Google
This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
τ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
4 Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
*- Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
Ὁ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
athttp://books.google.com/|
TRADITIO CATHOLICA.
S/ECULUM XIV. 4NNUS 1375.
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CLIV CONTINENTUR.
τ ποι
JOANNES CANTACUZENUS ΜΡ. CP.
Historie Byzantinze continuatio. col. 9
Contra sectam Mahometicam pro Christiana religione Apolozim quatuor, ex
editione Basileensi anni 1943, apud Joannem Oporinum. an
Contra Mahometen orationes quatuor, ex eadem editione. 583
Contra Barlaam et Acindynum, sub ficto nomine Christoduli monachi. €f. Mo-
nitum Editorum. 63
PIHLOTHEUS CPOLITANUS PATHRIARCIIA.
Sermo in Exaltationem Crucis. 719
De mandatis D. N. Jesu Christi. 729
Ordo sacri ministerii. 7
Laudatio trium Doctorum, Sasilii scilicet, Gregorii et Joannis Chrysostomi. — 707
Refutatio Anathematismorum Harmenopuli. pri
(Philothei contra Gregoram Abtirrbeticorum libr: XII, ejusdem Eucomium Grogorii Palam existaut
in tomo CL] ; ejusdem Vita S. i martyris intomo CX V ; ejasdem diplomataia tomo LIT.
DEMETRIUS CYDONIUS.
Notitia ex Bibliotheca Fabrici: su
De processione Spiritus sancti adversus Gregorium Palaimam xin
De eodem argumento, ad cos qui dicunt Filium Dei non esse ex substantia
Patris. N63
Ejusdem argumenti Epistola ad Barlaamum, qui exstat inter epistolas Barlaami
tom. CLI.
Oratio ad suos de admittendo contra Turcas Latinorum subsidio. t
Oratio deliberativa de non reddenda Callipoli, petente sultano Amurate. 100 *
Translatio libri fratris Ricardi, ordinis Predicatorum, contra Mahometi asse-
clas, ex editione Basileensi, de qua vide not. ad col. 371, Accedit Chris-
tianz fidei confessio facta Saracenis. 1025
De contemnenda morte. 1169
Epistola ad magnum primicerium Phacrasem, Thessalonica scripta cum Amu-
rates II urbem obsidione cingeret. Ex edit. clar. Hasii. 1313
MAXIMUS CHRYSOBHRGA.
De processione Spiritus sancti ad Cretenses. Cf. Monitum Editorum. 1217
PHILOTHEUS SELYMBRIENSIS ARCHIEPISCOPUS.
Oratio in S. Agathonicum, ex Cod. Gr. Nanian., p. 331, addita interpretatione
nostra. 229
JOANNES PAL/EOLOGUS IMP.
Professio fidei, cum Romam ad flagitandam ab Urbano V opem adnavigasset,
coram Guillelmo Ostiensi episcopo dicta. 1237
256460
Parisi
. — Ex Typis J.
d
JOANNIS CANTACUZENI is
sedeblwmus, nihil nobls preter servitutem. brevi Α μὲν νῦν ἡμεῖ; τὰ δέοντα xal βουλενώμεθα καὶ xpáv-
intervallo exspectandum erit. Aut enim tentatis
omnibus imperandum nibilque de priori decore
sc forütudine remittendum, aut potentiuribus
sine dubio serviendum est. Cum itaque non. solum
preterita gloria, sed ei futra securite ct li-
berias vestra agatur, consulile et quz vobis ad
bunc (inem prodesse posse videbuntur, facitote.
τωμεν, xai δύναμιν ποριζώμεθά ποθεν, τοῖς τε οὖσι
φίλοις ποθεινότεροι ἐσόμεθα, xal τοῖς πολεμοῦσι
φοδερώτεροι * ἂν δὲ πρὸς τὴν ἀδυναμίαν ἀπειπόντες,
καθεζώμεθα πράττοντες μηδὲν, τὴν ἀπραγμοσύνην
xa τὴν ἡσυχίαν ἀσπαζόμενοι, οὐδὲν ἵτερον ἡμῖν
ἢ δουλεύειν ἑτέροι; περιέσται ἐν βραχεῖ. Ἢ γὸρ
ἄρχειν δεῖ πάντα πραγματενομένου;, καὶ μηδὲν τῆς
προτέρας δόξης καὶ τῆς εὐτολμίας ὑφιέντα;, ἢ δουλεύειν ἀσφαλῶς τοῖς κρείττοσιν. Ὡς οὖν οὐχ ὑπὲρ
εὐδοξίας μόνον, ἀλλὰ xal τῆς εἰς τὸ μέλλον ἀσφαλείας καὶ ὑμῶν αὐτῶν ἐλευθερίας, καὶ βουλεύεσθε καὶ
πράττετε ἅττα ἂν ὑμῖν δοκῇ λυσιτελεῖν.
CAPUT VI.
Responsio civium precipuorum, qua se paratos ostendunt' ad officium faciendum. Docent item quod imperae
toris, quod militis, quod mercaloris, et opificis munus sit, nempe ad militem alendum conferre yecuuium.
Cur ab ipsis pecuniam. petat. Malevolentia edversariorum in. imperatorem, et crjminatio. Cur ecs non
puniverit" εἰ totius negotii curam deposuerit. Nova insidie per Joamnis. imperatoris. (agam Galatam, ubi
bellum repararetur.
lozii cuncli liberantur, et auis. functionibus pedduntur.
Mc imperator in commune ad omnes, aperte Β Τοιαῦτα μὲν ὁ βασιλεὺς χοινῇ πρὸς ἅπαντας
autem de pecunia collatitia nihil ; nolebat enim, ut
dicebamus, vi exigere, sed ipsos per se publicze
vfilitatis gratia conferre. Tum principes civitatis,
quanta et privatis et publicis rebus data sit bcllo
fato pernicies, non se nescire, mec ignorare, quan-
tà in presens pecunie penuria laboretur. 724
Existimandum vero, ipsos quoque ad illa Incum-
bere, per qug iterum [ortunato vivere liceat. ld
neutiquam fore nisi pro se quisque ad quz par est
reipublieze operam soam prabrat; ut imperator
quidem recte cousultet, et. hostibus cum esereitu
occurrat, illorumque incrementa omnimo lis impe-
dire nitatur; auk illos etiam, si possit, evertat,
sdemplasque urbes recipiat; milites ad miliian-
dum faciles sint, nibilque dc antiqua gloria et vir-
iute deperdant, sed inler se in pugna veream-
tur (85), ac viros przstent strenuos, utpote sibi
primum, deiude pro quibus propugnan, fortitu-
dine sua profuturi : mercatores et qui alias aries
quastuosas persequuntur, milites alant, pecuniam
conferentes, quando de &rario jam exinanito ali
nequeant. Agricolam enim, mercatorem el opiflcem,
8i tutus sit, sibi zque et iniliti propugnauti posse
cousulere. Sin cum alere fugiat, segui. ul seipsum
perdat cum milite, bunc quidem fame, se ipsum
liberosque fame, obsidione, et hostium gladiis :
aut cerle si necessilalis vi se subjecerit, majora
et acerbiora domiloribus iributa pendat, quam
διειλέχθη, φανερῶς οὐδὲν εἰπὼν περὶ τοῦ δεῖν εἰσφέ-
pev χρήματα " ἐδούλετο γὰρ, ὥσπερ εἴρηται, μὴ
δοκεῖν εἰσπράττειν βίᾳ, ἀλλ᾽ αὐτοὺς πρὸς τὸ ποινῇ
λυσιτελοῦν οἴχοθεν τὴν συντέλειαν ἑλέσθαι. Τῶν
πολιτῶν δὲ οἱ μάλιστα ἐν λέγῳ καὶ τῶν ἄλλων
προύχοντες, τὴν μὲν κατὰ τὸν πόλεμον καὶ τῶν
Ιδιωτιχῶν καὶ τῶν κοινῶν φθορὰν γεγενημένην
ἔφασαν οὐχ ἀγνοεῖν, καὶ τὴν νῦν κατέχουσαν ἐπί-
στασθαι τῶν χρημάτων ἀπορίαν. Δεῖν δὲ οἴεσθαι καὶ
αὐτοὶ ἐχεῖνα πράττειν, ὑφ᾽ ὧν ἐξέσται πρὸς τὴν
ἀρχαίαν πάλιν τοὺς 'Ῥωμαίους εὐδαιμονίαν ἐπανή-
χειν. Τοῦτο δὲ ἑτέρως οὐδαμῶς ἐξέσται, ἢ ἕκαστον
εἰς ἃ προσῆχει χρήσιμον τῷ xov ᾧ παρεδχημένον
ἑαυτὸν, ὥστε βασιλέα μὲν ὀρθῶς βουλεύεσθαι, καὶ
τοῖς πολεμίοις τὴν δύναμιν ἀντεπεξάγειν, καὶ πάντα
τρόπον ἐκείνων χωλύειν τὴν αὔξην ἐπιχειρεῖν, ἢ
xai καταστρέφειν εἰ δύναιτο ἐχείνους, καὶ τὰς
ἡρπασμένας πόλεις ἀνασώζειν " τοὺς στρατιώτας δὲ
προθύμους ἑαντοὺς παρέχεσθαι ἐν τῶ στρατεύεσθαι,
καὶ μηδὲν ὑφιέναι τῆς προτέρας δόξης καὶ τῆς
εὐτολμία;, ἀλλ᾽ ἀλλήλους αἰδεῖσθαι κατὰ τὰς μάχας,
καὶ ἄνδρας εἶναι ἀγαθοὺς, ὡς τῆς ἀνόραγαθίας
αὐτοῦ; τε πρώτους ἀπολαύσοντας, καὶ τοῖς ἄλλοις
μεταδώσοντας, ὧν προπολεμοῦσι" τοὺς ἔμπορενο-
μένους δὲ, καὶ τοὺς ἄλλην τέχνην μετιόντας, τρέφειν
ποὺς στρατιώτας, χρήματα εἰαφέροντας " ἐπεὶ μὴ
ἕξιστιν ἀπὸ τῶν δημοσίων τρέφεσθαι ἀπολωλότων.
Γεωργός τε γὰρ ὁμοίως καὶ ὁ ἔμπορος, xal ὁ χει-
Jacobi Pontani notae.
(85) Hoc ut facilius et melius fiat, prudentis im-
peratoris erit, ines ita disponere, ut fratres
eum iratribus, ri ewur amicis una sint. Cum
euim qui in discrimine versatur, proximus illi est,
diligitur, tunc necessario evenit, amicum pro
amici salute audacius depugnare. Pudet quippe
gratiam bene merenti non referre : et socius 80-
Κρίν' ἄνδρας κατὰ φῦλα, κατὰ φρέτρας, ᾿Αγάμεμνον,
φρήτρη φρήτρῃσιν ἀρήγῃ, φῦλα δὲ φύλοις,
Εἰ δέ κὲν ὡς ἔρξῃς καί τοι πείθωνται ᾿Αχαιοὶ,
Γνώσῃ ἔπειθ᾽ ὅς θ᾽ ἡγεμόνων χαχὸς, ὃς τε νυ λαῶν,
Ἠδ' ὃς χ' ἐσθλὸς ἕῃσι, rà σφέας γὰρ μαχέσονται.
er... Bécerne per agmina tot.
Has omnes acies, atque ordine rite pst. x
Quaque suo, gens uua sue, tribus una aue stet
Ürdine, civis erit civi, geniilis adharens
Gentili, feret ouxilium sibi sanguime juncto
Sanguine conjuncius, defendet amicus amicum.
uod si tu audieris hec me non vana monentem,
* vero audierint Achivi justa jubemtem, Ὁ
Copuosee quis dus. melior, quia miles in armis,
alia queque cohors, nam. δε sini er que.
