Skip to main content

Full text of "Patrologiæ cursus completus [Series Græca] : ... omnium ss. patrum, doctorum, scriptorumque ecclasiasticorum sive Latinorum sive Græcorum ..."

See other formats 


Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 


Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 


public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 





We also ask that you: 


Ἔ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual 
personal, non-commercial purposes. 





and we request that you use these files for 


Ὁ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


Ἢ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 






About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. con/] 























PATROLOGLE 


CURSUS COMPLETUS, 


SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA, 


OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM, SCRIPTORUMQUE EGCLESIASTIGCORUM, 


81VE LATINORUM, 8IVE GRAECORUM, 


QUI AB .£VO APOSTOLICO AD ,ETATEM INNOCENTII [II (ANN. 1216) PRO LATINIS 
ET AD PHOTII TEMPORA (ANN. 891) PRO GR/ECIS FLORUERUNT : 


RECUSITO CHRONOLOGICA 


OMNIUM QUAE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICAE TRADITIONIS PER DUODECIM PRIMA 
ECCLESLE S/ECULA ET AMPLIUS, 


JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER 8E CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAB, PERQUAM DILIGEN- 
TER CASTIGATA ; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ; OMNIBUS 
OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUJE TRIBUS NOVISSIMIS S/&KCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS, DETECTIS 
AUCTA; INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI 
SUBSEQUENTIBU3, DONATA ; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGU- 
LARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICAN- 

TIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN 
ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ; 

DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIDUS IN QUODQUE RELIGIONIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALE, LITURGICUM, 
CANONICUM, DISCIPLINARE, HISTORICUM, ET CUNCTA ALIA 8INE ULLA EXCEPTIONE; SED PRAESERTIM DUOBUS INDI- 
CIBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS, ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID NON 8O0LUM TALIS 
TALISVE PATER, VERUM ' ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET 
THEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCHIPTUR/E SACR/E, εχ Quo 
LECTORI COMPERIRE 8IT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM 8UORUM LOCIS 
81INGULOS 8INGULORUM LIBRORUM SCRIPTURA "VERSUS, A PRIMO GENESEOS USQUE AD 
NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI 8INT. 

EDITIO ACCURATISSIMA, CAETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, 81 PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAB, 
CHARTAR QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS TUM 
NUMERUS, FORMA YOLUMINUM PERQUAM COMMODA 8IBIQUE IN TOTO PATROLOGIE& DECURSU CONSTANTER 
8IMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRAESERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA, 
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, 

PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET M88. AD OMNES 
ATATES, LOCO8, LINGUAB FORMASQUE PERTINENTIBU8, COADUNATORUM. 


SERIES GR/ECA, 


IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESLUE GR/ECAE 
A S. BARNABA AD PHOTIUM. 


ACCURANTE J.-P. MIGNE, 


Bibliotheesw €leri universse, 
SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIJX ECCLESIASTICAE RAMOS EDITORR. 


TATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS8 ECCLESLE, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIA NEMPE LATINA. ALIA GR4ECO-LATINA. 
LATINA, JAM PENITUS EXARATA, VIGINTI-QUINQUE ET DUCENTIS VOLUMINIBUS MOLE SUA STAT, MOXVE POST 
PERACTOS INDICES STABIT, AC QUINQUE-NIGINTI-CENTUM ET MILLE FRANCIS VENIT. GRAECA DUPLICI EDITIONE 
TYPIS MANDATA EST. PRIOR GRJECUM TEXTUM UNA CUM VERSIONE LATINA LATERALIS AMPLECTITUIH, ET AD DUO- 
DECUM ET CENTUM VOLUMINA UNA CUM INDICIBUS PERVENIET; POSTEHIOR AUTEM HANC VERSIONEM TANTUM ExXIiII- 
BET, IDEOQUE INTRA OCTO ET QUINQUAGINTA VOLUMINA RKTINEBITUR; UTRAQUE VIGESIMA QUARTA DIE DECEM: 
Bius 19860 OMNINO APPARUERAT, SED LINE INDICIBUS. UNUMQUODQUE VOLUMEN GHAECO-LATINUM OCTO, UNUM- 
QUODQUE MERE LATINUM QUINQUE FRANCIS SOLUMMODO EMITUR : UTROBIQUE VERO, UT PHETII HUJUS BENEFICIO 
FHUATUR EMPTOR, COLLECTIONEM INTEGRAM, SIVE GRAECAM SIVE LATINAM COMPARET NECESSE ERIT ; SECUS ENIM 
CUJUSQUE VOLUMINIS AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA PHETIA JEQUABUNT. ATTAMEN; 81 QUIS 
EMAT INTEGRE ET SEORSIM COLLECTIONEM GRJECO-LATINAM, VEL KAMDEM EX CR4ECO LATINE VERSAM, TUM QUODQUE 
VOLUMEN PRO NQVEM VEL PRO SEX FRANCIS OBTINEBIT. 





PATROLOGLE GH/ECAS TOMUS XXXIV. 





SS. MACARII AMBO, /EGYPTIUS ET ALEXANDRINUS. HISTORIA LALSIACA. 


PARISIIS 


APUD GARNIER FRATRES EDITORES, ET J.-P. MIGNE, SUCCESSORES 
IN VIA DICTA: AVENUE DU MAINE, 208 


1903 


4. 








Clichy. — Ex typis PAUL DUPONT, 12, via dicta Bac-d'Asnicr.s; — 49.6.1903 





Emo 
Pa 
v 5 4 


SAECULUM 1V, ANNUS 399. 


TON EN ATIOIÉ ΠΑΤΈΡΩΝ HMON 


MAKAPIOY, 


TOY AITYIITIOY, 


MAKAPIOY TOY AAEZANAPEOQX, 
. TÀ EYPIZKOMENA ΠΆΝΤΑ. 


— 





SANCTORUM PATRUM 


MACARII /EGYPTII, 


MACARII ALEXANDRINI, 
OPERA QUIE SUPERSUNT OMNIA; 


AD FIDEM VATICANI, ViNDOBONENSIUM, BEROLINENSIS, ALIORUM CODICUM, PARTIM PRIMUS EDIDIT, 
PARTIM EDITA RECOGNOVIT, GRAECE ET LATINE, HENRICUS JOSEPIIUS FLOSS, PHILOS. ET SS. THEOL. 
DOCTOR, 88. THEOLOGLE IN UNIVERSITATE BONNENSI PROFESSOR, NEMPE A PRINCIPIO VOLUMINIS 
AD COLUMNAM 448 INCLUSIVE, CAETERIS COLUMNIS INDE AD FINEM AB EDITORIBUS (Cursus com- 
pleli suwwA CURA ABSOLUTIS. 


ADOPT, ΑΒ PSDEM EDITORIBUS, RECOGN' - 


PALLADIÉ HELPNDPOLITANI EPISCOPI HISTCRIA Ἰλιδικῷς- 


- o — 


TOMUS UNICUS. 








vENIT 10 FRANCIS GALLICIS. 


PARISIIS 


APUD GARNIER FRATRES EDITORES, ET J.-P. MiGNE, SUCCESSORES 
IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, 205. 


1903 


SAECULUM V, ANNUS 800. 


ELENCHUS 


AUCTORUM ET OPERUM QU! IN HOC TOMO XXXIV CONTINENTUR 





SS. MACARII AMBO, JEGYPTIUS ET ALEXANDRINUS. 
De SS. Macariorum, /Egyptii et Alexandrini, Vitis quastiones criticae et historicce 


ab Henr. Josepho Floss scriptee eum duplici Appendice. col. 1 
S. MacaRH /Ecvprü SCRIPTA. 
Apophthegmata. 290 
Epistolae. 405 
Preces. . 445 
Homiliz. 449 
De custodia cordis. 891 
De perfectione in spiritu. 841 
De oratione. 833 
De patientia et discretione. 865 
De elevatione mentis. 889 
De charitate. 901 
De libertate mentis. 935 
S. MacaRnu ALEXANDRINI ScümPTA. 
Apophthegmata. col. 933 
Sermo de exitu animw justorum et peccatorum. 385 
APPENDIX AD MACARIORUM OPERA. 
Palladii Helenopolitani episcopi Historia Lausiaca. 991 


(Ut fidem liberemus quam in Palladio Belenopolitfano episcopo (tom. hujus Patrol. LXV) dedimus, Historia 
Lausiaca ex editione Duceana et Coteleriana cum interpretatione Rosweidi prodit.) 


Col. 493, D 2, μετάστασις l. διάσταστις. Col. 520 A 14, συνέθειαν. 1. συνήθειαν. Col 532 B 9, τὴν 1. τῆς. 
Col. 566 C 2, non l. ntc. Col. 870 C 1. et ignis esterni l. et ab igne eterno. lbid. 2, constituit 1. constituit 
nos. Col. 611 C 1, ἵνα l. tva. Col. 738 ( 3, est l. es. Col. 141 B 12, ἢ 1. ᾧ. Col. "41 C 6, ob 1. ab. Col. 168 
A 15 C ρχεται 1. ἄρχεται. Col. 822 in Monito lin. 2, Georgio Pretio 1. Pritío. Ibid. lin. 6, 1. Vindobonensis. 
Col. 825 A 12, insectis l. £nfectís. Col. 830 B 2, ipsoque 1. í£psosque. Col. 846 Α locum ex psal. cxvin sic 
lege, ad omnía mandata tua dirigebar; omnem viam iniquitatis odio habui. Col. 850 D 1, terrentis, 1, 
terrenis. Col. 858 A 9,.viaze 1. Ane. Col; 860 C 9, dele «d. Col. 802 D 1, quet l. queat. Col. 929 C 1, κατὰ 1. 

ετά. Col D49 c «Δ, φῦ ἀϑδρωπάν; iplo accentum ἰδ δη κ᾽ ΟὐἹς 8045 A.9, djctüm' est l. ut dictum est. Col. 956 

, δόξας l. δόξης. οἷ. AT teur uu “Ὁ “5 NIS. τς 














Di SANCTORUM MACARIORUM 


AEGYPTI| ET ALEXANDRINI — ^" 1. 


' 
-? PI 
(^ 9 *. 
--" φ LJ 


QUAESTIONES CRITICAE ET HISTORICAE 


SCRIPSIT EDITOR. EDITIO RECOGNITA. 


INDEX CAPITUM. 


CapuT I. Prolegomena. 

CaPuT Il. Pal/adius de sancto Macario A 

CaPuT Ill. Palladius de sancto Macario 
drino. | 


CapuT IV. Rufinus de sanctis. Macariis Aegyptio 
εἰ Alezandrino. 

CAPUT V. Evagrius, S. Hieronymus, Cassianus 
de sanclis Macariis Aegyptio εἰ Alexandrino. 

CaPuT VI. Collectionis Hosweidianae liber. ter- 
Lius, quintus, sextus, septimus vilarum  Pa- 
trum εἰ sententiae Patrum — Aegyptiorum (δ 
sanctis Macariis Aegyptio et. Alexandrino. 

CapPuT VII. Apophthegmata α Possino et α Co- 


1 CAPUT PRIMUM. 
PROLEGOMENA. 

$ 1. In vastissimis Libyae desertis, haud 
proeul a Nitriae paludibus nitro uberrimis, 
quatuor δὰ hodiernum diem exstant mona- 
steria. Quorum unum, quod ab Itali eujusdam, 
qui paludes istas pretio conduxit, castello in 
Nitria sito, quantum horis circiter octo asino 
vectus permeabis, spatium abest, ad nostra 
usque tempora monasterium sancti — Macarii 
appellatur ; reliqua singula, singulis distincta 
nominibus, in universum Αι Macar mona- 
steria vocantur, et tota regio Macariana ere- 
mus. Qui illie degunt monachi paucissimis 
anni diebus carne vescuntur, ceterum pane 
vivunt et lentibus bulbo et oleo permixtis, 
aque in eellulis, quae non nisi per arctissi- 


Α 
ps 


telerio edita, inedita codicum Vindobonensium 
appendiz Colelerii Apophhegmatum, vitae Sanc- 
torum de sanctis Macariis Aegyptio et Alezan- 
rino. 

CapPuT VIII. Sanctorum Macariorum Aegypti 
εἰ Alezandrini exilium sub. Lucio  Ariaso 
Alexandriae episcopo. Socrates, Sozomenus, 
ceterique rerum | ecclesiasticarum scriptores. de 
iisdem. Quando memoria sanctorum .Macario- 
rum Aegyptii et Alexandrini agatur," 

CaPuT IX. A sanctis Macaréis Aegyptio et 
Alezandrino Macarium S. Awtonii. ministrum 
aliosque  cognomines diversos esse ostenditur, 


B mam portam lucem intromittunt, habitant 


precibus dediti. Primo mane surgunt et in 
ecclesiam properant, ubi adsistunt innixi bacu- 
lis, Macarianis hodieque nominatis. Rariorem 
ad quem ibi vitae tempora producant finem, 
exemplum senis ostendit illius a Tischendorfio, 
cuius narratione utimur (1), ibi conspecti, 
centum viginti annos nati, senectute, vigiliis et 
pernicioso sub fervescente sole arenae colore 
oculorum lumine privati, animo coelum spe- 
ctantis οἱ vix unam diei horam somno largien- 
tis. Fratres in universum pedibus, quoad calor 
arenae permittit, inopertis incedunt, ecclesiam 
non nisi nudis pedibus intrant. Quodsi Tischen- 


C dorf habitum fratrum illorum ex omni parte 


descripsisset, veteres non dubito Scetis soli- 
tudinis 9 íratres — sic enim Macariana ista 


(1) Comtantin. Tischendorf Reise in den Orient 1846. T. I, p. 110 sqq. 


Parsons, Gn. XXXIV. 


e : 4 


8 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI & 
eremus et antiquis et nostris temporibus vulgo À nibus optime convenit. Etiam Ludolfus, rector 


appellatur — eos nimirum, qui ab Evagrio, 
Cassiano, aliis describuntur, ante oarülos ha- 
bere -«erederes. Ppsa monasteriá etiamnunc 
quadrata aut quadrilonga "órnia *ednt et mu- 
ris, intra quos Rortalu, "hütritur, obsepta. 
Fac te videre lies d&nbm quendam caecum, ter 
altare: ijrcumgredientem et iuvenili voce alle- 
;, loi éaentem, aut illum centum viginti annos 
: "natum, cella egredientem et abeunti tibi bene- 
dicentem, ineffabili sine dubio et ipse, sicut 
Tischendorf, perfundereris venerationis sensu. 
Circum ea, quae dixi, quatuor monasteria et 
Nitriae montes, qui, paullulum eminentes, 
paludes illas in ampla valle sitas includunt, in 
arenosis atque immensis solitudinibus, per- 
multa hinc illinc moenia conspiciuntur te- 
stantia, quanta olim ibi exstiterit copia mo- 
nasteriorum (1). 

8 2. Macarius ille, cuius nomine eremus et 
monasteria hodiedum appellantur — ipsius 
imago, qua baculo innixus conspicitur, istic 
frequentissima est (2) — nisi me omnia fal- 
lunt, Aegyptius Macarius fuit, primus Scetis 
solitudinis incola (y), elarus virtutibus, egre- 
gius atque invictus athleta Dei (4). Ac moenia 
vicina, quae in mediis illis desertis creberrima 
exstant, monesteriorum, quae a quarto sae- 
culo circum Nitriam et in Cellulis floruerunt 
innumera, veherandae antiquitatis reliquiae 
sunt, neque inidste Tflires Mácarianf epenobii 
ex traditione monasterium suum ante mille 
quingentos annos fundatum esse contende- 
runt (5), quod, licet non de muris, qui nunc 
cernuntur, tamen de prima coenobii funda- 
tione certo dici potest. Nec silentio praeter- 
eunda esse perpulchra illa traditio videtur, 
qua praeterito 9 saeculo cuidam in illis regio- 
nibus peregrinanti (6)abbas Macariani mona- 
sterii affirmavit, in Scete et in Nitriae montibus 
tot olim exstitisse monasteria, quot annus dies 
numeret; idque, si rem, non verba spectas, 
cum variis quarti et quinti saeculi enarratio- 


(1) Tischendorf l. 1l. ; G. Wilkinson Modern 
Egypt and Thebes 1843 Vol. I p. 382 sqq. 

(2) Tischendorf l. 1. p. 123. 

(3) Cassian. Coll. XV cap. 3, Cassiani Opp. ed. 
Gazaeus. Lips. 1733 p. 468, Migne Patrol. T. XLIX 

. 995. 
P (4) Historia Lausiaca Palladii Maocarios Aegy- 
ptium etAlexandrinum vocat ysvv«í ove ἄνδρας 
xai ἀκαταγωνίστους ἀθλητάς. Cf.infra Caputll. 

(5) Tischendorf 1l. 1. p. 127. 

(0) Patri Sicardo, Tischendorf 1. 1. p. A47. Ct, 


ecclesiae parochialis in Suchem, dioecesis 
- Paderbornensis, in libro « De itinere terrae 
sanctae, » quem circa a. 4350 composuit, de 
illis monasteriis haec tradidit : « ltem in Aegy- 
pto adhuc quam plurima stant integra claustra 
et monasteria, ecclesiae et eremitaria, sed ta- 
men dese*ta, et optime depicta, sed pictura 
per Saracenos est diversimode vituperata. 
Item in desertis Aegypti adliuc tot stant cel- 
Julae et sanctorum Patrum eremitaria, quod 
in aliquibus locis, ut credo, per duo vel tria 
milliaria, de uno ad aliud possit sagittari, et 
jn quam pluribus adhuc degunt Indi Nubiani 


B et Suriani, ad ordinem sancti Antonii et Ma- 


carii se habentes. In his desertis Deus per 
sanctos Patres multa mirabilia est operatus, et 
specialiter in loco qui Stichi lleg. Schi, 
Scete| dicitur, per sanctos Antonium et Maca- 
rium, ut in vitis Patrum continetur. In hoc de- 
serto est locus sub altissima et artissima rupe, 
quo sanctus Ántonius degebat, et ex illa rupe 
fonticulus effluit ad semijactum lapidis cur- 
rens in sabulum, ut aqua fluida nivem intrat 
et ultra non apparet. ldem locus a plurimis 
causa devotionis et delectationis visilatur, at- 
que etiam per gratiam Dei et honorem sancti 
Antonii multae infirmitates ex ipso fonte sa- 
nantur οἱ fugantur. Nam eius specialibus pre- 
cibus ex rupe creditur fonticulus effluxisse, 
quod etiam bene patet, quia non videtur plus 
fluxisse, quam ad modicum habitaculi sui, et 
hortulum suum íirrigasse (7). » 

Macarii Aegyptii monasterium in Scete si- 
tum « per diei et noctis iter » a Nitria dista- 
bat, ut refert scriptor libri secundi Vitarum 
Patrum, quas edidit Rosweidus (8); Witriae 
montium monasteria fundaverat S. Ammon, 
qui superstite etiam S. Antonio diem sapre- 
mum obiit (9), ideoque, quod infra paete- 
bit, Macarios nostros aetate aliquantulum 
praecessit. Ille vero locus, ubi alter Macarius, 
Alexandrinus cognominatus, qui aequalis 


Wandslebii descriptionem monasteriorum codice 
arabico antiquo desumptam in libro cui titulus ; 
Paulus Sammlung der merkwürdigsten Reisen in 
den Orient T. IlI p. 255 sqq. 

(7) Ludolfi, rectoris ecclesiae parochialis in Su- 
chem, de itinere terrae sanctae liber. Nach alten 
Handschriften berichtigt hnerausgegeben von D: F 
Deyks. Stuttgart 1851 p. 61 sq. 

(8) VV. PP. ed. Rosw. lib. 1l cap. 29 Ed. Antv. 
1628 p. 481, 1. Gf. infra Gaput IV. 

(9) Vita S. Antoni, 3. Athaamwii 'Opp. ed, 


5 VITAE, 6 
Aegyptio fuit, sedebat, ob cellularum ibi dis- A rum saepissime utebantur, ita quidem, ut sol, 


persarum multitudinem Cellia seu Cellulae 
nominabatur, quae eodem illo auctore di- 
stabant decem fere milliaria a Nitria in inter- 
riore deserto (1). Unde colligitur, Alexan- 
drini habitationem, licet MNitria in medio 
utriusque posita esset, certe haud multum ab 
Aegypti monasteriis remotam fuisse. Tanta 
autem fama duorum Macariorum erat inter 
illius regionis fratres, ut eidem auctori patres 
quidam in Celliis narrarent, duos in locis istis 
Macarios « quasi duo caeli lumina reful- 
sisse (23). » et Paliadius, qui una cum Macario 
Alexandrino tres annos habitaverat in Celliis, 
illorum laudes referens singulari quadam in- 
troductione opus sibi esse putaret, ne (ania 
warrans mentiri videretur (3). Vitae severi- 
tas paene incredibilis tum in innumeris Aegy- 
pti monasteriis vigebat, & quo referenda sunt 
crebra et longa ieiunia (4), omnis fere carnis 
abstinentia (5), vigiliae (6), habitatio in cellu- 
lis, in quibus vix poterat corpus moveri (7), 
et alia, quae duriora in monasterii exerceri 
solebant. À monachis in monasteriis degenti- 
bus distinguendi sunt eremitae, qui maioris 
spiritualis perfectionis gratia, abbate consen- 
tiente, in interiorem solitudinem se abdebant, 
ubi parvam cellam inhabitantes singulis die- 
bus aquam e monasterio missam cum pane 
recipiebant (8) ; nonnumquam vero et ipsi lo- 
cum aquosum sibi eligebant, quo sererent et 
panem sua manu conficerent (9). Sed eremi- 
tica vita etiam abbates aut senes monasterio» 


Bened. Patavii 1777 T. I, P. I! p. 612 (cap. 60) ; VV. 
PP. Rosw. p. $1, 1 (cap. 32). Vita S. Pachomii 
cap. 1, VV. PP. Rosw. p. 113, 2. 

(4) VV. PP. Rosw. lib. 11 cap 22 p. 478, t. 

(2) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 28 p. 479, 2. 

(3) Hist. Laus. ; cf. infra Caput II. 

(4) Alii post, quinque dies, alií post duos, alii 
post tres, alii semel tantum in hebdomade come- 
derunt, alii hebdomades integras ieiunarunt. Cf. 


Rosweidi Indicem rerum in vitas Patrum s. v. ἢ 


ceiusium. 

(5) « De carnibus vero et vino tacere melius 
puto quam quidquam dioere, quando necapud plu- 
rimos quidem monachorum istiusmodi aliquid re- 
periatur. » Vita S. Antonii, S. Athan. Opp. I. I. p. 
639 (cap. 1), VV. PP. Rosw. p. 38, 1 (cap. 6). 

(60) Vigiliae et nocturnae orationes apud mona. 
ehos oreberrimae erant. Cf. Rosweidi Indicem s. 
v. vigiliae. 

(ἡ Talem cellulam inhabitavit Macarius Alexan- 
drinas. Cf. infra Caput lil. 

(8) Sulpicius Severus Dial. cap. 10, Gallandii 
BibL PP. T, Vill Ὁ. 405, 2, Migne Patrol. T. XX 


se in cellam monasterio vicinam reciperent, 
quod quidem de S. Antonio (10), Macario 
Aegyptio (11), aliis relatum legimus. Eremi- 
tarum denique severitatem longissime supe- 
rabant anachoretae (12), qui, saepenumero 
totam paene vitam in interiore solitudine sine 
B ulla hominis ope degentes, per quigqua- 
ginta saepe annos et amplius nullius hominis 
vultum adspiciebant, radicibus, pomis, herbis 
vescentes. Nec sine voluptate fervescentem 
solis ignem, sitis ardorem, defectumaquse in 
honorem Christi ferebant. Nonnunquam vja- 
tor, desertum peragrans, ante ipsorum Oobi- 


B tum quasi a Deo missus superveniebat, qui 


nudos eos longisque capillis in corpore ob- 
tectos in ultima hora reficiebat et honesto tu- 
mulo sepeliebat (13). Fratres autem in mo- 
nasteriis semper nudis pedibus et baculis in- 
nixos incessisse, caput cucullo indutum et hu- 
meros scapulari, corpus zona cinctum  ha- 
buisse, insuper melotem i. e. ovinam pellem 
gessísse, apud Evagrium (1&), Cassianum (45) 
et in Vitis Patrum editionis Rosweidianae co- 
piosissime narratur. | “- 
$3. Solitariam in Aegypto vitam quarti 48e- 
culi et, quo inde late diffusa est, in Syria et 
Palaestina uberius describere, ab, - hoc loco 
alienum est. Quanquam haec ,pauca adiun- 
genda duximus. Pater monachicae institutio- 
nis iv Aégypto S. Antonius magnus fuit; nam 
« necdum |ante eum] tam crebra erant in 
Aegypto monasteria, neque omnino quis- 


p. 190. Cf. Vit. S. Antonii, S. Athan. Opp. 1. 1. cap. 


50, VV. PP. Rosw. cap. 26, 25. 


(9) Ita S. Antonius, Vita S. Antonii, S. Athan. 
Opp. 1, 1. p. 665 (cap. 50), VV. PP. Rosw. p. 48, 
2 (cap. 25). 

(10) Vita S. Antonii, S. Athan, Opp.. 1. l. p. 662 
(cap. 45), VV. PP. Rosw. p. 47, 2 (cap. 22). 

(11) Cf. infra Caput Il. 

(13) « Habitant plerique in eremo sine ullis ta- 
bernaculis, quos anachoretas vocant ; vivunt her- 
barum radicibus, nullo unquam certo loco consi- 
stunt, ne ab hominibus frequententur ; quas nox 
coegerit, sedes habent. » Sulp. Sever. Dial. I cap. 
15 (Rosw. 1. l. p. 540, 2). 

(13) Vita Onuphrii, VV. PP. Rosw. p. 99 aqq. 
De coenobitis et anachoretis cf. 3. Hieron. ep. 35, 
Opp. ed. Migne T. I [Patrol. T. XXII] p. 419 sqq. 
Cassian. Coll. XVIl! cap. & sqq. Opp. ed. Gazaeus 
p. 916 sqq., Migne Patrol. T. XLIX p. 1098. 

(14) In libro, qui inscriptus est Capita practica 
ad Anatolium. Galland. Bibl. PP. T. VII p. 553 sqq. 

(15) Cf. de coenobiorum institutis lib. I Cassiani 


Opp. ed. Gazaeus p. ὁ sqq., Migne 1. 1. p. 59 sqq. 


13 VITAE. E d 
nymum, Palladium, Cassianum. Quorum, si A interprete CLI capita complectitur (6). Altera, 


Macarios spectas, locupletissimus atque fidis- 
simus testis est Palladius, qui secundo Theo- 
dosii magni imperantis anno ad portum Ale- 
xandriae appulit (1), triginta sex mensibus in 
monasteriis, quae circa Alexandriam erant, 
peractis in montem Nitriae secessit (2), et in 
Cells, in quibus novem annos transigebat, 
tres una cum Macario Alexandrino vixit (3). 
Aegyptius vero Macarius anno, antequam Pal- 
ladius in solitudinem egrediebatur, mortuus 
erat (4). Itaque facile intelligis, auctoritatem 
Palladii maximi faciendam esse, idque eo ma- 
gis, quum se fidum spectatorem exhibeat, et 


longa annorum serie « ex virtute gesta san- B 


ctorum sanctarumque in Aegypti solitudine 
et in Libya et Thebaide et Syene et Tabennis, 
deinde in Mesopotamia, Palaestina et Syria, 
et in partibus Occidentis et Romae et in. Cam- 
pania οἱ in iis, quae sunt eirca eas, partibus » 
ipse peregrinando cognoverit (5). Liber, quem 
Palladius de monachis edidit, Lauso cuidam 
praeposito dedicatus est, unde nomen Hislo- 
riae Lausiacae, aut simpliciter ^ Lausiacae 
(graece Ἱστορία πρὸς Λαῦσον) traxit. Cuius tres 
exstant latinae versiones valde inter se diffe- 
rentes. Ex quíbus ea, quae ceteris duabus 
multo locupletior est, Gentiano Herveto 13 


(1) Hist. Laus. cap. 1. Opp. Meurs. T. VIII, 
p. 348. 

(2) Ibid. cap. 8 p. 369. 

(3) Ibid. cap. 21 p. 396. 

(4) Ibid. cap. ?0 p. 296, 

(8) Prolog. ad Hist. Laus. Opp. Meurs. 1. I. p. 
3&0 ; VV. PP. Rosw. p. 700. 

(6) Primum prodiit Parisiis 1555, 49 ; recusa 
est ibidem 1570, 4?/atque cum scholis Laurentii 
Barrensis in eius historia christiana veterum Pa- 
trum Paris. 1583 fol. p. 55, nec non in Bibl. PP. 
cur. de la Bigne Paris. 1589 et 1610 T. VII, in VV. 
PP. Rosw. lib. VIII p. 705 sqq., et in Meursiana 
editione Historiae Lausiacae Palladii, Opp. Meursii 
T. VIII p. 334 sqq. 

(1) Edita est in Vitis Patrum, quae triplici vice 
sinetypographi, loci et anni notatempore nascentis 
typographiae prodierunt, fol. ; recusa in Theodo- 
rici Loher a Stratis prototypo veteris ecclesiae, Co- 
loniae 1541, foi., etin VV. PP. Rosw. p. 984 sqq. 

(8) Eam sub titulo : « Heraclidis paradisus » 
primus videtur edidisse Jae. Faber Stapulensis 
Paris. 1504. Collata cum codice ms. Veneto, qui 
non Heraclidem, sed Palladium seriptorem reote 
profitetur, prodiit in Vitis per Aloysium porto. 
num oollectis T. ΠῚ Venet. 1554. Den 
in VV. PP. Rosw. p. 939 sqq. D» 
versionum editionibus cf. Jo 


quae pariter ac ceterae apud Rosweidum le- 
gitur, incerto vetere interprete, capitibus XX 
constat (7). Tertia denique, itidem incerto ve- 
tere interprete, LVlII capitibus prodiit hoc 
indice : « Heraclidis paradisus (8), » qui quidem 
titulus falsus est, quum legendum sit « Palla- 
dii paradisus, » ut est in vetustissimo codice 
eiusdem versionis ineunte sec. IX scripto, 
quen: adii Romae in bibliotheca monasterii 
Yerusalemme in Croce (9). Heraclidis paradi- 
sus alius omnino liber fuisse videtur, cuius 
codices Romae ín bibliotheca Christinae regi- 
nae asservantur (10). Sed ad illas tres versiones 
14 Historiae Lausiacae accedit graeci textus 
itidem triplex editio, quarum nulla cum versio- 
nibus convenit. Princeps graeca editio prodiit 
ex codice bibliothecae Palatinae cura Meursii 
capitibus CIII (11), eaque haud parum a versione 
Herveti, prorsus autem a ceteris versionibus di- 
stat. Quo quidem textu Meursiano longe plenio- 
rem e codicibus Regiis una cum versione Her- 
veti capitibus CLI edidit Fronto Ducaeus (42). 
Denique capita nonnulla jn hac ceterisque 
editionibus omissa tanquam nova quaedam 
illius editionis supplementa vulgavit Cote]é- 
rius(13). Quibus additamentis et Ducaei et Gote- 
lerii auctam editionem iam habes in collectione 


Bibliotheca Graeca, Opp. Meurs. ex rec. Lami T. 
VIII p. 867, 1, infre in ipitio nostrae editionis Hi- 
storiae Lausiacae, et VV. PP. Rosw. Proleg. XIV, 
p. XLIV. 

(9) Huius Bibliothecae codice XLI fol. 9 haeo 
legis : « Incipit liber, qui appellatur paradysus 
Palladii monachi, qui fuit discipulus Evagrii. Multi 
quidem multos variosque libros, cet. » Textus co- 
dicis a libro impresso parum nobis disorepare 
visus est. Codex Venetus quoque Palladium scrip- 
torem prae se fert. 

(10) In catalogo latino Bibl. Christianae Romae 
legis : « Cod. Nr. 432 Heraclidis paradisus sive lib. 
de VV. SS. Patrum ad Lausum praepositum pa- 
latii. » Nomine scriptoris omisso in catalogo latino 
Bibl. Vaticanae legitur : « 2. Paradisus, liber sic 
inscriptus de Vitis Sanctorum, 353 Nr. 499 ; denuo 
363 Nr. 1312. » Graviter dolemus, quod rebus 
gravioribus nimis occupati hos codices, cum Ro- 
mae essemus, examinare non potuimus. 

(41) Lugd. Bat. 1616, 49, Meursius notas addidit 
eruditas, nonnulla etiam e codice Bibliothecae Re- 
giae Parisiensis, cum Lutetiae versaretur, supplevit. 

(12) Auctarium Bibl. PP. Paris. 162i, fol, T. 
44 p. 893 — 1053 ; Bibl. PP. Paris. 1654 T. XIII 
p. 893-1053. Accedunt Ducaei notae. 

(13) Eccl. Graec. Mon. Lut. Paris. 1677 T. III p 
4 — 120 et p. 198 — 170. 


ιδ SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 16 


Operum Meursii ex recensione Joannis La- A dedicatorias epistolas, 


mi (1). Caveo teste in Jsaaci Vossii bibliotheca 
codex Lausiacae inveniebatur, qui editis duplo 
auctior fuit (2). Ex omnibus vero istis, quae 
habentur, editionibus nulla ita comparata est, 
ut genuini textus speciem prae se ferat. Vides 
igitur, difficultatem maximam hic nobis cb- 
oriri. Sed commode evenit, ut in bibliotheca 
Caesarea Vindobonensi genuinam, quod mihi 
quidem videtur, Historiam Lausiacam adhuc in- 
cognitam repererim in duobus Codd. Mss., quo- 
rum utroque integra continetur, membranaceo 
et pervetusto uno, chartaceo altero (3). Ac ge- 
nuitatis 15 notam huic inedito textui vindico 


eum propter nexum rerum, ἃ qua parte nihi] P 


desideratur, tum propter simplicitatem dictio- 
nis et praeclaram totius libri dispositionem. 
Edita exemplaria Historiae Lausiacae si cum 
textu horum codicum confers, mire interpolata 
et babylonica quadam confusione affects 
apparent, ita ut, quae in medio libro legenda 
sunt, legantur in fine, et, quae ad finem per- 
tinent, medium locum occupent (4). Quare 
primum genuino Historiae Lausiacae de Ma- 
eariis textu, quem ex codicibus descripsi, 
infra utemur ; deinde edita exemplaria com- 
parabimus. Varietates illae in exemplaribus 
inde natae esse videntur, quod ex aliis de vita . 
patrum eremi scriptis modo plura, modo pau- 
eiora in Historiam Lausiacam translata, atque 
antiquis iam temporibüs cám δὰ commixta 
sint. E quo numero praecipue illum Heraclidis 
paradisum fuisse existimo, qui dedicatus fuisse 
videtur (δ) eidem Lauso praeposito, cui Pal- 
ladius Historiam Lausiacam inscripsit. Sic ex 
prooemiis duobus Historiae Lausiacae, quae 
Meursiana editio affert, prius, quod a verbis: 
Ἐν ταύτῃ τῇ B(62o x. τ, ). incipit (6), equidem 
Heraclidi tribuerim. Nam Palladium ambas 


(4) Jo. Meursii Opp. ex rec. Jo. Lami T. VIII 
Florentiae 1746, fol., p. 334 — 670. 

(2) Guill. Cave, Scriptt. eccles. Hist. litt. de Pal- 
ladio ed. Bas. 1741 T. I. p. 376. Meursius quoque 
Palladii quandam διήγησιν περὶ τῶν xat! Αἴγυπτον 
διαλαμψάντων πατέρων invenit. Atque Meursius : 
« id quoque opus », inquit, « si placere hanc Hi- 
storiae Lausiacaeeditionem intellezero, communi- 
cabo. » Sed nunquam hoc praestitit, neque satis 
certo scimus, quid illo inedito libro comprehensum 
sit. Cf. Opp. Meursii T. VIII p. 332. 668. [infra initio 
nostrae editionis Historiae Lausiacae]. 

(3) Alter est Cod. ms. hist. graec. Bibl. Caes. 
Vindob. Nr. 84, olim 29, membran., pervetustus, 
optimae notae, 49, et constat foliis 123. Alter char- 


quae ibi leguntur, 
operi suo praefixisse vix credideris : Vindo- 
bonenses vero codices, priore omissa, statim 
&b altera, quae incipit : Μαχαρέξωκχ. τ. 3 (ἢ), 
ordiuntur. Praeterea edita Historiae Lausiacae 
exemplaria haud exigua receperunt incre- 
menta e graeco et latino textu libri VV. PP., 
qui in collectione Rosweidi ordine secundus 
est (8). Atque ipsum hunc librum, ut mox vi- 
debimus, Rufinus e graeco in latinum 16 ser- 
monem transtulit, quam versionem iam S. 
Hieronymus bene cognovit. Graecum autem 
exemplar in Lausiaca scribenda, ut patebit, 
ipse Palladius adhibuit. Ex quibus colligitur, 
ea quae in editis Historiae Lausiacae exempla- 
ribus praeter illud, quod codex Vindobonensis 
suppeditabit, reperiantur, e fonte satis an- 
tiquo fluxisse, atque etiam observatu dignis- 
sima esse. De singulari vero necessitudine, 
quae inter istum Heraclidis paradisum, hunc 
librum secundum οἱ MHistoriam  Lausiacam 
Palladii intercedere videtur, disseremus. 

8 6. Expedita hac difficultate ad novam 
haud minus incommodam accedimus, quam 
affert Rufinus. Is sub Valentis imperio, quum 
S. Athanasio mortuo Lucius Arii sectator in 
episcopatum Alexandriae per fenestram, ut 
dicunt, se intrusisset, una cum senibus in de- 
serto vivebat, dirasque Lucii persecutiones 
sustinebat. Nam istas turbas describens ipse : 
« Per idem, » inquit, « tempus patres mona- 
chorum vitse et antiquitatis merito Macarius 
et Isidorus aliusque Macarius atque Heraclides 
et Pambus, Antonii discipuli, per Aegypjium 
et maxime in Nitriae deserti partibus habe- 
bantur viri, qui consortium vitae οἱ actuum 
non eum ceteris mortalibus, sed cum supernis 
angelis habere credebantur; quae praesews 
vidi loquor, el eorum gesta refero, quorum 


. taceus est Cod. ms. hist, graec. N. 9, olim 42, an- 


tiquus, fol. maiore, quo Lausiaca continetur fol. 
163 — 230. Cf. Commentt. Lambecii Vindob. 1782 
T. VIII p. 663. 840; de Nessel Catal. P. V. p. 
143. 31. 

(4) Ordinem, quos res intextu codicum Vindo- 
bonensium narrantur, legis in Palladii Helenopo- 
litani episcopi Historia Lausiaca ad codicis Vindo- 
bonensis fidem breviter delineata, infra huic nos- 
trae editioni Historiae Lausiacae praeposita. 

(3) De hac re infra videbimus. 

(6) Opp. Meurs. l. 1. p. 333. 

(7) Ibid. p. 337. 

(8) VV. PP. Rosw. p. 448-485. 


141 VITAE. 18 
in passionibus socius esse promerui (1). » Rufl- A multitudo referebat (5). » Qua in epistola quum 


nus S. Athanasio superstite in Aegyptum venisse 
videtur ; etenim Melaniam, cuius Rufinus in 
itinere comes fuit, S. Athanasius ovina pelle, 
quam ipse a Macario abbate dono accepe- 
rat, donavit (2). Atque 17 Melania, post- 
quam res suas Alexandriae vendidit, mon- 
tem Nitriae ingressa cum sanctis patribus 
dimidium fere annum versabatur Quos deinde 
a praefecto Alexandriae relegatos in  Palae- 
stinae regionem circa Diocaesaream sitam 
secuta est, suisque et opibus et manibus 
sedulo adiuvit (3). Rufinum vero una cum 
Melania in Palaestinam advenisse S. Hiero- 


eenes Aegypti « confessores et voluntate iam 
martyres » nominet, tempus istius persecu- 
tionis, quam Lucius agitabat, aperte signifi- 
catur (6). Ille quidem nuntius, Rufinum cum 
Melania Hierosolyma advenisse, vanus fuerat ; 
nam Rufinus nondum eo venerat (7) : probat 
tamen haec altera epistola, Rufinum tunc senes 
Aegypti 18 invisisse. Atque hic ipse de Ni- 
tria et de Macario a se visitatis in Apologia 
[Inveetiva] II : « Ego, » inquit, « qui sex annis 
Dei causa commoratus sum, et iterum post 
intervallum aliquod aliis duobus [Ed. Bened. 
post intervallum aitquot aliis diebus], ubi Di- 


nymus audiverat, qui Florentio scribit : « Et B dymus..., etutad eremi magistros veniam, qui- 


quia frater Rufinus, qui cum sancta Melania 
ab Aegypto Hierosolymam venisse narratur 
. .. (δ). » Epistolam eidem Rufino reddendam 
S. Hieronymus literis ad Florentium iunxerat, 
in qua legimus : « Audio te Aegypti secreta 
penetrare, monachorum invisere choros, et 
caelestem in terra circumire familiam ; » tum: 
« Rufinum enim Nitriae esse, et ad beatum 
perrexisse Macarium, crebra commeantium 


(1) Hist. Eccl. lib. 11 cap. 4 Auctt. Hist. Eccles. 
Basil. 1544 p. 242, Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 274, 
Migne Patrol. T. XXI p. 514. 

(2) Textus Meursii eo loco, quo de hac pelle 
narratur, corruptus est. Legitur enim : « Κώ διον 
mpo6-ou μεγάλου ἤνεγχεν [ἡ ὕαινα] τῷ ἁγίῳ καὶ 
μαχαρίῳ Μακαρίῳ, ὅπερ χώδιον οὗτος ὁ᾽ τοῦ Χριστοῦ 
ϑοῦλος καταλέλοιπεν τῷ ἁγίῳ xal μαχαρίῳ ᾿Αθανα- 
σίῳ τῷ μεγάλῳ, ὡς δὲ χαὶ à μαχαρία δούλη τοῦ 
Χρεστὸῦ Μελάνη μοι εἶπεν, ὅτι παρὰ τοῦ ἁγίου xal 
θαυμασίον ἀνδρὸς Μαχαριου ἐγὼ ἔλαθον τὸ χώϑιον 
ἐκεῖνο x. τ. X. (Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 91 
p. 140.) Ubi sine dubio legendum est : παρὰ τοῦ 
ἁγίου x«l θαυμασίου ἀνδρὸς μαχαρέου ᾿Αθανασίον 

x. t. λ, Codices Vindobonenses Historiae Lausiacae 
recte scribunt : ὅπερ xódióv αὐτὸς χατέλιπε τῷ 
ἀγίῳ ᾿Αθανασίῳ τῷ ἐπισχόπῳ. Καὶ ἡ μακαρία di 
Μελάνῃ εἶπέ μοι " ὅτι καρὰ τοῦ ἁγίον ᾿Αθανασίον 
ἐχεῖνο τὸ χώδιον ἔλαθον, ξένιον τῆς ὑαίνης λεγόμενον. 
Aliter omnino de pellis donatione refert fragmen- 
tum, quod exstat in codice ms. theol. graec. Bibl. 
Caes. Vindob. Nro. 274, olim 238, chart. fol. 247, 2; 
in harum quaestionum Appendice priore sub IV 
typis excusum, ubi legimus : Κώδιον, ὅπερ ὁ ἅγιος 
Μαρχος καταλέλοιπε τῷ ἁγίῳ Μαχαρίῳω τῷ μεγάλῳ, 
χαὶ οὗτος τῇ μαχαρίᾳ Μελάνῃ ἀφῆχεν τὸ ξένιον τῆς 
ὑαίνα: ἐπιλεγόμενον. Sed hoo fragmentum recenti 
manu negligenter scriptum non potest auctoritati 
eodicum illorum Historiae Lausiacae opponi. Neque 
vero Marcus, sed Macarius Alexandrinus, pellem a 
leaepaaccepit, quam Athanasioreliquit. Rufin. Hist. 
Eccl. lib. ll cap. &1. I. De permutatione nominum 


bus et attentius et frequentius vacabamus, ubi 
Macarius Antonii discipulus, et alter Macarius, 
et Isidorus, et Pambus. . (8). » Sex isti anni, de 
quibus loquitur, quin migrationem ipsius ex 
Aegypto in Palaestinam antecesserint, dubium 
esse nequit. lstos quoque duos annos [vel 
aliquot. dies], quia Palladius Rufinum, Aegypto 
relicta, Hierosolymis una cum Melania degisse 
narrat (9), in alteram 19 [brevem] quandam 


Ma«pxoc et Μακάριος cf. infra'Caput IIl. 

(3) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 117 Opp. Meurs. 
l. I. p. 594. ' 

(4) Ep. 4, S. Hieron. Opp. ed. Migüe T. I [Patrol. 
T. XXII] p. 330. | | 
. (8) Ed. 3, ibid. p. 338. 333. 

(0) S. Hieron. Opp. ed. Migne T. ! [Patrol. 
T. XXII] Praef. p. XLIX. 

(7) « Rufinus autem frater, ut scribis, necdum 
venit. » S. Hieron. cap. 5 ad Florentium, ibid. 
p. 336. 

(8) Rufini Apologia |Invectiva] in S. Hieronymum 
lib. IL cap. 12 Opp. ed Vallarsi p. 367 cum nota, 
Migne Patrol. T. XXI p. 594 ; S. Hieron. Opp. ed 
Bened. T. IV P. Il. p. 424. 

(9) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 119 Opp. Meurs. 
l. I. p. 596. Palladius tradidit, Rufinum Hieroso- 
lymis vigintiseptem annos una cum Melania hospites 


D undique adventantes excepisse. Quod non omnino 


verum esse potest. Nam Rufiaus iam duos annos 
Aquileiam reversus Anastasio Papae anno 301 
scripsit, se post triginta fere annos parentibus red- 
ditum esse. Rufini Apologia ad Anastasium cap. 1, 
Opp. ed. Vallarsi p. 403, Migne Patrol. T. XX, 
p. 623. S. Hieron. Apol. Il, S. Hieron. Opp. ed. 
Bened. T. IV p. 389. Idem fere Rufinus passim in 
Apologiis [Invectivis] in S. Hieronymum tradit. 
Rufini Apol. [Invectiva] lib. Il cap. 22, Opp. ed. 
Vallarsi p. 381, Migne l. 1l. p. 560.; S. Hieronymi 
Opp. ed. Bened. T. IV p. 376. Ergo Rufinum, qui 
in Aegypto per sexennium degit, plus annos viginti 
duos Hierosolymis vixisse, statui nequit. At error 


19 SS. MACARIORUM AEGYPRTI ET ALEXANDRINI 30 
commorationem cadere credideris, quam Ru- À principio, quem et catholieum et sanctum 


flnus Alexandriae fecerit, antequam in Palae- 
stinam abiret. Certe hi duo anni [vel a/iquot 
dis] annum 385, quo Theophilus episcopus 
Alexandriae factus est (4), antecedunt. Nam 
S. Hieronymus in Apologia Rufino : « Tu, » 
inquit, « postquam hic [Theophilus] episcopus 
factus est, Alexandriae non fuisti (2). » Hinc 
igitur Rufinum bis tantum Alexandriae et qui- 
dem ante annum 385 fíuisse, satis in promtu 
est. 

Quorsum haec, quae de Rufino disputavi- 
mus, spectent, iam, quaeso, perpende. Le- 
gimus enim apud S. Hieronymum : « Huius 
[Evagrii] libros per Orientem graecos et inter- 
pretante discipulo eius Rufino latinos plerique 
in Occidente lectitant. Qui librum quoque 
scripsit quasi de monachis, multosque in eo 
enumerat, qui nunquam fuerunt, et quo fuisse 
deseribit, Origenistas, et ab episcopis damna- 
tos esse non dubium est, Ammonium videli. 
cet, et. Eusebium, et Euthymium, et ipsum 
Evagrium, Or quoque et Isidorum, et multos 
alios, quos enumerare taedium est, et iuxta 
lllud Lucretii (I, 9385 sqq.) : 

Áo veluti pueris absinthia tetra medentes 


Cum dare conantur, prius oras pocula circum 
Contingunt dulci mellis flavoque liquore. 


Ita ille unum Joannem in ipsius libri posuit 


7 
M -- “πιο . 

—— . P" M La uS 

m ; 1 


Palladii facillime inde explicatur, quod Rufinus 


Hierosolymis una cum Melania vixit, quae viginti 
septem annos Hierosolymis fuit. Hist. Laus.cap. 117, 
118. Melania, Hieronymo teste, quem de hac re bene 
edoctum esse oportebat, Hierosolyma venit &nno X 
Valentis imperatoris, i. e. anno 374. (Hieron. Chro- 
nicon.) Idem quod Palladius (Hist. Laus. cap. 117) 
indicat, Paulinas Nolanus (Opp. ed Lebrun ep. 29) 
non negat. Paulinus (l.1.) Melaniam « post quinque 
lustra » Romam remeasse ait, numero usus pleno, 
qui non urgendus, sed ad acouratiorem Palladii 
summam explicandus est. Inde vero, quod editus 
Palladii textus (cap. 119) habet, Melaniam triginta 
septem annos hospites exceplsse, nequaquam cum 
Tillemontio statuas, eam decem annos in Aegypto 
quoque mansisse, quum apertum errorem scriptoris 
hic deprehendamus, qui pro xv',i. e. viginti septem 
posuerit 2»', i. e. triginta septem. Haec de Melania 
annotavimus, quia in hoc capite Tillemontium (Mé- 
moires ed. Paris. T. X p. 396. sqq. 821 sqq.), 
Rosweidum (Rufini et Melaniae peregrinatio VV. PP. 
p. 425 sqq.) et Stiltingium (Vita S. Hieron , AA. 
SS. Boll. Sept. T. VIII p. 552 sqq.), licet ipsi inter 
se multum discrepent, graviter errasse invenimus. 
Superest, ut annotemus, Rufinum senes quoque 
Mesopotamiae «apud Edessam et inCarrarum par- 


fuisse non dubium est, ut per illius. occasio- 
nem ceteros, quos posuerat, haereticos eccle- 
siae introduceret (3). » Hisce S. Hieronymi 
verbis quin liber indicetur, quem Rosweidus 
« secundum librum VV. PP. » inscripsit (4), in 
quo de Joanne primo loco, deinde de Ammo- 
nio, Evagrio, Or, Isidoro, 40 aliis multa 1le- 
guntur, dubitari nequit. Fateor, de Eusebio 
quidem et de Euthymio nihil haberi in illo 
Rosweidianae collectionis libro secundo : δὲ 
S. Hieronymum ea nomina cum Eulogio et 
Didymo, qui in libro leguntur (5), confundere, 
aut corruptionem longs temporum serie in 


B ipsos codices aut libri aut S. Hieronymi epi- 


stolae irrepsisse, consentaneum es. 

[taque verbis illis S. Hieronymus Rufinum 
libri istius significat scriptorem, non Evagrium, 
uti nonnulli (6) contenderntu, quod, qui lo» 
cum S. Hieronymi attente legerit, sibi facile 
persuadebit (7). Accedit, αἱ complures codices 
manu scripti, inter quos unus vetustus, quem 
Rosweidus in edendis vitis adhibuit, Rufini 
nomen aperte profiteantur (8). 

Unde iam difficultas satis magna oritur. Nam 
si in liberum secundum accuratius inquiris, 
luce clarius apparet, Rufinum esse non posse 
auctorem. 

Primum enim auctor libri secundi non tem- 


tibus » vidisse (Rufin. Hist. Eccl. lib. II c. 8 Opp. 


ed. Vallarsi p. 279, Migüg Patrol. T. XXI p. 517), 
quod iter, postquam Hierosolyfita venit, instituisse 
videtur. 

(4) Socr. Hist. Eccl. lib. V cap. 12. Sozom. Bist. 
Eecl. lib. VII cap. 14. Tillemont, Mémoires pour 
servir à l'histoire ecolésiastique, Paris. 1707 T. IX 
p. 594. XII p. 4&7, 2. Fleury, Hist. Eccl. Ed. Aug. 
Vind. ac Oenop. 1768 T. IV p. 755. 

(2) Apol. 1II, S. Hieron. Opp. ed. Bened. T. w 
p. 455. 

(3) Ep. 133 ad Ctesiph., S. Hieron. Opp. ed. 
Migne T. 1 [Patrol. T. XXII] p. 1151. 

(4) VV. PP. Rosw. p. 448 sqq. 

(9) Capp. 44 et 24 p. 472, 2 ; 419, 1. 

(6) Baronius, alii. ' 

(1) Librum Xysti Pythagoraei ab eodem scriptore 
sub nomine Sixti Papae el martyris, et librum Eu: 
sebii Caesariensis sub nomine Pamphili martyris 
editos esse, illa epistola S. Hieronymi docet, euius 
apologia eandem hano fraudem Zwufino tribuit. S. 
Hieron. Ep. 133 l. l. Apol. adv. Ruf. lib. Il ed. 
Bened, T. IV p. 419 ; lib. ΠῚ ibid. p. 449. Cf. Til- 
lemont Mémoires T. XVI p. 637, 4. 

(8) VV. PP. Rosw. Proleg. 8 X p. XXVII. 





93 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI ἃς 
et cum Palladio exeunte anno 394 Hieroso- À monuimus. Sed unde talis necessitudo librorum 


lymis in Aegyptum venisse, Apolloniumque 
una cum eo invisisse, et e numero sex socio- 
rum Palladii fuisse, qui Joannem in Lyco se- 
nem adierunt. Sed ut ista argumentatio iusto 
fundamento nitatur, res gravis explicanda su- 
perest. Multa enim capita libri secundi, inter 
quae totum illud de Apollonio, paene ad ver- 
bum in Historia Lausiaca habentur. Unde igitur 
haec necessitudo ? 

Quam, si utrumque librum accurate exami- 
naveris, maximam esse invenies. Nam quae illic 
de senibus Thebaidis et circumiacentis regio- 
nis leguntur, cuius quidem generis sunt, quae 
de Joanne in Lyco, abbate Ben, civitate Oxy- 
rynceho, Theone, Apollonio, Coprete, ex ore 
Copretis de Patermutio, abbate Syro, Isaia 
et Paulo, de Pithyrione, Eulogio, Apelle, ex 
ore Apellis de Joanne quodam, denique de 
Paphnutio referuntur, ea omnia tam accurate 
Historia Lausiaca continentur, ut fere nulla 
nisi latini et graeci idiomatis differentia appa- 
reat. Reliqui autem tres senes e regione The- 
baidis, quorum liber secundus mentionem fa- 
eit, duo Ammones scilicet, de quibus capiti - 
bus IV et VIII narratur, et Elias, in Lausiaca 
plane omittuntur. llla vero quae de Nitria ei- 
que confinibus, quorum e numero sunt nar- 
ratio de Ammonio, Evagrio, Cronio, de Maca- 
riis, de Ammone primo Nitriae monacho, de 


Paulo Simplice, ipsa queque regionís descri- ὁ 
ptio, porro quae de senibus Alexandriae, quo 


pertinet relatio de Isidoro et de Didymo, in 
libro secundo exstant, ea apud Palladium longe 
aliter et multo uberius describuntur. Idem de 
Serapione regionis Arsenoitis valet ; de Ori- 
gene vero et Piammone Palladius nihll tradit. 
De abbate Or quomodo auctores inter se diffe- 
rant, infra exponetur. Epilogus denique quo 
liber secundus finem itineris Aegyptiaci, nar- 
rat, non minus in Historia Lausiaca reperitur. 

En necessitudinem, quae inter librum se- 
cundum et Historiam Lausiacam, quam codices 
Vindobonenses exhibent, intercedit. His enim 
genuinum Lausiacae textum contineri supra 


ram redditus est, quod, si Historiam Lausiacam de 
eodem sene contuleris, facile intelliges. Ceterae 
autem difficultates, quae Tillemontio aliud tempus 
itineris Aegyptiaci indicare visae sunt, facillime 
explicantur. 

(1) Hist. Laus. prolog., Opp. Meurs. l. l. p. 
340, VV. PP, Rosw. p. 706. 

(2) Hist. Laus. cap. 1, Opp. Meurs. 1. l. p. 348 
eum nota Meursii. 


istorum, qui de 94 senibus Thebaidis eadem 
eodem plane modo narrant, nata eat ? 

Res sane duplici tantum modo explicari po- 
test. Aut enim alter scriptor ipse librum alte- 
rius e capitibus illis de senibus Thebaidis com- 
pilavit, aut tertius quidam spuria illa intulit. 
Posterius statui nequit. Nam Historia Lau- 
siaca codicum Vindobonensium ita comparata 
est, ut de tot capitibus spuríis cogitare pror- 
sus nequeas ; sin capita ista e Historia Lau- 
síaca tanquam spuria tolleres, partem libri 
integram desiderares. Liber vero secundus si 
capita ista de senibus Thebaidis tanquam spu- 
ria tollantur, vix libri nomen retinet. 

Difficillimum igitur est ad credendum, illa 
capita in alterutro libro, aut in utroque, spu- 
ria esse. Verum multae rationes admonent, ut 
Palladium ipsum e libro secundo ea mutuatum 
esse et Historiae Lausiacae suae intexuisse sta- 
tuamus. 

Primum enim Palladius Historiam Lausia- 
cam multo post, quam liber secundus editus 
est, vulgavit. Nam Historia Lausiaca prodiit, 
quum Palladius « tricesimum tertium annum 
ageret in conversatione cum fratribus et vita 
solitaria, vicesimum autem episcopatus, totius 
autem vitae quinquagesimum tertium (1). 
Ac Palladius ad fratres venit « viginti annos 
natus Theodosio Magno iterum consule, » i. e. 
anno Christi 388 (2). Quare Lausiaca ante an- 
num 88, non cdita est. S. Hieronymus vero, 
qui liberum secundum fovit, mortuus est anno 
420, et Rufinus, quem libéf sacundi iBterpre- 
tem esse probabimus, iam anno &10 obiit (3). 
Unde librum secundum Historia Lausisca ae- 
tate multo priorem esse sequitur. 

Quod si constat, facillime intelligitur, Palla- 
dium saltem libri secundi caput de Joanne n 
Lyco compilasse. Totum enim libri caput de 
Joanne in Lyco etiam in Historia Lausiaca 


p paene 25 ad verbum exstat (4). Sed unum lo- 


cum, quo liber secundus commemorat, se- 
ptem simul fratres ad Joannem venisse (5), 
scriptor huius capitis Lausiacae correxit : se 


(3) Tillemont, Mémoires T. XII p. 303. 313. Epi- 
stolam ad Ctesiphontem S. Hieronymus anno £!$ 
scripsisse videtur. S. Hieron. Opp. ed. MigneT. I 
(Patrol. T. XXII] Praef. p. LXXXIX. 

(4) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 1 p. 449-457 ; 
Hist. Laus. cap. 44. 45. 46. 47. Opp. Meurs. l. 1. p. 
464-485. 

(6) VV . PP. Rosw.l. l. p. 444, 1. 


28 VITAE. 


26 


primum, sex poslea Joannem adiisse, ac sibi de ἃ deamus nunc ad gravissimam rem, quaeren- 


sorte sua futura a Joanne varia praedicta. esse (4). 
Quae praedicta de Palladio valent. Unde aper- 
tum est, Palladium ipsum illud caput libri 
secundi mutuatum esse, e suis vero illa, quae 
visitationem Joannis accuratius ac uberius 
explicent, addidisse. Nam etiam libri secundi 
caput de Joanne in Lyco genuinum esse S. Hie- 
ronymus testatur (2). 

Sin autem Palladius unum caput libri secundi 
satis longum in Historiam Lausiacam suam 
transtulit, quid obstat, quin et cetera capita, 
quae utrique libro communia sunt, ab eodem 
Historiae Lausiacae  intexta 6886 dicamus, 


tes, num hic socius Palladii et libri secundi 
scriptor Rufinus fuerit, nec ne. Quod quidem 
fuisse nequit. Nam supra (3) ostendimus, Ru- 
finum post annum 385 in Aegypto non am- 
plius adfuisse. Neque in Rufini libris, neque 
in illa dissensione, quae lufino eum S. Hiero- 
nymo fuit, de itinere, quod exeunte anno 394 
aut omnino post annum 383 in Aegyptum 
susceperit, quidquam invenitur. Palladius de- 
nique, si Rufinus itineris socius fuisset, de eo 
in Historia Lausiaca aliter sane scripsisset, ac 
scripsit (4). 

Hinc igitur satis perspicuum videtur, Ru- 


praecipue, quum Palladius, ut saltem e capite B finum illum Palladii socium et libri secundi 


de Joanne haud dubie constat, scriptoris libri 
secundi in itinere socius fuerit, quocum una 
Hierosolymis venerat. 

Ergo próbabile est, Palladium, quum Histo- 
riam Lausiacam scriberet, capita illa de senibus 
Thebaidis e libro secundo in eam transtulisse. 
Iam vero istam necessitudinem, si tertius qui- 
dam capitum compilator statuatur, iuste expli- 
cari non posse, supra vidimus. Quare solum 
restat, ut statuamus, ista capita ab ispo Palla- 
dio Lausiacae intexta esse. ld vero rectius 
explicari nequit, quam eo, ut Palladium non 
solum Joannem in Lyco et Appollonium, 
de quibus iam certo constat, sed ceteros quo- 
que omnes Thebaidis senes una cum serip- 
tore libri secundi invisisse, eamdemque ista 
una cum eo expertum esse opinemur. Qua- 
propter postea, quae ,sóciüs bene exposuerat, 
in librum suuni fecepit ; quae vero longiore 
habitatione ipse melius quam socius cognove- 
rat, scilicet quae ad senes circa Alexandriam 
etin Nitria eique confinibus liabitantes spec- 
tant, suo Marte descripsit. ΔΘ Quod si conten- 
dimus, necessitudo ista te amplius offendere 
nequit. 

Itaque necessitudine, quae libro secundo 
Rosweidianae collectionis intercedit cum  Hi- 
storia Lausiaca Palladii, iuste explicata, con- 
celusio, scriptores horum librorum exeunte 
anno 394 socios itineris in Thebaide fuisse, 
non evertitur, sed magnopere confirmatur. Re- 


(!^) Hist. Laus. ]. ]. Opp. Meurs. l. l. p. 468- 
472. 

(2) Ep. 133 δὰ Ctesiph. 

(3) Initio huius $. 

(&) Hist. Laus. cap. 118. 119. 

(5) VV. PP. Rosw. lib. 11 cap. 28 p. 479, 2. 


(6) Capita practica ad Analtolium 93. 94. Gal- . 


, land. Bibl. PP. T. VII p. 568. 


seriptorem non esse. Quod alio firmissimo ar- 
gumento probatur. Legimus in libro secundo : 
« Narrabant autem nobis quidam ex patribus, 
qui ibi [in Celliis] erant, quod in locis istis 
duo Macarii quasi duo caeli lumina refulsis- 
sent (5). » Ergo scriptor libri Macarios, qui- 
buscum se in Nitria versatum esse Rufinus su. 
pra ipse nos docuit, ipse non cognovit. Quo fit, 
ut Rufinus libri secundi scriptor esse non pos- 
sit. Neque Evagrium eius libri scriptorem exi- 
stimare licet, quod quispiam fortasse e verbis 
S. Hieronymi supra allatis conficere velit, Nam 
Evagrius itidem se cum Macariis conversatum 
esse ipse testatur (6). 

Apparet, uti probavimus, Rufinum librum 
secundum nóm composuisse. Sed eum, nisi 
S. Hieronymus et codices antiqui omnino er- 
raverint, saltem interpretem libri esse necesse 


est. 87 Atque librum istum, qui in collectione 


Rosweidi idiomate latino exstat, primitus 
graece scriptum fuisse, si textus graeci frag- 
menta a Cotelerio vulgata (7) aut fragmenta, 
quae in Historia Lausiaca Meursianae editionis 
servata sunt (8), contuleris, facile tibi persua- 
debis. Itaque iam de interprete, num Rufinus 
sit nec ne, accurate videamus. 

Ác primum quidem, quai in libro secundo 
Macarius Alexandrinus, qui Palladio oculato 
teste in Celliis vixit (9), in Scete habitasse di- 
citur (10), nemo inducatur, ut statuat, Rufinum 
interpretem non esse, quippe qui, si fuisset, 


(7) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. Ill p. 171- 


, 184. opp. Meurs. l.l. p. 639 sqq. 


(8) Multa enim libri istius capita graece in Hi- 
storia Lausiaca legi, supra (p. $3)ostendimus. 

(9) Hist. Laus. ed. Meurs. can ^ . 
l. 1. p. 336. Cf. infra Capr 

(10) VV. PP. Bosw. Μ᾿ 


27 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 48 
talem errorem, quia cum Macariis ipse versa- A Quod de libri istius interprete disputavimus 


tus est, correxisset. Nam error illi relationi 
non inest, quum Macarius Alexandrinus eodem 
Palladio teste non in Celliis solum, sed inter- 
dum in Scete quoque habitarit, ubi cellam 
habuit (1). Deinde Rufinus, licet in interpre- 
tandis libris summa cum libertate versetur, 
vix unquam tamen artem criticam sic exercuit, 
ut scriptorem emendarit. Quare, si scriptor 
errasset, id a Rufino correctum esse vix ex- 
spectari posset. Denique num omnino Rufinus, 
qui in summa illa rerum perturbatione, quum 
Lucius monachos eremi exagitaret, Macarios 
in Nitria convenit (2), de habitatione singulo- 


rum tam accurate edoctus fuerit, admodum B 


potest dubitari. Istinc igitur nihil obstat, quo - 
minus Rufinum libri seeundi interpretem esse 
dicamus. 

Iam porro, quod Rufinum interpretem esse 
comprobet praeter S. Hieronymi verba et co- 
dicum testimonia, audi. In libro enim secundo, 
in fine narrationum de Macariis locum legis, 
qui a nemine nisi a Rufino scriptus esse po- 
test. Locus hic 48 est : « Sed et multa, ut di- 
ximus, alia de operibus sancti Macarii Alexan- 
drini mirabilia feruntur, ex quibus nonnulla 
in XI libro Ecclesiasticae Historiae inserta, 
qui requirit, inveniet (3). » En apertam alle- 
gationem Continuationis Historiae Ecclesiasti- 
eae Eusebii, quam -scripserat, Rufinus, Neque 


vero talis parenthesis ἃ Rufino interprele tex-.. 


tui adiecta offendat, quum Rufinus in interpre- 
tandis libris maxima cum libertate versari so- 
leat. Ad Continuationem autem istam provocat, 
in qua scripserat de Macario haecque verba ad- 
diderat : « Verum si singulorum mirabilium 
gesta [a Macario scilicet] prosequi velimus, 
excludimur a proposita brevitate, maxime 
cum haec narrationem proprii habere operis 
mereantur (4). » Ad ea igitur verba, quin ille 
locuslibri secundi respiciat, dubitari nequit. 
Neque, quum scripserit : « ut diximus, » du- 
bitationi locus relinquitur, Rufinum ut Conti- 
nuationis, ita et illius loci libri secundi esse 
scriptorem, ipsius autem libri secundi si non 
scriptorem, tamen interpretem. 


(1) Hist, Laus. l. I. p. 408. 

(2) Rufini Hist. Eccl. lib. 11 cap. & ed. Basil. I. 
p. 232, ed. Vallarsi p. 27, Migne ]. |. p. 511. 

(3) VV. PP. Rosw. lib. ll cap. 29 p. 482, 2. 

(4) Rufin. Hist. Eccl. lib. Il cap. 4, 1. 1. 

(5) VV. PP. Rosw. p. 548. 

(6) Eccl. graec. Mon. 1l. 1.; Opp. Meurs. 1. Il. 


p. 639 sqq. 


praefatio quoque libri (5) saltem aliquatenus 
comprobare videtur. Quae graece bis habetur, 
et in « Paradiso, » cuius fragmenta Cotelerius 
edidit (6), οἱ in priore prooemio Meursianae 
editionis Historiae Lausiacae (7). Atque edita 
Paradisi fragmenta, inter quae etiam praefatio, 
satis accurate cum libro secundo conveniunt. 
Contra a prooemio isto Meursianae editionis 
praefatio Paradisi et libri secundi hisce gravi- 
bus capitibus differt. Ubi enim scriptor prooe- 
mii se rogatu l.ausi praepositi scripsisse ait, 
ibi praefatioilla scriptorem « in gratiam fratrum 
ia monte Oliveti commanentium » scribere 
perhibet. Rursus prooemii scriptor addit, se 
et de mulieribus dicturum, quod autem prae- 
fatio omisit ; neque libro secundo de mulieri. 
bus quidquam continetur. Ceterum  praefa- 
tionem inter et prooemium istud intimam ne- 
cessitudem 429 esse, in aperto est. Quid 
igitur ? Num prooemium istud, an illa prae 
fatio vel Paradisi vel libri secundi prius exsti- 
tit ? 

Quae res, nisi forte codicibus aliquando 
decernatur, ad liquidum vix perdueetur. δὶ 
vero coniecturis uti licet, prooemium aetate 
prius esse dixeris. Vix enim quisquam loco 
verborum : librum in gratiam monachorum in 
monte Oliveli commanentium scriptum esse, deli- 
cationem ad Lausum ponet, aut librum de 


mulieribus quoque narraturum esse falso ad- 


det, nisi ut sic DOva. praefatio prodeat, qua 
alii cuipiam libro praefetur, lam vero Historia 
Lausiaca genuinum  prooe , quo liber 
Lauso dedicatur, habet. Quare nemo, ut site 
rum cum altera ad Lausum dedicatione fabri- 
caret οἱ adderet, compelli potuit. Neque alius 
liber, cui libri secundi praefatio sic depravata 
praefigi potuerit, cognoscitur. UnJe praefatio 
nem istam illo prooemio aetate priorem esse 
parum verisimile est. 

Quapropter haec coniecerim. Cum multa 
significent, Lauso dedicatum et Heraclidis li- 
brum fuisse (8), quid, si prooemium istud, 
quod ad Historiam Lausiacam non pertinere 
supra ostendimus, reapse libri  Heraclidis 


(7) Opp. Meurs. l. l. p. 333 sqq. 

(8) Heraclidem librum de vitis patrum Lauso 
dedicatum scripsisse cum codicibus Vaticanis, quos 
supra recensuimus, tum eo probatur, quod in fine 
et libri à Rosweido sub Heraclidis nomine editi el 
Historiae Lausiacae a Meursio editae Epilogus οἵ 
Lausum exstat, qui codicibus Vindobonensilet 
testibusad Historiam Lausiacam non pertinet:Xl. 


i 


30 


VITAE. 


30 


prooemium, Heraclidis vero illum habendum A venerabilem virum Hor nomine (4). » Itaque 


esse librum dieamus, quo liber secundus et 
Historia Lausiaca innituntur ? 

30 Quod si statuis, difficultates omnes facile 
explicantur. Heraclides enim, Rufinus et 
Palladius amici et Origenistarum duces fue- 
runt (1). Rufinus in monte Oliveti cellam 
habens, ut Meliana coetui virginum, ita ipse 
congregationi monachorum praefuit (3). A 
quibus αἱ librum de senibus componeret roga- 
tus, ex Heraolidis amici libro quae sibi usui 
erant congessit et ore latino edidit. Opuscu- 
lum, quod sic nascebatur, monachis Oliveti 
inseripsit, atque, quia monachi muliebria non 
curant, quae Heraclides de mulieribus habe- 
bat, omisit. E senibus praecipue Origenistas 
attulit, quapropter in S. Hieronymi accusa- 
tionem incurrit, qui Rufinum, quum quasi 
novus liber ita prodiret, auctorem dicere iure 
aliquo potuit. Nec non istiusmodi compositio- 
nis vestigia liber secundus aliquantum prae se 
ferre videtur. 

Isto igitur modo difficultates facile solvun- 
tur. Sed si illa posueris, Rufini librum ut ore 
latino ita et graeco extitisse statues. Quod cum 
fragmenta  CGotelerii postulant, tum libri 
secundi narratio de Or abbate comprobare 
videtur. Sic enim Palladius de eo scripsit : 
« Magno huic sancto suo testimonio Lribuit 
virtutem universa fraternitas, praecipue autem 
ancilla Dei Melania, quae hunc montem. ante 
me est ingressa. Ego enim eum ^on offendi 
vivum (3). » Ergo Orjabbas mortuus fuit, an- 
tequam Palladius senes Thebaidis adiit. Liber 
vero secundus longa utitur narratione, quae 
incipit: « Vidimus et alium apud Thebaidem 


Palladii Historiam Lausiacam ad codicis Vindobo. 
nensis fidem breviter delineatam, infra huic nostrae 
editioni Historiae Lausiacae praepositam. Delibro 
graeco ab Historia Lausiaca diverso, qui Cotelerio 
et Caveo testibus in codicibus mss. sub nomine 
Heraclidis exstat, non satis compertum habemus. 
Trithemius in libro de Scriptt. Eccl. : « Heraclides, » 
inquit, « inter alia scripsit ad aedificationem 16- 
gentium opus insigne de viia el conversatione sane 
ctorum patrum in eremo vel in coenobiis degen, 
tium sub regula, cui titulus est Paradisus. » Sed cui 
liber dedicatus sit, Trithemius non addit. Coteler. 
Eccl. Graec. Mon. T. IIl p. 566. CaveSocriptt. Eccles, 
Hist. lit. s. v. Heraclides. Trith. de Soriptt. Eocl. 
eap. XCIII. 

(1) Palladii Dial. de vit. S. Joannis Chrysost. 
cap XX, S. Chrysost. Opp. ed. Montfaucon (Paris. 
1734 sqq.) T. Xlll p. 76 sqq., Galland. Bibl. PP. 
T. VII! p. 320. Tillemont, Mémoires T. Xl. Gave 

Scriptt. Eccles. Hist. litt. s. v. Heraclides. 


