Full text of "Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. (Volume 33)"

See other formats

PATROLOGLE 

CURSUS COMPLETUS 

SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, (ECONOMICA, 

0.INIUI.SS, PATMM, D0CT0H1 SCHPTORUNOUK KGUSUSTICOBIM* 

SlYH LATINORUM, 3IVB GRACORUM, 

QUI AB JEVO APOSTOUCO AD TEMPORA INNOCENT II 111 (ANNO 1216) PRO LATIN IS 
ET AD CONCILU FLORENTINI TEMPORA {ANN, 1439) PRO GR/ECIS FLORUERUNT. 

RECUSIO CHRONOLOGICA 

OMNIUM QU/E EXATITEHK MOMJMENTORUM CATHOLICS TRADITIONIS PER QUINDEC1M PRIORA 

EGCLESLE S^CULA, 

JUXTA EDITIONES ACCVRAT1SSIMA3, INTER SB CUMQUE NONNULUS CODTCIBUS MANU8CRIPTIS COLLATAS, PBRQUAM MUOSN- 

TKK CASTtGATA; DISSERTATION! BUS, COMMKNTARIIS, VARIlSQUE LECTIONIBUS CONTINKNTER ILLUSTnATAJ OMNIBUS 

OPERIBUS POST AMPLIS3IMAS EDITIONES QVS& TRIBU3 NQVISSIMI3 S45CULI9 DBBSNTUR ADSOLUTAS DBTECT1S, AUCTA,* 

INDICIBUS PARTICULAR2BUS AN ALYTICIS, StNGULOS S1VB TOMOS SIVE AUC1TORES ALICL'JUS MOMENTI SUB3EQUENTI- 

BUS, DONATA; CAPI1ULI3 INTRA 1PSUM TEXTUM RITE DJSPOS1TIS, NECNON ET TITUL13 81NGULARUM 

PAGJNARUM MARCINKM SUPERIORS*! DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM S1GNIFICANTIBUS, 

ADORNATAJ OPERIBUS CUM DUBI1S, TUM APOCRYPKT3, ALIQUA VERO AUCTORITATB IN OR DINE 

AD TRAD mON EM ECCLE3IASTICAM POLLENTIBUS, AM PL! PI CAT A J 

DUCENTI* ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHA HUT [CIS, CHRONOLOGICW, STATIC 

7ICIS, S"*N7HETICIS, ANALY1ICIS, ANALOGICIS, IN QUOD'jUE RELIGION IS PL'NCTUM, DOGMATICUM, MORALE, LITUR- 

GICUM, CANONICUM, DISCI P LIN ARE, KISTORICUM, ET CUNCTA ALIA SINE UI.LA EXCEPTIONS; BED PRASERTIM 

DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET GBNERALIBU3, ALTERO SCILICET RERUM/gUO CONSULTO, QV1DQVIO 

NON SOLUM TALIS TALtSVB PATER, VERU.M BTIAH UNL'SQUISQUB PATRUM, NE UNO QUIDEtt OUISSO, 

IN gUODLIBET THEMA SCRIP5ERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR J ALTERO SCRIPTUR/E 

SACR^E, EX QUO LECTORI COMPEHIRB SIT OBVIUM QUINAM PATRK3 ET IN QUIBU8 OPERUM 

SUORUM LOCIS SING IF LOS SINGULORUM L1BRORUM S. SCRIPTUR/E VERSUS, A PRIMO 

GENESEOS USQUE AD NOVI3SIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI HINT. 

EJ>ITIO ACCURATISSIMA, C/BTERISQU8 OMNIBUS PACILB ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CHARAGTERUM NITIDITA* 

CHARTS QUALITAS, INTEGR1TAS TEXTU8, PEUFECTlO CORRECTIONS, OPERUM RKCUSORUM TUM VARIKTAS, TUM 

NUMERU6, FORMA VOLUMINUM PKRQUAM COMMODA SISIQUB IN TOTO PATHOLOGIC DECURSU CONSTANTLY 

>IMILIH, PRETII EXIGUITAS, PR^fERTIMQUB ISTA COLLECTIO. UNA, MEi'liODlCA ET CHRONOLOGICA, 

SEXCENTORUM FRACMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS litC 1LL1C 9PARSORUM, PRIMUM 

AUTEM IN NOSTRA BIBLtOTHECA, EX OPBRIBUS ET MSS, AD OMNP.S STATES, LOC03, LINGUAS 

FORMA6QUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM. 

SERIES GRiECA 

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESLE GHMCM 

A S. BARNABA AD PHOTIUM, 

ACCURANTE J. -P. MIGNE 

IBibllothecie Clerl uuivernne 

SIVE 
CURSUUM COMPLETOHUM IIS S3NGULOS SCIENTI/ii ECCLESIASTlC/F. RAMOS EDITORS. 



.' 



<♦♦• 



PATHOLOGIC GWMCM TOMUS XXXill 



CYKILLUS HIEROSOLYMITANUS, PETR13S U. TIMOTHEUS ALEXANDHINI, ALU. 



PAIUSIIS 

A PUD GARNIER FR AIRES, ED1T0RES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES, 

IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, SOB. 



S&CVLUtt IV. 



TOY EN ATIOI2 FtATPOS HMQN 

KYPIAAOY 

ffiPOSOATMON APXIEIEXKOnOT 

TA EYPI2KOMENA IIANTA. 

S.P.N. CYRILLI 

ARCMEPISCOPI HIEROSOLYMITANI, 

OPERA QILE EXTANT OMNIA, 

AD KANUSCKLPTOS CODICES NECNON AD SUPERIORES ED1TIONBS CASTIGATA, DISSEHTATIONIBUS 
ET NOTiS HXUSl'RATA, CUM KOVA INTERPRETATIONS KT COPIOSIS 1NDICIBUS. 

CERA ET STUDIO 

DOMNl ANTONU AUGUSTINI TOUT'LEl, 

PUBSEYTKP.I KT XOXACHt BENEDICTINI E CON6&KGATIOXE SANCT1 MAUM. 

ACCEDtWT 

PETRI II, TIMOTIIEI, ALEXANDRINORUM PRJLSULUM, APOLMNARI1 LAGDIGKNI, DIODORI TARSENSIS 

SCH1PTA VEL SCRIPTOnVM FRMMENTA QUM SUPERSUXT, 

ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J. -P. MIGNE 

lilbliothecre C-leri ITuiversee 

Si YE CURSUUM COMPLETORUM IIS SINGULOS &niE*U.£ ECCLESIASTIC* RAMOS EDITORE 



^♦^ 



TOMUS UNICUS 



*M*» 



PARISIIS 

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J. -P. MIGNE SUCCESSORES, 

IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, 208. 



ELENCHUS 



AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO XXXIII CONTINENTUR 



S. CYRILIUS HIEROSOLYMITANUS, ARCHIEPICOSPUS 

Catecheses. CoL 331 

Catecheses mystagogicae quinque. 1059 

Homilia in paralyticum juxta piscinam jacentem. 1132 

Epistola ad Constantium imperatorem- 1165 

Fragmenta depcrditorum S. CyriJIi operum. 1179 

Opera S. Cyrillo supi>osita. 1183 

Prsecedcntium editorum pratfatioues et notee. 1211 

PETRUS If ALEXANDRINUS EPISCOPUS 

Epistola encyclica. 1275 

Fragmenta epistola* ad episcopos /Egyptios fidei causa cxsules, 1291 

TIMOTHEUS ALEXANDRINUS EPISCOPUS 

Responsa canouica. 1295 

Epistola ad Diodorum Tyrensem. 1295 

APOLLINARIUS LAODICENUS EPISCOPUS 

In terpretatio in Psaltem, 1313 

ISAAC EX JUDiEO CHRISTIANUS 

Liber fidei. 1539 

DFODORUS TARSENSIS 

Fragmenta ex libro De fato. 1559 

ex libro contra Svnusiastas, 1559 

— ex Cateuis. 1561 

Addenda ad Apollinarium. 1627 



prjEfaho. 



I. Antequam Cyrilli doetrinam et red gestae accuralius perse quar, officii raci esse dueo bre- 
viler de sanctA prsesule ejusqne operibus, da snperioribus edilionibus ac hujus novte raiiune 
cl consiiio pn.efari. Ac inCyrillo quidain pluribus laudando uecesse non est iminorari. Satis 
eum sedfi digudas, res praeciare gestae commandant* Presbyler primum, deind<? archiefd- 
scopu* T-licrosoiyinitacia) omnium mains l*>,clasi& ; tbi daLechuiicas orationes habuii, ubi reii- 
gtifrnis incunabula, itW Tons sa^as traditionjs. hide op^ris prMium. Hue accedit anwquitas : 
ante e.dm pronuntiaiie fuerunt quam Aihanadius, Hilariu*, Basil ijis, aiiique prae*;antis5imi 
Pa I res, quibus cliam auperFuu Cyril las, Mylum adversns Arianos aeuissent. Variant forlunam 
sanctus prsesiil expertus est, setfe sua non semel dejcelus. Scd bsec pro fide ca'bolica pati 
dulco ei et decorum fuit. filud m<*ft*&Uus quod Galholicornm, imo sanctorum maledicla non 
efl'ugiL Verum Uiirnmymi rumoribiis inccrUs dftCfcpti ttlinus oequum judicium pmcla e com- 
petisalur turn synodi Conslanlinopolitauos, qu» Gyrilli lidem < t ordinalionem ab ^fficlis crimi- 
nibus viodicavit, turn scripiorum eccU'siuslicnrum teslimoniis qui Oyr-Mum perhonorilice 
semper appelant. Itu» Ti*eo-H«ro?us (a) tlogmatum ae-iniirtum pnipugualorcm appeiiaf, 
Tbeophana*(6; Kacrali*$imurn vA (c) orthodox^ doci-iute defensoiem ; Pliolius (//) vinim qui 
apud omnes snnclus habetur el est, GatvchexcsL\iie scrip** t sublimi theolngia, rcfoflas ; Cly* 
cas (e) magnum vocal ; Niet'pborus (/} uaun) e ftpeclalw viris ; qui in Ecclesia Dei ennliiioue 
el ciuquunlia fnitiiere, virum {$) singular) ad plcbem doeendam facilitate pn&dilum. Demura 
ejus nouiei] ab utruque Ecclesia Laluia et Q-ueeea, cum elogio cpnjessoris, sanctorum fastis 
ascriptuui. 

II. Lam Cyrilli scipiorum. Ad opera quod atlinot, baud dubilabo dicere, ex omnibus 
antiqunaus monnmentis nihil f&rfi ad nos ma j oris prclii perveoisse. Nam, si maleritfm consi- 
d* res, omnia rcligtoois dogmata rudibus ICcclcsiai filiis inculcat ; decern et ado Cuiedusibiis 
univer.*am Sy ■•iboli docirinam, quinqnc aliis Iria baptiftmi, confirmationis et Eiicharisli<£ sacra- 
mftnta r-ompteclilur ; quod ppm eu nrajoris moment), quod cum aliorum scriptorum calecheses 
una aula4tera eoneinhe conlinsantui^ CyriUianae seri«m luijusmodt concionum in nmnn veluli 
corpus redactam liabeanL Si rerum petractandnrnm ralionem species, niidi mngis rimplex, 
nib it ad vu!^i capluru accoiumudaltus. Ditucide et copinSM singula dogmata, ralionum 
moment is confra paganos, scripture senleiiliis contra Judceos el luerelic-os ricinbnstrat ; 
ac sejiositis theologicis vocibus, ms e me tii thw>logla repetitas, Scripturae verbis et 
usilalo si rmotui disherit, lliud eliam in Cyrillo mireris, «]uod, cum peranliquus sit, nihil 
fere t%men in eo reperias quod lempora ilia redoleat quibus haereses nondum curim altule- 
rant caulius loqiu-mdi. Ha enucleate et dislincle dispulal, ut non solum natas baereses, sed 
fniuras oliam quasi p»jfi^agt»ujs ovrrtat. Nondum prodierant Mucedoniani^ cum sancti S\ iritus 
diviuilatem sic doleudil, ut vix uborios exottam ha; resin* Alhdnaiiu*, Basilius ac ulcrque 
Gregorius profligaverint. Neslorium, liulycben, Wonolbelita^ Adoptionarios anlieipato cou- 
futavit, prrsdnam el ftVtlatem unam, duplicem naturam yd ^operationem diserla as^t^rens, nee 
tamen personoe aut nalmos nomvrt u^nrpans. Aerimn qui precibus pro moHuis, Vi^ilantiurti 
qui sacris reliquiU b^lluin indixir, antcquaLn emergi rent, refellil. Quaj aulem in cunlrovcr. 



[a) Lib. u (/*'$'. e&'its., cap. 26, 

(/>} tlkrtifaw. pag. 58* 

(r) Pair. *7. 

\d) Cotlectan* de melrop. 

Patrol. Ga. XXXUL 



(e) JminL part iv; pag. 252, 

[f] Hid ecrh's. }\(< isc, cap. 14. 
(g\ Lib, jx. t cap 46. 



H PRjEFATIO. !2 

siam ab hodi^rnis heereifcis vocaniur, at sacramentorurn vis, pi*a*seritia realH, tpanasubslan- 
tiadu, ftjcrUy&iiia) euchari&ticum, ea tarn siu-niilcanter a&severaf, tarn &lndio*e con f i i mat, ut 
hetKrodoxorum alii suppo^itas Cyril h) CatecJteses aul interpolate* fin gore, alii CyriPntn a 
catholtcis pariibus si are eoaoti siritconliteri, alii dentque ob*tinatiores siultissirnU subiurilag-iU 
eliulere ccma:i sirrt ; quae, *i st:mel valent, nullce jam humanse orationis leges, nihil auperoit 
apud antiques de quo lis mnveri non po&it. 

{]{. Quanio in pretio afjud Gr&cos et OrUntaks. — Minimo mirnm, ex opere Ecclesriaa lam 
tilili plurimns sen tan-lias a Sanctis I'alrihus et scrtploi ibus ecclesiastics deprdmi, turn in tilrtis 
advemis Iraeh tie#$, aul ad Calholicos edoeendos scripti-, turn in Pandccius el PbrwiiUd-is, turn in 
C&Umis in S'criptiiram. Noo enun Ul assenJimur, qui Cyril I urn in silento el obiivione laluisse 
volunL Tria tamen cogimur confiieri : 1° s&piua mullo quattl Cynllum, in sjupfi rti$lis mouu- 
meri»i-i caneros seriptores, Eusebium, Aibana*ium, Basil i urn, i.hryaostonuiro fcilari ; (fuauquam 
nan pauca n&tuifti haclenus observata reperi, qn<B ex Cyrillo ttcriplores natu nj inures mutuati 
alque usi pro suis fuerant ; 2° Gyrilii exemplaria fu bibliulheci* multo paneiora quam prsedi- 
etorum Patrum exs are, adeo ul integrum Ca'eckesfon vo lumen inslar thesauri sit in Oalha. 
V arise iutardum occmrunt catache.ses inter homilias Patrun, velut Cftte&hesjs decima tcttia, 
qua) in Lcciiouurio Colbrrtino inscribitur, Cyrilti honvlia in ftmjujft f*ara$c?vv$ ! ex quo colligas 
Cvrillt CnU'chesei lectas aliquando in Kcelesise officio fuisso ; 3° uuu defuisse octavo jjjecuIo 
qui » yrillo, pnqitar laudatum in cpislola Constant! una cl prsetarmissiim in CaJeciteii'bus con- 
sutHi'tntialis nom -n, AriaaU ni nolarn iourerent : quam iujurtatn ah e<* propulsat Theophaues 
Chronoy?\ p :v g 3w Msec tamen in&iia nonnullss opinio de ejus nomine et operum judlcio 
delralvm pofuit. Usee de Cyril ii optjrrbus quantum a J Ecclesiam Giwcani. Apu^l lirien-iak'S 
auh:m t eliain eos qui ab ICcrie^ia dud.um abshndi, magno eliamnum in prelii* (iyriUus, magno 
Usui Cotf'cht'teSi quae in Arabicum strmonem cunverv^e, seriptoribus Orieniaiibns, sive ad 
Su'riplurcB inlerpretaUouem, sive ad dogmaUs pertrachujoncfn, sive ad moruui tn^lilulioaem 
pturirtluifi aOorurit, ul s&pc audivi ex clarissimo viro D. Eusebio Renaudot, quicum in oinni 
erudiUnne. jarpaucos, neudnetniu boc g^nereconferas. 

IV. Apud LtUnos. — Apud Lalinos non vrtWr* Celebris Cyrilljjs ; nomine tantum ex Ifieroriyrrio 
et flutorin tripartita notm. Quod si Rufinus, dum tlbri^liauae docirinse ^umrnarn ex probalo 
aliquo scrip (orb ail Latinos trau^forre inst.ituit, pro Origeuiano De pnncipiis iibro > t.-yrilli 
Catechrsvs Salinas feci^ei ; na& ille melius et sibi et Ecclesioe coirb'ului«ifet # Utinam saltern eas 
in Lalihum sennonenri converters, quam cowpilare c-t 9yee Syrftioli Expintiom asduer« ma- 
Inisset j $&& c«m for to ad hoc conditio dclerrueruuL sasccptee cum Cyrillo simullates. An alius 
aliquis ("yrilll Catecheses Latine vel oiones, vel earum partem reddiderit, prorsus ip.noro : 
eerie Latinis vel prorsusj jncognh&e, vel ex endicibus int*;rpolalis parum cerlo cogniJse. Oela- 
sius, sou quivia alius au- tor Laiini De duabus Ckristi naturU libri, senterjiiam ex quarta 
Gyrilii catecbesi dapi'omptatii titans. Grregorii Nazianzeni oialioni in Chruti natahm acce- 
plam rofert. Adiiilmit sanctus Thomas in opu?cu!o Adversus Gr&cos nonnulia Cyril li testimonta ; 
?ed ijuce jarfim fi suppot^ita, pariirn ex interpolato codiec dcsumpla. An Cynllum p^lerea 
Lalijjus aliquis ante inventam Lypi^rtipliiam cilaverit, faleor me nescirc. Kihii tnoror eoa 
scripiore& qui supposilam Cyril to ad Auguslinum episiolam heeretfcis, ad purgatoriu r n asse- 
pendurn, indocto prorsusobjererunt. 

V. Varix ediHnnes : Sctawmca et Rofonica. — Prima Gyrilii edilio videtur ea faisse quara 
Jacobus Ucban&ki, archiepiscopus Gnf^snensis, regnique F^oloniee primal; cum Crodecio 
comrnunieavit. .lie C&techeses 8clavonum idiomale conscrip'as ex Macedonia et Bulgaria 
uaetu* fucrat, et in Polonicam linguam transiulcrat annis plurjims anlequao: Grodecio, ex 
quolitec acc^pimus^ suurn illud Sciavono-Polonum exemplar tradcret ; po^lquam intelJexerat 
euiu tirsco-Lalines Gyrilii Hierosolymilani Calecheses habere, curavilqoe diligenter, ut 
transjal'io ulraque cum origine Gr«eca conierrelur. « Quo factum est, inqtiit Grodecins, ut ox 
mirabili quaiiam concordia diversse linguse et tranalaiionis, conslans Veritas inslilulionum 
elucesceret. Quafnvis enim menda nonnulla et biaiu.^ qui vilio librari-rum committi solent, 
in uti'oque exemplar! non deessent, ex mutua lamen collatione so b hatha illis, et quae desi- 
derabantur in integrum reslitutis, series oralionis et doclrinae sic coacordabat ? ut nulla 
poesit superesse suspicio, quin istee Calecheses Cyriili sint verissimie. » Ila Grodecius de 



13 PRjEFATIO. 14 

utraquo ilia interpretation Sclavonic ei Poloniea. Libanter el a$«entimur, qui neutram vidi- 
mus, ac utrainque ILngnam ignoramus. Cceterum ulrum primum illud Sclavonicum exemplar 
oiimi exiratum ossat an sere excusutn, in ambiguo rdiquit Grodecius. 

?]. EUtm Vlmnw a*? . 15150. — Quinquo mystagogicas Qyrilli citecheses Vienna in Austria 
Graece et Latine editas anno 15G0 fui.-se, docet catalogus Gisecorum codicum Augustanae 
bibiioihecae. Meum de hac editione judicium non mferponam, cujus inspiciendaecopiam nun 
habui, quamvis diu mukumque quse*ierim. Idem usu venit Fabrieio, dibgentissimo hujusinodi 
rerum tndigatori, qui nullum a se hujus edilionis exemplar in tota Germania inveniri potuisse 
tcstalur. 

VII. Pnrkiensis OuilL Morelii ex Montana ma. editio. — Anno 1561 Guillelmus Morelins, 
Garoli IX typographic, fionnullas Hlumiuandorum catecheses, quartam, soxtam, oclavam, 
nonara, decimam, decimam quintain, et dccimam octavam, uria'cum ' mystagogb-U quinqtie 
Pavisiis rdidit in 12°, ex manuscripto codice viri clar. de Mesmes, libellorum supplinium ma- 
gistri. thee editio Greece conlexlu Vtoiga continelur ; adjuncta est taraen -in exemplari Bfblio- 
tbeese regiae Latiua interpr-eLalto, qua ad calcetn rejecla ol mullis foiiis rnutila, eidem anno 
eidemque typographic trihuittir ; nequo ex Grodecio, qui ana tin eodem anno edidil, deseribi 
poluit, sed Griccum id omnibus coniextum diligenb-r et ornate reddit. Hoc unuui rn^asmodi 
exemplar in man us meas venit, nee de auctore interpretation is habtfo qirnd ennjieinm. De 
contnxtu autem, in hac editione, quae ad unius codicis (idem, e^jusdemque mnlili t.l mendosji 
elaborata est, idem otnniuo vilimn aiiimadverti, quod in cseteris omnibus, quse dnlte px nno 
codice luerunt : nam et lacuna* frequentes. et voc«*s pturimoe inajorem in mo J urn deform a I se. 
Ejus tamen varietalta, non parvo mihi ad emendamlum contex uin usui f a runt. Godicera 
ipsum si inspicere licuisset, plus forlo ulilitatis percepissem, aur saltern do ejus setale et 
prelio judicandi copia essei. Sed is prorauii evanuil, nee usquam reperiri potuit ; com s< ruttus 
prineeps illuMiissimus, ad quern hujus bibliothecae hseredilas a raajoribua pervenit, prolixam 
hac in re vol ut dab m de more suo significasset. 

VI H. Grodeciana inter j >n> tat h. Catechesis 22 edita a StanUlao Row <»>. iol>2. G<*t*J$a 
Cijiilti inlet pretatio. Judicium de Grodecii editione. -- Quo anno Parisiis Graece catecheses 
nonnullce, eodem Latine omnes cum ephtola ad Gonstanlium prodierunt. Auctor huj«s tnter- 
pretalioni^ Joannes Grodecius, decanus Glugovicn>U, Wratislaviensis Warmiensi^que can«:uicus. 
Gum ante aliquot annus in Urbe commorarvtur, et apud emmenUssinnini D. Sianislum li^icim, 
cardinaletn Warmiensem^ posteaque sed is apo tolic:.c in conci io Trifle nil no a later* legal um 
amplissimum, nactus essel Gtaeuim exeaif>lar Cafechese^n Cyrilli mannscriptum, ncque anlea, 
quod sciret, in sermonern Lalinum translatum aul editum, in illud LaLiniiate durundum 
inenbutt. Quo in opere periiciendo cum versaretur, p'aneque illud cordeciss't, communicato 
&ibi a I). Jacobo Uchanski eo de quo diximus Sclavono- Polono exempbiri, illud cum Gra^o suo 
ita cunhilil ut ex nlroque lranj>bitionem suam Lalinam pertVceril. qu^dam itientidi-m ex uiioque 
muhialus. f odex iltd GrSBCuI, quern iiHClum se ait apud cardinalem Stanislaum Husiuin, erat 
Guiileimi cardinali» S»i ieii, tam bene di lilterU ecclesiasticis ineriii ; ex tjnque llo^ius jam 
ab anno 1502 in Confesstoae Petromviemh sf/nadi, cap. 40, mystago^icam quanta in, sen. ut 
ego numero, vicesintam Hccundam calechesiir;, et in cap. 3«S frag in en I um iny$tag*>gicoe taitiife 
gieu vie- simse primai Greece edtderat. upus suum absolvit Gnidecius nondnm dum*so conci io, 
ac praefalionem snam ius-'ripsit Tridenli, die nona JuJjji an. ioihi. H;ec inierprelatio anno 
sequente, Romas, r.dloniae, Antuerpiae. Par isiis excusa ; quod Ga'huiicorum hujus libri legendi 
studia dccltrat. Qu\n etiarn Uyrillum idem annus Gallice loquentem vidil, 6pera Ludovici 
Ganei (itienim se ipse in AdmonUtone ad L»ctQ*e*n vocal), qui Grodecium if) umnibusducem 
seculus, quae i-tce Laline peccavera-t, eadem vernacule comuiisil. Ut pujeis rxponam do 
Grodeciana edilioue quid scniiam, plus se veriiati cousuluissc ail. qu am eb-gaidi^e, uec lamen 
caret cleganiia. uccurrunt lacunae interpiilatimies, vitio>ae Ifctione^ ; sod co«li«'um. quibus 
iis.us e?t, vii-iw trihnerniae. Dmn verbum et litterani in interp»e<Hndi) s^qtiilur. obrcntus fit 
inlerdum ae barban.s : ac -a?(>e a seuai Grajcaruin vocum aberr»t, dum magis atti'inlil quid 
apud grammalieos si^nificeid, quam quid ^ilji fipuj Cyrillum velinl. Simdia pi'ceavii in inuUs 
ccclesiasli' is vocibus, quaraiii vim et serilenliam ig*»uravi<. Exemplo erit locus cat. 5, n. i^ f 
ubi fidem sive bymbolum Cyrilius aiiud ei, quod erat Uaditurus, addisci aut tITetri vetaus, sic 



15 PRiEFATIO. *6 

loquitur : lffftn h yattfoi **' ir.% r r<V-« wfeijv nW x*fa*t* **«■» Grodecius sic interpretatur : 
Fi4mi si (li'ticeris et ?>rommhnem habehis : non m.-lius Prevotioa : Ftdem in d**cipl*'m et 
prcmtumme. In miiltis aliis Grodecius, nun de Cyrilli sententia dubitaret, non tarn videtur 
considerate quid interprelaretur, quam sortitus <Me. Nolantur ad rnarginem in eadem edi- 
tionc res major is momeuti, summa Cyrillianae ratiocinationis. Scripturae lestimonia nee indi- 
canlur, nee distinguunlur ; soepe ipsi interpreti minus animadversa, in varios turn errores 
abstrabunt : interduoi nulla Vui§alas habita raliooe verUmlur : interdum ad earn accommodata, 
u Cyrilli Ugen.se Scrip lu raj raiione prorsus abludunt. BrcvU Prsefalio de Cyrilli vila et scripUa 
levi'ur dispulat, non tameu indocte. Ulilis sane rJcelosiaj fuit opera Grodecii : cjusque in ter- 
pretaiio in Latinis Patru Hibiioihecis saepe excusa ; atque in Lugdunensi an. i&lH notis ad 
margiiiom pa rum commodis, partim inutilibus anela potius quam illustrata. 

IX. Editio imvotii an. 1508. Pamirs. — Nomium Greece lotnm opte pmdierat : id Ecclcsi* 
navavit Joannes Pr^vutins, Bunivgalensit, qui in dedicatoria ad Paulum V epislola narrat se 
tnelions nolae codices nacinm in bibliuthecn Valicana, cum editas a iMorelio Catechesm inendis 
exfHirgas&c tdin biennis inmime.ua explevisse, lum nondum editas accurate descripsisse, et 
diligcter cum Lntina inter pre tat ion e conlulisse. Aditum ei ad VatiCauum cortfecit cardinal 
Perrouius, ut intelligilur ex his versions a Frederico MoreHo in banc ediuonem bcriplis : 



***' 



Te Solymomm an its (en. maxima Paute, salutat 
Cyril lit* per te qui redirirv* erit. 
ContuUlnt Rom*v ehurtts Pre oiins amplas 

Cyrillic ohhigeri I 'err on ii auspiao. 

Jude typU lingua ngnl/hus &lit*i utraque 

Morel* i siudio, scripta sucrulu Pair is, 

Fid*iu quam Romae sum mo poriiillei obstrinxerat, r^dux in Gallia? lih-eravit ; ejusqtu* editio 
paW»ii», ni'-nse Sepsembri, anno lo'OK apud Clan Hum More-Mum proatiiit, t«»xlum et interpre- 
tationem attorn fa f diil in 4° cumplexa, fitulht Cnt echelon a Grodecio out) is -in aucla. Efthtolam 
(td Conskmt/um G'<ece rdtdcrai GftUems Ingoteiadii an. lb'00, interpretalioue Grodecii paucis 
lucid emendal.% ; earn Pravotius ex m>s. Vatic^nii dedit, quos non videuir cum Gietseriana 
edition*? conluli*$e. Mulla sane in context n satis commode mutavit Prevolius, non (amen 
aimonilo lectore, nee codicum numero, estate, variis lectiouibus commemoratis : prrpauca 
auteuiin interpreUitii'ine, nee felici semper exilu. Nam dum plus cpdicibus sui* Irihuit, quam 
iis quos Grodecius adbibuerat, s^epe ejus inter pre la tionf»m ex nitida et.accurrata ineptam et 
ab-urd.im redi.i'., velul cat. b\ n. 17, ubi pro Valentinianorum vet bo, quod Grodecius oplime 
inielb-xeiat, Jo\eiii genliliuin nou ir ridicule obtruclil. Scriphuae lesiimonia notal el diMiogutt, 
sic tamen ut muKa praBtennilttL Gro«lecii n »sas partim retinet ad rnarginem, pariim eis 
rojoclis alias addioit de suo. Ilaec editio, qua perpeluis mendis sive tjpograpborum sive codi- 
cuui vilio laborabat, iterum eL Icrtlo Parisiis an. 1631 et 1G40, sed resiactatjor, piodiit in fol. 
cieum openhugSyiieaii conjuncla ; qiiu aceurante, quibus instrumenlis emendate prodierif, 
niillo vesligio indiigare [»otui. Consul us fuisse codices antiques lacunee interdnm rxplet® 
declarant. A.4 ea quae Prevolius in interpretaUone einen -.lavoral. accedunt pcrpauca, sed in- 
terduni vatde negiigenter emendata. 

X. Vimika'ur Grodtcn vt PrevofU fides. — Antequam Grjdecium et Prevolium dimittam, 
vindicanda ulriusque probitas ab improbU Uiveti et Alberlini ciiminalionibus. Andreas Hivetus 
Cyriiiianas Cattvhmts 'fridento conciliubulo, ut appellat, Roma e Valicano, Parisiis e do mo 
cardinal^ Perronii prodiisse pronuntiat : nee in aoimum inducere potest ex itnpuro illo cceno 
purum nliquid et sincerum prodiisse. Arriserunt Albertino acumina Riveti, et codicibtis Ro- 
mania et Pre voiio difl'idil, timet Danaos ct dona fereutes. Velim animadverlant moderati Pre* 
tetanies majonun Miorum iniquitatem. Erat perfacile Uiveto et Albertino Grodecium ct Pre- 
volium furti argnere ; tanlum codices antiquos consulerent ; si quid fracidis admissum, id non 
odore aliquo ant conjectura levi, sed oculis et raanu comprehendissent. At verum examinare 
nolle cum facile possis ; viros probos nefariee fraudis accusare, cum allata ab eis testirnonia elu- 
dere non possis • hominum est profecto, non qai veriutem qu«rant, sed qui suscepti errorii 



17 PR/EFAT10. \S 

sibi conscii sint, et cequitatem omnem una cum vcrifale projeeerint. Tenemus hoc loco Rive- 
turn et Alberlinum in imprubtlate manitesta. Nam q«»8e de prasentia rcali. Iranssutatantia- 
tione sniTra.tiis sanclunim, precibus pro mtirtuis a Grodeeio et Prevolio ussula pruuunliant, 
ea in omnibus codiiibus m.ss. in vlerum liforis, ut Euslralii qui sascu^o splifno. Ni- 
conis qui decimo scripdU, in libello Grsaod Ili^j ■ T *»v OelWv pump (wv, loiidem verbis expressa 
reperiuntur. Crrod'»ciusab edito past eum context*] liiuliid Me quidem locis discivpat ; sed h&c 
discr-epanlia codicibns quos adhi'Kut. no-i fraudi tribueuria. Nam qusecunque ab eo praelcr- 
missa, in nonnullis mss, donnt ; qua vcro aridila, similiter in iisdem aut aiiis htgiiftlur* 
Prftvmii iucrt-dibilis religio in describendis cotJicibus, a quibns ut discedeiei, nee Grodrciana 
interprdlatio, . nacCynlliani argument! eonlinuatio, nue causae catholic® atudimn tanti ei fume. 
Uniim hujns rei exemplum subjiciemus, quamvis multa possimus. Gyrillus catech. i^, my- 
slag. 4, num. 2, aqimm a Christo in vinum aanguint afiine conversam demonMral. et vinum in 
sanguinem mulauu credendum esse cnncludit. Grodecius qui in sun endice iuguralt:/.ilov 
aTjA^xi, vertiL ut pan-rat, affini Sfnujnini ; qua} Irgrnii ralio magi* ad calhohcum dogma eon- 
fir rnandum apposita. A I P'r.votius cum in suis coiicibus h gissel olttUp ve-5|xat:, et>i pol'-rnl ine- 
liorera lectionem ex Grodecio el H'»sio mutuari. maluii occasion em dogma I is confirmandi 
pnBlermiitere, qnam ab insUtuta in descrihendo diiittentia recede re, Judieent igiUir aequi 
g&timaiotes an ixsideat in lania limiditate nefariae I'rsudU stupicio. 

M. li've I in Cyrdiim ii\ff>;x (UtitnaJ- t-rtiows. — (Junmani in Ri velum incidimns moras 
prcliuui \idriur i im? j •! as epi-s, in Gyrilltiiu aui-mad vr?g|ones r«*feire, de qtobtis die* ndi aliud 
tempos non ocenrret. Is anno 11)10, mm inuho- posl cditiouum Prevnhanam Ccitmmi sacrum 
in I net: in emisil ; quo in opere cum inepia de caeieris scnpioritnjs arbhria I'arUl, baud seiy an 
detlyrillo inepti^ime judicet. Lib. in, cap. 18, nugator iih* dun polis-imon cMieere Cunatur; 
1° prrruulta e<->e in Cut -chevhm r.yiilli »*dit<*nnn !r ude inlcvla; if pi'rnndta coin iTivn bus 
Pootiiicinrum (i'a d«»grua tathoiir.uni appetlat) onmino fiognaniia. S«*d, si t'^iions* in>£nien?ut 
quae dogniati no favrrnnl, quamobnm <juse pugnibant. non tad ^m Jicfnlia mi*suI< runt ? Ila 
sibi i{.»se obstrepit Itivutus et secum pngoat. Kjus de iute.rpnlalo l^vritJo M)innia dis-enalione 
^ecunda refertmui et profligamus, ubi ('afeeheseon. inlcgrilatfm vindi-amus: nee sane qnis- 
quatn est qui non videat altud caune Rivcto non i'uisse cur Cyril loin iritrrpoiahtui lingeret, 
ni>i quud ejtis testimoniorum vim alitor eflugere non po^et. Qoae vein cum Callndieoi um 
erroribus pugnare pronuntiat, ea vel ad doclrioam Kccle^ise falso as»ignatam. vel ad oj.imories 
non impermissas inUr theol*»gos referunlnr t vel ad rittis anliquos a quibns jam desnevnnus, 
vel ad sentenlias qua? olim non satis explicates, communi postea consensu dtrtini'ae, vel tandem 
ad ipsa Keclesiae catbolir«e dogmata, quibus cavillando et nugando tenebras oUnndere conatur. 
Ad piimum genua revoeo leclionem Scripturarum, qnam a Gyriiio comuiendatam a nobis 
prohiberi merit ihir : effic-ciam bafdismi, quam a Gyriiio Spiritui -saneto, a uobi^ operi operato 
tribui confirmat ; quasi opus sacra men tale a Spiritu sanclo et operalione divina ^issneirmus ; 
fidetu dogmalum el tidem miraculorum, quam a Cyril lo distingui, a nobis confurwli tingil ; cum 
nemo cathoiicus ignoiet primam sine secunda fere semper consistere : eucharisticam conse- 
crationem, quam a Gyrillo invoeationi Trinitatis, a nobis vcrborum ChrislI el(icaci(B assignari 
dicit ; quamvis nee Cyrillus vi verborum, nee Eeclesia, quae nihil ea de re sancivit, vi precum 
et invocationum quidquarn derogel. Secundum genus spec tat Joan n is baptism us, cui re mis- 
sionem peccatorum qui tribuere nolunt, ens Cyrilli sententia feriri proaunliat. Aiiter quidem 
ea de rcmnllis Palribus visum, aiiter hodie plerisque theo!ogis videtur : sed unicnique libera 
datur eligendi oplio, modo ne Joannis baptismo eamdem et parem vim ac nostro ascribat, 
quod a CyrUlo caeterisqoe Patribus aliciiutu synodus Tridentina sub analhemate damnavit. 
Caetera non melius Riveto suceedunt ; velul cum objicit multa apud nos interdicia a Cy»illo 
preecipi, ut corpus Domini eliam laiei mann suscipiant, calicem bibant, el residoo in labiis 
humore oeulos et csetems sensus perlinant. (Juis non vide! bsec omnia aliud nihil esse nisi 
rilus et cperimonias qu» in Eeclesia Latina partial desuetse, partial certo conditio mntalaj, 
uuuquam tamen aut in antiquis damnaiOB fnerunt, aut in Greecis, qui earum partem ahquam 
rotinent ? Quod aub m de Scriplurarum canone Cyrilli cum Erclesiis reformaUs consensionem, 
a Gatholicis vero dissensionem jadai eum lalli et lallere demonstramus dissert, in, cap. 13, 
num. 95. Similiter quse adversus traditiones et transsubstantiationem violenter detorqnet, ni 



10 PILEFATIO. 20 

eadem dissertatione vindicamus cap. 0, 10, i«'t. Qanraobrem onvsso Riveto ad edition es Cy- 

rilli rcdaamus. 

XII. li tit fa Artfjticana vtri cl. Thomas Milles. -— Nonduni idftm Cyril to cnnlingerat, quod 
muhis mvtia i'airumque memoria s«riptonbus, ut accuraliorv iuduslria illusOalus prodireL 
Nihil habebanl. supeiiore.s editions jtfseler Catechvses et Eoistolim aU Constantium. Nemo 
collegia! quae luh Cyri Hi nomine feruntur, velut hvmiliam in Hypapanttm, fipi&tofam ad 
Auausnnwti ; nemo latentia in bibliolhccia f ragman (a t ruerat. Ad haec, con lex Us mire defor- 
uiaiu», nsevis scatens intcrpretatio, nullae animadvorsiones quae vulnera sanarent, Incem ob- 
scuris darent. Banc operara suseepit vir clar. Thomas Millcs, theologiag bacculauretts ex M\ie 
Christi coi'.egU Oxoniensis. Prodiit ejus edilio Oxoniee Iheatro Sheidoniano, impensis Kichardi 
Sare, bibiiop. Londm., an. 1703,eo characterujii nitore et ehailc splendure, nihil ut elegan- 
tius requiri po*sit. In hac emTione, prsBter cilata jam opera, accedunt eruta ex bibliolhecis 
fragmenia, iinprimitj (ragmenium homiliaj in Paralyttcum ad phvhnun jacenkm, turn primnin 
ex rnss. editum : Wistaria ecclesiasttca et wystagogica, sive Tfteoria mysteriorum : 
quod opus Midesius, cum Gejrnani CP. episcopi esse sciret, cum Cyril lo lamen e lendum pu- 
tavil, quia ejus iiornini nounullis in libris tribuitur. Haec omnia ad mss. co iices emen- 
dala, itilerprela'io casligala, contexlus in nuraeros sive artieulos incisus, Scriptures lesiimonia 
diligcntcr nutaa, indices copiosd. accuratior in viLafla et scrrpta Cyrilli prsefalio ; de quibus 
omnibus sdedteam, ut nee Mill&ium dehitus laudibus defraud* 1 m, nee (amen quae, ejus cdilio-ru 
desiuit relictjun ; postulat enim inatitnti in«d ratio, ul nee ejus labore mullum dc meo detra- 
ctum fuisse in timer, nee. mnlla mi hi ad elaborandum relicta dissimulem. 

XUl. Judicium tie Knylieana editione. — Nihil sibi doctUsimus cdiLor antiquius ait tuisse 
qnam ul couiexium G'r&ciun, proe/eHirn Cater, h^seon, purum et intaminatum ederet. Quam- 
obrt-m eum el cum sup« ri«>ribus edilionihus et cum mss. duobus vel tribus contulit, de 
quibus post banc pieefaliunem dicamira codicum nnlilia. Harum omnium ac preecipue codicum 
mss. varifu leclioue* inter conlextum et nolas limps tolani lalitudinem occupanlibus 
col local ae. s«-d tanta religion)*., ut ne Iftvifltimas quidern et a libra riorum inscila profoctas ue- 
glexeril. Melius ■ hunc locum, mea quid%ii sentenlia, sorf.itee futo*nt, quae ex Grodeciana 
intfrpu'taiijuc cum edilis ftortit arala cruunlur. N«>n p*uca fianein contextu emendavit. idque 
tectc»rr st»m|i»'r admouito ; sed mnlla t'um letytlerunt, mulia prudens el sciens reliquit, quae ex 
varus lettliimibus ab eo appositis emendari poterant. Cujus ret exemplum babas catech. 4, 
num. 21. edit. ()*fm., nnslrae 35, ct caiech. 23, num. 5 et 6 t edit, Ox«m., noslra^ 7-9, in quibus 
p»*itiM Until vcrborum cpn.-iiruciio. ex leclionibus apposilis in i ttaynim restiiui potrrat ; nt j c 
l:nn«-n t| tii Iquam mu'an»m. Quiri eliam in uolis nuiuiiil-a fomnu mo> al a ?e cnuinlata, qua? 
tamen in u*xl'», neseio quo pacro, radein uiahs«runt, v« tut cat* ch. *», num. 7, et raleeh. (>, 
num. 17 . luter*|iiralinnU nufae \i\ hac ediiione muho ditigimtius quum in superinribus obser- 
valffi : iiiliu'diim minus uniuniive ><£ edilorum lor.siv unl, et ad mrdieanrtimi lucid inti'gris et 
6ani< ifidnxftninl : vide cat. II, n. 4. Cajtrurn Joaunis Pulleri, qui rnendis lypograjfhiae rxpur- 
gandis prflefuit, lanta rxsthil diligcuiia, ut in Im>c gHiier\ in qnn , abi et r.rrare proclivi: est, 
fix unquam «dfendat. Nova) iuterpretatioiiis necessiUldrn viuil Millesins ; cur hunc Iaborem 
mxi fiLisceprtil, ignore. Giodecianam multis ille quidnn loots ennndavit ; srd in muJ't'n piuri- 
bus am prorsu- inonjaiis, ant ;. (Scienu di>t;i(;parjtibu^ inlattacn rdiquit Quin eliam a<i iufev6s, 
quos a Vci volit> in earn inductos retinet, alius a-ijeeiL ut CyriHuin ad Albertini s« ntenliam 
iing'Mvl. 'Jam lexlum quam intorpretuli>mi m in rnimrros sivo pura^r-aphos distrihuil ; i<i quod 
in SMpeiiorihus ediliofuhus deerat. Sed uiiror in hac deesse nfHus illn$, i;u@e in Ulis ad mar- 
giro in aj.po.-iim, res ob^tsrvaliaiie diyruus, tl suuunam argum«'iitoi t-m indicabanL ScHplui® 
tes inmina, qi.-ae loiillus refer I, vel quasi preel^i ris designal, . dilig^ui. r ad nnrginem no- 
tatitur, Wft lauun ul labor! noslro nun paina nliqut ril : ea p-iffiieilim quce Giaj^e tantum 
ex^lanlia, am in Vulgnta cum in.-igni divrr>ilate [Mwila, lectorniu fallunt : nee tamen iis non 
animadvvww, Cyrilli ^enlenliam po-sis asM'.qui. Vide hujus rei exemjda Procat., n. 7 ; cat I 
n. 5 : cat. 0, h. 2 ; cat. 8, n. 6 ; 22. n. 7. 

XIV In ob.-eivalionibus et turn* riiodoralionem animi et erudilionem laudes. Editor non 
cathoiicus, nihil in Calholi^os aspere, nihil conlumeliose dicit. I'kcle-ise catlmlicae operam 
naval in continuamiis pluribua ins ilutis, ut siguo crucis, exorcismU, inauiQalionibus, prcci- 



** PRiCFATlO. 22 

bus pro mortuis. quae plerisque Proleslanlibus vid-ntur nova, cum sint perantiqua, Scriptorca 
catholiros. in his sodalitii no Iri monachos perhonorifice semper appellal ; corumque aucto- 
rilate saepius utitnr quam snomm. Galholicum esse jura res, si aliis in locis ope ram non t&nsret 
in irnpugnanda (a) clerieafU contiuenlEs lege, permiseendis (&) bapismi et peeniUmice div* r- 
sii characteribus, et lestimoniis (e) praesenliae realis perab*urde eludenlis, Inesi lUiem obser- 
valionibus non mudiocrU aniiquitalis coguiiio : &ed tau>en quid mihi non proboinr exponam. 
Videtur 1° non satis eonstanter in nolis apponendis versari : iHun in prints ad I lurninandos 
catechenilHis eliit tAyvl'ig^igica prima pene luxuriat ; in aliis uutem. qua* non minus materia 
suppeditabanl, taedio laborts quodam modo exaruil. 2° Illud multo gravius, quod in rebus 
contritis et pervulgatis, quale-* sunt nocoini* ante baptisma dandi consueludo, ahreiiuiitiatio- 
nes, triplex immfrrio, et alia hujusmodL raultus et disertus : in arduis aufem e.t spissis, cum 
scriptoris suntenlia quibusdam veluti lenebris involvitur, aul a communi docUina recedit, aut 
a vero in rebus histories aberrat, ant in obscuris ritibus versatnr. in his, inquam, jejunns est 
et pene taciturn u^. #* Neque illud eliam a Millesio suseeptum, quod lamen Irctori-bus utile et 
jucundum, ut Oj* r 1 1 1 i Scripturse legends raiiorie.cn expenderet in niullis a nostra di^crepan* 
tern ; e,t quffi Cyrilius ex scripioribus natu majoribus, quo? acriplores natu miimres ex Gyrilio 
descripseruot, in medio poneret. In postremo genere lam iudilk;enler versalus est, tit mord- 
tus ab anuco de quadam Cyriili senlenlia ab Anastasio laudata. riiu qoae-itam nee inventam 
Cyril o abjudtca* it ; quae lamen in calrchesi sepUnia verbis cnnceptis>im's legiiur. 

XV. Operis inili », quod Pembruchiae et Monlis-Goiuerici comiii nuncupating Pieefalio 
legitur de vila etscripiis Cyrilli, de variis ediiionibus, ac demum de Oxoniuiisi br< via et ditu- 
cida. Grunt in rebus gesiis Cyrilli pennulta majorcm in nmdum ob&cura • t implieaia. qi.ee 
diligentius expedki poteraut ; de i^cnpl rum q-jo^ue numero, veri ale, m'egrilale. g nere et 
nalura uberius disputandwm liberal. Yeternm deinde lcstim-.»nia in mddio ponH : muha san« 
cnnqufeivu, nofi larnen oocupavit omnia, ut ex hi- qnaf* coilegimus patebil. Ad t*.tlrem v.du- 
minis apponilur t° Itgberti Cou c«msura de Cyrilli atl Auguslinom upistola, el 4«* qiiiwque 
mystagogici* caiechesibus ; vera ilia quidem, quantum a I epistolam, etsi in ea-ho icos »ra- 
cundior, de ratechesibus aut* m prorsus absurda ; 2° Kivnti de Cyrillo ejusque ycriplU judi- 
cium, non sati^ dignuin quod a Millesio Innii fienU ; ^° Heiiiqun E imundi Allnutini tit*, r'yriilo 
ejusqce fCiiplU dispulalio, non !am expli audi Oyrilii quarn exaifitandi et riepnivaudi sludio 
suacepla. Opus totum inlice triplici clau<iiiur. Primus et Scripiurge lestim -miorutn ; seciindtis 
scriplorum, qn(»s elilor in suis observatinabus eilavit el emendavit, quunvis nihil pene 
eniendaverit ; terlius rerum in cont» j xtu et noils memorabiliuro, multo quaoi In superioribus 
edi-ionibus, <)iiaoUnn ad conlextuin atlinet, locuplelior. 

XVI dilnmis nostras consilium, — Ad ea qua in e litiune Oxoniensi minus commode pro- 
visa demonstraviinns, illud aecedebat ul ejus exculpiaria his in regionibus rara admoduin 
vixque essent parabilia.. Mulu scberant slimuli novae editionis suscipiendae, in priiuis amor 
quidam et ad mi ratio Cyrilli operum, quas accurate emendari et illunrari, non parvi interesse 
ad rem ecclesi««sticam videlxatur, Sed deUirrebat mediocdlatis mese c&n&eientia, ne materiam 
viribus hand aequam sumerem. Cessi landem praepositorum volunlali, monitis amicorum, non 
invitus ; eumque laborera snscepi, in quo mihi divinam opem adfuluram, meque suavisstmos 
fruttua percepturum sperabam, si quid Kcctesus calholicae navarern. 

XVII. Tvmtus emerulatio. — Vrascipuam partem suscepli muneris pxislimavi y Grsceum exem- 
plir, si qua ratione cmisoqui pos*em, ita pur on et intaminatum edere, ianq.i.nn e manibus 
aucloris prodiret. Quamobrem illud, quam diligentissime potui, cum Urodeciana interpreta- 
tione, Morelii et Prevotii editionibus, cum codicibus manuscriplis in hac urbe exslaniibus 
contutt. llomanorum diversas lertiones amicorum opera cousecutus sum : quae autem ex 
AngUcaniscolleclffi fucrant a Millesio, eas ad usus meos adjunxi. Neque etiam neglectui esse 
judicavi citata ab antiquis Cyrilli testimonia, ex quibus quid olim iectum in Cyrillo fueril, 

lode nata Jectionum diversarum si!va> 



quamve in sententia ejus accepia verba, perspicitur. In 
in quibus eligendis non minus oper& fuit quam in colli 



ligcndis non minus operas fuit quam in colligendis : alterum eniin diligentia, alte- 

(a) At cat. 12, n. 25. (c) Ad cat. 19, n. 7 ; cat 21, n. 3; cat. 29. 

(b) Ad cat. 23. u. 4, et Procat. n. 17. n. 1, 3. 



^ Plt/EFATIO. 26 

alii ex Cyril lo, sive expresso nomine, si ve tacito mutual*, in iisdem notis indicamus. Alterum 
genus notarum sic se babel : \° ambiguae voces quam vim el senlentiam habeani, expendilur ; 
ubi corli nihil cxluudi poluit, judicium lectori permittilur ; f° o>ajmis mo me mi supleiaise simi- 
libtis Cyrilli aut aliorum iocis explicanlur ; 3* qtras doctrinam aut historian! spectant vuriis 
modi?, UlhslramNS, luoem ohscuris dajfelo, male in dubiurn vucata confirmando, fbnlem en-aria, 
si quid erratum sit, investigandd : suutenim in Cvrillo nonnulla, quae prima specie naevutn 
esse dicas, propius spt ctafea non improbes. Alia hcerelicorum in erpivtationibus exagituta 
opus fuit a uobii vindicari ; alia minus dicta commode, velul de aHcrno Christi sacerdotio 
non i-quidem purgavi, sed tamen a pravU eonsecutionibos *WendL In historia Cyriilus sic 
versatur, ut aliis interdum monumentis explicandus sit, suae interdum memoriae aui inccrtis 
monumentis male videatur Gredidisse. Jn his omnibus observaliones meas non passes sum 
dftftidarari. 4° Quae apud Cyrillum tie sacrum m locorum situ, aut de ritibus Kcfelesiee ltieroso- 
Jymilanse propriis Irguntur, res erant auditoribus ante oculos posilae, at ieofiwibus non parum 
neg lii facesseut, nisi aliis monumentis illuitr. ntur. 3 y Saepe disced il Cyril Ins a comrmmi 
legendse et inlerpretandae Scriplurae ratione : qui ei bac in re praeiverint, qwique snJTragaU, 
paucis demonstrandum duximus. His in rebus noise nostras versantur, non illaa quitlem ermiitis 
necessariee, baud lameri scio an multis rebus asperaae quas erudiii noudutn observaverint, 
ccrte mediocriter doctis non fu tunas inuliles speraimis. Dio potis-aimum vilUi in Jioc gbflcro 
caveoda esse duxi, alterum no, dum paucorum foetid i a formido. . gerem in dclemleudu Eeclesiaj 
causa et illuslrando Cvrillo f-egnius ; alternm ne b-mpus lererera in rebus pervtilgatis. Quamob- 
rem in iis quae jam p-rirar.taia, ad eos qui tractaruni dirailtere soleo, ne actum agere viuear. 
Ac profecto, si judiciis adsit zequitas, erit niihi magis verendnm, ne operam meam lectores in 
iv bus non coniemnendis, quas ut nolas pneiermisi, defuisse exiAlitnent', quam ne in levioribus 
qucranlur sup' rfnisse. 

XX. {?vid hac edit tone cantineatur. — Omnia Cytilli opera, Sum quae vera et germana, turn 
quae stpposila ani dubia cum fragment is repree^ento. Admoniiio singulis praetixu quid de illis 
juditem decimal. Si'pposila eliiniuare propositus initio fuerat ; sed satius visum e*i nihil in 
hue volumine desideraii, quod qui cm Cyiilii in men prdelerreL, iis tamen excepts, quotum 
cerlui ac notus est parens. Post opera Cyrilli divernarum lecliorntm indiculnm appunimu^, 
deinde dedica'orias Grodecii et Pievntii epistolas, in qui bus de editionum suamm instruments 
dis*erunL His ad<limus Grodecii brev* m dir>serlatu>nem in viuui et scrip tu Cyrilli, MiUesii 
piaefationem cum seleclU notis : in his omnibus con. muni ediiioruim consuttudini serviendum 
duximus. Appeudicis loco suhjieitu'r descriplio Huiromdymitanas Sanclae Crucis seu Resurrti- 
ciionis eccte^iae, in qua Cyrilk;s catecli* ses proiiontiaxil, rujusqne ornamenta ssBpe enmme- 
fnnrat. Ichuograf.hiam hujus templi deliiuari curavi, eju<qu»* historian) brevi oration e per- 
sequor. Sequunlur duo indices copiosi ; primu> Seripiuree les;imooiurnm, niter re rum in 
C>rillo m« mm abilium, turn eliaru earum qu&> noiis, HiasTalione, Dij^seriationillu* contiuetitur. 
Iniiio vfduiViinis, ante vcteruni et qum unuiam ncentiorum de t.yri.lo t» stiniouia, triplicem 
dissertationem iusiiluimus. Prima est de vila et rebus geslis Cyrilli, quas non perfunctorie. ut 
superiores rdilores, sed operosius persequimur, ita ut in hac hi^loria? parte illustranda aliquid 
me sperem ptotecisse. A^it alia de ejusdem scriptis, quorum ind^x lexilur, vetitas, anliqui- 
tas. inlegrilas vinrti* anlur, ac de Catechesibvs potibsimum, quo tempore et loco pronuntialae, 
qua ralione, melhodo et stylo composite, inquiritur. Quae do Cyrilli doctrina disserere non 
licuil in notis, ea in tertiam dissertaiionem conjecimus. In prions Cyrilli sententia de Cbristi 
el Spiritus sancti divinilale expenditur, apertissima de Ecclesia^ et liaditionis auciorita?o 4 
de prses'fitia reali et iransubstantialionc testimonia ab hajrelicorum caviilationibus vin- 

dicautur. 

XXL Commemorandi jam mihi sunt ii quorum beneficio, opera et consiio in hac edilione 
adornanda, usus sum. Ut ab exteris regionibus iniiinm ducam, plurimum debeo eminentis- 
simo cardinali ottoboni, cnjns dittssima binliotheca, ut s«pe alias sodalibus nostris, ita mihi 
ad hoc opus magno usui ex>titit, codices mss. expiorante D. Philippo HaflteV, qui 
turn erat sodalbii noslri in curia Romana procurator generally. Idem comn.odis meis aUc-ntua, 
a doctissimo viro D. Antonio Maria Salvini impctravit, ut sua in edition* m C) rilli an. il>40 
scholia non parum mihi profutura concederet. In hac urbe, Biblioiheca Regia. magnum illud 
lilteratorum peifugiurn. percommode mihi patuit, annwenle illustrissinio abbalc Camillo lc 
Tellier de Louvois, bibiiolhecee moderatore, doctissimL, viris. D. deTarguyet D. Boivin sum- 



J7 Pfi^FATTO. 

mam humanitatem slgnificantibus. Sed presidium longc maximum in Coisliniana constitulum 
habni, qnam excellent'n-simus Metensis cpUcopus DD. Uenricus du Oambout, dux de < oislin, 
pro su*> singulari in nm amorft, asservandam in hoc San Germanensi monasterio deposnit : 
ei prae facias a ft lea fuerat vir clar. D. Blanchard, doctor Sorbonicus, quern facile m et hama^ 
num expetlus sum. Vir ilhistrUsimus D. Joannes Colbert, C'niifts de Seignelay, notam sodali- 
bus nostris beneficed tiam mi hi non clausit ; ejusque bibliolhecse pr&fectus I). «iu Cheque 
promptus ab bene ie me lucrcndurn fkit. Pari me humanitate impertierunt doclUsimi S. 
Genofevae bibliolhecarii. Viros in liac urbe eruditos prselermitto, qui de rebus obscuris con- 
Bulenli lupem ingeuii ssii non inviderunl. Nee domestica subsi lia, defuere : ul ea»s taceam qui 
consilio juverunt, D. Jacobus Leger, olim sodalitd noslri, nunc austerioris vitaa studio Trap- 
pen, sis monachus, cum Cyril lam vernacule reddere instituisset, ubl consiJii mei certior factus 
est, libenter communicavit quidquid ex mss. excerpserat, ant in Cyril I um observave- 
ral. (iiilfcm ope ram navarunt duo alii sod ales, quorum alter aretioris ami cilia:, alter fratcrni 
sanguinis vinculo conjunotissimns. Nunc exorandi lectores, ut, quae incogitauli exciderunt, 
ant minus commode cogitanti, patienter excusent ; ac saltern Ecciesioe calholieae inservieudi 
stadium, quo ad hoc opus suscipienduro adductus sum, requi boniqueconsutant. 



Auctor hufus editionis taudatur. — Videtur hie locus e«se admonendi lectori*, domnum An- 
guslinum Toultee, pre»byterum et monachum congregation!? S. Mauri, hujus novae editionis 
auctorem, cum lypis maudasset tolum S. Cyrilli contextual* acPr© ationem et OissTtatinnes prelo 
parapet, in hoc laboiisdecursu obiisse. Natus erat Kicomagi Idib. Decern b. an. 1677, ex pa Ire fo- 
rensi eloquio. juris civilis scientia, morum probilale sp«etato. Peracti*e*rregii' apud eruditos Ora- 
torii sacerdotes lilt'rarum humaniorum. philosophise H theologian studiis. nrmasiicam vjiam am- 
plexusesl, seque voti* solemnihus ohslrinxit in monasterio Yindooiuenn, it Kai Nov. an. 1608. 
Post navatam iterum rebus th«'ologicis operam. presbyter m<-ii*e Decern Loi an. 1702 o rectus, phi- 
losophiam anni* d obus, Iribus Iheologiam in moaasierio Floriacansi docuit : quod munns ma- 
gna cum iaude pielatis et cruditionis perfunclus, in mon«sterium S. l)i«mvsii accemtur an. 1708, 
ubi saniorem tlieologiain per annos qualuor profiler) perrexk. Hanc autem docemli viam seque- 
balur, ut, miosis $ehofa#lic«c spinis. quid sancti Pat res sen^bsent nnice cu rarer, atquc ex eonim 
libris, quos noclurna diurn.ique mann versa hat, oinnem dictandi materia m comportaret. Flos ad 
u f us litterarnm Grsecarum presidium sibi paraverat, in quibus ita contrilus f it, nl cum excel- 
laivihus in hoc genere eomparari posset. Sic iuslra* Ujs et muniius ad novam editionem S. Cy- 
rilli adornandam aeeessit, suadenttbus amicis, praepo*itU juhenlibus. Opus inceptmnin monaste- 
rio S. Dionysii, absolvit i/i San Gerraanensi, Lnte'iam vocatns an. 1712. l.trum eximi :*n hunc 
scriptor»*m accur.ile LuIeffU'tiia*u*sil. commode em^ndaveril, illnstraverit M*u lie. publico judi- 
cio statui mnlo. quern ir.ra f» aedicatione. Tantum dicam. quod argnli jndices satis perspicient, 
ejus notas «:t dissertationes non t«x aJienis mrssibns drc^rptas. ted v.x diti-siini> adversariis de- 
prom ptas, quae ipse si hi omnibus Pal ri bus el c»»ncdiis ordine legeuife pepererat. Auc tores noji- 
nulli fueiant, ut in notis apjn>nendis parcus esset et tennis, alii delmrlati. ne leclorem aptis ad S. 
Palris contexlum, ad do^ma cl di^ciplinam observalionibus defraudaret. jMaluit muliorum ulili- 
tali sarvire quatn pa u cor um la slid i a fugcre. 

Spes ailulgebat homincm firma valetudine, «tate fl>renli, eruditions non quotidiana, multa 
iugenii sui monumeuta relic urum ; s«ri qui© legendo el mcilitando com para vb rat, ea, m minus 
ad exspec atos ejus laborum I'ructu*, ip*i certe ad vitam sanclisssmum et pieeclarissimam mortem 
profuerunt. Ejus enim stndiorum labor nihil aliud hahuit, nisi meditationem Christi crucitixi ; 
totus in SS. PP. evolvaniiis, non udum eorum de dogmate sentenlium nostra? Calholicorum per- 
similem, ?ed etiam religkmis studia noslris majora perspieiebat ; non solum pra&clare dicta col- 
ligebat, sed eliam (Idem et charilatr m adhuc in his libris spirantem. Mis in fontibus eximium il- 
ium amoJem veritatis hauserat, quern lot rebus declaravit ; nee f rave pu<lens in ea amptecien- 
da, nee in defendenda timidus, libenter emendans si quid errasset imprudens, patronisui doctrinse 
Uberrima affixus. Haud verebor iisdem studiis acreplum referre, quod de mona^tico in-tituto, 
acde rcclcMaslicis prseceplis et documentis tarn maguitice sentiebat, imprimis v«ni 'ieipsa Ercle- 
sia catholica, cujus causa cupiebat miritice. Nemini profec'o coucedebat, qui plus dolorisex ejus 
rebus adv rsis colligerei, ac maj.»ri lueiilia in progeria efferrctur ; etcum long* ftgriliidine ad 
omnes vilae evenlus percalhdsset, haec una reseum recr«*abat, si quid Kcclt-siaead spera pacilica- 
tionis, veiiiatiad triump/iiitn accessisse nuntiaretur. 

Jam Ires fere auni sunt ipsi, cum eum tussis pcrincommoda tentaverat. Male curala vellicabat 
interdura. Sed an, 1710 exeuntc, sic inscdit peclori ut sanguinis voiuitum non semei exciverit, 



29 PRiEFATIO. 30 

nee ulla medicorum arte polueritsanari. Hujus reirausa non exstitit in studiis immoderalis ; 
nam, ut ccfilerarum rerum, ila studiorum modum tenebal, nee eis quidquam tribuebat quud aul 
monastics mini us, aul necessarian corporis procuration] ereplwm ess«t : std minima minim, *i 
asMduus lahur viia; austeriori aduitos bonam vaktudioem Jabefaclavil. LegeudieUeiib.ndi facul- 
tatem perdni morbus reiiquerat, cogitaudi et precandi ne in i-xir. mo quidem >piritu ubalulit. 
Cum se in dies Atuiui aimnadveiieret, in p-rvigilio awcfptionis M. V. 3d. exirema IDcclesise sa- 
cramentu poalulavit, ae prgesenle Christ Domino, religiosi ac vmiati-m a maul is ariimi signiOca- 
lionesdedii. sequein >anQUe, catboli-a, apostohcae et Humana? Ecclesise Tide et comiwuniunemo- 
ripTOiiuiiiiavit. His subsidiis corpus si minus murbo, saltern dolor ibus levalum, atiimum ad spem 
vilje ae'eruse confi renal urn dicebat. Quod sup. rfuit temporisfsupeifutrunL aulem decern el novem 
dies) in rerum ccelesltum meditalione Iradoxit, nee oculos Crucilixi imagine, nee menlem duci- 
fixi Dei cogilatione diraovens. Erat omnibus spectaculo ad specum corporis faliscenl.is lugubri, 
ad conslaiUiam et tranquidilatmn, qoam Veritas certo cogrn'.a et vilce b«ne actas eunscienlia 
dabat, longe piaj.darissimo. Quinquc ant sex ante moitem diebus lecto affixus, cum jam mortem 
fancibus Concepissat, ac spiranli mortuo similis videretur, erat, robusto, ul cum maxim e et cons- 
tant! animo ; precaturum se pro amicis dicebat, cuuj ad Christum migrasset, eaquo sibi curabat 
ex Scripturis Sanctis legi, quae olitn ad hoc tempus provisa notaverat. Tandem quo die nascen 
tem Lleutn celebravimus, praeclare secum agi existimans, quod «ibi tarn sancto die rnoriendum 
ess«l, extremas preces duabus ante mortem horis, uiiimam absolnlionem in ipse extremo spiriln 
petiit. sicqne obdormivit in Domino an. 1718 Nifas fugere duximua tain signatam mortem omni- 
bus prsedeslinatlonU noiis : sed lamen cximiatn nioiuin simplii-itatem ingenio non mediocri, 
summam pietatern eruditioni non vulgari, s«veriorem doo.trin.am facili inter sodales aniuio con- 
junclam desideramus. 



NOTIIIA CODICDIM MAMJSCHIPi OHUM 

Ad quorum (idem hsec tditio casiigata est. 

fie codicibns qum Qrodtcius et Prevotius secnti sunt s cum nihil ipsi dix&rinL ex conjectvra tan- 
turn tnft/rm&f€ pu$m*n%$ judicium. Totum opus G&tpcli^sBun et KnUlolam ad Cuns*tanliun contulit 
Grodt&cim cum S< lavonn M Poiona ex bclavono interpretation? f +t G*seco uno radios Scnde^a*** ; 
Pre cut r us at ViM'Cnnos co**ic*&* quorum ucc numemm nee notmil docet, Q id ex S*lncotiO If bra, quid 
ex Gt&co codice suntp&erit G*Qdeciu*\ non ttotat. Stiirtefitoni coi/ch spmxmm aliquot ded*: Stanislaus 
Hostus. ex to cQleehisim 22 (otam dvsnibmd \ Multts sane tihrariorum ei scri/rturx mendis scatct. 
ner eum m omnibus wcttttii est Gro'iecins. Hahet Grodecius lacunas ptarimas ; habtt et asxumenta 
qt'&danii q*>& in attts quoqu* endieibus rep&ri* 

Vatican* e**li*e*, qutbas Prtvotiu* usus eft, pawioribus qnam Grodfciana editio dt> formes, et ab 
omnibus assHuwntis titotn ; *i vocm ofjtoo-S^-.ov ttd fimwi cat. 17, n 32 et Ho y Spin tux sanrto contra 
menfcth ftuctO'h* nt rgo Qy»ntig> % uiMrtam KTvrpms. 

(Jrtiwrsas quogue Cati^ch^sps H l^piHolnni ad ConsUmiufu tecemwl Thomas MtUesius, AngHca- 
n&> eiiittanis curator , ad codicem Mtum Lh tquifis Thomx flue, et ad varias tec/wuh a vu\ ciar. 
f$»ac<t Casuubofto cot'ecOrs ex ntiqm mss. twtice. Pn'mnm cod*c>fN Rounum ante annus stexevntos 
scrifftum }>utn ; metnhraneus e*t % et tx Onente itlorctus emmp^urimis aOis y bihitftlurxquc ftndteiaujc 
datus a Thoma Hw>^ rqaite aunttn* q**\ aJaroh /, Hritannix reye, feyatu* ad iwperatorem Moqoltum 
fuit. Vart'a imtem Hi& Casauboni ttsetinues ab ea cotkette sunt ex ms. cmfice et accurate ascri^tse ad 
mnrguum sat Cyrdlianorum opevum Vbri, m quo p* deter wrwtates lectiomim* suas et*am de tocti 
obscuris conjn turns ndttidtrat. hum cum MHtu&*Q perhummvtrr comntunuavd Joanne? tXotntremir, 
episcipns. C&terurn quis et uude sam/dux sit hie eodeX } tgnorafur, wcid aanotav** Ca$&ub< nus. ton- 
jwtt MilltsihS earn m ahqua Gail in rum bibtudbeca a viro clar. repertum. Iiga vera hunc cod)cent 
euwdem esse cum ftO'-ano valde smpicor. iVmA utrimque eadem est varietur le< tianum, e&dem prwter- 
tnissionrs y eadem nssuwenta. sciu'din ad mirquwrn eadem, uti Wiltr.sionx editiouts rwtdniex tetttones, 
aut notas nostras tlrxcas tt vatiantium mdtcutnm v+l leoiter in$p*ci nti />atet. Nihil moror qu&dam 
inter utrwnqtw discrwtnia quae a l iqunndo appa^tnt. Ea diHytnttx MULvsi* ttibiv j*<munt: notu em ■# 
res est^y un » do u« us post ahum weasel *umdem cmHo-m mu ila nbn runt vrtp r<eterm isa male tectu *>b*e rvar* 
ob altera. Quod v duo Sunt codices satiam u>*us eurevudnn ambn descripti suntVumCa$a>*b' nuset \1d- 



Us/us mtnatixximas quasque honuu exnujdnnum oariciates o n<da-*iat nuf/nret eo$ optima warm des- 
criptt* fwim t nam i>aucts siriptwx viots sen tent. Ifanaw ubique scr/pturam reptmtmttwt^ pa»& 
hahent ossumuota, tantnm schnlton aHquod hiterdvm e margme in twtum ir* epsme wdeiur. Kruenda 



Quod \* duo >ani codices saltern u>*us ewem/dun ambn descrif 

(i^ f fH ret eo$ optima tnanu ne 

/W aiM,^«..«^r,,H T -« K ....pturam reptmetdQut, pa>'ca 

tquod hiterdvm e margme i» texdnn inepstm mdtfur. Emend 
tiotes saspe wdgati* lecoonn rept<v«r*itnnt % qua$ % uti torrectiones suspicions, rulgo neykzt. 

Romn 7H is it ad me It. P. />. Phftippus Ha flier coIU>ciq$ a sa mmma industna rarieiaUs codtcum 
duonon Qitohontm an ;ibiu,the?x % qui ex haempsinna in ilium transwere. Contnnnt Cal< cheaes 
omnes et ilipisinam ad Constanlium. Primus, qui notatus e$r It. / i , vetusius et mnnfn amwms est, 
et ?nultas hahet insignes ab editis vanetates : propter prima folia detrtia vanantes Prucaleche^ls et 
prima? cuttchesis extundt non potuere. Alter ckattdCtus et mew est, nihil fere ab editis discrepans ; 



31 



DE VITA S, CYRILLI 



32 



ht; jus varietatcs cotlegit, quan-iu alter deficu'bat. E icrt : o cod&s M upm f ragmen turn invenit prmjafus 
Pater secundm catccheseos, mmt ad me fectUwes nounuttn$ } E bib-ifttJwcn excel! ntissimi Ecrbmtte 
prmcipis D. ducts d* Coisim, Uctemis ephwpL quam ab nuo cancellnno Seynerio hvereMoik stbi 
transmissam posudet, babui m**.mb*a"(\ v e*tm \0<UCetn note turn num. 227, olhn 101, nndtcimi Ht titer 
sxculi y qui r.ncbstr& in Cypro fuit ; fnutitm est initio fntits H liquet ; qnaj*rof>(er *ieest P»<*euUv*|i»s- 
fU, et media pars catech<*$is prim<e ; qudsdam etoim d sunt folia qutlmh catechusis <>rimce Hquxdam 
etiaot (fount folia qnibus ca?*<:hesi$ 17 ftui* < j t ctteches 18 initio, onttnentur, Postrnux ca*ech"S's 
fftqstayogicx titulttm solum reprxsentat, in tor/He de*init. Multis scri}*tu*:e wtits xcatet ; ty>Citi*s vi 
dipktonyos ej'tsftfttt aput. recentiom Gr&cos so hi t>as$?m cmUundit etmismt: in nrcnt'tum. $pirit^nm f 
et interpwictionnm povtione tnutta peccat ; in cateebzui swundte scrip ti*tne ah e^itis iwgnitcr disc re- 
pat ; vateche&k dtctmze sextx initio qrandi asswnento mfortum est y qu\ continetur tucul'mtum de 
processione SpiHtus S'tncti a Fitio estunonhim a S. Thama Latine citatum. Eo endice me maxinwpere 
adjntum fateor ; Mile m**ttx matjni moment* emendationes. 

CiHecbeses quartern^ scxtam, octavnm, nonam, decimam. quint am d^cimam, octavam deeimnm* et 
quinqne my stuff agica* c&ntwet codex Mesmianns. editm a Guilt. M tretio an. 156 \ > tlvqiw edifion&sa- 
tis diximus pnefat. num. 7. ffujm edifionis exemplar in San G&wwftin/t hib fi odi*en ti<i-*rmtwn 
varum wrnmunicarfptiht eruditi singula? ique m*ht amici'w conjuncti bfbi*othrca* p'lefetti ; in quo 
ad mnrgnvm ad no* at & sunt vtriantes rx oeferi aliq^o cot lev tcctUtfut** una rum aMqmbus emtnda- 
iionfbus. Ad ralcetn sutqdrta est catecftesis decimae tnc*twi % ct asenpta Cffi 9 itti ad Ctmtttintium ef/is* 
tola, aliunde quam ab edith tibris ; et m utroquv prxhren nottttx sunt exvrieri codtce vnrtantes cum 
hew nofityo. Fuit. Mr. liberi f). du t'fmne % qui eas notes ab aliqun >i*.cto oir* asC"it*tns teslatur, 
(ju'batur do*'tu< We vir diffdici minf scripfo. quorum altcrwn indie ti hoc nut'n m»« atterutn htn y?, 
Exttant q»$ lorn unrie fates lectionum nutia notn de^jqnatse, quas ant ytts emnidntiwes %t vmtpefurns 
suspicoi\ nut. put *hs ex cod. qucm-'Otu m*. $i(/»at p>oferta> credidtrhn. Gwtovt-jatium stWjMciter ap- 
pt'fb* codieetn qui nutam vp mm bab f, t .qui luthct. % G^V'Vvfnautu V' trnrm* 

Catecheses qututnm, $* j x f am } octavam, nouam. deehunn. <j*tintam decmnm. sertnmdrcimrtm, acta- 
vaih drcimam contulit Mitirsutx cum chit rtarqa rottoe bihlinthw a? fhidL quntt mnnu G>teri eujnsd*m 9 
sf*d hn^d an e trecento* a*aios dj^tiptnm cense?. Easdrm quoqw anfevuepe*. exce/da st'Xtn defmn* 
contutt c»m codtce Colbtninx I), camith de S*)gnelay bibiiatftpae chortmw et }•**&*>* t.L uu$n WG3 
notato, Uterqu* Vie codfX in omnibus pene cum Wnrefvina edition* con^ut/t. Ejd*?m >u t*o!lwrtin>> ct 
BodL ratrchest* dedmx hcun* quae in \ie*m>*mn m Aliem ttsi swnux cod-ce Cn b* t m»mh'*tmacto si* 
(junto 1717, decimi tert'd sxett'i. diver&as Putrum horn* has con f *nt>.nte et citidisim dtcimvn tertiatn 
exhibetVe sub nnnvne Cyrtftianie in Oueem et Parascoven homi/i<v. 

Catechzses XII Xf/f, XIV, XV y compwam cum codici (iej. bibiw'keci* num. 2)03; scriptus est 
in hn*Hbq<dna chart a an. 1:231, quam anni nntam apposuit cniUqm^kus. 

P nm'ncbexMt q-ioq te c mt-uti cum fi^/io alter "* colice olia \ 260, nun? 18 1 1, q*d S. Bidiii opera 
compkaen*. sub fjus no-tdne proen*ech*$i*n contiuet. 

Catech sim nooam prmterea contuli cum codicibax duobu* RR, PP. ftasidanonim, in qidb 'S sub 
nomine h>m ilix S. RtisiOi, !)»$ bo qqo'l iucomprehensihili.s sit Deis, conltnHnr. llornm unum 
descn)nu ft. P. D. Btmardus de Mowfaacoa cum Rim:e versaretur } addttis aUerius hbn 
var'tiatdnis. 

f/omdiam in p.-ir^lylicum exiwVmtt* ad exemplar c$*L Bo It. a Mi f Usio dafn<n. *>t at fro.co li- 
cem not. 20J0. Enlilo'i'n \\ -!ofi*fc%«iLitifi. n»*m*w m**li*ratos codices* conudi cum edit*aoe firets:ri. 
De ceteris opwculi* et fr*t*/ mentis coiicihusque, ex quibus eruta, vet qtdbuscum collate, dictmus in 
Admonition* singulis ^riefixa. 



DISSERTATIONES GYMLLIANiE. 

D1SSERTATI0 PRIMA. 

f)4 vita et rebus gestis S. Cyrilli IHerosolymitani. 



[I] CAPUT PRTMUM. 

Cyrilli eadem wtate plures. Quibm ex monurnentis 

nostri Vita colligUur. 

i. Dicturus de S. Cyrilli lliesosolymitani vita et 

rebus gftstis. rem aggrediordiffici lis op^r^ nee con- 

temnendi luboris : obscuive niroirura historifc la- 

tenlia vestigia pcrsequi. diversas aurlorum narra* 

tioncc Goncitiare, contrarias cxpondera, laJsas re- 

futare, verb robur asserer^. incortos rumorcs a 

ceriis rclationibus, inimicorum calomnias a vere 

geslis rebus &«cernere; in his disscrlalio prisons 

tota versabilur. Quamobrem ncexspectet lector ut 



hislorin? in moron, directe et continue fluatoratio; 
sod uli inler aspera et salebrosa viam sibi argre 
facieusy ad finem usque jactabitur. 

2. Ac primus quidom labor, ue diversorum co- 
gnoiuinum gesla in unum conferanUir. Cum enim 
plurcs ruerint c^lebrali in Ecclesia diversis /etali- 
bus Cyrilli, Gorliaensis, Alexandrinus, Scylbopo- 
lihums, etc, quos me qftis cum Hiurosolyniitano 
confundat nullum tnetus ^.st: turn vcro eadem. qua 
ille vixil ablate, plures exslilisse constat nominis 
ejusdem qui sunt ab auctore Catecheseon diligen- 
tissime secernendi. in priaiis distinyuendus esL,si 



33 



DISSERTATIO 1. 



34 



Epiphanio roqualict ejusd em provincial auc tori ere- A lendamejus Vitae, si quidem abeo scriptasit.jactu- 



dimus (1), a Cyril lo alio compelilore suo. et sedis 
ejusdem post Cyrilli nostri exauctorationem ihi*a- 
sore ; quanquam nou desuat qui Epiphanium pu- 
tent Cyrillum eumdem in duos male distraxisse, 
qua) res a nobis suo loco (cap. 8, n 48) diligcnlius 
indagabilur. Alium me moral idem Epiphanius has- 
resi lxxui, n. 37. Cyrillum seniorem, IvjptXXou too 
yipovxo^, quern ab Eulych-io Eleutheropolitano per- 
peluo Cyrilli nostri ininiico in Canadensis Eccle- 
%\m sede collocalum reiert. pulsoinde Philumeno, 
quern Cyril I us noster ei sedi piaefecerat, qui qui- 
dem Cyrillus senior non ita m u I to post loco motus 
est, e | usque in locum con 5 titui I Cyrillus Gelasi um 
sororis suas filium Cur ille Cyrillus senior appel- 



ram. Cum legissent Bollandistx in publico quodam 
instrumento, ad se Inter amna in Italia misso^ Pe~ 
trum Antonium Nardum % lnteramncnsem civem et 
catkedralis ecclesix prior cm f anno 1474 commenta- 
ries rerum geslarum cum aliorum sanctorum , turn 
B. Cyrilli civis hiUramnentis episcopi Hierusalem, 
injuria temporum oblitteratos et fere omni parte ofe- 
lUos, sua diligentia et impensa per totum fere orbem 
qwesitos. memoriae poster i talis tradendos curavisse ; 
quo immatura morte sublato, Petrum Fra7u:i$cum 
nepotem ea edidisse ; statim codicem sibi Intcramna 
mitti rogaverunt. Sed mortuis iis in quorum potentate 
diclus codex tunc full, respmmm est quovis adhihito 
studio nihil potuUse reperiri. Ha*c Bollaudista; ad 



lctur.num propterCyrillumalininjuniorernneseire [) diem 18 Marlii, num. 40. Miami sane et ad ilium 



me fatcor. Ac valde suspicarer eumdem esse cum 
llierosolymitamr sedis mvnsore, qui ab Eutyehio 
ulrique Kcclesia* Gu? sari en si et Hierosolymitani, 
cum ab altera exclusus esset, impositus sit. S. Ba- 
silius epist 187. pag 202, Cyrilli cujusdam epi- 
scopi vol Sal a lor urn vel prope Satala in Armenia 
me mi nit, qui cum ab inimicis calumniam passus 
esset, Salalensem populum a sua [II communione 
refugcre dolens vidit. d^prehensaaBarilio calum- 
nia, de qua auc to res ipsieonfessi sunt. Idem vide- 
ttir Cyrillus esse, de quo Basil ins in altera epistola 
loquitur, epist 5$, pag. 86, cujus in locum cum 
Am him us alterum episcopum, nempe Fan stum. 



diem inaudt turn quodCyrill us Hieroso lymitanusin- 
leramnensis [lllj civis fuisse dicatur: ac vel ex ilia 
sola re, quaui parum corn men la riorum illorum 
dolenda sit nobis jactura, salis declarator. 

4. Res igitur gcslas S. Cyrilli ex ejus scrip tis, et 
ex historian generalis aucloribus colligi necesse est. 
Sed de se Cyrillus scrip sit pauca ; omniaque ejus, 
qua; habemus scripla, episcopatus illius initio ter- 
minanlur.lntcr ajquales Cyrillo scriptures non sa- 
tis convenit; aliqui rnonstrosa prorsus et incredi- 
bilia n an. int. Recentioribus Gratis, qui in Me- 
ntis et Synaxariis, aliisque monument) s piura de 
eo referunt, auctoritatis satis non est.ut quidquam 
ex solo eorum tesfcimonio afOmiare lioeat. itaquo 



onlinasset, tola sedilkmibus opplela est Armenia. 

In ejiislola Libcrii papa? ad complures Asia? epi- p singula diligenter excutienda. qua in re conjec- 

sconos, qui ad ipsum deleaarant apud Socratem turae et opinion] samius quam certe asseverationi 



pos, qui art ipsum aeiegarant apud 
lib. iv Hist. cap. 12, Cyrilli nomen reperitur in in- 
scriptione secundo loco ascriptum. Fuerilue ille 
aliqui? ex eommemoratissuperius Armenia? et Sy- 
ria* Cyril lis incertum : num idem sit cum llieroso- 
lytniUmo, hujus dissertation is cap. 12 et num. 70 
indagabunua Hieronymus anno 379 vel etiam380, 
in Syria) ere mo a d i vends Me left i et Paulini, ac Vi- 
ta Its factionibus vexatus, Cyrillo cuidam episcopo 
conscript am 8£ falem dedisse teataiur. Nosier turn 
Jerojsolymis, longe a deserto Chalcidis,in quo com - 
morabatm* Hieronymus. agebat. Alius ilaque ab 
ipso estHieronymianus ille Cyrillus, iueerlo) in Sy- 
ria ut videtur, sedis episcopus. 

3. S. Cyrilli Hierosolymitani Vitamnullusacqualis 



soepms qi 

locus erit. 

CAPUT II. 

De orlu,patria,(ienere % 7nona$tico institute, et primis 
sludiis S. Cyrilli. 

5. Quo anno in lucem prodierit Cyrillus nulli 
auc to res declarant, ex van is tain on conjecluris 
aesliraari p<ites»tpumcirciterannum 3lbnatum esse. 
Primo enim anno 347 vel 348, quo catecheses di- 
cebat, presbyter erat, nee novus presbyter, utin- 
ferius probamus cap. 3, num 42. Si Cyrillum sup- 
ponamus an. 345 creatum presbyterum anno ar talis 
tricesimo,quai legitima et vulgaris suscipiendi pre- 
sbyterii a? las erat, habebimus annum nativi talis 
ejusdem Christi 315. Quod autem dicimusCyrillum 



auctorscripsit.nullusquodquidem sciampostetio- D catecheses anno splatis xxxu aut xxxm habuisse, 



rum temporum Gr&culus. Cum asservari diceretur 
in Mftssanensi nionachorum Uasilinnsium biblio* 
theca scripla a Metaphrasle Cyrilli Hierosolymitani 
Vita, biblio theca) custodem per lilteras rogavi ut 
mi hi exemplar transcribi et a me edendum trans- 
mi tti curare t ; qui cum diligentissime ibrulos bi- 
blioLheca) perlustrasset.ac nihil penitus reperisset, 
signidcavit mi hi peril u man iter fatso me in dido 
usum. Ex iis qua) de Cyrillo Me tap U tastes in Vita 
S: Athanasii refert, colligimus, nonadmodum do- 



id primo optime consentit S Hieronymo,scribenti 
in Catalog, script, ec les. ilium catecheses inadole- 
scentia compomim. Adolesce us enim S. doc tori 
erat vir xxxm annorum, et supra. Ipse procemio in 
Abdiam, se in adolescentia sua Abdiarn alienor ice 
interpretatum esse narrat,idqoesc puerumlusisse, 
turn vero annos natus erat circiter triginta duos. 
Prologo in Danielem ait se adolescentulum Hebrai- 
cam lin^uam addidicisse, cum esset la men annos 
natus xxxm, aut xxxiv. Secundo Cyrillus orciica- 



(i) Epiph. h«r. lxvi, n. 20. 



35 



DE VITA S. CYR1LLI. 



tus est a Macario diaconos, ut infra vidchimus A postquam enim virgincs sui institui excellent© 



(cap. 3, n. J0«. nee id fieri potuit serius amio H34, 
([iii Macarii vitajtfxlremusfuil Diaconmn voro non 
rcnscmus factum auuos natum minus viginti vel 
novemdecim. Tertio de veteri sanctorum locorum 
statu, anlequim ea Gonslantini et Helena* pietale 
nurearentur et exornarentur, sic loquitur Cyrillus 
quasi ea ante prasentes reparalionesconspexisset. 
Cat. 42, n. 20, Bethlehem locum ante paucos an- 
nos fuisse sihestrem observat. Cat 14. n. 5, ait 
in loco, in quo Christus crucifixus est, prius hor 
turn fuisse, cu jus adhuc vestigia et reliquiae inane- 
rent; num. 9, inonetante sepnlcri exornationem 
a Constantino lactam, spelnncam fuisse sancto se- 
pulcro pro vesiibulo, qua? Con si an tin i jussu erasa 



admonuit, idem observare monachorum ordinem 
jubet, subjungitque num. 33 : IS on enim privamnr 
vtH integri talis dufnitate Se a u tern ex proposito 
perpet ua^casti tali add ictura perspicuedeclarat.curo 
his verbis cat, 12, n. 1 : Puritatis alumni et ca- 
sta atis (iiscipw//, Deum ex virgine natum plenis ca- 
stitate labiis celebremus ; turn istis num. 34 : Omnes 
aulem (quod de monachis et virginibus manifeste 
dictum) caslitatis cursum Dei gratia curramus... ut 
Dominus de nobis dicat turn tiris integritatem ser- 
vant ibiis, turn feminis coronal is : « Inhabit abo in it- 
lis l . » Quod si inonachus fuit, cum junior ad or- 
dines sacros promotus sit, non in desertis loeis, 
nee forte in cu^nobiis, sed domi, ascetiva* vitoa la- 



>i t. Porro sancta loca post annum 326 purgari et n bores, quos non uno deschbit loco, videtur tole- 

■ __^ *■*»_* . .. .. ..: J! ..^i .i ....1.'^ 1., _.«.«.--_«. «. •. v .._•• » •• 



O 



ornari cceperunt. Qui nrgo ea vidissetet oculis lu- 
slrusset, utveterem staUun posset post . znullos an- 
nos depfingere; eanon in infanlia. sed jamadullus 
et duodenis sallem eonspexissedicendus est. Non 
igirur serius anno 315 in lucem piodivisse Cyril 
lum exisUmamus 

6. [IV]Qiu3d ejus patria fuerit a nullo pa titer est 
proditum. Ex iis qua* modo diximus. patet eum 
Hierosolymis enutritum et p dura Mini ab infanlia. 
Mu Ha ha bet in catechesibus in quo sua in et Hiero- 
solyniitanorum aliorum forlimam laudat. quod 

mniaapud semysteria peraota sint; quod yicteant 
ipsi Qt con tree tent qum caste ri audiunt tun turn et 
oredunt. At in bis non mognopero nitor, qua) ub eo 
licttt alibi nato, cum Ilierosolymis versar»*lur,per- 
inde dici poluerunl. Ad parentes quodattinel,dici- 
tur in Me nans CyriHum pi is et orthodoxam fidem 
profilentibus parcntibus natum : id quod maxime 
pro ha bile est, cumnullibi sealiquando autnuminu 
latsa coluisse, aut in secta ab Ecclesia separata vi- 
xisse^etagnilaveritatead tneliores partes transit sse 
sumi licet ; imo quasi piclali innulritus semper lo- 
quaUir. Cat. 7, n. 16. d* honore parenlibus refe- 
rendo dum verba Tacit, videtur sn iis adjungere qui 
parentes adhuc superstates el Chrislianampietatem 
coleutes habeat. Sororeui babuit raalrem Gelasii, 
quern Acacio mortuo Cyrillus Cfesaricnsemin Pa- 
kcstina episcopum fecit: lmncauctorcsecclesiasti* 
ci rnagnis propter doctrinam et pietatern projooniis 
passim celebrant ;qum laus in Cyrillum avimculum 



rassc ; ac jxov«5*»»^ potius quara monachus exsti- 
tisse. Nam monacbos nunquam.monazontas auteiu 
saipe comtneraorut; qui cum in urbe degerent, ad 
ecclesiam una cum aliisconveniebant, separato in 
loco residentes. Horum se statui, perpetua conti- 
nenti.T, et laboriosis ptenitentia) operibus, seces- 
suique addicto, non obscure accenset in citato 
cat. 12 loco. 

8. Prteclare actam Cyrilli juventutem ex ordini- 
bus in prima aetata busceptis colligere possurnus. 
Quamdiligenter doctrinam ccclesiasticam addidi- 
cerit, fidem faciunt. opera in quibus [V] ea et ro- 
bnstissimo asseritur et planissime explicatur. Sa- 
cra s Htterus eum diurna etnoclurna manu versasse 
peuilusque an imo bausisse, probat facilis et prom- 
ptus illarum usus Extemporaliter enim dicens. non 
solum inulta cumulat ad probationem sui argu- 
ment! Scriptural urn testimonia.sed tota ejus oratio 
ex sacris textibus sive Iranscriptis, sive per allu- 
siones indicatis oL veluti obiter lactis, intexla est. 
Hebraicaj lincu® nottttam vel nullam babuit vel 
levissimam : argumento sint inter alia multadua* 
Hebraicorum nominum interpretationesa re prorsus 
alienaf, quas ab aiiis forte Cyrillus acceperat Pro- 
mt- n. i\, uit Samuelem significare eiMU>licnti$ 
Dei salutem ; cat. 13, n 27. dicit Bosor apml lie- 
bra?os ignominiam son are. At ecclesiasticos int^r- 
pretes diligenter legerat, ita ut in uno sfppe loco 
varias iuterpretationes referat. Nee veroproprium 
Scripturajsensurn atlribuere solet, sed quem com- 



viri patronum, consiliariuui, et forte educalorem 1) nnuniter aseribebant interpretes. Ecclesiaslicos di- 



refundilur. 

7. Qua a?tate baptizatus sit Cyrillus, nescimus. 
(ira?ci in SynaxarioClaromonlensi superiusa nobis 
exscriplo, Cyrillum liadunt monachum prirno et 
a see tarn fuisse. Fuit sane apud eum magna mona- 
stic* vita? laus et commendatio; hujus instituti su* 
blimitalein accerlaiitcm ctirn angelis excelleutiam 
sa*pius colebrat, pra-sertim cat. 4. n 24, etcat. 42 
it. 33 et 34. In bis aulem calecbesis duodecimo 
locis se monachorum otdini videtur adjungere ; 



sceptatores st4idiose legit, et non raro laudat, uti 
Clemen tern Romanum, Irena-um, etc. Historic ec- 
clesiastical rudis non fuit,et multa de hrereticis ex 
opliiuis fontibus suinpta comniemorat. Ipsos b.-ere- 
ticorum, ac prmsertim Manichreorum libros, solli- 
cite conquisitos, sludiose se l^gisse ait cat 6 n. 
34, dum borrenda de iis et monstrosa narrantibus 
fidem ad hi here detreclat. Eo se in studio versjilum 
addit propter amlitomm utililatem. utqu;n fugien- 
da esseul vitia fidelibus tutius indicarel; quod ar 



Lev. xxvi, 12 ; 11 Cor. vi, 16, 



37 



DISSERT ATI L 



38 



gumento esse potest, in id studii tantum postea \ natum ab illo collatum repudiare.si modo sibi vel- 



quam facliise,<t presbyter, et catcctieseon oftioium 
suscepil, inc buisse. 

9. Prfficipuam Cyril I us in sanctioribus stud i is 
operam posnit, ut tameu humaniorum iitteiarum 
cursuin nonomnino pnetermisisse videalur. Gram- 
ma Li cse arlis et oratoria* tametsi non perfectc gna- 
rus fuit at prorsus impei ilum et inexpert urn di- 
cere non licet. Quanquam in electione et constru- 
ctione verborum parum arlUiciosus.diserie lamen 
et perlucide sensa exprimere, apposite orationem 
partiri, et quod oratoris maximum est, vi ratio- 
num persuadere noverat. Nulla, vel pauca,exora- 
torum etpoetarumsentenliisornamenladepromit; 
ethnicorum lamen mythologiae non se ignarum 



lentconstare, debebant. Quod si a Macario diaso- 
natus ordinena suscepit Cyrillus, serius id anno 
334 vel inchoante 335 conlingere non potuit : cum 
Maximum Macarii successorern anno 335 in conci- 
lio Tyrio ad versus Athanasium coaclo sedisse vi- 
deamus apud Ruf. Lib. i Hist, ecci, cap. 17, et So- 
zomenum lib. n, cap. 2a. Turn Cyrillus «tatis an- 
nos habebat vteinti vel circiter. Cur juveni gravis 
simum in Ecclesia munus commissum asanctissi- 
mo praesule sit, nulla alia causa prrcter eximianx 
honestissimi castissimique adolescentis virlutem 
flngi potest. 

11. Macario cujiis temporibusloca sacra expur- 
gata Helenas matris et filii Constantini pieiate, et 



prod it. dutn paganos ex suis ipsorum i'abulis re- g ornata sunt, successit, S. Maximus : qua; pra?sule, 



feliitcat. 4, n. 6. cat. 6. n. 10 et U; cat. 12, n. 27, 
et aliquando Nee minus dialectic**? recte institute 
pra)ceptisu!ebatur,namaccuratis saepeetin utram- 
que partem fetieutibus ratiociniiset aliquando ex 
intima raetaphysica depromptis, docte gentiles et 
hrerettcos confulat. Vid. cat. 6, n. 12, 13; cat 18, 
n. 1. 2, 3, 4; cat. 14. n IS, 13, etc. Physieam quo- 
quo alligerat ; mundi enim sli'ucturam. negtecta 
Hebrrrorum et multorum sua? a? talis ecelesiastico- 
rum auctorum ccelum et terrain ordinandi rati one, 
ex philosopliorum plucilis describit cat. 6. n. 3; 
cat. 16, n. 22. Historic naluralis partem non con- 
temnendam catecbesi noiue mseruit, nee medico- 
rum artem neglexerat, qui de humani corporis fa- 
ll rica non semel apposite loquitur, cat. 4, n. 22 ; 
cat. 9, n. 15, etc 

[VIJ CAPUT III. 

Cyrillus a Macario, ut quidem mdetur, diaconus ; 
a Maximo tero presbyter ordwatur % habendkque 
catechesilms et plebi erudi<:nd& pr&ficUur. Qua 
fide et sediditaie catechistx munm impteverit. 

10. Quos ordinum gradus pertransierit Cyrillus 
antequacn ad diaconatumperveniret, nulla monu- 
menta prodiderunt Diaconuma S. Macario ordina- 
turn esse nulla ceria rationed probabili9 conjectura 
persuadet. Barrat Uieronymus inchroaico ad an. 
349, Maximo Hierosolymorum episcopo mortuo, 
Acacium et caiteros Arianos episcopos Cyrillo.qui 
qui a Maximo fuisset presbyter ordinatus, ejusur- 



anno 335, jam perfecta Sanclae Resurrectionis ec- 
clesia, numeroso episcoporum concilio Hiorosoly- 
mam convocato dedicata est. Ab eo praesule Cyril- 
lum presbyterum creatum fuisse. teste Hi crony mo 
commemoravimusnum. praecedenti Quoveropne- 
cise auno ea facta sit ordinatio divinure non pos- 
sumus. Duo tamen nobis affirmareliccat : 1° Cy-ril- 
lum anno 347, vel '148. quo, eas quas habemus.ca- 
tecbeses dixit, presbyterum exstitissc: 2° novum 
tunc presbyterum non fuisse. sed aliquot saltern 
ante annis eo honore auctum. Ac primum quidem 
prohatu difficile non est. Sunt qui ad id vincendum 
eo trahant quod habet cat. 23, n. 2, de sacra) ac- 
tion Is initio loquens: Vidisti diaconum aqttam ab- 
luendis manibus tradentcm sacerdoti et vircumsian- 
*-• tibus t)ei altarc presbyterh ; quorum numero se ac- 
censere videtur sequcn tibus verbis : Nequaquarn 
vero ad ectergendas [VII] corporis sordes dabat ; 
non propterea sane. Neque enim sordido cor pore ini- 
tio ecclenam ingress i eramm. Quod tamen non de 
presbyteris solum, sed et de audientibus omnibus 
dici potuit. At se ipsum signifieare vidotur presby- 
tcri nomine Procat n. 13, dum illuminandos mo- 
nens ut sum ad baptismum preparation is tempore 
vanasnihilque ad se. pertinentes sotlicitudines omit- 
terent, vetat eos sekari quid fecerit imperalor.qiiid 
episcopus. quis presbyter. Quern enim ea. quaru 
modo vidimus, presliy tero rum Lurba singularem 
presbyterum recenset,nisieum qui illuminandorum 
institutioni,eorurademque profectui indagando pros- 
bis episcopatum hac lege obtulisse, ut ordinatio- D positus, ipsosspecialim respiciebat?Sedepiscopict 



nem Maximi repudiarrl; Cyrillum conditione ac- 
cepta diaconum in Ecclesia ministrasse,eamqueob 
impietalom sacerdoti i me reed e pensatum. Fab u la) 
hujus ab inimicis Cyriili excogitata) idoneisque 
testimoniis confutata?, falsitatem capite quinto de- 
monstrabimus; nihil tamen prohibetquominusveri 
aliquid, quod adcalumniam Cyriili non pertineat, 
in ea conlineatur : nempeCyrilluma Muxirno pre- 
sbylerum tantummodo, diaconum yero ab alio ni- 
mirum a Macario factum. Nam si di aeon at urn a 
Maximo recepisset, ii qui ordinationem sacerdotii 
a Maximo profectamhorrebant,eauidem legediaco- 



presbyteri nomina hie sine articulo posita. facile 
possunt per enallagem numeri de quovisepiscopo 
ac presbytero indeflnite intelligi. Efficacius igitur 
presbyteratus Cyriili, quando catecheses dicebat, 
argumentum ex hac ipsa functionedesuinitur: qua? 
cum in universa fere Ecclesia episcopi propria esset, 
ac Jerosolymis ab ipso Cyriili successore cxerce- 
retur, ulipse testaiur apud Hieronymum epist. 61, 
nunc 38, aS. Maximo, non potuit nisi presbytero 
coinmitli.Adde Cyrillum p raster caleclicseon cu- 
ram, etiambomilias in synaxi eodem tempore pro- 
uuntiaudi ofEciumhabuisse ; ut etiamsupersitho- 



39 



DE VITA S. CYRILLI 



40 



ilia ejus in paralitycurn, vivente et prajsente epi- A canone H. Nee multo ante annum a nobis assi- 



m 

scopo, qui postea concionaturus erat, dicta. At 
pmjdioandi ordinarium in ccclesia munus solis erat 
presbyteris illo tern pore attributum.Ne quisautein 
dioat catecheses a Cyriilo postquam fuctus fuitepi- 
scopus peroralas obstantgravissima-i rationes,qui- 
bus in sequenti dissertationecap. 2, num. 10 etli, 
et cap. 3, n. 31, probamus easanno 348. ut serius 
pronuntiatas, viventibus duobus imperatoribus 
Coustaiilio et Constants. At episcopus Cyrillus 
nou fuit nisi post Constants necem. 

12. Aiterum probandum superest, Cyril I um ali- 
quot untequam catecheses nostras dice ret annis, 
jam presbyterum fuisse. Primo enim, quis credat 
presbylnro adolescent!, qualein Uieronynuis Cyril- 



gnatum presbyter est creatus, qui an. 3*7 vel 
348, adliuc in adokscenlia erat, si credimus Uiero- 
uvmo. 

13. Non simpliciter et rulgariter Cyrillum pre- 
sbyterum fecit suus episcopus. Elunc, postea sal- 
tern, caeleris collegis pra?posuit. ita utpel solus.vel 
omnium postremus, quod dignitatis erat, ante epi- 
scopum diceret. Jd palet ex bomilia in paraliticum 
in fine num. 20. Citius enim abrumpit orationem, 
ne prolisitas ejus subsequent! Patris concioni im- 
ped i men turn aliquod afferret. Se in singulis syna- 
xibus Dominica die oration em habnisse satis de- 
clcirat. cum in una Quadragesima duarum Domi- 
nica dieliabitarumconcionum meminerit ; altnrius 
lura depingit. statim abordinatione sua Maximum g cat. 10, n. 14, alteriuscat. 14, n. 24. Plura etiam 



confessor* m gravissimurn, pnrcipuum officii sui 
mu n us co ncred id ibsc.priusquam, experi men turn ali- 
quod suidedisset in ordiuariis ho niiltis?Cyri Hum ita- 
quoeenseosimpliciprscdicandimunere aliquot an- 
nis functum. ant equameicatecheseoncurapraUerea 
imponeretur. Secundo, nee primas. istas quas ha. 
bemus, a Cyriilo diclas catecheses putem Utnnim 
omittam, quod cat. 0. n. 21, qua) de Manelis hi- 
sloria diet: rus erat: ea jam a se, iis quos ad bapti- 
smuiQ institucbat pnecedeutibns annis dicta signi. 
ficare vidvtur. annotalio catechesibus post earum 
indicera in mss. p-rati&a et a nobis ante prooate- 
chesin editadeclarat, Cyrillum non hos solas cate- 
cheses, scd singulis annis si miles dixisse ; istas au- 
t?m a stutliosis viris ex ore dicontis scripto oxce- 



cotnmemorat a se non ila pridem pro suggestu 
tractata et exposita, quorum facile poterant audi- 
to re s reco rdu ri Vid. cat. 42, n . 2H ; cat. 13, n . 9 . 
Habiturum ab aliis concionuai non merninit ; nee 
propterea tamen ca>tero9 presbyteros mutos man- 
sisse putem Nam eum morem. qui in plurimis 
Orienlis saltern Feclesiis servabatur, ut presbyteri 
unus postaliumconcionarentur^tultimusomnium 
episcopus, etiam HierosolynKeretentumsignificare 
videtur his verbis Procat. num. 4, quibus admirari 
jubens pra'senlis ecclesiastici conventus ordinem 
et compositionom, simul recenset S-.oa-jxuXi?.; axo- 
XovOi«v, docendi ordinem et seriem; quod vix aliud 
prater subsequentes exordine conciones design are 
viris ex ore dicenUs" scripto oxce- potest. Ex commissa tamen catechoseon et bapti- 
ptas. Verisimiie ««t studiusos illos, non quas pri- ° zandorum cura ad episcopum proprie pertinente, 

nee facile aliis commendata, una cum frequenti.et 



mum dixit Cyrillus slatimscripsisserscd pr&ceden- 
tium admiratione et fructu adraonilos, istas anno 
aliquo subsequente, scripto ad posteritatis memo- 
riam conservare voluis>e. Tertio, ita [V ill] in to to 
catecheseon corpore loquitur quasi ex auctoritate 
sumrna, quasi solus audilomm instil utionis et pro- 
tect as curam su si inens, quasi in hoc gene re dicendi 
subactus et exercitalus Nnllibi suae recentis ordi- 
nation is memi&it,ve1 juventutis veniam deprecatur; 
quod vir modest issimus non videtur prajtermissu- 
rus fuisse. Meliorum be ipso magistrorum, qui ea 
quae di x i ss e t su b li m i us et perfect! us cugilarenl me- 
rninit cat. 18, n 32, antiquiores vero et seuiores 
non dicit. Quarto tandem, inter Cyrillianam liomi- 
1 



assiduo in synaxibus concionandi munere,optime 
colligitur, Cyrillum a sancto ptaesule presbytero- 
rum principem, et quasi majorem ac generalem, 
uti dicimus, vicarium constitutum : quatis postea 
fuit Anliockia* sub Meletio Joannes Chrysostornus, 
etHippone sub Valeric Augustinus in 1 imam illara 
Maximi in Cyriilo flXJ fiduciam, dubilare non licet 
ex rcciproco Cyrilli in Maximum alTeclu,obsequio, 
obsorvantia, fidelitate, sentential urn u nan imitate 
et concord i vol uu late profectam, nutrilam et cor- 
roboratara. 

14. Quam de Cyriilo spera conceperat S. Maxi- 

mus, non fefellit dignissimus presbyter. Non erat 

iara inpara^icwmejusdcmque catecheses, oastyli D leviscatechistiefunclio, inter alia prasertira praj- 



discrepantiadeprehen«.litur.quajhomiliamajuvene 
et iinmaluro ncc satis in arte die ndi exercxtato 
profectam signilicet ; catecheses yero a robustiort 
ruaturiorique in^enio. Qua3 cum ita sint, licet 
pvesse ac circumspecte annum ordinationis Cyril- 
lianajdefinire non possimus,conjicim us tamen eum 
anno 344 vel 345, non serius presbyterum factum 
esse; annis tribus vel qualuurantequam su'as cate- 
cheses pronuntiaretr^uraque turn annos natumtri- 
ginta vel circitcr ; qua) coinrnuuis et legitima pre- 
sbyteralis ordinationis a? las erat, ut patet ex con- 
cilii Neocottariensis his fere temporibus celebrati 



sbyteratus mania, in occupatissimacivitate. To turn 
ejus rei la bore m Cyriilo resign asse videtur episco- 
pus, cum de illo Cyrillus nullibi loquatur. Admit- 
teiidorum qui seoflerebant, etinscribendorum eo- 
rumdern nominum curam se solum habuisse signi- 
ficat Procat num. 4,curnsead permittendum uni- 
cuique ingressum jnniloris vice fungi ait. Erant au- 
tem p lures qui erudiendi accedebant; non enim ex 
Hierosolymitana urbe solum,sedex pagiseturbibus 
etiam episcopalibus habuisse videtur auditores;qui 
deinde vel ab episcopis vel apresbyteris vel a dia- 
coaisbaptuandierant;quosidcircomonet cat. 17 



41 



DISSERTATIO 1. 



42 



num. 35, eamdem esse semper baptismi vim etgra- A slidio consulit, ac catecheson prolixitatem excu- 



tiam, quicunque tandem ex illis pr&iatis ritum sa- 
crum adminislrent. Singuloiutn volun tales explo- 
raudaeeraul. ne quis vel doloso animo, vel prava 
alia aniini iuduclioue aeccderst: turn profcclus in- 
dagandi, quod sc so II kite examiualurum ait his 
ve r b i s Proca t, n . I .'» : V idc bo at udlum am uscuj u&q u e 
viri % viffcbo xmicujusque femhim pktatem. Ad hasc 
acccdentium conl'essiones audienda;, qua! omni a 
prorsus an tea eta viL» peceata sum ma fide expri- 
mcrc debebant, cat. 1, num. o, sed pra:eipuus in 
diccndo lahor. Praeler ordinarias in synaxibus ho- 
rn i lias, trcs aut quatuor singulis hcbdoinadibus 
habcbal calechoses ; qtianim mullro prolixa?, et 
sermon cm in noctein trnxisse vi dentin 1 . 



sat, quod sa?pe facit, suoipse I abort non parcebat; 
imo ad paltenter et perseveranler ai diendum quod 
ad ipsoruin utilitatem pertinehnt, vehementer hor- 
tatur. Vid. Procat. num. 10, cat. 17, num. 20. Su- 
um ea in re ipsis exemplum proponebat cat. 4, n, 
20; nam sidoclores, iuquit, non minimum deputant 
lucvi sibi accedcre quod hicc addiscas, tu quis addiscis 
7ion debes libenter multitudinem verumquw dicuntur 
exciperc? Alibi, nimirum cat. 13, n 22, ex ipsa in 
Sanctis locis com moraiione* eorumdemqueeonspe- 
ctu, amnios eorum ad sustinendam oralionis de 
tropceis Domini prolixilatcm exitat et roborat. 
Tantus ipsi baplizandorum res pectus et cura, ut 



etiam in horniliis Dominica die ad totam pic b em 
•15. Hrec omnia admirabili diligentia ot alacritate g tuihitis, illos speciatim respiceret, et ad eorum in- 
;rhinctus Cyrillus. Pnecipuam in Dei auxilio po- slitutiouem oralionem suam accornmodaret, quod 



pc 

suit fiduciam, cujnsopem sibi audi tor um prccibus 
sa?pe accersiri postulat. Vid. cat. 12 n. 4 ; cat. 13, 
n. 8. Turn ecclesiastic am doctrinam totam annuo 
complexus, cam in lolquoloporluilcatcchesesdi- 
visum, per totam Quadragesima in indefesse audilo- 
rum animis instil I avit, cat. 18, n. 32, umui argu- 
mcnlorum gene re probata in ; et contra o nines Ee- 
clesia) hostos, gentiles-, Samarilas, Judiuos, lucre- 
ticos, propriis adver.-us unosquosque argumenlis 
roboratam ; quod et Procat num. 10 Caelum m re- 
cepit, el. diligentissim* exseculus est. Cogilanti 
quemudtnodum secuiius et altius nnguia nostra) 
religionis dogmata in audi torn rn anions iiiYprime- 
rentur, sneeurrit in generalcm prius el eonipendio- 



testaltir cat. 14, n. 24. Ulinam catechist® nostri 
illam Cyrilli rudes instituendi plenam roboris et 
succi rationem sequerentur, non tarn supiua re- 
gnaret nostras religionis ignoralio ! 

CAPUT VI. 

Qux fuerit Cyrilli el S Mavimi. Eccleslrque Jew* 
sohjmitame. dc diszidiis Ecdesiam eo tempore von- 
turbantibus sententia* 

16. Quo tempore Cyrillus diaconi et presbyteri 
gruihi in Eeclesia ministrabat, gravibns ilia procel- 
lis jactabatur ; quas ipse deplorat. et ut proximi 
Anlichrisli adventus pnmunlias special, cat. 15, 
n. 7, 9 et 18. Episcopi adversum episcopos, clerici 
contra clericos. populi in pnptdus tan to animo rum 
sum omnium Jidei oapilufn expositioncm pruunit- C fervoredebacchabautur. ut ad sanguinem usque ea 



terel in cat. 4 qua nalione praspuratus audi to rum 
animus singula nos>lhacsuoordtne proprieexphcan- 
da faciliu* intelligeret Et h(8& una catochesis quasi 
pcrfunctorie et preparation is tunltun gratia, a Cy- 
rillo ilicla, pi nra. complcoitur, quatn oinues fere 
Patrum, quibus symboli tradilioneni et expositio- 
no m absolvimt concioaes ilu;U3 instituli, quod 
ejussacee^sor seqtumnliir aiutor vi.ielur Cyrillus, 
cat. 4, n. 3. Maximum ilium sludium audiloresad- 
ver.sum hiereti^orum. eorutu praesertim qui illis et 
locis et torn paribus gras.-abanlur [X., doles et frau- 
des armare. Proplerea diligenter etH'uin historiam 
et prava dogmata describit; nee timebaLos et lin- 
guaui recensitis cor tm blaspliemis et itnpuris sive 



dissidia prosilircnt ; ibid. n. 7. Nimirum Ario etse- 
quacibus in Nica>na synodo darnnatis et Eeclesia 
ejectis, Eusebius ulerque Ca'sariensis. ac pra?ser- 
tim Xicomediensis. una cum nliis factionis ftjusdem 
cum Arii el pfirsonxetdognalibustecte, imo el satis 
aperte taverent : Athanasium, Euslathium, cajte- 
rnsque fervidos consubslantialilaiis defen sores ar- 
libtis omnibus oppugnar^, et sedibus dejicere !en- 
tarunt Hinoalroeesjactata? adversuseoscalumnifie 
quibus dum plus a?quo taciles ab imperaloribus, 
alioqui piis,aures accommodantur, ipsis assentien* 
tib us ac jubentibus, deposilioae, exsilio, variisque 
pcenis sanctiores[XIJ vexantur episcopi. lnde inur- 
bibusseditiones, dum novi in sedes charorum po- 



dogmatis, sive factis commaculare ; tan turn, ne ea D pulis episcoporum armata vi intruduntur ; aut ve- 



rum rerum ignari audi lores eorum mendaciis et 
biandiloquentiacapcrentur. Vide cat. 16, n. 5 ; cat. 
6\ num. 13 el 34. Cum que omnium max i me Mani- 
chau' periculum crearent, ho 3 majori opera et om- 
nibus loeisoppugnal. Non erudiendis et instituen- 
dis solum aadilorilun o'iicium strum fiuiri existw 
mabal ; sed el ad pugnanduin el uhro laeessendum 
hostes Eci:!e>ia3 etad pra»dicandum aliis quod didi- 
eeraut»eos pra?pararesui muneiis arbitrabatur.Vid. 
cat. 3. u. 13; cat. 12, a. 27 et 38; cat. 13, num 22 et 
37 ; cat. 14, num. 15 ; cat. 15. num. 20 ; cat. 18, 
num. 10 el 11. Dum autcm audilorum tasdio et fa- 

Patkol. Gr. XXXlil. 



teres principum favore vel conciliorum auctoritate 
sedes pristinas pulsis intrusis repetunt. Sed nus- 
quam majori cum piorum ofTensione se prodidit il- 
lud episcopate dissidium,<juam cum convocato am- 
borum imperatorum Occidentis et OrieiHis con- 
sensu, Sardicensi concilio, episcoporum divortium 
factum est ; et major pars, Calholicorum videlicet, 
Sardicffi remanserunt ; Eusebiani lurauliuariafuga 
se Philippopolim recepere,privaluin concessum ce- 
lebraturi. Ambo concilia sese mutuis unatiiematis 
perceilunt, datisque synodicis ad universes orbis 
episcopos litteris sese gravissimis crirninationibus 



43 



01 IP 



DE VITA S. CYR1LLI. 



44 



rant, Sardicenses Philippopolilanos Arianae do- A Ecclesiae communions fruebantur.Sabellianos quo* 



ctrinao, Philippopolitani Sardicenses Sabcl liana? : 
I'lichiviim cvnliuiii utrique alterosinsiiflulant. Auxit 
pr<etetva et iavit ea Ecetcsiu) disstdia duplex ea 
tempest ate, qiuc ut pliuimum veibiduntaxat fuit, 
&ed unimos laiivn diverse movit conlroversia ; ni- 
mirunide eon<mb&tantiali etlribus hypostahbus. 

17. Quid in his eorUroversiisCyiilloanimifuerit, 
quarrve partes secutus sit, pretium opera) est dili- 
gentius inquirare. Hinc enirn scriplis ejus non mi- 
nima lux affuKgebit. et probabiles de ejus conse- 
qudulibiislciuporibussentftiitiifi ct cestis conjectu- 
re riuev nlur.Tum de Eusebiano; partis dolis. turn de 
Ai-hawiasas causa? juslitta non satis edoetus, neutri 
parti quam alteri abdietior, et in utraque lraterni 
odii et fotae hareseos suspicionem adhasrere ex- jj enirn Vater heminem induit; Sed Film: dicatur enirn 
islknans, jubebat audi tores eo scandalo niinirne 
perturbari, heccin antecessum a Christo, tan qua ru 



que eaatate vel nullns omnino vel paucos novimus 
qui privalam sectam conslituerent ab Ecclesia di- 
visam. SabflliSque nomine gioriarcntur. Non alios 
erga Filio paternitatcm in Ecclesia pradicorc dicit, 
quam vel Marcellumet Photinum certosCyrilli sen- 
tentia h.'erelicos; sed quorum alter a Catholieis sus- 
lentabatur, alter, Sirmiemis episenpus ad annum 
usque 3K1 mansit; vel tandem lotam opposilonun 
Eusebianisepiscopormn.etcoiisnbstfuitiiililatejiiad- 
versus eospropugaantium turbatn. Postremum hoc 
suaderi potest eo catechesis H, n. 17, locoubi duas 
oppo3ilas Sabellianorum et Arianorum ii^reses 
rejiciensj de prima ait : Dens vera* est films, ha- 
hem in se ipso Patrem. non in I* air em mutalus, nee 



proximi Antichristi adventus signa pranuntiata 
Cuisse momrns. Sic enirn loquitur cat. 15. num. 7: 
Si audieris quod episcopi advermm episeopos, et cle- 
rici contra dericos. et populi m populos ad sangui- 
itemmqne gra$mniitr y ne perturberis ; prediction enirn 
ante full- lul'erhis: Si in aposlolis deprekensa est 
prodUiOy miraris si in episcopin quoque fraternum 
odtumrepmiatur. Monet ne niagistrorum exemplum 
et aueloritalein ea in re sequantur ; quod ad se ip- 
sum eliam si similiafaceret extendit. Neque et'am 
$i ego qui tc doceo per earn, tu mecum una pereas ; 
fits tuiim est auditor cm magistro meiiorem fieri* Schi- 



tibere Veritas. Quod hie se foraiidare Sabellianos ne- 
gat?Ulline sub ConslantioCyrillo timendi fuere ? 
An Maroelhim Ancyralein solum et sequacesintel- 
HgitV necii magisforrnidabiles. Piwlerea tectis lue 
reticis vel Filiuin creaturam docentibus, vel Filio 
paternitatem prajdicantibusplenam Ecclesiam ait. 
Atqui Marcelliani Ecclesiam non replebant. nisi 
eos a quibus adjuvabatur e; susleiHabatur Mar- 
cellus, unaconjunxeris. Palam igitur est eum eon- 
substantialisdefensores, quorum Humerus et auc- 
toritas erat magna, respieere. 

IB. Ad earn Sabel liana? hmresis, quam in illis vel 
in aliquaeorum parte su<picabaUir,formidinem re- 
toco, quodconsubstantialis voce non est in cate- 



nifita banc populorum et Ecclesiarum ab variis et ^ obesibasusus, quanquam earn nullibi repreliendit. 



con! rani s ba*resibus quas utrique fovercnt, nata 
existimabal. Cat. -17, num. 33, com memo ran* illud 
sancti Spiritus valicinium, quod in novimmk tern- 
paribus dmedent quid cm a fide *, i J factum observat 
nun in antecedentibus solum temporibus, sed etin 
pra?senlibu<schismaLis videri^cumdiversuset mul- 
lis modis varius esset hooreticorum error. Cat. vero 
15, n. 0, genera I flitst a fide defectionem, sive apos- 
tasiam. quam Paulus Antichristi advoniui pi*a*viam 
oliinev nkiiam dixit, jam adessemonet Nunc vero, 
in qui l. defect io est: defeeerunt enirn homines a recta 
fide, i t alii quidem Filio paternitatem pr<rdican( y 
alii vei'o Christum ex non extantihvs ad esse perdu- 
Cliint dicere audio t. El prius quidem conspicui n-ant 
haretki, mine autem tectis h/ereticis plena est Eccle 



Similiter nee unius nee trium bypostaseon mentio- 
nera in explicandaTrinilate adhibct ; quasi ulrum- 

quepravauteniinminteipretaUonesuspectum.Nam 
incognita Cyril lofuisse. quas circa consubstantialem 
et tres hypostases Ecclesiam conturbabantdissidia 
versimile non reor. Quod autem in duabus illis 
Eusebianorum ? et divers® partis episcoporum fac- 
tionibus.utipsecensvbat, et fralarmun odium, et 
liJL'resis suspicionem hrorrro existimavit ; non id 
eum de omnibus et singulis qui eas paries secta- 
banUir, episcopi? sensisse crediderint, sed tantnm 
de ducibus et principibus. Quamvis enirn occultis 
hsereiicis replelam Ecclesiam dicatcal. 13, num 9. 
observare tamen nosjubet cat. 10, num. 22, non 
apud exteras tan turn naliunes, sed et in Romano 



$w. Quod tectos (XHJ et in Ecclesia latentes ait, D imperio qua late palet, episcopos, presbyteros, dia- 

conos. etc.* a Spiritn sancto variisvirtutum etdo- 
norum munerihus dilatos; etcat. IS, num.27, flo- 
renlemposlperseculi«>ncs Ecclesia) slatumdepingit 
Autergo mulios existimavit nullas in srbismate et 
basresi [XIII] partes habere, se-eque in illis conlen- 
tionibus mr^ios lenuisse ; aut mulios ctiam in di- 
versis partibus vera Calliolicoset pios arbitrabatur. 
Certe cum occulti lantum ii essent hxreiici, exte- 
rioremcum utrisqueEcclesiaj socielatem retinebat. 
19. PeropLaremus sane ut Athanasii et conjun- 



qnos supra commemoravit ha>rctiros; arguxnento 
est eum de professis et publicis Sabelliani?, Aria 
nisve non loqui.sed dceontrariisEusebianurum et 
diver-a % partis cpiscoporum f'acUoriibus.Nam Arianj 
!»' fvsirn palam el apcrte prolitentes, separatosque 
ab Ecclesia con von ins tenentes eo tempore pauci, 
iVicanique concilii anathemale ab Ecclesia ejecti. 
occult tin! licet apud Eusebianospatrociniumreperi. 
rent a b om nibus tamen derelictiexosique videban- 
tur. Eusebianos igitur hie solos notat, qui adbuc 



1 1 Lim. iv t i . 



45 



DISSERTATIO I. 



4<5 



otorum eidem episcoporum, qui se pro catholica A cone. Philipp. apud Hil. fragm. 3, n. 23, apud 

eumdem Hilar, lib. x De Trw.^n. 5, et Socratem 
lib. i, Hist. eccles. y cap. 23. Nee deerat accusation! 
color el Locus. Videbant primo Marcellum Ancyra- 
nurn in eadem causa cum Athanasio conjunctum, 
Catholicorum iavorc et gratia sustentatum, eorum 
conciiiis iterum ac semel absolutum, cum Euse- 
bianorum conciiiis damnatus esset. Atqui Marcel- 
lum Orientalesin gravissimis erroribus deprehen- 
disse se non dubitabant : eumque Cyrillus pro certo 
et indubitato haoretico habuit, Sabellismi et pejoris 
etiam crroris reo, cat. 4 5, n. 27. Ifoc porro Mar- 
cell i defenmo Catholicorum apud Orientates existi- 
raationi dudum nocuit, ut intelligimus ex epist. 
Basil. 10, qua presidium illud ha?resis Marcellianae 



fide tuenda discvlm'ini dedere, causam rnagis per- 
speclam ; Husebiauorumque doles, fraudes et ca- 
lumnias perfecting ac penitus compc&hensas ha- 
buissBA; hoc utrosque, et calurnniatores Ecclesia? 
lid em oppugn antes, et calumuiam passos sancta? 
Trinitatis defensores, uno ordioe et loco habuisset. 
Non mul to posteum ab errore libera turn videbimus. 
Interim mnlta ad sub le van das ejus suspiciones, 
judicium que exeusandum non desuut. Primum,nec 
illud sane pa rum est, quod cum oreteri fere in 
Oriente et Syria, Euschianoruni m Athanasiumet 
soetos calumniis sufFragarenLur,eorumque causam 
adjuvarcnt; Cyrillus in eis et fraternum odium, 
et gravissinKe litres is patrocinium, et suspicatus 



sit el deprehemierit. Eusebiani sub catholieis in g confirmationem appellat ;.et ep. 52, idque pneoi- 
speeiem professionibus de lite see ban t ;quas ad ex- " puum fuit Philippopolitauo] 



pugnandam haeresim revera invalid iores, et ipsa* 
ad h aires im si quis vellet non ocgre Qcctendfe, ni- 
hil lumen nislverum etcatholioumsonabant; nee 
ha&resim palam aperuere nisi post aliquot annos, 
sive in Medio lanensi concilio an. 353, sive potius 
in Sirmicnsi an. 357. Catholicos non directe propter 
diviuiialem Christi propugnatam, sed aut accusa- 
tionibus variis ad mores spectantibus. aut im posit a 
Sabel 1 ismicri mi nation eoppngna ban).. Multosetiam 
e sand is episcopos. Simula to orlkodoxae doetrjna? 
aut recti ordinis studio, in suas partes pertraxerant 
dolorum et fraudis ignaros, ut etiam confessorem 
S. Maximum Hierosolymitanum episcopum; non 
enim omncs qui Arianis illis conciiiis intererant, 
fraudis priheipum et faction is socii. Ilaud tamen 
se et Eusebiauornm arlibus, et imperatoris hanc 
causam sustentantis auctoritate moveri passus est 
Cyrillus, ut eorum se societati et causae addiceret; 
sed in eis ba?r'*sis Aria rite patrocinium subodoratus 
est, et inimicum in fratres anirnum exhorruit.Se- 
cundo, quod in ad versa? partis eplscopis eadem 
suspecta habuit. id tempo rum con fusion i et cala- 
mi tati tribuendum. Tain atroces in eos et tanta 
fnlucia jaetata? ingerebanturcalumnise, ut prorsus 
innocenteseos arbiLrnri difficile vid ere tur. No rid urn 
erant editre eximim ilia? ab Athanasio apologise, 
Aria no rum historic, o rati ones eontra ipso?, quibus 
de tola Eusebiana? causa* ini qui late edocemur, 
Christi confessoru mi nnoomUiademonstralur, A tha- 



Hppopolitauorum, cur Sardicenses 
Sabellismi accusarentfundamentum,apud Hil. frag. 
3,n. 23. Pra?terea, licet consubstantialis det'ensores 
nihil vulgo nisi catholicam doclrinam tuerentur, 
suspiciosa nihilominus Orientalibus vox erat, sive 
propter perversum ejus olim in ore Pauli Samo- 
satensis usum, quapropter in concilio Antiocheno 
damnala ferebatur ; sive propter nonnullos, quos 
Hilarius de synod is num. 67, confitebatur ea voce 
ita uti, ut komousion impie mayk qxtam pie pra- 
dicare v ideren tur . A ccede b a t ta n d em tr i u m h y p o s t a- 
seon dissidium. Qui cum Athanasio conjuncti erant 
eptseophunara vulgo hypostasim et trespersonas 
admittebant; quod quid em OH en tales passim nihil 
a Sabelliana coufusione dilferre criminabantur. 
Quanquarnaulem Athanasius diupostha?c tempora 
in concilio Alexandrino an. 362 audi lis utrorum- 
que rationibuh et fidei expositione, hanc verbi con- 
troversiam esse deprehendisset et notasset ; dudum 
tamen mansit altercalio cum animorurn fervore 
conjuncta : Basiliusque tantus vir, non hanc nomi- 
nis et vocabuli, sed nullatenusconlemnendam. et 
ad pielatis stmpum pertinenlem dispulationem ar- 
bitrabatur, qua? schismati Antiocheno occasionera 
ministrasset. epist. 349. p. 345. Unius hypostasis 
asserlione Sabellismum instaurari censebat epist. 
64, pag. 100, unam hypostasim a Sabel lio dictam 
aiebat epist. 349, p. 34o, et a Marcello Ancyrano 
epist. 74. p. 126. Quapropter epist. 325, pag. 320, 
laudat Epiphanium quod scripsisset necessarium 



aasii etsociorum tides luculente explicatur et de- D esse Ires hypostases con-fiteri. Quod si ea Basilio 



fenditur: qua? nisi nobis adessentauxilia, baud ita 
forte certum nobis esset quid de Arianis conciiiis 
sa n ctorum que accusal ioni bus nos sen tire oporteret. 
Contra, vide rat Cyrillus, siquidem post Sard ic ease 
concilium dicebat, utriusquc coneilii Sardicensis 
et Philippopolitani repugnantes et reciprocarum 
accu?a lignum plenas litteras, quibus pi or urn ani- 
iTios, qui rem penitus non noverant, 'XlVjadversus 
utrosque ott'endi par erat Tertio, Catholici passim 
ab Eusebianis uti Sabelliani infamabantur : hacac 
cusationedejeetusAntiochenaEcclesia Eustathius. 
Earn in omnes alios intentatam videmus in epist. 



venia datur, quanto a?quius Cyrillo debetur, qui 
longe ante scripsit?quanquam ipse triura hyposta- 
ses n pronuntiatione abstinuit, Arianismum forte in 
hac profess! one suspectans. Si post Sardi cense con- 
cilium catecheses dixit, videre potuerat expositio- 
nem fidei, quae ad calcem synodic© hujus coneilii 
epistojjc cum ea continenter habetur apud Theodo- 
re turn lib. fi, Hist. cap. 8, et ab nonnullis coneilii 
Patribus, reciamantibus cseteris, profecta exislima- 
tur. In ea post vehementem Irhitn separatarum 
hypostaseon [XV] refutationem.hanc se catholicam 
fidem ac traditionem accepisse aiunt, unam esse 



47 



DE VITA S. CYRILLI. 



48 



trium hypofttasvm quam haoret-ici o£j(av, essentiam A 
vel subUdntiam dieuhLPropter inlempeslivam forte 
hujut asserlionisauclaciam et atlversa* partis crimi- 
nutiones factum uiauctoritalecaruftriteaexpositio, 
quam Athanasiu*, Eusehius Verceilensis atiique 
concilii Alexandrini an. 362. Fat-res omnino vol legi 
vel proferri vetuerunt t Atban. torn, ad Antioch. n. 5, 
cui rei f sicut et cseteris in eo concilio decrelis sa~ 
sensit et subscripsit Paulinus Antiochenus, ibid, 
n. 11. Hac expositione qurc ipsos unius hypostasis 
asserlores oflendit, si Cyrillus offensus est, mirari 
non debemus. 

20, lliud quoque non parnm ad excusandum 
Gyrillum valet, quod non proprios sibi de dissidiis 
ecelestasticis sensus, sed quos a Maximo pn&sule 
acceperut, quique in Eeclesi i Hierosolyinifena et ™ 
tola forte Pahestina communes eraut, expressisse* 
ac rue Libre* Landem eutn lis sumpsisse videatur. 
Quisenmicredat juniorem presbyterum.cujus fidei 
totamepiscopatussarcinameredideratsuuspra>sul, 
alios quam episcopum suuin de rebus gravissirais 
cogitalus hubuisse ? Sed, ut id magis approbetur, 
juvat paulo alLius de sancli Maxima etPaleslinorum 
prasuluni hoc tempore sententia inquirere. Maxi- 
mus confessor cum aliis Pajlrestmis episcopis Tyrio 
contra Athanaiium concilio, Arianorum dolls de* 
lusus interfuit Nacrat Hufinis lib i Hist., c. 17, 
quod cum Puphnulius Maximum in concJHo una 
curnAlhanasii inimicis sedentem vidissel.pro nimia 
sum pJici tale nihil de illorum seeiere suspicantem, 
preheiisum rnanu abduxit e oonsessu.ct de singulis p 
inslructum perpetaadehinc Athanasiocommunione 
sociavit Idem factum Sozomenus lib. u, cap. 2Ki 
post decretam et pronunlialam in concilio Atliana- 
sii danmationem refert, innuens Maximum earn 
hoc facto improbasse ; de retcnta tamen a Maximo 
Alhanasii communione siiet. Utut sit de iiia Ru- 
fini etSozomeni narratione, cerium videlur Maxi- 
mum el Pal;t>slino&episcopos,siveiu concilio Tyrio, 
sive postea.vi compulsos aliquid in nomen Alha- 
nasii subscribendo commisisseJiefert enim Ai haua- 
sius in HiMor. Arianorum ad monavhos, num. 23, 
pag. 338, cum ipse an. 349 Pula?sfinafti pe-rirans- 
ireU ormies Palflestiiias episcopos, duobus vol tribus 
exceptis, iisque stapedis vtris, itu AlhaLasiura 
suscepisse et communionem ejus amplexos esse, 
xal iv,v i?po^ auxov ^airxrarcd xoivfevlav, ul etiaui J) 
litteris se excusaront, quod ca quos prim scripse- 
rant, non ex animo, sed *i coacti fecissent : *i2c sud 
YprJ/at xa! aftoXov^aacftat, oti a rcpvespov ^paiav, 
ou xati -poabutv aXXa J3i*£o;j^o'. izzr^irx^u Ho- 

rum vero episcoporum grincepsMaximusfiiu cujus 
nomen in lilleris ad episcopos Egypli et I cclesiam 
Alcxundrinam pro Athanusio bcriptiscastcrorum in 
capile hahelur,apud eumdem Athanasium Apolog. 
cout. Avian, num. 57, p. \V6. Si quis Maximum a 
comraiml caHerorum culpa liberate veJit, per me 
licet Idem tamen eodem anno, concilio Hieroso- 
ly mis ad dedicationem basilica* Resurrecli onis con- 



gregate, ex cisdemque episcopis qui Tyri antca 
fuerant composite, interfuit ; in [XVI] quo Arius 
et sequaccs ad communionem sine p^nilcniia re- 
cepti fuere. Nurti temeraiia) ill* et contra leges 
ecclesiasticas receptioni in lercesserit, seseque op- 
posueril S. Maximus, incerlum. Unua laudalur 
apudSozomenuin lib. n, cap. 33. Marcellus Ancy- 
ranus qui Arianorum admissioni consentire nolue- 
riUnecconsecralioni basiliciBinteresse,dum borum 
episcoporum communionem reiufjit Qood Arius in 
Ecclesia Hierosolvmilana communioni resiilufus 
sit, hide factum puto ut cum ejus JVasresirn Cyril- 
lus variis locis ^raviter oppugnet, oniuesque itlius 
surculos perscquatur, nuiiqnam tamen Arium de 
nomine appellet; vel ejus lueresissequaces Arianos 
dicat Idem Maxiinusiisduhio prooul as^ensit quw 
contra Marcellum Ancvratem ab Eusebianis decrela 
sunt sive Hieroaolymis an. 3IjM, ubi causa ejus pri- 
raum examinari ca^pta, si\*e ConstanLinopoli anno 
scquenti, cum, uti plane convielus, abdicatut^ cpi- 
scopatu est: nam Ecclesife suce sententiam, ut vi- 
delur, exponens Cyrillus cat, 15, n. 27, de ejus 
li^eresi verba faciens, banc appellat novissimum 
draconis caput,quod in Galalia recens succrevisset. 
Convocato an. 341 ad Encaenia Ecclesia* Antioche- 
nse concilio, dedita opera Maximum abfuisseferunt; 
pcenitentia ductum ait Sozomenus lib. jii, cap. 6, 
quod fraude deceplus eoruin qui Allianasiutn pje- 
cerant episcopatu, sentenli;e suffragaius essct. So- 
crates lih. n,c. 8,eadem conlirmat. Nee aliis postea 
s*ve Eusebiiworucri siveCatholiMrurn conciliis in- 
tferfuis.se videlur. Nullo tamen ante uunuii) 340 
publico teslimonio quae in Athanasium eraut ges- 
ta retraclavit. 

21. Cum autem Pal-'pslinam ipse ex Galliis redux 
eo anno pertransiret, omnes, uti jam dixi, prnvin- 
ciie itlius episcopi, duobus vel tribus ? Aeaeio ni- 
mirum Cojsariensi el Patrophilo Scytbopolilano 
exceptis Hierosolyrnis concilium cum Maximo ce- 
lebrunles, Alhanasii communionem amplext sunt, 
quieque contra cum scripseranU vi adactos fecisse 
datis liileris sunt conlestali. Insuper ail episcopos 
jKgypli. etplebeni Alexandrinain litieras dedenuit 
de reditu Athnnusii gratulalorias ; eisque aiunt se 
aniore ecciesiasticte pads cum ipsis con*pirantes 
Athanasium prioies amplexos esse, per emnque 
cum ipsis com muni care ; apud Athanas.j ApoL 
cont. Ariun. n. 57, pag. 47^>, subscribil Maxitnus 
cum aliis quindceim episcopis. Eodem tempore fa- 
ctum videlur. quod iidem cpiscopi synodic^ ad 
omnes loiius calliolica* Ecclesiae episcopos etcom- 
ministros concilii Sardicensis epistola* subscripse- 
runt; apud Aihan., ApoL eont. Avian, n. SO, pag, 
169.Eadcm sunt enim episcoporum nomina eod^m* 
que fere ordine script a, nisi quod num. o0 deest 
Maerini nomen, quique Thi-odorus appellatui num. 
57, hie Theodosius dicilur. Ac Socrates lib. n, 
cap. 24, Sardicensis synodi decreta Maximo ab 



49 



DISSERT AT 10 J. 



Athanasio significata et nota facta elicit ; xxcoKpst*^ A cium Cyrillo prae 
its :{ sac ta xe foo xrj; sv 2ao3:xf t G'jvd'oo-j yvtuoOiv- tuisse. 



50 



ter eamdera assertam objicerepo- 



xa' cicjue concilii Hierosolymis cogendi auctorem 
fuisse Ex his omnibus colligimus 1° Maximum, 
aul Pulu-s linos saltern episcopos con Ira A I liana- 
shim, sed vi adactos subseripissc ; 2° Eusebiuno- 
rum fraud is ol dolorum i^naros non fuissc, [XVII] 
quibus vis at iniquis gestis consenltrent adhibea- 
da fuerit ; 3° nonuulla ipsos Eusehiunis concessi- 
se, nti restilutionem Arii. Marcelli Anc-vraai con- 
demnationem; 4° Maximum in posterurn omnes 
episcoporum conventus eJTugisse.neque porro Sar- 
dieeivsi concilio interfuisse, quasi tnrbas ovitan- 
tem, et utriusque partis episcopos suspectantem ; 
5* A than a si i communion era pa I am saltern non te- 



CAPUT V. 

Mortuo vel exauctorato Maximo. CyriUus post ali- 
quantum temporis fd episcopus HierosolymUamts. 
Canonica ejus ordinal io defend itur ah impact is m- 
lumniis Luckla crux HierosotymU conspicitur, 
idque Constantio nuntiat CyriUus. 

22. Difficillimum et vexatissimum ingredior Cy- 
rilltanrc vifite tempus, episcopalis nimirura |XVIII] 
ejus ordiuationis ; qua? ab auctoribus etiam icqua- 
libus magna varietate, ab nonnullis verocumgra- 
vissima et incredibiii prorsus Cyrilli criminatione 
conjuncta rcfertur ft cum aliquo ordine proce- 



nmsse i n ten m; nam ex Athanasi Hut. Avian.. r> a 

' ,. , . ,. ' B damns, plura habemus hie tractanda : i° Nura 

num. 2o, et synodicarumJerosolyrni tanas sy nodi ad 

ilCgyplios litterarum verbis, non obscure Paheslini 



turn primum an. 349 Alhauasii conimunionem pri- 
de m iu tor ru plain ampleelunlur. Unde Socrates 
lib. n, cap. 24, ait Maximum Uim Athanasio com- 
munioneiu ct dignitatem reddidisse : *A7Eo3iS'oai 
seal aSxoc xr ( v y.o:v<ovlce> 'A Qa vac up seal x?fw d^iotv. 
Philoslorgiiis quoquo lib. :u, num. 12, Maximum 
in eorum nnmero pone re videtur, qui priusa con- 
substantial i ulieni,ad Athanasii sententiam postea 
declinarunt. Ante hnBCtemporaigiturMaximus me- 
dium se in bis turbis lenebat; Athanasio nulla ex- 
teriore communiouis nota conjunclus, Eusebiuno- 
tumdolos et conventus exosus, netitrius partis pro)- post ftiacarium Hierosolymorum episcopus moritur. 
suits uLi ab Kcclesia alienos spectans, haereses op- p Delude post aliquanturn temporis quo sedein va- 
positas, quarurn utrique pairocinium alteri parti casse ait, ordinationem Cyrilli per Acacium C:esa- 
objioiebanl, detestatus; in utrisque forsitan vitii riensem et cajleros episcopos Arianospotuit. Theo- 



raorte an deposilione fi merit episcopalum MaxN 
mas ;2°quo anno Maxiraus episcopatum claused t, 
et inieril CyriUus ; 3° expendendaevarhc in Cyrilli 
ordinationem crimination> , s,eaque abiisliberanda. 
id porro pro)sLabimus nudo veritatis amore, nullo 
Cyrillum praepostere purgandi studio occupati; 
sed a no tori latum, liberum de omnibus lectori 
judicium permitlemus. 

23. llieronymus in Chronico ad ann. 349, p. 183 
(qui quidein numerandus est 350 ; nam in Chro- 
niv.) i I lu uno anno scram nostram anticipate, Maximi 
mortem assign at Quadrage&imus, in quit, Maximus 



aliquid su spectans. Eadem, ut ostendimus mini 18, 
Cyrillo stabat mens et sententia. Seddubilari non 
potest quia Maximo se ad Athanasium adj'uug<mte> 
eadem secutus silCyrillus, el synodi Hierosolymi* 
tame in Athanasii gratiam decreta suo assensu, ac 
prajsenLia fortassm ipsa comprobarit. Unde id con- 
firm em rogas? I'rinio, a it ti qua ferebat Ecclesix di- 
sciplina. Roma?, Alexandria?, Antiochia\ ul in con- 
ciliis provincialibus interessent una cum urbis in 
qua concilium celebrabatur episcopo.cjusdem Ec- 
clesia? presbyten etdiaconi, quanto id verisimitius 
de pnecipuoac prinio presbytero. qualis turn Cy- 
riUus ftral. cui etepiscopalia munia, et totius pene 



doretusquoquelil) \iHi$t.eccles.. cap. 26, Cyrillum 
scribit aposLoliC# doctrinae propugnatorem acerri- 
mum, S. Ma imo ad vitam senii expertem trans- 
lato episcopalem gratiam promeruisse : To-ixoaSl 

<yxr>7iiy.Y,; yjtpixo^ ^$(.w0^ At Socrates lib. M Hist., 
cap. 38, scribit : Acacius et Patrophilus Maximo 
Hierosolymorum ea-puhOy Cyrillum adversus e.tnx 
constituerant. (fed em fere verbis Sozo menus lib. 
iv, cap. 20 , Acacim et Patrophilus Maximum <m- 
fercntcs, Hicrosohjmilamtm Eceleshm Cyrillo re- 
gendam permmrant. Hire alter ab altero exscri- 
psisse videtur Amborum credo, auctoritate per- 



Ecclesiro administratio concredilu? Secundo, id D aioli, eadem repelunt Then p banes in Ohronogra- 

phia, pag 34; Metaplirasles in Vita S Athanasii. 
qui ipsa Socratis verba transcribit nuui 11 pag. 
149 ; incerlus anctor alterius VUm S. Athanasii, 
ibid. num. 19, pag 1^0, qui Cyrillum tanto im- 
pietatis studio accensum dicit,quanlo vel Maximus, 
velpoliu* Alhanasiusin pietalem Ferrbatur: auctor 
synoiliui libulli. qui synodo Hi'M'osolymis ab baue- 
ticis eoacta. Maximum expulsum el Cyrillum sub- 
ro^aUim ait. Hnruin verba in Testimoniis deS Ct/* 
riifa ^ s<-ripl2$ ejus a nobis suo ordine ascripla. 
Qu rum sit ra io potior, inquirendum Si auctori- 
tatem sequimur, Socratem etSozoxueuum (ex qui- 



suadent eonsequentia Cyrilli gestu; nam uuo ferme 
dunlaxatanno postea ab episcopis provincije cano- 
ntce in sede llierosolymilana collocatus est. lidem 
crant e pi sco pi qui concilio an. 349 interfuerant, 
nee in ejuselectionr»uiconspirass.'-ntquemsibicon- 
juiiclum senlentianon novisseuL I psR initio episco- 
pal us ad Coitstanlinm seribens in line epislolas 
c»>n subs tan tialem Trinitatem intrepid^ p roles ws 
est Tandem paucis post annis habuiL cum Acacio 
dipgidia, cum mutua violate fidei accusalione con- 
juncta. Osteudemus porro nihil Cyrillum Acacio 
p raster negatam cons ubstautialita tern, nihil Aca- 



EHORY 



If my 



rr%~. ^ 



61 



DE VITA S. CTRILLI. 



53 



bus, tel potius quorum ex altero cretcri qui similia A 
scripsere, sentenliam suam surapserunt) tempore 
multura antecedit Hieronymus, gravitate autem et 
ecclesiasticarum Syria* rerum pcritiaTheodoretus. 
Ad Ihbc Hieronymus, in eodem locoCyrillo parum 
favorabilis, et inimicorum ejus maledicta fcran- 
scribit, qui hanc quoque depositiunis Maximi cir- 
cumstantiam non ornisissent. Quod ille^itimam 
Maximi deturbationeranarrantetordinationis Cyril- 
liar^ arbitios et do mines faciunt Acacium et 
Patropbilum longe superiori ac graviori Patrum 
concilii CP. auctoritate refelluntur, qui Cyrilium 
canonice ab episcopis provincial olim ordinalum 
fui sse testantur. Nee hujusmodi tern pus erat, quo 
Acacius et Patrophilus si ve in concilio servata [XIX] 
exterius juris forma, sive si aperta, atque impera- g 
toris favore, Maximum expugnare possint. Oinnes, 
uti vidimus, ex Alhanasio sup. num. 20 et 21 , Pa- 
Isestinre episcopi* duobus vel tribus, hoc est Acacio 
et Patrophilo exeeptis, se in concilio, oinisso Aca- 
cio melropoiita suo, ad Maximum adjungentes, 
synodicis Sardicensis concilii litteris subscripse- 
rant; quibus Acacius ipsQ non episcopatu solum 
abdicatus, sed et ipsa fidelium communione pri- 
vandus decernebatur, apud Athan. Apolog. cont. 
Avian, num. 49, pag. 167. An ipsi transitu mox ad 
Acacium facto, cum eo in depositionem Maximi 
conspirassenttet quam ob causam ? Earn uimirum 
qua) ipsis cum eo communis erat, in qua propria) 
comicientia* siimulis satisfaceranl, dutn Athanasii 
damnationem, cui vi et metu erant assehsi, retra- p 
ctarunt. Aliosne Acacius ex Syria accivcrat suio 
sentential episcopos ? sed quo jure fncere poterat ? 
Pneterea horum qui Alhanasio infensi errant, qua* 
esset an. 349 et usque ad mortem Constantly scn- 
tcntiaacqui rerum status, bis verbis aperit Atha- 
nasius Hist. Avian, num. 23 : Ex aliia quidam ad 
A thanasii conspectum affecti pudore sinl ; nonnulU 
coram $e sistere ?io« aim, sese abdebanl ; alii pmni- 
tentia ducti, qux adversus [eum] ephcopum sub- 
scripserant, retractaharti. Sed vi aperta grassatns 
est Acacius. Parum favorabilia in torcid erant teni- 
pora; ipse pronuntiataadversum se«* n'ilii Sardi- 
censis sententia depositions •'texconimnnicalionis 
infamis autsus pectus saltern. He cone i Halo Cons fan- 
tii erga Athanasium et Catholicos animo, ae lega- 
tione Sardicensis concilii lenito, exsules passim re- D 
vocabantur episcopi. Ipsi Ariani paulo ante Stepha- 
num Antiochenum, propter structas ipso conscio 
catholicis prasulibusinsidias, deponere perimpe- 
ratorem coacti. Is rerum status an. 349. Revera 
Constante anni sequentis initio e vivis sublato, non 
diu postea recruduit persecutio, auctore Socrate 
lib. n, cap. 26, Marcellus Aneyra, etPaulus Con- 
slantinopoli eodem a nno Constanlii auctori tale p ni- 
si. Sed alia erat apud Arianos Marcelli etPauIi.alia 
S. Maximi causa: ilii diutumiet perpetui Ariano- 
rum hostes, sajpe ab ipsis suis Ecclesiisdeject^et 
cmdiura, quas ipsi Ariani perpctrarant, accusati. 



Plura exstabant vetcra in ipsos Eusebianorum ju- 
dicia, qua) solum exseculioni mandanda erant. 
Nihil simile <le Maximo, baud ita A nan is inviso, 
cuius judicium aliquod sal Lent instruenduin erat. 
Nee ullis satis certis monumeutis constat Arianos 
sarvitiam in alios a supra diclis episcopos exercuisse 
ante an. 351 ct victoriam de Ma^nentio reporta- 
tam, post quam se Constants us Aiianis magis ad- 
dixit. Cum enim Socrates loco citato et Sozomen. 
lib. iv, cap. 2. noiuiuljas alias slalim post obitum 
Constantis episcoporum catbolicorum dejectiones 
assignet, ibi lam multa adversus rectam ordinatio- 
nemtempornm peccant, ul nihil cftrtipossitexsola 
eorum auctoritate constitui. Mihi vero persuasum 
est, Maximum ab Acacio neque anno 349 neque 
3o0 deposilum luissc, vel deponi potuisse. 

2*. Quo anno vilam vel episcopatum clauserit 
Maximus, non satis definite affirm are possum us, 
quin Cyril liani episcopatus iuitia primum assigna- 
verimns. [XX] Cyril I us non serius an. 351 initio 
Hierosolymorum episcopusfuit. Eodem enimanno, 
mense Maio, die <eptima,epistolamadConstantium 
dedit, ul idoneis argu mentis probaviraus in ad mo- 
nit, previa ad hanc epistolam, num 10. Necetiam 
rauHo ante ordinatus erat. has enim primas esse 
litterarum ac sermonum suo rum prim i lias, decla- 
rare videtur his verbis, num. 1 : Primas hasce ex 
Hierosofymis ad te, Deo dilecte imperalor % litter a- 
rum primitia* mitto; et num. 7 : Has Hid nostra 
rum sermonum, Deo dilvetissime imperator, offerro 
primilia*; has ex Uierosohjmis primas iibi eloquor 
voces. Qme t r imen non minium urgenda, quasi pri- 
mas omnino hasce litterctsa consecraiionc sua-de- 
disset aut voces pronunti asset; nee aliud forte signi- 
ficant, nisi li as esse prim as a se ad impcratorem con- 
scriptaslitteras Non ibi notamfacil Augustoordiiia- 
tionem suam, nee verbo quidem recens accept® 
consecration is meminit. Facile tamen in omnium 
fore jiulicio acquiesco, qui hanc epistolam initio 
Cyrilliani episcopatus dalam pronuntiant. .Sed 
nulla inili i vide or ratio ne prohiberi, quo minus il- 
ium mensibus aliquot vel anno eliam integro anti- 
cipem. Quare cousecratum ilium an. 330 credi- 
derim, quando pax Rcclesia; eonstuhat. Jam do 
extrenio Maximi anno agendum. Si Socratem. So- 
zouientim, aliosquc, qui depositionem Maximi cum 
Cyrilli ordinatione conjungunt, audi verim us, Maxi- 
mum nonnisi an. 3ol vel 3§2, vita vel episcopatu 
cessisse, consequens erit Sed horum a nobis jam 
explosa num superiore sen tentia est. Hieronymus 
in Ghronico y\\ri tempora digerit, Maximum an. 340 
mortuum facit. Cui nihil cciiius ac fundatius op- 
poni potest ; sub extrema anni 349 tempora deces- 
sisse ilium oportet,aut potius anni sequentis initio, 
qui anno 349 concilium transcunte Alhanasio cele- 
brave rat. 

25. Sed em aliquandiu vacas=e idem testis est 
Hieronymus, dutn ail Maximo mortuo, Acacium et 
ca?teros episcopos Arianos Cyrillo episcopatum pro 



53 



DISSERTATIO 1. 



54 



misisse,siordinationemJtfaxirairepudiasset: Cyril- A amatum et ceteris praelatura novissenl? Terlio. si 



I unique couditione accepta diaconum administra- 
tis*^ et ob earn impietatem saccrdolti mercede 
pensatum. II u jus fabulro falsLtaleni non mullo post 
iddiibis, ul videtm\ argumemis refcllemus. Nihil 
tanfcn vctalaliqiiam sedis vacalionem admidi, si 
qua) 1'undamentum aliquodoccasionemque calum- 
niaipraisl.ilMiriLisodnuliusalirispruHiM'fti^rouymum 
vacalionis ejus meininil :guse quidem optima cum 
Maximi mortis el Gyrillianm ordinationis tempori- 
bus conciliator. Quw vacalionis diulurna* causa, 
incornpertum. Possumus in ea quaiii Hicronymus 
innuit acquiesc-ere. Nempc Acacium metropolilani 
curh Patrophilo aliisque fortassis moras nexuisse, 
dutn idoneumsuis consiliis,atquc adarbitriumsui 
versatile in episcopum quarunt, et quomodo scdi r> 
Hierosolymitan<e possint imponcre laborunt. Prte- 
terea omnes provinciates episcopL non ita pridein 
concilii Sardicensis deeretis subscribendo, se ab 
Acacii communions avulsvranl. 11 1 o contra super- 
bum erigebat caput, ncc sua jura violari patieba- 
tur, Durn ilia componitur dissensio, tempus in- 
teWluxil. Utuc conjectura. 

[XXI] 26. Hie etiarn disculiendum quod Hicro- 
nymus in allcgato jam s*epe Chronko de Maximo 
narrat : nimirurn mm morientem lleraclium in 
smira locum substitute ; quern Cy villus episcopus 
factus varia fraude soUicitans de episzopo in pre- 
shyterum regradaveriL Ha' S. Hieronymi voces non 
designatum simpliciter et indicatum, quod prim is 
illis Ecclesiio temporibus insitatuin non eral % sed 
consecratum et ordinaluin a Maximo suceessorem 
significant r quod uti liberie plebis etcleri electio 
ni, provincialium episcoporum et metropolitan 
prsasertim legitimis elerlionem lirmandietelectum 
consecrandi juribus inimicum, ab ticclesio? con- 
suetudino semper alienum fuit et ante anuos *e- 
ptem concilii Antiochenicanone23damnalum.Rein 
itaque illam ab inimicis Ovnlli in ejus odium con- 
Ac tarn [into. Prime enirn de S. Maximo temere 
credi non debet factum ecdesiastico inori contra- 
rium. Quod enim Er-clesiae surc prsesenliebat ab 
Arianisimpeiidenspericulutu?Traii«|nillisKcclesia} 
rebus mOrinbatur. compressis Ariani*, revocatis 
summa gratulatioue insuas sedeh caibolicis,sepa- 
ratis ab Ariaua faclione alque sibi et catholics 
pari 
r 
s 

debat, quern alium Cyrillo pnfcpouere potuit cui a 
mult.is jam unnis tolam sui episcopatus sarcinam 
crcdidcrat ? Quem prtcoplasse dicitur Hcracliurn, 
idem sine dnbio est, quem posteaab Arianisoppo- 
situm Cyrillo, et ejus l®ci>substUuUnir«]piid Socra- 
tetu, Sozomenum, Nicephorum le^irnus. An Ma- 
ximus Ecclesise sua) cavens enm i|»i cusiodem 
pnefecisset, qiuc Ariani digiuvm sua* impi<Hali< in- 
strumentum repererint ; aut Ariani ipsi iioinhiam 
adhibuissent, quem ab Maximo capital; mhnieoad- 



Heraclium a Maximo sibi substilutum concedimus* 
fatpndum arit illegilintam banc proviiuMalibus epi- 
scopis ordinalionem vUatu ess'i; cum ea ne^le^la 
canonice, ut niodo vidftbiinus, ordinaiintCvrilluin* 
Turtiqne nitiil adv*rsus KcGlesia? stuUila pec*Mive- 
rjtCyrillus, si cum unusesset legi limns cpiseopus 
Heraclium. qui se dicebat episcopum, non vi,ul la- 
telur Hieronymus, sed sua$ione et piis arlihus pe- 
sbyteri gradu contentum esse perfeeeril. Nic;i*iia 
synodus, can. 8 Novatianos episcopos ad Fcclesiam 
redeuntes solum presbytcrorum honnrem habere 
jusserat, ni^i episcopo placuis^et, quod oumino 
ejus in arbilrio et potestale ponit, iis eliam epU* 
copatus nomen permittere. 

27. Tandem ad ipsam pervenimus Gyrilli ordi- 
nalionem, quam sic refert in Chro)}ico ajqualis au- 
clor et oinni revcrentia dignus Hieronyitins,qu fc m 
tatuen incautius inimicorum Cyril I i nialc.dir.ln iran- 
sciipsisse remur. Post quem, Maximum, Ecctetiam 
Ariani imadunt ; id e$t> Cyrillic* Euhj^hiuA ; rttr- 
sum Cyritlus, Ircncew ; tcrtio Cyrillm, HUarim \ 
quarto Cyril (us. Quorum CyriHus, cum ft Maximo 
fuisset presbyter ordinatus t et post modem ejus ita 
ei ab Acacia episcopo tmsariensi el c&Urh ephcopis 
(XXUj Ariani^ episcopatus permit teretur, si orrfina- 
tioncm Maximi repudiasset ; diacoinis in Ecclesia 
adminislmiil: ob quam impielalem saewfotii mer • 
cede pen&atus, lleraclium^ etc. Lcviora Htillnus, sed 
simile quid piaminsinuans, eademcuin Hwrorryimi. 
Q ut vidytur, scribere veritus, lib. //«><• ec&t.. , r. 22, 
ait: llierosolymis Cyrilhis post Maxhuut/). saterdo- 
tio tonfusa jam ordhmtione suscepto, aliquando In 
fide* sa>p\us in commanione tariabat Quam anl. r, ni 
ordinationis confusionem narrat. sic intelliyo: Cy- 
rillum eo tempore ordinal urn episcopum, quo Aria 
norum factioue passim ordinationum episcopiiliiim 
ordo et tranquillitaspcrlurbabalur ; Lujusquo con- 
fusionis partem aliquam in Cyrillianuni ordinalio- 
nem pervenisse. De ilia vero Cyrilli tid^i et com 
muni' nis variatione alias. Hlos omitlo qui Acmcu 
et l^ttrophili factionepulsum Maximum etOyrillum 
inslilnlum scrilnmt, quorum falsain. quaulum ad 
expulsionem Maximi, sentenliamostendimus imim. 
23j. Hie porro oslendendum suscipimus. neo Aca- 




ordinalum esse. 

28. Primo enim illis omnibusscriploribus oppo* 
nimus longe superiorem Patrum concilii Con^hiU- 
tinopolitani oecumenici ii-aucUiritnft'UK qui rtnspi- 
stola ad Damastim etOccidcntabrs cclesia>Ui::ru:u 
Ori^ntisrerum slatum exponente- iladet^yiillo !»• 
quimlur apud TheodoreL lib. v Hist . cap \) : 
HUvWtitjntiiQnto aulem Erclemm* qua>, u (tier est om* 
niu"< BtyixtUtrum. reverendissiwnw lh>oque diivcti** 
simani Cyrillum episcopum me indkamus : qui et 



55 



DE VITA S. GYRILLI. 