ἀνεῖλε peguabunt, o Me per gua
s -
JOANNIS CANTACUZENI
Aon posset, sed simwl illis resistere, simul pecu- A χαταρελεῖν" ἵνα δὲ μὴ ἑοχοίη μὴ τῆς κοινῆς ὦφε-
δῆμοι et alia bello opportuna conquirere. cowpel-
lerotur. Mane ob causam tum a bene cogitaiis
destitit, quod postea reipull ca» insigni nocumenito
fuit. Si enim, quod meditabatur, navali exercitu
omparato, triremes ad obtinendum mare ornavis«
sel, non ita res Romaca a Latinis Galatzeis pes-
winndata fuisset, Brevi post novze exortz sunt insi-
die. Quidam namque de proceribus palatinis, ho-
sibus antea et oppugnatoribus imperatoris, allis
Vieni ex eadeu flglina in atum pelleetis, Joannem:
laeperatorem, matre. imperalrice nescia, 72 ut
adolescentem, nec adhuc judicio maturum decipere
volebant, et cum eo in oppidum Galatam transfa-
gientes, bellum adversum socerum imperatorem
moliri, cum spe, Byzantiorum eomplores sese so-
οἷος adilituros, Insidiis delatis, hujus machina» fa-
brieatores sceleris sui poenam | im carcerem traditi
persolverunt : quos non longo tempore interjecto,
dat» venla emisit, eorumque opera ut quisque vo-
lebat, de integro usus est.
λείας ἕνεκα, ἀλλὰ τοῦ προσκεῖσθαι "Avv τῇ βασιλίδι,
ἮΝ ἄνδρας πρότερον ἀμυνόμενης χολάξειν εὐπροῦ-
ς εὐπορῆσας, αὐτούς τε dolis ἀτε-
PA καὶ τῆς ἄλλης πράξεως ἀπάσης χατημέ-
λει, πολλὰ ἀγανακτῶν καὶ ἀνιώμενος, ὅτι μὴ mpo-
παρασχενάζοιτο πρὶς τοὺς ἐπιφνησομένους πολε-
μῖνυς" ἀλλ᾽ ἅμα ἀναγχασθήσεται τοῖς τε πολεμίοις
ἀντιτάττεσθαι, καὶ χρήματα καὶ τὰ ἄλλα τὰ πρὸς
πὸν πόλεμον ἀναγκαῖα ἐκπορίζειν. Τότε μὲν οὖν διὰ
καῦτα τῶν καλῶν ἀπέσχετο βεδουλευμένων, ὅπερ
ὕστερον οὖκ ὀλίγον ἔδλαψς τὰ πράγματα. El γὰρ,
ὥσπερ ὁ βασιλεὺς διενοεῖτο τότε, ναυτικὴν δύναμιν
συνίστη, xai τριήρεις ὥπλιζεν ἐπὶ τῆς θαλάττης
τὴν ἀρχὴν, olx ἂν τοσαῦτα ὑπὸ Λατένων τῶν χατὰ
τὸν Γαλατᾶν τὰ Ῥωμαίων ἑκαχοῦτο πράγματα. Μετὰ,
μικρὸν δὲ xal ἄλλη τις ἐπεφύετο ἐπιδουλή, Τῶν γὰρ,
συγαλητικῶν τίνες bx τῶν πρότερον πολεμούντων
βασιλεῖ, καὶ ἄλλους τῆς αὐτῆς χεραμείας προσεται-
ρισάμενοι, βασιλέα τὸν νέον Ἰωάννην ἐδούλοντο, eb«
δὲν βασιλίδος συνειδυίας τῆς μητρὴς, ἐξαπατήσαντες.
οἵα νέον, xal οὕπω φρονήματος ἀνδρὶ mposfixovro; ἐπειλημμένον, σὺν αὑτῷ εἰς τὸ Γαλατᾶ φρούριον
διαδιδράσκειν, xal πόλεμον αἴρεσθαι πρὺς βασιλέα τὸν κηδεστὴν, ἐπ᾿ ἐλπίδι τοῦ πολλοὺς προσθήσεσθαι
τῶν Βυζαντίων. Μηνυθείσης Bb τῆς ἐπιδουλῆς τῷ βασιλεῖ, δίκας ἔδοσαν τῆς χαχουργίας οἱ συσκευα-
σάμενοι, εἰς δεσμωτήρια ἐμδληθέντες " χρόνου δὲ ὀλέγυυ παρελθόντος, συγγνώμην τε αὔϑις παρέσχετο,
4 βατιλεὺς τοῖς ἁμαρτήσασι, καὶ τῶν δεαμωτηρίων ἀπολύσας, αὖθις ἐχρῆτο fj ἕκαστος ἐπιτηδείως εἶχε,
CAPUT VII.
Querela procerum de juramento exacto ; nolunt. CLA imperatori et matri subesse, Imperator awbos
o nón posemnt credere, Cum aliis 4e
excusat. Etiam illos qui se fidelem. rv eut a Mie
mecessariam. Imperatrici et ἊΝ
comparans, suam videmus
mon esse in[ensum,
filims ad statuendum
aatis pium consilium.
TUM MM "i causam [uisse
mentis probut, 'voceres αὐ rene imperatrice similiter repelluntur. Mai
principatum a aeditiosis incitatur, Causa cur ad. eum defecerint, et eorum. pé
Porro illustrissimi genere, qui eastra Cantacu- C. Τῶν Κανταχουζηνῷ δὲ τῷ βασιλεῖ κατὶ τὸν πό-
seni secuti fuerant, eum conveniunt, seque injuria
Affei εἰ violenter. ab eo haberi eonqueruntur,
quomfo imperatori juuiorl, οἱ matrl imperatriei
servitutem jurare eogal, qui pure sincereque ipsis
reconeiliari nunquam possenl, sed occasionem.
eaptarent, qua eos adorientes interfücerent. Huc
vero sapientibus propemodum delirum videri posse,
si eum bello mulia laboriosa et aspera subierint,
mune in vietoria hostibus serviant, quos propter
jusjurandum wee 'ntweri libere audeant; qui sl
jurat servent, ipsis Imperaturi, si. perjuri flant,
«um libuerit, ipsos oecisuri sint. Nam ecee, si nune
Insidiz ipsis procederent, nihil probibitarum aut
occidi victos, aut armis resistentes, rursum priori«
bus implicari miseriis, contra bomophylos pugnan-
tes, populari seditione, ut antea exagitatos, publi-
eaonesque bonorum, el carceres, et alia qux-
cunque antecedentium . similla sustinentes. Proinde
orabnt, ot sacramenti dandi. religione soluti, sibl
met consulendi potestatem acciperent Nam et
prius ab ipso compulsos juravisse, et uere, quo
niam illi priores dellquerint, si ipsi jam sih. provi
derint, οὐρα carituros. Hac illusires viri, addicti
Uantacuzeno, dixerunt. Quibus respondit, injustum
esse alios peccasse, et alios plecti, Nam imperaui-
γεμον συνόντων οἱ μάλιστα ἐπιφανέστεροι προσελϑόν-
τες, ἀδιχεῖσθαι ἔφασαν, xal βίαν ὑπομένειν παρ'
αὐτοῦ ἀναγκάζοντος ὄρχους ἐπὶ δουλείᾳ παρέχεσθαι
βασιλεῖ τῷ νέῳ, καὶ βασιλίδι τῇ μητρὶ, οὐδέποτε
δυνησομένοις καθαρῶς, καὶ ἀδόλως καταλλάττεσθαι
αὐτοῖς, ἀλλὰ καὶ xaiphw ἐπιτηροῦσιν ἐπιτίθεσθαι
χαὶ διαφθείρειν “τοῦτο δὲ οὐδὲ paxpiv ἀνοίας ἂν
δύξειε παρ' εὖ φρονοῦσιν εἰ αὐτοὶ μὲν πολλὰ κατὰ
τὸν πόλεμον ὑπομεμενηχότες δυσχερῇ, xal νῦν μετὰ
τὴν νίχην δουλεύσουσι τοῖς πολεμήσασιν, οὐδ᾽ ἄντε-
δλέπειν δυνάμενοι διὰ τοὺς ὅρκους, ἐκεῖνος δὲ εὔορ-
χοῦντές τε ἄρξουσιν αὐτῶν, val ἐπιορκοῦνψνες, ὅτε
βούλονται ἀποκτενοῦσιν. "Mob. γὰρ εἰ προὐχώρηδεν
αὑτοῖς ἢ νῦν ἐπιδουλῇ, οὐδὲν ἂν ἐχώλνεν ἢ ἀποθνή-
Ὁ cyciy νικηϑέντας, ἢ ἀντισχόντας πρὸς τὸν ἀόλεμον,
αὖθις ἐν τοῖς προτέροις εἶναι χαχοῖς στρατεύοντας
χκατὰ τῶν ὁμοφύλων, χαὶ κχαταστατιαζομένους,
ὥσπερ xal πρότερον ὑπὸ τῶν ἀλμων, καὶ δημεύσεις
ὑπομένοντας, καὶ δεσμωτήρια, καὶ ἄλλα ἅττα τοῖς
προτέροις παραπλήσια, "Hifouv τε xal αὐτοῖς τοὺς
ὄρχους διαλελύσθαι, καὶ πράττειν f| αὑτοῖς Gott
συμφέρειν. Καὶ πρότερόν v1 γὰρ ἀναγκασθέντες ὑπ᾽
ἐχείνον τοὺς ὄρχου; ἀχουσίως παρᾳσχέσθαι, χα
νῦν ἐπειδῇ πρῶτοι παραδεδήκασιν ἐχεῖνοι, οὐδεμίαν
αὐτοῖς αἰτίαν εἶναι εἰ πρόνοιάν τινα ποιοῖντο ἑαυτῶν,
e JOANNIS CANTACUZENT 68
quaestio est, parva tangi sollicitodine, et dere Ubi 4, πρότερον ἐρεύνης ἀξιώσαντας, καὶ πᾶσαν σπουδῇ.
soli, ae si per te ad tam sublimem cogni ἐνδειξαμένους περὶ τοῦ ὄντος ἀγαθοῦ, οὕτῳ χωρεῖν
tionem εἷς idonee. Hoc enim, hoc esse, unde a .— ἐπὶ τὴν αἵρεσιν τῶν δοχούντων ὀρθῶν καὶ ἀσφαλῶν
primordio in Ecclesia dissensio manaverit. Si enim, περὶ τὴν πίστιν" ἄτοπον yàp περὶ ἐπιγείων μέν
qui primi doctrinam (m), quz nunc apud Roma- — «twov βουλενομένους, ὧν μικρά τε ἡ ὄνησις ἐπιτυ-
Jnenbi Gretseri nolim.
(m) Tnanes sunt iste, ne dicam vans, Cantacu-
geni excusationes et tergiversationes , quarum si-
miles adducit gy in suolihro de, causis dissidil
testem babemus e:
mis. qua Lotina Ecclesia Graecam ad avia errorum
deflectentem in viam reducere studuit , laudare
possumus, prater alios Innamerabiles , sume
mos pontifices Nicolaum hoe nomine primum, et
Leonem ]X, quorum scripta ad. Graecos planum
1estatumque faciunt , Eus Grzciz salutem
jua«slerint el procurarint.. Cantaeuzenus desi-
τοῦ synodum. Eadem suni Nili et altorum vota.
rai Contacuzenws, quoties
Grecos inter οἱ Latinos ex-
Barum
sius rem narrat auctor Viue Anselai, lib. it, qu
synodo interfuit. An non jam celebratum
concilium Lateranense sub Innoceutio tertio,
anne Domini 4:15 in quo deünitum, Spiritum.
sanctum a Patre A pd cedere, consentien-
libus, approhautibus el ribentibus ipsismet
Graecis ! Quid dieaw de concilio Legdonensi sub
Gregorio decimo, cui similiter Graeci interfuecunt,
el omnibus consentientibus cantalum esi Symbo-
lum cum additione : Filioque : ter Graece , ter La-
tine, Taceo concilimm florentinnm, quia Cantacu-
zeuus diu-anle illux vivere desiit. Taceo τοι Sui-
worum pontificum super bis quiestionibus respoi
Wt proinde miniue sudiendus sit, qui post toL
edd
"us
à concilii Ej
E
ochrvam vocant; eujus auctor ezatitt
decimus , et unio est aubsecuta, Sed
sregorius
iterum s et iterum legatos
im
EE
rere
im. facilius mules, quam.
ribus. pues
powe
de , p cere.
iré contenderit,
indesinenti studio Latinae Ecclesie revocandi
Grxcos ab errore hac Gennodius, libro pro Con-
«ilio Florentine , cap. 5, sect. Pos. inobedien-
tam εἰ schisma. Nicolaus pri ipsemet Constanti-
mopolim profectus e&t , Photii tempore, wt. tolleret.
aeliama , quem cum uon recepisseui, excommunica-
toni ab co subjecu sunt. lost üune summi pontifices
Rr lémvorum wees. non desliterunt scribere et nor-
ting.