D 


scriptor huius capitis libri secundi abbatem 
vidit, quem Palladius non amplius vidit. 
Quanquam eum una cum scriptore isto senes 
Thebaidis invisisse supra ostendimus. Fateor 
huius quidem difficultatis explicandae varia 
sane genera excogitari 81 posse. Sed quia Me- 
lania Or abbatem adiit, de quo eximia Palladio 
narravit, verisimillima explicatio haec esse 
videtur, Rufinum una cum Melania ad abba- 
tem Or esse profectum, atque in componendo 
libro secundo illa de hoc sene suo Marte addi- 
disse. lam vero eadem de abbate narratio, 
quae latine in libro secundo exstat, graece 
quoque servata est inter quaedam fragmenta 
a Cotelerio edita et in Meursiana editione Lau- 
siacae (D). Unde, cum et alia graeca libri se- 
cundi fragmenta inveniantur, eum librum exi- 
etimabis et latine et graece exstitisse, ut usui 
graecorum ac latinorum monachorum inservire 
.posset. Nomen Paradisi graeco exemplari indi- 
tum inde explicatur, quod Heraclidis liber, 
cuius pars erat, Paradisus inscriptus fuit. 
Atque haec existimatio nostra, Rosweidianae 
VV. PP. colleetionis librum secundum etis 
graece extitisse, codicum fide egregie proba- 
.tur. Nuper enim Montefalconii bibliothecam 
Coislinianam (Paris. 1715 fol.) envolvéms, p. 138 
indicem offendi libri graeci, qui €odice Lxxxiri 
saeculi circiter x conjinuetur, inscripti : 'I«- 
«φωνύμον d x«t' Αἴγνκτον τὠνμοναχῶν ἱστορία, 
. euius capita cum libro secundo omnino ita con- 
cinunt, ut omnis dubitatio tollatur. Id quod ei, 
qui rem accuratius examinaverit, planeap pare- 
bit (6). S. Hieronymo hunc librum falso attribui, 
non est quod pluribus dicam. 


(2) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 118 Opp. Meurs. 
l. ]. p. 596. Rutin. Apol. (Invectiva] in S. Hieron. 
lib. Il cap. 8, Opp. ed. Vallarsi p. 303, Migne, Patrol. 
T. XXI p. 591, S. Hieron. Opp. ed. Bened. T. IV. 
p. 420. 

(3) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 11, l. 1. p. 369. 

(4) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 2 p. 457, 2. 

(5) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. lll p. 159; 
Hist. Laus. ed Meurs. ]. l. p. 371. 

(6) Montefalconius illum librum ita describit : 
« Cod. LXXXIII, olim CCCXLVIII, membranaoeus 
X circiter saeculi, foliorum 3351. Continet ea quae 
sequuntur... fol. 266'[spovópou ἡ κατ᾿ Αἴγυπτον 
τῶν μοναχῶν ἱστορία, i.e. Historiamonachorum 
Aegyptiorum.Liber Hieronymo perperam adscriptus. 
Similis fere argumentilibrum Palladio adscriptum 
jamdiu notum fecit Joannes Meursius, in praefa- 
tione videlicet ad Lausiacam Historiam , quod opus 
graecum primus edidit ille Lugduni Batavorum 8. 
1610. Est, inquit, in. bibliotheca mea eiusdem au- 


81 


Itaque hoc obtinuisse mihi videor, illa con- A 
jectura difficultates optime solvi ; quas vix 
alia ratione tam facile solvi crediderim. Sin 
autem vera sunt, quae conjecimus, Rufinum 
interpretem libri secundi esse, atque quodam- 
modo auctorem dici posse, denuo intelligi- 
tur (1). 

Sed conjecturas mittamus, atque ex iis, 
quae de libro secundo disputavimus, quae 
certa sunt, in unum componamus. Ea qui- 
dem huc redeunt. Graecus scriptor rerum, 
quae in libro secundo leguntur, certo non 
cognoscitur. Nec solum liber secundus, sed 
etiam graecus liber, e quo ille hauriebatur, 
Palladii Historiam Lausiacam aetate multum B 
antecedunt. Deinde e libro secundo, aut, 
quod verisimilius est, ex eodem, quo is ute- 
batur, fonte Palladius ea, quae ad senes The- 
baidis pertinent, aliaque nonnulla in Lausia- 
cam suam transtulit. Latinus denique 32 libri 
secundi interpres Rufinus est, qui librum in 
eam formam redegit, quae nunc habetur. Ac- 


«οἱογὶβ διήγησις περὶ τῶν xat' Αἴγνπτον διαλαμ- 
ψάντων ἁγίων πατέρων. Idquoque opus, siplacere 
Àanc Historiae Lausiacae editionem  intellexero, 
communicabo [Cf. annotationem nostram supra p, 
1& not. 5]. An idem qui hic noster liber fuerit, in- 
certum est. Vide notas Frontonis Ducaei in Lau- 
siacam Palladii Tom. II Biblioth. Patrum graeco- 
latine. Auctoris praéf&tio praemittitur, euius ini- 
tium hoc: Εὐλογητὸς ὁ Θεός ὁ θέλων πάντας &v- 
θρώπονς σωθῆναι, xat εἰς ἐπίγνωσιν ἡληθείας 
ἐλθεῖν" ó xai ἡμᾶς χαθοδηγήσας ἐπὶτὴν Αἴ- 
γνπτον, xat δείξαςἡ piv μεγὰλα xai θανμαστὰ 
καὶ γραφῆς ἄξια etc. i. e. Benedictus Deus, qui 
omnes homines vult salvos fieri, et an veritatis agni- 
tionem venire. Qui et duxit nosin Aegyptum, ibique 
nobis ostendit magna et mirabilia, memoria scrip- 
toque digna Hunc librum conscripsit, inquit, v «pa 
χληθεὶς συνεχῶς ὑπὸ τῆς εὐλαδοῦς ἀδελφότη- 
τος τῆς ἐν τῷ ἁγίῳ ὄρει τῶν ἐλαιὼν πολιτενομέ- 
yn €, i. e. frequenter rogatus a religiosa fraternitate 
quae in sancto monte Olivarum conservatur. Des- 
cribit autem vitas sanctorum Patrum Joannis Lyco* 
politani, abbatis Or, Ammonis, abbatis Ben,mona- 
chorum civitatisOxyrynchi, Theonis, Eliae, Appollo 
Amun, Copretis, Patermutii, abbatisSurus, abbatis 
Elle, Apelle Joannis, Paphnutii, Pityrionis, Eulogii 
presbyteri, Isidori, Serapionis, Appollonii martyris, 
Dioscori, monachorum Nitriae, aiterius Ammonii, 
alterins Didymi oculatissimi, Chronidis et eorum 
qui cum eoerant, Macarii Aegyptii, Amun, Macarij 
cognomento πολιτιχοῦ, Pauli simplicis, Aminonae, 
etJoannis. Deindeenumeratione facta periculorum, 
quibus hac in perigrinatione perfunctus est, clau- 
dit fol. 322, verso. » 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANERINI 


44᾽ 
cedit, coniectura, Heraclidis fortasse librum 
fuisse, e quo libri secundi scriptor et Palladius 
hauserunt. Quantopere vero optandum sit, ut 
singulae vitae patrum eremi hucusque non 
editae, quarum multos codices graecos in bi- 
bliothecis vidimus, nec non Heraclidis paradi- 
sus, Historia Lausiaca Palladii graecumque 
libri secundi nostri exemplar edantur vel ad 
melioris fidei codices excudantur, unde nova 
lux huius quaestionis oriri possit, facile pa- 
tet (2). 

Expedita iam de libro secundo quaestione 
de Rufino id solum restat monendum, alium 
insuper fontem historiarum de Macariis ab eo 
relictum esse in Continuatione illa operis Eu- 
sebii, quam modo laudavimus. 

$7. Et haec quidem de Rufino. Nunc ad 
Evagrium transeamus, qui varia de senibus 
scripta reliquit, in quibus de Macario ter tan- 
tum loquitur. Fuit is natu maior Palladio ; 
hic enim apud Socratem illius discipulus 
appellatur, ita tamen, ut paullo post mortem 


(1) Tillemont. Mémoires T. ΧΙ et iterum T. XV 
statuit, Rufinum librum secundum non nomine suo 
scripsisse, sed alterius, Petronii scilicet Bononien- 
sis episcopi,cutus ttineri describendocalamun suum 
commodavrit. Nititur Tillemontii argumentatio loco 
Gennadii, qui cap. XLI : « Petronius, » inquit, 
« scripsisse putatur vitas patrum monachorum 
Aegypti. » Sed doclum virum errasse dissertatio 

"de' vita Petronii, quae AA. SS. Boll. Oct. T. ll 
p. 42? sqq. exstat, pag. 428. 429, dilucide ostendit. 

(2) 1n codice ms. 11831 Bibljothecae Burgundicae 
Bruxellensis Sec. XVII, 4*, invenimus Δ. ἡ ματα 
περὶ τοῦ βίον τῶν ἁγίων πατέρων, in quorum 
fiue haec verba leguntur:« Ex ms. BibütotAecae 
Augustanae ταύτας τὰς διηγήσεις descripsit fide 
qua debuit Danielis Davidis ex fratre nepos Hoes- 
chelius AnnoS. N. 1664 mense Januario.» Ys,qui 
codicem descripsit, in schedulae fronti adglutinatae 
pag. 1 notavithaec verba : Τοῦ μαχαρ. x«i ἀγιω- 
τάτον Παλλαδέον ἐπισχόπου 'EAsvouméótoq 
πρὸς Λανσον πραιπόσιτον διηγήματα περὶ τοῦ 
βίον τῶν ἁγίων πατέρων. Ezcodice membranaceo 
Bibliothecae Augustanae. Quod in margine saepius- 

cule huius apographi compendiose legitur exzara- 
tum σημ, nihiLaliud est quam σημείωσα qi. 6. nota, ob- 
serva, » etc., pag. 2 indicemcapitum latine appo- 
suit. Capita autem graecaillius libriita se excipiunt: 
I. Περὶ Ἰωάννου τοῦ ἐνλυχῷ, ἐστὶ δὲ πόλις θη- 
Galdoc ᾿Εθεασάμην οὖν ἐν τοῖς ὁρίοις Λυχῶ τῆς Θηθαί- 
δος τὸν μέγαν xai μαχάριον Ἰωάννην ἄνδρα ἅγιον ἀληθῶς 
x. 1.) (in cod. p. 1 sqq.). It. Περὶ *Hpovog τοῦ ex 
ριθοῦς xat ἐναρέτου τὸν βίον xal χενοδόξον.- 
γειτνιῶν μοι ᾿Αλεξανδρέως x. τ. λ. (p. 30 sqq.), fini 
μετ᾽ ὀλίγας ἡμέρας.Π|.Περὶ τῶν Ταδεννησιωτ ὧν 1€ 





38 


VITAE. 


34 


Valentis Augusti, qui anno 378 obiit, uterque À transegisse vix crediderim. Id enim ex Rufini 


floruerit (1). Evagrius in solitudinibus Aegy- 
pti ipse solitariam vitam duxit, et Palladio teste 
quinquaginta quatuor annos natus in solitu- 
dine animam efflavit (1). Unus ex septem so- 
ciis fuit, inter quos Palladius et libri secundi 
scriptor e Nitria ad Joannem in Lyco pro- 
fecti sunt (3). Scriptor quidem iste Evagrium 
in Celliis vidit (ἃ) ; Evagrius ipse in libris ad 
Anatolium amicum scriptis se in Scete residere 
profitetur (3). Quum Evagrius tribus solis 
locis (6) de Macariis loquatur, neque, de quo- 
naim Macario narret, ubique addiderit, licet 
aetate ceteris antecedat, et una cum Macariis 


Apologia [Invectiva] II colligi potest. qua legi- 
tur : « Ceterum iste [S. Hieronymus], qui in tota 
vita sua non totos triginta dies Alexandriae, ubi 
erat Didymus, commoratus est, per totos 
paene libellos suos longe lateque se iactat 
Didymi videntis esse discipulum, et χαθηγητήν, 
id est praeceptorem, in Scripturis sanctis ha- 
buisse Didymum. Et omnis icta iactantia uno 
mense quaesita est (8). » Quanquam autem 8. 
Hieronymus Alexandriae aliquantisper tan- 
tum Didymum auditurus consedit, tamen, an- 
tequam in Palaestinam rediret, Aegypti mo- 
nasteria peragravit. Ipse enim scribit : « Con- 


in illis regionibus 33 eodem tempore vixe- P tendi Aegyptum, lustravi monasteria Nitriae 


rit, post Palladium et Rufinum testem audiri 
eum consentaneum videtur. 

$ 8. Venimus ad S. Hieronymum. Qui non 
nisi oblata occasione obiterque de Macariis 
loquitur, sed unam nobis difficultatem de Ma- 
cario quodam obiicit (7), quam suo loco ex- 
pediemus. Multum temporis in Aegypto illum 


τὰ περὶ τὸνἅγιον Παχώμιον. Ταδέννησίς ἐστι 16- 
πος ἐν τῇ Θηθαΐδι x. τ. ). (p. 33 sqq.), tinis : 


γωνήτους ποιήσας. 


ἀἄχοι- 
IV. Περὶ τῆς ὑποχρινομένης 
μωρίαν παρθένου. Ἔν τούτῳ τῷ μοναστηρίῳ παρ- 


θένος τις ἦν x. τ. ). (p. 40 sqq.), fiuis : 


χαὶ ὑπὸ 


et inter Sanctorum choros aspides latere per - 
spexi (9), » Origenistas inteligens, quibus fa- 
vebat Rufinus. Singula igitur, quae per S. Hie- 
ronymi opera sparsa de Macariis leguntur, 
post Evagrii loca diiudicabimus. 

$ 9. Ultimus se nobis offert Cassianus. 18 
exeunte saeculo quarto, quum iuvenis esset, 


γήσασθαι περὶ τοῦ παιδίου Μελάνης x. t. . (p. 105 
sqq.), finis : xet παρθένων xai δουλίδων. XIV. Περὶ 
Πιννιανοῦ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς, Ὁμοίως x«t ILvvst&- 
γὸς ὁ τότε ἀνὴρ αὐτῆς, νῦν δὲ τῆς ἀρετῆς σύνἐργός 
x. τ᾿ ). (p. 109), finis : ἔργοις τῆς ἀρίστης πολιτείας. 


τῶν πλειόνων μυσαττομένη. V. Περὶ Πιτηρούμ [finis C XV. Περὶ τῆς ὑποδεξαμένης παρθένον τὸν μα- 


huius nominis in codice lectu difficilis est]. Περὶ 
ταύτης τῆς ὁσίας tà ἁγίῳ Πιτηροὺμ [nomen lectu 
difficile est] παρέστη ἄγγελος x. τ. X. (p. 42 sqq.). 
finitur : περὶ τῆς γενναίας ταύτης μαχαρ 7 vl. “Περὶ 
Διδύμον τοῦ ἀπὸ ὀμμβέξων καὶ ἑρμηνέως τῶν 
θείων Γραφῶν, χ..“ 5. ἃ, (p. 4δ 544,), finitur : x«t τὴν 
£60 quada, καὶ εὕρηται οὕτως. VII. Περὶ Παφνου- 
τίου. Μιᾷ τῶν ὑμερῶν συνδραμόντος xai Παφνοντίου x. 
t. A. (p. 47 sqq.), finitur : τοὺς ἀλλοφύλονς εἰς τὸ 
ὅρος τοῦ δονχᾶ. VIII. Περὶ τοῦ ἄλλου Παφνουτίέον. 
Ἐθασάμεθα δὲ x«i τὸν τόπον Παφνουτίου x. τ. λ, 
(p. 56 sqq.), finis est : x«i ἀγγέλων ἀναλαμδανόμε- 
voy ὑμνούτων τὸν Θεόν. ΙΧ. Περὶ τοῦ ἐν ἁγίοις xa, 
μεγάλον πατρὸς ᾿Απολλῶ. ᾿Εθασάμεθα δὲ xoi ἔτε- 
pov ἄνδρα ἅγιον x. τ. X. (p. 63 sqq.), finitur: 
ρονσα)ὴμ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς ὑμῶν. X. 
Περὶ τοῦ iv ἁγίοις Κόπρῃ, ἐνοῖς καὶ περὶ τοῦ 
μεγάλου πατρὸς Πατερμουθίον. Ἦν δέ τις πρεσθδύ- 
τιρος ἔχων πλησίον ἐχεῖ x. τι 3. (p. 85 sqq.), finis: 
τὴν τῶν ἀδελφῶν ἀνάπαυσιν. XI. Περὶ τῆς ἀειμνή- 
στου x«l μαχαρίας Μελὰνης. 'H τρὶς μαχαρία 
Μελάνη Σπκάνῃ ἦν x. τ. λ. (p. 98 sqq.) finitur), : ἐν Ἱε- 
povca)àp ἔχουσα συνοδίαν παρθένων. XII. "Ett περὶ 
τῆς μεγάλης xal ἁγίας Μελάνης λόγος ἕτερος 
τοῦ αὐτοῦ. Περὶ τῆς θαυμασίας xol ἁγίας ἐν γυναιξὶ 
Wüswee x. τ. À. (p. 100 54.), finitur: ἄπραχτα με- 
ταννύτων ὀψὲ τοῦ χαιροῦ. XIII. Περὶ Μελάνης 
τῆς νεωτέρας. ᾿Ἐπεὶ δὲ προὐπεσχόμην ἀνωτέρω διη- 
ParnoL. Gn. XXXIV. 


JIe- D 


x&ptov ᾿Αθανάσιον. [[αρθένον oid& τὴν ἐν ᾿Αλεξ- 


ανδρείᾳ, ἣν χαχείληφα x. τ, ἂν (p. 109 sqq.), finis : 


εἰς τὴν΄ ἑωὴν᾽ δόξαν "xai ἀσφάλειαν. XIV. Διήγησις 


ἹΠπκππολύτον τοῦ γνωρίμου τῶν ἀποστόλων. 'Ev 
ἄλλω βιδλιδαρίῳ [cod. βιδλιδαρίῳ)] ἐπιγεγραμ- 
μένῳ Ἱππολύτου x. τ, λ. (p. 412 sqq.), finis : μα- 
χαρίων στεφάνων παρὰ τῆς τούτον φιλανθρωπίας 
ἠξιώθη. Itaque hoc opus non tamlibro collectionis 
Rosweidianae secundo cognatum, quam e singulis 
capitibus Historiae Lausiacae compositum esse in- 
telligitur. 

(4) Hist. Eccles. lib. IV cap. 23 ed. Valesius Mog. 
1617 p. 238. 

(2) Hist. Laus. cap. 88 Opp. Meurs. l. 1, p. 549. 

(3) De hac re supra p. 21 disputavimus. 

(ὦ) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 27 p. 479, 1. 

(δ) Galland. Bibl. PP. T. VII p. 553. 

(6) Ibid. p. 561. 565. 

(7) In vita S. Pauti eremitae, S. Hieron. Opp. 
ed. Bened. T. IV. P. II p. 69. 

(8) Rufini Apologis [Invectiva] in S. Hieronymum 
lib. Il cap. 12, Opp. ed. Vallarsi p. 367, Migne Pa- 
trol. T. XXI p. 594; S. Hieron. Opp. ed Bened. 
]. ]. p. 422. 

(9) Apol. adv. Rufinum lib. ΠῚ, S. Hieron. Opp. 
ed. Bened. l. l. p. 459 sq. De itinere S. Hieronymi 
in Aegyplo cf. S. Hieron. Opp. ed. Migne T.I 
[Patrol. XXII] p. 60 sqq. 


85 SS. MACARIOROM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 88 
ex coenobio Bethlehemitico in Aegyptum ve- ἃ referant, quae apud auctores Macariis aeque 


nisse videtur (1), et in sola Thebadis eremo 
septennium explevit (2) ; unde colligere licet 
haud exiguum temporis spatium reliquae pe- 
regrinationi — nam multum peregrinatus est — 
ipsnm impendisse. Neutrum Macariorum su- 
perstitem invenit, sed, quae in Collationibus 
Patrum de iis refert, ex 344 ore Serapionis 
senis, et Nesterotis, antiquissimi anachoretae, 
accepit (3). Nihilominus libri Cassiani ad co- 
gnoscendam indolem et disciplinam sotitario- 
rum illius temporis magni pretii sunt et ob in- 
tegritatem scriptoris et ob prudens, quo eum 
excellere arbitror, iudicium. 

€ 10. Commemoratis auctorüm, qui cum 
Macariis vixerunt, aut ab eorum aequalibus 
de iis edocti sunt, scriptis restat, ut de cete- 
ris fontibus, quorum auctores et aetatem ne- 
scimus, quaeramus. In his numerandi sunt 
Rosweidianae collectionis tertius (&), quin- 
tus (5), sextus (6) et septimus (7) liber VV. PP., 
atque liber sententiarum patrum Aegyptio- 
rum (8). Qui quidem libri quibusnam graecis 
scriptoribus — nam primitus graece compositi 
fuerunt — originem debeant, ignoramus, ac sula 
latinorum interpretum nomina cognita sunt, 
ex quibus istos quoque antiquissimis illis 
temporibus scriptos esse apparet. Tantum ve- 
ro abest, ut iis propria contineatur temporum 
senumque deserjptipo, qualem libri Palladii, 
Ru&ni, aliorum praebeat, ui" nílii misi colle- 
ctio relationum οἱ sententiarum  videaütur 
congestarum ex variis de senum vita et disci- 
plina scriptis sive deperditis aut in pulvere 
adhuc delitescentibus, sive iam excusis. Nihil, 
qui eos concinnavit, ipse vidit, nihil ipsé 
percepit, nihil ipse expertus est. Incipiens ab 
aliqua historiuncula alteram et tertiam addit, 
quae singulae singulos senes spectant, ac 
saepenumero ipsis verbis auctoris cuiusdam, 
quem novimus, ita ut compilationem undique 
manifestam deprehendas. Magni autem, dum- 
modo quae confuderunt acriter dispiciamus, 
aestimandi sunt libW illi, quum multa nobis 


(4) Cf. Cassiani Opp., Alardi Gazaei ep. ad lec- 
torem initio. Oudin. Commentar. de Scriptt. eccle- 
siast. T. I p. 1133 sqq. 

(2) Coll. XVII cap.3!, Opp. Cassiani ed. Gazaeus 
p. 513, Migne p. 1087. 

(3) Cf. infra Caput V. 

(4) VV. PP. Rosw. p. 492 sqq. 

(5) lbid. p. 562 sqq. 

(6) Ibid. p. 644 sqq. 

(7) Ibid. p. 665 sqq. 

(8) Ibid. p. 1002 sqq. 


les non leguntur, et fortasse ex scriptis sunt 
desumpta, quae aetatem Macariorum  attin- 
gunt. 35 Liber quartus Rosweidianae colle- 
ctionis supra haud nominabatur, quod nos 
nisi excerptis Sulpitii Severi οἱ Cassiani locis 
constat, q.i n: !fus in plenis eorum libris le- 


guntur, et ad superiorum scriptorum elassem | 


pertinent. Neque Sulpitius Severus de Macs- 


riis expresse uspiam loquitur. Libro nono & - 
decimo VV. PP. Rosweidianae collectionis ni- 


hil de Macariis continetur. lam vero quod ad 
librum tertium et septimum attinet, animad. 
vertendum est, omnes locos, qui in septimo 


B jeguntur de Macario, si eadem narratio in 


tertio quoque reperitur, cam huius libri re- 
latione prope ad verbum consentire. Unde 
efficitur, alterutrum interpretum in libro con- 
scribendo non solum eundem graecum ter- 
tum, sed etiam alterius versionem ad manus 
habuisse. Verum inter librum tertium et quin- 
tum ea tantam similitudo intercedit, ut in nar- 
rationibus de Macariis, quae in utroque le- 
guntur, concinnatores eodem graeco textu 
usos esse statui oporteat. Quod idem de nexu 
inter sextum et tertium librum valet, hoc solo 
discrimine, quod una de Macariis narratiun- 
cula in utroque lisdem verbis reddita est. Sen- 
tentiae denique patrum Aegyptiorum a Ros- 
weido in fine collectionis editae paucissima 
dumtaxat in nostram rem suppeditabunt. 


77$ 47^8ed ad fontes a Rosweido editos alii 


accedunt. Intet quos^primo loco nominanda 
videntur illa Apophhegmera patrum, quae 
apud Cotelerium Eccl. Graec. Mon. T. 1 p. 
338 sqq. habentur, alphabetico ordine dige- 
sta. Quod opusculum, cuius primam mentio- 
nem) saec XII factam esse invenio (9), ita 


compositum est, ut singulorum patrum «o- 


minibus narrationes, quae de iis circumfere- 
bantur, subiunctae sint. Codices ego Viennae 
duos inspexi, unum membranaceum et per- 
vetustum (10), 36 alterumchartaceum (114). Qui 
quidem codices ab exemplari Cotelerii non- 


(9) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. 1 p. 166 cum 
nota Cotelerii p. 747. Cf. infra Caput VII. 

(10) Cod. ms.hist. graec. Bibl. Caes. Vindob. Nr. 
&, olim. 41 fol. Apophthegmata illa exstant a fol. 
1 usque ad fol. 141, 2. Codicem maximopere di- 
gnum, qui cum exemplari Cotelerii conferatur, 
descripsit Lambecius Commentar. T. VIII p. 838. 

(11) Cod. ms. hist. graec, Nr. 9, olim 4&2 in-fel. 
maiore. In principio et fine mutilus est. Apophthr 
gmata illa habenturfol. 1 — 80. Codicem Lamy 
cius descripsit l. ]. p. 840 sqq. 





VITARE. 38 
ocis differre, atque etiam locupletiores A phthegmata, quae Possinus prior, 37 deinde 


debantur, ita ut maximopere digni sint, 
m edito textu Cotelerii conferantur. 
indum autem est, compilatorem illius 
li Apophthegmata inscripti in praefa- 
ne de appendice quadam a se adiecta 
jua « senum effata, quorum nomina non 
ntur, » collegerit (1). Eam igitur appen- 
quam nuspiam editam videmus, char- 
llo eitero codice a fol. 80, 1 usque ad 
33, ἃ contineri existimo, quippe quo 
io post Apophthegmata collectio nar- 
m de patribus sine inscriptione se- 
: sed initium deesse videtur. Hae autem 


Pritius edidit (3), adhibebimus, nec non ea, 
quae passim in vitis Sanctorum, quas Bollan- 
distae ediderunt, habemus (A). Porro quae de 
exilio senum temporibus illius persecutionis 
ἃ Lucio excitatae e Rufino, Socrate et Sozo- 
meno repetuntur, non omittemus, ac locum 
denique e vita S. Posthumii examinabimus, 
quolis de Macario S. Antonii discipulo, num 
unus ex nostris Macariis fuerit, nec ne, dis- 
cernetur (5). Neque vero nostrum esse illud 
visum est, eorum quoque Historiaee Ecclesia- 
sticae scriptorum, qui fontibus illis primariis 
innituntur, ex iisque res et. verba hauserunt, e 


ones solummodo usque ad fol. 4&5, 2 P quorum numero Socrates, Sozomenus, deinde 


bus anonymís agunt, unde aliae non- 
Je senibus, quorum nomina addita sunt, 
tur, atque inter eas tres de Macariis, 
codice descriptas iusto loco adjunge- 
eque illud hic omittamus, in altero quo- 
a2embranaceo illo et pervetusto, codice 
'ophthegmata a fol. 141, 2 usque ad fol. 
uasdam nmarrationes continuo sequi in- 
5: Δεήγησις ἐκ τοῦ βίον τοῦ 'A662 Δανιήλ. 
γέρων ἐν τῇ Σχήτῃ,.. (2). Itaque alteram 
18 Apophthegmatum appendicem, quae 
quum nomina senum, de quibus agi- 
seripta sint, eadem illa, cujus Apophthe- 
n praefatio memorat, esse nequit. De 
is huie alteri membranacei codicis ap. 
i nihil inest. 

praeter illa Apo popheerant οι quae quae 
j cohaerent, alia ue nonnulla À 


^. 


;xteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 339 : Ἐπει- 
τι xai ἕτεοοι λόγοι γερόντων ἁγίων xal πρά- 
ἐμφαίνοντες τὸ ὀνόματα τῶν τε εἰρηχότων 
χαὶ ποαξαάντων, τούτους μετὰ τὴν συμπλή- 
ἂν» χατὰ στοιχεῖον ἔν χεφοαλαίοις ἐξεθέμεθα. 
irevem hoc loeo notitiam rerum, quae in al- 
ic, membranacei codicis, appendice oonti- 
, eum lectore communicare lubet. Ubi fol. 
— fol. 158 narrationes septem leguntur ita 
lae : I. Δεύγῃσις ix τοῦ βίου τοῦ a66à 
"H» τις γέρων ἐν τῇ ZxXTg ὀνόματι Δανιὴλ x«i 
Ἰητήν. συνῴχησαν δὲ τῷ μαθητῇ αὐτοῦ x. τ, λ. 
t τοῦ ἀδελφοῦ ἀπὸ ὀμμάτων. III. Περὶ 
ίΐας xal σώφρονος χόρης. IV. Περὶ τῆς 
ἰείἰας μετονομασθείσης εὐνοῦχος. V. 
ρογυροκράτον xai τῆς γυναιχὸς αὐτοῦ. 
ἀργνροκράτης ἐν ᾿Αντιοχείᾳ τῇ μεγάλη νεώτερος 
'Avdposixog x, τ. à. Vl. Περὶ τῆς προσ. 
(voc μεθύειν. VII. Περὶ τοῦ A«rópov. 
Ur capitibus codex terminatur. Recentior 
; in fige adscripsit : τέλος τῶν ἀποφθεγμά- 
xi κράξεων τῶν ἀγίων πατέρων, quae re- 


Suidas, Nicephorus Callistus sunt, locos rela- 
tionesque in medium proferre, quippe quibus 
parum proficere possimus. Attamen eos brevi- 
ter recensere a re alienum non esse putavi. 
Stratam igitur viam alacríter iam nunc in- 
sistamus, singulis de Macariis in unum com- 
ponentes et elaram idoneamque eorum effi- 
giem, quantum possumus, depingentes. Ae 
primum quidem Palladium testem audiamus. 
CAPUT Il. “ 
PALLADIUS DE SANCTO MACARIO AEGYPTIO, 
$ 12. Palladii Historia Lausiaca, quae eodi- 
cibus Vindobonensibus continetur, ge duobus 


Macariis incipit hoc modo éd et 
immortalium patrum, Mgearif Aegyptii et Ma- 


carii xandrhni, egregiorum et invictorum 
athletarum, honestae vitae certamina, quae 
sunt multa et magna, vereor dicere et descri- 


spicere videntur ad vocabula ab eadem manu in 
folio chartaceo fronti codicis adglutinato scripta : 
βίδλος περιέχονσα ᾿Αποφθέγματα xai np&- 
ξεις ἀγίων πατέρὼν σνναθροισθεῖσα ὑπὸ δια- 
φόρων ἀγίων χαὶ σοφῶν ἀνδρῶν. Apophtheg- 
mata autem, quae codicis fol. 4, 4—141, 3 leguntur 
hoc titulo antiqua manu scripto : Bí6)oc περιέ- 
χουσα ᾿Αποφθέγματα xal πράξεις ἁγίων 
πατέρων insignata sunt. 

(3) Thesaurus Asceticus sive syntagma opuscu- 
lorum octodecim a -graecis olim patribus de re 
ascetica scriptorum. Ea nunc primum prodeunt e 
vetustissimis mss. codicibus eruta, collectore atque 
interprete Petro Possino Soc. Jesu. Parisiis 1684, 
4. Apophthegmata exstant p. 243 sqq. Sancti Pa- 
tris Macarii Aegyptii opuscula nonnulla et apo- 
phthegmata ed. Jo. Georgius Pritius Lipsiae 1699. 
Apophthegmata exstaut p. 234 sqq. Eaque typis 
repetivimusinfrain harum quaestionum Appendice 
altera sub II. 

(4) Cf. infra Caput VII. 

(5) Cf. infra Caput VIII. 


89 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


40 


bere, neiis, qui talia minus curant, mendax ^ ibi habitant, unoquoque semper proximum 


esse videar propter immensam magnitudinem 
exercitationum vires naturae excedentium. 
Sed et eorum gratia, qui virtutibus spiritus 
ornati dona divina experti sunt dignis distri- 
buta, virtutes enarrabo sanctorum Macario- 
rum, qui nomina quoque sanctis suis certa- 
minibus asceseos digna possidebant. » Qua 
singulari atque insolita introductione usus 
Palladius Macarios sane prae ceteris senibus, 
quorum res gestas narravit, magnopere prae- 
dicat. Ac pergit ita narrare : « Primum quidem 
Macarii Aegyptii, qui vixit integros nonaginta 
annos, virtutes proferam. [8 in solitudinem 
triginta annos natus ascendit, in qua annos 
sexaginta peregit. Tanta labores exercitationis 
tulit constantia, αἱ post decem annos insigni 
quadam distinctione dignus habitus παιδα- 
ριογέρων vocaretur, quia citius, quam pro ae- 
tate, virtutibus profecerat. Quadraginta enim 
annos natus potestatem expellendi daemones, 
gratiam curationis, spirilumque prophetiae 
accepit, et honorabili quoque sacerdotio di- 
. gnus existimatus est. Cum ipso duo habita- 
bant discipuli in intima solitudine, quae vo- 
eatur Scete. Quorum uaus semper prope illum 
erateorum causa, qui veniebant, ut curaren- 
tur; alter seorsum sedebat in propria cella. 
Procedente autem tempore vir sanctus perspi- 
caci oculo praevidsqs, ei, qui sibi ministra- 
bat, Joannis nomine, qui postea wesbyter 


faclus est in ipsius vicem : Audi, inquit, fra- 


ter, meam admonitionem, quoniam te tentat 
spiritus avaritiae. Ita enim equidem vidi, ne- 
que ignoro, si meam aequo animo tuleris ex- 
hortationem, in opere Dei hoc loco consum- 
maturum te esse gloriosumque fore et flagel- 
lum non appropinquaturum tabernaculo tuo. 
At si me non audieris, Giezi in te finis veniet, 
cujus et morbo laboras. Haec dicta sunt quinque 
annos antequam sanctus obiit. Et quindecim 
annis post mortem Macarii quum Joannes bona 
pauperum avertisset, ita laboravit elephan- 
tiasi, ut in corpore eius non inveniretur inte- 
ger locus, in quo quis digitum figere 39 pos- 
set. lta in eo, qui non obedierat, prophetia 
sancti viri impleta est. De cibo autem et potu 
supervacaneum est narrare, quoniam ne apud 
socordiores quidem . monachos monasterio- 
rum, quae extra sunt, inveniri ingluvies pos- 
sit aut alia quaedam a consuetudine eorum, 
qui in istis locis morantur, diversa vivendi li- 
bertas, cum propter inopiam rerum necessa- 
riarum, tum propter zelum Dei inter eos, qui 


variis vitae institutis vincere contendente. At- 
que ad aliam hujus viri exercitationem quod 
spectat, ipse dicebatur adsidue in ecstasi esse, 
et majori tempore Deo magis quam rebus ter- 
renis occupari. Nec pauca feruntur miracula 
ab eo peracta. 

« Libidinosus quidam homo, Aegyptius ge- 
nere, captus erat amore cuiusdam pudieae 
mulieris, quae viro nupserat. Quum desiderio 
frustraretur, convenit magum, cui : Fac, in- 
quit, arte tua, aut ut amet me, aut ut maritus 
eam foras eiiciat. Magus, quae poterat ex- 


pertus, quoniam castum ejus animum dimo- 


B vere non posset, effecit, ut equa videretur iis, 


qui eam intuebantur. Maritus ergo ejus ubi 
foras venit, in forma equae eam conspicatus 
ingemuit ac flevit de iis, quae aeciderant. Vo- 
catis deinde vici presbyteris eam ostendit, sed 
ne hi quidem rem intellexerunt. Quum igitur 
illa tribus diebus nihil omnino comedisset, 
postremum Deus, sanctum suum glorificate- 
rus, cogitationem marito iniecit adeundi eum 
ea sanctum virum in solitudine ; quare is ca- 
pistro ligatam ut equam duxit, ubi vir Dei 
habitabat. Appropiaquanti fratres : Quid, in- 
quiunt, huc equam adduxisti ? Ille respondet : 
Ut iusti oratione misericordiam consequatur. 


C At hi : Quid tandem mali habet ? Respondet : 


Haec, quam videtis equam, cara mea uxor erat, 
et, quid iam ei acciderit, nescio. Revelata au- 


᾿ tem saüeto omnia erant, quae femina patere 


tur, et Deum orabat pro ea. Illi vero quum 
ista audivissent, refefumt" ad servum. Christi 
Macarium, 
duxit. Quibus is: Vos. inquit, estis equi, qui 
equorum oculos habitis ; illa autem femina 
est, uL est creata, et ita transformata oculis 
tantum &( apparet eorum, qui sunX dece- 
pti. Deinde aqua benedicta nudam, quam 
adduxerant, a summo vertice aspersit, quum- 
que super caput eius precatus esset, sta- 
tim omnibus eam "videntibus femina appe- 
ruit. Atque vir Dei ei cibum apponi iussit. 
Tum eam  commonuit, dicens Nunquam 
non compareas in ecclesia Dei et in com 
munione mysteriorum Christi ; haec enim 
tibi acciderunt, quia iam quinque hebdomt 
dibus non accessisti ad intemerata Christi my- 
steria. Ita eam corporeet anima sanatam dimisit. 

« Porro dicebatur posteriore vitae sus 
tempore subterraneum fodisse cuniculum iJ 
dimidii spatium stadii et speluncam adiecise 
Si quando igitur complures ei erant mojsii, 


dicentes: Equam aliquis hàe ad . 














41 VITAE. 48 
occulte e cella egressus abiit in speluncam, A scipulos una cum Macario in Scete habitasse 


ita, ut nemo eum inveniret. Abiens vero per 
cuniculum viginti quatuor orationes  dice- 
bat usque ad speluncam, et rediens toti- 
dem. 

« De eo quoque fama exiit, quod mortuum 
suscitarit, ut convinceret haereticum, qui 
resurrectionem corporum non profitebatur. 
Quae quidem fama eonstans fuit in solitudine. 

« Alias ad ipsum mater adduxit adolescen- 
tem, qui a daemone vexabatur, a duobus ado- 
lescentibus utrimque constrictum. Eamque in 
eum vim daemon exercuit, ut trium modio- 
rum panes comederet et amphorae Ciliciensis 


legimus, unum in cella Macarii, alterum in 
propria cella, nemo conceludet, alios solitarios 
una cum Macario inibi non vixisse. Senes enim 
abstinentia et virtutibus insignes procul ali- 
quantum a monasteriis, quibus praeerant, sibi 
cellam instituere solitos esse supra docui- 
mus (2). Ita S. Antonius legitur duos pariter 
ad mortem usque secum discipulos habuisse, 
ceteris monachis, qui sub ejus disciplina vi- 
vebant, in vicinitate degentibus (3). Soiitarios 
vero praeter duos illos cum Macario in Scete 
habitasse, iam inde patet, quod Macarius pres- 
byter Scetis fuit. 


aquam biberet. Quos cibos exinde eructans B Narratio, quae sequitur, de femina in equam 


in vaporem resolvebat, tanquam igne consu- 
merentur. Est enim ordo quidam daemonum, 
qui igneus vocatur; qui quidem non essentia, 
sed, ut in hominibus quoque invenitur, mente 
potius differunt. Iste igitur adolescens, si ἃ 
matre non satis ei suppeditabatur, saepe pro- 
priam suam edebat corporis egestionem et 
lotium bibebat. Flente matre et lamentante 
sanctumque enixe obtestante, istum sanctus 
excepit et supplex pro eo Deum oravit. Ac 
post duos dies míserum daemon cruciatum 
remisit. Tunc matri ejus : Quantum, inquit, 
vis, ut comedat ? Quam, cum decem libras si- 
gnificasset, increpavit, quia nimium dixisset ; 
atque iterum super adolescente precatus cum 
ieiunio septem dierum, daemonem ingluviei 
ab eo expulit et cibum ei constituit-triuim it- 
brarum panem, quem.eomedere deberet, &1 
si operaretur. Πα δὲ hane virtute divinae gra- 
tiae sanatum matri reddidit. 
| « Talia Deus stupenda miracula fecit per di- 
lectum suum Macarium, cuius immortalis ani- 
ma nune est cum angelis. Ego sanctum ipse 
non eonveni ; anno enim, antequam in soli- 
tudinem ingrediebar, obierat (1). » 

$13. Hisce ea, quae Historia Lausiaca co- 
dicum Vindobonensium de Macario Aegyptio 
habet, continentur. E quibus singula si con- 
tuleris, cognosces, textum Meursii in hoc qui- 
dem capite rebus vix differre, sed depravatio- 
nibus scatere. Ad ea autem, quae commemo: 
ravimus, adnotanda nobis haec esse viden- 
tur. 

Primum quidem e verbis, quibus duos di- 


(4) Textus graecus legitur infra in harum Quae- 
stionum Appendice priore sub I. 

(2) Cf. supra p. 4. 

(3) Vita S. Antonii, S. Athanas. Opp. T. I. P. II 
p. 689 sqq., Rosw. VV. PP. 59 sqq. ; Hist. Laus. 


mutata etiam in libro secundo (A), sed nus- 
piam alibi invenitur Nec libri secundi nar- 
ratio tam large exculta est, atque illa Palladii, 
neque mulier est, sed virgo, filia patris fami- 
lias vicini oppidi, quae, ut verbis ipsis uta- 
mur, « per phantasias magicas videbatur ho- 
minibus in equinum animal versa, ut puta- 
retur equa esse, et non puella. Hanc adduxe- 
runt ad eum [Macarium 8 Aegyptium]. Tunc 
ille pereonctatus, quid vellent ? Aiunt paren- 
tes eius : Equa haee, quam vident oculi tff, 
puella virgo et filia nostra fuit, sed homines pes- 
simi magicis artibus in animal hoc quod vides 
mutaverunt eam. Rogamus ergo, wt ores Do- 
minum, ut commutet eam ip, fíoc quod fuit. 
At ille, δἱὲ.;. Ego.hanc, quam ostenditis mihi, 
puellam video nihil In se pecudis habentem ; 
hoc autem, quod dicitis, non est in eius cor- 
pore, sed in oculis intuentium. Phantasiae 
enim daemonum sunt istae, nop veritas re- 
rum. Et cum introduxisset eam cum paren- 
tibus suis intra cellulam, flexis genibus orare 
Dominum coepit, simulque et parentes rogat 
secum Domino supplicare ; et post haec per- 
ungens eam oleo in nomine Domini, omni fal- 
lacia visus expulsa, virginem videri omnibus 
ut etiam sibi videbatur effecit. » Verisimile est, 
utramque et Historiae Lausiacae et libri se- 
cundi narrationem ex eodem fonte manasse. 
Quod facilius creditur, quum ex iis, quae su- 
pra disseruimus (5), constet. Palladium, qui 
Lausiacam scripsit, aut librum secundum aut, 
quod nobis probabilius visum est, textum 
graecum, e quo liber ille fluxit, adhibuisse 


ed. Meurs. cap. 26 Opp. Meurs. l. I. p. 419. 

(4) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 28 p. 480, 1; Ru- 
fini Opp. ed. Vallarsi p. 194, Migne Patrol. T. XXI 
p. 451. 

(5) Cap. 1 8. 6. 


48 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI ΠῚ 


Fundemque, qui anno post mortem Macarii À converti, 


Nitriae montem intravit, ubi decem fere an- 
nos solitudini Scetis vicinus degit (1), accura- 
tiorem famae relatorem duxeris, praesertim 
quum Rufinum ínfidum interpretem esse con- 
stet. 

Quod ad fabulam ipsam attinet, magicas 
artes apud Aegyptios ab antiquissimis inde 
temporibus in usu fuísse, non est, quod di- 
cam. Legimus etiam, Commodo imperatore 
Philippum Aegypti administratorem « cunetis 
curiositatem magicam sectantibus finem im- 
posuisse (2). » Quarto saeculo imperatores ad- 
versus magos leges sanxerunt (3), quarum una 
eorum quoque scientiam proscribit, qui magi. 
cis accincti artibus aut contra salutem homi- 
num moliri, aut pudicos animos ad libidinem 
deflexisse 4&3 detegantur (4). Iuvenis e regione 
Gazae urbis oriundus, de quo in víta 8. Hila- 
ríonis (t 372) narratur, a magis edoetus sub 
limen ,domus puellae amatae tormenta quae- 
dam verborum et portentosas figuras in ae- 
ris Cyprii lamina sculptas defodit ; quo facto 
. jmsanire virgo coepit, inclamare nomen ado- 
'Jescentis, et prae amore in furorem verti, quo 
ἃ ὃ. Hilarione liberatur (5). In nostra fabula 
magus feminam, eui turpem amorem iniicere 
nequit, &on ita mutat, ut sit, sed ut videatur 
tantum eqüa esse. Apud veteres ethnicas gen- 


tes legimus, homines q quosdam in animalia ita 
Ps -— 

(1) C. infra Caput III 8. 20. 

(2) S. Eugeniae vita cap. 1, VV. PP. Rosw. 
p. 340,1. 

(3) Tit. Cod. de maleficis et mathematicis (IX, 18). 

(4) Lex ὅ Cod. 1. I. 

(9) S. Hilarionis vita cap. 14, VV. PP. Rosw. p. 78, 
2 sqq. 

(6) Odyss. X, 229 sqq. ; Ovid. Metam. lib. III, 
193 sqq. ; Aeschyl. Prometheus ; Ovid. Metam. 
lib. I, 610. 

(7) Herod. IV, 105. 


τες 


ut re vera animalia sint, quorum 
naturam, mente integra servata, accipiant. 
Quod experti sunt socii Ulyssis, Aetaeo, lo, 
alii a Circe, Diana, Jove aliisve diis in anima- 
lia mutati (6). Ac magi medii aevi ipsi quidem 
formam ac naturam animalium induunt, cuius 
rei exempla apud veteres quoque non de- 
sunt (7), neque tamen alios in animalia verte- 
re potuisse dicuntur (8). Quare et ab istís anti- 
quis et ab hisce medii aevi mutationibus no- 
stra probe est distinguenda, quae, magicis 
praestigiis effecta, non in corpore feminae, 
sed in oculis intuentium exstitit. Talem autem 
vim, qua hominum oeuli decipiuntur, magis 
attribuunt S. Lactantius, Tertullianus (9), Mi- 
nucius Felix. E quibus S. Lactantius : « Mago. 
rum quoque ars, » inquit, « omnis ac potentis 
horum [daemonum] aspirationibus constat, 
a quibus invocati, visus hominum 4&4 prae- 
stigiis obcaecantibus fallunt, ut non videant 
ea, quae sunt, et videre se putent illa, quae 
non sunt (10). » Minucius Felix : « Magi quo- 
que, » inquit, « non tantum ciunt daemonsas, 
sed etiam, quidquid miraculi ludunt, per dae- 
monas faciunt ; illis adspirantibus et infun- 
dentibus praestigias edunt, vel quae non sunt, 
videri, vel, quae sunt, non videri (11). » Sed 


c exempla, magos praestigiis effecisse, ut homo 


eonspiceretur animal, multa inveniri vix cre- 
diderim (12). Quanquam alia oculorum ludibria 


: Migne Pützo]. T. III p. 322. 


(12) S. Augustiutiy δ. civ. Dei XVIII, 48 : « Et 
n0$, » inquit, « cum essemus imdjalio, audiebamus 
taliadequadam regione illarum partium, ufíslhu- 
larias mulieres, imbutashis malisartibus, incaseo 
dare solere dicebant, quibus vellent seu possent 
viatoribus, unde in iumenta illico verterentur, et 
necessaria quaeque portarent, postque perfuncta 
opera iterum ad se redirent, nec tamen in eis 
mentem fieri bestialem, sed rationalera humanam- 
que servari, sicut Apuleius in libris, quos Asini 


(8) Grimm Mythologie Ed. 1 p. 623. Ubi vir do- jj aurei titulo inscripsit, sibi ipsi accidisse, ut aece- 


etus non omnino vere dixisse videtur ; nam in Tri- 
themii Chron. Hirsaug. ed. Fraucof. 1601 ad a. 
1010 de iuvene a duabus vetulis in formam asini 
mutato legitur. Cf. Vinc. Bellov. Spec. Nat. ΠῚ, 
109. Heliodorus quemvis hominem in quodlibet 
animal mutare poterat. Cf. Fazelli rerum Sicula- 
rum decas [I. lib. III, 1, 59 sqq. Grimmillum locum 
libri sui ipse iam reprobasse videtur; nam in 
altera editione non habetur. 

(9) Apolog. cap. 22. 23. 

(10) Divin. instit. 1I, 15 S. Lact. Opp. ed. Migne 
T. I p. 332. 

(41) Octavius cap. 26, Bibl. Patrum Eccl. Lat. 
select. c. Gersdorf Vol. XIII Lips. 1842 p.27, 


plo veneno, humano animo permanente, asinus 
fieret, aut indicavit, aut finxit. » Augustinus ad- 
dit: « Haec vel falsa sunt, vel tam inusitata, ut 
merito non credantur. » S. Aug. Opp. ed. Migne 
T. VII [Patrol. XLI] p.574. Trithemius 1. I. : « Con- 
tigit, » inquit, « cirea haec tempora Henrici impe: 
ratoris mirabile factum. Iuvenis quidam maleficio 
duarum vetularum in formam asini mutatus est, 
ita ut omnibus videntibus asinus appareret, quod  ! 
multis impossibile videtur non intelligentibus,quod 
permissione divina spiritus malignusoculos homi- 
num mirandis ludificationibus illudere potest. »Cf. 
Vinc. Bellov. 1.1. et Fazelli l. I. In Chronici Hirsae 
gieusis editione altera locupletiore, S. Galli 49 





A» VITAE. 46 
a magis facta medio aevo saepe narrantur. À vertit (3). Atque incolae Siwah Oasis hodie- 


Faustus, ut. unum tantum prodam, currum 
foeno oneratum devorare ac postea evomere 
videtur, vina, quae compotores optant. e 
mensa elicit, efficitque, ut quisque nares cete- 
rorum pro uvis habeat (1). Neque, utrum dae- 
monis ope magus Aegyptius equae speciem 
suggesserit leminae, a Palladio et libro se- 
cundo edocemur (2). In apocrypha S. Basi- 
lii vita — saeculo 4&5 mea quidem sententia 
octavo vel nono conscripta — de amatore tra. 
ditur, qui suadente mago diabolum ipsum 
adit, apud quem per literas Christo renun- 


tiat, sed nuptiis factis ad poenitentiam se con- B 


T. I p. 159, eadem, ut videtur, historiuncula ad 
&. 1013 haec traditur : « Circa haec tempora res 
miranda contigisse in Burgundia legitur, de qua 
mult sapientes diversimode opinantur. Mulier 
quaedam saga, quales vulgo reote maleficas ap- 
pellamus, iuvenem quendam poculo excantato dia- 
bolicis non dubium carminibus in bestiam com- 
mutasse visa est, ita quod omnibus,qui eam vi- 
derant, non homo, sed asinusapparebat. Quae res 
quam sit facilis permittente Deo, ac sagae coope* 
rante diabolo, iam dudum sententia doctorum 
exploratum habemus, qui confirmant, diabolo non 
esse difficile, modo cunctipotens permiserit Deus, 
hominum decipere sensus. » 

(1) Die Sage von Doctor Johannes Faust un- 
ters. von H. Düntzer 1846 p. 177. 203. 70. Similia 
prodigia in oppido Crucenaco magister Theodo 
Magus fecit. De quo Trithemius in cha6n. Span- 
heim. ad a. 1262 ed. Frapneó?- à: t601 p. 284 baec 
narrat : « AnnoJoganis ábbatis huius monasterii X, 
venit quídam homo ex partibus inferioribus ad 
* Xerras istas, qui vocabatur magister Theodo, ma- 
gus et praestigiator admirabilis, qui multa et in- 
eredibilia fecit prodigia. Nam in oppido Creutze- 
nacht coram omni populo publice in foro caput 
famuli sui amputavit, quod post spatium unius di- 
midiae horae corpori iacentis restituit. Cum cani- 
bus ín aere quasi ad venandum ambulare videba- 
tur, ascendens aique descendens, et clamans in 
altissimis quasi a remotis. Armatum hominem 
devorasse putabatur. Currus quoque lignis seu 
foeno oneraios cum equis devoravit, sicut nescien- 
tes modum putabant. Alia quoque stupenda fecit, 
quae scribi hoc in loco superfluum duxi. » 

(23)Magos vim suam ad prodigia facienda a 
daemone repetere credi solet. De prodigiis autem, 
quae daemonis opeedunt, S. Augustinus l.1.: «Fir- 
missime tamen, » inquit, « credendum est, omni- 
potentem Deum omnia posse facere quae voluerit, 
sive vindicando, sive preestando, nec daemones 
aliquid operari secundum naturae suae potentiam, 
quia et ipsa angelica creatura est, licet proprio sit 
vitio maligna, nisi quod ille permiserit, cuius iudi- 


dum magos sibi amorem mulierum conciliare 
posse credunt (4). 

4&6 Iam, quomodo Macarius feminam a ma- 
gi praestigiis solvat, animadverte ! Orationibus 
ad Deum praemissis infelicem aqua benedicta 
a summo inde vertice capitis madefacit, ut 
Palladius narrat, oleo sancto perungit, te- 
stante libro secundo. Quod quidem utrumque, 
et oleum etaqua benedicta, apud senes Aegypti 
in usu fuit ad magorum fallacias evertendas. 
Olei usus ad curandos infirmos, aquae bene- 
dictae ad magorum  incantationes solvendas 
frequentior fuisse videtur. Àqua benedicta et 


cia occulta sunt multa, iniusta nulla. Nec sane 
daemones naturas creant, si aliquid tale faciunt, 
de qualibus factis ista vertitur quaestio ; sed spe- 
cie tenus, quae a vero Deosunt creata, commutant, 
ut videantur esse quod non sunt. Non itaque solum 
animum, sed nec corpus quidem ulla ratione cre- 
diderim daemonum arte vel potestate in membraet 
lineamenta bestialia veraciter posse converti, sed 
phantasticum hominis, quod etiam cogitando sive 
somniando per rerum innumerabilia genera varia- 
tur, et cum corpus non sit, corporum tamen ,si- 
miles mira celeritate formas capit, sopitis- ut 
oppressis corporeis hominis sensibus, ad aliorum 
sensum nescio quo ineffabili modo figura eorporea 
posse perduci, ita ut corpora ipsa hóminum ali- 
cubi iaceant, viventia quidem, aed multo gravius 
atque yehementii, quam somno suis sensibus ob- 
eeratís ; phantasticum autem illud veluti corpora- 
tumin alicuius animaliseffigie appareat sensibus 
alienis, talisque etiam sibi homo esse videatur, 
sicut talis sibi videri posset in somnis, et portare 
onera; quae onera, si vera sunt eorqora, portantur 
ἃ daemonibus, ut illudatur hominibus, partim vera 
onerum corpora, partim iumentorum falsa cernen- 
tibus. » S. Aug. Opp. ed. Migne T. VII p. 574 sq. 
(3) Vita S. Basilii, scriptore Pseudo-Amphilo- 
chio, cap. 8, VV. PP. Rosw. p. 156, 1 sqq. cf. AA. 
SS. Boll. Junii T. II p. 307 sqq. Hoc antiquissi- 


D mum pacti cum diabolo initi exemplum est, si 


Pseudo-Amphilochius fabulam, quam ab Helladio 
Basilii ministro se accepisse refert, revera e vita 
S. Basilii, quam Helladius scripsit, mutuatus est. 
Foederibus Theophili vicedomini (AA. SS. Boll. 
Febr. T.I p. 484. 888 ; Sommer de Theophili cum 
diabolo foedere Berol. 184), Militarii (Mone Anzei- 
ger 1834 p. 266 sqq.), Heliodori (Vit. S. Leonis 
Cataniae Episc. AA. SS. Boll. Febr. T. III p. 224), 
aliorum cum diabolo ietis non amor puellae inii - 
ciendus, sed honores, divitiae, artes magicae ex- 
petuntur. 

(4) V.Minutoli, Reise zum Tempel des Jupiter 
Ammoniuderlibyschen Wüste und nach Oberaegy- 
ten, herausg. von Dr. Toelken, Berlin 1824 p. 179. 


41 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


δ 


oleo sancto Macarius Alexandrinus ἀδϑιηοηίδ- À typis nondum vulgata est, fuse narrant. Cas- 


cum eurat (1). Aqua illa S. Hilarion incanta- 
tiones magorum a stabulo Itali avertit (2), 
Macedonius mulierem daemone ingluviel libe- 
rat (3), insanae medetur (4), Aphraates 
equum imperatoris sanat (5), locustas ar- 
cet (6). Aqua a senibus benedicta « salutare 
pharmacum » vocatur, quo et morbi depellun- 
tur, et daemones fugere coguntur (7). Exor- 
cismos tamen a senibus ad daemonem emo- 
vendum adhibitos esse non reperi. 

Porro causam, cur magus feminae nocere 
potuerit, Macarius hac indieat, quod quinque 
ea hebdomadibus non accesserit ad inteme- 
rata Christi mysteria. Quibus verbis euchari- 
stiam intelligi, vix ambigere poteris. Euchari- 
stia autem illusiones daemonum arceri aut, si 
adhibitae sunt, destrui, saepissime legitur. 
Cassianus, ut unum e multis exemplum affe- 
ramus, iuvenem, sumpto pane caelesti. ab im- 
pudica daemonum illusione liberatum esse 
tradit (8). Atque alia exempla, quibus eucha- 
ristia praestigiaa daemonum solutas esse do- 
cemur, Delrio congessit, ad cuius librum de- 
regamus (9). Si vero intima cum £7 Christo 
consociatione et crebro ad eius mysteria ac- 
eessu fallaciae daemonum eliduntur, quanto 
magis preestigiae hominum, quibus daemon 
vim nocendi suppeditat, diluentur ! 

8 44. Sed transeamus ad cetera, quae de Ma- 
cario Aegyptio Palladiüs refülit. Dé euujculo 
a Macario acto, per quem, si qui ei molest 
erant, in speluncam abibat, apud solum Palla- 
dium legimus. De mortuo vero, quem resu- 
scitavit, ut haeretico resurrectionem corporum 
persuaderet, liber secundus (10), Cassianus (11), 
nec non appendix ad Apophthegmata, quae 


(1) Cf. infra Caput III. 

(2)Vita S. Hilarion. cap. 1&, VV. PP. Rosw. 
p. 79, 1. 

(3) VV. PP. Rosw. lib. IX cap. 13 p. 830, 4. 

(4) Ibid. 

(5) Ibid. cap. 8 p.821, t. 

(6) Ibid. p. 821, 2. 

(T) Ibid. cap. ?4 p. 8&0, 2. 

(8) Collat. XXII cap. 6. Cassiani Opp. ed. Ga- 
zaeus p. 981, Migne p. 1225. 

(9) Disquisit. magic. lib. VI cap. II Sect. 
Q. 3 ed. Mog. 10624 p. 985 sqq. 

(10) Cap. 28 VV. PP. Rosw. p. 480, 3. 

(11) Coll. XV cap. 3. Cassiani Opp. 
p. 468, Migne p. 995. 

(12) Eunomius corpora resurrectura esse non 
negavit; namin fideiconfessione sua : « Posthaec, » 
inquit, «credimus in eam, quae per Salvatorem fu« 


II1 


ed. Gaz. 


" 


siano quidem rem « antiquissimus anacho- 
reta » esteros exposuit, ut Nostenderet, patres 
non nisi extrema et inevitabili necessitate 
coactos signa fecisse. Ac Nesteros haereticum 
appellavit Eunomii sectatorem ; liber secundus 
« Hieracitam, quod genus haereseos invenitur 
apud Aegyptum » vocat. Eumque Hieracitam 
fuisse, quia resurrectionem carnis negavit, 
probabilius est, Eunomíianis, utpote Ariano- 
rum asseclis, de trinitate errantibus (12). Hae- 
reticus, arte dialectica usus, sinceritatem fidei 
catholieae subvertere conabatur et « magnam 
iam multitudinem hominum deceperat, » ut 
Cassianus, « per multam loquendi artem plu- 
rimos fratrum, qui habitabant in eremo, con- 
turbarat, » ut liber secundus perhibet. Maca- 
rius igitur, ἃ catholicis viris, qui ruina tantae 
subversionis gravissime movebantur, rogatus, 
ut simplices && animos totius Aegypti ab in- 
fidelitatis naufragio liberaret, advenit (13), quo 
praesente haereticus pravam fidem suam iti- 
dem asserere ausus est (4). Tum sanetus 
& Aristotelicis spinis » impeditus (15), quo- 
niam verba simplicia callidis argumentis elidi 
et fidem fratrum periclitari videret (16), mul- 
tiloquio haeretici apostolica brevitate finem 
imponens (17) : Quid, inquit, opus est, nos 
verbis contendere ad subversionem  audien- 
tium ? Exeamus ad sepulchra et nomen Domini 


Super moortuum, qui primus ínventus fuerit, 


invocemus | el, cui Dastrum concesserit Domi- 
nus, suscitare mortuuig, s iant omnes, quia 
illius fides probatur a Deo (18). -Quii -segmo 
omnibus, qui aderant, fratribus placuit. lam 
vero narratio Cassiani differt. Libro enim se- 
eundo Macarius cum Hieracita statim, ut vi- 


tura est, resurrectionem corporum, horox scilicet 
ipsorum quae dissoluta sunt, una cum propriis 
membris ac partibus, nullo deflciente aut immu- 


p fato ex iis, quae uniuscuiusque corpus compone- 


bant, dum viveret ». Basnage lectt. antiqq. T. 1, 
180. De Eunomio cf. ibid. p. 172 sqq. Tillemontius 
(Mémoires ed. Brux. 1719 T. IIl. P. III p. 998) mo- 
net, Hieracitas, qui et de Trinitate falsa docuerint, 
Eunomianos appellari posse. Sed hic de haeretico 
agitur, qui corporum resurrectionem negarit, 
quod quum in Eunomianos non cadat, ille haere- 
ticus Eunomianus vocari prorsus nequit. 

(13) Cass. 

(14) Lib. sec. 

(15) Cass. 

(16) Lib. sec. 

(17) Cass. 

(18) Lib. sec. 








δ SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 5 
mihi proposueram, ad te proficisci, sed prohi- À bilitatem. Post haec Macarius haeretico : Vi 


buit clerus, ne mundanis hominibus derisui 
fierem. Iam vero non amplius ferens populi 
eorruptionem et etiam Dei, qui ait : Sangui- 
nem ipsius quaeram e manu vesira, acousatio- 
nem timens te adii, missus a Deo. Tum ille 
surrexit, eumque ad seductorem secutus est. 
Quem ubi vidit, episcopo : Hic, inquit, spiri- 
tum principem habet, eumque eiiciendi B1 
meum opus non esse scito ; nam contra hos 
spiritus nondum omnino certavi. Duo enim 
agmina daemonum esse sanoti ajunt, unum 
eorum, qui libidines corpori infundunt, alte- 
rum eorum, qui spirituales afferunt errores. 
Quod quidem alterum genus difficile est ad 
subigendum. Eos enim satanas immittit magis 
et seductoribus et haeresiarchis et veneficis 
et si qui alii id generis sunt. At episeopus : 
Quid ergo, inquit, faciemus ? Respondet se- 
nex: Precibus opus est ; nam sermo non pro- 
ficit. Iubent igitur procedere seductorem, is- 
que ad eos egressus est. Quem statim episco- 
pus lingua adortus : Cur, inquit, tanto tempo- 
ris spatio nobiscum non communicasti ? Cui 
tle : Quia, inquit, non recte sentitis. Tum 
saBctus Macarius : Tunc igitur, inquit, recte 
sentis ? Sane quidem, ille respondet. Macarius : 
Quid vero. est, quod tu sentis ? llle : Num 
reete creditur, carnem et ossa suscitari ? San- 
ctus respondet :-Si ex nobis loquimur, bene 
loqueris. Sin veritas id voluit, quid obloque- 
ris ? Sed ne multa verba perdamus, dicam 
tibi, quid sentiamus ; quibus si assentieris, 
bene facies ; sin minus, Deo repugnas, cuius 
dogmata spernis. At ille : Ego, inquit, prior 
fidem meam exponam. Tum Macarius : Prava, 
ait, fides ne nominetur, sed dicamus catholi- 
cam Ecclesiae fidem. Et statim innuit episcopo, 
ut eam profiteatur. Qui eireumstante populo 
incipit fidem ita exponere : Credo in unum 
Deum, Patrem omnipotentem, et in coessen- 
tiale eius Verbum, per quod &aeva fecit, 
quod in consummatione temporum in aboli- 
tionem peccati apparuit in carne, quam e 
sancta Maria virgine susceperat, quod crucifi- 
xum, mortuum et sepultum est, et resurrexit 
tertia die, sedetque ad dextram Patris, ae denuo 
venturum est in tempore futuro, iudicare vivos 
et mortuos ; et in Spiritum sanctum, Patri 
eiusque Verbo coessentialem ; eredo in resur- 
rectionem quoque animae et corporis, sicut 
Apostolus ait : Seminatur corpus naturale, 
Buscitatur corpus spirituale, et rursus : Opor- 
tet enim corruptibile hoc induere incorrupti- 


des, inquit, quid dicat. Is vero respondet : 
Mihi quidem e verbis noli fidem $42 afferre, 
sed eamus ad sepulchra ; si unum ex ibi iü- 
cenlibus suscitaveris, sciam vos bene sentire; 
ipse ego animam sine corpore afferam. Sam 
cius vero Macarius ad episcopum conversus : 
Multum, inquit, nefas sane, Deum tentare, ne- 
que dignaturum esse eum propter unum dae 
moniacum tantum facere signum confido. 
Respondet episcopus : Minime, pater, verun- 
tamen propter totam vicinitatem. Tune abie 
runt ad sepulchra. Incipit Hieracita invoeare 
daemonem, sed minime potuit animam evo- 
care tenuem ac nudam. Quum igitur nibil 
effecisset — ipsi enim revera repugnabat Spi- 
ritus sanctus — iis : Propter incredulitatem, 
inquit, vestram non possum animam evocare. 
Statim Macarius indignatus genua flectit, nihil 
vero promisit, οἱ quum unam horam in ore 
tione perseverasset, in conspecta omnium 
surrexit, οἱ sepulchro palma pulsato —- be- 
culi enim, quibus monachi illius regionis 
utuntur, rami palmarum sunt — hominem 
suscitat non in terra defossum, nuper mor- 
tuum, sed ex antiquis aliquem. Tum Hieracita 
vocato : Quaere, inquit, ex hoc, num suscite- 
tur corpus. Qui tanto signo exanimatus, posi- 
quam daemon ab eo discessit, ad pedes sancii 
provolutus est cum cuncto populo. Quum vero 
eum occidere quaererent, Macarius eos pro- 
hibuit, atque in eremum eum abduxit. Susci- 
tatus autem, interrogatus, num Christum pro- 
fiteretur, dixisse fertur, se ne audivisse quidem 
de eo in vita sua. Pharaonis enim regis tempore 
se obiisse dixit, ideoque ante adventum Christi 
vixit. Quem quum baptizasset Macarius, secum 
habuit tres annos, quibus elapsis verem ille 

dormitionem dormivit, ita, ut ei apiee vet- 
bum Domini : Neque hiec peccavit, neque pe 
rentes eius, sed ut reveletur gloria Dei. lniet- 


D rogavit autem episcopus sanctum Maecarium, 


an non gloria in cor eius ascenderit, tam mul- 
iis ante eum procumbentibus ob tantum si- 
gnum. Cui respondet : Cuius cor otium habet 
gloriam hominum respiciendi, is Deum noa- 
dum eognovit. Is enim, quidquid facit, homi- 
nibus facit. Qui vero dignus est habitus affiais 
Dei, is in multo certamine versatur, quasi is 
novacula staret, timens, ne decidat. Talis 
unum $solum habet desiderium, egrediendi 
B3 scilicet e corpore. Quod vero ad gloriam 
attinet, haec ei ne in mentem quidem venit 
Hanc autem ei doctrinam dedit : Adduc mihi, 


58 VITAE. δά 
inquit, aliquem in mari ambulantem et coe- ἃ pus exponit, fide ne unum quidem legitur, 


lum versus oculos in solem, cuius radiis sus- 
tentetur, defigentem ; cui quis praecipiat : Si 
locum, in quo ambulas, adspicis, in mare sub- 
mergeris, quid ei accidet, si inobediens fuerit ? 
Ita, qui in gloriam Dei oculos intendit, gloriam, 
quae ab hominibus provenit, pedibus calcat. 
Hane autem si respicit, ab illa decidit. ἃ qua 
si deciderit, multis aliis affectibus agitatur. 
Cetera vero huius sancti, quam misericors 
fuerit et fraternus, et quantam habuerit dis- 
eretionem in operibus, nunc quidem silebo (1). » 

Haec igitur narratio ἃ duabus istis, quas e 
libro secundo et e Cassiano supra attulimus, 
eo potissimum differt, quod resuscitatum a 
Macario baptizatum esse et tribus annis in 
eremo transactis denuo obiisse docet, quod 
liber secundus non habet et Cassianus aperte 
negat. Quando vel a quo narratio scripta sit, 
neque ex ea ipsa, neque aliunde satis constat. 
Fides, quam episcopus exponit, Spiritum 
sanctum Patri et Filio ὁμοούσιον vocat. Qua 
voce synodus Constantinopolitana et symbola 
fidei de Spiritu sancto non utuntur (2). Sed 
Spiritum Patri et Filio ὁ μκοούσιον jam S. Atha- 
nasius appellat (3). $44 Unde verisimile est, 
eam vocem in Aegyptiorum formulis fidei an- 
tiquo usu receptam fuisse. Quia vero e verbis, 
quibus symbolum Constantinopolitanum de 
Spiritu saneto loquitur, in illa, quam episco- 


(1) Textus graecus legitur infra in befum quae- 


stionum Appendice priore sub V. 

(2) Symbolum ,60mcilli Constantinopolitani de 
Spitítu sancto haec habet: « Καὶ [πιστεύομεν] eic 
τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ χύριον, τὸ ξωοποιόν, τὸ ix 
τοῦ πατρὸς ἐχπορευόμενον, τὸ σὺν πατρὶ xal víà 
συμπροσχυνούμενον χαὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῇσαν 
διὰ τῶν προφητῶν, » Mansi Conc. Ampl. Coll. T. ΠῚ 
p. 565. Yisdem fere verbis de Spiritu sancto cetera 
quoque fidei symbola loquuntur. 

(3) « Καὶ ovx ἄδηλον, ὅτι οὐχ ἔστι τῶν πολλῶν τὸ 


πνεῦμα, ἀλλ᾽ οὐδὲ ἄγγελος, ἀλλ᾽ iv ὃν. μᾶλλον δὲ 


τοῦ λογου ἑνὸς ὄντος ἴδιον, xal τοῦ θεοῦ ἐνὸς ὄντος Ὁ 


ἔδιον καὶ ὁμοούσιόν ἐστί. » S. Athan. Ep. ad Sera- 
pion. cap. 27. S. Athan. Opp. ed. Petav. 1777 T. I. 
P. II p. 540. S. Athanasius Spiritum sanctum cum 
Patre et Filio eiusdem substautiae (τῆς αὐτῆς οὐσίας) 
esset ait. De [ncarn. contra Arian. cap. 9.19. Opp. 
S, Athan.l. J. p. 701. 708. Spiritum sanotum σύν τῷ 
πατρὶ x«l τῷ vià τῆς μιᾶς xal τῆς αὐτῆς οὐσίας τε 
καὶ ἐξουσίας 0450 docet Damasus papa (366-384) in 
epistola, quam scripsit Paulino episcopo Antio- 
€heno. Mansi Conc. Ampl. Coll. T. Ill p. 488. 
Saneiam trinitatem consubstantialem (ὁμοούσιον τὴν. 
&yíx» τριάδα) praedicat Meletius episcopus Antio- 
chenus. lbid. p. 339. Cf. S. Epiphan. haer. 76 et in 


foriuulam tolamque istam, cui inserta est, 
narrationem satis antiquam etse facile credi- 
deris. Hieracitas resurrectionem corporum 
negasse S. Epiphanius docet, qui doctrinam 
eorum large exposuit (4). Neque vero S. Epi- 
phanius, neque S. Hilarius (5), neque alius 
quisquam, quantum invenio, retulit, Hieraci- 
tas tria rerum prineipia agnovisse et, Deum 
Verbum hominem factum esse, causamque 
omnium rerum effectricem servari, infitiatos 
esse. Unde hisce nova aliqua de Hieracitis 
edocemur, quibus fundamenta doctrinae, quam 
profitebantur, dilucidius eognoscuntur. Ad 
illud vero enuntiatum Macarii, se contra dae- 
pones principes nihil valere, quod spectat, 
idem S. Antonius quoque professus est teste 
Palladio (6). Mortuum ad respondendum evo- 
catum esse legimus in libro Samuelis (7). Um- 
brae mortuorum  evocatae esse dicuntur in 
Homeri Nsexví« (8), apud Lucanum (9), Taci- 
tum (10), Plinium (44), Philostrotum (12). 
Dionem Cassium (13), 8B alios (14). Apud 
quos umbrae interrogatae aut respondent, aut 
respondere detrectant ; deinde ad inferos ré- 
vertuntur (15). Moses, ne ludaei magos, qui 
νεχρομαντεῖα faciunt, adireat, lege vetuit (16). 
Nexpop.avtsia superstitiosa esse Cisero osten- 
dit (17). Tertullianus illas mapitüm apparitio- 
nes fallacias daemonum- appellat (18). Quod 


Anoórato. Spiritus Patri « consubstantialis » iam 
vocatur in liturgia S: lacobi fratris Domini, cf. Bin. 
terim Denkwürdigkeiten T. IV P. II p. 149. 

(4) Haer. 67. 