56 



canonic,* olm ab episcopis provincial ordinatus fait, A las et iterasse: atqui milium ejusrei rnonumentum 



rfAai, ct plurima variis in lock certamina mbiit. 
Hoc amplissundillusirissimoque coucilii, quod bv 
terajcuinciHcanunieralar.tftstimonio^aduii^ omnia 

quae in ordtnationem Cyril li coiigeruntur probra. 
Prisons fiierat Cyril lus anno snperiore conciiio 
Constantinopolitano ex eisdem episeopis eongre- 
gato, quibus ipse sine dubio ordinaticnis sua* ra- 
tionem propter maledicta inimicorum exposuerat. 
Aderaut cpiscopi complures sanctitate Lnsignes et 
ecclesiasticis fastis ascripli ; quorum plume Sy- 
ria, aliqui ex Palaestina fortassis, Orientaies oxnncs 
de ecclesiasticis Syrioe rebus melius sane instructi 
quamHieronymus, Lalinus homo. Scribebant ha>c 



istis teniporibus reperilur : nonni?i longe posfea 
eo amentia) pervenerunl. Pruuu.n id tentaturn a 
Georgia Aiexandri no circa r:n nam ftjG\ a pud A than. 
Apolog. ad Vimtiant, n. aj., et ex Marcel lo et Fau- 
stino libelii siipplids, p. 77, sed malum tunc Hon 
longe propagatum Cum enim BasUius maudivisset 
EuslathiumSebastunum quusdani reordinaroausum 
esse, 6ftt 'M\ awr/siso-ovrjcrai tivok koXfj/^v, ve- 
rus no rumor esset, qui hoiniimm omnium iiorrorl 
et detestationi objiceret. an figmenturn adcalum- 
niam com posit urn, dubitavH; quod ad sua usque 
tempera nullus id luerelicorum feriss&t. £ <iiyoi 



Basil, epist. 190, pag. 213. Cur autern prxcipue 
in monumento anlhentico, in quo maxime inter- Maximum oderatAcacius, ut presnyleralem Cyrilii 
erat nihil nisi certi atque explorati proponi : ne, s v ordinalionemabip$ofactamrepudiarel,diacouulem 
qua in re falsi convicti 1'irissent, Qccidenlalium jam ejusdem a Macario probacei '? Nam iirfensior Aria- 



non valde iavenUum querimonias augerent. Quis 
hancauctoritatemnon anteferat uni'us Hicrowymi 
alio qui maxim e suspicienda) auctorilali? lllechro- 
nicum suum junior anno superiore Constantinopoli 
ex variorum relatu aut vulgalis sermonibus scri- 
bebat; cum nondum in Syria satis versa tus fuisset, 
ut Ecclesiaa in iis regiouibus statu m peniius per- 
uoscerel; sese Paulinianis ita parlibus addixerat, 
ut omnia in deterius de diverse partis hominibus 
acciperet; qui. si post illud concilium scripsisset, 
iliudque ejus de Cyrillo testimonium 'XXI 1 !] legis- 
set, non dubito quin ipsi fuisset ajquior, Ac re vera 
in Catalogo scriptorum ecdvsuislicorum longe poslea 



nisMaximus quam Maearius, quo acriorem nullum 
pene hostem habuere? quern Alius u(i pracipuum 
sui adversarium notat, qui [Sfcusin conciiiiin Pala> 
stinadeeretapromulgavcrat: quern Sozomenuslib. 
h t cap. 20, ab Eusebii et PatrophUi se commu- 
nione ante mortem se^rogasse refert. ifaxrums com- 
tra mulla Ariauis seu frauds deceplus, sen vl ad- 
actus, seu animcrum defectu gratific-atus erat. Si 
postquam se Alhanasio ad uuxorat Cyrilinm pre 
sby le ru m f e ci s s e t . fu is s et a u i d a m Ac aei c> re pr ii i an 
da hujus ordinaliouis pruHextus, Sed eo tempore 
Cyril I um ordiuaverat quo ilium eliam EusObiani 
inter suos numerate poLnrant. Qjiiinlo, si ab acoi- 



scripto nihil ad ejus laudem magnopere, at nihil O pienda lam infami [XXIV] coiirliiiuiiuC} rlll-.mnon 



ad cri mi nation em refert.Secundo.quod disorfceskio 
fuco atque anibage Cyrillum Ar aiiisacoemeteum- 
que cum ceteris Ariauis Ecclesia^HierosoIymiianm 
inyasonbus.confundit; priruum ineo pecjeat, quod 
hominem sector Arianee facit, qui in culecke&ibus 
earn data opera et pluries et gra.vissimerefeilitj et 
multa postea ab Arianis expert as est Incommoda; 
deinde sepaz*andus erat ab iis, qui ipso in odium 
catholic© hdei ab Ariauis pulso, ab eis in sstiem 
intrusi fuerant. Sed Arianor- appellare solet Iliero- 
nymus quotquot Meletia;'.:- parlibus uldicU erant. 
Tertio, quod Acacium et episcopos Aria-nos post 

mortem Maxi mi EcclesiajHicrosoiymitunajarbitros* 
et episcopatus ejus quibus vellent p^r/nittendi do" 



retrahebal religio et Christ! sacra men to rum reve- 
renMa, non tangebat ilium ;>udor, nou propria) exi- 
stimal.ionis f ura? qui multos annus uti presbyte- 
rorum primus tola in penn Kcc!esiam rcxerat, sese 
in diaconi graduni et oificiumsegra^a}>jiceret?qius 
in populo clamor, qua? apud provinciales episco- 
pos infamia, omnium hulkm-vm? Sexto tandem, 
incredible non videri deliethanc ab inimicis ejus 
intent-atam in mm caiuraniam.Meletianis parlibus 
favebat, Meletio eiiam hill intimafamiliuritatecon- 
junctus. Satis id, ut Pauliniunurum partium operas 
inse concitaret; mulla(|in« ab iliis, ut s:-o loco df- 
cemus, perpelienda habuit. Sola porro quw in Pau- 
Uniaziis partibusreuruiveril, de adversaiiis maledi- 



minos supponit, male omninocum px^scntiPaloe- D cendi licentia. Unum excmplum suffieitdeMeletio 



stina&EcclesuB conditioneetstatuconciliatur.Ariarii 
episcopi duo tantum vol Ires in qjibus Acacius ; 
caeteri omnes numero quatuordecim, ipso quo Ma- 
ximus obi it anno, ab Acaeto ^c avulserant, ej usque 
et depositions et excommunicationi subseri]>serant; 
quo mod o illos ad sui arbitrium tain cito a versos 
flexerat, ut iuiquis ejus molitionibus suffragaren- 
tur ? 

29. Quarto, quam ab Acaeio propositam Cyrillo 
refert condi tionem,ut Maximi ordinatione repudiata 
ad diaconi gradum se dejiceret, ea supponitAria- 
nos Catholicorurn ordination es rejecisse quasi mil- 



etEusebioSamosalensi : qui, cum in conciiio An- 
tiocbenoanno 'Mh consubiJantialitom essfiit so- 
lemni decreto amp lexi, inventus osl. qui petulanti 
scripto sub nomine eonfutatio 'hypocrkte-Sttsebii el 
Meletii, eos nogaret ex du*mo ct senteatia se HdtA 
Nicoma? addixisse ; cumque ambo Arianorum fa- 
ctione exsularent, perfocenml tamen ininnci, ut 
Roma) Damasus cos eodem tempore infer Ariaiios 
annumeraret, ex Basil, epi^t. 321. Sim ilk credi- 

niusCyrilluinmaIedictaexpertum,qua»llieronymi!s 
recens a Paulino ord mains, ejusdem partis homi" 
nibus plus a?quo credulus transeripserii ;et liufi- 









57 



DISSERTATIO I. 



58 



nus eanimdem partinm studiosua non rejecerit. A non panels mutum communionis tesUmoniis re- 



30. Illud tandem Cyiillianac ordinal ion i objici 
tur. quod sibi omninoab Acacio, pravasseu potius 
versatiiis ac nullius fidei homine, nuper Sardieen- 
sis coneiliianathemateperculsomanus imponiper- 
miserit.Primo ordinal urn ilium ab Acacio esse, non 
ila certa resort utindubium vocari nonpossi^soli- 
dioraque Jnijus assertionis fundamenla postulari. 
Nam sola Hieronymi, Socratis ac Sozomeni, Theo- 
phanis ac similium aucloritate niti tur, quorum in 
narranda Cyrilli ordinalionc suspectam omnino fi- 
de m probavimus. Unum id constat, ab episcopis 
provincim caiioniceordinalum esse Cyril lutn. His 
tamen auc tori bus assentire possum us Acacium ex 
melropolilico jure ordi naUonis adminislrum exsli- 



felli potest, nee necesse est ; cum eodem loco fa- 
teatur intra Orientem ^piscopos, tame Is i divers© 
fidei exsisterent, indiffei en lorn lumen comniunio- 
nem habuisse. Cum riimirum CaUmlici, episcopos 
Arianisini suspicion* luburanles et sub calholicis 
in speciem professianibus delitescentes, legitime 
judicio convincerc et ejieerenonpos$ent,necessa- 
nam cum illiscomniuiiionem retinebant : id quod 
sufficit. ut ab Acacio Cycnll us legitime potueritor- 
dinationem recipere. 

31. Cyriiliani episcopatus iniliu singular! Hiero- 
solymis portento Con$%nata sunt {/-'). Nimirum die 
Maii septima an, 351 circa boram dici tertiam,boc 
est nonam nostram rnatutinam, mapia crux ex 



tisse :idquesuperstructarum inCyrillumcalumnia- g luce, solis radios splendore supenms, complures 

boras visa super montem Golgotha, ad Olivarum 
usque moniem se cxlendens. Coiuinuo totus po- 
pulus civitatis, omnis tela lis, saxus, condilionis, 
non in cycles tanlum, sed et cxleri, Christian! ct 
gentiles ad ecclesiam accurrere,uno animo et uno 
tanquam ex ore Christum laudante*, ac rpligionis 
ejus verilatcm cadesti viso comprobatam non du- 
bitantes Cyrillus ipse signi ocnlaUis testis redditis 
primum Deo gratiis,signum boc per lilterasstatim 
Conslantio sigiuficandum existimavjt, ratusimpe- 
ralorem in religion is Christians amore per illud 
magis ac mapis con llriua turn iri ; et no vain ad de- 
bellundos hostes ex hocdivini erga se amoris et 
ciira> signo, lid tciaui elulacrilatetn concept u rum. 



rum fundamenlura exstitisse : sed quamobreni in 
Cyiillo fraudi esse debeat non video. Nondmn ea 
designaverat Acacius qureseternam nominiejusin- 
faniiam accersivero. In concilio Seleuciensi nnno 
359 et Consiantinopolitano anni sequentisAriano- 
rum princeps faclus, mi rum in modum in Catho- 
licos et semi-Arianos sa?viil,orbcmquetotumjussa 
Ariminensis formula) subscriptione, labe infecit. 
Post ha*c tamen scelera sanclos Meletiurn Aiilio- 
cbenum et Pela^ium Laodicenum,Atbanasium An- 
cyrinum S. Basilii epist b'3 et 06, encomiis cele- 
brem, aliosque. pulsis episcopis bonis, extra pro- 
priam provinciam ordinavit. Qi.anto Cyrilli causa 
favora'bilior, quem secundum canones ab provin- 
cial} inelropolila ordinari oportebat?Quod abcon- 



C; 



Epistolam ftiusta precalione conciudil,quu! laudis 



cilio Sardicensiexauctoratusfuerat Acacius. locum u in modum in formula, Constantium tacite et oflicii 



won habuit. Episcopalum ipse et communioncm 
eccJesiasticarn constanter tea nit, nullo in sui lo- 
cum | XXV] subrogate. Ncmpe rum conciliornm 
Sardioeiims el Philipriopolilani Patrcs, principes 
adverse partis muluib aualbematis perculissent, 
de rei exsecutionenon admodum sollicili suntvisi. 
Sardicensesle^alis ad Constantium missisEuphrata 
Colonicusi et Viriceniid Capuano, id lauluin postu- 
lavere, ut quos synod us a culpa abesse judicarat 
episcopos. imperator ad suas Ecclesias red ire per- 
mittere^quando ipse ejecisset : A than. Hist Arum., 
n. 20. De ali is vero in I oca Tlieodori, Acacii, Ur- 
sacii et Valenlis.deposiLione et excommunicatione 
mulctatorura substitnendi.neverbum quidem.Atba- 



et verm fidei admonei.MuUa circa bujusostenti et 

Cyrillianas e pistol wveri lutein circa annum cldiem 

quo visa crux, et divcrsasqua> ab aliis aucfeoribus 

referuntur circumstanUas disputarisolent : dequi- 

bus cum inadmonitione prajvia in epistolam ad 

Constantium satis nos dixisse exislimemus, eo le- 

c to rem ejusmpdi rerum curiosnm remitter dum 

judieanius. 

[XXVI] CAPUT VI. 

Qualts in episcopatus fuerit tlyrillus : dv>sidm ejus 
aim Acacio Csesariensi ; et nmtux ulrimque ac- 
cusat tones. 

32 Admodum pauca do Cyrilli episcopal*! conser- 
vavit historia.Eum omnia sublimis ^jus officii mu- 



nasius Acacium semper uti toleratum ab Ecclesia D niaslrenueadimplevisse certo a?stimarepossnmus 



episcopum speclavit, De syn. n. 13. Rasiliumque 
Ancyranum una cum aliis in concilio Sardicensi ex- 
communicatum. ut fratrem habet, vivo licet Mar- 
cello, ibid. n. 41. Sed neque Eusebiani Julium llo- 
manum,Protogeuem Sardicenscm.Osium. Gauden- 
timn Ariminensem, Maximum Trevirensem quos 
vmissim eadem pu?na damnarant, pro vcris epi- 
scopis habere desierunt. Nam quod Socrates ait, 
lib n t cap 22, ruptam fuisse post concilium Sar~ 
dicense Orientis cum Occidente communioncm, id 



tumex laboribus quos adiuic presbyter perfunclus, 
auxissepotiusinepisc.>patuquam minnissecensen- 
dus est, turn exflorenti Ilierosolyniiiance Ecclesia* 
ejus temporibus statu Quamcnim multi Ulicesscnt 
sancti, quo in honore pielas, conjicere licet ex iis 
qua) Basilius in episl. 4 admonachuni lapsumait, 
pag. 12; eum nempc cum Basilio ipso circa an. 
3*7 Hierosolymam ivisse ; illic inultossanctososcu- 
latum ; raultos etiammanus ejus uti sanctasattre- 
ctassc et confovisse, gembus ipsius provolutos. 



(2) Cyriil. epist. ad Constant., n. 4, 5. 



59 



DE VITA S. CYRILLI. 



Pnedicationis officiura per se adimplevisse Cyril- A Acacio consessus et dignitatis gradum sibi vindica- 



lurn illud prohat,quod etiam exsul Tarsi apudlios- 
pitem Silvanum, concionandi offlcium upiscopo 
permiltente fungi voluerit exTheodoret lib. n.cap. 
20. Quam largusinegenos etefl'usus luerit abunde 
dcclaratum est dec an la to illo Facto quod ipsi Aca- 
cius crimini verlit Cumenim Hierosolymorum re- 
giouera fames occupasset, egentinm imillitudo ne- 
cessariis ali me litis destituta in Cyril lum f utpote 
episcopum, oculos conjecit. Cum auLnm pecuniae 
deessent, quibuh subveniri posset egenlibus,Cyril- 
Ius thesaurosEcclesifu et sacra vela divenriidit.Hmc 
Sozom., lib. iv Hhl.f cap. 2o : quid hide secutum 
p os tea narrabimus. 
33. Non diu quietus in sede suamansitCyrillus. 



bat : quem Acacius forte qui nulla Nicaenae synodi 
reverentiu leucbalur, CyriLlo negabat, poteralque 
nonnullis suoruni decessorum ijxeniplis se lueri, 
quos in Cmsarieusibusuliisve sua) provincia»coiici- 
liis supra Hierosolymitunum sedisse nionumenta 
quanta m (Idem faciuat; vid. Kuseb. lib. v J list ^ 
c. 23, et lib. vu. cap. 5. Cyrillus praHerca itunau- 
nem se,et solu turn a jurisdictions Csesariensisopi- 
scopi asserere visus est. Nam, dum upotioJi.cum 
thronum obleudit.quid aliud quam superiorem, et. 
ab inferiori sede imuiuncm suam ecclcsiamstatuil? 
Vocatus ab Acacio in jus perbiennium continuum, 
sistere se Acacio judicirecusavit non accusat.iones 
reformidans, ut visum Socrati lib. if, cap. 40 (illuo 



De primatu et metropolitico jure inter ipsum et g eaitn Icvissirnso, teste Theodoreto lib. u t cap. 26, 



Acacium o b or ta con ten tio,mu tints accusationespe- 
perit. Arrepla criminandi causa Cyril him Acacius 
in concilio ex episcopissibifactione conjunctisde- 
posuit circa anni 357 finem vel 358 im|ia. Qua? 
omnia a nobis accuratius indaganda. Ac prinio 
quidem contentionem Cyrilli de primatu penecum 
ipso Cyrilli episcopatu incepisse significarevidetur 
Sozo menus lib tv HUt. % cap. 25, bis verbis: Post 
susceptum Hierosolymorum episcopatum t ensioTj 
Ir.zTpizTi tt,v *lspo<ro).ufji(tjv lr.io-AOT^ y de jure me- 
tropolitano adversus Acacium Caemricnsem contro- 
versiom susceperat, lanquam aposlolicarn sedem obti' 
nens. BreviusremexplicatTheodoretuslib. u Hist. , 
cap. 26 : Hi cum de primal u inter se cotiienderent, 



Cyrilloque polins honorifica* quam timendfc, So- 
zom. lib iv, cap. 21)), sednullam Acacii in s© ju- 
ris die lion em ad mi Here vol ens. Joatinem Cyrilli 
successorem sese pari tcrab jurisdicl -tone cum Cic- 
sariensis metropolitan, turn patriarchal Antiocheni 
immunem propugnasse patet ex Hieronymo, qui 
gra viler ea de re cum ipso cxpostulat, et Nicawii 
concilii anctorilalcm allegatepist. 61, nov.edit.38. 
Acacius sine dubio in etropoliti casual in Hierosoly- 
mi Ian am Ecclesiw jura tuebalur, poteratque se sy- 
nodi NiciDius, siquidem ea auderet uti> protege re. 
nine proprium Cyrilli j inline m agebal,eum vocando 
iu jusac denique judicando. 



34. Cujusnam esset causa potior, Acacii an Cy- 
rcipublicx Christians yravissimorum malorum can- r\ rilli forte lector inqui rat; et ulrum vero sen con- 
sam/>jvf?//«cr^.QuidCyrillusaposlolioillu*oniobtentu sueludine seu jure immunis cstetah Ccesariensis 
sibi adversus Acacium arrogaret, aut Acacius ex episeopijurisdtclione Hierosoly in i tan ms episcopus, 



metropolitano jure contended, inquirendum. Tiia 
tantura sibi arrogare pote rat Cyrillus ; metropoli- 
tica in Pakestinas Ecclesias jura, vcl superiorem 
Acacio con sessus gra dum, vel immunitatem su*e 
ecclesia) ab Acacii jurisdiction e. Cyrillum se me- 
tropolilannm Paio>*tinarum Ecclesiai um dici vo- 
luisse. nulla* testis prodit : nee porro id conten- 
disse verisimile est. Hierosolymiianosenim pr&su- 
les honorificum sibi Nicaemj concilii deoretum can. 
7 acceptasse et in eo acquievisse [XX VI (J dubitare 
non licet lllud Macarius unus e priucipuis concilii 
Pal rib us sine dubio PaL&sltnis Ecclesiis significavit 
et promulgavit ; ej usque, el successorum maxime 
intererat ut sartum integrumque conservaretur- 
Atqui concilium Nictcnum can. 7, dum exconsue- 
tudineet antiqua tradilione, consequenteni post 
ties majorum sedium episcopos (Romannm, Ale- 
xandrinum et Anliochenum,de quibus agit can. G], 
Hierosolymilano honoris gradum Luetur, salva ot 
integra metropolitanc'e urbijura manere decern it : 
'Ey.sttu -r,v axoAouOiav zr^ xijay/c, "f» ii.r t xpoit6Xzi 
5tu 'C/} n i v o-j o \v.t (o'j a \ i u> ijt vr. o c . Nihil e rgo Cy r i 1 1 u m 
putamus metropolitici in Palaestinani juris sibi ar- 
rogasse. At ex consuetudine et jure superiorem 



quanquam ipse nulla m in alios qui sibi subjeoti fo- 
rent exerceret ; an aliorum provincialium more 
Caesurieusi metropoli subesset, pi lore inter ipsos 
loco et gradupost metropolitanuni contentus?Qua3- 
stio esteruditorum contentionibus maxime agitata 
et versata,quam definire non facile est. Earn litem 
componere nosti i non est instituli ncc virium no- 
strarum. Quam toinen prorsus intactam rclinqui 
locus iste non palitur. Vidiitnr nobis Cyrillus logi - 
tima Ecclesiai sua) ab umni Ca>sanensis episcopi 
jurisdictione liberae jura sustinuisse. Id suadet 
prinio apostolici throni tiUiius. Prixnun: episcopum 
_ habnerat S. Jacobum Iralrem Domini, qui ipse 
multoruru opinione Fuit apostolorum unus; saltern 
propter eximiam viri [XXVIIj virtu tem et cum 
Domino consanguinilatem par ipsis aposlolis cen- 
sebatur. Eum Paulusante Petrum eliam etJoan- 
nem uomiuuns.tres illasEcclesiaocolumnasappel- 
lat 3 .Epistolam ejus Ecclesia cum ceteris aposto- 
loruin scrip lis in divinorum libromm canon em 
contulit.Ab ipso Domino UierosolyiniUma? EcclcsifB 
omnium matris gubernacula suscepisse nounulJi 
exist imabant. Nullam vero in Romano imperio, 
nequ<5 porro in aliis orbis provinciis apostolicam 



8 Galat n, 9. 



al 



DISSERTATIO I. 



62 



sedemnovinius, quasalteri episcopo subjectapare- A Pauliniani, ab Epiphanio citra Joannis consensura 



ret. Secundo, quamvis civilisdispositio metropoles 
ecclesiaslicas rc^eret, vulgo tamen ea metropolis 
censebatur, ex quase ad alias urbes pra)dicatodif- 
fuderal: ex ea legem credendi et vivendi caHeraj 
sumebant. Cum imperii dispositio Hierosolymam 
PalffisLiiiffi metropolim esse non sineret, sallcm ca 
Ecclesia, qua; omnibus initium dederat,apostolos- 
queet (idem orbi transiniserat, cantoris quae ei ft- 
liarum loco erant.subdila esse non debebat. Tcrtio, 
peculiaris ejus Ecclesia? status non parum ad cam 
rem volet. Ab ceteris Palaestina) Ecclesiis viclu et 
cullu segregala erat : per annos centum ex solis 
fere Hebrneis cons tons, ex ea gente episcopos Im- 
bens,circumcisionem et maximamlegaliumrituum 
partem re 
formam recep 

composita. At etiam mullos sibi peculiares ritus, 
quoad observationera Paschan retiuuit, teste Firiui- 
liano epislola ad Cyprianum ; adhucque sub Cy- 
rillo peculiares habebai et a casterarum Ecclesia- 
rum more distiuctas consuetudines,quarutn pluri- 
ii! as suo loco observavimus. Erat autcm id moris, 
ut Ecclesia) aliis subjected carum ritus vulgo seque- 
rentur. Qua> Alexandria) disciplina vigcbal, ea lo- 
tius ;Egypti cense nda; qua) Antiochia!,tolius Orien- 
tis; quae Ronm>, Occidents fere universi. Qua? ergo 
Ecclesia separalis moribus agebal, ea sui juiis et 
solutaa crclerai'um doniinalu censenda. Quarto, S 
Jacoho vivente, quis crediderit Cresarienscm epi- 
scopum metropoliiica in ipsum jura exercere con- 



in monastcrioquodam, quod iste Nierosolymilanod 
dioDcefis esse asserebat, isti negabant, ordinati ; 
Joannes utriusque accusation ib us circa lutein pul- 
satus, omisso Caisariensi et Antioehcoo episeopis, 
ad Alexandrinum qumrens subsidia eonfngisset. 
Sic ait num. 63 : Tu qui regulas (juocris ecclesiaiiti- 
cas t et Nicani concilii canonibus uteris... rcaponde 
mihi, ad Alexandrinum episcopum Patmstina quid 
per Unci ? 2Vt fallor, hoc Hi decernUur y ut Pal&slinx 
metropolis Cxsarea sit, et totius Orkntis Aniiochia. 
Aut igitur ad Crsariensem cpiscopum referre dshue- 
ras y (ui apreta communion* tua communicare no$ 
wmeras ; aut M $i procul expclcndum judicium mat) 
Antiochiam points Htterx dirigendx. Verurn in tota 



itinens: puisis IlierosolymaJudansnovam ~ hac epistola tanlo animi fenore atque impetu in 
ecepit Ecclesia, exgentilibussolummodo Joannem invchitur Hieronymusdomesticisinjuriis 

incensus, utactor controversiaeinagis quam tuquus 
huj us dirimenda* arbiter ac judex esse videatur, 
Alias nxta conlroversia erat de Hierosolymitana? 
parcucia) finibus, num Hieronvmi ac Pauliniani 
monaslerium ad earn pertineret. Ejus rei judex non 
Alexandrinus prsesul. sed provincial raetropolita 
potius assumi debebat. Opponitur quoquc quod in 
provincialibusPalojstin re conciliis, Canadensis me- 
tropolila pra?sideret. Id patet de concilio in contro- 
versia Paschalis, cu jus presides ab Euscbio dicun- 
tur lib. v, cap, 23, Theophilus Ca> sari en sis et Nar- 
cissus llierosotyruilanus. At idem cap. 27, eadem 
recensons Narcissum pr&ponitThcophilo.Diu post 
Cyrilli tempora, cum Joannes Hierosolymilamis 
tendisse? Eo moi tuo cladem fliei osolymilanam ex ^ Dispolitano contra Pclagium concilio an. 3l5inter- 
prophetia fu^iens Ecclesia se Pellam in Arabiam fuisset.S. Auguslinusactaconeilii, utquidem vide- 



con tu lit : nihil turn in cam pa I erat Caisariensi s. 
Post suum ad pristinas sedes reditum, an turn 
primum metropolifano parere inccpit, cum baberet 
Si me on em epi scopum non minus spectabilem quam 
Jacobum ipsum ? Tandem cum in novam founam 
muiata est, elapsis centum annis, quibus libera 
fuerat,an puiamusCsesariensem e pise opum, novum 
et decessoribus suis intentatum jus in Ecclesiam 
omni semper venerationc a Christianis habitam 
praisumpsisse ? Quinio landem, inusitatum in Ec- 
clesia erat ut superior pareret inferiori. Snperio- 
rem Coesariensi episcopo obtinebat Uierosolytnila- 
nus honoris et consessus gradum,quemipsiex anti- 



tur secutus lib. i contra hdianum y bis capite vide 
liccta, n. 19. et cap. 7, num 3i % Joannem post 
Eulogiura Crsariensem nomiuat.Sed nihil ilia C?b- 
sariensis in conciliis sua) province prscsideniia 
adversus Hierosolymitanum concludit, cum ex ante 
dictisconstct Joannem, qui soennd^ hie loco eon- 
tentus erat, suam ab Caisariensi, imo et ab Antio- 
oheno immunitatera defendis^e. Alioquinihil pror- 
sus ex ipsa procsidenl.ia concludi potest. Non no in 
concilio Nicamo ante Alexandrum et Eustatliium, 
ilium Aniiochio\ bunc Alexandria) pr«esulem.sedit 
Osius nulla propria? sedisdignilate in hunc^raduox 
sublatus? Qui si negatur concilii prases exstitisse, 



qua consuetudine Nicajnum concilium conservavit: D bonorem hunc consecutus videlur Eustathius, qui 



ab Caisariensi igitur liber erat. Cum concilium Con- 
stantinopolitanum ejusurbis episcopo secundum in 
Ecclesia honoris gradumatlribuit, simul ab Hera- 
cliensis episcopi metropolitan quondam sui juris- 
dictione absolvit. Id ad exemplum Hierosoiymi ta- 
na) Eccesise factum credere par est. 

[X.XIX] 3o. Huic sententiiB qua) liberam asserit 
Hierosolymitanam Ecclesiam nihil fereopponi po- 
test prajter S. Hieronymi auctoritatem. Is epistola 
nunc 38, olirnGl, de Joanne nostri successore con- 
querens, quod, cum eurn inter et Hieronymum ac 
Epiphanium exorta essct conlroversia occasions 



certe Alexandrino inferior erat. Idem Osius Sardi- 
censi quoque concilio pra?fuit, cum omisso Alhana- 
sio qui actor erat, nnilti ade«sent metropolitani, 
quibus ipse inferior concedere debere videbatur. 
Sed, ut in Palaestinam revertar, cum Ca^saricnsis 
solus jurisdictions in in provinciapossideret in con- 
ciliis sua auc tori tale co-tvocatis et celebratis nemi- 
nem alium pra»sidere par erat. At in conciliis ge- 
ueralibas vel extra [XXX] provinciam, post Hiero- 
solymitanum nulla altercation sedebat. Sic in An- 
tiocheno contra Paulum Samosatensem concilio, 
post HeienumTarsensem concilii, ut apparet, pras- 



63 



DE VITA S. 



sidem,proximu5 in synodicislitterisappellatur Hy- A 
meiueus Hicrosolymitanus ante Theotecnum Cos- 
sariensem, apud uscb. lib. \u Hist*, cap. 30, Al- 
que ipse Eusebms cap. 28, Patrum qui ad concilium 
convenerunt noinina reeensens, Hymenici noiuen 
ante Thcolccni refert. Sozomenus 1. t, c, 17. apo- 
stolicaruui sedimn prasuies* qui Nicreno concilio 
tanquam principes irUerfuere inemorans, omnium 
primum Macarium appellat, eliam ante frusta tfiium 
Antiochenum ct Alexandrum Alexandria?. In rebus 
quoque ad provinciam Pakcstinam pertinentibus 
priorem aliquando locum tenebat liierosolymita- 
nus.Eusebiuslib.vi/J?st.,cap\ t9,de littoriscommu- 
nibus loqucns, quasi A favorera Origenis ad Deme- 
tritim Antiochenum dedere Aiexanpcr Hicrosolymo- 
rum etTheoctislus Caesarca), Alexandrum Theoeti- g 
slo praponit.Constanlinusdum litteras ad univer- 
ses Pal uejs Una) episcopos scribit de cedificanda ad 
qucrcum Mambre ccclesia, quae res ad Hierosoly- 
raitanam dioecesim nihilo magisquamad alias spe- 
clabat, eas inscribit, Macurio et ceteris Palxsdnaz 
episcopis, a pud Euseb. lib. in Vim Constant., cap. 
52. Alque ila habebatipsum exemplar ad Eusebium 
metropolitauuin transmissum, cum ex eoepistolam 
se transcribere testetur, c. oi Ex quibus concludi- 
raus, si quando Ciesariensis episcopis ante Hiero- 
soiymitanum noniinatur aut sedisse refer I ur, id 
hujus nee superiori consessui, nee iramunitati 
adversari. 

36. Cyrilli et Acacii de priraatu ac no etro politico 
jure dissidiasubsecutajsuut mutua) circa fide mac- ~ 
cusationes, de quibus bice apud Sozomenum non 
sine judicio adiuiltenda. Sic illelib. iv, c. 2b\ lix 
quo factum ftterat, ut iaimicitias inter se $u$ciperent> 
seseque mutuo accusarent quad recle de Deo non sen- 
txrent. Nam et antca ulerque eontm in sutpicionem 
venerat ; Acacius qxtidem quod cum Ario idem sen- 
tiret ; Cyn'llua vero quod cos $eclaretur qui FUittm 
Palri Hmihun secundum suhslantkim asterelant. 
Quibus ex verbis sequerelur Acacium, cum ipse pu- 
rus Arianus esset idque public* profitcrctui^Cyrillo 
crimini dedissequodluliumPatrisimiiemsecunduin 
substantiamassereret. Longe aliter se rem habere 
niodo probabimus. NicephorusCatlistnshunc Sozo- 
meni locum in suain Hislormn lib. iv, c* 46, trans- 
cribers de indusLria commutal his verbis : Qua 
de causa in wuluum odium adducti, alter alkrum D 
quod non recte de Deo sentiret, est enminatus. Ac a 
cius enim prim Ariana dogmata prmdicabat : Cyril- 
lusvero eos, qui comubstantiali adhasrebant, a prin- 
cipio sequebatur. Quamvls et tempore et aucloritate 
Sozomeno longe inferior in historia Nicephorus, 
certius tarn en amborum prrnsulum controversies 
statum videlur aUigisse; i° enim ut omittam illo 
Arianorum etsemi Arianorum propter simililudi- 
nem substantia* divorlio, antiquioresviderimuluas 
duorum prajsulum accusaliones, natas ex ecu ten- 
tione de primatu cum ipso pene Cyrilli episcopatu 
suspecta ; is erat hoc tempore [X.XX1J Cyrilli et 



CYRILLI. 64 

Acacii rerum status, ut AcaciusCyrilloconsubstan- 
tiale posset objicere, sinulitudiuem substantia? non 
posset, Cyril I us una cum Maximo in concilio Hie- 
rosolymitano an 349, Sardicensis concilii deereta, 
elconsequenterNicami fidemverisiiuilerassentieu- 
do susceperat; idem initio episcopnlusad Conslan- 
tiumscribensTiiuilatemconressuseratconsubslau- 
tialem. Hioc plusquam sufficientia Acacio ad aecu- 
satienera criinina. Sed ipse Acacius, quonam lan- 
dem modosiniilitudinem substantia; Cyril lo crimini 
daret, quain ipse jam dudum pluries, et in libris 
hoc tempore editis tutabalur? In profession e Anlio- 
cheni an, 341 concilii Filium in nullo dis i .imilem 
paterna divinitatis. substantia?, consilii et potesta- 
tis imaginem asseruerat ex Atbanasio. De synod. 
n. 36. Qu» quid^m ooncilii Antiocheni formula ab 
ipsis semi-Arianis in concilio Seleucieusi, quando 
in Arianos a se divisos raagno ffrvore, ferebantur? 
pro communi fidei tcssero usurpata est. Ante con- 
cilium Selcuciense epistolam ad MacedonTunisciH- 
pserat, etlibrum ediderat, quosimihtudinem sub- 
stanti<B defendebat. Narrat enim Sozomenus lib iv 
Hist., cap. 22, orta in concilio Seleucieusi Acacium 
inter et semi -Arianos contentiouo de sumlitudine 
Filii, Acacium cumvoiuntatesirnilcni tantum pro- 
fiteretur, a semi Arianis substantia similemlortiter 
defendentibus convictumex libro, quern scripserat 
et ediderat, fuisse, quod siniilia cum ipsis ante sen- 
si sset : Ka: xxt' oua-'av Ijjiotov ao:6v iQyy&wco 
xal tov 'Axavf.ov fjXsv-^ov 5ii xov Xoy ov ov juvsp-^d- 
^XTOxai exSeOto^v, we 6\xoUo; auvit; hti"jZ'j.*z 7tp6zzwj . 
Similia narrat Socrates lib. u, cap. 40 ; 2°, ut se- 
mi Arianorum et Arianorum divjsio ante annum 
337 vei 3o8 facta supponatur. semi Arianis tameu 
omissis ad Arianos se transtulisse non videlur 
Acacius ante Cyrilli depositioncm. Epiphanius 
hoeresi 73,n. 23. ait Acacium in concilio Soleucionsi 
pro eo quo in Cyrillum fkgrabat odio, se Basilic 
Ancyrano, Sylvano Tarsensi et a!jis quos semi- 
Arianos vocamus, cum aliis quos slbi devinaterat 
opposuisse. quasi turn primum contra iilos searmas- 
set, ntmirum Sylvani er^a Cyrillum hospitalitate 
ofTensus. Cerium tamen oM initio an. 32B, Acacium 
jam turn Eudoxio Antiochenoadjunciuin fuisse,quw 
cum in concilio Anliocheno et consubslantiaie el 
simililudinem substantia} abrogavit. Sczom. lib, iv, 
cap. 12 Sed hajc prima legitur Acacii adversus s:- 
miiitudinem substantia) inolSUo ; 3* etiamsi con- 
cesserimus Acacium, quo tempore Cynlhuacrimi- 
nabatur, jam turn in Arianorum partes concessissa, 
baud tamen illo tempore deveuisse eo putem, ut 
similitudinem substantia criminis loco aliis impu- 
taret. Nam etiam postea in concilio Constauiinopo- 
litano anno 300, cum Acacius factionis priucens, 
etconjuncti episcopi semi-Arianos fere ornnes di- 
versis causis episcopatu dejicerent. Rdci causam 
non alle^avere, auctore Socrale lib. u Hist cap. 
42. llediens e concilio in locum cxaueloraiorum 
muitos substituit,qui similitudinem substantias om* 



65 



DISSLRTATIO I. 



66 



uino ad sensuni consubstantialis prasdicabant, ut a 
Mel -tium, Pelagiurn Laodicenura, aliosque qui in 
Catholicorum eL sanctorum etiam [XXXLlj numero 
censentur. Anno sequenii in concilio Antiocheno, 
cuin coram Conslan lio concionaretur post Gcor^iuru 
Land ice u urn, doctrinam expo suit qum revcra sin- 
cerum ao purumapostolica* fidei cbaracterem non 
lueretur, ab liujim tamen blasphemia lon&issinio 
inlervailo sejunctam. Yid. Tbeodoret. lib. u /Int., 
cap. 31. Atqui Gcorgius prius tanquam unus e 
semiAriana>parti«principibushabebatur,exEpiph, 
lucres. 73. n. 1. Credibile igitur non est Acacium 
Cyrillo similUuriinem substantia) quasi crimen ob- 
jeeisse, nisi dixeriseum simililudinem substantia 
velut idem cum consubstantiali habuissc. Quam 



38. Sive ob hancGyrillianro fidei intentatam ab 
Acacio aecusationem, sive ob alias quas historia 
non satis expressit, seseque ignorarc fatetur So- 
crates, duobusanniscontinuis Cyrillum in jus vo- 
cavit Acacius. Srd frustra luit. nusquam coraparuit 
Cyrillus. Socrates ex quo habc didicimus, lib. n, 
e a p . 40 , h anc cau sain a iler t , q uo n ( X X X j 1 1 J Cyril- 
lus aecusationes formidarct: quod quidem, Socra- 
tis bona venia dictum sit, ne verisimile quidem est, 
Primumeniin leves prorsusillaj aecusationes erant, 
Theodoreto teste lib. n . cap, 26, quiJevissimaseas 
Cyrilli dcpojiendi causas ab Acacio arreptas ait : 

6itXs tov KuotXXov, v/x\ i$y* *Js>otoX'J|xo^v e-j^Awssv, 
ipsa) ob le vila tern ct iulilitatem Socrati incogni- 
ta}. Suas causa* adeo confidcbat, ut ab Acacio de- 



quidem ralionomSirruicnsis an. 357,formula? auclo- ~ tic. Sua 

res afferre solebant, teste Ililario De synod, n. ?9 : positus majus concilium appeJiaret; in concilio 

Seieuciensi securus el fid ens provocabat Acacium, 
qui judicium suum no luit ad concilii censuram 
revocari ; jus la concilio visa est Cyrilli causa, ei- 



£xm$ant. se (Ursacius et Valensl vfctreo hotnouswi 
et homxusion taceri wluisse. quia unum atque idem 
signi/teari verboiiivoqite existlmamnt. Eadem ratione 
add tic i potuit Aoacius, cum in concilio Antiocheno 
formulam Siriniensera lau davit et sccutus est. et 
auctoribus gratias agendas decrevit,apud Sozomen. 
lib. IV, cap. 12 Earn fuissc Arianorum sententiain 
dubitnri non potest, ex Philostor^io qui 6p.o:oijjtov 
et ofiooya'.ov pro uno babuit ; et Basilium Ancyra- 
num, Eustathium Sebastenum aliosque ojiotoujtou 
del en so res ubique pro 6;x90'.>s(w de cert antes indu- 
cit. Vid. lib. ur. n 10; lib. iv, n- 9, 10, 12. Neque 
porro omnino i'alicbantur: nam Alhanasio, Hiiario 
et Rasilio ju'Jicibus, recte intellccta substantias si - 



que b on orifice adjudicata. Tandem Cyril lianas de- 
positionis causam aftert Sozomenus lib, jv, cap 25, 
Cyrillo niagis hoiiorificam quam re foi mi dan dam, 
ncnipe Eeelcsico pall in in in ege state publica mer- 
catori vend! turn a Cyrillo, et mulieri scenicaj a 
mercalore ; do quo sequenti capite dicemus. Non 
igiluraccusatione nietu judicium fugiebat Cyrillus, 
sed aut vim et fraudes neqnissimiac vaferrimi ho- 
rn inis verebaim\aut id quod ego verisimili us credo, 
absolutuin se ae liberum ab Acacii jurisdictione 
pertendens, apostolici throni pra>sul, in fan oris 



mililiido, qualem Cyrillus sine dubio propugna- C judicio so sislere recusabul, out tandem inimiei 

et a se accusati boruinis judicium sub ire secun- 
dum leges detrectabat. 

39. Perillud biennium factum puto, quod Cyril 
lus Melilinensi cuidam in Armenia concilio infcer- 
fuisse narratur, apud Sozom lib. iv, cap. 25. 01)- 
scura prorsus hujus concilii memoria ; ante depo 
silionern Cyrilli an 357, factam ceiebratum esse, 
si#nificanl.Anoma?orum in concilio Conslanlinopo- 
litano an. 360. querelae; in quibus concilii hujus 
antequam abdicationis ipsius. mentioneni faciunt. 
Cum inunicilia) jam inter Arianos et semi Arianos, 
aut Saltein divortii serniua hujus tempore concilii 
exslitisse vjdeantur. illnd anle annum 3i>7, collo- 
candum non censemus. Ari;mos in eu dominates, 



bat, idem est omnino cum coiisubstantialL 

37. Ex his abunde ut puto colligitur, Acacium ni- 
hil Cyrillo, nisi Nicamam fidem objecisse. Sed si 
Acacius. earu in saltern accussationem tempore* si- 
miliUnIinom quoad umniaet quoad substantias se- 
uuebalui\quidaliudCyrillus in Acacio criminabalur 
nisi ex liisduobus allerum ? aut insufficicntem ad 
pienam et inte»rara calbolicce doctrina? professio- 
nem, simililudinem s ihslantia perlendebat esse; 
aut, quoniam cum hu; us sentential defensoribuset 
amicitia et com muni one conjunctus erat, Acacium 
accusahot quod earn confessionem dolo et I'raude 
corrui)!p«*rot.pravis{[ue interprelanientisalegilimo 
sensu d I'll ect'* 1 ret. Ulrumvis sequarn. perspicuum 



est catholics Cyrilli doctrinse argumentum. Quod 1) ejusque decreta a semi Ariauis spreta et neglecta 



si, ut vult Sozomenus, quodque nos cum illorum 
temi'Oiiim historia a»grc conciliari probavimus,si- 
militudinem substantia? sequens Cyrillus [>urumin 
Acacio reprehendebat A rianism urn ; pritnum hoc 
Cyrillo prajcipuumdecus quod primus in Anomfcos 
gladium strinxenl ; deinde cum certum ex ejus 
scrip lis sit ennicalhoJice prorsusel orlhodoxe 5 tum 
de Filii, cum de Spin Ins sancti divinitate sensisse; 
Aug uncos ab ipso, nondimidiata, ut quidani forte 
semi Ariam et Macedoniaui fecerunt, sed plena et 
integra catholica tidei defensione, impugnatos 
dicemus. 



constat, ex Anomaiorum in concilio Conslantino- 
politano illius concilii vindices atque ultores so 
profitcntiumde semi Arianis propter earn rem ex- 
postulationibusapud Sozom. lib. iv, cap, 2-fc et 2a. 
In eodeposilusi'uitttuslutliiusSebastenus, ex Basil ii 
epist.7i. quise nihiloiuinus ut episcopumhabuit.et 
semi Arianorum concilii s postea inlerliiil, corum 
leuationibus ad imperalorem honestatus : Meliti- 
nensisque concilii decreta abrogare et evertere 
studeal:ap. Sozorn. lib. iv, cap. 24. Elpidius Sa- 
talorum episcopus, qui concilio iuterfuisse videtur, 
Eusebium quemdam presbiterii gradu dejeclum, 



67 



DE VITA 9. CTR1LL1. 



68 



contra ejus concilii statuta,restetuit. Cyriilum ve- A hratuni esse probare Yidetur quod ait Theodoretus 



risimilc eslhujus concilii decretis intereessisse et 
opposuissc sc ; saltern ea in concilio Constantino - 
politano ejus ubdicandi causa ab Annma*is alle- 
gata est, quod cum Euslalhio et Elpidio commu- 
nieassel, qui Mel i Linen sis synod i, cui ipse inter- 
fuerat, decreia abrogare studucrant. Non ipsi 
propria, sed cum aliis mullis communis ea cum 
Eustattiio et Klpidio communio. Oportct igilur 
ijisum Eustalhii eL Elpidii querolis suasadjunxisse, 
eorumque ad versus concilium illud molitionibus 
favisse.Idquead [XXXIV-XXXIXliaiidem Cyrilli ee- 
dit,quod displicuerit ipsi concilium, Anoina'oriun 
kudibus et patrocinio intame.Eustatliiu* porro et, 
Eiptdius his temporibus sinijlitudini substantia 



lib. n, cap. 26, non depositurn ab Acacio solum 
Cyriilum fuisse, sed et Hierosolyrnis expulsum. 
Non euim sine vi quadain elirnpetu prn»senU& Aca 
cii ilia peragi potuisse videiur cxpulsio. Concilium 
sub fineni an. 357, vel initium 358, coactum puta • 
mus. circa idem tempus quo Leontius Antiochenus 
deeessit, Narrat enim Theodoretus lib. u. cap. 26, 
Cyriilum statim ab sua abdiea'ione Antiocbiam 
contendisse, camque pastore orbatain offendisse, 
7io'. v u.!voc otuT/jv loTZ^Tftii'ir^ supwv,. Atqui Leontinus 
nonnisi sub tinem an. 357 f vel etiani anni 338 
initia mortuus est : qui ab Alhanasio quasi vivus 
recensetur in Histor. Avian. [XL1 ml monacii., n. 
4 ; quo in opere Libera et Vosii lapsuni hujusque 



addicti, ad versus Anomceos fervide decertabant : n mortem et in morte relractationem memorat, 
et uterque postea >'icienam (idem am plexus est. num. 41 et 45, qua? quidem ad sum mum sub 
Elpidius rjasilii encomiis celebratur epist. 72 pag. 
118. Vid. ep. 215 et 322. 

CAPUT VI L 

Cyrillus ab Acacio deponitui\ appellat ad ma jus 
concilium, sc ad Sylvamim Sorscnsem recipit. 

40. Acacius, frustra citato ad judicium per 
biciinium continuum Cyrillo, ilium preeveniendum 
arbitrates, una cum episcopis provincial! qui idem 
cum ipso $mliebanl 1 dtgmuit. Ita Sozomenus lib 
iv. cap. 25. \dde ex Theodorelo lib. n, cap. 26 ; 
et Hierosolyrois expulit. Ea Sozomcni verba, prx- 
veniens depo$uit % <p0*'£ ( xatefciav. significare vidcn- 
tur ? Acaeium, cum timeret ne Cyrillus se ad judi- 



extrema an. 357 contigere. 

41. Cousas depositions Cyrilli ab Acacio sum- 
ptas Theodoretus lib. n, cap. 20, Icvxssbnas appel- 
lat. Socrates lib, u, cap. 40, depositurn dlch, pro- 
pter ea quod xi'pius in judicium vocatm per duos 
continues annos comparere detrectasset, arcusatioiies 
reformidans. Quibus verbis videiur significare 
Aeacium hoc Cyrillo crimen intendisse quod 
suum tribunal non agnosceret ; vel potius, Cyrilli 
absentiam etfugam judiciu quasi taci (am imposi to- 
rum crimiinun confessionem et agnitionem sum- 
psisse, atqne a concilio suo approbari curasse, 
nullisque prwterea conquisilis argumentis inaudi- 



ciumappellaret.alque in concilio proplerea de qui- C lum damnnsse inimicum. Fniqua sane seatentia 



bus accusabat Aeacium, dainnari procuraret. Cyrii- 
lum ipsum sine mora episcopaludejtciendum.seque 
in tuto collocanduni judicavisse. Concilium ilaque 
ex episcopis sua? senleutia> si bique addictis coegit 
numerosum illud non fuisse inde colli^itur, quod 
numerosiusappclhu it Cyrillus in eo sede dejeclus, 
alioqui, cum octo ante annos quindecim in Polars- 
tiua cpisenpi essent Atliamisiana) causre addicti, 
utul quidam fato sublali,alii ab Acacio in suas par- 
tes illecli suppoiiantur,uonriullos tamen Cyrillo et 
tidei favorabiles super! uisse credibile est : quare 
cceteii in anguslum numerum contract! manent. 
In his numerare possumus PatrophilumScythopo- 
Jitanum, e.\ Ari.morum pessimisunum;Eutychium 



Acacit erat si pendente Cyrilluin inter etipsum de 
metropoliticisjuribusetde tide accusationibus lite, 
ipse judiciis in propria causa vices fungeretur ( cura 
actor et accusator esset. Quod si Cyriilum lefriti- 
mis causis judicio se sistere detrectantem, quasi 
crimina per judicii fugam conti leu tern datnnabat; 
iniquius eratcuusas detrectati judicii, dissimulan- 
do adversarii innocenliarn, opprimere. Diver sam 
prorsus alTert Sozomeaus lib. iv, c. 25, abdicandi 
Cyrilli causani ab Acacio arreptain. Cum Cyril- 
lus in egestate publica thesauros Eccleske et sacra 
vela diveudissH, ahirU quemdam donarium suum 
agnovisse in muliere scenica qux illo amicta erat, 



inqmrentemque curiosus wade illud habcret, d?pre- 
fcleutheropolilanum, si jam turn cum Cyrillo sus- ^ hendissc quod mercator illud mulieri vendidisset, 
v epi sset i n i m i ci I i as ; Pe tr u m op i sc o pum 11 i pp i , mercat ori vero episcopus. H an c ergo causam pre© - 
Eusebiura Sebasta?, Charisium Azoti, qui Acacio in texens Acacius Cyriilum deposuit. Eadem profecto 
concilio Seleuciensi adjunct! rnperiuniur apud 
Epiph. hajrerti 13, n. 26. Eos solos concilio pra»sen- 
tcs fuisse, verba Sozomeni initio capitis citata si- 
gniUcare possunt. Cyriilum verisimile est judicio 
j>o sistere noluisso. cum per duos annos continues 
venire in jus recusarit-Abseus itaque et inauditus 
damnatus fuit Quo loco celebraturu sit concilium, 
historici silent. Hierosolymis celebrari postulabat 
Ecclesia? consuetudo, ut in iis locis judicium 
mstituatur, in quibus admissum crimen dici- 
tur, possuntque testes audiri. Ibi quoque cele- 



historia est, quam Acacius post concilium Seleu- 
cicnse.diversis prorsus ad inflammandutnin Cyrii- 
lum imperatorisanimuni circunrstantiis, ornatam 
re^essit. Hem ita narrat Theodoretus lib. ii. c. 27 : 
Sed prsecipue imperatoris anirnum commoxemnt ea 
qxvs Acacius adversus Cyriilum commenlus est : sa~ 
cram enim vestem quam Comtanlinus omrti laude 
celebrandm ad exornandam Hiercsohjtnorum eccle- 
siam Macario ejus loci episcopo donaverat, ut ca in- 
dutus divini baptismi minister aim perageret (ea 
veslti aureis filti context* trat) 9 Cyriilum vendidisss 



69 



DISSERTATIO I. 



70 



dixit, eamque mercatum quemdam ear m qui in A strum pcrtinet, nam si appellare appellatione pro- 
theairo saltare solent, induisse quidem, sed infer sal- prie dicta Cyrillo licucrit sive ex. jure natural!, 
tavdnm collapsum, obtrilumque interiisse. Ha»c a 
prima narralione di versa, 1° resscenieis distracta, 
sacra vestis dirilur a Constantino ad usum bapti- 
smi data, cum Socrates unum ex sacris velis corti- 



nisve signifkare videatur; §« vestis ilia a Cyrillo 
scenico ipsi venditafertur, quam Socrates merca- 
tori ah episcopo. mi mo a mercatore venundatam 
rel'ert; 3° dicitur scenieus eaindulussallasse.cum 
ea mulierem in thealro indulam Socrates narret ; 
4° additur scenicum dum saltaret collapsum inter- 
iisse ; nihil ea do re Socrates, fhec narration is di- 
versitas quae maiiliam prodit Acacii, potest in to- 
tara rem illam fabukt? suspieionem aspcrgere. Sed 



sive ex Ecclesias appro batione, pa rum interest 
utrurn alio rum exempla seeulus, an primus id Je- 
ceril ; cum nullus ante eodem jure voluisset, auk 
rerum suarum necessitate eoactus fui&sct uti ; ea- 
demque in eum, *|ui primus ante Cyrillum appel- 
lassot, querimonia i n tend ere tur : sed lioc a^itur, 
1° nt rum Cyrillo pcrmissum fuerit pronuntiato ad- 
vereum se judicio non stare, 2°dato priinam om- 
nium Cyrilli appellationem esse, utrum crimen! illi 
fueritforensem appetlandi morera in Ecclesiam in- 
trodncere, cum ante non appellation ibus pro prie 
dictiSjSed revisionibus soiuromodo judiciorum epi- 
scopal! um actum esset. Ac primam quidem quae- 



si quid hie veri. magis in prima et sirnplicion psliouem definire non difficile est: optabile sane 

C«n nt^ 'VI II * || 1 ** I I «■!■■■•« * « • »• ■ • 



Socratis, <_XLIJ quam in altera Acacii dolo corrupla 
uarratione acquiescendum. Gyrillum vero deposuit 
Acacius vol ob rerum sacrarum in egestate publica 
distraction em, vol ob earumdem in theatre pro'a- 
nationem el con lamination em. Sed non debuil im- 
putari Cyrillo seel us alterius, vel scenici sac ram 
vest em profannntis, vel mercatoris rem em plana 
mimo vcndentis.PJrit ad sumrmun imprudentia Cy- 
rilli. rei sacra) non satis eaventis: quis autem cre- 
dat eum necessarias cautioner neglexisse ? Quod si 
hoc Cyrillo crimen in tender it Acacius quod Eccle- 
siic thesaurus ad e&oslatcm pauperum sublevandam 
dislraxerit r mil, quod illi scelus arbitrabantur, 
nos max imam Cyrilli laud em ducimus Quod cnim 
Cy rill ns, idem postea S. Ambrosius Medio lanensis 



ut judicia ecclesiastica hujusmodi semper essent, 
ut in eis nunquam innocenlia oppiimeretur. Quo- 
niam tarn en id divina Providentia ah PI celesta ar- 
cendum non ccnsuit,non solum concessit m semper 
sed e re et ulilitate Ecclesia? [XLll) fuit, ut deje- 
ctus perinjuriam episcopus presidium innocentia 
qunoreret: ne injustorum liominum violentia im- 
punita, ad Ecclesia) dedecus et poruicicin, veritati 
et HHjuitati pr&valeret. Idcirco probata) Athanasii, 
Marcelli Ancyrani,Asclepa) Gazensis appeliattones, 
sive ad Romanum pontificera confugia, etposlula- 
tiones novorum conciliorum ; ut ea, quae in prio- 
ribus concUiis adversum se.seu vi seu ignorantia, 
statu t a fuerant, emendarenlur. Eorum pr&cibus 
concessa concilia Romanum et Sardicensc. Idem 



ad redeniptioupni eaptivovum. quod cum Ariani ^ Donatislarum importunitati semel et iterum, ac 



Acacio similes criminarenlm. factisui defensionem 
suscepit lib ji, Of fie. % cap. 2^, n. 136 et s^qq. 
a an clique Lauren lii se exeniplo tutatus est Fecit 
idem S. Exuperius Tolosanus, ea de re-, laudatus a 
S. llieronymo Rusticum horlante ut hujus sancti 
vestigia couseetetur.epist. 9o, alias 4, fecit S. Cce- 
sarius Arelatensis. teste Cypriano Vita) ejus scrip- 
tore, num. 17. fecit M prove us Pi eta vo rum e pi Sco- 
pus, a Gvegori-o Turonensi commemoraluslib. vrt 
llistor. Franc , c. 24. 

41. C§ villus cum depositm fuisset. inquit Socra- 
tes lib. ii, cap. 40, nihilominus appellalionis libello 
ad eos qui se deposuerant misso, ad ma jus judi- 
cium provocavit, |A£i£ov ETts/.ocXsiato Cty.aar^ocov. 



paucis ante annis ha-resiarchtt Photiuo, datum. 
Concilia etiam ea de re leges condiderant, uti Sar- 
dicense canonibus 3, 4 et 7, et Antiocbemim sex 
ante an nos canonibus 12, 14 et Vo. Atqui multa? 
et gravissimae causa) Cyrillo exstiterunt, ne latas 
adversum se Acacii et Acacianarum operarum cen 
tentia) staret. l Acacium forte judicem non agn©- 
scebat. uti ab ejus jurisdiotione solulus et liber, 
irao ipso superior. Quauquam episcopus superior 
et metropolilana a subjectis sibi episcopis Ecclesiaa 
le^rcjudicari possit t quemadmodum Stepbanus An- 
tiochenus anie annos decern ab Orientalibus epi- 
scopis damnatus fuerat; et Theophilus in contro- 
ver&ia, ad versus Joannem Chrysostomum, se, si 



Cui quidem appellations Conslantius imperator asti- D judicandus essetab .Egyptiis episcopisjudicandum 

esse fatebatur {i'allail ). 2* Itaque CyriJJus. Acacii 
tanquam professi inimici judicium, uti nullum et 
cassum, ipso jure repudiare poterat. Sic Caecilia- 
nus Carthaginensis inimicoruiu concilio citatus 
comparere delrectavit, etab iis condernnatus sede 
non cessit, sed ecclesiam suam constanter retinuit 
(Aug. epist 43 n. 7). Sic .-Egyptii pra i sulesin 
concilio Tyriensi postulate runt ut Athanasii bo- 
stes consensu suhmovenentur ; apud A than. Apo- 
log. cont. Avian ^ n. 77. Acacius autem cum Cy- 
rillo publicas siiii ul tales exercuerat ab ipso fere 
Cyrilliani episcopatus exordio, propter metropoli- 



pulatus est. Solas igilur ac primus omnium Cyril - 
I us. contra ecclcsiastici canonis consueludinem, ap- 
p ellaiion em y s icu t in public is ju die iis fieri sole t, in- 
tcrposuil. Ecclosiasticarum appellationum primam 
fuisse illam a Cyrillo iulerjeetam, non omnes So- 
civiii assentiunt ; multas enim sive ad summum 
poutilicem, sive ad majus concili m. sive ad iiu- 
peraloreni ipsum in hoc et superioribus sasculis 
pneceisisse tnulti contenduiit. Has alii non appel- 
laliones pro prie dictas, sed vel confugia, vel re- 
visendi judicii postulationes dici oportere conten- 
dunt.Eam litem componere nihil ad causam no- 



71 



DE VITA S. CYR1LLL 



T2 



tica jura,Nec Acaciano judicio majus robur acce- A 
debat ex prassfcatl* aliorum episcoporum,quos sibi 
senfefitiil conjunclos eodemquc jure Cyrillo, quo 
Acacius ipse, suspeetos raplim el festinanter col- 
le^erat ille teste Sozomeno, lib. rv, cap. 25, 2u« 
ton; tcc a'jTOj opovoSar'.v s~iox<$itoic tpuivit xaO- 
£/.(ov, exclusis sine dubio amieis et fau tori bus Cy- 
rilli. 3* Mutuis so ace usalioni bus circa fidem peti- 
erant Acacias et Cyrillus: unde factum u I Aca- 
cius, tanquam accusatus, inimlcus accusatoris sui 
censeretur, et judex esse non pot-sci ; utaccusator, 
multo minus. Nam ut recte Optatus lib. vu, in 
append, pag. 370: Non potest qute hi una causa eo- 
dan momnnto duas sustinere personate ut in eodem 
judicio accusalor esse possit et judex. Acacius Cy- 
ril I utii revera non judieuvit ex ante inten talis circa ^ 
(idem a se ipso aecusalionibus : at damnavil ut 
conlumacem et sua; eitalioni perbiennium obtem- 
perare detroctantem ; quod eral suam ipsius cau- 
saui judicare. 4° Levitas aecusationem quibus dam- 
natus erat Cyrillus, cam ob earn rem I ami and us 
poti us foret, pa lam Acacii iniquitutcm publicabat, 
et lcgilimum Cyrillo liuic sentential uou acquie- 
scendi ; imo ut Acaciuni uti polcstale sua abute li- 
tem iu judicium vocandi jusdabat. £adem accusa- 
tion urn levitate, sepusita eliam falsi tale. Gaeilia- 
nus[XLHrolim sepluaginlaepiscoporum senlcnlia? 
contra se fetae pa re re detrac lav erat ; a pud Op tat. 
lib. i, n. 10. 3° Viotenliam injudicio Sac tarn accu- 
sare pole rat Cyrillus, cum eum Acauus uoti depo- 
s u i ss e I soj u m . q nod unum e ecl esi as ti ca* p o t e s ta ti 
coneessum ; sed Hierosolymi* eliam cxpulissel.non C 
sine vi et iinpHu. 6° Uti apostolicse sedis prsesul, 
ct unu's e ma jo rib us Ecclesinft p roc crib us» conten- 
dere poterat se non in exiguo quodani paucorum 
episcoporum concilio. quale illud foe sat Acacii, 
sed in niultonumerosiore et ex pluribus provincjis 
coaclo judicari oportuisse. Nam Paulus Samosa- 
teuus Anliocbia) episcopus superiors sajeulojudi- 
catus Cue rat in concilio majori plurkini provincia- 
rum, ad quod eliam Dionysfus Alexandrinus ap- 
pellalus fuit. S. Eustalhius Antioolienus deposit us 
ante annos vigiiiti seplein fuerat in concilio, quod 
Pltiloslorgius lib. n, n. 7, memorat ccl episcopo- 
rum fuisse. Alhanasius Alexandrinus in concilio 
Tyriensi numerosissiuio, et ex to to fere Oriente 
colleclo. 7° Denique, concilium Antiochenum can. D 
•15, ratum et irrevocable provincialis synodi judi- 
cium, adversus accusalum cerlis criniinibus epi- 
scopum, eo tanlum casu deereveral, si accusatus 
coademactuc ab omnibus episcopls ejusdem pvomn* 
civ, cunetique consonanter eamdem contra eum 
for mam de>reli proiulerini Atqui Cyrillus non ab 
omnibus episcopis provincial eondenniaUis, sed ab 
nonnullis lantum, quos in suam factionem et sen- 
ten ti am olim pertraclos raplim ac festinato colle- 
ge rat Acacius. 

43 Cum lam mulUe Cyrillo sappetereni causso, 
quomiuus informi judicio adversum se lato acquie- 



sceret, quairitur numjuclicii revisionemex usitato 
priiis more ab imperatore postulare debuerit, nou 
ex forensi consuetudine omnium primus ad rnajus 
concilium appeilare. Loquor ex eorum senlenlia 
qui nullas ante Cyril lianam in Eccle^ia auditas 
fuisse appellationes coMen&unt. Veruin adeo tenue 
est rei utriusque discrimen, ut. cum alterum Cyrillo 
concessum fuisse faleantur, quod alterum praa- 
oplarit, id cri minis loco objicere ridiculurn v idea- 
tar. Hoc inter revisionem judicii ct appellation em 
propria dictam interest ex D. Petro de Marca, 
quod in revisione judicii iidem iterum judlces esse 
non prohibeanlur, contra in appellation© judicium 
iis, a quibus est ap pel I alio, eripiatur Ex eodem 
praHerea lib. vti, Concordix^ c. 2, n. 6. hoc in Ec- 
clesia a teinporibus Antiocheni concilii statutum 
vigebat, ut qui a judiciis appellarent, ante amnia 
impetrarent rescriplura pro revisione judicu sui ; 
in eoque versatam ait n. 10 innovation em a Cy- 
rillo introductam, quod suis judicibus app dlatio- 
nem ex more forensi stalim sign i (lea rit nee imp> 
ratorisrescnptumpostularitac impetrarit, nisi post 
significalamappellationem. Qua in re a Cyrillo vio- 
lata si l Ecclesia) dignitas, iguoro, Ulud sane epi« 
sco pis non decorum, quod eorum judiciis non ste- 
tur, novaque uti a>quiora priced en lib us postulen- 
tur. Sed sive appellatio interponatur, s.ive revisio 
judicii postuletur, hlque ante vel post rescriptum 
principis Hat, idooi est ad dedecus ecclesiasi.icorum 
judiciorum. At Cyrillis le^itimas causas habuit ut 
non revisendum duntaxat judicium suum, sed 
[X.LIVJ eliaui novum, a quo Acacius ct sui judices 
excluderentur, postularet. Primo enim jure requi- 
re te polecat ne Acacius, utinimicus, ut accusator, 
et a se aceusatus, iterum de se judi caret. postquara 
in priori judicio, contra oranes Ecclesire leires in- 
stituto, tarn publrca et perspicua dederat inimici- 
tiarum adversum se argumeuta. Secumlo. nou 
emendationcm tantuni judicii requirebat Cyrillus; 
sed se actorem ad versus A caelum et accusatorem 
professus, eum pluriuiis de sceleribus. de vi, de 
ecclesiasticarum legum contemptu de inflicta Jevis- 
simis de causis gravissima depositionis et exsilii 
pcena.ac fortassis de usurpala adversum se auclo- 
ritate postulabat Id ex Cyrilli testis in concilio Se- 
leuciensi apparet. Athanasius enim de !>ynotiis,riu- 
mero 12. perspicue tradit Acaciurn cum aliisaccu- 
satum fuisse eorumque principem. qui eum accu- 
satorum suorum adversus se vociferantium crimi- 
nationes timerent, adjunctis sibi Ariauis secessio- 
nern fecerunt : aitque Socrates lib: ih cap. 40,Aca- 
cium a Patribus concilii {instantc et persequente 
Cyrillo' in jus vocatum. ut causa ejus judtcarelur. 
Eademque pene habenlur apud Sozom. lib. iv, 
o. 22. 

44. Cyrillus sive appellaMonis beneficio, sive 
perspicua judicii quo dejectusfueratiniqui late, qua? 
legitima rnultis, bac et sequentibus aHatibus, San- 
ctis episcopis graJus sui retineudi causa visa est, 



73 



DISSERTATK) I. 



74 



se semper ill episcopum habuit, sive apud Sylva- A semi-Axiaius sunt propria duntaxat recenseam : in 



imra hospitem, sivc in concilio Seleuciensi,in quo 
cum rcliqtita ep boo pis consedit, noque ut e con- 
sossu discederetulla ratione poluitndduci : oodem- 
quo loco habitus est, nequidquam fremonte et in- 
dignanle Acacio, sive a Sylvano et conjunct!* cpi- 
scopis, sive a Palribus concilii Seleueieneis, /'«/- 
sua Hierosolymis Acaciana vi t Antiocfnam perrexil, 
quam cum pas fare orbalam videret y verba sunt Tbeo- 
dorcti lib. it, //t.sf., c. 26 (Leontio videlicet moriuo % 
necduoi subrogate et Eudoxio), prcelcrgressus est, et 
Tarsum profeclus cum admirando Sylvano vixit. 
Quod cum Acacius iesewi$se%* litter as scripsit ad 
Sylvanum, eique deposUionem Cyrilli nuntiavit. At 
ille et Cyr ilium rercritus, et populum refoiinidans 



concilio Aneyrano ann. 358. circa Paseha, Gultica- 
noruni epi«coporum qui Sirmicnsem arm. 3b7 hit- 
pielain condemnarant, II del impetturbaUc incou- 
cusswque fama incitati sunt ul eamdein sub aua- 
themate, proscribercnt, el. ab ipsis aucinribus rant 
in concilio Sirniiensi ami, 358 ejurari salagerenl. 
{Hilar. De synods n. 3), In proximo citulo Sir- 
niiensi concilio quahior Africanos episcopos sibi 
conjuuxere, ex Sozomeno lib. iv, c. K», ruznque 
fortassis ad Afros et Orientates omnes scripserunt, 
ut ej ice rent a sancta Ecclesia ojxooyatov, dicentes 
seeum scnlire et Afros ctOrientales nftiUGs; quod 
testatur Marius Victorinus lib i. p. SJG2, eoque re- 



ferri potest quod ile Basilio Aneyrano conquere- 
utpote qui Cyrilli concionibus admodumdeleelarelur, ^ bantur Acaeiani iu concilio Consiaulinopolitano, 
mm ab ecvlesiastico ministerio haudquaquam prohi- ann. 360, eum netrme Valentem et Ursacium apud 



buit. Communionenj quoque ac forte consuetudi- 
n em turn fovit cum Basilio Aneyrano et Gcorgio 
Laodiceno, qua? ipsi ab Arianis crimini data esl»ot 
in concilio Constantinopolitanoaimi 360, ab eisin 
eausis ejus depositionis allegata; apud Sozo men. 
lib, iv, c. 2o. Forte Cyrillus Georgium et fiasilium 
consilio et opera adjuverat, in if s qua) ambo ad ver- 
sus Eutloxium illo tempoieniolitisunt,cum co actum 
Georgii hortatu Ancyranum concilium Sirmicnsem 
formulam aim. 357, ab Eudoxio in concil. Antio- 
cheno probatam damnavit. et ab aucloribus retra- 
ctari procuravit. Vid. Sozom. lib. iv, c. 12 et 13. 
Erunt contra qui Cyril I um accusent, quod ad semi- 
Arianos confugerit, eor um que socie tale et commu- 
nions si I usus. Nam Ires modo memorali episcopi 
Sylvanus, Basilius, Georgius, bujus factionis verbo 
oonsubstantialts tnimica) prinoipes erant. Uis est 
breviter respondendum. 

45. JXIA'] Prime quo so r«ciporot, qucm appel- 
larct Cyrillus? Liberius adhuc exsul agebat, sibi 
ipsi succurrendi impos : atque hoc ipso tempore 
urbis arnore Athanasium et Nicrenum concilium 
turpi lap*u deserebat Alexandria? incubabat lupus, 
Georgius. pulso per vim Athanasio sedis ejus sce- 
lestns invasor. Antiocliia episcopo destHtitd erat. 
Veri et sinccri fuloi defensores vel in exsiliis pro- 
scrip tiagebant, vel iu lalebrisoccultabantur Semi- 
Ariani quos dicunt. fervens turn adversus Arianos 
studium demonstrabant 2° Sctui-ArLani extra Ec- 



episeopos Africa? dalis ad cos lilferis insiiuuiasse 
(Sozom. lib. iv, c. 24). In concilio Selcuciom, cum 
sanelus DUurius eo cum cadcris conven is$c l, qu&$i- 
lum ab tfo, ait Sulpicius lib. it, Hist, *acr., p. 25ii, 
quse ct>$et Galhrum fides: quia turn A r Urate prava 
de iis vuhjantibus. su&pecti ab Orientalibus labrban- 
tur Irionymam solUurii Dei unionem secundum 6a- 
belli um credidisse. Sed* evposita fide suajaxta ea quee 
MUw erant a Palrhbus conscripta, Qrwni&libus 
perhibuit testimonium Ita absolutis omnium ammis, 
intra comcientium cotwnunionis, necnen etinm iu so- 
eietatem reeeptm concilioque ascUus est. PostSe- 
leuciense concilium, liujus legati ConaUuilinotmli 
agentes, Ariminensis synudi legalis quos prava sen- 
lire nesciebanl, imniain Aclii hocresim et oeeuHas 
Arianorumn^iliadamnarelurjnoHtionesdeiru?i!ia- 
runljKique omnia Oecidenla'.ibus Kcclesiis utmlian- 
da sutf^essere, apud Hilar. Fragm. 10, n. 1- Post 
concilium Con$tuntinopoli)anum, anno 360. dalis 
Rilario ad Gallicanos litterts, Arianorum trinm- 
phum et suscepta contra fidem concilia siLmifica- 
runt. quibus concilii JKIA'l] l*ai-isicusis uptecopi 
fralernis el honoriiicentissimis liiieris responde- 
runt Hilar.fra^m. ii y n I ct 4 Nee Occidoii tales pe- 
nitus ah eorum communione abstiuebantnd non so- 
lum ex modo memoralis KHlarii in concilio Seleu- 
ciensi, et Parisiensis concilii exemplis constat, sell 
el ante Ililarius lib De synodic n. 77, quos semi- 
Arianos dicimus, vocat sanetos viros Orientates epi- 



clesiiecommunionem non erant. Nullo publico Ec- D scopos; n. 78, studiosos apostolic® atque evangelicx 



desi% judrcio, quod quidem exsecutioni in an datum 
fuisset, damnaliaut proscripti fuerant. In Orieute, 
ut vidimus, promiscua com m unto erat. Umncs fere 
hujus partis erant. demplis Arianis numero paucis, 
ut apparel ex concilio Seleucien?u\ in quo numero 
105 fuerunt ex Hilar lib. in, cont. Constant., 
num. 12. Cum Occidentalibus ipsi communioneni 
non recusabant. Ut enim o mill ant cfntera commu- 
nionis hujus, qura somi-Arianorutn ab Arianis divi- 
sionem prtecesberunt argumenta, ex conciliis Phi 
lippopolitano. Mediolanensi ann. 349, Sirmiensi 
ann. 351, Mediolanensi ann. 335, sumpta, et quas 

Patrol. Gr. XXXIII. 



doclrhw viros; n. 79, f mires ckarissinws ; n. SO, 
88, etc., sanclissimos turos, etc. Athanusius quoque 
Dc synod., n. 41, Acacianis refu talis sic ad semi- 
Arianos couvertitur: Viros qui alia quidem omnia 
Nie<t*o> scrip (a recipiunt* de solo auiem comuhstan* 
lutl is vccabulo amhiyunl, non ut inimicos spectori 
par est ; neque enim velut Arimnanitas aul P&trutn 
advenarios homines aggredimur ; svd disputamus 
vehtti fraires cum fratiibM, qui eudem qua non smit 
seiHentia, solo nomine in conlroveniam addncto. 
Addit infra talem esse Basilium Anoyrsc in suisde 
tide scriptis; quibus, quoad externam saltern et ort 3 



JO 



DE VITA S. CYRILLI. 



70 



professionem, adjungendi conjuncli ipsi cpiseopi. A prasens tempus. Sylvanus deraum, quern Tbcodo. 



Tertio ilaque, tamelsi de occultis hainiuum sen- 
tentits nullum judicium inslilui possit, el *:x conse- 
quent Libus Euslalhii Sebasleni, Georgii Laodioeni, 
EieuMii (jyziccni. etc., gestis, qui in hucresim aut 
sehisma iapsi sunt, iugens suspicio in eoruni lioc 
tempore (idem aspergatur ; tamen ex eorum exte- 
riori profession e, quae nihil a Nicajna nisi verbo 
tenus dissidebat, reeteque intellecta code in rcdibat 
judice Athanasio loco citato, et Hilar io, De synodis, 
n. 72, 74, 77, 89, et ex eorum adversus Arianam 
impietalem studio, Cyril las eos uli fralres et secum 
eadeni senlientes spectare pole rut, eorum commu- 
nionein amplecti, et in rebus afflictis patrocinium 
quiBrere. Nee idcirco aut in (ide, aut in commu- 



retus admirandum virum dicere non dubital, sun- 
cti quoque Basilii elogiis honoralur epist. 82, pag. 
151 ; epist. 79, p. 441 ; epist. 50, p. 78. Elpidius 
unus e concilii Seleuciensis legalis fuit, qui Occi- 
dental urn adversus Anomu'os (idem imploravere ; 
et in eorum qui ad Liberium dclegavere aim. 366 
numero fuit, ct a Basil io episl. 72, p. 118. lauda- 
tor* Vid. epist. 21 o et 322. Supcrest Gcorgius Lao- 
dicouus, cujus initia et finem nwrn darn mire non 
possumus. At an. 3;>8 fervens adversum Anomooos 
studium demonsirabat. Eudoxiu< eniin, qui sine 
ejus et uliorum ad quoselectio pertinebat consen- 
su, Antiochenam Kcclesiam occupaverat,euni Aria- 
nam hasresim pa lam ac delecta f route pnudica- 



nione variavit, quod ipsi a Rutino objicitur: quos |% ret (3), inullos qui sibi adversabanUn* clericos ab 



eniin Athanasius et Hilarius ut fralres habebant, 
an ipse pro inhmeis habuissel ? Neque idcirco oon- 
subslantialis auttidem aut vocein rajecit,sicut ne- 
quc Hilarius cum eis in concilio Seleuciensi resi- 
dendo, ueque Dianams Cassariensis in Cappadoeia, 
vel Gregorius Nazianzenus sancti patres in generali 
Orie utis communione remanendo, tametsi am bo 
postea A riminensi formulae subscripserint; neque 
multi alii in Orienle, uhi neminem bis lemporibus 
consubstanlialis propugnatorem exslitisse iucredi- 
Lilis prorsus res ebt. 

40. Quarto denique, ii quibuscura communio- 
nera autsocietatem hoc tempore retinebat Cvrjlius, 
raajomu omnibus fidci ardorem demonstrabanl. 
Quinque maxim c ab Insfcorieis memoranlur, Basi* 



Ecclesia ejecit : qui cum adGeorgium Lao die en um 
se recepisscnt. liti eras iile (is dedit ad Maccdo- 
nium, llasiliura et Cecropium Nicomedicnsem ; 
quibussignilicat Eudoxium Actii discipulos a!) ipsis 
infumia multatos, in clerum promovisse, Aetium 
pra> caHeris in deliciis habere ; hortatur ut quam 
maximo numoro possint in unit in conveniant, et 
aliorum cpiscoporum subseripliones posluleut,uti 
Eudoxius Aelium Kcclesia expellat, promolos in 
clerum ejus discipulos dejiciat,et desinat Anomceos 
dissimilitudinem pncdicanles con Liana docentibus 
anleponere His Georgii lilt oris factum, ut Nasi li us 
ct alii in synodo Aneyrana et postea Sirmiensi,si- 
militudinem substantia* condrmarent, et hupiam 
Sirruiensem aim. 33 V) formulain non dai una rent 



lius Auc\nju,Sylvunus Tarsnnsis, Klpidius Satalen- ** solum, sed et ab Ursacio et Valento damnundam 



sis, (leorgius Laodieenus, Eustathius Sebastenus. 
JDe Basil io supra vidimus elogium Albunasii. Is 
omnium qua) Ancyrae etSirraii adversum Anoma-os 
gesda sunt actor et incitalor ac conscriptor fuit ; si- 
niilitudinem Filii cum Pat re ad omnia prorsus eum 
exteudisse (Idem facit<jus subscriptio lormula? Sir- 
mi en sis aim. 3 ii ii, a pud l-'pipb. Inn res. lxxiii, u. 22, 
Sylvanus Cyrilli liospes in concilio Seleuciensi con- 
iirmandaj formubo Antiocbenaj auolor fuil.lnde ad 
iinpt'ratorcMii 4$»legatus cum Basilio, [XLVU] Kleu- 
sio, liuslathio, iu collatione cum Eudoxio el Acacio 
coram itnperatore habita, princeps disputationis 
fuit; in qua Anomeeos coegit ut multas Arianas 
blasphemias analbemate fenrent,et consubstantia- 



procurarent. His lemporibus, qua? optima sane in 
vita hominis alioquin illaudati eluxerunt,Cyrillud 
consuetudinem cum eo babuit, quam abrupitsano, 
poslquam se ille Aoacii parti bus reddidit, ante vel 
paulo post concilium Constantinopolitanum an. 360 
ex Epiph. Ii a)K'e8« lxxhi, n. 28. 

CAPUT VI CI. 
he succesHorihus Cyrillo diversis temper ibita ab A na- 
na faclione dalis % ac potissimum de Eutychio. 
47. Cyril him tantisper Tarsi ho spi lantern relin- 
quamus, ut Jerosolyinam reversi in substilutob 
ipsi successores inquirarausXum Cyiillus j?a*pe de- 
posilus el Ecclesia pulsus sit [XLV1I1J minis 358, 
360, 307, quod ullimum exsilium aunorum duode- 



lem Palri Filium credendum esse probavil, siqui- U cim fuit; diversi quoque ipsi diversis temporibus 



dem Thcodoreto fides adhibeatur, lib. ii, I!ktoi\ 9 
cap. 27. Nee minus in eo conllictu Eleusii et Eusta- 
tbii eluxit constantia. Idem Sylvanus cum Eusta- 
tluo etTheophilo Castabalensi, multoruin aliorum, 
in quibus est Elpiiiius, nomine ann. 3C6 delegali 
ad Liberium pontificem, declaralionem sua* llde^ 
dederunt, in qua Niccenum symbolum amplectun. 
tur. yescque antea tenuisse proiitentur, xiy.paty,- 
y.lrjA y,'x\ -oaietv, apud Socrat. lib. iv, c. 12. Eu- 
stathius postea in hauesini lapsus : sed nihil ad 



successores oppositi. In his reconseudis non satis 
concurs auctorum senten-l.hu Hie eos oranes uuo 
conspectu repi ossen tare ju vat, ut liberius postea 
deourrat oratio. Eorum nomina el ordinem secun- 
dum di versos auctores sic habes : 

Ex llieronymo in Chronico, ad ami. 349. 

Post Maximum, Cyrillus. 

Eutychius. 

Rursum Cyrillus. 

lrenaeus. 



(3) Soz., lib. iv, c. it et 13. 



77 DK DISSBRTATIO I. 

Tertio Cyrillus. 
Hilarius. 
Quarto Cyrillus. 

Ex Epiphdnio hxrcs. Lxvi, num. "20. 
Cvriilus. 

» 

Herennius. 

Cyrillus alter. 

Hilarionus. 
Ex socrale, lib* if, Hist., rap. 45, e< So&mi. lib. iv, 

cap. 30. 

Cyrillus. 

Herennius So^om. Socr. Arrhenius. 

Heraclius. 

Ililarius. 

Cyrillus Jerosolyma revorsus. 
Ex auctore anliquo catalogi patriarch, in cod. CohL t> sia> prajerat ot Arianorum com muni one infauiis 

420, pag. 124. 

Cyrillus annos 15. 

Heraclius annos 6. 

Hellndius annos 12. 

Cyrillus annos 35. 

Nicepkorus in Chronographia, p. 410. 

Cyrillus. 

Arsenius. 

Heraclius. 

Hilarius. 

Cyrillus ab exsilio redux. 

Ex Eutychio Alex. A n nal. lorn. I, p. 433 et 488. 

Cyrillus. 

Eraclius Arianus annos 3. 

Arvis MauicluBiis auuos 5. 

Harins Arianus annos 4. 

Cvriilus redux, annos 10- In lotuni 32. 
Tbeodoretus, lib. v Hht. 9 cap. 40, nullum substi- 
tutorum Cyrillo nominal in indioe Hierosolymita- 
norum epUcoporuia . Tlieophatics solum ex illis 
Hilarionem refert. 

48. Ihuc conferendo invenias, 1° Eutychium a 
solo Ilieronymo inter II ierosolymitanae sedisinva- 
soros numerari : *i° HeJladiuni pariter a solo au- 
ctore catalogi Coisliniani. qui sscculo septimo medio 
vixit ; nam llierosolYiuitanorurn poiitificum poslre* 
muni rceensot. Molestum. et Homanorum Hono- 
rium; 3° Hcraclium ab Ilieronymo et Epiphanio 
arqualibus auctoribus prse terra ilLi ; 4° Epiphanium 
solum esse qui Cyril Inm alteram a nostro nume- 



78 

A lib. ft, c. 45, postquarn geeta non solum anni 360. 
sed etiam anni 361 retulit. Cum vero Nicronymus 
Irenaeum Cyrillo sucessisse dicat, posiqttam isle 
sedeui rursum conscendissel ; non ante concilium 
Seleuciejice,quo restitutus eslsine dubio Cyrillus, 
etproxime secuium concilium Constantinopolita- 
num, anno 300, quo est secunda vice dcposilus et 
exsultavit, vacuam sed em invadcre potuil liercu- 
nius. Sub Juliano Cyrillus Hierosolymam rovcrtit, 
etEcclesiammortuovelpulsoHerennioadministia- 
vit, ad annum usque 367, quo pulsus Ecclesia et 
urbe fait. Tumque pLures nominantur ab auctori- 
bus pra>falis Ecclesia^ invasores. Heraclius, Hella- 
dius, Arvis, Cyrillus alter, Hilarionus; quorum Hi- 
larionus, Epiphanio teste haeresi lx-vi, n. 20, Ecole- 
sia> praeral et Arianorum communions infauiis 
erat, aim, 376, quo adversum Mamelueos soribebal. 
Epiphanius. Hums etiam Eutychius Arianuin, anno 
Valenlis septimo instiiutum, et post qiialuorapis- 
copatus annos mortuum ait Heraclium nee Hi&ro* 
nymusnee Epifhauius memorant, quoniam annos 
forte vel menses paucos sedit. Ex ordinc quein ei 
assignant auetores.eum sedissc colligimusu-iin.307 
post Cyril li exsiliarn sub Valente. Idem est sine du- 
bio quern Uieronymus a Maximo ante inont em suc- 
eessorern sibi substratum , et a Cyrillo in presby- 
terorum ordinem rcdactum testalur. Ikim Euty- 
chius Arianum fuisse ait, et anno imperii Juliani 
prirno ab Ariauis cons tilutum,t res post annos ruor- 
tuum esse, Ilelladiam catalogi Coisliniani medio 
safculo septimo scripti, eurndeni cum Hilar io ecu- 

" senilis, cujus in ordine et loco ponitur : nee mul- 
tuin discrepant nomina, ut commulari non ic^rc 
potiieriut. Qui arvis ab Eutychio Alexandrine dici- 
tur,(acile a nobis ob leveru non satis vctusli scrip- 
toria auetoritatem potest oinniuu prralerinUti.il une 
Eulyehius primo Valentis anno cons litu turn, et .Ma* 
nichaunl) fuiise refert; ctpitel quir.quo cfviscopatus 
annos mortuum Earn TilleiiKintius euiudem cum 
Herennio putat,qui ab Eutychio omiltitur. Sod re- 
pugnal locus ipsi post Hieracli urn assignatus:quan- 
quam aceuratum ordinem inhujusmodi rebus non 
requirimus in Eutychio ; superestC^cillus altera no* 
trodiversusquem omisso Heraclio post Herciinium 
ante Hilarionem poniLEpipnanius. Sunt qui existi • 
men I. Cyrillum ilium ab Epiphanio male stalui quasi 



ret; S^eumdem esse, qui Ilieronymo Ircuanrs Epi- I) a nostro diversum ; qui cum post llerennium sub 



phanioctSozomeno Horcniiius. Socraii Arrhenuis, 
Xicephoro| YI.IX; Arsenius dicitur ; cujus proprium 
nomen Latin urn fuisse videtur Hereuuius, ex quo 
Gra»ci varia nomina flnxnrunl. ; rt quern liierony- 
mus, Socrates, Sozo menus. Nicephorus Hi la Hum 
appellant, eum esse qui Epiphanio dicitur Hilario- 
nus, cum forte quern Coislin. auctor Helladium vo- 
cal. Jam de singulis pauca dicamus. Irenams vel 
Herenius post concilium Constantinopolitanum, 
ann. 3r»0, in quo depositus et Hierosolymis pulsus 
est Cyrillus, ejus sedi videtur impositus; Socrates 
eni m Herennium Cyrillo substitutum memorat^ 



juuano sedem recuperarit, ut Hieionymus iidora 
facit, ab Epiphanio alium Cyrillum in locum ejus, 
quein exsulem putabat , excogi latum fuisse. Mihi 
autem a^gre in aniiaum induci potest Epiphanium 
in vicinio versantetn in re tarn aperta et inquisiiu 
[I.) facili falli potuisse.Non enlm post llerennium 
mod too temporis spatio. sed annus quinque lotos 
Ecclesiam occupavit Cyrillus. Nee iguota fuit E|ii- 
phanioillaiterataCyrilliepiscopatiHadir.ini^tralio, 
cujus nonnulla nobis eo tempore gesta r^tulii ha3- 
res Lxxtit,n.37. Alterius a nostro Cyril li, qui eiin 
sede successerit, meminit etiam Joannes Nica>nus 



i^ 



DE VITA 8. CYRILLI. 



80 



in epist. ad Zachariam, etc., cujus fragmenlum A depositione, et futura Eulychii ad prim am sedem 



exstat a nobis editum, p. '610. Aut jgiUir Cyrillus 
ille dicendus est idem cum Heraclio. qui duo no- 
riiina babuerit; aut mendum in Epiphanii lextu 
agnoscewlum, qui loco aXXoc scrip&criti«iAtv ; aut 
tandem Cyrillusalter a nostro di versus el ej us sedis 
invasor confitendus. Is forte Cyrillus est senior, 
quem Epipll. lueresi lxxiji, n. 37, ait ab Eutycbio 
vel amicis Csesariensis Ecclesisc episcopum factum 
pulso Pliilumeno, qui ei sedi a Cyrillo noslro im- 
posilus 1'tioiat ; qui cum a Gelasio Cyrilli sororio 
et Euzoio Cajsarea pulsus cssel, Hierosolymam Cy- 
rillo exsule vacuam dicendus erit occupasse. Pro- 
posita est mi hi ab erudissimo nostro D. Bern, de 
Montfaucon ea de re con jectura : Vocem 'iiaptwvo* 



reversiune, hauc deserueril pro Caslabalitana. Si 
res non ita sit. liierusolymitaua* Eu lychnis Ikdesiaa 
soJam tanquam vicinior episcopus adinitiislralio- 
nein liubuisse vjdelur ; sivo aliuiti interim qjuwreret 
Accaeius, quern llierosolyniitunum crearet cpisco- 
pum ;siveappelULiune Cyrilli prohiberetm nealium 
in ejus locum subslitueret, donee cau*a in majori 
concilio quod appellaveralfinirelur. Nam, jure Ho- 
mano appelialume scnteulia suspends batur {Cod. 
Tceod. lib. n, tit. 30, legibusit, 61, oG), Kulycbius 
Epipliuuiu teste hau'ea. lxxumiuiu 23. a S. Maximo 
HierosoLyniiLa.no episeopo ilifterlam recta* doctrinao 
professionem edoctus, propter suas adversus Cyril- 
luin simullales, Acacii parlibus in concilio Scleu- 



iu lexlu Epiphanii non in nominandi casu, quasi „ ciensi so adjunxit; catbolicam {idem aliquauto 
dislinolum a ceteris Jerosolymorum episcopum tempore «)roty-auoo3 retinens, sed propria^ dignitatis 



conslituat, positam esse ; sed in yigaendi casu, 
cum verbis Iv-jptXXo-s oiXXo; f.onjun^eadam, ut sit 
sensus : Cyrillus alter Hilar ion is Ulius nimirum vel 
amicus. Nam 'jXspiiovoc, o'j. difiicile Gra?eam ler- 
minationem videri, cum apud Gra?cos nomen hoc 
per c I).a»o< vol '(Xxpiojv elfcni sole at Non impro- 
babilis suspicio : (|uani si scquinmr, eumdem cum 
Hilariano Cvriilum ilium alLerum uicemus, ab 
Ililarione palre vel amico lidarioncm vel Bilarium 
dictum, coque nomine magisapud auctores no turn; 
quoium pnelcr Kpiphanium nullus Cyrillum a lie- 
rum et Hilarium, uli duos Ecclesice Jerosolymita- 
naMiivasores.distinguit. Usee in antecessum dixisse 
juvat, quo expedilior deindo tluat ©ratio. Nunc ad 
Eulyciiium redeamus. 

40. Eutychius ille. quern llieronymus primoloco 
inter successores Cyrilli nimerat, idem Yalesio, 
Tillemontio, etc., videt-uresse cum Elenlheropoli- 
tano ejus nominis episeopo. Id suadent duti.urn& 
ejus cum Cyrillo inimicithc, qua rum fidrm facit 
Epiphanius ips-r alioquiu Kuiychio charus. Neque 
pono Kleutheropoli llicrosolymam IranslaUisatque 
hujus Eedesia? episcopal propria consiliums vide- 
tur ; nam Eleulkeropolitanum semper episcopal um 
retinuit, et hoc ipso am 3S> Eleutberopoli ango- 
bat, cum Luciferum Calaritanum in hac urbe ex- 
sulem multisatrocitatibus yehemftuldr afllixit, tes- 
libus Fausto ct Marcel lino in libello supplici ad 
Tbeodosium pag. 89, adeo ut Lucifero clausis ja 



xetinenda? gratia dissilnulans. Ilieionymus epist. 

ul. Gt, nunc 38, euni testa tur S. Epipbanii reve- 

rentia lactum, sancloiili viro, qui tanlum niunas- 

terii presbyter erat, libenttr aures pra»buisse. Sed 

susceptis semel cum Cyrillo iniraicitiis, Luciferum 

traclavit atrociter, cum Anonueis so adjunxit, at- 

quc in concilio Seleuuirnsi uc-cusaUis, taitdiu suse 

Ecclcsiifi communione conlentu> css« jussus est, 

donee legilima satisfactione se ab impo&ilis crimi- 

nationibus purgaret ; Cyrillumque ad exlrema per- 

sftquens, Pbiluinenuni a Cyrillo Cmsarieiisi sedi 

iniposilunipepulil.ejusquelnco Cyrillum quemdam 

senior em ei Eeolesiaj pra?iecit, ipse vel ejusdom 

faction is socii ; ot ttsoi tov Kutu^-ov, Epiph. ha* res. 

() Lxxni, uum 37. Sed ad Cyrillum revei -latnur. 

CAPUT IX. 

Cyril! us in concilio Seleuciensi sedet ; Anaciurn in jus 
vomit , qui comparere detrectam deponilur, et Cy- 
rillus Itierosolymitanse Ecctcsi.v restilnUnr. 

50. Non diu majus itlud concilium quod app^Ha- 

verat exspectavit Cyrillus; seu occasioue impie- 

tatis Aelii, seu oh alias causas (cum tamen neces- 

saria* nulla? subessenl. ut disseril Atban.Oe synod,, 

num. o et 0), crncilium generate ex tolo Homano 

imperio Nica>am primo cogere voluerul impera- 

tof, quod deinde Xicomediam indixit Qua? urbs 

cum subito lerno motu collapsa cssel, iierum 

proposita est Nica^a ; sed Anomteorum dolis etarie 

factum est, uluuius concilii loco duo indicerentar, 

Arimini untun in quo Occidenlales convenirent, 



nuis mysteria eelebrante, in ipsum irrucmles viri J) alterum Seleucia? in Isauria, quo Orientales co-e- 



di viua sacra menta vetcrinf,, fr.aires illuc conve- 
uientes inipiaciBde mullarint sacra vasa cum sacris 
codicibus Lucifero per vim eripunint. Forte tamen 
turn co nli git quod ab concilio Con stan tine poHtano 
an. 360 narratur, TUeophilum ab episcopis Pal.'es- 
lina) Eleutberopoieos ordinatum episcopum, et 
jurejurando astriemm, ne alUu.um p raster eorum 
sententiam ambiret episcopatum, ab Sylvano Tar- 
sensi Caslabulorum episcopum ordinatum fuisse. 
Fieri enim [IJ] potuit ut, Eutycbio Jerrosolymam 
Iransiato, Tbeophilu;. ab Acacia Eleuiberopolitanyj 
sedi impositus sit ; qui perspeclu Cyrilli injusta 



rentur.Seleuciain convonorunt ex divers-k Orientis 
partibus episcopi supra exx, tres in partes vel fa- 
ctiones divisi. Prima et numerosior semi-Ariano- 
rum erat centum supra quinque ex Hilar, lib. in 
cout. Const., num 12, hujus anlesignani ac duces 
Basilius Ancyranus. Eleusius Cyzicenus, Georgius 
Laodicenus, Euslatbius Sebastenus, Sophronius 
Pompeiopolilanus, Macedonius Constaniinopolita* 
nus, Sylvanus Tarsensis. ac Gyrillus nosier. Se- 
cunda[l.H] erat pra^sulum xliii. apud Epipbanium 
ha-res. i,xxin, num. 2(>. quorum laiuen quadra^inla 
duulaxatnominarecensentur.Sedpr«termissinon- 



81 



D1SSEKTATI0 I. 



m 



nulIi,qao3 vel ex ipso Epiphanio, vcl ex aids A 
auetoribus una adfiiisse constat. Hujus factionis 
principes, Geor^ius Alexandria® sedis invasor, 
Eud^xius Autlochenus* Urania Tyriensis ot Aca- 
cius qui ctiam tolius faction is in ci la lor el actor", 
el moderator videturfuisso T adjunr4i.s si hi Pairophilo 
Scythopolitano et Eutychio Eleufciieropo2it:ano,eum 
tribus vel qualuor aliis e Palccstina. Acacium in 
odium Cyrilli segregalam faction em coftflavUse 
diccre videlur Ephiplianius ha>re5.Lxxni,num.23et 
27 ; additqueEutychium iis se partibu^ adjnnxisse 
pro eo quo in Gyrillum flagrabat oclio. Philostorgius 
quoquc priccipuam causatft, cur Acacius sese Ba- 
silio el conjunclis episcopisopposueril.hancaffert. 
quod illi Gyrillum babe ion I in honove lib. iv, cap. 
12. Tertia tandem episcoporum djvisio /Egy*nio- i> 
rum fuit, qui numero paucissimi erant, quindeeim 
oirciter; qui soli test^ Hilario cont. ComL, n. 12, 
homonsion cons-tantisshne obtmerent. De prima voro 
factione in qua Cyril Ins. sic ail : ftc his qui ho- 
mseifflkm priedicabant, aliqui nonnulla ph. verbis 
prefer chant, quod et ex Deo esset, id est de sub- 
stan tia Dei, Films , et s emper fumet. Fix vo rab i litis 
rnuli.o de omnibus prftiim faeUoni.s episcopis lo- 
quitur Alhan. De syn n. 12, aiens omnia prorsus 
Nicu?n«D fidei capita ab eis approbala, trxcepta sola 
consubstant talis voce cujus ohscurilalem pr,vtc<rebant 
Neque id tamen de omnibus dictum velim;nullum 
enim in Orienle loin Ni canine fidei defensorem 
exstitisse incredibilis res est Hilariurn eerie \n so- 
cic1alemoomiliietconimunionemrecepere,lametsi 
fidei Nicaena* se defenMi'fMB profiteretur. Crcdibile 
igitur est Gyrillum et alios consubstantialis pro- 
fessores,ne ah aliis separarentur, atque Acaciano- 
rum insidiis opportuniores forent,cnm rem ipsam 
*n luto viderenfr, non m a ^n op ere de vocula labo- 
rasse. In tertia factione nihil nisi profanissimtim 
audicbatur,eodemHilario teste, neyahant quidquam 
substantias Deisimiic esse posse > neque de Deoexsist&re 
posse geneeot\onem y sed esse Christum creaturom • 
Ua quod crealus est. id ei natititas deputaretur ; 
em nihilo autem esse, et idcirco non esse. Filhtm nee 
Deo similem. Nee omnium hujns factionis fuisse 
c e n se n< J u m c s I. b 1 asp he f n ; t i 1 1 a d e c r e la , s nd Eudox i i 
tantuin el si/n ilium ; nam imnia) hnic sentential 
repugnant omnia Acacii ante et post concilium 
gesta : non ea erat Eutycliii EleutheropoliUni sen- D 
tcntia.qui tamen ty tinendae dignitatis gratia calho- 
licamfidemjnquaenulr it us erat. tad tus suppress] t: 
non random MeWu postea Autiocheni cpi.;copi, si 
tamen in concilio Seleuciensi erat, Acaciancoque 
parti adjunctus.quoil KpiphaniUhhwresiLxxiuwm. 
23, dicere videtur. In ambabus vero primis faotio- 
nibuserant aecusati diversis criuiinibus episcopi et 
accusatores.In Acaciana factione multo pin res ae- 
cusati erant, in qnos severe animadvertei unl op- 
posit a> partis episcopi. Acacius in primis a Cyrillo 
in jus vucabatur, sui in eum judioii ralionem red- 
diturus, ex Socrate lib, u, cap. 40. Cyril lus eliam 



c 



cum Etistathio Sebasteno [LII1J in eorumquiaccu- 
sabantur numero erat,eum uterquetuisset deposi- 
tus (Sozom. lib. iv, cap. 22), 

51. Concilium quinqueactionibus intra rjninque 
dies absolulum est. eujus his tori a a Socjate ex 
actis per Sabiuum collectis compendio desiripta 
est non indiligenter lib. u HisL,cap. 39 et40: quai 
autem ad Cyrilli res pertinent bicrcpnesentahimus. 
Prima sessione, qum die 27 Septembris celobrala 
est. convenerunt omnium faction urn episcopi ; de 
industria tamen abfuere nonnulli, quos Socrates 
ait accusationum sibi impendentiumformidinc va- 
rias cur abessenl pra*Lexuissc rationes. Nolan lur 
inter eos Macedonius, Palropbilus; Gyrillum vito 
repnosentanl historici.non ut subter. v ugientfiu ju- 
dicium, sed uJlro provocantem et lacessenlem ad- 
versarios: ejus itaque praesen tia optima) conscien i iob 
index. Qui aderant episcopi, negaruntquidquam in 
qumstionemvocari debere t priii$quaniiiqui aberant 
convenissent; quod cum miniine necessarium esse 
Lnonas quoostor ad moderandum concilium abira- 
peratore missus, et in Anomoeos propensior pro- 
nunliasset, nata est inter Pat.res ullercatio ; cum 
alii prius de vilu et moribus eouim, qui accusa- 
baulur, inquirendum esse dicerent, quam de Jide 
disceplarelur ; alii attic omnia fidei qua^stionem 
age n dam con tenderer) t. Qui a priori senientia sta- 
bant erant polissimum Acaciani. quos ail AUian. 
De synod mini VI, prcetextu qusestionis de tide 
habendie caplo, quam ab uccuaatoribus suis c-on- 
cepissent formidinem non ohscuris indioiis aper- 

ruisse. i-^^jiaT'.cajjiEvo: ♦r,Wsv vip* iritraefij; ^xe:v % 
oix D.avOavov xoi>c xat^y^fAou^ tkoiorec. Ait quoque 
Sozomenus lib. iv, cap. 22, Acacium dispulitiones 
de fnie data opera protraxiese, ut dissensione par- 
tium, accusationum examen rejiceretur (on^iusac 
penitus tollei'elur.Gyrillua saneabeorum senteniia 
stabat,qui causae accusatoruni episcuporurn primo 
agi volebant : cum ad concilium ea sola causa ve- 
nisset. ut suam cum Acacio causam disceptaret. 
Vicit tamen ea senteniia, ut fidei causa ante pe- 
culiarium causarum examen ageretur.Hine ^rares 
altercationes f quas de industria prolrahebuii I Aca- 
cius ej usque socti, dissolvendiconcilii e + accusatio- 
num examen lollen<lioccasionemcaptanles. Acacius 
enim novam fidem scribi, el abrogari S\ cam urn 
symbolum volebant ;etin primis no men substantia? 
e medio tolli,uti in Sirmiensi ejusdemanni confes- 
sion© coram Conslantio a prinripibus semi-Aria- 
norum subscripta factum erat. Alii contrasimilitu- 
dinem substant.i;»acnter luebanlur, omnia Nicayii 
concilii praDter unam consubstantialis vocem.cujus 
obscuritalemcriminabanlur,approbantes. Pro bo- 
ta ou s io soli /K gy p ti i e x H i 1 ar i o constan tissim ep\\jin&+ 
bant; qui bus ipse Hilarius adjungendus. Silcbanl 
interim qui ex parte Orien tali-am consubstanUaie 
admiUebanl,cum generalem tarn semi-Arianorum 
quam Acacianorum in eaiti voce.ni conspirationem 
viderent, et alioqui de verbis digladiandum non 



83 



DE VITA S. CYRILLL 



putarent, cum de re ipsa in major! concilii parte A loco citato, et Aihm. Desyn. n. 12, cum Acacianis 
convonirct.Hanc Cyril li et aliorum forte nonnullo- conjunclos memorant. 



ruin in concilio sententiam fuisse putci ('i).Cum ad 
vesporam usque [LIV< magna oonlenlionc allercali 
<.?S( nt, elamavil, Sylvanus nullum novum iidoi tor- 
mulam seribondam,srd in Antioebenaacquiescen • 
dnm es*e. Quani ad voeern Acaciani secesscrunt J 
reliqui vero supradielam formulam si hi pradegi 
feccrunt. ac perlccta dlsecsscrunt. tiain forte pro- 
po«uei at Sylvanus, uU ad couciliandos omnium 
amnios idoneam ; banc enim olim subscript kme 
sua firmaverat Acacius. 

;ii. PostYidie, Septembers 28 die, semi-Ariaiv 
soli, prrcscniibus tamen nonuullis ad versa* partis 
episcoporum lectori liusetdiaconis a suispraJSuHbus 



B3. Tertio die qui 29 Septembris erat, Leon as 
operain dedil. ut o nines convenirent: et adfuere 
turn primuni Macedonius Constantinopolilanus et 
Basili us Aneyranus (fc). Qui cum am bo in imam 
eamde mque oppositorum Acacio cpiscoporum par- 
tem so adjunxissent,Aeaciani negatuntse accessu- 
ros,nisiconsessu ejicereutur, qui vel ante abdicati 
fuisse nl, vel in p raise n Ha ace u sat i (C). Cyrillum 
maxime [LVj his verbis pelebal, quem postea in 
exemplum coram imperatore adducens, concilium 
integrum criminabatur,quod eo in eommnnionem 
recepto de aliis sententiam diccreaggressuin esset 
(7). Con ten done hac super re habita, concessum 



mi>sbJuecclesiamSeleueieusemconvenereforibus g est Acacianis postulatum, suspicanlibus opposite 



occui?is ; tumque supradictam Antiocbeni concilii 
in Enca?uiis formulam suis subscription! bus appro- 
bavere ; una cum iislectoribus et diaconis absen" 
tin::! episcopotum, qui per illos suum deilniendis 
rebus con sen sum accommodaturoscontestatierant. 
Haic ex semi-Ariauorum parte. Num adfuerint Hi- 
lariu&> et /Egyptii, et una cum cavlcris Antiochenao 
forronko subscripserint,non satis exprimunt histo- 
ric!. Null us eos abfuisse dicit ; et ex llilario num. 
14palet cum quarla? omnino sessioni iuterfuisse; 
cur abesset a secunda et lertia, nulla ratio erut. At 
Acac-iaai seorsum convenientes, libellum seu con- 
testation em composucrc, quem Leowe quaes tori et 
Lauiicio provincial prarfcclo oblulerunt. In copri- 
numi querehantur quod in synodo e suis nonnull 1 
contumelii? appetiti, alii loqui prohibit!, alii invjti 
e coiMKssn exclusi fuissenl; turn quod contra ca- 
nonem ccclesiasticum recepti in concessum abad- 
versariissuis <juidam ex divcrsis provinces episcopi 
qui abdicali fuerant (in bis piimo ac priecipue 
Cyi-iiluni notabat Acacius), et inde factum sit ut 
tumullu sy nodus plena undique fuisse I Fidem de- 
lude $n am profitentes, ucganl se (idem Anliocbiaa 
in Knaieniis expositam et his temporibus quibus 
o;lila iuerat opportnnam defugere : sed quoniam 
voces ojioo jff-.ov ctojjioio'joiov cum praeterilis tempo- 
ribus Ecclesiam conturhaverint, turn etiam nunc 
con Unbent, ac mo do a quibusdun to av^poiov, id 
est, dissimilitude substantia* innovari dicalur:idcir- 
eo <e ambo priora u(i a Scripturis aliena rejieere, 



c 



partis episcopis,hanc Acacium dissolvendi concilii 
causam arripcre.Aetiamequehaeresis damnationem 
simtil et accusationum adversum se intentatarum 
judicium raalignesubterfugere.Egressi sunt itaque 
e concilio ii, qui vol deposili fuerant, vel accusa- 
bantur. Ex eis excipiendus est Cyrillus noster, de 
quo base Theodore tus lib. ti, cap. 26 : Cum Se- 
lenciam vonveni$$ent y Cyrillus cum BasiliOyEustathio, 
Sylvano ac reliquis consedit. Acacius vero et ipse 
quidem accessit ad episcopos illic congregates, qui 
erant numero centum quinquaginta. Sed se cum illis 
consilium initurum negavit % nisi Cyrillus e concilio 
submoverelur ; quippe qui ephcopatu exutus fuissct, 
Ac rvwmidli quidem eonim qui pacts studiosi erant, 
Cyrillum royabant ut e concilio discederet, post do- 
ctrinx fidei dtecussionem ejus causjrm exammaluros 
se esse pollicentes. Sed cum Cyrillus non chtempera- 
ret, Acacius relictis illis abscessiL Quod si discessit, 
paulo post rcdiit.nam in liac et sequenti die multa 
in frequenli concilio ac<*rrime disputaviLVereor ne 
Theodoretus qui acta plurkun dierum compendio 
refer t, aut potius in unum confundit ei mi seel, 
discessum Aeacii qui vel prima vel quintadiecon- 
tigit,in hunc locum per errorem retulerit. Cyrillum 
verisimilc est, ne e concessu eprederetur, banc 
causam allegasse, quod aequo jure inter se et Aca- 
cium a^i oporterel ; se ab Acacio depositum qui- 
dem fuisse ; at sive a se sive ab aliis Acacium ac- 
cusari ; quamobrem vel concilio ubstinerent am bo 
velinteressentsimul.Iniquilatom pru$ierea.4caciani 



et poslreinumanalhcmatedamnare profitenlur.Si* D judicii, quod manifesto: nullum et irritum essel, 



mileindcindecumPatre Filium probant.et symbo- 
lum suum subjungent, in quo nihil do simililudinc 
Patris et Filii. Habetur hoc ins trumen turn ex ijilc- 
gro descriptum apud Socrut lib. u, cap. 40, et 
Epiph. ba*r. lxxki, num. 25, apud quem num. 26 
subjunguntur quadragin ta episcoporum nomina ; 

desuntqueadsupplenduuinumerumpricsuluinxuu, 
in fine iiotalum, nomina Iria, Patropliili, Theoduli 
Cluoreiaporum episcopi, et Aslerii, quos Socrates 



pretend ere pole rat, et appellation cm sua in, cuius 
auxilio et beneficio tandiu deberet frui,donecejus 
causa legitime discuterelur. His rationibus dubio 
procul concessit Acacius. Quibus compositisLeonas 
libellum sibiab Acacianis obla turn concilio pralegit: 
qua de re ingena excitata controversia est, So- 
phronio exclamante, si nova in dies singuios fidei 
ex|»ositio edatur, fieri non posse ut vevitatis con- 
serve tur integriias. Ubi aut em mult a lum de hac 



('ti Sj*cr., lib. ii, cap. 39. 
i'i} ibid., cap. i(). 



i'fil TUeodoret., lib. n, 27. 
(7}Socr. lib. n f cap. 40. 



85 



DISSERTAT10 I. 



86 



re, turn do iis qui in crimen vocabanlur episcopis A c&usam, turn reorura aliorum qui ad partes Acacii 



ultro cilroque agitata essent, concilium dimissum 
est. 

54. Quarladie cum omnes iterum convenissent, 
de fide tola exsiit.it controversia, niliilo lelioiore 
qua in pridic exitu. Prim tun, cum Acacius. in pra?- 
cedentis dici dispututionem persons dicerel, seme I 
mutataNicaeni concilii fide nihil obstare quomiuus 
nova post tarn multas lidei formula constiluatur : 
respondit Eleusius non convenissc concilium ut 
addisceret quae non addidicisset, aequo ut (idem 
acciperet quam non habuisset, scd fidem Pal rum 
illud soqui, e qua ad mortem usque nondiscedcret. 
Antiocheni in Ivncrcn iis concilii formulam intellige* 
bat : quo sane Acacii argu men turn pa rum [LVI] 



confugissent; alii modo postularent ut cerli epi- 
scopi in rodibus Leonaa convenient; modo slbi ab 
imperalore in mandatis datum dicerenl. ut de aliis 
judicarent (10), Acacia.*.ii vero noqueeanidnn [idem 
cum aliis confiteri, neque objecli^sibi criminihns 
respondent nee ad examinandum Cyrilli iicgol-tum 
accedcresustinebant, quern ipsi deposuissentXum 
itaque sffipius accersiti non compurcrent. tandem 
concilium sentcntiam dixit, qua primum omnium 
Acaciutncum Georgio Alexaiidri.no, Eudoxio An- 
tiocheno, Pastrophilo Scythopolitanoaliisque non- 
null is deponunt; alios vero, in quibus Eulychius, 
tandiu propria? Ecclefice comnamione contentos 
esse jubent, donee legitima satisfaetionc ab illal.is 



feliciter retundebatur. Allera exorta est coutenlio tj sese criminibus purgaverint. CyriUum restitnlum 



circa Acacianorum formulam pridic pra?leetam. 
Cum quaereretur quo sensu Filium Patri similem. 
assererent, respondit Acacius non secundum sub- 
stantiam scd secundum volimta tern dun taxat Cujus 
responsionis impiissimum sensum, ex cujusdam 
ejus factiouiscpiscopisentenliasibi precedent! bus 
die bus aperta. refert H Darius conk Const., num. 
14. OpposUa Acaeio ab advorsariis propria senten- 
tia est, qui sive in 1 Uteris ad Macedoninm, sive in 
libro a se conscripio. Filium fassuserat, cum aliis 
rebus omnibus, turn eliain substantia similem. 
Quibus ridicule respondit Acacius, neminem un- 
quam ex his qum scripsisset judicaluih («). Cum 
vero semi- Arianisobjecissent. utapparet. Aoaciani, 



esse a concilio, quamvis liistorici sileanl. dubitari 
non potest. Eum Hieronynuis in Chronica redditum 
sua? Ecclcsisc refert, an tcqu am Herenniuseo iterum 
pulso ejus sedi imponcretur. Herennii vero intru- 
sion em non possum us nisi [I* VII] post concilium 
Constant! nopoHtanum anni sequentis collocare.Igi- 
tur ante illud concilium Hiorosolymain reverterat 
Cyril I us, auctoritate Seleuciensis concilii dubio 
procul freUis. Etiamsi nullum ejus concilii in fa- 
vorem Cyrilli dec return proprie exstitisset, ipsa 
tamon Acacii depositio.quoc ad Cyrilli nccusationes 
prajcipue concessa videtur. pro Cyril liana? causa) 
absolulione el ejusdem rediutegralione iiabcri po- 
lecat. Sedcertum est CyriUum Acacii judicio inter- 



Si rmiensem ejusdem anni formulam a Basil io et ^ ruisse, et una cum caHeris in ipsum sentcntiam 



Marco Arelliusio conscriplam. qua substantia* no- 
men ab iis paulo ante sublalum erat, respondit 
Eleusius : quidquid Casilius vel Marcus seorsim 
egissent, ac quidquid privalim sibi mutuo obj ice- 
rent Acacius d ad vers t& partis homines, ct redo- 
ne on secus babercnt edilce ab utrisque formula?, 
nihil id concilii interesse; sed in futei confc&sione 
Anliochena omnino acquiesce nd urn esse. Cui sen- 
tential cum sui omnem, o\ *v>v a&w iravtec, applau- 
sissent, nee ccrti quidquam inter oppositarum fa- 
ction um episcopos statui potuisset, surgens Leonas 
concilium dimisit. 

53. Post ri die, nimirum prima Oclobris die, ro- 
gatus quaestor ut ad concilium ex more accederet, 
negayit se adfulurum : raissum enim s<! esse ab 



iulisse ; nam quercbaturad iniperatorem Acacius, 
quod eo assessore et consiliario Seleuciem?$ judicare 
el de aliis sententiam feme aggressi fument. a pud 
Th eod or. lib. 1 1 // ml . , cap . 27 . Kx q u ib an con j eo tu- 
ram ducimus concilium Cyrilli causam primum 
examinasse, eumque innocentcm comprobatum ad 
conscssum admisisse, ct consiliorum oinuium ac 
judiciorum, quaj in Acacium aliosve lalasunt,par- 
ticipem fecisse. 

CAPUT X. 

Acacius imperatoris an i mum afaersus Cyr ilium ac- 
cenditn qui a concilio Constanlinopolitano an. 3f>0 
iterum tfeponilur, el in ex&iliuffi mittitur. 

56. Scleuciensc concilium decern ad imperato- 
rem episcopos ipsius jussu deleiravit, qui de rebus 



imperatore ut concilio co.ncor.di interessel. Quando D a se gestis referrent, quibus nonuulli alii se ad- 



autem nonnulli dissenliant, in quit, adesse mm pos* 
sum, M>ite igitur, et in ccclesia nugas agile. Hasc 
ille favens Acacianis, quos in ejus aerli bus offend e- 
runt qui ad eum in vi land urn deputati fuerant.Ejus 
voces avide arrepta* ab Acacianis, ut quod ipsi 
optabant a concilio discoderent (9). At partis ad versa) 
presides in ecclesiam dc more convenernnt ; ac 
nonnihil teniporisinterfluxil cum alii Acacianosci- 
tarent ad judicandam turn Cyrilli Hierosoiymilani 



junxisse video lur ; ca3teri domum rediere, et Cy- 
ril 1 us Hierosolyma reversus sua? iterum Kcclesisa 
pubernaculacapessivit(4tJ.Acaciana) verofactionis 
priucipes Seleuciac depositi, ad aulam ipsi quo que 
prafecli sunt Constantinopolim ; ac Seleucionsibus 
legalis cilius appulsi, primum quidern eos qui in 
palalioplurimumpoterant parti m securu in dogma- 
tibus sua sponte consentientes, partim oration is 
lenocinio insuam sententiam adductos,partim mu- 



(8) Soz. f lib. iv, cap. 

(9) Ibid. 



(tO) 5oc M lib. ir,cap. 40. 
(11) Soz. lib. iv, cap. 23. 



87 



DE VITA S. CYR1LLI. 



nenbuscxopibusEcclesiasrederoplossibi devinxe- A ctis omnibus aliis probant (Soz , lib. iv, cap. 24), 



re.ul hoc paclo imperatoris auribussesefaciliuVui- 
sinuareui (12). Turn Acacius Seleueienses probris 
oiii niitns coiam imperatorc oneravit, imuYoborum 
horn inn ft cartum appellant at! pernioiem oL exi- 
Liuiii Eeclesiarum eollccjtum. Sed nulla re magi* 
ejus auimitm adversum iilos aoiumovit.quain c:uin 
dioerct eos consilionim ac judiciorum purticipem 
babuisso Cyrillum Hierosolymitanvim, qui veslem 
aurcis lilis conlextam,a Constantino patre ad usum 
bupiismi dalam vendidissut initio, qui ea intersal- 
taudum amiitus corruisset, et spiritual exbalusset, 
iuditMuiM eos leliconsiliorum participe etconsorle 
usos.Mittoqme interim conUucre, priorum concilii 
Arhnir.eiiMs le^atorum prajvaricationem die Oeto- 



el lolo orbe cum imperatoris mandato sub pcena 
exsilii subscribendam millunt ;Soz.. lib. iv. cap. 26). 
Hujus subscription em cxegerunU turn ah semi- 
A nan is, quos ad sententiaul sua in intluxcre pro- 
missaquam non prajstiteinntdissimililudinisdam- 
naiiouc (Soz , lib. vi, cap. 7), turn etiain ab iis 
qui ilissimiliUnliriem substantia} pros dica bant, ex 
Pinlostorg. lib. iv, cap. It. Turn ctiam Actium dia- 
couatu abdicaal et Eeclesia excludunl, el. in epi- 
seopos quosdam qui ejus damnation! subscribers 
noluerant, scntentiam cxcommunicationis decer- 
nuntj nisi intra sex menses delinitioni conoilii as- 
sent! an lur (Theodor., lib. n, cap. 28] . Jnde ad ui- 
ciscendunt Seleuciense concilium accedentcsomncs 



brisdecima.dumapud Nkenurbem Thraciae omnia g pene semi-Ariana* faction is principes, cum pra»- 



Ariiuiui for tileries la in irril.umdedueunUetnovam 
fbrmuium ad eliminandam substantia} voeem scri- 
bortt, nine Ariminum rnissa ab omnibus pene 
opiscopis doplorabili casu subscript a est : disputa- 
tion cm go mi nam coram imperalorc : prima in Se- 
leueiensium tegatorum.postquam in urbem regiam 
advene re cum Acacio et Eudoxio, in qua impias 
Aetii voces cunidamnarecocgeruntet consubstan- 
lialis ctiam vocabulum for tiler, Tbesdoreto teste 
lib. ii, cap. 27, propugnavere : [LYJII LiX] alte- 
ram Basilii Ancyraui cum Actio, in qua v ictus iste 
ox Soz. lib. iv, cap. 23, el in exsilium missus est: 
ox Tlieodoreli loco citato; posteriorur.iconcilii A li- 
mine nsis legato rum con junction em cum Acaciarti& 
in i lain, nequidquam se interponenlibus Seleucien- 
silms I chairs qui eos ad defendendam fidem horta- 
bantur : denique Seleucicnsiem ipsoruui, dolis ad- 
versariorum et minis imperatoris succuuibentium, 
coactam Ariminensis formula? subscript ion cm, ex- 
Ire mo anni 359 die : luce, inquam, omnia ut ad 
Cyril I » historiam extranea praetermitto indicasse 
conlentus, quoniam concilio Constantinopolitano 
de quo jam agendum, occasionem dedere. 

. : »7. Acacio onim parwn eral, quod prostratis in 
(hvblonte Calbolieis omnibus, ex adversantibus 
si hi Orient is episcopis decern solum modo Seleu- 
cienses legatos subegissot ; nisi eadem a caeleris 
exprimeret, etsuas contra adver^a. 1 partis principes 
injurias ulciscerctur. Concilium itaque an. 300 ini- 
liir.irbraiil., accersilisex Billiynia cpi?6upi$, qui- 



sentes, turn absentee, variis ex causis deponunt 
Basiiium, Kleusium,Syl vanum, etc., et Cyrillum no- 
strum, cuihtiocduo tantum impntarunt ex Sozom. 
lib. iv, cap. 2fi, quod communkassel cum Elpidio 
et Eustathio, qui decreta conoilii Melitinensis. cui 
Cyrillus ipse interfuerat, abrogare studuerant ; et 
quod postsuam depositionem in Pato&tina lactam, 
com m union cm iniisset cum Ceorgio Laodiceno et 
Basilio Ancyrano. Quani insulsa* et injusLa* cssent 
ha? accusationes supra diximus ; de prima cap, t), 
num. 39 ; de secunda cap. 8, n 44. Ac manifesfa 
era! hujus judicii, quo absens ct inauditus dam- 
natus fueral Cyrillus, iniqui(;is. Nee crlerorum 
ocquior condcii)iiatio.Nam,utail Naz. oral. 21, pag. 
387, in eorurn vitam nulla servata lege inquisHum 
est, merocde red" -mpti [LX] calumniatores, et ab 
eis testimonia prelio eompacto vemlita. Quos vcro 
deposuerunt, eosetiamabimperatore exsilio mul- 
tari curarunt, ex Philostorg, lib. v cap. l,eosque 
Parisiense concilium in sua ad Oricn tales epistola 
(Hilar., fragm. xi, num. 4) indifpiismuc cxsulare 
queritur. Quonain autem Cyrillus relegatus sit, 
nulli liistorici prodidcrunt. 

B8. Doposili puesules senlenlice adversum se 
lata* non concesscre,3yimdum eurnappcllanles syn- 
oduin praivaiicalorum, quos nee pro episcopis 
baberi volebant, utpoie \ttnvxn lunresis assertores. 
Li U eras, ex Basil, op. 73, ad vers us ICudoxiuin et 
tolam ipsius f actionem dederunt ad omues Eccle- 
sias, ut eorum conimunionem fn^ereat tanquam 



1ms etiam alii acce?serunt. Episcoporura numerus D animarum pestem : coniestanfesse idcirco judicio. 



non satis constat, cum alii quinquagiuLu, alii se- 
ptuagi nhv duos, alii ad quingentos numereut. Ad- 
erant omnes Arianorum principes ; to li usque con • 
cilii dux et interpres Acabius, qui teste Philostor- 
gio lib. iv, cap. 12. Acta synod i. (juoj non pauca 
lucre, un us digessil ac disposuit ; isque, ut ci talus 
l'l.iilostorjiius observal, <j nam vis ab Kudoxio di- 
versa seutiret s eadem sentire simulabat iiuulium 
Cyrilli a Basilio Ancyrano e tad versa garte susten- 
tali. hi hoc concilio Ariminensem formulam reje- 



quo ab eis damnati fueraut stare non posse, quod 
ab ha-TCticis decretum esset, ab bomiitibus, quos 
ut idem refer t epist. 182, pa^r. 137, negubant Spi- 
rilus saucti parlicipes esse, ac pw gratia m Dei Kc- 
clesias gubernate, quippe qui huiuanco potential 
favore et inanis ^loriie desiderio gubcrnationes ra • 
puoiant. Talesnc lilleias suo nomine dederit Cy- 
rillus in cert urn : sed id omnibus exauctoratis in 
commuue Uibuit Basilius.Oui veroConstantinopoli 
versabanlur, per S. Hilarium litleras ad nostra tes 



(1-;) Theodore t M lib. u, cap. 27. 



80 



DISSERTATIO I. 



DO 



episcopos transmiseruut, quibus eis inipia Aetii A Ecclesias revertendi facultatoin concessit an. 361 



dogmata dentin tiantes, suamquecondemnatioiiem 
significantes, rogabant ne pro episcopis agnosce- 
reut oos, qui in sua I oca fuerant substitute (Hil., 
fragm. xi, num. 4). Eis benevolcntissinie respon- 
dent Gallicani episcopi in Parisiensi concilio an. 
360 congregati, per epis'olam, quae fragmentum 
est S. Hilarii n, communionem cum ipsisamplius 
stringentes, contestantesque pro apostatis se halu- 
turos, qui in I oca fratrum indignissime exsulan- 
tiura subsLituti essent, ibid. n. 4. H«c epistoia 
proprie data est ad eos qui Constantinopoli per 
Hilariuru iiallicanos convenerunt. Verum cum in- 
scrip la sit, dilectissimis et beatissiinis conwcerdo- 
tibus episcopis Ovientalibm omnibus per diversas 



(Sozotn., lib. v, cap. o) : quo factum ut Calliolici 
scdes amissas recuperantcs, pristinamin eis revo- 
carint (Idem. Cyril I us quoqueuna cumcaHeris rc- 
diil, ut traduut Mena?a, et firmathistoria : ibiquc 
toto Juliani et Joviani tempore, ac Valentis iiiitiis, 
pacifice degit usque ad an. 367. Quid de Herennio 
actum, mortuusne hoc tempore an pulsus fuerit, 
ignoratur. Cyrillum statim a rcddila exsulibus li- 
bertatc Hierosolymam repelisseprobabiieest: quod 
si ita est, dicendum eum non multo post Antio- 
cbiain ivjsse; undo sub extrcmum anni 362 torn pus 
Hieresolymam reverterit; turn enim fidei ejuscre- 
didit ac ilierosolyma abducendum tradidit Mele- 
tius juvenern quemdam Daphnilici flaminis (Ilium, 
provincias in Christo manentibu§ t ad unumquemque n $ ul patris alquc iuiperatoris ham lugienlem. Is ad 



Seleuciensium prasulum in concilio Constantino- 
politano depositorum pertinere dicenda est; atque 
omnium sane, qui in cadem causa crant nomine 
data erat epistoia, cui GulBcaiu respondent. Phiio- 
Bto rgi us u o t a 1 1 i b . v , cap . 1 , dejectos prxsuics cum 
in exsilium ducerentur, subscriptiones mas, quibus 
Ariminensis coneilu ftdem uonfimmeranti revocatsse : 
atque. kos quidem coyisubstanlialem, illos vero mmilis 
substantias Filiwn ilerum prxdicasse. Sed mil lam 
Cyrillus subseriplionem retractandam habuil : id- 
que ex deposilione sua lucrum fecisse videtur, ut 
a co ui muni et genera I i omnium pene Uomani im- 
perii episcoporum in subscribenda Ariminensi for- 
mula peccato immunis fuerit, ISam cum cceleri in 
eadem causa consiituii, subscriptiones illas da- 



fldemChristiananuliaconi&sa* cujusdam opera con- 
versus, cum sese ad earn recepisset atque a Mele- 
tio occul talus in superiori cubiculo fuisset, a patre 
detectus est et abductus doinum : ac verberibus 
casus, candenlibusque veruculis pedes, manusno 
dorsum inustus, in cubiculo, claustris exteriusad- 
dilis, inclusus gemebat ; donee, absenio palre.qni 
Dapbnen red i erat, omnia patris idola conlrivii; el 
iram patris metuens Christum Dominum enixcro- 
gavit, ut sibi laboranti openi ferret, contritisque 
claustris ipsi fores aperiret. Conlinuo ceeidere ie- 
pagula, apertisque januisad diacouissam cucurril; 
qua* ilium muliebri habitu in blastema collocaluui 
ad Meletium rursus deduxit. Qtiem MebtiusCyriUo 
tradidit, quicum in Palaislinum ipsa node profe- 



mnarcnt, ad quas Constautinopoli et dolis et vi ° ctus est. Post mortem Juliani, pattern adolescent 
corapulsi erant; quomodo Cyrillus ultro acsponle ad veram religionem traduxit. Ilaic Theodoretus 

refert bb. ut. cap. 14, sibi juveui ab ip.so (laminis 
filio jam sene narrata. Cyrillus juvenern. qui non- 
dum baptizatus erat, erudilum sine dubio sacro 
foiite lusLriiviLHa3c contingere dum Jiiliauus Antio- 
chiso morarelur. Nam quo die juvonU primum se 
ad [I.XU] diaconissam recepit. Dapbiiitico epulo 
pra?sente imperatore cum patre et iralre interfue- 
rat ; cumque aedituus esset tern pi i, cibos ex more 
lustralibus aquis asperserat. Julianu^ porro An- 
tiochi am venit mensc Julio : et cum Daphiuticutn 
templum de cjipIo factum an. 3612, Octofeiis 22 die 
iucensuiii sit, ante id tempus earn liislcrium coti- 
tigisse necesse est. Ex ea disci m us Cyrillum et 



ei decreto subscripsisset, quod e concilio, in quo 
fuerat damnatus injusle, proticiscebatur?in locum 
depositorum episcoporum, divina providentiamulti 
dejectis ctiam meliores [LXIj substituli. Horum 
pint imam partem constituit Acacius ; a quo in Cy- 
rilli locum subrogatum Iferennium fuisse dubilare 
via licet. 

CAPUT XL 

Cyrillus sub Juliano Hierosolymam redit. hritosfore 
Judseorum in templo insiaurando conalm j»*a?* 
dicit. 

:»9. Ecciesja trahere ruinam in Oriente videba- 
tur. triuinphantibus Arianis, et nova in dies ad (i 



dei catbolicae subversionem molienlibus, pubis ac D communione et amicitia cum S. Melclio conjun- 



de sede dejectis quolquot eorum audaciai re^iste- 
bant episcopis,innunieris parti m vijpartim fraude, 
Nica*n$ fidei condemnation i subscribentibus,ciim 
longos ejus labores miseratus Deus Conslantiiun 
sustulit, 3 iNovemb. die an. 361, et Juliani succes- 
sor^ prava ad versus Ecclesiani voluntate, ad i li- 
st aurandam omuibus in locis orthodoxam fidem, 
unus est. I lie enim statim atque ad imperium cve- 
clus est,12cclesiam intestinis dissidiis distrahere ac 
di ssi pare cogitans, omnibus quolquot religionis 
causa sub Constantio exsularant, sive Catholicis, 
sivo Arianis aut alioqui hwreticis, lib cram ad suas 



ctum luisse : quod quidem Paulinianis partibus 
doluit ; indeque Mieronymi ot Uuftni ad versus 
ipstim maledicla. Juliani gratia usi quoquo epne- 
sulibus concilii Seleuciensis inulli aconcilioCun- 
slautinopolitano dejecti etrelegali ; conventusque 
in aliquot urbibus celebrarunt, in quibusdainnalis 
Acacianis et Ariminensi formula, in Antiocliena 
acquiescebant : mediamque se viam ten ore gloria- 
bantur.inter Aetianosdissimuliludinisprofcssores; 
etOccidonlulessubconsubslanLiaiitalisprsctextudi- 
vinarum hypostaseon proprietatem confundentes 
(Sozoni.j lib. v, cap. flj. Uinc nati Macedoniani, 



Oi 



DK VITA S. CYRILLI. 



<J2 



magna pars Spirit us sancti divinitati con turn eliosi. 
Sod mil!.i Cyrilli in iis rebus consiliorum socictas 
et eonjunrLio a p pa ret. 

CO. julianus omnes hostes Ecclesia? ad earn 
ever ten dam armani* etiam Judrnos incitavit ; non 
ptvrmiUoiis solum, sed et liortatn, pwecepto, snb- 
ministratisquo inrpensis, animus addons, til Salo- 
mona'um in Jcrnsolvmis lemnlum, a Tito jncen- 
sum el divutum,dihgeiilis%ime instaurarent.Oonti- 
nuo ex omnibus locis advolere Judari, et opori 
parfv^iondoalacriter incumbere. Ipsa? ctiam mulie- 
rcs non solum moniliaet ornamenta ad operis im- 
ponsas conforre ; scd el prcliosarum vest i urn ac 
ii a lu rails molliludinis onlilro, opus manu oontre- 
ctare atque htimnm foderc. Restabant adliuc vete- 
ris a?diftcii grand ia rudera, non umdaraentorum 
solum, et exterioris ambitus templi, sed cl-inm in- 
terioris red is qua con si a bat tempi um proprie di- 
ctum, nbi cherubim crant, ex Oyrillo cat. xv, n. 15, 
atque inde quotidie cives AH'w lapidos adprivala 
ac publican a mdiftata sum ere con sue vera nt. ex Eu- 
seb. Demnmtr. evang. lib. vm, pag. 406. Ac pri- 
mum qui dent Judsci vctera a^dificiaeruere et. amo- 
liri. speranles so nova omnia construe turos ; turn 
novis subslructionibus fun dam on la effodere, ac 
ca?nienla pncparare.Sed cum foder.Ginciporenl.et 
agwcm exportare, tametsi mult a liominum mi Ilia 
hnic operi in lard in inctimheront, jioctn agger in 
fossam reportabatur. Infinites quoquo. calcis et 
gypsi mod io s, quos in unuin congesserant, rcpenle 
abort i turbines et proceUa* undeqnnque dissipa- 
runt. Ila»c Theodore!, lib m jffc/., cap. 17.Permis- 
sum tainon eis a Deo est ut et vetera diruerent, 
el ad novum opus imponendum fundamenta denu- 
darent. Interea Judmi insult arc noslris, Rufini 
verba sunt lib. t HL*t. t cap. 37. ac vehti reparalh 
Mi repii temporibuscommunicariacrius. acsm-itiam 
oslrntare. prorws imwani tumor* ac $uperbut agere* 
Bum autem Theodoretns ait lib. in Hht., cap. 17, 
eos voterismdiluyireliqitias diruisse, id de Omnibus 
solo prominenlinnsrcdificiisac vcterum ctiam fun- 
dam en to rum parte maxima intolligenduni ; [LXIll] 
nam post banc nHatern con&poola ad hue Salomo- 
non tern pi i quantum saltern fundamenta auclore 5 
gravissimi teslanlur. S. Fplirjum. bom. demavga- 
rita gr., pag. 398, *Koj< t5W vov Vt Oe^iXioi forxvsxi. 
Ad hum usque diem fundament a subsistunt. Cliry- 
sostomus homil. torn. I, 30 vet. edit., pag. 436, 
nova? torn. I Adv. hid. v\ num. 11, p. 646. histo- 
riam refert de qua agimus, ailque cum Judaufun 
d amenta nudarc c<Bpisscnl,mult.umqueaggeris ex- 
hausissenl, jamjainqiie struct uram essent aggres- 
suri. ruultos, igne e fuudamenlis exsiliente, eom- 
bnstos fuissecum lapidibus etiam loci illius. Uude 
colligimus eos non omnia eruissc fundamr>nta, 
scd qiucdam saltern addito a lateribus csemento fir- 
mare voluisse. Idem horn. 7a in MaUk t) pag. 794, 

** Matth. xxiv, 2. 



. ad lia?c verba: Non manebit lapis super lapidem *\ 
sibi objicit: Quomdo igititf me&sitJ turn rcspon- 
det : Et quid hoc ad rem? neque enim proplerea 
oj-sw cecidit ct irrita facta, est scntentia Dommi. 
Aui enim his verbis integrum et onmimodam so/i./«- 
dinem dc&ignabat, out rfe loco ilto in quo crat l«fm* 
baiur ; hujus enim qitwdam partes ad fundament a 
usque sunt exterminate H^Xf* ™ v O e -u.:X'xov rjoa- 
vtufjtba. Mud quoqua pnv.lerea dicer e possumm, 
ex m qtae jam coniigere periinaciores qttotjm per- 
suaderi oportere, ipsas quoque rcliquias penitm ab* 
oliium iri. Anonym us Vaticanus, qui Julianas Ha- 
licarnassomrn cilat, catena in Marcum Inudatus ad 
cap. xiv. vers. 2, pafi. 277. neural prophetiam OJiri- 
sL ide lapidibus intelligemlam esse, sed de iis qua) 
in templo religiose fiebant; nam stantes adhuc 

« quasdam templi paries conspici, oswjjiiv -y*f ^*-v« 
txip/) ^ou vaou laxw-ca. Victor Antiochenus ibidem 
pag. 278, sibi quemadmoduni Chrysostomns obji- 
cit, nondum perfeclc comple.tum Chrisli de slru- 
cluris templi vaticmium, sedadbuc iliarum super- 
ess e vestigia, a/.X 1 Hi ato^sadat Xsiiivcov (leg. 
credo Xe(^avav) tovrwv, quibus primum respond et 
Chrysostomi verbis supra relalis. spd pauhim 
commutatis : turn alterius auctoris; verba sulijicil, 
qui ha?c ad general em omnium rerum iu mundi 
cousiuumationeruinam et eversionem.in qua etiam 
templi lapidescum ca.'teris rebus dirucntur, refert. 
Tandem iiuillelmus Tyrius Belt saeri lib. f, cap. 
2, referens Horn arum a Sophronio requisivisse 
quonam olim in loco Salomonajum lemplum exsti- 

(] tisset, ait : 0$lendente$ ei focum designaverunt . dli~ 
qua retusiti operis exstantia vestigia demoastrarde*. 
Hircpaulo fusius a mo tractata, quod ea jam inva- 
luerit opinio, Judaws Juliani tempore omnia pror- 
sus templi a^diticia et t'undamenta e#uisse,sivisque 
man i bus Chrisli vaticinium adiinplessy; quod uii 
maxima ex parte verum, ita non est usquequnuue 
ungendum.Nec minus proptereaimplelaestChristi 
vali cina Uo : nam sive turn, site aliquot sceculis 
postea, cum tern plum eodem in loco a Saracen is 
cxcttalum est. plenum et integrum sortita effect it in 
est. Sed et alterum eo tempore adimpletum est 
jpsius Cyrilli vaticinium, quo ante annos decern et 
seplem dixerat cat. X\\ num. 15, futururnaliquando 
ut omnes templi lapides f«ruerentur ; idque for Las - 

D sis aliis causis, fortassis etiam xditicationis pr&- 
texlu eventurum (t.XlVJ esse. Quod ant em addit, 
turn Antichristum venturum, id falsum esse ipso 
evenlu com peril. 

61. Postquam omnia novas rodiflcationi necessa- 
ria evertere Judsei, sesc ad nova consign end a ala- 
criter compararunt. A pert in igitur fundametdis, 
verba sunt Ruflui. lib. I Histor. c. 37, calee ex 
mentoque adhibitis. nihil omnino deerat>quiii postera 
die veteribus deturbath nova jacerenl fundamenta 
(aut Vetera novis substruetionihus corroborarenl), 



93 



DISSERTATIO I. 



94 



Cyrillus vero imperterritm mamit, ac diligenii con- A prseviam irreparabili templi mince ejusdemprofa- 



sidemtione habila y v<d ex illis qua; in Daniclisprophe- 
tia de temporibus legerat^vel quae in Evan geliis Do mi- 
nus prwdixerat. persist ebal nidlo genere fieri posse id 
ibi a Judzis lapis super lapidem poneretur. Cyril lo 
cerium crat templum Judaieum nonnisi sub finem 
mundi ab Antichri store pa rand um.i mo superfutura 
ad illud usque tempus, quo Christi prophetia de 
Iapide super lapidcm non mansuro tandem per- 
fecte compioretur,veteris anlificii vestigia. Id docu- 
erat cat. xv, num. to ; Antichristi autem plurimas 
ineodemioco designaverat notas,quas inJulianum 
cad ore no a posse observaverat. Decern si mul juxta 
Danielem,ut quidem putahat,Romanorum impera- 
tores di vends forte in loeis uno tamen eodemque 



nationem, per abomination em desolationis lactam 
agnoscebat sub Romanis, statua in templo cello- 
cala. Cyrillus contra ipaum Antichristum existi- 
mabatesse prtcdiclam illam a Daniele desolationis 
abomi nation cm, cat. xv, num. 9 el tS.Quamobreni 
perse veratui am iilam templi desolation em non 
omnino potorat ante Antichristum ex Daniele po- 
nerejiisiduplicemadmitteret,quod ego cvedo,abo- 
minationem desolationis ; primam sub Romanism 
templo J udaieo, alteram Antichristum ipsum in re- 
paraloase templo sedentem,ut prima desolatio ad 
sccundam usque con stanter perseveraret.Aliud exs- 
tat Daniel is vatic-iui uni, cap. xi. vers. 3*, quod Hicru- 
nymus hunc locum comraentans, a nonnullis ex- 



tempore exsurrecluri erant ; Ires ab Anlichristo n plicalum reTerl de prajscnti eventu. Sic legitur : 



humiliandi^septom reliqui ab ipso subjieicndi, cat. 
xv, n. 12. Nihil hujusmodi in Romano imperio et 
Juliaai initiis deprehensum. Idola odio babiturus 
erat Antichristus, ibid. num. i'S, summum autem 
idolorum studium pra?ferri a Juliano videbat. Alias 
mitto Antichristi notas,nimirum sese Christum di- 
cere,prosapiam sibi ex David accersere, ibid.n.ia, 
qua? omnia Juliano alienissima. Non igitur ille 
Antichristus. a quo solo templum instaurandurn 
arbitrabatur. Unde autem haberet templum ante 
finem mundi et Antichristi tempora reparari nullo 
ho milium conatu posse, id ex ejus doctrina dili- 
gcntius indaganduin.Rufinusailideum exDanielis 
et Christi vaticiniis collegisse. Exstat in Daniele, 
cap. ix, vers. 26 et 27,discrta secundum Vulgatam 



Et cam in fir mat i fuerint sublevabuniur auxilio par> 
vulOf et adjungentur ad cos multi in oftensionibus. 
Qua3 quidem non male ad rem nostram accommo- 
dari possunt. Cum enini c-onlrili essent Judasi, Ju- 
Jianuseis opem quamdara obtulit; sed qua* nihil 
fere esset.Tum pturimi gentilium ad eos adjuiicli, 
sed ita ut ipsi cum eis ofiensi cade rent. 

62. Cliristi autem vaticinium. quo adductus, teste 
Rufino, Cyrillus confirmavit irritos Juddeorum co- 
natus iorcexstal in IribusEvangeliisconsignatum. 
iVon relinquetur lapis super lapidem qxd non deslrua- 
tty)\ Propheti am banc jam adimplelam fuisse,cum 
templum a Romania subversion iuissel, asserebat 
cat. x, n. 11. Idem la men cat. xv, n. i5, earn per- 
fecte non adimplendmm dixit nisi sub finem mundi, 



c ... 

prophetia : Post hehdomades sexaainta ducts occide- '-'.proximo ad Antichristi tempora qui iliieo essetad- 



tur Gkristus. . . et civitatem et sanctuarium dissipa- 
bit populus cum duce venturo ; et finis ejus vastitas, 
etpost finem belli statuta desolatio. Et crit in temjylo 
alomiruttio desolationis, et usque ad consummationem 
et finem persecerabii desolatio .Hscc,inquam,diseiia: 
post mortem Christi dissipabitur a RomanU ci vi- 
tas, et templum sive sanctuarium per ahonwratio" 
nem desolationis prius profanatura : et usque ad fi- 
nem mundi perseveratura est ilia ci vi talis et tem- 
pli desolatio ; cum neque civitatem ad propriam 
rempublicam neque templum ad usus Judaicwre- 
ligionis unqu&ni reparare potuerint. At Cyrillus 
Danielem legebat ex Theodolionis versione, quaj 
paulo di versa est. Pro his enim verbis, occidetur 



futuriis.lVihil mirari debemus.quod duplex uni pro- 
phetia) diverso tempore assignelutessecutio. Idem 
epist. ad Constant., n. 6, de apparituro ex Christi 
praidictione lucido in ca»iis crucis signodocet ;sed 
ut alterum Christi prophetia*, post ruinani templi 
sub Vespasiano,in fine mundi assignaret eventum? 
fecit templi ruiua) pra*dictio conjuncta inEvangc- 
His cum novissimis temporibus ; et cum Antichristi 
signis,ut Cyrillus intelligebat cat. xv, n. o,6, 7,8, 
ac polissimum cum abominatione desolationis, 
quam non opinabatur aliani esse ab Antichristo 
ipso, qui templum esset instauraluriii; ui. iii eo se 
populorum ado rati on i, J ei loco proponeret.cat.xv, 
n. 9 et lii. Mansuras ergo ad tempus illud veteris 



Ch islus, habetur peribit unctio : csetcra parumdis- D templi ruinas, et inefficaces aliorum ad illud ins- 



crepant, nam pro his verbis, et finis ejus vastilas* 
et, post finem belli siatuta desolatio, legitur : Conci- 
dentur sicul indiluvio, et usque ad finem belli abbre* 
viali or dine , internecionibus : unde Chrysoslom., 
horn. 3 adv. Jud. primiJLXV] tomi 36,pag.334 f nov. 
edit., torn. 1, num. 10, pag. 644, ex hac prophetia 
concludit ad mundi finem usque duraluram Ju- 
diRorura postremam sub Roman is cap ti vita tern ; et 
in argumentum sumil quod irriti Fuerint eorum 
et sub Adriano et sub Constantino sesc in liber- 
tatem asserendi conatus, et sub Juliano coelitus 
injpedita templi instauratio. Verum Chrysostomus 



taurandum conatus pulabal ; donee semel impieri 
cocpta Christi vaticinatio plenum at que integrum 
etTecLum habuisset.Hunc autem duntaxat proximo 
Antichristi tempora erat habitura ; nullum vero 
proximi Antichristi signum spectabatur. Igitur li- 
roendum non erat, ne vel Juliunns novum templi 
sadilicium ad Judaicco religionis usus excitaret, 
[LXVljquod Antichristo servalum ; velJudtei veteris 
ae&ificii lap ides onmes eruerent, quod instante so- 
lum Antichristi adventu,nondum proximo luturum 
erat. Ha»c quidem Cyrillo secundum doctrinam a 
se olim in catechesibus expositam et cogitanda et 



93 



DB VITA S. CYRILLI. 



96 



dicenda erant. Verum Cyrilli dictum paulo alitcr A. (LXVIIJ quad am invisibilii. Hoc autem ww jam ore 



refcrt Socrates lib. .11, c. 29, qui ex Uulino hausisse 
et comuiutasse videtur. AitGyrilluni mullis astan- 
tibus pa lam eo le in pore pnedixisse, fulurum brevi 
ut in lemplo lapis super lapidem turn rnaneret, ml 
Sakatom oratahim pcnitus cowj^rctar. Quod qui- 
dem Cvnllus suarum e<aeeheseon doctripam se- 
quens dicere uon potuit,iusi proximum supponen- 
do nnmdi ftnem et Antichrist! adveutum. Nisi, cum 
videre ;equala solo exstanlia omnia veleris struc- 
Uira? red i fima,f>tfuridanien-Wr um ipso ru 111 tfe&x imam 
partem evulsam, suam i I lain correxerii, quam re- 
vera falsam comprobavit evcfttus scnteittiain.ora- 
culum Chris ti de lemplo noimisi in mundi line et 
sub Antichristi tempora pcnitus complenduin. At 
tern |>lu m ad Judaic® religionis usus nunquain in- g ultro citroque ferebatur.Quod quid-mn ilerum, so> 



omnes refenint at pro certo habent, quod eo$ summa 
vi atque contentione inqressum sibi apcrireconavtes, 
ignis e templo ocewTens inhibuit : eosque partim 
eximit et absumpsit ; partim prmcipuis corporis rur- 
tibm truncatos, vivam columnam divine advemtm 
peaeatores cowminathnis ei motionis reliquit (14). 
Necibiultrix flam rnacousti lit? 15 -.Nam in parte alia, 
cum ad requirendos eos,quos noctu porticuum up- 
pr<\sserat ruina. prima luce 00 u our mien I. Judrei ; ex 
asdequadam et camera inferiori inter porticus de- 
jectas aditum habente, in qua ferrameniaaliaque 
operi necessaria recondebaiitur,subito globus qui- 
dain ignis emicuit ; qui per medium platen* docur- 
reus, adustis exanimatisque qui aderant Judflris, 



stauran<lum certo affirmare poterat, ex mnumeris 
turn veteris turn novae le^is vaticiiriis,quibusa)ter- 
nnantiqui fiederis abrogatioet comnuU-atio, et ad 
linem usque mundi duralura Judaici populi sine 
sacerdotio sacrificioque dispersio pwlcndebalur. 
Quo fit.ul aeque in millenario Christ] regno asser- 
tam ab Apoilinaristis teinpli etveterum sacrifioio- 
rum instaurutionein, requo aniino l*alres audire 
potuerint. 

63. Gyrilli valicinium no 11 fefcllil eventus. Nam 
subsequent nocte qme ad incipiendum opus jam 
sola re&tabal. (Muftni verbis ulor lib. 1, c. M)JeiT<e. 
mot us ingem oboritur, el non solum fundamentorum 
sauva longe lateque jactan(u$\ verum etiam thiius 



piusque et frequentissime per to tarn illam diem 
continuaknn (16). Socrates aliud prodigium ignis 
e ccclo delapsi narrat ; qui, cum freqnens conve- 
nissat. udspectandatotmonslral Juda?orum mulMu- 
do, iis praesentihus omnia opificum insliumcnta 
consumpsit,malleos,scalpra, secures, ascias, etc , 
quo in incendio totus dies iusumptns est. Nequo 
hie divina? ine demonstrate conquievit, cum tot 
prodigiisnecdum rebeilis populi perlinacia (range- 
re I ur. Eadem enim et proxime insequcnti nocte, 
lux in coelo stetit crncem in orbem describens, 
quas victoriai adversus imjrios a Chrislo reporlaUe 
troponin signabat(17) Ka crux, ex Theo.pliaue Chro» 



noyr.. pa^ r . 44, a Golgotha ad montem usque Oli- 
loci pme tfdificia complanantur. PortUus quoque n varum protensa, multo splendidior ea, qua) sub 
publienr, in quitms Jud&vrum muUH ado , qiae operi Cohstantio visafuerat, apparait (18). Prmlerea in 



videbaiur insistere, commmiebat, ad solum dtdur.tx, 
omnes Judaos qui reperti sunt oppressere. (id) Post- 
quain motus terras conquievit, qui supererant Ju- 
da*i,cum imperatorismandatis quibus parere nefas 
eral pressijtum complaciti operis pei Ociendi desi- 
derio stimulali.iursus ins tare operi. Ac duns rienu- 
dare fundamenta,el iedificare apparant, m<'tnendi 
flammarumglobi,prope lundamenta ex Aunuiano, 
vel exiundamenlisipsis sccunilum Ghrysostomum, 
Theodoretum ac Sozomenum, crebris assultihus 
enunpentes (Amrniani verbis utor lib, xxmi init.), 
fecere lomm . exmth altquoties operas tibm inacces- 
sum ; adeo ut plurimis fodientium ctimumplh, cxteri 
fuga saluiem comparare coacti stint lidem ignes ex 



omnibus JudaBorum veslibus inusUe diviniUis ac 
consignatae cruces, ex Theodoreto,atro colore suf- 
fusae.quce nullis lotionibus aboieri potueiunt,tan- 
ta^que tenacitatis fuere, ut Naxiaiizei; us miraculi 
testes et conscios postea contestaretur.uti profer- 
rent vestes suas illas turn crucibus signalas : iimi 
uno quidein in loco notalas,ex Theodoreto, sed ii? 
si^nis replctas.Addit autein Nazian^enns, simul ac 
quispiam sive noslrorum, sive exterorum ha^cnar- 
rabataul narrantes audiebat.statimhoc miraciilum 
in se ipso vel in vicino suo perspexisse : adeo ut 
vel ipse sese stellalum notisquc distinctum.vel il- 
ium ita in vest i mentis notalutn inlueretur ; utom- 
nem texlorii artiJicii elegantiaiu, ac summa cura 



Chrysostomo lapides etiara loci illius corabussere, ^ elaboratara picturam notte ilL-ieadmirabili variolate 

quos nimii um terras quassus noctr non excusserat. 

Qui turn fugere, ad propinquam quamdam cede- 

dam peirexerunt, partim orationh causa, partim, ut 

in ejusmodh rebus accidere soiet, eo quod offerebatur 

ad per ieuli propagation cm ntentes. Quid iis factum 

referre permit Nazianzenus. Sunt, intuit, qui eosne 

a templo quidem admissos fuisse mmmemorent ; sed 

cum ad aperlas fores accessissent, repents easdem 

clausas pesstdoque obductas offendisce potentia 



(13t Sozoui., lib. xlv,c. 21. 
1 14} Naz . oral. 4- p. 111. 
(15) ttuliu., lib, i,c. 39. 



superarent. Quod quidem monslrum non Hieroso- 
lymis solum,sed Antiochia? reliquisque in urbibus 
evenisse refnrt ; nee in solis sive Judworum sive 
Chrislianorum vestibus, verum etiam in altarium 
map pis, iibris, cteterisque hujusmodi Ecclcsiod or- 
namenlis. 

64. His omnibus prodigiis deterrili cum Judeoi, 
turn JuHanus ipse opusiucceptum dirriittere coacti 
sunt. Multos Juda*orum et pagan rum eo tempore 

(16) Socrat., lib. xn, c 1 



(17) Naz., orat I, p. 112. 

(18) Rufin., c. 39, 



97 



D1SSEKTATI0 I. 



98 



veriLateasnilaadChristianamrcUgioneniaccessisse A referent! lib. vir, c. 30, fides, ampkitheatrtim Hie- 



in confesso est Nazianxeuus ait omnes fcrme quasi 
ex sujnq uno atque una voce Christianorum Dinmi in- 
vovas&e, ewnque wallis laudihus ac precibus placare 
sludume* Plurimos etiam non in Umghts (LXVHI] 
rem extrahentes, sed eodem ipso tempore, quo harp 
accidemnt, ad saccrdotes noslros properavisse ; adhi- 
bitisque niuUis precibu* in Ecclg$iam adtrdsso^ sw6- 
limiorilms myfterii* imbutos, sacroqtw baplismate 
purificatos esse In ea re dubio procul emicuit Cy- 
rilli nostri charitas etpia sollicitudo ; ut cum nulla 
res ad gloriam Christi illustrior, ita nulla ad com- 
mondandam Cyrilli in divinis oraculis fidem, atque 
in amplificanda Dei Ecclcsin scdulilaieui honorifi- 
eentior con tinge re polucril Multos tamen wxstitisse 



rosobjmis esestruU in quo rtvenus a Parthis, episco- 
po$ y monachos, omnesque ejus loci sanctos htetiU 
etiam arte quadam muoribtm faclis objiceret, specta 
re.lquc faniandos. Sed iminania ilia consilia ante 
verlifc Dens, Juliano, divina dementia, vicesima 
sexla Jti-nii ejusdom anni e vivis subtato. 

[LX1X| CAPUT XII. 
Cyrilli gesta prinm Volenti* temporihm. 
0;>. Duiee et jucundum EecJesia?, sed diuturnum 
non fuit, Joviani, qui Juliano suceessit, iuipcrium ; 
is reconciliata licclesiis pace, revocatoque Athana- 
sio ac reject is Ariaimrum adversus eum suppljca- 
tiorrihus, libgrlale Nicftmao fidei prqfessoribus red- 
dita, cujus sqso sactatornm denuntiabat, omnia in 



Judfros qui incrfttlult etobstinati mausorint. testa* g statuin optimum reparare salagebat Nihil do Cy- 



tur Chrysostomus orat, 45 torn. V, pag. 510. Alii, 
ut refer! Ruftnus.eap. 39, qui ignera ilium ex aide 
inferior) per medium platem riiscurr&ntem et ob- 
viosquosque adurentem Yiderunt, pavore ingenti et 
trcpidationo deterrili, solum V3ru& Doum Jesum 
Christum confileri cogebantur inviti, sed, ut addit 
Sor.ralcs, vol an tali ejus non idcirco gessernnt mo* 
rem. sod opinione Judaismi mentibus antecepla 
ouvnino tenehanlnr astricti. EvenLus ille tantt ad 
gloriam Christi etreligionis ejus veritatem momen- 
ta perse incredilii!is t tarn multis ao divers) gene- 
ris iMllbus eonlirmalur.nl si fidem detrectare quis 
velit, nihil ille oei ti habere possit in historia. E 
Chrislianis testimonium ferunt sancti, quorum fi- 



rillo ab historicis illo tempore proditum (20) Nulla 
ejus -mentis in supplioi libello a Basilio Ancyrano, 
Sylvano Tarsensi et quinque aliis a concilio Hon- 
stantinopolilano dejectis, et eadem qua Cyrillus in 
causa versanlibus, imperalori oblato ; quo ro^abaut 
ut et Seleudcusis concitti decreta nianer^nt,el quae 
eis contraria facta eranl abrogaren tur, raAnomaus 
pulsis, ipsi in ecclesias abeis invasas, eorum loco 
indueerenlur. I)e eo r?tiam siletur in concilio Antio- 
cheno ann. .'1G3, in quo, dncibus Meletio et Euse- 
bio Samosatensi, praisulosainpliusS^.el ipso etiam 
Acacius cum Eutychio Eleutberopolitano, uliisque 
ejusdem proviucia? factioni sua 1 conjunctisepisco- 
pis T Nica?nam fidem approbarunt, etvoeem consub- 



dan ac perspicacitaU>m accusare sceleris oat. Fa- (; filantiatfe (2i); eo quod vox ilia quro nonnulli? pe- 



ctum eodem,quo conli^il, vel sequent! anno refcre- 
bal Ore^orins Nazianzenus, eorum qui conscii et 
testes fuprftnt fidem appollans, Cbrysostomns qui 
non in uno sed in pluribus optirnm suorum locis, 
oaiiui^ni bkioriam regent, rem ante annus vigtnli 
coulisse refiM-t ; nee son i bus solum sed et maxi- 
me juvenibus no tarn et manU'estara ait, ac uudata 
in Lestimonintn fumlamonla appellat. Ihtjm, in- 
quit (10), rei nns oiuiies testes smmil. Anihrosius 
idfiu factum refer t epist 40, scripta anno 38S, n. 
it : his acccdun! Rufiuus in Hierosolvmitaais locis 
diu vtr:>alu> ; Tlieod<iroLus, qui vixil non procul in 
Svria; Socrales. qui h»o omnium fama celeb rata 
fuisse, ot H aures Juliani pervenisse raemorat ; 



reprina videbantur, a Patribus vera errorique non 
obnoxia irJerprcUitione donata es^et ; ut significa- 
re tit r Filiitm ex substantia Palris genitum, eidem- 
que secundum substanliam similem esse, remote 
omniscarnalisgcnerationis vilio. Cyrillus Ilieroso- 
lymis agebaL pacitlce : refertque Socrates lib. iv, 
c. I* ipsum initio Valentis imperii, hoc est an*364, 
Ecclesiam Dierosolvmilanam tcnuisse. 

66. Jovianus quippc noctc quaj deei mam sex tarn 
Februadi diem est insecula, subita morte pnore- 
ptus est, Valenlinianus delectu mililum sum mam 
mrum capessiil 20 mensis ejusdein ; unoqu^ post 
niensej die nimiruni Martii 28 consortem ascivit 
imperii Valcntem frairem ; cui reservato sibi Occi- 



Soiomenus, qui Snd tempore fuisse ait, qui hocab j) dentis imperio, Orientii prnvinrias regendas com- 
ip^is spectatoribus audivissent ; nee aliaqiunri misit. Valcua, sive antequam ad impcriumpervem* 
oporlere tcstiiuottint, prater ipsa rudora et imper- 



fecta operis vestigia ; ex Arianis Philoslorgius lib. 
vu, nunv et 14, Tande m ex paganis Ammianus 
Marccllinus lib. xxm ? n. 1 . Cum vero idem Ammia- 
nus eventum iilud ad eum annum commemoret, 
quo Jjilianns terlinm consul fuit cum Sallustio, 
anno 303 illud ronsignari necesse est. t'yrillo mar- 
tyrii gratium eripuit mors ejusdem imperatoris 
paulo post subsecula. Procceperat enim, si Qrosio 

H'J) Orat. a adw Jud , t, l t nov. edit., ik ! L 
(fcfl'J SoiMid., Ub. in, cap. SS-* Sozoni., lib, vi, 
c. 4. 



retphaoresi jam Ariana conLaminatus el ab Kudoxio 
baptizatus esse t,-quzc&0 craiis existimatio e<\ lib.iv, 
cap. 4, sive poslea tan turn, ut refert Tbeodoretus 
lib. iv, c. 12, ab Albia Dominica uxore corruplus 
et ad Ananas partes translalus sit, atque ab Eu- 
doxio bapti^atus, ex Hioronymo in Chronica anno 
Christi 307, ab ipsis tamen imperii primordiii Aria- 
nis commodior, Catholicisque iniquior fuit. Sed 
post rcporlatam c Proeopio tyrauno victoriam an. 

