ οὐκ ix μέτρου δίδωσι 
τὺ Πνεῦμα κατὰ τὴν Ἰωάννου φωνὴν, ἀλλ αὐτὸς 
ἐ,ίησιν ἐξ ἑαυτοῦ, χαθάπερ ἀμέλει xat ὁ Πατὲρ. » 
Τούτου τί ἂν γένοιτο λευχότερον, Ἡ χαθαρώτερον 
γνώρισμα, τοῖς μὴ φιλονειχεῖν ἐθέλουσι, xat τοῖς τὸ 
σχίσμα μὴ ἀγαπῶσιν ; ὅτι onov ὁ πάµµεχας οὗτο; 


119] 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 7, DE SPIRITU SANCTO. 


1158 


lIJaztp, 5v μὲν τῷ Exttp, τὸ ἐξ αὐτοῦ τε xal ἓν αὐτῷ A quam quod Pater eum producit, infuniit autem 


xaX ἴδιον αὑτοῦ * ἓν δὲ τῷ ἐθζόμῳ οὐχ Ex. µέτρου 


δίδωσι τὸ Ἠνεύμα χατὰ τὴν Ἰωάννου φωνὴν, ἀλλ᾽ 


αὐτὸς ἑνίησιν αὐτὸ ἐξ ἑαυτοῦ, καθάπερ ἀμέλει xal 
ὁ Πατήρ. Ei οὖν χαθάπερ ὁ Πατὴρ προδάλλει τὸ 
Ἠνεῦμα καὶ ὁ Υϊὸς, τί ἔτι ὑμεῖς ἀμφιθάλλετε; εἰ 
μὲν γὰρ διότι φησὶν, Ὁ ἅγιος ἑνίησι, xal οὐ λέγε», 
πρηδάλλει, fj πρόεισιν, fj ἐκπορεύει, ἀλλὰ τὸ ἑνίτσιν' 
ἁδελφοὶ ταυτὸν βούλεται τῷ ἐχπορεύεταε, ἐπειδὴ 
τὴν αὐτὴν ῥῆσιν xa ἐπὶ τοῦ Πατρὸς τίθησι" λέγει 
γὰρ, Ἐνίησιν αὑτὸ χαθάπερ χαὶ ὁ Πατήρ. Ὥστε xoi 
ὁ Πατὴρ ἑνίησι τὸ Πνεῦμα. El οὖν ἑνίησιν αὑτὸ ὁ 
Πατὴρ, τοῦτο δὲ oóx ἄλλο τι δεῖ ἐννσεῖν ἡμᾶς, ?| ὅτι 
Σκπορεύει αὐτὸ ὁ Πατλρ, ἑνίησι δὲ τοῦτο χαὶ ὁ Υἱὸς 


cum et Filius quemadimodum Pater : emittit ergo 
Filius quemadmodum utique et Pater; nam cum 
simpliciter audimus « Spiritus Patris, » nihil aliad 
intelligimus nisi ex Patre eum procedeve. Sequitur 


ergo etiam cum de Filio hoc audierimus, « Spiri- 


ttm Filii, » et ex Filio precedentem necessario imos 
intelligere, eoque modo vera dicimus, et sanctis 
consentimus, dicendo ex Patre et Filio 8anctum 
procedere Spiritum. At id quidem dilucide osten- 
sum est, radiosque ad instar solis emittit hzc ex- 
positio, adversus quam cum resp'cere non possint, 
qui noctuz oculos habent, sursum deorsum offen- 
dunt. 


χαθάπερ καὶ ὁ Ilavhp, ἐκπορεύει ἄρα τοῦτο καὶ 6 Υἱὸς, Καθάπερ τοιγαροῦν καὶ ὁ Πατήρ. Καὶ γὰό 
ὅταν ἀχούσωμεν ἅπλῶς τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς, οὐκ ἄλλο τι ἔννοουμεν, 7] τὸ ix τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμε. 
vov. Ἔπεται οὖν, xal ὅταν ἐπὶ τοῦ YloU cout ἀχούσωμε,, τὸ Πνεῦμα τοῦ Yioo, καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἆἔχπο- 
ῥενόµενον ἀναγχαίῳς νοεῖν ἡμᾶς. Καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ ἀληθεύομεν, καὶ τοῖς ἁγίοις συμφωνοῦμεν, 
λέγοντες ὅτι ἐκ τοῦ Βατρὸς καὶ τοῦ Yloo vb ἅγιον ἐκπορεύεται Πνεῦμα * ἀλλὰ τοῦτο μὲν λαμπρῶς δὲ- 
δεικται’ χαὶ τὰς ἀκτῖνας δίκην ἡλίον ἐχπέμπει ἡ ἐξήγησις αὕτη. Eig ἤνπερ οἱ νυκτερὀφθαλµοι, μὴ 


δυνάµενοι ἀντιθλέφαι, ἄνω xal xác προσχόπτουσιν. 


Z. 

Ἐμοὶ δὲ δοχεῖ δίχαιον ἐπεὶ συνεπεράναµεν τὶν 
ἡμετέραν ὑπόσχεσιν, διὰ τριάκοντα χαὶ τριῶν µαρ- 
τυριῶν ἀνατρλιχῶν ἁγίων ἀποδειχνύντες τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον xai ix τοῦ Υἱοῦ, ὅπως καὶ δυτικῶν ἁγίων 
μνησθῶμεν, καὶ μαρτυρίας ἐκ τούτων ἑχάστον, δύο 
ἢ τρεῖς προχοµίσωμεν, εἰς ἔνδειξιν ὅτι οἱ δυτιχοὶ 
xai ἀνατολικοὶ διδάσχαλοι συμφωνοῦσι, καὶ ἀμφιθο- 
λία οὐδεμία ἐστὶν ἓν αὐτοῖς. Καὶ πρῶτος ὁ ἓν ἁγίοις 
περίφημος xal τῖς Ἐχχλησίας Πατὴρ χαὶ διδάσχα- 
λος, Γρηγόριός qup ὁ Διάλογος, παρίτω συµµαριν- 
ρῄσων τοῖς ἀναιολιχοῖς διδασχἀάλοις. Τοῦτον γὰρ 
χαὶ d ἀνατολιχὴ Ἐκχλησία διδάσκαλον καὶ ἅγιον 
ἔχει xai τὴν µνήµην αὐτοῦ, ἑχάστου ἔτους μετ) 
εὐφημίας ἄγει * xal οὗ δννάµεθα ἀρνήσασθαι. Οὗτος 
γὰρ ἐν tW τῶν αὑτοῦ συγγραµµάτων, μετὰ πολλά 
ἄλλα φησίν. « "O0ev χαὶ αὐτὴ ἡ ἀλήδεια ἵνα τοῖς 
μαθηταῖς πίστιν προσθῇ, εἶπεν ' Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ 
ἀπέλθω, ὁ Παράχκλητος οὐχ ἑἐλεύσεται «ph; ὑμᾶς. 


^ "Enel γὰρ ἀνάγχη oxi τὸν Παράχλητον, τὸ Πνεῦμα, 


ix τοῦ Πατρὸς ἀεὶ χαὶ τοῦ Υἱοῦ ἑκπορεύεσθαι, τίνος 
χάριν ἑαυτὸν ὁ Ὑϊὸς ἁποδημήσοντα εἴρηχεν, tv 
ἐχεῖνος ἔλθῃ, 6 τοῦ Υἱοῦ µηδέποτε ἀφιστάμενος ; 7) 
ὅτι οἱ ἁπόστολοι ἐν σαρχὶ σωματικοῖς ὀφθαλμοῖς 
ὀρῶντες τὸν Κύριον xal πνευματικῶς ἑδίφων ópdv, 
ὀρθῶς αὐτοῖς διαλέγεται 'ς Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, 
ὁ Παράκλητος οὐχ ἐλεύσεται’ » ὥσπερ ἂν εἰ διαῤῥή- 
δην αὐτοῖς ἔλεγεν, "EXv μὴ τὸ σῶμα ἀφέλωμαι, τίς 
ἂν εἴη ὁ πνευματιχὸς ἔρως οὗ δείχνυµι * xaX εἰ μὴ 


VII. 

Sed mihi squum esse videtur, cum przstiterimus 
quod polliciti sumus, tribus et triginta testimoniis 
Orientaliuin sanctorum prolatis, ad conprobandum 
ex Filio etiam esse sanctum Spiritum, ut sancto- 
rum Occidentalium mentionem faciamus, et bina 
vel terna testimonia ex singulis afferamus, ad com- 
probandum Occidentales et Orientales doctores 
concordare, nec esse in iis ullam ambiguitateu : 
primusque (inter sanctos celeberrimus Ecclesiae 
Pater et doctor, Gregorius, inquam, Dialogus, ad 
testificandum una cum doctoribus Orientalibus ac- 
cedat : nam eum etlam Orientalis Ecclesia pro san- 
cto habet, ejusque commemorationem singulis an- 
nis cum plausu peragit, nec potestis diffiteri. Is 
namque in quodam suo tractatu (1) post alia multa 
scribit : « Unde ipsa quoque Veritas, ut fidem 
discipulis augeret , dixit: « Si ego non abiero, 
Paracletus non veniet ad vos.» Cum enim constet, 
quia Paracletus Spiritus a Patre semper procedat 
et Filio, cur se Filius recessurum dicit, ut ille ve- 
niat, qui a Filio nunquam recedit? Sed quia di- 
scipuli Dominum in carne eernentes, apiritualiter 
quoque videre sitiebant, recte eis dicitur, « Si ego 
non abiero, Paracletus non veniet, » ac si aperte 
diceretur : Si corpus non subtraho, quis sit amor 
Spiritus non ostendo : et nisi me desieritis carna- 
liter. cernere, nunquam me scies spiritualiter 
amare. » ldem magister lib. 1 Moralium, cap. 8, 


σωματικῶς µε παύσεσθε βλέποντες, οὐδέποτε πνευ- p) sic explicat : « In orbem dies convivii transeunt cum 


ματικῶς ἀγαπᾷν εἴσεσθε, » 'O αὐτὸς διδάσχαλος Ev 
τῷ πρὠτῳ BOXE τῶν Ἠθιχῶν αὐτοῦ, bv χεφαλαίῳ 
δεχάτῳ, οὕτω διέξεισιν’ ε Ἐν τῇ οἰχουμένῃ αἱ ἡμέ- 


. gat τῶν συµποσίων παρέρχονται, ἐπειδὰν τῶν χη- 


ρυγµάτων διατελῶνται τὰ µνστήρια. Τελεσθέντων 
δὲ τῶν συµποσίων, ὁλοχαυτώματα ὁ Ἰὼδ ἀνήνεγ- 


(4) Dialog. 3, in fine .- 


predicationis mysteria peraguntur. Peraclüisque 
conviviis holocaustum Job pro filiis obtulit : quia 
proapostolis de praedicatione redeuntibus, Patrem 
Christus redemptor exoravit. Bene autem mittendo 
sanctificare dicitur, quia dum Spiritum sanctum, 
qui a se procedit, discipaelorum cordibus tribuit, 


1159 


JOSETIII METIHONENSIS 


1100 


quidquid in eis cu!pz esse potuit emendavit. » ltem Α. χεν ὑπὲρ τῶν vlov. Καὶ γὰρ, ὑπὶρ τῶν ἆποσ-όλων 


tricesimo Moralium capite (1) sic sit: « Venit 
hora cum jam non in proverbiis loquar vobis, sed 
palam de Patre annuntiabo vobls. « Palam quippe de 
Patre annuntiare se asserit, quia per patefactam 
tunc majestatis δι speciem, et quomodo Gevitori 
non impar oriatur, et quomodo ab utroque Spiri- 
tus, utrique coxternus,, procedit, ostendit. Aperto 
namque tunc videbimus, quomodo hoc qued oritur, 
ei de quo oritur subsequens non est; quomodo is 
qui per processionem producitur, à proferentibus 
non preitur; aperte tunc videbimus quomodo et 
uuum divisibiliter tria sint, et indivisibiliter tria 
unum. » Idem in Confessione suz fidei, ut. omnes 
summi pontifices faciunt, eam fidem in suis assum- 
ptionibus confitentar : « Credo in Deum Patrem 
omnipotentem, Patrem, Filium, et Spiritum san- 
. ctum, ires personas in unam essentiam, Patrem 
ingenitum, Filium unigenitum, Spiritum vero san- 
ctum neque genitum, neque ingenitum, sed co:ter- 
num de [lastre et Filio procedentem. » ltem in 
Evangelio secundum Joannem in homilia (2) sup^r 
ea verba, « Cum esset sero die illa una Sabbato- 
rum, » quis incipit: « Quemadmodum misit me 
Pater, et ego mitto vos, » paulo post dicit : « Cum 
venerit Paracletus, quem ego mittam vobis a Paire.» 
Si enim mitti, solummodo incarnari deberet iitel- 
ligi, sanctus proculdubio Spiritus nullo modo dice- 
relur initti, qui nequaquam iucarnatus est, sed 
e]us missio ipsa processio est, qua de Patre proce- 
dit et Filio. Sicut itaque Spiritus mitti dicitur, 
quia procedit, ita et Filius non incongrue miiti 
dicitur, quia generatur. » Damasus sanctissimus 
. Rom:? praeses, qui tempore secunda Constantino- 
politane synodi vixit, in Confessione catholicze 
βιοὶ, quam papa hic einisit ad Paulinum Antiochiae 
episcopum : « Credimus in unum verum Deum Pa- 
tem, ct Filium, et Spiritum sanctum ; factorem 
visibilium οἱ invisibilinm, per quem oninia creata 
sunt in ccelo, et in terra, lunc unum Deum, et hunc 
unam esse divini nominis Trinitatem, Patrem qui Fi- 
jus non cst, sed habe: Filium, qui non est utique Pa- 
ter ; Filium qui non est Pater, scd Filius Dei natura 
0st : Spiritum vero Paracletum neque Patrem esse, 
neque Filium, sed ex Patre procedentem et Filio : est 
igitur ingenitus Pater, genitus Filius, non genitus 
Paracletus, sed ex Patre procedens et Filio. » Ilor- 
misdas sanctissimus papa in cpistola aJ Justinuim 
imperatorem adversus Nestorii οἱ Eutychis blas- 
pheinias, ita scribit : « Adoramus Patrem, οἱ Fi- 
lium, et Spiritum sanctum, Trinitatis essentiam dis- 
Μμκίθ indivisam, incomprehensibilem, incnarra- 
P ilew : ubi quamvis personarum ratio numeruin 
sdmitlat, unio tamen non airittit essentiam, ita 
tàmen ut propria unicuique person divin:x servc- 
mus, neque per personas unitatem divinitatis nege- 
»'Us, neque ad cssentiam id quod est personarum 


(1) Cap. 8. 


ix τοῦ χηρυγµατος ὑπο,οστούντων, τὸν Πατέρα ὁ 
Λυτρωτὴῆς παρεχάλεσε. Καλῶς 5i πέµπων, 2ἔγεται 
ἁγιάζειν. Ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον τὸ ἐξ αὐτοῦ ἐχ- 
πορευόµενον cal; τῶν ἀποσφτόλων διανέµον χαρδίαις, 
6 τί περ ἂν πταΐίσµατος ἑνεῖναι ἠδύνατο, ἑχαθάρι- 
σεν. » Ὁ αὑτὸς ἓν τριαχοστῷ δευτέρῳ τῶν Ἠθικῶν, 
iv χεφαλαίῳ δευτέρῳ, οὕτω φηαἰν' « Ἔρχεται ὥρα 
ὅτε οὐχ ἔτι ἓν παροιµίαις λαλήσω ὑμῖν. Ηαῤῥησία 
Υὰρ περὶ τοῦ Πατρὸὺς ἀναγγεῖλαι διισχυρίζεται, ὅτι 
διὰ τοῦ Πατρλς τοτηνικαῦτα τῖς µεγαλε.ότητος ab- 
τοῦ φανερωθὲν εἴδος, xal ὅπως αὐτὸς οὐκ ἄνισος τῷ 
γεννῶντι φύεται * χαὶ ὅπως ἐξ ἁμφοτέρων τὸ Π»εὖμα 
ἑκατέρῳ συναΐδιον ἐχπορεύξται δεἰχνυσιν. Ἄποκχε-. 
χαλυµµένως γὰρ τότε ὀφόμεθα πῶς τὸ φυόμενο 


D τοῦτο, ἀφ᾽ οὗ ἀνίσχει οὐδαμῶς ἐστιν ὑποδεδηκός" 


πῶς τὸ δι΄ ἑκπορεύσεως προαγόμενον ὑπὸ τῶν προ- 
φερόντων οὐχ ὑπερέχεται. Αναπεπταμένως τότε 
ὀφόμεθα, πῶς τὸ Bv δ:αιρετῶς τρία clot, χαὶ ἁδιαι- 
ρέτως τὰ τρία Ev. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῇ ὁμολοχίᾳ si; 
ἑαυτοῦ πἰσττως, χαθῶς πάντες ποιοῦσιν οἱ ἄχροι ἁρ. 
χιερεῖς. ὁμολογοῦντες τὴν πίστιν ἓν ταῖς ἑαυτῶν 
προσλήφεσιν’ « Πιστεύω εἰς ἕνα Θεὸν Πατέρα παν. 
τοχράτορα * Πατέρα, YUv, καὶ ἅγιον Πνεύμα, τρία 
πρόσωπα, µίαν οὐσίαν. T^v Πατέρ; ἀγέννητον, τὸν 
Υἱὸν μονογενή * τὸ Πνεύμα δὲ τὸ ἅγιον οὔτε γεννη- 
τὸν οὔτε ἀγέννητον, ἀλλὰ συναῖδιον ἐκ Πατρὺὸς χαὶ 
χοῦ ἐχπορευόμενον. » Ὁ αὑτὸς Ev τῷ χατὰ Ἰωάν- 
νην Εὐαγγελίῳ, Ev τῇ ὁμιλίᾳ εἰς τὸ ῥητὸν τὸ,ε Οὔσης 
ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἑχείνῃ, τῇ μιᾷ τῶν Σα6δάτων, » f 
ἡ ἀρχή ᾿ «Ὥσπερ ἀπέσταλχέ µε ὁ Πατῃρ, xiqu 
πέµπω ὑμᾶς, » pez! ὀλίγα φησίν» « Όταν ἕλθη d 
Παράχλητος, ὃν ἐγὼ πέµψω ἡμῖν παρὰ τοῦ Π:- 
τρός. » El γὰρ τὸ ἁποστέλλεσθαι, τὸ σαρχοῦσθει 
µόνον νοεῖσθαι ὀφείλει, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον &vapgr- 
6όλως οὐδένα ἂν τρόπον ἐλέγετο ἀποσιέλλεσθαι, ὅπιρ 
οὐδέποτε ἐσαρχώθη. ᾽Αλλ’ ἡ τούτου ἁποστολὴ, αὐτὴ 
ἐστιν αὐτοῦ ἡ πρόοδος, ᾗ παρὰ τοῦ Πατρὸς καὶ tej 
χἱοῦ ἐκπορεύεται. Ὥσπερ τοίνυν τὸ Πνεῦμα àse- 
στέλλεσθαι λέγεται ὅτι ἐχπορεύεται, οὕτω xal ὁ Y; 
οὐκ ἀπεικότως ἀποστέλλεσθαι λέγεται, διότι γεννᾶ- 
ται. »Δάμασος ὁ ἁγιώτατος πρόεδρος "Pour, ὃς Wy 
χατὰ τὸν χρόνον τῆς kv Κωνσταντινουπόλει δευτέ- 
ῥας συνόδου, kv τῇ Opolovia 17); χαθολικῆς πέττεως, 


D ἣν ὁ πάπας ἐξέπεμψεν οὗτος, πρὸς Παυλῖνον Άντι 


yslag ἐπίσχοπον * « Πιστεύομεν εἰς ἕνα ἀληθη θεδρ’ 
Ματέρα, καὶ Υἱὸν, καὶ Πνεῦμα ἅγιον : ὁρατῶν αλ 
ἀοράτων ποιητὴν, δι οὗ τὰ πάντα ἐκτίσθη ἐν οὐ- 
piv καὶ év τῇ yf. Τοῦτον ἕνα θεὸν, καὶ τοῦτον 
píav εἶναι θείου ὀνόματος Τριάδα * xbv Πατέρα οὐκ 
ὄντα Υἱὸν, ἀλλ’ ἔχοντα Υἱὸν, ὃς οὐκ ἂν εἴη Πατήρ" 
τὸν Yliv οὐκ ὄντα Πατέρα, ἀλλὰ Ylbv Θεοῦ ὑπάρ- 
χοντα φύσει. Τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ παράχλητον, pitt 
Πατέρα αὐτὸ εἶναι, μήτε Υἱόν * ἁλλ᾽ ἐκ τοῦ Πατρὰς 
ἐκπηρευόμενον xal τοῦ Υἱοῦ. » "Ἔστιν οὖν ἁγέννη- 
τος ὁ Πατ{ρ. γεννητὸς ὁ Υἱὸς, o5 γεννητὸς ὁ Παρά- 
XxÀn:o;, ἀλλ ix Πατρὲὶς ἐχπορευύμενος καὶ Yia8 


(2) Homil, 90 


1161 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


11603 


Ὁρμίσδας 6 ἁγιώτατος πάπας, bv τῇ πρὸς Ἰουστῖ- A proprium transferamus. Megnum, sanctam - οἱ in- 


voy τὸν βασιλέα ἐπιστολῇ χατὰ τῶν Νεστορίου χαὶ 
Εὐτυχοῦς βλασφημιῶν, οὕτω φησί» « Προσχυνοῦμεν 
Πατέρα, xai Υἱὸν, καὶ ἅγιον Πνεῦμα «ἂν διαχεκρι- 
µένως ἁδιάστατον, ἀχατάληπτον, καὶ ἀνεχδιήγητον 
τῆς Τρ:άδος οὐσίαν. Ἔνθα x3» ἀριθμὸν ὁ λόγος 
τῶν προσώπων προσ[εται, ἡ ἑνότης ὅμω: οὐχ &to- 
6άλλει τὴν οὐσίαν. Οὕτω μέντοι, ὥστε ἡμᾶς συντη- 
pslv ἑχάστῳ θείῳ προσώπῳ τὰ ἴδια * xat µήτε διὰ 
τῶν πρσώπων τὴν ἑνότητα τῆς θεότητος ἀπαρνεῖ- 
σθαι, μήτε πρὸς τὴν οὐσίαν τοῦθ) ὅπερ ἑἐστὶν ἴδιον 
τῶν προσώπων µετακομίζεσθαι. Μέγα, ἅγιον, xoi 
ἀχατάληπτον, τὸ τῆς Τριάδος µυστήριον. θεὸς ὁ Πα- 
τήρ΄ θιὸς ὁ Υἱός ' θεὸς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ' Τριὰς 
ἁδιαίρετος. Καὶ μὴν ἔγνωσται, ὅτι ἴδιόν ἐστι τοῦ 
Πατρὸς, γεννᾷν τὸν χόν  ἴδιον τοῦ Υἱοῦ τοῦ θεοῦ, 
Ex τοῦ Ἡατρὸς ἴσος γεννᾶσηα: τῷ Πατρί " ἴδιον τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος. τὸ, Ex. τοῦ Πατρὸς xol Υἱοῦ ἐκ- 
πορεύεσθαι, ὑπὸ μιᾷ οὐσίᾳ θεότητος. » Λέων ὁ 
ἁγιώτατο:, xal αὐτὸς τῆς πρεσθυτέρας '᾿Ρώμης 
ἀρχιερεὺς µέγιστο;, tv. τῷ εἰς τὴν Πεντηχοστὴν 
πρώὠτῳ λόγῳ, οὗ ἡ ἀρχή' ε«Τὴν σήμερον πανήγυριν, 


eomprehensibile Trinitatis mysterium, Deus Pater, 
Deus Filius, Deus Spiritus sanctus, Trinitas indi- 
visibilis : tamen certum est proprium Patris esse 
Filiam generare, proprium Filii Dei sequalem Pa- 
tri generari, proprium Spiritus sancti ex Patre 
procedere et Filio, sub una essentia deitatis. » Lco 
sanclissimus et ipse antiquae Rome pontifex sum- 
mus, in primo sermone post Pentecosten qui inci- 
pit : « Hodiernam solemnitatem, dilectissimi, » 
sic inquit : « In Trinitate enim divina nihil dissi- 
mile, nibil impar est, et omnia quz de illa sub- 
stantia cogitari valent, nee virtute, uec gloria, ncc 
smternitate discreta sunt. Cumque in personarum 
proprietatibus alius sit Pater, alius sit F.lius, alius 
sit Spiritus sanctus, non tamen alia deitas neque 
diversa natura est : siquidem cum et de Patre sit 
Filius unigenitus, et Spiritus sanctus, Patris Filii- 
que sit Spiritus, non sicut quacunque creatura, 
quz et Patris et Filii est, sed sicut cum utroque 
vivens, et potens, et sempiternus, et ex eo quod 
est Pater Filiusque subsistit. » 


ἁδιλφοὶ ποθεινότατοι, » οὕτω qnaiv* « Ἑν γὰρ τῇ θείᾳ Τριάδι οὐδὲν ἀνόμοιον, οὐδὲν ἄνισόν ἐστι: xaX 
πάντα τὰ περὶ τῆς οὐσίας ἑχείνης νοεῖσθαι δυνάµενα, οὔτε δυνάµει, οὔτε δόξη, οὔτε ἀῑδ.ότητι δια- 
χέχρινται. Ὄντος 02 kv ταῖς τῶν ὑποστάσεων ἱδιότησιν, ἄλλου μὲν τοῦ Πατρὺς, ἄλλου δὲ τοῦ Υοῦ, 
ἄλλου τοῦ ἁγίου Πνεύματος, οὐ μέντοι ἄλλη θεότης, οὐδὲ διάφορος fj φύσις  &ativ* εἴπερ ἀπὸ piv τοῦ 
Πατρὸς à Yió; ἐστιν ὁ μονοχενὴς, τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅχιον, Πατρὸς χαὶ Υἱοῦ ΗἨνεῦμα ὃν, οὐχ ὥς τι τῶν 
χτισµάτων ἅπερ Πατρός celat καὶ Ylou, ἁλλ᾽ ὡς μετ ἀμφοτέρων ζῶν, καὶ ἁϊλίως — ix τούτων, ὕπερ ig: 


ὁ Πατὶρ xo Υἱὸδς ὑφιστάμενον. » 


0 δὲ θεῖος ᾽Αμθρύόσιος, ᾧ ὁ ἱερὸς Βασίλειο; ἐπι- ο 


στέλλων ἔλεχεν, « ΄Αγε δὲ, ὦ ἄνθρωπε τοῦ θεοῦ, 
ἐπειδῃ οὐ παρὰ ἀνθρώπων παρέλαδες f) ἱδιδάχθης 
τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ αὐτὸς ὁ Κύρ:ος 
ἀπὸ τῶν χριτῶν ἐπὶ thv προεδρίαν τῶν ἁ ποστόλων 
µετέθηχεν ’ » οὗτος δὴ πρὸς ΓΠρατιανὸν τὸν βασιλέα 
ἐν τῷ πρώτῳφ βιδλίψ ἐν τῷ περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύμα- 
τος χεφαλαίῳ δεκάτῳ, φησίν * « "AX! οὔτε ἐπειδὰν 

ἐχ τοῦ Πατρὺς ἑξέρχεται ὁ Υὸς, àctb τόπου ἀναχω» 
“ psl, xoi ὡσεὶ σῶμα χωρίζεται ἀπὸ σώματος. Οὐδὲ 
γὰρ iv τῷ Πατρὶ ὡς 070:v iv σώµατι, ἅτε δῇ σῶμα, 
ἐμπεριχλείετσι. Καὶ τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον, ἠνίχα 
ἐκ τοῦ Πατρὸ; xal ἐκ τοῦ }οῦ ἐχπορεύεται, οὐ 
χωρίνεται τοῦ Πατρός * o0 χωρίζεται τοῦ Υἱοῦ. Tiva 
Υὰρ τρόπον δύναται χωρίσξσθαι τοῦ Πατρὸς, Πνεῦμα 
στόματος αὑτοῦ bv; ὃ πάντως xal τῆς ἁϊδιότητος 
δεῖγμἀ ἐστι, χαὶ τῆς θεότητος ἁμφαίνει τὴν ἑνό- 
τητα. 2 Αὐγουστίνος δὲ ὁ θειότατος, ὁ νοῦς Ἔχεῖνος 
ὁ ὑψηλότατος, ἓν πολλοῖς αὐτοῦ λόγοις τοῦτο µάλα 
γενναίως δείχννσιν. Ἔτι δὲ xai τρὸς Ὀρώσιον ἐπι- 
στέλλων, περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος τὸν λόγον ποι- 
ούμενος, οὗ ἡ ἀρχή * « Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοὺς Χρι- 
στὺς ἑδήλωσεν ἑαυτὸν οὕτω; ἀπελευσόμενον * » iv 
τούτφ πολλὰ χαὶ χαλά φῃσι ' μετὰ π)λλάἁ ἅλλα xol 
περὶ τούτου διαλαμδάνει « Ἐνταυθα τοΐνυν ἴσως 
ζητεῖ du, πότερον xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύεται 
τὸ ΠΗνεῦμα τὸ ἅγιον. Ὁ Υὰρ Υἰὸς, µόν΄υ τοῦ Πατρός 
ἐστιν Υἱός * xai ὁ Πατὴρ, µόνου τοῦ Ylou ἐστι Πα- 
τρ τὺ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὗ θατέρου τούτων 
μόνον ἰστὶ Πνεῦμσ, ἀλλ ἀμφοτέρων. "Eget; αὐτὸν 

PATROL. Gn. (Ε1χ. 


Divns Ambrosius, ad quem sacer Basilius .scri- 
bens dicebat : « Eia, o homo Dei, qu'a ab hominibus 
non accepisti, nec didicisti Evangelium Christi, sed 
ipse Dominus a judicibus ad apostolorum solium 
transtulit, » hice, inquam, ad Gratianum impera- 
torem primo Jibro, capite deciino de Spiritu san- 
cto, scribit : « Sed neque cum a Patre exit Filius, 
de loco recedit, aut quasi corpus separatur a cor- 
pore: neque enim in Patre quasi in corpore tan- 
quam corpus includitur. Spiritus quoque sanctus 
cum ex Patre procedit et Filio, non separatur a 
Patre, non separatur a Filio : quomodo enin sepa- 
rari potest a Patre qui Spiritus ejus oris est ? uti- 
que et zernitatis indicium est, et divinitatis 
exprimit unitatem. » Divus Augustinus, mens illa 


D altissima, in multis tractatibus id egregie demon- 


strat, etiam ad Orosium scribens, de Spiritu sancto 
sermonem habens, qui incipit, « Dominus noster 
Jesus Christus, sic se abiturum ostendit, » in co 
multa et preclara scribit, post alia multa de hoc 
tractat : « llic igitur forte. αυτοί aliquis, utrum 
a Filio procedat Spiritus sanctus; Filius enim so- 
lius Patris est Filius, et Pater solius Filii est later ; 
Spiritus sanctus non alterius borum tantum est 
Spiritus, sed utriusque. labes Dominam ipsum qui 
dicit : « Non enim vos estis qui loquimini, sed 
Spiritus Patris vestri qui loquitur in vobis ; » babes 
etiam Apostolum : « Misit Deus Spiritum Filii sui 
in corda vestra, clamantem, Abba Pater. » Et post 
pauca dicit : « Quia. igitur ut unus l'ater, et unus 
94 


1160 


JOSEPIII METIIONENSIS 


1^4 


Dominus, id est Filius, et unus Spiritus sanctus, A Kóotov, λέγοντα * O2 Υὰρ fust; ἐστι ol. λαλοῦντε”, 


qui sine dubio utriusque est. » Et statim : « Multa 
eliam testimonia sunt, per qu:e Patris et Filii Spi- 
Titus esse ostenditur, qui im Trinitate Spir.tus 
sanctus dicitur. » Et infra dicit : « Cur igitur non 
credimus ex Filio procedere Spiritum sanctum? 
quoniam el Filii est ipse Spirits : nam si ex eo 
non procederet, minime post resurrectionem appa- 
rens discipulis suis, insufflaret, dicens : « Accipite 
Spiritum sanctum, Quid enim aliud per eam in- 
sufflationem declarabator, nisi quod ex eo Spiritus 
sanctus procedebat ? » Et infra statim : « Si igi- 
tur et ex Patre et ex Filio. sanctus procedit Spiri- 
ius, qua de eausa Filius dixit, a. Patre procedit? 
Omnino quomodo referre solet ad Patrem sua, a 
quo ipse cst. Unde et illud est quod dicit, « Doctrina 
mea non est mea, sed ejus qui misit me Patris. » 
Si igitur hic ejus doctrina intelligitur, quamvis eam 
non Suam, sed Patris esse diceret, quomodo non 
mag's oportet id intelligere, et ex eo Spiritum san- 
cium procedere ? Ubi sic dixit ex Patre eum proce- 
dere, ut non diceret, et ex me non procedere ; 4 
quo enim babet Filius ut Deus sit (nam Deus ex 
Deo), ab eo omnino liabet, ut et ab eo procedat 
Spiritus sanctus. » Et post pauca : « Spiritus non 
ex Patre procedit in Filium, et ex Filio procedit ad 
sanctilicandam creaturam, sed simul ex utroque 
procedit; etsi Pater hoc Filio dedit, ut quemadmo- 
duin ex se, sic et ex eo procederet ; non enim di- 
cere possumus, non esse vitam Spiritum sanctum, 
Pater enim vita est, οἱ Filius: propterea sicuti 
Pater vitam habet in se, sic dedit vitam procedere 
ex eo, quemadmodum procedit ex se. » D. vero 
llierounymus in sermone De Trinitate, sic ait: 
« Spiritus sanctus a Patre ct Filio procedens, per 
omna Patri et Filio zqualis colitur, et zternus 
ex. » Ejuslem ad. S. Damasum Romz episc. de 
catholica fide : « Credimus in unum Deum Patrem 
omnipotentem, et in unum Doninum Jesum Chri- 
sium Filium Dei, et in Spiritum sanctum. Deiwm, 
non tres Deos, sed Patrem, Filium et Spiritum san- 
cium unum Deum colimus et confitemur : non sic 
unum Deuin quasi solitarium, nec eumdem qui 
ipse sibi Pater sit, ipse et Filius, sed Patrem esse 
qui genuit, Filium vero qui genitus est, Spiritum 
Sanctum neque genitum, neque iugenitum, non crea- 
tum, non factum, sed a Patre Filioque procedenteni, 
l'atri et Filio coz2eternum et cooperatorem. Scriptum 
est enim ; « Verbo Domini coeli firmati sunt,» id est, 
aFilio Dei et spiritu oris ejus omnis virtus eorum.» 


τὸν ἅγιον Δάμασον 'Popne, περὶ τῆς χαθολιχῆς πίστεως ; 


ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλυον iv 
ὑμῖν. Ἔχεις καὶ τὸν Απύστολον, ᾿Απέστειλεν ὁ 
0:5; τὸ liveopa τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ εἰ; τὰς χαρδίας 
ὑμῶν, xpátov, 'AC63 ὁ Π2τήρ. » Καὶ μετὰ πάνν- 
βραχέα φησιν. « "Ere τοίνυν ὥσπερ εἷς Πατῃρ, 
καὶ εἷς Κύριος, τρυτέστιν ὁ YU, οὕτως ἐστὶ χαὶ 
ἓν Πνεῦμα ἅγιον. ὃ καὶ ἀναμγιθόως ἀμφοτέρων 
ἐστί: » xal μετ ὀλίγα * «Πολλαὶ δὲ χαὶ ἕτεραί εἶσι 
µαρτυρίαι δι’ ὧν ἀριδήλως δείχνυταε τοῦ Πατρὺς 
xai τοῦ χοῦ εἶναι τὸ Πνεῦμα * ὅπερ ἐν τῇ Τριεδι 
λέγεται Πνεῦμα ἅγιον. » Καὶ παρακατιὼν, φησί ΄ 
« Διατί τοίνυν μὴ πιστεύσωμεν xal Ex τοῦ Ylou ἐκ- 
πορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ; ἀπεὶ καὶ τοῦ Υἱῦ 
ἐστιν αὐτὸ τὸ Πνεῦμα. El γὰρ μὴ παρ) αὐτοῦ ἐδι- 
πορεύετο, οὐχ ἂν μετὰ τὴν ἀνάστασιν, ἑαυτὸν ἔμφτ' 
νίζων τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ἐνεφύσησεν αὑτοῖς AE- 
quv* Λάδετε Πνεῦμα ἅγιων. Τί γὰρ ἕτερον ἐδηλοῦτο 
δι ἐχείνου τοῦ ἐμφυσήματος, εἰ μὴ ὅτι xal πρ 
ἐχείνου τὸ Πνεῦμα «b ἅγιον ἐκπορεύετα.; » Καὶ 
μετ) ὀλίγα πάνυ φησίν. « El τοΐνυν xal παρὰ τοῦ 
Πατρὸς xai παρὰ τοῦ Υἱοῦ τὸ ἅγιον ἑχπορεύεται 
Πνεῦμα, τίνος χάριν ὁ Υἱὸς εἴρηχε παρὰ τοῦ Πα- 
τρὶς ἐχπορξύεται; Πάντως ὃν τρόπων εἴωθεν àva- 
φέρειν πρὸς τὸν Πατέρα καὶ τὰ ἑαυτοῦ, παρ) 0) xal 
αὐτός ἐστιν. 00εν xàx:lvó ἐστιν ü φησιν’ efl ἐμῆδι- 
δαχἡ οὐκ ἔστιν Epi, ἀλλὰ τ.ῦ πἐμφαντός µε Πατρός.» 
Ei τοίνυν κἀνταῦθα νοεῖται xa ἑαυτοῦ ἡ διδασκαλία, | 
καΐίτοι ταύτην οὐχ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ τοῦ Πατρὸς εἶναι 


C Φῄσαντος, πῶς οὗ μᾶλλον χἀχεῖνο δεῖ νοεῖν, xat παρ 


αὐτοῦ ἑχπορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ &ytov; ἔνθα οὕτως 
ἔφησεν ἐκ τοῦ Πατρὸς αὐτὺ ἐκπορεύσσθαι, ὥς μὴ 
λέγειν xal παρ) ἐμοῦ μὴ ἐχπορεύεσθαι’ παρ οὗ δὲ 
ἔχει ὁ Υἱὸς τὸ εἶναι θεὸς, ἔστι γὰρ θὲεὸς ἐκ θ:οῦι 
παρ) αὐτοῦ πάντως ἔχει «i, xal παρ) αὐτοῦ ἐχκ-- 
ρεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. » Καὶ μετ Aya: 
« 1? δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐκ ix τοῦ Πατρὺς ἔχτο" 
ρεύσται εἰς τὸν Yibv, xàx τοῦ Τἱοῦ ἐχπορεύθται κο, 
τὸ ἁγιάζειν τὴν χτίσιν, ἀλλ᾽ ὁμοῦ ἓξ ἁμφοτέρων Ex- 
πορεύεται, εἰ xal à Πατὴρ τοῦτο δέδωχε τῷ Yo, 
ἵν ὥσπερ ἐξ ἑαυτοῦ, οὕτω xal ἐξ ἐχείνου Ex opti 
ται" οὐδὲ γὰρ δυνᾶμεθα λέγειν μὴ εἶναι ζωὴ ὁ 
Ηνεῦμα τὸ ἅγιον ' ἐπεὶ xa ὁ Πατηρ ζωή ἐστι καὶ — 
ὁ Yió;* καὶ διὰ τοῦτο ὥσπερ ὁ Πατὴρ ζωὴν Eget 
ἐν ἑαυτῷ, οὕτως ἔδιωχε ζωὴν ἐκπορεύεσθαι καὶ ἐξ 
ἐχείνου, ὥσπερ ἐχπορεύεται xal ἐς ἑαυτοῦ.» Ἱερώ- 
νυµος δὲ à θειότατος àv τῷ περὶ Τριάδος λόγψ αὖ- 
τοῦ, οὕτω φησί: « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον παρὰ Πατρὶς. 
xai Υἱοῦ ἐκπορευόμενον, κατὰ πάντα Πατρὶ xal Y&p 
ὁμύτιμον xal συναῖδιον ὑπάρχειε » Too αὑτοῦ πρὺς 
« Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεὺν. Πατέρα παντο- 


χράτορα, χαὶ εἷς ἕνα ᾽Κύριον Ἰησοῦν Χριατὺὸν τὸν Υἱὸν τοῦ θεοῦ, xai εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅχιον θεὸν, οὗ 
τρεῖς θεοὺς, ἁλλὰ τν Πατέρα, καὶ τὸν Yibv, καὶ τὸ Ηνεῦμα τὸ ἅγιον, ἕνα Osbv λατρεύομεν xai ὁμολὸ- 
γοῦμεν. Οὐχ οὕτως ἕνα θεὸν ὡσανεὶ μεμονωμένον * οὔτε τὸν ὄντα Πατέρα, τὸν αὐτὸν εἶναι καὶ Yiby, 
ὁλλὰ Πατέρα μὲν τὸν γεννῄήσαντα * Yibv δὲ τὸν γεννγθέντα τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὔτε γεννητὸν οὔτε 
ἀγέννητον, οὗ Χτιστὸν, οὐ ποιητὸν, ἁλλ᾽ ix Πατρὸς Yioo τε ἐχπορε-όμενον * τῷ Πατρὶ χαὶ τῷ γἱῷ συν. 
ató:ov, xal ἴσον, xai συνεργχόν. Γέγραπτχι Υάρ᾽ « Ti λόγῳ Kuplou οἱ οὐρανοὶ ἑστερεώθησαν,) τουτέαςιν͵ 
ὑπὸ τοῦ Yi;U τοῦ θεοῦ, xal τῷ Πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ. ) 


ltem D. Augustinus in libro ad Petrum doe fide 


"Est Λὐγουστῖνος 6 θειότατος tv τῷ ᾖ:θλίῳ τῷ κρς 


1165 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1166. 


Πέτρου Περὶ πἰστεως, ἓν χεραλχίῳ ὀγδόῳ. οὕτω A cap. 11, ait: «Firmissime tene, et nullatenus dubi- 


qnoí* « Ἡξδαιότατα Πίστευε, xal κατὰ μµηδένα 
τρόπον ἀμφίδαλλε, αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ὃ Πα- 
τρός ἐστι Πνευμα xai Ylo3, ἐκ τοῦ Πατρὸς χαὶ τοῦ 
Υἱοῦ ἑχπορεύεσθαι. Λέγει γὰρ ὁ Υἱός ΄ « Ὅταν ἔλθῃ 
ὁ Παράκλητος τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ παρὰ τοῦ 
Πατρὸς ἑἐκπορεύεται:» ὅπου Πνεῦμα ἑαυτοῦ εἶναι 
ἐδίδαξεν * ἐπεὶ αὑτός ἔστιν ἡ ἀλήθεια. "Ex τοῦ Υἱοῦ 
τε ἐχπορεύεσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, xal fj προφη- 
Tuch xat ἀποστολιχῇ διδασκαλία ἡμῖν παραδίδωσιν * 
ἹἩσαῖα, μὲν Υάρ φησι περὶ τοῦ Yioo *» Πατάξει τὴν 
γην τῇ ῥάδδῳ τοῦ στόματος αὐτοῦ, xol ᾿τῷ πνεύ- 
ματι τῶν χειλέων αὐτοῦ ἀνελεῖ τὸν ἀσεδῆ.» Περὶ οὗ 
φησι xai ὁ ᾿Απόστολο:, «Ὃν ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἄνε- 
λεῖ τῷ πνεύματι τοῦ στόµατος αὐτοῦ.» Ὁ αὐτὸς ἓν 
τῷ εἰχοστῷ χεφαλαίῳ τοῦ τετάρτου βιδλίου τοῦ περὶ 
Τριάδος, οὗ fj ἀρχή ' « EL 6k καὶ χατὰ τὸ ἀποστέλλε- 
ὅθαι παρὰ τοῦ Πατρὸς ὁ Υἱὸς λέγεται, » μετὰ πολλὰ 
ἄλλα φησί’ «Καὶ ὥσπερ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ τὸ 
'θεοῦ δῶρον εἶναι, «b Ex τοῦ Παερὸς ἑκπορεύεσθαί 
ἔστιν, οὕτω χαὶ τὸ πέµπεσθαι, τὸ γινώσχεσθαι, ὅτι 
ἐξ ἐχείνου ἑχπορεύεταί ἔστιν. OO. μέντοι δυνάµεθα 
λέγειν ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὐχὶ καὶ Ex τοῦ Υἱοῦ 
ἐχπορεύσται, οὐδὲ γὰρ µάτην τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, xol 
Πατρὸς xai Ytoo Πνεῦμα λέγεται’ οὔτε μὴν συνορῶ, 
ti ποτε ἕτερον σημᾶναι ἠδούλετο, ἠνίκα ἐμρυσήσας 
εἰς τὸ πρόσωπον τῶν μαθητῶν, εἶπε, Λάθετε Πνεῦμα 
ἅγιον. 0Οὐδὲ γὰρ τὸ σωματιχὸν ἐχεῖνο ἐμφύσημα, 
σὺν αἰσθίσει τοῦ σωματικῶς θιγγάνειν κροῖὸν ἐκ 
τοῦ σ-όµατος f οὐσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος fjv, ἀλλ) 
ἔνδειξις διὰ χαταλλήλου δηλώσεως, μὴ µόνον Ex τοῦ 
Πατρὸς, ἀλλὰ xal ix τοῦ Yloo ἑἐκπορεύεσθαι τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Τίς γὰρ ἂν ἁτοπώτατος φῄήσειε», 
ἕτερον μὲν εἶναι ὅπερ ἐμφυσήσας δέδωκεν, ἕτερον 
δὲ ὃ μετὰ τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ πἐποµφεν; » Ὅ αὐ- 
τὸς ἓν τῷ ἑπταχαιδεχάτῳ χεφαλαίῳ τοῦ πεντεχα:δε- 
χάτου βιδλίου, τοῦ περὶ Τριάδος, οὗ dj ἀρχὴ, « "Άλις 
μὲν οὖν περὶ Πατρὶς καὶ Υἱοῦ, » Σγγιστά που τῆς 
ἀρχῖς, οὕτω φησίν’ « Ὡς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον χατὰ 
τὰς ἱερὰς ραφὰς, οὔτε τοῦ Πατρός ἔστι μόνου, 
οὖτ: τοῦ Υἱοῦ μόνου, ἀλλ ὀμφοῖν, 2 xal µετά τινα, 
€ Οὕτω γὰρ χαὶ ὁ Πατὴρ, 8:ó;* καὶ ὁ Υἱὸς, θ:ός 
xai τὸ Πνεῦμα τὸ &y:ov, 8:0; * xal ὁμοῦ πάντες, 
εἷς θεός. Καὶ μέντοι, οὗ µάτην ἓν τῇδε τῇ Τριάδι, 
οὗ λέγεται Λόγος θεοῦ, εἰ μὴ ὁ Y!o:* οὐδὲ δὗρον 
θεοῦ, εἰ μὴ τὸ Πνεῦμάα τὸ ἅγιον : οὐδὲ ἐξ οὗ ἐγεν- 
vin 6 Λόγος, χαὶ ἐξ οὗ ἐχπορεύεται ἀρχοειδῶς τὸ 
Πνεῦμα «b ἅγιον, εἰ μὴ ὁ θεὸς xot Πατήρ. Διὰ 
τοῦτο δὲ προστέθειχα ἀρχοειδῶς, ἐπειδῆ καὶ ix τοῦ 
Υἱοῦ τοῦ θεοῦ, τ) Πνεῦμα τὸ ἅγιον εὑρίσχεται ἐκ- 
πορευόµενον. Ἁλλ) ἐπειδὴ καὶ τοῦτο αὐτῷ ὁ Πατὴρ 
ἔδωχεν, οὐκ Ίδη ὑφεστηχότι χαὶ µήπω ἔχοντι, ἀλλ' 
6 τι ποτὲ τῷ μονογενεῖ Λόγῳ δέδωχεν, ἓν τῷ γεννᾶν 
δέδωχεν. Οὕτως ἄρα αὐτὺν ἐγέννησεν, ὡς ἐξ αὐ τοῦ 
τὸ δῶρον χοινὸν προέρχεσθαι, χαὶ Πνεῦμα ἀμροῖν. » 
Ὅ αὐτὸς kv τῷ εἰχοστῷ ἔκτῳ χεφαλαίῳ τοῦ αὑτοῦ 
βιδλίου, οὗ ἡ ἀρχή * « Ἔπειτα δὲ ἐν τῇ ἄκραᾳ Τριάδι, 


9 [50, xs, 4. *! I Thess. n, 8. 


tes, eumdem Spiritum sanctum, qui Patris et Filii 
unus est. Spiritus, de Patre et Filio procedere : 
dicit enim Filius, « Cuin venerit Spiritus veritalis, 
qui a Patre procedit, » ubi Spiritum suum esse 
docuit, quia ipse est veritas. De Filio quoque pro- 
cedere Spiritum sanctum prophetica atque aposto- 
lica doctrina nobis commendat. Isaias euim dicit 
de Filio : «Percutiet terram virga o is sui, et spiritu 
labiorum suorum interficiet impium *^;» de quo 
et Apostolus : «Quem interficit Dominus Jesus 
spiritu oris *! sui. » ldem cap. 20 libri quarti De 
Trinitate, qui incipit : « Si autem secundum hoc 
missus a Patre, » post multa alia dicit : « Et sicut 
Spiritui sancto donum Dei esse, cst a Patre proce- 


D dere, ita mitti est cognosci, quod ab illo procedat : 


nec possumus dicere quod Spiritus sanctus non et 
3 Filio procedat : neque frustra idem Spiritus ct 
Patris et Filii Spiritus dicitur, nec video quid aliut 
significare voluerit, cum sníllans in faciem disci- 
pulorum, ait : «Accipite Spiritum sanctum ;» 
neque enim flatus ille corporeus cum sensu corpo- 
raliter tangendi procedens ex corpore, subsiau- 
tia Spiritus sancti fuit, sed demonstratio per 
congruam significationem, non tantum a Patre, 
scd et a Filio procedere Spiritum sanctum. Quis 
enim dementissimus, dixerit alium fuisse Spiritum, 
quem sufflans dedit, et alium quei post ascensio- 
nem misit? » ldem c. 17 lib. xv De Trinitate, 


C qui incipit : « Saiis de Patre et Filio,» juxta priu- 


cipium sic ait: « Quod Spiritus sanctus secundum 
Scripturas sanctas nec Patris solius est, ncc Flii 
solius, sed amborum ; » et post quiedam : « Sic 
enim et Pater Deus, et Filius, et Spiritus sanctus 
Deus, et simul omnes unus Deus. Et tamen non 
frustra in hac Trinitate non dicitur Verbum Dei 
nisi Filius, nec donum Dei, nisi Spiritus sanctus, 
nec de quo genitum est Verbum, et de quo procercit 
principaliter Spiritus sanctus, uisi Deus Datei. 
Ideo autem addidi « principaliter» quia et de Filio 
Spiritus sanctus procedere reperitur. Sed lioc 
quoque illi Pater dedit non jain exsistenti et nondum 
habenti; sed quidquid unigenito Verbo dedit, ϱρἱ- 
gnendo dedit, Sic ergo eum genuit, αἱ etiam de 


Ὁ itlo donum commune procederet, et Spiritus san- 


cius spiritus esset. amborum. » ldem capite 96 
ejusdem libri, quod Incipit : « Deinde in illa summa 
Trinitate, » sic ait : « Quapropter qui potest intcl- 
lig^re sine tempore generationem Filii de Patre, 
jutelligat sine tempore processionem Spiritus 
sancti de utroque. Et qui potest intelligere in co, 
quod ait Filius, «Sicut Pater habet vitam in scmct- 
ipso, sic dedit Filio vitam habere in semetipso, » 
non sine vita exsistenti jam Filio, vitam Patrem 
dedisse : sed ita cum sine tempore genuisse, ut 
vita, quam Pater F'ilio gignendo dedit, coxteria 
sit vitz Patris qei dedit, intelliget; et sicut Pater 


ET, 


JOSEPII] METHONENSIS 


1168 


habet in. semetipso, ut de illo procedat Spiritus A οὕτω qralv* « "Ev0cy το: ὁ δυνἆμενος νοεῖν tiu 


' sanctus, sic dedisse Filio, ut de illo procedat idem 
Spiritus sauctus, et utrumque àinc.tempore : alque 
ita dictum Spiritum sanctum de Patre procedere, 
ut intelligatur, quod etiam procedit de Filio, de 
Patre esse et. Filio. Si eniin. quidquid habet, de 
Patre habet Filius, de Patre babet. utique ut de 
ipso proéedat Spiritus sanctus. » Idem in libro De 
entholica fide, quem et Speculum vocat : « Da 
mihi in via bac qua te duce gradior intellectum, et 
inspira mihi, et semper doce me graliam tuam, 
qualiter in te irrepreheusibiliter sit credendum, ut 
te unum Deum essentialiter sapiam, et irreprelien- 
sibiliter trinum personaliter capiam, Patrem 
ingenitum, de Patre Filium unigenitum, ex utroque 
procedentem et in utroque permanentem Spiritum 
sanctum. » ldem in eodem libro; « Hanc fidem 
Ρος te et in te couf(iteor, o beata, et benedicta, et 
gloriosa Trinitas, o vera ei summa sempiterna 
unitas, Pater, et Filius, et Spiritus sanctus. Deus 
Dominus Paracletus, charitas, gratia, consolatio, 
verum lumen, lumen ex lumine, vera illuminatio, 
vivens vita, vita 4 vivente, vivificator viventium, 
fons, flumen, irrigalio, unus a se, unus ab uno, 
unus ab ambobas, ab uno omnia, per unum omnia, 
id est, a se Pater, ab altero, id est a l'atre, Filius, 
ab utroque Spiritus sanclus, id est, 2 Patre et 
FHie : verax genitor, veritas genitus, amor ambo- 
rui Spiritus sanctus, una virtus, zqualis majestas, 
et par gloria, una eademque essentia. » ldem in 
eodem libro Speculi : « Et quia semper Pater fuit, 
Filium semper babuisse dubium non est, te quoque 
. eredo Spiritum sanctum verum Deum non factum, 
nec creatum, nec genitum, sed ὃς Patre et Filio 
ine(fabiliter procedeutem, et in Patre simulque 
Filio substautialiter permanentem. Sie igitur ab 
utroque procedis, ut inseparabiliter in utroque 
ni2nea$, atque ita per omnia feo, et Patri, et Fil:o, 
Tqualem, cozternunm, consubstantialem, ut. neque 
potestate, neque voluntate, neque siernitate, 
ncque substantia differre possis ab iis, vel pra- 
€idi, 4 quibus procedis. lgitur ztetnum Patrem 
sine mativitate, xternum Filium cum nativitate, 
aternum Spiritum cum processione siue nativitate, 
totum Patrem in Filio εἰ Spiritu sancto, totum 
Filium iu Patre et Spiritu saneto, totum Spiritum 
sanctum in Patre et Filio perwanentem, Patrem, 
εἰ Filiumn, et Spiritum sancium unum Deum om- 
nipotentem, una potestate, unoque regno, ura 
majestate, una zeternitale, tunc, et nunc, ct scmper 
ubique reguantemn, corde credo, ore confiteor, et 
mente diligo. » ldem iu libro De catholica fide : 
« Quis ante nos, in uos szPculorum flnes devene- 
runt, talia sic manifesta audire potuit, vel cognos 
scere de Trinitate el unitate, de personis et sub- 
s«antia? de te. quidem, Deus Pater, quod sis a 
uulo, ideo ingenitus diceris; de Filio autem tuo 
quia genitus 3 te sil, non a se : de Spiritu quoque 
£anc o, quia procedens, ct nun sit a se, sed a te οἱ 


χρόνου τὴν ἐκ Πατρὸς γέἐννησιν τοῦ You, volt 
δίχα χρόνον χαὶ τὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐξ àpeov 
πρόοδον. Καὶ ὁ δυνάµενος νοεῖν ἔνθα φησὶν ὁ Y, 


""Ἔσπερ ὁ Πατ]ρ ἔχει ζωὴν ἓν £av τῷ, μὴ δΐχα ζωῆς 


ὄντι τῷ Yl, ἤδη ζωὴν τὸν Πατέρα δεδωχέναι » ἀλλ 

οὕτως αὐτὸν ἀχρόνως Υεγεννηχέναι, ὡς τὴν ζωὴν 

ἣν ὁ Πατ]ρ τῷ Yl γεννῶν αὐτὸν δέδωχε, συναἴδιον 
εἶναι τῇ ζωῇ τοῦ διδόντος Πατρὸς νοείτω. Καὶ ὥσπερ 
ὁ Πατὴρ ἔχει tv. ἑαυτῷ, ὡς ἐξ ἐχείνου mgolivat τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὕτω δεδωχέναι χαὶ τῷ Yüp, à; 
ἐς Exelvou προϊέναι τὸ αὐτὸ Πνεῦμα ἅγιον, xal Ext- 
τερον ἀχρόνως ' xal οὕτως εἱρῆσθαι τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον ix τοῦ Πατρὸς προϊέναι, ὡς νοεῖσθαι τὸ polls 
καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ * Ex τοῦ Πατρὸς εἶναι xal τοῦ Ylos. 


B Ei γὰρ ὅ τι ποτὲ ἔχει, Ex. τοῦ Πατρὸς ἔχει ὁ YU, 


ἐχ τοῦ Πατρὸς ἔχει πάντως xal τὸ ἐξ ἐχείνου προῖ:- 
ναι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. » Ὁ αὑτὸς dv τῷ περὶ τῖς 
χαθολικῆς πίστεως βιδλίῳ, ὃ χαὶ Διόπτραν ὀνομά- 
ζει, € Παράσχου µοι iv ταύτῃ τῇ ὁδῷ, ἣν ἐφ᾽ ἡγι- 
µόνι σοι πορεύοµαι, σύνεσιν» xal ἔμ-ανευσόν µοι, 
xal δίδαξὀν µε δ.ὰ τῆς σῆς χάριτος, ὅπως ἁμέμ-» 
πτως tl; cb δεῖ πιστεύειν * ἵνα σε θεὸν ἕνα ἀῑδίω: 
φρονῶ, xai ἀπεριλήπτως τριαδιχὸν sol; προτώσοις 
πιστεύω Πατέρα ἀγέννττον: ἐκ Πατρὶς YU po- 
νογενη ' ἐξ ἀμροῖν ἐχπορευόμενον καὶ ἐν ἀμφοῖν 
ὃ .αμένον ἅγιον Πνεύμα. ν Ὅ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ 
p.6Alp* « Ταύτην thv πίστιν διὰ σοῦ, καὶ ἓκ σοῦ, 
xal ἓν gol ὀμολογῶ, ὦ µαχαρία καὶ εὐλογημέντ xal 
ἔνδοξε Τριάς: ὦ ἀλήθις καὶ ἄχρα xal αἰών:ε po- 
νάς * ὁ Πατὴῆρ χαὶ ὁ Yl; xat τὸ Πνεῦμα τὸ ἄχιαν - 
ὁ 8c; xai Κύριος’ ὁ Παράχλητος. ἡ ἀγάπη, d 
χάρις, fj ἕνωσις, τὸ ἀληθινὸν φῶς, ὁ ἀληθὴῆς φωτι- 
σμὸς, f Qaa ζωή ' ζωὴ ix ζῶντος, ζωοποίησις τῶν 
ζώντων, πηγη, ποταμὸς, ὀχετός * aT, ix µηλενός' 
εἲς ἀφ' ἑνός ' a5; ἐξ ἀμφοῖν. "Ag! ἓνὸς πάντα" ἂν 
ἑνὸς, ἓν Evl* ix. μηδενὸς, ὁ Πατήρ * ἐκ τοῦ ἑτέρου, 
τοῦ Πατρὸς δηλονότι, ὁ Ylóz- ἐξ ἀμφοῖν «b Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον * τουτέστιν ἐκ Πατρὸς xai Υἱοῦ. ᾽Αληθὴς ὁ 
γεννήτωρ, ἀλήθεια ὁ γεννηθείς - ἀμφοῖν ἀγάτη 3 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Movà; µία, ἴση µεγαλειότῆς, Un, 
δόξα, µία xat fj αὐτὴ οὐσία. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ 
βιθλίῳ τῆς Διόπτρας * « Ἐπεὶ τοίνυν ὁ Πατὴρ ἣν 
ἀεὶ, xal Yibv ἀεὶ κεκτῆσθαι ἀναμφίδολον, πιστεύω 


p Χα. σὲ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, θεὺν ἁληθινὸν, οὗ πητη- 


θέντα, οὗ χτισθέντα, οὗ γευνηθέντα, ἀλλ’ ἐχ Πατρὶς 

Ylou τε ἁῤῥήτως ἐκπορενόμενον, xai kv Πατρὶ x3 

ΥΙῷ οὐσιωδξῶς διαµένοντα. Οὕτω τοίνυν ἐς ἀμφον 

ἑχπορεύῃ, ὣστ ἀχωρίστως iv ἑχατέρῳ μένει», οὕτω 
τε διὰ πάντων τῷ 81d xal Πατρὶ χαὶ τῷ Yl (oov 
xa συναῖΐδιον χαὶ ὁμοούσιον, ὡς μήτε ἐξουσίᾳ, μήτε 
θελήσει, μήτε ἀῑδιότητι, μήτε οὐσίᾳ δύνασθαι δι. 
φέρειν f] ἀποτέμνεσθαι ἐκείνων, &2' ὧν ἐκπορεύμ. 
"At5:ov τοίνυν «b» Πατέρα, ἄνευ γεννῄστως * átitov 
τὸν Υἱὸν μετὰ γεννήσεως ótiov τὸ Πνεῦμα τὸ 
ἅγιον μετ) ἐχπορεύσεως. νευ γεν,ῄσεως ὅλον τὸν 
Πατέρα ἓν Yi χαὶ ἁγίῳ Πνεύματι, ὅλον τὸν YUv 
ἓν Πατρὶ χαὶ Πνεύματι * ὕλον τὸ Ηνεῦμα dv Πατρὶ 
xai Ylp Gapévov. Πατέρα xal Υἱὸν καὶ &y:ov 


PRO CONC. FLORENT. CAP, I. DE SPIRITU SANCTO. 


1170 


t ἕνα θεὺν παντοχράτυρα ἑξρυσίᾳ καὶ μιᾷ A lilio, quorum est spiritus. » Idem in eodem : 


yosía xol µεγαλειότητι *. χαὶ τότε xal v5v 

Ἀχνταχοῦ βασιλεύοντα, xagbla πιστεύω xal 
t ὁμολογῶ, χαὶ διανοίᾳ qui. » Ὁ αὐτὸς iv 
ἡ καθολικῆς πίστεως, « T(; γὰρ πρὸ ἡμῶν 
τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντησε, τοιαῦτα καὶ 
Kia ἀχοῦσαι Ἰ γνῶναι δεδύνηται, περὶ τῶν 
Ῥιάδι καὶ µονάδι προσώπων, xal τῆς οὐσίας ; 
lv σοῦ, θεὲ Πάτερ, ὅτι παρ᾽ οὐδενὸς aT, ὥστε 
τοῦτο ἀγέννητος λέγεσθαι » περὶ δὲ τοῦ You 
€ γεννηθεὶς ix σοῦ ἐστιν, ἀλλ οὖχ ἂφ᾽ ἑαυ- 
£pi δὲ τοῦ ἁγίου σου Πνεύματος, ὅτι ἕκπο- 
vOv, οὐχ ἔστιν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ, ἁλλ᾽ ἐκ σοῦ xa 
) Υιοῦ * ὧν καὶ Πνεῦμά ἐστιν.» Ὁ αὐτὸς iv 
ᾧ « Λοιπὸν cl; ty τούτῳ διαφανῆ χαὶ καθα- 
περ χρύσταλλον ἔχων καρδίαν καὶ στῆθο;, 
εν ἂν εἰς τὰ σὰ τῆς Τριάδος ἑνδῦναι µυ- 
πῶς ὁ Πατ]ρ χαὶ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ 
tpa μέν ἐστι πρόσωπα, ula δὶ φύσις; IIo; 
» Ὡάτερ, ἀγέννητος Myr ὁ δὲ σὸς Yit vev- 

τὸ 6k Πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὔτ' ἀγέννητον, οὔτε 
by, ἀλλ ἐκπορευτόν, Πῶς ὁ μὲν YU γεννώ- 

ex ἐχπορεύεται ' τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅχιον, 
ψόμενον, οὐ γεννᾶται;, Πῶς ὁ μὲν οὐχ ἀφ᾽ ἔχυ- 
εν, ἀλλ' Ex coU * 05 µέντηι σοῦ Όὕστερος ix σοῦ 
τὸ δὲ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, πῶς ix σοῦ πρόεισι 
| Yloo σου,’οὐ μέντοι ὑμῶν ἀποτέμντται, παρ' 
Μρεύεται; » Καὶ pev' ὀλίγα' « Πῶς ὁ Υἱὸς 
» θεὲ Πάτερ, ἀνίσχων. οὐχ ὕστερός ἐστί σου" 
e τὸ ἀμφοτέρων ὑμῶν Πνεῦμα, προύδῳ προχ- 
V, ἀφ' ὑμῶν τῶν προαγόντων οὗ χωρίζεται 
350; Ili xa τὸ ἓν διαχεγριµένως τρία”. xal 
4, ἁδιαχρίτως Ev ἔστε; 2 Ὁ αὐτὸς ἓν τῷ βι- 
μῶν Μονολόγων ᾽ « Ἔγνων σε θεὸν ἀληθινὸν, 
z * τὸ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ Πνεῦμα ἅχιον, 
τέρου ὁμοίως ἐκπορευόμενον * ὁμοούσιον Πα- 
ἡ Yüp, παράκλητον xai συνᾖγορον ' τὸ ἐπ 
τὸν «bv xol Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν 
* περιστερᾶς χατελθόν * xal τοῖς ἁγίοις ἆπο- 
ς ἓν πυρίναις γλὠσσαις ἐπιφανέν * τὸ. πάντας 
kylou; xol ἐχλεχτοὺς τοῦ Θεοῦ, i8 ἀρχῆς τῷ 
τῆς οὓς χάριτος διδάσχον, xal τὰ τῶν προ” 
' διανυῖγον στόµατα, ὥστε τὰ τῆς Gf. βᾳ- 
«€ θαυμάσια διηγεῖσθαι, ὃ σὺν Πατρὶ xal 
κροσήχει συμπροσχυνεῖσθαι, xaX συνδοξάσΣ- 
Rb πάντων τῶν ἁγίων τοῦ θεοῦ *. Ev ofc χἀγὼ 
τῆς παιδίσκης σου, ὅλῃ µου τῇ χαρδίᾳ δυξάνω 
μά σου, ὅτι ἐφώτισάς µε. EU γὰρ εἶ τὸ φῶς τὸ 
Ay, τὸ θεῖον πῦρ. ὁ τῶν ἁγίων Πατέρων δι- 
λος * t5 τῷ cip χρίσµατι πᾶσαν διδάσχ’ν ἡμᾶς 
λάθειαν * τὸ Πνεῦμα τῆς ἁληθείας, οὗ χωρὶς 
1 θιῷ ἀδύνατον. "Οτι θεὸς cU ἐκ Θεοῦ * ἐκ τοῦ 
)e τῶν φώτων ἁῤῥήτως ἐχπερευόμενο», καὶ ἓκ 
lo αὐτοῦ. Κυρίου δὲ ἡμῶν Ἰησοῦ Ἀριστοῦ. » 
εὺς lv τῷ αὐτῷ: « Εἷς ἐστι Osho, ὁ Πατήρ” 
νος οὐσιωδῶς ἐξ ἑαυτοῦ ἕνα Yibv ἑγέννησς * 
[; Y' bc, ὁ ἐξ ἑνὸς Πατρὸς, μόνος οὐσιωδῶς Υεν- 
£* xai Ev Πνεῦμα ἅγιον, τὸ µόνον οὐσιωδῶς Ex 


Cap. 32. 


« Czeterum quis in lac. vita positus vel crystallino: 
pectore sufficiat penetrare tui ipsius Trinitatis 
interna mysteria? quomodo Pater, et Filius, et 
Spiritus sanctus, tres quidem persons estis et 
una natura? quomodo tu Pater ingenitus diceris, 
Filius genitus, Spiritus sanctus neque ingenitus, 
nec genitus, sed procedens dicatur? quomodo 
Filius de te Patre natus est, Spiritus sanctus de 
te procedit et Filio? quomodo Filius nascendp 
non procedit, Spiritus sanctus procedendo non 
nascitur? quomodo Filius non de se, sed de te est, 
nec tamen tui est posterior de quo est * quomo«do 
Spiritus sanctus de te procedit et Fillo, nec tamen 
a vobis przscinditur, a quibus procedit * » Et post 
pauca: «Quomodo Filius qui. orienda est tibi, o 
l'ater, de quo oritur subsequens. non est? et qno- 
modo Spiritus amborum, qui per processionem 
proditur a vobis proferentibus non praitur? quo- 
modo et urum divisibiliter tria, et tria indivisibili- 
ter estis unum ?*Ejusdem in lib. Soliloquiorum (1). 
« Cognovi te Deum, unum Spiritum sanctum Patrís 
et Filii, ab utroque pariter procedentem, consub- 
stantialem et cozeternun Patri οἱ Fil'o, paracletum 
et advocatum nostrum, qui super eumdem. Deum et 
Dominum nostrum Jesum Christum in columbze 
specie descendisti, et super apostolos in linguis 
igneis apparuisti, qui et omnes sanctos et clectos 
Dei a principio tu: gratiae nunere docuisti : €& ora. 


C prophetarum, ut. enarrarent mirabilia regni Dei, 


aperuisti : qui ab omnibus sanctis Del cum Patre et 
Filio simul adoraris οἱ glorificaris : inter quos et, 
ego fllius ancille tuz toto corde meo glorifico 
nomen tuum, quia illuminasti me. Τα es vera lux, 
lumen veridicum ignis Dei, et magister spirituum, 
qui unctioge, tua. doces nos omnem. veritatem, 
spiritus veritatis, sine quo impossibile est placere 
Deo, quoniam tu ipse Deus es ex. Deo, et lux de 
lumine procedens a Patre luminum ineffabiliter a 
suo Filio Domino nostro Jesu Cbristo. » Idem in 
codem : « Unus est Deus Pater, qui solus essen- 
tialiter de se unum Filium genuit: et unus Filius 
ex uno Patre solus essentialiter genitus, et unus 
Spiritus sanctus, qui solus essentialiter ex Patre 
Filioque procedit.» ldem in eodem. cap. :« Neque 
cnim in illa Trinitate proprium erit solius Patris, 
quia ipse genitus non est, sed quia solum Filiurg 
genuit; neque proprium Filji solius, quia ipse 
non genuit, sed ex Pajris substantia geuijus est; 
neque proprium Spiritus sancti, quia neque ipse 
genitus est, neque genuit, sed solum ex Patre Fi- 
lioque procedere. » Idem ad Orosium : « Spiritum 
neque ingenitum esse, neque genitum, qua in 
confesso fides est mapifestat : nam si dixerimus, 
ingenitum, duos Patres asserere videbimur; si 
genitum, duos Filios credere nos accusabunt; sed 
utea qua in confesso fides est tenct, neque ingc- 
nitus, neque genitus est, sed ex utroque procedit, 


111 


JOSEPII! METIIONENSIS 


1112 


scilicet ex Patre et Filio. Et ut id testibus osten- A Πατρὸς Yioo τε ἐκπηρενόμενον. ν 'O αὗτὸς kv τῷ 


dam, Dominum nostrum Jesum Christum discipu- 
los suos docentem audi : « Quando venerit, inquit, 
l'aracletus, quem ego mittam vobis a Patre, Syiri- 
tum veritatis, qui a Pawe procedit, ille testificabi- 
tur de me.3 Et rursus, idein. Dominus noster 


Jesus Christus post resurrectionem suam, ut osten- 


deret ex eo procedere Spiritum sanctum, sicut ex 


. Patre, insufflavit in discipulos suos, et dixit: « Ac- 


cipite Spiritum sanctum.» Unus ergo Spiritus est 


Patris οἱ Filii, unus Spiritus utriusque. » Idem in 


libro adversus Maximum Lb. m (1) : « Quaeris a 
me si de substantia Pauis est Filius, de substantia 
Patris est etiam Spiritus sanctus, cur unus Filius 
sit, et alius non est Filius? Ecce respondeo, sive 
capias, sive non capias, de Patre .est Filius, de 
Paire est. Spiritus sanctus : sed ille genitus, iste 
procedens ; ideo ille Filius est Patris de quo gcni- 
tus, iste autem Spiritus utriusque, quoniam de 
utroque procedijl. Sed ideo cum de illo Filius loque- 
r^tur,ait, de Patre procedit, quoniam Pater proces- 
sionis cjus est auclor, qui talem Filium genuit, et 
gignendo ei dedit ut etiam de ipso procederet 
Spiritus sanctus : nam nisi procederet et de ipso, 
non diceret discipulis :  « Accipite Spiritum san- 
cuum,» eumque insufllando daret, ut a se quoque 
procedere siguificaus, aperte ostenderet flando, 
(od spirando dabat occulte. Quia ergo si nascere- 
tur non tautum de latre, nec. tantum de Filio, sed 
de ambobus utique nasceretur, sine dubio lilius 
diceretur amborum, ac per hoc quia filius ambo- 
rum nullo modo est, non oportuit nasci eum de 
ambobus.» Idem in eodem : « Satis sit ergo nobis, 
quia non est a seipso Filius, sed ab illo de quo 
natus est ; non a seipso Spiritus, sed ab illo de quo 
procedit; et quia de utroque procedit, sicut jam 
ostendimus ; unde et Spiritus Patris et Filii dictus 
est,» et reliqua. ldem in eodem libro : « Quod sit 
Spiritus sancti fons Filius,» ergo quantum boni- 
nitatis ipse habet, tantum Filio dedit. Et quia 


nàtura est non gratia Filius, nascenti non indigcnti. 


dedit, et plenus plenum, fons bonitatis fontem 
genuit bonitatis; ac per hoc nec hausit in se hic 
quod accipil, nec minui in se ille quod dedit, 
quia non habet iminutabilitas unde deficiat, non 
l:abet plenitudo quo crescat. Quid est autem. ipsa 
bonitas, nisi vita vivificans? Proinde quia Tons 
fontem genuit, sicut Pater suscitat mortuos et 
vivificat, sic el Filius quos vult vivificat. Hoc 
ipse Filius dixit, non ego. Unde merito Deo Patri 
dicitur : « Quoniam apud te est fons vitir, » Quis 
est autem iste fons vite apud Deum Patrem, nisi 
de quo dicitur : « In. principio erat Verbum, el 
Verhum erat apud Deum,et Deus erat Verbum, lioc 
crat in principio apud Deum ?» de quo etiam paulo 
yost dictum est : « Et vita erat lux hominum : » 
h:iec vila fons vit:e est, et lux ista, lux lucis est. 
Unde cum dictum cesst, Apud. tc est fons. vitas, 


(1) Cap. 14. 


B 


C 


αὐτῷ κεφαλαίφ’ «Οὺδὲ γὰρ ἓν ἑχείνῃ τῇ Τριάδ: ἴδιον 
ἂν εἴη τοῦ Πατρὸς µόνον, ὅτι αὐτὸς οὗ γεγέννηται : 
ἀλλ ὅτι ἕνα YUv ἐγέννησεν ' οὔτε ἴδιον τοῦ Yiou 
μόνου, ὅτι αὑτὸς οὑχ ἐγάννησεν, ἁλλ᾽ Ex τῆς τοῦ 
Πατρὸς οὐσίας Υεγέννηται ' οὔτε ἴδιον τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος, ὅτι οὔτε ἐγεννίθη αὑτὸ, οὔτε ἑγέννησεν 
ἀλλὰ τὸ µόνον ἐκ Πατρὸς Υἱοῦ τε Ἐχπορεύεσθαι, » 
'() αὐτὸς πρὸς Ὀρώσιον: « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον οὔτι 
ἀγέννητον οὔτε γεννητὸν ἡ ὁμολογουμένη πίστις 0.2 
σαφεῖ * χαὶ γὰρ ἂν εἴπωμεν ἀγέννητον, δύο Πατέ- 
pae διισχυρίζεσθαι δόξοµεν * εἰ δὲ γεννητὸ», 8» 
Υἱοὺς πιστεύειν ἡμᾶς αἰτιάσυνται. Ἁλλ' ὡς ἡ ὅμν- 
λογουµένη πίστις κατέχει, οὔτε ἀγέννητον οὔτε γεν- 
νητόν ἐστιν, ἁλλ᾽ ἐξ ἀμφοτέρων ἐχκηρευόμενον * 
τουτέατιν ix τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Υἱοῦ. Καὶ ἵνα τοῦτο 
δ.ὰ μαρτυριῶν ἀποδείξω αὐτοῦ ταῦ Κυρίου ἡμῶν 
Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοὺς μαθητὰς αὑτοῦ διδάσχοντος, 
ἄχκουσον * «Οταν δὲ Ελ0ῃ, φησὶν, ὁ Παράχλητος ὃν 
ἐγὼ πέµφω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρὸς, τὸ Πνεῦρα τς 
ἀ)ηθείας, ὃ παρὰ τοῦ Πατρὺς ἐχπορεύεται, ἐχεῖ.ος 
μαρτυρίσει περὶ ἐμοῦ.» Καὶ αὖθις αὐτὸς 6 Κύριως 
ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μετὰ τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ, 
ἵνα δείξῃ ἐξ αὑτοῦ ἐκπορεύεσθαι τὸ Π»εῦμα t5 By.ov, 
καθάπερ ἐκ τοῦ Πατρὸς, ἐνεφύσησεν εἰς τοὺς guanti 
αὐτοῦ, χαὶ εἶπε * «Λάθετε Πνεῦμα ἄνιον. ν "Ev Ἆρα 
Πνεῦμά ἐστι Πατρὸς καὶ Υἱοῦ, Ev Πνεῦμα ἀμφοῖν. ) 
'O αὐτὸς ἐν τῷ κατὰ Μαξίμον δεντέρῳ p.62 lp * «Zz- 
tel, παρ) ἐμοῦ, εἰ ix τῆς οὐσίας τοῦ Πατρός στου 
6 Υἱὸς, ix τῆς οὐσίας τοῦ Datph; xoi τὸ ἵνευμεα 
τὸ ἅγιον * διὰ τί; 6 μὲν εἷς ἐστιν Ye, τὸ δὰ ἕτεριν 
οὐχ ἔστιν Yióg. Ἰδοὺυ ἀποχρίνομαι x&v τε λάθηῃης xlv 
τε μὴ λάθῃς. 'Ex τοῦ Πατρός ἐστιν ὁ Υἱός ' ix τοῦ 
Πατρός ἔστι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, Αλλ᾽ ἐχεῖνος Υενη- 
τός * ποὺτο ἑχπορευόμενον. Δι» ἐχεῖνος μὲν Υἱός ten 
τοῦ Πατρὸς, ἀφ᾽ οὗ ἑ (εννήθη : τοῦτο δὲ, Πνεῦμα ἑκα- 
ετέρου, ὅτι ἐξ ἀμφοτέρων ἑκπορεύξεται. ᾽Αλλὰ διὰ τοῦτο 
περὶ ἐχείναυ λέγω, ὁ Ylb; Epu ἐκ τοῦ Πατρός. ὁ δὲ 
Il /εὔμα ἐκπορεύεται, ὅτι ὁ [lasr,o τῆς ἑχπορεύσεω, 
αὑτοῦ ἐστιν ἀρχηγός * ὃς τοιοῦτον Υἱὸν ἐγέννησε zal 
ἐν τῷ γεννᾷν δέδωχεν αὐτῷ, ἵνα καὶ ἐξ αὑτοῦ τὸ [Ivev- 
µα τὸ ἅγιον ἐχπορεύηται. Καὶ γὰρ cl μὴ ἐξεπορεύετ 
τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον xa ἐξ αὐτοῦ, οὐκ ἂν εἶπε τοῖς 
μαθτταῖς, Ad6exe Πνεῦμα ἅχιον * καὶ τοῦτο ἐδίδυ 
ἑμφυσῶν, ἵνα καὶ παρ᾽ ἑαυτοῦ ἐχπορεύεσθαι ααρ.” 
δηλῶν, ἀποχεκαλυμμένως ἑδίδου. Ἐτειδὴ οὖν εἴτερ 
ἐγεννᾶτο, οὗ µόνον ἐκ τοῦ Ἡατρὸς, οὐ µόνον ix τοῦ 
Υἱοῦ, ἀλλ ἐξ ἀμφοῖν δήπουθεν ἂν ἐγεννᾶτο, àvev- 
τιῤῥήτως } Ὡς ἀμφοῖν ἂν ἐλέγετο. Καὶ διὰ τοῦ, 
Yih; γὰρ ἀμφοῖν οὐδαμῶς εἶναι δύναται, oóx Bt 
γεννηθῆναι α τὸ ἐξ ἀμφοῖν. » Ὁ αὐτὸς Ev τῷ αὐτῷ 
€ Αρχείτω τοῖνυν ἡμῖν, ὅτι ὁ Υἱὸς οὐκ ἔστιν d 
ἑαυτοῦ, ἀλλ᾽ ἐξ οὗ ἐγεννήθη. Οὐκ ἔστιν ἐξ ἑαυτοῦ 
τὸ Π.εὖμα τὸ ἅγιον, ἀλλ ἐξ οὗ ἀχπορεύεται. Καὶ 
ἐτεὶ παρ) ἀμφοτέρων ἐκπορεύεταν, ὡς Ίδη ἀπεδεί- 
ξαμεν, £0sv Ηνεῦμα Πατρὸς xal Υἱοῦ εἴρηται * » καὶ 
τὰ λοιπά. Ὁ. αὐτὸς ἐν τῷ αὑτῷ βιθλίῳ, ὡς εἔη τοῦ 
Ηνεύματος τῷ ἁγίου πηγη ὁ Yló;- « Τοίΐνυν σον 


1173 


PRO CONC. FLORENT. CAP. T. DE SPIRITU SANCTO. 


lli 


ἀγαθότητος ὁ Πατὴρ ἔχει, εοσοῦτον δέδωχε τῷ Yl. A continuo subjunctum θέ: « la lumiue tuo videbi- 


Καὶ διότι φύσει, οὗ yápizl ἐστιν ὁ Υἱὸς, γεννωμένῳ 
δέδωκΣν. οὗ δεοµένῳ * xal ὁ πλήρης, πλήρη : d 
πΙΥὴ τῆς ἀγαθότητος, πηγἣν ἐγέννησεν àv205tn- 
τος καὶ διὰ τοῦτο οὐχ ἀπέδαλεν ἐν ἑαντῷ οὗτος, 
ὅπερ ἔλαθεν, οὔτε ἡλάττωσεν ἐν ἑαυτῷ ἑἐχείίος ὃ 51- 
ἕωκεν. Οὐδὲ γὰρ ἔχει dj ἀτρεφία, 60:v ἂν ἐκλείφῃ, 
οὐχ ἔχει τὸ πλήρωμα, ὅθεν ἂν αὔξῃ. Τί δέ ἐστιν £j 
ὀγαθότης a5 cn, ὅτι μὴ πωοποεῶσα ζωή; χἀντεῦθεν, 
επειδη πηγην ἐγέννησεν ἡ τηγὴ, χαθάπερ ὁ Πατὴῆρ 
ἐγείρ:ι νεκροὺς xal ζωοποιςῖ, οὕτω xal ὁ Υἱὸς οὓς 
θέλει ζωοποιεῖ. Τιῦτ) αὐτὶς εἴρηχεν ὁ Yib;, οὐχ 
ἐγώ. "O0sv εἰχότως λέγεται τῷ θεῷ καὶ Πατρὶ, ὅτι 
lzpX coi πηγη ζωῆς ἐστι. Τίς δὲ ἐστιν d$ πηγὴ 
αὕΌτη τῆς ζωῆς παρὰ τῷ Πατρὶ, εἰ μὴ περὶ οὗ λέγε- 
ται, € Ἐν ἀρχῇ ἣν ὁ Λόχος, xal ὁ Λόγος ἣν πρὸς τὸν 
8:bv, καὶ θεὺς Ἡν ὁ Λόγος * xal οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ 
πρὸς τὸν Θεόν, » Περὶ οὗ xal μετ ὀλίγον εἴρηται * 
€ Κοὶ fj ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων.» Αὕτη fj 
πηγη, πηγἣ ζωῆς ἐστι. καὶ τὸ φῶς τοῦτο, φωτός 
ἐστι φῶς. "O0sv μετὰ vb λεχθῆναι, « Παρὰ σοὶ πηγὴ 
(ora ἐστιν, » ἐφεςῆς συνΏπται, «Καὶ ἐν τῷ φωτί ao) 
ὀψόμεθα φῶς ' » τουτέστιν by τῷ Υἱῷ σου, τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον * ὃν xal σὺ φωτιατὴν εἶναι τῆς ἡμετέρας 
συμμορίας tv τῷ πρώτῳ καθωµολόγτσας pipst. 
I5:1! τοίνυν ἐκ πηγῖς, ix τοῦ Πατρὸς à Υἱός * καὶ 


inus lumen, » hoc est in. Filio tuo Spiritum san- 
ctum, quen tu quoque esse illuminatorem in col- 
lationis nostra prima parte professus es. Fous ergo 
de fonte, F.lius de l'atre, et simul ambo fons unus, 
lux de luce, Filius de Patre, et simul ambo lux 
unà : sicut Deus de Deo, et simul ambo utique Deus 
unus, el lioc tantum non sine Spiritu amborum ex 
lioc fonte vitz. » Idem in quinto de Trinitate, cap. 
14, inquit : «Si ergo, cet quod datur principium 
habet eum a quo datur, quia non aliunde accipit 
illud quod ab ipso procedit, fatendum est Patrem 
et Filium principium esse Spiritus sancti, non duo 
principia, sed sicut Pater et Filius unus Deus, et 
ad creaturam relative unus creator et unus Domi- 
nus, cic relative ad Spiritum sanetum, unum prin- 
cipium, Ad creaturam vero Pater, Filius, et Spiri- 
tus sanctus unum principium, sicut unus creator, 
et unus Dominus.» Eadem ot horum similia εἰ in 
sequenti et in aliis plerisque tractatibus et libris 
tlicologicis scribit beatus hic Pater. Sed quis poteris 
unquam in unum colligere quie de hoc argumento 
conscripsit? Verum lac satis sunt ad. cujusque 
animum emolliendum, ct ut sentiat. suadendum, 
quod Spiritus sanctus ct a Filio procedat quemad- 
modum et a Patre. 


ὁμ.ὺ ἄμφω µία πηγἠ * φῶς x φωτός * ix τοῦ Πατρὸς ὁ Υἱός * καὶ ὁμοῦ ἄμφω φῶς fv. Ὥσπερ θὲὺς 
ἐχ 8:00, xal ὁμοῦ ἄμφω δἠπονθεν, εἷς θεός. Καὶ ὅλον τοῦτο, οὐκ ἄνευ τοῦ ἀμφοῖν Πνεύμαλος, ἐκ ταύ- 
της τῆς πηγῆς τῆς ζωῆς. » Ὁ αὐτὸς ἐν τῷ πέμπτῳ τῷ περὶ Τριάδας, ἐν χεφαλχίῳ τετάρτω φησίν' « Ei 
xolvov καὶ à ὃ δοται, ἀρχὴν ἔχει τοῦτον, ἀφ᾽ οὗ δίδοται, καὶ γὰρ οὐκ ἄλλοῦαν ἔλαδεν ὃ παρ αὐτοῦ ἐκ- 
πορεύεται, ὁμολογητέον ἑσρὶ τὸν Πατέρα xal «jv YUv ἀρχὴν εἶναι τοῦ ἁγίού Πνεύματος. Ob δύο 
ἀρχαὶ, ἀλλὰ χαθάπερ ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Yibo ef; θεὸς, xal πρὸ; τὴν Χτίσιν ἀναφοριιῶς εἷς Κτίσεη;, καὶ 
εἷς Κύρ.ος, οὕτως ἀναφορικῶς καὶ πρὸς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅχιον, µία ἀρχή. Πρὸς τὴν χτίσιν μέντοι ὁ [Iso 
καὶ ὁ Yló; xai τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, µία ἀρχὴ, καθάπερ εἷς Δημιουργὸς, καὶ εἷς Κύριος » Τὰ αὐτὰ 
x3 ὅμοια τούτων, xal ἓν τῷ ἑπομένῳ, καὶ y ἄλλοις πολλοΐς λόγοις τε xal βιθλίοις θεολογεῖ οὗτος ὁ µα- 
xáp:o; Πατίρ. Καὶ τἰς ἂν ἱκανὸς πάντα τὰ αὐτοῦ συνάξδαι, ἅ φησιν ἐν ταύτῃ τῇ ὑποθέσει; Αλλὰ καὶ 


παῦτα ἀρχετά sig: πᾶσαν ψυχην µαλάξαι χαὶ πεῖσαι φρονεῖν * ὅτι «b Πνεῦμα τὸ ἆγιον xal ἐκ τοῦ Υἱοῦ 


ἐχπ.ρεύεται, ὥσπερ xal ἁ πὺ τοῦ Πατρός. 
IF. 

*A3X' ἐρεῖ τις ἴσως. τῶν ἑναντίων, ὡς οὐχ ὁρε[λο- 
μεν τούτῳ προσέχειν, οὔτε μὴν ἔπεσθαι τοῖς αὐτοῦ 
λόγοις, δυτικῷ ὄντι διδασχάλῳ τε χαὶ Λατίνῳ, el 
καὶ σὺ ἑφόρτωσας ἡμῶν τὰς ἀχοὰς, bx τῶν αὐτοῦ 
συγγραμμάτων. Πρὸς ὃν ἀπολογητέον. El. piv xoi 
τὰ συγγράµµατα τούτου οὐχ ἑδοχιμάσθησαν παρὰ 
«οἰκουμενικῆς συνόδου, χαλῶς ἂν εἶχεν ὅπερ σὺ gii; 
ἆπεὶ δὲ οἰκουμενικὴ σύνοδος προστάττει ταῦτα qu- 
1á:ts:v, χαὶ μάλιστα μετὰ ἀρῶν τε xal ἀναθέματος, 
οὗ -αλῶς λέχεις. "Ott δὲ οὕτως ἔχει, ἄκουσον ix 
τῶν Πρακτικῶν τῆς ἁγίας καὶ ιοἰκουμενικῆς ἕκτης 
συνόδου’ « Αχόλουθον μὲν ἐν ἅπασι χαὶ τοῖς ἁγίοις 
Πατράσι χαὶ διδασχάλοις τῆς ἁγίας τοῦ θεοῦ Ἐκ- 
«λησίας, ᾿Αθανασίῳ, ᾿λαρίῳ, Βασιλείῳ, Αὐγον- 


Vill. 
At quis adversariorum fortasse dicet, nos huic 


.adbxrere «ΠΟΠ opus esse, neque ipsius scripturas 


sequi, cum Occidentalis sit doctor et Latinus, etsi 
aures nostras multitudine librorum ejus onerasti. 
Ad quos respondendum, si.opera ejus ab cecume- 
mica synodo comprobata non fuissent, bene se 
haberet quod dicis : sed quoniam cecumenica syno- 
dus ea servari jubet, idque eum imprecationibus ct 
anathemate, non recte dicis. Quod ita &e res liabeat, 
auli ex actis sancie et qegcumenice sext 
synodi. Consentit sane in omnibus, sauctis Patri- 
bus, et doctoribus sancte Dei Eoclesiz», Athanasio, 
Hilario, Basilio, Augustino, Theophilo, Cyrillo, 
Joanni Constantinop., Leoni, Procio, cunetaque 


στίνῳ, Θεοφίλῳ, ΚυρΏλῳ, Ἰωάννῃ τῷ Κωνσταντι- D eorum. scripta de recta fide et ad hereticorum 


νουπόλεως,-- Λέουτ:, Πρόχλῳ, xai πάντα τὰ παρ' 
αὐτῶν συγγραφἑντα περὶ τῆς ὀρθῆς πίστεως, xal 
πρὸς κατάχρισιν τῶν αἱρετικῶν, δξχύμεθα. » Ὅ- 
µοίως xol ἡ ἑθδόμη * «Τοῖς ἀποδαλλομένοις τὰς τῶν 
ἁγίών Πατέρων φω-ὰς, τὰς ἐπὶ συστάσει τῶν ὀρθῶν 


damnationem recipiinus.» Similiter et ex septima : 
« Rejicientibus sauctorum Patrum sontentias, pro 
dogmatibus Dei Ecclesie constituendis promulga- 
tas, Athanasii, Cyrilli, Ambrosii, Amphilochii, di- 
vini Leonis sanctissimi antique Roma archiepi- 


1175 


JOSEPH] METHONENSIS 


176 


scopi, Augustini, et reliquorum, praterea et Φου- A δογμάτων τῆς τοῦ θεοῦ Ἐχκλησίας ἐχφωνηβείσας, 


menicorum acta conciliorum, quarti dico et sexti 
non amplectentibus, anathema.» Audis ut anathe- 
mati subjicitur, qui Augustini sententias non reci. 
pit? Non ergo in posterum ambigas pro sancto et 
doctore habere Augustinum, cujus gloria magua est 
jn Ecclesia Dei. Nosti ergo quomodo οἱ Occidenta- 
les doctores in. omnibus Orientalibus consentiunt, 
«quasi eodem spiritu afflatis, et quod etiam ex Filio 
Spiritus sanetus procedit, datur, inittitur, immitti- 
tur, profluit, infunditur, prodit, scaturit, emanat, 
el spirat: quai omnia sempiternam ejus processio- 
nem demonstrant, ex Paire similiter et Filio, 
«quodque apertius Occidentales Orientalibus clamant 
clare, ex utroque procedere, Patre videlicet et 
Filio: neque differunt irter se, sed przclare et 
divine consentiunt : nec potes eos rejicere, synodis 
palam ciamantibus adversus eos, qui sententias 
illorum non recipiunt, Anathenia esto. Unde igitur 
ex solo Patre Spiritim sanctum potestis ostendere ? 
doctoribus omnibus clamanübus, et ex Filio, et 
reliqua. ne singula enumerem. Credite igitur bis 
doctoribus, el acquieseite nobis qui recte vobia 
«onsulimus. 


Αθανασίου, Κυρίλλου, ἹἈμθδροσίο, ᾿᾽Αμϕίλοχίυ, 
τοῦ θεηγόρου Λέοντος τοῦ ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου 
τῆς πρεσόντέρας Ρώμης, Αὐγουστίνου, xal τῶν 
λοιπῶν ' ἔτι τε xal τὰ τῶν οἰχουμενιχῶν συνόδων 
Πρακτικὰ, τῆς τετάρτης φημὶ xal τῆς ἕχτης, μὴ 
πατασπαζοµένος, ἀνάθεμα. » Ακχούεις, ὡς ἀναδί- 
ματι χαθυποθάλλεται ὁ μὴ τὰς φωνὰς Αὐγουστίνο 
δεχόμενος; Οὐχοῦν τοῦ λοιποῦ ph ἀμφίδαλλε Λύ- 
γουστῖνον ἔχειν ἅγιον xol διδάσχαλον * οὗ τὸ χλέος 
πολὺ ἐν τῇ τοῦ soU Ἐκχλησίᾳ. Οἶδας ἄρα xai τοὺς 
δυτιχοὺς διδασχάλους πῶς κατὰ πάντα συμγωνοῦσι 
τοῖς ᾽Ανατολιχοῖς , ὡς τοῦ αὐνοῦ Ηνεύματος λαλή- 
σαντος lv. αὐτοῖς * καὶ ὅτι ix τοῦ Υἱοῦ ἐχπορεύεται 
τὸ Πνεῦμα τ) ἅγιονυ, καὶ δίδοται, χαὶ πέμπεται, 
χαὶ ἁποστέλλεται, xal προχεῖται, xal ἑνίησι, χεὶ 
πρόεισι, xal ἀναθλύνει, xat πηγάζει, xal πνέει" ἃ 
πάντα τὴν ót5tov αὑτοῦ σηµαίνονσι πρόοδον ἐκ ου 
Πατρὸς ἅμα καὶ τοῦ Yloo* χαὶ ὅτι ol. Δυτιχοὶ σαφί- 
στερα τῶν ᾿Ανατολιχῶν βοῶσι διαῤῥήδην ἔἑχπορεν)- 
µενον εἶναι ἐξ ἀἁμφοτέρων, Πατρὸς δηλονότι xal 
Ylou* χαὶ οὐ διαφέρονται ἀπ᾿ ἀλλήλων, ἀλλὰ συµ- 
φωνοῦσι κάλλιστά τε xal ἐνθουσιαστιχώτατα: καὶ 
οὗ δύνασαι αὐτοὺς παραγράγασθαι, τῶν συνόδων 


βοών:ων ἀναφανδὸν τοῖς μὴ δεχομένοις τὰς τούτων φωνὰς, "Hz ἀνάθεμα. Πόθεν οὖν ὑμεῖς ἐκ μόνου 
τοῦ Πατρὸς ἔχετε δτῖξαι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τῶν διδασκάλων ἁπάντων βοώντων xal ix τοῦ Yloo, xsi 


τὰ λοιπὰ, ἵνα μὴ xaU' ἔχαστον λέγω. Πείσθητε τοιγαροῦν 


ἡμῖν καλῶς ὑμῖν συμβουλεύουσι. 
IX 


τούτοις τοῖς διδασχάλοις, xol ÜTaxoüseu 


lis igitur α nol's expositis, a. divinisque et sa- 5 ἸΤαῦτα τοίνυν τὰ προτεθέντα ix τῶν lepü καὶ 


cris Ecclesie doc'*oribus collectis, operie pretium 
esse evistimavinius et de nostro alia quxdam. ad- 
jungere, qu: & multis audiendo, et intra nos exa- 
minando, investigavimus, quibus suasi huic sauct:e 
synodo nos subjecimus. Audite sane et vos. Spi- 
vitum praterea Filii dici Spiritum sanctum, ipse 
Filius dicit, Spiritum veritatis vocando eum; est 
autem ipse verites,Jet magnus Paulus pluries id fe- 
cit. «Misit. enim, inquit Deus, Spiritum Filii sui 
in corda vestra.» Et: «Si quis Spiritum Christi non 
habet, hic non est ejus.» lioc verbum, et solum, 
fratres, ad omnia ostendenda satis est: nam Spiri- 
tum Filii dici, nihil aliud denotat quam quod ex eo 
est. Quod enim quidam dicunt veritatem devitantes, 


θείων τῆς Ἐκχχλησίας διδασχάλων ἐρανισάμενοι, δεῖν 
ᾠφίθημεν καὶ ἐκ τῶν ἑνόντων ἡμῖν ἕτερά τινα προθ”» 
θεῖναι * ἃ τῶν πο)λῶν ἀχούσαντες ἡμεῖς, xal καθ 
ἑαυτοὺς συνδιασχεφάµενοι εὕρομεν * οἷς πειαθέντες, 
τῇ ἱερᾷ ταύτῃ συνόδῳ ὑπετάγημεν. ᾽Αχούσατε δὴ 
xai αὐτοί. Πνεῦμα Yloo λέγεσθαι τὸ ΠΗνεῦμα τὸ 
ἅγιον, αὐτός τε ὁ Υἱός φησι, ΠΗνεῦμα xaXov αὐτὸ 
ἀληθείας ' ἔστι δὲ αὐτὸς ἡ ἀλήθεια. Παῦλός es 
μέγας πολλαχοῦ τοῦτο λέχει’ ε Ἐξαπέστειλε Τὰρ, 
φησὶν, ὁ θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς 
χαρδίας ὑμῶν * » καὶ, « EU τις Πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ 
ἔχει, οὗτος οὐχ ἔστιν αὑτοῦ. » Τοῦτο τὸ fpa χεὶ 
µόνον, ἀδελφοὶ, ἀρχεῖ τὸ πᾶν ἀποδεῖξαι. Τὸ γὰρ M- 
γεσθαι Πνεῦμα Υἱοῦ, οὐδὲν ἄλλο δηλοῖ, ἡ 3n ἐξ 


quod Filii Spiritum dici esse Spiritum, consubstan- D αὐτοῦ ἐστιν. Ὁ Υάρ φασί τινες, τὴν ἀλήθειαν àze 


tialitatem | ostendit, aranei tela est. Quippe cum , 


si propter consubstantialitatem | diceretur Spiri- 
tns ejus, propter eamdem ipsam Filius etiam 


diceretur ipsius Spiritus, Pater quoque et Filii et ' 


Spiritus sancii; at id nusquam reperies. Restat 
igitur ut emittentis οἱ producentis Patris sit, quod 
producitur, naw aliud cogitare fas non est. Pizete- 
1ea Spiritus sanctus vel ex solo procedit, vel non 
ex solo Patre ; nibil enim medium est in contra- 
dictoriis, at non ex solo Patre procedit; si non ex 
solo, ergo et ex Filio. Quod vero non ex solo Patre 
yioceJat, hinc manifestum εδ; primum nullibi 
apud saeram Scripturam, neque apud doctores 
invenitur id dictum, Quod vero a neninc sanctorum 


Φεύγοντες, ὡς τὸ Υἱοῦ Πνεῦμα λέγεσθαι εἶναι ὁ 
Πνεύμα, τὴν ὁμοουσ.ότητα παριστάνει, ἀράχπέ 
γἡμά ἐστιν, El γὰρ διὰ τὸ ὁμοούσιον ἑλέγετο Πνεῦ- 
pa αὐτοῦ, διὰ τὸ αὐτὸ Sh τοῦτο xal ὁ Υιὸς ἑλέτειν 
ἂν τοῦ Πνεύματος, xai ὁ Πατ]ρ, τοῦ Yloo παὶ οῦ 
Πνεύματος * ἁλλ᾽ οὑκ ἂν εὗροις οὐδαμοῦ τοῦτο. Al 
πεται τοίνυν τὸ τοῦ ἐχπορσύοντός τε καὶ τοῦ προ 
ςάλλοντος Πατρὸς τὸ προθαλλόμενον εἶναι ἆλλ» vé 
τι οὐδὶ ἐννοαῖν θέµις. Ἔτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἆγιονι d 
ἑχπορεύεται ἐκ μόνου, ἢ οὐκ ix μόνου τοῦ Πατρός 
ἀντίφάσεως γὰρ οὐδὲν µεταξύ ἀλλὰ μὴν οὐκ ixmo- 
ρεύεται ix. μόνου τοῦ Πατρός ' εἰ δὲ οὐχ ix μόνου, 
καὶ ix τοῦ Υἱοῦ &pa. "Ott δ᾽ οὖχ ἐχ μόνου τοῦ ἴ]α- 
τρὸς ἐχπορεύσται, δῆλον ἐντεῦθεν * πρώτα μὲν οὐδα- 


1171 


PRO CONC, FLORENT, CAP. T. DE SPIRITU SANCTO. 


1178 


po2, οὔτε τῆς θεία; Γραφῆ-, οὔτε τῶν διδασχάλων A dictum est, nemini dicere fas est, Deinde cum pro- 


εὕρηται εἰριμένον, ὸ δὲ ὑπό τινός ya τῶν ἁγίων 
οὐκ εἴρηται, οὐδενὶ τολµητέον εἰπεῖν. Ἔ τειτα τὸ 
προόθάλλειν ἑνέργεια τοῦ Πατρὸς οὐσιώδης οὖσα, οὐ 
πρώτη χαὶ ἅμεσος ἐπ.τελεῖται, ἀλλὰ διὰ τὰς πρώ- 
της. fiue ἀπεδε[χθη οὖσα τὸ γεννᾷν χαὶ ἡ γέννησις. 
Ὥστε χαὶ τὸν Υὸν ταύτης ὀνάγχη τῆς ἑνεργείας 
. Χοινωνεῖν, xai δι’ αὐτοῦ τ) Πνεῦμα τὸ ἅχιον ἔχπο- 
βεύεσθαι. "Ἔτι χοινῶς παρὰ πάντων ὁμολοχεῖται 
τῶν διδασκάλων, ὡς τὸ Πνεύμα τὸ ἅγιον πρόεισιν ἓ5 
Ylou. Ei οὗ. πρόεισιν ἐξ αὐτοῦ, πρόεισι πάντως 
φοσικῶς ' οὐδὲν γὰρ iv τῷ Oc παρὰ φύσιν, οὔτε 

πέχτητον. Τῶν γὰρ.χτισµάτων ἐστὶ τὸ μὴ φύσει ix 
Θεοῦ προῖέναι. El τοίνυν κατὰ φύσιν ἐξ Υἱοῦ τὸ 
Πνεῦμα πρῄεισ.ν, ἡ δὲ χατὰ φύσιν πρόοδος iv τοῖς 
θείο:ς διχῶς ἑνδέχεται εἶναι, ἡ χατὰ γένντσ.ν, ἣ 
κατ ἑκπόρευπιν * χατὰ γέννταιν δὲ οὐ πρύεισιν i£ 
αὐτοῦ ' $ Υὰρ ἂν ἦν YU, τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦ-α, πρὀ- 
εισιν ἄρα xai' ixrpzustv* (oss: καὶ ἡ ix τοῦ Υἱωῦ 
του Πνεύματος πρὀοδ-ς tiv, ἂν o; ἑχτορευομένου ἐξ 
αὐτὸ. "Est τὸ Ινεῦμα τὸ ἅγιον ἐχ τῆς οὐσίας τοῦ 
Πατρὺς εἶναι καὶ τοῦ }ἱοῦ, πάντες οἱ διδάσκαλοι 
ῥούσ.ν ᾽Ανατλλιχοί τε xal Δυτικοί * ἀλλὰ τὸ, "Ex τῆς 
οὐσίας τινὸς ὃν ἐν τῷ Το:ἀδι, xal ix. «fe ὑπρστά- 
εως αὐτοῦ ἐστι. Τὸ Πνεῦμα ἄρα τὸ ὅγιον ἐκ τῆς 
οὐσίας τοῦ Υἱοῦ λεγόμενων εἶναι, xal x τῆς αὐτοῦ 
ἐστιν ὑποστάσεως. El δὲ τις τολµήσειε λένειν, διὰ 
τὸ ὁμοούσιον ταῦτα εἱρῆσθαι, καὶ ἵνα τὸ Πνεῦμα 
δειχθῇ τῆς αὗττς οὐσίας, Πατρὶ xat Υἱῷ, τοῦτο μὲν 


ducere operatio Patris essentislis sit, non prima ct 
immediata fit, sed per primam, que generare et 
generatio antea dicta est. Quamobrem etiam Filium 
hujus operationis esse consortem necesse est, et 
per eum Spiritum sanctum procedere. Przterea 
apud omnes doctores in confesso est, Spiritum san - 
ctum prodire ex Filio. Si ergo prodit ex co, omnino 
naturaliter prodit : nibil enim in Deo przter na- 
turam et adventitium est, nam creaturarum est non 
prodire ex Deo natura. Si ergo secundum naturam 
ex Filio prodit Spiritus, processionem vero secun- 
dum naturam in divinis dupliciter oportet esse, vel 
per generationem, vel per. productionem : per ge- 
nerationem autem nor prodit ex eo : profectoenim 
essel (ilius Filii Spiritus, prodit ergo per proces- 
sionem : itaque Spiritus ex Filio processio erit tan- 
quam ejus qui procedit ex eo. Przterea. Spiritum 
sanctum ex substantia Patis esse cet Filii, omnes 
doctores , Orientales pariter et Occidentales, cla- 
mant ; sed quod in Trinitate ex essentia alicujus est, 
eliam ex hypostasi ejus est. Cum ergo Spiritus 
$anctus dicatur esse ex substantia Filii, est etiam 
ex ipsius hypostasi. Quod si quis audeat dicere ea 
propter consubstantiale esse prolata, ac ut Spiritus 
ejusdem essentiz ostendatur esse cum Patre et 
Filio, id quidem verum est, et quanto magis ve- 
rum est, tanto magis adjuvat nos: nain sic magis 
est consubstantialis Patri et Filio Spiritus, quasi 


ἀληθές ' ὅσῳ δὲ ἀληθὲς, τησοῦτον αυνηγορεῖ μᾶλλον { ex eoruin essentia, ét ος iis prodiens, sive proce- 


ἡμῖν. Οὕτω γὰρ ὁμοούσ'ον Πατρὶ καὶ Υἱῷ μᾶλλον 
τὸ Πνεῦμα, à; ἐχ τῆς οὐσίας αὐτῶν καὶ ἐξ αὑτῶν 
τεροῖὸν, Ώγουν ἑκπορευόμενον. El γὰρ τὴν ὁμορυυσιό- 
τιτα ἁπ)ῶς δηλοῖ µόνον, ὡς αὐτοὶ βούλονται, ἔδει 
xai τὸν Πατέρα ἐκ τῆς οὖὗσίας τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ 
Πνεύματος, χαὶ τὸν Yi^v ix ες οὐσίας «69 Πνεύ- 
pato; λέγεσθαι. ᾽Αλλὰ τοῦτο οὐδεὶς ἑτόλμησε µέχρι 
καὶ νυν, οὔτε τολμήσει εἰπεῖ», εἰ µόνον γριστιανί- 
Qv ῥούλεται, "Ecc ὑπό τε τοῦ μεγάλου Βασιλείου, 
xai τῶν πλείστων ἁγίων, ὁ μὲν αἱὸς εἰχὼν τοῦ Πα- 
ερὸς λέγεται’ v5 δὲ Πνεῦμα, «lxiv τοῦ Yiocu* χαὶ 
6 μὲν Yib;, ἑνέργεια τοῦ Πατρός τὸ δὲ Πνεῦμα, 
ἑνέργεια τοῦ Υἱοῦ * καὶ ὁ μὲν Ylb;, Λόγος τοῦ Πα- 


dens : quia si consubstontialitatem tantum εἰπιρίὶ- 
citer denotat, ut ipsi volunt, necesse esset, ctiam 
Patrem ex essentia Filii, et Spiriwus, et Filium ex 
essentia Spiritus dici. Sed id hucusque nemo 
dicere ausus est, neque audebit, si. Christianus esse 
voluerit. Praterea. 4 magno Basilio ; εἰ plerisque 
sanctis Filius imago Patris dicitur, Spiritus imago 
Filii, et Filius operto Patris, Spiritus operatio 
Filii, et F.lius Patris Verbum, Spiritus Filii elo- 
quiunt, et. Filius flagrantia Patris, Spiritus flagran- 
tia Filii, Sed. omnia Filius Patris dicitur tanquam 
de Patre procedens, ergo et.Spiritus sanctus ea 
dicitur Filii esse, ut qui ex Filio sit (1). Praeterea si 


τρός ' τὸ δὲ Π εὔμα. ῥῆμα τοῦ Yioo* xai ὁ μὲν p Spiritus nort est ex Filio, ab eo nunquam persona- 


Yü, εὐῳδία τοῦ Πατρός, τὸ δὲ Πνεῦμα, εὐφδία 
τοῦ Υἱοῦ. Αλλ' ἐχεῖνα πάντα ὁ Ye λέγεται τοῦ 


Πατρὸς, ὡς ix τοῦ Πατρὸς ὤν' καὶ τὸ Πνεῦμα ἄρα 


τὸ ἆγιον, ταῦτα λέγεται τοῦ Υἱοῦ εἶναι ὡς ix τοῦ 
χἸοῦ ὃν. Ἔτι εἰ μὴ τὸ Πνεῦμά ἐστιν ἐξ Υἱοῦ, οὖκ 
ἂν αὑτοῦ προσωπικῶς διακρίνοιτο * ἀλλὰ τοῦτο ἅτ»- 
Xov λέγειν. οὕτω γὰρ dj Τριὰς ὁρισθήσεται εἰς 
δυάδα * ἔστιν ἄρα ἐξ Ylou τὸ Πνεῦμα, εἰ μέλλοι 
προσωπιχῶς αὑτοῦ διακρίνεσθαι, Ἔτι φησὶν ὁ Χρι- 
€x; τοῖς μαθηταῖς’ « Όταν ἔλθῃ ὁ Παράκλητος ὃν 
ἐγὼ πέµψω ὑμῖν”) xai, «Εάν πορευθῶ πἐμφω αὐτὸν 
πρὺς ὑμᾶς '» Τὸ γὰρ πέµπεσθαι ἐπὶ θεοῦ, τὸ ἀπ' 
αἰτίας εἶναι δηλοῖ. Καὶ µάρτυς ὁ θεῖος Χρυσόστομος, 


(1) Citat hune lecum Tliomas c. 52. 


liter distinguitur; at. id absurdum dictu est : nam 
ita Trinitas in. dualitatem terminabitur. Est ergo 
er Filio Spiritus, si personaliter ab eo distingui 
oportuerit. lcm dicit Christus discipulis, «Cum 
venerit Paracletus, quem ego mittam vobis. » Et, 
« Si abiero mittam euim ad vos, » quia mitti in Deo 
a causa esse demonstrat. Testis est D. Chrysosto- 
mus ad Arianos, qui dubitabant, quomodo ejusdem 
essentiz sit qui mittit. et qui rmittitur, 29 homilia, 
cum dicit: Rursus ad bumana orationem traducis, 
nec intelligis omnia bac ob nibil aliud dicta esse, 
nisi ut causam sciamus, neque in Sabellii morbum 
incidamus : sed Spiritus cx Filo mittitur, €x co 


1179 


JOSE"ITI METIIJONENSIS 


uM 


1:80 


ergo est. » ftem quod alicujus. est natura, et ex ου Α πρὸς Αρειανοὺς Azopoovzag, πὼ, τῆς αὐτῖις οὐσίας 


est secuiduu id qu«d cjus est, dicitur ejus esso : 
sed Spiritus. sanctis est. Filii, et omnino natura ; 
non est enim prxter naturam, neque ut servus : est 
ergo Spirilus sanctus, quatenus Spiritus. sanctus, 
id est, quat:pus. divina persona. in. Trini'ate ex 
Fiiio. Ad liec. Spiritus sanctus relativum est, cla- 
rumque est. Spiritum Patris et Spiritum Filii dici, 
et refertur tanquam ad spirantem. vel producentem: 
spirantes vero sunt Pater et Filius, estergo Spri- 
tus ev Patrect. Filio tanquam  $pirantibus et pro- 
ducentibus eum. Praeterea Spiritus sanctus a Filio 
accipit: is. enim dicit, « De uico. accipiet. » Quod 
auteni) accipit, essentia ejus est, neque aliud est 
essentia ejus, aliud. quod accipit : esset enim sane 


compositum : sed est in summo simplicitatis exces- D 


δι, tanquam Deus, essentiam ergo suam Οἱ esse 
accipit, etiam ex Filio. Sunt et alia mulia. testimo- 
niaex divina Scriptura, veluti id : « Quem ego 
. mittun vobis a Patre ; » ut illud, «;Do meo accipiet, 
et annuntiabit, vobis; ». ut. illud : « Quacunque 
audiverit loquetur;» etillüd : « Spiritui. meum 
et Patris mittam, in quo confirmablmiui, οἱ alía 
similia, qux:e partim late declaravimus, partim pro- 
pier prolixitatem prateruittimus, Sed ad hujus 
conclusionem ostendendam, quod Spiritus sanctus 
ex Patre et Filio procedat, cum multa sint. qu:e 
adduci possent, satis lzec in priesentia sint. 


ἑ πέµπων καὶ ὁ πεµπόµενος, ἓν τῇ τριακοστῇ Σνά:ῃ 
ὁμιλίᾳ τοῦ κατὰ Ἰωάννην, λέγων. ε Tis &7Y τὰ 
ἀνθρώπινα καταφέρεις τὸν λόγον χαὶ οὐκ ἓννοεξς ὅτι 
εαῦτα πάντα δι ο,δὲν Ec: pov εἴρητιι, ἁλλ' ἵνα καὶ τὸν 
αἴτιον εἰδῶμεν, καὶ εἰς την Σαθελλίου μὴ ἐχπέσιμεν 
νόσον» ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα πέµπεται ἐς Y:oo, ἔατιν ἄρα 
xai ἐξ αὑτοῦ. » "Etc ὅ τινός tov: φύσει χαὶ ἐξ αὐτοῦ 
ἐστι, χατὰ τοῦτο ὃ ἐχείνου λέγεται εἶναι ' τὸ δὲ 
[νεύμα τὸ ἅγιόν ἐστι τοῦ Υἱοῦ, χαὶ πάντως φύσει” 
οὗ γὰρ παρὰ φύσιν, οὐδὲ ὡς δοῦλον, ἔστιν ὅρα τὸ 
Π.εὔμα τὸ ἅγιον f] Πνεῦμα ἅγιον, τουτέστιν f] θεῖον 
πρὀσωπον Ev τῇ Τριάδι,[ὲχ τοῦ Υἱοῦ. "Ect τὸ Πνενμε 
T5; ἅγιν ἐστιν ἀναφοριχόν ' xaX δηλον ὅτι λέγεται 
Πνεῦμα Πατρὸς χαὶ Πνεῦμα Ylou * χαὶ ἀναφέρεται 
ὧς προσπνέοντα f| γροθάλλοντα * πνέωντες δέ eov 
Πατὴρ χαὶ ὁ Yib;, ἔστιν ἄρα Πνεῦμα Πατρὸς καὶ 
Υιοῦ, ὡς πνεόντων χαὶ προδαλλόντω» αὑτό. Ἔτι Ὁ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον λαμθάνει παρὰ τοῦ Yloo, ἐχεῖ.ος 
γάρ φησιν, « 'Ex τοῦ ἐμοῦ λήψεται, » ὃ δὲ λαμ/ᾶ- 
vtt ἔστιν dj οὐσία αὑτοῦ * οὐδὲ Υάο ἐστιν ἆλ]ο μὲν ἡ 
οὐσία αὐτοῦ, ἄλλο δὲ τὸ ὃ λαμθάνει ' $ γὰρ ἂν εἴη 
σύνθετον, ἀλλὰ μήν ἐστιν Ev üxox ἁπλό-ττος ὑπ;ρ- 
oyfj ὡς θεός’ τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἄρα καὶ τὸ εἶναι 
λαμθάνει χαὶ kx τοῦ Υἱοῦ. Εἰσὶ δὲ καὶ πολλὰ ἅλλα 
μαρτύρια τῆς θείας Γραφῆς. d; tb, « "Ov ἐγὼ 
πέµφω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρός ’ » ὡς τὸ, « Παρ) 
ἐμοῦ λήψεται χαὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν» ὡς τὸ, « Ὅσα 


ἂν ἀχούσῃ λαλέσει " » vol ὡς, « Τὸ Πνεῦμα τὸ ἐμόν τε καὶ Πατρὸς ἀποστελῶ, ἐν ᾧ στερεωθ/σεσθε.» 


Καὶ ἄλλα ὅμοια ' ἐξ ὧν µέρος μὲν εἰς πλάτος ἐσαφηνίσαμεν, µέρο, δὲ διὰ τὸ μῖχος εἰάσαμεν. 
πρὺς μὲν τὸ δεῖξαι τὴν» ἀλήθειαν τοῦ συμπεράσµατος τούκου, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὺ ἅχιον Ex Πατρὸς 


"A21 
xai Yio) 


ἑκπορεύεταε, πολλῶν ὄντων οἷς ἄν τι; χρήσαιτο, xal ὅθεν ἂν ἐπιχτιρήσειεν, ἀἁρχείτω ἓν τῷ παρόντι xal 


ταῦτα. 
Χ. 

Sed quoniam contradictiones quasdam In medium 
afferunt adversus eos qui veritatem hanc presefe- 
runt, etiam ad eas pro viribus respondebimus, 
eorum soplismata dissolvenio, secundum doctrl- 
natu a dectoribus traditam. Primum dicunt, Quo 
pacto Dominus. dicens Spiritum veritatis, qui ex 
Pa:re procedit, non. addidit etiam seipsum ? Sed 
neque negavit. de se, respondebimus nos, sicut in 
Bliis facit; nam id forte coactius fuerit, quamvis 
nec id s:tis ad id comprobandum, quod ii inten- 
dunt, quippe qui de die et hora illa nemo scit, in- 
quit, neque angeli, neque Filius, nisi solus Pater ** ; 
et rursus : « Mea doctrina non est mea, sed cjus 
qui misit me Patris 37: nos tamen recta ratione con- 
trarium credimus, diemque illum et horam sic 
aperie ipsum scire sicuti Patrem, eumque cogno 
ecere, et doctrinam ejus super omnia cjus esse 
decernimus. Si ergo qux manifesto. negavit, nos 
cum Jaude ils contraria. eredimus, quo pactio non 
ctiam hic qu:e non negavit pie credimus ? Praeterea 
Patrem et Filium. arbitrantur vel iu. unam conjungi 
personam, si quis ex ambobus dixerit Spiritum 
sauctim procedere ; ve] si non id, duo tamen. prin- 


? Mattb, axiv, 96. ?* Joan. vit, 10. 


D 


r. 

Ἐπεὶ δὲ χαΐ τινας ἀντιφάσε:ις προάγουσι xaci 
τῶν thv ἀλήθειαν ταύτην πρεσθευόντων, καὶ x05 
ταύτας ὡς ἐφιχτὺν ἡμῖν ἀποχριθησόμεθα * τὰ ixi 
vov σοφίσματα λύοντες, παρὰ τῶν ὃ-δασχάλων χαὶ 
ταῦτα λαθόντες. Πρῶτον μέν φασι, Πῶς ὁ Κύρως 
λέγων τὸ Π»εὔμα τῆς ἀληθείας ὃ ταρὰ τοῦ Πατρὸς 
ἐμπορεύεται, o) προσέθηκε xal ἑαντὸν, ἁλλ᾽ «iU 
ἐρνήσατο ἑαυτόν; Ἡμεῖς εἴποιμεν ἂν, ὥσπερ ἓν 
ἅλοις πο:εἶ » τοῦτο γὰρ ἂν ἴσως βιαιότερον ἣν, χλν 
μηδὲ τοῦτο ἱχανὸν πρὸς ὃ αὐτοὶ βούλονται. Καὶ nh 
6 αὑτὸς περὶ τῆς ἡμέρας ἑκείνης καὶ ὥρας, « oj: 
οἶδε, φησὶν, οὐδὲ οἱ ἄγγελοι, οὐδὲ ὁ Υἱὸς, εἶ μὴ ὁ 
Πατὴρ μόνος * » καὶ αὖ, « 'H qd διδαχη οὐκ ἔστιν 
bah, ἀλλὰ τοῦ πἐμφαντός µε Πατρός" » xat, « 0ὐ» 
δεὶς ἔγνω τὸν Υἱὸν εἰ μὴ ὁ Πατήρ. » Καὶ ὅμως dust, 
καλῶς γε ποιοῦτες, τοὐναντίον πιστεύοµεν * χαὶ thy 
ἡμέραν ἑχείνην χαὶ ὥραν ͵οὕτω σαφῶς αὐτὸν εἰδὲ» 
ναι, ὡς χα) ὁ Πατῆρ, xat ἑαυτὸν ὁμοίως τῷ Πατρὶ 
γινώσχειν * xax τὴν διδασχα.ἶαν αὐτοῦ, παντὸς μᾶλ- 
λου αὐτοῦ εἶναι τ:θέµεθα. Ei οὖν ὧν ααφῶς ἅπηρ- 
νζσατο, ἡμεῖς ἐπαινετῶς τἀναντία πιστεύομεν, διὰ 
τί οὐ κἀάνταῦθα ἃ μὴ ὀρνήσατο εὐσεθῶς πιστεύσο- 
pev ; Ἔτι οἵονται τὸν Πατέρα καὶ τὸν Yiby 3. el; Ev 


1181 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE STIRITU SANCTO, 


1182 


σ., * " € ' Á * ^ , . . - . . 
υναλεΊφεσθα: πρήσωπον, εἴ τις ἐξ ἀμφοῖν λέγοι τὸ A eipia, vel duas causas inde consequi ; quod quidem 


Πναῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεσθαι, ἢ &! pij τοῦτο, δύο 
γοῦν τὰς ἀρχὰς, xal δύο ἀκολουθήσειν τὰ αἴτια * ὃ 
καὶ αὐτὸ οὗ peiov ἅτοτον τοῦ προτέρου. Ἡμεῖς δὲ 
πρὸς μὲν τὸ τῆς συναλοιφῖς, οὕτω φαμέν * ὡς εἰ 
μὲν προσωπιχὸν εἴ:ουν ὑποστατιχὸν τοῦ προσώπου 
τοῦ πατριχοῦ, τὴν τοῦ προδἀλλειν ἐνέργειαν Ἔτιθ- 
p:02, τότ ἂν τὸ ἄτοπον εἴπετο τοῦπο * xal ἣν ἆλη- 
(ὥς 6 YU 4. ἓν μετὰ τοῦ Πατρὸς πρόσωτον, τοῦ συ- 
στατιχοῦ αὑτῷ κοινωνῶν ἰἱδιώματος, Ἐπεὶ δὲ τὸ 
μὲν συστατικὸν τοῦ προσώπου, τοῦ πατρικοῦ ἰδίωμα, 
41 πατρότης xal τὸ γεννᾷν εἴρηται ὃν, τὸ δὰ προ- 
64)λειν ἰδίωμα εἴτουν γνώρισμα τῷ προσώπῳ αὐτοῦ 
συστάντι ἑπόμενον, τς dj ἆνάγχη, τὸν νοινωνοῦντα 
αὐτῷ τούτου τοῦ ἰδιώματος ὃ μὴ συστατιχόν iati τοῦ 
΄ προσώπου αὐτοῦ, xal ἓν εἶναι πρόσωπον μετ᾽ αὐτοῦ ; 
Ὅτπερ γὰρ Χχοινωνῶν τῷ Πατρὶ ὁ Υἱὸς, τοῦ τὸ 
Πνεῦμα εἶναι αὐτοῦ, ὥσπερ xal τοῦ Πατρὸς, xai 
τοῦ παρ᾽ αὐτοῦ ὥσπερ χαὶ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἁπο- 
στέλλεσθαι, ὅμως οὗ xat τοῦ προσώπου αὐτοῦ χοινω- 
vet, Bis τ), τὸ Πνεῦμα λέ.εσθα! τοῦ Πατρὺς, * παρ) 
αὑτηῦ ἁποστέλλεσθαι, οὐχ ἔστι τοῦ πατρικοῦ προα- 
ὡὦπου συστατικ»ὃν, οὕτως οὐδὲ τοῦ πρ,θάλλειν χοι- 
νωνῶν τῷ Πατρὶ, εἰς ἓν μετ αὐτοῦ συναλείφεται 
πρ΄σωπον * διότι s) πρῃθἆλλειν, o) συστατιχὸν τοῦ 
προσώπου τοῦ πατρ:χοῦ. Ὥστε ἕως ἂν μὴ δείξῃ τις 
τὸ προδἀλλειν συστατικὸν ὃν τοῦ προσώπου τοῦ 
πατριχοῦ, οὐδὲ συναλοιφὴν τῶν προσώπων δύναιτ᾽ 
A, δεῖξαι. El δὲ Capua δοχεῖ τὰς δύο ὑποστάσεις 
píav ἀρχὴν εἶναι καὶ uh συναλείφεσθαι, μεῖνον ἂν 
£f θαῦμα, ὅτι αἱ τρεῖς ὑποστάσεις µία elo v ἀρχὴ 
καὶ οὗ συναλείφονται. Εἶίτα δυαρχίαν ἡμῖν προσά- 
πτουσι, λέγοντες' O3 δύνανται φυγεῖν τὴν δυαρχἰαν͵ 
οἱ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν ἀρχὴν ποιοῦν-ες τοῦ 
Πνεύματος * ἁλλὰ πρῶτον μὲν Λατῖνοι οἱ παρ᾽ αὖ- 
τῶν ἐγκαλούμενοι, δυαρχίαν οὗ τολμῶσι λέγειν" ἡ 
πρώτην xal δευτέραν ἀρχὴν, ἢ ulav Ex δύο συνιοῦ- 
σαν ἀρχῶν. Μᾶλλον μὲν οὖν χαὶ ἀν;θέματι τοὺς 
οὕτω φρονοῦντας ὑποδάλλουσιν, ᾽Αλλ' εἰ u£v τις αὖ- 
τοὺς ἔροιτο εἰ ἀρχὴν Φασι καὶ τὸν Υἱὸν τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος, ἐροῦσε, ναί. χαὶ εἰ τὸν Πατέρα, ναί εἰ 
δ' ἐπὶ τούτοις ἐπαγάχοι, Οὐχοῦν δύο λέγετε τοῦ 
Πνεύματος ἀρχὰς ; o0 φασι. Σὺ γὰρ τοῦτο συµπε- 
ραΐνεις» ἡμεῖς δὲ τοῦτο τὸ fpa, τὸ δύο, οὐδαμῶς 
προστἰθεµεν. Εἶτα xai ἡμεῖς ὅταν μετὰ τοῦ Γρηγο- 
ρἶου τοῦ θΘεο)όγου λέγωμεν, f] ἐκ τῆς ἀρχῖς ἀρχῆ, 
δύο ἀρχὰς νοοῦμεν; xal Θε»ν ἐκ θΘςοῦ, δύο θεοὺς 
νοίσωµεν ; οὔμενουν. 'O δ᾽ Αὐγουστῖνος ὁ θεῖος, 5 
.Tlactp, quot, καὶ ὁ Υἱὸς, οὗ δύο ἀρχαὶ τοῦ ἁγίου 
Πνεύμστος, ἀλλὰ µία ἀρχὴ αὐτοῦ καὶ ἀμφότερο:’ χαὶ 
᾿οὐ χαθὸ δύο, προβάλλουσι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον * οὐδὲ 
καθὸ δύο, εἰσὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀρχαί * ὥσπερ 
καὶ τῆς χ”ἴσεως, οὗ τρεῖς ἀρχαὶ, ὁ Πατ]ρ καὶ ὁ Υἱὸς 
φαὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἁλλὰ µία αὐτῆς ἀρχὴ, fj Τρ:ὰς 
ὃ Θεός. "Ett τε καὶ διὰ τὸ μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ἀριθμῷ 
δυνάµει δημιουργεῖν αὐτοὺς, Ex τῆς αὐτῖς xal pid; 
ποινῆς θεότητος προϊούσῃ, διὰ τοῦτο εἰκύτως εἲς 
Θεὸς xaX Δη:ε ουργὸς λέγεται εἷς χα οὗ τρεῖς. Τοῦτο 
οὖν χαὶ ἐπὶ τῆς ἐκ Πατρὺς καὶ 1 οῦ τοῦ Πνξύματος 


nen ininus inconveniens est priore. Nos vero ad id 
quod afferunt de conjunctione, ita respondebimus : 
quod si personale, sive hypostaticum person: Pa- 
tris, actum produceudi poneremus, tunc utique id 
inconveniens sequeretur, vereque esset Filius una 
cum Paire persona constitutiva proprietatis cum eo 
conimunicans ; sed quia personz Patris constitutiva 
propr:etas, paternitas et generatio Αῑῑεία est esse : 
producere vero proprietas, sive notio qus sequitur 
personam constitutam ipsius, qux necessitas cst, 
eum qui cum illo conimmunem habet eam proprie- 
fatem, qui» persone cjus constitutiva non est, 
unam esse eim eo. personam ? Nam sicuti commu- 
nicans cum Patre Filius, scilicet Spiritum ejus esse, 


B quemadinodum οἱ Patris, et mitti ab eo quemad- 


inodum et a Patre, tamen non cum eo persona com- 
municat, quia Spiritum dici Patris, vel ab eo mitti, 
non est paterne personze constitutivum ; sic neque 
qui productionem eum  Paue communem habet, 
in unam personam conjungitur, quia producere 
non est. paterne persona constitutivum. (uamcb- 
rem, quousque ostensum non fuerit, producere 
esse persona paterna constitutivum, neque conjun- 
ctionem personarum poterit demonstrare. Quod si 
mirum est duas personas ununi esse principium et 
non conjungi, magis mirum erit quod tres personae 
gint unum principium, nec conjungantur. Post hzc 
duo principia nobis attribuunt, diceudo duo prin- 
cipia non posse eos vitare, qui Patrem et Filium 
principium Spiritus sancii faciunt. Sed primum 
Latini qui ab iis accusantur, duo principia dicere 
non audent : vel primum vel secundum principium, 
vc] unum οι duobus constans principium, imo ana- 
themati ita sentientes subjiciunt. Ac si quis eos 
interrogaverit, an Filium etiam faciant principium 
Spirilus, utique dicent : Quod si Patrem, maxime, 
Quod si quis hinc induxerit, ergo duo dicitis Syi- 
ritus principia. Nequaquam illi diceut, sed ex 1e 
id concludis, nam nos hanc diclionem, «duo, Ἡ 
που apponimus. Deinde cum nos una cum Grego« 
rio Theologo dicimus principium de principio, duo 
principia intelligimus? et Deum de Deo, duos Deos 
intelligimus ? nequaquam. D. autem Augustinus, 


p Pater et Filius, dicit, non duo sunt principia Spiritus 


sancti, sed ambo unum principium ejus: neque 
quatenus duo, producunt Spiritum sanctum, ncc 
quatenus duo Spiritus sancti principia $uut: si- 
tuti creature non tria. principia Pater, et Filius, 
et Spiritus sanctus, sed unum ejus principium, 
Trinitas Deus. Prxterea quia una et eadem. nume- 
ro virtute ipsi creant, ex una et eadem communiter 
deitate prodeunti, idcirco jure unus Deus et auctor 
dicitur unus, non tres. Hocque satis ad declaran- 
dum ii$ qui dubitant de processione Spiritus ex 
Patre et Filio : nam quia. una et eadem virtutc 
simul Pater et Filius Spiritum producunt, et quia 
a Patre accipit Filius hane. virtutem processionis 
causativam, idco proprie et verc una causa et unciam 


1187 


JOSEPIII METHONENSIS 


181 


prineipium est processionis Spiritus sancti. Itaque Α ἐχπορεύσεως, ἰχανὸν πρὸς τοὺς ἁποροῦντας. "Om 


nulla ex parte consentanca est ratio eorum qui nos 
de duobus p'incipiis reprehendunt. Sed opponunt, 
Vel períecta cst. ex Patre. processio, ct inanis ea 
que est ex Filo: vel si necessaria. ea qua est ex 
Filio, imperfecta ca qua est ex Patre. Sed. contra 
interrogentur a nobis qui hzec afferunt, an perfecta 
| Sit mundiex Patre creatio, vel nou : si perfec!a, 
cur Filius et Spiritus eausa ejus. sunt ; αἱ δἱ imper- 
fecta, et ideo F lius et Spiritus assumuutur, ani- 
ma.ivertant quid afferunt : sed perfecta, ut arbitror, 
est ex Patre entium. productio, una et eadem nu- 
mero F.lii et Spiritus ad ca producenda operato ; 
ne(ug alia est. illius, alia horum : nam tum lie 
pueriles questiones locum habuissent. Sic ergo et 
hic evenit, perfecta cst, el magis quam perfecta 
est ex Patre Spiritus sancti processio, una et eadem 
numero est quz est ex eodem Filio processio, non 
Alia et alia, et aliter, nec interdum ea quz est ex 
Fil'o, interdum ea quz est ex Patre : sed simul, et 
eadem aque, cum una et eadem numero potestate 
uterque producat. Postea divini Joannis Damasceni 
dico verha sursum deorsim ut insolubilia objiciunt, 
cum ille bcatus dicit : « Ex Filio Spiritum non dici- 
(is, néc nos negamus sanctum id dicere, neque 
hoc omnino in dubium revocamus : hoc enim disit 
iie divinus Doctor, nou quia non sit, sed quia non 
éicitur, propter hiereticos. » Iluie. simile dicit 77 
cap.: «Christi genitricem. Virginem sanctam non 


Υὰρ μιᾷ xa τῇ αὑτῇ δυνάµει, ὁ IHlatho Bpa xató 
ΥἼὸς, τὸ Πνεῦμα πΓοδάλλουσι, χαὶ ὅτι ix τοῦ Πατρὸς 
ἔχει λαρὼν ὁ Yl; τὴν ἐχπορευτιχὴν δύναμιν ταύ- 
την, διὰ τοῦτο χυρίως xal ἀληθῶς, εἲς αἴτιος xal 
µία àpyh trc τοῦ Πνεύματος ἐχπορεύσεως. "Dots 
οὐδαμόθεν εὔλογος ὁ λόγος, τοῖς δυαρχίαν ἐγχαλοῦ- 
σιν ἡμῖν. Αλλά φασιν, ἣ τελεία ἐκ τοῦ Πατρὸς ἃ 
ἑμπόρευσις, χαὶ µαταία dj ἐξ Yloo* fj εἰ ἀναγχαία 
ἡ t£ Υἱοῦ, ἁτελὲς fj ix. τοῦ Πατρός. Αλλ' ἄντερω- 
τάσθωσαν παρ) ἡμῶν οἱ ταῦτα λέγοντες, εἰ τελεία 1) 
ix Πατρὸς τοῦ χόσµου δηµιουργία, 3) «ὔ. El μὲν yip 
τελεία, διὰ τί χαὶ 6 YU: αἴτιος, χαὶ τὸ Πνεῦμα * εἰ 
8' ἀτελὴς, xal διὰ τούτο παρλᾳλαμθάνεται ὁ Yl, 
καὶ τὸ Πνεῦμα, σχεφάσθωσαν 8 τι qaaív. Αλλ', el- 
μα., τελεία μὲν ἡ ix Πατρὸς τῶν ὄντων zapawyb, 
µία δὲ καὶ ἡ αὐτὴ ἀριθμῷ, Υἱοῦ τε xoi Πνεύματος 
εἰς τἣν αὐτῶν πρόοδον ἡ ἑνέργεια s καὶ οὖχ ἄλλη μὲν 
ἐχείνου, ἄλλη δὲ τούτων τότε γὰρ ἂν εἶχε χώραν 
ταῦτα τὰ παιδαριώδη ζττήματα. Οὕτως οὖν χα) ἐκὶ 
τοῦ προχειµένου, τελεία μὲν xal ὑπερτελῆς dj ἐκ 
Πατρὸς ἑκπόρευτι; τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου, $ 
αὑτῃ δὲ xal µία τῷ ἀριθμῷ καὶ fj ἐξ Υἱοῦ τοῦ a5- 
τοῦ ἐστιν ἑχπόρευσις * οὖκ ἄλλη xol ἄλλη, o00 ἅλ. 
λως χαὶ ἄλλως, ἀλλ) οὐδ' ἄλλοτε dj ix Πατρὸς, καὶ 
ἄλλοτε ἐξ Υἱοῦ, ἁλλ᾽ ἅμα χαὶ dj αὑτῆῃ ὁμοίως ^ μιᾷ 
χαὶ τῇ αὑτῇ ἀρ.θμῷ Σννάμει πρ,δαλλόντων &polv. 
Εἶτα τὸ τοῦ θείον Ἰωάννου, τοῦ Δαμασχτνοῦ qnt, 
ἄνω χαὶ κάτω προδάλλονται, ὡς ἀναντίῤότιτον * M- 


dicimus. » In alio tractatu. dicit : « Ideo Dei Geni- C γοντος ἐχείνου τοῦ µακαρίου, « "Ex τοῦ ὰοῦ t» 


tricem Virginem sanctam pr:edicamus, perinde ac 
Deum proprie et vere incarnatum ex ea genuerit : 
nam Christum peperisse non ignoramus, quia 
Christurà genuit. Sed quia impius Nestorius ad 
evertendum id verbum, quo eam Detim perperisse 
exprimimus, ca dictione abusus est, non Chri- 
οἱ] Genitricem, sed ex przstantiori eam appella- 
mus. » 

Παρθένον χη2ύττοµεν, ὡς 8:57 κυρίως xa ἀληθῶς 
αὐτὴν ἴσμεν * Χριστὸν γὰρ ἑγέννησεν. ἸΑλλ ἐπειδὴ 
στὀριος ταύτῃ κατ:χρῄσατο, οὐ Χριστοτόχον, ἀλλ 

ΧΙ. 

Vides ut Christi Genitricem Virginem sanctam 
agnoscit, non dicil tamen, non quia Christum non 
genuerit, sed quia non dicitur. Nam rerum quz- 
dam non sunt, sed dicuntur; quadam «unt, at non 
dicuntur; quadam vero nec sunt, ncc dicuntur ; 
quedam utraque sunt, et. dicuntur : quippe cum, 
siculi hic apertissime declaravit, propter Nestorium 
et ejns sectatores Christi Genitricem non dicimus 
non quia non £it. Sic et propter Macedonium, qui 
exsolo Filio Spiritum esse dicebat ; « Ex Filio, 
inquit, Spiritum non dicimus, neque ex Spiritu. » 
Przterea dictio ez apud Grzcos principalem cau- 
121 significat, qualem esse Filium vel mundi το] 
Spiritus sancti causam non est dicere. ldcirco 
Patres devitant in eo dictionem ez proferre, ne 


principalis esse causa credatur; sed dictione. per. 


libentius utuntur, qux ordinem denotat. Idcirco 


Il»eoya οὗ λέγομεν. » Καὶ ἡμεῖς οὖκ ἀρνούμεθα τὸν 
ἅγιον, λέγουτα τοῦτο" ἀλλ’ οὐδ ἀμφιξάλλοιμε» τὸ πα- 
ράπαν πρὺς τοῦτο. Τοῦτο γὰρ εἶπεν ὁ Oclo; Ex:lvo; 
διδάσχαλος, οὗ διὰ τὸ μὴ εἶναι, ἀλλά διὰ τὸ μὴ 1. 
γεσθαι, διὰ τοὺς αἱρετικούς. Λέγει ὅμοιον τούτῳ ἐν 
τῷ ἐδξοιιηκοστῷ ἑθδόμῳ χεφαλαίῳ” « Χοιστοτόκον 
οὗ λέγομεν τὴν ἁγίαν Παρθένον. » "Ev ἑτέρῳ δὲ 
αὑτοῦ λόγφ, φησί’ « Δι) xal θεοτόχον τὴν ἁγίαν 


ἐξ αὐτῆς σαρχωθέντα γεννήσασχν, Χριστοτόχον ΥΑρ 
ἐπ᾽ ἀναιρέτει τῆς θεοτόχου φωνῆς ὁ θεοδλαδὴς Ne- 
Ex τοῦ κρείττονος ταύτην κατονοµάτομεν. » 


ΙΔ’. 

"Ορᾶς ὅπως Χριστοτόχον οἵδε μὲν thv ἁγίαν Παρ- 
θένον, οὗ λέγει δὲ, o9 διὰ τὸ μὴ εἶναι Χριστοτόχον, 
ἀλλὰ διὰ τὺ μὴ λέγεσθαι' χαὶ γὰρ τῶν πραγμάτων, 
τὰ piv οὐκ ἔστι, λέγεται δέ * τὰ δὲ ὄντα, οὗ λέγε” 
ται’ τὰ δὲ, οὔτε ἐστὶν, οὔτε λέγεται s τὰ δὲ, ἄμφω 
xal ἔστι καὶ λέγεται. Ὥσπερ yàp ἐνταῦθα gagé- 
οτατα ἑδήλωσε, διὰ τὸν Νεστόριον καὶ τοὺς xev 
αὐτὸν, τὸ Χριστοτόχον οὐ λέγοµεν, οὐ διὰ sb μὴ εἷ- 
ναι, οὕτω xal διὰ τὸν Εὐνόμιον λέγοντα ἓκ μόνου 
toU αοῦ εἶναι τὸ Πνεῦμα, Ἐκ τοῦ Υἱοῦ, qnot, sb 
Πνεῦμα οὗ λέγομεν. El yàp ᾖδει ὅτι οὐκ ἔστιν, 
ἔλεγεν ἂν xal περὶ τούτου, ὥσπερ λέχει καὶ περὶ 
τοῦ Yloo; τὸν δὶ Υἱὸν, οὔτε τοῦ Πνεύματος λέχο. 
μεν, οὔτε μὴν ἐκ τοῦ Πνεύματος. Άλλως τε χαὶ ἡ 
ἐκ ἐπὶ τῆς Ἑλληνιχῆς φωνῆς, τὴν προχαταρχκτωἡν 
αἰτίαν σηµαίνει * ὁποίαν εἶναι τὸν Yibv, ἢ τοῦ κέ- 
σιου αἰτίαν, ἡ *và Πνεύματος το” ἁγίον, οὐκ ἔστιν 


1185 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I. DE SPIRITU SANCTO. 


1146 


εἰπεῖν Διὰ τοῦτο φεύγουσιν οἱ Πατέρες ἐπ᾽ αὑτοῦ A beatus liic « per Filium, » magis ad ordinem respi- 


τὴν ἐκ ὀνομάσαι, ἵνα ph mpoxatapxtixh αἰτία 
ὑποπτευθῇ, τῇ διὰ δὲ μᾶλλον χρῶνται, ὡς τάξιν δη- 
λούσῃ. À:à τοῦτο xat ὁ paxáptoc οὗτος, διὰ τοῦ Υ:.ὅ, 
μᾶλλον πρὸς τὲν τάςιν ἀπιδών φησι, τὴν ἐκ ἐπὶ τοῦ 
Πατρὸς τιθεὶς, ἵνα μίαν ἡμῖν δηλώσῃ προχαταρχτι- 
xhv αἰτίαν θεότητός τε xal χτίσεως, τὸν Πατέρα. 
Εἶτα τὸ τοῦ θείου Διονυσίου ῥητὸν προσφέρουσι, τὸ, 
ε Μόνη πηγὴ τῖς ὑπερουσίου θεότητος, ὁ Πατὲρ » 
λέγων, μεγαλαυχοῦντες πῶς xat ὁ Υἱὸς δειχθείη myth 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος, εἰ µόνην πηγὴν τὸν Πατέρα 
ὁ ἅγιος ἔφησεν. 'AXÀ' Ev τούτῳ πρῶτα μὲν ἐγχαλεί- 
τωσαν τοῖς διδασχάλοις τῆς Ἐκκλησίας, ᾿Αθανασίῳ 
xaX Πασιλείῳ λέγουσε προφανῶς xal τὸν Yiby πι- 
γὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος. 'O μὲν γὰρ ἱερὸς 'A0a- 
νάσιος iv τῷ χατὰ ᾿Αρειανῶν, ἐξηγούμενος τὸ φαλ- 
Μιχὸν ἀχεῖνο, ὅτι «Παρά σοὶ πηγἡ Qo,» «δει γὰρ, 
φησὶν, ó Tlachp δηλονότι, παρ) ἑαυτῷ ἔχων τὸν Υ1ὸν, 
πηγὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος. » Βασίλειος δὲ ἓν τῷ 
xat' Εὐνομίου δευτέρῳ φησί ε Τί οὖν ἡμεῖς, πῶς 
χαὶ ἀγέννητον τὸν Πατέρα, xai γεννητὸν τὸν Υἱὸν 
ὁμολογοῦντες, τὴν xav' αὐτὸ τὸ εἶναι ἑναντίωτιν 
διαφεύγωμµεν ; τί λέγοντες ; ὅτι ἀγαθου μὲν Πατρὺὸς, 
ἀγαθὸς ὁ Υἱὸς, ix φωτὺς δὲ τοῦ ἀγεννήτου, qux 
ἐξέλαμφε τὸ ἀῑδιον * καὶ ἐκ τῆς ὄντως ζωῖς, fj ζωο- 
qoi; προῄλθε πηγή. Καὶ ἐκ τῆς αὑτοδυνάμεως ἡ 
τοῦ Θεοῦ δύναμις ἐξεφάνη. } Καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς, 
« ΠηΥὴ ζωῆς 6 Yib;, φησί" λέγει γὰρ ὁ Δαθὶδ πρὸς 
τὲν Πατέρα, ὃτι « Παρὰ σοὶ nr (fh ζωῖς » » xal πάλιν 
ἕτερος προφῄτης λέχει περὶ τῶν Ἰουδαίων, « "Epi 
ἑγχατέλιπον, πηγὴν ὕδατος ζώντος. » Ὕδωρ δὲ ζῶν 
ὀνομάζεται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Ἔπειτα δὲ οὐδ' 
{μαῖς λέγομεν τὸν YD, πηγὴν ἀρχιχὴν, f) ἀφ᾽ ἔαυ- 
τοῦ ἔχειν τὸ εἶναι πηγην, ἁλλ᾽ ἐκ τοῦ Πατρός. Μόνη 
γὰρ πηγὴ τὶς ὑπερουσίου θεύτητος à ΠατΏρ, ὅτι οὗ 
πρόεισιν ἐξ ἄλλης πηγῆς. 0Οὐδὲ γὰρ ἓξ ἄλλου του 
ἔχει τὸ εἶναι πτγἠν. "Ἔστι γὲρ τῷ piv Πατρὶ οὐδὲν 
αἴτιων τοῦ εἶναι πηΥγἠν. τῷ δὲ Yig, ὁ Πατήρ. Καὶ 


ὁ μὲν Πατλρ, πηγἡ ἐστι χαὶ ὡς Υεννήτωρ xai ὡς προδολεύς» ὁ δὲ Yibe, ὡς προθολεὺς 


ciens, dicit, dictione ος in Patre utendo, ut unam 
ostenderet causam principalem deitatis, οἱ creatu- 
re Patrem. Postea. divi Dionysii auctoritatem ad- 
ducunt, « Solus fons superessentialis deititis Pater 
est, » inquit, jactantes.. Quomodo Filins Spiritus 


sancti fons esse demoustrabitur, si Patrem tantum 


fontem esse sanctus id dixit ? Sed in hoc Ecclesize 
doctores p»imum incuseni Athanasium οἱ Basil um 
qui dicunt aperte Filium etiam Spiritus sancti fon- 
tem esse; nam sacer Athanasius inlib. adversus 
Arianos illud Psalmi enarrans : « Apud te fons est 
vite : ». « Sciebat, inquit, Pater videlicet, apud se 
habens Filium fontem Spiritus sancti. ». Dasilius 
vero lib. i1! adversus Eunonium, scribit : «Quid 
igitur nos, quomodo ingenitum Patrem, genitum 
Filium eonfiiendo, secundum ipsum esse contra- 
dictionem vitabimus? quid dicemus ? quod bcni Pa- 
tris bonus est F.lius, ex lumine vero ingenito lumen 
eífulsit sempiternum : et ex vere vita vivificans 
profluxit fons : et ex virtute, qus per seest, Dei 
virtus deprompta est.» Et rursus : «Llem fons 
vite Filius iuquit ; nam ad Pa'rem. dicit. David : 
« Apid te est. fous vite, » et rursus alier propheta 
de Judvis dicit : « Me dereliquerunt fontem aquae 
vivi,» viva vcro aqua. Spiritus sancti. appellatur. 
Deinde neque nos Filium dicimus fontem csse 
priucipalem, vel ex seipso habere ut fons sit, scil 
ex Patre : Pater enim solus fous est superessentialis 


C deitatis, quia ex alio fonte non profluit ; quippe qui 


ex alio non habet ut sit fons, quia prima ei nulla 
causa est ut sit. fons, sed Filio Pater est. Ac [α- 
ter fons est, et ut genitor, et ut productor, inde Pater 
s'mpliciter omnis emanantis deitatis fons cst, Filius 
ipsius, Spiritus tantum : et Pater non ad hoc fons 
est, ad iliud autem ex fonte ; Filius ad Spiritum fons 
est, ad Patrem autein ex fonte. [taque a. nobis hoc 
sicuti reliqua reete intelligitur. 

μόνου. "Evüe» 


ὁ piv Πατ]ρ, πάσης bov:v ἁπλῶς πηγη τῆς πηγαξοµένης θεότητος» ὁ δὲ YU, τῆς τοῦ Πνκύματος 
µόνης. Καὶ ὁ μὲν Πατὴρ, οὗ πρὸς τόδε μὲν πηγἡ, πρὸς τόδε δὲ, ἐκ πηγής, ὁ δὲ Υ.ὸς, πρὸς μὲν τὸ 
Ηνεῦμα πηγὴ, πρὸς δὲ τὸν Πατέρα, £x πηγῆς. Kal οὕτως ἡμῖν xaX τοῦτο ὥσπερ καὶ τὰ λοιπὰ καιῶς 


ἐννοεῖται. 
IB". " 
'ExlAoyoc tov πρώτου xscaAalov, 

Τούτοις οὖν τοῖς λόγοις πειοθέντες ἡμεῖς, vf] ἆλη- 
θείᾳ ὑπεχωρήσαμεν * πολλὰ τεῖς xat' ἔριν τε xol 
Φιλονειχίαν λέγουσι, χαίρειν εἰπόντες ' εὖ εἰδότες 
ὡς οὐχ ἔσται ἡμῖν ἄλλοθεν σωτηρίας ἑἐλπὶς, $ τῷ 
Λνῶσθαι τῇ ἀληθείᾳ, καὶ τοῖς χρείττοσιν ἔπεσθαι. 
Δεόμεθα δὲ xat ὑμῶν μετὰ τῆς αὐτῖς ἀγάπης ἰδεῖν 
xa συνιέναι τὰ εἰρημένα, μεθ) $; xal ἡμεῖς ταῦτ' 
. Ega uev. Εἰσὶ δὲ xal ἄλλα, & φασιν οἱ τῇ ἀληθείᾳ àv- 
ππικαθιστάμενοι * οὐδὲν Ó' ὅμως ὅτι xal ἄξια λόγου. 
Πολλῷ δὲ πλείω τε xa βελτίονα οἱ ταύτης ἀντιποι- 
ούμενοι λέγουσι. Καὶ ἡμεῖς εἴχομεν μὲν xat ἄλλα 
πολλά τε καὶ ἀθαγχαῖα εἰπεῖν, xai συνηγορῆσαι τῇ 
ἀληθείᾳ, xal ἀποσχορακίσαι τὰ παρ αὐτῶν, ὡς 
ἆτοπα, αυμπεραινόμενα xa') ἡμῶν * ἀρχεῖν δ' ἡγού- 


ΧΙ. 
Ejilogus primi capitis. 

Nos igitur, his suasi rationibus , veritati cessi- 
mus; multum valere dicentes eis qui litigandi οἱ 
eontradicendi stadio loquuntur; hene gnari quod 
non aliunde spes nobis salutis emicabit, quam 
uniendo nos veritati et melioribus parendo. Roga- 
mus autem vos ut eadem charitate, qua a nobis 
conscripta sunt videatis atque iutelligatis, qua nos 
ea exposuimus, Restant etiam alia, quz dicunt ii 
qui veritati repugnant, nullius tamen digna existi- 
mationis. Sed multo plura et meliora ah iis qui 
eam asserunt afferuntur : nosque etiam alia multa 
et necessaria addere potnissemus, veritati patroci- 
nantes, ct absurda quz ab eis adversus nos con- 
clusa sunt, reprobare. Scd hoc satis csse arbitra- 


w-— 


1181 


^ . JOSEPIHI METIIONENSIS 


1 88 


wur, nisi quis litigare οἱ temere contendere A µεθα ταῦτα" ἂν [Hh µόνον ἐθέλοι τη ἑἐρίσξειν sixfj 


malucrit. Ecce igitur ostensum et demonstratum 
est, ut vires nosirze tulerunt, clare simul et mani- 
feste, quod Spiritus sanctus qui a nobis colitur, 
.on eolum ex Patre, verum etiam ex Filio procedit; 
"et a Filio Babet esse sicuti a Patre, per jam allata 


χαὶ φιλονε!κ.ἵν. Ἰδου τοίνυν ἐξεφάνθη xal ἀπεδείχρη 
χατὰ thv ἡμετέραν δύναμιν, λαμπρῶς τε ἅμα xal 
περιφανῶς, τὸ map. ἡμῖν λατρευόμενον πανάχιον 
Πνεῦμα, ὅτι οὐ µόνον Ex τοῦ Πατρὸς, ἀλλὰ xoi ix 
τοῦ Υἱοῦ ἑκτορεύεται ' xal ἔχει «b. εἶναι καὶ àv) 


(δδμιοπία} ct sententias sonctorum, partim ασ τοῦ Υἱοῦ, ὥσπερ xal ἀπὸ τοῦ Πατρὺς, δ.ὰ -ῶν £5» 


Patre et Filio cum artículo aperte clamantium , 
^ partim ex Patre et Filio sine articulo, partim ες 
lare per Filiun cum articulo , tum a Patre per 
Filium sine articulo, et ex ambobus essentialiter, et 
ab utroque : et ος Filio est, et ex Filio emanans, 
et per eum prodiens, et profluit ab co, et ex eo 
Spiritus est, et profluens naturaliter ab co, et ex 60 
* spirat, et Filius Spiritum mittit; qua omnia sub- 
sian'iam sanctissimi Spiritus ex Patre simul et 
Filio demonstrant. Nen amplius ergo in posterum 
repreheudere nos potestis, quod ex ignoratione et 
inscitia huic sancte synodo nos subjecerimus ; 
imo exquisite gnari auctoritatum a sanctis allata- 
rum, quantumque periculi impendeat iis qui pa- 
wum dogmata sequi nolunt, quodque exterminatur 
qui synodum non sequitur, bono cous.lio nos con- 
cilio subjecimus. H:ec igitur eecumenica sancta εἰ 
magna syvodus divino nutu et cura. beatissini Eu- 
geuii papae, ct pii Romanorum imperatoris Joannis 
P.5eologi Florentiz congregata, magnisque lumi- 
naribus et illustribus theologis referta, antiquorum 
Patrum. dictis perpensis, et ut par erat comproba- 


προσχομισθεισῶν μαρτυριῶν xal ἀποφάσεων τῶν 
ἁγίων ΄ τῶν μὲν Ex τοῦ Πατρὸς xai ix τοῦ Υἱοῦ 
διαῤῥηδην βοώντων, τῶν δ' Ex Πατρὸς χαὶ Yo? 
τῶν δ᾽ αὖθις, ix Πατρὸς διὰ τοῦ Yloo * καὶ ἄλλων, 
ἐκ Πατρὸς δι Ylou- xal ἀπὸ τοῦ Πατρὸς xai τοῦ 
Y'ou* καὶ ἐξ ἀμφοῖν οὐσιωδῶς' xal παρ) &izozt- 
pov* xal Ex τοῦ Ylo3 &ctt, χαὶ ἐξ Yloo ἀναθλύσον * 
χαὶ δι) αὑτοῦ Tpoióv* χαὶ προχεῖται παρ ajzov * 
xai ἐξ αὐτοῦ τὸ Πνεῦμά ἐστι * χαὶ προχεόµμενον eu- . 
σιχῶς παρ) αὐτοῦ * xal EE ΥΙοῦ πνξει * xaV ὁ Yib; 
τὸ Πνεῦμα ἁποστέλλει' ἃ πάντα δηλοποιοῦσι τον 
ὕπαρξιν τοῦ παναγίου Πνεύματος, ἐκ τοῦ Πατοὺς 
ἅμα xal τοῦ Υἱοῦ. Οὑχέτι οὖν toU. λοιποῦ ἑ γχαλεῖν 
ἡμῖν δύνασθε, ὅτι μὴ εἰδότες, xal ὡς ἀμαθεῖς, τῇ 
ἁγίᾳ ταύτῃ συνόδῳ ὑπετάγημεν ' ἀλλὰ μᾶλλον εἰδό- 
τες ἀχριδῶς τῶν ἁγίων τὰς ῥήσεις, χαὶ τὸν xlvi. 
voy ὅσος ἐστὶ τῷ μὴ βουλομένῳ ἔπεσθαι τῶν Πατέ- 
pov τοῖς δόγµασι ’ xal ὅτι ἐξοστρακίξεται ὁ μὴ τῇ 
οἰχουμενιχῇ συνόδῳ ἑπόμενος, χαλῶς ποιέσαντες τῇ 
συνόδῳ ὑπετάγημεν. Αὕτη οὖν dj οἰκουμενικὴ ἁγία 
χαὶ µεγάλη σύνοδος, θείῳ νεύµατι xai σπουδῇ τοῦ 
µαχαρ:ωτάτου πάππα Εὐγενίου, xoi τοὐ]εὐσεθδοὺς ga- 


tis, decretum religionis plenum tulit, et quinque C σιλέως ᾿ΓῬωμαίων Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγου συνα- 


articulos quos sancivit nobis tradidit, non aliquid 
novi et ex aliorum sententia introduxit, neque ex 
se ea in. medium protulit, sed ex sacr;e Scripture 
testimoniis deprompsit, atque plurimorum sancto- 
rum doctorum Ecclesiae, Oricutalium simul et Occi- 
deutalium, perleciis theologicis expositionibus tra- 
didit: nosque custodivimus, ct custodimus, et 
servabinius, usque ad sanguinem: et mortein pro 
his tariquam ortliodoxis et Patrum vocibus exculiis 
depugnan?o. Quia igitur primam vestram accusa- 
tionem sabvertimus, et quae majoris momenti est, 
Cxtera qua banc sequuntur simul subversa sunt : 
ut capite de corpore sublato, totum corpus mor- 
tuum inanet : nec nos reliquis respondere oporté- 
bat, quia bac siuul cum prima perierunt. Sed ut 
hic noster labor paratus sit omnibus qui Ecclesie 
parere voluerint, ad respondendum iis, qui nos 
-&ccusant , quod ob inscitiam nos Latinis adjuuxi- 
mus, reliquis etiam debitam responsionem adjun- 
pamus, ut per omnia cognoseautur nos injuste tra» 
ducere, quodque veritatem quarimus ct pacem 
sequimur, nec volumus sempiterno igni ollationcs 
coacervare : imo. eas rejicimus , ut ab illo igue 
veluii pii liberemur, nec a judice dicente audiamus, 
« Discedite a me, quia gloriam horainum dilexistis 
super gloriam meam, nescio vos. » Unde przstat nos 
eum sequi et Ecclesiam ipsius, ac ejusdem quoque 
vestigiis inniti, quam eorum disceptationibus qui 
falia suasione ducuntur, qui sacre testimonio Sceri- 
pturz stulti et inanes revincuntur. 


0poto0sica ἐν τῇ Φλωρεντίνων πόλει, xai μεγάλους 
φωστῆρα; xal λαμπροὺς θεολόγους τλουτὴσχσα, τὰ 
τῶν πρὸ αὐτῆς Πατέρων καλῶς ἰδυῦσα, xai εἰχότως 
τιµίσασα, ὅρον ἐξήνεγχεν εὐσεξείας γέµοντα * xel 
τὰ πέντε ἄρθρα ἅπερ ἑδογμάτισε xal ἡμῖν παμ- 
δωκεν, οὗ χαινόν τι εἶσῖιξε καὶ ἑτερόδοξον, οὐδ' à«' 
αὑτῖς ταῦτα προῦτεινεν. ἀλλ ἀπὸ μαρτυριῶν τῖς 
ἱερᾶς Γραφῖς, xal πλείστων χρήσεων τῶν ἁγίων 
της Ἐκκλησίας διδασχάλων, ἀνατολικῶν δμοῦ τι 
καὶ δυτικῶν θεολογήσασα, παρέδωκεν * xal ἡμεῖς 
ἑφυλάξαμεν, xax φυλάττομεν, xal τηρήσοµεν’ pi- 
χρις αἵματος xal θανάτου ὑπὲρ τούτων ἀγοιν:ζόμε- 
vot ὡς ὀρθόδοξα χαὶ ταῖς τῶν Πατέρων φωναῖς καὶ- 
λυνόμενα. Ἐπεὶ «ὖν τὸ πρῶτον ἀνῃρέθη τῶν 1p 
ὑμῖν ἐγχκαλουμένων, χαὶ μᾶλλον τὸ χυριώτερον, xai 
τὰ ἑπόμενα τούτῳ συνανα.ροῦνται ὡς καὶ τῆς αχ: 
φαλῆς τοῦ σώματος ἀἁφαιρεθείσης, ὅλον τὸ ceps 
vsxpiv μένει ' xal οὐχ ἔδει ἡμᾶς δοῦναι λόγον εἰς 
τὰ λοιπά, ἐπεὶ σὺν τῷ πρώ:ῳ xa? ταῦτ᾽ ἀπώλοντο" 
ἁλλ' ἵνα T] τὸ ἡμέτερον πόνηµα τοῦτο, ποόχειρον εἰς 
ἀπολογίαν παντὶ τῷ βουλομένῳ τῇ "Exxincig wi 
θαρχεῖν, xal τοῖς κατηγοροῦσιν ἡμῶν, ὡς μὴ εἰδό- 
τες Λατίνοις ἠνώθημεν, φέρε τὸν προσήἠκοντα καὶ 
πρὸς τὰ λοιπὰ ἀποδώσωμεν λόγον ' (va διὰ πάντων 
ἀναφονῶσιν ἀδιχῶς διασύροντες ἡμᾶς ' χαὶ ὅτι ἁλι- 
θειαν ζητοῦμεν, xal τὴν εἰρίνην ὃ ώχομεν xal οὐ 
βουλόμεθα πρ,σφορὰς σννάχειν μετὰ τοῦ αἰωνίου 
πυρής * ἀλλὰ ταύτας ἀποδάλλομεν, ὅπως τοῦ πνρὶς 
ἐχείνου ὡς εὐσεθςῖς Ίυτρωθε ημεν, καὶ μὴ ἀκούσω» 
μεν τοῦ κριτοῦ λέγοντος, « Πορεύεσθε àm' ἐμοῦ ' 


1189 


TRO CONC. FLORENT. CAP. !J. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


Hm 


hyaníca:e yàp τὴν 081v τῶν ἀνθρώπων, ὑπὲρ τὴν δόξαν τὴν ἐμήν' οὐκ οἵδα ἡμᾶς. "Οὔεν χρεϊτούν 
ἐστιν ἡμᾶς ἐχείνῳ xal τῇ αὐτοῦ Ἐκχλησίᾳ ἔπεσθαι χα ἐκλλουθεῖν, ἢ τοῖς διαλογιαμοῖς τῶν πεισματι- 
xv ἀνθρώπων, οἵτινες παρὰ τῇ ἱερᾷ Γραφῇ pás: tot καὶ κενο μεμαρτύρηνται. 





----ᾱ-------ᾱ--ᾱ--------- 





ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΕΦΛΛΛΙΟΥ 


ΤΩΝ ΕΝ ΤΩ ΟΡΩ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ 


Περὶ τῆς µυστικῆς δη.Ίονότι καὶ ἱερᾶς τελετῆς, 


ὅπως δι ἀζύμου τε xal ἐνζύμου ὀρθοδύξως καὶ ἀ.ληθῶς τὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ 


copa ἱερουργεῖται. 


DEMONSTRATIO SECUNDI CAPITIS 


EORUM 


οὐ IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR 


De mystico videlicet εί sancto sacrificio ; quod in azymo et fermeniato orthodcze 


el vere. Christi Dei corpus conficitur. 


Λ’. 
Καὶ πρὸς τὸ δεύτερον τοῦ ὅρου χε; ἆλαιον ἐρχό- 
εθα ἁπολογίαν δ,ῦναι τῆν τρέπουσαν ' ἐν ᾧ ἡμῖν 
ἐγχαλ ἴτε λέγοντες, ὡς οἱ τῇ Ἐκχλησίᾳ ἑπόμενιε, 
τὰ οὐκ ὄν-α πρεσδεύουσι, περὶ οὗ χαὶ δ.αλαμθᾶνει 
ὁ της ἁγίας συ)όδου ὄρος διὰ λέξεως οὑτωσί * 
Κε/μενον τοῦ Ópcv. 

€ Ἔτι ἓν ἀνύμῳ 3 ἑνξύμῳ ἄοτῳ ᾽σιτίνῳ, τὸ τοῦ 
Χριστοῦ σώμα τελεῖσθαι ἀληθῶὼς * τούς τε [ερεῖς ἐν 
θατέρῳ αὑτὸ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ὀφείλειν τελεῖν, 
ἕκαστον ὃτλονύτι κατὰ τὴν τῆς ἱδίας ᾿Εκχλησίας εἴ- 
τε δυτικῆς εἶτε ἀνατολιχῆς συνήθε;αν. » 

Ἐν τούτοις τοῖς λόγοις δείχ»υται διχῤῥήδην $ τῆς 
γαθολιχῆς πίστεως ὁμολογία, ὡς µτδεµίαν olouivn 
Σιαφορὰν iv τῷ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου τελεῖσθαι Év τε 
«νζύμῳ pop χαὶ £v ἀνύμῳ, ἁλλ ἀφορῶσα µήνον 
πρὸς τὸ εἶναι, την ὕλην, 95v. ἱερέα, τὸν τόπον, τὸν 
σχοπὺν, xai τοὺς λόγους, οὕτως ὀρίνεται ὡς ταῦτα 
μόνα ἀναγχαῖα πρὺς «b µυστήριον * οὐ πρὸς τὸ εἶναι 
µόνον xai γίνεσθαι, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ εὖ εἶναι * ναι. 
τούτων ἀπόντλα τινὰ, οἴέται κωλύειν γενέσθαι σῶμα xal 
αἷμα. Τινὲς δὲ λέχουσι πρὸς τούτοις, xat διὰ τὸ μὴ 
ἔχειν ζύμην προποχειμένην, νεχρὰν θυσ/αν.ἱερουρ- 
γεῖν τοὺς Λατίνους xai Ἰουδαϊῖσμὸν φρὀνεῖν, ἄνυμα. 
θύοντας. Παραχαλοῦμεν οὖν xàv τούτῳ ὑμᾶς κατὰ 
paxpoüupíac ἀχοῦσαι τοὺς ἡμετέρους λόγους, xol 


Α 


μετὰ χαθαρᾶ; αὐτοὺς ἄναπ͵λεῖν κατὰ νοῦν συνει-' 


δήσεως, xal οὗ μετὰ πανουργίας ἢ µαταίας προλή- 
Ψεως * ὅπως δυνηθητε τὴν ἀλήθειαν γνῶναι, xal μὴ 
εἰχῇ Xu µάτην Σρίζητς φιλονεικοῦντες xal ἀναιδῶς 
ἐγκαλοῦντες ἡμῖν, ὡς ἅτοπα κὰὶ δυσσερῆ φρονοῦσιν’ 


Ad secundum nunc decreti caput accedimus, ut 
coavenientenm responsionem afferamus : in quo nos 
incusatis, dicei tes, quod qui Ecclesiam sequuntur, 


" ea que non sunt afferunt, de quo sanct» syuodi 


decretum α verbum ita pertractat : 


Textus definitionis. 


ε ltem in azymo, sive fermentato pane triticco , 
corpus Cliristi veraciter confici : sacerdotesque in 
altero ipsum Domini corpus cont&cere debere, 
unumquenque scilicet juxia. Ecclesize suze, s.ve 
Orientalis sive Occidentalis, consuetudinem. » 

ln his verbis aperte catholice fidei confessio 
demonstratur, que nihil existimat interesse , si in 
pane ferimnentato vel azymo Christi corpus conficia- 
tur : οι) i.| solum. respiciens, ut adsit. materia , 
sacerdos, locus, iutentio et verba, ita decertuil, 
perinde ac ea tautum ad. mysterium celebrauduim 
necessaria sint, non ad esse solum et fieri , sed 
eliam ad bene esse. Quod si quid ex iis defuerit ,. 
putat couüci non posse corpus εἰ sanguinem, At 
ls quidam objiciunt, mortuum sacrificium Lstinos 
celebrare, οἱ Judaismumn &npere in azymo sacsili- 
cando, quia scilicet fermentum antea non appoue 
nunt, llortamur igitur et nunc vos, ut eum palien- 
tia serinonem nostrum gudialis, αἱ pura eum 
couscientia, non dolose vel stulta cum preesum- 
ptione consideretis, ut veritatem nosse possitis, nec 
tcmere et inconsulte digladiantes litigetis, nos im- 
pudenter insimulando, quasi absurda et impia 
sentiamus, qui recta et vera sentimus : quippe qui 


1191 


JOSEPHI METHONENSIS 


1192 


cecumenie:r synodi sententize subjicimur, qua nun- A ol ὀρθά xal ἆληθὴ φρονοῦμεν, 0; ὑποτασσόμενοι τῇ 


quam erravit, Preterea 'divinorum οἱ sanctorum 
Patrum traditiones firmiter amplectimur, et integre 
tenemus simul et capessimus : eorumque pia dog- 
mata et scripta predicamus , nec libros eos cor- 
rumpimus, neque ex nostro sensu loquimur, et 
sententiam nostram comprobamus, neque eorum 
dicta depravawmus, ut in sermonis progressu decla- 
rabimus, cuncia vero qua dicimus, a sacris Scri- 
pturis, non ex nobis deprromimus , ut undequaque 
noscatur nos concordiam et veritatem quaerere; 
nolentes Christum, qui unus est, dividere, ut hunc 
Gracum, alterum Latinum vocemus, neqve Novi 
Testamenti, id est, sancti sacrificii mysterium , 
duplex esse dicimus, ita ut Christi corpus bifariam 


εἲς οἰχουμενιχῆς συνόδου ἀκοφάσει, Ἆτις οὐδέποτε 
ἐπλανήθη. Ἔτι τε χαὶ τὰς παραδόσεις τῶν θείων 
xai ἱερῶν Πατέρων βεδαίως ἑνστερνιζόμεθα, xal 
ὁ)οσχερῶς κατέχοµεν ἅμα χαὶ ἀντιποιούμεθα, καὶ 
τἀκείνων χηρύττομεν εὐσερῃ δόγµα-α x Vi ονγ- 
γράµµατα, xai τὰς ἱερὰς βίθλους ἑχείνων οὐ φθςῖ- 
pousv, οὐδὲ τὰ τΏς ἡμετέρας χοιλίας φωνοῦμεν, xal 
τὸ δοχοῦν ἡμῖν συνιστῶμεν, xal τὸ παρ) αὐτῶν )£- 
γόμενον οὗ παραχαράττομεν ΄ ὅπερ εἰς τὸ πρόσω 
χιυρῶν ὁ λόγος δηλώσει ΄ xai ὡς πάντα qa plv ἀπ 
τῆς ἱερᾶς Γραφῆς χαὶ οὖχ ἀφ ἡμῶν ' ἵνα δειχθή 
δ.ὰ πάντων, ὅτι τὴν εἰρήνην xal τὴν ἀλήθειαν ζη» 
τοῦμεν, xal οὗ βουλόμεθα τὸν ἕνα Χριστὸν ὅται- 
ρεῖν, ὥστε τὸν μ.ὲν λέγειν Γραικὸν, τὸν 63 Λατῖνον ᾿ 


partiamur, hunc firientatum , azymum alterum B ἀλλ’ οὐδὶ τὸ µνστήριον τῆς Νέας Διαθίχης, τὸ τῆς 


appellantes , sed utrumque corpus Christi esse 
confitemur, ct Christi corpus przdicamus, unum 
et idem esse existimantes , quanqvam varie apud 
utrosque conficiatur. Quod autem injuria Romanam 
Ecclesiam carpitis, quz in azymo conficit, et nos, 
qui verum Christi corpus confitemur, Deo freti 
breviter ostensuri arcedamus. 