(5) Hilarius de Hieraca disputat De Trin. lib. VI, 
12. S. Hilar. Opp. eur. Migne T. II p. 105 sqq. 

(6) Hist. Laus. cap. 29 Opp. Meurs. l. I. p. 433. 

1) Sam. I, 28. 

(8) Od. XI, 23 sqq. 

(9) Phars. VI, 632 sqq. 

(10) Annal. II, 28. 

(11) Nat. Hist. XXX, 6. 

(12) Vit. Apoll. Tyan. IV, 16. 

(13) Hist. Rom. LXXVII, 16. 

(14) Hor. sat. I, 8, 41. Plura exempla habet Del- 
rio Disquisit. magic. II, Q. 26. 

(15 Apollonius (apud Philostratum]. 1.)de umbra 
Achillis, quam evocarat : « Ταῦτα, inquit, εἰπὼν... 
ἀπῆλθε ξὺν ἀστραπῇ μετρίᾳ, xà γάρ δὴ xal ἀλεκτρυό- 
vt; ἤδη φδῆς ἥπτοντο, Ed. Olearii Lips. 1709 fol. 
p. 154. 

(16) V Mos. XVIII, 11. Ill Mos. XIX, 31. 

(47) Tusc. disp. I, 16. 

(18) Lib. de anima cap. 57. Tertull. Opp. ed. 
Semler T. IV p. 284sqq., Migne Patrol. T. IJ 


55 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 56 


idem fere senserunt S. Chrysostomus, S. Au- À resurrectionem — Hieracitae probaret, 


gustinus, alii (4). Nec minus postero quoque 
aevo imagines mortuorum a magis excitatae 
esse leguntur. Sic, ut haec tantum exempla 
prodam, Basilio imperatori filii umbra a San- 
tabareno monacho ostenditur (2); a Fausto 
Helena formosissima femina scholaribus mon- 
stratur (3). Ab his igitur magorum fallaciis 
aut ludibriis miracula senum plane differunt. 
Qui non magorum instar imagines tantum 
efferunt, sed Christi ope, ut anima in corpus 
redeat, totusque homo  reviviscat, efficiunt. 
Submersos quidem, suffocatos et sine bapti- 
smo mortuos senum ope vel oratione resusci- 
tatos esse, centies legitur (4). E quibus ii, 
qui resuscitantur, ut baptismam accipiant, 
vel aliud ipsis aliisve utile opus peragant, ex- 
pleto hoc munere statim denuo mori solent ; 
ceteri saepe $6 longum etiam tempus vi- 
vunt (5). Sed mortuos ad respondendum 
evocatos esse raro invenitur. Macarius Aegyp- 
tius duos alios defunctos, non quidem, ut re- 
surgerent, sed ut e tumulo sibi ad interro- 
gata responderent, coegisse ,6), atque etiam, 
ut cranium alicuius defuncti, quod super terra 
invenit, sibi de poenis inferni loqueretur (7), 
effecisse. fertur. Mortuus vero ad corporum 
resurrectionem probandam resuscitatus esse 


neque 
quando et qua oblata occasione id factum sit, 
addit, credideris, varias de hoc prodigio iam 
illis Palladii temporibus exstitisse narrationes 
magnopere inter se discrepantes. Quae si non 
exstitissent, Palladius historiam prodigii haud 
omisisset. 

$ 15. De illo adolescente, qui tam multos 
panes comedebat cibosque comesos evomebat, 
a Macario Aegyptio sanato solus Palladius 
tradit. Hominem illustrem, qui a daemone fu- 
rioso $7 occupatus pariter propria comedebeat 
excrementa, sanavit S. Antonius (9). Mulier 
quaedam, quae quotidie triginta gallinas co- 


B medebat neque cibi aviditatem explere po- 


terat, sanata est a S. Macedonio (10). Adole- 
scenti isti morbum ingerit daemon ingluviei, 
qui ex ordine est eorum, qui ignei vocantur. 
In vita S. Antonii, ubi de daemonibus large 
disseritur (11), ordo quidem igneorum daemo- 
num non distinguitur. De gradibus vero dae- 
monum scribens Trithemius : « Multa enim, » 
inquit, « sunt genera daemonum, et certis inter 
se gradibus distant, ratione locorum, in quae 
eadentes a principio sunt detrusi. Primum 
quidem genus daemonum appellatur igneum. 
Quod circa superiorem  pervagatur aerem, 
nec unquam ante iudicii diem ad inferiora 


in vita S. Patricii quoque plane consimili C demergitur, sed continuo sub regionibus per- 


modo traditur (8).—Quia Palladius narrat, 
eonstantem in solitudine famam fuisse d&nor-. 
tuo, quem Macarius resuscitarit, ut corporum 


p. 747 sqq. Sauli Samuelem vere apparuisse docuit 
Justin. Resp. ad Quaest. 52 Quaestt. Christian. 

(1) S. Chrysost. homil. ?9 in Matth., Opp. ed. 
Montfaucon T. VII p. 366 sqq., S. Aug. de Civit. Dei 
lib. X,9 sqq. et passim. Cf. Justin. Apol. lI cap.5 
sqq. ed. Paris. 1638 p. 63 sqq., ed. Otto Ienae 
1842 T. I. p. 295 sqq. ; Orig. contra Celsum I, 68et 
passim. 

(2) Michael Glyoas annal. Pars IV ed. Bonn. 
p. $50. 


manentes lunaribus nullum habent cum ho- 
minibus in terra commercium ( 12). » Quam Tri- 
themil deteriptionem igneorum | daemonum 


rum » Patricius cum regulo ef plebe multa ad ων 
mulum accessit. Quem cum baculo Jesu sign 
humumque erui fecisset, facta oratione νώτων 
in admirationem omnium et confirmationem fidei 
catholicae resuscitavit. Qui poenas inferni enarrat, 
baptizatur et eucharistia percepta in eodem sepul- 
chro in Domino dormit. Neque quisquam eorum, 
qui aderant, de resurrectione mortuorum amplius 
dubitavit. AA. SS. Boll. Mart. T. II p. 5577, e. At, 
inquies, quomodo homo, qui poenas inferni susti- 


(3) H. Düntzer Die Sage von Doctor Johannes D nuit, baptizari, eucharistiam percipere et salvari 


Faust p. 175; cf. ibid. p. 159 sqq. Delrio Disqui- 
sit. magic. l. I. 

(&) In indice morali cuiusvis fere tomi AA. SS. 
Boll. s. v. mortuus plurima exempla laudantur. 

. (8) Mortuus monachus, a S. Comgallo resuscita- 
tus, quindecim postea annos vixit. AA. SS. Boll. 
Mai. T. II p. 581, d. 

(6) Cf. infra Capita IV et VI. 

(7) Cf. infra Caput VI. 

(8) Patricio, Hiberniae apostolo, regulus, quem 
baptizarat : « Si, » inquit, « avum meum a diebus 
multis incineratum resuscitaveris in virtute Jesu 
Christi, fürmiter credam resurrectionem mortuo- 


potest ? Eadem difficultas eliam iu narratione de 
cranio, quod Macario Aegyptio de poenis inferni 
loquitur, occurrit. De qua iufra Cap. VI. Sed Pe- 
tricii prodigium illi, quod in resuscitando tnortuo 
Macarius edidit, simillimum est. 

(9) Vit. S. Antonii, VV. PP. Rosw. cap. 36, 3. 
Athan. Opp. cap. 64 p. 674. 

(10) VV. PP. Rosw. lib. IX cap. 13 p. 830, 1. 

(41) Vita S. Antonii, S. Athan. Opp. cap. 231—8. 

(42) Jo. Trithemii Lib. octo quaestionum ad Ma- 
ximilianum Caesarem q. VI. Cf. Delrio Disquisil 
magic. lib. II Q. 27 Sect. 2. 





57 


VITAE. 


maxima ex parte falsam esse bene Delrio ani- Α te (10). Evagrium, in monte Nitriae quum ha- 


madvertit, qui tamen concedit, igneos ideo 
vocari daemones, quia in aeris regione supe- 
riore maneant (1). Sed Palladius daemonem, 
qui adolescentem istum agitabat, igneum ideo 
vocat, quia cibi, quos infelix iste evomebat, 
tanquam igne consumebantur ; quare daemon 
ille propter naturam suam, quae igni compa- 
rari potest, neque propter suam in aere habi- 
tationem igneus vocatur. Adolescens vinculis 
adstrictus ad Macarium ducitur ; daemoniaci 
enim, ne noceant, vinculis constringi sole- 
bant (2). 

$ 16. E verbis denique Palladii, quibus nar- 
rationem ille de Macario Aegyptio concludit, 
quando hic Macarius mortuus sit, definiamus. 
Palladius : « Ego, » inquit, « sanctum ipse 58 
non conveni ; anno enim, antequam in solitu- 
dinem ingrediebar, obierat (3). » Ergo, quando 
Paliadius solitudinem ingressus sit, quaeritur. 
lpse se Alexandriam venisse refert secundo 
consulatu Theodosii Magni (&). Quem gessit 
Theodosius, fastis consularibus testibus, col- 
lega Fl. Cynegio, anno Chr. 388 (5). Palladius 
ab Isidoro xenodoceho Dorothei senis, prope 
Alexandriam  habitantis, disciplinae traditus 
est, quam non totos tres annos sustinuit, quia 
in morbum vehementem incidit (6). Tribus 
vero annis in monasteriis, quae circum Ale- 
xandriam erani, peractis in montem Nitriae se 
contulit, ubi annum integrum degit. Tum de- 
mum in inlimam solitudinem, qua/UOeilla seu 
Cellulae significantur y venit (8). Ergo, num 
inter Palladii adfeo:dim in montem et in soli- 
tudinem distinguendum sit, quaeritur. Palla- 
dius de habitatione sua in monte saepe loqui- 
tur (9). Nathanael senem obiisse narrat quin- 
deeim annos ante suum «dventum in mon- 


(4) Delrio Disquis. magic. 1. I. 
(2) Daemoniacos catenis oneratos adduci legis in 


Vita Hilarionis capp. 12, 19, etinnumeris aliis locis. ἢ 


(3) Supra p. 44. 

(4) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. ὁ Opp. Meurs. 
1. I. p. 348. 

(3) Ab Almeloven Fasti Rom. Consul. ad ann. 
Chr. 388 ed. 11 Amstelod. 1740 p. 166. Relandi 
Fasti Consul. ad ann. Chr. 388 Trai. Bat. 1715 
n. 493. Tab. Chronolog. auct. de Graveson in eius 
Hist. eccl. ed. Mansi T. IX (Venet. 1761) p. 84, 2. 

(6) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 2 Opp. Meurs. 
). I. p. 349. 

(1) Ibid. eap. 21 Opp. Meurs. ). I. p. 396. 

(8) Ibid. cap. 8 Opp. Meurs. 1. I. p. 360, 361. 

(9) Ibid. cap. 10. 11. 12. 15. 

(10) Ibid. cap. 21 Opp. Meurs. 1. I. p. 385. 


D 


C 


bitasset biennium, tertio anno ingressum esse 
tradit solitudinem (11). Unde inter adventum 
in monte et adventum in solitudine Palladius 
ipse distinguere videtur. Quod Bollandus sta- 
tuit (13), Tillemontius in ambiguo relinquere vi- 
detur (13). Ac Bollandum secuti sunt Caveus (1&4), 
Possinus (15), Fabricius (16), $9 de Nessel (17), 
Pritius (18). Sed num reete omuino senserint, 
ambigo. Vix enim dubium esse videtur, quin 
Palladius dicere voluerit, Macarium  Aegy- 
pium anno antequam ipse illas regiones acces- 
serit obiisse. Atque mons Nitriae Sceti solitu- 
dini propinquior fuit, quam Cellulae (19) ; ne- 
que, eur Palladius annum mortis Macarii a 
tempore adventus sui in Cellulis definierit, in- 
teligitur. Accedit, quod Palladius inter mon- 
tem Nitriae et :ntimam solitudinem distinguit, 
quare adventu in solitudine adventum in Ni- 
tria significari probabile est. Nec Palladium 
dicere voluisse, Macarium Aegyptium anno 
antequam ipse in solitudinem  Scetis venerit 
— nam Palladius solitudinem Scetis bis invisit 
— Obiisse, facile credes ; id enim Palladii ver- 
bis non inest. 

Quare probabilior sententia haec esse vide- 
tur, Macarium JÁegyptium anno antequam 
Palladius in montem Nitriae venit, i. e. anno 
390 (20) mense Januario, ut Martyrologia tra- 
dunt (21), mortuum esse. Unde natus est anno 
Chr..390, et eremum. intravit anno Chr. 3390. 


'Nam in solitudinem venit triginta annos natus, 


in qua sexaginta annos usque ad mortem fsuam 
explevit. 

$17. Hactenus ea, quae ad Palladii de Ma- 
cario Aegyptio narrationem erant annotanda. 
Restat, ut videamus, quomodo ea, quae adhuc 
e codicibus Vindobonensibus protulimus, in 


(11) Ibid. cap. 88 Opp. Meurs. l. I. p. ὅδ. 

(12) AA. SS. Jan. T. I p. 1007. 

(13) Not. 7 de Macar. Aeg., Méimnoires ed. Brux. 
T. VIII P. III p. 1423. 

(14) Scriptt. eccles. Hist. litt. s. v. Macarius se- 
nior. 

(13) Thes. Ascet. Paris. 1684 Proleg. ὃ V. 

(16) Bibl. Graec. ed. Harles. T. VIII p. 361. 

(17) Supplem. Commentar. Lambec. Vindob. 1690 
T. Il in indice alphabetico s. v. Macarius cogno- 
mine Magnus. 

(18) Macarii Aegyptii Opusc. et Apophthegm. Lips. 
1699 Praef. $ IV. 

(19) Cf. supra p. 3. 

(20) De tempore, quo Palladius in Nitriam vene- 
rit cf. infra Caput III αὶ 21. 

(21) Cf. infra Caput VIII. 


50 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 60 
singulis editionibus Bistoriae Lausiacae exhi- À carius dixit: Si vere desideras ex toto corde 


beantur. 

E quibus graeca Meursii editio et interpre- 
tatio Herveti a nostro codicum Vindobonen- 
sium textu raro atque levissimis tantum rebus 
differunt. Neque in Paradiso, Heraclidi per- 
peram tributo, ulla gravior differentia inve- 
nitur. Multo G0 autem locupletior ceteris in 
hoc capite est antiqua ista versio. quae in 
Rosweidi appendice exstat. Quae primum post 
illam de femina in equam mutata historiam 
hanc de puella addit : 

Alià quoque puella ad eum deducta est, 
cuius obscoena corporis ita ex omni parte 


computruerant, ut eonsumptis carnibus inte- P 


riora quoque et secretioria naturae nudaren- 
tur, ac. vermium inde ebulliret innumera mul- 
titudo, ita ut non accederet quisquam ad eam 
prae foetoris horrore. Haec cum allata a pa- 
rentibus et proiecta fuisset ante fores eius, 
miserans virginis cruciatus : Aequo animo 
esto, inquit, filia ; haec tibi ad salutem Domi- 
nus, non ad interitum dedit. Unde providen- 
dum est magis, ut sanitas tua nullum tibi pe- 
ficulum inferat. Et cum stetisect in orationi- 
bue per septem continuos dies, et oleum be- 
nedicens in nomine Domini peruageret mem- 
bra eius, jta eam sanam reddidit, ut οἱ repa- 
rata naturae qualitas οἱ perfecta muliebris in 
ea species appatWeret, essetque ei de ceteao 
inter homines converWetio absque pristinae 
infirmitatis obstaculo (4). » Ut 

Haec narratio etiam libro secundo iisdem 
verbis legitur, neque vero eam alibri reperi (2). 
Quae antiqua versio de resuscitatione mortui 
habet, cum narratione libri secundi pariter ad 
verbum conveniunt. In fine autem capitis de 
Macario Aegyptio, postquam dietum est, eum 
anno antequam Palladius solitudinem intra- 
verit, obiisse, antiqua ista versio longam hanc 
historiam addit, quam ita adumbratam nus- 
piam invenio : 

« Quodam tempore cum ad beatum Maca- 
rium quidam venisset, desiderans in propo- 
sito monachorum servire Christo, et depre- 
caretur sanctum senem, ut instrueret eum ac 
doceret, οἱ ex fonte doctrinae salutaris, quae 
in eo per Spiritus G1 sancti gratiam abunda- 
bat, confirmaret et. qualiter posset iuvante 
Domino insidias atque impugnationes maligni 
evadere, praemoneret, respondens beatus Ma- 


(4) VV. PP. Rosw. p. 989, 2. 
(2) Virginem simili morbo laborantem sanavit 


renuntiare huic saeculo, filiole, et. adhaerere 
Domino Salvatori, sicut dicit Propheta in 
psalmo : Adhaesit anima mea post te, me au- 
tem suscepit dextra tua — parata enim esi 
dextra Domini, confugientes ad se suscipere 
— oportet te renuntiare huic mundo et omnes 
actus eius abiicere, sicut dicit Apostolus seri- 
bens ad Colossenses : Mortui enim estis huic 
mundo, et vita vestra abscondita est cum 
Christo in Deo. Cum enim Christus apparuerit 
vita vestra, tunc et vos apparebitis cum ipso 
in gloria. Haec audiens junior dixit : Crede 
mihi, beatissime pater, quia et mentem meam 
alienavi ab hoc mundo et ab omnibus, quae 
in eo sunt, ut iam tanquam mortuus degam in 
huius temporis vita. Cognovi enim, quoniam 
temporalia et transitoria atque corruptibilis 
sunt omnia, quae in hoc mundo videntur esse 
bona. Tunc dicit ei senior : Audi me, fili, et 
vade ad sepulchra mortuorum, et quampluri- 
mis iniuriis, multis conviciis ac maledietis, 
etiam οἱ lapidibus eos detestare, ut provocati 
irritentur adversus te. His auditis iunior statim 
perrexit ad monumenta mortioruim. Cumque 
secundum praeceptum beati senioris multis 
eos, ut putabat, iniuriis affecisset, reversus ad 
sanctum Macarium dixit ei quod fecerat : in- 
terrogavitque eum senior, si nihil ei respon- 
dissent illi mortui ? Et respondens dixit : Nihil 
penitus dixerunt, domine. Iterum autem prae- 
. vépitéi4Iieens : Perge orastimo die, et multis 
praeconiis collawds& ebglorifleat eos. Abiit ite- 
rum frater ad sepulchra inosferum, et coepit 
laudare honorificisque sermonibis glori 
eos dicens : Vos magni estis, et saneti, ot si- τὃἢ 
miles apostolicis viris, et iustitia magna ín vo- 
bis est. Et alias quamplurimas laudes cum ad 
eos dixisset, reversus ad cellam dixit seniot : 
Ecce secundum praeceptum tuum, domine 
pater, laudavi et glorificavi illos mortuos, et 
nihil mihi penitus dixerunt. Tune dixit ei 
sanctus Macarius : Considera, fili, quoniam, 
sicut injuriis et contumeliis exprobrasti illos 
mortuos, 62 et nihil tibi locuti sunt, ita ergo et 
tu, si vis salvus esse et in sancto proposito 
placere Salvatori nostro, imitare ipsum Domi- 
num Salvatoremque nostrum, sicut dicit bea- 
tus Joannes apostolus et evangelista : Qui dieit, 
se in Christo manere, debet, quemadmodum 
ille ambulavit, et ipse ambulare. Unde et in 


S. Antonius. Vit. S. Antonii cap. 58, S. Athan. Opp. 
p. 970 sqq. 








63 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


θέ 


suos et docebat eos dicens : Mementote sem- & nes versionesque habent, sola exhibet. Po- 


per, quia ante conspectum Domini omnipo- 
tentis conversamini, qui prospicit omnium 
hominum cogitationes et singulorum corda 
scrutatur. Quod etiam et sanctae Scripturae 
testantur, et Apostolus docet οἱ dicit : Vivus 
est enim sermo Dei et efficax ef acutior omni 
gladio ancipiti οἱ pertingens usque ad animae 
divisionem ac spiritus compagum quo jue et 
medullarum, discretor cogitationum et inten- 
tionum cordis ; et non est ulla creatura invi- 
sibilis in conspectu eius; omnia autem nuda 
et aperta sunt oculis eius. ldeoque si nos, 
fratres, pulsaverit delectatio carnis et concu- 
piscentia fornicationis, 
et abiicere de corde nostro sordidissimam et 
pessimam cogitationem, invocantes intentis- 
sime adiutorium Domini nostri Jesu Christi 
in orationibus ac ieiuniis, ut. virtute potentiae 
suae eripiat nos et protegat et conterat Sata- 
nam sub pedibus nostris. Oportet ergo, ut 
etiam nosmetipsos poenitendo et a peccatis 
abstinendo corripiamus, dicamusque ad ani- 
mam nostram : Quoniam delectatio quidem 
eorporis, quae te male oblectat, ad modicum 
tempus esit; nam tormenta οἱ GB cruciatus 
animae et corporis in igne aeterno gehennae 
in perpetuas permanent poenas. lllud etiam 
&dmonentes animam nostram dicamus : Si 
erubescis homines similes tui peccatores, ne 
videant te peccantem, .quare non magis reve- 
reri et timere debes maiestatem Dei otnipo- 
tentis, qui omnium secreta cordium conside- 
rat, sicut. et Apostolus ait : Omnia nuda et 
aperta sunt oculis eius. Talibus ergo cogitatio- 
nibus si increpamus nosmetipsos, continuo 
timor Domini venit in corde nostro, etin amo- 
rem castitatis confirmatur anima nostra, etiam 
etad omnia praecepta Domini facienda inci- 
tamur, adiuvante nos gratia Domini nostri Je- 
su Christi, qui servientibus sibi in sanctitate 
et castitate promisit caelestia et aeterna do- 
nare in illa gloriosa futuri saeculi vita, cum 
angelis sanctis in perpetui luminis splendore 
semper gaudere (1). » 

Et haec quidem antiqua versio de Macario 
Aegyptio praeter ea, quae codices Vindobo- 
nenses et ceterae Historiae Lausiacae editio- 


(4) VV. PP. Rosw. p. 991, 1. 

(2) Cf. Evagr. Capita praclica, initio. Galland. 
Bibl. PP. T. VII p. $53. 

(3) VV. PP. Rosw. lib. V cap. 21 p. 598. 

(&) Cap. 22, 17 VV. PP. Rosw. p. 1001. 

(6) Lib. III cap. 87 ; lib. V libell. &, 28. Coteler. 


festinemus repellere: 


sterior exhortatio, quam attulimus, tota e 
mente Macarii Aegyptii, quae ex  homilliis 
eognoscitur, concepta est. Humilitas autem 
cordis, timor Domini, studium castitatis, 
praecipua illorum | monachorum praecepta 
fuerunt (2). Ac peccantibus magis erubescen- 
dum esse propter Deum omnipraesentem, 
quam propter homines, meretricem quandam 
Ephraem Syrus insigni modo edocuit (3). 

Restat, ut sententiam Macarii, quae ultimo 
antiquae versionis capite legitur, hanc adda- 
mus : « Dixit abbas Macarius : Si aliquem eor- 
ripueris commotus ad iracundiam, propriam 
passionem adimples. Nec enim, ut alium sal- 
ves, teipsum perdere debes. Erue proximum 
tuum a peccatis sine improperio, in quantum 
praevales, quia ad se Deus convertentes non 
proiicit, Sermo autem malitiae non demore- 
tur in corde tuo contra eum, ut possis dice- 
re : Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos 
dimittimus debitoribus nostris. Dei autem est 
dimittere et confirmare 66 petitionem no- 
stram (&). » Cuius quidem sententiae prior 
pars in collectionis Rosweidi libro tertio et 
quinto atque in Apophthegmatis a Cotelerio 
editis legitur (5), eamque Macarii Aegyptii 
sententiam esse, e libro quinto (6) collectio- 
nis patet. 

Sed iam iis, quae singula Historiae Lausis- 
eae exemplaria de Macario Aegyptio prae- 


bent, cognitis, ad ea, quae de Macario Alexan- 


drino a Palladio -frecrantur, transeundum est. 
CAPUT JI. 

PALLADIUS DE SANCTO MACARÍO ALEXANORINO. 

$ 18. Historia Lausiaca, quae in codicibus 
Vindobonensibus iegitur, postquam de Maca- 
rio Aegyptio illa retulit, ita pergit narrare : 
« Sanctum vero Macarium Alexandrinum coun- 
veni, qui presbyter erat Celliorum, quae di- 
cuntur. ln quae ego novem annos secessi, ex 
quibus tres mecum vixit ille Macarius in 
quiete degens. Atque alia quidem ipse vidi 
apud eum optimae eius vivendi rationis opera 
et signa, alia ab iis, qui una cum eo vixerunt, 
didici, alia denique a compluribus aliis au- 
divi Exercitatio igitur Macarii magni, ut ego 
et multi apud eum didicimus, haec fuit. Si 









Eccl. Graec. Mon. T. I p. 586 s. v. Macarius Ae- 
gyptius $ XVII; in harum Quaestionum Appendice 
altera sub Ill. 

(6) Lib. V libell. 4, 28 legis: « Dixit ffem Macs 
rius ; » sedcapite antecedente de « Macario maior 
in Scithi » narratur. 





61 


SS. MACARIORUM AEGYPTI ET ALEXANDRINI 


rum siccarum, quae intrinsecus vacuae erant. À misit. Quae propriis pedibus regressa, copio- 


Sanctus igitur quum absque perturbatione 
illinc recessisset, per viginti dies remeavit. 
Consumptis vero cibariis solitudinem pera- 
grans paene nihil omnino gustavit, quod res 
quoque probavit ; atque tentata est tolerantia 
eius. Quum vero iam parum abesset, quin 
collaberetur, ei visa est unum fere stadium 
distans puella quaedam 69 munda linea veste 
induta, quae urnam tenebat aqua stillantum 
atque eum provocabat. Tres igitur dies in- 
gressus eam vidit, neque assequi potuit ; spe 
autem bibendi languorem sustinuit. Post 
quam apparuit multitudo bubalorum ; repe- 
riuntur enim in illis regionibus. E quibus, 
aiebat, una vitulum habens mihi ex adverso 
stetit. Cuius uterum quum lacte fluere vide- 
rem, accessi, et usque ad satietatem nutritus 
sum. Ac divino iussui parens me secuta est 
usque ad cellam, et me quidem nutrivit, ne- 
que vero vitulum suum admisit. 


« Rursus alias hie virtute praeditus vir, 
quum prope folia et sarmenta puteum fo- 
deret in recreationem monachorum, ab aspide 
morsus est. Quod animal letale venenum ha- 
bet. Apprehensam igitur a faucibus aspidem 
sanctus ambabus manibus discerpsit, et : 
Quum, inquit, te non miserit Dominus meus, 
quomodo ausa ee ad me accedere ? 


« Hie Macarius magnus díversas ceHas in 
solitudine habuit, in quibus certamina virtutis 
peregit : unam quidem in Scete, quae regio 
est in interiore vasta solitudine, unam in Li- 
bya in Celliis, quae dicuntur, et aliam in 
monte Nitriae. Ex quibus aliae quidem ostio 
carebant, in quibus Macarius dicebatur tem- 
pore quadragesimae sedere in tenebris. Al- 
tera autem cella multo angustior erat ceteris, 
in qua nec pedem extendere poterat. Tertia 
vero amplior erat, in qua etiam eos conve- 
niebat, qui ad ipsum ventitabant. 


« Hic vir sanctus tantam multitudinem sa- 
navit eorum, qui a daemonibus vexabantur, 
ut eos numerando haud facile percenseres. 
Quum nos adessemus, ad hunc sanctum virgo 
Thessalonica oriunda, nobilis genere et in 
hac vita dives, apportata est, quae multis 
annis paralysi laborabat. Atque ad eum ad- 
dueta prope cellam sancti proiecta est Qui 
misericordia commotus quum preces fundens 
et oleo sancto eam propriis suia manibus 
ungens viginti diebus super eam sedulo ac 
multum orasset, sanam in civitatem eius di- 


sam sanctis oblationem misit. 


« Hic magnus Macarius quum audiisset, 
Tabennesiotas praeclarum habere vitae insti- 
tutum, mutata veste et adsumpto mundano 
operarii habitu, spatio quindecim '7 0 dierum 
in Thebaidem, per solitudinem profectus, 
pervenit. Ubi quum in monasterium Taben- 
nesiotarum venisset, Pachomium eorum ar- 
chimandritam quaesivit, "virum  probatissi- 
mum, qui gratiam prophetiae habebat. Cui 
tamen Macarium magnum esse abscondeba- 
tur. Eum igitur cum Macarius convenisset : 

p Oro te, inquit, domine, suscipe me in mone 
sterium tuum, ut monachus fiam. Cui Pacho- 
mius : Aetate tam provectus qui deinceps te 
exercere poteris ? Fratres a iuventute se exer- 
cent, et in laboribus adoleverunt, neque fe- 
runtlaborem. Tu vero hac setate non potes 
sustinere tentationes exercitationis. Offende- 
ris, exibis οἱ maledices nobis. Neque eum sus- 
cepit. Ille autem perstitit ac ieiunus reman- 
sit septem dies. Deinde Macarius magnus. 
Me, inquit, suscipe, abba, et nisi ieiunavero, 
sicut illi, et operatus fuero, quae operantur, 
tum iube me eiici e monasterio. Magnus igi- 
tur Pachomius fratribus persuadet ut eum 

C suscipiant. Conventus autem illius monasterii 

constat mille quadringentis viris in hodier- 
num usque diem. Hoc igitur monasterium 

Maearius. magnus intravit. Brevi autem tem- 

pore post erat quadragesima. Ac Macarius 

magnus, quum vidis upumquemque di- 

versa suscepisse vivendi Instituta,— alium .qui- 
dem vespere, alium post duos, alium post 
quinque dies comedere, alium etiam stare 
per totam noctem, interdiu autem ad opus 
sedere ipse, quum ramos sibi palmarum 
multos madefecisset, in  angwio vno tetit, 
neque, donec quadragesima impleta esset οἱ 
pascha advenisset, panem neque aquam teti- 
git, neque genu flexit, neque sedit, neque 
accubuit, neque omnino aliud quidquam gu- 
Stavit, nisi cruda crambes folia, quae sumpsit 
die domincia, ut videretur comedere neque 
in aliquam de se opinionem incideret. Atque, si 
quando propter necessitatem suam egredie 
batur, citius regrediens stetit ad opus manus 
$uae, neque os aperuit, nec pauca locutus 
nec multa, sed stetit silens. Neque prorsus 
aliud quidquam, nisi orationem egit ín corde, 

. et ramos tractavit quos habebat in manibus - 
liaec autem omnes exercitátores illius mos* 
sterii quum vidissent, insurrexerunt δ 





VITAE. 


10 


ieefectum suum atque : 71 Undenam, in- À sum os totum appareret in vertice. Neque eum 


, Dobis adduxisti hune hominem tan- 
sine carne degentem ad nostram con- 
ionem ? Aut eum hine eiice, aut bene 
20s omnes hinc hodie esse recessuros. 
[uum Pachomius magnus a f(ratribus 
et, sciscitatus est de eo. Et quum didi- 
ius vitae instituta, Deum oravit, ut, quis 
sibi revelaretur. Revelatum est ei, Ma- 
| monachum esse. Tum dominus Pacho- 
jus manum prehendit eumque foras 
; atque quum in domum oratorii, ubj 
are, eum deduxisset amplexusque es- 
ine, ait, es venerande senex ? Tune es 
18, idque celasti, nec mihi manifesta- 
x multis annis cupii te videre, quum 
iudirem. Habeo tibi gratias, quod sub- 
filios meos, ne alte sentiant de exer- 
i)e sua. Rogo te, recede in locum 

nos enim satis aedificasti ; atque ora 
bis. Deinde ab eo rogatus, petentibus 
' omnibus fratribus, recessit. 


us alias hie vir impatibilis nobis narra- 
ine, inquit, vitae monachicae institutum, 
xpetebam, expertus ad aliud tandem 
le desiderium veni. Statui enim ad 
erum desiderium accedere. Volui, in- 
uinque dies solam mentem meam red- 
Deo individuam, neque aliud quidquam 
) eogitare, sed ei soli adhaerere. Quod 
ipud me statuissem, cellam meam atque 
3018 8} 1858 clausi, pl nulli .&dvenienti 
ium darem. Ac stet? incipiens a secunda, 
meae.praeéfpiens et dicens: Vide ne 
las e coelis; ibi angelos habes et ar- 
los, Supernas potestates, Cherubim ac 
im, Deum horum omnium effectorem. 
rsare. Ne sub coelum descendas ; ne in- 
i» mundanas cogitationes. Sic, inquit, 
duobus diebus ac duabus noctibus per- 
sem, ita daemonem irritavi, ut flamma 
leret, mibique omnia, quae in cellula 
combureret, ita ut etiam storea, in qua 
, Coneremaretur, et sic me quoque to- 
duri existimarem. Postremum timore 
| tertio die destiti ab hoc proposito meo 
quum mentem meam amplius indivul- 
inere non possem, descendi in contem- 
em huius mundi, 742 ne id mihi repu- 
in superbiam. 


ondam quum ad hune sanctum venis- 
Xtra cellam eius iacentem inveni vici 
im presbyterum, cuíus caput ita erat 
Δ morbo qui cancer dicitur, ut et ip- 


C 


D 


ad col loquium admittebat. Rogavi igitur ae : 
Precor, inquam, miserere huius miseri, et sal- 
tem responsum ei da. Respondit mihi : Indi- 
gnus est, qui sanetur. Haec enim ei immissa 
est disciplina. Sin eum vis sanari, suade ei, ut 
deinceps abstineat a sacrificio. Ego : Cur, in- 
quam, obsecro ? Respondet : Fornicans sacrum 
peregit ministerium, unde iam  castigatur. 
Quodsi metu desistat ab iis, quae per contem- 
ptum ausus est facere, Deus eum sanabit. Hoc 
ei, qui affligebatur, dixi. Qui iureiurando apud 
Deum pollicitus est, se non amplius sacerdo- 
tis munera esse obiturum. Tum eum suscepit 
eique : Credisne, inquit, esse Deum, quem ni- 
hil latet ? Ille respondet : Maxime, rogo te. 
Deinde : Num, inquit, potuisti illudere Deo ? 
Respondet : Non potui, mi domine. Magnus : 
Si agnoscis, inquit, peccatum tuum ac disci- 
plinam. Dei, qua haec subiisti, te corrigas in 
posterum. Qui confessus est peccatum, et fi- 
dem dedit, se non amplius esse peeccaturum, 
neque altari ministreturum, sed laici sortem 


amplexurum. Deinde sanetus ei manus impo- - ' 


suit. Qui paucis diebus sanatus est, capillique 
capitis ei creverunt, et in domum suam revet- 
sus glorificavit Deum, ac gratiás egit sancto. 


« Rursus vidi ad eum adduci puerum a spi- 
ritu maligno vexatum. Cui sanctüs manum 
dextram in caput imposuit οἱ sinistram supra 
cor, ac támdiu oravit, donec fecisset eum pen- 
dere in aere. Puer igitur, sicut uter inflatus, in 
corpore maximopere intumuit, deinde, quum 
subito exclamasset, per omnes sensus aquam 
emisit ; quae quum desiisset, in eam, qua initio 
fuerat, mensuram rediit. Eumque quum oleo 
sancto unxissel et aqua benedicta perfudisset, 
patri reddidit, ac vetuit, ne cafPnem nec vinum 
attingeret quadraginta diebus. Puero quidem 
ita sanato eos dimisit. 


« Hunc Macarium magnum quondam vexa- 
runt cogitetiones vanae gloriae, quae eum e 
cella eiicere tentarunt, 73 et suggesserunt ei, 
ut dispensationis gratia Romam pergeret, ius- 
tamque causam allegarunt sanationem eorum, 
qui ibi sunt, infirmorum. Valde enim in eo 
adversus spiritus operabatur gratia Domini. 
Longo autem tempore ab iis tentatum, quum 
non obediisset, ut egrederetur, acrius agita- 
runt. Prostratus igitur sanctus in limine cellae 
suae pedes foras emisit, daemonibus vanae 
gloriae : Trahite, inquit, me et vellite, daemo- 
nes, si potestis. Ego enim meis pedibus alias 
non ablbo. Sin potestis talem me deportare, 


TA 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


T 


quo dieitis perveniam. Atque iuravit iis : Sic, À Christi ego observavi, Marco execritatori nun- 


inquit, iacebo usque ad vesperam. Nisi me 
moveritis, vobis non obediam. Quum vero im- 
motus mansisset, sero vesperi tandem surre- 
xit. Sed nocte adventante rursus eum vehe- 
mentius etiam insectati sunt. Quare sanctus 
surrexit, duorumque fere modiorum sportam 
arena implevit, qua humeris imposita totam 
solitudinem pervasit. Cui occurrit Theosebius 
Cosmetor Antiochenus, et: Quid, inquit, por- 
tas, abba ? Cede mihi onus, neve ipse vexeris ! 
Ille autem : Vexo, inquit, eum, qui me vexat. 
Ipse enim quum lascivus sit, mihi peregrinatio- 
nes suggerit. Sic vero quum se multum permo- 
visset, in cellam intravit contrito corpore (1). » 
$19. Haec hucusque Historia Lausiaca, quae 
in codicibus Vindobonensibus legitur, sub in- 
dice : De Macario Alexandrino. Sequitur in 
eodice membranaceo sub indice : « De Mar- 
cO » (2), in codice chartaceo sub indice : « De 
Marco exercitatore » (3) caput quoddam, cu- 
ius maxima pars in editis Historiae Lausiacae 
exemplaribus de Macario Alexandrino agit. 
Neque ipse codex membranaceus sibi constat, 
qui senem, de quo narratur, modo Marcum, 
modo Macarium indicat. Chartaceus autem 
semper quiden Marcum nominat, quem ta- 
men saepe ὁ μαχάριος μάρχος (&) 7/4 appellat. 
Quae quum ita sint, fas erit, hoc quoque caput 
quod in codicibus Vindobonensibus : « De 
Marco » inscribitur, apponere 'et, num in eo 
de Marco, an de Macario narretur, dispicere. 
Quod quidem ita praestabimus, ut textum co- 
dicis membranacei latine redditum appona- 
mus, variantes autem nominis senis illius lec- 
tiones, quae in codice chartaceo habentur, 
sub textu annotemus. lta enim codicis mem- 
brapacei Historia Lausiaca narrare pergit 
« De eodem sancto Marco magno exercitato- 
re (8) hie admirabilis Macarlus hoc ineredibile 
nobis narravit : Quum sacro, inquit, munere 
fungerer, tempore distributionis mysteriorum 


(1) Textus graecus legitur infra in harum Quaes- 
tionum Appendice priore sub II. 

(3) Graece : Hep Μάρχον. Cf. harum Quaestionum 
Appendicem priorem sub 1] c. nota. 

(3) Graece Περὶ τοῦ Μάρχου τοῦ daxürov. Cf. infra 
Appendicem |. I. 

(4) Litera prima nominis proprii in codicibus 
Vindobb. minuscula esse solet, unde nomen pro- 
prium Μαχάριος ab adiectivo μάχαριος in iis scrip- 
tura non differt. 

(B) Βερὶ τοῦ ἀγίου τούτου μάρχον τοῦ μεγάλον 
ἀσκχήτον,,, God. chartae. rectius : Περὶ μάρχονυ τοῦ 


quam me dedisse oblationem, sed angelus ei 
dabat de altari. Ego vero solum splendorem 
manus vidi eius, qui ei oblationem dabat. Hic 
vero Mareus quum iunior esset (6), vetus et 
novum testamentum memoriter didicit, fuit- 
que insigniter mitis atque castus, si quis alius. 

« Quodam die quum otium mihi esset, ad 
eum in extrema eius senectute perrexi. Quem 
quum ego, utpote qui rudis essem, supra ho- 
minem esse existimarem. ut etiam fuit, ostio 
cellae ipsius adsedi et, quid loqueretur vel 
ageret, auscultavi. Solus igitur intus quum 
iam centum fere annos haberet dentesque 


B amisisset, secum et eum diabolo pugnavit ac: 


D 


Quid tandem, inquit, vis, male senex ? En vi- 
num bibisti et oleum tetigisti. Quid vis amplius 
tibi faciam, vorax in canitie, serviens ventri? 
lta se ipse contumeliis castigavit. Diabolo au- 
tem : Recede, inquit, a me, diabole. Conse- 
nuisti mecum in pigritia. Infirmitatem eorpo- 
ris mihi inflixisti. Vinum et oleum me perci- 
pere fecisti. Voluptarium me reddidisti. Quid 
ibi insuper debeo? Nihil invenis in me, quod 
deripere velis. Recede ergo a me, inimice ho- 
minum. Ac veluti latro 7 ὅ sibi ipse: Age 
dum, inquit, nugator, in canitie vorator et in 
heluatione senex ! Quamdiu etiam tecum ero? 

« Paphnutius quoque Christi servus et prae- 
clari huius viri discipulus haec nobis narravit : 
Quodam, inquit, die, quum Macraius domi 
in aula sederet (2) et animum Deo intentum 
haberet, hyaena catulum caecum suum atta- 
lit, et ostio aulae capite pülsato .ingresss est, 
illo etiam sedente. Cuius ante pedes eum pro- 
iecit. Sanctus igitur Macarius quum catulum 
accepisset (8) eiusque in oculos spuisset, ora- 
vit, et statim catulus vidit. Quem quum la- 
classet, hyaena abiit. Die autem sequenW pel- 
lem magnae ovis sancto Marco attulit (9), 
quam quidem pellem is sancto Athanasio 
episcopo reliquit ; beata autem Melania mihi 


μὲν &cx$cov... 

(60) Οὗτος δὲ ὁ μάρχος νεώτερος v... Cod. char 
tac.: Οὗτος δὲ ὁ μαχάριος μάρχον νεώτερος ὦν... 
Ubi μώρχον positum esse pro pdpxoc, neque pro 
μάρχον, ut. quispiam fortasse crediderit, e codicis 
scriptura intelligitur. 

(7) ... καθεξομένον τοῦ μακαρίου οἶχον. Cod. 
chart. :... καθεζξομένον τοῦ μαχαρίου καὶ ἀθανάτου 
p.xpxov, 

(8) Τοῦτον τὸν σκύμνον λαδὼν ὁ ἅγιος Μακάρως 
Cod. chart : T. v. ax. λ. ὁ ἅγιος μάρχος. 

(9) "Hveyxs τῷ ἀγίῳ μάρχῳ uterque codex. 








(«Q8 


13 VITAE. 74 
dixit, se a sancto Athanasio illam pellem, quae À cus pellem, ab hyaena sibi oblatam, hoe pro- 


munus hyaenae appellabatur, accepisse. Id 
autem Dominus fecit, ut gloriosum redde- 
ret servum suum, sicut etiam in Elia et in 
Daniele fecit. 

« Dicebatur hic sanctus, ex quo baptizatus 
esset, humi non spuisse per sexaginta annos. 
Annos enim quadraginta natus baptizatus 
est (1). Statura autem illa aetate satis minuta 
ac rara fuit ; pilos in solo labro habuit, atque 
in suprema parte menti habuit paucos. Nam 
propter nimios exercitationis labores ne pili 
quidem menti eius enati sunt. 

« Hunc sanctum die quodam conveni valde 
anxius animo et : Abba, inquam, Marce (2), 
quid faciam; nam affligunt me cogitationes 
insusurrantes mihi : Nihil facis; recede hinc. 
Sanctissimus Marcus mihi respondit (3) : Dic 
tu, inquit, cogitationibus tuis : Propter Christum 
parietes 7G custodio. Haec quidem e multis 
magnisque signis ac certaminibus inclyti et vir- 
tute ornati Marci (4) indicavi. » 

Cum duobus codicibus Vindobonensibus de 
hoec loco componendus est tertius quidam co- 
dex bibliothecae Caesareae Vindobonensis (δ), 
in quo capitibus asseticis cuiusdam Marci 
inscriptis : Τοῦ ἀββᾶ μάρχον περὶ τοῦ πνευματιχοῦ 
νόμον (6) prologus praemittitur (7) e capite 
Historiae Lausiacae, quod attulimus, compi- 
latus. Qui incipit verbis: Οὗτος ὁ ἀθάνατος xol 
μαχάριος μάρχος νεώτερος ὧν παλαιὰν xal χαίνην 
γραφὴν ἀπεστήθισεν.... Tum.seguitur : Περὶ τού" 
του ἔφη ὁ μὲν μαχάριος ὁ ᾿Αλεξάνδρινος πρεσβύτερος 
ὥν, ὅτι μάρχῳ͵ τῶ ἀσκητῇ οὐδέποτε ἔδωχα ἐγὼ προσ 
φοράν.... (ua narratione de oblatione, quam 
Marco seni angelus dederit, finita, alteram 
legis de catulo ac pelle hyaenae, que incipit 
verbis: Οὕτως ὁ μέγας καὶ ἀθάνατος μάοχος * πότε 
καθιζομένου ἐν τῇ αὐλῇ τῆς χέλλης αὐτοῦ καί tà 
θεῷ προσομιλοῦντος ὕαινα τὸν ἑαυτῆς σχύμνον τυ- 
φλὸν ὄντα ἤνεγχε χαὶ ῥίπτει αὐτὸν εἰς τοὺς πόδας 
᾿ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ 
κώδιον ποοθάτον μεγάλον ἁγίῳ ἤνεγχε, ὅπερ ὁ ἅγιος 
μάρχος καταλέλοιπε τῷ ἁγίῳ μαχαρίῳ. Qua. quidem 
narratione prologus iste terminatur (8). . Mar- 


τοῦ ἁγίου, ὃν x«l ἐθεράπευσεν ὁ ἅγιος 


(4) Τεσσαραχονταβτὴς γὰο ἐθαπίσθη. Cod. chart 
T. y. ἰδαπτίσθη ὁ γνήσιος τοῦ Χριστοῦ δοῦλος μάρ- 
κος. 

(2) ᾿Αδδᾶ Μάρχε uterque codex. 

(3) ᾿Αποχρένεται μοι ὁ ἁγιώτατος μάρχος uterque 
codex. 

(3) ... τοῦ ἀοιδίμου x«i ἐναρέτου μάρχον... uterque 
codex. 

(5) Cod. ms. theol. graec. Nr. 374, olim 238 


logo teste, S. Macario reliquit, a quo eam 
S. Melania accepit (9). 

Ergo in codice, e quo prologus compilaba- 
tur, resillae non minus de Marco narratae esse 
videntur. 

Quid autem, si in codicibus Vindobonensi- 
bus in illo capite erratum sit? Quid, si index 
ille: « De Marco » margini adscriptus reapse 
ad solam prodigiosam Macarii Alexandrini de 
Marco, eui oblationem angelus dederit, narra- 
tionem pertinet, ac librarii ipso hoc indice, ut 
aut nomen μαχάριος in μάρχος mutarent, aut 
voci μαχάριος alteram μάρχος adderent, adducti 


D sunt ! 


77 Quod quidem cum per se non abhor- 
reat a verisimilitudine, textu editionum ver- 
sionumque Historiae  Lausiacae comprobari 
videtur. [n textu enim Meursii, Cotelerii (10), 
Fronto-Ducaei, atque in versione Herveti, 
narratis iis, quibus in codicibus Vindobonen- 
sibus historia Macarii Alexandrini finitur, pri- 
mum narratio Paphnutii de catulo ac pelle ab 
hyaena Macario Alexandrino oblatis, tum 
cetera, quae in codicibus usque ad finem 68" 
pitis habentur, subiunguntur. Deinde post 
verba : « Haec quidem e multis et magnis 
signis ac certaminibus inclyti ac virtute prae- 
diti Macarii significavi » eiusdem Macarii de 
Marco, cui oblationem angelus dederit, nar- 
ratio legitur ; ae.tum demum sub indice : 
« De Marco » hunc senem sacras scripturas 
edidicisse, probum et castum fuisse et cetera, 
quae de Marci secum et cum diabolo certami- 
nibus attulimus, usque ad verba : « Quamdiu 
etiam tecum ero » sequuntur. 

Ergo in editionibus graecis Historiae Lau- 
siacae et in versione Herveti maxima pars 
capitis, quod in codicibus : « De Marco » in- 
scriptum est, ad Macarium Alexandrinum re- 
fertur ; reliqua vero, quae de Marco agunt, 
novo capite comprehenduntur. 

Aliter vero se liabet in Paradiso atque in 
versione Historiae  Lausiacae antiqua. In 
quibus narrationes capitis illius eodem pror- 


chart. 

(6) Excusa sunt in Magn. Bibl. VV. PP. Paris. 
T. XI p. 888. 

(7) In codicis fol. 247,2. 

(8) Cf. harum Quaestionum Appendicem prio- 
rem sub IV. 

(9) Cf. supra p. 16 not. 2. 

(10) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. lII p. 488. 


15 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI Y» 
sus ordine sequuntur atque in codicibus À sequuntur, ad Macarium Alexandrinum spee- 


Vindobonensibus. Neque vero Paradisus sibi 
constat, qui pariter atque codex membrana- 
ceus Vindobonensis nomen senis modo Mar- 
cum, modo Macarium indicat. Nam quum 
primum de Marco narrasset, postea scribit : 
« Ad hunc [Marcum] cum venissem dicerem- 
que: Abba Macari. . . . »,tumin fine capitis : 
« Haec pauca de multis ex factis sancti Ma- 
cari vel dictis significavi. » Contra in versione 
Historiae Lausiacae antiqua totum caput ad 
Macarium refertur, qui Palladio ante cellam 
eius sedente et auscultante secum et cum dia- 
bolo ista confabulatus sit, et cui plane omnia, 
quae capite illo habentur, conveniant. Neque 
in ea Marci mentio fit, nisi ut, quae Macarius 
de eo retulerit, narrentur ; quibus adiungitur, 
Mareum, quum iuvenis esset, s. scripturas 
edidicisse, et insigniter mansuetum et castum 
fuisse. 

78 Quid igitur ? Num statuemus, facta 
Marci mentione librarios inductos esse, ut, 
quae Macario conveniunt, Marco tribuerint, an, 
quod in iis, quae antecedunt, de Macario nar- 
ratum est, Macario tribuisse, quae ad Marcum 
spectant 7 

Haee quaestio primo quidem adspectu satis 
perplexa esse videtur ; sed, si accurate di- 
stinxerimus, facile solvetur. Rufini enim Con 
tinuatione Historiae Ecclesiasticae — Eusebii, 
quae multo ante Historiam Lausiacam scripta 
est, edocemur, catulo hyaenae oculos a Ma- 
cario Alexandrino restitutos esse. Nam legis : 
« Idem ipse Macarius leaenae speluncam ha- 
buit cellulae [suae] vicinam. Et quadam die 
catulos suos caecos ad eum bellua producit et 
ante pedes eius ponit. At ille quum intellexis- 
set, pro caecitate oculorum bestiam suppli- 
care, rogavit Dominum, ut eis redderet visum. 
Quo recepto matrem sequentes redeunt ad 
speluncam. Et paulo post ipsa cum catulis 
suis regrediens pelles ovium lanatas plurimas 
velut munus pro suscepta gratia ad senem 
defert morsu oris evectas, et ante fores eius 
depositis abscedit (1). » Dubium sane esse 
vix potest, quin eandem hanc sanationem ca- 
tulorum ]leaenae supra Palladius significet. 
Quod si constat, dubitari amplius nequit, quin 
cetera quoque, quae capite isto Palladii nar- 
rationem de catulo hyaenae ad finem usque 


(4) Ruf. Hist. Eccl. lib. it cap. & ed. Basil. ]. p. 
248, Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 272, Migne Patrol. 
T. XXI p. 512. 


p quidem presbyter factus est. Sed omnibus 


tent : eum, ex quo baptizatus sit, sexagioà 
annos non humi spuisse, annos quadragint 
natum baptizatum esse, statura brevi fuisse el 
cetera, quae usque ad finem capitis leguntar. 
Nam ordo totius huius orationis postulat, ut 
haec de eodem sene intelligantur, a quo 
oculi catulo hyaenae restituti sunt. Illa vero si 
de Macario intelligenda sunt, senem quoque 
centum annorum, qui se et diubolum tam 
acerbe increpavit, Macarium fuisse facile st 
tues. Nam quadraginta anni, quos Macarius 
ante baptismum vixit, et sexaginta, quos vixit 
accepto baptismo, sí computantur, centum 
annos efficiunt. 

79 itaque in sola antiqua versione rectam 
inveniri nominum scripturam intelligis, cube 
taque, quae capite illo codicum Vindobonen- 
sium : « De Marco » inscripto habentur, ad 
Macarium  Alexendrinum spectare, neque 
omnino Marcum in capite nominari, nisi ut 
id, quod de eo Macarius dixerit, narretur, cui 
quidem narrationi Palladius, Marcum, quum 
iuvenis esset, s. scripturas edidicisse, ac sanc- 
titate et castitate insignem fuisse, addiderit. 

Nec non, ut illud caput ita interpretemur, 
etiam nexus narrationis Palladii de Macariis 
suadere videtur. Nam Palladium, qui, quam. 
diu Macarius Aegyptius vixerit, memorat, pe- 
riter, quot annos Macarius Alexandrinus atti- 
gerit, indicasse consentaneum est. Accedit, 
quod narratio Palledii de Macario Alexandrino, 
$i illud caput ad Marcum refertur, iusto fine 
prorsus caret; contra, sí ad Maemrium perti- 
net, ambae de Macariis Palladii narrationes 
praeclare invicem sibi respondent. 

Tertium denique et firmissimum argumen- 
tum repetimus a Sozomeno, qui senem, de 
quo isto capite narratur, Meeetium esse 
aperte docet Sozomenus enim : « Alter [Ma- 
carius Alexandrinus] vero », inquit, « serius 













fere arctioris disciplinae exercitationibus est 
perfunctus, quarum alias ipse excogitaverat, 
quasdam ab aliis acceptas tanto studio exco- 
luerat, ut ez nimia cutis ariditale pili. barle 
ei non succreverint (2). » Ubi Sozomenum 
Historiam Lausiacam e capite isto compilasse 
manifestum est. Quodsi autem ea, quae de 
barba senis in capite Lausiacae leguntur, ad 


(1!) Sozom. Hist. Eccl. lib. IIIcap. 44 ed. Valesis 
p. 516. 


ΤΊ VITAE. 18 


Macarium spectant, quis, quin cetera quoque, ἃ solum tres integros annos, sed etiam tres fere 


quae illo capite continentur, in eundem ca- 
dant, amplius dubitabit ? 

Itaque perspicuum est, in codicibus Vindo- 
bonensibus pro Μαχάριος falso scriptum esse 
Μάρχος. Quid quidem error cum ex adfinitate 
verborum tum ex indice: « De Marco » natus 
est, quem cum librarius aut lector, facta Marci 
mentione longum caput de Macariis finitum 
esse ratus, in margine adscripsisset, corrup- 
tela postmodum in textum facillime irrepsit. 

80 Quam quidem corruptelam, quod in 
membranaceo codice modo Μαχάριος modo 
Μάρκος legitur, antiquam esse, sed paullatim 
tantum genuinam vocem : Μαχάριος textu ex- 
pulisse, ut est in codice chartaceo, credideris. 
Auctoritati autem codicum "Vindobonensium 
Lausiacae illo errore vix quidquam derogatur, 
quorum virtus in eo potissimum cernitur, 
quod res iusto ordine integras narrant, quod 
in editionibus graecis et in Herveli versione, 
ut saepissime, ita hic quoque, desideratur. 

Sed haec, quae Palladius de Macario Alexan- 
drino retulit, nunc quidem hactenus. Reli- 
quum est, ut ad ea illustranda pauca mo- 
neamus. 

8$ 20. Ac primum quidem eo, quod Palla- 
dius narrat, se novem annos in Celliis seu 
Cellulis vixisse, difficultas quaedam chrono- 
logica nascitur. Palladius enim, qui se anno 
388 Alexandriam venisse ipse testatur, etiam 
tradit, se, antequam in Cellulas abiret, tres 
annos cireum Alexandriam (1), et annum 
integrum in monie Nitriae (2) habitasse. Quare, 
si anni computantur, ante annum 401 Cel- 
lulas non reliquisse videtur. Fateor quidem, 
verba : Exi ἔτη τοία, quibus habitationis suae 
circum Alexandriam tempus significat, non 


(1) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 8 Opp. Meurs. 1. I. 
p. 300. 

(2) Ibid. p. 361. 

(3) Matthiae Ausf. Griech. Grammatik ed. II 
T. I1 586. 

(4) Hist. Laus. ed. Meurs. prolog. Opp. Meurs. 
l. I. p. 340. 

(5) Ibid. cap. 4& Opp. Meurs. 1. I. p. 472. 

(6) Ibid. cap. 88 Opp. Meurs. l. I. p. 550 sqq.; 
Tillemont Mémoires T. X p. 368 sqq., p. 796 
Not. 7. 

(7) Georg. Alexandrinus in Vita S. Jo. Chrysos- 
tomi. Photius in Bibl. ex rec. Bekker. Berol. 1824 
p. 78, b. Cf. S. Jo. Chrysost. Opp. ed. Montfaucon 
T. Xil Praef. p. σι sq. 

(8) Pallad. Dial. de vita S. Jo. Chrysostomi 
cap. 13. 44. S. Jo. Chrysost. Opp. ed. Montfau- 


annos indicare posse (3). Etiamsi vero hoc sta- 
tuamus, certe tamen ante annum 400 Palladius 
ex Cellulis non decessit. 

Atque cum hac temporum descriptione 
optime conveniunt Palladii verba, ipsum tre- 
decim annos monachum fuisse, antequam 
episcopus fieret (4). E Cellulis enim afflictae 
valetudinis causa, ut ipse narrat, Alexan- 
driam, deinde medicorum consilio Hieroso- 
lyma petiit, unde quum in Bithyniam venisset, 
episcopus ordinatus est (5). Quapropter eum 
anno post adventum suum tertio decimo 
Aegyptum reliquisse, et anno 401 episcopum 
&1 factum esse consentaneum videtur. Prae- 
terea anno 400 Palladium Alexandriae fuisse, 
iis quoque, quae de morte Evagrii ipse retu- 
lit, probabile fit (6). 

Sed quominus id statuamus, prohiberi vi- 
demur loco dialogi de S. Chrysostomi vita, 
quem, testibus Georgio Alexandrino et Pho- 
tio (7), Palladius episcopus scripsit. In hoe 
enim dialogo legitur, synodo Constantinopo- 
litanae indictione XII habitae interfuisse Pale 
ladium episcopum | Helenopolis (8), quae est urbs 
Bithyniae. Viri igitur docti, imprimis Baro- 
nius (9) et Tillemontius (10), non dubitarunt, 


c hunc Helenopolis episcopum eundem facere 
cum scriptore Historiae Lausiacae. Quoniam 


vero indictio XIIl ab VIII Calend. Octobris i. e. 
XXIV Septembris (11) anni 399 incepit (12), Til- 
lemontius, Montefalconius, Neander synodum 
mense Maio anni 400 habitam esse statue- 
runt (13) Seriptor vero vitae S. Chrysostomi, 
quae in AX. SS. Boll. invenitur, mense Martio 
aut Aprili anni 399 eam (íuisse arbitratus est 
ob difficultates, quae synodum anno 400 ha- 
bitam esse non admittunt (14). 


con T. XIII p. 50 sq., Galland. Bibl. PP. T. VIII 
p. 298. 300. 

(9) Baron. Annal. a. 388. 400. 408. 404. 405. 
406. 

(10) Tillemont Mémoires T. ΧΙ p. 500 sqq. 

(41) Ideler Lehrb. d. Chronologie Berlin 4834 
p. 412 ; Du Cange Glossar. s. v. indictio. ' 

(19) AA. SS. Boll. Sept. T. IV p. 545, b. Tille- 
mont Mémoires T. XI p. 158. 582. 

(13) Tillemont l. I. p. 581 sqq. Not. 59. Montfau- 
con in Vitu S. Jo. Chrysostomi, S. Jo. Chrysost. 
Opp. ed. Montfaucon T. XIII p. 437 sqq. Neander, 
Der h. Joh. Chrysostomus u. die Kirche in dessen 
Zeitalter Berlin 1822 T. Il p. 77 sqq. 

(44j AA. SS. Boll. Sept. T. IV p. 543 sqq. Cf. 
Cave et Oudin. s. v. Chrysostomus. Bollandus Jan. 
T. I p. 1007 synodum Constantinopolitanam anno 


79 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 8 
82 Atque Baronius, Tillemontius, ceteri, A episcopo inde a tempore, quo S. Chrysosto- 


ut Palladium Lausiacae scriptorem eundem 
facerent cum illo Helenopolis episcopo, prae- 
cipue locis quibusdam Historiae Lausiacae 
indueti sunt, quos genuinos esse vix certo 
constat. E quorum numero est locus Paradisi, 
quo, postquam prophetia Joannis in Lyco, 
Pallladium episcopum fore, narrata est, haec 
leguntur : « 1n quo [episcopatu| tempestatis 
illius, quae sub sancto Joanne commota est, 
interfui malis » (1). Idem habetur quidem etiam 
in graeco Meursii textu (2); sed Hervetus 
haec profert : « Dignus habitus sum ordinatio- 
ne, quae meas vires superat, im eum casum in- 
cidens, quem — Joannes [in Lyco] praediae- 
rat (3). » Quae quidem lectio, quum toto capite 
de Joanne in Lyco narretur, probabilior vide- 
tur. (Quomodo codices Vindobonenses locum 
exhibeant, non examinavi, Rursus et Baronius 
et Tillemontius tradunt (&), scriptorem Histo- 
riae Lausiacae Romae ob causam S. Joannis 
[Chrysostomi] morantem a Piniano Melaniae iu- 
nioris marito exceptum esse. Quod quidem in 
editione Meursii (5) et in Paradiso (6) legitur, 
sed deest in codicibus Vindobonensibus (7) 
et in antiqua versione. Denique Tillemontius 
Historiam Lausiacam in codicibus Palladio 
Helenopolis episcopo tribui docet (8), quod 


non omnino verum est; nam codices Vin- € 


dobonenses 
bunt (9). 


eam Palladio episcopo  inscri- 


8&3 Fateor ea, quae Palladio Helenopolis 


401 habitam esseputavit, quod quidem neque cum 
verbis dialogi (l. 1.)}, quo tum tumultum propter 
Gainam barbarum fuisse traditur, neque cum tota 
ejus temporis chronologia convenit. 

(1) Parad. cap. 22, VV. PP. Rosw. p. 966. Cf. 
Baronii Annal. a. 388 ; Tillemont Mémoires T. XI 
p. 516. 

(2) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 44 Opp. Meurs, 
l. I. p. 472. 

(3) Ibid. p. 414, VV. PP. Rosw. lib. VIII c. 43 
p. 740,2. 

(4) Baron. Annal. a. 388; Tillemont Mémoires 
. T. XI p. 545. 

(5) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 123 Opp. Meurs. 
l. I. p. 604. 

(6) Cap. 49, VV. PP. Rosw. p. 980, 1. 

(ἢ C. Palladii Historiam Lausiacam ad codi- 
cis Vindobonensis fidem a nobis breviter delineatam, 
infrahuicnostraeeditioni Historiae Lauciacae prae- 
positam. 

(8) Tillemont Mémoires 1, 1. p. 500. 

(9) ᾿Αντίγραφον ἐπιστολῆς γραφείσης Λαύσῳ 


mus in exilium missus est, i. e. ab anno 404 
accidisse dialogus tradit, in Lausiacae scripto- 
rem optime cadere. Ille enim propter cau- 
sam S. Chrysostomi Roman petiit, unde 
redux factus in urbem Syenem in  Aegy- 
pto prope Blemmyes sitam in exilium abiit 
multosque diu perpessus est iabores (10). At- 
que Palladius Lausiacae seriptor se Romae et 
Syenae fuisse ipse testatur (11). Accedit, quod 
Lausiacae scriptori Joannes in Lyco praedixit, 
ipsum, si episcopus factus-esset, multos labo- 
res calamitatesque perpessurum esse (14). 
Denique illud, quod Palladius Lausiacae seri- 


B ptor narrat, se, postquam episcopus factus 


per undecim menses in cella tenebrosa latue- 
rit, recordatum esse verbi beati Joannis in 
Lyco (13), optime de exilii tempore, quo Pal- 
ladius, Helenopolis episcopus, in Aegyptum 
abductus est, dici potest. 


At alia, quae de Palladio Helenopolis epi- 
scopo in dialogo leguntur, eum sciiicet sy- 
nodo isti Constantinopolitanae interfuisse, in 
Lausiacae seriptorem cadere nequeunt. Pri- 
mum enim descriptio temporum, qua hic in 
Historia Lausiaca ipse utitur, aperte repugnat. 
Deinde Palladius Lausiacae scriptor, quum 
Alexandria proficisceretur, hydropisi labora- 
bat (14), ita ut eum vix reducem, postquam 
recens episcopus ordinatus est, ad causam 
Antonii Ephesi episcopi disceptandam, id 
quod dialogus tradit,& synodo electum esse, 


an. o- 


πραιποσίτῳ παρὰ Παλλαδίου ἐπισχόπον re 
ρὶ βίον διαφόρων ἀσχητιχῶν καὶ ὁσίων πα- 
τρῶν. Cf. Palladii Historiam Lausiacam ad codi. 
cis Vindobonensis fidem a nobis breviter delinea- 
tam infra 1. 1. 

(10) Pallad. Dial. de vita S. Jo. Chrysost. c. 3. 
4. 20. S. Jo. Chrysost. Opp. ed. Montfauc. T. XIII 
p. 11 sqq., 77 sqq., Galland. Bibl. PP. T. VIII p. 
267 sqq. 320. 321. 

(11) Hist. Laus. Prolog. Opp. Meurs. l1. I. 
p. 339. 

(12) Ibid. cap. 44 p. 471. 

(13) Ibid. 1.1. 

(14) Palladius tribus annis postquam Joannem 
in Lyco invisit, i. e. exeunte anno 397 (cf. supra 
p. 21), spleue et stomacho laborare coepit. Qui 
morbus deinde in hydropisin vertit, unde a fratri- 
bus Alexandriam missus medicorum consilioaeris 
subtilioris gratia exeunte anno 400, ut patebit, 
aut ineunte 401 Hierosolyma et in Bithyniam ve- 
nit. Hist. Laus. 1. I. 





VITAE. 
stante aestate tam longum iter Ephesum ἃ tis nititur, coniectura optime solvi 


isse (4), parum verisimile sit 84, Diffi- 
is autem expediendi haec restat via. So- 
refert (2), Palladium episcopum Hele- 
. Aspunam translatum esse. Quid, si id 
alladium episcopum dialogi  scripto- 
pertineat, aec paullo post synodum 
inam anno &01 habitam factum sit, Pal- 
vero Lausiacae scriptor hoc ipso anno 
s locum sit suffectus? 
ue rem ita se habere dialogus ille quo- 
odo ostendit. Cuis scriptor Photio et 
io Alexandrino testibus est Palladius 
us (3), in codicibus Palladius episco- 
lelenopohanus, ab aliis etiam | episcopus 
msis dictus (&). Is igitur in dialogo se 
n primum venisse (5) ait aliquanto 
alladium Helenopolitanum episcopum, 
sub Innocentio Papa ibi fuisse ob cau- 
3. Chrysostomi (6), et eo tempore, quo 
us instituitur, apud Blemmyes in Ae- 
detineri (7) seribit. Porro scriptor dia- 
Theodoro diacono, quocum illum ser. 
n eonseruit, saepe per canos suos, ut 
dicat, senex obsecratur (8), quod sine 
in Palladium Lausiacae scriptorem, qui 
ix annos quadraginta natus erat, cadere 
'otest. Unde inter duos illius temporis 


vides. 

85 OQuomodocunque vero res se habet, ex 
lis, quae disputavimus, hoc liquet, iustam 
causam non esse, cur cum Tillemontio (10) 
chronologia, quae in historia Lausiaca legitur, 
relicta statuamus, Palladium  Lausiaca seri- 
ptorem anno 399 Alexandria profectum esse, 
ineunte anno &00 episcopum esse ordinatum, 
et in Nitriam anno 390 venisse. Immo haec 
potius tenenda est chronologia, Palladium se- 
cundo Theodosii Magni consulatu, qui ince- 
pita Calendis Januariis anni 388 (11), Alexan- 
driam appulisse, anno 391 in Nitriam, ac sub- 
sequente in Cellulas venisse, annoque 4&01 


B episcopum in Bythynia ordinatum esse, unde 


etiam Historiam Lausiacam, ut supra(12) iam 
docuimus, anno 4421! scriptam esse e verbis 
Palladii conficitur. 


$21. Quod si est exploratum, Macarium 
Alexandrinum saltem usque ad annum 395 
superstitem fuisse apparet. Nam tres annos 
cum Palladio in Cellulis vixit in quiete de- 
gens (13). Atque quin tres primi anni, quos . 
Palladius in Cellulis transigebat, significentur, 
non facile dubitatis. Nec te Hierosolymitanum 
iter, quod Palladius cirea annum 394 insti- 
tuit (14), quominus tres primos annos fuisse 


ios Helenopolis episcopos distinguen- € dicas, impediet. Palladius enim, ^qui novem 


sse probabile est (9). Quod si constat, 
ltatem iila, quae testimonio Socra- 


?"allad. Dial. cap. 13. t. S. Chrysost. 1. 1. 
14., Galland. Bibl. PP.1. 1. p. 298. 299. 300. 
Socr. Bist. Eecl. lib. VII cap. 36 ed.I. 


f. supra p. 84. 

meric. Bigot. de Palladio episcopo Heleno- 
0 Praef. in Bibl. Galland. l. I. Proleg. p. XXV. 
'&àp. 1, S. Chrysost. Opp. l. I. p. 3, Galland. 
P. 1]. 1. p. 961. 

&p. 3, S. Chrysost. Opp. 1l. I. p. 11, Gal- 
Jibl. PP. 1l. 1. p. 267. 

ip. 20. S, Chrysost. Opp. 1. I. p. 77, Galland, 
P. 1. I. p. 320. | 

ap. 4, S. Chrysost. Opp. l. I. p. 16, Gal- 
bl. PP. 1. I. p.270. 271, et passim per 
im. 

d Gregorius Alexandrinus et Photius sen- 
identur, qui scriptorem dialogi simpliciter 
ium episcopum dicunt. Ac Photius Palladium 
um Relenopolitanum antea (Bibl. ex rec. 
i p. 18, b laudaverat. Palladium episcopum 
ibus aliis episcopis S. Chrysostomo pulso 
1 venisse Innocentius Papa clero Constanti- 
anae ecclesiae scripsit. S. Chrysost. Opp. 
nUsucon T. lll p. 52$. Eundem propter se 


* 


annos, quanquam saepissime interea peregri- 
natus 8G est, in Cellulís transegisse se nar- 


et propter ecclesiam aerumnis affici ipse S. Chry- 
sostomus tradit inep. 1481. 1. p. 686. Eidem Pal- 
ladio S. Chrysostomus (annis &0&—407) episto- 
lam scripsit, in cujus fine petit, ut ipsum Palladius 
de valetudine sua certiorem faciat. Ep. 113 1. 1. 
p. 636. Quae quidem in aegrotantem Historiae Lau - 
sjacae scriptorem optime cadunt. Plurima, quae 
viri docti de Palladio disputarunt, legis Opp. Meurs. 
T. VIII p. 650 sqq. Cf. Emeric. Bigot. 1. I. 

(40) Tillemont Mémoires T. XI de Palladio 
p. 300—533 et passim. 

(44) Teste Cassiodoro inde ab ἃ. u. 601 consu- 
latus a Calendis Januariis incepit. Cassiod. Chron. 
Opp. Cassiod. ed. 4656 p. 681. ed. Gareti p. p. 384, 
Migne Patrol. T. LXIX p. 1223. Οἵ. Ideler Lehrb. 
d. Chronologie p. 328. Ei. Handbuch der mathe- 
matischen u. technischen Chronologie Berlin 1825 
T. II p. 149. De anno 388 cf. supra p. 58 not. 3. 

(12) P. 24. Plurimi eam falso, ut iam patet, 
anno 420 aut 419 scriptam esse statuerunt; an- 
num &?1 indicarunt Cave etOudin. s. v. Palladius, 
et Rettberg in libro: Allg. Encyklop. v. Ersch u. 
Gruber s v. Palladius. 

(13) Cf. supra p. 66. 

(14) Cf. supra p. 31. 22. 


83 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI δι 
rat, etiam tres se annos cum Macario vixisse ἃ de te audirem » (7). Quare post annum 398 


dicere potuit, etsi illo tempore breve iter in- 
stituerit. Macarium in quiete sedisse. vix aliud 
quidquam significat, nisi eum munere sacer- 
dotii in usum fratrum propter senectutem tum 
non amplius functum esse (1). Tillemontius 
e verbis Palladii conclusit, tribus illis annis 
elapsis Macarium obiisse (3), unde mors eius 
in annum 3985 caderet, et quidem testante 
Martyrologio in 1V ante Non. Januarias, Grae- 
cis Menaeis testibus in XIV ante Calend. Fe- 
bruarias(3). Sed num e verbis Palladii illud 
recte colligi possit, in dubium iure vocalur. 
Macarium enim post illos tres annos statim 
animam efflasse Palladius non dicit, sed hoc 
solum: Macarium Aegyptium anno ente ad- 
ventum ipsius in solitudinem mortuum esse ; 
cum Macario autem Alexandrino, Cellularum 
presbytero, se tres annos vixisse. Quid, si Ma- 
carius Alexandrinus, qui Palladio teste (4) in 
Nitria et in interiore vasta solitudine cellas 
habuit, post illos tres annos in aliam cellam 
abiit ? Quid si congressui fratrum omnino se 
. subduxit ? Fateor, Tillemontii sententiam ve- 
risimilem quidem esse, sed certam eam ne- 
quaquam dixerim. 