Levitatem Grzcam pen tam crebra ad vomi-
ium reversio. Quoties ab erroribus extract, in
errores feciderunt? Vx domum venerant ex €on-
cilio Florenüuo , et mox fidem Lenis datam
yiolarnnt : Gr« ci domum reversi, ioquit. Laonicus ,
lib. vi, non amplius hix, que convenerant in Halia-
Mare voluerunt ; sed apprehendenies. sententiam dis.
δράσῃ, moiueruni ampíius in. religionis. megotte.
wdlerrere Romamis. Hiwc wotus pomi
tiros quosdam doctos Byzantium ad Graecos emisit, vt
cum his n colloquium venirent, qui
et concordiam, ín. Jtalia faciam, eon admillebant,
Nam Marcus Ephesi episcopus, εἰ Scholarius Gracoe-
fm doctissimus, ne quidem. ab initio Latinorum
dogmati consensum praestare volserumt. Ubi ad col«
loquium ei disputationum ventum est, Romani nihil
ejcere polurruni, verum re infecta domum reuersi
JOANNIS CANTACUZENT
*orun) qua flunt, commovori? Quam igitor illi A αὐτῷ maxi δεινότερον, καὶ μεῖζον εἷς ἀπεχϑείος
perpetuam ἴῃ imperio saceessionem semper medi«
tabar, ot volebam, quantam in me esset, ea illum
privare meum fuerit, nisi tesipiscat, εἰ antcgressam.
λόγον ἐτολμήθη. Τοῖς γὰρ ἑπομένοις ναύταις, καὶ
μάλματα τοῖς bx τῆς τριήρεος ἧς ἐπέδαινον αὐτὸς,
ἀδεῶς ἐφῆκεν ὑδρίζειν εἰς ἐμέ" ὃ οὐκ ἂν igne
méquitium aquall boniiate compenset. Matthaeum.
vero filinm imperatorem desiguare nou fuerit jam
tolum mew (aec enim hactenus unquam ulla res
eo me.lmpellere potuit, quamvis smpe vos belli
tumpore, cum facti ratio maxime probabilis reddi
poterat, Ístuc me rogerelis), sed vestrurn in primis,
qui hoc a me flagitastis, et in eo precipuam pro-
pensionem ao aindium demonstratis, cum ego ni-
bilo minus justa símul, et vobis ipsis ac reipublice
salutaria postulare vos judiearem. Faciam igitur
quod petistis. Vesttrum. autem partium erit, rata Β
babere, qux a me dacernentur : ἐξ non hodie
«quidem ita latum rei. desiderium ostendere, erasa
aetem, εἰ perendie, si qua dileultas inciderit,
To0X aliam cantilenam canere. Talia quirltabetar,
Quorum causa imperator qux facturus essel, Juste
facturnm se existimabat. Cieterum juulor impera-
tor in bis iisdem post belli nem a socero intusa-
10$, ut ἴα ejus abdiealionis, et Matthasi subrogu-
lionis rationem quodammodo afferret, ad alia
quideni respondere non poterat: quod autem in
epistola ad Sulimanum Persam 856 imperatorem
món appellassel, non se, sed scribam susiineré
eulpam autumabal: se multis implicitum solliei«
Tudinibus, et disiractum mille negotiis scribendo
mon adfuisse, sed imprudentius rubriea subsig. C ἐδόχες τὸ φὔλογον &u
masse. Similiter de. probris ex triremibus nihil sé τοῦ" ἀλλά μάλνστα
Scire, neque ea jaei voluisse, aed in media navl πολλὴν δπὲρ τούτου
tunc versantem, quid in extremo protervius Üeret, καὶ σπουδὴν, οὐχ ἧττον δὲ
μὲν οὖν τὴν ἀεὶ μελετωμένην δεὶ διαδυχὴν τῆς
βασιλείας, τό γε εἰς ἐμὲ ἦχον αὐτὸν ἀποστερεῖν.
ἐμὸν ἂν εἴη, εἰ μὴ μεταδάλοιτο, καὶ τῆς προφέρας.
χαχίας ἀντίῤῥοπον ὀνδείξαιτο εὐγνωμοσύνην. αὐ ὃ
Ματθαΐον τὸν ἐμὸν νἱὸν ἀποδεικνύενν βαενέα
οὐκέτ᾽ ἂν εἴη μόνον ἐμοῦ" οὐδὲ γὰρ οὐδέπιωυ πρότε:
pow ἄχρι νῦν τῶν πάντων εἰς τοῦτο ἡδνυνήϑη.
Afr στέργενν τὰ ἐψηφισμένα, xal μὴ νῦν μὲν οὕτω προθυμεῖσθαι περὶ ταῦτα, δλίγῳ δὲ A
προσπίπτον δυσχερὲς ῥᾳδίως μεταδάλλεσθαι. Τοιαῦτα μὲν βασιλεὺς ὃ Κανταχουζηνὸς κερὶ aeüduc
ποῦ νέου διειλέχθη, καὶ τοιαῦτα ἐγκλήματα ἐπῆγεν ἐξ ὧν (pero δίκατα ποιεῖν, Βασιλεὺς δὲ ὁ νέος ὕστε-
ρὸν μετὰ τοῦ πολέμον τὴν κατάλυσιν τὰ ἴσα ἐγκαλούμενος ὑπὸ τοῦ χηδεστοῦ, ὥσπερ ἃ πολογουμᾶνον
σοι, τὸν δὲ υἱὸν Μστθαῖον ἀποδείξοι βασιλέα, περὶ μὲν τῶν ὅλ"
τοῖς τεγρομμένοις, ἀλλ' ἀπερισκέπτως τοῖς ἐρυϑροῖς ὑποσημήνασθαι. "Ὁμοίως δὲ καὶ τῶν γε-
γένημένων ὕδρεων ὑπὸ τῶν τριηριτῶν οὐδὲν αὐτὸν εἰδέναι, pies βούλεσθαν, ἀλλ᾽ ἐν τῇ χοίλῃ wil
xav ἐχεῖνο χρόνου διατρίδοντια, μηδενὸς ἡσθῆσθαι τῶν τετολμημένων ἕξω. Ταῦτα μὲν οὖν ὕστερον,
CAPUT ΧΧΧΥΠ, :
'afor. Nomen Joannis in. acclamationibus el sacris. tacetur. Novus imperator Adria-
Mattlovus creatur.
topolim mittitur, Callistus in sed. asterio revocatur et objurgatur. Cogentes. Deo
l'atiharwum , excommuniet. jos pertinacia. ed sgnodám εἰ od γα AC tin bulas
suecessore eligendo consuliatur, et canones citautur. Semet ei superiores. iem mala. in eligen
C onec €oargukt Ii lor; libertatem eligendi episcopis reddit. Philotheus patriarcha. éreatur,
Callisius Galatam, Inde Tentdums aud Paleologum confugit,
Ut imperaior fium üumperetorem derlarare D Τότε δὲ ἐπεὶ ἐπεφψήφιζεν ὁ βασιλεὺς τὴν ἄνάῤε
constitvit, post dies aliquot sermonis ilius, pra ῥησιν Μανθαίου τοῦ υἱοῦ, μετά τινας τῆς διαλέξεως.
senle nobilitate in palatio est renuutiaus, pedi« ἡμέρας, πάντων παρόντων ἐν τοῖς βασιλείοις, ὁ τοῦ
busque inducte crepidz purpurez, et iara lapillis, βασιλέως ἀνηγόρευτο νἱὸς, xal τοῖς τε ποσὶν ὑπέδυ.
ac amargaritis ornaía, pro more capiti ejus impo- κχρηπῖδας ἐρυθρὰς, xal xDav ἐπέθετο τῇ κεφαλῇ
461
JOANNIS CANTACUZENI
JMHlorum satisfaeturus, accepta aqua eoram omnibus, ἃ τός ἔστιν. » Ἡγόρασαν τοίνυν ἔξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν
manus abluit dicens : «'nnoxius ego sum a sanguine
justi hujns; vos videritis. » lili. vero dixerunt τ
« Sanguis ejus super nos , et super filios nostros.»
Et ume tradidit Jesum militibus, ut erucifigeretur.
Mli vero emm accepissent, illi illuserunt, et exspue-
runt in faeiem ejus, et flagellaveruat eum, quin
et vestimenta illius diviserunt. Gestabat vero tu-
nieam inconsutilem, super quam jecerunt sortem,
quismam illam acciperet, Et cum hee fecissent,
abduxerunt Jesum ad crucifigendum illum. Dede-
runt. eliam illi potum, felle misium acetum, et
rucifizerunt eum. Et obtenebratus est sol ab hora
lertia usque ad horam nonam; et hora nona emi-
Sit spiritum , astantibus simol croci sancta matre
Spsius, et uno discipulorum Joanne. Reliqui vero
discipuli omnes aufugerunt, et. latuerunt absconsi
prz ümore suo. Et accedens quidam militum,
lancea perfodit latus ipsius. Postea veniens qui-
dem optimalum, Joseph nomine, a Pilato corpus
Christi petiit; et deponens illud, adjuvante simul
alio quodam, Nicodemo scilice!, Involvit sindone
et myrrhz fere libris centum, prout mos. est Ju-
dais sepelire. Nactus vero sepulerum excisum in
, petra, sepelivit corpos Jeso, et imposuit illi lapidem
valde magnum. Crastina antem die scribe et Pha-
risasi venientes ad Pilatum dixerunt illi : «Domine,
recordati sumus, quod impostor hic vivens adhuc
Mixerit, se post dies tres resurrecturum. Jube igi-
ποῦ χεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοίς. OL δὲ στρατιῶ-
ται τοῦ ἡγεμόνος παραλαδόντες τὸν Ἰησοῦν, ἐξέδυσαν
αὐτὸν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἐνέδυσαν αὑτὸν χλαμύδα
ὕδρεω;, xal ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸν βασιλέα Ἡρώ-
δὴν. Καὶ ἰδὼν αὐτὸν ὁ ᾿Ηρώδης, πάλιν ἀπέστειλε
τοῦτον τῷ Πιλάτῳ, Ὁ δὲ Πιλάτος ἠρώτησεν αὐτοὺς
εἰπὼν, ε Τί λέγετε περὶ τοῦ ἀνθρώπου τούτου ; » Οἱ
δὲ εἶπον, « Σταύρωσον αὐτόν. » Καὶ ὁ Πιλάτος, « TE
kp xaxbv ἐποίησεν οὗτος ; » Οἱ δὲ ἔλεγον, «᾿Ἀντιλέ-
quos Καίσαρι, καὶ Yiby Θεοῦ ἑαυτὸν πόαζ.» Καὶ
ὥχλουν τὸν Πιλάτον. Ὁ δὲ βουλόμενος ποιῆσαι τὸ
θέλημα αὐτῶν, λαδὼν ὕδωρ, ἀπενίψατο ἔμπροσθεν
πάντων, εἰπὼν, « ᾿Αθῶός εἶμι ἐγὼ ἀπὸ τοῦ αὔματος.