ουσαν, xal ἡμᾶς τοὺς ὁμολογοῦντας αὐτὸ «b σῶμα 
Βραχέων ἀποφανοῦντες, 

| II. 

Primum quidem a vobis petimus unde id accepi- 
stis, fermentatum sacrificari oportere, non azy- 
mum : a Christone, qui hoe mysterium primus 
instituit atque tradidit, an ab apostolis vel a sacris 


ἱερᾶς τελετῆς διττὸν λέγομεν. ὥστε αὐτὸ τὸ σῶμα 
Κυρίου µερίτειν εἰς δύο’ χαὶ τὸ μὲν ἕνζυμον Ἱὲ- 
γειν, τὸ ὃ ἄνυμον. ἁλλ᾽ ἑχάτερον τούτων, σῶμα 
Χριστοῦ ὁμολογοῦμεν , xai σῶμα Χριστοῦ χηρύτ- 
τοµεν, ἓν xal ταυτὸ λογιζόμενοι, εἰ χαὶ διαφόρως 
τελεῖται ἐν ἀμφοτέροις τοῖς µέρεσιν. "Ott ἀδίχως 
thv Ῥωμαϊχὴν Ἐκκλησίαν διασύρετε, ἄδυμα 00 


Χριστοῦ, ἀληθὲς εἶναι, ἑρχόμεθα δυνάµει Θεοῦ διὰ 


ΕΒ’.' 

Καὶ πρῶτον μὲν ἑρωτῶμεν ὑμᾶς, ὦ οὗτοι, πόθεν 
ἔχετε τοῦτο λαδόντες, ὡς ἕνζδυμα δέον atl, xal οὐκ 
ἄζυμα θύειν, παρὰ Χριστοῦ τοῦ πρῶτον τὸ µυστί- 
prov τοῦτο νοµοθετήσαντός τε xal παραδώσαντος, ἃ 


Ecclesie doctoribus , qui postca successerunt Ἱ( παρὰ τῶν ἁποστόλων, fj τῶν µετ᾽ αὐτοὺς ἱερῶν Ct 


Ostendite nobis unde id accepistiv, AL id vel multo 
Adhibito labore non potestis : nemo enim ex doc- 
toribus bucusque ausus €st dicere : sed simpliciter 
pane et vino sacrificium confici debere omnes 
aiunt : ante omnes evangelist» οἱ beatus Paulus, 
« Nam quoties coimederitis panem hunc, evange- 
liste dicunt, et biberitis calicem, » beatus vero 
Paulus, « Ego accepi (inquit) a Domino, quod et 
wradidi vobis, quoniam Dominus Jesus, in qua aocte 
tradebatur accepit panem **. » Et beatus Jacobus 
Hierosolymorum primus hierarcba, sic inquit (1) : 
« Magnus Pontifex et magister noster Christus 
Deus, nocte illa, in qua ad passionem adductus 
€st, accepit panem.» Et post hos divus et sacer Ba- 


silius, « Cum panem, inquit , in sanctas et imma- D 


culatas manus suscepisset, » Et aureus ilfe lingua 
Joannes, « Sumpto pane, » inquit ; ac ne singulos 
enumerem, omnes uno ore sacrz classis doctores 
sic asserunt : ex. quibus osteuditur eos azymum 
non repudisre, quoniam in verbis his exacte no- 
verunt utrumque comprehendi. Idcirco Eeclesia 
nullum discrimen intercedere arbitratur inter fer- 
mentatum et azyium , dummodo ex tritico con- 
fectus sit panis; et propterea statuit dicens, nil 
aliud ad sacrificii usum offerri quam ex tritico pa- 


* [ Cor. xi, 25. 


(4) In Liturgia. 


«δασχάλων τῆς Ἐχχλησίας ; Δείζατε ἡμῖν πόθεν ἐλά- 
θετε τοῦτο. ἀἁλλ᾽ oU δυνηθῆτε, πολλὰ χαµόντες. 
Οὐδεὶς γὰρ τῶν διδασχάλων μέχρι τῆς σήμερον ἑτὸλ- 
µησεν ΄ ἀλλ ἁπ]ὼῶς ἄρτῳ xot olv τὴν θυσίαν τε- 
λεῖσθαι οἱ πάντες λέγουσι. Προηγουμένως δὲ πάντων 
οἱ εὐαγγελισταί , xal ὁ µαχάριος Παῦλο:» « ᾿Οσά- 
xt; Υὰρ ἂν ἑσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον, ol εὐαγγελ:. 
σταὶ λέγουσι, xal τὸ ποτήριον tovto. πίνητε.» 'O 
δὲ µαχάριος Παῦλός, « Ἐγὼ, φταὶ, παρέ)αδον àzà 
τοῦ Κυρίου, ὃ xaX παρέδωχα ὑμῖν, ὅτι Kop:o; 'Ir- 
σοῦς iv τῇ νυχτὶ ἐχείνῃ, ᾗ παρεδίδοτο, ἔλαδεν ἆρ- 
τον. 2 Καὶ ὁ µαχάριος δὲ Ἰάχωδος ὁ τῶν Ἱεροσο- 
λύµων πρῶτος ἱεράρχης, οὕτω qnalv* « Ὁ µέγος 
ἀρχιερεὺς χαὶ διδάσκαλος ἡμῶν, Χριστὸς ὁ θ:ὸς, 6 
νυκτὶ ἐχείνῃ ἐν ᾗ πρὸς τὸ πάθος ἀπίγετο, ἔλαδεν 
ἄρτον  » xol μετ αὐτοὺς ὁ Oslo; xal ἱερὸ; Βτεί- 
λείος, € Λαδῶν, φησὶν, ἄρτον ἐπὶ τῶν ἁγίων αὐτοῦ 
χαὶ ἁμωμήτων χειρῶν. ) Καὶ ó Χρύσοὺς τὴν γλὼτ- 
ταν Ἰωάννης ὁ πάνυ, « Λαδὼν ἄρτον, » φησίν ΄ καὶ 
ἵνα μὴ ἕκαστον λέγω, ἀπαξαπλὼς ἅπαντες οἱ τοῦ 
ἱεροῦ καταλόγου Πατέρες οὕτω φααί * &t' ὧν δεί- 
xvotat, ὡς οὐχ ἀποδάλλονται τὸ ἄζυμον , dv γὰρ ej 
Mitt ταύτῃ ἔγνωσαν ἀχριθὼς ἐννοεῖσθαι ἀμφότερον. 
Διὰ τοῦτο ἡ Ἐκκλησία οὐκ οἵεται µηδεµίαν εἶναι 


1193. 


PRO CONC. FLORENT. CAP. Ἡ. DE AZYMO ΕΤ FERMENTATO. 191 


διαφορὰν ἑνζύμου xal ἀζύμου, εἰ µόνον tx σίτου εἴη A nem; secundum verbum Domini, qui se frumento . 


6 ἄρτος. Τούτου χάριν καὶ νομοθετεῖ λέγουσα, μὴ 
δεῖν ἕτερον εἰς θυσίαν προαφέρειν, ἀλλ f) ἅἄρτον ix 
σίτου, xatX τὸν τοῦ Κυρίου λόγον, παρεικάζοντος 
ἑαυτὸν oízto * ε Ἐὰν μὴ 6 κόχχος τοῦ σἰτου, γάρ 
qat, πεσὼν εἰς τὴν γην ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος μέ- 
vtt * ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, χαρπὸν πολὺν φέρει. » θὕτω 
καὶ ὁ Χριστὸς ἁἀποθανὼν πάντας ἐκ τοῦ ἆδου ἐρῥύ- 
σατο. Καὶ γέννηµα δὲ ἐξ ἀμπέλου διὰ τὸν τοῦ αἳ- 
τοῦ λόγον" « Ἐγώ εἰμι f) ἄμπε)ος ἡ ἀληθινή * » xax, 
€ Απάρτι οὐ μὴ πίω Ex τούτου τοῦ γεννήµατος τῆς 
ἀμπέλου, » τὴν ἀνάστασιν αὑτοῦ δηλῶν. ᾽Απὸ τούτου 
οὖν δσίχνυται διαῤῥίδην, μὴ δύνασθαι προαρέρειν 
ἡμᾶς pfe χριθῆν, μήτε ὀλύρας, f| ἐξ ἄλλου του τῶν 
απερµάτων ὥσπερ οὗδ' οἶνον σχευὰαστὸν ἀπ᾿ ἄλλου 


t.e, alxapa ἢ μέλι ἢ γάλα, ἀλλ᾽ ἐξ ἀμπέλου κατὰ B 


th» χυριαχὴν φωνήν. Λοιπὸν οὖν ἐστιν ἡμῖν δεῖξαι, 
τί ἣν ἕπερ 6 Κύριο; ἔπραξε τότε τὸ µυστήριον πα- 
βαδιδοὺς, ἄνυμον ἢ ἕνζυμον᾽ ἐπειδῇ οὐ φαίνεταί τις 
τῶν διδασκάλων διαῤῥήδην λέγων τί ἣν, ὡς ἀπεδεί- 
ξαμεν. Ἡ μεῖς μὲν γὰρ λέγατε ὅτι ἕνζυμον ἣν, map 
οὐδενὺς τῶν ἁγίων τοῦτο λαδόντες. ἨἩμεῖς δ' ἄζυ- 
μον λέγοντες, παρὰ τῶν διδασχά)ων τὰς .ἀφορμὰς 
λαθόντες λέγοµεν. "Ότι δὲ τοῦθ) οὕτως ἔχει, δῆλον " 
ἐν Τρώωτοις γὰρ ὁ εὐαγγελιστὴς λέγει Ματθαῖος, ἐν 
γεφαλαίῳ εἰχοστῷ ἔχτῳ * « Tij δὲ πρώτῃ τῶν ᾽Αςύ- 
µων προσηλθο» οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ, λέγοντες 
αὐτῷ * Π.ῦ θέλεις ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ Πάσχα; 
Ὁ δὲ εἶπιν' Ὑπάγετε εἰς vv πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα, 


χαὶ εἴπατε αὐτῷ, Ὁ δ.δάσχαλος λέγει, 'O καιρός 


µου ἐγγύς ἐστι’ mob, σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν 
μαθητῶν pov. Καὶ ἑποίησαν οἱ μαθηταὶ ὡς π,οσέ- 
ταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοὺς, xat ἠτοίμασαν τ) Πάσχα. » 
*O δὲ θεῖος εὐαγγελιστῆς Μάρχος λέγει’ «Καὶ τῇ 
απρὠτῃ ἡμέρᾳα τῶν ᾽Ακύμων, ὅτε τὸ Πάσχα ἔθνον, 
λέγονσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ "Κύριε, xou θέλεις 
ἑτοιμάσωμεν ἀπελθόντες, ἵνα φάγῃς τὸ Πάσχα ; Καὶ 
ἁποστέλλει δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, xal λέγει αὐ- 
τοῖς. 'Ὑπάχγετε εἰς τὴν πόλιν, χαὶ ἀπαντὴσει ἡμῖν 
ἄνθρωπος χεράµιον Ὁδατος βαστάζων'' ἀχολουθήσατε 
αὐτῷ, xal ὅπου ἂν εἰσέλθῃ, εἴπατε τῷ οἱκοδεσπότῃ ' 
“0 διδάσχαλος λέγει» Ποῦ ἐστι τὸ χατάλυµα ὅπου 


similem facit : « Nisi granum frumenti cadens in 
terra mortuum fuerit, ipsum solui manet ; si vero 
mortuum fuerit, multum fructum affert 15. » Sie et 
Christus moriess omnes ab inferno liberavit. Et 
vitis fructus ejuslem verbis ostenditur : « Ego 
sum,inquit, vitis vera *5, jam non bibam ex genimine 
vitis hujus, resurrectionem suam significans 17, » 
Ex hoc ergo liquido ostenditur, non posse nos uti 
neque hordeo, neque avena, vel alio semine, quem- 
admodum neque vino ex alia re conflato, sicera, 
vel melle, vel lacte, sed ex vite, secundum verba 
Domini. Reliquum igitur est vobisostendere quid id 
fuerit quod Dominus fecit cuim tradidit hoc myste- 
rium, azymumne vel fermeptatum? quoniam ex 
nemine doctorum deprehenditur aperte quodnam 
id fuerit, ut antea patefecimus. Vos quidem dicitis 
ferinentatum id fuisse, cum a nemine sanctorum 
id accipialis; nos vero azymum dicentes, a doctori- 
bus id sumentes dicemus. Quod ita se habeat , 
patet : in primis evangetista Matthzeus dicit cap. 6: 
« Prima autem die Azymorum accesserunt discipuli 
Jesu dicentes, Ubi vis paremus tibi comedere Pa- 
sclia ? At Jesus dixit : Πο iu civitatem ad quemdam, 
et dicite ei, Magister dicit, tempus meum prope est, 
apud te facio l"'asclha cum discipulis meis. Et fece- 
runt discipuli sicut constituit illis Jesus, et para- 
verunt Pascha 15. » Divus vero evangelista Marcus 
dicit : « Prima die Azvmorum, quando Pascha | im- 
molabant, dicunt ei discipuli ejus, Quo vis eamus , 
et paremus tibi ut manduces Pascha ? Et mit:it 
duos ex discipulis ejus, et dicit eis : Ite in civita- 
tem, et. occurret vobis homo lagenam aqu: baju- 
lans ; sequimini eum, et quocunque introierit, di- 
cite domino domus , Quia Magister dicit, ubi est 
refectio mea, ubi Pascha cum discipulis meis man- 
ducem ? et ipse vobis demonstrabit camnaculum 
grande stratum, el illic parate nobis comedere Pa- 
scba. Et abierunt discipuli ejus , οἱ paraverunt 
P'ascha **, » Lucas vero evangelista facundissimus 
sic ait : « Appropinquabat autem dies Azymorum, 
quae dicltur Pascha. » Et post pauca: « Venit 


τὸ Πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν pou φάγω; Καὶ αὐτὸς “ autem dies Azymorum, in quo oportebat. immolari 


ὑμῖν δείξει ἀνώγεον μέγα ἑστρωμένον * ἐχεῖ ἑτοιμά- 


Pascha, misitque Petrum et Joannem dicens, Eun- 


σατε ἡμῖν τὸ Πάσχα φαγεῖν. Οἱ δὲ ἀπελθόντες fzoi- D tes parate nobis Pasclia, ut comedamus ; et cum 


µασαν τὸ Πάσχα. » Λουχᾶς δὲ 6 εὐαγγελιστὴς ὁ ῥητο- 
ριχώτατος οὕτω φάσκει ε "Ηγγιςε δὶ ἡ ἑυρτὴ 
τῶν ᾽Αδύμων, fj λεγομένη Πάσχα. » Καὶ μετ) ὀλίγα : 
« "Βλθε δὲ ἡ ημέρα τῶν Αζύμων, ἐν f] ἔδει θύεσθχι 
τὸ Πάσχα xal ἀπέστειλε Ιέτρον καὶ Ἰωάννην” 
επών * Πορευθέντες ἑτοιμάσατε ἡμῖν τὸ Πάσχα ἵνα 
φάγωμµεν, xaV ἀπελθόντες ἠτοίμασαν τὸ Πάσχα. » 
"Opa οὖν ἀχριθῶς, πῶς προσέρχονται, καὶ τί αἱ- 
τοῦσι. Ποῦ θέλεις, Φασῖν, ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν 
τὸ Πάσχα; Tjj ἑσπέρᾳ γὰρ ἐχείνῃ ἔδει φαγεῖν αὐτοὺς, 
ὥς φασιν οἱ εὐαγγελιαταί * ὁ μὲν, τῇ δὲ πρώτῃ τῶν 
᾽Αξύμων * ὁ δὲ, xol τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ τῶν ᾿Αζύμων, 
*5 Joan. xii, 94. 
τση, 4, 7-13. 
PATROL. Gn. CLIX, 


5. Joan. xv, 4. 


discessissent, paraverunt Pascha **. » Considera 
ergo sedulo quo pacto accedunt, et quid petunt, 
« Übi vis, aiunt, paremus tibi comedere Pascha? » 
Nam vespere illo oportebat eos comedere , ut evau- 
gelistte dicunt, hic « prima die Azymorum, » aller, 
« prima die Azymorum, quando immolabant Pascha.» 
Qualisnam est hzc prima dies Azymorum, quam 
(res evangelistae concorditer praedicant? Hanc nobis 
aurea lingua declarat; dicit enim homilia 81 in 
Matthzeum, primam Ázymorum esse eam qua prze- 
cedil Azyma; nam a vespera semper numerare 
Jud:ei consueverunt : el. hujus mentionem (acit, in 


" Matth. xxvi, 29... 39 1biJ. 11-19. 3 Marc. xiv, 12-16. ** Luc, 


98 


1195 


JOSEPHI METHONENSIS 


1196 


qua vespere Pascha inimolari oportebat : quippe A ὅτε τὸ Πάσχα ἔθνον * à δὲ, *Hà0c δὲ χαὶ fj ἡμέρα τῶν 


qui quinta Sabbati accesserunt, el hanc ille « ante 
Azyma » vocal, tempus dicens quo accesserunt ; 
alter vero dicit : « Venil autem et dies Ázymoruin, 
in quo oportebat immolari Pascha, » venit (inquit), 
id est prope erat, in foribus aderat, vespere illius 
mentionem faciens , quia a vespera incipiebant ς 
ideo unusquisque addens dicit, « quando immola- 
batur Pascha. » 


Αζύμων bv fj ἴἔδει θύεσθαι «b Πάσχα. Ποία ἐστιν 
αὕτη, fj πρώτη τῶν ᾽Αζύμων ἡμέρα, fjv χαὶ οἱ τρεῖς 
εὐαγγελισταὶ ὁμοφώνως ἀγορεύουσι, ταύτην ἡμῖν ὁ 
τὴν γλῶτταν χρυσοῦς σαφηνίζει. Λέγει γὰρ ἓν ὁμιλίᾳ 
ὀγδοηκοστῇ πρώτῃ τοῦ κατὰ Ματθαῖον, πρώτην τῶν 
Αζύμων, τὴν πρὸ τῶν ᾽Αζύμων φησίν εἰώθασι 
γὰρ ἀπὸ τῆς ἑσπέρας ἀεὶ ἀριθμεῖν οἱ Ἰουδαῖοι, xal 
ταύτης μνημονεύει xa0* fjv iv τῇ ἑσπέρᾳ τὸ Πάσχς 


ἔμελλε θύεσθαι. TR γὰρ πέµπτῃ τοῦ Σα6θάτου προσῇλθον. Καὶ ταύτην, ὁ μὲν, τὴν πρὸ τῶν ᾽Αζύμων 
καλεῖ, τὸν χαιρὺν λέγων καθ) ὃν προσῇλθον ΄ ὁ δὲ λέγει, "Ἠλθε δὲ καὶ fj ἡμέρα τῶν Αζύμων, ἐν fj, Ei 
θύεσθαι τὸ Πάσχα. Τὸ ἦλθε τοῦτο λέγων, ἐγγὺς fjv, ἐπὶ θύραις 3v, τῆς ἑσπέρας δηλονότι μεμνημένς 
ἐχείνης: ἀπὸ γὰρ τῆς ἑσπέρας Άρχοντο. Διὸ ἕκαστος προστίθησι λέγων, « Ὅτε ἐθύετο τὸ Πάσχα. » 


Ill. 


΄ 


Γ.. 


llabes igitur quod hanc diem dicit « aute Azyma, B Ἔχεις οὖν ὅτι ταύτην τῆν ἡμέραν λέγει πρὸ τῶν 


qua vespere Pascha immolari oportebat, ac liquido . 
constat quod tempus erat Paschatis illud. ldcirco 
ex evangelistis, hic inquit, « Vespere autem facto, 
discubuit cum duodecim discipulis suis; » ille 
vero, « Vespere autem facto venit cum duodecim; » 
tertius, « Cum facta esset hora, discubuit , et duo- 
deciin apostoli cum eo. » Propterea festinantes ad 
wagistrum accedunt , quia in foribus erat, quasi 
dicentes, Hora appropinquavit, in qua lex jubet 
ahjici fermentatum a nobis. Ergo dic nobis ubi ap- 
paratus iste fieri debet, quia adest hora ejus. At is, 
videns eos de apparatu Paschatis esse sollicitos, et 
tempus ejus adesse, misit eos dicens : « Ite in civi- 


Αζύμων, ἐν fj, Ev τῇ ἑσπέρᾳ τὸ Πάσχα ἔμελλε θύε. 
σθαι. Καὶ φαίνεται διαῤῥήδην ὅτι. ὁ καιρὸς ἂν τοῦ 
Πάσχα * 8:5 καὶ οἱ εὐαγγελισταὶ, ὁ μέν φησιν, ε Ὀψίας 
γενομένης, ἀνέχειτο μετὰ τῶν δώδεκα * » ὁ δὲ, « Καὶ 
ὀψίας γενομένης ἔρχεται μετὰ τῶν δώδεκα  ὁ δὲ, «Καὶ 
ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε * καὶ οἱ δώδεκα ἀπό- 
στολοι σὺν αὑτῷ. » Διὰ τοῦτο προσέρχονται μετὰ 
σπουδῆς πρὸς τὸν διδάσκαλον, ὅτι ἐπὶ θύραις av, 
ὡσανεὶ λέχοντες, Ἡ ὥρα fSyywxsv, ἐν fj ὁ νόμος 
παρακελέύεται ἀπεληλάσθαι ζυμωτὸν ἀφ᾿ ἡμῶν * οὗ» 
κοῦν εἰπὲ ἡμῖν ποῦ fj ἑτο'μασία αὕτη γενῆσξται * ὅτι 
πάρεστιν dj ὥρα αὐτῆς. Ὁ δὲ ἰδὼν αὐτους ἕἔναγω- 
νίους περὶ τῖς ἑτοιμασίας τοῦ Πάσχα, xai ὅτι έ 


tatem, et reliqua, et parate nobis Pascha. » Diligen- C Σαιρὺς ἣν αὐτοῦ, ἀπέστειλεν αὐτοὺς, λέγων * «᾿Απέλ- 


ter ergo considerandum : hi interrogant ubi pa- 
randum sit Pascha, ille vero explanat ubi Pascha 
parandum sit. Quid igitur est quod queritur? quod- 
nam Pascha erat id articulo addito expres-um ? non 
enim sine articulo dicit, Parate Pascha, sed cum 
articulo. Hoc quid erat quod ipsi el ipse cuu solli- 
citudine parari expostulabant? et quomodo Judzi 
debebant facere id * ubi Pascha sancitum est ? Audi 
de hoc Paschate quid dicit Dominus ad Moysem in 
Exodo : « Meusis iste vobis principium mensiuin, 
primus erit in mensibus arni. Loquimini ad uni- 
versum cotum filiorum lsracl, et dicite eis: De- 
eima die mensis hujus tollat unusquisque agnum 
per familias et domos suas. Sin autem minor est 
numerus, ut sufficere possil ad vescendum agnum, 
assumat vicinum suuin, qui conjunctus est domui 
8u^, juxta numerum animarum qua sufficere possunt 
ad esum agni. Erit autem agnus absque maculas, 
masculus, anniculus; juxta quem ritum  tolletis 
et hbedum, et servabitis eum usque ad quartum de- 
cimum diem mensis hujus, inrmolabitque eum uni- 
versa multitudo filiorum Israel ad vesperam. Et 
sument de sanguine ejus, ac ponent super utrum-* 
que postem, et in superliminaribus domorum, in 

quibus comedent illum. Et edent carnes nocte illa 

assas igni, et azymos panes cum lactucis agresti- 

bus. » Et paulo post : « Sic autem comedetis illum : 

Renes vestros accingctis, εἰ calceamenta habebitis in 

pedibus, tenentes baculos in manibus, et comedetis 


θατε εἰς τὴν πόλιν, xai τὰ ἑξῆς' καὶ ἑτοιμάσατε 
ἡμῖν τὸ Πάσχα.» Σχεπτέον οὖν ἀκριθῶς * οἱ μὲν ἐρω- 
τῶσιν ἵνα ἑτοιμάσωσι τὸ Πάσχα: ὁ δὲ ἑξηγεῖται 
αὐτοῖς ποῦ ἄρα τὸ Πάσχα ἑτοιμάσουσς,. TU οὖν ἰστι 
τὸ ζητούµενον; τὸ Πάσχα τοῦτο τί ἦν τὸ μετὰ τοῦ 
ἄρθρου πρ,σχειµένου ; οὗ γὰρ, Ἑτοιμάσατε Πάσχα, 
φησ’ν, ἀλλὰ τὸ Πάσα. Τοῦτο xí. ἦν ὅπερ αὐτοὶ χαὶ 
αὐτὸς ἑναγώνιοι γίνονται ἑτοιμάσαι; Καὶ πῶς ὤφει- 
Aoy οἱ Ἰουδαῖοι ποιεῖν τοῦτο; Ποῦ δὲ τὸ Πάσχα 
νενοµοθέτηται ; "Axousov περὶ τούτου toU Πάσχε 
τί φησιν ὁ Κύριος πρὸς Μωῦσῆν ἐν τῇ Ἐξόδψ ε Ὁ 
μὴν οὗτος ὑμῖν ἀρχὴ μηνῶν πρῶτος ἕσται ὑμῖν iv 
τοῖς μησὴ τοῦ ἀνιαντοῦ  λάλησον πρὸς πᾶσαν συνα” 
γωγὴν vlov Ἱσραὴλ, λέγων ' Tfj δεχάτῃ τοῦ μηνὺς 


D τούτου, λαθέτωσαν ἕχαστο; πρόδατον κατ οἰχίαν 


ἑὰν δὲ ὀλιγοστοὶ ὧσιν ἐν τῇ οἰχίᾳ, ὥστε μὴ ἰχανοὺς 
εἶναι εἰς πρόδατον, προσλίψεται μεθ) ἑαυτοῦ τὸν 
γείτονα τὸν πλησίον αὐτοῦ, χατὰ ἀριθμὸν τῶν ὁν- 
χῶν ἕχαστος τὸ ἀρχοῦν αὐτῷ συναριθµηθίσεται εἰς 
πρόβατον. Πρόδατον τέλειον ἄρσεν ἅμωμον ἑνικύ. 
σιον ἔσται ὑμῖν ' ἀπὸ τῶν ἁμνῶν κ.ὶ ἀπὸ τῶν ἑρί- 
qty λήφεσθε, xal ἔσται ὑμῖν διατετηρηµένον ἕως 
τῆς τεσσαρεσχαιδεκάτης τοῦ μηνὸς τούτου, ααὶ 
σφάξουσιν αὑτὸ, πᾶν τὸ πλῆθος τῶν υἱῶν "opel 
πρὸς ἑσπέραν * καὶ λήψονται ἀπὸ τοῦ αἵματος, καὶ 
θήσουσιν ἐπὶ τῶν δύο σταθμῶν, xal ἐπὶ τὴν φλιάν' 
χ.ὶ ἐν τοῖς οἴχοις, àv οἷς ἂν φάγωσιν αὐτὸ Ev αὐτοῖς, 
Καὶ φάγχονται τὰ χρέα ταῦτα ὁπτὰ mupl* χα) ἄζυμε 
ἐπὶ πικρίδων ἔδονται, » Καὶ μετ ὀλίγχα": « Q2:us; 


1191 


PRO CONC. FLORENT. CAP. If. Ρ5 AZYMO ET FERMENTATU. 


1198 


διαφάγεσθε αὐτό ' αἱ ὀσφύες ὑμῶν περιεζωσµέναι  Λ festinantes : est enim Pasclia Domini.» *! Nosti ergo 


xai τὰ ὑποδῆματα ὑμῶν ἓν τοῖς ποσὶν ὑμῶν ' καὶ 
al βαχτηρίαι ὑμῶν Ev ταῖς χερσὶν ὑμῶν * καὶ ἔδεσθε 
αὑτὰ μετὰ σπουδῆς. Πάσχα ἐστὶ Κυρίου. » Οἶδας 
ἄρα τί τὸ Πάσχα ἐστί ' λαδεῖν ἁμνὸν ἅμωμον, ἐνιαύ- 
σιον, ἀπὺ τῆς δεχάτης τοῦ μηνὸς, xal διατηρεῖν xai 
φυλάττειν αὐτὸν µέχρι xal τῆς τεασαρεσχαιδεκά- 
της ' καὶ τῇ τεσσαρεσχαιδεχάτῃ τοῦ μηνὺς πρὺς 
ἑσπέραν, θῦσαι αὐτό» καὶ τὰ λοιπά ' xal φαχεῖν 
ὁπτὰ vupl* χαὶ ἄξυμα ἐπὶ πικρίδων ἔδεσθε a2xá * 
xai ταῦτα μετὰ σπουδῆς ' ὅτι Πάσχα ἑστὶ Κυρ[ου. 
Τοῦτό ἐστιν ἐχεῖνο τὸ νομικὸν Πάσχα * ὅπερ ὁ νόμος 
προσέταττε ποιεῖν τοὺς υἱοὺς Ἱσραήλ. El οὖν ταῦθ᾽ 
οὕτως ἔχει, χαὶ οἱ μὲν λέγουσι περὶ τοῦ Πάσχα, ὁ 
δὲ ἐξηγεῖται περὶ τοῦ Πάσχα, ποῖον ἄρα Πάσχα ἑζή- 
τουν οἱ μαθηταὶ ἑτοιμάσαι ; τὸ νομιχὸν xal σύνηθες 
αὐτῶν, Ἡ ἄλλο τι χαινόν. Καὶ γὰρ Ἰουδαῖοι ὄντες, 
τὸ αὑτὸ Πάσχα ὅπερ ἰδήλου τὴν διάθασιν τῆς Ἐρυ. 
θρᾶς θαλάσσης Πάσχα γὰρ διάδασις ἑρμηνεύεται. 
Διὸ xaX ὃ χατὰ συνἠθειαν εἶχον ἐπιτελεῖνι τοῦτο 
xaX ἑτοιμάσαι ἠρώτων ^ xal ὁ Χριστὸς μαρτυρεῖται 
παρὰ τῇ Γραφῇ, ποιητῆς τοῦ νόµου χαὶ πληρωτής. 
Οὕτω γάρ φησιν αὐτὸς ὑπὲρ ἑαυτοῦ: « Ἐγὼ οὐχ 
ἦλθον χαιαλῦσα: τὸν νόµον, ἀλλὰ πληρῶσιαι” » καὶ 
αὖ, « Εὐχοπώτερον τὸν οὐρανὸν χαὶ τὴν γῆν παρελ- 
θεῖν, 4 ἰῶτα Ev. f| ulav χεραίαν παρελθεῖν ἀπὸ τοῦ 
νόμου. » Ι]ῶς οὖν ἔδει αὐτὸν πρᾶξαι ἄλλα, ἢ τὰ τοῦ 
νόμον ; οὐχοῦν πληρωτῆς ὢν τοῦ νόµου, τὸ ὑπὸ τοῦ 
νόµου μὲν προσταττόµενον, παρ αὑτοῦ 6b πρ;τερον 


Ev τῷ ὄρει, τῷ θεύπτῃ Μωσεϊ παραδεδοµένον Πάσχα, σ 


€); ὁ νόμος διεχελεύετο ἀπετέλεσε. Kal ἐὰν τοῦτο 
εἴποι τις, οὐχ ἂν ὁμάρτῃ, ὅτι οἱ ἁπόστολοι, ὡς πρηέ- 
φημεν, Ἰουδαῖοι ὑπάργοντες, καὶ τὸν νόµον ὡς εἰχὸς 
Tw τηροῦντες, εἰ ἴδεισαν αὐτὸν ἑτέρως ,παρὰ τὸν 
νόμον ποιοῦντα, οὐκ ἂν αὐτῷ Ἰχολούθουν χαὶ σὺν 
αὑτῷ Ἠσθιον τὸ Πάσχα * ἁλλ᾽ Ίδεισα» ἀχριθῶς ὅτι 


τὸν νόµον ἐτήρει μέχρι παντός * διὰ τοῦτο χαὶ ἐδί- . 
Ψων ἀχο)λουθεῖν αὐτῷ. "Οτι δὰ τὸν νόμον ἑτήρει,' 


ἄχουσον τοῦ χρυσοῤῥήμονος Ἰωάννου, kv. ὁμιλίᾳ 
ὁγδοηχοστῇ πρώτῃ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθα/ου, λέ- 
Ύουτος. «€ Tívo; δὲ ἔνεχεν τὸ Πάσχα ἐπετέλει; διὰ 
πάντων δειχνὺς µέχρι τῆς ἑσχάτης ἡμέρας, ὅτι οὐχ 


quid Pascha sit : sumere agnum immaculatum, an- 
niculum a decima die mensis, et servare et custo- 
dire eum usque ad quartum decimum; et quarta 
decima mensis vespere, sacrificare illum, et reliqua, 
εἰ comedere assa igni, et azyma comedere ipsa in.. 
laetucis agrestibus, et praterea festinantes, quia 
Pascha est Domini. Hoc est illud legale Pascha, «quod 
lex jussit facere filiis Israel. Si h»c ergo ita se ha- 
bent, et hi quidem de Paschate dicunt, ille vero 
exponit de Paschate , qualenam Pascha quxrebant 
discipuli parare ? Legale et consuetum illis, an 
novum aliud ? Nam cum Judi essent, idem Pascha, 
quod transitum Rubri maris significabat, c-leb- 
rabant; Pascha enim transitus exponitur, ideo 


b quod de more sacrificare debebant, id parare qua- 


rebaut. Et Scriptura testatur, Christum auctorem 
esse legem servandi el adimplendi; ita enim ipse 
de seipso dicit, « Ego non veni solvere legem, sed 
adimplere *; et iterum : «Facilius est coelum et 
lerrain. praeterire, quam de lege iota unum vel 
unum apicem cadere 35.2 Quomodo ergo oporte- 
bat eum alia agere quam quz? ad legem pertinebant ? 
Ergo cum auctor esset legis adimplendz, adimp'e-- 
vit, quod a lege sancitum erat Pascha, ab eo vero 
prius in monte Moysi, qui Dei faciem vidit, tradi- 
tum, ut lex jubebat. Quod si quis dixerit, quod cum 
apostoli Judi essent, ul ante exposuimus, et le- 
gem, ut par erat, servarent, si novissent eum aliud 
quam quod lex jubebat agere, non enm secuti es- 
sent, nec cum eo Pasclia comedissent, non aberrabit 
a vero : sed sciebant eum exacte. semper servare 
legem, idcirco ipsum sequi gestiebant. Quod autem 
legem servaret , audi aurea effundentem verba 
Joannem in homilia octuagesima prima in Mat- 
thieum dicentem, « Qua de causa Pascha perage- 
bat, » in omnibus usque ad extremum diem osten- 
dens, legi se non esse contrarium : ne autem legi 
contrarius esset, legem peragebat. Exacle igitur 
ex eo ostensum est, quod legale Pascha pararunt, ut 
alter evangelistarum testatur, « Erat autem Pa- 
scha et Azyma. » 


ἔστιν ἑναντίος τῷ vógtp ἵνα δὲ pi ἑνοντίος γένηται τῷ vópup, τὸ Πάσχα ἑἐπετέλει. ; ᾿Αποδέδειχται τοιγαρ- 
οὖν ἐκ τούτου ἀκριθῶς, ὅτι τὸ νομιχ»ν Πάσχα ἠτοίμασαν, ὥς φησιν ἕτερος τῶν εὐαγγελιστῶν, «Hv 


' 6à τὸ Πάσχα χα) τὰ "λζυμα., 

Τί οὖν ἐστι τὸ ζητούμενον ; 3l. Ex τούτου βουλό- 
µεθα ἀποδεῖξαι, τοσαῦτα χαταναλώσαντες;, Πάσης 
πονηρίας ἀπηλλάχθαι δεῖ τὸν πιστὀν ) πᾶσαν φιλο- 
νειχίαν xat ἔριδα xaY µαταίαν πρόληφιν ἀποσοθῆσαι 
δεῖ £x χαρδίας, τὸν τὴν σωτηρίαν αὐτοῦ βουλόμενον. 
"Ὅτι ὁ Σωτὴρ ὁ ἡμέτερος ἐν τῷ τεταγµένῳ τοῦ νό- 
µου χαιρῷ, τὸ Πάσχα ἑτέλεσε" καὶ οὔτε προλαδὼν 
ἐποίησεν, ὥς τινες βούλονται, οὔτε μεταθάς, ἀλλ᾽ 
ἓν τῷ ἰδίῳ χαιρῷ, xal Ev τῇ τεταγμένῃ Gpa* xal 
τούτου ῥάρτυς ὁ εὐαγγελιστῆς Λουκᾶς, λέγων' « Καὶ 
ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε μετὰ τῶν δώδεχα. » Οὐ 
γὰρ εἶπεν, ὅτε ἐγένετο ἡ ἡμέρα ' καὶ γὰρ οὗ παρ- 


*! Exod. xii, 1-11. ** Matth. v, 17. 


Quidnam est igitur quod quaritur ? quid ex hoc 
tam multis verbis probare contendimus ? Ab omni 
pravitate fidelem oportet vindicare, omne concer- 
tandi studium, litem et stulti praesumptionem 
de corde opus est eum propulsare, qui suz salutis 
cupidus est : quia Salvator noster tempore sancte 
legis peregit Pascha, neque antea peregit , ut qui- 
dam volunt, neque post, sed suo tempore et hora, 
ut jussum erat ; hujus rei testis est Lucas evan- 
gelista cum dicit: « Et cum facta esset hora, dis- 
cubuit cum duodecim. » Non enim dixit, Quando 
facta est dies, nam alia dies non praeterierat prater 


*3 T ne, xvi, 17. 


1199 


JOSEPHI METHONENSIS 


1200 


eam in qua dicit: Venit autem dies Azymorum, in A ἤλθεν ἑτέρα τις ἡμέρα ἀπὸ τῆς fjudpa; àv ᾗ φησιν ΄ 


quo immolabant Pascha, sed, Quando venit hora. 
Apertum est quod illa hora erat diei Paschatis, 
quo id comedit Dominus noster Deus Jesus Christus. 
Ubi vero dicit, « discubuit cum duodecim, » am- 
biguitatem vel dubitationem aliquam non przbet no- 
bis: non eniin ex hoc ostendere volumus aliud esse 
cenam, aliud Pascha; sed quod tempus Azymorum 
erat, quo incipiebant Azyma per septem dies comedi, 
in quibus fermentatum inveniri non oportebat: nani 
a principio Paschatis incipiunt Azymna ; at ceptis 
Azrymis nemini licebat ,domi fermentatum habere, 
cum id manifeste lex prohiberet. Sed post agni 
esum stantes et festinantes, aliuidque agentes tut in 
traditione ejus scriptum est), comedentes οἱ alia 


"HA0: δὲ ἡ ἡμέρα τῶν ᾽Αξύμων, kv ᾖἔθυον τὸ Πάσχα’ 
ἀλλ, « "Οτε ἐγένετο dj ὥρα. » Δῆλον δὲ ὅτι τοῦ Πάσχα 
τῆς ἡμέρας ἑἐχείνη ἣν ἡ ὥρα, fiv τῶν ᾽Αζύμων 
ἡμέραν qnolv. Ἔχεις τοίνυν ὅτι ὁ χαιρὸς ἣν τοῦ 
Πάσχα, àv ᾧ τοῦτο ἔφαγεν ὁ Δεσπότης ἡμῶν xol 
Oc Ἱησοῦς Χριστός. Τὸ δὲ ἀνέχειτο μετὰ τῶν 
δώδεχα, οὗ παρέχει ἡμῖν ἀμφ.θολίαν ἢ ἀμφισθή. 
τῆσιν οἰανοῦν. Οὐδὲ γὰρ βονλόμεθα ἀποδεῖξαι ἀτὺ 
τούτου ὅτι ἄλλο δεΐπνος, xal ὅλλο Πάσχα ^ à22' ὅτι, 
xa:pbe ἦν τῶν ᾽Αζύμων, ἐν ᾧ ἀρχὴν ἑἐλάμβανον τὰ 
Ἄζυμα ἑπτὰ ἡμέρας ἐσθίεσθαι » ἐν αἷς οὗ δεῖ εὖ- 
ρεθΏῆναι ζυμωτόν. ᾿Αρξαμένου γὰρ τοῦ Πάσχα, &p- 
χονται τὰ "Αζυμα ἁρξαμένων 6b τῶν Αξύμων, 
οὐδεὶς Ἠλύνατο ἔνζνμον ἐν τῇ οἰχίᾳ αὗτου χατίχειν, 


fercula prandentes discumbebant, neque lex eos se- DB ἀπαγορξύοντος διαῤῥἕδην τοῦτο τοῦ νόμου. Mesa 


dere prohibebat : nam Pasclia stantes peragebant, 
ut supra dictum est ; sed loc transacto prandentes 
discumbebant. Non enim stantes per tolos septem 
dies comedebant, sed prima tantum die, postea 
sedebant comedentes. Πίπο ostenditur, quod post 
esum fPasch:e Salvator cum suis discipulis, cum 
vellet. praudere, discumbebat. Hujus rei mecuin 
testis. ου aurea Joannis lingua; dicil enim in 
Evangelii enarratione quasi interrogans, « Cur si 
Pascha comedcebant, contra legem comedebant? 
Oportebat enim eos non. discumbentes comedere. 
AL non discumbebant ad esum Paschatis, sed post 
ejus esum : deinde sedentes comedebant. Post coce- 
nam vero sumpto pane benedixit, et. dixit: Acci- 
pite, comedite, hoc est corpus meum, hoc facite 
jin meam commemoralionem : similiter et calicein 
postquam ccnavit dicens, Dibite ες hoc omnes. » 
Si ergo post cenam, utevangelista dicit, tradidit illis 
inyster.um, ubi tunc erat fermentatum ? nam Pascha 
erat etAzyma ; quz cum incipereut, fermentatuim us- 
quead septem dies non reperiebatur. Quod hoc verum 
sit, quid dicat lex audiamus : « Septem diebus azyma 
comedetis: in primo die non erit fermentum in 
domibus vestris: quicumque comederit fermenta- 
tum, peribit anina illa de Israel, a primo die us- 
que ad diem septimum. Dies prima erit sancta at- 
que solemnis, et dies septima eadem festivitate 
venerabilis: nihil operis facietis in eis, exceptis 
his qua ad vescendum pertinent. Et observa- 
bitis Azyma : 1n eadem enim ipsa die educam exer- 
citum deterra Agypti, εἰ custodietis diem istum 
jn generationes vestras ritu perpetuo. Primo mense 
quartadecima die mensis ad vesperam co:ncdetis 
Azyma usque ad. vicesimam primam diem ejusdeiut 
incensis ad vesperam. Septem diebus fermentum 
nou invenietur in domibus vestris : qui comederit 
fermentatum, peribitanima ejus de c«etu larael, tam 
de advenis quam de indigenis terree, Omne f.rmen- 
tatum non comedetis : in cuuctis liabitaculis vestris 
edetis Azyma "*, » Audivisti, a principio Pascha: a 
vespera quartadecima die meusis usque ad vicesimam 


* Exod. xi, 15 seqq. 


τὸ φαγεῖν αὐτοὺς τὸν ἀμν)ν, ἑστῶτας xal μετὰ σκου- 
Ure, xal τἄλλα ποιοῦντας ὡς lv τῇ παραδόσει αὐτοῦ 
γέγραπται, ἀνέχειντο ἐσθίοντες xat δειπνοῦντες ἄλλα 
ἑδέσματα * xal οὐκ ἑχώλνεν αὐτοὺς ὁ νόμος χαθίσαι͵ 
τὸ Πάσχα γὰρ ἑστῶτες ἑτέλουν, ὡς εἴρηται πολλά» 
χις * τούτου δὲ Ὑενοµένον, ἀνέχειντο δειπνοῦντες. 
Οὐ γὰρ ἑστῶτες πάσας τὰς ἑπτὰ ἡμέρας Έσθιον, 
ἀλλ' f] µόνον ἐν τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ; εἴτα ἐχάθηντο spur 
γοντες. Νἀντεῦθεν δείχνυται, ὃτι μετὰ τὸ φαγεῖν 9 
Πάσχα, ὁ Σωτὴῆρ ἀνέχειτο μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, 
δειπνησαι θέλων. Καὶ τοῦτο συμμαρτυρῆσει pot $ 
χρυση τοῦ Ἰωάννου γλῶττα. Λέχει γὰρ ἐν τῇ Lenrfz 
σε. τοῦ Εὐαγγελίου ὡσανεὶ ἐρωτώμενος ε Adi τί 
εἰ τὸ Πάσχα Ἠσήιον, παρανόμως Ίσθιων; οὗ γὰρ 
ἀναχειμένους ἔδει φαγεῖν. 'AJX' οὐχ ἓν τῷ ἐσθίειν 
τὸ Πάσχα ἀνέχε.ντο, ἀλλὰ μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτ) λοι» 
πὺν ἑστιώμενοι σαν. Μετὰ δὲ τὸ δειπνΏσαι, λαθὼν 
τὸν ἄρτον εὐλόγησε xaX εἶπε 'Λάδετε, φάγετε ^ τοῦτό 
μού ἐστι τὸ σῶμα. Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνά. 
μνησιν. Ὁμοίως xal τὸ ποτήριον μειὰ τὸ scavi 
σαι, λέγων * Πίετς ἐξ αὐτοῦ πάντες. » El οὖν μετὰ 
τὸ δειπνῆσαι, ὥς φησιν ὁ εὐαγγελ.στῆς, παρέδωκε d» 
μυστέριον, ποῦ τότε ἔνδυμον; καὶ γὰρ τὸ Πάσχα 

fw, xai τὰ "Αζυμα. Ὃν εἰσελθόντων, ἕἔνευμον οὐχ 

εὑρίαχετο ἕως ἑπτὰ ἡμέρας. "Ot: δὲ τοῦτο ἀληθὲς, 

ἀχούσωμεν τοῦ νόμου tl φησιν. « Ἑπτὰ ἡμέρες 

ἔδεσθε ἄνυμα. Ἀπὸ δὲ τῆς πρώτης ἡμέρας, éyr 

νιεῖτε ζύμην ix. τῶν οἰχιῶν ὑμῶν. Πᾶς ὃς ἂν eiyg 


D ζύμην, ἐξρλοθρευθήσεται d duy ἐχείνη ἐξ Ἰσρεϊλ, 


ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς πρώτης ἕως τῆς ἡμέρας τῆς 
ἑθδόμης. Καὶ fj ἡμέρα dj πρώτη χληθήσεται &yia* 
xai Ἡ ἡμέρα ἡ ἑθδόμη κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμν. 
Πᾶν Épyov Λλατρευτὸν οὐ ποιῄσετε ἓν αὐταῖς' 
πλην ὅσα πιιηθήσεται πάσῃ Ψυχῆ, τοῦτο gb 


' voy ποιηθήσεται ὑμῖν. xal φυλάξισθε τὴν ἐἑντολὴν 


ταύτην. Ἐν γὰρ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ ἑξάξω τὴν δύναμιν 
ὑμῶν ἐκ γῆς Λἰγύπτου. Καὶ ποιῄτετε thv ἡμέρεν 
ταύτην εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν, νόμιμον αἰώνιον. "Evap- 
χόμενοι τῇ τεσσαρεσχα.δεκάτῃ τοῦ μηνὸς τοῦ Xpu- 
του, ἀφ᾽ ἑσπέρας ἔδεσθα ἄζυμα ' ἕως ἡμέρας μιᾶς 
χαὶ εἰκάδος τοῦ μηνὺς ἕως ἑσπίρας ' ἑπτὰ μέρας . 


1301 


PRO CONC. FLORENT. CAP. II. DE AZYMO- ET FERMENTATO. 


1209 


ζύμη οὐχ εὑρεθήσεται Ev ταῖς οἰχίαις ὑμῶν * πᾶς ὃς A primam, non debere inveniri fermentatumin domo 


ἂν φἀάγῃ ζυμωτὸν, ἐξρλοθρευθήσεται fj duy Exclvq 
ix συναγωγῆς υἱῶν Ἱσραῇλ. "Ev τε vol; γειώραις 
καὶ αὐτόχθοσι τῆς γῆς, πᾶν» ζυμωτὸν οὐκ ἔρεσθε " 
ky παντὶ χατοικητηρίῳ ὑμῶν ἔδεσθε ἄςυμα. » Ἠκου- 
σα» ὅτι ἀρχομένου τοῦ Πάσχα àg' ἑσπέρας τῆς τὲσ- 
σαρεσκαιδεκάτης ημέρας τοῦ μηνὸς, ἕως τῆς clxo- 
στῆς πρώτης, οὐκ ἔδει εὑρεθῆναι ζυμωτὸν ἓν olxla 
τινὸς αὐτῶν. 'O δὲ Κύριος, μετὰ τὸ φαγεῖν τὸ Πάσχα 
ὁρθοστάδην, ὡς εἴρηται πολλάκις, xal τὸ πάντα τε- 
"λέσαι χατὰ τὸν νόµον, μετὰ ταῦτα ἀναπεσὼν ἔφη, 
€ Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα φαγεῖν μεθ) 
ὑμῶν πρὸ τοῦ µε παθεῖν * » εἶτα συνεδε[πνει τοῖς 
ἁποστόλοις * δεῖπνος γὰρ ἣν. Μετὰ δὲ τὸ δειπνῆσαι, 
λαθὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησεν. Εἰπὼν δὲ, μετὰ τὸ 
δειπνῆσαι, πᾶσαν ἀνεῖ)ε πρὀφασἰν τῶν προφάσεις 
ζητούντων. El γὰρ ἔλεγε πρὸ τοῦ δειπνησα!:, xa- 
τέλιπεν ἂν σχιὰν βοηθείας τοῖς βουλοµένοις ἑρίζειν, 
λέγουσιν ὅτι πρὸ τοῦ δείπνου kmolnos τὸ µυστήριον, 
à» τῇ ὥρᾳ της ἁπαλλαγῖς τοῦ ἀζύόμον. Καὶ διὰ 
τοῦτο, οὐδὲν καινὸν, εἰ καὶ ἔνζυμον ἄρτον ἔλαβεν ὁ 
Χριστὺς, χαὶ τὸ μυστ/ριον ἀπετέλεσεν, ᾽Αλ)ὰ μετὰ 
τὸ δειπνῆσαι εἶπεν. ᾽Απελθοῦσα γὰρ ἣν ἡ ζύμη ἐν 
τῇ ὥρᾳ τοῦ Πάσχα, καὶ οὐδαμοῦ εὑρίσχετο ἀπὸ τῆς 
τρίτης ὥρας τῖς ἡμέρας ἐχείνης χαθ᾽ ἣν πρὸς ἑσπέ- 
ραν τὸ [Πάσχα ἐθύετο * οὕτω γὰρ xa µέχρι τῆς σἠ- 


alicujus ? Doiniuus vero post esum Paschatis, stans, 
ut sepe dictumest, et peractis omnibus secundum 
legem, cum postea discubuisset, dixit: « Deside- 
rio desileravi hoc Pascha manducare vobiscum 
antequam patiar ** ; » postea cum apostolis concq- 
nabat, cena enim erat. Post canam autem ac- 
cepto panebenedixit. Quo] cum post cenam dixisset, 
omnem sustuli occasionem iis qui quarunt ocea- 
siones : quippe cum si id ante cenam  protulisset, 
quodammodo umbram auxilii reliquisset iis qui liti- 
gare exoptant, dicentibus ante couam mysterium 
peregisse, dum Azymorum tempus — pr:eterircet. 
Idcirco nihil novi, si fermentatum panem Chris:us 


,sumpsissel, εἰ in eo niysterium peregisset. Se:l 
n post cenam dixit ; nam sublatum fermentum erat 


Paschatis tempore, nec usque reperiebatur post ter- 
tiam horam diei illius, in qua vespere Pascha immo- 
labatur. llunc. morem usque ad. hauc diem διά φί 
servant, Unde autem. sumpsit pauem? Ex mensa 
ubi comedebant. Quid comedebant ? Azyma. Accepto 
vero pane qui se obtulit in mensa illa, mysterium 
tradit. Qualisnam panis? Azymus. Non enim opor- 
tehat alium. adesse, quoniam legale Pascha per- 
agebatur, et Azyma erant, quia incipientibus ΑΣΥ- 
mis, locum,secundum legem, fermentata non habent. 


µερον οἱ Ἰουδαῖοι ποιοῦσιν. Ἔλαδε δ' ἄρτον, πόθεν; Ἐκ τῆς τραπένης iQ ἃς ἤτθιον. Τί δὲ ἤσθιον; 
"Αζυμα, Λαδὼν δὲ τὸν παρατυχόντα ἄρτον τῇ τραπἐζῃ ἑκείνῃ, παραδίδωσι τὸ µνυστήριον. Ti; 65 v; 
”"Αζυμος. Οὐ γὰρ ὥρειλεν ἄλλος εἶναι, ἐπεὶ τὸ νομιχὸν ἑτελεῖτο Πάσχα, καὶ τὰ "Άζυμα σαν. ᾽Αρξαμένων 


γὰρ τῶν 
A'. 

᾽λλλὰ τί φασιν οἱ τἀναντία φρονοῦντες ; Οὐ τοῦτο 
fw τὸ νομικὸν Πάσχα ' πάντα ὤφειλον εἶναι às: 
πυρ) καὶ ἄξυμα, Ev τούτῳ δὲ, καὶ ζωμὸς, xal ἄρτοι, 
xal τρυδλία, xai οἶνος ' ὥστε οὗ τοῦτο ἣν. Ταῦτα 
λέγοντες, ἑοίχασιν ἓν xal ταυτὸ εἶναι Πάσχα xai 
δεῖπνον. ᾽Αλλ’ οὖκ ἔστιν * ἄλ)»ο γὰρ Πάσχα, καὶ ἄλλο 
δεῖπνος, ὡς εἴρηται. Ἐν γὰρ τῷ Πάσχα xaX ἡμῖν 
εἴρηται πολλάκις, el καὶ αὐτοὶ οὐ συνῆκαν, ὅτι πάντα 
ὤφειλον εἶναι ὁπτὰ mupl* ὃ ἤσθιον ἑστῶσες. Kal 
αὐτὸ ἐποίησεν ὁ Χριστὺς, mob τοῦ δείπνου, εἶτα ἀνέ- 
πεσεν ἓν τῷ δείπνῳ, καὶ Ἴσλιον ζωμοὺς, xal ἄλλα 
ὅσα ρεσχεν. "Ότι δὲ τὸ νομικὸν ἑτέλεσεν ὁ Δεσπότης 
ἡμῶν Χριστὸς Πάσχα τότε, ὁ χρυσοῤόήμων Xpv- 
σόστοµος µαρτυρήσει τοῦτο, ἐν τῇ προλεχθείσῃ ὁμι- 
Ma, εἰς τὸν εὐαγγελιστὴην Ματθαϊον' λέγει γάρ" 
« Μετὰ δὲ τὸ φαγεῖν τὸ νομιχὸν Πάσχα, παραξί- 
δωσ: τὸ µυστήριον. » Τοῦτο δὲ xal ὁ Δαμασκηνὲς 
Ἱωάννης, ἐν τῷ εἰκοστῷ τετάρτῳ χξφαλαίῳ τῶν 
Θεο.]ογικῶν, οὗ ἡ ἀρχὴ, « Ὁ ἀγαθὸς xa πανάγαθος 
xal ὑπεράγαθος Θεὸδ:, » µετά τινα καὶ ἄλλα φησὶν, 
€ Ἐν τῷ ὑπερῴῳ τοίνυν τῆς ἁγίας χαὶ ἑνδόξου Σιὼν, 
τὸ παλαιὸν Πάσχα μετά τῶν μαθητῶν αὐτοῦ φαγὼν, 
καὶ πληρώσας τὴν παλαιὰν πᾶσαν Διαθήχην, vine: 
τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν. » ᾿Αχούεις, ὅτι τὸ παλχιὸν 
Πάσχα ἔφαχεν ὁ Χριστός; Πώς φᾗς ὅτι οὐ τοῦτο ἦν 
«τὸ νοµιχόν; Οὐκ οἶδα γὰρ εἰ ἄλλο ἐστὶ τὸ παλαιὸν, 


*5 Luc. xxii, 45. 


Αζύμων, οὐκ ἔχουσι χώραν τὰ ἕνευμα χατὰ τὸν vópov. 


IV. 

At quid afferunt qui contra sentiunt ? Non id 
erat legale. Pasclia; omnia debebant esse assa igni 
etazyma, atque in eo sunt jus, panis, catini, vinum: 
itaque non illud erat. Cum hzc dicunt, videntur 
unum etidem Pascha et coena, Sednon est; nim 
aliud est Pascha, aliud cana, ut dictum est. 
In Pasch:te enim (quod a nobis $&epe jam expo. 
situm est, quanquam ii non. intellexerint) cuncta 
oportebatesse assa igi; quod Pascha stantes come- 
debant, quod et Christus fecit ante coenam; post 
in cena discubuit, οἱ comederuat jus et alia quie 
cunque libuit.: Quod autem legale Pascha. tum 
peregerit Christus Dominus noster, aureus Joan- 
nes id testabitur in horilia antedicta in. evangeli- 


D siam Mattheum ; dicit enim : « Post legalis Pascha- 


lis esum mysterium tradit. ». 1d. et Damascenus 
Joannes 24 capite Theologie, qui incipit, « Bonus 
ei omnino bonus, et super omnia bonus Deus, » 
post alia quedam, dicit: « ln cenaculo igitur 
sancte et glorios:e Sion. antiquum Pascha cum 
comedisset, ct vetus Testamentum omne comple- 
visset, discipulorum pceles abluit. » Audis quod 
vetus. Pascha comedebat Christus ? Quomodo dicis 
id legitimum Pascha non esse? lgnoro enim an 
sit aliud priscum Pascha, et aliud legale. Quod si 
quis dicat quod, etsi Pascha paratum fuit, non secun- 


1909 


105ΕΡΠΙ METHONENSIS 


1204 


dum veterem figuram fuit paratum, scilicet, ut habe- A xoi ἄλλο τὸ voptxóv. El δὲ λέγει τις ὅτι, εἰ xal 


ret »zyma, agnos, lactucam agrestem, et alia. (nam 
ea cessare oporteliat), sciant primum quod Chri- 
stum nil aliud facere oportuit quam quod lex 
jubebat, ne legis transgressor judicaretur. » Deinde 
qui parabat 1d, Zebedzus erat : qui cum Judzeus 
esset, nil aliud fecisset quam quod lex juhebat. Si 
vero dixerint, in. hoc Paschate mysterium tra- 
ditum non esse, et propterca fermeutatam esse 
potuisse, non permittit iis aurca lingua ; nam in 
prima homilia in Matthieum scribit : « Qua de causa 
Paschatis tempore, non alio die, sumpto pane fre- 
git el mysteria peregit ? Όι undequaque noscamus 
eum esse antiqua legis latorem, et qux:& in ea con- 
tinebantur, propter h:ec. prius adumbrata fuisse ; 
idcirco ubi est figura, veritatem adjungit. » Sin 
autem dixerint, Dominum co anno legale Pasclia 
nou comedisse, quia dixit, « Desiderio desideravi 
hoc Pascha manducare vobiscum antequam patiar, » 
enm exsultatione adducentes, non fuisse ei opta- 
hile quod alias comedisset : sed aliud aliquid novi 
quo: optabat, Chrysostomus ipse de hoc, non alius, 
responsionem a(feret ; nam in homilia eadem dicit : 
« Post. esum legalis Pasch:ze mysterium tradit. di- 
cens: Accipite, comedite, et reliqua, quoniam in 
posterum cessare legalia oportebat, et legalium 
festivitatum caput; et ad alteram transit mensam 
formidabilissimam nova lezis. » Áudis, quod post 
esum legalis Paschatis mysterium tradit, id est, 
legale coniedit. Pascha, οἱ post cceenam mysterium 
tradidit? Quomodo igiturfermentatum potuit adhuc 
retinere, cum Ázyma incepisseut ? lllud vero, « De- 
Siderio desideravi lioc Pascha manducare vobiscum,» 
hunc habet sensum, quod anno hoc, quo terra sa- 
lus futura erat, et mysteria tradi, ae extera per 
mortem dissolvi oportebat, eo pacto crucem animo 
volvebat, ut nihil aliud eque in mente laberet ac 
mori pro communi salute. 


ἠτοίμασται τὸ Πάσγα, ἁλλ᾽ οὗ xazX τὸν παλαιὸν τύ- 
πον ἠτοίμασται, δηλαδη ὥστε ἔχειν ἄξδυμα xal ἀμνοὺς 
xai πιχρίδας καὶ «12a ὅτι παύσαασθαι ἔδει αὑτά ' 
ἴστωσαν, πρῶτον μὲν, ὅτι ὁ Χριστὸς οὐκ ὤφειλεν 
ἄλλο, $ τὸ τοῦ νόµου ποιῆσαι, ἵνα μῆ παράνομος 
δόξῃ. Εἶτα ὁ ἑτοιμάσας αὐτὸ, ὁ Ζεθεδαῖος Tv* xal 
αὐτὸς ἸἹουδαῖος ὑπάρχων, οὺκ ἂν ἄλλο, 7 ὃ 6 νόμος 
πρωσέταττεν ἐποίησεν áv.. El δὲ λέγουσιν ὅτι 92 χατὰ 
τὸν χχιρὸν τοῦ Πάσγα παρέδωκε τὸ μυστέρ.ον, bo 
καὶ Ἰδύνατο εἶναι ἔνζυμον, οὐχ gira: αὐτοὺς ἡ 
χρυση γλῶττα. Αὐτὸς γὰρ λέγει ἓν τῇ αὐτῇ ὁμιιίᾳ 
τοῦ κατὰ MasÜatoy* « Τίνος ἕνεχεν χατὰ τὸν χαιρὸν 
τοῦ Πάσχα, xa οὐχ tv ἄλλῃ ἡμέρᾳ λαθὼν τὸν ἄρτον 


Ἔχλασε, xax τὰ µυστήρ.α ἀπετέλεσεν; "Iva µάθωμεν 


πάντοθεν xal τῆς Παλαιᾶς αὑτὸν ὄντα νοµοθέτην’ 
xai τὰ by ἐχείνῃ διὰ ταῦτα προσχιαγραφέντα' 6d 
τοῦτο, ἔνθα ὁ τύπος τὴν ἀλήθειαν ἐπιτίθησιν. ) 
El δὲ Ἰέγωσιν ὅτι 05 τὸ) νομικὸν ἔφαγε Πάσχα τὸν 
ἐνιαυτὸ» ἐχεῖνον ὁ Κύριος, διὰ τὸλέγειν, ε Ἐτσιν- 
pía ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα φαγχεῖν μεθ) ύμων, 
πρὸ τοῦ µε παθςεῖν * » ἐναθρυνύμενοι ὅτι οὐκ Emt- 
θυ,ητὸν ἣν αὐτῷ ὅπερ ἄλλοτε ἔφαγεν * ἀλλ ἆλο 


. &t xatyby ἣν, ὅπερ ἐπεθύμει *. ὁ αὐτὸς Χρυσόστομος 


ν 


xai περὶ τούτου, καὶ οὐχ ἄλλος ἀπόχρισιν δώσει. 
Ἐν γὰρ τῇ αὐτῇ ὁμιλίᾳ φησί’ « Μετὰ δὲ «5 φαγεῖν 
τὸ voutxby Πάσχα, παραδίδωσι τὸ μυστέριον, λέ- 
γων ' Λάδετε, φάχετε, χαὶ τὰ ἑξῖς ' Exc] λοιλὸν 
παύσασθαι ἔδει τὰ νομιχὰ, xat τὸ χερᾶλαιον τῶν 
νομιχῶν ἑορτῶν, xal ἐφ᾽ ἑτέραν µεταθαίνει τράπε- 
ζαν φρικωδεστάτην τὰ τῆς Καινῆς. » ᾿Αχούεις ὅτι, 
μετὰ τὸ φαγεῖν τὸ νομιχ»ν Ἰάσχα, παρέδωχε τὸ pgu- 
στήριον, δηλονότι xal τὸ νομιχὸν ἔφαγε Πάσχα xal 
μετὰ cb δειπνῆσαι παρέδωχε τὸ μυστήριον ος οὖν 
ὥφειλεν ἕνζυμον ἔτι χατέχειν, ἤδη τῶν ᾽Αξύμων figr- 
µένων ; Τὸ δὲ, Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ Πάσχα 
φαγεῖν μεθ) ὑμῶν, τοιοῦτον ἔχει τὸν νοῦν " ὅτι κατὰ 
τὸν ἐνιαυτὸν τοῦτον, ὅτε ἔμελλεν ἡ σωτηρία τῆς 


οἰκουμένης Ὑίνεσθαι, xai τὰ µυστήρια παραδίδοσθαι, καὶ τὰ λοιπὰ λύεσθαι διὰ τοῦ θανάτου, οὕτω 
χατὰ γνώµην αὐτῷ ὁ σταυρὺς Tjv, ὥστε οὐδὲν ἄλλο διὰ νοῦ [zc εἶχεν, εἰ μὴ θανεῖν ὑπὲρ τῆς ἁπάντων 


σωττρ/α:. 

Si vero dixerit quis, quando dicit Chrysostomus, 
«AJ aliam transit mensam formidabilissimam,» per 
id ferwentatum significari, ut abrogaret quae secun- 
dum legem afferebantur, sciant quod ad aliam 
mensam transire, non propter Ázyma dicitur, quia 
Azyma neque sacrificium erat, neque ut sacrilicio 
iis utebantur Judati, ac necesse erat ea cessare 
(percunctentur hzc a Judzis, atque ediscant), sed 
quod non amplius carnea mensa carnem et san- 
guinem sacrificaturi erant. « Quoties enim, inquit, 
panem hunc comederitis, et calicem hunc biberitis, 
mortem meam nunliate, resurrectionem meam 
confitemini. » Propterea altera mensa formidabi- 
Jissima dicitur, quia formidabilia mysteria in ea 
peraguntur: sanguis videlicet et corpus Domini- 
cum, non sacrificia vitulorum, vel taurorum, vel 
hircorum sanguis : nam illa mensa per agni οἱ vi- 


tuli sacrificium, maris Rubri transi'um in memo- 


e 


b 


El δὲ λέγοι τις, ὅτι τὸ λέγειν τὸν ἱερὸν Χρυσ” 
στοµον, « Ἐφ ἑτέραν µεταθαΐνει τράπεζαν qpuxalt- 
στάτην,» τοῦτο δηλοῖ τὸ εἶναι ἔἕνζυμον, ἵνα παύση τὰ 
κατὰ νόμον προσφερόµενα * νοείτωσαν, ὅτι τὸ, Mz- 
ταδαίνει ἐφ᾽ ἑτέραν τράπεζαν, οὗ διὰ τὰ "AQups 
λέγεται ὅτι τὰ "Αζυμα, οὔτε θυσία ὑπῖρχον, ὅτι 
ὡς θυσίαν αὐτά ἑποίουν οἱ Ἰουδαῖοι * xal ἀναγχαῖο 
ἣν παύσειν αὐτά ' ἑρωτάτωσαν γὰρ τοὺς Ἰουδαίους 
xai µανθανέτωσαν  ἁλλ᾽ ὅτι οὐχέτι τραπέζῃ σαρ” 
Χίνη χρέα χαὶ αἷμα τὴν θνσίαν ποιῄσετε. « Ὁσάεις 
γὰρ ἂν, φησὶ, τὸν ἄρτον «οῦτον ἐσθίητε, xal τὸ x» 
τέριον τοῦτο πίνητε, τὸν ἐμὸν θάνατον ααταγτέ’- 
λετε, τὴν ἐμὴν ἀνάστασιν ὁμολογεῖτε * » διὰ εοῦτο 139 
λέγεται ἑτέρα τράπεζα, φρικωδεστάτη * ὅτι φριχτὰ 
μυστήρια ἓν αὐτῇ ἱερουργοῦνται, τὸ σῶμα xal αἷμα 
τὸ ὁεσποτικὸν δηλαδη, καὶ οὐχὶ µοσχοθυσία: χαὶ αἷμε 
ταύρων καὶ τράγων. Ἐχείνη μὲν γὰρ d τράτες, 


διὰ τοῦ ἀμνοῦ καὶ τῆς µοσχοθυσίας, µνήµην Tt 


1205 


PRO CONC. FLORENT. CAP. II. ΡΕ AZYMO ET FERMENTATO. 


1206 


thc διὰ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης διαθάσεως, xoi τῆς A riam revocabat, et ab /Egyptiaca servitule libe- 


ἐλευθερίας τῆς bv Αἰγύπτῳ αὐτῶν δουλείας. Αὕτη 
δὲ ἡ θεία xal ἱερὰ τράπεζα μνήμην ἄγει τοῦ σωτη- 
ρίου ἀμνοῦ, τοῦ Υἱοῦ toU θεοῦ, τοῦ αἴροντος τὴν 
ἁμαρτίαν τοῦ χόσµου ' ὃς δ.εθίθασεν ἡμᾶς οὐκ ἀπ' 
Αἰγύπτου πρὸς τὴν ἐπίγειον Ἱερουσαλὴμ, ἀλλ' ἀπὸ 
τοῦ θανάτο» πρὸ; την ζωὴν, xal ἀπὸ τῆς γῆς εἰς 
€b» οὐρανὸν, τὴν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν Χαρι- 
ζόμενος. Καὶ τούτου µάρτυς ὁ αὐτὸς Χρυσόστομος 
ἑξηγούμενος τοῦτο αὐτὸ, ἐν τῇ αὐτῇ ὁμιλίᾳ * φησὶ 
γὰρ, « O)x ἑἐθορυθήθησαν οἱ μαθηταὶ, ἀχούοντες 
λέγοντος αὐτοῦ, Τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά µου’ ἐπειδὴ 
πολλὰ xal µεγάλα περι τούτου ἔμπροσθεν αὐτοῖς ἣν 
διαλεχθεὶς, καθὼς ἓν διαφόροις τόποις ὁ Ἰωάννης 
φησί * λέγει δὲ τὴν αἰτίαν τοῦ πάθους, τῶν ἆμαρ- 
τηµάτων εἶναι την ἄφεσιν. Αἷμα δὲ Καινῆς Διαθήκης 
χαλεῖ, ὡς τὴν Καινὴν Δ'αθήχην συνέχον. Ὥσπερ γὰρ 
ἡ Παλαιὰ πρόδατα χαὶ µόσχους εἶχεν, οὕτω xal 
αὕτη τὸ αἷμα τὸ Δεσποτικόν. Δείχνυσι δὲ κἀντεῦθεν 
ὅτε μέλλει ἀποθνήῄσχειν, διὸ καὶ Διαθήχης µέμνη” 
ται. ᾿Αναμιμνῆσκει δὲ καὶ τῆς Παλαιᾶς, ἐπειδὴ xà- 
χείνη δι) αἵματος ἐγνεχαίνιστο. Kal πάλιν λέγει τοῦ 
θανάτου τὴν αἰτίαν, 'Y nip πολλῶν ἐχχυ»όμενον εἷς 
ἔφεσιν ἁμαρτιῶν. Τί διδάσχκων ἔλεγε, « Τοῦτο ποιεῖτε 
εἰς «hv Epi) ἀνάμνησιν * καθάπερ ἐχεῖνο, φησὶν, 
ἐποιεῖτε εἰς ἀνάμνησιν τῶν ἐν Λἰγύπτῳ θαυμάτων, 
εὔτω xal τοῦτο εἰς τὴν ἐμήν. Ἐκεῖνο τὸ αἷμα ἕξε- 
χύθη εἰς σωτηρίαν τῶν πρωτοτόκω», τοῦτο εἰς ἄφε- 
σιν ἁμαρτιῶν. » Καὶ καθάπερ Μωῦσῆς φῆσι, « Τοῦτο 
μνημµόσυνον ὑμῖν αἰώνιον, οὕτω καὶ αὐτὸς, El; thy 
ἐμὴν ἀνάμντσιν, ἕως ἂν παραγένωµαι ' Πάσχα γὰρ 
παραδίδωμµι, δι οὗ µέλλω πνξυματικοὺς ὑμᾶς ποιεῖν.ν 
“Ἠχουσας τί τοῦτο δηλοῖ τὸ, « ἑἐφ᾽ ἑτέραν τράπεζαν 
φριχωδεστάτην ;» "Οτι ἐχεῖνα μὲν σαρχικὰ xa3V τῆς 
τραπέζης ἐχείνης ὑπΏῆρχον, ταῦτα δὲ πνευµατικά᾿ ἐχεῖ- 
να ὁρατὰ, ταῦτα ἀόρατα xal ἄχραντα μυστήρια: εἰ 
καὶ χερσὶν ἱερέων δι ἄχραν αὐτοῦ ἀγαθότητα µεταχει- 
(ἰξονται. Καὶ ὅτι ἐχεῖνα, οὗ µνστήρια, ἀλλὰ τύπος 
μόνον * ὄτιδπερ ὀφθαλμοῖς ἐθλέπετο, ἐχεῖνο µένον fjv. 
Ταῦτα δὲ, µυστῆρια χαὶ οὐ τύπος, ἀλλ᾽ αὐτὴ ἡ ἁλή- 
θεια. Καὶ ὅτι ἄλλο τὸ εἶδος τὸ ὁρατὸν, χαὶ ἄλλο τὸ 
νοούμενον «ἐν αὐτοῖς. Ἐν γὰρ τῷ ὁρατῷ ἄρτῳ, 
ἐμπεριέχεται τὸ ἀληθὲς τοῦ Κυρίου σῶμα, τὸ xal 
ἀγγέλοις αὐτοῖς περίθλεπτήν τε καὶ τίµιων. Διὰ τοῦτο 


rationem. Izxc autem divina et sacra mensa salu- 
tarem agnum in memoriam revocat, qui Dei Filius 
est et tollit peccata mundi: qui non eduxit nos ab 
AEgypto in terrenam Jerusalem, sed a morte ad vi-^ 
tam, sed aterra in ccelum, remissionem donans pec- 
catornm. IIujus rei testis idem Chrysostomus enar- 
rans hoc idem in eadem liomilia ; inquit enim : « Non 
conturbati sunt discipuli audientes eum, qui dice- 
bat : Hoc est corpus meum, » quoniam multa et 
magna de hoc antea cum ipsis disseruerat, ut in 
diversis locis Joannes ait ; dicit enim : « Passionis 
causan, peccatorum «esse remissionem : sanguinem 
vero Novi Testamenti vocat, quasi quod Novum Te- 
stamentum contineat. Nam quemadmodum Vetus 
oves et vitulos habuit, ita et hoc Domiui sangui- 
nem. Ilinc etiam quod moriturusest patefacit, ideo 
el Testamenti meminit ; antiquum etiam in memo- 
riam revocal, quia et id per sanguinem innova- 
tum est, » Et rursus causam mortis exponit, 
«Quod pro multis effundetur in remissionem pec- 
catorum, » quod docens dicebat: « Hoc facite in 
nicam commemorationem : ut illud in commemo- 
rationem /Egypti miraculorum fiebat, sic et hoc in 
meam, is sanguis in primogenitorum salutem ef- 
fusus est, hic in remissionem peccatorum. » Ác' ut 
Moyses dicit, « Hoc erit vobis in memoriam sempi- 
ternam : » sic et ipse, In meam commemorationem 
donec veniam;  Pasclia enim trado, per quod vos 
spirituales facturus. sum. » Áudis quid hoc sigpi- 
ficat, « ad aliam mensam formidabilissimam; » quja 
carnea illa illius menssx erant, hac spiritualia ; 
illa visibilia, hzc invisibilia et intemerata mysteria, 
quanquam sacerdotum manibus propler summam 
ejus bonitatem tractentur. Et quia illa non myste- 
ria, sed ligurze tantum ; quia id erat tantum quod 
oculis cernebatur. Hxc vero mysteria, non figura, 
seipsa veritas. Et quia aliud est visibilis species, 
aliud quod per eam intelligitur. Nam in visibili 
panem verum Christi corpus continetur, quod an- 
geli tantum vident et venerantur, idcirco formi- 
dabilissima et alia mensa dicitur; non quia azyma 
vel fermentata sint, tunc enim Cbristus Jesus de fer- 
mentato vel azymo non curabat ; sed simpliciter tan- 


φριχωδεστάτη λέγεται, xal ἑτέρα τράπεζα * χαὶ οὗ ῃ tum de pane, ut suum roysterium traderet, Percipite, 


διὰ τὰ ἄντυμα f) ἔνξυμα ὑπάρχειν * οὐδὲ γὰρ φρον- 
εἰς qv Ἰησοῦ τῷ Χριστῷ τότε περὶ ζυμωτοῦ 1 
"ἀζνμώτου, ἀλλὰ περὶ ἄρτου µόνον ἁπλῶς» ἵνα 
παραδώσῃ αὑτοῦ τὸ µυστήριον. Ἐννοῄσατε, ἀδελφοὶ, 
ἐννοῄσατε. ,"AXA' οὐχ ἄν ποτε δυνηθείητε, ἂν μὴ 
καὶ αὐτοὶ πιστεύσητε * « Εὰν μὴ πιωτεύσητε, qnoty, 
οὐδ' οὐ μὴ αυνῆτε. » Καὶ γὰρ καὶ ἡμεῖς πιστεύσαν- 
τες, ἑνοῆσαμεν, xal λέγομεν ταῦτα ἄπερ βλέπετε 
xal ἀχούετε. (ὐ γὰρ ἐκ µαθήῄσεως, à)" Ex πίστεως 
λέγομεν ὅσα δὴ καὶ λέγομεν. "Iva δὲ γνῶτε ὡς οὗ 


fratres, percipite, a1 nunquam poteritis nisi et ipsi 
credideritis, « Si non credideritis, inquit, non 
intelligetis, » quia et nogcum credidimus,  iutel- 
leximus : dicimusque hec quas vos videtis οἱ audi- 
tis; non enim ex doctrina, sed ex fide dieimus 
quicunque dicimus. Ut autem cognoscatis, non 
totam legem veterem suo adventu Christum sus- 
tulisse; sed alia ad mitius tradusisse, alia ab- 
scidisse, alia immutasse im aliam formam, οἱ lioc 
adjungamus. 


πάντα τὰ τοῦ παλαιοὺ νόµου χατέπαυσεν ὁ Κύριος ἐλθὼν, ἀλλ᾽ ἄλλα piv ἡμέρωσεν, ἄλλα δὲ ηὔξησεν, 
ἄλλα δ᾽ ἀπέχοψεν ἄλλα 6 ἐμόρφωσεν , κάὶ ταῦτα προσθῶμεν. 


E. 
Ἱέσσαρα γάρ τινα περιεῖχεν ὁ παλαιὸς νόμος, 
toc 9 


γ. 
Nam quatuor quedam lex antiqua continebat, 


1201 


JOREPHI METHONENSIS 


1 


judicialia, mysteria, moralia, et adumbrata. Judiciaz A χρ.τιχὰ, μυστικἀ, ἠθιχὰ, καὶ σχιώδη. Koi τὰ μὲν 


lia ad mitius traduxit: nam eum in adulterio de- 
prehensam, et cos qui de adulterio damnati essent, 
lex juberet fapidari, Dominus dixit, « Qui οχ vobis 
esl sine peccato primus lapidem jaciat adver- 
sus eam. » Et iterum, « Dentem pro dente, ocu- 
lum pro oculo, » et reliqua ; « Qui tibi dexteram 
maxillam percusserit, verte ei et alteram. » Moralia 
auxit Dominus, qua sunt mandataet precepta ejus, 
non furtum facias, nefacias hzee et haec. Quz divini 
apostoli pro fundamento habentes, evangelica do- 
etrina mundum illuminarunt, ubi dicunt : Ne dili- 
gatis mundum hunc, neque qua ieundi sunt, quia 
mundus transit, etgloria ejus, et. reliqua, ne sin- 
gula enumerem. Figuralia et mystica (nam. ídem 


χριτικὰ, ἡμέρωσε * τὴν γὰρ ἐπὶ µοιχείᾳ χατειληµ» 
μένήν, τοῦ νόµου χελεύοντης λιθοέλλεῖσθαι, xaX τοὺς 
ἁλόντας ἐπὶ μοιχεία, ὁ Κύριος εἴρηχεν΄ ε Ὁ éve- 
µάρτητος EE ὑμῶν, πρῶτος βαλλέτω λίθον ἐπ' αὐ- 
τήν. » Καὶ πάλιν, « Ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος, καὶ 
ὁ,θαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ, » xaY τὰ λοιπά * ὁ δὶ Ké- 
ριος, «€ Ὅστις ob ῥαπίσει, φησὶν, εἰς τὴν δεξιὰν 
σιαγόνα, στρἐφον αὐτῷ χαὶ τὴν ἄλλην. » Τά δὲ ἠθιχὰ, 
1Όξησεν ὁ Κύριος. ἅπερ εἰσὶν αἱ ἐντολαὶ xai τὰ 
προστάγµατα αὐτοῦ» τὸ, ΜΗ κλέφῃς * ph; ποιήσς 
τάδε καὶ τάδε. "Απερ οἱ Οεῖοι ἁπόστολο, θεµέκιον 
ἔχοντες, τὸν χόσµον ἑφώτισαν δ.ὰ τῆς εὐαγγελιχῖς 
ὃ.δασχαλίας » ἔνθα oas( Μὴ ἁ]απᾶτε τὸν χόσµον 
μηδὲ τὰ àv τῷ χόσμῳ, ὅτι à χόσµος παράγεται καὶ 


l:c duo sigaificant) sustulit. Dominus, cireumci- B ἡ δόξα αὐτοῦ * καὶ τὰ λὀιπἁ, ἵνα μὴ καθ ἕκαστον 


sionem scilicet, Sabbatum, animalium immolatio- 
nes, Pascha et agnum. Adumbrata in aliam for- 
mam commutavit Dominus, proumbra veritatem 
formans, pro ardenti rubo, virgo, qus non com- 
buritur ; pro columna ignis, sol ipse justitie ; pro 
Mose, Christus; pro virga, crux; pro arca, 
immaculita ejus Ecclesia: pro transitu Rubri 
maris, Pascha, in quo novum figurabatur; οἱ hoc 
superveniente, sustulit illud; pro agno, Christus; 
pro sanguine, Salvatoris sanguis ; pro nube et igne, 
sanctum baptisma. Sed quid cpus est. cuncta. enu- 
merarc, cum omnes optime noscant, legis adim- 
plendz, non solvendas, auctorem fuisse Christum ? 


λέγω. Τὰ δὲ τυπικλ f] xal μυστιχὰ, ἀμφότερα Τὰρ 
By δηλοῦσιν, ἀπέχοψεν 6 Κύριος * τὴν π:ριτομῆν Ρη- 
λονότι, τὸ Σάδδατον, τὰς ζωοθυσίας, τὸ Πάσχα xel 
τὸν ἀμνόν. Τὰ δὲ σχιώδη, ἀνεμόρφωσεν ὁ Κύριος, 
ἀντὶ τὶς σχιᾶς τν ἀλήθειαν μορφώσας * ἀντὶ τῆς 
χαιοµένης βάτου, fj μὴ φλεχθεῖσα Παρθένος * ἀνὶ 
στύλου πυρὸς, αὐτὶς ὁ Ἆλιος τῆς δικαιρσύνης * àv 
Μωσέως, ὁ Χριστός ' ἀντὶ τῆς ῥάδδου, ὁ στανρός 
ἀντὶ te χιθωτοῦ, την ἅμωμον αὐτοῦ Ἐγκλησίαν’ 
ἀντὶ τὶς διαβάσεως τῆς ἘἜρυθρᾶς θᾳλάσσης, *$ 
Πάσγα, ἓν ᾧ τὸ νέον ἐτυποῦτο *. xol τούτου ἐλθόν 
τος, χατέπαυσεν ἐχεῖνο * ἀντὶ τοῦ ἀμνοῦ, 6 Χρ.στός͵ 
ἀντὶ τοῦ αἵματος, τὸ τοῦ Σωτῖρος αἷμα * ἀντὶ νεφέ- 


Ilabes igitur ex his, non de azymo dicere qui dicit, ϱ λης καὶ πυρὸς, τὸ ἅγιον βάπτισμα. Καὶ τί δεῖ πάντα 


Οεεῖδιι cessare fecit quz» a lege afferebantur ; sed 4ε 
agnorum, liedorum, oviuin et boum sacrilicio, quod 
verum Deiaguum significabat et flgurabat, qui 
tollit peccata mundi, et illo immolato, sublata ea 
sunt quz ipsum figurabant ; azymum enim neque 
sacrificium erat, neque eum Salvator sustulit. Si 
vero dixcrit quis illud umbram fuisse, respon- 
debimus, immutatum in aliam formam) fuisse 
a Christo volente suum corpus in eo confici. 
ἄζυμον, οὔτε θυσία fjv, οὔτ᾽ ἔπαυσεν αὑτὸ ὁ Σωτήρ. 
αὐτὸ ὁ Χριστὸς, τὸ σῶμα αὐτοῦ àv αὐτῷ γίνεσθαι 
His igitur quantum satis est explanatis, redeamus 
eo unde disgressi sumus: quod possibile non erat 
fermen!atum panem in illa mensa adesse tempore 
Arymorum jam coepto; nam si. rescisset Judas Ma- 
gistrum fermentatum esitasse, nullam proditio- 
nis causam majorem invenisset, quam legis trans- 
gressionem, cum in Azvmorum die fermentatum 
panem servaret ; qu:erebat enim causam οἱ occa- 
sionem Judzis illum prodendi. Attamen ii Pilato 
non dixissent, cum percunctarelur ab iis quid 
inali fecisset, Quia nos legem habemus, el secun- 
dum legem debet mori ; sed sic utique dixissent 
(qui etiam rationi consentanea et justa erat causa) 
quod legem transgressus esset. Aliud Pascha lex 
nostra jubet, aliud ipse fecit; post Pascha panem 
fermentatüm lex vetat, ipse vero deprehensus est 
in Azymorum diebus fermen:atum pane: servare 


quem lex eximi ex numero filiorum [Israel aperte 


χαταλέγειν ; πάντων εἱδότων ἀκριθῶς, ὅτι οὗ xatz- 
λυτὴς τοῦ νόµου ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ἣν, ἀλλὰ πληρωτής. 
Ἔχεις οὖν xol ἀπὸ τούτων, ὅτι οὐ περὶ τοῦ ἀξύμου 
φησὶν ὁ λέγων, Σφαγιασθεὶς χατέπαυσε τὰ χαιὰ 
νήμον προσφερόµενα, ἀλλὰ περὶ τῆς θυσίας tw 
ἀμνῶν, τῶν ἑρίφων, τῶν προθάτων, τῶν βοῶν' fk 
bof patve xal ἑτύπου τὸν ἀληθινὸν ἁμνὸν τοῦ Oei, 
τὸν αἴρυντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ χόσµου * xal τυθέντὸ; 
ἐχείνου, ἐπαύθη ταῦτα ἃ ἑτύπουν αὐτόν » τὸ Υὰβ 


El δὲ εἴπῃ τις ὅτι σχιὰ ἣν, ἐροῦμε» ὅτι ἑμόρφωσυ 
θελήσας, 


Ταῦτα οὖν ἱκανῶς εἰπόντες, ἑπανέλθωμεν olt 
ἐςέλθομεν, ὅτι οὖκ ην δυνατὸν kv τῇ tpa mí ἑχείνῃ 
ἔνζνμον ἄρτον ὑπάρχειν, Έδη τῶν ᾽Αζύμων ἡργμ 


D v. Καὶ γὰρ εἰ δει 6 Ἰούδας τότε ἔνζυμον τὸν ὃν 


δάσχαλον φαγόντα, οὐχ ἂν ἣν εὑρηχὼς µείνονα τῆς 

προδοσίας αἰτίαν, Ἡ ὅτι παρέθη τὸν νόµον, φυλάτ. 

των ἔνζυμον ἄρτον, τῶν ᾽Αζύμων ἡμέρᾳ * ἂν γὰρ 

ζητῶν αἰτίαν χαὶ εὐχαιρίαν προδοῦναι αὐτὸν τοῖς 
Ἱουδαίοις. Οὺ μὴν δὶ, ἀλλὰ xáxsivot οὐκ ἂν εἶπον 
πρὸς Πιλᾶτον ἑρόμενον αὐτοὺς, ε Τί γὰρ καχὸν 
ἐποίησεν ; » "Oct ἡμεῖς νόµον ἔχομεν, xal μετὰ τὸν 
γόμον ἡμῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι ἑαντὸν Υἱὸν θεοῦ 
ἐποίησεν ΄ ἁλλ᾽ εἶπου àv οὕτως, ἅπερ χαὶ αἰτία ἣν 
εὔλογος xaX διχαΐία, ὅτι παραδάτης ἰστὶ τοῦ ἡμετὲ- 
pou νόμου. "Λλλο Πάσχα ὁ νόμος ἡμῶν προστάττει, 
ἄλλο δ᾽ αὐτὸς ἔπραξε' μετὰ τὸ Πάσχα μὴ εὑρεθῆναί 
που ἕνζυμον ἄρτον ὁ νόμος χελεύει, αὐτὸς δὲ εὑρέθη 
φυλάττων ἔνζυμον ἄρτον ἐν ταῖς τῶν ᾽Αξάμων ἡμέ- 


PRO CONC. FLORENT CAP. IT. ΡΕ AZYMO ET FERMENTATO. 


1110 


ὃν à νοµος ἐξολοθρευθῆναι ἐξ υἱῶν Ἰσραὴλ A clamat. At hocquidem non dixerunt. Quanam de 


Mv Boi. Αλλά τοῦτο μὲν οὐκ εἶπον. Διὰ τί 
ότι οὐχ εἶχον εἰπεῖν. El οὖν ἀπείρων πραπερ- 
ων φευδομαρτύρων, ἓν ἄλλοις μὲν μαρτυρούν- 
xai ταῦτα φευδέσιν, ὧν (sr, fj μαρτυρία οὐχ 
k τί τοῦτο οὐκ εἶπον f] ἐμαρτύρησαν, ὅπερ 
Ριθόλως θάνατον ἀπειλεῖ τοῖς παραθάταις al- 
ατον. θαυμάζω οὖν τὰ πλεῖστα, πῶς οἱ Ἰουδαῖοι 
ύντες αἰτίαν οὐχ εὗρον, οὐδ' ὁ Ἰούδας, πολλὰ 
τες, καὶ vuv οἱ ἡμέτεροι ἀδελφοὶ προχειρίζου- 
τίαν xaX πρόφασιν δικαιοτάτην Ἰούδᾷ τε xal 
Ιουδείοις. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ ἐρωτώμενοι παρὰ 
λάτου, τίνα φέρουσι xacà τοῦ O:xalou αἰτίαν, 
ἰπεῖν οὐχ εἶχον, j| ὅτι θΘεὸν ἑαυτὸν val Υἱὸν 
ὀνομάζδει * xal πολλῶν ἐπὶ τοῦτο ψευδομαρτύ- 
λθόντων, οὐχ εὗρου εἰπεῖν » νῦν δ' οὗτοι π1- 
ην προδήλως ποιοῦσι τὸν Χριστόν * χαὶ διχαίως 
χαταχριθέντα παρὰ τῶν Ἰο.δαίων, ἄχοντές τε 
ἢ βουλόμενοι, µάλα Ὑευναίως ἀποδειχνύουσιν.. 
is θρήνου εἰσὶν ἄφιοι γαὶ ἑλέους οἱ τὰ το'αῦτα 
ντες. ᾽Αλλ' εἰ χαὶ κατὰ τὸν ὑμέτερον σκοπὸν 
ος ἣν, οὖὐδ' οὕτω Δικαίως ἔχοιτε ἂν ἐγκαλεῖν 
Ρωμαϊχῇ Ἐλκλησίᾳ, διὰ τὸ ἄζυμα θύειν, 
p οὐδὲ ἐχείνη µέμφεται τὴν ἀνατολ,κὴν διὰ τὸ 
a Ούειν. Καΐτοι γε χεφαλὴ οὖσα τῆς Ἐκχκλι- 
ἠδύνατο ἐγχα)λεῖν καὶ καταχρίνειν τοὺς μὴ 
ντας ὡς ἑἐχείνη ποιεῖ’ ἐπειδῇ βεδαίως αὐτὴ 
ἄξυμον ἄρτον ἱερουργήσαντα τὸν Χριστὸν, ὅτε 
ὑπερφῳ συνεδείπνει τοῖς μαθηταῖς ' καὶ οὔ- 


κοιεῖν αὑτοὺυς εἰς μνήμην αὐτοῦ ἐχέλευσεν. (] 


δὲ xal iv ἑπτὰ ἡμέραις τοῦ Πάσχα, οὐ δεῖ εὖ- 
αι ἔνζυμον, τοῦ Χρυσοστόμου πάλιν Πατρὸς 
[ωμεν, ἐν τῇ πρὸς Κορινθίους πρώτῃ ἐπιστολῇ' 
γάρ. « Πρότερον εἴπωμεν, διὰ τί Ex τῶν ἑρίων 
ὑν ἀπελαύνεται jj Quum. Τί οὖν ἐστι τὸ αἷ- 
t; πάσης πονηρίας ἀπηλλάχθαι δεῖ τὸν πιστὀν. 
ερ γὰρ ἐχεῖνος ἀπόλλυται ὅπου ἂν εὑρεθῇ πα- 
ζύμη, οὕτω καὶ παρ) ἡμῖν, Év0a ἂν εὑρεθῇ 
ία" οὗ γὰρ Of moo ἐπὶ μὲν τῆς σχιᾶς πολλὴ f) 
, ἐπὶ δὲ ἡμῶν, οὗ πολλῷ μείζων. El vip 
ixlac οὕτω χαθαίρουσιν, ὡς xal μυῶν ὁπὰς 
ργάνεται, πολλῷ μᾶλλον ἡμᾶς τὴν φυχἣν διε- 
ἴσθαι δεῖ. » ἘΕπεὶ οὖν μυῶν ÓrÀX; περιεργά- 
tt, πο)λῷ μᾶλλον περιεργάπαιντο ἂν, εἰ ὁ Χρι:- 
ἱνζύμῳ ἐχρήσατο τῇ νυκτὶ ἐχείνῃ. ὡς ἑναντίον 
όμου ποιῆσας. 'O δὲ χρυτοὀῥήμων θεῖος Ἰωάν- 
ν τῇ ὀγδοηχοστῃῇ πρώτῃ ὁμιλίᾳ τοῦ εὐαγγελι- 
Ματθαίου φησιν, ὅτι « Μέχρ: τῆς ἑσχάτης 
4€, ἵνα μὴ ἑναντίος γένηται τοῦ νόµου, τὸ 
ια ἐπετέλει. "H 68 ἑσχάτη ἡμέρα. Ἡ ἐπὶ τοῦ 
οοῦ ἣν, ἐν ᾗ φωνῇ μεγάλῃ cire, Τετέλεσται * 
ιεσται δηλαδῆ λέγω», ὅσα οἱοπροφῆται xal ὁ 
€ προέγραφάν τε xal εἶπον. » "O εἰ οὐκ ἑτέλε- 
Dg φασιν, ἑναντίος μᾶλλον δείχνυται τοῦ νόµου * 
Ιάσχα τὸ νομ.χὸν τελῶν οὐ χατὰ τὸν νόµον, ἀλλὰ 
v ἕνζυμον φυλάττων ^ xal ταῦτα τοῦ Ἱούδα 
ντος ἐχεῖ, xai ζητοῦντας τρήπον προδοσίας, 
t προδοῦναι αὑτὸν τοῖς Ἱουδαίοις. 'AAX' οὐχ 
τοῦτο, οὐκ ἔστι. Ιληρωτὴς δὲ Qv τοῦ νόµου 


causa? Quia dicere non potuerunt. Si igitur cum 
multi falsi testes accessissent de aliis criminibus 
testifleantes, et przterea falsis, quorum testimo- 
niam non erat conveniens, cur id non dixerunt, 
vel testimonium «Con tulerunt, quod sine dubio 
turpissimam minatur mortem iis qui transgrediun- 
tur? Adiniror igitur admodum quomodo Judzi cau- 
som sedulo quaerentes, non iuvenerunt, cum mul- 
tum insudassent, neque Judas. Et nunc fratres 
nostri causam et przelextum justissimum Judze sub-, 
ministrant, simul ac Judzis. Etenim ii a Pilato 
interrogati quam causam erga justum hominem 


afferrent, aliud dicere non potuerunt quam quod 


Deum seipsum οἱ Dei Filium appellaret, cumque 
ad hoc testificandum multi falsi testes accessissent, 
id non invenerunt. ]p-i vero nunc trangressorem 
Christum aperte faciunt, jureque ipsum a Ju- 
dzis damnatum, volentes nolentes egregie compro- 
bant. Hi profecto fletu et misericordia digni sunt, 
qui hac dicunt. Praeterea si secundum vestram 
intentionem fermentatus erat, neque sic jure potc- 
stis Romanam insimulare Ecclesiam, quod in azyuro 
sacrificat; quemadmodum et ea Orientalem non 
reprehendit, si in fermentato sacrificat. Atqui cum 
capul Ecclesiz sit, incusare poterat, - et damnare 
qui eam non sequuntur : nam ipsa firmiter novit 
in azyime Christum sacrificasse, «um in coenaculo 
una eum suis discipulis ccenavit , et similiter eos 
in suam commemorationem jussit facere. Quod au- 
tein in iis septem Pasch diebus, fermentatum 68” 
set vetitum, Chrysostomum Patrem rursus audia- 
mus, in primam ad Corinthios Epistolam ; dicit 
enim : « Antea exposuimus cur ab omnibus finibus 
pellatur fermentum. JEnigma hoc quid ostendit ? 
Ab omni pravitate oportet fidelem discedere : nam 
quemadmodum morte moritur is, apud quem vetus 
(ermentum repertum fuerit, sic et nos, ubi malitia 
reperta est, Non enim magna poa statuitur in 
umbra, in nobis vero non multo major. Si enim 
domos ita perpurgant, uLin murium foraminibus 
anxie versentur, multo magis nos 3nimam excutere 
oportet, Cum igitur, murium foramina anxie disqui- 
rant, multo illi magis solliciti ad excutiendum 


D fuissent, an Christus ea nocte fermento fuisset 


usus, ut legi adversus. » Aurea verba effundens 
Joannes in 81 homilia in Evang. Matthaei dicit : 
« Quod usque extremam dien ne legi contrarius 
videretur, Pascha peregit. Ultima vero dies fuit , 
quando cruci aflixus est, in qua voce magna dixil , 
Consuiiimatum est. Consummata sunt, scilicet in- 
telligens quacunque propheue et lex przsscripserunt 
et dixerunt. » Quod si non fecisset, ut isti dicunt , 
magis legi adversus ostenderetur, non secundum 


legem Pascha legale peragendo, sed panem fermen- : 


tatum servando : presertim cum Judas tunc ades- 
set, et rationem prodendi perquireret, ul eum Ju- 
dais proderet.» At hoc nu!lo pacto est ; sed cun. 
auctor legis essct adimplendze οἱ servanda , ut di- 


1211 


ex necessitate fuerunt Azyma, et azymum praebuit. 
Quid igitur petitis? Interrogamus : azymumne erat 
quod Cliristus prebuit, an fermentum? Si azymum, 
pro nobis id est; si fermentum , Christum legis 
transgressorem esse vel inviti ostenditis, cum in 
Azymorum die fermentatum panem servasset. 


VI. 

Sed quid dicit Xanthopulus (1) ? Precedenti die 
id fecit. lloc apud eos qui mentis compotes sunt 
stultum et sine sensu exiatimabitur; nam si pr:- 
cedenti die fecisset, in tempore non fecisset ; si 
vero non in tempore, nec illa hora effecissct , 
transgressor legis ex necessitate Christus convinci- 
tur, quia lex quartadecima die mensis vespere ju- 
bet Pasclia immolari. Quod si die precedenti, ut 
vos dicitis, effecit, tertiadecima die apparet effe- 
cisse. Si vero Ltertiadecima, adversus legis nanda- 
tis ostenditur, qu:e jubet quartadecima fieri, Si 
adversus, ergo οἱ legis transgressor. Reliquurn 
igitur est uL credatis eum non anticipasse, sed in 
tempore fecisse. Przeterea si dicit lex, vespere  Pa- 
scha celebrari oportere, et Cliristus vespere peregit, 
non transgressus est secupdum evangelista Lue 
cam, qui dicit, « Et quando venit hora, discubuit ;» 
nam si media die fecisset, dici poterat eum antici- 
passe vel tempus, vel horam, οἱ ideo fermentatum 
fuisse. At non ita factum est. Discipuli praterea , 


JOSEPHI MKTHONENSIS | 
ctum est antea, secundum legem peregit omnia, ac À xal ποιητῆς ὡς προείρηται, χατὰ τὸν vópov ἐτέλεσεν 


1212 


ἅπαντα * xal ἄζυμα ἦσαν ἀναγχαίως, xai ἄζυμον 
παράλωχεν. Τί οὖν ὑμεῖς βούλεσθε; ἑἐρωτῶμιν, 
"λζυμον ἣν ὃ παρέδωκχεν ὁ Χριστὸς, 4 ἕνξυμονι εἰ 
μὲν ἄζυμον, πρὸς ὑμῶν ὁ λόγος: εἶ δ ἔνδυμον, κα» 
ῥραθάτην τοῦ νόµου τὸν Χριστὸν ἀποφαίνεσθε, xlv 
μὴ βούλησθε * ὅτι τῇ τῶν ᾽Αξύμων ἡμέρᾳ ἑφύλατ. 
«£v ἔνζυμον ἄρτον. 
6”. 

Ti 64 φησιν ὁ Ἀανθόπουλος; Προλαδὼν, frouv 
πρὸ μιᾶς ἡμέρας ἑποίησε. Τοῦτο οὖν τοῖς εὖ φρο- 
νοῦσι, µάταιον xal ἁδιανόητον . εἰ γὰρ πρ) μιᾶς 
ἡμέρας ἐποίησεν, oüx ἐν τῷ χαιρῷ ἐποίησεν ’ εἰ δὲ 
οὐχ ἓν τῷ καιρῷ xai τῇ Opa ἑποίησε, παράνομος 
ἐξ ἀνάγχης δείχνυται ὁ Χριστός. Ὁ Υὰρ νόμος τῇ 
τεσσαρεσχαιδεχάτῃ τοῦ μηνὸς πρ)ὸς ἑσπέραν χελεύει 
τὸ Πάσχα Ούεσβαι, El δὲ πρὸ μιᾶς ἡμέρας χαθ' 
ὑμᾶς ἐποίησε, τῇ τρισχαιδεκάτῃ φαίνεται modisa;. 
Ei δὲ τῇ τρισχαιδεχάτῃ, ἑναντίως δείχκνυται τῷ toU 
νόµου προστάγµατι, προστάττοντος τῇ τεΣσαρεσκαι- 
δεχάτῃ ποιεῖν. El δὲ ἑναντίος, χαὶ παράνομος i£ 
ἀνάγχης. Λοιπὸν δεῖ πιστεύειν ὑμᾶς ὅτι οὗ xpo 
6εν, à)Àà κατὰ τὸν χαιρὸν ἐποίησεν. "Ev: εἰ ὁ νόμος 
qnoi πρὸς ἑσπέραν τὸ Πάσχα γίνεσθχε, χαὶ ὁ Χρι- 
9:5; ἑσπέρας γενομένης ἑτέλεσεν, οὐ παρέθη, χατὰ 
τὸν εὐαγγελιστὴν Λουκᾶν, λέγοντα * « Καὶ ὅτε ἑγί- 
νετο, ἡ pa ἀνέπεσεν.» El γὰρ ἔπραξε µέσης ἡμέρας, 
ἑξὴν ἂν εἰπεῖν ὅτι προἐλαθεν fj χαιρὸν 1] ὥραν * xa 
διὰ τοῦτο καὶ ἔνζυμον. ἸΑλλ' οὐχ οὕτως ἐγένετο 


ut szepe dicium est, cum Judai essent, aliter quam £y Εἶτα χαὶ οἱ μαθητα), ὡς πολλάχις εἴρηται, Ἰουδαῖοι 


prestituto tempore agere non . debuerunt. Pr:esti- 
tuta igitur a lege die fecit, et quando Azyma erant, 
ut divinus dixit Lucas, id est prima die Azymorum, 
quo Pascha immolari oportebat. Quomodo igitur 
anticipavit, si prima die Azymorum discipuli ac- 
cesserunt, petentes ubi vellet parari Pascha? Osten- 
sum enim est quod legale tuin. Pascha parabant , 
et die prestituta peregerunt; nam qui vel prius 
vel post effecit, transgreditur. Quamobrem, uti vos 
existimatis, εί Christus trausgreditur, quoniam 
tempus anticipavit, Sed nemo mentis compos id 
unquam percipiet, vel dixerit unquam ; sed unus- 
quisque magis in tempore et secundum legem fe- 
cisse dicet. ld testabitur aurea lingua. Sed omnia 
eudentes Judsei, tempus preverterunt ; dicit enim 
hic magnus Pater 84 homilia in Joannis Evange- 
lium super ea verba : « Adducunt Jesum a Caipha 
in przetorium : » Cur eo ipsum abduxerunt, 
ubi omnes erant congregati? Ut ex pontificum 
sententia cuncta peragerent ; nam is tuuc erat pon- 
tifex, et omnes ewm exspectabant. Ita ob hoc per- 
noctabant et vigilabant, quia twm Pascha non com- 
ederant,' inquit, sed propterea vigilabant. Dicens 
enim «quod mane erat,» Joanues subjunxit, « Non 
" suni ingressi prztorium ut non contaminarentur, 
sed ut Pascha manducarent.» Quid igitur dicemus? 
quod altera die comederunt, et legem violaverunt, 


ὄντες, οὑκ ὤφειλον ἄλλως, ἢ ἓν τῷ ἀποδεδειγμένφ 
xatpi, ποιῆσαι. Ἐνδέχεται o0) ἐν τῷ τεταγμένψ 
τοῦ νόµου χαιρῷ xat τῇ ὥρᾳ ἔπραξε, χαὶ τὰ "Αζυμε 
ἧσαν, ὡς ὁ θεηγόβος ἔφη Λουκᾶς, ὅτι τῇ πρώὠτῃ τῶν 
Αξύμων, ἐν ᾗ ἔδει θύεσθα. τὸ Πάσχα. Πῶς οὖν 
προλαξὼν ἐποίησεν, εἰ τῇ πρὠτῃ τῶν ᾿Αζύμω 
προσηλθον οἱ μαθηταὶ αἰτοῦντες, [Ir βούλει «b Πάσα 
ἡμᾶς ἑτοιμάσαι ; Δέδειχται γὰρ ὅτι xal τὸ vopudi 
ἑτοίµασαν τότε Πάσχα, xal Ev τῷ τεταγµένῳ χαιρῷ 
ἑτέλεσαν * xa γὰρ καὶ ὁ προλαθὼν, χαὶ ὁ pata, 
παράνομος. Ὥστε xa0' ὑμᾶς xal ὁ Χριστὺς παρά” 
νοµος, ἆπεὶ προέλαθε τὸν χαιρόν. ᾽Αλλὰ τοῦτο οὐ- 
δεὶς τῶν εὖ φρονούντων νοῄσει, ἡ εἴποι ἄν. 80d 
μᾶλλον, Ev τῷ χαιρῷ χαὶ χατὰ τὸν νόμον ἑποίησε, 
πᾶς τις ἂν εἴπῃ. Καὶ τοῦτο µαρτυρήσει ὁ χρυσοῦς 
την γλῶτταν. Οἱ δὲ τὰ πάντα τοὶμῶντες ἸΙουδαῖα 
παρέθησαν τὸν xatpóv. Φησὶ γὰρ ὁ μέγας οὗτος ἵΠα- 
τἡρ ἐν τῇ ὁὀγδοηκοστῇ τετάρτῃ ὁμιλίᾳ τοῦ χατλ 
Ἰωάννην Εὐαγγελίου, εἰς τὸ, « "Άγουσι τὸν Ἰησοῦν 
ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἰς τὸ πραιτώὠριον » δΔιὰ eC Exil 
ἀπήγαγον αὐτὸν, ἔνθα ἅπαντες σαν συνηγµένοι; 
Ἵνα μετὰ γνώμης πάντα ποιῄσωσι τῶν ἀρχιερέων' 
ἐχεῖνος γὰρ ἦν τότε ἀρχιερεὺς, xol πάντες Ίσαν 
αὐτὸν ἀναμένοντες.' οὕτω διενυκτέρευον xat Ἁγρύ- 
πνουν ἐπὶ τούτῳ * οὐ yàp ἔφαγον τότε τὸ Πάσχα, 
φησὶν, ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἠγρύπνουν. Εἰπὼν yàp ὅτι 
« πρωῖα ἐστὶν,) ὁ Ἰωάννης ἐπήγαγεν, « Οὐχ εἴσῆλθον 


(1) Nicephorus Xanthopulus, auctor Historie ecclesiastica. 


M 


1913 


PRO CONG. FLORENT. CAP. 1I. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1216 


elc τὸ πραιτώριον, ἵνα μῇ μιανθῶσιν, ἀλλ' ἵνα φά- A ut cupiditati qua ardebant inservirent ezdem hanc 


γωσι τὸ Πάσχα. » Τί οὖν ἔστιν εἰπεῖν ; "Οτι ἐν ἑτέρᾳ 
ἔφαγον, xat τὸν νόμον ἕλυσαν διὰ την ἐπιθυμίαν 
τὴν περὶ τὴν σφαγὴν ταύτην. 0Οὐδὲ γὰρ ἂν ὁ Χριστὸς 
παρξέδη τὸν χαιρὸν τοῦ Πάσχα «avv αὐτὺ πρὸς 
ἑσπέραν * ἀλλ ἐκεῖνοι ol. πάντα τυλμῶντες, χαὶ µυ- 
ρίους καταπατοῦντες vópou;* ἐπειδῆ γὰρ σφόδρα 
ἔξεον τῷ θυμῷ, xal πολλάκις ἐπ'χειρῄσαντες ἀνε- 
λεῖν, οὐχ ἴσχυσαν, τότε λαθόντες αὐτὸν ἁπροσδοχή- 
τως, προείλοντο καὶ τὸ Πάσχα ὀφεῖνα:, ὑπὲρ τοῦ 
τὴν φονικὲν αὐτῶν ἐμπλῆσαι ἐπιθυμίαν. 1 Ἀχούεις 
ὅτι ἐχεῖνοι μὲν παρέθησαν τὸν χαιρὶν xal τὸν νόµον, 
προλαδὼν ἐποίησεν ; 

Τωτων tofvuy οὕτως ἐχόντων, καὶ ἀποδειχνυμέ- 
νων φανερῶς οὕτως, ὅτι ἄκυμον παρέδωχεν ὁ Χρι- 


στὺς τοῖς ἱεροῖς αὐτοῦ μαθηταῖς iy τῇ τῶν ᾽Αξύμων B 


f)pípa* οἶμαι yàp, οἶμαι, ὡς εἰ οὐχ ἑνεστῶσα tv 
τότε dj τῶν ᾽Αζύμων ἡμέρα, bv ἑνζύμῳ παρεδίδου 
ἂν τὸ µυστήριον, βουλόμενος ὅλως τοῦτο παραδοῦ- 
ναι» μιδαμῶς λόγον ποιούμενος ἑνξύμου τε xal 
, ἀζύμου, ὡς εἰδὼς τὴν ὕλην τε xal οὐσίαν τοῦ ἄρτου 
εἵναι ἐκ σίτου, τῶς κατηγορέσωµεν τοὺς μετὰ ἀζύ - 
pov) thv θυσίαν πλιοῦντας; J| πῶς ἑναντιωθῶμεν, 
τῆς ἱερᾶς συνόδου κελευούσης Ev τῷ αὐτῆς ὄρῳ, ὅτι 
ἐν ἀμφοτέροις τοῖς µέρεσι τὸ vou Χριστοῦ σῶμα 
Ἰπελεῖται, xal ἐν ἀζύμῳ xal bv. ἑνζύμῳ; ὃ παρέλα- 
δεν ὄντως dj ἱερὰ Ἐνχλησία παρὰ τῶν ἱερῶν àmo- 
στόλων». Οἱ γὰρ ἱερο; ἁπόστολοι, ὅτε οὐκ ἣν ὁ τῶν 
᾽Αζύμων xatp^e, κατ οἶχον ὄντες, χλῶντες ἄρτον 
τὴν θυσίαν ἑπετέλουν, καὶ οὐδαμοῦ φαίνεται τούτους 
αἰτεῖν ἄξυμον. Καὶ πάλιν ἓν ταῖς ἡμέραις τῶν ᾽Αζύ- 
ων, kv Ἱερουσαλὴμ μὴ εὑρισκομένου ἑνζύμου, οὐχ 
ἔνζυμον οἰτοῦντες τὴν θυσίαν εἰργάζοντο. "Hós:oav 
4X0 ἀκριθῶς ὅτι ἀρχεῖ πρὸς τοῦτο, ἐκ σίτου εἶναι. 
Οὐ γὰρ διὰ τὸ μὴ ἔχειν μιχρὰν ζύμην, f» πάντα -ὰ 
τε)λούμενα ἀργά " χαὶ μάλιστα τὰ τοῦ Σωτῆρος ῥᾳ - 
pata * & τινα μεταποιοῦσι τὸν ἄρτον xal τὸν οἵνον 
σὺν τῷ ὕδατι, εἰς σοῶμα καὶ αἷμα αὐτοῦ * ἀλλὰ xal 
«οῦτο οἱ μὴ τῇ συν’δῳ ἑπόμενοι, ἀρνοῦνται * xal οὗ 
πε[θονται πιστεύειν ὡς fj Ἐκχχλησία νομοθετεῖ, ὅτι 
ἐν τῇ Κυριακῇ ρωνῇ ἑἐκείνῃ, τῇ Xeyoósm* ε«Λάδετε, 
φάχετε, τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα, xal τοῦτό μού 
ἐστι τὸ αἷμα, » τὸ μυστέριον τελειοῦται * ἀλλὰ μετὰ 
ταῦτα, bv τῷ λέγειν, qaot, «Καὶ ποίησον τὸν μὲν 


perpetrandi, nam tempus Christus non transgres- 
sus est Paschatis, cum vespere id comedisset. Sed 
ii cuneta audebant, omnesque leges conculcabant : 
nam quia veliementer ira istuabant, nec eum in 
terficere poterant, quamvis id szepe aggressi essent, 
tunc cum ipsum inopinato comprehendissent, ma- 
luerunt Pascha omittere, ut cupiditatem euu jugu- 
landi explerent.» Audis eos tempus οἱ legem trans- 
gressos esse, Christum non transgressum esse? 
Ubi sunt qui dicunt eum ainticipasse ? 


ὁ δὲ Χριστὺς o) παρέἐθ;; Ποῦ εἰσιν οἱ λέγοντες ὅτι 


His igitur ita se habentibus, et ita liquido com? 
probatis, Christum sacris apostolis azymum in die 
Azymorum tradidisse (existimo enim quod sí tunc 
Azymorum hora non institisset, in fermento πιγ- 
sterium. tradidisset, volens omnino illud tradere, 
nihili faciens utrum in fermento vel azymo id fa- 
ceret , sciens materiam et substantiam esse panis 
ex tritico constantis), quo pacto reprehen/demus 
cos qui in azymo sacrificant ? qua. ratione adver- 
sabimur, cum saera synodus in suo decreto jubea* 
utroque modo Christi corpus confici posse, in azy- 
mo scilicet et fermentato ? quod Ecclesia sacra pro- 
fecto a sacris accepit apostolis ; sacri enim apostoli 
extra tempus Ázvmorum fracto pone sacrificium 
peragcebant, nec ullibi apparet eos azymum postu- 
lasse. Et rursus in diebus Azymorum, cuim Jerusa- 


C lem fermentotum non reperiretur, omisso fermen- 


tato sacrificium peragebant : nam certo sciebant 
satis esse si ex trilico constaret , nec quia parum 
fermenti haberent, quz flebant idcirco fuissent om- 
nia irrita, potissimum vero Domini verba, quz pa- 
nem et vinum cum aqua in corpus et sanguinem 
ejus transumitant, Ceterum et hoc. abnegant. quii 
synodum non sequuntur : nec suaderi volunt, nec 
credere quod sancit Ecclesia, quod in Uominica ea 
voce, qu: dicit, « Accipite, comedite, hoc est cor- 
pus meum,» et «Hic est sanguis meus,» mysterium 
peragitur ; sed post hzec, eum dicitur (aiunt), « Et 
panem hunc effice venerabile corpus Christi tui , » 
non percipientes, quod hoc sancti sacrificii myste- 
rium Christus tradidit : nec alia preter ea verba 


ἄρτον τοῦτον, τίµιον σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου * » ph D gixit, nisi, « Accipite, comedite, et bibite omnes,» 


συν.έντες ὅτι τὸ μυστήριον τηῦτο τῆς ἱερᾶς τελετῆς, 
ὁ Χρ:στὺς παρέδωχε * xal ἄλλους λόγους οὐκ εἶπεν, 
f| τούτοις xal µόνον, τὸ. « Λάδετε, φάγετε * » καὶ 
τὸ, « Πίετε πάντες. » Καὶ οὔτε ποἰησον εἶπεν, οὔτε 
τἄλλα σα ἡμεῖς λέγομεν. Οὗτοι yàp οἱ λόγοι xal 
μόνοι τὴν 'ἰσχὺν ἔχουσι τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα ὅσα δῆτα 
καὶ λέγομεν εὐχόμενοι, ὑπὲρ ἡμῶν ταῦτα λέγονται” 
fv' ὅπως ἀξιωθῶμεν τοιούτου αἵματος χοινωνῆσαι, 
Χαλ τοιούτου σώματος ἄψασθαι. Ὥσπερ γὰρ ἐν τῇ 
παραδόσει τοῦ σωτηρίου βαπτίσματος, ἄλλους λόγους 
οὐχ εἶπεν, ?|, « Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα 
τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πα- 
τρὸ:, xal τοῦ Υἱοῦ, xai τοῦ ἁγίου Πνεύματος *» χαὶ 
οὗτοι οἱ λόγοι ἐναπέμειναν τύπος τοῦ μυστηρίου, ὡς 


non effice dixit, neque extera. qux nos dicimus, 
quippe cum hzc tantum verba vitm haberent ; cz- 
tera omnia quas dicimus, pro nobis orantes dici- 
mus, ut huic sanguini commuuicare 3»tque hoc 
corpus tangere mereamur. Quemadmodum enim 
cum baptisma traderet salutare, alia verba non υἱ- 
3it quam, « Euntes docete omnes gentes, baptizon- 
tes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus san- 
cti : » et 68 verba manserunt forma sacramenti , 
quippe quibus prolatis baptisma perficiatur, reliqua, 
qux dicimus pro nobis, pro baptizato simul et pro 
susceptore dicimus, ita et: ibi dicit ad discipulos 
Christus, « Accipite, comedite, οἱο., hoc facite 
in meam commemorationem : ? nihilque aliud dixit, 


1215 


JOSEPHI METHONENSIS 


116 


eaque sunt qu: panem in Christi corpus transmu- 4 τούτων λεγομένων, τὸ βάπτισμα τελειοῦσθαι ' τὰ ἃ 


tant οἱ vinum in sanguinem. [d mecum rursus te- 
stabitur aurea lingua orzditus Joannes, bomilia in 
mysticam Salvatoris cenam, el in mysteriorum 
treditionem : in quo, et contra 14908, principium 
sermonis, « Pauca, inquit, hodie necessaria sunt, » 
in hac homilia post multa dicit : « Christus ipse 
adest, qui mensam hanc exornat, Nam qui mensam 
illam ornavit, idem nune. etiam banc exornat, quia 
bomo non est, qui ea quie proponuntur efficjt san- 
guinem οἱ corpus Christi, sed ipse Christus pro 
nolis crucifixus. Astat sacerdos figuram tantum ad- 
implens, adhibetque preces, ea verba proloquens ; 
gr^tia et vis Dei est, qux cuncta operatur. « Που 
est corpus meum,» dicit. Που verhum qua in mani- 
bus habemus transmutat. Ac ut ea vox quae dicit , 
« Crescite, et multiplicamini, et replete terram, » 
semel prolata, in omne tamen avum peragitur, ad 
filiorum proereationem nostre nature vires sub- 
ministrans : ita et h:ec vox ab ea divina lingua 
&cmel prolata, id est, « lloc est corpus meum, » in 
singulis Ecclesie altaribus illius verbi vis , usque 
ac hanc djeni et adventum ipsius sacrificium per 
fectum. operatur. » Si hoc verbum igitur ca quz 
proposita sunt itn corpus et sanguinem Christi 
transmutat, et tremenda mysteria eflicit, mirandum 
utique erit, si non possunt ea esse perfecta quia 
exiguo fermento carent, pr:esertiin cum hac mate- 


ria Christus mysterium peregerit, ut ante probatum 
est. 


λρ:πὰ ὅσα λέγομεν, ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τοῦ βαπιιζοµέ- 

νου ἅμα xal ἀναδόχου ταῦτα λέγομεν, οὕτω κἀχεῖ 

φησιν ὁ Χριστὸς πρὸς τοὺς μαθητὰς, « Λάδετε, φὰ- 

γετε, ) xal τὰ ἕξης ' « τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν 

ἀνάμνησιν * » καὶ οὐδὲν ἄλλο ἔφη καὶ οἱ λόγοι εἰσὶν 

οὗτοι ol μεταῤῥυθμίζοντες τὸν ἆρτον εἰς σῶμα Χρι- 

στοῦ, καὶ τὸν οἴνην εἰς αἷμα. Τοῦτο δ᾽ a0 συµµαρ. 
τυρήσει uot xal ὁ τὴν γλῶτταν χρυτοῦς Ἰωάννης, 
ἐν τῇ ὁμιλίᾳ αὐτοῦ τῇ εἰς τὸν μυστιχὸν δεῖπνον τοῦ 
Σωτῆρος. xa εἰς τν παράἀδὀὸσιν τῶν μυστηρίων * Ev 
ᾧ xa κατὰ Ιουδαίων * ἡ δὲ ἀρχ] τοῦ λόγου, ε Ὀλίγχα 
φησὶν ἀνάγκη σήμερον’. ἓν ταύτῃ δὲ τῇ ὁμιλίᾳ. μετὰ 
απολλἀ φῆαι, « Πάρεστι Χριστὸς ἐχεῖνος τὴν τρά- 
πεζαν ταύτην χοσμῶν. ὍὉ γὰρ τὴν τράπεζαν ἑχείνην 
xoc gaz, οὗτος καὶ ταύτην διαχοσμεῖ νῦν. Οὐ γὰρ 
ἄνθρωπός ἐστιν ὁ ποιῶν τὰ προχείµενα γενέσθαι 
copa xol αἷμα X ριστοῦ, ἁλλ᾽ αὐτὸς ὁ σταυρωθεὶς 
ὑπὲρ ἡμῶν Χριστός. Σχῆμα πληρῶν µόνον, ἕστηχεν 
ὁ ἱερεὺς xal προσφέρει τὴν δέησιν, τὰ ῥήματα 
φθεγγόµενος ἐχεῖνα  ἡ δὲ χάρις xol dj δύναμίς ἐστι 
τοῦ θεοῦ, ἡ πάντα ἑργαζομένη. Τοῦτό μού ἐστι τὸ 
σῶμα, qQroí* τοῦτο τὸ ῥῆμα, τὰ προχείµενα µεταρ- 
ῥυθμίξει. Καὶ χαθάπερ ἐχείνη d$ φωνὴ f) λέγουσε, 
«Αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε xaJ πληοώσατε τὴν γῆν,» 
ἐῤῥέθη μὲν ἅπαξ, διὰ παντὸς δὰ τοῦ χρόνου γίνεται 
ἔργον, δυναμοῦσα τὴν φύσιν τὴν ἡμετέραν πρὸς παι- 
δοποιῖαν, οὕτω καὶ αὕτη fj φωνὴ, ἅπαξ λεχθεῖφα παρὰ 
τῆς θείας γλώττης ἑκχείνης, τὸ, « Τοῦτό μού ἐστι vb 
σῶμα, » καθ ἑκάστην τράπεζαν tv ταῖς ἐχκλησίαις 


ἐχείνου τοῦ ῥήματος fj δύναμις, µέχοι τῆς σήμερον, xaX ἄχοι τῆς αὐτοῦ παρουσίας, τὴν θυσίαν ἆπηρ- 
τισµένην ἑἐργάζεται. » El οὖν τοῦτο τ) (ua eig σῶμα Χριστοῦ καὶ αἷμα τὰ προκείμενα μεταποιεῖ, 
xai φριχτὰ μυστήρια ἀπεργάνεται, ἀδυνατεῖ δὲ ταῦτα εἶναι τέλεια, διὰ τὸ μὴ ἔχειν μικρὰν ζύμη», 
θαὕμα ἂν εἴη * χαὶ ταῦτα τῇ ὕλῃ ταύτῃ τοῦ Χριστοῦ τελέσαντος τὸ μυστήριον ὡς προαποδέδειχται. 


VII. 

Ut autem intelligant que ad hoc mysterium ne- 
cessaria sunt, et quid necessarium ad hoc sacrifi- 
cium sit, ne in disquirendo de azymo vel fermen- 
tato laberent, etiam hzc adjungemus. Materiam 
primum panis ex tritico, et vinum scilivet ex vite. 
Secundum, Christi verba, id est: « Hoe est corpus 
ineum, » et, « Hic est sanguis meus. » Tertium , 
sicerdos : nam qui sacerdos non est, id est, qui 
gradum sacerdotalem non liabet , sacrificium nun- 
quam conticiet. Quartum, scieutia, id est, sacerdo- 


tem in primis intentionem habere ad ea doua qu 


proponuntur, non alio mentem deflectere. Quin- 
tum, altare, id est, mensa a poutilice consecrata. 
Ikec necessaria sunt et sola, quamvis ultimum non 
sit ut cx»tera necessarium. Sin autem Ίος omnia 
otiosa sunt quia exiguo, sed acido fermento carent, 
: maxima utique admiratione dignum est, cuw alta- 
re, intentio, sacerdos, materia, et quod maximi 
. procipae momenti est, Chrisü verba, qua propo- 
sita in sanguinem et corpus transmultant, per quic 
colum constructum est, terra fundata ei omnia 
constituta, sine fermento nihil possint, hoc nou est, 
sanz mentis commentum, sed mentis prorsus de- 


mentis, Admiror etiam qua de causa vinum non 


"[va δὲ µάθωσιν & εἶσιν ἀναγχκαῖα πρὸς τὸ μυ” 
στλριον, καὶ τί ἀναγκαῖον πρὸς τὴν θυσίαν iori, 
xal ph ἑἐρευνᾷν ἔχωσιν ἄνυμον καὶ ἕνζυμον, vol 
ταῦτα προσθἠσομεν. Πέντε ὀφείλει εἶναι ἐν τῇ θν- . 
σἱᾳ. Πρῶτον fj Όλη, ἄρτος ἐκ σίτου * xal olvo;, δη” 
λαδὴ ἐξ ἀμπέλου. Δεύτερον, οἱ τοῦ Χριστοῦ λόγο 
τὸ, « Τοῦτό poU ἐστι τὸ σῶμα *» καὶ, « Τοῦτό ἐστι o 
αἷμά μον. » Τρίτον, ὁ ἱερεὺς, οὐ γὰρ ἀνίερος, Ouclat 
ποιἠσει ποτέ * τυυτέστι, gh ἔχων βαθμὸν ἱερωσύνης. 


. Tésapszow, εἴδησις ΄ τουτέστι, προηγουμένως ἔχευ 


«by σχοπὸν τὸν ἱερέα πρὸς τὰ προχείµενα δῶρα, χα 
μὴ ἀλλαχοῦ τὸν νοῦν ἀναφέρειν. Ηέμπτον, τὸ ϐθυ- 
σιαστήριον, τουτέστι, καθιερωμένη τράπεζα παρ 
ἀρχιερέως * ταῦτα γάρ εἶσιν ἀναγκαῖα xal μόνα, cl 


D καὶ μὴ οὕτως ἀναγκαῖον τὸ ἔσχατον ὡς τὰ ἄλλα, 


El δὲ ταῦτα πάντα ἀργὰ, διὰ τὸ μὴ ἔχειν ὀξώδη 
μιχρὰν ζύμῆν, θαῦμα ἂν εἴη µέγιστον * ὅτι χαὶ τὸ 
θυσιαστήριον, xoi ὁ σχοπὸς, χαὶ ὁ ἱερεὺς, xal d 
ὕλη, καὶ μάλιστα τὸ χαιριώτερον, οἱ τοῦ Χριστοῦ 
λόγοι, οἵτινες μεταποιοῦαι τὰ προχείµενα εἰς copa 
xat αἷμα, δι ὧν ὁ οὐρανὸς Ίδρασται, γη ἐθεμελιώθη, 
χαὶ τὰ πάντα συνἰστανται, οὐδὲν ἰσχύουσιν ἑχτὸς 
τῆς ζύμης ' τοῦτο οὐ διανοίας ἐστὶν ὑγιοὺς εὕρημα, 
ἁλλὰ διανοίας, πάσης ἀνοίας. Πῶς δὲ οὐχ ἐγχαλεῖτε 


1217 


PRO CONC. FLORENT. CAP.1I. DE AZYMO ET FERMENTATO. 


1318 


ἡμῖν καὶ διὰ τὸν olvov, θαυμάζω, ὅτι ἐρυθρὸν πολ- A improbatis, cum rubrum «epe offeramus, aut αἱ -. 


λάκις προσφέροµεν, f) λευχὸν, f) ἡδὺν, ἡ αὑστηρὸν, 
ἀλλὰ µόνον περὶ τοῦ ἄρτου. Ὥσπερ yàp slpnxsv, 
ἐχ τοῦ γεννήµατος τῆς ἀμπέλου, xal οὗ διεῖλε λευ- 
xbv,  ἐρυθρὸν, οὕτω xal περὶ τοῦ ἄρτου * εἰπὼν 
ἄρτον, οὐ διεῖλεν, ἔνζυμον ἡ ἄζυμον, f) λευχκὸν fj 
µέλανα, fj ἡδὺν f| ὀξώρη ’ διὰ τοῦτο ἡ ᾿Ἐχκκλησία 
στέργει ἁδιαφόρως ἁμφότερα * ἰδοῦσα γὰρ ἡ ἱερὰ 
σύνοδος ἀχριθῶς, ὅτι. ἄρτος ἐστὶν ἁμφότερον, ἀναμ» 
φιδόλως ἱερουργεῖ. χαὶ οὗ µέαφεται θάτερον ' xal 
ταῦτα μᾶλλον ὡς πρραπ)δέδειχται, τοῦ Χριστοῦ τε- 
λάααντος ἄζυμον. Οὐχοῦν ἁδίχως ἐγχαλεῖτε τῇ οἱ- 
χουμενιχῇ συνόδῳ, τῇ οὕτως χελευσάσῃ * xat ἁδίχως 
ἡμᾶς τοὺς αὐτὸ στέργοντας xat ὁμολογοῦντας, συ” 
χοφαντεῖτε xai διασύρετε. 

Ὡς ἂν δὲ xol Νιχηφόρου Καλλίστου, τοῦ Ξανθοπού- 
ὰου μνησθῶ, ἔπεισί uot xal σφόδρα γελᾷν * ὃς ἑφι- 
λοτιμήθη μὲν συγγράψαι τὰ ἐν τῷ Τριφδίῳ νῦν 
εὑρισχόμενα συναξάρια. τῇ ῥύμῃ 65 τῆς xaxla τοῦ 
σχίσματος χινηθεὶς, ἔγραψε xal περὶ τῆς προκειµέ- 
νης ἡμῖν ὑποθέσεως, μεγάλα xal θαυμαστά. "Οτι δὲ 
ταῦτα ἐν Κωνσταντινυυπόλει οὐκ ἀνεγινώσχοντο, 
πάντες ἴσασι  χαὶ οὐ δεῖ µε περαιτέρω προθαίνειν' 
ἐν ταύτῃ póvov τῇ πόλει τινὲς χατέταξαν dv τῷ 
τριῳδίῳ ὡς εὑρίσχοντα:. "Οτι δὲ λίαν ἀσυλλόγιστα, 
ὁ βουλόμενος ἀναλεξάσθω τὰ αὐτῷ εἱρημένα, xol 
εὑρήσει αὐτὸν Ev πολλοῖς ἑαυτῷ ἀντιλέγοντα. TI δὲ 
τὺ φοθερὸν αὐτοῦ λόγιον, καὶ ὡ; αὐτῷ δοχεῖ, àvav- 
τίῤῥητον;: Tf, µεγάλῃ Πέμπτῃ, εἰς τὴν παράδοσιν 
τῶν μυστηρίων, μετὰ πολλὰ καὶ ἄλλα, φησίν. «"Opa 


bum, vel dulce, vel austerum , sed panem tantum. 
Nam quemadmodum de genimine vitis dixit, nec 
album distinxit a rubro, ita et de pane dicens, pa- 
nem non distinxit fermentatum ab azymo : vel al- 
bum, vel nigrum, vel dulcem, vel acidum ; propter- 
ea utraque sine ullo discrimine amplectimur, No- 
scens enim plane sacra synodus utrumque panem es$e, 
promiscue sacrificat, nec alterutrum reprehendit, 
praesertim cum Christus in azymo confecerit, ut antea 
ostensum est, Ergo injuria^Gecumenicam insimulatis 
synodum, quie sic jubet, et injuria nos, qui cam se- 
quimur et confitemur, calumuiamini et auggillatis. 


B Ut autem Nicephori Callisti — Xontbopuli 


mentionem faciam, subit mihi admodum -ri- 
dere: qui ambitiose contendit, ea quz  nuue 
in Triodio sypaxaria reperiuntur, conscribere ; 
impelu vero pravitatis motus, do proposito nobis 
argumento magna el admirabilia scripsit. Sed quod 
ea Constantinopoli non legerentur, omnibus est 
compertum : nec oportet me ulterius procedere. 


In hac urbe tantum quidam in Triodio quemadmo- 


dum inveniuntur collocaverunt, esse autem ea 
valde irrationabilia si quis scire desiderat, ! gat 
quz ipse composuit, reperietque eum in plerisque 
sibi ipsi pugnan'!em 69569. Sed quodnam est tremen- 
dumejus oraculum, et, ut sibi videtur, insolubile ? 
In quinta magna feria in. mysteriorum traditionem 


ὅπως ἄρτον λέγει τὸ σῶμα αὐτοῦ, οὗ μὴν &zopoy * C post alia mulla dicit : « Vide, ut panem vocet 


αἰσχυνέσθωσαν οἱ τῇ θυσἰχ ἀζύμους προσφέροντες. » 
Τουτο δ' ὡς φοδερώτατα παρ) αὑτοῦ εἰρημένον, ἄνω 
καὶ χάτω προβάλλονται οἱ ἐχείνῳ ἑπόμενοι, ἑκεῖνός 
T9 μὴν δοχεῖ λέγειν τι οὐδὲν δὲ, ὡς δειχθήσεται. 
Καὶ γὰρ ἡμεῖς μαθηταὶ ὄντες τοῦ φήτσαντος, « Εἰ- 
ρῆνην διώχετε, » οὐχ ὑθρίζομεν αὐτὸν, ὡς ἐχεῖνος 
ἡμᾶς ΄ ἁλλ dj ἀπολογία ἣν πο.ηαόµεθα πρὸς τοὺς 
αὐτοῦ λόγους, αὐτῆῇ καὶ µόνη ῦδρις πρὸς αὐτὸν λο- 
γισθήσεται * ὅτι δ.δάσκαλος οἰόμενος εἶναι, ἐξελέγ- 
χεται παρ᾽ ἡμῶν, ἁμαθῶν ὄντων * xol δή φαμεν, ὡς 
ἐχέῖνος xa^! ἑαυτὸν λογιζόµενος συγγράψαι ἑναντίον 
τῇ χαθολικῇ Ἐκκλησίᾳ, διολισθήσας ἐπιτηδείως, 
πατωφερεῖ βόθρῳ κατὰ χεφαλῆς ἔπεαε. Ε)πὼν γὰρ, 


4 "Opa. ὅπως ἄρτον λέγειτὸ σῶμα αὐτοῦ, οὐ μὴν ἅζυ- D 


pov, » ἐπελάθετο ὅτι καὶ ὁ ἄζυμος, ἅρτος καλεἶται. 
Ἔδοξε γὰρ αὐτῷ, ὡς ὅταν λἐγῃ τις ἄρτον, τὸν ἕν- 
ἔνμον δεῖ vosiv * ἁλλ᾽ οὐ δύναται τοῦτο δεῖξαι » ὅτι 
πολλαχοῦ τῆς Γραφῆς, xat ὁ ἄζνμος, ἄρτος λέγεται. 
Φησὶ yàp ἡ lipà Γραφή ᾿ « Καὶ λαθὼν τοὺς ἄρτ)υς 
τοὺς ἀδύμους. » Καὶ ἔτι ἐν τῇ Ἑξόδῳ, « Λὴψῃ µο- 
σχάριον ἐκ βοῶν ἓν, καὶ κριοὺς ἁμώμους δύο, καὶ 
ἄρτους ἀζύμους πεφυραµένους ἑλαίῳ, καὶ λάγανα 
ἄδυμα κεχριαµένα ἐν ἐλαίφ * σεμίδαλιν bx. πυρῶν 
ποιήσεις αὐτὰ, xal ἐπιθήσεις αὐτὰ ἐπὶ χανοῦν Ev. » 
Καὶ μετ) ὀλίγα, « Καὶ λήψῃ ἄρτον ἕνα ἐξ ἑλαίου, 
xal λάγανον ἓν ἀπὸ τοῦ κανοῦ τῶν ἁζ ύμων τῶν προ: 


(1) Contra Ephesium 


corpus suum, non tamen azymum. Erubescant qui 
in sacrificio azymos adhibent. » Id ut terribile ad 
modum ab eo dictum, sursum deorsum, ejus secta- 
tores objectaut ; atque is aliquid videtur dicere, 
nil autem dicit, ut demonstrabitur. Etenim nos 
cum discipuli ejus simus, qui dicit, Paeem sequi- 
mini, injuria eum non aflicimus (1), ut ille nos : 
sed responsio tautum, quam adversus ejus sermo- 
nes 2fferemus , pro injuria reputabitur : qui cum 
magistrum se esse opinetur, a nobis, qui docti non 
sumus , convincitur. ideo dicimus quod ille secum 
versans «dversus catholicam Ecclesiam scribere, 
apertissime lapsus in precipitem foveam pronus 
cecidit, Nam cum dixisset, «Vide quod panem cor- 
pus suum dieit, non azymum,» oblitus est quod et 
azynius panis appellatur. Visum est enim ipsi opor- 
tere cum quis panem dicit, de fermentato tantum 
intelligi ; at hoc probare non potest, quia in multis 
Scripturze locis azymus etiam panis dicitur. quia 
sacra Scriptura dicit, « Tolle azymos panes; » ct 
in Exodo, « Tolle vitulum ex armento unum , et 
arietes duos immaculatos, panesque azyuos oleo 
conspersos, lagana quoque azyma oleo lita , de si- 
mila triticea cuncta facies; et posila in canistro. 
offeres. » Et post pauca : « Tolles panis unius cru- 
stulam conspersam oleo, laganum unum de canistro 


1219 


JOSEPH! METIIONENSIS 


1920 


arymum, quod positum est in conspectu Domini.» A τεθειµένων ἔναντι Κυρίου.» Καὶ Βεοδώριτος &. 


Ac Theodoritus in expositione in prophetam Da- 
niel dicit, «Panis dicitur fermentatus, et azynius.» 
Vides ut et azymus voeatur panis? Quomodo hujus 


oblitus es, bone Nicephore ? Jure Nicephorus voca-- 


tus es, quia in foro sedentes plebeios bomines vi- 
cisti (1), non quiin excelso sedent οἱ rationis parti- 
cipes sunt. Sed aliquis fortasse dicet, Imo pro nobis 
hoc est : nam ubi apponitur adjectivum, ibi cogno- 
scitur et res : ubi quidem cum adjectivo ponitur 
panis, id est azymus, tunc est ct intelligitur azy- 
nius ; ubi vero adjectivum non ponitur, id est azy- 
mus, tune nccessario intelligitur fermentatus. Hic 
igitur Christus cum nil aliud nominaverit nisi sim- 
pliciter pauem , aperte protulit esse fermentatum. 


Juste erzo apud Xanthopulum scriptum est quod B 


panem dicit corpus suum, non tamen azymum. At 
nos facile contrarium demonstrabimus, id est, quod 
cum panis simpliciter dicitur sine adjectivo, azymus 
esse reperitur , uec effugere poteris responsionem , 
cum sit apertissima. Dies resurrectionis Domini 
tertia dies erat legalis Paschatis, ut evangelista di- 
cit cum Jesu colloquens : « Et nunc super hec 
omnia, tertia dies est liodie quod hzc facta sunt.» 
« [n hioc igitur die ibant duo ex discipulis ejus in 
castellum, quod aberat spatio stadiorum sexaginta 
ab Jerusalem, nomine Emaus.» Et paulo post dicit : 
«Ac coegerunt euim, Jesum scilicet, dicentes, Mane 
nohiscum ; quoniam advesperasc;t, et inclinata est 
jam dies. Eorum igitur precibus cum assensisset , 
intravit, ut maneret simul cuin eis. Et factum est 
dum recumberet cum eis, accepit panem, et bene- 
dixit, et fregit, et porri gebat illis.» Et post pauca: 
«Et cognoverunt, ait, ipsum iu fractione panis *5,) 
Quodnam candidius hoc vel purius afferetur argu- 
mentum iis qui contendere nolunt, nec scaudalo 
amplectuntur? Panew simpliciter hic dicit D. Lucas, 
neque fermentatum , neque azymum. Quodnam 
igitur erat cogitemus, nec oculos ita adversus cla- 
rissima occludamus; nam ut cognitus ab illis est 
iB (fractione panis, sic et a nobis dignoscetur, 'si 
disquirere voluerimus, quia non ita hebetes suinus, 
ut veritatem uon videamus, Quamvis enim in phi- 
losophorum et rhetorun litleris Versati non simus, 
at naturam ipsam pro doctore nobis comparaviinus, 
qua optime veritatem diguoscere potest et falsum 
coarguere, ei quod melius est a pejore discernere. 
Quid ergo dicemus ? Ferientatusa erat. Absit. Quo- 
nam modo? Tertia erat diea legalis Pasehiatis, nec 
poterant qui cum Jesu simul ibant Cleophas et Lu- 
038, uisi azymum ferre ab urbe Jerusalem profe- 
cti. « Septem diebus, inquit lex, azyma comedetis, 
et nequaquain fermentata, » Nam subdit, « Qui- 
cumque comederit fermentaluim, peribit anima illa 
ex Israel. » Si ergo hxc vera sunt, quo pacto ibi 
potuit fermentum reperiri, lege vetante id confici a 
quartadecima die usque ad vicesimam vrimam 


* Luc, xxiv, 21 seqq. 
(1) Nicephorus, quasi vincens forum. 


ἐν τῇ ἐξηγήσει τῇ εἰς τὸν προφήτην Δανιῆλ, φηείν’ 
€ Άρτος γὰρ λέγεται, χαὶ ὁ ζυμίτης χαὶ ὁ ἄδυμας. 
Ορᾶς, πῶς χαὶ ὁ ἄζυμος ἄρτος καλεῖται; Πως ἔπε- 
λάθον τούτου, ἀγαθὲ Νιχηφόρε; Εἰχότως ἐχκλήθης 
Νικηφόρος * ὅτι τοὺς χαθηµένους ἐπὶ τοὺς φόρους, 
ἰδιώτας ἀνθρώπους ἑνίχησας, οὗ μὴν δὲ τοὺς προ- 
χαθηµένονς ἐν ὑφηλοῖς, xai τοὺς μετόχους τοῦ Λό- 
γου. 'AXX ἴσως ἐρεῖ τις, ὅτι ὑπὶρ ἡμῶν ἐστι τοῦτο" 
ἔνθα Υὰρ τίθεται xal τὸ ἐπίθετον, Exe. γνωρίζεται 
καὶ τὸ πρᾶγμα» ἕνθα μὲν τίθεται ἄρτος μετὰ τοῦ 
ἐπιθέτου, ftot τοῦ ἄζυμας, τότ ἑἐστὶ καὶ νοεῖται 
ἄζυμος ' ἕνθα δὲ οὗ τίθεται τὸ ἐπίθετον, εουτέστιν 
ἄζυμος, τότ ἀναγχαίως νοεῖται ὁ ἔἕνζυμος. "Evtauta 
τοίνυν καὶ ὁ Χριστὸς μὴ ἑπονομάσας ἄλλο εἰ μὴ 
ἁπλῶς ἄρτον, διαῤῥήδην εἶπεν ὡς ἔνζυμός ἐστιν. 
Οὐχοῦν χαλῶς εἴρηται παρὰ τῷ Ξανθοπούλῳ, ὅτι ἂρ- 
τον λέγει το σῶμα αὐτοῦ, οὐ μὴν ἄζνυμον. 'AXX 
ἡμεῖς δείξοµεν ῥᾳδίως τὸ ἑναντίον * (ὡς ὅταν λέγη- 
ται xaV ἁπλῶς ἄρτος χωρὶς τοῦ ἐπιθέτου, εὑρίσκε- 
ται ἄζυμος εἶναι, xa οὗ δυνᾗση φυγεῖν τὴν ἆπολο- 
γίαν, φανερωτάτην οὖσαν. Ἡ ἡμέρα τῆς ἀναστάσεως 
ποῦ Κυρίου, tv τρίτη ἡμέρα τοῦ Πάσχα τοῦ νοµι- 
χοῦ, ὥς φησιν ὁ εὐαγγελιστῆς, διαλεγόµενος μετὰ 
σοῦ Ἰησοῦ, τὸ, « Αλλά γε σὺν πᾶσι τούτος”, τρίτην 
παύτην ἡμέραν ἄγει σήμερον, ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἑγένετοον 
Ἐν αὐτῇ οὖν τῇ ἡμέρᾳ ἦσαν πορευόµενοι δύο ἐκ 
τῶν μαθητῶν αὑτοῦ, εἰς κώμην ἀπέχουσαν αταδίους 
ἑξήχοντα ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ, ᾗ ὄνομα Ἐμμαούς. » Καὶ 
μετὰ μικρόν φησι ’ « Καὶ παρεθιάσαντο αὐτὸν, δη- 
ονότι τὸν Ἰησοῦν, λέγοντες, Melvov μεθ) ἡμῶν, ὅτι 
ποῖς ἑσπέραν East, xai χέχλιχεν f ἡμέρα. Ἐπυεύ- 
σας οὖν τῇ αἰτήσει αὐτῶν, εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι οὖν 
αὐτοῖ-. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ χαταχλιθῆναι αὐτὸν pre 
αὐτῶν, λαθὼν τὸν ἄρτον εὐλόγτσε * χαὶ χλάσας imr 
δίδου αὐταῖς. » Καὶ μετ) ὀλίγα, «Καὶ ὡς ἐγνώσθ, 
φπο]ν, αὐτοῖς ἐν τῇ χλάσει τοῦ ἄρτου. » Τούτου sí 
ἂν Υἐνο:το λευχότεε»ν  χαθαρώτερον Ὑνώρισμε, 
τοῖς μὴ φιλονεικεῖν ἑθέλουσι, xal τοῖς τὰ σκάνλελε 
μὴ ἀγαπῶσιν ; ᾽Απλῶς ἄρτον λέγει ἐνταῦθα ὁ θες 
Λουχᾶς * καὶ οὔτε ἔνζυμον λέχει, οὔτ ἄζυμον, TÍ 
ἄρα ἣν, ἑννοήσωμεν, xal μὴ τοὺς ὀφθαλμοὺς xat- 
μύσωμεν οὕτω πρὸς τὰ φανότατα * xal γὰρ ὡς ἐπώ- 
σθη αὐτοῖς ἐν τῇ χλάσει τοῦ ἄρτου, οὕτω xol ἡμῖν 


D γνωσθήσεται, εἰ θελήσομεν ἑξετάσαι ' οὗ váp Lapt 


«οσοῦτον ἀαύνετ΄ι, ὥστε μὴ ἰδεῖν την ἀλήθειαν. El 

γὰρ xoX ph φιλοσόφοις 7| ῥήτορσιν ἐνετρυφήσαμε 

χόγοις, ἀλλά τὴν φύσιν αὐτὴν διδάσκαλον ἑπλουτ- 
σαμεν ' ὅτι μάλιστα ξυνιδεῖν τἁλτθὰς δυναµέννο, 
xai διελέγξαι τὸ φεῦδος, xal διακρῖναι τὸ xpslcem 
ἀπὸ τοῦ χείρονος. Τί οὖν ἑροῦμεν; Ἔνζυμον iv, 
ἄπαγε. Πῶς γάρ; Τρίτη Ἶν ἡμέρα τοῦ νομικοῦ Πά- 
cya, xal οὐκ ἡδύνάντο οἱ συμπαραπορευήμενοι τῷ 
Ἰησοῦ, Κλεώπας τε, καὶ Λουκᾶς, βαστάζειν, εἰ μὴ 
ἄζυμον, ἐρχόμενοι ἀπὸ ᾿Ἱερουσαλίμ. ε Ἐπτὰ ἡμέρει, 
φησὶν 6 νόνος, ἔδεσθε ἄτυμα, καὶ μηδαμῶ; ἕνδνμα.) 


Καὶ γὰρ ἐπάγει' « "0; ἂν φάγῃ υμωτὸν, ἆξολοθρεν- 


1221 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1I. DE ÀZYMO ET FERMENTATO. 


1:22 


θ/σεται ἡφυχὴ ἑχείνη bx συναγωγῆς vlov Ἱσραήλ. » A mensis? Itaque erat azymus. Si enim fermentatas, 


El oj» ταῦτ) ἀληθῃῆ, πῶς ὤφειλεν ἐκεῖ εὑρεθῆναι 
ἕνζυμον, τοῦ νόµου χελεύοντος, μηδ' ὅλως εὑρίσχε- 
σθαι ἀπὸ τῆς τεσσαρεσκαιδεχάτης, ἕως τῆς εἰχάδος 
xai μιᾶς, τοῦ µηνός; Ὥστε ἄζυμος ἣν. El μὲν γὰρ 
ἔνζυμος, x&xelvot παρανόμως ἑποίησαν προσφέρον- 
τες ἕνζυμον τῇ τῶν Αξύμων ἡμέρᾳ ' xat 6 Χριστὸς 
κπαραθάτης ἐδείχνυτο, χλάσας ἕνζυμον, καὶ ἐπιδους 
αὐτοῖς' εἰ δ᾽ ἄνυμος, ὥσπερ xal fjv, µάτην ἐγχαλεῖτε 
ἡμῖν λοιπόν * xal γὰρ πληρωτὴς τοῦ νόµου ὑπάρχων 
ὁ Χριστὸς, oüx ἂν ἔχλασεν αὐτὸν, εἰ ᾖδει ὅτι ἔνζυ- 
pos ἣν ' ἐπεὶ ly ταῖς ἀπηγορευμέναις ἡμέραις παρὰ 
«οῦ νόµου ἐποίει τοῦτο. Káxsivot δὲ τὰ Ἰουδαϊχὰ 


ii legem violassent lermentatum iun. die Azymorum 
offerendo, et Cbristus transgressor evaderet, si 
fermentatum fregisset ac tradidisset. Si azywus 
(ut erat), ἰομιεγθ tandem nos incusatis * nam cum 
auctor legis adimplendae Christus esset, eum non 
fregissel, si fermentatum esse scisset, nam in diebus 
a lege vetitis id effecisset ; ii vero sicut Judei sen- 
tiebant, et legem, ut oportebat, servabant, non eo 
tempore tantum, sed et post resurrectionem et Do- 
mini assumptionem. Ergo ex his omnibus sequitur, 
azymum exstitisse, qui a Jesu fractus duobus di- 
scipulis traditus est. 


ἔτι ἑφρόνουν, xaX τὸν νόµον, ὡς ἴἔδει ἐτήρουν, οὐ µόνον τότε, ἀλλὰ xal μετὰ τὴν ἀνάστασιν, καὶ τὴν 
εοῦ Κυρίου ἀνάληψιν. Oüxouv ἔπεται διὰ τούτων ἁπάντων ἄζυμον εἶναι τὸν παρὰ τοῦ Ἰησοῦ χλα- 


σθέντα καὶ δοθέντα τοῖς δυ2ὶ μαθηταὶς. 
H*. 

Ei δὲ τις ἀνοήτως xal τοῦτο εἴπῃ, ὅτι ἔξω τῆς 
“Ἱερουσαλὴμ ἧσαν, καὶ Ἠἠδύναντο ἔνζυμον φαγεῖν 
ἄρτον, ἐνθυμηθήτω ὅτι ὁ νόµος φησὶν, «Ἐν πάσαις 
ταῖς γειώραις xal αὐτόχθοσι τῆς Tj; * xat ἐν παντὶ 
χατοιχητηρίῳ ὑμῶν, ἔδεσθε ἄζυμα χαὶ οὐ ζυμωτόν; 
ὃς 5 àv ράΥῃ, ἐξολοθρευθήσεται ἐξ Ἱσραήλ *» ὥσπερ 
γὰρ kv τῷ δείπνῳ ἐν τῇ ἑσπέρᾳ τοῦ μυστηρίου, λα- 
θὼν τὸν ἄζυμον ἐχεῖνον ἆρτον, xal χλάσας ἐἑπεδίδου 
«olg μαθηταϊῖς, εἰπὼν, « Aá6ets, φάχετε, » οὕτω 
πἀνταῦῆα ἔπραξε. Διὰ τοῦτο xal ἔγνωσαν αὐτὸν, 
μεμνημένοι τοῦ τότε πραχθέντος * ὡσανεὶ μελετῶν- 
τες ἠρέμα, 'O διδάσκαλός ἐστιν, ὁ xal τῇ προλα- 
6ούοῃ τὸν ἄρτον χλάσας τοιουτοτρόπυς, xat δεδωκὼς 
τοῖς ἀδελφοῖς. Βυνλόμενοι δὲ ἄφασθαι αὐτοῦ, ἄφαν- 
κος ἀπ αὐτῶν ἐγένετο. Ἡ πῶς ἑννοήσωμεν τοὺς 
ἅρτους τῆς προθέσεως, περὶ ὧν ὁ Χριστὸς λέχει, Ev 
κεφαλαίῳ εἰχοστῷ τετάρτῳ τοῦ εὐαγγελιδτοῦ Μάρ- 
χου; Φησὶ γὰρ πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, ὀνειδίζοντας τοὺς 
ἁποστόλους τἰλλοντας τοὺς στάχυας, εΟὺκ ἀνέγνωτε 
«εί ἑκοίησε Δαθὶδ, ὅτε χρείαν ἔσχε * καὶ ἐπείνασεν αὖ- 
τὸς xal οἱ μετ αὐτοῦ; Πῶς εἰσηλθεν εἰς τὸν οἴχον 
«o0 θεοῦ ἐπὶ ᾿Αθιάθαρ ἀρχιερέως, xal τοὺς ἄρτους 
τῆς προθέσεως ἔφαχεν, οὓς οὐχ ἔξεστι φαγεῖν εἰ μὴ 
τοῖς ἱερεῦσι µόνοις, xai ἔδωχε χαὶ τοῖς σὺν αὐτῷ 
οὖσιν; » Ἐρωτῶμεν οὖν ὑμᾶς ' οἱ ἄρτοι οὗτοι οἱ 
εἲς προθέσεως, ἕνζυμοι ὑπῆρχον, fj ἄζυμοι ; El μὲν 
ἔνζυμοι, ἰουδαῖζομεν καὶ ἡμεῖς καθ ὑμᾶς ἑνζύμους 
ἄρτους θυσίαν ποιοῦντες” εἰ ὃ ἄζυμοι σαν, ἄρα 
xai οἱ ἄζυμοι, ἄρτοι χαλοῦνται. "Eti εἰ μὲν ἕνζυ- 
pot σαν οἱ ἄρτοι ἐχεῖνοι τῆς προθέσεως, ἔδει τὸν 
Χριστὺν παῦσαι τὴν θυσίαν τὴν δι’ ἑνζύμων, ὡς 
καλαιάν τε xat νόμιµον, ἵνα μὴ τὰ ὅμοια τοῖς Ἰου- 
δαίο:ς ποιῶμεν, xai ταύτην διδάξαι γίνεσθαι δι 
ἀζύμων ' εἰ 6 ἄζυμοι σαν, xol ὁ ἄξυμος, ἄρτος 
καλεῖται. Εδείχθη οὖν ἰχανῶς, ἀγαθὲ Νιχηφόρε, ὅτι 
xal ὁ ἄζνμος ἄρτος λέγεται, καὶ ἔστι, χαὶ νοεῖται, 
χωρὶς τοῦ ἐπιθέτου. Ὥστε οὐδεὶς ἂν εὖ φρονῶν εἷ- 
ποι, ὡς οὐ δυνάµεθα ἑννοῆσαι ἄζυμον δι’ οὗ τὴν 
^ θυσίαν ἐποίησεν ὁ Χριστὸς, διὰ τὸ τὸν εὐαγγελιστὴν 
εἰ πεῖν χωρὶς τοῦ ἐπιθέτου, ἄρτον λαθεῖν τὸν Xpi- 
στὺν τῇ τῶν ᾽Αζύμων ἡμέρφ xat τῇ Gpr τοῦ Πά- 
cya. "Άζυμος ἣν ἄρα ὡς ἐδείχθη, καὶ ἄδυμον ἕννο- 


ΥΠ. 

Si vero stolide quis dixerit, eos extra Jerusalem 
fuisse, et ita fermentatum comedere panem po- 
tuisse, reputet quod lex dicit : « In omnibus adve- 
nis οἱ indigenis terrze, et in omni habitaculo vestro 
comedetis azyma, non fermeutatum. Quicunque 
comederit, peribit ex Israel. » Nam veluti in coena 
vesperi mysterii tempore azymo sumpto pane et 
fracto discubuit, discipulis dicens, « Accipite, co- 
medite, » sic et hoc loco fecit. Idcirco cognove- 
runt eum, in ΠΙΘΙΠΟΓΙΔΙΩ revocando qux* tum gesta 
sunt, quasi Lacite secum meditantes, Hic magister 
est qui die superiori panem fregit, eodem modo et 
fratribus tradidit, οἱ cum voluissent eum tangere 


.evanuit, Sed quomodo intelligamus de panibus 


propositionis, de quihus dicit Christus capite se- 
cando apud Marcum evangelistam ; dicit enim ad 
Jjudzos objurgantes apostolos quod spicas velle- 
bant : Nunquam legistis quid fecerit David quando 
necessitatem lhabuit, et esuriit ipse, et qui cum eo 
erant ? quomodo introivit in domum Dei sub Abia- 
tar principe sacerdotum, et panes propositionis 
manducavit, quos non licet nisi sacerdotibus man- 
ducare, et dedit eis qui cum eo erant? Perconta- 
mur igitur vos, panes, propositionis fermentatine 
erant an azymi? Si fermentati, nos etiem judaiza- 
mus, ul. vos existimatis, in fermentalis panibus 
sacrificantes. Si vero azymi, ergo et azymi panes 
vocautur. Praeterea si fermentati erant panes illi 


p propositionis, sacrificium in fermentato Christuro 


tollere oportebat, tanquam veterem et legalem, ne 
Judaeos imitaremur, et in azymo sacrificium insti- 
tuere et praecipere. Si azymi erant, ergo panis 

etiam azymus appellatur, Sufficienter igiturostensum 
est, o bone Nicephore, quod et panis dicitur azy- 
mus, et est, intelligitur sine adjeetivo, Quamobrem 
nemo prudens unquam dixerit nos nequaquam 
posse intelligere azymum, in quo sacrificium fecit 
Christus ; et quod sine adjectivo dixit evangelista, 
panem accepisse Christum in die Azymorum, et 
Paschatis tempore. Azymus ergo erat, et a?ymum 
intelligimus, ut Jam ostensum est. His igitur ita 
expositis, argumentatiuncula a te adducta, quod pa- 


125 


JOSEPHI METHONENSIS . 


124 


nem dicit corpussuum, non tamen fermentatum, À οὔμεν. Τούτων οὕτω δειχθἐναων, τὸ μὲν παρὰ οὗ 


satis est dissoluta. Ea vero verba, « Erubescant 
qui in azymo sacrificium offerunt, » non libel re- 
flectere, sed in eos qui nesciunt quod sit illud, 
imo sciunt quidem, sed propter pravam suasionem 
ac stultam preesumptionem aliud sentiunt οἱ dicunt, 
id ipsum dicimus dedecus retorqueri, quod sinedubio 
credimus, quodque librorum adulteratores, el qui 
ob malam prasumplionem el. malitiam adversus 
Romanam Ecclestam scribunt, nunquam salutem 
consequi poterunt, imo in die judicii veluti veritatis 
hostes erubescent. Quidam tamen preter rationein 
admodum imperite et ideo stolide, ut ita dicam, et 


impudenter objiciunt, Quamvis Azymorum dies. 


essent, ut dicitis, uec fermentatum inveniri opor- 
tebat, tamen cum Deus esset, azymum fermenta- 
tum efficere poterat : nihil est enim impossibile 
apud omnipotentem Deum. Nibil esse impossibile 
apud eum qui polest omnia, omnes confitentur : 
nec solum azymuum fermentatum efficere, sed et 
lapides ipsos panes : aL necessitatem banc, quoad 
lioc peragendum duceretur, ego perspicere nou Τὰ” 
leo. Quanam de causa statuere voluisset, fermen- 
tatum potius quam azynum corpus suum confici, 
hanc twihi explicate necessitatem, si noslis : at 
nunquam poteritis. Nescio etiam an panem fermento 
carentem, corpus et sanguinem suuin fieri probibuis- 
$cl, vel sua divina consecrationis verba invalida 
reddere libuisset. Sed id neque Mharetici, neque a 
Cliristiana religione alieni sentient unquam vel dicent. 


εἰρημένον λογίδιον, ὅτι ἄρτον λέγει τὸ σῶμα altos 
οὐ μὴν ἄζυμου, ὥς γε δοχεῖ, ἱγανῶς διελύθη. Τὸ δὲ, 
Αἰσχννέσθωσαν οἱ τῇ θυαίᾳ ἀζύμους προσφέροντες, 
οὐ βουλόμεθα ἀντιστρίψαι * ἁλ]ὰ πρὸς τοὺς μὴ ε- 
δότας zl ἣν ἐχεῖνο, ἢ μᾶλλον εἰδότας μὲν, &à πει- 
σμονὴν δὲ καὶ µαταίαν πρόλιψιν φρονοῦντας x8 
λέγοντας ἕτερον, πρὸς ἐχείνουςλέγομεν τὸν αἰσχύνην 
ἁπαρτραφῆναι * ὃ xot πιστεύοµεν ἀναμφ.έόλως, xà 
ὡς)οἵ τε βιθλιοφθόροι καὶ οἵ τε διὰ πειαμονΏν xal xa- 
χίαν γράφοντες xaxá fi, ῬωμαϊκῖΏς Ἐκκλησίας, οὖδ.ο 
ποτε τυχεῖν σωτηρίας δν ῄσονται μᾶλλον δὲ αἰσχυν- 
θήσονται ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, ὡς τῆς ἀλτθείας 
ὄντις πο)έμιοι. Τινὲς 0. ἀσυλλογίστως πᾶνυ xoi ἆμα- 
θῶς, καὶ διὰ τοῦτο μωρῶς (v' οὕτως εἴπω, xal ταῦτα 
ἀνερυθριάστως, προσφέρονσιν ὅτι el xai τῶν Αξύμων 
ἡμέραι σαν ὡς λέγετε, xal οὐκ ἔδει εὑρεθῖναι ἔν- 
ζυμον, ἀλλὰ θεὸς ὧν, Ἰδύνατο ποιῆσαι τὸ ἄζνμον 
εὑρεθῆναι ὄνδυμον * οὐ γὰρ ἀδυνατεῖ τι τῷ παντο- 
ἑυνάμῳ θεῷ * οὐκ ἀδυνατεῖ μὲν τῷ πάντα δυναμένφ 
οὐδέν « οἱ πάντες ὀμολογοῦσι ᾿ χαὶ οὗ µόνον τὸ ἄνν- 
μον ἔνζυμον ποιῆσαι * ἀλλὰ καὶ λίθους αὐτοὺς, 4ρ- 
τους” τὴν δ ἀνάγχην δι ἣν ἂν τοῦτο ἐποίησεν, 
ἔγωγε οὐ δύναµα: συνορᾷν. Τίνος ἕνεχεν οὖν ἓνζυ» 
pov μᾶλλον fj ἄζυμον Ἠθέλησεν ἂν ὁ ἑαυτοῦ copa 
νομοθετῆσαι Υγίνεσθαι ; εἴπατε ἡμῖν τὴν ἀνάγκην 
εἰ οἴδατε: ἀλλ οὐκ ἄν ποτε δυνηθείητε. Οὐκ olla 
οὖν εἰ ἐἑχώλνεν ἂν, 7| οὐκ ἑνεργεῖς ἑποίει τοὺς θείους 
λόγους αὐτοῦ, ὁ pi) ἔχων ζύμην ἄρτος, εἰς τὸ γενέ» 
σθαι σῶμα καὶ αἷμα αὐτοῦ * ἀλλ᾽ οἶμαι τοῦτο οὔδ' 


οἱ αἱρετιχοὶ, οὐδὲ οἱ ἀλλότριοι τῆς Χριστιανικῆς θρησχείας mock φρονῄσουσιν, ἢ εἴπωσι. 
Quod autem Dei Ecclesia nullum esse diseriimen ϱ Kal ὅτι μὲν ἡ τοῦ θεοῦ Ἐκχλησία διαφοραν ἓν- 


inter azymum et fermentatum arbitratur, multis et 
egregiis argumentationibus jam ostensum est, Nunc 
demonsatrabitur quo pacto Romana Ecclesia azy- 
mum, et Orientalis Ecclesia fermentatum  confic.t, 
per Gregorimn Dialogum, virum sanctissimum, qui 
apte Ecclesiarum schismata vixit, cujus comme- 
morationem nostra etiam Ecclesia unoquoque anno 
cum laude facit. llie euim optime causas reddit 
azyui el fermentati, traditque Occidentalem Eecle- 
siaim azymum, Orientalem fermentatum antiquitus 
in usu habuisse, bonaque et laudabili ratione 
utramque ad id efficienlum fuisse pertmotam ; scri- 
bit enim : «,Solet multos perturbare quamobrem 
in Ecclesia quidam panes azymos, quidam offerunt 
feizmentatos. Romana Ecclesia offert azymos panes 
propterea quod Dominus sine ulla commistione 
suscepit caruem : Sed οπίου Ecclesise offerunt 
fermentauim pro eo quod Verbum Patris indutum 
cst carne, et est verus Deus οἱ verus homo. [tem 
et lermentuin commiscetur farinz, et eflicitur cor- 
pus Domini nostri Jesu Christi vivi. Sed, sive in 
azymo sive in fermeutato conficiatur, Domini cor- 
pus'et Salvatoris nostri sumimus. » Audisti quomodo 
magnus hic Pater nullum inter 3zymum et [ΕΓΜΙΘΠ- 
tatum indicat esse discrimen ? quedque indubitate 
utroque modo conlicitur corpus Domini ; idque jam 
diu usus obtinuit in. Ecclesiis, apud Occidentalem 


Cópou τα xal ἀζύμου μηδεµίαν ofevat, δέδεικται 
π,λλοῖς xai καλοῖς λόγοις ’ νῦν δὲ δειχθήσεται τί 
τρόπῳ ἡ Ῥωμαϊκὴ Ἐκχλησία ἄξυμον, xai ἡ Ανν» 
τολικὴ ᾿Εκχλησία ἔνζυμον ποιεῖ, διὰ τοῦ µακαρία 
Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου, ἀνδρὸς ἁγιωτάτου xal πρὸ 
τοῦ σχίσματος τῶν Ἐκκλησιῶν γενοµένου * οὗ τήν 
μνήµτν καὶ ἡ ἡμετέρα Ἐκκλησία ἑκάστου ἔτος 
μετ) εὐφημίας &yev* οὗτος yàp ἑχατέρου ἑνζύμο 
τε xai ἀζύμον, ἄριστα τὰς αἰτίας ἀποδίδωσι * xe 
τῷ μὲν ἀζύμῳ τὴν Δυτιχὴν, τῷ δ' ἐννύμῳ τὴν "Áve- 
τολιχὴν Ex παλαιοῦ χρῖσθαί φησιν Ἐκχχλησίαν͵ αἱ 
καλῶς τε xal ἀπαινετῶς ἄμγω, διαφόροις λόγον 
ποιούσας * λέγει γάρ «Εἴωθε πολλοὺς χινεῖν, διότι 
ἐν τῇ Ἐκχλησίᾳ τινὲς μὲν προσρέρουαιν ἄριοκ 
ἀζύμους, τινὲς δὲ ἐνζύμους. dj γὰρ Ἐκχλησία τῆς 
Ῥώμης προσφέρει ἀζύμους ἄρτους, ὅτι ὁ Κύριος 
δίχα τινὸς µίξεως προσέλαθε σάρκα "αἱ δὲ ἄλλαι 
ἐχχλησίαι προσφέρουσιν ἐνζύμους, ὅτι ὁ Λάγος τοῦ 
Πατρὸς ἐἑνεδύθη σάρχα, xai ἔστιν ἁληθὴς θεὺς, wl 
ἀληθῆς ἄνθρωπος. Καὶ γὰρ ἡ ζύμη συμµίσγεται τῷ 
φυράµατι. αλλ’ ὅμω, εἴτε 6c ἀζύμου εἴτε δι’ ἓνξύ- 
µου γίνεται, τὸ τοῦ Κυρίου σ΄; µα xal Σωτῆρος ἡμῶν 
λαμθάνοµεν. » Ἡκχουσας τοῦ μεγάλου τούτου Ἡα- 
τρὸς, πῶς οὐχ οἵεται διαφορὰν slvat τινα ἑνζύμου 
τε xal ἀζύμον ; καὶ ὅτι ἐξ ἀμφοτέρου ἀναμφιδόλως 
τὸ τοῦ Κυρίου γίνεται σῶμα * xal ὅτι οὕτως Ev cal; 
ἐχχλησίαις ἐπεχράτησε πρόπαλαι' 1 Ῥωμανῇ 


1225 


προκείµενον χατ ἐμὲ διεσάφησε ΄ τὴν μὲν γὰρ, τῷ 
ἀζύμῳ χρῖσθαί φησι, διά τὸ εἰἱλιχρινές τε xal κα- 
θαρώτατον τῖς σαρχὸς τοῦ Κυρίου * ὅτι ἄφαυστόν τε 
καὶ ἀνεπίδεχτον μώμου παντός τὴν δὲ, τῷ ἑνζύμῳ, 
διὰ τὴν ἕνωτιν τῆς θεότητός τε xal ἀνθρωπότητος 
τῆς αὐτοῦ ὑποστάσεως. Καὶ εἰχότως * ὥσπερ γὰρ τὸ 
ἄζυμον λεπιότατόν τε χαὶ χαθαρώτατόν ἐστι, διὰ τὸ 
ἄνευ ζύμης γενέσθαι αὐτὸ, ζύμη Υὰρ dj ἁμαρτία 
παρὰ τῇ Γραφῇ λέγεται, οὕτω xal τὸ τοῦ Κυρίου 
σῶμα χαθαρώτατον ὃν, xal ἀνεπίδεχτον ἁμαρτίας 
πάσης, δι ἀζύμου ἱερουργεῖται. Καὶ ὥσπερ ὁ ἕνδυ- 
pos διὰ τῆς ζύμης ἁρτοποιεῖται χαὶ εἰς ὑπί- 
στασιν παχυτἑἐραν Ὑίνεται, οὕτω val τὸ τοῦ Κυρίου 
σῶμα διὰ τοῦ φυράµατος τῆς ἀνθρωπίνης σαρχὸς 
εἰς ὑπόστασιν µίαν θεότητός τε χαὶ ἀνθρωπότητος, 
διὰ τοῦ ἐνζύμου ἑνδείχνυται * καὶ οὕτως δι ἐνζύμου 
τε χαὶ ἀζύμου τὸ τοῦ Κυρίου γίνεται σῶμα ἀναμφι- 
όλως: xal τοῖς πιστεύουσι σωτηριώδης Eat χοι- 
νωνία. 
&. 