Sin, Tillemontii opinionem secuti, statuimus, 
Macarium Alexandrinum mense Januario anni 
395 vita decessisse, eundem ante annum 2995 
natum, et ante annum 335 baptizatum esse, sta- 
tuamus necesse est. Nam Palladio auetore annos 
quadraginta natus baptismum suscepit, ex quo 
saltem sexaginta annos vixit (5). Macarii illo 
ad Tabennesiotas itinere edocemur, eum ante 
annum 348, quo Pachomius diem supremum 
obiit (6), 87 magna vitae monachicae laude 
floruisse; etenim Pachomius ei: « Multis», 
inquit, « abhinc annis cupii te videre, quum 


(4) Simili modo Ephraem τὸν ἥσυχον ἀεὶ ifa- 
σκῆσαι βίον dicitur. Hist. Laus. ed. Meurs. 
cap. 101 Opp. Meurs. ]. I. p. 579. 

(2) Tillemont Mémoires ed. Bruxelles T. VIII 
P. III p. 1078. 

(3) Cf. infra Caput VIII. 

(4) Supra p. 69. 

(5) Cf4 supra $ 19 p. 75 sqq. 

(60) AA. SS. Boll. Mai T. lll p. 290 sqq., cf. 
Tillemont Mémoires ed. Brux. T. VII P. III p. 
1233. 

(7) Cf. supra p. 74. 

(8) Bibl. Graec. ed. Harless. T. VIII Hamburg. 
1802, 49, p. 305 s. v. Macarius iunior Alezandrinus. 

(9) Scriptt. eccles. Hist. litt. s. v. Macarius junior. 

(10) Comment. de Scriptt. eccles. s. v. Macarii 
tres monachi. 


baptizatum esse eum aegre credideris. 
Fabricius (8), Caveus (9), Oudinus (10), 
de Nessel (11), Pritius (12) nescio quibus fulti 
rationibus tradunt, Macarium Alexandrinum 
anno A04 e vita decessisse. Sed vix dubium 
est, quin in eum errorem ideo indueti sint, 
quod in textu graeco Meursii (13), in versione 
Herveti (14) atque in Paradiso (15) legitur, 
Macarium Alexandrinum Macario Aegyptio iu- 
niorem fuisse. Id vero si fuisset, eum post an- 
num 300 natum, post annum 340 baptiza- 
tum esse, et ante annum 348 tantam vir- 
tutis famam muitis abhinc annis habuisse ne- 


B cesse esset, quod a verisimilitudine plane ab- 


horret. lllud vero, Macarium Alexandrinum 
Aegyptio iuniorem fuisse, neque in codicibus 
Vindobonensibus, neque in antiqua versione 
habetur. Tillemontius Macarium  Alexandri- 
num aetate fuisse minorem ideo putavit, quod 
scriptores eum semper post Macarium Aegy- 
plium commemoraverint (16) Rem. Sozome- 
nus explicat, qui, postquam de Macario Ae- 
gyptio disputavit: « Maearius », inquit, « Ale- 
xandrinus serius quidem presbyter faetus 
est» (17). Atque etiam verisimile est, Maca- 
rium 88 Alexandrinum post Macarium Ae- 
gyptium monachum factum esse. Macarium 
vero Alexandrinum Aegyptio natu minorem 
fuisse, iam apud Makrizium legis (18). Nec, 
unde error in illa Historiae Lausiacae exem- 
plaría lrrepserit, certo dixeris. Quia sutem 
Sozomenum ea, qua& de Macariis habet, e Pal- 
ladii Historia Lausiaca eompilasee  mapifesto 
patet, additamentum, Macarium Alexandrinum 
serius presbyterum esse factum, iam Sozomeni 
tempore in Lausiaca exstitisse probabile est. 

$ 22. Sed ad narrationes ipsas de Macario 


(11) Supplem. Comment. Lambeo. Vindob. 1690 
T. IL in indice alphabetico s. v. Macarius junior. 

(12) S. Macarii Aegyptii Opusc. et Apophthegm. 
Lips. 1699 Praef. $ VII. 

(13) Cap. 20 Opp. Meurs. 1. l. p. 389. 

(14) Ibid., et VV. PP. Rosw. lib. VIII cap. 19 ! 
p. 719, 2. 

(18) VV. PP. Rosw. cap. 6 p. 950, 1. 

(16) « Celui d'Alexandrie a été apparemment! 
postérieur à celui d'Egypte aussi bien pour l'en 
trée dans la solitude que pour [8 naissance, 
puisqu'on le met toujours aprés l'autre. » Mémoi- 
res T. VIII P. III p 1043. 

(17) Hist. Eccl. lib. III cap. 1& ed. I. p. 516. 

(18) Macrizi Geschichte der Copten v. Ferd. WÉ 
stenfeld Gótting. 1845 p. 110. 111. 






e5 VITAR. 86 


Alexandrino e Historia Lausiaca prolatas ve- À sederit, in Herveti et in antiqua versione non 


niamus. Quarum nulla apud alium seriptorem 
invenitur praeter solam de magorum monu- 
mento a Macario Alexandrino viso, quae in 
libro secundo (4) fere hoe modo habetur: 
Macarium prae ceteris senibus amatorem ere- 
mi fuisse, et inaccessa perscrutatum esse de- 
serta. Aliquando eum invenisse locum in re- 
motissimis eremi partibus positum omnibusque 
bonis repletum. Ubi duos habitasse fratres, qui 
propter multitudinem daemonum ibi degen- 
tium, ne alios eo monachos deduceret, eum ad- 
monuerint. Regressus autem quum opportuni- 
tatem loci fratribus indicasset, multorum ani- 
mos inflammatos esse, sed ceteros dixisse: 
« Locus iste si vere, ut iactatur, a Jamne et 
Mambre consitus est, non aliud de eo creden- 
dum est, nisi quod diaboli opere ad deceptio- 
nem nostram praeparatus sit. Si enim vere, ut 
perhibent, deliciosus est et abundans, quid 
sperabimus in futuro saeculo, si hic deliciis 
fruimur? » Quibus verbis tandem ferventes iu- 
venum animos repressos esse. Rem scriptor 
libri secundi fama aeceperat; nam scripsit : 
« Ferebant eum amatorem fuisse. ...;»tum: 
« Ubi etiam duos fratres invenisse ferebatur. » 
Fortasse etiam fama de duobus monachis, quos 
Macarius Aegyptius in remotissimis solitudi- 
nis partibus nudos 89 invenit (2), in indolem 
libri secundi narrationis vim aliquam exercuit. 

Ad ordinem deinde, quo narrationes in 
editis exemplaribus se excipiupt, quod attinet, 
Paradisus et versio antiqua res eodem ordine, 
quo eodiees Vindobonenses, narrant; altera 
in hoe solo discrepat, quod illud, Macarium 
sibi proposuisse, ut quinque diebus in solo 
Deo mentem defigeret, omisit. Magis autem a 
codicibus differunt graecae editiones et inter- 
pretatio Werveti. In quibus ab initio capitis 
quatuor narrationes, quae in codicibus desunt, 
inveniuntur, atque cellarum Macarii enumera- 


culicis elisio, sed spiritus fornicationis, indi- 
catur. In quibus haec legis: « Ei aliquando 
molestiam exhibuit spiritus fornicationis, et 
tunc condemnavit seipsum sedere nudum sex 
menses in palude Scetis. . . » (3). Quam cau- 
sam falsam esse existimo et inde fictam, quod 
talis poena soli ultioni culicis pungentis non 
congrua visa sit. Versio Herveti Macario qua- 
tuor tribuit cellulas in Scete, Libya, Celliis et 
monte Nitriae sitas. Sed Cellia ad Libyam per- 
tinuerunt, neque codices neque editiones 
ceteraeque versiones plus tribus Macarii cellis 
norunt. Ántiqua versio non habet, Macarium, 
quum cogitationibus vanae gloriae vexaretur, 
arena humeris imposita eremum  pervasisse, 
sed : « Sic ergo, » inquit, « iacuit usque ad 
vesperam ; postmodum surrexit ad consuetum 
opus Domini » (4). Denique in Herveti et in 
antiqua versione, postquam narratum est, 
daemones e monumento « Janne et Mambre » 
magorum egressos a Macario fugatos esse, haec 
adduntur : « Ingrediente autem eo [Macario] 
in paradisum ei occurrit diabolus 90 cum stri- 
eta rhomphaea, ei minitans. Ad quem hanc vo- 
cem respondit sanctus Macarius: Tu venis ad 
me in stricta rhomphaea, et ego contra te 


c ingrediar in nomine Domini Sabaoth, in acie 


Dei Israel (5). » 

Et haec quidem sunt, quibus editiones ver- 
sionesque Historiae Lausiacae ἃ codicibus 
differunt. Hoc solum accedit, quod in editio- 
nibus graecis et in versione Herveti traditur, 
Macarium Alexandrinum bellaria vendidisse (6). 
Ubi in Paradiso habetur : « Negotiator erat, » 
glossa in margine adscripta : « Ms. addit : 
qui poma vel legumina nucesque vendebat » (7). 
Quae glossae verba etiam in codicis per- 
vetusti, quem Romae in bibliotheca monas- 
terii Yerusalemme in Croce adii (8), textu 
leguntur. Antiqua denique versio Roswei- 


tio virginisque Thessalonica oriundae sanatio D dianae collectionis idem, quod graecus textus 


post historiam infelicis sacerdotis, qui forni- 
cans sacra obierat, leguntur. 

Ad res denique quod spectat, causa, cur 
Macarius sex menses nudus in palude Scetis 


(1) Cap. 29, VV. PP. Rosw. p. 480, 2 sqq. 

(2) VV. PP. Rosw. lib. VI libell. 3, & ; Apoph- 
thegm. s. v. Macarius Aegyptius$ IT ; Coteler, Eccl. 
Graec. Mon. T. 1 p. 526 sqq. Cf. infra Caput VI. 

(3) VV. PP. Rosw. p. 722, 1, 992, 1. 

(4) Cap. 10, VV. PP. Rosw. p. 993, 2. 

(5) Herveti versio cap. 20, VV. PP. Rosw. 


et Herveti versio, profert : « Grutaria ven- 
dens (9). » Sed. neque codicibus Vindobonen- 
sibus neque ceteris antiquis fontibus, quos 
examinabimus, eiusmodi quidquam continetur. 


p. 792, 2. Antiqua versio cap. 10, ibid. p. 992, 1. 

(60) Tpay X para πιπράσχων Hist. Laus. ed. 
Meurs. cap. 20 Opp. Meurs. p. 389. Versio Her- 
veti ibid. p. 390 et VV. PP. Rosw. p. 719, 3. 

(7) Cap. 0, VV. PP. Rosw. p. 950, 4. 

(8) Cf. supra p. 13. 


* (9) Cap. 9. VV. PP. Rosw. p. 989, 3. 


81 55. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 88 
Hoc etlam, quod in graecis editionibus, Herveti A olera, quae sponte nascuntur in terra, neque 


versione et in Paradiso habetur, Macarium 
Alexandrinum virtutibus vitae monachicae Ma- 
cario Aegypto antecelluisse (1), in codicibus Vin- 
dobonensibus et inversione antiqua non legitur. 

$ 33. Ad singulas autem narrationes, quas 
de Macario Alexandrino e Lausiaca Palladii 
protulimus, illustrandas haec animadvertenda 
sunt. 

Primo abstinentia Macarii Alexandrini ma- 
gnopere praedicatur. Qui usum Tabennesio- 
tarum per totam quadragesimam coctis cibis 
se abstinentium secutus, septem annis nihil, 
quod igni admotum esset, comedit, sed sola 


panem, nec legumen, neque ex fructibus ar- 
borum quidquam, neque omnino ea, quibus 
igni admotis homines vescuntur, comedit (9). 
Serapion Sindonita praeter panem et aquam 
nihil sumpsit (10). Evagrius, ex quo in solitu- 
dinem 92 venit, neque lactucam tetigit, neque 
minutum olus, nec viride quidquam, nec 
fructum, nec uvam, nec lavacrum, nec carnem, 
nec panem, nec vinum, neque omnino quid- 
quam ex iis, quae per ignem transeunt, prae- 
ter quaedam olera cruda οἱ modicum aquae. 
Sextodecimo autem huiusmodi vitae anno 
quum propter corporis stomachique imbecil- 


cruda olera 91 et legumina, si quae forte inve- P litatem panem quidem tetigisset, cocta tamen 


nisset, humectata gustavit. Ac quum audivisset, 
fratrem quendam libram panis comedere, 
buccellatis, quae habuit, in lagenam immissis 
solummodo tantum, quantum manu efferre 
poterat, «comedit, tribusque annis quatuor 
tantum vel quinque unciarum cibis usus est. 
Olei autem sextarium anno in alimentum con- 
sumpsit. lam ad libram duodecim unciae re- 
deunt (2). Αο Ξέστης seu sextarium olei duode- 
viginti fere uncias habuit (3). Unde abstinen- 
tiam Macarii maximam fuisse apparet (4). 
Nec soium oleo senes in alimentum, sed etiam 
ad unguendas et moliendas ab opere manus 
uti solebant (9) ; a quo usu iam S. Antonius 
se abstinuit (6). Ac coctis cibis multi senes 
usi non esse dicuntur. Ex quibus Ammonius 
inde a iuventute usque ad mortem solis crudis 
cibis vescebatur, nec unquam, quod igni ad- 
motum esset, comedit praeter panem (7). 
Moyses abbas ex latrone monachus factus, 
quum plurimum operaretur et quinquaginta 
orationes quotidie  perageret, nihil praeter 
siccum . duodecim unciarum panem  sum- 
psit (8). Apollo abbas non amplius quam 


(1) Hist. Laus. ed. Meurs. l. 1. Versio Herveti 
l. I. Paradis. l. I. 

(2) Boeckh Metrolog. Untersuchungen Berl. 1838 
p. 160 sqq. 

(3) Ibid. p.17 sqq. Cf. Steph. Thes. s. vv. Ξέστης 
et Ov yx (a. 

(4) Evagrius quatuordecim aunis libram panis 
quotidie ac tribus mensibus sextarium olei consum- 
psit. Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 88 Opp. Meurs. 
l. I. p. 353. Dorotheus senex quotidie sex unciarum 
panem comedit ac modicum aquae bibit. Ibid. 
cap. 2 p. 349. Abbas Elias, senex quum esset, 
trium unciarum panemet tres oleas quotidie come- 
dit. Ibid. p. 493. 

(5) Regula S. Pachomii cap. XCII, Holst. Cod. 


olera ad mortem usque non gustavit (11). 
Philoromus denique presbyter coctis cibis 
duodeviginti annis se abstinuit (19). 
Macarius Alexandrinus, ut omnino non 
vesci eupiit quod tamen humana natura non 
admittebat, ita etiam in somno vincendo quid 
posset experiri statuit, totisque viginti diebus 
sub coelo degens nihil omnino dormivit ; sed 
postremum naturae eum cedere necesse fuit. 
Noelem vero saepissime pervigilasse multi 
senes feruntur. Ex quibus Dorotheus, apud 
quem Palladius  Lausiacae scriptor prope 
Alexandriam "vixit, a iuventute usque ad 


C senectutem nunquam sponte dormivit, sed 


non nisi inter operandum vel comedendum 
oculos somno. parum connivebat (13). Porro 
Arsenius unam somni horam strenuo exerci- 
tatori sufficere perhibuit, atque ipse tota 
nocte pervigilata mane parum sedens dor- 
mivit (1&). S. Antonius denique totam per- 
saepe noctem insomnem duxit (15). Quanquam 
senem aliquem somno ic, ut Macarium 
Alexandrinum, abstinuisse non inveni. 
Tertium denique summae Macarii Alexan- 


Regularum ed. Aug. Vindelic. 1759 T. I p. 31, 1. 
(6) Vita S. Antonii cap. 7, S. Athan. Opp. T. I 
P. II p. 638. 
(7) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 1& Opp. Meurs. 
l. I. p. 377. 
(8) Ibid. cap. 33 p. 46. 
(9) Ibid. cap. 53 p. 490. 
(10) Ibid. cap. 84 p. 542. 
(11) Ibid. cap. 88 p. 5523. 
(12) Ibid. cap. 113 p. 584. 
(13) Ibid. cap. 2 p. 352. 
. (44) VV. PP. Rosw. lib. Vlibell. &, 9. 3. 
(15) Vita S. Antonii cap. 7, S. Athan. Opp. T.! 
P. Il p. 638. 





VITAE. | 90 
ercitationis argumentum hoc est, quod À veritati resistant (6). Quae apostoli verba ad 


solam ultionem culicis pungentis sex 
nudus in palude Scetis sedit. Unde 
'everteret, a culicibus toto corpore ita 
üs fuit, ut ex sola voce agnosceretur, 
hantiasi laborare videretur. Ita vero 
ivagrius, qui a spiritu blasphemiae 
i(ondam vexatus diebus quadraginta 
non ingressus erat, toto corpore 
scatuisse traditur (1). Idemque Eva- 
a daemone fornicationis quondam 
hiemis tempore tota nocte in puteo 
ἢ). Sed nequaquam Palladius ita in- 
lus est, ut dixerit, Macarium sex men- 
1 paludis aqua sedisse : sed, αἱ sponte B 
apud paludes vel in ripa paludium. 
:giones culicibus aliisque insectis ho- 
abundare Minutoli indicat (3). Li- 
autem, qui Macarium in paludibus 

spiritum fornicationis sedisse fln- 
Paliadium falso isto modo intellexisse 
Idemque Maearius Alexandrinus alias 
n causam in Scetis paludes secessisse, 
licibus perforatum Macarius Aegyptius 
res. reduxerit, in Apophthegmatis (δ) 


iam de illo cepotaphio Jannes et 
38 magorum, quod a 86 visum esse 
i$ ipse Palladio retulit, disputemus. Eo 
omine a Judaeis magi dicebantur, qui- 
1 Moses et Aaron eoram Pharaone pro- 
concertarunt. Ex qua traditione, ut 
locet Theodoretue, Paulus apostolus 
illa in epistola ad Timotheum desum- 
mnes increpans, qui, quemadmodum 
οἱ Mambres Mosi restiterint, ita ipsi 


ist. Laus. ed. Meurs. cap. 88 Opp. Meurs. 
$53. 

jid. I. L 

eise zum Tempel des Jupiter Ammon in 


librum apocryphum « Jamnes et Mambres » 
inscriptum respicere, Origines perhibuit (7). 
Unde patet, traditionem, qua Jannes et 94 
Mambres magi Mosi adversantes vocabantur, 
satis antiquam fuisse. Atque eodem nomine 
magi isti a Targumista Jonathan, nec non in 
Talmud Babylonico (8) appellantur. Nec solum 
apud Judaeos, sed etiam apud Graecos, et 
apud Romanos Jannes et Mambres laude ma- 
gicae artis floruerunt. Nam Jannes et Mambres 
magos artibus maigcis excelluisse, et ab 
Aegyptiorum populo Musaeo (Mosi) oppositos 
esse, Numenius Pythagoraeus in fragmento, 
quod est apud Eusebium (9), scripsit. Ac 
Plinius (10) : « Est, » inquit, « et alia Magices 
factio a Mose et Jamne et Jotape Judaeis pen- 
dens. » Abulpharagius in Dynast. I. Artemo- 
nium quendam laudat, qui Mosen decem 
annos natum a filia Pharaonis Jannes et Mam- 
bres sapientibus instituendum traditum essue 
docuerit (14). Atque in vetere Midrasch ad 
Exod. XV, 10 « Joannes et Mamres » magos 
submersos esse in mari rubro narratur, quo- 
cum catena arabica ms. in Pentateuchum 
convenit, in qua haec habentur: « Haec no- 
mina magorum, qui steterunt contra Mosen: 
Deiannes, Jambaras et Sarudas. Deus vero 
eos perdidit iu mari rubro (48). » Unde 
Hammundo (13) visum est, apud Palladium 
pro χηποτάφιον legendum esse χενοτάφιον i. e. 
sepulehrum vacuum. Cui Palladii narratio, 
daemones dixisse, ab ipsis magos ibi se- 
pultos esse, repugnat (14). Sepulchrum vero 
in horto arboribus consito, quales etiam- 
95 nunc pulcherrimi in Ossibus plantan- 


4842, 4o, T. 1I p. 42. 
(10) Nat. Hist. XXX, 2, ed. de Grandsagne Paris. 
1829 T. VIII p. 288. Cf. notas ibi ad l. I. adiectas. 
(11) Bar-Hebraei Chron. Dyn. ed. Kirsch Lips. 


rschen Wüste ἃ. nach Oberaegypten p. 205. p, 1788 p. 14. 


[. supra p. 89. 
^ Y. Macarius Aegyptius καὶ XXI Coteler. 
raec. Mon. T. 1 p. $37 sqq. Cf. infra Ca- 


Timoth. 3, 8. Ad quem Apostoli locum 
retus haec scripsit: Τὰ μέντοι τούτων ὀνό- 
)0x ἐχ τῆς θεέας γραφᾷς μεμάθηχεν ὁ 
ἱπόστολος, ἀλλ᾽ tx τῆς ἀγράφον τῶν "Iov- 
διδασχαλίας. Ed. Noesselt. Halae 1771, 
i[ p. 689. 

Matth. Comm. Series $117. Orig. Opp. 
ià Rue Paris. 17&0 T. Ill p. 916,2. 

'act, Menachoth cap. IX. 

raep. evang. IX, 8, ed. Heinichen Lipsiae 


(12) Henr. Hammoud. ad 11 Timoth. 3, 8. 

(13) Ibid. 

(14) Magorum nomina apud varios scriptores 
varie leguntur. In N. T.leguntur Ἰαννῇς οἱ Ἰαμ- 
βρῆς, atque in solis duobus codd. legitur Mag- 
βρᾶς. ἴα Vulgata, Evangelio Nicodemi et apud 
Patres habetur lectio Mamóres atque interdum 
Jamnes. In Peschito vocantur : Jonis et Jambaris, 
in Talmud, Targumim et libris rabbin. : Janis et 
Jambris, Jamnes, Jannis, Jannos, Jonos, Jo- 
chane, Jachne, Jochana et Mamre, Jambros, Jom- 
bros, Jambres. Cf. Coteler. Patres Apostolic. Con- 
stitut. Apost. VIII, 4 ed. Antv. 1700 T. I p. 388. 
Allg. Encyciop. v. [Ersch u. Gruber s. v. Jannes. 


94 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 94 
tur (4), positum saxoque quadrato, quo ho- À ctum cum daemonibus iniit,sed illa, ut dae- 


diedum Aegyptia monumenta exstructa con- 
spiciuntur /2), aedificatum fuit. Nec non pu- 
teo, qui fere in nullo tali Aegypti sepulcliro 
desideratur (3), ornatum fuit, multumque auri 
in monumento depositum esse fama tulit. Ap- 
propinquanti vero Maveario septuaginta fere 
daemones e monumento egressi variisque 
formis praediti occurrerunt, alii clamantes, 
alii exsilientes, alii magno fremitu in eum den- 
tibus stridentes ; ceteri tanquam corvi volan- 
tes eius vultui insultarunt. Consimili autem 
modo S. Antonio in sepulchro persoctanti 
daemones in forma leonum, ursorum, leo- 
pardorum, taurorum, serpentum, aspidum 
scorpionum adtue luporum apparuerunt den- 
tibusque in eum striderunt (&). Eidemque An- 
tonio in castello quodam degenti daen;ones 
clamarunt : « E nostris recede sedibus ! Quid 
tibi eum eremo ? Nostras nunquam feres in- 
sidias » (5). lisdem fere verbis daemones isti 
Macarium Alexandrinum exceperunt. Quorum 
quidem eos, qui volabant, cum corvis, quibus 
414 eremus hodiedum abundat (6), Macarius 
comparat. Atque corvorum species daemo- 
nibus haud raro tribuntur (7). Sepulchra de- 
nique monumentaque 96 eremi a daemonibus 
inhabitari eorumque in potestale haberi, Si- 
wah Oasis ineolae etiamnune credunt (8). Mi: 
rum est, quod Macarius daemonibus, cognito 
monumento se recessurum esse, fide data pro- 
misit. Nam daemones omnino non audiendos 
esse S. Antonius docuit (9). In antiqua versione 
Macarius haec tantum verba : « Oportet me in- 
gredi et videre » respondisse, daemonesque non 
curans intrasse, perhibetur (10). Quod tamen 
textui. codicum, editionum ceterarumque ver- 
sionum repugnat. Neque Macarius vere pa- 


In codice membranaceo Vind ob. magi vocari vi- 
dentur :'I«vvZ 4 x«t Ἰαμβρῆς, in codice char- 
taco vocantur 'I«vv3Z x«i'Iapu βρῆ. De illis magis 
quae viri docti disputarunt, collegit Fabricius in 
libro : Cod. Pseudoepigr. V. T. Hamb. 1722 p.813 
sqq. De iisdem scripsit Zentgraf. : Disp. hist. de 
Jamne et Jambre celeberrimis Aegyptiorum magis 
Witteb. 1669, 49. J. G. Michaelis : Diss. de Janne et 
Jambrefamosis Aegyptiorum magis Halae 1747, 49. 

(4) Minutoli Reise zum Tempel des Jupiter Am- 
mon in der libyschen Wüste u. nach Oberaegypten 
p. 173. Cf. Sulp. Sev. Dial. I cap. 13 Galland. Bibl. 
PP. T. VIII p. 406, 2, Migne Patrol. T. XX p. 192. 

(2) Minutoli l. I. p. 61. 

(3) Ibid. p. 44. 61. 

(4) Viti S. Antonii cap. 9, S. Athan. Opp. T. I. 


mones recederent, sponte promisit. Diabolus 
iste, qui Macario monumentum intranti stricto 
gladio obviam venisse in duabus, ut monui- 
mus, Lausiacae versionibus falso traditur, dae- 
mon princeps esse videtur, qui testante S. An- 
tonio, ceteris daemonibus superatis, ipse « ad. 
venit horribili forma, ut terrorem  incutiat, 
multaque iactitat, sed mentitur, nec extime- 
scendus est, quia per Christi gratiam vana sunt 
omnium daemonum molimina » (11). Res vero, 
quas Macarius monumentum ingresssus inve. 
nit, cadum aeneum catena ferrea ex puteo 
pendentem, malaque intrinsecus vacua, a Pal- 
ladio ῥόαι vocata, aliaque eiusmodi in Aegypti 
sepulchris hodiedum inveniri, non est quod 
pluribus dicam. Ae fraus illa diaboli, qui arun- 
dines signi causa im via positas collegerat, 
virgoque munda veste imduta, quae urnam 
aqua stillantem in capite gestans fessum se- 
nem tres dies provocabat, grex desique bu- 
balorum, qui siti oppressum nutrivit, virtatem 
et constantiam Macarii divinaeque gratiae ei 
impertitae magnitudinem ostendunt. Bubali 
autem eircum Nitriae paludes hodiedum cre- 
berrimi sunt (12). Narratio vero libri secundi 
de eodem monumento a Macario viso fama, 
ut docuimus, valde depravata Palladii narra- 
tioni posthabenda est. Atque istum magorum 
hortum manibus 97 Aegyptiorum iussuque, 
ut videtur, Pharaonis adornatum fuisse, a Pal- 
ladio haud obscure indicatur ; quare ab hortis 
magicis, qui haud raro leguntur, ille distinguen- 
dus esse videtur (13). Sed ad cetera veniamus. 
Macarius aspidem, a qua in puteo ad re- 
creandos fratres fodiendo mordebatur, inde a 
faucibus prorsus discerpsit. Isque mos apud 
Mamelucos hodiedum obtinuit, qui a scorpione 


P. II p. 640 sqq. 
. (8) Ibid. cap. 13 p. 649. 
(6) Minutoli 1. I. p. 486. 
, (7) Cf. S. Hieron. Commentt. in lib. Job in fine 
cap. 38. Grimm Deutsche Mythologie Ed. 11 p. 949. 
(8) Minutoli l. I. p. 82. 
(9) Vita S. Antonii cap. 34. 25. S. Athan. Opp. 
I. I. p. 650 sqq. 
(10) VV. PP. Rosw. p. 992, 1. 
(11) Vita S. Antonii cap. 24 1. I. p. 650. 
(12) Minutoli 1.1. p. 906. Cf. Hist. Laus. ed. 
Meurs. cap. 54. 
, (13) Eos non accurate distinguere videtur Duent- 
zer i» libro : Die Sage von. Dr. Johannes Faust. 
P. . 





VITAE. 94 
ut vulneri medeantur, scorpionem À fuisse (7). lisaemque fere verbis, quibus Ma- 


super recens vulnus conterunt (1). 
nibus autem eremus illa abundat (3). 
»us cellis, quas in interiore vasta so- 
,in Celliis et in monte Nitriae Maca- 
exandrinus habuit, una, in qua per 
esimam in tenebris sedebat, oslio ca- 
llae enim monasteriorum illius regio- 
stris hodie quoque carent, ita ut. lux 
per ostium intret (3). Eamque Maca- 
lam in interiore vasta solitudine sitam 
erisimileest. Altera autem in Celliis, 
iur, sita angustissima fuit, in qua ille 
m quidem extendere poterat. Cujus- 
llis alii quoque senes usi esse dicun- 
In tertia denique cella, duabus illis 
8, Macarius adventantes excepit, quod 
n Nitriae montis, quem plurimi et mo- 
peregrini visere solebant, optime ca- 
a quos, si ad ipsum accedebant, Ma- 
Alexandrinum  hilariorem — Aegyptio 
fuisse, atque urbanitate quadam iu- 
id disciplinam monachicam allexisse, 
nescio unde accepit. (5). 
*gine Thessalonica oriunda, quam Ma- 
Mexandrinus oleo sancto unxil preci- 
viginti dierum sanavit, non est quod 
nus. Quare ad monasterium Pachomii 
aeario invisum transeamus. Quod per- 
numero monachorum afüuxisse con- 
traditur (6). Macarium quidem veste 
indutum  Pachomius septem: diebus 
Ὁ noluit. Ubi animadvertas, Pacho- 
ula, ut saeculu renunciaturus paucos 
1e ianuam monasterii remaneret di- 
e se esse ostenderet, praescriptum 


1utoli 1. I. p. 77. 

à. p. 204. 

;»chendorl et. Wilkinson 1. 1. supra p. 2. 
issim. Marcianus in cella non ampliore 
suo se inclusisse legitur VV. PP. Rosw. 
ap.3. 

cer. Hist. Eccl. IV cap. 23 ed. Vales. p. 





it. Laus, ed. Meurs. cap. 39 in fine, Opp. 
1. p. 456. Vita S. Pachomii cap. 5, AA. 
. Mai. T. III p. 310. S. Hieron. Praef. in 
S. Pachomii Holsten. Cod. Regul. T. I 


gula S. Pachomii cap. 40 Hosten.l. I. 


; S. Pachomii cap. 4, 1. I. p. 297, 4. 
t. Laus. ed. Meurs. cap. 29 Opp. Meurs. 
29. 

achomium res occultas cognovisse atque 


earium Pachomius, aliquando Palaemon Pa- 
chomium (8), S. Antonius Paulum simpli- 
cem (9) repulerant. Pachomius in illa narra- 
tione spiritum prophetiae habuisse dicitur, 
quod et in vita eius quodammodo traditur (10). 
Ac monachi monasterii illius ramos palmarum 
tractant, quod in monasteriis S. Antonii alio- 
rumque senum fieri solebat (11). Atque in Ter- 
raneh, quae est urbs prope Nitriam sita, ex 
iunco, qui in ejus paludibus creberrimus est, 
tapetes venustissimi adhuc texuntur (12). 

Propositum Macarii, quinque diebus cum 
solo Deo conversandi totamque mentem in eo 
solo defigendi, tertio die daemon, in flam- 
mam ignis con'ersus, irritum fecit. Qui sto- 
ream, in qua senex stabat, combussit, eumque 
ipsum adurere visus est. Unde hunc ignem 
non phantasma daemonis fuisse, sed vim com- 
burendi habuisse credideris. Daemones vero, 
qui varias omnino induunt formas (13), ignis 
specie apparuisse atque incendium excitasse, 
alibi haud facile leges. 

99 Sacerdos ille, qui fornicans sacra per- 
egerat, non nisi data fide, munera sacerdotis 
se non amplius obiturum esse, a Macario $8- 
natur. Veteris enim ecclesiae disciplina fuit, 
ut sacerdos, qui carnis peccatum aut aliud 
grave crimen commiserat, a ministerio altaris 
prohiberetur et ad laicorum communionem 
redigeretur. Cuius exempla sunt in Decreto 
Gratiani (44) et. in libris poenitentialibus (45). 
Macarius infelicem, cui funeslissimus cancri 
morbus ob istud peccatum erat inflictus, num 
credat Deum esse, quem nihil lateat nec quis- 
quam illudere possit, numque cognoscat pec- 
absentes vidisse in eius vita capp. et 6 1.1, p. 308, 
4. 315, 2 legitur. 

(11) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 40.29. 2acpassim. 

(12) Minutoli 1. 1. p. 189. 292. 

(13) Specie galli gallinacei adhibita diabolus Pa- 
chomium tentare conatur. Vita S. Pachomii cap. 2. 
In forma vaporis diabolum apparere tradit Delrio 
Disquis. magic. lib. II Q. 28 S. 2 p. 302. ed. I. 

(44) Can. 9 Dist. L : « Qui igitur post acceptum 
sacrum ordinem lapsus in peccatum carnis fuerit, 
sacro ordine ita careat, ut ad altaris mi 
ulterius non accedat. » Tum ibid. ca 
autemeum fraternitas ua talem poenitentiam agere 
cognoverit, ut ei iuste ad recipiendam inter laicos 
communionem et ante exitum debeat misereri, hoc. 
in tuae fraternitatis ponimus potestate. » Cf. ibid. 
can, 8. 11. 42. 

(45) Lib. Poenit. Theodori Cantuar. XVIII $ 4. 
Dielatein. Poenitentialbücher der Angelsachsen von. 








9b | | SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 96 
catum suum, interrogat. Quae quum annuisset Α rit, invenire non potui. Cui Macarium, quid 


et peccata confessus esset, morbo liberatus est. 
Equidem his Macarii interrogalionibus ordi- 
nem ad dandam poenitentiam tum usitatum 
contineri crediderim ; nam in libro poenitenti ali 
Bedae presbyteri (1) sacerdos consimili modo 
poenitentem primum, num in Deum eredat, 
denique num peccata ipsi demitti velit, interro- 
gare iubetur. Alio caneri morbo, qui φαγέδαινα 
nominabatur, Stephanus Libys genere aegro- 
tasse legitur (2). 

De iuvene illo à daemone vexato, quem Ma- 
carius manibus in caput et cor ejus impositis 
sanavit, non est quod disseramus. Mirum au- 
tem id, quod sequitur, cuipiam videatur, cur 
Macario Alexandrino in mentem venire po- 
tuerit, adire Romam οἰκονομίας gratia, ut in 
textu. graeco legitur. Sed e S. Hieronymo di- 
scimus, eo tempore, quo totus Oriens 100 
monachis affluebat, Romae atque omnino in 
Occidente monachicam vitam in primis in- 
cunabulis iacuisse. Quae inde ab Alexandrinis 
presbyteris, papa Alhanasio ac postea Petro 
eius successore, qui Romae exulantes S. An- 
tonii vitam divulgarunt, prima in Occidente 
initia cepit. Nam Romae nemo propter rei no- 
vitatem ignominiosum vel turpe nomen adsu- 
mereeo usque ausus erat (3). Haec quum ita 
se habeant, ubinam Macarius uberiorem ho- 
mines sanandi et Deo reconciliandi messem 
invenire potuit, quam Romae, unde Rufinus, 
S. Hieronymus, Melania, Marcella, Paula, alii, 
ut senum vitam cognoscerent et imitarentur, 
in Aegyptum ventitabant ? Verba οἰκονομίας gra- 
tia non ad dispensationem rerum terrestrium, 
quo sensu vox illa esl in Palladii capite de Se- 
rapione, sene regionis Arsenoitis (4). sed ad 
dispensationem virtutum, quas a Christo Ma- 
carius acceperat, retulerim. Sicut vero Maca- 
rius arena humeris imposita cogitationes xe- 
nodoxiae impugnavit, ita Palaemonis hortatu 
Pachomius arenam portando abegisse somnum 
legitur (5). Quis ille Theosebius cosmetor fue- 


Dr. Fr. Kunstmann Mainz 1844 p. 56. Beda de re- 
mediis peccatorum, ibid. p. 135. Similia in aliis 
libris poenitentialibus leguntur. 

(4) Ibid. p. 146. 

(2) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 21 Opp. Meurs. 
b. 1. p. $40. 

(8) S. Hieron. ep. 127. 

(4) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 77 Opp. Meurs. 

. 531. 
d (5) Vita S. Pachomii cap. 1, AA. SS.. Boil. Mai. 


T. ΠῚ p. 297. 


portaret, iaterroganti responsum datum es: 
« Vexo eum, qui me vexat ». Consimile re- 
sponsum Palladius ab Isidoro, quem interro- 
gaverat, cur aetate admodum provectus corpu- 
sculum contereret, hoc accepit: « Id me occi- 
dit, ego ipsum occidam (6) ». 

Et, haec quidem erant adnotanda ad ea, 
quae in codicibus Vindobonensibus « De Ma- 
eario Alexandrino » inscripta leguntur. Ad ce- 
tera, quae sub falso indice : « De Marco » ex 
iisdem codicibus protulimus et ad eundem 
Macarium Alexandrinum spectare ostendimus, 
haec animadvertenda sunt. 

Primum similem gratiam perspiciendi eu- 
iusvis monachi ad sacramenta accedentis men. 
tem Eulogius presbyter possediase 101 legi- 
tur (7). Ammon quoque, quum sacrificium of. 
ferret, vidit angelum stantem in dextra altaris, 
fratresque ad sacram communionem acceden- 
tes in. libro notantem (8). Alius etiam senex 
sacrificanti sibi a dextra et a sinistra angelos 
adstantes vidisse narratur (9). Ac Macarium 
dignitatem vel indignitatem eorum, qui ad al- 
tare accedebant, cognovisse legimus libro se- 
cundo (10). Quod idem de Marco sene Sozo- 
menus (11) retulit, Palladium secutus. 

Istis autem verbis πολιοφάγε, λᾷρε, φαγόγηρι, 
quibus Macarius, quum in extrema senectute 
in cella sederet, se ipse increpuit, S. Antonio 
et Paulo simplici daemonem quendam male- 
dixisse legis (12). Neque incongrue iis dicta 
contumeliosa, quibus summa incontinentia 
significetur, cernas. 

De caecis hyaenae vel leaenae catulis a sene 
eremi sanatis etiam Sulpitius Severus tradi- 
dit (13), qui seaem oculos eorum restituen- 
tem non nominavit, attamen «eum duobus 
Nitriae monachis olim in. swonasterii  conver- 
sa(ione carum οἱ familiarem fuisse, εἰ duode- 
cim annos im extremo illo deserto Blembis con- 
tiguo anachoretam | habitasse ait. Ubi pro Blem- 
bis in collectione Rosweidi falso, ut opinor, 


(6) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 2 Opp. Meurs. 
l. I. p. 349. 

(1) Ibid. cap. 76 p. 537. 

(8) Ibid. cap. 73 p. 636. 

(9) VV. PP. Rosw. lib. X cap. 199 p. 927, 3. 

(40) Cf. infra Caput IV. 

(11) Sozom. Hist. Eccles. lib. VI cap. 99 ed. Va- 
les. p. 681. 

(42) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 29 p. 436. 

(13) Dial. I cap. 45 Galland. Bibl. PP. T. VIII P 
&07, 1, Migne Patrol. T. XX p. 193. 





| VITAE. 
(4) est ; nam desertum Memphi con- A desideraret. Postmodum in hoc ioco non est 


ix extremum vocaveris. Ác desertum, 
jachoreta vivebat. a Nitria longe distare 
pitius Severus ipse narrat, tum inde 
od illi Nitriae monachi septimo demum 
| invenerunt (2). Blembos vero Sulpi- 
rus Blemmyes vocare videtur, Stra- 
tante (3) Aethiopum subditos, 102 
3 finitimos. Etenim Sulpitius Severus 
ost, adolescentem quendam, quum 
pto tribunus esset, frequentibus ad- 
Blembos erpeditionibus quaedam  ere- 
contigisse (4), narrat. Quae expedi- 
ün contra Blemmyes nomades, finium 


98. 


visus leo, sed quam plurima damna intulit ho- 
minibus et iumentis (7). » 

Porro causam, cur Macarius, ex quo bapti- 
zalus est tempore, septuaginta annis humi 
non spuerit, aliam nisi ut continentiam osten- 
deret, non invenio. Sed pili barbae ob ni- 
miam exercitationem etiam Joanni in Lyco 
non enati esse leguntur (8). Ultima denique 
ista narratio de cogitationibus, quae Palla- 
dium abire iusserint, quod nihil ageret in soli- 
tudine, varie exculta alibi quoque occur- 
rit (9). 

$ 24. Et haec quidem ad caput Palladii de 


accolas, factae sint, vix dubium est (5). B Macario Alexandrino illustrandum dicenda 


arium Alexandrinum duodecim annos 
Blemmyum eremo anachoretam vi- 
quod alibi non traditur, solo Sulpitio 
n crediderim ; is enim rem fama ac- 
uam Palladio Paphnutius , Macarii di- 
, retulit, qui Macarium, quum catulis 
restitueret, domi in aula cellae ipsius 
lixit. Familiaritatis autem senum cuin 
irima exempla inveniuntur (6). Ludol- 
que quum saec. XIV Palaestinam invi- 
e terris Jordani adiacentibus haec tra- 
x Supra fluxum Jordanis sunt plurima 
um et Schismaticorum monasteria et |. 
ria gratiosa. Juxta eundem fluxum in- 
bilia cernuntur animalia  silvestria 
t magna omni vespere se adaquantia, 
ler leones, vulpes, capreoli, cervi οἱ 
capri silvestres et. huiusmodi anima- 
e iuxta homines incedunt ut animalia 
ca. In. eodem loco temporibus meis 
ipam Jordanis leo adsidue esse solebat, 
nes transeuntes aspexit et cauda blan- 
nore canis et non fugit, nec de die ali- 
quid damni intulit. Tandem quidam 
rius noster, volens eum terrere et irri- 
agittam emisit. Leo se non movebat, 
sagittam adorabat, et cum ille denuo 
m emitteret, leo se directe contra sa- 
erexit, quasi ore et pedibus eam capere 


"V. PP. Rosw. lib. IV cap. 8 p. 540, 2. 

iial. I, 1. 1. 

:eograph. lib. XVII initio. 

Jial. I cap. 22 Galland. Bibl. PP. ]. 1. 408, 
ne 1.1. p. 197. 

linius (Nat. Hist. V, 8) Blemmyas gentem in 
ibus Aegypti habitantem perhibet, « quibus 
itur capita abesse, ore et oculis pectori af- 
» Vopiscus in Probo 47 : « Blemmyas, » inquit, 
m subegit, quorum captivos Romam traunsmi- 
ui mirabilem sui visum stupente populo Ro- 


PargoL. Ga. XXXIV. 


erant. Restat, ut quatuor narrationes, quibus 
textum a Meursio editum Hervetique versio- 
nem in illo capite codicibus Vindobonensibus 
ceterisque versionibus locupletiorem esse do- 
cuimus, examinemus. Quae quidem capitis 
initio post Palladii verba, Macarii Alexandrini 
103 alia se ipsum vidisse opera et signa, alia 
se ab iis, qui una cum eo vixerint, didicisse, 
ita leguntur : 

« Is quum apud patrem Antonium magnum 
electos quondam palmae ramos, quos ille 
tractabat, vidisset, unum ab eo manipulum 
ramorum petiit. Cui Autonius : Scriptum est, 
inquit, Non concupisces res proximi tui. 
Quod solum quum dixisset, rami omnes sta- 
tim tanquam ignl torrefacti sunt. Id ubi An- 
tonius vidit, Macario, Ecce, inquit, spiritus 
requievit super te, erisque mihi deinceps hae- 
res virtutum mearum. 

« Eundem corpore valde defatigatum in s0- 
litudine diabolus invenit, eique : Ecce, inquit, 
gratiam Antonii accepisti ; cur tandem non 
uteris dignitate, atque a Deo cibum et vires 
ad iter ingrediendum petis ? Hie autem re- 
spondit : Virlus mea οἱ laus mea Dominus. 
Tu autem ne tentaveris servum Dei ! Fecit 
ergo diabolus, ut ei phantasma appareret, ca- 
melus onera baiulans et errans per solitudi- 
nem, habens omnia ad usum necessaria. Quae 


mano praebuerunt. » Cf. Vopisc. Aurelian. 38. 41. 

(6) Nonnulla legis in Sulpitii Severi Dial. I. capp. 
13. 44. Alia multa in VV. PP. occurrunt, 

(7) Ludolf rectoris ecclesiae parochialis in Su- 
chem De itinere sanctae terrae liber. Nach alten 
Handschriften berichtigt herausgegeben von Dr 
F. Deyks. Stuttg. 1851 p. 89 sq. 

(8) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. && Opp. Meurs. ]. 
l. p. 473. 
᾿ (9) YV. PP. Rosw. lib. Ill capp. 106. 107. 108 ; 
ib. V libell. 7, 35. 

4 


90 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


100 


quidem prope Macarium, quem viderat, adse- A ex urbe Alexandria oriundus, appellatur. Ac 


dit. Ipse phantasma esse, uti erat, suspicatus 
substitit ad orandum, atque extemplo camelus 
terra absorpta est. 

« Idem Macarius πολιτικός quondam venit ad 
Maearium magnum. Ambo quum Nilum es- 
sent transmissuri, evenit, ut maximum  pon- 
tonem ingrederentur, in quem intrarunt tri- 
buni cum magno fastu, qui rhedam habebant 
tetam aeneam, et equos frenis aureis instru- 
etos, 86 milites quosdam satellites puerosque 
torquibus et aureis zonis ornatos. Tribuni igi- 
tur monachos conspicati veteribus pannis in- 
dutos, qui in angulo sedebant, simplicitatem 


duae illae priores narrationes alibi non repe- 
riuntur ; reliquae vero bis, altera quidem de 
tribunis libro secundo (3) et sexto (3), altera 
de uva libro secundo (4) οἱ tertio (5) BRoswei- 
dianae collectionis ita leguntur, ut ex eodem 
graeco fonte eas manasse probabile sit. Noe. 
men urbcus (6) Macario non quidem in li- 
bro secundo, sed in libro sexto inditum est ; 
in Historia Lausiaca sutem, ut mox videbi- 
mus, nomen πολιτικός semel ei tribuitur. Quare 
posteriores duae narrationes quin ad Mees- 
rium Alexandrinum spectent, vix dubium esse 
potest, idque solum, non duae priores de 60. 


eorum beatam praedicarunt; unusque ex tri- B dem referant, quaeritur. Quod inde pendet, 


bunis : Beati, inquit, vos estis, qui mundo 
illusistis. Cui Macarius πολιτικός respondit di- 
cens : Nos quidem mundo illusimus, vobis 
amtem illusit mundus. Scito tamen non tua 
sponte, sed prophetice te hoc diyisse; etenim 
ambo Μακάριοε vocamur. Quo sermone com- 
punctus tribunus, simulatque domum venit, 
exutis vestibus vitam monachieam delegit mul- 
tasque fecit eleemosynas. 

« Alias missam, qua vesci cupierat, uvam 
recentem, continentiam ostendens suam, ad 
fratrem quendam aegrotantem, qui 104 idem 
uvas desiderabat, misit. Atque hic uvam sum- 
ma cum jaetitia acceptam alii fratri eundem 
cibum appetenti obtulit. Sed et híc, uvam 
nactus, idem fecit, etsi ipse ea vesci valde 
eupiebat. Quum vero deinceps ad multos fra- 
tres uvae pervenissent, nec ullus eas edere 
voluisset, ultimus, qui acceperat, eas ad Ma- 
carium remisit, tanquam magnum ei donum 
largiturus. Qui cognitis uvis reque curiose in- 
quisita miratus gratias Deo ob tantam illorum 
continentiam egit, nec ipse quídem eas co- 
medit. » 

Vides, ex quatuor hisce narrationibus duas 
priores ad Macarium S. Antonii, cuius digni- 
tatem quasi haereditarie acceperat, discipu- 
Jum spectare, ceteras vero duas ad Macarium 
πολιτικόν, j. e. ex urbe oriundum, quo nomine 
Sozomeno teste (1) Macarius Alexandrinus, 


(4) Sozom. Bist. Eccl. lib. ΠῚ cap. 44 ed. Vales. 
p. 515. 

(2) Cap. 29, VV. PP. Rosw. p. 482, 4. 

(3) Libell. III, 15 p. 656, 2. 

(4) Cap. 29 p. 481, 1. 

(5) Cap. &2 p. 507, 2. 

(0) In Nicephori CallistijEccles. Hist.lib, IX cap. 
4 versione latina legitur : Macarius urbanus. 

(7) Hilam uvae historiam nimis libere exposuit II, 


35. 


num Macarius, 8. Antonii- discipulus eiusque 
haeres virtutum, unus ex nostris Macariis fue- 
rit. At hoc non fuisse, infra dilucide probabi- 
mus. Ergo duas prios narrationes ad no. 
stros Macarios non pertinere (7) sponte patet. 
105 $25. His igitur, quaein eodicum ac sis- 
gularum Historiae Lausiacae editionum ver- 
sionumque capite : De Maeario Alexandrino 
leguntur, in medium prolatis, iam ut ad ceteros 
etiam Lausiacae locos, quibus  Macariorum 
mentio fit, animum advertamus, ordo dispo- 
tationis postuiare videtur. Quibus quidem noa 
Macarius Aegyptius, sed Macarius Alexandri- 


C nus aliive Macarii memorantur. 


Àc primum quidem Macarius ille presbyter, 
ptochotrophii Alexandrini praefaetus et ab 
adolescentia lapidarius, de quo Palladius nsr- 
rat (8), cum nostris duobus Macariis ne con- 
fundatur. Nec non ille iunior Macarius, qui 
juvenis undeviginti annorum caedem  invo- 
luntariam fecerat (9), ab illis distinguendus est. 
Macarius Alexandrinus (10) autem memoratur 
in capite Περὶ Παύλον inscripto, quod e eo- 
dicibus Vindobonensibus latise redditae ap- 
ponimus : 

« Mons est in Aegypto abducens in vastam 
Sceetis solitudinem, qui Pherme appellatur; 
in quo viri fere quingenti sedent, qui exer 
centur. Ex quibus Paulus, monschus opti- 
mus, toto tempore suo hanc vitam agebet. 









Bone in Legendis poetice descriptis. 
(8) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 7. 
(9) Ibid. cap. 48. 

(10) Palladium secutusiuniorem illum Maearium 

ἃ nostris Macariis bene distinguit Sozomenma Hist. 

Eccl. lib. IV cap.29 ed. Vales. p. 681. Sogomenum - 

sequitur Nicephorus Callistus Eccl. Hist. lib. Xi cag 


104 


VITAE. 


102 


Nunquam opus aitigit, nec negotium susce- A editionibus supra (3) egimus, ad solum Ma- 


pit, neque ab aliquo unquam accepit quid- 
quam, praeter quod ipso die comederet. Opus 
autem exercitationis eius fuit orare perpe- 
tuo. Atque statutas habebat preces trecentas, 
quas hoc modo numeravit : calculos collectos 
sinu tenuit, quorum unum post unamquam- 
que orationem abiecit. Vir utilitatis ac collo- 
quil spiritualis gratia convenit sanetum Ma- 
cariam πολιτεχόν, cui : Abba, inquit, Macari, 
affligor valde. Qui dicere eum coegit causam, 
ob quam tristaretur. is igitur : In vico quo- 
dam, inquit, virgo habitat, quae tricesimo 
anno iam exercetur. Quam multi mihi narra- 
runt nullo alio die nisi sabbato et dominica 
eibum sumere, sed toto 106 tempore trahens 
hebdomadas ac post quinque dies comedens 
orationes facit septingentas. Hoc quum didi- 
cerim, reprobavi me ipse perpendens, me, 
hominem maioribus, quam illa, corporis viri- 
bus instructum, plures trecentis orationibus 
facere non potuisse. Respondens sanctus Ma- 
carius : Ego. inquit, sexagesimum ago an- 
num, ex quo statutas centum orationes facio, 
eaque, quae sunt ad alimentum necessaria, 
meis mihi manibus comparo, 86 fratribus de- 
bitam me adeundi copiam reddo, nec me mea 


carium Alexandrinum esse referendum. Porro 
capite subsequente (3) Historiae Lausiacae, 
quod Περὶ Εὐλογίον καὶ τοῦ λελωδημένον xal τῆς 
χρίσεως τοῦ ἀγίου ᾿Αντωνίον inscribitur, Maca- 
rius S. Antonii discipulus nominatur a Cronio 
quodam, qui Palladio haec retulit : « Est au- 
tem [mons S. Antoniij inter Babylonem et 
Heracleam situs in vasta solitudine, quae fert 
ad 107 mare Rubrum ac triginta fere millia- 
ria distat a fluvio. Ad monasterium igitur quum 
venissem prope üuvium situm ac Pispir voca- 
tum, ubi discipuli eius sedebant Macarius et 
Amatas, qui etiam sanctum Antonium defun- 


B ctum sepelierunt, quinque diebus, ut sanctum 


Antonium convenirem, exspectavi. Quid ad hoc 
monasterium modo post decem, modo post vl- 
ginti, interdum et post quinquaginta dies acce- 
dere dicebatur, prout Deus eum ageret ad sub- 
veniendum iis, qui eo advenerant. Varii autem 
fratres ob varias necessitates conveneramus, 
ex quibus et Eulogius Alexandrinus fuit, cum 
eoque alius membris mancus. » Tum causa, 
cur Eulogius mutilatum hominem ad mona- 
sterium « Magni » adduxerit, exposita Palla- 
dius ita pergit : « Evenit, ut altero die magnus 
Antonius, chlamyde, sicut Cronius narravit, 


conscientiam indicat negligentem esse. Tu ve- (. pellicea amictus sero vesperi veniret. Atque 


ro, quum trecentas orationes faciens a con- 
scientia iudicaris, aut non pure eas te facere 
prodis, aut, quamvis plures facere possis, non 
facere (1). » uoo 7 

Hic Macarius πολιτιχός id. e. Alexandrinus 
appellagur. Quod cognomen, Sozomeno teste, 
Macario, ut& vidimus, Alexandrino inditum, 
hoc tantum Historiae Lausiacae loco legitur. 
Sed ad illa Macarii verba animadvertas dicen- 
tis, sexagesimum agi annum, ex quo eam sibi 
vitae regulam praescrípserit. Unde Macarium, 
qui annos quadraginta natus baptismum sus- 
ceperat, anno v:tae suae centesimo h. e. eo- 


ingressus est monasterium suurg. Hac autem 
in Macario discipulo suo de iis, qui advene- 
rant, interrogando utebatur consuetudine, 
ut monachos vocaret Hierosolymitanos, sae- 
culares vero Aegyptios. Magnus igitur : Macari 
frater, inquit, veneruntne huc aliqui fratres ? 
Respondit : Venerunt. Ille : Suntne Aegyptii, 
an Hierosolymitani ? Eique signum dederat, 
ut eos, quibus minus negotii esset, Aegyptios 
esse diceret. Atque ad Aegyptios quod spe- 
etat, Macario : Para, inquit, lentem, et da iis 
comedere. Deinde cum iis orationem faciebat, 
eosque dimittebat. Tunc Macarius de nobis 


dem fere tempore, quo una cum eo Palla- p ob mutilatum illum respondit : Mixti adsunt. 


dius in Cellulis vixit, illud Paulo seni respon- 
sum dedisse, perspicuum est. Pherme autem 
mons, qui in solitudinem Scetis vergebat, a 
Cellulis haud multum abfuit. E quibus etiam 
denuo coní£citur, istud caput, quod sub in- 
dice : De Marco in codicibus plurimisque 


(4) Textusgraecus legitur infra in harum Quaes- 


Üpaum Appendice priore sub. III, 4. Cf. Hist. Laus. . 


ed. Meurs. cap. 23, ?4. 


(2) $ 19 p. 78 sqq. | 
(3) Cf. Palladii Historiam Ládusiacam ad codicis 


Sin dicebat : Hierosolymitani sunt, sanctus 
per tofam noctem sedebat, ad eosque, quae 
ad salutem pertinent, loquebatur. llla autem 
vespera Magnus sedens omnes arcessivit... (4) » 

Hic igitur Macarius S. Antonii minister fuit, 
atque in coenobio Pispiritano, quod est prope 


Vindobonensis fidem breviter delineatam iufra no- 
strae editioni Historice Lausiacae praepostiam. 

(4) Textus graecus est infra in harum Quaestio- 
num Appendice priore sub III, 9. 


408 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDAINI 


mare Rubrum, habitavit, Macariis Aegyptio et À toris figuram simulavit. Unus autem δοοίϊο : 


Alexandrino in  eremis Libyae degentibus. 
Quem quidem S Antonii ministrum non fuis- 
se Macarium Aegyptium, ex iis, quae de hoc 
Palladius retulit, satis colligitur. Neque Ma- 
earium Alexandrinum fuisse eum probabile 
est, quod, si fuisset, 108 Palladius in capite : 
« De Macario Alexandrino » inscripto id lau- 
dare non omisisset. Sed S. Antonii ministrum 
alium omnino illius temporis Macarium fuis- 
se, ex iis, quae infra de eo disseremus, clare 
patebit. 

Denique Macarius presbyter memoratur 
in capite, quod inscribitur : Περὶ Οὐάλεντος. 
Cuius partem e codicibus Vindobonensibus 
desumptam ac latine redditam adscribere li- 
ceat : « Valens quidam, genere Palaestinus, in 
solitudinem profectus longum tempus nobis- 
eum habitavit. Qui quum maxima vivendi se- 
veritate summam  asceticam vitam suscepis- 
set, vana de se opinione ac superbia a dae- 
mone irrisus et tali perniciosa animi calami- 
tate brevi tempore deceptus est, ut angelos 
cum ipso conversari, et in quovis ministerio 
ipsi inservire iactaret. Is quondam sportam 
consuens, ut eius socii narrarunt, vesperi, 
quum multae tenebrae essent, acum, qua 
consuebat, amisit. Qua non inventa, daemon 
ei lampadem fecit, qua acum reperit, ita ut 
miser iste magis etiam vano tumore inflare- 
tur. Dei autem providentia fraternitati calami- 
tas eius citius manifesta facta est. Nam δ6οὶ- 
dit, ut hospites quidam fratribus fructus aesti- 
vos afferrent. Quorum manipulum dominus 
Macarius presbyter unicuique in cellulam mi- 
sit, pariterque misero Valenti. Hic eum, qui 
attulerat, verberavit et contumelia afficiens : 
Dic, inquit, Macario : Te deterior non sum, 
quod tu mihi munera mittas. Quum igitur 
sanctus Macarius eum deceptum esse cogno- 
visset, abiit ad eum cohortandum, et : Valens 
frater, inquit, illusus es; desine et deprecare 
Deum ! Qui admonitionem eius non audivit, 
sed inobediens oblocutus est. Diabolus igitur 
quum compertum haberet, maximam sibi 
.fidem eum habuisse, figuram Salvatoris in- 
duit, et noctu ad eum in phantasmate cum 
mille daemonibus lampadas ferentibus venit, 
rotamque igneam ostendit, in qua media Salva- 


(1) Textus graecus legitur infrain harum Quaes 
tionum Appendice priore sub III, 3. Cf. Hist. Laus. 


ed. Meurs. cap. 32. 
(3) Textus graecus exstat in harum Quaestio- 


Dilexit te, inquit, Christus ob vitae tuse inte- 
gritatem institutumque tuum et advenit, ut 
le videat ; egredere e cella eumque, si procul 
stantem videris, procumbens adora. Egres. 
sus igitur e cella comitatum vidit 1309 lam- 
p&das ferentium et spatio fere stadii Anti- 
christum, quem procumbens adoravit. Miser 
autem tantopere subactus et deceptae men. 
tis fuit, ut die subsequente veniret in ecele- 
siam et coram omnibus diceret : Mihi commu- 
nione opus non est; Christum enim vidi ho- 
die. Tunc patres comprehensum eum per 
tempus aliquod ferro vinxerunt. Cui continuis 


B deinde precibus pro eo factis et multimoda 


despectione vitaque austeriore vanam  opi- 
nionem ademerunt, ita ut sanaretur. Contra. 
riis enim contraria conveniunt medicamen- 
ta (1). » 

Macarius ille presbyter Valentem  corri- 
piens et admonens, quin Macarius Alexandri- 
nus, presbyter Cellularum, fuerit, dubitari 
vix potest. Nam Valentem in solitudine, 
in qua Palladius vixit, h. e. in Ceilulis, 
longo tempore habitasse legimus. Sequi- 
tur narratio de Herone, qui « beatum Eve- 
grium » consimili contumelia affecit (8). 
Ubi Hervetus in margine adscripsit, Evagrii 
loco in aliis codicibus « Macarium presbyte- 
rum » legi (3). Quae corruptela procul dubio 
inde nata est, quod capite antecedente de 
Macario presbytero, in quem Valens superbiis- 
set, narratum erat. Editionum quoque ver- 
sionumque locis illis nottina : Macarius πολι 
t:xóc, Macarius S. Antonii discipulus, Maca- 
rius presbyter, eadem reperiuntur ; antiqua 
autem versio historias de Paulo et de Valente 
omisit. 


Iam ergo ad finem rerum de Wetario Alexan- 
drino e libro Palladii eognoscendarum per- 
venimus. Transeamus igitur ad Rufini testimo- 


D nia de Macariis Aegyptio et Alexandrino. 


CAPUT IV. 
RUFINUS DE SANCTIS MAGARIIS AEGYPTIO ET 
ALEXANDRINO. 
$26. In libro secundo VV. PP. collectionb 
Rosweidianae de Macariis haec leguntur : 
« Narrabant autem nobis 110 quidam ex pr- 





num Appendice priore sub III, 4 ; Hist, Laus. ed. 
Meurs. cap. 33. 
(3) VV. PP. Rosw. p. 784, 4. 





Lt ma (0 . 


105 


tribus, qui ibi 
locis illis duo Macarii quasi duo coeli luminaria 
refulsissent, ex quibus unus Aegyptius ge- 
nere et discipulus beati Antonii fuit, alíus 
Alexandrinus. Quibus ut vocabula nominis, 
ita virtutes animi et coelestium gratiarum ma- 
gniücentia concordabat. Uterqne enim Maca- 
rius, uterque abstinentiae exercitiis et virtu- 
tibus animi aequaliter pollens; hoc solo alius 
praecellens, quod quasi haereditatem — gra- 
tiarum et virtutum beati Antonii posside- 
bat (1). » 

En Macarium Aegyptium S. Antonii magni 
discipulum virtutumque eius quasi haeredem Ι 
Quam rem antequam expediamus, reliqua, 
quae de Macario Aegyptio in libro secundo 
subiunguntur, audiamus : 

« Hine denique ferunt, aliquando quum 
homicidium in locis vicinis fuisset admissum 
et innocenti cuidam impingeretur crimen ad- 
missi, eonfugisse ad eius cellulam eum, qui 
calumniam patiebatur. Adfuisse etiam eos qui 
perurgebant, allegantes et dicentes, pericli- 
tari se ipsos, nisi comprehensum legibus tra- 
derent homicidam. Is vero, cui crimen im- 
pingebatur, cum sacramentis affirmabat, con- 
scium se non esse sanguinis illius. Et cum 
diu ab utraque parte certamen haberetur, in- 
terrogabat sanetus Macarius, ubi sepultus es- 
set qui dicebatur occisus. Cumque designas- 
sent locum, cum omnibus, qui ad perurgen- 
dum hominem venerant, pergit ad  sepul- 
chrum, atque ibi fixis genibus, Invocato Chris- 
sti nomine, ait ad eos, qui astabant: Nune 
Dominus ostendet, si vere reus est hie, qui 
perurgetur a vobis. Et elevata voce ex no- 
mine clamat defunctum. Cumque ei de se- 
pulchro vocatus respondisset, ait ad eum: 
Per f&dem Christi te obtestor, ut dicas, si ab 
hoc homine, qui calumniam patitur, occisus 
es ? Tunc ille de sepulchro clara voce respon- 
dit dicens : non se esse ab eo interfectum. 
Et cum obstupefacti omnes decidissent ad 
terram ae pedibus eius advolverentur, rogare 
coeperunt, ut interrogaret eum, a quo esset 
occisus. Tunc ille: Hoc, inquit, non interro- 
gabo ; sufficit enim mihi, ut innocens libere- 
tur ; non estautem meum, 111 ut reus proda- 


(1) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 28 p. 479, 2. Rufini 
Opp. ed. Vallarsi p. 193, Migne Patrol. T. XXI p. 
M sq. 

(2) VV. PP. Rosw. l.I. ; 
si 1. L, Migne l. I. p. 450. 
(3) Cf. supra Caput n $$ 12. 13. 14. 41. 


Rufini Opp. ed. Vallar- 


VITAE. 
[in Cellulis] erant, quod in A tur(2). » Sequuntur tres narrationes de puella 


inequam mutata, de puella minore, cuius ex 
corpore vermium innumera multitudo ebul- 
liebat, et de mortuo homine ad Nieracitam 
haereticum  refellendum  resuscitato : quae 
tria Macarii Aegyptii miracula iam ex Palladio 
cognovimus (3). Finitur demum narratio li- 
bri secundi de Macario Aegyptio his verbis : 
« Multa etiam et alia ferebantur de eo, quae 
nimis prolixa sunt ad scribendum, sed ex his 
pauci etiam cetera eius opera noscuntur (&). » 

Nemo profecto dubitabit, quin hic Macarius 
Aegyptius idem sit, de quo supra retulit 
Palladius. Quare iure offendit, quod Macarius 


B Aegyptius libro secundo S. Antonii discipulus 


gratiarumque eius ac virtutum quasi haeres 
vocatur, cuius dignitatis Palladius nullam 
plane mentionem fecit. Etenim legimus qui- 
dem in Meursiana Historiae Lausiacae editione 
de Maeario quodam, quem virtutum suarum 
haeredem fore S. Antonius ipse praedixerit ; 
sed locum spurium esse censuimus, narratio- 
nemque Macario Alexandrino ab interpolatore 
tributam Pispiritano magis, quam nostris con- 
venire Macariis (5). De Macario autem Aegy- 
ptio nihil omnino eiusmodi memoratum .huc- 
usque invenimus. 

Rem 8 Socrate expediri haud temere credi- 
deris, qui quum reliqua, quae de Macariis 
refert, ex libris Evagrii mutuatus sit, haec e 
libro secundo. assumpsisse videtur : « Porro 
inter monachos, qui eo tempore vixerunt, duo 
fuere sanctissimi eodem nomine nuncupati ; 
uterque enim Macarius dicebatur. Quorum 
alter ex superiore Aegypto, alter ex urbe 
Alexandria erat oriundus. ' Ceterum ambo prae 
ceteris illustres fuerunt tum propter abstinen- 
tiam, tum ob mores et conversationem, tum 
ob iniracula, quae per eorum manus perpe- 
trabantur. Aegyptius quidem Macarius tot 
sanavit aegros, tot obsessos a daemonibus 
liberavit, 119 ut, quae per gratiam Dei gessit, 
separatum opus desiderent (6). » Quae quidem 
Socratis verba ita cum libro secundo conci- 
nunt, ut suspicari liceat, illud, quod narratur, 
Macarium Aegyptium S. Antonii discipulum 
virtutumque eius quasi haeredem fuisse, in 
genuino graeco libri secundi textu, quo So- 


(4) VV. PP. Rosw. 1. 1. 480, 2 ; Vallarsi l. I. p.196, 
-Migne 1. I. p. 492. 

(8) Cf. supra Caput IIl p.102 sqq. 
. (9) Socr. Hist. Ecol. lib. IV cap. 23 ed. Vales. 
p. 234. 


401 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


erates utebatur, non inventum, sed Rufini À sit, et aget poenitentiam, ut salvetur anim 


interpretis fortasse commentum esse, aul post- 
modum a manu interpolatrlee esse adiectum. 

Rufinum quidem inter duos Macarios, quos 
in Continuatione Historiae Ecclesiasticae Eu- 
sebii vocat (4), Macarium Alexandrinum retu- 
lisse ex contextu apparet; quum vero Isido- 
rum, Heraclidem, Pambum idem discipulos 
S. Antonii appellet, hoc vocabulum sensu 
latiore accipiendum esse videtur. Neque minus 
in Apologia [Invectiva] I1 (2) Ruünus « Maea- 
rium Antonii discipulum » et « allerum Ma- 
carium » commemorat, ubi tamen utrum 
Macariorum vel unum omníno unum ex nostris 
dixerit, ποὺ intelligitur. Quare Macarium 
Aegyptium ἃ Rufino S. Antoni! discipulum 
proprie vocari, certo non constat. 

Atque Macarium Aegyptium S. Antonii di- 
scipulum fuisse praeter librum secundum solus 
Makrizius habet. Makrizius eum a S. Antonio 
veste monachorum indultum et in Wadi.al- 
Natrum i. e. in vallem Nitriae [deserta Scetis] 
missum esse, ex traditione fortasse coenobii 
'Macariani retulit (3). Cui tamen aperte oblo- 
quuntur historiae libri quinti VV. PP. Rosw. (&) 
et Apophthegmatum Cotelerii (5), quibus Ma- 
carium Aegytum sponte in Scetim abiisse, 
neque nisi posteriore tempore S. Antonium 
invisisse traditur. 


Quapropter e verbis libri seeundi nihil certi 
colligi posse videtur, nisi quod et ex ceteris 
fontibus efficiatur, Macarium interdum ex ore 
S. Antonii, quem viserat, instituta vitae 113 
monachicae percepisse eumque laude virtutum 
paene aequiparasse. 


His expositis solum restat quod moneam, 
narrationem, quam attulimus de mortuo ad 
purgandum hominem, qui homicidii falso 
accusabatur, & Macario resuscitato fere ad 
verbum in libro tertio legi, ubi tamen in fine 


eius (6). » 


$ 37. Quum de Maeario Alexandrino in 
Continuatione Historiae Ecelesiasticae Eusebii 
Ru&ünus ipse exposuerit, e&m primum excu- 
tiamus. Ubi de Lucii Arianorum episcopi per- 
secutionibus in eremitas verba fabiens post- 
quam scripsit : « Per idem tempus patre 
monachorum vitae οἱ antiquitatis merito Mas 
earius et Isidorus aliusque Macarius atque 
Heraclides et Pambus Antonii discipuli per 
Aegyptum et maximeip Nitriae deserti parti- 
bus habebantur... (7), » hanc postea subiun- 


B git historiam: « Ante aliquantulum vero tem- 


poris caecus quidam rogabat deduci se ad 
cellullam Macarii, quae erat in deserto, itinere 
trium dierum. Quo posteaquam caecus multo 
ductantium labore pervenit, Macarium non 
reperit domi.  Contristatus valde nullatenus 
mitigare moestitiam poterat, sanitatis solatio 
carens. Tum vero fervore fidei concalescens : 
Deprecor, inquit ad eos qui deduxerant, ap- 
plicate me ad illam partem parietis, ubi cubare 
senior solet. Et cum fuisset admotus, parum 
luti aridi, unde paries oblitus videbatur, assu- 
mens palmae suae superposuit. Rogat etiam, 


ο ut aquam de puteo, ex quo bibere solebat, 


haurirent. Quo humore resolvens  glebulam 
eodemque luto oculos suos superungens, & 
lavans de aqua quae hausta fuerat, repente 
recepit visum, ita ut nullo indigens adminiculo 
rediret ad sua. Sed ne secumdum leprosos 
illos ageret, quos a se euratos in Evangeliis 
ingratos Dominus notat, eum omni dorno.sua 
regreesus et Deo. 1144 gratias referens rem, ut 
gesta fuerat, indicavit (8). » Tum historiam 
tradens leaenae eiusque caecorum catulorum, 
quos Macarius sanavit, l:ufpus his coscludit 
verbis : « Verum si singulorum mirabilium 
gesta prosequi velimus, excludimur a propo- 


post verba :« non est autem meum, ut reus p sita brevitete, maxime cum baec narrationem 
prodatur, » haec adduntur :«forsitan enim — proprii habere operis mereantur (9). » Morbus 


compungetur adhuc pro scelere quod commi- 


(1)Rufini Hist. Eccl.lib. II cap. 4 ed. Basil. 
1544 p. 942, Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 271, Migne 
Patrol. T. XXI p. 5144. 

(2) Rufini Apologia [Invectiva] in S. Hierony- 
mum lib. Il eap. 12, Opp. ed. Vallarsi p. 367, Mi- 
gne Patrol. T. XXI p. 594, S. Hieron. Opp. ed. 
Bened. T. IV P. II p. 424. 

(3) Makrizi Geschichte der Copten, ed. 1. p. 40. 
(4) Lib. V libell, 7, 9. 

(δ) Apophth. de; Macario Aegyptio cap. I. IV. 


ille oculorum et ێaecitas hodie quoque in 


XXVI. Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 526. 530. 
540 ; infrain harum Quaestionum Appendice alter 
sub III. 

(6) VV. PP. Rosw. lib. ΠῚ cap. &1 p. 507, 2. 

(1) Cf. supra Caput. 1 $6 p. 16. 

(8) Rufini Hist. Eccles. lib. II cap. & ed. Basil. 
I. p. 242 sq., Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 271, Migne 
l. I. p. 512. 

(9)lbid. ed. Basil. I. p. 243, Vallarsi p. 33 
Migne l. I. 





109 


VITAE. 


110 


Aegypto et in Libya creberrima sunt (1). De 4 Scete sitam fuisse (6). offendit tamen, quod 


Macario autem Alexandrino Rufinum ibi nar- 
rare, indicat liber secundus, ad quem nune 
venimus. 