τι δδιχαίου τούτον" Duet; ὄψεσθε, » Οἱ δὲ εἶπον, «Τὸ
Β ἴμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέχνα ἡμῶν. ν
Τότε παρέδωχε τὴν Ἰησοῦν τοῖς στρατιώταις, ἵνα
σταυρωθῇ. Οἱ δὲ παραλαδόντε; αὐτὸν, ἐνέπαιξαν
αὐτῷ, καὶ ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρήδωπον αὐτοῦ, καὶ
ἐμασείγωταν αὐτόν " ἐμερίσαντο δὲ καὶ τὰ ἐμάτια.
τούτου, Ἑφόρει Ek xal χιτῶνα ἄῤῥαφον, ὑφαντὸν δι᾽
ὅλου, καὶ περὶ ἐχείνου ἔδαλον χλῆρον, ποῖος μέλλει.
λαδεῖν αὐτόν. Καὶ ταῦτα ποιήσαντες, ἀπήγαγον τὸν
Ἰησοῦν, ἵνα σταυρῶσιν αὐτόν, Ἐπότισαν γοῦν αὐτὸν
καὶ ὄξος μετὰ χολῆς μεμιγμένον, καὶ ἐσταύρωσαν
αὐτόν. Καὶ ἐσχοτίσθη ὁ ἥλιος ἀπὸ ὥρας τρίτης ἕως
ὥρας ἐννάτης, καὶ τῇ ἐννάτῃ ὥρᾳ ἀπέθανς, παριστα-
μένων ἐν τῷ σταυρῷ τῆς τε ἁγίας αὐτοῦ μητρὸς
χαὶ ἑνὸς tx τῶν μαθητῶν αὐτοῦ τοῦ Ἰωάννον, Οἱ ἐξ
ταν muniri sepulcrum. usque ad diem tertium ; ne Ὁ ἄλλοι μαϑηταὶ αὐτοῦ ἔφυγον πάντες, καὶ ἐκρύδησαν
forte discipuli illius venientes furentur illum, et
dicant populo quod surrexerit a mortuis, et sic
error postremus delerior sit priori . » Dixit Pilatus z
« Habetis custodiam, abite οἱ custodite quantum
potestis, ΠΙ autem profecti muniverunt sepulerum,
obsignantes lapidem una &um custodia » ( costodiam
maiem hoé loco Wrmam militum intelligas). Et
tertio die factus est terze motus magnus, et devo-
Jutusest lapis de sepulero, et wilites prz: timoro
mortuis sunt similes facii. Christus autem surrexit
e sepulcro, Milites vero profecii annuntiaverunt
prinelpibus sacerdotum οἱ Scribis. omnia quz facta
fuerant ; el dederunt illis pontifices pecuniam co-
piosam, dicentes illis, «Dicite quod vobis dormien-
ἀπὸ τοῦ φόδου αὐτῶν. Kal ἐλθὼν εἷς τῶν στρατιω-
τῶν μετὰ ξίφους, ἔννξεν αὐτοῦ τὴν πλευράν. Ἑλθὼν
δὶ εἴς τῶν ἀρχόντων, Ἰωσὴφ ὀνομαζόμενος, ἡτῆ-
σατο τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ τῷ Πιλάτῳ, καὶ χκαϑελῶν
τοῦτο ἀπὸ τοῦ σταυροῦ μετὰ xol ἑτέρου, τοὔνομα
Νικοδήμου, ἐνείλησε μετὰ σινδόνος, καὶ σμύρνης,
ὡσεὶ λιτρῶν ἑκατόν. Οὕτω γὰρ ἦν ἔθος τοῖς "louliai-
οἷς μετὰ σμύρνης ἐνταφιάζειν. Εὐρὼν δὲ καὶ μνημεῖον
λελατομημένον Ex πέτρας, ἔϑαψε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ
θεὶς ἐπ᾽ αὑτῷ xal λίθον σφόδρα μέγαν. Τῇ γοῦν
ἐπαύριον ἐλθόντες οἱ γραμματεῖς καὶ οἵ Φαριπεῖοι.
πρὸς Πιλάτον, εἶπον αὐτῷ " ε Κύριε, ἐμνήσθημεν ὅτι
ἐχεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν ὅτι Μετὰ τρεῖς
ἡμέρας ἐγείρομαι, Κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν
fibus venerint discipuli illius, et furati sint illum. D τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας, μήποτε ἐλθόντες ol
Quod οἱ hoceoram prxside auditumfuerit, nos per-
suadebimus eum, vosque omni cura exsolvemus. »
Hi vero pecunia accepta, fécerunt ut edocti fuerant.
Jesus autem abiens invenit discipulos suos, et dixit.
iMis : « Pax vobis, ». ΗἹ vero videntes illum ga-
visi sunt. Et cum mansisset apud illos dies qua-
draginta, docons et confirmans illos, die quadrage-
sima illis dixit : « Kbeuntes Ite In mundum uni-
versum, przdicale in omnes gentes. Qui crediderit,
οἱ baplizatus fuerit, bic salvabitur. Qui vero non
erediderit, condemuabitur, Credentes autem signa
Ἶμξε consequentur : [n nomine meo dzmonía eji -
cient, linguis novis loquentur, serpentes tollent,
et si quid letbiferi biberint, non nocebit illis ; super
μαθηταὶ αὐτοῦ, χλέψωσιν αὐτὸν, xal εἴπωσι τῷ λαῷ
ὅτι ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεχρῶν, καὶ ἔσται dj ἐσχάτη
πλάνη χείρων τῆς πρώτης, » Ἔφη δὲ ὁ Πιλάνο;,
€ Ἔχετε χουστωδίαν," ὑπάγετε, ἀσφαλίσασθε ὡς
οἴδατε. Οἱ δὲ ἀπελθόντες, ἡσφαλίσαντο τὸν τάφον,
σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ «ἧς κχουστωδ
(ἀουστωξία δὲ ἐλέγετο τὴ τάγμα τῶν στρατιωτῶν) Καὶ,
τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγένετο σεισμὸς μέγας, καὶ ἐκυλίσϑη͵
ὁ λίθος ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ ἀπὸ τοῦ φόδου αὐτῶν
οἱ στρατιῶται ἐγένοντο ὡσεὶ νεκροί, Ὃ δὲ Χριστὸς
ἀνέστη lx τοῦ τάφτυ. Οἱ δὲ στρατιῶται ἀπελϑόντες
ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γράμματευσιν ἅπαντα
τὰ γενόμενα, Καὶ ἔδωκαν αὐτοῖς οἱ ἀρχιερεῖς ἀργύρα
ἱκανὰ, εἰπήντες. πρὸς αὐτοὺς, « Εἴπατε ὅτι Ἡμῶν
JOANNIS CANTACUZENI
Wis elatus cst et arrogaus, simililer et. Mahomet. A ἀπέθανε xai οὖκ ἀνέστη, Τοίνυν διὰ ταῦτα πάντα
Quis enim Mahomete major est, qui colis supera-
tis, ut ipse de se dixil, et omnibus angelicis po-
testatibus, cum Deo collocutus est, et. intercessor
patronusque angelorum, qui eeciderunt, factus,
quin etiam totius mundi advocatus? Diabolus ho-
miteida est,.et Mahoinet legibus suis non morigeros
morti adjadicavit, Diabolus seductor est, et Maho-
met voluptatibus concessis et ceu esca hamo affixa
miultiores sibi conciliavit, Diabolus mendax est,
^on tamen in tantum quantum Mahomet, mt per
totum Alcorranum clare ostenditur, Diabolus up-
putridus est, et liypoerita ; et quis hoc magis quam
Mahomet, qoi homilitáte simulata animai sublimi-
talem amplexus est? Diabo:us vetitorum consultor
τὸν Χριστὸν ἔδτιι προσκυνεῖν, xal μὴ τῷ Μωάμεϑ
ἀχολουθεῖν. Πῶς γὰρ ἔδει πιστευθῆναι τὰ τοῦ Θεοῦ
λόγια ἀνθρώπῳ ὁμοίῳ κατὰ πάντα τῷ. δαίμονε;
Καὶ εἰ δούλει, παραδάλλωμεν ἀμφοτέρους, xal γνω-
σόμεθα τὰ τούτων ἰδιώματα, Ὃ διάδολος ἐπηρμέ-
νος ναὶ ἀλαζὼν, ὁ Μαχούμετ ἐπηρμένος καὶ ἄλα-
(àv. Τίς yàp μείζων τοῦ Μωάμεῦ, ὃς ὑπεραναδὰς
τοὺς οὐρανοὺς, ὡς αὐτὸς ὑπὲρ αὐτοῦ εἴρηκε, xal
αὐτὰς τὰ; ἀγγελιχὰς πάσας δυνάμεις τῷ Θεῷ πρόσ-
topDzt, καὶ μεσίτης τῶν ἑπταιχότων ἀγγέλων ἐγέ-
νετο, ἀλλὰ xal παντὸς τοῦ χόσμου προστάτης ;
Ὁ διάδολος ἀνδρωποχτόνος ἐστὶ, καὶ ὁ Μωάμεϑ
τοὺς μὴ πειϑομένους τοῖς δόγμασιν αὐτοῦ θανάτῳ
κατεδίκασεν, Ὁ διάδολος ἀπατεῶν ἐότι, καὶ ὁ Μωά-
(8t, quod in primis facit Mahomet ; nihil enim sani, p μεθ τὰς ἡδονὰς ἐνδοὺς, καὶ ὥσπερ τι δέλεαρ ἐν
nihil commodi, nibil Deo placens, sed omnia Dco
Ἱερίησο divin: contraria docuit, Diabolus Dei nulla.
religione tenetur; et per omnia illi. similis perdi-
onis filius Mabomet. Deum enim adozat et prae-
*lieat sphiericum, vel globosum, et.frigidissimum,
eum, inquam, adorat, qui nec genitus est, nec
generat; non imtellipens, infelix, quod corpus,
son Deum adoret. Sphaera enim corporis species,
et frigiditas- corporis qualitas est. Quod vero Deum
"oca nec generantem, nec generatum, nec corpus
adorat, nec Deum ineorporeum verum, sed Deum
eolit, quem impiorum fingunt somnia. Bidiculum
enim omnino est, solem aliquem celebrare lumine
€arentem, et fontem aqnis desiitutum, et mentem
ratione nolla przditam. Pereat itaque Deus hojus- (; xovet, καὶ οὐ Θεόν, Ἡ γὰρ σφαῖρα εἶδος σώμα-
modi, Ghristianorum voro Deus unus est, qui ante
emnía de omnibus, in omnibus, ei super omnia
est in nomine Patris, Filii et Spiritus. saneti cre-
itus et honoratus, Unitas In Trinitate, et Trinitas
Ww Unitate inconfuse unita, et inseparatim distincta,
eadem, inquam, Unitas el Trinitas omnipotens;
Pater principio earens, non modo tempore incir-
cumseriptus, sed omni modo etiam causa carens :
solus ipse causa, radix, εἰ fons Divinitatis, qui in
Filio et Spiritu sancto cernitur : qui, precor, pro-
pitius nobís sit, et omnibus Christianis iu die ju-
dicii, itercessione benediclz: doming nostrz Dei-
pare εἰ virgimi Marie, omniumque sanclorum.
Amea.
ἀγκίστρῳ ἐνθεὶς, τοὺς ἀνοήτους πρὸς ἑαυτὸν ἐφελ-
χύτατο. "O διάδολος ψεύστης ἐστὶν, ἄλλ᾽ οὐ τος
σοῦτον ὡς ὁ Μωάμεθ, καθὼς ἐν Oy τῷ Κοῤῥὰν
τρανῶς ἀναφαίνεται, Ὁ διάδολος ὕπουλός ἔστι, χαὶ
τίς ἄλλος ὡς ὁ Μωάμεθ, ταπείνωσιν ὑποχριϑεῖζῳ,
τὴν ὑψηλοφροσύνην ἠσπάσατο; Ὁ διάδηλος σύμ
φουλός ἐστι τῶν ἀπηγορευμένων, καὶ ὑπὲρ πάντας ὁ
Μωάμεθ, Οὐδὲν γὰρ ὑγιὲς, οὐδὲν ὠφέλιμον; οὐδὲν Θεῷ»
δεκτὸν, ἀλλὰ τὰ πάντα χατὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ θείου.