Ιδοὺ xal τὸ δεύτερον τῶν παρ) ἡμῖν ἐγχαλουμέ- 
νων, ἀπεδείχθη χαλῶς, ὡς ἁμαθῶς ἡμῖν ἐγχαλείτε, 
xai σχαιῶς τὴν οἰκουμενιχὴν διασύρετε σύνοδον, 
πιστεύουσαν ἓν ἀξύμῳ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐν 
ἑνζύμῳ οὐχ ἧττον τελεῖσθαι, ἑνὺὸς ὄντος τοῦ δεσπο- 
τιχοῦ σώματος, xal οὗ µεριζομένου εἰς δύο, ὡς ἡμεῖς 
οἱ τῇ συνόδῳ μὴ ἐπόμενοι, ἄχοντές τε xal ph βου- 
Aópevot, εἰ χαὶ μὴ διὰ γραφῆς, ἀλλ' kv τῷ ἀπιστεῖν 
τοῖς λεγοµένοις, συμπερα[νετξδ * xal διὰ τοῦτο οὐκ 
ἐχφεύγετε τὸν ὅλισθον τῆς αἱρέσεως. Ὁ γὰρ Χριστός 
φησι την Ἑκκλησίαν αὐτοῦ µηδἐποτε πλανηθῆναι , 

ἐπεὶ ἐπηγγείλατο pez! αὐτῆς εἶναι διηνεχῶς. El οὖν 
| ἁληθής ἐστιν 6 Χριστὸς, καὶ τὴν ἐπαγγχελίαν αὐτοῦ 
Σεῖ πιστεύειν εἶναι ἀληθῃ qnoi γὰρ, « Καὶ ἰδοὺ 
ἐγὼ μεθ) ὑμῶν εἰμι πἆαας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς 
συντελείας τοῦ αἰῶνος * » xa ἡμεῖς οὕτω πιστεύο- 
pev μετὰ τῆς Ἐκκλησίας αὐτοῦ εἶναι διὰ παντὸς, 
καὶ µλἠδέποτε χαταλείψειν αὐτὴν. El δὲ καθ᾽ ὑμᾶς 
ἐπηγγείλατο μὲν διαµένειν διηνεχῶς μετ αὐτῆς, 
γατέλιπε δὲ αὐτὴν, xal εἴχσε πλανηθῆναι, EG ἑνάγ- 
xne ψεύστης ἐστίν * εἰ δὲ ψεύστης, οὗ θεύς. Καὶ ὅρα 
τὴν ἀτοπίαν τοῦ λέγει» ὑμᾶς τὸν Χριστὸν ψεύστην * 
τοῦτο yàp πάσης ἀνομίας xai βλασφημἰας ὑπέρχει- 


ται. ᾽Αλλὰ μετ αὐτῆς ἣν, xai ἔστι xal ἔσται xol D 


μενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα  χἂν διαῤῥήγνυν- 
ται οἱ τἀναντία τῆς Χριατοῦ Ἐκκλησίας xai Φρο”- 
νοῦντες xal πράττοντες. Ἡμεῖς δ᾽ αὐτῇ xai ἑπόμεθα 
χαὶ ἀκολονυθοῦμεν * ὡς μὴ δυνατὸν εἶναι αὐτὴν moss 
πλάνην χηρύξαι ) ἀλλὰ μᾶλλον ἀλίθειαν xal ὀρθοδο- 
ξίαν, ὡς µετ αὐτῆς ἔχουσαν τὸν νυμφίον abite 
Ἰησοῦν τὸν Χριστόν. Ὑποτασσόμενοι οὖν ἐκείνῃ 
ἑντές ἐσμεν τῆς αωστιχῆς κιδωτοῦ * δι ἧς Ex τοῦ 
µαταίου βίου τούτου πρὸς τὴν ἀῖδιόν τε καὶ µακα- 
ῥίαν ζωὴν ἐπανήξομεν. Ἔχετε οὖν καὶ ὑμεῖς ἵκα- 
νῶς ὀρθόδοξοι τὴν τῶν εἱρημένων ἀπολογίαν. Τού- 
σοις ἑμμένετε, ὅτι οὐχ εἰσὶν ἕτερα εἰ ph τὰ τών 


V Μαι. xx, 19. 
PATRoL. Ga. CLIX. 


T'RO CONC. FLORENT. CAP. 1. DE AZYMO ET FERMENTATO. 
δηλονότι, καὶ ταῖς ἓν τῇ ᾽Ανατολῇ. "Άριστα γὰρ τὸ A inquam et Orientalem 


1226 
: nam optime, ut ipse arli- 
tror, declaravit quod nunc propositam est, hane 
azyni0 usam esse ait propter sinceritatem et puri- 
tatem carnis Domini, quia immunis et expers est 
omnis vitii : illam fermentato propter divinitatis 
et humanitatis unionem in ipsius hypostasi : idque 
merito ; nam ul azymum subtilissimum ac puris- 
simum est, quia sine fermento conficitur (nam 
fermento pro peccato Scriptura utitur), sic et 
Doinini corpus cum purissimum nec alicujus peccati 
perceptibile sit, in azymi sacrificio conficitur, ac 
ut fermentatum per fermentum in panem conver- 
titur, eL substantiam crassierem subit, sic οἱ 
Domini corpus per humanz carnis conspersionem 
in unam divinitatis οἱ humanitatis personam per 


D fermentum indicatur. Itaque per fermentum et 


azymum omni remota dubitatione Domini cor- 


pus conficitur, et spud credentes salutaris fit com- 
munio. 


IX. 

Ecce secunde jam accusationi vestre bene re» 
spondimus, ostendimusque quod imperite nos 
criminamini, οἱ sinistre ecumenicam traducitis 
synodum quas :xque in azymo et fermento Domini- 
cum corpus confici credit, cum unum sit Domini 
corpus, uonin duo distractum, ut vos qui synodum 
non sequimini, nolenws volentes, quamvis non 
scripto, sed negando qu:xe dicimus, concluditis, et 
ideo ne in h:xresis lapsum incidatis, non effugitis. 
Nam Christus dicit nunquam suam errare Eccle- 
siam, quia se semper cum ea mansurum pollicitus 
est. Si ergo verus est Cliristus, el promissionem 
suam veram esse oportet ; ita enim dixit, « Ego 
vobiscum sum omnibus diebus usque ad consum- 
mationem szculi ", » nosque ita credimus, eum 
cum Ecclesia sua semper esse permansurum, nec 
eam derelicturum unquam. Si vero sccundum vos 
cum; ea se semper mausurum pollicitus est, sed 
dereliquit illam et errare permisit, ex necessitate 
meyjdax est. Si vero mendax, Deus non est. Vi- 
dete in quam absurditatem incidistis, Christum vo- 
cando mendacem, uam hoc omnem iniquitatem et 
blasphemiam superat: sed cum ea fuit, et est, ct 
erit, et manebit in szcula, quamvis disrumpantur, 
qui contra quam Ecclesia sentit, sentiunt et fa- 
ciunl : nos vero eam sequimur θἱ observamus, per- 
inde ac impossibile sit ut ea errorem praedicet, sed 
magis veritatem el reclamo fidem, cum ea secum 
habet sponsum suum Christum, Cum ergo illi sub- 
jici:nur, intra salutis arcam po$iti sumus, per quam 
ex liac stulta vita iu. zternam ac beatam reverte- 
mur.. Habetis igitur quantum satis est. orthodoxi 
ad ea qua dicta sunt, responsionem : in his ma- 
nete ; nihil enim in iis reperitur nisi ea quz lumi- 
naria Ecclesi: jubent : neque iis, qui litigandi et 
cohtendendi vitio loquuntur ac scribunt, testigiis 


39 


— 


422] JOSEPHI MZTHONENSIS 198 


inh:reatis unquam, aut assenliamini, quia non A φωστήρων τῆς Ἐχχλησίας διατάγματα. Καὶ μὴ τοῖς 
divino permoti zelo id agunt, sed ut simpli- τῶν xaz' ἔριν xa φιλονειχίαν εἰπουαί τε χα) γρά- 
ciores lantum decipiant ac perdant, ut ipsi una — dac:v ἀχολουθήσητέ ποτε, ἢ συμφρονῄσητε * ὅτι οὐ 
cum illis in impietatis pracipitium delabantur. χατὰ Üclov ζῆλον τοῦτο ποιοῦσιν, ἁλλ' ἵνα µόνον 
τοὺς ἁπλουστέρους ἑξαπατήσαντες, ἀπολέσωσι * xal σὺν αὐτοῖς xal αὑτοὶ εἰς τὸν χρημνὸν τῆς Dus 
- θείας ἑμπέσωσι, 


— 











— 


ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ TOY TPITOY ΚΕΦΑΛΛΙΟΥ 
ΤΩΝ EN TQ ΟΡΩ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ 
τι αἱ /υχαὶ τῶν ἐν µετανγοίᾳ τεΛλευτησάνγτων καθαίρονται μετὰ θάγατογ. 


DEMONSTRATIO TERTII CAPITIS 


EORUM 
ου IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR 


Id est, animas eorum qui in. penitentia moriuntur post mortem purgari. 


- 
-—— 


|. B A'. 

Tempus igitur est de tertio etiam capite, quod Καιρὸς tolvuv καὶ περὶ τοῦ τρίτου χεφαλαίου τοῦ 
in decreto continetur, pertractandi, Sed qualenam ἐν τῷ ὅρῳ κειµένου, διαλαθεῖν. Ποῖον δὲ τοῦτ' ἐστίν; 
id est? Animarum post mortem purgatio, quod apud  Ἡ τῶν φυχῶν μετὰ θάνατον χάθαρσις. Ὅ παρὰ 
Grecos catharterion, apud Latinos vero purgato- μὲν τοῖς Γραικοῖς καθαρτήριον΄ παρὰ δὲ τοῖς Λα: 
rium dicitur. Cujus tenor ex divino et sacro decreto — t[vot;, πουργατώριον λέγεται. OD ἡ περίληψις ἓν 
hic est : τῷ θείῳ xal ἱερῷ ὄρψ, τοιάδ Eactv* 

« Preterea. decernimus, si vere, poenitentes in t "Ext ἐὰν οἱ ἀληθῶς µετανοῄσαντες ἁποθάνωσιν ἓν 
Dei charitate decesserint, antequam dignis poeni- τῇ τοῦ Θεοῦ ἀγάπῃ, πρὶν τοῖς ἀξίοις τῆς p.esavolac 
tentie fructibus de commissis simul et omissis sa- Χαρποῖς ἱχανοποιῆσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων ὁμοῦ 
tisfecerint, eorum animas purgatoriis poenis post — xat ἡμελημένων, τὰς τούτων φυχὰς χαθαρτικαῖς τι- 
mortem purgari. Et ut a pois hujusmodi rele- µωρίαις χαθαίρεσθαι μετὰ Oivatov* ὥστε δὲ &xv- 
ventur, prodesse eis fidelium vivorum suffragia, κχουφίζεσθαι αὐτὰς τῶν τοιούτων τιµωριῶν, λυσιτε- 
inissarum scilicet sacrificia, orationes et eleemosy- — Aelv αὐταῖς τὰς τῶν ζώντων πιστῶν ἐπιχουρίας ' 
nas, εἰ alia pietatis oflicia qua a fidelibus pro aliis δη)ονότι τὰς ἱερὰς θυσίας, καὶ εὐχὰς, καὶ ἔλεημο: 
fidelibus fieri consueverunt secundum Ecclesix in- G σύνας, καὶ «503a. τῆς εὐσεθείας ἔργα, ἄτινα παρὰ 


stituta. » τῶν πιστῶν ὑπὲρ ἄλλων πιστῶν εἴωθε γίγνεσθαι 
- χατὰ τὰ τῆς Ἐκκλησίας διατάγματα.» 
Id usquequaque abnegant schismatícorum secta- Τοῦτο ἐξ ἅπαντος ob τῶν σχιαματικῶν ὁπαδὰ 


tores, h:ec omnino non percipiendo, neque quid ἀρνοῦνται, μὴ ἑννοοῦντες αὐτὸ τὺ παράπαν ' pr) 
de bac re sentiant doctores ; desperatione et falsa — fv«tva δόξαν οἱ διδάσχαλοι ἔχουσι περὶ τούτου * tj 
persuasione se oblectantes, et in lgnoratione ver- ἁἀπογνώσει μᾶλλον xal πεισμονῇ χαίροντες, xol tà 
santes. At neque in disceptationem venire volunt, ἁμαθίᾳ συζῶντες. 'AXA' οὐδὲ διαλεχθῆναι βούλονται, 
vel malitia, vel odio adversus Latinos permoti, vel — 1| τῇ χακῖᾳ χινούµενοι xal τῷ µίσει τῷ πρὸς Λατί- 
quia nihil profecto habent quod effatu sit dignum. νους, fj xa διὰ τὸ μηδὲν ὡς ἀἁληθῶς ἔχειν ἄξιον 
Sed inania quzdam et futilia nibilque sanum conti- — Aóyou φάναι * ἀλλὰ χενά τινα, xal µάταια, xal µη- 
nentia szepenumero nobis objiciunt, quae tanquam δὲν ὑγιὲς ἔχοντα. Περὶ τούτου πολλάκις ἡμῖν προ- 
frigida quidem neque cohzrentia penitus aversa- «φέρονσιν, ἃ ὡς ψυχρὰ μὲν xal ἀνάρτντα παντελῶς 
mur. Nam si qu: ipsi afferunt in medium protu- ἀποδιοπομπούμεθα. El γὰρ τἀκείνων εἰς μέσον τ- 
lerimus, ridicula iis qui mentis sunt compotes vi- — θεῖμεν ἂν, γελοῖα δόξουσι τοῖς Σχέφροσι. Δ.ὸ οὗ βου- 
debuntur : idcirco nolunms ea promulgare, nostra D λόμεθα ταῦτα δηµοσιεύειν, ὡς τοῦ αὑτοῦ Ὑένους 
cnim gente prognati sunt et ejusdem ordinis cujus — xal τῆς αὐτῖς τάξεως ὄντων ἡμῖν. φέρε 8h, τίνα 
nos sumus. Ageduin videamus quam responsionem οὖν ἡμεῖς λόγον τῷ παρόντι κεφαλαίῳ xai θεραπείαν 


1:29 


PRO CONC, FLORENT. CAP. IIT. DE PURGATORIO. 


1230 


τὴν zpoafxo03av &ároboosopzv ; Καὶ πρῶτον μὲν τὸν A huic capiti afferamus, et cai quam decet. medelam 


€x Δχμασχου Οεοῤῥήμονα καὶ πἀμυεγαν Ἰωάννην 
εἰς μέσον προφέρωμεν ' μετ αὑτὸν δὲ χαὶ τὴν λοι- 
Thy ἑταιρείαν τῶν διδασχάλων, τοὺς ἐξ Ἑψας ἡμῖν 
ἀνατείλαντας, συμφώνους αὑτῷ παραστήσωμεν * 
0210; γὰρ ὁ µαχάριος τοῦτ) αὑτὸ, ὅπερ οἱ vov ἁν- 
τάρται, τῆς ἱερᾶς συνόδου, ἀρνοῦνται καὶ ἀποθόάλ- 
λονται, προθεὶς εἰς ἐξέτασιν Ev τῇ περὶ τῶν xsxot- 
μημένων αὑτοῦ μυστιχῇ θΌεωρίᾳ, µάλα χαλῶς 
διεσάφησεν * ὥς τινων περὶ τούτον διαπορησάντων, 
ὡς φαίνεται, τῷ τότε χαιρῷ' xal λόγον ὁλόχληρον 
ποιησάµενος, τἀχείνων ἐφίμωσεν ἁπύλωτα στόµατα. 
Καὶ εἴ τις ἐπιειχῶς τὰ ἐχεῖ ἀναγνῷ, θαυμάσειεν ἂν 
ἱκανῶς, xal οὐδαμῶς ἐπενδοιάζων ἕἔαται πρὸς τῆν 
ἐξέτασιν * ἀλλὰ πρὸ τοῦ ἄρξασθαι τῶν τούτου παν- 
σόφων λόγων τε χαὶ μαρτυρ:ῶν, τὸν λόγον ὡς ἐν δι- 
καστηρίῳ µερίσωμεν * xal ῥᾳδίως vot; βουλομένοις 
ἰδεῖν την ἁλήθειαν προθῶμεν * Bv τάξει τὰς µαρ- 
τυρίας, A; ἐχεῖνος ὁ θεῖος ἀνὰρ ἐπιτροχάδην ἐχτέ- 
θειχεν ' μεμνημένοι τοῦ.λέ(οντος, ὡς Ὁ πολλάχις 
λέληθε τοὺς τελείους, τοῦτο παιδίον εὖρς * xal ὃ τοὺς 
σοφοὺς παρέδραµεν, ἰδιώταις ἑνέτυχε” καὶ ὃ τοὺς 
διδασκάλου; διέλαθε, τοῦτο μαθηταὶ ἐπεμνήσθησαν. 


Τοῦτο δ᾽ ἡμεῖς οὗ τολμῶμεν εἰπεῖν: ἁλλ᾽ ὥσπερ: 


ῥάγα μετὰ τὸν τρυγητὸν χαταλελειμμένην, xat στά- 
χυν μετὰ τὸν ἀμητὸν διὰ τὸ πλῆθος παρεωραμένον, 
καὶ πᾶσαν ὀπώραν ἁπλῶς imi δένδροις μετὰ τὴν 
συλλογὴν ἐχλελησμένην ἐπισωρεύσαντες, οὕτω τοὺς 
βουλομένους, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ συνεργοῦντος, xal 
τὸν λόγον ótX τῶν ἐναργῶν ἀποδείξεων βεθαιοῦντος, 
δεξιωσόµεθα. — 

El$ τοεῖς τοίνυν γενιχὰς µερίδας, εἴτουν τάξεις, 
ποὺ; Χροαπελθόντας πάντας ἀπέρχεσθαι τάττομεν. 
0 xai δείξομ:ν µάλα γεννσίως ' οὐ γὰρ θεμιτὸν 
ἅλλως εἰπεῖν. Μίαν μὲν xal πρώτην, τὸν τῶν θεο” 
φόρων xal ἁγίων ἀνδρῶν σύλλογον » ot εἰσιν, ἁπό- 
στολο:, μάρτυρες, ἱεράρχα,, ἁσχηταὶ, ὅσιοι xat 
δίχαιοι. Ot μετὰ «5 βαπτισθῆναι, οὐδεμιᾷ ὅλως τῆς 
ἁμαρτίας χηλίδι ὑπέπεσον * ἀγνείᾳχ δὲ μᾶλλον καὶ 
σωφροσύνῃ ἁσκήσαντες ἑαυτοὺς, χαὶ καθαροὺς οἵ- 
χους τοῦ Πνεύματος τὰ ἑαυτῶν χατεσχεύασαν σώ- 
ατα * οἱ µισήσαντες τὸν χόσμον τοῦτον τὸν ὀρώμε- 
vov, xat µόνα ποθῄσαντες τὰ οὐράνια. "Οὔεν xaY 
ἀπέλαδον ὃν ἠτοίμασαν ἑαυτοῖς τόπον τῆς ἀναπαύ- 
σεως. El δὲ xal μετὰ τὸ βαπτισθῆναι, τινὶ ἁμαρτίας 
κηλίδι ὑπέπεσονυ, εἶτα ἔτι ζῶντες, Ἡ καὶ μετὰ τὸ 
ἀποθέσθαι τὸ σῶμα χαθαρθέντες, τῇ οὐρανίῳ προσ- 
δέχονται κατοικίᾳ, χατὰ «bv θεῖον xaY ἱερὸν τῆς 
συνόδου ὅρον * ὁροίως 6f καὶ οἱ πρὺ τοῦ βαπτίσµα- 
τος διὰ τῶν ἀρετῶν σωθέντες, προπάτορες, προφῆ- 
ται, πατριάρχαι, καὶ δίχαιοι. 00; ἐλθὼν ὁ Χριστὸς, 
xai ix τῶν ἁλύτων τοῦ ἅδου δεσμῶν λύσας, ὀνιγα- 
γεν tl; παράδεισον καὶ τούτου ἀπολαύειν Ἠξίωσε. 
Δευτέραν δὲ, τῶν µέσων, τοι τῶν ἐν pezavola τε- 
" λευτησάντων * xat ἓν ἐξομολογήσει μὲν χα) συντριθῇ 
τῆς χαρδίας, ἁθέντων τὰ ἑαυτῶν πνεύματα, μὴ 
φθασάντων δὲ ἱχανοποιῆσαι περὶ τῶν ἡμαρτημένων 
ὁμοῦ καὶ ἡμελημένων αὐτοῖς, διὰ τὴν πολλάκις al- 
φνίδιον καὶ ἀθρόαν μεταλλαγήν * ταύτην ἓν τῷ χα- 


adlibeamus,. Primumque divinum οἱ maximuim 
Joannem  Damascenum in medium producamus, 
deinde et reliquum doctorum coetui, qui ab Oriente 
effulserunt secumque consentiunt , sistemus. [s 
enim beatus vir hoc idem ipsum, quo: sacre sy- 
nodo rebellantes negant ct despiciunt, ad disquiren- 
dum proponens in libro De mystica mortuoru:a 
consideratione, liquido declaravit, quasi de hoc 
quidam eo tempore, ut videlur, ambigerent, ora- 
tioneque integra conscripta, eorum effrenata ob- 
struxit ora. Quod si quis bona fide qua ibi conti- 
nentur perlegerit, quantum satis est admirabitur, 
nec amplius qu:estionem in dubium revocabit. (ως- 
terum antequam doctissima hujus verba et. testi- 
monía proferre incipiamus, orationem nostram 
tanquam in judicio dividamus, et iis qui veri studio 
ducuntur, proponamus, ordine in recensendis tc- 
stimoniis servato, qux illis divinus vir cursim ex- 
posuit, dictum id ia memoriam redigendo, quod 
puer id quod multoties latuit adultes, adinvenit, 
el quod sapientes przteriit, idiotz:e occurrit, quod- 
que ductoribus compertum non est, ejus discipuli 
meminerunt. Verum id nos dicere non audemus, 
sed quasi racemuim post vindemiam derelictum ct 
Spicam pest messem pra nimia copia neglectam, 
et reliquos fructus, ut uno verbo dicam, post illoa 
perceptos oblivioni traditos coacervantes, ita cos 
qui dignati fucrint excipiemus, Christo Jesu opitu- 


c lante et orationem nostràm apertis demonstrationi - 
' bus approbante. 


In tres igitur generales partes sive classes defun- 
eios omnes abire decernimus : quod et egregie 
comprobabimus, non enim aliter dicere fas est. 
Unam et priinam, divinorum ct sanctorum virorum 
coetum, apostolos scilicet, martyres, lierarchas, 
athletas Dei sanctos et justos, qui nulla penitus 
post baptismum 1nacula peccatorum vitai resper- 
serunt, sed in castimonia et temperantia magis se 
exercuerunt, curaruntque ut sua corpora tanquam 
demos a spiritibus mundas efficerent : qui hunc 
visibilem mundum odio habuerunt et eadlestia tan- 
tum concupierunt, quibus rebus !ocum quictis 
receperunt, quei sibi antea compararunt. Si vero 


D post baptismum aliquam peccati labem contraxe- 


runt, eadem ipsa vel dum adhuc viverent, vcl post 
depositum corpus mundatos, in c«elestem patriam 
assumi, secundum divinuin et. sacruin. synodi de- 
cretum. Eos etiam addimus, qui ante baptismum 
suarum virtutum beneficio servati sunt, primos 
Patres, proplietas, patriarclias et justos, quos suo 
adventu Christus ab inferni vinculis liberatos in 
ccelum deduxit, et ut eo. fruerentur dignos effecit. 
Secundam vero mediorum, sive illorum qui peni- 
tentes decesserunt, ac in confessione et cordis con- 
tritione spiritum emiserunt ; sed sublata iis facul- 
tate salisfaciendi pro peccatis, vel omissis ipsorum 
ob repentinam (ut fit) et momentaneom demigra- 
tionem ; hanc in purgatorio esse dicimus ; quod- 


1231 M 


JOSEPHI METHONENSIS 1252 


que ii non potuerunt in vita perficere, pro his su- A θαρτηρίῳ λέγομεν εἶναι. Kol ὅπερ οὖχ ἔφθισαν 


perstites ad redemptionem opem ferunt, secundum 
illius dictum, Si forte quid prosit tibi : idque san- 
ctarum  preeum beneficio, eleemosynis, sacrificiis 
aliisque piis operibus, ut in divino εἰ sacro de- 
- erelo optime scriptum est. Tertiam οἱ ultimam 
constituimus eorum qui in mortalibus peccatis ex 
' hac vita migraverunt, nullumque sibi peenitentise 
presidium dum viverent reliquerunt, quorum ani- 
mas ad inferos slatim descendere, poenis tamen 
disparibus plectendas sacrum innuit decretum. 
Ceterum de primi ordinis statu, qux: corum qui 
liberantur classis est, quae et justorum f(ruitio esse 
dicitur, responsionem reperies in quarto decre 
capite, de quo nos antea disputaturos csse pol. 
liciii sumus, peculiarem hac de re tractatum fa- 
. eturi : propterea multis verbis hic non est opus, 
quippe qui in eo loco Deo adjuvante responde- 
bimus. ' 


Il. 

Proximum, ut hic de secunda et tertia classe 
disseramus : at de tertia nulla nobis est eura su- 
sciplenda, quopiam neque Ecclesia neque sancti 
aliquam de íiisqui ad eamdem pertinent classem 
lieri cominemorationem permittunt, cosque oninino 
damnatos esse sentiunt, veluti desperatos et absque 
poenitentia hinc sublatos. De his enim non oportet 
nos esse sollicitos, neque laborare, vel] deprecari, 


ἐχεῖνοι ζῶντες ποιῆσαι, ὑπὲρ τούτων ol ζῶντες ἐπ.. 

κουροῦσι τὰ πρὺς ἀνάῤῥυσιν, κατὰ τὸν φάσχοντα ΄ 

Ἴσως ἔχει τινὰ πρὸς ὠφέλειαν καὶ τοῦτο, διὰ τῶν 

ἑερῶν εὐχῶν, καὶ ἐλεημοσονῶν, xai θυσιῶν, xa τῶν 
ἄλλων τῆς εὐτεθείας ἔργων * ὡς Ev τῷ θείφ xài 
ἱερῷ ὄρῳ μµάλα καλῶς γἐγραπται. Τρίτην τε xo 
τελευταίαν * τῶν ἓν θανασίµοις ἁμαρτήμασιν ἆπερ- 
χοµένων τοῦ τῇδε βίου, xal µηδένα χορπὸν µετα- 
"wolag χκτησαµμένων kv τῷ παρόντι' ὧν τὰς Φυχὰς 
εὐθέως χαταθαἰνειν εἰς ἆδην * τιµωρίαις ὅμως ἀνί- 
σοις τιμωρηθησομένας ὁ ἱερὸς αἰνίττεται ὄρος. Κάὶ 
περὶ μὲν τῆς πρώτης µερίδος, τις ἐστι τῶν σω-ο- 
µένων τάξις, f) καὶ ἁπόλανσις τῶν δικαίων εἶναι 
λέγεται εὑρήσεις τὴν ἀπολογίαν ἐν τῷ τετάρτω 
χεφαλαίῳ τοῦ ὅρου ' ὑπὲρ οὗ πρρεθέµεθα ἁπολογη- 
θῆναι, ἰδίαν πραγµατείαν xaX τοῦτο μέλλοντες ποιῇ- 
σειν * xal διά τοῦτο οὗ δεῖ ἐνταῦθα πολλῶν λόγων, 
ὡς ἱχανῶς ἐχεῖ, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος, ἁπολογη- 
σόµενοι. 

p. 

Ἑπόμενον δὲ περὶ τῆ: δευτέρας xal τρίτης lv. 
ταῦθα εἰπεῖν. Καὶ περι μὲν τῆς τρίτης, οὐδεὶς ἡμῖν 
λόγος *.bmeY οὔτε ἡ Ἐκχλησία, οὔτε οἱ ἅγιοι περὶ 
ἑχείνων τῶν ἐν ἐχείνῃ λαχόντων, µνείαν ποιεῖσθαι 
θέλουσι’ xal ὅλως φρονοῦσι σωτηρίαν αὐτοῖς μὴ 
εἶναι ὥς ἀπεγνωσμένοις, καὶ ἁμετανοήτως ἐξελθοῦφι 
τοῦ tfr. Παρὶ τούτων γὰρ οὗ ξεῖ φροντίζειν, f$ κο- 
νεῖν, 3) προσεύχεσθαι, οὐδὲ θυσίας προαφέρειν ὑπὲρ 


vel sacrificia offerre, vel eleemosynas exhibere, ϱ αὐτῶν, f$ ἑλεημοσύνας διδόναι, f) ὅσα ἄλλα ὑπὶρ 


vel alia qu: pro iis qui fideliter obdormierunt, 
fervidisque cum lacrymis paenitentiam egerunt, 
constitula sunt, quoniam in desperatione, noa au- 
tem in poenitentio binc demigraruut. Ae veluti pro 
prima classe, quz in paradiso cum Christo est, 
non oportet pro eorum peccatis tollendis sacrificia 
offerre, cum in hoc ssculo satisfeceribt, et nunc 
in deliciie ineffabilium bonorum versentur, sic ne» 
que pro dimittendia. peccatis eorum qui in crucia- 
tibus inferni deguut licet sacrilicare. At id novi 
isti theologi non concedunt, quippe qui nec san- 
cios in regno ccelorum esse volunt, nec in eruciatu 
peccatures. Nobis autem etsi propositum non est 
de his hoc loco disserere, sed de purgatorio tan- 
tum, quod est tertium decreti caput, tamen ne vi- 
deatur deesse uobis respondendi facultas, etiam 
de his pauca quadam adjungemus. Animabus enim 
qua hinc sine fruclu penitentia decedunt, nulla 
pest mortem utilitas accedit. Nam et Propheta ** id 
innuens dicebat : « In inferno autem quis confite- 
bitur tibi ? » Et rursus : « Non est poenitentia post 
mortem, » sacer dicit £piplianius, murtem ἀρρεὶ- 
lans plenam injustorum damnationem, ut iu exeun - 
plo divitis, qui in igne torretur, osteuditur, stillam 
aqui? petentis nec impetrantis, stillam videlicet 
poenitentia postulantis, nec iBvenientis. Idque me- 
rito, hieme misericordiam nou sem navit, venit 


55 jsal. vi, 0. 


τῶν π'στῶς xotprnÜivtuv xal µετανοησάντων ἐν 
θερμοῖς τοῖς δάχρυσιν, ὥρισται' ἐπειδὴ Ev ἁπογνώ- 
σει μᾶλλον, 3) ἐν µετανοίᾳ τῶν τῇδε µετέατησαν. 
Καὶ ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῆς πρώτης μερίδας, τῆς ἐν 
παραδείσῳ οὔσης, xai μετὰ τοῦ "Χριστοῦ, οὗ δεῖ 
ὑπὲρ αὑτῶν θυσίας προσφἑρειν εἰς ἀναίρεσιν ἆμαρ- 
τιῶν, ὡς ἰἱκανῶς ἐνταῦθα ἱκανοποιησάντων, xai 
νυν ἐντρυρώντων τοῖς ἀῤῥήτοις τῶν ἀγαθῶν, ούτως 
οὐδ᾽ ὑπὲρ τούτων, ὄντων ἐν χολάσει τοῦ (ov, δεί 
0υσιάξδειν ὑπὲρ ἀφέσεως ἁμαρτιῶν. "AXX οἱ νέοι 
θεολόγοι xai τοῦτο οὐ βούλονται ' οὔτε γὰρ τοὺς 
ἁγίους ἐν βασιλείᾳ οὐρανῶν θέλουσιν εἶναι, οὖτ 
τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐν χολάσει. 'Η μῖν δὲ εἰ xal οὐκ i 
σχοπὸς περὶ τούτου τὰ vOv εἰπεῖν, ἀλλ᾽ ἡ µόνον ὑτὶρ 
τοῦ καθαρτηρίου, Ó ἔστι τρίτον τοῦ ὅρου χεφάλαιον, 
ὅμως ἵνα μὴ ἀδννάτως τισὶν ἔχειν ῥόξωμεν τι 
τούτου, ὀλίγα ἐροῦμεν, ἘΕντεῦθεν γὰρ ἐξελθουσῶν 
τῶν φυχῶν ἀρετανρήτων, ὠφέλεια xal μετὰ θανά» 
τον οὐδεμία ἐστ)/. Περὶ τούτων γὰρ καὶ ὁ προφήτης 
αἰνιττόμενος ὄλεγεν, « Ἐν δὲ τῷ n, τίς ἐξομολι- 
γἠσεταί σοι; ν xaY aU πάλιν * « Oüx ἔστι μετάνοια 
μετὰ θάνατον,» ὁ ἱερὸς Ἐπιφάνειος φάαχει ' θάνα: 
τον λέγων τὴν παντελη τῶν ἀδίχων καταδίχην, ὡς 
ἐν τῷ πλουσίῳ τῷ χαιομένῳ ἓν τῇ φλοιὶ δείχνυτει, 
ζητοῦντ' ῥανίδα ὕδατος, xal μὴ δυναµένῳ τυχεῖν᾽ 
ῥανίδα µετανοίας δηλαδη αἰτοῦντι, χαὶ μὴ εὑρί- 
σχοντι *. xal εἰκότως * τῷ χειμῶνι, o9x ἔσπειρο 


- 


1333 


νήςι τὸν παρόντα βίον, τὸν συμπεπλεγμένον ταῖς 
ἁμαρτίαις * θέρος δὲ, τὸν µέλλόντα, xol τὰς ἀντα- 
ποδόσεις τῶν ἔργων. Ἔνταυθα γὰρ ἓν τῷ χειμῶνι 
τούτῳ E311» ἡ μετάνοια * ἐχεῖ δὲ τὸ θέρος, ἤγουν fi 
ἁπόλαυσις. Καὶ ἀλλαχοῦ πάλιν ὁ προφήτης Απέ- 
Χλεισε, φησὶν, ὁ Geb; χατ αὐτῶν. Δηλον δ᾽ ὅτι, ut 
µετανοήσαντά τινα ἐνταῦθα, ἁμήχανόν ἐστι µετα- 
νοῆσαι ματὰ τὴν ἐνθένδε ἁπαλλαγὴν ' λνθείσης γὰρ 
τῆς.πανηγύρεως, xal χλεισθείσης τῆς τοῦ νυμφῶ- 
νος θύρας, «οὔτε μετάνοια ἰσχύει, οὔτε δάχρυα ὦώφε- 
λοῦσιν' ὡς iv τῇ παραθολῇ τῶν πέντε παρθένων 
ἐαφαίνεται * λεγουσῶν ἐκείνων, εΚύριε, Κύρ:ε, ἄνοι- 
ξον ἡμῖν, » ἀπεχρίθη δὲ ὁ νυμφίος Χριστὸς, « Oox 
οἷδα ὑμᾶς»» ἐξελθοῦσα γὰρ ἡ φυχὴ τοῦ σώματος, οὔτς 
δαχρύει, οὔτε μετανοῆσαι δύναται * τῶν φυσιχῶν ὁρ- 
γάνων δι ὧν ἡ μετάνοια δείχνυται παυθέντων. 
ΑἉγρυπνεϊῖν δεῖ πρότερον. ἑτοιμάζεσθαι πρὸς τὴν 
ἔξοδον ' ὅτι ἓν ἐχείνῃ τῇ ipa, Ev ἐχείνῃ τῇ ῥιπῇ, ἐν 
ἐχείνῳ τῷ ἀχαρεῖ χρόνῳ, ἓν ᾧ fj φυχη ἀγωνιᾷ ἑξελ- 
θεῖν τοῦ σώματος, xal τῆς παρούσης ζωῆς * καὶ γὰρ 
φοθερός ἔστιν ὁ χαιρὸς ἐχεῖνος, xal ὁ ἁγὼν µέγι- 
στος, xai $ ἑμπορία δυσεύωνος, δέος ati μὴ ἑξερ- 
χομένη f φυχἠῆ εὑρεθείη τὰ χαμµαίζηλα xal πρόσ- 
χαιρα ταῦτα φρονοῦσα. "Av γὰρ ἐξέλθῃ μὴ iv 
µετανοίᾳ ἱκανῇ, καὶ ἀληθεῖ ἐξομολογήσει καὶ συν- 
τριθῇ τῆς καρδίας, μνήμην ἔχουσα τοῦ παρόντος 
βίου, τῆς προσχαίρου ταύτης ζωῆς, τοῦ πολυσπου- 
δὃὰστου θησαυροῦ, γυναικός τε ἅμα xal τέχνων, 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 1. DE PURGATORIO. 
ἔλεον * $306 τὸ θέρος xal οὐκ. ἐθέρισε. Χειμῶνά pot Α zstas, nee messem fecit. 


1231 


Hiemem hic intellige 
presentem vitam peccatis implicitlam, messem vero 
futuram atque operum retributionem. Πίο enim, 
in hac hieme, poenitentia reperitur, ibi zestas, 
id est fruitio, Et alibi rucsus Propheta, « Clausit 
Deus adversus eos, » inquit. Apertum autem est, 
eum qui in hac vita non penituerit, impossibile 
esse illa transacta peenitere ; nain diinisso conventu 
et elausa thalami sponsalis janua, nec penitentia 
valet, nec lacrymz prosunt, αἱ iu parabola quinque 
virginum ostenditur, cum e: dicerent : « Domine, 
Domine, aperi nobis,» respondit sponsus Christus, 
« Nescio vos. » Egressa enitn a corpore anima ne- 
que flet, neque potest pienitere, nature sublatis in- 
strumentis, per qux poenitentia monstratur. Vigi- 
jare ante oportet et ad exitum se comparare ; quia 
in ea hora, in illo momento, ín illo indivisibili 
tempore, quo anima angitur exire de corpore, et 
vita przesenti (tremendum est enim tempus illud, ct 
certamen maximum et mercatura non vili pretio 
astimanda) cavendum cst ne dum exit anima, in 
his humilibus et temporariis rebus deprehendatur 
implicita. Nam si non idonea satisfactione adhibita, 
vera confessione et cordis contritione decesserit, 
sed. vitam tantum praesentem in memora reti- 
nens, caducas has res, tliesaurum studio quzsi- 
tim, uxorem simul et liberos, nec liis modum im- 
poneus, sed ea continue animo revolvens οἱ inedi- 
tans, infernus quam primum abripit eam, et 


φειδοµένη τούτων ἁπάντων, xal τὸν νοῦν συνεχῶς (t tenebre caliginose, et Lortoribus traditur, atque 


τούτοις προσεπχεχτείνουσα, ἄδης εὐθέως αὐτὴν λαμ- 
ῥάνει χαὶ σχότος ζοφώδης ΄ xal κολάσει χαταδιχά- 
ζεται͵ xal τὸ πὺρ αὐτὴν χαταφλέχει. Τοῦτο µαρ- 
τυρῄήσει ὁ τῆς τοῦ θεοῦ Ἐκκλησίας προστάτης, 
 ρηγόριος ὁ Διάλογος, &v τῷ βιβλίῳ τῶν Διαλόγων, 
ἐν χεφαλαίῳ, tv. ᾧ Πέτρος ὁ ἀρχιδιάχονος αὐτοῦ 
πρὸς αὐτόν φησι’ « Tf, παρ᾽ ἐμοῦ ἐπιζητήσει λοι- 
5v, ὶχανῶς ὁρῷῶ ἑμαυτὸν πληροφορηθέντα * τοῦτο 
δξ ἀχμὴν ἡ ἐρώτησις τὴν ψυχὴν ὑπονύττει’ ὅτι χα- 
Od ἀνωτέρω ἑλέχθη, τῶν ἁγίων τὰς ψυχὰς iv. τῷ 
cüpav εἶναι πιστευτέον. Τί δὲ περὶ τούτου τοῦ 
πράγματος dj ἀλήθεια ἔχει, ἀγνοῷ * ἡ γὰρ ἀνθρω- 
πίνη βουλὴ, τὰς τῶν ἁμαρτωλῶν ψυχάς οὐκ ἔχει 
πρὸ τῆς ἡμέρας τῆς χρίσεως δύνασθαι χολάζεσβαι.» 


Γρηγάριος' « Ἐὰν τὰς τῶν ἁγίων φυχάς &v τῷ οὐρανῷ D 


εἶναι ἑἐπίστευσας, τῇ τῆς ἱερᾶς συντυχίας πληρα- 


- φορίᾳ, δὲον ἐστὶν, ἵνα xal τὰς τῶν ἀδίχων ψυχὰς Ev 


τῷ ὥδη εἶναι ἐχ παντὸς πιστεύσῃς * Ex γὰρ τῆς àv- 
ταποδόσεως τῆς ἑνδοτάτου δικαιοσύνης, ἐξ fe οἱ 


ignis eam comburit. Testificabitur id Ecclesie pre- 
ses Gregorius Dialogus in libro Dialogorum, capite - 
quo Petrus ejus archidiaconus cum ipso sermonem 
habei : « Inquisitioni mez sufficienter jam video 
satisfactum. Sed hoe est adhue quod quasstiene 
animum pulsat : quia cum superius dictum sit, esse 
jam sanctorum animas in celo, restat procul dubio 
ut iniquorom quoque animze non εαἰθὶ in inferno 
credantur. Et quid hac de re veritas habeat igno- 
ro, nam humana zstimatio non habet peccatorum 
amimas ante judicium posse cruciari. » Gregor. 
« Si.esse sanctorum animas in colo sacri eloquii 
satisfactiune credidisti, oportet ut per omnia esse 
credas et iniquorum animas in inferwo, quia ex 
retributione zeternz justitie, e qua justi jam glo- 
riantur, necesse est per omnia ut et injusti cru- 
cientur ; nam sicut electos beatitudo lztilieat, ita 
credi necesse est quod a die exitus sui ignis re-- 
probos exurat. » N 


&íxato: δοξάζονται, ἀναγκαῖόν ἔατιν, ἵνα καὶ οἱ ἄδιχοι πάντως χριθῶσι. Καθάπερ γὰρ τοὺς ἐχεῖ ἡ µα- 
χαριάτης εὑφραίνει, οὕτω πιστεύειν χρὴ ὅτ. xal τοὺς ἀδίκους ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ἐξόδου αὑτῶν τὸ mup 


χαταφλέχει. 1 

Αχούεις ὅτι τὰς τῶν ἁδίχων φυχὰς, τοι τὰς 
τῶν ἁμαρτωλῶν xat ἁμετανοήτων, ἀπὸ τῆς ημέρας 
εΏς ἑἐξόδου αὐτῶν, τὸ πῦρ χαταφλέγχει; Δῆλον οὖν 
ἐστι τοῖς μὴ φιλονεικεῖν ἐθέλουσιν, ὅτι ὥσπερ τοὺς 
ἁγίους ἡ τῶν οὐρανῶν διαδέχεται βασιλεία μετὰ τὴν 
ἐνθένδε ἁπαλλαγὴν, οὕτω xa τοὺς ἀπεγνωσμένους 
4 τοῦ ἆδ.υ διαδίχεται κατοικία o ἔνθα κολάζονται 


Audis malorum, seu peccatorum, et impoeniten- 
tum animas, a quo die hinc decesserint, igni 
comburi? Clarum est igitur iis qui eontendendi 
vitio non laborant, quod veluti sanctos post obitu 
eclorum excipit regnum, sic et desperatos pro 
domicilio infernus manet, ubi plectuntir extremum 
dicm exspectantes, ut postea induti coreorilus 


13 15 


JOSEPHI METHONENSIS 


1256 


zlernas poenas recipiant. Id etiam mecum testifi- À περιµένοντες τὴν τελευτχίαν ἡμέραν ἵνα xai τὰ 


cabitur Maximus a4 cubicularium seribens. Inquit 
enim :. «Quis, o dilecte, nostrum, qui peccatorum 
sordibus sit inquinatus, sanctorum angelorum in- 
spcctionem non reformidet, a quibus in exitu vitz 
constitutus. cx divino judicio per vim corpore 
pellitur eum indignatione οἱ invitus? Quis comma- 
e«ulatam suam sentiens conscientiam, sievum et 
immanem malorum «demonum occursum non 
timeat, eorum unoquoque post obitum in aere ad 
se incessanter miseram trahente animam, scele- 
rumque suorum convictus futurorum bonorum 
miserabilem spei desperationem ? Post subsecutum 
vero in aere cum spiritibus pravitatis judicium et 
villicatum, descensus in infernum eum manet, et 
ibidem domicilium et commemoratio : ubi profundae 
tenebrs et silentium profundissimum : nullo alio 
cibo se alentes co damnat: anims, quam acribus 
remitibus, sospiriis eL amarissimis lacrymis, et ob 
inminentia ma!a maestitia, nil alind semper exspe- 
etantes quam eam, quje justum judicium sequitur, 
justam retributionem. απο perpetuam tristitiam 
εἰ dolorem creat illis resurrectionis exspecjatio, 
tremenda Christi adventus dies, horribilis exhibitio 
et prieseutatio, el anteacte vite examen. Per 
quam hi qui ad dexteram Christi constituti sunt, 
arcanorum bonorum promissionem recipient, illi 
aid sinistram lucati ignem zeternum sortientur, ac 
tenebras exteriores, et vigilem vermem, et strido- 


σώματα ἑνδυσάμενοι, τὴν ἀπέραντον Χχύλασιν λἠ- 
Φιύντα:. Τοῦτο xal ὁ uaxápto; συμμαρτυρήσει pot 
Μάξιμος, πρὸς χουθ.κουλάριον γράφων; λέγει váp* 
εΤίς γὰρ, ἀγαπητὲ, φησὶ τῶν xav' ἐμὲ ῥύπιις ἅμαρ- 

τπαάτων χατεστιγµένος, 05 φοθεῖται τὴν τῶν ἁγίων 
ἁγγέλων ἐπ.στασίαν; ὑφ ὧν κατὰ τὴν θείαν qf 
φον, τῆς παρούσης ζωῆς τὸ πέρας δεχόμενος, Bla 
τοῦ σώματος prt ὀργῆς ἑςωθεῖται xal uh βουλό- 
p:vog. Ti; χεχηλιδωµένην ἑαυτῷ συνεπιστάµενος 
τὴν συνείδησιν, οὗ δέδοιχε τὴν ὠμοτάτην τῶν πονη, 
ρῶν δα鵴νων καὶ βορθορώδη ὑπάντησιν; ἑχάστου 
τούτων χατὰ τὸν ἀέρα μετὰ τὴν ἔξοδον, πρὺς ἔαυ- 
τὸν ἀφειδῶς thv ἁθλίαν ψυχὴν ἕλχοντος ' xal τῷ 
ἑλέγχῳ τῶν αὑτῇῃ τΏς ἐπὶ τοῖς µέλλουσ:.ν ἀγαθαῖς 
ἑλπίδος ἐλεεινὴν à πόγνωσιν. Μετὰ δὲ τὴν γενοµένην 
κατὰ τὸν ἀέρα mph; τὰ πνευματικὰ τῖς πονυρίας 
ὃ,ἀγνωσίν τε xal λογοθέτησιν, ἡ πρὸς τὸν ἆδην xa- 
τάπτωσις διαδέχεται, xat παροίχησις * kv. (p axóto; 
Ba^b xai βαθυτάτη σιγή * τροφὴν ἔχουσαι al ἐχεῖσε 
χαταδεδικασµἑέναι φυχαὶ, τοὺς δριµυτάτους στεναγ- 
μοὺς, καὶ τὰ πιχρότατα δάχρνα, xat τὴν ἐπὶ τοῖς 
δεινοῖς κατήφειαν ἐχδεχόμεναι διὰ παντὸς οὐδὲν 
ἄλλο, ἡ µόνην τὴν ἐπὶ τῇ δικαίᾳ ψήφῳ δικαίαν &v- 
ταπόδοσιν. Ταύτην οὖν συνίστησιν αὐτοῖς «hv ἅπαυ- 
στον λύπην xal ὁδύνην, dj τῆς ἀναστάσεως ἑλπὶς, dd 
τῆ:; φοθερᾶς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἡμέρα, ἡ φρι- 
χωδεστάτη παράστασις, ἡ περὶ τῶν βεδιωµένων 
πάντων ἁπολογία καθ) fiv ol. piv ix δεξιῶν τοῦ 


rem dentium, et dedecus sempiternum. » Audis ex C; Χριστοῦ στάντες, λήψονται τῶν ἀποῤῥήτων ἀγαθῶν 


sacro doctore hoc, quod post peractum in aere 
eum spiritibus pravitatis judicium el villicationem, 
descensus in infernum manet peccatores ? Quo- 
modo his tremendis verbis fidem non adhibes? 
Nam qui plecti peccatores non vult, neque Judam 
nunc puniri pernmittet : sed hoc. nullatenus verum 
est, nec ullo unquam modo. 


τὰς ἐπαγγελίας * οἱ δὲ τὴν ἀριστερὰν στάσιν λαχόν- 
τες, τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, καὶ τὸ ἐξώτερον σχύτος, καὶ 
τὸν ἀχοίμητον σχώληκα, tbv βρυγμὸν τῶν ἑδόντων, 
καὶ τὸ διηνεχὲς δάκρυον, καὶ τὴν ἀπέραντον αἰσχύ- 
ντν, 9. Ἀκούεις xal τοῦ διδασκάλου τούτου, ὅτι μετὰ 
τὴν γινοµένην διάγνωσίν τε καὶ λογοθέτησιν iv τῷ 
ἀέρι, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας, 1j πρὸς 


τὸν ᾷδην κατοίχησις διαδέχεται τοὺς ἁμαρτωλούς. Πῶς οὐ πείθει τοιούτοις val φοδεροῖς ῥήμασι; xm 


Υὰρ ὁ μὴ θέλων εἶναι τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐν χολάσει, 
Ἁλλ' οὐχ ἔστι τοῦτο, οὐχ ἔστιν. 

Ecce liquido ostensum 981, quod qui ἱπρωπίίσῃ- 
tes decedunt, ad poenam rapiuntur, exspectantes, 
wt post induti corporibus iu utroque simul ple- 
etantur, quo tempore perfecta proprie dicitur, et 


οὐδὲ τὸν Ἰωύδαν ἓν κολάσει θελήσει ἂν εἶναι tavov. 


Ἰδοὺ δέδειχται σαφῶς, ὅτι ol. ἁμετανοίτως ἀπ 
θνήσχοντες εἰς χόλασιν ἀπέρχονται, Σχδεχύμενοι xal 
τὴν ἐπένδυσιν τῶν σωμάτων, ἵνα κατὰ τὸ συναμφύ- 
τερον χολασθῶτιν ὅτε xal τελεία λέγετα: χυρίως, 


est sine fine punitio. Non opus est igitur lic D καὶ ἔστιν  ἀπέραντος χόλασις. Οὺ χρεία οὖν τοῦ 


nlterius persequi, quippe eum satis de his dictum 
sit. Quod si hisadversarius non acquiescet, nec si 
multo plura adjunxeris, acquiescct. Itaque de his 
dictum est sufficienter, nec oportet ulterius pro- 
gredi. Restat igitur ut. pro tertia classe, de qua 
nobis propositum cst dicere, preces offerantur et 
pia opera exhibeantur : mam qui in ea locati 
sunt, hi post morteu purgantur, caque est anima- 
rum purgatio quai uos demonstrare contendimus. 
Jn ea igitur tremenda demigrationis hora, in qua 
anima separatur a corpore, et. naturale vinculum 
sie Deo volente. discinditur, animae qux in vera 
penitentia repertz» fuerint, cum liberationem a 
peccatis, que scilicct corporibus {πι perpetra 


λοιποῦ λέγειν περὶ τούτου, ὡς ἀρχούντοιν τῶν εἷ- 
ρηµένων * εἰ δὲ τούτοις οὗ πεισθήσεται Ó ἀντιλέγων, 
οὐδ' ὅσα ἄν τις εἴπῃ,. πεισθήσεται. Kal περὶ μὲν 
ταύτης ἰχανῶς εἴρηται * xal οὐ χρὴ περαιτέρω 
προδαίνειν. Λείπεται οὖν περὶ τῆς δευτέρας μερί- 
6o; Ὑίνεσθαι τὰς προσευχὰς, xai τἆλλα τῖς εὖσε- 
θείας ἔργα * περὶ T: χαὶ fj σπουδὴ ἡμῶν ἐστι φάναι' 
ὡς ot ταύτης τυχόντες, οὗτοι χαθαίρονται μετὰ θά- 
νατον. Καὶ abcr ἐστὶν ἡ τῶν φυχῶν χάθαρσις, fiv 
πε,ρα2όµεθα δεῖξαι. Ἐν ixelvr τοίνυν τῇ ὥρᾳ τί 
φοθερᾷ τῆς ἐναλλαγΏς, καθ ἣν dj ψυχἠὴ τοῦ σώμα: 
τος χωρίζεται, xal ὁ φυσικώτατος δεσμὸς ἀποτέμνε- 
ται θείῳ βουλήµατ:, αἱ ψυχαὶ αἴτινες εὑρεθώῶσιν iv 
[tavola ἀλπηθεῖ, καὶ ἀποχὴν τῶν πλγαμελημάτων 


1231 


PRO CONC. FLORENT. CAP. 11. DE PURGATORIO. 


1208 


ἃ ὡς σάρχα φοροῦσαι ἐπλημμέλησαν, ὡς δεῖ ποιη- À verunt, fecerint. ut. oportet, neque hujus sxeuli 


cápavat, xal μηδ ὅλως tt τοῦ παρόντος αἰῶνος 
φροντίζουσαι 3) φρονοῦσα:ι, ἁλλ' ἁπαξαπλῶς ὅλως 
ὅλον τὸν νοῦν ἔχουσαι πρὸς ὃν πορεύρνται τόπεν, σχύ» 
6αλα τὰ παρύντα πάντα ἠἡγησάμεναι, ἵνα µόνον xep- 
δήσωσιν ὃν ποθοῦσιν νυμφίον διὰ τῆς µετανοίας, xal 

παντήσωσ: τῷ φοδερῷ κριτῇ ἓν νεφέλαις, αὗται 
μεγάλην ὠφέλειαν ἔχουσι μετὰ θάνατον. Ἐν µετα- 
vola γὰρ εὑρέθησαν,.καὶ àv µετανοίᾳ χρίνονται * 
ὥσπερ ἐχεῖναι αἱ εὑρεθεῖσαι ἐν ἀπογνώσει, χατα- 
Χρίνονται. Καὶ τοῦτό ἐστιν ὅπερ ἀχούομεν ἀπειλού- 
ἄενον παρὰ τοῦ Xpttou * € Ἐν à εὕρω os, ἐχεῖ xal 
κρινῶ σε. } 

r'. 

Καιρὸς δὲ λοιπὸν xal τῶν μαρτυρ:ῶν ἐπαχοῦσαι 
ἃς ὑπεσχέθημεν ἀγοῦσαι ὁμᾶς, ἐχθεῖναι. Καὶ πρῶ- 
τος μὲν παρίτω ὁ προμνημονευθεὶς θεῖος xal ἱερὸς 
Ἰωάννης, ὁ μέγας ὀφθαλμὸς τῆς Ἑψας, ὁ ix Axpa- 
σχοῦ ἀναλάμψας ' οὗτος Υὰρ iv τῷ περὶ τῶν iv 
πίστει χεχοιμηµένων συντακτηρίῳ αὐτοῦ λόγῳ, τῷ 
ἐπιγραφὴν ἔχοντι’ « Ὅπως αἱ ὑπὲρ αὐτῶν γινόµεναι 
λειτουργίαι χαὶ εὐπο:ῖαι τούτους ὀνίνησιν,» fj δὲ ἀρχὴ 
τοῦ λόχου, ε Τὰ τῶν βρωµάτων ἡδέα * » μετὰ πολλὰ 
xai ἄλλα, ἔτι τοῦτό φησιν, «Ὅτι οἰτοῦ λόγου μύσται 
τε xal αὐτόπται, οἱ τὸν τοῦ χόσµου γῦρον ζωγρή- 
σαντες μαθηταὶ τοῦ Σωτῆρος, καὶ θεῖοι ἁπόστολοι, 
ἐπὶ τῶν φριχτῶν καὶ ἀχράντων xal ζωοποιῶν pu- 
στηρίων, μνήμην ποιεῖσθαι τῶν πιστῶς κοιμηθέν- 
των ἐθέσπισαν ' ὃ χαὶ χατέχει βεδαίως xal λίαν 
ἀναντιῤῥήτως ἡ τοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ ἀπὸ περάτων 
xaY μέχρι περάτων, ἁἀποστολιχὴ xol χαθολιχκὴ 'Ex- 
Χλησία, ἐκ τότε µέχρι τοῦ νῦν, καὶ τῆς τοῦ χόσµου 
λήξεως ἄχρι, οὐχ ἁλογίστως πάντως, οὐδὲ µαταίως, 
οὐδὲ εἰχῇ, χαὶ ὡς ἔτυχε τοῦτο θεσπίσαντες. 0Οὐδὲν 
γὰρ ἀνόνητον dj τῶν Χριστιανῶν ἁπλανὴς θρησχεία 
παρείληφε, xai εἰς αἰῶνα κατέσχεν ἁπαρασάλευτον 
ἀλλὰ πάντα ἐπωφελῆ καὶ θεάρεστα, xal λίαν ὀνησι- 
φόρα, xal σωτηρίας µεγίστης πρόξενα. » Αχούεις 
ὅτι οὗ παρἐλαθεν ἡ τοῦ θεοῦ Ἐχχλησία τι πλάνης 
ἐχόμενον, ἡ ἀνόνητον ἀλλὰ πάντα θεάρεστα καὶ 
ὀνησιφόρα λίαν, xal πρόξενα σωτηρίας µεγίστης, 
Μετ) αὐτὸν δὲ ὁ πολὺς τὰ θεῖα χαὶ βαθὺς Διονύσιος, 
xa αὐτὸς ἐν τῇ τῶν κεχοιμηµένων μυστιχῇ θεωρία, 
τοιαῦτα φάσχει’ « Ob γὰρ ἂν ὁ θεῖος ἱεράρχης, ὁ 


quilquam omnino vel curaverint vel cogitaverint, 
sed in universum eo tantum modo, quo abiturz 
sunt, totam mentem direxerint, prissentia. omnia 
retrimenta putantes, ut solum eum quem desiderant 
sponsum lucrentur per penitentiam, tremendoque 
judici in nubibus occurrant, ha» maximum post 
mortem juvamentum percipiunt. Cum enim in 
poenitentia repert:e fuerint, in poenitentia quoque 
judicautur, quemadmodum οἱ qux in desperatione 
repertz fuerint, condemnantur. Et hz» commina- 
tiones sunt quas a judice oudimus ; « Ubi invenero 
te, ibi et judicabo te.» 
ΠΠ. 

Reliquum estin przsentia testimonia vos audire 
qu:e antea polliciti sumus. Primusque prodeat an- 
tedicius divinus et sacer Joannes, magnus Orientis 
oculus, qui a Damasco illuxit. Is enim in ea ora- 
tione quam conscripsit de liis qui in fide obdor- 
mierunt, cujus titulus est : « Qua ratione sacrificia 
et bona opera, qux: pro iis suscepta sunt, ipsis 
opitulantur, » cujus orationis initium est : « Esca 
suaves,» post alia multa hzc etiam dicit: « Quod 
Salvatoris discipuli et divini apostoli, qui mysterio- 
rum Verbi participes atque oculati testes fuere, qui 
mundi orbem dum viverent peragrarunt, in tre- 
mendis, intemeratis et viviflcantibus mysteriis 
commemorationem fleri de his qui fideles obdor- 
miere, sanxerunt; quod etiam firmiter et absque 
ulla controversia tenet a linibus usque ad (ines 
Christi Dei apostolica et catholica Ecclesia ab eo 
tempore in przesens et usque in finem mundi . non 
síne ratione, neque stulte, neque temere, neque 
forte fortuna id decernentes. Nam nihil quod stul- 
tiam saperet, admisit Christianorum  inerrans 
religio, οἱ in saeculum inconcusse tenuit : imo vero 
cuncta utilia Deoque grata et valde conducibilia 
ad salutem. » Post hunc magnus in divinis et 
sublimis Dionysius et ipse in mystica de mortuis 
consideratione hxc ait : «Non enim divinus 
sacrorum prases, divina justificationis minister, 
petisset ασ Deo precipue non essent accepta, ος 
que se daturum divinitus promisisset. Ideoque 
profanis, id est iis qui iJluminati non sunt mortuis, 


τῆς ἀρχιχῆς διχαιώσεως ὑπορήτης, ἐζήτει most τὰ D Ίο non. precatur. » Et rursus : « Ergo diviuus 


μὴ τῷ θεῷ π/οσφιλέστατα, xal πρὸς αὐτοῦ 5001- 
σεσθαι θειωδῶς ἐπηγγελμένα  διὸ τοῖς ἁνιέροις 
Ίγουν ἀφωτίστοις, o0 προσεύχεται ταῦτα Χεχοιμη- 
µένοις. » Καὶ αὖθις: « Οὐχοῦν ὁ θεῖος ἱεράρχης, 
ἐξαιτεῖ τὰ φίλα θεῷ, χαὶ πάντως δωρηθησόµενα. » 
Καὶ πάλιν’ ε Ἡ μὲν οὖν εὐχὴ, τῆς θεαρχιχῆς àya- 
Οότητος, δεῖται πάντα μὲν ἀφεῖναι τὰ δι’ ἀνθρωπί- 
νην ἀσθένειαν τῷ χεκοιμημένῳ πταίσµατα" τάξαι 
δὲ τοῦτον, lv. χώρα ζώντων, εἰς Χόλεκυυς ᾿Αθραὰμ 
καὶ Ἰσαὰκ xai Ἰαχὼδ, iv ip ἀπέδρα τόπῳ, ὀδύνη 
καὶ λύπη xal στεναγµός” παρορώτης τῆς θεαρχι- 
νΏς ἁγαθότητος, xal τὰς ἐγΥ.»οµένας τῷ κεχοιµη- 


** Job. xiv, 5. 


sacrorum prases quz? Deo grata sunt. petit, et quie 
omnino donaturus est. » Et iterum : « Cum divi- 
nam bonitatem precamur, peccata defuncto condo- 
nari petimus, qux ob humanam imbecillitatem 
admissa sunt : in regioneque viventium eum col- 
locari, in sinu Abraham, Isaac et Jacob, in quo 
loco abest maeror, tristitia et gemitus, cum divina 
potentia ob suàm bonitatem coutemnat maculas ab 
imbecillitate humana provenientes. Quoniam nemo, 
ut sacre littera docent, mundus a. sordibus 5. » 
Vides tu qui contradicis, quo pacto confirmat, pro- 
desse preces pro bis susceptas qui fideles mortui 


1939 


JOSEPHI METHONENSIS 


1:40 


sunt. Gregorius deinde Theologus cognomine, divie  µένῳ ἐξ ἀνβρωπίνης ἁσθενείας χηλίδας ᾽ ἐπείπερ 


num elequentize flumen, in funebri in. fratrem Cae- 
sarium sermone de matre sua : « Auditum est, in- 
quit, nubtium dignum auribus omnium, se filio in 
funere omnem ejus substantiam pro eo dono dare : 
qua sancta et speciosa pollicitatione omnis wrceror 
ex animo ejus sublatus est; » et paucis inter- 
jectis : « Quse ad. nos pertinebant talia sunt : par- 
tim namque tradidimus partimquetrademus annuos 
honeres et commemoraltiones adhibendo.» 


οὐδεὶς, ὡς τὰ θεῖά φασι λόγια, χαθαρὸς ἀπὸ ῥύπου. » 
Ελέπεις ὁ ἀντιλέγων, πῶς βεθαιοΐῖ ἑπωφελεῖς ὑπάρ- 
χειν τὰς ὑπὲρ τῶν πιστῶς χοιµηθέντων δεῄσεις” 
Μετὰ δὲ τοῦτον αὖθις ὁ τῆς θεολογίας ἑπώνυμος, 
θεοῤῥήμων Γρηγόριος, ἐν τῷ εἰς Ka:gápiov τὸν 
ἁδελφὸν ἀπιταφίῳ λόγῳ, περὶ τῆς ἰδίας μητρός 
€ Ἠχούσθη, φησὶ, χήρυγµα πάσης ἁχοῆς ἄξιν, xal 
μητρὸς πάθος χενοῦται δι’ ὑποσχέσέως χαλῆς xal 
ὁσίας * δοῦναι τὰ πάντα «q παιδὶ τὸν ἑκχείνης π’ οὉ- 


τον ὑπὲρ Exelvou δῶρον ἐντάφιον. » Καὶ μεθ) Écepa* « Τὰ μὲν οὖν παρ᾽ ἡμῶν τοιαῦτα. Καὶ τὰ μὲν, àxo- 
δεδώχαμεν * τὰ δὲ, δώσομεν, τὰς δι ἔτους προσφέροντας τ'µάς τε χαὶ µνήμας. » 


Vides quomodo hoc magnum Ecclesiz lumen αί- 
firmat, speciosas et sanetas oblationes appellando, 
quz pro lis que obdormierupt suscipiuntur, com- 
probatque anniversarias commemorationes. Übiest 
miserorum hominum nefaria synagoga qux de me- 
dio tollere conatur ea qux doctores et Ecclesize 
lamina conscripserun!, multo labore et studio adhi- 
bito a sanctis apostolis hzc colligendo? Sed prava 
schismaticorum | quorumdam stuljorum, levium, 
indoctorum et obscurorum synagoga, qui omnes 
nostras insulas confuderunt et perturbarunt, omitti 
debere commemorationes pro fidelibus defuuctís 
pr:edicant, nullamque sanctorum memorlam ac sa- 
erificia, conventusve sacros et diesfestos celebrari, 
aut cum piis sacerdotibus psallere oportere, sed 
disjungi mutuo et tanquam & serpontum facie refu- 
gere. Sed ad id ipsorum dedecus et confutatjonem 
νο et cognomine aureus Joannes accedat, pouper- 
tatis amator et poenilentie dux ac magister, qui in 
expositione sua divina ad Philippenses et Galatas 
sic inquit : « 8i enim Greci una eum mortuis cre- 
want quie sua fuerunt, quanto magis fidelem opor- 
tet una cum fideli sua consociare ? Non vut ea 
quemadmodum Ἰδία in cinerem convertantur, sed 
ut majore gloria cumulea illum. Et si fuerit pec- 
cator defunctus, ut eum solvas 4 peccatis ; sin ju- 
stus, ut additamentum fist mercedis et retributio- 
nis. » Et in alio sermone : « Tterum oxcogitemus, 
inquit, quomodo mortuis prosimus, prastemus hig 
auxilium quod valemus, eleemosynas dico et obla- 
tiones ; quse quidem res ipsis ntilitatem, magnum 
lucrum et commodum affert. » Non enim temere et 
fortuito hxc instituta sunt, et Dei Ecclesie a suis 
sapientissimis discipulis per manus tradita, ut sa- 
cerdos in tremendis mysteriis pro fidelibus mortuis 
preces effundat; nam bene ipsia cognituia est, 
magnum inde lucrum et conimodum comparari, 
Audis aureum animo et. lingua, divum dico Joan- 
nem, « Quod si impii pro impiis laciunt, quanto 
magis nos deles pro filelibus efficere debemus (1)?» 
Non ad perditionem haze veluti illa, sed ut majorem 
mortuo gloriam concilieimus, ac si peccator est, 
ejus peccata purgamus, et a vinculis solvimus, et e 
tenebris educimus, a luctu et g« mitu iuferni redimi- 
mus. Si vero justus, noneum a vinculis solvimus, 
1.60 ejus peccata purgamus, sed glori.e additamentum 


(4) Hec sumpta ex |. viu, c. 4, Apost. Const. 


'Opd; πῶς καὶ οὗτος ὁ µέγας τῆς Ἐκχχλησίας φω- 
στὴρ βεδαιοῖ, xal χαλὰς xa ὁσίας καλεῖ τὰς ὑπὲρτὼν 


Β χεχοιµηµένων προσαγωχγάς ' xal τὰς χατ᾽ ἔτος ἕτη- 


σίους μνήµας συνίστησι; ποῦ ἡ τῶν ἁθλίων μιαρὰ 
συναγωγή; ἡ ταῦτα ἐχ µέσου ποιῆσαι σπουδάσασα, 
& οἱ διδάσχαλοι χαὶ φωστῆρες τῆς Ἐχχλησίας, χότῳ 
xai μόχθῳ πολλῷ παρέδωχαν, ix τῶν ἱερῶν &no- 
στόλων πάντα παραλαθόντες. ᾽Αλλὰ συναγωγὴ «o- 
vnpà σχισματικῶν, xal παπαδαρἰίων τινῶν χούφων, 
ἀγραμμάτων xa σχατεινῶν, ol πάσας τὰς ἡμετέρας 
νήσους συνἐχεάν τε xal συνετάραξαν *. διδάσκοντες 
οἱ ἁμαθεῖς, μὴ ποιεῖν µνήµας τῶν kv πίστει xexor- 
µημένων, μηδὲ µνείας ἁγίων χαὶ τελετάς μὴ συν- 
άξεις ἱεράς τε xal πανηγύρεις μηδὲ συμφάλλειν 
"ol; εὐσεδέσιν ἱερεῦσιν ἀλλὰ σχίζεσθαι ἀπ᾿ ἀλλῆ- 
λων ’ xai φεύγειν ὡς ἀπὸ ὄφεως. Elc αἰσχύνην δὲ 
καὶ ἀνατροπὴν αὐτῶν, χαὶ ὁ χρυσοῤῥήμων ὄνεως 
xai χρυσεπώνυµος Ἰωάννης παρίτω * ὁ τῆς φιλο- 
πτωχείας xai vie µετανοίἰας ὁδηγὸς καὶ διδάσΦχαλος 
ὃς, iv τῇ πρὸς Φιλιππησίους αὐτοῦ καὶ Γαλάτας 
θευφεγγεῖ ἑρμηνείᾳ, οὕτω φησίν’ « Ei. γὰρ Ἕλλη- 
ve; συγκαταχαίουτι volg ἀπελθαῖσι τὰ παρ) αὐτῶν, 
«^ot γε μᾶλλον τὸν πιστὺν συμπαραμεῖψαι δεῖ τῷ 
πιστῷ τὰ οἰκεῖα ; οὐχ ἵνα τέφρα Υένωνται χαθὼς 
ἐχεῖνα καὶ ταῦτα, 43)" ἵνα μείζονα τούτῳ περιθάλης 
τὴν δόξαν * καὶ εἰ μὲν ἁμαρτωλὸς à τοθνηχὼς $, ἵνα 
κὰ ἁμαρτήματα λύσῃς * εἰ δὲ δίκαιος, ἵνα προσθήκη 
γένηται αὐτῷ μισθοῦ χαὶ ἀντιδόσεως. » Καὶ πάλι 
ἐν ἑτέρῳ λόγῳ αὐτοῦ  ε Ἐπινοῆβσωμεν, quat, τοῖς 
ἀπελθοῦσιν ὠφέλειαν * δῶμεν αὐτοῖς τὴν πρρσοῦσαν 
βοήθειαν *. ἑλεημοσύνας λέγω καὶ προσφοράς * καὶ 
φέρει τούτοις πολὺ τὸ πρᾶγμα τὴν ὄνησιν, χαὶ μάλα 
τὸ χέρδος xal τὴν ὠφέλειαν οὐ γὰρ εἰχῆ χαὶ ὡς - 
ἔτνχε ταῦτα νενοµοθέτηται, χαὶ τῇ τοῦ θεοῦ "Ex- 
χλησία ὑπὸ τῶν αὐτοῦ πανσόφων μαθητῶν παρα- 


᾿δέδοται * φημὶ δὴ τὸ ἐπὶ τῶν φριχτῶν μυστηρίων 


εὐχὰς ποιεῖσθαι τὸν ἱερέα, ὑπὲρ τῶν Ev πίστει χε» 
χηιμηµμένων  ἴσασι δ' αὐτοῖς, πολὺ τὸ χέρδος ix 
τούτου xal πολλὴν τὴν ὠφέλειαν. » Αχούεις τοῦ 
Χρυσοῦ τὴν duyhv καὶ τὴν γλῶτταν, τοῦ θείου 
φημὶ Ἰωάννου, ὅτι εἰ μὲν οἱ ἀσεθεῖς ὑπὲρ ἀσεθῶν 
ποιοῦσι, πόσῳ ye μᾶλλον ἡμεῖς οἱ πιστοὶ, ὑπὲρ τῶν 
πιστῶν ποιεῖν ὀφείλομεν ; xaX οὐχ ὅτι εἰς ἆἁ πώλειαν 
ταῦτα ὥσπερ ἐχεῖνα, ἀλλ’ ὅτι µείζω δόξαν προστ[- 
θεµεν τῷ κεχοιμημένῳ' xal εἰ μὲν ἁμαρτωλός 
ist: Χαθαίροµμεν αὑτοῦ τὰ ἁμαρτήματα xai λύο- 


12411 


PRO CONC. FLORENT. CAP. III. ΡΕ PURGATORIO. 


1912 


μεν αὐτὸν τοῦ δεαμοῦ * καὶ ἀνάγομεν Ex τοῦ σχό- A adlibemus, et illi magna commoda et utilitates af- 


τους» xdi τῶν δακρύων xal στεναγμῶν τοῦ (bou 
λυτροῦμεν. El δὲ δίκαιος, οὗ λυτροῦμεν αὐτὸν τοῦ 
σχότους, οὐδ ἀπολύομεν τῶν δεσμῶν, οὐδὲ κχαθαί- 
ροµεν αὐτοῦ τὰ ἁμαρτήματα, ἀλλὰ προσθήχην δόξης 
αὐτῷ περιτίθεµεν’ καὶ ὅτι μεγάλην αὐτοῖς προξε- 
νοῦμεν ὄνησιν χαὶ ὠφέλειαν. Ποῦ «low ol. λέγοντες 
μὴ εἶναι χάθαρσιν ψυχῶν μετὰ 0άνατον; Ἰδοὺ Χρυ- 
σόστοµο; φάσχει, οὐχ ἔχουσιν ἀντειπεῖν. ᾽Αλλὰ καὶ 
ὁ πάνσοφος σὖθις ἹΝυσσαέων Γρηγόριος, τούτοις 
οἱονεὶ µαχόμενός φησιν  Οὐδὲν ἁλογίστως οὐδὲ 


ἀγερδῶς, ὑπὸ τῶν τοῦ Χριστοῦ χηρύκων χαὶ µαθη- 


τῶν παραδέδοτα.' ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα πάντως ἔπω- 
φελὲς xal θεάρεστον * τὸ μνήμην δηλονότι ποιεῖν 
ἐπὶ τῆς θείας xal παμφαοῦς µυσταγωγίας, τῶν ἐν 
ὁοθῇ πίστει κκχοιμηµένων. ἈΑχόύεις xal τούτου, 
ὅτι οὐδὲν ποιεῖ ἡ Ἐχκλησία χωρὶς λόγου ; ἀλλὰ πάντα 
μετὰ λόγου, xaY àmb παραδόσεω-: τῶν ἱερῶν ἁἆπο- 
στόλων * καὶ τὸ ποιεῖν µνείαν Ev ταῖς ἑεροτελεστίαις 
ὑπὲρ τῶν πιστῶς χοιµηθέντων, λίαν ἐστὶν ἐπωφελὲς 
xa τῷ θεῷ ἀρεστόν ' θέλει γὰρ πάντων civ σωτη- 
ρίαν ὁ φιλόφυχος xat φιλάγαθος xal πανοιχτίρµων 
θεός. Τὸ γὰρ εἰπεῖν τὸν προφήτην, ὅτι, EU. ἀποδώ- 
σεις ἑχάστῳ χατὰ τὰ ἕργα αὐτοῦ * xat, θερίσει πᾶς 
τις ὃ ἔσπειρε ΄ xal τὰ τούτων ἀχόλουθα, περὶ τῆς 
παρουσίας πάντως τοῦ χτίστου, καὶ τῆς τότε φρικτῆς 
ἁποφάσεως εἴρηται, xal src τοῦ κόσμου τοῦδε συµ- 
περατώσεως. Τότε γὰρ ὅλως βοηθείας οὐκ ἔστι xat- 
póc.* ἀλλὰ misa παράχλησις ἄπραχτος. Τῆς πανη- 


γύρεως γὰρ διαλυθείσης, οὐκ ἔτι πραγµατείας ϱ 


ἑμπόρευμα. Ποῦ γὰρ οἱ πένητες τότε * ποῦ λειτουρ- 
γίαι;, ποῦ ψαλμῳδίαι; ποῦ εὐποιῖαι; διὸ πρὺ τῆς 
ὥρας ἑχείνης, ἀλλήλοις ἐπιχουρήσωμεν καὶ τῷ 
φιλαδέλφῳψ xal φιλανθρώπῳ xal φιλοψύχῳ Χριστῷ 
τῷ θεῷ, τὰ τῆς φιλαδελφίας προσοίσωµεν * δέχεται 


ferimus. Ubi sunt qui animarum post mortem pur- 
gationem non inveniri dicunt ? Ecce Chrysostouus 
dicit, nec potest ei 'contradici. Sed sapientissimus 
iterum Nyssxorum episcopus, veluti cum lis verbis - 
decerlans ait ; « Nibil inconsulto neque absque 
emolumento a Christi preconibus et discipulis tra- 
ditum est, sed res plena utilitatis est Deoque acce- 
Ρία, » commemoratio videlicet qux» habetur in di- 
vino et admirabili sacrificio pro his qui in fide ob- 
dormierunt, Audis Patrem hunc, quod nihil incon- 
sulto, sed omni cum animadversione et ex tradi- 
tione sanctorum apostolorum agit Ecclesia, quodque 
in divinis officiis de (idelibus mortuiscommemora-. 
tionem facere est utile admodum ac Deo gratum ? 
Vult enim omnium salutem animarum, et bonorum 
amator et dilecior et misericors Deus. Nam quod 
dicit propheta, quod unicuique reddet secundum 
opera ejus, et. metel. quisque quod seminavit, et 
qua sequuntur, de adventu omnino Conditoris, et 
de eo tremendo judicio dictum est, et de hujus 
mundi consummatione, quia tunc auxilii tempus 
prateriit, eL omnis ndvocatio inutilis ; nam dimjsso 
conventu tollitur negotiationis commercium. Ubi 
tunc pauperes? ubi sacrificia ? ubi psalmodiz ?.ubi 
bona opera ? Idcirco ante illud tempus mutuo no- 
bis opitulemur, et Christo Deo, fratrum, homiunm 
et animarum amatori, fraternae charitatis officia 
prestemus ; nam libenter admodum recipit, cu- 
pitque ut petamus, ut nostri amans Dominus ; is 
vero veluti dator muuificus exhibebit qu: pro alte- 
rius salute postulantur eoque tempore plenissime 
flectitur, nonsolum quando quis de sua anima solli- 
citus est, verum etiam quando pro proximi anima 
omni studio laborat. 


Υὰρ εὖ µάλα θέλει μὲν αὐτὸς ὡς φιλάνθρωπος ἡμᾶς alsetv* αὐτὸς δὲ ofa Dotho ἄφθονος, ἀπονέμει 
ἑχάστῳ τὰ πρὸς σωτηρίαν αἰτούμενα * καὶ τότε ἡμῖν ὁλικῶς ἐπικάμπτεται, οὐχ ὅταν τις µόνον ὑπὲρ τῆς 
ἰδίας φυχῆς ἀγωνίζεται, ἀλλ ὅταν xal ὑπὲρ τοῦ πέλας τοῦτο πρυθύμως ἑργάζεται. 


Δ’. 

Τί δὲ xal ἡ μετὰ τὸν Μαχάριον ἱστορία δηλοῖ 
ὅταν τὸ ξηρὸν κρανίον ἠρώτησεν ὑπὲρ τῶν χεχοιµη” 
µένων, εἰ αἰσθάνωνται ὅταν τις ὑπὲρ αὐτῶν προσ- 
εύχηται ' οὐκ ἀπελογήθη τὸ ξηρὺν ἁστοῦν, ὅτι 
μεγάλην ἄνεσιν xal ἀναχωχὴν ἔχουσιν, ὅταν ὑπὲρ 
αὐτῶν μνεία γίνηται», "Ext δὲ χαὶ ἐν τοῖς τῶν ἁγίων 
γερόντων βίοις, σὺν πολλοῖς ἄλλοις, xal τοῦτο εὖ- 
poutv* « Tl; τῶν θεοφόρων ἑχείνων ἀνδρῶν, µαθη- 
τὴν ἔχων ἐν ἀμελείᾳ βιοῦντα, χαὶ τοῦτον πρὸς τὸ 
«oU βίου πέρας ῥᾳθύμως φθάσαντα, ὁ πανοικτίρµων 
χαὶ φιλόψυχος Κύριος, μετὰ δαχρύων αἰτησαμένου 
τοῦ γέροντος, ὡς thy κατὰ Λάζαρον πλούσιονι ἓν τῇ 
φλογὶ χανσούμενον µέχρι τρἀαχίλου ὑπέδειξεν; Ὡς 
ἐντεῦθεν πολλὰ τοῦ ἁγίου πονῄσαντος, xal σὺν δά- 
κρυσι τὸν θὲὸν λικχρήσαντος, µέχρι τῆς ζώνης πά- 
ἂιν ὑπέδειξεν. Εἶτα xal αὖθι; χόποις τοὺς χόπους 
τοῦ ἁγίου προσθήσαντας, παντελεύθερον xal τοῦ 
πυρ)ς λελυτρωμένον ἓν ὁπτασίᾳ τῷ γερόντι δέδςσι» 
χαν. Διὰ γὰρ τῆς ἀμελείας, τὴν χόλασιν ὑπέμεινες " 


διὰ τοῦτο xal εὔλλατος ἡ τοιαύτη ἁμαρτία, » Καὶ 


IV. 

Quid autem et historia qua de Macario narratur 
ostendit, quando aridam calvariam percontatus est, 
an sit sensus mortuis cum pro iis oramus? Nonue 
respondit aridum 0s, magnum levamen et requig n 
sentire, quando pro iis fit commemoratio ? Pra»terea 


D i Vitis Patrum una cum aliis multis et hoc inveni. 


Cum quidam ex his divinis hominibus discipulum 
baberet negligentius viventem, et in. extremo vite 
in eadem inertia deprehensum, misericors et ani- 
marum amator Deus, mulüs cuin lacryuis peteute 
sene, tanquam divitem illum, de quo Lazari refert 
historia, eum ostendit, qui in igne cervice tenus 
tenebatur. Sed cum is vehementius instaret, et 
cum lacrymis Deum obsecraret, usque ad. cinctum 
rursus ostendit : deinde iterum preces precibus ad- 
dendo et impensius augeudo, penitus liberum et abr 
igne solutum per visionem seni coimmonstravit z 
nam propter negligentize peccatum pleetebatur, id - 
circo id facile expiari potest. At quis ordine poterit 
harum rerum testimonia recensere, quiae in saucto- 


1243 


JOSEPIII METHONENSIS 


134 


rum Vitis continentur, divínas dico revelationes, A τίς ἂν δυνηθείη xa elpuby τὰς περὶ τούτων µαρ- 


qus liquido comprobant mortuis admodum pro- 
desse oblatas pro iis preces, sacrificia el eleemosy- 
nas ? Nihil enim deperit corum que Deo mutuo dan- 
tur, sed magno cum ícnore nobis rctribuuntur. 
Nune igitur est. tempus auxilii prestandi, nunc 
etiam sanctos nobiscum habemus, qui una lega- 
tione funguntur pro mortuis ac pro jis deprecantur : 
nam de futuro non datur legatio, quando conventus 
dimittetur, et omnis subsidii spes tolletur ; nunc 
tempus negotiationis et commercii, tempus laboris 
et paenitentize, Et beatus qui emollitus non est, spe 
delinitus et precibus; beatior qui pro se et pro- 
ximo suo decertaverit ; id enim magis oblectat mi- 
sericordem Don:inum et 1xtificat, festinare scilicet 
unumquemque ad. subsidium proximo ferendum : 
hoc namque expetit misericors et. vult, ut mutuo 
beneficia dum vivimus et post mortem przstemus, 
Ad .h:ec per sanctosapostolos incruentum sacrili- 
cium pro mortuis uobis tradidit, tertias, et nonas, 
et quadragesimas, anniversarias et commemoratio- 
nes, et sacra, qua absque controversia catholica 
et apostolica Ecclesia, ejusque in Deo congregatus 
cl religiosissimus populus tenet inconcussa et firma. 
Selum schisnaticorum sectatores eorumque nefa- 
rium concilium h:ec uon recipiunt ; idcirco ea sus- 
tulerunt. οἱ decreverunt ne conventus agerentur, 
nec preces pro defurnctis offerrentur, ac si omnis la- 
hor frustra post mortem insumeretur. Àt de his 


quidem satis, quoniam oportet οἱ aliarum rerum, ad (v 


fidelium zdificationem mentionem facere, in igno- 
ininiam vero eormu qui non recipiunt. animarum 
post mortem purgattonem et suffragia. 


τυρίας ἐχδιηγήσασθαι ; τὰς ἐν τοῖς ὁσίων Blow iv- 
τεταγµένας θείας ἀποκαλύψεις * ἑναργῶς παριστώ- 
σας xal μετὰ Ὀάνατον μέγιστα τοὺς χατο:χοµένους 
εὑεργετεῖν τὰς ὑπὲρ αὐτῶν γινοµένας εὐχάς τε xal 
λειτουργίας καὶ ἐλεημοσύνας ; 0ὐδὲν γὰρ τῶν δανει- 
αθέντων Oc, ἀφανίζεται ὅλως ' ἀλλὰ αὑν τόχῳ 
μεγίστῳ ὁ φιλάγαθος ἀνταμείθεται. Nov τοίνυν βοη- 
θείας χαιρός * νῦν xal τοὺς ἁγίους ἔχομεν μεθ) ἡμῶν 
συμπρεσθευτὰς ὑπὲρ τῶν χεχοιµτµένων, xal δεομέ» 
νους ὑπὲρ αὐτῶν. Ev γὰρ τῷ μέλλοντι πρεσδεία 
ρὖχ ἔστίν, ὅτε dj λύσις τῆς πανηγύρεως Ίξει΄ xol 
βοηθείας οὐκ ἔστιν ἐλπίς » νῦν χα:ρὸς πραγµατείας 
xal συναλλάγματος, χαιρὸς χόπου xai µετανοίας. 
Καὶ µαχάριος ὁ μὴ χαυνωθεὶς τῇ ἐλπίδι τε xal 
δεῆσει’ μαχαριώτερος δὲ 6 xal ὑπὲρ αὑτοῦ xal 
ὑπὲρ τοῦ πλησίον ἀγωνισάμενος. Τοῦτο γὰρ μᾶλλον 
xaX τἐρπει xaY κατευφρα[νει τὸν φιλο:κτίρµονα K5- 


piov τὸ σπεύδειν ἕκαστον εἰς τὴν τοῦ πέλας βοή- 


θειαν * τοῦτο χαὶ θέλει ὁ ἑλεήμων χαὶ βούλεται, ἵνα 
om ἀλλήλων οἱ πάντες εὐεργετώμεθα, καὶ ζῶντες 
γαὶ μετὰ θάνατον. Διὰ τοῦτο χαὶ ἴἔδωχεν ἡμῖν διὰ 
τῶν ἱερῶν ἀποστόλων χαὶ τῶν uet! αὐτοὺς θείων ἴα- 
τέρων, ἀνα,μάκτους θυσίας ὑπὲρ τῶν προλαθόντων 
ποιεῖν * καὶ τρίτα * καὶ ἕνατα * xal τεσσαραχοστὰ, xal 
ἑτησίους µνῆμας, χαὶ τελετάς. "A πάσης ἀντιλογίας 
ἄνευ, 1j χαθολικὴ καὶ ἀποστολιχὴ Ἐχγχλησία, χαὶ ὁ 
ταύτης θεοσύλλεχτος xal πανευσεθὴς λαὸς àxapa- 
σάλευτα κατέχει xai εὐδιάγνωστα. Μόνον οἱ οοῖς 
σχισματικοῖς ἑπόμενοι xal τῷ αὐτῶν συνεδρίῳ t9 
μιαρῷ, ταῦτα οὐχ ἀποδέχονται. Διὸ χαὶ ἔπαυσαν 
ταῦτα, xal ἐθέσπισαν μ] γίνεσθαι συνάξεις, μηδὲ 
δεῖσθαι ὑπὲρ τῶν πρ)λαθόντων, ὡς ὅλως ph οὕτης 


ὠφελείας τινὸς μετὰ θάνατον. Τούτων μὲν ἅλις. Δέον δὲ xal ἄλλων Ἱστοριῶν µνησθῆναι, εἰς θ:ραπείαν 
μὲν τῶν πιστῶν, sl; αἰσχύνην δὲ τῶν μὴ δεχοµένων τὴν τῶν ψυχῶν μετὰ Οάνατον χάθαρσιν xal ὧὢφί- 


λειαν. 

Magnus igitur δὲ vehemens Athanasius in oratioue 
elegantissima in cos qui obdormierunt, hac inquit: 
« Licet is qui religiose vita functus est, posilus ih 
celo fucrit, ne respuas cereos et oleum Deum de- 
precando, ad illius sepulerum accendendum : 
quippe cum Deus hac recipiat, quasi ex eo iagna 
accedat retributio, quia oleum et cera est liolocau- 
stum, ijncruentum vero sacrificium, propitiaitio : 
benefacere pauperibus est additamentum omnis 
proba retributionis. » Audis holocaustum et pro- 
pitiationem, et quodcunque aliud bonum pro de- 
functis salutare evadere adhibitis a nobis precibus? 
ltursus aurca lingua et aurea verba fundens Joan- 
ues, « Nisi, inquit, ante providisti in vila ea quz 
aJ auimam pertinent ordinare, quanquain in exitu 
vite constitutus, jube tamen lhzredibus tuis ut tua 
ad te transmittant, et tibi opitulentur bonis operi- 
bus adhibitis, eleemosynis dico et oblationibus, ut 
his tibi redemptionem concilies, nam is ea recipit 
οἱ utilia sunt. » 


Intellezisti aurea verba quid soneni, Quod si non 
ànte providisti dum viveres Dco reconciliari, et 


'O µέγας τοίνυν xal πολὺς ᾿Λθανάσιος, ky «ῷ εἰς 
τοὺς κοιµηθέντας αὐτοῦ παναρµονίῳ λόγῳ, τάδε 
φησίν’ « "Ότι κἂν εἰς ἀέρα ὁ ἓν εὐσεδείᾳ τελειω» 
Oct; κατετέθη, μὴ ἀπαναίνου χηροὺς xai Daun, 
Χριστὸν τὸν θεὸν ἐπικαλούμενος, τῷ τάφῳ προσ» 
(at. Δεχτέα γὰρ ταῦτα Θεῷ καὶ πολλὴν ἐξ αὐτῶν 
φέροντα τὴν ἀντίδοσιν. Τὸ γὰρ ἔλαιον καὶ ὁ κηρὸ, 
ὁλοχαύτωσις * ἡ 66 γε ἀναίμακτος Ουσία, ἐξιλασμός' 
ἡ πρὶς τοὺς πένητας εὐποιῖα, προσθήχη πάσης ἄγα" 
05e ἀντιδόσεως. 2 ᾿Αχούεις ὅτι ὁλοχαύτωσις χαὶ 
ἱλασμὸς xai πᾶν εἴ τι ἀγαθὸν ἄλλο xaX σωτήριν, 
ὑπὲρ τῶν τεθνεώτων γίνεται, ἡμῶν προσευχοµένων 
ὑπὲρ αὐτῶν ; Ei! αὖθις ὁ τὴν γλῶτταν χρυσοὺς καὶ 
χρυσόῤῥειθρος Ἰωάννης, « Et οὑχ ἔφθασας, φηςσὶν, 
ὧν ἐν τῷ βίψ, τὰ τῆς ψυχῆς σου πάντα διευθετΏσαι, 
xiv àv τῷ τέλει τοῦ βίου, ἕντειλαι τοῖς Gol; μετὰ 
θάνατον παραμεταπέμψαι τὰ gà πρὸς σέ’ καὶ pof; 
θειαν δοῦναί σοι δι ἔργων ἀγαθῶν ἑλςημοσυνῶν 
λέγω, χαὶ προσφοοῶν κἀντεῦθεν τὸν λυτρωτὴν wa- 
ταλλάξειας  δξχτέα γὰρ αὑτῷ ταῦτα xal «pós- 
φορα. » 

Ἐνόησας ἄρα xai τὸν χρυσοῤῥήημονα τί φησιν; 
"Ost εἰ οὐχ ἔφβασας im: ζωῆς σου καταλλαγῆναι 


1215 


PRO CONC. FLORENT. CAP. III. DE PURGATORIO. 


1246 


θ:ψ, xal ἔκανηποιῆσαι δια τῆς µετάνοϊας, xat διὰ A per poenitentiam satisfacere, et bonorum operum 


γρηατῶν ἔργων χαθαρθῆναι, xai «Cc ἄνω μοίρας 
ὁλοσχερῶς γενέσθαι, κἂν Ev τῷ τέλει τοῦ βίου µε- 
τανοῄήσας, ἔντειλαι τοῖς σοῖς ἵνα προσφἑρωσι θυσίας 
xci πρισφηρὰς xai ἑλεημοσύνας ὑπὲρ σοῦ " xoY ob- 
τως ὀνήσουσί σε * δεχτέα γὰρ xal µάλα ταῦτα eo. 
Ei οὖν δεκτέα τὰ προσφερόµενα ὑπὲρ τῶν κεχοιµη- 
pívov, xa: ὠφέλι;α &pz* οὐδεὶς γὰρ τὸ τῷ θεῷ 
δεχτὸν, εἴποι ἂν ἁλυσιτελὲς ὑπάρχειν. Καὶ πάλιν ὁ 
αὐτὸς, « Γράφον, φησὶν, ἓν τῇ σῇ διατν πώσει, μετὰ 
τῶν τέχνων καὶ συγγενῶν, συγκληρονόμον xal τὸν 
δεσπότην  ἐχέτω σου ὁ χάρτης, τοῦ δικαστοῦ τὸ 
ὄνομα. χαὶ µνήµης pi] ἁμοιρείτω τῆς τῶν πτωχῶν" 
X3(6 τούτων ἐγγυητίής, » Τί οὖν ἰσχύουσι ταῦτα 
πάντα εἰς βοίθειαν Φυχῶν, εἰ οὐχ ἔστι καθ ὑμᾶς 


μετὰ θάνατον» διατί δὲ χαὶ οἱ ἅγιοι ταῦτα παρέ- B 


ἕωκαν ; "Apa πλανῶνται; Mi οὕτω µανείηµεν o5 
εἰπεῖν. ἀλλὰ λίαν ὀνησιφόρα xai θεάρεστα xal 
δεχτὰ θεῷ * ὅτι πάντας θέλει σωθῆναι . χαὶ πάντων 
την σωτηρίαν βούλεται xal προνοεῖ συµφερόντως 
παντὶ τρὀπῳ' xal xa0* ἑχάστην ἀμηγέπη διεγείρει 
τινὰς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων ὠφέλειαν, ἵνα ὡς QD. &v- 
Όρωπος x&v τούτῳ σύώσῃ τιὰς πάντως. Ἰ]αὔτα 
ἀχούων τις τῶν ἑναντίων ἑἐρεῖ µάλα γαυριῶν καὶ 
την ὀφρὺν ἑπαίρων, ὅτι, τούτου τεθέντος ὅτι χαθαί- 
ρΏνται μετὰ θάνατον, οἱ πάντες σωθήσονται, καὶ 
οὐδεὶς ἁστοχήσει. Καὶ εἰ οὐκ ἑγένετό τις ἅγιος ἐν τῇ 
ζωῇ αὐτοῦ, ἄρα σώζεται μετὰ θάνατον, διὰ τῖς παρ᾽ 
ὑμῶν λεγοµένης χαθάρσεως. Εὖγε τοῦτο, xal εἴθε 
ἐροῦμεν xal ἡμεῖς. Τοῦτο »ιψᾷ χαὶ ἐφίεται 6 φιλάν- 
θρωπος xal φ.λόψυχος καὶ φιλάγαθος Κύριος * καὶ 
ἐν τούτῳ χαίρει χαὶ εὑφραίνεται, ἵνα uf] τις τῶν 
αὑτοῦ δωρεῶν ἐκπέσῃ. Mh yàp διὰ τὸ σῶσαι τοὺς 
οὐρανίους voUg, ἐπὶ τῆς γῆς παραγέγονε ; καὶ ἐκ 
τῆς ἀςιπαρθένου Μαρίας καὶ θεοτόχου ἁδιαφθόρως 
cápxa λαθὼν, βροτὸς ἐχρημάτισε xal θανάτου ἐγεύ- 
, σατο; ph δι) αὐτοὺς τὰ γέρα xal τοὺς στεράνους 
ἑτοίμασεν; μὴ τοῖς ἀγγέλοις ἐρξῖ, εδεῦτε, οἱ εὖλο- 
χημµένοι τοῦ Πατρός µου, τὴν ἠτοιμασμένην ὑμῖν 
χληρονομήσχτε βαᾳσ.λείαν; » Οὐκ ἔστι τοῦτο, οὐκ 
ἕστιν ΄ οὖδείς ἐστιν οὕτως ἀνόητος ὥστ' εἰπεῖν * ἁλλὰ 
διὰ τὸν ἄνθρωπον πάντα εἰργάσατο. Διὰ τοῦτο xal 
πάᾶντας θέλει σωθῆναι. Τίς γἀρ ἐστιν ἐξ ἡμῶν, ὃς 
πο:ἦσας ἄριστον xa καλέσας τοὺς φίλους αὐτοῦ, οὗ 


beneficio purgari, et coelestis omnino evadere, 
quanquam in exitu vite constitutus, jube tuis ut 
pro te sacrificia offerant, oblationes et eleemosynas, 
qua tbi proderunt: nam ea Deo valde accepta 
sunt. Si ergo recipienda qux pro mortuis offerun- 
tur, ergo et utilia, quia nemo dicere audebit, inu- 
tile esse quod Deo acceptum cst. £t idem rursus : 
ε Scribe, inquit, in tuis tabulis una cum liberis et 
cognatis cohzeredem etiam Dominum : contineatur 
in testamento judicis nomen, nec pauperes obli- 
vioni tradas : nam ego pro liis ero (idejussor. » Sed 
quam vim habent hzc omnia, si subsidium post obi- 
tum animabus non remanet, ut vos arbitramini? 
Quanam de causa hxc tradiderunt sancti ? Num 
decepti sunt ? at non ita licet- insanire, ut id dica- 
mus. [mo valde prosunt Deoque grata et accepta 
sunt. Vult enim salvos omnes fleri , omniumque 
salutem expetit, et onini ratione commode provi- 
det; quotidie excitat ab omni parte aliquos qui 


illis auxilium afferant. At quis ex adversariis ea - 


audiendo admodum exsultans, et supercilium at- 
tollens dicet, IIoc supposito quod omnes expientur 
post mortem, omnes ergo salvabuntur, et. nemo 
frusirabitur ; et si nemo sanetus dum viveret ex- 
stitit, ergo salvatur post obitum beneficio ejus, 
quod purgatio appellatur. Recte id quidem. et uti- 
nam vere id dicere valeremus ; hoc silit et exoptat 
hominum, animarum et bonorum amator Deus, et 


c in lioc. se precipue oblectat et lztatur, ne quis 


muneribus suis frustretur. Num in muudum veuit 
ul ccelestes salvarel intelligentias, et ος semper 
Virgine Deique Genitrice Maria incorruptibili carue 
suscepta mortalis voluit esse mortemque gustare? 
Num propter ipsas pr:xmia et coronas paravit? 
Nuin angelis dicit: « Venite, benedicti Patris mei, 
hxredes estote ccelestis . regni quod pro vobis pa- 
ratum est ? » Neutiquam id, nullo pacto: nemo re«- 
perietur tam stultus ut id dicat, sel propter liomi- 
nem fecit omnia, et idcirco vult omnes liomines 
salvos fieri. Quis enim ex nobis est qui praudio 
instructo, οἳ convocatis amicis nolit omnes acce- 
dere ac suis frui bonia? vel laboreu suscepit tam 


magnuifiei apparatus nisi propter amicos ?: sed si. 


θέλει πάντας ἐλθεῖν, καὶ τῶν αὑτοῦ καλῶν ἀπολαῦ- Ώ non omnes vel aliquis tantum advenerit, vehemen- 


σαι» | διὰ sl ἑχοπίασὲέ ποιῄτας τὴν πανδαισίαν, 
ἀλλ ἢ δ.ὰ τοὺς φίλους αὐτοῦ ; Αν δὲ μὴ πάντες, fj 

e, ἕλθωσι, πολλὴν ὁ φίλος τὴν ἀγανάκτησιν κχέ- 
κτητα,. El οὖν ἓν ἡμῖν τοῖς βροτοῖς ταῦτα, πολλῷ 
μᾶλ.ον ἐπὶ τοῦ παναγάθου xal πανοιχτίρµονος, 
τελουσιοδώρου τε xai ἀφθο,οπαρύχου xal ἑλεήμον]ς 
Οεοῦ νοµίσοι τις ἄν * ὃς θέλει πάντας σωθῆναι, xal 
τῆς αὐτοῦ ἀἁπολαύειν θείες εὐφροσύνης καὶ τέρφεως. 
Τοῦτο οὖν σχὀπείτω πᾶς τις, ὅτι οὐ περὶ πάντων λέ- 
γοµεν τῶν χεχοιμημένων ταῦτα ποιεῖσθαι, ὡς πολ- 
λάχις εἴρηται ' xal νῦν τε]εώτερον. Περὶ τῶν ἁγίων 
oux ἔστι χρεία ' περὶ τῶν ἁπηλπισμένων τε xal 
ἀπεγνωσμένων, οὐκ ὠφέλιμον ' ἕπετα: ὑπὲρ ἑνεί- 
νων τῶν μὴ φθασάντων ἰκα,οποιῆσαι' ὥσπερ ἕκα- 


ter hospes irascitur. Si heec in nobis usu veniunt, 
multo magis in Deo optimo maximo, misericordia 
pleno, divitiarumque profuso datori ac pientissimo, 
qui vult omnes salvos fieri, et sua divina frui Le- 
titia et voluptate. Unusquisque animadvertat, quod 
non pro omnibus mortuis hzc fieri dicimus, ut szpe 
dicium est, el nunc exaclius dicimus; quod pro 
sanctis non opus est, pro desperalis ac damnatis 
inutile, sequitur ut pro iis qui non ante satisfece- 
rint, ut omnibus evenit qui pro conficienda virtute 
exiguam fermenti portionem obtineut ; nec anto 


provident ex eo panem couficere, volentes quidém,. 


sed nou valentes id. perficere, vel inertia, vel igna- 
via ducti, vel propter de die in diem procrastina- 


1241 


JOSEPHI METHONENSIS 


1248 


tionem, el. preter spem de medio sublati, horum A στος τῶν ἀνθρώπων, 6 μικρὰν ἀρετῶν ζύμην κτη- 


non obliviscetur justus judex et Dominus : sed in 
eorum opem affines post mortem suscitabit, eorum- 
que mentes diriget, et corda trahet, et animum 
inflectet, ut subsidium et auxilium huie afferant, 
ac festinabunt Deo instigante et tangente corda eo- 
rum, et adimplebunt quae a defuncto omisia sunl, 
ut inultis usu venit. 


σάµενος, ph πεφθαχὼς δὲ ταύτην ἁρτοποιῆσαι 
ἀλλὰ βουληθεὶς μὲν, μὲ δυνηθεὶς δὲ τοῦτο, 3| ῥᾳθδυ- 
µίας f$ ἀνανδρείας ἕνεχα, ἢ τῆς ἓξ ἡμέρας εἰς 
ἡμέραν ἀναθολῆς. 'Αρπαχεὶς δὲ παρ) ἑλτίδα, τούτου 
οὐκ ἐπιλησθήσεται ὁ δίκαιος χριτῆς xai δεσπότης’ 
ἀλλ' ἐγερεῖ αὑτῷ μετὰ θάνατον τοὺς οἰχείους " xal 
τούτων τὰς γνυώμας ἰθυνεῖ ' καὶ τὰς χαρδίας ἑλχύ- 


σει’ xal τὰς ψυχὰς ἐπικάμφει πρὸς ἀρωγὴν χαὶ βοήθειαν τούτου» xai σπεύσουσι Χινηθέντες θεύθεν, 
xal ἀγαμένου τοῦ δεσπότου τῶν χαρδιῶν αὐτῶν, ἀναπληρώσουσι τοῦ οἰχομένου τὰ ὑστερήματα, ὥσπερ 


ἐπὶ ποχλῶν γέγονε. 
γ. 

Hiujusce rei testis Trajanus imperator et imagi- 
n»um oppugnator Theophilus , quorum alter beati 
Gregorii Dialogi papse, alter divinorum et sancto- 
rum virorum et Auguste servatus est precibus. 
Nunquam enim hi salutem fuissent consecuti, nisi 
et aliqua ipsis virtus inesset, quam Dei justitia no- 
luit intercidere ; vel si non virtus, at saltem con- 
fessio. Neque enim aut sanctorum virorum preces, 
»u( Auguste studium pro Theophilo valuissent', 
nisi prius ille suum peccatum essev confessus (4), 
sanctasque imagines colere et honorari justum esse 
asseruisset : quoniam is valde virtute illustris ex- 
slitit, sed cum in heresim delapsus esset eorum 
qui imagines oppugnabant, ut de eo conscripta do- 
cet historia, os ejus admodum diductum est, ita 
ut viscera conspicerentur ; post cum ipsa re vene- 


rabilium imaginum adorationem sanctam esse com- C 


probasset, arreptam ex sinu. cujusdam eorum qui 
aderant eum torque imaginem reverenter oscula« 
batur, pauloque post ad tribunal inde raptus est: 
pro quo eum assidue preces a sanctis iis viris et a 


regina effunderentur, ei venia data est. Nam Theo- ΄ 


pbilum in somnis regina consperit vinctum tra- 
ctumque οὐ innumerabili precedentium οἱ subse- 
quentium multitudine; ante illum ferebantur di- 
versa instrumentorum genera ad torquendum ac- 
commodata, ipsaque sibi videbatur eos sequi, qui 
ad ponam adducebant, quousque ad conspectum 
terribilis judicis pervenerunt, Theophilumque ante 
ipsum statuerunt. Provoluta igitur ad judicis illius 
tremendi pedes, enixe multis cum lacrymis Augusta 
pro viro suo deprecabatur ; ad quam terribilis ille 
judex dixit : Mulier, magna est fides tua : propter 
te sacerdotumque meorum preces conjugi tuo do 
veniam ; tunc ministris suis dixit, Solvite eum uxo- 
rique ejus tradite. Similiter et sacer patriarcha, 
omnium hzreticorum Theophilique ipsius adnotatis 
et scriptis nominibus, hec eadem sub sacra mensa 
collocavit, eademque nocte qua regina visionem 
aspexit, vidit et ipse divinum angelum magnum 
templum ingredientem, qui dixit : Episcope, exau- 
dite sunt preces tuz, et veniam Theophilus im- 
petravit, Somno ergo experrectus ad sacram men- 
sam devenit, ibique cum legeret paulo ante con- 
*criptum libellum, invenit (o Dei judicia !') Theophilj 


(1) Vide Zonaram. 


E'. 
Kat τούτου μάρτυς Τραϊανὸς ὁ βασιλεὺς, xat Θεό- 


p Φίλος ὁ Εἰκονομάχος ' Bv τὸν μὲν ἔσωσεν ἡ τοῦ 


µακαρίου Γρηγορίου τοῦ Δ'αλόγου πάππα "Ρώμης 
Orsi, τὸν δὲ, τῶν θεοφόρων χαὶ ἁγίων ἀνδρῶν, 
καὶ τῆς βασιλίασης. Οὐ γὰρ ἄν ποτε οὗτοι ἐσώθη- 
σαν, μὴ χαὶ αὐτοί τινα ἀρετὴν ἔχοντες, ἣν ἡ οὗ 
θεοῦ διχα,οσύνη οὐχ Ἰθέλησεν ἀπολέσθαι:: ἢ εἰ μὴ 
ἀρετον, ἀλλ ἐξομολόγησίν γε. Ob. γὰρ ἂν ἴσχυσεν 
ἡ τῶν ἁγίων ἀνδρῶν ἑχείνων δέησις, xal ἡ τῆς βα- 
σιλίσσης σπουδὴ ὑπὲρ θεορίλον, εἰ pd] ἐχεῖνος πρᾶ- 
τον ὠμολόγησε τὸ οἰχεῖον πταῖσμα , χαλὸν εἶναι 
φῆσας τὰς ἁγίας εἰχόνας τιμᾶσθαι xal σέθεσθαι’ fv 
γὰρ ἑνάρετος, ὁ ἀνὴο σφόδρα, διὰ δὲ τὸ νοσεῖν τὴν 
τῶν Εἰχονομάχων αἴρεσιν, ὡς ἡ xat' αὑτὸν ἱσταρία 
δηλοῖ, τὸ στόµα αὐτοῦ ὑπερλίαν ἀνέφκτο, ὥστε τὰ 
ἔγχατα αὑτοῦ φαίνεσθαι. Elza χαὶ ἔργῳ δείξας τὴν 
τῶν σεδασµίων εἰχόνων προσχύνησιν ἁγίαν εἶναι, 
ὡς ἑπελάδετο ἐγχολπίου τινὸς τῶν παρεστώτων, εὖ- 
λαδῶς κατεφίλει; χαὶ μετ ὀλίγου ἁρπαχεὶς, αρλς τὰ 
ἐχεῖθεν διχαιωτήρια κατεῤῥίφη. Ὑπὲρ οὗ δείσεις 
ἐχτενεῖς Υενόµεναι παρὰ τῶν θεοφόρων καὶ ἁγίων 
ἑχείνων ἀνδρῶν, xat αὐτῆς τῆς βασιλίσσης, ϱυγχό- 
prot; αὐτῷ δέδοτᾳι. 'H γὰρ βασίἰλισσα χατεῖδεν ἐν 
ὀνείρῳ τὸν θεόφιλον 6:0:p£vov, συρόµενον ὑπὸ, πλ” 
θρυς ἀπείρου, προηγουμένου xal ἀπομένου’ xs 
ἔμπροσθεν αὐτοῦ, διάφορα χολάστηρἰίων ὄργανα gt 
ρόµενα * Ἶτις ἔδοεεν ἀκολουθεῖν τοῖς ἁπᾶγουσινι 
ἕως οὗ ἑλθόντες πρὀς τινα χριτὴν φοδερὸν, ἔστησδν 
ἔμπροσθην αὐτοῦ τὸν θΘεόφιλον * προσπεσοῦσα οὖν 
εἰς τοὺς π/δας τοῦ φοθεροῦ ἐχείνου χριτοῦ ἡ βασί- 
λισσα, ἐχτενῶς ἠντιδόλει σὺν δάχκρυσιν ὑπὶρ τοῦ 
ἀνδρὸς αὐτῆς. Πρὸς fjv ὁ φοθερὸς ἔφη χριτὴς, Ὢ 
γύναι, µεγάλη σου dj πίστις΄ διὰ σὲ, xat διὰ τὴν 
δέησιν τῶν ἱερέων µου, συγγνώµην δίδωµι τῷ ἀνδρί 
σου. Τότε xai τοῖς ὑπηρέταις ἔφη, Λύσατε αὐτὸν 
xdi δότε τῇ γνναικὶ αὑτοῦ. Ὁμοίως χαὶ ὁ ἑερὸς πα” 
τριάρχης Ὑράψας πάντων τῶν αἱρετικῶν τὰ ὀνό- 
pata, xal αὐτοῦ τοῦ Θεοφίλου, ἔθηχεν ὑποχάτω τῆς 
ἁγίας τραπέζης ' xal ἐν αὐτῇ τῇ νυκτὶ ἓν ᾗ ἡ Ba- 
σιλὶς τὴν ὁπτασίαν ἑώραχεν, ópi xal αὐτὸς θεῖον 
ἄγγελον, τὸν µέγαν εἰσιόντα vaóv * καὶ πρὸς αὐτὸν 
ἔφη, "Q ἐπίσχοπε, εἰσηκούσθη fj δἑησίς σου - καὶ 
συγγνώµης ἔτυχε Θεόφιλος. Ἔξυπνος οὖν Ὑενόμε- 
ν.ς, τὴν ἱερὰν τράπεζαν καταλαμθδάνει * καὶ άναλε- 
ξάµενος τὸν πρὸ μικροῦ γραφέντα χάρτην, εὗρεν, à 


.- 


1249 


PRO CONC. FLORENT. CAP. ΠΠ. DE PURGATORIO.. 


1950 


Θεοῦ xptpátov] τὸ τοῦ Θεοφίλου ὄνομα ἀπηλειμμένον À nomen. abolitum. Ἐκ hoc igitur loco propositum 


θεόθεν. Απ» τούτου οὖν τοῦ λόγου, τὸ προτεθὲν τοῦ 
καθαρτηρίου δόγµα δια)ῤῥήδην ἑμφραίνεται ’ ὅτι εἰ 
f» ἅγιος, οὐχ ἂν δεδεµένος χαὶ ὡς χατάδιχος ἐπο- 
ρεύετο * εἰ δὲ παντελῶς ἀπεγνωσμένος, χαὶ µετα- 
νοίας χαρποὺς οὐκ ἐχέρδησεν, οὐχ ἂν ἔτυχε συγγνώ- 
µης. "στε τῆς µέσης µερίδος τυχών, xai iv 
pezavo!a εὑρεθεὶς, ὠφελήθη διὰ τῆς τῶν θεοφόρων 
χαὶ ἁγίων ἀνδρῶν δεήσεως. Περὶ δὲ τῶν ἀπεγνυ- 
σµένων, εἰ τὸν Χχόσμον ὅλον δώσεις ὡς πολλάχις 
εἴρηται, οὗ βοηθήσεις αὐτῷ οὐδ' ὅλως. 

Μάρτυς ἐν τούτῳ ὁ προμνημονευθεὶς ἱερὶς Ἰωάν- 
vn; 6 Δαμασχτνὶς, Ev τῷ προμνημονευθέντι λόγῳ * 
ἕνθα qnalv* « Ὁ δ) ab γε βίον movr phy χεχτηµένος, 
συμπεφυρμένον ὅλον ἐν ταῖς ἀχάνθαις, xa πλήρης 
Twv ὑλῶν τῶν ἀκαθάρτων, ὃς οὐδέποτε συνειδἠ- 
σε, δ.Ίξεν, ἀλλ) ἁδεῶς ὁμοῦ xol ἁδιαφόρως, tal; 
τῶν ἡδονῶν ἔχειτο δυσωδίαις, πράττων ἁπάσας τὰς 
τῆς capxbc ὀρέξεις, xal μηδὲν ὅλως περὶ duy; 
οροντίζων, ἔχων τε τὸ φρόνημα σαρχιχὸν ἅπαν, 
εἶθ᾽ οὕτως φθασθεὶς ἐχδημήτει τοῦ βίου, τούτῳ 
παντελῶς οὐδεὶς ὀρέξει χεῖρα * ἀλλ᾽ οὕτω πάντα τὰ 
xaz' αὐτὸν διαπραχθῄσεται, ὡς μήτε ὑπὸ συνεύνου, 
3) τέχνου,  ἀδελρῶν, ἤ συγγενῶν, f] φίλων ἔπιχου- 
ρίας τυχεῖν ' ὅτι μηδὲ ἔχει θεὸς iv. µέτρῳ τοῦτον. 
"Op; πῶς φησιν ὁ ἅγιος οὗτος, ὅτι περὶ τῶν τοιού- 
των µαταιάζει 6 δεόµενος ’ ὅτι οὐκ ἔχει ὁ θεὺς αὐτὸν 
ἐν µέτρῳ. Περὶ τούτων γέγραπται, εΟὐκ ἔστιν kv τῷ 
&óv μετάνοια * » xal τὰ λοιπά. Περὶ δὲ τῶν µέσων 


τουτέστι τῶν ἐν µετανοίᾳ τελευτησάντων, xal µάλας 


ἐπιχερδὲς τὸ πρᾶγμα, xal ὄντως ὠφέλιμον. Οὐ δίδο- 
μεν οὖν ἀφορμὰς xal προφάσεις, τοῦ ζῶντά τινα 
μὴ ποιεῖν ἐλεημρσύνας, ἀλλά φυλάττειν αὑτὰς μετὰ 
θάνατον ΄ ἄτοπον γὰρ τοῦτο vai βέἐδηλον, xal τῆς 
θείας νομοθεσίας ἀλλότριον' ἀλλὰ χάλλιστον xal 
θεάρεστον xal elc ἅπαν εὐπρόσδεχτον, τὸ πάντα 
ἄνθρωπον, θεοσεθῆ χαὶ φιλόχρ.στον εἶναι. καὶ xa- 
θαίρειν ἑαυτὸν δι’ ἀγαθοεργίας παντοίας, ἀπεχόμε- 
voy πάσης ἀχαθαρσίας - ἐχόμενον δὲ τῶν τοῦ θεοῦ 
φαεινῶν προσταγµάτων, ὡς ἂν πρὸς τὸ τέλος ἐλη- 
λαχὼς, μετὰ παῤῥησίας λέξη πρὸς τὸν δεσπότην’ 
« Ἑτοίμη fj καρδία µου. » Καὶ οὕτως ἡδέως mpos- 
υπαντήσει τοῖς σπουδαίοις ἐπείχταις ἀγγέλοις; ᾽Αλλὰ 
τοῦτο μὲν ὀλίγοι ποιοῦσι, xal ὁλιγάχις, χατὰ τὸν τοῦ 
Δεσκότου λέγον * ὅτι « Ὀλίγοι, φησὶν, ol σωζόµε- 
vot. 2 Τοῦτο λοιπὸν ἐπιστάμενοι, ὅτι ἐργῶδες λίαν 
τινὰ εὑρεθῆναι τῆς πρώτης µερίδος, ἐξ ἀνάγχης 
ἐπάγομεν τὴν δευτέραν, ἀποστολ.κοῖς τε xai πατρι- 
xol; ἐἑπόμενοι ῥήμασιν. Ἐπειδὴ ὄντως οἱ χατοιχό- 
µανοι, τῇ τοῦ Θεοῦ ἀγαθότι ὠφελοῦνται. καὶ ἡ 
φιλαδελφία ἑπαυξάνεται' καὶ ἡ τὶς ἀναστάσεως 
ἐλπὶς βεδαιοῦται * "xal ἡ πρὸς τοὺς θείους ναοὺς 
συνδρομὴ θερµοτέρως πληθύνεται, χαὶ ἡ πρὸς τοὺς 
πένητας εὐποιῖα πλατύνεται. "1ὸδ κατὰ πόσους τρό- 
πους 1b πρᾶγμα ἐπικερδὲς xal ὠφέλιμον * xai tv 
πόσοις τρόποις ἡ τῶν κατοιχοµένων ὠφέλεια, ἀφορμὴ 
γίνεται τῆς τῶν ἁπάντων καταλλαγῆς. Τοῦτο οἱ μὴ 


? Psal. vj, θ. *! Psal. 1vi, 8. 


de purgatorio dogma aperte convincitur ; nam si 
sanctus exstitisset, vinctus veluti damnatus nou 
incessissel : si vero penitus desperatus et pone 
tentize fructu orbatus, veniam non esset consecu- 
tus. Itaque medix classis cum esset et peenitenti:e 
beneficio sibi presidium comparasset, divinorum 
et sanctorum virorum precibus auxilium impetravit. 
Pro desperatis enim si totum mundum tradideris, 
ut spe dictum est, incassum laborabis. 


Hujus rei testis antedictus sacer Joannes Dama- 
Scenus in oratione antea commemorata, ubi dicit : 
«Qui vitam flagitioae traducit, et sentibus semper 
involutam, et sordíum foditate respersam, nec 
suan; unquam conscientiam introspexit, sed Intre- 
pide simul nullo habito discrimine voluptatum se 
foeditatibus contaminaverit, omnihus cupiditatibus 
carnis subsequendo, omnino anlinz cura despecta , 
nihilque aliud quam carnem sentiens, in lisque co- 
gitationibus deprehensus e vita discesserit, huic 
nemo manum porrexerit, sed ita secnm agetur, ut 
nec ab uxore, vel liberis, fratribus, cognatis, vel 
amicis ei omnino subveniri possit, quod eum in 
mensura Deus,nou habeat.» Vides quomodo sanctus 
hic vir dixit, quod qui pro liis deprecatur, insanit, 
veluti extra Dei mensuram collocatis ? De his scri- 
ptum est, «Non estin inferno penitentia 5,» et re- 
liqua. De iedia classe, id est, de liis qui sub poe- 
nitentia moriuntur esse sollicitos , lucrosa res est 
adinoditm et plane fructuosa. Nolimus igitur vivis 
ansam et prztextium praebere eleemosynas pon ex- 
hibendi, sed post obitum reservare, quippe cum 
absurdum id et profanum, et a divina lege alienum; 
sed prestantissima res Deo grata et in totum ac. 
ceptabilis, omnem hominem religiosum Christique 
amantem esse, seque ipsum multiplicibus ac bonis 
operibus purgare, et omni ab impuritate abstinere, 
Dei speciosis przeceptis obsecundando, ut cum àd 
exitum vite devenerit, cum fiducia Domino dicat , 
« Paratam est cor meum *!,» itaque jucunde bonis 
angelis instigatoribus occurrat. At hoc quidem 
pauci faciunt, et minus spe secundum verbum 
Domini, quia pauci, inquit, salvantur. lJ pro com- 
perto liabentes, arduum esse multos ex primo or- 
diue reperiri ; necessarioque secundam inducimus 
ordinem, apostolorum etl Patrum vestigiis insislen- 
tes, quoniam defuncü Dei bonitate juvantur, et 
charitas fraterna augetur, et resurrectionis spes 
stabililur, et ad sacras zdes concursus ardentius . 
augetur, οἱ erga pauperes beneficentia magis ex- 
tenditur. Vide quotupliciter hzec res proficua est οἱ 
utilis, et quot nodis occasio reconciliationis inter 
omnes oboritur. Hoc qui nolunt, neque amplectun- 
tur, ecclesiasticum ordinem tollunt, οἱ mortuorum 
sacrificia abdicant et impediunt, qua non incas- 
suu a doctoribus excogitata suat. Sed absit ut hoc 


1251 


JOSEPHI METHONENSIS 


1252 


unquam fidelium quis credat vel omnino recipiat. A θέλοντες, μηδὲ στέργοντες, τὴν ἐχκχλησιαστιχὴν 


Sed hoc admodum utile existimantes, ne cessemus 
unquam, fratres, pro mortuis commemorationem 
facere : nam ii magnum levamen et subsidium 
sentiunt ex orationibus, precibus, eleemosynis 
alisque piis operibus quz» nobis opem ferentibus 
przstantur. De hoc igitur sacri et divini apostoli in 
suis Constitutionibus praecipiunt, ubi scriptum 
est (1) : « Celebrentur tertie mortuorum in psal- 
mis, lectionibus atque orationibus propter eum qui 
tertia die resurrexit; et non: in commemorationem 
superstitum et defunctorum, et quadragesiinz se- 
cundum veterem formam. Moysem enim ita popu- 
lus flevit. Et anniversaria pro eorum memoria, et 
tradatur de eorum facultatibus aliquid pauperibus 


in commemorationem eorum. » Hec de piis dici- B 


mus. Nam de impiis si totum orbem tradiderimus, 
nihil proderit : cui enim viventi fuit Deus adversus, 
apertum est, futurum ei etiam adversum esse mor- 
tuo, quippe cum non sit iniquitas apud Deum. Nam 
justus cst Dominus,et justitias diligit, et ecce homo 
et opus ejus, et tu retribues unicuique secundum 
opera sua. » 


τάξιν ἀναιροῦσιν * παύουσι χαὶ τὰς τῶν νεχρῶν λει- 
τουργίας, ὥς τε μὴ Υίνεσθαι ’ αἴτινες οὐχ εἰς μάτιν 
παρὰ τῶν διδασκάλων ἐπενοήῆησαν. Αλλά μὴ γέ- 
νοιτο τοῦτο δοξάσαι τινᾶ τῶν πιστῶν καθόλου à 
παραδἐξασθαι ' ἀλλὰ πιστεύοντες λίαν ὠφέλιμων εἷ- 
vat, μη παυώµεθα ἁξὶ µνείας ποιεῖν ἀδιλφοὶ obo 
τῶν κεκοιμηµένων * διότ: μεγάλην ἄνεσιν xal βοί- 
θειαν ἔχουσιν, ἡμῶν ἐπικουρούντων αὐτοῖς διὰ προς- 
ευχῆς ὁμοῦ καὶ δεήσεως ἐλεημρσύνης τε xal τῆς 
ἄλλης ἁπάσης εὐπο:ῖας. Περὶ τούτου οὖν xai oi 
θεῖοι xai ἱεροὶ ἀπόστολοι προστάττουσιν ἡμῖν, tv 
ταῖς αὐτῶν διατάξεσιν ἕνθα φασίνε Ἐπιτελείσθω 
τρίτα τῶν χεχοιμημένων ἐν φαλμοῖς xz! àv προσεν- 
χαῖς, διὰ τὸν διἁ τριῶν ἡμερῶν ἐγερθέντα” xai 
ἕνατα eig ὑπόμνησιν τῶν περιόντων xal τῶν xexor- 
μημένων ' τεσσαρακοστὰ κατὰ τὸν παλαιὸν τύπον ' 
Μωσῆν γὰρ ὁ λαὸς οὕτως ἐπένθησεν * xat ἐνιαύσια 
ὑπὲρ µνήµης αὑτῶν. Καὶ διδόσθω Ex τῶν ὑπαρχόν- 
των αὐτῶν τοῖς πένησιν, εἰς ἀνάμνησιν αὐτῶν. Ταῦτα 
μὲν περὶ εὐσεθῶν λέχομµεν. Περὶ δὲ ἀσεθῶν, ἐὰν xoi 
τὰ τοῦ χόσµου δῷς πένησιν, οὐδὲν ὀνῆσεις αὐτόν ' 
ὦ γὰρ περιόντι ἐχθρὸν ἦν τὸ θεῖον, δηλονότι καὶ µε: 


ταστάντι. Οὐ γάρ ἐστιν ἁδιχία παρὰ τῷ Θεῷ, δίκαιος γὰρ Κύριος xal δικαιοσύνας Ἰγάπησε" καὶ Uo) 
ἄνθρωπος καὶ τὸ ἔργον αὑτοῦ ' xal σὺ ἀποδώσεις ἑχάσκῳ χατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ. » 


Audis de sacris »postolis qua ratione pro mortuis 
fidelibus sacrificia et preces sanciunt adhiberi ? Id 
est quod szepe diximus, quod pro puro et contrito 
corde in liac vita paenitentibus, sed non secundum 
proscriptas leges id perficere. valentibus mortuis 
deprecamur. Pro liis Deum placare conamur et in- 
vocamus, precamurque aliquid, unde ipsis allevatio 
et utilitas accedat ; hocque est quod in decreto ejus 
Ecclesia purgatorium vocat, in quo post obitum 
purgantur anima, orationibus precibusque a vivis 
fidelibus pro eorum semper subsidio sus.:eptis. 
Nam ut id in gratiam sanctorum vel improborum 
fiat, nemo sauz inentis zstimabit : sed nec pro 
Christianis impoenitentibus; idem enim pceccatori- 
bus et impoenitentibus Christianis continget quod iis 
eveniet qui verum Deum Christum non cognove- 
runt ; iisque etiam multo deterius quam illis. «Qui 
non cognovit, dicit Evangelium, voluntatem Domini 
sui, et fecerit digna plagis, vapulabit paucis ; qui 
autetn cognovit voluntatem Domini sui, et non prz- 
paravit et non fecit secundum voluntatem ejus, va- 
pulabit multis **.» Pro lis, si verba sacrorum apo- 
Stoloruin audisti, dicta sunt, cum dicunt : Ilxc de 
piis dicimus, id est de poenitentibus ; pro impiis 
vero si totum mundum tradideris, nihil profeceris. 
Που idem asserit etiam lingua aurea Joannes, «Ne- 
mo, inquit, hinc eo digrediens , nisi sua solverit 
peccata, quin rationem gestorum reddat, valebit 
effugere. Sed quemadmodum de carcere lioc cate- 
nali ad tribunal rei ducuntur, sic ct animas omnes, 


5! Luc; xu, 47, 48. 


(1) Lib. vu, Coust. 4. 


C 


Αχούεις τῶν ἱερῶν ἁποστόλων * πῶς νομοΊστουσι 
προσάχειν θυσίας τε χαὶ δτήσεις ὑπὲρ τῶν πιστῶς 
κοιµηθέντων, τοῦτό ἐστιν ὃ πολλάχις ἔφημεν ὑπὲρ 
τῶν µετανοησάντων μὲν ἐνταῦθα μετὰ χαθαρᾶς xal 
συντετριµµένης χαρδίας, ph φθασάντων δὲ τελειώ: 
σαι τοὺς δοθέντας αὐτοῖς χανόνας * ὑπὲρ τούτων εὖ- 
χόμεθα µεταστάντων * ὑπὲρ τούτων ἐδιλεούμεθα τὸ 
θεῖον, xai παραχιλοῦμεν χαὶ ὃτόμεθα. “Οὔεν absol; 
δίδωται ἄνεσις xal ὠφέλεια. Καὶ τ.,ῦτό ἐστιν ὅπερ ἡ 
τοῦ θε(ῷ Εκκλησία iv τῷ ἑκυτῆς ὄρψ καλεῖ xaÜao- 
τήριον * ἓν ip χαθαίρονται μετὰ θάνατον αἱ dvya', 
διὰ τῆς τῶν ζώντων πιστῶν ἐπιχουρίας, προσευχῶν 
καὶ δεήσεων συνεχῶς ὑπὲρ αὐτῶν γινοµένων. Ὁ ὑπὲρ 
τῶν ἁγίων, οὐδεὶς εὖ φρονῶν Evvofjas:, οὐδὲ ὑπὲρ 
τῶν ἀστεθῶν, ἀλλ᾽ οὐδ' ὑπὲρ τῶν ἀμετανοήτων Xp 
στιανῶν. Ταυτὸ γὰρ πεἰσονται ἁμαρτωλοὶ καὶ ἀμε- 
τανόητοι Χριστιανοὶ, ὃ πείσονται xal αὐτοὶ οἱ μὴ 
γνόντες τὸν ἀληθινὸν Θεὺν Ἰησοῦν Χριστόν * xat ἔτι 
πολλῷ χεῖρον οὗτοι ἐχείνων. ε Ὁ γὰρ μὴ Ἱνοὺς, 
coi τὸ Εὐαγγέλιον, τὸ θέληµα τοῦ Κυρίου αὐτοῦ, 
ποιῄσας δὲ ἄξ.α πληγῶν, δαρῄσεται ὀλίγας  ὁ ὃ 
γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου αὐτοῦ, xol μὴ &xotgá- 
σας, μηδὲ ποιἠσας πρὸς τὸ θέληµα αὐτοῦ, ὀαρῄσεται 
πολλάς. » Υπὲρ τούτων γὰρ εἰ χρυσας τῶν ἱερῶν 
ἀποσ-όλων λεγόντων ἑἐστὶ, τὸ, Ταῦτα piv ὑπὲρ εὐ 
σεθῶν λέγομεν, τουτέστι µετανοησάντων * περὶ δὲ 
ἀσεθῶν οὐδὲ εἰ τὰ τοῦ χόσµου δώσεις ὑπὲρ αὐτῶν 
ὠφελήσεις αὐτοὺς. Τὸ αὐτὸ καὶ ὁ την γλώτταν ypu- 
σοῦς Ἰωάννης ' « Οὐδεῖς, φησὶν, ἐντεῦθεν μὴ δια. 
λνσάμενος τὰ ἁμαρτήματα αὑτοῦ, ἀπελθὼν ἐχεῖ, 


1200) 


PRO CONC. FLORENT. CAP. III. ΡΕ PURGATORIO. 


1254 


δυνήσεται τὰς ἐπὶ τούτοις εὐθύνας διαφυγεῖ». 'AXX' A si hinc impoenitentes decesseriut, variis pecestormm 


ὥσπερ ol ἀπὸ τῶν δεσµῳτηρίων τούτων, μετὰ τῶν 
ἁλύσεων προσάγονται ἐπὶ τὸ δικαστἠριον, οὕτως xal 
al ψυχαὶ πᾶσαι, ὅταν ἐντεῦθεν ἀπέλθωσιν ἁμετα- 
νόηται τὰς ποιχίλας περιχείµενχι σειρὰς τῶν ἆμαρ- 
ῥημάτων, ἐπὶ τὸ φοθερὸν ἄγονται βῆμα. ΟΌρᾷς xàv- 
ταῦθα, πῶς αἱ ἀνετοίμως τῶν ἐντεῦθεν ἀποδημοῦ- 
σαι Ψυχαὶ, οὐκ ἔχουσι βοήθειαν μετὰ θάνατον ' ἀλλ 
οὕτως χαθὼς ἑξέρχονται, τουτέστι μετὰ τῶν φορτίων 


circeumdatz vinculis, et ad. tremendum judicium 
rapiuntur. » Áspicis et hic quomodo hinc imparat:e 
decedentes animae post mortem auxiliuim guscipere 
non possunt? sed eo modo quo exeunt, cum pecca- 
torum oneribus ad tremendum tribunal traliuntur. 
Sed que poenitentiam subieriut, οἱ fervidis cum 
laccyinis Deum placaverint, adhibitis pro iig sacri- 
ficiis et expiationibus, valde juvantur. 


τῶν ἁμαρτημάτων ἐπὶ τὸ φοδερὸν ἄγονται βημα. AL δὲ µετανοῄήσασαι, καὶ θερμοῖς xol; δάκρυαι τὸν 
Θε)ν ἐξ.λεώσασαι, µεγάλως βοηθοῦνται διὰ τῶν ὑπὲρ αὐτῶν γινοµένων ἱερῶν θυσιῶν τε χαὶ τελε- 


τῶν. 
q. 

Οὔ φησιν ὁ τοῖς νέοις βωμολόχοι; ἑπόμενος * οὗ- 
δεµία ὠφέλειά ἐστι τοῖς κατοιχοµένοις οὐδὲ βοή- 
θεια. Διὰ τοῦτο γὰρ xal Ἡργησαν τὰς τούτων 
pvfpas * εἰ δέ ἐστιν, ἑῶμεν αὐτὸ, φασὶ, τῇ εὐσπλαγχ- 
vía τοῦ Θεοῦ. Ἡμεῖς δὲ πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν ' Τί 
"δηλοῦν βούλεται τὰ τεσσαραχοστά * al τε χατὰ πᾶν 
Zá66atov μνεῖαι΄ at τε προσφοραὶ, xat αἱ xas' ἔτος 
γινόµεναι μνῆμαι χαὶ τελεταὶ τῶν χεχοιμηµένων * 
εἶνος ἔνεχεν; ὑπὲρ τίνων ; xai διὰ «l ποιεῖται; εἰ 
μὲν Υὰρ ὑπὲρ τῶν ἁγίων εἴπῃης, ψευδῆς 6 λόγος * 
προφανὴς γενῄσεταί σοι ὁ ἔλεγχο;, χαὶ κατὰ πόδας" 
Γρηγόριος ὁ Διάλογος kv τῷ βιθλίῳ τῶν Διαλόγων 
πρὸς Πέτρον φησί * εΤετελειωμένων ἁγίων αἱ qu- 
yat, εὐθὺς ἠνίχα τῶν τῆς σαρχὸς κλείθρων ἐξέλθω- 
σιν, iv. «ταῖς οὐρανίαις χαθέδραις ὑποδέχονται, 
φανερώτεραι τοῦ φωτὸς καθεστηχυῖαι. » El οὖν Ev 
ταῖς οὐὗρανίαις χαθέδραις xal μετὰ τοῦ Χριστοῦ 
εἶσιν, οὐ χρεία ὑπὲρ ἐχείνων προσφορὰς. κόλλυβα, 
καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν προσφέρειν θεῷ * εἰ δὲ 
ὑπὲρ τῶν ἐν ἆδῃ χατεχοµένων εἶποις ἂν, καὶ οὐδὲ 
τοῦτο ἀληθές μᾶλλον δὲ οὐδὲ σὺ τοῦτο φήσεις, εἰ 
ph σςόδρα pavsinz* εἰ δὲ μὴ, χαὶ ὁ πλούσιος ἔτυ- 
χεν ἂν σταγόνος ὕδατος, ἓν τῇ φλογὶ καιόµενος. Ἁλλ) 
οὐκ ἔστι τοῦτο, οὐχ ἔστι. Ὥστε ὑπὲρ τῶν µέσων, 
ἄχων xal μὴ βουλόµενος ὁμολογήσεις Ὑίνεσθαι 
ταῦτα. Ὑπὲρ τίνων δὲ; Ὑπὲρ πιστῶν, ὑπὲρ τῶν 
µετανοησάντων * ὑπὲρ ὧν πολλάκις εἴπομεν. Τίνος 
Ένεχεν χα) διὰ τίς Ίνα ἐξιλεώσῃς τὸ θεῖον ὑπὲρ αὖ- 
τῶν * xal ὅπερ οὐχ ἔφθασαν ἐχεῖνοι ζῶντες ixavoe 
ποιῖσαι, σὺ ὑπὲρ αὐτῶν ἀναπληρώσεις. OD φησιν ὁ 
ἑναντίος, οὐ διὰ τοῦτο * ἀλλ ὑπὲρ τῶν ἱερέων τοῦτο 
ἐτάχθη, ἵνα xal αὖιοὶ ζῶσιν, ἑλεημοσύνας xal 
προσφορὰς λαμθάνοντες. Ὢ τῆς μανίας! i t$; 
ἁγοίας | "H οἰχειότερον εἰπεῖν, à τῆς ἀναιδείας xol 
βλασφημίας! Ἡ τοῦ θεοῦ ἄσπιλος νύμφη, ἡ μµώμ.υ 
παντὸς ἀνωτέρα Ἐχκλησία, τοῦ πανοικτίρµονος xal 
ἀληθινοῦ θεοῦ, χηρύττε, πλάνην; "Alala γενηθήτω 
τὰ δόλια χείλη, τὰ κατὰ τῆς τοῦ θεοῦ Ἐκκλησίας 
λαλοῦντα. Οὐ γὰρ διὰ τὸ τοὺς ἱερεῖς Qv ἡ Ἐχκλη- 
olg προσέταξε τοῦτο γίνεσθαι * τοῦτο γὰρ xal νοῖ- 
σαι µόνον ἀσεθές ἐστι, xal ἀνόητον παντελῶς/ ἀλλὰ 
πρὸς ὠφέλειαν τῶν γχεχοιµηµένων νενοµοθέτηται, 
ὡ,; πολλάκις εἴρηται. Καὶ οὗ δεῖ πολυλοχεῖν. M:3; 
µόνης | χαὶ δύο µνησθέντα μαρτυριῶν, ἃς τελευ- 
ταῖον ἑταμιευσάμην * εἶθ᾽ οὕτω πρὸς τὰ προτεινό- 
µενα παρ) ὑμῶν ἀπεχριθήσοωμαι, xal οὕτω χατα- 


VI. 

Non, inquit novorum scurrarum assecla, emolu- 
menti aliquid vel subsidii mortuis accedit, idcirco 
eorum commemorationes otiosas reliquerunt. Si 
vero aliquid accedit, id diving misericordiz, in- 
quiunt, permittamus. Αἱ nos illis respondebimus, 
quid significare quadragesimas volunt, el per sin- 
gula Sabbata commemorationes , oblationes, anni- 
versaria, monuinenta et sacrificia mortuorum. Qua- 
nam de causa, pro quibus, cum fluut? Si pro san- 
ctis dixerit, falsus est sermo .: manifesta est οἱ pa- 
rata confutatio. Gregorius Dialogus in Dialogorum 
libro ad Petrum, ait : « Et tamen luce clarius con- 
stat, quia perfectorum anima mor ut bojus carnis 
claustra exeunt, in ccelestis regni sedibus reci- 
piuatur. » Si igitur in coelestium sedibus et una 
cum Christo sunt, pro iis non opus est oblationes, 
vel placentas, et pro peccatis sacrificia offerre Deo. 
Si vero pro iis qui in inferno detinentur dixeris , 
uec id verum est, imo nec tu ipse dices nisi penitus 
insanierís ; si vero non, et dives dum in igne tor- 
retur, stillam aqux obtinuisset. At hoc nequaquam 
est. Quamobrem invitus et nolens pro mediis id 
fie:i confiteberis, At pro quibus ? Pro fidelibus, p*o 


. poenitentibus, pro quibus jam saepe diximus. Qua- 


nam de causa et cur? Ut Deum in eorum gratiam 
places, et quod illi dum viverent prastare non po- 
tuerunt, tu pro illis adinpleas. Non, iuquit adver- 
sarius, non propter hoc, sed in gratiam sacerdotum 
id iustitutum est, utet ipsi praesidia vite sibi com- 
parent, oblationes et eleemosynas accipiendo, O 
insaniam, o stoliditatem ! vel, ut magis proprie di- 
cam, 0o impudentiam et blasphemiam ! Dei sponsa 
immaculata, omnique reprehensione superior Evccle- 
sia, misericordis οἱ veri Dei przedicat errores. Muta 
fiant dolosa labia qua adversus Dei loquuntur Ec- 
clesiam. Non enim ut inde sibi victum pararest 
sacerdotes, id Ecclesia constituit ; nam id cogitatu 
solum iinpium ac peuitus stultum est, sed in utili- 
tatem mortuorum sancitum est, ut sape diximus ; 
nec pluribus verbis est opus, si unum vel alterum 
testimonium addidero, qux ultimo foco reservavi ; 
deinde vestris objectionibus respondebimus, et 
orationi finem imponemus. Gregorius Dialogus, Ec- 
clesiz Dei przses, cujus antea fecimus mentionem, 
in oratione et libro Dialogorum przdicto sic ait : 
« Α te pelo, beatissime Pater, quidnam esse pote- 


We 


1255 


JOSEPHI METHONENSIS 


1406 


vit, quod mortuorum valeat animabus prodesse. » A παύσω τὸν λόγον. Γρηγόριος ὁ Διάλογος ὁ τῆς τοῦ 


Gregor. : « Si culpa post mortem insolubiles non 
sunt, multum poterit salutaris sacrificii oblatio ani- 
mas adjuvare. » Audis quod auimz post mortem 
adjuvantur ? Oportet igitur scire de quibus intelli- 
gat. De sanctis nemo mentis compos dicere aude- 
bit: at neque de desperatis : sequitur ut iis qui 
ponitentes moriuntur hz purgationes et auxilia 
prosint. Non enim sola confessio e& poenitentia 
suflicit ut ipsum in regna caelorum perducat, quem - 
admodum indocti quidam et insensati saepenumero 
nobis objiciunt, sed necesse est antea satisfacere 
de peccatis, opere simul et omissione commissis. 
Poenitentia namque fervidaque confessio occasio 
est viam inveniend:e salutis. Si vero przventus ex 


θεοῦ Εκκλησίας προστάτης, οὗ καὶ πρότερον Euvi- 

σθην, ἓν τῷ προμνημονευθέἐντ' λόγῳ τε xal βιδιίῳ 

τῶν Διαλόγων πρὺς Πέτρο» οὕτω φησί’ « Πέτρος 

Ἑρωτῶ σε, φησὶ, Πάτερ μαχαριώτατε, τί λοικὶν 
δύναται τὰς τῶν τελευντώντων φυχὰς μετὰ Odve- v 
ὠφελῆσαι.»[Γ ρηγόριος. « Εὰν τὰ αταίσματα, Πέτρι, 
μετὰ θάνατον ἀουγχώρητα οὐκ εἰσὶ, πολὺ δύνατα. 
τὰς Φυχὰς ἡ ἱερὰ προσφορὰ τῆς σωτηριώδους θυσία: 
βοηθῆσαι. » ᾿Αχούεις ὅτι μετὰ θάνατον ὠφελοῦντει 
αἱ Ψυχαί; δεῖ οὖν γνῶναι ποῖαι. Αἱ μὲν τῶν ἁγ΄ων, 
οὐδεὶς ἂν ὑγιᾶ ἔχων τὸν vouv εἶποι, 'AX)' οὐδὶ αἱ 
τῶν ἀπεγνωαμένων * ἔπεται τοῖς ἓν µετανοίᾳ τελεν- 
τήσασι ταύτην γίνεσθαι τὴν ὠφέλειαν, τὴν χάθαρ- 
σίν τε καὶ τὴν βοἠθειαν. Οὐ γὰρ ἀρχεῖ τῷ Ἀνθρώιφ 


hac vita et οΦομίο decesserit, ab 2terna damna- B µόνη ἡ ἐξομολόγησις χαὶ ἡ μετάνοια, κοµίσαι ath 


tione redimitur, quam subiisset, si eum non ρωηὶ- 
tuisset : at deliciarum οἱ [ισα paradisi non fit 
hz»fes nisi sufficienter seipsum purgarit, et dignum 
se illius hzreditatis ostenderit. Unde animarum 
bonique amator Dominus Deus, de omnium salute 
sollicitus et omnes fleri $alvos cupiens, ei quem 
toto corde suorum criminum ponituerit, si satisfa- 
cere preventus morte nequiverit, poenam purgatio- 
nis tribuit, ut temporario et purgatorio igne pur- 
gatus, a gempiterno et sine flne igni liberetur : 
uec ut a daninatione tantum liberetur, sed et coc- 
lestis habitationis capax evadat, secundum oracu- 
lum, « Tanquam aurum in fornace probavit illos : 
et quasi holocausti hostiam accepit illus. » 


εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὑὐρανῶν, ὡς ol ἀμαθεῖς xe) 
ἀνόητοι πολλάκις ἡμῖν προφέρουσιν * ἁλλά Cel xol 
ἱκανοποιῆσαι περ) τῶν ἡμαρτημένων ὁμοῦ xal tus- 
ληµένων * ἡ γὰρ μετάνοια καὶ ἡ θερμὲ ἐξομολόγη- 
σις, ἀφορμὴ γίνεται τῷ ἀνθρώπῳ τῆς πρὸς σωτηρίαν 
ὁδοῦ * εἰ δὲ φθασθεὶς ἐἑχδημήσῃ τοῦ βίου καὶ τῇ; 
παρούσης ζωῆς, λύτρωσις Υίνεται αὐτῷ τῆς ét- 
λεὐτήτου χολάσεως, ἣν ἂν ὑπέστη ἀναμφιδόλως μὴ 
µετανοίσας * τῆς τρυφῆς δὲ xal τῆς ἀγαλλιάσεως τοῦ 
παραδείσου, οὗ Ὑίνεται χλτρονόμος, ἂν μὴ ἱχανῶς 
ἑαυτὸν χαθάρῃ, xai ἄξιον ἀποδείξῃ τῆς χληρονομίας 
ἑχείνης. "00εν ὁ φιλόψυχος xai φιλάγαθος Κύριος 
προνοούμενος πάντων τὴν σωτηρίαν, xaX θέλων πάν- 
τας σωθῆναι, µετανοήσαντι τῷ ἀνθρώπῳ ὁλοφύχω: 


ἑρ) οἷς ἑαυτῷ σύνοιδε πταίσμασι, καὶ ui) φθάσαντι ἱκανοποιῆσαι Ev. τῷ παρόντι, τὴν διὰ καθάρσεως 
αὐτῷ δίδωσι τιµωρίαν ᾿ ἵνα διὰ τοῦ προσχαίρου ἐχείνου xal χαθαρτικοῦ πυρὸς καθαρθεὶς, λυτρωθείη 
τοῦ αἰωνίου ἐχείνου καὶ ἀτελευτήτου πυρός ' καὶ οὗ µόνον λυτρωθείη τῆς καταδίκης, ἀλλὰ xai ,δεκτ 
γένηται τῆς οὑρανίου κατοικίας, Χατὰ τὸ λόγιον, « ὡς χρυσὺν iv χωνευτηρίῳ ἑδοχίμασεν αὐτοὺς 


καὶ ὡς ὁλοκάρπωμα Ονσίας προσεδέξατο αὐτοὺς. » 


Exemplum purgationis hujus tradidit ipse idem ᾳ Καὶ παράδειγµα τῆς χαθάρσεως ταύτης δίδωσιν 


Gregorius In eodem loco ad Petrum, eumdein se- 
quendo sermonem. Dicit euim : « Unde hanc uti- 
litatem nonnunquam ips& defunctorum anima ex- 
petere videntur, quemadmodum pradictus Felix 
episcopus a, quodam vitz venerabilis presbytero 
cognovisse se asserit, qui presbyter usque ante 
biennium vixit et in dicecesi Centumcellensis urbis 
habitabat, atque ecclesiz beati Joannis, quz in loco 
qui dicitur Tauriana sita est, praerat. ldem igitur 
presbyter in eodem loco in quo calidae aqua sunt, 
quoties necessitas corporis exigebat, lavare con- 
sueverat. Die vero quadam cum eo fuisset ingres- 
fus, invenit quemdam cognitum virum ad suum 
obsequium praeparatum qvi sibi de pedibus calcea- 


ὁ αὐτὸς Γρηγόριος ἐν τῇ αὐτῇ προῤῥηθείσῃ ῥήτει 
πρὸς τὸν αὐτὸν Πέτρον κατὰ συνέχειαν τοῦ αὐτοῦ 
λόγον» φτοὶ váp* « Ὅθεν, Πέτρε, ταύτην τὴν ὀφέ. 
λειαν πολλάχις xai αὗται αἱ τῶν τεθνεώτων Φυχαὶ, 
ὤφβησαν ἐπιζητοῦσαι ’ χαθὼς 6 προλεχθεὶς ΦΙλιξ ὁ 
ἐπίσχοπος. Παρά τινος πρεσθυτέρου, mávo τῇ ζωὴ 
εὐλαθεστάτου, ἀχηχοέναι ἔλεγεν * ὅστις πρεσθύτερς 
ἕως πρὸ τῆς διετίας ταύτης, ζῶν ὑτῆρχε * xa ἓν 
τῇ περιοικίδι τῆς πόλεως Κεντουμχελλῶν χατῴχει' 
τῖς δε ἐχχλησίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς iv τῷ 
τόπῳ τῷ λεγομένῳ Ταυριάνα πρότερον προῖστατο᾽ 
ὁ οὖν αὐτὸς πρεσδύτερος εἰς τὰ θερμὰ τὰ ὄντα lv 
τῷ αὐτῷ τόπῳ, ὁσάχις ἡ τοῦ σώματος ἠνάγχαζε 
χρεία, λούεσθαι εἰώθει * Ev τινι δὲ ἡμέρᾳ ἐχεῖσε ài 


menta abstralieret, vestimenta susciperet οἱ exeunti D τὸ λούσασθαι εἰσελθὼν. εὗρεν ἄνδρα τινὰ ἁγνώρ- 


de tliermis sabaua prxberet, et omne ministerium 
cum magno famulatu perageret. Cumque loc sx- 
pius fieret, die quadam idem presbyter ad. balnea 
iturus intra semetipsum cogitans dixit: Viro illi 
qui mihi solet tai sincere ad lavandum obsequi , 
ingratus apparere debeo, sed aliquid mihi ne- 
cesge est ei pro munere portare. Duabus ergo obla- 
tionibus suinptis profectus est, Qui inox ut pervc- 


στον, ἔτοιμον εἰς τὴν αὐτοῦ ὑπουργίαν ὅστις x τῶν 
ποδῶν αὑτοῦ τὰ ὑποδήματα ἔσυρε᾽ καὶ τὰ Invia 
αὑτοῦ ὑπεδέξατο. Ἐξερχομένου δὲ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν 
θερμῶν, τὰ σάδανα αὐτοῦ ἐπιδέδυχε» xal αἆσαν 
ὑπουργίαν μετὰ μεγάλης τιμῆς ἐξετέλεσεν. Ἐν & 
τῷ πολλάκις τοῦτο γενέσθαε, ὁ αὐτὸς πρεσδότερος 
ἐν μιᾷ εἰς τὰ θερμὰ ἀπερχόμενος, ἓν ἑαυτῷ λοχιζό- 
ενος εἶπε * To ἀνδρὶ ἐχείνῳ τῷ οὕτω pex γνησίως 


207 - 


PRO CONC. FLORENT. CAP. III, DE PURGATORIO. 


1258 


ἐν τῷ λούεσθαι ὑπονρχεῖν εἰωθότι, οὐχ ὤφειλον χε- A nit ad locum, hominem invenit, at(ue ex more ejus 


νὺς ὀφθῆναι. ἀλλά τι οὖν δῶρον, βαστάσαι χρεία. 
Δύο οὖν προσφορὰς λαθὼν, ἑπορεύθη. "Ev τῷ τόπῳ 
οὖν παραγενόµενος, αὖθις τὸν ἄνθρωπον εὗρε * κατὰ 
δὲ «b εἰωθὸς, ἐν ἅπασι τὴν λειτουργίαν ἐπετέλεσε. 
“λουσαμένου δὲ αὑτοῦ καὶ φορέσαντος, καὶ ἤδη λοι- 
φὺν μέλλοντος ἐξέρχεσθαι, ἅσπερ μεθ) ἑαυτοῦ mpoa- 
φορὰς ἑδάσταξε, τῷ ὑπουργήσαντι αὐτῷ ἀνδρὶ, 
εὐλογίας χάριν ἐπιδέδωχε, παραχαλῶν ἀγάπης ἕνε- 
«£y ταῦτα αὐτὸν δέξασθαι. Ἐχεῖνος ὃξ πενθῶν καὶ 
θλιδόμενος, ἀπεκρ:θη λέγων ' Ἐμοὶ ταῦτα διὰ τί 
παρέχεις; Οὗτος ὁ ἄρτος, γιός ἐστι ' χἀγὼ φαγεῖν 
αὐτὸν οὐ δύναµαι. Ἐχὼ γὰρ ὃν θεωρεῖς, moti τοῦ 
«όπου χύριος ὑπῆρχον * ἀλλὰ διὰ τὰ πταίσµατά µου, 
ἑνθάδε χατεδικάσθην. "EXv 56 pol τι παρασχεῖν ἐθέ- 
Ape, τὸν ἄρτον τοῦτον ὑπὲρ΄ ἐμοῦ τῷ πανε:δυνάμῳ 
Θεῷ προσένεγχε, xal ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν µου πρόσ- 
ευξαι. Τότε δὲ ὑπακουσθῆναι γίνωσχε, ἐὰν ἐπὶ τῷ 
λούσασθαι ἐλθὼν, ἐμὰ ἐνθάδε μὴ εὕρῃς. Ταῦτα δὲ 
εἰπὼν, ἀφανὴς Υἐγονε. Καὶ ὅστις ἄνθρωπος εἶναι 


obsequio in omnibus usus est. Lavit itaque et cum 
jun vestitus voluisset egredi, quas secum oblatio- 
nes ferebat obsequenti sibi viro pro benedictione 
obtulit, petens ut charitatis gratia ea susciperet. 
Cui ille merens afflictusque respondit : Mihi ista 
quare das, Pater? Iste panis sanctus est, ego eum 
manducare non possum. Ego etenim quem vides 
hujus loci dominus aliquando fui , sed culpis meis 
hic post mortem condemnatus sum. Si autem mihi 
quid prastare vis, omnipotenti Deo pro me offer 
hunc panem et pro peccatis nieis deprecare. Et 
nunc exauditum te esse cognosce cum huc ad la- 
vandum veueris, et me non inveneris, Et bis dictis 
disparuit, et is qui homo esse videbatur, evane- 
scendo innotuit quia spiritus fuit. Idem vero pre- 
sbyter hebdomadam continuam se pro eo cum la- 
cerymis afflixit, salutarem hostiam quotidie Deo 
offerens. Et reversus postea ad balneum, eum ibi 
in posterum non invenit. | 


ἐθεωρεῖτο, ἀφανὴς γενόμενος, ἑδηλοποιήθη ὅτι πνεῦμα ὑπῆρχεν. 'O δὲ αὐτὸς πρεσθύτερος, ἑθδομάδα 
. ἡμερῶν ἑαυτὸν ἐπιμόνως ἓν δάχρυσιν ὑπὲρ αὐτοῦ συνέσφιγξε' σωτηριώδη Üuclav xa8' ἡμέραν τῷ 
Θτῷ προσχοµίζων, μετὰ δὲ τ’ Ότο εἰς τὰ θερμὰ ὑποστρέψας, οὐδαμῶς αὐτὸν τοῦ λοιποῦ ἐχεῖσε εὗρεν, 


Z. 

*Ex τούτου οὖν δείχνυται πόσον ταῖς duyat; συµ- 
θάλλεται fj τῆς ἱερᾶς θυσίας προσφορὰ, ὁπόταν ταῦ- 
την χαὶ αὐτὰ τῶν τεθνεώτων τὰ πνεύμαία παρὰ 
τῶν ζώντων αἰτῶνται ' xal διὰ σημείων μηνύουσιν, 
ὅτι 0c αὐτῆς τῶν πταισµάτων λυτροῦνται. Ποῦ f 
τῶν ἁμαθῶν xal ἀναισθήτων χακογἑρων νοµοῦε- 


σία, τὸ ph ποιεῖν θυσίας ὑπὲρ τῶν κεχοιμηµένων; C 


ἀλλὰ διδόναι τοῖς ἓν φυλαχῇ xal οὗ τοῖς ἱερεῦσιν ; 
ὅπου τὸ πνεῦμα τοῦ τεθνεῶτος, οὐ τῶν Ev φυλαχαῖς 
φροντίζει, ὥστε τούτοις δ.δόναι ἐλεημοσύνην, ἀλλὰ 
θυσίαν προσενεγχεῖν τῷ θεῷ, τοῦ ἱερέως μετὰ δα- 
κρύων ἐδεῖτο. Καλὸν μὲν γὰρ xal θεόρεστον ἔργον 
ἑστὶ xai τὸ διδόναι ἐλεημοσύνην τοῖς Ev φυλαχαῖς, 
χαὶ ἐν ἄλλοις εὐσεδέσιν ἔργοις * xal οὐδεὶς οὕτω 
μωρὸς, ὥστε λέχειν τὸ ἑναντίον * χρείττων δὲ πάν- 
πων, ἡ ἱερὰ θυσία ὑπὲρ τῶν χεχ,ιμημένων προσ- 
Φερομένη τῷ θεῷ. Τούτῳ xal ἄλλα ὅμοια xal µνὴ- 
pre ἄξια ἐν τῷ αὐτῷ βιθ)λίῳ καὶ ἐν τῇ αὑτῇ διηγήσει 
ὁ µακάριος οὗτος Πατὴρ xai διδάσκαλος παρα- 
δείγµατα τίθησι, διηγούµενος τὴν τῶν φυχῶν μετὰ 
θάνατον χάθαρσιν * ἃ διὰ τὸ uxo; ἐνταῦθα μὲν οὗ 
τίθεµεν * ἐχεῖσε δὲ τοὺς βουλομένους ἰδεῖν παραπέµ- 
ποµεν. Κάν τις οὖν ἐπιπόνως διέλθῃ τὴν βίδλον 
ἐχείνην, οἶμαι πάσης Φφιλονεικίας xai ἔριδος ἑαυτὸν 
ἁπαλλάξειεν ' αἱ γὰρ φυχαὶ ἑξερχόμεναι τοῦδε τοῦ 
βίου ἀτελεῖς ἐν ἱχανοποιῆσει, ἐν χολάσει καὶ πυρὶ 
χαταδικάζοντα!, o0 χαυστικῷ, ἀλλὰ χαθαρτικῷ * 
xai οὐχ αἰωνίφ, ἀλλὰ προσχαίρψ * ὅπως ἐν ἐχείνῃ 
τῇ μεριχῇ χολάσει χαὶ τῷ πυρὶ ἑχείνῳ χαθαρθῶσι 
τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν, ὧν οὐκ ἔφθασαν ἐν τῷ πα- 
ρόντι τελείαν ἀποδοῦναι τὴν ἱκανοποίησιν. Λνοιτε- 
λοῦσι δὲ αὐταῖς, καὶ τῶν δακρύων xal στεναγμῶν 
τῶν kv τῷ ἅδῃ λυτροῦνται, xal συντέµνουσι τὸν χαι- 
pbv xa0' ὃν ἐχεῖ ἔμελλον διάγειν χατὰ τὸ µέτρον 
τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶ», αἱ ὑπὲρ αὐτῶν γινόµεναι λει- 


ΒΑΤΑΟΙ. Gs. CLIX. 


VII. 

Ex his igitur verbis ostenditur quantum anima- 
bus conducat saerz hostiz oblatio, quando eain 
spiritus defunctorum a viventibus petunt, signis- 
que signilicant quod per eam a peccatis redimun - 
tur. Ubinam est rudium insensatorum et misere 
senescentium legislatio, qui nolunt pro mortuis of- 
ferre sacrificia, sed bis qui in vinculis detinentur, 
non autem sacerdotibus exhibere, quando defuncti 
spiritus nulla pro detentis in carcere sollicitudine 
distinebatur, uL eis eleemosynze fierent, sed ut sa- 
crificium offerret Deo, a sacerdote flendo petebat. 
Honestum enim est, et Deo acceptam opus eleemo- 
synas etiam in eos erogare, et aliis piis operibus 
studere. Nemo est tam stultus, qui huic rei adver- 
setur. Sed omnibus antecellit misss sacrificium 
quod pro defunctis offertur Deo. Hzc et a!ia his 
similia memoratuque digna exempla in eadem nar- 
ratione beatus bic Pater et magister adjungit, dum | 
exponit animarum post mortem purgationem, «ue 
propter eorum prolixitatem huic loco non apponun- 


p tur, sed eo lectorem remittimus. Ac si quis sedulo 


librum perlustraverit, ab omni contentionis studio 
se vindicaturum confido. Nam animz quz ex hoe 
mundo minus in satisfactione perfectzxe discedunt, 
ponis et igni destinantur, uon combustivo, sed 
purganti, nec sempiterno, sed teinporario, ut in 
ea temporaria poena et. igne illo a suis criminibus 
purgentur, quorum in hoc saculo integram satis - 
faciionem persolvere Bon potuerunt. Prosunt au- 
tem ipsis, ut a lacrymis et gemitu inferni liberen- 
tur, tempusque abbreviant quod ibi inanere debue- 
rant secundum mensuram peccatorum, sacrificia 
et alia bona.píaque opera qus pro ipsis suscipiune 
tur, secundum divinum et sacrum decretum. Ac 
veluti si quis per meuses sex aut annuui ad «45065. 
AS 


JOSEPHI METHONENSIS 


1260 


rem damnaretur, potest judex, necessariorum pre- À τουργίαι καὶ εὐποιαι, xzV τἄλλα τῆς εὐσεδείας 


cibus .permotus, tempus contrahere, de carcere 
educere, et libertate:n abeundi concedere : sic et 
anima quorumdam ob propriaui damnatee negligen- 
Uam, sacerdotum precibus et eognatorum piis 
operibus a panis redimuniur, easque regni είς. 
stis participes facit clemens bonique amator Deus. 
Hoc idem et beatus Joanues Damascenus tanquam 
ex mortui persona canit. orans : « lmago sum, 
dicens, ineffabilis glori: tua, et stigmata fero pec- 
catorum, miserere tu: creature, Domine. Et pro 
tua miseratione emunda, et. exoptatam mihi pa- 
triam concede, paradisi civem me rursus consti- 
tuendo. » Similiter et ad invitatorium Sabbati ad 
Malutinum, secundi toni ad septimum cantum ca- 
uonís mortuorum tertio versiculo, dicit : « Magna 
οἱ immensa misericordia abyssus infinita dileetio- 
nis tug. Peccatorum remissionem eis, qui ad te 
transierunt. tribue, et ob tuam gratiain. mundatos 
eos ostende. Nosti illud, pro tua misericordia 
emunda, et illud, mundatos eos ostende. » Quam- 
obrem mortuus exclamat? Nonne ut eo igne purga- 
tionis purgetur? Et nos rursus cum pro mortuis 
deprecamur? Sane ut eos purgatos in die retribu- 
tionis ostendat. ld mutuatus a beato Paulo doctor 
ait : « Uniuscujusque opus quale sit ignis probabit, 
quia in igne revelabitur, cujus opus manserit quod 
superzdilicavit, mercedem accipiel 537.» Possumus 
et nos secundum opinionem nosiram hzc verba sic 
intelligere ς et si alii aliter exposuerunt, quod cujus 
opus manserit, id est, intactum ab igne, quia binc 
lumen accepit, mercedem accipiet. [dque est justo- 
rum opus : transibunt enim justi per ignem illuin, 
et nemo coniradicet, ut aureus Joannes testatur in 
homilia 4 in Νανα] Evangelium : « Nam sancii, 
inquit, per fluvii bujus iguem iucedent, nec. mole- 
stiam ullam suscipient, imo vero hilares conspi» 
«iuntur. » Quomodo enim quidquam patientur, si 
hic perfecte mundati fueriut? Cujus vero opus ar- 
serit, detrimentum patietur : id est qui habet levia 
nulliusque ponderis peccata, comburentur ea velut 
foenum et stipula, quoniam ea facile absumit ignis. 
Nan id innuens beatis Paulus aiebat, « Qui super- 
&dificaverit super fundamentum hoc ligna, fenum, 
stipulam ; » quasi diceret, Qui ex hoc mundo dis- 
eesserit, habens peccata venia digna, quasi sti- 
pulain, faenuni et lignum, facile ignis absumet ; et 
detrimenunn patietur, id est, ad tempus plecieiur : 
opere coimbusto quasi digno ut aboleatur et delea- 
wur, ipse vero salvabitur ; sic tamen tanquam per 
igneu, quod si et hoc modo dixeris, non multum 
aberraveris. Quod cujus opus manserit, id est, qui 
hinc migraverii peecatis mortalibus detentus, ma- 
ucbit opus tanquam grave instar ferri, vel lapidis, 
quz quidem non facile absumit ignis. Hie operis 
sui mercedem recipiet, sempiternam dainnationeu. 
Cujus vero opus comburetur, ipse salvabitur, quasi 


2 ων. 1n, 05. 


-— 
w^ 


ἔργα, χατὰ τὸν θεῖον xal ἱερὸν δρον. Καὶ ὥσπερ 
ἂν εἴ τις καταλικασθείη b» φυλαχῇ πο:ῄσαι μῆνας Ee, 
f| χρόνον, ἡ ἑξουσία ὁτήσεσιν οἰχείων τινῶν ἔπικαμ- 
φθεῖσα, βραχύνασά τε τὸν χαιρὸν, xai τῆς φυλα- 
χῆς ἐχδαλοῦσα. διάγειν iv ἀδείᾳ ἐποίησεν οὕτω, χαὶ 
Ψυχαί[ τινες χαταδικασθεῖσαι διὰ τὰς ἀμελείας at- 
τῶν, ταῖς ἱερέων δεήσεσι, χαὶ ταῖς τῶν οἰκείων εὖ- 
ποιῖαις, τῆς χολάσεως ἐχείνης λυτροῦνται ΄ xal τὴν 
βασιλείαν αὐτοῖς χαρίζεται ὁ εὐμενῆς χαὶ φιλάγαθος 
θεός. Τοῦτ' αὐτὸ xol à µακάριος Ἰωάννης ὁ Az- 
μασχηνὸς. ὡς ἐκ προαώπλυ τοῦ τεθνηχύτος νι 
δεύµενος ' « Εἰκών εἰμιε, λέγων, τΏς ἀῤῥήτου δόξης 
σου, εἰ xal στίγµατα φέρω πταιαμάτων, οἰχτείρι- 
σον τὸ σὺν πλάσμα, Δέσποτα, xal χαθάρισον cfj e» 
σπλαγχνίᾳ, καὶ τὴν ποθεινὴν πατρίδα “παράσχου 
μοι, παραδείσου πάλιν ποιῶν πολίτην µε.; 'O- 
µοίως xal εἰς τὸ παρακλττιχὺν, τῷ Σαθδάτρ εἰ 
τὸν ὄρθρον, τοῦ δευτέρου χου εἰς τὴν ἑδδύμην Qty 
τοῦ νεχρωαίµου Χανόναος, τὸ τρίτον τροπάριον, λέ- 
ει" « Πολλῆ σου xaX ἄφατος 3j εὑὐσπλαγχνία, ἁμί- 
τρητος ἄδυσσος f| τῆς φιλανθρωπίας σου πταισµ4- 
των οὖν ἄφεσιν τοῖς μετχστᾶσι πρὸς σὲ δίδου * xal 
τῇ χάριτι τῇ oT] χεχαθαρµένονς αὐτοὺς ὄνάδειξου. 1 
Ἔγνως &pa τὸ, Καθάρισων af, εὖττ) ανχν/χ’ καὶ τὸ, 
Κεχαθαρµένους αὐτοὺς ἀνάλξερων: τίνος ἴνεχεν 
Χράξει ὁ τεθνηχώς, Tj ἵνα διὰ τοῦ πυρὲς ἐγείνου 
τῆς χαάρτεως χαθαρθῇ' καὶ ἡμεῖς πάλιν, διατί 
ὑπὲρ τῶν µεταστάντων δεύµτθα; à)À' ἵνα αὐτοὺς 
κεχαθαρµένους ἀπεδείξῃ ἐν τῇ ἠΓιεέρα της éviamo- 
δόσεως. Τοῦτο δξ λαθών ὁ διδάσχα2ος Ἰέγει, παρ 
τον µαχαρ/ου Παύλου) « Ἑχάστου τὸ ἔργον, ἐχει- 
νου λέγοντος. ὁποῖόν ἐστι, τὸ rop δ,χ.μάσει : ὅτι ἓν 
πυρὶ ἀποχαλύπτεται * οὗτινος τὸ ἔργου μενεῖ à ἐπη- 
χοδόµησε, μισθὸν λήφεται, » Δυνάμεθα οὖν ἐννοῦσει 
τὸ ῥηθὲν xol ἡμεῖς xav! ἐπίνοιαν ἡμετέραν, οὗ-ως. 
εἰ καὶ ἄλλοι ἄλλως πως ἐξηγήσαντο, ὅτι οὕτινος €) 
ἔργον μενεῖ, τουτέστιν ἄφανστον τοῦ πυρλὰς, ὃτι iv 
τεῦθεν ἐλαμπρύνθη, μισθὸν λήψεται * xal 10915 Let: 
τὸ τῶν δικαίων ἔργον. Διελεύσονται μὲν yàp οἱ ἕί- 
χαιοι διὰ τοῦ πυρὸς ἐχείνου» xai οὐδεὶς ἀντερεῖ, 
ὡς ὁ χρυσοῦς Ἰωάννης μαρτυρεῖ àv «fj. τετὰρ-ῃ 
ὁμιλίᾳ τοῦ κατὰ Ματθαϊον Εὐαγγελίου * λέγει v3p* 
ε Οἱ μὲν ἅγιοι διὰ τοῦ πυρὸλς τοῦ motape: 


D βαδιοῦνται, xa οὐδὲν πείσονται ἀτδές * ἀλλὰ μᾶλ- 


λον xal φαιδροὶ φανοῦνται. llo γὰρ αείσοντει di 
ἐντεῦθεν ἐχχθάρισαν ἑαυτοὺς τελείως ; » θύτινος δὲ 
τὸ ὄργον χαταχαήσεται, ζηµιωθήσεται * τουτέστι", 
ὅστις ἔχει ἐλαφρὰ xal χοῦφα ἁμαρτήμανα, χατα- 
παῄσονται μὲν αὐτὰ, ὡς χαλάμη xai χόρτος * xn 
καὶ εὐχόλως αὐτὰ χατεσθίει «5 nop. Toute γὰρ αἱ- 
νιττόµενος ὁ µαχάριος Παῦλος ἔλεγεν  ε Ὅσεις δὲ 
ἐποιχοδομήσει ἐπὶ τὸν θεµέλιον τοῦτον, ξύλα, yéo- 
τον, χαλάμην * » οἱονεὶ λέγων * Ὅστις ἂν ἀπέλδοι 
ἐντεῦθεν ἁμαρτήματα ἔχων συγγνωστὰ, ὥσπερ χα- 
λάμην xai χόρτον xal ξύλον, καταφάγῃ ἂν εὐκόλως 
τὸ mop, xai ζημ:ωῦβσετοι ' τουτέστι π.ὸς χαιρὶν 


1361 


PRO CONC. FLORENT. CAP. I!I. DE PURGATORTO. 