{21} lideftij ibib. 



99 



DE VITA S. CYR1LLI. 



!00 



366, maximeque post suscepLum an. 367 ab Eu~ A 68. Conligit hoc anno lx pene episcoporura dele- 
doxio baptismum, gravissime in Asia primum, gutio Romam, et. por legatos suo? conjunctio cum 



deinde Palu?*tiiui, post et in art i is imperii par li bus 
Eoclesiam afflixil. Nihil ad Cyrillum attiutt Lam- 
psaeense semi-Ariunoruin seu Maoedoniano run) con- 
cilium, quamvis a conjunctis ante in eadern cum 
ipso causa episcopis celeb ratum (22). Hi an 36o, 
Valentis pernrissu Lampsacum convenientes. praj- 
missaduorutn mensiumdelibcratione f statuereActa 
concilii Constant! nop oli lan i opera ac studio Acacii 
et Eudoxii sancita abroganda esse : explodendam 
fidei forniulam Ariminensem ; standum |LXX] in 
voce $ wilis substantia, ad scrvamlam persona rum 
distinclionem necessaria: lenendam in omnibus 
Eeclesiis professioncrn dntiocbenam in concilio Se- 



Homano pontitice Liberio : quos inter cum unus 
Cyri I lus com pule In r, quoin mulli oumdem cum no- 
stro ex is ti maul; aliasque goruin principes ejusdem 
oli in cans a* societate conjuncti cum Hierosoiymi- 
ta.no Cyri Ho fuerint, kujus rei historiara pra?terire 
hoc loco non possuraus, indagaturi poslea aliusne 
anostro an idem fuerit Cyrillus ille, cujusnomen 
inter episcopos, ad quos data; sunt Liberii lilterae 
reperilur. Dum Valens bello adversus Procopium 
detinetur, Macedoniani qui anno superiore Lam- 
psaci concilium ceJebrarant, nihil sibi magnopere 
timendum existixuabant. (2i>) Verutu subJata an. 
366, 28 Muii, Procopii tyrannide, mctuentes ne Eu- 



leueiensi confirmatani. Decrcvenmt pnclcrea ut g doxius imperatorum et fam ilia res suis partibus 



conciliaret, suisque adversarios calumniis prerne- 
ret, conatns ejus prsevcrtcre ct Acta concilii Lam- 
psaceni Augusto significare statuerunt : ip&ique e 
[LXXI] Thracia revertenti a pud HeracLoam obviam 
fiunt. Sed imperatorem et aulicos often dc run I jam 
artibus Eudoxii occupatos. Iliosenim primutn hor- 
latus ne ab Eudoxio disjungerentur : cuni illi re- 
pugnarent et fraud cm in concilio Constantinopoli- 
tano factam, eversaque ibi Seleuciensis concilii de* 
creta objicercnt Eudoxio ; inflammatus iracundia 
jussit in exsilium ire, eorumque ecclesias aliis tra- 
di (20). Concilio deinde Arianorum Nicomediam 
indicto, praesens ipse, metu exsilii et bonorum 
6.7. Aracio Caosariensi baud dudum post Lampsa- confiscationis, invitum etrenitentem Eleusium co- 
cense concilium vi la funclo ann. 36;i excunte vel -, egit corum dogmatibus assemlLri. Qui pumitens 

ac nobilissimus faoti Cyzicum reversus propriaiu culpam fassus est; 



ejecti per nefas ab * nomceis episeopi ecclesias suas 
recipe rent ; nc si quis adversus ali quern ex ill is epi- 
scopis accusationem proponendam habcrel, ut ea 
lis coram episcopis provinciac et finitimis, a?qua 
lege ac pari accusaloris ct accusati periculo diri- 
meretur. Eudoxiuni deinde et socios in juscitavere 
poetiiteiitue locum eis oflferenles.Qui cum non corn- 
pa ruissent, adversus Acacium et Eudoxium lan- 
quam jure exaucloratos tulere scntentiam. Nulla 
Cyri 1 1 j pars in bis decretis fuisse videlur. Qnoniam 
tain en dub Habile est, n um aliquid ad ilium ex huj-us 
concilii consectariis pertineat, h»c nos oporluit 
breviterattingerc. 



360, (23) Cyrillus uti primarius 
provincial episcopus ejus KccJesiae curam susci- 
piens,ci sedi Philumennm quemdam imposuit.Quo 
vcl sponte seob turbasaddicautevelper contrariam 
factionem sublalo, Eutychiu? Eleutheropolilanus 
quem continuascum Cyrillo exercuissc iuimicitias 
legimus, aut ipsius inortui factio, Cyrillum quem- 
dam senior-vnei Ecelestw priefccil, Non tulit iilju- 
riam Cyrillus; sed Golasium sororis sua» filiuth,vi- 
rum omnibus virtuium cldoclriiKo ornamentis in- 
signem, pulso cognomine episcopum constiluit. Is 
diu sedem non tenuit. Nam quo tempore Cyrillus 
ipse Valentis persecutions exsulavil, anno. ut puta- 
inii?, o67 ? Ariani lerum domini depulso Celasio 
Euzojum e sue *rma in Casariensi sede colloca- 



et abire volens plebis sua? chariLate et amore reten- 
tus. (27) Macedoniani vero reliqui impendentium 
malorum metu, de civitaiibus suis alter ad alterum 
legatos mitterCy stgnillcareque sibi necesi-ario con- 
fugiendum, cum ad Valenlinianum i m pe ra tori s Ira- 
trem, turn ad Liberium Romanura pontificem : quo- 
rum tidem potiusamplectendam,quam conjun^en- 
diun, uti volebat impcralor, cum Kudoxio eommu- 
nionem. Quoniam vero non licebat ipsis in uiium 
convenire,diversis conventibusSmyrnaB,in Pisidia, 
Panipiiylia et Lycia celebratis, Ires in Occidentem 
le«atos millunt, Eustathium Sebastenum, Sylva- 
num Tarsensem ac Tbeophilum Castabalensem : 
quibua in mandatis datum, ne cum Liberio de tide 



rant: qui toto deinde Valentis imperio Ecclesiam " contenderent., sed cum Hornana Fcclesi 

nullo lurbante rexit, corruptarnque Origenis et 

Pumpbili liibliolbecam (241 inullo labore in mem- 

bran is in&kiurare couatus est, ac varios multipli- 

cesque tractatus, quos nosse perfacile crat,edidit; 

sed ad extremum sub Tbeodosio principe pulsus 

est; Gelasiusque in sua sede restitutus, quam ad 

mortem usque circa an. 305 retiiiuiL 



a commu- 
nionemineuntes.fidemconsubstanlialitalisassensu 
suo co nip rob a rent. His lilteras dedere turn ad Va- 
lentinianura imperatorem, quem in Galliis bello 
contra Sauromatas occupatum legati adire non po- 
tuerunt ; turn ad Liberium Romanum pontificem, 
reliquosquc Occidentis episcopos, utpole qui (idem 
sincere m et firm am ab aposLolis tenerent, et prse 



(22) Socrat., lib. iv, cap. 2 et4; Sozom., lib. vi, 
c. 7. 

(23) Epipb.. lxxiii, n 37. 

(24) Hieron., Catalog., c. 113. 



(25)-Sozom., lib. vi, c. 7. 
(26) Socrat., lib. iv, c. 6. 
(27^ Socrat., lib. iv, cap. 
c. 40. 



ii ; Sozom., lib. vi, 



iO\ 



DISSERTATIO L 



102 



caeteris retigioni prospicere tcnerentur : orante ut A dera cum l.iberianis tenoris accepere. Nonin Sici- 



le^atis suis viribus omnibus prceslo essent; cum 
ipsis quid faetu optimum esset consul tarent, ut 
status Ecclesise in melius reslituerefcur. li qui lit- 
teras illas scripserunt, sunt dubio procui quinqua- 
ginla novcni, i 11 1 episcopi, qui bus per litteras suas 
respondet Liberlus, omnium nomiuibus in iftscri- 
ptionu pr.efixis. Paucorum nota sunt et nomina et 
sedes. Cyril I us seeundo loco reccnsctur : sitae 
nostcr an aliu*, mox indagabitur, 

60. Legati tres Homam appulsi litteras suas pon- 
tilici oblulere. llle primuni respucre, quasi oblatas 
ab Ariame partis hominibus qui Nic&nnm fidem 
abrogassenl. Qui cumagnita verilate resipuisse se 
di cerent, Anoinworum h&resiinjampridein rejecis- 



liam solum, sed in alias etiam Occident! s paries, 
eos vel simul, Yel separation alium in aliaih partem 
conlendisso credibiic est; cum ad Tyauensc conci- 
lium altulerint ex Sozom lib. vr, cap 12, cum U- 
berii ct Sieiluc episcoporum litteris, alius Jlaliu>, 
Africa? el Gnllift pr&sulum litteras (18J. Tyancnsc 
illud concilium anno 307 sequente, verno tempore 
celebratuin est: in quo recepti ad communionem 
legati, daUoque ad omnes Ecclesias littcra) ut eos in 
comraunionem admitterent, rogalo etiam hujus rei 
et suflYagioium concordiae in scrip I is lestimonio. 
Tarsum quoque concilium indixerunt ad cerium 
diem, ut pax Ecclesiteetconcordia comniuni con- 
sensu slabilirelur. Concilium illud Tursense impe- 



se f ct similem quoad omnia Patri Tilium confesses r. dituui est, cum ab imperaloreper Eiuioxiuni adver- 

iali disci eparct : jussiteos sus Catholicos incenso, turn apertinacioribus qui* 



quod nihil aconsubstanti 
scripLosuam fidem ac sententiam profi fieri, llli dato 
ad Uheriuinlibcllo deslaranfc, seab diversts episco- 
porumconvcntibusdepulalos, tarn suo qu&m dele- 
gantium nomine Nicsenam (idem, in qua verbum 
consubslanliale sancte et pie adversus Ariauam 
hicresim posiluni sit, et tenuisse, et tenere et ad 
ilncru usque servaturos. Damnant etiam Arium et 
doctrinam ejus cum discipuliset sectuloribus, ha?- 
resesque omnes Sabellii. Patri passianorum.Mareio- 
nistarum. Pholinianorum [LXXUJ Marcelliniano- 
rum, Piiuli Samosatensis : anatheniate feriunt doc- 
trinam orauem Nicasno concilio adversautem. in- 
primis Ariminensem formulam, cui ex Nice TU ra- 
cial appotlcUtuGoiis UiiLinopoli sub smpsissentduli^ « 
el parjurio subducti ; turn subjeelaex integroNicaini 
cumilii fide, banc in extrema epistola clausulam ad- 
jiciunt,quod si quis in posleruni adversus ipsos aut 
eos a qui bus sunt delegati, crimen aUquodinlendere 
voluciil, cum poiilificis litteris ad quosounquepro- 
baveril ponlifex orthodoxos episcopos, veniat, et 
ipsis judicibus secum disceptet; et quodcunque 
probatum i'uerit crimen, in audio rem vifuVieetur. 
HaicspojisioneobstrictosLibenusincommuiiiotieni 
rccopit.datisquc turn suo, lum Italia* et Occidenlis 
opiseoporuni nomine ad deleguutespirasules, oin- 
nesquc Orientis ortbodoxos episcopos litteris dimi- 
sit. In iis fjralulalur Orientis episeopis, quod turn 
ex eorum litlerisadse perlatis, turn ex trium lega- 
lorum ptofeNsione intellexerit cos et secum et cum 



busduni Macedonian is opi scop is, qui Antiochia) in 
Carl a ad Lriginta quatuor congregati, consabsUvu- 
tialis vocabulum ruiuquam admiltete voluerunt, et 
in Anliocbeno symbolo Seicucia 1 confirmato ac- 
quiescerc sc professi sunt.Gravior deinde Vulentis 
persecutio subsecuta est. Is A si at i corn m cpiscopo- 
ruio ad Libcrium delegationis finis Nunc inqui- 
rendum, sitne Cyriilus noster qui in Liberii iitte- 
ris secundus appellatur. 

70. Dum esse mi hi omntno persuadere nequeo. 
pluriinisde causis. Prirao enun, quid luecHomana 
delegalio ad Cyrillum, qui Hierosolymis pacilice 
agebat, quemquo nihil conferral mefcus ille, qui 
delc^antes impulit ut jl.XXlii 1 in Decide nle palio- 
ciniuiu qmererent? Metuebantsibi a concilio Lam- 
psaceno,in quo male mullaverant Eudoxium quern 
ne injurias suas ulcisceretur una Procopiani belli 
ratio remorataerat ex Socr. lib. iv, cap. 3. Detiun- 
tiaverat eis iraperator, ut se cum Eudoxio conjun- 
gerent (So^., lib. vi. cap. 7) ; quod malum ut aver- 
lerent, Roznac et apud Valerilinianum quoirendum 
presidium censunre. Nihil Cyrillo comupine in 
illa'Kudoxii ofl'ensione, nihil in iilis Au^usli de 
conjun^eiula cum ipso societal e mandatis. Se- 
cundo, omnes illi episcopi ad cam Roman! imperii 
partem pertinebant qua m. nos Asiam minorem nunc 
solemus dicere : quorum sedes et nomina novimus 
sunt cxTbracia. I.ydta, Gilicia, Armenia. Cappado- 
cia, Isauria. Eorum conveulus, teste Socrate lib. 



aliisOccidentisepiscopismeademiideconsentire, iv, cap. 40, unde ad Liberium litteras dedere. 



monitosque eupil.eosomncsepiscopos, qui Arimini 
doloct injuriis ac subscribendumfueianl compu^i 
revocalajam sententiaformulamillam impiani ana- 
tiiemale dainnassCj et Nicenai fulei, magno Arianai 
doctiinai odio atque horrorc , subscripsisse. Acta 
ha)C Uouue ante 24 Sep tomb ris quo die Liberals 
obiit, Gratiano el Da^laiTo coss., hoc est an. 30C. 
Hev;*rteules legati in Siciliam proficiscuntur : ubi 
concilio provinciae convocato ac fide Nicoeni con- 
lii conQrmata, litteras ab Orientis episcopis ejus- 



Smvrna*, in Pisidia, Isauria, Paniphilia, Lycia, ce- 
lebrati. Hujc distant maxima a Palais titta ; nee eo 
OGCurrere videtur potuisse Cyriilus, cum raptim et 
festinanter coacta sinl ha^c concilia. Nam ila ceie- 
rite* transacla res est, ut mirum sit tarn mullis 
rebus satis temporissuppeditasse. Homam pervenit 
legatio non serins Septembhs mensis initiis : nee 
decrela est nisi aliquanLo tempore post mortem 
Procopii, qu« extremis Maii diebus conLigerat. 
Kain Procopio in Pbrygia debciiato, el occi&o, Va- 



(28; Sozom , lib. vr, cap. 12. 



103 



DE Y1TA S. CYRH-L1. 



104 



tensfratrern Rom a ra pro ficisuentem aliquot die rum A 
viam eomilatus est. lade ei revert enti, Heracles 
ob via in fiunt Lampsaceni concilii legal) ; qui bus 
mult* habitis, consultant inter se episcopi, legatis 
in ii!*h«-s alter ad allerum missis, de quanendo in 
Oreidcnte siibsidio, turn in privatis convenlibus 
quos in locis niaxime dissitis celebrant, dc mi lien- 
da in Occidentem leguLione staluunt. Non potuere 
in iris conventions nisi fiiiitiini episcopi interessc; 
nee dissiLos epi scopes ex>pectandi tern pus fuit, ut 
Cyrillus e Palasstina in Ci cilia in et I saurian? adven- 
taret. Tejrtio, ue eo Cyrillus adiret prohibebant oc- 
cupationesin Palnostina ei ex Acacii morte uala>. 
Nam Iiog anno duos Cassareae creavit episcopos, 
Philnmenum,eoquestatimexpulsoGolasium. Quar- 
to, illi onirics episcopi Nicaniam fidetn ahrogave n 
ran t.quo ruin litteras ea ration e prime reeipere dc- 
trectabat l.ibcrius : cui responderunt legati, eos 
agnila verilale resipuisse Per illam Nicami symbo- 
li abrogationem intelligebat Liber ins, subscript io* 
nem oonfessionis Arimensis, quaiu in sua ail eos 
epistola subscriptam ab eis fratide elperjurio de- 
ceptis ait. Atqui Cyrillum nullibi legimus buic for- 
mulae subscripsisso; seculumqueejusexsilium an- 
Icquain ea per provincias defer re lui\ eum videlur 
ab bac subscript ion e liberasse. Quanquam falcor 
verba Libcrii itaurgenda non esse, utneino eorum 
ad quos scribit a subscriplione ilia liber fuerit ; 
eademque ratiouequa Cyrillum. quosdam in coiicl- 
lio Conslantinopolilnno ahsentcs depo silos, qui in 
lilleris lumen Libeiii coraprehenduntur, subserip- p 
tionis hujus irnnuines agnosci posse ut Neon am Se- 
leuciensem (29) Quinto, ex gestis concilii Tyanen- 
sis colligitur. episcopos de qui bus agimua alienos 
fuisso a communione eorum pnusulum, qui sub 
Joviano una cum Meletio consubslautialitatcm 
[IA'XiV| reeeperant. Legates en itu eorum atque 
ipsos ad commit nionem admisere, utque idem in 
omnibus eeelesiis floret per litlerasadmonucre. At- 
qui Cyrillus jam ante Auliochenuin sub Joviano 
concilium in Meletii et eommuriioneni el familia- 
ritatem ad missus erat, ut vidimus, cap. IT, a. o9. 
His omnibus arguments adducor utalium prorsus 
a nostro Cyrillum in Liberii littoris comrnemorari 
exislimem. Oat-5 ille sit eonjioere possumus, uon 
aflirmare : neque eiiim Cyrillos omnes quiidata- 
tis fuerunt novimus. Facile crederem ilium esse ^ 
Cyril him in Armenia episcopnrn, de quo Dasilius 
epistolis ;>8 et 187, si con stare t eum i'uissc ante 
hmc tempora ordinaluni. 

CAPUT XIII. 

Cyrillus sub Valente Icrlium $ede dejectm exsulaL 
Qim eo cxmU Paktstinae et in primis Hierosolu- 
mitante Ecclesix status. 

71. Cerium est Cyrillum sub Valente exsilio 
mul latum Ecclesiam lerlio amisisse, Epiphanius 



qui anno 375 scribebat, recenset episcopos qui eo 
depulso Ecclesiam ejus tenuissent ;ethoc tempore 
ab Hilariono occupalam teslatnr. llieronymus et 
Sozomenus Cyrillum post Vale ntis mortem. Thco- 
dosio principe, Ecclesiam suam reenperasse tra- 
dunt ; amiseral igifcur sub Valente. Quo autem Va- 
lentis anno, no n satis constat; sed cum diu turn urn 
fuerit ejus exsilium, nonuno sed pluribus interim 
ejus sedis inv&soribus in historia meinoralis ; ex- 
pulsionem ejus non ad aliud possumus magis op- 
portununi terapus re vo care, quam ad annum 367, 
quo Valens ab Eudoxio baptizatus (30), singulis cu- 
j usque provincial pr&feclis man datum dedii, ut 
ubdicaU, Constantii lemporibus, episcopi, qui sub 
Juliano fuissent in sacerdotia sua reslituli, ecele- 
siis expellerenlur. Quo quid cm mandate Athana- 
sius abiit Alexandria, multique alii catbolici epis- 
copi suis civitalibus ejecti, in his Cyrillum nos- 
trum numerare licet. Ejus sedem lotoillo tempore 
tenuere secundum Socratom, Suzouienuni et INice- 
pliorum, Heracliuj) et Ililarius, qui idem ; st cum 
Uelladio ab auctore Catalogi Coisliniani post He* 
raclium nominato : secundum Epiphanium, Cy- 
rillus alter a nostro et H Hamulus idem cum Hila- 
rio. Hicioayinus post restitnlum secuudo Cyrillum 
unum llilarium qui ei successeiit refer t Quo au- 
tem miiiraverit Cvrillns altum in historia silen- 
tium ; sed eum loca exsilii variu commutasse col- 
ligi potest ex concilii Constantinopolitani verbis, 
in quo Patres duni Cyrillum laudant, aiuut eum 
plurima variis in locis contra Arianos ccrtamina 
subiisse : quorum omnium certain inum causas et 
modos tacuit historia. 

72. Quam luctuosa, absente Cyrillo, Palajstinoo et 
JUierosolymitana? Ecclesise fades fuerit, non tacue- 
ruut scrip tores. In earn eniut intluxerunt et Ariani 
etApollinaristae e t Pneumato mac hi etomnis generis 
hujretici eamque lab«m domestics turbaa consecuUw 
sunt, (iregorius Nissenus lib. u iu Eunom.> pag 315, 
Pahesliuaui numeral inter pioviucias qua) luereti- 
camvastationem et gras nation em ezpertas sunt.pul- 
sis[LXXVJ ccclesiai urn praesidibus propter ddei de- 
fensionem insignibus.Ccasarea; pulso Gelasio, quern 
Cyrillus ei Ecclesiai pra>fecerat,sulistiLutus ex Aria- 
norumgregeEuzoius.Erantquoque alii ex eadem fa- 
clione episcopi, ut Ceruellinus PhilippusScythopoli- 
tanusPatrophili successor etAnastasius Phi lippi alii 
que. Qui quidem, aitEpiph. h seres, lixui, num. 37 
non occtdte sed palam et aiidatter vehtt omnis bonitutis 
cvpertes, non A Hi solum decreta docent, sed etsuum 
ipsorum propugnant kwresim, ae veiitath profi-ssorcs 
insequuntur : quos non verbis modo niliinlur evertere, 
sed kosiilibtis inimiatiis ac bellis lacessunt, et in 
reels: fidei sectalores gladns etimn animadvert wit ; 
nee in una duntaxat provincia t sed in plerhque ne- 
farie bacckatx sunt I lose ille circa an 373 ; add it 
n. 38, eos publice pnedicare non dubitasse* crcatum 



(29).Soz.,lib. vi, cap. 12. 



(30) Ibid, 



105 



DISSKRTATIO 1. 



iOG 



« esse Dei Eilium, elcreatum Spiritual sanctum, ac A, versionem ab exsilio, Molania curls at sollicUndi- 



« Dei substantia alienum.w Idem nuni.24,de illis ait: 
« Hodie audaciam ac licenliara aacii ac earn is bra- 
« cliio freti. nulla re jam obstante/fuorurn consilium 
*< inierant aperte ilia predicant. Nullus onim jam 
« pudor illos retard at. neque mandate ullo coerciti 
« simulalionem quamdam ac speoiem pne so fcrre 
« cogutitur, ne nova qunedam et inusitata age re vi- 
«doankir. » Apollinarianaetiam hanesis in cadem 
provincia grassabatur; cum enim post mortem 
Athana$ii t episcopi./EgypLii nounulli in Pulestjnam 
relegati cssent, S. Basil ins epist. 293, in I Uteris quas 
ad eos rled.it, divinam Provident! am laudat, quod 
in earn provincial!! ad comprimendani Apcllina- 
rianorum Jia>resim dcslinuLi videuntur. 



nibus sttis Kcclesias reconciliavit. utcap. $eq><iice~ 
mus. Apollinariana) quoquc haeresis eontagio ea- 
dem laborabat Keclesia, undo turba; inter ft deles 
niaximaexcitala3.1)eiispo5tCyrillire.ditummaxime 
inflamniaLis^eodem capita a nobis agitur ; sed ante- 
quam revocaretur ab exsilio, disputationes circa 
iucarnalionem ab Apollinaristis dubio procul exor- 
laB.solitariosmonasteriiinmonteOlivarumajdificati 
turbaverant ot sciderant. Palladium el lunocentira 
ex eodem monasterio, Basilium rogarunt ut paeis 
sequester esse vcllet. Qui rcspondit epislola 184, 
Sui,37£,cupere.so vehementer arbitrum pacis esse, 
sed hoc voto no 11 succedente, dolorem qui dem ex 
ea re capare, baud tamen proptcrcu cniquam iui- 



73. Mala luce omnia sese in deserlam a legitime Q m,oum esse posse > cum ]mmn P* cis .1 am dudum 
catholicoque episcopo HierosolymitanamEcclesiam ami mm Idem dc ,,s Lurbis ad Epiphanium 



propensius efluderunt. Cumquo locus magna con- 
flucutium ex omnibus partibusGhristiauorum fre- 
quentia celebraretur.w faciliussubepiscopis Aria- 
nis, haerelicorum etcujusvis generis pestium pate- 
bat accessui.Dominabatur prase rlimlia^resisAriaua 
imperalorlsauetoritale adjuta sub Hilariono, quern 
narrat Epiphanius ti&rea 06, num.20 Ananas commu- 
nionis accusatum fuisse. Nulla communions jmige- 
baturcum exsulibus propter fid.em<€gyplii$ Dioca*- 
sarea? versanti bus. Joan no in an ini Cyril Li successo- 
rem,qni turn j uveitis jam in riorum fuisse aseriptus 
videtur,hisverbincastigatHicronyinusepist.3B,olim 
CI : « Eo tempore quo to turn ()rientem,exceptopapa 



scripsit epist. 32o\ anno 377, ailque Epipbanium 
fratrum in monte Oliveti dissensionem moles te ex- 
cepisse, ac pacem inter eos conciliari cupjvisse; nee 
porro ignorasse qua* a nonnullis male ad inventa 
lurbas ingenerassent. Subdit deinde Palladium et 
Innocentium scripsissc sibi do addendis ad Nieae- 
nam lldem, propter articulum deSpiritusancto,capi- 
tihus aliquibus circa incarnationem, q.uuj neque 
exaiuinasset neque recepisset.In causa sine dubio 
erat eorum minime necessaria subl.il i las. Cyrillo 
qui pacis sequester ex officio esse debebat, absent®, 
Basilius et Epiphanius f iterant in subsidfuin appel- 
lati. Hisomnibus malis accedebat Catholicorum in- 



ter ipsos divortium. propter onposilas Paul mi et 
«Athana$ioatque Paulino, Ariauoruni ctEunomia- P kt , ... * .• •/ i- • 

... , . ~ ., L Meletn iactiones. PauliuuMi sequebantur Ore iden- 

« norum h&resispossiaehat, quando tuOccidfinta- 



« libuset in medio exsilio confessoribus non commu- 
«nicabas;ille- (Epipbanium intelli^Ll) « velpresby- 
«tcr monasterii abEutychio audiebalur, vol postea 
«episcopusCyri a Valento non tangebatur. » Sed quo 
tempore Epiphanius episcopusfactusest anrtonimi- 
rum 307, vix Joannes decennisnut duodenuis erat. 
Ouainobrern luce lords ^miUna: E»'i !i site ab Oc 
cidentis cummunione separatio, non potest ad ea 
tcmporaextendijCiim Epiphanius adhuc monasterii 
presbyter es&et.etEeclcsiaecJeu'uni teneret Cyrillus. 
Idem nieronymuiinferiusin oadom opist@lascisei- 
taii non vultutruin jLXXVI] Joannes persecutionia 
Valentis tempore crcderet,quod posteaprofitebaUn , 
h SS.Trinitatem ejusdem substantial et cottternam. 



tales, quorum muLti llierosolyrais monasticam vi- 
tam exercebanl. 1 1 03c omnia Cyriilocum ab exsilio 
revertit, multum negotii facessivere, 

CAPUT XIV. 

Cyrillus ah exsilio post mortem Valentis revertitur: 
Itcclesiam offendit maccime divisam. 

7«i-. Valcnle a CoLhis prope Adriaiiopoliru die y 
Augusti, an. 378, superato eiexusto,(>ratianus Asia 
et residua Africa) parte imperio suo adjuueta \M) % 
malis Eeclesiao a patruo i Hal is medieaturus,pr<**ce- 
pit ut cpiscopi ab illo religion is causa in exsiiium 
ejccli restituerenl.ur.ecclesireque illis redderenLur, 
qui Damasi coiiununionem amplecterentur.Vilegis 
hujns multi revera episcopi rediere. Unum ex illis 



« ejusdem gloriaeetdivinitatis esse; nam amaret eos " (LXXVIIj Cyrillum fuisse, probat turn id quod af- 



« qui taliaprauiicaverunt; cum q ui bus esse t quando 
« istadicenlesexsiliasuslinebanl ; »>sedipsi objicit, 
«quodTheouepresbyteroSpirilum sanctum Deuiuin 
«EccJesiapnLHlicante,clauseritauresforas,quecum 
« sttisconoitUfefugeril^ne tan turn audi ret piaoulum.. 
Ex quo tamen colligimu< non ndoodeditam Arianis 
Ecclosiam fuisse,quin samu el orihodoxw doctrina) 
a Cyrillo traditaa g^nerosos haberet professores ; 
sed eraut in eadem Ecclesia Pneumatomachi, qios 
ab Ecclesiae conuuunioue extorres, post Cyrilli re- 



Hrmat Sozomenus,quo tempore Cratianus Theodo- 
sium consortcm ascivit imperii. nimirum 19 Janua- 
riian,37D, Arianos oxiines Orientis ccclesias patri- 
archales videlicet, liierosolyinitana excepla, etiam- 
num tenuisse;t um quod Socrates ait. lib. v,c. 3, eodem 
tempore Cyrillum HieiosolyniitanaiEcclesite pra3- 
TuisscQuod si pradatus Sozomenus alibi dicat lib. 
nempe tv, c. 30, Cyrillum Theodosio demum im- 
perantc ad Itcclesiam suam rovei tisse, ila intelli- 
gendum est, quasi tempus oiune, quod ab obitu 



(31) Theod., 1. v, c. 1, 2; Socr., 1. v, o. i t 2; S02., 1. vu, c. 1. 
Patrol. Gr. XXXlil. 



07 



DE VITA S. CYRTLLI. 



108 



VaLenlis exactum est, in Theodosii Imperio compu- A Quaimdjreni illamPneumatomachorum abEcclesia 



et. Hienmymus ail. in Catal<x)o,C\'v\\Uui\ scope pul- 
sum EecleVia et recep turn, ail externum subTheo- 
dosiopi incipe octoannis inco n cuss umepisco pa turn 
tenuisse. Cum Cyril i us, anno 386, et Martio quidem 
mense decesseril, nisi ah anno jam 378 reverteril, 
non possunl oclo anni inconoussi episcopalus nu- 
inerari : qui ne sic quidem pleni et integri obti- 
nentur, sex fere men slum spalio decurtati. 

7$, Perturbatam siiperiomint^mporuniconfusio- 
neoIToiulitRoclesian^diunomniahiDreticislicentjac 
nullusest moderator. Ex doiuesUeis lurbis el scis- 
sionibns vilium in mores 'niluil/fui turn Uieroso- 
lymis.ut infra videbimus,coi:ruptissimi fuere. Tur- 



separation cm ot excoinmunicalionem possum u~s in 
Cyril Jura oplimo jure conferre : qui cum presbyter 
eatecheses pronuntiar et.non seme] ad versus uos qui 
Spiritum sanctum a J rini tale separabant ? suinxerat 
stylum. Piieumatomachomin porro con versione m 
ad hunc annum retVrioius;quomam anno sequente 
Jerosolymam cum venisset Nyssenus, omnes in or- 
tliodoxa SS.Tri ui talis fide Concordes se reperisse 
leslatur, epistola ad Fustathinm. etc.. pag. 057. Nc 
Pauliniani sehUmatis lineni y cjusdem Meiauiffi cutis 
perfectum, hoc quoque anno ponamus, obstanl eae 
quits idem Nyssenus postea ofTeuHt turba*. 

76. Gregorius anni scquenlis verno tempore iter 
ingressus, lustrata Arab), Jerosolymam pervcuit. 



has peperere Apollinnrist(B,Pneumalomachi ; qui- 

bus aceessere el Pauliiiiani et. fervidi Oatholici, Cy- ~ Turbatum auctores sic incensoa repent, ut ipsius 

rilluni propter velera cum semi-Arianis fanlerusu- oi.iaiu Gregoiii, irui pacis sequester veneral, com- 



apeelantes. (32) Ha* turbos ecolesiis cognitaj causa 
fuerunl, cur concilium quoddam eo tempore cele- 
bratuui, cum decernerct Gregoriuni Nyssemun ad 
reparandara Arabia* Ecclesiam eo se cum publica 
auctoritate conferre, simul statucrit, ut cum esset 
A rabiaJlierosoly mis cont.'rminaGregonns earn quo- 
que urbc in in vise ret, cum eoclesiarum Hierosolyrai- 
tanarum praesidi bus consultalurus quid remed ii tur- 
batis rebus afierri posset; nam ihi media lore opus 
eral. Quod nam fucrit concilium i ibid, cum intereru- 
dilos dispulelur. facile acquiesco in rtaronii sen-ten - 
tia, quam sequitur Tillemonlius, no la 5 in G-rtfg. 
$k@smi pag. 735, liic designari concilium Anlioche- 
num anno 370, oono vel d^oimo post S. Basil ii 
uioiUmii mense, hoc est SeptoiAhni vol Ootobri ce ^ 
lebratum, teste Nysseno, VitaS. Macrirue, p. i 87. Non 
ex Auliochia Arabian? et HierosoJyiuam exleniplo 
se conlulit Nyssenus, sed in patriaxn remeavil* Ma- 
crina; sororis funeri interfut,urus,t7>uZ., quus aiebat 
jpsi in extremis posita, eum ad auxilium et corre- 
ct! on em ab ecclesits mitti et vocari. Sanctn ha*c 
virgo sub finem anni 37(1 decessit.nec ante annum 
sequentem destinatura iter peragere pol.uit.Inlerim 
Melaniaet Huiinus. post /fcgypliorum confessorum 
revocalioneinabexsiUo.Hierosolyinamappulsi.mo- 
nasteriuin ihi ex<truxerc : clerum Kcclesije don is 
pliirimis et alimentis suppeditalis bonoraverunt : 
reconciliandajque paci studenles, cura.stiuiio,per- 
suasione perfecei unt, ut o nines ha?ret.icos Pueuma* 



inuuiouem dei'ugctcnt. Cur, inquit, epist. ad Ku- 
stalh.pag.060> tanqaam fugiendi *ti adversandi judi- 
cQmw\ et aliud contra nos, quasi sancla contamine- 
ni.«i5 t excitatur ultare? Nullum babebat Gregorius 
Jerosolymis altarc> pra)ter illud in quo catholicus 
episcopus loci sibicommunioue conjunclus sacrum 
laciebat, quodque omnibus unilalem J^cclesiaj ca- 
tholic m relinenlibus commune oral. Hi ergo aliud 
contra Cyt ilium, eui (iregorius communicabat.cx- 
struebantaltare, atque, ut loquitur Gregorius, pag. 
057, « indivisam Cbristi tunicam lacurantcs, Gbi'isti 
« nomen in Pauli elGepliai appellation .es secai»ant.» 
Cujusmodi assent sebismatici illi,r:on siltis apefit 
Uregoiius, sed ex uotis, qui bus cos ille depin^it, 
coujiciendum Apollinaristas iuisse,vol qui ejus bre- 
rfisSs suspiciono laborant, Priinum eos nihil a ca- 
tholica deTiiiiitate doctrinaalienuin tenuisse, salis 
probant ha) Crcgorii querela?, pag, 057, dum mirari 
se ait « unde nata sint divortia, cum omnes Patrem 
« et Filium et Spiritum sanctum, qui unam in in- 
« confusa et distinctaTiinitale natnram, gloriatn et 
« polesLaiem obtineanl.pie^loriiicent et adorent. /> 
Secundoeoseodem loci descjibil uti* homines tf ivino 
«se/.eloagijactuntes,quisibiplu&cceleriseJ:5Cienlia3 
net pur; talis atque innocent ia?arrogarent cajterorura- 
« quesiinplicilateimadeoconletiJiiierent.utabamina- 
« biles spectaretitcum reclaquamvuACh ristipraedica* 
• tione ad se accedentes. »>Terlio,ho< paletpraHerea 
inani Arianismiformidine Cyril lum despexisse,qua- 



tomachos.hoc eslSpiritus sancli diviuitatis hostes, \) siunumexillisepiscopisquiiniquisEcclesiietempo- 



ad Ecclesiam adducerent. ndvta absx^ov Uvij%i%* 

9 '.a v. II % c Pa 1 1 ad i u s Ln miacx Hisl.c-. IIS. II w r e tici 
illi,ut[LXXViir vidimus, cap. superiori, n. 73, in Ec- 
cJesia el forlassis in clero erant, dum abesset Cyril- 
lus: ita ul cum Joannes nostri pos tea successor, 
con trad am docriuam in Ecclesia pra?dicari audi ret 
a Tbeone presbytcro, cum sum hwresis sociis au- 
fugcrit.Hilarionum'\riana)Communionis labe in fa- 
mem, veri simile est mitiorem Ariaua Ineresim et 
ex ea nalam non admodum dure insectatum esse. 

(32) Greg. Nyss., De eunt Hiero$ol, t t. Ill, p. 6o3. 



ribus humana gratia et lavore evecli essen i;quos des- 
puere etrejicere requum esset ne human a potestasse- 
seefferret adversus veriiatem.IdsuadentillaGrego- 
rii verba,qiu»,ulpulo.ad aliu<! perlinerenonpossunt 
pag.0a7: « Hicqiue belli probabciiscausaesse qucat? 
«Tunc sane cum late oblinebant hseretica dogmata, 
• laudabilis eliam [LX XIX ] res erat se periculo objice- 
« re adversus potentates. per quasadversariorum dog" 
« ma stabiliri videbatuiMie ab liumanifipotestatibus 
c« sa 1 u ta ri s d o c trin a v i o p p r i me w.-lu r. N'u nc au te m ,c u m 
«<totoorbeterrarumexffiquopalampra i diceturpietas 



409 



DISSERT A TIG J. 



qui am hominibm piam dactrin4m prmdicaulibua A mineiii in Christo con stare dieebant, 



bellum (feritjwn ille cum iis pttgnat, setl cum co qui 
pie ab m prxdicatur Quarto, inter Grogorium et 
schismatieos illos videlur tuhse quaedam circa in- 
carnationim clticlrLna. 1 diversilas. Td paletex tire- 
gorii dcfeusione. qua errores Apollinarislarum ita 
asereinovel,quasieoruuivel schisnialicosinsimulet 
vel ah iliis iusimulalus f until. Nam in e pis to la ad 
Euslalijiam,qua justos de infclaci ilinerissui suc- 
eessu dolorcs cxproinit, nil. pag. 660, se alta voce 
pracdicare Christum Dei virUUem ^semper immnta- 
bilem el, ineorniptihilem {legendurn eniai foQzpzos 
non SojwwToc), licet in came eorruplibili el muta- 
bili verseLur; qui non inquinelur in carno,sedquod 
iuquinatum est purified ; sc nee alium Jesumad- 



MO 



convprsam 



arbilrabantur. Hos tamen Apollinaristasniagis su- 
spioionem hasresis de sc sparsisse, quatn haoresim 
palum professos censeo : bos cnim Grogorius non 
occulle et tacite quasi perironiam (Ixrss&l solum- 
raodo.sed palain publiccque difl'amasset ; nee ad 
pacem prius quain errorem deposuissent, invilas- 
sel. ApoHiuarislarum vero uota versulia est, sub 
ambiguis professionibusdelitescenttum.ut in alio- 
rum coiiimuiiioiiomirreperent,veloblenUiu reline- 
rent. Eos quoquemilii persuadeo, cum Hierosoiy- 
mittens Paulinianarum partiura Catholicis fuisse 
conjunctos : ad Paulinianos cnim mibi peftinere 
videntur illade ordinatione Cyrilli querelaijis qua 
Rufinus et Hieronyimis ab eis dubioprocul hausta 



nuntiare,ncc alLerum Christum designare ; senon, g ei aceepta narrant gemin® cl siinillimm. Namliu 



cum B Virgineni Dei pu ram vocet, etiam Horn mi 
par am app»llar^,qu(Mnadinodum eorum normullos 
face re audivit ; so non Ires resurrecU ones, non mi He 
unnoruiu ingur^itationcs, non Judaicorum sacrifi- 
ciorum ac tcrrestris Hierosolyuue instaurationem, 
similesque fab u las annunliare.Qua* quid em dupli- 
ceftisensum habere possum. : ul aut Gregorius ab 
illis sohismalicis Apollinariaino h a; regis iiisiriiula- 
lus earn a se able gel ac remove a Vaul eos ipso tan- 
quam hujus suspicione asperses tacite notct et 
ligal.Quod quidom multomilii probabilius videlur; 
si cnim primum eoncosserimus, fnlciidum erit 
schismatieos ilios Apollinarisini odio in eontrariam 
hojresim. qua) poateaNestoriana fuiUabduclosesse, 
dumalium et alium Jesuin et Christum praidica* ~ 
rent bealamqne Virgincm llovtiniparam dicerent; 
atqui longe postea Gregorius adTheophilum Alexan- 
drinum contra Apolliuarem, pag. 202, dicebathanc 
ApollLnaristarum catholica> fldei crimrnalionera 
esse, quod noiamlli in calholicaEcclcsia duos (Titos 
i;olerenl,unum nalura, alterum adoplioue ; seau- 
loui a nomine talia pra?dicari audivisse. Non erjio 
ea oral borum scbi?inalicoruni doctiina ; scd polius 
ApolMiiaristtt) cum esseuL, iJrogorio. Cyrillo et Ca- 
tholicis oppositam hmresim imputabant. 

77 . Ex i s ti i no crfl« 1 ° ii o s 1 1 on i i ties A p r> 1 1 i n ari stas 
fuisso. quilnis oplime ronvenit zclus illo, quo se 
erga SS. Trinitatem. et pro mo Los Ariana faclione 
episcopos agi jactabant. Nam bujus Imefesis au- 
ctores inter fcrvidos consubstantialiset Atbanasia- 



iinus Cyril Uim ait, $acerdotium t confusu jam pro- 
pter Ariauorum dominaLurn ordinatione, suscepis&e : 
Hieronymus.de Acacii manu • jus voluntatibusob- 
secutum mercedis loco banc dignitatem obtinuisse. 
Mibil propter inflexamschismaticorum pertinaciam 
promovere poluit Gregorius [33) : quare moarens et 
tristis, infecta re, dotnuni abire coactus e^t, In- 
stcatis prius Sanctis locis. (34)PraaLer eaiudissen- 
sipneni, gravi morum corruptione deformatuni of- 
fendit Ecclesi® Hierosolymttana^ statum. Nullum 
impudicitia} genus erat t quod apud eosnon perpe- 
traretur impune. Veneficia^adulteriajinvidias ca> 
des. passim uudiebantur. Tantaibi ad Irucidandum 
procliviias et furor, ut fri^idi lucelli graMa . bi.*!luino 
more in sanguineincoutribulium muluo grasairen- 
iur. Hujfis mali causam refundimns,primoin pro- 
miscuum peregrinorum ronfluxum ; nam inter 
eosjqni [nctatis causa, Loca sancta udibant, vago- 
rum et sccteratorutnbominum. ut fieri solet.ad- 
misla col In vies suis urbem malis iiiflciebat.2. 4c- 
cedebaldiutuma legitimi epistopi, et fnnlLoruin 
forie ex oplimis ministi is absentia :cuni Ecclesi® 
invasores> suis magis cjuam Ghristi rebus in ten Li, 
nutanti-mauctoritatemsuam tueiu unicestudentes, 
subditorum mores componere neglignnt.au! defec- 
tuauctorUatis legitime forte uon valenL DubHari 
non potest, Cyrillum re) i quo viUeet episcopalus 
tempore re form an do EcclctiiB stntui diligonter ad- 
laborasse,ncc revera tales postea de corrupt is Uie- 
rosolyma) moribus querimonias b'gimus Hierony- 



ii£B causaj defensores habiti. qui Paulini, spreto D nnisque epist.iiunc49,PaulinumabitineroHieroso- 

Meletio, coimnunioni adlneserant Ilia quoque lymitano dehoi tans, nihil Hierosolymisreprehen- 

scifcuticu afrectalio, et aliorum simplicilalis despe- dit, nisi quod in ceteris magnis nrbiburi esse soJe- 

ctio ab ApoIJinaristis alicnanon <^sl.,quorumbaere- 

sis mill I is subtiliiatibus constabat.Quod autem R. 

Virgiueun contra omneiii CatlioHcorum omnium 

us vim, inoilo Deipnram, nnnlo Ihhmnipnram ap- 

pellarent : ut id Nosloriaiue lueresio[»posituin ; «|Uie, 

modo sil)i eohnncaL, Deipavm nomen admittere 

non potest ; ita ApoIJinaristis [LXXXJ optime 

convent I, qui divini latent in carnem, qua sola lio- 



bat : cMn'rt.vidciiceMMnt militumMorla*mim\ } scur- 
rx,ei omnia qu& solcnt esse in cwieris urbibus. 

78. Post (Jregorii Nysseni discessum ponimns 
PauliniansFi faction is monacborum, qui ab Ecclesia 
separati degcbanl.reconciliationcm, llullnielMe- 
laiua* stud iis operaque perfectam.iNarratenim Pal- 
ladius LausiacB Histor. c. lift eotum cutis qua- 
drin^entos fere monachos Paulinian® partis 



(33) Nyss. epist. ad Eustatb, p. 650. 



(3-i) Id. epist De euntib. JerosoL, pag. 633. 



lit 



DE VITA S- CYR1U.I. 



112 



schisaialo separates, Ecclesi® conjunclos fuisse. \ iis qui consubstantialitatem profitebantur ; ade- 



Ttxpr/.o<j!ojv fiova^o^xfMV. Mouaclios iilos inagnain 
forte partem Latinos [LXXXIJ exstitisse probabile 
est. Cerium mullos Latinos ad monaslicen prolitcii- 
dani llierosolymam proflcisei solitos esse. Eos ab 
ampleclendu Cyrilli eommuiiiorie revocabant sine 
dubio sparsae in ilia parte Fault ni adversus Cyrilli 
cauonicam ordinatioiieni caliiiwnia>. Parum eis 
relellendis idoueus erat Uulinus, quern iis iidei 
nonnihil hahuisse constat,et alioqui Cjrilifl parum 
sequum fuisse apparel. Hoc quoquo anno, saltern 
ante concilium Constat) tiuopolitanum quo tantus 
ejus urbis episoopoconcessus est honoris gradus, 
eonti^isse pulumus historian* quae in Vitis Patrttm 



rant enim ex Macedonians ^ex et triginta. Sod 
inter illosquinquaginta centum compiehenduiitur 
exSocratc (3S) d£gyptii et Macedones, qui tamen 
norniisi postMelelii mortem, ab imperalorepotius 
quam a concilio voeati occurrore.Eo Oyriiluslliero- 
solymis accersitur cum Gelasio Ca^sariensi, qui in 
subscript ionibus concilii Cyrillo poslponitur, 
[LXXXlij Cyrilluni Socrates et Sozomenus, dum 
episcopos concilii recen-ent, inter trinui mujorum 
sedium episcopos numerant ; quern etiam cuin 
illis concilio pra?sedisse narralSozomonus.et ex eo 
affirmant TheophaneSjCedrenus.al Glycas S«*d con- 
tumeiiosum Cyril lo,quod affirmant Socrates et 3o- 
zomenus,Cyrillum eo tempore consubstanliali ad- 



refer tar lib. v, interpretc Peiagio, libro seu § xv. hrasisseexresipiscentia,cumanU\additSo/.omenus 



De humilitatey n. 83. Uuonempe fratresin quodam 
Alexandrini cpiscopalus tractu monasticenprofes- 
si, caslitatis studio sciential ac disc re tionis ex pejvte 
castraverunt se, quasi propter regnum cudorum. 
Quodcum rescivisset archicqnscopus Alexandrinus, 
umbos excutuinunicavit. llli culpa m ex Evangel to 
maleintellectodefcTidentesJiierosolymitanumepi- 
scopum ndiore.ut per cum a vinculo oxcommunica- 
tionis solverentur ;qui illis patienter audi lis idem 
responsmu dedil: Et ego vos atcouwiunico. Ab oo 
repulsi, Anliocliiam prim urn ad episcopum per- 
rexere, a quo non melius babiti, Romam profecl-i 
nihil aliud a sumtno pontitice prater responsum 
hoc rclulcrunt. : Fajo vos excommunico, et segregate 
e$ti.<. Nondmu IVaela tot ropulsis perlinacia. qua 



Macedouii sentential adluesisset. Nulla enim alia 
Cyrilli cum Macedonio pnetcrquam in concilio Se- 
leuciensi societas legitur. Jam ab anno 362 Meletii 
cornmunionem soqucbatur. qui turn ouinem cum 
Arianis eonjunctionein abjeccrat.alque a Macedo- 
nio semper sejunctus videtur fuisse. Nihil uuquam 
Cyrillo in Macedouianorum rebusjispi\cscrtim quae 
adversus Nicavnam tide hi et divinitatoni Spiritus 
sancti gessere, coinmuiicfuit : iin6 Pneuinaloma- 
chos IHerosolvmis.cum ab exstlio rediit.a eommu- 
nione Ecclesiaj tenuil aiienos, donee bauesim 
emendassent .; GrcgorhisqueNysstmus, cum Hiero- 
solymis anno superiore versarelur, cerium de inte- 
ger ri ma Cyrilli circa SS. Trinitatem fide testimo- 
nium till eta 1. Concilii gestaqure omnibus nota sunt 



ttior illos episisopos honorem sibi tnvieefn neglects C noiipersequur ; tan turn eommomoniboquodCyrillo 



aiquitale d«»ferrc rati, Epipbanium Salami nensem 
quasi virum sanctum, prophelanri, et ab human is 
dissimulalionibus alienum adire conslituunt. Qui 
cum appropinquarent ad urbem,episcopus de ere Jo 
admonttus, in occurs ma eorum mi sit, qui eis de- 
nunliarent ne civitatem in^rederentur.Totnpisco- 
poium c(»iicordia«prophetiao 4 i|ue Epipbaniioraculu 
perculsi, cul|»ain agiiovere tandem, eamque conti- 
tentes in cornmunionem rocepti, et cum litteris 
commendatitiisadpropriumepiscopum sunt rem is- 
si. Quod inter majores episcopos fratribus illis 
Constantinopolitani in ineulem non venerit,argu- 
mento est ante concilium Conslautinopolitanum 
contigisse hancbistoriam,quo3 alioqui eminentiam 
Hierosolyinitanaj sedis baud parum declaraL. 

CAPUrXV. 

Cy villus concilio Const antiuopoliUmo i /Merest, cui 
orditMlionem suam approbut, ejmqtte auctorilate 
commend:t iw\ 

79. Hoc anno Theodosius, ad componendum 

Oricn talis Kcclesire statum, non ha?reticorum tan- 

tummodo. verum etiam Catholieorum inter setli- 

vortiis scisso5, Constantinopoli concilium ex epi- 

copis totius imperii sui coegit. (43$ Centum et 

quinquaginla vulgo numerart solent episcojii, ex 



proprium videbitur. Cum synodusillegitimani Ma- 
xim i contra Cregorium ordinalionem pronuntias- 
sct, summoque favore Gregorium in lnijus sedis 
posscssione con firm asset, subita moric prwreptus 
est Meletius Antiochenus; quern GregoriusNysse- 
nus unus e concilii Patribus, oratione in ejus fu- 
nere coram concilio habilapag ZXl.Palrem commu- 
nem et dticetn concilii vocal. Juslis ejus memorise 
persoluU-MJonnuIli^eglectofcEderequodMeletium 
inter et Paulinnm non ita pridem pactum f'uerat, 
ut qui alteri superstes forel Ecclosiam obtineret 
solus, de successore Meletio subrcgando ac conci- 
lium retulere,('regoriique Nazianzeni qui lum con- 
cilio pra?erat,eaiuresub<idiumetoperamrogavere. 
D II le (cam. 1, p. 25, 27) » omnibus viribus ne id fieret 
<t obnili.ulque ea finieruli schisiaatisAnliocbenioc- 
<*casioarriperetnr supplicare. .Non audiU est ejus 
« oralioad pacemperlinensJunioresadversusipsum 
<« etiam cum impetu exsurrexere,ab eisque seniores 
«nimis mo Hi tor pas^i sunt se abduci. Horum ratio 
«erat,quoniam Christus in Orient* natusesset, id- 
wcirco aiquuin esse ut prmcipua auctoritas penes 
« Orientates maneret.»Quo» quidem ratio era! polis- 
simum a Cyrillo urgenda, ejus loci prwsule in quo 
totumillud Orientis decus positumerat. Certe ut 



(35) Soz., lib. vu, cap. 7. 



(36) Soce., lib. v, cap. 8. 



ti3 



DISSERT AUG I. 



114 



esset Paulinianro factioni infensior, perficcro pole- \ sanelissirnai trini talis unam deitatera, et Sancti 



ran L tu vhm ab ilia parte i n ipsum annis su peri o rib us 
excitatte.sparsa'queabeis ad vers us ©jits ordinatio- 
nejiiaaiumnia)dequibus ( ut infra dicemusprobahile 
est eum ad concilium reUUisse. Sed cum anno su- 
per! ore Paulinianos Melanin; et Itiilini inlerventu 
sincere ad pacem adtnisissel,nihil nos cogil ut eum 
fervid e advert us Paulinum egisse dieamus, 



80. Eaconcilii advgrgus optima Gregorii consilia 
rel acta lie, tan turn ejus anirao do 1 oris injecil, ut a 
conventibus se subducere , ac de seeessu cogitare 
cob per it. Interim .Egyptii et Macedones advene re, 
qui Gregoriuwi in locum Maximi a [LXXXUI| Ti- 
molheo Alexandrine inpretio habili, ab Orientals 
bus in sedem Constant inopolitanain eveclum fuLsse 
inique tulere, et varios ad versus banc ejus ordi 
nationcm , quasi canonum vindices allegavere 
proHextus. Aliunde parum riEgyptais et Macedoni- 
bus cum Oriental! bus conveniebat. Quapropter 
Gregoriu? (carm, 1, pag. 26), id quod jam in solcm- 
ni convenlu proposuerat, ut se videlicet abdicaret 
episcopatu, exsequi decrevit, pra?sulesquc exora- 
vit, ut ad sedaudam, quam ipse non excitaverat 
in Ecclesia Lempestytem, sese Jonas exeioplo in 
mareprascipitari pateientur. Condicioamajori epi- 
scoporum e tiara Oriental ium parte excepta cum 
plausu,slupentoet indignanle Gregorio (pag.29, 30) 
quamvis so onere absolutum gauderet. Fuere ta- 
men permulti, quidum ita facile Gregoric postula- 
ta coneedi vide rent, sibi aures occluserint, abie- 



Spiritus divinitatem prujdiCaral, Pncuruatomachos- 
que paulo anlea judi cave rat ab Ecclesia alienos 
nisi resipi.scereut. Gum igilur duplicem illam ob 
causam, eonlentionein nernpe de suecessore S. Me- 
letio atlribuendo, et exceptam facl litis abdicatio- 
nem Gicgorii, factum sit utille conci lilum (carm. 1, 
pag. 27), graculorum ftregtim at vesparutn examen y 
et (carm. 11, pag. 81} magnam ejus episcoporum 
partem grues el anseres ap pel la veril ; Cyrillum pos- 
sumus ab boc grege segregare, 

81. In locum Grogorii postea ordinatus est Necta- 
rius Cyrillum etiam probabile est de Ecclesia; Hie • 
rose I y mi tana; statu retulisse; commemoratisque ac 
refu talis adversariorum in suani ordinalionemca- 
' p lumniis, earn coucilio approbasse, ejusque aucto- 
ritate conlirnrari salegissc. Id satis diserte sign i fl- 
oat Uujus cuueilii Patrum iter um in consilium 
anno sequenii congregate rum testimonium, quod 
infra referemus. Ordiuato [I.XXXIV] ccclesiarum 
statu, quasdam ad refellendas Inure ses et saneien- 
dam ecclesiasticam discipliaam decrevit synodus, 
quib us facile Cy rill us assensit (37). Con Hr mala est 
INicama tides, cujus doclrinam Cyrillus in cateche- 
sibus expresscrat, ipsa voce conmbstaiUialis jam ab 
initio sui episcopatu* approbata, et in 1 Uteris ad 
Con stan tiutn prredicata . rheretici pronuntiati 
non Ariani solum, sed et scmi-Ariani. sou Pneu- 
matomachi. jam ab ipso Ecclesia exclusi ; Apolii- 
naristto turbariun ad versus Cyril] um auctores ; ip- 
si uifeusissimi Marcelliani quorum haeresim jam 



rintque e eonsessu, nemincm aliumin ejus sedem C antft compluresanuos atqueiu ip«is tnil.iis debella- 



induci patientes. Qui ill! fuerint , tacet Gregorius. 
Cum in hoc concilio non pauci sederent sand 1 
quos Ecclesia in sanctoruiu lubulas retulit, bos 
tanquam hum an is afleetibiis minus obnoxios, me 
liorilms consiliis obseculos crcbibile est. Uuusau- 
tem ex eis Cyrillus, quern saltern a lurba plauden- 
tium de abdicatione Gregorii episcoporum exci- 
pere licet. li cnim. ipso teste, fuere, qui vel in 
Meletii suecessore designando, cui rei se tile op- 
pone bat, ardentiores erant {''.arm. 13, pag. 85), vel 
qui ejus cloqucnlioi nonnulla invidentia torque- 
ban tur(De episc op w, pag. 302. col. 2). vel viitulcm 
ejus invidis oculis intuebantur (Sfcui), vel tandem 
qui doctrinal ab ipso de Spiritu sanclo pnedicala^ 



verat(ctf(. 15, n. 27), symbolum Nicnenum auoUnn 
artieulis, quorum doclrinam in catechesibus jam 
docuerai, ac verba ipsa tan turn non ex symbolo 
Hjerosolymitano expressa. De casleris canonibus, 
quoniam nihil ad Cyrillum pertinent taceo. Conci* 
iio exacto do muni cum ceteris reversus est. In 
reditu auteni adilisse videtur Anliochia), ordina- 
tioni^Klaviani, quam Paired conci Hi Constantino- 
politani anni sequentis factam aflirmant apnd 
Theodoret. lib. v, cap. U, in concilto ab -episcopis 
provinctic, et OriaMalis diazceiis. sujuino et unanimi 
Antiochenaj Ecclesia) suffragio ac consensu. Una 
autem ex quindecim Orientis diojeesis provineiis 
Palaestina erat. Cum vidissdt in concilia Constanti- 



iuiquiores erant, aut saltern liduciam et iiberta- D nopolilano Patrum pene omnium conspirantem in 



tern qua Spiii tin 1 1 sanctum Deuiu esse pnedicabat, 
reprebendebant (oral. :>2, pag. .SI 9, et carm* i*23, 
prig. 187). At nulla earum rat ion um ad Cyrillum 
pertinebat. qui sesePaulinianis llierosolymu) etiam 
vivente Melctio reconciliaveral. ; qui virtutem et 
finem in disci pulis etiam suis inajorem et firmio 
rem sua et pnecipiebat et optabat (eat. 5,n. 12, 
mt. lo, n. 7), cui ail esset eloquentia, etsi Grego- 
riana inferior, at non pocnitenda, «jua populos sui 
studio tenebal. astrictos ; qui denique louge ante 
Gregorium in catecbesibus non minus diserte et 

(37) Cone. Constantinopolitanum, can. 1. 



attribuendo Melelio suecessore sententiain,et Lotius 
pene Autiochfuio; Ecclesiee ejus rei desiderium, 
suum etiam sufl'ragiuiu non denegandum judicavit, 
quidquid de re tota prius in conciliocensuissfet. 

82. Bod em anno quo colcbratuin est coin-ilium 
Constantinopolitanuui, aliud Aquilcia) sub tincm 
anni mouse Septembri ab Occideutalibus celebra- 
turn est; qui audilo Oricntalium decreto ut alius 
neglecto Paulino in locum Meictii subrogaietur, 
datis ad imperatorem litteris, apud Ambr. epist. 
42, rogave-j imt, u Iliac super re, gene rale concilium 



11 5 



DE VITA S. CYRILLI. 



11* 



Alexandria; cogeretunAmb.,ep. 12. n. 5). Atimpcra- A Occidente, injustis eriminatiornbus infamatam* 



lorThcodosius Orientalibus praccpit tan turn ulGon- 
stanlinopolim accederent. Conciliinn ta men gene - 
rale Remain indicium est. Quod dum cxspeelatur, 
Mnximus veteribus Petri Alexandriui 1 Uteris mu- 
nilus, quas in aliquo Italia* concilio obiulil, Oeci- 
den tales ad versus cum Cregorii. luin postea Necla- 
rii in sede Constant! nopolitana ordinationem niaxi 
me commovit : hi ad generate concilium, quod 
Homio celebrandum erat. causam ejus remiltentes, 
imperatorem per Iitleras obse era runt, ui. Ho in am 
mittcret Orientates de communibusEeclesioG rebus 
simul deliberaturos JAmbr , episl. 13, n e.L 7). 
Oriental es ex Theodosii da lis anno superiore man- 
datis Constant! no polini accedunt anno 382 (38). 



CAPUT XVI. 

Cyrilli obitus, et cultus in itniocna ICcelesia. /'jus 
format thsemptio seettmUtm (W&c&s recentiores. 
Effigies animi ex ejus ge$fa ac script is e.tpressa. 
Pntcipuie ejuadetn vh'tules. Ab unpar.lis calumniis 
fides ejus vindiwtur. 

83. De Cyril lo post concilium Constantinupoli- 

tanum, an. 382. nihil amplius auditor iu historia 

$9}. in concilioquod Fheodosius an. 383 Cons tan* 

linopoli coegit,cui sectarum omnium principes in- 

teresse voluil, erant Palatini, Phuaiioes, etSyri, 

qui pro Flaviani Anlioeheni partihus advorsuni 

.'Egyplios, Arabes et Cyprios conlenlioncm susce- 

pere. Uttusne ex illis Paheslinis fuerit tyriJlus, 

■ncertum. Nee multo post obiit : mortem ejus yuI- 



Erant hi, magna pars eorumdem pnesulum, qui {$ go consignant an. 386; earn Sozoruenus, lib. v Uj 



anno superiore Constantino poll concilium cetebra- 
verant; Cyrillusneeodem accesserit, incertum. Ibi 
coaeli. episcoporum, qui Roma* jam ad celebran- 
dum concilium congrcgabanlur, litteras, qui bus 
ad earn synod urn invitabantur, synod ieas aoci- 
piunl, una cum imperatoris litteris idem jubenli- 
bus. At illi, qui Gonstautinopolira solum ab impe- 
ratore jamab anno superiore con venire jusad erant, 
neque de ilia liomana peregrinatione quidquam 
ante suum in regiam urbem [LXXXV] accessum 
audierant, ad iter lougiusimparati, nullaque epi- 
scoporum qui in provinces re manserant con sensione 
et auctoritate, ad alterius pra)ler Conslunlinopoli- 
tanum concilii celehrationein niuniti, deiinitique 
temporisaugustiispr;essi, synodicasad Rornanum ^ 
concilium litlcrns per ties episeopos eo delegates 
dedere, quibus absentiam suam, cum ex rnem ora- 
lis mode, turn ex aliis plurihus causis excusant. 
Turn fidei sua? rationem rcddituri t suminum ape- 
rum I ISieami symboli sludium, ac compendia nam 
SS. Trin i lulls et IncariKilionismysleriorum expla- 
nation em edimt, ad fusiorem a se factam, turn in 
Antioclteno an. 370, turn iu ConslanlinopoiiUiuo, 
anni superiorisconeiliodoclaraUunemremillonies. 
SigniQcant deinde ex Nicami concilii prcceepio 
apud se ceelcsias administrari, et Cort.-'nulinopoli 
in concilio generali Nectarium, Anliochite : Flavin- 
mini in concilio cum ex provineia, turn ex tela 
Orienlis dicccesi coacto canonico ordinal os fuisse 
Hierosolymitamo voro omnium Ecclesianun malris 
reverend issimum ac Deo dilectissimum Cyrillum 
episcopum esse declarant, olim ab cpiseopis pro* 
vinci<e juxta eanonum pra>scripta ordinaUim, mul- 
taque in variis lucis contra Arianos cer lamina ex- 
pertum. lirec de canonicis trium prasulum, Con- 
stanhnopolitani, Auliociieni etllierosolymitani or- 
dination i bus tan to studio adjecta ; quoniam prima 
Oedclenlalibusa Maxinm fraud e deceptis displioo- 
bat; altera abeisdem contra fcederaet leges allen- 
tata dicebatur ; Cyrilli tandem ordination i>m nove • 
raut ab inimicis ejus, tain in Orient* nuam in 



cap. 14, post Ituftnuui cura Timolhei Alexandrini 
niorteconjungiU mortuusautem est Tiinotheus ex 
Socrate, lib. v, cap. 12, consulatu Arcadii primo, 
et Vadonis, qui est annus 385. Cum ve.ro aliunde 
HieronymusarrirmetCyrillum octo anuis sub Theo- 
dosio principe inconcussum episcopatum tenuisse, 
non potest ejus obitus citius anno 38f> consiguari. 
Cumque Martio uiense decesset it, ab extremis, an. 
37 S temporibns quibus sedem recuperavit, ad 
Martium usque an. 380 mensem, plenos et integros 
annos octo obtinere non possumus ; sed menses 
sex saltern deficiunl. Hie Martii octava decima 
mortem ejus consignant [LXXXVlj Cr/eci turn in 
Moineis, lum in S. Saba) Typico, quod secuii 
sunt ii, qui nomen ejus eadein die in Hornanum 
Martyrolo?.'iiim intulcrunt. In Synaxario Claromon- 
tano notatur ejus rnemoria ad undecimam diem 
Martii, quo die principue S. Sopbronii festum eele- 
bralur. Sed aliud hahelur in eodem libro Cvrilli 
elogium ad diem 18 Martii qua decebsit. In calen- 
dario Syriaco, an. I6$4 lUmltM e.vcuso ( quo.d ei> 
clrtriasticogentis illius officio prreftxum est, eadnyn 
Martii mensis dies mors Cyrilli r^ostri recolitur. At 
in M;utyrolo#iio Ani^Lco-vl^ypl'm Uoma ad liolhin- 
distas inisso, ad 20 diem mensis Martii habatnr 
memoritt 8 CytiUi tyiscopi Jerosolyiaiiani. Me;ns;^ 
quoque Martio. -ed stnt noUiiionn diei habelur 
eloginm Cyrilli in duplici Arabico calendai io per- 
an li quo : quorum in uno Cyrilli nomen cum elo- 
pv gio dteinivp.po.ril illuslrissimus Ui-ius archiepisco- 
pus Damascenus In allero ant em, quod ab Amabili 
Piurzam Hicomagensi Latino reddilum est, quodxfuo 
priori calendars fere respondot. conlinentur ora- 
tion es q mud a in, 1 1 ml to rum *imul sanctorum com- 
memorationem complexa?, qua rum optima Martio 
men si subservieus. circa medium ha he I ha»c verba: 
Maynifketnus Cyrillum huweentem. iix his omnibus, 
qua? Bedlam) istnru in fereditigenlifnilobeinus, palet 
Cyrilli meinoriam in omnibus ecclesiis, Romana, 
G rajca., Sy r iaca. iEgyp ti a, tan q u a in u n i us e san cti s 
celebrari. Qui quidem universalis cultus nbunde 



(38) Theodore!., lib. v, cop. 8, 0. 



(39j Socrat,, lib. v, cap. 10. 



117 



DISSERT AT10 1. 



ii8 



ealumnias vivo el. morluo impuctas rcfcllrt. Cum A suspoxU.; magninca sunt qua) de vi exorcismorum, 



anni 351 initio episcopatum susceperil., fuit epi- 
scopus annus 35c quibus anui fere scxdecim quibus 
absens fail excipiendt : quamobrem annos novem- 
deeim tan turn Ecebsiarn pra»sens rexit. Fuit au- 
tera ejus vitaannorum fere septuaginta. 

8i, Gi*au:i in Merurro nonnulia tie hahilu ejus 
exlcriore narraut, qua? vereor ut ex optimis nionu- 
menlis accepta still. Aiunleuim « Cyrilltim statu ra 
« corporis mediocri Suisse, pallidum, proinissis 
« capillis. siutu iiaso ; la to ore, seu vullu quadrate, 
•< superciliis in directum crispantibus ; canis den- 
« sisqufc pilis & oas vestientihus, hatha in duas 
w pa ties sub men turn divisa ; » adduntque « niori- 
i< bus omnibus rust ici la tern quamdam ptvetulisse •». 



exorcisatarumque rerum, uti aquae, olei, chrisma- 
tis, deque habenda in signo crucis, uti ad mnlta 
polen tissimo fiducia.ac desanclarum reliquiarum 
vi et eflicacia passim disherit. Ux illo Ecclesi® 
amorenatum illud h&rcticorum odium, quod ubi- 
que magna studio praicipilct inculcal. Vid. cat. 0, 
n. 13, 19, 33, 35, cat. 7, n. 1, cat. 1G, n. 11. Quani 
alte animo imbiberat lidem, fortitcr data occa- 
sione confessus est. Consubstantialem Trinita- 
teni sui episeopalus initio praxJicavilin liLlcris ad 
Gonslanlium hujusdoctrina) inimicissiinum datis : 
inulta variis in locis pro catholic a veritate contra 
Arianos certamina subiit, triplex exsiliunt passus; 
su usque quant cito licuit sese Ecclest® reddens, 



Corpore laborispatientissimo fuisse facile credide- g Apoliinarislis el schismalicis ita reslitil, ut gra- 



rini, cum Hicrosolyinis magnum onus indefesse 
prrcdicandi alacriter suslineret. Si qua in illo rus- 
Ucitas crat, tola vullus atque habitus erat, cum 
magna in eo ex ejus ca lech e si bus erga subjeclos 
com i las ac mansuetudo passim effulgeat. 

85. Verum potior ejus imago ex ejus scriptis, 
gestis, aevirlutibusexprimenda. Fuit animo, quan- 
tum conjicimus, excels© et forti, quern pnecipuc in 
suscepta cum Acacio contentione prodidit. Nihil 
enim veritus versutum juxta ac audacent omnia 
aggredi virum, in aula imperatoris potentissimum* 
Ecclesiro sua? jura firmilor intrepidequetutatusest; 
ab eoque injuste deposit us et expulsus, majus con- 
cilium civili more, novo ut fcrunt excmplo provo- 



vein sibi ab eis vexatiouem concitarit. 

80. Magnus in ejus scriptis passim elTulget de 
Deo sensus: magnifica sunt quuj de re ea dissert I 
catechesis sexta? initio, Hanc sequebatur vilis ilia 
de se existiutatio, demissioque suudictiset gestis 
declarala, in Evangelic et SS. Patribus tantislau- 
dibus cumulata virtus; ca fit primum, ut parum 
in nobis ipsis pivx'sidii nobis putemus esse, spein- 
que omnem iu Deo eollocernus. Ilk in Cyril li scri- 
ptis ubiquc sensus elucet ; in omnibus fere cate- 
chesibus de rebus prajcipuis dicturus divinom se 
gratiam qua) sibi ad recte dicendumnecessariasit, 
exspe ctare ait, et auditorum prccibus con fi sum 
sermoncmaggredi. Vid. cat. 12, n. i, cat, 13. u. 8, 



cavil; oratusque in concilio Seleucieitsi, ut ad r. cat- 16, n. 1. Nolebat abaudiloriluisquidipi.misiia 



poslul'ilionem Acacii v concessit ad lempus disco- 
derel.graduvel minimum ccdcreconslantissimede- 
Irectavil. Emicuit eliam ejus forti Uido [LXXXVU] 
in prasflciendo contra Kntychii et Arianorum fa- 
ir lionem Ca>sariensi Kcclesia: episcopal, non uno 
tantnui, sed et altera post depulsionem prioris, 
violenlamque alteriusinvasionem. Fides i 11 i Hrma, 
curiositatis alicna, vacillationis expers, ac inter- 
rita, cat. a, n- 12. Symbolum traditurus monet, ut 
banc intenteratam inlactarnque (idem toto viim 
tempore custodian t, noque ulla arte ant vi aliam 
sibi indue i patiantur, et.iainsi ipse mu talus alia 
d ore ret. Vitandatn in diviuis rebus curio si tale m, 
et nihil ultra id quod in Scripturis Deus revelavit, 
inquirendum inillies repetit. Quam negligenda ra- 



unius auctoritate excipi ac credi ; ac nisi idonea 
ex Scripturis argumeuta producat, aiquo animo 
sibi (idem d^negari palitur multis in locis, praeser- 
tim cat. 4. n. 17, cat. 12, a. o, cat. 13, n. 8. Ea- 
dem huinilitatis virtus facit, ut quorum ipsi bono - 
rum nos inopes ct indiguos scnlimus.ea non solum 
aliis non invideamus, sed ut ill* habeant perople- 
mus,fit ha bcntibusgralulemur.t^yrillus audi tori bus 
suis dona miraculorum et piophetia', jLXXXVIH] 
illis temporibus satis communia, frequenter appre- 
cat or, cum ipse prophetia) dono non se care re so- 
lum, sed etindignurn esse proliteatur, cat. 15, ti.4. 
Nmi prophelanlibw, inquit, nobis; indiyni enim 
sunwz* Diffidens sibi monet, ne si ipse mutatus 
contraria doccret, ipsum sequantur, cat. 5, n. 12, 



lionis ipsius aut sensuunt contra lidei mysteria ^ aut si ipse eulpaa succumbat, una cum ipso perire 

velint, cat. 15, n. 1. Seque etiamsieyo qui le doceo 
peream, (u una mecum pcreas. Sed fas est Audita- 
rem magiatro metiorem fori, et eum qui novvmimm 
venit, priorem efficL Is demissse de se opinio nis 
sensus tan to prasdicabUior, quod non in tcnui ab- 
jectoquc ingenio, sed in excelso ereotoque, forti 
acgrandi animo versabalur. Quo tit, ut earn quam 
in persequenda causa sua forti tud inera etconstau- 
tiam retinnit, non pertinaciai suique ipsius ;uno-ri, 
sed officii conservation iascribere debeamus.Ma^no 
ad pro mo vend urn Dpi cut turn studio a^stuabat, ut 
suo labori non parocret ; indefess^ turn in sua, 



reluctatio, lota catech. 2iet23 docet; quanta vnro 
in mediis, qua* in Bcclesia nascantur scamlalis, 
cons tan tia et (idelitate pcrsistendum sit. cat. la, 
n. 7. firm a in clivLxiis oraculis fide, et divinarum 
proiuissiojium exspeclatione, ncgal se iniquissimis 
Anlichristi temporibus de robore et nervis Kcclesia? 
diUidere, cat. la, n. 10, Juda»orumque in tempio 
iuslaurando sub Juliano conatus risil. Kcclesiso 
traditionem et decreta uti in viola hi lia babnit,etn« 
latum quident unguetn abeis recedi posse persua- 
sum habebat. Vid, cat. 4-, n. 35, cat. 18, n. 16, 
Religione sum ma omues us us et ritus Ecclesia? 



Mi) 



DE VITA S. GYHILLl. 



120 



quam ei Deus cominiscrat Eeclesia, turn in iis ubi A. $ubsto,ntiali adhcerentem. 'Son credo illi alia de 

causa lidei variationem iniputari, quam propter 
variationem communion is ipsi temere ascriptam. 
Scd prius agamus de fide. Disscntire non passu nt 
ejus adversarii prima ejus el extiomaepiscopatus 
tempora cum sincera tide transacta esse ortho- 
doxamqne ejus in en tech esi bus do Trinitate doctri- 
namdisseHationistertiannitiisinvicteprobabimus; 
lit idem de intermediis temporibus judicetur, nisi 
obstent diserta in eontrarium argumenta, lex a?qui 
justique postulat. Qualcm certe num. 8-i descri- 
psimus Cyril li (idem, in earn minime omnium va- 
riationis ac mutation is suspieio cadere potest, cum 
sese in anlecessum judicio ipse suo damnaverit, si 
(Idem mutaret unquam. cat. I>, n. i2. Alias, nnl- 



hospitabatur, divini verbi predication i insisten 
Amorcm et beneticentiarn ejus in pauperes decla- 
ravil ilia in egestate publica, ad suhlevandam co- 
ram inopiam sacra) supellectilis distractio ;susci- 
lata ipsi ab inimicis oh earn rem vexation e, et 
persecutione a Deo coronata. Pacis amans, et tur- 
barum osor, prim um Maximo vivente, medium se 
et nulli parti addictum in ecdesiastieis dissidiis 
gr&vissimis habuil : dein eonsubstantialilatcmam- 
plexus, eorum qui fide in tuto posita de voce sola 
ambigerc vidpbantur,communion^m non detrecta- 
vit; Meletioqueab inimicis suis ordinato. cum ille 
sinceram et ortliodoxam fidemprofessus esseL,eum 
non solum uti episcopum, sedetiarn in familiarium 



nurnero liabuit. Paulinianosquoque monachos, ab g lain aliam legitur Ariunani lormulamsua subtt&ri- 



iila parte quainvis otl'onsus gravis sitne, ad pacem 
sine detrectatione recepit. E conciliis tarn uiultis 
qua? sub Constantio celcbrata snnt,pauca suntom- 
nino quibusille interfuerit, nulli rei se ducein at- 
que intermedium ingerens. Gumque in concilio 
Constantinopolitano multis cum aliis depositus 
faisset, illi etstathn, etsub Juiiano, Joviano, et 
Valente, niulta adversus cos a qui bus dauiuaXi fuo- 
rant, et concilia et convenlus celebravere, quorum 
nulli Cyrillus legitur iuterfuisse. Mullas alias ejus 
virtu tes in ipsi us Officio receusent Gmcl, aientes 
« eum an imam sua in viriutibus exo masse, mentem 
« corporeis rebus superiorem effeci^se ; cum men- 
« tern haberet divino timore inflammatam, nmuoiii 



ptione appro basse, nisi Antiochenam forte cum 
aliis in concilio Seteuciensi ; at ei forte una sub- 
scripsil llilarius ibidem pricsens, qui saltern in 
I i b ro be synodis j a m pro b a v era t earn nihil nisi ve- 
rum el ealholicum con tin ere ; nee ad Aiianuui 
sensum ficcti potest, nisicontortisetalienis pror- 
a us ab obvio et legitimo sensu interpre tarn cutis, 
Vocem cowjhxtaniiaUs prime suspectam vide tur 
habuisse. llune ipsi sine dubio scrupulum excussit 
Atbanasius an. 34$; eosane vocabulo fidem suuni 
de SS. Trinilate professus cstadConstantJum scri- 
bens, quod in sua cum Acacio de mulua utriusquc 
fide con ten Uone retinuisseviiletur. Nee hujusabdi- 
catio in formula Anliochena continetur, tan turn 



« voluplatis fomitem in cineres redegisse ; lacry* r pnelermissio ac silentmrn. Non i^itur ei subscri- 



< inarum imbribusaffectuumflammas exstinxisse, 
<i lain pademque suam inexstinetam conservasse; 
« ac denique desidia? somnolentia ab palpebris 
c anima? constanler ejecta, in soinnum justiscon- 
« venientem placide obdormivisse >k Q»uai omnia 
sintue communes loci quibus sanctorum omnium 
oruatur pi etas, an ex peculiaribus ejus virtu tuin 
characleribus expressa suit, ambigj mcrito potest. 
87. J Nation tiara sancti viri Deus to to ejus episco- 
patus tempore variis probavit modis ; ter injustis 
accusation) bus sede deject us el in e>>ilhun pulsus. 
In exsiliis suis, saltein in postremo. multa est ab 
A nan is passu s. Do muni redux iuteslinis dissidiis 
tur ba tarn, et faction i bus ad versa m se (LXXXiXj 
susci talis ofl'endit Ecclesiaiu, ordinationem suam 



bendo eowubshmttali vepmUum dcdit.Ad summum, 
cumin concilio Seleuciensi idoneorum testium au- 
ctoritate, de vooula solum, non de subjecta ip-i 
sign itica tie ne ambigerc tur ; si vocem deseruisse ad 
pi"«»sidium fulei positam peccalum est, non mutalas 
fidei scd amissa constanlia; peccatuin est; quod, 
inimicis fatenlibus, pcenitentia diluit. et toleratis 
gravissimis ab Ariana factioue pamis. 

88. Veniamus tie i ode ad ubjectam ipsi comrnu- 
nionis variationem. Primum, cum adhuc vivente 
Maximo solum presbyter essd, Ecclesiso suo3 et 
episcopi moremetjudiciumsecutus,eommuuionem 
cum Athanasio in Tyriensi concilio ?ede dejecto, 
necfovit proprie nee mpM, alien um et inexperluin 
aturbis ecolesiaslicisillius teinpoiis cum tota lie- 



dolnit injustis suspicionibua infaroari, quas eliam ^ clcsiasuase habens.Ejuscominnnionem amplexus 



sancti et docti viri, ut Hieronymus et Hufinus, 
script o posteritati consignarunt. Tria pia»cipu^ in 
Cyiillo reprehenduntur, orriinalio ejus, variatio in 
fide, etin commuiuoue.Ordinationem ejus lUtfinus 
media lemporum confusion e lactam ail, Hierony- 
mus vei oi acred ibili bus prorsuscircumslan lii spra i - 
ditam refert. Hspc omnia nos ex melioribusaucto- 
ribus et monumentis suo loco dissolvissespe ramus. 
Rutin us ait Cyrillum atujuaudo in fide svpim in 
cpmmunione variasse. Astipulantur fere Socrates et 
Sozomeuus£dura aiunt euin concilia Constantino- 
politano interfuisse, turn ex'-jnutata sententia con* 



estsyuodi Hicrosolyinit-anajan. 340 tempore. Utrum 
Acacii demnnu ordinationem susceperit,dubiUibiie 
est; sod lac iia esse: non continue cum Athanasio 
[XC] eonimunionem rupit; qui cum sedem suam 
illo tempore nomine turban te obtineret, ad eum 
sine dubio synodicasetconmiunionis initio cpisco- 
palus litteras dedit, si jam turn ille mos oblinebat. 
Fuerat Acacius gravi Sardicensis synod i, quam 
Ecclesia Uierosolymitana receperat, ftduiine per- 
cussus; sod iniquilate teniporuni factum est, ut ea 
sententia eifeclu careret.Nec Acacii communionem 
tempore conciliiSeleuciensis, cum illeprioraniutto 



121 



DISSBRTATIO I. 



122 



gravinribus crimina cumulasset, inirc duhitavit A propter gencrosam veritalis confessionem exsula- 



S. Hilarius. Quanto inaoeentior Cyriilus, si, quod 
tame a i nee r tutu est, ejus manu consecration em epi- 
scopaleni recepit. Quaa cei te ordinatio, judice con- 
ciJio Constant i nopolilano an 382, secundum ca- 
nones peracta luit. Ab Acacio prreter jus Casque 
depositus, receptum habuit a pud Sylvan ura Tar- 
sensem, iisque tern pori bus com muni onem,ac forte 
conciiiorum societatem habuit cum semi -Ananas 
partis principibus. At ii vel semper Gatholici fuere, 
una voce a rigidioribus veritatis defensoribus dis- 
crepantes, vel eo tempore sanara et orthodoxam 
fid em proOtebantur : quod enirn aliqui haercsiiD, 
quam postea puhlicaruiit, jam tunc fortassis in 
corde latentem premercnt, id cognitori coniium 



ret; et oxnneiti, quam prius fovissc cum Arianis 
vidcbatur,societalein abruperat. Nullum deinde in 
Macedonianorum rebus partem habuit ni*i socium 
5e ets prmstiterit in dcle^andis ad Libenum epi- 
sropis,qui delegantium nomin-Mii Nicomi symboli 
verba ju rare n I, cujus rei Cyrillum existimo parti- 
cipera non fuisse. Suum sub Yalente exsilium non 
promeruit, nisi susceplis cum Ariana fa&ione cer- 
taniinibus, quomni etiam rnulta subiit in exsilio. 
Inde re vers us, tan turn in lurgiendasua commtmione 
delectus a~ judicii habuit, ut Pneumatomachos ab 
Eeclesia tenuerit alienos. Ex quibus omnibus,qunr» 
in totu dissertatione fusing exposiia sunt, apparet 



constanter ab ipso servatani banc ineunda) com- 
Deo servanduin judicium erat. Certe omnes qui- muiiionis legem fuisse,ut earn nemini nisi sententia 
buscum conjunctus videtur Cyri!lus,magno tunc Catholioo,aut exterius earn h'dem profitenti conce- 



animo adversum Arianos dec erta bant, soliquc illos 
palain impugnabant; cum id quod supererat for- 
tiiim consubstanlialis defensor urn, in exsiliis aut 
in lalebris occultali essent ; qui quidem semi -Aria- 
nos illo tempore pro fratribus cbarissimis, et sola 
a se vocula divisis habebant. In concilio Seleuciensi 
cum omnibus stall m communicuvil, sanctique Hi- 
larii exemplo nimiuni tutus est.Sciderunt se postea 
ab semi-Arianis Anomcei,quibu$cuni nullam postea 
legilur societatem et communionem junxisse. Mc- 
letio sese adjunxit Antiocbeno an. 362, qui jam 



dnrot. Voluisset Huftnus credo, ut cum Acacio, Me- 
letio, Eusebio Samosatensi abrumpvrct,et Latino- 
rum communionem sectaretur. Veruin ipse in 
Ori ente positus longe melius earum partium sta- 
tum perceptuin habebat. Nee accusari Cyriilus 
potest, quin eadem criminationo plurimi sanctitate 
celebres includantur episcopi. 

Nunc ut summa Cyrillidiue vitas capita tola hac 
dissertatione sparsa,longeque a se avulsa colligam. 
hanc breveni illius synopsin unoconspectu repnne- 
sento. 



CHROSOWGWUM CYRILLIANM VITM COMPENDIUM. 



[XCIj Nascitur Cyriilus Jerosolymis vel in vicinia 
circiter annum 315. 

Monastics vital institutis imbuitur, etvirginitati 
consecratur circiter annum 330. 

Diacojius ordiuatur a S. Macario, ut serius ann. 
334. 

Presbvter creatur a S. Maximo circa an 345. 

Homiliam in paralylicum dicit, nostra sententia, 
ante eatheeheses et satis novus presbyter. 

Catecheses 18 ad illuminandos per totam Qua- 
dragesimam, et 5 my&jUigogicas ad neopbytos heb- 
domada Pascbatis pronuntiat, an 3*7 vel 348. 

In concilio Jerosolymitano Albanasius praosens 
in communionem receptus, et subscripta synodus 
Sardicensis an. 340. 

Maximus moritur an 349 vel 350. 

Sedes aliquandiu vacat. 

Cyriilus ab episcopis provincial can on ice ordina- 
tur an. 350 vel 35 1. 

Die 7 Maii apparet Jerosolymis crux in coelo ex 
luce : quod statim Cyriilus Constant io nuntial per 
litteras an. 351. 

Ab ipso pene episcopatus exordio contention em 
suscipit cum Acacio de metropoliticis juribus ; se- 
cut?e sunt muture utriusque circa fideni accusatio- 
nal circa an. 35*2 et seq. 

Acacius per biennium Cyrillumadsuura tribunal 
judicandum appellat an. 356, 357. 



C Cyrillum interest concilio Melitinensi in Arme- 
nia, cujus decretis obsistentes Klpidium et Eusta- 
thiu in fovet an. 357. 

Cyriilus ab Acacio in tumultuario concilio depo- 
nitur et Jerosolymis expellitur initio anni 358. 

Substituitur iii ejus locum Ruty'chius. 

Cyriilus appellat ad concillium majus, et se ad 
SylvanumTarsensum recipil, apud quem inEccle- 
sia conciones habet. 

Acacius ilium Tarso frustra exturbare conatur. 
Cum Basil io Ancyrano et Georgio Laodiceno com- 
munionem. ac forte consiliorum societatem adver- 
sns Eudoxium et Acacium init. 

Adest in concilio Seleuciensi, in quo, citato in- 
cassum Acacio, a Patribus sedi resiltuitur et Je- 
iv rosolyrnam revertilur an. 359. 

Acacius animum imperutoris adTersus Cyrillum 
accendit. 

Cyriilus secundo d^poniturin concilio Constan- 
tinopoHtani), et in exsilium miuiiur an. 360. 

fXCU] Substituitur in ejus sedein Itareuniua* 

Morluo Constantio Cyriilus ab cxsilin revocalur, 
et sedem rccumlo recuperet an. 362 

Antiocbiie fuit cum Meletio hujus anni instate : 
unde ad due it Jerosolymam conversum ad fid em 
Daphnitici (laminis lllium. 

Pnudicit inanes ioie Judo3orum in templo in- 
staurando conatus an. 363. 



123 



DE CATECHESIBUS S. CYRILLI. 



124 



Sub Joviano, et Valentis initiis, Jerosolymis pa- A. 

cilice degil. 

Acacio movluo CamriensiEcclcsiac Cyrillus pra?- 
ficit lMiihnnenum : eoque per Eutychianatn factio- 
nrm deLurbato, Cyriltoque seniore in ejus locum 
substitute , GyrLllus itemm hoc pulso in ea sede 
substiUiit Gelasiuui sororis sua) (Ilium an. 3fi6. 

Cyrillus not* tar, tjaorunulam seutcntiu, cum uiul- 
tis aliis ad Liberium delegatur, ad suscipiendam 
Niczenam fid cm an. 366. 

Valentis mandate Cvrillus tftflio ejicitur in exsi- 
Hum an. 367. 

Ipsi subrogantur, Heraclius, Cyrillus alter, el 
Hilavius, qui sedem ohlinebat an. 475. 

In variis exsiliia multa contra Arianos certarniua 

subii. 

Post Valentis mortem Jerosolymam rovertitur, 
ao sedem tertio recuperal an- 378, 

Kcclesiam suam ha»resibus, schismalibus, et 
morum corruptclis de for ma lam offend it: petitque 
atixilium a concilio Antiocheno an. 379, 



Bulinus et Melania ipsi Pneumatomachos omnes 

ab Ecelesia expulsos reeonciliant au. 379 vcl 
380. 

S. CrcgoriusNyssenusconcilii Antipcheivi man- 
date Jerosolymam ad pacificandani Eccl&nam 
missus^praevalente sehismaticorum et haoreticoram 
pertinacia, re jnfecta, abit an. 380. 

Quadringenti monachi Pauliniame partis, Kufini 
et Mclania* opera, Cyrilli communionem amplec- 
tuntur an. 380. 

Cyrillus daos monachos ab AjexandrindepisGopo 
propter sui ca&trationem excommunicato* rejieit. 

Jnterest concilio Constaiitinopolitauo cecumoni- 
ce ii, an. 381. 

Laudatur ejus vita, et a concilio Constanltnopo 
n litano omnium pene eorumdem Patrum qui con- 
cilitim anni superioris eclebraverant, canonica or- 
dinate dei'enditur an, 382. 

AslitH forte in concilio Consfanlinopolilano anni 
383. 

Gytillus moritur die 18 Martii anni 386. 



DISSERTATIO SECUNDA. 

De script is S. Cyrillic ac potissimum de Catechesibus* In qua ear am Veritas et integritas defen- 
ditur : esopticatur nomen, nalura et ratio : annus, tempus et locus quo hahitm sunt, exponun- 
tur: Cyrillianaque docendi ao dicendi ratio mvestigatur. 



[XCIH] CAPUT PR1MUM. 

Rectn&entur omnia scripta S. Cyrillic $enuim f duhia y 
depardita % supposita* cum fragment-is. 

I. De scriptis Cyrilli dicturus, eoruin prinio nu- 
merum insliluam: deinde quoniam singularum, 
prater Caieehes&s r opuseuiorum in praflxaeisdcm 
admonition*, veritatem et sineeritaiem defendo, 
qturque ad ea pertinent expono ; hie Catechoseon 
propria exumeii susripiani. Quarutu veritatem, an- 
tiquitatem et integritatemadversus cnalevoUuu cri- 
ticorum Pmtesfanlium calumiiiarn 5 qua polero vi, 
asseram. Post de to to gene.re Catecheseon dtcam, 
Cyrillianarumque imprimis natnram et intimain 
rationem exponara, Qua* sit earum inscriptions 
ratio, quec tilaloriim ipsis pnollxorura auctoriUs: 
quo precise anno, et tempore, qiiibus diebus et 
horis, ac quibus cirenmstautiis dicta?. Turn de Cy- 
rilliana docendi ac dirondi rationo, adjumentis ab 
ipso adhilnlis, ac de stylo tandem loquar. Ab enu- 
mer'alioae scriptorum exordior. 

2, Pauca a<l uosCyrilJi scripta pervenerunt: uec 
mnlto plura ab eo compo^ita fuisse, ullis cerlis mo - 
Jiumentis testatum est. Quidquid ab eo genuini et 
sinceri babemus, ante episcopatum ejus aut in ipso 
episcopatus initio scriptum est. Minim sane, boini- 
iiem ab juveutiite ipsa in dicondo exercitatuin ac 
subactunu nullum fere in laata anuoruni serie, 
quibus nobili^iium Ecclesi© prwfuit, sui ingenii 



C rnonumentum reliquisse : aut e^s> qui cateche^es 
ejus, dum presbyter e^set^ ex ore diccntis exceptaft 
scripto consignaruat, nuMas aut pene ituUas ejus- 
dem episcopdtus gradu axicf.i hornilias ac ro'aciones 
posteritati Gonservassn. Tria tan turn inte^ta babe* 
mus germana et sincera Cyrilli opera: catecheses 
ad illuminandos decern et octo per totam Quadra* 
gesimam dictas, et mystagogicas quinque ad neo- 
phytes singulis I'aschalis hebdomads^ diebius pro- 
nuntiala^. Sequitur bomilia in parutytimm ad pi* 
scinam jace.nteiu : quam nti a Cyrillo adhuc indn- 
bitate presbyt^ro hahif.am } epistoknad Constanlium 
proeposuimus.Succedit demum ilia ad Conslantium 
epistola, qum initio episcopatus ab ipso data est. 
Catecheseon veritatem in hac dissertatione vindi- 

Q cabimus : aliorun? vero duorum opusculorum in 
monilo eisdem picnposito. 

3. Deperditorurn Cyrilli nionumentorura memo- 
ria est in fragments modicis, qua veteres [XCIV] 
conservavcro. Concilium Lateranen^e, S. Maxiinus 
martyr, et auctor auonymus saccule octavo anti- 
quior in opere nonduiu edito, duo referunt testi* 
monia Cyrilli nostri ex homilia quadam in ilium 
Joannii Evangelii locum, in quo Dominus aquam 
in viinnn ad nuptiascommutassemcrnoratur.Aliud 
fragmentum citat Leon ti us in opere inedito adver- 
$im Slonophysifas, ex homilia Cyrilli in ilia verba 
Joannis xvr, 28, Ego mdo ad Patrem mtum. Quid 



125 



DISSERTATIO II. 



126 



de illis fragmentis sentiendum, in Admonitione iis A homiliam in occursum Domini, quam cum nonnuili 

prrefixa aperui. Si quis ea inter spuria nut dubia 

saltern Cyfflli opera accensere vcliir, noh velo.Mihi 

nihil a Gyrjllo alieni videntur habere ; caque con- 

jungendo cum hoinilia t» paralylkum, non illegi- 

tima suspicio oritur, fuisse olim integrum Cyrilli 

in Joannis Evangelium homilin-ruin opus. 

4. Deperditm ejus operibus accenseri possunE ho- 
milirfi quas presbyter diccbal, code in tempore quo 
pronuiUiabateateclieses, quaeque nuuquam fortas- 
sis scriptoexcepta^sunl. Trium, imoet qualuor ex 
illis argumenta et rnemoriam incatechesibus con- 
servavit, Catech. 10, n. 14, dc sacerdotio Gliriati 
dicens. remittit ad iiomiliam quam in synaxi Do- 
minica die pr&cedenti rccitaverut, in ilia verba : 



eruditi vjri non alienam Cyrillo judicarent, ab au- 
ctore docto quidem et eradito sed mullo reeen- 
liori profectam certis documents approbasse me 
spero. Item Hist or i am cccksimticam et mystagogi- 
casn, seu sacra? liturgia* cxplieationem, quco in 
nonnullis runs. Basilic) Ousariensi, in aliis Cyrillo 
Jerosolymilano tribuitur : sed verus est fetus Ger- 
niani Constautinopoiilani patriarchs, in Bibliothc- 
cis Palrum Grace et Latine editus hoc tilulo, 
Theoria mysteriortim ; quern quidem Thomas Mil- 
lesius in cod ms. bibliotheca>Bodleiana>repertuni 
multo breviorem, et ttli opinatur sinceriorem ad 
calcem Cyrtlli operum dedit. Opus iliud existimal 
Uermani II Constautinopoiilani patriarchs qui 



Sacerdos in astemum secundum ordinem Mdchise- g circa annum 1226 sedem banc occupabat. Liben- 



dec, sive psal. cix, 4, sive epistolara ad Hebneos 
cap. v, 6j interpretaretur. Magno nobis, ad in- 
lelligeiidam Cyrilli de aeterno Christ* saeerdotio 
&ententiam, subsidio essethfflc homiliasi superes- 
set. Cat. 13, if. 16, se antea dixisse significat de 
silentio Domini cum judicaretur ab hominibus.Ca- 
techesi 14, n. 24, auditoribuseompendiose repetit 
partem eonnn qua? die proceed en Li, fa Dominica 
erat, dixeral in synaxi de assumptione, seu ut nos 
dicimus, ascensione Domini, cum eonsueludo lec- 
tionuminecclesia ordini ohseculus, hujusdiei le- 
ctione ad dicendum de ^ublato in ccelos Domino 
perductus esset. Cat. 13, num. 9, audiioribus in 
rnemoriam revocat expositionein non ita ptidem a 
se factam in psaL lviii, et in h*ec illius verba: Con- 
versisunlad vespemm* et f'amem patsi sunt ut cams, 
et ezreumdederunt civitaiem : quse verba principi- 
bus Judaici populi, dum cemprehensus est Jesus, 
accomruodaverat. Cateckesi demuui 12, num. IB, 
testator se alibi dixisse, per virgam ferream Roma- 
nam imperiura significari ; quod in aliqua fortas- 
sispsaimi secundi expositione protuierat.Cyrillurn 
singulis annis catecheses habuisse, notaturin ob- 
servatione quadani amanuensis alicujus a nobis 
edita post indiculum Galecheseon [XCVj procate- 
cliesi pravfixunt : sed eas solas quas habemus scri- 
pto consignatas signilicat. In deperditisctiam nu- 
merari potest continuatio. Historic ecclesiastic^ 
Eusebii per Gelasiuni C&sariensem, qui opus illud 
avunculi sui Cyrilli hortatu suscepisse testa hat ut, 



tius crediderim a Germano protecturn, qui Leonis 
Isaurici lemporibus an. 726 llorebat ; quod quidem 
postea additarnentis auctum in major em moLem 
excreverit. Sed cum ccrtum auctorem uabeatalter- 
utrum ex illis Germanic hie recudendum non 
existimavi. Torn. V Conciliorum Harduini editus 
est anonym i iibeilus De sex synodis, qui in ms. 
coUeetione Regiacod. 2931, fol, 2l0nppeUaUir K£- 
ptXXo; s^:4xotco< 'UootroXouwv, Cyrilhts Hieroso- 
lymorum episcopus, falsa perspicue attributio. In- 
ter varia sacra edita a Stephano Le Moine torn. I, 
pag 68, Germano Constantinopolitano tribuitur. 
Homilia» De occursu subjeci brevem cbronologiam 
qum Cyrilli non est, ejus tamen nomine in aliquo 
ms. reperitur. His operibus non dolo maio,scd er- 
rore prajfixuin Cyrilli numen. Sequuntur suppo- 
sitro Cyrilli ad Julinm Romanum, et Julii ad Cy- 
rillum de die Nativi talis Domini iiltera^, qua) eerie 
nunquam a Cyrillo Juliove prndiui e. In alio exem- 
plari non Cyrilli sed Juvcnalis ad Julium, ejusdem- 
que ad Juvenalem dicunlnr litters. Juvenal is, non 
Julio sane centum ante annos mortuo, sed alicui 
ex Romanis pontificihus m eamdem sententiam 
scribeiHi potuit. Sod ulrum istascnpserit,duhium; 
ne dicnm falsnm prorsus esse. Sed ornnem fere 
impudentiam vincit, quod inscitus et iinprudens 
nebulo Angnstini ad Gyrillum, et Cyrilli ad An- 
gustinuni epistolas finxit de obitu et miraculis S. 
ilieronymi; quffi quidem flammis digniora quam 
.ypis num recuderem :XCV1J dubilavi. Vicit U- 



apud Phot. cod. 89, p. 210, into ex Pliolio umbo in ^ men sententia, ne in hoc opere desiderareniur, ut 

hoc uno exemplo, quantum mendacio Jicuerit de- 
clararetur. Kjusdem furfuris est fragmentum a 
S- Thoma sub nomine Cyriili citatum, quo omnia 
sive germanasive spuria Cyrilli opera eonclusi. 

CAPUT 11. 

Catecheseon 18 ad iltummandos reritas, antxquUm 

et intctjritas defendnntur, 

6. Adeo diserta sunt et luculenta qme ad de- 

fensionem calholicorum dogmatum ex Cyi illianis 

Catechesibusiproleruiitur argumeuta,ut ProlesUui- 

tes nonnuili, contorts ratiunculis, quibns eaelu- 
dere laborant diffisi, nodum hunc sihi inextricahi- 



idem opus suam operam videntur contnlisse; sed 
quod ait Photius reperisse se in aliis monumenlis, 
Gyrillum et Gelasium nullam sibi propriam histo- 
riam composuisse, tun turn Latinam Ruflni Grascam 
fecisse, nollem a tan to viro dictum ; nam Rufini 
historia longe post Cyrilli mortem, quae in ea suo 
ordiue memoratur, conscripta est. 

o. Supposita Cyrilli nomini opera duplicis sunt 
generis ; alia enim optimorum, aut saltern non ma- 
lorum sunt auctorum, per erroreui Cyrillo nostra 
attribula : alia ab nebulonibus manifesta fraude 
ejus nomini supposita. In primo ordine. numt*ro 



m 



DB CATECHESIBUS S. CYR1LU. 



im 



lera secandiim pntius quam dis'solveaium judica- A in catena in Joannem ; sexla a Photic el Pctro Si- 



rinl, cateehesesque nostras, injectis primum in 
Grodecii ac Prevotii fid em suspicion i bus. Cyril lo 
nostro cripefe, aut saltern uti interpolation i bus et 
assumentis deformatas auctorilato omni spoliare 
laborarinl. Kivetus Hieronymi auolorilatepressus, 
Cyrillum falelur catechesw composuisse ; an au- 
tem ilke sintquas habemus, merilo ait in duhium 
vocari. Cum autem ab Theodoreto, Joanne Dama- 
sceno, Joanne Cypat issiota ox noslris ealeeliesibus 
uti ex Cyril liaiiis testimonia provluoaiitir, non vult 
pncfracle ncgare Catecheses illuminandorum ma- 
gna ox parte Cyril li esse ; sed nullah nits duhitat. 
nonunJla in illis esse delraeta, nonnulla assuta : 
qui bus argu mentis, inferius a peri am. Cum autem 
mysla^ogieas quimjue similibus veterum iUas ci- r> aliquaniUu visit cum Cyrilio nullam pene ejus ca- 
lanliurn teslimoniis contirmari ignoiaiel, eas Cy- lechrsim intactam reliquiL e qua non aliquus, 
riilo prorsus abjudicate ut Joanni cuidam Jeroso- quaudoque cliam prolixiores sententias adverbum 



culo ; seplima ab Anastasio Quxttionum 153 sro- 
cidi sexli vel septirni anctore, aS. Maximo, ot Phi- 
lippo soltlario: nona in catena in Joannem: deci- 
ma a Joanne Cyparissiola ; duodoeima a Joanne 
Daumsceno : lertia decima plutiis in calenis in 
Lucam at in Joannem : ocUiMX ducima ab auctorc 
Qumtionum sub Athanusii nomine. FJia Cretensi, 
Antonio Melissa Hi omnos nostras catecheses sub 
Gyrilli, et pone c mites ?ub Jerosolymilani nomine 
laudanl Tanlum Creteusis Hlias sub notnine SS. 
Patrum generatim Nee minor eisaccedit auctori- 
tas ab iis qui lac-ito aucloris nomine sententias 
ejus transeribunt et compliant Inde eirirn effici- 
tur eas i I brum tempore exslitisse, S- Nilus, qui 



lymilano potius tribuat.CaHerumcujuscunquesint, 
puras non esse a corruption* iuterpolatoruui pro 
certo habet, et rem ipmm loqui ait. In lyijus ju- 
dicio ornnino acquiescit Alberlinus. Jam duduin 
ilia eritici utri usque, ct eorum qui banc auctori- 
talem sunt seen li, ejoeta el. explosa senleutia est, 
etiam ab iis qui easdem partes eamdemque com- 
munionem amplexi erant. Quamobreiu saliusfor- 
tassis esset nos ab ea controversia, quae in hoc 
tempore jam nulla est, abstinere. No tamen eui- 
quam in nientem postea veniat obsoletam illain et 
exsibilatam opinionem susoilare ; doctorum viro- 
runi judicio. catecheseou omnium veritatem et in- 



snis epislolis insereret. velut e procatechesi, cat. 
2,4, 7. 42, 16, 18. lUifinus, qui Jerosolyniis diu 
Cyrillum vidit, en rat. 13 it. id et 18, piuriiua 
trans luljt in suam symbol! ex position em. Basilius 
etiam Cyrilli seatentiis ex procal. etCJregorius Na- 
zianzenus ex cat. 3, usi vidcnlur. Proclus, Hasi- 
liiisqueSelouciensiseatecliesimduodecimam ititer- 
dum compilare vklenlur. Item Car&ai'Umtn'um Dia- 
locjorum auctorcatechesim sextam decimain, Joan- 
nes Damascenus non nu lias ex cat. i et 4K suis li- 
bris sententias aspersit. Ex tatnebesi 15, nonnulla 
sump sit p send o - II i p poly In s in libro De consumma- 
done tnundi ci Antickritfo. Catechesis nono exsla- 



tcgntatein in lanta Inco eollocaudara existimavi, ^ baiinmss. nonmilliss&culo deciino, irno el octavo 



ut si quis earn rem nondum salis exploratam l*a- 
beat, eum pudeat de tarn aperla veritate solum- 
mode tlubilassc. Ab decern et octo prioribms ca- 
tecbesibus ezordior. 

7. Cyrillum Jerosolymitanum catecheses com- 
posnisse dubitari non potest, propler Hieronymi 
scrip toris aaqualis auctoritatem. Illas autem non 
alias a nostiis esse, duplici ar^umento convinci- 
tur. Primum sumilur ab externis anliquorum te- 
sliinuniis, qui bus efficitur nostras calecbeses jam 
ab ipso Cyril li tempore, aut saltern proximis tem- 
poribus exslitisse, et Cyrilio Jerosolymitano nulla 
dubilaUoiie tributas. Allerum internum est, et ex 
ipsift calecliesibus depromptum. Null® pene vete- 



sub nomine homilies S. /iasilii De Deo incompre- 
kensibili. Alios omitto, quos in indice jiotatos re- 
perire est. 

8. Sed quo bene tanta testium nubes ? uilus oni- 
nino satis est. Nam tiolicujus antiijni auctorilil.e> 
verbi gratia, Theodoreli v«l Hutini constet unam 
lantum e nostiis catecliesibus. n Li quartam vel ter - 
tiam decimam Cynlli esse, ilhid de omnibus est 
prohatum. Adeo onines secuni cunnexa) sunt, et in 
unum doctriiue corpus effici end u in eon spi ran r, ut 
ne una qunlem a eajterisdivtdli queat. Id ipse ruo- 
nui't auclnr, proeat. n. H, ex omnibus fimul ca- 
tecliesibus, veluti totidem lapidibusex online po- 
sitis et coagmentatis, unum quoddam GluistianaR 



rum testimonio destituta? sunt catecheses. Sed eas I) inslitutionis a^dificium conlici, cujus nulla pars 



si- 



[XCVIl] alii sub aucloris nomine citant, alii com- 
pliant et transcribunt tantum f suppresso aucloris, 
vcl indicalo ^eneratim dun tax at SS. Patrum no- 
mine. Secunda catechesis laudator cum hoc se- 
c nda> Cyrilli catecheseos tituio, et verborum a 
quibus incipit designatione. a concilio vii uicume- 
nico an. 787 celebrato ; quarta u Leontio, el ante 
ipsuin a Theodoreto centum post dictas cateche- 
ses annis scribente, curn designalioij:; quarlm 
catecheseos de dtxetn doymatibus, et specialis ti- 
tuii de generatione ex Vir<jinc % qui ci talis a Theodo- 
reto verbi? in calecbesi pradigilur. Quinta cilatur 



ne totius a?dificii periculo priBtermitli aut detralii 
possit Nempeavulsacatechcsi una, vel etiam parte 
ejus aliqua, imperfectam ct mancam liabes, qum 
in tato ope re proponitur, Christian i candidati in- 
stiluiioiiemac symbol i expos it ion em. Is est omni inn 
catecheseon ^XCVIJIj ordo, ut posteriora semper 
ab anteriuribus depend eaut, etanteiiora posterio- 
rurnexspectationem complectanlur ; subsequentes 
catecheses in antecedentibus promittitur, et in 
subsequentibus prscedentes citantur. Promittit 
auctor in procat. n. 41, plenum et integram de no- 
stiis dogmalibusexpositioneni, varHd catecliesibus 



120 



DISSERTATIO II. 



130 



per lotani Quadragesimam habendis. Pollicotur et ^ « cum esset, etc. Vide et ejusd. caleeh.n. 46 et 38. 
cat. 4, ti. 3, el cat. !i, n. 12, singulorum symboli ' De sacra EuchatisUa, cat, 18, n. 33, vocat earn mvs- 



capilum accuratain ac diligenlcm exposilionem. At 
cat. 18, n. 32, id se di\:&rsis calcehosibus perfecis- 
se el absolvisse pro virili parte tcslatur. Priinam, 
secundam et tertiam calecheses citat cat. 18, n. 
22, aiensse in prioribus calechesibus de buptismo 
poetiitculiaque dixtsse. Prim am item et tertiam 
citat cat. 4, n. 32, ut cat. 10, n. 30. Calecheses 
swum, septimam, octavam, nonam, deeimam, 
duodecimam, ac forte etiam Ires seque tiles citat 
cat. 17, num. 2. Pnoterea in catechesi 7, num. 1, 
citat sex tarn, in octava num. 1, septimam, deei- 
i it a til citat in c a tech, M, n. 1, et ia cat. 13, n. 9, 
umlecimum in cat. 12. n. 4, et cat. 13, n. 9. Ad 
duodecimam remittit cat 13, n 9. Tertiam deci- 



reria ex altari smiipta, qua? isthinc, iiiquil, initium 
acceperunty Jerosoiyinis videlicet primaiu insfitula. 
Veritatera adventus CltrisLi probans cat. 10. n. JO, 
iu testimonium assumit sanctum cruris lignum, 
quod) ait, ad kodiernum usque diem apud nos cdmpi- 
citur : palmam in valle sitatn, qua* ramos puoiis 
Christum encomio celebrantibus ministravil : 
lielhsernane locum, Judam adhuc quasi dem ou- 
st ran tern ; additquc : Sanctus isle Goigolhas super 
csutera editus testaiur x cojispicuum se oslentans; te- 
sialur monumentum per sanctum, et qui in hunc us- 
que diem j ace t lapis. Cat. 13, n. 38, eadem ilerum 
repetit teslimonia, quibus nova superadd it, in pri- 
mis pra»senlem Caipha* domus vastitalem, et n. 39, 



. T R . — 

mam in memonam revocat cat. f4, n. I. Eamdeni Pilali praHorium nunc, inquit, in solitudinem re 



et deeimam quurtam inemorat in cat. 10, n. 4. 
Prumillil. in decima sexta num. 32, septimani de- 
eimam, et in seplima decima num. 1, variisque in 
locis citat et remittit ad sextain deeimam. Ex his 
inlelligis oinnes calecheses unius man us esse : quod 
alioqui satis pro buret uuum omnium instil utum et 
scopus, una in omnibus docendi et dicendi ratio, 
eadem doctriua sa>pius inculcata et repelita, ea3« 
dem sentential crebro iisdemque pene verbis repe- 
tiUu, idem Scrip turas et citaudi et inlerpretandi 
modus. Una igilur calechesi ex auctoritale velerum 
et ujqualium auctorum Cyril lo asserla, ab eodem 
simut uiii versus profieisci effectum et cone lu sum 
est. 



dactum. Addit : Golgotkas isie sanctus super em inens, 
aique in prsesentem usque diem fidem f'aciens quo- 
modo peine propter Christum eo tempore sunt scissse. 
Proximum quoque monumentum, et prope mo- 
numentum jacentem lapidem in testimonium ap- 
pellat. Eadem cat. n. 22, ait se de lropa?is Domini 
in ipso ter sancto Golgotha dicere.Aftiemm, inquit, 
tantummodo audiwit ; nos auiem tit videmm et tan- 
giraus ; n. 23, crucifixum vcre Doniiuum fuisse pro- 
bans, tides % ait. locum Golgothx. Secuta est accla- 
matio audtlorum assentientium. Oat, 14, n. 22, 
ilerum pe train nionumenti, et lapidem in diem us- 
que pnesentern conspicuum, et tpsam, in qua di- 
cebat. Rcsurrectiouis ecolesiam a Constantino a;di- 



9. Ad alterum argumentuin venio, quod bisdua- C ficatam,in testimonium vera; Cbristi resurrection is 



bus propositionibus includo. Prima est, calecheses 
nostras Jerosoiyinis certo certius babitas esse ; 
altera, auctorem (juarto seeculo, imo ante medium 
speculum quaitum scripsisse : qua a? bate constat 
Cyrillum Jerosolymitanaa Ecclesia? presbytcrum 
fuisse, ac calecheses babuisse adhuc juvenem, et, 
ut cum Hieronymo loquar, in adolescent ia. Caleche- 
ses Jerosoiyinis dictas esse oinnes paginal clamant. 
Auditores suos Jerosotymitanos appeJlatcat. 3. n # 
7. Cognoscitc o vos Jero&olymilii;. Cat. 12, n. 20. Loca 
quod atliiu't^ tu Jet'osohjntitanus cam sis jam ante 
novisli, etc. ; cat. 18, num. 34, illuminare nova 
Jerusalem. Cum de mysteriis Christiana? religion is 
disserit, non omittit qua) Jerosolymis peracla sint, 



vocat Alia loca vide cat. 4, num. 10 et 12. Mem tern 
Oli varum in testimonium aseensionis citat cat. 
14, num. 23 : Mullos testes habes. Habe$ hum; ipsum 
resurrectionis locum; kabes locum aseensionis nobis 
ad Orienlem situm. Mo n tern etiam Oli varum ex ipsa 
urbe contemplari jubel auditores, cat. 12, num. 1 1. 
Sionis quoque vastitatem, subactum aralro et re- 
plelum cucumerariis locum, uli testis coram tesli- 
bus describit cat. i6, n. 18. Se e regione et in con- 
spectu Jerosolymitani templi orationein habere to- 
statur cat. 7, n. 6, et cat. 10, n. 11. Ecclesia?, cu- 
jus eratprtmum episcopum fuisse Jacobuin frulrem 
Domini, ait cat. 4, n. 28, et cat. 14, num. 2U se- 
ptemque priores diaconos appellat primogenitor hu- 



ct hide urbi assent dignitatem, vel ex ipsorum j) jusce aliquando sterilis Ecclesix fitios. Dicebat in 



locorurn conspectu veritatein illorum tuetur. Mo- 
net cat. 3, n. 7, Jerosolymain baptismi prim i lias 
accepisse, cum ad Joannis bap lis mum accederet: 
« Omnium eiiim, » inquit, « bonorum prmrogativa 
« in Jerosolymis. » Catechesi 16.n.4,<( Spiritussanc- 
« tusinPentecoste superapostolosdelapsusesl, ist- 
« hie in Jerusalem,omniumcnimapud nossuntprcc- 
«ro^atisa).»»Etcat.l7,n. 13," Cum complerentur dies 
« Pentecostes, hie, in civitate ista Jerusalem (nostra 
« enimest lniec quoque pra)rogativa : loquimurque 
« non de his qua^ apud alios conti^erunt,sed de con- 
«cessis apud nos bonis) [XC1X] Pente coste igitur 



ipso monte Golgotha, ut testalur ipse cat. 4, n. 10 
et 14, cat. 10, n. 19, cat. 13, uum. 4, 22. 30, cat. 
16, n. 4. in ecclesia Hesurrectionis ad ipsum se- 
pulcri locum a?di(icata, cat. 14, num. 0, a Con- 
stantino et filiis structa etornata rna^nitice.ilud.n. 
oC. 22 et 14. Imo in ipso Hesurrectionis sacello se 
mystagogicas calecheses ait habittirura cat. 18, 
n.33 Ut ex his omnibus constet catecheses nostras 
Jerosolymitani auctoris esse. 

10. Jam difficile non est Catecheseon antiquita- 
tera demonstrare, quae medio quarto saculo recen- 
liores esse non possunt. Multa sunt bujusantiqui- 



134 



DE CATECHESJBUS S. CYR1LLT. 



132 



tatissnmpla in ipsis natcchesibus arfrumenla. Pri- A ambitus, sed et interioris ajdis, in qua cherubim 



mo enim auctor ab Isaioo tetate ad suam, nondum 
mille annos integros et cxactos numerabal; ait 
enim eat. 16, uum 18, kaia* ante annos propc udlle 
era/. Centum pone supra [CJ mille veveru eflluxo- 
ranl amii ; is Uunen error mag is etiam auctoris an- 
liquitatcui proJit. Cat. 16, num. 9, ducentes a 
morte apostoloi um ad Manctem usque annos nu- 
meral. At cat. 6, num. 20, a Hanete ad sua tempera 
septuajriuta annos ad summum ponit, addons suo 
tempore elianmum in vivts supcresse, ifui Mane- 
tfem suis oculis conspoxissent. Annus quo prodiit 
Manes, apud cbrono logos constat, estque annus 
Chrisli 277, cui conjungendo elapsos inde annus 



oliru erant, cat. ll>, num. 15, At Juliani tempore 
ait. 363, turn ipsis muuibus Judworum, turn igni- 
bus e cado delapsis, et terras successibus, proslra- 
ta et dissipata sunt omnia quos e solo proininebant 
iodillcia; ut titteg. Nyssenus suo tempore die^refc 
templiun jam ne ex vestigiis quidem eognosci, 

tech. cap. 18, lorn* III, p. 75). Quinto, belhirn [CI] 
era! in Mesopotamia Romanes inter el Porsas cat, 
15, n. 6, quod cum loto fere Constant!* et Juliani 
impcrio perseveraverit, lhyus niorte et foeda sed 
necessaria Joviani pactione an- 303 terminatum 
est. 
U. Sexto, cura auctor accurate recenseat hie re - 



irpLua^Jitla, babes aunuiu, quo dicta? suutcateche- 
ses, Christi 347. Secundo seribehat recenli perse- ^ scsoinnescircaurgumentumquod traoiabat enatas, 
cutionum memoria. Cat. 16, num. 8, refeions in- non alias numeral -quam vetustioresillas primi, se- 



ianda Mnnlanistarum mysleria inlunticidio crucii- 
lata, ait: Ad Iwc usque nupera tempera ^s'X'K 
rp«ir,v cum perseadio de$£viret f no$ hovum faci- 
jiorum suspicione laborabantus, quod Monlanistce 
communi nohiscum Chrixliamrum nouhu dicerenlur. 
Supereranl qui in perscculionibus Chris to con- 
tumeliam inferre poluerant. Cat. 3, num. 13, Si 
quis vesfrwf* bl'ssphemis vocibus Christum crucifixit: 
n quis per ignoranliam coram hominibm negavil. 
Et cat. 2. secundum aliud exemplar num. 19, pag* 
37. Si quis hie attest in vobis e gcntilium 7iiwtero> 
qui aut in Christianas aliquundo cbnvieium dixerit, 
ant penncathwitm tempore sane.tU Eccle&iix imidia- 
t us sit. Pace tunc quidem post persecutions ex- 
actas, et bono re a principibus exhibilo gaudebat C et lalentes. Sed posl medium quartum sieculum 



pr 
cuurii et tertii sftuult, atqnc in Manichaica quasi 
omnium recentioEe.recen$ion<un suam conclud ere 
solet. Vid, cat. 6. n. 20, et cat. 16, n, 9. Sabellia- 
norum quoque meminit, et Ariauorum quasi suo 
tempore totain peue Ecclesiam occupantium, cat. 
4, n, 8, cat. 15, n, JO, ol .iliis in locis; quae vide- 
licet optMne in priorem iilam quarti sweuli partem 
convtitiiunt : cum videlicet divisa pene ob consub- 
stpaliale in dnas partes Ecclesia, altera pars alte- 
ram diversaeet opposite hoeresis instmulaiione vi- 
cissira insequerclur. Arianam lucresim ox nomine 
uum quam appellat f sed earn lecle doceri elgrassari 
qneritur. Pauci revera erant illo tempore pur**© 
Ariaruc iilDresisprofessorcss iiqueab EccJesiaejecti 



Ecclesia, cat. 18 t num. 27, verura non conquieyerat 
iterandm persecuiionis metus, cat. 13, it. ^3. 
cr Vjdencaliquandoin tempore perseculionisneges. 
o Xe in tempore pacis solummodoadgaudeas cx^uci, 
v verurn el tarn in tempore persecutionis eamdem ha- 
t beto Ihlem. » Tertio, dicebat non mutto post exor- 
nata impcratnrum pieUitclocasanoia*etauctam ur- 
bem Jerosolvmitanam. Gat 12, u. 20, ail antepaucos 
wmos sylvestremfuisse Bethlehcmi locum; succiso 
uimirum Helena? opera Adouidis luco, ibidem per 
Adrianuin con&ito* Cat. li, num. 9, loquitur de 
autcriore spelunca.quae moiuimenlo Gliriili pro ve- 
slibulo erat, a Constantino ad ornanduin facilius 
monumentum illud erasa et suhlata. Vivebat sub 



aperte caput exseruere : iisque se gravissime op- 
po^uitCyrillns.Eorum hlasphemias passim refellit. 
Desubstilioribus cavillisab eisnon multo post in- 
venitft silet De Arianis «|L eorum oppngnatoribus 
sic loquilurcat. 15, n. 1 % quasi in utrisquo culpa et 
fraternuin odium haesisset. Haud sane post sua cura 
Acacto dissidia ita fuisse loculumm puto. Ante 
h^Bc tempora igitur dicebat catechescs, Marcelh 
httresim tanquam recms enatam scribit cat. I5 t 
n 27, 7rpo<TtpdtT<.K &v&v>JtfazMm(: aulem an. 335 pri- 
mum audita. Pneumatomachorum vol Apollinaii- 
starum nulla mentio, quanquam its, posleaquam 
prodiere, Cyrillus maxirne infensus fail, Septimo, 
nullns auctorescitat nisi vetustos, Clementem Ro- 



iisimperatoribus^iuiResurrectioiii^eccJesiam^di- D nianuni, etlren^eum. Utilur etiam Juslino .Arche- 



ficaverant,cal.li.nJ4.«Hujustemporisimperatores 
« sanclam banc, in qua surmis, R»isurrcctionis ec- 
« clesiam ox^lruxerunt. » llanc autem a?difn:atio- 
neni etexornationemConstaJitinojamderuncto tri- 
buil n. 22. Loquitur ergo in loco citato ex nunt.lide 
filiis Cutis tanlini t ConsLanlio elCouslante; cumque 
Constans sit anni 330 initio mortuus, ante id lera- 
pus scri[)tas esse catecheses necesse est. Loquitur 
procat. num. 16, de balneis recens Jero^olymiH cedi- 
ficatis a^x:, et ual. 14. num. 9 ? de antemurali- 
bus poslea urbi additis. Quarto, stabanl co tem- 
pore grandia templi rudera, non exterioris tantum 



lao, EusebioCaesariensi : sed nullum Eusebio re- 
centiorem vel citatum ab eo vel cornpilalurn repe- 
rias. Octavo, quo tempore diutyn cutecheses, coin- 
mania erant in Ecclesia sanaiionum, prophetic, 
miraculoi unique dona.Hiec in baptismale pro men- 
sura fidei et disposition is cu j usque donari consues- 
se, non uno loco testa tur auctor. Vide imprimis 
cat. I. n. :],.in qua remissionem peccalorum om- 
nibus ex aquo dari ait, comrnunicationern vere 
Spiritussancti secundum proporiionem fidei unius 
cujusque: Si credistem, inquit; cat-. 17, n. 36, non 
solum retnissionem peccalorum accipiea } verum 



IM 



DfSSEKTATIO II. 



134 



cliom humanis viribus mperiora efficies. Vtinam A. 347 vel 348, quo catecheses dicebat, annos natus 



vara etiam prophetm dono dignm habeare ! A ccipies 
lanluni gratia, quantum capeee poieris* el non 
quantum ego dico : fieri enim potest me parr a di« 
cere, (e vera ma jam report are. Et cal. 13, n. 23, 
Accipis nunc peemtorum luorum remissionem, el 
spiritual® donalivi regis lui muni fleas gratias. Cat. 
5, num. II, dislincla dnplici fide, una dogmatum 
et miraeulorum altera, auditurem hortalur ut pri- 
mam q.uaj ab assensu ejus pendet, ex se submini- 
slret, alteram quae suporiora humanis viribns mo- 
titur, accept ,i rus a Deo. Cat. 40, h. 13, aiL invoca- 
tion? Christi saspe rii&rbos curari. Cat. 13. u. 40, 
tcstnlur si gn o c rue is suo to m pore [CII] sanari inor- 
bos efi'ugari (Up m ones. veneficiorum ineanUiiio- 



miaus triginta non erat ; qua aetate successor ejus 
Joannes ad episcopalum evectus est, Hicronymo 
teste ep. al. 61, nunc 38. Quis mirabitur ci pre- 
sbylero ereditam catcclieseon habendarum curam, 
cui anno secundo vel ad summum lertio post t cre- 
dilus urbis episcopalus ? faetus est an. 350, vel 351, 
episeopus. Non poterat an. 348 catecheseon curam 
suscipere? Ait secundo R'ivetus Cyrillum Micro- 
nyrno teste Gatecheses oomposuissc ; nostras autem 
extemporaliter pronuntiatas et ab ore dieentisex- 
ceptas ; quod lumen de adolescente sibi ae&re per- 
suade t. Scilicet, si Rive lum audianms, negabimus 
CiccroncmCatilinanas oraliones composms$e i quia 



ex tempore efludit Esto lamen, ut compesila diei 
miiuque imposluras everts. De ejusdem signi ad g »«» possit,quaj ex temporalis est etn til la praemedi- 
damiones abigendos prascnti virlute, exoirisnio- tatione habita o ratio, non licuil Ilieionvmo igno- 



r unique in earn rem efficacia, loquitur passim. Yid. 
cat. 4, n. 13, cal. 13, n. 3, 3fi, cat. 16, n. If. At 
ea dona quarto sieculo exacto jam rara erant. De- 
nique alia vetus talis indicia in Catechesibus inter- 
micant. publicus idolorum eultus, genliliurnque 
irrisio religion is Christians ; Quadragesima dieb us 
conslans tantum 40, cum jam sexti sscculi initio 
JerosoJymis hebdomad i bus septem const an* t; Sym- 
bol um antiquum a Cyril lo exposituni. quod sub 
finem quinti sa>culi jam Nieccno vel Constantino- 
politano comnintatum erat; sai^urdoUuni (Jiristo 
ab reterno tributum ; asserta Filii, etiam sec nudum 
divinilalem Patri obediontissubjeclio; quro vixpost 
medium sajculum quartum apud catholicos seri- 



igno 

rare Cyrtili catecheses dictas {CHI) fuisse ex tun- 
pore? Quis autem Riveto asseveravit Cyrillum 
aut catecheses suas nulla habita prxmedituUone 
pronuntiasse, nee ante animo medi latum fuisse et 
ordinasse dicenda ? aul quas sine scripto fuderat, 
non posteadigessisse et litteriseonsignasse?Terlio 
tandem ait in ms. cod. Bibiiotkecaj Anguslamu ca- 
techeses tcov ^>o)xi^oix£vtov 18, et mytagogieas 
quinque Joanni cuidam Jerosolymitano tribui.Ejus 
hac in re negiigentiam mi roc > ne malum (idem ac- 
cusem. Eo in cod ice catecheses illuminandoruin 
nulli neque Joanni neque Cyrillo tribuuntur, sed 
Marcus Welserus sua auc tori Late inscripliomuu 
posuit: Catechetkte inslUuliones episeupi Jcroso^ 



ptoresaudita;pr/etermissiovocuihconsubstantiali5, ^ lymitani, quem Cyrillum esse puto. Ex codice Gra?- 



hypostaseos, personao, similiumque, qum co jam 
tempore communia, nullo post speculum quartum 
in opere theologico pnetereuntur. FTisargumentis, 
et iis potissimum, qua* prime, secundo, lerlio, 
sex toque loco com memoranlur,abunde demonstra- 
te m puto Catecheses ante annum 350 scriptas esse; 
quo precise anno consitrnanda^ feint, oapite quinto 
disputabimus. Interim quid Rivetus ad auterendas 
Cyril Lo CatccheseSt vel corruptionis insimulandas 
adducat ^xploranduni. 

12. Nihil aflerri poterat levius atque iulilius. 
Primo sibi a?gre persuadet catechumenorura insti- 
tutionem publicum iis temporibusadolescenLi luisse 



co forte sump sit verba cateeheticjc instil utiones epi~ 
acopi Jerosolymiluni quamvis Grajca verna non 
ascribat. Revera mystagogicse in eo libro Joanni 
tribuuntur, sed de his infra. 

13. Nee felicior Rivetus in oppugnanda Catcclie- 
seon intcgritate. Plura se assumenta in eis depre- 
hendisse contidit, qua; non ex manu?-ciipUuum co- 
dicum praitermissione, styli dissimiiitudiue, cum 
veris etcertis Cyrilli sententiiscoinparalioiic,aHis- 
ve critices argumenlisa?stimat; sed ex pra\judiea- 
tis suis opinionibus, quas Cyrillum la;derenon au- 
surum fuisse supponit ; et iilo unico arguntento, 
quod detractis iis senlentiis, quas optarel scriptas 
non fuisse, manoat integer auc tor is sensus, et con- 



oommissam. Affirm at tamen Hieronymus illi aolati 

proxiwus, Riveto longe fide dignior. Quin Hivetus D icxlus series. O admirabilem iicentiam, etmisera- 

ipse in Cdtechesibus ait repemri non pama, qum bilcm inscitiam disserendi ! Qua ratio si valeat, 



ipse m Cdiecnesmus an repet 
negligenliw scripta, ab adolescente vidmntur profe- 
eta, et carere ea judicii firmitate, qvam in prove- 
cliorum scriptionibus observant us. Fateor me nihil 
hujusmodi reperire : sed suo se ipse gladio jugu- 
lat Rivetus, dum negat catecheseon curam adole- 
scenti Cyritlo commissam, et Catecheses ejus a do- 
lescentis hominis vesticia conservare ait. Adole- 
scent Hieronymi usu hominem annorum triginta 
et supra non raro significat. Cum Cyril 1 us pristi- 
num loco rum sanctorum statu m ante eorum ex- 
purgationem conspexerit et observaverit ; anuo 



parentheses omnes, ampliorcs ejnsdem sentcnliflB 
declaratioiiesetconnrmationes.etc.,quaitdo ad libi- 
tum fuerit assumenli nomine repudiare,etveterum 
scriptaimpudenlissinie concerpere licebit.Sed pro- 
posita ab ipso assumentorum exempla breviter ex- 
pendamus. Primum est ex cat. 12, n. 2&, quo loco 
Jesum probat Cyril lus ex virgine uasci decuisse, 
quoniamii qui in ipsius lege sacerdotium pra»clare 
obeunt, a muliere abstineant illud pncclare si at- 
tcndisseUpepercisset sane sen tcnlia3,qua^ com muni 
licet sacerdotalis continenli®consuetudini suffra- 



135 



DR CATECHES1BUS S, CYRILLI. 



136 



getur,eam tamen abexceptionihus non omnino \U A ff*ov in diversaoxempbmairrepsit cat. 4, n. 7, cat* 



bnram fuisse sigtiiftcat. Pepercisset et alteri iu ea- 
dem catechesi t n 33,sententuc, si earn inteltcxisset', 
vidissetquc nihil in ea de R. Maria* virgin is cultu 
et vcnerationc contineri. Set! interpretations non 
bona deonptus, et senium ipso. Cynllianis verbis 
pen i I us absurduin affingeas.ea merito qualia pr>r ira~ 
peritiam concipiebat. Cyrilli ana esse muzavit.Tres 
quoquesententias, *eu eamdem senteniiam ter re- 
petiiam, cat. 4, n. 10, cat. 10, n. 19, cat. 13, n- 4, 
dc ligfio cruris Jerosolymis oHenso, et in hodier 
num usque diem ass erva to. uno impetu nppuguat. 
Pri mum, quod fabulosa sit cruris sub Constantino 
inventio ctdetcotio. Secundo, quod verba usque in 
hodiernum diem do prolixiori temporis spalio dici 



16, i». a cl 23, cat. 17, u. 32 et 34. Divert etiam 
lectiones in mss. nonnullis de industria commuta- 
ta) videnlur, cat. 4, n. 16, cat. 11, n, 5 et 2,0, cat. 
17,n.5 r cum imperitis librariis vel a catholico sen- 
si! reccderc, vel non satis diserte ilium exprimere 
viderentur. Verum ecquis liber antiquum ab hac 
temporis injuria iiumunis ? Non desuntcerla argu- 
ments, cum ex mss. sinceriorum auctoritalc, turn 
ex artis critica? re^ul.is, quibus assurticnlu disoer- 
nantur. Ad sunniium, in paucis admodum scnten- 
tii$ kawebit <lubium, et suspicio ; qua) open loti, 
quod omnis generis testimoniis approbation est 
uuctorilatem adimore non possunl, nisi universe 
libris omnibus eL inslruineiilis veteribus (idem 



soleant.nondebrevioriacviginlicircitcranuorum, n oranem detrahere volumus. 



quod a reperta crtice ad Cyrilli tcrapus effl'uxiL 
Verilatcm reperta? crucis uno Eusebii >il;>ntio op- 
pugnal; cui longe pnnponderat Cyrilli iequalis et 
indigelis auctoris testimonium ,ter diversis lorisre- 
petitum,ab eodcmetiaininepistolaad Constanlitim 
iuuir 3y [CIV] conflnnalum. Nej^o aulem verba in 
hodiernxun usque diem kmgafn temporis moram de* 
clarare, qua? a S. Mattluro evangelista xxvn, 8, 
annorum ad summum decern spalio applicantur, 
eta Cyrillo ipso cat. 17. num, 10» spatio sane non 
multo, quod ab imperalorum ad religionism Chri- 
stianamconversioneexaclum eral.Sed qaodnodum 
penitus et secat et solvit, illud est: Cyriilus quod 
de sorvala eruce, idem de lapide momimenti ad 
suam usque retatem demonslrato elicit cat. 10, n, ^ 
19, cat. 13, n 39, cat, 14, n. 22, ubi iisdem ver- 
bis in hodierntm usque diem ulilur. Atqui uno et 
eodem tempore reperta crux, et delectus cum sacro 
monumento lapis. Quanquam non ab reperta* cru- 
cis et detedi lapidis epocha^ sed ab ipso usque 
passionis et sppultnrm tempore.suuiu illud in utro- 
que loco ad hodienutm vsque diem spalium nurne* 
rassft ccnsiiiidiLs osl. PosUruium Rivelu«a^s?umeit- 
iinn numerat, id quod cat- 18, num. 10. de y 
saucloruin defunclorum corporibus elossibus,imo 
el eorumdem vivorum pignoribus ad mirabiliumef- 
fectionem inhterent^ dicit Cyriilus; quod Rivelus 
conlrarium putat ipsius Cyrilli doclrmo? cat 17, 
num, 30, uhi ad proven tern Spiritus sancti virLu- 
temrevocat tforuin saerorum pignorum cfflcaciam: 



CAPUT HI. 

Mystagogicd? quoque catcckexes Cyrillo assenmtur ; 
earumque. inlegrila$ vindicatur. 

iu. Quoddecatechesibus illuminandorum limido 
et dubitantei'yid de mystagogtcis cerLe pene tiducia 
pronuntiaatHobertus Gocus,x\ndreas Rivetus.Edm. 
Alberlinus, cas fCV] Cyrilli noniini suppositas esse: 
liberaliterque Catliolicis annuendo Cyrilli esse, in- 
siguibu^ sat tern assumentisdepravatasessesibi ora- 
nino concede oporlereconfidunt. Hanceorum opi- 
nionem triplici argumento everlere tenlabo. Pri- 
mura ex testimoniis veterum, alt<*rum ex Cyrillo 
ipso, tcrtium ex ipsis catechesibus desumam. Ea 
adversariorumnoslrorurn fiducia) causa fuit, ([uod 
norxdum producta in fftvorem mystagogmarutft ca- 
lecbeseon ? veterum testimoniu fuissent, Repertum 
postea fuit eas sub Cyrilli nomine ab anliquis au- 
ct.oribus laudatas Kustratius qui Justinian i relate 
vivebat, duconlts post Cyril turn annis, longum ex 
cat, 23 testimonium recitat. Aitastasiu^ sexti vel 
seplimi sieculi auctor cat. nonam decimam laudal. 
Nico inonachus decimi fere sroculi scriptor in Pan- 
decle ms. cat, 23 leslimouio ulilur. Auctor tnedili 
libelli de divinis rnysteriis^ multa ex cat 22 el 23 
teslirnonia profert, Idque mirabik, quod ea sola 
citant Eu$ Ua tins, Nico, auctor libelli pra>fati, quas 
adversarii nostVi, uli certissiitia a^sumeutorum 
exempla producunt. 

16, Sed dandu* est ipse Cyriilus operis sui asser- 
tor et vindex. Nam et in catechesibus ad illumi- 



perinde quasi illud catechesi 18 ne^eK Explican- D nandos, mystagopicas se habiturum promittit, etin 
dus fuerat ijmus ex altero locus, ncn alter ex niystagogicis se catecheseon ad illuiuinandos auc- 



altero criminandus, 

14. Sed librraliier ego a£?ere volo cum Riveto, 
faleorquc assumentis nomiullis depravata fuisse 
Cyrilli scripta. Procatechrsis et calechesis noiia, 
sub uominr: S. Rci^ilii cum in$ignibu&» varietalibus 
etaddilamentis in quibusdam m»«.rcperiunlur.Du- 
plex iidom mss. sofiiiudas catechesis exemplum re- 
pra^sentcintramboque inlerse?ediversanouparum. 
In cat. 10. num, 3, magnum legilur apud Coisli* 
nianum codicem assumenlum ; aliudque eadem ca- 
tacbesi apud diversos mss,, num. 23. Vox <J{aooj- 



torein proiiiefur. Catech. 18 t n, M\, myslagopicas 
singulas, cornmemoratcjcujusque argumento, $* in 
ipsosancta) ResurectionisJoeodictunun profitetur : 
ibidem revera dicta) sunt 1 ut patet ex cat. 20, num 
7et4 v ubi Domini monument! tanquam coram po- 
siti meminil. Hujusargumenli vim elevasse se pu- 
tat Rivelus, tolum liunc locum cat. 18 assorendo 
jiitoxtum esse. Quae quidem alioqui nulla rei>pon- 
sionedigna. in roonito ad cat. 18, num. 9, nbunde 
refellimus. Cyriilus pra>lerea catechesi 13, n. 10, 
promittit catechesim quaj de Euckaristia tractet, in 



137 



D1SSERTATI0 II. 



138 



qua explicaturus sit quomodo Chrislus in Euchari- A babes alia,cat.24 , n. 7, cat.22,n. 7 et 8,etad eumdem 



stia figuram gerebal panis: quod pr®slitum estcat. 
22, n 3. Idem catechesi 1(5, n. 26, pollicetur vice- 
si (nam priraam ; dum ait se audttorihus suo tem- 
pore explicaiurum, quomodo Spiritus saucti gratia 
in eos ventura sit : quod est toturn vicesim® se- 
cund® catechesis arguraentum. Al in catechesi 49 
se priorum cateheseon auctorem protiletur, n. 9. 
Recitato enimbreviori symholo,quodpost<)brcnun- 
tialiones in Jerosolymitana Ecelesia pronuntiaba- 
tur; quodque trium Trinitatis personaruni.etunius 
baptism! poenitenti® confessionomcontinebat; hacc 
subjicil:«l)equibusinprioribuscatechcsibus,quem- 
« admodum divina gratia concessit, dictum est tibi 
«prolixius.»Idemauctor, iidemque audi tores utra- 



modurn expiicat abrenuntiationuin formulam cat. 
49, n. 4. 5, 6, 7, 8. Tertio, eadem sunt in utrisque 
singularis Cyrillo doclrin® capita, vel singularcs 

communis aiioquidootrin®expianand®astruend®- 
que rationes. Joannis baplismo vimdimittendi pec- 
catti tribuit, cat. 3, n. 7, ut tamen Spiritum san- 
ctum non conferred ibid. u. 9. et cat. 17, num 8. 
Utrumque repetitcat. 20. n. 5. Cibos idolis immo- 
latos per invocationemdromonum ex communibus 
impuros effici ait iisdem pene verbis, et cat. 3, n. 3, 
et cat. 19, n. 7. Vim baptismalis aqua* ad sancli- 
tatem cfficicndam repetitcat. 3,n.3, abinvocatione 
Trinitatis. Idem tradit cat. 20, n. 3, de oleo exor- 
cizato, cat. 21,11. 3, cum de sacro chrismate, turn 



rumque caLecheseon. In cat. 23 oinriiuni postrema g de pane et vino encbaristicis per invocationem in cor- 



num. 4,se eo die spiritual! auditomm institulionis 
cfidificiocoronidemimpositurum ail: quod myslago- 
gicis solummodo catechesibus restringerc ac con* 
ciuderc, nimis angusfuin rcstrictumque videatur. 
Porro si unam ox catechesibus mystagogicisCyrilli 
esse constet, omnium auctorem esse una probatum 
est. Ncx®. devinctaxiueseeumsunt omnes, uiium- 
que Christian® de tribus sacramcn I is doc tiin® cor- 
pus conflciunt. In nona dccima num. ll ? promitli- 
tur vicesimaet sequentes; in [GVI] vicesiraa num. 
1, remittit ad nonam decimam. In vicesima tertia, 
n. 1, citantur omnes prance denies. Quamobrem si 
banc, Eustratii, Niconis, etc. auetoritale,Cyrillino- 
stri esse const! terit, omnes eodcra actu uni auctori 
asseruntur. Addendum, mystagogic-ascumcateche- ^ 
sibus illuminandorum in unum Christian® iiislitu- ^ 
tionis scopum conspirare, ut a se vicissim sepa- 
rari non possint. 

47. In ipsis tandem myslagogmis cathesibus 
exstanl plurima, qu® eumdem ulrarumque cate- 
cheseon auctorem as truant. Primo, eadem est in 
utrisque catechesibus docendi et disserendi ratio: 
primumprothematcponit, textnm Scriptunc, cujus 
com memo rati one m in catechesi data occasione in- 
jieere non prsctermittit. Quemadmodum deinde in 
catechesibus illuminandorum, symbol i verba vel 
singulas mystcrioruin Chris ti partes, particulatim 
expiicat, itain mystagogicis, singulas cajremonias 
sacras ex ordine quo peract® sunt, asstguatis cu- 
jusque causis et rationibus explanat. In utrisque 



pus et sanguinem Christi commutatis. Quo in loco 
animadvertendus idem in utrisque catechesibus si- 
miliumcoraparationum usus.Nam sicutcat. 3, n.3, 
excmplo ciborum qui d®monum invocatione ira- 
puri Hunt, expiicat quomodo aqua simplex per Ec- 
clesi® preces sanctitatis efficiend® eapaxcvadit,ita 
cat. 1.9, u. 7, cibos prafalos d&monuin invocatione 
impuros reddi probat, exemplo eucharistic® muta- 
tion is : eodemque iterum exemplo accedentem per 
Ecclesi® preces sacro chrismati vim Spiritussancti 
conferendi astruit. Cat. 3, num. 3, observat Aaro- 
nern prius lotum quani consecratum per unctio- 
nem sacerdotem [CVII] fuisse, Eadem observatio 
cat. 21. n. 9, Ait cat. 48, n, 33, chrismatis uncfeio* 
ne nos sacerdotum in morem consecrates, quod 
mox citato cat. 24 lococonfirmat ; dumque ab hac 
unctione nos christorumappellationemjure conse- 
cutos ait, ibid.n. 5, suani confirmatquam cateche- 
si 10, 11. 41 ct 44asseruerat doctrinam, Dominum 
ab sacerd olio Christum esse dictum. Christi huraa- 
nitati datum fuisse Spiritum sanctum docet, ut ab 
eo exuberaretin 1103 cat. 4 7, num. 9, eadem doctri- 
na cat. 21, n.C. Anteperceptumbaptisma etunclio- 
nem nos Christianorum nomine nondum proprie 
dignos fuisse ait, cat. 24, n. 5 ; sic procat. n. 45 
audi tores baptisrai tempore Christi appellationem 
sumpturos refcrt. Ante utrumque sacramentum, 
mil iti® Christi nondum idoneos,nec satis ad pugnara 
cum diabolo comparatos afftrmat cat. 3, n. 43, et 
cat. 47, n. 36. Idem tradit eat. 21, n. 4, quod in 



singula capita ex Veteri Testimento asserit etpro- D utroque loco ab exemplo Christi confirmat, prius 
bat ; cumque aperta testiraouia desunt, ad typos 
et figuras recurrit. Tandem utrasque similiter mo- 
rali exhortation e brevi, voto acdesidcrio favorabili, 
et SS. Trinitatis Chrislive simillima glorificatione 
concludit. Secundo, eadem est ulrobique Scriptu- 
rajaHegandooetexplananda? ratio. Proprium Cyrillo, 
prolixiora quandoque testimonia prof err c ; eaque 
paraphrasis in modum explanare ; brevem, quasi 
per parenthesim, subjiciendo singulis dictis expo- 
si tionem, per quam Scriptural verba inter rum pit 
et in iis mediis inlerloqnitur. Ob via sunt in cate- 
chesibus illumiuandonmiexerflpla; in mystagogicis 

Patrol. Gk. XXXIII. 



baptizati et Spiritum sanctum recipientis quam 
luctam cum diabolo susciperet. Unc tionem chri- 
smatis vocal spiri talc corporis et anima? amulelum 
cat. 21, n. 7. Vide similia cat. 47, num. 37, Plura 
alia pra}termitlo similia de vi cxorcismorum ad 
lire n do s et cffugandos dacmonas, procat. num. 9, 
cat. 46, n. 49, et cat. 20, n. 3. De pompis Satan® 
variisque superstitionibus cat. 4, n. 37, et cat. 49, 
num. 6, 8. De cibis immolatis, cat. 3 3 n. 3, ac cat. 
4, num, 28, et cat. 49, n. 7. De tumulatione Chri- 
sti, quam appellat plantationem vcraj vitis cat. 13, 
n. 3u,et cat. 14, num. 14, uli cat. 20, n. 7. Quarto 

5 



139 



DE CATECHESIBUS S. CXRILLI. 



140 



tandem eadem est in omnibus stylisimplicitas,idem A Ne Joanni secundotribuatur,obstatprimumlitur- 



orationis color, nulloe figure, exclaniationes, anti- 
theses, apostropha?. similes passim locutiones ; ali- 
quoioxempladabo.Cat. 19, num. 2, baptisterii ve- 
stiimlum vocat, icpoetuXiov too {J*7maTr,ploo olxov 
procal. num. 1, nptavX'.vT&v jJa-r.Xsuov. Cat 19, n. 8. 
de diabolo sibi subjectos coraplectente, &; olxelov 
T.spiinovxo$ 9 et cat. l,n.3, de angelisjustos prote- 
geutibus, oi£s txpieuooffiv ^c olxstou Cat.19, n. 1, de 
baplismi cawmoniis, etconsecutisco tempore do- 
nis, aitxTjv z^oLirt tt 4 v Tipoc u'jjwfc ^Y^f^Vi et 
prooat. n. 13, Xaorjxe IvspYeiotv O&ttov rp«Yi JL ^" a>v - & e 
Eiicharistia cat. 22, n. 3, lv Tuirtj> apxou 8t$c*TXt trot 
to 7ui(ia- cat. 13, n. 19, to <ra>(jw <rko3 vinov e<pspev 
a.rrov cat. 23, n. 22, ou icfeXXc{> jiaXXov ascpaXs-rtepov. 



gias in catechesi 23 descriptaa simplicitas, quam 
sasculo sexto constat ampliorem multo ac prdlixto- 
rem exstitisse. In commemorationemortuorum n. 
9, fit solum mentio episcoporum ; nonduin intro- 
ductisin liturgiam archiepiscoporumetpatriarcha- 
rum noininibus. Obstat etiam pub lieu s ilie idolo- 
latriaa cultus, conventus illi ac mercatus in idolo- 
rum solemnitatibus ; aut, ut in nonnulis codicibus 
legitur, in vlolorum deluhro el solemnikitibua ; sus- 
pensaeque ibidem carnes,panes, esculentaque alia ; 
de quibus fit mentio cat. 19, num.7, srcculo enim 
sexto nulla ejus rei vestigia remanserant. Eadem 
ratio facit ne Joanni etiam proximo Cyrilli succes- 
sor! possint tribui catecheses. Num enim talia 



Eadem locutio passim in prioribus catechesibus B post annum 386 auderent idolorum cultores, me- 



occurrit: cat. 12, n. 28, iwtov pxXXdv exn 0'j<r*oX<6- 
teoov cat. 4, n. 30, ou itoAXqj jaocXXov xai euxcnra)- 

Tepov. Ihem ones vocat cat. 20, num. 3, Mali virtu- 
tes $ tou Ilovr^pou BuvdjjtsK* cat. 17, n. 30, Mali spi- 
rilits, t« to*3 llov7)po5 -nveufjiaxa* cat. 29, n. 2, ad- 
vct'sarias vivluUs 9 z\ avxtxc'jjtevai Suvifteic* diabolum 
vero, cat. Ki, n. Z^adversariampotestatem, ouvajjuc 
bmTiai. Diabolum et d&niones vocat cat. 20, n. 3, 
avxixetjievi]> Ev£pye:av, et procal. n. 10, Tot< avTixst- 
jji£va; ivEpYEta;. Plurcs alias Cyrillo familiares col- 
ligere possem locutiones, quae in utrisque cate- 
chesibus oecurruut. His abunde probatum puto 
eumdem utrarumque catecbeseon auclorem esse : 
quid objiciaut adversarii nunc expendendum. 

18. Pal ma to Coci, Biveli et Albert in i argumen- p 
turn ctosuiuilur ex codicc Augustano, qui mysta- 
gogicas quinque catecheses non Cyrillo, [CVI1IJ 
sed Joanni Jerosolymitano episcopo tribuit. Quibus 
etiam hoc addo liberaliter, in Ottob. codice ainbo- 
bu.s udjudicari, et Cyrillo et Joanni. Sed qua unius 
eodicis, alteriusve auctoritas, adversus cajterorum 
omnium consensuni, veterumque auctorum suffra- 
gium, et sumpla ex ipsa re argumenta ? atqui pri- 
ma i tide constat, non ignoti auctoris nostras esse 
catecheses, sed Jerosolymitani alicujus episcopi, 
Quai j i juamalioqui satis constetexipsis catechesibus 
cas Jerosolymis dictas : cum ex diserta auctoris 
asseveralione, eat. 20, n. 7, Christum eo ipso in quo 
dicebat loco seoullum testantis, eveautcc -ne^g- 



rilo dubilatur. Terlio, quod si concesserimusJoan- 
nem huncearum catecbeseon auctoremesse,nihi!o 
minor in controversiis nostris earum futura est 
auctoritas, eadem perie antiquifate. Sed ut Cyrillo 
praidarum opus eripiatur, non cogit unius eodicis 
auctoritas ; obstant contra adductse superius a 
nobis ineluctabiles pro unico omnium catecbe- 
seon auctore rationes. 

19. AliaRiveti argumenta sunt, quod a veteribus 
non citentur mystagogics2. Falsum idetimperite 
assertum, veterum testimonia producendo ostendi- 
mus : «Quod catecheses iiluminandorum ex variis 
« Scripturro locis quasi centones sint consular, ct in 
t rebus etiam non necessariis ad nauseam usque pro- 
it hxso, mystagogicee vero in rebus arduis, magnis,et 
« non ita vuIgonotisbrevissima^Scripturarum testi- 
«mouiis in plerisque suis assertionibus destituta) ; 
« quas si aliquando usurpant,id plerumque Htridicu- 
« le. » Nihil de priorum catecheseon prolixitate dico: 
quarumpene singular argumentum continent pluri- 
bussa?pelibris,grandibusque volurninibus, a Sanctis 
Patribus tractatum et expositum, quanquam [C1X] 
exstant inulUe quavis mystagogica breviores, ut 
cat. 1 et 8, ne quid dicam de tertia, quinta, septi- 
ma, nona, qua* non sunt vicesima tertia prolixio- 
res. Cyrillus oration em pro rei tractandco ubertate 
etcopia, ac dati temporis mensura, nunc produce- 
bat, nunc contrahebat. Mystagogicae cujusque ar- 
gumentum sufficientissime.etut nihil desit,tractat; 



Twxai yj atxicsXoc *, aXr^tv^, et Domini monumen- .. nee paulo uberiores videas aliorum Patrum deeo- 
tuin coram positum indice demons Iran tis, ibid. " dem argumento tractatus. At temporis angustia 

cogebatur, qui post synaxim, totoque populo di- 



num. 4, airo oraupou sr:t to icooxe'psvov jjivYiji.a : 
turn ex his verbis brevioris symboli cat. 19, num. 
Q t Et in unnm Oaptisma paaitcntia' ; quae propria 
Kccleshv Jerosolymitani hujus articuli enuntiatio. 
Sccundo, cum plurcs Jerosolymis sederintahtisti- 
tesJoannis nomine, non inunumaliquem e poste- 
i ioribus conferri possunt nostras catecheses ; sed 
aulin Joaunem primum Cyrilli nostri successorem, 
aut in Joaunem secundum qui post Eliam sedebat 
anno 514 ante Petrum; nam Joannes tertius qui 
sub ejus sa3culi finem vivebat, Eustratio posterior, 
ciUti ab Eustratio operis auctor esse non potest. 



misso, ad horam prandii dicebat, cat. 18, n. 33. 
Guniulatis Scripturarum testimoniis ubi res postu- 
labat, utebatur; multieque sunt iiluminandorum 
catecheses in quibus reperiantur pauciora quam 
in raystagogicis : testes procatechesis, catechesis 
prima, quarla, nona, etc. Tractandos habebat in 
mystagogicis secretos quosdam, et sine scripto ab 
apostolus Ecclesiaetraditos ritus ; quos Basilius lib. 
De Spiritu sancto, cap. 17, docet sola sine scripto 
traditione servari. Quanquam Cyrillus suae consue- 
tudinis retinens, Vetus Testamentum et propheta- 



141 



DISSERTATIO If. 



142 



ram vaticinia,quotiescuiique licet, in testimonium A in proocedentibuseditionibusobtinebat, suspectam 



vocat; nostrisqueritibuseaScripturarum locavete- 
resquc typos ac figuras accommodat : ut caeteri 
Patres in eodem artiiiuiento solent. Quod si Riveto 
ridicule factum videtur, non illi Cyrillus unus,sed 
et omnes penc Patres hidibriuru debent. Sed alia 
Jibens Riveto argumenta submini$trabo, quibus, 
ad distinguendos utrarumquc cathecheseon aucto- 
res>non sine colore aiiquoacpt selnxtu inductus visas 
esset, Cyriilus cat. 2, n. 10. agnoscit in beatis ange- 
lis peccata, qua; Dei condonunlis benign i late ifi- 
digeant. At cat. 23, n. 14, supponit ab angelis in 
cado Dei voluntatem nunquam praetermitti. Pra>- 
terea cat. 10, n. 4, ait Christum ex omni aHernilate 
a Patre unctum esse : quern cat 12, n. 2, docet 



facit. Atea perturbatio jara nulla est, a nobis mss s 
codicil m auctoriiate sublala. Quae vero mi maris 
duobus sequentibus com prebend untur, de iis pror- 
sus conticescit, nee ullam cur ea oppugnet ratio- 
nem affcrt. Male factum, qiiodexmyslagogicisca- 
techesibus, ea penc sola quae Rivetus assula pro- 
nuntiat, a veteribus auctoribus sub Cyrilli nomine 
in testimonium adducantur. Cfflterum iis detracts 
qua? Riveto displicuere, pneeipua ecclesiastics li- 
turgijxi pars detruncatur; qua} quidem in nulla 
unquani Ecclesia quovis tempore praetermissa est. 
Nihil moror suspicionem corruptionis quam injicit 
Albertiuus, ex eo quod in libello inedito de divinis 
mysteriis, nonnulla nrntagogicarum testimonia 



Spiritu sancto unctum a Patre, ilium tolius mundi g detruncataet decurtata proferantur, cum nonuul- 



servalorera constituente, quod ad humanitalem 
perspicue perlineat. Idem autem psalixti xliv locus 
ad ulruruque sensum ilium accommotiatur. Dissoi- 
venda est duplex ilia apparens conlradictio. Quas 
in augelis agnoscit culpas, eee sine dubio leves ; 
quas non Deus, uti Luciferi et sociorurn rebellio- 
neni, irrevocabili supplicio plectit, sed pro facili- 
tate condonat ; qua& idcirco non impediuntne pre- 
cemur Denm, ut ita faciamus ejus voluntatem in 
terris, sicut ei in ccelo angeli obsequuntur. Nonne 
quotidie rogamus, ut ita Deo ft deles simus, quern- 
admodum sancti nobis ad imitaiionein propositi, 
eidem,quando in terrisdegerenLfidelitatempraesti- 
terunt? nee propterea illos apeceaMs omuibus id- 
circo immunes fuisse eonsemus. Quod ad alteram r» 
caput ; si constiterit, quod non egoprorsus cerium 
existimo, unctionem Ghristi de qua sermo est, 
cat. 21, n. 2, temporariam esse, et ad humani la- 
te m per tin ere (nam verb urn 7ipoyo.<ji\xvfo^ op time 
possil ad lelciiiilatem referri, qua ex ceterno Deus 
Filium suum muado servatorem dcsUuavit : sed 
non ago pugnaciter) ; si, inquam, constiterit hasc 
ad humanitalem Christi referenda, duplex erit 
Ghristi unctio Cyrilli mente distinguenda. Una ab 
setcrno, qua Filius sacerdos est consti tutus a Patre ; 
unctio Palm soliusgenerantis, nulla Spiritus [GXJ 
sancti mentione. Altera tcmpor&rta, qua huoani- 
tatem Christi Pater uuxit, et exornavit Spiritus 
sancti donis abunde curaulatis; cum earn divino 



lis varietalibas. Quis enim Grsecorum recentiorum 
in catenis et pandectis conficiendis, aut alioqui 
citandis veteribus morem ignorat, ut testimonia ad 
arbitrium delruncent, ad sumendum illud unum, 
quo opus habent ad pnesens argumentum ? ut o- 
mittam tan tarn in librario opusculi hujus exseri- 
plore, atque in ipso aucto re fortassis imperiliam 
deprehendi, ut ne divinando quidem sensum ejus 
orationis assequi possis. Male ccrte de omnibus 
scriptoribus mereremur, si eorum opera ex hu- 
jusmodi exscriptorum fide emendaremus. 