$28. Seriptor libri secundi VV. PP. colle. 
etionis Rosweidianae, postquam de Macario 
Aegyptio retulit, de Alexandrino narraturus 
íta incipit : « Alius vero sanctus Macarius 
magnificas etiam ipse virtutes coneummavit, 
de quibus et alii nonnulla scripserunt, quae 
sufficere possint ad virtutum eius magnitu- 
dinem contuendam, et ideo nos ea compendio 
praeterimus (2). » Ad quosnam de Macarii 
Alexandrini virtutibus — scriptores 
quaeres. Sine dubio ad Palladium respicere 
nequit, quippe qui Historiam Lausiacam multo 
post scripserit. Quare soli relinquuntur Rufi- 
nus in Continuatione, quam attulimus, et Ti- 
motheus episcopus (1385) (3, quem com- 
plurium monachorum vitas literis mandasse 
Sozomenus tradit (&). Istis autem verbis libri 
secundi scriptor quinque subiungit historias, 
quarum tres iam apud Palladium invenimus, 
de viso scilicet monumento magorum, quae 
primo, de uva, quae secundo, et de congressu 
cum duobus tribunis, quae ultimo loco legitur. 
Sed inter primam illam alteramque narratio- 


iam simpliciter in Scete habitasse dicitur, id 
quod eodem Palladio auctore proprie ac 
stricte de solo Macario Aegyptio valet. Sed 
quum scriptor libri secundi de habitatione 
Macarii Aegyptii nihil referat, haud temere 
colligi videtur, scriptorem aut confudisse hac 
in re Macarium Aegyptium cum Alexandrino, 
aut de habitatione Macarii Alexandrini nom 
accurate edoctum fuisse. Palladio enim, qui 
(res annos una cum Macario Alexandrino 
vixit, in ea re maiorem fidem adhibendam 
esse plane patet. 

Descriptio autem ista Scetis solitudinis, cum 
quantis difüeultatibus monachis, qui eam in- 
habitabant, dimicandum fuerit, satis ostendit. 
Quae quidem eadem descriptio in libro 
sexto (7) legitur. Atque asperrima etiam in 
Gellulis vita obtinuisse videtur, quoniam per- 
fectiores Nitriae montis monachi eo se reci- 
piebant, singulique cellis ita inter se distan- 
tibus, ut alter alterum nee videre nec voce 


assequi posset, utebantur (8). Monasteria de- - 


nique Nitriae montis, in quibus fere quinque 
millia virorum cum octo loci presbyteris wí- 
vebant, quam praeclare instituta fuerint, Pet- 
ladius exposuit (9). 


nem loci, quem Macarius inhabitavit, hanc c 116 Restat, ut duas illas narrationes, quas 


descriptionem interponit : 

« Locus autem, in quo habitabat ipse san- 
ctus Macarius, Scithium appellatur. Est autem 
In eremo vastissima positus, diei et noctis iter 
habens de Nitriae monasteriis, et hoc 115 
nulla &bmita, neque terrenis aliquibus colli- 
gitur vel monstratur indiciis, sed stellarum 
signis et cursibus pergitur. Aqua raro inve- 
nitur, et sicubi inventa fuerit, odoris quidem 
dirissimi est, et quasi bituminea, sed saporis 
innoxii. Sunt ergo ibi viri valde perfecti ; nec 
enim patitur tam terribilis locus nisi perfecti 
propositi habitatores summaeque constantiae ; 


nobis de Macario Alexandrino fiber secundus 
novas exhibet, atferamus. faec igitur post 
historiam, quae de ἀνὰ agit, scripta reperimus : 

« Ád fidem namque confirmatum nobis de 
eo est ab his, qui ox ore eius audierant, quod 
quodam tempore noctis daemon ad ostium 
cellulae eius pulsaverit dicens : Surge, abba 
Macari, et eamus ad collectam, ubi fratres ad 
vigilias congregantur. Sed ille, qui gratia Dei 
repletus falli non poterat, intellexit, diaboli 
esse fallaciam, et ait: O mendax et veritatis 
inimice ! quid enim tibi consortii, quid socie- 
tatis est cum collecta et congregatione saneto- 


charitatis tamen inter se et erga omnes, si D rum ? At ille : Latet ergo te, inquit, o Macari, 


qui forte ad eos accesserunt, summum studium 
gerunt (5). » 

Etsi e Palladio didicimus, e tribus cellis, 
quas Macarius Alexandrinus habuit, unam in 


(1) Minutoli 1. I. p. 31 sq. Tischendorf Ι. 1. 

(2) VV. PP. Rosw. lib. I1 cap. 29 p. 480, 2 ; 
Vallarsi ]. I. p. 496, Migne Patrol. 1. I. p. 452 sq. 

(3) Tillemont Mémoires T. Vl P. 1l p. 649. 

(4) Sozom. Bist. Eccl. lib. VI cap. 29 ed. I. 

p. €90. 

(5) VV. PP. Rosw. 1. I. p. 481,4 ; Vallarsi l. 1. 

P- 197, Migne l. I. p. 453. 


quod sine nobis nulla collecta agitur nullaque 
congregatio monachorum ? Veni denique 6 
videbis opera nostra. Tunc ille: Imperet, in- 
quit, tibi Dominus, daemon immunde. Et 


* (6) Supra Cap. {ΠῚ p. 69. cf. p. 89. 

(7) VV. PP. Rosw. lib. VI libell. 3, 15 p. 656, 2. 
: (8) VV. PP. Rosw. lib. II eap. 23 p. £78, of. 
Hist. Laus. ed. Meurs. cap. T0 Opp. Meurs. 1. 1. 
p. 532. 

(9) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 8 ? Opp. Meurs. 
|. 1. p. 36 κα. 


441 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 41 


conversus ad orationem petiit a Domino, ut À que conceperit, ex illusione daemonum fiant; 


sibi ostenderet, si hoc verum esset, quod 
gloriatus est daemon. Abiit ergo ad collectam, 
ubi a fratribus vigiliae celebrantur, et iterum 
in oratione Dominum deprecatur, ut sibi ve- 
ritatem verbi huius ostendat. Et ecce, vidit 
per totam ecclesiam quasi parvulos quosdam 
puerulos Aethiopes tetros discurrere huc at- 
que illuc, et velut volitando deferri. Moris est 
autem inibi sedentibus cunctis ab uno dici 
psalmum, ceteris vel audientibus vel respon- 
dentibus. Discurrentes ergo illi Aethiopes 
pueruli singulis quibusque sedentibus allu- 
debant, et si cui duobus digitulis oculos com- 
pressissent, statim dormitabat ; si cui vero in 
os immersissent digitum, oscitare eum facie- 
bant. Ubi vero post psalmum ad orandum se 
proiecissent fratres, percurrebant nihilominus 
singulos, et ante alium iacentem in oratione 
quasi mulierum specie ferebantur, ante alium 
quasi aedificantes atque porlantes aliquid, ac 
diversa quaeque agentes apparebant. Et quae- 
cunque daemones quasi ludendo formasscnt, 
«haec orantes illi in cordis sui cogitatione ver- 
sabant ; a nonnullis tamen, ubi aliquid horum 
agere coepissent, quasi vi quadam repulsi 
praecipites deiiciebantur ita, ut nec stare qui- 


ab his autem, qui omni custodia cor suum 
servant, tetri repelluntur Aethiopes. Deo enim 
coniuncta mens et in ipso tempore praecipue 
orationis intenta, nihil alienum, nihil super- 
fluum recipit (1). » Animadverte, eandem rem 
ad verbum in Rosweidianae collectionis libro 
tertio haberi (2). Ad collectam, graece σύναξιν, 
qua omnis conventus ad quodvis sacrum mi- 
nisterium intelligitur (3), Cellularum monachi 
solo die sabbati et dominica conveniebant, 
ceteris vero diebus singuli in cellis suis rema- 
nebant (4). Sed altera in libro secundo haee 
narratio sequitur : 

« Aliud quoque multo terribilius addebat, 
quod vidisset eo tempore, quo fratres acce- 
debant ad sacramenta : ubi porrexissent ad 
suscipiendum palmas, in nonnullorum mani- 
bus praevenientes Aethiopes carbones depo- 
nere, corpus autem, quod tradi sacerdotis 
manibus videbatur, redire ad altare: aliis 
vero, quos meliorum merita iuvabant, exten- 
dentibus manus ad altare longe recedere dae- 
mones et cum ingenti 118 metu refugere. 
Angelum enim Domini assistere cernebat al- 


tari, qui cum sacerdotis manu suam quoque 


manum in sacramentorum distributione su- 


dem prorsus aut transire iuxta eos auderent. C perponeret. Ex hoc iam permansit ei a Deo 


Aliis vero 117 etiam infirmis fratribus supra 
cervices et dorsa ludebant, quia non erant in 
oratione sua intenti. Haec cum vidisset sanctus 
Macarius, ingemuit graviter, et lacrymas pro- 
fundens ad Dominum : Respice, ait, Domine, 
et ne sileas, neque mitigeris Deus. Exsurge, ut 
dispergantur inimici tui, et ut fugianta facie 
tua ; quoniam anima nostra repletur illusioni- 
bus. Post orationem tamen examinandae ve- 
ritatis gratia seorsum evocatis singulis qui- 
busque fratribus, ante quorum faciem viderat 
daemones diverso habitu et variis imaginibus 
ludentes, requirit ab eis, si in oratione vel 
aedificandi cogitationes habuerint, vel iter 
agendi, vel alia diversa, quae unicuique ima- 
ginata per daemones viderat, et singuli eorum 
ita confitebantur in corde suo fuisse, ut ille 
arguebat. Et tunc intellectum est, quod omnes 
vanae et superfluae cogitationes, quas vel 
psalmorum vel orationum tempore unusquiss- 


(4) VV. PP. Rosw. lib. Il. cap. 29 p. 181, 2 sq. ; 
yallarsi 1. 1. p. 198, Migne l. I. p. 453. 

(2) Ibid. lib. III cap. 43 p. 507, 2. 
. (3) Binterim Denkw. T. IV P. I p. 557. 
E (&) VV. PP. Rosw. lib. IITeap. 22 p. 478, 4 ; Vale 
larsi J. I. p. 187," Migne l, 1. p. ἀξ 84. 


gratia ista, ut in vigiliis fratrum psalmorum et 
orationis tempore, si quis aliud aliquid secun- 
dum illusionem daemonum in corde cogi- 
tasset, agnosceret, οἱ accedentiumm ad altare 
vel indignitates eum vel merita non late- 
rent (5). » Simile quid $upra de. Macario 
Alexandrino percepimus (6). Abbates autem 
monachorum suorum res oecultas cogooscere 
haud raro eredebantur. 

Congressum denique Maeariorum eum duo- 
bus tribunis quum scriptor libri secundi narras- 
set, caput de Macariis finit bis verbis : « Sed et 
multa, ut diximus, alia de operibus sancti 
Macarii Alexandrini mirabilia feruntur, ex 
quibus nonnulla in XI libro Ecclesiasticae 
Historiae inserta, qui requiret, inveniet (7). » 
Ex quibus id, quod diximus (8), perspicuum 
est, in Continuatione de Macario Alexandrino 
Rufinum retulisse. Iam expositis iis, quee 
Rufinus habet de Macariis — nam in eiu 





(5) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 29 p. 482,1; Val- 
larsi l. 1. p. 199, Migne l. I. p. 455. 

(6) Cf. supra Caput III p. 74. 101. 

(7) VV. PP. Rosw. lib. II cap. 29 p. 482,9; Vi- 
Jarsi l. I. p. 200, Migne ]. I. 

(8) Supra $27 in fine,!p. 414. 








115 


SS. MACARIORUM ARG'YPTII ET ALEXANDRINI 


146 


mero occasione ex ipsís divinis scripturis in À positum virginitatis aut viduitatis servandae οἱ 


prava cogitata desinentes interdum quoque 
eontra morem oscitare 191 cogunt, atque 
gravissimum somnum immittunt magnopere ἃ 
consueto diversum, idque, ut in quibusdam 
fratribus deprehensum est, natura ineffabiliter 
renitente. Quod ego eum frequenter obser- 
vassem, ipse comperi. Capessunt  palpebras 
eum toto capite, idque proprio corpore frige- 
factant ; admodum enim frigida sunt daemo- 
num corpora, et crystallo similia, unde et ca- 
put sentimus velut cucurbita medicorum at- 
tractum eum stridore. Hoc autem faciunt, ut, 
si insitum calvae calorem ad se ipsos Lraxe- 
rint, 
relaxatae cireumfluant pupillis oculorum. Qua- 
re palpebras saepe si contreetavi, inveni iustae 
erystalli compactas, totamque faciem mortui 
similem et horridam. Attamen somnus natu- 
ralis corpora calefacit, sanorumque vultus 
nitidus reddit, quod ipsa quoque experientia 
discimus. Sed illi contra naturam ex ore ni- 
míum  distento oscitationem efficiunt, atte- 
muantes se, et interiora orís occupantes. Ego 
quidem nondum hoc intellexi, etsi persaepe 
passus sim ; at sanctum Macarium audivi de 
hoc mihi loquentem, qui ad rem probandam 
attalit oscitantium consuetadinem, Οὐ signo 
eruceis muniendi ex traditione antiqua imme- 
moriali (1). Ceterum omnia illa patimur, quia 
leetioni non attendimus vigilanter, neque san- 
cta Dei vivi eloquia nos legere nobis conseii 
sumus (2). » Haec quidem Evagrii notatio ad 
vetustatem consuetudinis, qua  oscitantes os 
signo crucis munire solent, comprobandam 
gravissima est. Uter vero Macariorum illa Eva- 
grio exposuerít, certo vix definietur ; quan- 
quam cum Evagrius bis Macarium Aegyptium 
laudibus extulerit, haud incongrue creditur, 
hic quoque, ubi simpliciter Macarii mentlo fit, 
eundem intelligi. Sed audiamus nunc ea, quae 
nobis praebet S. Hieronymus. 


830. Is Macarios passim in epistolis, sed D 


obiter tantum commemorat. In Palaestina 
vitae monachicae ipse se dederat, quam quan- 
ta dulcedine amplexus sit, eius epistolae ἃ. 
3. 14. 32. 34, quae omnes ante annum 388 
scriptae 199 sunt (3), ostendunt, nec non aliae, 
quas postea scripsit, comprobant. Romae quum 
moraretur, complures nobiles feminas ad pro 


(4) Graeoe : χατὰ ἀρχαίαν παράδοσιν ἄῤῥητον. 

(8) Cap. LXVI. Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. 
IH p. 88.sq., Galland. Bibl. PP. 1. I. p. 561. 

(3) Cf. S. Hieron. Opp. ed. Migne T. IPraef. p.Lsq. 


palpebrae humore demum et frigore P 


ad simpliciorem vitam traduxit, quapropter 
multi eum obiurgabant (4). In epistola qus- 
dam circa annum 390 seripta de « Aegypti οἱ 
Mosopotamiae, Ponti, Cappadociae et Arme- 
Biae examinibus monachorum » loquitur (5); 
sed et in Italia monachos non defuisse, ΟΣ iis, 
quae de defuncta Fabiola agno 398 tradidit, 
discimus (6). Iam ex his paucis, quanam 
occasione data S. Hieronymus Maeariorum 
mentionem fecerit, colliges; aut enim amieo, 
qui ad eremum Maecariorum aecesserat, oon- 
gratulatur, aut amicos Occidentem versus ha- 
bitantes ad exempla eorum revocat. Locos 
quanta potuimus diligentia hosee congeesimus. 

Primum huc speetat epistola 3 ad Rufinum 
Aquileiensem, quem in Aegyptum venisse 
S. Hieronymus audierat, aestate anni 374 scri- 
pta, in qua : « Prima, » inquit, « inopinali 
gaudii ab Heliodoro fratre mihi est nuntiata 
felicitas. Non eredebam eertum, quod certum 
esse cupíebam, praesertim quum et ille ab alio 
se audiisse diceret, et rei novitas fidem sermo- 
nis auferret. Rursum suspensa vota, nutan- 
temque mentem quidam Alexandrinus, mons- 
chus, qui ad Aegyptios confessores, et volun- 
tate iam martyres, pio plebis iam dudum fuerat 
transmissus obsequio, manifestus ad creduli- 
tatem nuntii auctor impuleret. Fateor et in 
hoe meam labasse sententiam. Nam cum & ὁ 
patriam tuam ignoraret et nomen, in eo tamea 
plus videbatur afferre, quod eadem asserebat, 
quae iam alius indicaverat. Tandem plenum 
veritatis pondus erupit : Reinum enim. Nitriae 
esse et ad beatum perrexisse Macarium ere- 
bra commeantium multitudo referebat. Hio 
vero tota credulitatis frena jaxavi, et tunc 
vere aegrotum esse me dolui. Et nisi me atte- 
nuati eorporis vires quadam eompede prae- 
pedissent, nec mediae fervor 19,3 sestetis, 
nec navigantibus semper incertum mare pia 
festinatione gradienti valuisset obsistere. Cre- 
das mihi, frater, non sic tempestate iactatus 
portum nauta prospectat, non sic sitientia im- 
bres arva desiderant, nec sic curvo assidens 
littori anxia filium mater exspectat (7). » Ibi 
alterutrum ex nostris Macariis, et fortassis 
quidem Alexandrinum, qui prope Nitriam ia 
eremo Cellularum vixit, intelligi in aperto est. 
Rufinum vero circa Nitriam cum duobas Ma- 





(&) Cf. Ep. 66. 73. 45. 39. 54. 

(5) Ep. 58, S. Hieron. Opp. ed. I. T. I p. 881. 
. (6) Ep. 73, S. Hieron. Opp. ed. I. T, I p. 694 

(7) S. Hieron. Opp. ed. I. T. I p. 332 sq. 





419 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


130 


bis : « Amatas vero et Macarius discipuli An- À fortasse aut alio quovis Antonii discipulo con- 


tonii, e quibus superior magistri corpus sepe- 
livit, etiam nunc affirmant, Paulum quendam 
Thebaeum principem istius rei [vitae mona- 
chicae] fuisse, non nominis ; quam opinionem 
nos quoque probamus (1). » Eosdem discipu- 
Jos ambo sepelivisse Antonium legimus in 
Historia Lausiaca (3), multo post vitam S. Pau- 
Ji, in qua verba ilis habentur, edita (3). Quan- 
quam in duabus eiusdem S. Pauli graecis vi- 
Ótis, quas ab Hieronymiana profectas esse pro- 
-babimus, Amatae et Macarii nominum mentio 
non fit. Erasmus quidem monuit, vitae S. Pau- 
li exemplaria ita inter se discrepare, ut S. Hie- 
ronymus ipse idem argumentum saepius aliis 
yerbis tractasse aut alius hoc fecisse videatur. 
Quo facto Centuriatores Magdeburgenses eo 
temeritatis progressi sunt, ut vitam illam 
commentum exercendi ingenii eausa, non se- 
rio ἃ S. Hieronymo conscriptum dixerint (4). 
1968 Sed Rosweidus bene animadvertit, se 
quidem tantam varietatem non invenisse (δ), 
idem quod et Bollandus atque Henschenius 
x septem octove aliorum codicum veterum 
fide asseruerunt (6), et ipsi examinatis qui- 
busdam codicibus comprobamus. Graecae 
vero duae S. Pauli vitae modo cum Hierony- 
miana econcinunt, modo ab ea discrepant, 
ipsaeque inter se perraro conveniunt. Ex qui- 
bus altera Bollando et Henschenio, qui eam e 
codice Bavarico graeco perquam vitioso in 
latinum sermonem conversam ediderunt, ob 
verba quae continet : « ut ipsemet (Antonius 
mihi narravit (7), » Hieronymiana Pauli vita 
antiquior visa est, et ab ipso Amata Macariove 


(4) S. Hieron. Opp. ed. Bened. T. IV P. II p. 69 

(3) Cf. supra p. 107. 

(8) S. Hieronymi vitam S. Pauli primi eremitae 
editores Benedictini circa ἃ. 365 scriptam esse exi- 
stimant. Cf. S. Hieron. Opp. ed. Bened. 1. I. 

(4) Cent. IV, 10. 

(δ) In vitam S. Pauli. not. 14, VV. PP. Rosw. 
p.24. 

(6) AA. SS. Boll. Ian. T. I p. 602. 

(1) lbid. p. 603. 

(8) Lambecius Commentt. ed. altera T. VIII p. 
124. 

(9) AA. SS. Bolf. 1. I. p. 603, 1. 

(40) Exstatenim incod. ms. graec. Bibl. Caes.Vin- 
dob. Nr. 380lim34 p. 237, 2 — 341. Prodiit graece 
et latine sub titulo : Acta sincera S. Pauli Thebaei 
cognomento primi eremitae graeco-latina eum va- 
riantibus lectionibus et nolis variorum. Accedunt 
dissertatio praeliminaris de dubiis haec Acta cir- 


cinnata, qui ideo scripserit, Amatam et Maca- 
rium eliam»unc Paulum primum eremitam 
praedieare. Sed vereor, ne viri docti errave. 
rint. Nam illa verba in graeco legeris oportet. 
ὡς αὐτός μοι διηγήσατο, pro quibus S. Ilierony- 
mus habet : « ut ipse asserere solebat. » Quis 
igitur non credat, in codice graeco, editoribus 
testibus, mendis, quae ne ipsi quidem omnis 
expunxerunt in versione sua (8), scaten- 
te (9), pro μοι legendum esse μέν ! Quo posito 
Dihil profeeto superest, cur eam Hierony- 
miana antiquiorem dixeris. Alteram graecam 
S. Pauli vitam, Bavarica illa et ipsa Hierony- 
miana locupletiorem, sed ab Hieronymiana, 
ut facile elucet, profeetam, in codice (δο- 
sareo Vindobonensi ipsi adivimus (10), in quo 
locus ille de S. Antonii 1477 discipulis his ver- 
bis se offert : ᾿Αντωνίον γὰρ ἔτι x«l σήμερον ei 
φοιτηταὶ περιόντες, ὑφ᾽ ὧν ἐκεῖνος xai τάφου ἔτυχεν, 
αὐτοὶ βεβαιοῦσιν, Παῦλόν τινκ Θωηδαΐξον, x. τ. ). 
Quare iure dubites, an omnino nomina Amatse 
et Macarii, discipulorum S. Antonii, primitus 
in textu S. Hieronymi exstiterint. 
Quomodocunque vero id se habet, Amatam 
et Macarium insignes S. Antonii discipulos 
fuisse, non solum ex Palladio, sed etiam ex 


c 8. Hieronymi GChronieo constat, in quo ad ἃ. 


XIX Constantii iunioris i. e. a. 359 legis : « Sar- 
mata, Amatas et Macarius discipuli Antonii 
insignes habentur (11). » 

Itaque quaeritur, num Macarius insignis hic 
S. Antonii discipulus unus ex nostris Macariis 
fuerit ? Sed eum a nostris Maesriis probe dis- 
cernendum esse, iam supra obiter monui- 


cumstantibus et Epistola R. P. Claudüi Sicardi S. 
1. Missionis Aegyptiae superioris de suo per infe- 
riorem Thebaidem confecto itinere kodiernoquere- 
rum statu antiquissimorum monasteriorum SS. 


p Pauli et Antonii, consimilibusnotis aucta, qua per- 


multa in antedictis Actis hactenus obscura et alias 
Jncognita illustrantur ; studio et opera Matthiae 
.Fuhrmann ord. eiusd. S. Pauliprimi eremilae pro- 
vinciae Austriae sacerdotis. Neostadii. Austriat 
4160. Kollarius (Lambec. Commentt. 1. I. p. 719 
not.) notat, editionem hane puerilibus scatere e 
roribus, atque interpretem coniecturis potius suis, 
quam codicis inniti fide voluisse. Hoc quidem ve- 
rum, sed tamenilla codicis potius vitia, quam er- 
rores editoris sunt, ita ut manu  peritissima opus 
sit, quae textum restituat. Id quidem  aeeurelo 
eius examine ipsi nobis persuasimus. 

(44) S. Hieron. Opp. ed. Migne T. VIII p. 687. 





42, 


VITAE. 


122 


mus (4). Etenim Macarium Aegyptium in Scete À bens iugiter defilxum suae mentis intuitum, 


obiisse, Alexandrinum extrema etiam sene- 
etute Cellularum presbyterum fuisse, e Palla- 
dio didicimus ; Macarium vero S. Antonii di- 
scipulum eidem successisse in coenobio Pispiri- 
tano, ibique vitam finivisse, infra videbimus (2). 

Hisce continentur ea, quae ex S. Hieronymo 
colligi possunt. Ut Evagrius Macarium Aegy- 
ptium, ita S. Hieronymus Alexandrinum laudi- 
bus extulit. Neque id temere fecit. Nam in 
Aegyptum adventantes, ad quos vel de quibus 
S. Hieronymus scribebat, Nitriae aut in Cel- 
lulis Macarium presbyterum 128 facile ad- 
ibant, in abdita vero Scetis deserta non facile 
penetrabant. Unde Macarium Alexandrinum 
in Occidente illustriorem fuisse oportet (3). 

$ 34. Sed transeundum est ad Cassianum, 


qui quinque locis de nostris Macariis tradit. 


Ex iis unum, quo de mortuo a Macario, « qui 
habitationem Sceythioticae solitudinis primus 
invenit, » ad haereticum refellendum resus- 
citato narratur, iam supra excussimus (4). Ac 
sexto quodam loco de Macario, qui « xenodo- 
chio apud Alexandriam praefuit, » sermo est, 
ἃ nostris Macariis certe distinguendo (5). Re- 
stant igitur quatuor nobis loci examinandi. 

Et primo quidem Cassianus in libro, quem 
« de spiritu gastrimargiae » inscripsit, haec 
verba facit : « Adhuc unum beati Macarii pro- 
fertur nobis salutare mandatum, quo libellum 
ieiuniorum οἱ continentiae tanti viri claudat 
sententia. Ita inquit debere monachum ieiu- 
niis operam dare, ut centum annis in cor- 
pore commoraturum, ita motus animi refrae- 
nare et iniurierum oblivisci, tristitiasque re- 
spuere, dolores quoque ac detrimenta contem- 
nere, tanquam quotidie moriturum. In illo 
namque utilis est prudensqe discretio, ae- 
qua monachum districtione faciens semper 
incedere, nee permittens sub occasione debi- 
litati corporis de arduis ad  perniciossima 
praerupta devolvi ; in hoc vero magnanimitas 
salutaris, quae valeat, non solum quae viden- 
tur prospera mundi praesentis despicere, ve- 
rum etiam adversis tristibusque non frangi, et 
ea velut parva nullaque contemnere, illic ha- 


(4) Cf. p. 107 sq. 

(2) Cf. infra Caput IX $ 45. 

(3) Cf. propositum Macarii Romam abeundisupra 
p. 13. 99 sq. 

(ἡ Cf. $14 p. 415sqq., Cassian. Coll. XV cap. 3, 
Camiani Opp. ed. Gaz. p. 468, Migne Patrol. T. 
XLIX p. 995. 

(δ) Coll. XIV cap.4, Cassiani Opp. ed. Gaz. p. 


quo quotidie singulisque momentis accersen- 
dum esse se credit (6). » Uter Macariorum, 
vel etiam num alteruter ex nostris ea docue- 
rit, Cassianus non docuit. Equidem Mnacarii 
Aegyptii sententiam 199 esse ex similitudine 
eum doctrina, quam is Evagrio dedit (7), et 
cum homiliis eius timide coniecerim. 

Deinde Cassiano in Collationis quintae ca- 
pite, quod inscribitur « In quo utilis sit. ceno- 
doxia, » Serapion senex exponit, multos sae- 
penumero homines adhuc carnales cenodoxiae 
vitio ab aliis turpibus indignisque vitiis eusto- 
diri. Nonnullos quidem confessos esse, se in 


B Syrie coenobiis quinis diebus cibum sum- 


psisse talemque abstinentiam sine labore tole- 
rasse, in eremo autem tanta se fame inde ab. 
hora tertia vexari, ut ad nonam usque vix pos- 
sint ieiunia quotidiana differre. Post haec ad- 
dit : « Super qua re pulchre abbas Macerius 
cuidam percunctanti, cur fame ab hora tertia 
in eremo pulsaretur, qui in coenobio hebdo- 
madibus integris refectionem saepe contem- 
nens non sensisset esuriem, respondit : Quia 
nullus hic est ieiunii tui testis, qui te suis lau- 
dibus nutriat atque sustentet. ibi autem te di- 
gitus hominum et cenodoxiae refectio sagi- 
nabat (8). » Cuinam Macario ea tribuenda sint, 
non est indicatum. Utrique nostrorum reapse 
optime conveniunt. Nec dubitavit Tillemon- 
tius, ea Maeario Aegyptio adiudieare, cuius 
tamen rei rationem non addidit (9). 

Tum Collationis septimae capite, quod in- 
scribitur « De tentatione abbatis Moysis, » 
Serenus abbas ita loquitur : « Secundus vero 
quem diximus in hac eremo commoratum [ab- 
bas Moyses], cum ipse quoque singularis et 
incomparabilis vir esset, ob reprehensionem 
unius sermonis, quem contra abbatem Maca- 
rium disputans panlo durius protulit, quadam 
scilicet opinione praeventus, tam diro confe- 
stim est traditus daemoni, ut humanas egestio - 
nes ori suo, ab eo suppletus, ingereret. Quod fla- 
gellum purgationis gratia se Dominus intulisse, 
ne scilicet in eo vel momentanei delicti macula 
resideret, velocitate curationis eius atque au- 


450, Migne p. 958 ; Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 7 
Opp. Meurs. 1. I. p. 757 cf. supra $ 25 p. 105. 
(6) Decoenobioruminstitutislib.V (de spir.gastr.) 
cap. 41 Cassiani Opp. ed. Gaz. p. 104, Migne p. 205. 
(1) Cf. supra $ 29. 
.(8) Coll. V cap. 423 Cassiani Opp. ed. Gaz. p. 489. 
(9) Mémoires T. VIII P. III p. 983. 


123 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI eet 


ctore remedii demonstravit. Nam continuo ab- Α ingressus est, die secundum id, quod compe. 


bate Macario in oratione submisso 130 dicto 
citius nequam spiritus ab eo fugatus absces- 
sit (1). » Quin Macarius Aegyptius intelliga- 
tur, vix dubium est ; nam Moyses abbas egre- 
gius Scetís monachus fuit (2). Quod οἱ Apo- 
phthegmata & Cotelerio edita comprobant, in 
quibus legis : « Moyses abbas Macario abbati 
in Seeti : Volo, inquit, cum quiete ac silentio 
vivere, nec sinunt me fratres. Cui Macarius 
abbas respondit : Video te indolis mollíoris 
esse, nec posse fratrem a te avertere; sed si 
desideras quietam vitam, proficiscere ad ere- 
mum, intro, in petrae quiete deges. Fecit igi- 


rerat, ab unoquoque mercedem sui operis re- 
cepisset, ad vesperam se videns grandem soli. 
dorum numerum conquisivísse, ad macellum 
laetus intendit, escas refectioni suae necessa- 
rias coempturus. Quas cum coepisset magno 
solidorum pretio comparare, expensis in per- 
exiguo victu universis quos acquisierat «oli- 
dis, ne unius quidem denarii intulit lucrum. 
Cumque ita síngulis diebus acquisitionem suam 
vidisset insumi, ut non solum nihil redigeret, 
sed vix ipsam quotidianae substantiae neces- 
sitatem posset explere, apud semetipsum re- 
cogitans : Revertar, inquit, ad civitatem meam, 


tur hoc et conquievit (3). » Praeterea Tille- D illumque repetam tenuissimum quaestum, ex 


montius illam Moysis abbatis sanationem Ma- 
cario Aegyptio sine ulla haesitatione attri- 
buit (4). 

Uitimus denique Cassiani locus de Macariis 
mostris in Collatione vigesima quarta inveni- 
ter, ubi Macarii fabula ab Abrsham abbate 
n&rrata haec est: « Nam quod alios quoque 
salvare vos posse confiditis, et spe maioris 
jucri ad revisendam patriam festinatis, audite 
etiam super hoc quandam abbatis Macarii fa- 
bulam iucundissime atque aptissime figura- 
tem, quam et ille cuidam similibus desideriis 
aestuanti medicinam opportunissimae narra- 
tionis ingessit. Erat, inquit, in civitate quadam 
peritissimus tonsor, qui denariis ternis unum- 
quemque detondens, tenuem vilemque mer- 
cedem sui operis acquirendo, ex hac eadem 
quantitate necessaria sui victui quotidie com- 
parabat, centumque denarios expleta omni 
corporis eura marsupio suo diebus singulis 
inferebat. Sed eum indesinenter hunc conde- 
ret quaestum, audivit in quadam longe posita 
civitate singulorum solidorum singulos homi- 
nes tonsori praebere mercedem. Quo ille 
comperto : Quamdiu ero, inquit, hac mendi- 
citate contentus, ut trium denariorum stipem 


eum labore conquiram, quum possim illo ἢ 


pergens ingenti solidorum quaestu divitias 
congregare ? Itaque sumens artis 191 suae 
protinus instrumenta, expensis in sumptu 
omnibus, quae hie multo tempore collecta 
servarat, ad urbem illam quaestuosissimam 
cum summo labore pervenit. Ubi cum ea, qua 


(4) Coll. VII cap. 27 Cassiani Opp. ed. Gaz. p. 
838, Migne p. 7106 sq. 

(2) Cf. Cassian. Coll. I. 

(3) Coteler. Eecl. Graec. Mon. T. I p. 538 v. 
Macarius Aegyptius $ XXII ; infra in harum Quae- 
stionum Appendice altera sub III. 


quo mihi expleta omni corporis cura, quod 
ad sustentationem senectutis accresceret, quo- 
tidiana exuberantia conferebat. (Quod quam- 
vis parvum videretur et tenue, non mediocrem 
tamen summam iugi pariebat augmento. Quae- 
stuosior quippe mihi fuit ille nummorum, 
quam iste solidorum imaginarius quaestus, ex 
quo non solum nihil exuberat, quod recon. 
dam, sed etiam vix ipsa quotidiani victus ne- 
cessitas sustinetur. Et idcirco rectius nobis 
est, hune solitudinis huius tenuissimum fru- 
clum indirupta iugitate sectari, quem nullae 
saeculares curae, nullae mundanae distentio- 


C nes, nulla cenodoxiae ae vanitatis arrodat els- 


tio, nullae sollicitudines dinrnae necessitatis 
imminuant (5). » Uter Maeariorum vel num 
omnino unus ex iis pulcherrimam fabulam 
invenerit, non traditur. 

lam recensitis Cassia quoque testimoniis 
libros VV. PP. a Rosweido editos, quorum 
scriptores atque aetatem ignoramus (6), ex- 
cutiamus. 


132 CAPUT VI. 


COLLECTIONIS ROSWEIDIAMAE LIBER TENRTIUS, 
QUINTUS,SEXTUS, SEPTIMUS VITARUM PATRUM 
ET SENTENTIAE PATRUM AEGYPTIORUM DE 
BANCTIS MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 


8 32. Liber tertius VV. PP. collectionis Ros- 
weidianae sedecim historias de Macariis con- 
tinet. Quarum quatuor, de homine, qui caedis 
reus, facta a Macario Aegyptio viri occisi ad 
vitam revocatione, liberatus est (7), de um 





(4) Mémoires T. VII! P. III p. 4007. 

(5) Coll. XXIV cap. 13 Cassiani Opp. ed. θεῖ. 
p. 018, Migne p. 1301 sq. 

(6) Cf. supra $40 p. 34. 

(T) VV. PP. Rosw. lib. Ill cap. 44 p. 591, 1. 





121 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRIN. 438 


tempus, et haec dicens discessit (1). » Eadem À editis (14). Fusius tamen eadem res hoc altero 


in libro quinto (3), et septimo (3), ef in 
Apophthegmatis a  Cotelerio editis tradun- 
tur (à), hoc quidem discrimine, ut mona- 
chus ille in quinto Zheoctistus, in septimo, qui 
ceterum cum libro tertio ad verbum conve: 
nire solet (5), Theopistus vocetur ; sola Apo- 
phthegmata cum libro tertio  Theopemplum 
appellant. Porro in narrationis libri quinti fine 
legis : « Senex vero sanctus intravit in cellam 
suam adorans et gratias agens Deo Salva- 
tori, » in Apophthegmatis : « Tune sanctus in- 
travit in cellam suam. » Uter vero Macariorum 
intelligatur, dicere haesito. Apophthegmatum 
quidem compilator Macarium Aegyptium ag- 
novit. Nec prorsus immerito ; 13855 nam Ma- 
carius Aegyptius procul aliquantum a mona- 
chis, quibus praeerat, habitasse perhibe- 
tur (6). At nonne de Macario Alexandrino 
Cellularum presbyteroidem valebit ? Inde vero, 
quod Macaríum illum in paneremo habitasse 
legis (7), Macarium Aegyptium fuisse non 
. patet, propterea quod etiam Cellulae in pane- 

remo sitae erant. Atque Macarium  Alexan- 
drinum daemone familiaritor usum esse supra 
-eognovimus (8). Sed quomodo daemon ho- 
mines tentet, singularem in modum 85. Atha- 
nasius in vita S. Antonii descripsit (9). 

« Abbas Macarius cum esset in Aegypto et 
egressus fuisset de cella sua, reversus invenit 
quendam furantem id, quod in cella sua habe- 
bat. Stetit ergo et ipse tanquam peregrinus, et 
carricavit (10) animal cum illo cum multa re- 
quie, et perduxit eum dicens : Nihil in hunc 
mundum iutulimus ; Dominus dedit, Dominus 
abstulit ; sicut et ipse voluit, ita factum est ; 
benedictus Dominus inomnibus (11). » Idem re- 
peris in libro quinto (12), ubi abbas ille « Ma- 
carius in Aegypto positus » vocatur, in libro 
septimo (13), et in Apophthegmatis a Cotelerio 


(4) VV. PP. Rosw. lib. ΠῚ cap. 641 p. 510, 
4 sq. 
(2) Ibid. lib. V libell. 48, 9 p. 637, 4 sq. 
(3) Ibid. lib. VII cap. 4, 8 p. 665,2 sq. 
(4) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 528 sq. s. 
v. Macarius Aegyptius $1II ; infrain harum Quae. 
stionum Appendice altera sub III. 

(8) Cf. supra $10 p. 95. 

(6) Cf. supra $$ 12, 13, p. 38, 44. 
* (7) Apophth. 1. I. 

(8) Cf. supra $328, p. 116 sq. 
* (9) Opp. Athanasii ed. I. T. I P. II p. 654. 
* (40) Ad hanc vocem gloss. vett. carrico, onero. 
Rosw. 1. I. p. 535, 1 not. 13. 

(44) VV. PP. Rosw. lib. III cap. 73 p. 5412,14. 


Apophthegmatum loco explicatur : « Narra- 
bant, in absentia Macarii abbatis latronem 
ingressum esse cellulam eius. jlpse igitur 
quum ad cellulam rediisset, invenit latronem 
camelum supellectile sua onerantem. Quare 
introiens in cellulam et Macarius de vasis ac- 
cipiebat, et una cum eo onerabat camelum. 
Sarcina igitur imposita fur coepit verberare 
camelum, ut surgeret. Neque tamen surgebat. 
Quod ubi vidit abbas Macarius, cellulam in- 
gressus 136 parvum sarculum invenit, quod 
emissum imposuit camelo dicens : Frater, hoe 
quaerit camelus. Ac pede pulsans eam senex 
ait : Surge. Confestimque surrexit, et parum- 
per itineris confecit propter eius sermonem. 
Sed iterum resedit, neque exsurfexit, donec 
deposuissent cunctam supellectilem. — Tune 
demum abiit (15). » Macarium Aegyptium, cui 
Apophthegmatum compilator rem attribuit, 
significari, libri quinti verba: « Macarius in 
Aegypto positus, » et eadem, quae apud Cote- 
lerium sunt, vocabula graeca : Μακάριος iv Ai- 
γύπτῳ ὧν satis comprobant. Illa Iobi verba Ma- 
carius Aegyptius etiam In homiliis laudibus 
effert (16). Latrones vero íllo tempore in Aegy- 
pti desertis creberrimi erant. De latrone, qui 
virginem Deo sacratam e manibus sociorum 
stuprare eam cupientium eripuit, legis in li- 
bro secundo (17). Cellam 8. Hilarionis latro. 
nes per totam noetem qusesierunt, neque 
invenire potuerunt (18). 8. Ammoni latrones 
frequenter panem abstulerunt, quare sanctus 
duos eremi dracones ingentes ad ostium cel- 
lae collocavit, quorum aspectu semineces, 
quum appropinquassent, latrones in cellam 
introducti, mensa apposita, in meljorem vitam 
conversi sunt (19). Bello inter duorum incolas 
pagorum coorto alter latrone quodam duce ad 
bellum gerendum maxime idoneo confde- 


(12) Ibid. lib. V libell. 16, 6 p. 634, 4. 

(13) Ibid. lib. VII cap. 3, 1 p. 666, 2. 

(14) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 536 s. v. 
Macarius Aegyptius ὃ XVIII; infra in harumQuae- 
stionum Appendice altera sub III. 

(15) Ibid. p. 548 s. v. Macarius Aegyptius $ XL. 

(146) Cf. infra locum Hom. V ἃ nobis nunc pri 
mum editum. 

47) VV. PP. Rosw. lib. ILecap. 16 p. 474, 1; Re- 
fini Opp. ed. Vallarsi p. 176, Migne p. 436. 

(48) Vita S. Hilarion. cap. 7, VV. PP. Rost. p- 
TI, 4. 

(49) VV. PP. Rosw. lib. IL cap. 8 p. 465, 3 9f 
Rufini. Opp. ed. Vallarsi p. 158, Migne p. 49. 








19i 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRIN. 


victum ministrarem. Sed quando miserae tem- A ipsam beatus Macarius requisivisset : Humili- 


pus pariendi advenit, diebus plurimis parere 
crüciata non potuit. Quae quid fecisset requi- 
sjta respondit : Quia anachoretae illi causam 
non habenti crimen imposui. Nam ma iuvenis 
vieinus noster ille compressit. Quod cum ille, 
qui mihi ministrabat, audiisset, gaudio reple- 
tus 139 advenit, infelicem illam puellam, 
priusquam fateretur, quod tibi calumniam 
frustra contexuit, parere nullatenus potuisse 
vociferans, sed et omnes vicinos venire, et in te 
commissi veniam poetulare. Quae ego cogno- 
scens, ne me et ipsi homines molestarent, fe- 
stinus abscedens in hunc locum perveni, et 
haec est causa mei in istis locis adventus (1). » 
Idem traditur in VV. PP. libro quinto (2), et 
in Apophthegmatis a Cotelerio editis (3), et 
utrobique locus, in quem Macarius fugit, Scete 
appellatur ; ex quo Macarium Aegyptium 
fuisse eum apparet, Eum vero anno trigesimo 
aetapjs suae in Scetim abiisse e Palladio con- 
stat (4. Ac sancti, quidem non pauci de cri- 
mine seorti falso accusati esse dicuntur, quo- 
ram innocentia postea detecila est. E quorum 
namero fuerunt Marina, Eugenia, Apollinaris 
vjrgines, quae habitu virili adsumpto sancte 
vixerunt (5), et Eustathius lector Caesareae ur- 
bis in Palaestina sitae, cui idem plane, quod 
Macario, accidisse comperimus (6). Etiam 
hodie in Elephantine insula, stupro commisso, 
propinqui virginis lapsae et ipeam et eum, ἃ 
quo corrupta est, occidere solent (7). 

« Abbas Macarius dum diluculo palmarum 
folia portans ad cellam suam reverteretur, oc- 
curritei diabolus cum falce praeacuta, volens- 
que eum percutere non valebat. Qui excla- 
mans dixit: Magnam a te vim patior, o Ma- 
cari, qui, cum te cupio nocere, non valeo, 
dum, quaecunque tu facis, ego magis ex ope- 
re facio. Tu ergo ieiunas interdum, ego nullo 
unquam cibo reficior. Tu saepe vigilas, me ve- 
ro sopor nunquam 140 oppressit. Sed in una 
re me vincis, ipse profiteor. Cum ab eo rem 


(4) VV. PP. Rosw. lib. IIl cap. 99 p. 515, 2 sq. 

(2) Ibid. lib. V libell. 45, 21 p. 623, 2 sq. 

(3) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T.I p.524 sq. s. v. 
Macarius Aegyptius $ I ; infra in harum Quaestio- 
num Appendice altera sub III. 

(4) Cf. supra $12 p. 38. | 

(5) Vita S. Marinae VV. PP. Rosw. lib. I p. 3903 
sqq. Vita S. Eugeniae ibid. p. 340 sqq. De Appol- 
linari virgine cf. infra Caput VII $ 44. 

(6) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 144 Opp. Meurs. 
]. I. p. 627. In codd. Vindobon. locus de Eustathio 


deest. 


tas tua, dixit, sola me vincit. Haec dicente 
inimico, et extendente beato Macario manus 
suas ad orationem, spiritus immundus inter 
auras evanuit (8). Eadem plane ad verbum 
leguntur in libro septimo (9) ; ín libro autem 
quinto (10) et in Apophthegmatis a Cotelerio 
editis (11) hoc quidem discrimine habentur, 
αἱ finis, ille, orante Macario diabolum  eva- 
nuisse, desideretur. Animadvertendum est, in 
Apophthegmatis. rem bis inveniri ; nam ibi 
postea iterum legis : « Alias iterum daemon ad- 
versus Macarium abbatem insurrexit cum gla- 
diolo, eius pedem amputaturus. Quod cum 


B propter humilitatem eius non potuisset, ei : 


Quaecunque habetis, inquit, babemus et nos; 
sola humilitate a nobis differtis et praevale- 
tis (13). » Cum Apophthegmatis, ubi res s. v. 
Macarius Aegyptius occurrit, oonvenire vide- 
tur libri quinti seriptor, qui narrationi de 
Macario Aegyptio illam subiunxit : 

« Quodam tempore abbas Macarius, dum ad 
montem Nitriae ascenderet, discipulo suo, ut 
parum praecederet, imperavit. Qui eum ante 
illum pergeret, obvium habuit quendam sacer- 
dotem idolorum, eursu concito venientem, et 
lignum grande portantem. Cui exclamans ait : 
Quo curris, daemon ? At ille iratas tantis oum 
plagis affecit, ut exanimem paene relinqueret ; 
et relicto eo sacerdos iterum currebat. Pro- 
gressusque parum obviavit beato Macario, qui 
ait ad eum :Salveris, laborator, salveris ! At 
ille admiratus respondit : Quid in me bosi 
conspexisti, ut me salutares? Cui senex ait: 
Quia vidi te laborantem, et eurris Ignoranter. 
Cui sacerdos dixit : Et ego salutatione tua com- 
punctus magnum servum Dei te.cogeovi ; nam 
aller 1&1 nescio quis miserabilis monachus 
occurrens mihi iniurias fecit, sed οἱ ego pis- 
gas illi pro verbis imposui. Tune apprehen- 
dens pedes beati Macarii elamabet dicens : 
Nisi me monachum feceris, non  desistam. 
Pergentesque pariter venerunt ad locum, ubi 


(7) Minuloli Reise zum Tempel des Jupiter Am- 
mon p. 292. 

(8) VV. PP. Rosw. lib. III cap. 4124 p. 518, 2. 

(9) Ibid. lib. ΥΠ cap. 13, 6 p. 670, 2. 

(40) Ibid. lib. V libell. 15, 26 p. 624, 4. 

(14) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 53i s. 
v. Macarius Aegyptius $ ΧΙ ; infra in harum (use 
stionum Appendice altera sub III. 

(12) Ibib. p. 545 sq..s. v. Macarius Aegyptii 
$ XXXV ; infra in harum Quaestionum Appeadie 
altera sub Ill. 





183 


VITA. 


194 


esesus fráter iácéBat. Quem otrique tolletntes, Α quantalamcunque patimur ; illi vero, qui co- 


quoniam gftadi nom poterat, manibus in eecle- 
siam pertulerunt. Cum autem fratres vidissent 
sacerdotem: {Πα beatum Macarium comitan- 
tem, stupefacti cum admiratione monachum 
illum perficiunt, et multi propter illum ex pa- 
ganíis fact! sunt Christian. Dicebat ergo abbas 
Macarius : Quia sermo superbus et malus etiam 
bonos viros convertit ad mulum, sermo vero 
humilis et bonus etiam malos mutat in me- 
lius (4). » Eadem inter Apophthegmata apud 
Cotelerium leguntur, ubi ita ineiplunt : « Nar- 
rarunt Macarium Aegyptium abbatem aliquan- 
do e Scete ascendisse in montem Nitriae.. (3) ; » 
cetera vero accurate cum illis conveniunt. 

« Abbas Macarius dum ambularet in deser- 
to, caput cuiusdam hominis aridum invenit in 
terra. Quod postquam  baeulo suo convertit, 
vocem visum est emittere, Quod senex, quis- 
nam esset, interrogat. At ille respondit : Ego 
quidem princeps eram sacerdotum idolorum, 
qui in hoe loeo habitabant. Tu autem es ab- 
bas Macarius Spiritu dívino repletus. Quaeum- 
que enim hore misertus eorum fueris, qui in 
poena sunt, et pro iis oraveris, consolationem 
aliquam sentiuht. Cul senex : Et quae est con- 
solatio vestra vel poena ἢ responde. At ille al- 
tius ingernisceas : Quantum, inquit, coelum 
distat 6 terra, tantum ignis est altus, in quo 
medio sumus a pedibus usque ad caput undi- 
que perfuá, wee cuiquam licet faciem alterius 


intueri, sed f&eles nostro dorso eeniunetae 


sunt. Cum emo oras pro nobis, ex parte vide. 
mus alterutrem, et δ᾽ nobis pro consolatione 
constat. His uiii msan t(edH. dicens : Vae 
diei illi, in quo lioo mandata : y pei transgres- 
sus est 1 148 Εἰ itum sb 90: *,,i esaet altera 
poena maio, inquet. Cui Met respondit : 
Sum nobis sii njig inferiu*- Cumque qui 
essent illi interroget, dixit ". Nos quidem, 
qui Deum non caguovimu$, misericordiam 


(4) VV. PA. Rosw. lib. IILcap. 197 p. 548,2. 


(2) Cotele Eccl. Graec. Mon. T. I p. 547 s. D 


v. Macarius Aegyptius καὶ XXXIX ; infra in harum 
Quaestionum Appendice altera sub III. 

(3) VV. PP. Rosw. lib. ΠῚ cap. 172 p. 526, 
1 sq. 
(4) Ibid. lib. VI libell. 8, 16 p. 656,.3 sq. 

(5) Cotelir. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 546 s. v. 
Macarius Aegyptius αὶ XXXVIII ; iofra in harum 
Quaestionum Appendice altera sub ΠΙ. 

(6) Oratie de iis qui ia fide dormierunt. lo. Da- 
mase.Opp.T. Ip. 585. 

() Ep. Δ Cf. Fabricii Biblioth. Graec. s. v. 
Palladius sd..l, Vol. X p. 106. 


£nitum negaverunt, gravioribus et ineffabili- 
bus poenis subtus nos cruciantur. Quibus au- 
ditis beatus Macarius capite altius terrae de- 
fosso discessit (3). » Idem in libro sexto (&) 
de abbate Macario maiori i. e. Aegyptio, atque 
in. Apophthegmatis a Cotelerio editis (5) s. v. 
Macarius Aegyptius traditur. Nec non idem 
colloquium loannes Damascenus, falso ut vi- 
detur, in Historia Lausiaca legisse se tradi- 
dit (6), in qua hodie non amplius legitur. 
Atque insuper a Michaele Glyca (7), in Me- 
naeis Graecorum (8), a Nicephoro Blemi- 
da (9), et in loannis Hagioelitae encomio Macarii 


B Aegyptii (10) memoratur. Theologorum scho- 


lasticorum ingenia ob difficultates, quae ei 
insunt, dogmaticas multum exercuit. Quas 
quidem S. Thomas, refutatis ceterorum seho- 
lasticorum loci explicationibus, optime expe- 
dire studuit (11). Sed rem fabulosam esse, 
quis non existimat ? Origenistam forte compo- 
suisse eam suspicor, quia Origenistae de dam- 
natorum statu post mortem male sentiebant. 
Ceterum in mss. Aquicinct. teste Rosweido hi- 
storia legebatur ita verbis concepta, ut diffi. 
cultates penitus eessarent (12). 

143 « Quidam frater beatum Macarium 
postulabat, ut ei sermonem diceret, per quem 
posset salvari. Cui senex ait :. Oportet fugere 
homines, et sedere in cella, et pro peccatis 
iugiter lametitari, et.quod super omnes vir- 
tutes est, tam linguam coercere quam -ven- 
trem (13). » Eandem Macarii doctrinam in 
Apophthegmatis a Cotelerio editis bis invenis. 
Et semel quidem his verbis concipitur : 
« Esaias abbas, interrogans Macarium abba- 
tem : Profer mihi, inquit, sententiam. Cui 
senex respondit : Homines fuge. Esaias abbas : 
Quid, iuquit, est fugere homines ? Respondit 
senex : Sedere in cella tua et deflere peccata 
tua (1&). » Alter vero Apophthegmatum locus 


(8) Synaxarium Graecorum 26 Ian. 

(9) Diatriba, qualem esse deceat imperatorem Cf. 
Fabricii Biblioth. Graec. 1. I. 

(40) Consule Leonem Allatium de libris ecclesias- 
ticis Gràecorum diss. II ed. Paris 1645 p. 447 — 
123. 

(11) In IV. Sent. Dist. XLV q.IIart. II ad IV. Cf. 
VV. PP. Rosw. lib. VI not. 12 p. 022, 3. 

(42) VV. PP. Rosw. lib. III not. 20 p. 535, 4. 

(43) Ibid. lib. III cap. 189 p. 528, 1. 

(14) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 5408. v. 
Macarius Aegyptus $ XXVII ; infra in harum Quaes- 
tionum Appendice altera sub III. 


480 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


436 


in eo solo differt, quod pro Esaia abbate Aio A tribus paximatiis (4) apposuit, tacensque stetit. 


abbas legitur (1). Aio autem abbas in The- 
baide habitavit (2); Esaias abbas in quibus 
Aegypti regionibus vixerit, non invenio (3). 
Num compilator Apophthegmatum rem Macario 
Aegyptio iuste tribuerit, aliunde non liquet. 

e Venerunt aliquando duo quidam iuvenes 
ad beatum Macarium, unus quidem ad plenum 
doctus, alter vero adhuc incipiens. Et provo- 
luti pedibus eius postulabant, ut secum eos 
habitare permitteret. Quos cum vidissel quasi 
corpore deliciosos, existimavit eos eremum 
ferre non posse. Dixitque ad eos : Hic, fratres 
mei, non potestis manere. Et illi dixerunt : Si 


tecum non possumus habitare, pater, quid B 


ergo faciemus ? Quo ille audito coepit intra se 
ita reputare : Si illos hine eiecero, scandalum 
patientur ; nunc dicam illis : Venite, construite 
vobis cellulam, si potestis. Cumque illi locum 
sibi tantummodo demonstrari rogarent, duxit 
eos et ostendit 1444 iis petram, qua incisa 
sibi habitaculum praepararent, et lignis allatis 
de palude contegerent. Arbitrabatur autem 
Macarius confestim illos pro iniuncto labore 
discedere. Illi vero interrogaverunt eum, di- 
centes : Quid operis exercere iubes nos, pater ? 
Tunc ille sublatis foliis funiculum illis intexere 
ostendit, quem pro victu eos distrahere com- 
monuit; et ita. ab iis discessit. At illi cum 
summa patientia, quaecumque iis fuerant im- 
perata, perfecerunt. Videns ergo :eos senex 
in operibus bonis quotidie succrescere, et 
frequenter in ecclesiam cum silentio in ora- 
tionibus persistere, desiderabat scire vera 
opera eorum. Septimana ergo integra ieiuna- 
vit, et rogavit Dominum, ut sibi opera eorum 
dignaretur ostendere. Et post haec profectus 
est ad eos, pulsavitque ostium speiluncae eo- 
rum. Quo aperto et viso homine Dei adora- 
verunt utrique in terra. Et postquam facta ex 
more oratione considerunt, ille maior innuit 


Cumque comedissent, dixerunt ad beatum 
Macarium : Discedis, pater, an nom ? Ft ille 
illie se quiescere velle respondit. Tunc illi 
mattulam in uno angulo ad opus ipsius collo- 
carunt, ipsi vero in altero angulo quieverunt, 
quasi ad dormiendum se proiecissent. Iterum 
ergo Macarius rogavit Dominum, ut ei opera 
ipsorum declararet. Et ecce, velut dissipato 
tecto lux clara cellulam illam quasi media dies 
implevit, quam tamen illi non senserunt. Sed 
postquam arbitrati sunt senem dormire, sur- 
gentes in orationem sese dederunt, extendentes 
manus ad coelum. Quos quidem ille, quid fa- 
cerent, intuebatur; illi autem illum videre 
non poterant. lptentius autem senex respi- 
ciens vidit tanquam muscas daemones venien- 
tes in illius minoris ore atque oculis residere 
volentes, sed angelus Domini rhomphaea ignea 
armatus 1455 tam iilum circumdabat et defen- 
debat, quam daemones repellebat et eiiciebat ; 
ad maiorem vero accedere nullo modo prae- 
valebant. Prope vero iam luce proiecerunt se 
in eodem stratu suo. Tunc Macarius velut 
evigilans surrexit; similiter aurrexerunt et 
ipsi quasi de longo somno excitati. Et acce- 
dens senior frater ad senem dixit : Vis, pater, 
vel duodecim psalmos canamus. Cumque psal- 
lerent, de ore iunioris fratris per singulos 
versus fax ignis egressa ascendebat ad coelum. 
ltem οἱ maior cum decantaret, quoties ad 


 psallendum labia deducebat, velat funiculus 


ignis de ore eius. similiter-tendebetur ad coe- 
lum. Postquam vero expleverunt mitutinos (5), 
egressus Macarius obsec ^ut pro se 
orare dignarenslur; ijj ve tacentes ad eius 
pedes sunt pfr'ovoluti, Seips oratiosibus illius 

commendante$&- Et coono4 senex, quoniam 

maior quidemib esset jp (149re Dei perfeetus, 
minorem vero X&dhuc daagopes impugnarent. 
Post paucos ver» díes μοδὺγ frater receptus 


minori, et egressus est foras. Ipse autem sede- p est in pace; tertio die edam minor est eum 


bat torquens funiculum, nihil loquens omnino. 
Hora vero nona pulsavit ostium frater iunior, 
et ingressus est cum cibo, quo reflcerentur. 
Eodem nutu iussus mensulam parvulam cum 


(4) Ibid. p. $49 $ XLI. 

(2) Ibid. p. 400 sq. s. v. Aio. 

(5) De Esaia abbate cf. VV. PP. Rosw. lib. IL cap. 
40 p. 469, 2. Hist. Laus. ed Meurs. cap. 57 Opp. 
Meurs, 1. 1. p. 543. (Genuinaesse, quaeibi leguntur, 
docent codd. Vindobon. quos p. 14 recensuimus.) 
Sozoim. Hist, Eccl. lib. III cap. 14 ed. I. p. 518. 


Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 445 s. v. Esaia , 


adsecutus (6). » Idem uberius ipse Macarius 
narrasse traditur in libro sexto (7) et in Apo- 
phthegmatis a Cotelerio prolatis (8) ; utrobique 
enim his incipit verbis : « Dicebat abbas Vin- 


(4) In graeco textu Cotelerii τρεῖς παξαμάδας. 

(6) In graeco textu ap. Coteleriuumn περὶ si 
πρωΐαν, circa matulinum tempus. 

(6) VV. PP. Rosw. lib. Illaap. 195 p. 88.344. 

(7) Ibid. lib. VI libell. 3, 2 p.651, 2 sq. 

i8) Coteler. Eccl. Graec. Son. T.I p. 544. s. 
v. Macarius Aegyptius $ XIXIII ; infra. ip barum 
Quaestionum appendice alte'a sub III. 








489 
rum remíniscendo vím memoriae 
malorum vero a daemonibus inflietorum re- 
cordatione non laedere (1), de modo orandi (2), 
de puella gravida a Macario Aegyptio so cor- 
ruptam esse mentiente (3), de diabolo humi. 
litate a Macario Aegyptio se vinci fatente (4), 
de fure, quem idem Macarius in cella sua de- 
prehendit (5), de daemone denique, qui visi- 
tatis fratribus solum sibi Theoetistum fratrem 
in monasterio favere eidem Macario fassus 
sit (6), supra excuseimus (7). Superest, ut ce- 
teras novem ex ordine recenseamus. 

« Dixit abbas Macarius abbati Zachariae : 
Dic mihi, quod est opus monachi? Dixit ei : 
Me interrogas, pater? Et dixit ei abbas Maca- 
rius : Certus sum de te, flli Zacharia; et enim, 
qui me pulsat, ut interrogem te. Dixit ei Za- 
charias : Quantum ad me, pater, hoe puto, 
quoniam, quicunque semetipsum  neceseita- 
tibus subiecerit, atque coegerit, ipse est mo- 
nachus (8). » Idem reperis in Apophthegmatis ἃ 
Gotelerio editis 8. v. Zacharias, quem in Scete 
resedisse ibi edoceris; qua ex re Macarium 
Aegyptium nostro loco intelligi haud iniuste 
eolliges. Zachariae autem responsio in graeco 
textu fere haec est : « Quantum ego quidem 
existimo, pater, qui se ipsum cogit ad omnia, 
is est monachus (9). » 

« interrogaverunt quidam patrum abbatem 
Macarium Aegyptium dicentes Quomodo 
eorpus tuum, et quando manduess, et quando 
ieiunas, siccum est ? Et dixit ils senex : Sicut 
lignum in manu hominis, cum quo fructices in 
igne versantur atque reversantur, semper ab 
igne consumitur, ita, sí homo mundaverit 
mentem suam in timore Dei, ipse timor Dei 
etiam ossa eius 149 consumit (10) » Idem 
Macarli Aegyptii dictum in Apophthegmatis 
saepe laudatis legitur (11). Nec non simili cor- 


(14) VV. PP. Rosw. lib. V libeil. 40, 34 p. 599, 4. 
« (3) Ibid. libell. 12, 10 p. 614, 4. 

(3) Ibid. libell. 45, 38 p. 683, 3 sq. 

(4) Ibid. libell. 15, 96 p. 694, 14. 

(9) Ibid. libell. 16, 6 p. 634, 4. 

(6) Ibid. libell. 18, 9 p. 637, 14 sq. 

(7) Cf. $ 32 p. 182 $ 47 p. 65 $ 29 p. 119 $ 33 p. 
145. 138 sq. 139 sq. 135 sq. 133 sq. 

(8) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 4, 6 p. 568, 4. 

(9) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. 1. p. 443 s. v. 
Zacharias $1 ;infra in harumQuaestionum Appen- 
dice altera sub IV. 

(10) VV. PP. Rosw. lib. V. libell. 3, 8 p. 565, 
2 sq. 

(11) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 534 sq. s. 
v. Macarius Aegyptius $ XII infrain harum Quae- 


-S. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 
laedere, A poris ariditate Macarius Alexandrinus fuit, cul 


140 


ne pili quidem menti enati erant ob nimios 
exercitationis labores obque nimiam cutis ari- 
ditatem (12). 

« Miserunt cliquando senes de monte Ni- 
triae δὰ abbatem Macarium in Seithi, rogantes, 
ut veniret ad eos, alioquin seíret, omnem mul. 
titudinem, si ipse ad eos non veniret, sd ipsum 
esse venturam, quoniam deeiderabant videre 
eum, antequam migraret ad Dominum. Qui 
eum veniseet in montem, congregeta est omnis 
multitudo fratrum ad eum. Rogsbant autem 
eum senes, ut faceret verbum ad íratres. ilie 
autem lacrimans ait : Ploremus, fretres, et pro- 
ducant oeuli nostri lacrimas, antequam eamus 
hine, ubi lacrimae nostrae eorpora ecomburant. 
Et fleverunt omnes et ceciderunt proni in fs- 
eiem dicentes : Pater, ora pro nobis (13). » Idem 
exstat in Apophthegmatis a Cotelerio editis (44). 
Verba autem senis nonaginta fere &nnos nai 
et ultimum Nitriam visitantis animos fratrum 
ad laerimas commovisse, quis non facile 
credet? Indidem, quanti eum fecerint fratres, 
elucet. 

« Abbas Macarius maior in Seithi dieebet 
fratribus post missas eeclesiae : Fugite, fratres. 
Et dicit ei unus fratrum : Pater, ubi habemus 
fugere amplius a solitudine ista? et ponebat 
digitum suum in ore auo dicens : Istud esi, 
quod fugiendum dico ; etsle intrabet in cellam 
suam.et claudens ostium sedebat solus (ἐδ). » 
Idem habes in Apophthegmatis 4 QCotelerio 
editis (16), hoc uno discrimine, quod pro « post 
missas ecclesiae » iu graeco. 350 
dimisit ecclesiam » legitur. Tacitur 
praecipuis monachorum Aegypti 
adnumeranda est (17). 

« Abbas Theodorus, cognomento daVoerme, 
habebat tres codices bonos. Eb curn wemiseet 


aute 
virtutibus 


stionum Appendice altera sub Il 

(12) Cf. supra $19 p. 75. 79. 

(13) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 3, 9 p. 996, 1. 

(14) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. 1 p. S45 s. v. 
Maearius Aegyptius $ XXXIV ; infra in harum 
Quaestionum Appendice altera sub III. 

. M5) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 4, 27 p.510, 1. 

(46) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. S6 a. v. 
Macarius Aegyptius $ XVI ; infrain harum Qoae 
stionum Appendice altera sub Ill. 

(17) Agatho abbas, ut taciturnitatis virtuteg Mf 
ciscatur, tres annos lapidem ip ore gesta ssebritf- 
VV. PP. Rosw. lib. V libell. 3, 7 p. 568, 1. fiut 
nitatis exemplalaudantur in /adice reru ἃ Vit 
Patrum apud Rosweidum. 


444 


ad ablatem Macarium, dixit ei : 
codices, et proficio ex lectione eorum. Sed et 
fratres petunt eos ad legendum, et ipsi profi- 
ciunt, Die ergo mihi, quid debeo facere ? Et 
respondens senex dixit : Boni sunt quidem 
actus, sed melius omnibus est, nihil possidere. 
Quod eum audiisset, abiit, et vendidit memo- 
ratos eodices, et dedit indigentibus pretium 
ipsorum (1). » Eadem in Apophthegmatis ἃ 
Cotelerio editis ita narrantur : « Theodorus 
abbas Phermae tres bonos libros possidens ad 
Macarium abbatem venit, et : Tres, inquit, 
mihi sunt libri praeclari, ex quorum lectione 
fructum capio ; fratres quoque iis utuntur, et 
pariter profleiunt. Effare igitur mihi, quid 
debeam facere; num ad meam fratrumque 
utilitestem eos retineam, an vendam demque 
pauperibus ἢ Senex respondit: Pulchrae qui- 
dem actiones sunt, sed meltor omnibus est 
Paupertas. Quo audito diseessit, eosque ven- 
didit, et peeuniam dedit pauperibus (2). » Ma- 
earium Aegyptium esse inde coniicio (3), quod 
Pherme prope Scetim sita erat, et Theodorus 
ipse initio in Seete vixit (4). Paupertas vero 
principalis Aegyptiorum patrum virtus fuit (5). 

« Veait abbas Maearius maior ad abbatem 
Antonium in montem, et cum pulsasset ostium, 
exivit δὰ eum et dixit ei : Tu quis es ? Et ille 

t : Ego sum Macarius. Et claudens ostium 
intravit, et dimisit eum foris. Et eum vidisset 


postea patientiam eius, aperuit ei. Et adgau- 


dens ei dicebat : Multum tempus ees, x quo 
te videre desiderabam, audiens de te. Et exhi- 
bens ei. hospüsiffatémi refecit eum ; erat enim 
. fessus de multo labore. Vespere autem faeto 
infudit sibi abbas Antonius modicas palmas, 
et dicit ei abbas Macarius : Da mihi, ut ego 
infundam qued operer. llle autem dixit : Non 
habeo plus. Et faciens fasciculum maiorem 
infudit eum. Et sedentes a sero et colloquentes 
de utilitate animarum faciebant plectam, et 


(1) VV.PP. Rosw. lib. V.libell. 6, 6 p. 582 sq. 

(2) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 451 s. v. 
Theodorus Phermensis$ 1; infrainharum Quaestio- 
nem Appendice altera sub IV. 

(3) Hist. Laus. ed. Meurs. cap. 34 Opp. Meurs. 
l. I. p. &17 ; ef. Palladii Historiam Lausiácam ád co- 
dicis Vindolónensis fidem breviter delineatam, iafra 
huic nostraeeditioni Historiae Lausiacae praeposi- 
tam. 

(4) Coteler. 1. 1. p. 457. 458 s. v. Theodorus 
Phermensis$ XXV. XXV. XXVII. 


(5) Cf. Bosweidi Indicem rerum in VV. Rosw. 


α w Pn»nuwfne 


VITAE. 
Habeo tres À ipsa plecta per fenestras descendebat Jin 'spe- 


“δ 


lunca. Et egrediens mane sanétus Antoniüs 
vidit eolleetionem plectarum abbatis Macarib, 
et admiratus est, et osculatus manus eiüs 'dt- 
cebat : Multa virtus de istis egreditur (6). » 
Eadem in Apophthegmatis a COCotelerio 'editís 
traduntur (7). Macarium vero Aegyptium cum 
S. Antonio ( t XVI. Cal. Febr. 386) (B) con- 


gressüm esse, hic itetum «€éomperimmus (9). 


Quam quidem historiam cum iis, quae suprá 
de Macario Pispir coenobii abbate relata 
sunt (10), contondendam non esse facile per- 
spicis. 

« Deseendit aliquando ipse Macarius de 


B Seithi ad locum qui dieitur Terenuthin, et in- 


travit dormire in monumento, ubi erant anti- 
quitus sepulta corpora paganorum. Et traxit 
unum corpus sub caput suum tanquam plu- 
matium de scirpo. 151 Daemones autem, vi- 
dentes fiduciam eius, invisi sunt, et volentes 
terrere eum, vocabant quasi qwandam mulie- 
rem dicentes : Nonna illa, véná nobiscum ad 
balneum. Et aiter daemon desub ipso t&nquam 
ex mortuis fllis respondit dicens : Peregrinum 
quendam habeo super me, non possum venife. 
Senex autem non expavit, sed confidens fun- 
debat corpus illud, dicens : Surge, vade, si 
potes. Quod eum audiissent daemotbs, elama- 
verunt voce magna dicentes : Vieisti nos. Ft 
fugerunt confusi (44). » Eadem res in Apoph- 
thegmatis s&épe laudet habetur (13). Tere- 
huthin vero ubi situm fuerit, invenire non 
potui. 

« Narravit abbas Petrus, qui fuit discipulus 
abbatis Lot, dicens : Eram aliquando in cella 
abbatis Agathonis, et venit frater quidam ad 
eum, dicens : Volo habitare cum fratribus, 
sed dic mihi, quomodo habitem cum iis. Dicit 
ei senex : Sieut in prima die, quando ingre- 
deris ad eos, it custodi peregrinationem tuam 
omnibus diebus vitae tuae, nec àssümas fldu- 


(6) VV.PP. Rosw. lib. V. libell. 7, 9 p. 585, 1. 

(7) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 530 sq. s. v. 
Macarius Aegyptius $ IV ; infra in harum Quaestio- 
num Appendice altera sub III. 

(8) Cf. Tillemont Mémoires T. VII P. I p. 228. 

(9) Cf. Apophthegm. Coteler. 1. 1. p. 539 sq. 
8 XXVI ; infra $ 38. 

(10) Cf. supra $ 24 p. 103 sq. 

(11) VV. PP. Rosw. lib. V libell. T, 10 p. 583, 2. 

(12) Coteler. Eccl. Graec, Mon. T. I p. 585 s. v. 
Macarius Aegyptius $ ΧΙ ; infra in harum Quae- 
stionum Appendice altera sub III. 


143 


ciam. Dicit ei abbas Macarius : 
cit fiducia ? Dicit ei senex : Sic est sicut aestus 
grandis ; qui quando exarserit, omnes fugiunt 
a facie ejus, quia aestus etiam arborum fru- 
etus corrumpit. Dixit abbas Macarius : Sie mala 
fiducia est ? Respondit abbas Agathon : Non 
est peior altera passio quam fiducia ; genitrix 
est enim omnium passionum. Convenit ergo 
operatio monacho non sumere fiduciam, vel 
si solus sit in cella (1). » Hoc Agathonis re- 
sponsum fratri datum etiam in libro tertio (2) 
et in libro septimo (3) legis ; sed Macarii verba 
in solis Apophthegmatis a CCotelerio editis 
adduntur (&) Quae an sint Aegyptii Macarii 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


444 


Quid enim fa- A ritis pueros, tollite melotes vestras, et disce 


dite (10). » Eandem Macarii Aegyptii prophe- 
tiam in Apophthegmatis ἃ Cotelerio editis de- 
prehendis (11). Quaenam Sceetis devastatio in- 
nuatur, num sub Lucio Arianorum episcopo 
Alexandriae Macario superstite facta (12), an 
illa barbarorum, qui Moysen abbatem cum 
sociis trucidarunt (13), an tertia quaedam no- 
bis incognita, discerni vix poterit. Tillemon- 
tius invasionem barbarorum istorum, quos e 
crudelissima  Mazicum gente fuisse nescio 
quibus de rationibus existimat, 153 praedic: 
autumavit (14). Ea autem, quae S. Augusti- 
nus de Aegypti monasteriis devastatis tra- 


verba, non satis perspicuum est. Etenim Aga- B didit (15), huc non spectare videntur. 


thon abbas 152 in Scete non videtur vixisse (5) ; 
Petrus autem abbas in Cellulis habitabat (6), 
et Lot magistrum eius in parva palude Arse- 
noitis regionis degisse credideris (7). 