1:62 


χηλασθήσεται ΄ τοῦ Épyou ὡς ἀξίου ἆφαν;σμοῦ xato- & per ignem ; ut aurum si cui fuerit adinislum mate- 


µένου xal ἀφανιξομένου * αὐτὸς δὲ σωθήσεται ΄ υὕτω 
δὲ, ὡς διὰ πυρός. El δὲ xal οὕτως εἴπῃς, οὖκ ἂν 
ἁμάρτῃς ' ὅτι οὗτινος τὸ ἔργον μενεῖ, τουτέστιγ ὅστι; 


ἑντεῦθεν ἀπελεύσεται ἁμαρτήματα ἔχων θανάσ.μα, 


μενεῖ τὸ ἔρίον ὡς βαρὺ, σιδἡρον δίκην, ἡ λίθου, 
ὅπερ οὗ χαταφάγεται εὐχόλως τὸ πῦρ ' καὶ οὖτος 
λέψεται μισθὺὸ» τοῦ ἔργου αὑτοῦ, τὴν ali viov κόλα- 
aw. OQ δὲ τὸ ἔργον χατακαἠσεται, σωθῄσεται αὐτὸς 
ὡς δ.ὰ πυρός. Ὥσπερ χαὶ τὸ χρυσίαν, ἐπειδὰν μὲν 
συμιιγῇ Όλῃ vt ἀλλοτρίᾳ τῆς αὑτοῦ φύσεως, χίθ- 
ὅηλον γίνεται, καὶ τῖς πρώττς λαμπρύτητος ἐλατ- 
τούμενον, ἀχρειοῦται ' δοχ,μαξζόμενον δὲ διὰ τοῦ 
ενρὸς, ἡ κακία Exelvr xalzzav* καὶ ἀφανισμῷ πα- 
ραδίδοται * τὸ δὲ χρυσίον πάλιν τὴν προτέραν imo- 
λαμθάνει λαμπρότητα. Οὕτω χαὶ ἡ φυχἠ, διὰ τοῦ 
πψρὸς τῆς καθάρσεως, ἀποθαλοῦσα τὸν ῥύπον, ὑφ' 
οὗ ix τῆς ἀμελείας xaY ῥᾳΏυμίας χατεῤῥυποῦτο, 
πάλιν εἰς τὴν προτέραν λαμπρότητα καὶ εὐγένειαν 
ἑπανέρχεται. Καὶ τούτους µου τοὺς λόγους ἐπιθε- 
ἑαιώσει ὁ οὑρανοφάντωρ xal ἱερὸς Βασίλειος, ἐν τῇ 
ἐξηγήσει τοῦ paxaploo προφήτου Ἡσαῖου, ἓν τῷ 
ῥητῷ τῷ οὕτως ἔχοντι΄ « "Οτι ἐκπλυνεί Κύριος τὸν 
ῥύπον τῶν υἱῶν xaX τῶν θυγατέρων Σιών * καὶ τὸ 
αἷμα Ἱερουσαλὴμ ἐκχᾳθαριεῖ ἐκ µέσου αὐτῶν, ἐν 
πνεύματι χρίσεως, xal ἂν πνεύματι χαύσεως. » Τρα- 
ws, τὰ αὐτὰ τῷ Ἰωάννῃ ὁ λόγος προσαγορεύει, 
περὶ τοῦ Κυρίου Ἀέγοντι, ὅτι « Λὐτὸς ὑμᾶς βαπτί- 
σει iv Πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί. » Περὶ δὲ αὐτοῦ, 


τιε Ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω iv ὕδατι εἰς µετά- C 


νοιαν.» Ἐπεὶ οὖν ἀμφότερα συνῖψεν όὁ Κύριος, τό τε 
ἐξ ὕδατος ei; µετάνοιαν, καὶ τὸ ix Πνεύματος εἰς 
ἀναγέννηαιν, xal ὁ λόγος αἱνίσσέιαι ἀμφότερᾳ τὰ 
βαπιίσµατα, pjfj ποτε τρεῖς εἶσιν ἑπίνοιαι τοῦ βα- 
κτίσματος * Ó τε τοῦ ῥύπόν χκαθαρισμὸς, χαὶ fj διά 
τοῦ Πνεύματος ἀναγέννιησις, xaX ἡ ἐν τῷ πυρὶ τῆς 
διαχρίσεως βάσανος. "Date τὸ μὲν ἐχπλύνειν, πρὸς 
τὴν ὧδε ἀπόθεσιν τῆς ἁμλαρτίας λαμθδάνεται ' τὸ δὲ, 
Πνεύματι χρίσεως, xaY πνεύματι χαύσξως, πρὸς thv 
iv τῷ μέλλοντι αἰῶνι, διὰ τοῦ πυρὸς δοχιµασίαν. 
Δέονται 0b αἱ μὲν κατὰ ἄγνοιαν ἁμαρτίαι, oloveY 
ῥύπος τις οὖσαι, τὴν ἐπιφάνειαν τῆς ψυχῆς ἀφανί- 
ζουσαι, καὶ τῷ φυσικῷ κάλλει αὐτῆς λυµα!νόμενχι, 
τοῦ ix τῆς πλύσεως χαθαρισμοῦ * αἱ 6b mpb; θάνα- 
τον ἁμαρτίχι τῶν ἐχουσίως ἐξαμαρτανόντων μετὰ 
τὸ λαθεῖν τὴν ἐπίγνωσιν, αἷμα τροσαγορεύονται, 
δεόµεναι της iv τῷ καύµατι χρίσεως. "Ent δὲ ὁ 
ἐξομολογούμενος, xal πλνθῆναι ἀξιοῖ, καὶ χαθαρι- 
σθῆναι, xai τὴν μὲν ἀνομίαν, πλύσεώς qns: δεῖ- 
σθαι΄ τὴν δὲ ἁμαρτίαν καθαρ.σμοῦ, λέγων «Ἐτὶ 
πλείον πλῦνόν µε ἀπὸ τῆς ἀνομίας µου, χαὶ ἀπὸ τῖς 
ἁμαρτίας µου χαθάρισόν µε’ οἱ μὲν πάντη ἀνήκοοι 
τῶν θείων µαθηµάτων, πρὶν μαθεῖν τὸν λόγον ἡμαρ- 
εἈχότες, οἱονεὶ ῥερυπωμένοι, τοῦ ἀπὸ τοῦ ὕΌδατο: 
δέονται χαθαρισμοῦ * οἱ δὲ μετὰ τὸ λαθεῖν τὴ» ζωῖν 
ἐπιθονλεύοντες ἑαυτοῖς, αἵματι ὄντες ἔνοχοι, τοῦ Ex 


τοῦ πυρὸς δέονται χαβαρισμοῦ. Ἔστι δὲ καὶ ἁπληύο 


9* ! Psal, ες, 4. 


rie ab ipsius alien: natura, adulterinum evadit, ac 
de suo splendore diminutum inutile redditur : at 
si probatum igne fuerit, vitium illud absumitur et 
abolitioni traditur, aurum vero pristinum nitorem 
recipit. Sic et anima per ignem purgationis elut's 
sordibus, propter quas ex negligentia et inertia 


sordescebat, rursus ad priorem splendorem et no- 


bilitatem revertitur. Haac meam sententiam confir- 
mabit coitus demissus ei sacer Dasilius in exposi- 
tione beati Isai: prophet: super ea verba : « Quod 
αἱ abluerit Dominus sordes filiarum Sion, et san- 
gu:nem laverit Jerusalem de medio ejus in spiritu 
judicii et ardoris. » IIzc verba aperte idem dicunt 
cum Joanne quando dicit de Domino : « Ille vos 
baptizabit in Spiritu sancio et igne; » de se vero, 
« Ego' vos baptizo in 3qua ad paenitentiam. » Cum 
igitur utrumque Dominus conjunxerit, scilicet quod 
ex aqua est ad pouitentíam et ex spiritu ad rege- 
Beralionem, ac. verba utrumque baptisina.signifi- 
cent, nequaquam sunt tres significationes ὑαρίί- 
smatis, sordium purgatio, spiritus regeneratio, ct 
ος qui fit igne segregationis probatio. Quapropter, 
lavare, pro peccati depositione, qux in hoc munde 
fit, sumitur; illud vero, spiritu judicii οἱ spiritu 
ardoris, pro ea qux in futuro szculo fit probatione 
per ignem aecipitur. Egent autem commissa per 
ignorantiam peccata, quasi scrdes quzdam, animz 
nitorem labefactantes, et naturalem ejus pulchri- 
tudinem deturpantes, lotionis purgatione ; peccata 
vero ad mortem, eorum qui aponte delinquuni, οἱ 
id cognoscunt, sanguis appellautur, egentque judi- 
cio ardoris. Sed quia qui confitetur, lavari vult et 
purgari, et iniquitatem lotione dicit indigere, et 
peccatum purgatione, dicens ;: « Amplius lava me 
ab iniquitate mea, et a peccato meo immunda me^! ;, 
qui divinarum doctrinarum penitus sunt expertes, 
et ante. verbi. cognitionem deliquerunt, tanquam 
sord.bus commaculati, egent ea qus& per aquam fit 
purgatione; qui vero post accepiam viram, sibi 


ipsis insidias struunt, sanguinis rei, ea qui^ per 


ignem fit purgatione indigent. Possumus etiam 
simplicius interpretari, quod ca peccata qux» velut 
in superficie sunt, οἱ intus non latent, sord bus 
quodammodo sunt similia : profunda et interiora 
ex pravo habitu delinquentium coramissa, sanguini 
comparantur. ldcirco ex medio peccatorum, per 
spiritus ustionem purgari dicitur sanguis Pro- 
phete : « Et comburitur sicut ignis iniquitas. » 
Basil. « Habet commutatio quamdam beneficii spc- 
ciem, quia comboretur sicut ignis iniquitas. Nam 
paratam ex parte iniquitatis materiam aboleri, pte 
hominum benefleio, a bonitate Domini constitutum 
est. » Prophetze : « Et sicut gramen aridum devo- 
rabitur ab igne, et eomburetur in densitatibus 
sylvze. » Basil. « Quomodo demergitur in terrenis 
affectibus anima? Sicuti. gramen affectus anima 


110 


JOSEPH! METHONENSIS 


1 61 


serpuià ex carnis appetitu pullulantes, mutuo se Α στερον ἐχλαθεῖν, ὅτι τὰ μὲν ἐπιπόλαια τῶν ἅμαρ- 


generantes et alios de aliis producentes. Nam  vc- 
luti gramen supra modum inter herbas geuiculatum 
est, nec unquam ejus generatio desinit, sed sem- 
per primz generationis fluis fit. sequentis princi- 
pium, talis est et peccatorum natura. lpsa séipsain 
suscipit, gignit libiJo libidiuem, cousuetudo mcn- 
tiendi fit mendacii mater , et qui in furtis meditan- 
dis versatur facile injuriam audet inferre ; peccan li 
enim occasio fit priecedens peccatum. Si igitur per 
confessionem peccatum aperuerimus, siccum id gra- 
men reddidimus, ut a purgatorio igne devorari 
mereatur. Id autem in densitate sylve comburitur. » 
Et paulo post ; « Si non evaserit vi gramen aridum, 
nostrum peccatum ab igne non devorabitur nec 
comburetur. » Et iterum : « Propter furorem ire 
Domini, combusta est omnis terra. » Ostendit ter- 
rena pro anim: beneficio igni tradi punitionis, si- 
cut Dominus subostendit, dicens : « Ignem veni 
mittere in teeram et quid volo nisi ut accenia- 
tur **, » PPropbete : « Et erit populus sicut ab igne 
combustus. » Basil. « Non interitum minatur, sed 
purgationem subostendit secundum Apostoli di- 
ctum quod si cujus opus comburetur damnum pa- 
tietur, ipse vero salvabitur, sic tamen tanquam per 
igeem. » Audis magnum potrem hunc, quomodo 
eluitur et deponitur hie malitia, in futuro vero 
probatur et purgatur ab igne? et quod pro anima 
heneficio, a bonitate Domini, punitionis ignis ille 


τηµάτων, pom τινὶ forc *. τὰ δὲ διὰ βάθους, ix 
διαθἐσεως τῆς πρὸς τὸ xaxbv τῶν πλημμελούντων 
ἁμαρτανόμενα, αἵματι παρεικάξεται. Ac. Ex µέσου 
τῶν ἡμαρτηχότων, διὰ τῆς τοῦ πνεύματος χαύσεως, 
ἐχχαθαρίζεσθαι τὸ αἷμα λέγεται. Προφητιχόν. «Kat 
χαυθήσεται ὣς πὺρ ἡ ἀνομία.» Βχσίλειος. ε Ἔχει δέ 
τινα dj ἀπειλὴ εὑεργεσία- ἕμφασιν, ὅτι χαυθίσεται 
ἡ ἀνομία ὣς top.» Tbv yàp παρασχκενυασθεῖσαν ὕλιν 
ἐκ τῆς ἀνομίας, ἀφανισμῷ παραδοθῖναι bm" εὖερ- 
γεσίᾳ τῶν ἀνθρώπων παρὰ τοῦ ἀγαθοῦ δεσπότου 
ᾠκονόμηται, Προρητιχόν. « Καὶ ὡς ἄγρωστις ξηρὰ, 
βρωθήῄσεται ὑπὸ πυρὸς. xal χανθίσεται Ev τοῖς δὰ᾽ 
σεσι τοῦ δρυμοῦ.» Ἡααίλειὸς. «Πῶς ἐγχέχωσται ος 
γ1νοις πάθεσιν f; doyh, ὡς ἄγρωστ:ς * τὰ πάθη αὖ- 
τῆς ix τοῦ φρονήµατος τῆς σαρχὺς ἐκφυόμενα, διἑρ- 
πει, δι ἀλλήλων τὴν γένεσιν ἔχοντα, xal ἄλλα iz 
ἄλλοις γεννώμενα; Ὡς γὰρ ἡ ἄγρωστις πολυγονώ- 
τατὸν ἐστιν ἓν βοτάναις, xal οὐδαμοῦ χαταλήγει 
αὑτῆς ἡ γένεσις, ἀλλ' ἀεὶ τὸ πἐρας τῆς πρώτη: Τι- 
νέσεως, ἀρχὴ τοῦ ἔφεξης γίνεται, τοιαύτη xal fj τῶν 
ἁμαρτημάτων tas φύσις’ αὑτὴ ἑαυτὴν διαδέχεται 
xai γεννᾶ μὲν ἡ πορνεία πορνείαν * tj δὲ Ev τῷ ψεύ- 
δει συνήθεια, φεύδους γίνεται μήτηρ * χα) ὁ ἓν χλο- 
ral; µελετῄσας, χατατολμᾷ ῥᾳδίως τοῦ ἁδικήματος 
ἡ Υὰρ προλαθοῦσα ἁμαρτία, ἀφορμὴ ἁμαρτίας Τί- 
νεται. Ἔὰν οὖν γυμνώσωμεν τὴν ἁμαρτίαν διὰ t$; 
ἐξομολογήσεως, ἐποιήσαμεν αὐτὴν EnpXv ἄγρωστιν' 
ἀξίαν τοῦ χαταθρωθῖῆναι ὑπὸ τοῦ καθαρτικου ttv- 


est constitutus? et quod peccati parata materia ς póc* αὕτη δὲ χαΐεται ἓν τοῖς δάσεσι τοῦ δρυμοῦ. 1 


aboletur ac velut. gramen aridum comburitur, si 
Ῥετ cofessionem denudetur ; si vero non denudetur 
a purgatorio igne devoratur? Et quod interitum 
non iinatur, sed purgationem subostendit, dum 
ize dicit, beatus hic apostolica illa verba adducit, 
:« ipse vero salvabitur sic tamen quasi per ignem. » 
Nam salvabitur, salutem ostendit, ut verbum ipsum 
soBat, noi perditionem, ut quidarm volunt, 


Καὶ pe ὀλίγου" « "Exv οὖν μὴ γένηται ὡς ἄγρω- 
στις ξηρὰ ἡ ἁμαρτία ἡμῶν, οὗ βρωθήσεται ὑπὸ 
τοῦ πυρὸς, οὔτε χαυθήσεται.) Καὶ πάλιν. «€ Ad 
θυμὸν ὀργῖς Κυρίου, συγχέχανται ὅλη fj τη’ δεί- 
Χνυσιν, ὅτι τὰ γἠῖνα τῷ πυρὶ τῷ κο)αστικῷ παρε- 
δέδοται Em εὐεργεσίᾳ τῆς ψυχῖς » χαθὰ xal à Κγ- 
prog ὑποφαίνει λέγων * « Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ ti» 
γῆν’ καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη ;» Προφητιχόν. «Kai 


ἔσται ὁ λαὸς, ὡς ὑπὸ πυρὸς καταχεχαυµένο-.» Βασίλειος. εΟὐκ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖι, ἀλλὰ τὴν χάθαβεν 
ὑποφαίνει  χατὰ zb εἰρημένον παρὰ τῷ ᾿Αποστόλῳ, ὅτι εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήἠσεται, ζημιωθήσεται. 
αὐτὸς δὲ σωθήσεται * οὕτω δὲ ὡς διὰ πυρός. » ᾿Αχούεις τοῦ μεγάλου τούτου Πατρὸς, πῶς ἐκπλύνεται xol 
ἀποτίθεται ἡ ἀνομία ἐνταῦθα, ἓν δὲ τῷ μὲλλοντι δοχιµάζεται ὑπὸ τοῦ πυρὺς xai καθαρίζεται. καὶ 
ὅτι ἐπ᾽ εὐεργεσίᾳ τῆς φυχῆς παρὰ τοῦ ἀγαθοῦ δεσπότου ᾠχονόμηται τὸ χολαστιχὸν ἐκχεῖνο πὺρ, αἱ 
ὅτι fj παρασχευασθεῖσα ὕλη τῆς ἁμαρτίας ἀφανίζεται, xal ὡς ἄγρωστις ξηρὰ Χχατακαίεται, ἐὰν Υν- 
μνωυθῇ διὰ τῆς ἑξομολογήσεως ἂν δὲ μὴ γυμνωθῇ, οὐ καταδιθρώσχεται ὑπὸ τοῦ χαθαρτιχοῦ πυρός; 
καὶ ὅτι οὐκ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖ, ἁλλ᾽ ὑποφαίνει τὴν χάθαρσιν. Ταῦτα λέγων ὁ µαχάριος οὗτος, ἑτάχει 
τὸ ἀποστολικὸν ἐχεῖνο ῥητὸν, τὸ εΑὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτω δὲ ὡς διὰ πυρό,» τὸ γὰρ σωθήσεται, 
σωτηρίαν δηλοῖ χατὰ τὸν ὁρθὸν λόγον, καὶ οὖκ ἀπώλειαν, ὥς τινες βούλονται. 


. Vill. D H'. 


Si-igitur qua anlea dicla sunt omnia, et magni 
Basilii verba falsa sunt, etiam quod a Latinis vo- 
catur purgatorium falsum est. Quod si vera sunt, 
sicuti sunt, bene sacrum decretum dicit et vere, 
laudabiliter .Latini sentiunt, et recte jureque et 
absque culpa sanctae Dei Ecclesi: nos aggregavi- 
mus, bonique viri,,ct religiosi munere fungunur 
unionem et conjunctionem pacis et concordie ser- 


** Luc. xiu, 49. 


Ei οὖν τὰ προῤῥηθέντα πάντα, xal αἱ ῥήσεις το 
μεγάλου Βασιλείου φευδῆ, καὶ τὸ παρὰ Λατίνοις ὰε- 
Ὑόμενον πουργατώὠριον, φεῦδός ἐστιν" εἰ δ' ἀλτθῇ. 
ὥσπερ xal εἰσὶ, καλῶς ὅ ἱερὸς ὄρος λέγει xal &ia- 
θῶς * xal ἐπαινετῶς οἱ Λατῖνοι δοξάζουσι xal ὁρ- 
θῶς * καὶ ἡμεῖς δικαίως ἠνώθημεν χαὶ ἀναμαρτήτως 
τῇ τοῦ θεοῦ ἁγίᾳ Ἐκχλησίᾳ * xal καλῶς ποιοῦμεν 
xal εὐσεθῶς τηροῦντες τν ἔνωσιν xal τὸν σύνδε- 


1365 


PRO CONC. FLORENT. CAP. ΙΠ1. DE PURGATORIO. | 


1206: 


αμον τῆς εἰρήνης xal ὀμονοίας. Ἐβουλόμεθα οὖν & vando, Fuit in animo aliis etiam testimonia et dicta 


xai ἄλλας paptupla; κα) ῥήσεις ἁγίων προσθεῖναι 
ταύτῃ τῇ ὑποθέσει: ἁλλ᾽ ὁ μὴ τούτοις πειθόµενος, 
οὐδ' ἄλλοις πεισθήσεται, ἀλλ᾽ οὐδ' ὅσοις ἂν εἴποιμεν. 
Διὰ τοῦτο ἀρχεῖν ἡγούμεθα τὰ εἱρημένα ' πρὸς δια- 
χριτικοὺς xal φιλομαθεῖς ἄνδρας τὸν λόγον ποιοῦν- 
τες, χαὶ τὴν ἰδίαν σωτηρίαν ὁοεγομένους, xal τὴν 
ἀλήθειαν ὡς ἑνὸν Ev ὀλίγοις συνιέντας xal ἁσπαζο- 
µένους προθύµως * χαὶ μὴ κατ) ἔριν χαὶ φιλονειχίαν 
µόνον Ó τι ἂν τύχοι λέγοντας, ὥσπερ ποιοῦσιν οἱ 
τὴν ἀλήθειαν ἀφειδῶς πως xal ἀναιδῶς διὰ µο(θη- 
ρίαν xal ἀμθλύτητα vob; ἀποῤῥίπτοντες. 

Καὶ ταῦτα μὲν οὕτως. Πρὸς δὲ τὰ ἑπαπορούμενα 
ὑμῖν τὸν λόγον τρἐφωμεν. Φασὶ γὰρ οἱ ἀντιμαχό- 
µενοι τούτοις, πρῶτον ὅτι ἀρχεῖ τῷ ἀνθρώπῳ iy τῇ 


sanctorum huic argumento adjungere; sed qui iis 
filem non adhibuerit, neque aliis adhibebit, etiamsi 
multo plura quis addiderit, Idcirco satis esse, quae 
supra exposila sunt arbitramur ad discretos et di- 
scendi cupidos homines converlentes sermonem, 
qui et suam expetunt salutem, verumque, quoad 
possibile sit, et intelligunt breviter et amplectun- 


tur libenter, non litigandi et contendendi studio 
.quidquid occurrerit adducentes , sicuti ii faciunt 


qui veritatem incessanter ct impudenter ob animi 
pravitatem et mentis hebetudinem abjiciunt. 

Et lic quidem hactenus. Nunc ad ea qua con- 
tendentes nobis objicitis, orationem couvertemus. 
Dicunt enim qui his adversantur, primum quod 


τελευταἰᾳ τῆς ἀποδημίας αὐτοῦ ἡμέρᾳ, ἡ μετὰ δα- B liomini sufficit in. extremo peregrinationis suse die 


πρύων. μετάνοια, χαὶ ἡ θερμῆ ἐξομολόγησις, ὥστε 
σωθῆναι αὐτὸν. xal ἓν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν 
ἀπενεχθήναι. Καὶ παράδειγµα προφέρουσι λῃστοῦ 
τ'νος μετὰ δαχρύων pid νυχτὶ χατανυγέντος, καὶ 
εὐθὺς ἀποφύξαντος ' xaX ὡς οἱ ἄγγελοι ἑλθόντε», 
xai μηδὲν ἄλλο εὑρόντες, ἣ τὰ πρὸ μικροῦ χυθέντα 
δάχρυα, τῶν δαιμόνων ἀντιθοώντων, ὡς οὐδὲν ἆγα- 
65v χέκτηται * οἱ ἅγιοι ἄγγελοι- τὸ) χαταθεθρεγµένον 
χειρόµακτριν τοῖς δάχρυσιν, bv τῇ πλάστιγγυ τοῦ 
ζυγοῦ θέντες, οὕτω χα:ῄσχυναν τοὺς δαίμονα: τῷ 
τοῦ θεοῦ ἑλέει, Kat τῆς πόρνης xb παράδειγµα πα- 
ρεισάγουσι, xal ἄλλα ὅμοια * μὴ συνιέντες οἱ áv- 
θρωποι, ὅτι ὑπὲρ ἡμῶν ταῦτά εἶσι * xal ἡμεῖς οὕτω 
λέγοµεν * ὅτι ἔσωσεν ἐχεῖνον, τὸ χυθὲν δάχρυαν, xal 
τῆς αἰωνίου χολάσεως Ἱλευθέρωσεν ἣν ἂν ἔχληρο- 
νόμησεν ἀναμφιθόλως, εἰ μὴ τὴν µετάνοιαν ἐχείνην 
χαὶ τὰ δάκρυα ἐπεδείξατο * ἀλλ οὐκ cl; τὴν βασι- 
λείαν τῶν οὐρανῶν ἀπηνέχθη. εἰ μὴ διὰ τοῦ χαθαρ- 
τηρἰου πυρὸς ἐγένετο ἄξιο:. Οὗτοί εἰσιν οἱ iv τῷ 
καθαρτηρίῳ καθαιρόµενοι, οἱ θερμὴν µετάνοιαν δε[- 
ξαντες, χαὶ μετὰ συντετριµµένης χαρδίας ἀπελθόν- 
τες οὗ Υὰρ προσωποληφία παρὰ τῷ θεῷ. Ἔστιν 
οὖν ἀνάγκη ἵνα ὁ τὸν Oshv ἰδεῖν ἐφιέμενος, τὴν 
φυχὴν αὐτοῦ εἰς τὸ ἀρχαῖον χάλλος ἑπανάγῃ, ὃ εἶχε 
πρὸ τῆς παραχοῆς xal τῆς χαταδίχης 6 'Abàp iv 
τῷ παραδείσψ. Διὰ τοῦτο καὶ κατῴχει αὐτὸν áva- 
µάρτητο; Gv. Διολισθήσας δὲ xal ἡμαρτηχὼ», ἑξώ- 
σθη αὐτοῦ. Οἱ γοῦν βουλόμενοι τὸν παράδεισον οἰκῆ- 


penitentia cum lacrymis et fervens confessio ad 
salutem et ad coeleste regnum obtinendum, latro- 
nis cujusdam exemplum nobis objicieutes, qui nocte 
una compuncius exspiravit statim ; cumque angeli 
advenissent, nihilque aliud quam paulo ante effu- 
848 lacrymas reperissent, daemonibus reclaamanti- 
bus in eo nihil boni inveniri, sauctos angelos man- 
tile lacrymis madefactum in trutinam posuisse 
siunt, itaque demones Dei misericordia eonfudisse. 
Meretricis etiam exemplum inducunt, aique alia 
his similia, non percipientes liomines quod hzc 
pro nobis faciunt. Nosque sie respondemus, effu: 
sas lacrymas eum salvasse et a sempilerna vindi-. 
casse damnatione "quain. procul dubio subiisset, 
uisi paenitentiam illam οἱ lacrymas ostendisset ; 
sed coleste regnum nunquam impetrasset, nisi 
purgatorius ignis eo dignum effecisset. Ili sunt qui 
in purgatorio purgantur, qui ferventem  poeniten- 
tiam  commonstrant, et contrito corde ex lioc 
mundo discedunt, quia non est acceptio persona: 
rum apud Deum. Necesse igitur est ei qui Deum. 
videre cupit, ut animam suam in.autiquam pulehri- 
tudinem restituat, quam ante inobedientiam et 
damnationem in paradiso Adamus obtiuebat : et 
propterea ibi eum collocavit, cum esset sine pec- 
cato, sed cuin offendisset el peccasset, inde expul- 
sus est. Qui volunt igitur paradisum incolere, ita 
purgentur, ut in iis nec macula nec livor reperiatur. 


cat χαθαρθήτωσαν οὕτως, ὥστε µηδένα απῖλον ἢ p Non enim sola sufficit poenitentia ; nam si sufficeret, 


μῶμον ἁμαρτίας ἓν ἑαυτοῖς ἔχειν. Οὐ γὰρ ἀρχεῖ 
μόνη ἡ μετάνοια. El γὰρ Ίρχει, oóx ἂν οἱ ζῶντες 


εἰργάζοντο τοὺς μετὰ τὴν ἑξαμολόγησιν δοθέντας 


. tol; ἀποιχωμένοις χανόνας * ἁλλ᾽ ὥσπερ ἐξυμολογου- 
µένοις τοῖς ζῶσιν ἐπιτίμια δίδοται ὑπὸ τῶν πνευ- 
ματιχῶν Πατέρων, ὥστε ἀποχαθᾶραι τὰς ἐπιριχθεί- 
σας χηλίδας ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν, καὶ ἵνα χτήσωνται 
ἀρετὴν πρὸς τὸ τυχεῖν τῆς ἑπουρανίου ζωῆς, οὕτω 
xai τοῖς ἐν τῷ τέλει τῆς ζωῆς μετανοοῦσι, xai ἓν 
θερμοῖς δάχρυσιν ἐξομολογουμένοις, xal εὐθὺς ἁπελ- 
θοῦσιν, ἐπιτίμιον δέδοται τὸ καθάρσιον πῦρ, ἐν ᾧ 
ἁδυνᾶται καὶ τήκεται fj duyh, μνημονεύουσα τοῦ 
ναιροῦ ὃν ἁπώλεσεν ἓν τοῖς αἱσχίστοις µένουσα. 
Συντέμνει δὲ τὸν χαιρὸν, xal τῆς ὀδύνης ἁπαλλάτ- 


nunquam viventes formulis uterentur qua post 
peractam confessionem sunt institute, Ac veluti a. 
spiritualibus patribus penas assignantur iis qui iu 
vita confessionem adhibent, ut maculis quibus ani- 
Ima eorum sunt respersm, mundentur, sic et iis. 
qui in vita fine constituti peenituerint, ct fervidis 
cum lacrymis confessionem peregerin!, et statim 
decesserint, poena assignatur purgatorius ignis, 
ubi affligitur et maceratur anima, cum in memo« 
riam revocat amissum tempus duin in peccatis ver- 


 saretur. Sed tempus abbreviant et a cruciatu libe- 


rant preces, oblationes et orationes, ut sep», dictum 
est. Qui non credit, ex me audiat illud, Quomodo 
voce psallit, « A lacrymis et gemitu inferni servum 


107 


JOSEPIII METHONENSIS 


1303 


tuum, Salvator, libera. » Saneti namque neque A τει ἡ δέησις xal ἡ προσφορὰ καὶ ἡ προσευχὴ ὡς 


gemunt neque flent, sed neque in infecno ullo modo 
sunt. Desperati et impii quidem flent et plectuntur 
in inferno, sed de iis commemorationem facere 
non est opus, cum (frustra sit, ut pluries a nobis 
expositum est. Consequens est ut ii sint quos dici- 
inus in poenitentia. decessisse, οἱ non satisfevisse, 
quos in inferno cum. impiis et desperatis esse nega- 
mus, in obscuro et caliginoso damnationis loco; 
neque vero eosdem aut inutiliter gemere, aut in- 
cassum flere cencedimus, sed in medio scilicet 
purgationis loco, ubi seorsum et doloribus exeru- 
ciantur et gemunt, quod.sua sponte bonis fuerint 
privati, quodque post dissolutam corporís compa- 
gem, non ea slatim sint assecuti, pro quibus 4 
tenebrís redimi deprecamur, et a tristibus quibus 
detinentur vinculis liberari, et de custodia educi, 
et cum Malacliia propheta canimus, quando dicit, 
ε Quasi ignis in fornace et quasi herba fullonum 
purgabit, mundabit Deus quosdam 55.) At ille zter- 
n8s ignis neminem mundat neque lavat. Si ergo 
sancii lotione vel mundatione non egent (sunt enim 
labis expertes), sed neque qui in inferno degunt 
impil et impeeniteutes eluentur. vel. mundabuntur 
unquam, nam desperati sunt. Qui ergo sunt quos 
lavabit et mundubit Deus. secundum prophetam? 
At li sunt quos medios nominamus. Alioqui si 
peccatores in extremo vitae. constituti sola confes- 
s'one veniam impetrent, supervacanea sunt omnia 
qua fleri sanxit Ecclesia. 


πολλάκις εἴρηται. ὉὉ δὲ ἀπιστῶν, τοῦτο παρ tgüv 

ἀχουσάτω * πῶς ψάλλει µεγάλη τῇ φωνῇ * Δαχρύων 

καὶ στεναγμῶν τῶν Ev τῷ ἅδῃ τὸν δοῦλόν σου Dev. 

θέρωσον, Σωτήρ. Οἱ ἅγιοι γὰρ, οὔτε στενάζουσιη, 

οὔτε μὴν δαχρύουσιν * ἁλλ᾽ οὐδὲ ἓν τῷ ἄδῃ εἶσίν' 

οἱ δ' ἀπεγνωάμένὸι χαὶ ἀσεδεῖς, δαχρύουσι μὲν ἓν 
τῷ ἆδῃη xai χολάκονται, ἀλλ) οὐ δεῖ περὶ ἑχείνον 
µνήμας ποιεῖν, ὡς ἀνόνητον 6v. Καὶ τοῦτο πολλάκις 
ἔφημεν, Ἔπεται τούτους εἶναι οὓς λέγομεν, τοὺς 
iv µετανοίᾳ τελευτήσαντας, xal pid] ἰκανοποι/σαν- 
τας" οὓς oU φαμεν petó τῶν ἀσεθῶν xal ἀπεγνω- 
σµένων εἶναι ἓν τῷ σχοτεινῷ xal ζοφερῷ τῆς κο- 
λάσεως τόπῳ, xai στενάζειν ἀνωφελῃ, xal δαχαρύειν 
ἀνόνητα. 'AXX iv τῷ µέσῳ δηλαδη τῆς χαθάρσεως 
τόπῳ, bv ᾧ μερικῶς ὀδυνῶνται xal στενάνουσι πῶς 
ἑστερί/θησαν ἑχόντες τῶν ἀγαθῶν, καὶ οὐκ ἔτυχον 
τούτων εὖθὺς μετὰ τὴν διἆλυσιν τῶν σωμάτων. 
Περὶ ὧν δεόµεθα λυτρωθῆναι τοῦ σχότους, καὶ λυ- 
θΏναι τῶν δεσμῶν, τῶν κατεχόντων αὐτοὺς ἀνιαρῶν, 
xai ἐκθῆναι τῆς φυλαχῆς ΄ καὶ συνᾷδοµεν τῷ προ- 
φήτῃ Μαλαχίᾳ, ὃς φησιν, « "D; mop Ev χωνευτηρίῖῳ, 
καὶ ὡς πὀα πλυνόντων, πλυνεῖ xal καθαρ;εῖ 6 θεός 
τινας. » Τὸ δὲ πῦρ ἐχεῖνο τὸ αἰώνιον, οὗ χαθαρίνει 
τινὰς οὐδὲ πλύνει. El οὖν οἱ ἅγιοι οὗ δέοντα: κλύ- 
σεως, Ἱ χαθαρισμοῦ, ἅμωμοι γάρ sistv * ἀλλ οὐδὲ 
οἱ ἐν τῷ ἄδῃ ὄντες ἀσεθεῖς χαὶ ἀμετανόη-οί sott 
πλνθέσονται fj καθαρθήσονται, ἀπεγνωσμένοι Τάρ 
εἰσι : τίνες ἄρα εἰσὶν οὓς πλυνεῖ χαὶ χαθαρίσει ὁ 


C Θεὸς xavà τὸν προφήτην ; Αλλ' οὗτοί εἰσιν οὓς λέ- 


γομεν µέσους. "Άλλως τε καὶ εἰ οἱ ἁμαρτάνοντες ἀπὸ µόνης ἐξομολογήσεως τῆς ἓν τῷ τέλει τοῦ βίου Τι- 
νοµένης συγχωροῦνται, περισσὰ πάντα ὅσα μετὰ θάνατον ἡ Ἐκχκλησία νενοµοθέτηχε ποιεῖν, 


Secundam adversus nos objectionem | adducunt, 
quod si ei qui obdormierit opitulari opus est, et si 
omnino davur subsidium, habentibus qui autilien« 
tur, dabitur, at pro non labentibus quis depfteca- 
bitur? Et lianc quamprimum «díssolvemus, quippe 
eam hi quoque binos habeánt adjutores, lic Eccle. 
^am, et ibi purgatorium ignem, quod in peniten- 
tium subsidium comparatum est, Rursus dementes 
estis, neque percipitis Ecclesiam Dei semper orare 
pro mortuis, et singulis Sabbatis pro animabus tau- 
tum facere commemorationem. Praeterea bis in 
auno pro defüuctorum memoria celebrat festum, 


«a Sabbato dico, quod earnis priviuni prxcedit, et D 


»nte Pentecosten. Hoc eo fit, ut simul omnes com- 
prehendatt, el eos qui cognatos, qui curam de iis 
suscipiant, pariter et qui non habent, ut et ipsi cum 
omnibus in commune hujus subsidii participes 
efliciantur. 

Tertiam postea et urgentiorem nobis afferunt 
admodum exsuliantes οἱ supercilium  attollentes, 
Esto, dicentes, purgentur nuuc. anime, quousqu 
universalis adveniat resurrectio ; sit tempus in quo 
cruciatus, gemitus οἱ lacrymas in inferno. perye- 
tiantur, sicuti vos asseritis : peracta purgatione, 
regni coelestis compotes fiant ; sed in conimutatio- 


? Malach. it, 2, 


Δεύτερον ἐπάγουσιν ἑπαποροῦντες ἡμῖν * ὅτι ad 
8:0 βοηθῆσαι τῷ κοιµηθέντι, καὶ εἰ ἔστιν ὅλω; ἔπι- 
χουρία ol ἔχοντές τινα προς ὠφέλειαν ' ob δὲ μὴ 
ἔχοντες, τίς ὑπὶρ αὐτῶν προὀεύξεται; Καὶ πρὸ 
τοῦτο ταχεῖα fj λύσις γενήῄσεται. "Orr xal οὗτοι, 539 
τοὺς ἐπιχουροῦντας ἔχουσιν * ἐνταῦθα τὴν Ἐκκλη- 
clav* xal ἐχεῖσς τὸ χαθαρτήριον πΌρ, ὃ ἠτοϊμασίαι 
διὰ τοὺς μετανοοῦντας. 'Axphy ἀσύνετοί ἐστε, xal 
οὐκ ἕγνωτε ὅτι { τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησία εὔχεται 
ἀεὶ ὑπὲρ τῶν χεχοιµημένων, xal κατὰ πᾶν Zá66e- 
τον µόνως περὶ τῶν φυχῶν μνείαν ποιεῖται ; Kal 
ἔτι δὶς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἄγει πανἠγνριν περὶ μνήμης 
Φυχῶν, Ev τῷ Σαθδάτῳ τῷ πρὸ τῆς ᾽Απόχρεώ quus 
καὶ τῷ πρὸ τῆς Πεντηκοστῆς. Τοῦτο δὲ γίνεται, ἵνα 
ὁμοῦ πάντα; συµπεριλάδῃη, xal τοὺς μὴ ευχόντας 
ἐπιμελείας παρὰ τῶν οἰχείων αὐτῶν, lave ὡς ph 
ἑχόντων, ἵνα xaütot μετὰ πάντων χοινῶς τύχωσι 
Μαὐτηςι 

Elxa «b τρίτον καὶ βιαιότερον προφέρουσι, udis 
γαυριῶντες xal «hv ὀφρὺν ἐπαιρόμενοι * Ἔστω, Ἱέ- 
ἵέντες, ὅτι νὺν χαθαίρονται αἱ Φυχαλ, ἕως τῆς χοι- 
νῆς ἀναστάσεως * xal ἔστι χαιρὸς ἵνα πειραθῶσι τῆς 
ὀδύνης xal τῶν στεναγμῶν καὶ δακρύων τῶν kv τῷ 
ἆδι, ὥσπερ λέγετς ' μετὰ δὲ τὸ καθαρθῆναι, καὶ 
τῖς τῶν οὐρανῶν Χχατοιχίας μέτοχοι — vivovtat. 


1209 


PRO CONC, FLORENT. CAP. Π.. DE PURGATORIO., 


Ἐν τῇ ἡμέρᾳ δὶ τῆς ἐναλλαγῆς, χατὰ τὸν μακά- A nis die secundum beatuin Paulum, et qui tunc vi- 


ριον Πλιῦλον, εὑρεθήσονται καὶ ζῶντες ' οἵτινες 
οὗ φβάσουσι τοὺς χοιμηθέντας ἀνισταμένους, ὅτι Ev 
ῥοπῇ ὀφθαλμοῦ xai ἐν ἁτόμῳ, καὶ οἱ ζώντες ἕναλ- 
λαγῄσονται, xa οἱ νεχροὶ ἐγερθήσονται * ποῦ λοιπὸν 
χαιρὸς by τῇ ῥοπῇ τοῦ ὀφθαλμοῦ, πειρασθηναι xai 
xoT:á3a: ; ποῦ δὲ xai λειτουργίαι xal ἑλετμοσύναι, 
xai τἆλλα ; ὅτι βραχὺς ὁ καιρός * χαὶ 6 ἁγὼν τε- 
λειοῦται *. xal οἱ στέφανοι δίδονται. xal ἕκαστος 
ἀπολαμδάνει χαθ) ὃ ἔπραξε. Τί οὖν πρὺς ταῦτα 
ἐρεῖτε ὑμεῖς, οἱ τὴν ἓν Φ]ωρεντ[χ σὐνόδον στἐργον- 
τες, καὶ γενναίως αὐτὴν χηρύττοντες; οἱ χαιροὺς 
τιθέντες τοῖς χαθαιροµένοις Ev τῷ ἀπδεῖ ἐχείνῳ καὶ 
σχοτεινῷ τόπῳ τί καὶ πρὸς ταῦτα ἂν εἴπητε; Πρὸς 
τοῦτο οὖν μετὰ µαχροθυµίας τὴν ἀχκοὴν χορηγ{γσατε᾽ 
ὅτι δίχαιος ὢν ὁ Κύριος, χαὶ διχαιοσύνας ἀγαπᾶ, 


xat τὴν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν ἀεὶ προμηθεύεται. ' 


Τοὺς μὲν νῦν ἀποθνήσχοντας ἓν µετανοίᾳ ἀληθεῖ, 
ώς πολλάκις εἴρηται, τῷ χαθαρτηρίῳ παραπέμπει, 
χαιρὸν διδοὺς αὐτοῖς τῆς χαθάρσεως, ἑχάστῳ χατὰ 
ὀναλογίαν τῶν πλημμελημάτων αὐτοῦ * τοῖς τότε 
- δὲ, πολυειδῶς χαὶ πολυτρόπως thv σωτηρίαν ἐργά- 
ζεται. [poca μὲν ποινὴν ἀνείχαστον δώσει τὸν τοῦ 
Αντιχρίστου δηλαδὴ πειρασμµόν * ὃς χατὰ τὰς ἱερὰς 
ΓΡραφὰς, μεγάλην ἔπῆρειαν δώσει xal τοῖς ἐχλεχτοῖς 
δ2ὖλοις *oU θεοῦ ' ἡ 5 ὑπομονῆ αὐτῶν σώσει αὖ- 
τοὺς. χατὰ τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, ὅτι ὁ ὑπομείνας 
εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται * οἵ τινες δὲ τῷ τέλει τοῦ 
βίου χρῄήσονται, δι ἄλλου τρόπου σώσει αὐτοὺς, 


vun! aderunt, qui ante mortuos non resurgent, quia 
in ictu oculi et in momento vivicommutabuntur; el 
mortui resurgunt, quomodo tempus remanet in ictu 
oculi aggrediendi et laborem insumenli ? Ubi sa- 
crificia, eleemosyna et reliqua propter angustiam 
temporis, in quo certamen peragitur, et coron:e 
traduntur, et unusquisque recipit secundum opera 
sua? Quid ad Ίο respondebitis vos, qui Florenti- 
nam synodum ampleciimini et. strenue ipsaum prze- 
dicatis? qui tempora assignatis iis qui purgantur 
in tristi et tenebroso loco illo, quid adversus hzc 
afferetis? Huic rei adhibita lenitate animi, aures, 
quasso, accommodate. Quia justus est Dominus et 
]ustitias amat, et semper est de animarum salute 


B sollicitus. Qui nunc in vera paenitentia decedunt, 


ο08, ut sepe dictum est, transmittit ad purgatorium, 
unicuique tempus in quo purgetur assignans, se- 
cundum commissi proportionem, ceteris eo tem- 
pore multipliciter et multifariam salutem parabit. 
Primum quidem pa:nam incomprehensibilem tra- 
dit, Antichristi scilicet tentationem, qui secuudum 
Scripturas vexatlonem | magnam exhibebit, etiam 
electis servis Dei. Patientia vero eorum salvabit 
illos, secundumn verbum Domini, quod qui perseve- 
raverit usque in fiuem hic salvus erit. Et qui vitz 
finem sortientur, alio modo salvabit illos, acerbio- 
rem iis quam purgaátorii ignis assignans poenam 
uuo tantum momento temporis, quam si anni cen- 
tum intercederent. Exempli gratia, magistratus pro 


ξριμυτέραν διδοὺς αὐτοῖς την moti τοῦ xa02017- C uno οἱ eodein crimine duos eompreheude!, quorum 


ρίου πυρὸς iv μιᾷ καιροῦ ῥοπῇ, ἡ τοῖς ἓν χρύνοις 
ἑχατόν. Καὶ napobe!vpotos χάριν, ἡ ἑξουσία Ev E^ 
καὶ τῷ αὐτῷ πταϊΐσματι, δύο τινὰς χε'ρώσεται * ὧν 
τὸν μὲν χαταχκρινεῖ χρόνον ἕνα ποιῆσαι ἐν φυλαχαῖς, 
καὶ ἀπολυθῆναι' τὸν δὲ, ποινῆ ἑτέρι δριμυτέρᾷ 
τῆς φυλαχῆς, bv. μιᾷ ὥρᾳ δοθῆναι αὐτῷ βασάνους 
κολαστηρίων δέχα, καὶ ἀπολυθῆναι. Tl; οὖν ix τῶν 
ξύο δριμυτέραν ὑπέστη τὴν δίχην, εἰπὲ μοι; ὁ τὸν 
ἐνιαυτὸν Ey. τῇ φυλαχῇ Ίποιῄσας, 5| ὁ τὰς βασάνους 
A160» tv βραχεῖ µορίῳ ὥρας; Εὔδηλον ὅτι οὗτος. 
O$:o xai ἓν τῇ ὥρᾳ ἑκείνη, καὶ τῇ τοῦ ὀφθαλμοῦ 
4ttfj.. Ὁ τῶν δυνάμεων Κύριος, ὁ πάντα δυνάµε- 
voc, καὶ τοῦτο δύναται Tocat, διδοὺς τὴν ποινἣν 
kv ἀχαρεῖ χρόνῳ, τοῖς τότε εὑρεθεῖσιν Ev ἐχείνη τῇ 
ὅρᾳ tv uexavola καὶ ἓν χαθάρσει, χαὶ yh φθάσασιν 
ἑντεῦθεν ἰχανοποιῆσαι, δριμεῖαν. Ἡ fj μὲν ἐξουσία 
δύναται 10770 ποιῆσαι, ὁ δὲ τῶν δυνάμεων Κύριος 
οὗ δύναται; ᾽Αλλὰ ταῦτά pot Ίδη εἴρηται καὶ χαλῶς 
γαὶ ὶχανῶς κατ) ἐμὴν γνώην. Οὐ κατὰ φιλόνειχον 
ἓὲ ἀπόδειξιν, ἀλλὰ τῇ ἀλιθείᾳ Όσον οἷόν t: συνη- 
γορῆσαι γλιχόμενοι, ταῦτ) ἔφημεν. Tov δὲ τούτοις 
ph πειθόµενον, οὐδ ἄν τις Ex 'εκρῶν ἀναστῇ χατὰ 
τὸ λόχιον, π:ῖσαι δυντθσίη ἄν. Σὺ δ', ὀρηόδοςε, ἔχεις 
ἱχανῶς χαὶ τοῦ τρίτου κεφαλαίου τὰς ἀποδείςεις 
xai µαρτνρίας, ἃς ἀπὸ τῶν ἱερῶν Γραφῶν τῶν 0:o- 

Ίγων καὶ διδασκάλων τῆς Ἐκχλησίας ἆ αλεξάµενοι, 
κατὰ τὸ ἡμῖν ἐφ.κτὸν ἐχτεθείκαμεν. "Ag! ὧν ἐδεί- 


alierum, annum unuin. damnablt ad. carceretn, et 
liverabit ; alterum alia poena vinculis graviore, οἱ 
una hora cruciatus suppliciorum  devem expe- 
riatur, et liberabit : quis ex duobus, dic mihi, 
acerbiorém pependit ponam ? qui per annum sit 
commoratus in vinculis, an qui per breve temporis 
spatium tortus fuerit ? Apertum est quod iste, Sic 
et in illa bora, et ung ictu. oculi, po'eistiarum Do- 
minus, qui omnia potest, et lioc efflcere potest, 
acrem assignando penam in indivisibili tempore 
tunc iis qui deprehensi fuerint in paenitentia et 
purgatione, nec satisfactione uti potueríut, Alioqui 
judex potest efücere, potentiarum Dominus mon. 
potest ? Sed liec jam satis a me exposita sunt : et 


D recte, ut arbitror, non contenidendi studio. demon- 


sirando bac conscripsimus, sed quoad ejus fleri 
potest, veritati. patrocinari cupiendo. Sed qui his 
fidem non adbibebit, neque si quis a inortuis re- 
surgat, persuadebit unquam, Tu autem, orthodoxe, 
quantum satis est, habes tertii capitis demonstra- 
Liones et testimonia qu& a sacris Scripturis theolo- 
gorun, ei Ecclesie doctoribus colligentes, pro 
virili exposuimus. Ex quibus liquido comproha- 
vimus, animas post mortem magnum capere emo- 
lumentum, In his mane, in his esto, quippe cum 
aliter esse non possit quam Ecclesie luminaria. 
docent. 


ξ μεν φανερῶς ὡς αἱ Ψυχαὶ μεγάλην ὡφέλειαν ἔχουσι μετὰ θάνατον. "Ev τούτοις μὲν  ἓν τούτεις 
ἴσθι, Ότι οὐκ ἔστιν ἆλλως πως, f ὡς οἱ τῆς ἸἈκκλητίας φωστῆρες διδάσκο»σιν. 


1211 


JOSEPHI METHONENSIS 


1272 





ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ TOY TETAPTOY ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 


ΤΩΝ EN TQ OPQ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ 


Περὶ τῆς ἁπο.αύσεως τῶν ἁγίωγ. 


rM 


DEMONSTRATIO OUARTI CAPITIS 
QUJE IN DECRETO SYNODI CONTINENTUR 


|. 

Hoc est quartum decreti caput, quod αἱ pericu- 
losum criminantur, et ab orthodoxa fide alienum : 
videlicet, quod sancti sint in gloria Dei, et letentur 

-visione ejus ac quatenus animz perfecte participes 
sint ejus diving frultionis. Sed quidam recipiunt, 
ex numero inquam schismaticorum (schismaticos 
enim eos appello, qui sacram non sequuntur syno- 
dum), quidam vero negant. Ceierum adversus eos 
qui confitentur non est. disputationi locus, sed ad- 
versus dubitantes vel contra sentientes necesse est 
nobis omni conatu disserere et strenue respondere, 
ut etiam lioc una cuim aliis stabiliatur, et iis qui 
discrimen bujus rei percipere volunt, veritas in- 
potescat, qua cognita, schismaticorum insaniam 
perspiciant, quodque sine ulla prorsus ratione Sy- 
nodo adversantur οἱ sanctis qui apertissime hanc 
sententiam in libris suis theologicis comprobaut. 
Servata igitur eorum quz antea exposuimus con- 


sequentia, "incipiamus rursus his cum charitate' 


respordere. Deprecor ergo vos ut attente audiatis 
qux mox dicturi sumus, ut omnis offensio qu: 
concordiam possit impedire de medio tollatur, ve- 
vitas vero in omnium anüno insila, fructum pacis 
et cliaritatis producat, cessetque-lis et. contentio, 
concordia vero et charitas consequatur. Unde igi- 
tur initium sumam, vel unde incipiam, fratres ? Un- 
dique divinas Scripturas, sacrum Evangelium et 
doetores Ecclesie video aperte iis quiea vobis af- 


feruntur, contradicere. Vos vero ex ;vestris nil ne- C 


cessario concluditis, nisi ante communen resurre- 
ctionem, sanctos et peccatores qua merentur pra- 
wia vel penas non recipere : id profecto, fratres, 
ut viri eruditi judicant, nullam vim habet. Quod 
autem justi et'peccatores a die exitus eorum reci- 
piunt, Deo verba subministrante dum os aperimus, 
ostendetur. Sed ordine incipiendo, etiam hoc loco 
eporiet orationem veluti ín judicio proponere, 
vt hoc dogma sole clarius et purius elucescat 
e£acle interrogando et respondendo perpensum. 


De fruitione sanctorum, 


Α’. | 

Τὸ δὲ τἐταρτον τοῦ ὅρου χεφάλαιον ᾧ ἐγχαλοῦσιν 
ὡς σφαλερῷ xal ξένῳ τῆς ὀρθῆς δόξης, τῷ, ol ἅγιοι 
δηλαδή εἰσιν kv τῇ δόξη τοῦ θεοῦ, χαὶ εὐφραίνονται 
τούτου τῇ θεωρίᾳ xal τελείως xa0b φΦυχαὶ tf 
θείας ἑχείνις µετέχουσιν ἁπολαύσεως. Τινὲς plv: 
στέργουσιν ἐξ αὐτῶν, Δηλονότι τῶν σχισματικῶν * 
σχισματικοὺς γὰρ Σγὼ ixelvouz χαλῶ, τοὺς μὲ; ἔπο- 
µένους τῇ ἱερᾷ auvóbip* «tvi, δ᾽ ἀρνοῦνται ’ καὶ 
πρὸς μὲν τοὺς ὁμολογοῦντας, οὖδεὶς ἡμῖν λόγος ᾿ 
πρὸς δὲ τοὺς ἑπαποροῦντας, f] τἀναντία φάσκοντας, 
ἀνάγχη ἐστὶν ἰχανὸν δοῦναι λόγον, καὶ ἨΥενναίως 
ἀπολογήσασθαι ' ὅπως χαὶ τοῦτο μετὰ τῶν ἄλλων 
ὀχυρωθῇ * xat ἵνα οἱ βουλόμενοι τὴν διαφ2ρὰν συν- 
ιέναι τοῦ πρᾶγματος, Ὑνωρίσωσι τὴν ἀλήθειαν " 
γνωρίσαντες δὲ, ἴδωσι τὴν τῶν σχισματιχῶν μανίαν, 
xai ὡς µηδένα λόγον ἔχοντες, ἐναντιοῦνται τῇ συν- . 
όδῳ, καὶ τοῖς ἁγίοις τοῖς προφανῶς θεολογοῦσι 
ταύτην τὴν δόξαν. Κατὰ συνέχειαν τοίνυν τῶν πρό» 
τξρον εἰρημένων, ἀρχώμεθα καὶ αὖθις μετὰ ἀγάπης 
ἀπολυγήσασθαι xal πρὸς τοῦτο, Παραχκαλῶ οὖν 
ὑμᾶς, νουνεχῶς ἀχούειν τῶν ῥηθησομένων, ὅπως 
πᾶν μὲν πρόσχοµµα τῆς εἰρήνης χωλυτικὸν ix µέ- 
σου γένηται * dj 0 ἀλήθεια ταῖς φυχαῖς πάντων ig. 
φυτευθεῖσα, χαρποφορἠσῃ χαρπὺν εἰρίνης, τε xal 
ἀγάπης, παυθῇ τε fj Epic τε καὶ ἡ φιλονειχία, 
ἐπαχολουθήσῃ δὲ ἡ ὀμόνοια χαὶ ὁ τοῦ Θεοῦ ἔρως. 
Πόθεν οὖν ἁπάρξομαι, ἀδελφοί; ἢ πόθεν τὴν xacap- 
xhv ποιῄσοµαι ; Πάντοθεν ὁρῷ τὰς θείας Γραφὰς 
καὶ τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, xal τοὺς διδασχάλους τῆς 
Ἐνκλησίας, προφανῶς ἀντιλέγοντας τοῖς παρ) ὑμῶν 
λεγομένοις * ὑμεῖς 6b, οὐδὲν ἀναγκαῖον συνάγχετε ἐξ 
ὧν λέγετε: ἀλλ dj µόνον, ὡς οὕκω μὴ τῆς χοινῆς 
ἀναστάσεως γενομένης, οἱ ἅγιοι οὖκ ἀπέλαδαν xal 
οἱ ἁμαρτωλοὶ τὰ κατ΄ ἀξίαν αὐτοῖς. Τοῦτο μὲν, ἁδελ- 
qol, ὡς δοχεῖ τοῖς λογίοις, οὐδὲ μίαν δύναμιν ἔχει, 
ὅτι δὲ ἀπολαμθάνουσιν οἱ ἅγιοι χαὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ 
ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ἐξόδου αὑτῶν, δειχθήσεται, 
τοῦ θεοῦ διδόντος ἡμῖν λόγον ἓν ἀνοίρει τοῦ στόµα- 
τος. ᾽Αλλ᾽ ἀρχόμενοι, xatà τάξιν, xàv τούτῳ ὀφεί- 


λομεν τὸν λόγον ὡς ἓν δικαστηρίῳ προβεῖναι' ὅπως ἀναφανῃῇ τὸ δόγμα τρανώτερον καὶ χαβαρώτερον 
τοῦ ἡλίου, ἐξεταζόμεναν ἀχριθῶς xavk πεῦσ[ν τε xai ἀπόχρισι) 


1273 
Br. 

Ἐρωτῶμεν οὖν ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, διὰ ποίαν αἰτίαν 
οὗ βούλεσθε τοὺς ἁγίους ἁπολαμόάνειν τὰ νῦν ; El 
μὲν ὅτι ἡ ἀνάστασις οὐχ $30ev ἔτι * τοῦτο οὐκ ἀναγ- 
χάζει μὴ τοὺς ἁγίους ἀπολαμδάνειν. Πάντοτε γὰρ ὁ 
θεὸς δίκαιός ἐστι’ xal νῦν, xat iv τῇ ἡμέρχ τῆς 
ἀναστάσεως. El οὖν δίχαιός ἐστι, χαθὼς xai ἔστι, 
Υέγραπται γὰρ, « Δίχαιος Κύριος, xal δικαιοσύνας 
Ἰγάπησεν, » oi. δὲ ἅγιοι διὰ τὸν ὄντως δίἰχαιον τὰς 
Ψυχὰς παρέδωχαν ἑαυτῶν » ὅπως μετὰ τοῦ διχαίου 
Θεοῦ ἀναπαύσωνται, νῦν ἔπεται ὄντω- μετὰ τοῦ δι- 
καΐου Θεοῦ εἶναι: ἐπεὶ μετὰ θάνατον οἱ τοιοῦτοι 
βεδαίως δίχαιοι» χαὶ σὺ φάλλεις προσευχόµενος, 
* ᾽Ανάπαυσον αὐτοὺς λέγων ἔνθα οἱ δίχαιοι ἄνα- 
παύονται. » E! δὲ οὐκ ἀναπαύονται μετὰ τοῦ Di- 
χαΐου, διστάζεται αὐτῶν dj δικαιοσύνη * ὅπερ "x1 
o^ οὖκ ἀράσκει. Οὐδαμῶς, φασὶ, τὰ νῦν ἀπολαμ- 
6άνουσιν οἱ δίχαιοι, ἡ τῆς ἁπολαύσεως ὅλως μετέ- 
χουσιν * ἁλλ' ἐλπίζουσιν ἐν χαιρῷ ἀπολαύσειν * xal 
τούτῳ εὐφραίνονται xal ἀγαλλιῶσι. Τοῦτο δὲ παρό- 
potov ἔσται τοῖς διφῶσι xal χεχαυµένοις ὅταν παρα- 
Χέωνται πηγῇ τινι, τῇ δΙΦῃ φλεγόµενοι, καὶ τὸ 
ὕδωρ ὁρῶντες ἐγγὺς αὐτῶν, xal Υλιχόµενοι μὲν 
ἐμπλησθῆναι τοῦ ὕδατος, τοῦ χαταφύξαι τὸν Φλογ- 
μόν τα xal χαύσονα τὸν ix τοῦ κόπου xal τῆς τα- 
λα,πωρίας, ἁοράτως δέ πως χρατούµενοι, οὐ δύνανται 
πιεῖν * χαὶ οὕτω μᾶλλον ἐχχκαίονται τῇ θεωρίᾳ τοῦ 
ὕδατος * xaX ἡ δίψα τούτοις μᾶλλον αὖξει, χαὶ δει- 
νῶς ὡς εἰχὸς χαταφλέγει. ᾽Αλλὰ τοῦτο xal τὰ ὑπο- 
µάζια βρέφη Υελάσονται; εἰ τῇ ἐλπίδι τοῦ ποτοῦ 
εὐφραίΐνεται à διφῶν, χἂν καὶ τοῦ ὕδατος οὐ µετα- 
λαμθάνῃ. Κατ᾽ ἐμὲ δὲ, οὐ µόνον οὐκ εὑφραίνεσθαι 
τοὺς ἁγίους συμπεραίνει ὁ ὑμέτερος λόγος, ἀλλὰ 
καὶ λυπεῖσθαι χαὶ πάθος ὑφίστασθαι. "Ott δὲ τοῦτ 
ἀληθὲ», σχεπτέο». Τὸ ἄχρον τῶν ἀγαθῶν, ὡς τοῖς 
ἁγίοις xai θεολόγοις δοχεῖ, ἔστι μόνος ὁ Θεός * ἔστι 
δὲ χαρὰ xal ἀγαλλίασίς καὶ ἔφεσις xal ἐπ.θυμία. 
Οἱ μὲν οὖν στερούμενοι τοῦ ἀγαθοῦ, xal τῆς χαρᾶς 
xit ἀγαλλιάσεως ἀναμφιδόλως στεροῦνται. Οἱ δὲ 
ἅγιοι στερούµενοι, χαὶ λυποῦνται. El δὲ λυποῦνται, 
πάσχονσι, xal τούτῳ οὐδεὶς ἀντερεῖ. Ἔπεται οὖν 
καθ) ὑμᾶς πάσχειν τοὺς ἁγίους. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν 
ἄτοπον * ὅπως xoi νῦν πἀσχοιεν iv. τῷ σώματι xal 
τῇ ζωῇ τῇ προσχαίρῳ ταύτῃ, πολλὰ παθόντες, ἵν 
ἐχεῖ ἀπαθεῖς µείνωσι καὶ ἀναπαύσωνται. TL δ᾽ ἔτι 
φασὶν οἱ τῆς ἀληθείας πολέμιοι; Ὁμολογοῦμεν ὅτι 
ol Ἁγιοί εἶσιν Ey. τινι τόπῳ xal ἀναπαύονται * ἀλλὰ 
τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, « ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὓς 
οὑχ Έχουσε, xai ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου o0x ἀνέδη, » 
οὕπω ἀπέλαδον. Ἐν τούτῳ ἔπειαί µοι καὶ σφόδρα 
γελᾷν * ὅτι τὸν θεὸν καθορῶσαι εἰς πρόσωπον al τῶν 
ἁγίων φυχαὶ, καὶ παριστάµεναι τῇ Τριάδι, καὶ τῷ 
τοῦ θεοῦ θρόνῳ ἀμέσως, τῶν ἀποῤῥήτων ἁγαθῶν 
oüx ἀπολαμδάνουσιν ἔτι. Ὢ τῆς ἀναισθησίας ! Ποῖα 
νομίζετε ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, τὰ µείσω τῆς τοῦ θεοῦ 
θεωρίας; "Evvofjsate τί λέγετε, ὅτι βλασφημία µε- 
Υίστη ἑστίν. El γὰρ τὸν Θεὸν ὁρῶσιν εἰς πρόσωπον. 


** | Cur, it, 9. 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1274 
II. 

Interrogamus ergo vos, o fratres, quamobrem : 
justos in praesentia mercedem recipere nolitis? Si 
quía nondum advenit resurrectio dicitis, hoc non 
coneludit justos non recipere, nam semper Deus 
justus est et nunc et in resurrectionis die, Nar si 
justus est, quemadmodum est (seriptum est enim, 
« Justus est Doininus, et justitias dilexit» ), sancti 
vero propter eum, qui vere justus est, animas suas 
tradilerunt ut. cum justo Deo requiescerent, nunc 
sane sequitur ut apud Deum sint : quoniam . tales 
post mortem firmiter justi sunt, et tu orans psal- 
lis, fac requiescere illos ubi juste requiescunt. Quod 
si cum justo Deo non requiescunt, in dubium eo- 


p rum justitia revocatur, quod tibi etian non placet. 


Nullatenus, dicunt, recipiunt justi nunc, vel beati- 
tudinis omnino participes flunt, sed cum tempus 
erit se fruituros sperant, et. in hoc exsultant et 
lztantur. Hoc autein simile erit sitientibus et οσα» 
stis, cum juxta fontem aliquem assident sitique 
enecantur, aquam prope conspiciendo, et repleri 
cupiendo ad incendium et sstum compescendum 
ex labore et defaiigatione susceptum, sed ab aliqua 
invisibili re przepediti potare non possunt, magis- 
queaquae inspectione inflammantur, sitisque au- 
getur, εἰ misere, ut par est, aduruntur. ΑΙ hoc vel 
lactentes infantes deridebunt, si potandi spe sitiens 
oblectatur, quamvis aquam non attingat. Sed, ut 
ego arbitror, non solum non oblectari justos oratio 
vestra concludit, imo tristari magis et angi velie- 
menter. Άη vero ita se res liabeat. consideremus. 
Summum bonum, ut sancti el theologi sentiunt, 
solus Deus est. Est autem gaudium, exsultatio, de- 
siderium, appetentia. Qui igitur bono privantur, 
gaudio et exsultatione absque dubio privantur. At 
sancti si privantur, tristantur; si tristantur, an- 
guntur, huicquc nemo contradicet. Sequitur ergo 
secundum vos angi justos : at id absurdum plane 
est, si in praesentia angantur, cum in corpore et 
hac temporaria via multum laborarint, ut. ibi sine 
molestia degant et conquiescant. Sed quid ulterius 
hostes veritatis addunt ? Fatemur justos in aliquo 
loco esse et requiescere, sed ineffabilia bona, quie 
oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho- 
minis ascendit, nondum recepisse **. Hic subit mihi 
vehementer ridere, si Deum in facie justorum ani- 
mz videant, et Trinitati et Dei throno sine ullo 
medio assistant, nece tamen ineffabilibus bonis ad- 
huc perfruantur. O insensibilitatem, quzenam inef- 
fabilia bona esse existimatis visione Dei majora? 
Perspicite quid dicatis, nam id blasphemia maxima 
est. Si enim Deum in facie vident, quod nemo ue- 
gaverit unquam, sunt autem el alia bona qus non 
vident, ergo majora ea Dei visione sunt. Si hunc 
vident, alia non vident. At id neque daemones un- 
quam dicerent. Quid? Nonne et beatus Paulus, 
t Cupio, inquit, dissolvi etesse cum Christo? » Si 


1275 


JOSEPHI METIONENSIS 


19:6 


ergo dissulii cupiebat οἱ esse "cun. Christo, nunc A ὅπερ οὐδεὶς ἂν ἀρνήπαιτο, εἶσὶ δὲ ἕτερα ἀγαθὰ ἃ οὗ 


vero post dissolutionem non est cum amato, tri- 
statur et augilur, el mentitur divinus praeco verita. 
tia. At liec ambo abeurda : nam si absurda hac 
syllogismis demonstrare voluerimus, ostendemus 
eos qui fruitionem sanctorum negant, hzreticis 
esse deteriores, ct incarnatam Domini dispensatio- 
nem abnegare, qui homo fuit, crucem et mortem 
sustinuit, ut iis qui a sa:culo obdormierunt, justis 
videlicet, celestem mausionem et fruitionem lar- 
giretur : eamque credimus eum quotidie tradere et 
trodidisse iis qui sincere vivunt ct religiose ipsi 
inserviunt. Quod si per vos non tradidit, neque 
incarnatus est, erravimus, credentes Deum Chri- 
stum incarnatum, qui non incarnatus est. Deni- 
que secundum vestram sententiam facile possu- 
uus demonstrare eos abnegare incarnalam dis- 
pensationem Domini nostri et Dei Jesu Christi 
Salvatoris. 


βλέπουσιν, ἄρα µείζονά εἶσιν ἐγεῖνα τῆς τοῦ θεοῦ 
θεωρίας, εἰ τὸν μὲν ὁρῶσι, τὰ δὲ οὐχ ὁρῶσιν. ᾽Αλλὰ 
τοῦτο, οὐδὲ οἱ δαίµονες ἂν φήσαιεν. Τί δὲ xaX ὃ µα- 
xóp:og Παῦλος, « Ἐπιθυμῶ, φησὶν, ἀναλῦσαι xal 
σὺν Χριστῷ εἶναι" » εἰ οὖν ἐπεθύμει ἀναλῦσαι, ὥστε 
εἶναι μετὰ τοῦ Χριστοῦ ’ νῦν δὲ μετὰ civ ἀνάλυσιν 
οὐκ ἔστι μετὰ τοῦ πυθουµένου, λυπεῖται xal πά- 
σχξ:, xat ψεῦδος ἔλεγεν ὁ θεῖος τῆς ἀληθείας χ{ρνξ. 
'AXA& ταῦτα μὲν καὶ ἀμφότερα ἄτοπα. El γὰρ θελῇ- 
au uev ἀποδεῖξαι τὰ ἄτοπα ταῦτα διὰ σνλλογ.σμῶν, 
ἐπιδείξομεν. Tous μὴ ὁμολογοῦντας τὴν ἀπόλανσιν 
τῶν ἁγίων, χείρονας πάντων αἱρετικῶν, x31 ἀρνητὰς 
τῆς ἑνσάρκυν τοῦ Kupiou οἰχονομίας. Ὃς ἑγένεο 
ἄνθρωπως, xal σταυρὸν ὑπέστη xol θάνατον, ἵνα 
δωρέστται τοῖς ἀπ᾿ αἰῶνος κεκοιµημένοις διχαίοις 
δηλονότι, τὴν οὐράνιον διαγωγὴν xol ἀπύλανπν, 
Καὶ οὕτω πιστεύομεν ὅτι δέδωκχεν αὐτοῖς xal δίδω» 
ctv ἑσημέραι, τοῖς εἰλικρινῶς βιρῦσι καὶ εὐσεδῶς 


αὐτῷ λατρεύουσιν., Et δὲ καθ’ ὑμᾶς οὐκ ἔδωχεν, οὐδὲ ἑσαρχώθη, ἐπλανέθημεν δοξάζοντε» σεσαρχωμένο 


θΞὸν τὸν Χριστὸν, οὓς οὐχ ἑσχρχώθη. Καὶ οὕτω λοιπὸν κατὰ τὸν ἡμέτερον λόγον, 


δυνάµεθα δεῖξαι 


ῥᾳδίως ἁρνητὰς αὐτοὺς τῆς ἑνσάρχου οἰκονομίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν xal Θεοῦ Ἰησοῦ τοῦ Σωτῆρος Χρ. 


στοῦ. 
Ill. 

Sed quoniam undique pacem quzrimus, οἱ vos 
omni adhibita charitate ad nos pertrabere volu- 
mus, nec ullo modo vas scandalizare, age nune 
ofliciosius adhibitis Ecclesiz; doctoribus orationem 
cxordiamur, et qua sancti recte super liac senteu- 
tia protulerunt, in medium afferamus, ut liquido 
cognoscatis justos omnes, qvateuus animas sunt, 
«85ο in Dei. gloria, Deumque in faciem videre et 
ejns visione laetari : nam nil aliud est sanctorum 
fruitio quam Dei visio. Primumque quod sacris 
apostolis Curistus dixit, in medium prodeot: «Vado 
parare vobis locum, ut ubi sum ego, οἱ vos si- 
tis **, » Et rursus, eum Deo et Patre. colloquens, 
sic ait : « Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi 
&um ego, et illi sint mecum, ul videant clarita- 
tem meam quam dedisti mibi, quia dilexisüi me 
onte mundi constitutiotem "*, » Quid boc dictum 
significat ? nam discipulis dixit id, « Ubi ego, in- 
quit, et vos mecum sitis. » Si igitur cum eo non 
κώηι, quid dicemus? Siro te hoc dicere. Ego Deum 
reformido, et ipsum wendacem appellare devilo, 
quia verum dicere didici. Deinde aurea lingua 
Joannes in sermone, cujus cest titulus, « Quod 
oportet flere peccatores, εἰ quod valde prosunt 
i: ortuis sacrificia pro iis oblata, » cujus principium 
est, « Mors, fratres, inter indifferentia ponitur, » 
hzc scribit : « Oblectamur in commemoratione ju- 
storum, nou solum viventium, verum etiain nior- 
tuorum. 111, peccatores scilicet et hoc commeuo- 
'antes, super omnes misericordia digni sunt, quia 
offendunt. Hi et qui eo demigrarunt, justi videli- 
«ct, beati, quia ad Christum profecti sunt, Pecca- 
wres, ubicunque fuerint, procul 4 lege sani, et 


55 j 34, X1:, 2... 7" Joni. xvii, 22. 


Γ’. 

Ἐπεὶ δὲ πανταχοῦ τὴν εἰρήνην ζητοῦμεν, xol 
βουλόμεθα ἕλχειν ὑμᾶς μετὰ πάσης ἀγάπης, καὶ μὲ 
σχανδαλίζειν ὑμᾶς τὸ σύνολον, φέρε xal νῦν ἀπὸ 
τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας διδασκάλων τὸν λόγον 
ποιῄσωμεν θεραπευτιχώτερον xa: τῶν ἁγίων τὰ 
εἰρημένα χαλῶς ἓν ταύτῃ τῇ δόξῃ, εἰς μέσον προ- 
θῶμεν : ἵνα γνῶτε προφανως, ὡς οἱ ἄγιοι πάντες, 
καθὸ Φνχαὶ, εἰσὶν iv τῇ δόξῃ τοῦ Θεοῦ. καὶ τὸν 
θεὺν ὁρῶσιν εἰς πρόσωπον, καὶ εὐφραίνονται τούτὼ 
τῇ θεωρίᾳ ’ καὶ γὰρ οὐκ ἄλλο ἐστὶν fj ἀπόλαυσι 
τῶν ἁγίων, εἰ μὴ fj τοῦ Θεοῦ θεωρία. Kal πρῶτον 
μὲν ἐχεῖνο τὸ παρὰ τοῦ Χριστοῦ εἰρημένον sp 
τοὺς ἱεροὺς ἀποστόλους, εἰς pédov ἑλθέτω. end 
γάρ" « Ὑπάγω ἑτοιμάσαι ὑμῖν τόπον, ἵνα ὅπου 
εἰμὶ ἐγὼ, καὶ ὑμεῖς ἦτε. » Καὶ πάλιν πρὸς τὸν θεὸν 
καὶ Πατέρα διαλεγόµενος, οὕτω φησί" «Πάτερ, 
οὓς δέδωκάς pot, θέλω ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ, κἀκεῖνοι 
ὧσι μετ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τὴ» δόξαν τὴν ipto 
fjv δἐδωκάς uot, ὅτι ἠγάπησάς µε πρὺ χαταδολῆς 
χόσµου. » Τί δηλοῦν βούλεται τὸ εἰρημένον; xz 
γὰρ πρὸς τοὺς μαθητὰς εἴρηκε τοῦτυ- « Ὅπκου ἑχὼ, 


D φησὶ, xat ὑμεῖς τε pev ἐμοῦ. » El οὖν οὐκ disi 


μετ) αὐτοῦ, τί ἐροῦμεν ; ἑῶ σε τοῦτο λέγειν. "Ero 
φοδοῦμαι τὸν Θεόν’ xal ϱὐλαθοῦμαι λέγειν αὐτὸν 
ψεύστην, ὅτι ἀληθῃ λέγειν µεμάθηκα. Εἶτ᾽ αὖθις ὁ 
τὴν γλῶτταν χρυσοῦς Ἰωάννης, ἓν τῷ λόγῳ, οὗ ἡ 
ἐπιγραφὴ "Οτι τοὺς ἁμαρτωλοὺς δεῖ θρηνεῖν * xal 
τι µεγάλως ὠφελοῦσι, τοὺς χοιµηθέντας αἱ ὑπὶρ 
αὐτῶν λειτουργίαι’ fj δὲ ἀρχὴ τοῦ λόχου. « 'O θάνα- 
τος ἀδελφοὶ, τῶν ἁδιαφόρων koi,» τοιάδε φάσχει ᾿ 
« Χαίρομεν δὲ ἐπὶ τοῖς δικαΐοις, μὴ ζῶασι µόνον, 
ἁλλὰ xal τετελευτηχόσιν. "Exelvoi, οἱ ἁμαρτωλοὶ 
δτλονότ', καὶ ἐνταῦθα ὄντες, ἐλεεινοὶ πάντων εἰσίν ᾿ 


1211 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE ΕΠΙΙΤΙΟΝΕ SANCTORUM. 


12; 


bvetél Γροσχρούουσιν. Οὗτοι, xat ἐχεῖ µεταστάντες, À propterea lacrymis digni. Justi autem, sive hic, 


ob δίκαιοι δηλάδη, µαχάριο., ὅτι πρὸς Χριστὸυ 
ἀπῇλθον. Οἱ ἁμαρτωλοὶ ὅπου ἂν (ot, πόῤῥω τοῦ 
βασιλέως «lot, χαὶ διὰ τοῦτη xal δαχρύων ἄξιοι, Οἱ 
δὲ δίχαιοι, ἄν τε ἐνταῦθα, ἄν τ᾽ Σχεῖ, μετὰ τοῦ βα- 
σιλέως εἰσίκαχεῖ μᾶ)λον ἐγγύτερον΄ οὐ δι) ἑσόπτρονυ, 
οὐ διὰ πἰστεως, ἀλλὰ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον. » 
Καὶ Γρηγόριος δὲ ὁ Θεολόγος ἓν τῷ Χέλει τοῦ λόγου 
τοῦ εἰς τὸν ἅγιον Κυπριανὸν, φησί’ « Καὶ τὴν τῆς 
ἁγίας Τριάδος; ἔλλαμψιν, fic νῦν παράστάτης ἐδτί. » 
Καὶ πλατύτερον ἓν τῷ εἰς τὴν ἁδελφὴν Μακρίναν 
1 ρηγόριος ὁ Νύσσης περὶ τοῦ τοιούῖου Φάσκει. Ὁ 
δὲ Μεταφραστὴς, εἰς τὸν βίον τοῦ ἁγίου Ἰωαννιωίου, 
πρὸς τὸ τέλος τοῦ λόγου, οὕτω διαῤῥήδην φησί’ 
€ Καὶ ὁ μὲν θεῖος Ἰωαννίχιος, τῷ πνεύµατι μὲν 
πρὸς ὃν hyána μεταφιιτᾷ, χοροῖς ἀγγέλων παρα- 
πεµπόμενος ' τῷ σώματι δὲ, copi κχατατίθέται. ν 
Μεθόδιος δὲ ὁ λαμπρὸν λάμφας βίον iv πατριάρχαις, 
μείὰ μΏνὰς καὶ οὗτος ὀκτὼ τῆς ἐχείνου τελευτῆς, 
ἀπεβίω, τεσσαρεσχαιδεκάτἠς ἑνισταμένης τῷ Ἰου- 
νῳ. Τίνα γοῦν τὰ κατὰ τὴν τελευτὴν, xal μετὰ τὴν 
τελευτῃν τοῦ θαυμαστοῦ τούτου Ἰωαννιχίου γεγε- 
νηµένα ; παρειµένων συσφίγξεις μελῶν, ἄνθρωποι 
πονγρῶν ἁπαλλαττόμενοι πνευμάτων µόνον εἰ τῇ 
ἐχείνου σορῷ προσέλθηιεν. Καὶ πῶς γὰρ οὐχ ἔμελ- 
λεν ὁ Ἰωαννίχιος τοιούτοις xai μετὰ θάνατον δοξα» 
ὀθῆναι, οὗ th» ἐἑχδημίαν στύλος πυρὸς τοῖς ἓν τῷ 
κατ "Όλυμπον ὅρε; ἐδήλου» οὗ προεπορεύοντο ἅγ- 
qe) πύλας διανοίγοντες αὐτῷ τὰς τοῦ παραδείσου, 


$ive ibi apud ltegem sunt, ibique magis prope 
$unt, non per speculum, non per fidem, sed facic 
ad faciem. » Et Gregorius Theologus in fine ora- 
tonis in. divum Cyprianum inquit, « Et. sancte 
Trinitatis splendorem, cui nunc assidet. » Et fusius 
|n oratione in. sororem Macrinam Gregorius Nys- 
"senus de hoc scribit. Metaphrastes vero in sancti 
Joannicii Vita in fine orationis sic aperte dicit : 
ε Divus Joannicius spiritu quidem ad eum quem 
diligebat demigrat, angelorum choris comitatus, 
eorpore vero urua clauditur. » Methodius, qui iuter 
patriarelias dum viveret magnum lumen effulsit, 
post octo menses ab ejus morte decessit, 14 «ie 
instante Junii. Quz sunt igitur ea qu: post obitum 
liujus admirabilis Joannicii contigeruut ? Fracto- 
rum consolidationes membrorum, quidam 4 pravis 
uü»monibus liberati sunt, cum ad ejus tantum mo- 
humentum accessissent. Et quu pacto post obitum 
poterat loannicius hac gloria spoliari, cujus dis- 
cessum columna ignis apud Amontem Olympum si- 
gniflcavit? quem angeli precedebant paradisi ja- 
nuàs aperientes, et in. celestem beatitudinem de- 
ducentes ut purificatus in conspectum Domiui 
perveniret et. eum angelorum ordinibus verszre- 
tur, 4 quibus beata Trinitss glorificatur et exal- 
tatur nunc οἱ in sempiterna saecula sxculorum. 
Amen. » Vides, tu qui eontradicis, quod angeli 
precedebant, et cceli januas ipsi aperiebant, et ad 


xai πρὸς τὴν ἐχεῖθεν µαχαριότητα διαθιδἀξοντᾶς * (j coelestem. beatitudinem. perducebant; quo pacio 


παθαρῶς ἑαφανισθηδόμενον τῷ προσώπῳ Κυρίου, 
καὶ ἀγγελιχαϊῖς συνεσόµενον τάξεσιν, ὑφ ὧν f) µα- 
χαρία Τριὰς δοξάξεται καὶ µεγαλύνεται, νῦν καὶ 
εἰς τοὺς ἀτελευτήτους αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἁμήν.» 
"Ορᾶς ὁ ἀντι)έγωνι ὅτι ἄγγελοι προεπορεύοντο, xol 
τὰς τοῦ πάραλείσου πύλας αὐτῷ ἀνοίγοντες, πρὸς 
τὴν ἐνεῖθεν ξιεθίθαζον µακαριότητα ; Πῶς δλως τολ- 
μᾶτε ἀντιλέγειν τησούτρις διδασχάλοις τῆς "Exxin- 
6la;; Ὅ δὲ προμνημονευθεὶς θεῖος Γρηγόριος ὁ 
Διάλογος, ὁ τῆς πρεσθυτἐρας Ῥώμης ἀρχιερεὺς, ἓν 
τῷ τετάρτῳ βιθλίῳ τῶν Διαλόγων, Ev ταῖς πρὸς 
Πέτρον τὸν ἀΔρχιδιάχκονον αὐτοῦ ἀποχρίσεσι περὶ 
κούέου, τοιαῦτα λέγει. € Πέτρος. ᾿Αρέσχει ὃ λἐ- 
γεις. ᾽Αλλὰ γνῶνα; θέλω, ἐὰν νῦν πρὺ τῆς ἁπολη- 


tot. et tantis Ecelesize doctoribus omnino contra- 
dicere audetis? Divus Gregorlus Dialogus, cujus 
antea meminimus, veteris Roma pontifex, lib. iv 
Dialogorum, in responsionibus ad Petrum ejus ar- 
chidiaconum, super hac re ita dicit : « Petrus ; 
Placet quod dicis, sed nosse vellem si nunc ante 
restitutionem corporis, in celo recipi valeant aui- 
nre justorum. Hoc neque de. omnibus justís fateri 
possumus, neque de omnibus negare; nam suut 
quorumdam justorum animz qu: 4 coelesti regno 
quibusdam adhuc mansionibus differunt : in quo 
dilationis damno quid aliud innuitur, nisi quod de 
perfecta justitia aliquid minus habuerunt. Et tàmen. 
luce clarius constat quia perfectorum anima mox 


(ise; τῶν σωμάτων, ἓν τῷ o)pavip προσδεχθῆναι D ut liujus caruis claustra exeunt, in. coelestis regni 


᾿δύνωνται al φυχαὶ τῶν δικαίων.» Γρηγόριος. εΤοῦτο 
οὔτε περὶ πάντων τῶν διχαίων εἰπεῖν δυνάµεῦα, 
οὔτε πάλιν παντελῶς ἀρνήόασθαι. Eic μὲν γὰρ 
δ,καίων τινῶν Ψψυχαὶ, αἴτινες Ex τῆς ἓπουρανίου βα- 
'exAelae, ἐισὶ μοναῖς δι[στανται. Tf; δὲ ζημίας ταύ- 
της τὴν δήλωσιν, τί ἕτερον δεἰχνύσιν, εἰ pt ὅτι τῆς 
ὁλοχλήρου δικαιοσύνης, Ὦἕλλειμά τί ποτε ἔσχον ; 
ἑγεί ὅτι τῶν τετελειωμένων διχαίων αἱ Φυγαὶ, εὖ- 
θέως ἠνίκα ἐχ τῶν τῆς σαρχὺς υλ-ίθρων ἐξέλθωσιν 
ἐν ταῖς οὐρανίαις χαθέδραις ὑποδέχονται, φανερώ- 
τερον τοῦ φωτὸς χαθέστηχεν. Αὐτὴῃ γὰρ fj 3010s 
δι’ ἑαυτῆς μαρτυρεῖ λέγουσα, "Onou τὸ πτῶμα, ἐχεῖ 
συναχθήσηνται xaX οἱ ἀετοί' τουτέστιν, ὅτι Eva 
αὐτὶς ὁ Ἀυτρωτὶς ἡμῶν σὺν τῇ capxi ᾗ ἀνέλαθεν 


sedibus recipiutitur, » quoJ et ipsa per se Veritas 
testatur dicens ; « Ubicunque fuerit corpus, illic 
congregabuntur et aquil:e ; quia ubi ipse Redemptor 
noster est corpore, illic procul dubio colliguniur 
justorum anims. » Et Paulus, « Cupio dissolvi, et 
esse eum Christo. » Qui ergo Christum esse in. 
calo negat, qui etiam de dissolutione sui corporis 
atque inhabitatione celestis pattizdicit : « Scimus 
quoniam si terrestris domus nostra hujus habita- - 
tionis dissolvatac, quod zedificationem habemus ex : 
Deo, domom non nan»u faetam, sed zternam in 
celis. » Nosti ergo, vel audisti, quid hic sanctus 
dicat, quod cum primumex liac vita sancti deces- 
scrint, videlicet justorum. perfectorum anima ad 


- 


1279 


JOSEPHI METHONENSIS 


1280 


celestes sedes et mansiones deferuntur. À quo A ὑπάρχει, ἐχεῖ ἁδιατάχτως συναχθἠσονται ab. τῶν 


igitur egregius ille Ephesius didicit quod usque ad 
universalem resurrectionem recipere non debent 
justorum anim»? Oportebat enim eum, cum vir 
eruditus esset, non ita aperle doctorum Ecclesi: 
dietis adversari ; imo sibi ipsi contradicit : in epi- 
stola ad omnes gentes el insulas missa penitus 
fruitionem sanctorum negat, ubi scribit : « Nos, 
sanctos neque paratum sibi regnum aut ineffabilia 
lona recipere, neque peccatores in gehennam abire 
affirmamus ; sed utrosque suam sortem,qu:e futura 
est, posl resurrectione: et judiciutn exspectare.» 
Hoc loco, ut vides, manifeste sanctorum fruitionem 
negat. At in oratione. quam is in divi Elie com- 
memorationenm conscripsit , aperte conlitetur san- 
ctos recfpere, ubi dicit : « Ego vero quod ei, veluti 
sanetorum. animabus, ubilibet ad tempus morari, 
el in sua ide versari, et ad deprecantes. passiin 
commeare, necessarium et verum esse existimo; 
at non ideo cum celo carere dixerün, aut non una 
splendoribus angelorum Doniui tirono assidere. 
Nam aliis inferior esset qui fere super omnes emi- 
nebat, si quia carne induebatur societate eorum 
spoliaretur, et Dei ad faciem visione, qua per 
omne su: vite tempus in primis potitus est.» Meis 
quoque verbis testificatur, quod in eum Ecclesia 
ita canit : « Propheta przco Christi α magnilico 
throno nunquam disjuugeris, et cuicunque lan- 
guenti in altissimis ministrando semper ades, orbi 
ierrarum benedicis undique glorificatus. » Vides 
υἱ hic clare et aperte sanctos Dei visione perfrui 
ad faciem asseverat? divumque Eliam liae visione 
etiam in corpore dignum esse existimatum dicil , 
quod quidem plus est quam ipsa ratio postulat. Si 
aliud igitur paratum regnum est et ineffabilia bona 
prater Dei ad faciem visionem, id ostendat nobis; 
erit enim Dei visione prastantius, quod nemo ex 
Ecclesie doctoribus unquam dixit : majorem repe- 
riri oblectationem quam Dei visio sit. Quod vero 
dicit magnus Gregorius, justorum quorumdam 
animas esse qua a colesti regno niansionibus dif- 
ferunt, et alias esse perfectorum justorum cnimas, 
ostendit esse ctiam alias justorum non perfecto- 
rum animas. Quod si quis ambigit ubinam liz sint, 


ἁγίων qvyat. Kat ὁ Παῦλος δὲ ἐπεθύμει ἀναλῦσαι 
xdi σὺν Χριστῷ εἶναι. Ὅστις οὖν Χριστὸν ἐν οὖρα- 
vol; ὑπάρχειν οὐκ ἀπιστεῖ, οὐδὲ την τοῦ Παύλου 
quyhv, v. τῷ οὑρανῷ ὑπάρχειν ἀρνήσεται. Αὖτὸς 
γὰρ περὶ τῆς τοῦ σώματος διαλύσεως xol της ἐν τῇ 
ἐπουρανίῳ πατρίδι κατοικίας λέγει ' Οἴδαμεν γὰρ 
ὅτι ἐὰν dj ἐπίγειος ἡμῶν αἰχία τοῦ σχἠνους χατα- 
Av08, ᾠκοδομημένην ἐκ θεοῦ ἔχομεν οἰκίαν ἀχειρο- 
ποίητον αἰώνιον ἓν τοῖς οὗραν»ῖς. » Οἶδας ἄρα fj 
ἤχουσας τί φησιν οὗτος ὁ ἅγιος, ὅτι εὐθέως ἠνίχα 
lx τοῦβίου τούτου ἀναχωροῦσιν οἱ ἅγιο:, fioc αἱ τῶν 
τελειωµένων δικαίων» ugs, ἓν ταῖς οὐρανίαις χαθ- 
έδραις καὶ μοναῖς κατοιχοῦσι; Πόθεν οὖν εὗρεν εἰπεῖν 
ὁ χαλὸς ἐχεῖνος Ἐφέσου, ὅτι µέχρι τῆς χοινῆς ἄνα» 
στάσεω”, οὐκ ὀφείλουσιν ἀπολαθεῖν αἱ τῶν δικαίων 
Quyal ; Ἔδει γὰρ αὐτὸν ἄνθρωπον ὄντα λόγιονι ph 
ἐναντιοῦσθαι προφανῶς οὕτω τοῖς παρὰ τῶν της 
Ἐκκλησίας διδασχάλων εἱρημένοις * μᾶλλον δὲ xal 
αὐτὸς ἑαυτῷ ἀντιλέγει' ἐν μὲν τῇ ἐπιστολῇ αὐτοῦ 
τῇ πεµφθείσῃ τοῖς ἁπανταχοῦ γῆς καὶ τῶν νήσων, 
ἀρνεῖται παντελῶς τὴν τῶν ἁγίων ἀπόλαυσιν, Ev02 
φησί: «Kal ἡμεῖς οὔτε τοὺς ἁγίους ἀπολαθεῖν τον 
ἠτοιμασμένην αὐτοῖς βασιλείαν xal τὰ ἀπόῤῥητα 
ἀγαθὰ, οὔτε τοὺς ἁμαρτωλοὺς εἰς τὴν γέσνναν ἐμς-- 
σεῖν ἤδη φαμέν ' ἀλλ᾽ ἐχδέχεσθαι τὸν ἴδιον ἑχατέρου 
χλἜρον » χαὶ εἶναι τοῦτο καιροῦ τοῦ μέλλοντος μετὰ 
τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν κρἰσιν.» Ἐν τούτῳ μὲν, ὡς 
ὁρᾷς, φανερῶς ἀρνεῖται τὴν ἁπόλαυσιν τῶν ἁγίω», 
ἐν δὲ τῷ λόνῳ τῷ παρ᾽ αὐτοῦ ποιηθέντι εἰς τὴν µνή- 
µην τοῦ ἁγίου Ἠλιοῦ, ὁμολογεῖ διαῤῥήδην αὑτὼς 
ἀπολαμόάνειν τοὺς ἁγίους, ἔνθα λέγει * « Ἐγὼ ὃ ὅτι 
μὲν ἔξεστιν αὐτῷ, χαθάπερ χαὶ ταῖς τῶν ἁγίων 
φυχαῖς, ὅποι ποτὶ βούλεται χατὰ xa:pbv ἐπιχωριά- 
ζειν vaol; τε οἰχείοις ἐμφιλοχωρεῖν, xal τοῖς ἑκά- 
στοτε δεομένοις ἐπιφοιτᾷν, ἀναγχαῖόν τε ἠἡγοῦμαι 
xoi ἀληθὲς εἶναι, οὐ μὴν διὰ ταῦτα φαίην ἂν αὖ- 
τὸν, τῶν οὐρανῶν ἀπολείπεσθαι, xax τῆς ἐχεῖσε λαμ- 
προφορίας μετὰ τῶν ἀγγέλων δεσποτιχῆς παραστά- 
σεως * Ἡ γὰρ ἂν ἔλαττον εἶχεν ὁ ὑπὶρ πάντας σχεδὸν, 
εἴγε διὰ τὸ τὴν σάρχα φορεῖν ἀφεστήχει τῆς μετ 
αὐτῶν χοινωνίας, xai τῆς τοῦ Θεοῦ πρὸς πρόσωπον 
θεωρίας, f$; xoi παρὰ πάντα τὸν βίον ἑξαιρέτως 
ἀπ/λαυσεν.» Μαρτνρεῖ µοι τῷ λόγῳ, καὶ τὸ εἰς αὐ- 


in tertio decreti capite satis a nobis responsum p τὸν παρὰ τῆς Ἐκκλησίας ἁδόμενον, οὕτως ἔχον ' 


est; nec semel dicta repetenda sunt, sed revertamur 
co unde digressi sumus. 


&ct, παρίστασαι ἓν τοῖς ὑψίστοις λειτουργῶν, τὴν οἰκουμένην εὐλογεῖς, πανταχοῦ δοξαζάμενος. » 


« Προφῆτα χΏρυξ Χριστοῦ, τοῦ θρόνου τῆς µεγα- 
λωσύνης οὐδέποτε χωρίζῃ * xal ἑχάστῳ ἀσθενοῦντι 
Ἱδοὸ 


Ev τούτῳ λαμπρῶς χαὶ περιφανῶς τῆς πρὸς πρόσωπον θεωρίας τοῦ Θεοῦ, τοὺς ἁγίους ἁἀπο)αμθάνειν 
διισχυρίζεται καὶ τὸν ἅγιον Ἡλίαν xal μετὰ σώματος τῆς τοιαύτης ἀξιοῦσθαι θεωρίας φάσχει, ὅπερ 
xai πλέον τοῦ δικαίου ἔστίν. Ei οὖν ἄλλὸ τί ἔστιν dj ἠτοιμασμένη βασιλεία, καὶ τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ 
παρὰ τὴν τοῦ θεοῦ mph; πρόσωπον θεωρίαν, δειξάτω ἡμῖν" ἔσται yàp ἐχείνη µείνων τῖς θεωρίας 
αὐτοῦ τοῦ θεοῦ. Αλλ' οὐδεὶς τῶν δ.δασχάλων τῆς Ἐκκλησίας µέχρι xal σήμερον τοῦτ εἴρηχεν, ὅτι 
ἐστί τι μεῖζον εἰς ἁπόλαυσιν, τῆς τοῦ Θεοῦ θεωρίας. "O δέ φῆσιν ὁ μέγας Γρηγόριος, ὅτι sisi μὲν 
διχαίων τινῶν φυχαλ, αἴτινες Ex τῆς ἑπουρανίου βασιλείας τισαὶ μοναῖς διῖστανται, xal ὅτι τῶν τετε. 
λειωµένων διχαίων αἱ duyat, δείχνυσιν ὅτι εἰσὶ χαὶ τινῶν μὲν διχαίων ἁἀτελῶν Ψυνχαί. Ποῦ 6k αὗταί 
εἶτιν, ἴσως ἀμφιθάλλει τις, ἓν τῷ τρίτῳ.κεφαλαίῳ τοῦ ὅρου, ἰκανῶς περὶ τούτου ἀπελογησάμιθα, ἴἔνθι 
περὶ τῖς τῶν φυχῶν χαθάρσεως ἔφημεν, xa* οὐ δεῖ ἐνταῦθα περὶ τῶν ἅπας εἱρημένων παλιλλογεῖν. 
Αλλ’ ὅθεν ἐξήλθομεν πάλιν ἐπιστρέγωμεν. 


1281 
A', 

θαυμάζω τοίνυν καὶ ἀπορῶ, πῶς εἰσί τινες οὕτως 
ἁμελοῦντες τῆς ἀληθείας τῆς αἰστεως, ὡς μῆ µόνον 
οὐ βούλεσθαι paUstv, ὅπως ἐπισεραφέντες σωθῶσιν, 
ἀλλὰ χαὶ τῶν χειµένων ἓν τοῖς ἱεροῖς τῶν δ.δασχἀ- 
λων βιδλίοις προφανῶς «θορεῖς ἐγένοντο ᾽ xa* οὔτε 
χαλῶς νοοῦσιν, οὖτ) ἀχούειν βούλονται ἣν ἔχυνσιν 
ol διδάσχαλοι δόξαν περὶ τῆς χοινῆς ταύτης τῶν 
Χριστιανῶν ὁμολογίας ' ἀλλὰ µόνον μικράν τινα 
ῥανίδα λαδόντες ἄγουσιν ἁπορίας ἄνω xai κάτω’ 
καὶ δοχοῦσί τινα Υενναῖα φέρειν ἐκ τῆς αὑτῶν xot- 
λίας πρὺς ᾽ἀνατροπὴν τῆς ἀλτθείας; ἃ πρὸ {ούτων, 
οἱ δ.δάσχαλοι πρεσθέντες διέλυσαν λόγοις καὶ συγ- 
γβαφαῖς ' ἐξ ὧν ταχέως ἑλέγχονται οἱ νέοι δογµατι- 
σταί. Ἔδει γὰρ αὐτοὺς θεωρεῖν xal σχέπτεσθαι 
ἅπερ οἱ ἆγιοι λέγουσι xal ὑποχωρεῖν αὗτοῖς, ἓν οἷς 
λέγουσι. Mi, εὑροῦσι δὲ θεραπεἰαν ἐν τοῖς παρὰ 
τῶν ἁγίων εἰρημένοις àv ol; ἀμφιδάλλουσι, τότε 
&ERv αὐτοῖς ἀπορεῖν, εἴπερ καὶ δύνανται ' οὗ phy 
δὲ ἀπορεῖν περὶ τῶν Ίδη εἰρημένων τε xal σεσαφη- 
νισµένων. Τίς δέ ἐστιν dj θαυμαστὴ αὑτῶν ἀπορία 
f» ἡμῖν προφέρουσι, xal σφόδρα μεγαλαυχοῦσιν; 
Ὢ χαθολιχοὶ, ἐὰν, ὡς λέγετε, νῦν ἀπολαμθάνωσιν 
αἱ Qoyal τῶν διχαίων, µήπω γενομένης τῆς àva- 
στάσεως, περισσόν ἔστι γενέσθαι τὴν ἀἁνάστασιν, 
xai τὸν χριτὴν ἐπὶ θρόνου χαθίσαι, xal χρίσιν ποιῖ- 
σαι» τί δὲ xal λήφονται τότε, εἰ νῦν ἀπέλαδον ; 
Καὶ ἡμεῖς πρὸς αὐτούς * Καθολικοί ἔσμεν, xal χα- 
θυλιχοὶ βουλόµεθα λέγεσθαι, εἰ καὶ ὑμεῖς τὸ ὄνομα 
τοῦτο xav' εἱρωνείαν ἡμῖν προφέρετε, χαὶ ὕδριν 
λογίζεσθε * πιστεύοντες γὰρ ei; µίαν ἁγίαν χαθολι- 
xhv καὶ ἀποστολιχὴν Ἐκχλησίαν, χαθολικοί ἔσμεν, 
xa: λεγόµεθα * xol τοὺς ph] λεγοµένους χαθολικοὺς, 
ἤτοι τοὺς μὴ ἐπομένους aot], σχισματιχοὺς χαλοῦ- 
μεν, xal, οἶμαι, δικαίως. Πρὸς οὖν τὴν ἑἐρώτησιν 
ὑμῶν gapty, ὡς εἰ ὑπῆρχε καινὴ fj ἐρώτησις ὑμῶν, 
ἐδώχαμεν ἂν τὴν ἀπολογίαν ἀφ' ἡμῶν, ὡς 1j δύνα- 
pig ^ ἐπεὶ δὲ ἣν ὑμεῖς ποιεῖτε, xol ἄλλοι πρὸ ὑμῶν 
πεποίηνται, οὐ χρεία περὶ ὧν οἱ διδάσχαλοι ἤψαντο, 
xai τὴν ἀπολογίαν ἀπέδωκαν ὡς ἑνὸν, ἡμᾶς ἁπολο- 
γεῖσθαι τολμηρῶς οὕτω xal ἀναιδῶς ἀλλ ὅπερ 
ἐχεῖνοι ἐξέδωχαν, αὐτὸ χαὶ ἡμεῖς προσθήἠσόμεν. Πέ- 
τρος yàp ὁ προμνημονευθεὶς ἀρχιδιάχονος τῆς µε- 
χάλης Ἐκκλτσίας πρὺ; τὸν µέγαν ἀρχιερέα Γρηγό- 
prov τὸν Διάλογον, ταύτην fjv ὑμεῖς νῦν προδάλλετε 
ἐρώτησιν, αὐτὴν χαὶ αὐτὸς πρὸς αὐτὸν πεποίηται * 
λέγει γὰρ ὧδὶ àv. τῷ αὑτῷ βιδλίῳ τῶν Δια όγωγ. 
Πέτρου ἑρώτησις. € Ἐὰν νῦν bv τῷ οὐρανῷ εἰσιν 
αἱ φυχαὶ τῶν διχαίω», τί ἐστιν ὅπερ ἐν τῇ ἡμέρᾳ 
τὶς χρίσεως µέλλουσιν ἀπολαδεῖν ;» Γρηγορίου &nó- 
Χρισις. «Τοῦτο αὐτοῖς tv τῇ χρίσει θαυµασίως ὑπάρ- 
ξει * νῦν γὰρ τῶν ψυχῶν µόνων, τότε δὲ xal τῶν 
σωμάτων τὴν µαχαριότητα ἀπολήφονται. "ose. iv 
αὑτῇ τὴ σαρχὶ αὐτοὺς. ἀγαλλιασθῆναν, ἐν ᾗ πόνους 
ὑπὲρ Χριστοῦ καὶ βασάνους ὑπέμειναν. Διὰ ταύτην 
γὰρ τὴν διπλην αὑτῶν δόξαν, ἐν τῇ f] ὑπὲρ αὐτῶν 
Υέγραπται ΄ Διπλασίονα νεµηθήσονται. Καὶ τοῦτο 


*' [s3. 1x, 7, 


PRO CONC. FLORENT. (AP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1283 
IV. 

Admiror igitur et dubito quo pacto reperiantur 
quidam adeo veritatis fldei negligentes, ut non tan- 
tum non discere velint, ut conversi salventur, ve-: 
rum etiam eorum quz 4 sacris doctoribus scripta 
sunt, aperte corruptores exstiterint : qui nec re- 
cte intelligunt, neque audire sententiam volunt 
quam doctores habent super hac communi Chri- 
sttanorum confessione. Sed exiguam tantum stil- 
jam ab iis haurientes, sursum deorsum difficultates 
miscent ex suo sensu, existimantes egregie qua- 
dam ad eversionem veritatis afferre, quas ante hos 
scriptis et libris editis doctores dissolverunt, ex 
quibus statiin hi novi dogmatist redarguuntur : 
nam eos videre et considerare oportebat quz sancti 
dicunt, et eorum dictis acquiescere. Quod si in 
sanctorum dictis, in quibua sententiam alternaut , 
curationem non invenissent , tuuc demum licebat 
eis dubitationes afferre (si tamen id possent) ; nec 
vero ambigere de his decebat, quie antea disputata 
et declarata sunt. At qualisnam est eorum admi- 
rabilis quzestio quam nobis objiciunt mirum in mo. 
duu jactabuudi? Q catholici, si, ut vos dicitis, nunc 
justorum animae ante resurrectionem recipiunt , 
supervacanea est resurrectio et judicium, et super 
throno assessus, οἱ judicii constitutio, Quid tum 
recipient, sí nunc receperunt Quibus nos respon- 
demus, Catholici sumus et catholici dici volumus; 
et οἱ in contumeliam hoc nomen nobis objicitis, et 


C injuriam nobis inferre arbitramini : credentes enim 


unam sanctam et apostolicam Ecclesiam, catholici 
sumus et appellamur ; qui catholici non vocantur, 
sive qui eam non sequuntur, scbismaticos dicimus, 
ac jure, uL arbitror. Λά interrogationem igitur ve- 
stram dicimus, quod si nova esset vestra interro- 
gatio, pro viribus nostris responsionem attulisse- 
mus : sed quoniam quod vos facitis et alii ante vos 
egerunt, non opus est, quz doctores attigerunt, et 
responsiones ut decens erat tradiderunt , nos adeo 
audacter et perfricta fronte respondere. Sed quod 
ii ediderunt, idipsum et nos adjungemus. Nam Pe- 
trus, Ecclesia magne archidiaconus, ut antea a 
nobis expositum est, magno pontifici Gregorio Dia- 
logo, hane quam in presentia vos interrogationem 


D proponitis, eamdem is ipsi fecit, Nam ita in eodeni 


libro Dialogorum scribit lib. 1v, cap. 25 : Petri in- 
terrogatio : « Si igitur nunc sunt in coelo animae 
justorum, quid est quod in die judicii pro justitize 
sue retributione recipient? » Gregorii responsio . 
« Hoc eis niinirum crescit in judicio, quod nunc 
animarum tantummodo, postmodum vero etiaui 
corporum beatitudine perfruentur, ut in ipsa quo- 
que carne gaudeant in qua dolores pro Domino 
cruciatusque pertulerunt. » Pro hac quippe gerai- 
nata eoruni gloria scriptura est : « In terra sua du- 
plicia possidebunt 57. » Hinc etiam ante resurre- 
ctionis diem de sanctorum animabus scriptum est; 


138) 


105ΕΡΗΙ METIHONEN*TS 


128b 


« Datz sunt illis singulae stolz albze, et dictom est Α δὲ, «ph τῆς ἡμέρας τῆς ἁναστάσεως περὶ τῶν Ψυ- 


illis ut requiescerent tempus adhuc modicum, do- 
nec ünpleretur nuverus couservorum eL (ratrum 
eorum **. 1 Qui ii2que nunc singulas acceperunt, 
binas in judicio stolas habituri sunt, quia modo 
animarum aotummodo, nunc auiem animarum 
simul et corporis gloria latabuntur, } Audistisne 
admirabilem dubita;ionem el iuterrogationem ve- 
stram? Quo modo alter ante vos uua cum aliis ma- 
gno huic Patri et doctori Ecclesiz objecit, et quo 
pacto ei respondit ? Quo modo igitue in hoc morbo 
schismatis amplius manetis, cum aperte conspicia- 
tis doctores vobis cortradicere ? Quin etiam magnus 
ille Aihanasius ubi seipsum interrogat dec hac ea- 
dem re, ita respondit : loterrogatio ; «Ubinam di- 
cens 6886 nunc eorum animas qui jam occubue- 
runt ? » Responsio : « Nova est et terribilis inter- 
rogatio, et bomiuibus abscondita. » Nam Deus ne- 
mini permisit unquam ad nos illine reverti, ut 
nobis exponere posset ubinam , aut quomodo sunt 
qua hinc demigrant animam , tamen, uta Scripturis 
inonemyr, quzdam, id est peccatorum, anima in 
inferno sunt subler omnem terram et mare, ut 
Psalmus dieit : «Posuerunt me in lacu inferiori, in 
tenebrosis et in umbra mortis ; » etut apud Job 
scriptum est : « Àd terram tenebrosam et opertam 
mortis caligine, terram miserim et tenebrarum, ubi 
umbra mortis, οἱ nullus ordo, sed sempiternus 
horror inbabitat *?, » Animz vero justorum post 
Christi adventum (ut ex latrone qui ín cruce pe- 
pendit intelligimus) sunt. io paradiso. Non enim 
propter latronis justi animam tan:um Christus 
Deus noster paradisum aperui!, sed propter omues 
denique sanctorum animas. » Videtis. quo pacto 
eontradicitis? Tamen si nossetis quid magna voce 
eanitis, non utique ambigeretis vos eadem quoque 
sentire, Sed subit mihi dicere, et si durum - vobis 
videbitur, in magnis profecto nugis aures vestre 
versantur, Magna voce canitis, nibil tamen intelli- 
gitis, sive potius negligitis; legere enim, et non ín- 
telligere, dixit quidam ex sapientibus (1), est ne- 
gligere, quoniam libri omnes de preeibus id conti- 
nent, sanetorumque animas in ccelo esse Damaesee- 
^us et Theoplianes ejus rei auctores clara voce 
clamant. Magnas igitur gratias habere vobis «ebe- 
mus, quia non ut delestis, aut ea fraude aliqua in 
codicibus oblitterastis, ut quidam ante vos in tra- 
ciatibus et libris de processione Spiritus saucti 
conscriptis effecerunt , id tamen ilis inutiliter 
€essit, nam adhuc libri manent, qui maleflcorum 
audaciam testantur, el apud vos perbelle servantur, 
e' quotidie eum voeis modutatione concinumtur, 
Anensiruá, triodia, sermones, metaphrases, quin- 
quagemaria, versieuli, troparia, idiomela, contacia, 
«vci, synaxaria, exapostilaria : et ne eingula enu- 


9^ Apoc.vi, 11. ** Psal, txxxvir, 7. 9 Job x, 21. 


(1j Cato. 


χῶν τῶν δικαίων» γέγραπται ' ὅτι ἑδόδη αὑτοῖς àvà 
pid; στολῆς λευκῆς ’ καὶ ἑῤῥέθη αὐτοῖς ἵνα ἆνα- 
πχύσωνται ἔτι ὀλίγον χαιρὸν, ἕως οὗ πληρωθῆ t 


'μέτρον τῶν σωνδούλων καὶ ἁδελφῶν αὐτῶν. Ot τινες 


ποΐνυν &nb μιᾶς στολῆς ἔλαδον, διπλᾶς ἐν τῇ χρίσει 
στολὰς λ/φονται,. Ἐπειδὴ yàp ἀρτίως ταῖς φυχαῖς 
µόνον, τότε «at; ψυχαῖς ὁμοῦ καὶ τοῖς σώμασι τῇ 
δόξι εὐφρανθήσονται. » Ἠχούσατε τὴν θανυμαστὶν 
ὑμῶν ἁπορίαν τε xal ἐρώτησιν ' πῶς καὶ Évepo; 
πρὸ ὑμῶν ταύτην μεθ) ἑτέρων, προὐφέρετο τῷ µε- 
γάλῳ τούτῳ Πατρὶ xal διδασχάλῳ τῆς Ἐκχλησίας ' 
xai πῶς τὴν ἀπολογίαν ἑδέξατο * πῶς οὖν καὶ ἔτι 
τῷ πάθει τοῦ σχίσματος µένετε, ὁρῶντες διαῤῥήδαν 
τοὺς ἁγίους ἡμῖν ἀντιλέγοντας. Ἔτι Αθανάσιος ὁ 
péya, ἐν ταῖς ph; αὐτὸν ἔρω:ήσετι περὶ τοῦ ab- 
τοῦ τούτου, οὑτωσὶ ἀποχρίνεται. Ερώτησις. « llo 
δὲ ἄρα θέλοµεν λέγειν, ὅτι εἰσὶ νῦν al προλαδοῦσαι 
τῶν ἀνθρώπων duyal ;» Απόκρισις. «Ξένον ὑπάρχει 
καὶ φοθς ρὸν τὸ ἐρώτημα * xal παρὰ ἀνθρώποις àzo- 
κεχρυμμένον * οὐ γὰρ συνεχώρησεν ὁ θὲὸς ἀναλῦ- 
cal τινα τῶν ἐχεῖσε πρὸς ἡμᾶς διηγἠήσασθαι’ ποῦ 
j| πῶς εἶτιν αἱ à! ἡμῶν ἐξελθοῦσαι ψυχαί;; Όμως 
ὡς ix τῶν Γραφῶν, μµανθάνοµεν ὅτι αἱ μὲν τῶν 
ἁμαρτωλῶν, Ev τῷ ἄδῃ ὑπάρχονσιν, ὑποχάτω πάσης 
τῆς γῆς καὶ θαλάσσης ὥς φησιν ὁ φαλμὸς, €Ev σχοτει- 
vol; xai ἓν σχιᾷ θανάτου καὶ ἓν λάχκῳ κατωτάτῳ,» xal 
ὡς γέγραπται Ev τῷ Ἰώδ' «Eig γῆν οχοτεινὴν καὶ ζο- 
qe 2áv' εἰς γῆν σκότους αἰωνίου" οὗ οὐκξστιφέγγος" 02 


C, ἓὲ ὁρᾷν Cuv βροτῶν. » AL δὲ τῶν διχαίω» φυχαὶ, μετὰ 


την Χριστοῦ π7ρουσίαν, ὡς Ex τοῦ λῃστοῦ τοῦ kv -ᾧ 
σ:αυρῷ µανθά-οµεν, ἓν τῷ πᾳραδείσῳ ὑπάρχουσιν. 
οὐ γὰρ διὰ µύνην 55v ψυχην τοῦ ἁγίου .λῃστοῦ, 
Χριστὸς ὁ θεὺὸς {μῶν τὸν παράδεισον Ίνοιξεν * ἀλλὰ 
xai διὰ πᾶσας λοιπὺν τὰς τῶν ἁγίων Φυχάς. “Ορᾶτε 
πῶς ἀντιλέγετε; "Opus εἰ ἐνινώσχετε τί ἄδετε µε- 
93) φωνῇᾷ, οὐκ ἂν ἀμφιεδάλλετε, ὅτι xal ὑμεῖς 
τοῦτο αὑτὸ δοξάσετε. ᾽Αλλ' ἔπεισί µοι-εἰπεῖν τ., el 
xai σχληρὸν ὑμῖν ἂν δόξῃ. ᾽Ἀληθῶς ἁἀδολεσχία Lari 
μεγάλη iv τοῖς ὡσὶν ὑμῶν. ἼΑδετε γὰρ αὐτὰ µε- 
Υάλη φωνῇ, οὐδὲν δ ὅμως γινώσχετε, ἀλλὰ μᾶλλον 
καταγινώσχετε. Τὸ γὰρ ἀναγινώσχειν καὶ μὴ γινώ- 
σχειν, χαταγινώσκειν ἐστὶ, τὶς τῶν σοφῶν ἔφη. Πᾶν 
γὰρ τὸ παρακλητικὸν βιθλίον, περὶ τούτου διαλαµ- 


D δάνει, χαὶ τὰς ψυχὰς τῶν ἁγίων ἐν τῷ οὐρανῷ εἷ- 


ναι, Δαμασχηνός τε xat θεοράνης οἱ τούτου ποιττα], 
διαπρυσίως ἀναθοῶσι. Μεγάλας οὖν χάριτας 8: 
ἡμᾶς ἐμο)ογεῖν ὑμῖν, ὅτι οὗ χατεκαύσατε οὐδ 
Ἡφανίσατε ταῦτα, f) ἀπη) είψατς τέχνῃ τινὶ ἀπὺ τῶν 
βιδλίων * ὥσπερ χαὶ o! πρὸ ὑμῶν ἕδρασαν ἓν τοῖς 
περὶ τὶς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐχπορεύσεως λότοις 
τε χαὶ βιθλίοις. Όμως οὐδὲ ἐχείνοις προῦρχου τὸ 
τοιοῦτον ἀπέδη, ἀλλὰ µένουσιν εἰς ἔτι τὰ βιδλία, καὶ 
μαρτυροῦσι τῶν χαχούργων τὴν τόὀλμην. "Ev ὑμῖν δὲ 
xat µάλα χαλῶς σώξονται xat ἄδονται μετὰ μελῳδιών 


1785 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IV. DE FAUITIONE SANCTORUM. 


1280 


χαθ᾽ ἡμέραν * καὶ μηναῖα, καὶ tp-tpótz, xaX λόγοι, χαὶ A merem, omnis fere Ecciesie nostra. scriptura ita 


μεταφραστῆς, xal Tevzrxogtáp:a, χαὶ στιχηρὰ, xal 
tpozápur: καὶ ἱδιόμελα, xal χοντάχια, xal olxot, 
xay συναξάρια, xai ἐξαπστειλάρια, xal ἵνα yh καθ) 
ἔχαστον λέγω, πᾶσα ἁπλῶς εἰπεῖν ἡ τῆς Ἐκκλη- 
σίας ἡμῶν συγγραφὴ, ταύτην ἔχει τὴν δόξαν. Οἱ 
γὰρ τῆς 'Exx^ncia] θεολόγοι τε xa διδάσχα)οι, 


sentil : nam Ecclesiz theologi ac doctores, poet:e 
melodique, profunda meditatioue perpendentes, hac 
Slatuerunt, quasi ex uno cratere sapientiz referto 
omnes omnino hauriendo, ldcirco nec discordant , 
nec sibi contradicunt mutuo, ncc dissentiunt inter 
se. 


ποιηταί τε xal μελῳξο», ὑφηλῇ διανοίᾳ διασκεφάµενοι, τοῦτ' ἐδογμάτισαν, ὡς ἐξ ἑνὰς κρατῆρος πλί- 
ροὺς ὄντος aola, πάντες ἄρδην µξτλλαθόντες. Aib καὶ οὗ διαφωνοῦσιν, οὐδ ἀντιλέγουσιν ἀλλήλοις, οὐδ 


ἀντίρασίς ἔστιν ἓν αὐτοῖς. 

E 
Πόθεν οὖν ἀρξύμεια ; àn5 τΏς πρώτης τοῦ μηνὸς 
Σεπτεμθρίου, ἓν τοῖς ἰδιομέλοις τοῦ ἁγίου Συμεὼν 
τοῦ Στυλίτου. « Ἡ ἁγία σου quy, φησὶ, Hlázcp Σν- 
pity, ἀγγέλοις συν Όσα ἀγάλλεται. » Καὶ ἐν ἄλλῳ, 
« Καὶ μετὰ τῶν ἀσιυμάτων χορεύων ἐν οὐρανοῖς. » 
Ἐν ἑτέοφ δ᾽ αὖθις, « Καὶ σὺν ἁγγέλοις θεῷ παρι- 
στάµενος.» Τῇ εἰκοστῇ ὀὁγδόῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, τοῦ 
ἁγίου xuptaxoo, xal νῦν οἰχεῖς τὸν παράδεισον, διὰ 
παντὸς εὐφραινόμενος. ᾿Οκτωθρίῳ πρώτῃ τοῦ ἁγίου 
Ῥωμανοῦ, μετὰ διχαίων ἔνδον εἰς θείαν δόξαν xa- 
τασχηνώσας, βλέπεις τὴν τερπνότητα τὴν ἄφραστον 
ἐχείνην * βλέπεις τὴν τρυφὴν τὴν ἄληκτον * βλέπεις 
τὰ χάλλη τῶν οὑρανῶν, τὰ ὄντω; ἑράσμια * βλέπεις 
πατριαρχῶν τὰς χορξίας, μµακαριώτατε. Ti αὐτῷ 
μηνὶ εἰχοστῇ ἕκτῃ τοῦ ἁγίου µεγαλομάρτυρος ΑΓ- 
µητρἰου’ ἔχει μὲν fj θειοτάτη σου duy, καὶ &pto 10;, 
ἀοίΐδιμε Δημήτρ.ε, τὴν οὐράνιον Ἱερουσαλὴμ κατοι- 


κητήριον. » Καὶ αὖθις, « Eig τὰ ὑπερκόσμια σχη». 


νώµατα τὸ πνεῦμά σου, Δημήτριε μάρτυς cock, 
Χριστὸς ὁ θεὺς προσήχατο ἁμώμητον. » Καὶ ἆλλα. 
χοῦ, « TQ θεῷ ἁδιαλείπτως παριστάμενος. » Καὶ 
πάλιν τρανώσερον, ε Too µαχαρίου ἔτυχες τέλους, 
πχριστάµενος Χριστῷ  ἑχτενῶς ἱκέτευε. » Καὶ αὖ, 
« N2v πρόσωπον Χρ:στοῦ χαθορᾷν σὺ πρὸς πρόσω- 
mo», ὦ Κύριλλε' τῶν ἑσόπτρων ἀληθείᾳ λυθέντω»ν, 
ἡνώθης σου τῷ ἔρωτι. » Καὶ πάλιν, « Μνημόνενε 
χαὶ ἡμῶν, Πάτερ Βασ΄λειε, παρεστὼς τῇ Τριάδι τῇ 
ὁμοουσίφ.» ᾽Αλλαχοῦ 65, « Καὶ vov Ev οὐρανοῖς τῶν 
ἑσόπτρων λυθέντων, ᾽Αντώνιξ, χαθαρῶς ἐποπτεύεις 
4h» ἁγίαν Τριάδα, ἑντυγχάνων ἀμέσως. » Καὶ ἐν 
τοῖς τοῦ μεγάλου Γεωργίου, «T, μέν φησι, ε Καὶ 
ἑδέξω ix Θεού τὸν τῆς νίκης σου στέφανον ΄ » πῆ 
δὲ, « Συµόασιλεύεις Χριστῷ λαµπρότατα, πορφύραν 


ἐξ αἵματος ἑνδυσάμενος φαιδρἀν * xa τῷ axi mpi D 


τῶν ἄθλων cou εὑχοσμούμενος, xal στεράνῳ τῆς 
δόξης διαπρέπων ἀπεράντους εἰς αἰώνας.) Καὶ ἀλλα- 
χοῦ ΄ « Σήµερον τοῦ Χριστοῦ ὁ µάρτυς θρ:αµθεύων 
τὴν πλάνην, καταλαμθάνει τὰ οὐράνια * καὶ Ev θρόνῳ 
δόξης τῷ καθηµένῳ, προσφέρει τῆς σφαγῆς τὸ 
αἷμα. » Kgl ἐν ἄλλῳ, « Ὁ λαμπρὸς ἀριστεὺς Γεώρ- 
γιος, ἓν τῇ ἑνδόςῳ αὐτοῦ ἀθλήσει τὰς ἄνω δυνάµεις 
εὐφραίνων, καὶ σὺν αὐταῖς ἀγαλλόμενος νῦν,» Ἑν 
δὲ τῇ ivátn τοῦ μεγάλου Παύλου, Ἰουνίου εἰχοστῇ 
ἑνάτῃ, € Νῦν οὐκ ἐν αἰνίγμασιν, οὐδὲ ἓν ἑσόπτρῳ 
Χριστός σοι ὁπτάνεται ' πρὶς πρόσωπον δὲ μᾶλλον 
ἁρᾶται πρόσωπον, τελείαν σοι τὴν δόξαν ἁποχαλύπτων 
τῆς θεώσευς. » Καὶ ἓν ἄλλοις, € “ πὲρ Χριστοῦ πα- 
θόντες, ὦ ἀθλοφόροι µάρτυρε:, ψυχὰς μὲν ἔχετε εἰς 


γ. 

Unde igitur exordiemur? A prima die mensis 
Septembris in idiomelis divi Simeunis Stylitz : 
« Sancta. tua anima , inquit, pater Simeon, in'so- 
cietate exsul:at angelorum ; » et in alio: « Et cum 
incorporcis in calo tripudians; » rursus in altero : 
« Cum angelis Deo assistens. » Vicesima octava 
ejusdem mensis de S. Cypriano : « Et nunc paradi- 
sum incolis in omni latitia constitutus, » Octolnis 
prima, de divo l'omano : « Cum justis intus in di- 
vina gloria inbabitans, oblectationem illam ineffa- 
bilem aspicis. Vides indesinentes delicias, aspicis 
caelorum pulclirituliuem, qua vere est amabilis , 
aspicis, beatissime, choreas patriarcharum. » Eo- 
dcm mense xxvi , de divo Demetrio magno marty- 
re : « lfabet quidem tua divina aniwa, οἱ irnmacu- 
lata, gloriose Demetri , celestem pro habitatione 
Jerusalem. » Et iterum : « In ultramundanas sees 
immaculatum spiritum tuum, sapiens mar!yr De- 
metri, Christus Deus recepit. » EL alibi : « Deo as- 
sidue assistens. » Et rursus : « Manifestius beati- 
tudinis finem es consecutus Christo ass'steus, toto 
corde deprecare. » Et. iterum : « Nunc. tu. Christi 
vultum intueris in facien, o Cyrille, speculis vere 
confractis, tuo divino amori junctus 66. » Et rur- 
sus : « Recordare nostri, pater Basili, consubstan- 
tiali Trinitati assistens.» Alibi : « Et nuuc in caelis 
speculis effractis, Antoni, sincere sanclam inspicis 
Trinitatem citra medium congressus.» Et de magno 
Gregorio : « Partim, inquit, victori: tu: coronam 
recepisti , partim vero cum Chliristo regnas splen- 
didissima ex sanguine purpura indutus, et sceptro 
tuorum certaminum ornatus, et corona gloria 
conspicuus in infiuita szecula. » Et alibi : « Modie 
mariyr de peregrinatione triumphans ad. caelestia 
pervenit, et iu gloriz tlirono sedenti offert sangui- 
nem cadis. » Et in alio : « Insignis et. strenuus 
Georgius in suo glorioso certamine supernas pote- 
states lzetificans et nunc una cum ipsis exsultans.» 
In nona, de imaguo Paulo Junii vicesima nona , 
« Nunc non in znigmate neque in speculo Ghristus 
a te conspicitur; imo in faciem facies aspicitur, 
jutegram tibi divinitatis gloriam detegens. » Et in 
aliis ; «Pro Christo passi, o decertatores martyres, 
animas in coelos habetis in manu Dei.» ΕΙ rursus : 
« Tul, Christe, sacerdotes justilia induti sancti 3 
sseculo gaudent, divinam tuam pulchritudinem cla- 
rius intuentes. » Et in alijs, « Nanc non in zni- 
gmate, Pater, non ín speculo aspicis lueem numin:s 


1287 


JOSEPHIU METHONENSIS 


1333 


omnium principii, facie ad faciem, sapientissime, A οὐρανοὺς kv χειρὶ θεοῦ. » Καὶ πάλιν, «UI ἱερεῖς σου, 


qui et splendoris et visionis ἁἰνίης dignus effectus 
es. » Ft rursus : « Cum angelis tripudias, beate 
Onesime, martyrii corona exornatus, refulgenti 
throno Salvatoris assistis. » Et alibi : « Sanctorum 
ordines eum qui inter angelos requiescit magna 
voce laudantes, divinis nunc fruuntur. deliciis, et 
1ztantes tripudiant. » Et in alio : « Superintelle- 
cioali splendore exsaturati sancti, et divina lztitia 
splendide repleti, dii vocamini, ut ei proximi inter 
divinos splendores versautes, et gloriz ineffabilis 
radiis illustrati. » Et rursus : « Sacris melodiis 
celebrentur, quasi ccelestis h:eredes regni, quasi 
incole parsdisi.» Et alibi ; «Concives angelorum.» 
Et rursus : « Sanguinis tui pretiosi intinctione 
martyr, purpuram tibi pretiosam comparasti, qua 
indutus ccelestem regiam vere iuhabitas Deo su- 
premo regi assistens, » Assislere vero supremo 
regi, quid aliud per Deum significat, nisi quod san 
cli quatenus anima beatitudine perfruuntur? In 
aliis vero : « Patribus hymnum ofleremus, qui 
ante legent et in lege refulserunt, et qui ex Virgine 
. genito Domino et hero recta mente inservierunt, et 
inaccessibilem lucem hanc adepti sunt.» Et in alio: 
« Nunc, ο beate, intercede apud Deum pro tuo 
grege. » Et rursus : « Caleste regnum concupisti, 
quo nunc, beatissime, vere frueris. » Et im alio : 
« Super omnem virtulem positus, pater Antoni , 
cum angelis versaris in. regno ceelorum. » Et rur- 
$us : « Dei praeco Athanasi, qui pericula et perpe- 
tuas tentationes sustinuisti, nunc deliciarum para- 
disi dignus es factus, divinas mansiones consecu- 
tus, incorruptibilis vit» ligno propinquus, ut ju- 
sliti: victor, corona et diademate ccelestis regni 
exornatus, decore conspicuus et forma przcellens.» 
Et rursus : « Splendidissimo οἱ fulgentissimo lu- 
m.iue lucidius nunc illustratus.» Et rursus : « Non 
in euigmate gloriam, quam a puero concupisti , 
vides, beate Eutychi, imo facie ad faciem nunc so- 
lutis carnis speculis, pater noster? » Et rursus : 
« Ex diflicilibus angustiis et corruptione in amplam 
et jucundam paradisi latitudinem pervenisti, san- 
ciorum visurus splendidam lucem el angelorum 
choreas Deo assistentes, et incessanter clamantes.» 


Χριστὲ, διχαιοσύνην ἑνδεδυμένο., ὁσίοις τοῖς ἀπ' 
αἱῶνος ἀγάλλονται, σοῦ τὸ χάλλος ὁρῶντες τὸ θεῖον 
τρανώτερον. » Καὶ àv ἄλλοις, « Nov οὐκ ἓν α νίγ- 
pact, Πάτερ, οὐχ iv. ἑσόπτρῳ χατοπτεύεις τὸν τῆς 
θεαρχίας Φφωτισμόν * πρὺς πρόσωπον δὲ, πάνσοφε, 
πρόσωπον ' τῆς ὑπὲρ νοῦν λαμπρότητος xal θεο- 
πτίας ἀξιούμενος. » Καὶ πάλιν, « Σὺν ἀγγέλοι 
χορεύεις, µάχαρ Ὀνήσιμε, μαρτυρίου στεφάνι xa- 
ταχοσμούμενος, θρόνῳ τῷ φαιδρῷ τοῦ Σωτῆρος πα- 
ρίστασαι. » Καὶ ἀλλαχοῦ, « ᾽Αγίων τάγματα τὸν Ev 
ἁγίοις ἀναπαυόμενον ἁσιγήτως ὑμνοῦντα, τρυγῖς 
ἐνθέου νῦν ἁπολαύουσ;, καὶ γεγηθότες χορεύουσι. » 
Καὶ tv. ἄλλῳ, € Tr, ὑπὲρ νοῦν λαμπρότητος, ἔμφι- 
ρούµενοι ἅγιοι, θείας εὐφροσύνης τε λαμπρῶς πλη- 
ρούμενοι, θεοὶ χρηµατίζετε τῇ πρὸς αὐτὸν ἐγγύτητι, 
ταῖς θεουργιχαῖς μαρμαρυχαῖς ὁμιλοῦντες, xai δό- 
Enc τῆς ἀφράστου Φφωτισθέντες ἀχτῖσι. » Kal πά- 
λιν, « Εὐφημείσθωσαν ἱεραῖς µελῳδίαις, ὡς τῆς ἄνω 
βασιλείας χληρηνόμοι, ὡς παραδείσου οἰκήτορες. » 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « Συμπολῖται τῶν ἀγγέλων. » Καὶ πά- 
λιν, « Αἱμάτων τιµίων σου βαφαῖς, µάρτυς xatt- 
σχεύασας σαντῷ πορφύραν πολύτιμον * fiv στολισά- 
µενος, χατοικεῖς τὰ ἄνω ἁληθῶς βασίλεια, θιῷ 
παμθασιλεῖ παριστάµενος. » Τὸ δὲ παρίστασθαι τῷ 
παμθασιλεῖ θ:ῷ, xal χατοιχεῖν τὰ ἄνω βασίλεια 
ἀληθῶς, τί ἄλλο πρὸς θεοῦ σηµαίνει, ἢ ὅτι àxo- 
λαμθδάνουσι χαθὸ ψυχαὶ νῦν οἱ ἅγιοι, "Ev ἄλλοις δὲ, 
« Πατράσιν ὕμνον προσοίσοµεν, πρὸ νόµου xal iv 
νόμῳ ἐχλάμφασι * xaX τὸν Ex. Παρθένου Κύριον καὶ 
Δεσπότην γνώµῃ εὖθείᾳ τεθεραπευκόσι͵, χαὶ ἀδύτου 
φωτισμοῦ vov ἀπολαύουσι. » Kal iv. ἄλ)ῳ, « Nov 
δὲ παρίστασαι, µάχκαρ, πρἐσθυς τῷ Geip ὑπὲρ τὶς 
ποίµνης σου. » Καὶ πάλιν, ε Ἐπεπόθησας τῆς ἄνω 
βασιλείας, fic νῦν ἀπολαύεις ἀληθῶς, μακαριώτατε.ν 
Καὶ iv ἄλλῳ, « Ὑπεράνω πάσης ἀρετῆς γεγονώς, 
Πάτερ ἸΑντώνιε, συναυλίζῃ ἀγγέλοις iv τῇ βασιλεία 
τῶν οὐράνῶν. » Καὶ πάλιν, « 8coxfjpu£ ᾿Αθανάσιε, 
χινδύνους ὑπομείνας xal συνεχεῖς πειρασμοὺς, τρ»- 
φῆς τοῦ παραδείσου νῦν ἠξιώθης, ἕνδον γεν΄µενος 
τῶν θείων povov* ξύ)ψ προσπελάσας ζωῆς εἲς 
ἀχηράτου ' διχαιοσύνης ὡς νικητής  στέφει wo- 
σμούμενος, xat διαδήµατι τῆς ἄνω βασιλείας ' ὠρεῖ- 
ζόμενος, xaX χάλλει διαπρέπων.» Καὶ πάλιν, ε Φωτὶ 


Et alibi : « Terra quidem nunc operuit corpora D τῷ τρισηλίἰῳ xai τριφεγγεῖ' τηλαυγέστερον νῦν 


vestra, celum vero, o sancti, spiritus semper fert, 
tlirono gloria assidentes el cum angelis exsultan- 
tcs. » Et alibi : « Nunc ceelos incolis martyrum pie 
sauctorum et justorum. » Et in alio : « Princeps 
sacrorum Eumeni , qui libertatem tibi apud Chri- 
stum comparasti, juxta cujus thronum, sancte, in 
gloría assistis nunc cum angelis sanctis, » Et rure 
δ05 : «Ad tranquilluni portum appulisti a laboribus 
requiescens, et coronatus tripudias in paradiso, 
una cum Christi martyribus, Niceta divine, merito 
te glorificamus. » Et rursus in alio : «Qui a dextra 
assistis Trinitati et immediate versaris.» Et in ode 
9 canonis S. Joannis Theologi : « Nunc non iu 
senigmate, sed facie ad faciein deliciarum torrentem 


ἑλλαμπόμενος. » Καὶ a0, « Οὐκ ἓν αἰνίγματι vov 
χκαθορᾶς δύξαν ἣν ἐπόθησας θεοῦ ix βρέφους. uáxap 
Εὐτύχιε * πρόσωπον δὲ μᾶλλον νυνὶ πρὸς πρόσωπον, 
λυθέντων τῶν ἑσόπτρων τῆς σαρχὺς, Πατὴρ ἡμῶν. » 
Καὶ πάλιν tv ἄλλοις, « Ἐχ χαλεπῆς στενώσεως, xa 
φθορᾶς, πρὸς εὐρύχωρον πλάτος παραδείσου xz) 
τερπνὺν κατήντησας, ἁγίων ὀψόμενος φωτοειδεῖς 
λαμπρότητας, xal τὰς τῶν ἀγγέλων ἑποπτεύσων 
Χχορείας, θεῷ παρισταµένας xal βοώσας ἁπαύστως. ! 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « Ἡ γἢ μὲν χατεχάλυψεν ὑμῶν «à 
σώματα νννὶ, ὁ οὐρανὸς δὲ, ἅγιοι, φέρει τὰ πινεὺ- 
pata ἀεὶ, τῷ θρόνῳ παρεστῶτα τῆς ὄλξης, μετ 
ἀγγέλων ἀγαλλόμενα.» Καὶ ἀλλαχοῦ, « Καὶ νῦν οἰχεῖς 
τοὺς οὐρανοὺς, μαρτύρων ὅσιε ἁγίων xal τῶν ὃν 


1989 


TRO CONC. FLORENT, CAP. 1V. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1290 


χαίων. 2 Κα) -ἓν ἄλλῳ, « Παῤῥησίαν πλουτήσας A inspicere meritus es , pacis [lumen et fortem im- 


πρὺς τὸν Χριστὸν, ἱεράρχα Eüpévie, οὗ καὶ τῷ θρόνῳ 
ἅγιξ Ev δόξη νῦν παρίστασχι μετὰ ἀγγέλων ἁγίων.» 
Καὶ αὖ, « Ὅρμφ γαληνῷ προσωρµίσθης, ἆναπαν- 
σάµενος τῶν πόνων, xal στεφανηφόρος χορεύεις ἐν 
παραδείσῳ μετὰ μαρτύρων Χριστοῦ, Νικήτα θεσπὲ- 


mortalitatis, qua nunc irrigatus divinitate perfrue- 
1is.». Et August quarta : « Non amplius in speculo 
couspicis summum bonorum , o sancta martyr, ad 
faciem aspicis faciem, jam solutis vere, o Eudocia, 
jmaginibus. » 


ew, πάντες ἀξίως σε δοξάζομεν. » Καὶ πάλιν £v. ἄλλῳ, « Παραστάτης δεξιὸς τῆς ἁγίας Τριάδος iv- 
τυγχάνων ἀἁμέσως. » Καὶ by τῇ ἑνάτῃ ᾠδῇ τοῦ χανόνος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ θεολόχου" « Nüv οὐκ 
ἐν αἰνίγματι, πρὸς πρόσωπον δὲ πρόσωπον, τῆς τρυφῆς τὸν χειµάῤῥουν ὁρᾷν Ἠξίωσαι, xal τὸν mo. 
ταμὸν τῆς εἰρήνης, xai τὴν πηγὴν τῆς ἀθανασίας, ἧς νῦν ἀρδενυόμενος, ἀπολαύεις τῆς θεώσεως.», Καὶ 
Λὀγούστῳ τετάρτῃ, € Οὐκ ἔτι ὁρᾷς ἐν ἑσόπτρῳ καλῶν τὸ ἀχρότατον, ὁσία, πρὸς δὲ πρύσωπον µάρτις 
θ:ωρεῖς πρόσωπον, ἤδη λνθέντων τῇ ἀληθείᾳ, Εὐδοχία, τῶν ἑμφάσεων. » | 


Ἰδου μὲν, ὡς ἐμοὶ δοχεῖ, οὐ φανερώτερον εὗροι 
τις ἂν τῶν ἤδη ἡμῖν εἰρημένων. Τουτέστι, πρόσυ- 
πον πρὸς πρύσωπον * καὶ, voy. ἀπολαύουσι τῆς θεώ: 
σεως. Καὶ ἐν παραδείσῳ νυνὶ χορεύουσι στεφανη- 
φόροι. Καὶ νῦν παρίστανται τῷ τοῦ θεοῦ θρόνῳ 
μετὰ ἀγγέλων ἁγίων. TL ἄλλο δυνάµεθα ἐννοςῖν, ἢ 
ὅτι ἁπο)αμθάνουσι vuv καθὺ ψυχαί; ὡς προεθέμεθα; 
xal Ίδη διαπρυσίως ἑδείξαμεν. El δ᾽ οὐχ ἀρχεῖσθε 
τούτοις, δείξοµεν χαὶ ἄλλα Ex τῶν» ὁμοίων Γραφῶν. 
"Ev τῇ ἑνάτῃ qf] τῶν ἁγίων Πατέρων, ἓν τροπά- 
ριον οὕτω λέγει, « Μεγάλων Ἠξιώθητε τῶν τιμῶν 
ἐπὶ γῆς, οὐρανόφρουες ἅγιοι, ὅτι Χριστοῦ τύπον 
ἀτιμήσατε σχετιχῶς. Καὶ vuv σχιὰν ἐχθέμενοι, καὶ 
&b περικάλνµµα τῆς σαρχὸς, αὐτὸν αὑτοπροσώπως 
gl; πρόσωπον ὁρᾶτε, χαὶ τῶν µειξόνων ἀξιούμενοι. » 
Καὶ ἄλλοθι, « Αεὶ πρ)ῖστασο τῶν ὑμνοῦντων σε 
διὰ παντὸς, χαὶ την σΏν εὐφημούντων πανήγυριν, 


Ecce jam nihil apertius, ut mihi videtur, rcpe- 
rietur his quz a nobis allata sunt , id est, « facie 
ad faciem, » et, « nunc divinitate perfrucris, » et, 
$íu paradiso nunc coronau tripiudiant, » ct, « nunc 
Dei trono cum sanctis angelis assistunt »; quii 
aliud possumus intelligere preterquam quod qua- 
tenus anima perfruuntur, ut antica exposuimus et 
jam evidenter ostendimus ? Quo si his non acquiesci- 
tis, el alia cx ejusdem generis scripturis afferemus. 
In ode 9 sauctorum Patrum antipliona ita dicil : 
« Magnum cultum meriti estis, coelestes sancti, 
quia Christi figuram studiose imitati estis, et nunc 
umbra et carnis operimento deposito, eum facie 
3d faciem videtis el maxima meriti estis, » Et ali- 
bi : « Semper suffragaris iis qui te laudant, et tuum 
celebrant festum Domino assistens, Onesiime, totus 
refulgens, totus resplendens, totus coelestibus ful - 


τῷ δεστότῃ napzavo *, Ονήσιμε, ὅλος πεφωτισµένος, C gelris coruscans, » Et alibi : « Inspicitis , inarty- 


ὅλος ὑπέρλαμπρος, ὅλος ταῖς ἐχεῖθεν ἀστρα ταῖς κα: 
εαλαμπόμενος. » Καὶ ἀλλαχοῦ,ε Καθορᾶτε, páp- 
τυρες, τὸ θεῖον κάλλος τρανώὠτερον xil λαμπρότε- 
pov. » Καὶ πάλιν, « Όπου τάξεις ἀγγέλων, ὅπου 
τῶν δικαίων οἱ δῆμοι ἀγάλλονται. » Καὶ ἐν ἄλλῳ, 
« Καὶ βασιλείας οὐρανῶν, σαφῶς ἡδιώθητε, χατα- 
λαμπόμενοι τῆς Τριάδος ταῖς αὐγαῖς ἁδιάγαστοι. » 
Καὶ πάλιν, « Σάθδα mappáxap, τῶν ἀγγέλων ἰσο- 
στάσιε, ὁμόσχηνε ὁσίων, σωνόµιλε προφητῶν, µαρ- 
πύρων xai ἀποστόλων συγκληρονόµε, φῶς τὸ ἀνέ- 
σπερον ὁ νῦν κατοιχῶν, οὗ ταῖς φρυχτωρίαις λαμ- 
πόμενος ταῖς θείαις, τῷ ἀχροτάτῳ τῶν Σφετῶν ὁ 
παρεστὼς παῤδησίᾳ λελαμπρυσμένος, » 'Axoótt; ; 
φῶς τὸ ἀνέσπερόν φησι ' φῶς γὰρ ὁ θεὸὺς ἀνέσπε- 
(ον ' χατοικεῖ δὲ νῦν μετὰ τοῦ Θεοῦ, εἴτα τὸ ἄχρον 
τῶν ἐφετῶν ΄ τί δηλοῦν βρύλετα:; τὸ γὰρ ἄκρον τῶν 
ἀγαθῶν, τὸ ἄκρον τῶν ἐφετῶν, τὸ ἄκρυν τῶν καλῶν, 
οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν, εἰ p], αὐτὸς ὁ θεός. Ο7τος δὲ ποᾳ- 
ρίσταται αὑτῷ, xal κατοικεῖ μετ αὐτοῦ. τί οὖν 
ἅλ]ο πρὸς θεοῦ σηµαίνει, ἁλλ᾽ f], τὸ ἀπολαμδάνειν 
τοὺς ἁγίους v.v καθ) ὅσον εἰσὶ Ψυχαί; El δὲ Ῥού- 
Att xal ἄλλα ἀχοῦσαι, ἰδοὺ λέγομεν. « Καὶ ἀδύτου 
«ωτισμοῦ νῦν ἀπολαύονσι. » Καὶ àv ἄλλῳ, « Tov 
ἁγίων ὁ χορὺς εὗρε πηγΏν τῆς ζωῆς, χαὶ θύραν πα- 
ραδτίσου. ν Καὶ πάλιν, s Καὶ οἱ δίκαιοι λάμπουσιν 
ὡς φωστῖρες. » Rat ἀλλαχοῦ, « Ἐπιγείους ἄθλους 
διελθόντες, οὐρανίους ἔλαδον στεφάνους οἱ µάρτυρξς 
οἱ ἀληθεῖς. » Καὶ πάλιν, « Οἱ ἀθλοφόροι μάρτυρες 
χαὶ οὐρανοπολῖται, ἐπὶ γῆς ἀθλῆταντες, πολλὰς β1- 
PATROL. Gu. CLIX. 


res, divinam pulchritudinem manifestius et oala- 
rius. » Et rursus : « Ubi ordines angelorum, ubi 
justorum populi exsultant. » Et in alio : « Et re- 
gnum codlorum aperte mer:ti, Trinitatis radiis !llu- 
sirati, o aduiratione digni. » Et rursus : « Sabba 
beatissime, angelorum aqualis , sapetorum contu- 
bernalis , prophetarum socius , martyrum et apo- 
stolorum coh:ercs, lucem non occidentem nunc in- 
colens, cujus divinis facibus illustratus summo 
principi assistens, et aperte coruscans.» Audisne? 
Lucem non occidentem dicit ; nam Deus est lux 
non occidens; liabitat autem nunc. cum Deo, [να- 
terea summum principium quid significat? Sum- 
mum enim honorum , summum principium, &um- 


Ὁ num pulchritudinum, nil aliud est nisi Deus Ipse. 


llic ei assisii!, οἱ habitat eum co, quid aliud per 
Deum denotat, prieterquam quod sancti nunc, qua- 
tenus anime , perliruuntur? Si vis et alia. audiie, 
jam dicimus, « Et inaceessibili luce nunc per- 
fruuntur. » Et alibi : « Sanctorum chorus vit» fon- 
tem et januam paradisi nactus est.» Et rursus: «Et 
justi veluti. luminaria fulgent. » Et alibi : « Cim 
terrena certamina perlustrassent vcri martyres, co- 
rou3$ sunt consecuti. » Et rursus : « Certatores 
martyres ac coeli cives in terra decertantes. inultos 
cruciatus pertulerunt et. perfectam in. coelia corc- 
nam receperunt , ut pro nostris animabus interce- 
derenb, » Et rursus : « Celeberrimi martyres, vos 
non ferra operuit, sed coelum excepit; aperte sunt, 


M 


1201 


JOSEPHI ΝΕΤΠΟΝΕΝΟΙς 


193 


vohis port paradisi, et intro profecti lignum vitze A σάνους ὑπέμειναν, xai τέλειο) ἀπέλαθον τὸν στέφα- 


estis assecuti, apud Cliristum intercedite.» Ubi sunt 
qui dicunt sanctos non esse, sive sanetorum ani- 
mas nunc in paradiso non esse? Nonne audiunt 
Damascenum dicentem : « Aperte sunt vobis portze 
paradisi ? » Nonne audiunt, » introgressi? « et non 
aguoscunt, « lignum vitz consecuti sunt * » et. c in- 
tercedunt pro nobis? » Si igitur neque receperunt, 
neque Intercedunt, neque Christum vident , neque 
ipsi assistunt , neque divina luce perfruuntur, et 
ut uno verbo dicam, nemo ex sanctis, ut ipsi pu- 
tant, nunc cum Christo est, ubl sunt qux psilli- 
mus? Num falsa? Absit ; ubi « spiritus οἱ animae 
justorum laudant te, Domine ; » et illud : « Diffra- 
ctis speculia, sancti, facie ad faciem Deum videtis.» 


voy lv οὐρανοῖς, ἵνα πρεσθεύωσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν 
ἡμῶν. » Καὶ πάλιν, « Πανεύφημοι μάρτυρες, opi; 
οὐχ ἡ ΥΠ χατέχρυφεν, ἀλλ οὑρμανὸς ὑπέδεξατὀ. Ἠνοί- 
γησαν ὑμῖν παραδείσου πύλαι καὶ ἑντὸς γενόµενοι, 
τοῦ ξύλου τῆς ζωης ἁπελάδετε, Χριστῷ πρεαδεύ- 
σατε. » Ποῦ &low cl λέγοντες ὅτι οὐχ εἰσὶν cl ἅ γιοι, 
ἤγουν τῶν ἁγίων αἱ Φυχαὶ, iv. Παρἀδείσῳ τὰ νῦν ; 
Ox ἀχούουσι τοῦ ΔαμαΑχηνηῦ λέγοντος, ε Ἠνοίγη- 
cay ὑμῖν παραδείσου πύλαι ;» οὖχ ἀκούουσι τὸ, Ἐν- 
τὸς Ὑενόμενοι; οὗ γινώσχρυσιε 1b, « Τοῦ ξύλου τὸς 
ζωῆς ἁπολαμδάνουσι, xal πρεόδεύ»υσιν ὑπὲρ fov ον 
ΕΙ οὖν οὐκ ἀπέλαδον, οὐδὲ πρεθεύουσιν, οὐδὲ Χρι- 
στὸν θεωροῦσιν, οὐδὲ παρίστανται αὐτῷ, οὐδ' ἀπο- 
λαύουσι τοῦ θείου φωτός. Καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, xaz' 


Si nunc cum Christo non sunt, ΠΟΠ receperint; si B αὐτοὺς, οὐδεὶς τῶν ἁγίων basi νῦν μετὰ τοῦ Χρ:- 


non receperunt, neque intercedunt ; si tero hon 
intercedunt, eur invocamus? Si enim nunc non 
intercedunt, nunquam intercedent,-nam in futuro 
non est intercessio. Nonne audis illud? «Non ínter- 
cessione opus ibi est dimisso conventu. » Etiam 
novi theologi dicunt, Peeuliariter recipiunt, et Deum 
in faciem vident, sed ineffabilis bona, «que ocuius 
non vidit, et auris non audivit, nec in cor hominis 
ascendit, » non receperunt adhuc ; non enim om- 
nino possumus diffitori sanctos in presentia non 
esse eum Christo. O insipientiam ! Id , ut ego exi- 
stimo, risu magis quam responsione dignum est , 
nam paulo ante ostensum est haeresim esse hanc 
absurdam argutiolam, nec de ea opus est amplius 
disputare. 


στοῦ. Kal ποῦ ταῦτα ἃ Ψψἀάλλομεν», "δρα devoti; 
ἄπαγε. Ποῦ δὲ καὶ τὸ, « Πνεύματά χαὶ φνχαὶ τῶν 
δικαίων, αἰνοῦσί σε, Κύριε ;» xdi τὸ, ελυθέντων τῶν 
ἑσόπτρων, ἅγιοι, χρόσωπον πρὸ, πρύσωπον τὸν θεὸν 
χαθορᾶτε ;» ἂν γὰρ νῦν οὐχ εἰσὶ μετὰ τοῦ Χριστοῦ, 
οὑκ ἀπέλαθον εἰ δ) οὐκ ἀπέλαδον, οὐδὶ πρεσθεύ- 
ουσιν. El οὐ πρεσδεύου-ι, tl xot αρακα)λοῦμεν; 
εἰ Υὰρ νῦν οὗ πρεὀθεύουφιν, οὐδὲ πώποτε πρερθςύ- 
6ουσιν. ἓν γὰρ τῷ μέλλοντι πρεσδεία οὐκ ἔστι. Οὐκ 
ἀχούεις 15, OU χρεία πρέσδεων ἐχεῖ, λυθείθης -ἲς 
πανηγύρεως; Nal φασιν ol. Λένι θεο)όγοι, ἀπολαμ- 
θάνουσι μεριχῶς, xal τὸ» θεὺν ὁρῶόιν εἰς πρ/σω- 
πον * πλὴν τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, «ἃ ὀρθαλμὺὸς οὐχ 
εἶδε, καὶ οὓς οὐκ ἤχουσε, xal ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπου 


C οὐκ ἀνέδη,ν οὐκ ἀπέλαδον ἔτι. O0. γὰρ δυνάµεθα 


παντελῶς ἀργήσασθαι μὴ τοὺς ἁγίους εἶναι τὰ νῦν μετὰ τοῦ Χριστοῦ. Ὢ τῆς ἀνοίας ! Ἰοῦτο κατ ἐμᾶ, 
ἄξιόν ἐστι γέλωτος μᾶλλον fj ἀπολογίας τινός. Ἐδείχθη Υὰρ πρὸ ὀλίγου τε): ἄτοπον τοῦτο λογίδιον μεστὸν 
πάσης αἱρέσεως' xal οὐ δεῖ περὶ τούτου παλιλλοχγεῖν. 


VI. 

Quod hoe sit hbxresis z::quanimiter disquirendum 
est. Si Deum videut nunesanctorum anime, ineffa- 
bilia vero bona non vident, procul dubio majora 
sunt illa quam Deus ipse, quoniam ea invisibilia 
sanctis sunt, Deus vero ab eis videtur. Hoe nemo 
sane mentis dixerit. unquam. Sed hac baeresis si« 
lentio involvenda. Preterea disquitendum est ita: 
Ineffabilia bona, vel quia majora, vel quia minora 
sunt, ea sancti non vident. Si quia minora, iis opus 
* monest, nam majorum eompotes. facti, minora non 
eurant, Hujus enim admodum aperte participes 
sunt, si majus sunt consecuti. Si vero quia majora, 
ea non recipiunt, absit blaspliemia majora reperiri 
quam Dei visio οἱ fruitio sit. Ostendendum est autem 
ca bona conspicere sanctos Ecclesia testimonio, e 
lis qua ibi occinuntur. Qui fldem non adhibet, 
scrutetur in secunda Septembris mensis, reperiet- 
que idiomelum saneti Mamantis ita se habens: 
« Veluti nova oliva planta, ad Dei mensam accessisti, 
veluti fllius eorum qui Domini viam ingrediuntur 
per martyrium, benedixit tibi Dominus, et ccelestis 
Sion bora aspicis in deliciis diviu:e degens exsul- 
tationis. » Quid ad hoc respondere audebunt, qui 
banc sententiam renuunt? Surdo aspidi profecto 


q. 

Ὅτι δὲ αἴρεσις τοῦτο, cxtrtiov μετὰ µαχμοθυ- 
µίας. El τὸν θΘεὸν ὁρῶσι νῦν τῶν ἁγίων a! Φυχαὶ, 
τὰ δὲ ἂπόῤῥητα ἁγαθὰ οὐχ ὁρῶσιν, ἀναμφιξόλως ual- 
ζονά εἰσιν ἐχεῖνα, ἢ αὐτὸς ὁ Θεός. Ἐπιὶ ἐκεῖνα μὲν 
ἀθεώρητα tol; ἁγίοις τυγχάνουσιν * 06 δὲ θὲὸς, épa- 
τὸς αὐτοῖς Ondpyet. Τοῦτο οὐ δεὶς ὑγιᾶ τὸν νυῦν ἔχων 
εἴποι ἄν. ᾽Αλλὰ σιωπητέον τὴν αἴρεσιν ταύτην. Ἔτι 
σχεπτέον οὕτως. Ἐκεῖνα τὰ ἀπόῤῥητα ἀγαθὰ, $ ὡς 
µείδονα οἱ Ἅγιοι οὐχ ὁρῶσιν αὐτὰ, β ὡς ἑλάττον:. 
El μὲν οὖν ὡς ἑλάττονα, ob χρεία. Too γὰρ µειζο- 
τέρου ἀπολαμδάνοντες, οὗ φρουτίζουσι τοῦ ἑλάττο- 
yo;. Καὶ yàp δὴ xai τούτου πάνυ γε δ.αῤῥήδην ἆπο- 
AapÓávouct, τοῦ μειζοτέρου ἁπολαμδάνοντες. Ei 6k 
ὡς μείζονα οὐκ ἀπολαμδάνουσιν, ἀπίτω τὸ βλάσφη- 
μον, ὅτι lol τινα μείζονα τῆς εοῦ θεοῦ θεωρίας xal 
ἀπολαύσεως. Δεικτέον δὲ, ὅτι xal τὰ ἀγαθὰ ἐχεῖνα 
θεωροῦσιν οἱ ἅγιοι, διὰ μαρτυριῶν τῆς Ἐκκλησίας, 
ἀπὸ τῶν ἓν αὐτῇ ἁδομένων. 'O μὴ πιστεύων, Eptv- 
νησάτω ἐν τῇ δευτἐρᾷ τοῦ Σεπτεµθρίου µηνός * xal 
εὑρῆσει ἰδιόμελον τοῦ &yloo Μάμαντος, ἔχον οὕτως, 
« Νέον φυτὸν καθάπερ ἐλαίας, τῇ τοῦ Θεοῦ τραπέζη 
Υεγένησαι ὡς υἱὸς τῶν πορευθέντων τὴν τοῦ Κυρίου 
ὁδὺν διά μαρτυρίου εὐλόγησέ σε Κύριος’ xa β)έ- 
πεις 12va304 τῆς ἄνω Σιὼν, ἐντρυφῶν τῆς θείας 


΄ 


1293 


PRO CONC. FLORENT. CAP. ΙΥ DE FIUITiONE SANCTORUM. 


1931 


ἀγαλλιάσεως. » Tl. καὶ πρὸς τοῦτο εἴποιεν ἂν οἱ τὴν A aures oecludenti similes sunt, qui unionem ode- 


δόξαν ταύτην ὀρνούμενοι ; Όντως ἁστίδι χωφῇ καὶ 
βυούσῃ τὰ ὧτα, παρόµοιοί εἰσιν * οἱ τὴν ἕνωσιν μὲν 
μισοῦντες, τὸ σχίσμα δὲ ἀγαπῶντες. Οὐ γὰρ ἐθέ- 
λουσιν οὔτ) ἀχοῦσαι, οὔτε ἰδεῖν, οὔτε ἀυνιέναι. Δα- 
pioxqvb: ὁ Octo, Ev τῷ δευτἐρῳ Ίχῳ τῆς ὀκτωή- 
you φηόί' « Ῥωοδότα Χριστὲ, ἐχουσίως πάθος ὅπο- 
στὰς διὰ θνγτοὺς, tv ἆδου δὰ κατελθὼν ὡς δυνατὺὸς, 
τοὺς ἐχεῖ τὴ) ἔλευσιν μένοντας τὴν σἣν, ἀφαρπάσας 
ὣς ix θηρὺς χραταιοῦ, παρά)εἰσον ἀνθ) ὥδηυ οἰχεῖν 
δεδώρησαι. » Πρὸς θεραπείαν φηαὶν ἡμῶν ταῦτα 
γέγραπται. "Apa φεύδεται ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκληαία, 
xai ψάλλει τι μῇ ὃν ἀληθὲς, xal ἄδει τοῦτο πρὺς 
ἁπάτην xal πλᾶνην φυχῶν. Καὶ τίς ἂν τοῦτο εἴπῃ 
νοῦ χύριος ; ἄρα παραμοθεῖται καὶ τὸν Χριστὸν ἐν 


runt, et schisma amplexati sunt; noh enim videte, 
nee audire, nec intelligere volunt. Divus Damasce- 
nus in secundo tono octavi toni inquit : « Vite 
Christe dator, sponto pássionem propler hotnines 
sustinuisti. [n infernum vero descendens, ut poiens 
eos qui ibi tuum adventum prastolabantuN tanquarü 
ab forti abripiens fer, piraditam pto Inferno ha- 
bitare concessisti. » Ad medelam, inquit, nostram 
hzc &cripla sunt. Ergo mentitur Christi Éccleáia, 
psallitque quod non est, docetque id ad deciplen- 
das et sedücendas animas. At quid id dixerit mehn- 
tis compos? Num et Christutri solatut sanctus hie, 
cum dicit? Christe vitz dator, spónte passlónem 
subiisti, οἱ in infetnum propter hominés descen- 


τῷ λέγειν Ó ἅγ'ος οὗτος, Χριστὲ ζωοδότα, ὑπέστης B disti, et ut potens eripuist! veluti de furti ferà, et 


ἐχουτὶ πάθος: χοὶ κατῆλθες àv δῃ διὰ τοὺς βρο- 
τοὺς, kal ὡς δυνατὸς, ἀφήρπασας ὡς ἐκ θηρὺς χρα- 
ταιὀῦ, τοῦ ἁλλοτρίου δηλαδη ἐχθροῦ vs καὶ πο)εµή- 
τορος, τοὺς thv ἔλευσιν ἐχεῖ τὴν σὴν ἀναμέναντας. 
Καὶ ἀντὶ τῆς κατοιχίας τοῦ σχότους καὶ ἀφεγγοῦς 
τόπου ἐκείνου, οὗ κατοικοῦντες ἦσαν, ἑδωβήσω αὖ- 
τοῖς ῥἰκεῖν τὸν παράδεισον. Παραμυθεῖται τὸν Xp:- 
στὸν, 1] ὡς Ἀληθὲς τοῦτο λέγει τε χαὶ ὁσξάκει ; Ὄντως 
δρῶν τις τὰς ὑμετέρας ἀπολοχίας, f| μᾶλλον εἰπεῖν 
ἀχαίβους φιλονειχίας, ἐκπλήξαιτο ἂν καὶ ἑκσταίη τὴς 
διανοίας. Μετὰ ἀληθείας ἐγὼ οὐ δύγαµαι ἀκούέιν 
λόγους οὕτω σαθροὺς xal ἁσυστάτους ’ οὓς καὶ ὑπο- 
λαμθάνω νηπίων εἶναι ψελλίσματα. TU δὲ xai ὅταν 
ὁ αὐτὸς οὗτος λέγῃ, « Ἀένη σου d σταύρῶσις, καὶ UP 
ἐν &8ou. κάθοδος, φιλάνθρωπε, ὑπάρχει' axvisóta; 
YÀp αὐτὸν, καὶ τοὺς πάλαι δεσµίους ανναναστῄσας 
α:αυτῷ ἑνδόξως ὡς Θεὸς, τὸν παράδεισον ἀνοίξας, 
ὦ πο)ο .ἵν φούτον ὀξίωσας. » *Hxeucag χἀντχῦθα: 
Ka:523:;, crow, ἓν τῷ ἃδῃ χαὶ ἐσχύλευσας αὐτὸν, 
καὶ τοὺς δέἐσµίους, Ίγονν τοὺς ἀπ᾿ αἰῶνοῃ ἁτίους 
ἐχεῖ χάθεύδοντας, ἑξαναστή τας μετὰ σεαυτοῦ, Ἠνοὶ- 
ξας {ὸν παράδεισον, xal 1ξίωσας ἁἀπολαμδάνειν 
αὐτοῦ. "Ett ᾿Ἀνάστάσιος ὁ θεοφόρο; Ilavhg ἡμῶν, ὁ 
ἁγίου ὄρους Βινᾶ λεγόμενος, ἐν ταῖς ἁποχρίσεσιν, ἃς 
αδιεῖται εἷς τινας ἑρωτήσεις, εὐλαθῶς πρὸς αὑτὸν 
π,ιουµένα-, φανερώτατα τὸ ζητούμενον διαλύει. 
Τῶν μὲν γὰρ ἁγίων τὰς ψυχὰς iv τῷ παραδείσῳ, 
τὰς 6b «Ov ἁμάαρτωλῶν ἐν τῷ Bp εἶναι ἀποφαίνε- 


C 


extraneo videlicct lo$to et bellatore, eos qui. ibi 
tuum adventum etspectabant; e£ pro tenebrütuüin 
habitatione, et loco obseutü illo, ubi incolebant, 
eos pársdisi babitátione donasti? » Consolatur 
Christum. Án ut verunt dicit hoc δι sentit f SI quis 
profecto responsiones vestras viderit, vel, ut verius 
dicam, íumportunas contentiones, in. stupdtent ad- 
ducetur et mente dimovebltnt; Ego profecto 4 γα 
wen possum verba 1 putida 46 imale. coli2rentla, 
arbitrorqué eau esse infantium. balbutiem. Quid 
quando hlc idem ditite «Admitábills tua erucifi£lo 
et in infernum descéntus, 0 horhitum athiitof : 
ham spolii$ el detractis, et. jià qui im ρΗόιη if 
vinculis detitiebautat una tecun ploriose exsttscl- 
latis, uti. scilicet Deus parádisum  aperuistl, et ut 
eum cunsequerehtur «diprios ilfos elfecistl. s Audisti, 
ei sie descemiisii, Inquit, if iufetnum, Ipsum éx- 
spoliasti, et. vincto& sive sánctos ibi dbdormlentás 
una tecam ex$usci(asti, msradísum áeruist!, et üt . 
euni cossequerentur dignos effecisti (Juin etlani 
Anastasius divinus nostet Pater 4 monte sancto 
Sinai appellatus, in interrogationibus quas ad Ρο: 
sponsiones quasdam pie ad eum factas faeit, per: 
tissime qusestionem dissolvit | pam sanctorum ari- 
mas ή paradiso, peécatorüm vero id inferno esso 
liquido et spertissinfe detnofistrat. Interrozetío 
igitur et responsio hxc est : interrogatio : « Obl 
Omnino nune animas esse dicemus? num ih eodem 


ται διαῤῥήηδη» τε χα) σἀφέστατα. 'H ἐρώτησις τοί- D loco. omnes?» Responsio: «(Quahquam nemo de 


γαροῦν καὶ fj ἀπόχρισις, ἠδε. Ἑρώτησις. « Ποῦ δὲ 
ὅλως θέλοµεν λέχειν νῦν ὑτάρχειν τὰς ψυχάς, xal 
εἰ ὅρα lv τῷ ἅμα Κᾶσαί εἰσινιν ᾽Απόχρισις. εΟὐδεὶς 
μὲν ὁ περὶ τούτου σαφῶς ἁπαγγείλας * ὅμως Ex τῶν 
τοῦ Χριστοῦ λόγων μανθάνοµεν, ὅτι αἱ μὲν τῶν δι- 
παΐων Ψψυχαὶ μειὰ εῆς φυχῆς τοῦ ἁγίου λῃστοῦ tv 
τῷ παραδείδῳ ὑπάρχουσιν. Κάὶ γὰρ xa ὁ θεῖος 
Αντώνιος περὶ τοῦ τόπου τῶν ψυχῶν οὕτως ἑώρα- 


xtv, iy τῷ παραδείσῳ ὑπάρχειν τὰς ἁγίας φυχάς. 


Ὡσαύτως xai 6 θεοφόρος Παμδὼ, xaX $1epol τινες 
τῶν Πατέρων». Ὡδθαύτως καὶ Ἰωάννης 6 τῆς χλίµα- 
φης οὕτω λέγει: Μνήμην µόνην 6 λῃστὴς ἐχεῖνος iv 
&à βασιλείᾳ ἠτήσατο, xol ὅλον τὺν παράδειτον 
ἐχληρονόμησεν. Πάλιν τε τὰς τῶν ἁμαρτωλῶν 


his clare enuntiavit, tamen ex Cliristi verhis pet- 
cipimus, justorum animas una cuti latronis Justi 
anima in pars&diso esse, quippe cum divusAntonius 
animarum locum et sanctas auimas viderit esse in 
paradiso. » Similiter et divinus Pambo et alil qui- 
dam ex Patribus, eodem modo Joaunes Clin.acas 
sic scribit: «Lairo ille ut tantum sul meminisset 1. 
regno suo, postulavit, totumque parddisum In he» 
reditlatem accepit. » Rursts, peccátoruta animas 
omne Vetus et Notum Testamentum in inferni eat- 
cerem ablegari, veluti ad vinculd, testatur, ut «o 
divite illo dixit Domisus. Similiter et David Pro- 
pheta dixil, « convertantur peccatores in infere 
num; nam cum dieat, convertantur, desiguat. 69 


1905 


JOSEPITI METIIONENSIS 


12 6 


ioci nunc cssc animas, postca discedunt, el earum A φυχὰς, πᾶσα ἡ Παλαιὰ χαὶ Kawh Δ.αθήκη, ἓν τῷ 


recipiunt corpora, saum singuli : ita postea a judi- 
ce adversus eos sententia fertur, dicens, « Conver- 
tantur peceatores in. iufernum ;» qui autem rever- 
titur, apertum est eo unde venerat eum reverti. Sed 
celeberrimus sane et divinus noster Pater, Cretae 
dignissimus pastor Andreas, post sanctos omnes 
a nobis in testes in hoc argumento adductos, acce- 
dat et ipse ut mecum eadeni testificetur. [s namque 
in quadam divina oratione, quam in immaculati 
nostre Virginis dormitationem pulcherrime com- 
posuit, cujus principium ; « Quicunque reli- 
giosum et venerandum locum hune, » juxia princi- 
pium de eo ila pertracetat : « Cieterum, οἱ sancto- 
rum anima tenebrosum quidem locum illum per- 
transeunt : αἱ nou ibi detinentur, preter eas qua 
vita deliciis delinitgg peccatorum mortem attraxe- 
runt. Nam quaecunque se divinis legibus subjicien- 
tes, eam quz in colis degitur vitain Spiritu per 
caruem demonstraverunt, ad loca procul dubio re- 
splendentia huic sanctorum sacro statui consenta- 
nea ablegantur, qu» Dominus custodit, et oculi 
ejus qui, ut Scripture tradunt, omnia conspi- 
ciunt, quorum pulcbritudinem et magnitudinem, 
addam eiiam, et supra captum hominis decorem, 
jure apertius et excelsius noscent qui Deo proxime 
accedunt, ibique rursum sistentes vacationem re- 
ceperunt, quibus precipue parata est a providen- 
tia, que cuncta sapienter administrat. » Audistis 
admirabilem et magnuin virum hunc, quo pacto 


sanctorum et justorum anima, hujus vite cursu C 


perfetto, vacationem recipiunt ? Hoc idem cst ac si 
diceret, promissionem discipulis promissam, cum 
dicit, « Ut ubi ego «um, ibi et vos sitis? » quodque 
in loca refulgentia transmittuntur, Deoque propin- 
(quant, et beatitudinis mirifice arrhabonem recipiunt, 
imo pulehritudinem εἰ i1nagnitudinem et supra 
mentis captum decorem, id est Deum ipsum clarius 
et excelsius conspiciunt. Cur inagis non versamini 
in his, o. amici εἰ fratres? sed potius occupati estis 
iu iis damnandis qui h:ec credunt atque amplectun- 
jur, et utin eos maledicta quotidie effundatis super 
omnja operam datis ? 