νόμον ἐδίδαξεν. 'O διάδολος ἄθεος, xal κατὰ πάντα.
ὅμοιος αὐτῷ ὁ τῆς ἀπωλείας υἱὸς ὁ Μαχούμετ, Gebr
qàp προσκυνεῖ καὶ κηρύττει ὀλόσφαιρον καὶ ψυχρή-
τατον, Θεὸν προσχυνεῖ, τὸν μήτε γεννηθέντα, μή-
πε γεννήσαντα, μὴ νοήσας ὁ δείλαιας ὅτι σῶμα πρὸδ-
τός ἔστι, xol ἡ ψύξις ποιότης σώματος. Τὸ δὲ Θεὸν
τὸν μήτε γεννήσαντα μήτε γεννηθέντα οὔτε σῶμα,
προσχυνεῖ, οὔτε Θεὸν ἀσώματον καὶ ἀληθῆ, ἀλλὰ
Θεὸν προσκυνεῖ, γὃν ὄνειροι τῶν ἀσεδῶν διδηλάτ-
«ost. Γελοῖον γὰρ πάντω; ἐστὶ δοξάζειν τινὰ ἥλιον
μὴ ἔχοντα φῶς, καὶ πηγὴν ἄνεν ὕδατος, καὶ νοῦν
λόγον μὴ ἔχοντα, ὡς ἀπόλοιτο ὁ τοιουτος Θεός, Ὃ
δὲ παρ᾽ ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν Θιὸς εἷς ἔστιν, ὁ
πρὸ πάντων, καὶ ἐπὶ πάντων, καὶ ἐν πᾶσι, καὶ
ὑπὲρ τὸ πᾶν, ἐν Πατρὶ xal Υἱῷ καὶ ἁγίῳ Πνεύ-
ματι πιστευόμενός τε χαὶ προσχυνούμενος, μονὰς
ἐν Τριάδι, καὶ Τριὰς ἐν μονάδι, ἀσυγχύτως ἐνουμένη,
χαὶ ἀμερίστως διαιρουμάνη. Μονὰς ἡ αὐτῇ, καὶ
Τριὰς παντοδύναμος, Πατὴρ ἄναρχος, οὐ μόνον ὡς
ἄχρονος, δλλὰ καὶ ὡς κατὰ πάντα τρόπον ἀναίτιος. Μόνος αἰτία, καὶ ῥίζα, καὶ πηγὴ τῆς iv ΥἹῷ καὶ
ἁγίῳ Πνεύματι θεωρουμένης Θεότητος, ὃς D; γένοιτο ἡμῖν xal πᾶσι: Χριστιανοῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ
τῆς νρίσεως, "πρεσδείαις τῆς ὑπερευλογημένης δεσποίηνς ἡμῶν θεοτόχου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας
καὶ πάνξων τῶν ἀγίων. "Aus.
CONTRA BARLAAM ET ACINDYNUM,
τοῦ
αἰνὸν τοῦ Χριστοῦ, Inc. : Αὐτόθεν συναναφαίνεται A. — Albanssius, pag. 4. US ὁ. 150 5. Ex τοῦ εἰς τὸν
καὶ τὸν πρὸ τῆς παραχυῆς ἄνθρωπον. Ultimum : Ei
ph ὥσπερ νοητὸς εἰδιυλολάτρης, xat νοητὸς εἴχονο-
μᾶχος, καὶ τἄλγα τῶν αἱρέσεων, οὕτω xoi Μασσα-
γιανὸς πρόδηλός ἐστι Πα)αμᾶς, xal παντὸς αὐτῷ
σπουδάσματος αὕτη ἡ αἵρεσις xal ἀρχὴ, καὶ συμπέ-
ρᾶσμα, Des. : Ἐκεῖνα xol γὰρ πρηστῆρος üixny τὰς
ὑμῶν ipe ἀποτεφροῦσι μυθολογίας,
XXI pag. 377. Sequitur liber quartus, in
quo sermones Men] comprehenduntur, Pracedit
Προθειωρία, cojus initium; Τὸ τέταρτον βιδλίον
πρὸς τὰς παρὰ τῶν Παλαμητῶν ἐκάστου τοῦ ἔτους,
x. X. Finis : Πρὸς ἀποστασίαν ἐλέγχονται παῤῥησια-
σάμεναι Θεοῦ, Sermo primus capitibus distinguitur.
septuaginta quatuor, quorum tabula sermoni prx-
Εὐαγγελισμὸν λόγον, pag. 92 a. 32 b. 125 Ὁ. 179 b.
345, 508. [6v τῇ πρὸς Σεραπίωνα ἐπιστολῇ β΄, pug.
ΟἽ. ἐν τῇ πρὸς “Ἄρειον διαλέξει, pag. 11, ἐν τῷ
ὑπὲρ τῆς συνόδου ἀπολογητικῷ, pog. 419. b. 125 b.
429, ἐν τοῖς κατὰ ᾿Δρειανῶν, pog. 292. ἐν τῷ κατ᾽
αὐτῶν β΄, pag. 124. 318. ἐν τῷ κατ᾽ αὐτῶν Y^. pag.
440. ἐν τῇ κατὰ Νιχαίαν δισλέξει. pag. 155, ἐν ταῦτ᾽
πρὸς ᾿Αντίοχον ἀποχρίσεσι. pag. 159, ἐν τῇ πρὸς
"Avopolou; διαλέξει, pag. 493. ὁ. $45 δ, ἐν τῷ περὶ
σαρχώσεως τοῦ Χριστοῦ λόγῳ. pag. 491 b. ἔν τῷ
κατ᾽ ᾿Απολλιναρίον λόγῳ, pag. ead. ἐν τῷ περὶ τοῦ,
ὅτι καλῶς εἴρηται τοῖς ἐν Νικαίᾳ Πατράδιν ἡ λέξις
τοῦ ὁμοουσίου, λόγῳ. pag. 301.
Basilius pag. ὁ. δδ, 105, 143 δ. 416. 5 1411,
fixa bunc exhibet üitulum : Τὰ περὶ τῆς τῶν Παλα- B 4156 5, 100. 164. 109« ἐν τῇ πρὸς Εὐστάθιον τὸν
μητῶν ἀποστασίας ἐν τῷ πρώτῳ λόγῳ χατασχενα-
ζόμενα. Primum caputest : Eisayoyh τῶν ἄναϑε-
ματισμῶν, καὶ δι' ἣν αἰτίαν ἀπὸ τοῦ φωτὸς ἤρξαντο.
ιιίσνυνν : ᾿Αναχεφαλαίωσις, δι᾽ ἅπερ ἡμᾶς ἀποχη-
φύττουσι, xal ὅπως ἢ περὶ τούτων ἀποχήρυξις
εὐχῆς ἡμῖν ἔργον, καὶ ὅτι τούτοις μᾶλλον ἡ ἀπο-
κέρνξις προσήκει, ὡς ἀποστάταις τῆς τῶν Χριστια-
νῶν ϑεοσεδείας, Incipit sermo : "Oa μὲν οὖν σχέ-
ψησθαι, περὶ ὧν ὁ χαινοτόμος οὗτος παραδέθηκε,
x. λ. Dus. : Καὶ cà; εὐσεδεῖς φωνάς τε xal δόξας εἰς
τοὐναντίον περιτρέπειν ἐπιχειρεῖν.
XXIV. pag. 553. Secundi sermonis capita decem
mumerántur, quorum tabula pracorrens, titulam
superiori similem przfert, Primum est : Περὶ τῆς v
ἅπασι δυσσεδείας τούτων, καὶ τῆς τῶν λύγων τάξεως.
Ultimum ; Ἔχθεσις τῆς τῆς ἀποστασίες ἀνακηρύ-
ξεως, καὶ ἡμῶν πρὸς ἐκαστονἔλεγχος. Incipit sermo :
Τί ἄν τις εἴποι πρὸς τὰς λοιπὰς τῶν ἀρῶν ἀφορῶν,
x. Des. : Καὶ αἰτιατὴ ἐστι, καὶ πρὸ τῶν αἰώνων,
xày διαῤῥαγείητε.
XXV. p. 551 5. Tertius tandem et vlitienns sermo
nullo capitum indice preceditur ; inscribitur tamen
Κατὰ τῆς τῶν Παλαμητῶν ἀποστασίας, Inc. : Τὸ
ψεῦδος οὐκ ἄλλοθέν μοι δοκεῖ παρωνομάσθαι, Des..:
Ἐπεὶ οὐδὲ ϑελήσει καϑάπερ, εἴρηχε, θέλει τὸν Üdwc-
τὸν τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τὸ ἐπιστρέψαι xal ζῇν αὐ-
πὸν * γένοιτο τοίνυν, ὦ Κύριε * σὺ γὰρ παντοδύνα-
μος καὶ φυλάνθρωπο; εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν.
ἰατρὸν ἐπιστολῇ, pag. 37. 435, 181 b. 187. 505.
ἐν τῇ πρὸς Τερέντιον. pag. 195 ὁ, ἐν τῇ “πρὸς
Καισαρέας, pag. 200 b. 905. ὁ, ἐν τῇ τοῦ μδ΄’ que
μοῦ ἐξηγήσει, pag. 97 b. 54, 930 b. ἐν τῇ εἰς τὸν
λβ΄: ψαλμὸν ὁμυίᾳ, pag. 249. δ, 973, ἐν τῷ α' τῶν
ἀντιῤῥητικῶν λόγῳ, pag. 54. 123 0. 146 ὁ, 212.
567. ἐν τῷ B' τῶν αὐτῶν, pag. 29 b. 400 ὁ, 192 4.
139 b. 185. 188 b. 206 b. 212. iv τῷ γ τῶν αὖ-
τῶν, pag. 435. ἐν τῷ & τῶν αὐτῶν, pog. 87. 95
b. 44 δ. 200 6. 903 b. 300 ὁ, 232. S44 5, 375.
ἐν τῷ πρὸς ᾿Αμφιλόχιον χειροτονηθέντα ἐπίσχοπον,
pag. 175. 576, ἔχ τῶν πρὸς αὐτὸν κεφελαίῳ 0^.
pag.sl b. bx τῶν πρὸ; αὐτὸν χεφ. ιδ', pag, 39.
40. 9ὲ b. ἐν τῷ τῶν περὶ Υἱοῦ δευτέρῳ, pag. M6.
ἐν τῷ περὶ πίστεως, pag. 129 ὁ. ἐν τῷ περὶ αὐ-
πῆς λόγῳ, οὗ ἡ ἀρχὰ, θεοῦ τοῦ ἀγαθοῦ χάριτι,
pag. 239 5. ἐν τῷ α΄ τῶν συλλογιστιχῶν, pag. 1δ6,
ἐν ταῖς ἀρχαῖς τῶν παροιμιῶν περὶ τῆς ἐν vol;
οὖσι δοφίας τοῦ Θεοῦ. pag. 159. ἐν τῇ τοῦ τῆς
ἐξαημέρου πρώτου λόγου ἐξηγήσει. pag. 102 ὁ, ἐν
τῷ τῆς ἐξαημέρου ἕκτῳ, pag. 301 b. ἐν τοῖς περὶ
τοῦ ἀγίον Πνεύματος ἀντιλεγομένοις, pag. 549. ὁ,
Clemens pag. 157.
Κοσμᾶς pag. 325. ἐν τοῖς ἐπὶ τὴν ἑορτὴν (nempe
μεταμορφώσεως) ἄτμασιν, pag. 949 b, ἐν τῷ εἰς
τὴν μεταμόρφωσιν λόγῳ, pag. 330.
Cyrillus. Alexandrinus ρας 24 b. 400'5. 439.