« Abbas Macarius volens consolari fratres 
dicebat : Venit huc aliquando cum matre sua 
puer, qui a daemonio vexabatur, et dicebat 
matri suae : Surge, eamus hinc. llla autem 
' dicebat : Non possum pedibus ambulare. Et di- 
cebat ei filius suus : Ego te porto. Et admiratus 
sum astutiam daemonum, quomodo eos inde 
fugare volebat (8). » Idem in Apophthegmatis 
a Cotelerio, editis habetur (9). Utri autem Ma- 
cariorum res tribuenda sit, historia, quae se- 
quitur, indicat. 


« Dicebat iterum de. desolatione Scithi ad Ε 
Quando videritis cellam aedificatam - 


fratres : 
iuxta paludem, scítote, quia prope est deso- 
tatio Scithi; quando autem arbores videritis, 
jam ante ianuam est; quando autem vide- 


(1) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 10, 8 p. 596, 2. 

(2) Ibid. lib. IIl cap. 198 p. 529, 2. 

(3) Ibid. lib. VII cap. 42, 1 p. 083, 4. 

(4) Coteler. Ecol. Graec. Mon. T. I p. 372 sq. s. 
v. Agathon $ 1 ; infra in harum Quaestionum Ap- 
pendice altera sub lV. 

(5) Congressu in Scete habito Agathon abbas ve- 
nit fratribusque non recte sancitum esse dixit ; ex 
quo eum in Scete non habitasse recte colliges. Cf. 
Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 371 s. v. Agathon 
8 XIV. 

(6) Coteler, Eccl. Graec. Mon. T. I p. 646 s. v. 
Petrus Pionita 81. 

(T) Ibid. p. $21 s. v. Lot abbas $ I. 

(8) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 18, 10 p. 638, 1. 

(9) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 531 s. v. 
Macarius Aegyptius$ V1 ; infrain harum Quaestio- 
num Appendice altera sub III. 

(40) VV. PP. Rosw, lib. V libell. 48, 44 p. 638, 1. 

(14) Coteler. Eccl. Graec. Mon. l. I. p. 531 s. v. 


Quando liber quintus compositus sit, non 
satis constat. Laudatur autem a Photio (16), 
et Pelagium libri interpretem saeculo sexto 
vixisse, non temere coniecerunt (17). Sed ad 
librum sextum transimus. 

$ 94. Libro sexto undecim insunt δ ἰδίο- 
riae de Macariis, quarum septem de Macario 
Aegyptio postquam fatigatus oravit, elevato 
et trans flumen demisso (18), de duobus 
adolescentibus — peregrinis eumdem Maca- 
rium adeuntibus et tanta virtute excellenti- 
bus (19), de Macariorum cum duobus tri- 
bunis congressu adiecta illa descriptione 
Scetis (20), de cranio Macario Aegyptio poe- 
nas infernorum enarrante (21), de revelatione 
eidem Macario facta, ipsum virtutem dusrum 
mulierum..nondum attigisse (23), de eiusdem 
Macarii verbo quod dixit Evagrio : Umbra con- 
tentus esto (23), de eiusdem "afürguatione, se 
viginti annis aqua, pane et somne satietatem 


Macarius Aegyptius 8 V ; infra in harem Quaestio 
num Appendice altera sub III. 

(43) Cf. supra $ 6 p. 16 sqq. 8 37 p. 113 et in- 
fra Cap. Vill € 42. 

(13) De hac caede cf. VV. PP. Rosw.lib. V libell. 
18, 13. 14. Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I p. 55 
s. v. Mose abbas 8 X. 

(4) Tillemont Mémoires T. VIII P. IIl p. 999, cf. 
T. X ed. Paris. p. 75. 728. De Mazicum gente cf. 
Pallad. Hist. Laus. cap. 8. Cassian. Coll. II, 6. 

(15) Ep. 411 (alias 122), S. August. Opp. ed. 
Migne T. II p. 422. 

— (46) Bibl. cod. CXCVIII. 

(41) VV. PP. Rosw. Proleg. XV p. XLIL. 

(18) VV. PP. Rosw. lib. Vi libell. 2, 6 p. 61$ 2. 

(19) Ibid. libell. 3, 2 p. 651,2. 

(20) Ibid. libell. 3, 45 p. 636, 2. 

(21) Ibid. libell. 3, 16 p. 656, 2 sq. 

(22) Ibid. libell. 3, 47 p. 657,1. 

. (23) Ibid. libell. 4, 47 p. 659, 2. 








Ue 
4 


441 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


« Venit aliquando abbas Maearius ille Ae- Ὁ monachus. Ignoscite mihi fratres (1). idem 


gyptius de Scithi in montem Nitriae in die 
oblationis ad monasterium abbatis Pambo, et 
dixerunt ei seniores loci illius : Dic fratribus 
verbum aedificationis, pater. Qui dixit iis : 
Ego nondum factus sum monaehus, sed vidi 
monachos. Et dixit : Sedente enim 156 me 
aliquando in cella in Scithi, perurgebant me 
cogitationes meae dicentes : Surgens vade us- 
que in desertum, et eonsidera, quod illie vi- 
des. Et permansit retaetando huiusmodi ani- 
mus meus per quinque annos dicens : Ne 
forte ἃ daemonibus sit haec suggestio. Cum 
ergo perseverasset cogitatio ista im me, abli 
in eremo, et reperi ibidem stagnum aquarum, 
et insulam in medio eius. Veniebant quoque 
diversa animalia eremi, et bibebant ex eo. 
Inter quae vidi duos homines nudos, et con- 
tremuit corpus ineum ; putabam enim, quía 
spiritas sunt. Cumque vidissent ílli me trepi- 
dantem, locuti sunt ad me dicentes : Nolf ti« 
mere ; et nos ením homínes sumus. Dixi ita- 
,que iliis : Unde estis, et quomodo in hanc ere- 
mum venistis ? Qui dixerunt : De coenobio fui- 
nius, et factus est nobis consensus, et egressi sa- 
mus Rue, ecce quadraginta anni sunt. Erat au- 
tem unus ex ipsis Aegyptius, alius vero Libycus. 
Interrogavecunt autem me et ipsi dicentes : 
Quomodo est w€undus, et si ascendit aqua se- 
cundum tempus suum, si etiam habet mundus 
abundantiam suam ? Respondi [15 : 
Quos et ego interrogavi : Quomodo possum 
fleri monachus ἢ Dieunt mihi : Nisi quis re- 
nuntiaverit omnibus, quae in mundo sunt, 
non potest fieri monachus. Quibus dixi : Ego 
infirmus sum et non possum sieut vos. Re- 
sponderunt mihi : Si non potes sicut nos, sede 
in cella tua et plange peccata tua. Interrogavi 
ergo eos dicens : In hieme non sentitis frigus 
aut in aestate non incenditur corpus vestrum 
in caumate ? At illi dixerunt : Deus fecit nobis 
hane dispensationem, ut neque in hieme fri- 
gus neque aestate ardorem sentiamus. [ἀ60- 
que dixi vobis, quia ego nundum factus sum 


(4) VV. PP. Rosw. lib. Vllibell. 8, & p. 653, 4. 

(2) Coteler. Eocl. Graec. Mon. T. 1 p. 536 s. v. 
Macarius Aegyptius $1 ; infra in harum Quaestio- 
num Appendioe altera sub Ill. 

(3) Hist. Laus, ed. Meurs. cap. 12 Opp. Meurs. 
l. I, p. 373, 1 sqq. 

(4) Cf. supra $3 p. 4 sq. 

(6) Supra $ 82 p. 143. 

(0 VV. PP. Rosw. lib. VI libell. 4, 34 p. 
661, I. sq. 

(1) Ibid. Proleg. XIV p.XLII. 


-Etiam. ..- 


in Apophthegmatis  Cotelerii reperies (8). 
Pambo abbatem cum monachis suis in monte 
Nitriae habitasse, testis est Palladms (3). 
Duo illi monachi fuerunt e genere amachore. 
tarum, quorum vitam supra descripsimus (4). 
157 Monachorum aatem esse, sedere in cella 
οἱ deflere peccata sua, ipsum docuisse Maea- 
rium eognovimus (5). 

« Venit quidam adolescens ad abbatem Ma- 
carium, ut sanaretur a daemonio. Et dum es- 
set foris stans, ecce advenit quidam frster de 
allo monasterio et coneubuit in peccatum 
eum adolescente illo. Egressus autem sener 
cernit fratrem illam peccantem cum parvulo 
illo, et non eum increpavit dicens : Si Deus, 
qui plasmavit eos, videns patientiam ἐπ illis 
habuit, qui, sí vellet, incenderet 60$, ego 
quis sum, qui arguam eos (0) ? » Huius facino 
rís ceteri fontes memoriam non faciunt. 

Librí sexti interpres latinus est ioannes 
subdiaconus, quem Pelagii, interpretis libri 
quinti, aequalem fuísse existimant (7). Sexti 
quoque libri textum graecum Photius laudat 
(8). 

$ 35. Libro eeptimo sex de Macariis conti- 
nentur hístoriae, e quibus tamen novi parum 
discimus, quum un& 50la excepta omnes iam 
recehsuerimus. Narratur enim de diabolo fra- 
tres invisente atque Macario Aegyptio se solum 
v.Theopistum » amicum habere pro&tente (9), 
de fure; quem idem Macarius in cella depre- 
hendit (10), de *diabolo-sola illius humilitate se 
vinci fatente (11), de Bfóhio, wpi ia Pispir 
coenobio Macarium Antonii ministrum éen- 
venit (12), de Macarii Aegyptii expositione, eur 
recordatione malorum ἃ di&bole iuflictorum 
meémofiae non noceamus (18). Sdperew igitur 
sola haec historia : 

« Beatus Macarius dixit: Ia veritate si facta 
est monacho 158 despectio quasi laus, pau- 
pertas sicut divitae, inopia sicut. epulae, nun- 
quam moritur. [Impossibile est, behe creden- 
tem et pie colentem Deum cadere in passio- 


. (8) Bibl. cod. CXCVIII. 

(9) VV. PP. Rosw. lib. VII oap. 1, 8 p. 668, 2. 

(40) Ibid. lib. VII cap. 3, 4 p. 666, 2. 

(41) Ibid. lib. VII cap. 43, 6 p. 60, 3. 

(12) Ibid. VII cap. lib. 19, 8 p. 673, 2. 

(413) Ibid. lib. VII cap. 37, 4 p. 684, 3. Recen- 
suimus quinque illas historias supra (32 p. 193 
$ 38 p. 148; £32. p. 133 sq. $23. p, (48,1 33 
p. 139 sq. $33 p. 148 ; αὶ 25 p, 106 sq. $ 29 p. 10 
ὃ 83 p. 148. 


VTTAE. 


80 


mundam οἱ in errorem daemonum (1). A edidit (43), ibreviesime loqui suffieiet. Cum 


n senteniis patrum Aegyptiorum ἃ 
lo (3) et in Apophthegmatis a Cotelerio 
i8 occurrit. 

deinde in libro septimo de Macario 
io, qui nitrum [furatus sit, traduntur 
neutrum ex nostris, sed ad Macarium 
n, jui ad annum usque aetatis duode- 
üum pecora paverat, videntur spectare 
inus autem intrepres libri septimi est 
ius diaconus, quem etiam saeculo sexto 
iaud temere credunt (6). 

Ex  Hosweidiana collectione solus 
arum Aegyptiorum patrum liber exa- 
us restat. 
locis traditur, quorum tres sententiam 
i cur recordatione malorum a dae- 
nflictorum memoriae vim non laeda- 
, eiusdem doctrinam, iracundum sibi 
ocere (8), illudque, quod modo audi- 
lietum de monacho, perfecto (9) per- 
10). Quartus vero hic est : 
ebant pro abbate Macarios maiore, quia 
eus protegittotum mundum et portat 
hominum, ita et ille quasi quidam 
renus fuit ín fratribus, operiens de- 
irum, οἱ ea, quae videbat vel audiebat, 
in videns δὲ non audiens (114). » Quod 
r etiam in Apophthegmatis 159 a 
o editis (12), et cum ceteris, quae de 
. Aegyptio legimus, bene convenit. 
junc Apophthegmata a Possine-. οἵ ἃ 
o edita impiciamus. 

— -—CAPUT VII. 

HEGMATA A POSSINO ET A COTELERIO 
» INEDITA CODICUM VINDOBONENSIUM 
iDIX COTELERI! APOPHTHEGMATUM, VITAE 
TORUM DB SANCTIS MACARII AEGYPTIO 
LEXANDRINO. 

. De Apephthegmetis Macarii, quae e 
collegii ἃ. 1. Romani Poesinus primus 


Ubi de Macariis quatuor B 


enim didacticae piane indolis sint, et a Pri- 
tio (14), nec non im CGallandii Bibliotheca 
PP (45), denuo excusa faeile evolvantur, ea in- 
tegra adscribere noluimus. Leguntur vero in 
iis effata Maearii « magni, » i. e. Aegyptii de 
perfectione monachi, de eius consolatione, de 
conversatione eum senibus, de patientia, de 
amore vero, de vi orationis et patientiae, de 
taciturnitate, de sanctitate sine doctrina et 
doctrina sine sanetitate, de non appetenda 
praefectura monachorum, de oratione. Atque 
eadem ín iis, quae in homiliis Macarii Aegyp- 
tii, deprehenditur indoles. Sed quoniam opu- 
secula, quae sub Macarii Aegyptii nomine Pos- 
sinus ex eodem codiee Romano protulit (16), 
codice, quem ipse Vindobonae adii (17), teste 
160 a Simeone Logotheta (e scriptis Macarii 
Aegyptii) compilata sunt, Apophthegmata illa 
simili modo conflata esse non temere suspí- 
cor. Atque liaec Apophthegmata cum versione 
a nobis castigata infra in harum Quaestio- 
num Appendice altera sub ll typis repetivi- 
mus. 

$ 38. In. Apophthegmatis ἃ Cotelerio editig 
de Macario Aegyptio XLl capitibns narraff, 
quae tamen solis decem historiis exeeptis 
omnia iam excussimus. Neque ea apad Palla- 
dium, in libro secundo, apud .Cessianum, 
8. Hieronymum, Evagrium, sed in sola anti- 
qua Historiae. Lausiagae versione et in VV. PP. 
libris deprehendimus. Unde compilatorem in 
opere suo congerendo non operibus scripto- 
rum, sed secundariis tantum fontibus, VV. PP. 
nimirum libris, innisum esse certo elucet. Sed 
hae sunt decem illae historiae : 

« Petrus abbas narravit, beatum Macarium, 
quum aliquando anachoretam quendam inve- 
nisset aegrotantem,  sciscitatum esse ex eo, 
quidnam eibi sunmwere vellet. Qui postquam 
pastillum petiit, virum fortem, quum nihil ia 


. PP. Rosw. lib. VIII cap. 38, 2 p. 682, 1. D g 35. 


l1. Aegypt. patrum senteatiae 23 p. 1003, 4. 
eler. Eccl. Graec Mon. T. 1 p. 537 s. v. 
s Aegyptius καὶ XX : infra ia harum Quaes- 
Appendiee altera sub iil. 
Ι. PP. Rosw. lib. VII cap. 12, 2 p. 669, 2. 
s. Laus. ed. Meurs. cap. 18 Opp. Meurs. 
85. Cf. supra p. 105. 

PP. Rosw. Proleg. XIII p. XLIII. 

PP. Bosw. 15 p. 1003, 4. 
I. 16 p. 1003, 4. 
d. 23 p. 1003, 2. 
censuimus eossupra $ 29 p. 119 $393 p. 147 
p. 197; 8 17 p. 65 $32 p. 132 $ 33 p. 147 


(44) VV. PP. Rosw. 107 p. 1006, 1 sq. 

(19) Coteler. ]. I. p. 541 s. v. Macarius Aegyptius 
$ XXXII ; infra in harum Quaestionum Appendice 
altera sub III. 

(13) Cf. supra p. 37 not. 1. 

(14) Cf. supra I. 1. 

(15) Galland. Bibl. PP. T. VII p. 223 sq. 

(16) Libro a nobis supra p. 37 n.1 laudato. Ea- 
dem opuseula recusa sunt hoc indice : S. Patris 
Macarii Aegyptii opuscula, eic. ed. Prilius Lips. 
1699 et in Galland. Bibl. PP. T. VII p. 1641 sqq. 

(47) Est cod. Bibl. Caes, Vindob. ms. theol. 
graec. No. 104 olim 240, ubi fol. 53, $, sqq. epu- 


104 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


153 


cella esset, proficisci Alexandriam non piguit, Adam diligit me, et odi eum; pauper vero odit 


ut aegro afferret; neque mira res manifesta 
cuiquam facta est(1). » De Petro abbate in 
Cellulis, Lot abbatis discipulo, supra disputa- 
vimus (2). 

« Iterum memoravit : Macarii abbati prae 
cunctis fratribus in simplicitate conversanti 
quidam: Cur, inquiunt, talem te praebes? 
Ille respondit: Duodecim annis servivi Domino 
meo, ut mihi hanc largiretur gratiam, et vos 
omnes mihi consilium datis, ut deponam 
eam (3) ? » Haecsane cum iis, quae de Macario 
Aegyptio hucusque comperimus, optime con- 
veniunt. 

« Proditum est, duos fratres in Scete deli- 
quisse, Quos quum Macarius πολιτέχός abbas 
segregasset, nonnulli Macarium magnum Ae- 
gyptium abbatem adeuntes hoc nuntiarunt. 
Is : Non, inquit, fratres sunt segregati, sed 
Macarius ; nam diligebat eum. Macarius autem 
abbas, a sene 86 segregatum esse audiens, 
fugit ad paludem ; atque ille reperit eum a 
161 culicibus perforatum. Cui : Tu, inquit, 


'. segregasti fratres, iique, ecce, secedere pote- 


rentin vieum. Ego vero Le segregavi, tuque 
velut pulchra virgo in interius cubiculum huc 
fugisti. At ego vocatis fratribus didici, nihil 
horum factum esse. Prospice igitur et tu, 


me, et diligo eum. Quo audito sermone Maca- 
rius abbas admiratus est. Tum fratres : Quid, 
inquiunt, hoc verbi est, pater, quod admire- 
ris ? Senex respondit : Revera Dominus noster 
dives est, et diligit nos, ipsi autem nolumus ei 
obtemperare ; inimicus contra noster diabolus 
pauper est, oditque nos, et nos diligimus im- 
puritatem eius (7). » Digna sane haee expli- 
catio, quae ad posteros transferatur. 


« Rogans Poemen abbas eundem multis cum 
lacrimis: Dic mihi, inquit, quomodo salver. 
Cui senex respondit : Quam quaeris rem, iam 
recessit ἃ monachis (8). » Poemen οἱ Ioseph 
abbates Rufinus in Pispir vidisse se tradit (9): 
sed Poemen abbas etiam in Scete vixit (10). 


« Macarius abbas aliquando adiit Antonium 
abbatem. Quocum ceollocutus, cum in Scetim 
reverteretur, fratribus obviam 1684 venienti- 
bus inter sermocinandum : Antonio, inquit, 
abbati dixi, nos non habere in loco nostro 
oblationem. Sed Patres aliis de rebus disserere 
coeperunt, nec quaesierunt amplius discere 
responsum senis, neque ípse prolocutus est. 
Hoc igitur quidam ex patribus dixit : Si vide- 
rint patres, e fratrum memoria excidere, ut de 
re iis utili interrogent, adigunt se ipsos, ut 


frater, ne a daemonibus illusus fueris; nam C Principium sermonis proferant ; quodsi vero 


nihil vidisti, sed poenitentiam age pro delicto 


tuo. Ille respondit: Si vis, da mihi poeniten:- .. 


tiam. Videns igitur senex humilitatem eius : 
Vade, inquit, ieiuna tribus hebdomadis, seme] 
singulis hebdomadis  comedens. Haec enim 
eral exercitatio eius perpetua, per hebdoma- 
das ieiunare (&). » Macarium πολιτικόν Alexan- 
drinum esse supra ostendimus (5). Eum vero 
iterum aliam ob causam in palude Scetis se- 
disse scimus (6). 

« Proficiscens aliquando Macarius abbas 
cum fratribus per Aegyptum puerum audivit 
matri suae ita loquentem : Mater, dives qui- 


scula legis sic inscripta : Κεφάλαια τοῦ &yiov 
Μαχαρίον μεταφρασθέντα παρὰ Σιπὲων 
τοῦ λογοθέντον py. Opuscula vero  mazri- 
mam partem compilata esse iam levi eorum cum 
homiliis comparatione intelligitur. 

(1) Coteler. Mon. Eccl. Graec. T. 1 p. 533 s. v. 
Macarius Aegyptius ἃ YlIL ; infra in harum Quae- 
stionum Appendice altera sub III. 

(2) $33 p. 152. 

(3) Coteler. 1. I. p. 533 $ 1X ; infra in Append. I. 

(&).Ibid. p. 37$ XXI ; infra in Append. I. 

- (5)Cf. $$. 2& 25 p. 104. 106. 
* (δ) Cf. sBpra p.67 .89. 


D condemnaveris. 


ἃ fratribus non adigantur, sermonem non 
persequuntur, ut ne deprehendantur locuti 
non ipferrogati, videaturque loquela otioss 
esse (11). ν΄ Macarium Aegyptium ad S. Anto- 
nium profectum ésse -iBm supra comperi- 
mus (12) ; unde haud inepte di u$ S..Anto- . 
nii sensu latiore a Rufino sppellari nobis 
visus est (13). 


« Paphnutius abbas, Macaril sebbatis disci- 
pulus, hoc retulit : Rogsavi, inquit, patrem 
meum, ut mihi diceret verbum. Is autem : 
Neminem, inquit, laeseris, nee quemquam 
Haec observa et salvabe- 









(7) Coteler. 1. I. p. 539 $ XXIV, 
pend. I. 

(8) Ibid. p. 539 $ XXV, infra in Append. I. 

(9) Rufin. Bist. Eccl.lib. IL cap. δ, ed. Basil. 
I. p. 246, Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 278 sq.] 
Migne p. 517. Cf. infra $ 42 p. 176. 

(40) Coteler. l. I. p. 587. 635 s. v. Poemen ἢ IV. 
$ CLXXX. | 

(44) Coteler. l. I. p. 539 sq. ἢ ΧΧΙΗ͂, infra ἡ ἢ 
Append. I. 

(12) 233 p. 150. 

(13) Supra $ 26 p. 112. 


infra in Ap 


) » Paphnutius, quanquam Palladio A phphegmatis ἃ Cotelerio editis hae tres histo- 


1 teste Macarii Alexandrini discipu- 
, etiam in Scete degisse legitur (3) ; 
n tamen in solitudine Thebaidis eum 
jse verisimile est (4). 
acarius abbas dixit : Noli dormire in 
atris, quem mala fama petiit (5). » 
1 Macarium abbatem in Scete quondam 
Punt fratres, nec quidquam invenerunt 
a eius nisi aquam putridam. Itaque ei : 
inquiunt, ascende in pagum, et refi 
te. Quibus senex respondit : Nostis, 
, pistrinum illius hominis in pago ? Di- 


Etiam. Deinde senex : Ego quoque novi. p 


et praedium illius hominis, 183 ubi 
salit ? Aiunt : Novimus. Senex : Et ego, 
novi. Quando igitur placet, vobis mihi 
)0n est, sed ipse mihi adporto (6). » 
»xercitationis virtus cum ceteris, quae 
»ario Aegyptio percepimus, optime con- 


aphnutius abbas, Macarii abbatis disci- 
retulit, senem dixisse : Quando puer 
buculas cum aliis pueris pascebam, qui 
erunt furatum fieus. Dumque currunt, 
t lis cecidit, quam tollens comedi Quo- 
itur rei eius memoria redit, plorans se- 


).» De Paphnutio Macarii abbatis dis- C 


monuimus (8). 


» quidem de Macario Aegyptio insunt 
thegmatis ἃ Cotelerio editis s. v. Ma- 
Aegyplius. Sed evolventi mili cetera 
thegmatum capita-iribus aliis locis Ma- 
ut videtur; Aegyptii mentio occurrit (9). 
[juidem 1oeos supra iam cognovimus at- 
censuimus (10). 

& $ 39. De Macario Alexandrino in Apo- 


Coteler. 1. 1. p. 540 $ XXVIII, infra in Ap- 
I. 

f. $ 19 p. T5. 

2oteler. l. I. p. 649 s. v. Paphnutius αὶ IV. 
D. Coll. III, 1. 

list. Laus. ed. Meur:. cap. 63 Opp. Meurs. 
. 52& sq. Animadvertendum est, in capite 
)'hnutio Historiam Lausiacam codicum Vin- 


snsium ἃ Meursiana ita differre, ut vix uno. 


consentiat. Cf. Palladii Historiam Lausia- 
7 codicis Vindobonensis fidem a nobis brevi- 
ineatam, infra huic editioni Historiae Lau- 
praepositam. 

meler. l. I. p. 5408 XXIX ; infra in Ap- 


d. p. δὲ] $ XXX, infra in Append. I. 
jid. p. 546 αὶ XXXVII, infra in Append. I. 


riae referuntur : 

« Macarius πολιτικός ille abbas aliquando ad 
secandos palmarum ramos eztiít, fratribus ip- 
sum comitantibus. Qui primo die ei : Veni, 
inquiunt, pater, nobiscum comede. Accessit 
igitur ille et comedit. Altero eum die iterum 
rogant, ut comedat. At is renuens : Vos, in- 
quit, filii, cibum sumatis necesse est; adhuc 
enim caro estis; ego vero nunc nolo mandu- 
care (14). » Haec historia in duobus Apoph- 
thegmatum codicibus Vindobonensibus s. v. 
Macarius Aegyptius post 8 XXXIl perperam, 
ut quisque facile intelligit, inserta legitur (12). 
Quantopere autem Macarius Alexandrinus ei- 
bis abstinuerit, e Palladio didieimus (13). 

« Macarius abbas convenit Pachomium abba- 
tem Tabennesiotarum. Quem Pachomius inter- 
rogans : Si, inquit, fratres disciplinae ordinem 
non servant, bonumne est corripere eos ? Res- 
pondit Macarius abbas : Castiga et iuste eos 
iudica, qui tibi subiiciuntur ; extra vero iudi- 
caveris neminem ; nam scriptum est : Nonne 
de iis, qui intus sunt, vos iudicatis ? Nam eos, 
qui foris sunt, Deus iudicabit (1&). » Macariuny 
Alexandrinum eum  Pachomio congressum 
esse, a Palladio accepimus (15). Ceterum e 
eolloquio isto denuo probatur, Macarium 
Alexandrinum iam ante annum 348, quo qui- 
dem mortuus est Pachoniius, non exigua vir- 
tutis et asceseos fama excefTGisse (16). 

Mavarius:- abbas aliquando per quatuor inte- 
gros menses quotidie visitabat fratrem quen- 
dam, neque unquam, ne semel quidem, in- 
venit eum vacantem ab oratione. Admiratus 
igitur dixit : Ecce, terrestris angelus (17) ! » 
Cellularum monachi singuli in cellis degentes 
sola die sabbati et dominica 16855 convenire 


(8) Modo p. 182. not. 7. 

(9) Coteler. 1. 1. T. 1 p. 372. A43. A84. s. v. 
Agathon 8 I, Zacharias $ I, Theodorus Phermen- 
sis $ I. 

(10) Supra $ 32 p. 151. 148. 150. 

(11) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. I s. 572 s. v. 
Macarias πολιτιχὸς seu urbicus $1; infra in lia- 
rum Quaestionuin Appendice altera sub V. 

(12) Codices laudavimus supra $ 11 p. 35 not. 2. 
p. 36 not. 4. 

(13) Supra cap. III. 

(1&) Coteler. 1. I. p. 573 $ II ; infra in Append. I. 
sub V. Cf. I Cor. 5, 12. 13. 

(15) Cf. supra p. 70. 86 sq. 

(16) Cf. supra p. 86 sq. 

(17) Coteler. l. 1. p. 573 καὶ III ; infra in Append. 
I. sub V. 


155 


solebant in ecclesia (1); e quorum fortasse 
numero ille frater fuit, quem Maearius Alexan- 
drinus Cellularum presbytef tot menses quoti- 
die adiens semper ofantem invenit. 

Expositis igitur iis, quae in Apophthegmatis 
illis de Macario Alexandrino reperiuntur, ad 
appendicem Apophthegmatum ineditam trans- 
ire licebit. 

$ &0. Etenim in ea appendice, cuius codicem 
in bibliotheca Caesarea Vindobonensi adii (2), 
tres historiae de Macario exstant, quarum ul- 
timam de mortuo ad refellendum Hieracitam 
haereticum ἃ Macario Aegyptio resuscitato 
cum lectoribus communicavimus (4). Reli- 
quae, quarum una in codicis fol. 148, altera 
fol. 161, 4 habetur, latine redditae hae sunt : 

« Dixit Macarius abbas : Quid iudicas inter- 
fectores et adulteros et sepulchrorum depila- 
tores, et si quis alius eiusmodi legis violator? 
Habent iudicem suum. lmmo inquire non 
modo in aliena facinora, sed etiam ín delicta 
tua saepe praemeditata, et te ipsum $aepenu- 
mero invenies íllis peiorem. Nam tu quoque 
lascivis oculis non raro circumspexisti ; id 
quod, ut ipse scis, verum iam est adulterium. 
Saepe etiam fratri tuo maledixisti, neque 
ignoras, hac de re Dominum revelasse, dicen- 
tem quemque ad fratrem suum « fatue, » 
reum esse gehennae ignis. Atque, quod om- 
nium atrocissimum est, vel indignus fortasse 
ad sancta et intemerata eius mysteria accedis, 
ita ut reus fias corporis οἱ sanguinis Christi. 
Ille igitur, quem iudicas, merum hominem 
occidisse deprehenditur ; tu vero deprehen- 
deris Christum ipsum occidens mortisque eius 
reus, quum indignus participes intenieratum 
corpus et sanguinem. Legis enim : Qui indi- 
gne manducat et bibit, reus est corporis et 
sanguinis Christi οἱ iudicium sibi manducat 
et bibit ; hoc est : Sicut ludaei illi occiderunt 
eum, ita et ii, qui indigni corpus et sanguinem 
eius sumunt, idem faciunt. Nam verisimilli- 
mum est, et eum, qui purpuram regiam scin- 
dat, et qui eam maculet, 166 eandem mortem 
pati. Unde et qui corpus eius aliquando per- 
forarunt, et qui nunc inquinant illud, quippe 
impura ipsum mente percipientes, idem cum 


(1) VV. PP. Rosw. lib. Il cap. 22 p, 478, 1 ; Hist. 
Laus. ed. Meurs. cap. 70 Opp. Meurs. lib. 1 p. 532. 
Cf. supra 8 28 p. 117. 

(2) Hanc appendicem descripsimus supra $ 11 
p. 36, codicem ibid. not. 1. 

(3) Supra $ (ἐ. p. 49 sqq. 

(&) Textum graecum e codice descriptum legis 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


A erucifigentibus Christum iudicium ex Apostoli 
verbis subibunt. » 

« Alias confessus est Macarius abbas : Quum 
iunior essem curisque in cella vacarem, in 
eremum profectus mecum reputans dizi : Cui 
oceurris, eum interroga pro utilitate tua. At- 
que puerulum inveni boves pascentem, cui: 
Quid, inquam, faciam, puerule, quia esurio ? Is 
mihi : Comede, inquit, tandem. Tum ego : Co- 
medi, sed iterum esurio. Ac rursus mihi dixit : 
Ergo iterum comede. Similiter et ego : Saepenu- 
mero, inquam, comedi, denuoque semper esa. 
pio. Ad haec ille respondit : Non multum abest, 
ut asinus sis, abba, quippe qui semper vesei 

B velis. [taque nactus utilitatem discessi (4). » 

Etsi perpulchrae hae duae historiae reapse 
utrique Macariorum bene conveniunt, tribue- 
rim tamen eas Aegyptio ; et alteram quidem 
propter similitudinem doctrinae cum homiliis 
eius, alteram ob ipsius nexum cum historia de 
mortuo ad refellendum Hieracitam resuscitato, 
quae in codice proxime subiuncta ad eundem 
Macarium respicit (5). 

$ 41. Superest, ut vitas aliorum Sanctorum, 
in quibus Macariorum nostrorum mentio fit, 
examinemus. Quem in finem singula volumi- 
na AA. SS. Bollandi dillgenter evolvimus, sed 
fructus paucos percepimus. Macarius Alexan- 
drinus in fine epistolae « Ammonis episcopi 
ad Theophilum papam Alexaudriae de cbo- 
versatione et partieulari' vita S. Paehomi & 
Theodori » memoratur, ubi cum Dbento: Plor, 
Aelurione,. Ammonio et Isidoro, anschoret- 
rum omnium anüquissimo, otlam- àvatus Me- 
carius iis adnumeretur, quos ΘΠ Nitrise 
Ammonius episcopus viderat «4 magnopere 
admiratus erat (6) ; Macarium itur Alexan- 
drinum intelligendum esse verisinillivoxa eu. 
Praeterea inter reliquias ecclesiae Senonensis 
167 Macarii abbatis recensentur reliquise, 
quae num alterutrius ex nostris Macariis sini, 

p Certo dicere nequis (7). Rursus Maearii mes 
tio fit in vita Iusti episcopi Lugdunensis 8) 
anonymo quodam descripta, quae prodiit e 
codice XXXIII Reginae Sueciae. lustus emim 
episcopus exeunte saec. IV Aegy ptuni petierst. 
In cuius vita scriptor incognitus haec verb 







infra in harum Quaestionum Appemaéiee priere 
sub V 1.2. 

(5) Eius textus graecus legitur e codis deserip- 
tus infra in harum Quaestionum A ppesiles priore 
sub V, 3. 

(9) AA. SS. Boll. Mai. T. III p. 357. 

(7) Ibid. Mai. T. VII p. 181; F. 





489 


dum diabolus eam rursus ita subiit, ut prae- A 


gnans videretur. Examinanti autem ista impe- 
ratori instigante diabolo respondit, a mona- 
cho Dorotheo allatum sibi stuprum esse. Sa- 
tellitibus igitur irati principis in Scetim missis 
Dorotheus ipse se obtulit, abeuntemque totus 
conventus tristitia afflictus precibus suis pro- 
secutus est. « Sciebat enim abbas Macarius, 
in ilio nihil esse mali. » Ad aulam deductam 
quum imperator uxorque eius excepissent, 
ac se detecta veritate dimissuros eam esse 
promisissent, filiam ipsorum se illa exhibuit, 
sororeque sanata post paucos dies in Scetim 
reversa est, ubi mox e mundo se exituram in- 
telligens abbati Macario : « Fae, » inquit, e of- 
ficium caritatis. Si contigerit me e vita exce- 
dere, ne me componant monachi. Is vero di- 
eit ei : Quomodo potest hoc fleri? Ea autem 
consummatu venerunt sancti patres, ut san- 
etum eius corpus lavarent. Viderunt autem 
eam esse sexu feminam, et exclamarunt di- 
centes : Gloria tíbi, Christe, qui multos habes 
sanctos occultos. Admiratus 170 est autem 
abbas Macarius, quod hoc sibl non fuisset 
revelatum. Una vero nocte videt visionem, 
quàe. ei dicit : Ne angaris propterea. Oportet 
enim te coronari cum sanctis patribus, qui 
sunt a saeculo. Tunc ei narravit vitam et no- 
men beatae. Allatisque sanctis eius reliquiis 
eam posuerunt ad Orientem sanctae ecclesiae 
in antro abbatis Maearii cum gaudio et gloria, 


usque in hodiernum diem, per Deum et.sanctos - 


patres, et post sanctae dormitionem  per- 
aguntur curationes gratia et clementia Domini 
nostri lesu Christi, cui gloria et potentia in 
saecula (1). » Quem quidem Macarium non, 
ut perperam statuit Bollandus, Alexandrinum, 
sed Aegyptium fuisse, qui in Scete habita- 
vit, et praesagil seu prophetiae spiritu excel- 
luit, facile elucet. Quanti autem feceris illam, 
quam aequalis scripsisse fertur, historiam, 


ipse videto. Plura in VV. SS. Bollandi de Ma- D 


cariis nostris ego non offendi. 
CAPUT Vill. 


SANCTORUM MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXAN* 
DRINI EXILIUM SUB LUCIO ARIANO ALEXAN- 
DRIAE EPISCOPO. SOCRATES, SOZOMENUS, CE- 
TERIQUE RERUM ECCLESIASTICARUM 8CRIPTO- 


(4) Ibid. p. 264 cap. 6. 

(2) Supra $6 p. 16, $27 p. 113,8 33 p. 152. 

(3) Petri episcopi epistola in Theodoret. Hist. 
Eccl. lib. IV cap. 19, Opp. ed. Noesselt Halae 


4711. 8^. T. III p. 987 sqq. 


SS. MACARIORUM AEGYPTI ET ALEXANDRINI 


160 


RES DE IISDEM. QUANDO MEMORIA B8ANCTO- 
RUM MACARIORUM AEGYPTII RT ALEXANDRINI 
AGATUR. 

$ 42. Saepius locuti sumus de Aegypti senum. 
persecutione a Lucío Arianorum Alexandriae 
episcopo excitata (3), in qua quoniam praeter 
alios abbates etiam Macarii nostri in exilium 
misi sunt, id quomodo gestum sit, enarran. 
dum est. Rei autem testes sunt. Rufinus, quem 
persecutiones istae ipsum petiere, deinde So- 
crates, Sozomenus et Theodoretus, qui Rufini 
enarratione innituntur. 

Athanasio a. 373 mortuo Petrus ab episco. 
pis provinciae monachisque in locum eius 
substitutus est. Praefectus autem urbi impius, 
ethnicorum et ludaeorum manu convocata, 
Petrum eiecturus ecclesiam occupavit, quam 
milites turpiter 171 profanarunt, nec non 
multas virgines stupraverunt aliasque fustibus 
contusas ne sepeliri quidem passi sunt. Pau- 
cis post diebus Lucius Arianus militibus cin- 
ctus ab Euzoio Antiochiae praesule, Ariano- 
rum tunc principe, in episcopatum  Alexan- 
driae intrusus est. Qui statim alios minis, vin- 
culis, tormentis, alios pollicitationibus a fide 
Nicaena avocare studuit, eosque, qui resiste- 
bant, Heliopolim in Phoenicia, ubi idola co- 
lebant omnes, deportsndos curavit ; murmo- 
rantes vero ad metalla Phennensia et Proco- 
nensia deducebantur, inter quos haud pauci 
fuerunt monachi (3). Alexandria igitur sub. 
acta episcopisque provinelae Neocaesaream, 
quam urbém ludaei inhabitabant, in exilium 
missis, milites ad fríóBasteria solitudinum di- 
recti sunt, cui expeditionl ipse Sterfuit .Lu- 
cius. Nam recte Sozomenus : « Fidei, » fà- 
quit, « senum &adhaerebet mulitiudo vulgi, 
quippe quod veritati indulgere emederet eos, 
qui virtutem factis ipsis profiterentur, » et : 
« Unde Lucius, quum bene intelligeret, fieri 
non posse, ut Ariani devincerent eatholieos, 
nisi monachos istos ad partes Ariasorum de- 
duxisset, eos vi cogere aggressus est, quibus 
persuadere verbis non poterat (4) » Atque 
in eremo, quo milites venerunt, teste Rufi- 
no « Macarius et Isidorus aliusque Macarius 
atque Heraclides et Pambus Antouíi disei- 
puli per Aegyptum et maxime in Nitriae de- 
serti partibus » sederunt (δ), ac tris millia 


(&) Sozom. Hist. Eccl. lib. VÍ cap. 30 ed. Vale- 
sii Mog. 1677 p. 663. 

(5) Ruf. Hist. Eccl. lib. IL cap. & ed. Basil. 1. p. 
242; Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 271, Migne P»- 
trol. T. XXI p. 511. 





VITAE. 


162 


rorum aut amplius per solitudinem À vere domiciliis ? In hoc loco depulsi undique 


rum oppugnabantur (1). Qua de re 
ita scribit : « Quae praesens vidi lo- 
eorum gesta refero, quorum in pas- 

socius esse promerui. Hi ducebant 
m Domini, non mortalibus telis, sed 
gionis armatum, exercitum moriendo 
m, οἱ qui sanguinis sui profusione 
^hristum sequeretur ad coelum. Qui- 
n in tabernaculis positi et orantes 
rent interfectores suos, delatus est 
liomo olim membris omnibus et prae- 
dibus aridus. 174 Sed cum ab iis in 
Domini oleo fuisset perunctus, statim 
iae sunt plantae eius. Et dicentibus 
nomine lesu Christi, quem Lucius 
itur, surge et sta in pedibus tuis, et 

domum tuam, continuo exsurgens 
liens benedicebat Deum, ostendens 
ire erat in iis Deus (3). » Narratis 
:aeci illius hominis et catulorum leae- 
itionibus, quas Macarii Alexandrini 
factas iam attulimus, Rufinus sic per- 
ied in his omnibus Lucius non erubuit, 
[uid reverentiae virtutum mirabilibus 
quin immo iubet patres ipsos ablatos 
suo, immo clam raptos, in insulam 
n Aegypl paludium deportari, in qua 
erat, neminem prorsus esse Christia- 
uo per hoc vel absque solatiis vel 
consuetis actibus viverent. Senes igi- 
t duobus solis pedissequis noctu ad in- 
leducuntur, in qua erat templum quod- 
imma yggeratione a loci incolis ob- 
n. Cumque primum navicula senum 
oli illius contigisset, ecce subito sa- 
| templi illius virgo filia correpta spi- 
im ingenti vociferatione et clamoribus 
ad coelum datis, agi per medios popu- 
epit, et erebros ducens rotatus, stri- 
huc atque illuc rabida ora vibrare. 
e ad spectaculum tam ingentis mon- 
axime quod esset sacerdotis filia, qui in 
praecipuo apud illos erat, populi 
issent, per auras eam raptam sequen- 
veniunt usque ad naviculam senum. 
Ὁ proieeta eorum pedibus et prostrata 
€ coepit : Quid venistis huc, o servi 
unmi, antiquis nos et veternosis evol- 


jid. lib. Il cap. 3 ed. Basil. l. p. 342, Val- 
, 270 sq., Migne l. I. 
jid. lib. II cap. 41. I. 


jid. ed. Basil. I. p. 243, ed. Vallarsi p. 272 


Migne p. 512 sq. 
ParROoL. Gn. XXXIV. 


pnus illam claudi 


latebamus. Quomodo vos nequaquam latere 
potuimus ? Cedimus antiquis sedibus, populos 
vestros terrasque recipite. Cum haec diceret, 
increpatus ab iis erroris spiritus effugatur, 
et puella sana una cum parentibus suis iace- 
bat ad pedes nostri temporis apostolorum. Qui 
talibus exordiis praedicantes iis fidem Domini 
nostri lesu Christi, in tantam conversionem 
repente eos perduxerunt, ut statim die ipsa 
manibus 1793 suis antiquissimum templum et 
in summa veneratione habitum destruerent, et 
ecclesiam confestim aedificarent. Nec ad de- 
liberandum spatio temporis eguerunt, quibus 


B adem rerum fecerant non verba, sed virtus. 


Sed hoc cum fuisset Alexandriae nuntia- 
tum, veritus Lucius, ne forte etiam suorum 
in eum odia justa consurgerent, qui aperte 
iam bellum non hominibus, sed Deo indice- 
ret, occulte eos revocari ét in eremum remit- 
ti iubet (3). » Hucusque Rufinus de senum 
exilio. Socrates claudi illius hominis sanatio- 
nem non exposuit, sed haec tantum scripsit 
quae sequuntur : « Cumque ad locum ipsum 
pervenissent, viros deprehenderunt  solitís 
studiis ex exercitationibus occupatos, orantes 
scilicet, morbis medentes, daemonia eiicien- 


ς e$ (4). » De senibus in exilium pulsis Socra- 


tes : « Quoniam igitur, » inquit, « admirabiles 
illi viri omni violentia, quae ipsis infereba- 
tur, superiores exsisterent, animum tandem 
despondens Lueius duci exercitus mandavit, ut 
patres monachorum in exilium mitteret. Illi 
autem erant Macarii duo, Aegyptius et Ale- 
xandrinus. Viri igitur illi deportati sunt in insu- 
lam, in qua nullus erat Christianus (5). » Cur 
Socrates solos Macarios nominet, nisi eos 
principes senum duxerit, non intelliges. Cete- 
rum in enarranda ipsa exilii senum historia 
Rufini, quem persecutionis istius testem lau- 
dat (6), vestigiis aperte ingreditur. Sozome- 
hominis curationem híis 
allegat verbis : « Eo ipso tempore, quo mili- 
tes in eos impetum facturi erant, traditus 
ipsis quidam esse dicitur, cuius artus iamdu- 
dum ita arefacti erant atque extenuati, ut 
pedibus insistere non posset... (7), » vocabulo 
« λέγεται » « dicitur » fortasse Rufinum signi- 
ficans, a quo id acceperat. De senibus ἃ Lucio 


(&) Socrat. Hist. Eccl. lib. IV cap. 24 ed. I. p. 239. 

(5) L. I. 

(6) L. 1. 

(7) Sozom. Hist. Eccl. lib. VI cap. 20 ed. I. p. 
663. 


468 


exagitatis Sozomenus haec refert : 
tunc mona&chorum praefectos fuisse  acce- 
pimus Macarios duos, de quibus lam antea 
diximus, et Pambo 174 atque Heraclidem 
ceterosque Antonii discipulos (1). » Sed et 
ipse cum Rufino consentit, hoc solo discrimine, 
quod in $Sozomeni historia de ista sacer- 
dotis filia « Macarius eiusque comites » dae- 
monem obiurgant, et in fine Lucius occulte 
praecipit, « ut, qui eum Macario essent, ad 
sedes suas et in solitudinem revertantur (2) ». 
Theodoretus denique, quum de crudelitatibus 
in persecutione (ista perpetratis ad literas 
Petri episcopi (3) delegasset, de exilio senum 
haec verba facit : 
angelorum conversationem — aemulantes ab 
urbium tumultibus se subduxerunt, vitamque 
in solitudine agere maluerunt. Ubi arenosum 
ac sterile solum fertile reddentes fructum Deo 
suavissimum pulcherrimumque ferunt virtu- 
tem, quam sibi tanquam legem imposuerunt. 
Cuius quidem disciplinae duces cum alii mul- 
ti exstitere, tum optimus religiosorum ordi- 
num magister fuit Antonius ille celeberrimus, 
qui ad virtutis palaestram monachis solitu- 
dinem evexit. Eius igitur viri discipulos — 
ipse enim cum maximis et pulcherrimis one- 
ribus ad tranquillos portus appulerat — miser 
iste et infelicissimus |Lucius| insectatus est, 
ac divinorum illorum coetuum duces, cele- 
brem illum Macarium, et alterum eiusdem 
nominis, nec non lsidorum aliosque de spe- 
luncis abduetos in insulam quandam rele- 
gavit, quae ab impiis hominibus habitata 
nullum unquam pietatis magistrum habuerat. 
Cumque insulae orae appropinquasset navi. 
gium, daemon, qui ibi colebatur, consecra- 
tum sibi deserens simulacrum, quod anti- 
quum eius fuerat domicilium, filiam sacer- 
dotis ad insaniam concitavit οἱ furibundam 
ad litus deduxit, quo navim remiges appule- 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 
« Cuiusmodi Α rum chorus dimitteretur. lta A78 civium 


«Viri sunt in Aegypto, qui B hic est : 


δέ 


tumultum extimescens Lucius sanctis viris, 
ut ad speluncas suas redirent, concessit (5). » 


De exilio quidem senum haec nobis in me- 
dium proferenda erant. Persecutionem vero 
istam monachorum Lucius, urbis praefectus, 
eiusque satellites non tam suo Marie, quim 
lege Valentis imperatoris innixi egisse viden- 
tur. Socrates enim de lege quadam loquitur, 
qua Valens praecepit, « ut [orthodoxi], qui 
Alexandriae et in reliqua essent Aegypto, fu- 
garentur (6). » Ceterum Valens a. 373, pri- 
ma lanuarii die, legem sancivit, cuius tenor 
« Quidam ignaviae sectatores deser- 
tis civitatum muneribus captant solitudines 
ac secreta, et specie religionis eum coetibus 
Monazonton congregantur. Hos igitur atque 
huiusmodi intra Aegyptum deprehensos per 
comitem Orientis erui e latebris consulta 
praeceptione mandavimus, atque ad munis 
patriarum subeunda revocari, aut pro tenore 
nostrae sanctionis familiarium rerum carere 
inlecebris, quas per eos censuimus vindican- 
das, qui publicarum essent subituri muners 
functionum. pp. Byritho Kalend.  lanmuar. 
Valentiniano et Valente AA. Coss. (7). » Quo 
igitur in decreto non propter vitam, quam 
degunt, monachicam, verum quia munert 
civilia et curialia effugere velle putabaentar, 
sectatores ignaviae dieuntur. Simili ex eauss 
alii quoque imperatores, inter quos Consta 
tinus, curiales sacerdotes fieri vetueran: (8). 
Neque vero de quovis monacho, neque no- 
minatim de munere militari lex'fie faguitur, 
sed de hominibus, qui deseris — seunersóus 
publicis, specie religionis eum monachis de- 
gunt ; eos enim aut ad munia pairise obeunda 
retrahi, aut re familiari spoliari iossit. Quan- 
quam inimicos catholicorum lege turpiter 
abuti facile potuisse, nemo noa intelligit. 


rant (4). » Cetera, quae sequuntur, ad id, p Prosper quidem Aquitanus legem ἃ Valente 


quod e Rufino didicimus, plane redeunt. In 
fine Theodoretus : « Haec, » inquit, « ubi in urbe 
innotuerunt, omnium illico factus est con- 
cursus Lucium obiurgantium et divina se ira 
plecetendos dicentium, nisi divinus ille sancto- 


(1) Ibid p. 662. 

(2) Ibid. p. 663 in fine. 

(3) Exstant in Theodoret. Hist. Eccl. lib. IV cap. 
19, Opp. ed. Noesselt T. Ill p. 987 sqq. 

(4) Theodoret. Hist. Eccl. lib. 1V cap. 18 ed. I. 
p. 985 sq. 

(5) L. I. p. 986 sq. 


datam esse tradidit : « ut monachi militareni, 
nolentes fustibus necarentur (9). » 37 6 Quod 
quidem etsi lege non exprimitur, magnam 
certe crudelemque fuisse monachorum perse- 
eutionem, a Valente excitatam, e 8. Chryso- 





(6) Socr. Hist. Eccl. lib. IV cap. 34 ed L p. 338. 

(7) Cod. Theodos XII, 1, 63. 

(8) Constantinus Cod. Theodos, XVI, 2,3. 6; 
Valentinianus ibid. XVI, 9, 17. 

(9) Prosp. Aquitan. Chron. integr. P.l, Migw 
Patrol. T. LI p. 583, 


VITAE. 


166 


libris adversus. oppugnalores vitae mo- À millima ea, quae de virtutibus Macariorum Ru- 


4 (4) discimus. 

it. ut Macariorum mentionem, quam 
ersecutionis istius narrandae occasione 
| fecit, breviter hic subiungamus. Is 
quum temporum illorum historiam de- 
iet : « Florebat, » inquit, « igitur Ae- 
ea tempestate non solum eruditis in 
ina philosophia viris, verum etiam hls, 
' vastam eremum commanentes signa et 
a Apostolica simplicitate vitae et cor- 
seritate faciebant. Ex quibus interim- 
isi vidimus, et quorum benedici manil 
ruimus, hi sunt : Macarius de superiori 


finus in Contínuatione Historiae Ecclesiasticae 
Eusebii scripserat (6), alludere videntur. E 
fontibus denique incognitis Socrates haec nova 
adiecit : « Erat porro [Macarius Aegyptius] reve- 
rendus pàriter ac severus inillos, qui ipsum 
adibant. Macarius vero Alexandrinus, cum 
usquequaque similis esset Aegyptio, eo tan- 
tum discrepabat, quod hilaris fuit erga eos qui 
ad ipsum accesserant, et urbanitate quadam iu- 
niores ad disciplinam monachicam allexit (7). » 
Cetera igitur, ex Evagrio deprompta, ad duas 
Macarii Aegyptii historias de causa, cur iniuria- 
rum ab hominibus inflietarum recordatione 


alius Macarius de inferiori, Isidorus in B memoriae vim corrumpamus, a daemonibus 


Pambus in Cellulis, Moyses et Benia- 
a Nitria, Seyrion et Helias et Paulus 
xiote, alius Paulus in Focis, Poemen 
j)h in Pispiri, qui appellabatur mons 
i. Sed etalios quamplures huiuscemodi 
1 Aegypti partibus habitare, fideli com- 
15 auditu (2). « Inter Aegyptum supe- 
| et inferiorem si distinguitur, superiori, 
Macarium Aegyptium Scetis incolams 
ris Alexandrinum Cellularum presbyte- 
isse crediderim. 

Socratis, Sozomeni, Suidae, Nicephori 
, aliorumque rerum ecclesiasticarum 
s illis primariis, quos hucusque exa- 
mus, de Maesriis tradunt, locos relatio- 
integras ia medium proferre super- 
866 antea arbitrati sumus (3). Attamen 
iter recensere a re alienum non erit. 
ratis quidem tota de Macariis relatio 
Evagrii innititur, exceptis paucis qui- 
ἃ sententiis. E quarum numero sunt 
180 supra ad librum secundum respicere 
aus (4) ; 177 sed ultima, quae e Socrate 
iimus, verba haec : « Aegyptius [Maca- 
Xt sanavit aegros, tot obsessos a daemo- 
iberavit, ut, quae per gratiam Dei ges- 
iparatum opus desiderent (5), » ad si- 


o. Chrysostomi Opp. ed. Montfaucon T. I 


Id- 

win. Hist, Eccl. lib. II cap. 8 ed. Basil. I. 

; Rufini Opp. ed. Vallarsi p. 278, Migne Pa- 
XXI p. 517. 

upra $ 14 p. 37. 

1pra $ 24 p. 114 sq. 

T. 

[. supra $ 21 p. 114. 

ocr. Hist, Eccl. lib. IV cap. 23 ed. I. p. 234. 

ra $ 23 p. 97. 


rum, qui non tam suo Marte, quam e C 


vero acceptarum reminiscendo non laedamus, 
et de abstinentia, qua Evagrium siti oppressum 
umbra contentum esse iusserat, redeunt (8). So- 
zomenus de Macariis pauca retulit ex Historia 
Lausiaca, hoc tamen praemisso exordio: «Or- 
diar autem ab Aegypto, et a duobus Macariis, 
celeberrimis rectoribus, qui in Scete et in monte 
regionis illius praefuerunt. Quorum alter qui- 
dem Aegyptius fuit, aller πολιτιχός i. e. urbicug. 
dicebatur. Erat enim oriundus ex urbe Alexan. 
dria. Nec non uterque ob divinam praescien- 
tiam ac philosophiam admirabilis et daemo- 
nibus formidabilis multa miracula et cura- 
tiones stupendas perfecit (9). » illud etiam, 
quod supra monuimus, Sozomenus solus nos 
edocet, Macarium Alexandrinum serius, quam 
Aegyptium, presbyterum factum esse (10). Ce- 
terum ex Historia Lausiaca famam de mortuo a 
Macario Aegyptio ad Hieracitam refellendum 
suscitato, de aetate Macarii Aegyptii, et cur 
nomen z««pwyíoov 378 ei inditum fuerit, 
historias, denique singularem Macarii Alexan- 
drini continentiam tradidit (11). Praeterea So- 
zomenus Macarium Alexandrinum « Cellula- 
rum presbyterum » denuo laudat, qui non 
se, sed angelum Marco semper ea, « quae a 
sacerdote fidelibus ad altare praeberi ius 
fasque est (12), » porrexisse docuerit, id quod 


(8) Socr. 1. I. p. 235 sq. Cf. supra ὃ 29 p. 119 sq 

(9) Sozom. Hist. Eccl. lib. III cap. 1& ed. I. p 
515 sq. 

(46) Cf. supra $ 21 p. 87 sq. 

(41) Sozom. 1. I. 

(12) Sozom. Hist. Eccl. lib. VI cap. 29 ed. I. p. 
681. Probe animadvertas, Sozomenum h. l. inter 
« Macarium Cellularum presbyterum, » et « Maca- 
rium » vel « Macarium iuniorem » distinguere, ita 
ut verba: « Macario verum donatum fuit ἃ Deo...» 
non de Macario Cellularum presbytero, sed de Ma- 


16; 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI. 


16g 


supra e Palladio percepimus (1). Apud Theo- À biliter praedicavit iisque, qui in tormentis 


doretum praeter ea, quae audivimus (2), de 
Macariis nostris nihil reperi. Neque quidquam 
apud Orosium de iisdem uspiam legitur; atque 
ea, quae in Cassiodori historia tripartita de 
Macariis Aegyptio et Alexandrino exstant, e 
Socrate οἱ Theodoreto desumpta sunt (3). Si 
militer Suidas id, quod s, v. Macarius scribit (&), 
e Socrate, ἃς Nicephorus Callistus quae habet 
($), e Sozomeno et e Socrate compilarunt. 


Fabricius in Bibliotheca — Graeca passim 
Ioannem quendam  Bagioelitam vel Hagiopo- 
atiam i. e. Hierosolymitanum nominat, quem 
lit Leone Allatio teste Encomium — Macarii 
Aegyptii in bibliothecis codd. mss. delitescens 
elaborasse (6). Cuius opusculi Leo Allatius 
data occasione duo parv aprotulit fragmenta, 
unum in libro suo de purgatorio, alterum in 
dissertatione il, quam de libris ecclesiasticis 
Graecorum 1779 scripsit. Prius igitur fragmen- 
tum latine redditum hoc est : « Oportuit au- 
tem et eum utpote hominem commune debi- 
tum exsolvere et in requiem illam transire. 
Arcessitur enim a rectore omnium Deo ad 
beatam quietem, ipse vere beatus, et Dominico 
throno assistit, ad angelorum coetus prove- 
ctus (7). » Alterum vero ad fabulam de capite 
sacerdotis gentilis Macario Aegyptio de poenis 
inferni disserente (8) respicit hisque concipi- 
tur verbis : « Cuius preces et calvaria cuiusdam 
gentilis sacerdotis in eremo proiecta admira- 


eario iuniore, qui adolescens caedem involunta- 
riam fecerat, valeant. 

(1) 8 19 p. 74. $ 23 p. 101. 

(2) $ 43 p. 474. 

(3) Hist. tripart. lib. VII cap. 1. 7 ed. Basil. 1544 
p. 482. 492 (e Socrate), lib. VII cap. 39 p. 475 (e 
Theodoreto, vel potiusa Rufino,quippe quem Theo- 
doretus sequatur). 

(&) Suidae Lexic. h. v. 

(5) Niceph. Callisti Eccl. Hist. lib. IX cap. 44 
ed. Basil. 4555 p. 400, lib. XI cap. 35 p. 572 (e 
Sozomeno) ; lib. XI cap. 42 p. 579 (e Socrate). 

(0) Fabricii Bibl. Graec. ed. Harless. Hamburg. 
4801. T. X p. 106. ?71. T. XI p. 657. 

(1) Ἔδει δὲ x«i τοῦτον ὡς ἄνθρωπον τὸ χοινὸν 
ἀποτίσαι χρέος, χαὶ πρὸς τὴν ἐχεῖθεν μεταδῆναι 
ἀνάπαυσιν " μεταχαλεῖται παρὰ τοῦ τῶν ὅλων Θεοῦ 
πρὸς τὴν μαχαρίαν λῆξιν, ὁ ὄντως μαχάριος xal τῷ 
δεσποτιχῷ θρόνῳ μεταχομίξεται χορείαις ἀγγέλων 
προπομπευόμενος. Leonis Allatii de utriusque Ec- 
clesiae occidentalis atque orientalis perpetua in 
dogmate de purgatorio consensione, Romae 1655 
p. 734 sq. 

(8) Supra $ 32 p. 14, 


erant, cessationem, cum pro illis funderentur, 
suppeditantes monstravit (9). » Ex quibus con- 
ieceris, encomium illud hucusque, quantum 
sciam, ineditum (10) sermonem panegyrieum 
esse, quo Macarius Aegyptius laudibus effera. 
tur. Nec non idem encomium Assemanni lau- 
dat in Calendariis, vitamque Macarii Aegypti 
ἃ loanne Hhágiopolita seu  Hierosolymitano 
scriptam appellat (11). Eundem porro Joannem 
Hagioelitam seu Hagiopolitam Leo  Allatios 
alibi post Ioannem Damascenum ita comme- 
morat, ut non multo hoc serius vixisse eum 
verisimile videatur (12). Rursus 180 in Leonis 
B Allatii libro Συμμιχτά inseripto Epiphanii Ha- 
giopolitae — Enarratio Syriae, urbis — sanctes 
δὲ sacrorum ibi locorum habetur, ubi post 
quam S. Menae et S. Theodorae, « quae ma- 
tato nomine dicta est Theodorus et accusata, » 
sepulchra memorata sunt, de Macario haee 
leguntur : « Hinc ad meridiem  Alexandrise 
sex dierum spatio remotus est S. Macarius 
magnus, qui paradiso adpropinquavit. Cuius 
monasterium abbetes mille continet et mille 
cellulas ; est autem munitum instar castelli. 
Atque & S. Macario distant dierum quatuor 
itinere repositoria XXXVI Iosephi, ex iisque 
locis praetervehere potes Phison fluvium ad 
pontem, qui sustinetur octoginta navigiis, 
atque inde Babylonem magnam  Phareoais 
regiam ingrederis (13). » Vix dubium est, quía 
de monasterio Macarii Aegyptii loquaíar. 


(9) Οὔ τὰς προσευχὰς xe) χρανίον “Ἑλληνός τινος 
ἱερέως ἐν ἐρήμῳ κείμενον παραϑίξως ᾿ἀἀμαίρυξεν, 
x&i τοῖς ἔν τοῖς βασάνοις ἄνεσιν χυριξομένας ἐνέδει-- ^ 
ξεν, ὅταν ὑπὲρ αὐτῶν γένοιντο. Lees Allatii de 
libris ecclesiast. Graecorum dissert, Il. Ῥατὶς. 14645 
p. 123. 

(10) Fabricius unum tantum codicem laudat Na- 
nianum CXXXVI. Nr. 24, qua encomium istud je- 
gitur, loannique Zagioelilae adseribitur. Bibi 
Graeca ed. Harless. T. X p. 211. 

(11) Assemanni Calendari&a Ecclesiae univenee 
T. VI Romae 17535 p. 98. 

(12) Libri, qui inscribitur : Joannes Henries 
Hottingerus fraudis et imposturae manifestae os 
victus a Leone Allatio, Romae 1661 p. 456, 

(13) Καὶ πρὸς νότον τῆς ᾿Αλεξαν δρείες ἡμφὼ É δὶ 
χεῖται ὁ ἅγιος Μαχάριος ὁ μέγας, ὃ πλησιίεπ τὸν bh. 








xxi χίλια χελλία. Ἐστὶ δὲ ἰδιόχαστρον, sul éxi τοῦ ρ. 
ἁγίον Μακαρίον, ὡς ἀπὸ ἡμερῶν τεσσάμν, deb al 
ἀποθῆχαι τοῦ Ἰωσὴφ αἱ τριάχοντα ἕξ “καὶ ἐσ 
ἐχεῖσε περνὰᾶς τὸν ποταμὸν τὸν Φισὰὼν εἰς T 
βασταξομένην ὑπό ὀγδοήκοντα χαραώβων" καὶ L 
εἰσέρχεται τὴν μεγάλην Βαδυλώνα, sic ὦ Á 


VITAE. 


110 


ra vero seu  PPseudo-Theodorus ille À monasterii frequentantur ; ibique etiam epi- 


lubie est Dorotheus vel Apollinaris 
ca virgo, cuius cum Macario Aegyptio 
sum exposuimus (1). 


[acrizium venimus, Sec. XV historiae 
m scriptorem, e gente Arabum (2). 
praeclare scripsit, de Macariis tamen 
inscitiam multa falsa commiscuit. Sed 
ber eius rarius inveniatur, locus inte- 
is depromendus esse videtur, qui la- 
mone hic est : « Ad Wádi Habib, » 
: quod attinet, id quod οἱ Wádi-l-Na- 
planities Schihát vel planities Asquit 
in-el-Colàüb [libra cordium] vocatur, 
ntum ibi monasteria erecta erant, ex 
postea septem Occidentem "versus ad 
enitiei regionibus el-Buheira et el- 
interiacentis sita, ubi campi arenosi 
iale plenum, agri aquae egeni prae: 
axa excipiunt, remanserunt. Incolae 
ad bibendum e puteis hauriebant, 
iis eleemosynasque offerebant Chris- 
iunc quidem funditus diruta 181 
que Christiani rerum gestarum scrip- 
adiderunt, ex illis monasteriis Amr 
l-Asi septuaginta millia m monacho- 
jam venisse, quorum quisque baculum 
. Quibus ille, quum ipsi se subiecis- 
Xistolam dedit hodieque apud eos re- 
Ad ista Mitur monasteria monaste- 
1 Macár natu maioris. prae ceteris ce- 
n, pertinet in culus conspeetu multa 
ria diruta Adiacent. ld olim coenobium 
orum fuit, nec patriarcha, etiamsi in 
| Alexandriae positus, ab lis agnosce- 
antequam ei, ut solium ipsorum 
i oecuparet, permisissent. Ac mille 
iti  monaehi quondam ibi habitasse 
IP; nunc perpauci tantum incolunt. 
tres distinguuntur, natu maior, cuius 
t coenobium, Abu Macár Alexandrinus, 
Macár episcopus. Quorum ossa tribus 
loculis ligneis recondita a Christianis 


ὦ, Leonis Allatii Συμμικτά sive opusculo- 
eccrum etlatinorum vetustiorum ae recen- 
libri duo, Coloniae Agrippinae 1653 lib. I 


pra $ 44 p. 167 sqq. 

iit Macrizi anno Heg. 845, Christi 1441, teste 
urrer Bibl. Arabica Halae 1811 p. 436. 

o oleribus codice arabici calceamenta tri- 
interiores parles ocreae ; restitui oleribus 
, Lausiaea Palladii, quam sequi hoc loco 


stola, ab 'Amr Ben-el-'Asi monachis Wadi Habib 
de collectione [decimarum] in regionibus 
lateris occidentalis scripta reconditur, quod 
mihi quidam narravit, qui ab alio, cuius oculis 
illa obiecta fuerat, acceperat. Abu Macár natu 
maior i. e. Macarius vitam monachicam ab 
Antonio didicit, qui primus eorum cucullum et 
aschkim h. e. cingulum e corio confectum, e 
quo effigies Christi cruci affi pendet, gesta- 
bat, illud quidem, quo monachi cingi 50- 
lent. Antonium quidem in monte orientali, 
ubi coenobium el'Araba est, invenit, quumque 
aliquantum temporis illic remansisset, ab eo 


B veste. monachorum indutus, in Wadi-l-Natrun 


habitare iussus est, quo. magnus monachorum 
numerus ad obtemperantem confluxit. Multa 
autem eaque  praeclarissima narrantur, in 
quibus et hoc memoratu dignum est, quod 
quinquaginta integros dies ieiunans nec cibum, 
nec potum sumpserit, noctesque insuper per- 
vigilaverit. Praeterea palmarum foliis, quae 
sibi praeparaverat, victum quaesivit, neque 
unquam recentem panem comedit, sed oleri- 
bus (3) aqua palmarum foliis superfusa emol- 
liis 182 ipse cum monachis vescebatur, 
quamdiu vivebant, sine omni additamento. 
Hic igitur cibus eorum per totum vitae spa- 
tium fuit, usquedum in patriam reversi sunt. 
Abu Macár Alexandrinus Alexandria ad illum, 
quem diximus, Macarium venit, cuius in manus 
vota monachica fecit. Tertius accessit Abu 
Macár, qui episcopus factus est (A). » Sed Ma- 
erizium Macario Aegyptio aS. Antonio, quocum 
aliquantum temporis ille vixerit, vestem mona- 
chicam datam esse, falso narrare supra do- 
cuimus (5) ; atque in iis, quae de virtutibus 
Macarii scripsit, Aegyptium cum Alexandrino, 
de quo eadem Palladius tradidit (6), confun- 
dere eum, nemo non videt. Macarius vero ille 
episcopus quisnam fuerit, nisi forte Hieroso- 
lymorum episcopus (7), ignoro. 

Ad recentiores denique rerum ecclesiasti - 
carum scriptores quod attinet, Baronius (8), 


Macrizium in aperto est. 

(4) Macrizi Gesch. der Copten Àus den Hand- 
scritten zu Gotha und Wien v. Wüstenfeld. Goetting. 
1843 p. 109 sq. 

(9) $26 p. 112. 

(6)Cf. supra p. 66. 

(7) De Macario Hierosolymorum episcopo cf. 
Theodoret. Hist. Eccl. lib. I cap. 16. | 

(8) Baronii Annales ad a. 372  N? 88, ed. Luc. 
T. V p. 387 sq. 


41|ι 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI. 


172 


Bollandus (1), Dupin (23), Fleury (3), Oudin (4), Α colebantur, multitudine, dicere non ausim. 


Cave (5), alii de Macariis Aegyptio οἱ Alexan- 
drino verba quidem fecerunt, sed rem critice 
dispexit solus Tillemontius (6), cuius exposi- 
tiones cunctis, quae ceteri habent, longe ante- 
cellunt, licet et ipse nonnulla perperam intel- 
lexerit, 1893 id quod nostras quaestiones qui 
legerit, ipse inveniet. Cur Bollandus meliora 
non attulerit, facile inde explicatur, quod de 
Macariis primo insignis operi volumine dis- 
putandum erat, ideoque apparatus ille litera- 
rius, quo posteriora volumina eminent, non- 
dum aderat. Ad postremum Semlerus in dis- 
sertationibus, quas de Macariis scripsit, non 
vitam, sedscripta eorum examina vit (7). 

$ &4&. Superest, ut de die, quo utriusque 
Macarii memoria in ecclesia celebretur, brevi- 
ter disquiramus. Etenim martyrologia vetera 
latina Macario Aegyptio diem XV, Alexandrino 
diem II Ianuarii tribuun.. E quorum numero 
sunt Beda (8), Usuardus (9), Ado (10), Notker (11), 
martyrologium romanum (12), cetera (13). A 
Graecis vero uterque Macarius XIX Ianuarii co- 
litur, ut e Menaeis et Menologio patet (14). Haec 
igitur 184& diversitas unde nata sit, nisi forte 
e magna illius nominis virorum, qui ab ecclesia 


(4) AA. SS. Boll. Ian. T. I p. 1005 sqq. 8& C 


8qq. 
75 Dupin Nouvelle bibliothéque des Auteurs ec- 
olésiastiques. Paris 1693 T. II p. 69 sqq. 


(3) Fleury Histoire ecclésiastique. Paris-172& T." 


IV p. 220 sqq. 

(6) Commentarius De Scriptt. ecclesiast. T. I 
p. 474 s. v. Macarii tres monachi. 

(9) Scriptt. eccles. Hist. litt. s. v. Macarius se- 
nior et Macarius iunior. 

(0) Mémoires T. VIII P. Ill p. 935 sqq. 4041 
sqq. cum notis in fine tomi adiectis. 

(T) Prior prodiit sub indice : Specimen examinis 
critici operum, quae ita feruntur, Macarii, sub 
laetissimos festosque dies Christo ab inferis ma- 
gnifice redeunti sacros boni ominis causa edidit 
l. S. S. Sal. Thur. S. LL. S. Halae Magdeburgicae 
1745; altera hoo inscribitur titulo: Specimen 
animadversionum in aliquot opuscula graeca Ma- 
carii, in natalem diem virisumme reverendi, excel- 
lentissimi, doctissimi Sigismundi lacobiBaumgar- 
ten SS. Theol. doct. et prof. p. o. Sem. theol. di- 
rectoris, patroni et praeceptoris officiosissime co- 
lendi, bene ominabundus edidit Io. Sal. Semlerus 
Salfelda Thuring.Halae Salicae 1746. Quarum dis- 
sertationum cardo in eo vertitur, ut ostendatur, Ma- 
carii scripta, imprimiseius Opusculaquae feruntur, 
spuria esse, ad quod ostendendum partim conie- 
cturis,partim argumentis exipso Opusculorum textu 
petitis utitur. 


Macarium vero, cuius festum Romani XV 

lanuarii agunt, i. e. Aegyptium, in martyro- 

logiis latinis haud raro S. Antonii diseipulum 
appellari, quod Bollandus observasse se arbi- 
tratus est (15), magnopere quidem non offen- 
dat, quum sensu latiore etiam Macarius Aegy- 
ptíus Antonii discipulus dicl possit. Ceterum de 
diebus, quibus recte colantur fastis testibus, 
plura qui addiscere cupit, Assemanni librum 
et Bollandum (16) evolvat, ubl apparatus ido- 
neus reperitur. 

CAPUT IX. 

A SANCTIS MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO 
MACARIUM 8. ANTONII MINISTRUM ALIOSQUE 
COGNOMINES DIVERSOS ESSE OSTENDITUR. 

S 45. Macarium, S. Antonii discipulum, cui 
quindecim annis ministrabat et cuius corpus 
sepelivit, a Macariis Aegyptio et Alexandrino 
probe distingrendum esse saepius  docui- 
mus (17). Macarius enim S. Antonii discipulus 
in coenobio Pispir prope mare Rubrum vixit, 
Macariis nostris in desertis Libaye degenti- 
bus (18). Sed unus remanere potuit scrupulus. 
Quid, si alteruter ex nostris Macariis primum 
S. Antonii discipulus quindecim annis fuerit, 


(8) Additiones nimirum ad Bedae Martyrologium, 
quas e codd. S. Cyriaci Henschenius et Papebro- 
chius ediderunt. AA. SS. Boll. Martii T. II p. 


| VIII. IX. 