τοῦ ἆδου δεσμωτηρίῳ παραπέµπεσθαι o, ἐν quiaxf, 
μαρτυρεί. Καθὰ xal περὶ) τοῦ πλουσίου ἐκείνου ὁ 
Κύριος εἴρηχεν. Ομοίως καὶ Δαθὶδ ὁ προφίτης 
φησὶν, « ᾽Αποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ cl; τὸν 
ἄδην., Τὸ Cb εἰπεῖν, ἁποστραφί[τωσαν, σημαίνει ὅτι 
νῦν ἐχεῖ αἱ Φυχαὶ τούτων ὑπάρχουσιν ' εἶτα ἀπέρ- 
χονται xal ἀπολαμβάνουσι τούτων τὰ σώματα, τὸ 
ἴδιον ἕχαστος. Ka! εἶθ᾽ οὕτως ἡ ἁπόφασ.ς τοῦ χρι- 
τοῦ κατ) αὐτῶν ἐξέρχεται, Xéyousa* ᾿Αποστραγή- 
τωσαν ol ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ἆδην. 'O δὲ ὑποστρέφων, 


. πρόδηλον ἕνθα ὑπῆρχεν ὑποσερέφει. « ᾽λλλὰ xal ὁ 


πανηγυρικώτατος τῷ ὄντι xat θερφόρος Πατῆρ ἡμῶν, 
ὁ Κρήτης ᾿Ανδρέας, ὁ ἀξιώτατος ποιμὴν αὐτῖς, 
μετὰ πάντας τοὺς ἁγίους, οἷς ἐχρησάμεθα µάρτυ- 


p σιν, ἐπὶ τῇ τοιᾷδε ἡμῖν ὑποθέσει, παρίτω xai αὐτὸς 


τὰ αὐτὰ συμμαρτυρέσων ἡμῖν. Οὗτος yàp ἐν ἐλ 
τῶν θχυµασίων αὐτοῦ λόγων, ὃν εἷς τὴν τῆς x1» 
áYvou Δεσποΐίνης ἡμῶν χοίμησιν ὑπερχάλως κε- 
ποίηται, ἡ δ᾽ ἀρχὴ τοῦ λόγου, ε σοι τὸ σεπτὺν χαὶ 
σεθάσµιον τέμενος 10910, 1 ἔγγιστά που τῆς ἀρχῖ», 
καὶ περὶ τούτου οὕτω διαλαµθάνει, « Καὶ μὲν τοι 
χαὶ τῶν ἁγίων αἱ φυχαὶ τὸν ἀειδῃ τόπον ἐχεῖνου 
διέρχονται μὲν, οὐ χατέχονται δέ πλὴν τῶν ὅται 
τῇ χατὰ τὸν βίον ῥᾳστώνῃ τὸν δι ἁμαρτίας θάνατον 
ἑπεσπάσσντο, "Oca: γὰρ δήπου τυχὸν «ol; θείου 
νόµοις ἑαυτὰς ὑποζεύξασαι, τῶν ἐν οὐρανοῖς πολ. 
τείαν kv. πνεύματι διὰ σαρχὸς ἐπεδείξαντο, πρὸς 
τόπους δῆλον φωτοειδεῖς πρέποντας τῇ τοιβὸς τῶν 
ἁγίων ἱερᾷ κχαταστάσει, μετατεθῆναι παραπέμπονται’ 
οὓς ἐπισχοπεῖ Κύριος, xat ol ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ χατὰ 
τὸ λόγιον διὰ παντὸς ἐπιθλέπουσιν. "Qv τό τε χάλλος 
xaX μέγεθος, χαὶ τὴν εἰς ἅπαν µακαριότητος 0£ow, 
προσθῄσω δὲ χαὶ τῆς ὑπὲρ νοῦν ὡραιότητος, εἰδεῖεν 
ἂν εἰχότως τρα νώτερόν τε xaX ὑψηλότερον οἱ μᾶλλον 
ἡμῶν tip πλησιάζοντες. Κάνταῦθα τοῦ δρόμου λί- 
ξαντες, τὴν ἐχεχειρίαν ἑδέξαντο, οἷς χαὶ μᾶ:λον 
ἠτοίμασται παρὰ τῆς πάντα σοφῶς διεξαγούσης 
προνοίας. » Ἠχούσατε xai τοῦ θαυµμασίου τούτου 
χαὶ µεγάλον ἀνδρὸς, πῶς al τῶν διχαίων χαὶ ἁγίων 
Ψυχαὶ, ληξάντων τοῦ δρόµου τοῦ βίου τούτου, À24- 
θάνουσι τὴν ἐχεχειρίαν ; Τοῦτο δ᾽ αὑτό ἐστι τὸ εἰπεῖν 
τὴν ὑπόσχεσιν ἣν αὐτοῖς μαθηταῖς ἐπηγγείλω X 


γων, «Ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ, καὶ ἡμεῖς fee *» χαὶ ὅτι πρὸς τόπους φωτοειδεῖς παραπέμπονται, xai Oc 
πλησιάζουσι, καὶ τὴν µακαριότητα θαυμασίως ἁῤῥαδωνίζονται * ἡ μᾶλλον, τὸ χόλλος xal µέγιθος; 
xa τὴν ὑπὲρ νοῦν ὡραιότητα, f; ἐστιν αὐτὸς ὁ Θεὸς, τρανώτερόν τε xat ὑψφηλότερον κατοπτεύουσι. ll 
οὗ σχολάζετε ἐπὶ τούτοις, ὦ φίλοι καὶ ἀδελφοί; ἀλλὰ µόνον πρὸς τὸ χαταχρἰνειν τοὺς ταῦτα πειθομένο» 
καὶ στέργοντας, xal βλασφημεῖν αὐτοὺς ὀσημέραι διὰ παντὸς ἐπιμελεῖσθε, 


ΤΗ. 

Ut autem omue 08 contrarium dicens obstruatur 
et obturetur, unum et solum testimonium addam, 
guod extremo loco reservavi. [d autem est ex Joau- 
nis evangelista Apocalypsi, nec renuere pote- 
81i; dicit enim : «Et cum aperuisset sigillum 
quintum, vidi subtus altare animas interfectorum 
propter Verbum Dei et propter testimonium quod 
habebant; et clamabant voce magna dicentes: 
Usquequo, Domine, sanctus et verus non judicas, 
οἱ non vindicas sanguinem nostrum de iis qui lia- 


Z. 

Ἵνα δὲ ἐπιστομηθῇ xal ἐμφραγείη πᾶν στόμα 
λαλοῦν *àvavtla, plav xai µόνην µαρτυρίαν προσ. 
χομίσομαι ἣν τελευταίαν ἑταμιευσάμην. | Aon 
0 ἐστὶν ἐκ τῆς ᾿Αποχαλύφεως Ἰωάννου τοῦ Εὔὐαί- 
γελιστοῦ, καὶ οὗ δύνασθε ἀρνήσασθαι. Φποαὶ váp* 
t Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν πέµπτην σφραγΐδα, εἶδον ὑπο- 
χάτω τοῦ θωσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἑδφραιν 
σµένων διὰ τὸν Λόγον τοῦ θεοῦ, καὶ διὰ τὴν µαρ- 
τυρίαν τοῦ ἁρνίου fiv εἶχον. Καὶ ἔχραξαν cuv 
μεγάλῃ λέγοντες Εως πότε, ὁ Δεσπότης ὁ Bp 


1291 


PRO CONC. FLORENT. CAT. 1V. DE FRUITIONE SANCTORUM. - 


1238 


ναὶ ἀλτθενὸς, οὗ κρίνεις xaX ἐκδιχεῖς τὸ σἷμα ἡμῶν A bitant in. terra? Et date. sunt illis singuli stole 


Ex τῶν χατοικούντων ἐπὶ τῆς γῆς ; Καὶ ἐδόθη αὐτοῖς 
ἀνὰ μιᾶς στολῆς λευχΏς" χα) ἐῤῥέθη αὐτοῖς ἵνα 
ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον, ἕως οὗ πληρώσωσι xal 
οἱ σύ.ὄουλοι αὐτῶν, χαὶ οἱ ἆδ.λφοὶ αὐτῶν, καὶ οἱ 
µέλλοντες ἀποχτείνεσθαι ὡς καὶ αὐτοί. » Καὶ µετά 
τινα, € Καὶ ἀπεχρίθη εἷς ix τῶν πρεσθυτέρων λέ- 
ἵων µοι * Οὗτοι οἱ περιθεθλτµμένοι τὰς στολὰς τὰς 
χευνὰς, τί ες εἰσὶ. καὶ πόθεν 300v ; Καὶ εἶπον αὐτῷ, 
Κύριέ µου, σὺ οἵδες. Καὶ εἶπέ pot: Οὗτοί elsi οἱ 
ἐρχύμενοι ἐκ τῆς θλίψεως τῆς μεγάλης * xol ἔπλυ- 
ναν τὰς στολὸς αὐτῶν, καὶ ἐλεύχαναν ἓν τῷ αἵματι 
τοῦ ἀρνίου * διὰ τοῦτό εἰσιν ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ 
Θεοῦ, καὶ λατρεύευζιν αὐτῷ ἡμέρας xaX νυχτὸς ἐν 
τῷ vag αὐτοῦ. » ᾿Ηχούσατε τοῦ υἱοῦ τῆς βροντῆς ; 
Τίς φησι χρείστω καὶ βελτίονα xa ἀληθῆ, οὗτος, ἢ 
ὁ Ἐφέσου, καὶ ἡ κατ’ αὐτὸν τῆς οἰχουμενιχῆς συνό- 
ὅου ἀποσχίρτησις, xal ἄλλος εἴ τις ἂν βούληται τοῦ- 
ναντίον εἰπεῖν; ἐμοὶ δοχεῖν, Ἰωάννης φησὶ µείζω, 
3| οὗτοι. Ἐκεῖνος γὰρ τὴν θεολογίαν &x τοῦ στήθους 
)αδὼν τοῦ Κυρίου, πᾶσαν τὴν κτίσιν ἑνέπλησε τῶν 
ζωηῤῥύτων νσµάτων: οὗτοι δὲ ἐκ τῆς ἰδιωτείας xa 
ἀναισθησίας χινούμµενοι, θορύδου, καὶ ταραχῆς, xal 
αἱρέσεως τὴν οἰχουμένην ἑτλήρωσαν. Οὐχ ἀκούετε; 
διὰ τὸ πλυθΏναι, φησὶ, τὰς στολὰς αὐτῶν, τουτέστι 
διὰ τ» καθαρίσαι τὰ σώματα αὑτῶν ἀπὸ ἁμαρτιῶν, 
xat διὰ τὸ λευχᾶναι αὐτὰ ἓν τῷ αἵματι τοῦ Υἱοῦ τοῦ 
0:00, διὰ τοῦτό εἰἶσιν ἑνώπι.ν τοῦ θρόνου τοῦ θεοῦ, 
καὶ λατρεύουσιν αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτός. Τί πρὸς 
τοῦτο ἔχετε εἰπεῖν ; "Όντως οὐδὲν. Λο. πὸν πείσθητς * 
ἐπιστράφητε ' ἐκνήψφατε ' ἀνάστητε ' ὑποτάγητέ τὴ 
ἀλτθείᾳ ὡς καὶ ἡμεῖς ' xoi μὴ θέλετε προφανῶς 
εὔτω διαῤῥήδην ἀντιλέγειν τοῖς ξιδασκάλοις τῆς "Ex- 
κλησίας, xal προσκόπτειν τῇ ἁληθείᾳ. Ἡμεῖς γὰρ 
λέγοντες τοὺς ἁγίους παρίστασθαι τῷ 8:0, xa xa- 
02p6; αὐτὶν Üswpstv, ἀπολαμθάνειν λέγοµεν, xal οὗ 
νοσῦμεν ἄλλο εἶναι τὴν πρὸς πρόσωπο, αὐτοῦ θεω- 
ρίαν, καὶ ἄλλο την ἁπόλαυσιν. El δὲ δύνασθε τού- 
ναντίον τούτοις ἡμῖν ἐπιδεῖξαι ' ὅτι οἱ ἅγιοι παρι- 
σιάμενοι τῇ 1ρ:άδ:, xal τῆς πρὸς πρόσωπον αὐτῆς 
θεωρίας ἀξιούμενοι, οὐκ ἁπλλαύονσιν ἔτι, àAX. ἐχδέ- 
χονται μείζονα ἀπύλαυσιν τῆς αὑτοῦ τοῦ Θεοῦ Όεω- 
ρίας, ἀποδείξατε καὶ αὐτοὶ, xal ἡμεῖς σιγἠσοµεν. 
Αλλ' οὐκ ἔχετέ τι πλέον δεῖξαι, el μὴ τὴν θεωρίαν 
ταύτην τὴν πρὸς πρόσωπον τοῦ θὲοῦ. Ἡ οὐκ ἐπί- 
στασθε ὅτι παροργίσετε τοὺς ἁγίους, xal βλασφη- 
μεῖτε εἰς αὑτοὺς, ἐν τῷ λέγειν ὑμᾶς ὅτι οὐκ εἰσὶν 
τι μετὰ τοῦ Χριστοῦ, οὐδ' ἁπο]αμθάνουσι τῆς ἑαυ- 
τοῦ θεωρίας; Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ μετὰ τοῦ Χριστοῦ 
ὄντες, πρξσδεύουσιν ὑπὲρ ἡμῶν ἀμέσως τῇ Τριάδι, 
καὶ ἑλλάμπονται τῷ φωτὶ αὐτῆς: xal ὀρέγονται ác 
μετ αὐτῆς εἶναι * ὑμεῖς 0 ἀρνούμενοι ὅτι οὐκ εἰσὶν 
ἔτι μετὰ τοῦ θεοῦ, ἀλλ᾽ οὐδὲ µέχρι τῆς παγκοσμίου 
ἀναστάσεως οἱ ἅγιοι ἁπολαύσουσιν, ἴστε ὅτι µεγά- 
λως ἐνοχλεῖτε αὐτοῖς. Εἰ δὲ παροξύνετε xal ἐνοχλεῖτε 
αὐτοῖς, ὅπεορ οὐκ ἄλλως ἔσται, πῶς αὐτοὶ πρεσθεύ- 
σουσιν, ἣ πῶς µεσῖται ὑπὲρ ὑμῶν γενήσουται, τῶν 


55 Apoc, vj, 9-11..— 55 Apoc, vu, 15-15. 


C 


alb», οἱ dictum est. illis ut. requiesccrent adhue 
tempus modicum, donec compleantur conservi co- 
rum et. fratres eorum qui interficiendi sunt sicut 
et. illi ***. » Et post quxdam : « Et respondit unus ex 
senioribus, et dixit mihi: Ifi qui amicti sunt stolis 
albis, qui suntet unde venerunt ? Et dixit illi, Domi- 
ne mi, tn scis. Et dixit mihi : lli sunt qul. venerunt 
de tribulatione magna, ct laverunt stolas suas et 
dealbaverunt eas in sanguine Agni. Ideo sunt ante 
thronum Dei et serviant ci. die οἱ nocte in templo 
eius ?**.» Audistis tonitrui filium? Quis potiora, 
meliora ct vera dicit? [lIie, an Ephesius, et totà 
coliors corum qui ab cecumeniea synodo resilierunt, 
aut quicunque ex. aliis velit contradicere? Ut ego 
sentio, Joannes meliora dicit quam hic. 116 namque 
ex Domini pectore theologiam aecipiens, omnem 
ereaturam ejus vivificantibus aquis refersit ; hii νο” 
ro, sua. iuscitia οἱ stupiditate permoti, tumultu, 
confusione οἱ h»resi orbem Yepleverunt.  Nonue 
auditis co quod stolas laverunt suas, inquit, hoc 
est sua corpora laverunt a peccatis, eaque in Filii 
Dei sanguine dealbaverunt, idcirco sunt ante Dei 
tlironum, et die οἱ nocte inserviunt ei? Quid his re- 
spondere potestis? Nihil profecto. Credite tandem, 
convertimini, rcsipiscite, resurgite, veritati quem- 
almo!lum et nos subjicimini, neque ita aperte 
Ecclesie — doctoribus centradicere, neque iv veri- 
latem impingere velitis; nos enim cum sanclos as- 
sist?re Deo dicimus eumque pure inspicere, perfrui 


. dicimus; nec aliud esse intelligimus ejus ad faciem 


visionem, et aliud fruitionem. Quod si. contrarium 
nobis potestis ostendere, scilicet sanctos Trinitati 
assistentes, ejusque ad facem visione dignos cffe. 
etos, non. perírui adliuc, sed majorem fruinionem 
Dei visione exspectari, vos etiam demoustrate, et 
nos silebimus, Sed nibil amplius ostendere potestis 
preter hane Dei ad faciem. visionem. Nonne perci- 
pitis vos sanctos irritare et adversus ipsos blaspke- 
mos esse, cui 008 dicitis non esse adhuc cum 
Cliristo, neque visione ejus perfrui ?. Nau ii cum 
Christo cum sint, immediate apud Trinitatem pro 
vobis intercedunt, οἱ lumine cjus illustrantur, et 
perpetuo cum ea esse exstant; al vos co$ non 
adhuc esse cuui Deo abnegantes, nec. usque ad 
universaleu resurrcetionem cos fruituros esse, sci- 
tote ipsis valde molestos esse. Si vero irritatis iisque 
inolesti estis, quomodo pro vobis intercedent, aut 
quomodo pro vobis mediatores evaden!, abnegan- 
tibus eos cum Deo esse, sed procul a Deo esso 
affirmautibus * Dicite, respondete; at non valetís. 
Unum tantum est quod muHos ambiguos reddit, 
facitque ut. arbitrentur esse discordes, quia partiin 
quidem doctorea dicunt, sanctos perfecte frui, par- 
tim imperfecte : nam eum de animabus tantum 
dicunt, perfecte frui aiunt ; quando vero de toto 
homine, non perfecte, Quo pacto enim cum non- 


1269 


JOSEPHI METHONENSIS 


1500 


dum comm: unis resurrectio advenerit, utrique reci- À μὴ ὁμολογούντων αὗτους μετά τοῦ θεοῦ εἶναι, ἁλ)ὰ 


pera possunt? ldeo quatenus anim perfecte reri- 
pere $ancios dicimus ; quatenus vero non solum 
anims, verum etiam corporibus indute sunt, im- 
perfecte fruj affirmamus. Nam ut forma animz est 
in eorpore, materia vero, quz corpus est, nondum 
surrexit neque recepiL : anima vero, cum sit ἱμ- 
mortalis, perfecte suscipit, Sed quia homo est utra- 
que simul, etutrique decertarunt, nondum perfo- 
cte honiinem recipere dicimus. At cum a parta de 
into ratioecipnamur, e de nobiliori intelligimus, tune 
perfecte sanctos recipere dicimus. Quod autem 
nohilior et potior corpore anima sit, vel c:ecig est 
mauifestui, idque est quod nos antea ex Apoca- 
lypsi doannis evangelistz: eyposuimus, quod data 
singulis fuerit stola alba, dictumque iis est ut adhuc 
modicum exspectarent, id est corporum resur:e- 
ctionem. Quicunque igitur singulas stolas accepe- 
runt, geminas in judicio stolas recipient. Perspi- 
cuun namque est quod unius stolz distributio 
animz [ruitio est, quad perfecta dicitur οἱ est ; al- 
tera ορὶ corporis beatitudo, quam post resurre- 
qüonem recipiunt et judicium. Et quoniam de 
hoc &atis dictum est, non opus est vlterius pro- 
gredi. 


τόῤῥω τοῦ 8:60 λεγόντων βλασφήµωνς εἶναι ; Εὔπατε, 
ἀποχρίθητε * ἀλλ) οὖχ ἔχετε. "Ev µόνον ἐστὶν ὃ τοὺς 
πολλοὺς ἀμφιθάλλειν ποιεῖ, xal διαφωνοῦντας τοὺς 
ἁγίους γοµίζειν * ὅτι mock μὲν τελείως οἱ διδάσκχαλοι 
λέγουσιν ἀπολαμθάνειν, ποτὰ δὲ οὗ τελείωφ τοὺς 
ἁγίους. Ὅταν γὰρ περὶ τῶν φυχῶν αὐτῶν µόνον M- 
γωςιν, ἀπθλαμθάνειν τελείως φασίν’ ὅταν δὲ περὶ 
τοῦ δλου ἀνθρώπου, οὗ τελείως. Πῶς γὰρ τῆς xot 
νῆς ἁἀναστάσεως μὴ ἑἐλθούσης, τὸ συναµςότερον 
ἀπολαμθάνειν δύναται ; Aib χαθὸ μὲν Φυχαὶ, τελείως 
ἁπο)αμθάνειν τοὺς ἁγίους λέγομεν * χαθὸ δὲ οὗ µό- 
vov Φνχαὶ Άσαν, ἀλλὰ καὶ σώματα ἑνεδέδυνου, οὐ 
τελείως ἀπολαμθάνειν αὑὐτούς φᾶμεν. Ὡς γὰρ εἶδός 
ἐστιν ἐν τῷ σώματι ἡ φνχἠ ' χαὶ ἡ μὲν Don, ὅπερ 


B ic £h σῶμα, αἴπω ἀνέατη. οὐδ' ἀπέλαθεν ' ἡ & 


Ψυχἠ ἀθάνατος οὖσα, τελείως ἀπολαμθάνει. "0i δὲ 
τὸ φυναμφότερόν ἐστιν ὁ ἄνθρωπος, καὶ τὸ συναµ- 
φότερον ἡγωνίσατο, ϱὔτω τελείως λέγοµεν ἁπ'λαμ. 
Εάνειν τὸν ἄνθρωπκον. "0:au δὲ ἀπὸ µέρους sb eii 
λογιζώμεθα, xaX «b τιμωύτερον ἐννοῶμεν, τότε τε- 
às, λέγομεν ἀπολαμθάνέιν τοὺς ἁγίους. Ὃτι & 
τιµιωτέρα xat xupuovépa bari ἡ quy τοῦ σώματος, 
χαὶ τυφλοῖς Oràov. Τοῦτα γάρ ἐστιν D χαὶ προιθὲ- 
µεθα Ex τῆ:; ᾽Αποχκαλύψεως Ἰωάννου τοῦ Ebay 


ατοῦ * ὅτι ἐδόθη αὐτοῖς ἀνά μιᾶς στολΏς λευκῆς, xal ἐῤῥέθη αὐτοῖς ἵνα προσµείνωτιν ἔτι ὀλίγον, δηλον- 
ότι τὴν τῶν σωµάτωγ ἀνάστατιν. Οἵτινες οὖν ἆ τὸ μιᾶς στολῆς ἔλαδον, διπλᾶς ἐν τῇ χρίσει στολὰς M. 
Ψονται. Εὔδηλον οὖν ὅτι ἡ pla. στολὴ ἡ δοθεῖσα, vfq ψυχῆς ἑατιν ἡ ἀπόλανσις, Ἶτις xal τελεία λέγεται 
χαὶ ἔστι ' ἡ δ) ἄλλη, ἡ µαχαριότης bot τοῦ ἁαώματος, ἣν ἀπολίψφεται μετὰ thv ἀνάστασιν xol τὴν 
xpleiv. Καὶ ἐπεὶ περὶ τούτου ἀρχούντως εἴρηται, οὗ δεῖ περαιτέρω λέγειν 


VII. 

Ad Apostol dictum, quod ut egregium et inex- 
plicabile nobis affertis, ac inulta cuin audacia dici- 
tis illud, sancti omnes testimonio (idei probat nou 
acceporunt repromiasianem, Deo pro nobis melius 
aiiquid providenta, ut non sine nobis consumma- 
rentur. llic enim affirmatisbeatum Paulum dicere, 
quod sancti. non acceperunt repromiasiouem, Huic 
nos responsionem 3afferemus : petjuus μὲ absque 
conturbatione nosgira dicta audistis. Cum sapienti- 
hus enim viris ita agere ausi. non essemus, plane 
intelligentes, uti nog hoo scimus εἰ cognoscimus, 
ita euam multo magis eos ita cognoscere ; se] vo- 
biscum, quos scire ea non arbitror, idcirco vog 
contradicitis: sí enim seiretis, veritati. utique tam 


aperte non adversaremiui. Quia ergo, ul. existimo, D 


omnino noB nostis illud, «non recoparunt a Deo 
repromissjonem, » nos. id pro virili declarabimus, 
náàm ea verla beatus Paulus profert ob universa- 
lem et generalem corporum resurrectionem, quam 
veluti Christiani omues futuram esse credimus : 
quando autem id futurum sif, uobis non est cagui- 
um : verumtamen secundum sacrarum Scriptura- 
rem traditionem, in flne seeulorum credimus hane 
futuram esse, quando omnis humana natura resur- 
κά, οἱ ugusquisque coydigna guis operibus repor- 
*averit, sive ea bona, sive mala fuerint, secuadum 
serum Evangelinro. Et hzc est promíssio quam 
patribus in prophetis promisit, id est, se eos susci- 


H'. 

Πρὸς δὲ 19 τοῦ ᾽Αποατόλον, ὃ ὡς γενναῖον ὁμι 
χαὶ ἀναντίόῥητον ἐπιφέρετε, xal μετὰ πολλῆς π1ῤ- 
ῥησίας φατὲ, τὸ, « Οἱ ἅγιοι πάντες µαρτυρηθέντις 
διὰ τῆς πίστεως, οὐκ ἑκομίααντο chv. ἑκαγγελίαν, 
τοῦ Θεοῦ περὶ ἡιιῶν κρεϊττόν τι προθλεφαμἐνὺν, tva 
ph χωρὶς luto τελειυθῶσιν » ἓν τούτῳ γὰρ 
Ἰάγετε, ὡς ὁ µακάριας ᾖ{[αῦλός φησιν, Ee: οὖχ 
ἐχομίσαντο τὴν ἑπαγγελίαν οἱ ἅγιοι' epbq τοῦτο 
xai ἡμεῖς δώδομεν τὴν ἀπολογίαν. Μόνον δεύ- 
µεθα ἵνα ἁταρόχως ἀχούητε τῶν λεγομένων, Πρὸς 
μὲν γὰρ ἄνδρας σοφοὺς οὖκ ἂν ἑτολμήσαμεν τεῦτα 
φάναι * εἰδότες ἀκριθῶς, εἰ ἡμεῖς ταῦτα οἶδαμέν τι 
χαὶ ἔγνωμεν, πολλῷ μᾶλλον ἐχεῖνοι. Πρλς δὲ ὑμᾶς 
οὓς οὗ νομίζω ὅλως εἰδέναι ταῦτα, οἵτινες διὰ τοῦτο 
καὶ ἀντιλέγετεα ^ εἰ yXp ἴδειτε, οὐχ ἂν ἀντελέγετι 
τῇ ἀληθείᾳ, οὕτω φανερᾷ οὔση. Ἐπεὶ οὖν ὡς ἐγὼ 
οἶμαι ὅλως τοῦτο οὐκ ἔγνωτε, «b, Οὐκ ἐχομίσαντο 
τὴν ἁπαγγδκίαν τοῦ Θεοῦ * ἡμεῖς αὐτὸ ἑρμηνεύσομει 
κατὰ τὸ ἡμῖν ἑφικτόν, Tu λόγον γὰρ τοῦτον ὁ μα” 
πάριος Παῦλος λέγει, διὰ τὴν χαθολιχὴν xal οἴχου- 
μενικὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν. "Hv ὡς ἄριστια- 
vol, πάντες μὲν πιστεύοµεν Oct γενήσεται "πότε & 
ἔσται τούτα, οὐκ οἵδαμεν. Πλὴν γατὰ τὰς ἱερὰς 
Γραφὰς, πιατεύομεν ταύτην γενήσεσθαι ἐν τῷ τέλει 
τῶν αἰώνων, ὅταν ἀνιστῇ πᾶσα ἡ τῶν ἀνθρώπων 
φύσις' κομίζων ἕκαστος τὰ ἐπάξια τῶν ἔργων 
αὐτοῦ, εἴτε ἀγαθὰ, εἴτε φαῦλα, χατὰ τὸ ἱερὸν Εὐαγ- 
γέλιον. Καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐγαγγελία fjv ἔπηγγείλατο 


1301 


PRO CONC, FLORENT. CAP. IV. DE FRUITIONE SANCTORUM. 


1302 


ὁ θ:ὸς τοῖς πατράσιν Ey τοῖς προφήταες ἀναστήσειν A taturum ; nam ea pullicitatio seu proinissio dicitur; 


αὐτούς. Ἐπαγγελίᾳ γὰρ, fot ὑπόσχεσις λέγεται" 
ὑπάσχετο γὰρ ὁ Κύριος ἀναστήσειν τὴν τῶν ἀνθρώ- 
πων φύσιν, Ev τῷ ἀπιστεῖν τοὺς ἀνθρώπους τὴν τῶν 
σωμάτων ἁνάστασιν. Τοῦτο γὰρ εἰ ἐγεγόνει iv 
τοῖς πατράσιν, οὐκ ἂν ἡμεῖς ἕλθομεν εἰς τὸ εἷ- 
ναι καὶ τοῦτὸ ἐστιν ὅπερ ὁ Παῦλός φησιν. οὖχ 
ἐχομίσαντο ol πρὸ ἡμῶν τὴν τῶν σωµάτων àvá- 
οτασιν, τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεϊιτόν τι προ- 
ΘἸεφαμένου ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσιν * 
τουτέστιν ἵνα ph χωρὶ; ἡμῶν ἐχεῖνοι ἀναστῶσιν. 
Ei γὰρ ἐγένετο ἐν ἐχείνοις ἡ ἐξανάστασις τῶν σω- 
µάτων, xa ἀπέλαδον χαὶ τὰ σώματα μετὰ τῶν φυ- 
χῶν, οὔτε ἡ ἔνσαρχος οἰχογομία ἂν ἐγένετο, οὔτε 
Πέτρος, οὔτε Παῦλος, οὔτε ὁ λοιπὸς τῶν ἁποστόλων 
χορὸς, οὔτε oi Πατέρες ἡ μῶν χαὶ διδάσχλλοι, οὔτε οἱ Le- 
ῥάρχαι χαὶ θεοφόροι, οὓς σήμερον πλουτοῦμεν ἁγίους. 
xq θᾳοφόρους, xai χειραγωγούµεθα δι αὐτῶν πρὸς 
θεογνωσίαν, xal πρὸς αὐτὴν τὴν σωτηοίαν ἡμῶν. 
'AXA' οὔτε ἡμεῖς ἂν ἐγενόμεθα, οὔτε με ἡμᾶς ἅλ- 
λοι * xal τοῦτό ἐστιν Ó κερὶ ἡμῶν κρεῖττον ὁ Παῦλος 
νομίζει εἶναι *. ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσιν 
ἐχαῖνοι * ἀλλ ἵνα περιµένωσι χαὶ ἡμᾶς ἐλθεῖν εἰς 
τὸ εἶναι, xal τότε ἅμα καὶ ἡμεῖς μετ αὐτῶν τὴν 
τῶν σωμάτων ἀνάστασιν ἑπενδυσόμεθα * χαὶ τὰ γέρα 
σὺν αὐτοῖς καὶ τοὺς στεφάνους ἀποληφόμεθα παρὰ 


τοῦ ἐπαγγει)αμένου xal ἀρχηγοῦ τῆς ἁναστάσεως,' 


καὶ τελειωτοῦ Ἰησοῦ. Γενομένης vig τῆς χκαθολικῆς 
ἁἀναστάσεως τῶν σωμάτων, οὔτε Ὑένεσις ἔτι ἔσται, 
οὔτε μὴν φθορά ' ἀλλὰ ἀμφότερα παύεται, καὶ ον- 


ileo promisit Douijuus se humanam naturam sus- 
citaturum, quia corporum resurrectioni difldi- 
mus: nam si id patribue evenisset, nos ulique non 
essemus ; idque est quod dicit Paulus, non accepe- 
runt, qui fuerunt ante nos, corporum resurrectia- 
nem, Deo pro nobis melius aliquid providente, ut 
non sine nobis consummarentur, id est, non sine 
nobis illi resurgant. Si enim in iis corporum resur- - 
rectio contigisset, suaque corpora una cum auima- 
bus recepissent, incarnata dispensatio nunquarm 
fuisset, neque Petrus, neque Paulus, peque reliquus 
apostolorum cborus, neque patres nostri οἱ docta- 
res, neque hierarchz et divini viri, quibus hodie 
locupletamur, sancti et divini, per quos ad Dei 
cognitionem quasi manu ducimur et ad. mostram 
salutem, at neque geniti fuissemus, neque alii post 
nos; idque est, quod pro nobis meliua Paulus esse 
arbitratur, ut nop sine nobis illi consummarentur, 
$cd quousque nos genereumur exspectarent, et tuuc 
nos etiam una cum jllia corporum resurrectione 
induamur, premiaque et €oronas simul cum illis 
percipiemus a resurrectionis promissore, et aucto- 
rc, et perfectore Jesu. Name cum corporum univer- 
salis resurrectio fuerit subsecuta, neque generatio 
erit amplius, ueque corruptio, sed utraque cessa. 
bunt, nemoque amplius generabitur ncque interibit. 
Idcirco tunc non facta est resurrectio. Et. propter 
quam aliam ob causam? Quia non adhuc repletus 
est locus illius ordinis qui de coelo cecidit; nam 


δεὶς ἔτι γεννᾶται, οὔτε μὴν ἀποθνήσκει. Διά τοι C scribit Gregorius, cognomento Theologus, superio- 


τοῦτο, fj ἀνάστασις εὖκ ἐγένετο τότε. Καὶ διὰ τ' 
ἄλλο; Διότι οὐκ ἐπληρώθη ὁ χχταλειφθεὶς τόπος τοῦ 
πεσόντος ἐχείνου τάγματος. Λέχει γὰρ 5 θεῖος Γρη- 
γδριος ὁ τῆς θεολογίας ἐπώνυμος, ε Πληρωθῆναι 
δεῖ τὸν ἄνω χόσµον. Χριστὸς χελεύει, ph ἀντιτεί- 
νωµεν * xal ὁ ὑπηρέτης πρὸς τὸν Κύριον «Κύριε, 
γέχονεν ὡς ἐπέταξας, xai ἔτι τόπος lavi, » Τοῦ τό» 
που οὖν τούτου μὴ ὄντος τότε πεπληρωμένου, 1 


ἐξανάσ:ατις τῶν νεχρῶν οἱ χ ἐγένετο ^ xal αὕτη' 


ἐστιν d ἑἐπαγγελία, f» ὁ Παῦλος πρὸς ᾿Εθραίους 
φησὶν, ὡς οὐκ ἑχομίσαντο ob πρὸ ἡμῶν ἔτι, fv 
ἐγὼ οἶμαι οὗ γινώσκειν ὑμᾶς ἔτι. Ἡμεῖς δὲ ἀναλε- 
ξάμενοι χαὶ αὖθις τὸ εἰρημένον, ἐπιδείξομεν ὑμῖν 
πῶς ἐπαωγγελία * xal πότε τὴν ἐπαγγελίαν ταύτην 
ὑπέσχετο Κύριος ὁ θεός * χαὶ τίσιν αὐτὴν, xol διὰ 
ποίαν αἰτίαν ὑπέσχετο, ἕνθεν ἑροῦμεν  ἓν τῷ τὸν 
Ἴσραλλ ἀπογνῶναι τῆς σωτηρίας αὐτοῦ, Ey τῷ uh 


νοµίζειν τὴν τῶν νεκρῶν ἑἐξανάστασιν, ἓν τῷ λέγειν, - 


ε Διαπεφωνήχαμεν, ἁπόλωλεν fj ἑἐλπὶς ἡμῶν φἀ- 
γωµεν, πίωµεν ' αὔριον ἀποθνῄήσνομεν. » Τότε 
ἐμπνέει Κύριος τὸν προφήττν εἰπεῖν πρὸς τὸν λαὺν 
μὴ ἀπιστεῖν τὴ» τῶν σωμάτων ἀνάστασιν, xal ἔπαγ- 
Τείλασθαι αὑτοῖς ὅτι ἀναστήσει Κύριος τὰ ὁστᾶ αὖ- 
τῶν τὰ ξηρὰ, xai ἐνδύσει αὐτὰ σάρχας xal νεῦρα 
καὶ δέρµα ΄ xal πνεύμα δώσε. Καὶ ἁποχαταστήσει 
αὐτοὺς εἰς τὴν ἹἹερουσαλὴμ. "H ὅρασι; εἰρήνης ἐστί 
τε χαὶ λέγεται. Ποῦ ταῦτα χεῖται; Ἐν τῷ Ἰεζεχιηλ 
τῷ προφήτῃ ' ἐν χεφλλαίῳ τριαχοστῷ ἑἐθλόμῳ. Φποὶ 


rem mundum repleri oportere. Christus jubet, ne 
obsistamus. Et minister ad Dominum, Domine, fa- 
cium est ut imperasti, οἱ locus adhuc est. Cuin 
igitur locus is tunc repletus non fuisset, resurrectio 
mortuorum nan est subsecuta, hzcque promissio 
est quam Paulus ad Hebrzos dicit, quod qui aute 
nos fuerunt adhuc non acceperunt, quani pulo vos 
adhuc non intelligere. Át nos id dictum resumentes, 
quomodo promissio sit ostendemus, εἰ quandu 
promissionem banc pollicitus sit. Dominus Deus, 
quibusque eam et ob quam causam pollicitus est, 
deinceps dicemus. Cum lsrael salutem suam despe- 
rasset, nec mortuorum crederet resurrectionem, 
cum dicerent, Abscissi sumus, periit spes nos!ra, 
manducemus et bibamus, cras moriemur, tunc iu- 
spiravit Dominua prophetam, ut. populo diceret ne 
corporum resurrectionij diffideret, pollicereturque 
iis se corpora eorumarida exsuscitaturunm, seque car- 
nibus, nervis ac cute induturum, spiritugque datu- 
rum et in Jerusalem restituturum qua. visio pacis 
est et. dicitur. Ubinam sunt liec? Apud Ezechiclem 
prophetam capite Liricesimo seplimo ; dicit enim 
divinus hic propheta : « Facta est super me manus 
Domini, et eduxit me in spiritu. Domiui, et ditisit 
iuc in medio campi qui erat plenus ossibus. Circum- 
duxit me per ea in gyro. Erant autem ulta valde 
super faciem campi, siccaque vehementer. » Et 
dixit ad me : «Fili hominis. putasne vivent 0554 


1303 | 


JOSEPIII-METHONENSIS 


1:01 


ista, Et dixi : Domine Deus, tu nosti. Et dixit ad A γὰρ ὁ θεῖος οὗτος «poghtns* « Eyíveso ἐπ᾽ tyi 


me:  Vaticinare de ossibus istis, et dices eis : Os- 
sa arida, audite verbum Domini. IIzec dicit Doni- 
nus Deus ossibus his : Ecce cgo intromittam in 
vos spiritum, ct vlvetis, οἱ dabo super vos nervos, 
el succrescere faciam super vos carnes, et super- 
extendam vobis cutem, ct dabo vobis spiritum, et 
vivetis, et scietis quia ego Dominus. Et prophctavi 
sicut. jpreccporat mibi. l'actus est autem sonitus 
prophetante moe, ct cece commotio. Et accesseruut 
ossa ad ossa, unumquodque ad juncturam. suam. 
Et vidi, οἱ ecce super eam uervi ct carnes ascende- 
runt, οἱ extenta est in eis cutis desuper, et Spiritvin 
non habebant. Et dixit ad. me :  Vaticinare ad 
spiritum, vaticiare, fili hominis, ct dices ad spiri- 
tum : Πας dicit Dominus Deus : a quatuor ventis 
veni spiritus, οἱ insuffla super interfectos istos, et 
reviviscant. Et prophetavi sicut preceperat milii, 
el ingressus est in ea spiritus et vixéruut, steterunt- 
que super pedes suos exercitus grandis ninls valde. 
Et dixit ad me : Fili liominis, ossa hsc universa 
domus [990] est. [psi dicunt, Aruerunt ossa no- 
stra.] et periit spes nostra, οἱ abscissi suinus. Vati- 
cinare, et dices ad eos: Hc dicit Dominus Deus, 
Ecce ego aperiam tumulos vestros, et educam vos 
de sepulcris vestris, populus raeus, et inducam vos 
in terram Israei, et scietis quia ego Dominus, cum 
nperuero sepulcra vestra, et. eduxcro vos de tumu- 
lis vestris, οἱ dedero spiritum meum in vobis, οἱ 
vixeritis, οἱ requiescere vos faciam super humum 


vestram, et scietis quia ego Dominus locutus sum, € 


et ἰωοί, ait Dominus Deus *?*. » 


χεὶρ Κυρίου, vai 325Y2yi µε ἐν Πνσύματι Κυρίο», 
καὶ Eünxi µε iv µέσῳ τοῦ πεβίου, καὶ τοῦτο Tv µε- 
στὸν ὁστῶν ἀνθρώπων ' καὶ περιἠγαγέ µε ἐπὶ αὐτὰ 
χύχλωθδεν χύχλῳ ' καὶ ἰδοὺ π.λλὰ σφόδρα Ez πρός - 
ωπον τὸῦ πεδίου: καὶ ἰδοὺ ξηρὰ σφόδρα. Καὶ εἶπε 
πρός µε, αι ἀνθρώπου, εἰ ζήσεται τὰ ὁστᾶ ταῦτα; 
Καὶ εἶτα, Κύριξ, Κύριε, o0. ἑπίστασαι αὑτά * xoi 
εἶπε πρὀς µε, Yib ἀνθρώπου, πρηρ{τδυσον ἐπὶ τὰ 
ὁστᾶ τοῦτα : xol ἐρεῖς αὐτοῖ:, TX ὁστᾶ τὰ [nei 
ταῦτα, ἀκούσατε λόγον Κυρίου ' τάρε λέγει Κύριος 
τις ὁστέοις τούτοις" "loo ἐγὼ φέρω εἰς ὑμᾶς 
πνεῦμα ζωῆς * xat δώσω Eg op; νεῦρα * καὶ ἁνάς1 
ἐφ᾽ ὑμᾶς σάρκας ' καὶ ἐχτενῶ ig! ὑμᾶς δέρµα 
xaX δώσω elg ὑμᾶς Πνεῦμά µου, χαὶ ζήσεσθε” xai 


p Τνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος. Καὶ προεφήτευσα 


παθὼς ἐνξετείλατό pot, λαὶ ἐγένετο φωνὴ lv -ῷ p: 
προφητεῦσαι ' καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας * xal 
προσήγαγε τὰ ὁστᾶ, ἑατέον πρὺς την ἁ ρμονίαν αὖ- 
τοῦ. Καὶ εἶδον, χαὶ ἰδοὺ ἐπ αὐτὰ νεῦρα xal cápxt; 
ἐφύοντο. Kat ἀνέδαινεν ἐπ᾽ αὐτὰ δέρµα ἑπάνω * x3: 
π)εῦμα obx ἣν ἓν αὐτοῖς. Καὶ εἶπε πρός µε, Προ- 
φήτευστον ἐπὶ τὸ πνεῦμα ' προφήτευσον, υἱὲ ἀνθρώ- 
που. Καὶ εἴπον τῷ mvejpati* Τάδε λέχει Κύριος 
Κύριος * Ἐκ τῶν τεσσάρων πνευμάτων ἐλθέτω πνεῖ- 
μα, καὶ ἐμφύσησον εἰς τοὺς νεκροὺς τούτους xal 
ζησάτωσαν. Kol πρρεφήτεὺσα καθότι ἐνετε[λατό 
pot* καὶ εἰσηλθεν ἐπ αὑτοὺς πνεῦμα ζωῖς, καὶ 
ἔζησαν xaY ἔστησαν ἐπὶ τῶν ποδῶν αὐτῶν συναγωγἩ 
πολλῆ σφ/δρα σφόδρα. Καὶ ἑλάλησε πρός µε Χέγων, 
Yik ἀνθρώπου, τὰ ὁστᾶ τὰ ξηρὰ ταῦτα, πᾶς οἶχος 
Ἱσραίλ ἐστιν. Αὐτοὶ λέγουσι, Ξηρὰ γέγονε τὰ ὁστᾶ 


ἡμῶν, ἀπόλωλεν fj ἐλπὶς ἡμῶν, διαπεφωνήχαμεν * διὰ τοῦτο προφήτευσον, καὶ εἰπὲ πρὸς αὐτοὺς * Τάδε λέγε" 
ΚύριοςΚύριος' ἱξοὺ ἐγὼ ἀνοίγω τὰ μνήματα ὑμῶν λαός μον’ καὶ δώσω τὸ Ηνεῦμά pov εἰς ὑμᾶς, χαὶ ζήσεσθε 
*ai θήαοµαι ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν ὑμῶν, καὶ γυώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι Κύρ'ος. Ἐλάλησα, xal ποιῄσω, λέγει Κύριος. 


Num intellexistis quod a vobis dubitabatur? et quid 
significant ea verba, optimeet verissimea beato Paulo 
prolata, a vobis vero jgnorata, « non acceperunt 
scilicet. promissionem, » qui przcesserunt. oranes, 
Deo pro nobis melius aliquid providente, ut non 
sine nobis consummarentur. Nostis quo pacto hzc 
€st promissio et quando eam promisit Deus? Cum 
Mortuorum resurrectionem non crederet Israel, quia 
eorum corpora cor(umpi videbat et ossa perire, de 
salute sua desperavit, ct periit. spes nostra et ab- 
scissi sumus. Αγία fa«ia sunt. ossa nostra, id. est 


"Ac! Evofioavs τὸ ἀμφιθαλλόμενου map" ὑμῶν; χα' 
sl ὁπλοῦν 8 ,ύλετα: τὸ λεγόμενον, ὀρθότατα μὲν xal 
ἁληθέστατα παρὰ τοῦ µακαρίου Παύλου, παρ᾽ ὑμῶν 
δὲ ἀ γνοούμενον, τὸ, « 0ὐκ ἐχομίσαντο δηλονότι kv 
ἐπαγγελίανι» οἱ πρὸ ἐμῶν πάντες, τοῦ O:oU περὶ 
ἡμῶν xpsivtóv τι ποοθλεφαµένου. ἵνα ph χωρὶς 
ἡμῶν τελειωθῶσιν. Ἔγνωτς πῶς ἐπαγγελία; Kal 
πότε ταύτην ἑπηγγείλατο ὁ θεός; "Ev τῷ ἀπιστῆσαι 
τὸν Ισραὴλ τὴν τῶν νεκρῶν ἐξανάστασιν  διότ 
ἑώρα τὰ σώματα ὅτι φθείρουται, τὰ ὁστᾶ πῶς ἀτό- 
λονται, ἀπέγνω τῆς δωτηρίας αὐτοῦ xal qnot, 


corrumpinur, Ubi moiluorum resurrectio? quia p Απόλωλεν fj ἑλπὶς ἡμῶν * διαπεφωνήκαμεν * δηρὰ 


corpora nostra corrumpuntur et,in pulverein redi- 
"guntur, nam in hioc szculo beatitudinem esse puta- 
verunt. Tunc, inquit, dixit Deus ad prophetam 
propter id. 1u quo loco? Cum dicerent, Arida facta 
sunt ossa nostra :« Vaticinare super ossa ista et dives 
ipsis, * et ctera; postea subdit : «Vaticinare ad 
Spiritum. » Et. prophetavit ut imperatum est; 
deinde et scietis, quia ego Dominus, cum aperuero 
sepulerá vestra populus meus, οἱ inducam vos in 
terrom Tsrarl. Hic est. promissio quam promisitet 

6t Ernet. 


λλες $$ ina. 


γἐγουξ τὰ ὁστᾶ ἡμῶν, του:ἑστι φθειρόµεῦα " τοῦ 
ἡ τῶν νεκρῶν ἐξανάστασις; "Οτι τὰ σώματα ἡμῶν 
φΛείρονται, xal ἀποτελοῦνται Χονιορτός " νόμισαν 
γὰρ iv τῷ παρόντι την µαχαριότητα εἶναι. Τότε 
φησὶν ὁ Θθεὸς πρὸς τὸν προφήτην ΄ Διὰ τοῦτο, ἐν 
ποἰῳ; ἐν τῷ λέγειν αὐτοὺς, Ἐτρὰ Υέγονε τὰ ὁστᾶ 
ἡμῶν, προφήτευσον ἐπὶ τοῖς ὁστέοις τούτοις, xai κά- 
λγσον πρὸς αὐτὰ, » xai τὰ ἑξῆς. Εἶτά gnat * «Προ 
φήτευσον ἐπὶ τὸ πνεῦμα *» xai προεφήτευας χαθὼς 
ἐχελεύσθη. Εἶτα xaX γνώτετθε ὅτι Eq εἰαι Κύριος, 


N 


1305 


PRO CONC. FLORENT. CAP. IY. DE FUITIONE SANCTORUM. 


1^06 


D κ ^ τε - em . - ^ "T M ο. ^ 9 . . . . 
ἓν τῷ ἀνοῖκαί µε τοὺς τάφους ὑμῶν λαύς uev, καὶ A nollicitns cst Deus patribus vestris pee. prophictam 


ἀνάξαι ὑμᾶς ix τῶν uvrpácov ὑμῶν : καὶ εἰσάξω 
εἰς την Υην τοῦ Ἱσραήλ. ». Λὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία 
ἣν ἐπηγγείλατο ὁ θ:δς, καὶ ὑπέσχετο τοῖς πατράσιν 
ὑμῶν διὰ τοῦ προφήτου τούτου ἀναστήσειν αὐτοὺς, 
xaY δοῦναι αὐτοῖς, τοῖς ἀξίοις δηλονύτι, xal xsxa- 
θαρμένοις, ἀντὶ τῆς ἐπιγείου Ἱερουσαλὴμ, ttv οὗ- 
ράνιον xal ἀτε)εύτητον, ἣν οὐχ ἐχομίσαντο ἔτι, ὥς 
φησιν ὁ µαχάριος Παῦλος, τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν 
χρεϊττόν τι προθ)εφαμένου, ἵνα uh χωρὶς ἡμῶν τε- 
λειωθῶσι, τουτέστιν, ἵνα p χωρὶς ἡμῶν ἐκχεῖνοι 
ἀναστῶσι pm: τὴν στολὴν καὶ τὴν λαμπρότητα τοῦ 


σώματος ἀπολήψωνται, πρὶν ἂν xal τοὺς συνδούλους . 


χα) ἁἀδελςοὺς περιµείνειεν ἀναστῆναι. Γενομένης δὲ 


τῆς παγχοσµίου ἀναστάσεως, τότε πληρωθήσεται ἡ D 


bna; v:)ía τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ : καὶ ἀναστή- 

δονται πάντα τὰ τῶν ἀνθρώπων σώματα ' xal τὸ 
συναμφότερον, ἅμα ψυχη xat σῶμα, ἀπολίψονται 
τὸ τέλειον ᾿τουτέστι τελείως τὴν µαχαριότητα. Τούτφ 
τῷ λόγῳ συμμαρτυρήσει pot χαὶ Λουχᾶς ὁ θειότατος 
εὐαγγελιστῆς * Ev οἷς ἐν ταῖς τῶν ἀποστόλων ἐξέθετο 
Πράξεσι, λέγων πρὸς Ἰουδαίους * « "Ανδρες ἆδελ- 
qo, ὑμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ἀπεστάλη » ol δ᾽ 
ἄρχοντες ὑμῶν, τοῦτον ἀγνοήσαντες, ἠτήσαντο Πι- 
λᾶτον, ἀναιρεθῆναι τὸν δίκαιον Ἰησοῦν * χαὶ τελέ- 
σαντες πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ Ὑεγραμμένα, χαθε- 
λόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου, ἔθηχαν iv μνημείῳ  ὁ δὲ 
θεὺς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεχρῶν : ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας 
πλείους τοῖς συναναθᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῖς Γαλιλαίας 
εἷς Ἱερουσαλήμ * o τινές eiat μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς 
τὸν λαόν * xa ἡμεῖς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς. 
πατέρας ἐπαγγελίαν γενοµένην ὅτι ταύτην ὁ θεὺς 
ἐκπεπλήρωχε τοῖς τέχνοις αὐτόν ἡμῖν, ἀναστήσας 
Ἱησοῦν. » ᾿Ακούεις; τὴν ἐπαγγελίαν φησὶ τὴν Υε- 
νοµένην πρὸς τοὺς πατέρας ποίαν ἐπαγγελίαν ; τὴν 
τῶν νεχρῶν ἐξανάστασιν δηλαδἠὴ» « "Hy ἐθεδαίωσε 
xaX ἑδήλωσεν ὁ θεὺς ἡμῖν τοῖς τέχνοις τῶν πατέρων 
ἑχείνων, δι) ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκ νεχρῶν’ 
οὗ ἡμεῖς ἔσμεν ἀφευδεῖς τῆς ἁναστάσεως αὐτοῦ 
µάρτυρες * αὐτοῖς γὰρ ὀφθαλμοῖς ἑωράκαμεν * xal 
αἱ χεῖρεὲς ἡμῶν ἐφηλάφησαν. Καὶ ἰδοὺ εὐαγγελι»/- 
µεθα ὑμῖν ἸΙητοῦν Χριστὸν πρωτότοχον ix νεκρῶν 
ἁναστάντα, εἰς βεθαἰίωσιν τῆς ἀφευδοῦς αὐτοῦ ἔπαγ- 
γελίας. Ἑδήλωσε γὰρ διὰ τῆς αὐτοῦ ἀναστάσεως χατ- 

αργἧσας τὸν θάνατον, τὴν παγχόσµιον ἐχείνην va 
φοθερὰν ἑκανάστασιν, fjv ὑπέσχετο τοῖς πατράσιν 
ἡμῶν, ὡς .προείρηται, Καὶ αὐτός ἐστιν ὁ ἔπαγγει- 
λάμενος " καὶ bv αὐτῷ πρώτως θελήσας ὑπέδειξεν 
αὐτὴν, γενόμενος ἐν νεχροῖς, xal ἀναστὰς ἐξ αὐτῶν 
πρωτότοχος ἣν xal ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων, 
κοινῶς πᾶσι παρέξεται. Aix τοῦτο καὶ πρωτότοχος 
τῆς οἰκουμενιχῆς ἐχείνης ἀναστάσεως ὁ Χριστὸς λέ- 

χεται, χαθὼς Παῦλος Bod ὁ µακάριος, ἵνα δείξῃ 
ἡμῖν ὅτι αὐτός ἔστιν ὁ ἀρχηγὸς χαὶ Κύριος καὶ τε- 
λειωτὴς ταύτης. Φησὶ γάρ" « Χριστὶς ἐγερθεὶς ix 
νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν χεχοιμημένων ἐγένετο: ἵνα 


ᾗ αὐτὸς τὰ πάντα iv πᾶσι πρωτεύων, χαὶ ἵνα ὑπῃ- 
$3 [ Cor. xv, 23. 


*! Aet, xin, 26 seqq. 


*! Coloss. , 1, 15. 
ἓν 


hase, se excitaturim eos, et daturmn iis, scilicet 
dignis et mundatis pro terrena. Jerusalem. sempi- 
lernam et sine μις, quam nondum aeceperemnt, ut 
beatus inquit Paulus, Deopro nobis melius quiddam 
providente : ut non. sinc nobis ii resurgant, neque 
stolam et splendorem eorporis recipiant antequn 
conservorum et (fratrum resurrectionem exspectent 
et videart. Cum vero totius mundi fuerit resurre. 
ctio consecuta, tunc Salvatoris Dei nostri promis- 
sio adimplebitur, et universa hominum corpora 
resurgent ; et utraque simul, anima et corpus, per- 
fectionem una recipient, id est perfectam beatitu- 
dinem, lHujus rei testis mecum erit. Lucas evange- 
lista, in libro ubi apostolorum aeta. exposuit, cum 
dicit ad Judzos: «Viri fratres, vobis verbum sa- 
lutis hujus missum est. Principes vestri hunc 
ignorantes petierunt a Pilato, ut interficerent eum. 
Cumque consummassent omnia qu:? a. Deo scripta 
eraut, deponentes eum «le ligno posuerunt in monii- 
mento. Deus vero suscitavit eum a mortuis. Qui 
visus est per dies multos his qui simul ascenderant 
a (ία in Jerusalem, qui nune sunt testes. ejus 
ad plebem, et. nos vobis anuuntiamus eam qux ad 
nostros repromissio facla est, quoniam hanc Deus 
allimplevit filiis nostris resuscitans Jesum *', » Àu- 
dis ? Promissionem dicit, qua ad patres faeta est. 
Quam promissionem ? Mortuorum scilicel resurre- 
clionem, quam confirmavit el declaravit. nobis fi- 


C liis patrum illorum, per resurrectionem Jesu Chri- 


sli a mortuis; cujus resurrectionis nos veri testes 
sumus : nostris enim oculis ínspeximus, el manus 
nostre palparunt. Et ecce vobis annuntiamus Jesum 
Chrisjum primogenitum, qui a roortuis resurrexit 
ad verse sus promissionis confirmationem ; nam 
per resurrectionem suam mortem evacuans, uni- 
versalem jllam et tremendam resurrectionem osten- 


4it, quam pollicittis est. patribus nostris, ut ante 
. dictum est. « Et ipse est qui. promisit, et iu. seipso 


primum volens ostendit eam, cum ad mortuos venis- 
set αἱ ab eis primogenitus resurrexisset, quam in 
fine sxeulorum omnibus in commune prabebit.» 
llcirco et primogenitus universalis illius resurre- 
clonis Christus dicitur, ut Paulus beatus exclamaL*!, 
ut nobis ostendat eum auctorem esse Dominum, et 
perfectorem ejus. Inquit. enim : « Christus vesur- 
gens a morluis primitixe dormientium factus est, 
ut ipse undequaque in omnibus primus esset, ct ipsi 
omnia subjicerentur ** .» Et iterum ; «Christus 
mortuus est, οἱ resurrexit, οἱ vixit,,ut et mortuo- 
rum et vivorum dominetur **.» Amplius : « Qui sus- 
citavit Jesum, et nos cum Jesu suscitabit, et constis 
tuet nobiscum 55, » Praterea : « Et nos. rapiemur 
cum illis in nubibusobviam Christo in aera : el sic 
semper cum Domino erimus **.» Idem Paulus iy 


Apostolorum Actis, ut Lucas scribit, inquit, cum 


Agrippa rege sermonem habens : « Vitam quidem 


9 Rom, viv, 9.. *1Cor. vi, 14. ** E Thess. 


1907 


JOSEPHI METHONENSIS 


1308 


meam llierosolymis noverunt omnes Judzi, prz- A ταγῇ αὐτῷ τὰ πάντα. » Kat av, « Xpiash; ἀπέθανε, 


scientes qwe ab initio si velint testimonium per- 
hibere; quoniam secundum certissimam sectam 
nostre religionis vixi Pharis:us, et nunc in spe, 
qua ad patres nostros facta est a Deo, repromissio- 
nis, sto jud'cio subjectus : inquam duodecim tribus 
nosirz nocte et die deservientes, sperant devenire. 
De qua spe accusor a Judaeis, rex. Quid incredi- 
bile judicatur apud vos, si Deus mortuos suscitat ? » 


xa ἀνέστη χαὶ ἔζησεν, ἵνα xal νεκρῶν xol ζώντων 
χυριεύσῃ. » Καὶ ἔτι, « Ὁ ἐγείρας Ἰπαοῦν τὸν Κί- 
piov ἐκ νεκρῶν, καὶ ἡμᾶς διὰ Ἰησοῦ &yepst, εἰς τὸ 
παραστῆναι αὐτῷ. » Καὶ ἔτι, « Καὶ ἡμεῖς ἁοπαγτ- 
σόµεθα Ev Ἠεφέλαις, εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἷς 
ἀέρα, χαὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἑσόμεθα. » Ὅ 
αὑτὸς Παῦλος ἓν ταῖς τῶν Αποστόλων Πράξεσιν, ὡς 
γράφει Λουχᾶς, φησὶ, πρὸς ᾽ΑἈγρίππαν τὸν βᾳσιλέα 


διαλεγόµενος, « Thu μὲν οὖν βίωσίν µου τὴν Bv Ἱεροσολύμοις ἴσασι πάντες οἱ Ιουδαῖοι. προχινώ- 
σχοντές µε ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριδεστάτην αἴρεαιν τῆς ἡμετέρις θρησχεί:ς 
Esa Φαρισαῖος * xal νῦν ix" ἐλπίδι τῆς πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίας γενομένης ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ἕστηχα 
χρινόμενος ' εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐχτενῶς νύχτα xol ἡμέραν λατρεῖον, ἑλπίζει χαταντῆσαι 
περὶ fic ἐλπίδος ἐγκχλοῦμαι, βκαιλεῦ Αγρίππα, ὑπὸ Ἰουδαίων. Τί ἄπιστα χρίνεται παρ) ὑμῖν, εἰ ὁ 8c 


νεκροὺς ἐγείρει ; » 
IX. 

Audisti hic de beato Paulo quomodo promissio- 
nen intelligat, cum Hebrzis exponit, scilicet se 
icorporum resurrectionem designare. Idcirco ait : 
« Si hoc est promissio quam speramus, quid incre- 
dibile judicatis vos, sí Deus suscitat mortuos, cum 
id pollicitus sit *"? » Hzc est illa promissio quam 
pollicitus est, 1d est corporum resurrectio, ne qui- 
busdam ansa praberetur dicendi, Manducemus, 
bibamus, cras moriemur; et ut crederent aliud 
esse s:eculum, quod presenti sit successurum. Πο- 
Jiquum igitur est, quod beatus Paulus dicit , « Non 
acceperunt repromissionem q*:i ante nos exstite- 
runt, slve corporum resurrectionem Deo pro nobis 


melius aliquid providente **. » Quid est hoc? Nil C 


aliud nisl ut nos producamur et simus in natura, 
nec illos perfectionem posse adipisci antequam nos 
gencremur et ad esse perveniamus. Sed et lioc re- 
οἷο declaratum a nobis est, uL arbitror, nec impe- 
dit apud Deum esse sanctorum animas, ut sape 
dictum est. Ideoque nobis molesti ne sitis, dicendo 
sanctos nondum consecutos esse, Expergiscamini, 
Oro vos, fratres, per viscera Domini nostri Jesu 
Christi, qui nos dilexit, quamvia inutiles peccato- 
res et desperati essemus, et qui animam suam pro 
nobis posuit ; ne ob malam suasionem οἳ sponta- 
ncam malitiam fratres vestros, ejusdem fidei do- 
mesticos, Deique gratia orthodoxos, abjiciatis ; 
neque Christianos ejusdem fidei.et linguze partici- 


8. 

"Hxoucag xàvta*s0a τοῦ µαχαρίου Παύλου, πῶς 
vost τὴν ἐπαγγελίαν fjv λέγει πρὸς Ἑδραίους, ὅτι 
εν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν ἐννοεῖ ; διδ xal φησιν’ 
Ei τοῦτό ἐστιν ἡ bna v vea, xol ταύτην ἑλπίζομεν, 
εἰ ἄπιστα χρίνετε ὑμεῖς εἰ à Ge); νεκροὺς ἑγείρει, 
ὅτι ὑπέσχετο τοῦτο; Αὕτη τοιγαροῦν ἐστιν ἑχείνη d$ 
ἐπαγγελία, ἣν ἐπηγγεβατο, ἡ τῶν σωμάτων ἀνά- 
στασις * ἵνα μὴ λέγωσί τινες, ὅτι φάγωμεν xol πίω- 
μεν, abptov γὰρ ἀποθνήῄσχομεν * καὶ ἵνα πιστούωσιν, 
ὅτι ἐστὶν ἄλλος αἰὼν, ὁ τὸν παρόντα διαδεξόµενος. 
Λοιπὸν τοῦτό ἐστιν 5 φησιν ὁ µαχάριας Παῦλος * ὡς 
οὐκ ἐἑχομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν οἱ πρὸ f pov, Ίγουν 
τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν * τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν 
χρεϊττόν τι προθλεφαμένου. Τοῦτο τί ἐστιν, Οὐδὲν 
ἄλλο, εἰ μὴ, καὶ ἡμεῖς ἵν ἔλθωμεν εἰς τὸ εἶναι καὶ 
μὴ ἐχείνους τελθιωθῆναι, πρὶν καὶ ἡμᾶς γενέσθαι, 
καὶ εἰς τὸ εἶναι ἐλθεῖν. ᾽Αλλὰ καὶ τοῦτο, χατ᾽ ἐμὴν 
γνώµην, χαλῶς ἡρμηνεύθη παρ) ἡμῶν ' xat οὗ χω- 
λύει τὰς ψυχὰς τῶν ἁγίων εἶναι μετὰ τοῦ θεοῦ, ὡς 
πολλάκις εἴρηται ' διὸ pi. ἑνοχλεῖτε ἡμῖν, λέχοντες 
τοὺς ἁγίους ὡς οὐχ ἀπέλαδον ἔτι. Ἐχνίφατε δέοµαι 
ὑμῶν, ἁδελφοὶ, διὰ τὰ σπ)άγχνα τοῦ Κυρίου Σμῶν 
Ἱησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀγαπῄήσαντος ἡμᾶς ἀχρεῖους 
ὄντας x33 ἁμαρτωλοὺς xal ἀπεγνωσμένους, xal τὴν 
Ψυχἣὴν αὑτοῦ θέντος ὑπὲρ ἡμῶν. Mi] ἀποδάλλετε διὰ 
πειαμονὴν xal ἐθελοχαχίαν, ἀδελφοὺς, οἰχείους τῆς 
αὐτῆς πίστεως, καὶ ὀρθοδόξους τῇ τοῦ θεοῦ χάριτι " 
μηδὲ ἀποπέμπετε ὁμοπίστους Χριστιανοὺς xat 


pes repudietis, pro quibus Christus proprium effu- D ὁμογλώσαους, ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὺς τὸ ἴδιον αἷμα 


dit sanguinem, ut. omnes salvaret. Sed liuc. acce. 
dite οἱ nobiscum consistite, ut uno ore unanimiter 
credamus, sanctos, quatenus anima sunt, cum Deo 
f'sse ; et omnibus consentientibus ad Dominum ex- 
clamemus, Spiritus et animz justorum laudant te, 
Domine, ut et iia nobis glorificati, nos vicissim 
plorificent, et pro nobis enixe intercedant apud 
premiorum datorem Jesum Christum et Salvatorem 
uoslrum, ut nos societatis el ordinia dignos efficiat. 
list, Fiat. 


9 Hebr. xi, 40. ** Ibid. 


ἐξέχεεν, ἵνα τοὺς πάντας σώσῃ. Αλλὰ δεῦρο στῆτε 
μεθ) ἡμῶν, ἵνα δοξάσωμεν ὁμοθυμαδὸν iv E στό- 
pact, τοὺς ἁγίους εἶναι μετὰ τοῦ θεοῦ, καθὸ duyat, 
xai χράξωμεν ὄμοφρόνως πρὸς τὸν Δεαπέτην. 
« Πνεύματα καὶ φυχαὶ τῶν δικαίων αἰνοῦσίσε, Κύ- 
ριε ^ ἵνα xat αὐτοὶ δοξαξόµενοι παρ᾽ ἡμῶν, ἀντι- 
ἑοξάσωσιν ἡμᾶς, xal πρεσθεύσωσιν ὑπὲρ ἡμῶν 
ἐχτενῶς, τὸν ἀθλοθέτην Ἰησοῦν τὸν Χριστὺν καὶ 
Σωτῆρα ἡμῶν, τοῦ καταξιῶσαι xal ἡμᾶς τῆς αὑτῶν 
ὁμηγύρεώς τε xal στάσεως. Γένοιτο, Υέἐνοιτο. 


1209 





PRO CONE. FLORENT. CAP. V, 
- . ——M— (fo r—À—aÀq—a€Q À—qn—À 


DE PRIMATU PAD/E, 1310 


----------------------μ------------ ο------- ο οφ 





ΛΠΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙ TOY ΠΕΜΠΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ | 
ΤΩΝ EN T9 OPQ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ | 


Ζρει δικαίως ἐῥῥέθη xal ἀληθῷῶς, ὡς d. πάπας ἐστὶ xepaii πάσης τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. 


[med 


DEMONSTRATIO QUINTI CAPITIS 


EORUM 


οὗ IN DECBETO SYNODI CONTINENTUR 


Quod juste vereque dictum — sit, papam caput esse totius Ecclesie Christi. 


A. 

Ἰδοὺ καὶ 55 πέμπτου καὶ τελευταῖον τοῦ ὅρον x&- 
φάλαιον, Txsv ἀπολογίαν λαθεῖν, χαθὼς xal τὰ 
φθάσαντα. Ἐπεὶ οὖν οὐχ ὑπεστειλάμην εἰπεῖν τὰ 
δοχοῦντα περὶ τῶν παρεληλυθότων τεττάρων χεφα- 
λαίων, οὐδὲ περὶ τούτου δέον ἐστὶν ἡμᾶς σιωπῆσας, 
xal μὴ δοῦναι τὴν πρέπονυσαν ἀπολογίαν. Βἰκὸς οὖν 
ἐστι μετὰ πάσης προθυµίας xai περὶ τούτου τὰ δυ- 
νατὰ φάναιι, ἵνα μὴ ἅμοιρον µείνῃ * ἀλλά καὶ μετὰ 
£9» ἄλλων αὐτὸ σνναριθµηθείη ὠχυρωμένον sal; τῶν 
ἱερῶν Πατέρων χαὶ δ.δασχάλων ἐκφαντορικαῖς xai 
θεολογιχαῖς µαριυρίαις * ὥστε εἶναι πεπληρωµένην 
πᾶσαν τὴν ἡμετέραν ὑπόσχεσιν. Τί δὲ τοῦτ' ἐστιν ; 
Ἡ τῆς Ἐχχλησ'ας ἀρχὴ, τὸ τοῦ πάπα “πρωτεῖου ' 
ὡς à ἱερὸς τῆς συνόδου ὄρος διαῤῥήδην pod: « "Ext 
διοριζόµεθα τὴν ἁποστολικὴν κχαθέδραν, xal τὸν 
Ῥωμαῖϊκὸν ἀρχιερέα, elg πᾶσαν τὴν οἰχουμένην τὸ 
πρωτεῖον κατέχειν * αὑτόν τε τὸν ᾿Ῥωμοαϊχὸν ἀρχιε- 
ρέα, διάδοχον εἶναι τοῦ µακαρίου Πέτρου τοῦ χορν- 
φαίου τῶν ἀποστόλων, καὶ αὐτοῦ τοῦ Χριστου ἐπὶ 
ΥΆς τοποτηρητὴν, xal πατἐρα, καὶ διδάσχαλον τῶν 
Χριστιανῶν ἁπάντων. » Τοῦτο ἀληθῶς οὐκ οἷδα τίς 
ἔατιν ὁ δυνάµενος ἀρνῄσασθαι, προδήλως τοῦ Ἆρι- 
στοῦ xai τῶν διδασκάλων βοώντων βροντῆς γεγωνό- 
περον, Ὁ μὲν οὖν Χριστὸς πρὸ xaipou τοῦ ἰδίου 
πάθους, thv πρὺς τὰ µέρη Καισαρείας τῆς διλίπ- 
που ὁδὸν ποιούµενος, ἠρώτησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, 
λέγων « Τίνα µε λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν 
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ;» Καὶ ὅρα τὸν]ἀχριθῆ τῆς θεο” 


λογίας νοῦν. "Όταν μὲν οὖν περὶ τῶν κοινῶν ἐννοιῶν ᾳ 


τῶν ἀνθρύπων Ἱρώτησεν, οἱ ἀπόστολοι φθάνουσι 
τὴν ἁπολογίαν, λέγαντες ἀνὰ µέρος, οἱ μὲν Ἰωάννην 
τὸν Βαπτιστήν * ἕτεροι λέγουσιν εἶναί σε Ἠλίαν ’ 
ἄλλοι Ἱερεμίαν * ἕτεροι δὲ ὡς ἕνα 'τῶν προφητῶν. 
"Όταν δὲ τὴν αὐτῶν γνώμην ἠἡρώτα μαθεῖν, xal τίνα 
ἂν ἔχωσι τερὶ αὐτοῦ ὑπόληψινι ἓν τῷ εἰπεῖν, Ὑμεῖς 
δὲ, τίνα µε λέγετε εἶναι; Τότε οὐδεὶς τῶν ἀποστό- 
λων ἐφθέγξατο * οὐδεὶς ἀπεχρίθη. Ἐχεῖνοι μὲν γὰρ 
πρόεδροι τοῖς ἄλλοις, ὁ δὲ Πέτρος, χἀχείνων πρόε- 
δρος, xa* τῆς οἰκουμένης ἁπάσης. Κάκεῖνοι μὲν ὡς 


|. 

Ecce quintum οἱ ultimum decreti caput. accedit, 
ut suam responsionem accipiat, quemadmodum ct 
precedentia, Ergo quia laborem explicandi quie 
mihi de quatuor primis capitibus viderentur, non 
defugi, nequaquam decet lioe aut silentio involvere, 
aut debita responsione fraudare, /£quum est igitur, 
omni adhibito studio, et de hoc capite que dici 
possunt afferre, ne et ipsum debita sibi careat 
portione ; imo et aliis adjungatur sacrorum Patruni 
et doctorum divinis et theologicis testimoniis com. 
munitum, ut cumulate quod polliciti sumus prz- 
stemus, Quidnam vero hoc est? Ecclesi: caput : 
pape prinatus, quemadmodum sacre synodi de- 
cretom aperte clamat. « Praterea decernimus apo- 
stolicam sedem et Romanum pontificem in univer- 
sum orbem primatum obtinere, eumdemque esse 
heati Petri principis apostolorum successorem, et 
ipsius Christi in terris vicarium, Patrem, magi- 
strum omnium Christianorum.» Hoc profecto nescio 
quomodo quis inficiari possit, cum apertissime 
Christus et omnes doctores manifestius quam οἱ 
vel tonitruum personaret, lioc ipsum vociferentur. 
Christus ergo apte sux passionis tempus ad Philippi. 
Cxsaream pergens, interrogavit discipulos suos, 
dicens : « Quem me dicunt homines esse Filium 
liominis ? «Animadverte exquisltum theologici ser- 
monis sensum, Nam quando de communibus hoini- 
num sententiis percontatur, apostoli occupant 
responsionem, dicentes per singulos, quidam Joan-. 
nem Baptistam, alii dicunt Eliam, alii Hieremiam, 
alii unum ex prophetis; quando vero de illorum 
sententia explicanda interrogat , et quam existima; 
tionem de eo haberent, cum, diceret : « Vos autem, 
quem me esse dicitis ?*» tunc nemo apostolorum lo- 
cutus est, quia ipsi aliorum prasides erant ; Petrus 
autem iis et toti orbi terrarum pr:esidebat, Et ii 
quidem tanquam przsides aliorum, aliorum senten- 
tiam explieabant ; at cum Petrus apostoloruni pra 
58 essct, pro illis affer responsionem. Illi enim 


1311 


105ΕΡΠΙ METHONENSIS 


1312 


priraatum velut ejusdem scho'2 socii detulerunt ; A πρόεδροι τῶν ἄλλων, τῶν ἄλλων τᾶς γνώμας ἔλεγον' 


unde et audacter Christo respondet : « Magister, 
interrozas quem {ο dicimus esse? tu es Christus 
Filius Dei vivi, » Considera magnificam Petri con- 
fessioncm ; ideo et Salvator ad. eum * « Beatug es, 
Simon Darjona, quia caro et. sanguis non revelavit 
tibi, non humana sapientia hoc te docuit, neque 
ab hominibus didicisti, sed Pater meus qui in coelis 
est hanc tibi admirabilem theologiam revelavit. 
Pater igitur meus te docuit, Ego autem tibi dico, 
quà] ti. es Petrus, et super hane. petram aedificabo 
Ecclesiam meam, et porta inferi non. prevalebuut 
adversus eam. » Neque.lie substitit, imo progre- 
diens dicit, « Et dabo tibi claves regni coelorum :yct 
quxcunque ligaveris super terram, erunt ligata et 
in celis; et quizecunque solveris super terram, 
erunt soluta et in ccelis 7,» Quis ergo|se Cliristia- 
nut professus μασ 3bnuegabit, nisi forte Christia- 
nismum eauere velit ? 


D 


ὁ δὲ Πέτρος, τῶν ἁποστόλων ὑπάρχων vp^sbpo;, ὑπὲρ 
ἐχείνων τὴν ἀπολογίαν ποιεῖται. 'Ὑποχώρησαν γὰρ 
ἐχείνῳ τὰ πρωτεῖα οἱ θιασῶται. "O0ev xa* μετὰ παῤ- 
ῥησίας ἁποχρίνεται τῷ Χρ:στῷ λέγων, « Διδάσχαλς" 
ἐρωτᾷς τίνα σε γνωρίζοµεν εἶναι ; aU et ὁ Χριστὺὸς, 
ὁ Yló; τοῦ Θευῦ τοῦ ζῶντος. » Σχόπει τὴν ὁμο)ογίαν 
τοῦ Πέτρου ὡς ὑψηλήν. Ai. χαὶ ὁ Σωτὴρ πρὸς αὖ- 
τόν εΜακάριος εἶ, Σίμων Βὰρ Ἰωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ 
αἷμα οὐκ ἀπεχάλυφέ σοι τοῦτο,» Οὑχ ἀνθρωπίνη o». 
φία σε τοῦτο ἑδίδαξεν » οὐδὲ ἐξ ἀνθρώπων µεμάθη: 
χας * ἀλλ ὁ Πατήρ µου ὁ ἓν τοῖς οὐρανοῖς, ταύτην 
την θαυμαστὴ» &zexiluyi σοι 0Ξολογίαν. Ὁ piv 
οὖν Πατήρ µου ἐδιδαξέ σε ταῦτα. Ἐγὼ δὲ co: λέγω, 
ὅτι GU el Πέτρος ' xaY ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοῦρ- 
µήσω µου τὴν Ἐκχλησίαν ' xol πύλαι ἆδου οὗ χατι- 
σχύσουσιν atf; ' 9 χαὶ οὐ μέχρι τούτου ἕστη. ἁλλ' 
ἑπομένως λέγει ' « Καὶ δώσω σοι τὰς χλεῖς τῖς β- 
σιλείας τῶν οὐρανῶν. καὶ ὅσα ἐὰν δήσης ἐπὶ τῖς 


γῆς, ἔσται δεδεµένα ἐν τοῖς οὐρανοῖς ' καὶ ὅσα ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα kv tol: οὖρα. 
γοῖς. » Τίς οὖν ἐν Χριστιανοῖς τελῶν, ἀρνήσεται ταῦτα; εἰ μὴ προφανῶς ἀποθάλλοι ἂν τὸν Χριστια 


νισµόν. 
Π. 

Sed quid hic objiciunt qui id oppugnant? Ad 
omnes lioc dixit Christus ubi dicit: « Accipite 
Spiritum sanctum. Quorum remiseritis peccata, re- 
mittentur eis, et quorum rctinueritis, retenta sunt?*;» 
el aibi : « Ecce dedi volis potestatein cal- 
candi sjipra serpentes et scorpiones, ct super 
omnem virtutem inimici *; » et rursus : « Euntes 
in mundum universum, przxedicate Evaugelium omni 
creaturie 5; 5» — et alibi: « 
super terram, erunt ligata et in ecelo ; et quieeun- 
que solveritis super terram, erunt soluta οἱ in 
celis *.» Ilx»c et nos confitemur, dicimusque quod 
in commune hos constituit inagistros orbis terra- 
rum, ct omnibus gratiaui tribuit peccata dimittendi, 
quouiam usque ad orbis terminos ipsos destinavit. 
Necesse enim erat eos habere potestatem baptizan- 
di, docendi, praedicandi et omnibus gentibus diccn- 
di quà opus esset. Caeterum erat. utile, vel potius 
necessarium hos caput habere, ub inter cos essct 
ordo et caput, ne sine capite aberrarent, unde 
confusio magis oriretur quam uuio, ex quo. disso- 
lutio et ordinis perturhatio esset consecuta, quia 
ubi non est ordo, ibi dissolutio ; ram ordinis per- 


Quacunque ligaveritis C 


tuirbatio dissolutionis principium. Gregorius, co- D 


gnomento Theologus, id confirmat. Nam munda- 
nos priucipatus videmus perturbari, discindi atque 
aboleri , quando iuter se juucti non sunt : quoniam 
siduo de primatu regna decertent, utrumque  ex- 
Q«Ainguitur. Hoc et Salvator dixit : « Omne, inquit, 
regnum in seipsum divisum desolabitur 5. » Igitur 
in commune ad omnes hoc Christus dixit (nemo 
negabit hoc), sed seorsum Petro : « Tu es Petius 
cV super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, » 
ct reliqua, ne oriretur inter eos divisio, ul disinius, 


***' Mattli, xvi, 16-19. ? Joan. xv, 23. 


* Lue, x, 19. 


D'. 

'A228 τί πρὸς «0226 φασιν οἱ ἀντιμαχόμενοι: Πρὶς 
πάντας τοῦτο ἔφησεν ὁ Χριστὸς ἕνθα λέγει, « Λά- 
6cx: Πνεῦμα ἅγιον ' ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, 
ἀφρίενται αὑτοῖς * ἄν τινων κρατῖτε, χεχράτηνται. à 
Καὶ ἀλλαχοῦ, « Ιδου δίδωμι ὑμῖν τὴν ἑξρυσίαν τοῦ 
πατεῖν ἑπά.,ω ὄφεων χαὶ σχορπίων, χαὶ ἐπὶ πᾶσαν 
thy δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. } Καὶ ab, ι Πορευθέντες 
εἲς τὸν χόσμον ἅπαντα, χηρύξατε τὺ Εὐαγγέλιον πάση 
τῇ χτίσει. » Καὶ ἑτέρωθι, « "Osa. ἂν δήσητε ἐπὶ τῆς 
γῆς, ἔσιαι δεδεµένα ἓν τῷ οὐρανῷ * xal ὅσα ἐὰν 
λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυµένα ἐν τοῖ; οὖρα- 
νοῖς. » Ταῦτα xal ἡμεῖς ὁμολογοῦμεν, xal φαμεν 
πρὸς αὐτούς ' ὅτι χοινῶς τούτους κατέστησε διδα- 
σχάλους τΏς οἰχουμένης * xal nda: τὴν χάριν ἔδω- 
Χεν, ὥστε ἀφιέναι ἁμαρτήματα ἐπειδὴ εἰς τὰ τοῦ 
xócuou πἑρατα αὐτοὺς ἐξαπέστελλεν' ἀναγχαῖον vip 
ἣν, ὥστε αὐτοὺς ἔχειν ἐξουσίαν βαπτίψειν, διδά- 
σχειν, χηρύττειν, χαὶ λέγειν πᾶσι λαοῖς τὰ προσή- 
xov:2. ᾿Αλλά χρήτιμον Tv, μᾶλλον Ct ἀναγχαῖον, 
καὶ τούτους ἔχειν ἀρχὴν, Got! εἶναι va Ev αὗτοῖς 
τάξιν xaX χορυφῖν, ἵνα μὴ ἀκέφαλοι ot, xal σύγχν- 
σις μᾶλλον γένηται ἐν αὐτοῖ;, ἢ συμφωνία” xxl 
οὕτω λύσις χαὶ ἀταξία αὐτοῖς ἐἑπαχολουθήσει. Ἔνθα 
γὰρ οὐχ ἔστι τάξις, ἐχεῖ λύσις. Αταςία γὰρ ἀρχὰ 
λύσεως, Γρηγόρ:ος ὁ τῆς θζολογίας ἑπώνυμος τοῦτο 
φάσχε.. Ορῶμεν γὰρ ἐν ταῖς χοσμικαϊῖς ἀρχαῖς, τὰς 
συγχύσεις τε xal διαιρέσεις, xal ἀφανισμοὺς οὓς 
ὑφίσανται, ὅταν οὐχ εἶἰσὶν Ἠνωμέναι" ᾽Αμιλλώμεναι 
γὰρ δύο ὀρχαὶ, περὶ τῶν πρωτείων, ἀμτότεροι δια». 
φθείρονται, Καὶ ὁ Σωτὴρ ἔφη’ «Πάσα γὰρ, gro, 
βασιλεία μερισθεῖσα καθ) ἑαυτὴν, ἑρημοῦτα:. » Οὐ- 
κοῦν χοινῶς μὲν πρὸς πάντας τοῦν ἔφησεν ὁ Xp:- 
στὺς, καὶ οὐδεὶς tous" ἀρνήσεται. ᾽Αλλ' ἰδίως πρὸς 
[ἱέτρον ἔφη εΣὺ e! Πέτρος xaX ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέ- 


Μα, xvi, 13. ? Matth, ait, 232. 


1313 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1314 


τρᾷ οἰκοδομ΄σω µου τὴν Ἐκχλησίαν, » xa τὰ ££2;* Α ac perturbation, Si ergo ea vera. sunt, quod muuda- 


ἵνα μὴ γένηται ἓν αὐτοῖς σχίσμα d; ἔφημεν xai 
ταραχή. El οὖν ταῦτ ἀληθῃ, ὡς αἱ κοσμ.καὶ ἀρχαὶ, 
ὅταν μὴ ἠνωμέναι ὧτιν, ὄλεθρον καὶ ἀρανισμὸν ὁρί- 
στανται, πῶς ὁ Χριστὸς ὤφειλεν ἑᾶσαι τὴν Ἐκκλη- 
σίαν αὐτοῦ χωρὶς χεφαλῆς ; ἵνα σύγχυσιν ἔξῃ, xol 
ix τῆς συγχύσεως δ.αφθαρῇ. 'AXX ὡς ἁπάσης τά- 
δίως ὑπεριδρυμένος, καὶ ὡς τὴν τᾶξιν αὐτὸς ὧν ὁ 
συστησάµενος, Ev τάξει xal τὸ ἑαυτοῦ σύστημα, τὸ 
ἐχκλησιαστικὸν δηλαδη χατέστησε µένειν. Καὶ ὥσπερ 
αὐτὸς ἐπὶ γῆς ἣν χορυφὴ καὶ Κύριος καὶ διδάσκαλος 
τῶν μαθητῶν, xat πατῃρ xal ποιμῆν, οὕτω βουλό- 
µενος πρὸς τὸν πατρικὸν ἀνιέναι θρόνον, τὸν Πέ- 
τρον αὐτοῖς ἐπιστάτην κατέστησε xal πατέρα xal 
διδάσχαλον * x21 ἁπλῶς αὐτοῦ τοποτηρητὴν xal διά- 
δοχον. Δείχνυσι δὲ xal ἀλλαχοῦ πρὸ τοῦ πάθους, ctv 
ἀρχὴν καὶ τὸ πρωτεῖον δοθῆναι τῷ Πέτρῳ: ἔνθα 
φησί * « Πέτρε, πολλάχις ἠθέλησεν ὁ Σατανᾶς bmi- 
σινιάσαι ὑμᾶς ὡς τὸν αἵτον, ἐγὼ δὲ ἐδεήθην ὑπὲρ 
σοῦ, ἵνα μὴ ἑἐκλείπῃ dj πίστις σου" xal cU ποτε 
ἐπ.στραφεὶς, στἠρ.ξον τοὺς ἀδελφούς σου. » Αχούε:ς 
τὸ, Εγὼ ἐδείθην ὑπὲρ σοῦ ’ xal τὸ, X0 ποτε bmi- 
στραφεὶς στήριξον τοὺς ἀδδλφούς cou; Tl σοι δοχεῖ 
τὸ, ἐπιστηρίζεινιτοὺς ἀδελφοὺς, f] τὸ εἶναι αὐτῶν &o- 
Xhv, xat στηρίζειν αὐτούς; Καὶ ἁλλαχοῦ τὸ αὑτὸ 
δείχνυται, Ev. τῷ εἰπεῖν, « Σίμων, πορενθεὶς εἰ; 
την θάλασσαν, βάλλε ἄγκιστρον, καὶ τὸν ἀναδάντα 
σοι πρῶτον ἰχθὺν ἄρας, ἀνοίξας τὸ στόµα αὐτοῦ, 
εὑρήσεις στατῆΏρα " τοῦτον δὸς ἀντὶ ἐμοῦ xal σοῦ. 


"Ev τούτῳ ἔγνωσαν οἱ μαθητα), ὅτι τὸν Πέτρον αὐ- ο 


tol; πρῶτον κατέστησε. » Ταῦτα μὲν αὐτὸς ὁ Χρι- 
στὸς πρὸ τοῦ πάθους ὡς εἴρηται εἶπε. Misà δὲ τὴν 
ἀναστασιν, ὡς Ἰωάννῃ τῷ τῆς βροντῆς υἱῷ δοχεῖ, 
γεγραφότι τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὁ Πέτρ»;ς ἰδὼν τὸ 
γλυχύτατον τοῦ Δεσπότου πρόσωπον, φησί: « Κύριε, 
τί σοι ἀρεστόν ἐστιν ἐμὲ πριῆσαι; ὁ Ἰησοῦς ἤρετο 
τοῦτον, τρὶς, Πέτρε, φιλεῖς µε ; Καὶ ἓν ἑκάστῃ ἐρω- 
τῄσει, ποιμένα προὐχειρίσατο αὐτὸν, ἐν τῷ λέχειν, 
Ποίμαινε τὰ πρόθατά µου * ποίµαινε τὰ ἀρνία µου" 
ὃς, ἀχθεσθεὶς τῇ εριττῇ ἐρωτήσει φησὶ μετὰ θερ- 
μῶν τῶν δακρύων, ε Κύριε, σὺ πάντα οἶδας σὺ 
Υινώσχεις ὅτι φιλῶ σε. » OD ὁ Κύριος τῇ τριττῇ 
ἑρωτήσει, τὸ τριττὸν τῆς ἀρνήσεως ἑξιάσατο ’ εἶτα 
τῆς οἰχουμένης προχειρίζεται ποιμένα xal διδάσκα- 


Πίο potestates, quando disjunctze sunt, intereunt οἱ 
dilabuntur, quomodo Christus debuit Ecclesiam 
suam omittere sine capite, ut confusio sequeretur, 
et ex confusione destruere:ur? Sed uti supta om- 
nem ordinem potius, et uti exsisteng is qui ordi- 
ncm constituit, voluit et ordine suam societatem, 
videlicet eccle-iasticam, contineri, Et ut. ipse in 
terris erat caput, Dominus. οἱ magister discipulo- 
rum, et Pa:er et Pastor, sic cum decrevisset ad pa- 
ternum thronum ascendere, Petrum  prafectuur 
ipsis constituit Patrem et. magistrum ; οἱ ut uno 
verbo dicam, suum vicarium 40 successorem. 
Ostendit autem et alibi ante suam  passioncin, se 
principatum et primatum Petro. tradidisse, ubi 
dicit : « l'etre, sepius expetivit. Satanas vos ut 
cribraret sicut triticum. Ego autem. rogavi pro te 
ut non deficiat fides tua ; ct tu aliquando conversis 
confirma fratres 108. » Audis hoc, « Ego rogavi 
pro te, » etillud, « Tu aliquando conversus confir- 
ma fratres. tuos *? » Quid. tibi videtur scilicet, 
confirmare fratres, nisi cum esse illorum prinel-« 
pem, et cos confirmare? Et alibi idem ostendit 
dicens, « Simon, vade ad mare, et. mitte hamum, 
et eum piscem qui primus ascenderit tolle, et ape- 
rieus os ejus, invenies stateram, illum sumens da 
pro me et te 7. » Ες eo cognoverunt. discipuli 
l'etrum ipsis principem przfecisse. Hac Christus 
ipse antequam pateretur enuntiavit, ut dictum est. 
Post resurrectionem autem (ut Joanni tonitrui, (ilio 
videtur, qui scripsit. Evangelium) Petrus intuens 
in jucundissimum Domini vultum, inquit : « Doni- 
ne, quid placet tibi ut ego faciam ?» Jesus interroe 
gavit hunc ter, « Petre, amas me? » et in unaqua- 
que interrogatione pastorem illis designavit dicens, 
« Pasce oves meas, pasce agaos meos ; » qui terua 
interrogatione coutristatus ait ubertim δις, « Do- 
mine, tu scis omnia, (lu scis quia ano te", » cujus 
Dominus triplici interrogatione voluit triplici ab- 
negationi mederi. Postea terre constituit ipsura 
pastoreu et magistrum, idque multis ostendemus 
rationibus et testibus ; precipue vero Joannes 
Damasci oculus in Vita Barlaain et. Josaphat Indo- 
rum testatur ita dicens : « Aufugit hostis diabolus 


λον. Καὶ τοῦτο πολλοῖς μὲν ἀποδείζομεν λόγοις xal D ob Petri poenitentiam pudore suffusus. » At illo 


µάρτυσιν. Οὐχ ἧττον δὲ xal Ἰωάννης 9 uéyag τῖς 
Δαμασκοῦ ὀφρθαλμὸς, ἓν τῷ Bl Βαρλαὰμ καὶ Ίωσα- 
φὰτ τῶν Ἰνδῶν, μαρτυρεῖ λέγων ὡδί» « Ἔφυγεν ὁ 
πολέμιος διάδολο»ς, αἰσχυνθεὶς τῇ µετανοίᾳ Πέτρου, 
*O δὲ, χορυφαῖος αὖθις fjv, ὥσπερ διδάσκαλο; τῆς 
οἰχουμένης χειροτονηθείς. » Τοῦτο χαὶ ὁ σοφὺς Λέων 
ὁ βασιλεὺς, ἓν τοῖς ἑξαποστειλαρίμεις, Dir μὲν, λέ- 
χει, μετὰτὴν θείαν ἔγερσιν, τρὶς τὸ, εΙΙέτρε, φιλεῖς 
µε 5» πυθόµενος ὁ Κύριος τῶν ἰδίων προθάτων προ- 
ϐ2λλεται ποιμενάρχην * πῆ δὲ, Σίμωνι δέδωχε τὴν 
τῶν προδάτων νοµήν ' εἰς ἀγάπης ἀντέχτισιν, τὴν 
τοῦ ποιµαίνειν φροντίδα αἰτῶν. Ad χαὶ ἔλεγεν * El 


rursus princcps electus erat, veluti terrx magister. 
ld et sapiens Leo imperator in exzpostilariis dicit : 
Partim quidem post divinam resurrectionem, ter, 
t Petre, amas mc? » interrogans Dominus, suarum 
ovium constituit pastorem ; partim vero Simoni 
oves tradidit ad pascendum, ut choritatem mutuam 
rependeret, requirens ab eo curam pascendi ; et 
όσο dixit, « Petre, si amas me, pasce agnos 
meos 5.2 Petrus vero, ἱπίε[ίρεής, quod magnum 
est primatus el. multe virtutis egens, vidensque 
Joannem, quem valde Cliristus diligebat, qui se- 
quebatur, ait s «Hic autem quid ? » quasi vero 


* Luc. xxu, οἱ. " Matth, xvn, 20. 5 Joan. xxi, 15-17. , Ibid, 


1315 


JOSEPHI METHONENSiIS 


1316 


dieens, Me, Domine et magister, designas caput Α φιλεῖς µε, Πέτρε, Ποίμάινς τὰ ἀρνία pov * 6 5E Πέ- 


, discipulorum : hunc autem a te dilectum, quid 
jubes essd ? qui et petiit ab eo sedere a dettris Bul. ; 
et antequam peteret, curavit a matre id fleri, ut 
vel a dextris, vel α sinistris collocaret ipsum in 
gloria Salvatoris, Ex quibus apcerie colligitur hic 
cathedra primatus, Quod si de caelesti cathedra 
doctores hoc intellexerunt, tamen et hoc pacta 
possumus iuterpretari, Sed ne cui oecasio prxzbe- 
retur exponeadi quod do omnibus dixi discipulis, 
ε Quscun que solveritiset quacunque ligaveritis, ) 
respondet Dominus velut. eum | increpans, « Petre, 
si eum volo manere, donec rursus veniat, quid 
ad te? Tu, sequere me 9. » Nam « sequere 2 nil 
aliud ostendit nisi, Sequere me hoc baculo pastora« 
li : ac veluti quando ego vobiscum cram, custodio- 
bam vos, cum Pater essem vester, caput ct. magi- 
ster, sic οἱ tu sia pro me, el sequere me in hoc 
principatu, docens οἱ coufirmans fratres tuos ; te 
enhn in terra esse volo pro nie. lPdeoque ineat 
usque ad hanc diem et. manebit Petrus Christum 
sequendo per successores suos, ut in orationis pro- 
gressu declarabitnr, Ex his Salvator. suain. mentein 
ostendit, ui dictum eat, antequam pateretür et post 
resurrectionem. 


B χαὶ ὅσα ἂν δἠσήτε, ἁποχρίνετάι ὃ Κύριό», 


tpo; θυνεὶᾳ τὸ πρωτεῖον ὅτι µέγα, xal Ολλῆς δή” 
µευον τῆς δυνάµεως, ἰδὼν τὸν ἹἸωάννην ἀχολου- 
θοῦντα, τὸν λίαν ὑπὸ XptitoU φιλούμενον ἔφη * «05- 
τος δὲ, τί : ὡφανεὶ λέγων, Ἐμὲ, Κύριε καὶ διδᾶσχαλε, 
ἀρχειρίζη χορυφὴν τῶν μαθηξῶν, toutov δὲ τὸν 
παρὰ σοῦ φιλούμενον, τί προστᾶττεις εἶναι ; ὃς xal 
ἠτέσαῖο παρ) αὐτοῦ τὴν Ex δεξιῶν «αθέδραν, xc! 
τὴν μητέρα πρὸ τῆς αὑτοῦ αἰτλσεως ἑξαπέστειλε 
ζητῆσαι, f| ix δεξιῶν f| 8E εὐωνύμων x50loat αὐτὸν 
ἐν τῇ δόξη τοῦ Σωτῖρος, Ev οἷς δἠλοποιεῖται ἡ Χρω- 
πολαθεδρία atr. El δὲ καὶ περὶ νοητῆς καθέδρας ol 
διδἀσχάλοι ἐξέλαδον ὐῦτο, ὅμως δυνάµεθα xe 
οὕτω νοῆσαι. ᾽Αλλ᾽ ἵνα μὴ πῤόφασιν ἔχωσί τινες δὲ 
περὶ πάνῖων τῶν μἀθὴτῶν εἶπεν, Όσα ἂν λύσητε, 
ὡσανὴ 
ἐπιτιμῶν αὐτῷ; € Πέτρε, ἐὰν dotbv θέλω µένειν 
ως xoi πἀλίν ἔρχομαι;, τί πρὸ; c£; Σὺ ἀχολούθει 
pot. » Τὸ γὰρ, ᾽Αχολμύθθι pot, οὐδὲν ἄλλο δηλοῖ, f 
ὅτι ἀχολούθει µου τῇ Ποιμαντικῇ βαχκτηρίᾳ ταύτή. 
Καὶ ὥσπερ ἐγὼ ὢν μεθ’ ὑμῶν, ἐξήρουν ὑμᾶς, 14- 
τρ ὑμῶν T» χαὶ πορυφῃ καὶ διδᾶσχα)δ;, φροντί- 
ζων καὶ ἀγρυπνῶν ὑπὲρ ὑμῶν, οὕτω xdi σὺ [ef 
ἀντὶ ἐμοῦ * χαὶ ἔπου µου τῇ ἀρχὴ ταύτῃ, ὃ.δἀβχων 
καὶ ἑἐπιοτηρίζων τοὺς ἁδελφούς dou, Mk γὰρ θέλω 


εἶναι ἐπὶ τῆς γῆς ἀντ' ἐμοῦ. Aib καὶ μένει ἕως ες σήμερον» καὶ μενεῖθ Πέτρο ἑπόμενος τῷ Xp: 
διὰ τῶν διαδόχων αὐτοῦ, ὡς πρόσω χωρῶν ὃ λόγος δηλώσει. Ταῦτα μὲν ὁ Σωτῇρ, ὡς terat, tpb toà 


fáÜou; καὶ μετὰ shy ἀνάσταδιν. 
Jil. 
Ceterum saneti Patres. dt dctaà. Φουήιση]οσριιιή 


f". 
Ot δὲ ἅτιοι xal t3. Πραγτιχὰ τῶν οἰκουμὲνιχῶν 


couciliorum manifestissime idem comprobant. (Juld C συνόδων, φανερώταθα €b προχἐἰµενον παρισεῶσι " 


igitur jure adversus li:ee potesti$ afferre * nisl fore 
id quoda muliis audio prxdicari, quod hi vitati 
Petri non vivunt : natu. ille pauper, hi vero suht 
divites ; 6t, Aliud vit»e genus nunc papa ducit quarti 
Petrus, quomodo est ergo suctessor ejus * Duo ani- 
madverto liie reprehendi quie. omitti possunt, Pri- 
mum quod ille psupet erat, hic dives? secuidum, 
aliud genus vivebst ille, aliud hle. Ad pritsum qui- 
dem illis sic respondendüi est, seilicet qued opes 
et ea qui possidet, non ipse sibi cotnpafavit, 
neque per vim ab aliquo éktorsit, sed abte tnulta$ 
$lates et annos, non tantum ante. seliisma οἱ divi- 
εἰυποιῦ Ecclesiarum, sed paulo post Christi assutn- 
" ptionem in colum, et ante ssnctam et pritriam 
synodum, magnus Constantinus imperator invictus, 
Sylvestro sauctissimo summoque pontilüci largitus 
est, quemaduioduui inr edicto continetur et in sacris 
canonum libris iuvenitur. At et nos id ad verbum 
apponemus, ne aliud videamur afferre quam. pto: 
pria verba sonant. 


Decrelum invicll imperatoris et! magnm Constantini, 
ad sanctissimum Sylvestrum. Romanim papam. 


e Equum esse judicavimus unà cum omnibus 


9? Jan. XXI, 25. 'e 


τί οὖν δικαίωµα ἔχετε πρὸς τοῦτο εἰπεῖν, 42) $1 
πἀρὰ πολλῶν ἁπούω λεγόµενον, δτι τὴν Quiv οὗτοι 
οὐ βιοῦσι τοῦ Πἐτρου ; ἐκεῖνος γὰρ πένῆς 5v- οὗτοι 
δὶ πλούδιοι: καὶ Ετέραν ζωὴν διᾶγει ὁ πάπας νῦν, 
fi» 6 μαχάμιος θὐχ ἔζηθε Πέτρος. Πῶς τούτου διά- 
ὅσχος ; Δύο εἰσὶ τὰ ἐγκαλούμενά ἔνταῦθα * xal οὐ δεῖ 
πάραλειοθηνχι. Πρῶτον μὲν, ὅτι bulbo; πένης 
ojto; δὲ «αλούσιος. δεύτερον, ixsivo; ὄλλην BUR 
ζωὴν, xai ἄλλην obte;. Κάὶ πρὸς μὶν τὸ πρῶτον, 
οὕτως ἆ ποχριτέον αὐτοῖς, ὅτι ἅτέρ πλουτεΐ καὶ 
χἀκτηῖαι, οὐκ αὐτὸς οὗτος ἐζήτησεν, àXÀ! o56k δυ- 
νᾶστείᾳ παρᾶ τινὺς ἔλαθεν * ἀλλὰ mph πολλῶν ἔτων 
καὶ ἐνιαυτῶν, xal οὗ μόνον πρὸ τοῦ ὀχἰσμαίἑος xol 
τῆς διαιρέσεως τῶν Ἐλκλησιῶν, ἁλλὰ καὶ ἔγγισιά 
που τῆς Χριστοῦ ἀναλήψεως, xoi πρὸ τῆς ἁγίας 
παὶ μεγάλης πρώτης συνόδου, ὃ µέτας Κωνσταντῖ- 
νος, ὁ lv βασιλεῦάιν ἀῆττητος, Συλδέσοτρῳ τῷ &yw- 
τάτῳ ἄχρῳ ἀρχιερεῖ ἑδωρήσάτο ' ὡς ἐν 4 Osani- 
quàtt φἐρβεῖαι, xal ἐν τοῖς ἱεροῖς τῶν χανόνων 
βιόλίοις εὑρίσχεται. "AX ἡμεῖς χαὶ ταῦτο αὖτολεςεὶ 
0fcopcv? ἵνα yi ἄλλα δόξωµεν λέγειν, f) ἐχεῖνα αὖ- 
τοῦ τὰ ῥήματα. 

θέστισµα τοῦ ἐν βασιλεῦσιν ἀἁηετήτου καὶ µε: 


vá.tov K vccurrírov, πρὸς τὸν dmpwraror 
Σύ. ἰδεστρο' "Ρώμης πάπα». 


« Aloy ἐκρίναμεν μετὰ πάντων tüv σατραπῶν 


1211 


PRO CONC. FLORENT. CAP. Y. DE PRIMATU PAPA. 


8 


1318 


ἡμῶν, καὶ πάτης εῆς συγκλήτου xai τῶν ἀρχόντων, A satrapis nostris, ét. universo senatu, optimatibus 


xii μετὰ Ππάντὸς τοῦ λαοὺ τοῦ ὑπὸ thv ἐξουσίαν τῆς 


Ῥωμαλκῆς δόξης, ἵνα ὡς ὁ ἅγιος Πέτρος ἐκ προά- 
ὦπου τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐστιν εἰς την Υῆν, οὕτω 
καὶ οἱ ἐπίσκοχοι o! διάδοχοι τοῦ χορυφαίου τῶν 
ἁποστόλων ἀρχικὴν ἐξουσίαν εἰς τὴν γῆν ἐπέχωσι, 
πλέον παρ ὃ ἔχει fj βασιλεία τῆς δόξης ἡμῶν. Καὶ 
τοῦτο παρεχωρήθη Xo' ἡμῶν xol ἀπὸ τῆς βασιλείας 
11:0 * χαὶ θέληµεν ἡμεῖς αὐτὸν τὸν χορυφαῖον τῶν 
ἁπρστόλων xal τοὺς διαδόχους αὐτοῦ, bx προσώπου 
αὐτοῦ, πρώτους πρὺς τὸν Βεὺν Πατέρας εἶναι xai 
δεφέντορας. Καὶ ὥσπερ ἡ βασιλικὴ ἑξουσία ἡ μῶν 
εἰς τὴν yv οέθεται καὶ τιμᾶται, οὕτω θεσπἰκομεν 


σέθεσθαι xal ᾿τιμᾶσθαι τὴν ἁγίαν τῶν ᾿Ῥωμαίων ' 


'Exxlnsíüy* xol πλέον παρὰ τὴν βασιλείαν ἡμῶν 
xai τὸν Tfivov θρόνον, τὴν ἁγίαν χαθέδραν τοῦ 
ἁγίου Πέτρου δοξάζεσθαι καὶ ὑφοῦσθαι' διδόντες 
αὑτῇ δύναμιν καὶ δόξης ἀξίωμα * xai διαχρίνοντες 
θεσπίζοµεν ἵνα ἔχη ἐξουσίαν ἀρχιχήν * xai εἶναι 
ταύτην χεφαλὴν τῶν τεσσάρων θρόνων, τοι τοῦ 
Όρόνου tfc ᾿Λλεκανδρείας, τῆς ᾿Αντιοχείας, τῶν 
Ἱεροσολύμων, xal τῆς πόλεως τῶν ΗἩυζαντίων καὶ 
ἁπλῶς εἰς ὅλας τὰς Ἐκκλησίας πάσης τῆς οἰχούμέ- 
νης. Καὶ ὁ ἐπίσχοπος ὁ μέλλων εἶναι εἰς τὴν ἁγίάν 
τῶν Ῥωμαίων 'ExxAnclav, ὀφείλει εἶναι ἔνδοξος xol 
ὑψηλότερος παρὰ πάντας τοὺς ἱερεῖς τοῦ κόσμου. Καὶ 
εἴ τί ἐστι πρὸς θεραπε[αν τοῦ θεοῦ καὶ διόρθωσιν καὶ 
στερέωσιν τῆς πίστεως τῶν Χριστιανῶν, ἵνα xpl- 
νη:αι παρ) αὑτοῦ, Δίχαιον γάρ ἐστιν ἵνα ἐχεῖσέ ὁ ἅγιος 


et curicto populo impcrio Roinana gloria subjacen- 
ti, ét sicut sanctus Petrus vicarius ex pérsonaá Filii 
Dei est eonstitutus in terris, Ita οἱ episcopi succes- 
sores printipis apostolorum ampliorem prinripatus 
potestatem, quam fegnum glori: nostre habet, 
obtineant. floc ét a nobis, et 4 nostro concessum 
esi imperio. Et volumus ipsum principeht aposto- 
lorum et 5uccessore$ ipsius, éx ejus persona, prl- 
mos apud Deum esse Patres οἱ delensores. Et sicut 
nostra inmpetialis potestas in terris colitut et hono- 
ratur, ita ejus sanctam fomanai Ecclesiant vetie- 
ranlet honorar| decernimus ; et amplius quam. 
nostrum imperium terrenumque thronum, sedenr 
sacratissimani beati Petri gloriose etaltari. San- 
cimus etiahi ut principatum teneat. tàm super qua- 
tuor sedes, Alexandrinam, Antiochenam, Hierosoly« 
mitanam, Constantipopolitanam, quàm etian super 
omnes dniverso orbe tetratum Ecclesias Dei ; οἱ 
pontifez qui per tempora ipsius sanetzi Románe 
Ecclesise exstiterit, celsiot εἰ princeps cutetis 
sacerdotibus totius mundi exsistat, et ejus Judici 
qus ad cultum Dei, vel lidern Christianorum, vel 
stabilitatem procuranda fuerint, disponantur. JÉ- 
quum est enim, ut ibi divina lex obtineat apicem 
et primatum, ubi sanctus legislator Chrislus Jesus 
Salvator noster misso beato Petro jussit cátledram 
tenere, et ubi crucis patibulum passus est, et beats 
morüis calicem bibit ; vesiigiis inhzrendo sui 


νόμος ἔχῃ τὴν χεφαλὴν καὶ ἀρχὴν, ὅπου ὁ ἅγιος vo- c nostrique magistri, et ibi gentes capita inclináré 


µοβέτης Ἆριστὸς Ἰησοῦς 6 Σωτὴρ ἡμῶν, «bv paxáptoy 
ἀπόστολὸν Πέτρον, ἐχέλευσε κρατεῖν thv καθέδραν * 
xaX ὅπου τὸ πάθος τοῦ σταυροῦ ἔπαθε, xai µακα- 
ρίου θανάτου ποτήριον ἔπιε, xal ἐγένετο ἀχάλουΏος 
τοῦ µαΐστωρος καὶ κυρίου αὐτοῦ. Καὶ ἐπεῖ τὰ ἔθνη 
ἵνα χλίνωσι τὰς χεφαλὰς αὐτῶν, διὰ τὴν ἑἐξομολό- 
γησιν τοῦ ὀνόματὸς τοῦ Χριστοῦ, ὅπου ὁ διδάσκαλος 
αὐτῶν ὁ µαχάρισος ἁπόστολος Παῦλος, διὰ τὸν Χρι- 
στὸν ἐχτείνας τὸν τράχηλον, τὸν στἐφανον τοῦ µαρ- 
τυρίου ἐδέξατο. Καὶ ἕως τοῦ τέλους τοῦ χόσµου ἵνα 
ἀναζητῶσι τὸν διδάσχαλον, ὅπου τὰ τῶν ἁγίων αὖ- 
τῶν λείψανα ἀναπαύονται * xal Exe? ὕπτιοι χαὶ εἰς 
τὴν γῆν ἠπλωμένοι, τοῦ οὐρανίου βασιλέως xal θεοῦ 
καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δουλεύωµεν ὄφφι- 
χίοις, ὅπου ἐδουλεύσαμεν τῷ ὑπερηφάνῳ γηΐνῳ βα- 
σιλεῖ. Παραδίδομεν οὖν αὐτοῖς τοῖς ἁγίοις ἁποστό- 
λοις, τοῖς µακαρίοις χυρίοις µου τῷ Πέτρῳ καὶ 
Παύλῳ, xal μετ αὐτοὺς τῷ paxaplp Συλδέστρῳ 
χαὶ Πατρὶ ἡμῶν, τῷ μεγάλῳ ἐπισχόπῳ xol χαθο- 
λικῷ πάπᾳ τῆς πόλεως Ρώμης, xol πᾶσι τοῖς δια- 


δόχοις αὐτοῦ, οἵτινες ἕως τοῦ τέλους τοῦ χόσμονυ. 


µέλλουσι προχαθῆσθαι εἰς τὸν θρόνον τοῦ µακαρίου 
Πέτρου, ἀπὸ τῆς σήµερον, τὸ ἡμέτερον βασιλιχὸν 
παλάτιον τὸ Λατερανέσιον, τὸ ὑπερθαῖνον καὶ ὑπερ- 
νιχῶν τὰ ὅλα τοῦ χόσµου παλάτια. Επέχεινα δὲ xal 
τὸ διάδηµα, ἤτοι τὸν ᾿στέφανον τῆς χεφαλῆς ἡμῶν, 
ἅμα xai τὸν λῶρον xal τὸ ὠμοφόριον, ὅπερ περιχυ- 
xjoi τὸν βασιλιχὸν τράχηλον ' ἅμα δὲ xol τὴν πορ- 
eupdv χλαμύδα, καὶ χιτῶνα xóxxtvoy, xal πάν. τὰ 


propter confessionem nominis Christi, ubl eorum 
magister beatus Paulus protensa cervice propter 
Christum coronam martyrii suscepit : et ut usque 
ad mundi consummationem ibi quzrant magistruni, 
ubi sanctorum suorum reliquie conquiescunt ; εἰ 
ibi proni et in terram  procidentes coelestis regis 
Deiet Salvatorís nostri Jesu Christi ministerlis 
inserviamus, ubi servivimus illi superbo"* regi. 
Tradimvs igitur ipsis sanctis apostolls beatis Petro 
et Paulo et post lios beato Sylvestro et ómnibus suc - 
cessoribus ejus, qui usque ad consummationem 
mundi ascensurl sunt ad sedem beati Petri ab hoc 
die, palatium imperii nostri Lateranense, quod om- 
nibus mundi palatiis prefertur et supereminet ; 


D deinde diadema sive coronam capitis nostri simul- 


que οἱ locum, nec non et superhumerale quod 
imperiale assolet circumdare collum ; verum etiam 
chlamydem purpuream, atque tunicam coccineam, 
et omnia imperialia indumenta, seu etia: dign tatem 
imperialem proesidentium equitum ; conferentes 
ei etiam imperialia sceptra, simulque cuncta signa, 
ei banda, et reliqua ornamenta imperialis culmi- 
nis, et gloriam potestatis nostra. Viris etiam diver- 
si ordinis reverendissimis clericis, sanctae Romance 
Ecclesie servientibus, illud culmen singularis 
potentixz et pracellentie habere sancimus, cujus 
amplissimus noster senatus videtur gloria adornari, 
id est, patricios et consules effici ; necnon eti ce- 
teris dignitatibus imperialibus eos promulgamus 


- 


1315 


JOSEPHI METIIONENSIS 


1920 


decorari. Et sieut imperialis 'esv decorata milita, A βασιλικὰ ἐνδύματα καὶ ἀξιώματα τῶν βασιλικῶν 


ita. clerum sancte Bomanz Ecclesie. adornari de- 
cernimus, Et quemadmodum imperialis potentia 
diversis ofüciis cub*culariorum, necnon et ostiarioe 
run atque. omuium excubiternin, ità ct sanctam 
Ko:anam. Ecciesiam decorari volumus. Et ut am- 
plissime pontificale decus prefulgeat, decernimus 
ut clerici ejusdem Romana Ecelesig linteaminibus, 
id est, candidissimo colore decoratos equos equi- 
tent; et sicut senatus calceamentis utitur, sive 
sandaliis albo ex linteamine, ita et celestia sicut 
terrena. ad laudem Dei decorentur. Pri omnibus 
autem — licentiam ,tribuimus ct concedimus beato 
Sylvesiro episcopo pap: lomauz urbis et succes- 
soribus ejus beatis episcopis, ad honorem et glo- 
riam Dci et Salvatoris nostri Jesu Christi, οἱ ma- 
gua apostolice Ecclesix:, ul si quis senator proprio 
consilio «lericare voluerit, et iu. religiosorum nu- 
mero clericorum connumcerari in inagna apostolica 
Ecclesia, nullus ex omnibus prxsuaal impedire. 
Preterea decernimus ul ipse religiosissimus Pater 
Sylvester m»gnus episcopus et ejus successores 
omues episcopi ferant diadema sive corouam, quam 
ος capite nostro ipsi tradidimus ex auro. purissimo 
et pretiosis margaritis, ut ipsi ad ornatum capitis 
utantur ad laudem Dei et honorem sanctorum 
apostolorum. lpse vero beatus papa Sylvester sub 
corona, sive papalithria, quam habebat ad. gloriain 
Dei et sancti Petri, noluit ferre corouam cx auro 


etmargaritis ; et ideo quia ipse noluit ex auro C 


coronam, nos splendidissimum lorum, quod sigui- 
ficat sanctam resurrectionem, capiti- sancto cjus 
nostris manibus imposuimus, οἱ tenentes frenum 
equi ipsius pro reverentia beati Petri, stratoris 
officium illi exhihemus : statuentes eodem loro 
omnes ejus successores singulariter uti in proces- 
sionibusad imitationem imperii nostri. Unde ut 
pontificalis apes non vilescat, sed magis quam ter- 


. reui imperii dignitas, gloria et potentia decoretur, 


ecce lam palatium ncstivm, ut. pradisin us, 
quam Romanam urbem οἱ omnes ]talie sive 
Occidentalium regionum provincias, loca, civitates, 
castra beatissimo pontifici et Patri nostro οἱ uni- 
versali papse Sylvestro tradidimus, atque reliquimus 


ipsi et successoribus ejus potest:tem et rober p 


firmum imperialis jussionis, Et per hoc divinum 
jussum et. pragmaticum constitutum sanctis Potri- 
bus Romano Ecclesie in. perpetuum decernimus 
permanenda. Unde congruum perspeximus, no- 
strum imperium et regni potestatem ad Orientales 
transferri regiones, et in Byzantie provincias οριὶ- 
mo loco, nomini nostro civitatem aificari, et. no- 
sium illicimperium coustitui, quoniam ubi priuci- 
patus sacerdotum οἱ Christian: religionis caput 
ab imperatore coclesti constitutum est, justuin non 
est αἱ illie. imperator terrenus habeat potestatem. 
llujus vero imperialis decreti paginam) propri:s 
manibus robórantes, super venerandas reliquias 
sancti apostoli et principis Petri posuiinus, et ibi 


ἁλόγων. ἸὉμοίως xal τὰ βασιλικἁ σκΏηπτρα, xai 
πάντα τὰ σίγνα καὶ βάνδα, καὶ τὰ λοιπὰλ χοσµήματα 
τῆς βασιλιχῆς µεγαλειότητος, xai την δόξαν τῆς 
ἡμῶν ἑἐξουσίας. "Ανδρας τε εὐσεθεστάτους χληριχὸὺς 
πολλῶν τάξεων, τῇ abs?) ᾿ΡῬωμαϊκῇ Ἐκχλησίᾳ δοῦ- 
λεύοντας, θεσπίκομεν κοσμ:ἶσθα, xal ἔχειν ἐχεί,ην 
την ὑψτλότητα καὶ µεγαλωσύνην, f κεχόσµηται d$ 
µεγάλη αὐγχλητος ἡμῶν, fo: cb πατρἰκιο: χαὶ οἱ 
χώνσουλοι, ὤγουν ὕππτοι, καὶ τὰ λειπὰ ἁἀξιώματα. 
Καὶ ὡς ἡ βᾳσιλικ στρατιὰ κεχόσαηται, οὔτω θε- 
σπίζομεν χοσμεῖσθαι xal τὸν κλῆρον τῆς ἁγίας 
Ῥωμαϊκῖς Ἐκκλτσίας, καὶ οἷον τρόπον dj βασιλιχὴ 
δύναµις διὰ πολλῶν ὀφφικίων χεχόσμηται, ῆτοι xos- 
πορταρίων, ἐξχουθιτώρων», οὕτω xai 
Ῥωμαίων Ἐχκλησίαν κοσμεῖσθαι 
τὸ ἐπισχοπ.κὸν QU; - 


ϐεχουλαρίων, 
τὸν ἁγίαν τῶν 
θέλοµεν. Καὶ ἵνα χατὰ πλότος 
ὑπεριάμπῃ, θξεσπίζοµεν καὶ τοῦτο, ἵνα ol χληριχο: 
τῆς ἁγίας τῶν Ρωμαίων Ἐκκλησίας, χαθαλλικεύω- 
σιν ἆλογα κ:κοσμηµένα διὰ ὁθονίων λευχῶν. Καὶ 
ὡς ἡ fustipa σύγκλητος φορεῖ ὑποδόματα τοι σαν" 
δἀλια λευχὰ δι ὀθονίων, οὕτω xal τὰ οὐράνισ ὡς 
xai τὰ yfiva πρὸς αἴἵνεσιν τοῦ Θεοῦ. Ἐπέχεινα δὲ 
πάντων, διδ΄αµεν ἄδειον xal παρπχωροῦμεν αὐτῷ 
τῷ ἁγ.ωτάσ Πατρὶ ἡμῶν τῷ Σνλδέστρῳ, ἑπισχότῳ 
xai πάπα τῆς πόλεως Ρώμης, καὶ πᾶσι τοῖς δισδό- 
χοις, αὖτοῦ paxaptotg ἐπισκόποις, el; τιμὴην xal 
6:£1v τοῦ Κυρίου xal Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι- 
τοῦ, εἰς τὴν αὑτὴν μεγάλην καὶ ἀποστολικὴν Ἐκ- 
χλησίαν, ἵνα ἐάν τις τῆς συγ»λῆτου βουληθῇ pis 
ἰδίου θελήματος xal εὐαρέατου γεγέσθαι χληριχὸς, 
καὶ iv τῷ ἀριθμῷ τῶν ἁγίων χληρικῶν συναρ:θμῖῖ 
σθα:, pf; τις τολμᾷ ἀπὸ πάντων ἐμποδίζειν τούτῳ. 
Ἐθεσπίσαμεν δὲ πρὸς τούτοις, ἵνα xaY ὁ αὖ τὸς θσο» 
σεθὴς Πατῆρ ἡμῶν Σύλδεστρος μέγας ἑἐπίσχοτος, 
xai πάντες οἱ δ.άδοχοι αὐτοῦ ἑἐπίσχοποι ἵνα φορῶσι 
τὸ διάδηµα, τοι την στεφάνην ἣν παρεδώχαμεν 
αὑτῷ ix τῆς χεφσολῆς ἡμῶν, ix. χρυσίου καθαροὺ 
xal μαργαριτῶν ἀτιμήτων, χαὶ ἵνα αὐτοὶ χρίσων», 
ται εἰς τὰς κεφαλὰς αὐτῶν εἰς alvsatv τοῦ θεοῦ, xal 
εἰς τιμὴν τοῦ ἁγίου xaX κορυφαίου ἁποστόλου. Λὺ- 
τὸς δὲ ὁ µαχάριος πάπας Σύλβεστρος, ὑπὲρ «ἣν 
σ-εράνην, τοι τὴν παπαλήθραν fv etys πρὸς 
τοῦ θΞοῦ xai τοῦ ἁγίου Πέτρου, οὐκ ἤθελε βαστάνει» 
στεφάνην ex χρυσίου 1) μαργαριτῶν * ἡμ-ῖς δξ ὅτι 
οὐκ Ἠθελεν ὁ ἅγιος Σύ:θεστρος ix χρυσίου στεφ.- 
vv, τὸν ὑπέρλαμπρον λῶρον, σηµα[νοντα τὴν ἁγίαν 
ἀνάστασιν, τῇ ἁγίᾳ χεφαλῇ αὐτοῦ, ταῖς ἰδίαις γερ- 
civ ἐπεήχαμεν ' xai ρατοῦντες viv χαλινὸν τὸ 
ἵππου αὐτοῦ διὰ τὴν προσκύνησιν xal τὸν φύθον 
τοῦ ἁγίου Πέτρου, στράτορος ὀφφίχιον ἐποιήσαμεν, 
θεσπίξοντες ἵνα πάντες οἱ διάδοχοι αὐτοῦ τῷ λώρφ 
χρήσωντ1. sig τὰς πρρελεύσεις, πρὸς µίµτοσιν της 
βασιλείας ἡμῶν. A: τοῦτο δὲ, ἵνα μὴ τὸ ἀξίωμα 
τῆς ἐπισκοπῆς χαταφρονῆται, ἀλλὰ πλέον παρὰ την 
βασιλείαν ἡμῶν τὴν Υηΐνην, καὶ κράτους δύξη xaza- 
χοσμΏηται, ἰδοὺ τὸ παλάτιον ἡμῶν ὡς προείποµεν, 
καὶ τὶν ᾿Ῥωμαίων πόλιν, καὶ πάσης τῆς ταλίας, 
καὶ δ,σμικῶν γωρῶ) ἑπαρχίας τόπους, καὶ χάστρα,. 


δό5:ν 


132] 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1329 


τῷ προγεγραμμένῳ qpaxapuoráz ἐπισχόπῳ καὶ A juravimus baec omnia inconcussa servare, et suc- 


Πατρὶ ἡμῶν Σιλδέστρῳ, xaX χαθολικῷ πἀπᾳ, παρα- 
διδόαµεν’ xal ἀφήκαμεν αὐτῷ xal τοῖς διαδόχοις 
αὐτοῦ ἐξονσίαν xal δύναμιν στερεὰν βασι)ικοῦ προσ- 
κάγµατος ' διὰ ταύττν τὴν Οείαν Χέλευσιν xol 
πραγματιχὺν σύστημα ἐθεσπίσαμεν διαµένειν, xal 
τοῖς Πατράσι τῆς ἁγίας τῶν ᾿Ρωμαίων Ἐκκλησίας 
εἰς τὸν αἰῶνα παρεχωρήσαµεν. Διὰ τοῦτο δὲ χρήσ:- 


60850/68 nostros imperatores in archiviis nostris 
hzc custodire, tradidimus. Patri nostro. sancto et 
universali episcopo et pap, οἱ per eum omnibus 
successoribus ejus episcopis, Domino et Salvatore 
nostro Jesu Christo annuente : jubemus omnia qui 
supra scripta sunt firmiter in sacula obscerva- 
ri (10). » 


pov ἑνοῄσαμεν τὴν βασιλείαν ἡμῶν, xaX τὸ χράτος τῆς βασιλείας, el; τὰς ἀνατολιχὰς yopa; µεταοφέρειν, 


xai ἐν τῇ Βυξαντίων χώρᾳ, τόπῳ χρησίµῳ, 


thv πόλιν ἐπὶ τῷ ὀνόματ, ἡμῶν ἰδουνθῆναι, 


xai τὴν ἡμῶν 


βααιλείαν ἐχεῖ σὐστῆναι, διότ. ὅπου ἐστὶν fj ἱεραρχικὴ ἱερατεία, χαὶ dj χεφαλὴ τῆς Χριστιανικῆς θρη- 


σχείας, ἀπὸ τοῦ βασιλέως τῶν οὐρανῶν δελοµένη, ἄδ.κὸν ἐστιν ἵνα ἐχεῖ ὁ γἠϊνος βασιλεὺς 


ἔχη ifo 


σίαν. Τοῦτο δὲ τὸ ὕψος τῆς βασιλείας ἡμῶν, ἰδία:ς χεραὶ χαταστρώσαντες, εἰς τὰ τίµιχ )είψανα τοῦ 


ἁγίου καὶ χορυφαίου ἁποστόλου Πέτ 


9 ἐθήκαμεν * xal ἐχεῖ ὠμύήσαμεν ταῦτα πάντα ἀπαράθραυστα δ.α- 
φυλάττειν * xal τοὺς δ.αδόχους ἡμῶν βᾳσιλεῖς, bv τοῖς ὑπομνήμασιν ἡμῶν ταῦτα «φυλάττειν. 


Παραδς- 


δώχαµεν δὲ τῷ Πατρὶ ἡμῶν τῷ ἁγίῳ καὶ γαθολικῷ ἐπισχόπῳ xal πάπα, καὶ δι αὑτοῦ πᾶσι τοῖς διαδό- 
yot; αὐτοῦ ἐπισχόποις, τοῦ Ui χα) Σωτῆηρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ προσνεύοντος, παραδίδοµεν 


Da τὰ προγεγραμµένα καλῶ; 
Δ’, 

"Opi; πῶς ὁ ἓν βασ.λεὺσιν ἁήττητος, ὁ μέγας 

φημὶ Κωνσταντῖνος, ἣν ὁ ταῦτα & ἡ ᾿Ρωμοϊκῃ 'Ex- 


κλησία χέχτηται, δεδωχὼς, xal οὗ δυναστείὰ ἔλαξεν 


3| παρἀ τινος Ίρπασε ^ χαὶ ὅτι πάντα εἰς δόξαν xal 
κιμὴν τοῦ ἑπουρανίρυ βασιλέως ὁ ἐπίγειος ἀφιέρω- 
σεν * χὰὶ εὖλαθίς val εὐσεδῶς μετὰ πάσης ἔλευθε- 
ῥίας τῇ Ἐγκλησίᾳ παρέδωχε. Ταῦτα ἔλαθε Σίλθεστρος 
ὁ ἁγιώτατος, δι΄.αἰτίας 500 ταύτας ' µίαν μὲν, διὰ την 
ζέσιν τῆς πίττιως xal πρὀθεσιν τοῦ βασιλέως, ἵνα 
ph σχανδαλίσῃ τὴ» εὐλάθειαν τῆς Ψψυχῆς αὗτοῦ, 
ἀποπέμψας τὰ δῶρᾳ ' δευτέραν δὲ, Qv! εἰς τιμὴν την 
Ἐχχλησίαν, ἀγάγῃ, πτωχὴν οὖσαν xaX δεδ.ωγµένην 
παὶ χαταφρον,υµένην παρὰ τῶν διωκτῶν τυράννων, 
βασιλέων τῶν πρὸ αὐτοῦ Κωνσταντίνου * πρὸς του- 
τοις δὲ, ἵνα καὶ γοσμιχὴν δύναμιν ἔχῃ * ἐπεὶ πολ» 
λοὺς εἶχε τοὺς ἀντιδίχους, xal τότε xal νῦν ἔχει 
πνευματικούς τε κἀν χωἀμικούς. "U νοῶν, νοξίτω. 
Καὶ εἰ μὲν Ἡν πτωχὴ, ἐδιώχετο ἂν αὖθις ὥσπερ iv 
τῷ χαιρῷ τοῦ Σιλθέστρου, xdi χεῖρον vüv ἣ τότε 
παρὰ τῶν εἰς φανερὸν μὲν χρ:στιανιζόντων, ἐν τῷ 
πρυπτῷ 6b ἑλληνιζόντων, καὶ παντελῶς τὴν ἔνσαρ- 
κον τοῦ Χριστοῦ παρονσίαν put δεχοµένων, xal πο]- 
λάχις θελἠσάντων σμικρῦναι αὐτὴν, καὶ εἷς τὸ µη- 
δὲν ἁποχαταστῆσαι. Τρίτην δὲ ἀπολογίαν ταύτην 
εἰχότως πάρέξοµεν, ὅτι προεῖδον οἱ θαυμαστοὶ ἄχροι 
ἀρχιερεῖς ἐχεῖνοι ol πρῶτοι, xal πρὸ πάντων ὁ µα- 
χάριος Σίλδεστρος, ὡς ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, 
ἡ πίστις ἑλαττωθίσεται παρὰ τοῖς ἀνθρώποις ᾿ χαὶ 
οὐχ ἕξει τὴν αὑτὴν ζέσιν τε χαὶ εὐλάδειαν ἣν εἶχε 
τότε xat' ἀρχὰς Ατωχὴ οὖσα ἡ τοῦ Χριστοῦ 'Ex- 
χλησία ' καὶ ὑπερισχύσουσι μὲν οἱ ἔχοντες, οἱ δὲ μὴ 
ἔχοντες ὡς οὐδὲν λογισθήσοντα,. Διὰ τοῦτο ἔχουσαν 
παὶ ἀρχοῦσαν τὴν Ἐχκλησίαν Ἰδουλήθησαν εἶναι, 
πρὸς tb. p χαταφρονεῖσθαι παρἀ τινος. 'O γὰρ 
ἰδὼν τὴν Εχχλησίαν τῆς ᾿Ρώμης, ὡς ἐγὼ εἶδον, 
καὶ fiv οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς χαὶ οἱ ἄρχοντες ἑρχόμε- 
vot πρὸς αὐτὴν εὐλάδειαν xal αἰδὼ ἀποδιδοῦσι, 


(1) Finis hujus decreti variat ab impressis. 


ἰς τὸν αἰῶνα διαφυλάττεσθαι. » 


IV. 

Vides quo pacto invictus imperator, agnus Con- 
stantinus is fuit, qui elargitus est qu.e nunc ab Ec- 
clesia possidentur, quodque neque per. vim accepit 
neque alicui extorsit ; et quod cuncta ad honorem 
et gloriam coelestis regis terrenus consecravit : 
quodque omni reverentia et pietate adhibita libera- 
lissime Ecclesi: donavit. Ea accept Sylvester daas 
potissimum ob causas : unam quidem propter fiilei 
fervorem εἰ imperaturis propositum, ne ejus auimi 
pietatem scandalizaret si munus rejecisset : alieram, 
ut Ecclesie reverentiam apud omnes excitaret, quie 
egestate premebatur et persecutionem patiebatur, 
rl contemnebatur ab impiis tyraunis et imperatori- 


C bus qui Constantinum pracesserant ; ad. hc ut 


terrena potestate frueretur, quoniam complures 
habebat adversarios, et tunc et in praesentia habet 
spirituales et mundano: (qui mentem habet, jintel- 
ligat) : nam in egestate constituta, denuo fuisset 
exagitata, ut sub Constantino evenit ; et sxvior con 
&ccuta esset persecutio, quam tuuc sub quibusdani, 
qui palam quidem  Christianisuum  prefitebantutr, 
clam vero Graecam religionem amplectebantur (2), 
negantes penitus Christi in carne przsentiatn, 
sa piusque Lentantes eam imminuere οἱ ad nihilu.n 
redigere. Tertiam quoque responsionem merito 
adjungemus : quod primi admirabiles summi 
pontiülces multo anie providerunt, et omnium 


D priinus beatus Sylvester, scilicet quod in extremis 


apud bomines fides imminuenda forct ; uec cum- : 
dem fervorem et reverentiam habitura quam. jam 
inde a principio obtinebat inops et egens Christi 
Ecclesia : quodque habentes pravalituri forcut, 
non habentes autein pro nihiio futuros ; propterea 
decreverunt ut aliquid haberet ad sumptus facien- 
dos Ecclesia, ne ab ullo contemneretur. Quicunque 
enim Romanam Ecclesiam  conspexerint, ut ipse: 
conspexi, qualecumque reverentiam (erre reges et 


(2) lec videntur referri ad Julianum Apostatam et alios imperatores hzeretieos. 


- - 


PATROL. Ομ. CLIX, 


. 42 


132) 


JOSEPHI METTÜIONENSIS - 


1331 


principes eo se conferentes ipsi exhibent, ii. pro- A µαρτυρήσει pov 5àAr03] λέγοντι. Εἰ γὰρ Ἡν πενι- 


fecto mecum testabuntur me vera dicere ; nam si 
inops esset, in nullo prorsus honore haberetur 
apud eas qui inani gloria tantum. permoventur. ct 
per vim coli volurt, Quid er^ ? Ideo non est Ec- 
clesia, et hac Je causa non. dehemus obedientiam 
et honorem prxstare quod opulenta est οἱ potesta- 
em magnam. habet? Absit tanta. absurditas, nam 
et Christum: met insimulabimus, qui mendicus uatus 
est et mendicitatem exercuit, et. inop/am praedica 
vil, postea docuit se esse terr regem sempiter- 
num. Et rursus : « Data est. milii. omnis potestas. 
in calo et in terra !!.» Et iterum : «Quan !o veniet. 
Filius hominis in potestate sua 13. Num dices vera 
non esse ? Minime profecto, minime. ltaque Ecc!e- 
sie contigit ut sponso ejus Christo, scilicet inopem 
esse genitum ex infructuosa Judaeorum syuagoga, 
paulatim vero effectam divitem, ος aqua videlicet 
οἱ spiritu ; nunc autem opulentam magnamque 
potentiam  consecutam. 

Ad secundum, quod summi pontifices in przesen- 
fia Petri vitam non vivunt, respondendum, quan- 
quam asperum alicui dictu videbitur. Si praesidem, 
fratres, Romans sedis incusatis, cur non ct incu- 
satis Orientis pontifices, qui veterum pontificum 
et apostolorum vitam non vivunt ? hoc e«t. Alexan- 
drinum, qui non ivit sicuti Marcus? Autioche- 
num, 5icut Ignatius, cognomine Deifer ; Hierosoly- 
mitamim sicat Jacobus, qui fuit Domini frater ; 
Constantinopolitanum, sicut. Andreas protocletus, 
sed Romanam tantum reprehendere vultis, Quanam 
*d de causa ? Quia Latinus et barbam radit, atque 
quarta feria et parasceve oleum ac pisces comedit, 
"ας igilur sunt qui carpere scitis : avaritiam, 
ebrietatem, inscitiam nescitis carpere. Si pecca- 
10548, ut vos arbitram/ni, sunt Romani. pontifices, 
quid ad vos? Non nostrum est disquirere et. dam- 
nare nostros principes, propheta aperte clamante : 
« Principi populi (αἱ non maledices, » Sed. nec 
insurgere adversus pastorem ovibus lieet, Audimus 
cuim dicentem Dominum : « Super cathedram 
Mosis sederunt Seribz et Pharisei ; omnia quacun- 
que dixerint vobis facere facite, secundum vero 
opera eorum nolite facere !*, » quoniam poterant 
ει illi Domino respondere : Non tenemar pontifici- 
bus obedire, quamvis in. Mosis cathedra sedeant, 
quia sunt peccatores. At id non. dixerunt, sclebaut 
eniin quod in cathedra Mosis sedere, osténdit eos 
potestatem Mosis habere, quanquam essent pecca- 
tores, et Mosis vitam non viverent, quod propheta 
e! sancti non erant sicuti Moyses, ita et lii beati 
Petri sedem regunt, poteststemque iltius habent , 
ac veluti principatum gerentes οἱ domini jubent, 
nos vero subjicimur. Sia autem. vitam Petri non 
vivunt, in villieationis dic rationem verbo reddeni; 

: 8 nos pro illis non reddemus, quod cnim οἱ non 
debemus, agimus; et obedientiam pro virili exhibe- 


! Matth, xxvi, 18δ. !* Luc. ix, 20. 


C 


χρὰ, *ip M οὖκ ἂν ἐτιμᾶτο παρὰ τῶν χενεδοξοὺ»- 


των, χαὶ βουλομένων» τὰς τιμὰς βιαίως ἔχειν. TE 
οὖν. διὰ τοῦτο οὐχ ἔστιν Ἐχκλησία;, xai Evsxsv 
τούτου, 00x ὀφείλομεν διδόναι ὑποτα" ην πα’ τι» 
την πρέπουσαν, ἐπεὶ πλουσία iati, xat παῤῥτσία», 
μεγάλην ἔχει; ἄπαχε τῆς ἁτοπίας ' ἐπεὶ xal αὐτῷ 
τῷ Χριστῷ ἑγχαλέσομεν, πτωχῷ ὙΎεν",ηθέντι, χαὶ 
τωχείαν ἀσχίσαντι, xal ἀχτημοσύνην χηρύβαντει, 
εἶτα διδάξαντι ἑαυτὸν βασιλέα αἰώνιρν οὗρα»δὺ τε 
καὶ γῆς εἶναι. Καὶ αὗ * « Ῥδόθη poc visa. ἑξουτία 
iv οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς. » Καὶ πἀλιν, «c Ὅταν 93 ὁ 
Υἱὸς τοῦ ἀνβρώπου ἓν τῇ δόξῃ αὐτοῦ. » "Ap! εἴκη; 
ταῦτα οὑκ ἀληθῃ εἶναι; Οὐδαμῃ οὐδαμῷς. "rv 
οὕτω χαὶ τῇ Εκχλησίᾳ ἀπίδη, (oz τῷ νυμφίῳ αὐτῆς 
Χριστῷ, πτωχὴν γεννηθηναι ix τῆς ἀχάρπου τῶν 
Ἰρυδαίων αυναχωγῆς κατ ἀλίγον δὲ πλουτῆσαι 
αὐτὴν, ἐξ ὕδατος ὃηλονότι χαὶ πνεύματος. Νον δὲ 
πλουσίαν εἶναι xal mol n παῤῥησίαν ἔχειν, 


Πρὸς δὲ τὸ δεύτερον, ὅτι οὗ βιοῦαιν οἱ νῦν ἄκροι 
ἀρχιερεῖς τὴν βιοτὴν τοῦ Πέτρου, ἀποχριτέον, εἰ 
xai σχληρά τισι δόξη τὰ ῥηθέντα, El τῷ προχαθε- 
ζομένῳ, ὦ ἀἁδελφοὶ, τοῦ θρόνου Ῥώμης ἑἐγχαλεῖτε, 
ὅτι οὐ ῥιοῖ ὡς ὁ µαχάρ:ος Πέτρος, πῶς οὖκ ἔγχα- 
λεῖτε xal τοῖς ἀρχιερεῖσι τοῖς ἀνατολεχοῖς, ph βιοῦσι 
την βιοτην τῶν πρὸ αὐτῶν ἀρχιερέων xal ἁποστή- 
λων; τουτέατι τῷ ᾽Αλεξανδρείας, μὴ β.οῦντι τὸν 
βίων τοῦ Μάρχου ’ τῷ ᾿Αντίοχείας, Ἰγνατίου τοῦ 
Θεο όρου: τῷ Ἱεροσο)ύμων, 'laxo6ou τοῦ 8tabb- 
φου * τῷ Κωνσταντινουπόλεως, ᾿Ανδρέου τοῦ πρω- 
τοκλήτου ; ἀλλὰ μόνον τῷ Ῥώμης ἐγχαλεῖν οἵδατε. 
Διὰ τί ; Αιότι Λατῖνος, xal τὸν πώγωνα xclpsi, καὶ 
τὴν Τετράδα καὶ Παρασχευὴν, ἑἐσθίει ἔλαιαν xoi 
ἰχθύας. Ταῦτα μὲν οὖν ἐγκαλεῖν οἴδατε * τὸν δὲ φ:- 
λαργυρίαν καὶ μέῦτν καὶ ἰδιωτείαυ οὐχ οἴδατε Eyxo- 
)elv. El δὲ xal ἁμαρτωλοὶ, καθ ὑμᾶς, εἰσὶν ol τὶς 
Ῥώμης ἀρχιερεῖς, «b mphc ἡμᾶς; 6ὐχ ἡμέτερόν 
ἐστιν ἐξετάζειν xal χαταχρίνειν ταὺς ἄρχοντας 
ἡμῶν ' τοῦ προφήτου διαῤῥήδην βοῶντος, « "Ap- 
χοντα τοῦ λαοῦ σου, οὐχ ἐρεῖς χαχῶς  ) ἀλλ οὐδ' 
ἐπαίρεσθαι χατὰ τῶν ποιµένῳν, πρόθατα ὄντες. 
Αχούομεν γὰρ τοῦ Σωτῆρος λέγοντας € Εν τῆς 
χαθέδρας Μωαέως ἐχάθισαν οἱ γραμματεῖς xat αἱ 


D Φαρισαῖοι * πάντα οὖν ὅσα ἂν εἴπῳσιν ὑμῖν ττρεῖν, 


? Maul. 


τηρεῖτε χαὶ ποιεῖτε' χατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐκῶν, ph 
ποιςῖτε. » Ἡδήναντο γὰρ κἀκεῖνοι εἰπεῖν πρὺς xiv 
Κύριον, ὅτι Οὐχ ὀφείλομεν &xo:etv τῶν ἀρχιεδέων, 
€ καὶ ἐπὶ τῆς Μωσέως καθέδρας χάθηνται, is: 
ἁμαρτωλοὶ τυγχάνουσιν * ἀλλ οὐχ εἶπον ' Έγνων ràa. 
τοῦτο, τὸ, Ἐπὶ τῆς λωσέως καθέξρα; ἐκάθισα», 
δηλοῦν ὡς τὴν ἐξανσίαν ἔχουσι τοῦ Μῳσέως, εἰ xa: 
ἁμαρτωλοί elst, τὴν βιοτὴν. τα Μωσέως οὐ βιοῦν- 
τες. Οὐ γὰρ προφῆται ὡς ὁ Μωῦαῆς, οὐδὶ By 
σαν. Οὕτω καὶ οὗτοι τὸν θρόνον περιέπφυσι τοῦ 
µαχαρίου Πέτρου, χαὶ τὴν ἐξονσίαν ἐχείνου ἔχαυσι, 
καὶ ὡς ἀρχαὶ καὶ ἐδουσιασταὶ xeXecouat* xal ἡμεῖς 


9 


Στ! 1. 


1325 


ὑποτασσύμεθα, Ἑὲ δὲ οὗ βιοῦσι τὸν βίον Πέτρου, iv A mus, bratum Gregorium audite dicentem (1) « Oves, 


κχιρῷ λογοθεσίου λόγον τῷ λόγω 6w30v31, καὶ fjuets 
ὑπὲρ ἑκείνων εὐθύνην οὗ δώτομεν. "O γὰρ ἡυεῖς 
ἐχείνοις ὀφείλομεν, ποριοῦμεν xal τὴν ὑποταγὴν ὡς 
λέγοντος’ «€ Τὰ πρύόατα, yf ποιμαίνειν θέλετε τοὺς 
ἀρχεῖ ὑμῖν, ἂν γαλῶς ποιμαίνεσθε. » 

E. 


"Iva δὲ τελείως ἐπιστομηθῆτε, ἀρζώμεθα δεῖξαι 
ὑμῖν xai διὰ μαρτυριῶν τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας 
διδασκάλων, ὅτι ἡ ᾿Ῥωμαϊκὴ Ἐχχλησία τῶν ἄλλων 
προῖοταται, κ1) μοναρχίαν κατέχει ὡς τῶν ἄλλων 
πρατέρα xat ὑφηλοτέρα κασῶν. Ὁ ἅγιος ᾿Ανάκλη- 
τος φησίν  « "lepoa (la. Ῥωμαϊκὴ Ἑκκλησία καὶ 
ἀπηστολικὴ, 0) παρὰ τῶν ἁποστάλων ἁλλὰ παρ᾽ αὖ- 
τοῦ τοῦ Κυρία xal Σωτῆρος τοῦ ἡμετέρου τὴν ἀρχὴν 
ἕἔλαδεν ὃς τῷ uaxapip Πέτρῳ τῷ ἀπαστόλῳ ἔφη, 
«Ej sl Πέτρος, xai ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρα οἰκρδαμήσω 
µου τὴν Ἐκκλησίαν.ν "Hv οἱ ἱερώτατοι ἀπόστολοι 
Πέτρος xai Παῦλος τῷ αὐτῶν μαρτυρίῳ καθιέρω- 
σαν. » Μάρχελλας ὁ Oslo; οὕτω λέγει’ « Παραχα- 
λοῦμεν ὑμᾶς, ἵνα μὴ ἄλλο διδάξητε μηδὲ νοῄσητε, f) 
ἐκεῖνο, ὃ παρὰ τοῦ µαχαρίου Πέτρου τοῦ ἀποστά- 
λου, xai τῶν λοιπῶν ἁπτοστόλων xat Πατέρων ἐλά- 
6ετε; ἐχεῖνος yáp ἐστιν ἡ κεφαλὴ πάσης τῆς Ἐχ- 
χληῃσίας ' ᾧ φησι ἱύριος, Σὺ eT Πέτρας, xal τὰ ἑξ]-. 
Ἐκείνου γὰρ à θρόνος παρ) ὑμῖν fjv, ὃς μετὰ ταῦτα 
Κυρίου κχελεύοντος µετήχθη * ὃν ἡμείς συνεργεία 
xai χάρ:τι θείἰᾳ τὴν σήμερον ἔχομεν. » "Etc Λέων ὁ 
µαχάριος πάπας φπησίν ' « Ἐπεὶ ὁ µαχαριώτατος 


PRO 60Ν6. FLORENT. CAP, V. DE PaIMATU PAPE. 


ἑνὸν, δίδ»µεν, τοῦ µακαρίου Γρηγορίου 
ποιλένχς, μηλὲ ὑπὲρ τοὺς Σαυτῶν ὄρους ἑπαίρεσθε  . 





1336 


pastores nolite pascere, neque ultra (ines vestros 
ingurgere : satis est vobis sí behie pascamini.» 
ἀχούοντες 


V. 

Sed ul penitus os vobis olstruam, ostendere 
vohis et testimonio sanctorum doctorum Ecclesie 
incipiamus, quod Romana Ecclesia alias antecellat, 
et monarchiam «obtinet, tanquam inter cateras 
potior atque excelsior. Inquit Anacletus (2), « Sa- 
crosancta Jvomana et apostolica Ecclesia non ab 
apostolis, sed ah ipso Domino et Salvatore nostro 
primatum obtinuit, sicut beato Petro apostolo 
dixit : « Tu es Petrus, et super hanc petram zedi- 
ficabo Ecclesiam meam,» quam beatissimi apostoli 
Petrus et Paulus suo martyrio consecrarunt. » Divus 
Marce!lus ita scribit : « Bogamus vos ut non aliud 
doceatis et sentiatis quam quoil a beato Petro et reli- 
quis apostolis et patribus accepistis, ipse cnimest ca- 
put totius Ecclesise, » cui ait Dominus : «Tu esPetrus 
et super hanc petram. zediticabo lieclesiam meam. » 
Ejus enim sedes primatus apud vos fuit, qua postea 
jubente Domino Romain translata est; eui. adminie 
culante gratia divina hodierna pr;vsidemus die. » 
lteiy Leo papa ait : t Cum.beatissimus Petrus apo- 
stolus a.Domino acceperit principatum, et Rom»na 
Ecclesia iu ejus remaneat institutis, nefas est. ere- 


Πέτρας ὁ àxóstolog παρὰ τοῦ Κυρίου ἔλαδε τὴν C dere quod sanctus episcopus, discipulis illius 


&pyfv f, 6E Ῥωμαϊκὴ Ἐκχλησία ἓν τοῖς ἐχείνου πε- 
ριµένει θεσμοῖς, ἔννομόν στι Πιστεύδιν ὅτι ὁ ἅγιος 
ἐπίαχοπος Μάρχος ὁ ἐχείνου μαθητὴς, ὃς τὴν τῆς 
Αλεξανδρείας πρῶτος δ:ῴχησεν Ἐκκλησίαν, οὗχ 
ἑτέροις κανόσι τῶν διδαασκαλιῶν αὐτοῦ τὰ ψηφί- 
σματα ἐθεξαίωσεν * ἁπαμφιθόλου ὄντας ὡς Ex τῆς 
αὐτῆς πηχῖς καὶ χάριτος τοῦ ἑνὸς Πνεύματος ἀνί- 
pncs* xai μαθητὴς ὢν τοῦ διδασκάλου [έτρουι οὐχ 
ἄλλο ἐτάχθη διδάξαι, ἡ ὃ παρὰ τοῦ τάξαντος ἔλαδε. » 
Π αιρῶται ἔτι τοῦτο τῷ προστάγµατι Κωνσταντί- 
vou, δ.ἐν τοῖς χανονικοῖς συστήµασι τίθεται - kv ᾧ 
σὺν πολλοῖς ἄλλοις κφὶ ταῦτό ἐστι’ « Ψηφιζόμενοι 
ἁτοφαινόμεθα, ἵνα dj ἱεροαγία ᾿Βωμαϊχὴ Ἐχκλησία 
thv ἀρχὴν ἔχη. ὡς ἐπὶ τοῖς τάέσσαρσι θρύνοις, 
Αλεξανδρείας quat, xal Αντιοχείας, Ἱἱεροσολύμων 
xp! Κωνσταντινουπόλεως οὕτω καὶ ἐπὶ πάσχις τοῦ 
πθθόλου χόα μον ἐκκληαίαις. » 'Aq' οὗ δίδοται νοεῖ- 
αθαι, τὴν ᾿Ῥωμαϊχὴν πασῶν προέχειν, ὡς τὴν ἁρ- 
zh» xatíyoucav * n οὐ µόνον fj Αντιοχείας Ἐκχλη- 
ala, ἀλλ ἔτι xa) ἡ Κωνσταντινονπόλεως, xat αἱ 
λαιπαὶ παρατίθενται. Γρηγόριος δὲ ὁ Διάλογος, οὕτω 
«molv * ε Ἡ τῆς Κωνσταντινουπύλεως "Exxinola, 
tip θρόνῳ τῷ ἁἀπροτολικῷ ὑποκειμένη ἐστίν. » "Ext 
ἐκ τῆς συνόδον Μωνσταντινουζόλεω»ς,. τὸν Κωνσταν- 


(1) Orat. 7. 

(8) Anacletus distinct 92, cap. Sacrosancta ; Mar- 
eelius decr. eap. 24. quxst. 4, cap. Rogamus ; leo 
ibidem cip Cum bealtssimus. 


Marcus, qui Alexandrinain primus gubernavit Rccle- 
siam, aliis regulis et traditionibus sua decreta βι- 
maverit : cum sine dubio de eodem fonte gratise 
unns spiritus discipuli fuerit et magistri: που aliud 
ordinatus tradere potuit, quam quod ab ordinatore 
8uscepit. » Prxterea hoc deereto Constantini confir- 
matur, quod ia canonicis constitutionibus legitur, 
jn quo pr:eter alia muita et hoc. Irmbetur: « Decer- 
nentes sancímus ut sacrosancta. Romana. Ecclesia 
prineipatum teneat tam super. quatnor sedes Ale- 
xipdrimam, Antioehenam, Hierosolymitanam, Con- 
stantinopolitanam, quam etiam super omnes (5) in 
universo orbe terrarum Ecclesizs Dei. » Ex quo 
colligere possumus eum Romsnam Eeclesiam vel - 
uti principem omnibus praeponerc ; cui non solurt 
Antiochi: Ecclesia, verum etiam Constantinopolita- 
na et reliquae commendantur. Gregorius Dialogus ita 
dieit. « Constantinopolitana Ecclesia sedi ap»sita- 
licze subjeeta est. » Item ex synodo Constantinopolt- 
tana : « Constautinopolitans, inquit, civitatis cpi- 
scopum habere oportet primatus honorem post 
Romanum episcopum. » Àd bxc Anacletus dicit : 
« Romana sedeà primatu, Dei gratia, exornatur, quz 
a Domino, non ab alio eum cepit ; et sicut. cardine 


(3) Gregor. decr. dist. 25, cap. De Constant. Ex 
synodo Constantinop. ibid. Anacl. dist. 25, eap. 
Sacrosancta, Callisti decer. 13, c. Non dece. 


121 


JOSEPII] METHONENSIS 


1533 


ostium regitür, sie hisjus apostolice sancte. sedis Α τινουπόλεως φησὶν ἐπίσκοπων ἔχειν πρισήχε: πρὸ 


nuctoritate omnes Ecclesi» Dowino. disponeute re- 
guutur. » [tem Callistas dicit: « Non decet a capite 
membra discedere, » sed juxta Scriptura testimo - 
nium, « omiia meuibra caput sequantur. »,Nulli «cro 
dubium est quod apostolica sedes mater sit οἱΏ nium 
Ecclesiarum, a cujusregulis nullatenus nos convenit 
deviare. » ltem Gregorius apertedicit (1):« Nulli fas 
est vel velle, vel possu transgredi apostolice sedis 
priecepta, nec nostra dispositionis ministerium. » 
Sitergo ruülnz sue dolore prostratus, quisquis 
8pus'olicis voluerit contraire. decretis, nec locum 
deinceps inter sacerdotes habeat, sed exsors fiat a 
&ncto mysterio. » ftem Cyprianus sanctissimus 
dicit : « Quicun que Petri cathedrau, in qua Ecelesía 
fundatur, dercliquerit, i» ea ulterius esse non 
aideat. » Item Nicolous summus. pontifex. ita. scri- 
- bit (2) : « Romanam Ecclesiam solus Christus. fun- 
davit el supra petram fidel mox nascentis erexit, 
qui beato Pelro terme vita clavigero, terreni 
simul et co'estis imperii jura counisit ( 3 ).» 
Noa ergo qualibet terrena  sapieutit, sed illud 
Verbum quo constitutum est ctelum et. terra, per 
quod denique omuia coudita suut elementa, li5- 
1181911 fuudavit Ecclesiam, lilius certe privilegio 
Ófungitur, cujus auctoritate fulcitur. Unde uon du- 
bium est, quia quisquis cuilibet Ecclesie jus suum 
detrahit, injustitiam facit ; qui putem Romane 
UEccle-ie privilegium, ab ipso sununo omuium Eccle- 
eiaruam capite traditum, auferre conatur, hic procul 
dubio iu lieresiin labitur : et cum. ille vocetur. in- 
justus, hic est. divendus lizrreticus: dem. quippe 
violat qui adversis ead agit, quse cest mater fidei. » 
lteui Pelagius addit: «Turpissimum esse. schisma, 
quodque liomines eodem modo ab. alienigenis po- 
testatibus couterentur, οἱ canonice Scriptura au- 
Cluritas, ct antiquorum canonum veritas docet. Qui 
igitur 2b ecclesiastica sede scinditur, iu. schismate 
iprum esse nemo ambigit, quodque adversus Iltuimna- 
uam ct chicumenicaim | Ecclesiam cunalur. mens:un 
erigere, et ut sclhismaticum est Romanain Ecclesiam 
pro capite non. habere, εἰς ei Laretieum jura 
ejus aulerre. Apertum est. enim quod. quicunque 
ab unitate (idei « vel »ocietate Petri. apostoli quo- 
libet modo semetipsos separaveriut, tales uec. vin- 
culis peccatorum absolvi, nec januam possunt 
regui coglesiis ingredi. » Et liec. quidem  Qccideu- 
tales Patres doctores sine tergiversalione sic uti 
viles, οἱ aperte pronuntiaut, Secundum — hos, 
Orientales doctores in testes adduceuus, eosque 
inter se consentire manifestissime comprobabimus. 


πάντων τιμὴν, μετὰ τὸν ᾿Ῥωμαῖν»ν ἐπίσχοπον. "Et: 


.Ἀνάκλητος φάσχει ' « Πρῶτος θρόνος ἐστὺν οὗρα- 


vp χαρίσματι dj ᾿Ρωμαϊκὴ Ἐκχκλησίᾳ * χοσμηθεῖσα 
παρα τον Κυρίου, χαὶ οὗ παρ ἄλλου τ'νὰς, Guviatr. 
Καὶ ὥσπερ στροφεῖ ἡ θύρα ἄγεται, οὕτω τῆς ἁ  ίας 
ταυτησὶ xal ἁἀποστολιχῆς ἑξουσίας τῷ ἀξιώματι, 
πᾶσαι αἱ λοιπαὶ, τοῦ Κυρίου συναινοῦντο:, διςξ1- 
γονται. » "Ext. Κάλλιστος λέγει’ εΟὐχ ἔξεστιν ix 
τῆς χεφαλῆς τὰ µέλη χωρίνεσθαι * ἀλλὰ κατὰ τὴν 


τῆς Γραφῆς μαρτυρίαν πάν:α τὰ µέλη τῇ χεφαλὴ 


ἕπ:σθαι ὀφείλει. Οὐδεὶς δὲ ἀμφιθάλλει τὴν ἁποστο- 
λικην Ἐχκλησίαν πασῶν εἶναι μητέρα. ἧς τῶν xz- 
νόνων οὐδαμῶς προσήχει χιυρίνεσθσι. » "Ew Γοτ- 
γόρις, ἀναφανδὸν λέγει" « Οὐδενὶ ἑξέστω, ἢ θέ»ε.ν͵ 


B fj δύνασθαι παρελθεῖν τοῦ ἀπῃοστολιχοῦ θρόνου τὰς 


ἔντολᾶς, οὔτε τῆς ἡμετέρχς ὃ-αΏέσεως τὴν ὑπηρ:- 


Slav, ΄Ἔστω τοίνυν τὶς αὑτοῦ ἐχπτώσεως Ἀύπης 


μεστὸς, ὃς ἂν ταῖς ἀποστολιχαῖς ἐθελήσειεν ἄντει- 


᾿πεῖν ἐντολαῖς. καὶ οὔτε τόπον αὖθις ἐν τοῖς ἑερεῦσιν 


ἑχέτω * ἀλλ ἀλλότρ.ος γενάσθω τοῦ ἱεροῦ gom tos.» 
"Est Κυπριανὸς ὁ ἁγιώτατος φάσχει' « "Oz, ἃ, ziv 
χαθ ἑδραν τοῦ Πέτρου, &g' f) ἡ Ἐκχλησία ἑστέρ.κται 
καταλίπῃ, ἓν Ἐκκλησίᾳ ἑαυτὸν εἶναι μὴ θα2βεί-ω. » 
"Ἔτι Νικόλαος ἄκρος ἀρχιερεὺς, οὕτω λέγει" « Thy 
Ῥωμαϊκὴν Ἐκκλησίαν μόνος ὁ Χριστὸς ἔθεμελίωσε : 
καὶ ἐπὶ τῇ πέτρα τῆς πίστεως, μικρὸν ὅσον γεντ- 
σοµένην ἑστῆριξεν * ὃς Ev τῷ ἱερῷ Πέτρῳ xa: χλε:- 
δούχφ αἰωνίου ζωῆς, ἐπιχείου ἅμα xol οὑρανίου 
βασιλείας τοὺς νόµους παρέδωχεν. Oo τοίνυν πάντα 
τὰ γἠϊνα ἐρείσματαᾳ, ἁλλ' ἐχεῖνο τ) ῥῆμα ip αυνέστη- 
σαν οἱ οὐρανοὶ xal ἡ γη, χαὶ δι οὗ πάντα τὰ στοιχεῖα 
γέγονε, την Ῥωμαϊκὴν ἑστήριξεν Ἐχκλτσίαν. Ἐκεί- 
vou ὄντως τοῦ δικαιώματος δίχχιον ὃν &mohaa- 
6άνει». οὗ τῷ ἀξιώματι συνἰσταται. "υθεν οὖδες 
ἀμφιθάκλει, ὅτι ὃς ἄν τινος Ἐχχλησίας τὸ δίκα:ον 
ἀφέλοι, ἀδίκως ποιεῖ * ὃς δὲ της ᾿Ρωμαϊχῆς ἘἙκκλη- 
σίας τὴν ἀξίαν, παρ᾽ αὐτοῦ τοῦ πασῶν τῶν Ἐχκχ'η- 
σιῶν τὸ χεφάλαιον ἔχοντος, ὃ,θεῖσα» ἀρέλοι, οὗτος 
ἀναμφιθόλως sl; αἴρεσιν ὁλισθαίνει Καὶ ὥσπερ 
ἀχεῖνος νοεῖται ἄδιχος, οὕτω καὶ οὗτος αἱρετικός. Thy 
γὰρ πίστιν χαταδυναστεύει, ὃς ἑναντίου ἐχείνῃ «osi, 
fj ἐστι µήτηρ τῖς πίστεως. » Ἔτι χαὶ Πελάγιος λ:- 
χει € Τὸ σχίσμα αἴσχιστον εἶναι * καὶ δ.ὰ τῶν 
ἀλλοτρίων δυνάμεων τοιουτοτρόπως θλίθεσθαι ὁ υεἷ- 
tiv τοὺς ἀνθρώπους, καὶ τῆς χανονιχῆς Toa; τὸ 
ἀξίωμα, χχὶ τῶν αατρ χῶν χανόνων ἡ ἀλίέθεια à:- 
δάσκει. "Όστις ἂν τοίνυν τοῦ ἀποστολικοῦ διῄρητα:. 
θρόνου, ἓν σχίσµαιι αὐτὸν εἶναι οὐδεὶς ἀμφιδάλιει. 
Καὶ κατὰ τῆς Ῥωμαϊκῆς xai οἰκουμενιχῆς Ἐκκλη- 
αίας σπουδάζειν τράπεζαν ἀναστῆσαι. Ὃθεν ὡς 


σχισµατιχ.ν ἐστι jh ἔχειν κεφαλῆν τὴν Ῥωμαῖϊχὴν ᾿Ἐκκλησίαν, οὕτως αἱρετικὸν καὶ $5 ταύτης δίκαιον 
ἀφαιρεῖν. Φανὲρὸν yap ὅτι οἱ ἀπὸ τῆς ἑνώσεως τῆς πίστεως, xal ἐκ τῆς συνδινικήσεως Πέτρο, τοῦ ἆτο͵ 
στόλου, ὁποίῳ àv τρόπῳ ἑαυτοὺς διήρησαν, οὗτοι μέν γε xdi οἱ τοιοῦτοι, τῶν δεσμῶν τῶν ἁμαρτιῶν, obzs 
λύονται, οὔτε τὴν θύραν δυνηθεῖεν τῆς οὐρανίου βασιλείας εἰσελθεῖν. » Ταῦτα μὲν οἱ ὄντικοὶ Πστέ- 


(1) Dist, 142, Null. 
(2) Dist. 18, c. Omues. 
(5 Hac postrema. verba Bed.e tribuuntur, D.cr. 


cap. 14, q. 1, c. Quicunque. Pelagii verba suut ea 
una cum superiuribus. Gennadius Balm bat deci c- 
tua) Grazzca luigua translatum, 


13:9 


TRO CONC, FLORENT. CAP, V. DE PRIMATU PAPAE. 


βρες τε καὶ ὃ.δάσκαλοι, ἀνυποστόλως οὕτω τε, ὡς ὁρᾷς, xol σα ρῶς χαταγγέλλουσι. pst αὗταὺς δὲ, 


1330 


τοὺς 


ἀνατολιχοὺς διδασκά)ους εἰς μαρτυρία παρέξοµεν' καὶ ἐχείνοις ἁμοφωνοῦντας τούτους, λαμπρῶς πα- 


ῥαστήσοµεν. . 
σ. 

Καὶ πρῶτος, ὁ τῆς Δαμασχοῦ μέγας φωστὴρ πα- 
pit * οὗτος γὰρ bv τῷ λόγῳ τῷ παρ᾽ αὐτοῦ ποιη- 
Οέντι εἰς τὴν ; µεταμόρφωσ: ιν τοῦ Κυρίου, οὗ fj ἀρχὴ, 
e«Acüte πα»τγυρίσωµεν, ὦ θεόφιλον có Στηµα,) μετὰ 
πολλὰ ἄλλα, οὕτω xai περὶ τοῦ προχειμένου φησίν" 
ε Ὡς μὲν ἄνλρωπος τὴν πεῦσιν προδάλ]εται:' ὡς 
δὲ θεὺς λαθρχίως σοφίζει τὸν πρῶτον ἀχολουθή- 
σαντα, ὃν τῇ οἰκείχ προγνώσει προώρισε, τῆς "Ex- 
χλησίας πρδξδρον ἐπάξιον " τούτῳ ὡς θεὸς ἐμπνεῖ, 
xat δι᾽ αὐτοῦ φβέγγετα..Τίς δὲ fj πεῦσις, « ὙΥμεῖς δὲ 
tiva µε λένετε εἶναιιν Ὁ δὲ Πέτρος, ἐμπύρῳ τῷ 
ζήληρ καιόµεὶος, καὶ τῷ ἁγίῳ θεοφορούµενος Πνςύ- 
µατι, ἔφησε * «X5 «C ὁ Χριστὸς, ὃ YIS; τοῦ Θεοῦ τ'ῦ 
ζῶντος.» Ὦ µακαρίου στόµατος' ὢ πα" ολδίων χει- 
λέων 1) Καὶ μετ ὀλίγα, « Αὕτη ἡ πίστις ἀκλινῆς 
xal ἀχλόνητος, ἐφ᾽ ᾗ ὡς πέτρᾳ ἡ Ἐκχχλησία ἑστῇ- 
ρικται. "Hg ἐπαξίως ἐἑπώνυμος γέγ,νας ' ταύτης 
πύλαι ἅδου, αἱρετικῶν στόµατα, δαιμόνων ὄργανα, 
γα-αδραμοῦνται μὲν, ἁλλ᾽ οὗ χατισχύσουσι ' xi0o- 
πλίσοντὰι, ἁλλ᾽ οὐχ ἐχπορθήσουσι. Βέλη νηπίων αἱ 
πληγαὶ αὐτῶν γεγόνσαί τε xal ἔσονται * ἀσθηνίσου- 
σιν αὐτῶν αἱ γλῶτσσαι, χαὶ Em αὐτοὺς ἔσονται. Καθ) 
ἑαυτοῦ γὰρ τεύχει γαχὰ, ὁ τῇ ἀληθείᾳ ἀντιχαβι- 
στάµενος. Ταύτην αὐτὸς μὲν οἰχείῳ ἐχκτήσατο αἴ- 
ματι ' σοὶ δὲ ὡς πιστοτάτῳ ἐγχειρίζει θερᾶπ’ντι, 
ταύττν ἀχλόνγτον xal ἀχύμαντον Got λιταῖς διαφύ- 
λαξον. "Ott μὲν γὰρ οὗ περιτραπήσεται πώποτε, οὗ 
σε.σθἠσεται, οὗ πορθηθήσεττι, ἀσφαλῆς fj πεποίθη- 


Christus dixit, a. quo coelum  firimatuin 681, 


VI. 

Et primus Damasci preclarum lumen accedat, 
hic eniin in oratione in. Domini transügurationem 
à se conscripta, cujus principium est: « Eia, festuin 
diem celebremus, o Deo chara societas, » post alia 
multa sic de proposita quaestione disserit : « Ut 
homo quidem interrogationem proponit, ut vero 
Dens latenter ostendit, qui proxime secuturus cst, 
quem sua precognitione prziestinavit. dignum 
Ecclesi przsidem, hunc tanquam Deus inspirat et 
per eum loquitur. Qualis autem. egt. interrogatio? 
t Quem me dicitis esse? » At Petrus ardenti. in- 
census zelo, εἰ sancto actus Spiritu, respondit ; 
« Tu es Christus Filius Dei vivi. » O beatum os, 
labia felicissima. » Et paulo post: « ll:ec est. fides 
recta et inconcussa, super quam ul super petram 
Ecclesia est firmato, ex qua digne cognomen acce- 
pisti. IIauc porte inferi, h:ereticoruiuu. ora, diemo- 
num machinamenta incursionibus vexabunt, at non 
prevalebunt ; armis oppugnabunt, at non vastabunt. 
Te'a infantium sunt et erunt. eorum vuluera; lan. | 
guescent illorum lingue et in ipsos convertentur . 
Sibi ipsi perniciem struit qui se opponit. veritati. 
Hanc ipse suo redemit sanguine, tibi vero ut fide- 
lissimo servo in mantis. tralit. [lane inconcussau 


et mergi nesciam tuis precibus serva, quia nunquam 


μι 0 οἱ 4 
terra 
fundata οἱ manet inconcussa , nam verbo coeli 


subvertetur, nunquam vastabitur ; secura 


σις” 6 Χριστλς ἔφη * Bv οὗ οὐραιὸς ἑστερέωται  ϱ firmati sunt.» Et paulo post: «Christum deprecare, 


1*5, f5pa3:21 xà pívec ἀκχράδαντης. Ti λόγῳ γὰρ 
οἱ οἀρανοὶ ἑστερεώθησαν. » Καὶ µετὰ πάνυ Boa- 
yia, « Χριστὸν χχθιχέτευσον, τὸν σὲ χλ:ιλοῦχον τῆς 
βασιλείας xnp^Eavta * τὸν τὸ δεσμεῖν εὐθύνος καὶ 
λύειν σοι δωρησάµενον. » Καὶ µετά τινα xoi ἄλλα, 
πάλιν φησίν» « ᾿Λλλὰ τί ΗΠέτρον γαὶ Ἰάκω-ον va 
Ἰωάννην παρείληρε; Πέτρον, τὴν μαρτυρίαν fv 
"ἀλτθῶς μεμαρτύρηχεν ἐκ Πατρὸς μαρτυρουµένην 
ξεικνύναι βουλόμενος, π.στούμενός τε τὴν οἰχείαν 
ἀπόφασιν, ὡς ὁ Πατἣρ 2 οὐράνιος ταύτην αὑτῷ ἆπε- 
x3).u'f6 * χαὶ ὡς πρόεδρον xal πάσης τῆς Ἐκχλησίας 
δεξύμενον τὰ πηδάλια. » Ὁρᾷς ὡς πρλέδρῳ τῷ Πέ- 
tot, καὶ πάσης τῆς ᾿Εκχλησίας ἔχοντι τὴν àpytv, 
προὐχε'ρίσατο τὰ πιδάλια ; υὗτώς ἁσπίδι xo 
xat Buoóay τὰ Gra παρόμοιοί slow, ol μὴ ἀκούειν 
xai βλέπειν ἐθέλοντε:, val qas. Αλλα τῷ Πέτρῳ 
μόνῳ ἐδύθη τοῦτο, οὗ μὴν δὲ χαὶ τοῖς διαδόχοις αὖ- 
τοῦ. Τοῦτο δ' ὦ; μωρῶν ἀνθρώπων ἀπόφθεγμα, xal 
μγδαᾳμῶς αἴσθησιν ἑχόντων ὑπάρχον * ἔδει μὲν ἡμᾶς 
ldsav ἀναπολόγητον, ὅτι χατὰ δ'χαιον λόγον, οὗ 
χρᾗζει τοπαράπαν ἁπολογίας τίνος. Διὰ δὲ τοὺς 
Βρυλομένους γενναίως ἐχείνους ἀμύνασθαι, ἑλέγξω- 
μεν αὐτὸ, ὡς ἁπαιδαευσίας ἀνάπλεων. El τοῦτο γοῦν 
δώσοµεν, xol τὴν χαθόλου πίστιν ἀνατρέγομεν * καὶ 
{λάνην κηρύξαντα Χριστόν * xal µυρία ἀτοπήματα 
ἐντεῦθεν φανήτονται * εἰ dj πίστις το) Χριστοῦ, µέ- 


qui te. regni. clavigerum  przedicavit, qui peccata 
ligare et solvere est elargitus. » Et post alia. quie- 
dam rursus dicit: « Sed cur Petrum, Joanuem ct 
Jacobum assumpsit? Petrum, ut. vere. ostenderet 
testimonitiimn a. Patre testificatum, verbaque a. se 
dicta comprobaret quemad:nodum Βίος colestis οἱ 
revelavit : etut enm qui princeps. faturus. erat, et 
totius Ecclesi: clavum suscepturus, » Animadvertis 
quod Petro utprzesidi, et totius Ecclesi:e principatum 
obtinenti, clavum tradidit ? Profecto surdo aspidiet 
aures obstruenti sunt similes, qui neque audire. vo- 
lunt, nec videre. Nimirum inquiunt : At Petro. tan- 
tum hoc datum est, sed non ejus successoribus. lloc 
ut a fatuis prolatum verbum, omnisque scnsus ex- 


D pertibus, silentio praterire oportebat, quoniam 


nulla plane indiget responsione. Sed in yr»tiaim eo- 
rum qui volunt eos strenue propellere, id ipsum ut 
omnis inscitiz refertum refellamus ; alioquin, si id 
concesserimus, catholicam fldem subvertemus, et 
Christum falsum przdicasse dicemus," οἱ alia inil- 
nita absurda inde sequentur : si Christi fides usquo 
ad Petrum et czxteros apostolos perduravit, postea 
vero non ; si Petro tantum et apostolis tradita est, 
3t non ejus successoribus. O stulütiam nimis. 
aperiam ! o inentem. perversam 1 Quomodo synodi 
sunt constitute iu Excesv: Suv S Ss 


1331 


JOSEPHI METLZONENSIS 


132 


canones synodales instituti sunl, si potestatem non A χρι τοῦ Πέτρου ὑπῆρχε, χαὶ τῶν λοιπῶν ἁποστόλων' 


habuerunt ? Quomodo magnus Constantinus obe- 
dicntiam Sylvestro exhibuit in omnibus tanquam 
l'etro, ut antea ex ejus decreto scriptum est?Quo- 
mo:o ltomanorum imperator (1) Alexandro papas 
inclinata cervice collum ejus pedi submisit, cum 


diceret : « Super aspidemn et basiliseum ambulabis, 


et conculcabis leonem. et dracouein ; » at ille re- 
spondit: « Non tibi, sed Petro obedientiam ex- 
hibeo ; οἱ Pontifex : « Et mihl et Petro » Quomo- 
: do igitur non erubescitis h»c pronuntiando ? Quo- 
modo heretici a sumino poutifice fuissent expulsi, 
a sacrisque conciliis, si usque ad apostolos Ecclesia 
valuissel, postea vero non? Quomodo h»c thon 
dixeruut qui per temporum vices hostes et inimici 
Ecclesi: Dei exstiterunt, h:eretíci nimirum : illi 
enim ab ccumenica Ecclesia palsi et exagitati hoc 
dicere non audebant, vos vero lic. afferentes illo- 
rum defensionem auscipere videmini. Oportet igitar, 
Arium, Macedonium, Nestorium, Dioscorum, Se- 
verum caterosque impii lius ecetus hireticos  re- 
surgere, grat!iasque vobis reddere et obnoxios esse, 
quia quo:l illis ne in mentem unquam venit, vos, 
eorum suscepta defensione, affertis. Sed quod multe 
et infinite absurditates liinc oriuntur et czecis est 
manifestum, ideoque satis de his. 

ptov, à Zaxopov, ΣεθΏρον, xal τὴν λοιπὴν ἑχείνην 


χάριτας ὁμολογῆσαι xaX ἁἀποδοῦναι ὑμῖν, ὅτι ἅπερ ἐχεῖνοι οὐδ εἰς voov ἐπεμνήσθησαν εἰπεῖν, 


B 


μετὰ δὲ ταῦτα, οὑδαμῶς. El τῷ Πέτρῳ µόνῳ sel 
τοῖς ἀποστόλοις ἑδόθη, οὗ μὲν χαὶ τοῖς δ.αδόχοις εὐ- 
τῶν. "fl µωρίας φανερωτάτης * à διανοίας διεστραµ- 
µένης ! Πῶς αἱ σύνοδοι ἐγένοντα, συνανιστῶσαι τὴν 
Ἑκχλησίαν ; πῶς χανόνες συνοδιχοὶ Υεγόνασιν, di 
ἐξουσίχν οὐκ εἶχον ; πῶς Κωνσταντῖνος 6 Μέγας, τῷ 
Σ.λθέστρῳ τὴν ὑποταγὴν δέδωχεν ὡς τῷ Détpo, 
καὶ oóx ἕλαττον ; ὡς προγέγραπται bv τῷ τούτου 
θεσπίσµατι. Πῶς δὲ καὶ ὁ βασιλεὺς τῆς ᾽Αλαμανίας, 
Αλεξάνδρῳ τῷ πάπα Χχλίνας τὸν αὐχένα, τὸν ποῦν 
αὑτῷ tip τραχήλῳ E662250, λέγοντος, !Γέγραπτσι, ἐπὶ 
ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον ἐπιδήση, xat χατατατίσεις 
λέοντα καὶ ὀράκοντα.  Αὐτὸς δ' ἀπεχρίθη, «θὺ συὶ 
τὴν ὑποταγὴν δίδωμι, ἀλλά τῷ Πέτρῳ *» ὁ Ck πάπας, 
εΚάμδὶ χα) τῷ Πέτρφ.» Πῶς οὖν οὐκ αἰσχύνεσθε λὲ- 
Υει τοιαῦτα; Πῶς αἱρετιχο ἀπεσχορακίσθησον 
παρὰ τοῦ ἄκρου ὀρχιερέως xai τῶν ἱερῶν συνόδων, 
εἰ µέχρι τῶν ἁποστόλων fj Ἐχκλησία ἐδύνατο, μετὰ 
ἑ ταῦτα ob ; Πῶς δὲ οὐχ εἶπον τοῦτο οἱ κατὰ xat- 
ροὺς ἐχθροὶ xaX πολέμιοι τῆς τοῦ θεοῦ Ἐκκλησίας, 
οἱ αἱρετιχοὶ δηλονότι; ἐχεῖνοι μὲν Υὰρ ἑλαυνόμενοι 
xai διωχόµενοι παρὰ τῆς οἰχουμενιχῆς Εκκλησίας, 
τολμῆσαι εἰπεῖν τοῦτο οὐχ εἶχον. Ὑμεῖς δὲ νῦν M- 
γοντες τοῦτο, φαίνεσθε ὑπεραπολογούμενοι ἑχείνων, 
Asl οὖν "Αρειον, Μαχεδόνιον, xai Ἐὐνόμιον, Νεστό- 


τῶν αἱρετικῶν δυσσεδῆ χορείαν, ἀναστῆναι, ὰδ- 


ὑμεῖς 


ἑχείνων ὑπερασπιξόμενοι λέγατε. ᾿Αλλ ὅτι πολλὰ καὶ ἄπειρα ἀπὸ «τούτου ἀναφανήσονται ἄτοπα, xal 


τυρλοῖς δηλον. Aii τοῦτο, ἅλις μὲν περὶ τούτω». 
VII. 