CAPUT IV. 
De catechem nomine et varus signifieationibus : ac 
de catcchesibus dicersis. Da Cyrillianarum cateche- 
seon duplici generc, earumque inseriplmnibus, ac 
tituliSy Scripturcpque kclionibus in titulo indicalis. 
21. Catechesis nomen Latinis pene inusitatum, 
null us ignorat Graicum esse ; quod a voce ^x°^> 
sonus, et xxrr^ki), insono, derivatum, proprie si^ni- 
Ileal insinuatum auribus sonura ; et cuivis institu- 
tion! animo per aures datwaccommodatur. Sic Pau- 
lus I Cor. xiv, 17, 7>i Ecclesia malo quinque verba 
meo sensit loqvi ut alios inslruam, "va x*l aX/.ow 
xaTr^TJcw, quam decern millia verborum in lingua. 
Sermo eratde quavis orationead a?di ficationcm com- 
patala. Eodem sensuThe-odorusStuditacalechcseon 
nomine [CXI] inSGripsit morales suas ad monachos 
suae euro) subj ectos exhortaliones.Sic calcch istac no- 
men cuivis pneceptori tribui potest, ut facit Hiero- 



Verbo sociavit: quae unctio visibiliter declarata est ^ nymuscpist. 51, vet. ed. p. 32, dum ait : « Crego- 
baplismi Christi tempore, cum ad pugnandmn cum « rium Nazianzenum et Didymum in Scrip turis ca- 



diabolo pnedicandumque Evangelium agressus est. 
20. Unum Rivetus in totis catechesibus mysta- 
gogici?5 assumentum numeral : ea nempe quae in 
cat. 23, num. 8, 7 et 10, contiuentur, ab his ver- 
bis initio num.8,«Obsecramu3 Deumprocommuni 
«Ecciesiarum pace, o etc., quorum verborum loco, is - 
tanum, 8, 11 :« Turn vero post hecc illam recitarnus 
« orationem,quamSalv;itorprcpriis discipuiistradi- 
«dit,>» etc., conjungenda arbitratur his qua) minx, 8 
occipiunt: Postquam vero perfecium est spirituals 
saerificium. Ac primam quidem partem quo? num. 
8 continetur, ex perturbatione constructions, qua 



dymum in Scrip tin 
« techistashabui.»In epistolaClementisad Jacobum 
num. 13, PctrusClementem sibi in episcopatu sue- 
cessurum, dicit post se cateckizaturum, fxex' ipl 
xotxTiysiv ul^XovTa. Cyriilus procat. n. 6, ludens in 
derivutis vcrbi ^Xe<*>, verba xaxij^sldflai et tziqit,- 
yjXaftu ad exterioris soni anditionem refert, ver- 
bum hrrjjAsbvi interpretans de interiorisonoquem 
Spiritus sanctus menti infundit. Minus subtiiiter 
Gregorius Nyssenus catechesis quoque verbum in- 
terior! sancti Spiritus inspiration! tribuit, lib. u 
in Psahnos, cap. JO pag. 3 V 23, 'Evr.pyeTto ^ xatT- 
^yjl 9 '^ ^ xa "* ™ a^p^xov x^i ^uX§ Tiapa too Ilvey- 



143 



DE CATECHESIBUS 3, CYH1LLI. 



144 



liwco* hffivpv&vii, «0perabalurcatccbesis, aSpiritu A cui Pantaonus, Clemens, Origcncs, aliique succes- 

« saucto animas secrete infusa. ?>Qucmadinodum ta- 

men apud profanos auct ores calqchem designare so- 

lelpriraamilJaminslilutiunem, qua sciential alicu- 

jusc!ejaonUctrudimcntatradunULr,itaecclesiasti- 

coiisucateolicsisassuiuiLutad^^niricandamprirDa- 

riiim sacnu doctrine inslitutionem. Sic Paulas Ga- 
Uit.vijOi^CoirniiuiLiceU^^uicarodiizalurvfttburri-, ei 
« qui se calechizat,in oifthibjA bonis?. >? Clem. Ale- 
xandria lib. v Strom, {ity* 750, eatechesim appel- 
Lal far: quod Jam , vMutiprimvm mitim alimenlum : 
ri).i jjtev v; xax^y^tf'^, 6tftVt! t-q^tvj ^°X*K t P°?^» 
vor.Qv^rrai. Ho sensu Pamphilus martyr in exposi- 
tionc capitum Actuum aposLolorum, bibl. Coisl. 
cod. 2S ? «aleeUi^"6s appellat illas Petri ad Judeajos 



sive prarfuerunt. In Ecclesia Carlliaginensi, ei mu- 
neri propositus est a Gypriano lector Opttftus, ut 
testatur his verbis epist. Pamel. 24, Oxon, 29, « Op* 
«talum inter lectoresaudientium doetorem ceaisti- 
«tuiimis* » Eumdem locum tenebat ducenlis pene 
postannisin hac Ecclesia Deo gratiasiHe diaconus, 
qui pe tius ab Augustine ad minislerium suum di- 
griefungeudumdocumeutis,abeoimpetravit iihruin 
De catechizandh nidibiis. Eodem quoque de argu- 
ments eatecheticam orationern scripsit S. Greg, 
NysseuusadcatecluzanUumutilitalemetsubsidiuiri. 
Vides huic officio modo lcelores,modo diaconos in 
eadem Ecclesia, modo laicos, ut erat OWge'noi, 
pracfectos esse- Ad id enim non ordinis pradus, sed 



condones qiuv habentur Act. xi t 14; ty, 8; x f 28. g cruditio vel speciale donuin requirebatur. Certis 



Cyrillusque Pauluni dicit cat. 17, n. 26, Rom am 
catoehizasse : Kitr^rJcwTft 8s /.at rrjv (JaaiXiSa 
Pi!>(xr r v.. A ealechesi dicti caiechuraenu qui primis 
Christiana; doctrinal prgeceptis imbucbanltir. Latins 
lamen apud Cyrillum et Hierosolymitauain ffcele- 
si am patebatcateehesisquam catechumeui nomen. 
Ut enim omillam quod insti tiitio.nes.de saeramen- 
tispostbaplismum neopbytis dato, catacheses apud 
Cyrillum appeilanlui\ priores eliani oatecheses iis 
dioUesuivfc, qui dato ad baplismum nomine, cale- 
ciiiiinciumnji appcllationem, proptio fere Eecle- 
siio lliurosolymitauaj usu deposuerant, fidelesque 
fidebantur. 
;i2. Ut autem duplex erat Christianam religio- 



vero in Ecclesiis null! ad id rnunus speciatim de- 
putati videntur fuisse. Cyriilus prioris hujus cate- 
chols mentionem faciens cat. fa, num. 48, ait:«Si 
quern percatechcsiin£enuisti,hunccaulumredde: » 
quo loco queuA r isdeauditoribusalioqintui\Alibi(39*) 
eos invitat, ut certamen cum Ecqlesi® hostibus 
strenuc suscipiant, atque etiam Evangelium pr«- 
dicent : quique ad lucrandas Clirislo animas apti 
suntjd sollicite claborenU Qusc fjuidem omnia non 
excludunt deputatum ex officio ad catecburneos 
inslituendos viruin ; at relictum banc unicuique, 
proutferebat voluntas, aut scdederal occasio, spe- 
cialem curam insinaare videntur. Nullum Augusti- 
nus Mediolani ad id oflicium destinatum, sussque 



nem prpiileti cu-pHJirtiwnspr* sive gradas, ita du- ^ conver^ioni prsopositum raernorat; milium Rom& 



plcx catccb^is. Primus catccJiunienoroim gradus, 
in quo quidoinsolo Hierosclymio. catechumenornm 
nonien retinebatur; eorum eratqui sive sponlesua, 
sive olerieoruui aliorumve Cdeliura, quibus spe- 
ciale ad earn vt\ti& donuin vel Studimn contulerat 
Deus, opera ot hortatu atlducti t suum de profitenda 
Cbristiaua reli#ionc volum deolarabant. Uorum 
voiuiiias iUkSuju oxplun\baUtr ; explorat^q'Ue.signo 
cruci$,ac precibus, aliisve pro locorum divcrsitale 
c&rpnioiuis iniiiali, catccburnenorum nomine cen- 
sebanlur, cumque auditis in ^ynaxi iectionibus et 
coucionibus dimittereniur, audientcs in utraque 
Eroli'sia appollari consuevcrant Vid. GomL ap. 
lib. viii, cap. 5 et 12j Cone. Laod. can. li: ad eani 
appeLlationcm alludere videturCyriiius, procat. n. 



hujus cateehistaj vestigium observatur; deque niul- 
tit> Ecclesiis did idem potest. Quidquid sit, prater 
catecbistas, patrini et matrinaj liorum catechume- 
norum animuin Christiana) doctrinae prceceptis in- 
ibnnaresoleban'LAt lis catechurnenis non intoriora 
religionis nostrse dogmata aperiebantur, TanUun 
ethnicae superstitionis vanitas,gentilisque myiho- 
logice et philosophic absurditasprobabalur. Mora- 
lia Evangelii praecepta docebantur illi, ut se gene- 
raliA nostras fidci dogmata de Dei unit ate, judido 
et resurrectione generali; una cum sacra utriusque 
testament] liistoria. Verum Cyrillic uegatipsis de* 
claratumfuisse Trini talis rnysterium, cat. 0, num. 
S^aitque^si siquandocateeburaenispraesenlibusde 
ea re sermo occurat, id tcctis omnino verbis fieri 



6. Interim in maims catecbista [GXII] alicujus tra- *" suelum. Quare summopere cavet procat. n. 7, ne 



uebantur. Cateehista* illi aliquando ad id munus ex 
oHicio depulad: a)i(|uando nemine potissimum de- 
s-ignalOj quivis fidclimn jitoprio studio incen^useo 
munei , n iun^obatur. Commune est apud veteresca- 
techibtarum v.&.zr^/^x^t nomto. In falsa Clcmentis 
ad Jacobum epistola, n. 13, o! y.ax^x&uvT^ distin- 
guuntur ab episcopis, presbyteris, et diacouibus. 
Eodem modo in Clementina bomilia 3,n, 71, dici- 
tur : Hoaorale presbyteros, cateckistas, diaconos. 
In Alexandrina Ecclesia erat schola catccheseon^ 



ea quaj in catechesibus audita fuerint, coram ca- 
techurnenis efferantur. Symboium ipsis etiam ma- 
gna religione occultari praecipit cat. S ? num. 12. 
Gregorius tamen Nazianzenus orat. 40, quo cate- 
chumos invitat ad danda nomina et baptismum 
sine mora [CXIIIJ suscipieudum, sub finem eis et 
Trinitatem, et symboium sed aliis verbis integrum 
explanat. Alias quoque communis legi^ exceplio- 
nes afferri posse novi, 
24. Alter catecbumenorum ordo eorum erat,qui 



(S9 # ) Cat. 3, a. 13 r cat. lo. a. 20 



145 



DISSERTATIO If. 



140 



baptismum proximo Paschate suseepturi, nomina \ceam Komanne cwitaiis episcopum Cm cod, Sanci- 



dabant diversis secundum locorumconsuetudinem 
diebus. Ad eos dictae sunt priores decern et octo 
Cyrilli catecheses. Hi apud Latinos electi compe~ 
tenia, quasi simul petentes baptismum dicebantur; 
apus Gracos, tpurcigrfpevat, $anzzi*o{jiv9oi 9 p&Xo*~sc 
<p<ot<£&cr9at, cpwxt^adusvo'. ; de quibus appellatio- 
nibus again scquentibus numeris. Et h»c quidem 
nominaassumebant,retentoadhuc tamen cateehu- 
menorum nomine. At in Ecclesia Jerosolymitana, 
singulari usucatechumenorum nomen deponebant, 
fideksque ejus loco dicebantur, procat. num. 6, 
cat. J, num. i. cat. 5, num. i, cat. 6, n. 29. Pecca- 
torum confessione, jejuni is, precibus, exorcismis 
ad baptismum disponebantur. In Ecclesia Latina 



gyranensi pro Niceas, scribitur Anechitti* ; ot in 
ms. San-German, pro Ifommim fertur liomacianm) 
« composuisse sim plici etni tido serin one sex com pe- 
« tentibus baptismum instructionis libeiios; in qui- 
« bus primus con tine bat rfualiter se debeanl a gore 
<< competentes, qui ad baptis microti am oupiunt per- 
« venire; secundus agehat de geuUlUatis erroribus; 
«tertiuseratdendeunica?maieslaLis;quartusadver- 
« susgenekblelodain; quintusde symbolo/scxtus de 
«agnipa3chalisvicMina. » Nihil liieattiuet quajreie 
quisitille Niceas.vel Anechitus,aut Anicotus.Roma* 
vel Romaeiauae eivitatisepiseopus. Tanluni obscrva 
librurn primumargumentosimilcmfuissc proeate- 
chesi et catechesi prima) Gyrilliamo; secundum ei 



di versa subibant scrutinia, in quibus post exorci- n tertium catechesi sextro ; quartum diversis catc- 



smos.abrenuntiationes profiterijubebantur; sal in 
corum os immittebatur; saliva aures et nares tan- 
gebantur, etc. Conciones sive catecheses ad eos ha- 
bebantur triplicis generis : 1° morales, quibus ad- 
monebantur ne baptismum sine sincera voluntate 
et fide susciperent: utque sese dignis pcenitentiao 
laboribus ad earn gratiam propnrarent. tlujusmodi 
sunt procutcchcsis, et catechests prima S. Cyrilli, 
dura S. Joannis Chrysostomi catecheses itpb<; tou; 
uiX).ovx£< ytozityvftxi, quae habeuturvet. edit. torn. 
I, oral. 60, p. 705, et 21, pag 255, quseque in nova 
edilione simul conjunctso sunt torn. II, pag. 221 et 
234: prior triginta ante baptismum diebus habita 
est, posterior post dies decern. Habentur quoque 
similis argument* sermones plurimiod competentcs 



chesis secundffi, quarto? ot nonne locis; quinli ar- 
gu men turn to to pene cat^cheseon opere traotari ; 
sextus autem legi vel pronuntiari tan turn debebat 
in ipso Paschalis pervigilio : similis nonnullis 
Gaud en Ui babitis in ilia node sermonibus, et ins- 
tituUonibus illis quas Cyrilltrs pro tempore se da- 
tuium promittit. cat. 18, n. 32, diun sacramenlum 
baptisrni etsequnntia auditoribus ad minis irabun • 
tur. Cteterum baptizandorum ins ti tu tio. propria epis- 
copi vel vices ej us agentispresbytericurae rat ;necut 
simpliciorum catechumenorunucatechistis illis do 
quibus num. sup. diximus credebalur.Nulios pene 
ad com petentes sermon es habemus, prceterqnam 
episcoporum. S. Ambrosius se symbolum compc- 
tentibus tradidisse testalur. Id agebat per se Augu- 



apud Augustinum. 2° Exponebatur baptizandis u stmus post episcopatum, et ante episcopatum ex 



symbolum. Paucas et pene nullas habemus apud 
Graacos catecheses in iradrtiane symboli : multos 
vero de eodem argumento lialinorum sermones. 
3* Apud Latinos alio sermone tradebatur et expo- 
nebatur oratio Dominica, Sed apud Graecos ea con- 
suetudo non erat ; nee oratio Dominica nisi post 
baptismum audiebatur.Oraittobrcvem singulorum 
sacramentorum expositionem,qu» in ipsa Pascha- 
tis vigilia turn fiebat, cum ad ea accessuri essent 
qui baptizabantur. Harum mention em facit Cyril - 
luscat. 18, n* 32,ejusque argumenti quosdam Gau- 
dentii Brixiensis sermones habemus. Sed fatendum 
nulla in Ecclesia »que diligentem ac in Jerosoiy- 
mitana baptizandorum institutionis curam obser- 



imposito sibi ab episcopo in ipsius locum dicandi 
officio. In Romana Ecclesia symbolum tradebat 
presbyter; sed no id ageret ponlifex nogotiorurn 
mole prajgravabatur. ConstanUnopoli palriarehac 
suggestudio Parasceves symbolum baplizandis pro- 
penebat explicabatque, Thodoro teste Hi*t. pag. 
563. Joannes Cyrilli successor catecheses habebat, 
teste ipsomet apud Hieron. episL 38, no v. odit. 
Chrysostonus Anliochiai duas ad illuminandos ora- 
tiones habuit. Totum concionum poudiis ipsia Me- 
Ietio et Flaviano impositum. Eadem de cau^a Cv- 
rillum adhuc presbytertim catechesibus et horn i His 
ad populum die end is praefeeUim fuisse censemus. 
Quod deKusebio quoque dieendum. cf ui in epistola 



vari. Una vulgo aliis in locis sub Quadragesima} D a<i Cawarienses suos num. 2, symbolum Ecclesia? 



fmem concione symbolum tradebatur, duabus ad 
summum; semel tantumoccurrit utexplicatiosym- 
boli in tres quatuorve sermones dispertiatur. At in 
Ecclesia Hierosolymitana totum huic negotio Qua- 
dragesima tempus insumpt.um,et septemdecim ca- 
techeses attribute. Nullum in totaantiquitate simile 
exemplum habemus. Nullum opus reperi in quo 
tota baptizandorum instituto simul eollecla, et in 
unum volumen compacta sit. Esset aliquid Cyril- 
liano operi fiiiiliimim, se postei^itati conservatum 
esset opus, de quo testatur Gcnnadius Catalog. 
[C\\\ 7 ]virormniUustr., cap. 23 : ait nimirum iVj- 



suee proponens, ait earn sc fidein enuntiare.quam 
cum in presbyterio turn in episoopalu credidit et 
docuit. Symbolum igitur ila docebat presbyter, ut 
episcopus quoque doceret. Rufmus invectiva i in 
Hieronymura de diacono Eusebio ait, pag. 202: 
« AliusdiaconuSjSimulque pater m ili i el doctor sym • 
o boliaclideifuit. ?» lndicat, utaibitror,patrinum et 
susceptorem,qui privatis instruct ioni bus symbolum 
ac fidem sibi exponebat; non exchtsa publira ct 
solemni institutione episcopi, cum cail.eriscomf>e- 
tentibus in Ecclesiie conventu audita. 
24. Catecheses Cyrilli duplices habemus : decern 



147 



BE GATECHESIBUS S* CYRILLI. 



148 



el octo priores ad eos qui baptismoproximesusci- A cutus verbo iUuminare passim utitur pro baptizare-, 



pjendopraeparabantur;quinqueniystag;ogicas[CXV) 
ad neophytos que de tribus sac ram en Us simul col- 
latis disserunt. Priores inscribu&liir, cattcheses 
<pojT'.?ofjL£v(ov, ad li lie ram eorum qui illuminanlur. 
Hasc certissima Jerosolymis bapUzandorum appel- 
latio; eos enim ab initio procatechesishoc nomine 
coinpellat Cyrillus : *H8ij p.x/v«pioxr,xo<; bay.*, irpos 
ojj^, w <fwx.^oasvo'., nee illic solum, sed et cat. 11, 
n. 0, ct eat. 13, n. 21. "Eadem voce designantur 
baptizandi in Constit. aposL lib. via, cap. 7, 8 et 
35 ; in cone. l,aod. can. 46 et 48 ; in cone. Trul- 
lano can. 78; demum in Eucho logic pag. 343. De 
hujus vocis vi et po testate non una sententia est. 
Thomas Millesius censet idem signilicarc ae*05 qui 



procat. n. 2, cat, n. 21, cat. 18, n. 32. Ex illo pu- 
blico hujus vocis usu factum, utCresconius in Bre- 
viario can. CLXXXli I % verbum ^toxt^Asvoi Laodice- 
no canonc4G 1 verleriteoi- qui fra^waw/«r;adeoquead 
significandum baptismum ea consecrata vox est,ut 
Chrysostomus horn. 13 in EfiisL ad Hehr. pag. 828, 
baplizutos [CXV1J efc catechu raenos dislinguens, 
priores appellet «pwti^{x!*AOo^. Bona vita inquifc, 
nihil melius*.*: Itz\ Qtoxi^apivw^xoulr! xttTif^otfjjLa- 
vwv. Secundo, iidem qui !piux'.t/jfj.£va f ., allero no- 
mine dtcebanlur ^sntxiJ^uMt. In Constit. apost. 
modo hoc, modo illo nomine ceovpellantur lib. vjh, 
cap. 8, et lib. in, cap. 17. Facundus lib. ix. c. 3, 
citat Theodori Mopsuesteni librum Ad baptizatos ; 



cognitione imbuuntur, nee desunt probabiles ita ]} qui actione 4 concilii v, perpetuo inscribilur Ad 



ex i slim audi rati ones : nam ea est vulgata verbi 
cpioxtfesv significatio in Dibliis LXX, IV Keg. xu, 
f 2, de Joiada ponlifice regein ioas puerum suis 
consiliis ac pr&ceptis instituenle et monente dici- 
tur, £W>~i<tev %\>~b'j 'lwBae 6 lepcu;, et cap. xvn, 
^ 28, de sacerdote Samaritano ad Chutaeos legem 
Domini docendos m is so, vj v oo>x(£wv orjitiu^ it£>c 
yoorfi&ii xov K%iov, Ecclesiastici xlv, $ 17, gr. 
Vulg. de Aaron e : 'Ecwxev afxov o'.oajai xov 'laxtuo 
xa jxapTupia, xa: Iv vouq> auxou (jwtIwi 'Iapa/X. 
«DeditillumDominustUdoceretJacobtestimonia,et 
« in lege sua illuminaret Israel. » Hinc verbo (ftox:££iv 
Patres pro erudire passim uluntur. Vid. Cyrill. 
Alexandr., lib. i in Joan. cap. ix, p. 73; synopsim 



baptimndos : habetur nimiruiu rp?>; xol»; prnxt- 
topivouc. Apud Cyrillura nostrum in titulo cat. 1, 
loco ^toxt&jfjti vwy, ierlur in codd. Hoe et Casuub. 
jj-xim^ojjiiviov, atque in titulo catechesis 7 legebat 
Grodeeius <puiTi£oiji£v<Av £J (3aitxi£ofji£vi*iv, quaudo 
vertit, illuminalorum seu baplizatorum. Quid quod 
Cyrillus ipse, qui auditores suos <pam£oix£vwv vo- 
cabulo compel Lit, allero etiam eosconvenitjcat. I<>, 
n. 26, MiXXet irzl a'i t to* pxzT*,£o*pL*vov, oQavsiv f, 
X^pK- 4d tc quoque qui bapiizaris, vel paTtx'.^jJtsvoc 
diceri$ } perventura est gratia. Tertio exurt^usvot hie 
dicuntur, ii apud Chrysostomum oral jontbus num. 
22 a nobis citatis appellanlur r A jasXaovts; tpto-cf^ea- 
6ai, illuminandi, A lie lor hoiftiiuo iu evangelicam 



Athanas., n, 17, pag. 145; Theodoret., in lib. II q paralolam de operaiiis in vinearn coniuctis, Ope- 



Paralip.. pag. 384. Cyrillus ipse in huuc sonsum 
cat. 18, ii. 32, loquens de necessaria inslitutione a 
se dan da accessuris ad mysteria, ait, x^ opitxi^ 
ty' y /Jfi ^'-* T0 ^ ^^T 0u x ^ S'.oa?/.aX»a< ourct^opiv*/^, 
« A uiiuavestrapriu$ per doctrinal vcrbum illumiiia- 
« la.» Propriusadhuc ad rem no strain S. Maximus ad 
bsec verba pseudo •Dionysii De cadesd hierarcfi, c. 
3, ii. 2, 'EwsiSri xa^K, haec habet p. 40 : To-xjTtpoo-t- 
'•••■:«<; 6:t (ponl^saOai *^n yvuxrst xtov OsTwv Ppayiov. 
Accedentes ad bapusnia ilium in ari oportet co- 
t.gnitiuneniilivimuurn Scrip turarui'u.» Ac pauloinfe- 
rius ad verba auctoris xouc (jeb (ptoxf^eaxat, iterum 
ait ; 27jjji£(tucjrat 6'xi xo ^>a)X',j|xx Ttpo xo5 pa-irr;iJ v ui<3txO'; 

£?xiv. Ao^a i Humiliation em prcecedere baptismum 



rum Cliryso^t. torn. VI, p. r531>, baplizatos dislin- 
guensia baptizandis, illos vocat itc^ta-^orjxivou;, i7- 
luminatos, hos <ptuT:787;7o*A£vou<, itluminandos. 
Tandem in Euchoiogio, cum baptizandi appellen- 
tur ^tuxt^ptsvot, quasi ad explicationem hujus vo- 
cis pag. I9u, 196, 343,344, dicunlur ol upo; xo 
!pwx4j|xa euxp£7ti^|Jievot, ^ui" a4 iiiuminationem pr/c- 
parantur. fvx quibus omnibus constat baptizan- 
dos did ilium in un do $ a bap Lis in o cui instrueban- 
tur. 

2o. Hogabil uljqui§, eccur ctuxt^ofjievoi et 3a-xi- 
'tfixrm tempoiis proDsentis appellutionedicerentur. 
Nulla forte alia r -quirenda ratio est, proctor pro- 
miscuum non in Scrip tura solum sacra et Sanctis 



ubi vidclur ulluderc ad iiomen et statum <ptoxt!;o- Palribus, sed etiam apud profanos et in omnibus 
jxivcuv.qui necessariisinstitutionibusad baptismum pene linguis pnesontis pro futuro temporisnsum. 
paiabautur. At ego magis credidorim Maximum ad 
banc loquendi rationem inductum esse, ex usuec- 
clesiuslico baptizandos <fi*m£oijisvwv nomine com- 



pellaiuli quam appellationcm ipsam banc ab in- 
stituliune baptizandis data derivalam, Mibi enim 
semper placuit, oojxitop.svoj<; hie sign ill care eos qui 
baplixanlur : qua me in sententia gravissimae ralio- 
nes confirmaverunt. Prime. Celebris ilia et pro* 
omnibus usurpala baptismi nuncupalio, qua o«o- 
xit;x'>h seu illuminatio dicilur, proprio sibi nomine 
et per excellenliam altributo, ut ait Naz. orationis 
19 init., pag. 6^8. Cyrillus commuuem usum se- 



Qua licentia neminem auclorem novi qui liberius 
abutatur, quam Cyrillus noster ; qua) res in inter- 
pretando non parum milii facessivit negotii. Alia 
tamen alTerri causa potest, qua^in Ecclesia Jeroso- 
lymitana majus ad hue pondus liaberet ; nimirum, 
baptizandi certa spe atque exspectatione baptismi, 
quasi jam baptismum su<ciperent, spectabantur : 
vel potius eorum status, quo exorcismis, poeniten- 
liselaboribus, aliisque pietatis exerciliis puraaban- 
tur, ct secretiorum Christians religionis doctrina- 
rum communicatione erudiebantur, velutanticipa- 
tus quidam baptismus,ac qusedam baptismi inchoa- 



149 



DISSERTATIO II, 



130 



tio habebatur. Certe baptizandos Cyrillussic multis A eos qui illuminantur, vel baptizanlur ; aut ut non 



locis alloquitur, quasi baptismi bona jam pragusta 

rent ac perciperent, Catcchesim primam ab his 

verbis inchoat. Novi Testamenti discipuii, ac mysie- 

riorum Chris ti participes nunc quidem vocation* , 

paulo post vero etiam gratia. Ait procat. n. 1, eos 

\am Spiritus sayicti ftaqrantia aspiratos ; et num. 6, 

Spinium sanctum inhabitantem, men tern ipsorum di- 

vinam domum efficere ; n. 13, Ecclesia: filios factos 

esse postquam nomina dedisscnt; catechesi 11, n. 9. 

jam filios Dei effici. Ncn, inquit, sicut voso illumi- 

nandi t nuncefficminifitii Dei,efficimini enim [CXVII] 

et vos filii Dei. Catechesi i3, n, 23, ait jam acci- 

pere remissiouem peccatorum. Accipis nunc remit- 

sionem peccatorum, etc., quo in loco prsesenti lem- 



indiligenler a Bollandistis observatmn, illumhiari 
vel baptizari incipientes: quae nuncupatio max i mo 
conibrmis cstalteri a me numero superior! ullalu) 
rationi, cur vox Gr®ca non fuluro scd pnosenli 
tempore posita sit. At in appellatione communis 
usus, vitanda circumlocution vocabulo uno uten- 
dum fuit, ne dicam, pr®sens iilud tempus ad fulu- 
rum reducendum esse. Restabat ergo vox illumi- 
mndi, in qua acquievi. Coteleriique auctoris ma- 
xime accurati auctoritate me prolcgo, qui voeein 
^tiiti^fjievoi in Constit. apost. lib. via, c. 7, 8 et 35, 
itainterpretatus est. Clarumexauctoritatibusn.2i- 
adductis ocot i^o |i£vot, idem esse cum |xii/>*>vxsc'f''>- 
xi£saOat, ctoxivQ^adjJievoi irpoc to <p<OTiff|xx sGxpm:- 



pore, meo judicio, utitur pro futuro. Nempe ani- « £oy.tvot. [CXVHIJ qu® omnia futuri sunt temporis. 



mam ipsorum per exorcismos a peccatis purgan 
ait, procat num. 9. Imo etiam cat. 18, n. 26, non 
timuit eos jam regenerates in Ecclesia dicere. Mi- 
rari ergo jam desinamus, si etiam cat. 12, num. I, 
videatur eos dicere jam Chris ti immolati earn i bus 
vesci ; tametsi id de solis fidelibus dictum cxisti- 
mem. Tandem, cum in Ecclesia Jerosolyrailana, 
catechumenorum dim Use nomine, communi cum 
baptizatis fidelium nomine censerentur; quasi eo- 
rumdemcum ipsisbonorumparticipationeconjun- 
cti,utijam baptizari incipientes spectabantur. At- 
que ea quidem ratio probat optime et feliciter fa- 
ctum,in Ecclesia in prim is Hiero sol ymi tana, quod 
baptizandis appellatio <fcoTi£o t u&vot et panxt^fjievot, 
non futuri sed prsesentis temporis attributa sit: at 



Hieronymus qu®dam verba commemorans in epi- 
stola sua3B epistol® a Joanne Cyril li successors ad 
Thcophilum dat®, vert.it ii$ qui baplizaudi aunt, 
Grcecam vocem, quam ex usu Ecclesice Hierosoly- 
mitan® fuisse exist imo ocoxi^opivoi; vel panxifts- 
pivots. Sed jam nimium de illuminandis. 

27. Altera catecheses Cyrilli, post Pacha et sus- 
cepta una nocte tria baptismi, sacri christnalis, et 
Eueharisti® sacramenta, ad neophytos dicta) sunt, 
ad explicandam eoium mysteriorum, quauionnisi 
baptizatis declarari fas erat, vim et potestatem. 
Habit® sunt singulis hebdomads paschalis diebus 
incipiendo a feria secunda. Du® catecheses expla- 
nandis baptismi c®remoniis tribut®, sacramenlo 
chrismatis una: Eueharisti®, du® reliqu® ; qua- 



earn rationem in ipsa appellatione sancienda pro- ^ ram prima veritatem pr®senli® Chrisli in Kuclia 



visam et consideratam.ut eo potius modo vocaren- 
tur fecisse, valde addubito ; et ex adductis a me 
numero superiors vocis '.pwxt£<$ii.Evoi ad veriorem 
sensum reducend® rationibus, in hac pr®sens 
tempus pro futuro simpliciter positur existirao. 

20. Fixa hujus vocabuli significatione, jam faci- 
lis determinand® hujus in terpretationis Latin® ra- 
tio. Ac primum onmiuo amolienda est Grodecii, 
qu® in sequcntibns editionibus retentaest, inter- 
pretatio iliuminati, Fa! lit enim Grace nescientes; 
qu® non verbo '-pioTt^ouievoi pr®sentis temporis, 
sed verbo T£<ptuxt?iUvov pr®teriti, responded ac 
pr®teritam etperactam, non pr®sentemil!umina- 
tionem designat. Pr®terea eadein est vis et idem 



ristia, altera ordinem sacr® liturgi® ex p Ileal. 
Sextain catecbesim promisisse videtur cat, 18, 
dum. 33, qu® tota in moralibus documentis,quo- 
modo vita in posterum digne transigenda esset, 
versaretur ; at earn non habemus. Credo exhorla- 
tionem fuisse, Sabbato pascbali, cum alb® Yestcs 
deponerentur,habitam: quales apud Latinos mult® 
exsistunt,et nonnull® adhucGr®corum supersunl: 
qu® quoniam nullam sive dogmatum sive sacra- 
men torum exposi tionem contineret^ absolulo in 
catcchesibus viginti tribus Christian® instruclionis 
®dificio, ut ipse Cyrillus ait cat. 23 initio, in col- 
lectione catecheseon videtur pr®termissa. Inscri- 
buntur catecheses mystagogim, quasi mysteriortnu 



usus ambarum vocum cpwT^4txEvo«. et £«Tru£6|AEvot. D seu sacramentorum secretiorem nolitiara tribu.cn- 
Quam autem huicloco alienum sit, ut paitrt^^evoi 
vertatur per baptnuti, et de iis qui nondum sunt 
baptizati dicalur, nemo non videt. Idem de altera 
similis significationis voce judicium. Tandem apud 
Latinos vox iliuminati. propria neophytorum ap- 
pellatio erat. Aug. torn. V, serm. 120, num. 3, de 
iis loquens, isti albati, iliuminati, audiunt per me 
verbum tuum : iliuminati, enim tua gratia assi stunt 
libi. Latin® lingu® inopia facit ut passivo pr®sen- 
tis temporis participio deflciamur, nee uno verbo 
ad litterara voces ? out '.££ neve, et Baitxi^fisvoi red- 
dere possimus. Utendo circuitione dicere possumus 



tes. Catecheseon titulo eas compellat Cyrillus cat. 
IS, n. 33 ; at in ipsis catechesibus uonnisi mysUi- 
gogicarum nomine designare solet. Utraque sub 
appellatione citantur ab auctoribus. Multos habe- 
mus similis argumenti Lalinorum Patrum sermo- 
nes, pauciores ac nullos pene Gr®corum. Sunt 
Gaudentii Brixiensis et nonnuilorum aliorum al 
neophytos, Augustini aliorumqne sermones ad in- 
fantes de sacramento altaris, et de ponendis albis 
vestibus. In appendice Augustiuiana exstani ser- 
mones aliqui de mysterio bapiismntis post Pascha 
dicti,sed nullum opus est, Cyrilliauo simile, quod 



151 



DE CATECHESIBDS S. CYR1LLL 



152 



omnem neophytorum institutionem ex ordine A. additur et de h&resibvs. Fuse revera Cyrillus agit 



contineat, dilucide expositam, prseter S. Anibro- 
sii librnm De mysterus, et sex apud eumdem Sa- 
cramentorum libros ; quibus in volumen unum di- 
gests sunt eonciones diversis diebus consequen- 
ter habita). 

28. Singulis catechesibus tain illuminandorum 
quam mystagogieis, procfixi initio sunt tituli cate- 
cheseos argumentum continentes: una cum primis 
verbis lectionis iliius ex scriptura, quam auclor 
prius in conventn lee tain sibi pro orationis them ate 
praMixit. Tituli illi simul collect! redact! sunt iuin- 
diculum, qui in manuscript-is corpori catecheseon 
prapoiii solet. Procatechesis et argumento et le- 
ctione caret;in nonnullis taraen indicibus hoc ipsi 



de lueresibus qui uiiitatem Dei oppugnaverant : 
sed ex consueto more suo,quo dum singula doctri- 
ne nostrcc capita expnnit, simul et oppositas ha> 
reses recenset. Qui idcircotitulus singulis pene ca- 
techesibus eadem de causa iuisset quoque ascri- 
bendus. Adhaec non solas hscreses in catechesi 
sex la impugnat Cyrillus, sed ante eas etiam paga- 
norum muUiplicatas divinilates: dieendum igitur 
fuerat, et de polylkeia et de hxresibus. Tandem ca- 
tech. 15, pro argumenlo liabet verba symboli de 
Chrislo venturo judice, etc., quibus totus con tine- 
tur orationis scopus ; additur tamen el de Anlichri- 
sio ; qua) res a Gyrilio prolixe re vera, sed occa- 
sione et ex respeclu ad pnecipuum scopum tra- 



affigi tur argumen turn, Ttept so* jiyj -sipdacu, de von g ctatur. Cyrilli ergo non putem eos inscriptions, 



tentando. G&tachesjs 19 et 23 lectionem habetargu- 
menturnnullum.In argumenlo recitari solent verba 
symboli, qua) in subjecta catechesi exponunlur. 
[CX1XJ Plurimis id unum pro argumento est ; in 
paucis recitantur et verba symboli quce expouun- 
tur et materia quae tractalur. Id pene sextaj ac 
quintan decimae catechesi proprium; sunt cateche- 
ses qu/rdain, quce propter inajuS et generate argu- 
mentum, peculiar! shabent ac minorestitulos, sin- 
gulis catechesis sectionibus prcefixos earumque ar- 
gumentum indicantes. Id in sola pene catechesi 
quarta, et in sexla, in qua unus esttantum minor 
titulus circa medium eatecheseos, de hxre$ilws t 
Titulorum Uloru.ni eadem est cum catechesibus 
antiquilus, et ab iis qui primi catecheses descri- 
psere sunt positi. Nam ab anliquis ciUuitur, in 
primis a Theodore to, qui quartam catechesi ni oi- 
tans, non solum argumentum geuerale de decern 
dogmatihttSy sed etiarn peculiarein sectionis a se ci- 
tato? titulum de generatione ex Virgine commerno- 
rat.PraHerea in iis coutinenlur ipsa verba symboli 
Jerosolymitaui,qualia a Cyrillo referuntur. Deinde 
vero quas unietuque catechesi lectiones assignant, 
e«e sunt revera qu;n ante catech*>sin)lecta?fuerant. # 
quas, ut infra di<:.a:u, ad arbitriuui catechistu) de- 
lectas,deseripiores rescire non poterant, nisi ipsi 
audivissent. Eas autem iuseriptiones Cyrilli ipsius 
non esse, his duabus rationibus approbari videtur: 
1° quod verba symboli alitor interdum in iis titulis 
atquc ab ipso Cyrillo referuntur; 2' quod ipse au 



sed librariorum, ac notariorum, qui catecheses ex 
ejus ore cxeeptas scrip lis consignarurt. 

29. Quod ad lectiones Scripture attinet, eas op- 
tiine in i nscrip lion i bus assignatas esse fidem facit 
Cyrillus ipse, qui eas plerumque in ipsa catechesi 
suo testimonio continual, lectumque fuisse ait, 
quod in inscripttone ledum coin mem oratur. [GXX] 
Sola procatechesis lectionem initio prefixam non 
liabet, quam vis ccrtissinie pnveessissent lectiones 
sacra), ut apparet ex n. 4. propriam tamen lectio- 
nem non habuit : cujus rei causam hancesse con* 
jicio, quod in Dominica die ad diniissiouem iilu- 
minandorum habila fuer.it, posl . recitatas ex ordine 
et explicalas in concione publica Veneris et Novi Te- 
stamenti lcctioues,quod sane sufTecisse videbaiur. 
Eee catecheseon lectiones, non ex cunsucto lectio- 
num in Ecclesia habendatum ordine surnpta), sed 
ad concionantisarbitrium pro tractandi argumenti 
qualitateselccta). Id unus conlirmare potest Cyrilli 
locus cat. 14, n. 24, quo ait, divina providentia 
factum esse, quod cum post era die secundum ordi- 
nem verborum symboli de Ascensione Domini die- 
turns esset, lectio in synaxi Dominica die ex ordine 
annuarum leclionum habila, ipsi anlicipandi hu- 
jus argumenti occasionem et locum pregstifeset. 
Ex quo con se qui tur cwteras lectiones, qua? in cu- 
jusque catechesis argumentum mire quadrant, ex- 
tra ordiucra annuarum leclionum dcJectasesse.ac 
revera nullus in iis lectionibus librorum ordo ob- 
servatur : modo ex prophetis, mode ex apostolo 



ctor quandoque suae argumentum digesturus aliter D Paulo, modo ex Jobo, modo ex Catholicis Episto- 

lis, nulla certa serie sumuntur; sed oinnes ad rei 
dicendaj argumentum accommodala?, Lectiones em 
non videnlur admodum fuisse proUxm. Breviores 
prajserlim catecheseon mystagogicarum.Cum enim 
in tribus primis initium et finis leotionis assigne- 
lur, catechesis nonm decimw lectio sex noslris ver- 
siculis absoluta : catechesis vicesim®, et vicesima; 
primai, versiculis octo. Paulo longiorcs pi turum 
catecheseon lectiones ; verbi gratia, cat. 11, cum 
iu litulo indicetur lectionem ab ipso Epistola? ad 
llebi'ttos exordio inchoatam, ex ipsa catechesi con- 
stat, non solum versiculum sextum, n. 4, sed et 



fuisse videatur. .Nam in nonnullis catechesi bus,ar- 
gumento generali ettotiu* ealechesis scopum con- 
tine nti additur argumeutum peculiar*;, quod nou- 
nisi obiter et ex occasione in catechesi tractatur. 
Secunda catechesis inscribitur, de pa&nitenlia et re- 
missione peccatorum : hoc generate et complctum 
orationis argumentum. Additur tamen et de ad- 
versariOy diabolo videlicet; qua de re solum iu 
peccati causas inquirendo ex occasione aicit au- 
ctor nuiueris 3 et 4. Sextaj catechesis inscriplio 
est de monarchia Dei, quod revera ipso Cyrillo 
teste cat.7, n. I, hujus orationis argumentum est ; 



153 



BISSKRTATIO II. 



154 



octavum et nonum, n. 15, lectum fuisse. Ante ca- A nobis catecheseum 347, in quo propterea acquic- 



techesira 13, to turn Isaiac caput lui, quoprophelia 
passionis Christi continetur, videtur ledum fuisse. 
Ex catechesi 15, n. i3 et. 21, constat to turn fere 
Danielis caput septimum fuisse prmlectum. Item 
ex cat. 18, num. 11 et lo, totum Ezechielis caput 
tricesimum septimum. Inutile est monerelectiones 
illas per lectorem recitatas fuisse. 

CAPUT V. 

Quo anno precise el anni tempore <iicl% sunt cate- 
cheses : guibus diebus, et fwris, et guo in toco ; 
ac de tola conventuum illoruni forma. 

30. Non una est seu veterum seu recentiorura 
auctorum, de anno quo Cyrilli dicta) sunt caleche- 



scit Tillemontius. Non ita tamenpra?ciseCyrillum 
amies numerasse crediderim, ut annum unuru ut- 
tro citrove nobis excurrere non liceal ; quamo- 
brem anno magis 348 habjtas esse catecheses cre- 
diderim, his de rationibus. 

31. Prima, quo anno Cyrillus catecheses habuit 
maturum Pascha fuisse videtur. Nam catechesi 
18, qua* Sabbato sancto certissime est pronunlia- 
ta, sic loquitur num. 7, quasi adhuc in media 
hicme posifcus, quod certc in illis mcridionaJilms 
parti bus mirabile est. Hi her num. ^ in qui I, tempus 
est> ut vide* : stant nunc arbores vetttti mortuss : 
ubi enim nunc fclia ficus, ubi vttis uvw ? Nee alio 
fere mo do initio Quadragesima? loeufus erat, in- 



ses, sententia. Auctor adnotationis chronologies* R tegrum ante mensem, cat. 4, n. 30. Vides ut arbo- 



indiculo catecheseon a. nobis edito subjectasnume- 
rat annum ab adventu Christi secundum Augusta- 
num codicem 352 : secundum codicem Ottobonia- 
num et Grodecianum, 332. Quoinodo hie auctor 
annos a Christi adventu numeret, incertum.Itaque 
inutilis cum per se, turn ex varietate lectionis,hu- 
jus scriptoris alioqui recentioris atictoritas.Theo- 
phanes d ictus catecheses put at. occasiono crucis 
sub Constantio in ccelo visas, cum multi hoc mi- 
raculo permoti baptismum requirerent. Apparuit 
crux [CXXlJMaio mense an, 351, etcum cateche- 
ses in Quadragesima dictac sint, in hac hypothesi 
ad annum 352 revocanda>. Bollandistrc auctoritate 
chronologies adnotationis secundum (irodeciiver- 
sionem leotae adducti, annosquc ab adventu Chri- 



rr$ nunc tot mensibus sine fruclm et foliis perstant* 
Non ergo tardum illo anno Pascha erat. Atqui ah. 
347 incidebat Pascha in diem Aprilis duodeci- 
mam : quo tempore arbores et ficus in Palaestina 
foliis adhuc destilutas fuisse prorsus incredibile 
est ; cum alioqui annu3 extraordinaria hieme, at- 
que ultra tenninos producta, insignis non esset. 
Nam Cyrillus cat. 14. n. 10, paucts post a»quino- 
ctium diebus loquens,tellurem floribus plenum, et 
omnem herbam modo germinantem observare ju- 
bet. Si paulo tardius Pascha fuisset, sese ab illo 
tempore frondibus arbores vcsliissent. Anno autem 
348, Pascha die tertia Aprilis erat; quod cum il- 
lis hiemis i*eliquiis minus disconvenit. Multo mi- 
nus in annum 349 conjicere catechises [GXXU] 



sti, de annis ab ejus ascensione interpretantes, ^ possumus: quo anno Pascha 23 Aprilis celebra- 



catecheses conferunt in annum 364 vel 365. Tho- 
mas Millesius catecheses ad an. 350 refert, pro- 
pter bellura Mesopotamicum cat. 15, mun.ftl: Til- 
lemontius ad annum 347, propter septuaginta an- 
nos quos Cyrillus a Manete etapsos raomorat cat. 
6, n. 20. Has sententias omnes non operose refu- 
tabo, Theophanis et Hollandistarum jam rejecta 
opinio est, cum probavimus supra cap 2, num. 10 
et H, aitatern catecheseon medio saeculo quarto 
tardius assignari non posse. Ne anno etiam 31>0eas 
attribueremus, obstare dixim us Constants mortem 
hoc ineunte anno interfecti (Jul. orat. 1, p. 47), 
quo? ad Constantium in Oriente degentem sub hie- 
mis finem perlata est. Porro Cyrillus eo tempore 



batur. Anno 2\S Pascha erat 23 Martii, vel ex Vic- 
torn laterculo die ejusdem mensis tricesima. At 
catechesis decima quarta cum diceretur, jam ante 
paucos dies cequinoctium tran sac turn erat, et in- 
choatus Xanthicus mensis ; eujus milium 25 Mar- 
tii citius poni non potest. Quod si Pascha *o anno 
30 Martii ponatur, catechesi 14, qua* feria secunda 
pronuntiata est, num. 24, non alia potcrit assi- 
gnari dies prater vicesimam quartam Martii, qu® 
extra Xanthioum erat. De anno 345, quo Pascha 
in diem Aprilis septimam incidit, nihil dico ; ea- 
dem ratione rcfelli potest qua annus 347. Itaque 
in anno 348 acquiescendum videtur. Secundo, hel- 
ium Homanos inter et Persas cat 15, n. 6, comme- 



dicebat, quo plures simul imperatores reipublira? D moratum, melius anno 348 convenit. Nam aucto- 



Romanao prmerant. Nam cat. 23, num. 8, ait in 
liturgia sacriftcium offerri pro imperaloribus or.io 
PatffiXtuiv, iique imperatores erant, qui sanctam 
Resurrectionis ecclesiam, cum patre Constantino 
exstruxerant etexornaverantcat 14, d. 14. Ne an- 
no 344 antiquiores existimenlur, obstat, quod ait 
cat. 10, n. 10, Persas pro Christi nomine rnori. 
At Persica persecutio ccrpit tantum an. 344, se- 
cundum meliorcm computandi rationem. Cyrillus 
cat. 6, n. 20, a Manetis exordio annos numeratlO^ 
qui additi ad annum 277, quo Manem in Romano 
imperio primum prodiisse constat, annum dant 



res gravissimi secundam Nisibis obsidionem anno 
346 consignant : banc porro secutas inter Romanos 
et Persas induciae , quibus non multo post Persa- 
rum perfidia violatis iterum recruduit helium, et 
commissum ad Singaram praelium anno 348 ex 
Fastis Fdnlii et Hieronymi Ckronico ; quamvis Ju- 
Hani Augusti orat i, pag. 47, repugnet auctoritas, 
pugnam banc sex ante Constantisnecern annis col- 
locantis: sed in numeralein notam viiinm fortassis 
irrepsit, Cyrillum autem loqui pulamus de appa- 
ratu belli, qui pugnam a?late commissam anteces- 
sit. Singariticae vero pugnaa in annum 347 confe- 



153 



DB GATEOHESIBUS S. CYttlLLI. 



156 



renda? nulla ratio est: alioqui nullum pene indu- A existimamus prima quam vocamus Quadragesima 



ciis post solutam Nisibis obsidionem pactis rclin- 
quis locum. Sed ipsa Nisibis obsidio anno 34-7 
collocari potest, ac belluin illud de quo Cyril lus 
loquitur, existimari. Earn rcvera obsidionem I lie-* 
rouymus in Chronica ad annum 347, decimo Con- 
stantii anno consignat. At in nonnullis mss. pro 
decimo iegitur none. Theophanes quoque Nisi bi ta- 
na m obsidionem ponit ante eclipsim, qua* anno 
346, scxtaJunii die contigit. Censemus igitur anno 
347 belluin nullum fuisse in Mesopotania, servata 
interim induciarum anno sequente violator uni fi- 
de. Hoc autem argum en turn praDcipiieTillemontium 
petit; qui cum in Historia imperatorum Nisibitame 
obsessionis solulionem anno 346, et Singariticam 



Dominica pronuntiatani; quod suasit ilia species 
coetns ccclesiaslici descripta num. 4, quao nonnisi 
synaxi majori convenirevideatur. Procter banc au- 
tem, bull am Dominica die habi tarn con semus; nul- 
lum certe liujus rei ex s tat vestigium. Contra cate- 
dieses itaCyrillusvideturdistinguere asynaxibus, 
ut diversas prorsus actiones; ac studium baptizan- 
dis utrarumque re rum commendat, cat. 1, n. 5 et 
6, et procat. Catccbesi decima quarta num. 24, ait 
se in homilia Dominica? diei, cum propter o nines 
diceret, specialius tameti ad baptizandorum profe- 
ctum et instructionem, orationem suarn accomo- 
davisse. Quod de bac Dominiea,idera de cantoris di- 
cendum reor; in qui bus non aliter pro baptizandis 



pugnam anno 348 ponat, suam catecheseon anno g diceret, quam oration i ea intermiscendo, qua) illis 



347 in modi is induciis neeessario habitarum cpo- 
cham tueri non potest. Tertio, Cyril lus comme- 
morat cat. 15, n. 7, gravia episcoporum, clerico- 
rum et Ecclesiarum dissidia, ad sanguincm usque 
an i mo rum fervore producto : satis, fateor, ante 
annum 347, turbarum in Kcclesia fait, ut ita pos- 
set Cyril lus loqui. Verum sub flnera hujus anni, 
scisso in duas partes Sardic&nsi concilio, cum e- 
piscopi ambarumpartium sese mutuis anatliematis 
perculissent; major ad hue piorum ofTensio, cas- 
desque inulto quam antea violent? us consecutaj. 
Quod Cyril lus ibid. n. 9 t utramque partem accu- 
sal ; banc quidem Chris ti ad creaturarum ordinem 
relegati, illam vero Filiopaternitatis assert®; non- 



utilia fore prospiciebat. Eadeui de causa nullam 
quoque Sabhatis dictam catechesim puto, cum his 
diebus jejuuium solveretur, ceiebrareturque litur- 
gia. Catechesis 18 Sabbato sancto habita est, sed 
unum illud to to anno Sabbatum jejunabatur ; nee 
ulla esl in ceteris catechesibusnota,quaullam Sab- 
bato pronuntiatam colligi possit, Catecheses pri- 
mam, secumlain, tertism, et quarta m in priore he- 
bdomada ponimus, quoniam in quarta num. 3, in- 
ter banc catechesim et bap Us mum auditorum,infr r- 
C€$surum t ait, totius Quadragesifnss intervallum. 
Quinla etiam catechesis in oadem hebdomada for- 
tassis comprehendenda. Catecheses sexta,septima 
et octavo, consequentibus diebus proiiuntiatao ; et 



miilam ut ita loqueretur occasionem ipsi submi- p consequenter secunda*, vel tertiao Quadragesimal 
nistrare potuerunt, mulme ea de re Sardicensium hebdomadi assignanda). Notaiu nullam habeinus 



etPbilippopolitanorum prsosulum in litteris suis sy- 
nodici s accusationes, atque ut meliori causa* non 
satis foquus vidcretur, efficere potuit Marcel li ab 
Sardicensibus magno studio suscepta defensio ; 
quern [CXXillJ Cyrillus pro certo et cxplorato hae- 
retico habebat, cat. 15, n. 27. His rationibus an- 
num 348 cuivis alteri catecheseon epocba) praefe- 
rendum existimavi. Liberum tamen relinquimus, 
ut anno 347 eonsignentur. 

32, In Quadragesima diotas esse catecheses, o ni- 
nes pene paginae clamant. Quanquam autem sexti 
s^culi initio, constaretllierosolymis Quadragesima 
septem jejunii hebdomadibus, ut fidem facit Petrus 
hujiis Ecclesiaoantistes, infragmento abDamasccno 



diei, quicatechesi nonce attribuendus sit. Ka forte 
sola tertiaa hebdomadi adjudicanda. Sed decima, 
undecirna etduodecimalribuiscontimiis diebus de- 
clamata) ; atque idcirco in tertiam vel quai tarn 
Quadragesima? hebdomadam cont'erendm. Inter de- 
cimam lerUani et quartaindccimam catechesim dies 
aliquot intercessere, ex catech. 14, num. 1. Cate- 
chesis iCXXtV] tertiadecima forte una per to tarn 
hebdomadam quintam dicta. Catechesim quartam- 
decimam quae postridieOomiuics habita est ineunte 
mense Xaulhico, paucis post aujuinoctiura vernum 
diebus, fieri® secutidse maj oris hebdomada) assigna- 
mus, sequendo conslitutam a nobis, ut omnium 



maxime probabilem, catecheseon epocham anni 
ad calcem orationis de jejuniis citato lorn. I nov. D 348. Ac consequenter eadem hebdomada ponenda? 
edit. p. 504, quod de Ecclesia etiam Alexandria sunt sequentes omnes, usque ad decimam octavam 
diei potest ex aliisauctoritatibusabeodem una pro- quao Sabbato sancto dicta est certissime. Nullaest 



ductis , Cyriili tamen tempore, utraque Ecclesia et 
AlexandrinaetHierosolymitana,sexhebdomadis,et 
quadraginta solummodo diel>us constante Quadra- 
gesima utebatur, uti probavimus extrema ad cate- 
chesim tertiam nota. To tarn Quad rag osi mam occu- 
parunt decern etocto catecheses. Quibus autem die- 
bus singula? pronuntiat® sint, licet nonnihil cade 
re in monitione cuique pr®(ixa dixerimus, omnia 
tamen hie, uovis aueta observationibus seu potius 
conjecturis, colligenda judicavimus. Procatechesim 



quo die catechesis quinta decima et sexta decima 
dicta? sint nota. Septima decima paucis diebus ante 
festum Paschatis habita, num. 20 et 34 Quod si 
cui displicet tot catecheses una majori hebdomada 
peroratas, in annum 347 easconferat per me licet, 
etinextremas Quadragesimaohebdomadas, omnes 
a quarta decima ad octavam decimam catecheses dis- 
tribuat. Quod ad mystagogicas attinet, omnes in 
Paschali hebdomada prcnuntiat© sunt, a IVria se- 
cunda ad sex tarn, qua die pronuuliata c^t postrema 



157 



DISSERTATIO IL 



438 



33. Jam quibus horis catecheses dixerit auctor, A dimitteret, cat. 16, num. 4. Sed illud qumrilur, in 



indagandum my sta^ogicae post synaximhabitao circa 
meridiem, cat. 18, num. 33. E catechesibus illumi- 
nandorum, deciraa octava matutinis horis sub flu urn 
sacra; vigilia) peroratu. Procalcchesin die Dominica 
In media liturgiadictam putamus : c?eterasqua> fe- 
rial ibus diehus habiUe sunt, sub vesperam. Quam- 
quam aulem in Quadragesima condones interdum 
quotidie duse, altera raatutinis horis, altera sub ve- 
speram habere ntur; utex homiliis Basilii in Hexa- 
emeron, etnonnullisS.Chrysostomi patet: consuela 
omnibus fere locishabendcB synaxis hora erat anona 
ad vesperam, seu,ut numerare solemur,a tertiapost 
meridiem Iiora. Epiphanius Expos. ftdei y num. 22, 
ait, synaxes quadragesi males ab hora nona adve- 



ipsane Resurrectionis ecclesia et navi, an in por- 
ticu ejusdera. quodnonnullis placuit, aut potius in 
baptisterii vestihulo dicta* sint catecheses. To ta eo* 
rum, qui in portion dictas auUimant, ratio estquod 
calechumenis in ecclesiam ingredi non licet; qua 
re nescio an quidquam dici possit inscitius. Nam 
omnibus, etiamgentilibus, licebat in ecclesiasacras 
lectiones et condones audire : tanturoamissafide- 
lium cxcludebantur. Id innumeris auctorem Hocis 
probari posset, sed unutu adduco ex Cyrillo testi- 
monium procat. num. 4, in quo, si quis forte mala 
voluntute dedisset ad baptismum nomen, hortatur, 
ut ex conspecto cactus ecclesiastici ordine et com- 
positione, assistentium raodestia, lectionum etsa- 



speram usque celebrari solitas. Palestina^acCypri g crarum prajceptionum ordinata sorie, reverentia 

tactus meliorem animuin suinat. Captizundis ergo 
adittis dabatur ad conspicieiulas synaxes. Num. 15 
ejusdem ait clausam esse ecclesiam, eosque omncs 
intus. Iliec porttcui patcnti etaperUe prorsus repu- 
gnant. Probabilior forte videbitur altera de vesti- 
bulo baptisterii sententia. Cyrillus ab ipso proca- 
techesis initio, num. 1, haoc liabet: Jam circa veali" 
bulum regix cofisiUistis: quod ex loco parallel o 
cat. 19, num. 2, de vestibulo baptisterii intelligen- 
dum. Prcoterea, mos i lie in pluribusEcclesiiserat, 
ut non in ecclesia, sed in baptisterio,aut ejus vesti- 
hulo symbolum traderetur. De Medio lanensi Ambr. 
episl.. 20, num. i, Pout lectiones alque iractaturh, 
dimissis cutechitmenis, symbolum aliquibus compe- 
teniibus in baplnieriis Iradeham basiltcw. De Orien- 
talibus quibusdam AxmsUxshisSinix'ila Anagogicarum 
in Cenesim contemplultonum lib. iv, sacerdos eos in 
vestzhuiis, inquit, catechen initial et insufftat ventum 
qui expel (at decmones, qui habitant in generalione 
peccati ; demum in eodem conventu patet Hirosoiy- 
mis celebrates iuisseexorcismoset calecheses, pro- 
cat, num. 14. Gum vero in cadem ecclesia abre- 
nuntiationes ante baptismum factasconstetin vesti- 
bule baptisterii ex cat. 19, num. 2, idem quoque 
de exorcisinis toto Quadragesima tempore factis 
cxistimandumvidetur. Nihil isthaao nccessmio eon- 
cludunt. Locus ex procatcchesi num. 1, nihil aliud 
forte est pneter translationem acmetapborani.qua 
significat auclor baplizandos datis nominibus velut 
in baptisterii vestibulum introductos, uno tantuni 



consuetudiues exprimebat.JoannemChrysostonum 
Antiochi^ in Quadragesima po meridian is horis con- 
cionari solitum probant ejus homiliffi ad populum 
Antiochenum nona et decima ; quarum initio va- 
nam eorunx superrtitionem tollit, qui cum prrepe- 
diente infirmilate nonjejunarent,pransiadsynaxim 
et audiendum Dei vcrbum accedere formidabant. 
Idem tauien homilia de diabolo tentatore, num, 1, 
no v. edit. torn. II. pag. 261, meminil sermonis a 
se ante duos dies matutinis horis habiti ad bapti- 
zandos,de abrenuntiatione et paclione cum Christo. 
"Ov xoct eojQev icpo<; tob; jiuaTaYorfouuivo'JS 6*wjasv 
#Tt rrepl aitoxcryitf *cd 30VT<r('7js oicX&'YGj.ftsOai ao- 
xoT<;. In eodem sermone superius, se jam secundo 
eadem die orationem habere commemorat, cum 
etiam matutinis horis disseruisset, Erat au tern Qua- 
dragesima. At nonnulla incatechesibusCyrillianis 
sero Una) hora) occurrunt indicia. Familiare ipsi est 
de horaa ac temporis sibi ad dicendum reliqui an- 
gustiis conqueri, uti cat. 5, n. 20, cat. 13, u» &, 
quo loci ab ipso orationis exordioangusto tempore 
premi se semel et iterum rcpetit. Item n. 22, cat. 

i4, n. 27, cat. lo, n. 33, ubi provectam jam diem 
ait, 6Vx to Tto/u Trfc 7).|jtipo<, cat. 17, num. 20. Qu<e 
quidein ut matutinis horis in jejuuii diebusdiceret, 
causa nulla fuisse vide tun Existimo post [GXXVj 
catecheses, subsccutas fuisse illas Hierosolyrniscon*- 
suetas ad vespertini luminis accensionem preces, 
de quibus Socrates lib. v Hi$tor. t cap. 21. 

3*. De loco jam nulla dubitatio esse potest, quin 



in Resurrectionis Ecclesia pronuntiaverit Cyrillus D gradu ab ipso [CXXVIj baptisterio acbaptismo se- 



omncs catecheses. lnnumera hujus rei testimonia 
fidem faciunt, quorum aliquam partem produxi 
hujus dissertationis capite 2, num. 9 sub ilnem. 
Si qua, teste Cyrillo ipso, extra ecclesiam Resur- 
rectionis habenda fuisset catechesfs, duaa illse ex 
omnium forte excipiendaofuissent,in quibus deSpi- 
ritu sane to disseritur; quas, ut ait, decere videba- 
tur, ut in superiorc Apostolorum montis Sion ec- 
clesia dicerentur, qua? Spiritus sancti in die Pen- 
tecostesdescensu consecrata erat. At earn rationem 
satis idoneam fuisse negat, ut suam in ecclesia 
montis Golgotha dicendi consuetudinem propterea 



paratos, Si quid concludtt, illud concludit ad sum- 
mum, in vestibulum illud ad scribendanominain- 
gressos : nam in ipsaecclesia procatechesin dictam, 
adducta paulo ante testimonia certissimam fidem 
faciunt. Abrenuntiationes hierosolymis ante bapti- 
smum in baptisterii vestibulo factas non duJbita- 
mus, at exorcismosquadragesimales in ipsa eccle- 
sia celebrates, testis ipse Cyrillus procat. num. 14, 
qui exoicismorum tempore jubetbaptizandossilen- 
tio sedere in ecclesia clausa, viros seorsim a mu- 
lieribus ; quomodo in area clausa erant Noeetfilii 
ex una parte, et utror unique uxores ex altara.Wec 



139 



DE CATKGHESIBCS S. CYRILLf. 



160 



peculiaris Hicrasolyinis eratusus,utexor&isniipu- A nem sermonem coiivert.it: quiniino abipsooratio- 



blice in ecclesia haberentur. Eodem modo in Ro- 
mana Ecclesia fiebantscrutinia, uti Ecclesia hu.j us 
varios ordines in^picienti patet. Idem quoquemos 
Ecclesia Africar.ie, teste auctore libri 11 De $ym- 
holo ad catechummos, num. i,apud August, torn. VI, 
pag. 555. « Quid est quod in hac nocte circa vos ac- 
t turn est?utexlocisseerelissin£uti produceremini in 
* :onspectutotiusEcclesiae, ibiquecervice bumiliata 
f<inhnmilitatepcdum,ci I icio substrata, in vobiscele- 
«brareturexamcn,»etc.QuidquidsitdeEcclesiaMe- 
diolanensiillisqueOrientalibus,quarumusumrespi- 
citAnastasius, qui quidern non consuetospertotum 
Quad rages im ic spatium exorcismos, sed promos 
baptismo duntaxat reierre videtur; constat in aliis 



nis initio tria aiuiitorum genera facta videtur com- 
pellare, virginitatis professorcs, (ideles omnes ba- 
ptizatos, omnes delude auditores Cat. 4, n. 3, ba- 
ptizatosexorare videtur, utaccommodatam rudibus 
et doc trimc nostras imperil is oration em snquo an i mo 
audiant. Cat. 15, n. 13. iis qui alios per cateeuesim 
genuere commendat. nt spirituals filios d^ Anli- 
christo diligenter erudiant. Non alii prater bapti- 
zatos aliorum patrini : necaliis Evangeliumprsedi- 
care permitlit cat. 3, it. 13. Clausa erat ecclesia, 
procat, n. 14, exclusique diligenter catechumeni, 
ne quid de gentilibus dicam ; cat. 6. n. 29, ecele- 
sias fores quae ad urbem portinebaut, occlusascer- 
tum. Eas taraen quae ad sanctum sequkrum respi- 



multisEcclesiis symbolum in ipsa ecclesia publice D ciebant, e quibus- templi veteris mi use, mons 01$ - 



traditumfuisse.Id deRoraana certum ex Romanisor- 
dinibus; de liallicana ex ejusdem sacraments riis et 
missalibus antiquis ; de Africana ex Augustini ct 
Africanoruin sermontbusad competentes inter Au- 
gust in i opera et in append icibus ejus, editis : de 
Constantino) oli tana ex Theodoro lee to re, Hi. 4. p. 
463. Sed ut ;#d EcclesiamHierosolytnitanam venia- 
mus, ita loqi itur Joannes Cyril! i successor apud 
Hieronymumepist. 38, nov. ed.: « Consuetudoapud 
•nosistiusraodi est,ut iis qui baptizandi suntper qua- 
* draginta dies publice tradamus sanctam Trinita- 
« tem.» Idem b-quensde catechesia sehabitade uni- 
versis nostrisdogmatibus Cyril lian an qua rtre si mi Hi - 
ma,aiteamse pronunUasseaudiente S. Epiphanioe* 
universa EccU iia> Gyrillus ipse se in media ecclesia 



varum, mons Golgothas, ac veteris Hierosolyma> 
rudera conspici poterant., patentes relic tas esse, 
snadent plura teslimonia, in qnibus haee propriis 
oculis conlemplari jubel auditores, cat. 13, n. 23. 
VideSy inquit, locum Gnlgothoe. Secuta est acclaraa- 
tio audi torn rn assent ientium. Catecheticiconventus 
aliquando satis prolixi, et in multam diem conti- 
nuali, tit vidimus u, 33. Ab ipso quan deque ora- 
tion is exordio deesse sibi tern pus conquerttnr cat. 
13, n. 8, quod non in prolixitatem lee t ion is ref un- 
do ; sed in exorcismos, a qui bus inchoati videntur 
isti convenlus. Non affirm av^rim totiesdiotascate- 
cheses, quoties exorcism i rn»M)rati. Imo vero pltt* 
res et numerosiores exorcismos fuisse c-oricessc- 
rina ; de quibus in Clementina bote. 3, num. 73, 



Resurrection! o dice re sign if! cat pi u rim is in locis. l« dicitur ad baptizandos, x<xO' -f^jiim* yzicoQzriivfyz, 



verbi gratia, cat. 14 num. 14 : Hujus lemvoris im- 
pera tores sane am hanc in qua sumus Resurrectionis 
ccclesiam urgento induct am et aurv infuso distwetam 
exstruxeritnt, etc. ; et n. 22 : Isth&c ecclesia? sanctx 
domusj ab impcralore Constantino ex propento amove 
Christi ocdificuta^ et ut cernis ita exornata. Quod ad 
catecheses mystagogicas non in ipsa Resurrectionis 
sive Sancta* Crucis basilica, sed ad monurnentum 
Domini in ipso Sancti Sepulcri sacello, quod Ana- 
stasis dicebatur,pronuntiata9sunt,ex cat. 18, num. 
33, et cat. 2O, 11. 4 et 7, 

55. Jam ut de tota catecheticorum convontuum 
torraa dicamus ; primum observamus non solos il- 
lis interfuisse baptizandos, verum etiam omnes or- 



singulis die bus manus impositioncm suscipite. At 
exorcismos et catecheses saspe conjnnctos fuisse 
fidem faciunt I.atina scrutinia, el veterum teslimo- 
nia. Certe Hicrosolymis ante procateohesin exor- 
cismos susceperant auditores, quod constat ex bu- 
jus orationis n. 9. hi eadem Ecclesia prrccedebant 
exorcism i c ate chesim. cum ex loco mox citato, turn 
ex alio num. 13, ubi preescribit quid faciendum iis 
qui ante horamnxorcismorumdiligentiorescajtcris 
accesserint, nenipe ut sodales perqnirant, ut ara- 
pu talis otiosis sermon ibus et percunctationibus, 
quas ad pietatem pertinent secum loquantur. Alius 
in Antiocbena Ecclesia mos erat. Catechesis exor- 
cism um praicedebat. Cbrysostomus in prima ad it- 



dines Ecclesia). Quod non solum de procatechesi I) luminandos catechesi, nov. edit., n. 2, p. 227: Meta 



constat ex numcro hujus orationis quart-o, sed et 
de aliis catechesibus. Monet auctor procat. n. 13, 
Cum viderint fidcles imervientes [CXXVII] et sotticU 
tudine expedites, ne eorum securitatem imitentur ; 
cum illi gratiam acceperint.ipsi autem adhucinbi- 
lance dubiiconsistant. Erant igitur fi deles baptizati, 
exorcismis, lectionibus, aliisque circa baptizandos 
ministeriis inservientes. Ac revera psalmistas sive 
cantores competkU cat. 13, h» 6, quorum aliquos 
e baptizandorum numero iuisse concedere possu- 
mus ; do omnibus :;e^amus plane. Cat. 4, n. 24, et 
cat. 12, u. 33, ad l.Kmaeiioram et virginum ordi- 



dtTroSScravxe;, vup.vo*>< seal avu7ro54xou? \xizv. xoO jkI 
twvi^xo'j iiovou irpoc Tie "wv i;opy.^ovxcov tziogl- 
rrifjiTToucr'. «pd>vd^.« Post audi tarn a nobis institution em, 
odiscalceatos vos etnudatos, nudispedibusunaque 
«opertos tunica ad r^xorcizantiu in voces transmittunt 
«Patresnostri.»Coutraria Romans [CVXVllIjEccle- 
sise consuetudo, quo symbolum postremo loco post 
scruliuium tradi jubebat. Contraria Africana? Ec- 
clesiai ; ex qua auctor lib. ti t)e symboto ad cate- 
chumenos, n. 2: bsec ait : Purgata per exorcism iuq 
familia HedemplGris, posteaquam can tat it caniicum 



161 



DISSERTATIO IK 



162 



saluti, accipit symboli remedium. Nihil Hierosoly- A Vid. cat. 6, n. 13 et 34 ; cat. 7, u. i ; cat. f 6, a. o. 



mis in exorcismis peculiare. Velabantur exorciza- 
torum vultus procat, n. 9. Nihil Cyrillusde dirais- 
sis vestimentis autcalceis, nihil de subslralo cili- 
cio. Cum longa esset exorcismi cjcreraonia, singuli 
niinirum unus postalium ad oxorcizantiummanum 
succedehant ; praioipit Cyrillus, procat. n. 14, ut 
separatis virorunifttmuliernm subselliis, quandiu 
alii exorcizantur, cacteri sedenles pium aliquem li- 
brum prae nianihus habeant, vol alio audiente alius 
legal; aut si desit liber, alius orel, alius utile ali- 
quid loquatur ; virgin um vero conventus vcl iegat 
vol psa)lat,ita tamon ut nulla vox exaudiatur: quod 
et de nuplis praueipit. Exorcismoseonsequebantur 
forte vel pieces, velcantus aliquis. Turn legebatur 



Duplex 111 I Haagendi causa fuit. Prima, quod ccrta 
opinionum monstra exposuisse, confutasse est. 
Propterea catechesi 6, excerpta ex Mariictaorutu 
libris horum vesaniac capita, per sesc cordato cui- 
vishorrorem incutientia absque ullu alia confuta- 
tions recenset, num. 33 et 34, satisque censet cum 
his Manichmorum probris Ecclesiai sancti la teniae 
castitatcm comparare, ut quid eligendum sit per- 
spicial auditor. Altera erat, Ecclesta hostium, et 
hcereticorum in primis, ac raaxime Maniclueorum 
in proviucia prai caeteris grassantium,in occultan- 
dis secla) sute vitiis fraus et dolus, cat. 4, num. 2, 
qui ne imperitis blandiloquentia sua impouerent, 
quales essent retegendi erant. Cum autem fidem 



ex libro Seriptunu ad arbitrium concionuntis ac- jj exponit, id eleclis et ex usneommuni sumplis ver- 



eomraodata ad futures catechesis argumentum le- 
ctio, quam sequebalur catechesis. Hcecasederitibus 
audiebatur. Cat. 11, n. 22, aitCyhllus : Cogita, quot 
nunc assideiis, quo/ tmintiB admmus. Acclamationi- 
lms aliquan<lo interrumpehatur orator, ut cat. 13, 
num. 23. Qui farailiaris iti Oriente usus, ut rnulta 
Chrysoslomi loca fidem faciunt; in Africa quoque, 
ut ex .Vugustino palet, usitatus. Catochesim sine 
dubio consequebatur gratiarum actio pro auditis 
documentis. SicCasilius horn. 7 in Hexaem.> p. 82, 
bortatur auditorem: 'AvacrrivTss cs eoXotpiyc^tfiofxev 
uTtlp ■cwva?pT,fjtBvwv. Surgentes vero pro Us qum di- 
cta twit graiias persolvamtis . 

CAPUT VL 
De Cyrilliatia docendi et dicendi ratione. 

26. Ea fuit Cyrilli et docendi et dicenti ratio, 
quae proposito sibi candidatos Ecclesia* erudiendi 
scopo una maxime conveniret. Accuratanimirum 
et neeessariii prajsidiis nmnita docirina; simplex 
et all onus ab omni fuco ornamentoque stylus, qui 
nudam exponat veritatem, rudesque animos alia 
pro aliis intelligerenon patiatur. Primuift, qualis 
in exponendis, eomprobandis, et ab hostium Eccle- 
sifcimpetu vindicandis nostris dogmatibus Cyrillus 
fuerit exponam ; turn de stylo et modo orationis 
ejus loquar. In exponenda fide ba?c ejus method us 
esse solet ; ut primooppositani doetrinam referat; 



bis facit. Nulias theologicas voces admiscet, eas 
in primis quae hoc tempore magnisin Ecclesia con- 
tentionibus locum dabant, studiose vitat; qualia 
erant, essentia, hypostasis, person***?, et alia ejus- 
dem generis vocabula. Religiosior etiam fuit, ne 
fid el privatas opiniones admiscerel. Quidquid in 
Scrip turis revelatum, fidenter proponit: quod in eis 
aperire noluit Dons, attingere veretur omnino.Jta, 
postquam id quod de divina generatione creden- 
dum proponit Kcclesia, explicavit : hujus nativi- 
tatis arcanum a nemine indagari patitur. Vid. cat. 
11, n. 10 et 1 1. Eodem modo inlactam de ipsa :'pi- 
ritussancti substantia qusestionem cupit. Vid. cat. 
15, ii. 1, 5 et 24 ; cat. 17, n. i et 17. Dum Christ! 
-, mysteria exponit, singula adjuncta perse qui tur et 
explanat ; dum vero sacraraentorum eairemonias 
edisserit, singularum vim et potestatem declarat. 
37. Quod ad probandorum tldei nostra) dogma- 
turn insli lu tarn a Cyril lo ratione m alf.inet,religioni 
habuit quidquam asserere,quod e Scripturis Vete- 
ris etNovi Testamentinon approbaret; adeoutsibi 
fidem nullam haberi consentiat. nisi sineulurum 
rerutn ex Scripturis perspicuam aflerratdemonstra- 
tionem, cat. 4, n. 17. In dissertationc tertia probo 
nihil ex hoc principio concludi ab hrereticis posse, 
pro integraet absolutasolius Scripturoa necessitate 
et sufficicntia, seclusa nimirum traditionis et Ec- 
clesiae auctoritate ; interim autem aniiuadverto tri- 
plicem ita loquendi otagendi Cyrillo causam fuisse. 



turn catholicam illi veritatem objiciat, eamquene- 

cessariis Scripturarum aliorumve aigumentorum ^ Prima est quod solisratiociniiset probabilitalibus 

pr«sidiismuniat,deindeadversantiumobjectacon- Scripturarum auctoritate destitutis, inefficaciter 



pr«sidi 

futet. Ordinem hunc aliquando perturbatab objec- 
tionuin dissolutione incipieus, sed hac omnia 
prflostore nun quam omittit. Necessarium existima- 
vit uua cum catholico dogmate contraries omnes 
gentilium, Judooorurn et maxime hcereticorum sen - 
sus eperire, ut eo documenlo pramunili audi tores, 
nunquam in eos ex ignorantia praecipitari sepate- 
rentur. Id saepissime repetit ; quodque ceenum at- 
tingat, rerumque veldictu nefandarum commemo- 
ratione [CXXIX] suam ipse linguam et aures au- 
dientium commaculare videatur.hac praeniuniendo- 
rum ipso rum necessitate sese defendit ac pnrgat. 



prorsus theologia>decretapersuadeantur;cum nimi- 
rum ratiocinationibns quibusvisratiocinationes op- 
posiK'enondesin^quibuscontentionisfunissincfine 
producatur. At disertis Dei vocibus e Script ura de- 
promptisomnem verborum etsententiarum appara- 
tum concedere necesse est. Ha cat. i3, n. 8. Prae- 
terea sophismatis deludi facilis res est, cat. 12, n a, 
cavendumque in divinis rebus, ne probabilitalibus 
temere abducamur, cat. 4, num. 17. Quodquidem 
Gnosticis, Manichoois, aliisque hsareticis contigerat, 
qui raagno verborum et subtil ita turn apparatu divi- 
nam generationem ac mundi (CXXXJ creationem 



163 



DE CATECHESIBUS S. CYR1LLI. 



164 



pessumdederant.Secundarpersuasumeratillisym- A 38. Venio tandem ad Gyrillianam dogmatum no- 



bolum quod totis decern et octo catechesibusexpia- 
nat, nihil aliud esse prajter selecta qmedam ex om- 
nibus Veteris cl Nova Testament! Scripturis doctri- 
ne capita ; qua* proinde ex iisdem Scripturis asse- 
renda essent, cat. a, n. 12. Tertia tandem : cer- 
turn illi erat nullasactiorium ac mysteriorumChri- 
sti partes esse, qua* non longe ante essent a pro- 
phetis pramuntiato, cat. 13, n. 8 et 13. Nihil ergo 
mirum, si nihil dici accredi dc Ciuisto vult, quod 
veterumScripturarum testimonies non studea Icon- 
firmare, cat. 21, n. 5. Cjeterum ratiocinationibus 
non adeo inimicus fuit, ut i 1 lis ipse non uteretur. 
Nam el unitatem Dei adversum Manicha'os, cat. 6, 
num. 12 cs 13, et earn is re sur recti onem adversum 



strorumdefendendi,Ecclesia?que hostes oppuguan- 
diralionem. Eaprodiversitatehostium varia uteba- 
tur. Triplex velquadruplex hostiuin genus totoopere 
catechesconsibiconluta ml uin[CXXXI]propouit pro- 
cat, n. 10:gentilcs,SamarilanosetJuda}Os,atquehae- 
reticos: quorum singula di verso armoruiu generede- 
bellandi. Adversum gen liles qui Scripturasnccreci- 
piunt,nec norunt,omissis Scripturis, solis ratiocina- 
tionibusutendummonet,cat.i8,n.l0,sicetresurrec- 
tionemgeneralemilliseo locietpossibilemetneces- 
sariam eomprobaverat. Ipsis quoque impiaset ri- 
duculas ineptae eoruna theologiae fubulas obj ici pr«- 
cipit, cat. 12, n. 27, et cat. 13, n. 37, quibus locis, 
et possibilem Virginis partura fateri, et Crucifixi 



gentiles cat. 18, n. 34 et seqq., validissimit ratio- g adorationem non illegitimam, si suas ipsi fabulas 



nibus e Scripluranon depromptisconvincit. Veri- 
tatem incamationis, crucis, resurrectionisChristi, 
domes tico monu mentor urn Hierosolyrois conspec to- 
rum testimonio roborare non omittit. Qu® etiam 
ex Scriptura approbari non poterant, apostolic® et 
ecclesiastical tradilionis auctoritate defeudit, ut 
Scriptui^arum ipsarum canonem, cat. 4, n. 33 el 35. 
Gferemonias et ritus Ecclesiae in catechesibus my- 
stagogicis contentas, cum licet ex testimoniis Scri- 
ptural aut allusionibus probat. Gum iis argumentis 
delicitur, su fli cere pulatauctori late m Ecclesiee ; in 
qua universaliteret sine defectu doceri censot,om- 
nia quae in homiuum nolitiain venire debent do- 
gmata, cat. 18, num.23. Durn auteniScripturasad 
confirmationem dogmalum nostrorum adducit,eas 
ex inspirala divinitus ut putabat, cat. 4, num. 34, 
Septuaginta Seniorum intcrpretatione aliegat: nee 
ad vim Hebraici textus expendit : quo factum, ut 
cum plura adrenipertinentia,optiiiieque quodpro- 
banduin susceperat concludenlia proferat; multa 
quoque, qua) vim camdem non habeanl, alleget. 
Sed hoc illi commune cuui costeris Patribus Gracis 
et Latinis vitium : nee facile reperias testimonium 
a Cyrillo ad probandum aliquod dogma allcgalum, 
quo non similiter usi fucrint vel anleriores vol sub- 
secuti rerum ecclesiaslicarum disceptatores. Sen- 
sum vcro litteralemad faciendamfidem divinorura 
dogmalum solum sequi sc prolitetur, cat. 13,n. 9 ; 
in allegoricum tamen et mysticum data occasione 
non invitus excurrit. Vide inter ioca innumera cat. 



13 



sequantur, concedereeosoportereconvincit.Quam- 
obrem ad refellendum idolorum cultum cat. 6, n. 
10 et 11, satis habet eorum cultoribus, deorum 
quos adorabaut probra et villa recensere. Quando 
autem Christiano de cruce contra infideles dispu- 
tare contigerit, monet ut prius manu signum cru- 
cis efficiat, et eura qui contra nilitur ad silentium 
redactum iri pollicetur, cat. 13, n. 22. Quod si ar- 
gumenta im peri to defuerint, ne propterea contur- 
betur, sed immotam [idem conservet. Ibid. num. 
37, Samaritanis, qui solam Mosis legem recipiunt, 
lib rum hunc unura obj ici end una monet cat. 18, n. 
11; Judajos vero qui omne Instrumentum Vetus 
ftgnoscunt, ex omnibus ejus libris oppugnat. II lis 
quandoque opponit apostolorum gentilium suorum 
testimonium etlongamquindeeiniHierosolymitano- 
rum episcopornra ex Hebrseis sumptorum seriem, 
cat. 14, n. V6. Pauli in primis olim persecutors, ab 
ipsa veritate sero agnita expressum testimonium 
urget, cat. 10, n. 17, 18, 19, et cat. 14. n. 21. Ja- 
colii quoque priini Hierosolymorum episcopi testi- 
monium prjBcipueergafi delesHierosolyinitauoscoui- 
raendat, cat. 4, n. 28, cat. 14, n. 21. Judaeis quoque 
deplorabilem objicit suae reipublicaj statuni,cat. 12, 
n. 17, ac veteris sui terapli secundum Christi vali- 
cinium ruinam, cat. 10, n. 11. Tarn vero Judieis 
quam gentilibus Christian % religionis demonstrat 
veritatem, ex Christi cultu et nomine to turn in or- 
bem propagato, cat. 10, n. 16, ex gen ti bus feris- 
simis ejus religione mansuefactis, et quo eo mor- 



, n. 18 et 21 ; cat. 14, n. 8 el 11 ; cat. 17, n. 10. D tern oppetere non dubitanlibus, cat. 10, n. 19, cat. 



Sed id majoris declarationis, non argument! pro- 
band! gratia. Allegoricum cl moralem sensumlibe- 
rius adhibet in homiliu in paralyticum, quam ab 
ipso junior* dictam puto, se quoque in homiliis 
hoc Scriptura* alleganda* genere familiarity usum 
indicat cat. 13, n. 9, quo in loco aliam tractandro 
Scripturas rationem pra?senli argumeuto convenire 
docet. Condouabitur illi facile, id quod eorum tem- 
porum consuetudo non solemne duntaxatet usita- 
tum, sed et laudabile efficiebaU 



13, n. 40, ex Christi invocations et crucis ejus si- 
gni virtute in effugandis da3monibus,morbisdepel- 
lendis, everlendis niagia> fraudibus, ibid, et aliis 
passim in locis. Haorcticos taudem ex omnibus 
utriusqueTestaraenti Scripturis diligentissime con- 
futat ; aliquando ex ipso naturalis lumiuis duclu, 
et validis ratiocinaliouibus; interdum solaridicu- 
lorum et impiorum dogmatum expositione ; quan- 
doque ab ipsa eorum novitate, ut cat. 6, n. 20, cat. 
16, n. 9; tandem exhac vel una ratione fugiendos 



165 



DIRSERTAT10 II. 



163 



demonstrat, quod Ecclesire quamvis nomen usur- A absolvil verbis in fine numeri ascriptis, to$ 



'JX'J IXiV 



pent, Catholieorum lamen nomine uni vercc Ecele- 
siae proprio destihiantur^ cat. 18, n. 20, Cam de 
moribus aglt Cyrillus, ut in procatecliesi ct cate- 
chol prima, nullum pene certum ordinem sequi 
videlur ; sed utiliaad salutem nionita, proulanimo 
occurrunt, audienlibusingcril. lnigam paganaruul 
et Judaicarum superslitionum, spectaculorum et 
ludorum gravis&ime inculcat; vitandacnrnluoreti- 
ticis comraercia praeseribii; orationis sludium, 
corporis castigaliouem, utiliuin [CXXXII]libroruin 
ac mazime sacra Scripture lectionem, successum, 
Christi sacramentorum reverentiain, magno com- 
mendat alfectu. Virgiuitatiset monastics vityc pro- 
positum summis laudibus extol) it ; atque hrccom- 



o3v col. Parenlliesibus crebris gaudet, jisque ali- 
quando prolixis. Digreditur nou raro, sed legitima 
plerumque oblala occasions Habelur in ejusad p«* 
rulyticum homilia digressio prolixior, in qua pene 
oblitus propositi sui viduatur. Translatiombus et 
comparationibus ulitur parcissime^ ut Syrum uc 
Pal a)s tin urn vix agnoscas. 

40. Qua* in Gyrillo sermonis vitia notavi causam 
banc habere possunt, quod non ante scriptodiges- 
seril, sed ex tempore fuderil catecheses. Ilujus rei 
iidcni facit non solum auctor adnotationis chrono- 
logical eatccheseon indiculo subject®, qui eas ub 
ore dicentta exceptas a sludiosis viris ait, verum 
etiarn ipse multo antiquiores ac majoris auctorita- 



nia tan to Spirilus fervore agiU ut calens virhitis et g lis catcchaseon inscriptions, qura [CXXXIIt] initio 



divinarum rerum amore pectus possis agjioscerc. 
En qualis fuit in docendo Cyrillus. 

39* De stylo ejus ac dicendi ratione superest ut 
dicanu Oratorio) arlis niagistri triplicem orationis 
figuram assignant, gravem, mediocrem, et extenuu- 
tani, quae nimirum dimissa est usque ad usitatissi- 
mam puri consuetudinem sermonis; in hoc postre- 
mo genore Cyrilli vemtur oratio, qua nullum ad 
instituendosrudes animosuccommodatius. Nonhic 
graves sententiae qualesin magnarum rerum ampli- 
(icalioneadhiberi solenL; non exornationes sentcn- 
tiarum copjpsaj ac figuris variata* ; non exclamatio- 
nes, apostrophe eojteraque orationis lumina: sed 
simplex ac familiaris seraio, facilis, perspicuus, 
non obvolulus ; sed uli patris ac magislri lilios ac 



uujusque cateche&ss ferunt cjreSiajftswa, extempore 
pronuntia to,quamquam idverbunnnnonnullismss* 
deest. Atinipsiscatechesibusnon puucadeprehcn- 
das extcmporalis orationis indicia. Primum est, 
perturbatus plerumque ordo dicendi. Bum symboli 
verborum auf dogmatumvel temporuni continuation 
vol Scriplurarum quas recenset, aut ecclesiastiea- 
rum caflreuioniaruin explicaiidarum series, orationi 
quemdam modum et ordinem prsefigebant ; satis 
distinetaelordinata oratio est. At ubi hoc dirigen- 
dajorationissubsidiodeficicbatur.plerunique nulto 
servato ordinc cxcurrit, prout. inenli se offerebaut 
pramieditaUc res, unamquatnque pronunlians. Id 
maxime reperias in catechesi, catechesibusque 
prima, tertia, quinta. Idem quoque in singularum 



disoipulos erudienlis; ut lamen In ariduni et cxsan- ^ orationis sectionuni tractalione observare licet; 



gue orationis genus nunquam dilabalur. Nam et 
unumquemque locum pro rei dignitate traetat, et 
varietate sermonis interdurn utiturnon iuconcinna, 
ul etiam> si quando locus postulate grand i et e]ato 
gen ere sermonis utalui\ Vide quaa in Manjclyeos 
detonal , cat. 6, n. 33 et; 35, Brevibus vulgo senten* 
tiis raentem suam includit, atquc in compendiario 
rerum expositione exc^llit. Una catecfaesi quarta de 
omnibus (idei nostra? dogmatibus ita disseruit, ut 
in ilia brevi declarationc pra^termiserit nihil .nihil 
obscuri reliquerit. Adhorlatio ejus plus kuita- 
lis quam vehementia! habere solet: diclio non ve- 
nusta atque elegans,al<jue arl Atiici sermonis nito* 
rem expolita: facilis ilia quidem ac pnrspicua vul- 



oi dinata) enim ex verbis symboli sectiones ; at in 
ipsa sectione nullus fere interdurn ordo. Hinc crc- 
bra? non tan turn in diversis catochesibus, sed etin 
una ct eadtmt, ejusdem rei iisdemque ssepe verbis 
nipetitiones ; multas ad margincm textus indicavi. 
Vide praeserlim quam saepe ad ideuiredUurgumeii- 
tum cat. 11, de Filii iotenia, incomprehensibili, et 
nulli.s humanoe generationis defectibus obnoxiana- 
Livitate ; et cat. i 6 ? et 17, de uuo et indiviso Spiritu, 
eodemqueseparalimsubsistente. Secundo^aquan- 
doque sc dixisse in catechesibus ait, qua) lamen 
in pnBccdcnlibus frustra quu?sieriSj Sic cat. li-, n- 
3, se in superiori sermono altulisse ait locum 
Isaiae ; Erit in pace sepultura ejus t qui tamen in 



go ; sed sine multo verborum delectu, aut exqui- D cat. 13 non occurrit. Item cat. 17, n. tJ, testatur 



sito constructions cura, ita ut impropriasquando- 
que, aut saltern improprie constructas voces adhi- 
beat, Eodem vorbo saspe divcrso sensu ulitur in 
variis locis Longas non raro atque iiuplieitas pe- 
riodos habet; nee aliis fere constat njus ad Con- 
stantium epistola. Pendel aliquando constructio, 
inchoata nee absoluta periodo, verbi gratia, cat. 
20, n. 6, verbis axpi&uc e*'Sotwv f,^£»v absoluto casu 
positis nihil postoa responded Idem fere observes 
epist. ad Constant, n. 5, simile quidpiam babes 
cat, 6, num. 9, ubi posito l%zl ouv initio numeri 
multa discurrit, tandem diu suspensam orationem 



sc in prseccdenli catecbesi locum psaL i* allegas- 
se, Spiritu prineipali con fir ma rne> qui nusquam 
illic reperitur. II see nimirum dicere pra>meditatus 
orat, quaj dicens ex tempore prxlermisit, nee se 
oblituni postea existimavil. Tertium extcmporalis 
orationis argumentum est, ullegatio Scriplurarum 
indiligens, uuiusquect ejusdem testimoniiin diver- 
sis locis rccitatio diversa- Sic cat. 1, n. 2, legit 
apud Paulum Ephes. iv, 22, cpOsipoaevov x«i x5; 
67uQu|x{ac f et cat, 20, num. 2, h -al? tKiOujxfa^, 
Danielem aliter citatcat. 4, n. 31, ac cat. 18, num, 
lti. Verba Christi^ Nisi quis renatus fuerit ex* aqua 



167 



DE UOCTHINA S. GYRILL1. 



168 



el Spiritu sancto (Joan, hi, 6), etc., alitercat- 3, n. A. 
4, alitercat. i7, n. 11 ;Scripturasinterdum alias pro 
aliissumit.Sicsub nomine Chnsti cttat. cat 2, uura* 
4, testimonium quod est ex Joannis epistola I. si- 
mile quiddtim revera oceurril in ejusdem Kvdnge- 
lio, cap. v [ 1 1 1 j 44. Sed neutrum locum ex fide re- 
praseutaL. Item cat 6, num. 3, sub nomine Do- 
mini Jesu laud at verba Deum nemo vidit unqnnm : 
qusa in Evangelic Joannis vol Joannis Baptist® sunt, 
vel si vis ipsius evangelistic, Chrisli autem nulla 
modo, cat. 16, n, 18, Isaite nomine duo testimonia 
producit, quorum prius Malachiaa est, secundum 
tan turn Isaias. Plura aliquando similialoca confnn* 
dit, et in tmum perzniscet. Inter multa insigniora 
sunt luec testimonia, istud cat, 14, n. 20, Qui edu- 
tcit de terra pastorem magnum avium , ex confusis g 
IsaiaeetApostoli ad Hebr&os scribentis verbis infor- 
matum; aliud cat. 18, n. 18, ubi verba {CXXXIVJ 
Danielis, etCliristi in Evangelio, nonnullis de suo 
intersertis permiscet.Aiiud eamdemcat.34 % qjidled 
duo Fault ex eadem ad Philippenses testimonia 
conjungit. Vid. et cat. 5, n. 2, duo etiam ex Epi- 
stolis ad Timotheuin permista. Quarto, eodem re- 
ferri possunt peccata mhistoria hcereticorumquos 
cat. 6 memorat, admissa, atque in primis mullis 
capitibus deficiens Valentiniana* doctrina? exposi- 
tion Hacc et plura alia quae reperias, demonslrant 
Cyrillum re vera calecheses ex tempore effudisse. 
Eodem modo videlur dixisse homilias in paralyU- 
cunty digression i bus, parentlmibus, iropropriis lo- 
cutionibusctconstructionibusabundantem;ac epi- p 
stolain ad Constantium scripsisse, quamraptim ac 
festinanter exaratam cum ipse testis est num. U, 
turn longtt et intricate periodi fidem faciuat. 

41. Iisdem argurnentis mihi persuasum est, Cy- 
rillum fusas ex tempore orationes scriplo postea 
non digessisse, quode Palribus permulti fecere, vel 
a librariis execptas non recognovisse. Qua* euim 
adnotavimus, in olio dubio procul maxiinam par- 



tem emendasset. Nee propterea, quidpiam de cate- 
choseon laudeac pretio deperit. Utenim omittam t 
auctorem optimis studiis imbutura, ac plurium an* 
norum consueludine in erudiendis catechumenis 
exerci latum ac sabaclum, nihil nisi oplimi quamvis 
ex tempore efferre potuisse; baud puiandum Cyril- 
lumimparalum prorsusac impr£emeditatum,maxi- 
mis dn rebus dicturum temere m sugges turn aspen- 
disse, juvenem praesertim- Necenim tautaScriptu- 
raj testimoniorum copia, tanta argumentorum ac 
probaliouum moles, sine ullapraparaUone acpra>- 
meditationc memoriae succurrere potuit; nee tani 
accurate ac circumscripta de theologia dicere, tarn 
diligenter pra*cipere de inoribus, lam erudite ac 
quandoque subliliter de variis Scripture sensibus 
disserere t sine precedent* dicendarum rerum in 
animo praeparatione acdispositionepoluissetGyril- 
Jus. Rivelus in eiscatechesibus multum diligentia* 
desiderat; baud scio an paulo plus auctor addidis- 
set, si inotio seripsisset, Quse attulimus sermonis 
vilia in argumentum exlemporalis orationis, si ad 
magnitudinemetprBestantiam to tiusoperis species, 
najvisuot in pulcherrimo alioqui corpore.Quereba- 
tur aliquando Cyrilius Alexandrinus lib. vin De 
oratione, etc., p. 267, quod aliqui fideles exlempo- 
rales doclorum condones litteris mandarent non 
sine magno existimationis illorum ac famae peri- 
culo ; cum veluti elaborata studio traderentur in 
publicum opuscula, quibus diligens industria dc- 
futsset. Non est quod de Cyrillianarum catecheseon 
scriptoribus similiter expostulemus: ipsi siquidem 
extemporales esse adnotaverunL Quod si indicate 
omisLssent, vix deprehensum a nobis fuisset; nee 
ejus rei ignoralio ullum Cyrillianae existimationi 
attulisseldetrimcntum.Quid autem quiete et otiose 
scribendo posset, exlemporalis nos ejus facultas 
docet* Maxiinam saneillis gratiam habemus, quod 
suo opere ac iabore. pretiosissimum suique gene- 
ris unicumEoclesiec monumentum conservaverucL 



[exxxv] mSSEHTATIO TEUTIA. 

De variis Cyrillianx doctrinss capitibus. 



i* Studiosius hie aggredimur S. Cyrilli doctri- 
na> exam en : qua in alii malevolo animo, ad con- 
flandain nomini ejus invidiam, in deterius acce- 
pere: alii sectai suse praijudicalis opiuionibus 
occupali, ne tanturn catholic© Kcclesiai presidium 
relinquerent, pravis interpretamenliscorrumpere, 
el ad suas opinaliones inilectere magnis conatibus 
laboraveruul. Vindicanda adversum priores sancti 
prasulis lides : retinenda Ecclesife catholica), et 
eripienda eju? hostibus, in quam temere ausi sunt 



1) invadere, possessio. Cyrilli autem doctrinam ope* 
rosius inquirere, multis de causis interest pluri- 
mum. Primum, quod in opere catechetico, non 
privatas opinioncs.uon subtiliores qusestiones ; sed 
nudam et communem Ecclesi© fidem, qualis esset 
ab omnibus credenda, proposui^et explicavit : at- 
que inde legitimam conjecturam informare licet, 
quid toto pariter orbe catholico doceretur. Necil- 
lud praetereundum, Cyrillum eo tempore ab Arianis 
quidem alienissimum, ab Athanasii vero et fervi- 



169 



DISSERTAT10 III. 



170 



dioruia Nicana* fidei defensor urn causa sejunctum, A dem cum iis qui sciui-Ariani dicti sunt eommereia. 



evitatisquaiconlrnvcisiarntummovebaiitvocabulis, 
co m ii \ uu i b us o t usi ta lis q luo co dcm re d o u n t vc r- 
borum forruulisdoctriuarn suain cxpressissc,ulin- 
tclliganius quaniaui communitcr ab omnibus cc- 
clesiarum magistris, fulei nostra Candida lis iiisii- 
tutio trad ere tur; ne Arianis quideia cxceptis, quo- 
rum etiam plurinii usitatum Ecclcsiac scrmonern 
coiDinutare non ausi, suMilibus intcrpretamentis 
eludore nitebantur ; quid cm rudis populi cap turn 
cum superarent, aul ci cclabanlur, episcoporuiu 
ac doctoium disputationibus rcservata ; aul. si ei 
propoiieronlur, illo pic rum que iu obvio ac natu- 
ral! simplicis instructionis sensu, omissis qutc non 
intelligeret ucquiesccbat. Altera studiosius explo- 



Quae ad ul nun que caput pertinent, in va rife nostra? 
dc ejus viLa dissertations locis abunde diluisse 
spcramus. Qua? an tern ex scrip lis ejus defendendi 
aul aceusandi causa proferri possunt, ea tan turn 
hie inquiro ; ac primum in lager rime do SS. Trim- 
tate disseruissc probo ; turn dc Filii et Spiri- 
tus sane I i di vim tale, idem specialius ostcn- 
dam. 

3. Ac primo quidem, duos, cum do Trinitaic 
agitur, opposiios errores vilandosmonet. Primus, 
ne Sabelliana personarum confusio indticatur : 
alter, ne ipsa Trinilas scparclur ac distrahalur ; 
ac vel dii plures, vel sejunctas natura persona) 
admitkmlur. cat. 40, n. i, « Spcs nostra in Pa- 



randas Cyril U doetrimo ratio est Kcclesire llteroso- J$ « trcm et Filium et Spiritum sanctum est. Non 



ly mi tame cujus fidem cxponebat auetoritas. Tnde 
exivil lex, et verbum Domini, quod illinc phwiw hi 
morem universwa orbcm migavU, ut loquitur Cy- 
ril I us ipse cat. iti, n. 3 i; luce omnium ecclesiarum 
mater, ibi fons ecclesiastics tradition is: huncubi 
melius quam in ipsa origine quaisieris? Accedit 
antiquitas Cyrilli, et proxima felicibus Ecclcsia? 
saeculis aetas. Quo fonti pro prior, hoc purioret mi- 
nuspra varum opiniouurn cceno turbatus tradition is 
rivus. Hujus puritati diligentissime invigilarant 
omnes penc ad illam usque aetatcm sanctiute ac 
doctrina celeb res liiijus urbis episcopi. Florebat 
Ecclcsia ilia turn castissimis mo rib us, ascelarum- 
q ae ac in o n ac I \ o r 1 1 1 n ac v i rgi n u m g regi b u s ; tu m 
a tnmdariti special iui ft sancti Spirilusdomorura par- p 
licipatione, qiwo ni mi ruin sua a^tate communia et 
pervulgata fuissc, testis est Cyrillus [CXXXVI] 
sexcentis locis. Has ratiuuc effecere ut in Cyril li 
doctrinam quam maximo studio kufuirereni.Mul la 
in Notis capita expticavi. Hie ea indaganda super- 
sun t, qua? diligentiorem operam postulabant, 
quam ut Nolan! m Hrevitate inohidorentur. Ordi- 
nem sequor dogma him, quoin ipse catecbesi 
quarta prolix it Cyrillus. 

CAPUT PHIMUM. 

Qua: Bancti Cyrilli de mnclissima Trbritatc 
scnlentia fuerit. 

2. Sancti Cyrilli tides circa sand issi mam Tiini- 

tatem vivo ipso accusata. Kuui Hieronymus in 

Chronica Arianorumgregi fideutcr adnuinerat. Hu- r. 

fin us in fide aliquando, saipius in communions va- 

jiasso scribit. Socrates et Soxo menus ooncilii 

Constanliuopolitani tempore ad (idem consubstan- 

lialitalis ex pcriiitentiareversumaiuiit. Krant Tbeo- 

phanis tempore, qui Ariana? opinionis suspectura, 

'A ps'.o'ipova cat u m niarentur. prop ler pihsimi nomen 

suffs^ic-atov Cojislantio iii epistola do crucis appa- 

rilione tributum, etconsubstantialisvoceu* incale- 

cbesibns pradermissanu M e tap bras tes in Vila 8. 

A l hanam , e t alius Vita e, j u s d e oi sancti s c r i ,p ( o v , 

eum maximo impietatisardore incensum scribunt. 

His calumniis locum dedere, vel sparsa? dum vive- 

rctin ejus ordinationem calunrnia*, vel fola ab co- 

Patrol. Gh. XXXIII. 



« tres decs annuntiamus,conticescanlenim Marcio- 
<.< uitai. VerumcumsanctoSpiritu,perunum riHum, 
«unumDeum prasdicamus. In di visa est fides insepa- 
r< rabilispietas, ncquc separamus sanctam Trinila- 
« tern, vein In onnuliifaciunt: nequeconfu sionemj ux- 
«taSaJjclliumiacimud.» Docctigiturmimo, $pem no- 
stra m in nolo Deo collocari posse : horn, in Parah/t. 
num. 9, banc in tribus persouis poni jubet ; unam* 
quamque ieilur Deum esse cense t. Scorn do, dum 
tres doos ne^at, vel lulium, et Spirilum sauclutn 
Dei lituloprivat, vel[CXXXVU] eosunum cumpatre 
De urn effi cere cense t; Illos divinitateprivare, Trini- 
latcm separare est, quad severissiine cavet : alias 
Fi Hum saltern ex verbis symbol) veruni Deum pro- 
nuntiat. IJiiuin or^ocum Patre Deuinambos et'ticere 
existimavit.TertiOjquod de hicvitandatriumeonfu- 
sioneautsoparationemonet, idem do Patre et Filio 
innumeris penc locis repetlt: in piimis cat. 4, n. 8 ; 
cat. 11, n. 16, i7ctl8;cat. 15 ; n, 9; quibus in locis 
idem dc Spiriln quoquc sanclo suppouendumessc 
pro bat, quodincitatocatechesis 16 lesti men io earn- 
clem illi senteuliam applicavit. Quid vero sit, Cyrilli 
sententia,Triuitatein vel personam separarn.persj.u- 
cucexplicalcal,ti ,n 17;nimirum personam ali quam 
increaturam uumcrum relegare. Hie enim, quod 
deopposiliserroribusdixeratexplanaiis,ail:<.Nequc 
« Filio deferre honorem rati, Pat rem eumnuncupe- 
«< mus; neque dum Patrem ho no rare arbiLramur, Fi* 
« bum unumexrebuscondilissuspicemur.w Jdalio- 
qui res ipsa clamat. Sabelliauos ex ^equo refutat,qui 
tres in unam piscinas confundebant ; et Arianos, 
qui Filium et Spiritum sanctum in creaturarum 
numerum rcferebant: neutrailli placet sentcntia; 
Filium ergo et Spiritum sanctum exirnit a creatu- 
ris. Tres ita conjuneit, ut vi tan dam tan turn mod o 
unius pcr^oiiffj in tres aliquando mutatae confusio- 
neni moneat. Nihil aiiud reliquum esl, nisi ut 
tres person as in una natura conjunclas admit tat. 
k Secundo, unam tribus person is divinilalein ex 
oaquo communem fecit. Cat. 6, num. b', de Filio lo- 
quens: Palevme divbiitatis, cum Spiritu sancto 
parlkeps est unigenilus PHius. Bsott^o; i3j* ^arpt- 
xTit Ir.i 3v»v zCy nvsujjiaii xw «y'' w *^o».vw^o; 6 V\6; 

6 



171 



DE VITA S. GYIULL1. 



172 



6 aovo^vjv. Idquft in argu mo ul.um Uffert ul probet ^ de Spiritus sancti substantia cat, 16, n. 5 el 24 ; 
Utsuiu A Filio ct Spirilu sancto perfects compre- cat 17, a. 17, etiisdoiufero verbis quibusdetolenia 

gcnetalione locutus oral, Ul autem iueompreben- 



hcudi, quouiam umbo diviuilulis ejus parli'Oipes 
Hint, Galechesi quoq.uc t, it. 16, do Spirilu Mncto 
ait : u Qui cum Poire ct Ft liodi viiii talis gloria eondc- 
ftcoraUir,*T?| Q^itvjtos 5o£yi TcT-jji^Ta^Tortio, Qt divi- 
nitaleitact eonce<su trossemperjungit, procat. n. 
I5,de buplisnii tempore loqucits:« Aui mo voids i fifor- 
« male unt verso rum Domiuum Deum sedentem, et 
faiiiigouituiaFiliuiuadextiisunasudcntcuijClSpiii- 
u lurnsimul priBSimtem. Mpxuif** Thronos vcro et 
<<Domiiuiiionesministrantcs; >» quam hwgoalribus 
intcrvallo sopuralos! Cat. d, ii \%i 9 « Aderitluncitl 
<<judicioDoiisomniuml > ater ? uuas^dentoJesuCIiiis- 
«to,et*imirl present**, eufxiHc^vrogj Spiri In sanely.*? 

Spiritu sancto Wri7ttvuquil,c£sttfoi- t> « luilu?, proprio ac sincere, Fill 
sfeng, sempwque Patri ct b l ilio una pimsans, icavto>? « ruinclorescrvalusost. »Cu>t.i],i 
IlaTol -/.of: liip <?ojX7tao<5v. Quarto, quos una natura, 
divitutate et cousessu, eosdera ct una operationc 
conjungit; Cat. lH.niifti.24, a Pater per Filhuheum 
« sancto Spirilu omnia donat: non alia sunt Palris 
itdona^etaliaFiliijSanclique Spiritusalia: unaeuini 
• salus est, una poteslas, Qdcs una. Cat, 7, n, 7, A 
ciservitnteinadoptionem Patris gratia. per Filiumet 
« Spiritum sauctmn trans! a ti sunius. Cat. 17, n. 5, 
«Indivulsa estei coneors,unicaque salutus erga nos 
«dispcusalto,qua* ex patre et Filio ct Spirilu sancto 
«existit; avel, utferuntmss* nonnulli, qu<# ex Patre 
per FiUum in vel cum Spirilu sauclo e&istit : quod 
idem est. Et cat. 18, num. 29, Vita ct Patcv, qui 
« per Filium omnibus in Spirilu sancto (CXXXV111) 



sain aniboiuui nulurmn, iladiviaam uttiique summe 
perspoctam et comprebensam docet. Cat. 6 7 n. 0, 
cum probasset amides, alios aiiis excellcutius 
Dcum vidcrc, nullos tamen pertacte ; addit, « Unus 
« videre potest sicul oporlcL,ima cum Filio SpiriUis 
« sanclus; illc enitn omnia scrulatur elnovit, cliam 
« profunda 0ei, utcwlcclunigfruiUxs FiliusPntrem 
« quantum oporlcluovitunacumSpiritu sancto. »Et 
raliououisubdit,qu&aiumuFm^ 
cU parliceps ; cut. 7 P mini, 11, Dei f anient tident 
angeti xtnmquhque secundum proprii ordinis ct lo- 
ci mensuram : « purus voro p{itonu splendaris cou- 
Cat. .17, n. 8, do SpidUi sancto vawm } iwiiul t c£s'i(bsi' R « luUu?, proprio ac sincere, Filio una cum Spirii.it 

nuin.il f fu$a ;>robat 
divimc generalionis arcanum^ lerr^, cculo, bomi- 
nibus^ngolisoLuuivcrsu^generaUojiatura}, xxi iriT^c 
Vi/vfjT/i ^u3rt«, mcomperlum esse. At eani uotitiam 
primurn coiiccdilSpirituisaucto.num, 11, « Ecquid 
c aliud osl ? quod co^noscat profunda Dei nisi solus 
« Spivitus sanctiH qui divinas Scripluras elocutiH 
« est? al aequo SpiriUis sanclusde Filii geucratioue 
« ex Patre in Scripturis est loculus. » Delude Filio, 
nam 14,«Uui^enuit ; solusnoviteum quern genuil.et 
m quiabipso genjtusesbnoviigenilorem.* Ulrujnque 
igikir ub geJiorata sou cn-a'a uatura longo intcr- 
vallo discerniL 

6. Sexto deiiique, ex una trium tiafcura^ ilivini 
tale, bp^ralione, concessu. inflnilu a crcituraruin 



«cojlcstiadona profuudil.»Fcrunt nonnulli codices: G $talu ct m0( j 5C par<ilione, una scquiiur triu 



Vita, Pater eU ct Fitius et Spirit us sanetm, vol cum 
Spiritu sancto etc* Vides societatcm aolionis par- 
ticulis mqualitatis notatam. 

3- Quintof divines characterescrcalunonegatos. 
tribus indistincte personis tribuit, casque sequali 
potcstulc, uatura? incomprobensibililate, elcogni- 
tionis infinilate clonal. Cum doseat cat, 8, n, 5, ex 
auctoriialePsalmistflft, omnia Deisrrva es$p, ab illo 
vcrho omnia excipit Filium et Spirilum sanctum, 
»|uibusuna cum Patre omnia servlro docet. Omnia, 
inquitj tcrva sunt iiti : ttnus porro ac talus ejus Vi- 
lim, ct unim sawlm ejus Spivitm extra omnia sunt 
podli ; el omnia ilia qua: serva sunt, per unum Vilium 
in sancto Spiritu fierviimt Domino. Dis&rbj por omnia 
inloHigfil creaturas ; claliuudc cat. 10, n.o, at cat, D p a tris et Filii adoraLionem dividi volat. Quam 



m 
g]oria,tinareddendaadoratiO.Cat. C, n. 1,< Indivise 
« Pa triset Filii cnmsancLoSpiritu glorificatiocele* 
• bretur. Xonenim alia mgldriam Pater, alianiFilius 
<* babel; sedunameleamrlouicum fCXXXIX] sancto 
ftSpiritu.CaC l0.n.4,SpiritussanctiiscumPatreetFi- 
« liobonoratusest, elsancii baptismatis tempore in 
« sanola Trin ilatc sinuil dtfinprchofidilur ; num. 19, 
«PretiosaresvereSpiutUbsauclu» : ineiilobapliza- 
Kinur inPatreni,el inFi Hum, etinSpiri turn sanctum.*) 
Ek hacFilii ct SpiriUis sancti cum Patre in baplismu- 
lisfonimlo iudi^tinctu conjunct iour^nutaosl in e ecta- 
sias glorificanda Trtnitatis forinula, quam Cyrillic 
in omnibus pene catcchesoon clausulis, piirticulii 
iDqaalilatis etcuvi exprimere solet. Cat. 11, n. 17, 



i I, num. 21 j, domini uc regis litulum in croaloris 

auctoritate constituit ; ac oon$et]uenler opposilam 

serviiti ralionem in crcala* rei subjc.o4.ionc ac de- 

pendentia. Cum ergo Spirilus sanctus el Filius a 

servitio exempli sint, imo illis serviant omnia ; 

uterque a croaturarum numcro cxemptus, Divinaiu 

naturam a so sola comprobendi asseiit Cyrillui, 

nulli crcatio reicomprehcnsam.Videiu piimiscal. 

G, n. 2 et seqq.; cat. H, n. 3. Quod aulem de ia- 

comprebensa Dei ac Patris nalura docetcitatis lo- 

cis, idem de Filio et wtema 6jus nativitato tradit 

multislocis,atpra?sertim cat. 11, n. H et 12; idem 



adhibct ralionem ne videlicet in oppositam Sabol- 
liana> bwresim incidamus, oa de Spirilu sauclo 
quoque valet; queui ejusdem ba>reiis melu ne a 
Trinilate separcmu^, iisdem pene verbis proliibet 
cat. IGj n. 4. Quid aliud desideret lector nescio, 
nisi apertam foilassis consubstantialis Trinitalis 
professionem, Dane babes in extremis epistot^n 
ad Coiistanlinm verbis, quibus oral ut Dcus Au- 
gustum mullos annus soepitem servet, cr glorilicau- 
c« leuiHempersanctam etconsubstantialem Trinila- 
c<temverumDcuninostrunj.»Frustralectionembanc 
sollicitari,inPra?loquio ad eamepistolam,num, 10* 



173 



DISSERTATIO III. 



174 



admonui. Sed to tarn vim ejus vocabuli efc sen ten- A qua* tarn niagnificc Cyrillus do Deo Patre omnium 



tia in adduclis supra cateokescon senlenliis cou- 
linori, no mo qui a; qui judicii sit, diffitcri valet. 

7. Uuum est, quod adversus exposilam de Tri- 
n i la Lc doctrinam ex Cyrilio opponi possjt; mini rum 
ilium ex tern as Trini talis act ion es separate, undo 
etiam scquaUir nalune separatio. Creation is actio- 
nem, verbi gralia,uni Fili-o LeibuiU Palri ma&datuni 
la it t n in or ea n d i , c 1 1> u b minis lr a li o n o m c x c m p ! ar i s 
rerum eflic ion d arum : Spiriku sane to so Jam rerum 
nulu Pa Iris per Christum effoclarum saiietifioalio- 
nem Iribucre vidctuv. De l'atremaiidunleet exem- 
plar ronnu cnnd^idaruitt Pilio subminisiranle,ac 
Filio co a den to, ex si at ejus doctriaa cut, il, n. 22 
ct 23, quam declaral cxomplo regis qui civi lutein 



crealore pr&huuliai muftis locis. in prim is cat. -i.-, 
num. i, 18 ei$t; cat.. 6, n. 9 ct 12; cat. 7, n, 0, 
ct lota catechesi nona? quibus in locis Mareioni- 
las, Manichoeos, aliosque Urerclicos dilige'nlissime 
refellit, qui munduui hunc negabuntPalris Christi 
opifieium esse. Advcrsum eos probal cat. 7, n. 6, 
cumdom ease Palrem Christi cum mnndi conditore 
et auctoroVcteris Testament]. Atqui illi Deum Vc- 
teriS Testament! proprie acvere mnndi condiloreui 
a^sli malum t : non id refellit. sod ul cumdem quo* 
que Christ! Palrem agnoscant, obliuerc nilikir. Se- 
cundo, duos in Palro tilulos et acliones di<tinguit, 
luuun Palris, alteram Crcaleris, cat. 4, n. 4. « Unus 
« Do us solus qui et animarum et cor po rum factor 



struere volcns, Filio suo pariter secum regi man- g « est; unus est opifcx cadi et terra*, angelorum ct 

datum el exemplar urbis condondaj tribual; quam 

deinde filius ex mandate palris ad exemplar sibi 

suppedilalum ledifieet: quo excmplo concludalnr 

nmndi efifeoiioncm melius Eilii esse. Qiue quidem 

Ari anornm se n ten lia oral, crealu ras ac ti o n e m P atri s 

f >o r tare n o u p o tui sse ai m ii u m , i u termed i aequo n a - 

luraj&llcmperaliori manuopus fuisse. Hanedoetri- 

nam fuse expo nit Kuse.hius Caesar, oral. Be laadi- 

bus Constant, c. 9, ac refutat Alhanasius oral. 2, 

conl-i Avian., n. 24, et De deer. Nio&n., n. 7 ct 8. 

DeSpirilu aulem sa nolo res crea las lantumsancti- 

ficanie cat. 10, n. 3. « &1, inquil, Spirilus sanctus, 

« sanelilicalor rerum oinniuni a Deo per Christum 

« elTectarum; cat. 47, n. £. Est rerum omnium ratio- 



« arehange loru m fac to r . Qui m ul la r u m quidem re - 
« rumopiiexesl,uniusverosolius,Uomiainoslri Jesu 
« Cbrisli Paler ante srecuia ». Nota Grxcam voc-em 
q nam p e r opifex re d did 1, ess c 5r, fuoupyoc , q u oc ar ti fi ci 
e t operario manibus suis c pus altmgenti et form anti 
proj>ria est; cat. 7, n. :>: « Esi l)au$ nmllorum qui- 
«dem abusive Patcr,uniusvero sol iusKilii JosaChri- 
« slinaluraet veritate Pater. Quomodo aulem abu- 
sive creaturarum sit Paler, nernpe propter crealio- 
nem, explkat n 8. duobus Veteris Testa menli locis, 
altero Moysis Deut. xxxn. 0: « Nonne ille ipse Pater 
« iiuis possedil le, et fecit, ct creavit te ? » et altero 
Isaiici « Domirie, I 'a tor nosier tu, nos aulem lulum; 
« opera inanuum luarumomues. » Terlio,suis nlani- 



« ne priL'dil arum ,qiuo a Deo per Christum facias sunt, p bus Palrem creation is opus attigisse mui i is locis do- 
« sanclilicator. « Quod si iKmcvereCyrillisenlonliani cel;cal 4.num.u:« Opera di^i U» rum ejus sun tceeli, efc 



fnisse concesserim, quid porro inde sequalur ? iliud 
ad sum mum : Cyrillum nnum aliquod catholica3 
doclrirn-Bconseclarium non vidisse ; nimirum, quo- 
rum una est natiua el dmiulas, eorumdem aeces- 
sariounam esse quce extra prodcat actionem ; ilium 
in distinclione persona ruin, indivisa quamvig na- 
tura, satis inesse j'umlamenti arbitratum, ul opera- 
tion es cuique separata^ assign ari [GXL] possent. 
Hujc, inquam, sola concludere lice ret, non autem 
diserte conslilutaui a boo de inseparabili Trim late 
doctrinam everlcie, si conccdercmus externasTri- 
nilatis ope rati ones separavi sse, quan quam alia pror- 
sus rati one el causa quam Ariani atque Eusebius, 
crealionem Filio tri.buit. Illi propter paternal natuiio 
majeslatem, quam nee ad creandum demitlere se 
posse , nee a crealu r i s s u s li n er i po Ui i sse d ipso ban t : 
Cyiillus veco banc unam causam al legal, cat. 11, 
num, 22, quod Pater axfuali sibi Filio creataruin 
rerum po testate ni ac dominium communicarc vo- 
lens, opus ipsi creation is commiserit. Verum ea 
defensione uli nihil nos cogit : probundumque sus- 
cipimus ex Cyriilo, lam Palrem et Spiritum sanc- 
tum cum Filio ereavisrie, quam eumdeni Palrem 
et Fitiuiu cum sancto Spiritu sanolificationis auc- 
tores esse. 

8. Ac pvimo quidem, quis credat ad simpiicem 
nutum atque mandatum creandi, revocanda esse 



D 



« uni versa terra in pugno ejus coo iinelur:» cat 9,i u 
qua dc Patre tolas sermo estu.i4 : eum esse dicit,qui 
« nervis etossibus nosconnexuit,pellemque et car- 
et nemoircumduxit ; quiindeOcienli cor agilat moral, 
« quioculorum teueritudinem palpebrarum ample- 
uxu munivit,»etc. ;cat.l 2,n. 26, <* Douses t,qui inulero 
« hodiernuuiusquediem hominum fetus conslruit. » 
Quarto, cat. IB, num. G, ejusdem qui nos fecit, ait 
esse ut nos collapsos et mortuosresuscitel; quein- 
admodum statuarii, ut collapsam statuam ineam- 
dem rursus formamconllet. Idautern deDeo condi- 
tore, ibid, et num. 3, nulla Chris ti mentione tola 
calechesi dicil. Qui a to, Palrem semper operari, 
[CKLIlelFiliumcum Patre operari docel homil. « in 
<« p a r a 1 y t . n . a : Pater ej u s se m p er ope ra tu r , e t i p se 
« cu m Patre n n a o p e ra llir , auvspya *zx ai , e I o mni u m , 
«nuluPalris, factor eiat. Idemaitcat. 7, num.C. Ait 
quoquo ealech. 6, n. 7, Palrem cum unus et idem 
SiJ.diversis iicelnoimuibusappellatus, « innumera- 
ffbilcsdivinitatisoperaliones emittere,»tJLjp'a;£/.i:£- 
jjL-n=: *:ac x^; Osot^-to^ LvspYStac. Quid landem mulla 
quaH*imus*? Kn disertum consociala3 Filii et Palris 
operationis testimonium cat. iO, n. 0, « Utdeclara- 
o relur kominem non soli us Dei opus esse, sed Do- 
a mini quoque nostri Jesu Chris ti, »> Hicc ex mul- 
tis sufficiant, ul ne Palrem a Cyriilo propria in 
creando operationis expertem reliclum credamus. 



sruos.Tod snqu-j siAtiimib c oitotjt?0jo uj H[(\on unn 
-jodmoour ojij^i pinbip? uini.ido.xd 'assinj w&fjudl 
-uossojjTrjjoiun.iKHiniinuoa'jsojoiJ ipupuoo'onnuo 
o?nb snp: srjniyui p Si'|x;.[ mh|!jI umo stnotfMjfo p 
*AHtf ( j tun.) lutuumujj^/dki^ : onbsm.iiucqoi]iuns 
-qtfis umiuouiqdinoo opuss miujdg 'mauoyiofljfa nj 
-uoCm m*wd$}M%>nv utmdi ( wc;J.c"r.oipoi|m r j|riX.Oj 
'umjpvjibt&q ( «;.xoor3 up<[ linqi.i] ^fiiiAip snqu 

~odo ut l 9tw.miduo$ m 5 "jsauib 'jossojuoosnunxrq\[ 
'S *!*£<? '3wd 'xixx -q|[ um>*$>/£ cnun.ipurcxajy 

-.toa^[]u;j[y nnmJtniu umiisuoo rnnpunui inn:* op » 



-.*«/ ## nnuiunu ;pqnf so« &tfft#d;tfi mmp w?wq 
opouionh *in»pi>j o\\u\ nrntoipyomivumou sipueaja 
Biiqw 9p aui.iayi.'d wpwnim p flfcpnmu 'cog *^ fI 4 

« u< ioj tymmwD)^n$$i]Vjiaiii? u wwdt nsso ui ruopiuqo 
-iy u.ma;nlooimt| unmo?|i?^$uoiuop r 6f uin.>'?;»#ifu£ 
fffl ma a q!f»Tifkpnoilxosn;saTdcfoponb!ipnruoaii^dii| 

-a»jrijiiiu»JiiinaiMninjuinprnbMiMUfii.3piA(udiunun 
-otitfjtgoD uituniMoiud t>j)uc cntb IjjanlsoJimi uioip 

-vjodoain]du!0X8;*(nX0] u " n ^>i^)stMlW«^n^diuo]»> 
-HimijnAoSja «:i!Pqn5 0pujoQ -j)Uf £ u>x 'sd U"H^p;«r ? 

d 






op 
uou snutqrii 1«oiidxo.i;>|i|[un^uic»uo!it?.nsuoiuapsij 
-Tqduiaxooutui^^ 

-IIi.ioqTOoiModpM^ioopuriaj^ijfAjasuouMS^Jt^d)) 
uu>iutuu|i v pi ?.iT2o8|S9pmv>pjnbo.ij^i\2Sumiojuma» 
-CM uiopriiiuift) fs;i inniiOnfs.TStl ffmto'ftj » ^onr.dwji 

->.i£.;^z //v» '^(ifcrffc s&r.o nox.vgoo ftf/ .ioAov 30 say 
-shifts '^/ijftii o ftsvl ■,r.i-Afj;v!'/.£^ ifioitr.:. *r.ox *ft>x 

umns osdr 015 ^f.topiA *]oi?| m«f ajil?cl 1J ^"'> jnro 
-ty iJiiiiui") vo *n\[\j ponb 'euouiulo uf[i sntaii uiiuy 
^ui'jxo fog 'ijiMO 'yjjvtA;) uifftiuyjuos p« snsao-id 
snuyyumvwj sui-ioSai^j .iniLq^adjoiu; uqjov nm|) 

-ty ii^-nsnijij i«3lodirojij «:ci \t *m?of opjp n^iJi|3 
Kinxud ui 0[|i ]o 'suaidraoc; sniTAip xo oiqup ^ni^ 
ITpjosnim 'isa stntiumioo snqn-jt^j ua? ^n[o sjjjiuu 
umo i|]i amb 'luouupop suu]duiaxo oijf fc »j iiui^s 
•uourop «n]|UA3 o.ioa cmikji -.iniiuisuoinap siviipa-Md 
DttOjiiMOflo ja microi sis q ris aiThuj.idoad 'jnjiujooos 
•mum ^ u*o|pnis $hjjr{oub ^uioddo snj|fjXQ uinns- 
lunjdaiDxo anturjoop o^ioj -jrnjj -^©jemHuoj sjodxo 
snioj!i;Ji>do uruiipu<30 ua)t.M ui onbpnjji ^nisdj oi) 
*t?j io suaur oi.iunivis q« gienb jn^aionSur^p o.ii\?j 
v fidiuu uou *jso or|W suic^j ^iu^oj o:nb iunqaa 4 \ 
( -0|dai>cn) apujs ouofjiM^iUno:) inopinb unf) "ta?wj 
-//?s mwv8tcJJj l i)C?y : jpt^jjir r.]! uu?uo$.iod lUThwiji* 
unmbutmjuoduroo iniioro-imb incus manoiici c ii«lp 
-ur ^JOAOUip\? u^du iminuiMu lunonib M)UT2oui|opos 



-aiiuooie ^lyiiqvm^ sut>oio 'umurtaon raoiuupvoui )> 
ouor)t?0JO at lujutasop ( oj(: -gcd J oi dua offitps n^tids 

*S 'duo tm utmTdf] ii 'qij 'KO.tqiuv ij:i 'ttran *v/ii^j 

^(T Af 'qij jo ( oj *"tnn *?} *nj[ 'ihaxo *;»k<! ?u tunu 

-tfffij jo opi\ *saqriuo*iossi? umiiModnio^uoo sifftni 

-o.Q^nq^-j T?sinjninais mnqjo : \ 'iiuoddo snirnv nutu 

-Jin ni ponh :]G^ixnpjaflnintiuai<?isi:o puopuounws 

ca* c t««stnu|isns ^MupouuaonDu 0}T)i]T]3;uoq ni.toiwd 

sfcfji pi? os rsiu ^uasstniod oxidj cuv.iuimr ?nfo ittitio 

uou iiTO^sod u?)y in D^«.TOclLuont; os sijotj snqeu 

'ijfuuioioj^ojooiiiiutuno^ujnqjo^irioop^Q'u^'i^io 

oi? f Q$sipipuoo cjtiuin uteris arQiiuoTd^s io mnuTitti 

jnd }p\ iunijt t .| .lod nnuHl 1!^ ! ( l n '81 1° Sf c 'l #n 

•-■n^ '-WP ^fl "uihdy 9p|A 'lucq^pnjouoo iu^T>{i|i:nbce 

Itjij snsj^Apt? 'rtnjQqcq «^|jnd rpuQjdfoaStid nifinb.ioi 

-a?JtIsTq[uu .roiujunb ut *puwi^.io on ojji oi^pui?ui 

x^ rOnh *jnn.io|ndo-t ttutiposuoo uiujuni iui\id p^s 

tsoAi^iun.inSsnptuou^ssiAisaid nimiiosuii? c [ oi«p 

•uciu umjn c [ ino.iooip luvuy timiq 'uitissiunpnpojd 

satosuDjop siHiBuy lunsaOApu jopfi o;;>[|oq^o soj 

-oipiA.toj p iuRiirt>i<JOiOTuS[suj -lUuSoio.rd ujihiuaq 

a|^irjopnu tuiuoafn oq«]ioso]]nu 4 cc]nunoj ipiiaoip 

lutssod uapiA oe)i!.rn^OT} ^tiuitu opumibtit? unuonb 

'inn.i^M um.iotiifivq^ ujuy *;?</«$* ^P^./ *Jt*-wo tiwnh 

.iod^innoj ump ( T>|imHjsuo:*sn(fiuuiOGXicHi sijoquj^s 

ui onbv& *tn^ui.ignoo snqiijuii^ i» '/tms njovj uinsli 

,nd muutQ 'spuouinsi)! i.p.i;r|duog )±o xoa uinimuo 

uiarjnjoO 'g •u!n!nudnsiAiiqo.idnvopu;)ptii,>X9 uou H pndBntiipuo8unjou«s«fhsoMBUiTiissiT?jttdraooiuTiJrti 



uiauoipn ^u|t) t j f .ni)nvptA *mo;»^j >i.i|^| oppuviu xo 
Tfiouon^oio iun.io.1 o,i 1 1 -i lucuclcui tuoTnu pinQ'OF 
•[tnHjtr urouojpuuruor? uuv|RU tjiiu in imnujrjo* W 
unMii^in oiu! 'ojidju \i\u\ iiioiioiitui!il,^tim.iopuop 
■ i?j tun.iarJoo|it}Ji«uouri)p uin[[uiA^pnclv jnitsh uaq 

-UW "fj P t "» 1^ TlH! ^!!I ,} ^1^ ! vtudfarqv iioip 
o^s.fdow>B uiusji ooi[ inniiuuiop ^i.iopo.KKqinn qts 
^pdai oi'St j <i;1 Tl ! iTi^]t)iKtaioni2qu Tini|ani h j ! ,u0 
umo mux! 'o u 'OF '1 no '°^^° ^Hp^l yuoi|^ieuta8 

HI UtlllMOJ^W'tq T? OtJC.ITJtlUUO^SJ UUlldlOUI.Kl SllT 

- nr» tjtnj t*ut,naop iHM-vo ojqnp oins iuapi?H *aUa3y! 
-COAV.-.0 ^o:^cX» f,o: i ^ ? ^cixn y.? Admoirx ^ 



-ipuoo uioqjo uino(f :ji/ 'iSimI ;niodxooi> ' *}pd.o)fl 
•jw:> u *qn Missaey 'cpsn^ pnd« ui^cjudiuos &uoji 
-Vu.i:> iprcmii up uitns c sn:up.r^q ojiiiA^smciiqnpui 
p sniJo;>'siMADuy snnaai^K 'Oiiimqns $uoq[|opip 
-nrsuovwii^cnb'inniDofuariiT.utioDOo^qijuu^pui 
sm^itf^Tfip : }T.i9ri(|M| uid'fu^iiryjd diadoaduijij *arts 
-ih^u^J^|'duioxoujT? t rsii|i|,KCotU9.^ 
-.f<);l p ouiumo lunpcx,) uiiipjuoA \m p iunnba;^i( 
-ii luop .i^iduioxo onbiu iiminpu^ui jojajjd ouoii^o.to 
hi jiq-iu .iv>)w f j J^ *uoun?j ponb S Ji!]ts9iisj lunjduioxa 

OSsOd lJJ0J$U^n^1^TI00T?UUJlTJ]IUlAippUOi.HI*?nSJOjM 

untjipdquti asilc sp[[uX3 umo *|so tunuuijui *sji 
-uduodup uin[[i.>] ui ituMiio si.iodounjdiuoxo oiipv^i 
^itbunrjcq Si/nuqcA ojon.ipuo^ uiopiiaio ^titfa.i \mi 



moxjnj )) opioods m iMwoj^wdwj wv/.mfm am ¥ -pn suhkiXo otib : o|daidXdcp>aniiuoddopoi]() a G 
9Z.T "ITIIHAO *S \UIA r ^ia Sil 



177 



DISSERTATIC Id. 



178 



communi,reperiri; ut special ius per ipsum res co mti* A 
tasfuisse.ipsiinuiuecroaloremetfactoremdic^reut. 
Qua ia senlcntia nihil certo culfiolicdt profcssioni 
adv.grsans deprebendas. Modem onini uiUulio siinili 
modo Fili us. quamvis cum aliisconimuni I ar operant 
crealionis auctor dici possit. quomodo vox Hie est 
Filiu$meit$*y a Uibus eerie personis efTormata, so- 
li lam en Pali i impulalur. 

it. Vcnio tandem ad Spiritual sanctum, cui nee 
so lam sancli ftcalioiiem, ncc soli a Cyrillo allribu- 
Lamprobo. Primo enira sit as in crealiouo sancto 
Spirilui paries conservandas probul, quod aim 
cat. 12, num. 20, Filio tribuat ut in Maria quatn 
assumpsit earn em formaverit, id cat. 17, n. 0, 
Spiritirs sancli in Mariam supcrvenlui Iribuere vi- 



[CXL1VJ CAPUT 11. 
Speciitlut* prohatur ex Cyrillo Filii dmniitis* 
13. GonstiUita ca quam ox Cyril la cxposuimu* 
do SS. Trinilatc doclriua, oodem acta probata est 
Filii cl Spiritus saiieli divinitas ot mquaiilas cum 
Pat re. Propria tarn en do unoq:>oque a pud Cyr il- 
ium docuimmta sunt, qua) hie eolligcuv ac reprse- 
scutare juval; ut quantum ab Arianis ac Pneurna- 
tomachis, quorum ipsi est objecta com munio, ejus 
diseonvoniat sontentia domonstrctur, a Filio inci- 
piam. Non calholicum solum de Verbi diviuitate 
doclrinam accurate copiosequee*. proposiiit, eiex- 
plicavit, ct probavil, vmiui nnmeft Ananas iiiipk- 
tatis surculos diligeutissimo pcrseculus slirpiUis 
evulsit. Ac primo quidem Filium a crealuris stu- 



dealur. Idem in Spiriium sanctum lunquam in an- 3 diose discrovil, refutatis nominatim blasphemis ca 



ctorem conl'erl, donorum in altari propositorum 
transformationom in corpus et sun&uinein Chrisli, 
cat. 21. n. 3; cat. 4 J3, n. 7 ot 19. Quam quidem 
operatfonem Patres ad summam Creator is in res 
subjectas oninipotentiam pertinere decent; ac Cy- 
ril) us ipse Filio tribuit cat. 2*2 t num. J, et toli Tri- 
nit.ali cat. 19, num. 7. Ut omittam Spiritum san- 
ctum, ex doclrina Cyrilli, com muni cum Palre ct 
Filio in creaturas doininio saudere,eal. 8, num. a, 
cujus dominii jus sola creandi actione acquiriiur, 
ex eodem cat. 11, inim, 21. Quod autem Patri et 
Filio, jnxta ac :'piritui saucto sanctificandi niuuus 
tribuat, ex omnibus pone ealecliesoon clauMilis 
colligitur, in quibus sancli fioationem audiloium a 
Patrc appieeatur, Vide in primis procat. n. 17, p 
cat. 3, n. 10 ; cat. r., n. 30 ; cat. 14, n, 30 ; cat 13, 
num. 3*>; cat. 18, n. 33 ; cat. 20, n. 8, et cat. 20, 
n. 23, quam ita concludit: Delta pads sanctified 
von inlegros. liaud tamna iniiciundum, non a Cy- 
rillo tanturu, sod cl ab omnibus Patribus, imo ct 
a Scrip tura sacra, sancli ticationem Spirilui sane to, 
uli propriurifk ac specialerxi elTcckmr tribui, diini 
aiunt per cum in cordihus charitalein diltundi, 
pias cogilatioues immiiti, inliriuitnlem uostram 
adjuvarivpurgati animam a peceatis:ha;o cl inuL- 
la alia inagniOcentisshne a Cyrillo totis calechcsi- 
b;i5 16 et 17 disscrunlur, Ipsi sacrorum baptism i 
et confirmation is cliaractorum impressioncm,ani- 
nuu custodiam, adopliouis donum altribuit: ipsi 
sanclificationem aqua; baplismalls aceoptam rufert 
cat. 3, n. \. el sacri chriamatis cat. 21, n. 3, vim D hisnalura. u JUL, » ait eodem loco,* Deivoceeldiclo 



de re Arianoruin decietis, gcniluinquc vcro acpro • 
prie, et naturalem Patris Filium asseruit. Sic cate. 
cbesi 14, n. 17 : « Ncque Filio deferro lionorem rati, 
« Palrem rum imncupeinu.snaquo duni Paliemho- 
e uorarearbilremus, Filium unam ex rebus conditio 
Ksuspicemur. Gat. 15, n.0, Nuncvcro defcctioest;et 
« alii quidem Filio — paterni late tu p raid i cant, alii vo- 
« ro Christum ex uoii exstautibus ad esse perductum 
tfdicero audent. Cat. 11, n. 14, Ftsicut persajpedic- 
¥. lum est, ncquaquaxn ex non cute ad esse Filium 
<< transduxit, neqneeum qui nonerat in adoptionem 
<* adscivit, vcrumajtcrnus exsistcus Pater, aHerimm 
« gunuit et inenarrabililer unura solum Filium. » 
Quamobrem in l*atrc studiose disi intuit duas actio- 
n es, duosqu o respect is.Unumc realoriserga res Oin - 
nescxniiiiloeruUis.alleruni Patris r t genera toriser- 
g^. solum Filium. Duo ejus rei leslimonia citavimus 
cap i to pnvced. n, 8, ex cat. 4, n. 4, ct cat 7, n. 5. 
Generatiouem in Palre adrnitlitvoramacpropriam, 
<|ua non adoptivus,sed naturalis et prop riusFi Hun 
exsistat, Cat. II, n.2:« Filium cum audi*, nc adnp- 
« tivtmiexistimes,sed naturalem Flliuift, Filmmuni- 
«genitum;<iln.4,FiliumiterumcumaiuIis,neab usi- 
*<vn solum modo dictum puta, sed Filium vere, Fi- 
«liumnaluraleiii/nuliicxpcrteni;non.ijsservitutead 
«adoptionisgradum evectum, sed Filium ab omniio- 
«tornitategenitum.'> Magnum inter adoptivos Dei li- 
lies et Christum differenliam constituit: i° quod 
temporaria sit hominum ado plus Filii nati vitas 
sterna: 2<> quod hi fiant filii Dei verbo ct gratia, 



exorcjsmorum, procat. n. 9. cat- 10, n. 18, 19, ut 
intinita alia omittam: eamdemque alionun SS. Pa- 
li um doctrina est. Ex quibus gravissimi (beologi 
colli^erc se non immerito existimaveruut, licet 
commune m tribus personis fateantur aninioruin 
sanctificalionem, in ilia tamen proprium aliquid 
Spiritus sancli intcrcedcrc. ut vcluli sauctili.calio- 
nis bujus causam atque formara in. se unus susti- 
neat. Vidcsis Petavium ha?c doctissimc el conic- 
sissime disputantem lib. De Tririrt. vm, c. 44 et 
seqq, Dogm. thcoL torn. II. 

* Mat Hi. in, n ; xvii, a. 



« adoptionem quam non habebantaccepetunl. » Hie 
verOjiion « cum aliud quidpiam essetaliud f actus est; 
t sedFiliusPatris ab exordio natus ..'St. <upe-iior quo- 
«visinilioetsa^culisexistens;>»n.O,deadoptivisPau- 
lifiliisloquens: « Hie. qui secundum naturam filius 
« nonerat.perdisciplinam filius esl f actus : illi vero 
« naturalis lilius, verus filius. Non sicut vos. o illn— 
« minandijiiunc (llii Dei ef f i ci mini, sed adoptionc per 
« gratiam... non autcm ita natus fi^t Cbrislus ea Pa. 
« tre : »ot id probat, quod cum iu tempore bapti- 
smalis de unoquoque nostrum dicere possit Deus, 
hie mine foetus est filius mats ; de Ciiristo dixerit 



■TO 



D1J VITA S. CYIULLI. 



180 



hie est Films mew, quod eliam cat. 3, num. 14, A. K tiliam subjicjt ammo... simulac Pater cogitatur, 



difiusius explicate « In le quoque desccndclSpii itus 
usaimius, eipatornavoxtihi desuper [CXLVjaudio- 
«tur,non» hie est Iilius meus,$£d llic nunc factus 
est iiliusmcus." Do illo solo dictum* est,«quan doqui- 
« de«i« iu principle era I , Verhutn s ,*elc.,«illi inquain 
«coavenitvox » cst,« cum sit semper Filial Dei; libi 
« Yerocompetit, » nunc factus est; « quouiuniut Alius 
c sis n ou per nato rain habes f sed per adoption can filii 
« appellationemconsequeriszille setnpilernoesUu 
«vero ex profeEtu graliam acquiris. » Idcirco alio 
prorsusmodo dixit Chris tus Deum esse Pa Ire msuum 
et Patrem nostrum. Observai Cvrilhii cat. 7, n. 7, 
Cbi islam nondixisso « ascendoad Patrem nostrum ; 
« sod divisiouc, >• inquil, « adhibila, prima in edixit 



« eodem aclu Fi Irani cogitemus.Filium enim ac Pa- 
te irenuiibjl prorsus coram qua* sunt medium in te- 
« rest. Ca t. M , n . i 4. No c seen m d e 1 i b e ra 5 n s p.o s I e a go - 
« tiuit, verum sciupitcrfio gencravit, et sermonihus 
« eogilaHonibusque nostris mullo celerius, ut sane 
«< consenlaneum cst,gcneravi.. .Cnui do divina poles ■ 
a tale sernio est, lemporisexpers est generalio, » el 
cat. i 1 .ii. 5, ea verba in tcrprctans « Filius mens estu, 
t<egoliodiegcnuilc*: Mud, » inquil. hodio, « iion re- 
« eens, sed scmprlernum : liodie temporis expers, 
« [C X L VI ] an te omnia saecu 1 a . » Yi d . c a t . 4, n . 7 . U t lem • 
poris expers, ilaet defeetusomniseamdem genera- 
Uo,quaFilius ab aHorno perledus providit. Cat, «J, 
num. ii, de Patrcail:« Nonexpassioncac demutalio- 



« quod sibipi'opriamesl,)- ad Patrem meum,Mid quod ^ « nesui factus est Paler, aon ex eomplexu, non per 
« nimirum nalura oral: turn subjunxit, et » Patrem « ignorantiam, non fluxioncm partus, non demiuu- 



vestrum, «quodcratperadoptioncm. * litem rep oUt 
cat. ii,u.l9.«Nc existim es ilium eodeinmodoFilii et 
tfcreaturarum ess f Pal rem, non dixi Uasccndo ad Pa* 
t rem nostru uv no creatu varum cum unigeu i to coin- 
am u n i i a s i n d u ce re t u r : » s ed P a tr em me u m e t Pa tie m 
veslrum, ait: « alitor mcum, secundum naluram; et 
« alitor vestrum, secundum adoptionem. » Qnam- 
obremPatrisnoineurespectu Filii propricsuniiju- 
bet. Cat. 7, num. u, ait; « Est igitur Deus, mallorum 
« quidem abusive Paler, unius vero solius uuigeniti 
« twlii nalura et vet i tat e Pater ; * ac severe interdi- 
cit n. 3, no Deo, qui gignendi vim omnibus im per- 
il tor, palriam dignitatem aufcranms. En Filium a 
crcaturis sccrelum prorsus; en Filium Dei verum, 
divinam a vero Patro per general ion em vera in 
trahentein naluram, 

13. Ne autem in ipsa genera I ionc divina quod- 
dam ad verum et pcrfectam (ilii divinitalem exsi- 
sleret impedimenlum,tria docet : 1° generationem 
banc mil lam temporis morampostulare, el esse ab 
icterno peifcctain: 2° nullum in re generata impcr- 
feciioncm, vol ad perfectionem obioem adferre. 
Cat. It, u.3: < Cum Deasct Pater general, neque 
« ignoranlia ncquc consultatio in medio .. diceve 
wquodtrum temporibus deliberasset, Pater deinceps 
«e!Tee tus sit, ejusdem inipie talis est. Non enim prius 

«DeusabsqueHberisexist(jiis,postea in tempore Pa- 
te ter esl eil'eotus, verum semper Fi I inm habet ; sup. 
«n.7 .In gjgnendiscorporibus necessc eslmorain ten.- 



« tus, non alleratus. Paler pcrfenus perfeclurn ge- 
vjiuiE Filium, omniaeontradansei quern genuit. » 
Monet cat. 11, num. 7, in hum an is ac ten en is gc- 
ncrationilms, id quod genera lur jjnperfectum r.as- 
c i , ac to m p o r e pro f e c lu n i et in «:• re m en tu m co m p a- 
rare: contra autem, inquil, « Ft litis Dei perfeelus 
« estnatus; quod enim nuneest,id et a prindpiu est, 
« natus absque initio: » c t ration ainsuhdi l: « Nullam 
•gencranlis i n firm itatem accuses; nam si illeimper- 
« fee turn generavit.quod accessu temporis perfect io- 
unem assecutum sit, in fi rin i talis a rguisgeiiiloi em ; 
« si id quod lempus po.rlea largilurn est, hoc lua 
« sentontiagenitorabinitionondedit; n. 13 : Neque 
« gene ran-? uUaredeminutusest,nequc deeslgenilo 
« quidquam... non in tamper i bus genilus, sed ante 
«sa?oulagenilus; non exprofectu auctus. sed hoc ip- 
<isutn natus quod nunc est; n. 19: Pater.. Deum 
« generans nee ipse deitate spolialus est, nee 
« quidquam ipse deperdidit imminutus vol mula- 
i< lus ; nee illc qui gen i tus est, dcfeclusquidquam 
« luibet: perfeelus est qui genu it, perfeclurn quod 
«£euUum est; Deus est qui geiiuit, Deus qui ge- 
« niius est. » Uloc autem omnia capita Cyril lus 
opponil tot idem impiis Arianoruiu sententiis, tit 
in nolis nostris ?ludiose observavimus. 

14. Generations vera) ac proprie dicta? effectus 
est ut id quod nascUur, per omnia alque in pri- 
mis natura simile sit geni tori. Ilinc Cyrillus con- 
cludit Filium quia ex Pake geni tus sit, similem 



« porisinlercedere, nullum vero itigcncrationc Filii D esse in omnibus Patri; Deum verum cl Dnminu 



«ex Patre intermedium reperilnr tempus; el cat. 7, 
« u. 5, Non temporum successu adeptus ut Patersit, 
«sed Uuigeniti Pater sempilernoexistens. Non enim 

« cum essetantea sine prole, postea mutatasenten tia 
« factus est Pater; verum ante omnem substantiam et 

« an tesensumomneni. ante temporaetsajcula omnia 
«paternam dignitatem habet Deus, qua magisquam 
f<reliqttisomiLibuslilulisgaudet.>»Sicut autem aba> 
tcrno Pater, ila et ab mtomo Filius ; ut enim ail 
n, 4: «tPatrisnomensuaipsiusappellalioneFilii no- 



ra 

verum, sicut Pater Deus veins est el Dominus vc- 
rus. Cat. 4, n. 7, a Crede...iu Filium Dei unum et 
« solum... Drum de Deo genilum, ulam ex vita 

fgenitum,lucem delucegeniluur similem peromnia 
(fgenitori: cat. 12, n. 4, Filius Patris ab exordio 
« natus est... Filius Patris in omnibus si mi lis geni- 
«lori,a5lernusexai(emo Patre, vita ex vita gonitus- 
«etDeusoxDeo;n. 18, In omnifjus genitorisimilis 
« est Filius, vita ex vita genilus... et Deus ex Deo, 
« et nulla in re difTcreutes sunt dcilalisnotaet cha- 



3 Joan, i, 1. * Psal. u, 7. 



181 



DB DISSERTATIO III. 



182 



«racteresin Filio. » Tandemn.8et9, « Cenuiteum A nus, <uque cum Patre babel proprios et alteri ne- 



« Paler anle omnia s&cula Dcuni verum. Cum varus 
« Dens sit Pater, si mi I em sibigenuit Filium Deum ve- 
MMunMnsymboloIliorosoivmUanohabobalurChri- 
stum esse, Deum vcrum ; arlioulum bunc fuse ex- 
pouitctprobut. Sic aitcat. H, uAiiii Crcdimusin 
« Filium Dei unigenilum Deunt verum ; verutenim 
« Deus non general i'alaum; n* 17, Deus igilur verus 
« oslFiliusJiabensin so ipso Patre m,nonin Patre m 
« mulalus. » Vcrain banc esse ctcui nihildesiuiiw- 
nitatoru affiimalbis verbis cat. 4. n, 7, Nihil eiad 
divmUatk dignitatem dcesl. Alias divina* natum? 
vtuutalem in Chrislo ab ejus general! u no p rob at : 
qmu cam in Deo sit vera et propria, ut quisque 
similom sibi in nalura general, ila Ileus verus 



galos divime nalura* charaeleres. Omnium primus 
judicio Pali urn est ailernitas; nee eiTicuoiusAriani 
Filium divinitate dejicere se posse consucrunl, 
quam si aHernilulom ejus uuferrent; nee Catholici 
lobus tius se divinilalem lueri, quam vindicata a> 
teiniUite. In hoc fere tnlummcubuilCaliioUeorum 
adversum Arianos eerlamon, Nominem aulem fa- 
cile reperias, qui lelernilalem Filii et sludiosiusel 
copiosius i no u I carit. Mulla jam ejus alluli lesliino- 
nia num. 14. En alia quajdam de mullis. Cat. H, 
num. 17: « Nee usquam illud dicamus: erat, quando 
« non eral Filius; n. 5, Filius Davidis estiuconsum- 
« maUonesujeuiorum,Doi varo!Filiu§ ante omniasa*- 
«culasine.inilio EUliudquidem assumpsit quod non 



Deum verum. Id nimirum opponil Arianouun im- q « habobal; hoc aulern quod babe t,sem pi ternohabot 



pielaU, qui cum Filio nomen anferre non ponsent, 
verum sallem ac propriu dictum Deum in ficiaban- 
lur. Cum porro una sit vera divinilas, unum quo- 
que cum Patre Deum Filium esse necesse est 
[CXI. VII I Quapropter, num. 10, illud Chrisli di- 
ctum exponens, Ego ei Paler unum samas 1 , quadru- 
plioom asstgnat Patris et Filii unitalcm: divinila- 
lis, rogni, volunlalis, et operum ; contra totupli- 
cem Arianorum divi&iouein. De prima loquens ait : 
Unum, « propter dignitatis dignitatem, siquidem 
<<DeusDcumgenuit.»Kamdemprorsusinaraboliisre- 
residere divinilalem ast>crit his verbis, n. 18: « Nulla 
« in re diflVrenles sunt doJ talis charaeleres in Filio; 
« quique Filii diviuilatemut videretdignus eslhabi- 



« ex Patre geuilus. Alque illud qui dem quod secun- 
« dum David em est, tempore subjicitui\etoontrecla- 
« turret prosapiamhabet quae recens eat ur: quod veto 
« estseeundumdeilatein, neque temporiobnoxium 
« est neque loco, neque genus liabet quod mcenseri 
« possit;n, 20: fioncuminDelhleliemnatuscst, tunc 
« esse c&pit, scd ante omnia scecula. . . Neattendas ad 
f ( e u m q u i m o d o c x B c I b l e b e in o r lus es t: v e rum adora 
« eumquisempiternoex Patre genitusesl. Xcquem- 
c quam patiare,qui tempo raleFilii principium dicat: 
<» principium namqueFilii lemporisneseium,princi- 
«p iocarens. Pater est. »l k ostca(GXL VIM] probatChri s- 
lum »< ajlernuui regem esse, eta* tenia apud Pal rem 
«gloriairui. »L : no verbo, omnia i n Filio a? tenia statuit: 



«lu$,idemadfruendumgenilorcineveetusest. » Ilia p nativitalem, dominium, quorum utrumquo supra 
una divinitas ox inUma Patris in Filio ut iladicam probatutnest;sedoin adextris Patris, caL 4,ii, 7; cat. 



immaneniiadesumitur; aitn. 17: « Dcusigitur vc- 
u rus est Filius habens insoipsoPatrem;* quod pro* 
baverat num. 17, uno Isaim ol altoroCbrisli lesti- 
mo niOjiunle eon clus erat: « Yides Deum Filium, ha- 
« ben tern in semelipso Deura Patrcm. » Propter banc 
alterius in altcro immanenliam, sequitur ut duo 
non sint principia, sikd unum, Pater videlicet qui 
sclolum in Filium in fund it. Quod ail num. 14 : « Xe- 
« quo sunt duo principin,sed caput Filii pater unum 
«< est piincipium;Patorenimgenuil Filium Deum ve- 
uruifi.A Ut aulem Chrislus verus est Deuh, ila el ve- 
rus Dominus. Cat. 10, num.4: « Dominus vocatur 
« non abusive, ut ii qui in hominibus sunt; sedtan- 
« quam naturalein eta^lernum habens dominatum ; 



H,n.i"7.cat. i4 9 n.27el30;tandL*nisacerdotium > cat. 
10,n. ii; cat H, n.l, Alterum divmaj nuturaj altri- 
buUim est ut se ipsam cogtiitionc cornprehendat,a 
creatura nulla comprebendi possit: aiqualom in 
ulroque Filium Patrisiatuit. Cat. 4, num. 7: «< M- 
(thileiad divinitatis dignitatem deest,eumquea quo 
« genitusostcognoscit, sicul ipse a genitort* cogno- 
« scitur ; » alia produximus testimonia rap, 1, n. U, 
Sicul aulem incompreheustbileiu omnibus creatu- 
ris Patris naturam afiirmal., eat. 0, n. 3, 1, l> ; ita 
el incomprehonsam creatmis omnibus et soli Tri- 
nilati no lam, Filii generationem probat, cat. 11, 
n. 11, 12 et 1*1, Quo in loco, post rriulfa in banc 
rem disputala subdit:« Non te pud eat ignorant iam 



«num. :>:Cum sitDominus secundum verilalem : non D « conflleri.siquideni tibi cum angelis communis est. 



•ox profectuadeptusidquodDominusestjsed exua- 
« hiradominatusdigni late m habens. »Vid. etnum.i', 
quo loco dominium Filii ab to tern o ac cop turn do- 
cet. hide et rcfulatmullis Jocis heeresim, quajClui- 
alurn docebat, non ab ccterno et vi gonorationis 
scuj Dominum et regem esse, alque ad dextcram 
Pa Iris consedissc, sed id ex profeclu torn pore ac- 
qui^itum. Vid. cal, 4, n. 7 ; cat. H, n. 17: cat, 14. 
n. 7 et 30. 
15. Quod si Filius verus est Deus et verus Dumi- 



«< Qui gonnit solus novit euni quern genuit, et qui ab 
• ipsogenituseslnovitgenilorcm. » Qucmadmodum 
etiam invisibilem inorlalibus oculis Deum Patre m 
asserit, cat. 9, num. 1 et 2, ila et invisibilem Filii 
naturam iisdem pencargumentis et verbis probat, 
cat. i'l y num. 13 et 14, aiens oportuisse ut Filius 
humanam carnem sua* deitati vclamentum pra)ten- 
derct, ne praesentia? ejus fulgorc interiremus. Did 
solius est in omnibus locis esse, nullo concludi 
omnia cliam latentiora viderc. Cat. 4, n. f>. cat , 



7 Joan, x, 30, 



183 



DE VITA S. CYR1LLI. 



184 



n. 7. Eamdem immcnsitatem et latentium cogila- A. m sententiis est Veritas, ut optirae an im advert it 



tionum inspect ioncm Filio Iribuit, cat. 14, n. 30: 
^ Qui ill superiss«det,cli)obis)iicruuapra , .9e-«sadest; 
« unruseuj usque eomposationein et tidei iirmitatcm 
* eontuons. Quod euim came nunc ubest,neidcireo 
<« jadices abessce tiara Spiritu: medius Iiicadest,au- 
* diens qua; dc sc dicunlur, el quft apud le oogitas 
« videns, scrulansrcncs elcorda. » OmuipotenUuiu 
ejus in dubiurarcvocare nonpolerut,qui ipsiconden- 
diorbisopusaltribuitiamiuulLislocisJnlrraam ejus 
viitutrni in miraculls sui ltomiuis inYOoalioueefft- 
ckmdis, i'ugandis daemon ibiis, m orb is eurimdis, 
gc&tibus immanitate barbaris cieurandis, etad fl- 
dem earner lend is multislociscommcndal, ut cat. 
4, n. 13; cat. 10, num. 10; cat. 13, n. 3 et 40. 



Nazianz. cpist. 20. Quidquid porro consubstan- 
tialis vocecontinetur, diserte apiovitel pranlicavit 
Cyril I u*. Dum consubslanlialeni Patri Filium diri- 
mus, iulclligfimus Filium ejusdem naturae et dig- 
nitatis esse cum Patre, eumque non ox n-Iiilo con- 
dition, sicut erealuras, seel ex substantia Patri 5 
guucralum. Sed cum Cy rill us Filium assent, ut vi- 
dimus crp, % n. ti, vi sua generations • similem 
« in omnibus Patri, Deum vcruni ex Deo vero,»diver- 
samne in utroque naturaiu ac rfivinilatem v-d co- 
gilar-c potuit? an duplex est divinitalis, elquidem 
verw ae prop r i e die t a? speci e s ? P rare i [) n a , <pi& inter 
gen erau tern ot genitum exsislit, similitude, naLurio 
est; qu;e sublalisctiamaliis omnibtasimilifudiui- 



Unum res tat, ut si Filius re que ac Paler increatus j> bus sola neccssario vi gene ratio nis remanet. ISec 



e.sL, Ueus eL Do mi n us verus, una el eadem di vi- 
lli tate ipsi conjunctus, uno qnoque «t ccquali cultu 
cum ipso adore tur. Ea quo que CyriJIi sententia. 
Cat. 11, n. 17 : *< Lnus Pater per ituuiu Filium ado- 
« retur, neque dividalur adoralio. Gat. 10, n. 12: Si 
« quis pi us in De urn esse veli£,lnlium adore tjalio qui 
« cultum ejus non estadmissurus. » Alia citavimus 
loca cap. 1, n. 0. Ikcc omnia qu;B superius pro- 
duxi lestimonia, etiamsi a Cyritlo nou iia diluci- 
de et copiose, ut facit, explicarentur, natural*! et 
obvio sensu essent sumenda. Haoc enim non sub- 
liliter cum peri lis dtspuLala, sed a rudes Ecctesioe 
candidatos simpliciler exposita, qui singula verba, 
prout sonant, usurpaturi eraut Nee euim duasha* 



prop rie simililudo est, sed ttjtot/,;, i den I i las, 
ut ila dicuin, naUira>. Quod si Filius vere gcnilus 
est, ex substantia utiqiie Palris genilus est: aliam 
euim nee Cyril kis habuit, nee liaberi Veritas pa- 
ll lurvcrrn) acpropriedict.r ganc ration is notitiarn ; 
in qua sola, cumde Deoagitur, removendi omnes, 
ut Gyrillus studio so facit, humance generalionis 
defectus. Quod igilur Gatholiei omnes verbo cm- 
$ul$lantiaii$ inlelligebanl, id voce prajtermissa 
prajdicavit Gyrillus. Quod si S. Basil io licuit certis 
do cuusis, cum Spiritu s sancti divinitatem asse- 
ruil, Dei nomen roticere, rem ipsam aliit e* a>qui- 
valenlibus verbis expiimeiido, quauqnam, vox ilia 
in Scrip turn sacris Spiritui sancLo Uibualur; 



nun vocum, Deu$, gencralus, Filius, mfaraUo, ideas p ({uamobrem Cyrillofraudierit, vocem tainetsicecu- 
ac notiones, sed unaiti communis ac vulgaUfi si- J menico concilio consec -rata m, Scrip tu raj lameii iu- 



gniiicalionis babebant. Deumcum audiel>ant, uui- 
cum et summuin immen inlelligebanl. Genera- 
turn concipiebant, qui ex Patris substantia cons- 
taret; |CXLIX] Filium, qui natura referret Pa- 
trera ; qui adorandus proponebatur, buuc suui- 
mo, qui unieo ac vero Deo debctur; prosequeban- 
lur cultu. llanc auditoruni co&Uationem notam 
liabobal Gyrillus, atquo ad earn omnino sermon em 
luum acconimodasse et exegisse duhitari non po- 
test. 