(9) Martyrologium Usuardi, AA. SS. Boll. Mai. 
T. VI p. 5. 34. 

(10) Adonis arch. Vienn. Martyrologium, Bibl. 
Max. PP. Lugd. T. XVI p. 832. 884... 

(11) Notkeri Martyrologium, Galland. Bibl. PP. 
T. XIII p. 760. 763. 

(12) Vetus Romanum martyrologium, Bibl. Max. 
PP. Ludg. T. XVI p. 812. Martyrologium Romanum 
ed. Baronius ad h. dd. 

(13) Plura martyrologia recensentur a Bollando 
AA. SS. Ian. T. I p. 84. 

(14) Cf. Menologium Sirleti, quod Canisius edidit. 
Canisii lect. antiq. ed. BasnageT. 11 p. 413 in fine. 
In Calendario ecclesiae Constantinopolitanae ed.Mor- 
celli Romae 1788 T. 1 p. 85 ad XIX Ianuarii legis: 
«tj αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ὁτίων πατέρων Quay 
Μαχαρίου τοῦ Ῥωμαίου (sic 1) xal ἑτέρον Μαχαρΐου τοῦ 
Αἰγνπτίον. ν 

(15) In Macarii Alexandrini vita l. [., et in vita 
Macarii Aegyptii l. I., p. 1005. 

(16) Assemanni Calendaria Ecclesiae universae ad 
XIX Ianuar. T. VI Romae 1755 p. 98 sq. AA. SS- 
Boll. Ian. T. ! p. 84. 

(17) $8 2& p. 104. 8 25 p. 107. $30 p. 485 sqq. 

(18) Supra $ 25 p. 107. 


118 


VITAE. 


{14 


deinde post mortem elus deserta Libyae Α pturus tempore opportuno. 186 Tunc sanctus 


petierit ? Haec igitur dubitatio plane movetur 
vita Posthumii, qua Macarium S. Antonii mi- 
nistrum in coenobio 185 Pispir diem etiam 
supremum obiisse edocemur : Macarium autem 
Aegyptium, ut e Palladio constat, in Scete (1), 
atque Alexandrinum, quod ex eodem verisi- 
millimum est, in Cellulís obdormiisse sci- 
mus (2). In vite enim illa haec leguntur : « Nota 
igitur faeta est sancto Macario, scilicet beati 
Antonii discipulo, conversatio Posthumii, et 
celebre eius faetum est nomen, visumque est 
illi, ad hunc abire in eremum. Nam idem Ma- 
earius ab illustri viro Antonio monachorum 
fere quinquaginta millia susceperat guber. 
nanda. Eiusdem igitur Macarii exitus de 
saeculo appropinquabat, et Dominico gregi, 
quis post elus excessum magisterii nomine 
subrogaretur, inquirebatur. Sanctus itaque 
Macarius cum ad sanctum venisset Posthu- 
mium, excepit eum libenter, praecipue cuius 
iam ab angelo famam audierat. Non ergo ille 
ut hospes, sed eius subtiliter explorare propo- 
situm venerat. Porro Macarii adspectibus Post- 
humii complacuit conversatio, οἱ eum suadere 
coepit, ut saneti Antonii anachoretarum prin- 
cipis non gravaretur visitare reliquias. Sed 
cum omni virtute reniteretur et abire penitus 
noluisset, in somnis Posthumius sine aliquo 
cunctamine ire iussus divinae contradicere 
non poterat maiestati. [taque cum Macario 
aggreditur iter, multitudinem congregationis 
monachorum, quae a solo gubernabatur Ma- 
cario, ingressus, de quo $saepe diximus, 
corpus sepeliisse magistri, cum spiritus eius 
vocatus est ex saeculo. Qui cum 86 in extremo 
vitae istíus temporalís adspiceret, advocato ad 
se sancto Posthumio, ita exorsus est ei : En, 
frater, tempus resolutionis meae instat ; qua- 
propter audiens bonum testimonium de te, 
finem senectutis meae debilitatis supposui 


gressibus ad pertingendum usque ad te. Nunc p Macarii ἃ Macario (iuniore, qui, 


igitur bene fecisti venire mecum. Suscipe ergo 
paterno amore gregem Dei ad regendum. Noli 
quaerere, quod tibi utile est, sed quod multis, 
ut salvi fiant ; ne ergo neges suscipiendi ho- 
noris gratiam, mercedem ἃ Domino rece- 


(1) Supra f (8 p. 41. 

(2) Supra $ 24 p. 86. $ 30 p. 127. 

(3) Vita S. Posthumii cap. 7, VV. PP. Rosw. 
p. 235 sq. 

(&) $ 24 p. 403 sq. 


(5) Hist. Lans. ed. Meurs. cap. 18 Opp. Meurs. 
l. I. p. 385. Cf. Sozom. Hist. Eccl. lib. VI cap. 29. 


Posthumius pedibus eius provolutus ait: Ca- 
rissime pater, quomodo mihi tam magnaé mul- 
titudinis curam imponis, rustico homini, literas 
nescienti ? Provide igitur ex iis meritum homi- 
nem, qui possit cum sollicitudine tantas ani- 
mas regere populorum. Tune Macarius ait 
Posthumio : Exeusationes non audio, neque 
causas recipio ; hi enim omnes sub tua ditione 
manebunt, nec alius est tantae abstinentiae 
vir, qui possit istius populi gubernare animas, 
ac sollicite pertractare ; et ut certius dicam, 
dilectissime frater, te electione sua Dominus 
designavit ad suscipiendum hunc ministerii lo- 
cum; nequaquam ergo coelesti poteris con- 
tradicere iussioni. Nihil ex hoc Posthumius 
locutus est Macario, sed dum eius verba 
secum in animo volveret, Macarius emisit 
spiritum, statimque populorum ingens turba 
intente ad funus currunt. Ibi psallentium mul- 
titudo diversis hymnorum vocibus, quasi uno 
ore, laudes Deo canebant, donec corpus ad 
sepulehrum deduceretur humandum ; nemo 
tamen vehementer dolebat eo, quod sanctus 
Macarius tam velociter monasterium relinqué- 
ret, quoniam Dominus similem ei Posthumium 
gregi suo magistrum providerat (3). » Quidquid 
igitur de hac vita statuis, etsi satis antiqua ea 
esse videatur, apparet tamen, WMacarium, 
quem vitae scriptor S. Antonli discipulum 
vocat et monistrum, qui corpus eius sepeli- 
verit, monachisque post mortem S. Antonii 
praefuerit, ἃ nostri Macariis diversum esse. 
Quapropter etiam duas illas de Macario gra- 
tiarum S. Antonii haerede historias, quas su- 
pra e Meursiana Historiae Lausiacae editione 
spurias exhibuimus (4), ad Pispiritanum refer- 
rendas esse crediderim. 


$ 46. Ad cetoros deinde istius temporis 
Macarios quod attinet, nostri quidem 
quum 
boves pascens caedem haud  praemedita- 
tam  perpetrasset, in solitudiue monachus 
poenitentiam agebat (5), et ἃ Macario 
187  hAlexandriae presbytero  ptochotro- 
phiique Alexandrini praefecto (6), nec non a 


Cassiodor. Hist. tripart. lib. VIII cap. ! in fine. 
Nicephor. Callist. Eccles. Hist. lib. XI cap. 33. 

(0) Hisl. Laus. ed. Meurs. cap. 7 Opp. Meurs. 
]. I. p. 751 sq. Idem Macarius presbyter Alexandriae 
fuisse videtur, quem laudant Socr. Hist. Eccl. 
lib. I. cap. 27 ; Sozom. Hist. Eccl. lib. lI cap. 22, 
tum Cassiodorus, Nicephorus Callistus cet. 


175 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI VITAE. 


176 


Macario Hierosolymorum episcopo (4), aliis- A ne, quae de Macario Alexandrino Palladius 


que (2) facillime distinguitur. Sed una super- 
est difficultas, quam obiicit fragmentum e 
sermone Philippi Sidensis XXIV in Gallandii 
Bibliotheca PP. excusum, quo scholae Alexan- 
: deinae enumerantur praepositi. Ab Athena- 
gora enim, qui Hadriani et Antonini tempori- 
bus florebat, incipiens, recensitis nonnullis 
aliis ad Serapionem transit, « quem, » inquit, 
« excepit magnus ille Petrus episcopus mar- 
tyrio inclytus. Post Petrum Macarius, qui 
πολιτιχός ἃ  conterraneis est cognominatus. 
Post eum Didymus, post Didymum Rhodon, 
qui etiam, ut testis est ipse Philippus, scholam 


transtulit in illam ipsam vivitatem Siden impe- B 


rante magno Theodosio. Huius Rhodonis se 
discipulum fuisse ait Philippus...» (3). Quid 
igitur ? Num Macarius Alexandrinus, qui Pal- 
ladio aliisque testibus πολιτικός a coaetaneis 
᾿ vocatus est (4), aliquando, ante Didymum sci- 
licet scholae Alexandrinae praefuit ? Omnia sa- 


(1) Sozom. Hist. Eccl. lib. I cap. 17 ; Theodoret. 
Bist. Eccl. lib. I cap. 16, Opp. ed. Noesselt T. III 
P» 791 sq. 

(2) Huc pertinent Macarius Romanus, cuius vita 
exstat VV. PP. Rosw. 224 sq., Macarius Mathema- 
ticus, quem Rufinus in Apolog. [Invectiv.] lib. Il 


ceterique tradiderunt, el contradicunt. Acce- 
dit, quod Palladius, qui tres annos cum Maca- 
rio Alexandrino vixit (5), et Rufinus, qui, Didy- 
mo sex annos audito, in eremum ad Macarium 
profectus eet (6), illius rei ne levissimam qui- 
dem mentionem faciunt. Ex quibus ego qui- 
dem  coniieio, Macarium quoque πολιτικόν 
illum, scholae Alexandrinae 188 aliquando 
antistitem, a nostris Macariis diversum fuisse. 
Num vero Macarius presbyter iste Alexandri- 
nus antistes scholae illius statuendus sit, ne- 
que negare neque affirmare ausim. 


Itaque quaestiones de Macariorum Aegyptii 
et Alexandrini vitis absolvimus. Ad scripta 
eorum quod attinet, ea quidem diguissima sunt, 
de quibus simili ratione accuratius inquiratur. 
Sed hac disquisitione, quum ab hoc quidem 
proposito nostro aliena sit,in praesentia su- 
persedemus. 


laudat, cet. 
(3) Galland. Biblioth. PP. T. IX p. 401. 
(4) Cf. supra 8 24 p. 104, ὃ 25 p. 104 sqq. 
(5) Supra p. 66-85. 
(6) Supra 6 $ p. 18. 





APPENDIX PRIOR 


QUAE CONTINET 


ACTA SANCTORUM MACARIORUM 


AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


Ad codicum mss. fidem partim recognita, partim primum edita, cum versione Editoris. 


INDEX. 


I. Vita sancti Macarii Aegyptii ez Historia Lau- 
siaca Palladii ad codicum duorum Vindobo- 
nensium fidem edita. 

II. vita sancti Macarii Alexandrini ex Historia 
Lausiaca Palladii ad codicum duorum Víndo- 
bonensium fidem edita. 

IH. Ceteri Historiae  Lausiacae loci, quibus 
sancti Macarii Aegyptius et Alexandrinus nec 
non Macarius S. Antonii minister memorantur, 
ad codicum duorum Vindobonensium fidem editi. 


IV. De Sancto Marco abbate historia e codice Vin- 
dobonensi edita. 

V. De sancto Macario historiae e codice Vindobo- 
nensi editae. 

VI. Specimen interpretationis germanicae antiquae 
historiarum de sanctis Macarüs Aegyptio et 
Alexandrino e codice bibliothecae Jesuitarum 
Coloniensis depromptum. 

VII. Macarii cuiusdam abbatis visiones de sanctis 
angelis e codice Vindobonensi primum editae. 


£ - 
, 


4471. 
VITA SANCTI MACARII AEGYPTII 


Ez Historia Lausiaca Palladii ad codicum duorum Vindobonensium fidem edita. 
Cod. ms. hist. graec. LXXXIV, olim XXIX, Bibl. Caes. Vindobon. membranac. pervetustus, . . . . . . . À 
Cod. ms. hist. graec. IX, olim XLII, Bibl. Caes. Vindobon. chartac. antiquus . . . . . . .. 


Induobus Bibliothecae Caesareae Vindobonensis codicibus mss. textum genuinum Historiae Lausiacae a Palladio 
conscriptae baberi supra b 12 "1; monuimus.Exr hisigiturcodicibus, quos descripsimus supra p. 14 not. 5|Cf. Lambe- 
cii Comment. Vindob. 1782 T I p. 664-840 ; de Nessel Catal. P. V. p. 143 31), vitam sancti Macarii Aegyptii, in 
Historiae Lausiacaecapite x v obvi&m, edi limus, lectionibus variis depravati Meursianae editionis textus neglectis. 


Περὶ τοῦ &y(ou Maxapíou τοῦ Αἰγυπτίου" .Α 


Τὰ χατὰ τοὺς ἁγίους x«l ἀθανάτους πατέρας 
Μαχαριον τὸν Αἰγύκτιον xai Μαχάριον τὸν ᾿Αλεξανδρέα, 
τοὺς γενναίους * ἄνδρας χαὶ ἀχαταγωνίστονς * ἀθλη- 
τὰς, τοῦ ! ἐναρέτου αὐτοῦ βίου ἄθ)α πολλὰ ὄντα xci 
μεγάλα ὀχνῶ λαλεῖν χαὶ γράφειν, μήποτε τοῖς 
ἀμελεστέροις ἄπιστος εἶναι δόξω διὰ τὸ ὑπερθδάλλον 
μέγεθος τῶν ὑπὲὶρ φύσιν χατορθωμάτων, χάριν δὲ 
ὅμως τῶν πεπειραμένων ix τῶν λογίων τοῦ πνεύματος 
τὰς θείας δωροὰς τοῖς ἀξίοις διανενεμημένας * 
διηγήσομαι τὰ χατὰ τῶν ὁσίων Μαχαρίων 8 τῶν χατ᾽ 
ἀξίαν τῶν ὁσίων ἄθλων τῆς ἀσχήσεως αὐτῶν χαὶ τὰ 


ὀνόματα κεχτημένων ἴ. xal πρῶτον μὲν διηγήσο- 


De sancto Macario Aegyptio. 


Sanctorum et immortalium patrum, Mavcarii 
Aegyptii et Macarii Alexandrini, egregiorum et in- 
victorum athletarum,honestae vitae certamina quae 
sunt multa et magna, vereor dicere et describere, 
ne iis, qui talia minus curant, mendax esse vi- 
dear propter immensam magnitudinem exercitatio- 
num vires naturae excedentium. Sed et eorum 
gratia, qui virtutibus spiritus ornati dona divina 
experli sunt dignis distributa, virtutes enarrabo 
sanctorum Macariorum, qui nomina quoque sanotis 
suiscertaminibus $46 asceseos digna possidebant. 
Primum quidem Macarii Aegyptii, qui vixit inte- 


VABIAE LECTIONES. 


ΓΑ Περὶ Μακαρίου τοῦ Αἰγνπτίον xal Maex«píou τοῦ ᾿Αλεξανδρέως. Β τοὺς μαχαρίους. * AB 
ἀχαταγωνήστους, " B x«i τοῦ. * Emend., ΑΒ διανεμημένας. * Corr., A κατὰ τὸν ὅσιον μαχάριον, B 
κατὰ τοὺς ὁφίονς τούτους μαχαρίονς, 1 τῶν xav ἀξίαν — χεχτημένων Om. Β. 


119 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


180 


gros nonaginta annos, virtutes proferam. Is in so- À μαι * τοῦ Alyurriou Μαχαρίου τὰς ἀρετὰς * ὃς 9 ἔξησε 


litudinem triginta annos natus ascendit, in qua 
annos sexaginta peregit. Tanta labores exercita- 
tionis tulit constantia, ut post decem annos insigni 
quadam distinctione dignus habitus παιδαριογέρων 
vocaretur, quia citius, quam pro aetate, virtutibus 
profecerat. Quadraginta enim annos natus pote- 
statem expellendi daemones, gratiam curationis, 
spiritumque prophetiae accepit, et honorabili quo- 
que sacerdotio dignus existimatus est. Cum ipso 
duo habitabant discipuli in intima solitudine, quae 
vocatur Scete. Quorum unus semper prope illum 
erat eorum causa, qui veniebant ut curarentur ; 
alter seorsum sedebat in propria cella. Procedente 
autem tempore vir sanctus perspicaci oculo prae- 


videns, ei, qui sibi ministrabat, Joannis nomine, B 


qui postea presbyter factus est in ipsius vicem $ 
Audi, inquit, frater, meam admonitionem, quoniam 
te tentat spiritus avaritiae. Ita enim equidem vidi, 
neque ignoro, si meam aequo animo tuleris exhor- 
tationem, in opere Dei hoc loco consummaturum 
te esse, gloriosumque fore, et flagellum non ap- 
propinquaturum tabernaculo tuo. At si me non au- 
dieris, Giezi in te finis veniet, cujus et morbo la- 
boras. Hec dicta sunt quinque annos antequam 
sanetus obiit. Et quindecim annis post mortem 
Macarii quum Joannes bona pauperum avertisset, 
ita laboravit elephantiasi, ut in corpore ejus non 


inveniretur integer locus, in quo quisdigitum figere: 


posset. lta in eo, qui non obedierat, prophetia san- 
cti viri impleta est. De cibo autem 4 49 et potu su- 
pervacaneum est narrare, quoniam ne apud socor- 
diores quidem monachos monasteriorum,quae extra 
sunt, inveniri ingluvies possit aut aJjia quaedam ἃ 
consuetudine eorum, qui in istis loeis morantur, 
diversa vivendi libertas, cum propter inopiam re- 
rum necessariarum, tum propter zelum Dei inter 
eos, qui ibi habitant, unoquoquesemper proximum 
variis vitae institutis vincere contendente. Atque ad 
aliam hujus viri exercitationem quod spectat, ipse 
dicebatur adsidue in exstasi esse, et majori tem- 
pore Deo magis quam rebus terrenis occupari. Neo 
pauca feruntur miracula ab eo peracta. 
Libidinosus quidam homo, Aegyptius genere, 
captuserat amore cujusdam pudicae mulieris, quae 
viro nupserat. Quum desiderio frustraretur, con- 
venit magum, cui: Fac, inquit, arte tua, aut ut 
amet me, aut ut maritus eam foras ejiciat. Magus 
. quaepoteraterxpertus,quoniamcastum ejus animnum 
dimovere non posset, effecit, ut equa videretur iis, 
qui eam intuebantur. Maritus ergo ejus ubi foras 


τὰ σύμπαντα (rq ἐνενήχοντα 1e - ἀνελθὼν μὲν τρια- 
χονταέτης νεώτερος, χαὶ ἐν τῇ ἐρήμῳ πεποιηχὼς 
P ἔτη 11 - τοσαύτῃ ἐχρήσατο χαρτερίᾳ πόνων ἀσχὴ- 
τιχῶν, ὡς εἰς δέχα ἔτῃ τοῦτον 13 πολλῆς xai μεγάλης 
ἀξιωθῆναι διαχρίσεως, ὥστε χαλεῖσθαι αὐτὸν παιδα- 
ριογέροντα διὰ τὸ θᾶττον τῆς ἡὁλιχίας ταῖς ἀρεταῖς 
προχόψαι, ἐτῶν γὰρ p' γενόμενος 1? xal xarà πνευ- 
μάτων ἔλαδεν ἐξουσιαστικὴν δύναμιν χαὶ χάρισμα 1" 
ἰαμάτων χαὶ πνεῦμα προῤῥήσεων χαὶ τῆς ἐντίμον 
ἱερωσυνὴς χατηξιώθη. τούτῳ συνῆσαν δύο μαθηταὶ 
εἰς τὴν ἐνδοτάτην 18 ἔρημον τὴν καλουμένην lxi- 
τιν 18. ὁ μὲν εἷς 11 πλησίον αὐτοῦ ἦν 18 διὰ τοὺς 19 
περὶ θεραπείας 39 ἐρχομένους 31 * ὁ δὲ ἄλλος ἀνεχύρει 
κατ᾽ ἰδίαν χέλλαν 32 * χρόνου δὲ προχόψαντος διορα- 
τικῷ ὄμματι λέγει τῷ ὑπηρετοῦντι αὐτῷ ὀνόματι 
᾿Ιωάννῃ, εἰς ὕστερον δὲ 332 γενομένῳ πρεσθντέρῳ εἰς 
τὸν τόπον τοῦ ἁγίου * ἄχουσόν pov τῆς νουθεσίας, 
ἀδελφὲ, ἐπειδὴ πειράζει σε τὸ πνεῦμα ric φιλαργυ- 
ρίας, οὕτω γὰρ ἐγὼ ἑώραχα καὶ οἶδα, ὅτι, ἐάν μὸν 
ἀνάσχῃς τῆς παραχλήσεως, τελειωθήσῃ ἐν τῷ ἔργῳ 
τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ xci δοξασϑόσῃῳ xci 
μάστιξ οὐκ ἔγγιεῖ τῷ 3" σχηνώματί σου, ἐὰν δὲ μου 
πὰραχούσῃς, τοῦ Γιεξῇ ἥξει ἐπὶ ck τὰ τέλη, οὗ χαὶ 
τὸ πάθος νοσεῖς, x«i ταῦτα μὲν πρὸ εἰ ἐτῶν τῆς χοι- 
μέσεως τοῦ ἁγίου εἴρηται, x«i μετὰ ἄλλα ιε΄ ἔτη 
οὕτως ἔλεφαντίασε νοσφισάμενος Ta τῶν πτωχῶν, 
ὡς μὴ εὑρεθῆναι i» τῷ σώματι αὐτοῦ ἀχέραιον 33 
τοπον, ἐν ὦ τις δάχτυλον πήξοι 126 - xai οὕτως ἐπὶ τὸν 
παραχούοντα Y! ἡ προφητεία τοῦ ἀγίον πεπλήρωται. 
Περὶ μὲν οὖν βϑρώτεως xxi πόσεως περιττόν ἔστι 
C διηγεῖσθαι, ὁπότε οὐδὲ παρὰ τοῖς ῥᾳθυμοτέροις τῶν 
ἔξω μοναστηρίων ἔστιν εὑρεθῆναι ἀδηφαγέαν ὃ 
ἄλλην τινὰ ἀδιαφορίαν, $ παρὰ τοῖς οὖσιν ἐν τοῖς 
τόποις ἐκείνοις, καὶ διὰ 38 τὴν σπάνην τῶν χρειῶν, 
χαὶ διὰ τὸν χατὰ Θεὸν ζῆλον τῶν χατοιχούντων 
ἐχεῖ, ἀεὶ πρὸς ἀλλήλους 39 ἐχάστων φιλονειχούντων ** 
ὑπερδαίνειν τὸν πλησίον ταῖς "1 διαφόροις πολι- 
τείαις 33. περὶ δὲ 9 τῆς ἄλλης ἀσκήσφως τοῦ ἀγέου, 
οὗτος ἐλέγετο ἀδιαλείπτας 5) ἐξίστασθαι x«i μᾶλλον 
τῷ πλείονι χρόνῳ προσδιατρίθδειν 5 Θεῷ à τοῖς ὑπ᾽ 
οὐρανὸν πράγμασιν " οὗ καὶ διάφορα φέρονται θαύ- 
βατα ?*. 

"Acwrog τὶς ἀνὴρ Αἰγύπτιος ἐρασθεὶς γυναιχὸς 
ὑπάνδρον x«l σώφρονος καὶ ἀποτυχὼν τοῦ σχοποῦ 
προσωμίλησε γόητι λέγων " ἔργασαι τῇ τέχνῃ σον, 

Ὁ ὃ ἵνα ἀγαπήσῃ με, à ἵνα ῥίψῃ ?' «vri» ὁ ἀνὲρ 
κὐτῆς, χαὶ λαθὼν ὁ γόης τὸ ἱκανὸν παρ᾽ αὑτοὺ 99, καὶ 
μὴ δυνηθεὶς μεταστῆσαι τὸν σώφρονα νοῦν «uri, 
παρασχευάξει, ὡς popOdda *9 αὐτὴν φαίνεσθαι τοῖς 
ὁρῶσιν * xal ἐξελθὼν ἔξωθεν ὁ ἀνὴρ αὐτῆς καὶ ἰδὼν 


VARIAE LECTIONES. 


δ διηγήσομαι om. B. * Β οὗτος. 109 B ἐνενήχοντα ἔτη. !! B ἐν 


ἐρημῷ memoir χε δὲ ἐχεῖσεν 


ἑξύήχοντα ἔτη. 13 Coni., τοῦτον om. Β,Α τούτον. 188 γεγονώς. 1 A χαρίσματα. 15 Emend., AB 


ἐνδοδάτην. !1* B σχήτην, 11 Β χαὶ ὁ μὲν εἷς. 18 


B oxa«. 33 did τοὺς om. B. ** Emend, À κερὶ 


θεραπίας, B πρὸς θεραπείαν. 3! B τῶν ἐρχομένων. 33 B xar! ἰδίαν εἰς χέλαν 38 δὲ om. B. '* B 
ἐν τῷ. 15Α ἀχαίραιον, B ὑγιῆ. 36 Ex Coni., πήξει, B θύήσοι. !! Emend, AB r «paxoves. ?* διὰ 
om. Α. S τῶν χατοιχούντων--πρὸς ἀλλήλους om. B. * B ἐχάστον φιλονειχοῦντος, 81 Pro ταῖς B 
ἐν. ^ ΑΒ πολιταίαις. 35 Corr ΑΒ τῇ, δ. Β ὅτι ἀδιαλείπτως. δ᾽ B προ σϑιέτριθε. 36 Baddit indicem: 


Περὶ rou(sic l) εἰς φορδάδα μεταθδλησθείσης γνναικχός. 9 


ἀπ᾽ αὐτοῦ. 99 A φοράδα, et sic ubique. 


coni., A ῥίψει, B ixGay. ** 7 


184 ΄ 
αὐτὴν «ἐν σχήματι φορθάδος ἀπωδύρετο xal ἔχλαιε A 
τὸν συμφοράν" καὶ προσχαλεσάμενος τοὺς πρεσόυ- 
τέρους τῆς χώμης δείχνυσι αὐτὴν, χαὶ οὐδὲ αὐτοὶ 
συνῆχαν τὸ γεγονός, χαὶ ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας μηδενὸς 
γευσαμένης αὐτῆς, τέλος, ἵνα δοξασθῇ ὁ Θεὸς τὸν 
ἅγιον αὐτοῦ, ἀνέδη ἐπὶ 10 τὸν νοῦν τοῦ ἀνδρὸς, &yx- 
γεῖν αὐτὴν 41 εἰς τὴν ἔρημον V πρὸς τὸν ἅγιον 45, 
xai φορθδιάσας δ" αὑτὸν ὡς ἵππον, οὕτως αὐτὴν 
ἤγαγεν, ἔνθα ᾧχει ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος, χαὶ ἐν τῷ 
πλησιάσαι λέγουσιν αὐτῷ οἱ ἀδελφοί" τί ὧδε τὴν 
φορθάδα ἤγαγες ; xal λέγει ἐχεῖνος * ἵνα ἐλεοθῇ τῇ 
προσευχῇ τοῦ δικαίου. οἱ δὲ πρὸς αὐτόν "5 " τί γὰρ 
ἔχει χαχόν ; λέγει αὐτοῖς * αὕτη, Qv ὁρᾶτε ** gopGada, 

ἡ γυνή μου ἦν à ἀθλία, καὶ οὐχ οἶδα, τί νῦν μὲν 
αὐτή "Ἱ * ἀπεκαλύφθη δὲ τῷ ἁγίῳ πώυτα τὰ γεγο- 
νότα αὐτῇ 8, χαὶ ἦν δεόμενος τοῦ Θεοῦ περὶ αὐτῆς. p 
οὐ δὲ ἀχούσαντες ταῦτα ἀναφέρονσι τῷ θεράποντι 
τοῦ Χριστοῦ Μακαρίῳ λέγοντες, ὅτι φορδάδα ἐνταῦθά 
τις ἤγαγεν. λέγει αὐτοῖς * ὑμεῖς ἐστε ἵπποι, οἱ τῶν 
ἵππων τοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχοντες * ἐχείνη δὲ γννή ἐστιν, 
ὡς ἐχτίσθη, ἀλλὰ μόνον τοῦτο φαινομένη 5 μετασχὴ- 
ματισθεῖσα τοῖς ὀφθαλμοῖς τῶν ἡπατημένων. χαὶ 
προσαχθείσης αὐτῆς εὐλογήσας ὕδωρ xoi ἀπὸ χο- 
pu9üc ἐπιχέας αὐτῇ γυμνῇ, x«i εὐχὴν ποιήσας ὅ9 
ἐπὶ τὴν χεφαλὴν αὐτῆς "5, παραχρῆμα ἐφάνη πᾶσι 
γυνὴ χαθορῶσιν "5, x«i ἐχέλευσεν αὐτῇ δοθῆναι 53 
φαγεῖν, ὑπέθετο δὲ οὐτῇ ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος εἰ- 
vow ᾿ μηδέκοτε ἀπολειφθῇς δ᾽ τὴς τοῦ Θεοῦ éxx)n- 
σίας 38 x«l τῆς χοινωνίας τῶν μυστηρίων τοῦ Xpt- 
στοῦ 95, τοῦτο γάρ σοι συνέδη διὰ τὸ ἐπὶ VT πέντε 
ἑδδομάδας μὴ προσεληλυθέναι σε τοῖς ἀχράντοις 
μυστηρίοις. οὕτως ἰασάμενος αὐτὴν σώματι xal ψυχῇ 
ἀπέλυσεν αὐτήν. 

Ἐλέγετο δὲ, ὅτι ἐν τῷ μαχρὼ τῆς ζωῆς αὐτοῦ 
χρόνω ὑπόγειον 9* ποιήσας 9* σύριγγα ὀρύγματος ἀπὸ 
τῆς χώλης αὐτοῦ ἡμισταδίον μῆξος εἰς τὸ ἄχρον 
σκήλαιον ἀπετέλεσν, χαὶ εἴ ποτε πλείονες αὐτῶ 
ὥχλουν, χρυπτῶς ἐκ τῆς χῶλης ἐξιὼν ἀπύει εἰς 
τὸ σπήλαιον x«l οὐχ εὑρίσχετο * xal ὅτι ἀπιὼν 
διὰ τῆς σύριγγος εἴχοσι τέσσαρας ἐποίει εὐχὰς ἕως 
τοῦ σπηλαίον, καὶ ἐρχόμενος πάλιν ὁμοίως. 

Περὶ τούτου ἐξῆλθε φήμη, ὅτι xal νεχρὸν ἤγειρεν, 
ἵνα αἱρετιχὸν πείσῃ μὴ ὁμολογοῦντα ἀνάστασιν σω- 
μάτων " χαὶ αὕτη ἡ φήμη ἔχράτει πεοὶ αὐτοῦ ἐν τῇ 
ἐρήμῳ **. 

Καὶ ἄλλοτε προσενέχθη αὐτῷ νεανίσχος δαιμονιῶν 
παρὰ τῆς ἰδίας μητρὸς, δυσὶ νεανίσχοις συνδεδεμέ- 
νος ἐξ ἑκατέρον μέρους * ταύτην δὲ *! τὴν ἐνέργειαν ὁ 
δαίμων εἶχεν * τριῶν μοδίων ἄρτους ἥσθϑιε, xal χι- 
λιχίσιον ὕϑατος ἔπινεν ^. ἅπερ 53 ἐρευγόμενος εἰς 
ἀτμὸν 552" ἀνέλυε τὰ βρώματα ὡς ἀπὸ 53 πυρὸς δαπα- 
νώμενα δὲ " ἔστι γάρ τι δαιμόνιον τάγμα πύρινον λε- 
γόμενον, οὐκ οὐφίας μεταδ)ηθείσης 45, ἀλλ᾽ ὡς xol 


: ACTA. 


483 


venit, in forma equae eam conspicatus, ingemuit ae 
flevit de iis, quae acciderant. Vocatis deinde vici 
presbyteris eam ostendit, sed ne hi quidem rem in- 
tellexerunt. Quum igitur illa tribus diebus nibil 
omnino comedisset, postremum Deus sanctum 
suum glorificaturus cogitationem marito injecit 
adeundi cum ea sanctum virum in solitudine ; 
quare is capistro ligatam ut equam duzit, ubi vir 
Dei habitabat. Appropinquanti fratres : Quid, in* 
quiunt, huc equam adduxisti ? Ille respondet : Ut 
justi oratione misericordiam consequatur. At hi : 
Quid tandem mali habet ἢ Respondet: 45$) Haec, 
quam videtis equam, cara mea uxor erat, et, quid 
jam eiacciderit,nescio.Revelata autem sancto omnia 
erant, quae femina pateretur, et Deum orabat pro 
ea. Illi vero cum ista audivissent, referunt ad ser- 
vum Christi Macarium, dicentes : Equam aliquis 
huc adduxit. Quibus is : Vos, inquit, estis equi, 
qui equorum oculos habetis; illa autem femina est, 
ut est creata, et ita transformata oculis tantum ap- 
paret eorum, qui sunt decepti. Deinde aqua bene: 
dicta nudam, quam adduxerant, ἃ summo vertice 
aspersit, quumque super caput ejus precatus es- 
set,statimomnibuseam videntibus femina apparuit. 
Atque vir Dei ei cibum apponi jussit, Tum eam 
commonuit dicens : Nunquam non compareas in 
ecclesia Dei et in communione mysteriorum Chri- 
sti ; haec enim tibi acciderunt, quia jam quinque 
hebdomadibus non accessisti ad intemerata Christi 
mysteria. Ita eam corpore et anima sanatam di- 
misit. 

Porro dicebatur posteriore vitae suae tempore 
subterraneum fodisse cuniculum in dimidii spa- 
tium stadii, et speluncam adjecisse. Si quando igi- 
ur complures ei eraut molesti, occulte e cella 
egressus abiit in speluncam, ita, ut nemo eum 
iveniret. Abiens vero per cuniculum viginti qua- 
(uor orationes dicebat usque ad speluncam, et 
rediens totidem. 


De eo quoque fama exiit, quod mortuum susci- 
tarit, ut convinceret haereticum, qui resurrectio- 
nem corporum non profitebatur. Quae quidem 
fama constans fuit in solitudine. 


955 1 Aliasadipsum materadduxitadolescentem, 


D qui a daemone vexabatur, aduobus adolescentibus 


utrimqueconstrictum. Eamque in eum vim daemon 
exercuit, ut trium modiorum panes comederet, et 
amphorae Ciliciensis aquam biberet. Quos cibos 
exinde eructans in vaporem resolvebat, tanquam 
igneconsumerentur. Estenim ordo quidam daemo- 
num, qui igneus vocatur, qui quidem non essentia, 


VARIAE LECTIONES. 


*Basic. *"iBeóriv πρὸς αὐτόν. ** A ἔριμον, et sic fere ubique. om. 3 
ΔΑΒ αὔτη. δΑ αὐτῇ, Β εἰς αὐτήν. ** Pro ἀλλὰ μόνον τοῦτο 


AB. 45 Bei δι εἶπον. 46Ὰ ὁρᾶται. 
φαινομένη B οὕτω δὲ φαένεται. 9 Pro. καὶ ἀπὸ 
αὐτὸς x«i ποιήσας εὐχάς. 9" αὐτῆς Om Α. 
ἡνναῖκα χατὰ φύσιν. 9 δοθῆναι Οἵ. B. 
τοῦ om. B. 9 ἐπὶ om. B. 


95 Βἀπολειφθῆναι. 
35 Emend., AB ὑπόγῃον. 


U πρὸς τὸν &áytovom. Β. ** Sie 


κορφῆς--ποιήσας B ἐπέχεεν ἐπὶ τὴν χορυφὴν 


i Pro ἐφάνη πᾶσι γυνὴ καθορῶσιν B ἔδειξεν αὐτὴν 


δὲ τοῦ Θεοὺ om. ἃ. 9* τοῦ Χρι σ- 


δ ἃ ποιήσῃ. “Κ᾿ Baddit titulum : Περὶ τοῦ 


δαιμονιωῶντος xal πολλὰ ἐσθίοντος. *! Pro ταύτην δὲ Α maleóg ταύτην. 55Β ἀπερ xai. 85 Pro 
ἀτμὸν B malg αὐτόν. 93. ὑπό, 5 ΟΟΥΣ., ΑΒ δαπανόμεναι. 55 Corr, ἃ Βμιεταδληθήσης. 


183 


S8. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


184 


sed, ut in hominibus quoque invenitur, mente po- À ἐπὶ ἀνθρώπων γνώμης μᾶλλον ἀλλοιουμένης * οὗτος 


tius differunt. Iste igitur adolescens, si ἃ matre non 
satiseisuppeditabatur,saepe propriam suam edebat 
eorporis egestionem, et lotium bibebat. Flente 
matreet Jamentante, sanctumque enixe obteslante, 
istum sanctus excepit, et suppl. x pro eo Deum 
oravit. Ac post duos dies miserum daemon cru- 
ciatum remisit. Tunc matriejus : Quantum, inquit, 
vis, ut comedat? Quam, quum decem libras signifi- 
casset, increpavit, quia nimium dixisset; atque 
iterum super adolescente precatus cum jejunio sep- 
tem dierum daemonem ingluviei ab eo expulit, et 
cibum ei constituit trium librarum panem, quem 
comedere deberet, si operaretur. [18 et huno vir- 
tute divinae gratiae sanatum matri reddidit. 


τοίνυν μὴ ἐπαρχούμενος παρὰ τῆς μητρὸς τὴν ἰδέαν 
χόπρον πολλάχις ἧσθιε xal τὸ 95 οὖρον ἔπινε, χλαιού- 
σης οὖν 51] τῆς μητρὸς xal ὀδυρομένης x«i 59 τὸν 
ἅγιον ἱχετευούσης λαδὼν ἐχεῖνον ὁ ἅγιος, χαὶ ἐπευ- 
ξάμενος αὐτῷ x«i 99 τὸν Θεὸν ἱχετεύων ἐπὶ δύο ἡμέ- 
ρᾶς, ὑπελώφησε τοῦ δεινοῦ πάθους ὁ δαίμων " τότε 
λέγει τῇ μητρὶ αὐτοῦ * πόσον θέλεις iva ἐσθέῃ ; καὶ 
αὐτῆς δέχα λίτρας εἰπούσης ἐπετίμησιν αὐτῇ ὡς 
πολὺ εἰρηχυίας, καὶ ἐπευξάμενος πάλιν τῶ νεανίσχῳ 
μετὰ νηστείαν ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας ἐξέλασεν ἀπ’ αὐτοῦ 
τὸν δαίμονα τῆς πολυφαγίας, xal ἔστησεν 12 αὐτῷ τὴν 
τροφὴν τριῶν λιτρῶν ἄρτους 7!, ὡς ὀφεῶοντα ἐργαζό- 
μᾶνον τοῦτο ἐσθίειν. οὕτως οὖν xal τοῦτον τῇ τῆς θείας 
χάριτος συνεργείᾳ 1 ἰασάμενος ὑγιῆ τῇ μητοὶ ἀπέδωχεν. 


Talia Deus stupenda miracula fecit per dilectum B Ταῦτα τά παράδοξα θαύματα πεποίηχεν ὁ Θεὸς διὰ 


suum Macarium, cujus immortalis anima nunc 
est cum angelis. Ego sanctum ipse non conveni ; 
anno enim, antequam in solitudinem ingrediebar, 
obierat. 


τοῦ γνησίον αὐτοῦ 132 φίλου Μαχαρίον, οὗ à ἀθανα- 
τος 7* ψυχὴ νῦν μετὰ ἀγγέλων 15 ἐστίν * ἐγὼ τῷ 
ἁγίῳ τούτῳ οὐ 156 συνέτυχον * πρὸ ἐνιαυτοῦ γὰρ τῆς 
εἰς τὴν ἔρημον ἐμῆς εἰσόδου ἐχεχοίμητο ΤΊ. 





252 Il. 
.VITA SANCTI MACARII ALEXANDRINI 


Ez Historia. Lausiaca Palladii ad codicum duorum Vindobonensium fidem edita. 
τς Cod. ms. hist. graec. LXXXIV, olim XXIX, Bibl. Caes. Vindobon. membranac. pervetustus. . . . . . À 


Cod. ms. hist. graec. IX, olim XLII, Bibl. Caes. Vindobon. chartac. antiquus. 


Sunt iidem codices &tque supre: In quibus sancti Macarii Aegyptii vitam alter& haec excipit sancti Macarii 
ec 


Alexandrini. Textus Meursiani 


De sancto Macario Alexandrino. 


Sanctum vero Macarium Alexandrinum conveni, 
qni presbyter eratCelliorum, quaedieuntur. In quae 
ego novem annos secessi, ex quibus tres mecum 
vixit ille Macarius in quiete degens. Atque alia qui- 
dern ipse vidi apud eum optimae ejus vivendi ra- 
tionis opera et signa, alia ab iis, qui una cum eo 
vixerunt, didici, alia denique a compluribus aliis 
audivi. Exercitatio igitur Macarii magni, ut ego et 
multi apud eum didicimus, haec fuit: Si quod opus 
exercitationis aliquem unquam fecisse audierat, 
idem efficere ardenter studuit. Hic igitur sanctus, 
quum audiisset, Tabennesiotas per totam quadra- 
gesimam nulla re vesci quae igni admota esset,sta- 
tuit et ipse septennio nihil, quod per ignem trans- 
iisset, comedere, etseptem annis nihil aliud gusta- 
vit, nisi cruda olera, et si quaeforte 4 αὶ 8 invenisset 
legumina humectata. De alio audierat, qui libram 


ones v&rias, quae innumerae, non adacripsimus. 


€ Περὶ τοῦ αγίον Μακαρίου τοῦ ᾿Αλεξανὅ- 


ρίνον 18, 


Τῷ δὲ ἁγίῳ Μαχαρίῳ rà ᾿Αλεξανδρεῖ avvreróyuxe 
πρεσδντέρῳ ὄντι τῶν λεγομένων χελλέων, εἰς ἃ ἐγὼ 
παρώχησα ἐννέα ἔτη 19, ἐν οἷς τρία ἔτη μοι ἐπέξη- 
σεν ** ὁ Μαχάριος οὗτος, διάγων ἐν ἡσυχία, xai τὰ 
μὲν 81 εἶδον ἐγὼ παρ᾽ αὐτοῦ ** τῆς ἀρέσεως. πολιτείας 
αὐτοῦ 88 ἔργα τε xal σημεῖα, τὰ δὲ 9* παρὰ τῶν τού- 
του συμθδιωσάντων μεμάθηκα, τὰ dà m&p' ἑτέρων 
πλειόνων 95 ἀχήχοα " ἡ μὲν οὖν ἄσκησις τοῦ μεγά- 
λου Μαχαρίον, ὡς ἐγὼ χαὶ πολλοὶ παρ αὐτῷ ὄχρι- 
δώσαμεν, ἦν αὕτη 88" εἴ τι ἀχύχοε πώποτέ τινὰ πε- 
nouxóta 51] ἔργον ἀσχήσεως, διὰ σπουδῆς 88 τοῦτο 
χατώρθωσεν " ἀχούσας 89 οὖν, ὅτι οἱ Ταδεννησιῶται 
διὰ πάσης τῆς τεσσαραχοστῆς ἄπυρον ἐσθίουσιν, 
ἔχρινεν 3 οὗτος ὁ ἅγιος ἐπι ἑπταετίαν ὃ διὰ πυρὸς 
διέρχεται, μὴ φαγεῖν "1, πλὴν λαχάνων ὠμῶν καὶ εἰ 
που εὗρεν ὀσπρίου ?* βρεχτοῦ, μηδενὸς 38 ἄλλου 


VARIAE LECTIONES. 


46 Corr., AB τόν. ΕΑ τοίνυν.  ** xat om. A. 


49 χαὶ om. Α. 


* B xal τετύπωχεν. ΤΒ τρεῖς 


λίτρας ἄρτου. 13 Corr., AB συνεργία. 15Α διὰ τοῦ σαντοῦ (forle ἑαντοῦ  γνησίον. 14 a9&ve- 


τὸς Om. D. 


7$ Sic AB . sine apostropho, ut saepe. 


7€ AB. οὐχ. 7? Ex coni., À. xtxoíp ute B exoc- 


pnto. "* [Indicem huno om. A. "* B ἐνναετέαν. Ὁ Η ἐπέζησέ μοι. *! Bxai πολλὰ μέν. 85 παρ’ 


αὐτοῦ om. B. 


δὲ B τῆς ἀρίστης αὐτοῦ πολιτείας. δ᾽ B πολλὰ δέ. δ᾽ Pro rà δὲ map ἑτέρων 


πλεόνων B ἕτερα δὲ καὶ παρ᾽ ἄλλων πολλῶν. 9* Pro ὡς ἐγὼ καὶ πο)λοὶ — αὕτη B ὡς ἐγώ τε ἐπ 


πλείονες ἕτεροι ἠχριδώσαντο, αὕτη ἐστίν. 
ἀχηχοώς. : 
** Corr., ἃ ὀσπρέον, Β ὀσπρίων. 


δ B ἐργασάμενον. ** B διὰ πολλῆς amo ^ 
? B ἔχρινε. ?! Pro ὃ διὰ πυρὸς — φαγεῖν B μὴ φαγεῖν ὃ διὰ πυρὸς διέρχεται 
ΣΑ xal μηδενός, ** Pro πλὴν λαχάνων--Κγευσάμενος B μη δι- 


γὸς ἄλλον ἐπὶ ἑπτὰ ἔτεσιγευσάμενος πλὴν λαχάνων ὠὡμὼνχαὶ ὀσπρίων βρεχτῶν, εἴ ποτετοῦτων» 
εὐπόρησε. 9" Pro$xouae ἄλλον B περὶ δὲ τινος ἄλλον ἀχούσας. 


18b 


ACTA. 


186 : 


ἑπτὰ ἔτεσι γευσάμενος 3, ὕχουσεν ἄλλου 95, ὅτι λί- A paniscomederet; quare fregit, quae habuit, buccel- 


τραν ἄρτου ἐσθίει, καὶ χλάσας τὰ βουκελάτα, ὦ εἶχεν, 
ἐνέδαλεν εἰς χεράμα, κρίνας τοσοῦτον ἐσθίειν 35, 
ὅσον ἂν ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἀνενέγχῃ " μεγάλη δὲ καὶ αὕτη 
ἐγκράτεια * διηγεῖτο γὰρ ἡμῖν χαριεντιξόμενος, ὅτι 
περιεδρασθόμην μὲν 9! πλειόνων χλασμάτων, οὐ σων- 
ἐχωρούμην δὲ "8 ἐξενεγκεῖν ὑπὸ τοῦ στενοῦ τῆς ὀπῆς " 
ὁ τελώνης γάρ μοι, φησὶν 39, οὐ συνεχώρει ' τὸ 
παντελῶς μὴ " ἐσθίειν, οὕτω οὖν ὃ ἐπὶ τρία irm 
ἐποίει, τέσσαρας 9 πέντε οὐγχίας * ἐσθίων xal τὸν ὅ 
ἴσον δ σταθμὸν ὕδωρ πίνων" ξέστην δὲ ἐλαίου εἰς 
τροφὴν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἀνήλισχεν * ἔχρινε δὲ Ἰ ποτε 
ὕπνου περιγενέσθαι, ὡς αὐτὸς διηγήσατο, ὅτι ὃ οὐχ 
εἰσῆλθον * ὑπὸ στέγην ἐπὶ εἴχοσι νυχθημέροις, τοῖς 
μὲν χαύμασι φλεγόμενος ἡμέρας 10, τῷ δὲ νυχτερινῷ 
πυρετῷ στυφόμενος᾽" καὶ εἰ μὴ τάχιον, ἔφη, ὑπὸ στέ- 
γὴν εἰσῆλθον xai ἐχρησάμην ὕπνῳ, οὕτως μου 11 
ἐξηράνθη ὁ ἐγκέφαλος, ὡς εἰς ἔχτασίν με ἐλάσαι 
λοιπὸν " καὶ τὸ ὅσον ἔν ἐμοὶ, φησὶν, ἐνέχησα ὕπνον, 
τὸ χρήσιμον αὐτοῦ τῇ φύσει παραχωρήσας. 

Τοῦ ἁγίον τούτου ἐν τῷ κέλλῃ χαθεζομένου πρωΐ 1t 
κὠνωψ ἐπὶ τοῦ ποδὸς αὐτὸν ἐχέντησεν, xol ἀλγήσας 
τῇ χειρὶ τοῦτον χατέαξεν 12 χεχορεσμένον !* τοῦ αἷ- 
ματος * ὕστερον δὲ χατγνωχὼς ἑαυτοῦ 15 ὡς ἑαυ- 
τὸν 16 ἐχδιχήσαντος χαταδιχάζει ἑαυτὸν, ὥστε εἰς τὸ 
ἕλος τῆς Σχήτεως, ὃ ἐστιν ἐν τῇ πανερήμῳ 17, x«0- 
ἐσθῆναι γυμνὸν ἐπὶ μῆνας ἔξ, ἔνθα οἱ χώνωπες 
δύνανται 18 χαὶ σνάγρων δέρματα τιτρώσχειν ὡσεὶ 
σφῆχες ὄντες μεγάλοι, οὕτως ὑπ᾽ αὐτῶν ἐτρώθη ὅλος, 
ὡς x«i σφονδύλους ἐξενεγχεῖν χαθ᾽ ὅλον τοῦ σώμα- 
τος, x«i τινας νομίσαι 19 ὅτι ἐλεφαντίησεν 39, ἐπαν- 
ἐλθὼν δὲ εἰς τὸ χελλίον αὑτοῦ ἀπὸ τῆς φωνῆς pó- 
νον 31 ἐγνωρίζετο αὐτὸν εἶναι τὸν Μαχάριον. 

᾿Επεθύμησέ 33 ποτε, ὡς αὐτὸς ἡμῖν διηγήσατο, εἰς 
τὸ χηποτάφιον εἰσελθεῖν ᾿Ιαννοῦ 38 xai ᾿Ιαμδροῦ 3*, 
τῶν μάγων τῶν ἐπὶ τοῦ Φαραὼ, ἑστορίας χάριν ἣ 
συντυχίας τῶν ἐχέϊᾳε δαιμόνων. ἐλέγετο γὰρ πολλοὺς 
x«i χαλεποὺς ἀποχεχληρῶσθαι ἐν αὐτῷ παρ᾽ αὐτῶν 35 
δαίμονας δι’ ὑπερδολὴν μαγικῆς τέχνης, δι΄ ἧς xai 
τὰ πρῶτα εἶχον τῶν xar' ἐχείνον 36 χαιροῦ παρὰ τῷ 
Φαραὼ - ὡς οὖν τὴν ἐν Αἰγύπτῳ δυναστείαν χεχτη- 
μένοι ἐν τῷ τῆς ζωῆς αὐτῶν χρόνῳ 31 ix τετραπέδων 
λέθων ἔχτισαν τὸ ἔργον ἐχεῖνο, ἐν αὐτῷ μνῆμα 38 πε- 
ποιηχοτες καὶ χρυσὸν πολὺν ἀποθέμενοι, καὶ δένδρα 
παντοῖα ἐφυτεύσαντο, χαὶ φρέαρ ὕδατος μέγιστον 
ὥρνξαν 39 ἐλπίζοντες δῆθεν μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἐχεῖσε 
ἄφιξιν 39 ἐν τούτῳ 81: τῷ παραδείσῳ τρυφᾷν * τὴν οὖν 
ἐπὶ τὸν xüxo» τοῦτον ὁδὸν ἀγνοῶν ὁ τοῦ Χριστοῦ 


lata, et in lagenam immisit, statuens tantum come- 
dere,quantum manus ipsius sursum tulisset. Magna 
autem haec quoque fuit continentia. Nam festive 
nobis narrabat : Plura quidem frusta apprehende- 
bam, sed efferre non poteram ob angustiam fora- 
minis. Publicamus enim, inquit, mihi non permit- 
tebat omnino non vesci. Sic igitur tres annos 
peregit, quatuor quidem vel quinque uncias comee 
dens et modicum aquae libens. Olei autem sexta- 
rium toto anno in alimentum consumebat. Statuit 
aliquando superare somnum,utipse nobisnarravit: 
Totis viginti diebus et noctibus sub tectum non sum 
jugressus, interdiu quidem aestu urebar, noctu vero 
febri rigebam. Quod nisi tectum citius essem in- 


p gressus, inquiebat, et somno usus essem, cerebrum 


ita mihi esset arefactum, ut, quin in exstasin agerer, 
parum abesset. Et quantum, inquit, in me fuit, vici 
somnum, quantum opus est, naturae concedens. 

Quum hic sanctus mane in cella sederet, in pede 
eum culex pupugit, quem, sanguine saturatum, 
dolore tactus manu elisit. Deinceps vero se repre- 
hendit, qui se ipse ultus esset, seque condemnavit, 
25$ ἃ ut sederet nudus sex mensesin paludeScetis, 


quae estin vasta solitudine, ubi culices possunt vel ον 


aprorum pelles sauciare, quum sint aeque magni 
ut vespae. Ab iis igitur totus ita sauciatus est, ut/et 
aculei in toto corpore ipsius viderentur, ac nonnulli 
crederent, elephantiasi eum laborare. Reversum 
vero in cellulam suam ex sola voce cognoverunt 
Macarium esse. 


Cupiit aliquando, ut nobis ipse narravit, ingredi 
monumentum, quod dicitur χοποτάφιον Jannes et 
Jambres magorum, qui fuerunttempore Pharaonis, 
videndi causa, aut daemones, qui ibi sunt, conve- 
niendi. Dicebantur enim multi iique feroces ibi ab 
illis collocati esse daemones per excellentiam ma- 
gicae artis, qua primas quoque illo tempore partes 
apud Pharaonem habuerunt. Qui ita nacti potesta- 
tem in Aegypto, tempore vitae suae ex quadratis 
lapidibus construxerunt illud opus, in quo monu- 
mentum fecerunt et multum auri deposuerunt, 
omnis quoque generis arbores plantarunt, et pu- 
teum aquae maximum foderunt, sperantes quidem 
fore, ut post suum hinc illuc discessum fruerentur 
deliciis in hoc paradiso. Servus igitur Christi Ma- 


VARLE LECTIONES. 


*! Pro x«i x)d aac — ἐσθέειν B τὰ βονχελάτα, ἀξχέχτητο, εἰς μικρὰ τρίψας ἀπέθδαλεν εἰς xspd- 
μια τοσοῦτον μόνον ἐσθίειν χρίνας.  ' μὲν om. B. **dtom.B. ** φησὶ om. A. ! A συνεχώρει 


(. 3 4 ὅλως. * Βούτως dé. * B οὐγχιαςτῆς 
^ B τὸ μηδ᾽ διως o 3 B εἰν ὅλθεν. 


ἴσον om. A. 1 δὲ om. A. * ὅτε om. B. 


ἡμετέρας. ὅ Corr., τὸν om. B, A τὸ. 
190 ἡμέρας Om. Α. 3! ἔφη, ὑπο στέγην 


— μον om. B. !* Pro Τοῦ ἁγίου — πρωΐ Β΄ Αλλοτέ ποτεὲν χέλλῃ τούτον χαθεζομένον. 13 Pro- 


τούτον κατέαξεν Β συνέτριψε τοῦτον. 


16 Corr., AB κορεισμένον. 15 Corr., ΑΒ χαταγνωχὼς ctav- 
τοῦ. 16ΑΒ σεαυτόν. !! Emend,, A πανηρέμῳ, B 


ἐρήμῳ. 1*5 A δνναντε. 1! A νομίξ εἰν, 1? Corr. B 


ἐλεφαντέα, ἐστίν. 31 B ἀπὸ μόνης τῆς ov$c. * B θέλησε δέ. 33: B Ἰαννῆ. 361} Ἰαμδρῇ. 35 Pro 


ἐν αὐτῷ καρ αὐτῶν B πα 
αὐτῶν χρόνῳ om. DB. 32 


ἐν αὐτῶ τὸ 
ἐχεῖσε 


φιξιν Β μετάστασιν, ?! B ἐν ἐχείνῳ. 


αὐτῶν ἐν ἐκείνω τῷ τόπῳ, 15 Corr., AB χατ᾽ ἐκείνῳ. ? ἐν τῷ τῆς ζωῆς 
νῆμα αὐτῶν. !* B φρέαρ μέγιστον ὥρνξαν ὕδατος. 89 Pro 


: 4817 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


188 


carius quum viam, quae ad hunc hortum ducit, A δοῦλος Μαχάριος στοχασμῳ μόνῷ ἠκχολούθει τοῖς 


ignoraret, sola conjectura secutus est astra, sicut 
nautae, qui maria transmittunt. Sic totam pervasit 
solitudinem.Fasciculum vero arundinum tenuit, ex 
quibus unam in unoquoque milliari tanquam si- 
gnum posuit, cujus ope remearet. Novem diebus 
prope illum hortum venit, et nocte oppressus pa- 
rum dormivit. Improbus vero daemon arundines 
illas collectas ad caputejus posuit Q5 Κα fortasse Dei 
permissu ad majorem sancli exercitationem, ne in 
arundinibus ducibusspem suam haberet,sed magis 
in gratia Dei, qui per columnam ignis et nubis 
quadraginta annos inista solitudine populum Israel 
non obedientem et repugaantem deduxit. Surgens 
igitur arundines colligatas invenit. Sanctus autem: 
Ubi, inquit, ad hortum propius acoessi, ex eo egressi 
sunt mihique occurreruntseptuaginta fere daemones 
variis formis praediti, alii quidem clamantes, alii 
vero exsilientes, alii cum magno fremitu in me 
dentibus stridentes. Ceteri tauquam corvi vo- 
lantes audebant vultui meo insultare dicentes : 
Quid vis, Macari, tentatio monachorum ? Quid ad 
nos accessisti ? An nos quoque contra aliquos mo- 
nachorum machinati sumus ? Que nostra sunt, 
habes illic cum tui similibus, solitudinem dico, e 
" quacognatos nostros fugavistis. Tecum nihil com- 
mune habemus, quid nostra loca ingrederis ? Ana- 
choreta contentus esto solitudine. Qui hunc locum 
aediflearunt, eum nobis adsignarunt. Non poteris 
hic manere. Quid quaeris ingredi locum, quem 
nemo hominum, qui vixerunt, ex quo tempore fra- 
tres, qui eum condiderunt, a nobis hic sepultisunt, 
est ingressus ? Sanctus : Quum, aiebat, multum in- 
superturbarentlamentarenturque daemones, dixi : 
Ingrediar tantum, videbo, et hinc recedam. Dae- 
mones : Hoc, inquiunt, nobis promitte in con- 
scientia tua. Et quum dixissem : Hoc faciam, con- 
festim evanuerunt. Ingressus igitur, aiebat, vidi 
omnia. Ubi inveni cadum aeneum, catena ferrea 
pendentem ex puteo, sed tempore consumptum, et 
fructus malorum siccarum, quaeintrinsecus vacuae 
erant. Sanctus igitur quum absque perturbatione 
illinc recessisset, per viginti dies remeavit. Con- 
sumptis vero cibariis solitudinem peragrans paene 
nihil omnino gustavit, quod res quoque probavit ; 
atque tentata est tolerantia ejus. Quum vero jam pa- 
rum abesset,quin collaberetur,eieisa est $569 uaum 
fere stadium distans puella quaedam munda linea 
veste induta, quae urnam tenebat aqua stillantem, 
atque eum provocabat. Tres igitur dies ingressus 
eam vidit, neque assequi potuit ; speautem bibendi 
languorem sustinuit. Postquam apparuit multitudo 
bubalorum ; reperiuntur enim in illis regionibus. 


ἄστροις, καθάπερ ναντιχοὶ διαδαίνοντες τὰ πελάγη " 

οὕτως δὲ 5* τὴν ἔρημον πᾶσαν διώδευσεν - ἔχων 

δέμα ** χαλάμων χάριν σημείου ἕνα κατὰ pov ἵστα, 

ὅπως ** dv αὐτῆς ὑποστρέψῃ "δ, καὶ ἐντὸς ἡμερῶν 

0'36 πλησίον τοῦ χήπου γέγονε, xal νυχτὸς χαταλα- 

δούσης μιχρὸν ἐχαθεύδησεν " ὁ δὲ πονηρὸς δαίμων 

συναγαγὼν τοὺς καλάμους ἐχείνους πρὸς τῇ χεφαλῇ 

αὐτοῦ τέθειχεν, τάχα τοῦ Θεοῦ συγχωρήσαντος πρὸς 

μείζονα τούτου γυμνασίαν, ἵνα μὴ ὁδηγίᾳ 9 χαλάμων 

ἐλπέξζῃ, ἀλλὰ τῇ τοῦ Θεοῦ χάώριτε μᾶλλον, τοῦ διὰ 

στύλου πυρὸς χαὶ νεφέλης ἐπὶ τεσσαράχοντα ἔτη 

μᾶλλον ἐν ἐχείνῃ τῇ ipüpe τὸν ἀπειθέα xai ἀντῶο- 

yo» τοῦ Ἰσραὴλ- λαὸν ὁδηγήσαντος * xal ἀναστὰς 

εὖρεν ἐν δεσμῷ τοὺς χαλάμους, ἔλεγε δὲ ὁ ἁγιος, 
B ὅτι ἐγγίσαντός μὸν τῶ χήπῳ ἐξῆλθον ἀπ' αὐτοῦ εἰς 
συνάντησίν μου ὡσεὶ o' 38 δαίμονες παντοίῳ σχήματι, 
οἱ μὲν βοῶντες, οἱ δὲ πηδῶντες, ἄλλοι μεγάλῳ βρυ- 
γμῷ τρίξοντες κατ᾽ ἐμοῦ τοὺς ὀδόντας, ἕτεροι ὡς 
κόραχες πτερυσσόμενοι ?* ἐτόλμων χατὰ τῆς dpü 
ὄψεως λέγοντες " τί θέλεις, Μαχάριε, πειρασμὲ τῶν 
μοναχῶν; τί πρὸς ἡμᾶς παραγένου ; μὴ xoi ὑμεῖς 
&i τινας τῶν μοναχῶν ἐνηργήσαμεν ; ἐχεῖ τὰ ἡμέτερα 
ἔχεις, τὴν ἔρημον, μετὰ τῶν ὁμοίων σου, ἀφ᾽ ἧς τοὺς 
συγγενεῖς ἡμῶν ἐδιώξατε, οὐδὲν χοινὸν ἔχομεν μετὰ 
σοῦ "9, τί ἐπιδαίνεις ἡμῶν τοῖς τόποις ; ὡς ἄναχω- 
ρητὴς ἀρχέσθητι τῷ ἐρήμῳ * ἡμῖν τοῦτον τὸν τόπον 
οἱ χτίσαντες ἀπεχλήρωσαν * οὐ δυνήσῃ ᾧδε μεῖναι " 
τί ζητεῖς εἰσελθεῖν, εἰς ὃ ὁ. οὐδεὶς τῶν ζώντων ἀν- 
θρώπων εἰσᾷλθεν, ἀφ’ οὗπερ οἱ τοῦτο χτέσαντις 
ἀδελφοὶ 42 ὑφ᾽ ἡμῶν ἐνθάδε χατεχηῃδεύθησαν ; xai ἔτι 
πολλὰ τῶν δαιμόνων ταραττομένων καὶ ὀλοφυρομό- 
wey εἶπον αὐτοῖς, φησὶν, εἰσέλθω ' μόνον καὶ icre- 
ρήσω καὶ ἀπέρχομαι ἔνθεν, οἱ δὲ δαίμονες " τοῦτο 
ἡμῖν ὁμολόγησον ἐν συνειδήσει σὸν 4 - χαὶ εἰπόντος 
pou " τοῦτο ποιήσω, εὐθὺς ἡφανέσθησαν " εἰσελθὼν 
οὖν, φησὶν, ἐθεασάμην πάντα, iy οἷς εὗρον χώδον " 
χολχοῦν σιδηρᾷ ἁλύσει χρεμάμενον κατὰ τοῦ φρέα- 
τος, λοιπὸν 46 τῷ χρόνῳ ἀναλωθέντα, καὶ καρπὸν 
ῥοῶν ξηρῶν οὐδὲν ἐχόντων ἔνδον ^ ἀταράχως οὖν 
ἐκεῖθεν "1 ἀναχωρήσας ὁ ἅγιος διὰ dixoec ὃμερῶν 
ὑπέστρεψεν * ἀναλωσθείσων δὲ τῶν τροφῶν σχεδὸν 
οὐδ᾽ ὅλως ἐγεύσατο ὁδεύων τὴν ἔρημον, ὡς καὶ "δ τὸ 
πρᾶγμα ἔδειξεν, καὶ εἰς ὑπομονὴν ἐπειράζετο - xai 
ὡς ἐγγὺς ἐγένετο τοῦ ὀχ)άσαι, ὥφθη αὐτῷ τις ὡς ἀπὸ 
σταδίου ἐστῶσα χόρη, καθαρὰν ὀθόνην φέρουσα, xai 
χαυχάλιον ὕδατος χατέχουσα στάξον, x«l τοῦτον 
προσχαλουμένῃ " xai ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ὥδευσε͵ βλέ- 
πὼν μὲν αὐτὴν, χαταλαδεῖν δὲ μὴ δυνωθεὶς, τῷ δὲ 
ἤπίδι τοῦ πιεῖν ὑπομείνας τῇ ἀτονίᾳ * μέθ' ὃν ἀν. 
ἐφάνη πλῆθος ** βουδάλων * εἰσὶ γὰρ ἐν τοῖς τόποις 
ἐκείνοις * ἐξ ὧν μία ἔχουσα μόσχον ἐστὶ, φησὶ, χατ- 
ἐναντί μου * x«l ἰδὼν, ὅτι ἔῤῥει αὐτῆς τὸ γάλα, ὑκ- 


VARIAE LECTIONES. 


31 A οὕτως xal. 88 B δεσμόν. ὃ) B πρὸς τό. 


ὁδηγίῳ. ** B ἐδδομύήχοντα. 39 Ex οοηΐ., A B πτεροισούμενοι. 


ἵν. "B ἡμῶν ἀδελφοί. 
καδδον. δ λοιπὸν om. B. ."} ἐχεῖθεν Om. B. 
δὲ τοῦτο πλῆθος αὐτῷ ἀνεφάνη. 


5 B ὑποστρέψαι. 48 ἐννέα. 81 Ex opni., AB 
* B μεθ’ ὑμῶν. *! Ρὴ εἰς ὃ B 


9 Β ὅτι εἰσέλθω. Sic pro ὅτι εἰσελεύσομαι. 6 B σου, εἴπον, 8 B xai 
"Bos δέ. ** Props àv ἀνεφάνη πλῆθος B prré 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


190 


εἰσελθὼν καὶ θηλάσας ἡἠρχέσθην " à δ χαὶ θείῳ προσ- A E quibus, aiebat, una vitulum habens mihi ex ad- 


τάγματι πειθαρχοῦσα ὑκολούθει ἕως τῆς χέλλης, ἐμοῦ 
μὲν θηλάζοντος 5! αὐτῶν, τὸν δὲ μόσχον αὐτῆς μὴ 
δεχομένη. 


ἼΑλλοτε πάλιν πλησίον θρύων xci φρυγάνων 
ὁρύσσων 33 φρέαρ ὁ ἐνάρετος ὅδ οὗτος εἰς ἀνάπαυσιν 
μοναχῶν ὑπὸ ἀσπίδος idiy 02 * ἀναιρετικὸν δὲ ἰὸν ἔχει 
τοῦτο τὸ θηρίον - δραξάμενος οὖν τῆς ἀσπίδος ὁ ἅγιος 
ταῖς χερσὶν ἀπὸ τῶν χελυνείων 56 αὐτᾷς διέῤῥηξεν 
αὐτὴν εἰπών * μὴ ἀποστείλαντός 95 σε Κυρίον μου 
πῶς ἐτόλμησας σὺ πρὸς με ἐλθεῖν ; 

Οὗτος ὁ μέγας Μαχάριος διαφόρους xia εἶχεν 
ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἐν αἷς τοὺς ἄθλους τῆς ἀρετῦς εἰργάξετο, 
μέαν ἐν τῷ Σκχύτει τῇ ἐνδοτέρᾳ 9 πανερήμῳ, 
μίαν εἰς Λιδύην δ᾽ εἰς τὰ λεγόμενα χελλία, xal 
ἄλλην εἰς τὸ ὅρος τῆς Νιτρίας. x«i αἱ μέν εἰσιν 58 
αθυρίδωτοι, εἰς ἃς ἐλέγετο ὁ Μαχαριος ἐν τῇ μ' 
καθέζεσθαι 99 ἐν σχοτίᾳ ^ à δὲ ἄλλη χέλλα στενοτάτη 
ὑπᾶρχε πάνυ, εἰς àv ἐχτεῖναι τοὺς *0 πόδας οὐχ ἦν " ἢ 
δὲ τρίτῃ πλατυτέρα δι ἦν, ἐν ᾧ xal συνετύγχανε τοῖς 
πρὸς αὐτὸν φοιτῶσιν. 

Οὗτος ὁ φιλόθεος τοσοῦτον πλῆθος ἐθεράπευσε 
ϑαιμονώντων, ὡς μὴ ῥᾳδίως τούτους ὑποδάλλεσθαι 
ἀριθμῷ * παρόντων δὲ ἡμῶν πρὸς τοῦτον τὸν ὅσιον 
παρθένος τις ἀπὸ Θεσσαλονίχης, εὐγενὴς τῷ γένει, 
πλουσία τῷ βίῳ 5453, φοράδην ixopicüq, πολνετίαν 
ἔχουσα ἐν παραλύσει * x«i τούτῳ προσαχθεῖσα 
ἐῤῥίφη πλησίον τῆς αὐτοῦ χέλλης " εἰς à» σπλαγχνι- 
σθεὶς χαὶ ἐπενξάμενος, ἔλαίῳ ἁγίῳ ἀλείφων αὐτὴν 
ταῖς αὐτοῦ χερσὶν, καὶ ἐχτενῶς ὑπὲρ αὐτῆς προσεν- 
χόμενος συχνῶς δ8 ἐπὶ εἴχοσι ἡμέρας ταύτην Uy 
εἰς τὴν ἑαυτῆς ἀπέστειλε πόλιν δ΄, ἰδίοις ποσὶν 
ἀπελθοῦσαν 55, ἧτις πολλὴν χαρποφορίαν ἀπέστειλε 96 
τοῖς ἁγίοις. 

Οὗτος ὁ μέγας Μαχάριος ἀχούσας 51, ὅτε μεγάλην 
ἔχουσι πολιτείαν oi. Ταδεννησιῶται, μεταμφιεσάμε- 
νος ** xai ἀναλαθδὼν χοσμιχὸν σχῆμα ἐργάτου, dc 
üpapér u' εἰσῆλθεν εἰς τὸν Θηδαΐδα διὰ τῆς ἐρήμου 
ὁδεύσας 59 - καὶ ἔλθὼν ἐν τῷ ἀσχυτηρίῳ τῶν Ταδεννη- 
σιωτῶν ἐπεζήτει τὸν ἀρχιμανδρίτην αὐτῶν Παχώ- 
μίον, ἄνδρα δοχιμώτατον, χαὶ . χάρισμα ἔχοντα 
προφητιχὸν " ἀκιχρύθῃ 76 δὲ τούτῳ 7! τὰ χατὰ 13 τὸν 
μέγαν 18 Μαχάριον, περιτυχὼν 16 οὖν αὐτῷ λέγει 
αὐτῷ ὁ Μαχάριος * δέομαί σον, χύριε, δέξαι με εἰς 
τὴν μονήν σὸν, ἕνα γένωμαι μονὰχός * λέγει αὐτῷ ὁ 
Παχώμιος * λοιπὸν εἰς yüpuc ἥλασας, πῶς σὺ ἀσχεῖν 
δύνασαι ; ἀδελφοί εἰσιν ἀπὸ νεότητος ἀσχήσαντες xai 
τοῖς πόνοις σννανατραφέντες, x«l οὐ 79 φέρουσι τὸν 
κάματον * σὺ δὲ ἐν ταύτῃ τῇ ὑὁλιχίᾳ οὐ ϑύνασαι 
ὑπενεγκεῖν 186 τοὺς τῆς ἀσχήσεως πειρασμοὺς, x«l 


verso stetit. Cujus uterum quum lacte fluere vide- 
rem, accessi, et usque ad satietatem nutritus sum. 
Àc divino jussui parens me secuta est usque ad 
cellam, et me quidem nutrivit, neque vero vitulum 
suum admisit. 

Rursus alias hic virlute praeditus vir, quum 
prope folia et sarmenta puteum foderet in recrea- 
tionem monachorum, ab aspide morsus est. Quod 
animal letale venenum habet. Apprehensam igitur 
afaucibus aspidem sanctus ambabus manibus dis- 
cerpsit, et : Quum, inquit, te non miserit Domi- 
nus meus, quomodo ausa es ad me accedere ? 

Hic Macarius magnus diversas cellas in solitudine 
habuit, in quibus certamina virtutis peregit : unam 


B quidem in Scete, quae regio est in interiore vasta 


solitudine, unam in Libya in Celliis, quae dicuntur, 
et aliam in monte Nitriae. Ex quibus aliae quidem 
ostio carebant, in quibus Macarius dicebatur tem- 
pore quadragesimae sedere in tenebris. Altera au- 
tem cella multo angustior erat ceteris, in qua neo 
pedem extendere poterat. Tertia vero amplior erat, 
in qua etiam eos conveniebat, qui ad ipsum venti- 
tabant. 