Alf.remus etiam alia testimonia οἱ sententias 
sanctorum doctorum Ecclesie aperte comproban- 
tium propositam a nobis quzstionem, quod pontifex 
ltoimanus totius Ecclesix caput est οἱ magister, et 
ipsi tantum datum est judicare, et de fide inquirere, 
et ordinare totum orbem: terrarum, atque lizreticos 
sedibus pellere et orthodoxos restituere. Ac primum 
vobis sententiam latam contra sacrum  Chrysosto- 
mum in hoc testem adducemus, qua injuste dam- 
malus est ab iis qui Constantinopolitanas res gere- 
baut,et exsilio mulctatus: cujus rei Innocentius 
papa certior factus, imperatorem cuim vxore czle- 
risque $icerdotihus οἱ pastoribus excommunica- 
toni subjecit, ea conditione nisi Chrysostomum 
iti stam sedem revocaret ; nam deChlirysostomo lata 
sententia, ei in gratiam Eudoxiz damnato, in Cu- 
cussum Armenie oppidum acerbo exsilio ablega- 
ruut, Quam rem is ad lunocentium sanctissimum 
Romauum poutificem detulit, Non enita. habebant 
alio quo confugerent Orientales pontifices, nisi ad 
Romanum pontificem, cum injuriis aflicereutur, 
dictum Domini ad Petrum in. memoriam  revocau- 
teg : « Et Ui aliquando conversus, coufirina fratres 
(uos, » Quamobtieim divus lonocentius, sacri Joan- 
μἱδ acceptis litteris, Constantinopolim. scribit, αἱ 
l;anunem in suain scdem restituant ; quibus dicto 


C 


Z'. 

Παράξοµεν δὲ ἄλλας μαρτυρίας xal ῥητὰ τῶν 
ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας διδασχάλων, φανερῶς δέιχνύ- 
οντα τὸ προχείµενον ἡμῖν τοῦτο ζήτημα, ὅτι ὁ τῆς 
Ῥώμης ἀρχιερεὺς, πάσης ἐστὶ τῆς ᾿Εχχλησίας x$- 
φαλὴ xal διδάσκαλος ' xal αὐτῷ µόνῳ δέδοται κρί. 
νειν τε xal ἑἐξετάξειν τὴν πίστιν xal κανονί- 
ζειν πᾶσαν τὴν οἰχευμένην * xol ἀπελαύνειν τοῦ 
θρόνου αἱρετιχοὺς, xal ἁποχαθιστᾷν ὀρθοδόξους. 
Καὶ πρῶτον ὑμῖν εἰς μαρτύρ.ον, τοῦ ἱεροῦ Xpv- 
σοστόµου τὴν xplow ἑπάξομεν ἣν χατεχρῖθη 
ἀδίχως παρὰ τῶν tv Κωνσταντινουπόλει, xo 
ἑξορίᾳ κατεδικάαθη, πῶς ὁ Ἰννοχέντιος ὁ πάκας 
μαθὼν τοῦτο, βασιλέα τε χαὶ βασίλισσαν, καὶ 
πάντας τοὺς τότε ἱερεῖς xal ποιμένας ἆἄφοριομφ 
χαθυπέθαλεν, ἂν μὴ τὸν Ἀρυσόστομον εἰς τὸν ἐαν- 
τοῦ ἐπαναγάγοιεν 0póvoy ; χρίναντες γὰρ τὸν Xp.- 
σόστοµον, πε!θηνίᾳ τῆς ευδοξίας, καὶ χαταδιχάσαν- 
τες, εἷς ἸΚουκουσὸν, πόλιν τῆς Αρμενίας, ἑξορίᾳ 
πιχρᾷ καθυπέθαλον. Αὐτὸς δὲ γράφει mp5; 'Ivvo- 
γέντιον τὺν ἁγιώτατον Ῥώμης ἀρχιερέα, οὗ γὰρ 
εἶχον ποῖ προσδράµοιεν οἱ τῆς Ανατολῆς ἀρχιερεῖς 
ἁδιχούμενοι, εἰ ph πρὸς τὸν ᾿Ῥώμης ἀρχιερέα 
µεμνημµένοι τοῦ Κυρίρυ εἰπόντος πρὸς Πέτρον" 
ε Καὶ σύ ποτε ἐπιστραφεὶς, στήριςκον τοὺς ἀδελφούς 
609. » Οὐεν Ἰννοχέντιος ὁ Όεῖος, δεξάµενος τὰ τοῦ 
ἱε(οῦ Ἰωάννου γράμματο, Υράφει rpg τοὺς ἐν Κων- 


{1} Fadeiicus primus Alenobarbus. Puit hic acerrinus hostis Ecclesie 


1033 


PRO CONC. FLORENT. CAF, V. DE PRUMATU PAPE, 


1334. 


σταντινουπό)ει, ὅπω,; τὸν "Imávvra εἷς τὸν ἑαυτοῦ A non parentibus, ac Joanne. vila functo, iterum ad 


,Anavaxalau3t θρόνην. Ὅ μὴ ποιρδάντω», χαὶ τοῦ 
Ἰωάννου πρὸς θεὶν ἐχδημήταντος, ἐκ δευτέρου γρά- 
Φει πρὺς Αρχάδιον xoi Εὐδ,ξίαν τοὺς pucr) lS, 
ἐπιστολὴν ἔχουσαν οὔ (ως * - 
Ἐπιστοἡ "Ivrensrelev sdsa. 

v Quy αἵματος τοῦ ἁδελςοῦ µου Ἰωάννου, β;ᾷ 
τερὸς τὸν θεὺν xaz& aoo, βασ.λεῦ, ὡς 19τὰ Λθελ τοῦ 
δικαίου χατὰ τοῦ ἁδελροκτόνον Ἰκάῑν : καὶ παντὶ 
τρόπη ἐκδιχηθήσεται. Oo βόνον δὲ τοῦτο πέπραχας, 
ἀλλ} καὶ lv Υπιρῷ εἰρήνης Gmypby μέγαν κὰτὰ vf; 
toU θεοῦ Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἱερέων αὐτοῦ σ.νε- 
στήσω. Ἑσέωσας τὸν µέγαν τῆς οἰχουμένης διδάσκα- 
Ἂον £x τοῦ Üpévou αὐτοῦ ἀχρίτως ' δυνεξεδίωξας 
αὖτῷ καὶ τὸν Χρ.στόν. Οὔτε γὰρ οὕτως ὀδύρομαι 
περὶ αὐτοῦ, οὗτος γὰρ τὸν κλῖσον ἔ)αχε μετὰ vov 
ἁγίων ἀποστόλων £v τῇ τοῦ 8:0) xal Σωτηβος ἡμῶν 
dzzoU Χριστοῦ βασι)είχ, xXv ᾗ ὀφόρττος ἡ συµ- 
φ.ρὰ, ἁλλὰ θἸλίδοµαι Φροντίνων  ποῶτον μὲν τῆς 
σωτηρ΄α- τῶν ὑμετέρων φυχῶν * ἔπειτα χαὶ περὶ 
τῶν στερτθέντων xal λιµωξάντων τῆς ἐχείνου παν- 
, οόφου δτδαχῆς xal νουθεσίας. Οὐ γὰρ µόνον ἡ Κω:- 
σταντ'νουπολιτῶν Εχχλησία ἑζημιώθη τῆς ἐνείνρυ 
μελ:ῤῥότου γλὠττης, ἁλλὰ xal πᾶσα ἡ ὑφήλιος ἐχη- 
ϱ1υ6εν, ἀπολέσασα τοιοῦτον ἕἔνθεον ἄνδρα * πειθη- 
νίας μιᾶς γυναιλὸς παραχωρησάστς τοῦτο γενέσθαι 
τὸ ὁραματούργημα. Πλην ἑχδέςεται τὴν ἑντεῦθεν 
τιἁωρίαν, χα) τὴν µέλλονσαν ἀτδλεύτητον Χόλασιν, 
οὗ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας ἀπερχομένη αυτή. 
Fl γὰρ χα. ó µαχάριος Ἰωάννης τὸν βίον χατέλιπε, 
viv πίστιν τηρέσας, xal στηρίξας τοὺς σαλευυµέ- 
ν.υς, ἁλλ᾽ εἰς ἁλῆχτους αἰώνα; τὴν ἁδαπάνητον 
ερυφὴν xat ἀθάνατον ἐκληρονόμησεν. ᾿ δὲ via Δα- 
λιδὰ Εὐδοξία, ἡ κατὰ μ.χρὸν τῷ ξηρῷ τῆς πιάνης 
ξυρήσασά σε, ἐπήγαγεν ἑαυτῇ χατάραᾳν, &x ζολλῶν 
οτοµάτων * δεχμεύσασα φορτί:ν ἁμαρτηλάτων βαρὺ 
χχὶ ὑναθάσταχ-ον, προσθεῖσα τοῦτο τοῖς πρώην αὖ- 
εἲς ἁμαρτήματι. à ἐγὼ ἁμαρτωλὸς xat ἑλάχιστος, 
ὡς πιστευθεὶς τὸν Ὀρόνον τοῦ μεγάλου ἁποστόλου 
Πέτρου, ἀφορίνω σὲ τὲ χἀχείνιν τῆς µετα)λήψεως 
τῶν ἀιράντων µνστηρίων Ἀριστοῦ τοῦ θεοῦ ἡμῶν * 
οὗ phv ἀλλὰ xol παντοῖον ἐπίσχοπον j) χληριχὺν, 
ὄντα τοῦ τάγµατος τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ Ἐκχλησίας, 
τοὶμῶντας ἐπιχειρῆσαι καὶ μεταδ,ῦναι ὑμῖν, ἀφ' 1; 
ὥρας ἀναγνῶτέ µου τὺν παρόντα δεσμὸν, θέλω ὑπὸ 
καθαίρεσιν εἶναι. Ei δὲ β.άσησθέ τινα ὡς tGovcta- 
σταΝ, xal παρεξέλθετε τοὺς δυθέντας ὑμῖν κανόνας, 
παρὰ τοῦ Σωτῆρος διὰ τῶν ἁγίων ἁποστόλων, ἔσεσθε 
ἐπιστάμενοι ὡς πρῶτον μὲν οὗ μιχρὺν ὑμῖν τὸ 
ἁμάρτημα γεὶἠνέται ἐν τῇ φοθερᾷ ἡμέρᾳ τῆς χρί- 
σξως, ὅτε οὐ δυνῄσεται ἁδίωμα βιωτικόν τινα ὧώφε- 
λῆσαι» ἐχείνων δὲ τὰ ἑντὸς ἐχχυθήσονται, πρὸς 
ὑπύδειγμα πάντων. ᾿Αρσάκιον 0$ ὃν εἰδηγάγετε εἰς 
τὸν θρόνον τῆς ἐπ:σχοπῖς ἀντὶ τοῦ μεγάλου Ἰωάν- 
νου, xai μετὰ θάνατον χαθαιροῦμεν, σὺν πᾶτσι τοῖς 


(1) πο Epistola ita ad verbum reperitur apud 
N:ceph. lib. xit. 
(2) Eudoxia, ul scribit Zonaras, partu obiit aeu- 


BAreadium et Eudoxiam imperatores literas scribit 
liujus exempli : 


Epistola Innoccutii. pape (1). 

« Vox sanguinis Joannis [fratris mei ad Deum 
claiiat adversum: te, ο imperstor, ut olim. justi 
Ahel contra fratvricilam Οἱ. Sed omni ratione 
viudicabitnr. Neque id comtnisisti taniurh, vernum 
etiam pacis tempore persecutionem magnam in Ec- 
clesiam Dei οἱ sanctos. ejug instituisti, magutm 
terrze doctorem e sua. sede. indemnatum pellenido, 
Ghristum eam una cum eo insectatüs, Neque vero 
vicem ejus doleo, quia i& hwreditatem accepit cim 
sanctis apostolfs iu. Dei Salvatoris nostri. Jesu 
Christi regno, quanquam uon ferenda est ea 
jactura. Seu animo. angor, primum reputans salu- 
tem aninarum vestrarum, postea. ob eos qui illo 
destituuntur οἱ esuriunt su: sapientissimze doctri- 
n;e preceptis ac monitis imbui, Neque solum Con- 
s'autinopolitana civitas detrimentum sensil ejus 
mellifluz? lingus, sed: οἱ omnis Occidentalis. plaga 
est viduata, eo amisso diviro viro, unius inulier- 
cui suasu, «qua hanc voluit excitari tragoedia. 
Verumtamen hujus mundi ultionem ca non effugiet, , 
οἱ ;:eclermam postea paucis diebus interjectis seutiet, 
decedeumdlo. Quamvis enim beatis. Joannes. hane 
vitam reliquerit fidem tuendo et fluctuantes coufir- 


C mando, ii àempiterua tamen. secula. inexhaustau 


gloriam atque immortalem est eonsecutus. At haec 
nova Dalila Eudoxia sensim erroris novacula 
(e abradens, adversus semel maledictionem  com- 
paravit ex ore multorum (2), viuciendo onus pecca- 
iorum grave atque. intolerandum, hoc. prztterca 
adjuncto proxime perpeteatis facinoribus, Ideo ego 
peccator et minimus, ut cui sedes est credita ma- 
gui Petri apostoli, interdico tibi ct illi participatione 
intemeratorum mysteriorum Christi Dei / nostri. 
Preterea qualemctinque episcopum vel clericum in 
ordine constitutum sanct: Dei Ecclesize qui ausus 
fuerit auxilium przbere et communicare vobiscum, 
ex qu9 lempore legeritis praesens vinculum, depos 
vi jubeo. Quod si vos ut potestatem habentes, ali« 


D cui vim inferetie, et transgressi fueritis canones 


vobis traditos a Salvatore per sanctos apostolos, 
scitote quod non ad parvum volis imputabitur 
peccatum in tremenda die judicii, quando non po- 
terit ulla diguitas mundana prodesse, οἱ quie latent, 
in omnium conspectum aspicieuda fundentur. Ar- 
sacium vero, quem vos in scdeu episcopalem pro 
maguo Joanne induxistis, post mortem ctiam depo- 
pius cum omuibus ejusdetn δουίῶ episcopis atque 
sociis, Indignus enim est Lanquam adulter episco- 
patus. Nam omnis plantatio quam non plantavit 


dum tribus mensibus exeetis- q-£2irqgostemi- ote 
silio. 


€. 


13:5 


JOSEPHI M a4THONENSIS 


1536 


Pater meus celestis eradicabitur, nec nomcn illius A ouyzo:vovhtazotv αὐτοῦ τῇ προθέσει ἑπισχόποις. 0”. 


iu. sacris voluminibus inscribetur. Theophili depo- 
sitioni addimus excommunicationem, anathemati- 
zationem et plenam a Chrisiianismo separatio- 
nem. » | 
Πρωστιθέμεθα ^3) καθα,ρέτει θεορίλαυ, ἁρορισμὸν , 
νισμοῦ. | 
Animadvertis ex hoc loco auctoritotem illius 
divinz sedis? quod non solum viventem deposuit 
Arsacium, verum etiam defunctum Arsacium dicit, 
" quem in sedem Joanuis induxisiis, et defunctum 
deponimus, quod idem est ac si dixisset, Nolumus 
eum pontificum iu libro inscribi in futuro judicio, 
nim in eo facile juhemus Joannem aureum Con- 
stantinopolitanum pontificem esse, nunc et in fu- 
turim Arsacium nullo pacto. At Theophili Alexan- 
drini depositioue (eo quod in synodo Tliessalonicee 
coacta (1), in Eudoxiz gratiam curavit ut damna- 
retur et in exsilium pelleretur Chrysostomus ) non 
fuit contentus divinus hic summus pontifex, quan- 
quam synodalis erat ca depositio coramque legatis, 
adjecit excommunicationem (ο malum !) et plenam 
a Cliristianismo separationem. O rem admirabilem ! 
qui semel baptizatus est in nomine sanctze Trinita- 
εδ ct in Cliristianorum albo inscriptus, hic de li- 
bro delet et exuit Chiristianismo. Hoc liquido osten- 
eit potestatem quain habet ea diviua sedes. Si ergo, 
ul vos creditis, Petro tantum tradita est, non ejus 
successoribus, quopram pacto Theophilus, Arsacius, 
Arcadius, Éudoxia οἱ exteri a ltomano . ponti(ice 


τινος μηδὲ τὸ ὄνομα ἐγγραφήτω τοῖς ἱεροῖς διπτύ- 
X^t« * ἀνάξιος Yáp ἔστιν, ὡς μοιχεύσας τὴν ἐπισχο- 
πὴν. Πᾶσα γὰρ φυτεία μὴ φυτευθεῖσα παρὰ τοῦ 
Πατρὸς ἡμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ἑἐχριςωθήσεται, 


ἀναθεματισμὸν, xai τελείαν ἀλλοτρίωσιν Χριστια- 


Βλέπεις χάνταῦθα τὴν αὐθεντίαν ἣν ἔχει ὁ θεῖος 
θρόνος ἐχεῖνος;» ὅτι τὸν μὲν ᾿Αρσάκιον οὗ μόνοι 
ζῶντα χαθῄρησεν, ἀλλὰ xal μετὰ θάνατον. ᾿Αρσέ- 
xiov δὲ, «ησὶν, ὃν ἀντὶ τοῦ μεγάλου Ἰωάννου εἶση- 
Υάχετε εἰς τὸν θρόνον, xai μετὰ θάνατον χαθαιροῦ- 
μεν αὐτόν. Τοῦτο δὲ ταυτόν ἐστιν εἰπεῖν, ὅτι οὐ 
βουλόμεθα γραφῖναι αὐτὸν ἐν τῇ βίθλῳ τῶν ἀρχιε- 
ρέων ἐν τῇ μελλούσῃ χρίσει, "Exst γὰρ Ἰωάννην τν 
χρυσοῦν ἀρχιερέα τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ 
εἶναι xay ξαξαθαι ῥᾳδίως ἀποφαινόμεθα. 'Apadory 
δὲ οὐδαμῶς. Tij δὲ Θεοφίλου καθαιρέσει τοῦ Δε. 
ξανδρεία;, τῇ παρὰ τῆς àv θεσσαλονίεῃ συνόδου 
γενοµένη, διὰ τὸ ἐπιμεληθῆναι αὐτὸν τῆς xatixpi- 
σεως χαὶ ἑξορίας τοῦ Χρυσοστόμου, χάριν τῆς Eü- 
δοξίας, οὐχ ἠρχέσθη ὁ Oslo; οὗτος ἄχρος ἀρχιεριὺς. 
καΐπερ συν,δ.χῇ 033, xal δ.ὰ τοποτηρητῶν αὐτοῦ, 
ἀλλὰ προστίθησιν αὐτῇ, xal ἀφορ:αμὸν, xal ἀναθι- 
µστισμόν " φεῦ τῶν κακῶν | xai τελείαν ἀλλοτρίωσιν 
Χριστιανισμοῦ. Ὢ τοῦ θαύματος ! τὸν ἅπαξ βαπτι- 
σθέντα ἐπὶ τῷ ὀνόματι τῆς ἁγίας Τριάδος, καὶ ypa- 
φέντα Ev τῇ β/θλῷ τῶν Χριστιανῶν, οὗτος ἀπαλείφει 
αὐτὸν τῆς βίθλου, xal ἐχδύει αὑτὲν τοῦ Xptstur 
νισμοῦ. Τοῦτο δείχνυσι/ ἀριδήλως τὴν ἐξουσίαν ἣν 


depositi et damnati uon. responderunt, Tuas re- C ἔχει ὁ Octo; θρόνος ἐκεῖνος. El οὖν xa0' ὑμᾶς τῷ 


yrehensiones non zestimaimus, quod Petro tantum, 
non tibi datum est id. At. id quidem nou potue- 
runt nec dicere ausi sunt, imo veniam erratorum 
ab eo petierit, Sed hoc planc sufficit, ut arbitror, 
ad comprobandui Petri et reliquoriin apostolorum 
siCCeSsores eamdem potestatem ob:inere, neque 
iniuorem horum successores. 


Πέτρῳ µόνῳ δέδοται, xal οὗ τοῖς διαδόχοις, πῶς 
Αρσάχιος χαὶ θεόφι]ος, xaX ᾽Αρχάδιος χαὶ Εὐδοξία, 
xai οἱ λαιποὶ οἱ τάτε καθαιρεθέντες xal Χαταδιχα- 
αθέντες παρὰ τοῦ Ρώμης ἀρχιδρέως, οὐκ εἶπον, 00 
προσέχομεν vol, παρὰ σοῦ ἐπιτιμίοις, ὅτι τῷ Πέτρῳ 
µόνῳ καὶ οὐχὶ coi δέδοται τοῦτο; ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν 
οὐκ. εἶχον, οὐδὶ ἑτόλμων εἰπεῖν, συγχώρησιν δὲ μᾶλ- 


. Ao» Άτουν τοῖς ἑπταισμένοις, παρ) αὐτοῦ. ᾽Αλλά τοῦτο μὲν ἀρχεῖ xav ἐμὴν γνώµην, τὸ χαὶ τοὺς 


δ.αλόχους Πέτρου χαὶ τῶν λαιπῶν ἁποστόλων ἔχειν 
δ:αδόχους ἔχειν. 
Vul. 

Nunc ad alias probationes οἱ indubitata testimo- 
(ia accedemus, quod is et non aliud caput cst ple- 
nitudiuis Ecclesim, ex epistola imperatoris Justi- 
niani ad Epiphanium Constantinopolis patriarchaimn 
in sancta synodo Trulli ab ipso coacta, cujus prin- 
cipium: «Imperator Justinianus Augustus (3),» — 
«Cum recta οἱ inculpata religio, quam profitetur et 
pr:edicat sancta Dei catliolica et apostolica Ecclesia, 
nul!'o modo innovationem admittat, nos doctrinam 
sanctorum apostolorum, et eorum qui post illos in 
sanctis Dei Ecclesiis versati sunt, sequentes, equum 
esce existimamus notam etl tesiatam omnibus spem, 
qu;e in. nobis est relinquere, » ct extera ejusdem 
epistola, in qua aperte perspicitur fides et confessio 


(!) Vide Niceph. lib. xui. 


τὴν αὑτὴν ἐξουσίαν, καὶ oüx ἔλαττου τούτων τοὺς 


ΙΡ. 

Ἐλευσόμεθα δὲ xoY cl; ἄλλας ἀποδείξεις, χαὶ 
μαρτυρίας ἀναντιῤῥήτους, ὅτι ἐχεῖνος καὶ o0x ἄλλος 
χε αλὴ τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ἐστιν. "Ex 
τῆς ἐπιστολῆς τοῦ βασιλέως Ἰουστινιανοῦ, πρὸς τν 
πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Ἐπιφάνιον, ἀπὸ 
τῆς συναθροισθείσης αὐτῷ ἱερᾶς συνόδου iv τῷ 
Τρούλλῳ, fig dj àpyfj* « Αὐτοκράτωρ Ἰουστινανὸς 
Αὔγουστος, «Tr; ópürc val ἁμωμίήτου πίστεως, v- 
περ κτρύττει ἡ ἁγιωτάτη τοῦ Χριστοῦ καθολικὴ 
x1Y ἁποστολιχὴ ᾿Εχκλησία, xav! οὐδένα τρόπον xat- 
νισμὸν δςξαμένης, ἀκολουθοῦντες, ἡμεῖς τοῖς τῶν 
ἁγίων ἁποστόλων xal τῶν μετ ἐχείνους διαπρεφάν. 
των ἐν ταῖς ἁγίαις τοῦ θεοῦ ἐχχλησίαις διδάγµασι, 
δίκαιον ᾠέθημεν ἅπασι ποιῆσα: φανεςδν, ὅπως ἔχο- 


(3j llabetur tota ba epistola apud Justinianum in nox. Const. 7. 


e 


1337 


PRO (ONC, FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1238 


μεν σερ) τῆς iv ἡμῖν ἐ)πίλο». Y τὰ Een. «T ipsi toli 
p* της i πίρο:. » Καὶ τὰ ἑξῆς τῆς A ipsius erga catlrolicam Ecclesiam. Postea in sequenti 


αὐτῆς ἐπιστρλῆς, lv ᾗ δ.αὀῥ{ὃην δείχνυται ἡ πίστις 
τε xii ὁμολογία ἣν ἔχει πρὺς τὴν χαθολιχκὴν Ἑκ- 
γλησίαν. Mi:à;b ταῦτα ἐν τῇ ἑπομένῃ ἑτέρᾳ ἔπι- 
στολῇ, ἧς ἡ ἀρχή * « Ὁ αὖτλς βασιλεὺς Ἐπιφανίῳ 


τῷ ἁγιωτάτῳ καὶ μαχαριωτᾶτῳ ἀρχιεπισχόπῳ τῆς . 


βασιλευοΊσης ταύτης πόλτως, xal οἰκουμενιχῷ πα- 
τριάρχηι» τοιάδε oral * εΓιιώσχειν ῥου)όμενοι shy 
σην ἁνιωσύνην πάντα τὰ εἰς ἐχχλησιαστιχὲν &go- 
f4)/2 χατάστασιν, ἀναγκαῖον Ἠγγσάμεθα ταύταις 
T0); αὐτην γρήσασθαι ταῖς θείαις συλλαθαῖς, xal 
(V αὐτῶν δῖλα αὐτῃῇ καταστῆσαι τὰ χινηθέντα : 
ἅπερ καὶ αὐτῖν εἰδέναι πεπείσµμεθα. Εὐρόντες γἀρ 
τινας ἀλ]οτρίους τῆς ἁγίας χαθολιχῖς xai ἄποστο- 
Aw; Ἐκκλησίας τῇ τῶν ἀσεδθῶν Νεστορίυ xal 


. 4 » . ᾳ iud - . ! , 
Εὐτυχέος ἀχολοθοῦντας πλάνῃ, xat ταῖς τούτων 9Aac- B 


enulat; χεχρηµένους, θεῖον προσεθήἠκαµεν  ([vi- 
χ-ον * Ίπερ xai Ἡ ah ἁγιωσύνη γινώσκχει * δι’ οὗ τὴν 
τῶν αἱρετ'κῶν µανίαν Ἰλέχξαμεν ' οὐδὲν παντελῶς 
ἑναλ)λάξαντες, Ἡ ἑναλλάττοντε;, Ἰ παρεξελθόντες 
7746 µέχρι vuv σὺν θεῷ κρατούσης χαὶ ἐχχλησιαστι- 
χῖς χχ-αστάσεως * χαθὰ xal fj ah γινώσχει µαχα- 
ρώτης. Αλλὰ διὰ πάντων φυλάττοντες τὴν χατάστασιν 
τῆς ἑνώσεως τῶν ἆγ.:ωτάτων Ἐκκλησιῶν, τῆς πρὸς τὸν 
ἁγιώτατ.ν πάπαν τῆς πρεσθυτέρας Ῥώμης xa 
πατριάρχην, mpg ὃν xal τὰ ὅμοια τούτοις γεγρά- 
φαμεν, οὔτε γὰρ ἀνεχόμεθά τι τῶν εἰς ἐκκλησιαστι- 
xhv ὀρώντων χατάστασιν, ph xoi τῇ αὐτοῦ ἀναφέ- 
ρεσΆχι µακαριότητι, ὡς χεφαλῇ οὕὔση πάντων τῶν 
ὁσιωτά-ων τοῦ θεοῦ ἱερέων * xa ἔπειδὴ ὁσάχις ἓν 
τούτοις τοῖς µέρεσιν αἱρετιχοὶ ἀνεφύησαν, τῇ γνώμη 
xaX xpis:t Σχείνου τοῦ σεδασµίου Όρόνου χατγργῇ- 
θησ1ν. Ἔξτστιν οὖν καὶ ἡμῖν εἰτεῖν καὶ συμπερᾶ- 
ναι οὕκως * πάντες οἱ θέλοντες αὐτὸν χαὶ ἔχοντες 
κεφα)λν, τοῦ 8:00 elatv ὅσιοι χαὶ ἀληθεῖς ἱερεῖς xai 
πιστοι δοῦλοι * οἱ δὲ μὴ θέλοντες, μηδὲ ἔχοντες ἐχεῖ- 
νου χεφιλὴν, οὐκ εἰσὶ τοῦ Θεοῦ ἱερεῖς. » Οὕτω γὰρ 
ἡ ἱερὰ ἐχείνη σύνοδος τοῦ Ἱουστινιανοῦ ἀπεφήνατο” 
ἐν τῷ εἰπεῖν, Ὡς χεραλῇ οὔσῃ πάντων τῶν ἔσιωτά- 
των τοῦ θεοῦ ἱερέων. "Oct δὲ καὶ fj χρίσις πᾶσα τῖς 
τοῦ θεοῦ Ἐκκλησίας, ἓν αὑτῷ ἐστιν, ἄχουτον ' Καὶ 
ὁτάχις ἐν τούτοις τοῖς µέρεσι τοῖς ᾽Ανατολικοῖς δη- 
7aür, αἱρετικοὶ ἀνεφύησαν, τῇ χρίσει ἐκείγου xo 
γνώμη χατηργήθησαν. Ὥστε οἱ μὴ τούτῳ ἑπόμενοι, 
σχισµατικοί elo:, xaV el; αἴρεσιν ὁλισθαίνουσι. Καὶ 
δ:ὰ τοῦτο ὅσα ποιοῦσιν, ἀδόχ.:μα πάντα xal ἀνωφελῆ 
τυγχάνουσι,. Καὶ τούτου μάρτυς, f) iv Καρχτδόνι 
σύνοδος, Ex τῆς ἐπιστολῆς ἣν πρὲς ἸΙανονάριον fj ἓν 
Καρχηδήνι σύνοδο; χαὶ ὁ μέγας Κυπριανὸς ἔπεμ- 
ᾧὲν "ὃς ἡ ἀρχὴ * « Ἐν χοινοθουλίῳ ὄντες, ἀγαπητοὶ 
ἁδελφοὶ, φησὶν, ἑνὸδς ὄντος τοῦ βαπτίσματος, xal 
ἑνὸς τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χαὶ pid; Ἐκκλησίας ὑπὸ 
Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ἑπάνω Πέτρου τοῦ à0- 
στόλου ἀρχῆηθεν λόγῳ τῆς ἑνότητος τεθεμελιωμένης᾽ 
καὶ διὰ τοῦτο τὰ ὑπ αὐτῶν, δηλονότι τῶν σχισµα- 
τικῶν καὶ αἱρετικῶν, γινόμενα, ψευδῆ καὶ μάταια 
καὶ χενὰ ὑπάρχοντα, πάντα ἔστὶν ἀδόχ.μα.» Ακούξις 


alia epistola cujus principlum : « ldem imperator 
Epiphanto sauctissimo et beatissimo arclnepiscopo 
liujus. regiz urbis et cecumenico patriarch:e ,» hiec 
scribit (1): « Cum tuam sanctiiatem scire velimus 
oinnia quse ad ecclesiasticum statim pertinent, neces- 
sarium esse duximus hac epistola eidem significare, - 
cl per eam eidem aperire quz innovata sunt, que et 
eamdem scire confidimus. Nam cum hic quosdam 
alienos a sancta catholica et apostolica Ecclesia 
invenerimus, sectantes errorem impiorum Nestorii 
et Eutychetis, et eorum blasphemiis uti , divinum 
promulgavimns edictura. quod et tua sanctitas no- 
vit, quo hzreticorum insaniam confutavimus, tum 
nihil penitus immutaverlmus, vcl mutemus, vel 
transgrediamur ecclesiastici status, qui hucusque 
Deo favente perdurat, ut tuzx& notum est beatitedini : 
ged per omnia servamus statui unionis sauctissi- 
marum Ecclesiarum , quze cum sanctissimo papa 
et patriarcha veteris Romze transacta est, ad quem 
his consentanea conscripsimus. Nunquam enim 
feremus quin omnia ad statum ecclesiasticum per- 
tinentia ad illius beatitudinem uti ad caput «anctis- 
simorum Dei sacerdotum deferantur. Et quía quo- 
ies in his partibus lieretici exorii sunt, sententia 
et judicio illius veneranda sedis sunt repressi, licet 
et uobis dicere sic et concludere quod omues qui 
volunt et babent i;sum pro capite, sancti sunt ct 
veri Dei sacerdotes et servi fideles; qui vero. no- 


C lunt, neque habent eum pro capite, non sunt Dei 


sacerdotes. » lia enim sacra illa synodus decrevit, 
cum dicit, « capiti omnium sanctissimorum sacer- 
dotum Dei. » Quod. vero judicium omne Ecclesia 
Dei in eo situm sit , audi quod quoties in his par- 
tibus, Orientalibus scilicet, haeretici exortl sunt 9 
judicio et. xententia eJus sunt. repressi ; quare qui 
eum non sequuntur, schismatiei sunt et in lieresim 
delabuntur. ldeo cuneta qui: agunt adulterina sunt 


' et inutilia, ITujus rei testis est sancta synodus Car- 


thaginensis ex epistola quam sancla synodus Car- 
thaginiensis et magnus Cyprianus al Januarium 
dedit, cujus est principium : « Cum in unum cou- 
venissemus , dilecti fratres , » inquit, « Cuin sit 
unum baptisma, unus Spiritus sanctus, una Eccle- 
8ia, unione fundata super Petrum apostolum jam 
inde a principio, ut Chiistus Dominus noster dixit; 
propterea omuia qu:e ab ipsis seilicet schismaticis 
el lireticis aguntur, falsa, stulta , inania et adul- 
terina sunt. » Audis quod adulterina et inania vo- 
cat, quz preter jussionem cjus sunt gesta? Sic 
cum ab omni parte fides exagitaretur, inde prz. 
sidium parabatur. Anastasius, S. Maximi disci u- 
Jus, iuquit τε Cum fides concordissime ab omnibus 
exagitaretur, nisi speciali gratia opem tulerit , qui 
semper succurrit, semine religionis spud veterem 
Romam nobis relicto, ad confizmandaum promissio- 
nem mentiri nesciam. qua facta est principi apo- 


(1) in vulgatis codici' us Justiniani deest liec epistola. Antonius Απρ πμ postea Griecan edulis 


autiquo codice, 


α 


9 


105ΕΡΗΙ METIIONENSIS ' 


1340 


toborimn. Quienami. est promis-io. qu: facta. est A πῶς ἀδόκεμα "xa κενὰ καλεῖ τὰ γινόμενα ἔξω tfc 


principi ? Si nosti, illud est : « Ego oravi pro te, ut 
0n deficiat fides tua , » ct illud : «Confirma fra- 
tres aos, » ct illud : « Portze inferi nou. prievale- 
Lunt aversus. eam. » Ex disputatione S. Maximi 
cin Theodosio quodam Caesareae episccpo.. Theo- 
dosius : « Exeipe vocem, neque scruteris illius 
sensum.» -— Maximus: «Novas profecto, et ab Ec- 
Cle:ia alienad de vocibus iuducitis leges. Si secun- 
dum ves nen opus est Seripturarum et Patrum 
voeeg scrulari, fetam Seripturam abjicimus vete- 
rem et novaa. Audivi enim David diceutem : 
€ Beati qui. serutantur. testimoria ejus; in toto 
cerle. οσα οσα eum; ». et. iterum ; e Miralilia 
lestimonia (ua; ideo serutata est ca. anima 
οσα !*,» Ec Dominis in. Evangeliis : « Scrutamini , 
jaqui', S.riptu:as !*, » Certior ergo. fiat dominus 
meus, qu'a non feram excipere vocem sine sensu, 
qui in ea latet," ne fiam wanifeste. Jud;eus. » 
— Theodosius ;: «Si quid dixerent Patres, dico, 
οἱ id scriptura facio, duas naturas, duas vo- 
luntates, duas operationes. Ingredere nobiscum , 
adjungere, οἱ uuio fiet.) —Maximus : «Domine, non 
audeo hae de re a vobis capere assensionem, cum 
sim. simplex monachus, sed. quoniam pupugit vog 
Deus ut. exciperctis sanctorum Patrum voces, vut 
cauon docet, lhomam de hac re scribite, vel impe- 
rit0r, vel. patriarclia , vel synodus quie ibi est. » 
Et post alia. τε Neque. vitabit imperator vel pa^ 
triarcha initari Dei humilitatem, iuter seque con- 
coórditer constituere, synodali petitione ad IRowa- 
num ponlificem transmissa, et omnino si repe- 
riatur ratio ecclesiastica quie id concedat ob. re- 
ciam, fi.lei confessionem, convenite super hoc in!er 
VOS. ) 


ὑποταγΏς ixsilvoo ; Οὕὔτω χαὶ διωχοµένης τῆς πί- 
στθως «πανταχόθεν, ἐχεῖθεν dj βοήθεια ταύτης προ- 
μηθεύετὰι. 0 Άγιος Αναστάσως. τοῦ ἁγίου Matl- 
µου ὁ µαθησΏ:, φησί’ « Τῆς πίστευς συμφώνως ix 
πάντων διωκοµένης, εἰ μὴ τῇ οἰχκεία χάοιτι βοηθή- 
σει συνζθως ὁ ἆξὶ βοηθῶν, σπέρμα θεοσεθείας xáv 
«^i πρβσθυτέρᾳ ΡῬώμῃ χαταλιµπάνων ἡμῖν, zh 
ἀφευδῃ πρὸς τὸν καρυφαῖον ἐπσγγε)ίαν αὐτοῦ αυγ- 
κυρρύννης. Τίς δὲ ἡ ἐπαγγελία ἡ πρὸς τὸν xopu- 
φαῖων» Ei ἕγνως, τὸ, « Εγὼ ἐδεήθην ὑπὲρ σοῦν ἵνα 
ph Σκλείτηι ἡ πίστις σου * *» κα) τὸ, « Στ;ριζον τοὺς 
ἁδελιωύς σου.» καὶ τὸ, εΠύλαι ἄδου οὗ κατ.σχύτου- 
σιν αὖττς. 9 Ἐκ τῆς διαλέξτως τοῦ ἁγίου Μαξίμου, 
μετά τινος Θεοδοσίου ἐπ'σχόπου Καισαρείας. — 
Θεοδόσιος. ελέξαι τὴν φω.ῖν, xal ph iptuvicts 
την ἔννοιαν αὐτῃῆ:.» — Μάξ.μος. εΠροφανῶς xar 
vous χαὶ ξένους trc Ενχλησίας xal περὶ τῶν φιυνῶν 
εἰσάγετε νόμους. El. καθ) ὑμᾶς οὗ δεῖ Epsuviv τὰς 
τῶν Γ ραφῶν καὶ τῶν Πατέρων ivvolaz, ἐχθάλλομεν 
πᾶ-αν την Γραφὴν, τὴν τε Πχλαιὰν xal τὴν Katviv* 
ἤκουτα Υὰρ λέγοντος τοῦ Δαθιδ, εΜακάριοι οἱ ἕξε- 
ρξυνῶντες τὰ μαρτύρια αὐτοῦ, kv ὅλῃ χαρδίἰ1 ἔχκη: 
τἡσοῦσι» αὐτόν.ν Kal πάλιν ' εΣυνέτισόν µε, xal 
ἐξερευνήσω τὸν νόμον σου, xai φυλάξω αὐτὸν iv 
δ)ῃχαρδίᾳ µου.» Καὶ πάλιν * «εθαυμαστὰ τὰ μαρτύριά 
σου, δ.ὰ τοῦτο ἐξηρεύνησεν αὐτὰ f) ψυχἠ µου.» Καὶ 
ὁ Κύριος tv Εὐαγγελίοις, « Ἐρευνᾶτε, qnot, τὰς Γρα- 
qá;.» Πληροφορηθήτω οὖν ὁ δεσπότης µου, ὅτι 02x 
ἀνέξομαι δέξασθαι φωνἣν χωρὶς τῆς ἐγχειμένης αὐτῃ 
δισνοίας, ἵνα μὴ γένωµαι προφανῆς Ἰουδαῖος.ι--- 
Βερδήσιος. «EC τι εἶπον οἱ Πατέρες, λέγω, xa 
ἐγγράφως ποιῶ" δύο φύσεις, xaX δύο θελήσεις, xi 
δύο ἑνεργείας , καὶ εἴσελθε μεθ) ἡμῶν, χοινώνησον, 
καὶ γενήσεται ἔνωσις.» — λάξιμος. εΔέσποτα , ἐγὼ 


0) τολμῶ δέξασθαι συγχατάθεσιν παρ᾽ ὑμῶν ἔγγραφον περὶ τοιούτου πράγματος, Qui, ὑπάρχων poa. 
κός, λλλ' ἐπεὶ χατένυξεν ὑμᾶς ὁ θεὺς τὰς τῶν ἁγίων Πατέρων δἐξασθαι φωνὰᾶς, χαθὼς ἀπαιτεῖ ὁ 
κανὼν, πρὸς τὸν Ρώμης περὶ τούτου ἐγγράφως ἀποστείλατε * ἤγουν ὁ βασιλεὺς καὶ ὁ πατριάρχης, 
καὶ ἡ xaz' αὐτὸν σύνοδος. » Καὶ µετά «wa * « Kal καταδέςεται ὁ βασιλεὺς xai ὁ πατριάρχης μιμᾗσᾶ» 
σθαι τοῦ Θεοῦ τὲν συγχατάδασιν ' xal ποιήσουσιν ὁμοῦ χέλευσιν παρακλητικἠν, Ἡ 65, συνοδιχὴν δέη- 
σιν πρὺς τὸν πάσαν Ρώμης. Καὶ πάντως, εἴπερ εὑρεθῇ τρόπος ἐχχληαιαστιχὸς τοῦτο ἐπιτρέπωι 


ὃνὰ τὴν ὀρθὴν ὁμολογίαν τῆς πἰατεως, συµδιδάξετε ὑμῖν περὶ τούτου. »- 


IX. 

Vides tu, qui uon vis Petri successores eamdem 
fum Petro potestatem habere, quomo:lo non alius 
ex patriarchis potest de lide disquirere et ordinare 
tantum, nisi Romanus papa? Quo pacto hzc aude- 


e. 

Ὁρᾶς σὺ 6 ph βουλόμενος xai τοὺς διαδόχους €. 
Πέτρου τὴν αὐτὴν τῷ Πέτρῳ ἐξουσίαν ἔχειν, πῶς 
οὗ δύναται ἄλλος τις τῶν πατριαρχῶν τὰ περὶ τν 
πίστιν ἐξετάζειν xal χανονίζειν, εἰ μὴ µόνος 5 &á- 


lis dicere, et impudenter blasphemarc? Nam hiec D πας τῆς ᾿Ρώμης ; Πῶς δὲ xal τολμᾶτε τοῦτο λέγειν, 


de vobis solum audire, exhorresco, nedum  asse- 
rere, scilicet quod Christi fides usque ad Petrum 
permansit, post Petrum et usque ad hanc diem nop 
permansit, Vos vero qua ratione id dicatis, quod 
totum est blaspbemia, mirum est, quoniam si hoc 
concesserimus, tota fides dilabitur et perit. O tuam 
patientiam, Christe Rex ! Quomodo tuam fidem et 
Eccle:iam tuam permisisti Petro tantum , αἱ nou 
cjus successoribus? Quomodo hucusque admini- 


sata. est, quomodo sumus baptizati, quomudo 
* [sal ΕΥ 2. 15 joan, v, 99. 


«070 ape eco cm rmt me 


xal βλασφημεῖν ἀναιδῶς ; ἐγὼ γὰρ xal ἀχούειν µό- 
vov ὑμῶν εὐλαθοῦμαι ' pi) τί γε ὅλως λέγειν, ὅτι dy 
τοῦ Χριστοῦ πίστις µέχρι τοῦ Πέτρου $v- ἀτὸ & 
τοῦ Πέτρου, καὶ ἕως τοῦ νῦν, οὐκ ἔστιν. Ὑμεῖς δὲ 
πῶς λέγετε τοῦτο, βλάσφηµον ὅλως ὃν, θαὺμά ἐστιν 
ἐπεὶ, τούτου τεθέντος, πᾶσα d πίστις (pico xa 
ἀπόλωλεν, Ὢ τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὲ ῥασιλεῦ | πῶς 
εἴασας «hv πίστιν σου χαὶ την Ἐκκλησίαν σου ^ro 
τῷ Ἱέτρῳ, ναὶ gj. xai τοῖς διαλόχοις αὐτοῦ; [los 
ἑ γαλ dec τοῦ νῦν PxufseA Ve 0 ἐς 0 0c 0 


111 


PRO CONC. FLORENT. CAP, V. DE PRIMATU PAPE. 


142 


πιυς αἱ σύνοδοι ἐγένουτο ; πῶς οἱ αἱρετικοὶ ἀπελά- Α synodi constitute , quomodo haretici cjecti, quo- 


053av; πῶς ἡ Ἐχχληαία ἑἐλαμτρύνθη, μὴ οὔσης 
ἀρχῆς; Πὼς ὅλως Ἐκκλησία καὶ πίστις µέχρι τοῦ 
νῦν ἐπεχράτητε, τολμηρότερον ἂν εἴπω, εἰ μὴ πάν- 
τως ἀρχὴῆν εἶχε xat ἐξουσίαν, xal fva xbv. ποιμένα 
χαὶ βασιλέα, xatà thv εὐαγγε)ικὴν σωνὴν, Μία 
ποίµνη xal εἷς ὁ moii» αὐτῆς»; Πολλῶν ἁρχῶν οὗ 
δεῖται τὸ πρᾶγμα. Ὅπου γε πολλο; ποιμένες μὴ 
ὑποτασσόμενοι Evi, φθείρευσι μᾶλλον 1] διασώςουσ:’ 
xai ἀνατρέπουσι σχεδὸν, f| διορθοῦσι. [10; 85 xal 
φησιν ὁ Σωτῖρ, « Ἰδου ἐγὼ μεθ) ὑμῶν eiut πάσας 
τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος;» O0 γὰρ 
μέχρι τῆς τοῦ αἰῶνος συντελείας ἓν εῷδε τῷ Ρίῳ 
ὁ Πέτρος ἔμελλεν ἔδεσθαι. "00:v τὸ ῥῆμα τοῦτο, p£- 
ψειν ἐνταῦθα iv. t παρόντι αἰώνιε, xal μετὰ τῶν 
διαδόχων τοῦ Πέτρου καὶ τῶν λοιπῶν ἁποστόλων τὸν 
Χρ:στὸν ἐίδωσιν ἐννοεῖν. ᾽Ανάγνωτε καὶ ἴδετε, καὶ 
ἀχούδατε νουνξχῶς, ὅτι οἱ τοῦτο λέγοντες τὴν xa- 
θύλου πίστιν ἀνατρέπουσι, xal τὰς οἰκουμενικὰς 
οννόδους, xzl.mávta ὅσα ob ἅγιοι Σδογμάτισάν τε 
zd ἐδίδαξαν, πάντα vtvà xal μάταια δειχνύουσιν. 
᾿Ανάγνωτε πράξεις δυνὸδικὰς χαὶ vofjsa:e τὴν τῆς 
Ἐκκλγσίας ἀρχῆν, καὶ την µοναρχ/[ᾶν τοῦ Πέτρον, 
£t: χαὶ τοῖς δ.αδόχκοις αὗτοῦ ἐστιν. Ox οἵδατε ὃτι 
env κατ Ἔφεσον γενοµένην λγστριχῖν σύνοδον παρλ 
Ἀιοσκόρου πατριάρχου Αλεξανδρείας, καὶ Ἴουθενα- 
Σίωυ Ἱεροτολύμων, xat τῶν περὶ ἀὐτοὺς ἑπ',σχύπων, 
χατὰ τὶς ὀρθτς πίστεως τοῦ ivy ἁ-ίοις Φλαθιανοῦ 
πατοιάρχουν Κωνσταντινουσδλεως, ὁ ἁγιώτατος má- 
πας '"Poun;, Λέων ὁ Οεῖος ixsivo;, µάνος αὐτὴν 
ἀνξτρεφε, xaX Δναθέκατι χατέδαλε ; χαὶ Ἐπιστολὴην 
μα ας Τβ)ς τὴν ἓν Χαλχκηλόνι ἁγίαν σύνοδον ἔπεμ- 
Qzv* ἣν δεξαµένη dj ἁἉγία ἔχείνη συνόδος στήλην 
ὀρθ,δοξίας αὐτῖν ὠνόμασε, Καὶ χατ᾽ αὑτὴν τὸ ztpo- 
x£l;tvov ζέτημα fj σύνοδος ἔχρινε * χαὶ οἱ ἐπίσχο- 
τοι ἐξεδέησα», «AluvlIa ᾗ μνήμη Λέοντος ὡς 6 Λέων 
πιατεύει, οὕτω πιστεύομεν' ὡς ὁ Λέων διδάσκει, 
02:0 xn02zt5p:v.» KaY ἔτι τῆς συν”δου πρατῖομἒ- 
vns, μοναχοὶ Εὐτυχιανισταὶ, δεήσει; τῷ aget 
Macxiavip. δεδώκασιν, ἀξιοῦντες ἀνατραπήναι την 
σύνοδον, xdl ἀρκετθΏναι τῷ ὀυμθόλῳ lp ἓν Νικαίΐᾳ, 
χΧὰ) μηδὲν περαιτέρω env, οἷς ἡ σύνοδος ἀπῄτει 
γράφαι τῇ ἐπιστολῇ τοῦ ἁγιωτάτου Λέοντος, xal 
μὴ πειθοµένους, ὡς αἱρετικοὺς xatéxpivev.. "Ορᾷς 
καὶ ἁχ.ὖτις ὅτι fj ο) χηυμενιχῆῃ τετάρτη σύνοδος ἕξα- 
Φησίους τριάχοντὰ ἁγίους Πατέρας ἔχουσα, οὐχ 
ἔπι,αξεν ἄλιο, 3| ὅπερ ὁ ἁγιώτατος πάπας λέων 
μήνος ἐδίδάξευ» καὶ ὅτι οἱ αἱρετικοὶ βουλόμενοι 
á. ατρέψαι την σύ.οδον, ἡ σύνοδος ἆπή-ησεν, ἢ ὑπο- 
γράναι σος τῇ Eros. Λέοντος, ἡ ἀναθέματι- 
e0f vat * ὅπερ D πεισθέντε;, ἀναθέμχτι xa0vze641f- 
0η σαν. Πῶς οὖν μέχρι τοῦ Πέτρου ἣν, xal οὗ μετὰ 
12190:a ; ὅτι ὁ Λέων μετὰ πενταχόσια ἔτη σχεδὸν τοῦ 
Πέτρου tv. πῶς δὲ καὶ Ἀθανᾶσιος πρὸς Ἰούλιον * 
Ἀρυσδστομος πρὺς Ἰννοχέντιον» Ἰγνάτιος τρίτος 


aa 
ὅπου 


'5 Joan, x, [0. " Matth. xxvin, 90. 


C 


modo Ecclesia illustra est, capite sublato? Quomodo 
Ecclesia hucusque perdurasset, dicam fortasse au- 
dacius, nisi omnino caput habuissct, οἱ poteotateim 
εἰ unuin pastorem et regem secundum evangelica 
vocem, « Unum ovile ejus, et. unus pastor !* ? » 
Multis capitihus res non eget ? ubi pastores uni non 
subjiciu.:tur, destruunt magis quam constriunt, ct 
suhvertunt prope potius quam dirigunt, Quomodo 
Salvator ait ς € Ecce ego vohiseum sum. omnihus 
diebus usque ad seculi consummationem !*?» Non 
enim usque ad szculi cón-ummationem in hac vita 
Petrus. mansurus erat; quare per hoc verbum 
c manere » hic in praisehti seculo declaratur Cliri- 
stum manere una cum successoribus Petri cxte- 
risqne apostolis. Legite et scitote, et attente au- 
dite, quo.1 qui hoc dicunt catholicam fidem et cecu- 
mehieas synodos evcrtunt, omniaque qua sancti 
tradiderunt et. docuerunt inania et stulta efficiunt. 
Legite Àcta. synodalía , et. percipite ex jis Ecclesiz 
caput , Petri monarchiain, ac quoniam et in ejus 
successoribus manet. Απ nescitis Ephesinam syno- 
nodum latronis more a Dioscoro patriarcha Ale- 
xandrino convocatam, οἱ a. Juvenali Tierosolymi- 
tano et ab aliis ejusdem sect:e episcopis co'itra ve- 
rain lidem Flaviani, Constantinopolitani patriarche, 
$anctissimun) Leonem papam illum divinum solum 
cam disjecisse οἱ anathe.nati. supposuisse ( 1)? 
cpistolamque misisse ad Clalcedonensem sauctam 
Synodum perferendam, qua aecepta il'am sanctam 
syno.Ium orthodox:e fidei columnam eam vocasse , 
et secundum eam de proposita quzestione judicasse, 
episcoposque acclamasse, « /Eterna Leonis memo- 
ria : ut Leo credit, ita nos credimus : ut Leo do- 
cet, ila nos predicamüs ? » ac dum synodus cele- 
braretur, Eutychianistas monachos a Marciano im- 
peratore petiisse, ut synodus disjiceretur, et sym- 
bolum Nicenum sufficeret : nibilque prielerea qua- 
rerctur, ab eisque sanctam. synodum  postulass-, 
ut epistolze sanctissimi Leonis subscriberent , ac 
nou obtemperantes ut hereticos. condenmnasse ? 
Vides οἱ audis quod ccumenica sancta synodus 
gxxcentorum triginta Patrutn ni]. egit. aliud quam 
quod $anctissimus Leo papa docuit solus? quod: 
que lzretici disjicere synodum conati, &ynodus 
postulavit ut vel Leonis epistolae subscriberent, vel 
auathemate ferirentur : cui non parentes anatlie- 
matizati sunt, Quomodo igitur usque ad Petruin 
mansit postea non? Nam Leo quingentos prope au- 
nos a Petro vixit, Quomodo Athanasius ad Juliam, 
Chrysos'omus ad. Innocentium, Ignatius tertius ad 
Niculaum, Theodoretus ad Leonem, Maximus a 
Martinum. ct caeteri Orientis sacerdotes cjecti , ac 
suis sedibus pulsi, vel ipsi venientes confugerunt , 
vel litteras. dantes signilicaverunt ; unde litteria 


(1) Vide Niceplorum lib. xv, et epistolam Nicolai papa aJ Michaelem imperatorem, 


1313 


JOSEPH] METIIONENSIS 


3i 


aecepiis suas sedes receperunt, uisi ii summum A πρὸς Νικόλαον * θεοδώριτος πρὸς Λέοντα * Μάξιμος 


pontificem ac Petri successorem agnovissent, ut qui 
poterat eis esse przesidio? Quomodo reges et prin- 
cipes inspectis pap litteris tacuissent, ac illis 
permisissert suas recipere sedes, quibus expulsi 
sunt, si Petri tantum polestas fuisset, at nou ejus 
successorum? 


πρὸς Maptlvov* χαὶ οἱ λοιποὶ της ᾽Ανατολῆς ápyi- 
ρεῖς, ἐλαυνόμενοι χαὶ διωκόµενοι τῶν οἰχείων 0ρό- 
νων, ἔτρεχον 1) σωματιχῶς, fj διά γραμμάτων, 
"O0ev γράμματα λαμθδάνοντες, τοὺς οἰχείους ἀπι- 
λάμέανον θρόνους " εἰ μὴ o ἄκρον ἀρχιερέα ἑγί- 
νωσχον, καὶ διάδοχον Πέτρου, xaX δυνάµενον αὗτοῖς 


β τθῆσαι. Πῶς δὲ ἑσιώπων πάντες καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες θειωροῦντες τὰ τοῦ πάπα Ὑράμματα, xol 
παρξχώρουν ἐχείνοις λαθεῖν τοὺς θρόνους αὐτῶν, ot παρ) αὐτῶν ἐδιώχθησαν, ἐὰν µόνον τοῦ Πέτρου ἡ 


ἑξουσίᾳ f», xal οὗ τῶν διαδ΄χων αὐτοῦ ; 
X. 

Satis igit'r, ut. arbitror, ostensum est quod non 
solum ad Petrum tantum, verum etiam ad ejus 
successores cadem potestas. extenditur usque ad 
hujus s:euli consummationem. Ostendetur. prz- 
terea. quo.l sine illius assensu non potest aecume- 
nica synodus vel omnino vorari syuodus, vel au- 
ctorititem habere. Quod in multis quidem aliis 
licet intueri, ut in praecedentibus exposuimus, et 
in sequentibus exponemus, pr:ecipue vero in Vita 
S. Stephlini jutiioris, de quo Metaphirastes dilisen- 
ler scribit vicesima tertia die Novembris, ubi di- 
vus Stephanus ab lizreticis accusatus, quod coruni 
se pon subjiceret svnodo quam antea condiderunt 
Contra veneraudas el sanctas. inmagiues, cum eum 
subscribere decreto cogercnt ab ipsis promulgato, 
« Legite mihi, inquit, vestrum decretum, » ο ρο- 
ruutque dicere, « Decretum sancti et cecunienicae 
sext» s" "odi, »—« Ne progrediaris ulterius, sacer 


l. 
Ἐδείχθη οὖν ἱκανῶς χατ ἐμὴν γνώµην, ὅτι οὐ 
µόνον τῷ Πέτρῳ, ἀλλὰ καὶ τοῖς διαδόχοις αὐτοῦ ἔστει 
ἡ αὐτὴ ἑξουσία, µέχρι xax τῆς τοῦ αἰῶνης τούτου 


B συμπερατώτσεως. Δειχθήσεται δὲ ὅμως. xal ὅτι οὐχ 


ἄνευ ἑκείνου, τοῦ ἄχρου ἀρχιερέως, δύναται γίνε- 
σθαι σύνοδος οἰχουμενιχὴ, f) ὅλως κληθείη ἂν ol- 
χουμενιχὴ, ἡ τὸ χῦρος ἕξει. Ὁ tv πολλοῖς μὲν xil 
ἄλλοις ἔστιν ἰδεῖν, ὡς ἐν τοῖς προειρηµένοις προιί- 
ποµεν, καὶ iv τοῖς ῥηθησομένοις λεχθήσεται΄ μά- 
λιστα δὲ àv τῷ βίῳ τοῦ ἁγίου Στεφάνου τοῦ νέου! ὃν 
ὁ Μεταφραστῆς ἀχριθῶς γράφει τῇ εἰχοστῇ τρίτη 
τοῦ Νοεμδρίου * ἕνθα ὁ θεῖος Στέφανος ἑγχαλούμενος 
παρὰ τῶν αἱρετικῶν, ὡς οὐχ ὑποτάσσεται τῇ αὐτῶν 
συνόδῳ, ἣν φθάσαντες ἐχλεδώχασι χατὰ τῶν σεπτὼν 
xai ἁγίων εἰκόνων, ὃν ἐδιάκοντο ὑπογράφα, τῷ ap 
αὐτῶν ἐχτεθέντι ὄρῳ, φησίν"' ε Ανάγνωτέ µοι τὸν 
ὑμέτερον ὅρου} καὶ ἤοξαντο λέγειν. «Ὄρης τὴ; ἁγίας 
xal οἰχηυμενικῆς ἕχτης συνόδου, ΑΙ περαιτέρω 


Stephanus magna voce clamavit, quomodo san- C πρόθαινε, µεγάλῃ τῇ φωνῇ ὁ ἱερὸς Στέφανος. 166r: 


claui vocare audetis vestram synodum, quas sancia 
profanavit? Ipsa enim in suis actis constituit, non 
vocare apostolos et martyres sauctos. Sed quo per- 
gis? Ad dem Apostolorum, ad templum Georgii 
martyris. Unde venis ? Ab zede Quadraginta marty- 
rum. Propterea dicit divinus vir : « Quomodo ve- 
siram synagogam sanctam vocare audetis, cum ea 
sancta violarit, neque vult sanctos vocare sanctos? 
O magnam inscitiam ! Apostolos Dei et Salvatoris 
nostri Jesu Cliristi non vultis vocare sanctos, et 
vestrum satellitium adversus Ecclesiam coactum 
vocatis sanctum. Quo pacto cecumenica. appellabi- 
tur unquam in qua Romanus przses non praefuit , 
sine cujus assensu non possumus res ccclesiasticas 
ordinare? » lutelligis cecumenicam. synodum non 
posse vocari, nisi lhomanus pontifex eam consti- 
wat, ac sine eo impossibile est res ecclesiasticas 
ordinari 7 Quomodo ergo vos hzc non percipitis, 
quoniam peritos videre atque audire non vultis ? 
Et i!eo quia semel cor vestrum falsa credulitate 
imbutum est, non potestis audire veritatem vcl 
cernere, Maximus praterea ab hzreticis exagitatus 
veierem Romam se contulit, ubi Martinum sanctis- 
$isnum papam (1) nactus est, quem die decima 
ία Martii et nostra Ecclesia pro sancto colit. 
Quanam de causa? Quia illum Ecclesia caput css2 
agnoscebat, eo confugit. Ex eo loco epistolam con- 


πῶς τολμᾶτε ἁγίαν χαλέσαι τὴν ὑμετέραν aivolvs, 
ἧτις τὰ ἅγια ἐθεδήλωσεν»; Ἐκείνη γὰρ tv τῇ αὐτῆς 
πράξει, συνίθετο μὴ λέγειν τοὺς ἀποστόλους wel 
τοὺς μάρτυρας, ἁγίους, ᾽Αλλὰ ποῖ ἀπέρχη ; EL; ν 
vaby τῶν ᾽Αποστήλων ᾿ εἰς τὸν vaóy του μάρτυρες 
Γεωργίου. Πόθεν ἔρχη; Ἐκ τοῦ ναοῦ τῶν Τεσςσρά- 
Χοντα. Διὰ τοῦτό φησιν ὁ 0:to; &vhp, εΠῶς τολμᾶτε 
τὸν ὑμετέραν συναγωγὴν Χαλέσιαι ἁγίαν, ἔτι αὐτὴ 
τὰ ἅγις ἐδεδήλωτε, xal οὐ θέλει τοὺς ἁγίους xaul-- 
σθαι ἁγίους» Ὢ τῆς ὑμετέρας ἀγνοίας ! τοὺς &se- 
στόλους τοῦ Θεοῦ xal Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Xp: 
στοῦ οὐ θέλετε χαλεῖσθαι ἁγίους, χαὶ τὴν ὑμετέραν 
χουστωξίαν, τὴν κατὰ τῆς Ἐχκλησαίας συναθροι” 
σθεῖσαν, χαλεῖτε ἁγίαν;, Πῶς δὲ xai οἰχουμενιχὴ 
ἂν χληθείη, ἐφ᾽ ᾗ οὐχ 6 Ρώμης εὐδόχησε πρόεδρος, 
οὗ χωρὶς ἀδύνατον πάντως τὰ ἐχκλησιαστικὰ χανν» 
νίζεσθαι; » Αχούεις ὅτι οὗ δύναται χαλεῖσθαι olxou- 
μενιχἣ σύνοδος, ἂν μὴ ὁ ᾿Ρώμης συστήσει αὐτήν; 
καὶ ὅτι χωρὶς αὐτοῦ ἀδύνατόν ἐστι χανονίζεσθαι τὰ 
ἐχχλησιαστικά ; Πῶς οὖν ὑμεῖς o) νοεῖτε ταῦτα; 
διότι οὗ θέλετε ἰδεῖν, οὐδὲ ἀχούειν τῶν εἱλότων: δὰ 
xai ἐθαπτίσθη ἅπαξ f) ὑμετέρα καρδία τῇ πεισμονῇ, 
xal οὗ δύναται ἀκούειν ἡ ὁρᾷν τὴν ἀλήλειαν. "Ext 
Μάξιμος διωκόµενος παρὰ τῶν αἱρετικῶν, ch 
πρεσθυτέραν ᾿Ρώμην κατέλαθε, xa Μαρτῖνον «iv 
ἂν ώτατον πάπαν εὗρεν, ὃν τῇ τρισκαιδεχάτῃ τοῦ 
Μαρτίου xai ἡ ἡμετέρα Ἐκχλησία δαξάνει 23:0 


(1j Martiuus ], 4c quo Zuaras ia lib, λε Vixit auno 046, 


- 


1345 


PRO CONC. FLORENT. CAP, V. PE Γι. IMATU FADE. 


ν 


1^46 


* Τίνης Évexsv ; ἁλλ᾽ ὅτι ὡς χεφαλὴν ἐχεῖνον τῆς Ἐκ- A scribit ad Marinum Cypri preshyterum : « Divina 


κλησίας ἐγίνωσχε, πρὸς aj:bv ἕδραμεν. Ἐκτῖθεν 
γράφει πρὸς Μαρτῖνον πρξσθύτερον Κύπρου ἔπιστο: 
Ah, f; ἡ àpyfj* « Νόμῳ Oslo χατὰ 0:5» εὐθτνού- 
µενος, θεοτίµητε Πάτερ" » µετ ὀλίγα φησί’ « Tiv 
τοῦ voy ἁγιωτάτου πάπα Maprivou ου, οδικῶν. » 
Ὃν οὑκ ἂν ἔγραφεν ἁγιώτατον πάπαν, εἰ ud) χὂριον 
πάσης τῆς Ἐχχλησίας ἑγίνωσχε. Δ.ὸ καὶ ἐδεήθη αὐ- 
τοῦ ποιΏσαι σύνοδον μετὰ τῶν ὑπ. αὐτὸν ἐπισχόπων, 
καὶ ἀναθεματίσαχι τοὺς ἀρχηγοὺς τοῦ ἆἀσεθους δόγ- 


µατος, τῶν μίαν ἐπὶ Χριστυῦ θέλησιν 1τρ ..δούντων.. 


Τοῦτο àv τῷ συναξαρίῳ τοῦ ἁγίου Μαςίμου γέγρα- 
πται, xal ἆ αγνώτω ὅ βουλόμενος τῇ τρισχαιδεχάτῃ 
τοῦ Λὑγούστου. El οὖν καθ’ ὑμᾶς o5x ἕστιν ἐχεῖνως 
ὁ δυνάµενος χλνοὐίσειν, ἑξετάνειν, χυροῦν, διιθύ- 
νειν, χυθεονᾷν τὴν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαυ, ofa χυθὲρ- 
νήτης τὴν ναῦν διιθύνει, πῶς τ’ῦτα ἐγένοντο xal 
ἄλλα πλείστα καὶ ὅμλνια τούτοις; & δ.ὰ τὸ µῆχος τον 
λόγου ἑῶμεν. El. yàp θελήσωμεν περὶ τούτων λέ- 
χειν, ἐπιλείφει ἡμᾶς διηγουµένους ὁ χρόνος. Πῶς 
δὲ xat ἀφορισμῷ αὐτοὺς καθυποθάλλοντος, οὐχ ἀν- 
τεῖπον οἱ παρ᾽ αὐτοῦ ἀναθεματ'σθάντες: Καΐτοι γε 
ἀρχιεπίσχοπο!, χαὶ ἐπίσκοποι, xal πατριάρχα: σαν" 
à) ὥσπερ Πατρὶ ἀχούοντες ὑπίκουον. Καὶ νῦν. 
οἱ μηδὲ τὰ ἐν ποσὶν εἰδότες, ἀντιλέγουσιν * οὓς ἐγὼ 
ἑναντίους χρίνω τῆς Ἐκκλησίας, ἑχθρούς τε xal 
πολεμίους, χαὶ ὀντάρτας τῷ, ἆ τοστολ.χὼν χαὶ συν- 
οδιχῶ» κανόνων * οἵτινες ὑποτάττεσθαι τῇ Ἔκχλη- 
σίᾳ κα)ῶς παρέδωχαν. Λὐτίκα γὰρ fj p»n', Ἴονυστι- 


νεάνειας Νεαρά, « θεσπἰζορεν, oral, κατὸ τοὺς τῶν C 


ἁγίων ὅὄρους, τὸν ἁγ:ώσατον τῆς πρεσβυτέρας Tu- 
pns πάπαν, πρῶτον εἶνοι πάντων τῶν ἱεΓέων ^ τὸν 
δὲ Κωνσταντινουπόλεως δευτέραν τάδιν ἰπέχειν 
μετὰ τὸν ἁἀποστολικὸν θρόνον. » "Ett ὁ πάμπτος τῆς 
ἂν Σαρλδιχῇ συνόδου χκανὼν, τὰ αὑτὰ οὕτω λέγει. Ἔτι 
ΑἈναστάσ.ος tou ἁγίου Μαςίμου ὁ pa0nzh:, μετὰ 
τὴν συγγραφὴν τοῦ ἁγίου Μαξίμου cns. µετά τινα 
καὶ ἄλλα ' ἔτι μὴν χαὶ Μαριίνου τοῦ παναχίου xal 
χ.ρ»φαίου ἁποστολικοῦ πάπα καὶ μάρτυρος, τοῦ 
πάαστς ἀληθῶς τῆς ὑφ Ίλιον ἐξάοχοντος. Ἔτι ὁ 
μέγας Γρηγόριος ὁ Θ:ολόγος ἐν τῷ εἰς τὸν µέγαν 
Βασίλε-ον ἐπ.ταφίῳ, φησὶν, ὅτι ὁ πάπας τοῦ τέτε 
xatp,0 ἀπέστειλε δύο ἐπισκόπους, Λουχίφερά τε 
καὶ Εὐσέδιον, εἰρτνεῦσαι τὴν Ἐκχλησίαν Καισαρείας 
Καππαδοκίας. là; ἀπέστειιεν εἰς τὴν Ανατολὴ» ὁ 
Ῥώμης ἀρχιερεὺς, εἰρηνεῦσαι τὰς Ἐκχλησίας, εἰ 
ph ἄρχων £5 xaX χυδερνήτης πάσης τῆς οἰχουμένης ; 
Ἔτι Ανατόλιος ὁ Κωνσταντινουπόλεως πατριάρχης 
ἐχειροτονῆθη παρὰ Διοσχόρου τοῦ αἱρετιχοῦ: ὁ δὲ 
ἀγιυώτατο; πάπας Λέων ἐν τῇ ἐπιστλῇ τῇ πρὸς 
Μαρχιανὸν βασιλέα μετὰ πολλὰ xa ἄλλα φησί, 
« Περὶ δὲ τῆς τοῦ πατριάρχου ᾿Ανατολίου χειροτο- 
νίας, ἀνεξέταστα εἱάσαμεν, διὰ τὸ προστεθῆναι αὐ- 
τὸν τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει. » Ἰδου φαίνεται ἀπὸ τού- 
του, εἰ ὁ ᾽Ανατόλιος προσέκειτο τῇ αἱρέσει τοῦ Διοσ- 
χόρου, ἐχρίθη ἂν παρ" ἑχείνου' xai οὗ δύνασθε 


(1) Hac novella Justiniani in impressis est 151, 
non 158. ldem scribitur et. constit. de pramaiu 
pope. 


lege secunium Deum locupletatus, Pater. veneran- 
de. » Subdit panlo post : « Ex synodalibus. actis 
Martini pap: nostri. » De qua nunquam scripsis- 
ct, ut de sanctissimo papa , nisi dominum totius 
Ecclesie cognovisset, caque de causa rogavit, ut 
synodum suorum episcoporum Cogeret , ct impii 
dogmatis auctores anathematizaret, qui unam tan- 
tum voluntatem. in. Christo esse. conviciabantur. 
Hoc in synaxario apud sanctum Macimum  serí- 
ptum est : legat quilibet die decima tertia Augusti. 
Si ergo, ut vos arbitramini, is non es! qui possit 
ordinare. inquirere, confirmare, dirigere, admini- 
strare Ecclesiam D.i, ut gubernator dirizit navim, 
quomodo liec. gesta sunt et. alia inulta his similia 
qui propter sermouis prol xilatem. omitti eus ? 
nam $i de iis voluerimus dicere, in il'is exponet- 
dis tempus nobis deerit? Quomodo cum ipsos 
«xcomimupicationi subjecisset , qui ab eo auatlie- 
maltizati sunt non. contradixerunt, quanquam. es- 
sent episcopi, pa'riarchz, archiepiscopi, sed. tan- 
quam patri obteuperantes paruerunt ; nunc ve:o 
ct qui neque ante peces posiJa. cernunt, ccntradi- 
cunt : quos ego Ecclesie adversarios, liostes ct 
inimicos esse judico, cteonspiratores adversus 
apostolicos et synodales canones qui recte docue- 
runt nos Ecclesi; suljici oportere. Nam statim a 
principio 138 Justiniani novella (1) : « Sancimus, 
inquit, secunduri sanctorum decreta, sarciissimum 
veteris Ionia papam primum es-e omnium sacer- 
dotum, Coustantinopolitanum vero secundum Ίο” 
cum obtinere post apostolica u sedem, ?» Prieterea 
quintus canon Sardicensis svnodi eodem  mod^ 
cadem scribit (2). Etiam Anastasius, S... Maximi 
discipulus, post historiam. saneti Max^mi, post 
quadam alia, inquit: « Ad hrec et. Martini. papie 
sanctissimi, et capitis apostolici et mar'yris, totius 
Eccleske Occidentalis priucipis. » ltem magnus 
Gregorius Theologus in Epitaphio in wognum Ba- 
silium, inquit, quod ejus aatis popa. duos. epi- 
scopos misit, Luciferum et Eusehium ad Ecclesiam 
Casarez Cappadocim pacificandam. Quon.odo in 
Orientem misisset ad Ecclesias componendas, nisi 
priuceps et. gubernator fuisset totius. orbis terra- 
rum? Praierea Anatolius Constantinopolitanus pa- 
triarcha a Dioscoro li»retico est electus (3). San- 
ctiussimus vero Leo papa in epistola ad Mareianum 
imperatorem post alia iulta ait : « Electionem 
Auatelii patriarebie nulla habita questione omisi- 
mus, eo quod orthodox:e fidei se adjunxit. » Ecce 
ex hoc deprehenditur quod si Anatolius  Dioscori 
heresim secutus esset, ah eo utique fnisset judica- 
tus : nec valetis contradicere, nam is erat Con- 
stantinopolitanus patriarcha : ct si hujus judex, 
ergo et czeterorum, Alexandriui, Antiocheni et Hie- 
rosol ymitani, itaque omnium judex. Agapetus papa 


(2) Vide Theodoretum, lib. r, c. 91, οἱ D. Tho- 
mam qui citat huuc locum. 


1911 


JOSEPHI METIIONENSIS ' 


138 


prztorea ipsemet (1) Constantinopolim est profe- A ἀντειπεῖν, πατριάρχης Υὰρ v Κωνδταντινουπύλεως, 


eius, uli Antimum Trapezuntium, qui erat Con. 
stantinopolitanus patriarcha, sed hereticus, sede 
dejecit, in locumque ejus sanctissimum Menam 
su(fecit, Unde hoc? nisi quod in omnes obtinet 
imperium, et quia jam inde ab initio id apostolo 
Petro α Deo tributum. est. et successoribus ejus. 
Proclus prxterea de Romani pontificis assensu. in 
sedem patriarchalem evectus est secundum Zona- 
ram. Ecce ostensum est. Romanum pontificem de 
Anthimo Constantinopolitato judicasse. L«o san- 
ctissimus Dioscorum Alexandrinum et Juvenalem 
llieroslyimitanum condemnavit et ut de hereticis 
judicium tulit. Felix. sanctissimus Petrum Antio- 
chenum deposuit οἱ anatliemati subjecit. Quamob. 


εἰ δὲ τούτου κριτῆς, xaX τῶν λυιπῶν ρα, τοῦ 
Αλεξανδρείας, τοῦ Αντιοχείας , xal του Ἱερυς- 
λύµων * ὥστε κριτῆς πάντων ἐστίν. Ἔτι ᾽Αγαπητὸς 
ὁ πάπας ἤλθε σωµατικὼς elg Κωνσταντ'νούπολιν, 
ἔνθα χαθεΏιεν "Ανθιμον τὸν Τραπενοῦντος, 7:1:0tàp- 
ynv γενόµενον Κωνσταντινουπόλεως, αἱρετικὸ» ὄντα, 
xai ἀντ αὐτοῦ χειροτονεῖ Μηνᾶν νὸν ἁγιώτατνν. 
Πόθεν τοῦτο; f$ ὅτι χατὰ πάντων ἔχει τὸ χράτος᾽ 
καὶ ὅτι &py fev δέδοται τοῦτο παρὰ τοῦ Κυρίου τῷ 
ἁποστόλῳ Πέτρῳ, xat τοῖς µετ αὐτόν. "Ett Πρί- 
Χλος συναινέσει τοῦ 'Ῥώμης, εἰς τὸν πατρ.αρχιαὺν 
ἀνήχθη θρόνον, χατὰ τὸν Ζωναρᾶν. Ἴδου ἓδείχθη 
τι ὁ Ῥώμης ἔκρινε τὸν Κωνσταντ.νουπόλεως "Áv- 
θ:µον” Λέων δὲ ὁ' ἁγιώτατος, Διόσκορον ᾿Αλεξα:. 


rem cum Romanus sit summus pontifey, iu οι» D δρείας, xat Ἰουδενάλιον Ἱεροσολύμων χατεδίχασε, 


ues patriarchales sedes obtinet principatum. Quo- 
modo ergo tunc, nunc vero non? Nemo dicere hoc 
audelit. Sed tunc, et nune, et. usque ad. seculi 
consummationem habebit. imperium. Et ut plane 
intelligatis nos vera dicere , et quam habeat pote- 
slatem ea divina sedes , ad verbum Felicis epista- 
lam adjungemus, quie sic habet, 


xai ὡς alcetuxobz χατέχρινε. Φῆλις δὲ ὁ ἁγιώτατος, 
Πέτρον τὸν Αντιοχείας ἐχάθηρε, xai ἀναθέματι 
χαθυπέθαλεν. Ὥστε 6 Ῥώμης ἄχρος ὢν ἀρχιερεὺ». 
χατὰ πάντων τῶν πατριαρχικῶν θρύνων ἔχει 9) 
χράτος. Πῶς οὖν τότε, vov δ οὗ ; οὐκ ἔστιν ὅστις 
ἂν εἴπῃ, ἀλλὰ καὶ τότε xal vov, xax μέχρι τῆς τοῦ 
χόσµου συντελείας ἕξει τὸ χράτος. "Iva. δὲ sz 


ὅτι ἀληθήῆ λέγομεν xal Άντινα ἑξουσίαν ὁ θεῖος θρόνος ἐχεῖνος ἔχει, aval; λέξεσι τὴν ἓπ.στολην Oii. 


χος ἐκ,θήτομεν, ἥτις xat ἔχει οὕτως 


Gloriosissimo ei serenissimo filio Zenoni Augusto, 
Felis episcopus in. Domino salutem (2). 


Tu: humanitati ea signitlcari oportet quz rerurt 
ordo postulat, quod et significari par est in utilita- 
win serenitatis. imperii tui. Ac veluti adessem 


TQ ἑνδοξοτάτῳ καὶ vadnrvorátg vip. 2Ζήνωνι 
Αὐγούστῳ, Pa.l5. ἑπίσκοπος ἐν Κυρίῳ, χαί- 
peur. 

ε Πρέπει τῇ σῇ φιλανθρωπίᾳ ταῦτα, & πρέσε", 
τῇ xv. πραγμάτων ἁπαγγεῖλα: τάςε:' ἅπιρ καὶ 

&v?xtvy ἁπαγγεῖλαι εἰς ὠφέλσιχν τοῦ tf; σης Υ1λτ- 


rogo, ut inea; preces admittas apud amicas et re- ϱ νότητος χράτους * καὶ καθάπερ ὡς ἐγγὺς tuy tius, 


clas aures (uas, tanquam Christianissimus imnera- 
tor, nulloque pacto pietas tua δοχἰδι]ωθί nos alium 
ευαρίς benevolentia qua:n te prosequi, eo tamen ex- 
cepto qui te cupit cum Deo pacem habere. Quoniam 
ui lideli corde permotus de temporalis sedis pote- 
slate noi ambhigis, atque z;terna  vitz:e. retributio- 


nem ex superna voluntate pendere arbitraris, a mea: 


parvitate su3cipere digneris venerabilem et divinam 
beatissimi Petri principis apostolorum confessio- 
nem.; cui.cum regui claves credite sint, Christia- 
nissino imperio tuo praparabit in celis cum an- 
golis ipansionem : qui cum primus incommutabi- 


lem et iuculpatutn. in. Dominum nostrum Jesum. 


Christum (füJem declarasset, ab ipso Salvatore 
beaiificadus est; nam eum dixisset ad Dominum : 
« Tu es Christus Filius Dei vivi, » responsum ab 


60 tulit : « lleaws es, Simen Barjona, qoia caro et. 


$agguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui in 


cuelis est ; 6 aupar lianc confessionem tuam zdiflca-: 
ho Ecclesiam meam, e£ porta inferi non pravalebunt. 


adversus eam !5; » ut ex ea tolleret , unde suum 
cognomeg accepit, quod est Christus Jesue et Deus 


- 


" Mattb, xvi, 16-18. 


(1) Vide N.ceph. lib. xv. 


παρακαλῶ, τὴν bubv ἱχετηρίαν δέξασθαι ταῖς ϱ:λὰ- 
γάθοις ὑμῶν ἀχοαῖς, ὡς Χρ'στιανικὠώτατις ὧν β- 
σιλεύς μηδαμῶςτε di oh εὐσέδεια διανοπί[είη, 
ἕτερόν τινα μετὰ καθαρᾶς τῆς ἁ-ανοίας ἡμᾶς ἄγα' 
Ti» πλὴν ἐχείνου τοῦ βουλομένου σὲ peti v 
Θεοῦ εἰρήνην ἔχειν * ἐπειδήπερ ix πιστῆς ὡρατμὲ- 
νος τῆς διανοίας, οὐκ ἀμφισθττεῖς τοῦ προσχαἰρου 
θρόνου τὴν ἐξουσίαν, χαὶ τῆς αἰωνίου σωῆς τὴν à- 
vlbogtv ἓκ τῆς ἄνωῦεν Dont; ἀρτῆσθαι ' διά τε zi 
ἡμῶν βραχύνητος δέξασθαι χαταξίωσον τὴν σεπτὲ, 
χαὶ θεόφραοτον ὁμολογίαν τοῦ μακαριωτάτου πι- 
τρου, τοῦ πρωτοστάτου τῶν ἁἀποστόλων ' ὃς xal τὰς 
τῆς βασιλείας χλεῖς ὑπὺ τοῦ Σωτῖρος πιστευθεὶς, 
προευτρεπίἰσει τῇ φιλοχρίστῳ ὑμῶν βασιλείᾳ, τὴν ἐν 


D ὑψίστοις μετ ἀγγέλων διαγωγἠν. "Ὡς καὶ τὸν 


ἁπαράλλακτον xai ἁμώμητυν πίστιν εἰς τὸν Κύριον 
ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, καὶ μονογενῆ τοῦ θεού YU, 
πρῶτος ἀχθέμενος, ἐμακαρίσθη ὑπ αὑτοῦ τοῦ Σω” 
τΏρος εἶπόντος Υὰρ αὐτοῦ πρὸς τὸν Κύριον, «XU & 
ὁ Χριστὸς ὁ Υὶὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ἀχήχοε xap' 
αὐτοῦ, «Μακάριος e*, Σίμων βὰρ Ἰωνᾶ, ὅτι σὰρξ xai 
αἷμα οὐχ ἀπεχάλυψέ cot, ἀλλ ὁ Πατὲρ µου ὁ ἐν τοῖς 


(2) Vide eumdem lib. vvit et Platinam 


] i9 


PRO CONC. FLORENT, CAP. V. DE PRIMATU PAD.E. 


1:0 


ojpayol;: καὶ ἐπὶ ταύτῃ σου τῇ ὁμολογίᾳ oixobo- Α. Omnipotentis Fillus, Petrus primogenitus diaho!i 


µήσω uou την Ἐχκλησίαν, καὶ πύλαι jAov οὐ xatt- 
σχύσ»υτιν αὐτῆς. ν Too οὖν ΣωτΏῆρος φῄααντος ὅτι 
πύλαι i55) ^9) χατισχύσουαι τῆς αὐτοῦ Ἐκκλησίας, 
του ἐφαρχι ἀπ' αὐτῆς τὴν. ἀπ᾿ αὐτοῦ ἐπωνυμίαν, 
ftu " t Xp:ozb; "Insoog xal Θεοῦ τοῦ παν- 
τοχράτορης : Y Ἰόσ. Πέτρος ὁ πρωτόταχος υἱὸς τοῦ 
δ:αβόλον. ὁ ἀναξίως εἰσπηδῆσας τῇ ᾿Αντιοχέων 
ἁγίᾳ τ.ῦ 0:02 Ἐκχλησίᾳ καὶ µιᾶνας τὸν τῆς ἄργιε- 
ρωσύνης 0ρόνον Ἰγνατίου τοῦ μάρτνρος, ἃς τῇ δες.ἆ 
Πέτ,ου την ὀρχιερωσύνην ἑδέξατο, καὶ Ἑὐσταθίου 
τοῦ ἐμρλογττοῦ καὶ προέδρου τῶν τριακοσίων δέΧΣ 
καὶ ὀχτὼ ἁγίων Πατέρων, τῶν àv. Νικαίᾳ ἀθροιαθέν- 
ζω», λέγειν ἑτόλμησεν, ὅτι οὗ δεῖ 
Υἱὸν τοῦ θεοῦ ὀνομάνειν Χατὰ τὴν Oslav τοῦ Σωτῆ- 
pos νομ,θξσίαν, καὶ τὴν τῶν Θ.ίων Γριφῶν παράδο- 
σιν, χαὶ ἔχθεσιν τῶν Πατέρων’ ἀλλὰ τὸν Eva τῆς 
Τριάδος, v πάθος τὸ ὑπὲρ ἡμῶν ὑπαμείναντα εἰς 
την τῆς θεότητος οὐσίαν κατὰ τὴν Αρξίου καὶ 
λιναρίου xxi Εὐνομίου π:ράδοσιν βαυλόμενος ài 
τῆς τοιαῦτης φωνής, ἀθετῆσαι μὲν τὴν σωτήριον 
ἑνανθρώπησιν' καθ) $6 Χριστὺὸς xai τὸ πάθος 
ὑπέμεινε. Λέγεται δὲ xal εἷς ἐξ fla ov. ὡς τοῦ σπἱρ- 
peso; Αβραὰι ἔπιλα΄όμενος; ἐπαυξῆσαι δὲ καὶ 
τὴν πολυθεῖαν' à γὰ; νοῦς τοῦ λόγου τρςῖς θεοὺς 
παρεισά-ει, ἕνα τεθνεῶτα, xal δύο ζώντας. Λύει ὃλ 
καὶ τὸ ὁμο,ύσιον' καὶ τὰς ἁγίας συνόδου: ἑξωθεῖτα:, 
τήν τε ἓν Νικαίᾳ xal iv. Κωνσταντινουπόλει xal ἐν 
Χα χηδύνι. ᾽Αλλὰ xal την ἁγίαν Παρθένον Maplay 
ph προσδεχάµενος εὑρεθίσεται’ εἰ γὰρ μὲ i£ αὐτῆς 
ὁ Λόγος σαρχω)εὶς ἑντνθρώπησε, τίς χρεία τῆς Παρ- 
θένου; Διὰ τί δὲ xal ὁ Γαβριλλ ἔλεγς πρὸς αὐτὶῖν, 
«Τὸ γεννώκενον Ex σοῦ ἅγιον χληθήσεται }ἰὸς θεοῦ 
xaX δωσει αὐτῷ Κύριος 6 i5; τὺν θρόνον Δα6.δ τοῦ 
πατιὸς αὑτοῦ.» "Ecl πᾶσι δὲ τούτοις τοῖς ἀσεθδέτι 
xa! ῥλασφήμοις αὐτοῦ τολµήµασε, χα) την τρισάγιον 
Avv νοβεῦσαι ῥουλτθεὶς, διὰ τοῦ θέσθαι ἐν αὐτῷ, ὁ 
Στανρωθεὶς δι ἡμᾶς, popía ἄτοπα εἰργάσατο: καὶ 
π λλὰ παρ ἡμῶν xai τῆς iv Χριστῷ ἁδελφότγτος 
ὑμῶν τε xol τῶν ἐν τῇ ᾽Ανατολῇ, xal τοῦ 0εοσεδε- 
στάτου ἀρχιεπισχόπου ᾿Αναχίου τῆς 
Βασιλευομένης χαὶ φιλοχρίστου πόλεως ταραινεθεὶς, 
ἐπιστρέται οὖκ ἡβουλήθδη’ καὶ διὰ τοῦτο vov fj ἁγίᾳ 
τοῦ θεοῦ Ἠκκλησία ταῖς μητρικαῖς αὐτῆῖς Φωναῖς, 
à: πρὸς τὸ» ἔξρχον αὐτῆς υἱὺν φΏεγγομένη οὗ 
παύεται, ὢ φι)όχρ att ῥασιλεῦ, τῖς ἐμῖς τιµιότητος 
τὸν δεσμὸν ἐν. ᾧ περισφίγγουτα: τὰ πλήθη τῶν πι- 
τῶν, ph συγχωρήσης δ.αλυθῆναι τὴν τοῦ δεσπότου 
Χριστοῦ xai μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐπωννμίαν. 
Mh συγχωρ{σῃς παραδιασθῆναι τὴν τρισάγιον ὑι- 
νῳδίαν ' Ἶτις καὶ τὴν ὑμετέραν πόλιν διέζωσε xu- 
δυνεύουσαν; ὡς ἀγγέλων παράδοσιν, ἀνόθεντοων δια- 
φύλαξην. Πέτρον τὸν τῇ Ἀρειανικῇ θρησχείᾳ &na- 
κολουθήταντα τλς τῶν ἸΑντιοχέων Ἐκχλητίας ἀτέ- 
430v. Τίνος ἕνεκα Πέτρος thv iuh) πίστιν ἀθετή- 
? [iuc. 1, 93, ου. 3 I Cor. i1, 4. 


(14) Vide Niceph. lib. vi et Platinain ie Felice 1.1. 
(2) Vide octava:u cousiit. Grxe. 


τὸν Χρ:στὸν καὶ: 


πολ- 


παρ ὑμῶν 


( 


filius cum indigne se in Antiochonam Dei Ecclesiam 
insinnaverit, et pontificiam sedem Ignatii martyris 
coinquinaverit, qui P t-i dextra pontificatum accee- 
pit, et Eustathii confessoris et pripsidis 318 saneto- 
rum Poirum qui apud. Nieeam coacti sunt : ausus 
est dicere non oportere Christam vocare. Filium 
Dei socunium divinam Salvatoris sanction»m. d:- 
vinarumque Seripturarum traditionem et. Pate 
expasitionem, sed. unum. ex Trinitate passipnem 
pro nobis siutstinuisse secundum divinitatis esseu- 
tiom, velati Arius, et Apollinaris et Eunom'us tra- 
diderunt, his verbis aduixus'salutiferam hlumanita- 
tegi convellere, secundum quam Christus passioncun 
sugtinuit. Fertur ctíam et unus ex nostris tanquan 
de semine Ahrabam progenitus multiplicitatem 
dcorum invexisse. Nam sensus verborum tres deos 
inducit, mortuum unum, deosque vivos, abolet. 
autem et consubslantialem, sanctasque svuodos 
reddit irritas, Nicenam , Constautinopolitanam et 
Chalcedouepsem (1). Quin et Mariz viginitatem non 
revipere. reperietur, Si enim Verhum ex ca. incar- 
naluu) uon suscepit humanitalem, quid. virgine 
apus est? Cur Gabriel dixit a4 illam : « Quod. ex 
te uascetur sanctum, vocabitur Filius Dei, et dabit 
ei Dominus sedem patris. ejus !?. » Pioeter laxe 
impia et coutumelipsa. facinora, cum adulterare 
tri-agituu conotns sit addendo, «Crucifixus propter 
uOs, » iu. iufnitas »lsurditateg rem adeuxit,. Ac 
quamvis sepius a πο. el a.tua τω Christo [rater- 
nitate sii monitus, et Orientalibus, οἱ ab Acacio 
archiep'scopo vesiras regiz urhis et Clir'sti amicas, 
convertere se nunquam voluit, Propterea. nuuc 
sancta. Dei Ecclesia ex taterio affectu non cessat 
tanquam ad przcipuum ejus filium verba faciens 
dicere : O Christi amice imperator, cultus nostri 

vineulum quo vinciuntur üiJeles, dissolvi ne patia- 
ris, Christi Domini et unigeniti filii tui cegnamcn 
ne permittas. violari, sauctissimam hymnodiam , 
qua et urbem vestram servavil periclitantem, tan - 
quam ab angelis traditam. inviolatom conserva , 
Petrum Ariani superatitionis seetaterem ab Aun- 
tiocheva Ecclesia. deturha. Quamobrem Petrus mea 
fide abrogata scindit Εις eonsensum ? Quanam 


D je causa Petrus scindit tunicam meam desuper 


apud Justin. u 


coutextam ? Deus Pater. principi apostolorum prie-. 
eipit, quomodo vopgarj suum fiium oportet. Unigc- 
nitus in Petri. confessione fundavit me, Spiritus 
sanetus quotidie testatur mibi diceus ; « Ne quid 
judices scire, nisi Jesum Chrisjum eumque cruci- 
fixum ?*. » Inimiei , inobedientes, dolosi , extra vi- 
neam positi unigenitum Dei. Filium nmaciantes et 
lapidantes e£ ligno crucis affigentes, ejus. vestom 
non diviserunt, ed l'etrus vestem meam discindü . 
Pure inferi nou pravalebunt adversus. me, et Pe- 


1351 


105ΕΡΗΙ METHONENSIS 


153 


tus conatur meum parietem demoliri ! Ego, reli- A σας, ῥηγνύει τοῦ κόσμου 35v ὀύνεσιν; Tívo; ἕνελα 


giosissime imperator, te regno pulaum reduxi, i;n- 
probos et meis dogmatibus non parentes pro tuo 
funere tradidi, et potentize tibi viam reseravi , ini- 
micos una cum eorum limpio dogmate dejeci , au- 
tiquum tibi imperium 3 Deo impetravi, qui in coelis 
regnat, a quo imperium accepisti. Respice ad tuum 
priedecessorem. Marcianum , ejusque filem libens 
amplectere. lretieam Petri tyraunidem radicitus 
quamprimum evelle, Valentini Eutvclietisque disci - 
pulum ab arce dejice, et ab ecclesiastica. adwini- 
stratione simulque et a sacerdotali dignitate prieci- 
pitari decernite. Reputa tecum, o maxinie legitime 
fili et invicte imperator, quau eerta ultione Chal- 
cedonensis synodus sit viudieata, ct qux pena de 
tuo hoste sumpta. Libera populos ab lirretica Petri 
doctrina. Hac tecum legatione fungitur saucta. Dei 
catholica et apostulica Ecclesia ; et ab ea. ob jam 
expositag causas depositum in posterum in com- 
munionem ne iecipiatis, vestrisque divinis litteris 
ui paries iuter eum et Antioclienam Ecclesiam , 
intercedat, eflicite. ln locum vero illius virum sufül- 
cito qui operibus sacerdotium exornet, acerque sit 
custos Chalcedonensis sanctz? synodi suorumque 
decretorum. Omnipoteus Deus. imperium vestrum 
semper in pace custodiat. » 


Πέτρος ῥηγνύει τὸν χ.τῶνά µου, τὸν ἄνωθεν ὑφα.- 
τόν» Ὁ 8:5; καὶ Πατὴρ ἑνετείλατο τῷ xopuoait, 
τί δέοι χαλεῖσθαι τὸν αὑτου ΥἼόν" 6 Μονογενὴ; iv 
τῇ ὁ, ολογία τοῦ κορυφαίου τῶν ἀποττύλων, ἔθεμε- 
λίωσὲ µε. Τὸ ἅγιον Ἡνευμα ἐφ᾽ ἑκάστης διΣµαρτ:- 
pita! µοι λέγον. ΜΗ xplvn; εἰδένα: τε el μὴ Insove 
Χριστὸν, καὶ τοῦτο) ἑσταυρωμένον οἱ ἐχθρο, οἱ 
ἀπτιθεῖς, οἱ ἐπίδουλοι, ol ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος τὸν 
μονογενη τοῦ Θεοῦ Ylby σφαγιάσαντες, καὶ λιθοδολ{- 
σαῦντε:, καὶ τῷ EUM τοῦ σταυρυῦ προστήξαντες οὗ 
δ.εἴλον τὸν αὐτοῦ χιτῶνα, καὶ Πέτρος τῆς π/στεως 
µου τὸν y τῶνα διαῤῥήσσε,:, Αἱ τοῦ ἆδον πύλαι: οὐχ 
[σχυσαν χας) ἐμοῦ, καὶ Πέτρος πειρᾶται τὸ τεῖ(ός 
µου χαταδαλεῖν;, "Eyü, εὐσεξέστατε βασιλεὺ, ὦτ- 
θέντᾳ σε τῆς βᾳσ.λείας ταύττς ἱπανήγαγου' κι 
τοὺς πονηροὺς καὶ ἀπειθεῖ; τῶν ἐν ἐμοὶ θείων δεν- 
µάτων, δέδωχα ἀντὶ τῆς ταγῆς σου’ ὑννάμεὼς τι 
605v ἀνέφξα ἔμπροσθέν aou * τοὺς αοὺς ἔχθρους α1- 
ταθέύληχα μετὰ τοῦ ὠθεμίτου αὑτῶν δόγµατ.ς. Τὸ 
ἀρχαῖον κράτος ἑξητησάμην coc παρὰ τοῦ iv ὑγί- 
στοις βασιλεύοντος θεοῦ, ἐξ οὗ καὶ τὸ βασιλεύς, 
εἴληφας. ᾿Απόδλεφον εἰς τὸν προηγησά κενόν σν 
εὐσεθέστατον βασιλέα Μαρκιανὸν, xal την ἐκείνου 
πίατιν ἀσμένως ἀσπάξον. Tiv αἱρετικὴὶν Πέτρου 
τυραννίδα διὰ τάχηυς ἐχρίκωσον * τὸν Οὐαλεντήμὴ 


καὶ ώτυγέος μπθητὴν, ἁποδίωςον τῆς ἀχροπύλεως, χαὶ τῆς ἐκχλησιαστικῆς διοικήσεως, ἅμα καὶ τοῦ 
ἑερατικοῦ ἀξιώματος κατενεχθῆναι θεσπ΄σατε. θεώρτσον, ὦ Υντσιώτατε υἱὶ xat ἀήττητε βασ.εῦ, 
ἑπρία τῇ à» Ἀαλχηδόνι συνόδῳ ἀναμφισδήτητος ἐχδίχησις Υέγονε, xal τοῦ σοῦ πολεμίου ἐχδίκτσ:ς, 
xat τῆς αἱρετικῆς διδασκαλίας Πέτρου τοὺς δήμους ἐχλύτρωσον. Ταῦτα πρεσδεύει ἡ ἁγία τοῦ Os») γα. 
θολική xal ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, ἵνα τὸν ὑπ αὐτῆς καθαιρεθέντα διὰ τὰς προειρηµένας αἰτίας, εἰς xw 
νωνίαν τοῦ λοιποῦ uh προσδέξησθς ' ἀλλὰ διὰ θείων ὑμῶν συλλαδῶν τῆς ᾿Αντιοχέων πόλεως µεθόριον 
γενέσθα:. παρχσκευᾶσατε" ἀντ᾽ αὑτοῦ δὲ χαταστῆσαι ἄνδρα ἔργοις τὴν ἱερωσύνην χοσμοῦντα, φὐλαχά 
«s ἀχριδὴ τῆς ἐν Χαλκηδόνι ἁγίας συνόδου, xaX τῶν ἓν αὐτῇ βιθαιωθέντων. Ὁ παντοχράτωρ θὲὶς ὅ-α- 


φυλάξοι τὸ ὑμέτερον χράᾶτος kv εἰρήνῃ διὰ παντός. » 


ΧΙ. "C 


Vides potestatem quam obtinet ea divina sedes ? 
Audis quo pacto induit non volum Petri personam, 
verum etiam ipsius Jesu Christi, cum dicit : « Pe- 
trus filei mez tunicam scindit? » Inspicite igitur 
ct videte sedulo totam epistola:n, et aguoscite au- 
ctoritatlem Romanae Ecclesi: : adjungamini illi et 
vos, nec veritati adversemini. Quamvis enim ex 
persoua Ecclesie loquatur, is est tamen qui Eccle- 
siam dirigit ac gubernat. Addimus etiam prater 
hac Orientaliun. doctorum testimonia, Cyrillus 
beatus Alsxaudris archiepiscopus, iu Thesauris 
it^ scribit (1) : « Quod oportet nos tanquam 
memb:ia cáput sequi, id est, Romanum pon- 
tificem οἱ apostolicam sedem , a qua debeinus 
petere quid ciedere et sentire debeinus ac tenere, 
quia ipsius tantum est confutare , redarguere, 
confirmare, ordinare, solvere et ligare. » Au- 
dis tu qui Cyrillo contradicis, nostri officii. esse 
ut membra corpus, ita et nos apostolicam sedein 


IA 

"Opi; fj» ἔχει ἐξορυσίαν ὁ θᾳῖο; θρόνος kxstvo:; 
᾿λχούεις πῶς ἑνδύεται οὗ τὸν Πέτρυν µόνον, ἀλλὰ 
χαὶ αὐτὸν τὸν Χριστὸν, ἓν τῷ εἰπεῖν, Πέτρος «t: 
π[στεώς µου τὸν χ.τῶνα διαῤῥήσσει, Βλέφατε ovv 
καὶ ἴδετε ἀχριδῶς καὶ σκχέφασθε τὴν ἐπιστολὴν πᾶ: 
όαν. xal σύνετε τὴν αὐθευτίαν τῆς 'Ρωμαϊκὶς 
Ἐκκλησίας. Καὶ ἓνώθητε καὶ αὐτοὶ, καὶ μὴ αάγ:. 
σθε τῇ ἀλτθείᾳ. Ei vÀp ἀπὸ προσώπου τῆς Ἑκκιη- 
σίας ταῦτα λέγει, ἀλλ αὐτός ἐστιν ὁ τὴν Ἐκκλησίαν 
ἴθύνων καὶ κυθερνῶν. "Est προσθἡσοιμεν xal àva- 
τολιχῶν διδασχἁλων μαρτυρίας εἰς τοῦτο. Κύσιλλης 
ὁ μαχάριος ᾽Αλεξανδρείας ἀρχ'επίσχοπος ἐν τοῖς 
θησαυροῖς οὕτω λέγει’ « Ότι δεῖ ἡμᾶς ὡς µέλη 
ἑμμένειν τῇ χεφαλῇ ἡμῶν, τῷ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, 
καὶ τῷ ἀποστολιχῷ Όρόνῳ, ἀφ' οὗ ἡμέτερόν ἐστι 
ζητησαι τί πιστεύειν xat τί δοξάνειν μέλλομεν xai 
κρατεῖν ' ὅτι αὐτοῦ μόνου ἐστὶν ἑλέγχειν, ἐπιδιαρ- 
θοῦν, ἐπιτιμᾶν, ἔπιχυρουν, δ-ατ'θέναι, λύειν και 


" δτσμεῖν. » ᾽Ακούεις ὁ ἀντιλέγων Κυρίλλῳ τῷ α1- 


(1) Citat hunc locum etiam D, Thomas, sed aliter. 


1353 


PRO CONC, FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE, 


1351 


χαρίῳ, ὅτι ὀφείλομεν ὥσπερ τὰ µέλη τῷ σώματι, Α sequi : quodque ad eam solum pertinet dirigere et 


οὕτω xal ἡμεῖς ἐμμένειν τῷ ἀποστολικῷ 0póvo * 
καὶ ὅτι αὐτοῦ p.óvou ἐστὶ τὸ δ.ιθύνειν xat χυδερνᾷν 
*&hv καθόλου τῶν Χριατιανῶν Ἐκκλησίαν. Ei οὖν 
οὕτω γράφει, ὡς οὕτω φρονῶν γράφει εἰ δξ οὕτως 
ἑφρόνει, οὕτω καὶ ἑἐποίει ' el δὲ ἐχεῖνος ὑποταγὴν 
καὶ αἰδὼ ἀπεδίδου τότε τῷ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, 
τίς ἔσται ὁ ἀντιλέγων, ἁλλ 3) τινὲς ἁμαθεῖς καὶ 
ἀνόητοι; Τούτων οὖν μεμνημένῳ, ἔπεισί µοι xol 
σφόδρα Yeldv* μᾶλλον δὲ xav ἀλήθειαν, οὐ γε)ᾷν, 
ἁλλὰ θρηνεῖν τε xal στενάζσειν τοὺς οὕτως ἐθελοντὶ 
χαμμύοντας τοὺς ὀφθαλμοὺς πρὸς τὸ φῶς, καὶ pro" 
ἀνεχομένους ἀκούειν τὸ ἁληθές. Τίς váp ἐστιν 6 
ἀρνησάμενος την ὑπὸ τῖς Εχχλητίας ὁμολογουμένην 
ἑχφώνώς ὁμολοχίαν ; τοι τὸ τῆς πίστεως Σ7µθολον; 


ἐν ᾧ διαῤῥέδην ὁμολογοῦμεν, µίαν, ἁγίαν, καθολι- B 


χὴν xal ἀποστολιχὴν Ἐχχλησίαν, "τὴν εἰς πάντα 
Ἡέρη τῆς οἰχουμένης διεσπαρµένην. Ἰαὐτην oix 
ἄν ποτε µίαν τις εἴπῃ, ἂν μὴ αἱ λοιπαὶ πᾶσαι ὥσπερ 
pin συναρμολογούµεναι, χατὰ τὸν paxáptov Παὔῦ- 
λον, ἐμμένωσιν αὑτῇ Oc χεφαλῇ ' ἃ συναρμολογού- 
ὕενα, ἓν ἁποτελοῦσι σῶμα. Καὶ ὥσπερ, χατ αὑτὸν 
τὸν Απόστολο», οὐ δύναται Ó ποῦς, 9) ἡ χεὶρ, ἡ ἄλλο 
µέλας τοῦ σώματος ἑἐρεῖν τῇ χεφαλῇ, Χρείαν σου 
οὐκ ἔχω, οὕτως οὐδὲ al λοιπαὶ Ἐκχλητσίαι δύνανται 
εἰπεῖν τῇ Ἐκχλησίᾳ τῆς Ῥώμης, Χρείαν σου οὐκ 
ἔχομεν. Πᾶσαι ἀπ) αὐτῆς τὸ χράτος ἔχουσι, xol 
πᾶσαι ὑπ αὐτῆς στηρίζονται. Μαρτυρήσει τοῦτο 
πᾶσα ἡ τῶν διδασχάλων γραφῃ * xol ἑχείνη μὲν ὡς 


κεφαλὴ Υινώσχούσα πάντα τὰ µέλη xal προµηθου-6ς 


µένη τούτων ὡς ὑπερανῳχισμένη, ἀλγεῖ ἐπὶ τῇ 
ἀσθενείᾳ µέλους τινὸς, xal προμηθεῖται xat θερα- 
πεύει ὡς προείρηται’ λέγει γὰρ xat διαῤῥήδην Bod * 


« Τίς ἀσθενεῖ, χαὶ οὐχ ἀσθενῶ ; τίς σχανδαλίχεται, 


xat οὐχ ἐγὼ πυροῦμαι»» El δὲ µέλος τιἀποτμηὐῇ ἆ π᾿ 
αὐτοῦ τοῦ σώματος, σέσηπε χαὶ ὄζει, οὔμενουν βλά- 
πτει τὴν χεφαλὴν, ἀνωτέραν πόνων χαὶ ἀἁλγηδόνων ο) - 
σαν. Asl δὲ τοὺς τὸ Σὐµδολον ὁμολογοῦντας, χαὶ µίαν 
Ἐχυλησίαν χηρύττοντας, γινώοχειν τίς ἐστιν abcr f 
µία ἁγία καθολιχἡ xal ἁποστολική ' ἡ Υὰρ δυτικἠ ἔστιν 
Ἡ ἀνατολιχὴ, ταυτὸν 0 ἐστὶν εἰπεῖν 7] ἢἡ Λατίνων, ἡ 
1j Γραιχῶν * ἄλλη γὰρ παρὰ ταύτας οὐκ ἔστιν * al 
ΥὰΡ ἅλλαι παρὰ ταύτας θρησχεῖαι παρασυναγωχγαίἰ 
eiat, xai πλἠήρεις αἱρέσεων. ᾿Αρίθμησον ἀχριθῶὼς 
xa ἴδε, ὅτι εἰ μὲν τὴν τῶν Γ ραικῶν ἐννοεῖς Ἑκχλησίαν 
εἶναι ταύτην, fiv τὸ Σύμδολον ἀξιοῖ, εἰ; οὐδὲν τὴν 
ὁμολογίαν τοῦ Πέτρου συγχλείεις ' ἧς πύλαι ᾷᾖδου 
οὗ κατισχύσειν ἐπηγγείλατο ὁ Χριστίς ’ πᾶσα γὰρ 
ἡ τῶν Γραικῶν Ἐκχλητία, μᾶλλον δὲ ij ᾿Ανατολὴ 
πᾶρα, χατεπόθη ὑπὸ τοῦ Μωάμεθ, f) οὐχ ὁρῶμεν ὅτι 
πάντες xdi πατρ,ἀρχαι, xal ἐπίσχοποι xal ἱερεῖς, 
ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τοῦ Μωάμεθ ciat, καὶ ὑπ' αὐτοῦ 
λαμθήάνουσι τὴ» ἐξουσίαν τῆς ἀρχ-ερωσύνης ; καὶ 
πὸν ποῦν αὑτοῦ χλτασπάνοντα!, xal ὑπὲρ αὐτοῦ xal 
μὴ βουλόμενοι εὔχονται. Ποῦ ἄρα θήσεις, 5, Πύλαι 
ᾷδου, τουτέστιν αἱρετιχῶν στόµατα, οὐ κατισχύσουσι 
V5 τοῦ Χριστοῦ Εκκλησία; Ἐκεῖ ἔνθα οὗ µόνον 


389* | Cor. xii, 12-92, *! [ος αι, 29. 
PaATRoL. ον. Cl 1X. 


gubernare catholicam Dei Ecclesiam. Si ergo ita 
scribit, uL sentit scribit. Si sic sentiebat, ια εἰ 
agebat. Si is obelientiam et reverentiam tunc 
Romano pontilüici exhibebat, quis contradicit, nisi 

indoctus fertasse vel stultus? Hac igitur. mecum 
reputanti subit mihi vehementer ridere, seu deflere 
potíus, ac vicem eorum dolere qui sponte oculos 
comprimunt adversus lucem, nec veritatem susti- 
nen: audire, Quis est qui neget confessionem su- 
blimi voce ab Ecclesia decantatam, sive fldei Sym- 
bo'um? in quo aperte confitemur unam sauctam 

catliolicam et apostolicam Ecclesiam, im omnes 

terrze partes disseminatam. [απο nemo unquam 

dixerit unam, nisi czeterse omaes tanquam memhra 
coagmental2, secundum beatum Paulum, eam velu:i 
capul sequanlur, quie omnia simul juncta unum 
conficiunt corpus; et ut secundum eumdem apo : 
Stolum, non potest pes vel manus, vel aliud cor- 
poris membrum capiti dicere : Non opus habeo t^, 

ila nec cztera Ecclesie Romanz possunt Ecclesiae 

dicere : Non indigemus te. Omnes ab illa auctori- 

tatem eapiunt, et omnes ab illa. confirmantur . 
Testabuntur. id omnes doctorum scriptura. lila 
namque ut caput omnia membra recognoscens, et ***- 
de omuibus aque sollicita, ut quod in. suprema 
situm sit parte, mueret si membrum aliquod lan- 
gueat curamque illius gerit εἰ ad sanitatem perdu- 


'cit, ut dictu est, Inquit enim et aperte clamat : 


« Quis infirmatur, et ego non infirmor ? Quis scan- 
dalizatur, et ego nun uror *!? » Si vero membruin 
aliquod abscindatur, marcescit et male olet ; sed 
caput (quod alioqui nec laboribus nec cruciatibus 
cedit) minime ledit. Oportet autem qui Symbolum 
confitetur, et unam Ecclesiam  przedicant, nosse 
qualisnam ea sit, una, sancta et apostolica Eccle- 


:8ia. Ea est aut Occidentalis aut Orientalis, quod 


idem est ac si dicas Latina vel Greca; alia. nam- 
que prater has non reperietur : aliic euim prater 
lias superstitiones sunt, false synagog:e et lieresi- 
bus refert». Enumera diligenter et vide. Quod οἱ 
Grecorum arbitraris Ecclesiam esse hanc. quam 
Symbolum designat, in nihilum Petri. confessio- 
nem concludis, adversus quam portas inferi non 
pravalituras professus est. Christus; nam omnis 
Grxcorum Ecclesia, imo vero totus Oriens a Ma- 
liowete absorptus est. Nonne videmus omnes pa- 
triarchas atque episcopos ac sacerdotes in potcsta- 
tei). venisse Mahometis et ab co petere sacerdotii 
facultatem ? et pedibus ejus advolvuntur, et pro eo 
eiim inviti deprecantur? [n quo loco colloeabis ; 
porte inferi, id est hareticorum, ora adversu. 
Christi Ecclesiam non pra valebunt? Eo loco, ubi non 
solum ora lh.ercticorum dominantur illi, se.] etiain 
impii et alienigenxz imperium tenent ? eo Íoco ubi noc 
saciificare tuto possis, nec nola,vel tintinaabulum, 
nec erucis sigiu:z; apparet? eo loco, ubi nemo libere 


Ma 


1355 


"JOSEPHI METHONENSIS 


1335 


potest dulce Christi nomen proferre ? Si vero protu- Α αἱρετιχῶν στόµχτα, κατεχυρίευσαν αὐτΏς, ἀλλὰ xal 


' lerit, it: duas partes discinditur ; eo loco ubi si sacer- 
dotes sacrificantes inventi fuerint , Christi hostes 
ingrediuntur atque subsannant? prolerunt altaria et 
; profanant et Sancta projiciunt, et plagas sacerdotibus 
: jnfligunt, et protrudunt, et derident Christianoraom 
relifionem ? Nequaquam. Sed ibi oportet esse, ubi 
Christi signum refulget, et Ecclesi: exornantur, nola, 
imagines, eL altaria omnia magno eum cultu con- 
spiciuntur, et adorantur et sacerdotibus eminus Γ6” 
verenter assurgunt populi : ibi. ubi palam Christi 
fides przedicatur ; ibi (1) ubi terrze reges et principes 
venientes ad sacra loca inspicienda et apostolorum 
capita adoranda, una cum illis et preside eorum 
pontificem adorant et ejus pedibus advolvuntur; 
ibi ubi festi dies, psalmodisx, preces, sine metu 
celebrantur, ubi nemo reformidat sibi qnemquain 
adversari; ibi ubi summus pontifex doctores οἱ 
praedicatores in omnem terram dimitit ad przdi- 
candum et annuntiandum verbum Dei, Christi imi- 
tatione, imo Salvatoris nostri vices iu terris gerens. 
Nam sicut is apostolis dixit : « Ecce initto vos, 
euntes in munduin universum, przedicate Evange- 
Jium omni creature **, » ita et hic in. universum 
orbem magistros mittit magna cum cura, qui non 
solum ad Christianos proficiscuntur. sed etiam a4 
omnes gentes; vel ex sancli. Francisci ordine, vcl 
Dominici, vel ex alia regula. Ergo ibi Ecclesiam 
confitebimur, ubi non est hxresis, nec iniquitas, 
neque infidelitas, imo vero firma fides et incon- 
cüssa. At non ita apud Orientales, ubi abunat 
iniquitas et infidelitas. Nec meus sermo cst hic, 
sed Theodorus Studites prodeat et dicat hoc testi- 
ionium, quod nemo poterit inficiari, in decima 
quinta catechesi, quam legitis quidein, at non intel- 
ligitis, quia non vultis. Videtur enim doctor hic 
adversus oppuguatores imaginum pugnare, quaudo 
dicit : « Audio autem quod Romse, principis apo- 
stoloruin Petri claves proponuntur ad adorandum, 
atque in honore haberi : quanquam non claves 
seusibiles Domiuus ei tradidit, sed intellectuales 
ad ligandum et selvendum. At illi azgeuteas populo 
proponunt ad. adoraudum, tanta igitur apud eos 
est fides, eL ibi solida petra fidei secundum Dei 
* verbum fundata. Hie vero, ut videtur, abundal 
infidelitas ae improbitas. » Vides quod οἱ beatus 
. hic ibi confitetur solidam esse tidem ; nec in l'etro 
tautum, sed et in ejus successoribus. Πσου quidem 
cum audiatis et videatis, nec possitis contra respi- 
cere, velut adversus refulgens et coruscans lumen 
veritatis, ad ea cenfurzitis quae nefas est dicere 
scilicet peccatorem esse Romauum pontificem et 
carnalibus voluptatibus inservientem, et ideo nolle 
vos honorem el reverentiaui debitam exhibere. 


*! Marc, xvi, 15. 


C 


ἀσεθεῖς καὶ ἀλλότρια Eüvm αὐτῖς χατεχράτησαν; 
ἐχεῖ ἕνθα οὐδὲ ἱερουργεῖν ἐπ᾽ ἀδείας ἔστιν, οὐδὲ σή- 
µαντρον, οὐδὲ τὸ τοῦ σταυροῦ σημεῖον ἐμφαίνεται ; 
ἐχεῖ, ἔνθα οὐ δύναιταί τις εἰπεῖν παῤῥησία τὸ γλυχὺ 
τοῦ Χριστοῦ ὄνομα; εἰ δὲ εἴπῃ διχῶς διαιρεῖται' 
ἐχεῖ, ἔνθα ἑερουργούντων τῶν εὑρισχομένων ἱερέων, 
ol τοῦ Χριστοῦ Ey po! εἰσέρχονται καὶ μνχτηρίζουσ:, 
xal χαταπατοῦα: xai βεδηλοῦσι τὰ θυσιαστήρια, χαὶ 
ῥίπτηωνσι τὰ "Άγια, xal εὔπτουσι τοὺς ἱερεῖς χαὶ 
ὠθοῦσι, καὶ γελῶσι την τῶν Χριστιανῶν Ὀρησχείαν: 
οὔμενουν. "AXÀ' ἐχεῖ δεῖ εἶναι, ἔνθα xal «b τοῦ 
Χριστοῦ σημεῖον διαλάµπει, χαὶ αἳ Ἐκκλησίαι xexoo- 
μημέναι τυγχάνουσιν οὖσαι, xal αήμαντρα, καὶ ση- 
patat, xal θυσιαατήρια mívia μετὰ τιμῆς ὀρῶντ:' 
xal προσκυνοῦνται * xal τοῖς ἱερεῦσι μαχρόθεν μετ 
αἰδοῦς ὑπεξίστανται οἱ λαοί * ἐχεῖ, ἔνθα κηρύττετα: 
διαῤῥήδην fj τοῦ Χριστοῦ πίστις * ἐκεῖ, ὅπου οἱ βτ- 
σιλεῖς τῆς γῆς xal οἱ ἄρχοντες ἐρχόμενοι ἱστορη- 
σαι τοὺς ἱεροὺς τόπους, xal τῶν χορυφαίων προδ- 
κυνῆσαι τὰς κχάρας, σὺν ἐκείναις προσχυνοῦσι χεὶ 
τὸν προχαθεζόµενον ἀρχιερέα, καὶ ἀσπάζονται τοὺς 
πόδας αὐτοῦ. Ἐκεῖ, ἕνθα πανηγύρεις γίνονται Ταῤ- 
ῥησίᾳ, xaX Ψαλμῳδίαι χαὶ προσευχαί. Ὅπου φόδε 
οὐδεὶς, τινὰ εἰπεῖν τοὐναντίον. "Exst, Eva ὁ ἄχρε, 
ἀρχιερεὺς ἑκπέμπει διδασκάλους xal χήρυχας tk 
πᾶσαν τὴν οἰχουμένην, χηρύττειν xal χαταγγέλλευ 
τὸν τοῦ sog λόγον” μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ ὧν, μᾶλ- 
Ao) δὲ ávv' αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐπὶ τῆς γῆς . 
ὑπάοχων. Ὥσπερ γὰρ ἐχεῖνος τοῖς ἁποατόλοις ἔφη, 
« Ἰδοὺ ἁποστέλλω ὑμᾶς, πορευθέντες εἰς τὸν xór- 
μον ἅπαντα, κηρύξατε τὸ Εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ xsi- 
σει, » οὕτω xat οὗτος ἀποστέλλει διδασχάἀλους t4 
πάντα χόσμον τῇ προµηθείᾳ αὐτοῦ ' ot οὗ μό- 
εἰς ἄριστιανοὺς πορεύονται, ἀλλὰ xal εἰς τὰ iv 
πάντα * ἡ ἐκ τοῦ σχήµατος τοῦ ἁγίου Φραγχίσκο ἃ 
Ex τοῦ ἁγίου Δομενίχου, ἢ ἐξ ἄλλου του τάγµατο;. 
Ἑχεῖ τοίνυν ὁμολογήσομεν εἶναι τὴν Ἐκκλησίαν, 
ἕνθα οὐκ ἔστιν αἴρεσις, ?) ἀνομία f], ἀπιατία * dà 
μᾶλλον ὑπάρχει ἡ πίστις ἁῤῥαγῆὴς xai ἀχλόνητο, 
ἁλλ᾽ οὐκ Ev τῇ ᾿Ανατολῇ, ἔἕνθα πλεονάζει ἡ ἀτιστία 
xat ἡ ἀνομία. Καὶ οὐχ ἐμὸς οὗτος ὁ λόγος * ἁλλὶ 
παρίτω Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, xal εἰπάτω τὴν µαρ” 
τυρίαν ταύτην ἣν οὗ δυνῄσεταί τις ἀρνήσασθαι ' iv 
τῇ πεντεχαιδεχάτῃ χατηχήσει αὐτοῦ, ἣν ἀναγινώ- 
σχετε μὲν, οὐ νοεῖτε δὲ, διότι οὗ θέλετε, τοιαῦτα εὔ- 
poptv* φαίνεται γὰρ ὁ διδάσκαλος οὗτος κατὰ τῶν 
Εἰκονομάχων μαχόμενος, ἔνθα φησίν ’ « Αχούω tà 
ὅτι Ev. "Pp xal τὰς χλεῖς τοῦ ἁποστόλου προτί- 
θενται εἰς προσχύνησιν, xal διὰ τιμῆς ἄγουσι ' xal- 
τοι yz, οὐ χλεῖς αὐτῷ αἰσθητὰς 6 Küpioc ἔδωχεν, 
ἀλλὰ τὰς δ.ἁ λόγου πρὸς τὸ δξσμεῖν χαὶ λύειν. Ἐχεῖ- 
νοι δὲ ἀργυρᾶς πεποιηκότες, προτίθενται τῷ Aag 
εἰς προσχύνησιν,. Τοσαύτη αὐτῶν ἔστιν ἡ πίστις. 


(1) Opponit elegantissime Ecclesiam Romanam Grzcz. ldem potest dici de hereticis nostri tem- 


poris, et eoruur Ecclesiis, 


PRO CONC. FLORENT. CAP, V. DE PRIMATU PAPE, 
μὲν ἡ πίστις, ἀῤῥαγῆς xol ἀχλόνητος ' ἐνταῦθα δὲ 
τι xal ὁ µαχάριος οὗτος ἐχεῖ τὴν ὁῥῤῥαγὴ πίστιν ὁμολογεῖ εἶναι, xol οὐ τῷ Πέτρῳ 


. o» ερᾶς 


13:8 


ὡς ἔοιχε, πλευνάκουσα 1d) ἁπ'στία xol 


ἀλλὰ χα) τοῖς διαδόχοις αὐτοῦ. Ταῦτα μὲν ὁρῶντές t& xal ἀχούουτες, πρὸς ἃ οὐδ ἀντιθλέφαι 
ε, ὡς τὸ λαμπρὸν xal ἁστράπτον τῆς ἀληθείας qug ὄντα, πρὸς ὃ o0 θέμις εἰπεῖν χαταρεὺ- 
ὅτι ἁμαρτωλός ἐστιν ὁ τῆς Ῥώμης ἀρχιερεὺς, xai ἡδοναῖς δουλεύει σαρχίναις, xal δ.ὰ τοῦτο οὐ 
v εὐλάβειαν, xal αἰδὼ τὴν πρέπουσαν ἀποδοῦναι. 


8’. 

ο Υὰρ εἰ χα’ φθάσαντες ἀπεχρίθημεν, à 
Atv τελεώτερον πρλς ὑμᾶς λέγοιµεν, ὅτι φεύ - 
Μαῤῥήδην ' οὗ γὰρ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν &uap- 
οὗ θέλετε ὑπαχούειν ἐχείνῳ, ἀλλὰ δ.ἁ τὸ 
ιατῖνον, xai διὰ τὸ χείρειν τὸν πώγωνα ' εἰ 
ρεύγετε ἐχεῖνον διὰ τὴν ἁμαρτίαν, ἐφεύγετε 
le αὐτοὺς, ἁ λαρτωλοὺς ὄντας. Π ὃς οὖν ἐκεῖ- 
τε χρίνειν, τοὺς δὲ ὑμετέρους οὗ χρίνετε ; 
:οἱ τῆς ᾽Ανατο)ὶῆς ἀρχιερεῖς εἰσιν avtov; Τοῦτο 
ετε δεῖδχι,. Οὐκοῦν οὐχ ὥς ἁμαρτωλὸν φεύ- 
ὅτι οὐδ' ὑμεῖς ἀναμάρτητοι τυγχάνετε, ἀλλ 
* Aatlvo;, χαὶ ὡς ἑτερόδοξον ἔχετε * τοὺς γὰρ 
υς ὑμεῖς ὡς ἀλλοτρίους τῆς πίστεως ἡγεῖσθε * 
ὕγχειν ἀπ᾿ αὐτῶν ὡς ἀπὸ προσώπου ὄφεως, 
κλουστέρους δ.δἀτκετε. Καὶ τοῦτο δηλον * εἰ 
6 Λατίνων Φαίνεται Gyroz, οὗ θέλετε xiv 
προσαγορεῦσαι * ἀλλὰ μᾶλλον xa βλασφη- 
τοὺς δὲ Γραικοὺς, εἰ xa ἀσελγέστατοι elev 
ωρότατοι, µόνον εἰ λέγοιεν κατὰ Λατίνων, 
αὐτοὺς ἁγιωτέρους πάντων ' ὥσπερ πολλοὺς 
ὰ ἄλλουςφ χαὶ τὸν καλούμενον Παλαμᾶνι, xo 
φίσου Mápxov * ἀνθρώπονυς οὔτ᾽ ἄλλως φρενὰ- 
ἰλλὰ xai δοξησοφίας ἐμπεπλησμένους * µηδ:- 
ρετὴν 7] ἁγιωσύνην ἐν ἑαυτοῖς ἔχοντας, µόνυν 
λέγειν χαὶ αυγγράφειν χατὰ Λατίνων, δοξά- 
3 ὑμνεῖτε, xal εἰχόνας ἑγχοσμεῖτε αὐτοῖς, 
ἀνηγυρίζοντες, στἐργετὲ αὐτοὺς ὡς ἁγίους 
οσχυνεῖτε * τοὺς δὲ Λατίνους, εἰ χαὶ φθάσασα 


A 


$ Ἐκκχλησία ἑδόξασεν, ὑμεῖς ἀφειδῶς βλασ- C 


εε. Oto xai περὶ τοῦ ἄκρου ἀρχιερέως ποι- 
οὐ γὰρ ἔχετε αὑτὸν ὅλως Χριστιανὸν, διά τὸ 
ιατῖνον * τοῦτο γὰρ ὑπ' ὁδόντα τρύκετε βλασ- 
ντες. Kal αἰδούμενοι τὸν τῶν κρατούντων 
πρὸς τὸ ἄλλο χαταφεύγετε ὡς ἀράχνης ἆπο- 
κα” λέχοντες αὐτὸν ἁμαρτωλὸν, xal τὰ λοιπὰ 
οῦντες. ὉΌρᾶτε μὴ ἀκούσητε τὸ, « 0 ἀνα- 
τος ἐξ ὑμῶν, λίθον πρῶτος BaXaévo *» fjyouv, 
ιοιᾖσας ἁμαρτίαν, ἀρξάτω xplvew περὶ ἆμαρ- 
(αἱ « Mi) χρίνετε, ἵνα phi κριθῆτε. » Mh οὖν 
σίζεσθε, ἁδελ-οὶ, προφάσεις iv ἁμαρτίαις. 
ιτιν ὑμέτερον ἑξετάζειν τοὺς ἄρχοντας ὑμῶν 
Ιμαρτιῶν πάντων τῶν διλασχάλων βοώντων, 
ὑάννου τοῦ 409300 thv γλῶτταν, lv πολλοῖς 
Y ἄλλοι, αὐτοῦ λόγοις, καὶ Ev τῷ λόγῳ ὃς ἐπι- 
ν ἔχει, «Ὅτι δεῖ zip. dv τοὺς πνευματιχοὺς ὃι- 
ους xat μὴ λοιδορεῖν αὑτούς *» ἡ δὲ ἀρχὴῃ τοῦ 
« 0ὐδὲν οὕτως ἑἐλευθεροστομεῖν παρασχευά- 
«τ΄ ὀλίγα φησἰν’ «Ei γὰρ οἱ χαχολογοῦντες πα- 
μητέρα, Υονεῖς σαρχικοὺς, κατὰ τὸν νόµον 


an. vin, Ἱ. ** Mati. vit, f. 


XII. 

Ác támetsi his i przcedentibus responderimus, 
exactius rursus vobis dicimus quod aperte menda- 
ces estis. Nam non quia peccator est refugitis ci 
obedire, se quia Latinus est, et bàrham tondet, Si 
enim illum vitaretis propter peccatum, vosmet- 
ipsos vitaretis, quia estis peccatores. Quomodo 
ergo nostis eum judicare, vestros vero non judica- 
tis? Oinn:sne Orientis sacerdotes sancti sunt? Vos 
hoc non potestis demoustrare. Non ergo illum 
tanquam peccatorem devitalis, quia nec vos sine 
peccato estis, sed quia Latiuus ét ab opinionibus 
vestris evariat. Yos namque Latinos tanquam a 
fide alienos existimatis, et ab cis refugere tanquam 
4 facie serpentum simpliciores edocetis ; idque li- 
quido patet. Ac sí quis ος Latinis vldetur sanctus, 
vos hunc salutare non vultis, imo vero male licta 
ingeritis. Grzecos quamvis flagitiosissimos eL stul- 
tissimos, $1 solum adversus Lstinos dieant, om- 
nium sanctissimos arbitramini : inter alios quidem 
multos quemdam, qui vocalur Palamas, et Ephesi 
Marcum, bominem nec satis mentis compotem, sed 
tumidum sapienti:t ostentátorem, nulla virtute vel 
sanctitate stbnisos, quia loquuntur solum et scri- 
bunt contra Latinos, extollitis et celebratis, eo- 
rumque imagines exornatis, festamque agentes 
diem colitis ac veluti sanctos adoratis, Latiuos 
vero quamvis jampridem Ecclesiá pro sanctis co- 
lendos duxerit, vos incessanter blasphematis. [ta 
et de summo pontiflce facitis : nam illum omnino 
Christianum esse non existimatis, quia Latínus. 
Id enim sub dentibus stridetis m:ledictis incessene 
tes, et eoruin qui rerum potiuntur metum reveriti, 
ad aliud quasi aranei umbram confugitis , eum 
peccatorém appellantes, ac. cxlera. convicia effun- 
deutes. Cavete ne id audiatis : « Qui vestrum est 
sine peecato primus lapidem tollat 1, id est, qui 
pecca um non conimisit, iucipiat judicare de pec- 
cato ; et, Non judicate, ut non judicemiui **. » Ne 
captetis occasionem, fratres, in, peccatis. Non est 
ofüicii vestri de peccatis principum vestrorum iu- 
quirere, doctoribus omnibus aperte clamantibus, 
el Joauné lingua aurea in multis quidem orationi- 
bus, et in oratione cujus est titulus : Quod opor- 
tel colere suos magistros spirituales, non imaledi- 
cere illig. Prineipium orationis : « Nulía res ad 
loquendi licentia; magis allicit, » paulo post. in- 
quit : « Si qui patri vel matri. maledicunt paren- 
tibus secundum carnein, ex lege orte moriuntur i 
qualinam dignus erit pama, qui. virum spiritualem, 


"4989 


JOSEPIIL ΝΕΤΠΟΝΕΝΟΙ5 


1900 


magis quam multos parentes necessarium, audet A θανάεῳ τελευτῶσι, Tola; ἄξιος ἕΐται τιμωρίας, ὁ 


maledictis incessere? non rcformidans ne terra 
dehiscens ipsum de inedio tollat, vel fulinen de 


. eclo demissum maledicam linguam adurat. » Au- 


4istis quid Mosis sorori contigerit, cum fratrem 


suum accusasset οἱ principem **, quomodo impura 
facta est, etin lepram. incidit, mazimamque | in[a- 
miam subiit? fratreque. de ea sollicito, Deumque 
deprecunle, veniam non impetravit ? Et paulo post ; 
« Et Deum placare non potuil, sed magnam penam 
perpessa est; » ul intelligamus quam magnum 


crimen sit principes redarguere, et de aliorum 


vita judicare. Et post. pauca : « Si in. carnalibus 
parentibus iia, quanto magis in spiritualibus paren- 
tibus hanc servare legem oportet, et unumqueni- 
que in vita laborare et sollicitum esse, nc in illa 
die audiamus, IHypocrita, cur festucam vides. in 
oculo [ratri tui, trabem vero in oculo tuo non 
vides **? » Et statim postea, cum principes a sub- 
ditis coluntur, ipsis objicitur, ut Heli dixit Deus, 


'« Cepi te ex domo patris tui 31. » Si vero contume- 


lia afficiantur, ut in Samuele, « Non te abjecerunt, 
Ínquit, sed me ** , » — « Qui sacerdotem honorat, 
Deum honorat. » — « Qui didicit. sacerdotein 


contemnere in via progressus, et adversus Deum 


erit. eontumeliosus. — « Qui vos recipit, inquii, 
ine recipit **, » et : « Honoritica, inquit, sacerdo- 
testuos *?, » — « Inde Judzi didicerunt Deum con- 
iemmere, quia Moysem contempserunt, eumque 


Aapidibus impeliverunt. Ac. si quis sacerdotibus 


debitam exhibuerit reverentiam, multo magis id 


erga Deum egerit, et quamvis improbus sit sacer- 


dos, videns Deus, quod ejus causa eliam indiguuim 
honoras, ipse retributionem reddet tibi. » Et rur- 
sus post pauca : « Án nescitis quod sacerdos nun- 
tius Dei est? Nou. enim ex se dicit. qua dicit. Si 
«contemnis sacerdotem, non euin conlemuis, sed 
Deuu qui ipsum elegit ; et unde dignoscitur, (inquit) 
Deum ipsum elegisse? Ergo si hac es in epinione, 


spes tua inanis est reddita. Si eni.n. per eum Do-- 


minus nihil operatur, neque lavacrum habes, 
neque mysteriorum es particeps, et benedictioni- 
bus non frueris. — Non igitur Chiistianus es. 
Quid ergo, inquit, omnes elegit Deus? Per oinnes 


- ipse operatur, quanquam indigni Sunt, quia populus 


' salvatur; nam $i per asinam et Dalaamn scelestuim 


Nr d 


* liominem operaius est, uiulto magis per sacerdotem, 


Si pet Judam operatus est, et per falsos prophetas 
prophetantes, quibus dicit : « Nescio vos, disce- 
dite a me, qui operamini iniquitates *?, » multo 
inagis per sacerdotes operabitur. Nam si nes. prin- 
cipum vitam scrutari oporteret, oporteret et nos 
magiswom eligere; et quae supra sunt, infra fient : 
supra pedes, infra caput. Si fratrem tuum tibi 
judicare non concedit, multo magis neque tuum 
doctorein. » Et. post. pauca : « Tu ovis es, ne sis 
ánxie curiosus adversus pastorem, ne de his quie 

7 Num. xn, HE δέ. ** Mauh.. vir, 5. 
Cii. vai, 99. ?? Matti. vii, 25, 


C 


Στ ] ey. 


τὸν πολλῶν τῶν γονέων ἀναγχαιότερον ὅυτα mvtups- 
τικὺν ἄνδρα τολμῶν λέγει χαχως, χαὶ οὗ δεδοικώς 
μή ποτε διαστᾶσα f) γῆ, παντελῶς αὑτὸν ἀφανίσε., 
$ οκηπτὸς ἄνωθεν κατενεχθεὶς, χαταφλέξιι tiv 
χαχήγορον γλῶσαν; Οὐκ Ίχουδας τί πέπονθεν 1 
Μωσέως ἁἀδελφὴ, χατειποῦσα τοῦ ἱδίου ἀδελφοῦ xai 
ἄρχοντος, πῶς ἀχάθαρτος Ὑέγονε xol εἰς λέπρα) 
ἑνέπεσε, xal τὴν ἑσχάτην ὑπέμεινεν ἀτιμίαν; Καὶ 
τοῦ ἁἀδελφοῦ παραχαλοῦντος, χαὶ τῷ θεῷ προσπίπις- 
τος, οὐδεμιᾶς ἔτυχε συγγνώµης; « Καὶ μετ) ὀλίγον, 
ε Καὶ οὐκ ἴσχυσεν ἴἵλεων ποιῆσαι τὸν 8tóv* 0 
xai σφοδρῶς ἐπετιμᾶτο, ἵνα µάθώμεν fuel; ὅσει 
κακόν ἐστι τὸ, τοὺς ἄρχοντας Ἐλέγχειν, xal 105; 
ἑτέρων κρίἰνειν βίους. » Καὶ μετ ὀλίγον, ε El ts 
τῶν σαρχιχῶν γονέων οὕτως, πολλῷ μᾶλλον ἐπὶ τῶν 
πνευματικῶν Πατέρων, τοῦτον φυλάττεσθαι yp, τν 
νόµον * xal ἕκαστον τὸν ἑαυτοῦ βίον ἑργάσεσθαι xs 
πολυπραγμονεῖν ' ἵνα μὴ ἀκούσωμεν xav ἐχείνην 
τὴν ἡμέραν, « Ὑποχριτὰ, τί βλέπεις τὸ χάρφος τὸ iv 
τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ iv τῷ o 
ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς; » Καὶ µετὶ πάν 
βραχέα Όταν τιμῶνται παρὰ τῶν ἀρχομένων ὁ 
ἡγούμενοι, xal τοῦτο αὐτοῖς προφέρεται, χαθάπῷ 
τῷ Ἠλεὶ ἔλεγεν ὁ θεός’ « Ἔλαθόν σε £x τοῦ οἴχο) 
τοῦ πατρός σου. » Ὅταν δὲ ὑθρίζωνται, καθάπερ il 
τοῦ Σαμουἡλ, «02 σὺ ἐξουθενῆχασε, φησί, àAX fj data 
ς Ὁ τιμῶν τὸν ἱερέχ, τὸν θ:ὸν τιμᾷ ΄ ὁ δὲ μαθὼν τοῦ 
ἱερέως καταφρονεῖν, ὁδφ προθαίνων, χαὶ εἰς τὸν 
θεὸν ὑθοίσει xoti »—4 0 δεχόμενος ὑμᾶς, φηαὶν, td 
δέχεται.) Καὶ «Τοὺς ἱερεῖς σου, φησὶν, ἑντίμως Eyts 
-« Εντεῦθεν ἔμαθον οἱ Ἰουδαῖοι tou Θεοῦ χαταφρο 
νεῖν, ὅτι Μωῦσέως χατεφρόνησαν, ὅτι αὑτὸν ἐλίθαζ”, 
Καὶ εἰ μὲν (áp τις πρὸς τὸν ἱερέα εὐλαδῶς butt 
πολλῷ μᾶλλον πρὸς τὸν Θεόν κἂν πονηρὸς ji 
ἱερεὺς, ὁ θεὸς ὁρῶν ὅτι διὰ τὴν εἰς αὐτὸν cipis 
xai τὸν οὐχ ἄξιον τιμῆς, θεραπεύεις, αὐτὸς ἁπολω" 
σει σοι τὴν ἁμοιθήν. » Καὶ μετὰ βραχέα miu 
« Ox οἴδατε ὅτι ὁ ἱερεὺς ἄγγελός ἐστι Kupiw; 
Mà γὰρ τὰ ἑαυτοῦ λέγῃ; El χκχτχφρονεῖς του LU 
ρέως, οὐχ αὑτοῦ χαταφρονεῖς, ἀλλὰ τοῦ χειροτον)- 
σαντος αὐτὸν Θεοῦ. Kal πόθεν 670v, φησὶν, ὅτι d 
θεὺς αὐτὸν ἐχειροτόνησεν ; O2xouv, εἰ ταύτην ἔχει; 
την ὑπόληψιν, f] ἐλπίς cou χεχένωται. El γὰρ μὴ 
D ἐνεργεῖ ὁ θεὸς δι αὐτοῦ μηδὲν, οὔτε λουτρὸν ἔχεις' 
οὔτε μυστηρίων µετέχεις * οὔτε εὐλογιῶν ἀπολαύεις' 
οὐκ ápa Χριστιανὸς el, Tl οὖν, qnot, πάντας ὁ Gel; 
χειροτονεῖ ; διὰ πάντων δὲ αὐτὸς ἑνερχεῖ ; εἰ xai 
αὗτοί εἰσιν ἀνάξιοι ; διὰ τὸ σώζεσθαι τὸν λαόν. Ei 
γὰρ 9v ὄνου και Βαλαὰμ ἀνθρώπον μιαροῦ ivfo- 
γησε, πολλῷ μᾶλλον διὰ τοῦ ἱερέως. Eb γὰρ διὰ tov 
Ἰούδα ἐνήογησε, xai διὰ τῶν ψευδοπροφητῶν προ" 
φητευόντων, οἷς φησιν, Οὐκ οἶδα ὑμᾶς, ἀποχωρεῖτε 
ἀπ ἐμοῦ οἱ ἑργάται τῆς ἀνομίας * πολλῷ μᾶλλον 
διὰ τῶν ἱερέων ἐνεργῆσει ' ἐπεὶ εἰ µέλλοιμεν t03; 
βίους ἑρευνᾷν τῶν ἀρχόντων, αὐτὸν μέλλοιμµεν χει- 
ροτονεῖν τὸν διδἀσκαλου, xal τὰ ἄνω κάτω γίνετα:» 
n,37. *'[Reg νι . !* Math. x, 4). "* E- 


PRO 60Ν6, FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU ΡΛΡΕ, 


1562" 


V πόδες, xai χάτω fj χεφαλἠ. El γὰρ τὸν ἀδελ- A tu arguis illum, plectaris. Et quo pacto me πιο” 


ου οὐκ ἐπιτρέπει aot. χρἰνειν, πολλῷ μᾶλλον 
τὸν διδἀσχαλόν σου. » Καὶ pes! ὀλίγα, « Eb 
τον εἶ, ph περιεργάζου τὸν πο.µένα * μὴ καὶ 
Ic ἐχείνῳ χατηγορεῖς, εὐθύνας ἑξώσεις. Καὶ 
iot λέγει, φησὶν, αὐτὸς μὴ πιιῶν ; οὐχ αὐὑτός 
ἴχει. El αὐτῷ πείθῃ, μισθὸν οὐκ ἔχεις  ὁ Χρι- 
ταῦτα mapatvel* ph xplvopev τὰ ἀλλήλων, 
τὰ ἑαυτοῦ ἕκαστος. » Καὶ μετ ὀλίγον: « Μὴ 
εεν, παραχαλῶ, κακῶς τοὺς διδασχάλους, Ἐάν 
ατέρα ἔχῃ µυρίων xaxiv ἔνοχον, οὗ συσχιά- 
Mi δοξάζου, qrclv, iv ἀτιμίᾳ πατρός cov. 
ῥ μᾶλλον ἐπὶ τῶν πνευματικῶν πατέρων ταῦτα 
ov. Αἰδέσθητι, ὅτι χκαθ᾽ ἑχάστην ἡμέραν σοι 
βεῖτχι ' ἀναγινώσκεαθαι ποιεῖ τὰς Γραφὰς διὰ 
ὃν οἶκον τὸν ἱερὸν κοσμεῖ διὰ oc. ᾽Αγρυπνεϊ 
I. Ἐθχεται ὑπὲρ σοῦ τὸν Θεὸν, ἔστηχε παρα- 
ὁ διὰ σὲ’ λιτὰς ποιεῖ ὑπὲρ σοῦ. Πᾶσα αὐτῷ ἡ 
ὢν λατρεία διὰ cé. Ταῦτα αἰδέσθητι: ταῦτα 
σον, xat μετὰ πάσης εὐλαδείας αὐτῷ πρόσιθι, » 
μετ’ ὀλίγον, «"Axoucoy τί φησι περὶ τῶν ὀρχόν- 
Gv Ἰουδαϊκῶν ὁ Θεός: Ἐπὶ τῆς Μωσέως χαθέ- 
ἐχάθισαν οἱ Γραμματεῖς καὶ ol. Φαρισαῖοι * 
ιοῦν ὅσα ἂν λέγωσιν ὑμῖν ποιεῖν, ποιεῖτε * χατὰ 
t ἔργα αὐτῶν μὴ ποιῆτε. Τί γένοιτ ἂν tob 
(εἴρον ἐχείνων; ᾽Αλλ) ὅμως οὐδὲ οὕτω κατεδί- 
᾿αὐτοὺς ἀπὸ τῆς ἀξίας, οὐδὲ εὐχαταφρονήτους 
σεν εἶναι τοῖς ἀρχομένοις. Καὶ μάλα εἰκότως : 
p ταύτης ἐπιλάδοιντο τῆς ἐξουσίας οἱ ἀρχόμε- 


B 


Φθήσονται πάντες ἀποχειροτονοῦντες, xax ix C 


fjparoz καταθιδάζοντες * διὰ τοῦτο χαὶ Παῦλος 
ἰρχιερἑα τῶν Ἰουδαίων ὑδρίσας, xal εἰπὼν, 
ειν σε μέλλει ὁ θᾳὺς, τοῖχε χεχονιαµένε, Καὶ 
0n χρίνων µε ; ἐπειδή τινὼν ἤχουσεν ἔπιστο- 
των αὐτὸν xal λεγόντων, Tiv ἀρχιερέα τοῦ 
ληιδορεῖς ; δεῖξαι βουλόμενος, ὅσην ἀπονέμειν 
ἷς ἄρχουσι τὴν αἰδὼ xoV τιμἣν, φησὶν, Οὐκ 
ὅτι ἀρχιερεὺς τοῦ θ:οῦ fjv. Διὰ τοῦτο xal ἆλ- 
! φησι’ Πείθεσθε τοῖς ἠγουμένοις ὑμῶν xal 
ετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν 
, ὡς λόγον ἁποδώσοντες. Διὸ πολλῆς θεραπείας 
ιύειν αὐτοὺς δεῖ. Καὶ pez ὀλίγα, Ἐννόη- 
! φησι περὶ τῶν Ιουδαίων ὁ Χριστός: "Emi 
ἰωσέως χαθέδρας ἐκάθισαν ol γραμματεῖς καὶ 
)'σαῖοι ' πάντα οὖν ὅσα ἂν λέγωσιν ὑμῖν ποιεῖν, 
i, Nov δὲ οὐχ ἔστιν εἰπεῖν, "Evi τῆς Μωσέως 
pas ἐχάθισαν οἱ ἱερεῖς ' ἀλλ᾽ ἐπὶ τῆς τοῦ Χρι- 
τὴν γὰρ ἐχείνου ὃ.δασχαλίαν ἑδέξαντο. Au 
Παῦλός φησιν’ Ὑπὲρ Χριστοῦ πρεσθεύοµεν, 
οὐ Θεοῦ παραχαλοῦντος 6: ἡμῶν. » κουσας 
ιδασχάλου τούτου, πῶς δεῖ τιμᾷν τοὺς ἱερεῖς ; 
y ἐπὶ τῶν ἱερέων τοσαῦτά φησι, πολλῷ μᾶλλον 
0v ἀρχιερέων, xal πατριαρχῶν, καὶ διδασχάλων 
'Κχλησίας' οὓς xa ὑμεῖς νῦν, οὐ µόνον οὐ τιμᾶτε, 
καὶ ἀναιδῶς ὑθρίζετε. ἰόσην ἔξετε, εἰπέ por, τι- 
ιν; πολλὴν xat' ἐμά' μᾶλλον δὲ οὐ κατ’ ἐ μὲ, ἀλλὰ 
τὸν χρυσοῦν τὴν γλῶττ.ν xai θαυμαστὸν Ἰωάν- 


Acl, Σκι 9. ὁ Hebr, Χαν 147. 


nes, Ipse non faciens? Non ipse tibi dicit : Si ei 
credis, mercedem non accipies : Christus hzc do- 
cet : Ne judicemus nos mutuo, sed sua unusquis- 
que. » Et paulo post : « Ne maledicamus, rogo. : 
magistris. Si quis patrem habuerit multi erimini- | 
bus obnoxium, nonue ea obtegit? Ne exsultes, 
inquit, in dedecore patris tui, multo magis in spi- 
ritualibus patribus hoc dicendum. Exhibe reve- 
rentiam, quia quotidie ministrat tibi, curat ut pro- 
pter te legantur Scripture, sacram domum 
exornat propter te, vigilat propter te, orat pro te, 
Deo preces offert pro te, cultus ejus erga Deum et. 
omnis propter te, liec reverere, hzec tecum cogita, 
et omni praestita observantia ad eum accedito. » 
Et paulo post: « Audi quid dicat de principibus 
Judaeorum Deus: Super cathedram Mosis sede- 
runt Scribe et Pharisei : quzecunque dixerint - 
vobis, servate et facite, secundum vero opera illo-. 
rum nolite facere. * Quz:nam : deterior. eorum vita. 
reperietur? Eos tamen nec dignitate dejecit, neque 
ut a subditis despicerentur curavit. Et recte. Si 
enin banc sibi arrogaverint subditi potestatem, 
omnes statim abrogabuntur, et. de tribunali deji- 
cientur. Propterea et Paulus cum in pontificem 
Judeormn contumelias effudisset, ac dixisset : 
Pereutiat. te Deus, paries dealbate 31, ct tii sedens. 
judicas me? Sed monitus a quibusdam ut reti- 
ceret, dicentibus, Dei pontifici maledicis ? ostendere 
volens quanto honore et reverentia principes pre - 
sequi tenemur, inqvit ;  Nesciebam eum esse Dei 
pontificem. | 1460 et alibi dicit : Obedite pre- 
positis vestris, et subjacete illis, ipsi enim pervi- 
gilant quasi rationem pro auimabus vestris red- 
dituri **, ideo et hujus cultus fructu. potiri eos 
equum est. Et post pauca : Cogita quid dicat 
Deus de Judsis : Super catliedram Moysis se- 
derunt Scriba et Pharissi ; quiecunque dixerint 
vobis facere, facite : at nunc non possumus 
dicere : Super cathelram Moysis sederunt, sed. 
super Christi. Propterea inquit Paulus : Pro 
Christo legatione fungimur, tanquam Deo exhor- 
lante per noà **. Audisti ab hoc doctore qua 
pacto colendi sunt sacerdotes. Si ergo de sacerdo- 


— . 


'tibus hoc dicit, multo magis de principibus sacer-. 


dotum et patriarchis et doctoribus Ecclesize, qui a. 
vobis in przsentia non solum non coluntur, verum 
etiam impudentissime lacerantur, quas ponas, 
quieso, subituri estis ?, Magnas, ut arbitror, imo vero 
non secundum meam sententiam , sed secundum 
aurez lingus, et admirandum Joannem, cum dicit : 
Qui sacerdotes injuria afflcit , Christum injuria ' 
afficit. Qui vero Christum injuria afficit, quid - 
respondebit illa tremenda dic? Sic itaque conclu- 
dit Chrysostomus. Si cognita sunt vobis quae ex 
melliffuis ejus orationibus exposuimus, prasertiin 
quo honore principes sunt colendi, quia supee 


?' |I Cor. v, 20. 


153 


JOSEPHI METHONENSIS 


D^ 


rathedra Jesu et Dei. sedent, subjecti igitur estote Α vrv* ὅτι φησὶν, Ὁ τοὺς ἱερεῖς ὑδρίζων, Χριστὺν ὑ6ρί- 


illis, ut et nos subjicimur, non ut sanctis ex virtute, 
sed ut principibus : siquidem neque nos ut sanctum 
ex virtute Homanum, pontificem colimus, sed ex 
primatu et sacerdotio, nam si sanetus est, me san- 
ctum non facit, si peccator fuero ; si vero pecca- 
tor est, milii non obest, si justus fuero. An existi- 
malis quia papa est, eum bzredem fore regni 
colorum? Miuime gentium, sed ob ejus virtutes, 
si quas babet ; nam papse multi heredes erunt 
sempiternz: damnationis, non quod Latini sunt et 
summi pontifices Romani, sed propter peccata 
eorum. Multi etiam Constantinopolitani patriarchz, 
Grxci, videlicet, et Alexandrie et Απο et 
Hierosolymorum haredes erunt pereunis ignis, 
non quia Graci sint vel patriarchze, sed propter 
eorum scelera; et. contra : non est eaim acceptio 
personarum apud Deum, ut terrenz hujus vite 
principes, protinus et futur:& conspiciantur harre- 
des, verum omnino qui probi sunt. Án non auditis 
Sapientiam dicentem : « Tunc stabit justus in 
magna constantia adversus eos qui se angustiave- 
rupt. li vero videntes suspirabunt et dicent : llic 
est is quem aliquando habnimus in derisum, et iu 
similitudinem improperii **? » Stulti : nunc vero 
computatus est in filium Dei, et inter sanctos sors 
ejus est; ergo aberraviius a via veritatis. Quare 
non debemus de cujusvis vita judicare vel mimis 
esse curiosi, nam uniuscujusque opus in eo publico 
conventu manifestabitur. Igitur, fratres, resipi- 
scite et pro salute vestra ceriate, hoc pro certo 
scientes quod qui Romano pontilici non subjicitur, 
Christo non subiicitur, qui Petro dixit, Tu es 
Petrus, efc. , ac nunqua:n salutem consequetur. 
Nam eum dicitis vos illi subjici nolle, quia peccator 
est, id stultorum est hominum, el omnis prorsus 
sensus expertium. Cur judicas Ecclesiz pontificem, 
quem nescis qualisnam sit ? Nemo euim, dicit Scri- 
piura, novit facta aliena. Quo pacto vos judicatis 
(uem omnino ut peccatorem non nostis? Qiunes, 
quaso, qui cathedram Petri adepti sunt, improbi 
sunt et peccatores? Num data opera. exteri Ecele- 
sie pontifices alque proceres papam eligunt. pecca- 
torem ? Nonne erubescitis Ecclesiam electionem 


prosequi contumeliis? An nescitis quod et Constan- D 


tinopoli eum creabant patriarcham, qui pracipue 
erat honore perspicuus et virtute? nain et apud 
hostem virtus est bonoralhilis; ita et bic eum qui 
; supra ceteros honore et virtute antecellit, consti- 
- tuumt suum sacerdotem et regem. Si vero pecca- 
. torest, quid ad nos? Is pro se rationei reddet, 
quema:lmodum et nos nostri; uemou namque pro 
alio judicabitur. 


ζει: ὁ δὲ Xptasbv ὑθρίζων, τίνα ἀπολογίαν δώσει ἓν 
ἐχείνῃ τῇ φοδερᾷ ἡμέρᾳ; Οὕτως οὖν συμπεραίνει ὁ 
Χρυσόστομος: εἰ ἔγνωτε ὅσα τῶν ἐχείνου µελιῤῥύτων 
λόγων ὑμῖν προεθήχαµεν * χαὶ ταῦτα, ὅσην ciply 
ὀφείλομεν δοῦναι τοῖς ἄρχουαιν, ὅτι ἐπὶ τῆς χαθέδρας 
χάθηνται τοῦ Ἰησοῦ καὶ θεοῦ. Ὑποτάγητε οὖν αὖ- 
τοῖς, καὶ ἡμεῖς ὑποτασσόμεθα * οὐχ ὡς ἁγίοις τῇ 
ἀρετῇ, ἁλλ᾽ ὡς ἄρχουσι * xa Υὰρ οὐδ' ἡμεῖς ὡς ἅγιον 
τὴν ἀρετὴν τὸν τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα τιμῶμεν, ἀλλὰ 
κατὰ τὴ» ἀρχὴν καὶ τὴν ἱερωσύνην. Αν yàp ἁγιός 
ἐστι, ἐμὲ οὐχ ἁγιάζει ὄντα ἁμαρτωλόν ' εἰ δὲ 
ἁμαρτωλός ἐστιν, ἐμὰ οὐ βλάπτει ὄντα δέχαιον. Ἡ 


διχεῖτε, διὰ τὸ εἶναι πάπας κληρονομήσει τὴν βασ.- 


Aslav τῶν οὐρανῶν; Οὔμενουν ἀλλ J| δι’ ἀροτὴν 
αὐτοῦ εἴπερ ἔχει. Πολλοὶ γὰρ πάπαι τὴν κόλασιν 
χληρονομῄήσουσι τὴν αἰώνιον. Οὐ διὰ τὸ εἶναι λατῖ- 
vot καὶ ἄκροι ἀρχιερεῖς τῆς Ῥώμης, ἀλλὰ δ.ὰ τὰς 
ἁμαρτίας αὐτῶν ' xal πολλοὶ πατριάρχαι Κωνσταν- 
τινουπόλεως Γραικοὶ δηλονάτι, καὶ ᾽Αλεξανδρείας, 
καὶ Αντιοχείας, καὶ Ἱεροσολύμων, τὸ ἄαδεστον 
κληρονομήσουσι πῦρ * οὐ διὰ τὸ εἶναι Γραικοὺς χαὶ 
πατριάρχας, ἀλλὰ διὰ τὰς καχία- αὐτῶν. Καὶ hi 
ἀνάπαλιν. O0 yàp προφωποληφία παρὰ t 8up* 
ἵνα οἱ τῆς παρούσης ζωῆς ἄρχοντες, xa τῆς Tm 
λούσης φανῄαωνται xAnpovágot* ἀλλ οἱ ἑνάρετοι 
πάντως. Ἡ οὐκ ἀκούετε τῆς gola; λεγούσης, ὅτι 
Τότε σταθήῄσεται bv. πολλῇ παῤῥησίᾳ ὁ δίκαιος ἐν 
ἐχείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, κατὰ πράτωπον τῶν θλιψάντων 
αὐτόν. Οἱ δὲ, ἰδόντες ατενάξουσι καὶ ἔροῦαιν * Οὗτός 


c ἐστιν ὃν Ea qop£v πατε εἰς γέλωτα, xot εἰς παραθολὴν 


ὀνειδισμοῦ:» οἱ ἄφρονες' νῦν ἕὲ χατελογίσθη ἓν viol; 
θεοῦ: xal ἐν ἁγίοις à χλῆρος αὐτοῦ ἐστιν áp; 
ἐπλανήθημεν ἀπὸ ὁδοῦ ἀληθείας. Ὥστε οὗ δεῖ xp- 
νειν τινὸς βίον, ἡ περιεργάζεσθαι * ἑχάστου 110 d 
ἔργον ἐν ἐκείνῃ τῇ πανδήμψ πανηγύρει φανῄσεται, 
οὐκοῦν. ἀδελφο), σύνετε, xat μὴ μάχεσθς τῇ σωτηρ3 
ὑμῶν ' τοῦτο εἰδότες, ὅτι ὁ μὴ ὑποτασσόμένος s 
τῆς Ῥώμης ἀρχιερεῖ, οὐχ ὑποτάσσεται t Χριστῳ 
τῷ εἰπόντι πρὺς Πέτρου, Σὺ ef Ἱ[έτρος, xai ti 
λοιπά: ἀλλ᾽ οὐδ’ ἕξει σωτηρίαν ποτέ * τὸ γὰρ λέγειν 
διὰ τὸ εἶναι ἁμαρτωλὸν, μὴ βούλεσθαι ὑποταγθναι, 
ἐχείνῳ, τοῦτο μωρῶν ἀνθρώπων ἐστὶ, καὶ µηδαμως 
αἴσθησιν ἑχόντων. T( χρίνδις τὸν ἀρχιερέα τῃ; Vr, 
χλησίας, ὃν οὐκ οἶσθα τί ἐστιν; οὐδεῖς Υὰρ, qni 
ἡ Γραφὴ, γινώσχει τὰ τοῦ ἑτέρου. Πῶς ὑμεῖς χρί- 
vete ὃν οὐχ οἴδατε ὅλως, ὡς ἁμαρτωλόνς Πάντες 
εἰπέ µοι, οἱ τὸν θρόνον λαχόντες τοῦ Πέτρου, ἀσελ. 
γεῖς xal ἁμαρτωλοί εἰσιν ; fj ἐξεπίτηδες ye:povovou- 
σιν οἱ λοιποὶ τῖς Ἐκχλησίας ἀρχιερεῖν καὶ λογάδες, 
πάπαν ἁμαρτωλόν; Οὐκ αἰσχύνεσθε καθυδρίζτυν 
τῆς Ἐκκλησίας τὴν ἐχλογήν ; Οὐκ οἴδατε ὅτι xal ἓν 
Κωνσταντ.νουπόλει τὸν τιµιώτερον καὶ τὸν iv Λ3- 


σ:ν ἐνάρετον ἐποίουν πατριάρχην; Οἶδε yàp τὴν ἀρετὴν τιμᾷν καὶ πολέμιος. Οὕτω κἀχεῖ τὸν sug 


τερον καὶ ἐνάρετον παρὰ πάντας, πριοῦσιν ἀρχιερέα xal βασιλέα αὑτῶν. El δὲ καὶ ἁμαρτωλός ἔστι, 


εί 


πρὺς ἡμᾶς ; αὐτὸς ὑπὲρ ἑχυτοῦ λόγον δώσει, ὡς xol ἡμῶν ἕχαστος. Οὐδεὶς γὰρ ὑπὲρ ἄλλου κρ'θἡ- 


δεται. 


^ Sap. v, 9. 


1365 
ΙΓ’. 

Ὡς λίαν ἐχθειάζεις τὸν πάπαν σύ: ἡμεῖς δὲ ἄνθρω- 
πον εἶναι αὐτὸν οἴδαμεν, ἁμαρτίᾳ xat βλασφηµίᾳ 
καταποθῆναι δυνάµενον * διά τοῦτο ἀχολουθεῖν αὐτῷ 
τὰ περὶ τὴν πίστιν οὑκ ἀποδεχόμεθα. Ἡμῖν δὲ εἴ- 
:βηται, ὡς τοῦτον οὐδέν ἐστιν - ἀνάγχη váo ὲστιν 
ἔπεσθαι ποιµένι τιν, ὃς κἀχεῖνος, ὡς ἂνθῥω- 
πας, καθ) ημέραν ἁμαρτάνει’ εἰ γὰρ µία ὥρα ὁ 
Blog ἅπας ὑπῆρχεν ἡμῖν, οὐδ' οὕτως ἔξω ῥύπου 
εἶναι δυνᾶμεθα. 'AXX ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ 
ἕχαστόι, ὡς πολλάχις εἴρηται, αὐτὸς ἁπολογίαν 
δώσει. ᾿Αρχεῖ γὰρ ἡμῖν ἂν καλῶς ποιµαινόµεθα, 
χατὰ τὸν bv θεολογίᾳ µέγαν Γρηγόριον, O6 φήσιν ὁ 
στασιώδης xal φίλερις, ᾽Αμαρτωλὸν οὐ θέλω ἀρχήν 
pov εἶναι. Πρὸς οὓς ἁπολογητξον ὅτι χἀλῶς ἐν- 
νοοῦμεν τὰ διανοήµατα ὑμῶν, ἃ παβακατιόντες 
ἀναχα)ύψομεν, εἰ xal ὑμεῖ; συσκιάζειν θέλἑτε δει- 
λιῶντες. Νῦν δὲ πρὸς ὃ εἰς «b φανερὸν Mese, πρὸς 
ἐχεῖνο ἆ πολογούμεθα «ὅτι ἀπὸ χαχίας ψυχῶν τοῦτσ 
λέγετε * οὗ γὰρ γινώσχετε αὐτὸν ἁμαρτωλόν' οὐδὲ 
τὸν ἐχείνου οἴδατε βίον. ᾽Αλλ) ἀναίδην συκοφαντεῖτε 
xai λοιδορεῖτε αὐτῷ Πέτρου διαδόχῳ ὄντι, xal Ἰη- 
σοῦ τοῦ Κυρίου σχΏμα φέροντι εἰς τὴν γῆν’ οἱ γὰρ 
ἐχεῖνον ἁμαρτωλὸν λέγοντες, ὅμοια τοῖς Ἰουδαίοις 
λέγουσιν  ἐχεῖνοι γὰρ τὸν Ex. γενετῆς τυφλὸν ἰδόν- 
τές βλέπηντα, xal τῷ φθόνῳ τηχκόµενοι, ἐρωτῶσιν 
αὐτὸν λέγοντες, « Τίς fvo:££ «ου τοὺς ὀφθαλμούς ; 
"O δέ φησιν, "Ανθρωπος Ἰησοῦς λεγόμενος, ἐχεῖνός 
pet ἔφη, Νίφαι elg τὴν κο)υμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ, 


PRO CONC. FLORENT. ΟΡ V. DE PPIMATU PAP.E. 


13067 


Xii. 

At ta ultra modum papam deificas ; nos vero sci- 
mus eum hominem esse et peccato et probris posse 
demergi , propterea it iis qux» ad fldem pertinent 
nolumus ei Inhzrere. Sed a nobis jam antea di- 
ctum est, hoe nihil esse, quoniam necesse est nos - 
aliquem sequi pastorem : ille namque ut homo - 
peceat quotidie. Si enim uua tantum hora esset 
vita nostra, nec ita sine sordibus esse possemus. 
Sed de propriis peccatís unusquisque pro sese ra- 
tionem redditurus est, ut sepe Jam diximus. Satis 
est nobis si bene pascamuf , secundum magruium 
tieologiz* doctorem Gregorium. At seditionis et 
contentionis studiosus inquit, Peccatorem caput 
essé nón probo. Ad quos respondendunr, quod 
bene cogitata vesita percipimus, qua postéa infe- 
rius retegemüs, etsi vos ob ignaviam obumbrare 
conamini. Nunc autem iis' respondebimus, qua pa- 
lam dicitis, quia ex animi vitíó hoc dlcitis : non... 
enim vobis cognitum est eum esse peccatorem, 
neque vobis ejus vitae ratio satis est comperta, sed 
impudentet calumniamini et conviciamini illi qui - 
Petri successor est, et Jesu Christi figurain in ter- 
ris gerit. Nam qui éum peccatorem appellant, iis 
quz Judsi afferebant similia afferunt, quoniam illi . 
4 nativitate cecum cernentes videre, invidia toiti, 
eum interrogant dicentes : « Quis aperuit oculos. 
tuos? » respondit, « Homo qui vocatur Christus : 
is mihi dixit, Lavare in Siloam , et lotus recepi 


καὶ νιφάµενος ἀνέθλεψα * ἐχεῖνοι δὲ ὑπερζέοντεξ τῷ C lucem ?*. » &t illi ira accensi dicunt : « Da gloriam. 