CAPUT lit. 
Expend un tur ca quae ex Cyr'dlo adversiis Filii 

dinin i t a (am o bjici passu nl. 
16. Qui apud Thcopliaiieiii Gyrilli lidem suspe- 



cognitam, non sine probahili causa tacuissoV Si 
Athanasio judice iu epist. ad Kuliuiaiium ejusdeiu 
vocis suldata) con sen tan cam excusatiouem attule- 
runt ArimiuenscSj cur ejusdem solummodo tacen- 
dflolegiiimas Cyrillo ralionns defuisse dicemu?? 
Secundo itaquo, silentii bujus mulliplicem in 
[GL] Cyrillo causam assi^nar«> possumus. Cateche- 
slm et inslitutioiicmrudiuiu ^xistimaro potuit r ver- 
bis ex usu communi sumptis,siquitlem illasuffice- 
rent, informandaru ; nee admiscendas voces auri* 
bus ipsorum insuetas, qu» prajserlim iiovce essent, 
necduru usu solemni et into aucloritatem acqui- 
sivissent. Eoanimo ipsum exislimo non ab hoc so- 
lum, sed aliis etiam, naturce, substantia;, oussac, 
clam hsduabant, ha?c duo tantum atlerre solebant: D persons, hypostaseos, etc.. vocabuiis in expiicamlo 



quod Conslantium Arianum imporatorem imme li- 
tis Iaudibus ad cum scribeus cxtulissct: quodquc 
in eatechesibus consuhstantialh vocem sublieuis- 
sel. Primam querimoniam diligenter excussimus et 
refellimus, in previa ad epistolam Conslantium 
admonitione, num. 8 : de secunda igilur superest 
ut hie dicamus. Ac priinoliceatbic de jiraitennissa 
simpliciter a Cyrillo voce dicere, quod de eadem 
ab AriminenbibiH non excusamlo lapsu proscripla 
et sub lata alt Hi crony mus « Dialog, adv. Lucifer. 
« n. 34 : Non erat cura episcopis de vocabulo, cum 
«res esset in tuto;»> nou enim in verboruin sono,sed 



Trin i late abstinuisso. Pra?terea non satis ftsa et 
cerUi hoc tempore videri poterat consubslantialisvo • 
cabuli signification alia enim ejus apud Alhana- 
sium el Catiiolicos explicatio erat; alia luisebii 
Ga; sari en sis in ep is tola ad suos num. i> ; alia in 
Marcrlli in disorpulorum ore, siquidem de Trini- 
tatc prave sentircut ; quod Cyrillo dubium non erat. 
Cur ergo inoertnj significationii? vocabulo rudimu 
auresconturbasset? Acredit,(juod eo temporecou- 
tentiosa vox oral, iuagnis in licclesia dispuLationi- 
bus agitata: aul. ergo, quod visum Theophtni, of- 
fensionem plurimorum buic voci infensorum vi- 



185 



DJSSERTATIO 111. 



386 



tans Cyrillus, aut, quod euo magis crediderim, A « mcumel Deum rostrum'.* behule observat, nc 



nolens hiscontcntionibus vel se vel Ecclesia* can- 
didates imraiscere, ab hujus vocabuli usu absti- 
nuit. Ad do, suspectam forte in ore utcntitim vis&itf 
illi vocem ; cum in contentionibus hujus teroporis 
utrainque partem ex a>quo damnare, ct hssresis 
suspeclam habere vid&atur, ral.. U>, n. 7 et 3, et 
cat. II, num. 17. At anno sequentc, nimirum 349, 
Athanasio Jerosolymis Iransennto, de to to rcriim 
ecclesiastical u in statu plenius erudilus. Turd ice n 
sis el Nicanri coneiliorum definitionem ainplexus 
vocem « consubstantialis • siiuul re cop it, ct epis- 
eopatus sui initio in cpist&lo ad Constanlium pro- 
fessus est. Pima de his in ejus Vita disseruimu?. 
i7. Aliud ex Cvrillo objioi potest ad versus Filii 



ullam Filii cum creaturis socictatem suspicarcinur, 
dictum non esse* Pat rem nostrum, sed « Pat rem 
« meura el Patrem vestrurn.Deum meum etDeum ve- 
« strum. » Quit? postrcma verba commentansscribit: 
<c Deum mourn otDeuin vestrum ;>aU,aliter«aneum,» 
« tanquam unigenili Filii ; c tali tor « vc strum,* tan- 
« quam opificiorum, Dens igiturvcrus est Filius Dei, 
Mon alio igitur mo do Patrcm dixit Deum Kilii, nis-i 
tanquam auclorem originis, Hanc forte loculionem 
satis emendalam ac castigatam neguttirus es, cum 
« Deus :ilicujus »dici nonsoleat nisi de creaturis, ac 
verba citati loci « Deum meum ad huraauilatcm 
assumptam a Patrihus leforri soleant. Id do posto* 
rioribus saeculislibens concedo,at in tribus primis 



aequaiitatem. Nimirum ait cat. 11, n, 1!) et 20, jj pcrvulgatum upud Patres est, ut Patrem Filii 



Christum pro Deo suo Patrem agnoseere, non so- 
cundum humanitatem solum, sedctiani secundum 
su peri ore m naturauj ; 2° cat. eadem num. 14,uiuun 
principhim ail esse Patrem, qui <« FiJii sit caput ; » 
eodein modocat. 13,11.23, <« Caput est omuis pote- 
« slatis, quod cruciaffjxum,quod tamen Patrem ha- 
« bet pro capite.» Caput Chris ti Deum negarc non pos- 
smnus, sed secundum humanam naturum: > Fi- 
lium Patri subjeetum et obedientem nit esse ab a> 
terno, cat. 10, num. 7, et cat. 15, n. 30. Filius vo- 
ro, qualcnus Deus est, Patri nee obediens, nee 
inobediens est.scduuius est cum ipso voluntatis et 
po testa tis Kx ipsis Cyrilli verbis difficile non est 
respondere,Filium sola originc Patri iuferiorem u 
Cvrillo affirmari ; si lamen base vera, etnon ad hu- 
manum usum concepta inferior) talis ratio est ; nam 
sola vera ac proprie dicta subjectio est ereatunead 
Creatorem, quam Cyrillus aFilio longissime robu- 
stissimeque propulsatiac re vera m tenia gene ratio 
necessariam inter Patrem et Filiutn nRqualitatem 
cons Li lu it, verarnque Filio communicat divtnila- 
tem, cui, Cyriilo judice cat. 0, a. VA, ornuis de- 
pendentia atque inferior! las repugnal. Minorem ta- 
men Pat re Filium. vel ul enveradatius loquar, ma- 
jo rem Filio Palrein propter duetam ab feo Filii ori- 
gin cm, non ante-Nicami solum Patres uno con- 
censu, sed etiam posi-NicJtui pene |CUJ omnes di- 
cere non limuerunt explicantes it lam Christi vo- 
cem," Pater major me est 8 ; » quod lamen nusquam 
apud Cyrillum reperias. In earn sentential desola 



Deum et Dominum dicanl. Non lUar in re a porta 
testibus miuime necessariis ; sod in no lis ad locum 
quern excutimus, S. Hilarii oadem aolale qua Cy- 
rillus ac decern pene postannis scribendis,paueado 
mullis testimonia produxi.Nccsequentibussa?culis 
minus emondata visa est isla locutio,cuniPascha- 
sius Hatbcrtns smculo uono eadem ac similia Hi- 
larii verba in suos commentarios transtulci it: nam 
lib. ii, «inpsal. wXLiv, 8, ad verba, <• Uuxil te Deus, 
« Deus luus, ait : Idcirco Deus Pater qui unxit eum 
eDeusejuscfd,quiaexDeonatusinDeuniest.i>lli!atii 
au tern lib. iv« DeTrin. »• n. 3«J, verba sunt : « Unxit le 
« Deus, Deus luus. » Id enim quod nil « luus, » 
•< ad nati vita tern reforlur.costerum non perimitnatu- 
« ram (supp, divinitatis.)Iit idcirco Deus ejus est-, 
« quia ex Deo natus in Deum est. » Ex eodem Psahno- 
rumloco doclrinam earn d em sumpsisse Cyrillum, 
perspicuum est cat. 11, num. i'o. Hoc en im testi- 
monium ad naturam Christi divinam et ad rt*tsar- 
nitateui refert , atquc ex eo probat. Christum ante 
inearnationem Deuir esse. Ad alteram caput similis 
rcsponsio. Patrem Filiicaput esse, quia«prinoipiumv 
ejus et « Pater est: * diserta hac de re in ohjeelis 
locis Cyrilli assevcralm. Quod si Patribus omnibus 
ante el post N i count m concilium die: re licuit, Fi- 
lium esse mauus ct brachium Patris, cur Cyriilo 
aoxa> erit Patrem Filii caput affirmasse ,, ? Nee unus 
est ita locutus. Kademcognominls Alexandrinido- 
cti ina est lib. in r De recta fide,* ua^. I'll, quod 
Christus ut homo nostrum sit caput, ut Deus vero 



originis subjectione explieamla sunt omnia in ob- D Patrem habeatprocapite tanquam sui principium. 



jcetioue cotnmemorala Cyrilli dicta : quorum non 
calholicus tantummodo sensu< ex Cyriilo ipso, sed 
ct expressio si mi lib us post- Nicreno rum Pat nun lo- 
cutionibus vindicatur, et ab omui suspicione libe- 
ratur. Sed ad singula venio. 

18. De prirao capite, audtendus est solummodo 
Cyrillus ipse. <« l>eus est qui genu it, » inquit cat. I \ , 
n. 18, m Deus qui geiiiUisest; omnium quidem Deus, 
* Deum tamen suum,Palremascribens; non enim ve- 
«ireturdicere,«Ascendoad Patrem meum, etc. Deum 



rtu{inusin^Kxpos.Symboli»ad secundum articulum 
explicat quomodo Deus sit caput ; XUI] nimirum 
<(quodPateraiiuHo : Filiu5aPalresif.«ra*]cumcuius 
if in 1 Cor. ■ cap. xi f vera. ^KsaaXr^oSXpsotoOo-^oc 
y.-a\ tlat/jo, &$ Y* VVi I TW ? y ^- ^po&Xsyc /~i'- ojioojc.o; 
ao-:w. « Caput Christi Deus « et Pater, tanquam 
« genitor, eteinissorcjus,elipsi consubstanlialis. » 
10. Ad tertii capitis explicatiojiem suflicit ipsa 
Cyrilli verba adducere. Cat. 10, n, « Omnium 
« Domiuuscstunigeiiitns Filius; Filius vero estPatri, 



8 Joan, xvii, 28. * Joan. xx. 17. 



•f 'xio -pscf z} -i\ -fiiqt „ « 6 j 'a 'n«of ol 



-idsns oaopco iissod spuiptSip iqaaA fcjiqou iqmu 
sonb in 'soaopnv mno isod anbimaouudi 'inodoo 
-oi> suq; iii?,j snquombpui? qi? iuuo ponb *£ ' iuosa?[ 
312 luoniiuu iuo]U)fU[Aip on moivisofttui UJIjI oj hi 
vpiur sui-poop i>a ponb „| : tqibuo oasij ijui lunaa 
suiopusnoxo snfiiQ 'siuurpoauoooaipi unmftip ouois 
-uopp uiniib siSuui oihmivsiioxo ' uwuoa pi 00 oeiRoj 
* oo 1 1 1 o:u i ;> p i us aa a o m l m t> pojoa d o u o p o u i r j o p r o ous 
vpjanoov snuiur o 'luunuopioig initio ouv.\\ -\% 

•umpopiooiis i)sraqQ ?uoxtp lunu 



*91i?19U-cjiuoo fnnO* aniucaodomb siq in snsaojd » 
tfpmi«<' ?| joaodo osfe lo'anituodo opoiu onbsn suoin » 
joit? c | » tuaio?; ?a « 1 Q , ipvj aoippuis snip v .j *|o oomj » 
'jtaoooj oyyi rapid ojnf) -mejuyiouj ukm}12 ( j luopu » 
P!nbi«!uun7nbpmI>osdjiouiosT?^i:ioTJjsn]|^iisoiod« 
uo^ »j ropuTj.Toniounuoo booi psutja oauj'gg 'hi mi 
'jj "luo | in nuts lopiiuodo uu pun fu oo no on boa in 

K 3 /. c r.o >t! 'j. o AO) 1 as r '{ Sir 1 « *Q puj 301 ! ' P» ll! Ul II • U UI J IS » 

tinn» ponb un?pa pes c 9f 'ii'jf lap » t BfiU¥f.iiBcn? » 
upuido pstaqQ luis uou r.iju » ponb ui niucj oo ui 



jaioj tub 'seuodoa umpsou umpuAQ isod d|iot>j ,r aou.'cpin.rfn onbsnujn anhiuap iaapi?H *spoj sup? 



oojjiojopnojop uminqip)ttos c'luauopcapiniuuioa 
iunjujyi.ido.id onbsnupi aMft?vu uunpnui aotdoad 
ispiuou ; oq.!3 4 \ 'snssuj oaoaanj C)dmnssE tunj-ou ui 
ujtj]u.]uj8[p ui*eprj;|iiQd 'snipaXQ on *-jis snpniuuuo 
9uiTSStAi3.i« lunsojpuntpioo pvpuSip u|.tu^ umnbuvi 
snuojso^ pi 'lossixfp osso iuupi?,f tutuisou uiuoijp 

-UOd IUIU(.10A OIIOTI OTIJs!t)'0lU01||t , U'C 111 ^llU1.1pTIl).V3]V 

•HUIVK) wno ;n r su3ii9suoo ojnows opnub *it»jii 
-3AU03 opoiuuiu[os lueanjiHi iirtMOi.idjui lunpuno 
-9S 0)>uip umi]0p.i90'cs ponb *oa op v.j -jir.io sni 

-wjL '%y: u 'ot §dwy H^y^'A • I "" *tftw.«y 7«oj •<; 
**ji>jo suurqiy pi.\ "junq3.i3jsunjj i,\ «)oi inoiniuoq 
ui oq.ia\ v i^noqu'D jo * juuqaaojuoo uid^iuiciunti 



1IMU.HJUO0 uituo)iponQ <<*Tnriiuiui3ipvqttq uiniSci » 
(dixsiiatoin? itihio xo ur\m%3 umiuv jsy)isd onb xg » 
'/, "umn '^ *^i>o 'umidoocvn oj(i j u taauoiiujouo^ 
jod oujojiu qi> pn[fi umuSei v.mb 'owum srjtr|f;9i 
•od pos i)iif« wi^fqnsouif^a otibsninn so.x uioptco 
in i>}i 'oj-Rjiiin um.TOJ uxn-jm^ uin.inpuidu.i uou 
'Uiniio3.i0iibr.iii.rjn umrm ]9 0iibon(> uiopi *iSH'||ii{Aip 
tiaoA }.so vmi sii|d uiniy uou f^fivi ii.innohl«.io<[ mm$ 
-itupn uiopninn spiniui.\T[) mvioip iu.nlpjd oxi iuv.x 
-oa ynbiv •uin.iopyfdo *iuao.i 'stpruniAtp *|ypuoia 
-moo uioii?)iun uirijv luoopdi.n 'yiuiunjOA ui 1|B 
»ss3 uuuiu iuniji^[ 19 luaaj^d iqn ooo| n "TO oo 
ui ponb ^js^iod ui!qo.id opnt s§si.\ou3e spujun|OA 
uouivi iuoit>ipiQ -^.it'ddu sp-os uou f.rqp.iX;) ivs 



ui"cjiluins>« in uou'uuKi-iOA umsdi ui umpopaoous 

uiopniUojp iqiOA uinpnonunu pT.» uit?i.iv 1° oo.nopj ~ snino^suivnppiO'sviuijAip run mnpoiupiuuonb'S'Ci 

•ojodpsns lumoyuous m uinipio 'uiouoijr.io lis -un|OAijsvunhnqoqui , ciuinTnt , pHi3|OAT]di3uiid ot? 

io(]uuio:o.iao.ijouint3y , jJ3i3s < o.ii?joVi3ri3<Jix; , ( < ;uu.iope ii3yrqn^siHsdinuopt?ainj:tunii}paqoA«nsuosuoofSiu 



tu u .i i uu u * a? 1 1 < I o.i d om n \v. oay sou ui o so u o i ) o my s 1 1 fu o 
'spuiiuBip oi? loo] si joi.iojatiso ?3.imnpop.i03Dsinb 
•IV«<Ojp? c p^T?pioa8^oiui?p3s < sni3unoo|oof]pOKjonb«» 
-ou *iuni3ijpuod?n|dopi> ouoissooousvojodaooxo » 
uo^'<V|iunuasv®u[sopjooiissanj/:pn|iuu'si'isiAip» 
-n«siouo.iossip ixnTi^suioipuoiiiuuoQsouunipoiu » 
-pinui)n0"iuojosso30iis in^snivooiinod-joq^q mnadv> 
-iv9iibou'iida?aossosopao3us oiodm^ uioubouinbo 
ituiiriopjooES sti%»qiM|uiupit*Ji)jsiii?jinwi*sop.iooiJs-» 
suuiuins-jso snjsuuj^ » :-j|.*u ^of^voiu^nv snpios 
-1(1 «iu9ii?jui^ip!pop.i90VSioqi?qoiT.i3ijduto«ojpM» 
^uiBldooovpdS^^osiijOOAOumiiop.iooi&spTJunjponbrt 
nioojo.nPo.ionjnumnufiuoqxouoiiinb'sn.iOAjsosu^SM 



oi.ido.nf"]9sso uou ponb *'um,u?ii|OA » jnipipsjioqas 
ui in oais 'uin.iuijsodo.id piypm{o\ imu.j.i v»u -p:xirj 

-imp 1)09 f<{0 QIIOpiM SnilKTAQIMOSCflipv lUOJUpmiOA 

°l\\A 1° »JUM ll ! uiuun umu 'is^iod uuijqiip oiu 
-am pos*vi]aoipoqo io opiuoduioiqo 'Bjdoooi? oip^i 
Min io **jsoiod io i p nsuos aivponb 0JOpV| 'uniuod 
-uiisuiDcl ^ivopmuimoo o.rjt^i u in onbuiopuo 1 of 

•umu l \\ *}vo !o * u *0I 'l^ 3 MlPIP^ 1 ! °!I!J tuuuio 
oi>uu.iouor? ui jopj j umu 1 .nt)i73jumuuio3 mouop 
-i?aouow iui2iU3ir« aod mjmnsqns umo mm o.iin,j v 
snpmjo.x uiopinb amQ ajBisuoooivinuoii^aDiiljoi si| 
-otjos uino in iso ooq'tiUioic.xAsninuio fpuiunio\ 
ui 1 1 [j j un»p uo rpoqo ; 8i»iun[0A uuuoquiT? jrg vun 



•jaqoiuoiiu?^iH'!iS[.iqosnu9i "ean^yio i;)idXnui?ao » " umo 'aniuibosuoo onb xg *oa,r.» oi jkx w « : uiopf » 



ij|I : | u '] \ "icq •sni;)iina9dfnu3diis ojaos uuviu •> 
•mi umpopaoocs ui ojiuji? wnuaoiou pos'snqiumu « 
sniiui|snn?uinq uoiiSiuicooa snisuijo » '**> Mi 'oj ") R ^ 
jniinbof Dji snijuAQ -umiijod OfiopaoDiJS i?sutp 
oujon« vj 'luouoipofqo uivpaai pv ouioa "05 

•suuiipuoi^o ao]uopijjn> ni1R)0[ *o 4 u f oi "jvo 
xo unipofqo pc^pou ut 'umuijnuj io 'uunpBqwq f | 
^uuu.nqiHasgosoinooiMji^uiiuoipoqojoouopoorqns 
op*uini||jXQoubopounuopoo < uiiU9ia?3 , i|U9ttiBpunj 

lUU|l21UlllOAUIOUOp3Unsipp , eOSS'ClUpSfX3Spl!<i < aJUOS 

-aod io so9SB]sod\i[ ouopoupsip ui umiuci pos 'ijs 
snpuooip ossipiisHS orunicu yo spi?iuu v|p uioiviiun 
onupiioouou *iossr\ou8n siiciunjOA uiouopoupsip 
oijnipoaiCfj ui sh||ijXq is pon{)« •snuiiuoQsupSw 



losnun pos Sui nu !!lK»|3nbm , G l si.iiv < iH| , eiunsuo>j » 

• $<• ' Xl *5a 1 "fw sniS50idxoio«tuji^iUipj*soii;jun[OA » 

stJied fuip! iuiuo uo^ *si>iisaoAipiunjcpaoiu&s^]nc » 

npimuossfpii^iqpiiiponb^uibui 'umui » *9| u { if 

"}B3 *Gi^iunpAia > «)sso«iunun»» unui{»[ioiuo.ijti c |'op 

uroQ •su-3pii(oxoun?puoipoqouivi.idaida?anii)oa^3i? 

uioTiUR>iuoi|AJOS < i'B3i|dxotuniuud t snu9Saniu.upoqo 

1isua>uponO « Miiiciiliosqo eaoun? xo lovpuopios » 

luiiuuxoin'iso sujn.il pas rjurupifqns o)ui[ssooou « 

xo in 'i*a sua.ios iuiuo uou ! luoitquiqoA ipuonbos » 

-qn aimumiuods pas 4 uiRipioip3qosiu:iso3ad uni|0i!oo»> 

uou f ioipo((0 onbonb ouivj i?inb pos ! aodiuos ipt*j »> 

T o pms nil ivpl c«ub uiriia ou.idi«n qi? *p!idpuj oaaa » 

- , cdu)v ( {ouu] isunbuou^iunpipnrisodj.iniapifqnsM 



■ u^A^uiiic 'uouicnua 'lunsmij vputiouiiua voj^ » V IH^d sl, !H/( : 0S * u c fiT 'V&3 isuaaoS uiaaoui jsdf » 



i S9 



MSSERTATIO UK 



190 



cio ; 3° quod earn in sacra Seriplura reperisse ac A «Dei unius,»ete. AuclorConst apost.»lih. vm, c 



censucrit. P«rincipio,illud statuo,duus in eaeerdolio 
res disliugui debere, dignitatem ct funcliones. Sa- 
cerdolalisdi^nilas,gentium omnium cujusviseultus 
ac leligienis [CLIY] uuauimi consensu, semper 
ultimata est omnium post divinam maxima, quavis 
alia, etiam regia, superior ac suhlimior.Sacerdolis 
Ouu&liones ckrplicis ileruui generis : alia) sunt le- 
galione fungenlis pro hominibus ad Deum, alia) 
pro Deo ad homines : ac prions quidem cum humi- 
lilaleac dojectioneconjuncla», adorarc,supplicare» 
sacrificare ; alia? mull© nobiliores, nee ipso Dei 
Verbo iroHgnrc, Dei mandata ad homines deferre, 
dona et bene flcia cum ipsis communicare.In aHerno 
Chrisli saccrdoiio Cyrilhis unam dignitatem atque 
honorisprairogativamspeclassevidclur. Quascnim jj pag. i74 et seqq. usque ad pag. ISO, et pag. f 94, 



ap 
«ib } Pi , imusi&fiUir t nTiUirasanitnus sacerdo<v> -J\ <$y. 
ss: a^isps-jc," inugenitus i »Chmtus...«quiii6rriofec- 
^Uis.h e to. Mel hod i us in « Symposio»orat. i.num. 13, 
Christum vocal»archipropheiam,arehangelum etar- 
«<cinsacerdoteni.)»0iigeni5notasenten1iaestlib.vni, 
«cont.Cels.» pag. 386, et « De orations » n. 50, Dum 
negat pieces nostras adChrKum ipsumdirigendas, 
sod ad Patrem dunlaxal per Christum uti sacerdo- 
lem uflerendas ; Filium ex natura sua plusquam 
saccrdotemesse infictatur ;nullaquc ratio prohihet 
quin jXLYJ id ipsain Yerbi natural* saecrdoiium 
eonferat.Dusehius GuQ&avicnsisdoclrinam de tcter- 
no Chrisli sacerdoUodiserle tenet a:: diffuse probat 
lib. i « Dcmonst. » cap. 10, pag. 38 ; lib. iv, cap. *;>, 



sacerdolii funcliones Filio ante orbem conditum 
assignaret? sed nsque ullas a raundi conditu ad 
incarnationis usque leiuporalribuit; nisi fortequod 
Dei Paijis nomine hominibus apparueril,ac legem 
do d oi it, eat. 12, num. 13. At dum sacerdoliumillud 
seinpilernum« humanis rebus suporius>>dicil,cal. 10, 
n. V, ab eo hum Has illas, qiue liomini et crcatiirro 
propria* sunt, fu no ti ones remove re videlur. Ac ro- 
ve ra quomodo Patrem adore t, qui cidem in una 
ado ratio ne conjungendus est ? cat. 40, n. 10, et cat. 
si, n. 17; quomodo supplied Pali i, de quo illud in 
prophetis seri plum refer £ :«In to supplier hunt, quo* 
« niuia in te Dcus est, et non est Deus pneler te !3 ? >j 
cat. 10, n, 16 ; quomodo sacriflcium offerat, quod 



etlib. v, cap. 3, pag. 223, etlib. I « Hist, eeclcs. » 
cap. 4, sedab Origenis elEusebii causa plurimum 
Cyril I i nostri ratio ac sen ten li a sejimcla est. Novi 
in hoe docloium viroruin desudasse industriani.ut 
roc t am abutroque de Chrisli divinilatcsententiam 
propugnatam oslenderent, et uti unique bene do- 
fensum cupio ; sed minus accuralas ct cxplicalu 
diilkilcs aiubobus exddisse loquendi raiioiies,qui- 
bus Verbi majestas imminuta videalur, ne defen- 
sores quidem eorum possunt infleiari, quibus si- 
mile nihil iu Cyrillo reperias. 

23. Yenio ad scriptures Arianis tempoiibus po- 
steriorcs. S. Anlomus, eptst. 2 ad Arse hoi tas, Bib. 
PP. L-ugd. torn. IV, pag. 79: a Omnis sanctorum eho- 



servilulis professio ac protestatio est, cui abomai p tauscolieelusin unumpeliil Palrisbonitalemdcsa- 



servitute alieno, uua ol conjunclim cum Patre 
serviuut omnia? cat. 8. num. ;i. NulJani ergo Dei 
Filio humilium sacerdolii functionuin tribuit: ue 
itaque nos vooabuli oRendat iuvidia, cum nulla in 
ipsa re sit oflon>*io. 

2 ; 3. Ab anliquioribus el commendaiissimis Kc- 
elesiio soriptoribus, banc ?empitcriio Chrisli sa- 
cerdotio hauserat <loctrinam. S Poly carpus opisl. 
ad Piiiiipp. n. 12, « Deus et Pater Domini noslri 
« Je?uChi isti et ipse semp i tenuis 1 Vmlifex Dei Fi I ins 
« JesuChiistus; »«l in oration canto marlyiiumfusa 
apud Kuseh. lib. iv «liisl.»M:ap. i.*>: « Te glorificoper 
«neterunmPouUnc<:mJesurn Christum." Ali tor laracn 
in iulegra Ecclesice Smvrnensis epislolaaHuinartio 
editahabelur:«Te gloi ifico cum sempi terno et c<eles- 
fttiJesuChrislo >:Juslinus:'Dialog.^pag.3i3,aitFilium 
a I* at re accepisse qnod rex, Cluistus, sacerdos, et 
angelus sit, el qtiaxunque alia ha bet aul habuit. 
Porro rex, ChrihUis, e t angel us an I e incarnationcm 
Juslini senlcntia Filius Tuit, igitur et sucerdos. 
Clemens Alexandr. lib. n « Strom. » n. 9, pag. 380 : 
«ColcnsDeu in u ni versoru en per su mm u m ponli llccm 
«Yerbum;» el lib. vi, pug. 391, « Descendit in ivar- 
« bam Aaron M . »hocestmagnisacerdotisperqu«mi 
«omniafaclasuul.»Propheticiii,12, pag.74, « /Kler- 
v nus ille Jesus imus, magnussacerdotumprinceps 



D 



« lnlari[leg. dosalvalore]uostro,ulcaleart'tinterris 
« pro nostra cuuctoium salute: ipso utpoieexslanto 
» nostro rnaguoetfidelipontiticeac medico vero,qui 
»< solus sanare posset banc enoi mem plagam.Undeot 
«volunlatcPatriscxinanivitse propria gloria,elDeus 
«e\istensformamservi assumpsit, MetcDiadochusiu 
liboDo «« contra Ariauos, »adcalceinOrigeiiiani *< De 
« oratione >di}iri<:dito, num*Ujpag.i~l: « Sacerdotio 
«funt(i , urutChnstus,i3ile<;tionemindilcctione^acn- 
f'fiCiiiutuadunuistrausutVerbuin.^'U^skiG&c'KXjCt* 
exo;, it 4 v iydir/jV V* iy* 71 !* i£ p £ ^ v <«< A<5*y°5- Intel'* 
polator Ignalianarum epistolarum,ep.adMagnes. t 
num. 4, de Chris U dicit« solum essenaturapontiPi- 
«c cem, » ;viVo;tt'j«». a^ispi-JCjClepisl.adSniyrn. u. 
V>, 0io/xa: Xv.j-ov 'J'^cfOuv tov rptoTOTOXov, v.xl \in+ 
vovt/1 oujs*. toj Ij'stTj:6v'zp;/i£pia.K Douinet Christum 
» Jesiiu^primogenilumsolumquenaturaponiirjcom 
u Palris. ExConslil. Apost. » supra citalis hancChri - 
2li«« natura ponli fici&»* sentential n exprcssit,quaj mi- 
).ii nihil aliud soiuit, nisi ex propria, non autem ex 
assunjjita natura ponli lice in esse. Ambrosium ul- 
timo loco reservavi, eo quod fontem nobis aperiat, 
ex quo doctrinam bane ipse et alii fortasse, saltern 
nonnulli subra memoratiauclores hausere.Sic au- 
lem illc «De fugasrcculi )»c. 2-, n. 13 : « Qu is est isle 
« inagnussaceuIos,nisi Dei Filius VerbumDei,cuju» 



« Isa. xlv, 14. « Psal. exxxu, 2. 



191 



DE VITA S. GYRILLI. 



192 



«advx>cationempronobishabenuisatIPalrem,quiex- A rit ; duo mm pra>sertim Scriplurae testimoniorum 



« sors es t omnium vol untario rum ctaccidon I iumdt;- 
* lictontni in quoeousistunlomniaqua; in terra sunt 
« elquanneado? Vinculo en im Verbiconstriela sunt 
<<omnia'>.Haiccxprc*silexPhilone<< Dcprofugis, » p. 
466: Aivorjitv tov ioy tspsa ovx sevQdo/Kov.aXXa Aoy^vOsT- 
ov ewai, TravTtov r /y/ sxoucfcuv jjlovgv, a/.Xot xa: v/ou- 
cr'iov ixS'.v.rjp.attov ajAS-o^jv... '0 t£ ^aj? tckS ovto^ Ao- 
vo;, Sstjjjto; t»)v ttojv arravxcuv, /.m ooviysi ta ;<Ji&*i) 
•jtavxa, /al j^YY 6 S * a - tttuX'Jsi aura 8'.st/.y&a0xt, « Di- 
M?imussuinmumpontiHcem,nonhoniinem,sed Ver- 
« bumdivinum esse ; quod omnium nonvolunlario- 
« rum solum, sed invohmlariorum q uoque delicto - 
«rnuicxpcreesl.»!liijusdcindcI > aXromdicitDoum ) ct 



aaetorilatem seculus fuisse, aut in aliunde acccpta 
opinione animum confu masse videiur. Primus est e 
psalmo xusyProptcreaunxil te Deus,De*is luusoloo 
id&lili&l } ielc. Verba hasdion prophoticc ac do fuluro 
tempmre,sed bistoricc intellcxit : cumque aule in— 
canmUouem fuerinl. scripla, hide probat, cat. 11, 
num. 4o, Christum ante jucanialioncnielabrcteriio 
Deum essc.Inde Christum ab a*lerno unctum esse 
sumpsit,inde ChtULi appellation era non assunipl© 
huuianhulis.sed snperioris naturae vocabulum cxi- 
sliuiavit. Qua in re non tanlurn omues pene su- 
perior urn Lemporum, sed re talis eliam sua? quam 
plurimos auclores assentientcs habebat, ut pro- 
bavimus lougu scrip-, ad calcchcsim 10, num. 14, 



poslpaucasuhjungit;« Kntiscirini Verb um cum om- 
<«nium rcrum vinculum sit. partes omnescontinelct g nota 2. Christum auleni ab sacerdotio ita dici pro 
<<eonslringil,impcclilqucnedisso]vanlur f »Ambr.eo- recertacl iiiduhitala supponit,cat. 10, num. 4, ii 
demlib.cap.3,n.i6,« Aoeipcquiaprinci;psesl [OI.VI] el 14- : nee ea in re tailebatur. Prxterea ambas 



«saccrdolum;magnus Pater deeojuravit: <« Tuessa- 
«cerdosinieternum i: '.«jRectea>termim;quiaaliilem- 
« poralessuntomnessubpeocato, hie autem impr-cD- 
«varicahile habet«aeerdotium. Hoc est igilurVer- 
m bum, quod supra cccloshabitans ilium inatomnia. 
*undeetunctusnaturalitcrlegitural)eo Patre, quia 
<dumen est vera mquod<<Hluraiuatomnemhomiiiom 
♦venientom in huncmuruluiu 10 . » Hoc est Verbum Dei 
« in quo est magnum sacerdolium,cujusMoysesiu 
«illo vestimento principis sacerdotum indumenta 
««desoribilintclli^ibiliii/[uodvirtutesuaini]uil.mun- 
«dumcttanquameoamictusfu]gctin omnibus. »Plu- 
to loco jam citato : A'.4-t r^vy.^aXyv vAyowz: ih'Ay. 



regis et sacerdotis dotes, per uiictionom ex qua 
dicitur Christus, et ipso ejus nomine conjuxiulixu 
signifieari censebal cat. 10, num. 11, eaque Pa- 
trum pene omnium vox est. Cum ergo Christum 
ab seterno rogem esse giaviter et copiose propu- 
gnet, cat. 4, num. 7; [CLVLTj cal. Ih num. 21; cat. 
14, num 27 (qui tameu titulus vulgo Christ'©, ut 
hoiftini tribuittir), idem de sacerdotio scntiendum 
judicavit. Alleium quo in hanc sententiam indu- 
clus est lestimouiuuijiihul est tritum i?x psalmo ctx, 
« Tu es sacerdos in aUennun, » etc., quibus de verbis 
disscrens in synaxi Dominica die, cdpiosum eo de 
avgumento disputatronem habitit, utipse leslalar, 



X&Y<o£iY9 Tj^sfxovtxov owi! ao^oB'.ost itfioA^jiiKTai w< ca ^- ^0, num. 11. Cumque nnnnuHa adducens ex 



a£v 6 7tp &50 j~ a~ o ; too 07X f >? A^y<3 ; w > icrO y,Ta tov ko j ulov • 

« Idcircocaputunclusesloleo. Nimirummenlemac 
^rationemspb'ridcniilumJnecolIustraUun babel, ut 
« digne vestimenta induisse censeatur. Mundum 
«cnimalivestciii induit Verbum en teantiquius.Eam- 
de m d q Ver b o sace rd o te se n t c n I i a m a 1 i hi e ti a m doc u t 
Philo,uiilib.<<Dc5oitHiiis,>ipag.iJ0? > Aj'>YC(:^,w^e5'.KLv, 
I e.oa 8i0*j* ev pevoos 6 7.00-^0-; , kv *]> xa! ao^ '.e^eus itp?.uTo» 
yov&<; «uxov> 0s?o« Aoyo^. : « Duo sunt, ul videtur, tem- 
« plum Dei : ujium,muiulus iste,in quo saccrdosest 
«primogenilum ipsim- divinum Verbum. Ut Ambro- 
siurn constat suamaPbi lone sen tftfjliamexpresBisse, 
»la Oiigenem,Eusebium,Justimim,auctO!vm « Apo- 



Epislola ad Ilebaeostestimonia,ea velut expristina 
disputatione in memoriani revocarevideatui*; veri- 
simillimuin judicavi Cyrilluminsynaxi exposuisse 
quintum Kpistoliife ad Hfthi-toos caput, in quo b<ec 
legun turners. Ii". « Christus non semelipsum clarifi- 
« cavil, ulponlifcx fierot,sed qui loeutusestadeum: 
a Filius mous es tu,cgo bodie £enui te. >» Quemadmo- 
dum el in alio loco dici I : « 'l'u es sacerdos in aHer- 
t num, d etc , quern locum recitatcat. 10, num. i ! . 
Hancsentenliam Pauli iLa inlellexit Cyrilhts, Chri- 
stum lumpoiutificem aPatreconstituhnn esse, cunt 
i 1 II dixit; « Filius iueus eslu, ego hodiegenui te, >» 
quern saneApostoH sensum esse libcnsconcesserim. 
At verba, « ego hodie genui to »(quaa quideni mea ie 



«stolicarurnconstitutionum»ex modern fontehausis- ^ plurimorumsententiaPaulusadincanialioneinac- 



se suspicari fas est. Quid ego autem vctera ivvoI vo ad 
cxcusandumCyrillum? Meinini meapud interpreles 
hujus ac nostras ietatis maximc approbates, el e 
catholicorum numero earn .1 cm de leterno ante incar- 
natt'unem I'ilii sacerdotio doctrinani legere ad ver- 
siculum Psalm i: « Juravit Dominus, elc. % eladKp.ad 
Hebr., cap. vn, qui sentenliam banc opliinc cum 
divina ejus majestate conciliari senserunl. 

24 Cyrilloignolaessenonpolueruntnonnullasal- 
temex hisveterum testimoniis: sivc autem suam ab 
ipsissumpseriUloctrinam, sive ipse sibi informave- 

13 Psal cix, 4. ,G Joan, i, 9. 



commodatiu hoc loco) Cyrillusdea^ernageneralio- 
ne dicta censebal. et ita export it cat, 1 1 , num. 8; simul 
ergogeuitum el pontificemfactumDeiFilium Davidjs 
et Pauli aucto ri late col legit.Ut omiUam, quod locum: 

«Tuessacerdosin3Cternum,^u(ianleincarnatJonejn 
scriptum, deillot<miporc, et omniconsequenterav 

ternitale inlelligendumputavit. Isenimejus de CbrU 
stidignitatc exVcteriTeslamento disserendi mosesl. 

CAPUT IV. 

25. Tan to niagis considerari ac ponderari Cyril li 



193 



DISSERTATIO III. 



134 



de sancto Spirilu doctrina debet, quod annis duo- \ disertam de diviniiate sancti Spiritus sentenliani 



H 



decim Pneu ma lo macho rum exorlum prnjcoduut 
ejus calechcsrs. At Arianalueresisin Spiritum etiam 
multo quani iu Fi]tinnconUunelio$ior,$iiffieienlem 
Cyril lo prcebuit ejus asserendije divinitalis occasion 
uem. Luculcnla est hujus rei professio cat. 4, n. 
7, his verbis ox pros s a, qui bus scplimum de SpirK'u 
sancto dogma orditur : « Crede otiu Spiritum san- 
« cluni: deque eocamdem sen ten li run babe, qu-unut 
<«haboros dePaire elFilio edoctus es.»A tiiuj us lectio - 
nis vim m axi me imminui futomur altera simp lie iori 
lectione: « el re clam deeoscnleiiliam Uabe;»qum in 
plurtbusmss. occurrilel minus omendalionis sn- 
spicione laboral. Priorcm tameu reliuuimus, ut 
Cyrilliantn doctrinal con forme m, tainetsi forte ab 
illo proniuitiata non sit.Sed aliorum argumcutorum 
abuedantia ftsi,illud seponi non aigrc assentimur. 
Ac prirno quid em Cyriiius Ion go intervallo Spirit uia 
separafc a crcadiris. sou cum in Trinilate, cui nihil 
alieni ot creata hnmiscendum, comprehendit ; sou 
cum exiniiiab omnium crealurum rerum servilio 
gcneralijipsi quoque tanquain Dumino ab cisexhi- 
J-'ito ; vel ei in I imam Palm eomprehensioncm, et 
diviiia?genpraliunis no Li Liu in [CeVIIlj.ulrnquocui- 
vis rei creata? negala, tribtiit ; vel diviniiate, prrn- 
scntia,opcrationo etcultu Patri et Ifiliu oonjuiigit: 
qua rum oumittni rerum cerla ex Gyrillo documenla 
hujus divert a l.ioiiis prime capita allulimus. Sed 
propria hoc loco sunt produce tu!ku Cat. 10, n. 23 : 
«IS ul la genera lam nay* hoc est creata ruin rerumCyril- 
li stylo, « ipsihonorepar; namomniaangelorumge- 
« ueraetexercitussiimilcollectinul lam cum Spirilu *- J 
« sanclo comparationem a>.qua!itatcmque susti- 
« neaat. Ha»c omnia legi t ct obsoural su m me bona Pa- 
« racleli potestas. Illi siquidern in ministerium niit- 
«tuntur,hic vero scrulalur etiam profunda Dei. » lies 
omues creatas, quocuuquc nomine si vein cceiovo* 
cent in, per Filium facias, etejuspotcstuti subjeclas 
aileat,ll, num/il et'23 Spiritum sanctum in ois non 
comprehendit, sod ut a?quapo testa to praxlilum, re- 
rum per Christum a Deo effeclai uin sane tifica tore m 



dicit cat, •'*, num. 16; cat. 16, num. 3; cat. 17 
num. 2. 

2o Hine divinitatis tituluin ipsi same tribuit. Ait, 
« Cum Filio palerme diviui talis esse participant, * &c 
propterea Deum perfecta notitia comprehendentem 



requiral? Hanc a Gyrillo Spiritui sancto tribui mi- 
nime miraberis, cum cum uti Filium nonnisi ex 
ipsa ill viui talis substantia prodire et con stare do- 
eoat. Ait, cat. 16, num. 2*, « Kt Pater quidem <lal 
t< Filio v etFiliuseomnuinkwil Spiritui saueto. » Ejus- 
clem generis ac na I u r;a u Iraqu c co 211 m un ica I i . A l.q ui 
primamill:imrommiinicationemPalrisadFilium,dc 
(clnm-a substantia) per generation 0111 comma 11 ica- 
tiojie mhdligendam esse, extra dn hi um esLpdquc 
unum argumonlo esse potest,quod earn conununi- 
culionem loco citato probat his Cluisti verbis: « Oin- 
• niamihi lradila&imtaPalrcmco :7 ;»qm*nadsem- 
piternam genera lioneiu constanter referl, cat. 7, 
iium.5;cat.lO,numO;cat.ll.num.lO.Simileinergoex 
Filio to-ill ui fcSpi 1 ituisancXoorigincni,cum Filium ait 
ea in Spiritum troiisferre, jAitaStowsfj ,qu;e ipse a Pa- 
Ire accepit. FH Fume Fiiii cnai Spirilu corn muni ca- 
tioncm probat in eodein toco iiis Cluisti verbis : 
«llle me^loriticabit.quoiiiam ex mco aceipit ,8 ;>H|UiC 
vuleres Gi-ccci Patrcs juxtaac Latini de Spirit ds 
processione a Fi tio intellex^iunt Queniadmoduni 
autem Cyriiius Filium Patri similem, iUiSpiriluni 
skuilcin Fiiio pjotiictur. Nam cat. 21, num. 1, no- 
tans Spiritum sanctum iu Christum descendisse, ait 
«similemiii5iniiIiacquievisst%,»ix^6.-AO;t;; l^ravxTc-toa- 
jjiivou to5 fyofoj. Qmu similitudo ex parte Christi, 
nonniw divinitalis respectu iulolligi potest. Kjus 
naturae sub] imilatemetperfectaincum PatrcelFilio 
similiLudi-ncmet oiqualilatom idprobataiaod %tieni- 
admodum unus est Pater, [OJjIX] et u-aus Filius, ail 
eumdem niodum uuus <^st Spiritus ; nam ex hue 
unilate 11 t,u I singulis pers^nis proprii insintchara^ 
cteros, quibus nihil vul extra Ti-inilatem vel in Tri - 
nilate ipsa simile sil, utqne nulla persona sit aileri 
superior, suuni unaquaqu^ sibi propriuill cbara- 
cterem ob I i ueule.Uude Basiiius t. J)e Spiril u sane to,» 
c. 18, banc uuilalem jjersoualis proprielas Spiritui 
quoque sancto conveniciUeni, in e-jus divinitalis ar- 
gumentum ofTcrl.Hnc autem CyriJhissrepe etgravis.* 
siine inculciHannim esse Spiritum MUiciiun,.iuem- 
admodum ttiius est Pater et Filius unus. Vide 
cat. iG, num. 3 el- 24; cat. 17, num. 2 : cat. 't, 
num. 10. 

27. Quod uni Deo proprium. Spiritui sanclo 
passim attribuit Cyriiius. Prime Dei solius est, 



cat, ii, num. 6. « Cum Palre el Filio divinitatisgloria D cum a nullo dependeal-,agere ex summa potestate. 

Id Cyriiius passim ac summo studio urget et in- 
culcat : sic cat. 17, n. 9, eum in Christum baptismi 
tempore descendisse memorans.monet descensum 
fuisse ex propria molione profectum, a-jxejuvij^* 
Mr.o£iw sic cat. 10, n. 14, probans Spiritum 
sanctum per se subsislere, adducto Actorum laco, 
« Dixit Spiritus sauclus, Segregate mihi Paulum et 
«Baniabaro ,s % »>elc.,subjungit:« VidesSpirilumvi- 
wvenlenijsegre^anteu^advocanleii^elcum potestate 
«inillentem,»e50o^ta^-:tx<o^airoTciXA&v,quemadmo- 



« con decora tum,» cat. *, num. 16,sicqucde illo loqui- 
tur cat. 10, nura- 3, « Kst igitnr Spiritus sanctus, 
« maxima potestas, divinumquiddaui elinvcstigabi- 
«le,»ctcat.2t ,mun.3, prwsenlem ailsacro chrismati 
Spiritus sancti divinitatcm. Ilv£up.axoc «Y'' r J'->» ^?^- 

Chrisma,« Spi ri tus sane ti,]jra*seiitia divinitalis ejus, 
wefliciens factum est. » Ait tandem Spiritui sancto vim 
deilicam convenire, ~b zavxtov y.y.rjnz'.'x.w y.%\ [ } io- 
itofov. Quod sane nonnisi Deo convenil. Quis magis 



17 Matth. xi, 27. l8 Joan, xvi, 14. 18 * Act. xiu, 2. 



m 



DE Y1TA S. CYRILLI. 



196 



dum tic Filio dixerat, cat, 11, n. 1 , Aovo< XvlCh A uvulfdivii§ct(^clniultd^virUite^perari,>)qno5longb 



/a: Myojv... Atfy * M^**** 1 * 1 ^' * Yerbum quod lo- 
(<quitur,etdicit J ctc.Yerlaun[)Otes{ateplemim.»Qaa- 
propler Spiritum sanctum ubiqne repncseniat, ut 
bo no ru in omnium in terra el in ccolos auclorem, 
dono ruin que dispensatorem ox voluntatis Vid. cat. 
•16, 11. 12. 22 el 23. Secundo, divinilatis unius pro- 
prium est omnibus locis per immensilatem ades- 
S0, omnia conlueri, eliaru lal.cn! es hofninuin co- 
gilationes, et in humanis cordibus fcflicacitftr ftpc- 
rari. illusU'a-ndo mentcin, voluntatcm ad opera 
bona applicando.Cyrillus porro Spirit u-m sanctum 
J>aU i cl Filio ubbpie pr&scnicui adesoe docct, in 
locis cap. i, cilalis; pr&tereuque sic loquitur, cat. 
16 J n.2i,«Cogi(afo y quot]iunchisassidnl.is:anicuiquc 



ordine commemoral, cat. 10, n. 12. Idem rep e lit 
11. 25, cl cat, 57, n. 3, i- el '.'*, Qirarla, rem is si 0- 
11 era pxealorum largiri,samHifieai"e,justos remu- 
ncrare opus est solute divina* potuslalis. H'jcc om- 
nia Spiritui sancto Cyril I us attribuU. .Vanclificalio 
quidem., proprius ejus porsoua*. character. At cat. 
14, n. 'Zt, apostolos a Cbristo « eondonandorum in 
«virtute Spi 1 ilussancti pcccaloruin poles la to ra acce- 
« pissc dicit; » cat. 10, n. 17, n. 15, deSpiritu sancto 
hscc ail. : « Hie ad vos quoque modo veulurus est ; ac 
« dum peeeatavestraspiuarunnnstarconcidelelub- 

« sumel,pretiosum animao vcslia- fuuduininagisiJi- 
« ten tern efleeturus est. v Spirit us quoque sanclus Cy- 
rilli sen ten ti a eh arac teres turn bap I ism i, luineonuV- 



« convonienler operator, et modius aslans uniuscu- g mationis in anima inui it, adopt ionisdonum tribuit, 
« j usque composilionoin vide! ; videletcogitalionem < ; t 1**1 i i i Dei cbarac teres et form am in anima nostra 



«etconscicntiam,quidqueelloquannu%ctmcnteagi- 
«temus.)>EadejndeChnslodixoratcal. lt,n.^0,«Qui 
u in superis scdet, et nobis bin una prasens adesl, 
«uniuscujusque compositionera cllidei iirmitatem 
« conluens. Modus hie ad est, audiensqutede sndt- 
«cun tur ,c t qmp apiid to eo&i las v id ens . * bcinde Cyril- 
lus in pncfalo cat. 10 loco, asserta Spiritus sancli in 
medio auditorio prassentk, jubel audiloies totum 
orbem mcnle complecti; Spirilumque sanctum, 
omnia in omnibus locis ? q«u»>emvquo ab liominibus 
Hunt, bona opera inspiranlem ct operantem con- 
templar i. Post- n. 23 in cftrfos as if inhere pnfrcijS.l, 
eumdemquc angolorum omnium in tiiVersfo cool's 



renovat ct jmprimit, cat. 12, n. 1. Tandem cat. 
17, n. 13, bos ei cumulat fituios : « Gustos ct san- 
<rcUlicalor Eeclesiaj, aniinarum moderator, eorimt 
« qui tempers late jactanlur gubernalor, crrantium 
« collustralor, cerlantiumpugnaj arbiter, et vinecn- 
<t t ium corona tor. »Quin to, cerlumCyrilloDcinnmspH 
rassc Sc rip lu r as, ct utri u sq u e Tes I am e u I i auclo r e m 
essc.Unussufftciellocusexcat, 5,n. 33, « I.->lanos do- 
« cent d iv i n i tu s i nspi ra ta? Vc te ris e t M o vi Tes I am en I i 
« SeriptursR : unus est enim ulriusqiic fajderis Deus; 
<» qui Gbrblum in Novo conspiciumi factum pramun- 
<i ti a v i I i 11 Vc \ c r i . » Sc r i p I ura r u 1 1 1 a u Lc m inspi ra ti n c m 
et conscriptioncm Spiritui sancto tribuit ex aucto- 



cxsislcniium pnefectum, doclorem.et sanctilicato- ritafcagenli. Kadem cat. n. i(5, «< Lnus est Spiritus 
rem animo nonspicore. Alibi Uocet euvn Ecclesiam ^ <( sanctus qui inle^e cl prophetic, in Yetcri et Novo 



rcgerc. cat, 10, n. %% s et per nposlolos ctdiacouos 
lain inulta miralulia operatum esse, cat. 17, n. 21 
et scq., animas in baptismo obsignare, aquas 
baplismales vi sancti talis replcre, chrisms ex 
communi elemento sanctum iedderc,pancm et vi- 
no m eucliaristicum [CLXJ supervontu et attaciu 
suo in CliCiSti corpus et sanguinern Iranimutare ; 
ul vim in eo oumipptc.nteni agnoscas, quam et 
diserte protiLetur cat. 10, n. 22 his verbis: « Ma- 
wgnurn quiddain omHipot ; e.nsindonis,»7tccv"3oouvay,ov 
h X£?kq^?i,t< et admirabiJe,Sptritus 5aucms.» 3° fll- 
viiKC haUirao propria est summa unitas, sin^ulari- 
las, simjdicitas el inimutabilitas cum multiplici ac 
diversi generis opcralione conjuncta. Id tanquam 



« Testa men to estlocutus, Gat. 11, n. f2^KcquicLaliud 
«est quod cognosca I profunda Dei.nisi solus Spi ritus 
osanciiis qui <liviuas Scrip turas r loculiw est? Cat. 16, 
« n. 2, Ipse Sp i ritus sail olus elucutus est Scrip turas ; 
« ipse de se ipso quoque dixit quajcunquo volnit ; et 
«num seq.jSpiiitus sanclus per prophctasdeChristo 
«j)ra. , dicavit,ctpostadventum(*lHistidescendit,»etc. 
Deuiquc cat. 17, u. 20. cidem altribuit Novi T<rslu- 
nienti iiislitutionem. <» Idem Spiritus sanclus, qui 
<t ex consensu Pati-iset I'ilii Novum iNcstamcntuin in 
«Ecclcsiacatholica excilavil.Jiboravil[GDXIJn(Jsab 
«« dirticilibus ad ferendum legis oncrilms, » clo. 

28, Magis vercor ne tanta argumentoium moles 
lectori importuna, etin re apcrta et constant! eitra 



Deo proprium tribuit Cyrillus Patri, cat. : n. 7, D nccessitalem cumulata videalur, quam ne parum 
ubiaileum,ciirn«unirormissitsubslanlia^,9 jiovo.e:5^ sibi approbalam ox Cyrillo existiinct Spiritus 
xriv 6rojxacr:y, « innumcras tamcndivinilalis opera- saucli divinitatcm. His omnibus maximum robm* 



«tioncscmittere; » similiadocctde Filio caL 10, 11,0. 
At idem de Spirilu sancto fuse copioseque confii - 
mat, iisdem peno verbis quibus de Patre loquens 
usus erat. Cum, quemadmodum unus est Pater, et 
unus Filius, ita ct umnn Spiritum esse ait. Gat. i, 
n. 10, a Disce unumesse hunc Spiritum sanctum in- 
« divisum, multipotentem ; qui cum mulla efficiat, 
a ipse tarnen nondispertitur; » ait cat. 16, n. 3,«cum 
« unus, et uniformis et individuus sit, » & civ x«; ,ao- 
voetoe<; xai ^s:ota(p6'cov• « gratiam unicuique prout 



accedit, quod nihil in CyriHo. ad minuendam spe- 
cie tenus Spiritus majestalcm pertinens reperire 
possis. Unum objici potest, quod cat. 10, n. 21, 
Spiritum sanctum pro nobis a pud Dcum inlcrce- 
deredicat, et cat. 17, n. JO, doccat eum suis pre- 
cibus ad remissioncm peccatorum ct spirHualkim 
Hliorum generationemconcurrerc ;cum intercessio 
inferioris naturcc argumentum sit, aut saltern di- 
versi tatem voluu latum inferat, Spiritus vero san- 
clus una cum Patre vol un tale conjunctus, inter- 



197 



DISSELITATIO HI. 



\m 



cessioneseumeo ad initial, non ad ftmn dirigat. At A lunt, etc., in noslris, prout occasio se d-edit. notis 



iu primo loco Cyrillus Pauli verba, intercession em 
haric Spiritus aflirmanlis simpliciter refer!., nee 
alium eis sensum subjecisse eensendus est, prseter 
ilium verissimum sane, quicouque Hie sit, qui in 
Apostoli testimonio conlinctur : quod niniirunuut 
Patres iulerprelaniur, formans in hominibus ge- 
nii l.us el o ratio nes, ipse Meniere el postulare ckii- 
scalur. Qua? interprotatio alter i loco ex cat. 17, 
cujus sonsus est maxima incerlus el obscurus, ae- 
coitttnodari potest ; siqui.de m ibi de $pirilu,non au- 
tom de Cbrisli hnmanilale sit senno. Sed esto ul 
Spiritus sauclus, ex Cyrilli . docirina, per se ipse 
inlereedat apud Ileum ; quidinde ? Non uiagislnec 
derogarel Spintus inajestali intercessio,quam Filii 



aperuiinus. Unum, qiioniam prolixiorem dispute - 
tionem requircbat, in has disscrlationos rejecimus; 
nimnum id quod ait auctor cat. 2, n. 10, Deum, 
quod etiam lidolibus « angciis condonet habere. 
« Neseimus, inquit : quruila Hie angclis quoquc 
« condonavcrit; nam efc illis coudonat, rjuando^ 
«< quid em unus est solus sine peccato, qui nos a 
* pece-aUs purgat Jesus. 

30. Quadrapliecm ea de re apud vetoes observo 
senlentiam. Prima, quam cerla rations et sufli- 
cienti auctorilale subnixam jam omnes ulicerlam 
et unlcc veram tenemus, oa est : aiigelos bonos 
poslquam lidei gratia* usu pravo rebellium soda- 
lium exemplo reslilere.in sua) perse vera alia? pra- 



dignikilem mum it ejusdem sen tentia, qua aHor- n mi um adeplos a Deo, ut p erf e eta beatitudine ae 



n u m Gh r i s to tan q nam V« rb o i m p u la t sa ce r d o I. i u m . 
Satis nempe, salva naturae imitate, in personal! 
dislinclione ad di*lingucndas quoque voluu talcs 
causa) ac loci exislimavil esse. Crolerum Spirilum 
sanctum non sec us ac Pattern orandum esse et 
oralipnos recipe.ro., manifesta Cyrilli doctrina est 
qui tarn same dosolnmniEcclcsisein suis pre ci bus 
Spiritus invocalione loquitur* Ait cat. 3, n. 3, 
Qquam simplicem per Spiritus sancli, Christi, et 
Pa Iris invocation em t vim sancli talis acquire re. 
Cat. 19, n, 7, pan em et vinum eueharisticum per 
Trinilalis invocationem, Cliristi corpus el sangui- 
nem fieri ; quod quidem solius Spintus invocalio- 
nis menlionem faciens, re petit cat, 24, n. 3. Ipso 



Dei conspectu donali, nee c adore nee peccare ul- 
tra posseat, idque ipsi cerlissime scirent. Ange- 
los Dei pnesentia et vision? Irui, cor lis Scrip tura- 
rum asseverationihus scimns; Dei inandata cl vo- 
luntatis tidelissime et constantissime adimplom, 
eadem auctorilale constat, et J&s&lesirc voce m so- 
lomnihus suis precibus consignata. Tandem pec- 
care non posse, ipse vision is boa I i ilea* status, qui 
cum peceandi poteslate recta* rationis judicio con- 
ciLiari non potest, oslendil. Cyril 1 us de primo no- 
biscum con sen til. Nam et augelos divinaj faciei 
contemplatione frni concedit, cat. 6, n. 6, etcat. 7, 
n. 11. J)e see undo par Urn con ve nit, parti ra dissen- 
lil. Nam in cadis Dei voluntatom a-b angolisadim- 



Spiriltnn sanctum in vocal, cat. 10, n. ^ : j ; cat. 17, n pleri, uti rem certain et com pertain trad i I cat. 23, 
n. 14. n. 14, banc orationis Dominican petitionem : « Fiat 

« voluntas tua si cut in co?lo et in terra l0 , n ila 



CAPUT V- 

0e aiujclomm pecc*Ui$ CyriUi sentenlia. 

20. Be atvgelis et da^monibus paucn admodum 
cerla et indubitala fide teuenda accepimus : non- 
nulla ? sive ex v-Meri eeclesiarum Lradilione, s'iyc 
ex conscutan^a fidei ac rationi opinione tandem in 
Ecclesia lougo usu prasoripta, eani auctontatem 
oblinuerc, ut in iis uno pene consensu acquiesca- 
mus omnes : alia landem opinioni ct dispulalioui 
pcrmissa. Hinc lam di versa; cum apud velercs,tum 
apud recenliores theologos de angel is senlentia? : 
quarum riiiilUu ex apocryphis libris, vol pliiloso- « 
\) h o rum i?e n U 1 i u rn c t i n p r i m i s 1 M a to n i c oru \ a f o n ti- 
bus ^XtXlI] liausta?, quam vis ct m altos cl nobilcs 
sulTYagatores habuerint, ipsa tandem sua vanitate 
o t f u l i 1 i talc e e cid c r u n I ; ul i a? cad uc is in c o n s u I I.«*r 
pbilosophiacj fundamentis supers true too, jam mc- 
liori judicio explosto cl ojceUc sunt; alii© tandem 
cum nostras ignorationis confessione in" u tram que 
partem libere agitantur. Quo: foe r it CyriUi sen- 
tentia de angclofum et dsemonuin natura,et utrum 
corporei nccne sint, de eoruiu numero, ordinibus 
ac perfection! bus diversis, sedibus quas i n co- 



in terp re tans, quasi postulemus, ut « si cut in an- 
« gelis Dei fit voluntas, ita et in nobis lial. » Ve- 
rum cum in eisadmiuit peceata.levia quidem ilia 
of. veniabilia ; volunlatem Dei ab illis quandoquc 
pratermifeti necessc est ut fltteatur. Qualenus vero 
non cum peccan<li poteslate solum, verum eliam 
cum peccato ipso visionis beatilicaj statum eonci- 
liet nihil ad nos. 

31. Secunda opinio Origenis est, vol ei i rap u lata 
(non cniin ba>c luij us loci disquisitio est) ; nirnirnm, 
cum sive arfgeli sive damiones liberi arbilrii siul^ 
primum angelos bonos cadere posse et da-menes 
fieri ; id di«erte docct lib. i De princip,, cap. 6' et 6, 
ct lib. n , c . 3 ; s e en n d o d an n o n es i p sos p os t rjn a m 
supplieia consentanea luerint, Yariis profectus de- 
cursis gradibus ad prislinum statum reversuros, 
lib. i De priftcip,, cap. G. Vide et torn, xiu in 
Matth. pag. 332. At de diabolo ipso affirmal lib. i, 
cap. 8, ila eum se habere, ut revocari magis noiit 
quam non possit; at lib. in, cap 6,revocandum quo- 
que asseverat; t. xvm in Joan, p. 25-1, exi slim At ali- 
quos ex doamonibus, Christi po tentia ct divinilale 
jCbXllil] obslupefaotos,ad cum perildem et pceni- 
ten tiara confugisse. Hie do salute et restaurationc 



» Matth. vi, 10, 



199 



DU VITA S. CYRILLI. 



200 



d&monum error jam dudum yli Ecclesia proscri- A. 
plus ct ejectus est. Dcdiabolo Cyrillu* disci (e pro- 
nuutiat cat. 4, n, J, nunquam n-o revei'Mirum ubi 
iuit, sod incudis mslar iiiXLovibile cur gcicrc, cl 
paMiitore nesciam in posteruiu habere animi indu- 
clionem. Quod dediabolojdem de dfeinonibi;.? sen- 
tiendura, quos Cyritlus ;:biqiu» lauquani ejus fainu- 
los ac satellites ipsi lulelisshnc obscquenles wpne- 
soiital;cumque a?tcrna elsfoc Hue dauinaloruniha- 
ininuin suppliciodeliniat,cat.l8, u, iO.idcm forlio- 
ri ralione de daunonibus sensissecxislimandus est. 
At uoimulli Pa Ires Origcnianum illud do futmradas- 
monum purgatiouc elper Christum salute iucaulius 
in suis libris aspersisso vjdcnlur. la primis Greg. 
Nyss* Calech. rap. 20, uo ipsum quidem «iualiliu> in- 
«venlorem, » diabolum videlicet, excipiens. VidaeL in 
«l)e auima et remn\ toia. II, p 643 et (515: aliamuU 
tahujusauctoris loca prwlcrmillo. Auclor quoque 
Coinmsnlariorum «in Epistolas Puuli* sub Atubro- 
sii nomine tinEphes.a e. i;i, vers. lO.asscril per ec- 
clesiasttcam pr&dicalioncm invjUui da moncs, « ut 
«deserantassensurn lyraimidis diaboli,»iM insinual 
iionnullisea r nprofccissc{«uUlojsinantabcrrore.*lIie' 
ronymus«in Ep. ad Ephes.» c. tv, vers, JO* hu& ha- 
bet:«Inreslitulionc omnium, quaudo corpus totius 
vEfxlesiasnuncdisporsuiii atqu^laceraiumCbrisUis 
«Jesus saualurus advenoril ,unusquisque secundum 
« mensuram tidci et a^nitionisFilii Dei. qucm ideo 
aapno&ccrcdicilurquiapriusiiovcratclposlcu nosso 
Kdesivil.suum recipiet locum etiitcipict id esse quod 
ulueral.lUxlamoi^utnoniuxlaalitimhjJDresinjumnes 
din unajju'tatosiiitppsili, id est, oiiineslnangelos re- ^ 
<* formenlur; sud unumquodquc membrum juxla 
« meusuraiuetoniciuiit :Muun perlecUim £&*, » vcrbi 
gratia, « utaiigelusrefugaidcsseincipjalquod crea- 
« lui est, et homo qui dc paradise* ejectus fuorat,ad 
uculluram ilerum paradisi reslituaiur.ldem Ub.w in 
«KpisLad(ialaL r cap.v r vers.22, aitjiullamrationabi- 
« lium crcalurarum apud Deuin peri re perpeLuo. » 
Lccloramhis obslupesccrc credo. Vide cl Didymum 
<*iiilPetiiKpist,cap.i.Nolabof>ini5ulai«- v moenUnliam 
auclorisCommenUirii'UuIsaiamjsubHa^ilii nomine, 
pag* 258, nimirum diubolum fortassis auteprocu- 
raiumhominislapsum, locum lift.buis.se resipiftocndi 
et prislinum locum rccuporandi.at poslca nullum. 
32. Sed reverlor ad ptiuuim Origeniunzc doctri- 
ne caput de bonis angelis, quos a mo statu per " 
peccalum dellectere posse pulaMnlcr aHapuccata, 
quibus eos coutaminari posse censct.il I ml prroser- 
lini numeral, si aliqucm ex pai vuli> credentibus 
offcuderiul, sicommissaiusibi hoininiunsalutiseu- 
ram negligentiuscgcrin!. Ait Loin. « in MatiJi, j> edit. 
Erasm.p-SSa^rtinvistbile^ potentates qua; aliqucm ex 
«parvuUscredenlibus oirenderintjpuniri per assujn- 
« pliunem corporis corruption! olmoxii, animain in 
<« hujussweuli negoliu gravanlis: in quo poslquam 
i* pcenas luerinl, quod sibi utile est conscqmmUu:. 
«Hom. 3iiinl.uc. pag. 283, ail: SiporcurameUjidus- 
« triamangelorum, salushominibus sibi commissis 



«comparatur,fa6ienil*alris semper visuros; si autem 
« per iiegli^euLiam eorum homo corrueril, non 
<■. [CLXIVJ idmanereiinpune; nanisD-'iindummeji- 
<-ium eorum ijuorumantrcli sunt, aulsempcr aulnuii- 
<M]uatu,voJparuin vclplus.faoi^mDeiangtUiconUun- 
•}>iabunlur.»Iiom.SOv«iriNum.»'doretcuelodesang A - 
lusnobiscum Deijudiciorepra>sCiiUiturniri ? decou- 
creditasibi nostra salulis piocuralionejudiciuiiifu- 
biUu-os; quod cxdoscriplisin Apocaiypsicap. m tin 
an^elorumAsiiocccIesiispraqjosiLoniinricju-atioirr 
bus, ct iiiteutatjs per Christum in eos minis pro- 
bare conalur. Vide et bomiliam ejusd. « in lucchicr 
«lcnn« fv,pag. 110; horn. 24 a in Num. ,» pag.2W;hom. 
13 <* in Luc, » p. 2.m. Hancejusdoctrinam liicrony- 
musu in Micha>rje » cap. vi, vers, I , tran^ribit, el ea- 
dum ex Apocalypsi probalione uUtur,hi.<qucverbis 
haiic dispuLationem conc!udit:« In judicio Dai ad 
«<angelos(quibus,ut ai I sup.rerum humanaium com- 
« missaestprocuratioicrimenieferelm* si noncge- 
«< rint cuncla, quoad suuui ofOcium porLinebanL • 
Cumque alias dc propo.^ilo sibi ad cxplanaiidum 
propheUo loco interfuctaliones aficrat^ banc uti 
suam in qua acquiescal pritnaiu pioponit. hi hoc 
autem ab Origeniana difTcrlCyrilli seulenlia, quod 
Ongenes anyclos male officio funclos, pro culpas 
gravitate diverse, aUjue eliain divine visiouisamis- 
sione privet; Cyril ins vero leves culpas tanttun 
y^noscere videatur, quas Dvn< facile condonot, ncc 
sui conspectus snbtraclione plcclat. Non ciiini ob 
cas culpas Doi judicium subibunt, quos Cyrillusuti 
judicii testes et adminislros saatper, nunqiuiu uti 
in do judicandosrepncscntal.Ail cos Cluisli in ju- 
dicium venientis satellites futuros, cat. to, n. 1 ct 
22, tubis suis oiunns homines ad judicium vocalu- 
ros,ct studiose ex locis omnibus collecturos n. 19, 
2i t 23, peccatores, ne effuj^cre pbssint, suis cater- 
citibus cincturos, num. 22, testes juditii fuluro:>, 
n, 24, libros e quibns judicemur a se conscriptos 
repra?sentanles ? cat. 4, n 24; cat. 15, n. 23 : cat. 
19, num. .;. Angelos etiuut judicii tempore ut in- 
signi fulfjorc coltucentes de^cribit, cat. 10, u. 23 ; 
Qua> omnia probant,ea quibus angoli, Cyrilli judi- 
cio, interdum iinplicantur pecciila^ a judicii geirt- 
ralis censura liborari. 

J3. Tertia opinio cornm est, qui anyolos vel non- 
duin, vel serius tandem in gratia et boni prosecu- 
tiono confirmatos docent- Ko revocari jjotesl i I fa 
tiim mulioriim quatuor primts Ecclesia) sa-culis 
scrii>Loium sonlontia, qui cum diabolum ab initio 
ct ante hominis peccatum lapsum esse fateanlur, 
dannones ex bonis angelis paulo ante diluvium ih\n~ 
taxat factos, etamorc inulicrumcorruptos felicila- 
tern status sui amisisse docent. Hi, ul omnibus no- 
turn est, magno numero el gravis in Kcclcsia au- 
e tori talis sunt. Justinus martyr « Apolog. » i, p. 44 ; 
Athcnagoras «Apolog.>» jiay:. 27; Iren^us lib. iv\cap. 
10, num. 2, ct cap. 36, n. 4; Clemens Alexnndri- 
nus lib. ni« Pcedag., » cap. 2, pag. 222, et lib. iu 
(«Strom.,»pag.4Sa,ellib.v,pag.5i)0;Tertu]Iianus«De 



201 



D1SSERTATIO III. 



202 



idolatr., cap. 9. et De velandls toirg., cap. 7 ; Origenes A circa terrain versantes humanis negotiis occupan- 



hom. 15 in Jesum Nave, pag. 353. et lib. iv cont. 
Celsum, pag. 226 ; Commodianus, num. 4, Laetan- 
tius, lib. n, cap. 14 ; Severus Sulpicius, lib. i Hist, 
sacra; Ambrosius, lib. Dc Noe, cap. 4, n. 8 et 9 ; 
Apolog. David, cap. i, n. 3 ; in ps. cxviii, serm. 8, 
n. 58 ; lib. i De viryinibus, c. 8. n. 52 ct53 ; Xazian- 
zenus, carra. 3. pag. 64. Hac [GLXVJ autem opi- 
nionis absurditate deludi se passus non est Cyril- 
lus noster, qui revera corporeos, et sacrificiorum 
ligurtlores, cum omnibus pene Patribus daomones 
agnovit ; at eos una cum diabolo, seductosque ab 
ipso initio cecedisse docet, his verbis cat. 2, n. 4, 
Isle cadens multos seeum abstraxit. Undo daemo- 
nas, uti imitatores et satellites diaboli ipsique sub- 



tur, alteris esse rnutabiliores. Ad eumdem raoduia 
S. Maximus, in scholiis ad librwn De c&lest. hie- 
rarchy ad cap., il pag. 157 ait : Angelicas quidem 
poteslntes t superiors $ videlicet f pro* veheoienti volun- 
tale habitum quemdam ad bonum contraxisse, quo 
fiat ne coder e possint : angelos vcro, hoc est postrc- 
trios et circa mundum occupatos, posse foy % tassis in 
malum per verti. Toy; Si a^eXoDC, zovrkaxi -sXtu- 

pov xpzTzijfcsi;, S. Eplmern, in reprehensione sui et 
confessione, I.atimo edit. pag. 602, Grseca? pag. 86, 
Matures constituit Deux, liominum (CLXVIJ et an- 
gelorum intelligc, ipsasque utpole mutabiles miseri- 
cordite indigerc deprehendit ; novitenim easampliori 



jectOS, vocare solet malispiritus vel malt pot estates g gratia subsistere : nature? enim, ul subsistat, sui 



Ad alios venio. S. martyr Ignatius angelos bonos 
nondum Chris ti adventus tempore certain in suo 
felici statu firniitatemassecutosfuisse, satis decla- 
rat his epi stoke suae ad Smyrnj»os num. 6 verbis. 
N'jyS&U nXavarffiw* xat ti iiroupavia, xxl \ co£a xixn 
iyyiXaw, xai ot ap^ovxe; opxrol te xat alpaxo'. lav 
jat, mrrs-jJtw.v el; atjjia Xpircou, xaxetvo».<; xpi*t< 
stc'v* 6 yt&piav yoiov.xo). hemo fallatur. Etiam 
cmlestia, et gloria angclorum, et principes cum vi- 
si biles turn invisibiles> nisi crediderint in sanguinem 
Christy ipsis quoque judicium est. Qui cape re po- 
test, capiat. Gregorius Na/.ianzcnus in carmine ar- 
cano 0, pag. 169, agitata queesti one num angeli boni 
empeccabiles sint, id statu it, <p'j=r;v av^eXix^v zU 



participationem admensus est, Vberiora vero dona 
parcens ipsis et consuUns reservavit . Pro cuj usque 
viribus tribuit intelligendi facultatemjxe Wis super- 
I ice occas tone m submi n is t raret . Quod caper e potera n t 
ticdity quod non pote rant condonacit. Sunt qui an- 
gelos bonos firxjiitatcni et immobilitatem in bono, 
adventu Christi assecutos esse censuerint. Hippo- 
lytus Portuensis, vel quisquis auctor est fragmen 
torum contra Beronem et Helicem ab Anastasio 
collectorura, etaSinuondo edi torum, aitfragmento 
2, Christum Deum in came mira feeisse, wa xa: xd 
x«t' oupavous a^ta Tay^axa xcov voep<ov oujiwv oro- 
\x<.b<3f\ ~po; dtpeij/tav ttp jAUTUTjpUp t^ auxou awjjia- 
T(OTew<« Ut, et satictos in ccelis intellectual ium sub* 



xttxixv Sisxo'irov eTvac, anqelicam naluram difficile 

<■ . • r stanttarum ordinen finnarei ac durarel, ita ut con- 

ad malum verti ; non ausus dicere xcpsTttov, mcon- \u 



rcrdbilcm. Item orat. 34, pag. 560, angelos cum 
dubitatione dicit, irpoc to X £t p ov a y «*"wJ T o ,J < fi S-xjxi- 
v4"OX, ad deteriora immdbiles, vel difficile mobiles. 
Atoratione38, p. 6n,Lucireri lapsu prohiberi seait 
nc a*/ivvjToo;, immobile*, dicat, HsiQei 6s jas jjitj ax'.vvj- 
tqj> iXXi o-><Jx:vrJtouc x«t 6iroXatA.oavstv xauta? xal 
Xivetv, 6 8ti TTJv XajxTro'jTT.ta lu>j<popo<;, jj^.oto; r .x 
•ctjv eras 7: v xa* yEvo-xtvo; xa! Xgy^iasvuc* Nondum 
igitur ab ilia tempore in bono confirmatos cense- 
bat. Exstat meraorabilis Synesii locus epist. a7, 
pag. 109, Si angelus 2>otuisset supra triginta annos 
cum hominihus ita cou$uescere t ut nulla e,v materia 
contagio malorum in cum redundarct, quid necessc 
fuerat Dei Filium descender/}'? novi et imperii.! 



verti non possinl,suw incarnationis 7nysterio.yiCQtSLS 1 

in orationem Gregorii Nazianzeni 42, nota 2, banc 
proponit opinionem : Angelos bonos, qui anteresur- 
rectionemChristi dif/lculter ad malum moveri pole- 
rant, per earn assecutos, ut ne moveri quidem gratis 
adjidorio possint. Nihil ex Ghristi mentis ad ange- 
los Cyrilli sententia pervenisse.exalto ejus ea de 
re silentio colligere licet. Piurade beneficiis Chri- 
st! in angelos secundum diversorum opiniones 
panic post dicaro. 

34. Quarta tandem sententia Cyrilli nostri est, 
qui angelos bonos sine status suipericulo, in levia 
quaulaai, quai Deus faciliscondonei, labi interdutu 
peccata docet. In earn sententiam adductum se si- 
gnificat ex illo generati effato, unum solum a pec 



theologi sententia, Hieronymus, lib. m in Galat. D cat i s Merum esse y qui nostra peccata, pur gat, Jesum. 



Epist. ad cap. vi, vers. 1, ait: Seiens Paulus, exce- 
pia Trinitate, omnem creaturan t licet 7\on peccet t 
tarn en posse peccare. Auctor Dialogorum deTrinitate 
sub Athanasii nomine, Dialog. 1, n. 24, pag. 487, 
cum stbi proposuissetqunf»stionem num angeli pec- 
care possint, respondet posse; idque pro bat quia 
nonnulli exeis olim peccavere. Nemesius, De natura 
kominis, cap. 41, Bibliothecas Patrum (irfleco-Lat., 
torn, ti, pag. 547,naturas immateriales in duos or- 
dines distinguit : et eas quidem, qua) Deo per na- 
tures pr^stantiam propinquiores sunt, immotas 
manere ait quanquam libera) potestatis ; queB vero 

Patrol. Gr, XXXIII. 



Innumerabilia patrum testimonia produci possunt, 
qui solum Deurn vel Christum peccato carere defi- 
niunt. Clemens Alexandr., lib. i Prcdag., cap. 2, et 
lib. Ill, cap. ultimo, solum Christum vocat avocjjiap- 
T7pi>v,quod intelligit de vacuitale peccati. Idem as- 
sent Ephrefim De secundo adventu, Gr. p. 35o, et 
Oiigenes horn 3 in Can tic, pag. 616; Theodoret. 
Qua3st. 9 in Num., pag. 144. Plerique ex illis de ho- 
minibus solum loeuti videntur;curn tamen gene- 
rali utantur sententia, quid prchibet quominus ali- 
qui, ut Cyrillus, earn ad angelos etiam extendisse 
censeantur? Sed producenda testimonia qua> rem 

7 



2o;i 



Dtt VITA S. CYRILL1. 



204 



nostrum special ii» ullingant. Ha uiiqui Deum so- A Solum prmeutb cifuhiri, sed etiam prateritoruiu 

Iuiii pecoati cxpertcm esse pronuntiantj ut id tan- 

qmftn ipsi proprium et nulla cuni creaiura com- 

uiunicabile speetare videantur. Tertullianus, Be 

anhna, cap. 41, Solus Bern sine peceato, et solus 

7wno sine peceato Christus, quia et Deus Christ us. 

PmdenLius in Apotheosi, cap. 5, de natura amino;, 

vers. 108, Mirar?** peccare anxmam, cum pecact ei 

ipse Angelas. .. Solus labe caret peccati Condilor or- 

bis Ambros., inps. cxviu.ser.22, num. 27: Nemo 

sine peceato est : negare hoc sacrilegium est* solus 

enim Deus sine peceato. Quam sentential* gene rati m 

ad orane quod Deus non est cxteiidendam, demon- 

si rat ejus argumentatio lib. in De Spirtiu sancto 

cap. 18, num. 133, et seq., qua probat Spiriftis 



s&culurum, ct non solum humano huic ordhii sed 
etiam cmlestibus virtutibus profieiat. C&lerum 
baud clam me est Origenis stylo, cwletiia, c&lesles 
virtutc&t non solum angelos bonos, scd etiam 
dannones significare. Verum nihil nosprohihclam- 
biguitale testimonii uli, cum alioqui sciamusoum 
in angelis etiam bonis adiniUere. 

33. Didymus Origenis assecla ab bac mhgistri 
doctrinanon recessit. In 1 Petri Kpist., cap. in, lia'c 
babet : Sicut per Filinm Dei essentiam cuncta ra- 
tionabilia habuerunt; sic per cum minium eorum sa- 
lus effecta est. Quia, enim von substantiality' sed ac- 
quisitive sanctitatem habent>cum oreaturw .tint, jure 
purgatio facia est circa cuncta hoc modo habentia 



saiicti divinitatcm ex co quod sine peceato sit. nam g bonitatem 9 unde etiam sublimiora correct ionem reel- 



sine peceato nemineiu esse nisi unum Deum. 
[CLXVJIJ Hieronymus. in Dialogo 3 contra Pclagia- 
nos superbam Uoiuni assertionem quod homo sine 
peceato esse possit, hoc argumento retundil : Si et 
i He, de Deo loquens, <r>a|*ao*:r,To;, et ego avxjxip- 
ttjto<;, qute inter me ei Deum evil dhtantiaf Saii- 
ctus Athanasius, orat* 2 contra Arianos, n. 6, inde 
probat Verb! divinitalem, quod omniserealura ante 
Deiconspcctum judicanda stabit, Filius autem non 
judicandus sed judicalurus aderit. Eodem argu- 
mcuto ulilur Ambrosius, lib. v De fide, cap. II, 
num. 142, et Cyrillus Alexaudriuus, Thesauri as- 
sert. 21, pag. 213", Quod argumeuluin love est, si 



piunt. « Pacif.cavit enim Jesus per sanguinem cru- 
ris sua?, sive quo:- in tcrris sive quae in ccelis $unt 1{ > .» 
Subjecti sunt ei angeli... sicut enim homines absti- 
nentes a pteccoMs subjecti sunt Christo, ita ei supc* 
riora rationalia, cor recta spoilt ane is eulpisquas for- 
sitan habuere, ei subjecta sunt, completa dispensa- 
tione habita pro salute cunciorum. ITieronvmuseam- 
dem doctrinam scquituret ad Didymique et Orige- 
nis [CLX.VIUJ iutcrprctationem nos juvat in Epis't. 
adEphes. cap. I, vers. 22: Curautem, inqu.it, omnia, 
id est angeli, throni, dominationes t pote$tales,et virltt- 
tes cwtcrte, qum nunquam fuerunt contearhv Deo % 
ejus pedibus $uhjieuutlw\ ridetur obscurum. Potest 
itaque responderi, quod absque peceato nullus sit t ct 



judicandi cum hominibus non stabuat angeli. Sed 

lit a generalibus sententiis ad specialia veniam, (j sicUm ipm non sint munda coyam I)eo > omnisqv.c 
multi nee ipsos bonos an^elos peccati expertesesse creatura P*™*L Creotori* advmtum. Unde et crux 
definiunt, Origenis seutenlia fuit Christum non pro **«*****> non solum ea quce in terra, sed etiam ea 



huiuinibus tanlum, sed et pro omnibus ralionabi- 
libus substanliis passum, ut omnium peccata pur- 
garet : torn, i in Joan., pag. 38: Absurdum est pro 
hominum peccatis ipsum gustassc mortem, el non pro 
guovis alio prwter homines in peccatis exsistente • 
velut pro astrtSy quce non sunt prorsus pura coram 
Deo. Lib. vi u contra CeUu-m, [>&§. 4!7 ; Christ us 
magna potentia semina&it toto orhe verbmn pietatis 
pttrissimum non solum hominibus t sed etiam y citra 
mendacium dico, aliis creaturii rationalibus guibus- 
cunquc opus est correct tone* sana tione, mulatto tie- 
que a v it lis ad rirtuiem. Vide homil, ejusdem 1 in 
Lei it., p. 115, hom/1. 29 Num., p. 293: Zndiycut, 



gtite in ccelis erant purgasse perhibetur. \'\&p, eum- 
demin cap. ji, vers. IG.Olympiodorus cateiue in Job 
pag. 149, 150, ad illudJob, it, 18, secundum LXX: 
Si pueris suis non credit , et contra an gclos iitos obli- 
quum quid et malum cogitavit ; haec liabet : Angeli 
riprchensione non carcnt, <ut>m et ipsimulabilis natu* 
rm. (Si a-(^i)^rji ^ a{is^7ri&4, TpsTrxr,; vap oy^swc 
xtts a\>zol. Ac divinw quidem per fectlonis respect a 3 ne 
ivsi quidem veri ac sinceri ejus servi et mhi'itri in 
omnibus fidclitatem ac firmitatem habent. Et nunc 
quidem seusum. Synvnavhns express it, vumyerti'; « In 
serins ejus inconstantia, et in angelis suis rrpcrlet 
vanitatem. » Fiui Uma peceato ieno ran ti a est.Patrum 



inquit, purffieatione non solum qure in terra sunt, D vero permulti angelos usque ad adventum Domini 



sed el quae in wvlis, imminet narnqnuet ceeti perditio. 
Ait homil. 10 in Luc. praxsoutiam Domini Jesit et 
dispensationem Ulius, non solum lerrenu, sed etiam 
cwlcstia juvisso, eamque et in cadis et in terra pro- 
fuU^e. Lib. v in ^pht.adJlom. t ad cap. vi, refcllcns 
eus qui aiebantnecesse esse ut Chris tus in futuris 
siLuulis cade in vel similia paterctur, ut lJberarenlur 
etiam hi quos in prwsenti vita, dispensation^ <?jus 
mediuina sanarc non potuit, : aittantam esse vim 
cruois Christi, ut ad sauilatem et remeHuta non 

so Coloss. i, 20, 



et prujdiealionena evangel icani, in maxima rum re- 
rum ignoralionc versa tos a rb it rati sunt; qu:i> >ive 
a Chrislo sivcab hominibus praJdieantibus lamlem 
didicerint. In iis rebus sunt incarnatio, vel sallem 
ejus modus, passio et resurrccUo Christi, ejusdem 
ascensio, vocalio gentium ;ba?c indico tanlum, 
quia eruditis satis no I a. 

36. Kx his omnibus qu» disputala sunt,qua>dam 
corollarii more coiligenda. Primo, banc de bono- 
rum otiam angelorum peccatis, ruultos apud Patres 



20% 



DISSERTATIO III. 



200 



suRVaga lores habuisse. Sec undo, banc ex in uii.is \ el regui cuelorum exlorres absque ulla spo. Hnccqui 



Scripturce sen tenuis informatam fuisse ; in primis 
ex iilo raodo memoralo Jobi testiruonio : iter unique 
ex alio cap. xv, vers, ill, qui sic legitur in LXX : S* 
Sanctis non credit* aclumque purum non c$l in con- 
spectu ejus: quod Symniachus vcrtit : llcce in San- 
ctis ejus nullus immulabilis r ncque cat I tun macula 
expers ; quanta mag is homo. In cod ice autem Alexan- 
drine? sic habet postrema pars vcrsieuli : Cadum 
autem purum non esl in conapectu ejus, et astra non 
reprchensioms experlia. Quara, vcl ei omnino iiniti- 
inam lectionem seculi sunt Origcnes, Ilieronymus, 
aliique multi Patres. In eamdem scntenliam de an- 
gclorum hominiscustoduc praspositorum peccatis, 
modo laudati Origencs etHieronymusreprchensio- 



docuerit, isetiamsi originate peccatum non nonri- 
nel, rem Uimen totain originalis peccati tenet ; et 
si peccalum libera ac voluntaria transgressione de- 
iiniens, homines sine peccato naseipronuntiet, tola 
no minis ac vocabuli quajstio futura est. Ea porro 
capita omnia gravissime etcopiose propugnavil Cy- 
rillus, homines etiam. omnes uemine execpto pec- 
calls mariuos de fir wens. 

38. Priino cniin ita explicat ruinani humani ge- 
neris propter peccatum Adoe, ut eo nos deeeplos 
periisse, cecidisse, excajcatos esse, claudos elYeelos, 
in summa morluos esse dicat. Nam cat. 2, cum 
commeinorassct, u. 4, primi parentis lapsum ej us- 
que ejectionem ex paradise, con tinuo subjicit n. '6 : 



nibus angelorum in Apocalypsi conlentis adduulos g t<QuidigiUir,dixerilaliquis,decepliperiviinu$;nulla« 



so non obscure iusinuant : utque in on i nibus crea- 
turis peccata agnosecreula Christo purganda, fa- 
cere nonnulla Apostoli. verba qua* redemptionem 
Christi et aposlolicain grieiti cation em coslo etterris 
pro fuisse significant : mini rum Coloss. i, 20 ; 
Kphes. in, 10, eto. Generalis quoque sententia de 
creaturis omnibus in judicio Chrislo sistendis, fecit 
ut angelos etiam judicio comprchenderent. Tandem 
maximc valu it generate illudelYalum, solum Deiun 
ac Christum delicti expertem. Tertio : Huic quo- 
dammodo tolerabili de lev i bus ac venial i bus an- 
gelorum ndelium peccatis el. malis, absurda ruulta 
Origcncs, aliique ipsum incautius secuti super- 
struxcre ; quce Cyrillusnosterprudentissime evita- 
vit j ut opinionein ittam [CLX1X] quae nunc gerie- 



axedeincepssalus?Cecidimus;numnonliceLresur« 
« gere ? Exeaecati sumus ; fas non est visum rocupera- 
*a*e?Claudismuuse(Tecti;spesnonestaliquando re- 
cto incedendi? in summa dieam, iuortuisuinus;non 
« licet utresurgaiuus?» Fa teturhos omnes prirni pec- 
cati clTectus, tan turn negat immedieabile malum 
esse. Alio in loco omnes in mundo homines repras- 
sentat, uti peccatis mortuos, ignorantiae fame per 
universum orbeni tabescentes, peccatorum vinculis 
cons trie tos, peeca lode ten los. Calecbesi videlicet 13. 
II. 1 : Ti ce r.poz ■ro-us Iv xf) otxoouivTi xx7; ifjtapxtou; 
vsvsxpu>[Aivoi>c ; xoj< XtfAWJjevTa; ev a'fvuuiq. xa-i- 
na-T/jV -riv or/vOJoiv^v ;... 'ft itpo<; -f^a; ravxac, xovic 

ISosommes ail peccatorum nosirorum vinculis oon- 



, ... , >,. „ 4 „.. — _~ L __ - -j i^-^ ^ - ... A 

ralim falsa existimalur, intra angustissimos limites u strietos : quod ileruni repetit, ut nemiuem prorsus 

excludat ; ait cnim Christum expedivisse omnes sub 
peccato detentos, ot universum munduw [CLXX] 
hominum,seu universos homines in mundo degen- 

tes libcravisse. » "EXoas Ttavta^ iou^ : n0> ir^ iuac- 
*:iac y.axsyojjisvoo^, y.%\ zvjjaov 6'aov avQpu>T70)v i/.u- 
p«6<53txo. Fatcor hie potissimum actualia et com* 
trtissionil peccata respici, Ne autem quisquam ex 
ruina quam deplorat ducior excipiatur, universum 
sa^pe genus periisse dicit. Cat. 12, n. 5, diabolum 
exhibet post xidami lapsum homini dejecto insml- 
tantem, 'Eniyjxi pev 6 i^Opoc ^eictcuxoTt x^ q0qvt ; - 
Osvxf quod ne de solo Adamo intelligatur, subjun- 
git, icquum non fuisse, ut nomine in hacruinade- 
l'Micio, diabolus cadem semper gaud ere pcrmilte- 



cotilinuerit, ab omnibus pene contra Scripturam, 
traditionem, et rectam rationem erroribus libo* 
rani. 

CAPUT VI. 
De peccato originali. 
37. Unum ex pra>cipuis Christianas fidei docu- 
ment is originale peccatum est, quod disertis Scri- 
pliiranun testimonies assertuin, uuliquiseinlis Ec- 
clesiae cu>renioniis consignatum, constanlique Pa- 
trum traditione pr;editum, nulii unquam CaLholioo 
vel in dubitationem adducere, vol etiam ignorare 
lieuit ; cum, ut obscrvat Augustinus, lib. De peeca 
to oriyinalL in causa duo rum hominum, quorum 
per alterum perditi, per alterum liberal! sumus. 



salus nostra consistat. Sod quod Auguslino ipsi [) retur. "A pa eSo'S/.o-j 4 u.£v£»v yaipovra tov ey6p<5v ; Ea- 



ad versus Mauichasos disputanti, idem Cyrillo eos- 
dem adversarios oppugnanli cdnligit, ut nonnulla 
contra doctriiiam originalis peccati effudisse videa- 
tur. Anlequain eas diffieul tales disculiaimis ; to 1am 
ejus de hoc arguments doctrinam reprmsentare ju- 
vat. Quod ca dc re docetEcciusia, illud est, omnes 
homines nasei quoad animai vilam mortuos, et no- 
vm nativilas egentes; Deo propter peccatum, 
una in divina* irai causam, exosos et inimieos : ac 
rcconciliatorc acliberatore opus habentes ; subdia- 
boli potestale alque imperio ilegentes ; alienos a 
saluU, ct nisi baptismi remedium succurrat, vike 



diMn caleeh.. num. t.'>, uuiversutti homtiiuin^fmus 
peccato ohligatum dicit, ^ mftptumxrtf %\x7.?xta* 
Xo;, peeca trie humani tas. Peccatum dir.il. num. 7, 
maximum hum an i ymeris vulnus, uiyurtov yJv xo 
xpxu{iv... xi xrjc avOpwzoxvjto; xpa^piara. tonus 
nostrum iu iutcrituui extremutu ubiens a CliriMo 
nun d«*^ju;cluni alque insuper habuuin gralulalur, 
numer. 8. ou)r uTteptt&v x^ yivos */ju^ «koX/.u;ji£- 
v-v, Vulnera porro humaui generis nihil aliud po- 
tissimum sunt prtclcr peccatum, quod satis in su- 
per io rib us teslimoniis r*xprcssit ; ac definite pro- 
uuutial cat. 2, u. 1, qua ait : Dirarcs e*t peccatum , 



207 



DE VITA S. CYRILLI. 



208 



et morbus an (nice atrocissimus, iniqttitas; guce qui- ^ tes in fugam agat. Eae caremoniaj tam parvulis 



dem et nerwos Ulius $uccidit y et cetemum ig-nem ipsi 
oonciliat, 

39. Secundo, cat. 13, n. 33, universim pronun- 
tiat omnes homines inimicos Deo fuisse propter 
peccatum,et idcirco morti a Deo addictos. 'E/.Qov, 
fyj.ev 6*oo $t' *uapT''ac, */,at tupitfsv h Beo< tov ap.ap - 
xivovxa «m.Gvn$sxei v J. ^ um igd-iU nulhis a morte sit 
immunis, nullum quoque a peccato insontem cxi- 
stimavit. Quasrit deinde quid Deo faciendum erat; 
an, ut decreti sui firmitatem servaret, omnes ho- 
mines funditus tolleret?*H aX^us-jovca 6e6v -rrirv- 
xac dvsXelv ; an benignitate sua sea ton Li am eom- 
mutaret? Ait euro invenisse viam, qua, manente 
mortis sententia, homines salvi efficcrcntur : Chri- 



quam uiajoribus adhibebantur. At Cyrillus nullum 
aliuni exorcismictunctionis effectumeommemorat, 
quam ut peccata purgarcntur,abigerenturque dav 
mones ; eadem cat., n. 2, ait auditoribus suis,aute 
eorum baptismum in eorum membris stabulassc 
do>mones. ToT^ \xi\zii xo:^ Gu&tIpok craphAsuov at 
a*tixsijA5v«i ojvajjts'.c At Bonnisi per peccalum ho- 
mo a Deo sui 3 inimiois deditur; id signiiieat cat. 
2, n. 1 i , d u m Davide m d ic,i t s ua p r i.u s j us ti U a p ro - 
tectum, post peccatuni hostes habuisse ad iuvaden- 
dum eum paratos,nisi id pcenitentiaantevertisset ; 
speciatirn vero homines se diabolo propria volun- 
tate mancipasse trad it ait. 7, num. 12. Quiuto, 
nemincm etiam bonis o peri bus ins true tun i absque 



stum nempe peccati supplicium, mortem ni minim baptisino viUm adernani et regiuun cielorum adt- 

, .i.,.., i_„ D .•„•,..., ..... ..... -v* .. 



in se sumpsisse, luinque propter supcrabundan- 
li-m, et peecatis hominum majorern suijustitiam, 
Deum placavisse. En omnes homines Chris ti pro 
peecatis hominum morientis beneficio reeoncilia- 
tos.Non loquitur hiede morte corporis, quaGhristus 
neminerh libcravit, sed do morte extreina et ^e- 
hennofi suppliciis. Tertio, Christum omnes prorsus 
homines liberavisse et redemisse conslans est Cy- 
ril li sententia. Cat 13, n. i, Universutn hominum 
mundum redemit ; n. 4, Pass us est Jesus vere pro 
omnibus hominibus ; num. $, Nosti, quamolrsm be- 
n ign u s l)om i nus mortem n on dec i in ar i t ? lit ne to tus t 
vol, tn totum peecatis interiret mundus. "[•>>% u.r, o'Xo; 
(alii libri qX<«k) xaT? d&ffcapt'.aK xttoXtj-ou 6 */.4a-p.o; 
En Christum et pro omnibus mortuum, et pro pec- 



pisci docet, cxeeptis martyribtis soli.s, qui proprio 
sanguine baplizantur. Cum vero Cyrillus medium 
nullum inter geh en nam et ccelorum reguuiu adinU 
scrit locum, quod patet ex cat. i, n. 2, in qua ad 
sin i strain ponit cum luedorum gregc ; omnes qui 
lavacri regeneration! s expertes fuerinfc.neecsseest 
ut eos qui baptisino nulla sua culpa fraudati de- 
cesserint, gehenne addicat. Atqui exclusiouem a 
regno ccBlorumjetdamnationem in gehennani solis 
illis decernit cat. 18, n. 20, et cat. i5, n. 23 et 24-, 
qui peccatorum notas in animaet corporein judi- 
cio ge stave rint. Re slat igitur, ut omnes prorsus 
qui sine baptismo decedunt, ex Gyrilli doctriua 
peccatorum notis deforines sint. 
■H, Sexto demum,baptismi effectus swpedescri- 



catis solum mortuum; omnes igitur peccato ob- C ^jt t e t in omnibus locis illia remissionem psccato 



noxii. Ejusdem catechesis num. 2 elicit, priuium 
homiuem universalem mortem atfulisse, 6 -zpmxA* 
7rX«Tro^ ^veyxev oiy.ouy.ev.xc*v Oavatov* Christum 
vero cum sese in pretiurn pro hominibus tradidis- 
set, fexjxov avxiXuxoov Trapaoou^, Dei iuam dissol- 
visse.Mors hoec universalis non est soliuscorporis : 
neminem enim ab ea liheravit Christus : mors est 
totius ho mini's, mors absque ulla spe, qu4 homo 
fundi tus [CLXXI] interit. Mors per team Dei pro- 
pter peccatuin inlliela, ut in secundo argumento 
observavimus. 

40. Quarto, homines omnes ante baptismum 
sub Satan® potestate esse, doclrina est totius Ec- 
clesito, exorcismis, insufllationihus,aliisquc catsre- 



rum vel ut solum, vel ut prim urn ac proecipnum 
baptismi fructum recenset. Proca tech. num.1 fi,mul- 
ta cumulat baptismi nomina vel elogia, qua) omnia 
pene remissionem peccatorum unice sonant: « Uap- 
« tismus, inquit, captivis pretiurn, peccatorum re- 
« missio > Tnors peccati, aninue regeneratio, lumino- 
« sum indumentum, signaculum sanctum indissolu- 
« bile, vehiculuiuadcoiluni, paradisidelicue, regui 
« obtinendi cansa,adoptionisdoiium. »Quatuor pria- 
resappellationesad remissionem peccatorum direc- 
te pertinent. Eodem etiam caeteras spectare facile ex 
Cyrilli doctrinaprobatur. Baptisuius indumentum est 
^mmosMfn,iiovinimirunihominisinduti s locoveteiis 
secundum erroris desideriu corrupti, in [CLXXIIj 



raoniis.quibus daemon e bapti/.andisanima et cor- D quo stabulabaut ac nidulabantur inimicos poicsut- 
por« abigitiu 1 , testala. Nemo harum precum eife- 
ctus Cyrillo disertius expressit. Procat. n, 9, exor- 
cism! describens potestatem, dum homo exorciza- 
tur : &ugit% inquit, inimicus dannon, et anima a pee- 
catis repurgata salutem eonsequitur ; et supra defi- 
nite « bsque exorcis mis an im am pu rga ri n on posse. 
Idem de oleo exorcizato, quobaptizandipriusquam 
demergerentur in fontem, toto corpore inunge- 

bantur, ait cat. 20, n. 3 : Oleum koo exorcisatttm, 
per invocationem Dei et orationem. tantam mm 
assumiU ut non solum urendo vestigia peccatorum 
expurget t sed et omnes invisibles mali potest*- 



tes, cat. 20, n. 2, s'ujnaculum sanctum est; quod ovi- 
bus ad dexleruni in judicio sistendis conceditur, 
ut ea? ab h aid is peccatorum asperitate villosis et 
liorridis, qui in sinistra parte conslitueuili sunt, 
discern an lur; cat. 1, n. 2 t vchiculum est ad cesium, 
paradisum, ct regnum ; qua? loca nobis solo pec- 
cato ocelusa, cat. 1, n.2; cat. 2, n. 4: cat. 17, n. 15. 
Adoptionem tandem conciliat, qua ex iiliis dia- 
boli eftlcimui* Dei filii, cat. 7, n. 13 et H. Hinc 
omnes baptismi cacremonias sic exponit quasi uti 
ad remissionem peccatorum pertineant. Exorcis mis 
animam a dacmoneliberari et a peecatis regurgari 



209 



DISSERTATIO III. 



210 



docctprocat. n. 9. Abrcnunliationes interprotatur, A mirum primum illud Ada peccatum carferorum 
quasi diaboli tyrannidem deseramus ; cui spontc omnium fonlein ct radicem,de quo solo ageuduui 

fuisse I, cum ipsa pcccati ratio, causa, et origo 
quajrerelur : hoc autem quo omnes postea obligati 



era mug subject!, cut. i9, n. 8, sub onere pcccato- 
rum laborantes, u. 3 ; paclis cum Salana el in- 
feruo foideribus, n. § ; denudationem baptismum 
antecedeutem special u ti symbol urn veterishominis 
cum suis aclibus exuti, cat. 20, n. 2 ; qui quidcm 
vetushomo nihil aliud est nisi dominanscupiditas ; 
qua in re ipsa forma et ratio peccati consistit. 
Inunetionem ex olco exorcizato ad expurganda 
peccatorum vestigia et abigendos damiones dari ait 
ibid., num. 3, immersionomet emersioncmlrinam 
de morte et nova vita intcrpretatur num. 4, aitque 
cat.3,n.!2,descendere nos in piscina in pcccati s mo r- 
tuos, et ascendere vivificatos in juslilia.Porro ba- 



ptismus nonadullissolumniodo,sedetparvulisda_ q inter ipsumelManiehneosdc peccato quod 
balur, nee in eis baplizandis quidquam de soliiis dicimusdisputatio fuitManichan doctrinal: 



casremoniisremittebatur.Ipsi igiturparvuli remis- 
sionem quoque peccati consequebantur,quod pra- 
ter originals nullum aliud craU 

42. Haic doctrine uonnulla ex Cyrillo opponi 
possunt. Primum, ejus definitio peccati quam alTert 
cat. 2, Ibi enim de mali origine disputans,acquid 
sit peccatum inquirens, peccatum in libera volun- 
tatis transgressipne, ac prava delectione conslituit. 
« Malum, inquit n. i, ex libero delectu, voluntaria) 
« an i mi inductionis germen. Nam quod propria spon- 
o te arbitrioque peccemus palam dici t propheta,etc; 
«n. 2, (juidnam tandem est peccatum ?anima!neesfc, 
o an angelus, vel daemon? qua* res est huj us elTeotrix? 



fuimus primi parentis peccatum, plane liberum,et 
nulla necessitate commissum fuisse. Ha>c Augusti- 
niana! responsionis summa,qua) fusius exprimitur 
lib. i Operis impcrf., cap. 104 et seqq., et Retract a- 
tionum lib. i, cap. 13, n. 5 ; capite45, n. 2, 3, 4,0, 
et cap. n, n. 2, et altis in locis. Qua) autem Au- 
gustini, eadem el Cyrilli causa. Uterque ad versum 
Manichoeos disputat; uterque de ipso peccati ac 
mali primordio inquirit, uterque ante natain lit- 
res im Pelagianam securius loquitur. Vereor tarn en 
uthtec responsio Cyrillo sit applicanda ; tota enim 

actual e 
spuiauo iuit jwamcnaji uocirinam Eccle- 
siaj de peccato originali fundilus ignorasse viden- 
tur; nusquam enim videas cam ab illis eatholicae 
Ecclesia* ohjectam, quod non videutur pnetermis- 
suri fuisse, si novissent. Cum itaque malum dice- 
rent nccessarium, non peccatum originis rcspicie- 
bant ; sed voluntaria ilia mala, quibus humana 
natura deformatur,peccataque ilia qua) ab ho minis 
volunlate proflcisci nee ipsi negabant. At ipsam 
volunlatempravo ruin homi mini ad pec c and urn cogi 
aiebanl,vel ipsius naturae a principibus tenebrarmn 
forma Ub vitio, vel siderum natalitiorum, aut fati 
dura etincluclabili necessitate. Nihil igiturmiruru, 
si ii qui eos refellunt Patres dcunis illis peccatis, 



Non est hostis,o homo, qui tc exleriusinvadat,sed p circa qu® tota versabatur conlroversia,locuti sunt; 



« mala soboles a te ipso procrescens. »Secundo,cat.4, 
num. 16, animam cum in corpus venit, peccati ex- 
pertem essepronuntial. « Hoc quoque addisce,quod 
« priusquam anima in hune mundum venire t, nihil 
«pcccavit;sedcuni absque peccato ovajjiiptrjToivene- 
• rimus, nunc ex libera volunlate peccamus. » Ani- 
mam antequam u&n I iberag voluntatis peccet, avcqjta- 
pT/j-ov, a peccato liberamdiserteslatuit.Terlio, ca- 
tech. 2,n.4,docetdiabolum,w non ex natura.peccati 
k quadam necessitate obligatum,peccavisse; alioqui 
oineum qui talemillu in fecisset,ipsapeccandi causa 
orecurrerct. » Porro peccati originallseaest natura, 
ul ab ipsa nativiiate et conceptione, peccati ne- 
cessitate obligati et as trie ti simus. llaoeigitur cul- 
pa, Cyrillo judice. in Deum ipsum a nobis trans- 
ferenda esse!. 

43. Non tarn en deest his difficultatibus iilonea 
responsio. Ad primam enim eadem confulatione 
uli possumus, qua Pelagianos Augustinus refeilit, 
cum sibi adversus peccatum originis [CLXX11I] il- 
las peccati definiti ones objiccrent, quosipse in suis 
contra Manictueos libris attulerat : « Peccatum non 
«cst nisi voluntas re linen dieladmittendi quod justi- 
< tiavctat, et unde liber urn est abstinerc. Et : usque 
« adeo peccatum voluntarium, malum est, utnullo 
«mo do sit peccatum nisi si tvoluutarium.» He spondit 
Augustinusdefinilumaseesse peccatum, quod tan- 
tummodo peccatum si^nonautempcenapeccali; ni- 



nec aliter ac Cyriltus adversus eos ullus Patrum 
disputavit. Secundum difficultatis caput non a*gre 
quoque dissolvitur. Agitur de ilia Platonicorum, 
quam Origenes secutus existimatur,opinione, qua 
putabant animas, cum dudum, antequam corpori- 
bus illigarentur, exstitissent, in voluntaria peccata 
cecidisse, quibus iram Dei comincruisscnt, quorum 
in pom am in base tei rest ria corpora fuisscnt rele- 
gata*. Merito asserit Cyrillus animam in hunc 
mundum venire, ab ornni peccato pravae electionis 
liberam : ac turn primum diviuaa iegissponte vio- 
l&Ut ream fieri, cum libere voluntatemsuam maio 
applicat, ac corpore sibi ad bonorum opcrum 
exercitium dato foade ad voluplatem et peccatum 
abuli tur, cat. 4, num. 23. Tandem, quod ad ter- 
D tium objectionis caput pertiuet, longe dissimilis 
diaboli, si malus natura a Deo creatus fuisse t, et 
homiuis primi parentis peccato vitiati et corrupti 
causa. Diabolus si malus conditus esset,nullius ilia 
praeterquam auctoris ac creator is culpa; homo ve- 
ro sua ipse sibi ruina) artifex, cum nolente, ac 
sevens mandatis prohibente, minasque intentante 
Deo, iu pnenunt iatum sibi exitium ruit, 

[CLXX1V] CAPUT VII. 

De divinas graticeauziliis, eorum necessitate. graluita 
et pravenienti largitione> efficaoitate ae distribu*- 
tione vel sub tract tone* 

44. Nonnulii scriplores, cum prioribus paginis 



2H 



DE VITA S. CYRILLI. 



242 



Cyrillum de gratia baptismali lofpnmtem dicere A «bis) credere in eum qui re$urrexil,exspeclarevero 



animadvcrtissenl, Oeum ad benefaciendum nobis 
vol nutate m nostram exspeclarc, gratiam suam, 
nisi ubi sincerum propositum videat,nonconferre, 
etc., nou satis explorato atquc expenso atictoris 
proposito ac me ate, Cyrillum semi -Pelagian is, ant 
saltern lucresis ejus prrelormaloribus continuo ac- 
ce 11 sere non dubitarunt. Qui si auctorem totum ea 
qua par est attentionc legissent atquc essentcom- 
meditati, nullum fere Pat rum accuratius de gratia 
ct sensissc et dixisse facile conccssissent. Toiarn 
ejus de hoc pnecipuo Christianas doctrine articulo 
doctrinam accurate roprresentabo, qmim ad haic 
quatuor capita reducam : ad graluo neccssitatem, 
ejus gratuitam ac pnevenicntem largitionem, em- 



«quiascenditctiterum venial. » Perseverantiam in 
fide, et (idem ipsam a Deo donari iterumagnoseit 
procat, n. 17, « Polens est autem Dens... emu qui 
« sineeru>eslscrvare,qui vero hypocrilae.st,fidclem 
« efficcre. PolestenimDeuseliaminfulelemlideleni 
« facerc, simodoeorillipraibuerit. » Adversushanc 
dc donoiidei doctrinam unuin opponi potest, quod 
nempe cat. o,n. H,scribit. Postquamduplicem dis- 
tinxit fidom, unam dogmatum qua* in assensu 
proposilis veritatihufl dalo consistit, et miraculo- 
ruin alteram, de illis sic loquitur: « Habeas ilaque 
« cam fidemqua) a to pendet,et in ilium (Deum)fer- 
* tur; lit eliam accipias ab illo earn, qua; supra vires 
« human as opcratur. » Ineixmdeni sen sum supra di- 



caoitatem ct vim, ac deinum distribulioncm vel •* xerat,num*7:«A to ipso aliquid habes,» lidem nempe 



subtractions m, 

De gralix necessitate sententia Cyril IL 
Divinam gratiam ad omnia pirtatis opera Cyril li 
sententia necessariam esse.decursis omnibus recto 
factorum generibus approbare facile est. Ut a Dei 
cofitiitione incipiam : cum dixisset cat. G ? n. 6, ne- 
minem praHcr Filium ct Spirt Uim sanctum perfe- 
ctam et intcgram habere Patris notitiam, earn ab 
utroque cum ho mini bus pro cuj usque modo com- 
municari docet « Deum,inquit,quantumoportet vi- 
A del Til ius, e unique cum Spiri I u sane to et per Spiri - 
«( turn sanctum revelat, quantum quisqueeapore po- 
tt tisest. » Inter diversas ho minimi de religioneopi- 
niones, ncgat quemquam sine divina gratia rectam 
doctrinarn cap ess ere, et accurate eflari posse. Ca- 
tecu.6,n.i,postquam admonuitdiaholmn pravisdoo '-* 
trinisveritatemsimulantibus unam rectam i idem op** 
primereconari,ait:«Qpuscst igilur nobis divina gra" 
*< tia, vigilicogitationc, et acutumvidentibusoculis: 
« no lolium protrilieoeomedentcs exiguorantia ti- 
utiuui incur ramus. »Quamobrein cat. iG,n.l,deSpiri - 
tusancto verba faclurus sic incipit: << Spirilali verc 
«opus est gratia,utdeSpiritu sand odisseramus;* mo- 
v. ensque grave periculum esse si quisau I exiguoran- 
tia aut ex opinalapielate de illo male sentiat, conclu- 
ilitn.Sittlpsiusitaqucyritlia'JesuChrislicstconaede- 
<a*e,et nobis utabsquedetectu dicamus,etvobis ut in- 
«te]ligenteraudiatis:neniniiruma]iuaudiciitf:s,alia 
«in munle pravc concipe re nU » Imone toodium pare- 
ret audi tori bus prolixitasorationis,eluteaindom ip- 



dogmalum; « ab ipso vero aliqnid quo multuiu con ti- 
« neuraccipis,* nempe alteram miraculorum (idem. 
RespOBsionem per so lector videt. A nobis pendet 
fides dogmalum; qua* cum in libcio voluntatis as- 
sensu consistat, hoc cuj us domini sumus sublato 
consensu, nulla esse potest. Non ita est de mira- 
culorum dono, quod dogmatum fidei conjunclum 
(idem miraculorum appellalCyrillus. Estenim do- 
numillud in nobis sine nobis. Divina largitioct ope- 
ratic est in nobis etpernos, aDeivoluntateunicc de- 
pendens ; in quam nullum voluntas nostra impc- 
rium babel, sicut in actus suos. Quamvis autem a 
n os tie consensu d upend eat lidos dog ma turn, non 
hiuc sequilur ab eo unice dependere,nec ad effor- 
mandutn hnnc assensunt nos nobis ipsis sufiicere, 

45, Oralio fidei fetus est, et exereitiuni ; banc 
quoque Spiri tui sane to in nobis operand tribuit 
cat. 1 6. n. 20: « Vocatur Paracletus, eo quod con- 
ic soletur, horlalu erigat, et sublevet infirmitatcm 
« nostram ; siquidemhoeipsum quidoraturi simus 
« sicut oportet,nonnovimus: sedipse Spiri I us inter - 
i( cedit pro nobis gemitibus inenarrabilibus, apud 
«J)eum nempe. oDcinde ipsam fidei confessionemet 
mar lyrti to lerationemviribushumanisadi mens, soli 
Spiri tus sancli in nobis agenti v'irtuti ac ptites ta- 
li adjuriicat his verbis: uMartyrium imminct, tor- 
<«■ menta undique, igiiis,el gladii, et bo^toetprrnci- 
«|)itiura > scdSpiritussanctussu$geiitdicens:Susline 
« DomiuuuijOtc. Hoiuiiii depingitregnumcuilorum, 
«deinons(ratetdeliciarumparadisum.)»Nonhicsim- 



sefortiterco»tinuaret,sanctiSpiriLus presidium pe- D ptex mentis illustratio, sedcxcilatio petensetrobo- 



li this verbis n. 25 :« Ipsedequoloquimurvimunicui- 
« que nos lrumlai*^iatar f nt nobis qui dicimus y etvobis 
« qui audi lis. « De Christi passiono foederis aniiqui 
tcstimonia allegaturus, cat. 13, u. 8, jubet audilo- 
res alia mulio plura proprio studio et oral i one ad 
Deum fusa in Scrip turis ipsos requircre ; dehinc 
orationem conlinuaturus ail: « qui (Dens) precibus 
« vestris cxoralus et nobis (j u i verba facimus,dicere,et 
« [CLXXV] vobisquiaxiditiSj credere concedat. »En 
fidem agnoscit Dei muuus esse. Idem affinnat, et 
spem una conjungit cat. 14, n. 30 ; « Projstetautem 
« omnibus vobis'>(mulli mss clvctcres cditiones,<fno- 



ris plena, otei'licax. Subjungitenim : « Ac mar tyres 

(fcorporcovultujudicibusnecessarioprcesentes 5 vir« 
• tutu tarn en etpotentia in paradiso jam Versailles, 
t duraillaqua) videnlur conlenniebant. »Suam illam 
de nccessortoad murlyrium Spiri "yissanoUadjuto- 
rio tliesim probal n. ^i,ex Christi testimonio Luc. 
xii, H : s< Cum Iraxerint vo» ad synagogas, Spiri tus 
I'sanclusduccbilvosin ipsa bora qusevosoporteatdi- 
occro.Tuxu subd it.iinpossi bile est namqne pro Ghri- 
vsli testimonio marly Hum perpcti.nisi perSpiritum 
«sa!iclum quisperpetiatur.Sienim nemo potest dice- 
«reDoiiiiiHunJesiunChrisUunnisiinSpirittisanctoec 



213 



DISSERTATIO III. 



214 



quis suam ipsius vitam pro Jesu daiurus est nisi in X semper sanctam Trintiatem, etc. Preces illre tan to 



Sjnritu [GLXXVI] sanctol To turn nostrum ad versus 
tentationes presidium irx Spiritus S&ncii auxiliore- 
point, cat. 16, n. 10 : Magnum a Deo habemus auxi- 
liato^em ac proieclorem magnum Eeclesice doctorem 
el pro nobis propugnatorem. Ne formidemus dcemo- 
nes neque diabolum ; major est enim qui pro nobis 
decertat. 

4f>. Greditafia ct confessani a Gyrillu diviulauxi- 
lii necessitatem, ul divina man data cum observe- 
mus, turn observareperseveremusjefiicacissime pro- 
bant ej us catccheseon conclu«ioncs,quiluis apprcca- 
tur audi loribusuteosDeus in omni bono constituatet 
conserve I * Gat. -1, n. 6, Deus vos omnes sibi placentes 
custodial; hoc est, faciat vos sibi placentes, et in tali 



amplioris momenti sunt, quod exEeelesiioi&onsue- 
tudine et stylo smiipUe, non Gyrilli soli us, sod to- 
tins Ecclesire menlem ct sententiam dc divini ituxi- 
lii necessitate eflicadtate repr&senlenl ; inanis- 
quc ct derisoria potins quam vera et sincera, ut 
obsorvat Aug-uslinus, [CLXXYII] oralio nostra fu- 
tura est, si id a Deo petimus, quod ipse in iiberi 
nostri arbitrii po testate reliquerit. Hie etiam lo- 
cum habere possunt diverse, quarurn vim ac sen- 
surn Cy rill us exponit cat* 23, n. H et seqq., o ratio - 
nis Dominica) petitiones. Ait enirn, n. 12, a Deo peti 
ut sanctificetur in nobis ejus nomen: quod tuni oon- 
tiugit cum nos sanctificamu>>\ et sanctificalione di - 
gna opera f admits ; num. 14, ut si cut in angelis Dei 



habitu conservetac tueatur* Gat. 6, u. 35, deMani- ^ voluntat.es facienlibsus fit voluntas Dei, i la super ter* 
cluuorum errore ac seducendi arte loquens: A ? os Do- rura \ n nobis fiat; n. 17, ut a tentatione non obrua- 



minus a tanto de feudal errore; eaque vobis adversus 
d raeonem i n imic itiatribu atu r,u tquo m odo ips i calca- 
neum vestrum observa-ntMaet bos caput illor urn conciil- 
celts. Gat. 14, n. 16, 30 : Deus custodial animas ve- 
stras ; inconcussa-m immutabilemque vest-ram in eum 
qui resurrexit spent conservet ; simul exsuscitetvos ex 
mortuis peccatis veslvis ad donum suv,m cosltste ; 
dignos vosef/iciat qui rapiamini innubibus in occur- 
sum Domini. En donum perseveranticc,et optima- 
rum ad baplisma dispositionum, ac bonorumopc- 
rum qui bus salulein meremur auctorem. Gat. lo, 
n. 33 : Vniversorum Deus vds omnes custodiat, si- 
gnorum consummation is memores,et invictos ab An- 
tichristo manentes. Cat. 17, n. 38, Deus Spirt turn 



inur, sed gencrose ct fortiter evadamus ; n. 18, ut 
liberemur a diaboJo. Eodcm referri possunt gralia- 
rum actiones. Ail cat. 23, n. 5, Vers gralias agere 
debemuSy quod cum inpigni essemus, ad tantam ac 
talem nos vocavit gratiam : quod cum inimici esse- 
ruus 9 nos reconciliavit ; quod Spiritu adoptio?iis est 
di'//«afw5.Euvocationeni nostram,reconciiiationem, 
adoptionem,dona Dei gratuito et immerentibuscon 
cessa, sed quid moror, singulaGhristianae vitac offi- 
cia particulatim probansex Gyrillo. divina; gratia? 
adminiculo perfici? Sic iile omnia enumerat, cat. 
46, n. 12, Anima peccatrix t per poenitentiam 
Spiritus sancti dono dignata, justititv racemos por- 
lat. Gum que ille unius et ejusdew, modi sit, mulli- 



sanctum ad vos emitiat, perque hunc et rios custodial, i« plices iamen virlute operatur. Nam alwrius quidem 



communem omnibus nobis beneficentiam impertUns, 
ut omni tempore sancti Spiritus fructus redda-m.ua ; 
ckaritatcm, gaudium 7 pacem, lenitatem, benignita- 
lem, bonitatem, fidem y mans uctudincm, continentiam. 

En ornnes i lias virtutes,fructus et effectus Spiritus 
sanoti in nobis aeentis. Gat. 18, num. 20, JEtemo 
regno vos omnes sua ips his gratia dignos Deus ef- 
ficiat; u. $l 9 VUa utterna uiinard uos omnes, et qui 
docemus et qui auditis^ Dei gratia poiiri contingat ; 
el n. 3:.»7 Deus det rcbis splritum $apienl%# et reve- 
lat ion is i n ag n ilio ne su u ill urn inatos oculos men t is 
el custodiat vos per omne tempus in operibus y et ser* 
monibus, el cogitalis bonis. Nihil pr&termisit quod 
Deo non referret, cognition em Dei, opera, dicta, 



ulitur lingua ad sapienliam^ alterius mentem pro-* 
jmeiia illustrat, huic fugandorum dcemonum potcsta* 
lent impertitj illi divinas Scripluras interpretari lor* 
gitur. Alterius temperantiam (vel aliter cast'uatem) 
corroborate alium quw ad misericordiam, vol elee- 
mosy nam per -tinea >u dcet\alit^m jejunarc el ascet hoe 
vitce exercitafiones tolerare docet, alium commoda 
corporis contemn ere ; alium ad martyrium prceparat. 

Quid in an imam homints veniens faciat Spiritus ex- 
ponit n. 16, Venit salvare, sanare 9 docere, monese, 
r oho rare ) consolari, illustrare mentem primurn ejus 
a quo suscipiturj dehinc ct aliontm hujus opera; et 
n. 22, Conspire cuj usque gentis episeopos presbt/te- 
roSj diaronosy monaehos virgines, et reliquos laicos : 



ct COW itati ones bonas. Catech. 20, n. 8 : Potens est D et vide magnum rectorem ac prwsidem donorumque 



Deus, qui vos tanquam ex mortuis vivos reprxsenia- 

vit } vobis dare ut in noviiate vita? ambuleiis } Gat. 23 

11. 23 : Deus pads sanctificet vos lotos, et integrum 

vest rum corpus % et anima et spirittts in adveniu Jesu 

Christi servetur. Ep i s tola ad Go ii $ tan t . , n . 7 : Uuju $ 

U gratia ac potent la protectum. atque liBtantem^ illu- 

ilripribusque ac majoribus pietatis officiis eondeoo- 

ratum... Deus totius boni I argitor conscript ; u. 8 

Valentem te et omni ornatum virtute, consuelamque 

cum Romani imperii turn sanclarum Ecclesiarum cu~ 

ram gerentem, et amplioribus pietatis prm mi is ex - 

splcndentem... Deus nobis concedat : glorificantem 



largitorem t quomodo in orbe toto illi ^wcKcniiaw 
is ti j)e) *pet uam v it *gi n itatemjitde m iseri $ordiam, alii 
pattpertatis slwli u m allribui I. A tq u u b it *c pi ane s uf - 

ficiuut, utintelligatur Cyriili sentenlia bonum nul- 
lum esse, quod a Dei auxilio non proficiscatur. 
Qua; quidem pluribus alas testimonies sive a me 
inferius adducendis, sive ob nimiam copiam pno- 
te miss is plane con firm an tur. 

De graluila ac jyrccvenienti gralice largxtione, 

47. Prcecipua gratiae dos est, quo^ ejus etiam 
nomine continctur, ut gratuita sit, et immerenti- 
bus sola Dei benignitate concessa : tft mentis mil-* 



213 



DE VITA S. CYRILLI. 



216 



lis ab homineeomparetur,sed ipsa voluntatem hu- A monies inductione : at ego te nihilominus admitto, 



manam pneveniat: nullaque hoininis praeparatione, 
studio, aut pio desiderio proeveniatur ; ita ut si po- 
steriores et ampliores gratias pietatis profectti pro- 
merealur et acquirat homo, meritum illud priori- 
bus gratiis nobis donaturn,elin nobis eilectum sit. 
Quo lit, ut to turn saiulis nostra* opus divine mise- 
rieordue debeatur, et vita aterna, quanquam solis 
bonorum operum mentis juslitia* titulo concessa, 
ipsa etiam gratia sit ; quoniam merita quibus 
[GLXX.VIII] comparatur, gratuita sunt Dei dona, 
Hodc omnia Cyril lus noster et agnovlt et praodicavit. 
Primo enim si ad oxnne opus bonum efficiendurn 
necesssria sit gratia, ut modo ex Cyrillo probavi- 
mus,9equitur gratiam nullis bonis operibus prreve- 



sperans nostro labore et Christ i gratia, pravo ani- 
mi hub itu abjecto, to ad meliora convorsum iri.) 
Cat. i&y num. 19, multa prajvenientis gratis exem- 
pi a commemorat: $* qztando sedenti libide castitate 
aut virginitate succurrit cogitatio y Spiritus sancti do- 
ctrina est. Nonne multoties pueUa jam ad nuptiates 
thalamos const iluta aufugit, illo de virginitate eru- 
diente? nonne perscspe homo in palatiis conspicuus t 
opes et dignitatem conspuit a jSpifitu sancti* edoctus? 
nonne plerumqne adolescens, speciosam formam con- 
spiciens t oculos compressit, et videre declinavit,et in- 
quinomentum effugi&unde illud factum, rogas? Spiri- 
tus sanctus adolescentis mentem edocuit. Tot sunt ava~ 
riiioi cupiditates in mundo, et paupertatem volunta- 



niri, et sub meritum non cadere, quoniam nihil g riam ectanturChristiani; quamobreml propter sancti 



aliud earn nisi bona opera prom ere ri possunt. Pne- 
terea meritum omne fide et oratione comparatur; 
donaque sua omnia Deus ab oratione suspendisse 
videtur, ut et Cyril] us ipse homil. in paratyticwn, 
num. 4, docet : at (idem et orationcm ipsius sen- 
ten ti a gratia: fructus esse probavimus bujus capitis 
num. 44ct45. Sed jam diserla Cyrilli d§ gratuita 
ac merita pnevenienti gratia? largitione testimonia 
proferenda sunt. Jam attulimus locum ex cat. 23, 
n. 5, quo explicans verba Liturgue Gratias agamus 
Domino, ait nos gratias agere debere quod cum 
indigni essemus, ad tantanx nos vocavtt gratiam; 
cam inimici essemus nos reconciliavit et adopt ionis 
Spiritu, dignos effccit> simiii modo populi respon- 
sionem, Dignum et jusium es% explicans, ejusque 
vim ap ericas : Dum gratias agimu$ t inrjuit, r'em 
dignam aghnus et justam ; ipse autem non juste sed 
prater justum agens not/ is bene fecit, tantisquc bonis 
dignos effecit. Miscricordia* igitur solius opus est et 
immerentibus ooiiGes.su m, id to turn quod nos ad 
justitiam etsalutem deduxit, Quapropter in lauda- 
tis jam, num. 46, duobus ex cat. 18, locis, sua gra- 
tia Dcum nos ad vitain a?, tern am perdu cere conli- 
tetur. Atque ut ab ipsis salutis iuitiis incipiam,ad 
UnaTft viveutis et triumphantis crucifixi virtu tem 
refer t, quod baptismum requisituri ad catechesim 
auditores sui convenerint, cat. 13, n. 40 : Hoc ip- 
sum quod nunc ades^ Crucifixi virtutem tibi per sua- 
deat, Quis enim te nunc ad hunc cietum adduxit 
qui milites ? quibus es vinculis coactus ? quce te nunc 
adursit judicis sen ten t ia ? vei 
p<vum t cruxy omnes hue coegit. Notat procat. 11. i>, 

tww^osqui ficte et simulate pravisque voluntatibus 
ad baptismum accederent, Christi hanio captos, 
Spiritu salutein eonsecutos. II ami t inquit, ilfece- 
bram sumo t ac recipio te malo quidem propositi) ve- 
nientem t at spe bona salvandum* Quo venires , cw» 
jusmodi te rete evciperet^ forte nesciebas. Incidisti 
in retia ecchsia$tica t vivus capiare % ne fugias, Capil 
enim tehamo Jesus, ( Ita quidem locum intelligo, 
qui tamen bunc sensuni pati potest ; Venisti prava 

81 Uom. vui. 28, l2 ibid. 



[CLXXIX] Sj)iHttis intimam, prceceptionem. I)e pio 
latrone, cat. 13, n. 31, post recensitam et exposi- 
tam domissionis ac poenitentia plenam pii Iatronis 
orationem ad Christum, in hajc verba exclamat : 
Qute te, o lalro, illuminavit potestas ? quis docuit ut 
contemptum et tecum una crucifixum adorares ? re- 
spondet : lucem aster nam quo? jacentes in tenebris 
iUuminat. ! Demde Christum sicloquentem hulucil: 
Vent ut pascam in kortis, ovem perditam inve?ii y 
earn i>i humcros meos accipio ; credit enim. 

48. Qtm ex Cyrillo adversus pr^evenientem gra- 
tia) vim vel objecla sunt, vcl possunt objici, facile 
diluuntur. Prirno ait procat. num. 1 : « DMgenii- 
bus Deum omnia cooperantur in bonum *K » IAhera- 
n lis est Deus ad lenefaciendujn ; cceterum exspecta! 
cujusque slnceram voluntatem : propterea subjecit 
Apostolus , « his pui secundum proposition vocati 
sunt * 2 , » Sinee'rump>x>j>ositu)n cum adfueriu facit ut 
vocatus sis; num. 8: Nih.il aliud a nobis requirit 
Deus prteter ind actionem animi bonam. Cat. 1, II. 3 : 
Ut ii qui milites conscJ s ipturi sunt, allegendorum 
(Vtates et corpora, explorant ; ita Dominus deled um 
fao/ens animarum^volnntates inquirit : ei si quis hy- 
pocvisim abditam. gerat y hunc velud ad veram mili- 
tiam i7ieptum rejicit ; .?t ve.ro dignum deprehendent, 
huic prompt issime confert gratiam. Et infra... Ut 
enim calamo scriptorio vel tela necessaria utentis 
opera est* ita et gratia credentibus opus habet. Se- 
cundo, de gratia Spiritus sancti, ait earn parafam 

* ' ' n omnibus se dare si recipere velmt, pulsare et ex 
non salutare Jesu tro- u *.» „ * -u- .• « ^ . .« 

u m*i*4 .l .. spcclareaumilhostiaapenamus. Cat. 10, imtnJ9, 

D e Sp i r i tu s a n c to ai t : Tantu m illi ostia ape nam us ; 
circumit enim queer ens dignos, et requirens quem- 
nam rnuneribus impertiat ; et n* 22 : Quemadmodum 
lux u7io radii cenjectu omnia ccllustrat sic et Spi- 
ritus sanctus eos qui oculos habent iUuminat. Nam 
si quis ccecutiens gralia minime donatur, ne Spiri* 
turn ilfe, sed suam ipsius incredulitatem accuset. 
Cat. 17, num. 19 : Spiritus sanctus personam non re- 
spicit ; non enim dignitaies quo?rit, sed animce pie- 
tatem, » tantiun unusquisqut se apparel ad susci- 



217 



DISSERTATJO III. 



218 



piendam c&Ustum gratiam. Tertio, Deum et ad A. sanctoquc baptismatis signaculo. Secundo argu- 

mento eadem penc accommodanda responsio. Ter- 
lium enim in oo commemorulum ex cat. 17, n. 19, 
testimonium, porspieue a^it de donis Spiritus 
sancti, baptismatis veleonfirnialioms tempore sus- 
cipiendis, idemque duorum priorum sensus usse 
potest. At cliamsi do simplice Spiritus sancti gra- 
tia agatur, in his Veritas continetur a nemine in 
dubium revocanda; Christianum nempe adult um, 
qui velbaplizalus sit,vel I'idei nostra 1 mystcria no- 
verit, Spiritus sancti gratis, non care re nisi ob cub- 
pain el infidelitatem suam. Si enim ex fide, sup- 
plici aratione Spiritus sancti dona poslularefc, ct 
lion negurentur. Atpravcnienlis est Spiritus sancti 



conterendam gratiam initia qu$dam a nobis ex*- 
spectare, et gratiam semel datam arbitrio nosl.ro 
ad conservandum reliquisse, his lestimoniis forte 
videbiturexislimasse. Procat. num. 17; «Mcum est 
«dicere,tuum vero aggredi ad opus,* hoc est volunla- 
tern et sedulitatcm ad imperata facienda adjun- 
gere,<< Dei vero perficere.>>Ktinfra,aicnsDeum«posse 
« ex infideli fidelerafacere, subjungit: si modo cor 
« illi praebuerit. » Cat. 1, num. 4 : « Ejus quidem est 
« (Dei) plan tire et rigore, tuum vero fructum fer- 
« re : Dei est gratiam conferre, tuum vero accipe- 
<r re eL custodire. Cat. 17, n. 34 : Nostrum est con- 
« ic start, tuum vero cavere ; et num. 37 : Quid- 
« nam igitur est, dilecli, gratiam tueri?» quod 



gratia ut orare nos doceat, quomodo orandum sit 
ita malim vertere per admiralionem, « quantum R j guaros , ul 5pse asserit Cyrillus eat i6, num. 45. 
«est,» quam ulilis et proficuarcs gratiam tueri ! ca- Al autem de fi<Jelibus perspicmlin cst : hos solos 



jusconservatio tantanobis,ut modo descripta sunt, 
bonaconciliat. « Parati estote ad suscipieudam 
« gratiam, scmelque susceptam ne abjieiatis.» Ho- 
rum testimoniarum sensus penitus jam aperiendus. 
• 
49. Ac primo quidem, nulla est in comraemo- 
ratis priori argumento tostimoniis difficuitas. Non 
hie agitur de prima qua) homiui ad rem t [CLXXX] 
gratia, sed de gratia baptismali, quo* nonnisi sin- 
cere conversis, ac c rede nti bus, pomitenhbus, ct 
longo bonorum opcruni cxercitio digne pra?paratis 
a Deo conccdilur. Id procatechesim ct catechesim 
primam vel perfunctorie legenti, ac sancti Patris 
in utraque oratione pro posi turn consideranti per 



perspi 

habebat in auditorio. Hos si Spiritus gratia pri- 
vantur, infidelitatem suam accusare jubet: cujus 
reprehensionis immunis est is, qui nihil unquam 
audivit de Deo. Non ergo hie agitur de prima gra- 
tia per quam sequentes meremur, sedde illis con- 
sequentibus quas Deus fidei, orationis et bono- 
rum operum mcrito illigavit : quod ipsum meritum 
alioqui a Deo nosnaereri faciente proficiscitur.Ni- 
hilo plus est in tertio argumento roboris. In ad- 
ductis ibi tesLirnoniis, quid nostri officii sit descri- 
bit Cyrillus, non quod in nostra po testate sinedi- 

vino auxilio esse putet.Officium pnmlicatorum esse 
ait recte monere ; auditorum, imperata face re. 



scpatct. Homines novum statum ingressos, et C [CLXXXI] At quam multis locis sup.iuira.tt, com- 



baptmnum pctentes al loquitur, qui ex more Ec- 
clesim duris per to tarn quadragesimum laboribus 
purgandi et ad baptisniuin pr&parandi erant: his 
hujm preparation is neeessilatem exponit, quo) 
tanta sit,ut cum digne pneparati bonis innumeris 
cumulentur, qui male dispositi sint incmendabili 
rnalo se obligenl. Eo pertinet quidquid in utraque 
oratione de prneparatione ad gratiam afferendu con- 
tinetur. De gratia vero quam actualem vocant,nec 
sernio est, nee dicendi locus erat. lluneprimi testi- 
monii sensora esse probant etantecedentia verba, 
qua? de vocatione ad baptismum et datis nomini- 
bus agunt, et subsequentia, qu« Sirnonis sortem 
corpore quidem abluti, aninia vero non baptizati 



memoratis dixit, divin® gratia* opus esse, et ut 
pneco sacer recte doceat, et ut auditor recte in- 
tclligat, ct intellcctis assentiatur? Si nostra? est sine 
gratia poteslatis, et imperata facere. et fructum 
ferre, et acceptam gratiam conservare, quorsum 
in line catecheseon pene omnium a Deo gratiam 
hanc suis auditoribus apprecatur, ut eos audita- 
rum re rum memores, iisque dociles facial, cat. 0, 
n. 33, et cat, 13, n. 33, ut sancti Spiritus fractals 
roddaut, cat 17, ix. 38, ut eorum auimas custo- 
diat, et virtutes conservet? cat. 14, num. 30. Que 
omnia teslimonia ex integro retuli, num. 46. Quod 
in primo testimonio argumenti lertii dicitur, Dei 
esse ut per ficiat, id non de prima gratia, sedde 



comrainantur ei, qui similiter ut ille per dolum D gratia baptismi intelligendum est. Item quod in 



accesserit. Vocatio ilia ad baptismum cui omnia 
cooperantur et succedunt in bonum, ex bono et 
confirniato accedentis proposito veniens, maxime 
distinguenda ab ilia, qua nos i mm e rentes et ini- 
rnicos ad ii<lem et consequentes gratias vocatos 
esse ait Cvrillus in testhnodio ex cat. 23. num. 3, 
et aliis qua? superiori numero a nobis comraemo- 
rata sunt. Secundi ex num. 5 testimonii idem ac 
prmcedentis sensus est; perspi cue enim de lavacro, 
et remissions peccatorum per illud data agitur. 
Idem dicito de tertio ex cat. 1, num. 3, in quo 
sermo estde animae per baptismum regeneratione, 



secundo dicitur, Dei esse plantar e elrigare> et gra- 
tUm conferre, sensus est Deum multa nobis in 
baptismo et ante baptismum pricvenienli gratia 
conferre, quoo nostra fidelitate, Deo tamen adju- 
vante, conservare et augere debeamus. Dum ait 
Cyrillus Deum ex infideli fidclem efiieere posse,si 
modo cor illi pra?buerit, non hoc vult. hominem 
prius cor docile offerre debere antequam Deus 
agat : quomodo enim Deo cor suum homo commit- 
tat nisi exquodam initio fidei? sed Deo in se ope- 
rant! hominem resislere non debere, et liberum 
suum consensum, sine quo nihil fieri possit, obe- 



219 



DE VITA 3. GYRILLI. 



220 



dienter accommodare ; qui tamen consensu* ipse A solum suadelur onmc quod vcrum et juslum est, 



quoque diviiue gratia>lelusesl,ut modoprobrbilur. 
Ik divinw g rati « efficatUalc. 
50* Cum (heologos in tor omnes convenmt, ^ra- 
tio;', ul effieax sit, nee vacua et infructuosa ad opus 
bonuni excitatione ejus terminetur elTectus, uti 
tain saepe contingit, humanam cooperationcm ad- 
jungi oporlerc, ab liberum voluntatis, quern nun- 
quam non potest, si velit. denegare ac supp rime- 
re, consensum : illud ulterius qua?ritur t graiiane 
illam cooperationem ac consensual exspectet. an 
ipsa vi sua pncpotenli ex primal et expngnet; idne 
solum In nobis prai&tot ut agere possiiftus, an nl 
oliam vcl vidimus agere et rev era agamus facial ; 
utrum munus ejus simpliei excitatione ac permo- 



vcrum ul persuaderelur; qua? non solum possibilila- 
tern, sed ipsam quoque volunlaiem et actionem, 
id est ul bene veiimus et agamus, quto non sunt 
in honiine nisi quando bene vult el bene agit,dono 
suo compleclalur. Divina haec doctrina, totius ora- 
lionis et spei, atque huuiilitatis Christianas funda- 
menlurn.mirabor si ab antiquis Patribus ac Gras- 
cis prassertim, ut vulgata fert opinio, ignorata aut 
oppugnata fuisset. Hanc ccrte in Cyrillo ine de- 
preheudisse spero non obscuris argunienUs. 

!>1. Id fti minim probant primo ea tcstiraoiiia 
qme supra num. 47, allata sunt, qui bus jubct Gy- 
rillus unumquemque Deo gratias agere, quod iudi- 
guus ct inimicus cum esset, Deo reconciliatus sit 



lione fiiiiatur,cui deinde voluntas de suoassensum n et adoptionis gratia dignatus. Cum euiin, ul fides 



adjiciat, an ipsa nolenlcm et repugnantem (lectat 
ut vulit el asscntiatur; uno verbo, delermiiietnect 
appHcet voluntas graliam, an gratia volunlaiem? 
Alibi semper delinita visa res est ex Scripluris, 
qiuohumanum cor aDeoquocunque volueiitineli- 
nari docent ; Deum in nobis operari velle el patH- 
cere, scribere leges suas in cordibus nostris, fa- 
cere ut in projceptis suis ambulemus, dare nobis 
cur novum, facere in nobis quod places t coram se ; 
ex Ecclesia? quoque precibus, a Deo poslulantisut 
dot et facial nos et posse et a mare quce proecipit, 
re belles nostras compcllal volun tales, sui amoris 
affectum infundat,amorcm sui nomiuis pectoribus 
nostris inscrat, spiriluin cogitandi ct ageudi quas 
recta sunt largiatur, facial nos qua* sint sibi pla- 
cita postulure, devotam sibi gen ere voluntatem, 
ej usque majestati sincero eorde servire ; quibus 
omnibus non solum possibitiiasactionis, [CLXXXH] 
sed ipsa voluntas et actio rogatur a Deo : addo ex 
conciliis, quibus decermlur, per grati&m nobis 
prajstaii, ut quod faciendum sit facere diligamus 
atque valearaus ; Deum jubere bom in i ut velit, sed 
operari et velle; jubere ut facial, sed operari et fa- 
cere; Deum ul a peocalo purgemur volunlaiem no- 
strum non exspectare, sed facere etiam ul purgari 
veiimus; mcrita nostra esse dona Dei cum meri- 
lum onine per liberum gratice excitanti consensum 
comparetur : ex Romanis etiam pnnlificibus, sta- 
tu en lihus Deum in cordibus liominum atque in 
ipso liboro arbilrio operari, ut sancta cogilaJio, 



docet, piiorum gratiarum usu subsequenles pro- 
mereamur, suamque justilieationem adulti preci- 
bus, laborious et operibus bonis com parent ; si 
usus ille gratiarum bonus a Deo non detur, sed gra- 
tia) per liberum arbitrium superadjicialur ; primo, 
non veraciter Deo do toto nostra; justificationis 
opere gratia; redduiitur.dimidiakeque duntaxatde- 
bentur; secuudo falsuni est Deum nos inimicos et 
indignos sibi per adoptionis graliam reoonciliare; 
falsuiu, cum nobis benefacit, prater justum age- 
re; conlra, in remissione peccatorumconcedenda 
digna res et justa ab ipso flare L Cum eliam vita 
tvlcrna per graliam Dei uos putiri doceat auctor 
cat. IB, n. 20 et 31 : quia tamen divcrsis operum 
mentis dalur; ipsaoportet media, ^tunab asseusu 
nostro profickeuniur, per graliam dari. Gratne 
quoque vim, quae nos volentes ex nolcnlibuslaeit, 
probat ha mus ille ex proeal. num. 5, ibidem com- 
memoratus, quo nihil tale cogitanfes,et contrariis 
animi induction ibus alfectos capit Jesus ad vitam. 
Eamdem vim habent ilia ex cat. 13, num. 40, ver- 
ba, quibus ad Cruciiici virtutem revecat Cyrillus, 
quod sui audi lores ad audiendum Dei vcrbum ac 
pelendum baptisma conveneriut, [CLXXXI11J mil- 
lis vinculis prolracti, nulla vi compulsi, sed a 
Chris to dc coilo in eorum cordibus agent e adducti 
et in imum collecli. Quando cat 10, n. W subi- 
tam narrat sancti Spiritus impulsu nuptiarum pa- 
ratarum fugam,autrepentinumhominis in palaliis 
dignitalo el opibus eonspicui secessum, aul ado- 



pium consilium, omnisqne bonus voluntatis molus D lescentis adspeciosajformas conspectum oculorm 



ii 



a Deo sit ; ilium agere in nobis, ut quod vult et 
veiimus et agamus ; gratia? do muni esse, ut fipsi 
gratia;] obedientes et huiniles siinus: exAugustini 
tandem senlentia, quw lotius Afrieana) Ecclesia; 
doctrina fuit, et a Romana et omnibus Kcclcsiis 
comprobata ; qui nirairuui a Pelagio ut Calholicus 
demum habcretur exegit, ut earn graliam eonlite- 
retur, qua fulura gloria; magnitudo nnn solum 
prornUUtur, verum eliam credilur et spcralur; 
nee solum revelatur sapientiu, sed et amatur ; nee 

23 Rom. vm, 26. 



compressionem,periculosiquc visus dedinationciu, 
aut Cbristianorum lot exemplis uvaritia? circum- 
scptorum voluntariam paupertatem ; nonne Sjuri- 
tum sanctum repra^sental non doceniem ctexci lan- 
tern duntaxat, sed ipsi ©peri applicantem, borne 
voluntatis auctorem, el tarn contraries naturae af- 
fectus largientem etdantem? Idem dicito do ora- 
tione, qua; adeo tola Spirilus sancli clTcctus est, 
nobis quid aut quomodo orare oporleat prorsus 
inscieulibus 5:, a ut ipso spiritus iulerccderc dica- 



221 



DISSERT A TIG III. 



222 



tur, cat, 16, n. 20. Idem de prffistitaaSpiuitU san- A wiwrwitt wciiati virtute Saivatoris.qui non modo 



cto martyribus vi/juos licet in terris deg&ntcs vjr- 
tute el poteutia jam in paradise constilucre dicilur 
eodent loco; qura duo instunonia supra num. 55, 
a nobis allata sunt, deum non ipsam laulum boa' 
opens possibili Latum, sod at ipsam voluntatem ot 
actionem pnestare eo Cyrilli senlentia,arguracnto 
sunt preces ejus, qui bus auditoribus apprecatur, 
ut Deus przstet ill is credere in Ckrklum, eumque 
ilcium venluium exspeclaro cat. 13, n. 8; cat. 14. 
num. 30, Helata sunt hgec tcstimonia n. 44, Ut 
Dew eos sibi placmtes custodial, eis inimicitiam 
contra diaholum tribuat,dignos regni cadestis of- 
ficiat,invictos a tenlalionibus conserve!, Spirilum 
sanctum emittatut sancti Spiritus iruelus red- 



ex monuh surrcxit ipse, sed tecum quoque mortuos 
exoitwjit. Ad eamdem iiimirum virtutcm revocat, 
quod el surrexii ipse, el mosLuos suseitavit,ei qui 
resurrectioncm suam luui praxliearenUum credc- 
rcnt et confiterentur cxeitavit. Cat. 4, num. 14, 
Christum vivere ct in ccelum vcre ascendisse inde 
convincit, quod a Mo orbe adorclur ;et cat. 13, n. 
i, quod crux magna et supra naturam gratia ac 
potentia, em qui in unweno or he }>ecc.a{i$ imrbi 
want excitax-it, ignorant i m fame in tbto orbe pres- 
sos aluit, peccalorum catenisconstrictosliberavit, 
cttcos ex ignorantia illuminavit, ct onirics sub pec- 
cato dctentossolvif. Qua* omnia efHcaeem ex omni- 
potent ia Dei in eordibus actionem eorumnie mula- 



dant, ut in novitate vil» arnbulenl, hujus rci te- g lionem, qiue Lota ad gloriam cme is. per tin cat, peri 



slimonia ex integro descripta sunt num. 46. Nihil 
ho rum sine voluntatis consensu fieri potest, sen 
potius base omnia sunt pii voluntatis atTectus ac 
delerminaliones effecXu adiinplcta;.Cimiha>c pos i.t- 
lantur a Deo, aguoscilur rile piarum voluntatis 
affectionum ac inductionum auctor. 

o2. Eadera res est piaui volunlatem infundcreet 
malam auferre, emu ma!a voluntas nonuisi bourn 
introductione pel la I ur. Mai am autern vuluntatcmet 
inductionern aniini a Deo auferri aguoscit Cyril! us, 
cat. 6, a. 30. Quod do Dec infideles cxcaicantc di- 
citur, a nonuullis lylvrl non incongrue explicari iu 
bunc sensum, ut Deus pravas eorum eogkalioncs 
excaccet et tollat, Exc&ca, inqiut, scortaUms scor- 
tandi cogitationes, rapacliatem el fnracilatem : et 
servatm est homo. Excxca ftiris ~ : x iropv.xi vo^ua- 
id, to apna-r: txov xou Xr^t^Dtcv, et mlutem consecu- 
tua eat homo. LaUnanou satis exprimunt Grarcarum 
vociun vimet poteslatem ; Tiisenim significalur lo> 
luni illud pravum infteniu:n, ac dtdiberata iu ma- 
lum propensio et adhwsio, qua scortator homo a 
casto, et fur a just o distinguitur. Id ex hotuine tol- 
lere Dei est. Shnilu illud est quodCyrillus aitcru- 
cem sou cruciiixi virtutcm, pravos a gentibus su- 
perbis, foris, et idolorum amore insamentibus af- 
foetus sustulissc ct contuirios indidisse. Hoc, in- 
quit cat. 13, n. 40, crucU iropamm Persas subfayrt- 
vit et Scz/ihas cicwavit* hoo JEgypliis^ in locum fe- 
lium et canurti ac muliiplicis ervoris^ Dei nolitiam 
t}ratifi:aturri est. Ad virtutem Christi similiter re vo- 



spicue significant. Ait cat. 10, num. 16, Ghristi no- 
mcKuniversam terrain corripitis.\>> 7 ir^oicopiJaTO, vi 
ni minim propria; ac quaerens cur, cum Judaeiunius 
regionis Jinibus determinati fiieriat, Cbristiani ad 
fines terra) propagati sint. ; rationem subdit: Quod 
enimannuntiatus unigeniti I'Uii Dei est nomen. Jam 
de universi con version e stupendum non est. Mu- 
niri posset hoc argumenlum niultis similibus 
Gnccorum et Lalinorum Pair urn te s Union i is. 

53. Spiritus sancti vim et poteslalcm in don is 
suis, qua) sicut vull unicuique peculiariter distri- 
bui l,ct in opcrationibus suis omnipotentem et ex po- 
leslatcsumma agentcm, bonaque in horainibusper 
se cilci en tern, passim c Thibet et describit Cyril his. 
^ Cat. 10, n. 22, Map Hum quiddam et omnipotent in 
donis el admirabile Spiritus sanctus. Cum deinde 
ejus in hominibus cfTectaciiumeret,ut et eadem ca- 
techesi, ii- 12, eodem loco eadcm(jne serie ac te- 
n o re recenset e t opera virtut nm que nob is-in ^pi rat, 
el dona miraculorura qua? in nobis operatur ; ut ad 
idem potentia; et efflcacis operationis genus utra- 
que revocemus ; q nam vis illo a nobis propter libe- 
rum aonsensum dependeant, lirec punw sint ejus 
opcrationes, sccuudum ejusdoctrinam, cat, 5, n.9 
et ti. Post descriptas induabuscaiechesibus pas- 
sim et promiscue diversas sancti Spiritus iu utro- 
que Testamento efTectiones, sivc ilb) ad humano- 
rum niorum con version em oft iirfbrmationeni, sive 
ad miraculaetrcs supra naturam gestas perlineant, 
sermon em sic ooncludit cat. 17, n. 44 : Ex tjuibus 



cat cat. 10, it. Id, [CLXXXiVJ quod Persce et Gothi D omnibus, el lis qu<c prcetermissa sunt longepluribus 

coriXYixendatur inteUigentictpriediti$.s:ibsUtens % saACli- 
ftcatrie, et efficacitvr operalrix, [CLXXXV] eveoyo- 
tijmJ, virtu? Spiritus sancti. Iniiumcrabilia scilicet 
percurrerat sancti Spiritus efTecta, sumraa ab ipso 
potestate et cfileacia peracta. Qute ad humani cor- 
dis couveriionem pertinent,solaad rem pra?sentem 
speclant : nonnnllapriuscommfirnoravimus ; quay 
dam adhucsu])jungenda, nam omnia nimis longum 
esset recitare. Cat, 17, n. 15, de apostolis illapsu 
Spiritus sancti in die Pentecostes sanctificatis ait: 
Iff item receperunt sahttarem qui peccatorum spinas 
exlerminans animani nitentem reddit* II io cd 



et o>ttnes agentililus conversi pro Christa, quern car- 
nis oculis nunquam cons gexcrej.ior tern oppetere non 
clubitent. Chris ti resurrectioncm probat cat. 4, n. 
18, cum ex phnimis orgo mentis, lum vero ex ejus 
qui snrrexit in hodiernnm usque diem eHicacia,ToG 
a^cTiyxo; hzpyiizs. In liac etTicacia comprehen- 
ds vim nominisejus ud efTugan do s dceniones,:nor- 
bos pelleudos ;sedpotissimum numerat orbiscon- 
Yersionem, cat. 14, n. 14, ait milites qui resurre- 
ctionis consciij veritatem pretio redempti occulta- 
verunt, ipsos abscond itos et obscuros mansisse : 
Qui verO) inqiut, cum vecepere, publicam in lucem 



223 



DE VITA S. CYRILLI. 



n\ 



quo'jtte mcdo venturus est r ac dum peccata vestra & quamvis ibi dura ex prophetia cxspeclarct,^^^- 



sphiarum instar eoneiaet et absumet, pretiosum ani- 
vug vesii'w fundmn magis nitentem effeMttrus est> 
II&c do sa net ificante gratia potissimum iatelligonda 
faleor. Cam vcro spin® peccatorum pravisintaflV 
ctus et habitusjbi sine gratia quam aetualem vo- 
caiit,ab adulto aufcrri ct exterminate non possunt. 
Monet, n. 17, per donum linguarum resliUttss et a 
Deo aduna las men t htm senten Has; cum in tta be 1 i c a 
lingua ruin divisions el confusio a ni mo rum ac yo- 
lunlatuui divisio fuisset. AiL, n. 20, Spirit us sancti 
gratiam in Petro et in onmibus simui apostolus effica- 
ciler operatam ease, yiptc evTfjpy^xs, quod sexcenties 
poslea ropct.iUet seplem diaconis ct Paulo in con- 



rasse, et Chrisii doclrmam cum fiducia pr&dicassc. 
Mediis etiam mjudicwrum subseUiis coram praosi- 
dibus et Agrippa rege, victricis in sapient ia gratia* 
tan turn habuisse, ut perm ot us Agrippa diceret, P* m 
ru m attest quin mih i per* u adeas u t /tarn Chr ist ianus, 
Tandem quod in Paulo et in aposlolis, idem in om- 
nibus qui recle credanl,operari Spiritum sanctum, 
docet, n. 32. Itec omnia, quam in istisjejuniscx- 
eerptis melius hi ipso Paths textu leguntur et in- 
telligunUir : idque aliunde evincuut, ex Cyrilli sen- 
tentia Spiritum sanctum eadempotestateet efficaci- 
tate,quamirapcrapostolosefficiebal,eorumquoqu<! 
fidei,con$tanti&,palientire,etc.,auctoremesse;iiisu- 
per et conversions et rectarum scnlentiarum aclio- 



sequentibus applieat. Triplici vcro efTectu banc 

gratia! operationem dofinil: uno interiore, quoni- g numque, eorum qai per apostolns converlebantur. 

inirum aposlolis lirmitaset patientia inspirata est; J 54. Ut tamen Cyrillus sua gratia?, ila et humano 



allero exteriore, in miraculorum efTectione,ac re- 
sislcntibus sacra: doctrina* convincendt3,vel exler- 
aendis ; tcrtio denique exteriore simul et interiore, 
nimirum in convertendis ad fidem cord i bus, ct ere- 
<.bmliummoriLmssanctioredisciplinacoinponeiidis. 
Trcs ill os effectus prom is cue re cense t, et ad earn- 
deni sancti Spiritus efficacitcr operantis virtu tern et 
actionem refert. Pauca ex his qua? ad pri mufti et 
tcrtium spectant rcferam. Docet nempe., num. 21, 
Petrum in virtute Spiritus sancti stetisse post Pente- 
cost en cum undecim t et exaltasse in fortitudine vo> 
cent, ac spiritali sermonum retianimas tcr rattle ve- 
pisse ; taniam in eh- gratiam opera-taw esse, ut ex 
tpsis qui Christ am cruci fixe rant -multi crederentj el 



arbitrio sua jura servavit, agnovitque, quamyis 
potenti gratia prove nlum hominera,sui tamen actus 
domlnum esse, gratis libere asscntiri,ac d is sen tire 
quandoque. Fidem Dei donum esse cunt constanter 
doceat, a nobis tarnen pendere ait, cat. 5, num. 9 et 
It .Ileum ex infideii fulelemefflcere posse eademum 
lege et conditione dccernil proeat. n. 17, si modo 
cor illi prwbuerit. Pi urn la Iron em praevenienli gra- 
tia? consensum denegare potuisse, his qua? Chris ti 
in ore poii it verbis in die at cat. i3, n. 31 : Hodie 
me-cum eris in paradise, quandoquidem. hodie audi- 
vistt vocetn meam, et non obdurasti ccr tuum. Paulo 
ante regis Agrippajexemplum retulimus exeat, 17, 
n, 31, qui operante per Paulum viotricc Spiritus 



persevcrareut in doctrina apcstolorum et orationi- ^ sancti gratia eo usque permotus est, ut sese pene 



bus. In eadera virtute Petrum et Joannera postclau- 
dum ad portam templi curalu m, «/>»*&«<»/« doclrinw 
sagena quinque simul credentium millia eomprehen- 
disse, ac summos sacerdotes arguisse et connicisse, 
Tantam per eos in Us qui crcdiderant cpercttam esse 
spiritus gratiam, ut esset illoruni cov et anima una, 
ae promiscuus bonorum usus ; possessoribus prcedia 
rendratibus, ac pretla religiose offercntibus. Ad 

eamdem causam refert. n. 23, quod intrepide princi- 

pes sacerdotum ccarguernnt : et carsi verberibus } ah m 
irent gaudentes y nee docere ac Christum 2^'itfdicare 
cessarent. Do Paulo ait, num. 26, Spiritum san- 
ctum in eo opcratunti eumque cum persecutor olim 
fuisset, p/\tjconem et servum bonum effecisse : Tov 



adsuscipiendaniCbristianamreligionempersuasum 
fateretur ; qui tamen in veteri obduratione perman- 
sit. Statu it cat. 4, n. 21, liberam et sui juris ani- 
raam esse; iliabolum suggererc quidem posse, baud 
tamen propter voluntalemeogere; suggestionesejus 
a nobis admitti si velimus^i nolimusnonadniitti; 
si ex necessitate peccatum com mitteretur,nul lade 
causa geliennam a Deo prceparatam esse; si natura, 
non arbitrio recta faceremus,Deum incassum coro- 
nas inelTabilesappaiasse ; nullum ovi man suet udi- 
nis premium esse, quiaquod mansueta sit, non id 
exaniuii voluntate, sed ex natura hahcat. Ex qui* 
bus duo consequuntur: prime in hoc naturse nostra 
statu, peccarc nos vel recta faccre libero plane cum 



trots Stwx.x^jv, xvjpu/.a xat 5o^>Xov avaOov «iti:pva- D arbitrio atque oppositum agendi potestate;hiucquc 



ffaxo, qui mille labores pertuiit.Enumerat,num.30, 
Pauli labores, conciones, patenliam, qua? vocat <*d- 
m i ra n da ej us ex S r. hit u s sa noli opera t ion e ges ta : T a ^ 

auTou Trpajtic Inter eas banc numeral : Tanta su- 
per eo gratia Spiritus erat } ut nan solum contactus 
ipsius sanitatem impertiret, verttm etiam delata a 
[CLXXXV1] came ejus sudaria et semicinctia mor- 
bos curare >tt. Quin et ii qui curicsas artes exer cue- 
rant t comporiantes lib ros coram omnibus exurerent : 
hoc uli majus priori miraculuin habet. Ait, n. 31, 
ex Spiritus sancti virtute ipsum Uitrosolymam, 



mcritum nostrum vel contra demeritum, ut vocant, 
proficisci. Secundo, in eodem statu si natura et ca> 
co quo dam brutarum animantium instar instinciu, 
ad malum vel ad bonum cogereumr, nullum laiidi 
vel supplicio futurum locum. Alia res est, si de al- 
lero quodam statu sermo esset, in quo non exca3- 
co natura? instinctu, qualis illc est quo omncs 
beali esse volumus ; sed ex pcrfectissiraa cogni- 
tione reclissimaque voluntate, qualis in Christo 
fuit, et in angelis atque in beatisest, recta faceret 
[CLXXXVIT] homo. Nam, si in illo felici statu lo- 
cum mcritofacerevelletDeus, quid prohibeat non 



225 



D1SSERTATI0 III. 