494, 435. 461, 200. ἐν τοῖς θησαυροῖς, pag. 167,
Distributione lotius operis allata, ne quid lecto- D ἐν τῷ α΄ τῶν αὐτῶν λόγῳ. pag. 30. 96, ἐν τῷ τοῦ
rem fraudemus, operz pretium duximus, quod et
alibi fecisse non penítet, auctorum nomina, quo-
rum enarraliones passim afferuntur, eruere, el
quidem alphabetico ordine digesta, singulorum
eliam operibus, iisdem prorsus verbis, quibus in
codice adnotan(ur, quam maxima poluimus bre-
b. 430 b. 360 b. Ἐν τῷ
περὶ ἀνεπιγράπτον λόγῳ, pag. 54 b. 102, 373. ἐν
πῷ περὶ dxPelag ὀρθῶν δογμάτων πρώτῳ, pap.
439 b. 454. ἐντῷ εἰς τὴν μεταμόρφωσιν λόγῳ,
pag. 230 b. 924 ὁ. 2568,
αὐτοῦ λόγου χεφαλαίῳ β', pog. U5 b. ἐν τῷ β' τῶν
αὐτῶν λόγῳ χεφ. δ', pag. 149 b. ἐν τῷ εἰ τῶν αὖ-
τῶν λόγῳ. pag. US. 410. 138, 345 δι ἕν τῷ QU
τῶν αὐτῶν. pag. 158 δ. ἐν τῷ ta! τῶν αὐτῶν, pag.
AT. 420, 185 ὁ. ἐν τῷ ιδ' τῶν αὐτῶν. pog.
120 δ. ἐν τῷ x τῶν αὐτῶν, pag. 152 b. iv
πῷ λα’ τῶν αὐτῶν. pag. 449. ἐν τῷ λβ΄ τῶν
αὑτῶν. pag. 71 b. πρὸς ἝἙἝἭ,ρμείαν. pag. 52 ὁ, ἐν
τῷ πρὸς αὐτὸν δευτέρῳ, pag. 125 b. ἐν τῷ &' πρὸς
αὐτόν. pag. 159 b. ἐν τῷ Q' πρὸς αὑτόν. pag. 255.
ὁ, ἐν τοῖς εἰς τὸν "Hoatav, pag. 155 ὁ. εἰς τὸ τοῦ
"Haatoo ῥητὸν, « Ἐπαναπαύσεται ἐπ' αὐτὸν ἐνεῦμα
Κυρίου,» x. X pag. 08. ἐν τῷ περὶ ζωῆς. page
900 b. ἐν τοῖς Πραχτιχοῖς τὸς τ sus A. φᾷ.
CONTRA MAHOMETEM.
δισίων ἐστὶν ἐκεῖ, εἰ μὴ μάτην εἴη, ἕπεται xal A generationem fore sieut. etiam nunc. Mull igitur
γένεσιν ἔσεσθαι ὥσπερ xal vov. Πολλοὶ ἄρα γεννη-
θήσονται μετὰ τὴν ἀνάστασιν, πρὸ τῆς ἀναστάσεως
μὴ ὄντες. Μάτην ἄρα τοσοῦτον ἢ τῶν νεχρῶν ἀνά-
στασις παρατείνετας, ἵνα πάντες ὁμοῦ οἱ τὴν αὐτὴν
ἔχοντες φύσιν λάδοιεν τὴν ζωήν. Ἕτι εἰ ἡ μαχα-
pum. ἐν τῷ λσγνεύειν καὶ πολλὰς ἔχειν γυναῖχάς.
ἔστιν, οἱ μετὰ τὴν ἀνάστασιν γεννηθησόμενοι οὐ δυ-
νῆσονται εἶναι μαχάριοι, εἰ μὴ γυναῖκας πολλὰς λά-
ὅοιεν, Οὐ δυνήσονται δὲ λαδεῖν οὔτε εὐδαίμονας,
οὔτε καχοδαίμονας * ἀναμένειν ἄρα δεήσει, μέχρις ἂν
ἄλλαι πλείους γεννηθῶσι. Καὶ οὕτω δεήσει πολλὰς μὲν
γεννᾶσθαι yuvalxac, ὀλίγους δὲ ἄνδρας " xai οὕτως
. ἐν βραχεῖ χαιρῷ ἔσται ἡ ἀρχὴ τῶν γυναικῶν. "Ecc
εἰ μετὰ τὴν ἀνάστασιν ἔσται ἀνθρώπων γένεσις, οἱ
σόμενοι ἢ πάλιν φθαρήσονται᾽, ἢ ἔσονται
ἄφθαρίοι καὶ ἀθάνατοι. Εἰ μὴ φθαρήσονται, πολλὰ
ἕψεται ἄτοπα - τοῦτο μὲν, ὅτι ἔσται ὁ πολλαπλα-
σιασμὸς ἐπ᾽ ἄπειρον" τοῦτο δὲ, ὧν ἐστιν ὁμοία ἢ
Ὑένεσις, οὐχ ἔστιν ὅμοιος καὶ ὁ τῆς γενέσεως ὄρος.
Νῦν μὲν ἔχουσι φθαρτὴν ζωὴν, τότε δὲ ἄφθαρτον.
Καὶ πυρὰ τεῦτα, Πᾶν τὸ γεννητὸν xol φθαρτὸν
εἶναι ἀνάγχη, διὰ τὸ τὴν γένεσιν χαὶ τὴν φθορὰν
ἐναντία εἶναι καὶ περὶ τὸ αὐτό. ΕἸ ξὲ οἱ τότε γεννη-
θησόμενος ἄνθρωποι φθαρτοὶ ἔσονται, χαὶ ἀποθα-
νοῦνται, εἰ πάλιν οὐχ ἀναστήσονται, ἕπεται τὰς
ἐχείνων ψυχὰς ἀεὶ μένειν τῶν σωμάτων χεχωρισμέ-
Ψας" ὅπερ ἐστὶν ἄτοπον, τοῦ αὐτοῦ εἴδους οὔσας ταῖς
τῶν ἀναστάντων ψυχαῖς. Εἰ δὲ χἀχεῖνοι ἀναστή-
δῦνται, ἔδει xa) τὴν ἐχείνων ἀνάστασιν ἄλλους πά- Q eorum qui resurgent. Si aulem et illi resur-
λιν ἀναμένειν, ὥσθ᾽ ἅμα πᾶσι τοῖς τῆς αὐτῆς φύ-
σέως μετασχοῦσι τὴν δωρεὰν χαρισθῆναι τῆς áva-
στάσεως. "τι δὲ αὐτὸς ὁ Μαχούμετ μίαν μόνην
τίθησιν ἡμέραν τῆς ἀναστάσεως, τουτέστιν ἐν τῷ
πέχει τοῦ χόσμου, ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς χρίσεως. Περὶ
δὲ τῆς ἀναστάσεως ἐκείνων, ἢ τῆς γενέσεως, οὐδε-
μίαν παντάπασιν μνήμην ποιεῖται. “τι οὐδεὶς λό-
qe εἶναι δοχεῖ, διατί δεῖ τινας ἀναμένειν πρὸς τὸ
ὁμοῦ ἀναστῆναι, εἰ μὴ δεῖ πάντας ἀναμένειν. ΕἸ δὲ
τις λέγει, ὅτι ἐν τοῖς ἀνισταμένοι; ἔσται μὲν χρῆσις
συτίων τε xol ἀφροδιασίων, ἀλλ᾽ οὔτε διὰ συντήρη-
σιν ἥ αὔξησιν τοῦ σώματος, οὔτε διὰ τὴν τοῦ ἀν-
ϑρώπου εἴδους αὔξησιν fj διαμονὴν, μόνον δὲ διὰ
^h» παρεπομένην ταῖς τοιαύταις πράξεσιν ἡδονὴν,
ἵνα μηδεμία tol; ἀνθρώποις ἡδονὴ ἀπῇ ἐν τῇ ἐσχά-
τῇ μισθαποδοσίᾳ, ὥσπερ διαῤῥήδην ὁ Μαχούμετ ἐν
τῇ ἑαντοῦ διδασκαλίᾳ φησί - δῆλον ὡς πολλαχῶς
ἀτόπως λέγεται τοῦτο" πρῶτον μὲν, ὅτι οἱ τῶν ἄνι-
αταμένων ζωὴ τῆς παρούσης εὐταχτοτέρα ἔσται" ἐν
“ταύτῃ δὲ τῇ ζωῇ palis χαὶ ἄτακτον εἶναι δοκεῖ,
εἴ τις διὰ μόνην ἡδονὴν χρῷτο τοῖς σιτίοις τε xal
ἀφροδισίοις, ἀλλ᾽ o) διὰ τὴν ἀνάγχην τοῦ συνέχειν
τὸ σῶμα, ἢ τοῦ παιδοποιεῖσθαι. Καὶ τοῦτ᾽ εὐλόγως"
αἱ γὰρ ἐν τοῖς προειρημέναις ἐνεργείαις ἡδοναὶ
οὔχ αὐταί εἴσι τῶν ἐνεργειῶν τέλη, ἀλλὰ τὸ ἀνά-
παλιν μᾶλλον, Ἢ γὰρ qct; πρὸ; τοῦτο τὰς ἡδονὰς
ἔταξεν ἐν ταύταις ταῖς ἐνεργείαι;, iva. μὴ διὰ τὴν
πόνων τὰ ζῶα τῶν ἀναγχαίων τούτων τῆς φύσεως
ἔργων ἀφίσταιντο" ὃ τυνέδαινεν ἂν, εἰ μὴ τὰ ζῷα
mascentur post resurrectionem, qui φωΐ resurre-
cionem non fuerunt. Frustra igitar. in. (antum
mortuorum resurrectio elongalur, üt emnes simul.
qui eamdem naturam habent, vitam capiant. ltem.
αἱ beatitudo in luxuriando et mullas mulieres ha-
bendo est, qui post resurrectionem nascentur, nou
poterunt esse beati nisi mulieres maltas capiant.
Non poterunt autem capere neque felices, neque
infelices : igitor remanent, quousque plurés alig
mascantur. Et sie oportebit plures quidem nasci.
mulieres, paucos autem viros, et sic in brovi tem-
pore erit imperium mulierum, Item si post resur-
rectionem erit hominum generatio, qui gignentur,
B vel rursus corrumpentor, vel erunt iucorruptib:los
et immoriales. Nisi corrumpentur, multa sequen-
tur inconvenientia; tum quia erit muhiplicatio in
infinitum, tum quia quorum erit similis generatio,
non erit similis generationis terminus, Homines
enim per generationem quae est ex spermate, nunc.
quidem corruptibillem viiam habeat, tune autem
incorruptam habebunt. Et przeter bzc ; Omne ge-
nitum corrupiibile esse necesse est, propterea
quod generatio et corruptio sunt contraria, el
cirea idem. Si autem qui tunc gignentur bomi-
mes corruptbiles erunt οἱ morientur, si rursus
mon resurgent, sequilur illorum animas semper
manere separatas a corporibus, quod est inconve-
miens, eum sint ejusdem 5) eum animabus
gent, oporlebit et lorum resurrectionem alios
rursus exspectare, ui simul omnibus qui eamdem.
naturam participant, donum resurrectionis confe-
ratur. Tem ipse Mahometus unom solum ponit
diem resurrectionis, id est in fine mundi, in die.
judicii; de resurreclione autem illorum, vel de
nativitate, nullam omuino mazzonem facit. Mtem
mulla ratio esse videlur, quare oporteat quosdam
exspectare ad. simul resurgendum, si non oporic-.
bit omnes exspectare. Si autem quis dicat, quod.
in his qui resurgent erit quidem usus cibariorum
et rerum venerearum, séd neque propter conser-
valionem vel augmentum corporis, neque propter
humane speclei augmentum vel permansionem,
solum autem propter voluptatem, quie talibus
agionibus accidit, ut nulla voluptas hominibus.
absit in' extrema mercedis retributione, sicut pa-
lom Mahometus in libro de doctrina sua dicit :
manifestum igitur, quod hoe multis modis Incon
venienter dicitur. Primum quidem, quod resur-
gentium vita erit melius ordinata quam hic quie
przsens est. In hac autem vita impossibile et
inerdinatum quoddam esse videtur, si quis propter
voluptatem utatur cibariis vel rebus venereis, sed
mon propler necessitatem reservandi corpus, vel
proereandi filios. Et hoc rationabiliter, Voluptate&.
enim in predictis actionibus non possunt essa
actionum (ines. Sed econverso polius quidem na-
tura ad hoc voluptates ordinavit in his actionilius.