θυμῷ, φασὶ, Abc δόξαν τῷ θεῷ' ἡμεῖς οἴδαμεν 
ὅτι ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἁμαρτωλός ἐστι πρὸς 
οὓς ὁ ποτὲ ευφλὸς ἀντέφη * El. ἁμαρτωλός ἐστιν, 
οὐχ οἶδα ' ἓν οἶδα, ὅτι τυφλὸς ὢν, ἄρτι βλέπω. 
Ἐν γὰρ τούτῳ τὸ θαυμαστόν ἐστιν, ὅτι ἃμαρ- 
τωλὸς ὧν, Ἠνοιξέ µου τοὺς ὀφθαλμούς ' ἐκ τοῦ 
αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἠνοιξέτις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ 
γἐγενηµένου * εἰ μὴ fjv οὗτος παρὰ τοῦ θεοῦ. οὖκ 
Ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. » Δυνάμεθα οὖν στρέψφαι πρὸς 
τὸν διάδοχον τοῦ Πέτρου ταῦτα ' ὃς ἐστιν ὁ ἱερὸς 
πάπας, ὅτι el ἁμαρτωλός ἔστιν, πῶς κατηράσατο 
ὑμῖν, καὶ ἀφώρισε τοὺς Γραιχοὺς, Νιχόλαος πρῶτος 
ἐν τῷ χαιρῷ τοῦ Φωτίου, xal ix τοῦ ἀφορισμοῦ 
ἐχείνου, οὐχ ἔλειψεν ἰῶτα ἓν * ἀλλ᾽ Σγένοντο οἱ Εραι- 
xoi ὣς ἐχεῖνος iv τῷ ἀφορισμῷ ἔφη, αἰχμάλωτοι 
tig πάντα τὰ ἔθνη, ὥσπερ οἱ Ἰουδαῖοι; El. &pap- 
τωλάς ἐστι, πῶς ἐπηχούσθη; Υέγραπται γὰρ ὅτι 
ἁμαρτωλῶν ὁ θεὸς οὐκ ἀχούει.» Οὕτω μὲν οὗτος. Ὁ 
δὲ Ἰννοκέντιος πρὸ τούτου ἀφώρισε τὴν Εὐδοξίαν, 
διὰ τῃν ἑξορίαν τοῦ Χρυσοστόμου * xat ἔτρεμεν ὁ 
τάφος αὑτῆς, ἕως οὗ παραχαλέσαντες αὐτὸν, ἔλυσε 
τὸν ἀφορισμόν’ xal ἔστη εὐθὺς ὁ κλόνος τοῦ τάφου 
αὐτῆς. Πῶς δὲ χαὶ νῦν vévovey ἐν cat; ἡμέραις 
310v, £v τῷ χαιρῷ Νικολάου πέμπτου πάπα Ῥώμης, 


55 Joan. 1x, 7. 


(1) Vide ep. ad Michaelem imp. et apud Nice- 
phorum. 
(2) Innocentius 1, de quo supra. 


Deo, quia hic homo peccator est ; » quilius ille qui 
nüper e:xcus fuerat , respondit ; « Si peccator est, 
nescio * unum scio , quod c:cus cum essem, modo 
video. In hoc cnir mirabile est, quod peccator cum 
esset, aperuit oculos meos, qui excus eram. A 88- 
culo non est auditum quia quis oculos aperuetit 
czci nati. Nisi esset hic a Deo, non poterat facere 
quicquam. » Possumus igitur hxc ad successorem 
Dei traducere, qui est sanctus papa. Si peccator 
est , quomodo :naledixit vobis? Et Graecos excom- 
municavit Nicolaus | temporibus Photii (1), et ex- 
communicationi illi non defuit iota unum, sed facti 
sunt captivi , uL is in excommunicatione dixit , in 
omnes gentes, tanquam Judari : scriptum est enim, 


D Peccatores non audit Deus. Si peccator est , quo- 


τωούο fuit exauditus ?: Át hic quidem sic. Innocen- 
tius (2) ante hunc Endoxiam ob Chrysostomi exsi- 
lium excommunicavit; et intremuit ejus sepulcrum, 
donec revocato eo excommunicationem remisit, et 
Statim constitit illius tremor sepuleri. Sed quid 
evenit nostra memoria nunc sub Nicolao V ponti- 
fice inaximo? cum legati a Constantino impera- 
tore, qui vocabatur Dragases (2), ad eum missi 
adhuc supersint : quibus litteras dedit plenas ti- 


(6) Constantinus Dragases successit in. impefio 
Joanni Paleologo fratri , qui. interfult Florentino 
concilio. 


10667 


JOSEPHI METIIONENSIS 


1358 


moris el norroris, ubi aperte cum exsecratione A ὀρχιερέως μεγίστου; Καὶ οἱ παρὰ βασιλέως Kov- 


prophetizal excidium et internecionem extremam 
infelicium Grecorum ; in quibus post alia multa 
(cum convicia et probata rescisset, que a Graecis 
quotidie impudentissime jactabantur) , mire et hoc 
dicit: « Omnes gentes decretum quod sancitum est 
receperunt , Greci vero neque receperunt, neque 
spes est eos unquam esse rccepturos qus super 
concordia et unione decreta sunt. Procrastinationes 
enim procrastinationibus ab eis seinper prztexun- 
tur, excusationes et respousioues in singulis. Ne- 
que vero Graci arbitrentur Romanum pontificem 
ita esse mente destitutum, omnemque Occidentalem 
Ecclesiam , ut non intelligat quz in singulis dila- 
tienibus respondendo nugantur. Optime cuncta no: 
vimus ; sed toleramus in Jesum, respicientes sempi- 
ternum sacerdotein et Dominum, qui sterilem illam 
ficum usque ad annum tertium jussit asservari , 
agricola jam ad excidendam »rborem se accin- 
gente , quia nullum fructum ferebat. » O magnam 
calainitatem | Anno 1451 hanc conscripsit epistolam, 
εἰ 1455 capta est Constantinopolis. Num potestis 
dicere hac vera non esse ? Minime gentium , cum 
id sit. manifestum , et res ipsa aperte loquatur. 
« Tres , iuquit , annos exspectabimus , si vos forte 
a schismate et separatione converleritis , et vos 
vere decreto adjunxeritis , secundum Salvatoris de 
ficu preceptum. Si vero non, exscindemini, ne 
terram otiosam et inutilem reddatis. Hoc miracu- 
lorum miraculum maximui , quod (ut in epistola 
ipsa scribit Nicolaus papa) Graecorum gens illa 
magna et formidabilis, sapiens, clara, fortis, ter- 
rarum domina, ob divinam ultionem ita in Barba- 
rorum servitutem abducta sit. » Hac euarranti 
mihi subit lamentari et deplorare excidium gentis 
nostr, quanquam vos non intuemini. 


σταντίνου τοῦ λεγοµένου Δραγάση πρέσθεις πεµ- 
φβέντες πρὸς αὐτὸν, ἕως τοῦ νῦν ζῶσι * πρὸς οὓς 
ἀπεκρίθη, xai ἐπιστολὴν ἔπεμψε vépousav ῥῆματα 
φόδου xal τρόµου’ &v T] διαῤῥήδην προφητεύει, xa- 
ταρώµενος τὴν παντελῆ ἅλωσιν χαὶ τὸν ἀφανισμὸν 
τῶν ἀθλίων Γραικῶν * ἐν ᾗ μετὰ πολλὰ ἄλλα, συνιεὶς 
τὰς λοιδορίας xai Όθρεις ἃσπερ παρὰ τῶν Εραιχῶν 
xa0' ἑχάστην ἀναιδῶς βλασφημεῖται, θανµασίως 
χαὶ τοῦτο λέχει’ « Πάντα τὰ γένη τὸν γενόμενον 
εἰληφότα ὅρον ἑδέξαντο" Ἕλληνες δξ. οὔτε ἐδέξαντο, 
οὔτ) ἐλπίς ἐστιν, ὡς ἔοιχεν, οὐδεμία δέξασθαί ποτε 
τὰ ἑφηφισμένα ὑπὲρ ὁμονοίας τε xal ἑνώσεως ' 
ἀναδολαὶ γὰρ αὐτοῖς ἐπ᾿ ἀναθολαὶς ἀεὶ γίνονται * xot 
προφάσεις τε xaX ἀπολογίαι al αὐταὶ παντάπασιν 
ἐφ᾽ ἑχάστοις. ΜΗ yàp οἰέσθωσαν Ἕλληνες οὕτω 
παντὸς στἐρεσθαι νοῦ «bv τῆς Ῥώμης ἀρχιερέα, 
καὶ πᾶσαν τὴν ἑσπέριον Ἐκχλησίαν, ὥστε μηδὲν 
αυνιέναι ἔχειν ποῖ ἅττα παρ ἑχάστην ἀναθολὴν αὖ- 
«ol ἀποχρινόμενοι ῥαφῳφδοῦσιν ' εὖ μὲν Υὰρ πάντα 
συνίεµεν, ἀνεχόμεθα δὲ, ἀποθλέποντες εἰς Ἰησοῦν 
τὸν ἀῑδιον ἀρχιερέα καὶ Κύριον. ὃς τὴν ἄχαρπον 
ἐχείνην συχῆν διατηρῆσαι ἄχρι τοῦ τρίτου ἔτους 
ἐχέλευσε * τοῦ γεωργοῦ ἁποκόπτειν ἤδη τὸ φυτὸν 
ἀξιοῦντος, διὰ τὸ µηδένα φέρειν xapmóv. » "D τῶν 
καγῶν | τῷ χιλίῳ τετραχοσίῳ πεντηκοστῷ mpm 
ἔτει ἔγραφε τὴν ἐπιατολὴν, χαὶ τῷ πεντηχοατῷ 
τρίτῳ ἑάλω dj Κωνσταντινούπολις, "Apa. δύνασθε εἰ- 
πεῖν, ὅτι οὐκ ἀληθὲς τὸ πρᾶγμα τουτί; οὔμενουν ’ 
φαν:ροῦ ὄντος τοῦ πράγματος. xol τῆς συμφορᾶς 

δισῤῥήδην τοῦτο βιώσης. Τρία Έτη. qnot, περιμε- 

νοῦμεν ὑμᾶς ἐπιστρέφαι ἀπὸ τοῦ σχίσματος xai 

τὰς διαιρέσεως, xal ἑνωθῆναι ἀληθῶς τῷ ὄρῳ, χατὰ 

τὶν ἐντολὴν τοῦ Σωτῆρος τὴν ἐν τῇ συχῇ * εἰ δὲ pi, 
ἀποχοπήσεσθε, ἵνα ph xal τὴν Υην χαταρτῆτε 
θαῦμα θαυμάτων τὸ µέγιστον τοῦτο, ὅτι χαθάπερ 


φησὶν αὐτὸς Νικόλαος πάπας ἓν τῇ ἐπιστολῇ αὑτῇ, ὅτι τῶν Ἑλλήνων τὸ Υένος, τὸ µέγα, τὸ φοθερὸν, τὸ σοφὸν» 
τὸ ἔνδιξον, τὸ ἀνδρεῖον, τὸ κρατῆσαν πάσης γῆς, δοῦλον οὕτω βαρθάροις κατὰ δίχην θεοῦ ἀποδείχνυται» 
Tajra δ.ηγουμένῳ, ἔπεισί µοι χκλαῦσαι, xal θρηνῆσαι vh» ἀπώλειαν τοῦ ἡμετέρου γένους, εἰ x 


ὑμεῖ; οὑχ ὁρᾶτε. 

mE XIV. 

in primis ergo, uL inde initium sumam, in mee 
moriam revocate, fratres el patres, qualisnam et 
quanta exstiterit nostra natio. Fuit enim quondam 
sapiens, elara, generosa , prudens , fortis, et qu» 
ommem ierram suo subjecerit imperio. Pi:terea 
viriutis studio et sanctitate omnes gentes est su- 
pergressa, jejuniis, vigiliis, orationibus, eleemosy- 
uis, et. uL uno verbo dicam, veluti spongia hausit 
omnem virtutcin. Deo semper accepta. AL in prg- 
sentia (proh dolori) omnia interciderumt. Con- 
stantinopolis capta est; cujus rei solum recorda- 
tione cogor prorumpere in verha cum clamore et 
cjulatu , et ultimum effundere spiritum. Quia urbe 
expugnata arz sunt profanatz , templum concul- 


14’. 

[pb πάντων τοίνυν, ἵν' ἐντεῦθεν ἄρξωμαι, gyf- 
σθητε, ἀδελφοὶ (1) καὶ πατέρες, πόσον τε xal ποταπὺν 
ὑπῆρχε τὸ γένος ἡμῶν ἦν γὰρ σοφὸν, ἔνδοξον, 
γενναῖον, φρόνιµον. ἀνδρεῖον, πᾶσαν τὴν οἰκουμέ- 
νην ὑποτάξαν εἰς povapylav. Καὶ μὴν καὶ τῇ κατ 
ἀρετὴν σπουδῇ τε xol ἁγιωσύνῃ, πάντα τὰ γένη 
νικῆσαν νηστείαις, ἀγρυπνίαις, προσευχαῖς, ἑλελ- 
μοσύναις * xal πᾶσαν ἁπλῶς ἀπομαξάμενον ἀρξτὴν, 
καθάπερ σπόγγος τὰ vápaca, διετέλει εὐαρεστοῦν 
τῷ θεῷ. Αλ)ὰ νῦν, q&v Υε τῶν χακῶν ! ἀπώλετο 
πᾶν : ἑάλω dj Κωναταντινούπολις * ἧς µόνον iv τῷ 
μνησθῆναι, ἔστιν ἐχρῆξαι φωνὴν μετὰ κραυγῖς xal 
ὁλολυγμοῦ, xal πνενσαι τὰ λοίαθια. ᾿Αλούσης ΥΑΡ, 
ἐμιάνθη θυσιαστήρια * χατεπατηθη τὸ ἱερόν ' χύσις 


| ἵ ἀδελφοὶ, οἱ6.. usque ad καὶ ἱλιγμιᾷ µου τὸ πνεῦμα, Citat. Martinus Crusius in T urco-Gracia, 
p, ut pariem Manos inedita quà Geunadius Scholarius patrie calamitates deploravit. Vide tom. CLX, col. 


-. Épir 


1963 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PATMATU PAD.E, 


T3276 


αἵματος πολλὴ γέγονεν ' bpirávünozv μµονάστριαι" Α catum , magna. sanguinis effusio secuta, pollutee 


ἐφθάρησαν  mapÜüfvot* ἀπεχεφαλίσθησαν βρέφη" 
ἀπέθανον µαχαίρας τῶν ἀσεθῶν, ἄρχοντες, ἱερομό- 
ναχοι, ἱερεῖς, ἠγούμενοι, ἄνδρε:, γυναῖχες ' γάμοι 
ἐχωρίσθησαν, ναοὶ χατεπατήθησαν καὶ ὑθρίσθησαν, 
ὀχεύη ἱερὰ συνεθλάσθγσαν * εἰκόνες χεχοσμηµέναι 
χατεπατήθησαν xai ἑνεπτύσθησαν. θῖμοι τῷ ταλαι- 
πώρῳ τε χαὶ ἁθλίῳ { τίς ἱκανὸς ἑχτραγῳδῆσαι τὸ 
πάθος, καὶ ἂναγγεῖλαι τὴν συμφορἀν ; Φεῦι! ποῦ ἡ 
ψασιλικὴ΄ παράστασις xal παράταξις; ποῦ ἡ τοῦ 
παλατίου σύνταξις' ποῦ ὁ τοτοῦτος ἐσμὺς τῶν àp- 
χόντων ; ToU τὸ παιδευτήριον τῆς σοφίας ; οἴμοι τῷ 
τάλανι ποὺ fj πατριαρχιχἡ διοίχησις: moo ὁ τῆς 
Ἐχκχλησίας χαλλονή * ποῦ ὁ τοσοῦτος χαὶ τηλικοῦτος 
τοῦ ἀρχιερατιχοῦ τε χαὶ ἱερομονα(ιχοῦ, χαὶ µονα- 
ρικοὺ τάγματος, χορός τε χαὶ ἀριθμός; ποῦ τὰ τῶν 
μοναχῶν τάγματα xaX μοναστριῶν; Οὐχ ἰδοὺ κατε- 
πόθησαν ὑπὸ τοῦ Μωάμεθ τὰ πάντα ; Καὶ οὐκ iv 
αὐτῆ µόνῃ τῇ βασιλευούσῃ τῶν πόλεων ἐγεγόνει 
τουτὶ τὸ χαχὸν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς μετ) αὐτὴν. ἔτι 
πλείω χαὶ χείριστα * καὶ ὁρῶμεν ἀνεῳγμένοις ὀφῦαλ- 
pol; χαθ᾽ ἡμέραν xai νοοῦμεν. Τίνος ἕνεχεν ταῦτα; 
ἛἩ ὑμεῖς εἴπατέ µοι διὰ τὸν Κύριον, εἰ μὲν εἴπητε 
ὡς εἰώθατε λέγειν ὅτι διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν τοῦτ' 
ἐγένετο, οὐχ ἔστιν οὕτως, ἐγὼ λέξω" οὗ γὰρ μᾶλ- 
70V ἡμεῖς, A τὰ λριπὰ τῶν Χριστιανῶν γένη τοῖς 
ἰδίαις τὸν Θεὺν παροργίζοµεν ἁμαρτίαις ' εἰσὶ γὰρ 
ὅλλα γένη πλεῖον βλάσφηµα xai ἁμαρτωλά. Πῶ: οὐ 
πάσχουσιν οὕτως ὡς τὸ ἡμέτερον ἀθλιώτατον καὶ 


ἐλεεινὸν γένος; Οὐαί µοι τῷ ταλαιπώρῳ] ὅταν ἀπρ- ϱ 


θιέφω πρὸς τοῦτο, ἄλλος ἐξ ἄλλου γίνομαι * xal ἡ 
ΨΦυχἠ pou ταράττεται, xal ἱλιγγιᾷ µου τὸ πνεῦμα * 
ὅτι τῶν Ἰουδαίων τὸ γένος, δύο ἁμαρτίας ποιῆσαν, 
δίκην ἔδωχε χατὰ τὸν προφήτην * «Δύο καὶ πονηρὰ 
ἐκοίησε, φησὶν, ὁ πρωτότοχος υἱός µου Ἱσραήλ , 
boh ἔγχατέλιπε πηγἡν ὕδατος ζωῆς, xal ὤ,-υξεν 
ἑαντῷ λάκκους συντετριµµένους » » xal ἡ Ἐχχλη- 
cía, Ἐμὲ ἐπὶ ξύλου ἑσταύρωσαν, τὸν δὲ Βαραθθᾶν 
ἡτἠσαντο χαὶ ἀπέλυσαν. Πρῶτον τοίνυν, εἰδωλολο- 
τρεῦσαν, ἠχμαλωτίσθη εἰς Μηδίαν xat Ώάδυλῶνα * 
δ.ότερον, σταυρώσαντες τὸν Κύριον ἡμῶν xal θεὸν, 
αἰχμάλωτοι γεγόνασιν εἰς πάντα τὰ ἕἔθνη. Τὸ δὲ 
Γμέτερον γένος, ὢ τῆς συμφορᾶς, φεῦ τῆς ὀδύνης | 
οὔτε εἰδώλοις ποτὸ ἑλάτρευσεν, οὔτε τὸν Υἱὸν τοῦ 


Θεοῦ ἑσταύρωσε * τίνος ἕνεχεν τὰ δεινὰ ταῦτα más. D 


χει; Καὶ οὗ µόνον τὰ αὑτὰ, ἀλλὰ xal χείρονα τῶν 
xaxüv Ἰουδαίων πάσχει. Ἐχεῖνοι γὰρ αἰχμαλωτι- 
οθέντες, πάντων ἑθνῶν γεγόνατι δοῦλοι, ὡς μισητοὶ 
καὶ ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ * οὗτοι δὲ, οὗ µόνον τοῖς ἔθνεσιν 
ἐγένοντο δοῦλοι, ἀλλὰ χαὶ Ὀουδαίοις αὐτοῖς, τοῖς 
9501 δούλοις πάντων ἐθνῶν. Ὢ τῆς ἑἐμῆς συμφορᾶς | 
οὐκ ἔστι λο,πὸν χλαῦσαί τε xal θρηνῆσαι xal ἑξετά - 
c2t, xat ἰδεῖν τὴν αἰτίαν, δι $c ταῦτα πάσχοµεν ; 
ἙΕγὼ μὲν οὐ δύναµαι σννορᾷν ἄλλην * οὐδὲ τὸ ἡμέ. 
τερον γένος χεῖρόν ἐστι πάντων γενῶν ταῖς ἀρεταῖς, 
ἀλλὰ μᾶλλον xal βέλτιον. Εἴρηται γὰρ 65, xa ἀλη- 
00; εἴρηται, ὅτι τὸ ἡμέτερον Ὑένος, πάντων "ενῶν 


** Jerem. µ, 10. 


moniales , virgiues corruptze , caput infantibus ab- 
scissum, impiorum manibus principes occiderunt ς 

monachi sacri, sacerdotes, przpositi, viri, fe- 
minz. Connubia sunt divulga , sacra vasa con- 
fracta, imagines ornatissimz conculcata sunt! ae 
spntis conspurcatas, O me miserum atque infelicem? 
quis poterit unquam tantam cladem deplorare et 
verbis acerbum casum exprimere? Heu | ubi regius 
apparatus et comitatus ? ubi ordo palatii et disct- 
p'ina ? ubi tot principum examen ? ubi scholze sa- 
pientimS? v: mihi misero ! ubi patriarchalis admi- 
nistratio, ubi ornatus Ecclesiz ? ubi tantus et talis 
sacrorum monachorum ac non sacrorum ordo, 

cherus et numerus ? ubi monachorum et monia- 
lium ordines ? Ecce, nonne cuneta. sunt a Malio- 
n ete absorpta ? Nec tantum in ipsa urbium regina 
ea mala obvenere, verum etiam in subjeetis regio- 
nibus plura ac deteriora ; perque stugulos dies haee 
apertis oculis intuemur et intelligimus. Quamobrem 

ergo li»c? vel vos mihi dicite, per Dominum. Si 

dixeritis, ut dicere consuestis, ob nostra delieta 

li:ec evenisse, non ita se res habet ego dicam, quo- 
niam non magis nos quam cseterz Christianorum 
gentes nostris criminibus Deum irritamus. Sunt 
enim et alie nationes magis sceleribus et peccatis 
obnoxiz ; quomodo non affliguntur ut nostra ipfe- 

licissima et miseranda natio? Ve mihi misero! 
Alius ex alio subinde fio, cum ad hzc animum con- 
verto, et cor meum conturbatur et spiritus meus. 
sstuat, quia Judeorum gens, qua duo crimina 
commisit, secundum prophetam dedit pcenas, 
« Duo enim mala fecit , inquit, primogenitus meus 
(ilius Israel *€* : » me dereliquit fontem aqua vivae, 
et effodit sibi cisternam dissipatam ; et Ecclesia , 

Me in ligno crucifixerunt, Barabbam vero postula- 
verunt et liberarunt. Primum igitur cum idolis in- 
servisset , in captivitatem abductus est ia Mediam 
et Babylonem ; secundo cum crucifixissent Domi- 
num nostrum et Deum, profecti sunt captivi in 
omnes gentes. Nostra vero natio (proh Infortunium! 
prob dolor!) neque idolis servivit unquam , neque 
Dei Filium crucifixit : qua de causa tam acerbe 
vexaiur? Sed jnon solum eadem, verum etiam 
multo pejora quam inpii Judaei perpetitur. li nam- 
que in servitutem abducli, omnium gentium facti 
sunt servi, ut omnibus invisi et Dei hostes : hi vero 
non solum gentium facti sunt servi, sed et Judzis 
ipsis, qui sunt servi omnium gentium, O meam 
calamitatem ! Nonne reliquum est plorare et la- 
meniari, 3c disquirere causam et videre propter 
qua patimur hac? Ego vero aliam non possum in- 
venire (neque enim virtute nostra natio ceteris 
gentibus pejor est, imo vero melior; nam dictum 
est vereque dictum , nalionem nostram omnes na- 
tiones virtute et moribus antecellere) nisi schisma, 
et quod se subtraxerit ab obedientia et subjectione 


,**9 . 


$ Τ] . 


JOSEPIII METIIONENSIS 


1272 


Romanm Ecclesi». £am et solam decerno 'esse A διαφέρει τῇ ἀρετῃ xal τῷ Ίθει, ἁλλ f| τὸ σχίδµα 


causam interitus nostrze gentis, quia postquam ab 
ea divisi sumus , maledictionem accepimus et pa- 
tier qua nos patimur ; nec ideo poenitet nos, sed 
deteriores evadimus , et malcdietis impetimus 
ipsam Ecclesiam, dicenda et tacenda adversus eam 
impudenter evoinimus. Quamobrem , fratres mei, 
per Christum , desperationem omittamus, acce- 
damus vere Christianorum unioni , agnoscamus 
peccata nostra, ne pejores Judzis evadamus, neve 
falsa suasione, thalitia, et presumptione, ita aures 
ehstruamus ut mec audiamus nee intelligamus. 
Andiamus Christum clamantem apostolis : e Qui 
vos audit, me sudit οἱ qui vos spernit, me sper- 
nit; qui vero me sperbit, spernit eum qvi misit 
me ?', » Vere ergo licet dieere , qui papa: audit , 
Dominum audit; qui vero papam non aedit, Do- 
minum non audit : qui vero Dominum non audit, 
audit captivos et gladiis comminutos (1). Vidi et 
του meniini , cum  interluerim disputationibus 
cujusdam monachi Barlaam, qua habite sunt Con- 
stantihopoli eum quodam legato apost»lico de pri- 
meu papse, ubi concladens legatws dieit : Ego 
quidem possum eemctas objectiones vestras di- 
luere (nou enim Christi Ecelesia ct prx»ses illius 
summus pontifex misit heminem qui mesclat vestris 
dubitationibus respondere) , sed vos semper in nu- 
facibus verborum argutils versamini. Quare mihi 
libet dicere tibi breve ae verum verbum , quod et 


καὶ fj παραχοὴ καὶ ἀνυποταξία πρὸς env Ῥωμαῖ- 
xhv Ἐκκλησίαν αὑτὴν xai µόνην χρἰνω αἰτίαν τῆς 
ἁπωλείας τοῦ ἡμετέρου γένους, Αφ οὗ γὰρ ἐσχί- 
cÜnpsv Απ΄ αὐτῆς, τὴν χατάραν ἑλάδθὸμεν. xal 
πάσχοµεν ὅσα xai mácyopgsv* xol πάσχοντες οὗ 
μετανοοῦμεν, ἀλλὰ καὶ χείρονες Υινόµεθα: καὶ 
βιασφημοῦμεν κατ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ θεοῦ Ἐκκλησίας" 
καὶ ῥητὰ xal ἄῤῥητα κατ’ αὐτῆς ἀναιδῶς ἐμοῦμεν. 
"Ὄθεν, ἁδελφοί µου, ἑάσωμεν τὴν ἁπόγνωσιν διὰ τὸν 
Κύριον, προσέλθωµεν τῇ ἀληθεῖ τῶν ΧἈριστιανῶν 
ἑνώσει' γνωρίσωμεν τὸ πταῖσμα ἡμῶν ὁ μὴ χείρο- 
νες τῶν Ἰουδαίων γενώμµεθα:. μὴ τῇ πεισμυνῇ xat 
τῇ χαχίᾳ σὺν τῇ προλίψει, χλείωµεν τὰ ὧτα τοῦ 
μὴ ἀχούειν xal συνιέναι. ᾽Ακούσωμεν τοῦ Κυρίου 
βοῶντος τοῖς ἀποστόλοις * « 'O ἀκούων ὑμῶν, ἐμοῦ 
ἀχούει ' xai ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς, ἵμὲ ἀθετεῖ, ὁ δὲ ἐμὲ 
ἀθετῶν, ἀθετεῖ τὸν ἀποστείλαυτά µε.» "Ἔττιν oov 
εἰπεῖν τὸ ἀληθές  ὁ ἀχούων τοῦ πάπα, τοῦ Κυρίου 
ἀχούει ' 6 δὲ μὴ ἀχούων τοῦ πἀπᾳ, τοῦ Κυρίου oix 
ἀχούει ' ὁ δὲ μὴ τοῦ Κυρίου ἀχούων, ἀκούει alypa- 
λώτων καὶ καταχοπέντων µαχαίραις. Εἶδον xi 
καλῶς µέμνημαι, tv. ταῖς διαλέξεσί τινος Βαρλαὰμ 
μοναχοῦ, Υγενοµέναις ἓν Κωνσταντινουπόλει, µετά 
τινος χεγάτον ἀποστολιχοῦ, περὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ. 
πάπα. ἔνθα συμπεραίνων ὁ λεγάτος φησίν’ Ἐχὼ 
μὲν ἱχανός εἰμι πάντα τὰ ὑφ᾽ ὑμῶν προσφερόµενα 
διαλύσασθαι » οὗ γὰρ ἀπέστειλεν f) τοῦ Χριστοῦ 'Ex- 
χλησία xai ὁ προκαθεζόµενος ταύτης ἄχρος ἄρχιε- 


aliis Grzcis , mihi injmnctom-est dicere. Hiec dicit ϱ pebc ἄνθρωπον, μὴ εἰδότα διαλύειν τὰς ὑμετέρας ἆμ» 


papa: Si volueritis et audieritis me, bona terre 
comedetis , àecundum prophetam ; si vero nolue- 
ritis, neque audieritis me, gladius vos devorabit *5. » 
Num pontificis os locutum est. baec ? num habes huic 
qnid contradicas ? Lege et expendo an evenerit 
sicut ipse dixit. Si ergo evenit , debetis, imo vero 
potius necesse est illum audire : secunduo) vero 
 epera illius non facere, si mala faerint. Ita.et nobis 
precepit Dominus : « Super cathedram Moysi se- 
derunt Scribz et Pharisei ; omnia quaeunque 
dixerint vobis facere, facite, seeunduin vero opera 
illorum nolite facere **. » Quando ergo et hic super 
cathedram Petri sedet, debemus ipsum tanquam 
Petrüu audire et imitari sermones ejus, opera vero 
non imitari si prava sint. [ta vos sancti docent, 
tía leges et canones clamant, ut antea demonstra- 
vimus, et paulo post etiam demonstrabimus. Nune 
detegere volumus quod vos intus adversus papam 
ac Latinos injuste continetis. Dicitar enim quod 
propter peccatum illam vitatis. At hoc verum non 
est, sed causas quaeritis, fratres, parunt veras. 
'Maledixit enim vobis, et vos invenit excommuni- 
catio detetique funditus cstis. Sed alius est morbus 
ex quo cgrotat intus anima vestra, ut antea expo- 
"sulinusg, non audentes palanr dicere, ne ferte cun- 


* 9 Lac. x, 16. 


3 [s3, ;, 19. 9? Matth, xxii, 2. 


φισδητήσεις’ ἀλλ ὑμεῖς, ὡς ὁρῶ, ἐπ᾽ ἐφευρεσιολογίαις 
ἀεὶ καλινδεῖσθε * ὅθεν ἔνεστί µοι εἰπεῖν πρὸς ok. σύντο- 
μον xal ἀληθῆ λόγον, ὄνπερ xa c pb; τοὺς ἄλλους Γραι- 
ποὺς παρήγγελμαι λέγειν, ὅτι τάδε λέγει ὁ Κάπας" 
ἙἘὰν θέλητε xal εἰσαχούσητέ µου, τὰ ἀγαθὰ τῆς Υης 
φάγεσθε, χατὰ «bv προφήτην * ἐὰν δὲ μ];θέλητε μηδὲ 
εἰσακούσητέ µου, βάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται * cb yàp 
στόµα τοῦ κάπα ἰλάλησε ταῦτα. "Apa ἔχεις εἰπεῖν 
τοὐναντίον τούτου ; ᾿Ανάγνωθι xai ἴδε, εἰ οὐχ 
ἐγένετο dfc ἐχεῖνος ἔφη * εἰ οὖν ἐγένετο, ὀφείλετε, 
μᾶλλον δὲ ἀνάγχη ἐστὶν, ἀχούειν ἐχείνου * κατὰ ó 
τὰ ἔργα αὐτοῦ μὴ ποιεῖν, ἂν πανηρὰ ὧσιν * οὕτω 
γὰρ ἡμῖν ἐνετείλατο ὁ Κύριος « Ἐπὶ τῆς Μωσίως 
χαθέδρας ἑχάθισαν οἱ Εραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι' 


D πάντα οὖν ὅσα ἂν λέγωσιν ὑμῖν ποιεῖν, ποιεῖτε * 


κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν, μὴ ποιεῖτε. » Ἐκεὶ οὖν 
xai οὗτος ἐν τῇ τοῦ Πέτρου καθέδρᾳ κάθητα:, ὀφεί- 
λομεν αὐτοῦ ὡς τοῦ Πέτρου ἀχούειν, καὶ μιμεῖσθαι 
τοὺς λόγους αὐτοῦ τὰ δὲ ἔργα αὐτοῦ μὴ αιμεῖσθαι 
εἰ πονηρὰ ὧσιν ' οὕτως ἡμᾶς οἱ ἅγιοι διδάσχουσιν * 
οὕτως οἱ νόμοι xai ot κανόνες βοῶσιν, ὡς φθάσαντες 
ἀπεδείξαμεν καὶ ἔτι ἀποδείξομεν ἐν ὀλίγῳ. Nov δὲ 
βουλόμεθα ἀναχαλύψαι ὅπερ ὑμεῖς ἔνδον κατὰ τοῦ 
πάπα. xoi τῶν Λατίνων ἀδίχωφ ἔχετε * λέγετε γὰρ 
ὡς διὰ «hv ἁμαρτίαν φεύγετε αὐτόν. ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι 


(1j lloc dicit propter Januizeros, qui cx captivis cliguutar, et circumciduntur. 


m 


PRO CONC. FORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAD E. 


[T4 


τοῦτο, οὖκ ἔατιν, ὦ φίλοι "ἀλλὰ προφασίζεσηε, ἁδελ- A ctis h:reticis pejores vocemini, et sitis cogniti 


qol, προφάσεις o5x ἀληθεῖς * χΧατηράσατο γὰρ ὑμῖν, 
xol εὗρεν ὑμᾶς ὁ ἀφορισμός * xal ἠφανίσθητε παν- 
τελῶφ. 'AXX ἅλλο ἑἐστὶν ὃ ἔνδον ἓν τῇ Quy] νοση- 
λεύεσθε ὡς προείπομεν' αἰδούμενοι εἰς τὸ φανερὸν 
εἰπεῖν, μήπως χείρονες πάντων αἱρετικῶν ὀνομα- 
σθήσεσθε xal φανερωθήσεσθε» xai Ίδεσθε τοῦτο 
μασᾶσθαι ὑπ' ὁδάντα * καὶ ἄλλο ἐστὶν ὃ τοῖς χείλεσιν 
ἔχετε * ὅμω: εἰαί τινες μωρο), ol. xat φανερῶς M- 
γουσι τοὺς Λατίνους αἱρετιχοὺς, xat πρό γε πάν- 
των τὸν πάπαν * χαὶ διὰ τοῦτο, οὔτε τὴν ἕνωσιν 
θέ)ετ», οὔτε τὸ μνητμµόσυνον τοῦ πάπα ἀχούειν ἀνέ. 
χεσθε * οὔτε τοὺς ἀσπαζομένους τὴν ἕνωσιν ἱερεῖς, 
ὁρᾷν ἀπ«δέγεσθα * οὔτε τοὺς συγχοινωνοῦντας αὖ - 
τοῖς, Χριστιανοὺς ὅλως ἔχετε * xol e που εὑρεθείττε 
τὸ μνημόσυνον τοῦ πάπα ῥχούοντες, ἀντίδωρον οὗ 
λαμβάνετε * ἀλλὰ µαίνεσθε, χαὶ τοὺς ὀδόντας κατ 
αὐτῶν τῶν ἱερέων ὠμότατα βρύχετε, χαὶ χείρονας 


τῶν Ἱουδαίων αγεῖσθε. Ταῦτα οὖν δειλιῶντες εἰπεῖν, θυµόν τινων φοδούμενόι, πρὸς τὸ 


apud omnes; magisque vultis mandere sub den- 
bus. Sed aliud quid est quod laMis premitis. 
Quidam tamen adeo stolidi sunt, qui aperte La- 
tinos hereticos esse dicunt , etl papam preter ec- 
teros omnes, ideoque unionem refugitis , neque 
pape memoriam audire, neque qui unionem ex 


vestris sacerdotibus amplectuntur videre susti- 


nelis: neque qui cum ipsis communicant omnino 
pro Christianis habetis ; et si forte contingit ut iu 
aliquod incurratis quod vos paps eommonefaciat , 
penem oblationis non accipitis, sed furiis agitamini 
ac dentibus adversus ipsos sacerdotes s:evissime 
infrenditis , et Judzia deteriores esse:putatis. Hzc 
igitur proferre reformidantes, ut iram quorumdam 
declinelis, ad apertum integumeutum strenue 66η” 
fugitis , et adversus veritatem pugnatis, de asini 
umbra (ut fertur) decertantes. 


πρόδηλον 


ἀποσχέασμα γενναίως ἐχφεύγετε. Μάχεσθε xal ὑμεῖς τὴν ἀλήθειαν, ὑπὲρ ὄνου σχιᾶς. 


ΙΕ’. 

Ἁλλ' ἡμεῖς ἐν τοῖς πρότερον εἰρημένοις τέἐσσαρα 
Ριθλία ἐκθέντες, πολλὰ περὶ τούτου αἱρήχαμεν, τὴν 
ἀλήθειαν ὡς ἓνὸν διαῤῥήδην χκηρύξαντες, xal τοὺς 
Λατίνους ὀρθοδόξους εἶναι φανερῶς ἓν τοῖς δόγµασιν 
ἑτρανώσαμεν ' xai ἀδίχως παρ᾽ ὑμῶν σνχοφαντου- 
µένους παρεστύσαµεν μµάλα Ὑενναίως. Ἐν δὲ τῷ 
παρόντι, τῷ τέμπτῳφ δηλαδὴ τούτῳ, οὐχ ὀλίγα εἷ- 
ρήχαμεν * τὸν τῆς Ρώμης ἀρχιερέα, διάδοχον ὄντα 
τοῦ Πέτρου ἀποδειχνύοντες * xal ἔτι ἁπ.δείξοµεν 
τοῦ Πέτρου διάδοχον εἶναι αὐτὸν, xal τοποτηρητὴν 
τοῦ ΣωτΏρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ * xal αὐτὸν µόνον 
ἔχειν ἐξουσίαν πᾶσαν Ἐκχλησίαν ἁπλῶς διιθύνειν 
καὶ χυβερνᾶν, δτσμεῖν v& xal λύςδιν, εὐλογεῖν xal 
χαταρᾶσθαι, ἐπιτιμᾷν xal ἰᾶσθαι  χαὶ χώραν xal 
εὑπορίαν μόνον ἔχειν τὴν πίστιν καὶ «iv ἱερωσύνην 
ἐξετάζειν. Λὐτίχα γὰρ ὁ μέγας Θεόδωρος ὁ Στουδί- 
της ἓν τῇ πρὸς Παοχάλιον πάπαν ἐπιστοὶῇ, τοιαῦτα 
φάσχει' « "Axout, ἀποστολικὴ xápa, θεοπρόθλητε 
παιμὴν τῶν Χριστοῦ προθάτων * χλειδοῦχε τῆς οὗ- 
ρανῶν βᾳσ.λαίας ' πέτρα τῆς πίστεως, ἐφ᾽ f ᾠκοδό- 
pia: ἡ χαθο)ικἣ Ἐχχλησία Πέτρος γὰρ ab, τὸν 
Πέτρου 0póvow χοσμῶν xai διέπων. » Kol µετά 
τινᾶ΄ « Δεῦρο δῇ ἀπ) δυτμῶν ὁ χριστοµίµητος 


XV. 

Λί nos in przecedentibus , quos antea edidimus 
quatuor libris, multa de iis eisdem tractavimus , 
veritatem pro viribus aperte predicantes, Latinos- 
que in. dogmatibus orthodoxes esse liquido osten- 
dimus , et falsis eos premi calumuiis egregie de- 
monstravimus, et in hoc quinto profecto non pauca 
attulimus , scilicet pontificem esse Petri succes- 
sorem et vicarium Salvatoris nostri Jesu Christi 
comprobando ; eumque solum obtinere potestatem 
omnem Ecclesiam absolgte dirigendi et guber- 
nandi , ligandi et solvendi , redarguendi , benedi- 
cendi, maledicendi, corrigendi ae medendi, solum- 
que illum hahere faeultatem de flde et sacerdotio 
exquirendi. Nam statim magnus Theodorus Stu- 
dites in epistola ad Paschalem papam hsec inquit : 
« Audi, apostolicum caput, a Deo electe , pastor 
ovium Christi, claviger regni eclorum, petra fidel 
per quam zdificaia est eatholica Ecclesia. Nam ta 
es Petrus Petri sedem exornans et gubernans; » et 
post quadam : « Hue ades, ab Occidente exsurge, 
ei ne repelias in finem ; tibi namque dixit Christus 
Deus moster, et tu quandoque conversus confirma 
fiatres tuos. » Audis quomodo appellat. pon- 


&víictQÜ: xai μὴ ἀπώτῃ εἰς τέλος. Πρὸς c5 γὰρ D üücem magnus hic Pater Peuum, et clavigerum 


εἴρηχε Ἀριστὸς ὁ θεὸς ἡμῶν' « Καὶ σύ ποτε ἐπιστρέ- 
φας, στηρίξεις τοὺς ἀδελφούς σου. » Αχούεις πῶς 
λέγει τὸν τῆς Ρώμης ἀρχιερέα ὁ μέγας οὗτος Πα- 
τἡρ, Ηέτρον xai χλειδοῦχον ζωῆς αἰωνίου, xai ποι- 
μένα, xol ἁἀποστολιχὴν χάραν; καὶ ἐπιχαλεῖται 
ἀρωχὸν τῆς Κωνσταντινουπόλεως διὰ τὰς αἱρέσεις 
τῶν Εἰχονομάχων; Ἠόθεν τοῦτο, el μὴ ὅτι ὀχεῖνος 
εἶχεν ὀξουσίαν στηρἰζειν τὰς λοικὰς ὀχκλησίας, ὡς 
αἱρέσεως πάσες ἀνώτερος (v, xal ὑπερανῳχιαμένς 
πάσης ζάλης αἱρετιχῶν ; Καὶ τούτου μάρτυς ὁ αὐ- 
τὸς ἐν τῇ πρὺς αὐτὸν Πασχάλιον ἐπιστοὶῇ λέγων" 
( Ὑμεῖς οὖν ὡς ἀληθῶς ἡ ἆθ.λω-ος xal ἀκαπὴ- 
Άευτος πηγη ἐξ ὀρχΏς τῖς ὀρΏοδοξίας. ᾿μεῖς ὁ 
πάσης αἱρετιγῆς ζάλης ἀνωχισιένος, ὁ εἀδιος λιμῖν 


γι axermm, ei pastorem, ek apostolicum caput? 
togatque u4 Constantinopoli subsidium ferat propter 
eerum haereses qui imagiaes oppugnabant. Unde- 
nas boc? Non ob aliquid aliud nisi quia is babobat 
potestatem estoras E«clesiae eonfirmandl, tanquam 
qui onmibus heresibus superiof" esset, longeque 
positue esset aix emni procella beereticorum. Hujus 
rei jpsesaet vestis est in epistole od Paschalem di- 
cens : « Vos igitur vere illimis fons ac sinccrus 
jam inde a primeipio verm fidei, vos ab omni lam 
relicorum procella longe pesiti : securus (olius 
Ecclesie portus, vos a Dee elecia civitas ad salutis 
refugium. » lutelligis quo pacto securum portum 
appcllat totius Ecclesie Romanum pontificem ? ed 


uL 


1375 


JOSEPHI METUONENSTS 


1316 


quem ut navigia ab undis in medio maris agitata Α «76 ὅλης Ἐκκλησίας. Ὑμεῖς ot θεήλεχτος πόλις τοῦ 


im portum profugiunt, ne foris relicta a fluctibus 
atque zstu mergantur ; sic et omnes Ecclesize ab 
hzereticis tanquam a fluctibus vexatze ad Romanum 
pontificem , veluti ad portum salutis confugiunt , 
ubi tranquillitatem et quietem omnem nanciscan- 
tur. Nain eo loci fidei claves Christus apud Petrum 
apostolum deposuit , ut Ecclesiam totam pasceret 
s!que gubernaret, nec apud illum tantum , sed 
eliam apud ejus successores , ipsi dicens, « Et tu 
aliquando conversus, confirma fratres tuos ; » 
qus quidem nen soli Petro contigerunt, sed et 
ejus successoribus. Nam Sylvester magnus papa 
Romanus post baptismum Constantini , Arii hz- 
resin abelevit, et in eadem urbe Liberius ac Julius 
Athanasium confirmarunt , et Alexandriam remi- 
serunt, cum ab Arianis persecutionem pateretur. 
Damasius papa Eunomii Constantinopolitani pa- 
triarche heresim funditus sustulit. Divus Celesti- 
nus impii Nestorii et Constautinopolitani patriarchze 
heresim per- Cyrillum theegorum delevit. Leo san- 
ctissimus sacrilegam Eutychis et Dioscori h:zeresim 
damnavit. Martinus et. Agatho Monothelitarum 
seelestam hzresim verbo et operibus sustulerunt. 
Gregorius magnus Dialogus impietatem eorum qui 
imagines oppugnabant. anatheinati subjecit, Deinde 
post inobedientíam et schisma , Nicolaus primus 
ipsemet Constantinopolim profectus est Photii 
tempore , ut tolleret schisma; quem cum non re- 
eepissent, excommunieationi ab eo suppositi sunt. C 
Fost hunc summi pontifices per temporum vices 
non destiterunt scribere et hortari Grizecos ad Ec- 
clesie conversionem et obedientiam , quousque 
coacta est synodus apud Lugdunum , quam Greci 
octavam vocant, cujus auctor exstitit Gregorius 
papa decimus , et unio est subsecuta. Sed iterum 
defecerunt, et iterum legatos Ecclesie receperunt. 
Cogitur synodus Constantinopoltana cum pap: 
legatis , Joannis Becci temporibus Constantinopo- 
litani patriarche , et. unionem amplexi sunt, ad 
breve tempus obedientiam ostendentes et. pacem , 
sed postea rursus ad suum et primum vomitum 
reverterunt, Sed nec rursus defatigati sunt Eecle- 


φυγαδευτηρίου τῆς σωτηρία;. » Αχούεις, πῶς εὔ- 
διον λιμένα τῆς ὅλης Ἐχχλησίας ἀποχαλεῖ τὸν τῆς 
Ῥώμης ἀρχιερέα, ἵνα ὥσπερ τὰ πλοῖα μέσον ὶττς 
θαλάσσης βασανιζόµενα ὑπὸ τῶν χυµάτων πρὸς τὸν 
λιμένα τρἐχουσι, pti µείνωσιν ἔξω καὶ χαταποντι- 
σθῶσιν ὑπὸ τῶν χυµάτων τε xal τοῦ χλύδωνας, οὕτω 
καὶ ἐχχλησίαι πᾶσαι χλυδωνιζόµεναι παρὰ τῶν al- 
ῥέσεων δίχην κυμάτων, πρὸς τὸν τῆς Ρώμης &p- 
χιερέα, ὡς πρὸς λιμένα σωτέριον, τρέχωσιν * ἕνθα 
γαλήνην xai Ἀρεμίαν πᾶσαν εὑρήσουσιν, ἐχεῖ γὰρ 
ἔθετο Χριστὸς τὰς χλεῖς τῆς πίστεως ἓν Πέτρῳ τῷ 
ἁποστόλῳ, ποιμαίνειν xal χυδερνᾷν ὅλην τὴν Ἐχ- 
χληαίαν, οὐχ ἐχεῖνῳ µόνῳ, ἀλλὰ καὶ τοῖς διαδόχοι»ς 


B a3toU. λέγων πρὸς αὐτὸν, « Καὶ σύ ποτε ἐπιστραφεὶς 


στήριξον τοὺς ἁδελφούς σου * » ὅπερ οὗ τῷ Πέτρῳ 


μόνῳ συνέδη, ἀλλὰ καὶ τοῖς διαδὀχοις αὐτοῦ. Αὐ- 


τίχα γὰρ Σύλδεστρος ὁ µέγας πάπας Ῥώμης μετὰ 
«b βάπτισμα Κωνσταντίνου, τὴν αἴρεσιν Αρείου 
κατέλυσεν. Καὶ bv αὐτῇ Ἰούλιος καὶ Λιδέριςς Αθᾳ- 
νάσιον ἐθεδαίωσαν, χαὶ εἰς ᾽Αλεξάνδρειαν ἔπεμψφαν 
ὑπὸ τῶν ᾿Αρειανῶν διωχόµενον. Δάμασος δὲ ὁ πά- 
πας τὴν αἴρεσιν Μακεδονίου πατρ,άρχον ὄντος Κων- 
σταντινουπόλεὠς, εἰς γῆν χατηδάφισεν. Κελεστῖνος 
6 θεῖος τὴν τοῦ δυσσεδοὺς Νεστορίου αἴρεσιν, xal 
αὐτοῦ Κωναταντινουπόλεως πατριάρχου ὄντος, διὰ 
Κυρίλλου τοῦ θεηγόρου ἀφανιαμοῦ παρέδωκε. Λέων 
ó ἁγιώτατος, τὴν ἄθεον τοῦ Εὐτυχοῦς xa Διοσχό- 
ρου αἴρεσιν χατεδίχασε. Μαρτῖνός τε χαὶ ᾿Αγάθων, 
ταύτην τῶν Μονοθελητῶν ch» μιαρὰν αἴρεσιν, λόγοις 
xat ἔργοις κατἐδαλον. Γρηγόριος ὁ μέγας Διάλογος, 
τὴν τῶν Εἰκονομάχων δυσσέδειαν ἀναθέματι καθυπ- 
έδαλευ. Εἶτα μετὰ τὴν παραχοὴν καὶ τὸ σχίσμα 
Νιχόλαος πρῶτος σωματικῶς elc Κωνστανεινούπο- 
Av ᾖλθεν, lv τῷ χαιρῷ τοῦ Φωτίου, τοῦ Üzpansu- 
σαι τὸ σχίσμα "ὃν μὴ δεξάµενοι, ἀφορισμῷ παρ' 
αὐτοῦ ὑπεδλήθησαν. Μετὰ δὲ τοῦτον, οὗ διέλειπον 
οἱ κατὰ καιροὺς ἄχροι ἀρχιερεῖς ἐπιστέλλοντες xal 
καλοῦντες τοὺς l'patxob; ἐπιστρέψφαι xal ἑ παχοῦσαι 
τῆς Ἐκκλησίας, ἕως οὗ ἐγένετο σύνοδος àv Λουγ» 
δούνῳ, Άν οἱ T'patxol ὀγδόην καλοῦσιν’ εἰς ἣν ἑξῆρχε 
πάπας Γρηγόριος δέχατος, καὶ ἠνώθησαν, xai πάλιν 
ἀπέστησαν * χαὶ πάλιν πρἐσδεις τοὺς τῆς Ἔκχλη- 


si:e catholice przsides , eos ad obedientiam et pa- p σίας ἐδέχοντο καὶ συγκροτεῖται σύνοδος iv Kov- 


cem excitare. Αἱ illi cum. semel obsurduissent, non 
paruerunt ; proiracta est igitur res usque ad nos, 
aspeximusque nostris oculis, quod muli ante nos 
patriarcha et reges videre exoptarunt, nec viderunt. 
Nos vero vidimus beatissimum Eugenium 1Υ Ro- 
wanz Ecclesis pontificem summum quanto studio 
in hoc sanctum opus incubuerit, triremibus missis 
et sumptibus , ut hoc magnum vulnus sanaretur ; 
celebrataque est synodus ingens atque admirabilis 
Ferrarie et Florentie, insignibus ltalis urbibus 
magna doctorum et sapientum virorum frequentia, 
ct theologia scientia ac virtute illustrium. Tandem 
decreium sancitum est omni sapientia et veritate 
conspicuum , quoJ ubique cst promulgatum et ab 
&muibus gentibus receptum. Graci vcro, et ex iis 


σταντινουπόλει, μετὰ λεγάτων τοῦ πάπα. ἓν τῷ 
καιρῷ Ἰωάννου Ῥέχου πατριάρχου Κωνσταντινου” 
πόλεως * xai ἠνώθησαν μὲν πρὺς ὀλίγον, δείδαντες 
ὑπαχοὴν xal εἰρήνην' μετὰ δὲ ταῦτα, πάλιν πρὸς 
«by ἴδιον xai πρῶτον ἑστράφησαν ἐμετόν. ᾽Αλλὰ 
καὶ αὖθις οὐχ ἀπέχαμον οἱ τῆς καθολικῆς Ἔκκλι- 
σίας προϊστάμενοι, διεγείρειν αὑτοὺς πρὸς ὑπαχοὴν 
xai εἰρῆνην. Αὐτοὶ δὲ ἅπαξ ἑχχεχωφηχότες, οὖκ 
fixovov. Ἔφθασεν οὖν τὸ πρᾶγμα καὶ ἕως ἡμῶν. 
Καὶ εἴδομεν τοῖς ἡμετέροις ὀφθαλμοῖς, ὃ πολλοὶ τῶν 
πρὸ ἡμῶν, xal πατριάρχαι xai βασιλεῖς ἐπεθύμη- 
σαν ἰδεῖν, xai οὐκ εἶδον. Ἡμεῖς 6 εἴδομεν οὸν µα- 
καριώτατον Εὐγένιον τέταρτν, τῆς Ῥωμαῖϊκὴς 
Ἐκχλησίας ἄχρον ἀρχιερέα, πόσην σπουδην προ” 
χατ:θἀλλετο διὰ τὸ ἅγιον ἔργον τοῦτο * xal τριήρεις 


511 PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1378 


καὶ ἀναλώματα ἔπεμψεν, ἵνα τὸ τραύμα θεραπεύσῃ Α qui pejoris sunt conditionis, vulgares quidam ho- 


τὸ µέγα tout; xal σύνοδος ἐγεγόνει kv Φεῤῥαρίᾳ 
χαὶ Φλωρεντίᾳ ἀξιολόγοις τῶν Ἰταλίας πόλεων, µε- 
Υάλη xo θαυμαστή * λογίους ἔχουσα xa* σοφοὺς ἄν- 
6pa,, 0εολογίχ χεκοσµηµένους xal ἀρετῇ ’ xai oh 
τελευτῶντες συνέθεντο τὸν ὅρον σοφίἰᾳ πἆσῃ xal 
ἀληθείᾳ διαλάµποντα. ὃς ἐκηρύχθη μὲν πανταχοῦ, 
xal πάντα τὰ γένη τοῦτον ἐδέξαντο. Γραικοὶ δὲ, 
xoi τούτων οἱ χείρονες xat ἰδιῶται xal ἁμαθεῖς, ἆν- 
ειλέγουσ: τούτῳ * εἰ δὲ xai τις μέτοχος λόγου ἀντι- 
λέγει τῷ ὅρῳ, οὐχ àzb σοφίας, ἀλλ ἀπὸ καχίας xal 
ψευδοῦς, καὶ µαταίας προλήφεως, xal κενῆς δόξης, 
ἣν βούλεται χαρποῦσθαι παρὰ τῆς ἁλυγίας τοῦ 


miues et indocti huic contradicunt ; ac si quis ra- 
tionis particeps decreto contradicit, id nona  do- 
€trina proficiscitur, sed ab animi pravitate, falsa et 
stulia praesumptione el gloria inani, quam ex vulgi 
imperitia aucupantur. Quod quidem decretum et 
nos in manus sumentes perlcgimus omni studio, 
idque Loto ex animo verum esse credentes, adora- 
vimus atque amplexati sumus ; unde subministrata 
est nobis materia respondendi quinque articulis qui 
in eo continentur, quorum extremus hic est de 
pape primatu , quem nemo mentis compos poterit 
pernegare. 


πλήθους, τοῦτα λέγει. "Ovttva ὅρον χαὶ ἡμεῖς &vk χεῖρας λαθόντες διἠλθομεν παντὶ sÜdvet* καὶ τοῦτον 
ix µέσης φυχΏς πιστεύσαντες ἀληθή εἶναι, πρησεχυνήσαμεν xal χατησπασάµεθα. Ἐξ οὗ λαδόντες 


τὰς ἀφορμὰς, τῶν πέντε ἄρθρων αὐτοῦ ὑπεραπολθγούμεθα» ὧν 


φ 


τὸ τελευταζόν ἐστι τοῦτο περὶ τῆς 


ἀρχῆς τοῦ πἀπχ. "O οὗ δυνῄσεταί τις ἀρνῄσασθαι νοῦν ἔχων. . 


1σ. 

Αλλ) οὐκ ὀρθῶς φρονεῖ, φασίν ' παρὰ γὰρ τὰ τῶν 
κοινῶν Πατέρων καὶ δ,δασκάλων αὐτὸς ἑδογμάτισεν. 
El οὖν ἐχεῖνος 6 θεῖος θρόνος οὖκ ὀρθῶς φρονεῖ, 
ψεύδεται ὁ Χριστὸς, εἰπών' ε« 'O οὑὐρανὸς χαὶ ἡ 
ΥΠ παρελεύσεται” οἱ δὲ λόγοι µου οὐ μὴ παρέλθω- 
σιν΄ 2 αὑτς Ὑὰρ αὐτῷ ἐπηγγείλατο μετ αὐτῆς 
εἶναι, καὶ πύλας τοῦ ᾷδου οὐ κατισχύσειν αὐτῖς. 
Ad, ἵνα μὴ τὸν Χριστὸν φεύστην φήσωμεν, ὅπερ 
Βλάσφημόν ἐστι xaY µόνον ἐννοηθῆναι, ἁπλανὴ τὴν 
τοῦ θεοῦ λέγομεν "Exxinolav* xal τοῦτο πάλιν 
µαριυρήσει αὐτὸς ὁ Στουδίτης θΘεόδωρο:., πρὸς 
Μιχαὴλ ἐπιστέλλων τὸν βασιλέα, ἀπὸ προσώπου 
πάντων τῶν ἡγουμένων, ὡδί' « ᾿Ημεῖς ἐπὶ τὸ αὐτὸ 
συνξληλυθότες χατὰ χέλευσιν τῆς θεοστέπτου ὑμῶν 
βασιλείας. ἑλάκιστοι ἑπίσχοποι xai ἠγούμενοι» ) 
xai μετ ὀλίγα φησίν ' εδιελυσάμεθα πάντα τὰ 
ὑμῖν ἀπορούμενα * el 66 τι ἀμφιθαλλόμενον f] πι- 
στούμενον τῇ θείᾳ ὑμῶν µεγαλονοίᾳ δοχεῖ, διαλύε- 
σθαι παρὰ τοῦ ἀρχιερέως εὐσεθῶς * ἡ µεγάλη xai 
θεοστήριχτος αὐτῖς χελρ, ὡς ζηλοτυποῦσα τὰ πάντα 
ἐπ ὠφελείᾳ τοῦ παντὸς, χελευσάτω παρὰ τῆς πρεσ- 
θυτέρας 'Ῥώμης δέξασθαι τὴν διασάφτσιν' ὡς ἄνω- 
ϐεν xa ἐς ἀρχῆς, πατροπαραδότως ἐξεδόθη: αὕτη, 
χριστοµίµητε βασιλεῦ, ἡ χορυφαιοτάτη τῶν Ἐκκλι- 
σιῶν τοῦ Θεοῦ, ἧς Πέτρος πρωτόθρονος * πρ)ς ὃν ὁ 
Κύριός φησι’ « Eu et Πέτρος, xal ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέ- 
τρᾳ οἰκοδομήσω µου τὴν Ἐκχλησίαν, xal πύλαι 
δου οὐ χατισχύσουσιν αὐτῆς.» Καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς ἐν 
ἑτέρᾳ ἐπιστολῇ πρὸς Ναυκράτιον, ἧς ἡ ἀρχή ' εΟὐ 
πλησθήσεται τὸ οὖς µου ἀπὸ φωνῶν ἀκροάσεως, » 
φησί εΜαρτυρῶ ἄρτι χατενώπιον θεοῦ xal ἀνθρώ- 
των, ὅτι ἑαυτοὺς ἀπέῤῥηξαν τοῦ σώματος τοῦ Χρι- 
στοῦ, τοῦ χορυφιαχοῦ θρόνου àv ᾧ Χριστὸς ἔθετο 
τὰς χλεῖς τῆς πίστεως, tic οὗ χατίσχυσαν ἀπ᾿ αἱῶ- 
voc, οὐδ' ἂν κατισχύσωσι µέχρι συντελείας αἱ τοῦ 
ἆδου πύλαι, τὰ τῶν αἱρετικῶν δηλαδη στόµατα, ὡς 
ἡ τοῦ ἀφευδοῦς ὑπόσχεσις. » ᾿Αχούεις ὅτι ἐχείνη 
ἐστὶν ἡ χορυφῇ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἃἧς ὁ 
Πέτρος πρωτόθρονός ἐστι. xal ὅτι οὗ χατίσχνσάν 
ποτε αἱ πύλαι τοῦ ἅδου, οὐδ' ἂν κατισχύσωσι ταύτης 
µέχρι τῆς συντελείας τοῦ αἱῶνος, τὰ τῶν αἱρετικῶν 


XVI. 

Αι non recte sentit, inquiunt, quia praeter com- 
munes Pairuin et doctorum sententias ea perscri-. 
psit. Si ergo illa divina sedes non recte sentit , 
mentitur Christus cum dicit ς « Coelum οἱ terra 
transibunt, verba autem mea nunquam trausibunt;» 
is enim Ecclesie pollicitus est se cum ea fore et 
portas inferi non pravalituras adversus eain. [deo 
ne Christum mendacem efficiamus (quod si vel eo- 
gitetur solum, est blasplewia) inerrantem Dei Ec- 
clesiam esse dicimus. Quam rem testificabitur rur- 
sus ipse Theodorus Studites ad Michaelein ἱιπρο- 
ratorem scribens ex persona omnium praepositorum 
hoc pacto : « Gum nos in unum convenissemus ve- 
nerabilis imperii vestri jussu , minimi episcopi et 
praepositi, » post pauca dicit ς Nos diluimus omnes - 
dubitationes vestras. Si vero aliquid dubitare vel 
non credere videlur vestra divina magnificentia , 
ejus rei explicatio a pontifice pie est postulanda. 
Magna et a Deo firmata manus vestra, ut publicae 
cupida utilitatis , jubeat a veteri Roma capere de- 
clarationem , ut 4 principio a patribus nostris est 
traditum. Ea , o Christi imitator imperator , inter 
omnes Ecclesias Dei summum et supremum obti- 
net locum, cujus Petrus tenuit primam sedem, ad 
quem dicit Dominus : « Tu es Petrus et super lianc 
petram zdilicabo Ecclesiam meam, et porte inferi 
non pravalebunt adversus eam. » Et iterum idem 
in alia epistola ad Naueratium, cujus principium 


p est, Non implebitur auris mea a vocibus audi- 


tionis, inquit, « Testor nunc «οσα Deo et homi- 

nibus, divisi sunt & corpore Christi , et a supreua 

sede, apud quam Christus deposuit claves iidei , 

adversus quam portz inferi a &vculo non preva- * 
luerunt nec prevalebunt usque ad consummationem |, 
ejus , hereticorum videlicet e(frenata ora , secun- 
dum promissionem veracis Domini. » Áudis quo 
pacto ea est caput Ecclesiz Christi , eujus Petrus. | 
est primus prases ; et quod nunquam pravaluerunt 
neqne przvalebunt usque ad consummationen s:- 
culi hereticorum effrenata ora, secuncum promis- 
sionem veracis Salvatoris ? Si ergo nunquaur Qc 


| 439 


JOSEPlII METHONENSIS 


1380 


waluerunt hzretici adversus Christi Ecclesiam , Α δηλονότι ἀπύλωτα otópava* κατὰ thv ὑπόσχεσιν 


quomodo audetis dicere eam errare, quie inerràns 
4& doctoribus praedicatur ? ld etiam ostenditur in 
Sertia sancta synodo, in qua, allatis ab apostolica 
:wede litteris , Arcadius episcopus cum surrexissct 
ad synodum 4ixit : « Jubeativestra beatitudo reve- 
rendissimi Patres , allatas ad vos litteras sancti ct 
eum adoratione vocati , Celestini pap: apostolice 
sedis episcopi, legi : ex quibus percipere poterit 
westra beatitudo quanto studio prosequitur" oinnes 
Ecclesias. Eadem et horum similia Projectus epi- 
scopus protulit. » Et paulo post : « Cyrillus Alexan- 
drie dixit : Litterae accepte a sanctissimo aposto- 
«icte scdis episcopo Romano Celestino cum decenti 
honore lezantur. » Audis Areadium et Projectum , 
«uod omniuca Ecclesiarum euram gerit Romanus 
pontifex ? Ob quiduam aliud , nisi quia caput est 
omnium? Quod. vero Cyrillus dicit, « cum decenti 
onere legi qux? scripta sunt a Celesino, 1 com- 
ο qro»averunt Patres aperiendo capita sua , et reve- 
renter audiendo qua dicla sunt. [n quarta vero 
s'wcta synodo, ut in titulo divin Seripturz ap- 
paret , 1alia dicta: sunt, « Ut beatissimus episcopus 
Ἠνμιοπῳ urbis, cujus sacerdotium super omnes an- 
4iquitas esse voluit, potestatem et facultatem hàbet 
«le ütüde et sacerdotibus determinandi. » Ergo quia 
4e fide οἱ sacerdotibus determinandi facultateu 
habet, merito caput et magistra omnium Christ 
Ecclesiarum io decreto seribitar, et a nobis colitur 
οἱ adoratur, atque omnis obedientia et observantia 
οἱ a nobis exhibetur et exhibebitur, donec in hac 
vita permanebimus , recerdoti illius qui dicit , 
t Obediie przpositis vestris et subditi estole, ipsi 
euim vigilant pro animabus vestris, ut rationem 
reddituri *9*!,» et meminisse ejus nunquam cessa- 
bimus in sscris missaruin precibus secundum san- 
ctorum nostrorum iraditiones , ne impiorum erro- 
ribus obsecundantes , a firmitate erthodoxe fldei 
excidamus , pru comperto habentes , quod qui ipsi 
ton subjicitur, nunquam salvabitur , simili modo, 
et qui ejus non meminit, neque sacerdos est, ue- 
«que sacerdolis meretur habere potestatem , ut 
«anon 45 primas et sccunda synodi aperte testatur. 
llabet enim ad verbum sic : Hzreticarum zizania- 
rum semina in Christi Ecclesiam spargens adver- 
sarius, videns has gladio spiritus radicitus evelli , 
alia via aggressus est , sumpta secum schismatice- 
vum insania , Christi corpus dividere. Sed et has 
insidias sancta synodus anticipans, undecunque 
decrevil in posteruio, ul si quis presbyter vel día- 
conus tanquam ob aliquod delictum suum despi- 
cieus episcopum aule synodalem cognitionem et 
causa disquisitionem ab ejus communiene delicere 
ausus fuerit, εἰ nominis ejus in saeris missarum 
precibus secundum Ecclesi» traditionem non me- 
minerit, huuc depositioni subjici et sacerdotali 
omni honore privari. Qui eiim im presbyteri or- 


VM Jebr. xui, 17. 


C 


D 


τοῦ ἀ- ευδοῦ; Σωτῆρος. El οὖν οὐδέποτε χατίσχυσαν, 
ἀλλ οὐδὶ κατισχύσουσιν οἱ αἱρετιχοὶ τῆς τοῦ Ἆρι- 
στοῦ Ἐκκλησίας, πῶς ἡμεῖς ὅλως τολμᾶτε λέγειν, 
ὅτι πεπλάνηται; Ἆτις ἁπλανὴς παρὰ τῶν διδασκἆ- 
λων χηρύστεται, Τοῦτο δὲ δείχνυται xat tv τῇ ἁγίᾳ 
τρἰτῃ συνόδῳ, ἐν ᾗ προσενεχθέντων Υραμμάτω» 
παρὰ τῆς ἁποστολικῆς χαθέδρας, ἸΑρχάδιος ἐπίσχ,- 
πος ἐγερθεὶς ποὺς τὴν αύνοδον ἔφη * « Κελευσάτω 
à ὑμετέρα µακαριότης, Πατέρες αἰδεσιμώταῖοι, τὰ 
προσενεχθέντα ἡμῖν γράμματα τοῦ ἁγίου xal ματὰ 
προσκυνήσεω; ὀνομαζομένου πάπα Κελεστίνου, τῆς 
ἀποστολικῆς καθέδρας ἐπισχόπου, ἀναγνωσθῆναι 
ἐξ ὧν vivat δυ»ήἠσεται dj ὑμετέρα µαχαριότης, 
ὁποίαν ἔχει φροντίδα πασῶν τῶν ἐχχλησιῶν. Τὰ αὑτὰ 
xai ὅμοια τούτοις xal ἱρότεκτος ἐπίσχοπος ἔφη. 
Καὶ μετὰ πάνυ βραχέα, « Κόριλλος ᾽Αλεξανδρείας 
εἶπεν: Ὑποδεχθὲν τὸ γράμμα τοῦ ἁ γιωτάτου xai 
xatà πάντα ὁσιωτάτου τῆς ἁγίας ἀποστολικῆς 'Ex- 
κλησίας ἐπισκόπου τῆς Ῥωμαίων Κελεστίνου, μετὰ 
τᾶς προσφόρου τιμῆς ἀναγινωσκέτωσαν. » ᾿ΑἈχούεις 
Αρκαδίου καὶ Προϊέκτου, ὡς πασῶν ἔχει τῶν ἐχ- 
Κληαιῶν τὴν φροντίδα ὁ τῆς Ρώμης ἀρχιερεύς; 
Διὰ τί ἄλλο, f| διότι πασῶν ἐστι χεφαλή; Τὸ δὲ ei- 
πεῖν Κύριλλον μετὰ τῆς προσφόρον τιµῆς ἀναγνω- 
σθῆνα: τὰ παρὰ τοῦ Κελεστίνου ἀπεσταλμένα, ἔδει» 
ξαν οἱ Πατέρε; ἓν τῷ ἀνακαλύψαι τὰς ἑαυτῶν χεφα» 
λὰς, καὶ μετ) αἰδοῦς ἀκροᾶσθαι τῶν λεγομένων. Ἐν 
δὶ τῇ ἁγίᾳ τετάρτῃ συνόδῳ, ὃν xal θεῖον γράμμα 
ἐπιγράρει, τοιάδε φησίν' « Ἵνα ὁ µαχαρ:ώτατος 
ἐπίσχοπος τῆς Ῥωμαίων πόλεως, οὗ τὴν ἱερωσύνην 
κατὰ πάντων d ἀρχαιότης παρέσχε, χῶραν xal εὖ- 
πορίαν ἔχει περὶ πίστεως καὶ ἱερέων ἀναχρίνειν. 9 
Ἐπεὶ οὖν περὶ πίστεως καὶ ἱερέων εὐπορίαν ἔγει 
τοῦ àvaxplvetv, εἰκότως καὶ κεφαλῆ xal διδάσκαλος 
τῶν ἐκχλησιῶν τοῦ Χριστοῦ πασῶν ἐν τῷ ὄρῳ γρά- 
Φεται, χαὶ παρ) ἡμῶν τιμᾶται καὶ προσχυνεῖται, xal 
πᾶσαν ὑπακοὴν xal εὐπείθειαν ἔχει χαὶ ἕξει ταρ' 
ἡμῶν, ἕως οὗ ἐν τῷδε τῷ Bip ἑσύμεθα, µεμνη- 
µένοι τοῦ λέγοντος « Πείθεσηε τοῖς ἠγουμένοι; 
ὑμῶν καὶ ὑπείχετε * αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ 
τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὧς λόγον ἀποδώσονιες»' xai 
uvslav αὑτοῦ οὗ παυσόµεθα ἀεὶ πριεῖσθαι kv ταῖς 
ἱεραῖς τῶν λειτουργῶν εὐχαῖς, κατὰ τὰς τῶν ἁγίων 
ἡμῶν παραδόσεις, ἵνα µήτι τῶν ἀθέσμων πλάνη 
συναπαχθέντες, ἑκπέσωμεν τοῦ στηριγμοῦ τῆς ὁρ- 
θοδοξίας’ καλῶς ἐπιστάμενοι, ὅτι ὁ μὴ ὑποτασσό- 
µενος αὐτῷ, οὐχ tiet σωτηρίαν ποτέ * ὁμοίως xel 
ὁ μὴ µνημονεύων αὐτοῦ, οὔτε ἱερεύς ἐστιν, οὔτε 
μὴν ἱερέως ὀφείλει ἔχειν ἐξουσίὰν * καθὼς ὁ τρ:σ- 
καιδέχατος χανὼν τῆς πρώτης xal δευτέρας συνύ- 
δου ἀναφανδὸν μαρτύρεται. Λέχει γὰρ οὕτως χατὰ 
λέξιν. « Τὰς τῶν αἱρετικῶν ζιζανίων ἐπιστορὰς ἓν 
τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐχχλησίᾳ 6 πονηρὸς καταδαλὼν, xal 
ταύτας ὁρῶν τεµνοµένας προῤῥί-ους τῇ payatpa 
τοῦ Πνεύματος, ἐφ᾽ ἑτέραν ἦχε διανοίας ὁδὸν, τῇ 
τῶν σχισματικῶν µανίᾳ, τὸ τοῦ Χριστοῦ σώµα µε- 


195ἱ 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PR:MATU ΓΑΡ. 


1352 


ρίζειν ἐπιχειρῶν ' ἀλλὰ xal ταύτην αὐτοῦ τὴν ἐἔπι- A dine est constitutus, et metropolitanorum przvenit 


6ovXhv, ἡ ἁγία cívobog ἀναστέλλουσα παντελῶς, 
ὥρισε τοῦ λοιποῦ, (yx. εἴἶ τις πρεσθύτερος 7| διάκο» 
vog ὡ, δηθεν ἐπ᾽ ἐγχλήμασί τισι τοῦ οἰκείου χατεγ- 
νωχὼς ἐπισχόπου, πρὸ συνοδικῆς διαγνώσεως καὶ 
ἐξετάσεως xal τῆς ἐπ᾽ αὐτῷ τελείας χαταχρίτεως, 
ἀποστηναι τολμήσει τῆς, αὐτοῦ κοινωνίας. xal τὸ 
ὄνομα αὑτοῦ ἐν ταῖς legat, τῶν λειτουρχιῶν εὐχαῖς 
χατὰ τὸ παραδεδοµένον τῇ Ἐκκλησίᾳ οὐκ ἀναφέρει, 
τοῦτον ὑποχεῖαθαι καθαιρέσει, xal πάσης ἱερατιχῆς 
ἁποστερεῖσθαι τιμῆς. 0 γὰρ àv πρεσθυτέρου οάξσι 
τεταγµένος, xal τῶν μητροπολιτῶν προαρπάκων 
τὴν χρίσιν, xai πρὸ χρίσεως αὐτὸς καταχρίνων 
ὅσον τὸ ix αὐτῷ τὸν οἰχεῖον Πατέρχᾳ καὶ ἑπίσχοπον, 
ουτος οὐδὲ τῆς τοῦ πρεσθυτέρον ἐστὶν ἄξιος τιμῆς 
ἡ ὀνομασίας. Ol δὲ τούτοις συνεπόµενοι, εἰ μὲν τῶν 
ἱερωμένων εἶέν τινες, καὶ αὐτοὶ τῆς οἰκίας τιμῆς 
ἐχπιπτέτωσαν ’ οἱ δὲ μοναχοὶ ἢ λαϊκοὶ ἀφοριζέσθω- 
σαν παντελὼς τῆς Ἐκκλησίας, μέχρις ἂν τὴν πρὸς 
τοὺς αχιαματιχκοὺς αυνάφειαν διαπτήὠσαντες, πρὸς 
τὸν οἰκεῖον ἐπίσχοπον ἐπιστραφεῖεν. Ap! ἔγνως x&v. 
ταῦθα, ὅτι τοὺς μὲν ἱερεῖς τῆς ἱερωσύνης ἀπείργει, 
καὶ οὐδ' ὀνομασίαν ἱερέων ἔχειν, τοὺς μὴ uvnpo- 
νεύωντας τῆς ἀρχῆς αὐτῶν, τοὺς δ᾽ ἐπομένους αὑτοῖς, 
καὶ τούτων τοὺς Ἱερωμένους ἀνιέρους χελεύει µέ- 
γειν, τοὺς δ᾽ ἀνιέρους, οἰασδηποτοῦν τάξεως. ὄντας 
ἀφορίζει; Ῥόνετε λοιπὸν ἀδελφοὶ διὰ, τὸν Κύριον, 
σύνετε * μηδὲ θέλετε ἀνθίστααθαι τῇ ἀληθείᾳ οὕτω 
Φανερᾷ οὔσῃ, xal πρὸς τοὺς ἡγίτορας τῶν ψυχῶν 


ἡμῶν ἀντιφερίςειν ' σχληρὸν γάρ ἐστι, μᾶλλον Ck C 


μωρὸν xal ἀνόητον γυμνοῖς ποσὶ λακτίζειν πρὸς 
χέντρα " ὃν γὰρ τρόπον τὰ OX τῷ λίθῳ, οὕτως al 
κἐφαλαὶ ὑμῶν τῇ Ἐχχλησίᾳ αυντρίδονται. Λίθος 
Υὰρ xal σχανδἆλου πέτρα ἡ Ἐχχλησία, xai αὐτὸς ὁ 
Χριστὸὺς παρειχάξεται. Παῦλος ὁ µαχάριος οὕτω 
λέγει’ t Ἔπινον γὰρ ix πνευματιχῆς ἀχολουθούσης 
πέτρας, d δὲ πέτρα fjv ὁ Χριστός ' οὗτός ka ὁ 
λίθο; ὁ ἐξ ὄρους παρθενικοῦ ἀποτμηθείς.», Ὁ δὲ Χρι- 
σ-ὸς mp5, τὸν Πέτρον, « Σὺ el Πέτρος, xal ἐπὶ ταύτῃ 
τῇ Ἱέτρὰ οἰχοδομήσω µου τὴν Ἐκκλησίαν, » χαὶ τὰ 
λοιπὰ, ὡς πολλάκι- εἴρηται. Ἰδου οὖν δέδειχται ὅτι 
πέτρα καὶ λίθος, ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκχλησία ἑατίν. 
"Us τις ουν ἐν αὑτῇ προσχόπτει, φῶς ἐν αὐτῷ οὐκ 
ἔστιν 7 ὁ δὲ κρατῶν τὰς ἐντολὰς αὑτῆς, οὐ προαχή- 


judicium , et ante judicium (quantum in se est) 
condemnat suum Patrem et episcopum , hie neque 


presbyteri dignus est honore nec nemine ; et qui 


lios sequuntur, αἱ qui fuerint ex constitutis In saeris 
ordinibus, et ipsi suis dignitatibus excidant : mo- 
nachi vero vel laici expellantur penitus ab Eceleela, 
donec, relictà. cum schismaticis conjunctione, ad 
suum episcopum revertantur. » Nonne ex hoc loco 
deprehendis qued saeerdotio abdicat, neque sacer- 
dotis nomen vult obtinere, qui mentiouem non fa- 


ciunt primatus eorum , eeramque sectores , et si 


qui sacris sunt ordinibus insigniti profanos jubet 
esse? Qui in sacris που sunt, eujuseunque sint 
conditionis ezcommunicat. Resipiscite tandem , 


B fratres , per Deum resipiscHe, nec amplius tam 


aperte veritati obsistalis, nec adversus paslores 
animarum vestrarum decertetis ; durum est enim, 
imo vero fatui et dementis, nadis pedibus adversus 
stimulum calcitrare. Nam quemadmodum evalapi- 
dibus, sic et capita vestra Ecclesia coufringuntur: 
Lapis namque et petra scandali est Ecclesia. et 
Christus ipse illi se similem facit. Beatus Paulus 
ita. scribit : « Bibebant enim de spirituali conse- 
quonti eos petra, petra autem erat Christus **. Hic 
est lapis de monte virginali abscissus '5. » Christus 
vero »d Petrum : « Tu es Peirus, et super hanc pe- 
tram zdificabo Ecclesiam , » et reliqua , ut saepius 


- dictum est, Ecce igitur ostensum est quod petra et 


lapis Christi est Ecclesia; qui igltur in eam im- 
pingit, lux in eo non est; sed qui servat precepta 
ejus non impinyit, vera luce qua in ipse est illu- 
minante, « que illuminat omnem bomineu) venien- 
tem in bunc mundum. » Lux enim veritas est co- 
gnitio ae illuninantar ab ea qui volunt et manent 
in ea. Sed qui nolunt obtemperare, insipieutise te- 
nebra eorum oculos obtegunt , et impingunt, et 
conteruntur, ac tandem extermiguantur, et. respon- 
sum ferent, quod precepit Dominus , quod oves 
mee meam vocem audiuBl; que vero meae non 
suut, vocem meam non audiuut, et lupus rapit et 
dispergil eas. Ita eveniel et rationalibus ovibus quz 
vocem pastoris non audiunt; impingent enim el 
labentur in ligreses , absurditates et schismata. 


πτει, τοῦ φωτὸς bv αὐτῷ ὑπάρχοντος τοῦ ἀληθινοῦ, τοῦ φωτίκοντος πάντα ἄνθρωπον εἰς τὸν χόσμον 
ἑρχόμενον , φῶς γὰρ dj ἀλήθεια xal γνῶσίς ἐστι. xal φωτίζονται παρ) αὑτῆς οἱ θέλοντες xal µένοντες 
ἐν αὐτῇ ' οἳ δὲ μὴ βουλόμενοι ὑποτάσσεσθαι, τὸ τῆς üvolag σχότος χαλύπτει τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, xal 
πρησχόπτουσι ἈΧαὶ συντρίθονται xal τέλεον ἀφανίξονται χαὶ τὴν ἀπόφασιν ἔξουσιν ἣν ὁ Κύριος 
ἑνετείλατο, ὅτι’ « Τὰ ἐμὰ πρόδατα τῆς φωνῆς pou ἀχούει : τὰ δ' οὐχ ἐμὰ, o0x ἀκούει µου τῆς φωνῆς, 
καὶ ὁ λύχος &pmá 6t αὐτὰ, καὶ -σκορπίζει τὰ πρόδατα. » Οὕτως ἔξουσι καὶ τὰ λογικὰ πρόέατα, μὴ 
ἀχούοντα τῆς τοῦ ποιµένος φωνῆς' ὁλισθήσουσι γὰρ χαζ σχορπισθἠσονται εἰς αἱρέσεις xal ἀτοπίας 
καὶ σχίσµατα. | 
IZ'. 

"Ott δὲ οὗ δυνατόν ἐστιν &xatnDTva:, 4 πλανηθῃ- 
vat, 3| σνντριδῆναι, ἡ ἀπολέσθαι τὴν Ἐχκλησίαν, 
ἀλλὰ μᾶλλον τοὺς µαχομένους αὐτῇ ταῦτα πάσχειν, 
δέδειχται μὲν xal πρότερον πολλοῖς xal χαλοῖς λό- 


XVII. 
Quod vero non possit decipi, vel errare, vel con- 
fringi, vel perire Ecclesia, imo vero id evenire iis 
e qui eam oppugnant, ostensum est antea multis 
eeregiis argumeptationibus; nunc efficacius quo- 


"ICor. x, ἐ. '* Dan. it, 45, 


* . 


κ“ T5353 


JOSEPHI METHONENSIS 


I33k 


demmodo pcr sacrum "Chrysostomum aurez tuba Α yoc;* νῦν δὲ ἰσχυροτέρως πως διὰ τοῦ ἱεροῦ Xpuso- 


. divinum Jeannem audiamus ex oratione iu Pente- 
. οοδίου cujus principium : « Coeluin. bodie nobis 
. facta est. terra. » Dicit. enim ibi post alia multa 
eic (1) : « Magno studio incumbit. Deus in Eccle- 
siam, non parietibus fultam, sed gratia custoditam. 
. Propter Ecclesiam constitutum est colum, terra 
lirmata est, et mare effusum, et aer repletus, para- 
. Jisus est plautatus , lex tradita , missi proplieue , 
aniracula facta sunt, mare dividebatur, et resarcie- 
. Aatur , petrz sciudebantur el. rursus jungebantur|, 
maana de coelo descendebat , et ex tempore mensa 
disponebatur; propter Ecclesiam prophetae, propter 
Ecclesiam apostoli. » Αἱ cur tam multa? « Prepter 
. Ecclesiam unigenitus Dei Filius lius bominis fa- 
«tus est, ut Paulus ait, qui proprio Filio non pe- 
percit, at Ecclesiz parceret, Filii sui sanguine 
effudit propter Ecclesiam. Hic sanguis irrigat il- 
Jam. Per eum nou possunt illius planta tabescere , 
neque folia decidere. Non est obnoxia temporum 
«iecessariis vicibus, neque tempori inservit. Estate 
quidem foliis veruat, hyeme vero mon nudatur. 
Non enim temporum necessitates , sed gratia Spi- 
. ritus eam colit; propterea non evellitur , neque 
snirum est eam non evelli. Quot jan inde a prin- 
cipio adversus Ecclesiam bellum gesserunt , cum 
erat planta recens, arma adversus eam sunt expe- 
dita? At nuuc Dei gretia et sancti Spiritus robere, 
οἱ imperator est pius, et milites, et omnis terra fido 
«st repleta. At in erigine ejus, in exordio, reges 
impii , milites irreligiosi ob jussa principum. A" 
ardebant, undique fumus et. nidor, aer inquina- 
batur , demones bacchabantur, diabolus saltabat , 
pater fllium abdicabat, filius patrem non colebat, 
natura sciudebatur et religio. Ubi igitur qui ausi 
suut adversus Ecclesiam in acie stare? Cum erat 
planta recens, non tamen injuriam passa est : cum 
celum atingit, speras illam posse debellare ? 
Quaudo undecim erant apostoli, a nemine superati 
.sunt : imo vero undecim , tot millia Ecclesiarum 
sunt expiscati, -Nunc cum terra et iare , culta et 
inbabitabilis , regio et urbs, et oinnes (ines reli- 
. gione referti sunt , tuuc speras ei dominari ? Àt tu 
nou potes. Christus dizit, quod porte inferi non 


prevalebunt adversus ear. Facilius est coelum de- [ 


leri et terram exterminari, quam Ecclesiam exstin- 
gui. Quis hac dicit? Ipse Christus , « Celum et 
terra ti ansibunt, verba autem niea nunquam trans- 
ibunt, » Et recte. Nam Dei verbum ipso coelo est 
potentius, quia ceelum est opus verbi. Dixit Deus, 
Fiat coelum, et verbum fuit opus. Excurrebgt na- 
tura nemine impediente, quoniam ipse Dominus est 
naturz ei eam immutandi, Ego eam substruxi , qui 
caecum constitui; sed pro coelo sanguinew non elfudi, 
pro coelo cruci non fui affixus, pro ccelo ccoleste 
corpus non assumpsi. Sed quid dico de coelo ? An- 
gelorum corpus non assumpsi : ut intelligas me 


στόµου, τΏς χρυσῆ; σάλπιγγος Ἰωάννου τοῦ θεὋν 
ἀχρύσωμεν, bv τῷ λόγφῳ τῷ εἰς τὴν Πεντηχοστήν' 
οὗ ἡ ἀρχή ' «'O οὐρανὸς ἡμῖν γέγονε σήμερον γη» 
λέγει γὰρ kv αὐτῷ, μετὰ πολλά ἄλλα, ὡδί᾽ « Πολὺ 
γὰρ τῷ θ:ῷ περισπούδαστον fj Ἐκχλησία * οὗ τεί- 
χοις ἀσφαλιζομένη, ἀλλὰ χάριτι φυλαττοµένη. Au 
τὴν Ἐκκλησίαν ἑστάθη ὁ οὔρανὸδς, xa yr ἐθεμελιώ- 
θη  χαὶ θάλασσα ἐξεχύθη xai ἀῑρ ἐπληρώθη ’ 
παράδεισος ἑφυτεύθη * νόμος ἐδόθη * προφῆται ἀπε- 
στάλησαν ' θαύματα ἑγένοντο πέλαγος ἑσχίζετο 
καὶ ἑῤῥάπτετο * πέτραι ἑῤῥήγνυντο, xat πάλιν συν- 
ἧπτοντο μάννα χατεφέρετο, xal ἐσχεδιασμένη 
παρεσχευάχνετο τράπεγα ΄ διὰ τὴν Ἐχχλησίαν προ- 
φῆται ’ διὰ την Ἐκχλησίαν &nóovolot* xal τί πολλὰ 


B λέγω; διὰ τὴν Ἐκκλησίαν ὁ μονογενῆς τοῦ θεοῦ 


YU, υἱὸς ἀνθρώπου ἐγένετο, ὥς φῆσιν ὁ Παῦλος * 
ὃς ye τοῦ ἰδίου Υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἵνα τῆς Ἐκκλτ- 
cla; φείσηται τὸ αἷμα τοῦ Yloo αὐτοῦ ἑξέχεε διὰ 
τὴν Ἐκχλησίαν: τοῦτο αὐτὴν ἄρδει τὸ αἷμα * δ.ὰ 
κοῦτο αὐτῆς τὰ φυτὰ μαρανθῆναι οὐ δύνανται, οὐδὲ 
φυλ)οῤῥοεϊ ; οὐχ ὑπόχειται χαιρῶν ἀνάγχαις ' o0 
δουλεύει χρόνῳ ^ ἓν θέρει μὲν κὀμῶσα τοῖς φύλλοις, 
ἐν δὲ χειμῶνι οὗ γυμνουµένη. οὐ γὰρ xatpüy 
ἀνάγκχη, ἀλλ ἡ τοῦ Πνεύματος αὐτὴν χάρις Yeop- 
γεῖ; διὰ τοῦτο οὐχ ἀναστπᾶται. ᾽Αλλ' οὖκ ἔστι 0av- 


» μαστὸν, ὅτι οὐκ ἀνασπᾶται ' πὀσο: ἐξ ἀρχῆς ἐπολέ- 


μησαν τὴν Ἐχκλησίαν, ὅτε νεόφυτος ἣν ὅπλα xav 
αὑτῆς ἐχινήθησαν ' νῦν μὲν Ὑὰρ διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ 


QC χάριν χαὶ τὴν τοῦ Πνεύματος δύναμιν, καὶ βασιλεὺς 


àv εὐσεθείᾳ, xal στρατηλάται, χαὶ ἡ οἰχουμένη 
vica τῆς πίστεως ἐμπίπλαται. Τότε δὲ ἐν ἀρχῇ iv 
προοιµίοις βασιλεῖς ἓν ἀσεθεῖᾳ * στρατηλάται àe:- 
6sl,* διατάγματα ἀρχόντων"' βωμοὶ ἀναπτόμενοι ' 
πανταχοῦ χαπνὸς, xal χνίσσχις ἀἡρ ἐμολύνετο, 62.- 
µονες ἐδάχχευον * διάδολος ἐχόρευε * πατΏρ ἀπεχὴ- 
ρύυττεν υἱὸν, υἱ», ἠτίμαςς πατέρα * ἡ φύσις ἐσχίζετο xa! 
εὐσέδεια. Ποῦ τοίνυν οἱ τολμῶντες τῇ ᾿Εκχχλησίᾳ 
ἀντιπαρατάττεσθαι: Ὅτε νεόφυτος fv, οὖκ ἡἠδική- 
θη * ὅτε τοῦ οὐρανοῦ Ἠψατο, προσδοχκᾷς αὐτῆς περ:- 
γενέσθαι. "Ότε ἔνδεχα σαν ἁπόστολοι, οὐδὲ εἷς, 
αὑτῶν ἐκράτησεν, ἀλλ᾽ οἱ ἔνδεχα τοσαύτας μνριά- 
δας ἐσαγήνευσαν. Νῦν, ὅτε ἡ γή καὶ θάλασσα, οἱ- 
κουµένη xal ἀοίχητος, χώρα xal πόλις xal πάντα 
τὰ πέρατα, τῆς εὐσέθείας ἐπλήσθη, τότε ἑἐλπίζει; 
αὐτῆς χρατῆσαι;, Αλλ οὗ δύνασαι' Χριστὸς ἁπε- 
φήνατο, ὅτι πύλαι ᾷδου ob χατισχύσυυσιν αὗτῆς. 
Εὐχολώτερόν ἐστι τὸν οὗραν»ν ἀφανισθῆναι, χαὶ τὴν 
γην ἀπολέσθαι, ἢ τὴν Εχκλησίαν παθεῖν. Τίς ταῦτα 
λέγει; αὐτὸς ὁ Χριστός" « Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γη παρε- 
λεύσεται, οἱ δὲ λόγοι µου 52 μὴ παρέλθωσι. » Καὶ 
καλῶς ' ὁ yàp λόγος τοῦ θεοῦ, αὐτοῦ τοῦ οὐρανοῦ 
δυνατώτερος * 6 γὰρ οὐρανὸς, ἔργον τοῦ λόγου. Ei- 
πεν ὁ θεὸς, Γενηθήτω οὐρανὸς, xaX ὁ λόγος ἔργον 
ἐγένετο. Ἔτρεχεν ἡ φύσις, xal τὸ χωλύον οὐδέν; 
καὶ γὰρ δεσπότης ἐστὶ τῆς φύσεως, xal τοῦ αὐτὴν 
μεταθαλεῖν, Ἐγὼ αὐτὴν ᾠχοδόμησα, ὁ τὸν οὐρανὺν 


(1) Ex Chrysostomo , quod ομιλία propter Ecclesiam fecit Deus. 


1^85 


PRO CONC. FLORENT. CAP. Y. DE PRIMATU PAPE. 


1386 


στῄσας * ἁλλ᾽ ὑπὲρ οὐρανοῦ αἷμα οὐχ ἐξέχεον * ὑπὲρ Α Ecclesiam magis zstimare, quam colum et terram, 


οὐρανοῦ oüx &crauptünv* ὑπὲρ οὐρανου οὐράνιον 
σῶμα οὐκ ἀνέλαδον ' καὶ τί λέγω οὐρανου ; ἀγγέλων 
σῶμα οὐκ ἀνέλαδον ΄ ἵνα µάθῃς ὅτι οὐρανοῦ xal 
&y έλων καὶ πάσης τῆς κτίσεως ἡ Εκκλησία τιµιω- 
τέρα. Διὰ τοῦτο, « Ὁ οὐρανὸς xal fj yf, παρελεύσε- 
ται, οἱ δὲ λόγοι µου οὗ μὴ παρέλθωσιν.» Εὐκολώτε- 
pov τὸν οὐρανὸν ἀφανισθῆναι, καὶ τὴν γῆν σθεσθη- 
vat, fj τοὺς λόγους τοὺς ἐμοὺς διαπεσεῖν. Τίνες ἦσαν 
οἱ λόγοι αὐτοῦ, iv µέσῳ παράξωμεν ’ ἴδωμεν μὴ 
διέπεσαν. οὖχ ἀμφιδάλλω ἐγὼ, ἀλλὰ τὸν αἱρετιχὸν 
ἐπ.στομίζω. TL οὖν εἰσιν οἱ λόγοι; 'O obpavb; xai 
ἡ γη παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι µου οὗ jh apto 
θωσι. Ποῖος λόγος ; εΣὺ sel Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ 
«fj πέτρᾳ οἰχοδομήσω µου τὴν Ἐκκχλησίαν καὶ 
πύλαι ἆδου οὗ κατισχύσουσιν αὐτῆς.» "Ent ταύτῃ τῇ 
πέτρα, οὐχ εἶπεν ἐπὶ Πέτρῳ, οὗ γὰρ ἐπὶ τῷ àv- 
θρώπῳ, ἀλλ ἐπὶ τῇ πίστει τοῦ Πέτρου, τὴν ἑαυτοῦ 
Ἐχχλησίαν ᾠχοδόμησεν * τί δὲ fv dj πίστις; € Zo el 
ὁ Χριστὸς 6 Υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος.» [Ἱέτραν Exá- 
λεσς τὴν Ἐκχχλησίαν, δἐχοµένην χύματα, xal ph 
σαλευοµένην * χαὶ γὰρ fj Ἐκχλησίά δέχετα: τει- 
ῥασμοὺς, ἁλλ᾽ οὗ νικᾶται, Τί οὖν ἐστιν ἐπὶ τῇ πέ- 
τρα : τουτέστιν ἐπὶ τῇ ὁμολογίᾳ τοῦ Πέτρου, tox 
ἐπὶ χρήµασιν * οὗ λίθους βάλλεις, οὗ ξύλα, οὗ σι- 
ófjp:ov ; Ούὐχὶ, φησαίν ' οὐ Υάρ ἐστιν αἰσθητὴ olxo- 
δοµή’ ταῦτα ofa ἂν εἴη, τῷ χρόνῳ λύεται * όμολο- 
γίαν δὲ οὔτε δαίµονες νιχῆσαι δύνανται * χαὶ µαρ- 
τυροῦσιν οἱ μάρτυρες, οἱ τὰς π)ευρὰς ξεόμενοι, 


καὶ thv πίστιν οὐχ ἀπολλύντες. Ὢ ξένων πραγµά- C 


των 1 ὁ τεῖχος διορύττεται, xal ὁ θησαυρ)ς οὗ συλᾶ- 
ται ΄ fj σὰρξ δαπανᾶται, xai dj misti; οὐκ ἀναλί- 
σχεται ΄ τοιαύτη τῶν μαρτύρων fj δύναμις. Ἐπὶ τῇ 
πέτρ1 οἰκοδομήσω µου τὴν Ἐχκ)ησίαν, xai πύλαι 
&bou οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. Προσέχετε τῇ ἀχρι- 
6:la: ἐκχείνους χαλεῖ molas ἆδου, τοὺς θάνατον 
τίχτοντας. Τί οὖν ; εἰς τὸν ἆλην ε]σέρχείαί τις ὅτε 
χ'νδυνεὖσσις val* ὥσπερ Υὰρ πύλαι πόλεως εἴσοδος 
εἰς vt πόλιν, οὕτω πύλαι ὤδου εἴσοδος εἰς θάνατον. 
Διὰ τί γὰρ, φῃσὶν, οὐ χωλύεις τοὺς πειρασμούς; 
οὐχί: ἵνα δείξω µου τὴν δύναμιν * ἐὰν μή τις αὐτὴν 
πολεμύσῃ, ἔχρυσιν εἰπεῖν. Εἴγε ἐἑπολεμήθη, ἐνιχᾶτο 
ὄν * διὰ τοῦτο ἀφίημι αὑτῆν πολεμηθῆναι, ἵνα μὴ 
τῇ ἑρημίᾳ τῶν πρλεμούντων τὰ τῆς νίχης ἐπι- 
γραρῇ * xai πυλαι 200, οὐκ εἶπεν, οὐ προσθαλοῦσιν 
abf. Τί οὖν ; πολεµμηθήσεται μὲν, οὗ νιχηθίσεται 
δέ. Χειμάκεται dj Ἐχκλησία, ἁλλ᾽ οὗ χαταποντίζε- 
ται ' ἀλλ οὗ γίνεται ὑποθρύχιος. Δέχεται βέλη, ἀλλ᾽ 
o9 δέχεται τραύματα. Δέχεται μηχανήματα, ἀλλ ὁ 
πύργος οὗ σαλεύεται. Καὶ τί λέγω fj Ἐχκλησία; ἓνλ 
λόγον ὁ ἁλιεὺς ἐφρέγξατο, καὶ ἔστηκεν ὡς πύργος 
ἄσειστος. Πόσο, τ7ραννο: ἐφιλονείκησαν ἀφανίσχι τὸ 
ῥῆημα τοῦτο, καὶ ox ἴσχυσαν. Ἐπὶ γὰρ τῇ πέτρα 
τεθἐεµ.Σλίωται. Ἐννόησον πόσοι τύραννοι, βχσιλεῖς, 
δ.αδήµατα πξρικέίµενοι' ξίφη Ἠχονημένα * θηρίων 
ὀόδύντες * θάνατο. πρ)σδοχώμενοι ' τήὴνανα * χάμινοι; 
xoi τὴν μὲν ῥελοθῆχτν αὐτοῦ ἐξεκξνωσεν ὁ ἑ.ἀδολοςν 


(4) Interpres Latinus alium codicem secutus esta 
ΓΕ λ1ποι.. Gn, CLIX, 


et omnem creaturam, et ideo « ccplum-et terra 
transibunt, verba autem mea nunquam transi- 
bunt, » facilius est ecelum aboleri et terram exstin- 
gui, quam mea verba intercidere. Qualia sint ver- - 
ba ejusin medium deducamus. Videamus an inter- 
ciderint. Non revóco ego in dubium, sed hzreticis 
os obstruo. Qualia sunt verba ? « Caelum et terra 
transibunt, verba autem mea nunquam transibunt.» 
Quale verbum Τι Τά es Petrus, et super hane 
petram zdificabo Ecclesiam meam, et portz inferi 
non pravalebunt adversus eam. » —- « Super hane 
petram, » dixit, non in Petro j; non enim super 
hominem, sed super fldem Petri Ecclesiam suam 


B fundavit. Quid autem erat fides? « Tu es Christus 


Filius Dei vivi. » Petram vocavit Ecclesiam undas 
excipientem , sed non concussam : Ecclesia nam- 
que suscipit tentationes, at non superatur. Quid 
ergo est « super petram ? » id est, super confessio- 
neni Petri, uon super opes. Non (1) lapides jacis ? 
non ligna ? non spicula ? Nequaquam dicit : non 
enim est sensibilis structura. Hzc, qualiacunque 
sint, tempore dilabuntur, confessionem vero neque 
demones possunt superare. Testantüur martyres, 
qui latus perfossi, fidem non amiserunt. O rem 
admirabilem ! murus foditur, et thesaurus non di- 
ripitur ; caro absumitur, et fides non consumitur. 
Ea est martyrum vis. « Super petram sdificabo 
Ecclesiam meam, et portz inferi non przvalebunt 
adversus eam. » Attendite sedulo, eos vocat portas 
inferi, qui mortem pariunt. Quid igitur ? In infer- 
num intrabit si in discrimen venerit ? Utique, 
nam ut porte urbis sunt ingressus in urbem, sic 
porte inferni ingressus ad mortem. Cur, inquit, 
tentationes non prohibes ? Nequaquam, ut osten- 
dam vires meas, si nemo eam oppugnarit, possunt 
respondere : nam si fuisset oppugnata, fuisset uti- 
que et expugnata. Propterea eam permitto oppu- 
guari, ne propugnatorum solitudini victoriz titulus 
inscribatur, et port: inferi, non dixit, non aggre- 
dientur eam. Quid ergo ? Oppugnabitur quidem, 
sed non superabitur. Fluctuat Ecclesia, sed non 
mergitur, sed non petit profundum, Excipit tela, 
sed non admittit vulnera. Exeipit machinas, sed 
turris non quassotur. Sed quid dico Ecclesiam ? 
Unum verbum piscator locutus est, et turris stetit 
inconcussa. Quot tyranni conati sunt hoc. verbum 
abolere, nec potuerunt ! « super petram enim fun- 
data est. » Cogita quot tyranni, quot reges djade- 
mate redimiti, enses acuti, ferarum dentes, mortes 
imminentes, sarlagines, fornaces. Et pharetram 
suim exhausit diabolus, et Ecclesi: non obfuit. 
Quanam de causa ? € Quia portis inferi non praeva- 
lebunt adversus cam. » Ipsa res testimonium pere 
hibet, testatur eventus experientia. Quot bellum 
gesserunt, non evicerunt, Sed qui bellum gesse- 
runt, silentio transiguntur et oblivioni mandantur, 


Y 


1387 


JOSEPHI METHONENSIS 


1388 


Ecclesia vero floret. Ubi Claudius, ubi Augustus, A thv δὲ Ἐκκ)ησίαν οὐκ ἔθλαφε' διὰ sU; πύλαι γὰρ 


ubi Tiberius ? Nuda. sunt nomina, eorum meminit 
nemo. Naw postquam Ecclesiam — oppuguarunt, 
memoria eorum deleta est, et Ecclesia super so- 
lem refulget, » Audivisti verba doctoris aurei ani- 
mo et corpore ? audisti α Deo afflatum οἱ theolo- 
guti. Pairem hunc ? Scilicet quod Ecclesi& ορρι- 
g^atores abolentur et oblivioni mandantur, Ecclesia 
vero floret ; et contorquent quidem tela pugnatores, 
at ipsi vuluerautur. Gurnam hac? Quia Christus 


ipsam firmavit, Christus ipsam suo redemit san- | 


guine, per queui coelum firmatum cst, trerra fundata, 
Domini cnim verbo d:cit David, « Coeli firmati 
sunt et spiritu oris ejus omnis virtus eorum. » 
Igitur verbo quo. firimavit coelum, firmavit fccle- 
siam suam. dicens, « Super lianc petram aedificabo 
Ecclesiam meam. » Quam petram ? Solidam fidei 
confessionem Petri piscatoris, quz firinata. manet 
inconcussa, ct immota, et inexpugnabilis, quem- 
admodum οἱ ccelum stat ct permanet vi verbi, Ideo 
in colo et in terra Eeclesia Dei honorabilis et 
sancta est, imo vero secundum aureorum verbo- 
rum εἰ sermonum Patrem hunc, colo et angelis 
ei omni creatura prmstantior est. ldeo ct subjicit 
Christus dicens, « θα νὰ et terra transibunt, ver- 
ba autem mea nunquam transibunt , » ἰά est, 
facilius est cce'um et. terram et omnia. concuti 
quam Ecclesiam meam. lncuvsiones haeretici facient, 
At non privalehunt ; in petram impingent. capita 
sua et dispergentur, quia super petram fundata 
Ecclesia est. Propterea Ecclesia. tanquam petra 
manebit inconcussa, secura (iducia Christus dixit, 
u&m qui a principio sue pra:dicationis eam oppus 
giaverunt, deleti sunt, οἱ memoria corum cum $0- 
"ilu periil ; Ecclesi& vero. vernat et refulget super 
solem. Ubi reges qui in eam deszvieruut ? ubi 
principes ? ubi hzretici ?* ubi Arius et Eunoimius ? 
uhi Nestorius et Dioscorus ? ubi Severus et Euty- 
elies ? ubi qui precesserunt et qui postea sulsecuti 
sunt omnes ? Noune perierunt ? nonne, exstincti 
sunt ? Sed Ecclesia tune et. nunc, el semper est, 
usque ad sseculi consummationem εἰ (inem, 


C 


ἅδου οὗ κατισχύσουσιν αὐτῆς. Kal μαρτυρεῖ τὰ 
πράγματα ' μαρτυρεῖ τῶν Ὑενομένων ἡ πεῖρα: 
πόσοι ἐπολέμησαν ᾽ ph περιεγένοντο ; ἁλ)᾽ οἱ μὲν 
πολεµήῄσαντες, σεσἰγηνται ΄ καὶ λήθη παραδίδονται ᾿ 
fj δὲ Ἐκχλησία ἀνθεῖ. Ποῦ Κλαύδιος: πού ΑΌγου- 
στος; ποῦ Τιδέριος; Ὀνόματά ἐστι (uk, τούτων 
δὲ οὖὐδεὶς µέμνηται  ἐπειδῇ γὰρ τὴν Ἐκχλησίαν 
ἐπολέμησαν, καὶ τὴν μνήμην ἀπιυλεσαν * Ἡ δὲ Ἐκ- 
λησία ὑπὲρ τὸν fuv λάμπει. » ἤκονσας τοῦ χρυ- 
σοῦ τῇ ψυχῇ χαὶ τῷ στόµατι; Ίχουσας tou θεοῤῥί- 
μονος xal θεοφάντορος τοῦδε Πατρός ; ὅτι οἱ πολε- 
μοῦντες τὴν Ἐκχλησίαν ἀφανίονται καὶ Afr 
παραδίδονται ἡ δὲ Ἐκχλησία ἀνθεῖ. Καὶ ῥίπτουσι 
μὲν οἱ μαχόμενοι βέλη, ἀλλ' αὑτοὶ βάλλονται. À:à 
τί ταῦτα ; διότι Χριστὺς αὐτὴν ἑστερέωσε * Χριστὸς 
αὐτὴν τῷ ἰδίῳ ἀνεακτ/σατο αἵματι ᾿ δι οὗ ὁ οὐρανὸς 
ἑστερέωται ' ΥΠ Ἡδρασται. « Tip λόγῳ yip, qns, 
Κυρίου, οἱ οὐρανοὶ ἑστερεώθησαν, xal τῷ πνεύματι 
τοῦ στόματος αὐτοῦ πᾶσα dj ὀύναμις αὐτῶν. » 
Οὐχοῦν τῷ λόγῳ ᾧ ἑστερέωσε τὸν οὐρανδν, ἐστε- 
ρέωσε τὴν Ἐκκλησίαν αὐτοῦ, εἰπών. ε Ἐπὶ ταύτῃ 
τῇ πέτρᾳ οἰχοδομήσω µου τὴν Ἐκκλησίαν. » Ποίᾳ 
πέτρα; τῇ στεῤῥᾶ τῆς πίστεως ὁμολογίᾳ Πέτρου 
100 ἁλιέως * ἧτις στερεωθεῖσα, διαμένει ἀσά]λεντος 
xai ἀχλόνητος xat ἀπνρθητος, ὥσπερ xai ὁ copas 
ἵσταται xal διαμένει τῇ δυνά-ει τοῦ Λόγου. à: ἐν 
οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς d Ἐκκλησία καὶ ἁγία ἐστί 
μᾶλλον δὲ κατὰ τὸν γρυσοῤῥήμονα xai χρυσο) όγον 
τόνδε Πατέρα, καὶ τοῦ οὐρανοῦ xoi τῶν ἀγγέλω» 
xdi πάσης τῆς κτίσεως, ἡ Ἐχκλησία τιµιωτέρα. 3:5 
xai ἐπάγει λέγων ὁ Χριστὸς, « Ὁ οὐρανὸ; xa: ἡ 
Y παρε]εύσεται, oi δὲ λόγοι pou οὐ μὴ mzpé^- 
θωσι * » τουτέστιν, Εὐχο]ώτερόν ἐστι τὸν ot paviov καὶ 
τὴν γῆν καὶ τὰ πάντα σα)λε-θΏναι, ἢ τὴν kay Ἐχ- 
κλησία». Ἐπιδραμοῦνται μὲν οἱ αἱρττικοὶ, ἀλλ οὗ 
χατισχύσουσιν. Δώσουσι τὰς χεφαλὰς αὐτῶν ἐν τῇ 
πέτρα, xal σκορπισθήσονται΄ ὅτι iv τῇ πέτρα d 
Ἐκκλησία τεθεµελίωται. Διὰ τοῦτο ἡ Ἐκκλησία 
ὥσπερ πέτρα, μενεῖ ἀσάλευτος ' ἀσφαλὴῆς dj πὸποί- 
θησις: à Χριστὸς ἔφη. Οἱ γὰρ ἐξ ἀρχῆς τοῦ xnzOr- 
µατος αὐτὴν πολεμήσαντες καὶ πολιορχῄσαντες 


Ἀφρανίσθησαν καὶ τὸ μντμµόσυνον αὐτῶν μετ fyou ἀπώλετο, ἡ δὲ ἸἘχχλησία ἀνθεῖ καὶ λάμπει ὑπὲρ 
τὸν ᾖλ.-ον, Ιοῦ οἱ βααιλεῖς οἱ σὐτὴν τυραννήσαντες; ποῦ οἱ ἄρχοντες ; mou οἱ αἱρετικοί; ποῦ ἼΑρειος χαὶ 
Εὐνόμιος; ποὺ Νεστόριος χαὶ Διόσχορος ; ποὺ Σεθῆρος xal Εὐτυχής; ποὺ οἱ τρὸ αὐτῶν, xal οἱ TERM 
αὐτοὺς πάντες ; 00x ἀπώλοντο; οὐκ ἠφανίσθησαν; 'AXX' ἡ Ἐχκλησία καὶ τότε xal νῦν καὶ ἀεί ἐστί τε »2i 
ἔσται µέχοι καὶ αὐτῆς τοῦ alvo; τὰς συντελείας χαὶ περατὠσέως. 


X VliI. 

Tot igitur et egregiis rebus expositis ex melli- 
fluis sacri doctoris sermonibus, auum est, quod 
illi dum oraret evenit, cum omni reverentia com- 
memorare. Sic enim invenimus scriptum in cjus 
Vita, quam Metaphrastes enarrat, cujus initium, 
« Omnium qui secundum Deum iu liac vita versati 
Sunt, » post multa ait : « Cum is noctis in oratio- 
ne perstarct, se obtulit quedam divina res, et su- 
Lliinior quam ut oculis cerni posset : et quemad- 

: 


24 


D 


In. 

Ἐπεὶ οὖν τοσαῦτα xat λίαν χαλὰ ἀπὸ τῶν τοῦ 
ἱεροῦ ἐχείνου Πατρὸς μελιῤῥύτων προεθήχαµεν 7ó- 
γων, δέον ἐστὶν ἵνα καὶ ὅπερ συνέθη ἐχείνῳ προσ- 
£uyopévty , εὐλαθέστατα διτγίσασθαι’ υὕτω yàc 
εὕρομεν εἰς τὸν βίον αὑτοῦ, ὃν ὁ Μεταφραστῖς 
γράφει, οὗ fj ápyfj*« Καὶ πάντων μὲν τῶν χατὰ 86.» 
πολιτευσαµένων ὁ βίος,» μετὰ πολλὰ ἄλλα erai 
€ Τούτῳφ δὲ νυχτὸς εἰς προσευχὴν ἱσταμένῳ, φαίν:ττί 
τι θεῖον xal ὀφθαλμῶν ὑφηλότερον ' xal ὥστερ εἰς 


1 99 


PRO CONC. FLORENT. CAP. V. DE PRIMATU PAPE. 


1990 


μέσον αὑτὺ Οεῖναι γλώττης ἀγὼν, οὕτω δὴ xal A modum rem in medium proponere lingua vix au- 


ἀκοῦσαι, χαινόν τι xat. φριχωδέστατον. ᾽Αλλὰ xai 
προσέχειν δέον τὸν νοῦν * xal γὰρ οὐδὲν ἥττον τοῦ 
φόδου, καὶ fos] συγχέκραται τὸ διἠγηµα ᾽ δύο 
τινὲς ἄνδρες, λευχοὶ τὴν στολὴν, φοδεροὶ τὴν ὄψιν, 
οὐρανόθεν ἔδοξαν αὐτῷ κατελθεῖν * xat τῷ μεγάλφ 
τούτῳ, χαὶ αὐτῷ προσεύχεσθαι φαινομένῳ, κατὰ 
πρόσωπον προσελθεῖν ὧν ὁ μὲν, τόµον, ἅτερος δὲ, 
χλεῖς χατέχειν ἑψχει' τὸν Ἰωάννην δὲ, τὸ χαινὸν 
αὐτῶν τοῦ εἴδους κα"απλαγέντα, φόδθῳ ληφθῆναι : 
τοὺς δὲ, τῶν χειρῶν ἐπιλαδομένους, διαναστΏσαι, 
λύειν τε τὸν φόδον αὐτῷ, χαὶ θαῤῥεϊῖν ἐγχελεύειν * 
τῷ δὲ, πυθοµένῳ τίνες ἂν εἴεν, of γε τηλικαύτης 
δύξης Ἠξιωμένοι, πρὸς αὐτὸν ἐληλύθασι, Mh φοδοῦ, 
τούτους εἰπεῖν» οἵδε, fuel; Ίχομέν σοι πεμφθέν- 
τε; παρὰ Χριστοῦ * εἶτα τὸν μὲν τὴν χεῖρα ἑχτεί- 
νοντα, τὸν τόµον ἐπιδιδόναι, Δέξαι τε λέγοντα τὸ 
βιθλίον» Ἐγὼ γὰρ Ἰωάννη:, ᾧπερ ἡ τοῦ θεοῦ σοφία 
τὸ 6τηθες ἀνῆχε, xal ἐπιπεσεῖν αὐτῷ παρεδέξατο. 
τις δὲ σοι χαὶ 6. ἡμῶν τὰ τῶν Γραφῶν εὔληπτα 
θῆσει * xal χειρσγωγήσει ταύτης πρὸς τὴν ἐπίγνω- 
σιν΄ τὸν δ᾽ ἄλλον, Δέξαι, καὶ τὴν χεῖρα ὀρέγοντα 
Φάναι, τὰς δὲ τὰς χλεῖς, ἐμὲ δὲ Πέτρον ἴσθι, τὸν 
παρὰ θεοῦ ταύτας ἐγχειρισθέντα: ὃν χαὶ vov δι’ 
ἐμοῦ πίστουε, τῆς αὑτῆς σε χάριτος ἀξιοῦντα * ὥσ- 
τε ὅσα ἂν δήσῃς ἡ λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἴσθι δεδεµένα 
vasta εἶναι f] λελυμένα x2V ἓν τοῖς οὐρανοῖς. Εγνως 
ἄρα x&v τούτοις, ὅτι, ὁ μὲν, τὴν τῶν Γραφῶν ἑρμη- 
νείαν εὔληπτον εἶναι αὐτῷ, καὶ τὴν τούτων ἑπίγνω- 
σιν παρὰ τοῦ vf, σοφίας χορηγοῦ ἑδωρήσατο * ὁ δὲ 
GUv τῷ λύειν καὶ δεσμεῖν, xal τῷ γνῶναι xal εὖσε- 
ἑῶς πιστεύειν Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ θεοῦ 
δι) αὐτοῦ ἐγχελεύεται * πείσθητι λοιπὸν, ὅτι ἄνευ 
τῆς τοῦ Πέτρου ὑποταγῆς σωθῆναι ob: δύνῃ, xal 
εἰχότως, ἐχεῖνος Υάρ ἐστιν ἡ θύρα τῆς σωτηρίας" 
ὁ μὴ εἰσερχόμενος δι αὑτοῦ εἰς τὴν τῆς πίστεως 
ἐπίγνωσιν, τουτέστιν, ἵνα γινώσχῃ αὐτὸν τοποτη” 
ϱητὴν τοῦ Χρ'στοῦ, οὗ δύναται εὑρεῖν ποτε 6ωτης 
p!av. Ὥαπερ vóp φησιν 5 Χριστὸς, ε Ἐγώ εἰμι fj 
θὗρα, ὁ μὴ εἰσερχ/ήμενος διὰ τῆς θύρας, ἀλλὰ ἀλλα- 
χόθεν ἀναδαίυων, ἐκεῖνος χλέπτης ἑστὶ καὶ ληστής» » 
οὕτω χαὶ ὁ διάδοχος αὐτοῦ Πέτρος φησίν. « Ὁ μὴ 
πιστεύων Ov ἐμοῦ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀοράτου θεοῦ xat 
Πατρὸς Υεν,πθέντα σαρχὶ, xal παθόντα, xal áva- 
στάντα, χαὶ τἆλλα τῆς οἰχονομίας µυστίέρια, οὗτος 
αἱρετιχός ἐστι, xal σωθῆναι οὐδέποτε δυνήσεται.» 
Ταῦτα τοίνυν xe: ἄλλα ἃ πλήρης ndca τῶν διδασχά- 
λων γραφὴ ἔχοντες, τῇ Ἐκκλησίᾳ ὑποτασσώμεθα 
καὶ iv αὐτῇ µένωμεν, xal ἓν τῇ ὑποταγῇ αὐτῖς 
εὐχώμεθα διαμεῖναι εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα, ἵνα 
ἵλεων τὸ» Κύριον εὕρωμεν ἐν τῇ ἡμέρα τῇ φοθερᾷ 
τῆς ἀνταποδόσεως. Γένοιτο, yévotto. 
ler. 
Ἐπίάογος. 

"δη xa:à δυνατὺν τὴν ἡμετέραν ὑπόσχεσιν 
ἐπληρώσαμεν, ὑπεραπολογησάμενοι τῶν ἐν τῷ ὅρῳ 
71; ἐν Φλωρεντίᾳ συ»όδου πέντε ἄρθρων. Εἱρήκαμεν 
δὲ ταῦτα, ἀπ) τῶν χοινῶν Πατέρων xal διδασκάλων 
λαθόντες ἀφορμὰάς, οὓς f) Ἐχχλησία δοξάζει ἁγίους, 


*! Joan. x. 4. 


D 


deat, ita et audire novum videatur, itaque novum 
quiddam et borrore plenuta qudisee. Czterum ani- 


4nadvertendum quod huic narrationi z:que mista 


sunt timor et letitia. Duo quidam viri alba amicti 
veste, aspectu horrifico, visi sunt ei de ccelo de- 
scendere, huicque przclaro viro dum oraret in con- 
spectum venisse, quorum«alter volumen, alter cla- 
ves manibus continere videbatur. Cumque Joannes 
liane novam speciem miraretur, timore esse cor- 
repium ς hos vero manibus apprehensum erexisse 
et metum abstersisse, bonoque animo eum esse 
jussisse ; percontanti quinam essent ii viri tanta 
praediti gloria, qui accedere ad se dignali essont ; 
Ne timeas, eos dixisse, nos venimus a Christo missi. 
Alterum postea manu protensa volumen tradidisse, 
dicentem ; Sume librum, nam ego sum Joannes 
cui sapientia Dei pectus tradidit, in quod et re- 
cumbere volgit, qux quidem te et per nos ad 
Scripturas pernoscendas idoneum reddet, et te 
quasi manu ducet ad ejus cognitionem. Alterum 
vero manu extensa : Sume, dixisse, has claves, 
meque Petrüm esse scito, cui Deus claves in manus 
tradidit, quem nunc, per me, crede te eadem gra- 
tia qua me, participem facere. Quare quz cunque 
ligaveris vel solveris super terram, erunt ea ligata 
vel soluta et in celis. » Nonne deprehendis ex his, 
alterum, una cum munere Scripturas facile inter- 
pretandi, et harum intelligentiam a datore sapien- 
ti& adjunxisse ? alterum vero una cum facultate 
solvendi et ligandi οἱ intelligendi, injupnxisse, et 
pie in Jesum Christum Dei Filium per eum ereden- 
di ? Credite in posterum quod sine obedientia erga 
Petrum salvari non potestis. Et jure quidem. Nain 
is est porta salutis. Qui per eum in cognitionem 
fidei non ingreditur, id est, ut eum agnoscat esse 
Christi vicarium, non poterit unquam salutem cone 
sequi. Nam, ut Christus inquit, « Ego sum ostium ; 
qui non intrat per ostium, sed aliunde ascensuni 
parat, fur est et latro ** ; » ita et Petrus ejus suc- 
cessor dicit : « Qui non credit per me F'ilium invisi- 
bilis Dei et Patris in carne genitum, qui passus est 
et resnrrexit, οἱ caetera dispensationis mysteria, 
hie haereticus est et salvari nullo unquam tempore 
poterit. » Hzc igitur et talia tenentes, quoruim re- 
fert: sunt omnes doctorum scripture, Ecclesi:e 
subjicimur in eaque permaneinus, et in obedientia 
ejus persistere in omnia szcula deprecamur ut 
propitium Deum nanciscamur iu tremenda die re- 
tributionis. Fiat, fiat, 


MX, 
Epilogus. 

Jam quoad ejus fleri potuit prestitimus quod 
polliciti sumus, allata ad quinque articulos re- 
sponsione, qui in decreto Florentinzs synodi con- 
tinentur. Conscripsimus vero h:ee a communibus | 


Patribus ac doctoribus desumpta (ια «SS 


1991 


JOSEPHI METII. RO CONC, FLORENT. 


1993 


Kcelesià sanctos esse decernit, illorum vestigiis Α τοῖς ἴχνεσιν αὐτῶν Σπόμενοι' xai τοὺς ταυτα Θεολο- 


jnsistendo, οἱ qui hzc litteris theologicis mandave- 
runt et tradiderunt ut yeraces suscipiendo, quibus 
Ephesius Marcus non valens in synodo contradice- 
re et sui. incertus certamen detreciavit. Perfeci- 
mus autem hoc opus rnulto labore ac studio : 
propterea omnes qui hzc perlegerint, oro, ne do- 
lose et cum presumptiont*aut proprio affectu in- 
ducti, percurrant, sed sincera dispositione adhibita 
suam conscientiam judicem dictis przficiant. Arbi- 
tror enim eum qui liac cond:tione ad legendum 
accesserit, a niorbho se vindicaturum magnamque 
gratiam habiturum ei qui nec edidit et elaboravit, 
cum hanc commentationem ex multis locis colle- 
gerim et coagmentarim. Exantlavimus vero hunc 


γήσαντας xal παραδεδωκχότας, ἀληθεῖς ὄντας ἀπο- 
δεχόµενοι, oL; ὁ Ἐφέσου ἐν τῇ συνάδῳ μὴ δυνάµε- 


* yo; ἀντιλέγειν, καὶ ἀποῤῥήσας τὸν ἀγῶνα ἐξέκλινς * 


αετέλεσται δὲ τὸ ἔργον ἡμῖν, οὐχ ὀλίγα µογήσασι 
καὶ πεπονηκόσι. Διὸ πάντας τοὺς διερχοµένους ταῦτα 
παρακαλῶ, μὴ μετὰ σχαιωρίας Ἡ πεισμονῆς, μηδὲ 
πρὸς τὸ ἴδιον ἀποθλέποντας βούλημα, διιέναι ' ἀλλὰ 
μετὰ καθαρᾶς διαθέσεως τὴν ἑαυτῶν συνείδησιν 
κριτὴν ἐπιστήσαντας τοῖς ῥηνεῖσιν. Οἶμαι γὰρ τὸν 
ταῦτα τοῦτον ἐπιόντα τὸν τρόπον, τῆς νόσου ἀπαλ- 
λαγήσεσθαι, καὶ τῷ ἑχτεθεικότι χαὶ πονῄσαντι χά» 
ριτας ἀνομολογήσειν * συναγαγόντι τὰ ῥητὰ πολλα- 
γόθεν χαὶ συναρµόσαντι. Ὑπέστημεν δὲ τὸν πύνον, 
ὡς οἵδε Κύριος ὁ τῶν κρυπτῶν γνώστης, οὗ δύδαν 


Jaborem, ut Dominus scit, qui occulta cognoscit,non B τινὰ θηρώμµενοι πρόσχαιρο», οὐδὲ χέρδος ἑαυτοῖς 


gloriam aucupando temporariam, neque opui com - 
parandarum gratia, sed pura et pia mente pro virili 


parte veritati patrocinari exoptantes : quz quidein 


iis qui aperte sanctis contradicere nolunt, liquido 
est demonstrata. Et ea praterea de causa hoc opus 
aggressi sumus ut qui horum studiorum sunt ignari, 
et tamen de lioc. dogmate ambigunt, nequaquam 
amplius excusatiunem afferre possint, se sententias 
et dicta sanctorum plane ignorare. ldeo zquum 
mihi visum est volumen hoc rerum contexere, et 
resipiscere aliquando volentibus veluti suinptuo- 
sum quoddam convivium apponere. Ecclesia vero 
Sponsa immaculata nullas sordes vel rugas admit- 
tens, sole lucidior denuo apparebit, ut fuit, et est, 
οἱ erit, quanquam disrumpánturqui contra sentiunt, 
nam semper exstitit extra errorem, ueque diversas 
opiniones przdicavit, sed casdem illas quas a divi- 
no ore Salvatoris accepit. Rogo vos iterum, o cha- 
rissimi, ut hec cum charitate legatis et spiritu 
fldei, ac si vera et justa visa fuerint, iis assentia- 
mini ; si vero contra, confutetis et scriptis editis 
ratior.:s afferatis, ut et nos iis perpensis sententiain 
nostra cum charitate dicamus, retractantes. no- 
sra vel delentes. Spero igitur Deo fisus, qui pacis 
est pater, vos lis rationibus suasos veritati cessus 
ros, animi candorein et obedientiam Deo prazstau- 
do ; inutuoque accipiendo Paracleti gratiam et pru- 
dentiam ; nam eo concedente nulla mutatio vel 
inminutio pii et patrii Bpiritus consequetur ; ne- 
que orthodoxa veritas imminuetur. Absit, Malo 
enim millies mori quam suadere vos ut. tantilluin 
quidem a vera fide declinetis. Resipiscite rogo, 
fratres, resipiscite. Quandiu vos in hac falsa sua- 
sioue p:rdurabiti: ? quandiu si non utroque, altero 
tanen. pede claudicabitis ? Excitemini, segnes, qui 
humi repitis, exsurgatis, ne dum vos malum sora- 
num stertitis, facile inimicus disseminet discordie 
zioniam. Tollatur paries qui dirimit sepem, tia- 
mus unum corpus sub eodem capite : est auteni 
2aput ipse Christus, quem vt magistrum ac. yite 
jatore:s pie et. pura conscientia se juendo, coguo- 
icemus Deum οἱ Patrem ejus, a quo ab zterno siue 
defiuxu ϱἱ sine passione est genitus, sanctissimum- 


προσποιῆσαι Boulópevot, ἀλλὰ χαθαρᾷ xai εὔλαθεῖ 
γνώνη, τῇ ἀληθείᾳ ὅσον οἷόν τε συναγορῆσαι Υλιχό- 
µενοι * ῆτις τοῖς μὴ προδἠλως τοῖς ἁγίοις ἀντιλέγειν 
ἐθέλουσι, τρανῶς ἀποδείχνυται, "Ext. x&xslvo ἐφιέ- 
µενοι, τοῦ ἔργου ἠψάμεθα, ὡς ἂν οἱ λόγων τοιούτων 
ἄπειροι, xal ὅμως περὶ τὸ δόγµα τοῦτο διστάζοντες», 
μὴ προφασίζοιντο ἔτι, τὰς γνώμας xal ῥήτσει;ς τῶν 
ἁγίων μὴ εἰδέναι σαφῶς ' διὰ ταῦτ᾽ ἕδοξέ poc δῖ- 
παιον τὴν αύνταξιν τῶν ῥητῶν ταύτην πο,Ώσαι, xal 
τοῖς βου]ομένοις ἀνανηψαί ποτε, ὥσπερ εὑωχίαν 
τινὰ πολυτελη προθεῖναι ΄ χἀντεῦθεν ἡ τοῦ θεοῦ 
Ἐκκλησία, dj ἅἄσπιλος νύμφη, ἡ µηδένα στῖλον 
Eyov3a ἣ ῥυτίδα, λαμπροτέρα ἡλ'ου αὖθις ἄναφανί- 
σεται, ὥσπερ ἣν καὶ ἔστι καὶ ἔσται, x&v διαῤῥαγῶ- 
σιν οἱ τἀναντία φρονοῦντες * οὐδαμοῦ γὰρ εὕρηται 
πλανωμένη, οὐδ' ἑτέραν δόξαν χηρύττουσα  ἀλλ' 
αὐτὴν ἐχείνην, ἣν ἀπὸ τοῦ σωτηρίου παρέλαθε στή- 
µατος. Δέομαι δὲ xai αὖθις ὑμῶν, ὢ φἰλτατοι, διελ-« 
θεῖν αὐτὰ μετ) ἀγάπης καὶ τῆς ἐν πνεύµατι πί- 
ὅτεως  χαὶ el. μὲν ἀληθὴ καὶ δίχαια δόξῃ, πεισθῖ- 
ναι’ εἰ δὲ τοὐναντίον, ἀποδεῖξαι ' χαὶ τοὺς λόγους 
προθεῖναι, γραφῃ παραδόντας * (va χαὶ ἡμεῖς αὐτὰ 
διασχεψάµενοι, τὸ δοχοῦν pes! ἀγάπης εἴπωμεν, 1 
µεταπεισθέντες, Ἡ διαγράψαντες. θαῤῥῷ μὲν οὖν 
καὶ πέποιθα τῷ θεῷ τῷ τῆς εἰρήνης Πατρὶ, ὅτι xai 
αὐτοὶ τοῖς λόγοις πεισθέντες, τῇ ἀληθείᾳ ὑποχωρή- 
σετε, εὐγνωμοσύνην xal εὐπείθεια» τῷ Θεῷ δόντες, 
ἀντιλαθόντες δὲ τῆν τοῦ Παραχλήτου χάριν καὶ σύν- 


D εσιν. Οὐλεμία γὰρ τούτου δοθέντος, ἐναλλαγὴ f 


µείωσις τοῦ εὐσεθοῦς xal πατρίου φρονήµατος γί- 
νεται' οὐδὲ τὸ ὀρθόδοξον ἑλαττοῦται. "Axayz- οὐ 
καινοτομία εἰσάγεται * µυρίους ὙΥὸρ' ἂν εἰλόμεία 
μᾶλλον Ὀανάτους, fj φθορὰν ἠντιναοῦν τῆς ἀληθοῦς 


πίστεως χα: αδέξδααθσι. Σύνετε τοἰνυν, ἀδελφοὶ, παρά- 


καλῶ, σύνετε, "Κως πότε ἐπιμενεῖτε τῇ πεισμονῇ ; 
ἕως πύτε zl χαὶ μὴ ἀμφοῖν, θστέρῳ γοῦν χωλανεῖτε 
ποθί ; δ:εγέρθητε οἱ νωθεῖς * οἱ χαμερπεῖς ὑψώθητε * 
p] τὸν καχὸν ὕπνον ὑπνοῦσιν ὑμῖν, ῥᾳδίως ὁ ἐχθρλς 
τὰ τῆς διχονοίας ἐπισπείρῃ ζιζάνια. λυθήτω τὸ 
µεσότε:χον τοῦ φραγμοῦ ' γενώµεθα σῶμα ἓν, ὑπὸ 
τῇ 20:1] χεφα)ῇ * ἔττ, δὲ χεραλὴ αὐτὸς ὁ Χριστὸς, 
ᾧτινι ὡς διδασκάλῳ καὶ τῆς ζωῆς χορηγῷ, εὐσεδῶς 
x3i xal) 39d τῇ συνειδήσει ἑπόμενρε, γνωσόμεθα τὸν 


—— 


1393 


GLOSSARIUM AD LAONICUM CIIALCOCONDYLAM. 


i394 


Θεὸν καὶ Πατέρα αὐτοῦ "ἐξ οὗ ἀϊδίως ἀχρήνως τε A que. οἱ vivificantem ejus Spiritum a Patre tan- 


xal ἀῤῥεύστως xax ἁπαθῶς ἐγεννήθη * τό τε πανά- 
γιον χαὶ ζωοποιὸν αὐτοῦ Πνεῦμα, τὸ ἐχ τοῦ Πατρὺὸ:, 
ὡς ἀπ) προδολέως ἀῑδίως χαὶ ἀρχηρειδῶς προβαλλό: 
μενόν τε χαὶ ἐχπορευόμενον, xal δι’ αὐτοῦ πηγάζον 
xai ἀναθλύζον οὐσιωδῶς xai ἑνυποστάτως, προϊόν 
τε xai χορηγούμενον’ τὴν µίαν ἄκτιστον δύναμιν, 
καὶ ἀτελεύτητον βασιλείαν, xal ἀθάνατον ζωὴν xat 
µαχαριότητα "Tic Ὑένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν, 
καὶ ph τῆς ὀρθῆς ιὁδοῦ ἑκτραπέντας, εἰς bon xal 
ἑρημίας xol βάραθρα ἐμπεσεῖν, καὶ τόπους, οὓς 


quam a productore ab terno et a principio pro» 
ductum et procedentem, et per eum emanautem 
et scaturientem essentialiter et subsistenter, et pro- 
deuntem et editum, unam increatam potentiam 
et sine fine regnum, immor:alem vitam et beatitu- 
dinem, quam utinam omnes consequamur ; ne de 
recta via declinantes in montes, solitudines et foveas 
delabamur, οἱ in loca quae non aspicit lux vultus 
Domini nostri et Salvatoris nostri Jesu Christi, 
cul gloría et victoria in secula steculorum. Amen, 


οὐκ ἐπισχοπεῖ τὸ φῶς τοῦ προσώπου τοῦ Δεσπότου ἡμῶν xal Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ * q fj δόξα καὶ 


«5 χράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 'Aufv. 





GLOSSARIUM 


.LAONICI CHALCOCONDYLA£ HISTORIAM BYZANTINAM. 


Numeri ciffras erassiores. reprasentant. 


Α 


Pag. 182. ᾽Αγιάδες. Ex Asia oriundi pedites. 

Pag. 120. ᾿Αζάπιδες. Azapides, Genitzari. Du- 
cas Hist. Byzantine c. 38: Εἷς τῶν ᾿Αζαπίδων 
λίθον ἄρας xai xatà χόῤῥης χρούσας; εἰ cap. 359 : 
Οἱ δὲ τῆς αὐλῆς τοῦ τυράννου ᾿Αζάπιδες, ol val 
Γενίτζαροι χέχληνται. 

Ραρ. 4 Α.1αγικά. Άτπιὰ zrea quibus uteban- 
tur Alani. Pessime in codice quo usus fuerat 
Meursius, legebatur ᾽Αλινιχά. oun 

Pag. 199. 'AJogdrü£ec. Mercenarii milites. 

Pag. 122. ᾽Αμουραχόριοι. Janua inilites. 

B 


Pag. 122. Βιξόριδες. Vide ξόριδες. 
Pag. 176. Βιταξίδες. Milites Turcici. 


E 
Pag. 122. 'EpovpaAdquo:. Signiferi Turcici. 
Pag. 947. Ἑξοδιαστής. Dispensator. Sic expo- 
nit auctor Coronz pretiosa. 
1 
Pag. 264. Ιανιτζάριοι. Janitzari. 
K 


Pag. 129. Κοντηρἰων. Centurio, χένταρχο;, Exa- 
«ήνταρχο:. Vide ad Cedrenum. 

Pag. 438. Κομμέρχιον. Commercium, vecugal. 
Vide Glossar. ad Cedrenum, Nicetam, et Glussa- 
rium nostrum Nomicum in eadem dictione. 

Pag. 30. Κόντιδες. Comites. 

Pag. 64. Κόντεα. Κόντος, Κουντος. Comes, conte, 
Italicum. Conde, Hispanicum. Joannes Cautacuz.- 
nus, lib. 1, cap. 14 : ᾿Επύθοντο ὡς τοῦ τῆς Za6wta 
ἄρχοντος, ὃν χόντον ἡ Λατίνων γλὠττα xaAsl. Vide 
ibid. lib. 1n, cap. 4, pag. 261. Auctor Graco-Barb. 
Δουκάδες, κχοῦντοι, πρίγχιποι, xal τὰ χκουμούνια 


ὅλα. 

Pag. 152, 187. Κορτόσταυ.ος. Contostaulus, vel 
Comestabulus. Joaunes Cantacuzenus, Hist. lib. i, 
cap. 11, Κωνοσταῦλον vocat, et lib. n, cap. 55. 
Auctor Cbronici Beneventani : Tactus dolore tntrin- 
secus super dilecti filii sui Comestabuli expulsione. 
Cunestable. Vide ad Cedrenum in Κόμης. 


Λ 


& Pag. 149. Λέντιον. Lentium, linteum. Unde Grse, 


cis λέντιον, Joannis Evangel:ste, cap. xin, vers. 4, 
Καὶ λαβὼν λέντιον, Nonuus, λινέην µίτρην exponit. 
Arrianus in Periplo maris Rubri: Λέντια χαὶ δι» 
Χρόσσια. Georgius Alexandrinus in vita Chryso- 
stomi: Ka) γυμνοὶ περιῆγον τὴν πόλιν, xal τὴν 
πλατεῖαν ἑζωσμένοι µόνῳ λεντίῳ, καὶ χλαίοντες. À 
Lentio, Lentiarius negotiator in veteri inscriptiono 
apud Gruterum, pog. DncxLix, 5. Hesychius et Pha- 
vorinus : Aévz:ov, περίέωµα ἱερατικόν. 

Pag. 249. Λωρίχιον. Vide ad Cedrenum et Άν 
glasium. z 


* 


N 
Pag. 186. Ναζηραῖοι. Turcorum monachi. 
π ο 


Pag. 264. Πασιᾶς. Bassa Turcarum. Vide ad 
Nicet. Y 


Pag. 123. Zepaztdgpioc. Piucerna, πιγχέρνης. 
Pag. 186. Σειτίδες. Monachorum genus. 
Pag. 139 Σι1ικτάριδες. Milites Turcici. Σιλικτά- 
(οι, p. 964. 
Á Pag. 264. Σπαχο}γ.1άνοι. Inter excubitores aulze 
Turcicz. Codex tamen quo usus est interpres, ba- 
bebat, απαθογλάνουνν ut Regius. ' 


1 


Pag. 157. Τζέχοι. Boemi. 
Pag. 255. Τιμαράτοι. Honorati. 


Φ 


Pag. 110. Φάκζη. Sic legebatur in editione priore. 
Sic etiam Regii codd. ; in ora aulem unius Latine 
explicatur, faciionem. 

. Pag. 213. ΦΙουρίν.Φλουρίον. Florenus, nummus 

aureus. Auctor Graeco-Barbarus ; Nà μὴ τοὺς δω-, 
σουσιν ναφᾶ φλουρὶν 1| xai δουκάτο. jtem πεντη- 

χοντα xai ἑκατὸν Φλουρία διαχόσια εἰς θάρος. Pro- 

vinciales etiam flourin dicunt, et duodeciin assium 

est. Vide Meursii Gloss. οἱ ejusdew Notas in Bes- 

sarionis epistola, 





INDEX 


RERUM ET VERBORUM 


IN HISTORIA 


LAONICI GCHALCOCONDYL/E 


IN ANNALIBUS TUR(CICIS 
PRAECIPUE MEMORABILIUM, 


. (Revocatur. Eector ad numeros grandiores teziui insertos qui paginas editionis Luparee 
) γεργαρεπίαπί. 


À 


Abdallas begus, natione Curdus decollatus, 506. 

dbasmulechus regno ejicitL Amidam patruelem suum, 
M . 

Aehsia οεονροία, 3541. 

Acherai castrum album, sive domus alba Turcis dici- 
tor . 

Achmetes patri multa aureorum millia mittit, 557. A ch- 
metes in fuga captus, jussu fratris Selimis strangulatur, 
959. Achmetes sullapus ad fines Arabicos profugit, 558. 

Achmetes bassa a suís Genizaris trucidatus, 58. 

Acribe capta, 257. . 

Aesebeher nominibus aliis falso nominats, 416, Acs- 
cheber vel Acsara Gracis veteribus dieta fuisse Leuce- 
polis, recentioribus Asprapolis, 416. 

Άδεια significat aquam albam, sive limpidam, 403. 

Adana obsidione cincta, 333. 

f&des Judaeorum sibi maxime contigus sunt, 547. 

/Edificia multa Constantinopoli terra motu ceciderunt 

9 


/£caterina Cornara Jacobo Cypri regi Notho, Venetiis 
in matrimonium elocuta est, 362. 

J£nus /Enea post excidium "Troje condita ia Thracia, 
el sic ab eo »ppellata esse dicitur a Virgilio, 513. 

A&tas senilis professioni monasticze aptissima est, 401. 

ARthiopes Mauri dicuntar a nigredine, 405. 

A&thiops quidam Talismanos inorti deslinatos eripere 
eonstur, 3i 

Λο Iberis optimum, 260, 

JEstus marini causa, 49. 

AEtolin Turcis cedit, 127. 

Aga Turcis est arbor, 417. 

Agaslevina oppidum negotio nullo-a Turcis captum, 
$19. 
Ager Carabogdanis frumenti nigri f(eracissimus, 428. 
Ager Cepisiensis, 429. 

Agria Erla vulgo vocata, $79. Agriafrustra oppugnatur, 


Aische prima Mabumetis uxor nunquam casta fuit, 


Aiem, ve] Alem vilaget, 446, 

Al articulus Turcicus, 426. 

Aladeules capitur et decollatur, 556, 

Aladeujes dux provincie Dulgadirensis foit, 339. 

Aladeules Dulgadiris dux Dauden bassan adit, 355. 

Aladines lconii rex exutus. dignitate in Τοπίαπι prof. - 
gil, et quietem amplexus, vitaro egit pNvatam, 416. 

Alsdines idem qui Germianos, ibid. - 

Alani, qui et Albani, εἰ Georgiani Iberia proximi, 


Alascheher altam civitatem significat, 430. | 
Alba regalis urbs, in qua reges Ungari:e sepeliri con- 


-—! 


suescunt, 349. Alba Greca a Turco expugnari nequtt, 
$29. Aba Graeca expugnatur, 343. Alba. 6r«ca expugna- 
tur, . 

Alba per Soleimanem occupata, 549. 

Albania magna ex perie per Mucbemetem occupata, 
950. Albania flammis vastatur, 33t. 

Albania, 31. 

Albani in montibus se communientes magna c'ade affi- 
ciunt Turcos, 554 Albani, 13. Albani, 283. Albani domiti, 
127. Albanorum defectio, 215. 

Albertus Lascus, 533. 

Albis fluvius, 419. 

Alcairum, 67. 

Alcairum Memphis, 75. 

; πμ Sullanus a Temire vietos in /Egyptum profugit, 


Aleairí Borcuces su'tanus moritur, 518. 

Aleoranum, 67. Alcoranum per errorem Gabrielis Ali 
reddendum, Mahumeti traditum, 668. 

Aiepum occupat Temires, 76. 

Alexander princeps ob immauitstem inauditam quam- 
dam apud suos inf»mis, e regno fugatur, $51. 

Alexandri pontificis cum Friderico Barbarossa dissi- 
dium anno 1380, 160. 

Alexandri Pansebasti clades, 947. 

Alexandria Turcis non esti Scandria, sed Ischeudris, 


Alexii cedes, 216. 

Algyron sive Algyrum castellum, 447. 

Alt, Aliez, vel Halis est l.30nico, 423. 

Alis bassa Zenderluis Chelilis fi'ius, 518. Alis ba«sa .le 
Talisinanorum imminen:i mortis periculo,eos ex il'o libe- 
rare, quantum potest conatur, 319. 

Alis bassa in medios hostes delatus, ab eis occiditur, 


Alis bassa Budensis felici rerum successu. effertur, 


Alis begusin Albaniam profectus praedas maximas agit, 
el spolia ampla reportat, 526. Alis begus copiss ducit 1 
ÁAlbaniam, 526. 

Alis begus Micboelis filius, 551. Alis hegus cum exer 
citu magno in Valachiam proficiscitur, 552. A!is begus cum 
patre et filiis innocens interficitur, 515. 

Alihurius Carsnim begus, 433. - 

Alphonsus Mediolanensiom duci traditus, 141. 

Alphonsus Neapolis rex contra Harbaros dux creatus, 
338. Alphonsicoutra Joannem (astelleregetm bellum, t 16. 
Alphonsis navis, 269. 

Altum aureus est Tupeicus 405. 

Amadeas corpomento Viridis Sabaudis eomes, 454. 

Amastris deditio, 215, . 

Amida Guletum profectus cum filis duobus, vitam 
agit privatam, 364. 


1297 


Amidas promissis non salisfaciens, fluxeque citeroquin 
fi. lei signa qusedam prabens, jussu Joannis Austrii, iu 
Siciliam transvebitur, 364. 

Amida patrem Assanem regno spoliatum, spoliat etiam 
ips» visa, 364. 

Amnis Docus Gezid vocatus, 315. 

Amurates quartus rex anno 1350., 16, Amuratis »d suo 
oratio, 22. Amuratis mores, 28. 

Amurates |I. Turc. decimus imper. 1412. vel 1419., 
117. Amuratis expeditio in Asiam, 119. Amuratis oratio, 
165. Amuratis expeditio in Caramanum, 167. Amurates 
in Europam, 175. Amuraltes a gregario correptus, 178. 
Amurates in Pelopounesum, 180. Amwuratis crudelitas, 
181. Amuratescontrà Scanderbeugum, 187. Amuralis vo- 
tum, 186. Amuratis secessus, 186. Amuratis acies, 189. 
Amurads pugna cum Huniade, 191. Amuraus mors 1490., 


Ànna sive Joanna l'ranca puella, quam vivam esse com- 
listam tradunt 1421,, 48. 
Andreas Doria hoste se vidensinferiorem, aufugit, 547. 
Audreas Doria Karuli Augusti classis imperator, 351. 
Andreas Batorius, 355. 
Andronici restitatlo et precarium imperium, 32. 
Anni sultanorum ex auctoribus, cum Christianis, tum 
Turcicis collecti, et ad annos. Christianos collati, 419. 
Auni Turcici 296. Christianos 987. efficiuut, ibid. 
Aunoose ratio apud Turcos, 406. 
Auastasiopolis, 413. 
Ánatolia eadem cum Asia minor, 474. 
Avuatolis Castelli mutilate dictum, pro Apatolis Castel- 
lion, 40. 
Antonius Athenarum duz, 114. 
Ántonius a Stamp, 580 
πμ... Melieusis senex, rorum multarum peritus, 


Antonius Verantius episcopus Agriensis, 553. 
Appeilationem admiuistrationum apud Ungaros ma1i- 
matrum dus sont, 4239, 
Aphenlis a Grieco αὐθέντης corruptum, 391. 
s] Pürodisium jussu Caesaris Karull funditus evertitur, 


Aquilo apud nos aeris serenitatem affert, 410. 

Arabia felix, 63 

Arabes sunt Sarraceni, 325. 

Araclea eadem nunc est οὐ Heraclea, 410. 

Áragoneusis, 10. 

Aramus Semi (ilius, Noh:i nepos, 591, 

ÁAramontanus Gallia regis Henrici legatus, S51. 

Arbor genealogica sullanorum, 388. 

Arcadiopolis, 413. 2. 

Arces Qus veteres ad Moravam a Turca muniri jubeu- 
tur, 332. 

Archangelus locos ab Archangelo sic nominatus, 447. 

Archiepiscopatus Claudiopolitauus, 365. Arch.episcopa- 
tus Germiorum, sive Germiani, ubi situs, 416. 

Area "Jach'a! cala dicla, 517. 

Argos Venetis vendita, $1. Argos capta, 91. Árgos a 
Turcis recuperata, 299. 

Argyropolis oppugnata, 134. 

Armeniorum privilegium apud Turcos, 65. 

Arrogantia veterum Graecorum Constantinopolitanotuui 
quanta fuerit, 409. N 

Arundo [ndiea, 86. 

Arx Damasci, vi a Turcisexpugnata, 520. - 

Arzerumo majoris ἁτιποπίφ civitas, sex dierum itinere 
2a Trapezuute distans, 570. 

Asanes, 200. Asanis responsum, 239. Asanes captus, 
251. Asanes Spartanis per-uadet ut ad Turcas deflciant, 


A«seania hodie Turcis est Acsu, 405. 

Aspra duplicia sunt, majora et minora, 401. 

Aspri 60 faciunt Talerum, 5.6. 

Aspri 36 Turcici, fa-Inot Talerum Germanicum, 104. 

Aspri Graecis, Acse Turcig, ab slbedine dieti, 404. 

Aspropolis Analolim metropolis, ibi. 

Asoma!on vocatur locus, qui aliter et Archangelus, 4i. 

Assan Machmetis filius, 561. 

Assyriorum imperium, 2. 

Athenz quo pacto a Turco subacta, 211. Athens Tur- 
cis dedit», 212 

Athyra, nunc Pong grandis appellatur, 41t. 

AUmiadam quid Turcis, 442, 

Auctores familie Turcorum septem et decem, 311. 
Auctoris intentio et fides, ! 

Aula sultani porta Osmanica est, 414. 

Auramozgli quasi Auramides, 411. 

Aureus Hispanicus, 147. 
* Aureus sultaninus, tam pondere, quam bouitate duca- 


INDEX ANALYTICUS IN LAONICUM 


1398 


tum Venetum quinquaginta quatuor aspris xstimatum, 
Ta3lerum Germanicum, et semissem ejusdem facit, 401. 
Avaritia legali Constantinopolitani, 357. [n avarum 
principem scomma, 81. 
. Aytonius appellatus fuisse creditur a plerisque, 594. 
Aytonus Armepnius idem qui Curchinus, ibi 
Azumia nunc quasi Aramia sic dicta, 3594 
Azapi, vel Azepi, stipendiarii sunt, 429. 


n 


Babosa 4 presidiariis ejus incenditur, 359. 

Babotza Turcis se dedit, 353. 

Baíasites a monacho Turcico pene occisus, 461. 
Daiasites adversus lratrem Zemem movet, 5352. 
Daiasites caves ferreas» a Temire includitur, 321. 
Baiasites Constantinop. annis pluribus otiatur, 335. 
Baiasites Constantinopoli discedit, 352. 

Qaiasites Constantinopoli Adrianopolim proficiscitur, 


Baiasites animi segritudine ac dolore ad desperationem 
adactus, mortem sibl ipsi conscivit, 437. 
Baiasites Constantinopolim properat, ibt. 
Baiasites Selimi filio valedicit, et paulo post e vita ex- 
cedit, 538. 
Baissites filio Sellmi imperium resignat, ibid. 
Daiasites filius Muchemetis, magna solemuitate adbi- 
bita circumciditur, 329, . 
Palasiles Gilderum cognominatus, Muratis Chanis filius, 


Daiasites in templo Constantinopolitano a se exsirücto 
conditur, 338. 

Jlaiasites quandiu vini usum ignorarit, 518. . 

laiasites quanquam belligerare uon possit, imperitum 
tamen quandiu superstes est filio tradere nou vult, 338. 

liaissites soluta Constan'inop?lis obsidione, recta Nige- 
bolim suos ducit, 518. 

Baiasites Ungariam ingredi non aude!, 461. 

Daiasitici cladem ingentem accipiunt, $33. 

Bailus mag:s!ratus est Venetus, 383. 

Baimundi Teupuli conjuratio circa annum 1297., 106. 

Baindes tilins Oicolucis, 511. 

Baindes pater Cuhulbuga, ibid. 

Baisunges filius Bskis Age, ibid. 

Bakes Aga filius Ciagis Agre, ibid 

Balbec est postel!o Bealbec, 126, 

Balthasar Bathianius Baro Gussingensis, 586. . 

Danus es! pro:ses regius in aiiquo ex regnis Ungaria 
adjunctis, 12J. 

Daragama membranarum nomine celebris, illa Petga- 
mus est, 408. . 

,Bariholomeeus Pezzeus Casares majestatis consilia- 
rias, 421. 

Dasilius Rulgaroctonus, 429. 

lasilotvisii sunt fili. Basilii, 418. . 

lassa Romanis, 125. . 

l'attologia Turcorum in precando quanta sit, 418. 

Bealbee Syriz cava civitas, 426. 

Beaibocum direptum et vastatum, $20, 

Bedrus arx in Anatolia sita, in potestatem Turcorum 
venit, 542. 

Ueglerbegi ἄργαντες ἀρχόντων, 402. Beglerbegi duo a 
Sinane bassa in Georgianorum limitihus constitanuDIur, 
512. Beglerbegi et ipsi basse vocati, 403. Beglerbegi sub 
$e prater milites gregarios, spaebios, subbassas , sangia- 
eos et begos liabent, ibid. Beglerbegus Anatolire Romanis 
priscis erat prafeeius pratoriorum Ocieutls, 416. 

Belchtam urbs quam regio Choraisani vicina Balch est 
Cedrino, $99. 

Belcha civitas capta et diruta, 311. 

Belebanzucus vir quidam strenuus, 353. 

Belezuga locus Anatoli:e est nomen a querceto nactus, 

12 


Belezug Turcis teuerie seu novella quercus sunt, aut 
quercetum, 406. 

Helgradum eadem cum Alba Graeca, 448. Belgradis 
obsidio, 131. 

Belgradum. Griechischei Wyssemburg. Taurinum vete- 
ribus, 220. Belgradum a Yurcis obsessum 1496, Idibus 
Junii, 222. Delgradi oppugnatio, ibid. 

Belezuga oppidum Anato!ise, 316, 

Bellum inter Cairensem et Osmanidam sultanos, 557. 
Bellum Anglogallicanum, 47, Beilum navale inter Vene- 
tos et Turcos, 107. Dellain Constantinopolim translatum, 
202. Bellum magnum 3 rege Ungarim sosceptum, 537 
Belli Tamerlanici occasio, 55. Belli Ungarici cum Turcis 
occasio, 162. 

Belule oppidum armis tentatum, $26. 


hj 


1329 INDEX ANALYTICUS 110 


Bergas Castaldo est Burgosiue, 112. 

Bergomum, 157. 

Bernardinus Canilius, 225. 

Bessarabia, 417. 

Bessarion cardinalis, 228. 

Bessarion cardinalis Trapezuntius, 159. 

Bitezides, cum Husssri$ confusi, 115. 

Bitez'die, quos Huss:irones appellamus, 189. 

Blachia et Blachi, pro Vlachia et Vlachis, 428. 

Bladus Dracula Moldavie, qus οἱ Transalpina prin- 
ceps, qui et Wladus, 265. 

Bladi diligentia et audacia, 270. Bladus vincitur, 272. 
Riadus Turcum sequitur, 275. Bladi fuga in Ungariam, 

«215. Bladus Delgradi captus, 276. 

Dlanca Philippi Fr. Sfortie nupta, 157. 

Boemi, 10. 

Bogdiana, 41. 

Bogdan est Dei munus, 429. . . 

Bogdania a Bogdauis, id est, Principibus suis est nomi- 
nata. ibid. 

Boli tam regionis quam oppidi nomen est, 406. 

Bolina Turcica Grecis est Apollonia montis Athi, 417. 

Bolina locus munitus a Turcis capi non potuit, 517. 

Bombarda Germanorum inventum, 125. 

Bombarda duriora penetrat, mollioribus succumbit, 


Bombard:» globi vis, 239. 

Rombarde Turcis ereptse, 223. 

Bona Sinanis confiscata, 585. 

Bonfinius emendstus, 415. 

Bonfinius Prusam per errorem Byrsan vocavit, 406. 

Borbatane regio, 218. 

Borckuck vel Barakok divisis vocibus Barac Kuk vel 
Barac Gog, est Gog benedictus, 418. 

Borle capta a Gilderune Chane Turco, 319. 

Borle duplex in descriptione Natolise invenitur, ad 
provinciam Ponti utraque Je tinens, 424. 

Bosins illatum bellum, 283. 

Boss:na a Turcis subacta 14635., 289. 

Bossinensis przeda, 284 

Dossinensis beli occasio, ibid. 

Bovis, cadaver disseclum componentis prodigium, $00. 

. Brenezis gesta, 115. 

Britannis desceiptio, mores, ccelum, 48. 

Brixia obsessa, 196. 

Tiozina regio tota rapinis exhausta, 518. " 

Bucowar civitas uci est, 418. - : 

μις majus et minus ρ8ςἱ duo, ibid. 

uda regni Uugarici metropolis, 5348. Buda sine san- 
guinis effusione capitur a Turco, 545. 

Buga uhi sit sita, 415. 

Bul-ogli tanquam Bulci fllii, seu posteri, 418. 

Bulcus despota filiam suam Baiasiti dedit uxorem, 422. 
Bulcus despota vocatur a Turcis Stephanus  Blulcovizius, 
Servis despota appellatur, ibid. Bulcus despota Turco 
filiam suam dedit uxorem, 318. 

Buidus idem cum Bracole Weida, 419. 

Bulgari, 14. Bulgari Turcos vincunt, 15. Bulgarorum 
elades, ibid. Bulgari, 18. Bulgari victi, 31. 

μή locus a Bulgaroram cede dictus, 415. 

urgos castellum quoddam, 315. 

Burgosine Didymoticbo vicina est, 125. Duryosine op- 

dum a Christianis fuga dilapsis derelictum, et a Turcis 
per ignem deletum, 515 

Burgundie dux sacri belli imp., ο. Burgundie dux 
tomes Flandrie, 45. 

Buruvada arx occupatur, $271. 

Buruze castrum in Muratis potes!alem venit, 526. 

Busquesius Prusiadem eum Prusia confuudit, ibid. 

Busdoganum massa quzdam ferrea, 462, 

Byzantium obsesgum, 94. 


C 


Caba tiliam Turcis sigoificat, 417. 
: Cabielpes filius Cusulbugz, 511. 

Cabielpes pater Soleimanis, ibid. 

Cabiloviizius pretextu, transfugii ad Muratem admis- 
sus, abditam sub veste sicam, ipsi in ventrem adegit et 
interfecit, 419. 

Cadaver Gazis Muratis (απὶ Prasam deportatum est, 
316. Cadaver suliani Muchemetis Prusz conditur, 525. 
Cadaver Scheichi Bededrinis suspensi e patibulo detra- 
ciun terr: manJator, 526. 

Cadi Lescher sive Lescker, significat Turcis judicem 
s: p*emum, 412. Cadi Turcis est judex qui de causis liti- 
pan'ium in aliquo oppido, vel urbe, vel provincia cogno- 
scit, ibid. Cadi similes sunt episcopis, ul. 


Pontum provinciam sita est, ibid. 


Cadilescheri Turcici tres, 412. Cadilescheri, 414. Cz.ti- 


lescheri archiepiscopis similes sunt, ibid. 


Cadilicatus judicis officium seu judicatura est, 412. 
Ceremonis Mosaico», cur a Maliumete retentas, 608 
Caisuria priscis, Csesaria dicta fuit, 4125. 

t.airus Barnico Memphis est antiqua, 435. 

Caias begus Smyrnensis Sangiacus, 363. 

Calapinus vocabulum corrnptum est e Zelebi, 392. 
Calba civitas ab Osmane occupata, 175. , 


Calatravenses Rhodii, 70. 
Calaurite dedita, 255. 


Cales occasio belli inter Anglos el. Gallos, 46. 
Cales captum ab Anglis {541., 47. 
Calepus cum universa regione fpitima occupatur a 


Turco, 320. 


Calender Zelebis cum factione sua occombit, 555. 


Calenderlar, 462 
Calender Zelebis Anatoliam universam ad arma conci- 


tat, 545. 


Caliíacra, 441. 
Calliacre, 172. 
Califes vicarius sive successor est, 568. 


(Calllopolis quando in potestatem Turcorum venerit, 


Calli polis urbs ad Hellespontum sita, 580. 
Calogeros unde dicatur, 404. 
Caloioannes a pulchritudine minime, sed a bonitate ita 


dictus, 421. 


Caloioannes Comnepus penultimus imperatorum Tra. 


pezuntiorum fuit, 471. 


Camerla sive Camena Rustemis Veziris est uxor, 352. 
Can per Spanduginum et Ionium imperator exponitur, 


Candria oppidum quo loco sítum, 407. 
Candria regio sd Pontum Euxinum inter Bitbyniam οἱ 


Cangri oppidum Amasiam sive Cappadociam versus 


sitam, tbid. 


Cantacuzenus, 18. Cantacuzeni imp. mors, 209. 
Capba Genuensium colonia expugnata a Ταΐργίς, 150. 


Capha inter Tartariam et Moscoviam ad Septentriones 
sita, 570. 


Capi Turcis porta est, 44i. Capi Ulrivarum przsidiariis 


ad deditionem compulsis capiuntur, 5355. 


Capisilari a voce, Capi, 411. 
(aplize Turcis aquam calidam, seu balneum significat, 


Cappadociam intrat Turca, 261. 
Caput regis Ungariz haste affixum per castra circum- 


fertur, 527. Caput Vladislai regis Tartarorum regi jocose 


- offertur, 412. Caput Vladislao regi amputatum. ibid. 


Cara sive. Niger Alis captus, et Viennam prius, deinde 


Pragam ad Roudo!phum Augustum missus, 385. 


92 


Cara Chan filius Cutluzeccis, 3511 

Cara Chan rex aut princeps niger est, 594. 

Caracbisar de coryco factum, significat arcem nigram, 
Cara essar male scriptum, pro Charachisar, 469. 

Cara Mesiles vir sanctas, 515. 

Cara Michail, 441. ' 

Cara rustem significat nigrum Rustemem, 435. 

Carabag Turcis vineam nigran signilicat, 426. 

Carsbag urbs, sive Parthis, sive Persis, ibid. 
Carabogdania et Moldavia esdem, 428. 

Carabuces Sangiscus Sourigaris. 565. 

Caragosa bassa vivus palo transügitur, 536. 

Caramania in formam Beglerbegatos redacta, 156. 
Caramanus Ibrahimes Anatoliam bello moto conturbat, 


Caramanus Ibrahimes fugit, ibid. 

Caramuses stipendiariorum prsefectus, $56. 

Caravana, 170, 

Carbunculus pestilens in tergo Selimis ortus eum ne- 


cat, 541. 


(ariinales, 160. 

Carminiola Venetorum tribunus, 105. 
Carminiola proditor cessus, 157. 

Carolus Magnus contra Saracenos, 45. 
Carrariensium familia, 102. 

Carrera qualis homo fuerit, 565. 

Carrera proditionis insimulatus, ibid. 

Carseum qualis locus, 571. 

Casa Zelebis, 522. 

Casan Michaloglius ους. 411. 

Casanes alitur a Baiasite, 353, 

Casanes bassa cum militibus suis exesus est, 597. 
Casanes bassa Roinauim beglerbegus, ibid. 
Casanes begus fllius principis Caramani mveritur, 334. 


101 


Casi Burchan judicem Dei signiflcat, 424. 

Casimirus rex, 40 

Casminuin iutitna Persarum regia, 571. 

Casminum regia Persarum interior est, 585. 

Caspium mare nunc Zabacca, 62. 

Castamone, 259. 

Castamena, sive Castamona, Claudiopolis esse, falso 
creditur, 427. u 

Castamona ubi sita sit, ibid. 

Castamones occupata, $50. 

Castamona oppidum non procul a Sinope situm, 377. 

Castellum novum a Venetis frustra obsessum?, 564. 

Castellanorum et Aragonensium bellum, 146. 

Castra Parthorum cum impedimentis diripiuntur, $351. 
Castrum quoddam cur ab eversione divina nominatum sit, 
517. Castrorum Turcicorum instructio, 182. Castra direpta, 
272 


,ontrametatio et pugna ad Varnam decimo Novembri 
i4, 115. 
Castría capta, 252. 
Castrimenum occupatum, 255. 
Cata nummus idem quod Medinus, 406. . 
Catainus Chan, Vlu ChanM, et Kisies bassa dietus, 585. 
Catascepe. 4i. 
Catarum civitas longe munitissima in sinu roaris situm 
i 


$61. 
Catalusii vel Catelusii, 490. 
Catelusio 1455, 279. 
Catelusii spurcitia, 281. 
Catena ferrea apud Byzantium, et portus Constantino- 
politanl descriptio, . 
πα. civitas est Philippos Macedonis versum tendens, 
Cauda, serpentis dormientis calcanda non est, 368. 


Causa circumveisionis a Mahumeteretentse. 408. Causs | 


Chii insu!x a Piali subjugats, 357. Cause hostiis mon 
amplius persequendi qua sint, 533. 
Cedrinus praetore vetustior, 403. 
Celium, 437. 
Celium Valachis, [L ycostomos olim, hodie Kilia, 269. 
c üadumus bassa Genizarorum seditionem vix effugit, 


Chagani Avarum idem est quod Chan vel Chahan. 594. 
Chaidares et Myrxies Temiris socii, $9. 
'nalradin siguilicateum qui bene strenueque se gesait, 


Chairadines bassa a Christianis egregie vexatus, 546. 
Cbo»iradines bassa in Barbariam proüciscitur, 314. Cbaira- 
dines imperium maris nanciscitur plenarium, 54. 
κ quidam miiitire navalis insigniter peritus, 
ibid. 

Chalcocondyles emendatus, 445. 

Chalepas cum universa regione finitima occupatur a 
Turco, 320. 

Cbalites vicaríus sive successor est, $08. 

Chalife vicarium, successorem, ve! heredem prophetae 
Mahumetissigoificat, 299. Chameria sive Camena luste- 
mis veziris uxor, 512. 

Chamizae dejecto Zaganus suffecLus, 200. 

Chamuzes a Blado victus, 267. 

Chan per Spandugiuum et Jovium imperator deponi- 
tur, . 

Chan Precopiorum regnum Polonis ambit, 472 

Chanoglani principum filii vocantur, $94 

Chapperon tegmen feminarum Gallicarum partem Zer- 
copolz: inferiorem Turcicse refert, 407. 

Cbapse vel Chaphse vicus exiguus est, in via qua Di- 
dymoticum Constantinopoli itur, 415. 

Chapse vicusquidam, 538, 

Carachisar, 452. 

Charatines vel Charaitines idem qui Chairadin, 415. 

Charatinis cum Amurate colioquium, 42. 

Cbaripolis sive Cariopolis a Cbaria Atheniensi condi- 
lore ejus appellata est, 410. 

Chas est elegans sive venustus, 4952. 

Chasanes begus Cairadiuis Barbarossee filius, 562. 

Casanes Cesairis prosultanus Cairadinis Barbarosssm 
fi.ius, 395, 536. 

Cbasanes Chelifes simulata religione diu latet, et 
tandem aucia sua secta, latrocinatur, 353. 

Casanes Chelifes Scachoculis pater, sagitta volneratus 
exstinguitur, 526. Chasanis defeclio, 97. Chasanis inte- 
r'tus , ibid. 
ων objurgatus, 221. Chasanis {ο interitus, 


" Chasanis basse sententia, 163. 
Chazilar Turcis in numero mulutuuinis sunt. milites 
s:renui, 441. 


"κ 


JN LAONICUM CHALCOCONDYLAM, 


1402 


Chasis Becthasiscolitur a Turcis tanquam divus quidsso, 


Chataia, 67. 

Chasis Beetases Mabumetanus quidam religiosos, 515. 
. Casis E! begus de die quiescens, de nocte Christianos 
inquietat, 315. 

heidar bassa cum Zindi Kemale Saugiac bego victus 
el occisus a sediliosis, 469. 

Chelia, 457. 

Chemes Syris civitas, olim Emisa vocata, 436. 

Chemesa a Temire expugnatur, 520. 

Cheria, 68. Cheria fortassis eadem est cum Carabag, 426. 

Cherme arx in potestatem Turcs redacta, 532 

Cherronesus Thracica instarlingue se porrigit in mare 
AEg:eum, 410. 

Cherseogli, 408. 

Cho Sonesus Taurica Avarum sive Chazarorum patria 
est, 599. 

Cherzecogli, 458. 

Chezer anud Turcos elegantius loqueptes, idem est, qui 
vulgo est Cheter, 442. Cbezer et Cheter beg idem est, 442. 

Chilis arx a Baiszite occupata, 522. 

Chiridia Graecis porci dicuntur, 409. 

Chiridocastron, 404. 

Chiridocastron verum a viduis nomen habet, 409. . 

Chisar Sangagi cognomento'Inunge, ditiuncula Urcani 
a patre Osmane concessa, 512. 

Chitaini Tartari Chetaide dicuntur, 599. 

Chius /Egsi maris iusula a Pial: subjugatur, 357. 

Chius vendita Joannitis, 278. Chius metropolis et 
respub., 278. 

Chiurpulis oppidum a Musa occupatur, 325. Iu 

Chorasanis regno pulsus, et cum suis aufuyiens in ilí- 
nere perit, $11. 

Christiani a Chairedine quamplurima perpessi, 516. 
Christiani a Turcis vexati, 512. Christiani a Turcis infe- 
stantur, 528. Christiani a Turcis nullis oneribus. gravati 
libenter se illis submiserant, 534. Christispi alii io Da- 
nubium se Jrecipitantes pereunt, alii.foga turpi sibi 
consulunt, 318. Christiani Constantinopolitani fortiter 36 
defendunt, 539. Christiani cum Turcis confliguut, 316. 
Christiani cum O«mane confligunt, 515. Christiani cur 
facti Musulmani, 514. Christiani frusua Tripolim recu- 
perare conantes, insulam Cherbensen petunt, 551. Chri- 
sLiani Hierosolymis vulgo cincti sive Zonarli vocantur, 
ob zonas lougas et latasab illis usurpari solitas, 984. 
Christiani ;uramento (&delitatis facto a Turca domum 
remissi, S17. Christiani Moreani regionem, el arces 
quas occupaverant reliquere, 544. Christiani octodecies 
mille ín casibus variis pereunt, $54. "Christiani pretio a 
Turcis venditi vilissimo, 547. Cbristiani quantumvis a 
Turcis in religione a Mahumetanis dissentiant, per Ma-^ 
humetanos tamen Ρογκ, quantumvis Mabumelana seciss 
addictis, in odium secte Persics preferuntur, 566. Chri- 
stiani quidam in monte Libano prope Tripolim habitan- 
tes sagittarii pedites optimi sunt, 384. Christiani Rbo- 
dienses quam secure se gesserint, et quid ipsis accide- 
rit, 542. Christiani Schechem Maurorum adigunt, ul cas- 
tello ipsis tradito Hispanodeinceps parituro, et tributum 
solaturum promittat, 354. Christiani, seque fortauasque 
suas egregie propugnant, 330. Christianis Serras inco- 
lentes Turcis dedere se recusant, 518. Christiani victi 
dum fugiunt esduniur, 538. Christiani vietoria a saeculis 
multis inaudita potiti, 365. Christiani vim "Turcorum 
fortiter Zigeti vepellunt, 355. Christiani víno ebrii, 
ideoque quid sgant nescientes, de nocte se maetant iu- 
vicem, 516. Christianus quidam cum ad Turcam profe- 
ctus pedes ejus osculari jussus esset, sicam quam apud 
s oceulte gestabat, in ejus ventrem adegit, et interfe- 
cit, 517. 

Christo (de) quid sentiant Turcse, 63. 

Chrysokerama quis locus 446. 

Chrysopolis eadem cum Scutario, 446. 

Chusaines bassa vezir Selimis, jussu Selimis interfici 
tur, 540. 

Ciaces Aga filius Toctemuris, 311. 

,uinglis a Tocmace semel iterumque prelio vietus, 


Cigaloglis bassa Casminum se petiturum com exercitu 
simulat, $85. Cigaloglis ex hostium maaibus elapsus co- 
pias Uvauum incolumes abducit, $84. Cicaloglis δουν» 
dus 3b Osmaue, post eum mortuum summum Dancisci- 
tur imperium, 384. 

Cilium, 557. 

Cimariota montani Albanenses Circsassi, 461. 

Circassi sive Mameluci numero maximo caesi, 540, 

Circumrísio a Turcis observata, 529, 315. Circumcialo 


1403. 


eur a Mahumete retenta, 408. Cireumcisio, 65. Circum- 
cisionis ritos apud Turcos, 250. 

Citros episcopatus est Thessali, 420. 

Civitates Urchani se dedentes, $14. 

Clades Turcorum ip Ungsria insignis, 464. Clades Un- 
garorum a Jacupe Aga cresorum, 404. 

Classis Christiana in Hellespontum, 170. 

Claudiopolis civitas Honoriadis est in Ponte provincía, 


Claves 17 argentese sultano Murati ab Osmane donate, 


Clarenua olim Cyllene obsessa et eapta, 128. 

Clepsydrz Turcicorum Talismanorum, 44. 

(1yssa capta, 287. Clysss respub. μάς 299. 