256 



intelligo. Et certe in actu amoris palerni liberUile A ciens solumsed superabuudatilu>siniuin sua morte 



proprie dicta non fuit liber Christus, meruit tanien. 
Nee advcrsus gratiam per seefficacemopponi pos- 
sunt descriptasuperiusCyrilH de libertatedecreta, 
qu<e omnes hujus gratia defensores ex certa fide 
atnplectuulur,et adversus hajreticos fervide defen- 
dunt. Gratia; efficacitatem Cyrillus in ejus supra 
cupiditattsrcsistentiam superabundant rcposuis- 
sevidetur.Namcat. 10, n, 17 ,qua?rens qua virlulc sit 
factum, ut Paulus qui ad perse quendum egressus 
erat, post triduuni Damasci proco visus sit, ille 
ante persecutor; post multa, ad iiiiem n. i8, re- 
sponded his Pauli ipsius verbis, superabundant gra- 
tia Dcii?i m<? 24 .Qua» divinas gratia) superabunban- 
tia si Agrippa* regi, non mag is indigno el minus 



persolvitjCtiram Dei placavitlta hujus catech. n.33 
et 2. SecundOj quod in orbe toto [CLXXXYIIf] 
ignorantioB fame et node presses safiavit el ill ami- 
navit, peccatorum catenis constrictos solvit, et 
peccatis mortuos vitas reddidit: ita num. I et 2, 
In hoc sensunon sufficientiam pretii, sedejusdem 
applicationem sp octal ; quam in Ecclesia per to turn 
orbem fusa accredenlibusin Christum concluiiit; 
quos eateehesis ejusdem, n. 40, yoeaUnundum .cw 
dentinm in crucifixum hominum, Tertio, quoad 
banc prctii mortis Chris ti applicationem per ba- 
ptismum et Ghristianam fidem, omnes ad quos Dei 
verbum pnedicatione ministrorum defertur, ad 
gratiam vocari etinvitari ait. Cat. 1, n. i, Ad red- 



adversum Christi religionem fervidocollatafuisset, n m^etwww vcstram pawxtissimus adest unigenitus 



haud dubic resistcntiam ejus perfregissel. Cat. 12, 
n. lo, cum notassot diabolum carnis instrutncnto 
ad nos debeilandos uti solitum ? id%ue probasset bis 
Pauli verbis : Video alicmi legem in membris mili- 
tant cm adversum legem mentis mew **, etc., ait id- 
circo Christum carnem nostram assumpsisse, ut 
quibus nosdiabolusdebeltabat et superabatarmis* 
iisdem salvi licremus : cum ei carni qua; defectum 
et infirmitatem paliebatur, majorem Domini® sum 
incarnationis merito conferret gratiam ; et addit; 
Vbi enim abundavit peccatum super abundav it et gra- 
tia w , Cujus sentential vis est: cum resistendocon- 
cupisceutiu) sal u tern consequimur, id superabun- 
dant! gratia) abundantiam cupiditalis et peccati 



Dei Filius : « Venite, inquiens, omnes qui labora- 
lia 21 ,» etc. : cat. 3, num. 2, Sponsns omnes sinedis- 
crimine tiocat % quoniam liber oA is et largo, est g)-atia t 
et alia prcaoonum voce omnes colliguntur ; ipse vero 
deinceps disceruil eos qui in nuptias ingrediuntur, 
Nuptialem videlicet et Candida m vestem postulal, 
hoc est eos animi virtutes, quas cumconferrc Dei 
sit,aurtitoribus suis Gyrillus toto catechescon operc 
apprecatur a Deo. Justis pra?terea,quandiu perse- 
verant in justitia, docet adesse vigilein Spirilus 
sancti custodiam et tuitionem, cat. 17, num. 37, 
quern sacramentis chrismalis effectum esse ait 
cat. 21, ji. 7. Additque citato catechesis 17 loco : 
Daturus est tibi omnis generis gr altar um dona % si 



supeianli deberi. Quibus positis facile est intelli- ~ non ilium per peccatum contristaveris. Ac definite 
gere, quomodo cum infirmior gratia cum abundan- pronuntiat in testimonies ex cat. 10 et 17, supra re- 



tiori etfervidiori cupiditate conftigit, sponte ac li- 
bere consensum suura gratia; deneget homo, ut, 
verbi gratia, me moral us rex Agrippa : cum an tern 
gratia superior majorem non dissentiendi volunta- 
tis m inspirat, homo gratia* libera et sponle as sen- 
tiatur, dissentire cum possit et, posse se scntiat, 
sed nolit, ut pins latro et Paulus. 

Be gratia distributions aut subtractions. 

55. Multa a Deo humano generi collata externa 
et generalia ad saluteui capessendam auxilia recen- 
set Cyrillus, quorum alia ad omnes passim homi- 
nes, adultos intelligo, alia ad iidcles, aliaque ad 
justos specialius pertimant. In primis cat. 18, post 



citatis, num. i-8, paratum esse Spiritual sanctum 
omnes suis donis impertire. modo illi &$lia aperhant, 
per fidem oculorum coecitatem deponant, ad eum 
suscipiendum se pra?pareut. Qua; non de prima 
Spirit us saucli gratia dicuntur, sed de subsequen- 
tibus et amplioribus, qme fidei, orationis,et bono- 
rum operuin merito iinpelranlur. Nam ad prima m 
ac prsoveuicutem ejusdem gratiam tides, et oratio, 
ac meritum pertinent, uti ex Cyril lo probavimus. 
Infidelibus propter indighilatem, quia suos ipsi 
oculos occluserunt,gratiam et Evangelii lumen au- 
ferri ait Arcbelaus, et iu hunc sensum explicat 
quod in Scripturis dicitur, Deum exca;care cogita- 
tiones infidelium ; rcferente et probante Cyrillo 
enumeratasnum.30,quae in Evangeliiscontinentur D cat. 6, n. 28. Additque: Ubi voluntaria praviias 



diversas viUe ajlernce assequendse rationes,sic eum 
sermonem conclutlit, n. 31 : Cum hominum amans 
sit Dominus % non unam nee alteram tantum>scd phi- 
res ingressus in vitam oetemam aperuit januas, ut 
omnes, quaritum in ipso est, ea nullo tmpediente 
perfmantur. Christum pro omnibus mortuum do- 
cet cat. 13, n, 1, 2, 3, 4, num. 28,quodquidem eo 
sensu interpretatur quod primo Chris tus pro toto 
hominum genere Deo propter peccatum inirnico ac 
mortis sentenlia condemnato, pretium nonsuffi- 



adest y ihiet graticv sttbduetio f iiroyrj t9J; X«p*.~o<;. 
Quod deinfidelihusoblatam sibiveritalislucem re- 
jicieniihus dictum totus signifieare videtur con- 
textus. Duas mitiures a Mert Cyrillus interpretatio- 
nes num. 29 : prima est Deum prava inlidelium 
cogitala oxco;care et auferre, et hominibus per id 
salut mi impertiri ; altera, Deum imbecillis et obtu- 
sis infidelium cordibus Evangelii fulgorem occul- 
tare. Cat. ll>, num. 17, exponens Pauli verba : 
Miltet eh Deus operationem error is u , illud mittes 



** I Thiin. i, 14. « Horn, vu, 23. 2 « Rom. v, 20. 21 Matlh. xi, 28. » U Thess. u, 10. 



227 



DE VITA S. CYRILLI. 



22S 



pro fieri oonmht positum oxuliuiat: ac schtirtJ A propoiiit ; quod cat. 20, n. i et 5, absolulani iu 



vidctur Drum uon pcrraissurum esse cos qui Antt- 
cbris-tuiii sequentur falsi s ejus niirumilis in error e 
conil rmari, nisi quia prius ipsi increiluli Chrisio 
qui Veritas est, approbavemnl injustiliam, hoc est 
Antichrislum. Ex qui bus ea Cyrilli sententia colligi- 
tur, nee fideles donis sancti Spiritus privari nisi 
propter iidei defectum, nee infidelesoblatam lucem 
respuentes in obdurationern Dei pennissu cade re, 
nisi in poenam incredulitalis. Gratia [CLXXXIX] 
vero fidei et orationis, qua camera drinceps impe- 
lrantur,divina) munificent!® donum est ex Cyrillo, 
indignis etinimicis concessura,ct a Spiritusancto, 
dona sua sieut vull distribuente, qui bus vol it mi- 
sericonliler datum. Quod donum cum muUis ex 



trina demersione, per neophytorum rcgeneratio- 
nem ? dal^mquei Ills passio n inn Chusti participatio- 
nem,baptismi actionem signiflcatjquodcat. 21. n.i et 
&, quemadrnodum res duas numerate ££*•«** bapti- 
smum, et sanvti Spiritus in eum adventum, iia et in 
yiobis sacrum baplisma, et mysticum- unguentum ; 
quod utloeiscitatis sacrum ehrisma cum baptismo 
r.omponit, ila et illud cum Eucharistia com para t 
cat. 21, n. 7 ; cat, %l t n. 7, 8 et 9 : quod denique 
cat. 23, num. i, sacramenta rccensens, qua) in 
quatuor precedent i bus mystagogiis explicarat, sic 
loquitlir [CXGj : Abunde in prweedentibus symuvi- 
bii$ t Deo, clernenter taryientc audlHsUs turn dc ba- 
plismate, turn, dc chrismale, el partlcipatione corpo- 



superabundant gratia) efficax sit,noniml]is inter- g ™ ei - wtyuini* Ote-fttf ; verbis quihus indicator 



dum sua) cupiditatis vi gratia) resistentilmsdalur. 
;>0. Hnec forte quam par crat eopiosius ac dilTu- 
sius perseoutus sum ; sed magni interest Ecelesiao 
traditionem degravissimo doclrino* Christiana? ca- 
pite diligenter enucleare. Quod si quis in caj teris 
Patribus diligenti studio et accusatione pra)stet,non 
tan turn quantum vulgo pulatur, Graci Paires a La- 
tinis dissentire fortassis deprehendentur.Anto Au- 
gustinum, futeor, nonerantcollatasimul.dififusius 
explicata, cum omnibus suis couclusionibus com- 
parata, et in unum doctrinro corpus eoag men lata 
princlpia illaquibus suffulcitur et constat August!- 
nianum et catholicum do gratia syslema. Exstabant 
tamen EcclesitB precibus consignata, et fidelium 



eanulem inter chrismaet baptisma differential)) in- 
lerccderc,ac inter idem ehrisma etsacrain Eucha- 
ristiam ; ac duabus primisniystagogicis eatechesi- 
busomnera baptismi rituum eteft'eetnuniabsolutam 
expositionem fuisse. Hac. inquam, omnia preter- 
mit to, utrem totamuna hac argumentation coofi- 
ciani. Sacramenta vocamus, sacros ritus et crerc- 
raon i as grati x offer trices ; quorum nonnullaprretcr 
gratiam quam conferunt, imprimunt quoque in 
anima chanecterem. Qui itaque sacri ritus distin- 
ctam gratiam ac distinctum characterem habent, 
distincla sunt sacramenta. Sacrum chrism a distin- 
ctum et separatum a characters baptismi, sibique 
p ro pri u m Cyrilli &cn te u t i a ciiarac te r e m i m p r i m e re 



ore confessa, et Patrmn pnedicatione tradi:a ipsa abunde probavimus ad procatechesin, n. 1G, nola 
principia. ^ 2, pag. 12: nunc ex eodom proband urn dislinctam 



CAPUT VIII. 

fie baptismo et confirmation?, disttnetis sacranun- 
tis. Vis baptismi Joannis, Chrislianique svpra 
ipsum pr c&sto ntia. De baptismi aquei citra caxum 
martyr ii omnimoda ad sal litem necessitate ; el ba~ 
ptismi ab hxreticis dati validitate. 

a7. Quotuor haec capita, de quibus in no Us pro 
argument! dignilate et copia disserere non licuit, 
hoc uno capitc conjungimus. 

Hapti sinus et confimiatio divcrsa Cyrillo teste ac 
judice sacramenta. 
Millesius Protestantium suorum prcmens vesti- 
gia, in suis ad Cyrillmn nostrum notis, pr^scrtim 
4 ol 2, in cat. 21 nota, sacri cbrismatis unctionem 



ab utroque grau'am product. 

58. Prlmo quidem, remissionem peccatorum 
special Gyriltus uti propriuia ac praicipuum ba- 
ptismi effectum : communication em vero sancti 
Spiritus, uti peculiars sacri chrisraatis munus, 
qua in comniunicationecomprehendit etiam dona 
graliunuii,qureiUo tempore secundum uniuscujus- 
que (idem ac devotiojiem animi satis vulgariter a 
Deo concedebanlur.Atquiutramque gratiam magno 
discrimine fcparat: turn quod ea in re max tine dis* 
tinguit Joannis et Christi baptisimata; turn vero 
etiam magis bis disertis testimoniis cat. 1. n. ?5 : 
JRemissio peccatorum ex cequo datur omnibus, com- 
tnuuicaixo v-ero Spiritus sancti ad proportionem fidct 



quaj post baptismum dabatur, baptismi ritum esse, D uniuscuj usque conccditur. Similis habetur locus 
ad eum solum periinenlem, at'flrmat; qualis cuat un- 
do catechumen i ex olco exorcizalo, qua) bapti- 
smum praicedebat.At uiictionem cbrismatis diver- 
sum omnino a baptismo e<s-» ex Cyrilli sen ten lia 
sacramentum, facile omnino demonstrator. Non 
illud hie urgebo, quod Cyrillui do uuctione cate- 
chumeni obiter et expedite paucis verbis cat. 20, 
num. 3, disserit, integram catcchesim cbrismatis 
sacri uuctioni altribuii ; quod cum mystagogicas 
cateciieses pollicetur cat. 18, u. 33, de priori un- 
ctione silens, postcriorem, ufc gravissinruiu Chri- 
stiana) iratitutioais inystoriurn, sihi explicandam 



cat, 13, n. 23 : Accipis nunc peccatorum tuorum re* 
tnissionem,el spiritualts do nalivi regis tuimunijlcas 
gratia*. Spiritus sancti gratiam in con firma! tone 
com para I donativo mild i bus ab imp era tore supra 
sitpendinm dato; et cat. 17, num. 37 : Si credide* 
ris, non solum remissionem peocatorttm aovipies t re- 
rum etiam humanis viribus superiora efficient... Tan- 
turn gratite acvipies y quantum canere poteris* Gra- 
tiam baptismi spectare videtur ut in omnibus 
ioqualem ; continuation is. uti pro diligenti a ab 
unoquoquc uppartata iliversain. Omnes baptismi 
ritus cute chesi bus prima et secunda mystagogicis 



221) 



DISSERT ATIO III. 



230 



dcscripti ad reinissionem peccaloium pertinent; A 2! , n. 0. 4° Adoptionis gratiam Cyriilus sacro 



cum ad chrisma transilur,dc ea nihil audituram- 
plius. Fatendum lamen quod cat. 17, num. 13, 
Spirihii sancto atlrihuil, quod in bap Xismato spinas 
pcccatorum concidatet absuniaUctaniniam mten- 
lem reddat ct splendidam.Sed nihil noscogitidad 
chrismatis gratiam rclerrc, cum bit hie regenera.- 
tisnis ad baptismum proprie pertinenlis effeclus. 
Socundo ilaque, propria baptism i gratia regenera- 
tio est, et tran situs a mortc poccati ad vi lam. Hoc 
effectual communicatioue passionum Ckrisli, jus 
nob is etspem ad resurrection is etgloria)Chrislipar- 
ticipationem tribuentc propter iniitalioneni quam 
baplisnius geril inorlis,$epullura> ac rcsurreelionts 
ejus, tolum Cyrillus concludit mysleriibaptismatis 



chrismati velut propriam atlribuere viddur. Id 
suadet, quod cat. 20, n, ft-, Spirilus sancti domini, 
et adoption em pru una eademque re habct : quod 
cat. 3, n. 44, et cat. ij, n 9, ait quemadrnodum 
Christus post baptismum et visibilem in ipsuni 
sane Li Spirilus SMpervenfcam paterna voce cuditus 
audita deetaralus est Films D<^i ; ita descendeute 
super nos post baptismum S{ iritu sancto, pa^ler- 
nain vocem auditum iri de unoq uo que dice nleni. hie 
nunc fnctus est films mens : quod cum Joannis bap- 
&mo donuiu spirit us collatum neget, eodera actu 
adoptiouis quoque gratiam eidem auferL: ejus 
elToctum sola etnuda peccalorumremissionecon- 
cludens, cat. 20, n- 6, quod tandem ibid., n. 1. 



effectum, coque solo ejus ccercmoniarumexposilio- g per donum Spirilus sancti, formam Ctarist'i in no- 



nemterjiiiuatcat. 20, num. 4eto, Add it re vera quod 
[GXCIJ Spirilus sancXi donum et adoptionis gratiam 
conciliet ; at id iutclligenduui de jure per ilium no- 
bis dato ad sacrum ehrismo, quod baptismum eon- 
festim consequebatur, ct in eo quodammodo com- 
prehend! poterat; hie enim ex Cyril) i sentontia 
pro priiis sacramenti chrismatis effeclus, ut mo do 
probabitur, alia nempe a re gene rati one gratia est, 
quam chrism ate conferri docet cat. 24, primumipse 
Spirilus sanclus, cujus divinitas iu ipso chrismalc 
p ravens illud redd it Spiritus sancti effectivum, num. 
3, perniRtalur seholaslica ilia vox, sola vim Graeca,* 
cvs^Tjf.y.ov reddens: turn deinde ait, dum corpus 
vi«ibili unguento perungilur, animam Spiritu wn< 



bis imprimi ait; per quam ill! similes facti, dicti- 
que cum ipso Chrisli, adoptionem quam Deus in 
ilia similitudine conslituit, conscquimur. Ha?cau- 
tenijquaiKjfuainmaxiineprobubileefliciaiUjCyrilhim 
adoptionis gratiam sacramento [CXC1I] chrismatis 
propriam adjudicasse ; haudtamen ut itadicamus, 
penitus cogunt ; possunl enim de solemn! adoptio- 
nis per Chrisli baptismum data? declaratione et ab- 
signatione intellrgi. Nam cat. 21, n. 1, ex quo in 
Christum baptizati ipsum induimus, similem cum 
ipso formam nos comparasse docet. At baptismo 
dicto nos Christum induere, doctrina ejus est, 
cat. 4H, n. 10, ct cat. 20, n. 2. 
39. Ihsc ad distinguemlas utrinsque sacramonU 



eta xivlfieoque sanctiftcari. 2° Spiritum ad huuc no- C notas et proprios charactercs abunde sufliciunt. 



bis elTectuin con ten i ait- ut nos ad versus salutis 
hostes armel totos, n. 4, ut sit animaj et corporis 
presidium et tutela, et doctoris vices teneat, n. 7, 
hi certe distincti ab regeneratione efiectus. 3° Cum 
baptisma mortis Clliristi communicalioncm tribuat 
ex Cyril li mente, aliam nobis cum Chrislo com- 
munication em per sacrum chrisma conferri docet; 
nimirum communicalionem unctionis ejus, qua a 
Spiritu sancto super se visibi liter illapso pe fun- 
ctus est post baptismum. Cat, 21, num. J : Volte, 

iuquit, similiter postquann ex sacrorum laticum pi- 
scina aseendislis, datum est chrisma iilias antitgpum 
quo unclus est ('bristus: quod est Spiritus scthctus-* 
et II. 2: Quemadrnodum Chris tun rere crucifix us est, 



Haud tamen infkior, Cyrillum cum Patribus per- 
multiscontirmatioiiczn tnlerdumin actioncbaptis- 
imcomprehendisse:seuquonjaniip=abaptismiper- 
fectio ct complemenluui est; seu polius quoniam 
uno tempore cum baqiismo conferebatur ; ac ba- 
plismi nomine gcueraliussuinptftinctadeb&tur quid- 
quid illud. comitarotur et consequerclur. Eodem 
quoque modo eadeinque ralione liiicluuistia) quo- 
que bona et fructus nonnulli P aires in baptism'; 
aclione etctTcctu coin pleotuitXur: quod Albcrlinuiu 
sajpe fefellit, ad ipsum baptisma proprie dictum 
referentcm, quod de sacra comnmnione, post ba- 
ptismum et cOnili'mafeionem in ipsa paschali vigi- 
lia ncophvlis data dictum fuit. 



et sepultus et resurrect ; r<^i5 autem in haptismate q ^ Joann is baptismi efficaria, et Christiani laptisvii 



per quamdam similitudinem una cum t^o cruet ft-gi^ 
el sepeliri ct resurgere divina dignalione datum est, 
ita et de chrismate contingit. lile inlelUgilili exsut- 
t alio nix oleo per\t,nctus est y id ettt t Spiritu sancto.*,) 
vos rero unguento uncti eslis Chrisli parUcipes et 
consot 'Um effect / . En d i ve rsam a b ea q u a m ba p 1. i s m a 
confer t, cum ChrisLo socio laletu. llujus clTectus 
est communicatio nominis ejus, ut ipsi Chrisli di- 
cainur, n. 1, qui que. ante Christianorum nomine 
proprie digni non eramus.sed eotantuin contende- 
liamus,verilatemhuj us nominis per sacrumchrisma 
consequamur, n, o, ut demum aliquant in Chrisli 
saceidotio partem compai emus, cat. IS, n. 33 ; cat. 



super ipsmn excelientia. 

00. Joannis baptismo Cyrillus vim remit! end i 
peccata et ab igne aoterno liberandi atlribuit. Cat. 
3, n. 7, sic loquitur de suscipienlibus illud bapti 
smai l*rhnum ostendebant vulnera(\)cx coni'essioneni 
peccaloruni); deinde Hie medieamenla apponebal* et 
redemplinnem abigne mterno eredentibus conferebat : 
quod Scrip turro auc tori late probprc satagit. Idem 
cat. 20 li. 0, Nemo eruo puiet baptisma in remission 
ni$ peccatorum duntaxat el in adoptionis gratia cou- 
sistere ; shut crat baptismzts Joannis* quod solam 
pevcatoruHi remissionem confeiebut. JSon lueC Cy- 

lillo sioigularis opinio, sed ipsi cum anliquissiinis 



331 



DE VITA S. OYRILLL 



232 



et noblissimis Patribus communis. Ita eenset Eu- A. smatercmiUi peccata docu.erunt,assensuetconspi- 



sebius Caesar, lib ix Dcmonst^ cap. 5, pag, 430, et 
in Isiiae- cap. xxxv, vers. 2 ; Juvencus Hist, evang. 
lib. i, vers. 367, el lib. m initio ; Hilarius.qui in ps. 
cxviu, lilt, 3 ? n. ?>, supponil Joannis baptisnio da- 
ta ra peceatorum remissionem, quern ad modum per 
baptismum Christi : Opiatus, lib. v, n. ?>, qui et- 
Joannis baptisma an to resurrectionem Christi col- 
latum, iteratum fuisse negat; Basilius, horn. 13, 
pug. 400; et lib. i Oe bapt^ cap. % y pag. t>59 ; 
(•reg. Nai. f orat. 34, pag. 694 ; Grcgorius Nyss., 
homil. in Batilium fratrcm y pag. 482 ; Ambrosius, 
qui inps. xxx vn, num. 3, per illud haplisma, &*- 
wi»m peocatuwt omne deposuisse clocct, ne obnoxius 
incipiat esse suppliciis; Prudentiuspoeta,inhymno 



ratione proscriptum erat: nimirum baptismum 
Joannis eamdem vim habuisse cunt, baptismo Cliristi, 

Nihil certe a Cyrilli sententia magis alienum. 

61. Earn enim inter ambo baptismata differen- 
tiam couslituit, quae inter eorum auctores Joanncm 
et Christum. Cat. 3, n. 9, Quid amplius dc homine 
verba faciam / magnus Joannes, sed quid is ad Do- 
minumA vox g a idem est allisona, sed quid ad Ver- 
bum ? Bonus Ule qui in aqua boptizat ; sed quid ad 
ilium qui baptizal in Spiritu sancta et igni ? Spiritu 
sancto et igni baptizatit apostolos Salvator y quaudo 
/actus est repentc de ccelo sonus f etc. Prima m hie 
adumbrat utriusque haptisini discrimen, et pri- 
mam Christiani haptismatis super Joannis bapti- 



jojunantium,strophai3, vers, 960; Paulinus.poema- g smum procrogalivatu, quod ille Spirilum sanctum 



te 6, vers. 263 etseqq. ; Cyrillus Alexandr., Thesauri 
assert. 11, p. 106, quanquam contrarii aliquid ha- 
bere videatur in Joan lib. n, p. 157 ; Basilius Se- 
leuciensis, orat. 18, p. 103 ; Petrus Curysologus 
serm. 13 ; Auctor sermonis de Theophania, apud 
Chrysost., torn, VI, p. 2o3 ; Titus Boslrensis qui in 
Lucas in caput ail : Joannis baptismo, I ioet peceato- 
rum remissionem adjunct am habebat, non earn ta- 
men ex se habebat, sed ex p&nitenlia. Distinguit 
[CXCTIi] hie auctor vim sacramenti, ut loquuntur 
tlieologi, exopere operate* , et ex opere opevantis ; so- 
lam hanc poslremam dimittendi peccata virtu tern 
Joannis baptismo attribuens. Eademqne forte non- 
nuUoruxn, quorum nomina supra retulimus, sen- 



comerat, alter non conferat Id docetcat. 17,11.8: 
Joannes ad hoc sancti ficattis est ut Domtnum ba- 
ptisaret, non con/erens Spiritum, sed cum qui Spiri- 
tum aon/erebal anmtntians, et cat. 20, num. 6, 
Joannis baptismi vim sola et nuda peceatorum re- 
missione concludens, Cliristi baptismo ut proprios 
eftectus attribuit Spiritus sancti donum et adoptio- 
ns graliam, qua? quidem pro imo habere videtur ; 
etcommunicationem passionum Christi.Donum il- 
lud sancti Spiritus baptismo Christi proprium, 
nihil mi hi videtur aliud piaster gratiam confirma- 
tionis. Illud enim donum est quod apostolis in die 
Pentecosles concessum est; ut ipse signified! jam 
citato catechesis tertiaa [GXClVj loco. Sed, implies, 



tentia fuerit, Mullos la men ex eis hac subtilitate p donum illud alienum est a baptismo, distinctumque 



omissa nulloque facto discrimine, eodem mode 
quo per baptismum Christi, dimitti Joannis bapti- 
smo peccata censuisse, diserta corum testimonia 
dtibitare non si mint : in his Cyrillum possumusac* 
eensere. Hanc sententiam Augustinus, qui cum Pa- 
tribus pcrmultis auctoritate et an ti qui tale gr-avissi- 
mis adversariam tuetur, improbare non audet, ac 
sequi permiM.it; tan turn, ne par Joannis baptismo 
cum Christi bap Us mate vis et poteslas aUribua- 
tur. Sic ille lib. v De bapt. cont. Doriat., cap. JO, 
n. 12: Si baptismo Joannis peccata dimittebantury 
quid amplius prm stare potuit baptismus Christi eis y 
quos Paulus post baptism tun Joaaais Christi bapti- 
smo bapiizari voluiti Tamen, ne quisque oontendat 
etiam in baptismo Joannis dimissa esse peccata i sed 



ab ipso sacra m en tu mest:qu am ob rem nullam potest 
baptismi nostra super Joannis baptismum exsupc- 
rantiam eonstituere. Respondetur primo,incompa- 
ratione utriusque baptismi, Cyrillum Scriptura 
vestigiis inha?rentem non solum haplisma stricte 
etproprie dictum respicere, sed illud omnibus suis 
adjunct-is et appendicibus comitatum;quorum con- 
lirmatio est, qua) sacramentorum alteram est quo 
piius perficitur et consummatur. Et sane quoties 
vel Joannes suum comparat baptismum cum bap- 
tismo Christi, Matth. m, 11 ; iMarc. i, 8; Luc. m, 
16 ; Joan, i, 33 ; vel suum itidem Christus cum 
Joannis baptismo, Act. i, 5, vel Paulus ulrumque 
Act. xix, 2, 7, oinnes praecipuam Christi baptisma- 
a> sed ii s excellentiam in dono Spiritus sancti, apostolis 
aliquant ampl ior em sancti fication em eis quos Paulus " i n die Pentecoste date, et nobis post baptismum 

per imposilionem manuum communicato const i- 



jussit denuo bapt isari per haptismuni Christi fuisse 
collatam, ago non pugnaeiur. Augustini ratio om- 
iif.s qui secuti sunt theologos itacommovit, ut de- 
serta in scholisjam dudum ilia opinio sit,quaB ba- 
ptismo Joannis remitiendi peccata vim adjudicate 
Sed in notanda opposita sententia, eadem mode- 
ratione qua Augustinus, usa est synodus Triden- 
tina sess. 7, can. 1. Cum enim non ignoraret earn 
a gravissimis Patribus dim propugnatam fuisse, 
unum illud in fidei delinitione proscripsit, quod 
unanimi Patrum omnium, etiam qui Joannis bapti- 



tuunl. Secundo, lieetadbaptismumpropriedictum, 
quodaqua3perfusioneabsolviturconhrmationisgra- 
tia non pertinei3t;ad eamdem tamen ille jus nobis tri- 
buit, ac proxiaie disponit. quod Joannis baptismus 
non pnestabat. Tertio, quanquam in dono Spiritus 
sancti specialiusacpra3cipuespectetur gratia con fir- 
mationis, sunt tamen alia ejusdem Spiritus sancti 
dona per baptismum proprie stricteque suraptum 
communicata;ut remissio, et aboiitio integra pecea- 
torum; characteris impiessio, adoptionis concilia- 



233 



DISSERTATIO III. 



2M 



tie, de quibus, modo dieetur, n. 62, 63. Objectio A peccatorum distinxerunt.Italsidorus PelusioUlib. 



altera : si Joannis baptismaSpiritus sancti donum 
nonconferebat, quoroodo remiltebat peccata? Jam 
respondi donum illud Spirilus sancti baptismo ne- 
gatum, ex Cyrilli mente primo ac pra?cipuc con- 
finnationis gratiam esse ; dcindealia ejusdem dona 
Curisti baptismo stricte sumpto proprioqme infra 
describentur. Cumautem remissio peccatorum sine 
Spiritus sancti operations, Cyrilli etiam sententia, 
perfici non possit, Joannis baptism us qui illam 
conferebat, non potcrat ex codem omnino donis 
Spiritus sancti carere. Remissio peccato rum animas 
sanctificatio est. Atqui Cyrillo pronuntiante Spiri- 
tus sanctus re rum omnium sancti fica tor est, cat. 
16, num, 3, cat. 17, num. 2 Ait apostolos peccato- 



ni, epist. 305 : Ne exi slimes, amice , baptismum pec- 
cata duntaxal anferendi vim habere ; verum etiam 
et adopt ion is et dirinw cognation is, et innumerable 
lium aliorum, sive jam commemoratorum sive prw- 
termissorum bonorutn efficient esse. Itu Theodoretus 
H&ret. fabul, lib. v, cap. 18, de baptismo loquens : 
Non solum veterum peccatorum remissionem donat; 
verum vtiam spent nobis i user it promissorum borio~ 
rum* et Dominica* mortis ac resurrectionis consortes 
nos constituit % et sancti Spiritus doni participjlio- 
nem largUur, et fitios Dei facit. Omittoeos qui me- 
dium inter gehennum et regnum cob I or urn locum 
distinxerunt ; quam multorum Patrum sententiam 
fuissonotum est, ul. inira dicemus num. 65, ill i 



rum in tirlute Spiritus sancti condonandorum po- g re miss ion em peccato rum etliberationemagehenna 

possent ab adoptione et jure ccelestis hasreditatis 
adipiscendas suo jure sejungere ; primumque bapti- 
smo Joannis, alterum Christi baptismo tribuere. 
Verum ab hac medii ac tertii loci distinctione 
Cyrillus abest longissime : quanquam Ambrosius 
qui ab eadem alicnus videlur fuisse, in psaL xxxvir, 
n. 3, baptismo Joannis solam immunitatem a sup- 
pliciis tribuit ; Christi baptismo prceterea gratiam, 
hoc est, uL ego intelligoet Ambrosiani textuscon- 
scqucntia significant, jus ad vilao ccelestis hseredi- 
tatem. Quod si utrasque res pcenitus discutiamus, 
licet divina nunc misericordia conjunct^ sint, 
magno tamen intervallo sejunctai sunt. Cum enirn 
sub Deo justo judice nemo, nisi mereatur, miser 
esse possit, idjustisct poenitentibus qui peccata 
absterserunt, eorumque remissione donati sunt, ex 
justitia debet Deus ne eos in gehennam prrccipitet; 
hie Cyrilli alioruniquesententia baptismi Joannis t 
qui peccata diraittebat, elTectus. Ut autem liberatis 
a gekenna. jus insuper ad cuelestis hwreditatts oon- 
secutionem attribuat, misericordiaa est. Quanquam 
eniiu justis operum bonorum metito vita[CXCVI] 
a; tenia ex justitia debeatur, jus tamen illud non 
aliud, prater divi nam eamque gratuitam etejus ex 
beueplacito pvofeclam promissionem,fundamentura 
habet. Augustinus in psaL xxxn, num. : Teneamus 
Deum fiddelissimum debitorem t quia teacmus miser i- 
cortttssimum promissorem. Quia tamen res natura 
separate, Deo volente conjunct sunt, ut qui re- 
missionem peccatorum et sane tin' catiouis gratiam 



testatem accepisse, cat. 14, n. 22, idem ex ejus 
scntentia de Joanne dicendurn ; Spiritui sanclo in 
audi tores baptism atis tempore venturo tribuit, 
quod spinas peccatorum consumpturus in eis sit, 
et animam nitentem ac splendidam redditurus, 
cat. 17, n. 15 ; eidem igitur remissionem peccato- 
rum adhibuit. 

62, Secunda Christian i baptismi supra Joannis 
baptismum pra?rogativa a Cyrillo numeratur ad- 
optionisdonum, cat. 20,n. 6/Eadem Basilii sententia 
est: Mtoav^c, inquitille, horn. 13, pag. 409, eav;- 
pwvz Siiix'.'jjjix *JL&xavot«<; . . . K'J;vto? xr, ovaffsi 
pa«x».<jfnx uloO&atac. Joannes prcedicabat baptismum 
pee n itentice,. , Dom inuspi^edical baptismum adoptio- 
nis t subjungit '. Illud introductions baptisma^lwfto- 
vvaoV'&oc per feet ionis 9 zzkz'.u)T',Y.6v. Illud, sccessio a ** 
peccato : hoc, fayn ilia r is cu m Deo conju nctio, olxet w a t ; 
-pb<; 8e4v. Eadem laudata? jam n.60 de Theophania 
[CXCV] oration is auctor apud Chrysostom. torn. 
VI, pag. 253, qui Jo aim em sic loquentem inducit. 
Ego pa*rrite?itice pra>dicatoi\ ille (Cliristus) adoptio- 
nis da tor. Ego vos baptizo in aqua* tanquam rasa 
peccatoru m sordibus inq ninata p ra?m u n dans : i lie 
gratia' ungucntum infundet. AmmoiUUS in eaten. 

in Joan, ad cap. in.>*26, ait Joannis baptisrna vo- 
luntaria sincere pcenitentibus dimisse peccata : 
Christi baptismum omnium peccatorum rcmissio- 
nem contulisse, ac prceterea Spiritum sanctum et 
adoptionis dignitatem. Sed illud quasritur, possiU 
ne a remissione peecatorum; adoptionis et familia- 



ritatis cum Deo donum sejungi, iisque qui a pecca- D accepit, suo jure tanquam Dei Films astern® vitsa 



tis mundati fuerint, jus coelestis ha^reditatis cer- 
nendai negari ? Nam peccata solum infusion e chari- 
latis dimittuntur, I Joan, in, H, charitas vero Dei 
filios nos facit. Ibidem i 10. Primum, non agitur 
quo jure res natura conjunctasilli Pa Ires separave- 
rint. Satis separafas existimarunt, ut magnum 
propterea inter utrumque Joannis et Christi bapti- 
smum intervallumadm ttterent. Id ad cognoscendam 
depraastantiaCbristiani bapbismi supra baptismum 
Joannis traditionem sufficit : nee omnium hujus- 
modi dictorum pressiusac severius exigenda ratio 
est. Deinde non soli ill i adoptionem a remissione 

Patrol. Or. XXXIII. 



haereditatem exspectare possit ; nee Cyrillurn nee 
alios ejusdem senlentioe, ita remissionem peccato- 
rum ab adoptione dislinxisse putem, uthajcscgre- 
gata seorsirn subsistere voluerint: quare quod de 
adoptione ad remissionem peccatorum in Christi 
baptismo addita docent, non de ipsa propne et 
stricte dicta adoptione, quae in remissione peccato- 
rum includilur. intellexerim; sed de solemni ejus 
declarationeet obsignatione. Id ut, o missis ceteris, 
de Cyrillo senti am facit, quod illud adoptionis do- 
num a peccatorum remissione distinctum, sacrn- 
inento chrismatis proprium facere videalur, ut 



235 



DE DOCTRINA 



supra dixi num. u8. Qui ergo baptismum solum \ 
sine chrismateaccepisset, quod ii» contingebal qui 
in oppidis vol pagis a presbytero vel diacono hapli- 
zabanlur, cat. 17, a. 3o, is adoptionis dono tandiu 
caruisset. Hunc tamen solo baptismo acceplo, 
Christo insitura,etparticipemmortis Christi Caelum 
jus ad ejusdem resurrectionis gloriosa3 participatio- 
nem consceulum docet cat. 20, n. 7, jus illud sine 
adoptione esse non potest Simile jus ad gloriam 
acquisivisse qui el liberalionem a gehenna per 
Joannis baptismum adeplnsesset, necessariodebuit 
existimureCyrilLus ;qui cum nullum medium inter 
gehennam et regnum ccclbrum agnoscal, eumqui a 
gehenna liberatus sit, regno ccelorura idoueum 
necessario debet coufiteri. In hoc autem ad re- 
gnura jure adoption is potissinuun si la prorogate - g 
va est. 

63. Strictim absolvo omloras ex Cyril Li inente 
Cliristiani baptismi supra Joannisbaptimum praj- 
rogativas; qua* quidcin ad baptismum propria di- 
ctum pertinent Tcilia i tuque consisti! in imilalione 
mortis, sepullurrc et resurrectionis Christi ; per 
quam ejus passion inn medium eteite ctusiiobisciim 
commuiricatur : ita ut Christo insiii per similitudi- 
nem mortis ejus a nobis in baptismi aclu exprcs- 
j*ui i, jus et sp< iij coram ini< anda> quo ,ue gloTiosafe 
resurrectionis ejusadipiscamur, cat. 20, u. et7, 
el cat. 3, ii. 11; hoc muiierc caruit Joannis bapti- 
snia, ibid. num. 6. Quarta est characteris impres- 
sio:quem si Joannis bap tisinu.sanimnMmpressisset, 
non i'uissetiteralus. Characteris vero impression em 
ad Spirilum sanctum pertinere docet Cyril Lus, cat. *- 
3, n. 3 ; cat. 4, n, 16 ; cat. 16, n. 24, etc. ; cat. 47, 
n. 3. ? >. En igitur donum Spirjtus sancti a confirraa- 
tione distincturn,quod Joannis baptismo negatum 
baptismi proprie dicti efTcotusest. Quinla praeroga- 
t.iva : cum Joannis baptismus Cyrilli sentcntia 
nudum et solarn remissionem peccalorum pra»sta* 
ret, quam non idcirco sequerctur macular cujus- 
dam posl peccatum dimissum superstitis, et pcena? 
vel in purgatorio vel in igne judicii luenda? aboli- 
tio, baptismus Christi, idemque solus omnes pec- 
catorum cicatrices et notas in anima et corpora 
"ctiam post sanationem [CXCVI1] residuas abolet, 
cat. 18, num. 20. o mucin apud Deum dciictorum 
nicmoriain abstergit, cat. to, num. 23, cat. 3, 
num. 15, homo velut resuscitatus ac co n forma tus D 
Christo, nihil veterishoiutnis retinel, cat. 3, num. 
i2, cat. 20, n. 3. Hanc pleaam peccalorum pinga- 
tionem SpiriLui sanclo tribuereviielur, in aposto- 
lis primumdiePentecosteseftectarxudeinde in no- 
bis siniili ejusdem spii itusiliapsu efiiciendam cat. 
17, n. 15, ut hunc quoque effectual Joannis bapti- 
smo tributum a Cyrilio dicamus nihil nos cogit: 
contra soli us Christi baptismi esse ait, cat. 18, 
n. 20, et cat. li>, n. 23, et alioqui hunc Christi 
mortis et resurrectionis in eo expresse effectual 



S. CYRILLI. 236 

esse non obscure indicat, citatis ex cat. 3 et20lo~ 
cis. Alias, pra&Lare agitur cum baptismo Joannis, 
si eamdem vim ilii cum nostro pumitenttm sacra* 
mento tribuamus. At Patresmulti quod ad cat. 18, 
n. 20, eilavimus. liuic sacramento cicatricum abo- 
litionem vol plane negant, vel attribuere non 
audent : quorum sentential suffragan videtur Gy- 
rillus, hunc soli us baptismi etlectum esse af fir- 
mans. 

De omnimoda baptismi ad salutem necessitate. 

64. Tantce ad salutem necessitatis baptismum re 
et efl'ectu susceptum existtmavit Cyriilus, ut solis 
martyribus sine aqua regnicoelestis ingressum ape* 
rial. Ita cat. 3, n. 10 : Si qui* baptism a non red- 
pial, salutem non hahet ; solis martyribus except is , 
qui eliam sine aqua regnum acciptunt ; et num. 4, 
adducto Christi testimonio.* A r m git is natus fuerit 
denuo etc aqua et Spiritu sancto, non potest iutroire 
in regnum Dei -- ; ait sine ambobus. aqua nimirum et 
spiritu, n em in em posse perfectionem bonsequi } ac 
subjicit : «Wy**« si qnts aqua baptizetur at Spiritum 
non aecipiat (pravae videlicet aniini inductionis 
causa, procat. n. 2, cat, 17, n. 3G), grattam per- 
fectam habctencgue, siquis eliam Hrtutum operibus 
instructus signaculum per aguam non recipiat y ille 
ca*lorum regnum ingress uruscst.\ r e\xementerc\ip'nim 

ha?c de eo, qui se juslum putans baptismum con- 
temnat. intelligere. Sed quo tandem modo, cum 
infra in ex em plum producat Corneliuru,baptisma- 
tissane non contemnentum, et quo pacto eum qui 
illud contomnat virtutumoperibus instructum, sv- 
ap*zo$ xoT^ 6pY°K, vouarct ? cum dkat eadem cat. 
n. 10. Si P'iHus Dei est bapthatus, ecquis bapli^ 
smum pater it salvo piet ate contemnere'i Deinde in 
citato ante ex n. 4 loco, sentcntiam suam asperam 
fatetur, audax videalur hwo oratio y sed non mea : 
cujus asperitas nulla respectu adultorum erit, si 
votum ac desiderium baptismi, non secusac mar- 
lyrium, baptismi defectum su|»pleat. Nanc senten- 
tial asperitatem non mitigal ; contra probat turn 
aucloritate Christi qui earn senlentiam tulil ; turn 
Cornelii exeraplo, qui quaiiquam t wt«.$ vir ctange- 
lorum visione habitus dignus precious t etcdeemosv- 
nis acceptusDeo ; insuper post adventum Petri ad 
cum emlitus missi, Spiritus sancti linguarum et 
prophetire dono diimalus, et in anima per fidem 
regeneratus, baplizari tamen jussus est, ut corpus 
quoque per aquam gratia) particeps efficereun*. 
llujus sentential rationem repetit cat. 3, n. 10, et 
cat. 13, n. 21, duplici ex causa, 1° ex eo quod, 
Christi [CXCVIHJ latere post ejus mortem in cruce 
pcrfosso, fluxit sanguis etaqua, duplicis baptisma- 
tis, nee plurium, symbolum. Id Patrum turbam 
scculuspronuntiavit; 2° ex necessitate confessio- 
nis fidei ; quau cum in baptismo rogantibus Eccle- 
siie minisris fjat, in martyrio fit rogantibus ty- 
ranuis. 



29 Joan, in, o, 



. 



237 



DISSERTATIO III. 



238 



C>S. Non hose propria et singularis Cyrilli aid mo A apud Justinum qurest, 13, etc. Sed ab €a causa 



insedit opinio. CitanLur in earn rem aul cilaripos- 
miit auciov RtcognUionum sub nomine S. Glenie-utis 
lib. x, n. 1)5, et lib. vi, n. 8 ; auctor Gtetnentinaruiii 
hoiniliarum, homil. 11,11.2') et 20; Oregon us 
Naz, oral. 40, pag. 652, ct commentator ejus Nice- 
tas in eum locum ; (>regor. Xyssenus, torn. II, Or«- 
tione in Differences baptisma, pag, 120;Chrysostom,, 
homil. S& inlnann., pag. 159, et homil. 02, pag. 
402, ct homil. 3 in Epiit. Pauliad Philipp, y pag. 32 
et 33 ; auctor sermonis De cseco nato et lot rone, apud 
eumdem, torn. YI, pag. 441, et auctor sequentis 
homilia* in triduanam resurrection em . pag. 44a \ 
Gennadius, De ecclesiast. dogmalib., cap. 41 ; Ful- 
genlius, lib hi Deverilate prxd. et grai , cap. 19, in 



Cyrillus abest longissime. Duas enim lantum post 
extremum judicium, hominum sortes novit, gchen- 
nam ct rcgnum cudorum. Vid. cat. lo, n. 26 ; cat. 
18, n 19, et cat. 1, it. 2, quo loco ait : Sancto ac 
ra tione p rtvdito Ch ris t i greg i accen seam in i, ut oiim 
ad ejus dcxteram segregate paratam vobis vitam te- 
reditate conser/uamini. Quibus enim adhuc peocato- 
rum asperitas adhwrescit, iUi a sin is iris constituent 
tur ; eo quod ad gratiam Dei, quo? in lavacri rege* 
neratione per Christum datur, non acccsserint, Su- 
perest ergo ut igni aHerno addicat eos quibus 
haptismus nulla sua culpa demerit 

00. Quam ego sententiam omnibus ejus diclis ac 
decretis adversantem comperio. Primo enim cat. 18, 



libro De fide ad Petrum, cap. 3, num. 41, ct in jj n. 31, statuit: Cum hominum summe amans sit Do- 



epistola ad Ferrandum De baptismo JEthiopis, cap. 
2: Arnobiusjunior,foj?£o/. cxxix ; Uesychius, lib. u 
in Lcvitk, ad cap. vi, J 27 ; auclor. Nhtor, de 
Barlaam et Josaphal, cap. 8 ; Kabauus Maurus, 
qui lib. iv Deun ivers., cap. 10, Gennadii sententiam 
laudat et probat, Eadem ad Orientates sectas do- 
ctrina pervenit. Joannes patriarcha Alexandrinus 
Jacobita, laudatus a clarissimo viro, locupletissi- 
moque universic eruditionispenu, Eusebio Renau- 
dot, torn. V Perpetuitalis fidei, lib. n, cap. 2, de 
adulto sine baptismi gratia decedente rogatus, 
rcspondct ilium otiamsi Jeremiam prceibus, Jobum 
eleemosynis, Abraham hospitii gratia s.uperarit, in 
flam mas gehenme pnecipitalum in. His addi pos- 
sent ii, qui duplicem tanlum aqua*) et sanguinis 



7ninus % non unamncc alteram tan-turn, sed plures in- 
gressus in vitam otter nam jamtas aperuisse, ut om- 
ftes, quantumin ipso estca nullo impedientepSrfruan* 
tur. Sed is, qui ad suscipiendum baptismum legi- 
time pneparatus, eo nulla sua culpa privatur ; nul- 
lum ex se ad vitam celernam aflert impedimentuin, 
peccatorum pcenitens, baptismum expetens, eurn- 
que quantum in se est recipiens. Deus ergo solus 
impedit ne ad vitam a?ternam perveniat. Inter eas, 
qtias longo ordine Cyrillus enumerat n. 30, a Deo 
subministratas vita»a3terna> obtinendae rationcs,rc- 
censet mandalorum observation em, secessionem a 
peccato, omnium derelictionem propter Christum, 
fidem. Atqui fieri potest ut - omnia hrcciuipleverit, 
qui sine baptismo, morte prn.iventusdccesserifc.Se- 



baptismum dislmxere, utTertullian., De baptismo. u cundo, desiih-rium efficax bonorum operum effi- 



cap. 13; Cyprian., De exhort, martyrii, pag. 168; 
Ilieronymus, lib. xin in tea. cap. xlvhi, y 21 ; Pru- 
dentius, hyrano Demiraculis ChriMi, stroph. 29, et 
Peri$tephanon y carm 8, vers 15 et seqq. Ii quoque, 
qui cum alibi disertis testimoniis doceant bapti- 
smum expetituin ad salul.em suffice re ; alils lamen 
in locis, sive sibi ipsi cunlradi cenles, sive ad prao- 
sentem qtiaistionem non attendentes, gen^ralesde 
oninimoda baptismi re susce^ti ad salutem neces- 
sitate sententias protulerunt. Quern in locum 
abcaul ii qui nulla sua culpa baptismi expertes ex 
hac luce secesserint non inter eosomnesconvenit. 
Alii gebennm nulla misericordia addicunt. (Jn'go- 
rius uterque Nazianzenus et Nyssenus. et .Nicetas 



ciendorum, cum ipsa opera morte ac necessitate 
prreoccupali nxsequi prohibemur,sufficere,ac fidem 
ipsorum vicem adimplere docet cat. 13, n. 31, de 
pio agenslatrone, sicque de eo loqucntem Christum 
juducit. Vuil justa opera facer e latro y sed mors eum 
pratoccupat.* Non tan turn opus moror, sed et fidem 
acceptam haimi. DesJderiuui igilur baptismi, ba- 
ptismi ipsius locum tenere debet; eoque favorabi- 
lior hominisbaptismo nulla sua culpa privati causa 
est; quod non, sicut latro, recens conversus, sed 
longo forte bonorum operum exercitio probatus sit, 
ac virtutum operihm instruUus, ut loquitur Cyrillus 
cat. 3, n. 4, cum tain en a regno calcium propter 
baptismi defectum ilium excludat. Tertio, cat. 5, 



medium quemdamut felicitas ita et supplicii, ex- D n. 6, ait Abrahamum, cum filium sacrificaturus 



pertem locum eosexciperedocent. Arabrosius, lib. u 
De Abrah. t cap, 11, n. 84, infantem et adult urn ali- 
qua prxventum necessitate, ne baptismum susci- 
plant, a regno coelorum excludtt; et suhdtt: Ha- 
beant tamen illam opertam p<£narum immuiiitalem; 
nesolo an habeant regni honnrem. In eodein fortassis 
ordine locart possunt, qui infantes sine baptismo 
decedentcs in hoc medio loco conslituunt ; ut au- 
ctor QuiVfitiomtmadAntiockum, qua?sL i 15, torn. Ill, 
Athanas., pag., 296; Seyerus Antiochen, catena in 
J t ;an., ad cap. ui t ^ 3 ; [CXC1XJ Cosmas ^gyptius, 
lib. vu, pag. 295; auctor Quxstionum ad orthodoxos, 



colligarit et lignis imposuerit, vohmtate ac mcrito 
Sacrifijasse, Deo sacrificii exsecutionemimpediente. 
Nonne similiter martvrii vohmtate acdesiderio, ac 
sincera animi praeparatione, martyrii ipsius meri- 
tiun coiuparari potest? Ambros. lib. it De Isaac, 
c. 8, n. 70, Oujus, inquit (mortem martyruui intel- 
ligit), non est impar e.haritas.qucB ad&qiiaturmarty- 
rum passioni, ut auferat meritum delictorvw. llanc 
ad martyrium prwparationem, quae martyrii meri- 
tum contineat,supponerepossumusinhomine, qui 
baptismi gratia nullo suo vitio ac negligentia frau- 
datur; Cyrillus autem non dubitat martyrium vicrm 



239 



DK D00TR1NA S. CYRILU. 



240 



baptismalis adimplere. Quarto, meritum el vim ad A. potest. Nihil prinribus Augustini ct Ambrosii testi- 
salulem sive baptismi suscepti rive martyrii Cyril- 
lus poult infidei corifcssione, [GC] utex ipsi vidi- 
mus sup. num. 6k Atqui homo nulla sua culpa ba- 
ptismo privalus, poluit iidcui conGleri vel coram 
ty rami is aut lueretiois, ant alioqui (idci inimicis, 
vel iuEcclesia coram saoerdolibus Symbolum reci- 
tando. Habere igilurdebetvel martyrii vel baptismi 
meritum. Ea me perm oven t ut oredam, quod si 
Cyrillus hissuis principiis attendissel, aut specia- 
lity de causa hominis sine baptismo nulla sua cul- 
pa dccedeutis rogatus fuisset; responsurum ilium 
fuisse, hominom ilium si alioqui peccata digne 
emendasset, salulisexpcrtcm nonfuturum. De Am- 



inoniis apud Cyrillum expressius. Potuisset ergo, 
si quucstionem neslrain acctiratius examinasset, a 
sua sententia discedere. 

De baptismo ab h&ceticis collate 
67. II unc Cyrillus nullum el invalidum, et ab Ec- 
clesia iterari declarat his procai. num. 7 verbis : 
Non licet bis aut ter lavacrum suscipere. . Units 
enim Dominusj et una fides, et unum baptuma XA » 
[GCIJ Hwelici namque solummodo rebaptisantur ; 
siquidem prhts illud baplisma non erat. In his ver- 
bis duo distinguenda : Cyrilli opinio de invalido 
hajretieorum baptismo, elEccle$i®HierosolyiniUiia> 
in ill is rcbaplizandis usus. itoc, inquam, dislinguo ; 
poluit enim Cyrillus generalem silude nulloetcasso 



brosii ct Augustini circa cxpetiti baptismalis suffi* 

cienliain sententia dubium nullum esse potest. Vix ^ luercticorum omnium baptismo inforaiare senteu- 

lamciuipud Cyrillum ex pressioresoccurrunt ad ver- tiam, ex eo quod noimullos in sua Ecclesia viderit, 



ipud Cy 
suseain op in ion em sententia*. Ambrosius, lib. n.De 
Abrah.. cap. 11, num. 79, Nemo ascendit inregnum 
ccelorum nisi per aquani baptismalis ; et num. 34, 
« Nisi qui* renatus fuerit 3 * t » etc t Uliqtie nullum 
txcipUf -non infantem, non aliqua projvenlum neces- 
sitate. Inpsal. cxvm, serin. 3, num. 13, triplicem 
baptlsmum distinguit : Ecclesia? bap lis mum per 
aquam et Spiritum sanctum; baptismutu sangui- 
nis; et bap tismum ignis purgaloru indiejudicii. De 
mysteriis, cap. 4, n. 20, Credit etiara catechu menus 
in crucem 1). Jesu. Sed nisi baptisatus fuerit in no- 
mine Patvis ct l'itii et Spiritus sancti, remissionem 
non potest accipere peeeatorum y nee graliw spirit ua- 
lis munus haurire. Augustinus quoque multa babet 



durn ad catholicam revcrtunlur, rebaptizari. Pri- 
mum itaquc de Cyrilli sententia ago. Vix dubilari 
potest quin generalem de omnibus hacrelicis sea- 
tentiam pronuntiet; hoc enim testimonio, quo re- 
vera ill o error cverlilur, units Djminm. una fides, 
unum baptima, <id eumdemerrorem confirmandum 
utitur cum Cypriano : concludens, sicut extra Ec~ 
clesiam nee vere Dominus colitur, nee reperitur 
vera fides, ila nee verum ac ratum baptistnnmin- 
veniri. Non utar hoc loco ad excusandum Cyrillum 
ea defensione, quam Theodorus Studila lib. l ad 
episl. 40 ad Constitutivnes apostolical et Basilium 
ailhibet, cum ambo htcrelicorum baplisma reji- 
ciunl : nimirum ApostoUco can one eos fueretieos vo- 
sueo ipsius seuLentito de sufficient! ad salulem ba- l< can\ qui m tlomai. I^atris et Filii et SpirUus sancti 



ptismi voto con Iran a. Serin. 4, num. 0, cap. 8, 

Cotcohumenos usque ad baptismum per sequ unt ur pec- 
cata; tract. 13 in Jean., n. 17, Qua/Unmcunoue ca- 
teohumenus proficidt^adhuc sarcinam iniquitalis sua? 
port At. JS'on illi dimittHuv % nisi cum venil ad bapii- 
swttm ; De symb, ad catechumen os, tract, i, cap. 8, 
n. lo, Catechumeui quandiu sunt t super illos sunt 
peeeata eovum ; scrm. 27, n. 0, pro occulto Dei ju- 
dicio habet, quod illeoumcatechumenus benevixerit, 
subita rtiina mortuus est et a4 baptismum nonperve- 

nit. Epistola 228, consultus de pastorum fuga tem- 
pore persecutionis, notat eo tempore polissimum 
ad Ecclesiamcoucurri solere, cum alii baptismum, 
alii in pomilentia constiluti vel admissorum pecca • 



nee bapiicati sint nee baptisent. Alicnam enim a Cv- 

V 

rillo censco iusuetam banc, ac resU-ictam haeresis 
nolioncm ; ucc ab eo reprobatum universim !ia)rc- 
ticorum baptismum miror. Celebratum rcvera jam 
fueraJt plenarium illud concilium lar. tope re ajuid 
Augustinum decaatatum, quo agitata Slepbanum 
inter et Cyprianum de vaiidd invalidove hajretieo- 
rum baptismate contentio fiuila erat, Sive enim 
Arelatensc, sive Nicaenum, obscurum illud conci- 
lium dixeris, ut rum que jam dud urn term in a turn 
fuerat. Verum longe etiam post ilia ternporanotum 
est muitos Patresbsereticorum baptisma pronullo 
habuisse : sive uondum satis cognita et evulgata in 
Ori cute hujus plenarii concilii definition quod de 



torum conscii, absolutionem apeccatis requirant: D Arelatensi concilio dictum sit; sive non satis diser- 



lum nc ministri buic necessitati desint, eos consi- 
derate jubet, n. 8 : Quantum ex ilium sequitur eos 
qui de isto s&culo vel non regenerate exeunt^ vel li- 
gali. Quant us luctus fidclium,qui eos secum in vita: 
wtcrnw requienon hdbebuni. Idem tamen longe ante 
lib. lv De baptismo, cap. 22, n. 29, expresse decla- 
rat, non tan t um passionempro nomine Christ i id quod 
ex baptismo deer at posse supple re, sed elium fidem. 
conversionemqueenrdis ; st forte ad celebrandum my- 
sterium bajitismi, in angustiis temporum succurri non 



taexpressaque visasit.quod ad concilium Nicscnuin 
pertinct. Cum enim in eo Novatiani revertentes 
sine novo baptismo recipi jubeanturcan. 8, sequi- 
tur revera baptismum hrorolicorum non esse ob 
unam causam haeresis null n in ; sed potuit ilia con- 
secutionon attendi ; proetereanon deeralexceptio- 
ni locus, cum Novatiani passim pro schismalicis 
magis quam pro iKoretiois Imberentur, ratamque 
baptizandi formulam nee verbis nee menteeorruin- 
perent Nam plurimis visum est, non soJam qua) 



3ft 



Joan, in, 3. Si Ephes. lv, 5. 



141 



D1SSERTATI0 III. 



242 



vcrbo liebat, sod earn quoque, quaa prava duntaxat A sehalis a Itomanadissidcntem. Nonrcferlulrum in 



ititerpretationcinducebal.ur,tbrmiebaptismalis cor- 
rupt ioncrn, irntum ct nullum baptismum efficere. 
Ita seusisse videlur Athanasius, oral 2, n, 42 et 43, 
aiens multas hajrescs in baptismo SS. Trini talis 
personarum nomina quid^m pronuntiarc : verurn 
cum recte non scntiaut, mutilans esse quam don ant 
aquam. Nicieno ille concilio interfuerat Optatus, 
quanquam Africanus, quam provinciam proprie 
respicicbat Arelatensis concilii canon 8 : Optatus, 
in quam, Milevitanus, lib. cont. Parmenianum, n. 
12; schismaticorum baptisma probaiis, h&rctico- 
rum diserte rejicit. At lib. n, n. 8, et lib v, n. 1 
ct 3, omne datum in nomine Trini fatis baptisma 
probare videtur, modo tamen adsit recta (ex parte 



bapUsmatis hasreticorum causa eadem ouoquc di- 
versilas locum liabcret, cum tamen id esset de quo 
agebatnr: silentiuraque iilud nonnullam submini- 
strat contrarium prasumendi causam : quanquam 
exemplo.quod in ipsuzn rctorqucre inpromptu es- 
set, non vidntur usurus fuisse Firmilianus. Kuse- 
lius tamen, lib. vn Hi$L> cap. 2, de nata inter 
Asianos et ttomanum pontifioem controversia circa 
baptismum hrereticorum, agens ait antiquam con- 
suetudinem invaluisse, ut in hominibttsad catholicara 
reverxis sola manuum impositio cum precationibus 
adkiberHur. Id sine dubio provincial suff* Palassli- 
i) ic usu tcstimabat. At Constitutiones apostolicae ad 
usum Eeclesiarum Syrian ct Pal a vs time max una in 



fCCHJ saltern suscipicntis quern credentem vncat, r> lW\emexpre$$iB\ib. vi, cap. 13, baptismum Las re- 
al) operante seu rainist.ro distinguens) in caiudcm ticorum uti nullum rejieinnt. Utut sit, Ecclesiam 



Trini tatem fides. Quarnquidem suscipienlis (idem 
cum tarn studio se requirit, videtur ad mentem con- 
cilii Arelatensis facerc. Basilius, epist. i canonica 
can. 1 , pag. 20, cum parasynagogarum baptismum 
admitta t, schismaticorum pro consuctudi no locomm 
recipi vel rejici jubeat; hrorcticorumconslanter uti 
nullum cassum que repudiat, tametsi in Pat rem et 
Filium et Spiritual sanctum bap tizent. Nazi an zenus, 
oral. 40, n. 25, pag, 637, quemvis baptism i mini- 
strum probat, modo catholica fide in form alum, 
S. Ephraim, orat. de S. l3asilio,Gr ed., p. 403, Aria- 
nos ait, cum Valentis iilium parvulum (sexennis 
eral) baptiz-arent, aqua baptizasze, non Spiritu. Epi- 
phanius Anacephakeosi, num. 5, p. VM f aliquosex 

Catholicoruiti parlibus, privata sihi fact tone conflata> 
preeter Ecclesiw consuetudinem et ciira concilii gene* 
ralis decretum, eos qui ab Aria nix ad suas partes 
transeunt iterum bapti-are non vereri, ait ; cum ea 
res u n i versa? is sy nod i J u d icio dec isa n on sit, N o n C r- 
go tNicamarn synodum arbitrabatur causam illam 
fiuivisse. Ambrosius, De mysleriis, cap. 4, num. 23, 
JVo» sanat baptismus pcrfidorum ; non inundate sed 

polluit ; Asterius Amasenus. t» psal. vi ; Afonwn. 
Eecl, Gr. Coteler., torn. II, p. 61, parvulum ab kaj- 
roLicis baptizatum, non baptizatum, sed in kseresim 
immenum, etab ipso vita) ingrcssu naufrayium jam 
passum esse decemit ; llieronymus, quanquam in 
Dialogo contra Luciferianos hoareticorum baptisma 
diserte defenderit, in mullis tamen locis pro nullo 



c 



Hierosolymi tanam NicaBni concilii decretis adhaesis- 
semerito juresupponitur ; quosque concilium illud 
ha;reticos sine novo baptismatc recipi jubct, non 
[CCUIJrebaptizasse. Pauci in ea se ad conversion 
neni offerebant luereUci, qui non vitato baptism o 
ul.erentai'. Nullos aliosab luerelicis conversos notat 
Cyrilluspra?terManiclueos,quodad baptismum una 
curnca;terispr.eparabatcat. 15, n. 15, quo loco ad 
eos sermoiiRin convertens ait : Erueiiaatur qui ex 
Manichxis convevsi sanl } nee anipliux luminaria di- 
vinitate donent, etc., quffi adconversosjamdudum, 
ac tidelibus diuturno tempore aggregates, non vi- 
denlurdici potuisse. At Matiichre: baptismum ha- 
bucrunt a Icgilimo Eeclesia3 riUi adeo dmcrepan- 
tern, ul ctiam quiBstio sit non facile explicabilis, 
numomnino baptismum agnoccercnt. Eorura certe 
baptismus tan la impuritate ac fceditate contamina- 
tus erat,ut ne illiusmodum enarret.pudoresepro* 
hiberi Cyrillus dicat oat. 5, n. 33. Cum totis cate- 
chesibus Manic Imbos prroocnlis habeat.studioseque 
orani loco exagitet, quod in nullis aliis hscrcUcis 
faceredeprehenditur,concludi indepossithos pene 
vinos hoc tempore in Hierosolymi tana parceciacon- 
spectos, Fnissc Marcionistas in Pakestiiia testis est 
Epiphanius, haeresi 42, num. 1. <lcque eorum con- 
venticulis ac Dominicis loquitur Cyrillus cat, 18, 
n. 26, eos cum Manichiois conjungens. De Marcio- 
nistis dubia res num cousuctam baptismi formaiu 
commutarint. Horum baptisma Basilius, epist. 1, 



irri toque habere videtur, ut in h'cclcsiastcru cap. vu, D can. 1 , ab initio rejectum testatur sicut Maniclmeo- 



f 27, lib. i in Oseam, cap. u, f K, et lib, in, c. x, 
y 10, et cap. xm, y 4 ; ct t« Ephes., cap. iv, ^ 6. 
Hax ad excusandam Cyrilli opinionem abunde suf- 
ficiutu : quam certe, si non citrus, saltern anno 381 
correxit, cum in concilio Constant! nopolitano una 
cum cmteri 5 Patribus, cationc 7, multos ex luereti- 
cis sine baptismate novo recipi decrevit. De Eccle- 
sia> Hicrosolymitanae ante Iiodc tempora in rebapti- 
zandis Uaereticis usu, jam pauca. 

68. Hanc Ecclesiam repraesentabat olim Firmi- 
lianus ad Cyprianum scribens,uti diversis in con* 
suetudinibus ac praecipue circa celebrationem Pa- 



rum, Valcnlinianorum et Pepuzenorum; aitque, 
epist. 2, can. 41, Marcionistas ab Ecclesia [sua] 
non recipi, nisi in nostrum baptismum baptizati 
fuerinl. lnde non injuria dubitatur nun: vera l>a- 
ptismi formula uterentur. Hanc certe, Cyrilli sen- 
ten tia, si non verbis, at mente et intelligentia gra- 
vissime corrumpebanl: unius Trinitatis loco Ires 
d'os pradicantes cat. 10, num. 4 et 1, Patremque 
ct Spiritual sanctum, quorum in nomen baptiza- 
mus, a Creatore mundi et Spiritu qui prophetas 
inspiravitseparanles.Qua^quidem secundum inlel- 
ligentiam baptismalis forma corruptio, sufficieusut 



243 



DE DOCTRINA S. CYRILLI. 



244 



vidimus n, 67, nonnullorum opinion e rebaptizatio- A 
nis fundainenlum. Nihil itaque mirisi, quodtamcn 
nullo monumento pro bar i potest, Jerosolymii re- 
baptizarenlur MarcionisUo. Calaphrygum quoque 
seu Montanistarum eL Pepuzenorum meminil Cy- 
ritlus, cat. 15, num, 8, quos concilium Nica?num, 
can. 17, Eaodicenum, can. 8, etConstantinopotita- 
num, can. 7, novo cum baptismate admitti prooci- 
piunt : nee rairum, si non sensu solum, vcrum 
e liana verbis, in Patrem et Filium et Montanum ba- 
ptizabant, ex Basil, epist. i can. \. Sabellianos ex 
nomine saepe appellaL Cyril I us ; Paulianistarum er- 
rorem aliquando, nomen nunquam rcceusel. Hos 
concil. Nieamum, can. 19, illos Constanlinopolita- 
num,can. 7, ad Eeclesiam reverleiHes baptizariju- 
bent. Nihil de veteribus hajreticis ub Cyrillo coin- d 
memoratis dicam, Sim one Mago, Menandro, Hasi- 
lide, Cnosticis, Valenlinianis, etc., quorum ilia 
a'tatc pene exstincUe luoreseS, adhuc vitiate vcl 
verbis vel inlclligcnUa eerie baplisini formula 
utentes. Arianos Gyrillus a diversis exsiliis redux 
sine dubio muling in Eeclesiam recepil : eoruinque 
mullos ab invasoribus Eeclesiae sure Arianis bapli- 
/.atos ofTendil. A I corum nulios novo bap Us male 
initiasse igilur: [CC1V] seseque suppponendus est 
con form asse legi per to tarn Kcclcsiam constitute, 
ut solaiNicami concilii subscriplione,caque profes- 
sion e quod Spiritus aanctus creatuxa non sit, reci- 
perentur. Pneceptuiu id eral in cone. Alex, sub 
Atbanasio an. 362, et a Paulino Antiocheno assen- 
sum; a Rasilio, epist. 203, pag. 222, et a Liberia 
post concilium Arimineuse, teste Sirieio epist. i, ^ 
ad Uimorium Tarracon., can. 7, quod, inquit Siri- 
cius, totus Oriens Occidensque custodit. Pneumalo* 
macbosCyrillus an. 380, agente Melania et Iiufino, 
Ecclesia* reconciliavil j umbo Humana) Ecclcsioe 
consueludinis astricti, rebaptizari cos neo proba- 
vissent nee assensissent. Idem eodem tempore 
suara scbismaticis Apollinaristis per Crcgoriuui 
Nyssenum cornmunionem efl'crebat ; novus sane 
baptismus non proponcbalur. Ex his omnibus id 
probatum et Confeetuii roor, Ecclesiam Jerosoly- 
mitanam tempore Cyhlli,ac Cyrillum ipsum, non 
omnes ad Ecclesiam revertenles Inarelicos bapli- 
zasse : uec probari posse alios ab eis rebaplizatos, 
p raster eos quos vel concilia de novo baplizari 
prascipiunt; vel vitiata saltern quoad seusum ba- D 
ptismalis formula usos esse constat. 

CAPUT IX. 

De reali Chrisli prwaenlia in EucharUtia et trans- 
subntaiiliatione ; in quo inanev Albertini ad ele- 
vandam vim test imonior urn Cyrilli argutiw re/el- 
luntur ; generates in Albert in ianam respondendi 
rationeni observationes, 

69. Ea testimoniorum Cyrilli pro ulroque ealho- 
lico dogmate multitude, ac perspicuitas est ab 
omni fuco aut ambage, aut metaphorico genere lo- 
cutionisaliena,ut eProteslaniibussinceriores sen- 
ten Lisa suae adversarium so habere Cyrillum caudide 



ingenueque profiteri nequitatis esse duxerint. Onus 
ex eis est, quern ego honoris causa nomino, Erne- 
stus Crabius, cujus tamen Gyrilliamn sentential ex- 
plicationi in omnibus assentire non possum : qua 
de re sub finem capitis 11, num. 91, nonnthil di- 
cturus sum. Aliunde ea Cyrilli antiquitaset Eecle- 
siam Hierosolyrnitana? auctoritas e^t, ut si Catholicis 
dedalur, ha>retici sibi causa cecidisse videantm 
Quamohrem nullum non lapidem movit Albertinus 
ut Cyrillum nobis eriperet: salebrosisque in locis 
cum se versari non ignorarct, tan turn nihilominus 
in speciem sibi sumit Qduciae, ut nullo raagisloco 
sejactet, adversariosque suos omnes bardos, stu- 
pidos, imperitos, nihil videre dicat. Ex illis est 
videlicet quibus nihil intra est oleum, niiiil extra 
in nuce duri. Adeo perstrinxit oei.los Thomas Mil- 
lesii jactantialuec, ul aliunde fracta ab illo existi- 
mans deprompta a Catholicis ex Cyrillo in Pro- 
testantes tela ; nihil in suis ad calecheses mysta- 
gogioas notis ad ilia Cyrilli leslimonia de se res- 
pondeat, sed vcrum il lorn in sensum ex Albeitlno 
requiri jubeat; cujus inlegrum caput secundum ex 
libro secundo De sacramcnlo vel pptius contra sa- 
cramenlnm Eucbarislut), prooclame instar appendi- 
cis ad calccm suoj Oxoniensis ediliouis appinxit. 
Mihi fidei quoque mc« viudicandtB exemplum de- 
dit;ac[CCVJ necessiLatem imposuit, ne minus in 
propugnandis calholicuj doctrine proesidiis studio- 
sus videar, qnam ille in oppugnandis. Parato ila- 
que in ejus edilione toxico uecessarium in hac no- 
stra antidotum opponere officii mei esse duxi : et 
quanquamadprolixam Albertini catholic orum ar- 
gumentorum confutationem brevi oratione respon- 
deri non possit, mibi liberum non fuit onus illud 
effugere. Non ignoro Albertini cavillatione*? jam- 
dudum in libris exiniia eruditions ot rationum vi 
conscriptis explosas alque ejectas esse, ut eonuii 
diligenlia) vix quidquam adjici posse vidoalur; 
nosquc ex corum iudustria m ul turn profecisse, ao 
multa ab eisdelibata hue fatcmur conluli=se,horum 
vestigia sequi laudi ducentes : verum cormn causa 
nonnibil a nostra difcglmilis. Illi ampliori in stadio 
posili, causamPatrum omnium luendam habenfess, 
non susccpta singulorum iiulagatione, generalia 
solummodo priacipia atque argumenta protulere, 
qua! singulis applicata vim sententiarum ab ipsis 
profectarum aperiant, et falsas omnes interprela- 
tiones ejiciant. Nobis augustius spatium et in con- 
tract labor est, Unius enirn Cyrilli sentenlianobis, 
ex aecux^atiori verborum ejus examine ac toto ejus- 
dem doctrinal scopo et institute aperienda, illu- 
stranda ac propugnanda est. Quod, Deo propilio, 
ita nos praestitisse speramus, ut nullum jam de 
Cyril iidoctrinacircatranssubsUntiatioiieradubiu.n 
cujusquam anirao hserere passe videalur. Eumdem 
cum Albertino ordinem sequcmur. Ille descripta 
apud Bellarminum ex Cyrillo argumenta sibi sin- 
gulatim objicit, suamque eisdem confutationem 
subjicit ; nos nsdem argumentisiteium propositis 



245 



DISSERTATIO III. 



246 



ac nova interdum robore contirmmatis, quis re- A. panis dari in Eucharistia ipsum corpus Christi. Ita 



poual Albertinus rcferemus, cavillutionumque 
ejus i'utilitatem demons trare satagemus- Sed an- 
tequam ad rem accedamus, ipsa generaliru Al- 
bertmiana respondcudi ratio ac forma propone nda 
est, generaiesque in earn observationes pramiil- 
tendae : quae quidem universalis confuiationis 
locum lencre possint, et nos importune eadem ad 
singulas argumentations repetendi et ingemi- 
nandi on ore libcrcnt. 

70. Ac pritno quidem Albertinus tametsi causae 
suae scmaxime prolidentem ostentet, Gyrilliano- 
rum lamcn Lcstimonioium vim lotam sen liens, 
nihil prarlermiltft, quo pond us illis omnedetrahat. 
Cyrillum ipsuminvidia oraui onerat : communica- 



mtelligendam leponit, panem esse typum corporis, 
sen carpus typicurn ; ac mulla cumulat loca in 
quibus res ipsa qu<» est l.ypus otsigjium, voci fr- 
pus in regimine suhjicitur: qucmadmodum did- 
tur, signwn circumrisionis, lypus Jonss* pro circum- 
cisio sujnum, Jonas typvs. Aitque sicChristi corpus 
iu typo panis nobis dari, sicut a Patribus dicitur 
Christus in typo manna patribus datus, in imagine 
et flgura bestiarum omnium in Veteri Testamento 
sacrificatarum immolatus. Nihiio rnagis moratur 
quod pertiucharistite partieipatiouem,Ghristo con- 
sangucs ct ooncorporei cfftfici dicamur. Idem enim 
de baplismo dictum a multis Patribus pertendit : 



qui quidem fere o mnes id de Eucharistia cumba- 
tionis cum Arianis, variationis in fide et commu- g ptisroosumpla Joquuniur.Nec plus difiicuitatis re- 
nione, zeli erga impictatem, contentionis ambi- peril in eo t quod sumpto et dislrih 



ni 

tiosae de primatu accusal. A sanctissiiui pnosulis 
persona, in ejus scripta irapetum faciens, cateche- 
scs in adolcscmiia auctoris scrip las non sine certo 
consiiio notat, Romanorum codicum e quibus Pre- 
votius catecheses (Jraecas edidil, suspectam sibi fi- 
dem, Danaumquefraudes etinimicorum doname- 
tuere se ait. Eas in varus Iocis corraptas esse pro 
re deraonstrataindubilabiliquesupponit. Mystago- 
gicarura neceumdem stylumnec eamdem auctoti- 
tatern se teste ac judice decern it. Dalo tamen eas 
Cyrilli vere csse» nihil ineiscontineriquod catho- 
lics* causa* fav eat, ostendere aggreditur, Nihil hie 
dicani de imprudenti et frivola Albertiui aeeusa- 
tione in Cyril turn, catecheses [GCV1] ejus, et. qui 
eas edidere ; ha&c cuim a nobis parti in in J^nnfa- 
tione general!, partial in disserlationibusde vitaet 
scriptis Cyrilli rep til sa et reject a sunt : ejus tan- 
tummodoadCatholicorumargumentarespondendi 
rationern speclo : qua? tola in subtil itate consistit. 
Cum sibi objicit ex Cyrillo, non esse dubitandum 
quiit panis et v inn in eucharisticum sint corpus ct 
sanguis Christi, re sp on del nvjstiCwh el $ymboi&.um 
corpus, hoc est, sacrament o etvirtide: quod nimi- 
rum eucbaristica dona figurani referant corporis 
Christi. ej usque vobis virtu tern ei effi caciam sua 
sumptione communicenl: quemadmodumaquaba- 
ptismalis et sacrum unguentum, ejusdem Cyrilli 
sententia, nudanon suntelemcnta, sed vim sanrli- 
ficandi continent Si objicias ex miraculo convex* 



buto in membra 
nostra Christi corpore et sanguine Christi feri effi- 
cimur. Negat enim dici posse quod verum Christi 
corpus in membra nostra distribuitur. Christi feros 
autcin pios homines eo quod Ghristum in mente 
gerant vulgariter appellari. Si objicias Cyrillum di- 
cerc, non credendum sensibis panem etvinum in 
Eucharistia renuntiantibus, sed 11 dei Christi corpus 
et sanguinem esse docenti, qui enim videturpanis, 
panem non esse, etc., respondet Patres eodem 
modo in aquis baptismalihus sensuum judioio non 
esse stand urn affirmavisse : panem et vinutn id ae- 
quisixisse ut corpus typicurn et sanguis sint, quod 
Justus non deprehendit. Cum deniquc objicit sibi, 
quod Cyrillus in sacra commrmioneregem Christum 
suscipi dicat e.fc ju beat ado rari : in promptu habot, 
Christum suscipi in signo suo seu sacramento, 
quod rei significatae nomine passim appelletur ; et 
adorationem rebus a Deo maxime diversis tribui 
solerc. [CCV11] Hoc general a Albcrlinianarum ro- 
sponsionum a nobis pecuiiariter exponeiuhirum 
specimen et exemplum. Interim generates ad earn 
respondendi raCionem has observations habe, qua) 
possint pro oixmi responsione sulTiccre. 

71. Prima itaque sitobservafcio; Si Alberliniana 
Cyrilli vocum etsenteniiarum interpretatio veram 
S. Patris mentem, et ejus audi to rum intelligentiam 
reprzesentet, duo juxta ridicula, ab omni humana 
consuetudine abhorrentia,ac rerum naturne plane 
ccntraria consequentur. Primo necesse est Cyril- 



sionis aqua) in vinum, Cyrillum conlinnare muta- D lum^um nempe doctorem qui in exponendis aptn, 



tionem panis ct vini in Christi corpus et sangui- 
nem ; parata responsio ex rnullis mutationibus 
metaphoricis in ore Patrum communihus. Aiunt 
enim sanctos homines in angelos transmutari, im- 
pios in bestias : sanctorum animas per justitiam m 
divinam naturam,imo ct corpora in resurreetione 
in spiritalem annuo) naturam, et in ipsam divinam 
naturam transmutari ; Christum sive in incarna- 
tione, sive post ascensionem to turn Oeum {'actum, 
humanitatem in divinam naturam transisse ; aquas 
baptismi Christi sanguine rubricates. Sibi objicit 
Albertinus quod Cyrillus dicat sub typo et figura 



breviler el dilucide nostris dogmatibus singular! 
facultate pra?ditus fuit, ut vel sola tesUatur quarta 
catechesis, cum rudibus neophytis ecclesiastic ant 
de Eucharistia doctrinam presse, simpliciter ac 
circumscripte proponendara acdeclarandam habe- 
ret, in hoc so]o capite, tan turn a sua dicendi et 
exponendi facilitate deserlum, tain elinguem et 
imperitum subitoevasisse^ut nulla quibus mentem 
ac sentcnliam suam diserle expediteque propone- 
ret verba invenire potucrit: coulra iis verbis et 
sententiis usum, quibus alienam prorsus, et ex 
toto oppositam ei, quani habebat in animo, doctri- 



247 



DE DOCTRINA S. CYRILLI. 



248 



nam enuntiaret, ut e nostris Catholieis vix quis- A quam ex Albertino altuli n. 70. Ea adeo a natural i 



quam discrtius quam Cyrilli verbis, catholicum 

dogma exprimere ac deelarare vol eat. Quid faci litis 

Cyrillo qnamdicere : Mystici panis etvjni parlici- 

pes facti estis, qua? corporis et sanguinis Christi 

appellatione donata sunt; non quod panis et viuum 

esse desierint ; reclamant enim sensus panem ct 

viuum ut prius demonstrantes; sed quod, precibus 

Ecclesia* et Spiritus sancti superventu sanctificata, 

panis nudus et nudum vinum non sint amplius ; 

verum figuram gerant -corporis Christi, occullam- 

que sen-si bus eorutndem virtu tern et etticaciam in 

se contineanl? Quid Calviniano vel imperitissiino 

hac oratione faeilius ac promptius ? Eodcm pcne 

modo Cyrillus vim aqua? baptismalis, olei cxorci- 



verborum sensu recedit, tantuinque subtitilatis 
complcclitur, ut non ex re natam ac menti ex si- 
gniticalione vocum oblatam, sed studio et sagaei- 
tate con quisi tarn, et ad eftugiendam vim veri talis 
laboriose excogitam agnoscas. Ha?c quomodo sese 
neophytorum niimle offer re potuit nulla prius, 
ne dicam conlraria prorsus admonitione praepa- 
rata*, qu© subtilibus et eruditis adversariorum 
nostrorum ingcniis multo fortassis labore ac stu- 
dio constitit? 

72. Ad secundam observatiouexn gradum facie. 
Dum perspicuis Cyrilli de reali Christi prassenfcia, 
vel elementorum in ejus corpus et sanguinem 
transmutatione senteutiis alias Albertinusvel Cv- 



zati, sacri ehrismatis aperte planissiraequepropo- J} rilli vel Patrum comparat sententias, quas in me- 



suit, nulla verborum pom pa et ambage quMquam 
amplius de horum elementorum vi ac poLcslate 
disputans, quam eorum conditio ferebat. At in Eu- 
charistia, pro simplici ilia oratione, quam supra 
descripsimus, in con tr aria fertur omnia : nempe 
panem et vinum post invocation era jam transmu- 
tata, panem et vinum ultra esse negat, quidquid 
sensus contra renuntient ; sed corpus et sangui- 
nem Christi esse affirm at, qua? in figura panis et 
vini nobis ministreutur: id ex disertis Christi ct 
Pauli verbis citradubitationem ullam credenduw ; 
eademque potestato factum quaChristus aquas in 
vinum convert! t. Quam elinguem et insanum qui 
ita loquatur Calvinianum? Secundo, si tan ta in 
Cyrillo doctore ac magistro infantia aut potius r« 
mentis emotio supponenda : admirabilior e contra 
in auditoribuscalliditasacsolertia supponenda est, 
ut ipsi doctor is sui orationi sen sum ci quern verba 
prseferebant contrarium, eum summa subtili- 
tate excogitatum, a nullo edocti, com muni con- 
sensu et conspi ration e afOngerenl. Erant hi neo- 
phyti de panaris Christian® doctrinal mysteriis 
proeclare quidem docli et instituti; sed qui de 
[CCVMj Eucharistia si hi diligent issi me occultata 
nihil unquam inaudierant ante ipsamnoctem Pa- 
scludein, iu qua cum essent ad altare sacrum ac- 
cessuri, breviteracatechista, ct quantum per tem- 
pus licebat inoniti fuerant, quamam esset mysle- 
riorum inde ipsis distribuendorum ratio, cat. 18, 
n. 32. Quod si Cyrillus ipse per se procslitit, his 



taphoricum sensum intelligendas esse constat, ut 
ex hac similitudine priores illas metaphorice quo- 
que sumi vel posse vel debere probet; multa pec- 
cat Albertinus. Primo multa sunt, ut inferius os- 
tendaro, Cyrilli teslimonia, quibus nulla siinilia 
in meUiphoricum sensum accipienda producit : il- 
lorum igitur vis tota et iulegra manet. Secundo 
locuUoues quasdam uti motapfioricas proponit, 
quae ad litteram sumenda*. Isth.ec, verbi gratia, 
Isidori Pelusiola?, lib. in : Natura nostra Unigeniti 
coheres effecta est, ac per sanctorum my&teHcrUm 
participationem concorporea ipsi reddita y et in ipsius 
camem censetur, et quemadmodum corpus capiti, eo- 
dem modo ipsi copulatur: et alias similes ab eo al- 
ia Ue Cyrilli Alexaudrini ct S. Leon is sentential, ad 
litteram intelligendas sunJL de Christi carnis cum 
nostra commistione : atque in hoc peccat quod ad 
baptismum proprie dictum transtulit, quod ii Pa- 
tres de tota baptism! actione, in qua Eucharistiai 
continebatur participated, dictum voluere. Tertio, 
cum sentential omnisac diisti i liter pre tali o ab ad- 
junctisfere dependeal; quaujue alioqui anceps vi- 
deretur oralio, ex loco quern oH.inot,antecedenli- 
busque ac consequentibus ad sensum non dubium 
certo fixa determmataque sit; Cyrilli sententias 
discerpit Albertinus, avulsasque partes singulatim 
exeutiens, ad metaphoricum sensum llecti posse 
exemplis probat. verbi gratia, quod concorporei ct 
consangues [COX] Christi fieri dicamur ; ail id a 
Patribus dictum de iucorporatione nostra in my- 



fcre verbis usus videtur : In figura panis dabitur D sticum corpus Christi, idest Ecclesiam per bapti- 



vobis corpus Christi, et in figura vini dabitur volts 
sanguis ejusdeml cat. 22, num. 3. Prarterea, banc 
sibi admini strata* com muni on is form u lam audive- 
ran t corpus Ch r'ist i , et sanguis Ch ) is t i . q u ao si gn i fi- 
cabat, id quod ipsis sumendum pra?stabatur, esse 
Christi corpus et sanguinem. Cui rei jussi erant 
subscribere respondendo amen^ hoc est, vcrurn est. 
Ante catechesim audierant praslectam sibi ex Paulo 
1 Cor, xi, 23, iectionem, in qua frequens et incul- 
cata corporis Christi mentio, figure effioacia^ve 
nulla. Hinc male sane comparati erant, ut orationi 
Cyrilliana) earn accomodarent interpretationem 



smiun, nee ad ejus carnis participalionem necessa- 
rio pertinere. Quod Clinstifcri dicimur, Palres 
earn vocem vulgo de Christo in mente per amorem 
gestato interpretati : quoddivinasconsortes naturae 
fieri nos affirmat Cyrillus, id ad divine gratia? in 
nobis inhabitantis eftectum ab cis refcrri solere. 
Quod adorationis in modum proni Christi sangui- 
nem sum ere jubeamur, nihil hac voce adorationis 
magis anibiguui.'i, qua>angelis, hominibus, inani- 
misetiam rebus adhibeatur. Sed non obscrvat ? cum 
Cyrillus nos concorporeos et consangues Christi 
effici ait, factum id asseverare, oum corpus et tan- 



249 



DISSERTAT10 III. 



250 



ffuinem Ckristi sub typo panis et vini nobis oblala A detil proponunt, declarant, et con firman t ; qua in 



sumpserimus. Cum Christiferos effici; addere, dis- 
tribute in membra nostra corpora ejus et sanguine. 
Qumdivina? fieri eonsartes naturx ; id eodem in loco 
dicere, postquam omnibus argumentis et enun- 
Uandi modis eonfirmasset Christi Dei corpus ano- 
bis recipi : quae seiitentiarura series cl colligatio 
n villain circa sinful arum sensum dub talionem h so- 



re nulJus esse potest figura) ac translation] locus; 
aliam separata; cujusdara sentential qua) ad orna- 
lum serraonis velut projicitur, secura et in tulo 
positaejus intelligentia; baud tamensimilibus con- 
ge mi natis confirmari atque ineulcari potest, quin 
aut a veritale aut ab bumana loquendi consue.tu- 
dine recedalur'/Quamobremne vim alicujus calhc- 
rere penuilliL Sicetconjunctaadorationis inentio lie® senteifctiae elTiigisse se putet Aibertinus, cum 



cum Christo regc suscepto, illam ad supremum 
cultum oinnino detcrminat. Quarto, cum mnllao 
sint in Cyril lo et aliis Patribus sententiae, qua* rem 
unaiu et camdem diversis modis conlinnent et 
enuntient ; nempe alibi dicit Ghristi corpus et san- 
guinem citra dubitationem ullam el repugnante 



ei contrariam opposuitfiguratam locutionem; u-isi 
aliis deinde alias similiter ex eodein argunieftto lo~ 
cutiones opposuerit : quod neque fecit, neque 
porro facere potunsg securi affirmamus, 

73. Terlia ha>c erit obscrvatio ; qu&cunque cu- 
mulat Aibertinus melaphoricarum locutionum ex- 



licet sensuum teslimonio credi debere; alibi pa- n empla, ea ad rem prassentem inutilia, nee ulla ra 



nein et rinuin in Chris li corpus et sanguinem 
conversa esse; alibi, Christum regem a nobis sus- 
cipi, et idcirco adorari debere, etc. Aibertinus 
singulis ill is testimonies similiaopponitqiue meia- 
phorice sumi debeant, sed ex diversis arguments 
petita ; cum earn metaplioricarum locuiionum in 
uno et eodem argumentocontinuationem reperire 
non potuisset. Sic adpriinam respoudet, ut panis 
et vjauin eucharistica dicunlur corpus Christi, ita 
paupcres a Patribus dici ipsum esse Christum, 
Christum esse petram. Ad secundam, Patribus fami- 
liarc esse inio et Scrip tuxa? ut dicant carnales ho- 
mines in bestias transmutari. Ad terl.iam,Kvange- 
lium, templa, etc., adorari dici. Sed tria ilia sen- 
tentiarum genera, qua* cum inultis aliis uni Eu 



tione possunl cum Eucharislia comparari. E;n 
nempe ne ad iitteram sumerenturab audi tori bus, 
vetabat vel rei ipsius absurditas et impossibililas 
perspicua, vel Ecclesia* fides et doctrina in audi to - 
rum animis pneseus, et earura locutionum sensum 
dirigens: qua; cum ad Iitteram sumpta; sunt, con- 
tinue reclamatum est etrejecta falsa figurata) sen- 
tential interpretatio. Exempla affcramus. Quanta- 
cunque vi orator Christianus in pauperibus Chri- 
stum ipsum suscipi declamet, et quamvis multis 
modis iJlam senlentiam ornet et verse I; quantum- 
cunquo intonet iracundos homines leones esse ; 
rapaces, lupos; impudioos, equos infeminam in- 
sanientes; heecque omnia ex Scripturis con fume I. ; 
quamvis homines justos in baptismo angelos et'iki, 



n , j — — „_ „ — p * 

charislhc tiibuuntur, uni paritcr ex propositus a se imo et dcificari dieat: nemo adeo iniprudensfutu- 



exempljsaccommodataprobetjostendatdictum vel 
ab eodem Patre vel etiam a diversis Patribus, pau- 
pcres ita ipsum Christum esse, ut id ipsa Christi 
affirmation c pronunLialum neminiliceatindubium 
revocare, ac dicere paupetes non esse Christum : 
licet sensibus videantur distincti a Christo homi- 
nes, in Christum ipsum, animam, corpus, et divi- 
nitatem ejus divina omnipclcntia cui naturae obe~ 
diunt mutatos esse ; in do mum pro Christo reci- 
piendos, etdebila Christo adoralione ac cultu pro- 
sequendos. Idem die-as de altera senteniia quod ho- 
mines tran smutentur in bestias : impudici, vcrbi 
gratia, in equos, iracundi in leones, deque simili- 
bus quas protuli. Nee verosufficeretut ad lotide.m 



rus est, utha?c omnia ad rigoreni litter® interprc- 
telur. Idem dicilo de istis quoque locutionibus 
Christum olim in omni sacrificio veteris iegisma- 
ctalum, in typo manna Patribus exhibitum,addere 
poterat istas, cum in Abeioccisuni, in Isaac sacri- 
fjcatum, in Joseph a Judujis venditum? quomodo 
enim ha>c ad Iitteram passus credere tur qui non- 
dum corpus habcbal? aquas baptismales Christi 
sanguine ruhras esse ; hujus enim proposition is 
judices sensus qui contrarium renuntiaut. Alias 
propositiones fides Ecclesi© et doctrina animopr«- 
conccpta vetabat snnii ut sonant; nempe homiue 
inrcsurrectione in angelos transinulalum iri ; cor- 
pus in spirilualem et sctheream, imo in auimce 



Cyrilli sententias, totidem in eodem argumento D subslantiamevasurum } etdivinumefficieudumesse; 
opponeret metaphoricas locutiones : ad alias quo- carnem et sanguinem non amplius futura ; carnem 



que Putrum de Eucharistia enuntiationes, alias 
quoque iis in eodem argumento (CCX] responden- 
tcs ipsum objicere oporlerct. Cum Patres permulii 
dicant, verbi gratia, eucharistiam non esse figu- 
ram corporis Christi vel antttypum solummodo, 
sed corpus ipsum ; similes alferat eorum senten- 
tias, qui negent pauperes esse figuras, imagines, 
repraesentationesquasdam Christi, locum ejus nobis 
ipsoabsentetencntes : affinaeutqueipsos vereesse 
Christum. Quis enim nesciat aliam esse vim sen- 
tentiarum multarum quae diversis modis rem eam- 



Christi in divinitatem mutatam; corpus ejus divi- 
nis qualitatihus donatum ; Deum in hominem 
mutatum : Iwnc enim omnia pie et innocue dice- 
ban tur, dirigente intelligentiam (ide,apopulisrecte 
audita et intellecta. Cum autem hiec omnia hae- 
retici proximo et obvio ac litterali sensu inielli- 
genda [CCXI] al'firmavere, continuo reprchensi et 
abEcclcsia ejecti. Jam ut integra sit inter has sen- 
tentias, et quas cum illis confert Aibertinus com- 
paratio ; ostendatvel adeo insana et absurda esse 
nostra de reali praesentia et transsubtantiatioue 



251 



DE DOCTRINE S. CYfULLI. 



2" 2 



dogmata, at cum ea Patribus in specicm proponi A tiones fCCXH] ad liltcram intellexere: eaque re- 



ot asseri viderenltir, ncmini venire possent in rrien- 
tcm vel statim atquc deprehensum est nonnuilos 
exteriori sentenliarum sono deceptos, eas ad litte- 
ram de nostris dogmatibus intellexisse, redargutos 
»;t pro baereticis habitos fuisse. Ne prius dicat 
Albertinus, obstat ille, fatente ipso, jam ab octo 
sneculis Latince Ecclesiae in Patrum verbis ad eura 
niodumintelligendus consensus: obstat Orientalium 
quoque Kcclesiarum omnium prfesens saltern suflra- 
gium diserlis earum tesliinoniis comprobatum : ne 
quid dtcam de anteactis ternporibus, ruin non mi- 
nus disertis monumentis pcrpetuum banc earum 
iuisse iideni evident issi me demonstratumsil; lam 
multa hominum millia qui iusauur- acouset, is ipse 
suam insaniam pro di Uuus sit. [Son impediebai g 
realis pr&sentiajet tnmssubs tan iiat ion is impossi bi- 
litasne eiederetur,eum possibilem ipsi adveivarii 
ullro fateantur : neque si possibilem negent.horuni 
judicium norma ccclerorum t'uit, qui Deo nihil 
iiupossibile arbitrentur. Restatutprobet Albertinus 
ab Ecclesia reprehensos el ha?relieorum numero 
habitos, qui prirai realis prsesenliae et transsub- 
slantiationis dogmata asserere sunt deprehensi : 
qucmadmodum damnati, qui metaphoricas quas 
recenset Patrum locution es ad lilteram sumpsere. 
At contra prorsus eve nit : swculis fere omnibus, 
qui prajsentiam Chrisii in Eucharistia ad fi^u ram so- 
lum restrinxere, aut hujus opinion is suspicione 
aftlali solummodo ; dilig enter cmendali, vel in 



gula qui ad litteram, quid sensu metaphorieo in- 
telligenduru sit pianissimo de signal, ac proinde 
a*qua non est Albertini inter res adeo dispacatas 

comparatio. 

CAPUT X. 
Affemntur ex Cyrillo argumenla, quibus realis 
Chrisii in Eucharistia prcesentia et iran-ssfcbstan- 
tialio coraprobantur ; et a taviUis Albertini libe- 
rantur. Primum et secundum argumentum. 
73*. Possent ad refellendum Albertinum suffi- 
cerc, quas modo huic disputationi prasfixi observa- 
tion es. Sed ipsa catholica doctrina jam ex Cyril li 
verbis ac senlenliis diligentinsexcussis ragerenda, 
etab iinpelu adversariorum defendenda. Id diver- 
sis argumentis ex ordinc prostata). 

PIN Ml M AUGCUE.NTIDI. 

Sumitur ab bis eateehesis 23 verbis, quibus 
postpnulectam exAposto&loI Cor. xi> 23 et seqq. 
sectionem, sic orationem ingreditur: Vtl hwosola 
beati Pauli institutioafntnde sufficient est* ut cert am 
vobte de ditinis mysteriis fidern facial: quzbus di- 
gni habiti, ooncorporei et consangues Christ i facti 
estis. lUeenim modo clamabat : quod in eanocte qua 
tradebalur Domxnus noster Jesus Christus, sumpto 
pane et gratiis actis* [regit et dedit dtscipuHs suis 
dineiis : Accipite* fnanduca-*e f hoc est corpus meuw- 
Et sumpto calice ac gratiis actis, dixit : Accipite, 
bibiic-i hie est sanguis meus. Cum igttur ipse pro- 
nuntiaverit et dixerit de pane : liocmeum est corpus, 
quis audebit dcinceps ambigerel et cum ipse asserc- 



ha-rclicorum numero imhiti. Quarto jam saioulo, c raver u et dixerit, iih (vel hoc) meus est sanguis. 



qua de wlate traclanius;, Theodoras Ileraclioles, 
catena in Matth, y ad cap. xxxi, f 26, pag, 340, et 
Macarius Magiies, in fragmento Greece a Tun iano in 
lib. v Clementin., et Latino a Coccio, torn. H, pag, 
607, edito, banc opinionem rejece runt. Qui n to 
saeculo, Theodoras Mopsuest., catenae citato pag. 
3»;o : Patres scetiot^e hunc in monacho quodam per 
siinplieitatem incrednlo errorem, impctrato etiam 
niiraculo emendarunt ; apud Coteler., torn. I Mo- 
num 4 in apophthegmatisabbaUsDanielis,!!. 7, pag, 
421, et apud liosweid., lib v Yil. pp., cap. 18; 
num. 3, Sexto, Leoutius, lib. m De Nesloriamrum 
inqnetate in occulto Iradita, banc in eis senten- 
tiam condemuabat. Septimo, Anastasius Sinaita 
earn, etiam sub nomine Gaianita* gravissimc pro- 
pulsatet rejicit. Octavo, Damascenus, lib. iv De 
orthod. fide, cap. 14 ; concilium Nicaenum, an. 787, 
act. 7; Elias Cretensis, in oral. 1 S. Greg, a Naz., 
not. 161, p. 200, 201. Nono, Nicephorus, in Antir- 
rhetico 2, Theodoras Studita, AtUirrket. 1, Cent* 
IconoclosL num. 10, Paschas. Ratbertus, etc. Se- 
quentibus deraum cum Gra^ca turn Latina Ecclesia 
eos f qui figuram corporis Christ i solummodo in 
Eucharistia agnoscerent, tanquam in gravissimo 
entire versantes pro b^reticis babuit. Idem ergo 
judicare debemus de iis qui litlerales Patrum de 
Eucharistia sententias ad tiguram de torse ac de 
iis qui metaphoricas Patrum de aliis rebus locu- 



aitis unquanx dilb Haver it, aiens non esse ejus saw.- 
guineml Commentario nostro tarn perspicua verba 
non indigent : sed refellendu? adversariorum com- 
mentarius. Primo, abunde sufficient Cyrillo visa est 
Pauli de Eucharistia imtitutio. quee in Calviniana 
sen ten ti a specie vcrborum fallit, acpra^cipu#capite 
deficitur. Deest enim apud Paulum interpretalio 
necessariaillius modi quo Eucharistia dicitur cor- 
pus et sanguis Cbristi, sacramenio nimirum ac ft- 
gura,et rirtute atoue efficacia. Necessaria plane in* 
terpretatio, ne primo ac simplici verborum sensu, 
et congeminata inculcalaqne in consequenli Pauli 
contextu corporis el sanguinis Christimentione in 
errorem adducanmr ; necessaria, inquara, cum 
1^ hujus interpretationis defectu, in realis prassentim 
ac transsubstnnliationissententiamChrislianipeiie 
omnes iisPauli verbis adducti sint. Ateam Cyrillus 
interpretationem necessariam non judicavit, qui 
contrariam plane toto virium conatu urget el incul- 
cat. Secundo nainque ait, divims mysteriis digna* 
tos % oncorporeos et consangues Christi factos ncs 

esse. Quod iterum repetit n. 3: In figura pants da- 
tur tibi corpus et in figura vini datur tibi sanguis, 
ul cum sumpseris corpus et sa-nguinem Christi, con- 
corporeus et oonsanguis ipsi efficiarix . Duobus modis 

ex Patrum doctrina unum corpus cum Chris tc 
efficimur pro rati one duplicis corporis Chrisii. Per 
baptismuin enim, etiam a sacra communioae se- 



253 



DISSERTATIO HI. 



234 



para turn, EcoAesiae qu© mysticum Christi corpus A. gistri institutis ascribere insueli erant. Docuerat 



enim eos aquam baplismalem per TriniLatis invo- 
caltonem vim sancti tath acquire re, cat. 3, n. 3, 
oleum cxoreizatum, vim peccatorum vestigia de- 
purgandi et daemon cs abigendi, cat. 20, n. 3, et 
sanctum chrism a, vim sancti Spiritus, in eo per 
sux (iioinilatis prwsmliam exsistenlis, cffictendi. 
H<ee omnia simpliciter docuerat Cyrillus nulla 
affinnationis vi, s'm<\ ulla dubitationis abigenda*, 
reive incredibilis [GCXIVj argu mentis confirm and* 
eura. Ha;cauditores,ut nihil nisi Deo fac-ile conli- 
nentia, sine molestia ulla orediderant. At hie Cy- 
rillus, ut rem per se incredibiiem et dubitationi 
obnoxiam persuadeat, nervos omnes contend it. 
Quarto, quodnara dubitationis genis in aniinis ex 
eueharislici dogmatic proposilione nasci significat 

B Cyrillus? an illud unum quod Albertinus fatetur in 
Calviniana doctriua suboriri ; num. pan is eucha- 
riatictis sit simplex et communis panil, an mystke 
quoque el virluoMw sit Domini corpus : hoc est co- 
de m interprele, an panis et poculum sint signa et 
sacramenla virlualza corporis et sanguinis Chi'isti, 
quod unum aCyrillo doeeri affirmat. Alia proRsus 
dubitatio in catholico dogma tc suboritur; ea est 
dicentis, eucharbtiam non esse Christi corpus et 
sanguinem, Ea est precise quam rejicit Cyrillus : 
contra Hum ergo, quod est Calholicorum, dogma 
aftirniibat. Quinto, sed quomodo dubilalionem il- 
lam repcll.it ? nihil in* Calviniana sentenliafacilius 
ac promplius. Adhibe solum tiguraretefficaciiu in- 
terp relatione in, o run is dubitatio, si qua in hoc 

C system ate concipi potest, plane conquiescit. At 
Cyrillus, omisso ojntnis benigna? interpretation is 
lenimenlo, in eo lotus est, ut id de quo dubitatur, 
quodque dubitando pernegatur confirm c-t a Dei 
ipsius, cui nemo fid em. derogare deb eat assevera- 
tioneeonstanli cat. 22, n.-l etc, ab ejus in naturis 
mutandisomnipotentia, et similibus exemplis, n.-2, 
ab ejus benign itate et liberalitate in suos, ibid, a 
testimoniis Scripturac, n. 3, 4, 7, u Novi Testa- 
men ti supra Vetus excel lentia, num. o, a Spiritus 
sancti mirabilemillam conversionem operantis po- 
testate sum ma, cat. 23, num. 7. Deinde in ipsam 
dubitationis origiricm inquircns,nimirum sensuuni 
repugnantiam omnem illis auclnritalem cum lo- 
quitur tides adimcre salagit, cat. 22, num. 6 et 9, 



est eonjungimur et [CCX11I] ineorporamur : idqu© 
Alberiinu coucedimus perlibenter. At per Kucha- 
ristiam unum cum vero ac naturaii Christi cor- 
pore, corpus ei'ticimur Chris ti corporis ac nostri 
contactu, et utriusque commistione atque con- 
junct! one corporea : quod per figurant et effica- 
ciam a vero Christi corporeseparatarn fieri nequit. 
Quod de conjunctione corporis nostri cum vero 
Chrisii corpore hxjuctUir Cyrillus; primum adjun- 
cta omnia, antecedentiaiiimirum et consequentia, 
dati et stimpli ac distributi in membra nostra corpo- 
ris efuset sanguinis mQvi\\o t nihil aliud cogitarenos 
sinunt. Deinde de proprio Eucharistiu* et superad- 
ds to ad baptismum efTeclu agit ; spiritalem vero in 
Christi corpus mysticum incorporationem jam in 
baptism! elTectibus recensueral, dumeat. 26, n. 7, 
per eura Christo vera) vi ti nos insitos, et cat. 3, 
n.2, Christum in duisse, otsimiliscum Filio Dei, 
forms§ «aoytyi.opooj; lactos ait; imo et ante bapti- 
smum perolei sacri unctionem, Christi sincere olcw 
ej usque pinguitudinis partieipes etfeclos, in cam- 
quo oleam iuserlos, etper sacri chrismatis unctio- 
nem, Christi et unctionisejus ex quanomen inve- 
nit, parti cipes et confortes factos docct, eat. 20, 
n. 3. Quid quod Ecclesia> quae sponsa Christi est, 
eat. 18, n. 26, audi tores suosstatim a datis ad 
baptismum nominibns hlios factos ait, procat. 
n. 43. Quid post tain multas Christi spiritus ac 
mystici corporis participationes Eueharistiae pra- 
stan dam super at, nisi ut vero Christi corporis nos 
conjungeret? 

74. Terlio, vis ilia et constantia affirmation is 
qua Cyrillus praeter mo rem utitur, congeminatis 
ve rb is , cum i pse pronuntiaverU e t d ixeri t &~o ^*^va - 
ixiibo xal sI'ttovto^, de pane hoc est, etc.., et cum 
ipse asseveraveril et dixeril (SsooUoj3a;a£voo xat elpr r 
koxo<: ( a Hie est sanguis mcus*' z :» et ilia repel- 
lendffj dubitationis cura ac sollicitudo, qnis aitdebit, 
devneeps ambigere? quis unquam duhitaveril '? haic, 
inquam, significant de re per sc incredibili,quaKpie 
nuda sui expositione dubitationem in animum inji* 
ciat, agi. Qua) ut praelace caUioliea> sententire 
conveniunt, ita nullum habentin Calviniana locum. 
Quid enim miri et incredibilis, si Deus pani figu- 
ram corporissui et spirilualem quamdam efficien- 
tiam attribuerevoluerit? non fuissetid GyriUi au- D ct cat. 23, n. 20. Inutilis in Calviniana hypothesi 



diloribus novum et insolens ;-qui audio, rant in Ve* 
teri Testamento attributum Christi corpori panis 
nomen, his verbis apud Jeremiam sibi in hunc 
senium a Cyrillo explicatis cat. 13, num. 19", Ve- 
rtiie t injiciamus lignum tnpanem ejus 3$ : qui centies 
cat. 13, n. 19 ; cat. 14, n. 11 ; cat. 17, n. 10 ; cat, 
20, n. 7, audierant ab eodem, Christum se veram 
vitem dixisse ; uncle consequens erat sanguinem 
ejus vino (iguratum : qui denique sacramentorum 
elementis assistentem spiritualem gratiamex ma- 



ad probandam rem perse lacilem tanla argnmen- 
torum moles. 

7:>. Nihil pene ad lure omnia Albertinus : Christ 1 
affirmationem quod sacra mysteria corpus et san- 
guis Christi sint, intelligendam ait de Sacramento 
et viriute. Id patere turn ex Augustino qui contra 
Adimantum cap. +S, n. 3, scribit: Non dubitcwU 
Dominus dicere, « Hoc est corpus meum, » cum si- 
gnum darei corporis sui: turn ex Cyrillo ipso, qui 
cum dicat Dominum pronunliasse de pane, <» Hoc est 



M Matth. xxvi, 26. I3 Jer. xi, 19. 



255 



DE D0CTR1NA S. CYRILLT. 



256 



corpus meum } » sensum ejus verborum hunc esse, A 7>wtn corporis et sanguinis Christi, panem et vinum 



Bk panis eU e'orpu* meum, Oftifeso Angus tini testi- 
monio nihil ad rem nosfram pertinente,quodqu<"' id 
unum probat de quo nulla oontrovcrsia est, sjguis 
re rum suarum nomina imponi posse, sive ilia ros 
suas contincant, sive excludant; nam utriusque 
generis in eo loco exemphi comrnemorat Auguftti- 
nus : quod ex Cyrillo objieitur, leve est; panis 
quanquara mu talus in corpus Christi, propter spe- 
cie m externam quarngent, pristiraun quern depo- 
suit statum, et effectus sensibiles quos pant, ab 
ipsis etiam Gatholicis in pub icis Ecclesia* preci- 
bus, in ipso sacrosancti sacramenti officio, adhuc 
panis appellator ; Vanis angelieus fit- pa?ris homi- 
num, etc., priorem ob causam angeli in Scrip turis 
homines vel juvenes appe 11 rth tux : propter secun- 



esse negat. Venio ad efficaciam. Quam agnovit Cy- 
ril I us in Eucharistia efficaciam, ea ita pr&sentem 
corpore Christum supponit, ul sine hac pnesenUa 
nulla sit. i° Enim ait cat. 22, n 3, y>er earn nos 
fieri Christi concorporeos et consangues, quod nisi 
corporum eontactuei'fici non potest. Vid. sup. m 73 ; 
2° Christiferos effici, non spirilu Christi in nobis 
gestato, sed distribute in membra nostra corpore 
ejus et sanguine, ibid, prius esse potest sine pros- 
sen tia corporis,, alterum nullo modo ; 3° Fieridivince 
naluras consortcs. Ibid, quodnondesolavoluntatis et 
aftectuum, sed de naturali imitate intelligunt Pa- 
tres ; cum carnem in nobis recipimus averbo hy- 
postatice, et a lota Trinitale propter elrcuminses- 
sioncm, inhabitatarn ; 4° docet num. u, pane cde- 



dam [CGXVJ aqua jam in vinum mutala, cum a » lesti animam simul et corpus saneiificari, pane 



m 



ministris hausta est architridino ofler&rida, adhuc 
vocatur aqua, Joan, n, 9. Mmitiri autem sciebant 
qui hausemnt aquam; Exod. vir, 12, virg.ie Aaronis 
et rnaleflciorum in serpentes versa?, adhuc virgce 
appellantur, ut et vers. 21 et 24, aquailumiuis a 
Moyse in sanguine m versa, aquae fluminis appelia- 
tionem retinet ; et collegium apostolcrum post 
Judas casum, du&decim adlmd ab evangelista et Cy- 
rillo ipso vocatur : propter tori iam omne esculenli 
genus panis nomine in Script ura censetur. Propter 
Ires illas causa* conjunctas eucharistia panis ap- 
pellationem retinet; et insuper yerus est anjrna* 
panis. Si autem ex Cyrillo quaeras, p.anisno ob 
pfisUnum nomen retentum, post censecrationem 



nempe corpus Christi, corpori nostro sanHificando 
attribui: verbum di vinum aniina) uti naturalem 
cibum. Adest igiturpani eucharistico verbum, ipsi 
hypostaiice [CCXVI] conjunctum ; 5° panem eu- 
charisticum eo sensu substantialem diet ait, quod 
ad subsiantiam animm ordinatus ac destinatus sit : 
m omnem nostri compagtm dhtribui ad animm et 
corporis utiliiatera. Non hie, ut in baptism ate 
aquam quae corpus abluit, et spiritum qui animam 
obsignat cat. 3, n. 4, vel ut in ehrismate ungtien- 
turn quo corpus illinilur, et spiritum qui auimam 
sanctificat, cat. 21, n. 3, i*a panem qui corpus 
alat, et sratiam spiritualem qua mens pascatur, 
dislinguit: sed panem eumdem, rem prorsus earn* 



adhuc sit panis V respondeat tibi his verbis cat. C dem quae corpus sanctificat, animam quoque adju- 

22, n. 6; Ne tanquam nudis et comnutnibus dlemen- 

lis pani et vino (eueharisticis) at ten do ; sunt enim 

carpus et sanguis Christi secundum Domini assevera- 

lionem, ne judices rem ex gutiu. Quod si dixeris, 

accessioneilguneetvirtulis, retenta priore natura, 

corpus Christi et sanguinem vocari : audies eum 

cat. 23, num. 7, ea Spiritus sancti illupsu transmit- 

lata esse. 



7G. Sed explodendum jam illud figurae eteffica- 
cilu separatarum commentura. Iiludultro concedi- 
ifetts, quod et doctriiue euchai'isticse pars est, Eu- 
charistiam esse corporis Christi, non solum natu- 
rali s, verum etiam mysliei il^uram, Cyrillas ipse 
cat. 23, n. 20, Eucharistiarn vocat antitypwncorpo- 



vare tradit. Id uni corpori Christi proprium, quod 
in se habet unde ad utrumqne perveniat. Nee enim, 
ut ad proposita exempla rcdeam, vol aqua vel 
chrisma ad animam pertingunt : horum effectus, in 
con lac tu et perfusione corporis absolvitor; velut 
in Eucharistia, si panis materiali s esjset, hujus ef- 
fectus in nutritione oorpoiMs finiretur, adjuncta 
virlute sola ad animam perlinge.n*e ; 6° Kuchari- 
stiam in sacriilcium oblatam, Christum maclatum, 
victimam in altari jacentem ) a nobis pro peccatis 
nostri s quasi gratum Deo inunus prcesentatam, 
Deum demereriac propitiare sive pro vivis sive pro 
defunctis ait cat. 3, n. 8, 9, 10. At totam in 
propitiando Deo Christi virtu tern in conjuncta 



ris et sayiguinis Christi. Figuram esse ab ipso cor- D divinitate residere docet, cat. 13, num. 2, 3, 20. 



pore separatam, hoc vero probandum fuisset. 
OstendatAlbcrtinus horum alterutrum ; autnuliam 
Cyrillo figuram cognitam esse, nisi qua) rem suam 
excluderet; aut a figura corporis ipsum corpus se- 
paratum esse. Primum plane contrarium Cyrillo, 
qui aquam baptismalem agnoscit interna) munda- 
Uonis figuram ; sanctum chrisma, aulitypura Spiri- 
tus sancti in eo per suam divinitatem praesentis. 
Probandum ergo Eucharistiam Cyrillo teste figuram 
et signum absentis corporis Christi. Sed contra- 
rium jam multis modis a nobis jam demonstrabi- 
tur ; et in ipso loco, quo Eucharistiam vocat antity- 



33. Victima igitur in altari jacers Dcus est inhu- 
manalus, cui uni tribui possunt effeetus ei victi- 
jnse assignati. Plura ex alioruxn Patrum dictis ad- 
jicerepossera ; sed Cyrillo continebitur hajedispu- 
tatio. 

77. Logicum deinde agit Alberlinus, (sed huic 
quam imperitum et imprudentem, qui omnem hu- 
raana? oration is acsermonis consuetudiuera pervci^ 
sum eat!) et duoh&cbimemhria ratiocinia prcpo- 
nit. Cum Gyrillus die it Dominum al'firmasse de 
pane hoc est corpus meum \ vel his verbis, ut Ga- 
tholicis en tiunt, ejus consecraticnem peractam esse 



257 



MSSERTATIO III. 



25S 



censcbat j vel jam ante per gratiarum actionem a A nuncquidcm panis est,sedabsoluta mea proposi- 
Cbrisloconsecratumarbitrabalur.Secundani autem tionis enuntiatione,sui demutatione jam est corpus 
scntenliam Cyrillum sectatum putat, de quo c. 42, 
infra. Primam autem cum Ecclesiaeatkolica lidem 
esse supponit, fallitur ; de verbis euim quibus con* 



secratio peragitur,nihil durn ex fide dec return. Ait 
ergo : si primam senteutiam sequebatur, pro no- 
men hoc proposi tionis subjecium ante peractam 
conseerationem pronuntiatum supponit pro pane 
material) et non consecrato : qua barbara et scho- 
lastica locutio idem sonat ac signiftcat panem ma- 
terialem et non consecralum. Sensus ergo proposi- 
tions Christ! a Cyrillo intellectus est, Panis mate- 
rialls est corpus meum : qua? propositio Gatbolicis 
falsa,adversariorum opinion e vera est, supponendo 



meum. Si consBcralioneni jam ante verborum pro- 
nuntiationem factum arbitrabatur ; hoc quod paulo 
ante panis erat, nunc est corpus meum, ex pane in 
illud corpus niutatum. Facile est jam hac propo* 
sitis arguments appIicare.Ad primum id Christus 
affirmant corpus suuiu, quod declarabatur per 
pronomen hoc significatione permanente et fixa, 
conccdo : significatione transeunte et post fiuein 
propositionis abolenda,nego.Sed et pronomen hoc 
declarabat cum pronuntiaretur panem materialeni , 
significatione transeunte etabolenda, conceditur : 
ftxa et permanente, negatur : adeoque negatur 
consequentia.Ad secundum. Id Christus suum cor- 



Untum sacramento et virtule. Ita eniin argumentuin pus aflinnavit, quod sumpsit et f regit, et interim 
in format ur. Id Christus affirmavit corpus suum, niutationem passum est, eonc.quod sumpsit etfre- 
quod declarabatur per pronomen hocAd pronomen 
significabatcum pronuntiaretur panemmuterialem. 
Affirmavit ergo Christus corpus suum de pane ma- 



teriali (poterat brevius argutari : hoc signilicat pa- 
nem non consecratu in, ergo propositio Christi est ; 
Pajiis non consecratus est corpus meum). Si alteram 
seculus est sententiam,intelligil Cyrillus Dominum 
corpus suum ailirmasse de pane, quern Pauius ait 
ilium [GXX V1LJ accepisse t gratiisque aotis fregisse : 
atqui panem materiaiem sumpserat Christus, non 
corpus suum ; nee suum corpus fregerat,sedpaneiu. 
Ergo do pane material i, ex Cyrilii sententia affir- 
mavit Christus, quod esset corpus suum* Quaril 
tteruni a nobis, Cyrillusne intelJexerit Christum 



git, nee ullam poslea mutationem subiii, negatur. 
Atqui Christus panem materiaiem sumpsit, qai 
postca mutationem passus est, cone, qui nullum 
mutationem subiii, ueg., et negatur consequen- 
tia. iNi ita respondeatur, possumus in omnes sive 
miras sive naturales rerum mulaliones cavfllari. 
Sic cavil labor in miraculum virga Aaron is iu ser- 
pen tcin mulata, qua) serpentes ex virgis /fcgyptio- 
rum magorum factos, veJ, si cui placet, earum 
loco furtim suppositos devoravit; Exod. vu, 0, 12. 
Ad exemplum Albertini argutaus : id drvocavit 
virgas magorum quod tenens manuproj ecit Aaron : 
scd virgam {CCXViilJ amygilaJinam ex eoncessis, 
non serpen tern tenebat manu et pro) ecit Aaron . 



corpus suum pnedicasse de ligura externa panis, C ergo virga amygdaliiia et non serpens verus virgas 



sive de accidentibus ; an de substantia panis cte- 
lestis, id est de proprio corpora suo ? si prius, fal- 
sum accidentia esse corpus Christi. 3i alleruui, 
tantologica et inepta propositio est cuj us hie sensus^ 
hoc corpus meum est corpus meum. llidiculo melius 
quam acri secabitur male implicata difficultas,qua 
omnem demonslrativarum propositionum ae dell- 
nitionum usum subverlit. Si quis Tobiam juuio- 
rern de Uaphaele coinite admonuisset, hoc, vel hie 
/nihil interest), est angelus: quaro num angelum 
praxlicasset de specie externa hominisa Uaphaele 
assumpta, an de ipso angelo ? si prius, falsum 
exlernam hominisspeciem angeiumesse,si poste- 
rius, propositio est tautologica, hie angelus est an- 

qelus. 

78. Ad hac omnia Albertini argumenta unum re- 
spondeo : Cyrillum cum aliis homiilibus in proposi* 
iioneChristi, hoc est corpusmcum, pronomen hoc non 
inteltexisse neque de pane nou consecrato distincte ; 
neque de accidentibus distincte, neque de ipso 
Christi corpore distincte ; sed generalim et confuse 
de re sensibus subjecta, quam Ciiristus manibus 
tenebat,et oflerebat apostolis,quaque statum mu- 
tans, alio tempore panis, alio corpus Christi fuit; 
atque hunc sibi sacra propositionis sensum effor- 
mavit si consccrationem ipsis verbis hoc est, etc, 
factam putabat ; hoc, ea res quam manibus gesto 



magorum devoravit.Cavillabor et iu propositioaem 
Christi, Mattli. xi, o : Coeci videni> clattdi ambulant* 

surdi audiunt* mortui msurgunt : neque euim caeci 
viderunt ; sed qui ante caci, saui oculis fucli, etc. 
Ad tertium, tamctsi hoc in prOposiiiono Christi 
non desiguet distincte accidenlia,quia tamen de si- 
gno corporis Christi ipsum potest corpus affirmari ; 
ita respondeo : Non potest vorum Christi corpus 
affirmari de eo quod signifieat rem qua Christi 
corpus ininime sit : distingue, quo: nee sit, nee 
significet accontineat, concedo ; qua non sit ipsa 
Christi corpus,illud tamen significet; nego. Atqui 
hoc significat accidentia qua Christi corpus revera 
non sunt, sed tamen significant et contineunt,con- 
D cedo ; qua Christi corpus necsint, nee signiucent 
ac contineant, nego ; sufficit quippe ut res aliqua 
sign um sit al terms, ufc hac do ilia affirmari posstl. 
Nee repugnabit Albertinus,qui suo illo argumento 
totam Calvinianam hypothestm everlit imprudens. 
Ad eumdem enim modum adversus ipsum arguere 
licet. Non potest affirmari corpus Christi de eo 
quod minime Christi corpus sit. Hanc propositio- 
nem supponit ejus argumentatio. Sed signum cor- 
poris Christi ejusdem exelusivum,qualis apud eo$ 
est panis eucharisticus, nou est corpus Christi : 
non potest igitur de pane eucharistico,nudo Christi 
corporis signo, Christi corpus affirmari. Non effu- 



259 



DE DOGTRINA S. CYRILLI. 



260 



giet,nisi dato a mead suum argumentum response. A in anterioribus et consequenlibus testimonia do 
Ad quarturn ejus argumentum venio. Taulologica prajsenlia corporis et sanguinis Chrisli, in quie 
ct inepla propositio est quae idem de eodem aflir,. 
mat. Sed .si in Christi propositione, hoc signiiioat 
corpus Christi, idem do eodem affirmatur : Corpus 
Christi est corpus christi. Igitur hoc in propositione 



Christi corpus ejus significant ncquit. Respondeo, 
taulologica propositio est, qua: idem distinele co- 
g n i turn de eo demdislincte cognito affirm al.concedo; 
qua? idem disliucte coguitum de eodem confuse 
tantuni ft indistinct* cognito et indicato, nego.tn 
propositione autem Chrisli.si hoc sign \i ift&t corpus 
ejus, idem distinele cognitum de eodem confuse 
cognito el indicato affiii'ualur, concede ; aliler;ne- 
go. Nempe inscienti quid sit Eucharislia, vel 11011 



panis ac v inure uuilala dicuntur. Secundo, muta- 
tionem vini in sanguinem earatione credibiliorem 
reddit, quod si aqua transmutata est in vinum, 
disparaluru a seelementum: faciltor quodam rnodo 
altera vini in sanguinem mutalio,eum inter naturas 
ambus inulla intercedat necessitudo,tum naturalist 
turn mystiea. Ea prrolerea vini et sanguinis op- 
position ulrarumque rerum necessitudinis meu- 
tio, argumentum est agi utde vero et ualurali vino, 
ita et de yero ac natural i sanguine, in qu^m vinum 
transmutatum sit : nulla enim inter vinum natumle 
et vimuu quod denoniinationc .sola sanguis signa- 
ture rum oppesitio et necessitudo ; una eademque 



satis scienti, dicilnr, hoc (juod vides et Libi pra)- t» natura est. Terlio. Cum Christus ad corporales nu- 



sens est, corpus est Christi. Si valeret boc argu- 
mentum. ex oration e bum ana loll end® forent ora- 
nes propositiones demonstrative ac dettnitiones : 
in quibus idoirco lautologiaevitatur,quod in pra> 
dicato daturnoliodislincta subject!, eujus vel nulla, 
vel confusa tan turn nee satis explicata, baberi 
censebatur nolilia. Sed nimis plura de tricis logi- 
cis,in quibus dum Gatliolicos impediro nititur Al- 
bortinus, se ipse rnagis iuexlricabiliter implicavil. 
In primo boc argumento prolixius versalus sum ; 
caHcra brevius expediam. 

SECUNDUM ARGUMENTUM. 

79. Ab his Cyrilli verbis depromitur cat. 22, 
n. 3, Aqua-m oUm in vinum quod sanguini af'ftne 
est, in Cana ffalilwie transmutatnt : et eum parum 
[CCXIX] dignum evistimabimus cui eredamus cum 
vinum in sanguinem transmittal? it ? Ad nuptias cor~ 
2>oi'aZes vocalus, stupendum hoc miraculum effecit : 
et no n eum m ulto m. agis filiis thalam i n upt ialis (boc 
est apostolus, Ma lib. ix. I.>; ; corpus et sanguinem 
stmm fi'uenda donasse covfiiebimurt Primo diserte 
ait, r inum in sanguinem a ChristO transmutatum ; 

deinde, mutationemhanceomparatmuiationi aquae 
in vinum: Jutbc autem mulatto substantial est. 
Igitur et ilia eucharistiea. Qua? autem mulalio a 
Calvinianis agnoscihir.panis nimirum id quod est 
mancntis, in panem corporis Christi figuram et 
efftcaciam contincntem ; ea prirnum mulatio non 
est, sed novo) tan turn quali talis adjectio. Prasterea 
si mil is est plane, imo et. inferior, mulalioni qua) 



ptias vocatuSyStupendum miraculum exlerorum nulla 
sibi famiiiai Hate conjunctoruin in gratiam fecerit; 
decuisse significant Cyrillus ut aposlolis, sodalibus 
etamicissuis, suarumqueipsiusspiritaliumnuplia- 
ruin partieipibus (ii enim sunt tilii thalami sponsa- 
lis Malth. ix, 15), magnitlcenlius quoddam divinas 
sua) potential munus impertiret.ln Calviniana sen- 
tentia, major est unvimu potent'hu eU'eclus aquam 
in vinum converterc,quaiii panem et vinum figure 
et virtute Christi corporis et sanguinis donare.Plus 
igitur esset in nupliis Ganae quam in Eucharislia 
divinse potestatisexsertum.Hludvero amplius quod 
thalami lllii's a Cbrislo concessum aitCyrillus, est 
sni ipsi US corporis et sanguinis /> vilio, participatio, 
possessio. U quoque filii thalami, amid sponsi, 
erant prajterea spons® Chrisli ; quorum spiriluales 
cum Christo nuptua,ex doclrina Patrum per Eucha* 
rislia: parUcipationem consummate sunt. Quibus in 
nuptiis jCCXX] won fide sola> sed re ipsa nos unum cum 
Christo i-orpus effici doeeut. ItaChrysost., in Malth, % 
bom. 83, pag. 8C8. Vid«) Pa ires alios a nobis Jau- 
dalos in no la ad hunc Cyrilli qnem expendimu^ lo- 
cum. Htec causa cur Cy rill us fil Us thalami conce- 
dendam fuisseaCbristo dieat sui corporis etsangui- 
nis fruitionem. Vis liujusargumenti ex cbjeclioiium 
confutation^ rnagis elucescet et conflrmabilur. 

80. Albert inus hujus argument! vim prava pri- 
rnum Cyrilli verborum interpretatione,deinde va* 
riis objectionilms eludere conatur.Sic Cyrilli verba 
refer L: Ad nuptial corporales vovatutt* miraculose 



ex Cyrilli sentenlia baptismalilms aquis el sacro D id opus filiis tlialami sponsalis pavadoxum operatus 



chrisraati per Ecclesi;« preces accedit ; his enim 
adest ipsa res quam figurant; baplismalibusundis 
gratia Spiritus sancti animani abluens, cat. 3, n.4, 
sacro chrismali sancti Spiritus antitypo, cat. 21, 
n, 1, ejusdem divinitalis prajsentia, ibid. n. 3. at 
llguratum a Calviuiano pane Christi corpus, tola 
cadi distantia ab eo abest.iNunquam tamen Cyril- 
lus gratiae accesstonem, qua? baptismalibus undis 
sacro que chrisraati advenit, ulla mulutionis appel- 
latione designavit. Tandem ne earn in Eucharislia 
mutalionem inlelligamus e qua Christi corpus et 
sanguis absit,obstant diserta cum in ipso loco, turn 



est. Cana) con vivas filios thalami sponsalis facit, 
qui sunt aposloli Chrislo ipso interprete Malth. ix, 
15 ; ethac inlerprelationeargumeniiCyritliani vim 
aufert, qua S. Pater Christum majora suis aposlo- 
lis ac sodalibus, quam ignolis Canre convivis pra?- 
stare debuisse docet. Sed ignosco codicem forte 
aliquem verba toic otoTfe tou ^u^S>voc transponen- 
tem secuto ; quod quidem saltern indicare opor- 
tuerat. Ad argumentum reponit, i° turn ex voca- 
bulo liwwnutationis in sanguinem, turn ex corn pa- 
ratione Eucliaristise cum aqua in vinum conversa, 
substantialem yini in sanguinem Chrisli transmu- 



261 



DTSSERTATIO III. 



262 



tationem cerium colligi non posse: quoniam : A moniis patere. Nulla poieratad catholieam fidern 



1° Patrcs eodem transmutationis vocabulo passim 
utuntur in rebus, quas non substantia, sod sola 
qualilalc mutari certum est. Sic ainnt spirituales 
homines inangclos transmutari, carnalcs in bel- 
luas, etc., multaque generis ejusdem testimonia 
cumulat. Secundo autcm, quod Cyrillus res duas 
comparct, nonidcirco aequamet ad amussimexac- 
tamcoraparationeni dici oportere, cum ipse res d is- 
sentaneas secum con ten deresoleat:etal ioqui ilia ip- 
sa aq uoe i n v i n u i n con ve rs i o , ab A m b i o s i o so i 1 1 1 o ne 
19, qui Ambrosii non est, cum resurrectione car- 
nis, al> Augusto cum mutatione corporis lerre- 
slris in corpus gloriosum in be<tta im mortal i late, 
llespondeo, nos omne presidium in nudo el solo 



conii rmandam el'fieaciora producerejmirum si ever- 
terint. Primum est ex cat 23, num. 7, Veum he- 
nignurn exoramusut emiltal Spirit urn sanctum super 
dona proposita : ut facial pattern quidem ao^us 
Christi, rinumvero sanguinem Christi % omnino enim 
qnidquid attigeril Spiritus sanctus t id sanctiftemtum 
ettransmutatumest. Falso affirm are t Cyrillus quid- 
quid attingit Spiritus, id substantiaiiter imrnutari ; 
nam et aquam baptismalem el chrisma sacrum 
qua) attingit, substanlialitcr mutari eonsequeretur. 
Solam ergo quali talis in hoc loco mututionerasigni- 
ficat. Ilespondeo generalem sen ten ti am omnino 
enim, etc., per causalem particulam enim superior! - 
bus verbis conjunctam a Gyrillo aiiegariadproban- 



transmutatiouis vocabulo, atque in nuda ct sola n duni recle Spiritum sanctum ad consecrationern 



comparatione Eucharistiao cum aqtite in vinum con 
versione non reponere. Sed ut vocem transmuta- 
tionis obvio et naturaii sensu sumamus, siraili- 
masquc mutationisa Cyiillo comparatas credamus, 
duabus causis adduci : prima, quod nihil nos cogila 
litterali sensu, et adsequata comparationis intelli- 
gentia recedere : secunda, quod contra adjuueta 
omnia quae antecedunt et subsequuntur, qurcque 
vel apud Cyrillum alibi.vel apud alios Pa Ires Gyrilli 
doctrinre similia legimus, verba ejus ad subs tan- 
tialis mutationis sensum omnino deterrainent, et 
aecidentalem solum mutationem excludant. Testi- 
moniorum qua) Allmrtiuus adduci t, ut mutationis 
vocabuluin rebus solo accident c mutatis accommo- 
dari probet, oxamen non instituo, tantum res om- ~ 
nino dispunitas ab eo comparatas esse moneo:eam- 
que disparitalem superior! capite in ohservalioni- 
bus ii et m, n. 72 et 73, abunde demonslravit ; ut 
verbum amplius add ere necesse nihil sit, Li coat 
ta men ad specimen advertcre, ipsum uhuli Au 
gustini testimonio, contr. Adimant., cap. 12, 

fCCXXl] in quo ait : Cum induerit homo in corruption 
ncm el immortal itoAem* jam no?) care et sanguis crit, 
sed in corpus cceleste mutabitur; supponit Alberti- 
nus August inum voces caro et sanguis, de natural i 
car tie et sanguine intelligent, qua; idcireo rmitata 
dicat, quia codestibus qualitalibus aucta. Fallitur. 
Alludit perspicue Augustinus ad verba Apostoli, 
I Cor xv, 50; Caro et sanguis regnum Dei non pos- 
sidebunt: quaa ait non signifteare carnem secundum 



et mutationem elementorum invocari,eaque revera 
ejus super ventu sanctificatu ct transmututa esse ; 
quoniam quidquid tile attigcrit^ ejus virtute conli- 
nuo sanctificatum el transmit latum sit. Sed opera- 

tionis sancli Spiritus qualitas et ratio ab prece et 
postulatrune Ecclcsia? determinatur ; qualem ilia 
postulat transmulationem, talcm ille eiflcit; aeci- 
dentalem In aqua et oleo, quoniam itoii petit Ec- 
clesia ut fiant aliudab eo quod sunt ; substuntialem 
in Eucharistia, cum petal Ecclesia ut Spiritus 
sanctus facial pattern corpus Chris ti t el vivtum san- 
guinem Christi ; quod panis et vinum lieri el esse 

non possunt sine suae naturae demutatione, Alle- 
rutn lestimonium ab Albertino sumitur ?x his duo- 
bus locis. Cat. 19, n. 7, Quemadmodum pat) is et 
vinum Sucharislice ante sanctam adorando* Trinitu- 
tis invocationem nudus panis et vinum eral; invo- 
eaiione autem per acta panis fit corpus Christi, vinum. 
vera sanguis Christi: ita et hufwsmodi esculenta 
(cibiidolis immolati) ad pompam Saiunttt periinentia> 
cum ex nature, sua nuda et oommunia sinl, invoca~ 
Hone dwmonum profana et contaminata redduntur ; 
et cat. 21, n. 3, de sacro chrismate, Sicut panis 
Eucharistia post invocalioncm sancti Spiritus non est 
comtnunis pauis* sed corpus Christi; ita et sanctum 
islud unguentum* [C'CXXIJJ non amplius nudum, ne' 
que, siquisila appellaremalit % commune u a guentum 
est post invocationem\ sed Christi. donarium* et 
Spiritus sancti, pra>*entia dirimtalis </'«», efficiens 

factum. Sicque argumentatur post Rivetum: Talis 



substantiam, sed corru^tionem el mortalUatem car- I) est Euuharisticerautatio, qualis eiborum idolis mi- 



nt's et sauguinis ; ejusquc propositions sensus est, 
corrupt! onem carnis et sanguinis, qua* revera sui 
abolitione mutabitur, in Dei regno non futuram. 
Yid. epist. 205, n. 15 et 16. Cum etiam in meta- 
phoricae mutationis exempt um adduci ( adversarius 
earn quaoincorporum resurrectione fit.ludificatur; 
nulla enim magis substantial is mutatio, quam ea 
quce resoluti corporis, el varia suarum parlium 
sorle in omne corporis genus trunsrnutati, in hu- 
manam form am redintegration e (let, 

84. Hepomt2<> solam a Cyrillo qualitatis muta- 
tionem in Eucharistia agnosci,tribus ejusdem testi- 



mohilorum, et saeri unguenti. Haec nova tantum 
qualitatis acccssione muta(a Nihil igitur amplius 
in Eucharistia. Quod AJberlinus ad objeclam sibi 
aquas in vinum ad nuptias converse, et vini in 
Eucharistia in sanguincm Iransmutati comparatio- 
nern respondit; pereum lieeat nobis quoque hie 
respondere, non esse inslitutani a Cyrillo rerum 
plane similiumetgmneUarumcomparalionem. (Nee 
diiTiteri potest Aibertinus. cum in cibis imrnolatis 
CYrillusinvocatorum daMiionum praosentiam eat.22, 
num,7,et in chrismate divinitalis Spiritus sancti 
perillud figurati praesentiam admittat ; Albertinus 



263 



DE DOCTRKXA S. CYRILLL 



204 



in Eucharistia figurata» per earn rei praisentiam ne- A 2S, ab vi'rga Aaronis efflorescent^, partxim. virgin is 



get.) Sed ul in Cyril liana comparatione Euchari- 
stice cum aqua in vinum versa milium disparitatis 
apparet vestigium, itaincitatis duobus loois con- 
tin cLur ipsa return comparatarum dissimilitude 
Hanc inter omnia similitudinom constituit, ut sicut 
immolati cibi post invocationem ttenronum, et sa- 
crum ehrisrua post invocationem Dei non sunt nudi 
et communes cibi,nec nudum el commune unguen- 
ium ; ita pan is eucharisticus et vinum post invoca- 
tionem Trinitatis non sit nudus pants et vinum 
commune. H&c omnibus communia. Sed cibosim- 
molatos etehrisma non elicit fieri aKa.m naturam; 
cihi semper manenl id quod sunt, et unguentum 
semper unguentum. At pan em eucharisticum et 



probat, cat. 14, n, 25, Ghristi ascensionem sua vi 
lactam in caelum ipsum, ex Enochi translatione ex- 
terna, et ex Elioe raptu non in ccelura, sed tmr 
quam in codum. Et cat. 18, n. 10, resurrectionem 
mortuorum, ex menstrua lunae reparatione ; n. 12, 
ex virile Aaronis eiilorescentia, et lepros® man us 
Moysis redintegrations ; 4° Cyrillum aliquando 
ornissa rnajori vel roinori recti m difficultale, a mi- 
nus digno ad ■convenicntius ac Deo dignius argu- 
nientari, etiamsi illuddifl.cilius sit. Sic cat. IB, n. 
2 et 3, vim sanguinis Ghristi ad universalem sa- 
1 utem afferendam, probat a primi ho minis pec- 
cato mortis universalis causa; Phinees sacerdotis 



zelo iram Dei paean te ; paschalis agfli sanguine 
vinum docetj?maliudprorsus a pane et vino, cor- vastatorem arcente; cum Dei Filio convenientior 
pus nimirum *< sanguinem Chrisli. Quod do pane e t rlignior res sit human® sal litis operatio. Sic cat 



pit 

et vino consecratis ait,ea panem et vinum non esse, 
licet id sensus renunlient, nunquam adeo impru- 
dens cstutde cibis imraolatis similiter dicat, non 
esse amplius panes aut carnes : aut de chrismate 
non esse amplius unguentum materiale. 

82. Tertium quod addueil testimonium, ex ipso 
quern expendimus loco deproniit. Ad nuptlas cor- 
porale$ vocatwt, etc., et non eum multo magis filiis 
thalami nuptialis corpus suum et sanguinem fruenda 
donasse confitebimur ? Ait Alb or tin us Cyrillum a 
difficiliori ad facilius concludero.Eam enim loquen- 
di for mul am, mutto magis, tantummodo locum ha- 
bere in comparatione qua? fit actionum inajqua- 
lium ; exquarumdifficiliore, quandoquidem de ea 
constat, legitime ooneluditur earn quae facilior sit C 
mutto magis esse, crcdendum. Ergo, ex Gyrilli sen- 
tentia facilior erat mutat.ioeueharistiea,quam aquas 
in vinum conversio, contra autem apud Catholicos 
j H a a> q ue di ffici I i * , i m o e I m aj orib us d i f fi c u Rati bu s 
tniplicata: non earn igilur siguiticat Cynllus. Ut 
negare nonpossuin Cyrillum aliquando a difficiliori 
ad facilius argumentari, ita milii ista c-onccdi ne- 
cesse est. 1° Cyrilluiil cum ita argumenlatur. ad 
reborandam argument! sui vim, rnajoris facilita- 
lis mentionem prretcrmittere non solere; turn que 
his verbis utilur wjt -rcoXXw [aSXXov e&wicwsEpa* ; 
t* t uaXXov Su<rxoXwTepov ; exempla babes frequen- 
LiSsima, [CCXXIUj eUllud prscsertiiA ab ALbcrtino 
com me mora turn, cat. 2, n. 5 : An vera qui Lazarum 
quatriduanum fetentemqne excitavit, non potius ?;*- D 
venleni te fa<n.lhis *xcitabit a peccati morte"? Vid. cat. 
4, n. 30 ; cat. 12, n. 28 eUO ; cat. 18, n. 3, 6, 9, i% 
13 : his omnibus loci s a difliciliori disputat; sed rna- 
joris facilitatis men ti one non solum facta, verum 
etiam copiosissime etgravissinte inculcata. Cur in 
prassenti argumento non minus necessarian) o mi sit? 
2° Cyrillum s&pe argumentari ab mque difficili ad 
a? que difficile. Sic ex triduum conservatione non 
minus difficili, resurrectionem Chrisli probat, et 
cat, 12, n. 28, virginis patlum, a sterilis mulieris 
partu ceque difficili. 3° Eum quoque a faciliori ad 
difficilius same argumentari. Sic cat. 12, num. 



IS, num. 6, 7, B T ex specie quadam resurrectionis 
in arboribus, in f rumen tc, in auimalibus t et ra- 
tione destitutis rebus propter hominem cj'eatis 
conspicua, hominis ration e praniiti, et propter 
quern il!a effecta sunt, resurrectionem generalem 
probat Dinnibusallatis a se exemplis diftlciliorem 
qirdem .sedcongruentiorem ?»t matire necessarian) ; 
r) Gyrillus a faciliori ad difficiliu* stttpe propter ip- 
sam difficultatem majorem rei argumentatur, cum 
Deo conveniat aliquidgrandiusac difficilius moliri. 
Sic epistola ad Constantium, n. % cum daium Con- 
stantino dicat ob pietatem u I sane Una cruceru re- 
periret, quod donum esset e terra; ait Constantio 
filio paternam pietatem superanti t prodi^iummajus 
e cmlo dari decuisso ostensa? cruris ; f; ut tandem 
ad propositum argumentum veniam, Cyrilius in 
loco quern expend ira us a convenient! ac Deo digno, 
ad convenient has et De.o diimius concludere vide- 
tur; imo ad faciliori ad difficilius propter ipsaru 
difficuitatem majorem. Xam si exteris Christus 
$tupendum mlvaculwn aquas in vinum concessit, ?><>- 
dalibus etamicis suis film tkahtmi majus aii<[iii<l 
et stupondum ma^is ilium facere defruisse sigui- 
ficat ; 7° verum csto, a difficiliori ad facilius con- 
cludat, in hoc lota ilia facilitas ma;; or hasrebit ex 
Cyril li sententia. quod cum sit aliqua vini cum 
sanguine, ai'fmUas, facilius illud in satiigujncm, 
quam aqua in vinum nulla sibi societate conjun- 
ctum verti videatur. 

[CCXXIV] CAPUT XL 

lieliqua argumenta proponuntur et vlndicantur. 

TERTIUM ARGUMENTUM. 

83. Qnintuplici parte constat hir locus Gyrilli, 
eat. 22, num. 3, d° Quare cum omnimoda pewaa- 
sioiie tanqv.am corpus et sanguinem Christi ilia su- 
ynamus ; 2° nam in figura pants dalur tibi corpus, 
et in figura vini datur tibi sanguis ■ 3o ut cum simi- 
psevis corpus et sanguinem Christi, conccrporeus 
et consanguis ipsi effitiaris ; 4° sic enim st Christi* 
feri ef/lciniur, distribute in membra nostra corpore 
ejus et sanguine, S° sio secundum B. Petrum divine? 



265 



DISSERTATIO III. 



266 



fimns consorles nature 3 *. Kesa secuui sunt ha»c A test, huic parallelo ct gcmiuo accommodet testi- 



omnia, et cum prcecedentibus verbis de vini in 
sariguiham transmulalione per particulaiu quart 
initio pr&rflxam oonjuncta : quo uexu observuto, 
certus et delerjninalus sin&ularum proposUionum 
serious efficilur, ut fuliles Albcrlini cavil la tiones 
cvanescant. Nihil penc ad dcelar&ndain arguinenli 
vim, el ejus objeciiones dissi pandas addendum 
habeo iis (jure in unlecessum nolavi hoc capite n. 
73, in secutuia parte argument! primi. ct num. 76> 
ct cap. 9 observation© 'I ct 3, u. 72 et 73. Pauca 
tan turn in ejus ad primam, secundum el quarlam 
arguments partem responses illic intaota obscrvabo. 
Ad primaui proposilionem responds fc Alberlinus 
Cyrillum velle cuchai istiam sumi, non ut proprium 



momo ex cat. 13, n. 19, ubi de Chrisii corpora in 
crucem acto interpretans verba Jeremiai : MiUa- 
mus lignum in pmiem ejus u , ait Cyrilhw : Si te Do* 
minus dignum habuerit, in postern m cognosces quod 
corpus Christ i secundum Evangel turn figuram gere- 
bat panis, tjttov Zftpiv apxov interprelalur Al- 
berlinus, figuram gorebal panem. Ex his autein 
verbis sic argument urn insliluo: Corpus Christt 
quod in cama figuram referebat panis, est corpus 
eucharisticum; non idem corpus in statu suo natu- 
ral i exsistons, quod eucharisticum corpus distrL 
buebal : illud enim nullam figuram referebat pa- 
nis ; at corpus rcferens panis (iguram, illud est, ex. 
Cyrillo quod a pro ph eta panis nomine designatum 



Domini corpus ct sanguinem, sed ut corpus et san- ^ in crucem actum rail. Corpus igitur eucharisticum 

idem est cum corpora erueitixo. Quam autem aliam 
panis figuram referre potcrat corpus nalurale et 
crucifixum, prater speciem oxlernam panis sibi ad 
velainon circumdatam? quod quidom Cyrillus dum 
audi tores snos olim cognituros monet, id ipse in 
his verbis doclural, cat. 23 : In figura panis dalur 
Ubi, etc Kadem ergo in utroque Joco figura? acce- 
ptio pro ligura nuda, externa specie, apparentia 
pura. Ecquid enim veto in pane transmutato, qui 
panis jam non csl tametsi ad hue esse vide*lur, cat. 
23, n. 9, de quo, qitidquid suggeral sensm, sola 
audienda est fides corpus Chrisii esse confirmans, 
n. (> quid, inquam, in ejusmodi pane, propter nu- 
da m prions status Jig u ram el speciem superesse 
potest? 

84. Suani Alberlinus senlentire Cyriilianannter- 
prctationem munit divers Ls Cyrillt Alexandrini te- 
stimoniis, qua? cum sensum perspicuum habeant a 
nomine satio ad litteramsumendum,etidcifco cum 
eucharistia comparari non debeant, praltermitto. 
Unum ox illis solum Cyril liana* proposition! sinii- 
lem, quo abulilur, exeutio, ail Cyrillus lib. m in 
Joan., cap. 0, pag. 312 : 'Eiti3ci£o;j.&v oe ota teayrtuv, 
4't.i io |i.ivva to «/.v^Otv&v out'^ iottv 6 X^:oxb^ t to$ 
ev fiicty T<]i jjiiwa ^ropTfjysiadxi tow ap'/ziojipois vo- 
oujasvq^ naps xoO 6ioi> xai llats^;. Ostvndemus au- 
tem per omnia in sequent! disputatione dicenda 
quod manna verum ipse est Ckruftus, qui in manna 
fiyura veleribus a Deo el Pat re datus intvlliaitw*. 
Atqui Christus in manna veleribus non dabatur 



euiem mystieum et svmbolieum. Mirum si rei 
tarn facilis creditu requiratur el commendctur om- 
nimoda persuasio anirai et convictio, [uxtt nmr^ 
«*njpo©oiia$i suam interpretalionem couslare ait 
his verbis, cat. 23, n. 20, Qui gustant, ncn punem 
et vinum degmlare jubenlur ; sed aniilypum corpo- 
ris ct sanguinis Chrisii, Prints erat probanditm Al- 
bert] no, antitypnm de se rem quam signi float ex- 
cludere. Ea sane Cyrilli existimatio non erat, qui 
cum sacrum ehrisma Spiritus sanctiantitypumap* 
pellet cat 21 , n . 1 , illud Spiritus suncli efficieus ap- 
pellal propter prasentiam dwiniUUis ejus, n. 3, eu- 
charistia m vero ejusmodi anlitypum esse in ipso 
loco docet, quod panis el vhium non sit. Qui gu~ 
stanly inquit, non pancm et vinum depasture juben- 
lur, sed anti(ypnm % etc., cujus natura non ex sen- ^ 
suum testimonio CDslimanda, sed ex Udedubitalio- 
neiu omnem. quoc ex contraria sensuum signitica- 
tione proficiscatur, excludente. Nc coiyorws, ail, 
fautibw hu jus rei judicium zcslimaUonemque per- 
miUUe y non, inqwnn, sed fidei omnls dubUalionis 
emperli- Anlitypum in quo rex ipse Cluistus susci- 
p^4ur y ibid. n. 21, prono corpore adorandiw, n. 22. 
Anlitypum deniquo, quod sit corpus et sanguis 
Chrisii, in figura panis et vini data ; ct cum omni- 
moda pfTStiasioyu pro Chrisii corpore et sanguine s«- 
menda, cat. "22. n. 3 IIojc autem in verba, qure se- 
cundam argumcnli partem continent, sic cavilla- 
tur. In figura panis, intellige, in pane figura, Multa 
inutilitcr ex Palribus acervat sunilis accej»tionis 



cixcmpla: signurn circumcisionis, pro, circumcisio D realiter. Nee ergo ex Cyrilli Hierosolymitani sen- 



sign inn ; typus Jonee, pro Jonas typus. Quid multa? 
sufflciebat sacramenlum eucharistiWy pro, euchari- 
stiasacrainenlnm. Non negamusdicipo^se [CCXXV] 
figuram panis, pro, panis qui est figura ; sed utrum 
hffic isli loco de quo auimus interprelatio conve* 
niat, hoc qu.'eritur Earn eerie accommodaro non 
potest, quin ridiculam hanc et ineptam Cyrillo af- 
fin^at senttittLtiam : In pme typo, corporis Chrisii 
iHtrJiruin, dalur libi corpus Chrisii typicum ; hoc 
est, typus corporis Chrisii. Veium eamdem, si po- 



tentia couseqnitur, in typo panis (queuipossumus 
intelligere panem typurn) Christum vere dari. 
Omissa ambarum Alexandiini et Jcrosolymilani 
locutionum disparitale ; quod altera de tempore 
incarnationem antecedente agat, in quo Christum 
honiimm nonduni exsistenlem, jam turn dari in 
mentem venire non potcrat; altera vero de tem- 
pore incarnationem subsceuto : quodque alieram 
adjuncta omnia ad figuratum sensum, alteram ad 
litleralem detenninent ; [CCXXVlJ sufTragante 



5 *II Petr, i, 4, 35 Jer. xi, 19. 
Patbol. Gr. XXXIII. 



9 



267 



DE DOCTRINE S. CYRILLI. 



2GB 



Alexandrino ipso, qui hac in ipsa disputatione A rose, quce extreme speciei ab ipsis assunipk-epro- 



manna dical cucharisUn; figuram fuisseinquaChri- 
stus vcro et corporal iter recipialur, disertis lesti- 
moniis ipsa pag 312, et pteg. 3H5, 317, 310, 3.'2, 
his, inquam, omissis, dico i° Alexaudrhmin suam 
ipsius oration &m inlerpretari. turn pr&*eedcnlibus 
locum in objeciionc citatum verbis pag. 312, ubi 
ait manna lypuni fui&bQ return fulurarum ; sed cum 
vcri talis tern pus adveniet, Patrem dtdUse nobis pa- 
ne- fli de ccelo, qui per mannx subministraiioncm ve~ 
terilus ianquam in urnbris destribvbatur. '0; ciixvjs 
toO {Art* XOfrfllaSy xoT; Kpyawzipou; C)$ iv <nci.«Ts 
xaxeyotkpsxo* turn sequcnlibus pay;. 3i9, Ipse nobis 
manna verum exhibitus est Christus, vetvribus ian- 
quam in imagine per typum declaratus. A&xo< 



prists Grant Quid ? ipse Christus pronuntiarit, 
qtm PM qui vie (vtigit '/ Luc. vm, 45. cum exlre- 
main ICCXKVJIJ Lanlum. non in ten oris tunica), 
sed pailii exterioris fimbriam miilier a I tig is* el. AJ> 
qui, iiislal Alb&rUnus, ne Cyrillum de proprio 
Chrisli corpore loeutum credamus, obslat l°quud 
caL 14, n. 30, Christum a nobis came abesse pro- 
nuntiet ; 2° quod paulo post laudata in argumento 
verba, n. I, Judaus vitio vcrlil, quod verba Chrisli, 
« Nisi manducavcritis meam car new, » non s>*irilita- 
liter aocepcrinl ; sed offensi abierint retro, existi- 
niantes ilium se ad mandttcwidas c&rnev hortari. 
Ea i-gilur wrba non ad li Lie ram sed xptrt'UialHcr ct 
sacramento leans intelligence : n c propria C.I irisli 
caro in eucharislia manducahu. Nee no:. Catholici, 



f h aiv xo [jtiwa to a ? AY,0tv6v avs3*{£.Qv; "/J»'^K, &< r* car?> m eucl 

ev e**4vi to's? 4r/*:ox^cic S:i xu^ov otjXcjjj^'^i qualcm illi concipicbant animo cainium Chrisli 



turn deinde cum manna dicit evangel ion doclrinae 
figuram pag. 318. Ita nempe nuda Chrisli figura 
crat, ut rem quoque alteram llguraret, Ostendat 
Albertinus similes in Hierosolyrnilano, decuehari- 
stico pane adimaginemel figuram reducto locutio- 
ncs. Dico 2° Alexandria! in objeeta propositi one 
sensum esse, per manna veteribus dalum.Clu istum 
adumbrari ; qui quid em Ianquam verbum omiii 
creaturcB ralionali, ut proprius ac naturalis inlel- 
Icctualium subs tan liar um cibus. jam tumetangelis 
et veteiibus ad sancUfteaiionem dabatur, pag. 314, 
312, ianquam homo vera olim in eucharislia lar- 
giendus erat, ad vivificandum spirilum nostrum^ el 
corpus in incomtplfonem continendum, etper fid em 



man ducat ion em credimits. f La so sub figura |?anr$ 
composuil Christus, ut quanivis ibi &l corpus ejus, 
cujus participationo ChriUum in nobis fvvimw, in 
unum cum ipso corpus compaginomur, et divina* 
natura* huiccorpori cum nostro oommislohyposta- 
tice conjuncta: parlicipes eftlciamur. absit tain en 
sensibilis manducatio cariiiuni. Muod nut cm came 
abesse dicitur a terns Chris lus, intelliga de sensi- 
bili et corporal i prooseiitia ; qu« quidern lidei lo- 
cum et sacrament) rati on em a u ferret. 

QUANTUM ARGUMHNTUM. 

86, Ex his verbis in formalin- euL 22, u. b : In 
Novo TcstamcnJo panis esl cosiest is % et jiocuhan $a- 
lutaris auhnam et corpus sanclificantia. Queiriwlnto- 



atque amorem in coidibus nostiis iuhabitat, pag. ^ dum enlm pani* carport conveniens c>t } ita ve-fOp-m 



31*2 ; cessantibus enim turn legis figuris, ipsam veri- 

iatem nobis h\ c'tbum vel in delicias (lego 'zpoyfy 

non xpvorjv, quamvis p:*rindesit) el fruitionem pro- 

posilum iri f p. 316. Christum videlicet, qui nos ad 

longsemm vitam alii, cum per subminislrat'wnem 

sancti Spiritus, turn parlieipatione proprUe c«rni$ f 

quse nobis Dei participation em indU et inserit, 

fjti(i£;s»- Yt t -% town' 9xy/Jj$ } h^.'.^titr^ r.fjuv t"/,v tou 

&-:o\> pL^xoyr^v, pag, 323. Qui denique onuii virtule 

et gloria nos replet, in inter iora cordis por fidem re- 

rtam et charitatem perfectam Hiatus ct recondilus, 

pag. 319. llunc objecta? proposition!* sensum esse 

inde conficitur, quod sithajc totaCvrillianaedispu- 

tationis snmrna, cujus thesim et argument um sibi 

in verbis objeciionc contentis propositi t. 

85. Nihil moror quod ad quartarn argumenti 
uostri partem reponil, cum corpus ct sanguis Chri- 
iti in membra nostra distribui dicuutur, id soli cor- 
pora acsanguinitypicocouvenire; de proprio Chrisli 
corpore,nequeabipsisCalholicisaffirniari.Falemnr 
ipsum Ciuisti corpus in membra nostra non diri- 
di. Sed hum ana) oration is consuetudinem ac totius 
traditionisexcn.i.plumsecu!i» illudmerilo dc(.hristi 
Corporeafl1rinanius v qiiodspecielHis nub qui bus deli- 
tescit proprium est : quaquidem orationenon liceret 
uti, nisi sub illis speciebus eoutitieretur. In St-ri- 
ptura tribuuntur angel is omnes actiones corpo- 



aninuv consenlaneum, &• 6. Quamobrcm ne (tta<fuum 
nudis (dementis) pant el vino (\a rucliaristiu) pro- 
posit is attende. Sunt enim corpus et sanguis Chrisli 
secundum Uomini as>everationum ; nutu etiamrt ill ad 
tibi suggcrat sensus, fides taw en lee&rimn ci firmioii 
efficiat. Ne judu-cs rem ex guslu; sed em fide cUra 
ullam dubitalionem perxvasus csto, te corporis et 
sanguinis Christ i dono dig nat tint ftti.ttte. V&iiucm 
n. 9 ; IslUcc edoclus et certissitna imbtttus fide */uad 
qui ridetur panUy pants non est tameui gustu-seusi- 
bilis sit t sed corpus Chrisli; ei quod videtur viHunl, 
vinu 7>t non est eliamsi ita gustui vidcatur, sed san- 
guis Christi, elc. Qua alia verborum formula ule- 
rolur Allu;rlinu5, si cui nescienLi prohare vellet 
D oricalchum quod tenet, aurnm non esse ; angelum 
externa homiuis specie vesliluta, homiuem non 
esse? vim argumenti per se perspieuam paucis 
explicabo. Primo, pants ille catle*ti& animam et cor- 
pus sanctificans verbum divinum esl, ammo? conve- 
niens uli pro priu sac natural is ejus cibus. Do verbo 
divine sermonem esse probat, turn hu jus sententnc 
cum subsequenli conjunctio \w particularn qv.am- 
obrem ; tiini alicna huic loco seruionum bi*i men- 
tiu, ad quani nihil ante auditoris aniusiun prajpa- 
ravit. Pan is ergo eucharislicus est verbum Uet\ ni- 
mirum corpori Chrisli hypos la tice conjunciura. 
Secundo, ita panem etvmum eucharisliac nuda ele- 



269 



DISSERT ATIO III, 



270 



mcnta esse negat, ut aliam prorsus naiuram sccun- A res sensibus subjecta aliud nstab ea quod esse vf~ 



dwn Domini asseveration tun. nempe corpus et eu 
charisliain Christ i esse alTirmet. Torlio, assent 
cn*:liari tiarn non esse quod suggerU semus ; quod 
oculis et gustui v'xletur dtse ;sed illnd. quod dubium 
ex contra ria sensuum run u ntia lion ft f CCXXVIll] 
videlur. Quod suggerit sensus, quod gustui sapit 
el videlur oeulisest, en charisti amp/mew esse ma- 
teria loin ac vinum : hoc igilur non etfc. Id de quo 
dubilare lacil sensuum testimonium, illnd est, sit- 
ne corpus et sanguis GUrisU Ikec cnim apud Cy- 
ril I tun catechesis hujus n. 1, dubitautium oratio, 
non esse Chfuti corpus el sanguine m : hoc igilur 

cunharistia. 