ORATIO IN S, AGATRONICUM.
τῆς θεωροῦντες αὐτὴν ὡς ἄσυλον καὶ ἀσφαλῆ ἐπαι- A rum srmalorüm virtutem ac fortitudinem ; tales
volat τε χαὶ θαυμάζουσι * xxl φυλαχτήριον xal σχέ-
mV ὠτανεὶ [πχύουσι τὰ ἐγγύς mou πέλματά τε xat
φρούρια ^ πρὸς τούτοις mds:, καὶ ὁπλοφόρους xal
μαχίμους ἄγδρας, καλοὺς κἀγαϑούς " τοιούτους xal
τηλικούτου;, ὡς ἐπὶ ἀσπίδας καὶ δόρυ ἐν πολέμοις
enim cum sint, aut Barbaros vincere, aut super
clypeo aut jaculo eommorl in animo habent,
Sola enim illa ex tot aliis. viros strenuos et alere
et armis assuelacere valet ob assidua. bella, et ot
AEschylo teste, Mereurius rite cos adunavit, Non
καὶ μάχαις τεθνάναι, ἐὰν βαρδάρων μὴ περιγένων- — enim ii sunt qui neglecto armorum usu Martem, Id.
ται ἴσως, ὑπὸ πλήθους στρατιᾶς " μόνη γὰρ περὶ — est bellum in exsilium agant. Cecte si Homerus atque.
τυχῶν, ὡς ἔπος εἰπεῖν, ἢ κομιδὴ ἐν ὀλίγαις ἄνδρᾳς — Hesiodus ad vitam redirent, has duas solas virorum
δύναται τρέφειν ἀγαθοὺς, ὅπλα μεταχειρίζειν xal
μόνα, διὰ τοὺς συνεχεῖς πολέμους, ὥσϑ' ὃ φησὶν Ai-
σχύλος, Ἑρμῆς ταῦτα εὐλόγως συνήγαγεν " οὔτε
τούτους ὅπλων ἀποστερεῖν οἷόν τε δεῖν" οὔτε τὸν
"Agny ἔξω τιθέναι, τὸν πόλεμον δηλαδή, "Ὅθεν ei
ἔτυχον περιόντες Ὅμηρος xal Ἡσίοδος, μόνα; τὰς
δύο ταύτας, δικαίως εἶπον ἀνδρῶν ἔχειν φορὰν. &ya-
θῶν μὲν κοσμῆσαι ἵππους xat ἀνέρας ἀσπιδιώτα; *
feraces esse el. altrices equorum et militum agno-
sceten!, wi nec minus artium "eximias culirices.
Quare si eas landare-yolumus, res multas quibns
excellunt silentio przterire fas. non est. Quod
idem faceret qui exercitus magnitudinem, ut Achi-
vorum eontra Trojam, Xerxis contra Athenienses
«elebrans, de decem aut viginti. millibus loquere-
iur, equitam numero addito, totius, quem laudat,
&yaüy δὲ τῆς τέχνης εὑρέσθας τέρματα τάσδε — numeri partem unam vix áliogens : quanquam
σαφῆ " ὡς ἔστι γε τῶν ἀτοπωτάτων, el κοσμεῖν ἐθέ- — poetze urbem Atheniensium felicem utpole incolarum.
λοντες ταύτας τὰ πλείω καὶ χρείττω καὶ μείζω πα- — fortitudine preclaram appellsre amant, (mo illa
Οίημεν " ἅπερ εἰσὶ ταῦτα ^ ὥσπερ ἂν εἴ τις μέγεθος urbs omni laodum genere cumulari digna est,
πτρατιᾶς ἀγγεῖλαι βουλόμενος, οἷον τῆς ᾿Αχαιῶν ἐπὶ — siquidem res novas easque plurimas, hue apporta-
Τροίᾳ" ἢ τῆς Ξέρξου ἐπ᾽ ᾿Αθηναίοις, εἴτα λέγει pu- — vit; non lignum, non lapides, non a
leuc ἢ δυσμυρίους ὁπλίτας ἰδεῖν, ἵππων δὲ τόσην — artem ornameptariam, sed viros ipsis in bello et
καὶ τόσην, οὐδὲ πολλοστὸν μέρος τοῦ παντὸς λέγων — pugnis salvandis idoneos el qui ceteris |n rebus
ἐν οἷς ϑαυμάζει, καίτοι καὶ τὴν τῶν ᾿Αθηναίων πόλιν — honestis et przclare facis pro exemplari, illis
εὐδαίμονα τοῖ; ποιηταῖς ἔδοξε προσειπεῖν, ὅτι ταῖς — praesertim temporibus, esse possent, Hue accedit
τῶν ἐνοιχούντων ἀνδραγαθίαις ἐχοσμεῖτο, ἧπούγε — quod ist» urbes virorum divinorum przcepla et
λαμπρῶς ταῦτας τὰς προσηγορίας προσήχει " μόναι — regnlas, regum piorum et sapientium Lyeurgi
yàp τοῖς πολλοῖς Doxoüs: τῶν πάντων καινόν τινα
πρόπον ταύται; sal; ὄχθαις ὁρίζεσθαι * οὐ ξύλα xal
ac Solonis et cujuscunque legislotoris imperii
aut provinciarum leges stricte. observant. Inde
λίϑους xal τέχνην τεχτόνων xal τὸν τῶν ἀψύχων xé-
epuy * ἀλλ' ἄνδρας εἰδότας μὲν σώζειν αὐτοὺς ἐν
πολέμοις xal μάχαις " εἰδότας δὲ παράδειγμα χαϑε-
στᾶναι τοῖς ἄλλοις τῶν βελτίστων, ἐν τοῖς τοιούτοις
χαιροῖς καὶ πράγμασι, Πρὸς δὲ τούτοις xal πρὸ πάν-
τῶν, τηροῦσαι φαίνονται αὗται αἱ πόλεις καὶ θείων
ἀνδρῶν χανόνας χαὶ δόγματα * ἔτι δὲ βασιλέων εὐσε-
δῶν νόμους, καὶ σοφῶν ἀνδρῶν Λυχούργον καὶ Σό-
enim βίοψι ex imperatoris novella optima quique
excerpta in administratione ac jurisdictione ubi-
que adhibebant, euams: non rebus ubique pro-
speris et e sententia fluentibus uterentur. Et pater
quidem egregii ac nobilissimi Agathoniel fuit
Asclepiades praefectus ac filius Hippasii, qui tunc
plorimura in demo imperaioria pollebat; maler
deinde Agatha, generis et morum nobilitate insignis;
γωνος, xal παντὸς ἄλλου νομοθέτον παρ᾽ οἷς γεγόνα- — pater igitur religione Graecus; maler pia ac vere
σιν διάφορα, τὰ τε Ῥωμαϊκὰ xal ἐπαρχικά" xat τὰ Christiana. His igitur parentibus natus postquam
xéXMeva τῶν προχείρων, ξυνάμα ταὶς βασιλικαῖς
νεαραῖς πολιτείαν μὲν ἀξιόχρεων τῷ νόμῳ σχοῦσαι,
ἀξιόχρεων σχεδὸν δὲ καὶ δικαστηρίων αὐτῶν σπου-
δάζουσαι ἔχειν ὅσον τὸ εἰς αὐτὰς ἧκον,
πανταχῇ, χἂν ὑπὸ τῆς εὐροίας παίζωνται, χαὶ ἔξω
ποῦ καιροῦ πίπτωσι καὶ μὴ βουλόμεναι. Πατὴρ μὲν
πῷ γενναίῳ xol θαυμαστῷ ᾿Αγαϑονίκῳ "i ἰχληπιά-
dme, ἔπαρχος τὴν ἀξίαν, υἱὸς Ἱππασίου τοῦ τηνι-
χαῦτα δυναμένου ἐν βασιλεῦσι" μήτηρ δὲ ᾿Αγάθη,
εὐγενής - ὁ μὲν γὰρ Ἕλλην ἦν τὴν θρησκείαν, ἡ δὲ,
εὐσιδὴ; καὶ φιλόχριστος, Ἔχ τούτων οὖν προελθὼν
ποῦ ϑείου βαπτίσματος καταξιοῦται " ἐπεὶ δὲ πέμ-
πτος χρόνος ἀνύετο τούτῳ, γραμματιστῇ δίδοται, τὰ
ἱερὰ γράμματα ἐκδιδάσχεσθαι * ὅθεν καὶ Ἑλληνιχῆς
παιδείας γευσάμενος xal ἀπολελαυχὼς ὥστε γράφειν
xal ἀναγινώσκειν εὐφυῶς xal ἀπταίστως, τὰ πολε-
μικὰ ἐκπαιδεύεται ἀρίστ:... Ἐπεὶ δ' οὐχ εἷς πολλῶν
εἶναι ἐδόχει,, οὐδὲ τῆς ἐσχάτης μοῖρας, ἀλλὰ τῆς
sanctum baptisma suscepisset, annos quinque natus.
preceptor traditir, literas sacras edocendns.:
Inde Grecorum doctrina imbutus 115. ut literas et
τὸ δίκαιον D pingere et legere valeret, rel mililarj jam. studel.
1n omnibus autero volgari.studio functus est, sed.
primas partes tenuit in civitate administranda, in
quibuscunque negotiis peragendis, in rebus bel«
licis, quo factum est ut concionibus, foro, theatris
sepissime interfuerit ; eum enim regibus familiari-
Ver uteretur, principum quoque consiliariorum
amicitia gaudebat, militum ducibus, magistratibus,
potentibus amicis usus est. Ingenii enim acumine
Themistocli atque Alcibiadi comparandus, pluri-
mos et ipse barbaros fudit; quem si llomerus
vidisset, el. bonum consiliarium et militem egre-
gium proclamasset ut. ip lliade atque Odyssea fortis-
simos quosque Grecorum carmine perpetuo cele-
bravit, Licet eum de bene factis deque viriotibus.
jou
ADDENDA.
12/2
μετριότης ἡμῶν διεσχεψαμένη τὰ περὶ τούτων τῇ A civitatis episcopi ex sanetorum Patrum traditione
xal ἱερᾷ μεγάλῃ συνόδῳ τῶν ἱερωτάτων ἀρχιερέων xol
ὑπερτίμων, διέγνω καὶ ἀπεφήνατο, ὡς ἂν χατὰ τὴν
διαταγὴν τῆς ἁγίας xal οἰκουμενιχῆς ἐν Χαλχηδόνε
συνόδου, διαγορευούσης οὑτωσὶ κατὰ ῥῆμα ἐν ὀγδόν
αὑτῆς κανόνι " « Οἱ χληριχοὶ τῶν πτωχείων, xal
μοναστηρίων, ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν ἐν ἐχάστῃ mó-
γεν ἐπισχόπων χατὰ τὴν τῶν ἀγίων Πατέρων παρά-
δόσιν διαμενέτωσαν, καὶ μὴ κατὰ αὐθάδειαν ἀφη-
γιάτωσαν τοῦ ἐπισχόπον" οἱ δὲ τολμῶντες ἀνατρέπειν
τὴν τοιαύτην διατόπωσιν, εἰ. μὲν εἶεν χληριχοὶ, τοῖς,
τῶν χανόνων, ὑποχείσθωσαν ἐπιτιμίοις, εἰ δὲ μονά-
ζοντες, ἢ λαῖχοϊ, ἔστωταν ἀκοινώνητοι" » ἔχῃ; xz
ὁ ϑηλωθεὶς θεοφιλέστατος ἐπίσχοπος ἐν τῷ ᾿Αγίῳ
Ὅρει παντὶ πάντα τὰ ἀρχιερατιχὰ αὐτοῦ δίχαια,
permaneant, nec ah episcopo ex superbia disce-
dant; illud vero statutum. eludere. praesumeutes,.