Cl yzomene qualis in Turcia locus, 4559. 

Coccii currus sunt vulgo Turcorum, 580. 

Cafe ubi sita, et quse provincia, 455. 

Colebi ab Israelitis originem duxerunt, proindeque 
circumcisi fuerunt, 408. 

Colchidem invadit Mechemaeten, 320, . 

Collybisuss sive nummularii, monetarum commutatores 
sunt, 405. 

Color albus Grsecis asproes dicitur, ibid. 

. Columna lapidea triplici serpenti atieneo tricipiti sus- 
tinendo subjecta, $29. Columna serpentina, 442. 

Cometes caudatus apparet, 3526. Cometa duo, unus 
Orientem, alter Occidentem versus apparet, 529, 

Comnenus apostata, non lssacius sed Joannes sppella- 
tus apud Nicetam Choniatem, 395. 

Comnenus Arianites, 152. 

Conatus Valachorum vanus οἱ irritus, 528. 

Concilium Basileense, 152. 

Conflictus inter regem Ungaris», et Michaelem nigrum 
Turcum, 527. 

Congerl urbs eadem videtur esse eum Congi, tabula 
Anatolics non procul! a Castamona dissita, 427. 

Conia oppidum est priscum Iconium, 422. 

Conia per Gil derunem Cbanem obsessa, 519. 

Conjugium Christiano Turcicum, 318. 

Coujuratio ülioruta in parentes, 20. 

Cousi!ia rectaapud ducem Medinensem locum non ha- 
bent, 354. 

Constantinopolis a Turcis expugtnatur, 5939. Constanti- 
nopolis a Flandris eapts, 394. Constantinopolis per Baja- 
eitem diu obsessa, pene capta fuit, 410. Constantipopo- 
Jis quando eapta sit, 412. Constantinopolis terre motu 
collapsa instauratur, 555. Constantinus a Soleimane bello 
vesalur, 318. Constsntinopolis oppugnatio maritima, 205 
Constantinop. urbis amplitudo, 205. Constantinopolis 
expla quarto haleud. Julii die Martis, quinquagesimo 
qnarto die obsidionis, 209. Constantinopolis expugnatio, 
410. Constantinopolis a Turcis obsessa, 45. Coustantino- 
potis obsessa, 50. Constantinropolitani imperii declinatio, 
118, Constantinopolis frusira obsessa, 1234. Constantino- 
polis s Genuensibus obsessa, 151. Constantinopolis ob- 
gessa, 205. Cons'antinopolis oppugnatio, 204. 

Constuntinopolitani Mitylenen reficiunt, 535. 

Constantipopolitani regnante Musa, portas aperire vix 
audent, 333. 

Constantinas Monomaehus Augustus, 410. Constantinus 
Monomachios judex Graecis factus sb imperatriee Zoe, 

Cosstantinusimperiumiad Griecos transfert anno 5535, B, 

Constantinus VIII Graecorum imp. 161. Constantini 1e- 
gatio ad Amuratem, 181. 

Constantinus octavus Grac. Imp. 197. 

Constant. Manuele Greecorum imperatore, 428, 

Constitotio Leonis Augusti de Thronis, 403 

Copis Muratis in fugam propulsm, 336. 

Copis, 461. 

Corm Ρυρυ]5ο sive pupillae oculorum pro pue:lis accep- 
4:0, 429. 

Corcut a seditiosís victus, 408. 

Coreules caesus eum suis fuga vix elabitur, $56. Cor- 
οιιίυ8 conscensa trireme Mapissarn deditionem suam repe- 
tit, 338. Corcutes fratris Selimisjussu strangulatur, 558. 
Coreuves fratrum competitor, ibid. 

Corcutes oppida qu:zdam Aneatoliw — sibi subjecta reti- 
nere nequit, 357. Coreutes sultanis Bajasitis filius, 356. 

Corinthi obsidio, 256,259. Corinthusa Venetis oppu- 


gna!a, 295. 
Corrizi, sive Coridsehi qui siat, 472. 
Coroue obsidetur a Turcis, 535. 
Corosenses urbis sum deditionem faciunt, ibid. 
Corcyra sive Cursula hodie, 135. 
Cors)ca Genevensium iusula capitur, 382. Corsica quando 
ei quomodo restítuta sit Genevensibus, ibid. Corsica, 


INDEX ANALYTICUS 


Uw- 4*4. Ίος. 


Ho 
Cosaci quinam vocentur, 576. Cusaci Denderlam oppi- 


. dum juris Turcici diripiunt, 378. 


οσον planities seu campus a οορία merularum ita di- 
ctus, 


Cosri cum Caristo Natoliz, esdem putatur esse civit:s, 


Cossorassath, in Cosroas Sach mutandum est, $89. Cos- 
sOrassath rex quidam Persarum primus fuit, qul imperio 
Romano rebellaret, ibid. 
uiGotrsium nunc Cutabige, civitas Phrygis- majoris est, 


Cotimus, 105. 

Cotziacum, 442. 

Gotziacum arx in ditione Joannis captum, 28. 

Couadza, 451. 

Crales pro Despotis appellati, 422. Crales vox non de- 
rivstur a Karulo, 422. 

Crasnaburca arx expugnatur, 558. 

Cratevitzii Dolgarorum principes erant, 418. 

Crimskicban, 394. 

Cro] Polonis est rex, 422. 

Crolna regina est Polonice, ibid. . 

Crudelitas Achmetis imperium ambientis et invaden- 
tis in legatos, 466. 
- Cubates Zauzius Constantinopoli YVenetlas Cyprum re- 
petendi causa missus, 561. 

Culmaza pro Gumulzina cortup'e scripta, 417. 

Cunctatio damnosa, 295. 

Curchini lidem qui Georgiani, $91. 
gor urdistanius Imírsam captum Scacho Techmasi mitut, 


Cureus auctor annalium Silesfs, 411. 

Curggini sunt idem qui et Georgiani, 272. 

Curisemes Scachus Belcha princeps, 311. 

Currus et impedimenta Cbristianorut a Turcis ἀἱγερί», 


Cusulbuga filius Bainderis, 511. 

Cutahige civitas est Phirygize majoris, 416. 
Cyprus a Venetis repetita, 361. 

Cypsasla oppidum Thraciz, 415. -- 
Cypsala quibus nominibus aliis nominetur, ibid. 


D 


Dacia quae fuerit quondam, 428, Dacia Bomanorum 
provincia aiiquaudo fuit, 429. 

Dai Caratze bassa, 442. 

ais Caratzes bassa perit, $29. 

Damascus obsessa, 74. 

Danus qui et Dass Vaivods, 158. 

Danus in Moldaviam restitutus exacto Dracule, 179. 

Darius, 67. 

Daud bassa, 460. 

Daud Turcis qui Hebr&is est David, $91. 

Da*idis imperatoris Trapezuntii cuui tota familia inte- 
ritus, 269. 

Daudes bassa eum exercitu przpotenti contra sulta- 
num Aicairi miltitur, 333. Daudes bassa Varsaccnsem 
agrum iugressus, trucidatis ali;s, alios in gratla:u recipit, 
i 


David frater Calojeannis ultimus Trapezuntiorom iro- 
perator, 470. 

Davides Ungnadius baro Sonneccianus, Cresaris Chri- 
stiauorum ad Portam Osmanicam orator, 568. 

Davides Comnenus principum Compenorum puostre- 
mus, 419. 

Defectus solis maximus, $16. 

Dei justitiam non casum omnia gubernare, 6. 

Deire pagus quidam, $10. 

Deliberato de obsidione Constantinopolis, 205, 

Delilari stulti, deliriique vocantur a Turcis, 580. 

Delis Aladinis, su!tani jussa, veneno tollitur, 305. De- 
lis crebris in Christianos factis excursionibus, tandem ab 
Aladiue coercetur, 393. 

Delus Belubau Muratis Csesaris Turcorum minister, 


Delues Hispanus, 56. . 

Demetrius Albanos invadit, 218. 

Demetrius Sparta: obsessus, 251. 

Demetrius Aeno praefectus, 357. 

Demetrius Visnovecius, 554 

Depas Albanorum dux, 155. 

Dephterdari duo in Georgianorum limitibus a Sinane 
bassa constituuntur, 572. 

Deplterdarus serarii prefectus est Turcis, 545 
Dephterdarus rationalis et quiestor est Tureis, 372, 577. 

Desertorum p:ens, 25. 

Despota e rcgione sua prorsus ejicitur, 526. 


1405 


Desputa quaptam habeant dignitatem, 422. Despot:e 
seu principes Servis omnes l.azari appellati, M8. De- 
spots sub "urcis mancipiorum potius quam principum 
couditione utuntur, 429. . 

Derbentum situm est ad mare Caspium, 370. 

Dervisii seu Dervissari qui sint, 426. l'rofessio Mahu- 
metauga tota sanguinaria est, ibid, 

Dervissar, 426. 

Develtus (sic enim Greci nominant) milliario sexage- 
simo ab Hadr. nopoli distat, 415. 

Devetlu felix est Turcis, 417. 

Dextera Viadislao regiamputala est, quod ea fidem 
datam violasset, 412. 

Diarbekir est Mesopotamia, $67. 

pidymotichi obsidio, 22. 

Didymouchum a muris geminis appellatum oppidum, 

| 


l'ignitas despotarum, quae sit apud Turcos, 426. 
op iimbos pagus Turcics fidei mutationem  significal, 
$93. 


Dionysius Chiens. monachos, 531. 

Diorryge Turcomanis erepta, 425. 

Diplokionion quid, 447. 

Dire videtur esse Doari vel Deari, 417. 

Direnziles Banus vinculis coustrictus ad Baiasitem mit- 
titur, 551. 

Disciplina militaris apud Tureos non amplius est ant3, 
quanta fuit aliquando, 3583. Disciplina militaris Tatner- 

ani, 60. , 

Ditio regis Caruenns trecentis milliaribus Italicis a 
Tripoii distat, 531. Ditio Ibanis, boe est Joannis, 612. 
Ditiones principum in Albania plures, 450. 

Divanum Turcis quid sit, 465. 

Divinatio Capetti, 292. 

Divortii ac τον mos 3pud Turcos, ὅδ. 

Dobroditia, 1742. 

Docti ex :equi et recti regula JI se deben, 5:9. 

Docores Petiexrum flarustis et^ iisidar ab Osmaanicis 
damantar, 968. Doctoree Persarum onde exstiterint, 
ibid. 

Dolap nomen fluminis prope Gerlen, 488. 

Domus Chasanis bass» a Genirzsris (ade speliator, 557. 

Domus Judaeorum univers Constantivopoli confla- 
graut, 547. 

Doria famil., 159. 

Dorobiza fluvius, 285. 

Dorobiza capta, 396. 

Dracol Uveida, 449. 

Dracula junior Mechmetis Ganymedes, 265. 

Dracules, 171. 

Dracula junioris ambitio, 274 

Dracule Bladi crudelitas, 626. 

Dragutes liaisus pirata celehrís, 551. 

Dragutes Sangiacus Tripolitanus, 354. 

Drama vox mutilaia ex drachma,405. Dramse novem 
faciunt talerum unum Germauicum, 104. 

Druucarii, 465. 

Ducum defectio ad Mosen, 93. 

Ducum ad Mechmetem defeetio, 96 

Duellum ex provocatione, 190. . 

Dulgadir, 460. . 

Dundar quid Turcis sit, 543. 

Dusmes Mustaphas a suis deserltur, 525. Dusmes Μιι- 
stapbas captus, ct. Adrianopolim ad sultanum Muratein 
perductus, jussu illius de pinna quadam urbis ad murum 
suspensus laqueo vitam fiuit, 1611. Dusmes Mustaphas 
in Homania pro sultano se gerit, ibid. 

Dux.Medinepsis arrepia fuga Meliten evadit, 551. 
Dux regionis Grecis est Hegemon, 405. Dux Veneto- 
ruin, 105. 


E 


Ebubekir favore malignorum quorumdam contra fa- 
cium Mahumetis testamentum lifea se consiituit, 


Kbubekir Mahumetis prophetas soeius unns, 565. 
;edebales operum οἱ prodigiorum effector maximus, 
Edremit o, m Attramittiom dieta fuit, 408. 
αλα. antiquis genere neulro Adranes appeliatur, 


Egon Solmensi$ comes suas cum Helfestaini et Nicolai 
Hatestadii copiis conjungit, 558. 


Eripe insula est, jam vulgo Negropontus appellata, - 


Killau'e pro Euphiaste reponendum est, 408. 
Liba insul*, conatu irrito a Turcis tentatur, S55. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


1406 


Elisabeth filia Friderici Austriaci regis Romanorum, 
3 Joanne Bohemo rege Lucelburgico impotentie men- 
dario pretenso repudiats, Syrvim regi sehismatico nu- 
bere non voluit, 422. 

Emanuel Andronicus, 25, 

Emanuel Cantacozenus Alban. dox, 215. 

Emanuel Bochales, 216. 

Emanuelis notht victus, 94. 

Emanuelis τας, imper. filii, 109. 

: Emanuel Joaanis filius Cantacuzenus Albanorum prs- 
fectus, proditionum minister, 257. 

Emanuelis in patrem pietas, 26. 

Emir Achoe stabuli prefectus, 408. Emir Chsn Miri- 
ses, Muchemetis cognomine ]jlodobendis filius, magni 
juvenis animi, 566. Emir Balem apud Turcos prefectus 
sigbiferorum est, 499. Emir Halem quis, 405. Emir Ha- 
Jem supremus est vexillifer, ibid. Emir quiblr nomen di- 
gniratis πιαχίπη est in aula suliaporum Cairensium, 405. 
:mir Soleimanes a suis desertus, fogam arripit, 539. 
Emir Soleimanes contra Musam qoiesceentem arma so- 
mit, $22. Emir Soleimanes de rebus suis non sollicitus 
heiloatur, ibid. Emir Soleimanes filius Gilderunis Chani, 
9223. Emir Soleimanes Hadrianopoli cwrimoniía "Turcis 
usitata, fit imperator, 922. Emir Soleimanes regnavit 
snnis septem, ibid. 

Emisa Gregorii Emiseni patria, 426 

Empoltis imperio Turcico subjieitur, 518. Fmpolis 
utrum sit Ampbipolis Serris vicina dubitatur, 422. 

Enasserisr, 47O. 

i An nguris, 912. Enguris eadem qus» Ancyra vel Uorra, 


Enimundns Bonefidius I. C., 423. 

Enio vel Enja, pro /Eneo corrupte scriptum, 415. 

Epidaurus, nunc Rhegusium, sive etiam Malvsasia, 
2 


Epirotas Venelorum urbem ampliasse, vocat autem 
Lie Ferojelienses Epirotas, 99. 
Episcopatus Ádranusius metropoli Nicomediensi DBi- 
thynis subjectus, 404. Kpiscopatus Debelti metropoli 
Hadrianopolitanse montis H:emi subjectus, 4127. Ερίκου- 
patus Hierissi sub ''hessslonicensi metropolitano Thes- 
σα) collocatus, 417. Episcopatus Sincosis metropoli 

Amasiaps in Helenoponto subjectus, 4143. 

Episcopi proditio, 35. . 

Episcopus proditor, 240. Episcopus Cerasuntis metro- 
politano Neocssarie subjectus, 416. 

Epitaphium Henrici baronis de Liechtenstaip, 581. 

Epulum funebre quibusvis tam pauperibus quam opu- 
lentis, anim:e filii causa Soleimanes prsbuit, ac multa 
mancipia sexus utriusque, suo redempta pretio, liber- 
tate donavit, 51V. 

Edu Arabici maxime agiles, 581. Equi quo«Stephanns, 
rex Polonus, in Africa coemerat a Turcis ,ipsi erepti 
«unt, 378, 4/9. Equorum dispositorum usus, 268. Equus 
aheneus statusm equestrem qnamdam pestons 529, 

Erasmus "l'eifelus dux Ferdinandi, 352. 

Ercases lmirsa Sirvauw supremo cum imperio prin- 
m 549. 

:rdebj! Schrechís Hoidaris doctrinam primus amplexus 
el tutalus est, 368. 

Er.Jebil Usumchasanis Persarum Scachi gener., $81, 

Erdelianus bellum contra Maximilianum cur prosequa- 
tur, 560. Erdelianus C:esare rebus omnihus inferiorp $56. 
Erdelianus mirilice turbatus, 360. Erdelignus Varadini & 
Valachis, Tartaris, et aliis obsidetur, ibid. 

Erla Ungarie manciplnm, 35 

t:rror Griecorum de fiajasitis filio per quemdam (dium 
epillcem Pruszum Byzantium perducto, 426. Error San- 
sovini in arbore Osmanidarum duplex, 591. Errores ve- 
nia digni, qui, 62. . 

Ertucules filios habuil tres, 512. 

Eriucules Grzecos  excursionibus perpetuis infestat, | 
ibid. Ertucules moritur, ibid. Ertucuies pater Osmauis, 
$11, 512. Frtucules patrem habuit Soleimanem Sca- 
chum, ibid. — 

Eruptio tertia Turcorum in Europam, 12. 

Erzihga a GilderuBe Cbane occupaur, 518. 

Eskibaba est Baba vetus, 412. 

Eskisaraium est saraium vetus, 450. 

l:stenses duces, 153. 

Eureuoses Brenezes scribitur apod Laenicum ro Eu- 
reneses, 411. Eurenosis e uumero proceruu Turcicorum 
fuisse videtur, ibid. 

Europa ÁAsianis invicta, $6. | 

Eurus Qluvius pro Hebro perperam scriptus, 412. 

qivergotes priscorum regum Egypti Syrieque nomen, 
111. 


1401 


Exercitus de duce tracidando deliberat, 371. Exerci- 
tus Turcicus a dira quadam lue invasus, 550. 

Expeditio Alis basse adversum rebelles, 469. Expe- 
ditio in L.esbum, 277. 

Exsequis Soleimani prastitse, 398. 

Exsules armantur in Candia, 331. 

Exusiastes est is qui est cum potestate, et jurisdic- 
tionem exercet, 412. 


F 


Facultstes Mustaphs basse fisco illatee, ibid. 

Falberdorf, 206. . 

Familia Caramanis principum exstincts, 436. Familia 
Kipiorum, 443. Familia Oguziorum sive Turcorum ex 
hominibus simplicibus et rudib. constitit, 511. Familia 
Ogorierum successione perpetua apud Parthos rerum 

tita est, 594. Familie tres apud Turcos cseteris omni- 
bus secundum Osmanidas nobiliores unde propagata sint, 

11. 
Fassa plane dírota et vastata, $71. 

Feizeco castellum, 422. 

Felix papa, 152. . 

Femina princeps Georgiana, vulgo vetula vel annosa 
dicta, 369. . 

Ferdinandus Augustus die Julii xivesimo quinto mo- 
ritur, $55. . 

Ferdinandus Cesar, Ungarie, Bohemisque rex, 551. 

Ferdinandus Gonzaga Sicilie prorex, ibid. 

Ferhstes bassa Georgianorum duas arces sdificat. 
914 Ferhates bassa sordids avaritisee suspectus, 383. 

Ferhates begus sultaui Bajasitis gener, 522. 

Ferige oppidum a Turcis occupatum, 318. 

Festivitas circumcisionis Muchemetis Turcici duravit 
quadraginta dies, et noctes totidem, 375. 

Fidei et pactorum sanctitas, princeps, quatenus Dei 
Imago 61. Fide« data vel morte redimenda, 62, Fides 
apu "Turcos nulla est, 282. Fides data etiam cum jactura 
veligiose servanda, S51. . 

F ην locus in Ungaria satis munitus, a Turcis capi- 
ur, ibid. 

Filis, instinctu mariti, patrem veneno tollit, 570. Filia 
Tartari Clianis fllio Scbschi Persici nuptuí datur, 565. 

Filia Bulci Despots Bajasitis uxor, 422. 

Filii Augustorum natu minores nobilissiml vocari con- 
sueverunt, 415. Filii B»jssitis genuini a commentitiis 
secre, 427. Filii Emiris Soleimanis Constantino pacis 
conservandae causa obsides dati, 522. Filii Gilderunis Cha- 
nis sex, ibul. Filii Soleimanis Scachi tres, $11. Filius 
femin» annose seu vetulz vulgo diclze, ab Osmanicis ad 
Persas et Georgianos deficit, $571. Filius Ladislai Kere- 
siniil misere exstinctus est, liberis nullis relictis, facul- 
tatibus suis ad alienos devolvtis, 598. l'ilius patris culpse 
particeps poenam luit non dissimilem, 558. 

Fines imperii Romani ad quadraginta milliaria eis et 
nltra Tibiscum opera Suendií sub Maximiliano ampliati 
fueraut, 560. Fines Lydorum et Phrygum separati sunt, 
$94. Finis Ducatus Bozineusis, vel Herzegovins. 498. 
Finis regui Bozinensis, 450. 

Flamulum, flamuliscium, flamulares quid sint, 407. 

Flandria, 15. 

Flandrí Constantinopoli potiuntur, 416. 

Florentis, Florentis reipubl. qualis, 151. 

Florentina synodus, ibid. . 

Flumen ab aliis Ares, ab aliis Carasu, id est, aqua ni- 
gra vocatum, 170. Flumins, Sevus, Dravus, Danubius 
pontibus junguntur, 545. 

Fodin: argenti ia Servia valde nobiles sunt, 420. 

Federatorum Usmanís duo Grzci fuere religionis Chri- 
stian: desertores, 411. 

Fedus eontra Turcos, 42, Εάν inter Tartarum et 
Persam contractum, 585. 

. Forma precandi Turcis communis, 41 4, Forma zdificio- 
Tum Constantinopolis inusitatse, 329. 

Forojyalium, {01, 

Fortuna Achmetis non minus varía fuit, quam cogno- 
men ejus varie corruptum, 453. 

Fossores, 85. 

Franciscus Carminiola, 156. 

Franciscus Sphurtia, . 157. Francisc, Sphortise incre- 
menta, 158 

Franciscus comes Nadasdius, 556. 

Franciscus Georgius Oberdorf, 580. 

Franciscus Nemethius ictu sclopeti oceisus est, 351. 

Franciscus Sansovinus ea qui ab historlcis omnibus 
scripta diligenter in fascem quasi unum collegit, 419. 

Franciscus Zais Cassoviensis in Ungaria superiore 
praefectus, 553. 


INDEX ANALYTICUS 


1408 
qp rancus Acciijolus, 941. Franci Aecioli interitus, 


Frangepani, 464. 

Fraternum bel!um, 91. l'rasterna discordia, 161. 

Fratres a fratre suspensi, 565. Fratres lathatines et 
Aladines uti coromentitii, 446. Fratres COsmanis duo ciesi 
3 Christianis, 512. Fratrum congressus, 96. Frstrum 
Turcorum discordia, 10. 

FraudessErdeliani manifeste deteguntur. 356. 

Fridericus Rreinerus Baro Fladisiano, 579. 

Frigus maximum, $44. 

Fuga Turcorum insidiosa, 176. 

Fulberdorf, 406. | | 
sud nus Selimis, quando, ubi, quomodo sepultum sit, 
Furor Ροϊτί Emi Veneti 1n Turcos inauditus, ideoque 
nec impunis, 382. 


G 


Gabriel errore quodam Alcoranum Ali tradendum Ma- 
humetui tradidit, 268. 

Gabriel Perennius, 355. 

Gabriel Serbellonius, Mediolanensis muDiendarem ur- 
bium peritissimus, 364. 

Gadige expugnatur, 558. 

Galeotus Malatesta, 111. 

Galli Germanis sunt Uvalli, 428. 

Gulli descriptio, 41. 

Gallipolis cum arce ejus a Turcis capta, 544. Gallipe 
lis non 4 Gallis, sed Atheniensibus conditas futt, 408, 
Gallipolis qua occasione a Turcis capta sit, 514. Gallipo 
lis Turcis est Gelipolis, &08. 

Gangra oppidum fuit olim quod jam Cangri, 407. 

. Garagos bassa, beglerbegus Anatolise, vivuspalo trans- 
fitus, 408. - 

Garzias Toletanus Sicilie 

Caes Murates Chan. cum 


rorex, 158. 
ro belligerare incipit, 


Gazes Mustapbss legatum quemdam interficit, quod 
eum fratrem veru transíixisset, coegisset, ut iliam as- 
saret, 355. 

Gauderius Ferdinandi Csesaris interpres, 404. 

Geduc Acbmetis bassse coguomentum, 455. 

' Geduces Achmetes bassa interficitur, $52. 

Geduces Achmetes bassa regionem quamdam sultano 
Muchemeti subjicit, 351. 

Geluazi ip Anatolise tabula non procu! a Cerasunte, seq 
Omidie sita reperitur Giuluaza scripta, 416. 

Gemiscle porta Constantinopoleos tertia, 4TT. 

Genealogia Lazarorum, 422. 

Genera socero sibi mortem illatum irt timens, eum 
e medio tolli curat, 3570. 

Geners militantiam apud Persss tria sunt, 472. 

Generalis campi stratopedarchus eat, 403. 

Generi Bajasitis tres simul facti, 461. 

Genuensium in successo immodestia, 101. Genuenset 
vieti οἱ dediti, 101. Genuensium infelix pugna, 151. 
Genuenslum legatio apud Turcam, 245. Genuepses Ta- 
raconensibus infesti, 140. 

Geni capi porta Constantínopolis decima quinta, 179. 

Geaibaxeum pratum, 475. 

Genisaraium 3 povitate dictum, 450. 

Genizari unde dicti, 595. 

Genizcbeher Turcis est Neapolis, 404. 

Genizcheher oppidum est Isnicse vicinum, 408. 

Genizari ad sultanam Selimem legatos mittunt, $37. 
Genizari Amasis (110298 magnas excitant, 559. Genizari 
decipiendi el e medio tollendi, decipiunt et e medio to!- 
junt, 335. Genizari et ditiores alii Uscuflas ex auro solido 
factas gestare solent. 417. Genizari in Christianos tumul- 
tuatí, partim suppliciis, partim suppliciorum minis coer- 
centur, 581. Genizarí per quem instituti, M4. Genizari 
per urbem Hadrianopolim fede grassantes omnia diri- 
pivnt, 528, Genizari seditionem movent, $435. Genizai 
stipetdia sibi augeri postulant seditione mota, 528. Gen:- 
zari sultani Turcicl sclopstarii supt, 313, 516. Genizari 
Turcis novi bomines, seu milites sunt, 414. Genizatus 
quidam ex arbore suspensus, 558. 

Gens Turcica vans somniorum observationi valde 
dedita est, 567. 

Genus mortis Osmanidarom strapgulauo, 355. 

Georgiani a veneratione S. Georgii appellati, 591. 

Georgius Servise despola, 150. 

Georgius Bulcus Russis despotes,.168. 

Georgius despotes, 167. Georgii despotee perfidia, 188. 
Georgii insidise in Hubiadem. (56. 

Georgius Calciolus qui et Scanderbegus, 183. 


1409 


Georgius Àndreas paro de Buchaim, 380. 

Georgius Bebecus perduellis, 558. Georgius Bebecus 
uxore liberisque Zatuari relictis, pre melu Suendii arcem 
obsessuri aufugit, 560. LL . 

Georgius Bulcovitzius Bajasiti militavit contra Temi- 
rem Chanem, et a Murate ΙΙ in paternum despotatum 
restilutus, postea visu ab eodem privatus est, 422. 

Georgius comes Helfesiainus Iaurinum venit, 357. 

Georgius comes Zerinius, 386. . . 

Georgius Hartmanus baro de Liechtenstain, 580. Geor- 
gius Hartmanus baro de Liechtenstain, Constantinopoli 
moritur, ibid. - 

Georgius Rotuc, ibid. 

Georgius Thuris Ungarus, $57. 

Gepenec quid, 464. 

Gepidse, 429. I 

Gereme expugnata excidio datur, $28. Gereme vetus 
fortassis est Gerenia Peloponesi, 442. 

Gergone, arx exstrui jussa, 528. . 

Gerle oppidum est non procul distans a Βοιἱ, 406, 
Gerle vitiose scripts Gerede, pro Gerele, 428. 

Germani Dacis vicini, 429. Germani et Pannones re- 
concilisti a Bessarione, 228. 

Germanis descriptio, 36. 

Germe oppidi et efiscopatus nomen est, 415. . 

Germianum Asise Minoris pars est, ibid. Germlanum in 
Anatolia situm, 416. 

Gerrede non recle scribitur pro Gerele, quod idem 
cum Gerie oppidum, 406. ] 

Geschis Dage mons monacborum est Turcis, 513. 

Gester castellum ab incolis Turcicis metu comitis Sal- 
mensis adventantis desertum, $98. 

Getia sive Gotziacom, 442, 443. 

Giamurlikion quid, 461. 

Gilderum sive Gilderun fulmen significat, 414. 

Gilderun Bajasites imperator eligitur, 516, 

Gilderun Cban a Temire victus, 521. Gilderun Chai 
Alcairis Borcusis ovineias invadit, 518. Gilderun Chan 
ferocis et iracundi animi homo, 321. Gilderun Chan 
hostiliter in suos agit, 520. Gilderun a copiis suis deser- 
tus, 521. Gilderun intellecto, quod per Temirem e regno 
suo abducendus esset, moerore magoo affectus est, ibid. 
Gilderun quando mortuus sit, . Gilderon regnavit 
annis quatuordecim, $22. ] 

Giiimer nomen Gotbicum est Wilimer, 429. 

Giokelpes filius Oguzis, $11. Giokelpes idem qui 
Kukelpes, vel Gukelpes, 589 

Giolehisar in Anatolis tabula chorographica Culcbisar 
scripla, arx est Caramanis, 43 

Giolchisares arx expugnatur per Muchemetem, $50. 

Glula locus Christisnorum monitus, in manus Turco- 
rum veni!, 358. Giula preter spem Erdeliani a Turcis 
reienta, ibid. . 

Gladil Turcorum, Ungarorum, et aliarum nationum 
quales, 177. . 

Goinuc oppidum Isnicsm vicinum, 408. 

Gombazzecom expognatur, 538. — 

Gordus oppidum cum oppidulis aliis quibusdam cap- 
tum, $350. 

Gotefridus dux Bullionensis, 384. 

Gothi, 129. 

Gradus legis Mahumetanse apud Turcos peritorum, 
414. 
γε lingue celebritas, 2. 

Grrecorum res, 2. Grecorum inclinstio et Tareorum, 4. 
Grecorum discordia imperii interitas, 8. Graecorum imp. 
aflinitas cum Turco, 12. Greci Turcis militant, 19. Gre- 
ci imperium 3 Turcis prscario obtinent, 32. Greci imper. 
"nrers militant, 42. Graecorum discordia, 118. Grecorum 
et Latinorum concordia, 155. Greci a pactis recedunt, 
196. Graci nou stant pactis, 159. Grecorum inter se 
discordia, 170. Gracorum deliberatio, 174. Gri»corum 
iroperatorum dissensio, 180. Gezecorum clades isthuio ex- 
μεσαίο, 185. Grz:corum misera czdes, 215. Grieci tri- 

mtum recusant, 219. Griecorum inetus οἱ ad Turcos de- 
fectio, 1458., 3685. Grxci dicastas sive judices Anatoles 
et Helladi bahebant, 412. Greci erapta sibi per Turcos 
Constantinopoli ampboram vini sibi ereptam .esse dixe- 
runt, 409. Greci non. Bulcos sed Vulcos, non Bucos sed 
Vucos dicunt, 418. Graeci qumdam Mustapham se esse 
menlientem cum sua ipsorum pernicie aluerunt, 420, 
426. Gr:ecus eques qui multos Turcos occiderat, ab ar- 
&nentario quodam prosternitur, 392. 


Grodna in Lithuania sita, 379. 

Gui vox Turcica, pagum seu vicum significat, 400. 
GCuelphbcrunm et Gibellinorum factiones, 156. 
Cuipnuc idem cum Goinuc oppidum, 408. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


110 


Gumaulzipa in finibus Thracia: est, non multum distans 
a Marolia, 417. 

Gundogdis fiilus Soleimanis Scacbi, 312. 

Gundvis fllius Ertuculis, 514 

Gurina Turcomanis erepta, 520. 


H 


Hadrianopolis montis Hssmi, 415. Hadrianopolis tots 
conflagrat, 528. 

Hadrianopolitsna dicitor porta Constantinopolis deci- 
ma tertia, quod per eam Hadrianopolí venientes urbem 
ingrediantur, 479. 

adrianopolitani portis reelusis Dusmi Mustaphze se 
dedunt, $25. 

Hamus pro Rhodope non recte acceptus, 420." 

Hreretici quam hzereseos sos tenaces sint, 568. 

Hagia capisi porta Constantinopolis septima, 478. 

Hagion oros dicitur hoc tempore mons Athos, 417. 

Haidar Mirises, 566. 

Hali bella in ll!yrieum, 155. 

Hali bassa, 180. Hali basss consilio Amurates impe- 
num recuperat, ibid. Hali bsssse csedes, 214. Hali bas- 
885 interitus prodigia, 214. 

Hames Syris civitas, bodie Camela vocata , 426. 

Hamsa Turcís et et Arabibus est pro Emisa, 426. 

Hapeala'ab Hadrisnopoli non magno itinere diurno dis- 
lat, . . 

Harda flumen nec hodie nec olím celebre, 412. 

" Hariadenus idem Jovio est qui Chairadin, 415. 
Hariadenus nomen nobilis pirate Barbarosse, ibid. 
Harmostes quid antiquis Laconibus fuerit, 405. 
Harustis a Persarum plerisque pro doctore sequendo 

electus, 568, 

Hebraei in regionibus Russis, Sarmatis, Litbhuanim 
multi sunt, 408. 
μας τω neque Yaliza neque Mareza aquoquam vocatvr, 


Hector ab Eitz, 580. 

Hegemon Grsecis est dux, 403. 

Heic Rhodos, heic salta, 478. 

Helena Paleologina, ὅθὰ. 

Heliopolis Turcis est Beallec, 426. 

Hellas esdem qus Grsecia, 412. 

Hellespontus a sinu Magarisio sex tantum distat mil- 
liaribus, 410. 

Hemid, quse aliis vel Emid vel Omidie est urbs a pri- 
scis Cerasus appe[lata, 416. - 

Henrícus baro de Liechtenstein cum dio ín Torcia 
languisset, obit, 580. Henricus baro de Lieclitenstsin 
de Nicolspurg imperatori Musulmanorum munera οοιι- 
sueta adfert, 579. 

Henricus a Gleizentals, 550. 

Heuricus Valesius Gallus a morte Caruli fratris e Ῥο- 
via profogus, de procerum sententia regno ab4icatur, 


κας ρα gulades a turribus septem arx sppellsta, 
Heptapyrgium arx septem arcium, 411. 
Heraciea eadem cum Arachles, 410. 
Herzecogli, 458. 
Hertzegovina ab Ali bego obsessa, 536. 
Heste behiste sultani Jacupis sedificium eum omnibus 
appertinentibus vastatur, 545. 
examilium Cherronesi unde dielum, 410. Hexamíi- 

Jiam nune Xamili, 411. 

Hierspoles in Anatolia plures sunt, 416. 

Hieron, sive fanum Jovis Urii, 447. 

Hieron, Beck a Leopoldostorf eques magnificus, 590. 

Hieron. Beck a Leopoldostorf, 465. . 

gierou Wolfius disertus aliquot Grseci recentiorom 
historicorum interpres, 461. 

ITieronymus et Bernardinus, 297. 

Hispani piratze, 277. 

Hispania, 145. 

Histori:& hujus status, 2. Π]κιοτία Acbmelis Herzeco- 
glis bass», 458. Historia filii et nepotum Zemis, 496. 

Historia Zemis suliani, alterius filii Muchemete pro- 
gnati, 455. ;oeci 
;qiodabendes lingua Persarum servum Dei signiücat, 
ü Hoggio Turcici Grsecis et Latinis presbyteri sunt, 


Ilomar legislator, 5. 
Homnres 
Honores mutant mores, 518. 
Us felibus apud Turcos pascendis ορτί ο: statse, 
DM . 


1411 


" Hore, vulgo Heurea, poria prima est. Constantinopo- 
is, 477. 

Horonomia Germanica Turcís longe gratissima, pro- 
cerum apud ipsos usibus inserviunt, 411, . 
, Hoser begus ditionem Zietucam 1n Anatolia Muratis 
iu n adjicit, 5236. . 

ostia a Christianis Turco data in signum induciarum 

€um ipso per eos faclarum non violandarum, 442. τ 

Hostis in despetatione fortior, 172. κ 

Hostis quis, 295. 

Hoggiemallar, 462. 

Huncher vel Hunker quid sit, 595. 

Huniades sororem Michaelis Zilagii in matrimonio ha- 
bebst, 411. 

Husreves bassa Wanensis, 578. 

Hungarorum fuga, 191. Hungarorum pugba nova, 


Huhiadis origo et mores, 136. Huniads in pugna so- 
lertia et consilium, 176. Huniades a Dracule captus, 178. 
Huniades liberatus, 179. Huuiades gubernator Ungariz, 
ibid. Huniades Amuratem terret, 188. Huniadis exerci- 
tus consilia, conatus, ibid: Huniadis audacia, 189. Hu- 
nisdis simulatio et fuga, 195. Huniadis sollicita og 
196. Huniadis pericula, 197. Hunfades dimittitur 11448, 
ibid. Huniadi« stratagema, 225. Honiadis mors quarto 
idus Septemb. 1456, 2925. 

Hussari cum Bitesis confusi, 411. . 

Hussarones equites sunt, ideoque male pro azapidis id 
est peditibus accepti, 429 

405. 


Hyperpira, non iperpira quid sint ον 
Hyperpirarii erant, qui (à anno singulos dorninis suis 
erpira solvebant, Mss. 


hy 
m. yperpyros novem cfuciatis seu  quarantanis valet, 
Hypeilipolis Greect» alta civitas, 490. 

Hy psu episcopatus, ibid. 


I 


Iacelich pro Catolich vitiose seríptum est apud Marcum 
Paulum Venetum, 594. 

lachoscicius vir Ungarus, dignitatis eximise, 552. 

lachs homiuem rebus omnibus elegantem et aulicum 
significat, 460. 

lacschitz originis Ungariee est, ibid. 

Iscupes begus Usumchasanis (ilius perit, 534. 
. lacupes filius Murates scelerato doio ab amicis Mura- 
Us strangulatus est, 419. . 

I»cupes a fratre cxsus, 50. 

lacupes nostris Jacobus est, 415. 

ladicula in littore Propontidis condita & septem tur- 
ribus est dicta, 451. ) 

lai "'urcis pedites quinam appellati sint, 514. 

Janiasrorum educatio, 121. 

lancus infeliciter pugnans astu. se ab exercitus Chri- 
stiani reliquiis subduceus aufugit, 529. 

, Iancus Turcos ab utroque ooruu fusos terga dare co- 
gi, 338. 

lancus Ungarus Turcos cadit, 526. 
11 nasi vel Genizari a voce capi derivari non possunt, 


lberes eorumque regio, situs, tores, etc., 318. 
si ibrahimes bassa apud suilanum summus auctoritatis, 


; lbrabimes bassa Chelilis pater, Hadrisnopoli moritur, 


Iblach, 428. 
Ibrahimes bassa Soleimani suspectus, ab eo. invitatus, 
et in. conclavi ja somnum delatus, interficitur, $46. 
Ibrahimes in oca montuosa dilabitur, 326. 
Iconienses a Tarteris ejecti, non in lonia, sed Thracia 
8d urbem /Enum exsularunt, 416. 
dolia a Turcis non feruntur, 529. 
lenisar eadem qua Neapolis et Genischeher ipsi Bus- 
bequio et Ortelio est, 404. 
lero, Jeru Masco Lon quid sit barbaris Livonis ipeo- 
8, 
Iesus a quo ferit necatus, 428. 
lesus Paiasitis filius Christianismo initiatus, mox mori- 
tut, 95. 
iflach, 428. 
Iynis facile exstinguitur, si prius quam lalius erumpat, 
supprimatur, 546 
Ikindi, 475. 
Ilyrici, 15. Y 3 
yrii qui et Vossenses, eorumque regio . Illyri 
qui Sela, οἱ Windi, Ti. ane regio, 385. Ilyrii 
Illyrissus fluvius, 256. 


^ INDEX ANALYTICUS 


1412 


Imagines a Turcis nullo modo feruntur, 425. 

Imamus l'ersice doctorem significat, 568. 

]mam d«etorem signiüicat, 470. 

Imaretum Bajasitis ad flumen Hsdrianopoli eonditum, 
451. Imsretum quid, 407. Imaretum templum Mahume- 
tanom est, 514. - 

gimmanilas Mustaphse basse bello Cyprio nobtlitata, 

9 


Imp. Graecorum ad Amuratem responsum, 21. Ίπρε- 
tat. ehgendi jus ad Germapo£ translatum, 38. Imper. 
colloquium eum Elieze, 190. Imper. in Italiam profectio, 
44. Imperatores Trapezuntii, 245. Imper. Trapezubtii 
responsum, 265. Imperatorum amborum filiis adempius 
patrum decreto visus, 21. Imperator Constaptinopolit:- 
nus e familia Comnena, 3592. Imperator Tárabosahnis a 
Muchemete Ii victus, 449. Imperator. Tartaroruta. xtate 
Sabellici Nogai vocatus foit, 418. Imperatores ad Turco- 
rum imitationem victores, triumphatores, et semper Αυ- 
gustos se vocant, 595. Imperatores Constantinopolis om- 
nes Constantini vocati, 418. Imperatores Grxci in con- 
temptum a Turcis Teggiures vocati, 435. Imperatores 
Grzci nomen Constantini affectarunt, 421. 

Imperium Scheichi Bedredini divinitus destinati, 521. 

Incendium Cousiantinopoli exortum, maximum orbi 
istulit damnum, $46. 

Incol: Cypri aliquando {9 qninque hominom genera 
diversa distincti fueru nt, 404. Incols regioni« Bagada- 
tis apertis urbiam suarum portis Soleitmnanis potestati se 
subjiciunt, 3143. 

Indorum fmperiam, Γορίο, situs, mores, 86. 

]udocisie 3 Turco servari jusss, 381. 

,Inducis inter Ferdinandum et Soleimanem  paclz, 


Inebechtii videntes, quod se contra Bajasitem dc- 
fendere non possint, claves urbis ei deferunt, 354. 

Insignia vel symhola imper. Turcicorum, 479. 

Insidie Blado a Turcis struct, 260. 

Instrum^nta musica quibus Torci tuntur, sunt valde 
stridula, 407. 

Insul: vel scopuli potius tres hodie Cuzolari vocati, $65. 

Ionuzes Aga Genizarorum tribunus, $55. 


Ionuzes bassa tam graviter vulnerstur, ut e pugna me- 
dia a suis sublatus exporlaretur, 54. lonuzes bassa ex 
edu dejectus capite resecto occiditur Selimis jussu, 


Issbegus Choseinis fllius, S51. 

Isa Musam persequitur, 522. 

Isa Zelebis, 522. 

Isacius Sebastocrator, 594. 

Ischeboli Graecis scopelos est, oppidum Zagore vicinum, 


Ischender Zelebis apud Soleimanem ob thesauros re- 
glos nequiter tractatos delatus est, 545. 
Jschenderes Selimis gener a socero supplieio capiils 
afficitur, 359. . 
Iscochiani flamma castello suo inject», Strigonium se 
recipiunt, 358. 
Tecodarbeus Turcis est Scodre dominus, 445. 
Iscodar non est Scandria, ibid. 
Iscodara e regione Constantinopolis sita, 349. 
Iscodara in Turcorum potestatem redacia, 551. 
Iseodara invicta, 530. 
Isidorus Ruthenus, 199. 
Isíngi, 498. 
Ismaeiis responsum ad Machumetem, 259. 
. Jsthmus, 98. 
Ismail Erdebilis filius Usumcbasanis e Martha Glia pe- 
os. $68. Ismail! Iacupem avunculum suum et filinm ejus 
Deneticio religionis novae a se approbatse occidit, et sibi 
regnum subjecit, ibid. 
Ismail scach sive rex Persarum cognomento Sophinus, 


4:0. Ismail scacbus Parthorum, 539. 

Ismail II, Persarum scachus. 569. Ismailis Il teme- 
raria crudelitas res regni Mabumetaui non parum pertur- 
bavit. 569. Ismail supplicio aflicit, qui incarcerationisip- 
sius auctores patri fuissent. 266. Ismail veneno per so- 
rorem exstinguitur, ibid. 

Isnicha palus Ascania pro Nicsa urbe per errorem vo- 
cata, 405. 

Israelite ultra Mediam ad regiones id temporisinbabi- 
ία Lransportati, 408. 

Isthmi murus refectus. 168. Isthmus a Turcis obsice- 
tur, 181. Isthmi oppugnatio. 182. 

Isuendiar Musam occultat, 523. 

lta!i preelio navalí victi, a l'urcis discedunt. 354. Πα]! 
recuperaut Apuliam. $52. [taii Catalani, 135032. 


Ita:i:e principatus, 159. 


1419 


Jtea Graecis est salfix, 406. 

Itinerarium Busbequii, 406. 

Iuba engraphorum recentioribus est Buga, 413. 

Jususfe vel lusufge factum est nomen a. statura Jose- 
phulum significans, 492.1 

[usufzes hegus capitur a sultano Mastapha, $50. [usus- 
7i) begus Tocatam magnam Ármenis urbem populatur, 
tbid. 

lussac Turcis annulus est, 404.' 

lussu phidem est quod Josephus. ibid. Iussuph Turtí- 
cus nobis est Joseph. ibid. 

]vanovitzii Joannis fllii, 418. 

vonia l'aracius est Joannes, 555. 


J 


Jacobini sive Jacobitss a S, Jacobo dicti, 504. 
Jac. Despota a Valacbis suis cireumventoós occiditur, 
554. Jacob. Despota qualis vir fuerit, ibid. 
Jacob. Karuloue frater illegitimo toro natus, archiepi 
scopatu contento, regnandi libidine regnum lIpvasit, 504. 
Jacobus Mielich, $80. 
Jacobus nothus e regno Cypri, expellitur, $62. 
Jaceb quidam Graecus, cognomen Heraclidis et Dasi- 
lic usurpans, 391. 
Janua Turcis est aola, 414. 
Janus Petri filius Cypri rex ultimus, e Lusignana fami- 
Jia rex legitimus, 361. 
Japhetus Noe filius, $11. 
Jejunium Turcicum, 414. Jejunia Turcatum, 65. 
Joachimi abbaus Calabri prophetia, 160 
Joannes ab Ascemburgo, $59. 
"ioannis imp. inconstantia, 118. Joannes imp. in Italiam, 


Joannes (πρ. Alexio patri bellum infert, 246. Joannis 
imp. fuga, 241. 

Joannes Castriota, qui 'sliis Ebanes, 152. 

Joannes Huniades, 155, 162.Joannis Huniadis stratage- 


ma, 165. 

Joannes Huniades et Joannes Capistranus fl'ranciscanus, 
conira Hussitas missi a Pontif. 222. 

Joannes Leontares, 151. 

Joannes VIII, papa femina, 165. 

Joannis Palaologi ad Eugenivm fv, legatip, 152. 

Joannes Justinianus Longus, 209. 

Joannes imp. Constant, 19. 


Joannis exczcati oratio ad Pajasitem, $2. 

Joannes Palzologus 1438, 5. 

Joannés Andreas Doria, 354. 

Joannes Austrius navali de Turcis vieloria toto orbe 

celebris, 261. 

Joannes Basilius ab Hohenwart, $80. 

Joaunes Bernardus a Lembacb, $50. 

Joaones Cliecus Anglus, 407. 

Joaunes Comnenus Caloioannes non a forma, sed boai- 

tale vocalus est, 593. 

- Joannes Comnenus Trapezaatinus imperator, 421. 
Joannes Corvinus Matthis regis Ungarie nothus, 161, 
Joannes Fridericus Trautmmansdorfianus, . 

Joannes Giubitzius Copreinitze praefectus, {Ρί4. 
Joanues Jacobus Eglof, $80. 

Joannes Isaacii Sebastocratoris filias, 393. 
Joannes Lewenklaw, $80. 

Joannes Pal«ologus Grasscorum imperator, 421. 
Joanues Ruberus a Pixeudorfo, 355. 


Joannes Sigismundus Transsilvanis princeps est, S5$. 

Joann»s Ulrichus baro de Starhemberg, 

Joannes Wernherus de Raitensu, 555. 

Joannin:e deditio, 126. Joannina /Etolis urbs quse Cas- 
sjope olim, 126. | 
,Qponniorum principatus in /Etolis, ubi olim Cassiope, 


one sextrs Turcorum rex, 90. Josus inors 1102, 


Josu*? coasiliarii sen entia, 161. 

Josuz ad deditionem exhortatio. 238. 

Judices a Cadilescheris constituti, à. sultano confir- 
mantur, 412. Judices Turcorum sceleste vixerunt ab uvi- 
tio, quod siipendia nulla haberent, 519. Judex nemo esse 
potest apud Turcos, nisi qui sit eruditus, 3519. 

Julianus Ceesarinus cardinalis. 171. Juliani esedes. 178. 

Jupiter Urine, 447. 

Jus Colonarium Justiniano Aongusto παροικιχον νόμιμον 
est, 405. . 

Justinianus Rinotmetus Terbeli Bulgsrorum principi, 
€ujus opera restitutus esset in imperium, dóna cum alia 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


144 


dedit, tum regionem ab imperio Romano defalcatam, et 
Zagoriam appellatam, possidendam concessit, 413. 
usLinianus Rom. imp, 98. 
Justus Josephus comes Turrienus. $81. : 


K 


Kalogeron oros quid, 404. 

, Karlovizii in Albania vel Epiro Dyrtrhachini vcl Duraz- 
zii prineipes a Karolo propagati dicebantur, 418. 

. Karulota nuptias secundxs eüm Ludovico Sabaudi du- 
cis filio contrahit. 562. 

Karulus a Dietrichstain, 680. | 

Karuius Andeguvi Provincimeque comes Canradino Ρεὶ- 
derici I] Cz»saris nepoti regnum Nespolitanum per fas et 
nefas eripuit, 418. 

Karolus mághus ob virtutem et faraam rerum gestarem 
celebris, 422. 

Kelda hodie Arabibus est Chaldsea, $67. 

Kerai Chan, 504. 

Kermen, 481. 

Kerimi Tartari Torcis se dedunt, $31. 

Kesil bassa, 470. | 

Kihaía, 469. 

Kihaia curis apad Tattaros presfectus est, 576. ' 

kihaias capitzilariórum jahitorenms prafectus est spud 
Turcos, 371 . 

Kili arx capta, 41T. 

Kilitsch, 464, 

Kiocay pro Kloc Chan, 939. 

Kiral vel contractius Cral Ungaris, Bulgaris, Serviisre- 
gem signiGcat, 429, 

. Kiratovum oppidum Servis sitam ad montem Argenta- 
rium. 420. Kiratovum oppidum a Gilderune Cbane oecu- 
patum, $17. 

Κίτο Ciisse, 475. 

Kisa amnis, 519. 

Kisel bassa, 467. 

Kiseles bassa P'ersarum scachos. 585.. 
Kukelpes idem qui Giokelpes, vet Gukelpes. $89. 


L 


L pro 1 commutari solet, 460. 

Lacqueius Turcis est Pec vel peic 426. 

Ladislaus Keresinius Giuleimn arcem prodit, 358. Ladis- 
laus Keresinius supplicio a Turcis afücitur, persona ejus 

igno, ibid. 
adislaus Neapolitanus rex ex Ungaris, 142. 

Ladislaus Ungarism rex Austriacus. Ladislaus Ungari: 
rex veneno sublatus 1458. Pragz* mortwus decimo Kalend. 
Decemb. sed bic lius fuit. posthumus Alberti, et tutor 
ejus Fridericus imp. 226. 

Lalaps Griecis est turbo. 4/5. 

Lemocopia arx juxta Sestum, nune Bogazasan quasi 
peut incisuram sive incor dicas, Dertodsthie, seu 

(ragab, vocatur, 201. La mocopia, 282. 
Lala Scachin a Turcis appellatus Laonico Saines est, 


2. 
Laonici Chalcocondyle patria θἱ genus, 169. Laonici 
pater captus 181. 
Larenda capta, direpta et succensa, 551. 
Larende sive Larauda Caramanis, 461. 
1Largitianes spud barbares Turcos nibil non  possubt, 
i 


Lassocius. 5514, . 
: Latini oecupant imperium Constantinopolit:inum 1200, 


Lazarus Duleus cum Murate primo bellum gessit. 419. 
Lazaros Bulcus Servise despotes in prielio. captus, et. in 
frusiula concisus est, 422. Lazarus victus, et ín eon- 
spectu imperatoris 'Turcici (írustulatim concisus est, 
οἱ τ. 


l.ozarus Snendius Baro Altis Landispergse, 555. Lazarus 
Sueudiu« insigni proceritate corporis tuit, 3560. 

Letterí qui, 409. 

legati Griecorom mp. ad l'apam, 170. Legatio Grzece- 
rum ad Turcam, 207. Legatio ad imp. Trapezuntis, 265. 
Legationes quando mittenda, aut non, 292. 

Legati a l'erdinando Constantinopolim missl, 505. 

Legati aliique exteri, quomodo ad sullanum Turcieum 


deducantu", et cur . 
Legau Selimis a Tommambsai omnes occiduntur, 
Hd 


legati tresad Dajasitem missi, 552. 
Legatio Chanis Przecopiorum regnum ['olonis ambien- 
tis magno cum risu excepta, 472 


ua. . 


1415 


Legem divinam eustodientes feliciter vivere, 262. 

Lembalo fortassis est Embali Turcica per articuli 1fa- 
lici prepositionem, 422. 

Lemnos obsessa, 161. Lemnos 4 Venetis occopai3, 

Leo quidam Monastiriotes appellatus a Niceta, 117. 
"o Sapiens librum de sppsratibus bellicis scripsit, 

Leonlares redemptus, 215. Leoniaris cedes, ibid. 

Leontarium olím Megalopolis, 252. 

Lepus capiendos,' canis dimittendus, 550. 

Lesbi Catelusii tyranui, 277. 

Lesbi ducis ad Turc. oratio, 280. Lesbi dux mira occa- 
sione pueri captus, 281. 

Lesbo donatus Franciscus Catalusius, 1555. Sororem- 
que ducis Calojoannis imp. Lominicus Lesbi princeps, 
311. in Lesbum .expeditio, 279. Lesbos et ejus dux de- 
ditur, 280. Lesbos Mechmeti dedita, 280. 

Libanus non procul ab urbe Syrie Phohices Tripoli 
dissitus est, 384. 

Liber Philippi Mornei de veritate religionis Christians 
contra paganos Gallice scriptus, 408. Liber Stepbani de 
urbibus, 404, Libri de homine octo in exemplaribus 
nonnullis non recte Gregorio Nysseno inscribuntur, cum 
Gregorio Emisseno inscribendi sint, 426. 

Liberi Zemis, 456. 

Libidines vaga regnis principum excidia accérsunt, 


Limites imperii Grseci quantopere coaretati fuerint, 

Lingua Ge;,3horum nominibus componendis perido- 
nea est, 406. 

Littere contra Potocovam ad Stephanum regem Po- 
vnum minaces, $78. Littere mirabiliter proditoris , 


íuLironta Eiflante vel Liflanda Germanice dicitur, 


Loca felibus pascenjdis ex, instituto Turcorum certa, 
415. Locus Laonici emendatus et expositus, 441. Locus 
ubi cum patre praelio congressus est Selimes, 475. 

gu ocuste fructus omnes et arborum folia absumunt, 


Lopadium oppidum Turcis Viubat, geographis nostris 
Lupadi vocatum, . 

opadius lucus, 120. 
Ludovicus Gallis rez a Papis csnonizatus, et sanctus 

ominatus, 418. 

udovicus Bassanus ladrensis, 414. 
Ludovicus Sabaudi ducis fllius Karulotam ducit uxo- 
rem, et cum ea in Cyprum proficiscitur, 562. 

Luca, 151. 

Lumen solis adeo defecit, ut stellae interdiu videren- 


co 


tur, 516. Lumen solis adeo deflcit, ut tenebre terram : 


occupent, 526. Lomen solis deficit, 552. 
Lundra Londinum hodie, 48. 

. Lupus vir fortissimus in Bohemia ita strenue αρ ges- 
sit, ut ipsi Matthias Ungarie rex castellum Fejezeo de- 
derit, 422. 

Lutherus tuus, Lutherus meus, 472. 


Macedonum imperium, 2. 
. Machanum eadem xit cum Macrane, 595. 
— Macbisvelli de re militari instítutio, 60, 

Machmot bassa, 451. 

Machmetes Amide frater ab Austria regnum fratris 
impetrat, 361. 

Machmutes jussa sultani Muchemetis in frustra eonci- 
ditur, 331. 

Machumetis ad Ismaelem oratio, 358. 

Mady:ios a Turcis occupatum, 409, 

Miander idem prorsus est cum Madre fluvio, 415. 

Mayalgara a Turcis οἰηοία, et brevi tempore in po- 
tlestatem eorum redacta, 317. 

M»ga!gara qui Megalagora, magnum forum, 416. 

Magarissare, est stercore faciem conspurcare, 407. 

Magister magnus Melitensis in. id summopere incam- 
bit, ut Tripolis recuperetur, 354. 

Mahadia, Aphrica, sive Aplirodisium occupatur, 351. 

Mahometís origo circiter annum Christi 630, 61. 

Mahumnetan seMosulaianos, quasi dicas recte eredentes 
appellari volunt, 407 

Maidinus numinus quantum valeat, 406. 

M»iua Leuctra veteribus fuisse appellata putatur 


M»itos Cherronensi oppidum, 409. 


Maicozogli longe post Micbaloglos fuerunt, 411. | 


INDEX ANALYTICUS 


1416 


Mam οί qui ut plurimum Circassi, 74. Maluci sive 
Cireassi magno numero occist, 510. 

Manastir, Monestir, 461. Manastir oppidum Turcienm 

Graecis est Monasterion, 417. 


Manpcipia Christiana supra quatuordecim millia libe- 
rata, 065. Mancipis mulis mortuo Muchemete filio a pa- 
tre Soleimane libertate donata sunt, 318. 


Manganium monasteriom, 446. 

Manguri octo serej asprum unum argenteum aliquando 
valuere, 406. 

Manuel Murmurius e Napolio Romanis oriundus , 


Mapalia talia ut de loco in. locum promoveri et trans- 
ferri possint, 512. 

Marchstzius a Turcis Ibrabim beg vocatur, 577. 

Marcos tertius foederatorum Osmanis, 411. 

Marcozogli, quasi Marcozides familia Turciea a στ. 
HA quodam οτί, ibid. Marcozogli sunt Marci posteri, 
Maret: Germanis vocate quid sint, 586. 
Marcos Quirinus arcem sinus Mainensis feliciter expa- 
gost, 561. 

Marchionis Salutiorum filios, 154. 

Máre Nigrum et Majus, 557 οἱ 493. 

Margaritinum a Yenetis deditione captum, 365. 

Maria sultani Muratis II uxor, 422. . 

,Marinianus Marcbio exercitos Karaluni prefectus, 


Maritza reipsa est Hebrus, 415. . 

. Maroliàá estin Tbracis finibus, nonprocol a Gumolzira, 
411. Marolía Grecis est Maronia, geograpbis nostris Ma- 
rogna, 417. Marolia Turcis confestim se dedit, $17. 

arohiue et Trusci montem Libanum inhabitant, 381. 
Maroniue templum habent etíam Hierosolymis S. Geor- 
gil martyris, ibid. 

Marsilius Carrariensis dux Patavinus, 157. 

Matera per regem Ungarie spoliata, $a. 

Martelosi qui, 425 

Martinus Chii rector Bova nigra, 12... 

Massa ferrea busdoganum appellata, 462. 

Matris Usuncassani ad Turcam oratío, 261. 

Matthias Ungarie rex, 4922. Mattbiss, Ungarie rer, 
Bozinam recipit, 451. Matibias Ungarorum rex, Turco- 
rum terror fuit, 46 . . 

Mauri, unde Mauri nostri, generaliter nigri dicuntor, 
460. Mauros Grsecis et niger, 409. 

Maximilianus Máget a Fuchstat, 580. . 

Maxud Chan, 591. Maxudes Chan scachi Persici orator, 
$15. Maxudes Chan perduellionis crimen incurrit, 573. 

Mecha, 66. 

Mechmetis sepalcrum, ibid. 

Mechmetis educatio, 95. 

Mechmetes nonus "'urcorum rex, 98. 

Mechmetes duodec. Turcorum rex, 1419, 198. Mech- 
metis cum Grsscis fedus, 199. Mecbmetis sdificia, 202. 
Mechmetis astus, 207. Mechmetis ad saos oratio, « 
Mechrnetes victus, obsidione soluta discedit octavo Idus 
Augusti, 1456, quadragesimo sexto die a cepta obsidione, 
331. Mecbmeltesin Scanderbegum, 2349. Mechmetes Atbe- 
nas petit, 257. Mechmetis expeditio in Armeniam eontra 
Usuncassanum, 260. Mechmetis responsum, 262. Mech- 
melis opera in pace, 282. Mecbmetis ad suos orauüc, 
381. Mechmetis in Venetos constus, 299. 

Mecbemet beg Michalogli, dux Acapnziorum, 411. 

Mechemetes begus e carcere revocatus, libertati resti- 
tnitur, 525. 

Mechemetes Nicopolis, begus, Syrusis hegi filius, 52T. 

Medina Alnabi, civitatem propheum signiticat, 456. 

Medina Ccli, $55. . 

Mediolanum, 103. . 

Mediolanensium insigne auguis ande Hic. Otho vice- 
comes fuit ex comitibus Angleris, qui barbarum quem- 
dam, viperum ín armis gestantem stravisse dicitur, 
1090. Joannis autem postea Galeacii vicecomitis F. Phi- 
lippus Maria, Auglerie comitatu donatus suis Marian- 
giorum nomen reliquit circa annum, 1400, 102. 

Medorum imperium, 2- . 

Medressa quid Turcis sit, 5153.Medressa quid, 406. 


,Megalocarya, a magnis nucibus avellanis ira dicta, 
4 


Mekie quid, 456. . 
Melatige qualis urbs, 421. MelatigeTurcomanis erepta, 
20 


Melchior Balassa, 355. 
Melchior Besoltus, $80. 

,Aetine urbs Euphrati imposita a Bajazite occupáta, 
l. 


1411 


Melus insula, quam Grseci Milon pronuntiant, 409. 

Mengrelia regio populorum Colchidis, ὅτι. 

«:Meriza tluvius, 315. Meritza propter Kaum in mare se 
exonerat, 415. 

Mesites bassa. castratus et senex res absente Osmane 
administrat, 584. . . 

Mesites bassa vezir sullani Muchemetis, 532. Mesites 
in Ungariam ingressus, cum copiis omnibus caesus est, 
5206. Mesites Rhodum frustra obsidet, 552. 

Messite seu Meszit» Turcis proprie templa sunt e 
lignis fabricata, qualia ab ipsis exstructa fuerunt, eum 
imperii opes nondum crevissent, 407.Messits templa suut 
Mahumetana, 515. . 

Metbones a Turcis cap!a et djrepta, 554. Methones ma- 
gna militum copia circumdata, ibid. 

Meulana cheider vir magna apud Turcos doctrins, 525. 

Michael Palsologus ad latbatinem sollanum Musulms- 
norum se conferens supellectili sua privatur, 425. Mi- 
chael Palseologus Constantinopolim recoperat, $91. 
Michael Palseolc us eum Theodora Augusta pictus est 
in monasterio Constantinopolitano, filio ipsius inter 
ipsum et matrem collocato, 420. 

Michael Stratioticus, 427. 

Michael unus ex Osmanis federatis, 411. 

Michael Zilagius, 441. . 

Micbaloglí sunt Michaelis posteri, 411. 

Midge vicus ad mare Niyrum situs, 557. 

Midge pagus, 110. . 

Milites Turcici inedia, et inde subsecuta peste ab- 
sumpti, 572. Milites Ungari, cognita Pereuii clandestina 
discessione, et ipsi ordines suos deserunt, 549. 

Mir Sulman ab exteris facile commutari potait in Mu- 
se man, 424. u 

Mirchan pro Emir Chan corrupte, ibid. 

Mirdan e Mirx et Gdan compositum, 429. 

Miszir vocatur hodie Alcair a vetustissimo tam /Egypti, 
quam /Egyptiorum nomine Mizraim, 426. . 

Mitylin ''urcis est Lesbus insula, 400. Mityline in- 
sula quando a sultano Muchemete occupata fuerit, 


Mizithiz a Turca deficiunt, 298. 

Mizraim Agvptum et /Egyptios ipsos significat, 426. 

MoldJavi militis constanti», 213. 

Moldavia ferro, flammis et rapinis tota vastatur, 532. 

Monachi Turcici, 462. 

Monasteria Calogerorum frequentia sunt prope Hagion 
oros, 417. Monasterium oppidum Aphrodisio proximum 
expugnatur, 551. mE 

lonastirion urbs fortassis a proptoquitate monasterio- 
rum montis sancti sic appellata, 417. 

Monete varie cum valore ipsarum expositae, 404. 

Mons Calogerorum priaealtus, 526. Mons novus Rascise, 
418. Mons quidam Gesches dage, id est mons monacho- 
rum dictus, $15. 

Monumenta sociorum vatis Mahumetis Chemess pul- 
cbre exstructa, 520. Monumentum magnificum Muche- 
meli filio a patre Soleimane exstruitur, 549. Monumen- 
tum Muratis in campo Cosova, 420. Monumentum sepul- 
tura Cbairadinis bassse ubi sit, 447. 9 

Morbus comitialis Murati familiaris, 581. 

Moreas quid, 44 

Moresinus pirata, 250. 

Mors Geducis Achmetis bassz, 456. Mors Mstthis regis 
Ungari», 461. Mors Sellinis dies decem totas certa de 
causa celatur, 541. Mors ducis Ustagelvis vel Aladeulis, 
A83. Mors sultani Dajasitis, a filio Selime veneno sublati, 
481. Mors sultani Muchemetis secundi, 495. 

Mos cibandorum peregrinorum vel aliorum in Medros- 
sis αἱ Imaretis Turcorum,,407. Mos triturandi apud Grz- 
cos quis, 410. . 

Moscovia, Russia, Lituania, 61. 

Motus Selimis adversus patrem Bajasitem, 274. Motus 
Sephilariorum adversus Osmanicos secundus, 467. Motus 
seu prelia Dervislariorum, 426. 

Muchemetes Abatolis rmiontapna petit sui recreandi 
causs, $29. . 

Muchemeles bassa Vezirazemes a Dervislaro publice 
confossus, 463. 2v. 

Muchemetes Chan proditus a suis, in manus Turcorum 
venit, et ab eis cum filiis duobus strangulatur, 576. 

Muchemetes cum omnibus copiis io Moldaviam profi- 
ciscitur, 551. 

Muchemetes fama sola fugatus, 491. 

A Machemetes mortalium omuium longe ambiltiosissimus 
uit, 391. 

Muchemetes Murati patri in imperio succedit, 527. 
Muchemetes Muratis imperatoris tilius annorum circiter 
scidecim ritu maxime solemni cireumciditur, 575. Muche- 


PaTROrL. Gg. CLIX. 


. 


IN LAONICORUM CHALCOCONDYLAM. 


1118 


metes Muratis Glius magna $olemnilate circumciditur. 
526. Muchemetes plena de Parthis potitur victoris, 551. 

Muchemetes 1] post captam Constantinopolim, Hun- 
cberem se oppellavit, 595. Machemetes ]l, tam sevus 
fuit tyrannus, ul patre vix dum mortuo sanguinem fra- 
lernum silierit, 425. Muchemeles Semendrie obsesse 
succurrit, 453, 

Mucbemetes sultanus moritor, 552. 

Mueiga Mabumetis cursor fuit, $20. 

Moige Turcis quid sit, 426. 

Mule regem vel dominum significat, 561. . 

Mulier Institutis Ungarici regni veteribus tegia cum 
potestate esse nequit, 584. : 

Multitudo mancipiorum Christianorum magna in servi 
tutem abducitur, 581. : 

Muncazium a Lazaro Suendio obsidetur, 560. 
. Munera Christjanis captis potius a Turcis data quam 
injuria illata, 314. 

Muonitio Hustiana a Lszaro Suendio obsessa, 560. Muni- 
tio S. Michaelis insano modo per Turcos concutitur, $56. 

Muphtis 3pud Turcos patriarcha vel summus est ponti- 
fex, 368, Muphtis juris omnis et sacrorum apud Turcos 
rex est, 414. Muphtis Turcicus est similis Psps Romano, 
vel patriarchae Graco, ibid. 

Murakeosa inter Muram et Dravum amnes insula est, 


Murates Chan Gases Urchanis fil. natu. minor, 513. 
Murates Caramaniam ingressus cum lbrahime, regionis 
principe transegit, 526. Murates copias maximas ad utbem 

alonicam adducit, ibid. Murates e vita excedit, 3529. 
Murates fraude licita ους, 419. Murates Hadrianopoli 
templum &diticari jubet, lapide primo franibus ejus 

osito, 526. Murates morbo comitiali correptus vix conva- 
escit, 581. Murates oculis ín coelum erectis numen 
suum et Mahumetis implorat, 327. 

Murates nepos Osmanis regnavit annos 52, M9. 

Murates nominis iliius Ilf, patre exstincto imperium 
auspieatur, anno «selalis sus 27, 365. Murates po- 
eeiam atfiniom in uxoribus deligendis spectaba!, 


Murates | Urchanis filius, Osmanis nepos, 428. Murates 
pro viro sancto habitus, 528. Murates sponte se abdicat 
imperio, 327. 

urates unicus Soleimanis nepos instinelu Rosssm prse- 
stigiatricis Pruss necatur, 552. 
urzes, Mirxes, Merches idem Valachiz Vaivoda, 4939. 

Musa ab Isuendiare occultatur, 522. Musa arrepta fuga 
in Caramaniai se covfert, ibid. Musa cum Hadrianopolim : 
pervenisset, ab exercitibus imperator salutatur, ibid. 
Musa fratrem emirem Soleimanem refum suarum secu- 
rum obruit, ibid. Musa olfacto principem Caramanis cum 
emire Soleimane in graliam rediisse, fuga sibi consulit, 
ibid. Musa rerum potitur, ibid. Musa tyrannidem magnam 
exercet, 525. 

Musa Zelebis, 3232. . 

Mustaphas Pajasitze filius, 108. Mustsplias capitur, ibid. 
Mustaphae adjunguntur Grieci, fitque rex undecimus, 119. 
Mustapha interitus, 125. 

Musiaphas a Muchemete patre strangulari jubetur, 452. 

,ilustaphas Uajasitis filius in prielio Temirianooccubuit, 


Mustaphas cognomento Dusmes, 428. 

Mustaplias bassa cum aliquot fratrum suorom filiisstran- 
gulatur, 558 

Mustaphas cum insigni suorum crede suis hostibus ali- 
quoties inferior fit, 371. Mustaphas bassa humanarum pa- 
riter, ae bellicarum rerum maximum habet usum, 513. 

Mustaphas ementitus a Graecis cum suo ipsorom detri- 
mento educatus, 424 d. et 426. 

Mustaphas (dem sineullo personarum respectu violare : 
solitus, 369. 

Mustaphas fretus. innocentis sua in manus paternas se 
dal, quaunvis ne faceret secreta monitus fuisset, 553. 

Mustapbas Soleimanis filius Circasss, jussu ejus strangu- 
latus, ibid. 

Mustaphas Zelibis amissus ín pngna contra Temirem, 
438. Mustaphsas Zelibis in Temiriano praelio periit, 522. 

Musulmanes septimus Turcorum rex, 9l. 

Musulmanis stratagema et victoria, 92. 

Musulmap et Musulmam ídem est, 424 Musu!man idem 
est quod ortbodoxus, ibid, Musulmanus Turcis est recte 
credens, 407. 

Musulianus Musulmanum Christiana religione prohi- 
bitus, non dedit supplicio afficiendum, 577. 

Mutattones regni Tunisiui varie, 561. 

Muti Osmanidis in deliciis sunt, 552. Muti sultanis Os- 
manidis in deliciis sunt, 581. 

Myricorum principum de4itio, 290. 


A5 


1119 


Myrxee contra Turc. victus, 4. 
o1 Y ratas sive Marcas Servis Despotes Dacorum dus, 


Mysli, 14. 
N 
Naos dromicos, 485. 
Narli capi porta. Constantinopolis decima octava, 479. 
Narrationes Turcorum a Leunclavianis diverss, 469. 
Natales majorum obseuri Muchemeti displicueruBt, $91. 
Nauvitas Osmanis, 512. 
Navarre regnum, 148. 
Navarinum, 469. 
Naves subsidiaris, 206. 
Neapolis iterum occupata, 141. 
Neapolitanum regnum, 141. 
Neapolis Turcis est Genischeher, 515. . 
.. Nebula obscura Constantinopoli mense Jon. anni 1586. 
Oria, quid causata fuerit, 385. 
Nec Sebastiam, nec filium Ortbobuletn amittas, 424. 
Nemetsassii, 429. 
Nerius Acciolus, 169. 
Nestoralba, 457. 
Nicsa oppugnata, 11. Nicssa dedita, 12. Nicss, 43. , 
Nicolaus V. Poniif., 228. 
Nicolaus comes Zerinius fortissimus, et glorie immor- 
talis vir, 558. 
Nicolaus Sophiano, 497. 
Nicosia Cypri metropolis in Turcorum potestatem ve- 
niens misere diripitur, 561. 
Nisehanai bassa, 485. Nischanzis idem est,"qui nostris 
Cancellarius, 572. 
Nilus, 75. 

Nogai Chan, 91. 

Noyas Seytha est Chan sive princeps Nogsorum, 418. 

Nomen Germiani unde factum videatur, 415. Nomen 

. Musulmanorum Mu«ulmanis principibus honestissimum, 
Christianis exsecrabile est, 407. 

Νόμιμον παροικιχὸν quid sit Justiniano, 405. 

Nomina antiqua sic a Turcis immutata sunt, υἱ prieco- 
rum sunilitudinerm retineptia ia lingua sua aiiquid sígni- 
ficent, 405. Nomina Dan, Zabulon, Nephtali Tartarorum 
Dnonuulli retinuerunt, 408. - ^ 

Nova arx cum agro ejus finitimo fit ditionis Moratis, 
$26. Nova arx receptis, 548. Nova per copias Muchemetis 
capta, 529. Nova sive Nove oppidum Servis est, 448. 

ubes anatura et auserum postea inLer se pugnantium, 
«οἱ se iuterficientium visa, S89. 

Nuccari quatuor valent. numraulom argenteum, quem 
Arabes Osmanum vocant, £06. 

Nummi argentei aspri vocantur lingua Turc. 470. Νασι- 
mi Yeneti, quibus imagines lege Mabumetis vetitte sunt 
jmpressz, sultaninis legi isti nihil contrarium habentibus 
-a Turcis hoc tempore praferuntur, 425 

NunUui Tuccorum Ulecides, 268. 


0ο 


Obsidie Belgradi secunda, 448. 

Odium inter Persaset "lurcos est maximum ob reli- 
glonem, 568. Odium inter fratres, 36. - 

OEbos a Grxcis pronuntiatur Inos, 412. 

Ofücium beglerbegorum respoudet dignitati maximi 
: Stratopedarcbi, 405. 

Oguzaipes dicitur quasi Ogutz. Πρ. 388. 

Oguzes filius Carschanis, ὅτ]. 

Oicoluces pater Bainderis, ibid. 

Omer Mahuinetis propheUe sociorum trium unus, 368. 

Omnia cssorum cadaveribus plena sunt, 54. 

Onodium oppidulum captum et incensuin, 379. 

Ontun enpisi, τοὶ Ontum schele porta. Constantiiopo- 
lis quarta, 417. . 

Opiniones de altera Muratis in Europam iransjectione 
diverss, 410. | 

Oppidum Edrenos Turcice vocatum non procul a Prosa 
distans, 404. Oppida Hellesponti et Propoutidis eum in- 
tervallis eorum, quibus alia distant ab aliis, 411. Oppida 
preter regni metropolin Budam per Ungariam capiun- 
tur, $19. 

Oratio exploratoria Peloponnesii, 181. Oratio Siuanis 
jnverecunda, 175. 

Orator Turcorum ad deditionem hortatar, 207. 

Orchanes rex secuodus, 10. Orcbanis Musulinani mors, 


Orda Scachi Tureis pred» esi, 559. . 
Ordines imperii a Suendiomoneutur, ne se per Yitteras 
V urci decioi patiantur; illum enim non Maximiliani, sed 


14 LAONICUM CHALCOCONDYLAM., 


19) 


suum quierere θοιΙπδάσαι, 557. Ordimes monzehborun. 
seu religiosorum spud Turcos, 462, ! 
Orestas qua et Adrianopolis obseseu capt», 16. 
Origo sultanorum Turcicorum, 3593. 
Oros hagiog nnde sic nominatam videatur, 417. 
Ortachici Equis locus sit Tureis, 447. 
Orthobules Pa;asitse fllius, 77. Orthobulis ezsedee, ibid 
Orthobales 4 patre captus, e! post dies a/iquot imterfecte: 
424. Orihobules est nomen Greed, non Turcicem 


Ortbodoxi qui fuerint elim appellsti, 407, Orthodoxur 
Grecis est, qui reetam sententiam tenet, 421. 

Os bovi triturauti obiigaudum non est, 4t9. 
. Osmen bassa eisvesargentess soltano Merati ein- 
decim olfert, 575. Osmen bassa foga sibi consulit, 570 
Osman bassa per inducías Sirranum invadit, «οἱ dampnum 
maximurm Persis infert, 514. Osman basso sultaui cons:- 
liarius fit, 3717. Osman Christianis superior tota illornm 
regione potitur, 513. Osraan faederatis tribus usus, oppia 
eomptera subegit, et petentiam sibi comparavi 211. Os- 
man fratribus amissis vietoria potitur, 312. Osman ^os 
militat amplius, et moritut. tandem, et sepelitur Pruse 
vel Suguztucs, 515. 

Osman primus apud Turcos rerum politur, 31 t. 

Osman prophete Maliumetis sociorum tertius, 

O*man regnavit anuos viginti norem, 419, 

Osman vatis Mabumetani filiam ducit in uxerem. 312. 

Osmanes dysepteria moritur in itipere Tebrisio disce- 
dens, 581. 
μι Osmonís provincia Tar!aris a Temire attributa, 


Osmaniei a frigore ita 1:»«i, ut et manus et pedes amit- 
tereut, 544. Osmauici cum sultaninis bis pugserant, 455. 
Osmanici nalura duplices, et fraudum pleni sunt, 577. 
Osmanici nomen Musuhuanorum, non lurcorum sffec- 
tant, 407. Osmauiei per agros Ravanenses aliquoties ex- 
currentes omnia rapinis exhauriunt, 574, Osmanici qean- 
topere Persis ob ipsorum doctores infesti sint, $68. 

Osmanidse amani mutos, 552. Osmankisze neminem ve- 
teri uatum familia in imperio tolerarunt, 345. Osmanida 
nuptias legitimas non contrahunt, 553. 

Ihmangiuch idem est cum Othmanzug, 466. . 

Othumania vocata fuit regio Tekiensis cum Bitbyai 
conjunctis, 423. . 

Othimanlick depravatum videtur ex Otmansick vel Oth- 
1ansuck, 406. . 

Oumanie longius quain par est ab origine Osmanis re- 
cedit, tbid. 

Otomanpus rex primus circiter aanum 1300, 7. Oteman! 
mors, 10. 

Otmanidum fanilia, 6. . 

Otrantum a Turcis captum, et a Christianis receptus, 

b. 


- 


P 


Ῥρολοπιίυς yatriarehatu de sententia. Gracorwm abdi- 
eatus, 4114. 

Padiscachler supremi priueipes, sive Scaehi sunt Ter- 
cici, 594. ^ 

Palota obsidetur, 557. 

l'alus Varnensis, 527. .. 

Pajasitles prior quintus rex anno 1575. $0. Pajssilis 
responsum, 52. Pajasit:e eopise, 78. Pajasitis saaa consiia 
contemnit, 79. Pajasitis oratlo, 81. Psjasitis fug, 85. 
l'ajasitis mors, 89. 

Paleologorum discordis, 198. Paleologerum pripci- 
pum discordia, 219. 

Palsestina, 75. 

l'anicus terror e flamma muliercule, 241. 

Panagiasto mauro molo, 417 

l'ancota castellum expugnatum, 336. ol. 

Pennonum mores, 38. lannones "Turcis formidabiles, 
164. Paunonum et Turcorum pugna, 168. Pannonum fe 
dus cum Turcis, 167. Pannonum apparatus Turcis formi- 
dabilis, 170. Pannonum consultatio, 192. Papnonum fuga, 


8. 

l'antogles, 206. 

Papz e.ectio et statns, 160. Papa sd bellum Turcicum 
vocaudus, 294. [αρα privatum odium publico 30tepontt - 
et Turcam minorem appellat Sigismundum Malatestam, 


Parakimomeni qui sInt Turcis, 476. uU 

Psrentes iertjo. 20i quario quoque anno invisendos 
credunt Turci, 536. ] . 

Pariki homines conditionis servilis fueront, dominis 
adeo obligati, ut vitre necisque in eos habereot potesta 
tei, 403. 


41121 


Παροικοι Grzeis coloni sunt, 405. 

Parricidia ante Baiasitis Chanis ümperium nulla com- 
mitti solita, 313. 

l'ars Zercole superior sesquispithamam alta est, £07. 

Pessonii campi, 512, 

Patavium, 157, 

Pater Gr&cus imp. filio uxorem eripit, 42. 

Patris deditze, 127. Patre a Turcis occupaue, 184. 

Petronus suum, noo clientis commodum captans, 5555. 

Patzinacarum seu Patzinaeorum unde dictum sit, 430. 
s] nudus baro Eizinganus Rudolphi lI Cesaris orator, 


Pax inter Bojasitem et Grizeeos, 421. Pax inter Lazarum 
ji Moratem fit, 517. Pax inter Sultaninos et Osmanidas, 


Pe sullani Turcorum cursores qualia gestent piles, 


Peclarpaces qui, £405. Peclarpax maximus exercituum 
l'ersicorum dux, 437. . 
Pecunia ingens Tataroad bellum gerendum míssa, 576. 
Pedites Turcis Azapi dicti, 328. 
Peloponnesus lL:alis erepta, 128. Peloponnesi res, 168. 
Peloponnesi oppugnatio,202 JPeloponnesi tusbatio,255. 
Peloponnesiacorum cona!us et de.ectio, 297. 
Pelsozium expugnatur, 553. 
Pera capis, 212. Pers monis dejecta, 219. 
. Perenius Bude obsidionem urget, 548. 
,terhidia Mustaphs basss Jignuim reportat premium, 


Fergamus medici Galeni patria est. 408. 

Pericula minora eligenda, 29t. 

Persarum imperium, 2. 

Persa alii Scheichem Heidarem, alii Immarnum doeto- 
rem sequuntur, 368. Peres cum Georgianis conjuncti 
Osmanicos adoriuptur, 374. Persm non re, sed dicis eau- 
να pscem pelunt a Turcis, 369. Pergm res a Turcis re- 
lictas diripiunt, 570. l'erss facultatibus suis avectis, vi- 
cinam suam totam ferro et igni vastapt, 570. Perse 
noctu et interdiu non quinquies Osianicorum more 
grecari solent, sed semel iantum, 368. Perse regem 
suum adorent, ibid. Perses tribus Mabumetis prophetis 
inimicissimi sunt, ibid. l'erss tribus Mabumetis sociis 
Ehubekiri, Omerí, Osmani θά9 nulla adbibits, Alim so- 
m recipiunt, $68. Persa Turci sunt fconienses , 


Persecutio mutua inter Isam et Musam, 522. 
Perusiom, 154. 
Pestileutia in castris Turcicis fame laborantibus imma- 
filer grassata, 57i. 
Pestum occupatur, 348. 
Petrus Emus patricius Venetus, 382. 
Phanarion porta Constaptinopolis octava, 478. 
Phezss fluvius, 74. 
Phztranenses fraude capti, 256. 
Pharapia sive Therapia, 417. 
Philadelphia capta, 33. 
s, hilipalcaser arx iu memoriam Hispasi exstructa, 


Philippopolis a Philippo Macedone, magni Alexandri 
patre, condita fuisse falso putatur, 415. 
Philippovius, $51. 
Philippus Hispanis rex, 352. 
Philippus Mornzous, 408. 
Philippus Mediol. dux, Genosgrdominus, 139. 
πρ i morte omnia Mediolani confusa, donec suc- 
C€essit Sfortia, 155. 
Philocrina oppidum, !t. 
Phliuntis regio occupata, 256. 
Phrygia salutaris et Capputiana, 4/6, 
l'bulkizin pro phurkizin est in furcam agore, 460. 
Pialis bassa cebus ad Meliten infeliciter gestis Neapo- 
lim cum classe redit, 157. 


Pignus inauditam induciarum non violandarum causa . 


Murati datum, 811. 
ες τους albus a religioso Mahumetano approbatus , 


Pirametus pro Ibrshime, 456. 
Pirstee Turcici pelagus Hispanum infestapt, 555. 
Platonis respublica, 49. 

uie ελ pagus in quo Soleimanes bassa sepultus est, 


Planities Cosovana a Sansovino non recte Cassoviana 
m vocatur, 490. 
Planitles Zibuc sive Sivac, 469. 
Plumbinum a Turcis obsidione cinctum, 553. 
Podolis princeps Vulsdo infestus, 269. 
Podolovius, vel, ut alii, Palidovius, nobilis Polonus, 
&a3buli regii praefectus secundus, 578 


INDEX ANALYTICUS 


1432 


Podolovius una cum suis salvo conductu per Tuream 
datu οἱ víolato, decollatur, 578. 

Podota Grxcis nunc est dux itineris, vulgo Ραἱοί, ro» 
cari solitus, 409. 

Pogdates Baldas qus et Bahylon, obsidettr et expu« 
gnatur, 60. . 

Poloni, 40, - 

Pondus Turcicum utrum ponderi Greco antiquo res- 
pondeat, incertum est, 408. 

Pontius Cappadocius et Polemoniacus, 416. 

Populi alii aliis ob doctores infesti, 568. Populus 
Albeniensis mari praepotens, ἐ10. Populus Osmanicus ru- 
dis et simplex, 318. 207 

Porcus prepingais s Scacho Ismaele ali solitus, et 
Hunker Baiasit., vel Hunker Selim vocatus, $95. 

Pordapas, 258. 

Porta fere idem est quod jamns, 414. Porta aurea 
sive fontis, porta Consiamtinopolis deelma sexta est, 
479. Porta Constantinopolis vicesima secunda, 490. Por 
χυνηγίου porta Constantinopolis est decima, 478. Po 
Psomatiorum est ports. Constantinopolis decima nona, 
419. Ports Constantinopolis viginti tres, 477. 

Portugaltia, 146. 

Portus albus Grsecis Asprolimiona , 410. Portus marie 
Albus dictus ubi sit, 514. Portus vulgo Qualllarum, (4 
est, Cothurnteum, 561. 

, Potestas Seris Askeris apud Turcos quam late pateat, 

Posterl Eurenosis, reelios Eurenosii, vel Eurenesii 
vocarentur, quam Ebrenes, 411. 

Posteritas piorum fausta, scelestorum infausta, M2. 

Potesiarim llalis jadieum officia sunt, ibid. 

Potestatus [talis quie sit, ibid. 

Potocova capite plecti jubetur, $72. Potocova genero- 
sus Polonus, ibid. Potocova supplieio afficitur, ibid. 

Preda ex Constantinopoli capta quibusda'a quater 
millies millibus ducatis tstimata Veneti damnum pass: 
sunt d 30000, Genuenses 20000, Anconitani 15000 ducato- 
ram, 211. 

Preda ex Moldavis, 274. 

Praga, 10. — 

Priefecli stabulo duo sunt, major et minor, 295. Prs- 
fecti stabulorum duplices sunt, n:sjores alii, alii minores 
405. Praefectus vexillorum supremus est officiariorum 
Turcorum, ibid. 

Prezlium in planitie Zalderana, 415. Preelium Muratis 
precibus mutatum, 444. . 

Praesidium Cherronesi pro castro, et idem oscitsnter 
dictum, 409. Praesidium militare Bagadati impositum a 
Turco Soleimane, $45. . 

Praetor Calliopolitanus et δωδεχανήσονυ, 494. Prs»tor 
ducentis plus minus annis scripsit historiam ante Chat- 
cocondylem, 497. . 

Prailahum Valachis emporium, 268. 

Praimi Halis sententia, 80. 

Prasobus mons, 309. 

Pratum Genibaxeum, 175. 

Precatio Mosulmanorum communis qus sit, 111. 

Precop Chan, 399. 

Precopii Tartari, 472. 

Pretejanus idem est quod presbyter Joannes valgo 
vocatur, 599. 

Princeps Albsnorum Iseodarz dominus, 473. Princeps 
Caramapi» Hamidam regionem ingressus occupat, et 
cum Gilderune hoste sno Lransigit, 519. Princeps Ismiraa 
ditione sua expellitor, 525. Princeps sacrorum Msro- 
nitis est, habitans in Virginis Deiparae monssterio, $51. 
Princeps Turcorum il grand Segnor Hispanice vocatur, 
598. Principes Amurats dicto audientes, $5. Principes 
Graci Turcos imitati se despotas vocarunt, 432. Princi- 
pes Lesbi origine Genuenses, 409. Prineipes minorum 
etiam gentium apud Persas et Tataros Chanes dicuntur 
508. Principes Palatini de republices Romana bene prome- 
riti, 409. Principes Servis a Turcis, aut Larsri, aut 
Bulci, aut Bulcogli dieti fuerunt, 482. 

Privigni et noverces amor, 152. 

Proceres provincie Turgatensis vius foga consulunt, 
934. ' 

Procuratores Saneti Marei, 10. 

Proditio eavenda in exercitu, 60... 

Propbets Mahemetis quatuor debite henorandi a 
Turcis, alioquin supplico mortis afliciendi, 544. 

Protoyeros, 470, . . 

Proiosymbulus Balssma aliis archisatropas Maralm» 
est, 405. 

Prov. pressis manibus sedere, 291. 

Proverbium Graeis et Turcis usitatum, 563. 

Provincia BHonortas, 400. 


1409 

Prusa Turcorum regis sedes, 8. Prusa capts, 1503, 
«1511, 9. Prusa regia capta, 85. ross Bithynie principio 
fuit sedes imperi: Turcici, 428. Prusa dedita, 252. Prusa 
magna ex porte copflagrat, 584. Prusa nunc Brusa vulgo 
dieitur, 584. 

Prusa rex Bithynorum. 405. 

P'rusa Theopolis seu Dei civitas cognomicata, ibid. 

Prusias cum Prusa confusa, ibid 

Prussia Teutonicorura ordo, 70. 

Pugna Varnensis, 445. 


Q 


Quadi , 412. 

Quse Turcí de Soleimsne commemorant a. Laonico ad 
Musulmanem referuntur, 424. 

Quando Calllupolis a Turcis subjugata sit, 409. Quando 
Turci primum in Europam irruperint, ibid. 

Qui Corrizi vel Coridschi, 472. Qui furores Arriano- 
rum 3abomioabsantur olim, orthodoxos se appellabant, 
407. Qui legis apud Turcos periti sunt, partim jus di- 
cunt, partim legem interpretantur, 414. Qui linea rec!a 
tam a prophetia Mahumete, quam 3b Ali genero Mabn- 
metis descendunl, maximo suni in honore apud Turcos, 
599. Qui Turcis Ziugis Chau est, Belvacens! Chingis 
Cham dicitur, 427, Qui Turcomsni Persici, 173. 

Qui/am eques natione Grzcus omnes vincebat, 597. 
Quidam príscorum regum Alexandri successorum nomen 

Cerauni a 'ulmine habuit, 415. 

Quinque Montani sive Circassi, 484. 

Quomodo auni Grascorum a mundo condito conveniant 
cum nostris, 469. Quomodo Talismani Mahumetanos ad 
preces excitent, 414. 


R 
Ranía, 4S5. 
Ramadan bassa a suis obiruncatur, 582, 
-Ramasan, 469. 


Wammola, 485. 

Rascii sive Bail, 416. 

Rasciauico, 244 

Ratiani-melius Roxiani dicerentur, ibid. 

Natio expugnandarum urbium triplex, 85. 

:Reboilula nomen mensis, 529. 

Regio Celbiana seu Celviana, 417. Regio Lazari uni- 
versa devastatur, 525. Regio Bagadati regioni ünitina 
Ruleimatis imperio se subjicit, 545. Regio qus Traus- 
silvaniam cum utraque Valachia continebat, Dacia quon- 
dam appellabatur, 428. Regio Tekiensis, 1*5 

Regis jauua custodes corporis Janizari, 8. 

Regnum Bozineuse finitum, 491. Regnum f'ersarum a 
Turcis Alem vilaget, vel Aiem Memleket appellatur, 
598. Regnum sultaninum seu /£gyptum Selimes univer- 
sum suo subiidit imperio, δὲ]. Regnum Navaire et ejus 
ins!ituto, 141. 

leinerus Reineccius historicus insignis, 589. 

Religio Persarum nova a rege ipsorum Sophino So- 
phina vocata, quantopere ipsi utilis fuerit, 565. Religio- 
pa ejusdem homines se invicem perturbare nefas, 


Religiosi apud Turcos, 462. Religiosi Turcici tenen- 
tur magis conira Christianos pugnare quam alii, 428. 

Remi!e, 483. 

Repudii ritus, 65. 

Jvesponsum Sinanis imprudens, 344. 

Respublics libere in l:alia quise, 161. 

Hevanum nomett beglerbegatus facile tuetur, ibid. 

Rex Tartaris ab Osmane bassa strangulatus, 569. Rex 
"Upgarise bello magno se sccingit, 527. Rex Ungarie a 
Ssoleimane Erdelii banus creatar, 489. 

lex Ungorim temere in casira Turcorumirrumpens de- 
col latur, 327 

-Rex Ungarorum cum exercita ad Nigebolim accedit, 
Rex Ungarizx cum Turea pacem facit, 554. ' 

Reza urbs Persarum, 368. 

Ἠ]ιφάρδίυπι nunc Rhodostum est, 411. 

Rhagusinorum bellum cum Sandale, 

Rhegium Ρήγχιον majus et minus, 459. 

Rhipsocindyni Graeci dicli. suut, qui se temere pericu- 
lis obJiciunt, 379. 

Rhodope pro H»mo non recte accipitur, 421. 

Rhodii Nazars dicti, οἱ. 

Rhodus, 19. Rhodus quando a Turcis primum obsessa 
sit, 492. Rhodus quando capta, 512. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


un 


Risuarum a Suendio prseter spem amissum, preter 


spem recuperatur, $61. 


Ritus imperstoris alterius sltero adhuc superstite 
creandi quis sit apud Grsecos, 470. Ritus sepelieudorum 
Turcicorum imperatorum, 359. 

Rivuli a Suendio siue negotio ullo recepti, 561. 

Robur Potocove Poloni cujusdam ducis, quantum 
fuerit, 576. 

Rudolphus a Salis, 555. 

Romanorum imperium, 2. - 

Romanis universa Dusini Mustapbse se subdit. 525. 

Rossa sive Roxolana Soleimanis uxor, 3352. 

Rossi cum Rasciis sive Raziis linguam communem h;- 
bent, 415. 2 

Roxiani sunt a voce Greci Ros appellati, ibid. 

Roy Jacqoes Gallis est rex Jacobus, 495. 

Rumelia est eadem qux Romania, vel Europa, 1412. 

Rupela dedita, 257. . 

Rustemes Vezirazemes io ΑΣΐλπι profectus, carat αἱ 
Mustapbas fllius Soleimanis stranguletur, 553. 


. S 


920009 Cadusii Masssgetse, 62. 
Smvitia Selimis in bassas suos, 481. 
^ Sait regio /Egypti pars, 183 . 
Salarium quadragies centenorum millium asproram 
Chairadini constítui a Suleimane annuum, 314. 
Saladinus Syris rex, 6 
Salapani proditio, 94. - 
Salszarus Hispanus urbium muniendarum peritissimus, 
.. 


Salmenica ohsessa, 255. Salmenica siti oppugnata, ibd. 

Salmenica arx rursum obsessa, 251 

Sa|narium, 255. . . 

Samalites qui-jus!i et sequi observans, 281. 

Samo, Samus, 495. 

Samogetis, 10. 

Samobunogli fllius Samobunse, 129. 

Sancta Maura, 194. . . 

Sandalis regio, 152. Sandalis regio juxta Rhagusium, 
984. Sandalis regio, 385. Sandalis adulterium, 288. 

Sanaíac Turcis est vexillum, 409. ] . 

Sangiacus Semendris cur a. Bajasite Selimi &lio fue- - 
rit oblatus, 472. Sangiacus Gallipolis, 494. 

Sangiacbegi provinciarum praesides Sunt. 406. 

Sanguis innocens, non fundendus, etiam Turco soi- 
sore, 338. . . 

Santamaria, forte qus sanca Maura hodie dicitur : qui- 
dam Leucada, alii Neritum insulam esse putant, 255. 

Sanzac Turcica vox Grecis flambuisrom seu flazbo- 
lum est, 407. Sanzaci Turcici Graecis flambulares sont, 
ibid. 
Saranta eclisies, 1735. 

Saraceni in Hispaniam, 46. Saracenorum fn — Europam 
irruptio, 147 

Sarmatse, 40. 

Sarmatia qua Russis, 69. Sarmatta nigra et albo, 
ibid. 

Sarazies, 199. 

Sardinia, 145. I 

Sara!zies mendose μίας pro Caratzies, 429. 

Sarigales filius Ertüculis, 298. . 

Sarumes Jacupes pro viro sancto habitus, $27. 

Sassii Saxones sunt Germani, 429. 

Savus fluvius, 14. 

Scachines regis Gazis Muratis ceconomus, 16. 

Scacho scachus opponendus, 467. 

Scachus Abedines bsssa Romanis beglerbegus eu- 
nuchus, 325. 

Scachus Ismail II reram apud Parthos potitur, 363. 

Scachus relicto Tebrisio Sultaniam se confert, 539. 

Scachus sive rex Persicus Turcis hostis acerrimus 
est, 99. 

Sceschus Tecgmsses Tebrisium ingressus, Turcorem, 
qui inde profugerant, impedimenta relieta diripit, 545. 

Scachoculis Anstoliam universam male tractat, et feda 
multa committit, 336, . 

Schacoculis caravapam Parthicam diripit, et homines 
eam comitantes interfici jubet, 535. Scachoculiis cum 
copiis suis in Caramaniam irroit, ibid. . 
Seanderbegi apparatus, 187. Scaunderbegl victus, 
9 . 


Scender rez Armeniorum, 425. 

Scepira sive baculi Grecorum, 464. 

Scheiches Bedredines deseritur, 525. 

Scheiches Bedredines Romaniam ingreditur, 33M. 


Γ425 
Scheiche tíomo religionis est Turcis, 470. 
Scheib Bedredin seditiosus, 429. 
Scheiches Bedredines suspenditur, $05. 
Seheiches Heidar Persarum doctor, 36U. 
Schemhal Chan, 598. . 
Schemhalis Chan princeps Derbenti sect Mabumelans 
et Osmanics Persis infestus, 370. 
Schisma Latinorum et Grecorum, 870, $. 
Schitnitza ab aliis Schinitza temere vocatur, 420. 
Schitnitza fluvius, 419. 
Schulium a rege UngarTee spoliatum. $27. 
Sciabadinus ad Vascupam victus, 127. 
Scitan Culi, 467. 
Scodra Grscis integra voce est scutarium, 443. -- 
Scopelus inter episcopatus metropolitani Hadrianopo- 
leoa Hzmi montis relata, 415. 
Scopios deducta colonia, 51. 
. Seopii, 243. 
Scopia pro Scupía reponendum, 461. 
Scriba frurcorum quem Cancellarium et Quastorem 
vocamus, 252. 
Seuras Albanus, 180. 
Scytharum septem eruptiones in Asiam, 4. 
Scytharum ín Daciam irruptio, $1. Scythae qui nunc 
Tartari, 61. | 
Sylolimne, 262. . 
Sebastia capta, 56. Sebastia obsessa. et expugnata, 76. 
Sebastia prima sub Aladine in Asía Turcorum regia 
fuit, 121. 
Sebastianus Venerius Soppotoum expugnat, 561. 
Secta Sophilariorum quo tempore primum exorta sit, 


Securitas Torci, 269; 

Sedes imperii Turcici diverse, 429. Sedes Sultaui 
Muchemetís Amasis erat, 328. 

Saditio Genigarorum, ibid. - 

Seldischer Turcls, Grecis Hierapolis, civitas sancta 
sive sacra est, 416. 

Seise, 465 

Seithi Turcis Tartarique dieti qui sint, 599. 

Selerve fortassis est Slelar, vel Selelsr, non procu! a 
mon'e saneto situm, 2171. 

Selimes adversus /Egyptl- Syrisque sultanum expedi- 
tiouem suscipit, 484. Selimes cruentns imperator, 481. 
Selimes imperium auspicatur, 540. Selimes imperium 
solus babens ad debellandum Parthorum scschum se 
comparat. ibid. Selimes licet pacem a Solelmane cum 
Venetis initam confirmasset, quzsesitis tamen causis eis 
bellum inferre parat, 361. Selimes victus Cofen aufugit, 
511. Selimes victus thesauro omni relicto fuge se dat, 


851. 
Selymhris, 4$. 
Semarchaud deditio, 60. 
Semendia per regem Bozinensem sponte dedita, S539. 
y emercant quale oppidum, 427. Semercant uode dicta, 
ibid. 
Septem sunt, que a Turcis proceribus cum magnis 
impensis exstrui solent, 407. 
epultura Soleimanis, $59. 
Ser Asker cognomen Ibrahimis bass», 544. Ser Asker 
supremus militum dux est apud Turcos, 370. 
Serai Dar Agasi, 331. 
Serbecum oppidum, 415. . I 
Serbellonius captus a Sinane crudeliter ab ipso tracta- 
tur, 565. 
Serbestuum oppidum, 415. 
Serf nomen loci, ibid, 
Serbi circa Maeotidem a Piinio collocati, 415. 
,ierdar generalis et. supremus copiarum imperator, 


(eres Grsecis numero multitudinis Serre dicuntur, 


Series principum Machanuensium, 389. 

Seriphs quid Mahumetanis sh, 599. 

Serighse sunt Arabibus qui Turcis Tatarisque aunt Sei- 
thi, ibtd. | 

Serpens ealcando excitatus terribiliter pongit, 567. 
Serpens triplex aheneus triceps idolum Constantinopo- 
litanum a Muchemete Turco comminuitur, 529. Serpen- 
tes Constantinopoli magno humero conspiciuntur, aimul 
agne idolum serpentinum a Turco comiminutum esset, 
ibid. 

Serrs urbs cum arce sua se dedit Dusmi Mustaphse, 
$23. Serre civitas occupstur a Muchemete, 324. Serras 
oppidum bello per Turcis vexatum, 915. 

Servii Hadrianopolim Turcis eripere conantur, 313. 
Servij in antiqua Triballerum regione et Mysia supe- 


INDEX ANALYTICUS 





1426" 


riore collocati, 423. Servii nemine persequepte in fp- 
gam se conjiciunt, 516. 

Servilia ingenia liberis iasultant, 84 

Servoctobinm quid, 4195. 

Sexteria, 104. . 

Sforcia Palaficinus marchio Curlis majoris, $69. 

Siauses bassa certis de causi« officio vezirazematus 
privatur, 575. Sisuses bassa in publico divano congemna- 
tus, et masul factus est, ibid. Siausis bassa imasul in 
gratiam redit apud imperatorem Turcum.suum, 9581. 

Sibyllina oracula, 215. 

Sícyon nunc basilica direpla, 184. 

Sidrus nunc est Sidrocapsa, $17. 
Sigismundus Augustus Polonis rex Erdeliani avuncu- 
US, 

Sigismundus Ludovicus baro de Polhaim, $80. . 
9 igismundus imp. Rom., 36. Sigismundi coronato, 


Sigismundus Malstesta, 158. 

Sigismundus rex Uugaris, post imperator faeius, 421. 

Silichtar, 471. 

Silistra nomen urbis in Macedonia, 921. 

Silistria a Gilderune Chaue eapitur, 519. 

Simile, 148. 

Sinan bassa in locum Mustaphs suffectus, 511. Sinan 
bassa regem Persicum ex intima ejus regia abduclurum 
se promittit, 973. 

Sinan bassa vir astutus, 565. 

Sinan contra Persas ire jubetur, 572, Sinan crudelis et 
avarus erga quosvit fuit, 561. Sinan viiz periculo diffü- 
culter exemptus in exsilium relegatur, ibid. 

Sinus Magarisius a fosdis tempestatibus et pluviis di- 
ctus, 410. 

πα Mainensis veteribus Messeniacum αΡβρθἱ]αίυφ, 


Sinus olim Rizonicus, nunc Catarinus sppellatus, 861. 

Sinope, 258. Siuope Muchemeti tradita, 259. 

Sio eadem qus Chius, 395. 

Sirvanum beglerbegatus titulum facile meretur, 875. 

Sirranum. muris nudatur, 570, Sirvanum nemine resi- 
stente a Mustapha captum, ibid. 

Sirbia uude dicta, 415. 

Sirus videtur esse Hierussus, 111. 

Sis oppidum captum, 315. 

Sissopolis oppidum Thracim versus Euxinum, non 
procul ab Ancbíalo situm, ideoque Sis oppidum nen est, 


Sitibaba a Turcis Eskibaba, 407. 

Sivrige arx acuta, 418, Sivrige in potestatem Muche« 
metis Turcici Imperatoris redacts, 529. 

Sivac eadem planities est cum Zilruc, 469, 

Sivasta imperio Soleimauis Scachi paret, 251. 

Slelar, vel Selelar, 417. 

Smyrna capta, 85. 

Socii Mahumetis tres Persis exosi, 568. Socii Mahu- 

etis prophet: tres, 170. Socii prophete Mahumetia 
testamento Mabumetis vio'ato successores ipsius seipsos 
Sapstitueront, excepto uno Áli, qui Jegitime successerit, 


Sol diluculo primo tam valde ubscuratus fuit, ut omnia 
tenebris invo] verentur, 331. 

Somachiía ab Osmane capta, 579. 

Soleimanes bassa in Gr:xciam trajicit, 514. Solcimanes 
bassa Isnice prseicitur, ibid. Soleimanes bassa leporem 
equo persecutus, et in. scrobem quandam lapsus ita se 
lgsit, ut moreretur, $19. Soleimanes bassa mortuus est 
20ἱ6 patrem mensibus duobus, 412. Soleimaues bassa 
mortuus in pago non-procul a Calliwpoli sepelitur, ibid. 

Soleimanes, mortem filii Muchemeus acerbe luget, 549. 
Soleimanes.non recte . Jacupes, vel Jagupes appellatus 


est, 415. 

Soteimanes Scecbes suspendio necatur, $57. 

Soleimanes Scachus flumen ingressus οἱ »quis obrutus 
perit qusesitus et inventus tumulatur, 251. Soleimanes 

cachus pater Ertuculis, ibid. 

Soleimanes sultanus ob felices Maximiliani suecessus 
2d rabiein fere adigitur, 557, Soleimanes sultanus victo- 
riam de Zigetanis nondum potitus, frendens el fremens 
animam infelicem exhalavit, $58. Soleimanes Viennam 
Austrise obsidet, 499. Soleimanes Ungari» regem Banum 
Erdelii creat, ibid. 

Solitudines in Africa magnse sunt; 582. « 

Somnia Nico!ai Nicolaidis Delphinatis de origiae Gal- 
lipolis, 408. 

Somnium Ettuculis et expositio ejus, 252. 

Sophia diversa est a Scopia, 461. 

Sophilarii.secemdo 1noveni adversus Ogsmanjcos, 467. 


1121 


Soppotoam εκεί Albanie non procul a Coreyra si- 
tom, 382. 
Sorabi el Sorabri, 416. 

Sparta, Laced:emon, Mizithra bodie a Machumete oc- 
capats, 251. 

peclaculum insolens et barbarum, 579. 

Spenderobe Triballorum metropolis, 442. 

Spenderbegus legatus, 220). 

Sphetigradum eadem cum Siurige, 418. 

Sphortia Marchis princeps, 145. 

Sphortis victoria, 199. 

Spipula familia, 159. 

Stabulum porcorum e Chirido castro per jocum postes 
m moerorem commutatum fsctum, 909. 

Sagnum Varnense, 411. 

Stancois arx in potestatem Turcorum redacta, 542. 

Statua arcens pestem Constastinopoli, 529. 

Status a Muchemete Turco dejects, ibid. 

Stauros pagus quidam, 483. 

Stellae de die apparnerunt, 516. 
i Stenia locus nomine de Sosthenio corruptio ita dictus, 

i. 
Stenon idem cum Sltenia, ébid. 

Stephauus Bator:us Somlianus, nobilis Upgarus, rex 
fit Polonie, 365. 

Stephanus Βασίοιρ rez, 449. Stephanus Bozine rex 
Muchernetis | jussu cute vivus exuitur, 550, 422. 

Stephanus Bulcovitzius a Murate secundo dione sua 
spoliatus est, et tandem visu privatus, tóid. 

Stephanus Carabagdants vatvoda, 45T. 

Stephanus de Reva, comes Turocensis, Ungaras, 380. 

Stephanus Losoncius ob fidem "violatam (interfectus, 


2. 

Stichioses statuarom, 448. 

Siipendia judicibus Turcorum constituta, 319. 

Strages Turcorum maxima editur, 385. 

Stratagema, 20. 147. Stratsgema principes subditis iu- 
festos faciendi, 219, . 

Strigouium in Soleimanis potestatem venit, 594. 

Subditi quomodo tractandi, 217. Sabditi sultano fco- 
niensi duplices a przetore statvontur, 425. 


Subsidium Palotanis divinitus inopinatum offertor, $56. 

Successores Jacobi ἀθθροιΦ quotnam et qui fuerint in 
Valachia, ὃν. 

Successus Turcici per Tartarum Timirim divino consi- 
Jio impediti, 416. .. 

Suendius cunctando decem barbarorum millia sine vllo 
ferme uegotio superat, eL cxedit, 549. 

Sugutzuc locus nomen habens a salice, 456. Suguuzu 
novellas seu teneras salices vel salicetum pouus sigoiti- 
cat, ibid. 

Sulaiman Ilf rex, 12. 

Susmanus victus, 18. ' 

&ulisa Murat Chan, ben suitea Selin Cban, elmuzafe- 
r3 duims quid sit, 599. 

Bultanisi Bajssiiicos terga dare coguot, 515. Suitanipi 
cum Usmaaicis bis pugnoarunt, 459. Sultanini Larendam 
captam direptamque succendunt, 458. 

Sultanus Agarenis est dominus, 398. 

Sultanus Aiadínes Amasise moritur, 527, Sullanus Ala- 
dines e familia Sel iucis oriundus. 351. Sultanus Aladines 
ia Romania proviseias complures sibi subdjt, ibid. Sul- 
tanus Aladiaes iconii princeps, 576. 

Sultsnus Bajasites Joco patris Muchemetis (it impera- 
tor, 552. . 

Sultanus Muchemeles, 323. Sultanus  Muchemetes 
Amasiam profectus quieli se dat, ibd. Sulianus Muche- 
metes emiri Soleimani fratri nate maximo munera mittit, 
eliieque de rebus certiorem facit, ibid. Sultanus Muche- 
metes exercilum in agrum Zagorensem expedit, 525. 
Sultanus Muchemetes Mussm lo persequi statuit, 522. 
Sultanus Muchumetes Berras oceppat, 524. Sultlanus Mu- 
€hemetes templum per frauem emirere Soleimanem Η4- 
drianopoli inchoatum absolvi curat, $25. 

Sultanus Murates Bulci filiam matrimonio sibi jungit, 
531. Sultanes Murates filius Muchbemetis fn imperío saece- 
git, 525. Sultanus Murates ip thronum regium cotlotatus 
a suis imperator salutatur, ibid. Sultanus Murates ite- 
Fum summe rerum preficitur, 528. Suitanus Murates se 
cum mulis suis exercens quomodo fere interierit, 981. 
Sultapnus Muyates sultano Muchemeti fllio imperium ite- 
rum resiituit, 529. 

Sultanus Mustsphas Partbis obviam 1t, et eos fundit, 
J38 


Li 


J99. 
Sultanus Selimes secundus, o10 selatis anno Soleimani 


in imperio successerit, $49. 
Summarii corrupte vocantur Belvacensi, quos Graeci 


INDEX ANALYTjCUS 


1413 


samarios, sagmarios vel sagustarios vocaut, 406. 
Sungurgensis filias Soleunanis scachi, 9532. 
Supplíciam Scachocntis, 473. 

Symbola seu insignia imperatormm Turcicorom, 475. 
yncellus olim apud Grecos Patriarchae succedebat, 


» 


9 


Synodus Mantuana, 247. 
Syri non parum distant s Persis et Partbis, 594. 
Syrus fortasse Turcis dicta est pro Sidrus, 417. 


T 


Tabasssran locus non longe a Temircapi dissitus ab 
Osmane captus, $75. 
Tabula Abrahami Ortelii Natoliam describentis, 406. 
Taenarus tluvius idem est qoi et Tunsas, 415. 
d Talentum apud Suidam vigint quinque Ifbrarum pos- 


us, 240. 
Taleri Germantci Turcís gratissimi sont, 425. 


Talismani Machumetanos ipterdio et noctu quinquiesad 
preces excitaat, 414. Taliemani multa persona i m 
indigna eomimnittentes magnum sibi creant periculum, 
918. Talismani qui dicantur apud Turcos, 4f). Talismaaí 
quid officii habuerint spud Turcos, $17. Talismuapi spe- 
cie religiosi, re ipsa malitiosi suot, 4425. Talismani soot 
Turcis iidem, qui Graecis diaconi, 411. . 


Talismanus pro negligenter orantibus orans, cratiouem 
sspissime repetit, 414. 

Tamerlani vietoria, circa aonom Christi 1597, 69. 

Taogri ietugi, est Turcice Deus evertit, 417. 
Tarabolus Turcis est Tripolis, $84. 

Tarabosane, 339. 
. Tarsus occupata, 256. 

Taurbaear Jocus a Tatsríis appetatos, 406. 

Tartarice fuge insidioss, 75. 

Tartari ad internecionem deleti, 570. Tartari eircnmcisi 
fuerunt prius quam nomen MahumeUs audissent, 408. 

Tatari cum priscis tut recentibus diversi fuerant, 418. 


Tatari Destenses de quadam patione Tatarorum cert: 
accipiendi sunt, ibid. T«iari Precopienses, 150. Tauri 
Desienses Gilderuni fide nou servata ad Temirem Lrans- 
eunt, 521. Tatsri jugum Jadorum ezeutiunit, 599. Tatari 
Kerimi vocati Tureis se dedupt, 531. Tatarí non Tariari, 
a Tataro flumine sie dicti, 599. Tatari sive Totari liogui 
Syriaca reliquiss sive residuos significant, 408. TaLi 
unde urtí sint, 408. 

Tatarus Chan soboffacieas se regno eue exoiom ir 
3 Murate, militiam nomiue ejus susceptam, non perse 
quitur, 376. 

lautis Turci oratio, 192. 

Tebris, 455. 

Tebrisium, 470. Tebrisium desertum et ab tnhabitatori- 
bus vacuum, 344. Tebrisium Turco se dedjt, 554. 

Techmases regionem suam ipsius incolis passim abac- 
tis corrumpit, ne sui persequend) occasionem reliuqust 
Sb;eimspi, 50b. 

Techrin begue Laonieo Scender vocater, 425, 

Teggiur praeses est, nomine a solerüa militari dedo- 
clo, 422. Teggiur ηλ ώρα praeses est, 205. Teg- 
g*ut Ülbade ο Turcis ob. &dem ipsis non servatam se 
peti videns, sibi manus affert, δἱ4. Tegjnur zair, 456 

Teke sive. Tekie regio, 507. Tekie ragio Bithynis CUli- 
cismque vicina, 425. 

Tcmerianes exorem ducit, G). Temerispes in Caddo- 

, 05. 

Temerianis uxor, 55$. Temerianis septem postolata, 56. 
Temeris pis erigo, 9. . 

Temir chan apud Perthos annis quadraginta rerum 

litus est, 322. Temir chan Malis regue nomen est, 

IT. Temir chap per Parthorum regiosem arma circum- 
fert, $40. Temir cutu ferrum seu gladius felix, 418. Te- 
mír Gilderunem ipsum despícientem belio persequi- 
tor, 520. Temir Gilderuni bellum se faciorum 
mittit iis qui per eum suís regienibos ínyuste privatos 
se esse apud i conquereremtur, bid. Temi Graecos 
a nostris Tamerlanes vei Tamburianes non recta vocatur, 
41T.Temir Prussm profectus tis thesswros  inves- 
ot sibi vindicat, iid. Temir seu 'Temar ferrem eigniücst, 

Tesircapis est eadem, qus et porta ferrea, στ. 

Temiris in Tartaros expeditio, 72. Terairís legatio ed 
sultanum, 74. Temiris in Sebastianos crudelitas, 77. 
Temiris arrogantia, 84. Temiris esors et morts, 87. 


1139 


Templa Christians in Chio solo ssqusetor, 257. T1empla 
Christianorum diruta ín mesquitas, id est templa Turcica, 
commutantur, 528. Temp:a Mahumetanis mesquits dicuu- 
tur. . ' 
Tempus certam Constantinopolis capte, 443. 

Tenus insula Venetorum in /Egso ferro flammaque 
v3slatur a Turco sine ipsius damno, 561. 

Ternobum, 14. 

Terra Coastantigopeli sdeo movetser, ut vempla aquot 
Turcica ς corraant, 557. Terra Coastentinopoli mota, tre- 
mutt, 3554. 

Tersis eadem est cum Tarso, Pauli Apostoli patria, 458. 

Tersum oppidum obsidíone cinctum, 5353. 

Thebz direptz», 9. 

Thebarum obsidio, 115. 

Theodorovitzii Tbeodori (lii, 118. . 

qheodorus dux a etoliditate Morotheodoros appellatos, 


416. 

Theodorus Lssearis in Asiat Minorem profeetns, arhes 
ad imperium spectantes, a ducibus Graecis repetit, 416. 

beodoros Lascaris imperio Ceivianum univer- 
sum cum Mzandri regione, Philadelphia, et Neocastris 
occupal, ibid. 

Theodorus s panduginns Turcicus scriptor, 404. 

Theoliptus patriarcha Consiaptisnpolit,, 414. Theoliptus 
patriarcha qualiter [sa2uguratus, 411. 

Therapia sive Pharapia, 4M. 

Therma oeeupata, 24. Therma qus» et Thessalonies, 
95. Thermz ad montis Olympi pedem prestantiseimn 
supersunt, 401. Therma Turcis Caplicae dictze, 3592. 


Thessalonica Venetis ultro data, 109. Thessalonica 
Grzcis ultro data, et a Turcis expugnata, 125. Thessalo- 
niea quando a Turcis occupats, 917. 

Thita quem habeat valorem, 529. 

Thomas Demetrii frater, 318. 

Thom: Pals»ologi consilia et temeritas, 242. Tliom:e 
pugna com Turcis infelix, 245, 

Thomas iterum fadus cum Turco iniit, 250. Thomas in 
Valiam, 258.Thomas Erdeudius comes Muslovins, 381. 

Thorda seu Torrenburgum, 357. | 

]hbronus ex auro puro puto sexies centenis aureorum 
πο ους eetimatus, $89. 10 

iures Aiis begus egregie se gerit, 510. 

Tilia felix, 417... c6 c 4e Berl 

Timarion, 469. 

Timariotze, ibid. 

Tiphlisium s Mustapba bassa captum, 570. 


docalum a Suendio mirabiii celeritate expugnatum, 


Tocata magna Ármepja urbs devastatur, 550. 

Toganoas mons, 121. 

Tommambais Alcosiri sultanus, $59. Tommanibsis epm 
suis in regionem Saitensem profugit, 557. "Tommambais 
legatos Selimis necat, ibid. Tommambais necessitate ex- 
trema coactus, a Selime sultano pacem petit, ibid. Tom- 
inàmbais suspeadio necalur, ibid. 


Tommambai ullimns /Egypti sultanue, 458. 
Top capisi porta Constantinopolis decima quarts, 479. 
Lorlaces capitur, et cum aliis quibusdam suspenditur, 


Torlaces omnes a Bajasite proscripti, 462. 

Torlaclar, ibid. 

Tormenta majora quse sint, 538, Tormenta bellica ín- 
star draconum a Turco fundi jussa, $28. 

Trajanepolis montis Rhodopes, in. 

Transjectio prima Turcorum ín Europam, 409. 

Trapezus occupata οἱ tributaria facta, 248. 

Trapezunta (In) expeditie, 362. Trspezuntis regio nt dis- 
tributa, 266. . 

Tribuni aliquot Germani nobilissimi preter Up 
felicissime militant, 355, P Boro 

Tributa et reditus Turcorum, 9532. 

Tripolis eur et quo modo in potestatem Turcem redaeta 
sit, 551. Tripolis quando occupata sit, ibid. 

Trituratio quomodo flat apud Grzcos, 410. 

Trudeludis Hispapi vidua víclorem placat, 55. 

Trulia, 486. 

Trusci Maropiüs vicini οἱ federali supt, 584. 


' "Iriballorum qui et Valachi orígo et sjtus, 17. 


Tuigou bassa Budensis nomen Ciconis? commune ha- 
bens, 353. 


Tuldum, 485. 
Tuosa flumen, 413. 


Turacbanis copsilium, 164. Turachanis ad Griec. oratio. 
218. Turachanis ad Pelopon. principes oratio, 217. 


IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


1:33 
Turchen begus Chalcocondyle Turachanes est, 411; 
Turchanes begus desperans fuge se dat, 527. Turcha- 

Des begus Omeris filius e captivo fit liber. 531. 

Turcas in Sanctam aurenses perüdia, 254. 

Τυτοί de victis Christiani» sibi mutuogratulantur, 518. 
Turci a Christianis in maximas angustias addueti et esesi,. 
386. Turci a Turcis in religione dissidentes, 509. Turci 
ab aliis l:edi se nolentes, maximam sibimetipsi nocendi 
licentiam in (inibes sumont, 578. Turci aliquat milleni a 
Christianis in finibus Croatinis essi, 3585. Turci Amidsm 
regao expellunt, Uluzali duce, $64. Turci cum peeilis, 
tum comumeatus inopia plurimi periere, 570. Turci de 
Christianis przlio superatis gratulantur sibi, 529. Τανο 
ferro et igne vastant omnia, 515. Turci fedam pres for- 
midine fugam arripiunt, 557. Turci fratres officiis mutuis 
jnter se certantes, 535. Turci Grecorum Romasnoraem- 
δι simise eunt, 407. Turci Grecos in multis imitati 

4. TorciIcopienses quasi e Perside oriuodi, 495. Torei 
mirifice turb»ti, 579. Turci non e Tartaris, sed Persia 
pulsi a Tartaris in Asiam Minorem commigrarunt, 598. 
Turci nummos Christíanorum prineipnm eharaetere síi- 

natos hoc tempore minime aversantur, 425. Turci per 

enetos quam gravissime offensi. 382. Turci preda amissa 
per Christianos cessi iunumershiles, 381. Turci qualiter 
primum in Gr:eciam | ingressi sint, 314. Turci rebus om- 

Dibus Janci fuga elapsi potiuotur, 529. Turci relietis om- 

nibus, ia legas sese conjiciunt, 559. Turci simis Grse- 

corum et Romanorum suat, 590. Turei ab Iconiensium 
imperío pedem in Europa non fixerunt, 416. Turci ve- 

Lereia Grecorum imperi formam asemu ati sont. 412. Turci 

Ungarorum fugientium multa millia trucidant, 5341. Turci 

vocabulis a consonante gemina inceptis vel J, vel U, 

Gallicum prszponere consueverunt, 462. Turci Zemeni- 

rum sive f.hiridocastron ductu captivi Christiani occu- 

pant, 409. Turci edictum, 171. Turci etymon, 5. Tur- 
corum origo, é&. Torcorum primus ju. Europam transitus, 

8. Turcorum in Europam alter transitus, 9. Turcorum 

intestinum bellum, 20, clades, ibéd. Turcorum equitum 

depradationes, $1. Turcorum mores, religio, leges, etc. 

61. Turcorum duces septem, 7. Turcorum militia, Πο” 

mina, et ordo, 121. Turcorum res in Asia, 172. Turco- 

rum acies, 175. Turcorum pugnas ineundi mos. 182. 

Turcorum victoria, 1148, 191. Turcorum ludi, 250. Tyi- 

corum przfeeture, 252. Turcus Trapezuüte potitur, 265. 

Turcorum quies nocturna, 271. Turcus Hebraice exsuJj 

est, 409. Turcus Maximilianum Cesarem astu. circumve- 

nire conatur, $56. 

Turcica crudelitas, 281. -. 

s Lurcomaui qui sint, 424. Turcomani Persici qui sint, 


Turquia Belvascensi regnum est [coniense, 460. 
Turres mesquitis przealtze adjuncta, 414. 

Turris, 441. Turris sacra in Propontide, 175. 

"Tzader Mecter bassi prefectus tentoriis , 595, 

Tzalitzi Mecler bassi, praefectus masicorum, ibid. 
Tzaukis, 479. . 

Tzapuids a Turcis subacti, 54. 

Tzaus bassi capitaneus sive przfectus "fzsusiorum, 


». 
Tringis cban, non Tzinkis ve] Tzincis scribendum, $98. 
Trohadar, 414. 
Tzubali capisi sexta Constantinopolis porta, 178. 
Tzoroloe nune Zorli, 411, 
 Lznralus a Propontide versus mediterranea distat, 
ibid. 
U 


Ucra Novogrodia esse non potest, 408, Ucra pro Ryca 
litteris transpositis scripta est "viliose in Laonito, 
ibid. 

Ugnan chan filius Chorasanis, 252. 

Ulofezij qui sint apud Turcos, 554. 

Ulu Dweidar, 485. 

Ulu Dweidar dignitate post sultanum primus, 559, 

Ulubat oppidum *jc Turcis, geographis nostris Lupadi 
vocatum, 404. 

Ulumas begus 2 scacho Techmaosi, filio schacbi [smallis 
deücit, 541. Viumas begus exso Tecbinasis scachi dun- 
dare, superior evadit, 3516. 

Utozalis mar cum triginta plus mínosve tríremibus 
aufugit, 563. 

Utozalis presultanus Caesariensis, ibid. 

Ungari a Jacüpe aga czsi, 461. Üugari in fugam agun- 
tur, $45. Ungari inter se dissentientes, Turcis eos per- 
sequentibus, fugiunt, 451. Ungari peste iofestau, 225. 
Ungarorum discessus, 165. Ungarorum ad Yenetos re- 
sponsum, 296. Ungarorum classis in 'Turcos, ibid. Unga- 
rorum audacia intempestiva, 177. | 


1431 


* Uugaricum bellum rege Vladislao duce, 171. 
Ungra Graeca pronontístione propius aecedít ad vocem 
Engurim quam Unucra, 426. 
nkabani porta urbís Constantinop. quinta, 478. 
Urbanus magister bombardarum Valachus, 204. 
Urbinatiam tyranni, 159. ' 
Urbs Hadrianopolitona cum omoibus sdificiis ad mer- 
ces distrahendas exstructis conflagrat, 552. 
: Urceoli elegantissimi ab incotis Dimotucepsibus elabo- 
rati, Constantinopolim deportantur, 419. 
Urehan ad expugnandaum Prusam proficiscitur , 513. 
Urelian filius Osmauis regnavit annos triginta duos, 419. 
Urchan Gases Soleimanis basse pater quo tempore 
morigus, 515. Urchan 1n imareto abs se exstructo cibos 
distribuit ipsemet, 407. Urchan ipse litteris operam dan- 
tibus et peregrinzntibus cibos in xenone suo distribvit, 
914. Urchan pacus religiose stetit, 515. Urchan patri 
Usmani succedit, ibid. Urchan provincias ab Osmane 
captas suis distribuit, ibid. 
js callidum et astutum significat, 459. . 
Uscochi qui sint, 425. 
Uscopia, 131. 
Uscufla pileum Turcicum significat, 501. Uscufise Tur- 
corum quales pileoli sint, 417. 
Ustazelves occiditur, 510. 
Usumeasssnus bellum parat, 251, 
Usumcbasanes asgmina' sua in Turcos duxit, 531. 
Usumchasanes cum suis fug se dat, ibid. 
Usumchasanis Parthici regís militie dux, 550. 
Usun Chasan, 452. Usun est longum síve procerum 
Turcis, ibid. 
Utrum Orthobules et Musulman pro uno et eodem Da- 
jazitis filio habendi sint, necne, 421. 
Utrum Muchemetes filius Gilderunis sedem imperii 
Hadrianopolim transtulerit, 429. 
Uxor Achmetis per Mostapham  Muchemeti filium, 
compressa,-452. Uxor prima Mahumetis loco virginis 
scortum esse inventa est. 368. 


V 


V Gallicum Turcis etiam usitatum est, 406. 

Vaivoda generaliter prefectum militum siguificat, 429. 

Vaivoda Moldaviae clade ingenti Turcos afficit, 453. 
Vaivoda Moldavus aufugit et abdil. se, 517. Vaivoda 
Moldsvus strenue cum Muchemete pugnat, 551. 

Vaivoda prsses loco regis administrationem habens it 
aliqua provincia ea lege, ut gubernatore sit inferior, 249. 
Vaivoda Valachus castra Muchemetis tempore noctur- 
no opprimere conatur, 530. Vaivoda Valaclus in Unga- 
riam profugit, el captus a rege Ungaris incarceratur, 
ibid. Vaivodz Valachi, cum se ab obedientía regum Un- 
gaficorum subiraxissent, despote vocari maluerunt, 
quam vaivodz, 529. 2. 

Va!achi Danubium transmittount navigiis, ibid. Vala- 
chi homines improbi, 554. Valachi unde dicti, 528. 

Valachi Roman. coloui, 41. Valachis bellum illstom, 
127. Valachi Turc. res diripiunt extra ordines, 176. Va- 
lacherum fuga, 195. Valucborum caduceatoris oratio, 194. 
Valachi transfuge omnes essi, 194. Valacborum qui εἰ 
Moldavi audacia, 271. - 

Valachia eadem cum Gallis et Italis utitur lingua, ibid. 

Valschia foede diripitur, 525. Valachia duse sunt, ma- 
jor et minor, 428. 


Valentis regnum, 145. ' 

irn u.onetz Turcics et aliarum quarumdam exposi- 
Lus, 401. | 

Valpoum Petri Perenii arx capitur, 549. 


Varna, 441. Varna olim Dionysiopolis, 172, . 

Veneti cum sultano Bajezite muneribus delinito pa- 
cem (sciunt, 535. Veneti Mitylenen fortiter oppugnant, 
ibid. Veneti perfidia notati, 547. Venetorum insolentia 
ia Joannem, 25. Venetorum et Turcorum bellum 1408, 
99. Yenetorum respublica, 105. Venetorum foedus cum 
Turca, 154. Venetorum et Ungarorum conira Turc. con- 
sultationes, 290. Veneti oratores in Ungariam, eoru:n- 
que oratio, 295. Veneti Argos occopant 297. Yeneuü 
Jsthmum muro includere conati. . Veneti [sthmum 


deserunt, ibid. Venetorum fuga, 299. Veneti ab Ornare, 


impetiti, 500. 
entus Christianis adversus, Turcis propitius, 951. 

Versaiubes tilius Giokelpis, 952. 

Vesprinium penultimo ,Junii die ;obsideri ceptum, 
postridie memorabili celeritate fuit expugnotum, 599. 

Veternus οἱ negitgeutia Christianorum maxima, 410. 
. Vethaimenses, flamma castello suo injecta, Strigonium 
se'eripiunt, 599. 


INDEX ANALYTICUS IN LAONICUM CHALCOCONDYLAM. 


9 
102 


Vexilla Turcorum qualia sint, 406. 

Vicinis Zagore et Philibss devastaus, 516. - 

Victor Rechlinger, 588. 

Victoría Christianorum incomparabilis, S61. 

Victoris Capeli patrícii Veneti oratio de bello Tureis 
inferendo, 291. 

Vidua Nemethií mondume Tocbaio secum aufert, 555. 
Vidus Lazari calliditas, 244. . 

Vidyna urbs ad Danubium sits deflcit a Musa, οἱ ite- 
rum ab eodem subjug ta 515. Vidyna in metropolim ex 
episcopatu evecta, 420. Vidyns non recte Bydena scripta 
est, ibid. 

Yienna a sultano Soleimane ad viginti dies oppugnatur, 

Vienna Austríacs a Soleimane obsessa, 497. 

Villa Otomanzica Deli, qui Graecum quemdam equitem 
fortissimum vicisset ab Aladine Turco data, 596. 

Viminatz a Vidyus diversum infra Belgradum positam 
3 Sambuco in Unfarie chorographia, $20. 

Vindomiana, 490. 

Violator pacis publics salvi commeatus regii beneficio 
frui nequit, $17. 

Vitez lingua. Ungarichà milites strenui sunt, 34t. 

Vivitur ex rapto, 571 . 

Viachia Grecis quse git, 528. 

Viadislaus rex decollatur, 442. Viadislaus ex Polonia 
ad regnum Ungarie accersitus, 157. Vladislai infelix in 
Turcism expeditio, 162. Viadisiaus temere Janitzaros 
sggressus cadit, 118. 

lefe, 469. 

Vota pro anima defuncti Soleimanis factis, 357. 

Votum Soleimanis, $70. ; 

Vox Turcis est loco campanas, cum ad orandum erci- 
tatur, 414. 


W 


Wselachi, 429. Valachi in Walachos muut cb 
molliorem pronuntiationem, ibid. 

Walischi, 429. 

Walli Germanis sunt Galli, 429 

Wetsch, $90. 

Wihitzium Karoli archiducis Austris castrum, 386. 

Wilmer idem qui Gilimer, 429. 

Wladi ad Ungaros legatio, 270. 

Wiladi carnificium, 275. 

Wlofezii qui sint apud Turcos, 554. 

Woltius Ungnad baro in Sonneck, 580. 


X 


Xamuli nunc est, quod olim Hexsmilium, 411. 
Xeni Grazcis qui sint, 429, 
Xylokerkos porta Constanüinopolis undecima, 478. 


Y 


Ygnenses omni auxiliorum spe destituti Murati absque 
omoi mora se dedunt, 517. 

Ygnos est ab [nos, 415. YgnosGrascis dicitur nos et 
OEnos, ibid. 

Ypsala oppidum Thracis, ibid. 


Z 


Zsbatica arx Georgii Bebeci perduellis a Suendio ex- 
pugnati, $99. 

Zabrayium Turcis per Agrienses ereptum, S51. 

Zacharias Centereo, 216. 

Zacyntbus insula iuris Veneti, 583. 

Zaeynthus sive Zanthe, 413. 

.Zagani res in Peloponneso, 253. 

LEABora Thracim oppidum, prius Debeltus appellatum, 
115 


Zagorensis ager. Sub Theophilo et Theodoro imperat. 
postquam ad fidem Chris conversi fuissent Bulgari, eum 
acceperunt circs annum Domini 208, 52. 

Zalderana planities quadam, $40. 

Zamberdi Gasali, 518. 24 

Zatuarum sub medium mensem Januanum in manum 
Lazari Suendii venit, 560. 

Zausii, 484. Zausii lidem sunt apud Turcos, quí alibi 
commissorii, 380. 

Zecchinus Turcicas ducatus est Yenetus, 404. 

Zecme, minor vocata, 337, 474. 

Zeineli signiücat hominem dentes vel mazillas pra- 
grandes habentem, 4952. 

Zeineli Usunchasanis fllius in praelio contra Muche- 
metenr casus, ibid. 


1499 


Zelebi cognomen unde orlum, 415. Zelebis nobilem 
significat, 500. 

Zemasiel Achir mensis quidam Turcicus, 516. 
, Lemenicum castrum Christianorum a Turcis captum, 


Zemes a fratre Bajasite victus in Caramaniam profu- 
git, 572. Zemes sullanus ductis e Caramania copiis Bru- 
sam profectus domicilium sibi exstruit, ibid. Zemes sul- 
lanus iterum victus ad mare profugit, et in Italiam se 
recepit, ibiJ. 

Zemis alter Muchemelis filios veneno sibi per poati- 
ficem propinato, paulatim confectas exspirat, 455. 

Zenderlu Chelil quis sit, 413. 

Zenempisas a Turcis deficit, 171. 

Zercola tegumentum capitis est. e philtro, latam au- 
resm fimbriam habens, qus capiti imponitur, 407. Zer- 
cola rubes οἱ albe quid siut, 115. 

Zeschuegir bassi, 472. Zeschnegir Turcis pregustator 
est, 353. 

Zisugir filius Soleimsnis, 552. Ziangir videns fratrem 
suum Mustapbam, patris jussu occisum, sibi ipsi pu- 
gione in ventrem adacto super cadaver fratrís collapsus 
exspirat, 351. 

Zibit quid sit, 416. 

Zibuc planities eadem est cum Sivac, 169. 

Zibuccia orovincia 3356. 


ORDO 


RERUM. 113l 


Ziches Orthobulis filius, 525. 

Zichides, Turcorum sacrificuli, 208. . 
Zietuca ditio Anatolie imperio Maratis adicitur, 560. 
Zigetum in manus Turcorum venit, 559. 

Zigetum a sultano obsidetur, ibid. 
Zigetum oppugnatum quidem, sed non expugoatum, 


395. 
Zindis kemales begus, 336. 
Zingani, 500. 


Ziugis chan Belvacensi Chingis cham est, 558. Zingis 
chan quando in primis claruerit, 524. Zingis chan Ugna- 
nem chanem persequitor, N52. 

Zoe Constantino Monomacho nubit, et per nuptias im- 
perium tradit, 412. Zoe imperatrix Constantinum Μοπυ- 
mschom judicem Graecorum fecit, ibid. 


Zolnoccum, 552. Zolnoccum Turcis per Agrienses 
ereptum. ibid. 

Zoncbium, 469. . 

Zorli, 415. Zorli olim Tzurolloe dicia fuit, 411. 

Zosimus, 485. IN 

Zuma templum est amplum operis lapidei, 407. 

Zunaites Smyrnz dux, 109. 

Zunaites transfuga, 120. 

Zungi locus a Serviorum clade dictus, 417. 

Zytbua expugnata, 532. 





ORDO RERUM . 
. QUJE IN HOC TOMO CONTINENTUR. 


LAONICUS CHALCOCONDYLA, ATHENIENSIS. 


HISTORIARUM DE ORIGINE ET REBUS GESTIS 
TURCORUM LIBRI DECEM. 


Editorís Luparensis Monitum, cui subjecimus notitiam 
ex Bibliotheca Fabricii. 9 


Lis. T. — Auctorís intentio et fides. Turcarum origo, 
familia ac duces praecipui septem, qui post Tartaros 
languescentes, Ásiam Minorem inter se partiti sunt. Ot- 
lomauni, et filii Orchanis, qui Niczeam Bithyniz cepit, 
et Amurathis {, qui Thracia partem occupavit, rea κος 
sta. 

Lis. 1[. — Historia Bajazetis, qui anno Christi 1373 
Turcis imperare cepit, postea Sigismundum imp. ad 
Nicopoliin vicit, Byzantium octo annos obsedit. Emma- 
nuel iu ltaàliam et Galliam auxilii petendi causa profici- 
scitur. 65 

Lis. flT. — 'famerlanis Scythz origo, incrementa εἰ 
expeditio adversus Bajazetem. 115 

Lis 1V. — Filiorum Bajazelis Josuse, Moysis et Maho- 
metis ] successio, οἱ filiorum Emmanuelis Byzantini 
imp. nomina : Rainerii ilem et Antonii, ducum Attico- 
rum, historia. 171 

L:s. V. — Amuratis Il initia, ordo polite et militia 
Turcicze, Thessalonica 3 Greco imp. Veuetís vendits, a 
Turcis occupata. Bella cum Caramano et Huniade, Ge- 
nuensium item intestina seditio, 219 

li8. VI. — Synodus Ferrariensis, cui Joannes Palieo- 
logus interfuit. Wiadislai Ungaria οἱ Nerii Athenarum 
ducis initia, 219 

Lis. VIT. — Prelium Amuratis et Wiadislai ad Var- 
nam; expeditiones in Peloponnesum adversus Scander- 
gom εἰ Honiadem. Moritur Amurates agno Christi 

υ. 525 


lr». VIII. — Mahometes II Constantinopolim expu- 
gnat, Chalcedonem deditione capit, Belyradum obsidet, 
Scauderbegum oppugnat. Reditus regni. $19 
l5. [X. — Peloponnesum, Altbenas, Amestrim, Si- 
nopen in Ponto et Trapezuntem Mahome:es occupat. 


, Lis. X. — Lesbum insulam, Jaiizam ac Clissam 1liy- 
rici urbes sibi subjicit Mahometes, et bellum a Venetis 
et Matthia Ungaris rege anno Christi 1463 il'atum for- 
titer depellit. 509 


Marquardi Freheri in. Laonici Chalcocondylee deseri- 
ptionem Germanie commentarius. 555 


ANNALES SULTANORUM OTHMANIDARUM A 
TURCIS SUA LINGUA SCRIPTI, Hieronymi Beck a 
Leopoldsdorf, Marci fil. stadio et diligentia Coustanti- 
nopoli advecti MDLI, divo Ferdinando Cs. Opt. Max. 
D. D. jussuque 038. a Joanne Gaudier dicto Spiegel, 
interprete Turcico Germanice trauslati. Joannes l.eun- 
clavius nobilis Angrivarius, Latine redditos illustravit et 
auxit usque ad annum 15388. 519. 

Joannis Leunclavii in hos Arnales Preefatio. Ji 

Index auctorum qui in Pandecte citantur. 5. 

Joaunis Gaudier dicti Spiegel Turcici interpretis epi- 
stola przeliminaris ad D. l'erdinandum Rom. Ces. 

ANNALES SULTANORUM ÜSMANIDARUM AB 1919 TuRCIS Mg- 
MORIJE PRODITI, 19 


SUPPLEMENTUM ÁNNMALIUM, Quo res Turcicse continuan- 
tur, ad annum Mabumetanum 996, qui Christianus est 
1588, ex Joamnis Leunclavii Adversariis. 619 


Joawwis Lgunctavi Paxpgcres Hisronig Tuncica liber 
singularis ad illustrandos Annales. 

De genealogia sultanorum Osmanidarum, tum etiam, 
quid scacb, gasi, zelebi, emir. 111 


1. De origine sultanorum Turcicorum. * 7325 

2. Aiem, Padiscach, Sultan. 736 

ὅ. Chan, Ulu Cban, Hunggiar, Huncher, Seria. 
Cbalife, Chitaia, Chorasan, Belch, Macban, Tatari. 

4. De urbe Bagdst, sive Bagadst. 129 

9. De Aladine, Selguce, Tangrolipice, Sivss. 729 

6. Erzinga, Romania Asiatica, Amasias, Chalep Ri 


7. Mapalia Turcorum et Tatarorum. 130 
8. Romania duplex, Anstolia, Romelia, Rumiler. 751 
9. Tanchari, Tsngori, Tonchari Tatarorum natio. 731 
10. Urbs Enguri, Ancyra. Monumentum vetus Ancyra- 
num. 131 
11. Anni, mensium, dierum apud Turcos ratio et sp- 
pellationes. 151 
12. Somnium Ertuaculis, Conia, luna Turcis ausplegta. 


15. De ducibus Turcicis a quibus Anatolis regiones 
nomina sortitae sunt. 799 


1495 


11. Bassa, Emir, Sarai, Carsvanssral, Yezir, Vezita- 
zem Beglerbeg, Emir Halem, Emir Achur. τι! 
15. I«nie, Bursa, Ἑεμαίυ;. 141 
16 Edrenos, Ulubat, Caplize. TAS 
11. Mons Calogerorum, Genischeher, lussuph. —— 745 
18. De variis monetis, quid Manguri, Aspri, Sidero- 
capsia, Hyperpyra, Hyperpyrarii, Drimse, Scachi, Sulta- 
nini, Seraphin:, Byzantii, Chrysini, Alturpler. /Egyptie 
Syrisca-que monete ratio. 110 
19. Suguizuc, Gerle, Boli. 1ÀT1 
70. Sangisc, Sanglac Beg, Meschit, vel Mesrit, Dsiu- 
ma, sive e oma, [maret, Candri, Caogri, Chiapgare. 71T 
$1. Zercolx, tam alba quam rubri. 749 
$3. Musulmani, musulmanissare, magarissare, Turci. 
Leouícus emendatus. 719 
$5. Genischeber, Goinue, Carasi, Cosri, Bergama, 
£dremit, Gelipoli. 15 
241. De primo Turcorum in Europam transitu. De ca- 
stellis, Zemenic, Chiridocastro, Maito. 155 
95. Tritirandi mos apud Greeos, et Asiaticos, Bolair, 
Asprolimiona. 155 
26. De oppidis Cherepoli et Zor!i, eivitates Cherro- 
nesi, ab Europa promontorio Constantinopolim usque, 
cum iutervallis unius ab altera. 199 
27. Eureuos, el caeteris tres apud Turcos illustrium 
quatuor famiiiarum auctores. 155 


28. Dimotuc, Burgosine, Bergas, Plagiari. 751 
349. Belezug, Chelili, Cadilescher, et Cadi Asker. 757 
50. Scachin, Sis oppidum, Merilza flumen. Πο] 
$1. Ypsala Thracisz oppiduin. 759 
$2. Ygnos ad Meritzx» fluminis ostium. 159 


55 Zagora, Debelius, Philibe. 159 

δὲ. Gradus legis Mahumelauz péritorum apud Tur- 
€os. et qui talismani dicantur. 959 

$5. De genizeris; vel genizaris; unde sic dicti, — 761 

$6. Chairadin, Buga, Ischeboli. 

$1. Servii, Serbi, Sorabi, Zerfi, Servoetonium. — 781 


$8. Gilderum Bajazit, Jacup Zetebi. 165 
$9. Gerimiani ditio, Germnian beg. 165 
40. Hemid, Ascbeher, Cutabige, Seidischeher, Gei- 
vazi. 165 
41. Magalyara, Bolina. 165 
42. Uscufia, Tilia felix, Tangri Gictugi. 765 
48. Gumulzina, Maroli», Seres. 765 


44. Cavala, Dire, Sirus, Mansstir, Seleruc. 765 
49. Temirlauc, Temir Chao, Temir Cutiu : Sultan Bo- 
rcuc, Destenses Tatari. 61 
48. Lazari Servia principes : Bulcogl!! Bulcovitzii, Bu- 
eovitzii : Cralevitzii, Cernovitzil : Kariovitzli. 161 
A1. Campus Cosova; csdes Muratis primi; Sultano- 
rom anni quibus regnarupt, 24 numeros certos revo- 
eati. 69 
48. Monumentum Muratis in campo Cosava. TA 
49. Kiratovum mons argenti, Vidina sive Vidinum, 
Citros, Pozina, Patzinacs. 71l 


90. Alascheher in Caramania. T 
9!. Constantiui a Turcis appellati Grecorum impera- 
fores omues, Nigeboli, pratum Nicopolitaoum TA 
52. Pax inter Bajazitemn et Graecos. T1$ 
$3. Melauge, Siliswra, Empoli. 71$ 


$1. Despotarum dignitas : Crales, Cralena. Quisnam 
STurcis Bulcus despota : Buicovitziorum Geneslogia. 775 
95. Cara BRusteut, Aii. Causa. prohibitze monet vete- 
wis spud Turcos. 795 
$6. Cur iinpeiatores Graecorum a Turcis dicti Teggiu- 
res. 1:1 
$31. Caramanis begus Alisurius, Tekiensis regio. 777 
8. Acserai, Νίκάθ, Caisaria, Borli. 111 
59. Casi Burchan, Ortbobules, οἱ Musulmanes, et Cy- 
viscelebis, an iidem cum emire Soleimane. Tl 
60. Techrin begus, Erzinga princeps, Diorryge. — 779 
41. Qui Turcomani, sultanus Alcaireusis, Cair, Miszir, 


raim. . 119 
. 62. Chemes, Mueige, Bealbec. 179 
65. Carabag, Uugra. τν 


64. Mulci filius, Dervislar, Μυκλρὶ mors. Grsecorum 
de Bajaritis tiliis errores. 719 
65. Semercant, Bejazitis mors, apporum ratio, — 785 
56. Castamoni, Cougeri, Congi. 185 
61. Genuini Bajazitis lili] secreti a comuaentitis. "785 
68. Α quo necatus fuerit )sa. Constantinus, pro. Ma- 
guele Grrecorum imperatore. 1898 
. Sedes imperii Turciei diverss. 185 

10. Gerle, Dolap, Soleimanis mores." 785 
"IA. Valachia Carabogdania, Nemeisassii, Iflach, Galli- 
.. Yaivoda, Murze, Bogdan. 183 
3. Samobunogli, Azapi «el Azepi; Laonici locus 


emendatus; emir Halem. 181 


ORDO RERUM 


1436 


13. Musee sive Mosis *rüdelitas; Lsrsros, pro Stephs- 
no Servir despota, Lozari tilio. 791 

74. Geivise, Gebise; Libyssa, Lebusa; Astacus, Sinus 
Ástacenus, Inizu. TNT 


T$. Akenzi vel Acanzil. 189 
76. Michalogli, Tocat. 159 
11. Varsac sive Versae; Coniem begus. 789 
18. Samsonis oppidum. 189 
T9. Womenia, Cunuzs, Conozus, Tatarbasar, Tatargoi. 

TX9 
RO. Manísea, Torlac. 189 
81. Seheiche, Sophi, prima Sophilariorum seditio. 791 
82. Anni Muchermetis, Ismyr tn Anatolla. 191 


85. Mustaphas alienss in Osmankdarum se fsmiliam in- 
gerit. Exemplum huic simile de Voldemaro Brandebur- 
eo. 191 
8i. Vardarium oppidum, Vardarius ampis, Yardariote, 
Vardari, Verdari. 194 
85. Chusein beg, Grieci« Zunaite«. 193 
86. Viubat, Lopadium, Lopsdi, Rbyndacus, Micha!mzi. 

| 193 

87. Fa!so rumore didito, res magni moment coofect;, 


795 

88. Buga, Guba, pro Buga. 795 
89. Genuenses quidam in Europem Muratis If copias 
traus Heliespontum, accepta mercede maxima, tran«- 


riaut. 195 
90. Lazari duo, Servix despotse simul. 195 
9l. Ihrabim, Praimes et Mpraimes. T 
92. Murates Salonicam expuguat. T91 
95. Mons Zoga. qui εἰ Togauus et Tuganus. 791 
94. Arbania, Albinía, Albanum, Arnautlar. 191 
95 Hersec, Herzegovina : Bozina. duplex, Sandais 
regio, dux Saneti 5.0.9. 191 
90. Bulci filia Murati nupta. . 191 


97. Buruz, Baraz, Cibura. ο. 199 
«8. fitus ponendi primum In saerts :diflciis lapidein. 
199 


99. Oppidi Semendriz diversa nomina : Georgii de- 
spotze Serviorum varii casus. 799 
100. Alba Grx»ca, Belgradum Chriesch. Permutatio 
Georgii despotz: cum Alberto II Augusto, nomine En 
radi. 1 
; 101. Nova, Novogrod. 801 
102. Scach Abed;n 9058, Sabatines. 80t 
105. Mesil beg interfectus , PPaunodacia, Árde' ium, 
Krdel, seu Ertel, Tosibinium, Laonici Cudunidas. — &0l 
d 104. Sophis, Tibisca, Scopia, Sardacia, Sardica, Tria- 
itza. 801 
105. Scachi Abedinis expeditio infelix. Jancus Turcos 


it. . 803 
106. Viadislai regis Ungsris prima coatra Turcos e1- 
peditio. 805 
107. Ουρ Islsdiuse, Siaditza, priscis Osmus fluvius. 
Capi Derbeit. δη5 
08. Georgius despota cum Lazaro filio restitutos a 
Murate. [ 
109. Chelilis basse nomen corruptum, 80$ 
110. Expeditio secunda Vladisisi regis, post violatas 
decennales inducias. δ0ν 
111. Matera, Schuli, Nigeboli, Burwad. 805 
113. Diversm de altera Muratis in. Europam  trsje- 
ctione cum exercitu opiniones, dus 
115. Varna, Suagnum Varneuse, Caliacra. 807 
114. Pugna Yaruensis, Cara Michail. 807 
1135. Laonici locus einendatus et expositos. Chari:ar, 
Vitezi. 07 
116. Precibus Muratis mutata prselii facies. Inauditum 
pignus üdei causas Murati datem. 809 
17 Cheser, et Cheter beg, idem. Viadislao regi ca- 
put amputat. Elpiorum familía. 809 
118. Interemptorum utrinque prelio Varneasi nume- 
rüs variat. 
119. Cbadum bassa. Semisse sspri auctum Gentzaro- 
rum stipendium. 809 
120. Moreas, Gereme, 'Tzaconia. 809 
121. Ibanis seu Joannis ditio, Cotziacum, sive Getía, 
| 


- Iweodar, Seodra Scutsrium, Ischender beg. 


, 122. Saxones in Huniadis exercitu. Sazii, Sassil, a 


313. - 
135. Valachi ia. Turcis essi, justo judicio vindlcatum 
in transfugas. 811 

121. Annus prselil Cosovani, numerus utrinque ceso- 


rum. Απ Morava fluvius idem cum Schitniza. Μαϊ 
125. Feris beg, Gergoni sive Chrysonicum, Anatole 
montana. 8t3 


126. Beligrsdom Albenue, Crus, Cros, Cross, Croja, 
principum (.rojanorum in Belgio familia. uij 


1437 


197. Galat», Ceras, Sinus Ceratinus, Pera, Syes, 
Scala Sycens. 813 
438. Neocastron, Rumeli Chissr, Vnatoli Chisar ; Ca- 
stellum Letlies, Turres nigre, Hermsum promontorium, 
Lemus, Lemoeopia. Bogari, Hogari Clrsar, Bosporus, 
Braebium S. Georghi : Loca Da tum Europsi, 
quam Asietici IHtoris, * Conetantitopoli asque ad Euxi- 
ni maris ostium, Cyanes, Symplegades, Planete. — 815 
129. Tempus certum capiz Constaptinopoleos. — 819 
150. Atmindan, columna serpentina, statuaruni sti- 
chioses. 819 
131. Siurige Sphetigtadum, Spbelia. 821 
152. Nove, Nova, Novograd. Novus mons Tltascis, Νεος 


ium. 
κι Belgradi vel Albae Grace secunda obsidie. — 821 
1354 Dai Carauze Dasso, Boufinius et Chalcocondylea 
emendau. 831 
155. Rex Dasinax Stephanus, 821 
136. 'Tarsbosahis itiperator a Muchbemete secundo zi 


cos. 
137. Draco! Vaivoda, Dladus, Viada, Maturiss Ungarim 
2 


rex. 
158. Mitylin, Catalusii, vel Catefusii, Lesbi prrinci- 
pes, origine Genuenses. 825 
1:9. Muchemelis sediflcia Conslaptinopolitana, Genisa- 
rai, Eskisarai Jedicula.: 825 
140. Machmot bassa, varta scriptura vocis unius. 825 
441. Finis regni Baainemsis : observanda diversitatis 
»nnoruim ratío : Stephani reuis excoríati calamitas : Μοί- 
Μας Ungarie rex DBozimam recipit: εἰ Muchemetem 
fama sola fugat. Covadza. 825 
142. Plures in Albania primeipwum ditiores : ο οἱ. 


t, Ερτὶρος. . 

145. U»un Chsssn. Jeusufze beg. Mustpham, fiiium 
Muctremetes stranguari jussit. 817 

144. Carachisar, Chas Murat. 827 

145. Usumchsasanis filias Zeinell csesos in prelio con- 
tra Muchemetem. "2 

116. Moldavia Vaivoda Turcos ingenti clade ficit. 


197. Geduc, Achmetis bsssse cogmomen, varie cor- 
ruptum. Achmetis fortuna, non minus varia. a21 
4*. Mare Nigrum, et mare Majus Cofe. 829 
149. Muchemetes obsesss Semendrias succurrit, — 829 
150. )nsignis Turcorum clades in Ungaria. 
151. Rhodus a Turcis primum obsidetur. Áwadeus 
cognomento Viridis, comes Sabaudis. 829 
152. Otraptum 3 Tureis esptam, et a Christianis m 
c 
mene, Nymphaum. 
154. Suitani Zemis, alterius filii Muchbemeuis, bistoria. 
155 Mekie, Medina Alnabi, filii repotumque Zemis 
historia. 855 
156. Mors Geducis Achmetis bass:. 853 
151. Familis Caramani:z priucipum exstincta. Pirame- 
tus, pro lbrabime. Caramania in foetmam beglerbegatus 
redacta. 833 
158. Imaretom Bojazitis, ad flumen Hadrianopoli eon- 
ditum. 8355 
159. Rellum inter sulispnos, Cairensem et Osmanidam, 
Usuu U«beg, Tersis. 931 
160. Nou semel, sed bis pagnatum inter sultaninos et 
Osnanicos. Diversa nomina, Cheserogli, Cherseogli, Hler- 
eeogli, Heraecogli, Cherzecogli. 831 
161. Finis ducatus Bozinensis, vel Herrzegovínre, vel 
Herzege, vel Orzegm, vel S. Sabs, vel Moutis Nigri; 
Áchme:is Herzecoglis bassse historis. 1 
162-5. Dulgadir et Alxdeule, Daud bassa, Turgut rego: 


164. lachoschieius, Jachsogli. : 8M 
165. Areb, Arabia, pro imperio sultani Cairensis, 
hingi, Singani, Zingaui, sultanus /Ethiopum Pachyme- 
ri A 


ο. 
166. Generi Bajazitis tres simul facti. 811 
161. Larende Caramanim, sive Larends. 843 
168. Pax inter sultaninos et Osmanidas, Mittbize regis 
Uugarí mors. 849 
169. Bajszites Ungariam non audet ingredi, Uscopis, 
Manastir, Monestir. 843 
170. Baiazites a monacho Turcico pene fuit occisus.844 
111. Ordines monachorum seu religiosurum quorum- 
dam epud Turcos; Dervislar, Caleuderiar, Huggiemallar, 
Torlaciar; Muchemetes ba-sa Vezirazemer a Lervislaro 


eptum. 
155. Mors sultani Maebemetis H, Teggiur Zai? rei 


publice confoditur ; quid Turcis Divanum. 845 
. M2. Searamaogium, Giamurlikion Gepcner, Seife, 
kil!sch, acinax, copis, Zausii, Pusdigan. 841 


QU.£ IN HOC TOMO CONTINENTUR. 


1438 


175. Glades Ungsrorum, zb Jeenpe ΑΡΑ Cmsorum, 
Frangepani, Agalarii, Τανγεί Grseces tu multis imitati; 
scepira sive baculi Grecorum, Drenearii, Dzuoci, Besda, 
It3ndophori. 849 

174. Bani regnorem spud Unmgsros, Chrebetss, Cho- 
ruate, Direnzil Ban. βιθ 

175. Oceasio ei causa belli Bajazitis adversus Venetos 
in Peloponneso : Ludovicus Maurus dux Mediolanensis 
Turcum in Venetos coBeilat : Iaebechti a Tureis óbsessa. 


176. Inebechtinis frustra Veneti soecurrere eem Gal- 
lis et Hispanis eonfoderalis nituntur. 8$ 
177. Methone Coroneque Bzjsazitis in potestatem ve- 
niunt, 855 
178. Mityline a Venetis et. confaxiersiis, irrito cona- 
ια, tentata. Philippi Ravestant reguli naufragium. — 855 
179. Secundus" Bophilariorum motus adversus Osma- 
uicos, Scaeh, Culi, Sclian Culi, Kisel bassa. δύο 
180. Antati, eivilas Austoli» : ὑγα corum angi 2 mur- 
do coodito, quonam modo cum rostris conveniant. No- 
mins quzdam vetusta eum recentioribus collata. 855 
181. Garagos bassa, beg:erbegus Anmalolis vivus pala 
tramefigitur. 855 
182. Corcut a seditiosis vincitur. Diversas Tercorum 


narraliones a nostris. 85 
185. Alis baser conira rebelles expeditio. 851 
184. Cheider bassa cum Ziudi Kemale Banglacbegs, 

victus et occisus a seditiosis, Zonchium, Navarinum. 857 
485. Planities Zibuc, et Sivac, eadem. , 8) 
186. Kihala, Primikirios. Vlofedzi, Vlefe, Timarion 

Timariots», Ramasan. 857 


187. Tebrisium, Taurisinm, Caravana. 857 
188. Seach sive rex Persarum Ismail, cognomento So- 
phinus, Sephilar, Enasserlar, Kesil bassa. An boc prim 


r 
. lempore secta Sophilariorum exstiterit. 


189. Qui Corizzi vel Coridschi, qui Turceomani Persici. 
Supplicium Seachoculis. 861 
190. Motus Selimis adversus patrem liajazitem. Pre- 
copii Tatari, Chan Precopiorum Polonis regnum ambit, 
Keligrad ad 4mnem Nesterem, Seguan bassa. 861 
191. Cur Semendrism Sangiacatum Selimi filio Bajaei- 
tes obtulerit. 865 
193. Cur Bejazites Constantinopolim prtoperarit. — 863 
193. locus ubi prelio congressus est cum patre Se- 
Ἠπιθα, Zorli, Saranta Ecclisies, Kirc Clisse, Carabulse, 
Selimis equus. 863 
191. Selimes victus Cofen aufugit, Midge pagus, Nis- 
chanzi bassa. 863 
195. Aebmetis ambientils et invadentis imperium du- 
rities erga genizaros, crudelitas in legatos. Corcutes 
fratrum competitor. . 805 
196. Zecme minor, Rhegium sive 'Ῥήγιον, majus et 
minus, Melantias et Militias, Athyras fluvius, Glykynero, 
votum Soleimanis, Alhyrorum episcopatus. , 865 
197. Pratum Genibaxeum, geuizarorum domicilium, 
excubita, excubitoria. Loca certa pascendis felibus, ex 
Turcorum instituto, Cuslue et Ιου, statae pascendís 
lisdem horze. 861 
198. De Mustapha hassa, Bajaziiis vezirazeme Ducagino 
gli Bostangi bassa Aigas sga. , 867 
199. Cur Dimotucum secedere Bajazites, imperio di- 
misso, voluerit. Inaugurandi sultaui cacremonis, Impe- 
raterum insignia vel symbola. Coronandi alterius impe- 
ratoris ritus apud Graecos. priori superstite. Παραχοιμώ- 
vov. Scaramangium, "Tzohadari, ἀἆμδων, Δικητήσιον. 
frankia. 867 
200. Portze XXII] urbis Constantinopolitanz, cum mul- 
tis mmemorabilibus, et ad historias intelligendas neces- 
sariis. 81i 
201. Mors sultani PBejazitis, a filio Selime veneuo 
sublati. 879 
202. Cruentum parricidiale Selimis imperium. 50ο 
205. Seiimis statura; pramlio viclus ei occisus Achinea 
tes, ejusque filiorum exsilis. 819 
204. Selimis adversus Ismailem Soplinum expeditio : 
przlium in planitie Zalderana : Jovius emeudatus, Ordu, 
Orda, Fossatum, Tu:dum, Tebris, Sultania, Kemach. 
205 Bellum Dulgadirense; mors ducis Ustazelvis vel 
Alaueulis. 883 
206. Selimis in bassas suos stevitia; Ducaginogli, Du- 
cagini reguli; catalogus parricidiorum el cxdium Seli- 
mis. ὅδο 
207, Selimis adversus Αρ 
expeditio * Cansavi Gouri, 
Quinquemontani. 


208. Tommanbai, Sultanus vlimus /Egypti, Ulu Davet- 


tí Syrisque sultenum 
ameluci, Circassi, p 


dar, emir Quibir. 


14679 . ORDO RERUM QUA IN 


1*9. Melicu! Umera, Zamberdi Gasali, Gaza, Zozimns 
Garemus, Bemie, Rama, Rammola. 885 
$10 Cudsimubarec, likindi, Messit Axa, Isdsunamssi, 
Cobeil Sahars, Cuba, Trulla, Naos dromicos. 88 
311. Rursus /Ethiopes sive Mauri, pro JEgypiiis et 
Arsbibus. . 887 
919. Regio Sait, Egypti pars; Aythonus emendatus; 


215. Messita dicta Chasanis Zami. 887 
114. Tommanbais suspenditur ; (inis regni sultanini et 
Mameiucorum, Bab Su weile. 857 
415. Morbus οἱ mors Selímis, in loco fatali. Dephtec 
darlar, Bairam m»jus et minus. — 887 
216. Soleimanes initio regni Belgradum obsidet, Bur- 
rdelen cum ea capit, Sabacz, Sabatia. 889 
217. Rhodi obsidio, Mermere, Martinora, Portus Phy- 
sicus, 8N9 
318. Megalo Mastor Rhodi, Stankoi, Bedrum. 889 
219. Finis ducatus Dulgadirensis, scacb Suwar, Zui- 
ris, 'Tzanisas. 89t 
440. Aigas bassa, ChasnaJar bassi, apochrysiarius Don- 
fiuii, spocrisiarius 891 
$41. Peirovar, Sirmium, Francochorion, interitus 
Ludovici regis Ungari:zx prsedictns a spectro. 891! 
$31. Novus Dervislariorum motus. 895 
$235. Banum Erdelli Soleimanes Ungarise regem erea!. 
Causm progressuum, quos Turci fecerunt in Ungaria. 


921. Viennam Austrie Soleimanes obsidet ; Wetscb, 
Vindoniana, Ostrikion. 893 
$35. Altera. Soleimanis contra Germanos expeditio. 
«ρε Michalogli cum suis a Friderico principe Palatino 
c$808 ; Palatinorum in rempublicam merita. 595 
2236. Corone, insula Balu, Badra, rapta, capta a ποστ. 

$ 


9431. Chairadin Barbarossa, Cesair. S95 
2328. Ofüicia Porte Osmaobicse prascipua, cujusmodi sunt 
hodie. 895 
329. Primus Depizi beglerb«gus factus Chairadines; 
Sangiacus Gallipolis : suliani Muratis liujus justitia; 
στρατηγὸς, sive prztor Calliopolitanus, et εκανήσου; 
Cedrini correcta versio. 90 
250. Expeditio Soleimanis prima conlra Persas, ex 
bistoriis Theodori Spandigini. 905 


251. Beili Persici causa, occasio, preetextos. 005 
$52. Curdistan, Cwrdi, Keldan, Cordyna, Curt. 905 
$355. Ser Asker sullanum : Serdar, u£yac δούξ. — 905 


42541. Ketzie bassa, Caceba Chorasan. 9u7 
$55. Sultania, quondam Tigrenocerta : Origo Sulta- 
Bini nominis apud Persas, ex Cedrino. 907 
256. Fluvius Persidis Docus Gezid. 907 
925:. Bagadatina regio in formam beglerbegatos redi- 
gitur; Bgaadatinus clialipha; Soleimanes a chalipha vo- 
luit inaugurari; chalipba Cairensis. [naugurationis czre- 
monia. 907 
235. Sultan Iscup, Heste Behiste. 907 
$39. Quid Dundar spud Turcos. 909 
$10. Chairadines  Tunisim amittit : Rais, Tulipan- 
Lum : φαχιόλιον, symbolum fortitudinis. 900 
$11. Indicum Diense bellum. Adenis rex a Turcis, 
violata fide, suspenditur. 909 
242. Bellum coutra (himerlotas : Ceraunia, Chimara, 


ÀAvelon», Lutsi bassa. 91t 
215. Besictasi, AILIAOKIONION. 913 
244. 4'arabogdanis fluvius Berut. 915 
*?4À;. Neptuni Doris, victi a Cbairadine, fuga, 91$ 
246. l'ublicanorum carcer Coustantinopoli. 915 


347. Outum Capisi, Xyloporta, Porta lignaria, Caro- 
vauserai. 913 

2185. Area vol forum Tachiai cala, Tampezim, Chaleo- 
eondyis lo-us emendatus οἱ expositus. Chalcopratia, 
να Vicus vitriarius. 915 
. Nova Chiradinis auspiciis recepta. 915 

250. Soleimanes, sub praetextu. defendendi pupilli, 


IlOC ΤΟΝΟ CONTINENTUR. 


1410 


a Bano Erdeliano relicti, matrem cum pupillo Ungeria 
spoliat. . pepe EOS 
251. Valpoum, Strigonium, Granus fluvius. 

252. Schiruvsn, Sirvan, Serhsu, error Jovii, 
255. Wan, Wastan, Ibanum Cedrini. 917 
251. Notitia beglerbegatuum totíus Osmanidsrum ira- 
p^rii, quos hodie possident. c11 
259. Asis Beyulerbegatus. 
256. Afric Beglerbegatus. 917 


LEONARDUS CHIENSIS MITYLENAEUS ARCHI- 
EPISCOPUS. 925 


Notitia ex Oudin., De Script. eccles. 35 


ΙΓ .κ«ΟΝλΑΟΙ Cuigwsis HisrOnia ΟΡΟΙΙΤΑΝΑ vanis A. Maagr- 
METE ll ολρτα, per modum epistols die 15 Augusti 
anno 1453 ad N'colaum V Rom. Pont. Textum Reusue- 


ri, corruptissimum, restituimus ez cod. Vatic. 4157 apud 
Bzuvium Ann. Baron. tom. XVII. ET 


ISIDORUS S. R. E. CARDINALIS. 


Notitia ex Purpura docta, Monachi 1714. partelTI. 945 


lsipoRUS caBpiNALIS RUTHENZS, EPISCOPUS SABINEN:S, 
LEGATUS ΡΟΝΤΙΣΙΟΙΦ, UNivgaSIS CHRISTIFIDELIBUS. $ 


JOANNES PLUSIADENUS SEU POST SUSCEP- 
TAM EPISCOPALEM CURAM, JOSEPHUS ME- 
THONENSIS EPISCOPUS. 951 


Notitia ex Fabrici Biblioth. Gr. ed. Harles. 957 


Σ0ΑΚΝΙΦ ΛΗΟΒΙΡΛΕΘΡΥΤΕΛΙ Ριὔ0διλυεκι Disceptatio inter 
l'ium quemdam, Publicanum, Rhacendytam, et unum ex 
duodecim sacerdotibus qui unionem amplexi fuerant, 
praseniibus et alils tribus, Auditore videlicet, Teste 
et Dicsocrita, de differentiis inter Grecos et Launo«, 
et de sacrosancta synodo Florentina. 959 


Josgrgi Dro AMabiLissIMI MarRONENSNIS RPISCOP: Respon- 
sio ad libellum domini Marci Eugenci metropolitae 
Ephesi, in quo Marcus quid de sacrosancta. synodo Flo- 
rentíoa sentiret exponit. 1025 


Canox in octavam synodum Florentis habitam auctore 
Joaune Plusiadeno, cujus averosticliis : Suavibus verb's 
synodum ceiebro Joaunes. Nullam hujus Canonis sive 
hymni mentionem feceruut neque Fabricius neque Ca- 
veus, qui plura tamen Plusiadeni scripla recensept. 1095 


' SYNAXARIUM ΛΑΝΟΤΑΙ ET ORCUMENICAE SYNODI, Sive brevis 
narratio eorum qua) in concilio Florentino gesta sunt, 
ejusdem Joannis Plusiadeni, ut colligere est ex ipso 
Synaxario. 1t01 


MONITUM EDITORUM PATROLOGLE , in quo 
Defensio concilii Florentini, qua sub. nomine Gennadii 
Scholarii olim prodierat, Jcsepho Methonensi asseritur. 

Q 


EXPOSITIO PRO SANCTA ET OFCUMENICA SY- 
NODO FLORENTINA, QUOD LEG!TIME CONGREGATA EST, 
&T DEFENSIO QUINQUE CAPITCM QUAE IN DECAETO EJUS CONTi- 
NENTUR. 1109 


Car. I. — Spiritum sanctum procedere οἱ ex Filio, 
Don ex Patre tautum, ut siunt qui synodum pon sc- 
quuntur. 2. 1117 

Car. II. — De mystico et sancto sacrificio; quod in 
azvmo οἱ fermeutsto orthodoxe et vere Christi Dei 
corpus conficitur. . 1189 

e. I!I. — Animss eorum qui in poenitentia moriun- 
tur post mortem purgari. 1221 
e Cap. [V. — De fruitione sanctorum. 1371 

Cap, V. — De primatu f'aps. Quod juste vereque 
dictum sit, Papam caput esse totius Ecclesise Crisi 
1359 


917 


EPticocus, 


FINIS TOMI CENTESIJMI QUINQUAGESIMI NONI. 


6073 027 





—d—— -—— — o —— pta EM c— UA κ A — n --- 


Parisis. - Ex Τερι J.-P. MIGNE. 


- THIS VOLUME 
DOES NOT CIRCULATÉ 
OUTSIDE THE LIBRARY 


3 2044 073 502 684 


«THIS VOLUME 
DOES NOT CIRCULATÉ 
OUTSIDE THE LIBRARY 





- THIS VOLUME 
DOES NOT CIRCULATÉ 
OUTSIDE ΤΗΕ LIBRARY 


3 2044 073 502 684