87. Cum Albert! no panels absolvam. Ait ille ad 



dclur. Sic oricalchum nun est aurum. quod hujus- 
modi reruni im peri lis videlur, sed alia species. 
Angelus externa homiuis specie contoxtus, homo 
non esl, tametsi nescient! ila vidoatnr, sed angc- 
kii : sua euique rerum generi enunliando peculia- 
rly convenit oratio. In primo genere non ne<jatur 
audiendum esse sensuum testimonium ; sed lan- 
tum nihil supra audiendum ; ut nihil in re esse 
afiirmeturnisiqnodcorumlestimonio eontinoalur ; 
in seeundo negatur" plane jCCXXIX] sensui adden- 
dum esse, ct reraovetur a re quod ejus tcsliniouio 
contiuetur. Pprnmlari non possuntutriusqus gene- 
ris cnuntialionesrsieut cnim deangnloin homiuis 
specie cons.picuodiei non potest, prater naiuram 



sec und una Cyril I i testimonium inargumento lauda- n homiuis esse in eo naturam angelicaui; ila do ho- 



lum, cum duo sin t in eucbarislia, alien im sub- 
stantia panis el vini eucharistiet, alteram sacra- 
men talis coram ratio qua* in significalione consi- 
slit; nullo modo circa priorem partem Cyrillum 
velle sensuum testimonium recusari, sed tantum 
circa posteriorcm : qiue ciun sit p raster et supra 
testimonium sensuum qui ad earn non pcrvcnianl, 
recte monet in hac parte rem non esse judicandam 
ex sensuum teslimonio.Suam banc responsionem 
Bui nil, si mil i bus, ul quidem putat, Cyril liana? 
sentential Pal rum teslimoniis. qui aiunt bap t ism i 
sac rumen turn nun oculia ajsUnaandum esse sed 
men to, magis attendendum ad id quod in eo non 
videlur, qnam ad id quod vide hi r, etc. Hebetes nos 
putat Albertiiius, cum pcrsuadere vult Cyrillum 
sensuum testimonium non reeusmre circa partem 
eucharislto visihilem ? ea promise res est de qua 
nct'at sensus audiendos. Purs ilia AlbcrLtno est 
panis et vimon materiale. Atqui hoc ipsum est 
quod Cyril tun eucharistiam exist i man dam esse ne- 
gal. licet ita sensibus videalur. UM apud ilium vel 
ievissiiua panis et vini visibilis, el illis superad- 
dilos figurai et cCficacias invisibilis significatio? 
decrantne illi verba quibus rem necessarian! ac 
pnecipuarn pure ac disci tc exprimeret? mil lam 
alicnani naturalis verborum suorum sensus inler- 
pretationem rudibus candidatis subjungendam re- 
Jinquebal? ex lam mullis qtue Albertinus cumulat 
Patrum debaplismosenlentiis, quaseumCyriUiana 
contend it, estne una in qua illi negentaquamba- 



mine.quiapraHervisibilecorpusanimamliabeatin- 
visibilem, dici non potest eiun non esse corporcuin, 
quamvis ita sensui videatar. Compare* quisque !o- 
culiones ab Albcrlino cum Cyrillianis comparatas ; 
illas reperietad primum genus, has ad postcrius 
pertiuere. iNotandum vrro rebus primo genere enn- 
tent.is non diriicilc ab bomiiubus, ac pi assert i m 
Christianjs,accontmoiiarifidem; prcclerquam enira 
quod sensus non reluotantur, norunt multa esse 
siveinnalura sive in religinue,qiu*n seusuum sa»a- 
citatem efTugiant et superent. Nee revera Cyrillus 
mullum laboiavit ut auditoribus p^rsuaderolaquaj 
baptismali cl sacro cbrisruaU adesse vim sancti 
Spiritus in visibilem. A tin altero genere, cum sen- 
suum butiiuoitiuin rei ariirmalaj conlrarium sit, 
dubitationem maxirnam patimur; neque enim id 
quod videmus facile nobis persuadere possum us 
aliud esse ab eo quod videmus. Carta oporlel ad- 
sint et snperiora sensibus in conlrarium docu- 
menta. Ilinc Cyrillus lota calcchesi rem proposi- 
lam confirmateVet inculcal; etexDei testimouio, 
ej usque oHmi'poUmtja dubilalionem oinucia ab 
auditornm aniinis auioliri contendit. 

88. Ad lerlium C.yrilli testimonium in argumoulo 
commemoratuin.duorespondetadversarius : 1° ver- 
ba, 6 oaiviaivo^ &pro% 9 qui videtiir panis, non sigm- 
ficare, qui appar^t et existimatur panis, sed panis 
vhifrilis't ac mull a congertt verbi '^vsaOai ccdem 
sensu accept! exempla. Possem et mullo plura 
alteriusejusdern verbi signiftcalionis, pro eo quod 



ptismaleui aquam esse ; cunvque sensibus videatar D apparet et evitiimatuv profcrre, cum duplex sit 
aqua ualuralis, bos tanien non audiendos confir- 
ment; sed ex fidei lestimoiuo longe cerliori ere- 
dendum esse, quod vidolur aqua gratiam esse invi- 
sibdem. in quam, sicut olim in vinurn, ipsa ecclc- 
siastica precc transmutata sit? non disLinxit Alber- 
liiius duo dissimillirnaremm genera: unum in quo 
v*\ aliquid pr&tcr et supra sensuum Uslimonium; 
alleruni quod est con tra idem sensuum teslimo- 
nium. Primum est cum pra>te.r rem subjeclam sen- 
sibus aliquid aliud est quod sensum fugitctsupe- 
rat. Sic in baplism.o et chrismate, p raster aquam 
ctunguentum, adestSpirilus sanclus. Alterumcum 



hujus vocabuli potostas et significatio. Sed aliam 
in hoc loco, prseler earn quam ei attribuimns lia- 
berc non potest: nisi ha?c ridicula Cyrillo affmga- 
tur oratio, panis visibilis ct materialis panis non 
est, tametsi sensibus ita videatur. Atsupponendum, 
inquil, panis communis non est. Oslcndat uaain 
apud o nines auctoressenlentiam, in qua suppona- 
tur in siniili loco, quod eral exprimendum. Ad hoc 
exemplum verbi gratia, quod videbilur corpus in 
resurrectione, non erit corpus, licei sensibus ita 
videatur : ut vox carnale et tcrHstre neque in ipsa 
proposition^ neque in adjunctis cxprimaiuv. Se- 



271 



DE DOCTRINA S. CYRTLLL 



272 



cuado, n* ilia Gyrilli vavba pants non est el vinum A ptis et sanguincm CAr&Jt? per venVam aiUem,Amen, 



non est, verum paw em et verum vinuni ab cuchari- 
stiaexciudere luteal ur; multuprodueitPaUumtoca 
admetapboram intelligenda, quibus do renegatur 
id quod ipsa res est; cumque substantia negari vi- 
deatui\sola negatiir quali l.as;uti quod dicunl: Aurum 
non sink homines esse homines , sed aut fcras et dee- 
mones reddit. Ira homimm non conceiit hominem 
etse* BaptUmi virtus non sinit homines ease homines, 
sed angelos pro hominibus faciL Quando homo tern* 
perans est y caro non amp? ins oaro esU sel caro in 
spiritum mutata est. Corpus regentrali fit corocru- 
cifixi. Proslicmum hum locum ex mefepboricU lo- 
cution i bus excipio ; nihil en imaiiud signitlca-tquam 
corpoream buptizali, post [£CX-XX] sacra m coin- 



qnod est assensionis verbunu m»t, 23, num. 18, 
quodquc stgni/teal fi'M aut verum eat, prout cum 
voto aut cum re assentienda conjuncture e^l; co tu- 
rn unicans assensum pnebel muustvautissibicom- 
munionem proposilioni. Tcrlio, cautio ilia nequid 
ex saero pane iriicrcidat, q.:ani in aqua baptismal!, 
oleo, sacro ckrismate, tani severe inculcalam non 
legimus ; jaclurac ejus comparatio cum ipsonuft 
corporis membroruni de truncal ione: severas anini- 
adversiones Ecclesiiu, pamilentiu'quo iilis irnposi- 
tiDi quorum c man i bus nulla aliquando culpa sua 
lapsa esset, aut; -alioqui in munibus ipsorum profa- 
nata eueharislia ; ha?c, inquam, omnia pi s illi- 
quid ipsam esse, quam malerialcin ecelesiasUcu 



niunionem, cum Christo eonjuneUonem. In ceteris g piece consccratum pattern, dare demons! rant. 



autem\ ut perfectam habeant cum Gyrilliana simi- 
litudinem. deest. verbum tllud Cyrilliauum, licet 
soisus alitcr remmtient. Desunt adjuncta omnia, 
quibus Gyrilliana propositi©, pqnis qnividetnr panis 
non estftamen gustu setiliatur, etc., ad veram pa- 
nis et vini exclusionem detcrminaUir. Alioqui ilia- 
rum loeutionum cum Gyrilliana dissim ilittnii neaf* 
satis iu observalionibus i el 2 capitis 9 aperui- 
mus. 

QC1NTUM AKGCMHNTUM. 

89. His continctur cat. 23 verbis, num. 21 : 
Adiens ad altare, ne expansis manuum volte* negate 
disjunctis digitts accede; sed shiistrojn velut thromtm 
suttjiciens dexterce, utpote liegem susepduroi; el con- 



Quarto, adoration em suscipiendo Chmii sanpiiui 
et corpore pra»scri plain, ad Deum in euehristia 
pra'senlem pert-mere, et idcirco saprerni cultus 
adorationem esse, dubitare non si nit ejus cum pra> 
cedenti et [CCXXXl] consequent! doctrina conjuu- 
clio. i>uini.o, ea pneceptio ut Cliristi corpus oculis 
ad sancHQcationom imponatur.utquc collectuspost 
sumptionem calicis ex labiis mad or, froaii ct reli- 
quis sensibus adrnoveatur; si^nificat saue tnliai- 
rentem quamdam in ipsa re sanctiticationem in- 
esse, cujus virtus nou in suseipienlis fide pqsita sit 
tota; quale in eucharisLia ciTic iciin gcau 5 solum ab 
adversariis admiltilur. llidiculrm est cum Albcr- 
tino respondere san^uinem Cliristi, cum in venis 



cava manu suscipe e»rpus Christ i . respondent, Amen, -, rijus confinealur, nulla posse huuudiUite snscipien- 



Poslguan anient eaate oeulos Uios contacts san-cti 
corporis sanctificaverisi Mud percipe, advspilans n& 
quid ex eo tiH deper eat ; quod enini iute r cider e pa- 
tieriSy id tibi tanquam ex propriis meinbrU deminu* 
Uim put a*». quod est auro ac gemmis longe pretio- 
sius. Num23: Turn vero post communion em corpo- 
ris Christ t, accede et ad sanguinis pocidmn : non 
extendens mantis, sed promts ct adoraiionls ac vene- 
rationis in modum % dicens } Amen. : saucti ficeris ex 
sanguinem Christi quoque sumens. Et citmadhucad* 
hte ret latiis tuis ex eo mador, manibus atiingens, et 
oculos, et frontenit et reliquos sensus sanclifica, Non 
immoror in frcquenti et ad siht'uIaB pene lineas 
repe ti lio n e corporis el sanguinis Christi, nulla un- 
quam figurae et efficaciac mentione facta ; primim 



tuni os ct labia perfundere: nam ot san^uini vnaro 
et rnerilo tribuitur, quod bpeciebus suis coiivcuil ; 
et alioqui vini consecrati particuloj non solum san- 
guinem Christi continent, sed ejus integrum corpus, 
cujus est ex sola en nj unction c cum vevbo ad san- 
ctificandum corpus nostrum virtus vivilica. 

yO. Albertiui o nines ad hoc arguvnentum obje- 
ct! ones occupavi. Sed pra^tcreunda nou eslobjeclio 
quam cuitf sibi proposuisset Perronius ctdissolvi's- 
set, instau randain suseipit aJvcrsarius : eaquc a 
nobis in sex turn ealho licit doctrina; argnmentutn 
convertitur. Petilur ex his verbis cat, 23, n. ia^ 
ubi banc Dominica) orationispcliiioncm explicans, 
Pancm nostrum stibstantiaiem da nobis kodie 55 , 
ait: Panis iste communis, non est subUaniialiS. 



A — rJ ts _.., , 

observo panem eucliaristicum, qui Christi corpus u hte aufem panis qui santtus est substaniialis est. 



dicilur. Begem Christum nppellari ; cui tanquam 
veroregi thronumpneparnrideeeat. Magnifica sane 
de parlicula panis, uuda Christi Hgura, locutio. 
Christus alitcr quam corpoie per (Idem ammo sus- 
cipi potest, fateor : in manu aulem quomodo nisi 
per corpus suum ? 2° illud Amen ad sumplionem 
utriusque speciei, responsionemesse coniunmican. 
tis ad antiquam et simplicissimam admin is trandfc 
commudionis lormulam corpus Chri$ti> sanguis 
Christi Qmd ilia formula significat, nisi,, esse cor- 



quasi dicas, ad substantiate animcc ordmatus el in- 
titutus. Hie panis non in venlrcra vadil alqite in 
*ecessum ejkiiur *', sed in omnera ltd co input) em 
divktititr ad animm et eorpcris emolummlnm. De 
pane eu eh an s t i c o h i c agi e e i • I u m e s t , q ui # ipi i 4 ve- 
Iit Albertiuus, non enim spiriluaiis pani>^raliro in 
omnem hominis compagem ac consU.lutwmm dividi- 
tur,ut unacumanima corpus quoque suo contactu 
sanctiflcet. Hinc duo argumenta conficiq. Primo, 
eucharistiam non negatCyrillus inventrem descen- 



Matth. vi, H. »VMattb. xv, 17. 



273 



DISSERTATIO III. 



274 



dere, quam in omnon nostri compagem dividi hie \ slanlia; panis nempe materially ct vinum quo con- 



ail, el in membra nostra sic dhtribui ut iudc Chri- 
stum f cronies, eidvmqan concorporei et conmngucs 
effici'mur, cat. 2 4 2, n. 3, corpori niinirutn Chris ti 
tribiiens, quod speeiebus proprium ; coque sensu 
addei e potcrat cum Justino et Irenajo, ex eucba- 
ristia sanguinem, et carnes nostras per transom* 
tationem nulriri, sangtiincm nostrum ex Cluisti 
sanguine, et corpus nostrum ex ejus corpore au- 
geri : quro uli conimodectcx huraauaconsuetudine 
corpori Cluisti Iribuuntur, cum specicbus illud 
obtegentibus Ian turn conveniant ; il.anisi Chris tus 
in cis continerotur, nunquam dicere licuisset. Ne- 
gat ergo tan turn Cy rill us pane in eueharisticum in 
ventrem descender e, ut ibi com muni urn ciborum 
more concoqualnr ctconfieialur, ac deiiule 
cessum tat. Quam autcm sortem Christi corp 
ipsam panis eucharistici subsl,anUam,subire ncgat, 
de speeiebus non iuficiatur ; cum experientia con- 
stet esse aliquid in eucbaristia, quod velut csctcri 
cibi in stomach o digeratur, et in seoessum eat : 
alias corpus Christi in membra nostra distribui. et 
per cue hausti a i ii consangues ipsi nos effici, af fir- 
marc non potuisscl, nisi species, sub quibus occul- 
ta tur, in membra nostra ac to tarn compagem dis- 
Iribuerentur, cumquc noslro sanguine coiumbcc- 
rcnlur. Dico [CCXXXII] ergo: panis eucharisticus, 
in so propria substantia eonsideratus,nec in ven- 
tre ilig-criiurncc in seoessum abit : porspiouum id in 
doclrina catholica. At in Calviniana sententia fal- 
surn panem eueharisticum, ipsam panis hujussub- 
slautiam. nee in venire conooqui, nee in seefcssuin 
ire, cum sit panis malcrialis; nee inficianlur ad- 
vefsarit ; ridiculum vcro id moncrc de flgura et 
efficacia buic pani adjuueta, quod nee vadat in 
ventrem nee in secemtm ejuziahtr. Non ergo panem 
curiinrisiicnm Cvrillus Calvini sensu, sed secun- 
dm a Catboliconun intelligcntiam accipiebat. Se- 
cundo, panis eucharisticus sua ordinatione et imti- 
tutione ad snbstanliam anifitm per •line t. Substantia- 
te habet nomen ex Cyrillo et Palribus non paucis: 
idem quo que non ad anhn;c soli us, sed etiam ad 
corporis emolumentwn, in lotam humanam compa- 
aem dklritutitnr. Non ut in baptismo cat. 3, n. 4, 
et in chrismatc cat. 21, n. 3, sic in eucbaristia du- 
plicem partem dislinguil Cyrillus, quarum una ad 



slat: aliud ad animam, nernpe gralia ilia quam 
pani suo et vino liberalileradjungunt. Calbolicum 
igitur dogma non Calvin ianum expiicat Cyrillus. 
Non ignoro Palres aliquando in figuratis et exor- 
naiis de baptismali aqua, e-hrismute, oleo sacro lo- 
culionibus, ista usos o ration o, aquam cor abluere^ 
animam sanctificare Atiidemcum pressiuset accu- 
ratius horum mysterioruin vim et ralionem decla- 
rant, singularura parti urn quibus constant fines 
limilesquc circumscripta determinant: ncquc id 
ullus Palrum Cyriilo no'stro diligentius prajslilit, 
aqua>baptismalise(Teclum corporea purgatione de- 
finiens, et spiritui cordis appcrsionemac purgalio- 
nem reservans cat. 3, n.4. Quod iisdera ferme 
in se- |j verbis repetunt Greg. Naz., Greg. Nyss., Cyrilli. 
rpus, Alex., et alii niulli. Eodem modo loquitur cat. 17, 
num. 30. Et banc solam perfusioncm corporis, 
sine ul la gratia saneliSpiritus, attribuit iis qui ficte 
acccdunt turn boc loco turn procat. n. t et 4. Os- 
tendant vclirn, ut dixi, sive apud Cyrillum sive 
ajJtnl alios, banc duplicis partis in eucbaristia dis- 
tinelioncra, qua fiat: i° ut corpus, boc solum ex 
attactu eucbaristia) conscquatur, ut pane et vino 
material i alatur, dum gratia ad animam pervenial, 
quo panis pertingcre non possit ; 2* ut indigne 
communioanles solum panera materialem et ma- 
teriale vinum degustent ; nee sacri corporis pollu- 
tis mauibus et ore recepti rei flant, atque a con- 
demnalione Juda* prodiloris ac crucifigenlium Ju« 
d&orutn absolvanlur. , f C(;XXXIIlj Occupata sunt 
istis Albertini responsa. Una superest objectio Ri- 
veti ex quodam t^stimonio catecb. (2, num. i, de* 
sumpla, cui aliunde in ipso loco satisfecimus. 

91. Septimum argumentum ex sincerrorum ad- 
versariorum ennfessione desumi poscst. Yir cl. 
Ernes tus Grabe non minus animi candore atque 
honestato monmi, quam eruditione orbi litterario 
notus, vi verilatis com pulsus fassus est Cyrillum 
nostrum, Ciregoiium Nyssenum ac Joannrm Dama- 
scenum, panem ac vinum cucharisti® in corpus et 
sanguinemCbristi transinutari sensisse. Ita illc in 
suisad Ireiucum a se cditum, ad lib. v, cap. 2, no* 
tis, pag. 300: lit, inquit (Patrcs quos nominavi) y 
persuasi erant, Spiriium sanctum, cailitvs descen- 
denlem pani non modo virttttem corporis Christi 



co r p u s so 1 u m , a 1 1 e r a a d a u t m a uj p e r t i n ea t : n e c a i t, D corn m u n tea re, s icyue e u m dent rat tone qual it alum inu- 



dam pane et vino matcriali corpus alitur, gratiam 
eisdein ex invocatione Trini talis adjunctum, spiri- 
tual! ciboac|anguedineanimamalere. Lnielcidem 
rei utr unique effect urn assign at ; ut et corpus suo 
attactu sanelificclcum in omnia membradistribua- 
tur, et animam ut proprius cibus pascat. Ea est 
doclrina catholica, qua Christus idem per suum 
corpus nostrum viviftcat, Yi ex conjunclionc vcrbi 
ipsi insita ; etper divinilatemsuam animam alii et 
sanctificat. Contra iu hypolbesi Calviniana, aliud 
prorsus ad corpus pertinet; et boc tpsum est con- 
tra Cyrilli scntontiam ipsa eucbaristici panis sub- 



tarc : sed cl divina potenlia ipsam ejus subslantiam 
in camera trans fonna-re, qua? Christi caro Ht% et cam 
ilia qua* ex Ii. Vivginis utero prodiit, ac cruci suffixa 
indeque in coclum suhiata fuit, eadem fiat per £7iau;T- 
atv (hoc est augmenrum), quodque enmdem spiri- 
tum vita* in se habeat: sicut panis quern Servator in 
ten ix comedil, vi natural h color is in camera ejus 
vcrtebatta%et nosier panis qxiolidianus in subsfantiam 
corporis nostri transit : quod corpus hodie a nobis 
gestatuniy idem dicilur oum illo in quo ante plures 
anncs versali sumus, quoniam eadem anitna vegeta- 
tur ; licet particulce ejus ]sint prorsus divcrsx, et 



275 



DE DOCTRINA S, CYRILLI. 



276 



nulla forte ex prioribus supevstes exsistat. Vellem A posse, ut unus et i&em homo Christ™ et in cadis 



base distinolius explicavisset lllud per eirrSjjr,?^, 
sump turn nou ex Damascciio vero, sod ex cpistola 
Damasccni noiftine inseripla ad Zachariam Doa- 
rorum episcopum no v. edit. pag. 65£, quam eru- 
dilus etsagacissimus P. le Quia optinie probavit 
Joaimis Damasceni nomini supposilaiu esse, cum 
vcri us sit Petri cujusdam Damasceni, Qui quidem 
auctor alias in gravissimo en ore versatur duin 
Christi corpus in euckaristia anie sumptioncm. et 
cum a nobis frangitur et coineditur, corruptibile ; 
poslquamautem anobissumplumfueritineorrupti- 
bile evadere ait: additque in subjecta oralione, 
cujus idem auctor est, num. 2, pag. 638, Christi 
corpus inmiortaio et incorruplibilc sanguine oa- 



versarotur, et in term ore fideiium sumeretur: 
unum a idem et hi em corpus fore plane in Hoi or. 
Plura cssentcorpora abunaanirna infonnala,qum 
unum hominemefficerent divcrsU corpmibus uleu- 
tem ; queinadmodum in corpore plura sunt mem- 
bra, quro propter informautiH animal unilai'&a, 
unum corpus humanuinconslituunl. Scd quemad- 
modum de capitc dicinon potest quod sint pedes, 
licet una an una into mien tur ; ita de corpore 
Christ i eucharistico dici non pot>set, quod sit cor- 
pus ejusdem ccelesto : nee verum essetquod affir- 
mant Palres in tmeharistia no«, non alium alio, 
seduno oumeset codtitu corpore vc>ri ; ila ui quod 
ab uno sumitur idem pror-ms sitae quod ab aliis. 



rcre, nee carnein quidem jure appeliari. Hujusau- jj Ex omnibus porro quas hue usque produximus 



ctoris scntentiani dc corpore Christi, ex pane et 
vino in caniem el sanguinem transsubslahtiatis 
aucto, transfcrl. (irabius ad JoannemBainascenuin, 
Gregoriuift >'yg§. etCyriNtim nostrum, qui ne ver- 
bum quidem habent de hujusmodi l^-x/^u et 
accretione. Quod si eiwcj^rfctv banc intelhgat do 
eximioquodam.etsecundum nostrum coucipiendj 
mod u in, accre tionis et ex tension is gear re ; quo 
fiat ut per omnes orbis eeclesias sit pr&sens, eta 
lidelibus unum ct idem man eras Cliristi corpus, 
substantial is jam accre t to nk incapax, vecipiatur ; 
qucuiadiiiodum beniime auclorem epistolaaad Za- 
chariam intcrpretatur P. Ic Quien ; Cyri Hum istu 
sensisse \iltro coucecfijnus. Si autorh hoc Cyrillo 
tribuit (nam de ceteris auctoribus quos iu cadem 



Cyriili sentenliisapparet,cuni res non itasubt-iliter 
rimatuiu esse ; sed cum ipsuni turn auditores siin- 
plioiter cteandideintellexissc unum Chris ti corpus 
quod in cudo est, in terris a lidelibus inodo quoctam 
nobis incomperto et iooxplieabili vere ae real iter 
comedi. 

CAPUT XII. 

De aacrificio cuoharUtloo^ cl mwiwtioiie ad eonse- 

crationem. 
92. PfafOus Augustana) confessionis professor, 
quern honoris et amicitiie causa nnmino. in disser- 
tationo !>e ohtatione ie(rnim euvhwislica, editisase 
1), I reiueii 'ragmen lis snhjiuic.la, cap. 158, paj; 327, 
scntenliam Cyriili dcsacrificioeuckauisth o his ver- 
bis e x p o n i t : Privcipu a it aq u e o hlat to, caq u e qua* sa - 



» — _ , , . . . - 

conjunct, ad me nihil p Ttinet), ut verum ex pane cri/tcio eucharistico csnenlialis est, juxta Cyrillttm 



et vino transsubsfantiulis Ciiristi corpoii acGossio- 
nein fieri exist imaverit, valde repuguem. 1-t hoc 
itcrum qucero, [CCXXXJVj cum non satis miln 
porspectussitviri claris's. verborum sensus;utrum- 
n c accre tionem banc naturali et in col'Io vors»anti 
Chrisli eorpori accedere putet ; tauturuque illi no- 
va) substantia? supervenire dicat, quantum panis 
etvini transsuhstuutiatumsit, hoc est pro ulensuia 
panis et vini, carnis el sanguinis pins minusve : 
an ex pane et vino iu carnem et sanguineus et bu- 
mana omnia membra mutatis, fieri arbiUetur hu- 
mannm quoddam corpus a cadeali uc naturali cor- 
pore Cliristi cum verbo divino conjuncta inforrna- 
tuni.uiiumel idem corpus cum codesti cejiseatur; 



did dehet qua* vacatur ki'ptix avaiixor/.-r^. pattern 
vitiumtfne in corpus et sadpuinem Vlt* m isti transntU' 
tans; ita ut smrificium eousecra-tione perfect um t 
$il Ou?ia to-3 IXaajjiov, sacrificinm propitiator in w ; 
[CCXXXVJ po*t eon see rat to nrm quoquv pro aliis 
oflereniium. Nee n effort cntmno potest senlentiam 
Cyrillx placitis Ecch'she Roma hat proximam esse* 
Nolandum tamon alios l*alres a Cyrillo plnrimura 
disscntire. De aliis Patribus nostra res non est: 
mi rum tamen t»i in re praocipua et comumnis ao 
quotidiani usus, non una Ft i i t omnium He,i;lesi«o 
Patrnm, eorumdemque vulgo suiiimorurrj sacerdo- 
tum, de sui sacerdotii fuiictione sonhmtia, Sediu 
Cyrillo const s-to ; cujus sentenliam Roman (e Ec de- 



ne a materia quidem. qure physice di versa sit. sod 1) siai placitis non proximuDK sed genii mm ac si-mil- 



costimatione ob animaj unitatem; quemadmoduia 
ab ilia unilate lit, ut caro Cliristi ex Viririno nata, 
una et cad cm cum crurifixa censealur, quamvis 
nihil forte prioris iiiius materia? reliqutim esse!.. Si 
primum censuit, quomodo cum prajsenti statu 
corporis Cliristi in cuto quod ex hue hypotliesi in 
immensum cresceret id componi possit non intel- 
li^o : alias, id quod ncgat vir clariis. a Patribus 
iliis crediliim. Cliristi corpus e cado descendere 
Oporleret, ut n fidelibus sumeretur. Si alteruui ar- 
biLralus est, fateor ex unilate aniuKe Cliristi. cum 
cttlesli turn eucharistico corpori adjnnct», fieri 



limam eamdemque plane dicora debnisset. Cum ex 
eo qiuorerem, quid Undent diversi inter ambas 
Cyriili el CaLholieorum de saciifieio eucharistico 
senteutias deprchendisset, ne plane consenlaneas 
latere tu r ; respondit mulio plura qnam apud Cy- 
rillum, doctriiue de sacrificio eucharistico capita 
recenseri a nobis Catbolicis ; sive indoctrina con- 
cilii Tridentini De sacrificio miisas sess. 22, sive 
apud Jacob. Hossuetium Meldcnsein episcopum in 
Gallico libro l\e exptteatione qudrumdam cwcrn&ria- 
ruth misscts. Ha?c responsioilis mca* sum ma In it : 
fidem nostram de cucharistisa sacrificio to lam Cv- 



r* t 



•?5 'x 'jqafl $s 



pn tuno 'suasuaoaa anSjuijl uiatnp.io l i umu 'i$a 
?ndtK> ponb *ps<jj 'njttfaav/tfub' ij^tfs *>n;i.iHl$ oidvo 

l fl|3«W D}0U»S S ^|30A SlUiUOdxO *§J U ££ Jl-O 

'tp'ui(j snduoo pi>$ 'sutvd minunaoo fio m*u sn]Ki?d§ 
ipuD$ utd\ioi)DOO*m pod 'mjmnyjns sjw»j '£ *" '15 
•*}T>3 }1$hty0 snddoz pj mwd vpv.iod mapw Quoy 
-vooam I iv.i9 mnurt 73 stuvd mpnu umioytvooaui si? 
~t>iu(U£ wpumopv ruvjoavs apiv *£ *u *f>( "jdo *$mjs 
-umptid uimm ?p snw<j *auaps u.ioja.i wuuoiiuooa 



dg ooq ojjojjo snumn innpp.ioous ami uniisuift) 
10 os iHujso-poDfl 'tnmsapofl ia as uinisun.o osfcs 
-uiJipnaopuiaocs ut *opmiO •a>\minj st'iaoui mail 
-oriiuotuauniioo aad jpaj iMiaao 111 :roq 'wsyuil «!1 
-auiutK|jaoianjduiouojiu.touiymttiooJ9ilon|isi.iT?qono 

oiO||i.ious ui stusijq;) uhjjub ponO VB»*MP utBjnSy 
pri»uiupna s ton jo utnpguotts }a *spu.K> ipyuoss 
um.inst.mipn;> uintoyur.'Us -ja 111 ? *p?.mdiuoa 01s cas 
•situ pspu.io iHOijurnss oquiu mb : aniuwojidxa jaw 
-rqujiuipe *gt;g *Sud l $ouMy<*H pv pidft m i\ -ui'oq 



-ui cpues snruitlg pa spuiinux SS P c 'otioiiuaiu Q 'ouioisosXiqo m di£\[ •snjuiouiiui p snsajo uAjjin 



t»j:h:j i.u snuaip) snijjnu *tv qt? otfcq *sti|||.ia*j Jin 
-taboj auoipaaasuoa op onbunasarpnb umpuopcj 

9Uons«enb T?iuijd 3p [if-vxXXOOJ °V £oavui|qsixa 
s^ ad d ui a u {i v 3 0.\ u 1 urc u puioosn oo pt3 s imj t>sst>o a u 
on)Tioor( o£ ^tui.tpopnvtu;ij8oi m? i;s oujo.ua i uinp 
►uatjuas auortriuijsrxdsura^Ktap p;nbij..osiias t?ji 
!S *? 6ll Jont lW* 12 a*?uyiuoo i:i»airuj in iitojieocAu; 
'stqaoA spipihittAa spnpxo *i|os 'uiauojpuoasuoo 
a?rjS[jTjipnD siq|tJA'Q utuu u \ otq anjuamf) 't6 
m m*u(nj}>j2d$WG2 pv 9wn)vooaui m 
"juiiOA^toui?! uioiuitssaodii ipaomai)ju v* IP 
-uuuot 'tunnpoao joiitimuuioo insypofl uj i^ Sininb 
•}]uv uiniipLU'i ponb iqis otibuic]isoiluii ' Ei.nuu.tojur 
uiuilUd)uos$ui^ $ft]nsuoDUt y* sissuuo l onbinn iqts 



-uosaj.ido.i }o ooijvaui utisuiuipno ui 'snisuifQ sniq 
-ouriui wu.\ oonao ui umjuv] : tssnvo cud owbiudp^o 
*odQ sua.ia.yo mapeo 'xojrjuod anbuiep; 'wutpiA 
rjsopc uiopoo uitttO da ut i unr|V?nufiUO'.» uiopt p oiut 
'ston.io notjuocs «sso ui^udinuoaiaiuLuuo iuu/mj-u 
-t?qtno uinioyuOTS 'opaax [IaXXXOoI •$iKMS>jajad 
snpeotjjd v|oqiuAs tens sniojssird * g j siqvn Odd i$Q 
pupia pmsissb odiaaa 'ivwtjj sij.un ui *|iSr sijtno 
ui ponbju \iiT)iuod t.ii?i|V ui o^opjooDs v ooq qo ]o 
'isoiod uou ut>Aiad oiui|u?hp i>ns ip^op.ioo«s miua 
stn^t.up 'iU9)ua.ioijo insapoQ oad mired $ as luoorjii 
-aod pas MuRi^fqo tsis^oog qn ossu uitijos nnrmiv*^ 1 / 
uou opyi.ioB? ooq hi uin]suq;j 5 opurv^i>c; *o ♦iumi 

< J! l,0 H P u '80 *^ y ; Snv *snwmp uvimwi wni?uqQ 



Cil 



L>ns i (riuuuiuui suoui ui pustiqnpui uoti)suujsstA ^ auouowv* ut wnp sou uiivitw mg ojo *$.>/*/;u 



-tM,9 snqaj ui pr|j( juanoij tsniib apui.iad :p.iu.nqo 
-ap ait>ipiauj o« niduo onbsmb ons oad cutmupop 
ajisaioo^ mauniuiuoo^n 'jiuj mnr^suoo imhw sitotu 
uun lutuaub '?p|pJi>iui sxu]ij]n ( [ *93ujsiqou ouod 
pt i snaiV9|o$ ajv:i|snujpajxMiqaop luaiuuiu ia vq 
-.10A vu[c xa uinjot|ti 'imj xo| rpuoinas uiopi Lqimi 
snqtnb srjdi.ios miuopne lunjouiijoad sipuopaad 
-xa in anbiuno : as>|oa!o.i ttfaiar.) \injounuoo siq-i^A 
snfa ponb y&]i\i\ assisuos ia ass'uiiuoa 10 opouuunj 
-os anbuianbuinun pi ^unnmi^xa uivnuuiuos mm 
-ajp> ^sod 8nijsct(v um.ijuj unuo^u^ais poub 'am 
-ipuoqaadop uinrjtAOJodo Jjijrjj *>W u ! '11s umpip 
luijssiiounlitoD anbtqiui Tui|ssucp uia ooud anb 
" 00 H liJaiijsuoo outmjuoo ap pi^uatunaop srjaoo m 
'suptiaaip assinj siun|T>qo,iddt{ st>i!SO(Io.ul vqis rim] 
-uajcras ^o ujps aiaijej iiiiaoijc giuj 1 jsa supuao 
-ip asspofaa 'stifod ponb [ih\ 'assujouiJ} o.Mppt uou 
'linat'i ui] (ma*:) ponbpa^ i?ap>d un^au % t*jpnr)sa?ad 
uv^[t] ui snqoioods iuk *jj siuud qns iisuq^) aubrf 
-tjoj t i?t|uev}uo& |[1|iao piuos «ssiuipx> 'ujn||nu uini 
~onb*ajaonpojd viaeraosuoo afujjpop »pywot»s ap 
(Koijoqpjo snqi.ni2cl *SS xo uiossod V\\v. tMiry XO 

*0Sia 9 duo *ii?(/ ap i>(j x qi| siuipd ui pi\ 
*tjpi>|joo sipuaiuos ni!}snSiiy sniituixo oa)jj *uil>} 
-^1uaso?jda.i suqotc»ads sp^sianqpny i« ia tuujounf 
-uoo isdi )\\ laojjo anbonb os'jjarjo umjsuqQ tunp 
uisypoa auofjea anbuiaptJ^ Mtrnuo J moo spun 11 [uoo 
iiiaun uj snqT|apy st^uiu r.i irisapog u%{ 'si^njitoo 
umun in snnun sjijnui xa uniuu qa sinvd qn m^u 
4 sii}iiaiuoa tuu jo siued saqopad? qns }uaf*um.tn3tj 



U 



-3//0 10 ooifsfttu saitmpnuuti 'omwuy tmiwwi'OfOii 
m 2.wp.720 mnp'jnjDutvn mnuBv $o& *0V5 isjda *"/\>^j 
•«ajj) i wpmp dU0i)w$ i>}Mru.>vi niiuwtf nmanfiuvs 
'tit sndwo otpi>/£ isrmb vn$ a:n*.i uiaiopjoovs jcifuip 
unsscd saaiu^ in inn)0i»j atioip^ xo vm{) m At 111:1 ud$ 
-ajjdaj i2punts]p |a csiAip uiopoui aod i]n sinliiros 
•ja sndjoo vnb *auoiii?aaa5uoo $iu mtfues ou suod 
-joo uivnulas xa |»a 'Jivjuunsopx'juirisoMd ti|0Ui ot> 
dooa outs sulo xa pA 'snp?is tsmiioix mupiub inf) 
uaajjo hiqou v &(}vou stfDOOvd oj.d i Ab^nlfisiA.£J»fi{ 
i\unp)fCivxa wnjstuyj '0 ^ ' urn u ' to ' 1?K> *sw 1 1 «.i aq mi q 
-up>j sjcju si]]nui uuiD aat;oi|duiis luoipju *rji t .m*| 
-x^uifisuoo suoot?!* am pom cunrpuiu a?aijioiApt? pas 
^lurvmiij jittttuod aau t%|V]qo suyuaa jinjumt| ainp?3 
oad fuijiajA r.H9tp? .inpuioduii apuiap :aiv|ii\?n.^s 
-ap ins raouoiiumuisutiJi jad vpqqo 00 y iuiiu'ia 
■ja sinvil lunuiud oub 11 1 Nnnpipaoiis assa iuisiism 
-cqana uiuudoad jo uuuaA l oii:f.i,) Mn-iuunbasuoj 
ojj|ti vj.u!)oysuo3 uhi;.i pop a.JOjjoqpja niuruo ouifj 

*SHJ[UA*'J ipsoUft? OlJJBjvl U4U01UJ \MUULO 0.1? U "JllUl 

-rosoa Stiiut>dpr|jfd opijuovs snqnuvo snja p 'at^ 
-vaayo siu-jauiu ja siaia oad atouoi^i^idojd m ooq 
uisapo^ qi> in j uiajuaoBf asiurpm dv\*u\ iojt'iotiu 
lunisuqQ tdv\\n ui mod 'uiupvj oajstuiui n?iS£*pog 
p ?js].iqy aiopjoous v tuauoiinjoasuoo aod 'is a 
uuttuns oio^i.io'cs ap ajrnpqpjj ppij 'S|ii?odmoo 
Q\\b\v t siu\n>duiooumoassnq!iimo atibsiq ! snawfaas 
*uod tuapsnjo snaussaoou v.> mn«j 'srpuui vj»j:ui.M.u?uy 
acuupop iiiapsnfa lunapij -^ siuka xa umj iuui 
•Oii||OD'iJT!psnqiJopia'si| qu iuouoi]no|jdXiip uibji 



snfno 'anbtuuisapoa ' tUBuitptA in snisuip pajjo V -uariqpiui snf^ urojO(ud|d i muijuooauoiinaornu 

Hz -in oLivmassia :ls 



279 



DE DOGTRINA S. CYRILLL 



280 



consecrationem deveirit, verborum evangelieorum 4 \ tioni, deindc et veterum GroBOonnft Patrum. imoet 



ne meminit quideni: non quod in Ufcurgia printer* 
missa cssent. id enim ne cogilare ifuidom permit- 
til ur ; sed quad historicc tan turn recilala, nuUara 
habere in sacra aclione vim exisiimasse vidcatur- 
Solius autem invocalionismentionem faeil in hrpc 
verba: Posiquam nosmetipsos per has laades spiri- 
tuals (trisagium intcHigit) mnctificavimus, Dcum 
benignum exoramus id endttat sanctum SpirUum 
super dona proposita ; ul facial pan cm (juidem cor- 
pus Christ i, vinam vcro sanguinem Christ L Otnnino 
enim quodcunque attigerit Spiritus sanclm, id san- 
ctified turn et Iransmutaturn est. Qu» quideni Pfatfio 
in altera disscrtationo Dc consecratione veterum eu- 
charistica piano sufficerc visa sunt, ut cum iis an- 



rcocullorum Cr&culoruiii cxislimationi adversan- 
tern. liccciitiorcs enim Grawi uli columniam sibi 
impaclam lonjie rejeccre, quod nullam in conse- 
cratione verbii ovangelicis partem uibuere c'ice- 
rcntur, Terlio, in liturgia* Gra?ea» usu, qum cvan- 
gfltica verba invoeationi praMnittit, dubitari non 
posse existimo quin Gnecorum omnium et avtatum 
et locoruni scntentia fuerit Christum non statira 
post evangelicorum verborum prununtiationein, 
sed tanlum post invoeation°m peractam adesse ; 
Patrum auc tori tales non all ego, qua* c -nimbus 
notaf) sunt, nee iu re aperta utor teslihus non ne- 
cessariis. Nata ea opinio est ex ipsis liturgiarum 
et sacrrc invocation is verbis, qui bus poslulatur a 



numoret, quo sin sola invocatione consecration em n Deo, ul. id quod panis et vinum est a Spvitu sane to 
rcposuisse pertondit. Dico 1° unum Cyrilli silen- mulatum, fiat corpus el sanguis Christi, Verba tuoc 



tium non suf licit, utab eo vim evangelicorum ver- 
borum sublatam existimemus:quod exemplo con- 
firmo. Si ea fantum S. Chrysostomi opera habere* 
nius, in quibus solius invocalionis tanquam conse* 
cralionis causae nieumiit-.ut lib. mi ^/c.s<7a;? v (^.cap.4 , 
pag. 32, et lib. vi, cap <i-, pag. 93, et serm. 32, torn. V 
pag. 487, et serm 36, pag. ;>.'j3, nullam emu evange- 
lic is verbis cTlicaciam reliquisse suspicarcmur. Sed 
his quao diserte dicit serm. 30, De proditione Jud,r 9 
pag. 463, ne ita de eo sentiamus prohibemur. Hrec 
ostendnnl u tram que scntentia m optinu'coniponi.ut 
et verba evangel ica sua vitranssubs tan I iationem ope* 
rendu ; uleorum tarn en operalioetafplicaUoapre- 
cibus ecclesiasticis tanquam ab impetrante causa 
dependeat ; Christo et Spiritu sarrcto una opcran- 
tibus. Quam quidem Cyrilli fuisse sentenliam ut 
non affirmo, ita, non fuisse nemo, utopinor, pro- 
bare potest. Dico 2° nonuisi post invocationem Cy- 
ril 1 u s p e rac tarn c I c m e n to ru m I ra n s in u Ut t.i o n em s e n~ 
sit. Eade re, ut. mihi quidem videtur, dubitare non 
peimittunt laudato? su peri us illius seuteulinr, qui- 
bus ante invocationem aflh mat panern ct vinum at- 
charistiw nudum es.se panem el vinum : toque per- 
acta jam I urn Chr'tsti corpus el sanguinem esse. 
Quid de hac ejus cxisliniatione sentiendum sit ro- 
gas? paucis aperio. 

95. Ac primo quidem fa ten Audi est totam banc 
controversiam ad fidem nihil pertinere, Quam vis 
Grrrcos inter et Latinos theologos in concilio Flo- 



detorquerc ad eflectuseuohari^Lia? in nobis postu- 
landos,Ecclesiam Iuculcntissimo,et constantissimo 
transsubstanttalionis testimouio privare est. Alio- 
qui verborum illorum sen sum, per se patcutcm et 
conspicuum, e quibus certius accipiemus, quam 
ab iis qui per omnes states illii usi s.nt ? Non mi* 
rum bcbolasticos nostros ca sententia offensos 
fuisse : pcrsuasi erant (et merilu quidem si ad li- 
turgiam Ho ma nam qua utebaniur spectes), Chri- 
stum statim post evangelicorum verborum recita- 
tion cm nulla mora sub panis el viui spec Job us con- 
lineii. Sed hu>c ad GraT.aiu li turgiam transfcrri 
intquiini erat ; in Homaua enim, Mediolanensi, et 
omnibus pene Latinis veteribus lituririis, invocatio 
ilia, ul nobis corpus el sanguis fiat Domini uostrt 
Jesu (hristi, vel similis oralio verbis cvangfdicii 
pncmiUi so let; quare nulla dubitatio rftlinquiLur 
quin iis recitatis consecratio peracta sit. Quaro, 
ut Grmci Patres post invocalionem lanlum, abso- 
iutam consecrationem exislimanles. ila loqui so- 
leut quasi invocalio ilia sola consecrationem el*fi- 
ciat ; ita Patres Latin i post ovuijgelicorum verbo- 
rum recitaliouom tanlum, linilam consecralionem 
arbilrafci , dc his verbis iU loqui videntur perinde 
quasi ill is solis transmutalio ebmieutorum tribucn- 
da sit; sed neqne illi verborum ovanyelicorum, 
isti multo minus pCecum necossitalem ct eflica- 
ciam sttsitili^se dicemli. Quod quidem de utrisque, 
gen era Um duntaxat, non de omnibus et singulis ad 



rentiito ea de re acrius disputatum sit, in decreto D rtgorotn intelligi volo. Latinos autcmpermuUosde 



tamen unionis nihil stalutum fuit de ulravis sen- 

tentia Concilium Tridenlinum banc disputationem 

ne atligit quidem : [CCXXXVlllj sess. 13, cap. 2, 

statu it, statim post consecralionem ex vi verborum) 

el can. 4, peracta consccralione, corpus et san- 

guinem Chrisli sub speciebus panis et vim una 

cum an una et divinilate exsistere : sed qna> verba 

ilia sint quibus consecratio peragitur, non decernit* 

Sccundo, si Cyril I us vim evangelicorum verborum 

sustniisset, et in nuda invocatione totius consc- 

crationis causa m reposuisset, dicerem senlentiam 

banc videri mibi, Latino? primuni Ecciesia) tradi- 



vi precuin iu saerittcio testalos esse notiuu est, 
nec ve teres tanlum dico, ut Hieronymum, Augu- 
stinum ; sed etiain rccentiore.s,ut Agobardum apist. 
ad Bernard. Vicnne., Pascbasium Itatberl. qui in 
lib. De corp. el sang. Domini, cap. 3, ait: SpirUum 
sanctum panis el vini snbstantiam, invisilUi potm- 
tiapcr [CCXXX1X] sacramentt sui sanctificationem, 
operari carnem et sanguinem Christi, et cap. i2, Do 
Christo. ipse est qui per Spiritwn sanctum hane 
suam efficit camem. OmiUo theoiogos multos, pra3- 
sertim e Scbolis, qui necessitatem precuni ad luec 
nostra tempora cons tan tor asseruere. 



Si 



DISSERTATIO III. 



282 



96. Invocationis sane in consecrations cucham- A per earn absolvatur consccratto, in Lalinisvero nee 



tiro efficaciam quamdarn esse, eamque non purv&m 
ut ait Bamlius, lib. Ik Spiritu santo, c. 27. duo 
mi hi semper max hue persuade runt. Prinuun est, 
verissimum illud Augustiui priiicipium,saeramen- 
torum efficaciam ab Hcclesia* precibusdependere. 
Quamvis et minister per exteriorcm sacrainenti 
admin is trationem, et Chris tus per gratiam quirs 
sacramentis rite collath ex ejus divinapromissioue 
nunquam non adest, baptizet etpeccalu rem it tat : 
Eeclesia quoque, non tan turn quia claves a Christo 
immediate accepit, quas per ministros cum a se, 
turn a Christo deputatos exercet; verum etiam alio 
sensu, per oralionum suarum nunquam deficien- 
tium efficaciam, vnre dici potest et baptizare et pec- 



forma eadem, nee idem locus ; evangelicis tamen 
verbis vulgo pnenritlitur. Sic in liturgia Bomana 
his verbis expressa est ad Palrem: « Quam oblalio- 
« nem (panis et vim) tu Deus, in omnibus, qinesu- 
« in us. be n ed i 6lam, asc rip tarn ,ra tarn, rational)! 1 cm, 
« acceptabiiernqucfaceredigncris.ul nob is corpus et 
« sanguis fiatdileclissimiKiliilui Domini noslriJosu 
« Cliristi. Qui pridiequam paterelur, » etc. Similis 
pane Amhrosianao liturgia) formula, si non ad Ko ma- 
il am posterins infiexa et accomodala sit. Certe Am- 
brosiuscominuncm quamdam Trinitatis i it vocal io- 
nem in saerificio adhibitam testis est his verbis 
lib. in DeSpiriiu sancto, cap. tG,n. 112: « Cnm Pa- 



« tre et Filioasaceidolibu* in baplismatc nomina- 
cata remittere : quod ab Augustiuo centies decan- ri « lur(Sphitussanctns), et in oblaliouibus invoca- 
tatum. Vid. lib. in De bapL, cap. 17, lib. iv, cap. 4, « tur. » Sed aliam f or te oration em respcxit. Auctor 



num. 6( serm.99, a. ti, serm.295,n.2 Vid. similes 
locos apud Ambros. lib. x in Luc, num. \ 1 , et lib. i 
Dcpmnit.t c. 13, n. 81, et inslgue testimonium Am- 
brosii Ansperli in Apoc. c. n, i. Qui enini sacra- 
mentis suis se adfuturum pollicitus est Ohrislus, 
cumgratiarnsua'in per ilia fluenlemab Ecclesiro pre- 
cious dependerc voluerit, facit ut nunquam in Ec- 
clesia sanctorum oratio deficiat ; earn que per mini- 
strum. Ecclesia> votorum interpretem, expressam 
nunquam non exaudit. In omoi sacram en torum ad- 
minislratioue contiuentur Eeclesia.; preces, sacra- 
menti effeclum a Duo poslulantes : qua* non pura 
ac nuda ca3remonia,sed Eeclesia? vere orautis voto- 
rum expressio sunt a tuinistro Ecclcsice sub ejus 
nomine fusro ; idcircoque propter ministri indigiii- 
tatem affectu nunquam fraudata. His principiis An- 
gustinus, totis contra Donatislasoperibus baptismi 
ab indignis et ab hsereticis dali validilatem defen- 
dit. Idem dgpreci bus Eeclesia* ad consecrationem 
in liturgia contentis sentiendum. Sacramentalium 
precum efficaciam Palrcs uno ore unixe commen- 
dant, necrobustiusquisquam quam Cyrillus nosier: 
qui iisdem precibus cl aqu;e baptismalis vim, cat. 
3, n, 3, et olei exorcizati efficaciam cat. 20, n. 3, 
el chrismatis sacri polcslalcm, cat. 2t % n. 3, et 
cuchaiistuo d unique traiisiuulalioncm tribuit. 

97. Alterum, quod cucharistica} invocationis 
efficaciam necessitatemque non minimum demon- 
strate est quod ab secreta apostolorum traditions 



librorum De $>* women th apud Ambrosiuin, qui non 
Mediolanensis quidem sed vicinco Ecctesius rilus 
exponehal, hanc Bomaiuo similem invocalionem 
refer L lib. iv, cap. 5, num. 24 : « Dicit sacerdos : Fac 
« nobis banc oblalionem aseriptam, raiarn, ratio- 
« nabilem,quod fignra est corporis et sanguinis l)o- 
« mininostri Jesu Cliristi : »> quod ila inielligendum 
ul ex pane et vino Hat tlgura et sacramentutn <'oi- 
poris el sanguinis Cliristi prmsotitium. Liturgia? 
Hispauicu) consecrationis forma m sic exprimuiit 
Bcatuset .Elherius lib. i « con l. Felicem et Elip., 
« Bijj'l. V\K Lugd. torn. KM, pay. 371 : Sexla succe- 
ed i t ( LUuryite ota I io) co 1 1 1 i r i n alio sac ram e n ti , h t 
« oblalioqUtB Deo offer tur, sane ti Ilea laperSplriUnu 
« sanctum Cliristi eorpori ct sanguini oontirmei-iir » 
Hoc. hodie in Mi?sali Mozarabico visit ur oratio ad 
Filium directa : « Adesto, adesto, Jesu, bone ponti- 
« ft.'X, in medio nostri, sicut fuisli in medio disci- 
*' pulociun tuoiinu ; sa noli Ilea hanc oblalionem, ut 
« sanctilkalasuniamuspermanussaiieti angeli lui 
c sancle Domine ac Bedomptor fcterne,»$equuntur 
verba cvangelica. In liturgia Afrkana expressior 
sancti Spi rilus invocatio babila vide tur ex bis 
Africanorum auctorum verbis . Op talus , lib . l 
« cont. Parmen., n. I : A I taria in quibus vola po- 
« puli (oblaiiones panis et vini% et membra Cliristi 
« portata sunt : quo Deus oinnipotens invoralus 
c sit; quo postulalus desoendil Spiritus sanclus^ 
c unde ainultis pignussalutis a?terua5 et spesresur- 



petila,judiceBasilio,in omnibus prorsustuamanti- U « rectionisacceptaest. » A' g , epist. 149, n. 19, lo- 

qiiis et usu abrogatis, quam usitatis mmc liturgiis 

reperitur; non iisdem verbis concepta ncc eidem 

loco alfixa ; sed modo verbis evangelicis profit, 

modo ca subsequitur; modo ad totamTriuitatem, 

modo ad Spiritum sanctum ; modo ad Filium, 

modo ad Patrem directa :eumdein tamen cffecUiin 

postulans, utoblatio in altari proposita in corpus 

et sunguinem Christi transmutetur. Et in omnibus 

quidem liturgiis tarn Gnecis quam Oriental ibus 

a viro doctissimo D. Eusebio Benaudolio editis, 

[CCXLjeadein peneinvocationis forma, idem locus, 

post evangelicte uimirum coence recitationem, ut 



tarn liturgiam in quatuor partes distribuens. secuu- 
dam definite orationescum bcnedicitu:%ct sancti II- 
« catur, ct ad distribuendum comminuilur { siipp. 
« illud quod est in Domini mensa) quam totam peli- 
« tione mfereomnisEcclesiaDominicaorationecon- 
aclndit; et lib. v De baptismo, cap. 20. n. 28 : Quo- 
« modo exaudit Deushomicidam deprecantem, vol 
« super aqu am bap tisma lis, vcl superoleum,vel su- 

• per eucharistiam, vel super capita eo rum quibus 

• manus iinponitur? ut nempe rata sint ea sacra - 
« menta, FvtrjMtiusJib. n ad Monimum,.-;^. 6 : Jam 
« nunc etiam ilia est nobis de Spiritus sancti mis- 



283 



DE DOGTIUNA S. CYRILLl. 



284 



« sione qu&stio resolvenda,cur scilicet si omni Tri- \ quasi sicut illo nobis Gyrillianum canoncm objicit, 



k ni tali sacrificJum oflVrtur, ad siinetificaueliuu 
« ohlationis nostfte inuntis sane Li Sjuritris taulum 
i missio postuletur; et cap. 7 : Sfririlug [CCXUJ 
« sanctus ad eonseerandum sacrifieium a Patre 

• poseilur ; et cup. 9 : Saneti Spiritus ad saiiclifi- 

• candum totius Ecclcsko sacrifieium poslulatur 
« adventus, Inter multas hujvs rci comas hanc as- 
« signal c. 10 : Quamlo autem congrue lUiusquam 
« ad eonseerandum sacrifieium corporis ChrisMi, 

• San eta Eceiesia quae est corpus Ghrlsti, Spiritus 
« saneti deposeat ad von turn, quae ipsum caput 
« suu rn de Spifitti sane to n over it natum, » ut 
idem uimirurn qui Chrisli corpus in Virfuio for- 
niavit, illud in cucharislia ex pane el vino con ft- 
ciut. Utrum in Africa ua missa invocatio verbis 
evangel icis pi ad ret, nullo ex lesl-imonio collide re 
potui. In lilurgu& Gal lie an as a Mahillouio edilro 
miosis compluribus invocatio reperitur, ad Pa- 
trem semper eumquc solum directa uliquando 
ut saneti fleet dona oblala ; inlerdum poslulans 
ut modo Verbum suuni, niodo ut Spiritum sanc- 
tum, modo ut ii tr unique ad sane Uficand urn sacri- 
ficiuni emiliatj Lkcc aulcin uabctur oralio, modo 
ante, modo post evangelica verba. Aliqnando au- 
tem in t'o turn prarlerniitlitur : quod ad nullum 
ali ant causam refero prater islnm, quod imperfe- 
cta sit ilia mtssarum oollectio, in qua swpg mulUo 
partes desunt, exusu communi ut nutw supplendar. 
Quod si quis multas illiu* perlectas missas cculinori 
pertcndaL in qnibus nullum invocations vestigium 



B 



non possimus iili vicissim Romance et Lalinorum 
Patrurn canouem opponere. Altera est de Scriptu- 
ral urn ad faciendarn (idem dogmatitm necessitate 
rarum ad faciendarn fidem dogmatum necessitate 
et suffirientia ;[CCXL1F] tjuam opponil tradition is 
et Ecelesiae definif ionuni auclut ilati. Prim urn quod 
attinet, muita iji eo peecat Rivetus: l°QuodCyril- 
lura negal historiam Susanna?, Beli* et trium 
puerorum cauticum agnovisse. Ignorabat nimirum 
Cyrllum Danielis interpretation* a TUeodotione 
adornala, cum tola Cra?cact Laliua Eceiesia usum 
esse : in qua nulla erat, sicut in Uieronymiana 
translQlionc, trium illorum monumentoruin a reli- 
quo Daniel is textu dictinctio ; sed in priino loco 
habebatur kistoria Susanna; : in medio captis tcr- 
tii cauticum puerorum ; et ad lidem Belis liistcria. 
HujusmodinaniciisexemplaribusutebanturPutres; 
hujusmodi suntomnes pene mss. (irasci Bibliorura 
codices. Sod inexcusabilis Rivcli de Cyrillo aftir- 
matio, cum tria hoic monument a in Catcckesibu$> 
uti veras Danielisprophetia* paries eitet, Susannoe 
historiam cat. 16, ti. 31, canticum trium puerorum 
cat. n. 16, cat. 9, n. % Beli et drueonis historiam 
cat. 14, n. 2a. Baruchi lihrum pneterea et epislo- 
lam Jeremno in calalogo suo recenset; et tertiuin 
Esdrtt librum probabiliter pro Esdra* prirno ha- 
buil, cum cjeteris vulgo Palrilnvs. Estkeris paritcr 
addilanienta in suo libro cum ca?teris conjuncta 
non videtur a roliquo textu distinxisse. qui HeJ rai- 
ca> lingua plane rudis erat : no Rivetus e:ni solo 
appareat, quod v«x negari potest; dieam illam ex C Hebneorum cdiione usum existiroet; in quo lino 



voiis (idelimn tola myst^rii actione supponi. llle 
autem liUirgiuo Gallieanas usus, ut modo ovange- 
licis verbis pr&eat invocatio, modo evangelica 
verba iavocalioni. probat nihil max i me ad rem 
per tin ere quo in locoea collocetur. l)uas res praj- 
staudus in sacramento habet Eceiesia, ut et Chri- 
sti verba recilet, quae utolim in ccena ijisius ore, 
sic nunc quoque ab ipso minisLioruin ejus perso- 
nam sustineutium ore recitala mirabilem euohari- 
Sli;u convcrsionem opernnlur ; et volurn suuni 
exprimat, ut Ghristus secundum promissionem 
suam suo sacramento n.e desit: h;ec cum siniul 
pr;e stare non possit. tempore d hid ere cegiGur. Sod 
unaestactio sacrilicii duabus illis rebus composita: 



se Protestantes acquiescere gtoriantiir. Alterum 
ejusdem Rivoti pecoatum est, quod deuterocanoni- 
cos quos dicimus libros.quia in Cyrilliano canoae 
non reccnseulur,ab eo prorsus rejeolos existimet. 
In calalogo revcra non comprehendit suo, quasi 
dubios et nundum ullo i^clesiic universalis judicio 
in canon em receptor. At eorum aliquos, idem dc 
ceteris sine dubio, si se dedissetoecasio, facturus, 
satpc citat. Sapiential librum cat. 9, n. 2 et 16, 
lauriat sub nomine Salomonis; Ecclesiasliciquc 
sententiis utitur cat. 6, n. 4, cat, 13, n. 8, cat. 11, 
n. 19. lino et Apocalypsis sententiis p of mult is 
utitur, quaitivis librum liunc expresse uti apocry- 



plium rejecisse videal.ur. Idem i 1 Ii quod eaHeris 
qu;enamearumvelpra)ccdalvel sequatur nemaxi- rj Patrilms accidit, ut cum deulerocanonicos libros 
me intersit, lacit actionis hujus unitas, Aptius ab omnibus Ecclesiis non reeipi sciret. in canon e 



tauieu videtur. ut causa impetrans qua* in precibus 
sila est, el'liciciitcm causam quuiu in vmbis Christi 
repouiinus pi;ecedat el attrahal; qiuo est Latinos 
Eceiesia? consueludo; quam ut efficiens causa 
impe tran tem p ravens ex spec let ut agat, qua3 est 
Civwcus coeremoniai ratio. 

CAPUT XIII. 

Dc sacra scriplura^ traditione, el !:rolesia. 

98. Dims hie habemus refellendas Riveti obje- 
cliones, quas ex auct-orilate Cyrilli iu cataolicam 
Ecclesiam intentat. Prima est, quod alium a Cyril- 
liano sequamur Scripturarum canoncm ; pcrinde 



ipi 

non recensuerit. Sed tainen cum haberetur in 
Eceiesia certa et indubitala de eorum bonitate et 
utilitate traditio, de eoruin vero divinitate. non 
iila cerla et explorata ac generalis, sed tamen 
communis ncc interrupt*, el omnium pene Pa- 
trurn veluli divinam Scriptiiram cilanlium usu 
confinnala; eos lanquum divines laudabat Ectde- 
sim judicium exspecUans. Tertio, inique nobis 
objicit Rivetus Cyril liaui canonis auctotitalcm, 
pejin.de quasi aut eo ipsi Protestanles utantur; 
aut ipsi debeamus, vel etiam possimus o nines SS. 
Patrurn, quorum uota est inter se diversitas et 
contrarietas sequi. Sed nos illis potiori jure 



283 



DISSERTATIO III. 



286 



objicere possumus primo antiquos Latinm Eccle- A *>nt. Gandenl., cap. 31 , num. 38, ct De cura pro 

sjixi, in qua regencrati sunt, canones quos nos 

sequuuur; dciude Proteslanlibus mquigri jure 

objicimus mentem ac senieutiam Cyrilli, in ca- 

noue Scripturarum describcndo. Quam ut i psi 

perfide contemnunt, ila nos perfecto seQiittuur, 

cum etiam ab ejus canone diseedimus. Gyrillus 

[CCXLUI] noti sua auc tori tate canone m Scrip tura- 

rum composuil, sed ilium quem sua Ecclesia so* 

quebatur, suis auditorihus de*iit : ac pro lege 

prroscripsil utcoslibros pro divinis haleremus, 

quosnobis Ecclesia* uuanimis auctoritas et Iradi- 

tio proponit, cat. 4, n. 33, 3u, 36. Ex oa logo nos 

deulorocanuiiieo* libros suscipimus, quosipso ho- 

die Ecclesia) seculus auctoritatom susciperet Cy- 



inortuis nap, J, num. 3. Item de Sapientice libro 
ab Massilibnsilhis rejeeto, in lib, De prmd. SS\ 
Et in primo tlelravlat. lib., cap. i<\ num. 3, retra- 
ctat ct corfigil idquedaiicubi verbaex Ecclesiasfico 
sumpla, propkelUavcrb<€<x$p?U$\'CVi\l; quia, inquit, 
non in ejus UOro (egunlar quem cerli aknus e$$i pro- 
phtH'tm. Junilius quanquam Afrieanus in lib. i, 
cap. 3, '*, 5, 6 et 7, de in u I it's Africani cal&logi li- 
bris ait, vol inter canmicas fCCXLIVj Scripture huji 
cwrere, vol mediae aucloriiath esse. Quanquam In- 
noceiiiius et Gclasitis Romani pontifices canon in 
libro r u m s aa auc lo r i tn to de d iss en t , in quo M a c h a- 
bu20i'tim libri contiuentur, cumin lamen successor 
S. Gregorys Magnus lib. xix Moral., cap 13, quod 



ritlus. rili omni Eeeiesias mm eju:> in qua nati ^ iis usus essct ita sc exeusat : Non inordinate a<?i- 



suut, turn universalis Ecclesia) e qua schisinate re- 
cesscrunt. auc tori Late seposita, oanonem Scrip tu- 
ravum ex arbitrio compositors* Cyrillus in suo ca- 
none sine dctrectalione admisit libros, do quibus 
o I i m t'ue r at a dd u b i I a t u in , nee i p < i u s : e la to d u bi ta - 
tio desierat : uti Epistolam ad Ilebneos, eL ox -ttno- 
nicis Epistolis complures ; sed pramilenti Ecclesia- 
rum auclorilati oblcmperavjt. Quidni ergo hodier- 
mi m G r& ere p a t i le ret I *a Li n ai Ec c 1 o s i m s u (TV a g i u m , 
id admiUendis dcuterocanonieis libri s sequuntur 
adversarii, etiam si non nulla de iis forte supersit 
dubitatio Ecclesia? totius auctoritati submiltenda. 
00. Utriusquc Ecclesiro vcteris Gra?cae et l.at'nae, 
cum di versos Scriplurarum canones con dercnl,una 
mens ac seittenlia fuit Qui vcrbi gratia deulero- 
canonicos oxeludebant, eos la men in suis libri 5 ** 
passim ut divines mtllo discriminc laudabauL. Qui 
aulem in canon e recipiebant, ii nulla ccrta aflirma- 
tione, a;it contraries scntenlia?damnalione id pra> 
stabant: sed volul idonoam auolorilalem suno Ec- 
closim traditionem secuti, certius tamen eL gene- 
ralius exspectabant EcclesiiD universalis judicium. 
Sic cum Ecclesia Alricanain concilia Corlhagincn- 
si an. 397, canonein suum. qui THderitiiro confer- 
mis est, scripsissei, veluli subdubitans addidil: 
De confirmando islo cartont trwwnztrma Ecdesia 
c&mulahg*. Iliu-uraque in altero Carlhaginensi an. 
410, eodem cataingo confirmalo subjicit, Ul fratri 
et cons'icei'doli Bmrifamo (paprej et ear am part turn 
episcoffis innotescat. Similiter A u gusli n us qui utri- 



ratis si ex Ubris Heel non caaonieis, sed tamen ad 
Ecelesue (vdificat iwienx editing testimonium profe- 
ramits. Ncmireuiur inferioris subsolliiaucloros ea- 
dein iu rcjioiendis quibusdamei iliis liluis liber- 
tate, autiu suadeeisdem dubilaliono si^uillcanda 
usos esse. Unum ex omnibus, qui omnium pene 
Laliiioruii) tbeologorum magisleraudit, S.Tbomam 
lando, qui prima parte, quatst 89, arl. 8, ad 2, 

Ecclesiasticuni cilans ail: St tamen KeclesiaMci 
auctoritan non rccipiaiur, eo qxiod apud Uehrxos in- 
ter ca-nouicas Scri) tuvas non cowpulaiur. Eadciu 
prme de eodem libro h abet Julianus Tolelanus 
ProtjJicslkon lib. it, cap. 30, quam vis ex Isidoro, 
Hildepiionso alii^quc tiioiiUiuentis constat Eccle- 
siam Hispanicam librum banc, ulierclrros dttuLero- 
can uiicosJii caimn^ljabuisse. Sed poslquamaccos- 
sitdudiim fixpcdataEccIesiwiii concilio Trident: no 
deHiiiLio. ab omni bus Lalinis Ecclesiis ununi mi- 
ter accopUita. et Grajca) Ecclesia sentenU.'o conseu- 
tunea, quo* lihro* alios tandem pro ranomcis ajrno- 
sciL.qiiSD circa illossupeeesso possit dubitatio plane 
non video. Quanquam nun ii^noro vims appsimo 
catholicos inveniri. qui nee a concilii Trideulini 
nee a Uoinanai Ecolc^im s^nteiUia ubhorrere con- 
sent, quumdam auctoriiutis inler canonical et 
deuterocanonioos libros distinelioncMn adinilXiii'e. 
10'). Ad Cyrillum et Eoclesiam nierosolymila- 
tiam rodeo. Quos ilia Cyrilli lemporibus nonrtum 
recipiebat libros succedeniibusagnovit. Nam Apo- 
calvnsim Damascenus in eauoue Xovi Teslameiili 



que concilio intermit, cum eumdemcutalogum ex- I) nulla dubitalionissi^nificalione comprehend: t. A 



scribat lib. n De doct. Christ.* cap. 8. n. 13, prius 
tamen n. 12 bancregulam prnoscripserat: In Scri- 
pUtrU canonicis Ecelesiarum caUioticavur* quam- 
plurium auotorilatem sequatuv (Scrip turao studio- 
aus). Tenehit igitur hune modum hi Scripturi? ca- 
nonicis, ut eas qua? ab omnibus o,cci}'tiuntur Bccic- 
stis prceponat eis quas qucedam non accipiuut ; ineis 
vero quos non accipiuntur ab omnibus \ prxjtonat eas 
quas plures gravioresque aeeipiunt % eis quas pane to- 
res minorisque auotoritatis Rcclesim tenent. Ac pro- 
ptereade Macbabfeorum librorum divinilale certis 
locis baud tanta asseveratione pronuntiat, uti lib. i 



dreas Cretensis, qui e Jerosolymilana Eeclesia pro- 
diisse dicikir, common lario eumdem librum illu- 
stravil. Ejus Le^liiu-oniis uLuntur Soph renins J oro- 
solymorum palriardia, oraliojie De owjudis, el Mi- 
chael Syncellus noiios&culo, in sua Lmtdatmie in 
sancloA antjelos a Conibefisio cdita : qui quidem iu 
in eadem oralione cum Apocalypsi,lum Judith, To- 
biai, el Machabrnoruin libris tribus utitur, Antio- 
chus, laune S. Sabte monachus liom., 17, Eccle.skt- 
stici lihrntn cvtat. Andreas jam iaudal:is. orat. 2 in 
S. Patapiimi, p. 2fti.,Sapientiafti Saloitvonissub no- 
mine citat. Pala?stini tandem episcopi in synodo 



287 



DBS DOCTRINA S. GYRILLI. 



288 



Bethlehemitica, an. 1672, Sapientiam Salomonis, A faUacia^ nonne divinai Scriptiirec sunt sahis nostra) 

non ne p ropheidrum prmd lotto nes ? Com men dai u m 
igitur hoc dcqositum mihi immobile custodi, teque 
nemo dimoreat : erede Deum hominem factum. Ridi- 
cule trail i t hoc deposition ad iolam doctrinam Chri- 
slianam,quod ad unum vera) inoarnationis crc- 
deudajarljculum perfiinet. Cat. 13. num. 8 : Omnia 
qua* ad Christum pertinent scripta -sunt ; nihil f/ue 
attMguum est^ nihil enim testimonio destitutum, 
omnia in cotumnis prophetic is inscripta sunt; non 
in lapideis tabulis, sed a Spiritu sancto manifests 
descrtpta. Cum itaque audivcris Evangeiium quie a 
Juda pes la sunt re fe reus, nonne,dcbes ejus rei audire 
ex Scripluris veleribus testimonium ? AtuUvisti lamca 
talus transverberatitm esse Christum : non debes 



Tohiatu, Judith, Boli et Susanna* hislorias, Cc&lc- 
siaflioum el Maohabieos recipiunt in ha?c verba : 
Ka: "xjxa ir,; I'pftsp r t $ fup^ xp'!vofwv El ko$ Ubros 
Script itrw partes judiramm. 

De adju agenda Scripture 7'radittonis et Ecclesice 

auctoritate. 

J 01. Alteram aggrcdior dtsp illation is cum Ri- 
ve to suscepta? caput. Triumph ans quodam modo 
multa cumulatCyrilli LcstimoaiaUe Scriptural suf- 
ficientia et necessitate; qnibus verbo respondere 
possera, agi, ipso fatente, de symbolo in quo 
[CCXl.Vj agnoscimus nihil couiineri soli us sine 
scrip lo tradition is auctoritate propositus ; ut mi- 
nim non sit tantavi Cyril I um ass eve rare, nihil de 



Symbol! doctrina sine Seripturarinn auctoritate, j* explorare scriptumne illud que que fin Vet Testa- 
O ratiocinio (id eniui solum exeludit, mento),... Audisti quod resurrexit ; ?u 



ton- deles iV*- 
quirerc num te [CCXLVI] his doctrinis ludamus? 
Id jam nefas csset, adjkit Rivetus, Christiano 
adullo, nedura caieehumeno, aut noophyto : in his 
certe Cyrillus papista non fail. Ignorabam bapti- 
zato Prctestanti licere, suum contenlis in lvvan- 
gelio Christi mysteriis assensum tandiu suspen- 
dere, dunec in prophclis ca coiifirnvala et prop- 
dicta cngnovisset. Call. ia, num. % : Mcamv.s nos 

de Spiritu sancto ea tanlum qua; script a sunt : si 
quid vera script urn non fuerit, 'i\e curiose scitetnur. 
Ipse Spirit us sanclus elocutus eat Scripluras ; ipse 
de se quoe/ue ipso dixit quivcuuque voluit, sen qua'- 
cunque capere potehxmus. Dicamus ergo qua! ab 
ipso dicta sunt ; nam quag Ule non dixit \ nos non 
Aff mini qu idem ista proferenti ultra crcdideris, nisi ^ audemus. Tandem cat. 47, ft. 1; HuManis ratioci- 



ex humano 

non Kcclesiae proponentis et interpretanlis semen - 
tiain), (radi debere. Quoniam vero his tcstimoniis 
et traditiones nou scriptas, et auctori talent Eccle- 
siaj oppugnat. ea ne quid dissimulate vidcar, liic 
exscribo. Cat.*, num. 17, proposita compondiose 
Ecclcsiio circa Triailatem doctrina ait Cyrillus : 
floe signa<:ulum in mente tua semper habeto y quod 
q u idem nunc tibi summa i im per cap it um \ 'ecc ns io~ 
7t em edict um est; si vero Do minus con cesser it f adhi- 
btia cjs Scripluris demon stratione pro viribus a no- 
bis clisserelur. Oportet enim circa divina ct sancta 
fidei mysteria ne minimum quidera sine dlvinis Scri- 
pturia tradi ; nee temere probabil tatibus argumen- 
lisquc iif. verborum artificio oonsistentibus abduci. 



,c 



de divinis Script ur is eorum quae tibi annuntio de~ 
monstrationem- accipias. H&e enim fides cut nostram 
sal u tern deb emus, non ex commentitia disputation*, 
sed c>v divinarum Scripturarumdemonsiratione vim 
habct. Cat. 5, num. 12 : Fid em (symbol urn) illam 
solam amplectere et scrva, quw nunc tibi ab F.cclesia 
traditur % ex omnibus Scripluris val/f.tia.... et modo 
quidera nudi.i verbistemm audie^is /idem memoria 
ret i n e ; s i ngu lor a m tero capita m exc ip e opportu no 
tempore ex di»i?i is Script uris assert ionem. Non enim 
ut hominibus lib art, fidei summa compos ita est; sed 
selecta ex omnibus Scripturis commendatoria capita 
nnam fidei doctrinam per ficiuni et complent* Cat. il, 
n. 12, rum dixisset de diviuio generationis modo 



nation ibus et intent is nee kodierno die utemur, t«i- 
nime enim expedil ; sed divinarum duntaxal Scri~ 
pturarum sententia-s memorue suggcremus, hoc enim 
tutissimum. Ex his omnibus testimouiis Iria se- 
cundum secta) sua* pra»judicia conchiderc voile vi- 
dotur adversarius : 1° Unumquenque Udein sibi ab 
Ecclesia in qua natns est propositam, ad Scriptu- 
rarum censutam revocare debere ; omnique hu- 
muna auctori late seposita, quod Scrip loris sibi 
conforme videbitur admitlere, quod dissentaneum 
Tejicere ; 2° nullum truditionibus non scri^ tis auc* 
toritatcm concedi oportere ; 3° tandem rJcclesta) 
judicium ac dofinitionem per seacsua auctoritate 
nihil vale re ; sed eateuus audi end am, quatenus 



nihil Spin turn sanctum Scripturaruinauctorem in D nobis Scripture conformis esse videbitur. Nihil 

Cyril lianas doctrine his arliculis contrariuin raa- 
gis jam ostendo. 

102. Ac de primo quidem, ut laceam probabile 
non esse, prroscriptam aCyrilJo unuin inveniendtb 
veri talis viarn, qute i° magna! honiinum parti qui 
Scripturas legere vel pra? irnperitia vol pr^ occu- 
palione non possunt, cat. f». num. 12, impossi- 
bilis sit; deindc omnibus longa et ardua propter 
Scripturaruni difficultates, version um, texluum et 
interprelum comparalione discntiendas ; 3° errori 
facile obnoxia propter diversas sen ten lias, quae 
omnes Scriptural auctoritate fulUe jactantur; de 



e i s d i x i sse , subdit : Q«/«? igitur operosc in q u iris, 
qua* neque Spiritus sanctus in Script uris enarrarilt 
Qui ea qua' scripta sunt non nosti t non script a per- 
cun Claris f Cat. 12, num. 5 : Qua> ram us oujus rei 
gratia descender it Jesus ; neque me is ratiocination 
nibusattende, sophismatis enim forte itludi passibile ; 
rerum % nisi prophetarnm de re unaquaque acceperis 
testimonial his qute dicentur ne crede. Nisi et de 
Virgine, et de loco,, et de tempore, et de modo didi* 
"iris ex divinis Scripluris, ne accipias ab homme 
testimonium. Cat. eadem num. 16: Nam doctrine 
nostra/ verborum comment a sunt, et humani in genii 



289 



DISSERTATIO III. 



200 



quibus secundum Rivetumex veterunisenlcntia ju- A H-aLum. Cat. 17, n. 35. « Si sfetcris in fide, beatus 



diciuna instruitur ; 4° nunquam satis ccrta, se,d 
semper cum formidiuc conjuncta; quippccum ex 
acumine ingenii, diligentia et eruditione cujusque 
dependeat: hisomissisdko: 1° aliaiii cateehume- 
norum quosalloquitur CyriUus, aliam baplizalo- 
rum hominuui esse ralionera : hi coram augulis et 
hominibus scriptata in ccelo (cat. 19. num. 5) 
fidei professioucin confess! sunt: banc ad consil- 
ium suam rovocare, et quod Proteslantes fecerunt, 
commit tare, fa)difragi seelus est Cyrillo judice loco 
citato. NqIIo ejusmodi sacramento obligator qui ad 
rcligionem nostrum accedebant, ulrationabile Deo 
fidei obsequium, exhiborent, turn a magistris turn 
suo ipso rum studio oUaborede Christiana* doctrince 
verilate persLuadiiri ajquuin erat: iueumque fitiem p sione peccatorum ; cltota in hoc arguiuento ver- 



« es ; si ox i n fid edi late cccideris. jam ab hoc die 
« infidelitatem abjiee, et firm am indue persuasio- 
« nem, » Uestabant tameu proband i tres arliculi- 
symboli. Fid em omnibus locis camque intimam 
audi tori bus common da t. Vid. p roc at. n. 8 et 17. 
Cat. 1, n, I, ait « cos fidei lumpadesnuper aceen- 
« disse, » hortaturque ut inexstinclus consorvent ; 
num 2, horlatur, ut «c arrhabonein Spiritus sancti 
<c acquiraut per lidsni. » Cat. 2, n. 3, supponit fi- 
de m i n a n i i n i s au d i I o ru m fo nil atom , se d cave re 
jubet no quid admittant animo, quod fldem illam 
discindat, Multarutn rerum ante piobationes ad- 
ducendas cxigit tVclem. Exigil procat. n. 8 dc ob- 
tiuenda per sinceram voluntalem ac fidem remis- 



nihil utilius adoctoribus Ecelesia? pr&soribi pote- 
rat, quam ut Evangel ii bistoriam cum prophetiis 
eompaiarent. Nobis Evangelii fidom in dubitatio- 
nom adduecrc, sec 1 us. Sjcundo, cranl ut ipse fa- 
tetur Cyril I us cat. U, num. 12, qui Scrip turas lege- 
re non possent, quibus per symbolum [CCXLYI1] 
Scrip turaram com pc odium com pi cc tens ab Ec- 
clesia subventum ail : bis ergo praclusa crat in- 
venienda? per se vcritatis via. Nisi dixeris satis 
iliis provisura esse per argumenta ex Scripluris a 
doctoribus allata, quibus singula? partes symboli 
jirobabanlur. Atprimo Hicrosolymispropriumerat, 
ut symboli doctrina diversis cateehefcibus per sin- 
gula! partes accurate demons trare-kir: alibi uno 
tantum autaltoro sermone, mida dogmatum sine 



B 



satur oratio, ut simulationem doponant ac since- 
ram fidom co no i pi an I ; exigit cat. 2 tola, dc pos li- 
mit per pamitentiam reparation o pecealoris; exi- 
git cat. 2, de sancti Spiritus in aquis baplismalibus 
pra?sentia. Cat. 4 siagulos pene articulos quos pro- 
pon it solum, olim ase demonslramlos, incipit a 
verbo Crede ; cumque Triuitatis doctrinam absol- 
ve r it, subjicit, « Hoc signuculum in mente semper 
« habeto. » Non ergo volebat ut tandiu suspensus 
penderet assensus, donee adducta fuissent propo- 
sita? simpliciler et nondum probata* doc I rime argu- 
mo-nta.Idmudcsymboloprrocipitcat 5,n. J 2: «Haiic 
ti fidom tauquam viaticum [CGXL VI 11] toto tempo- 
« re habere jubeo, etproeter earn uullam aliam am- 
« plius suscipere, neque etiamsi hos ipsi mutati 



argumenlis expositions, symboli traditio absolve- ^ « his quae nunc docomiui contraria loqueremur; 



batur. Uoindcsatisne prudentis virisil, auditis do- 
clorisalicujus argumcnlis.etiammoxime probabili- 
bus, nullo alio examine fidem a/lhibere ? cum pra*- 
sertim de rudi et illitterato agatur cui leves argu- 
mentationespossint facile fucuin faccre. Tertio, at 
neque catechumenis de propo.^ita^ sibi doctrinoc ve- 
rt tate, ante add uc las singula rum demon stra lion es 
dubiUre pcrmittit. id patet 1° ex hac diserla asse- 
veratione cat 13, n. 9 : «* Convcnimus non ut pa- 
ct ns contemplatricem ScripUuarum expositionem 
« eRiciamus nunc, sod ut potius de his que credi- 
« dim us certis document-is convincamur. » Fide- 
Hum nornen gcslubaut, non ad titulum et pom- 
pam, sed ut rovera niysteria nostra certo assensu 



« neque etiamsi angelus advcrsatiusinlucis ange- 
<« lum transfiguratus in errorem te vellet abduco- 
«< re. i> Nondum symboli doctrinam ex argu mentis 
asscruorat : bauc tarn en jam turn ccrto et immu- 
tabili assensu recipi jubet. Tandem sadrameato- 
rum veritalis asserlionem distulil. post Pascha, et 
cad em a neophylis rccepta: an idcirco vohirt ut 
ad eucliaristiam verbi gratia «hibii ct hoe«itantes 
de veriLato corporis Christisibi dati acccdcrent, do- 
nee in catechesi ejus rei ex Scripluris fides Facta 
esscl? nonne imperando responsionem Amen, ad 
form u lam commuuionis, Corpus Chrisli, exigoba- 
tur certa ejus rei fides. His arguments demons- 
tratuiu puto, cum Cyrilius sibi permit tit non cre- 



credereut. Procat. n. : « Aiiserabilis homo cum D <iJ i msi GOrta cx Scripluris dogmatum documenta 



« sis, Dei cognomen » (in appcllationo « fi delis) 
« accipis ; sed cave ne appellationem ft delis, irili- 
« d ; ».lis vero propositumgeras. » Cat. l\ r n. 2 : « Uic 
« jam quturilur nt fi delis quis secundum intimam 
« conscientiam reperialur... ut Deo tidei sinceri- 
t tateai ostendas, qui srrulalur renes clcorda 39 ; /> 
et num. 9 : • Si nullius aut. modicai fueris fidei, 
« benign us est Dominus, seseque ad le pamiten- 
« tern propitiusdemiUit. Die tantum et tu ingenue 
« et ex animo, * Credo. Dornine, adjuva infideli- 
« tatem meam 40 . » H*cc, ante propositum solum- 
modo symbolum, nodum probatum ac demons- 

8a Psal. vn. 18. *° Marc, ix, 23. 



protulerit, hojc de suspendendo tandiu auditoi urn 
assensu nullatcnus, sed de concepla tantum cau- 
sa? quam agebat fiducia intelligi oportere. Nunc 
probandum ab co trad i Lion es nos scrip las baud 
magis lajsas esse. 

103. Nullus est Patrum qui plures allegaverit 
traditionea non scriplas, ac dc oarum vi crcbrius 
cificacius locutns sit quam Cyrilius nosier. Ma- 
gnifies passim dissert t de vi et utililatc signi cru- 
cis cat. 4, n. 14, cat. 13, n. 3ti ; de exorcismorum 
et iusufflationum virtute, procat. n. ; olei exor- 



291 



Dfi DOGTRINA S. CYIULLI. — DISSERTATIO III. 



292 



cizali cfneacia, cat. 20, n.2; sacriquc chrismalis* A tfcstimoniis citatis. prajserlim I, 2, 4, 5, 8. Gra- 



cal. 21, n. 3; de vi bcnedielionum eeolesiaslica- 
rum in conseerandu aqua baptism.ili, cat. 3, n. 3 ; 
oleo cxorcizulo. saceo cari&malo, ciuuis I oris ; et 
sacra eucharislia, cat. 10, n. 7, cat. 21, n. 3, cat. 
23, n. 7. Quiliuscx Scriptures hcechabeuuisaeecula, 
aul qmcuam uarum teslimonia in probationem ea- 
rum reruni adduc?re satagitCyrillus ? Idem dica- 
mus dft honore ligno Douiinicae cruris cxhibito, a 
fide H bus particulas ejus habere cupienlihus, quo- 
rum {idem laudat Cyrillus cat. 10, n. 19, cat. 4, 
n. t0 } cat. 13, ft. 4, et de fey even Ua simcto I)o- 
mini monumento, inonli Col&olhm, aliisque Do- 
mini monumenlis imponsa; qua* nunqiiam Cyrillus 
sine pro Cut rone honoris appellat, et U talis ay to;, 



vissimne Cyril luut ut ila et loqueretur et a^crct 
iinprilcbunl causae: prima est. porsuadciida> ct cfli- 
ca o 1 ie r demons tra ml m r el i gi 11 i a 11 s I rm v e r i la I i s 
neees^itas; <ju?o prophelarumjaiKlorUato niulto si- 
gn i 'lean lius* quam humanis ruliocinaUo nihus -con- 
st iluitur. Vid. cat. 13, u. 8, el Horn il. hi paralytic. 
n. OSecunda erat, ul audilores suos ad versus hae- 
relicorum cavillationes muni ret Valentin iani Py- 
thagoi icajPlatonicrnquc philosophic principia cum 
Judaismi et Chrsitianisjjii seminibns admis^entas, 
insanum humanis ratioci litis doeUmae systema 
effmxerant. quo rudihns et imperilis illuderenL 
.Uauichan quoque sua de leiicbris oarumque priu- 
ripibus so 111 ni a. tanta vorboruui pom pa ado in a 



uavavio; dcforat. Idem de vi sunetarum r$liquia- g bant,utspreiaveteriquatncaluiniiiabauUirScnplu- 



rum dispntat copiosissime et gravis si mc cat. 18, 
n. 16 : dcutililatc sufl'ragil sanctorum nostris pre- 
cibus in sacrifioii oblatione adjunct; » cat. 23, n. 9, 
et saerificii pro levamine mortuorum oblali ibid, 
n. 10 : eujus rei di serin m in Scrip Lur is affunten- 
tum cum non alibi rcperialur proeterquam in Ma- 
chahreoruin librisquos Cyrillus in canone non ha- 
Lu ft, so 1 am m ea re Lraditionis auctorilatcm s ecu- 
turn cum esse necesse est. Nee re vera ho rum om- 
nium ullam probalionem atferre labural. His adde 
porpetuain Maria? vir^iuitaiem cat. 12, n. 34, mo- 
nastic! propositi ac devoti perpeluoj continents 
corporis laudera, cat. 4, n. 23, cat. 12. n. 3i>, etc., 
cleriealis contincutiro docus, cat. 12, n. 2o, ipsum 
den i que fkiiplurarum canouem, qui eerie in ipsis 



ra, ad veritatem audilores suos certoseducere nulla 
dubii significations aflinnarent, ac rnultis etiara 
persuaderent. Hi in Palcestina Cyril li tern pori bus 
maxime grassabanlur. Hint* turn ere baa pud ipsum 
et tain inculcata humani ralionii conlemptio, ejus 
que imperata audienl ibus diftklentia. A t traditiones 
ecclr ssiaslicas verbo viola ro ipsi relijjin fuisset. 

104. Neque porro magis E ectasia do II 11 ion Us et 
pra'scribentisancloiitalcm uniuscuj usque censura) 
el arbilrio subject I. Cal 18, n. 23. scribit, Kccle- 
siam cum propter alias causas catholicam, hoc est 
un iters a lorn, a p p c 1 1 a r i , t u m p ro p ter i *l<n n : << Q u i a u ui - 
« verse et absque defccfei docet omnia qua* in honii- 
« nu in notiliam venire debentdo^mata.sivc devi-ibi- 
clibus et invisibiliJius, sive de cmlestibus et lerres- 



Scripluris desenptus non est; cujus auctoritatera ^ <«tribus rebus. »Nihil Ecclesi?e doclrirue addendum, 



ao apontolorum et vctcrum epUcnpwum Ecciesiserec- 
torum [radilione desumit, cat. 4, n. 34. Cum igitnr 
in objectis num. 9S testimoniis, nihil (CCXL1X] 
nisi Scripturaruni auctoritate probaLum credi et 
assenliri jubet; primuiu agit de symbolo* non do 
sacramenlis, ca'l.erisque traditiouibus ecclesiasli- 
cis, quarura nullara in syrnbolo conUneri ullro 
agnnsciinus. Symbol mil aulemcumCyrtlliscnlentia 
cat o.n. 12, nihilaliud?it.pi. f Bter sunima do«lrina3 
in Set ipturisconliMita) capita; quid minim si in ea 
doctrina explicanda adipsas Scripturas recurrent 
dum sit. in quibus Deus quid el quanUun de rebus 
in syin-bolo cont.enlii credere debeamus aperuit; 
ciotcra adexcrceudam nostramanimi demissionem 



quoniam imivenx doceatquacennque [CCLJ in noli- 
UamhoiAiuum venire debent: nihil detrahend urn ,si 
omnia quaes docet, in nolitiam hominum venire dekenv ; 
nihil conunulandumautreformanduin, cum absque 
defecludoceat ,nec major ac^ravior in docendo delec- 
tus esse possit quam e/roris praidicalio. Si lalsa 
doceret Electa sia, non essct in ejus sinu pertiia- 
neudum, sed ma^istri vcritatis ubicunque foreut 
requirendi. At Cyrillus in Ecciesia qucc catholicadi- 
cilur constanterpermaneri jubet ; banc eniin unam 
esse Christi sponsam, unam malrem lidelium ; nee 
aliaru m sectarian illecebrisnospatiturabducirqua; 
quamvis EcelesioG no men usurpent, eo solo quod ea* 
tholicu* nomine desUtuantur, Ecctasia? nominis in- 



silcnlio teclaadprarijussit, prohibiiit curiosus in- D juste invasi rea, et sola Ecclesix malignanthm ap- 
dagari? Ea vis testimoniorum Cyrilli ohjcolonim, pdlationo digrias convincuntur. « Proprie et vere 
pricserLim 1, 2. 3, 0, 7, 8 Quidquid aulem Chri- «quisdixcrit,»HnquiLcat. 18,n.62 :« Ecctasiamma- 



slus ad insJilutionuin ct adniinislrationem Eccle- 
sun constiluit. non oranc in Scripluris cousi^nari, 
sed nonnulla per Eccta.siaj tradition em conservari 
vol nit. ut et dictis et factis praicipue suts omnes 
Patres docent. Secimdo, cum Cyrillus quidijuani ad 
Scripturas addi vclat, nihil aliud oxeludi!, nisi hir- 
nmnre invention is raliocinia, sophismata, in^renii 
in mysleria nos^aexereilalionem.el ut ipse appel- 
lat, €u % 9£?iAfrYitttya&«'!*Ti4CTa t ^'fi^-ixi; */.«*: xffxsyi^ 
dv8 t DtOK:%ou^ Xoy^{xou<, etc. Id discrto patet ex 



«< lignantiuniessehajreticor:;mcaaus... Eorum abo- 

«minandacollegiafugiens,ailha^reassenipers«'incta3 
"calholicwEcctasiaxinquaetrenalus es.Et siquan- 
■ dopere^rinatiisruerisincivilalibus, nesimpliciter 
«requiras...ubisitEcclesia:sedubisitcalho3icaEc- 
« clesia. Hoc enim proprium nomen est h n jus sane tse, 
«etmalris omnium nostrum. Quae quid em et sponsa 
« est Domini nostriJesu Christi, »etc AhhacEcclesia 
jubet nos requirere canonem Scripturaruni, etsym- 
bolum fidi-i. Ue priore ait cat. 4, n. 33 : Studiose 



293 



VETERUM TESTIMONIA. 



294 



qaoque, et ah Eccksia disee, qtmiam sint Valeria 
Tealuimmti libri, qui vera tfori, et num. 35 : Eos &olo& 
libros sludiote meditare el versa, qlim e tiara in Ec- 
clesia cum eerta fiducia legimus. Medio prudent iores 
et retigiosores te ermt retorts cpfcropi Ecclesiarum 
prceshies, qui eos tradidere. Tu ergo fUius Hcdmce 
cum sis, ne leges positas p<rverle Non i^ilurper- 
Hutlebal umimquemque spreto Eecicsioo judieio ex 
private spiritu, seu magus arbitrio, dc divinis Jibiis 
judicium ins true re. lit num. 30 : Qaacumquc in ec- 
clesiis non legunlur, ilia ncqtte privatim Icgas. De 
symbolo vero fidei cat- 5, u. 12 : b'idem Warn solum 
ampUuUere el sewa qitrr nunc tibi ab Eeclesia Iradi- 
tu>\ m otmabus Script tor is valtata. E cole si a* unius 
auc tori tale suscipi et relincri jubetdoclrinam, cu- 

4i Malth. xvi, iS. "ITiui. m. 111. 



\ jus examen ad scriphiras quas lepere non polorant 
in*lituore pra? ignorautia auloccupatiune unpodio- 
banlur. Ecclcsiam tandem deficere non posse do- 
cet ; scu cum cat. IS, n. 25, dc ca Pet ro dixis^e 
Sal valorem ait; Julifimbo Ecetesinmrueam, et porx 
infer i non prwvalebwil adversiis cow 41 , sen cum 
post Pa lum columnam el sfrtMlittmUum veritettis K2 
appeilat ; seu cum oliain Anliobristi tcinporibus 
firmi-ierpermansurainaftirmatcaf. 1ft, n. io* Nequti 
enim % iiiquit, roi*ur el nertos Ecclesix despcro. Ilroc 
Cyriiliprineipiameditari pott us oportebat Uiwtutn. 
quutu suctuj siitC piiejudieatas opinion es ten) ens 
arrepUs Sanctj ilootonssontentiis sustentaro conari 
ac Roman© Euclesiu. 1 false eoncepUm ejus dec re - 
torutn cum Cyril Han is discropantiam objieere. 



VETERUM TESTIMONIA 

DE S. CYR1I.L0 MEROSOLYMITANO EUJSQOB SCULPTiS. 



[CCLI-GCLII] S. Basilius homilia 13, pag. 413, sentenliain habet, quae iisdem omiiino verbis exsla- 

apud Cyriliuin Procat.. num. iO. 

Concilium CoislanlinopoUlanum cecumeniemn n, an. 381 vel 382, in epistola ad Damasttm el occidenlales 

apud Theodorelum Hint, eccle-s, lib, v. cap, 9, 

Ty,< I Ss ix^Tprx; acmrav twv 'ilkxArsituv ty ? i h R IlicfosolymiDiinas auteift Ecclcsic«,qu?e mater est 



xe T.'xya. tcbv ttjc zt.'x >/''*< ^e!poT^vf t Ot^Ta iriAat, 
aHXvJ'jav-a. 



omnium Ecclesiarum , revorcndissimuin Dcoque 
dileotissimurn Cyrillum episcopum esse notuiu fa- 
cimus; qui et canonice ab episcopis provinci® 
olim ordinatus fuit, et plurima variis in locis con- 
tra Ariunos ccrtainma subiit. 



S, Epiphanim kceres^ 05, § 20. 



Ka< attb -rets, /.«•. eo>^ 8s0po 3IXXoi lx(<r/.QitO'r 
Bi£*;, "Epau>v, Mi/.vo*.< [leg. Mx/.ot^io;], Mi;ip.oi; 
Kjp:AXoc , 'Epewto^, KupiXXo^ aXXoc* lXxD'!wvo<; t 
vuv xati^ciav ir,v 'UxxXr^'av, ^O5i*;xXt,05*; tr, Ttov 



A quo tempore ad hodiemam diem hi episcxjpi 
numeranl»;r: Bazas, Herman, Macariu?, Maximum, 
Cvrillus, Ucrennius, CyriHus aller, lliiarionu> {a) 
qui nunc Kcclcsiaj pra'sidet, qui cum Arianisha- 
buisse communionem acousatus edt. 



Idem lmres y 7o, § 23. 
'Axaxio- vap 6 JJaXxt^mvo; 6 K-ii^aptf**? » a;j.a Nam AfU^ius-PalttslirtusCfgsare&o episcopus, ciuu 
MeXyjTttj), xa- Oupxvup tt]> Ty^Jcjj, xa: EStu^wji t$ Meletio, et Uranio Tyrio, et Eutycbio Dlculhoro* 
'EXsuQspoTtoXt-Ti. 8ta tov ^po; KScaXcv -ov 'Upo- poiiiano, pro eo, quo in Cyrillum Hierosolyinita- 
oX^u'Trv 5r,Xov is xa- aTjo;, av0;7vato xos? asp i Hum odio ct invidia llagrabat, Basilic ac Georgio 
Bx7tXiov, 7.^ rewpY'.ov tov Aaov./.i^, xat ^'.Xo'joc- p Laodiceno, Sylvano Tarsensi, Eleusio Cyziceiio, 
vov tov Tapsix, 'K/5j<j*.ov ts -ov K^^!/.rj, Mxxsoo Macedonio Gonslantinopolitano, Euslathio Seba- 
v tov tov ICtovsTflvrivsfUsoXsttavov, 3\u7ta0'.ov tov Ss- stcno, <»L Aniauo AiUiochcuo seipsum opposuit ; 
6cr5rs«!x; , xcu 'Av.avov tov 'Av-rto/lr tots xsctx- qui turn conslituli cum essent, suas in eos vires 
GtaOlv-wv, /.ai* xitiov iauTOv rrpaT&jca; 6 xutoc collegit Acaeius, ac turbarum pluriinum concivit. 
' A v. * x : o ; , tc oX X y. v * >: a i v s* f.^ iw. o . 

K/ p»7«?o pa? J m e&lem §. 
EOtOxio^ jasv yip 6 'EX-rvOiporoX-TY,;, oTa Sy, arro NamEutycbiusEleulbcropoJitanus.utpolcaboalo 

too uaxapCo'i Ma;qi.cov5 toj 'UpoaoX'j^Uou 6(**Xo- Maximo liierosolytnitano episcopo ac conlVssorc 
v/j-oy l^'.ffxoito'j tyv ittaTvv iy^oiv oo^n T V ^Oo- calbolicoj iVdei institutis edoclus, propter Cyrilli 

(a) Verbi potest. UilarionU fdius. 



295 VBTEQUM TESTIMONIA. 296 

oltuiH ad Acaeium sesc fnon) adjunxil. Qui quidem A 8o{:oc, 8ta xrp rpo? xov K-b-.XXov syjbfov, (<r) [oox] 
aiiqnanto tempore calholieam iidem ampleeteus, I'Myn xot< nspi *Axixtov, opOg?^h>c p-sv s'ytuv <r/ct 
dignitatis sua* retiuendrc gratia dissimulavit. %4&pu>, &iwxpuou.=vo; os Sta xov "o-ov Opovov. 

£J ejusdcm hwres. § 27, 

Sam cum a se mvicem opinione non diserepa- "A v£p txaixo; Io^ei, xa&xa xa» 6 e-xepo; eT^sv, 

rent, nihilomiuus cartas in factiones divulsi sunt, el; oyA^itxz'x ol 5^piOo 5 * v ~p^< aX).i*Xoo;, r] piast 

dutn privatat inter sesijuu I tales exercent;eo quod -m tw -po; aXX/Xouc, otixo KunXXov xov 'Upojo- 

Cyrilhis Hierosolynvilanus, I'CLIlfj ct Entydiius hj[jfar?t it?o< E'jxo/jov s^ctv |jtf]viv, xx» EOxoyiov 

muuias inimicitias fovercnt : CyriUus vero a Basi- itoo; K4p*.XXov elvac os xov KSptXXov &«*« ll&§i\&l<p 

lii Halal(» et A muni qui Antioeiiu© ordinatus erat xm r«A*xij, xa* 'Avixvij* xw xaxasxsQsvT: s~i x^c 

episcopus, ac Georgii Laodiceni partibus staret. 'Av-to^tac, xa- rscs>p*p<$> t$ Aaoo:xe'«*. 

7T< § 37. 

Ex hoc enim grege Cesariensis Euzoius prodiit p, *E$ auxwv «pp E-iJwVo; 6 sv Ka:<m>s'3< jAxOyjxr,; 
iUorum discipnlus, qui post Acaehmi ei scdi pro? ixsfvtov Gitap^rtuv , s< xa! xov 'Axax-.ov Bi&oi-axo 
fuTt, cum ante Philumcnusa Cyrillo Ilierosolymi- piixa xaxarcasiv <l>:Xo'j{jtivo'j xov» utto Kjp:XXo'j xou 
lauo iu ilia constilutus fuisset : acdoinde CyriUus kpojoX^jtixoo xatasxaBsvcos xal [aexx xaxacxaj'.v 
senior ibidem ab Eutyeliio collocatus ac den) urn Kopi/.Xou xoS yipovkO*, t«£ &o xwv icsp* Kuxo^tov 
tiel Hiii&ab Cyrillo Ilicrosolymitano, cujui sororis xaxxixaOlvto; xal jjlsxx xax<xsxa<7:v Tikupiw xou 
erat iilius, rursus esset impositus. Cum enim hi 6sfc KopfX/.ou , auOic f &'3 'JepojoXajxixv.* xatxrza- 
tres illic ordinal! forent, et oh mutuas simul tales Olvxoc s; dosX^ y*P *'i"o5 ex^f/crvs. Kaxajxa- 
dignilate cessissent, poslmoduni Euzois scdem il- Ofcvxwv y : /p x<ov xpuiv, xat ^pY r f^'" wv ^ l * T V 
Jam oLlinuit. irpo^ dXX>iXou^ eptv, ot50:< 6 r:po£-.pr,{x:vo^ lviJoVto; 

xax?jxd0/;. 

HttpmtSi Hislor. eccle?iait., lib. i, cap 23, eJt7. «n. io26, vel 22 «ii/. an. io80. 

llicrosolymis vero Oyrillus post Maximum, sacerdolio confusa jam ordinatione suscepto, aliquando 
in fide, sa)pius in coininunione variabat. 

Idem. lib. r, cap. 37. 

CyriUus post Maximum confesso rem Hierosoly* C gwiti considcrationc habita. vel ex iis qua) in Da- 
ilus habcliatur eqiseopin. AperUsigitur fundamen- niclis propliclia de temporibus legbrat, vel quod in 
ti>, calces funJamentaque adhibita. Nihil omnino Evangcliis Duminus pnedixerat, persisteret, nullo 
dceral quiu diepostera, vetcribus deturbatis nova modo fieri posse, tit ibi a Judaeis lapis super lapi- 
jacerent fundamenta. Cum tamen episcopus dili- dem poneretur. Res erat in exspeclationc, etc. 

Idem. lib. u, cap. 2i 

Aputl Alexandriam dnfcmelo Petro TirnoLheus, e(, post hunc Theopliilus, in Hierosolymis aulem post 
Cyrilluni Joannes apostolicus reparanl scdes. 

Idem Hufinm in mam expssittonem symboli mtdta e.v Cyrilli cateckesibus, pvxserttm 13, 14 et 18, co in- 
nominato transtulit. 

S. Hieronymtts in Chronico ad ami. 349. 

Quadragesimus Maximus post Macarinm Jliero- episcopis Arianis episcopatus permittoretur, si 
solyinorum episcopus murilur. Post quern Eccle- ordinal toncm Maximi repudiass«t, diaconus iu 
siamAriuni invaddnt, id est, CyriUus, Eulychius; Ecclesia administravil : ob quam impietalem sa- 
rarsura CyriUus, henauis; tcrtio Cycillus, Ililarius; cerdotit mercede pensatus, lleraclium, quern mo- 
quarto CyriUus. Quorum CyriUus cum a Maximo riens Maximus in suurn locum subslituerat, varia 
fuisset presbyter ordinatus, et post mortem ejus D fraud e sollicitatus (6) de episcopo in presbyrcruiu 
ita ei ab Acacio episcopo Csesariensi et ceteris regradavit. 

Idem, in Catalogo scrip tor. eccJesiat, cap. 412. 

CyriUus Ilierosolyma) episcopus, sajpe pulsus K-joiXXo? f Upo*olo/jiwv iniffxoieoc , iroXXdxt< i§- 

Ecclesia et receplus, ad ex Ire mum sub Theodosio toOi'.«;xri< 'Ex/.Xr^^;, Ggxs^ov eioBoiio.) pa^tXeuov- 
priucipe. octo annis inconcussum epfccopalum te- xoc, sir! ivj«uxou^ oxxa> djdXewxov ivfj. xrp s-uxo- 
nail. Kxstantejus catechescs, quas in adolcscentia «r*v o$x;vo\; thw xaxr-^^vcic, a; ev xV, vsdx^xi jjv- 
coiuposuit. i-y.tit. 

(a) Oox. Petavius omnino expungendam censet negandi particulam ; alioquin qu© hie dicuntur. eis 
qua) proximo ante habentur, plane contraria sunt. 
(6) F. soUicitans. 



29' VETERUM TESTIMONIA. 298 

S. Nylus multas Cyrilli sentential ex omnibus peae cateckesibus in suU epistolis transcripsit. 

Philostorgim, lib. iv, Histor. ecclesiast., cap. 12. 

'Ett-^ottoi &s osuxepaYtov'.ox&v x.opov sJucAvj- ^ Secundas autem ab his (Aetium et Eunominm 

poSvxs; Mapr,; xs, /.. t. L fel Syj xat 'Axaxtos 6 xfo irttelligit) partes implebant episcopi, Maris, clc. 

IlaXajar.v&v K"areap6*a£j tt,v ttoo; Ixstvto; uttoxpi- llehique Acacias Coosaretc Palnestina). qui se cum 

vofji£vo<; 6ijLOooJ(r/, eV <£ xouc irep l BajiXstov avxt- illis senlire simuiabat, ut Basi-lium et sodales vi- 

XuitTjcraf Sioxt xdxeTveu KoptXAov xov 'JepoaroXujAtuv, cissim doloreafficeret,propterea quodilli Cvrillum 

utt' autoo -aoDivxa xo\> UpcbOxi, oia Tt-jiijs s<ps- Hierosolymorum epucopum ab ipso depositum 

6ov. nib ilo minus bonore afficiebant. 

S. Proclus, ComtantinopoUtanus episcopus, et $. Basilius Seleuciensis nonnulla ex Cyrilli cateekesibus in sua$ 
vrationes iranzcripsisse, ve I saltern imitati fuisse vidoitur. 

Socrates, Histor. ecelesiast., lib. n, cap. 38. 

'Axdfxtoc ph -yap xa'i HaxpoV.Xoc, Majlfxov to v Acacius namque etPatrophilus Maximo II ieroso- 

*IspoaoXv 4 uu>y i|w(W,aavT&$, KopiXXov dvxixaxisxY;- lymorum cxpulso, Gyrillam adversus cum consti- 

<jav . tueraut. 

Idem, U6. n, cap. 40. 

Olds too SaXou uipov<j, StaxpiOevxe< xat cuveX- Alterius autem partis episcopi, cum in Ecclesiam 

Oovxfi^ xaxa ttjV 1 ExxXr,s»av, IxaXouv too; rcsp? 'Ax*- convenissent, Acacium vocarunt, ut causa Cyrilli 

xtoy, sitt xu> xo^vai xa xax#s KupiXXov xov iititrsto* « Hierosolymorum episcopi judicaretur. Sciendum 

i:ov 'hponoXu^tuv. 'lsxeov 8e, oxt KuptXXos -jjor^ rcp<5- enim est. Cvrillum jam ante accusalum fuisse ; 

ztp'rt xax^op^^o* xa*. Sia xt jjlIv oux Syja <pp*cat" qua autem de re nequeo dicere. CaMerum deposi- 

y.a6^pi0r ( oe, bxt uoXXaxt; eirt xh xp'/lrivat xaXo6,p.£- tus est.propterea quodsamius in judicium vocalus, 

voc, £f£^T^< 8'jo Iviauxtbv 8i£tpuY£4 x^c xccc^foptV< duobus contiauis arinis noh. comparugral, ttocu^a- 

£uXa€o6p.£voc. I(afl«i5£0sl< I* oov, fijxo3$ ixxAYjxou tioncs reformidans. Depositus tamen, (CCL1VJ ni- 

^i&Xiov xck; xaOiXoutri ^.ausaiausvo.;, jaiTiJiOh- sirs- hiiominus appellalioiiis libel! o ad eos qui ipsum 

•a a X £<xaxo B t x x<rx '/• p i o v * o u xf 4 IxxX ^ xq> xa I 6 p ac lX £i> <; d c p o s« o ran t m i ss o , a d ni a j u s j u d i c i u m pro v o ca vi t, 

KwvcrrdvcLfis EVfiy^v^t aujjt^r^oc. Toy to [4? & ^ v 1^" cu ^ quidein appfellationi imperator Constanlius 

vb; xrz: 7:ptoio<; -jiapa xo -j'jv/.Ok xTj> exxX7 ( (7i(xax'.xi[> astipulatus est. Solus igitur ac primus omnium 

xavov. KupiXXo; sror/j-jsv, £xxX-/;xok o^ Iv $r u uoa'w Cyriilus, contra eople^mstici oanojBs oonsuetu<(i- 

0',xa<7XTj.oi*p ypr.'jotu.svo^.Toxe Sk ivx-rj IsXeujceCq; na5Tjv nem, appeliationem sicut in publicis judiciis fieri 

x3!Gr ( <joj-uvoc' xat^ta xooxo ol ettloxottoi too; r.Ept so let mlerposuit.Ac turn qutdem Seleucitc aderut, 

'Axaxiov eVwOioov, rS^ juxp6> EjJLTcpo^Oiv ifjtvVjjAavsur paratus judicium subire,etob banc oausain cpiscopi 

<raasv, onw; Sv itspl x5>v xaxr^opoojAevojv Si-xyvovx^ Acacianos ad concessumvocabatU.quemadmodum 

xoiVr,vi*sv£YK<i>at ^^cm3*- paulo ante dixi, ut rebus examiuatis comuiuni 

C calculo sententiam proferrent. 

Jdem> Histor. ecclesiast... lib. n, cap. 42. 
KdO^Xov Slxal Newvav xov SeWxe'iac* tv 5 iv £ " Abdicarunl etiam Neonam episcopurn ?cleuci«e, 

Y&ve«. f, aivoSo s -' Ext ut,v xal £u*ppdviov xov rio;jL- qua in urbe synodus habita fuerat ; Sopbronimn 
itr/.ooiroAsoK xfjC iv Ha«.'k^ov{qp, xa! 'EXir'StWv Saxi- quoque episcopurn Pompeiopoleos, qua) urbs est 
Xtav T-f f !; Mooc€-*ovwt; f xi* xov 'UJswfoA'jjjiow KootXXov, Paphlagonia? ; Elpidium Satalorum Macedonian, 
xat aXXou^; oi' aXXa; atxtac e^oaAov. Cyiillom Hierosolymorum episcopum ? alios deni- 

que alias ob causas cxauclorarunt. 

idem, Histor. ecclesiast., lib. n, cap 45. 

'Bv 81 x*>l$ 'iGpocoXujjLot; avxt KyptXXou nzoiyzi- Hierosolyinis vero, in locum Cyrilli subro^atus 

pfe()7] 'Aio/.vtoi;. Mcrxiov 6s, /jxixai [j.«x* exeTvov est Arrbenius. Sciendum porro est, post hua cepi- 

HpaxXsto; xaxijxr^ xat auOi<; 'liasno^- ocxepov Be scopumordinalum fuisse Heraclium. ac deinde 

Xp<5v<o KipiXXo; s-nioT) xwv 'IspojoXuixcov, xat xtk Hilarium : tanderaque Cvrillum Hierosoiyma re- 

exec %xxXriffta< eyxpaxr^ E-yivexo. D versum Ecclewain suam recuperasse. 

Idem, Histor. ecclesiast., lib. m f cap. 20. 
T6te ce K-SptXXoi- 6 xebv UeaojoXu-aojv exSoxoTcoft, Quo quidem tempore Cyriilus Hierosolymorum 



43 

1 



zb xou «pooi{too Aav.T.X xata vovv IXii^Satvw, Stceo episcopos memor vaticinii Uaniclil projdietto 

xat 6 Xotrco* Iv xotc ay'o'.s B4«-fY £ ^f°'< ^^P 04 " quod Cbristus eliarn in sacris Evangeliis confir- 

Y i«?axo ? -tiXXo'c -e itpo£X=Ysv, ^; apa v5v r/--^ * mavit 4 \ palam niultis asUnlibus prajdixit. futu 

xatco^ oxs XtOo; W<- >'-0ov oux av p.svoi s;< xov rum brevi ut in eo templo lapis super lapidem 

vao'v/iXXa xo xoS Sonrpo; Xr^ov itX^p^O^Exai. non maneret, sed Sorvatoris oraculum compi.u-e- 

TxOxa sXey^v 6 iitlT/.o-K<K- %%X h& ~<j$ voxto< act tur. Gumque htec dixisset episcopus, nootu ingens 

*Dan. ix, 26. 44 Luc. xxi, 6. 

Patrol &b. XXXI1T. «0 



299 VETERUM TESTIMGNIA. 300 

terras motus exortus, lapidcs ex veleribus templi A. ci*<* j^Y*** ««s-fitytv4jttvo< £vs6p»$ xoik XiOou? x&v 
fundainentis avulsos sursum excussit, et cunctos «*Xai fcutXiWv xoS vaou, xat r.dvxac duftrneips auv 
una cum contiguis itsdittciis dispersit. xoT5 , irapeMt£i|*svois ooo$*aa<ri. 

Idem, Histor. ecelesiasi., lib. iv, eff;i. 4. 
Ro tempore Romans) Ecclesi© pra>eratLibcrius..« Kcxxi os xov jrp *m>v xov -rote (a), x?,c j/sv ev f Pt6- 

Uierosulymiuiuain vero rursus oblinebat Gyrillus. w 'BxkXtj??*; icposTwfcei At64?io;. . . vifa ol ^sp 5 . 

xa 'ls % ooa<JX-jjjia KupiXXot ol36i< expaxet 

Mem, Histor. ecclesiast,, lib. v, cap. 8, 
Conveniunt jgitur ex lis quidem, qui consub- SwqXQov o5v xifc jaw £ixoou<r>/j irfsrsw;, ex. \xiv 

stantialis {idem profttebantur, Timotheus Alexan- \A/.£;ot^5"pe{<^ TtjtoOsoc, £*/. ol 'IsfbcroAufuov KvptX-* 
dria> episcopus, Gyrillus iiierosolymorum, qui Xoc, xdxs ix jmaj^eXeJ*; x£ 6;jloouctu}) itpoaxe^s- 
lunc pdmitenfcia ductus consubstantialis iidei ad- voc 
hte rebat, 

$020f/ienta>, Histor. ecclesiast., life, iv, cap. 5. 

Eodem tempore cum Gyrillus Hierosolymoruin R r Ev St x& xoxe / p^vtp {6) Kup-XXou jjiexa Ma^o? 

Ecelesiam post Maximum adminislraret, crucissi- tt,v 'JepoaoXuixwv 'fcbcxXr^totv Imxporreoaavxc:;, xrau- 

gaum iu ecelo apparuit, splendid e refulgens, non p&0 a*QpLsiov b xcji oupav3> avs^avij xocxauya^ov 

til cotnetes dil'Nuenlibus radiis, sed plurima luce Xafuzp&t, oS^ofav xojxtJt^c xat; eXXajx^e^tv dtTiop- 

collectu ilensatum ao perspiccum, longitudiue qui- plwv, 5c).X r ev eusxctaet stoXXov <pt*>xd<; Itv.^xSk -rcu- 

dem a Calvarize Joco ad montemOUvuruin, id est, xvov ml $iaoav£; a f^xo<; jxlv Scov sx xo3 Kpcmou 

circiler quindecim stadia, tolum curium quod trac- {*£%?* T0 ^ <>?°°> T & v 'EXcuuSv, aji<pl Slxa xa! tcs»ts 

turn ilium super(!niinel complectens ; lutiLudo vero crtaSia xov 6 nip xov X&pov xouxov dupavov arroXa- 

respondcbut longiludini Porro ob rem taminsoli- &fcr t£po< oe xit> fjnjxsi dvdcXoYov. *12c ett: 7rxp&oo?tp 

tarn lamque inopinalam, admiratiosimu) acmetus Ss t?> au^jSeor^oTt Qau^aTt xc*! Bloc iravia<; sVjr-v' 

omuesinvasiu relictisque a)dibus, el Foro,et opere olx:acos xat ayopa^ ? xa? o-ep sfcuyev Citacxoclp- 

quod quisijiie pros inanibus habebat, uuivorsjcum y^^I A£V0 ^ ^^aXuiwv, Scfxst uati? xa'. ^avou^v $U 

uxoribus el liberis ad ecclesiamconfluxeTunt, uno xv;v exxX^qrtanr aov-fjXoov, xat xo.vfi xov Xpt^tov 

consensu Christum lau«lantes,Deumquealacri dfti- ojavoov, xa: tteov rpoOv;xui.; tojtoX<J^uv. Oi jjl£xc:ls>< 

mo con fit en tes. Porro ejusrei nunfius omnes orbis £s xal irav xo xaO* f,u5c o'xoiuavov r; ttsos xoutou 

Romani provincias non mediocriter conturbavit, p <xyy-X^ xxxi-Xr^sv. *Ey^ v£ *° ^- ^o%o oSx et< jjia- 

bi-evi autem id ubique nuiUiatum est. Kamcum ex xpiv* <!>; yip du>0et, ex 7ra7r t c T A< zliziw, vf 4 < xjw* 

otnuibus,ul itu dixeriin, orbis partjbuSi ut moris euXfv xat l^xoptav xtov t^s x^Ti^v'IspotxoXu^kJvsvSr)- 

est, parlim orandi, part-iin sacra loca perluslrandt jjlot5vxsCi ^ e-jivovTo fleaxxi xoT; bixsioi; ej^vgcrav. 

causaj Hierosolymis adessent peregrini, ea quea *£yvw ol xouxo scat! 6 $a<j*\zbs> SXa^v t& ttoXX5>v 

oculisviderant^uis poslearetulerunt. Ipse quoque avay-ystXavTw^ xa: Kup:XXo*j xoi5 £icc?xoicou ypa- 

irnperator ea de n? certior f actus est, tum ex imrl- ^«vxo<. 'EXIyixti Ss irapi xt«v xa toicioe sztaxrjjjto- 

torum aliorum relatione, turn ex li'tieris Gyriili vwv, xaxct xtva rpooYjxe'a^ (kfav fraXoci xa^xa t^o- 

episcopi ad ipsurn datis. H«c autem [GCLVJ in (Xfiftr/^o^^ ^ *«"< Upa^ p?6Xoic' x«t 'o jxlv aios 

sacris libris olim pra^dicta fmsse per divinam tiu{j.6av -noXXou; 'fcXXvJvwv xa: 'Io-jqqcIuiv sl^ Xot- 

quamdam pro[>heliam,viri istiusmodi rerum gaari crxiav.&jjLov eTr^YiveTo. 

asserebant. Et hoc quidem signum plurimos Gentiles ac Jud%os ad Chiistiaiiam religionem per- 
IraxiL 

Idem, lib. iv, cap. i~, 

Scriptis litteris ad episcopos, qui turn Arimini, D rpdfst [Constantius! xolc x<5xs ev ^Apifi'vw, x«l 

et Seleucia) erant congregati, jussit ut primum SeXsuxt^, xa rapt t^^ irtaxs^c «fXf{6oXa irpootcc- 

quidem conlroversias de fide componcren trad ex- 0*&ar ev^ciXei 84 <5cccXa€feLv, xAxa xov xf,- 'ExxXij- 

tremum vero de episcoporurn causis, qui se in juste <7?ot; 8e«rj/o\ xa! rspi xwv tt?(x<J^ xaOop^oOat i 1, 

deposilosaul in exsilium missos esse quererentur, unepopia? or/^Tv jisjjupojjiivwv eirtvxoirciiv/fS eTc ^v 

cogno^eemit ; ex quorum numero erat Gyrillus KiptXXo< r iepo^oXv^<*>v. 
Hierosolviuitamis. 

A/ejw, /t'6. iv, cap. 20. 

Acacias enim et Patrophilus, pulso Maximo, 0': \ih yap &\xf. 'Axixtov xai riatp^tXov * ? £>,<5- 

Hierosolymorum Ecclesiam Cyrillo re^cndam tra- p&toi Wi^fjiov, Tf ( v •lepo<;oAo(jn u v : £x/.Xr,ff:«v Koo-A- 
dideraut. X^> ircStf^av. ' * 

(a) Tov T*se. Sic emendavimus quod in editis (6) Tote x?<W- Ha-c verJba addidimus de aostro 
egebalur -ov -:. Loix. Decrant iu editis. Edit. 



SOI VETEHUM TESTIMONIA. 302 

Idem, ejiisdem Hbrl cap. 22, 
JErn&bet f i. e. Sdeucia ] o\ p.ev iwotwov to ; \ Hinc alii quidem doctrinam fidei ante omnia 
odyiia tjsxd^iv, at Ss x6ak |)<*»c avaxpfrav xwv excutiendam esse dixerunt; alii vero qincstiouem 
xxt7)yoooj|x£vwv lv 9tSt0K (fiw V KupiXXoc 'Ucocro- prius habcudam esse de vita ac moribus oorum 
Xujxwv x*t ESoxaOio^ 6 Ssoar&Iac dva$xaiov eXe- qui inter ipsos accusabantur : ex quorum numero 
T ov - erat Cyrillus Uierosolymorum episcopus, et Eusta- 

thius Sebastian. 
IS* j?aufa poU, ad finem capitis, 
O'jSI ttjv aoxTiv itl<mv 6jaoXoye?v r^ouXovxo fniwii- Nam neque eamdem cum reliquis fidem confi- 

rum Acaciani ], r) ntol twv iaptXr^dxwv dnoXovst- teri volebant, nee de crirainibus sibi illatis causara 
»0at t ofce ti< xr ( y xaxa KiptXXov e^exaaiv itaepcrye- dicere, nee ad examinanduni CVrilli ncgoftum ac- 
vijOa'. f,vetyovxo, ov aoxol xatyeiXov. cedere sustinebant, quem ipsi deposuerant. 

Idem, Histor. ecclesiash, it 5. iv, cap. 25. 
lyv xovcot; 02 x-zi KiptXXov tov 'UpoTcX-jjjLwv Cum his vero Cyrillum exauctorarunt episcopuni 

xxQi'.Xov, fr$ EuffxaQiu* xal 'EXottStw xEx*>:vtovr # x&xa, Uierosolymorum, propterea quod cum Eustathio et 
svavTix <rirouod*a<7t tg% ev MeXtxivji or^veX^ouui , B Elpidio communicasset, qui decreta Melitinensis 
jaeO' &v xat auxoc suveX^AuOei* xai w? ^&ra xr,v synodi, cui ipse quoque interfuerat, abrogare stu- 
Iv IfotXatsxtvYt xa&a'psstv xoivwvick; jiExacr/jivx* Av ducrat; et quod post depositioncm in Palatstina 
B«?cXetrp , xa: fWpvfcp xw A&oStxefa< Ituctx^w' factam , communionem iniisset cum Rasilio et 
^Trs'.orj sTTexpairT; tip *IepoaoXyjiwv £tci<7xo **/,>> 7icpi Georgia episcopo I.aodiceno. Eteniin post su&cep- 
(jLy.xpotcoXixixwv oixaitov Stetpipexo rpog 'Axaxtov turn Uierosolymorum episcopatum, de jure me- 
Kotisapetac, t*>; ditorroXcxoij Gpovou fjY 0, V^°< # Iv- tropolitano adversus Acacium episcopurn Cujsareae 
xsufjlv -£ eU aic£'2Q£ia<J xaxeaxr.ffav, xat dXXrJXox controversiam moverat, tanquam apostolicam se- 
StsSaXov, <u^ o'^x uytux nept 0soo opoveTv x?t yao dem obtinens. Ex quo factum fueral, ul inimici- 
-/.%• izph 2v ottovota hcoxeooc fjv, 6 jiev xi ? Aps:ou tias inter se susciperent, seseque mutuo accusa- 
ooYpiaxt^uv, KuptXXo; Ss xol; 6jxocoua;o\> xfj> Ilaxpl rent, quod uon reete sen ti rent de diviuitate. Nam 
xov Y\fan £'.dY t voufi£vo!< £7:o|X£vo<. Ouxo) 8i c/^wv pw- et an tea uterque eorum in suspicion em venerat ; 
y.y^ 'Axaxto; <juv xok xa auxoo <ppovoocrtv fei«ffw$- Acacius qui tie in, quod cum Ario idem sentiret ; 
itoiq tou siOvojc tpOatf£». xaOeXwv KupiXXov et:". ^po- Cyrillus vero, quod cos sec tare tur qui Filium Pa- 
©acrsi xo'48&* Atjxsu xcxxaXst8ovio< t?jv r IepoaoXu- tri similem secundum substantiam assercbant. 
|j.o>v '/'opav, wi si; Ikilxocov sfiXews xo xcov oeoixi- q Gum igilur ita sentiret Acacius, una cum episco- 
vtov 7iAf,0o;, xf;< avxvxa(a^ xpo<p?i? dicopoujievov. pis provinciu) Pales Unas qui idem cum ipso sentie- 
J E^£i 8k y^ut-axa o6x fjv ot; gictxoupeTv £0£t, xEijxrJ- bant, Cyrillum praweniens deposuit hujusmodi ob 
Xta xat Upa -apaiiExdbjxaxa d-Boxo. 'Ex xoixwv eausam : Cum 11 ierosolymorumregionem fames oc- 
Ss Xoyoc, '^x iTrivvtuyat olxsto^ dvdO/.^a Y'^xT/.a cupasset, egentium multitudo necessariis alimentis 
ex tuiv im O^ixiX^ fj^tsajiivTjV* •noXuT7paY. t JtovT 4 <jat destituta, in Cyrillum utpote episcopuni oenloscoa- 
te fitsv e'/oi, xat supstv ztx~aoov cfkri «7rooojji£vov, jeeit : cum autem pocunim d^essent quibus sub- 
xit> $1 ^pLicopq> fov liricxoirov . AUtav Se xa.Sxr,v \etiiri posset egentibus, Cyrillus thesaurosecelesico 
«pot*x<5;Aevov xaOsXtiv a6cov ' Axdxtov. et sacra vela divendiilit. Aiunt i^itiir quemdam 

donarium suum aegnovisse in multpre senica, quae illo amicta erat; inquirentemque curiosius undv il- 
lud haberet, deprehendisse meicantorcm qui illucl mulieri vendideral, mercatori vero episcopuni ve- 
numdedisse. Hane ergo causam praetexens Acacius Cyrillum deposuit. 

Idem, lib. iv, cap. 30. 

K-jpiXXou ol xaOatpeOsvxo;, ibz stpr.tat, 7tapaXaa- J) Cyrillo vero, uli dixiuius exauctorato, Hierosoly- 

€dva rf,v 'hoosoXiuwv *ExxX*/;ciav 'Epe^ioc, xat mora in Ecclesiara aecipil Herennius, et post eum 

|xex* Ix&lvov r HpaxA£io<, i'f£;7< xs xouxou 'iXap:o<. Heraclius, et post Heraclium Hilarius. Hos enim 

To-Stot^ y*P ^ v T H* X ^ T * C V ivOaoe 'ExxX^or^av s-rrt- illo tempore banc Ecclesiam rexisse reperimus us- 

xooiteOtrai itapetX-^ajjisv j^xpi x^<; ^eoSoctoj tta^t- que ad imperium Theodosii: quo tempore in illam 

/.eta;, ^v(x« St, KupiXXo; st< xov aoxov i?cavf,X0e 0po» sedem rcversus est Cyrillus. 

Idem, lib. vii, cop. 7. 

Syvf 4 X6ov ouv, £x jjtev -cbv otioou^-ov xr,v Tptdoa [CCLVI]Exiis igiturquiTriiiitatem oonsubstantia- 

oo^a^ovTtuv , dfjL<3>^. exxxov xai itEvx^xov-a* twv oe lem prof iteban lu r, convenerunt centum circitor et 

dTio xy,c Maxs8ov(o« aVpiTcw;, ej xa* xpvdxovxo, wv quinquagiata.Eztfatikd'Onianisvero,sr.xol trinjiinta: 

o\ ncXfiiooc tVjvyavov ex xa>v nept xov 'EXXy-?«ovxov (juorum plerique erant ex civitatibus circa Helle- 

7TdXecL»v. 'Hvo'jvco SI xovxtov 'EXsSoto^ 6 Kuttxov, spon turn sitis. Pra?erant autem istis Eleusius Cyci- 

y.*i Maxp'.av^ 6 Aa^Hxou. Twv os aXXcav TuaoOeoc, zenus, et Marcianus Lampsaeenus. Caoleris vero 

h twv 'AXeJavSpiwv fiiiiuuv 6povov, ou Ttpo iroXXoO Timotheus Alexandrine sedis antistes prwsideLat, 



303 



VETERUM TESTIMONIA. 



qui paulo aulea Pelro fratri suo ex hac luco sub- & tst£Xs'jtt|x<$t« ni-pov i^Xoov ovt« ocutoS &aS*ga 



iato in cpiscopalu successeral ; et cum eo Mfcle- 
tiu> episcopus Antiocbiac* qui noil Ha dudum or- 
dinalionis tiregorii causa Constant! nopolhn adve- 
ncrat ; et Cyrillus episcopus Hierosolymorum, pa> 
uitenlia turn ductus quod opinioni Macodonii an- 
tebac adh&sisset. 



(X£vo<;- xxi MsX£x«K 6 'Avx'.o)TE(a<c ETtitfxoTtc,;, ?$>; 
KpwrjV el? Ivtovaxxvxi^ojTroX :v Sii X'ffb Fpryop'o', 
xaxajxaanv 0Kp?x6{jievov xdl IfupiXXo; 6 'Upocftnku- 
jjiojv, jji^-cajjisXTjBiU ~ots- ox; fspox'-ipov toe Max*$tofo:> 



/<few, **£• vu, cap. 14. 

Nee multo post, Timotheo et Cyrillo fato tunc- 0& iwXXtJi 6e usxeoov TtjioQiou xai KoplXXou xov 

lis, succedit Alexandria* sedi Theophilus , ac ptov pfcT«XX«(«peV*»j S^Sr/ttat xov 'AXttwSpicav 
Hierosolymitan© Joannes, V vov e£o<piXo«, xov 8* 'kpojoXy^v 'IwriviUjc. 

2%<wtoreti*j,Histoi\ ecclesiast. ft£, iti £aj>. 26. 

Hierosolyaiorum vero sacerdolium, post Maca- T&v Ss yj ^fepoffoXV*™* jaex:x Ifaxapiov fx&wov 

riurn ilium, cujus jam an tea mentionein fecimus, g o5 noXXdxic stxvr>6r t v, Mi£: t uoc xr> jtpoeopjav iraps- 
Maximum suscepil, vir cjui pro pietatis defensione 



Xaoe 



dvyjp 



in persecutionumcertaminibusinclarueral; numet 
oculo dexlro orbalus, et dexlro polite JebilHatus 
fuei-at. Quo dcinde ad immortalem vitam trans- 
late, Cyrillus apostolical doclrimt* ueerrunus pro- 
pugnator, opiscopalem graliam promeruit Hi cum 
de primnlu inter se coutenderent. reipubliuu Chri- 
stiana 1 gravi$$imorum malorum causam pixebuere. 
Nam Acacius quidem levi quadara oceasione arre- 
pta Cyrilliini deposuerat, et Hicrosolymis expule- 
vat Cyrillus vcro Anliocbiam quidem praetergres- 
stis es I, cum cam pasLore orbatam vide ret ; Tar- 
sum autcrn jirofeclus cum admiraudo Silvano vi- 
sit : hie eniiu eo tempore lCcdcsiam iUatn admiai- 



dyfijsr z'ft '£ yap St;tov ooOaXfjtov acp^p^xo, xxt 
xf 4 ; ayxuAvjc iaxEp^ro xfj; 8e£:5;. To6xc/*j Oe s:c xov 
ayvjpco |A&xa?xavx^ pfov, KuptXXo; xr,< imafeoTt '//.?}{ 

yctptxoc Vj£iu>0yj, twv a?roTcoX;x£iv Soyp&tujv TtpcO'i- 
^lo>< uKep|xayo)v, 0uxo:irp6; aXXijXou? r;ep? irptoxecwv 
«f tXovstxoOvxe; {Jtsyt^xwv xaxu>v xot^ xcivoU iysvov* 
xo 7:p<$£tv<H . '0 pi*v yap *xkxixtoc |X\xpa; ttvot^ 
E'jpwv igop;xi< > xotOsTXs xov KuptXX^v f xal xu>v 'Ie- 
aoXijjttov e^'^Xa^Ev. r 3e K^piXXti^ x^v jjlev ! Avxto- 
^£ J -av TOip&Xi^A'JOs , iiot{Jtivo; auxr $ v eaxepr, jjlsvt a v 
e6poV/ t el< Se Tapaov acpi/.ojjtEvo^; tw 0^*>^^-^> <»uv? 4 v 
£iX€avtjj* o5xo; yip xot* ixeivov xov xaipfev 4x&wVy^ 
^sTxo xrjc 'ExxAr^ta^i, To5xo jia(l(ov 6 'Axax<.o^ , 



<:trahat. Quod cum Acacius rescivisj?et, liiterasri iuicrc^iXe xip SiXSavfp, vMX t^v xaQa'ptTtv xoii Ku- 



g&ripsit ad Silvammi, eique depositionom Cyrilli 
nuntiaviU At ille et Cyrillum reveritus, et popu- 
liun reforLindans, utpote qui Cyrilli concionibus 
admodum delectarelur, eum ab ecelesiastico mi- 
nis tcrio haudquaquam piolnbuit Porro cum Se- 
leuciam convonissent, Cyrillus cum Basilic, Hu- 
stathio j Silvano ac reliquis sacerdolibus sinnil 
consedil. Acacius vero et ipse quidem accessit ad 
episcopos illic con^re^atos, qui eranl numcro ce«- 
tuTii quinquagiata. Sed se cum illis consilium ini- 
ttuuui iVegavit, nisi Cyrillus econsilio submovere- 
tuf, quippe qui episcopatu exutus fuisset. Ac non- 
nulli quidem eorum, qui pacis studiosi eranl. Cy- 
rillum ragabant, ut e concilio Jiscederet, post do- 
clrinie tidci discussionem ejus causam examinalu- , Siixptciv, xat xr,v xax' aixov ircoOe^tv i&ziauv. 
ros se esse pollicentes. Sed cum Cyrillus non ob- 'EnwSi; SI oix eT$ £> xacaXmtbv |i.lv auxouc 6 'Axa» 



ptXX&'j jx£[Jt^vj/iV, r O os x4l tov Iv'iptXXcv a'.6oi{xs 
vo;, xat zh -XvjQoc 6^opu>j£vo^ Vfiiaxa yip ■rij"< xoG 
Kvp-lXXo!» 6\Sa<rxaXtct<; d^iXx-je), xf,; exxXiyf'.aof ix^t 
ojx £X(i>Xuce X^ixoupy'a;. 'EitetSifj Se <jovfjX6ov e*c 
xt # v SeXsuxsictv, fcxotvtovst |xsv xoI< ap'^t xov Baji- 
Xetov, xa: EuaxaQt&v, xai 2iX6av6v, xat toT^ Xoiirolc 
6 KuptXXo^ xou auv£op'!ou. '0 S^ if 5 ' 'A/ixip; *x<pix£- 
xo jxlv xat auxo^ irpo; xous; ouveXr, A uOixa^ iraasotirooc 
(7tiVX*rJpK0*/xa oe T?av, xa? ixatov), i^aaxs 0£ [jlt ( rpo- 

X£pOV OC'ixOU X01VU*V^£«.V XO>V ^OuX£L>^ixo>V f TTptV 

£*(i> yevicflat xoO auXXoyou xov KipiXXov, axs St 4 xf^ 
apjr'epwjyv^c yeY^jxvaijiivov. Ka; xtve; jx£v xGv xr^ 
e-p^vrj; itpo^r^ojiiivwv OTro^rojpT^af xo* KjoiAXov 
txixEuov , uTiiayvoifzevot (Jtcxi t/v xa>v ooypiatcov 



temperaret, Acacius relictis illis abscessit. 



xio< I^X^X^Oev. 



Sed priecipue impcratoris anicnum commoverunt 
ea^juie Acacius adversus Cyrillum commentus est. 
Sacramenim vestem^uam Constanlinus ornni lau- 
de celebrandus ad exornandaui Hierosolymorum 
ecclesiam Macario ejus loci episcopo douaverat, ut 
ea indulus divini baplismi ministerium perage- 
reL(ea vestis aureis illis contexta erat) Cyrillum 
vendidi^?>o dixit, cainque mercatum quemdam ex 
ji? qui in ilicatro saltare solent, induisse quidem, 



Et paulo post eodem H5. n t cap, 27, 

0u% ^xiaxa ce aiixov [Kwvaxivxtov] yaXt-nr^zi -jt£- 

t:o(v;X£v, a xaxi xo3 KvpiXXou ajvxiOstxe. Tif* yap 

Upav «rxoXrjV t f]v 6 Travsjor t fxoc K<uvaxavxTvo; 6 ^a- 

<y:Xi?>^, xr,v r hpotfo).v ( u<uv exxX^aiav yepa'ptuv, Se- 

Otoxu xS Maxap!<jj xtp xrjc icoXetu; Exeivr 4 ; a^^spp^T, 

^.va xa-jx^v TtEp'gaXAo^svoc, xt,v xou Os'oj jJa7:x'!jfjLa- 

xoc Ent^EXJ; XetxoupyZav (sx ypustuy SI a'Jxr, xaxE- 

axsyauxo v^ptaxtov), TOTCpaxivai xov K^ptXXov |<pr h 

xat auxvp xi^i xwv i^t xf^ O^jxiXr^ Aoy i ^H l ^ vwv 



30S VETERUM TESTIMONIA. 306 

itp-djievov, -rep :6a X beat ji^v, Ipyjyjpzvw 51 -irsffeTv ^ sed inter sallandum collapsum ohtritumque inter- 
xai a-jvtp 1 6 fj •/«'., /.a: Oavatqj ita^ooOfvai. ToOtov, iisse. Hoc assessorc, in quit, et consiliario, judi- 
ior i9 xocvwvov tyovxec, xpive-v xa: toT; aXXo?; 5ixa- care etde aliis sententiam ferre aggredtuntur. 

[CCV1I] Idem, Histor. ecclesiast., &A. til, cap, 14. 
'0 ojxw tcov 'JepoToXujAojv ^£ rstps8bjxev emaxQ-nfjr Ule Hierosolymorum me tradidit episcopo, qui 

KuptXXcK £e tr^/txauta vr xa: ootco voxtujo tU xr,v tunc Cyril lus vocabatur. Atque ita nocte in Palrc- 
IJaiauTiy^i Jjp|xrja«^£v. stinam profecti suinus. 

Wm, Histor. ecclesiast., /t£. v, c<z/>. 8. 
Hap?/* 81 xai IleXavto? 6 Aao8ixe(ac» xat Ku/ovioc Aderat etiam Pelagius episcopus Laodiceoci, Ett- 

o 'Eosasrjc, xai 'Axdxioc, xat *I-j:8ajpo4 o ^jjtETCpoc, logius Edessae, Acacius Beraxo, et nostcr fsido- 
xa* KjpiXXoc 6*Ispo^oXupLwv,xo*. PeX«<t».o<; 6 KaLtraps(a<; rus, Cyrillus item Hierosolymorum, et Golasius 
tF,$ UxAauTivri*;, Xoya> xa J . £!q> xoa-xo jjzsvqs, xal Its- Caesare® Palcstinso, vir doctfina simul et saneli- 
pot icXdiToi ttJc apErf;^ aoXr t Ta£. tale vitse conspicuus, aliique insuper exirai© vir- 

tu tis athlct®. 
Indiculus episcoporum qui magnis urbibus prcefuerunt. Apttd Theodoretum, Histor. ecclesiast. , lib, v, 

cap, 40. 

'iipoaoXyjji.wv e7T(7xo7:of Maxdpux;, Mi'ipoc, B Hierosolymorum episcopi : Macarius, Maximum, 
KjptXXo;, 'Iywwvr^, IlpatSXto;, 'lo-jSsvdXto*;. Cyrillus, Joannes, Praylius, Juvenalis. 

Idem in Dialogo qui inscribitur Incoufusus, pag. 100. 

KjpiXXou £7ttaxo7cou 1eoo<joXu|io>v, fcx toO xat- Cyrilli Hierosolymorum episcopi ex catechetico 

r,yr t zv/.Qv t$xapxou Xlvou Ilepi twv i' $oy 4 ud-:ojv , serai onu quarto De decern dogma Ulms, de genera- 

izzpl t^; ••/. ?;apO«vou vevv^sox; 4 t Uscrteue 8* 6*tt ttone £# vi-r^me : « Crede autem quod ipse, » etc, 

ojioc, >» x. x. X. 6c?? tur hsec cat. 4, n. 9, pag. 56. 

Gelasius auctor libriDe duabus naturis, sub nomine Gregorii Nasianz. citat Cyrilli nostri testimonium ex 

cat* 4, n. 9, p. 56. 

Marcel Units comes in Chronico. 

lndictione 0, Eucherio et Evagrio coss. (hoc stantinopoli vero per Timotheum Alexandria urn, 

est, an. 381) Sanctis centum quinquaginta Patri- perque Mok-lhun Antiochenum. et per Cyi ilium 

bus urbe Augusta congregatis, adversus Macedo- Ilierosolyrnitanum episcopos : Nectario ex pagaiio 

niurn in Spiritum sanctum naufraganlem, abiis- protinus baptizuto, et in praefata syuodo ponliUce 

dern episcopis sancta syuodus(Nicama)confirmata ordinate 

est ; Daniaso videlicet B. Petri sedem tcneute ; Con- 

S. Rphrem Antiockenus patriarcha in oraiione 3 ad Dominum el Joannem t apud Photium, Bibliotir 
cod. 22$, pag. 805, dnm Pat rum testimoaia de duabus in Christo naturis referrei, in his Cyrillum quoyuc 
nostrum cilabat., his verbis : "Etc; xoCxoi^ $1 xzi 6 twv 'IspoioXijj/av Kup.XXo; - Propter hes etiam Cyril lus Hieroso- 
lymitanus. 

East rat. iu$ in libro De titilitate precum pro deiunctts ab Leone Allatio edit to in opere De Purgatorio, ait 

num. 8, pag. 509* 

Suv<p$a Se toy-coi; xai KupiXXoc 6 twv 'ItpotwXu- Q His quoque consenlanea docet Cyril his Hieroso- 

(i.wv infffxoico?, iv xfj 7r£|j.ixt*(i fiofft«Yi«>Y4> ^i^ % lymorum episcopus in quinta mystagogia, cujns 

ap/Vj.- Tou BeoO ^ <f-Xav0ptuiri«, xdSe ^-jlv ETta initium : Dei dementia, his verbis ; Deinde memo- 

jivrjfjiove'JOfisv, x. t. ) . rwin /actmws, etc. Gatech. xxm, n. 9 et 10. 

Leontius, lih, \ cont. Nestor, et Kutychem, oujus here Grmca verba mecum comniunicavil cruditus et amicus 

P. Michael Le Quien : 

KupiXXou £7nax6nou 'IepoaoXufiiov, ex -ou 8' to>v [} Cyrilli episcopi HierosolyOiorum ex qtiarta Ca- 

Ka-rr./^-jewv X^ou- At-reXouc fjv 6 Xpi<no;, av- teelteseon oratione : Dwp to erai Christus : homo q wt- 

8pt«>iso{ ixlvto cpatvo-Jtevov, Osoc oe to *jit 4 ^a:v4- rfem, fyufln/um ad id quol videbatur : Deus vero*qua- 

jjtEvov. turn ad id quod latebat. Ex cat. 4. n. 9, pag. 50. 

7d^m , in I ibro i n cd i to ad ve rsu in Mo nop Kysitas ab eodem Pa t re mecum camm u a icato . 

KuolXXo* MbpoooXuulwv ix *co*j elc to, *EvA *no- Cyrilli Hierosolvmitani ex sermone in hwc verba: 

lit / 4 v » 

p«yo|j.at -npo^ xov Uatspa jxou. *atvwfjai Se, x. t. X. Ego vado ad Patrem meum t ut appareal **, etc. Vid. 

fragm. pag. 3o7, 358. 

iiM^f/a^ti^ Sinaita monachus Hodegi, cap. 10, ;**£. 190, re/erens Palrum auctoritates adversus Monophyxi' 

tasy hose ate bat : 

rprjfopio-j esoXoyoy £?c ti eeo<pav£ia, xa! K-jptX- Gregorii theologi in Theopbania, el- Cyrilli Hie- 

Xoo'UpocjoX-j-jtujv, waa-j-ux; 8s xat KupiXXou 'AXc£av- rosolymorum, similiter et Cyrilli Alexandria. 

opetac. 

45 Joan, xvi^ 18. 



307 VETERUM TKST1MONIA. 308 

Idem, sen quUquis auctor Quaestionura et responsionum do variis argumentis, qucssk 1 

Cyrilli Hicrosolyuiorum ex catechetico, vel ex A lbp»XXov> 'hpoaok&pwi ex xoo xax7;Xr,xixo^ seu» 
catochelicis : Nihil nobis proder it , etc. Oat. 7, num, ut in inss. Coisl. vidis, ex xwv xax^rjXixwv' OuSsv 
14, pag. 118. *»#* %>.o<r, x. x. X, 

Idem, ad quwst. 3. 

Cyrilli Hterosolvmorum ex caiecheticis : Fuge KupUXou'IeposoXuiAwv ex xtov xxt^yT/ci-wov *e\>Yt 
i^iftp' jjrjroa opera ; si enrr/i t//t$ swccu6«cm, etc. oov xi 7iovr,pa cp^a* el y*p xokow v-onii^s, x, 
Cat. 19, n. 8, pag. 309. x. a. 

[CCLVlllj 7n catalogo ms. codicis 120 Bibliolh. Coisl., ubi patriarchm Roman* usque ad Honorium, et Hie- 

rosolymitani usque ad Sophronium inclusive recensentur, sic habentur Rierosolymitani tempore Cyrilli, 

pag, 225. 

39. Maximus, annos 6. X0\ Ma£t^o$, hr t <'. 

40. Cyrilius, annos 12. \i\ KoptXXo.;, Ssq tji'. 
44. lleraeiius, annos 6. |«'. f MpixXeto; l st^ c 1 . 

Isti oranes ex circumcisione. " Ousoi ™xvxe; ex irepixofiifc. 

42. Helladius, annos 12. p.p\ 'EXXdc*to<;, exrj ip\ 

43. Cyrillus, annos 35. u^'* K^piXXo;, vz% Xe\ 

44. Joannes, annos 6. jao\ 'Icoaw/jq, sxr; ;', 

&'. Maximus abbas, in tomo Dogmal. ad Stepkanum Dorensem, lorn. II, pag. 88, 
Hierosoiymorum quoque antistes Gyrillus, vir Ka» frr t v 6 X7K 'kpojoXu^tuv tspipXTK K-iptXXo< 

venerabilis, inoratione de evangelicis verbis, ubi 6 dotot{jco<;, & xcp ek xo eya^T^ 1 *^ pr.xov X'jfty, 
Dominus aquam vinura fecit, cujus initium : Mira- *v6a 6 Kvp;o<; xo uotop oivov hs&iijasv, oj •?) ipyjS, 
cultitn, el ilhul quoque miracidum {*]c habet) : « Na- 6a\>pwt, xat? w3xo 0*o|A<r a 'Evsw^Ovj, SQaujAaTovpyi*- 
tus est, miracula fecit, » etc. Vid. frag. pag. 357, <rtv, » x. x. X. 
358. 

Idem t» sermonibus per excerpta. serin. 23. 
Cyrilli. Chrislianorum prima in virtutis loco KopOXo-j. Xptoxtavow EtjaiSsiaEvapexo; itpwrrj, to 

pieta$, honor are par enies, etc, ; ut cat. 7, num. 16, tiji^vxoo; vevvyjxopa;, x. x. X. 
pag. 119. 

Concilium lateranense sub Martina I an, 649 celebratum, act. v, torn. VI Conciliorum Labb., pag. 305. 
Sancti Cyrilli episcopi Hierosolyniit&ni, ex ho* ToS «y?o*j KuptXXou Eiriuxjjico'j 'jEpotroX-jpLtov, i£ 

milia iu Evangelium illud pronuntiata, ubi Domi- 6jjuX(ac Xs^Osto,; eU xo EuayviXiov IvQa 6 K'jp:o< 
nus vinum aquam fecit : Stvduit omnino neque no- xo uotup oTvov sttols^csv* ^E^rc/'JoaTt o.o/oj ftijxs 
^xm facere siutm deitatem, elc. ; ut in fragm. pag. f&vep&rat xf,^ iawru Oeox^xa, x. x. X. Toj autoS 
357. Kjusdem ex eadem oralione : Nafusest, etc. Ix xou a-jtoxi ^you, 'Evevv^O^i- x. t. X. 
ibid. 

Locus ille cum altero ex eadem oralione sumpto, superius a Maximo in epistola a Stephanu-m Dorensem 
citato, videtur a S. Sophronio laudatus in. cpisl. syaodiea ad Honorium papain, ognd Phot, cod, 231, in 
qua ITierosolymilantis ille patriarcha citabat multa Palrum testimonia qua; evincerent *V otitXip evepvetav 
€ici Xp:Txoy toO fteou -/I1J.WV, duplicem ia Christp Ueo nostro operationem. K Patribus quos allegabat y units erat 
xaJ *> vixt/y^po; KOpt/.Xs^. victoriam fer^us CyriiUis. Qw«? cwhi «<i /I lexan&rinum revera pertinere jpos»int t de 
Wtxtro parUc.' ah ejus successors dicta esse nihil veiat. 

Ambo loca ab concilio I.ateranensi laidata eo*iem modo referuntur, sed primus multo proli&ior, ab auctore 
collection is ineditce, qui $uc>\. :\tUem octavo incipienle vivebat. Codex enim Regius num. 21)51, in quo ha- 
beCttr, scrijilus est an, 1291 ex alio codice, qui an. 759 scriptus erat, 

H. Joannes Lamascenus or at. 3 de Jina^inibus, pag. 383* nonce editionis R. P. Le Qui en, 
Gyrilli patriarchal IiierosolyniUcWli, ex duodcci- D KupiXXou r&zpukpym 'IspoaoX^mv, ex xf;< Sto- 
ma cateehesi : Si iyitar quxris, etc. ; ut cat. 13, Ssxstorjc xax^yr'^-M? Kl toivov JijtsU x. -. X. 
nn in, o, pag. 165. 

/r'r;-ij {,? suh operibus raultas tacilo nomine IranscriMt Cyrilli nostri senlentias, quas suis locis indicave 
curavi. Unam, quae me turn fugit, hie ascribo : sumpta est ex catech, 1, «. 5, pag, ID, ct habetur lib. iv, De 
fide ortriodoxA, cap. y : 'II rjiv ydta 59s at; xwv oe^.apriwv e? Tcrou Siooxa: xot; Trac'.v' ^ S^; toO Hvgjjj.axo^ 
^g0 <%*'oj xotvwvux x.'(t* dcvaXoyfav SsStupT^xi t?^ cxa«rcov Tttrxeu)^' Remissio enim peccatorum ex a>quo 
datur omnibus ; Spiritus \oro sancti cpm mimical io secundum prnportioneiu lidei uniuscujusque donavii loco 
concedilnr. 

Concilium Nicoenum u, (Ecumenivmn vn, Act. v, /o?». 31 Cone. Labb., pag. 348. 

Sancti Cyrilli arcliiepiscopi Hierosoiymorum ca- Tooa^ioo KopfXXou apy teituxoTtou 'lepocroXSijLwv 

teohesis secunda^uj us initiuni, Grave. Ei post alia : xatvj/y^tc oeoxsoa, fy otpy^J- Asuov. Kat psO 1 

Ouam en/m /eci6«s rft? Nahuchodonosore scntentiam? Ixspa.* Tiva yap uicovoiav r/;t<; Tiept tou N®Souy/joo- 

elc. ; ut cat. 2; alleio exemplo num. 17. pag. 37. voiop, x. t. X. 



309 VETSRUM TESTIMONIA. 310 

Elias Cretensis in oral. 52 S % Greg. haz. not, 1, citat Ion gam S. Cyrilli sententiam ex cat. 18, num. 23 et 
24, non ejus auidem speciatim cxpresso, sed appellate general im divinorum Patrum nomine. 

Theopkanes in Chronographia, pag. 34, ad an. Christi ut oomputat 335. 

Toix(j) to) Etsi Majtaov -ov 'UpcroXopiiov xagtiXsv A Hoc anno Maximum Hierosolymorum episcopum 

'Axaxtoc & KataapEtac, xat IlaxpocpXo; 6 Ixatteira- Ac&cius Gaesareic^etPatrophilus Scythopolcosprio- 

Xetu;, 'Apetavol ovxec* xal avxeijnfYayov K-jpiXXov, sules, Arhuia lube iufecti, deposuerunt : et Cyril- 

Soxoyvtec £"X e ' v a utov o^tu<ppova, 'Ev tojx<jj xtp £p<$- \um, que in una secuni sentire sperabaut, in ejus 

v(f>, KypiXXou eTCiT/.oiroOvTO^ f Up osoX j % uwv, to o^- locum suffecerunt. Sub id tcrapus Cyrillo episco 

jieiov xo5 ^>o^oto5 araupou etpav?) iv irp oupavqi, pum agente viviiicdB crucis signurn luce magna co- 

x$ -Tjjxepa xf r < IJsvx^xojxvjc, <pwxoEtSh, ysxaoaTvov ruscans, die sacro Pentecostes apparuit in cuelo, 

«ito xoj roX-yoOa, tvQct iarxa'jpwO', 6 Xptaxoc, sioc et a Golgotha, quo loco Christus sufflxus est, ad 

too o'poo; x<ov 'EXaiwv, oOev aveX^oG-*;. K&Xqi St Olivai um mo litem quo,inccelosestassuinptus, pcr- 

xou <paveveo< <yr.jistoo 3vtyavo<, w< *ptc xo e?5oc transiit. Corona vero specicin iridis referens si- 

l/u>v xxl xfi ctjxfi oe ^ftipf, xat xtt* Kiovjxavr'w gnum apparens circumambibat : eteodem die visio 

ai?8/;. H*pl xoSxou 8c. fipsxai KvptXXou &te'.oto>.i{ eademConstaiitiomanifestatufuit:deqiuiad[CCUX] 

irpos xov jkstXia Kojvjxivxtov, £v f t vb.3i£hrz3x*n imperatoremConstanlium Cyrilli epislohufuapiis- 

auxov xaXel. "OOev xivl^ 'Apetav<$9pova 8ioc6aAXouji simum eum appellate circumt'ertur. Quapropter 

tov aurov KjptXXov, Xsyovxec xal xrjv xou ouonustou Arianae opiniotiis suspectum ipnum Gyrillum ca- 

<p(0'/r|V zapaaeaiyi&xiyai aoxov ev xaT; KaxTV£rjG&- j% lurnniantur nonnulli, et consubstantialis vocem in 

aiv, zU s$iOsxo eV uVfsXsfa xcov aKtipcov Xawv xcov Catecheaibus. quas ob visum vivifieffi crucis porlen- 

xa» o^tcu irpooeXOovxcov ^aTixiafxaxi oix x6 OxDfjta aou turn, ad innumera? mullitudinis sacrum baptisma 

^cooTro'.oy (jxaupou. £^aX),ovxat oe, xat aaapxavoujiv. postulanlis utililatem explanavif, sublicuissecau- 

'Kypfiv *y«p xat tov ^aa'.Xix 1^ arXi-xr t xo;, xai o^x santur. Falluntur autem, etjudicio peccant. Opor- 

i/. ciaQicetiK x*ji xaxoypyiqi xtov ^Apstavuiv aitoxXa- tebat enim, ex animi sircplicitate potius, quam 

TiEvxa £?< xrjv alpesiv, xal too 'EXX^vijjjiou jjujirw aperto propostto Arianorum dolis in beeresitn ab- 

xaXsttoc xaxaoxpa'vivxo?, EusrEoicxaxov Xe-ystv xai ductum imperatorem, gentilitate alioquin nondum 

xrjv xou 6p.oooatou <poivr,v utYYiaat, xio><; xapaxxov>- plene abolita, piissiinum nuncupare : et consub- 

<i«v xol>^ itoXXo^;, xal xt[ avxtO=«E!. xojv £;rOp<ov ex- stantialis vocem plurimorum aures adliuc ofTen- 

xonxoucrav xov>< paTcxt^oii.ivox* S'.a 81 xwv t'aoou- dentem, ct adversariorum controversiis a sacro 

va|jLO'jvxtav X4£etev xb xoi5 o!xooucj(ou tpavwaar o xal baptismaledeterrilurainignaros,pra:'teriredecebat, 

7t£7ro(v,x£v 6 jiaxipto? KipiXXoc xrjv ev Ntxata mcrxtv et consubstantialis notitiam pari< signiQcatus 

xaxa Xi|tv avattx^ac, xa: Osov aXr|8tv6v ex Baou « vocabulis clarius exprimere : quod quidem abeato 

dX^Qtvou xr,?u;a<;. Cyrillo prffistitum est, qui publicatam Niciu* fidei 
normam ad verbum interpretatus, Deurn verum de Deo vero pracdicavit. 

Idem, CUronographiw pag. 47. 