5i clerici fuerint, eanonum panis suljaceant; sin.
monachi, aut laiei, a fidelium eommun:one sejun«
gantur. » Conservet porro prefatus Deo charissimus
episcopus in toto Sacro Monte episeopalia sua jura,
qui ab o:nibus pontificibus in ecclesiis suis exer«
centur, et ipse pro arbitrio suo exerceat, nemine
in Sacro Monte obsistente aul reelamaute, Sed
hiec omnia, utpote legitimus Saeri Montis pontifev,
faciat josta saerorum canonum tenorem; uos enim.
illius regionis res plane notas habemus; diu enim.
ibi viximus, Inde et synodi nomine monelur ot
Sacrum Montem libere, prout voluerit, veiud
ὅσαπερ ἔχουσιν ol ἀρχιερεῖς πάντες bv ταῖς αὐτῶν D proprinm episcopatum adeat, et in ipso sacra
ἐκκλησίαις, xal διενεργῇ ταῦτα ἀχωλύτως, ph faciat ubi ac quando libuerit, et pastorale pedum
εὑρίσγων παρά τινος ἐμποδισμὸν τῶν ἐν τῷ ᾿Αγίῳ geral, αἱ per omuem montem, sie etiam Carez; at.
τύρει, μήτε ἀνάχρισιν, ἀλλὰ πράττῃ ταῦτα πάντα
ὡς γνήσιος ἀρχιερεὺς τοῦ ᾿Αγίου Ὅρους κατὰ τὴν
τῶν ἱερῶν κανόνων διατύπωσιν, καὶ χαθὼς οἶδεν 1
ipsius nomen anie antistitis vociteur: ut Care
suam occupet sedem, quam a prineipio ut Sacri.
Montis pontifex occupaverat. Ordinatlones deinde
μετριότης ἡμῶν, οὕτως ἐκεῖ τὰ τοιαῦτα γινόμενα, — fleri pro antiqua consuetudine : ordinari vero in
ἐπὶ πολὺν χρόνον ἐκεῖ διατρίψασα xal καλῶς γινώ- — magnis monasteriis debere ab ipsorum przsulibus,
exouca ταῦτα " ἔνθεν τοι xal συγυδιχῶς παραχελεῦε- εἰ ceteris. episcopis, el ab ipsis examinari et desi-
ται, ἀχωλύτως εἰσέρχεσθαι τοῦτον εἰς τὸ "Arytov — gnarieL ifa ab episcopo ordinatione promoveri elc-
“Ὅρο;, ἐπότε βούλεται, ὡς; ἰδίαν ἐπισκοπὴν, xal ἰς-
ρουργεῖν ἐν αὐτῷ, ὅπον xal ὅτε βούλετα:, χρατεῖν
τε τὴν ποιμαντιχῆν ῥάδδον, ὥσπερ ἐν παντὶ τούτῳ,
οὕτω xal ἐν ταῖς Καρέλις, xal μνημονεύεσθαι πρῶ-
πὸν αὐτὸν͵ ἔπειτα τὸν πρῶτον, ἔχειν τε xal τὸ ἐν
ταῖς Καρέαις αὐτοῦ κάθισμα, εἴπερ εἶχε τοῦτο ἀνέ-
χαῦεν πᾶς ἀρχιερεὺς τοῦ ᾿Αγίου “Ὄρους, Τὰς μέν
τοι χειροτονίᾳς τίνεσθαι, xaüü; ἐστι σύνηϑες "
, ἐκλέγεσθαι μὲν τοὺς χειροτογουμένους ἐν -
τάλαις μοναῖς παρά τε τῶν καθηγουμένων. »
xal τῶν λοιπῶν ἱερέων, καὶ δοκιμάζεοθαι map' a)
τῶν, χαὶ μαρτυρεῖσθαι, xal οὕτω χειροτονεῖσθαι
παρὰ τοῦ ἐπιαχόπου " τοὺς δὲ ἐν τοῖς ἔξω χαϑίσμασι.
xil τοῖς χελλίοις χειροτονεῖσθαι xal αὐτοῦ; παρ᾽
αὐτοῦ μετὰ καὶ εἰδίσεως τοῦ πρώτου, καὶ ἀπλῶς
πᾶσαν ἀρχιερατιχὴν πρᾶξιννκαὶ αὐτὸν διενεργεῖν
ricos. Quod ero ad-extraneas sedes εἰ monasterts
spectat, cum przsulis assensione ardinandos ; ipse,
uno verbo, episcopalia Jura in toto Montesacro libere.
.exercebit, in quo neque ab antistite, aut ab alio
quocunque impediendus est. Quoad deinde presby-
leros a Serbis ordinatos, hortatur nostra hurnilitaé
prisentibus synedicis litteris, ne Atho montis tmo-
nachis accenseantur, donec delegali noslri reversi.
sint, nuntiantes, utruin unioni adhzrentes,, δόμεν
etissimz nosirz Dei magna Ecclesiz pareant. Tum
enlm quod decet faciemus. Iac ownia igitur secun
dum wandatum nostrum fieri necesse est, Ne autera
Ipse nullo prorsns impedimento vel obice coercea-
tur, sed cuncta libere agere possit, excommunica-
lionis pawam hoc ipso pronuntiamus contra eum
qui legitima ipsius jura quacunque ratione ledere.
ἀχωλύτως ἐν τῷ ᾿Αγίῳ "Ope παντὶ, xal μὴ ἀνα. — voluerit. Ad bujos fidem mi-sa est Deo charissimo:
κρίνεσθαι μήτε παρὰ τοῦ πρώτου, μήτε παρ' ἄλλου llierissi acri Monlis episcopo synodica prwsena
τινός. Περὶ μέν τοι τῶν χειροτονουμένων παρὰ τῶν cerüiflcatio et declaratio a nobis, mense Aprili,
Σέρδων, παρακελεύεται ἡ μετριότης ἡμῶν διὰ τοῦ Ὁ sexto indictionis 6876 anni.
ταρόντος σιγιλλιώδους γράμματος, μὴ δέχεσθαι αὐτοὺς τινὰ τῶν ᾿Αγιορειτῶν κατὰ τὸ παρὴν͵ ἕως ἂν.
οἱ παρ' ἡμῶν πρέσδεις ἀποτταλέντε; ἐκεῖ ὑποηστρέψωσιν, ἵνα γνῶμεν, εἴπερ ἠνώθησαν xal ὀπείχονσι,
τῇ καϑ' ἡμᾶς ἁγιωτάτῃ τοῦ Θεοῦ μεγάλῃ ᾿Ἐχκλησίᾳ, καὶ τότε γένηται τὸ δίον “ ὀφείλουτιν οὖν ταῦτα
πάντα γίνεσθαι χατὰ τὴν παροῦσαν παραχέλευσιν τῆς ἡμῶν μετριότητος. Ὥστε δὲ μηδένα εὑρίσχειν
αὐτὸν ἐμποδισμὸὴν, ἢ ἀνάκρισιν, ἀλλὰ πάντα ποιεῖν ἀκωλύτως, καὶ βάρος ἐπιτιμίου ἀφοριομοῦ ἔκφωνεῖ
φὕτη xarà τοῦ βουληθησομένου διενοχλῆσαι αὐτῷ τὸ σύνολον ἐπί τινι τῖν ὀνηχόντων αὐτῷ διχαίων.
Εἰς γὰρ τὴν περὶ τούτου ἀσφάλειαν ἀπολέλυται τῷ δεοφιλεστάτῳ ἐπισχόπῳ Ἱερισσοῦ xa. ᾿Αγίον "Ogouz
χαὶ ἡ παροῦσα συνοδιχὴ διάγνωσις xal ἀπέφασις τῆς ἡμῶν μετριότητος χατὰ μῆνα ᾿Ἀπρίλλιον τῆς ἔκ.
«ταμένης ἕχτης ἱνδικτιῶνος τοῦ cuoc" ἔτους.
"H μετρώτης ἡμῶν, καθὼς εἴρηται, πολὺν χρόνον
ἂν τῷ ᾿Αγίῳ Ὄρει διατρίψατα, καϑὼς καὶ οἱ περι-
Humilitas nostra, ut dietum est, diu i Monte
Sacro commorata, ut Bancti Montis moos« hos non.
ὄντες ἔτι τῶν ᾿Αγιορειτῶν γινώσκουσιν, οἶδεν ἀκρι-
ὼς τὴν ἐχεῖ τάξιν, xal ὅτι τότε τινὲς τῶν δυνατῶν
fugit, istaruw rerum statum probe novit; bene enim.
scimus quod sliquot proceres episcopalia jura
395
Christianae βμεὶ Confessio, acta Saracenis - Lira eu-
tore, 115]
oi Drum, CYDONII DE CONTEMNENDA wontS
AncuwaerON. Demetrius, ul do ee MN metae--
dam, sed contemnendam negli
hominum tortem mentium profert g.
qui mortem proj er voluptatum μάντιν abPnlacutur
(e. $ — δ); deis: eue qn mofte deleri omnia putent.
(c. — 30); denique eosqui propter poenas seternas mortem
omnium malorum rinde rp risa esse arbi-
trentur (c. 7 — 30-25): ita. οἱ patefsciat et. demonstret.
vaniistem timoris singi ejusque causas. 1169
DEMETRII CYDONIT EPISTOLA sd magnum primi-
cerium Phoerasem," Thesmionkca a cripta, eum anno 1450
Amuratus I| urbem obsidione E quam mor er-
pognatam ferro et igne. deleri: tola di-
ποίους Cydonlum paria ΤΙ
autem Cpolitanum vel e Beeiim at *t Fabricius Cum aliis
.putavit. 4315
"ORDO RERUM.
1296
MAXIMUS CHRY SOBERGA MOX ACBUS.
Monitian Edüorum. 1315
ΜΑΤΙΜΙ CHRYSOBEHG£ AD CRETENSES.DE pa
CESSIONÉ SPIRITUS SANCTI OBATIO. 152:
PHILOTHEUS SELYMBRIENSIS.
ORATIO IN SANCTUM AGATHONICCM.
ADDENDA.
Philothei CP. Pstrisrebm Privil pre. episco.
Hier. — Ejus in εἰ uouta Sancta Jure episc ipall onu.
im
ide Patriarehee. Cr. Cree Gregoram Anüribe-
ticorum Libri XII. Vide tom. CLI.
Kjesdem Encomium Gregorii Palumz. Vide ibid.
Ejosdem Vita S. Demetrii Martyris, Vide tom. CIVI.
Index ín Joannis Cantaeoten| Historiam Ayuetius
i
1507 JOANNIS PALAOLOGI PROFESSIO FIDEI. ι»:
praissa auetorizantibus, dictoque imperatore ab 4 ᾿Αθηνῶν, πρὸς τὸ τὰ ἀνατεταγμένα ἑρμηνεῦται, χαὶ
ápsis ad etculum pacis recepto, et gremio sacre ἐχτεθῆναι ἐχλεγέντων, τῶν αἰδεσιμωτάτων Πατέ-
Romana Ecclesi aggregantibus , ul. vero ca- ρων τῶν χυρίων χαρδιναλίων ἐπιτρόπων, καὶ τούτων
iholico Christiano. Sumptam de Registris papa- αὐτῶν τῶν ῥηβέντων χυρίων καρδιναλίων τὸ χῦρος
libus. ἐπιδι δόντων, τόν τε εἰρημένον βασιλέα tv ἀσπατμῷ
εἰρήνης προσδεχομένων, καὶ τῷ χόλπῳ τῆς ἁγίας Ῥωμαϊχῆς "Exxinslac ἐπισυναγόντων, ὡς ἀληθῆ wa-
θολιχὸν Χριστιανόν. Εἴληπται ἐκ τῶν παππιχῶν Κωδίχων.
FINIS TOM! CENTESIMI ΟὈΙΝΟΌΑΘΟΈΒΙΜΙ QUARTI.
En
e
DATEDUE Ὁ
STANFORD UNIVERSITY LIBRARIES
STANFORD, CALIFORNIA
94505