Touted xtj> exs: Ai6ioio< e^'axoTro^ ^Pwtxi^c, xal Hoc anno Liberius Romamis episcopu^, Alcxan- 

'AOava^toc \\XeSav8psta;, xal MeXexto^ 'Avtioys'ac, dri^ft Athanasius, Antiochio Meletius, et Samosa- 
xal 6 Sa^jtoaaxcov EOteS'.os ava/XriO^xe; ex x^? e;- tensium Kusebius, rectoe fidei defensores ? exsilio 
opta<; 6jto 'louCtavou iv xq> 6p0ip Xoyy O'.eitpeTrov, a principe Joviana ravocati., et Hierosolymorum 
xal 6 'lepooroXvjxwv Kuo'-XXoc, xal exepoi eTttaxoTrot Cyrillus, et alii quamplurimi vera fidei disci plina 
x-rfi op8o8o^ta<: irpsua^ot. claruerunt. 

Idem, Chroncgrapbise pag. 58. 

Twv 51 «y^ wv P v «poTfjyouvTo TL^Oeoc 6 'AXeJav- Sanctorum autem centum et quinquaginta Pa- 

Spefac, MeXixtoc *Avxioyeia;, Kup:XXo< upajxaxo; trum presides erantTimotheus Alexandrine, Mele- 
"lepoaoX'jawv, xal 6 8^o<; rpr^optoc Kwvaxavxivo->- lius Antiochiro, sacratissiraus Cyrillus llierosoly- 
r.oXeto;. morum, et divinus Gregorius CP. episcopi. 

Nicephorus patwarcha CP t in Chronographia recensena patriarchas llierosolymitanGS, h(cc hahet edit* 

iMparos pag. 410. — Quce vncinte inclusa, sumpsi ex JSicephorianm Chronographise exemplar i ms. hihl- 

Reg. 11U4, pag. 407. 

\v(. KupiXXo; 6 e^eioffO^c ^h twv 'Apetavwv* 43. Cyrillus, qui ab Arianis ejectus est. Ejus 

avx* a'ixou •yzyivm. xoet^' 'ApaevicK, 'IlpaxXeto^, loco suffecti tres : Arsenius, Heraclius, et Hilarius 
xal '(Xapto; [exrj i{J'"]. TlaXiv avaxX^Qelc hv. Tpa- [annis 12.1 Iterum revocalus sub Giatiaun, in 
xtavou, iv xf, 8ci>xep^ auvdou> EupiOt) ev Kcovaxavxt- secunda synodo inventus est Conslantinopoli.Fj us 
vouitoXet. E'slv (oy.ou) I'xtj $3'. anni 'collectij numerantur 62. 

I'reculphus Lexoviensis epUcopus sub Ludovioo Augusto, CUrouic., torn. II, lib. iv, cap* 21K 

Cyrillus Hierosolymoe episcopussa»pe pulsus est tenuit. Exstant ejus qua in adolescentia compo- 
Ecclesia, et receplus : ad eilremum sub Thcodo- suit ojuiscula. Verba pene sunt Micron y ltd in Gata- 
sio principe septemannisinconcussumepiscopatum logo. 



311 VRTBBUM lESTlMWClA. 312 

Petnis Siculu*, Hist, Paulicianorum, pag y 20. 

Sic an tern exordial*, quae a B. Cyriilo in Catcche- A 'Anap^ou-/-. ol oSx<o; ( xi rcapa xo3 u.axapfoo Ku- 
siU'5 dicta sunt ascribens : Inawpkali nominis p&).o-j iv xaT; Kax/^Y^es: :y,0ivra irpreOw;. *0 
Maics »oh cs< e Christianis, etc, ; utcal. 0, n. 21 et fowfoupo; Mxvr,; oCx iVrrv aito Xptaxiavtov, 
seqq., pag. 100 et seqq. x. "■ X. 

Pholius CP» sedis invasor in Hist. Manichi&oruin, edita Biblioth. Coislin,, pag. S54. 

SI qui autem velint a principio eorum iinpieta- Et H x;<rt e&IXov xa<. avojliv roOev !£cTv a-j-s&v xv.v 

torn, et unde prioru seinina jacla fuerint, conspi- ov>??46ecav, xa*. xa icptoxa a-nepjAaxa 6()iv xax^SX'/jQ*]. 
ceroiCyriilus^nisaorajurbisgubernaculiitractavit, !v5p>.XXo; x- auxols, 6 ti x?;<; t*p&; -$Isuk eyxsyji- 
ipsis his loriife dux eri L ScythmmsqitidamfuU,eiC\ 9 piauivcc irrSaXta, xyJ; 'fcrcooias xaQ^yr^xat. 2xu- 
quu> babentur cat. 6, n. 22, pag 101 el seqq. fttewc xt; %, x. x. X. 

/<fctu in eolleetaneis de episcopis et metropolitis ; cvjus libri inediii fragmcntum setjuens ah Isaaco Casau- 
bono c&xoriptum a Thtteta Mitlesio inter veteruni de Cyriilo lcnimoniare2>r&setitat it r y fuec haOel de Cyril 'lo ; 

lsto nunc vir sanctus ab omnibus el habelur et Ouxo; vOv xa] aytoc 7720a rrajiv eVxt xe xa; c\o- 

nominnlur ; ille est qui Cateche$e$ ad Uhmxinandos -aa^xaf ooxo< xal xa<; npo< tou$ $&x'.£o|juvoy$ 

subhnii plenus Iheologia conscripsit. xaxr^ffeic iv 6t!/r,/rj (IeoXoy^ oruv&Ypa'|xxo. 

/ffcm, biblioth. eod. S9, pay. 209, 210, <ft? Gelas'o Ccesariensis in Pahvstina Eeclcsix episcopo loquens^ 

scribit : 

Ait autem se Cyrilli Hierosolymitani ex matre Asyst & avxov &*»<V.4v rrpo^ prxo&g KuoiXXoo xo3 

cognatum, eumque ad banc historian) [ecclesiasti- 'lepao-oXupKtfv, xa» irc' sxttwo rpoxpaixfjva'. Et; xnjv- 

cain] [CCLX] scribendam hortalorcm habtiisse. ce xt.v wyyozyty. 4 H|xek Ss efeopEv avr^wxoxec 

Nos aulem aliorum scripta legendo corap Primus, ev $XXo($, oxc auxo; xe KupiXXoc xat reXaaio< o{ixc; 

Cyri Hun i ipsnm ac Go labium Ru fini Rom an i histo- xypi x©3 f Pou(pivou xo*> 'Pw^citov u-exicppaarav 'tsxo- 

riam in (Ira?cam linguam transluiisse, nequeporro pfxv sU t^ r EXXdt5a YXw^oav, ou ;jtivTo: toiav twv- 

propriam ipsos historiain composui^se. Apparel sxa^avxo loro^tav. AfjXov o', ws apxatoxepo^ f 4 v ooxo; 

autem hunc [Gelasium] prsefato jam ((ielasio] xo-> icposipvjjifevou, e^vg xaxa Kup-.XXov j^xpajc xov 

antiquiorem esse, quandoquidem Cyrilli Hieroso- e IfpoaoXjuo)v. 

lymilaut aequalis fuit. 

iit«o/.or libelli synodici, qui per partes dec isus hahetur in collectione Conciliorum torn. II Cone. Labb, % p t 1^2. 

HiBnosoi.YMiTASA, Arianorum. 

Atlianasio i^itair et Paulo honoriflce ad sua ovilia C *A8av*j(o;> youv xat FIojuXou x^tctK TroptoajJtivwv 

[uoficiscenlibus, impietatis antesi^nani synodum Tpo; xa lota roittvue, xrji; aasSe'cu; ol Ttpo ( ua*^rjt dvv- 

HierosolymisboBreticam coegeruul: elconfcssorein o$ov ev *[spo<joAotxou aAptnwty* jjjv£y,pox7<jav xal 

quid em Maximum abjecerunt, catechistam vero xov |xev oiao/oy^-tv dtTceSaXovxo Ma^ptov, xov 6e 

Cyrillum lanquam Arianum elegeruntjqnem tamen xaxv£i*tr 4 v w- f A pt iavov e/stpox^vyaav Ku^iXXov 

sub Damaso Horn«jR, et sub Neclario Conslantino- Sv fj &nl ^'livou iv 'Pcuji.^, xa; f ( hm K«xxapio\> h 

poli celebratso synodi multis Iai;diJms efferuut ; et Kwvdxavx'.vouTCoXet isoXXot^ £7ra(vOi<: £;aipcuai <riv» 

Aoacius Ciesaroffi Pbilippi, disc.ipulus et successor o3or xat 'Axax«oc 6 Ka'.aapst^? xrj; (|u>.iiuc<M> t Kj?s- 

Eusebii Pamphili, propter primatuni sede hac S!o^ xoO Us^AclX^y !pr.xT ( xir^ xcr. otaoo/c^, yactv 

exe^it. irptoxettov xoO Qpo^ou xoOxou e^Yayev. 

Simeon Metaphrastrs in Vita S. Athanasn, (ow. I, pag. 140, <?cf. Paris 1698. 
Acacius autem, et PatrophiJus, secialores Arii, 'Axaxtoc os xal LlaxpdotXoc, eo:x>]xai ovxE^'A^Eioy* 

sanctum Maximum Jerosoix r.m. cum expulissent. x6v ayi^v Maji^ov ex xwv f iepoj;oAu|Ao>v e^jjO^avxs^, 
Cvtilluin ei substituerunU KuptXXov avTtxxxiox>)jav. 

Hcripior inoertus Vitw S. Athanasii, torn. I, pa#. 120. ^?rf. Paris. 

Riimim Acacius malitiapra?clarus, et Patrophi- D HiXiv 'Axax-o; 6 ttoXix; xtv xax'av, xar Haxpo«i- 
lus Ario impietatis patri amicus, Jerosohmam con- Xo; 6 xou xf< a?&€sia< Ttaxpo; 'Apetou 'ftXo?. *lspo 
ccdfules, pulsoque Maximo Cyrillum constituunt, ctoXujjlow i^i^otxwvss^, xat MdJt t uov eftyftojvxec,, 
victim qui initio impietatis, quaiitomagnus ille vir xal a%xtxal>taxo>vTe^ KoptAA^v, avopa, oaov ye 6 -ac- 
piutulis studio tenebatur. Y*^ i v Eo^eS^a, oosauxa -tji x^<; ac^eiat WXm 

avx((jsxr>v* 

Kittyvhiux Alexandrinus pattiarcha (a^ Aniiuliuin /Im&te scriptorum, Oxoniian. 165D edilorn?n t pay. 475. 

Anno imperii ejus [Constant xidelkA, (jmrn solyuiifjnms ; ubi com quiiique annos scdisset, 

nonditi* & rare Cwistmtinnm juniorem nppelht} fu^it... Eo autem tempore super Cranii [loco] qui 

vicesimo constitutus est Cyrillus episcopus Hiftro- est Golgotha, medio die apparuit crux e luce, a 

fa) An. 943, faclus est patriarcha Alex. ; an. 321 Hegira) ; ad calcem libri, p. o3L 



313 VETERUM TESTTM0N1A. Mi 

terra ad ccclura usque pertingens. et ad montem A « luce ; eujus splendor soils splendorem ipsomeri- 

Olivarum protensa.cujus lucis splendors occuTfaia • diesuperat. ■ Liltorisque suis ipsi suasit, ne Arii 

est lux soils. Earn Gmnosqui in urbe Hiorosolymita- ipsiusque sequacium sententiam amplecleretur, 

naaderunt, tammapni quam parvi conspexerunt, utpote qui a vtro devianlos ad infidelitatem pro- 

pnnseute etiam Gyrillo episcopo Hierosolymil.ano- lapsiessenf : quihus maiedixerat tree en to nun nt 

Qui ergo litteris statim scriptis imperatorem rei octodecim episcoporum consilium. omnibusqne qui 

certioremfeimensdixit:«Sulipatre too beataj memo- idem cum ipsis assererenLlmperatorergoaccepUs 

«ria5imperatore,apparuitcruxDomini Christ) stellis Cyril I i litteris,mafrna obillaqiue adipsurnscripse- 

«[cffigiata] medie die in carlo : ac jam, teregn ante, rat iaotitia aflectus est.et ad verum reversusveluit 

«imperatorfelix,apparuit super Cranii(locoJcruxe admitti Arii seulcntiam. 

Idenu V a 9* *S3. 
Anno imperii ejus [Juliani nimintm Apostate) se ab ipsis proripuisset, illi Heraclium Hierosoly- 
ex incolis Hierosolymorum qui Arii partes seque* mis episcopum prsefecerunt. Foil is A nanus, trfis 
bantur, Cyrillum episeopum ilierosolymitanum, annos sodit, dein mortuusest. 
ipsum trucidandi animo adorti sunt. Qui cum fuga 

Idem, fag. 488. 
Anno imperii ipsius primo [Valentcm intelligU, B mortuo red lit Cyrillus episcopus Hierosolymitanus, 
quern ValcnUm et Valenlhun scribit interpret] cousti- qui ab Arianis fugeral, in locum wium, ubi annos 
tutus est Arvis episcopus Hierosolymitanus, qui et scxdecim sedit,dein mortuus est. To turn ergo spa- 
Manichaeus fuit: ct cum annos quinque sedisset, lium quoepiscopatu functus est Cyrillus, annorum 
mortuus est.Anno imperii ejusdemseptiroo, fact us erat triginta trium. Episcopatus ipsius anno vice- 
estHilariuscpiscopusHierosolyniitanus.quiArianus simo septimo fuit concilium CP. secundum, 
erat ; annos quatuor sedit, dein mortuus est. Eo 

Jdeniypag. 503. 

Theodosius rex, scriptis ad Timolheum patriae- runt ergo patriarcha cum episcopis suis Constat!- 

cbam Alexandrinum,Meletiuin palriarcham Antio- tinopolim,uno excepto Damaso patriarcha Romano 

chenum, Damasum patriarcham Ronumum, et qui ipse non venit...Coneilii presides erantTimo- 

Cyrillum episeopum Ilierosolymitanum litteris,ip- Uieus patriarcha Alexandrinus.Meletius Antioche- 

sos una cum episcopis sui? Gonstantinopoli adesse nus, et Cyrillus Hierosolymitanus episcopus. 
jussit,utde fide Christiana disquirerent. Convene- 

Idem, pay. 536. 
Anno imperii ejusdem [Tkeodosii senioris J octavo tanus, ubi annos sexdecim sedit, dein mortuus 
consti tutus est Joannes patriarcha UierosolymL- est. 

[(XLXr Joannes Nicwnus in scHjito tier Combe fisium edito Auctuarii torn. 11, 302. 
w Evo«0irox£ KaftXXo^ [oux] 6 yp*6ac T7;v sittc^o- Q Scripsit atiqnando Cyrillus, [non] is qui epi- 
Xtjv Ko^v2rT2vx(v(jj, dXX' 6 peV exsTvov Stctoe^dutsvx stolam ad Constantinum [a) dedit, sed is qui post 
tov Opovov auTou, itpo; 'Io-jXiov tt^ 'Pw^t,- ztAtao- ipsum ejus sedi successit, ad Julium Romanum 
Ttov, x. t. X. episcopum, etc. ; ut in suppositis. 

Nicon monachus in Pamlecte inedita, bibliothecm R#g. cod. 1994, ad hanc question em : Aixw ?«, xl Xoi- 
t^v Suvoetou tx$ z&v Ttlevtwvrciiv yuXAt U- zx ^ 6^ v *xov ut'fsXrpzi ; « Quatro a te, quid jam potest 
morientium anhnas post mortem juvare t » post alias Patmm aucloritoies Cyrilli testimonium adducit in 
hcec verba* fol. 328. 

ToO offou K^piXXo'j 'lepojoXjjjt^v. Mvvj^cveuojjisv Sancti Cyril Ji II ie ro so lymorum. Mem on am veix 

oe xai uicsp *:u>v y.£xotjji7]|xivo<; «Y'!u>v, IlaTtpwv te xal facimus pro mortuis Sanctis, cum Falribus, turn 
eituxoTituv, x. t. X. eptscopts, etc. ; ul catech. 23, n. 9. 

Oeorgius Cedrcnu$ % Ounpendii historiarum pag. 301. 
Tpy KwvirvavxtDu Tip tB' feet, ev xfi wzp* *r t z \) Anno Conslantii iO,diePent*costes,Hierosolymis 
nevtr.xtxjTT;;, iv 'IspoaoXijAo^e^vT; to ar^jieTov tou in ccclo apparuit signum viviliw crucis lucida 
^ujo-oiou fftavpou sv o5pov$ owtosioec, xsta.aivov specie, protensum a monte Gol^othaJn quo ciuri- 
ano t&3 roX^oea, svOa eoc«upci>0v) b Xpioros, ew<i:ou lixus est Gbristus. usque ad montem Olivarum, 
opou^twv 'fiXauov, 50ev xat avsX^Orj* xuxXy oe umle in end urn assutnptus est. Cingebatur per or- 
tou-ou axsQavoc, *«c ip^; vi el&* eyjiiv. Ttj ak/i Se bem corona arcusco^lestis simtli. Eadem vero die 
^ijAipa Ko,v<3xavT;cj> to<pOr ( , KuptXXou tots f l*po<ro>4- Constant io oonspec turn est, Cyriilo liierosolymo- 
jAtov eiticfxoirou. rum tunc episcopo. 

(a) Leg. Gon8tantium. 



315 VETERUM TESTIMONIA. 316 

Idem, pag- 346. 
Sexto anno, magnum secundum sacrum cecume- A Tu> exxip exsi, i t p.s*p'Xif) xm oIxgojxevlxt, syccc 6iv- 
nicum concilium Conslantinopoiicelebralum est a xipa cruvoSoc t&v Ixaxov tcvx^kqvto 6pfloo<%t*v e-'.j- 
cl orthodoxis episcopis, ad confinnanda Nica*ae xoitwv tv K<ov<j?avx:vouitcXsi <j.jvr 4 Opoi30r n ^po; jk- 
syuodi decrcta,ac contra Macedonium saiicli Spin- Sauoo-.v xu>v ev NtxaJac 3oYu.ax'.!7Givxu>v, xxl xaxi Mo- 
llis inipucnatorein.PrffifueruntTimoLheus Alexan- xsoovfoy xo-3 IlvtujAaTojj.a-/ow oirnpx 07 &* TijxoOeoc 
driue.Melelius AnUochi^GyrillusHicrosoIymoruni 'AXs^avSpeias, Me.Xsxioc 'Avxio^sta;, Kup>XXo<; f Iepo- 
episoopi, et Gregorius Thcologus. aoXopcov, xat rpr^o|to^ 6 BeoX^o;. 

itf*m eadem pagina ad wlcem eadem vejietit aliis verbis. 

Sextum annum imperaute Theodosio Magno, Ttp s'St** r?; pw.Ae'«? xoS jisyaXoo 6eoSo9io^ f 

secundum sacrum CDcumenicum concilium Cons- -fiyovtv •% tv Kwvjtavti^uTroXei &y(a xa« oixoous- 

tatiiinopoli actum est a cl Patribus, Damaso turn vixr, Seuxspx auvooac twv p*/ Ayfaiv flaxtpiov, irrl 

Rom* papa. Prwfueruut Timotheus Alexandria;, Aa^«ffo-.> ira-a 'PwfirjC* ^< f,vowco Ti^oOeoc 'AXs- 

Mcletius Antiochiee, Cyrillus Hiorosolymoruiu SavBpticu;, MeXLxto< 'Avxtoysfotc, K&ptXXo<; 'Ifpoao- 

episcopi, et Gregorius Thcologus. Xujxojv, xou Ppr^pioc 6 BeoXoyo;. 

Philippus solitarius in Dioptra, lib. i, cap. 1, quod opus manuscriptum, exstat in Beg. biblioth. % oilat sub 
Cyrilli nonii'te sententiam ex cat. 7, n. 14, ^>. 118, ut ibidem indicavimus. 
Michael G lycos ^ Anna!,, part, iv, pap. 252. 
IpsovivontepontifexUicrosolymorum erat Cyril- B Kaxi Sfc xov x?^ v0%j x*|c £*•>*} c *&xo*> [Constants] 
Ius, vir exirnius,qui ad Constantium in ha?c verba &?yj.tpi»<; 'lepoffoX-Sjiiov b ixiyy.; KypuXoc V'* 6'? W 4 
perscripsit : « Patrc tuo regnante crux iu terris re- xaiYP*?*' ^<1> Ktovaxavxltjj, 6Vt 'Eitl jxev xou sou 
« per ta est. Rursu m tc re gn ante crux de ccelo pate- iwtrpoc lir. yf& «upy,-at 6 uxaupoV etc! os aou it%- 
« f ac la e s t . Nam i n G o l go t li a J o co , c i rci L e r h o r a in d i i ! i X i v e £ ou potv o 5 ft t<p a v k p tax a i . K ax a y ap xov t o*j 
« tertians, in ipso Pcntecostes festo, signum cruris roXyoQS xotrov, uspi rptxr.v olpav x-^; Tjixl^ac, xaV 
« conspectum est, de luce quadam fulgenlissima aoxYjv ok xr,v Hsvxrjxojxr^v &^r t xo xou ixaupou 
« compactum.Nequc tan turn ab uno conspectum est a^jisTov, ex <pioxo< uirepXajxirooo xaxeTxeuaajxsv&v* 
«vel perimaginationemquamdam,sedab omnibus, tooOi 1 ) Si ou)r evl xa- xoexa oavxaaiav, dXXa -epi o>p«; 
« et multas quidem in horas.» \xava<; } xat uxti, 

Ideniy Anna!., part, iv, j?a#. 271. 

Pfaosidebant huic synodo [Constantinopolilanae] Ttctjp^ov ^k irpottap^ovxc; tyj< <ru^(58ou xa'Sx^c 
Timotheus Alexaudrinus, Meletius Antiochciius, Tiixifeas 'AXEjavoosta^, ItUXlrtoc 'Avctoys-'a;, Ki- 
Cyrillus Hierosolymitanus, (iregorius Theologus p'.XXo; 'lepocroXujxcov, Fpr^opioc 6 610X070; Kwvorav- 
Constantinopolitanus, et Homanuspapa Damasus : C xivouuoasw^, xal Aip.ajo< r:iTxa<; *Pt&fH7jx, oVxtve< 
qui Macedonium exsccrati sunt, bomineraadversus avEOsjxaxt^av M*x£odviov xo Ilveo|x« xo ay'ov pX«- 
Spiritum sanctum conlumeliosc acimpie locutum, t^^jxo^vxa, xat auvaitc^ SaoeXXtov, xat 'Ar.aXX'.vapiov 
!teinriueSabellium,et ApollinariumLaodiccajanti- xov x?ic AaoStxeta; itposSpov. 
stitem. 
i4n<o?itw5 Melissa lib. 1, «rw. SO. pay. 25 ; <?t /t'A. n, serm. 3i, £>a#. 157, zditionis Grcocaf Tiguri % an. 15-46. 

Cyrilli. Exciiabimur ergo> xlerna quidem kali- Kup(XA&\>. 'EyetpofieO* xoivuv, altovta jxiv ^ovxe< 

/wri corpora, etc. ; ut cat. 18, n. 19. x* stifxax*, x. x. X. 

[CCLXir : Auctor inoertus libelli inediti Ileol Os(wv tAuarTipituv, De dlvinis mvsteris, biblioth* Reg. cod. 

*2428, pa^. 112. 

Cyrilli Hicrosolymomm ex quarta mysta^ogia : KujhXXoo 'Iepo?joXj t a(ov, ex xtjc 8' |jn>axavioYt«^* 

Ne igifur pani aid vhio tanquam nudis rebus atlende, JAr, Ttpfazyt ouv w; |iXck x»]> apxqj r] xq> olvw, 
etc. ; ut cat. 22, n. 6. x. x. X. 

/dem paulo post. 
Ex quinta mystagpgia : Panis autem sanctus sub- 'Ex xfj; e' ix^axay^iic. '0 Se apTo; oiyto- 

stantialis est : hoe est, ad auUlantiam animze conve- sttio&r.oc e<rctv* auxo [leg. avxi] xoO, etti xt;v oj- 
Jiiem [vel coru?er*u.s], etc. : ut cat 23, 11. 1*. atav x^c 4«»7^ irpsn^xevoc II. xpE?:ofjievoc] p 

x. x. X. 
Vixil aucior ille non ante duodeeiw-um sosculwn, cum Joannem Antioehenum libro De Sanctis mvsteriis 

Nominlla exstant Cyrilli ncstri testimonia in Catenis Grwcis manuscript-is et impress is ; in manuscripts 
in Gemsitn, in Jounniui ; in edit in in Lueaiu ; qua* suis locis indicare curavimus. 

'Tkeo2>h(incs Ceranleus loagam ex Cyrillo^ vet pot ius ex Catena in Joannem, Cyrilli sentenliam, ejus nomine 

suppresso, ex cat. 13, n. 21, pay. 193, transcriOU homil. 27, /jo-^. 212. 

S. Thomas Aquinas Qpusculo prime contra errores Grcecorunu torn. VXI1, pay. 7, i. 

Dir.il Cvriilus Hierosolymilanus, palriarcha : Spiritus sanctus a Patre procedi-U ct ey deitate Patris et Filii 
ecosistii. V. appendiceal, cat. 1G, pag. 262. 



317 



VETKRUM TKSTIMONIA. 



318 



Idem eodem Opvsculo, cap. 67, pag. 9. 
Item Cyrillus Hierosolymitamis patriarcha dicit ex persona Chris ti loquensjad Petrum] : Tu cum finet 
et ego sine fine cum omnibus, etc. Vide in supposiUs,pag. 388. 

Xicephoru-i Call is t us, Histor. ecclesiast., lib. ix, cap, 14. 
H-ivxcuv o* £ir£x&:va twv ev tt| eu Txzn>zppr t a\<x7ixk- A Supra omnes autem, qui in Oriente magna cum 
vwv \6y<x> ar.pi% ttav ev Ntxa-a SoJa*/rwv s-'/ovto libertate saniorem doctrinam defenderunt, tenacis- 



Uxi/o; 6 KtovsTavnvoj7to}.E(o; , xac 'AQavdaio; . 
oAAOi oe xai a/.Aoj^ sa/oy 1 !^ * «vops$ tots; au- 
tou; CDVTfjxjjtaarav exeat, tx"?<; 'ExxA^ariai; 6sou Stx- 
Tip tiro v res * wv, 7;epi Xoywv elc/^siv, tojv oXXojv oia- 
tpipovTs; r^av EOffioio^ 6 x<ov 'EjAearcipcov Upaxi- 
xa>< cYiflavas.... xxi KjoiXXgc 6 "ov x&v 'IeposoXujJuov 
Gpo'vov txexd M?;ifjLov olxx^tov. 



sime Nicama decreta retinuere Paul us Constantino- 
poiilanus, et Athnnasius.... Mulli deniquc alii 
a liter spectati viri eisdem annis viguere, atque in 
Ecclesiis Dei nituere : inter quos praDcipue erudi- 
tions et eloquentia floruit Eusebius Emissenus 
episeopus... et Cyrillus, qui post Maximum Hiero- 
solymitanam adminbtrabat Ecciesiam. 



Idem. lib. is, cap. 32. 
"Ore Stj, etjiovroc exe'vou xy,v *AvTt<5)retav, au6?c Quo sane tempore illo Antiochiam ingrediente, 

£v oupavcp to toO «aupou 9?)jjisIov co^Orj, uitepaarpi- rursum crucis signuni in cuulo apparuit, solem 
itxov x6v rjXtov, fptoo; (xsviXyj^ axfi^avou xp^Tiov 7TE- radiis suis proucelleus* arc-u, quern In m vocant, 
pteX'.Txoujr^ auTov, Tpbri %^c t?»c ^uipa^ Tffc lUv- H ingenti, adinslar corona), circumfusum; hora dici 
tTjxojniic ?.vtcixa|MvY)< xcov lopxiov, KupiXXou xrjvt- terlia, Pentecostes feriis ineuntibus : Cyrillo turn 



xaOxa h 'kpojoX-jjiotc \x.tik Md^uxov xac \€$*$ 
Jjfju'ac otaxetpiCovxo^. Datjv oux uiarcsp tlc xo*jujty;< 
f,v to <ptu; aitoppiOv, dXXa itjxvov xa? Siavavl; «?v>v- 
eaxui^ ev 7toXX<fi xat {jtevdXrp tauxc. Airjxe 8s /.at- 
g)r6v irep: to oupdvtov xu%o^ 2|i^:6exa xxi n&wxs 
rraoia* x6 jiev jjlt.xoc, o'aov etxacat, dro toO Koa- 
vto'j StfjXEv «^pt xal xoy opou< b 'EXaiuv envxixX^- 
T0t». * x6 6* ei>po^, 6jov tu) tjnfxei avocXoY&Tv* itpo< os 
T«lj> Gootxatt xal uaj* 020^ £iri xij> irapaoo^cp S'J^v, 
xal e6eov itdfcvxsc 4rci to Upov, x6v txEyav dvuavou'/re^ 
6eov, exavTO^ xa~aXs('!;xc xl xy^oiev epya^ojAevoi. 
11x3-71 6t v ; f[ xo 6ar>{jta <potxf|«Ta^ xrrsitXyjtxe, x<ov xxt* 
eu^v tow *Iepo79Xy|i.oi<: e.7rtor t aoyvxcov e; aTrd?/,*; 



Hierosolymis post Maximum res ecclesiastieas gu- 
bemante. Caeterum crucis ilia lux sparsim nou 
diifluebat, quod in cometa fieri solct : sed inulto 
magnoque fulgore densa ac perspicua consistcbat. 
Occupaverat autem ccbIo incumbenscirciter quin- 
decim stadia. Lonaitudo ejus, quantum colligere 
licuit, aCalvaria) monlead euniqui dicitur Olivcti 
pertitigebat : latitudo autem quae longitudini ei 
proportioue convenirct. Ad miraculum timor etiara 
in re Lam insolita,et inoxspeclata omnibus iucessit. 
Itaque omnes cum eonjugibuset liberis ad templum 
majus Deum laudibus ferenl.es, relicto a quoque 
quod turn forte lace ret op ere, confugerunt. 15 1 ea 



yr t <; 8tap.Y ; v , j<iavTfi>v* xa4 itoXXob; xa>v xe 'IooSatcov « res in terras omnes promulgata homines conster- 
t.tX 'EXXiJvcdv rrpo; tov Xptaxtavu 4 aov |ji&Qe(Xxu7&v. navit, quod cam ex provinciis cunctis, qui pere- 
eyv<o Be x«l 6 JayvXs-uc Tiapd xe twv oixeuov, x«t Ku- gre precationis ergo Hierosolyma venerant, ubiquo 
P'!aXou Y.-^ avxo <* vulgarent. Muitos sane, et ex Judaeis, et ex (iraa- 

eis ad Cbristianismum perduxit. Factus eiiam deeo certior estimperatorfamiliarium suorumet ipsius 
Cyrilli lilteris. 

Idem, lih. ix, cap. -40. 



'Ent Se Ttact to'jtoi^ tpiTxatSsxaxov xaOstAov xa! 
xov lepo9oAufX(uv KuptAAov , atvopot j 31c aptxrj Oia- 
ooy,xov, xxi Seivov xax/j*/f^7ai Xoyot? xd 7:Xr-Qrj* ou 
ffOY7p»^^*~ot, a KupiXXeta -fj *ExxXy;jia wvopaaev. 
AVxtot Ss f^xv xf 4 < xaOatps^tu;, irptoxov jxsv <u$ xo;- 
vtov/^Ciiev Eu^TaOs^ xat 'EXiticfy, 0" evavxta zf k 
ev MeX:xtvT, dovoStf* wicouSxcrav, ^ /.at at>x6< {iipoc 
to xodxiixov ^v xa } . oj^ BajiXettp xa* reoipv(<»j t*Jj 
AaoOiy.sta? eTtiaxont^ xotvojvia^ aexaoo^, uexi xf,v 
£v llaXai<yxtv^ exelvtov xaOaCpeutv. "Ex 1 . Oe, xa! a)<; 



Post hos omnes tertium decimum damn am nt 
Cyrillum Hierosolyinitanum, ingenti virtute, et ad 
populum doeendum egregium virum, cujus scripta 
sunt, qmo Ecclesia CyriUia nominat. Ut autem 
damnaretur causae illae fuere : prim urn quod cum 
Euslalhio et Elpidio communicaverit, qui Meliti- 
nensi svnodo, cujus et ipse potissima pars fuerat, 
adversati sunt. Et quod iiidem Dasiliutn et Geor- 
gium Laodicensem, posteaquam in Paiaastina cpi- 
scoporum online moti fuerant, in communionem 



xyjV twv ^epocroXSaw^ bwcpimt* 9 «t« H Ooovoo ° ICCLXIll] receperit, Iasuper, quod cum Ilieroso- 



A ■> 



e~'.bac «ito«oXtxo5, irept xoiv xy,<; Ivoplac 8r/.auov 
n~Jj$ 'Axdx:ov xov IlaXauxtvov 6ic(peptxo. *EJ wv 
£K to xat' «XXy)Xi(JV (jlIctoc dvappayavTSc, <*)C oux 
ipOo); Trip: 0eou eppovoTev, aXX^Xo-j^ S'.eoaXXov 6 4 utkv 
vip Ta J Ap&:o'J Tfpoxspov t^v SoY(Jt9tT((o>v, Kop'.XXoc oe 
to!; T(p 6[xoo'jcio> ^xoi/oja-.v e; apyj^U e'tiseTO. ioXe- 
pivc o\ &!3t xa3xa xat 'Axdxto; r:po; auxov S'/ojv, 
tou^ rcep'. HaXatrrivrjv Inixoitov); aBpoiaac, o'i 6 s ui- 



lymorum episcopus creatus esset, uti aposlolicum 
th rou urn obtineni de jurisdiction is ecciesiastica) 
finibus, ct jure metropolitano cum Acacio Palo»- 
stino disceptarit. Qua de causa in mutuuin adducti 
odium, alter alterum, quod non rccte de Oeo sen- 
tiret, est criminatus. Acacius enim Arian® erat 
sententiao , Cyrillus autem consubstantiale lau- 
dantes ab initio sequabatur. Earn ob rem male in 



310 



VRTERCM TESTIMONIA. 



320 



eumanimatus Acacius, episcopisPala^stinis qui se« ^ ^povr; ^^ Jj^v, <j>6avet twW<; xou^av xoo kpa- 
cum faciebant congregatis, administratione sacro- 
rum ci iutcrdixit, talem insupur maximc profe- 



rens causam : Fames Palftstinam affligebat et 
plebs in rerum necessariuni inopia ad episcopum 
respeetabat. Et cura illi post pecuniae ctiara fru- 
mentum defeci&set, doiiatiatempli, et sacra aulosa 
vendidit, et quoad poLuit,peiiuriam populi est sola- 
tus. Et quidam vir donarintn suum agnovisse di- 
citur, vest em videlicet, qua fetnina ex scenicis at- 
que tUymelicis qu&dam amicta erat. Ubi res 
inqnisila est, amcrcatore quodam comparatam 
esse, qui abepiscopo earn priusenwiteompertuni 
est. Uujus practexlu rei Acacius Cyrillum episeo- 



orQxi, «*'t(«v pdcAtorxot x^vSs T^poo'^6Xr)yivo<; , Atfxoc 
eu^vet TTjV llaXaiorCv/jv, to St tcXtjOoc ivSeia zuyt 
a*Oi'(KTii<av rpoc xov feir:cK07rov £§/.£icev. 'Etcei os xa* 
xtlvov icpoc xo?^ ypyj(Aaari xai xa area IicIX'.tc, xsi- 
unJXta xat Upct SiririXtt airocojAtvoc, w"; y' £v ^ v im^s- 
(xuOsito xr.v ivoV.av* xai xiva Xo^oc avaQr^a aoe- 
xspov srrtvv&vat twv ou* aaiuviov yuvxTxa ?}{jupie- 
jjjllvtjv. EjTter eps'jvty oicou^ otlsv s*^ 01 * £ Y^ 0, « t0 ^ 
Ep.trop<5^ xt; auto ot arciSoxo, xtp o' «5 6 iit!3XG#ioc* 
a?x!av xautr^v 7rpo€aXXojj.evov xov : Axxxiov, xaQeXuv 
auxcv. Taotijv atxCav im>66 4 urjV xr*$ xxGaip&creox Ku- 
plXXou, O'j TzpoG/ l Y.<>\>>j-xv y s p'V' "i<oi; s|*4t, 6'xt Xi- 
jxoO xai its viae ^ upo^aaic fy. 



patu abire coegil. Talem qui item abdtcationis ejus causam fuisse audivi, sed noa satis certe turn, ut 
mihi videtur, couvenientem ; quoniam fames et penuriavcnditionis causa fuere. 

Joannes Cyparissiotus Decade vi, cap. 4, de apparitionihus divini Zmninis. 

Ad hiBc Cyrillus Hierosolymitanus in decimaca- B si facies facta splendid a nonquantum poterat facere 



ut splendoret, qui splendorem in ea creaverat, scd 
quantum discipuli ferre poterant, eos terruit, et 
pati non potuerunt,quomodo in divinitatis dignita- 
tem intueri qui potuisset?* llabeiur cat. 10, n. 7, 
pag. iO. 



techesi : • Qn and oqu idem munn iaoiem Dei vide re et 
vivere potuit,assumpsit faciem humanilalis, uteum 
videntes vivamus : et cum vol in t ernn os tend ere 
cum modica dignitate, quando facies ejus splen- 
duit sicut sol, tunc discipuli tomtit cad ant * 6 . Quod 

Marly rologium Romanum ad xvin, Martii. 
ilierosolymissancti Cyrilli episcopi [Natalis] qui gloria clarus in pace quievit ; cujus intemerate fi- 
ab Arimtis inultas fidei causa pcrpcssus injurias, dei synodus cecumenica Damaso scribens, proocla- 
et ab Ecclesia sua sacpe pulsus, tandem sanctitatis rum testimoxuum dudit. 

Menwum (fPatcorum ap xvni diem Martii. 
Cyrillus piis prognattts erat parentibus, qui iidem OGxo; lyy y vov ^ wv H £V e'tasB&v, m \ T ^ jV ^p^ y 

ortliodoxam tuebantur, ipse outemeudeni fide eru- ■nps^u'ivxcw te(3-W # i*t ofiatoi? Se natSeu^afftv a«j- 
dtebatur. Sub regno Constanta, episcopo Hierosoly- C xo$ iyewOpsurxo , tKi xf t <; fioLvuzUq Kwvtrravxfoo. 



mornm ad immortalem vitam translate, beatus iste 
Cyrillus ad episcopalem dignitatem evectus fuit, 
apostolicaj doctrina? non segnis propugnator, Aca- 
cius autem 0&$are#t in Palsestina episcopus,quam- 
vis synodo Sardicensi damnatus fueril, quod uo* 
luerit profited Filium Patri consubstantialem esse, 
sentenliam damnationis in se a Pulribus iutain 
subire detrectans, etadhucsedem episcopalem re- 
tinens; quia imperatori familiariter notuserat, ab 
imperatorc potestatem adeptus, beatum Cyrillum 
ab episoopatu deposuit et ex Flierosolyinis expu- 
11 1. CyriUus autem Tarsum perveniens, cum ad~ 
mirando vixit Sylvano. Synodo autem Seleuciai 
congregata propter injuriam Cyrillo illatara. Aca- 



Errei oe x(uv 'IepojoXuj!t«/v 6 eiriaxo~o<; etc ttjv 
dvvfcit) C co ^ fJtexs<rcr ; , 6 axxctpio^ ouxoc K'-SpiXXoc tfe 
en*.93Co»'.x^ ^aptxo< ^ic&Oi). xtov aTrcrroAtxwv oo- 
Yfx«t<ov TrpoO'^jJtw; 'jnep^Lr/tov. 'Axxx(bi> os xov ev 
Kaiaocpd^ x/j^ JiaXaisrx'vT^ Opovo^ xax^ovxoc, 0^6 
ce xf;<: iv Scrpoixri cryvoSou dnoxTjpuyOiVTO^, 0:a v> 
iju; av=)Ti-36ai xq> IHxpi xov Viov Ofjioou^tov Xsveiv, 
xai xt// e£sv£YQevjarv uit* auxwv xa0aip£xixr;v ^fjgov 
lit) y.axaotjjajjisvo'j, aX/.' tx f . xov Bpovov xuo^wouvxoc 
(sttcI vvt6p».jjLoc T<J» {tojiXet '^v, exelQsv sXxwv xrjv 
e^oufffav}, xov (xaxotptov xoO Q^vou xa9s?X& KvptX- 
Xov, xat tw*J 'lepocroX'Sixiov i^etuaev. '0 ol Kvo-.XXo<; 
&*< Tzpoov Ktp'.xopevoCt ^ ( I> Oauuajftj) <tjvt;v £tXoi>cc- 
vw' xai ^*rj ec$ SsXeoxeistv <?yY y * 4 0Ot7 <^ £ ^ 5T jC 7ov<58ct 



cius celeriterindicioseproripit, etConslantinopo- D ot' ako §yj xojto, 'Axaxioc aTrs^xfpx^s, xai r.po; 



lim perveuiens,accusationibus imperatoris iram eo 
usque contra Cyrillum accencb-but, ut ilium exsilio 
multaret. Mortuo autem Gonstantio succesit Ju- 
lianus, qui cum animos borum omnium sibi con- 
ciliare studeret, episcopos, qui a Gonstantio in 
ex si Hum mittebantur, ad proprias sedes reverti 
jussit. Cyrillns ergo simul cum ceteris o mm bus 
propriam scd-mi capessiit. Pulchre autem, pro 
amore suo ergu Deum, gregem sibi demendatum 
pascens, Cateckeses qua* sub ejus nomine circum 



~Yjv K(uvaxavTtvo'j7ioXtv i^Hpa^s* xai oTc vitz tov 
xov> pa«7iX£<o^ bvi t tyt Q'jjaov xxxa K'Jp'lXXou, xai Oirip 
opia xovxov xaxaO'.xa^ei. Tou ouv Kcovyravxiou x6v 
P?ov aTioXtTi'ivxoc, xat MouXtavoo xr-v pxj'.Xtlav §ia- 
os^ajxjvou, t*<; suvotav iizavxaq xouxou? losXxojAiVo;, 
toik 6rto K(«>vTcavxiO*j xu>v 'ExxXr^iwv £jeXa9£vxa< 
stc'-o-x^tcou; si; xa; olxt:a^ 'ExxAvjaia; ex:aviXOtTv 
lxi).£'JT£. Mexi -avxcov ouv xai auxoc tov to-.ov 8oo- 
vov a-iritXyj^ev, KaXuK Se xat Oeo<|j tXco<; xo zt<xxsuOev 
auxif) noifJtviov Ttotjxavai;, xai xi<; i^epo^iva; auxtl> 



46 Mattb. xyii, i-6. 



3*1 



TITULI CATECHESUON SANCTI CYIULLI. 



322 



KstTr^sei^ uvtj^tjvov t$ 'ExxXtjj!? xaxaAeXot- ^ ftMuntur, in perpetuam sui ipsius wemoriam Ec- 



tkok, 6Xtyov ypoSov jAi'a t/jv eTidvooov (hoo;, stcxv 
^auTato 'j.2xaptu>$, T IIv cs xaTa xov totcov toj <tco;ax- 
to<, TfjV T^Xix£av (xitp'-oc, ur^po;, xojj,vjt7j*, utcooh*- 
pio;;, xrcpaytuvos to TtpdoruTiov, xa<; 6<pp0«; soO>Tr,xt 
1-eptos.pwv eTrtaov^Jiivac, yevs^ x&- j'.«y(jva<; Xsjxuj 
caauvd|jifcvo<, Ot^rfj xata tov -rcoV/ojva S'.^p^ii.£vy, 
dypoixqj to rcav rfio; Trpo<rso'.xu><;. 



clesia* reliquil, Postquarci vcro ab e.xsilio reversus 
est, non diu vuit, sed pluoide quievit. Quod acl 
corporis form am attiuet, mcdioeri erat statura, 
pa Hid us, promissis crinihus, sirno naso, lalo ore-, 
superciliis in directum crescentibus,alba lanugine 
maxillas cooperienle, barba in duas partes divisa, 
et omnibus ir.oribus rusticitatem quamdam praise 
ferebat. 



fCCLXIV] Xypicun S. Sabce ad dietn xvn Martiu 



Too Sv ay!oi< Oocxpcx; 7j.t3.ojv KopiXXo -naxptapXoo 
'ieposoXojjicov. 



Sancti Patris nostri Cyrilli patriarch® Hieroso< 
iymitani. 



Ex Synaxario m. Coliegii Claromontan-i Societatis Jesit Parisiis ad diem xi, Boll. y torn. II Mart,, append.. 

pag. 748. 



apXieir •.sxo'tcou 'IeposoX-jjju^. 

Ooxoc iyivtxo bil Ktov^xavxivoo too {jtiyaXoo* 
7rpdxspov iio-rj:/b<; yEvouevo; xa* aoxvjcras;, orsspov 
6taxr ( v ivapexov aoxoo itoXttiiav irposysip'.sQri It:1- 
cxotto^ 'UpoaoXopov. Ojtox ce 6a'!oj$ oia7rpi6a< ev 
t?, dp7.!cp(07o>rj f wc xa: £v xrj cuvooto irpo<rxXr r Orjvai, 
xal STTicToiitTott, xat xaxats/Svat tov So^E^f, Mi* 
v£vxa,xat tov a-jp^fpova aoxoo Xf^pov xal UvEMpLaxo- 
[li/.ov Maxsooviov, xal 7rXr,pioax'. xy,v TTavvfyjptv tcov 
opOooofoiv ya. 0< ** '*** 'iU'^o.irw,*; irvso^axixf^. Ka- 
Xto; ce ayioviaa<xEvo<; ev tow opOoos^oi; SoyjAaai, xal 
OaujjiaTst irXeTjxa *i< Sojav ©sou epyasdjuvos, xal 
to xaxaTtiarwOlv aoxu> ex 6&o5 ?toi|Av(ov xaAfu; ?0'J^ 
va^, itpoc K-Jpiov i;£0^i.7;5£v, aitoAa6uiv xl r v ^a3t- 
Xe(xv a'.iiv.ov xal ^7//, xal aov£i»Q^a.vOf/ivoc toT< 
ayvO'.c. 



B 



Memoria sancti Patris rmtri Cyrilli archiepiscopi 

llierosolymorum* 

Hie fuit sub Conslantino Magno. Piimuni mo- 
nachus factus, in hacque professione strenue se 
exercens, poslniodum propter eximiam con versa* 
sionis suto virlutein Hicrosolymorum ordinalus est 
episcopus.Qua in dignitate ita sane to la udabi liter- 
que se gossit, ut etiam ad synoducn vocaretur, in 
qua redarguens atque eonfundens impiura Mane- 
tem,et ei consenLienlem delirum fit sancti Spiritus 
impugnatorem Macedonium,catum orthodox oiuui 
loetitia atque exsultatione spirituali iinplevit. Per 
omnia vcro in Christianas dogmatibus recte decer- 
tans, multaque ad Dei gloriam tniraculaoperatus, 
et conveditaim sibi a Deo gregem pulciirc diri- 
gens, migravit ad Uominum, regnuui aalernum ac 
vitam recipiens, ei cum Sanctis ezsultans. 



TITULI CATECHRSIiON SANCTI CYillLLI 



Habenlur subjecti tituli in editions Precolii ex codicibus Valicanis, quos Angel icana editio prater mitten- 
dos Judicavit. fisdem cum aliquot discrimiaibus reperiuntur in codice XXII bibliolheca* AttguHante : cuju s 
bibliolkecce catatogus primum a M. WeUero editus, novis curte recusus est per Davidem Hcesohelittm, anno 
1595 et initio codicia CuU'cheseoa Oltoboniani xxi, seu recentioris. Vwtermn tieest in majori codicum numero. 
TUulos edidi, qxtahs editio an. 1008, eos reprwsentat, additis vodivis Augmtani varielatibus, ex quo codice 
intt7*dum nonnulla supplevi. 



(I) KocO.Xou apyie?ii;rx<SiTGD 'hpoaoX^nujv C Cyrilli Hicrosolymorum aixhiepiscopi Catecheseon 
Kat^xviascov ittva^- index. 

a'* (2) IIoo^aTtiyr,?^, t.zoi too |jlt| iteipa^ai. 1. Procatechesis, de non tentando, pag. I. 



(I) In codice Augnstano deest Cyrilli nomen : 

lialietur tan l um ex versione WeUeri, catechetica 
institulioncs episcopi Hierosoiyniitaiii; additWel- 
serus, que»i Cyrillum esse puto. 

(2)Ha3cde Procatechesi desunt in edit.Prevotii. 
Qu;o ex Augustano codice supplevi, ut et o nines 



numeros alpbabeti Utteris no talcs, qui singulis ti- 
Lulis praTixi sunt, lnscribitur Procatccbesis^e non 
tentando. quod lota forme in hoc verseturne pfava 
raente atque instituto ad buplismmn accedentes 
divinam gratia in tentarp ac da in no suo explorare 
veli ul. 



32a 



TITDLI CATECHESBON SANCTI OYftlLLL 



324 



2. Gatechesis [Uluminandorura Hicrosolymis] A p'. K*ti)£v;jt<: faaiT^ouiv^v lv f IspoaoXu(jioic (1) ] 



tlffavfoYixr,! -ok T<p ^ar:rtarjiaTi -pojiXOoSsi, GX*~ 
£'.aa8&I?a [2y xx? 4viy;(wi< Ix xou r JJ<ratou' Aoi- 
axaOs, xai xa cfcfjc, xaxij^. a\ 

Y - lit pi [xtxavofxc xal a<p£S£o>$ aixxpxtuiv, xxt 

Ttzpi xou 'Avx'xecjjitvou* xal ay&yvterfi^ £x tgG *H£e- 
xtvjX* A'.xatoauvy; Stxauji, xat xi £!;%, xat, f}\ 

§\ llspt pairc{*|xaxo<;* xai av«Yv<og^ ex xi;;; Trpis 
*Pu>[jLac r ooc* *H otYvoetxe, xa! xx l%f& xax. y\ 

c'. IJspl t£jv 8£xa ooYP-ctxiov 4xpoO'.Y<*>^* xa; ava- 

Y^CUJI^ £x XT«C TtpOC KoX07?eT<' BXilC&Xt, JAtj xt<; 

^jxac ? xat xa £;T|<, xax. o , 

<\ IIspi 7r?r:sco<" xxi ivx^oxrtc ix *?,< irpoc 
'ESpxtou^ ¥ Eaxi Oi-rrtax:^ xx"? xi i^^, xax. t\ 
7. Do Dei monachia, ct in has voces, Credo in g _ C- Hep* <fc*u ^ovxpyjx;, xat eU to, IhwSw tU 
turn Deum ; et de ha>resibus. Leclio ex Isaia : In- fern (fcov, xat rapt ottpiaEciji (3)' xa? ava^^s ex 

Y • rispt Ilaxp^* xa: ctaxvvioa*.*; ix x^c rcpo^ 'E^t* 
ciouq- Touxou X a P lv > *** ~* ^rt<t * aT * £'• 



introductionem continens iis qui ad baptismum 
accrdunt;ox tempore dicta, et lectio ex Isaia : 
Lavamini, etc., cat. 1, p. 16, 

3. De prcnilentia et remissione peccatonim, et 
de Adversario : et lectio ex Bsechielc : Justitia 
justOi etc-, cat. 2, p. 21, 

4. De baptismate. Lectio ex Epistola ad Rouia- 
uos ; An ignoratis, etc., cat. 3, p. 39. 

5>. Dc decern dogmatibus sumniatim. Lectio ex 
Epistola ad Golossenses : Videte ne qitu vo$ y etc, 
cat 4, p. 51. 

[CCLXVJ 6. De fide : lectio ex Epistola ad He" 
brceos : Est autern fides, etc*, cat. 3, p. 72. 

7. I 

unum 

novamini admeinsulce 9 etc, cat. 6, p, 86. 



8. De Patre : lectio ex Epistola ad Ephesios : 
llujus ret gratia, etc., cat. 7, p. 112. 

9. Da Omnipotente r lectio ex Jereniia : DeMS,ma- 
gnus Duminuset fortis, etc., cat, 8, p. 121 



10. In has voces, Factorum cwli et terrx, visibi* 
Hum omnium el inrisihitiunu Lectio ex Job ; Quti 
i$te, etc., cat, 9, p. 126. 

11. In illud, lit in utmm Dombiwn Jesutn Chri- 
stum : Leclio ex Epistola ad Coriuthios prima : 
Tiafn etsi aunt, etc., cat. 10, p, 136. 

12. In illud, Christum Filium Dei unigenitum ; 
qui ex Patre natus est ante omnia .<?a*ci/te, etc. : 
lectio exHpistolaad Ilebra^s ; Multifari&n, mul- 
lisque modi$ } etc., cat. 11, p. 149 

13. In illud, incamatum el Inhmnanalnm : lectio 
ex Isaia : Et addidil Domimts, etc, cat. 12, p. 
163. 

Jk Fn illud, Crucipmm et sepultttm : lectio ex 
lsaia : Domine, qui cveddidit, etc., cat. 13, p. 182. 

15. In illud, Et resmrexit ev mortuis tertia die, et 
ascendit in calos : lectio ex I ad Corinthios : JYo- 
tum antem vobis facio. etc., cat. 14, p. 205. 



C 



8\ Hepi llavxoxp xxopo;* xa? ampwoct; Ix xou *U- 
pzixiov *0 esQC> 6 piyas Kupto; xai 1<*X U P^, xal 
xi £$f|C, xax. r/. 

\\ E?< xo, n&trjxr^ oupavou xa? Y^*^» ipaxcov xs 
Ttdivxcov xxt aopixcov xal avaYv<o<ric &* to3 'IciS* 
TU outoj;, xa? xx egrjc, xax. 6*. 

r .x\ Etc^o, Kal itc (4) eva Kopiov 'Ivjtouv Xptaxov* 
xal &vaYvu>j»< Jx "•?)< Ttpo^ KopivQtouc a r KiricrxoAijc* 
Kal y^P v-Kipi xai eJ^<, xax. t\ 

t3'. (5) E'c to, Kpijxov Vlov xou 8&o5 t4v jjlo- 
voysvJJ, xov tx xo^i Ilaxpo^ yvrrrfiivxa Trpo r:iv- 
twv atciviijv, xx! xx ^^C" xxt xvxYvtuatc &x xt;.< TTpQs 
'Ecpcrfou;' IIoAuuipd>; xa: irt>X>>xpo7r<o<;, xx! xi i^ijc, 
xat. ta\ 

iY', (6) fc?< xo, SxpxwQ£vxx xx: !vav0ptu7tT]arxvxx , 
xai ccvxyvit)?^ tx xo5 'll^afo^' Kx: 7Tpoj£0sxo Kvp:o;, 
xat xi e^«, xax, i£\ 

tS\ Et; xr> (7}» Sxot'jpwQsvxa xxt xaoivxx* xx? 
<xv*y v ^* 1 < Sx tou 'liaaiou* Kupte, xt; er'ateua^ xxt 
xa fc^f^, xxx. *y*« 

t£*. (8) El; xo, Kx! i^xixdcvxa tx vsxplfov xtj TptxTj 
f ( jjiepqt, xat d^eXB^xa e?< xo\>; ouoavoi;* xx? avxY'/cu- 
?t;£xt% TzpcK KopivOioo^a* 'EicijjxoXtJc 1, TviupJ^oj Se 
Q ujjliv, xai xa i;v;c, xax, iS\ 



(1) Vocos, xxx^y*)?',*; e;toxt^. ev 'lepoToX., desi- 
dcran tur apud Prcvol surapte ex codice Aug., in 
quo verba, (po>xt^. h IsposoA., inclusa sunt paren- 
Uiesibus. 

{2} Vocem cryeotx^OeTja supplevi ex cod. Aug. 
verba, xa^ avxYvto? r c 5 etc., hie et in sequentibus ti- 
tulisdosunt in cod. Aug. 

(3) In cod. Aug., xxfT xip£<T£«av t contra hzereses. 

(4) Voccm tU addidi ex cod Aug. 

(Ji) Tituluiii hunc aliler exhihel Aug. : Hep! xf^ 
ix llxxp ; ^ xo-j rlou Y £VV7 ] Ci0> ^ ^P^ Ot'.<ivioy, xxc 
fl£oxrjxo<; atixoj, xxt e!'< xo, ill* oci xi Ttavxa* De Fi- 



ll i general j one ante sa&cula ex Patre, et divinitate 
illius ; et in illud : Per quern omnia, 

(6) Aliler cod&x Aug. : lisp: t?;; £x Uapftivou 
Yswjiffsox; ix nveojjixxoc; dvtou, xx? E^9 i /0pio , irr]^ftCO # 
xoo XpurtoS' DeChrhtiex Virgin e nutivitaleexSpi- 
ritu snnctOi et [gjm] inhmftanutione. 

(1) Aug.. Et< xov. 

(8) Uorunt loco, ita est in Aug : llspt xr t c ex v*- 
xpw*j avouTxaaeax; xoti Xpiffxoy, xai xf.c etc oioavou; 
dv<5S^u, xx? Opovou xoo Ix oe^uov xo\> ilaxp^c" De 
Chisti resurrectione ex mortuis, et in c&tos reditu, 
et tkrono a dexlris Patrfs. 



325 



TITULI CATKCHESEON SANl/Tl CYRILLI. 



32 ^i 



t<'. (1) E!« xo, K«t ipx%svov xpwat Jwtxc A 16. In iliuti. El vcnturusjudicare vivos et mortuos, 



xal v£xpoo; ( xa* nepl too 'Avxi^pfrow* xal ava- 
■jfvwji- ex xqu AavtrjX. 'E6ewpoov sea; ou 9p^ vr J'., xat 



T* £;?;<;, xxx. is'. 



t£ e . lisp : toO (2) iy(o-> Hvcuaato? tou Ilapay.X'/- 
xoo* xat dayvaiaK; £x x*}$ 7rpo<; KopivQioo* iipuxrjC. 
llepi 81 xcov 7tveu{Aaxixu>v, xat xa sjvjc, xax. if, 

tT)'. Tcov nsp? tou ayfou Ilv6u|jtaTo< Ta Xotird* xat* 
av£<fvweiti ex x/jc irpo$ KopivBicu? Trptoxijc. "i'i p.e*J 
xa: 8(©Vrat Xc^o^, xal tot ££fls, xax. if. 

tft*. (3) EU xo, Ka: elc uiav dyiav */aQoALxr,v 
'ExxATjaiav xal aapxo; d'/xsxaaiv, xal it's Jurr^ 
a'wviov xal <xvaYvit>ct< £V. xou ; le£s;xiv$«£. Kal syevexb 
eV g|jie ^eip Kupfoo, xal ta ijjyU, xat, cyj*. 



et de Antichristo : lectio ex Daniele : Xidebwn do- 
me throni, etc., cat. 15, p. 221. 

17. Do sancto Spiritu Paracleio : lectio ex priore 
ad Corinthios : De spiritualibus autem, etc., cat. 16, 
p. 242. 

18. Reliqua ad sanctum Spiritual pertinentia : 
lectio ex prima ad Corinthios ; Alteri quuicm da- 
tur $ermo % etc., cat, 17, p. 263. 

19. In hoc, Et in unam sanctam catholicam 
[CCLXYII] Eeclesiam; et camis remrreclionan. el in 
vitarn xtcrnam : lectio ex Ezechiele : Et facta est 
super me manus Domini, etc., cat. 18, p. 283, 



B 



(4) Tou auxou KupfXXou Katr, Rostov [rjaxa-yorft- Ejusdem Cyrilli Catecheseon my stagogicarum index. 



X&V TJlVlJ. 



(5) IIpo? xob; vfiootoxtdtouc* xat avavvwat^ £x x*j< 
lKxpou xaOoX-.xrj; icpu>xv;<; 'Eartaxoftijt, a770 tou, Nvj- 
t^atE, < Ypr i vopT^a-£, xat xa sjf,^, xax. a\ 

lit?] pa7rct5fjiato$' xat dvdvvtofft^ ex xrjs itpoc 
*Pu;tAatou; 'EixuxoXtjc airo tou, "H d^vcsTc*, oxi 
6'aot, xal xa ££*fc, xax. £'. 

lisp ■ ^fp?ajx«wc" xat dva'yvcoat; £/. xvfc. 'Iwavvou 
xaQoA:/.*?^ Trptix-/:<; 'EitiotoXr^, «x^o tou, Kat uuls:< 

Ilcpe atojjL«xo<; xat a'^-icao*; xqu Xeicrxov* xat avi- 
Yvtaatc £x x/J; rcpo«; KoptvO!ou< 'EitwioXfj;. 'Eyw ^ap 
TtapiXaoov cttco xo*j Kjp'ou, y.cl -ca: efrje, xax. o'. 

'KxxFj^ IlETpou xaOoX-xf^ 'EiTtstoXf^* Ato iico- 
Oiusvot, xa* xa ^;f A r. xat. e'. 



Ad neophytos : lectio ex priore catholica Petri 
Epistola, a verbis : Sobrii estote, viyilate, cat. [19 
mystag.j 1, p. 303. 

De baptismate ; lectio ex Epistola ad Romanos 

a verbis: An ignoralis, quod quicunque, etc., cat, 
[20 myst.] 2, p. 310. 

De chrismatc : lectio ex priore Joannis catholica 
Epistola, a verbis : lit vos chrisma hahetis, etc., 
cat. [21 myst.] 3, p. 314. 

I)e corpore et sanguine Christi : lectio ex Epi- 
stola ad Corintluos: Ego eni7n accepi a Domino, 
C etc., cat. [22 myst.] 4, p. 318. 

Ex catholica Petri Epistola: ldcireo deponentes, 
etc., cat. [23 my at. J o, p. 322. 



In codice Auguslano post titulos priorum catecheseon hahetur hmc chronoligica adnotauo^ qum 
eliam in codice Grodvcii (egebatur, et ab eo Latine reddita esi, sed cum nonnutla diversitate. In Oitob. 
hmc not a habe tur post utrasque Catecheses. 



UoXXal jjlsv s^pTjOi^av (0) xat aXAat xat roasts 
xax* svtoc'jtov £xaato'/ f xa; «po toj jjanxtatiato*;. xal 
jxexa xo pairxisOfjvai xo'jc ^sooo>xtcxo^<, Tauta; Ss 
[xova;, lv x<J) AevssOai twv cmouoaioj/ xue^ exAao^V- 
x£<, Z'foatyv* lv xo> (7) tv§' etct t% xoo Kopfou xat 



MulUo quidem et alia^ singulis annis dicta) sunt 
catecheses, ante baptismum ct post Neophytorum 
baptismum. Ras autem solas, cum pronuntiaren- 
turexcipientes.studiosi quidamexscripseruntanno 
852 adventus Domini et Balvatoris nostri Jesu 



E-wxftpo; ^jJLu*v l^jaou Xpioxou itapooaia?. 'Ev al; D Christi. In quibus particulatim reperies secundum 



(i) fii codice Aug. hie est titulus : Uept xfjc Seu- 
x£oa< £voo£ou napoua(a<; xoO XpiaxoO, xai d":£A£UT>j- 
too ^actXsta^, xat rrcpl xo-> 'Avxtyp^axou* /)e S5- 
cundo advenlu Christi glorioso, el regno sine fine : et 
de Ant&hriskk 

(2) Deest xo5 ante ^W>, et halieniur ante 11 a pa - 
xX>ixoo, in Aug unde add i dim us in lextu. 

(3) Pleiiius habetur hie tilulus in cod. Aug. : lisps 
x/.i xaOoXtxf,? 'ExxX/ia-x?, xal r.tpi dvaaxaascu; ve- 
xpt*t>v xa". -n£pt Ccons; attovtoj* xat uept aXXtov xatTj- 
y/aewv, xat eitiXovo^ sei>t awtppoa^vr,?;. Oe catholica 
Ecclesia* el de n*urrectione mortuorum : et de vita 
xterna: el de aliis cateckesibus, et epilogusde tempe- 
r ant hi. 



(4) In codice Aug. : Muaxa^xoY'.xat Kanry^a&.s 
itivte 'lioavvoo sr:iaxo^ou 'IspotJOAu^cov* Mystago- 
gicse Cateckesex qtiinque Joannis Hiero&oUjinorum 
episcapi. Mendax inscriptio errantis, vel errantem 
sequentis librarii. 

(5) Uorum omnium sequenlium Liluloium loco, 
in Aug. cod. habetur tan turn : Usp: pa7:x(aiAa-:o;, 
^rpiajxatoc, awuaxoc xal a'ijiaxo? Xpiatou. De bapti- 
smate, chrismate* corpore et sanguine Domini. 

(6) In (irodecii versione additur, a Cyrillo. 

(7) In Ottob. cod., ev x% xp ta/.oatotjtijj tptaxoattp 
OE'jxsptp £T£t. Annus 3ii2, secundum numerationern 
Grfficorum est *ene Ctiristianui 360, annus 332, est 
ClM-iftli 340. 



327 MONITUM IN PROCATECHESIM. <*28 

divinas Scripturas disputatum de omnibus neces- £ e&pifaeu « |*£p.«K, x*ti -ci; Ostx; rpaea*, ttzpl 
sariis fidei dogiuatibus, qua) ad lionrinura uuliliam nm-tw ivav*<xiu>v if,; iricrsiu; S*yp*tmv xtbv 6(p«- 
venire debonl ; ot opporlima contra Gracos, eos Xovkuv el's ?v<I><j*v «vO?wnwv eXChiv (1, xa< *ta 7tpo< 
qui ex circuifieisione sunt, et hasreses ; et mora- "IvX/.^v^, %*i roi>; £* ic&pKOfuic, xas 7:po< x« atpe- 
lia oianis g&neris ad Chrbtianos docuinenta, Dei *w>- xxt «ra tjo./.a Xpu-uavuiv rav-roTa TrajHtypA- 
gralia. t u.x-:a, 0toO x*F tTl - 

(1) Desunt ha>c postrema verba in Grodecii interp relatione, et Ottob. cod. 



(OCLXV.U M Q1NITDM IN I'ROCATECHESIM. 



I. Praevius hie, atque ut'i extra catecheseon ordinem est sermo ; in quo auditor es suos, dad's ad bapti- 
smurn Quadragesima? initio nominibus, de novi status sui excellent ia et officiis docel (num. 1, 6, 8) ; 
quoque modo suum Uiud Chrisiianitatis lirocin%um,se ai baptismum diligenter et ex animo prwparando , 
transiyere debeant. in primis stneerum et nulla prava intent ione fucatam baptismi dewier turn requirii 
cujus de/eclu non solum irmJilti, i>ed et pemieiosa hujus doni susceptio futura sit, Qutmti pericuti sit 
rem male sine sincera animi inductions experiri ostendit (n. 2, 3) adductis Sonants Magi, etconmvx ad 
nuptias sine Candida veste venientt's exemplis i: : turn kortatur (u, A, 5). ut siquisnon bona men (e in- 
gressus f writ, pro vain dispoutioaem illtco abjieiens,meliorem sumat; atque ad id conspecto ecclesiastico - 
nun conven/uum ordine el maj estate per movea'ur, mult os prune access>s$e et itimel* his mutatosmemorans . 
Quod eatecitumeni et iitmnitandi discrimen sit refart (n. 6} : hunc jam fidelem dici t quo nomine Deus 
ipse gaudeat ; bens susapiendum s&nel baptismu , qui non iterr.tar si male successerit ; nam kpreticos 
solos rebaptizari, quia quern prim receperani nullas fuerat. Omnem voluntatis borne, prater quam Deus 
nihil req air it, ditigentiam adhiberi pracipit (n. 7). Exorctsmos siudiosesuscipiani ,quibusanima velut in 
fornace per Spiritum sanctum a peccatis purgahtr Jibemiurqne a damonibus (n. 8, 9). Catechesibus assi' 
dui admit (n. 10) : in his enim arma ad versus Judxos, Samaritas, gentiles et hxreticos sumi (n. 41) : 
nullaniquesine totius dadrinx in e is per ordinem traditoe dispendio permit ti (n. 12) ; catcrum ibi audita 
coram caUchutnenis,ctiam curiose percunctantibus sedulo tegant. Quid ante horum extrcismorum eccle- 
siam ante alios my rcssisrfuid exorcismor mi tempore facien turn pramribitln, 13, 14). Dmiquetommen- 
data noctis paschaits , qua bapthandi erant, celcbritate, ei ostensts baptism bonis (n. 15, 16), diliganli 
ac sedula ad omnium bunorum operum axercitationem exhartatione sermonem concludit in. 17, 18). 

I ! . Plurima sunt in hoc or at tone eruditorum animadversione digna.Consuetudo nomina ad bapttswum 
initio Quadragesima? dandi{n. i el i): tbi catechumenatus finis el sumpta fidetium appellatio (n.el 12): 
quae Ecclesiac Hterifsolymitanw fere propria: visexorcismorum (n. 9), bap lis mi ait hxreticis daft nullilas 
(n. 7), sllentium mi/steriorum coram catechinnmis (n. 12), dura et labonosa baptizandorum per quadra- 
ginta dies exercitatio (n. 4, 13, 15, 16). Clericorum adnersus eos vigilantia et studium, etc. 

II l.Ilabita est hxcoratio inido Quadragesima, vx his verbis nam A :N«»n parvam babes temporis?»/?r- 
enpedinem ; paenitentia quadragiitla dicrum libi datur. Ipsa prima Quadragesimx Dominica peroratam 
esse ex kiscausis co^jicw: \° quod sequenics quatuor catecheses initio Quadragesima cumque tot a adhuc 
decurrenda esset,sint dicta \ ex cat. iv, n. 3; 2<> quod coram universo Ecclesise csetu et ipsa insynaxi.ut 
credo, prommtiata sit ; his enim verbis compellat earn qui mala mente accessisset, n.4. Videsvenerandam 
hancEcclesi^speciem? vides ordinem ac disciplinam, Scripturarum lectionem, canonicarum per- 
sonarum praesentiam, docendi ordinem ac seriem? dum, utego interpreter, ptures presbyteri s et 
postrema loco episcopus concionaretur. Prteterea, caret Imcoratio iectione Scriptures c&terarum cate- 
eheseon initio prwfixa : cujus rei nutlam aliam causam reperio, nisi quod cseterae catecheses in con-* 
ventu propria et ad earn rem solummodo deputato habitx sint ; hmc in dimissione iUuminandorom, 
antequam fidelium tnissa inckoaretur. Claasa erat ecclmia n. 14, et exclusi caterhumeni n. 12. Jam 
nonvna dederant ad baptismum lltummandi, omnes simuL atque ipsa fortasiis die, ut ex dictis n. 1, 
3, et 5 conjicio. Jam primum saltern exorcismum suscvperant, cujus rei ritum describit num. U. 

47 Act. vri, 48-24; Matth. xxir, 11-13, 



329 MONITUM IN PROCATEGHESIM. 330 

IV. Procatechesis dicitur, quasi ante catecheses dicta, et iisdem audicndis prxparatura. Similises* 
argumenti cum primo illo e sex Insiitutionum libris, quos a Nicea (forte Aniceto) Romanx civitatis 
episcopo, vel polios ab aliguo similis nominis ejus Ecchsixpresbytero scHptos (licit Gennad., Catalog. 
cap. 23, quorum primus contincbat, qualiter se debeant agere competentes, quia ad baplismi gra- 
tiam cupiunt pervenire. Similis est etiam AuguMiniano sennom%l& t ad Competentes dicto. Cum 
singular c atque unicum sit hoc Cyrillianum Catecheseon opus, nullibi alias reperivocem Procateche- 
sis eodem quo hie sensu usnrpatam ; ipsa etiam vou raro in scriptortbus ecclesiasticis occurrit. Unum 
memtni me legere locum apud Cyrillum Alexandrinum f CCLXVIH] lib. n, in Joan., ad cap. in, vers. 
22, pag. 157 A^dum ait legem Mosaicam fuisse prxexercitationem quamdam acprxviam institutionem 
ad cultum spiritualem 7iovx legis, TcpQ*(\>\wx<jpi ti /.%\ rpQitaT>5y/jsic x%$ tv irvsvpati Xoxmlzc. 

V. Cum ex far a catecheses prxvium quoddam in inscriptione habeant argumentum, quod rem in 
unaquaque tractatam indicet, nullum in manuscriptis et editis codicibus Procatechesi ascribitur. In 
A ugustano tamen incticulo, quern superius editi, repeiiturislud: lisp*. xo5 fir, ueipasar Denon tenlando; 
nectemere^ cum iota fere in hoc versehtr oratio, ne prava dispositione et imperatus aut auditor ad 
bapdsmum accedat, quasi periculum rei propria salutis dispvndio faciurus. Cur nulla specialis Scrip- 
turx lectio, sicut in sequent thus ser'm&nibus factum, istitm prxcedat, conjecturam meant assignavin. 
3, 4, kctumque fuisse videtur speciatim capitulum ex Epist. Roman, cap. vi; dicitur enim num. 5 : 
Audisti Apostolum dicentem . ** ; Morlui quidem peccato viventcs autem juslltue » 

VI. In codice Orodecii et Prevotii,post verba tUvAiJiabcntur ista : Kup:e, ev^t^ov, D$mine fcene- 
dic, qux nee in nostro Beg. codice exstant, nee in Anglicanis evstitisse videntur. Librariine an audc- 
?-is ista sit benedictionis postulatio, cerium non scio . Presbyteri qui coram episcopo concionabantur , 
qualis turn cgebat Cyrillus, dicere solitierant, EGXoyrjsov, Hd—p Benedic, Pater, ul facit Chrysoslomus 
prxsente Flaviano, initio homilix 25, torn L Lectores quoque \n ecclesia, priusquam vel Scripturam 

vel hamiliam aliquam legerent, benedic'ionem a prxside postulabant. C/nde fortassis factum, ut mul- 
tis Grxcorum Patrum orationibus prxfixa reperiatur formula EoX<fyrj<rov, Kuptt, Benedic, Dominc ; 
nisi, quod probability cxistimo, librarii sit inciepti operis benedictionem a Deo postulantis formula. 

VI I ♦ Recognovimus banc orationem ad Latinam Grodecii versionem, et Grxcas editiones Prmotii et 
Millesii, et ad codices Ang beanos, quorum mrie/atesa Millesio accurate exhibentur ; insuperque a I 
codicem Ottobonianum unum recenliorem, cujvs varias Itctiones ad me transmisit R. P. D. Phitippus 
Baffler, congregationis nostrx in curia Romana turn procurator generalis. In alio autem vetcri Otto- 
boniano codice, et Procatechesis, et primx catechesis initia, prx vetustate ita sunt lacera et con fata, 
ut ex ipsis nihil exculpi potuerit. Prxlerea Begio codice usus sum, ohm 260, nunc i2S4, pag. 254, 
qui duodec'tmi circiter est sxculi, in quo habetur Protachesis hxc sub nomine S. Basilii, cum mul'Js 
varietatibus, quas ad marginem in novis indicavi \ et grandis lacuna qux incipit a oerbo Xsy^sva 
num. 11, poh. 9 usque ad voces ^ *** yixXirv<u T n. 14, pag. 10, Inter alia S. Basilii opera eo in libro 
contenta nostra hxc Procatechesis cum cxteris continuate describitur, cum hac inscriptione : Too 
aotǤ ojjL'.Xia Tiep: tptoxfcpaTCK' Ejusdem homiita de illuminatione, sive baptismo. At ibidem ad mar- 
ginem alia manu ap pic turn est scholion istud : Scwpftc TjyJv Sesxv^ 6 yapay^r\p fou Kpw.r. 4 usvoo X4^*i f 
6t«. oi» wTi tou dyio'j BaaiXstoo. Evidenternobis demonstrat propoaita3 orationis character acfigura, 
cam S. Basilii non esse. Et id quidem optime ; nam prxterquam quod, res, sententix, verba, oratio- 
nis modus, plane Cyrillianasunt, Usdem sentenliis ad verbum in aliis catechesibus. ac prxsertim in 
prima repetitis ; catechumenatus finis in nominum inscriptione, fide Us appetlatio ab Us qui nomina 
dederunt sumpta, continual x per Quadragesimam totam haptizandor am catecheses, Quadragesima die- 
bus quadraginta definita, hxreticorum solorxim rebaptizatio y etc., res sunt parlim Ecclesix Hitroso- 
lymitanx proprix , parlim a Basilio vt Cappadociensi Ecclesia alienx. Actevera, quamvis non indi- 
gna sit oratio qux Basilio parenti supponatur, fatendum tamen aliam esse Basilianarum orationum 
vim, elegantiam et majestatem quamdam sermonis, cum puritate y delectu et proprietate verborum con- 
junctam. 

** Rom. vr, ii, 14, vel. I Petr. n, 24. 



Patrol. Gb. XXXIII. 



331 S. CYRIIX1 H1ER0SOL. ARCH1EP. 332 



-" - L - - ' — - — ■ " ■■ 



TOY EM A HO IS nATPOS HMQN 



KTPIAAOT 

IEPOSOATBIQN APXIEIIHSKOIIOY 

KATHXH2EIS 



S. P. N. CYRILLI 

HIEROSOLYMITANI ARCHIEPISCOPI 

CATEGHESES. 



nPOKATHXHSIS 
1 PROGATECHESIS 

Seu preevius Catechesibus scrmo, sancti Patris nostri Cyrilli archiepiscopi Hierosolymorum. 



I. Vos jam afflat beatit-udinis odor,o illuminan- A. A • "H8r, ;xaxocp^TTjTo; fopj T.phi 6jjwW 5 <5 ow:i- 

di (1) Jam (lores sublimioris naturae (2} colligitis^ad Eojuvoi" -?iSr # x* vovjxa ivftr, vaXX^** {'3) ? n^oc flXo- 

plectendas celestes coronas; 2 jam Spiritus sancti xrp iiroupaviujv Tts<pivwv tcyj toO fivsujjwt-coc top 

aspiraviL fragrantia **« Jam circa ve&libulum re- deyiou Iicvsotcv r, eucoSfa. iic^ tteoi xf,v rpoauXtv 

49 Cant, n, 12; i, 2. 

(i) itfwwmiandi. Gr. a> <pom£J{A*vo». Cur muta- suimus. Hie autem allegoria continetur ex dissimi- 

verimus voccm iltuminatorwn, qxxm in pdoribus libus conilata metaphoris, cujus argumentum sum- 

edilionibus ab inLerpretibus posita est, rulioncm psil auctorex libro Canlicoruui sibi plurimum fa- 

reddimus in dissertatione n, de scriptis Cyrilli. miliars , Spiritalium llorum nomine intelligere 

(2) Jam (lores wblimioris natural, wyftk SvQr;. potest np&rlam jam illuminandis Scripturarum s$- 

Ad lilteram* qui sola menlc intelliguntur, vel intel- craruin duelriiiam, quas eos ad ulililalem deflorare 

Hgibiles ; qua voce Ambrosius aliiquc Lalini Palres jubet, cat. 9, ih 13. Spirit-as vero sancti fragran- 

to vor ( xovGro^corum redderesolent : quorum exein- tiam appellat vel proxiinuju ejus adventum, quern 

plo etiara aliquando utemur.in vocabulo cui usus suavissimo plenum odore dicil cat 16, n. 16, vel 

ecclesiasticu5 sensum novum affixit. Grpdecius ver- eliam primum ejusdem per insufflatioDes exorcis- 

til t floresspiritaks, nee male : cum voyjtov et im^ia- morum inspirali et in auditorum cordibus inha- 

xtxov tir&cis, irUelligihile et spiritalv LaLinis pro- bilanlis douum. Vide infra rami. (> et 9. 

miscue usurpentur, ad designandain rei ulicujus Q (3) SvAXe^rs. Codex Kegius 1824 habefc roXXi- 

sub sensus subjects sublimiorem quamdam intel- 7Sr*t» coll ig tint ttr ; ex vitiosa Gnccorum diphthon- 

ligenliam, quie ad rem sensibus superiorem et gum oct quemadmoduin e pronuntiandi ratione, 

sola mente aspectabilem, ex quadam simiiitudme quod hie adnotarnus. ut similium variationum, 

trunsferlur : eoque eensu Cyrillusipse vocein irvsu- quas in Liu jus operis deoursu animadvertet lector t 

pat; sew; adbibel. cat. 22, n. B. Verum cum idem et quarum bene multas prastermisimus, rationem 

alibi, jdqueconstanlcr, spiritaiis vocabulo id quod inlelligat. Ca?terum coda. D. Roe et Casaubonia- 

Spiritus sancti proprium est significare soleat 1 di- nus, de quibus in codicum notitiadiximus, ferunt, 

stinctionis causa vorjxov alia voce reddendum ceu- aovsXsx^^^? collecti sunt. 



3J>,3 



PROCATECHESIS. 



334 



twv pxTiXet'wv v?Y<5vocre* yi^ouo ^ ^ a xa *- ^~° T0 ^ A 

($3<7tXs<*);; slaajrOiycs (1). *AvOrj y^P v ^ v s<p«vrj xiuv 
SevSpov ysvotTo Se 'tvx y.a; 6 xapito<; tsXelo^ yj (2), 
'Ovojjtarovpao'ac xIok 6atv ysyov£ < /a * <^pa~£''*S 
y.X/jcri;- y.ai ^vjioaywyJas Xa^niocc , £ai oupav'oo 
ft&XiTf*a$ liet0ajji(a f x9t ir>40e?t; ayaO/;, y.ai eX-:< 
litaxoXo'oQoSca* at^euor,^ yap & elirwv • "(Jit toc< 
dyxirwffi xov 6iov rrdvxa crjvepyEi £-£ xo ayxftov, 
*0 jjlsv yap Osoc Soc6lX*q< i<rx'.v ei; euspyeffiav **spi- 
ptiv*t 61 Exdtatou T'ijv yvTjjlav ~poafp£ffiv ota -outo 
eTr^vaYsv 6 'AtcotcoXoc /iywv ToT< xaxa ^foQsetv 

«* Rom. via, 28. 

(1) r&yovaTe, .. dja^Ofjxe. In Reg. cod. legitur, 
Y&YovotjAfev, accessimus, et Elffayowfjtsv inlrodncamur. 
Molt or caHerorum libroruni lectio , et Cyril lo 
baptizandos in secunda persona fere semper alio- B 
quenti convenieutior. 

(2) Kal Iva 6 xapito? xiXetoj; ;7j. In codd. Roe ct 
Casaub. desunt verba tsaeio<; $, Brevius in Keg. 
sublato etiam tva, xa J . 6 xaprrrfc* modo utrovis le- 
gator, constat idem sensus. 

(3) Circa vestibtdum rcyalis palalii , icspt t*,v 
Tcpox-jXtv twv pjtjtXitcov. Regia ilia est interior 
aedes baptisterii, ut apparet ex simili loco cat. 3, 
n. 2 et 3, eaque voeatur ab eo interdum Sancla 
sanctorum, uti cat. 19, num 11. Veslibulum vero, 
vaoauXt?, inlelligi potest exterior aedes ejusdem 
baptisterii, in qua abrenunliationesetfidei profes- 
sio fiebat, ut explicat eatecb. 10, quamque appc-l- 
lat ibi num. 2. xov 7rpor5Xiov xo5 pa-tsar:^ oCou ol- 
xov. In ea fortassis »de facta fueral ab illuminan- 
clis no mi num professio : nam Cyril his cat. 3, n. 2, 
extra baptisterii jauuam. quo usque nomina darent 
stetisse, ac proinde jam in earn admissos signifi- 
care videtur bis verbis, vuv yap t£<oc l£<o xij< Jpx; Q 
£7x17x35. Certe symbolum in baptisteriisaliqnando 
comnetentibus traditum fuissc exemplo est Am- 
brosius ep 20, n. 4, atque ubinam commodius no* 
minadedissent^Nibilominus cum totus in at lego- 
riis verse tur hoc loco Cy rill us, nihil aliud forte 
significat nisi pnoceptam ab auditoribus baptism! 
spem ; maxime cum non dicat eos in vestibulo, h 
irpsa'jXtoi, sed circa vestibulum. ««pi xr-v irpoauX'.v, 
const itisse. Sic Naz., Greg. oral. 40, p. 647 : Quan- 
d'*u catechumenus cs. inpiclalh vestibulo cs iv tcoo- 
G'jpotc et zt)$ eGas6&iac. 

(4) Nomina dedistis. Nihil notius hac nomtnum 
descriptione a baptizandis facta, cujus etiam men- 
tionem tacit Cyrillus n. 4 et 13, et cat. 3, n. 2. Non 
idem in omnibus Eeclesiis daudi nominis tempus ; 
alibi enim circa medium Quadragesima), alibi Iri- 
ginta ante baptismum dies dabanlur. In Ecclesia 
llicrosolyrnitana, qua? sola ad nos respicit, initio 
Oundragesimm datafuisse patetex his verbis num. Q 
4, « Intrasti, admissus es, nomen luum insert plum 
« est .. non parvam habes temporis intercapediucm ; 
« quadragintadierum tibi pojnitentiadatur. >>Scripta 
Hierosolymis uno die omnium nomina variis ex 
hujusoralionis lociscolligi potest, num. 13 : « Unius 
« inatrisfiliietfiiia? factiestisquicumque nomina do- 
«distis ; num, 5 : Jam ab bodierno die viye.Considera 
« quanta m tibi Jesus dignitatem impertit. Catbechu- 
« menus vocabaris, elc. Nunc jam non ampliuscir- 
« cumsonantaures turn, etc. ; n. I : Jamvosafilatbca- 
« titudinis odor, etc., haclenus nomina dedistis. » 
Quibusomnibus, et atiis qua pn»termilto f indicator 
turn primum nominibus datis in novum statum om- 
nestransivisse. Alibi profitendis nominibus spatium 
temporis longius prestituebatur. Ambros., « in Lu- 
« cam lib. iv, n. 76 : Nemo adhuc nomen suumdedit.. 



« Misijaculum vocis per Epiphania, et adhuc nihil 
« cepi. Siricus, ep. 1 ad Himerium, can. 2, jubet 



giae (3) conslitistis : utinam vero etiam ab Rege intro. 
ducamini f Flores enim nunc arborum apparuere : 
fructus quoqne utinam perfecLus existat. Hactenus 
nomina dedistis (4). II ace vobis ad militiam voca- 
tio (Ji). [Prse manibusj larnpades (6) ad deductio- 
nem sponsaj : ccelestis [adest] civitatisdesideriurn, 
et propositurn bonum, et spes consequens. Ve- 
ra k est enim qui dixit; Quoniam diligentibus 
Doum omnia cooper antur in bonum 50 . Liberal is 
namqueestDeusad benefaciendum ; ca>terum ex- 
spectat cujusque sinceram voluntatem (7) : pro- 

iis solis baptisma dari, qui ante dks quadraginta 
via eo amplics nomen dedermt. Raptizandi nomina 
prolltebantur vulgo apnd episcoporn. Sic Greg. 
Nyss.,homil. in eos quidiflerunt baptismum, torn. 
II, pag. 210 : Date mihi nomina, ut ego imprimam 
ea iibrii sensibilibus. Di aeon um aliquando huic mi* 
nistcrio deputatum legimus; ita observabatur in 
Ecclesia Apanieana cujus in supplicalione contra 
Petrum ejus civitatis episcopum lecta in concil. 
CP. an. r>>:6, sub Mena, actione 5, pag. 221, Ste- 
phanus dtaconusdicitur id ofOcii habuisse Cyrillo 
ipsi hocc Hierosolymis demandata videtur provin- 
cia : ait enim num. 4, se ad admittendos qui vet- 
lent ingredi vclut ostiarii vice fungi, et num. 13, 
se distinctim uniuscujusque cujus) ibel s.^xus stu- 
dium ac pietatem exploraturum esse. Cui id ma- 
gi s conveniret quam ei qui nomina ipsa scripsis- 
set et in labulis haberet ? 

(5) Uxc ad militiam vocatio, cxporofoc xXyj^k. 
Non mitilins professio et susceptio, quam <rtpaT:o- 
XoyC-aiv appcllal. Huoc enim solum in baptismo fiebat, 
ut patet ex cat> 3, n. 3, et cat. 17, n. 26, ubi ho- 
ram baptismi appellathoram tremendi delectus ad 
militiam Chris ti. Quapropter hujus oral, n, 17, et 
cat. 4, n. 37, votum suum pro audilorum baptismo 
exprimens. optat nt eos Chrislus sibi milites con- 
scribat. Nempe baptismi tempore Ghristus delec- 
tum animarum faciens milites allege bat vel repu- 
diabaL cat 1, n. 3. Turn per abreruintialiones et 
fidei professioncm fiebat a castris diaboli ad cas- 
tea Chrisli transilus, cat 19, n. 8 Ghristus bapd- 
zato rnilitare sigillum imprimebat. cat. 4 n. 3 : ac 
per confirmationem seu chnsmatis sacramentum 
dab at anna milili, cat. 3, n. 13 ; cat. 17, n. 20 ; 
cat 21, n. 4. 

(6) Pros manihw larnpades. etc. Cerei forte da- 
bantur illuminandis gestandi, quod etiam indicare 
possint ha?c verba cat. 1, n \ : Qui fidci larnpades 
nuper accendisti$ y ea$ in manibus iiicxslinctas con- 
senwtc. 

(7)« Expect&tveroDeus cujusque sinceram volun- 
« latent. Ad hac verba curator edilionis Bibliothecoe Pa- 
«trumLugduTien&is fixe in margin** ascripsit: Caute 
k lege, non enim Deus exspectal volun tales nostras, 
« utaparte definivit concilium Arausicanum. can, 
«4. Et interpretationem illam verborum Pauli, ut 
« propositurn non Dei sed hominis iutelligatur tan- 
« quam Pelagianorum rejipit S. Augustihus. lib. u 
« contraduaseptstolas Pelagianorum ad Ronifacium 
• cap. 10, n. 22. 11 'l'uni recordari nos jubet id quod 
idem dixit Augustinus De prxdeslinatione $anct. t 
cap. 14. n. 27, Patres ante na?resim Pelagiauam 
de prcedestinatiom', non ita accurate locutos Pia 
quidem,sed miniine conveniens huic loco cautio. 
Non enim hie loquiturauctordeprimagtatiaquacer- 
tum est, ipsi etiam Cyrillo, nostros oinues conatus 
pra?veniri ; imo neqne de gratia, qua ad opera pie* 
tatis exercenda juvamur: sed de gratia baptismal^ 
ad quam omnes nullo discrimine digni et indigni 
vocantur, ut tamen aChristo cordium exploratore 



335 



S. CYR1LLI H1EROS0L. ARCH1EP. 



336 



pterea subjecit Apostolus, Hh qui secundum prapo- A 
situm vocati cxsislunfi 1 . Sincerura propositum cum 
adfucritp faeit ul vocatus sis: quanUunvi) enim 
corpus hie habeas, si mens abluent, nulla rei ad 
tc pervenict utilitas. 

II. Acce&sitaliquando ad lavacrum etiam Simon 
Magus, baptizatus est «, sod nou illuminatus : ac 
corpus quidem tinxit aqua, cor aulem non iliumi- 
navit Spit ilu ; desceudil corpus [in piscinamj et 
ascendit 53 ; anima vero non esL consepulta cum 
Christo **, ncque una cum ipso surrexit 55 . Ego 
3 casum cxempla profero, ne tu cadas. Hcec enim 
in figura contingebant illis, scripta sunt autem ad 
inslructionem eorum qui usque hodie accedunl i$ . 
Ne quisquam vestrum reperiatur {divinae] gratis 
explorator 5T ; no qua radix amaritudinis sursum j> 
germinans 5S perturbet. Ne quis vestrum ingredia- 
lur, dicens : Sine, videamus quid faoiunt fidcles ; 
inpressusvidebo, uteaquoe peraguntur cognoscam. 
Scilicet, visurum to speras, visum to iri non cen- 
ses ? arbitrarisque te ea qua? fiunt perscrutaturum 
Deumque cor tuum perscrutaturum non esse ? 

III. w Perscruiatus est olim nonnullus nuptias 
in Evangeliis; indignoquesunipto habitu ingressus 
est, etaccubuitet comedit. Permiserat enim spojv- 
sus. Sed oportebal, dum Candidas omuiuui vidcret 



tta^toTi vMw* 'II «p«J0«wt€ yvT^ia *&* % > xXt 4 t4v 
se iroiei* xav yip to qloixt. &Q£ e'/Ji^H ity ^s ^«t- 
vO'.av jay; s/r<, oiSlv <uȣA^, 



B* TlpOQrykdz ItOTE X»i E'fUOV T<J* XoUTp<j» i Mi- 

yo; (!)■ eoaTrrbfjY}, aXX* ovx evcuTivfo}' xai to ulsv 
cGxjia ?or|sv 88«t , tt,v SI xapofatv cix £s>u>Tt<xt 
IIv£y;jL«r xal x^tIotj ixlv to aajixa xat iv-iGrj, r 4 Bs 
6'j^yj O'S tj^tx^t, Xptrrtp, oGSk auv^yipOv; (2). 'Kycb 
c\ Xeyui xi; 6«^YP*T*> x ^ v TOwjjwtawv, f tva jx/; <ri> 
7r£jr,^ (3)* rat^Ta ya^> tott.xuk; Sfpra&o exstvoK, ys- 
YpaTiTxt 81 Tip 5k vouOs^fav twv txr/ju; «nrjjtepov 
icpo7£p^o{ji£.vtov t Mr) t::; ujxtov eupeQ?) trsipa^ojv ttv 
yipiv, ixrj ti^ pt£a icixpiac avto ^AauM Ivo^.r/ jjitj 
xtc Su<uv £t?£xQ*) Xsycov "Aoe^ Somxsv tI ■rco*oua ,, .v 
o'i ttigtol* sIte/Qujv *'8a), tva ;x2§o> ti ytvdjx&vac. 
ISsTv rposcoxa:;, to 0£ ^©vjva*. o> Tcpaaoox^g (4) ; 
xa? v^jxi^z'.j Srt h!j (xev 7:o)v*jTrp:rf!xov£lc Tct Ytyvo- 
[X£va 7 6so^ oi jou ou TroX^Tipa-fj^ovsT (5) vr,v xap8iav > 



l v . , EtTo).uT:paY|X'>v7;<T£ -{; ttots tqv Y^f^ v ^ v T0 ^^ 
EvaY7 £ ^- 01 ^' X3t * dva^tov evSo;/.! Xot?&v stcf^XO©, xa 
av^Teae, xott Etpave* ffyvs^wpYjjs y«p 6 vui/.^Co; (6). 
Eocj ol auTov tSovxa to X£*j^ei[xovo5v (7) iravTwv 



**-. > 



&l Rom- vui, 28. 5t Act. vw f 13- 33 Joan» v f i. 
57 Hebr. xu, IS. ™ Deut. xxix, 18. V, eat. 3, n. 

indigni et hypocriUn rejiciantur, infra n. 3 et 4. 
Conscquentef, jwoposrtwm illud bonum quod a Deo 
exspectari Cyrillus ait, non est bonus voluntatis 
gratiam adjuvantem prajcedens motus et Deuni ad 
nos eligendos alliciens, quce Pelagianorum senlen- 
tia : sed sincera ad sacramenlum accedentis vo- 
luntas, hypocrisim ^xcludens et debitas praepara* 
tiones apportans ; qua fit ut ex eorum vocatorum, 
quibus sacramenlum bene succedit, qnique nup- 
tiali convivio non ejiciuntur, uumerosimus. Hunc 
hujus loci genuinura sensum esse cum tota hujus 
contexlus et orationis series declarat, turn elinm 
comparatio simjliuin ct parallelorum locoruin, in- 
fian. 3* cat. 3, n. % et cat. 1, n. 3, quibus banc 
Dei et gratias Uheralitatem de promiscua omnium 
ad baptismum vocatione, ac propositum de praepa- 
rato ad recipiendam Spiritus sancti gratiam ct 
baptismi sigillum, aniuiffi ho$pitio intelli^i patet. 
C^teruin pra?venicntem gratiam, qua) nos ncc opi- 
nantes interdum occupat, et bonooperi sine mora 
applicat voluntatem, magnitlce prajdicat cat. 10, 
n< 19 ct 22,etcat. *3» n. 3L Ac ne credamus ho- 
minem ex sese, nullo praeeunte gratice molu, ad 
baptismum requirendum accedere, cat. 13, n. 40, 
i nii mat n Crucifixi virlutemac potestatem rcvoeat, 
quod sui hue convenerint audi tores, iimsibilibus 
quibusdam Cliristi crucis, qua) Persas subjugavit 
et Scylhas cicuravit. vinculis adducti ac coinpulsi. 
Vide et cat. 17, n. 21, 22, et seqq- 

(1) c O Mayo;, Ea verba desunt in Reg. cod. in 
quo sequenfcia sic leguntur ; &&xkt(70>) i^v, oux 

e^WT'lafl^ ci* iireiSr, to jxlv tui{xoc, etc* 

'(2) S*>v»;yIpOT; : His adduniur biec verba in Reg* 
cod,, tTtzioii ixr t f/.x'xflaoa; oia^o(a< rpofff^AQsv. quan- 
doquidem non ex smccra mente necessity 

(3) SO iriafl;. Ita scribimus ex Ref>, cod. cum 
editi habeant oh l^^^ quod credimus librario- 
rum vitio factum ex aupxztjjs, $imul cadas- banc 



54 Rom- iv, 4. «Coloss. ii t 12. I6 I Cor. x, il 
2. 

CJ nempe vcram esseCyrilliscripturam, Quidquid bit, 
male i;xTETr 4 c convamt huic loco. In verbis sequen- 
Ubus : Tocura yio tuttixcT)?, etc., continetur imitatio 
aut libcriorcilatio lociaposlolici, ICor. x, 2 : T«5t* 
Zz Trivia Tuiroi <ruv£6a:vov sxetvoiV iypi^pij oi Ttpoc 
vouQ^fav ^ixfov* e'e f J^c "* TsXr^ t£tj octoSvixiv xcct- 
^vTTjTav. Qua) ah Paulo de Vetera Testamento dicta 
sunt. Ho?c nfonui ne multis in locis miretur lector 
indiligentemet minus accuratum Cyrilliex tempore 
pronuntiantis, aut cliam verba de industria com- 
mutanti s, Scriplurarum allogationem. 

(i) To 8c o^o^at oi itpojooxS^ ; Ea verba de- 
suntin codice Regio. Nee alia hujus omissionis 
causa requiratur, prseter verbi rpocrooxS^ repeiitio- 
nem > Nam similium praetermissionum propter 
idem verbum recurrens, pleni sunt codd. mss. 
Loco oi Trpo-jooxSc, codd. Roe et Casaub. habent 

(5) Xoo oi 7coAuicpay^ M etc. Pronomen ^toq in 
{) Gra?cis edilionibus cmissum rcposuit auctor Oxo- 

nien^iseditionis ex codd, Roe etCasaub' cui favet 
Re|{. ms. et Grodecii interpretatio. 

(6) r O vufjtiio;, Grodecius vertit ostiarius, itaque, 
pro vjfi^io;,* legit, fiupwooc. Eaquf lectio coniirma- 
*ttr ex verbis sequentibus ; Es/o, osihtrh&non pro- 
hibuit* Kec sponsi,qui nonnisi accumbenlibus om- 
nibus in convivium iivgressus est, sed ostiarii offi- 
cium erat convivas admiltere. Vide infra num. 4. 
Nihil inunutatum voluimus absque mss. aucto- 
ritate ; cum alioqui sponsi iraperiumexsequcretur 
o&Uarius. 

(7) Ai'jyi'.iio^Qjiv. Ita emendamus ex reg. cod. 
cum in euitis legatur, fe^ £r V Ov0v i ^uod vitiosum 
esse palam est Cyrillus etiam. cat. 22, num. 8, 
utitur verbo X6jx ei . uone ^ v Obscurum non eslXs^yet- 
fiorfov cdilorum ex vitiosa iectione vel pronuntia- 
tione vocis Xr^etjxovoOv esse profectum. 



337 



PROOATECHESIS, 



338 



xaUkov 5vaXa6b8at tojoStov Iveoixa- aXX' <W> (1) A vestes. ipsum quoque similiter am iciri. Verum illo 



jtottwv xxl TtpooupecECu;. 'AXX' 6 vj^ucpio;, e:' xa< oct- 
([aXy.c, «XX' o6x axpiTo; (2)' Tceptep^oj«vo< ce tcov 
«vax£tu£vcuv Exa<JTOv, xai Oetupwv (ejxeXs y*P auxw (3), 
ou^ oircii< cprjtoatv, <*'^ Sncj^ eva^jiovuwv), ISo/v 
Tiva aXXoxpiov, f*r ( s^ovra (4) *y«(i.ov sv8u{jiac, ZXsys 
irp6; otuxov (5)* 'ETaTps, rob; .ei^Xq:; &oe ; 
Tcoiqj ypwjxaxt ; rota T^ufyxz: ; 'E<jto>, 6 O^pw- 
po; (6) oux exwXuse, 8: a to oV^Xe; tgu napi^ov- 
to;* estco, ayjotav Etys; itOTairiJ) o"sl (7) syvjjiaTt 
elaeXGiiv Etc to sufAirofftov e'avjXQs;, eioe; act-pa- 
ircovt* coTiTEp Tot ?)rj|u,3tTa twv dvaxs'.fiiviov" oux eSei 
cs xav ex xcuv '.poMvcqjiivcov oi^s^O^vai ; o*ix ec*ei (8) 
<ii sl?sXQ£(v euxaipto;, r tva euxaip&>; sJjeXg^c ; vOv oe 



pares una cum aliis surnetat cibos, amictibus et 
proposito penitus dispar. Atqui sponsus quamvis 
Jiberalis.non esttamen absque judicio; circumicus 
narnquo singulos convivas et contemplans (nee 
enim erat ilii curse quomodo ederent,sed quam de- 
core so gererent), viso externo quodam nuptiali 
veste non induto, dixit ill i : Amice, quomodo hue 
inlrasti co ? quo colore (i i)? quali conscientia?Esto, 
ostiarius non prohibuit, propter convivatoris mu- 
ni ficentiam; esto,ignorabas quali hubituconvivium 
ingredi oportebat. Sed ingressus quod fulgurantia 
vidisti discurabentLum vestimenta : nonne te cpoi> 
tuit ex conspeclis saltern rebus erudiri? nonne op- 
porluneingredidebebas4utopportuueegredereris? 



(kix(pu>.c Eisfj/Os;, 'iva axaicwc exaXvyBft;. Kod irpoa- g Nunc vero intempestive iutrasti, ut et intempestive 
xaajst to"; taqprrat;' AiJ^axs (9) auxou -sou; ejiciaris. Ac prcecipit minislris ; Ligate pedes ejus, 
t^Scccj *tou; ToX[A/ it ow<; £i?6«XXovtoc;- o^aaxs auxoo qui timere irruerunt; ligate manus ejus, qute nitenti 
Ta; i*Ip«s. Ta; fjLTj siSufa; evSufxa rEpi^AiiOflti nescieruut ilium ornare vestitu ; et tgsuw injicite 
^at8pov (10)- xai e^xXs-e xutov el; to axvco; to m (enebras eMeriores C1 ; indign us est enim auptia- 



60 Matth. xxii, 12. C1 ibid. 13. 

(1) " J l5t»jv. Ita Regius codex cum impress is. Roe 
et Casaub. Caw;. Verum prior lectio, Millesio ju- 
dice, melius conservat authesim a Cyril lo institu- 
tam inter pares escas, et habitum una cum animi 
proposito disparem. Peccat Lie codex Reg., pro 
xai Tcpoatpitreio; hal>ens, x«i ou itpoatpijetov, contra 
mentem aucloris. 

(2) "AxpiTo;. Ueformata est vox liacc in mss. 
Hoe et Casaub. ferimt dx«p l ^xo; ingrains, Regius 
multo pejus xataxptTo;, damnatus. "Axpixo; non 
uno loco diciturapud Cyrilluui qui judicii ratio- p 
ncm non habet. Vide cat. 18, d, 1 ; 0u8sk axphvp ^ 
pacr«.XsT rcpctTEooijiEvo;, etc. 

(3) Autcj>. Voceni banc in cdilis pnelermissam 
supplevi ex codd. Roe et Casaub. Mox, loco ©iyw- 
«y, quod ex codd. Reg, et Ottobon. ac Prevotii 
editionibus rcposuinius, Millesius in Anglicana 
editione substiluit, $iminwo}3iv 9 $(yrdideQbteclie$- 
$enl ? ex codd. Roe et Casaub. ratus cam melius 
GyriUi texlui con venire propter antithesim quam 
habet cum verbo £i>jyr,u.ovaxyiv. Aiqui haec emen- 
datio prim urn necessaria non erat,cum opfimecon- 
stet sensus GyriUi sponsum non quomodo come* 
derent, sed quomodo amicli esscnt convivce solli- 
citum inducentis : deinde et GyriUi proposito, et 
ipsi rcrum vcritali conlradicens est, ncgans spon- 
sum quomodo sordidc induti essent convivoo, cu- 
ran tern. 

(4) Mt, r/ovTa. In Reg. cod. pretermit litur par- 
ti cuFa negans nullo sensus discrimine : tan turn con- r, 
jungendum aXXotp'.ov cum Sv3'j ( *ji« sic : Videns 
quemdam vestimentum nuptiis alienum habentem. 

{$) Ilp6; auxov. Ea verba adject mus ex codd. 
Roe et Casaub. 

(6) 4 O0ypo>p6;. Articulum supple vimus ex codd. 
Reg., Roe et Casaub. 

(7) AsT. In edit. Prevotii legitur $e", man ties la 
Iibrariorum vcl tynographorum incuria. Millesius 
restituit. Set ex codd. "Roe el Casaub. quibus suffra- 
gan fur Reg., Otlo brui. et is quo usus est Grodecius. 
Paulo post adverb i urn, &?-zc ante in impressis,et 
in cod. Ottobon. prnetermissumu Millesius in edi- 
tione Anglicana reposuit ex codd. Roe et Casaub. 
quibus Regius astipulatur. 

(8) Oox e'ist. Casaubonus sic leaendum exislimat 
levi immutationc: Oix *€m\ ss e^eXQsv/ tixafp<u;, 
•va Ejxaloto; Etas' Xq$« ; Nojme oportebat te opportune 
exire, ut opportune ingredereris ?cujusconjecturam 



maxime firmanl verba Cyrilli num. scquenti posita: 
Eyredere nunc opportune, ul eras opportunmime 
ing rediaris. A trelifiioni nobis fuit lectionem omnium 
mss. etimpressorum consensu receptam loco mo- 
vere ; cum alioqui non incommodum sensum effl- 
ciat : imojucundam antitbesim instiluant verba 
eix»(p(o; h£i).i)-§z 9 cum proxime sequentibus, dxai- 
pto; exoX^pic* in qui d us opponitur de decora e 
convivio ejectio licneslao post convivium disces- 
sioni. 

(OJArJiats. Ante id verbum codd. Roe et Casaub. 
adjiciunt istud, Xi^wv. dicem* quod minime neces- 
sariurn est. Porro In Reg. deest integra phrasis, 
CrJjatE auxo^ tov; r<5oa; toi>; ToX^t. slaoaXX., quod 
ex repetitionc verborum, otJaaTe auxoO, dubio pro- 
cul profectum. Codd. Roc et Casaub. omiltuat 
arliculos vocibus *rr6Sa; et xsTptx; prsefixos, quem- 
admodum est in sacro Evangel iornm textu. 

(10) 4>a«.Spi5v. Additur in Reg. ajtov tou yiitou 
miptiarum celebntale digno, Mox pro I^ScUets, 
Ottob., E|ji6a).^Te. At codd. Roe et Casaub. cum 
Evangelio, ixoaXtTE, ejicile. 

(il) Quo eolerc? icoiiii -/pojpiaTt ; Putal Casaubo- 
nus, in notis raanuscriptfs ad hunc locum, legen- 
duia esse, ltotai ayry^xi ; quo habitu ? Non atten- 
ditCyrilluin ubique supponere Candidas fuiasecon- 
vivarum vesles. idque importuno illi bomini obji- 
cerequod similiter amiclus non esset. « Oportebat, 
« inquit superius. dum Candidas omnium videretve- 
«stes,ipsumquoquesimilileramiciri;eitn/ , ra ? ingres« 
« sus cs, quasi rftfulgentia,aaTpaitTovTa o)OTtEp,vidisti 
u discumbentium vcstiinenta,f?/c. ; acpaulo post : Li- 
« gate manus ejus,qua2 nitenti nescieruut ilium or- 
«narevestilu ;» IvSujiairEp'.^aXijOat ^oc.op^v.Norunt 
enim qui in Graecis legendispaulum exercttati sunt, 
vestimenta IJocarpxirTo^Ta, <paiopa, Xx[X7rpi, idem si- 
gnificare ac Xeox4» Candida. Unum hie ascribam S, 
Maximi Taurinensis locum, qui ad rem nostram op- 
time facit, bom. 3, quae est in vigil iaXativitatis Do- 
mini :« Ves tern non habeas nuptialemcunc Us splen- 
« denlihusdetbrnii horrore sordebat: et quantoplus 
« simul discumbentium beatoruin cart de bat Sancii- 
« tas, tan Lo mag is peccatorum illius apparebat im- 
« probitas. > iNuptialem veterum vestcm candidam 
fuisseprobaUi facile esset: illudpotiusailvertendum 
ex ea consuetudine forte profectum, quod neophyti 
candidis inducrentur in mysticisbaptismi nuptiis, 
quarum illae evangelica typus eraut, cat. 3, n. 2. 



339 



S. CYRILLI HIEROSOL. ARGHIEP. 



340 



Hints taodis. Vides quid illi tunc homini esnlige- A. 
rit ; tule tuis rebus pros pice. 

IV. Nos enim qui ministri Christi sumus, nnurn- 
qaeinque exeepimus; et tanquam janilorum vice 
fungcntes, liberam porraisinius januam. Fieri po- 
test ut an imam peccatomm luio inquiuatam, et 
propositum turpi tcr infecluni i'erens ialroiveris. 
Inlrasti, admissus es, nomen tuum i use rip turn est. 
Vides venerandam hanc Ecclesue speoieiu*? Vidcs 
ordinem ac diseiplinum ? Seripturarurn lectionem, 
canonicarum[seutabulisecclesiasUcisinscriplarum 
personarumpra)senliam,docendi ordinem elseriem? 
Reverenlia loci niovearc, et ex his qua) conspicjs 
erudixe. Egredere potius nunc opportune, el ingr-e- 

(1) £t8ec. Ita in Oxonicnsi editions reposition, p 
cum apud Prevotiuni habeatur slSs, quod seriben- " 
dum fuerat sT8s vel 'te, vide. Codd. Roe et Casaub. 
ferunt, : -1e^. Reg., oT8ac Grodecius vertit, vides; 
atque ita legit ul est in aliqm> praefatorum mss.Non 
male ex his informata est loclio zTZzs. Loco scquen- 
tis arliculi ttj>, qui in Reg. deest, codd. Roe et Ca- 
saub. liabent affe|>. 

(2) "Jfyovta, etc. Codd, Hoe et Casaub. cam 



« test ut unimam habeas peceatis inquinatam, et 
« ipsum animi propositum deformiter maculatum. 
« Inlrasti, » etc. 

(3j K»i tTzusTr'iikYjV. rpctcptov faayvtoaw. In Reg. 
Cod. xect £itt9t^fAiyv rpcrotuv za? a-t&yvw.v, et SCicn* 

Hum Seriptur arum, et ' lectionem. Ignoravit forte 
librarius vim vocis ir.^-zr^x^c, qua) quaonvis vulgo 
sign \i\Q6t$cientiavi t apud Gyriltum tamen hicsigni- p 
ficat disciplinam, decorcm, rectum ordinem ac *-* 
eompositionem.Habetur parrallelus huie locus cat. 
6, n. 35, ubi castum ac decorum Ecclesice ordinem 
opponens impuro ac pertiirbatoManichaeorum gregi, 
iisdem fere quibus hie verbis ulilur : Uic ord& : 
hie disciplina : 'Uoe xa;K % <£$£ iirisrxxjjnij, Ea vox hoc 
sensuin pluribus auetoruni ecclesiasticorum locis 
reperitur. Sic ConstiliUkmum aposto Hear tan auetor 
lib. a, cap. 57, jubet episcopum uixa tAiy^ bti- 
rrvf'/rjC, cum omni disciplina sacros converdm facere. 
Cyrillus Alexandrin. Apologet. ad imperatorem pag. 
2a4, eadem voce ulilur, ut designet statum et rec- 
tum ordinem, quo ii qui aslant coram principe 
suuoi quisque locum noverunt, ac minislerium re- 
verenter funguntur. Eodem modo sanclus Ephr&m 
sen potius Graecus ejus interpret Paraen. 19, editio- 
ills Graccas Oxou. aim. 1709 p. 280. et albi passim, 
vocem imexfor t s pro decent! ordine, modeslia 
ac recta compositione significanda ad hi bet. Vide 
ejusdem Hypomneslici pag. 130, 1. xxxvin, ora- D 
tionem de Joseph patriarch,, pag 238, et seqq. 
Pscudo, Alhanasius in Dialogo cont. .in win, torn. II 
Operum S. A1hana*ii, n. 7, p. 207, et incerlus Do- 
clrinas ad Aidiochum auctor. u. 14, pag. liGJ). ibid., 
eadem tKi^^utv^ siguiiicatione utuntur. Alia pro- 
ferre possem exerapla: unum sufficiat, quod apud 
Gnccos inferioris aevi erat iv.fjzr.^Ap'/r^ ordiui 
tuendo acdiscipl use exleriori propositus itautini- 
peratorem vocarent E<&AesivQixizzi.ttJbvapy.r t v. Hinc 
in Typ ico Irenes A u^uslas hrttft^'Aovap^^a mon ta- 
lis ea dicilur. cui decori, disciplina? alqueoidinis 
inter sorores in Ecclesiaac monasterioconservandi 
curaimpositaiujt. cap. 26. Non ilaque < yrillus hie 
Ecclesife scienliam, qu.'e oculis non conspicilur, 
commendat ; sed con vent uuniecclesiasticorura or- 
dinem etdisciplinam, in sessionibus, ministenis et 
actiouibus sacris rite et decenter obitis, cuivis in- 



E^os; (I) i,l ffoviSnj zm lote* acr'^iXiaai xx aene^toi. 
A\ 'HjisTc ji*v *p*p, ^' l O'.axovot Xpiaro5, 0£ob'|JtsOc< 

pa)jiiv*)v ejrovxa (2) typ ^->y/,v ajJLap*;ta';, xat ir.v 
ircoatptciv ismXcu^iv^v, eWeXOsiv. KfffjXOec' ***-• 

iSuu^* OVOl^i CTOU £V£Yp*f). DXSTCtt^ {i.Ol TO <7t- 

|jtvov x r Mxo Tr^ T ExxXr^<j(a; xaTaortv^ia ; Oeo)psl< j^oi 
T«$'.v y.a* &K'.T-rJ;jiT,v ; Tpa^wv avav-wjtv (3;, xavo- 
vixtav Ttapovuiofv (i), 8t8a?x?X!a< dfetoXo'jOtcfv ; &:>«» 
<OTt^0r 4 %i (o) tov tonov, xa: Tcai5i-0>;.wi ix xwv caivo- 
uixov e^XQs e-jxaipioc xa vyv, xa: e^tuXQe 2 jptov 
euxatpoToixx. El otXap^pov et^x (0) to <7X/?ip» x '^ 

gredienti protinus conspicuam : qua> priniis illis 
tern port bus malignos eliam rcrum nostrarum ex- 
ploratores mutare per se idonea erat. Qua de re 
S. Augustinus, lib. 11 De civit. Dei, cap. 28, sic ait: 
« Populi conlluuntad ecclesias casta celebrilale, 
« honesla ulriusque sexus discretione : ubi sancla 
o Scriptura, justiliaeque doctrinade superiore loco 
« in couspectu omnium perscnante, et quifaciuut 
« audiant ad premium, etqui uonfaciunt uudiant 
« ad judicium. Quo elsi veninnt quidam lalium 
« prmceplorum irrisores. omnis eorum petulautia 
« aut repentinaimmutatione deprimitur,auttiniore 
» vel pud ore comprimitur. * Ordinem veterum 
synaxeon descriptum vide Comfit. apostuL lib. 11, 
cap. 57. Quern vero in conventibus catecheseon 
servari praccipiat CvriUus, vide infra num. \'3 et 14. 

(4) Kavovixo>v itapouafav. Hanc vocem defor- 
mavit Regii codicis scriptor, istam nobis exhibens 
lectionem , xat vo^-./.tov icapQ'js.'av, et noiniconuh y 
vel, legisperitonim prsesentiam. Legiums aliquaiulo 
in auctoribus Ecclesiaj nvmicum, v. g. Parti spi- 
ritual, cap. 193, quo nomine ibi dispensator sen 
a'conomus Ecclesire significatur. Verum id no incut 
Gyrilli act ale jam in usu fuisse vix ac ne vix quidem 
credibile est. Si legisperitos intelligas, de episcopo 
et p resin* teris sacras Scrip turas e suggeslu populo 
explicantibus intelligi posset.At eoruin functio ver- 
bis sequcntibus exprimitur: <[iiid eniin in uno 
conventuecclesiastico signiticaton/o doctrinw, £io«« 
<r/a).'!as «xoXouOta,nisi cousequentespresbyterorum 
et episcopi conciones? ut praescribitur Conttil. 
apost. lib. u,eap. 57. Retineniiaigilurvulgata lectio 
xavoviKwv* quam vocem Grodccius vertit, rcgala- 
rium: accurate qiidem si ad liltei am species; scd 
non satis perspicua, nee satis huic loco con vcnicn-li 
voce, propter sensum nostris temporibus illi sub- 
jectum. Milesius substituit ckrkorum- Sed minus 
patebal cleric or urn quam x»v xavov./wv or do : hie 
enim non clericos tantum sed et monachos ; ncc 
viros solummodo, sed et feminas, virgines neinpe 
et viduas, Ecclesias canonici sen catalogo inscriptas, 
coinpleclebatur ; quibus omnibus personis certa in 
ecclesia sedes assignabatur ; atque ex eorum praj* 
seutia et modesta in suis locis compositione, 
fiincUonumque sibi assignatarum exercitio, 
non modicus accedebat ecclesiasticis conventibus 
decor. 

(o) AjTio^Orjt, etc. Codd. Roe et Casaub. ita 
hunc locum exhibent: ^'jvwni^T'., xt\ tov <xooirov 
T,aiZij(ir,x'. t etc. Revercse, et em his qua: conspkis 
bonos mores addisce. Eadem est Regii codicis scri- 
ptura, nisi quodxo-nov pro xpo-ov habet 

(6) Ei cptXapvopov e«xe<. Reest particula zl in 
codd. Roe el. Casaub Sequentia transcribed vide - 
tur S. Nilus lib, n, epist. 02, qui mulla ex Cyrillo, 
suis locis no tan da, compilavit. 



341 



PUOCATECHESIS. 



342 



ty®yf,i f SXXo lvSu9s^svoc c^eXOe. "Ekfoffsu to Ty^aa X derecras opportunissirae(6).Siex5 avaritia anirnco 



ff clx«C, ^ fcir'.w&'tyfl* ({;• ExSvokI ^.ot iropve-xv 

xac dxxGapa-av, xai cvSurai pot auxpsa^yrjs Xaa- 

TcpoTXTrjv atoXrJv. 'Eyw icapay^iXXw, itplv 6 vuijupfcx; 

t&v 6uy^a)v ebsXOri 'fysoo*;, xal '.oy> tx a/^^axa (2). 

UtaXXvj <?oi f) TrpoOsaixia* TearaapdxovTa ^uepojv jj.s- 

xdvotav e'^eic* tyj'-t tcoXX^v £ux«;p!av xou sxSoss- 

aQai xal ditozXvvao-Qa'., xal E7$u9a?Q£: xai stcsXftsTv. 

Et ol £7i' t u£v^ xaxr, TtpoatpasEt, 6 pb Xiyww dvat- 

tioc, ffj 6k fA/j rcposooxa X^ij;ea8ai xr,v yaptv to asy 

•yap oou>p <T£ OoJeTat, to 6e Tivsopd <rs oux di?o8e£s- 

xat (3). EI'tk sovotoev fcautq* to Tpadpa, ttt,v ejtgXs- 

arpov Xxfi&H** s; ti; E'7tE<7ev, Ev£ip£jOa>, Mr,Seic sv 

6jjtTv J£ ijjttuv t 017,6$ a* a unoxptai; (4), pfoe TtspiEpvia 

too TrpayuaTo^, 



indumentum habuisti, aliud induens ingredere ; 
exue quam habuisti vestem. ne tege. Exue, qusoso 
te, scortationem et immundiiiam, et indue pudi- 
cttiaj splendidissimam stolam. Ego deruintio tibj, 
priusquam sponsus animarum Jesus ingrediatur, 
et vestimenta conspiciat. Non parvam habes tem- 
poris intercapedinem : pccnitentia dierum quadra- 
ginta libi datur ; habes plurimam opportune tatera 
et exuendi te et abluendi, ac rursus induendi et in- 
grediendi. Quod si inpravo animi proposito per- 
se veraris, orator ipse liber a culpa est ; tu vero ne 
gratiara te accepturum speres 6 *. Aquaenim te re- 
cipiet ; spiritus vero te non admiltet. Si quis vul- 
neris alicujus sibi conscius est, emplastrum acci- 



piat; si quis ceciderit, resurgat M . Nullus sit inter vos Simon, simulatio nulla, nulla rei explorandse 
curiositas. 
E\ 'Ey^wpsT <7i xal itpatpcwet a'XXrj iXOelv £y£o>- B V. Fieri potest ut alio quoque prsetextu adducaris. 



pil xal avSpa {SoiXsaBai (5) vuvaixt xxfcxetxGsai, 
xal Sid tooto itpojiXfktv. 'AvTtyTpsSi'. xa: in\ fv~ 
varxwv to o'jjio'.ov 6 A6yo? xat oooXo; rcoXX4)u< os- 
aiioxTj, xal <p(Xo^ otXcji dpsaai ^jQs'Xijve. ^t/Q' t xixi to 
Se'Xeap toO d^xircpoo, xal xataos^Ofjux'! ae, xaxf, 

62 YhL cat. 47, n. 36. « vid. cat. 3, n. 4. 

(i) *£x8u9at to <jyf t [kx o' iiyzs, ^ ertxxXu- 
•v^j;. Ea verba supplevit Millcstus ex eodd. Roe et 
C^saub.qum non in prioribus editionibus solum, 
sed etiam in codd t Reg., Ottoboniano, et eo quo 
usus est Grodecius. propter repetitionem vocis sx- 
So^at pnetennissa sunt. Linea sequenti vocem dxa- 
Oap^-av idem Millesius ex iisdem codicibus subsli- 
luit, cum desit in Prevotio, Grodecii versionc, et 
Ottoboniano codice. Habetur in nostro Regio. 



Contingitut vir mulierem demereri cupiens, vel ea 
de causa accedat : quod et de mulieribus vicissim 
dicam. Ac servus sicpe domino, et amicus amico 
placere voluit.Harai illeccbram sumo, ac recipio te 
malo quidem proposito venientem (7), spe autem 



rum neunamquideinsinetotiusdoctrinaBdispendio 
praitermitti posse aitn.2.Confessionempeccatorum 
quae initio quadragosima? fiebat. cat. i,n.5. lnsuper 
tolishisdiebusexigitcessationemacurissceculi,cat. 
l,n.o. Orationescrebras et continuas,Proca?. n. 16, 
assiduam in sacris synaxibus pr23sentiam,sacraruro 
lectionum frequent) am cat. 1» n, 6. Optat ut inte- 
grum jejunii cursum perficiant cat. 3, n. 16. Adeo 
ut ea verba, Em polius jumc opportune, He. inhume 



(2) Ta j^yJjjLaxa. Addunlur in codd. Reg. post p ad litteram de relinquendis resumendisque bapti- 
c^ji.aTa, liajc verba, a).A^Tpta to5 yaaou xat dxou- zandorutn exercitiis inteliigenda esse putem ; sed 

figuratam esse locutionem, quss significet depo- 
nendum esse pravum habitum animi et alium 
induendum ; quae locutio sumpta est ex homiimm 



SiTSp JXTj *(SVO'.TO, 



et 



<jt\$ dresp otT?£u)ro,uat, xai ita|)^? 

tidea t aliena mipliis vestimenta : uudiasque ea qu& 

Deus avertat* et patiaris qu& ulinam ne continfjant. 

(3) 2e oux diroSEjET-at. lta scribmius auctoritate 
coaicum Regii, Roe etGasaub. quanquam hie omit- 
tit ?K In cditis habetur solum, 7iv=\> ( ua oo Sijeva-. 
Jucundior est antithesis inter $i\z'.oL\ et anoSiJe- 
xat- 

(4) Mr,Sta(a uTroxpiTtc. Editi habebant, [xrfil, 
Xos [krfizixlz scrips) raus ex codd. Reg., Roe et Ga- 
saub. (irodecius vertit,nw//«s simulatcr, quasi legis- 
set, fiT|Selc 6roxpu>ic. 

(5) BovXeaOai, etc. Sic habent codd. Roe etGa- 
saub., po'jXopsvov dpija'. ^vasxt (Roe vuvaTxat) 
irpoeX6eTv. ToOto d'^Tiaxps^si, etc 

(6) Egredere potius nunc opportune, ut xngrediaris 
eras opporlunissime. To turn Quadragesima* I em pus 
pro induciis attribuere \idetur, uL si quis non satis r, 
recti propositi sibi conscius sit, etiam post datum 
nomen recedat,acdeindereformatamentead bapti- 
zandoruui exercitia revertatur, Atqui concilium 
Laodicense, can. 4b, vetat ne post secundam Qua- 
dragesimae hebdomadam. quisquam amplius ad 
baptismum admittatur : Oo 6 e? jjisTa Soo ISSofidSac 
xr k <; TEuofpaxoTiYic oiyj.aa,on -:1c (pwri^xa. At id con- 
cilium forte xiondum eclcbratum e'rat. aut Hieroso- 
lyinis non babebat auc tori tat em. Certe Cyrillo cat. 
i\ h. 5, quadraginta dierum praeparatio, ei qui pra>te- 
ritaiu a»tatem\anis mundi curis prodegisset, non 
nimia videbatur. Onines bujus tomporis exercifa- 
tiones baplizando necessarias existimabat : in pri* 
mis exorcismos frequentcs, sine quibus auimam 
purgari posse negat Procat. n. 9. Catecheses, qua- 



nsii, qui ut vestem mulcut, e conventu exeunt, ac 
postliroinio revertuntur. Sen sum huac suadent 
verba sequentia. Alioqui num privatis in aedibus 
facilius potuisscnt an i mum purgare,quam omnibus 
prtedictis exercitiis ad hoc constitutis, quibus 
etiam num. 5 inultos esse commutatos notat? 

(7) Recipio te ; malo quidem proposito venientem, 
etc. Non solus Cyritlus querilur de hujusmodi pra- 
vis ad baptisranm accedentiura dispositionibus,quaa 
post conversosad fidem imperatorescominuniores 
fuere, sed etiam alii Patres. Ambros., inpsal. cxvui, 
serm.20, n. 48 : « Uxoris ducendse gratia, qua gentili 
« tiro a Christianis parentibus negabatur, simulata 
« ad tempusfidepleriqueproduntur^uodforiscon- 
« fessi sunl,intus negasse.&ld : Venitquisin eccle- 
« siam, dum bonorem affectat subjmperatoribus 
« Christianis, si mu la to metu orationem se fingit 
« deferre, inclinatur et solo sternitur, qui genu 
« mentis non flexerit Augustwus serm. 47, n. 47 : 
a Nulla temporali commoditate vult esse Christia- 
« nus, non ut majorem amicum conciliet, non ut 
« ad concupitam uxorem perveniat, non utaliquam 
« prossuram hujus sajculi evadat : quanquam multi 
« etiam sic intrantes corrigunlur ingrcssi Ilinc ait 
« seroi. i 42, «. 8 : Foris inveniatur necessitas, nas- 
* citur inlus voluntas. Denique serm. 208, num 8 : 
« k;ue halcl quibus sententia Cyrilli mirum in modznn 
« illustrator: Caplus es, alque utinam vel captus 
« inveniaris, qui non captus peri eras. Bonum 
s< estadescammagni regis capi retibus veritatis. » 



343 



S. CYRILLI HIEROSOL. AUCHIEP. 



344 



bona salvandum. Quo venires, cujusmodi to rcte ^ upoaiptaei plv IXBovxa, £Xni8i oe d^aOii orwjpr^ojxs- 



exciperet, forte nesciebas. Incidisti in retia eccle- 
siastica : vivas capiare ; ne fugias ; capit enim te 
hamo " Jesus, non ut raorti dedal, sed ut rnorti 
trade ns vivum reddat : nam et mori tc el resur- 
gere oportet. Audisti siquidem Apostolum dicen- 
tem ' Mortui qtiidcm pcccalo, viventes autem justi- 
iias**. Morere peccatis, et five justitia ; jam ab 
hodierno die vive. 

VI. Considera quantam tibi Jesus dignitatem 
impertit 60 . Catechumenua vocabaris (i), exleriori 
cireum pulsatus son a : spem audiens, nee videns; 
audiens mysteria, nee intelligens; audiens Scriptu- 
ras,nec illarum profundum videns. 6 iNunc jam non 



vov, "I<j<oh oust $5ei< Tiovi ep/3, oiSe 7:0 ta as ca^ijvij 
Xa{Jt6a*Et. Fivovas efow Sixxjwv exxXrjtftarctx&v" 

£wYP>50r,xi, jATj <p'JYT^* «Y xt7X P £ ^ s '* 7°*P ffe ^ T l°' ^> 
ou£ 'iva 0avaxu>J7i, aXX' 'iva Bavaxwcrac £iuOirot>$cTj* 
Oct as y*? aiwoOavsw '/.a: avaax^vat, "Hxouscu; Y^p 
too 'At:otx6Xoi> Xiyovxo< # Nexpoi ,uev x$ a 4 uapx(a, 
£a>vt$c ot xfi otxatccuvfl. 'A~o6av& xoi< otfiapxi)- 
^Lxutv, xat £?|ffov xj[ Sixocotruvji (3)* an6 xtJ; a/^ae- 
pov pfcov. 

£. BX£7t£ ijloi. nT^XtxTjv aot (4) a£'av 6 'Itjctou^: ya- 
pHjswi. Kax7)/o'j;jLevo; IX£y° ,j i Q<*8ev Tteptr^oj^s- 
voc* axouiov eX-ntSa, xal |xtj sl^w;' axouwv frjccij- 
p'.a, xal tjL-fj vouw* dxoSwv rpa^pac, xal jjltj &1&u>; x6 



jiaOo;. 05x £it -jTEptY^yf^ dXX* ev^^fj* xo yap tvotzov 
amplius cireum sonant aures tuae, sed interior til>i -^ Uvz\>\xa A Xomov otxov GeTov xrfv Siavoiiv sou (5) sp- 
sonusauditur: inhabitans enim Spiritus 07 (2) men- y&tyztu. "Oxzv axouajK xi «•**' **■« i.n<rrvrJ« 
tern tuam deinceps divinam domumfucit. Oum.au- 
dieris eaqu® de mysteriis scripta sunt, tunc intel- 
liges quae nesciebas. Neque vero tc rem minimi 
pretii accipere putes ; raiserabiiis homo cum sis, 
Dei cognomen accipis. Audi Paulum diccntem: 
Fidelia Deus 6 * ; audi aliam Scripturam : Deus fide- 



tx icept xo>v jjiu<Jt7;pla>v v£- 
Yp«[i. 4 'Jilva, xoxi vo/iretc « r**j fj§£K. Kal jayj votMCY); 
6'xi pitxpov irpavjAX Xajiodvetc" afvQptoiro:; tliv ol- 
v.xpoc, 6*ov> Aajjtfjavsit; icpovY^opCav. "Axous DauXou 
X&yovxo;* JliTtos o Osog* "Axous «).At ( c rpaspvj; Xs- 
YOuar^* 6so< Trtaxoc xal Sixatoc (6). Touxo ttpo- 
SXbrcuv 6 i raXp.^So; eXeY^v Ix iipoawttou xou Oeou 



«* Matth. xin, 47. « Rora. vi, 11, 14 ; I Petr. u, 24. M Yid. ca<. 1, n. t, et caf. 5, n, i. 6? Rom. vw, 9, 
ii. « 8 1 Cor. i, 9. 



I 



{{) Caleckamenus vocabaris, etc. Non satis in La- 
tina translatione servari potest ludusCyiilli in ver- 
bis xaxTj^t'icOat, iisp'.r^tKTOoi'-, ev^ysIaOat, quorum 
duo priora exteriorera sonum ad aures advcclum 
sjgnilicant; tertium vero, inleriorem et qui ad 
solani mentcm pertingit sancti Spiritus sonum, 
ualera in prophetis admittunt Patres, et ea vece 
esignare solent. Trina quoque repctilione verbi 
audiens Cyrillus videtur alludere ad nomen Audien- 
liutn quo calechumeni et pa s uitentes, alii que qui ad 
solas iectiones et condones sacras in Ecclesiaj ccc 
turn admittebantur, nolari consueverunt in monu- 
ments ecclesiaslicis. Vide Const-it . ap., lib. vm, c. 
o et 12, conoil. Laod., cau. Ik elc. >otalu (lignum 
quod illurninandos ait Cyrillus calechumenorum 
nomine appellari desiisse, ut fideles dicerentur. 
Quod non hoc loco tantum testalur, sed et cat. 1 , 
n. 4, ubi ait: a An tea catechunienus eras, nunc fide- 
« lis vocabere ; ct cat.5 t n l,a catecliumenorum ordi- 
« ue ad ad ordinem lideJiuni » translatos memorat. 
Idem repetit cat. 6, n. 29»alibique loquitur decate- 
ehumenis, uti nomine et statu ab au^iloribus suis 
longe diversis, hujus Procat. n. 12, cat. 5,n. 1*2, etc. 
Id HierosolymitanajEcclesia; proprium videtur, cum 
alibi calechumenorum nomen usque ad baptismum 
retculum,et tideliura appellalionem Laplizatis re- 
servation esse legamus. Sed elium aliquando fide- 
lium nomine solos' baptizatosdosignatCy rill us infra, 
n. 13 : « Si videxis fideles inservientes et curis cxpe- 
« dilos, sccuri sunt; sciunt quidacceperint,gratiura 
« apud se ten cut Tu vero, » etc. Quod (idelesl)ei co- 
gnomine honorari ail.prajslatambigui verbi obscu- 
ritatemaperirehacS.Auguslinidistinctionein psal. 
xxxn, enar. 2, num. 9 : « Habemus erpo et fidelem 
« Deum, Distinguamus potius fidelem Deuina lldeli 
a horoine. Fidejis est homo promittenli Deo, fidelis 
« eslDeusexbibenshouiini quodpromisil.>»Alhana' 
sins ot at 2 can tea Avian., utini 6, Deum fidelim ap- 
pellari dicit, quasi dignum fide, d>c aEto-tixoc. 

(2) Inhabitant Spirifus. Negat Cynllus Alexan- 
drinus.lib. xh in Joan. % ad cap. xx, 17, catcchume- 
nos, licet Ohristi agnoveriut deilatem, acjam fi- 
demconfessi sint,Spiritus sancti donoditatos; uec 



vero id nosier Cyrillus negat, qui Spiritus sancti 
advtntum tempore baptismatis, tanquam nondum 
habentibus s&pe promittit cat. 3, num.14; cat.40, 
n. 26. Ac cat. 19, num. 5, ait suos audi tores ante- 
quam sacro chrismate Spiritus sancti donum acce- 
pisscnt, nondum Chrjstianorum nomine di^nos ex- 
Q stitisse Cum vero auctorcm bonorum omnium ag- 
noscatSpiritum sanctum cat. 10, num. 19et22, qui 
sc per bona opera ad graliam praeparabant, Spiii- 
lum sanctum dubio procul,non ut in Sanctis iulia- 
bitantcm, sed uli movenlem ac coelestia mysteria 
dorentem. et fidei donum infundentem. in seipsis 
habobont. Hoc autem Spiritus donum vii tuti exor- 
cismoium et insuJllotionum, quibus do'mon per 
Spiiitum sanctum eflugabatur, infra n. videtur 
tribuere. Hinc in antiquo libio Sacramentomm Ec- 
c/estcT Gallicanw a MabiHonio edito torn. I Mvsxi 
}ialhi, p. 323, saceidos post trinam insufflationem 
dicit: Accipe Spirilvm sanctum, et in corde tineas. 
Sublilis est Phitastrii disUnctio hteresi xcix tertiaj 
classis, qua spiramen a Spiritu distinguens, ait 
catechumenos recipere spiramen, Spiritum vero 
post baptismum. 

(3) 'Anc6av£ xck ajxar.xi^uaji, xai £r,eov x^ 
&ixa:o<jovT|. Ea verba in Pievotii editionibus, ver- 

p si one (Irodecii, et in Regio cod ice, propter vocem 
S:x«io<juv|j repetitum, problem) issa supple vit MiJlcs 
ex codd Roe et Casaub. 

(4) Sot. Hoc pronomen in textum induximus ex 
codd. Roo et Casaub. ac Grodecii versione. 

(n) Otxov OsTov xr,v Siavoidv aou, etc. Ita ex 
codd. Roe et Casaub. scripsimus, cum editi ha- 
beanl: oixou; Betou; ^v t-J o:avoi« soo, etc. Regius 
tarn en cod. omittit ev. Eodem modo legit Grode- 
cius. chun vortit, Divivas ades in mente tua sedifi- 
cat. Priorem lection em uti emendatiorcm praUuIi- 
mus. 

(OJ ©eo; mexo? xal Sfxaeoc In loco Deuterono- 
mii quern Cynllus allegat, inter it uxo;, et xal c<- 
xaior, liabentur preterm is sae a Cyrillo voces: xal 
oux EJTiv aoixia. et nonestinjustilia. Reg. cod. ver- 
bo 6s6< pra?mittit articulum 6, qui in sacro texlu 
non legitur. 



345 



PHOCATECHESIS. 



346 




ti< avwva, /.ajjie xov opoixov j4)' SXXcv xatpav ?o:o$- 
tov cox eX £1 ^* E" ff0: Y^^v f 4* spat nposxEivco (?>), 
oox dv xaxeooo^r^s r.dvxtuv, xal rap: tv ixcifjLa- 
<n«v xf,^ esxidseux- eyl'vou ; {JtrXXwv os ttt ( -v ^jy/j* 
xaQcatouv T<j> STCOupavitp vupoup, ovx aov^as^ '(J) 
aoMiatixiuv, \va dpfls rrvE&i/aTixd ; 



5" 

6iC 



xai xpl< Xafielv to XoutpoV t-nti 
Atzv.% airox'j^ojv, Befcpov x#: op Our 

aTiOTU^r^j dSicjpOuiTOV to 7rpdy>jta* 
xa? ix : a itiort^, xa: Iv piftTi?;jLX* 



Z'. 00/ ev. 

ivijv e!itSLv (7)* 

eav os to ontal 

ftovov yip (8) ol alpETtxot dva3air:(£ovTa-., £7;&tCT| 

TO TtpOTtpOV O'JX 



^v pct7iTiorjxa, 



B 



IT. OjOev yap aXXo Trap* f,^t>> £r t T£i[ o 0eo<; > gt ;atj 
7rpoaip$j»v dyaO^v. Mfj XiyE* Uuk (aou e^aXeupovtcc. 
at auapxkx'. ; 'Eyw aoi A ay to* T<]i Q&s:v, tw t:t- 



appellati* 

lis, hi (i delis vero proposilurn geras. Ingrcssus es 
in cerlamen, loleracursus laborcm ; aliudtempus 
ejusmodi non babes, Si tibi dies nupliarum propo- 
siti essent, annon ncglectis omnibus in apparando 
convivio occuparerisY Animani vero luam ccelcsli 
sponso devovere parans, non a corporeis eessabis, 
\\i auferas spiritalia Y 

VII. Non licet bis au I Icrlavacrura suscipere (9); 
alioquin liceret dicere : Quod semel male succes- 
seril,id altera vice pcrflciam. Sed u vel smel male 
successerit, ea res emendationem non admiLlil: 
Vnus cnim Dominus, el una fides^ el unum 6a- 
plisma :i . lUcreticinamquesolummodo rebaptizan- 
lur, siquidem prius illud baptisnia non erat. 

VIII. Nihil enim aliudanobis requirilDeuspra)- 
ler inductionem animi bonam. Ne dicito : 7 Qui- 
nam raea deleantur peccata (10) Y Ego dico libi : 



«■> 



Deut. xxxh, 4 ; I Joan, i, 9. iQ Psal. lxxxi, 6. 71 Ephes. iv, 5. 



(i) EItc«. In cod. Reg. legitur, svjcov, quomodo 
niulti Patres aliquando legerunt hunc locum; uli 
Euscb. inps. lxxxv, num. 8 ; Theodorel.quaist.5i 
in Exod. f pag. 102, et in psal. exxxv, num. 3, et 
alii. 

Ante i t 7zpOTT\ycp(a 9 et ?j 
suspicor vel supponendum 



(2) 'II TTpoTvpi'fip'a, 
irpoa*'ps7ic legcudum 
verb urn f\. 

(3) Etoij>.0e? # Viiio 



in 



editioncm anni iG40 eio-^XOs 
sis editio. Millesius leg* 



tov 6pojAov, nc cursum differas. Compavalio sumpta 
ex athletis, qui nominaad agonem dabant. 

{'6) UposxstvTo. Vitiosam editorum loctioncin 
icpoffixsLvto niutavimus ex codd.Heg., lioe.Gasaub. 
Elegantius csset. itpouxefvTo. 

(0) 'Ap^stCi Editi habent, d,57Wi>» viliose. 
Secuti sumusscripiurani codd. Hoe, Casaub.et lie- 
^ii : quorum postremus fert dpys'ss^, Vides faci- 
fftm commutationcm €'- in tj, et r, in a per vitium 
pronuiHiationis. In voce sequenti, pro cwfAaTtxwv, 
legitur in Roe etCasaub., Jw^ocTt/.t^, scdmendose. 
Suspicatur Millesius Iege»tdum,d7io7WPj.-xTixd)v,cum 
intra n. 8, eudem phrasi ulcus dieat auctor: "Ac- 
YYj^ov aT:o Travto^ <paiXo'j Kziyiizxoz. Veruni in bo- 
nis auctoribus legitur dpyiwcuin genitive sine pro- 
posittonedno', 

(7) 'Ev? t v tlvth. Vocem bnp ex cod. Reg, scri- 
psiinus pro tJv, quod habobatur in cditis. Verbum 
autem £i-£iv, in prioribus editionibus prfctermis- 
sum, restituit Millcsex codd. Roe et Casaub. qui- 
bus Reg. etOttobon. sufTi;:igantur. Iisdemetiamao- 
dicibus consentientibusx«TopG£> posuit pro x«op- 
0<.o<rat. P riorum editionum leciioprobaripossellcvi 
cum add ili one syllable unius : ircst -Tjv ar:a; drox'j- 



suscipiaturbaplisinus, incnicndabile malum esse. 
Ferit his locis hoeresim Marcionis,qui ut upturn est 
ex lipiph., ha? res. 42, n. 3, dedi! hoc sequacibus 
suispru^ceptum, ut tertio usque baptismuinrecipi 
fas esset. Sanctus Hieronymus in Ephes. iv, 4. 
Valentino tribuit quod duo baplismataesseconten- 
dat. I laud lamen ea duo aquan fuisse putavcrim. 
Novatiani et Donatislaj, qui ill is temporibus pro 
schismaticis tanlum habebanlur, Catholics ad so 



lypographorum irrepsit 

f^XOSjCjuod specula Oxonien- G venientesrebaplizabant. Hos etiam Cyrillus respi- 

iendum conjicit sl^Xo^c, cere poluit.dum solos hscreticos rebaplizandosuo- 

quoroodo scripsit Prevotius, et Reg. cod. habct. cet. Rebaptizantium impietatem antiquissimac et 

{4 j Ka,'j.£ tov ftpoixov. Pro his Reg., jrrj dvdjjtivg gravissimoeauclori tales castigant,ut canon. 47 apo- 

slolicus,et lib. vi Conslit. apo&L, cap, 4o, utoniil- 
lain qui his i^ecentiores sunt. Quod autem Cyrillus 
a<ldit ha^reticos solos rebaptizari, eorumque ba- 
ptisma irrilum esse, ita disertum est, ut banc ejus 
fuisse sententiam et HierosolyrailanaoEcclcsJaimo- 
rem dubitari non posse videatur. Sedmiramur ita 
sensisse nobilem Ecclesiam post exactam ac finitam 
in concilio plenario,.sivc illud Arclatense fiuit, sive 
Nica»num(umbo enim, cum haec scriberel auctor, 
jam pridera celebrata luerant), haereticorum ba- 
ptism atis causam. Dc hac Cyrilli nostri senientia 
dispuUvimus in dissert. in.el ostendisse speraraus 
probari non poVsc Cyrillum, vel Ecclesiam Hiero- 
solymitanam alios Inert Li cos rebaptizassc, quam 
quos concilia cum novo baptismale rccipi jubent. 
(10] Ne dicito : Quinam mea deleantur peccata? 
Id ait vel adversum Manicha?os qui insanabilia di- 
cebantpeccata,exTilo Bostr., lib. i contra Munich , 
p. 444, vel adversum gentiles qui baptism a nostrum 
quasi inanem superslitionemirridel)ant,uthabelur 
inferius num. IG.Quid dicere gentiles soierent ita 
narrat Rullnus in Expos, symboliixd arliculum ; De 
i<remissionepeccatorum: Solent, inquit, cum in i- 
«' siono adversum nos dicere pagani, quodipsi nos 
i< decijiiamus.qui putemuscrimina iju» opere com- 
« missa sunt, verbis nossepurgari.etaiunt:Nunquid 
« potestqui liomicidiuinfecithomtcidanoii esse, et 
« adulter non videri, qui adultei ium perpeiravit Y 
« Quomodo ergo huj usceiuodi ci -i milium reus sanc- 
<» tus vobiseffic'isuluto vLdebitiU'?Ad versus hunc ha)- 
« i eticorumet ^entil ium errorem credo tan toperein- 
v culcari a Cyrillo cat.2,vim poenilenti® :et taru mul- 
ct lis locis vimaquarumbaptismalium,exDei etSpiri- 
« tussanctipra^sentis operatione,commendari. » 



I) 



^rovxa SsuTEpov xaxopOtusai. 

" (8) Movov ^ip, etc. Observatu dignuin, quod 
tola h«c phrasis, usque ad Oociv. etc., in Reg. cod. 
praHerniittilur.Quodtamcn magi slac lum putem er- 
rorc librarii propter repel iiionein vocis {ianxijua, 
quam quod id vel ab Cyrillo alienum sit ; vel a li- 
brario, cum ei ab Ecclesiaj doclrina alienum vide- 
rctur. de industria suppressum. 

(9) Non licet lis aut ter tavaerum sweipere, etc. 
Admonet etiam, utisthic. cat. 17, n. 36, si male 



347 



S. CYllILLi HIEKOSOL. AHGIIIEP. 



348 



Hac una re, cum volueris, cum credideris. Quid \ crrrjeiv. T( toutou auvToporcepov ; lh 8e xi jxsv 



isto compendiosius ? quod si labia quidcm tua te 
velle pronuntient, cur vero nou dicat ; cognilorest 
cordium ille qui judical 72 . Cessato ex hac die ab 
onini re prava; ne proferat lingua tua verba gravi- 
latis experUa ; non peccet amplius oculusluus ; 
neque circum res van as oherretcogilatio Lua, 

IX. Feslinentpedeslui ad calecheses.Exorcismos 
cum afl'ectu suscipe (1): sive insuUlatus,siveexor- 
cizalus fucris, saluti tibires ilia fulura est. Existi- 
rhcfe infeclum auruni el adulteratum csse,diversis- 
quc materiis, tere, stanno, ferro, ac plumbo im- 

" a Vid. cat. 1, n. ■>. 

(i) Exorcismos cum affcctu susct'pe. Jam exor- 
cisinum receperant illuminandi, quod testanlur 
verba sequenlia, quibus veiatura luneeis vultum 
fuiase cuinmeraorat. Per suseeptum exorcismum 
distinguil Oilmen es, lib. in cant. Celt., pag. 142, 
eos qui ad recipiendum proximo baptismum pruopa- 
rabuut'ur, ab iis qui reeens admissi eraut, necdnm 
symboluin purijioationis, id esleiiim exorcismus, 
asseculi, ou$£itci> to ctujjl^oXov toO avexsAaOo^fya'. 
av£'.Xy ( ^ri-rwv.At exorcisini pnoterca per totumQua- 
dragesima) tern pus frequenles ailhibebantur, turn 
ei boc ipso loco, et alio si mill cat. 1, n. 5, turn 
etiam ex n. 13 hujus oration is. Ex Scripturis col- 
lectosaitexorcismos.quo eyitabatur illud vitiumab 
Athanasio in epist. ad Mareellinum, de PsaUnis, 
n. 33, in quibusdam casligalum, qui.omissis Seri- 
pluriu verbis, daunonum cohort] propter Do m inn in 
in iis prajsentem intolerabilibus, cum aliunde ad- 
scitas verb or urn formulas ad persuade ndum com- 
positas adhiberenl^se da>monibus deridcudosoffe- 
rebant. Salutaria ilia in exorcisniis verba oonline- 
banl increnaliones diabolism bus exorcizansener- 
gumenos cum da>mone luctabutur, cat. 16, n. 18. 
Orationera et invocutionem nominis Dei, qua? turn 
in exorcismo energumenorum, turn in exorcismo 
o)ei adhibebanlur, ibid, et cat. 20, n. 3 ; ex quibus 
de exorcismo baptizandorum legitima conjectura 
est, Invoeationem Crucifixi et crucis signum cat. 
4, n. 13, et cat. 13, n. 3 et 18. Adhibebatur in- 
sufflatio.cumad signifieandam vim Spiritussaueti, 
cujus virtute fiebant exorcism i, hie, et cat. 16, 
n. 18, turn in conlempti, et ejecti. el adusti da*- 
nionis signum, luin ad delendact tollenda peccata, 
hie, eLcal. 20, u. 3 : atque ha*c insuftlatio in fa- 
ciem et in aurc* Uina prat ex can. 7 concil ii CP. 
Efl'ugandi potissimum d&monis,ct purgand® apec- 
catis aninun causa fiebat: eredebatur eniminnon- 
du in bap lizatorum mem brisnidulari ad versarias po- 
tentates, cat. 20, n. 2 fut hodie credit etprofitelur 
utraque Ecclesia Graeca etLatina), et hotninem ad 
baptismum usque peecati et diaboli ty ran nidi sub- 
jacere,cal. 19. n. 4Hincefficacissimum,ab exorcis- 
mis et iusufflatiohibus erga infantes adhibit is, 
peecati originalis argumentum. V. Aug,, ep. 194, 
n. 46, el aJibi.Ne lam en ante ip.su m baptismum per 
exorcismos penitus effugari <bcmoncm,ct a peccatis 
liberarianiinam pules; cum Cyrillus passim, sed 
pricsertim cat. 3, n. 2 et 12, et cat. 20, n. i, solum 
in baptismalibus aquis nos mori et a dumione 
liberari doceat. Alioqui peccatomm rcmissioneni 
aliis bene multis causis attrihuit,ut m or urn nmta- 
lioni supra n. 4, confessioni pec ca to rum cat. 2, 
num. 18, 19, 20, jejuni* cat. 3, n. 1 ; abrenun- 
tialionibus, per quas e^it. 19, n 9, veteracum in- 
ferno pacta dissolvi et paradisum nobis aperiri 
docet : oleoexorcizato quo ante mersionem corpus 
inungi mos erat,cat.20 ? n. 3 ; imo et Spiritus san- 
cti nobis post baptismum collati gratia) cat. 17, 
i t la. Sedut ista perficit datam in baptismo re- 



XeO.rj ffw> IvfTi to 8e)eiv, ^ cl xapStot fir. Xsy^ **?- 
o i o -( v <i»a C7) ^ 6 xp i v o>v . * A 's{r k aov (2) arco x Z% jt) \xio o v 
aito itavro; ipwSXou -payixaTp-' ixij wy ).x>.t i <t«':w *j 
y/tocora ^aep/a ^jxaxa* jjlv; sou ib ^Xi^tjxa ajxap- 
Tavhw, j*r,8fc pep6ic6<u 6 yj>S»c «ov (3) reoi xd «xp^ ( - 

d'. Ol it o Sec <rou etc t% xaTr^xv^'^ <?ne»6ETW- 
cav. Toy<; 6Ttopxiff|ioi>c (4) oijr^oo fjtsxa anouBYis' 
yitv ijjt^-jar^OfiC, xav IropxiaOfic, ow;r,p ta coi to 
icp ay ;acc (5) . N o {Ji i ao v elv a ; a p yov y p *jso v , xa t o e o o- 
Auiijiivov, irot/.tXatc 0X«tc avap.ejxtyu.evov, y^aXxa), 



missionem peccatorum, ila exorcismi, jejuuium, 
R et alia supra memo rata, ad earn variis modis dis- 
" ponunt. Exorcismorum ad baptismum ministri qui 
fuerinl, mtllihi aperit. Cyrillus. At exorcisrnorum 
olei etaquio liaptismalis pontificem baptizanlein 
mini strum f'uisse non dubium est. Exorcismos ener- 
gumenorum Sanctis, et iis qui proprio ad id dono 
Spiritus sanctiornati erant, tribuere videtur, cat. 
20, n. 3, et cat. 16, n. 18, quibus accessisse cre- 
dendum estepiscopi ordinal] onem etpromotiouem, 
juxta canon. 26 concil. Laod., et 10 cone. Antio- 
cheni. Exorcismos vero baptizandorum aliquando 
ab diaconis factos videmus, in epistola cleri Apa- 
meensis contra Petrum.act. v concil.CP.sub Mena. 
Presbvteri vulgo exorcizabant, 

(2) ' r ApYr,oov. hi edition ibus ante Oxoniensem, 
iypographorum dubio proeul vitio, letrebalur/'Ap- 
vrj<jov. v A pyr,crov scribitur in Heg., Oltob., Roe, et 
Casaub codd. 

(3) *0 voO; ffciu. Eu verba addidimus ex Reg. cod. 
-, Quanquam optinie constat sensus,si deoculis circa 
k inutiha non torquendis intelligatur, nam infra, 

n. 9, mentionem facit ^>iua.cfcog ^£|x6o;x£vo>. Pro 
&%pf t j tua legit Grodecius XP 1 J" r: f Jt3( » quod cum auc- 
toris sensui disconveniret, ad alienam huic loco 
signilicationem torsi t : nee ejus intcrpretationis 
vitium in sequcntibus editionibus emendatum est. 
In Beg. cod legiturxa tjt^ XP^'F*- 

(1) To->c e-opwauLouc. In codd. Roe etCasaub. in 
hac Procatechesi,etcat.l6.n. 18, exorcismi, exorci- 
starum et exorcizandi vocabula semper schbuntur 
per 4<popxtJ|j6c, eoopxurcr.c. e©opx£^eiv, quod qui- 
dem ad grammatical leges conformius, cum 6'pxo; 
spirituaispe.ro dicatur, atque ila exorcizandi voca- 
bulum in concil. Laod., can. 26, et Autiocbeno, 
can. 10, et aliis in locis rcperitur. Verum Cyrillus 
Iropxt^eiv, etc., vocabulo utitur ter cat. 20," n. 3, 
nullo codice reclamante : atque itascribitJustinus 
Apolog. pag. 45 ; Eusebius Ccesar. lib. viu Hist, 
eccl , cap. 6, p<ag 298 ; auctor Cotistit. apost. libro 
D vni, cap. 26, etc. Yulgarior lam en in auctoribus 
ecclesiaslicis, et sola qua in Scripturis sacris usi- 
tatur lectio, est etopxtjev, quam etiam adhibet 
Cyrillus cat. 1, n. a, secundum nonnullos codices. 
(5) Scot r,pta aoi to wpavaa. In codd. Reg., Roe,et 
Casaub. seribifur, wr^p-ow* ettamin his quam in 
editis,et versione thodecii conjungunlurha?c verba 
cum sequentibus ; vi^iaov sTvau, puncto post elvat 
subjuncto,atinde soquens phrasis pendens ac sine 
construction e relinquilur. Verba igitur, v^jxttfov, 
tanquam sequentis phrasis initium a prnecedenti- 
bus separa\imus.Est infra,n.i I, similis phrasis du- 




rum, sed de solo auro loquitur Cyrillus sequente 
phrasi. Loco ScSo/.wjjiv&v am bo codd. posterius me- 
morati ferunt, SeSeadvov, illigalum. 



349 



PROCATECHESIS. 



350 



xa* xaar*:xEp«p, xoft <7i5ijcq> f xa: ;ao).'j63<p. Zr,xo3- \ mistum 73 . Aurura solum habere cupimus ; absque 



(*£v tov y^p-XJOv povov e/tiv* ypuao^ jxyj oSvaxa: 
«v£u iru oo, xa0apO?jvat x-i dvo!xua • O'jtok «vsu 
eft9p%'.c[Muv (-j) ou Svvaxat xaOapOrjvai tyvyj]' star! 
ce Qsioi ex Osiwv rpatpwv auvr/XsXe^fxivot. 'Esxswx- 
axai aou xo npoa^-ov, ':va s^oXdw/t /.oinov vj oca- 
voice ?va jay- to pXejAjia pEu6o{±Ev&v, itoojqg psrx- 
0E;Qai xat x/;v xapScav. Tu>v os g^Gxajjiojv esrxcua- 
cruiveov, oux feuiToot^stai xa coxa 5s;acOoa to cui< 
x7Jpiov. "Ov yip xpoirov ol x^ij ypycro^o-TxT^ ipYacrias 

£,U7t£!pO- v 8 '.a T'.VtUV XsiTXWV OpydvtoV ^0 iMtSpa XlJ) 

itupl rap£jx6aXXovT£Ci xat to ev x?i £wvr, xsxfvp- 
|ji4vov ^p'j<i:ov aveupttovfAt, xyjV 7capaxetj-iEv/;v ips- 
8i£ovx£? <pXo*Y« euftgy.ou7i xo ^TjXOVfASvov ovhwv xa*v 
eTTOpxi^o'vxwv, ota llvsujjiaxo^ Osioo £a6aAXovxtov tov 



igne non potest ab alicnis sibi comrnistib expur- 
gari : ila absque exorcismis anima expurgari ne- 
quit ; dj vini ills sunt ex divinis Soripbiris collecti. 
Yelo obduclus tibi vultus fuit, ut attenta de cas- 
tero vacaret cogitatio, neve ooulns vagus ipsum 
quoijue cor vagari efficeret. At velatis oculis, non 
impediuntur aures quominus salutis adjumentum 
suscipiant. Que mad mod um enim aurificinae periti 
subtilibusquibusdam organis spiritual igni imniit- 
tentes, ac reconditum in vase fusorio aurum con- 
llanles, duni appositam flam d tarn incitanl quaj- 
silo potiunlur 7 * : itadum exorcizantesper divinum. 
Spiritum timorem injicinnt, S animamque in corpo- 
re velnt in vase conflatorio positam exsuscitant, fu- 



^o6ov > xott oijTtEp ev x,t6v7j, xcjj uwjjLaxi, TT|V «J^X*) V u 8^ ininricus damon, manetautem saius, et perina- 
dva^wirupouvxwv' osi^ei jisv 6 kytiobs o«tiu.tov, ira- net spes vitro roternro denique anima repurgaia a 



pOf;,xev£i ol V) cojxrjpta, xal -apajaivE' ^ iXirU xvfc 
al(0v:0'j 5tof r ;, xa: Xoi—6v /} ^' J X*0 xaQstpO&wa tu>v 
d;jiapx7;fxaxojv sjrsi xr,v tfruxz/jpiav . Iiapa;jiiv<orji&v 
xotvov xtJ &X-i$i, d6eX?o(, xa: So){i,£v eajxou;, xa: 
SATrfyuj^ev 'iva 6 6to< twv 6).u>v > x/jv v);ji£T£pav 7ipo- 
alp£7tv towv, xaOapyj jjiIv f ( fji£< :wv i;jiapx:(Ov ;2), 



peccatis salutem consequitur. Permancamus ergo 
in spe, fratres, nosquc ipsos Sedamus, ao spere- 
mus, ut Deus universorum mentis nostra? propo- 
siti! m videns, mundet nos a peccatis, et dc rebus 
nostris benosperare nosjubens pcenitenliam nobis 
tribuat saluLarem. Deus vocavil, lu vocatus es. 



eXTrtoa; Bs fj|iw dY a Oi< tapi'XP T ^ v ^P«Y% jl *' :i,)V j * / * at ^'^Ti ^, u *v |A6Tavoiav awxr # p(av (3). 8eo^ ixaXsae^ 
ou 0£ ixXvJOr^. 



1 . IIapdiJi£V£ xa!; xaxT^rotJiv, &: xa* TioXXi ixa- 

CaX£(vWJi£V XsYOVTSC, (XTj 7I0"£ J| OlCtVOld 30'J SxX'jOfj. 

OirXa Y'p Xa t gtodv£t«; xat a dv~'.x£.tpi£v7)q sv&pY £l ' a ^* 
oirXa XaijL6dv£:< xaxa alpsascnv (4), xaxi 'lou^aituv, 
xat fcxfxapsixwv, xa* £0vu>v, MoXXov>