Hic vir sanctus tantam multitudinem sanavit 
eorum, qui ἃ daemonibus vexabantur, ut eos nu- 
merando haud facile percenseres. Quum nos ades- 
semus,ad huncsanctum virgo Thessalonica oriunda, 
nobilis genere et in hac vita dives, apportata est, 
quae multis annis paralysi laborabat. Atque ad 
eum adducia, prope cellam sancti projecta est.Qui 
misericordia commotus quum 9 577 preces fundens 
et oleo sancto eam propriis suis manibus ungens, 
viginti diebus super eam sedulo ac multum orasset, 
sanam in civitatem ejus dimisit. Quae propriis pe- 
dibus regressa, copiosam sanctis oblationerm misit. 

Hic magnus Macarius quum audiisset, Tabenne- 
siotas praeclarum habere vitae institutum, mutata 
veste etadsumpto mundano operarii habitu, spatio 
quindecim dierum in Thebaidem, per solitudinem 
profectus, pervenit. Ubi quum in monasterium 
Tabennesiotarum venisset, Pachomium eorum ar- 
ehimandritam quaesivit, viruin probatissimurm, qui 
gratiam prophetiae babebat. Cui tamen Macarium 
magnum esse abscondebatur. Eum igitur cum Ma- 


p carius convenisset : Oro te, inquit, domine, suscipe 


me in monasterium tuum, ut monachus fiam. Cui 
Pachomius : Aetate tam provectus qui deinceps te 
exercere poteris ? Fratres a juventute se exercent, 
et in laboribus adoleverunt, neque ferunt laborem. 
Tu vero hac aetate non potes sustinere tentationes 
exercitationis. Offenderis, exibis, et maledices 


VARIAE LECTIONES. 
δο om.A. " Pro θηλάζξζοντος B δεχομένη θηλαζειν. ΑΒ ὀῤῥύσσων. 9 ὁ μαχάριος 


** Corr., ΑΒ χελυννίων. δΑ ἀποστέλαντος, B ἀποστέλλοντος. 9 A τῇ ἐν ἐνδοτέρα. 51 
δ9 B χαθεύδειν. 
e Β 
μον ὁδεύσας B ὁδεύων διὰ τῆς ipápov. 7* A 
Αμετά. 15 μέγαν om. B. 


εἰς λιδύην B ἑτέραν ἐνλιδύῃ. 55 Β ἦσαν 
4“ Β ἐγ βίῳ. ** συχνῶς om. b * B xopnv. 

** AB βετάμφιασέάμενος. 4 Pro δια τῷς ἐρ 
&rtxpu6s. 11 Β δὲ τότε τῷ ἁγίῳ ἐχείνῳ. ἴ 

μόλις. 14 Β ἐνεγκεῖν. 


Pro pta» 
πλατνυστέρα. 
V B ἀχηχοώς. 


V τοὺς Om. À. e! 


βαδίξονσαν. ** B ἀπέσταλε. 


4 Β ἐντυχών. 'Bxai 


191 ACTA. 193 


nobis. Neque eum suscepit. Ille autem perstitit ac A σκανδαλίζῃ, καὶ ἐξέρχῃ, x«i xaxóloysig ἡμᾶς, καὶ 
jejunus remansit septem dies. Deinde Macarius οὐχ ἐδέξατο αὐτόν " ὁ δὲ ηὐτόνησε παραμείνας νῆστις 
magnus: Me, inquit, suscipe, abba, et nisi jeju- ἕως ὑμερῶν ΤΙ ἑπτά * ὕστερον δὲ λέγει αὐτῷ ὁ 
navero, sicut illi. etoperatus fuero, quae operantur, μέγας Μαχάριος " δέξαι με, ἀδδᾶ, xai ἐὰν μὴ νηστεύσω 
tum jube me ejici e monasterio. Magnus igitur Pa- κατ᾽ αὐτοὺς 18 χαὶ ἐργάζωμαι͵ ἃ ἐργάζονται, τότε 
chomius fratribus persuadet, ut eum suscipiant. κχέλευσόν με ἐχριφῆναι 79 τῆς μονῆς * πείθει οὖν 
Conventus autem illius monasterii constat mille τοὺς ἀδελφοὺς ὁ μέγας Παχώμιος δέξασθαι αὐτόν * 
quadringentis viris in hodiernum usque diem. Hoc ἐστὶ δὲ τὸ σύστημα τῆς μονῆς ἐκείνης χίλιοι τετρα- 
igitur monasterium Macarius magnusintravit. Brevi χόσιοι *e ἄνδρες μέχρι τῆς σήμερον. εἰσῆλθεν οὖν 5: 
autem temporeposteratquadragesima.Ac Macarius εἰς ταύτην 83 ὁ μέγας Μαχάριος * παρελθόντος δὲ 
magnusquum vidisset 4 $8 unumquemquediversa ὀλέγου χρόνου ἔπστηὴ ἡ p' 9, χαὶ ἰδὼν ὁ μέγας 
suscepisse vivendi instituta, alium quidem vespere, Μαχάριος δ ἕχαστον αὐτῶν *9 διαφόρους πολιτείας 
alium postduos, alium post quinquediescomedere, ἀναλαμόάνοντα 85, τὸν "Ἶ μὲν ἐσθίοντα iv ἑσπέρᾳ, τὸν 
alium etiam stare per totam noctem, interdiuautem δὲ διὰ δύο, τὸν δὲ διὰ πέντε, ἄλλον δὲ πάλιν 99 ἑστῶια 
ad opus sedere : ipse, quum ramos sibi palmarum διὰ πάσης τῆς νυχτὸς, τὴν δὲ ἡμέραν καθήμενον εἰς 
multos madefecisset, in angulo uno stetit, neque, B ἔργον, οὗτος βρέξας θαλλοὺς τοὺς ix φοινέκων εἰς 
donec quadragesima impleta esset οἱ pascha adve- πλῆθος ἔστη ἐν γωνίᾳ μιᾷ χαὶ, μέχρις οὗ ὁ μ' ἐπ)η- 
nisset, panem neque aquam tetigit, neque genu ρώθη xal ro πάσχα παραγέγονεν, οὐκ ἄρτον, οὐχ 
flexit, neque sedit, neque accubuit, neque omnino ὕδατος ἥψατο, οὐ γόνυ ἔκαμψεν, οὐχ ἐχαθέσθη, οὐχ 
aliud quidquam gustavit, nisi cruda crambes folia, ἀνέπεσεν, οὐδενὸς ἄλλον ἐγεύσατο παρεχτὸς φύλλων 
quae sumpsit die dominica, ut videretur comedere. — xpdu6nc ὡμῶν, ὧν ἐλάμβανεν xar& xupraxiy, tva δόξῃ 
neque in aliquam dese opinionem incideret. Atque, ἐσθίειν, χαὶ μὴ εἰς οἴησιν ἐμπέσῃ * καὶ εἴποτε ἐξύει 
si quando propter necessitatem suam egrediebatur, εἰς τὴν χρείαν αὐτοῦ, θᾶττον εἰσιὼν ἵστατο εἰς τὸ 
citius regrediens stetit δὰ opus manus suae, neque ἐργόχειρον 99, μὴ ἀνοίγων στομα, μὴ λαλήσας μὴ 50 
os aperuit, nec pauca locutus nec multa, sed stetit μιχρὸν μὴ *! μέγα, ἀλλ᾽ ἑστὼς ἐσιώπα, μηδὲν ἄλλο 
silens. Neque prorsus aliud quidquam, nisi oratio- ποιῶν παρεχτὸς τῆς ἐν τῇ καρδίᾳ προσευχᾷς xei 
hem egit in corde, et ramos tractavit, quos habebat τῶν θαλλῶν 35, ὧν εἶχεν ἐν ταῖς χερσί * θεασάμενοι 
inp manibus. Haec autem omnes exercitatoresillius δὲ 9 τοῦτον πάντες οἱ ἀσχηταὶ τῆς μονῆς ἐχείνης 
monasterii quum vidissent, insurrexeruntadversus ἐστασίασαν χατὰ τὸν ἡγούμενον ** αὐτῶν 95 λέγοντες ᾿ 
praefectumsuum,atque: Undenam,inquiunt,nobis πόθεν ἡμῖν ἤγαγες τοῦτον τὸν ἄσαρχον ἄνθρωπον 
adduxisti-hunc hominem tanquam sine carne de- ( εἰς ἡμετέραν χατάχρισιν ; à. ἔχθαλλε τοῦτον ἐντεῦθεν, 
gentem adnostram condemnationem? Auteumhino ἡ íc6« 34, ὅτι ἡμεῖς ἅπαντες 51 ἀναχωροῦμέν σον 
ejice, aut bene 5010, nos omneshinc hodie esse re- σήμερον * ἀχούσας δὲ ταῦτα ὁ μέγας Παχώμιος 
cessuros.Quaequum Pachomiusmagnusafratribus παρὰ τῶν ἀδελφῶν ἠρώτησε τὰ χατ' αὐτὸν, xai 
audiisset, sciscitatus est de eo. Εἰ αἀυυπι didicisset. μαθὼν τὰ περὶ τῆς αὐτοῦ πολιτείας προσῳηύξατο τῷ 
ejus vitae instituta, Deum oravit, ut, quis esset, Θεῷ, ἕνα αὐτῷ ἀπόχαλύψῃ τὸ 938 τίς ἔστιν οὗτος. 
sibi revelaretur.Revelatum est ei, Macarium mona- ἀπεκαλύφθη δὲ αὑτῷ, ὅτι οὗτός ἐστι Μακάριος ὁ 
chum esse, Tum dominus Pachomius ejus manum μοναχός" τότ᾽ ἐχράτει 99 αὐτὸν τὸν χεῖρα ! ὁ κύριος 5 
prehendit θα πα foras eduxit; atquequum in do- Παχώμιας καὶ ἐξάγει ὃ αὐτὸν ἔξω, καὶ οἐσα γαγὼν 
mum oratorii, ubi est altare, eum deduxisset, am- αὐτὸν εἰς τὸ εὐχτήριον οἴχου, ἐν à τό θυσιαστύριον 
plexusque esset : Tune, ait, es, venerande senex | ἦν ὁ, xai ἀσπασάμενος αὐτὸν λέγει αὐτῷ * δεῦρο, 
Tues Macarius,idque celasti, nec mihi manifestasti! χαλόγηρε * σὺ εἶ Μαχάριος x«i ἀπέκρνψας "ὃ xoi οὐκ 
Ex multis annis cupii te videre, quum de te audi- ἰφανέρωσάς μοι * ἐκ πολλῶν ἐτῶν ἐπεθύμουν σε 
rem. Habeo tibi gratias, quod subegeris filios meos, ἰδεῖν, ἀχούων τὰ περὶ σοῦ, χάριν σοι ἔχω, ὅτι ixov- 
ne alte sentiant de exercitatione sua. Rogo te, te- δύλισας τὰ παιδία pou, ἵνα pi μέγα φρονῶσιν ixi 
cede in locum (uum ; D0s enim satis aedificasti, τῇ ἑαυτῶν ἀσχήσει ** παρακαλῶ σε, ἄπελθε εἰς τὸν 
atque ora pro nobis. Deinde ab eo rogatus, peten- τόπον σου * αὐτάρκως γὰρ ὠχοδόμησας ἡμᾶς, καὶ 
tibus quoque omnibus fratribus, recessit. εὔχου ὑπὲρ ἡμῶν " τότε ἀξιωθεὶς 7 ὑπ’ αὐτοῦ δεάθέν. 
TOV αὐτῶν πάντων τῶν ἀδελφῶν ἀνεχώρησεν. 

᾿ 9 Rursus alias hic virimpatibilis nobis narra- ἼἌλλοτε πάλιν 1 διηγήσατο * ἡμῖν οὗτος ὁ ἀπαθὲς. 

vit.Omne, inquit, vitae monachicaeinstitutum,quod ὅτι πᾶσαν πολιτείαν ἀσχητικὰν ἣν ἐπεθύμησα xxi 


VARIAE LECTIONES. 


"B ie; ἡμέρας. 18 xav' αὐτοὺς om. B. 19 ἢ ἐχριφῇῦζναί με. * B χίλιοι πεντακόσιοι, δ Α 
δέ. 5.8 εἰς αὐτήν. 85. Β τεσσαραχοστή. * Proó μέγας Μαχάριος B ὁ γέρων 86 αὐτῶν Om. À. 
86 B ἀναλαδόντα U B xal τὸν, ὅδ ΑΒ πάλλιν. 89 Sic ΑΒ. 50 μὴ om. B. B $. ** B θαλλίων. *! 
δὲ om. A. ** Β κατὰ τοὺ ἡγουμένον, *5 aórüvom.B. * A $ ἵνα εἰδέναι ἔχῃς. ΚΑ ὅτι mávrti 
ἡμεῖς. ** τὸ om. B. 39 B τότε κρατήσας. 1 B τῆς χειρός, * Β ὁ μαχάριος. δ᾽ B καὶ ἐξή γα)ν 
δ ἐν ᾧ -- ἦν οἴῃ. B. * Emend., ΑΒ ἀποχρύψας. * B ἐπὶ τῇ ἀσχήσει αὐτῶν. 1 Ex coni. ἃ Uus 
pro τότε ἀξιωθείς Βοὕτως οὖν παραχληθείς, T ΑΒ πάλλιν, * A διηγεῖτο. ᾿ 





493 ACTA. 194 


ορθώσας, τότε 9 εἰς ἄλλην ἐπιθυμίαν πνευματικὴν A expetebam, expertus ad aliud tandem spirituale de- 
ἦλθον * x«i ἠθέλησα, φησί, πέντε ἡμέρας τὸν —Ssiderium veni. Statui enim ad tale operum deside- 
γοῦν 11 μου ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπερίσπαστον ποιῆσαι, xal — rium accedere. Volui, inquit, quinque dies solam 
μηδὲν ὅλως ἄλλο τι 153 ἐννοῆσαι 13, ἀλλ' ixsivo μόνῳ — mentem meam reddere a Deo individuam, neque 
προσανασχεῖν 1*. x«i τοῦτο χρίνας iv ἐμαυτῷ !* — aliud quidquam omnino cogitare, sed ei soli ad- 
&méx)sic uou τὴν χέλλαν xai ἔξωθεν τὴν αὐλήν 156, haerere. Quod quum apud me statuissem, cellam 
ὥστε uà δοῦναι ἀνθρώπῳ ἐλθόντι ἀπόχριτιν. xal — meam atque extrinsecus aulam clausi, ut nulli ad- 
ἔστην ἀρξάμενος ἀπὸ τῶς δευτέρας, παραγγείλας μον — venienti responsum darem. Ac steti incipiens a se- 
τῷ νῷ καὶ εἰπὼν αὐτῷ * βλέπε μὴ κατέλθῃς ix τῶν — cunda, menti meae praecipiens et dicens : Vide ne 
οὐρανῶν * ἔχεις ἐχεῖ ἀγγέλους, καὶ ἀρχαγγέλους, τὰξ X descendas e coelis ; ibi angelos habes et archan- 
ἄνω δυνάμεις, τὰ χερουδὶμ xai τὰ !! σεραφίμ, τὸν — gelos, supernas potestates, cherubim ac seraphim, 
Θεὸν τῶν ἁπάντων 19 τούτων ποιητήν * ἐχεῖ διάτρι- Deum horum omnium effectorem. lllic versare. Ne 
Yo»: μὴ κατέλθῃς ὑποχάτω τοῦ οὐρανοῦ * μὴ épmé-  subcoelum descendas; ne incidas in mundanas co- 
cic 13 εἰς λογισωοὺς ψυχιχούς " xci διαρχέσας 3, — gitationes. Sic, inquit, quum duobus diebus ac 
φησὶ, δύο ἡμέρας xai νύχτας οὕτως παρώξυνα τὸν — duabusnoctibusperseverassem, ila daemonemirri- 
δαίμονα, ὧν φλογα πυρὸς γενέσθαι τοῦτον χαὶ χατα- p tavi, ut flamma ignis fieret, mihiqueomnia, quae in 
χαῦσαί pou πάντα 3: τὰ dv τῷ χελλίῳ, ὡς 33 χαὶ τὸν cellula erant, combureret, ita ut etiam storea, in 
ψίαθον, ἐφ᾽ ὃν εἰστήχειν, χαταφλεχθῆναι ?*, xai — quastabam,concremaretur,etsic mequoquetotum 
οὕτω !* νομίσαι με, ὅτι χἀγὼ ὅλως ἐμπίπραμαι, — aduriexistimarem. Postremum timore affectus ter- 
τέλος, πληγεὶς ἐγὼ τῷ φόδῳ, ἀπέστην τῆς 36 mpo- Lio die destiti ab hoc proposito meo atque, quum 
θέσεως ταύτης τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, μοχέτι δυνηθεὶς λοι- mentem meam ampliusindivulsam tenere non pos- 
πὸν ἀπερίσπαστὸν μου ποιῆσαι τὸν νοῦν 356, ἀλλὰ Αἴ sem, QGO descendi in contemplationem hujus 
κατῆλθον εἰς θεωρίαν τοῦ χόσμον τούτου, ἵνα μὴ — mundi, ne id mihi reputaretur in superbiam. 
λογισθῇ μοι τοῦτο εἰς τῦφον 38, 

Παραδαλών ποτε 39 τῷ ἁγίῳ 59 εὖρον ἔξω τῆς x6 Quondamquum ad huncsanctum venissem,extra 
λης αὐτοῦ πρεσδύτερον χώμης τινὸς χαταχείμενον, οὔ cellam ejus jacentem inveni vici cujusdam presby- 
ὦ χεφαλὴ ἐδέθρωτο, ὡς καὶ αὐτὸ τὸ ὀστοῦν ἀπὸ * 3 terum,cujuscaputitaerat exesum morbo,quicancer 
τῆς χορυφῇς φαίνεσθαι ἅπαν ὑπὸ πάθους τοῦ λεγο- dicitur, ut et ipsum os totum appareret in vertice. 
μένου xapxívou, καὶ τοῦτον οὔδὲ ἐν συντυχίᾳ ἐδέχετο. Nequeeuinadcolloquium admittebat. Rogavi igitur 
παραχαλέσας 33 τοίνυν αὐτὸν λέγω 38, χατοιχτείοης — ac : Precor, inquam, miserere hujus miseri, et sal- 
σον, δέομαί cou, τοῦτον τὸν ἄθλιον, xai δὸς αὐτῷ .. tem responsum eida. Respondit mihi : Indignus est, 
x&v ἀπόχρισιν, x«t 9* λέγει poc ὅτι 99. ἀνάξιός ἐστι ^ quisanetur. Haeo enim ei immissa est disciplina. 
τοῦ ἰαθῆναι. παιδεία γὰρ αὐτῷ ἀπεστάλη αὕτη. εἰ Sin eum vis sanari, suade ei, ut deinceps abstineat 
δὲ θέλεις αὐτὸν ἰαθῆναι 38", πεῖσον αὐτὸν ἀποστόναι — asacrificio.Ego: Cur, inquam,obsecro? Respondet : 
τᾶς λειτουργίας. καὶ εἶπον ἐγώ * διὰ τί, δέομαί σου; Εογηΐϊοδη8 sacrum peregit ministerium, unde jam 
λέγει μοι * πορνεύων λειτουργεὶ 35"*, xai διὰ τοῦτο παι- — castigatur. Quodsi metu desistat ab iis, quae per 
δεύεται νῦν. ἐὰν οὖν ἀποστῇ obo, ὧν χαταφρονῶν X contemptum ausus est facere, Deus eum sanabit. 
κατετόλμησεν 35, ὁ Θεὸς ἰᾶται αὐτόν 57. κἀγὼ 88 εἶπον Hocei, qui affligebatur, dixi. Qui jurejurando apud 
τῷ πάσχοντι. ὁ δὲ συνέθετο ὀμόσας ἐπὶ Θεοῦ, μηκέτε Daum pollicitus est, se non amplius sacerdotis mu- 
ἱεοατεῦσαι. xai τότε ἐδέξατο xai λέγει αὐτῷ * πι- — nera osse obiturum. Tum eum suscepit eique : Cre- 
στεύεις, ὅτε ἔστι Θεός, ὃν οὐδὲν λανθάνει ; xai ἀπτ disne, inquit. esse Deum, quem nihil latet ? ille 
ἐχρένατο 99 - καὶ δέομαὶ cov. εἶτα λέγει αὐτῷ * μὴ — respondet : Maxime, rogo te. Deinde : Num, inquit, 
ἀἠδυνήθης διαπαῖξαι τὸν Θεόν ; καὶ λέγει ἐχεῖνος * oux potuisti illudere Deo ? Respondet : Non potui, mi 
ὠδυνήθην, χύριέ pov. λέγει ὁ péyac* ti γνωρίζεις — domine. Magnus : Si agnoscis, inquit, peccatum 
σου τὴν ἁμαρτίαν xai τὸν τοῦ Θεοῦ παιδείαν, δι ἣν — tuum, ac disciplinam Dei, quahaec subiisti, te cor- 
ταῦτα ὑπέστης, διόρθωσαι εἰς τὸ ἐξῆς ^ xai ἐξωμο- — Frigas in posterum. Qui confessus est peccatum, et 
λογήσατο τὴν ἁμαρτίαν *, καὶ ἔδωκε λόγον τοῦ μῳ- D fidem dedit, senonamplius esse peccaturum, neque 
xért ἀμαρτῆσαι μήτε λειτουργῆσαι τῷ θυσ ἀστηρίῳ, altari ministraturum, sed laici sortem amplexurum. 
ἀλλὰ τὸν λαϊκὸν ἀσπάσασθαι χλῆρον " εἶθ᾽ οὕτως — Deinde sanctusei manus imposuit. Qui paucis die- 
ἐπέθηνεν αὐτῷ χεῖρας ὁ ἅγιος, καὶ ἐν ὀλίθαις ipé- —bussanatusest; capilliquecapitis ei creverunt, et in 


VARIAE LECTIONES. 


* B τελενταῖον. !* Pro ἦλθον A ἦλθον, iv οἷς ἔχρινὰ more εἰς ταύτην τῶν ἔργων τὴν ἐπιθυμίαν 
ἐλθεῖν. ΠΑ μόνον τὸν νοῦν. 13τι omn. B. !* ἔτ. οοη!., ΑΒ ἱννοή σε. 14 Ex.coni., ΑΒπροσανασχῶν. 
δὲν ἐμαυτῷ om. B. !6B ἄλλην, [5 τὰ om. A. 1* A πάντων. 19Α ἐμπέσις, sic saepius ἐ pro m. 
3e Emend., AB διαοχείσας. Βπάντα αου. 3: ὡς οΙῃὴ. Β. ? χατφλε θῆναι Om. B. 3. οὕτω Om. 
Β.15 A ix τῆς. "Pro ποιῆσαι τὸν νοῦν ἢ τὸν νοῦν τηοῆσαι. Y! B λοιπόν. 9* Pro λογισθῇ μοι 
τοῦτο εἰς τύφον B ei; τύγον ἑαπέσω. I! B dé ποτε. 898 ἁγίῳ τούτῳ. διἀπὸ om.B. ** B παρεχά- 
λεσω. ϑ!3Βλεγων. ? "xat o:n. B. 9? ὅτι oin. B..?? παιδεία --ἰαθῆναι om. B. 355" Sic AB, forte pro 
ἐλειτούογει. 99 Pro χαταφοονῶν xat&zóluncev B χατατολμῶν κατεφρόνησεν, 9 B αὐτὸν iárat. 
33 Fiend., AB χ᾽ ἐγώ. ** Corr., À. ἀποχρένετο, Βλέγει. * xai τὴν τοῦ Θεοῦ παιδείαν--ἀμαρτίαν 


ParaoL. Ga. XXXIV. ri 


195 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI. 


196 - 


domum suam reversus glorificavit Deum, ac gratias À ραις ἰάθη καὶ ἐτρίχωσε καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὸν otxov 


egit sancto. 

Rursus vidiad eum adduci puerum aspiritu mali- 
gnovexatum. Cui sanctus manum dextramin caput 
imposuit 961 et sinistram supra cor, ac tamdiu 
oravit, donec fecisset eum pendere in aere. Puer 
igitur, sicut uter inflatus, in corpore maximopere 
intumuit, deinde, quum subito exclamasset, per 
omnes sensus aquam emisit ; quae quum desiisset, 
in eam, qua initiofuerat, mensuramrediit. Eumque 
quum oleo sancto unxisset et aqua benedicta per- 
fudisset, patri reddidit, ac vetuit, ne carnem nec 
vinum attingeret quadraginta diebus. Puero quidem 
ita sanato eos dimisit. 


Hunc Macarium magnum quondam vexarunt co- B 


gitationes vanae gloriae, quae eum e cella ejicere 
tentarunt,et suggesseruntei,utdispensationisgratia 
Romam pergeret, justamque causam allegarunt sa- 
nationem eorum, qui ibi sunt, infirmorum. Valde 
enim in eo adversus spiritus operabatur gratia Do- 
mini. Longo autem tempore ab iis tentatum, quum 
non obediisset, ut. egrederetur, aerius agitarunt. 
Prostratus igitur sanctus inlimine cellae suae pedes 
forasemisit,daemonibusque vanae gloriae: Trahite, 
inquit, me et vellite, daemones, si potestis. Ego 
enim meis pedibus alias non abibo. Sin potestis 
talem me deportare, quo dicitis, perveniam. Atque 
juravit iis : Sic, inquit, jacebo usque ad vesperam. 
Nisi me moveritis, vobis non obediam. Quum vero 
immotus mansisset, vero vesperi tandem surrexit. 
Sed nocte adventante rursuseum vehementius etiam 
insectati sunt. Quare sanctus surrexit, duorumque 
fere modiorum sportam arena implevit,qua humeris 
imposita totam solitudinem pervasit. Cui occurrit 
92692 Theosebius Cosmetor Antiochenus, et : Quid, 
inquit, portas, abba ? Cede mihi onus, neve ipse 
vexeris ! Ille autem : Vexo, inquit, eum, qui me 
vexat. Ipseenim quum lascivus sil, inihi peregrina- 
tiones suggerit. Sic vero quum se multum per- 
movisset, in cellam intravit contrito corpore. 


De sancto Marco magno  exercitatore hio 
adinirabilis Macarius hoc incredibile nobis narravit: 
Quum sacro, inquit, munere fungerer, tempore dis- 
tributionis mysteriorum Christi ego observavi, 
Marco exercitatori nunquam me dedisse oblatio- 
nem, sed angelus ei dabatde altari. Ego vero solum 
splendorem manus vidi ejus, qui ei oblationem 


αὐτοῦ δοξάζων δ, τὸν Θεὸν xal εὐχαριστῶν τῷ ἀγίῳ. 

Εἶδον πάλιν "3, ὅτι προσηνέχθη αὐτῷ παιδαρί- 
σκος 45 ἐνεργούμενος ὑπὸ πνεύματος πονηροῦ. ᾿Επιθεὶς 
δὲ αὐτῷ τὴν δεξιὰν ἐπι τῆς χεφαλῆς καὶ τὴν εὐώνυμον 
ἐπὶ τὴν καρδίαν, ἐπὶ τοσοῦτον ὁ ἅγιος ** προσούξατο, 
ἕως οὗ αὐτὸν ἀπὸ ἀέρος ἐποέησε χρεμασθῆναι 48. oi- 
δήσας οὖν ὁ ral; ὡς ἀσχὸς ὑπερμεγέθης 48 τῷ σώματι 
ὠγχώθη "7, χαὶ αἰφνίδιον ἀναχράξας διὰ πασῶν τῶν 
ἀϊσθήσεων ὕδωρ ἤνεγχεν δ, χαὶ λωφήσας εἰς ὃ ὧν ἀπ᾽ 
ἀρχῷς γέγονεν "9. x«i ἀλείψας αὐνὸν ἁγίῳ ** ἐλαίῳ 
ηὐλογημένον δ1 ὕδωρ ἐπιχέων παραδίδωσιν 9t αὐτὸν 
τῷ πατρὶ αὐτοῦ, παραγγείλας, μὴ χρεῶν, μὴ οἴνου 
ἅψασθαι αὐτὸν ἐπὶ ἡμέρας pu x«l οὕτως ἑασάμενος 
&né)uatv αὐτούς 95. 

Ὥχλησαν τούτῳ ποτὲ τῷ μεγάλῳ Μακαρίῳ λο- 
γισμοὶ χενοδοξίας πειρώμενοι τοῦτον ἐχθαλεῖν τῆς 
κέλλης, ὑποτιθέμενοι οἰχονομίας χάριν καταλαμβά- 
νειν τὴν Ῥώμην, ὡς ἐπὶ προφάσει δῆθεν εὐεργεσίας 
τῶν ἐχεῖ ἀῤῥωστούντων, ἄχρως γὰρ χατὰ τῶν πνευ- 
μάτων εἰς αὐτὸν ἐνήργει Β΄ ᾧ χάρις τοῦ Κυρίου. x«i 
ὡς ἐπὶ πολὺ ὀχλοῦντες οὐχ ὑπήχους 95, σφοδροτέρως 
αὐτῷ προσελάσαντες τοῦτον ἐξήλαυνον. πεσὼν οὖν 
ἐπὶ τὴν φλιὰν τῆς ἑαντοῦ χέλλης ὁ ἅγιος τοὺς " 
πόδας ἐχτείνας ἀφῆχεν ἐπὶ τὰ ἔξω, λέγων τοῖς τῆς 
κενοδοξίας δαίμοσιν " ἕὥλχχετέ με σύροντες 9, δαίμονις, 
ἐὰν δύνασθε 88. ἐγὼ γὰρ τοῖς ἐμοῖς ποσὶν ἀλλαχοῦ 
οὐχ ἀπέρχομαι. εἰ οὖν δύνασθέ δ9 με οὕτως ἀκενε)- 
xsv, ὅπου λέγετε, ἀπελεύσομαι, διομνύμενος αὐτοῖς " 
ὅτι οὕτως ἔσομαι χείμενος ἕως ἑσπέοας " ἔὰν μή μι 
σαλεύσητε, οὐ μὴ ὑμῶν ὑπαχούσω. xi μείνας ἀσά- 
λευτος ** ἀνέστη λοιπὸν ἑσπέρας οὔσης βαθείας. 
νυχτὸς δὲ πάλιν ἐπιγενομένης σφοδϑροτέρως ἐνώχλονν. 
ἀναστὰς οὖν ὁ ἅγιος 51, καὶ €! λαθὼν σπυρέδα ὡς δύο 
μοδίων ψάμμον, ταύτην ἐπλήρωσε, καὶ τεθεικὼς ἐκὶ 
τὸν ἑαυτοῦ ὦμον διεχίνει 43 τὴν ἔρημον. τούτω συν- 
ἡντησεν δέ Θιοσέδιος ὁ χοσμήτωρ ᾿Αντιοχεὺς δ 
xai λέγει αὐτῷ * τί βαστάζξεις, &66à ; παραχώρυησον 
ἐμοὶ τὸ φορτίον x«l μὴ σχύλλου αὐτός " ὁ δὲ ἔλεγε" 
σχύλλω τὸν σχύλλοντά με" ἄνετος γὰρ ὧν ἀποδημίας 
μοι ὑποδάλλει. χαὶ ἐπὶ πολὺ διαπινάέσας οὕτως 
εἰσῆλθεν εἰς τὴν χέλλαν συντρίψας τὸ σῶμα. 

Περὶ ** Μάρχου τοῦ μὲν ἀσχυτοῦ τὸ παράδοξον t! 
τοῦτο ὁ θαυμάσιος οὗτος Μαχάριος διηγήσατο λέγων * 
ὅτι ἐν τῷ λειτουργεῖν με ἐπεσημηνάμεην ἐγὼ χατὰ 
τὸν χαιρὸν τῆς διαδόσεως τῶν τοῦ Χριστοῦ μυστυ- 
ρίων, ὅτι Μάρχῳ τῷ ἀσκητῇ οὐδέκοτε ἔδωκα " 
ἐγὼ 49 προσφοράν, ἀλλ’ ἄγγελος αὐτῷ ἐδίϑω 1. ἀκὸ 
τοῦ θυσιαστηρίου λαμδάνων. bye δὲ τὸν ἀστράγαλον 


VARBIAE LECTIONES. 


om. B. 


4 Βχαέρων, δοξάξων.  * AB πάλλιν, sic fereubique. **B παῖς, **ó dyvocom. B. Pro ἕως 


οὔ — χρεμασθῆναι B ἕως αὐτὸν εἰς ἀέρα χρεμασθῆναι ἐποίησεν, ** Corr., AB ὃ περμεγέϑε, 


41Β ὠγχὼ 


— αὐτοὺς Om.D. δὲ Emend., AB ἐνήργη. 
θαι. " A δύνασθαι. 
ἄρχον ToU ἀτχητοῦ. 


xov, B inscripsil : περὶ τοῦ 


ἢ ὅλῳ τῷ σώματι. 5 Β ἐξένεγχε. * Emend.,A γέγονε, Βχατέστῃ. ὶ ἁγέ 
Corr., AB εὐλογειμένον. 9* Pro ἐπιχέων παραδίϑωσιν Β ἐπιχέας παραδέδωχεν. 
55 Sic. ΑΒ. 
* Emeud., AB ἀσαλεύτως. 

* Β συνήντησε δὲ τούτῳ. 55 B ὁ ἀντιοχεύς. ** A literis miniatis ad marginem adscripsit : περὶ μάρ’ 
€ A περὶ τοῦ ἁγίον ταύτον μάρχον τοῦ μεγάλοι 
&cxqtoU παράδοξον. 48 ὀέδωχα, δ᾽ ἐγὼ om. B. "Corr, ΑΒ αὐτὸ ididovw, 


om. 


καὶ οὕτως 
S Βχαὶ τοὺς. ΕΤΑ σύραντες. δ8δ  δύνασ- 
“1 ὁάγιος om. B. δέχαὶ om. A. 98 διφει. 





491 ACTA. 198 


μόνον τῆς χειρὸς ἐθεώρουν τοῦ ἐπιδιδόντος αὐτῷ τὸν A dabat. Hic vero Marcus quum junior esset, vetus 
κοινωνίαν. οὗτος δὲ ὁ Μάρχος 11 νεώτερος ὧν 11" ra- δὲ novum testamentum memoriter didicit, fuitque 
λαιὰν xai χαινὴν γραφὴν ἀπεστήθισεν πρᾶος ὧν x«0' — insigniter mitis atque castus, si quis alius. 
ὑπερθδολάν, ἁγνὸς δὲ εἰ xoi τις ἄλλος. 

Μιᾶς δὲ τῶν ὑμερῶν καιρούμενος 13 ἐγὼ εἰς τὸ Quodam die quum otium mihi esset, ad eum in 
ἔσχατον αὐτοὺ γῆρας λοιπὸν ἀπέρχομαι πρὸς αὐτόν. extrema ejus senectute perrexi. Quem quum ego, 
x«i παραχαθέξομαι τῇ θύρα τῆς χέλλης αὐτοῦ, ὡς — utpote qui rudis essem, supra hominem esse existi- 
ἅτε ἐγὼ ἀρχάριος 18 ὧν νομίζων 1" αὐτὸν ὑπὲρ &»- marem, utetiam fuit, ostio cellae ipsius adsedi et, 
θρωπον εἶναι, ὥσπερ καὶ ἦν. καὶ ἠχροώμον, τέ ἄρα —quidloqueretur vel ageret, auscultavi. Solus igitur 
λαλεῖ $ τί διαπράττει 1δ, χαὶ μονώτατος ὧν ἔνδον intus quum jam centum fere annos haberet, den- 
περὶ τὰ ἑχατὸν ἔτη ἐλάσας ἤδη καὶ τοὺς ὀδόντας — tesque amisisset, secum et cuin diabolo pugnavit 
ἀπολέσας ἑαυτῷ διεμάχετο χαὶ τῷ διαδόλῳ, λέγων 186. ac : Quid randem, inquit, vis, male senex | En vi- 
τί θέλεις λοιπόν, χαχόγηρε ; ἰδοὺ καὶ οἴνον $&)aót; — num bibisti et oleum tetigisti. Quid vis amplius tibi 
x«i &À«íou ἥψω. λοιπὸν τί θέλεις Τ ποιήσω σοι, πος — faciam, vorax in canilie, serviens ventri ? lta se 
λιοφάγε, χοιλιόδουλε ἑαυτὸν ἐξνόρίζων ; εἶτα τῷ — ipsecontumeliis castigavit. Diabolo autem: Recede, 
δαίμονι * ἄπελθε, λέγων, ἀπ᾽ ἐμοῦ 75, διάδολε συγ- 5 inqui ame,diabole. Consenuisti mecum in pigritia. 
γεγήραχάς μοι ἐν ἀδιαφορίαις, ἀσθένειάν μοι τοῦ — Infirmitatemcorporis mihiinflixisti. Vinum etoleum 
σώματος ἐπιῤῥίψας, οἴνου pa* ἐποίησας μεταδαδεῖν me 86} 9 percipere fecisti. Voluptarium me reddi- 
xai ἐλαίου, φιλήδονόν με ἀπεργασάμενος. μὴ ὃ — disti. Quidtibi insuper debeo ? Nihil invenis in me, 
ἀχμήν Gol τι χρεωστῶ ; οὐδὲν εὑρίσχεις ἔν ἐμοὶ δ quod deripere velis. Recede ergo a me, inimice ho- 
θέλεις συλῆσαι 31, ἄπελθε λοιπὸν ἀπ᾽ ἐμοῦ, μισάν- — minum. Ac veluti latro sibi ipse : Agedum, inquit, 
θρωπε, xai ὡς στερίξων ἑαυτῷ διελέγετο" δεῦρο — nugator, in canitie vorator, etin heluatione senex. 
λοιπὸν, dps, ito)ogéys, φαγόγηρε, ἕως πότε £co- — Quamdiu etiam tecura ero ? 
μαι μετὰ σοὺ; 

Διηγήσατο 83 δὲ ἡμῖν χαὶ ὁ δοῦλος τοῦ Χριστοῦ 3 Paphnutius quoque Christi servus et praeclari 
Παφνούτιος ὁ τοῦ γενναίου ** roórou μαθητής, ὅτε — hujus viri discipulus haec nobis narravit : Quodam, 
μιᾶς τῶν ὑμερῶν χαθεζομένου τοῦ Μαχαρίον δ᾽ oi- inquit, die, quum Macarius domi in aula sederet, 
xou 88 ἐν τῇ αὐλῇ, x«i τῷ Θεῷ προσομιλοῦντος  etanimurm Deo intentum haberet, hyaena catulum 
ὕαινα λαδοῦσα τὸν ἑαυτῆς σχύμνον τυφλόν ὄντα — caecum suum attulit, et ostio aulae capite pulsato 
üveyxt, χαὶ τῷ θυριδίῳ τῆς αὐλῆς χρούσασα τῇ xt- — jngressa est, illo etiam sedente. Cujus ante pedes 
φαλῇ εἰσῆλθεν ἔτι αὐτοῦ ἐχεῖ χαθεξομένον. xai c δ projecit. Sanctusigitur Macariusquumcatulum 
ῥίπτει αὐτὸν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ " τοῦτον τὸν σχύ- ' accepisset, ejusque in oculos spuisset, oravit, et 
μνὸν λαδὼν ὁ ἅγιος Μαχάριος ** xai ἐπιπτύσας τοῖς — statim catulus vidit. Quem quum lactasset, hyaena 
ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ἐπηύξατο, x«l παραχρᾷμα &v-  abiil.Dieautemsequenti pellem inagnaeovis sancto 
ἐδλεψε, xai θηλάφαντα αὐτὸν ** ὕαινα ἀπῆλθε, xat cà — Marco attulit, quam quidem pellem is sancto Atha- 
ἑξῆς ἡμέρᾳ χώδιον μεγάλον προδάτον ἥνεγχε τῷ  — nasio episcopo reliquit ; beata autem Melania mihi 
ἁγίῳ Μαχαρίῳ ?*9- ὅκερ χώδιον αὐτὸς χατέλιπε và — dixit, sea sancto Athanasio illam pellem, quae 
ἁγίω ᾿Αθανασίῳ τῷ ἐπισχόπῳ. xci ἡ μαχαρία δὲ — munus hyaenae appellabatur, accepisse. Id autem 
Μελώνη εἶπέ μοι * ὅτε παρὰ τοῦ ἁγίον ᾿Αθανασίον — Dominus fecit, utgloriosuin redderetservum suum, 
ἐκεῖνο τὸ χώδιον ἔλαθον", ξένιον τῆς ὑαίνης λεγό- — sicut etiam in Elia et in Daniele fecit. 
μένον 95. τοῦτο γὰρ πεποίηχεν ὁ χύριος, ὥστε δοξάσαι τὸν δοῦλον αὐτοῦ, ὡς xxi ἐπὶ τοῦ ᾿Ηλίον 9 xal 
τοῦ Δανιὴλ πεποίηχεν. 

Ἐλέγετο δὲ 56 περὶ αὐτοῦ τοῦ 35 ἁγίου, ὅτι, ἀφ’ D — Dicebatur hic sanctus, ex quo baptizatus esset, 
οὗ ἐδαπτίσθη, οὐχ ἔπτνσε39 χαμαὶ ἐπὶ ἐξήχοντα — huminon spuisseper sexaginta annos. Annos enim 
ἔτη. τεσσαραχονταετὴς γὰρ ἐβαπτίσθη 31. ἦν δὲ τὸ — quadraginta natus baptizatus est. Statura autem 
εἶδος τῆς αὐτοὺ 98 ἡλικέας ὑποχόλοδθον, σπανὸν 3, — illa aetate satis minuta ac rara fuit ; pilos in solo 
ἐπὶ τοῦ χεΐλους μόνον ἔχον τρίχας, xai εἰς τὸ ἄχρον — labro habuit, atque $644 in suprema parte menti 
δὲ τοῦ γενείου εἶχεν ὀλέγας " ὑπερθολῇ γὰρ ἀσκχηὴτι- habuit paucos. Nam propter nimios exercitationis 
x&v πόνων οὐδὲ αἱ τρέχες τς γενειάδος αὐτοῦ ἐξ: — labores ne pili quidem menti ejus enati sunt. 
ἔφνσαν. 


VARIAELECTIONES. 


ΤΊ Β οὗτος δὲ ὁ μαχάριος puáoxov ; sed haud dubie ibi legen lum sst ὁ μαχαριος DXpses. 1ι" ὧν om. 
B. 13 B ἀκαιρούμεινος. 18 Sic AB. τὸ Corr., ΑΒ νόμιζον. 15 Β διαπράττεται. 16 Pro διεμάκετο — 
λέγων B διελέγετο τῷ διαθδὸλ» μαχόμενος. ἸΙθέλεις om. Β. 18 Β ἄπελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ λέγει. 79 
Αμοι. δοιμὲοαῦι. B. δ᾽ οὐδὲν εὐρίσχεις -- συλῆσαι οια. Β. 83Ηἰο B habet titulum : περὶ τῆς ὑαϊνος 
τῆς τὸν τυφλὸν σχύπνον ἐχούσης. 8) Βθιεοῦ. δ᾽ AB γενεοῦ (sio). 5᾽ B ux«aoíou xxi ἀθανάτον μάρ- 
xev. δὲ οἴχοῦ om. B. 9 Βχύτφς τὸν gxoavov, δ B uxoxo;. 9? 3ic AB. Forte ad leadum λαϑδοῦσα. 
Àu praefers cort. θηλάσχτα αὐτὸν ἢ 30 Corr., AB μάρχῳ et. supra p. 73 sqq. 91 B £4a5s,. "B int- 
às752u1vov. Da hac pellis donation» dispatavi p. 10 not. 2. ** AB ἡλία. 5 E uead., AB ἐλέγε τόδε, 
96 τοῦ 9. A. ** Ex coai., ΑΒ ἔπεσι. *! B iüxcrcis)q ὁ ys Tio; το Xot2:03 δοῦλος &Xopxog. " d 
αὐτοῦ τῆς. ** 20 Corr., AB σπανός. 


499 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 400 


Hunc sanctum die quodam conveni valde anxio 4 Τούτῳ τῷ ἁγίῳ ἐγῳ προσῆλθον μιᾶς τῶν ἡμερῶν, 
animo, et : Abba, inquam, Marce, quid faciam ἢ λέγων αὐτῷ, ἐν ἀκηϑίᾳ pov σφόδρα διάγοντος t. 
nam affligunt me cogitationes insusurrantes mihi: ^ à66& Μακάριε 3, τί ποιήσω ; ὅτι θλίδλουσί με οἱ λο- 
Nihil facis ; recede hinc. Sanctissimus Marcus mihi ιτμοὶ λέγοντές μοι, ὅτε οὐδὲν ποιεῖς, ἄπελθε {υτεῦ- 
respondit : Dic tu, inquit, cogitationibus tuis : θεν», ἀποχρίνεταί μοι ὁ ἁγιώτατος Μαχάριος ^ * εἰ- 
Propter Christum parietes custodio. πὸν σὺ τοῖς λογισμοῖς, ὅτι διὰ τὸν Χριστὸν τοὺς roí- 
χους τηρῶ. 

Ταῦτα ix πολλῶν xal μεγάλων σημείων χαὶ ἄθλων 


Haec quidem e multis magnisque signis ac cer- 
τοῦ ἀοιδέμον καὶ ἐναρέτου Μακαρίον " ἐσόμανα 5. 


taminibus inclyti et virtute ornati Marci indicavi. 
VARIAE LECTIONES. 


1d» ἀχηδίᾳ — διάγοντος om. B. 3 Corr., AB μάρχε. ef. supra p. 75 sqq. ?* Corr., AB ἐνταῦθ εν. 
* Ex. coni., AB μάρχος. ? Ex coni., AB pu ápxov. * Βέἐσημανάμην. 





9985 1. 
CETERI HISTORIAE LAUSIACAE LOCI, 


Quibus sancti Macarii Aegyptius e Alezandrinus necnon Macarius S. Antonii minister memorantur, ad 
codicum duorum Vindobonensium fidem editi. 


Cod. ms. hist. graec. LXXXIV, olim XXIX, Bibl. Caes. Vindobon. membranac. pervetustus. . . . . . . . A 
Cod. ms. hist. graec. IX, olim XLII, Bibl. Caes, Vindobon.chartac. antiquus. . . . . . . . . . ., 


ii codices mss. atque supra. In quibus illi locileguntur capp. XVIII, XIX, XXX, XXXI (cf. Ed. Meurs ca 
Bunt iidem codi ἢ IL XXXIII). Macariorum quidem mentio uon fit in capite. « De Herones qued 80 1! 


XXIV, XXV, XXVI, XXV : Ahn P. 
suimus ; sed idomittere noluimus,quia Rosweido teste in latinis quibusdam Historiae Lausiacae exemplaribus 


o *. 
Hiero beatum Macarium contumelia affecisse tradebatur, id quod falsum esse ex hoc codicumtextu elucet ; de Ros- 
weidi vero observatione breviter disputavimus p. 109. 


1. B 
De sanctis in Pherme. Περὶ τῶν ἐν Φέρμῷῇ ἁγίων. 
De Paulo. Περὶ Παύλου 7. 
Mons est in Aegypto abducens in vastam Scetis Ὅρος ἐστὶν ἐν Αἰγύπτῳ ἀπάγον ἐπὶ τὸν πανέρη- 


solitudinem, qui Pherme appellatur; in quo viri μὸν τὴν Σχῆτιν δ, ὅ καλεῖται Φέρμη, xai ἐν αὐτὼ 
fere quingenti sedent, qui exercentur. Ex quibus χαθέξονται ἄνδρες ὡσεὶ πενταχόσιοι ἀσκούμενοι, ἐν 
Paulus, monachus optimus, toto tempore suo hanc οἷς ἔστι μοναχὸς ἄριστος Παῦλος καλούμενος͵ ὃς ἐν 
vitam agebat. Nunquam opus attigit, nec negotium παντὶ τῷ χρόνῳ αὐτοῦ ταύτην εἶχε τὸν πολιτείαν " 
suscepit, neque ab aliquo unquam accepit quid- οὐκ ἔργου injaró ποτε, οὐ πραγματείας τινός, οὐχ 
quam, praeter quod ipso die comederet. Opus au- ἔλαδε παρά τινος. πώποτε παρεχτὸς ὅ ἐν αὐτῇ τὸ 

tem exercitationis eius fuit orare perpetuo. Atque ἡμέρᾳ ἐσθίειν ἔμελλεν. ἔργον δὲ αὐτοῦ τῆς ἀσκήσεως 
statutas habebat preces trecentas, quas hoc modo γέγονεν τὸ ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι. οὗτος τετυ- 
numeravit : calculos collectos sinu tenuit, quo- πωμένας εἶχε τὰς εὐχὰς τριαχοσίας, ἠρίθμει δὲ αὐ- 
rum unum post unamquamque orationem abiecit. τὰς οὕτως * Xov ψήφους συνάγων καὶ ἐν τῷ κόλπῳ 
Hic vir Dei utilitatis ac colloquii spiritualis gratia χατέχων, καθ᾽ ἐχάστην εὐχὴν ῥίπτων ψᾷφον μίαν ", 
convenit sanctum Macarium πολιτιχόν, cui : Abba, C οὗτος ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος ἕνεκεν ὠφελείας καὶ συν- 
inquit, Macari, affligor valde. Qui dicereeum coegil τυχίας πνευματικῆς πσρέδθαλε τῷ ἁγίῳ Μακαρίῳ τῷ 
causam, ob quam tristaretur. [s igitur : [ἢ vico πολιτιχῷ, xai λέγει αὐτῷ * ἀδθᾶ Μαχάριε, θλίδομαι 
quodam, inquit, virgohabitat,quaetricesimo ΦΘΘ᾽ σφόδρα " x«i ἠνάγκασεν αὐτὸν 15 εἰπεῖν, δι’ ἣν αἰτίαν 
auno iam exercetur. Quam multi mihi narrarunt λυπεῖται, ὁ δὲ λέγει αὐτῷ * ἐν χώμῃ τινὶ παρθένος 
nullo alio die nisi sabbato et dominica cibum sü- τις 11 xarouxt, τριαχοστὸν ἔτος ἤδη ἔχουσα ἀσχον- 
mere, sed lototempore trahenshebdomadas ac post! μένη, περὶ ἧς μοι πολλοὶ ϑιηγησαντο, ὅτι παρεχτὸς 
quiuque dies comedeus orationes facit septingen- — c«66árou καὶ κυριακῆς οὐδέποτε ἐσθίει ἄλλον gyá- 

tas. Hoc quuin didicerim, reprobavi me ipse per- — pav, ἀλλὰ τὸν σύμπαντα χρόνον ἕλχουσα τὰς i6dep&- 

pendens, ine, hominem maioribus, quam illa, cor- δας, διὰ πέντε ἡμερῶν ἐσθίουσα, ποιεὲ εὐχὲς ἔκτα- 


VARIAE LECTIONES. 


! SicA ; B περὶ παύλου τοῦ £x τῆς φέρμης ὁρμωμένον. * Corr., A τὴν σχήτο7ν, B P 
ῥίπτων μίαν ψηφῖδα..10 Βέαντὸν 1' τις om. B. , ᾿ » τὸ ς σκήτες. "ἢ 





304 


ACTA. 


202 


χκοσίας, χαὶ 12 ἀπευδόχησα ἐγὼ ἐμαυτοῦ τοῦτο μαθὼν À poris viribus instructum, plures trecentis oratio- 


λογιζόμενος, ὅτι ἀνὴρ δυνατώτερος xar ἐχείνην τῇ 
ῥώμῃ τοῦ σώματος ϑημιουργηθεὶς ὑπὲρ τὰς τριαχο- 
σίας εὐχὰς οὐκ ἠδυνήθην πλείω ποιῆσαι 13, ἀποχρί- 
νεται αὐτῷ ὁ ἅγιος Μαχάριος λέγων αὐτῶ * ἐγὼ ἐξη- 
χοστὸν ἔτος ἔχω, ἀφ᾽ οὗ τεταγμένας, ἐἑχατὸν εὐχὰς 
ποιῶ, χαὶ τὰ πρὸς τὴν τροφὴν ἐργαζόμενος ταῖς 
χερσὶ, xai τοῖς ἀδελφοῖς τὴν ὀφειλομένην συντυχίαν 
ἀποδιδούς, καὶ οὐ χρίνει με τὸ συνειδός μου ὡς ἀμε- 
λύσαντα * σὺ δῖ [εἰ) 1* τριαχοσίας εὐχὰς ποιῶν ὑπὸ 
τοῦ συνειδότος χρίνῃ, δῆλος «i χαθαρῶς αὐτὰς μὴ 
εὐχόμενος, ὃ πλείονας δυνάμενος εὔχεσθαι καὶ μὴ 
ποιῶν. 


Περὶ Εὐλογίον x«l τοῦ λελωδημένου xai τῆς ἢ 
κρίσεως τοῦ ἁγίον ᾿Αντωνίου ts, 


2. . ἔστι δὲ (τὸ ὄρος τοῦ ἁγίον ᾿Αντωνίου) μεταξὺ 
Βαξυλῶνος χαὶ Ἡραχλέους εἰς rà» πανέρημον, τὸν 
φέρουσαν χατὰ τὸν ἐρνθρὰν θάλασσαν, ὡς ἀπὸ τριά- 
κοντα σημείων τοῦ ποταμοῦ. ἔλθὼν εἰς τὸ μοναστή- 
ριον τὸ παρὰ τὸν ποταμόν, iv ᾧ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ 18 
ἐκαθέζοντο, εἰς τὸ λεγόμενον Πίέσπιρ 17, Μαχάριος 
χαὶ ᾿Αμάτας. oi xal ἔθαψαν τὸν μαχάριον ᾿Αντώ- 
νιον 38 χοιμηθέντα, ἐξεδεξάμην ἡμέρας πέντε, ἵνα 
συντύχω τῷ ἁγίῳ ᾿Αντωνέῳ. ἔλέγετο δὲ παραβάλλειν 
αὐτὸν τῷ μοναστηρίῳ τούτῳ ποτὲ μὲν διὰ ιβ΄ 19, ποτὶ 
δι διὰ χ' 36, ποτὲ δὲ διὰ ν΄ 31 ἡμερῶν, καθὼς αὐτὸν 
ὁ Θεὸς ἐπὶ εὐεργεσία τῶν παρατυγχανόντων ἦγεν ἐν 
τῷ μοναστηρίῳ, διάφοροι οὖν σννήχθημεν ἀδελφοὶ 
διαφόρους ἔχοντες χρείας, ἐν οἷς xai Εὐλόγιός τις 
x. t. À. 


e ^. . συνέθῃ δὲ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐλθεῖν τὸν μέγαν 
᾿Αντώνιον ἑσπέρας βαθείας, ὡς ἔφη ὁ Κρόνιος, ἐμπε- 
φιθωπμένην 31" χλαμύδα δερματίνην φορῶν. εἰσήρ- 
χετο εἰς τὸ μοναστήριον αὐτοῦ, καὶ ταύτην εἶχε τὴν 
συνήθειαν ἐν τῶ ἐρωτᾶν τὸν μαθητὴν αὐτοῦ Μαχά- 
ριον περὶ τῶν ἐρχομένων, τοὺς μὲν μοναχοὺς Ἱερο- 
σολυμίτας χαλεῖν, τοὺς δὲ χοσμιχοὺς Αἰγυπτίους. 
ἠρώτα οὖν ὁ μέγας ᾿ ἀδελφὲ Μαχάριε, ἦλθόν τινες 
ἀδελφοὶ ἐνθάδε; xal ἀπεχρίθη * ἦλθον. xol λέγει" 
Αἰγύπτιοί εἰσιν $ Ἱεροσολυμῖται ; ἔϑωχε δὲ αὐτῷ ση- 
μεῖον τοὺς ἀπραγοτέρους χαὶ 33 ἀεργεῖς λέγειν ὅτι 
Αἰγυπτιοέ εἰσιν, καὶ ἔλεγεν αὐτῷ περὶ τῶν Αἰγυ- 
πτίων 33 ποίησον φαχὸν χαὶ δὸς αὐτοῖς φαγεῖν, χαὶ 
ἐποίει αὐτοῖς εὐχὴν ?* xai ἀπέλνεν αὐτούς, ἀπ- 
expivaro δὲ τότε ὁ Μαχάριος περὶ ἡμῶν διὰ τὸν λε- 
λωδημένον, ὅτι μιγάδες εἰσίν. ἐὰν δὲ ἔλεγεν, ὅτι 
Ἱεροσολυμῖται εἰσιν 19, ἔχαθεξετο διὰ πάσης νυχτὸς 
καὶ (cs αὐτοῖς τὰ πρὸς σωτφορίαν. ἐν ἐχείνῃ οὖν 
τῇ ἑσπέρᾳ χαθεσθείς, φησὶ, προσκαλεῖται πάντας ὁ 


μέγας κ. τ. λ. 


nibus facere non potuisse. Respondens sanctus 
Macarius : Ego, inquit, sexagesimum ago annum, 
ex quo statutas centum orationes facio, eaque, 
quae sunt ad alimentum necessaria, meis mihi 
manibus comparo, acfratribusdebitam meadezandi 
copiam reddo, nec me mea conscientia iudicat ne- 
gligentem esse. Tu vero, quum trecentas orationes 
faciens a conscientiam iudicaris, aut non pure eas 
te facere prodis, aut, quamvis plures facere pos- 
sis, non facere. 


2. 


De Eulogio et mutilato, e de discrimine a sancto 
Antonio facto. 


Est autem (mons S. Antonii) inter Babylonem et 
Heracleam situs in vasta solitudine, quae fert ad - 
mare Rubrum ac tringinta fere milliaria distat a 
fluvio. Ad monasterium igitur quum venissem 
prope fluvium situm ac Pispir vocatum, ubi disci- 
puli eius sedebant Macarius et Amatas, qui etiam 
sanctum Antonium defunctum sepelierunt, quinque 
diebus, ut sanctum Antonium convenirem, expe- 
ctavi. Qui ad hoc monasterium modo post decem, 
modo post viginti, interdum et post quinquagintà 
dies accedere dicebatur, prout Deus eum ageret ad 
subveniendum iis, qui eo advenerant. 96'7 Varii 
autem fratres ob varias necessitates conveneramus, 
ex quibus et Eulogius Alexandrinus fuit...... 


.... Evenit, ut altero die magnus Antonius, chla- 
myde, sicut Cronius narravit, pellicea amictus sero 
vesperi veniret. Atque ingressus est monasterium 
suum. Hac autem in Macario discipulo suo de iis, 
qui advenerant, interrogando utebatur consuetu- 
dine, ut monachos vocaret Hierosolymitanos, sae- 
culares vero Aegyptios. Magnus igitur : Macari 
frater, inquit, veneruntne huc aliqui fratres ? Re- 
spondit : Venerunt. Ille : Suntne Aegyptii, an Hie- 
rosolymitani ? Eique signum dederat, ut eos, qui- 
bus minus negotii esset, Aegyptios esse diceret. 
Atque ad Aegyptios quod spectat, Macario : Para, 
inquit, lentem, et da iis comedere. Deinde cum 


D iis orationem faciebat, eosque dimittebat. Tune 


Macarius de nobis ob mutilatum illum respondit : 
Mixti adsunt. Sin dicebat : Hierosolymitani sunt, 
sancius per totam noctem sedebat, ad eosque, 
quae ad salutem pertinent, loquebatur. Illa autem 
vespera Magnus sedens omnes arcessivit..... 


VARIAE LECTIONES. 


1! χαὶ om. À. 
εὐχῶν οὐχ ὁ δννόθην ποιῆσαι. 
tuU σχολαστικοῦ xai τοῦ λελωβημένόν. 168 
οὔ. Βα 18 Pro τὸν 


ακάριον ᾿Αντώνιον Β αὐτὸν τόν. 


18 Pro xac ἐχείνην — ποιῆσαι Β ὑπὲρ γνναῖκα καὶ ἐγὼ πλείω τῶν τριαχοσίων 

16 εἰ om. A B, addidi ex coni. 15 Β ργοίογί titulum : περὶ εὑλογέον 

μαθηταὶ τοῦ μεγάλον ἀντωνέου. 37 ἐχαθέςοντο --- Πίσπιρ 
1 


8. εἴχοσι. 9 B πεντίχοντα 


B δέχα. 


(sic). *!* A verbo φιξλούν. cf. Stephani Thesaur. 32 x«i om. A. ** περὶ τῶν Αἰγνπτίων om. B. 9 


B εὐχὸν μίαν. 3} εἰσὶν om. A. 


403 
9. 
De Valente. 


' Valens quidam, genere Palaestinus, in solitudi- 
nem profectus longum tempus nobiscum habitavit. 
Qui quum maxima vivendi severitate summam 
asceticam vitam suscepisset, vana de se opinione 
ac superbia a daemone irrisus et tali perniciosa 
animi calamitate brevi tempore deceptus est, ut 
angelos cum ipso conversari, et in quovis ministe- 
rio ipsi inservire iactaret. Is quondam sportam 
consuens, ut eius socii narrarunt, 966 vesperi, 
quum multaetenebrae essent, acum,qua consuebat, 
amisit. Qua non inventa, daemon ei lampadem fe- 
cit, qua acum reperit, ita ut miser iste magis 
etiam vanotumoreinflaretur. Dei autem providen- 
tia fraternitati calamitas eius citius manifesta facta 
est. Nam accidit, ut hospites quidam fratribus 
fructus aestivos afferrent. Quorum manipulum do- 
minus Macarius presbyter unicuique in cellulam 
misit, pariterque misero Valenti. Hic eum, qui 
attulerat, verberavit et contumelia afficiens : Dic, 
inquit, Macario : te deterior non sum, quod tu 
mihi munera mittas. Quum igitur sanctus Maca- 
rius eum deceptum esse cognovisset, abiit ad eum 
cohortandum, et : Valens frater, inquit, illusus es ; 
desine et deprecare Deum 1! Qui admonitionem eius 
non audivit, sed inobediens oblocutus est. Diabolus 
igitur quum compertum haberet, maximam sibi 
fidem eum habuisse, figuram Salvatoris induit, et 
noctu ad eum in phantasmate cum mille daemo- 
nibus lampadas ferentibus venit, rotamqueigneam 
ostendit, in qua media Salvatoris figuram simula- 
vit. Unus autem accito : Dilexit te, inquit, Chri- 
stus ob vitae tuae integritatem institutumque tuum, 
et advenit ut te videat ; egredere e cella eumque, 
si procul stantem "videris, procumbens adora. 
Egressus igitur e cella comitatum vidit lampadas 
ferentium et spatio fere stadii Antichristum, quem 
procumbens adoravit. Miser autem tantopere sub- 
actus et deceptae mentis fuit, ut die subsequente 
veniret in ecclesiam et coram omnibus diceret : 
Mihi communione opus non est ; Christum enim 
vidi hodie. Tunc patres comprehensum eum per 
tempus aliquod ferro vinxerunt. 969 Cui conti- 
nuis deinde precibus pro eo factis et multimoda 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


3 
Hept Οὐάλεντος. 


Οὐάλης τις ro. γενος Παλαιστινὸς τὴν ἔρημον χα. 
ταλαδὼν ὥχησε  uàÜ' ἡμῶν ἐπὶ πλεῖστον χρόνον. 
ὅστις μεγάλῃ βιοὺς 38 σχληραγωγίᾳ τὸ Gxpov 1] τῆς 
ἀσχήσεως χατορθώσας 38, ἐν οἰήσει χαὶ τύφω ὑπὸ 
ϑαίμονος χλευασθείς, xai ὑπὸ τοῦ τοιούτου ὀλεθρίου 
παὔους χατὰ μιχρὸν ἀπατώμενος, τὴν διάνοιαν αὑτοῦ 
παρεσχεύασε μεγαλοφρονῆσαι, ὡς dyyÜov αὐτῷ 
συντυγχανόντων χαὶ τὰ πρὸς ἑχάστην διαχονίαν αὐτῷ 
εὐτρεπιξόντων. xal ποτε σπυρίδα ῥάπτοντος αὐ- 
τοῦ 39, ὡς διηγοῦντο οἱ τούτου συνήθεις, ὅτι ἐν ἑσπέρα 
3αθείας σχοτίας οὔσης τῆς βελόνης ἐχπεσούσης **, 
ἐν fj χατέῤῥαπτ[ασ)]εν, χαὶ μὴ εὑρίσχοντος αὐτὴν 31, 
λαμπάδα αὐτῷ ὁ δαίμων πεποίηχεν, ὡς χαὶ εὑρεῖν 
τὴν βελόνην, xal ἐπὶ τούτῳ πάλιν 83 ὄγχῳ χενῷ φυ- 
σηθῆναι τὸν ἄθλιον. χατ᾽ οἰχονομέαν δὲ τοῦ Θεοῦ θᾶτ- 
τον τῇ ἀδελφότητι ἡ τούτου βλάθη χατάϑηλος γέγονε. 
συνέθη ξένους τινὰς ὀπώρας ἐνεγκεῖν vj ἀϑελφό- 
τὴτι ὃδ. ὁ δὲ χύριος Μαχάριος ὁ πρεσθύτερος ἀπ- 
ἐστειλε πρὸς δράκα ἑκάστῳ εἰς τὰ «cia, ὁμοίως καὶ 
τούτῳ τῷ ἀθλίῳ Οὐάλῃ 8, ὁ δὲ τὸν χομέσαντα ἔτυψε 
x«i ὑόρισε 35 λέγων * εἰπὲ τῷ 36 Μαχαρίῳ, οὐχ εἰμί 
σὸν χείρων V, ἵνα σύ μοι εὐλογίαν 38 πέμπῃς. xal 
γνοὺς ὁ ἅγιος Μαχάριος τὴν πλάνην αὐτοῦ, pao 
ἡμέρας 83) ἀπῆλθε παραχαλέσαι αὐτόν, xai λέγει 
αὐτῷ " ἀδελφὲ Οὐάλη, ἐνεπαίχθης * παῦσαι χαὶ δεύ- 
θητι τοῦ Θεοῦ, ὁ Pi οὐ προσέσχεν τῇ παραινέσει, 
ἀπειθὼν x«i ἀντιλέγων. πληροφορηθεὶς οὖν ὁ ϑιάθδο- 
λος, ὅτι εἰς ἄχρον αὐτῷ πείθεται, σχηματίζει ἑαυτὸν 
εἰς 40 τὸν Σωτῆρα, xal παραγίνεται πρὸς αὐτὸν νυ- 
χτὸς ἐν φαντασίᾳ μετὰ δαιμόνων χιλίων λαμπαδη- 
φόρων 41, δειχνύων τροχὸν πύρινον, καὶ ἐν μέσῳ τὸν 
Σωτῆρα σχηματίζων, καὶ ἕνα προσλαμθανοντα "3 xai 
λέγοντα αὐτῷ * ἡράσθη cov ὁ Χριστὸς τῇ τοῦ βίον 
καθαρότητι xai πολιτεία σον, xdi παρεγένετο πρὸς 
σὲ τοῦ ἰδεῖν σε. ἔξελθε τῆς χώλωος σου, x«i τοῦτον 
πόῤῥωθεν ἑστῶτα ἰδὼν χύψας προσχύνησον. ὁ δὲ 
ἐξελθὼν εἶδε παράταξιν λαμπαϑηόρων 9, xai ὡς 
ἀπὸ σταδίου τὸν ἀντίχριστον, καὶ πεσὼν προσεκύνυ- 
σεν. ἐπὶ τοσοῦτον δὲ ἔφρενοδλάδησιν αἰχμαλωτι- 
σθεὶς ὁ ἄθλιος, ὡς μεθ᾽ ἡμέραν ἐλθόντα εἰς τὸν ἔχ» 
χλησίαν ἐπὶ πάντων εἰπεῖν“ ἐγὼ κοινωνίας χρείαν 
οὐχ ἔχω" τὸν Χριστὸν γὰρ ἑώρακα σήμερον. τότε 
λαθόντες αὐτὸν οἱ πατέρες ** δεσμοῦσι σιδήρῳ ἐπὶ 


despectione vitaque austeriore vanam opinionem D ἕνα χρόνον, καὶ συνεχέσι ταῖς ὑπὲρ αὐτοῦ εὐχαῖς χαὶ 


ademerunt, ita ut sanaretur. Contrariis enim con- 
traria conveniunt medicamenta. 


ποιχίλῃ ἀδιαφορήσει ** xai. ἀπραγοτέρῳ βίῳ τὸ οἴημε 
αὐτοῦ χαθελόντες ἀπεθεράπευσαν δ. τοῖς γὰρ ἐναν- 


τίοις τὰ ἐναντία ἰάματα. ἀναγκαῖον οὖν ἡγησάμην xai τοὺς τῶν ἠπατημένων βίους ἐνθεῖναι τῷ βιθλίῳ 
πρὸς ἄσφαλειαν τῶν μὲν ἐντυγχανόντων. ὅτι xal ἀρεταὶ ὑπόθεσις γίνονται πτώσεως τοῖς ἀδ tXxpíre αὐτὰς 


μετερχομένοις. 


VARIAE LECTIONES. 


38 βιοὺς om. B. ΤΑ τὸν ἄχρον βίον. 18 B κατορθωχὼς. 9 Pro ῥάπτοντος αὐτοῦ B ῥάκτοντι. 


9 A πεσοῦσας. 9! Pro εὑρίσκοντος αὐτὴν B εὑρισχομένης. 


τοῖς ἀδελφοῖς ἐνεγχεῖν. 5* B οὐάλεντι. 
χρείων. 5 B εὐλογίας. 9? B μεθ᾽ ἡμέραν. 
AB λαμπαδεφόρων,͵ Boi ἄγιοι πατέρες." 


5 B ὕῤρισε χαὶ ἔτυψε. 5" τῷ om. A. 


2 ἐπὶ τούτω πάλιν Om. B. 8. B 
8] Ex coni., ἃ P 


9 Β ὡς. “ ΑΒ λαμπαδιφόρων. ** B rpociefóvrr. 
"* ἀδιαφορίᾳ. "5 Bp ἐξαπίνσαν, il 


- 





4 
Περὶ Ἥρωνος. 


Ἥρων τις γέγονεν ᾿Αλεξανδρεύς, γειτνιῶν μοι, 
ἀστεῖος, νεώτερος, εὐφυὴς τὴν διάνοιαν, καθαρὸς τὸν 
βίον͵ καθ᾽ ὑπερθολὴν λεπτὸς τῇ ἀρίστῃ πολιτείᾳ, ὡς 
πολλοὺς 5.41 τῶν συνήθων αὐτοῦ λέγει», ὅτι πολλάχις 
διὰ τριῶν μηνῶν ἤσθιεν "5, μόνη τῇ χοινωνίᾳ ἀρχού- 
μενος xai εἴ που παραφανείη ἀγριολάχανον. πεῖραν 
δὲ τούτον ἔσχον χἀγὼ σὺν τῷ μαχαρίτῃ ᾿Αλδίένῳ ἐπὶ 
τὴν Σχῆτιν ἀπιόντι ἀπέχουσαν ἀφ᾽ ἡμῶν 49 ἐπὶ μ' 59 
σημείοις. χαὶ ἐν τούτοις ὁδεύοντες ἡμεῖς δεύτερον 
ἐφάγομεν xal τρίτον 9! ἐπίομεν, ἐχεῖνος δὲ μηδ᾽ ὅλως 
γευσάμενος πεξεύων δ ἀπεστήθιζξεν ψαλμοὺς τὸν 
μέγαν xxl ἄλλους uw, τὸν πρὸς ἙἭ δραίους ἐπιστολὴν 
x«i Ἡσαΐαν, χαὶ μέρος Ἱερεμίον τοῦ προφήτου, xai 
Λουχᾶν τὸν Εὐαγγελιστὴὸν, x«i τὰς Παροιμέας, xal 
τοῦτον χαταλαδεῖν οὐχ ἠδυνήθημεν βαδίζοντα. ὃς 
καὶ αὐτὸς μετὰ πόνονς μεγάλους καὶ ἱδρῶτας γεν- 
ναίους τῷ τύφῳ τῆς ἀπονοίας ἀρθεὶς εἰς ὕψος μετέω- 
pov, χἀχεῖθεν ἔλεεινὸν πᾶσι πτῶμα κατενεχθεὶς, καὶ 
χατὰ τῶν ἁγίων πατέρων οἰήσει ματαίᾳ μεγαλοφρο- 
νήσας, πάντας ἐξύδρισε λέγων * ὅτι οἱ πειθόμενοι 
ὑμῶν τῇ διϑασχαλίᾳ ἀπατῶνται * οὐ χρὴ γὰρ διδα- 
σχάλοις ἑτέροις χρῷᾷσθαι 5* παρεκτὸς τοῦ Χριστοῦ μό- 
νου, ὅτι αὐτὸς ὁ Σωτὸρ εἶπέν * « μὴ χαλέσητε διδάσχα- 
λος ἐπὶ τῆς γῆς. » ὃς ἐπὶ τοσοῦτον xal αὐτὸς ἐσχο- 
τίσϑη τὸν διάνοιαν δ᾽ τῇ χενοδοξίᾳ τῆς οἱήσεως 
ἄνωθεν χάτω ἐλθών 95, ὡς αὐτὸν μηδὲ 88 τοῖς θείοις 
μυστηρίοις Ost πρόσέρχεσθαι. τελευταῖον δὲ, ὡς 
ὑπὸ σφοδροτάτου πυρὸς ὑπὸ τοῦ ϑαίμονος ἐλασθεὶς, 
κατῆλθεν εἰς ᾿Αλεξάνδρειαν προνοίᾳ τῆς θείας οἶχο- 
νομίας V, ὥστε Se τὸν fiov ἀποχρούσασθαι * περι- 
ἐπεσεν γὰρ ἀδιαφορίαις, xal θεατρικαῖς 99 — ἱππὸο- 
δρομίαις, καὶ καπηλείοις τὰς διατρτὰς εἶχεν 99, τέ- 
λος xai εἰς τὴν ἐπιθυμίαν τῆς γυναιχομανίας ληφθεὶς 
xai, ὡς € ἐσκέπτετο ἁμαρτῆσαι, μιμάδι τινὶ συνεχῶς 
τὰ πρὸς τὸ £)xoc αὐτοῦ διελέγετο 91. xal ἐν τοῖς 
τοιούτοις 53 ὄντι 99 γέγονεν αὐτῷ xard τινα οἰχονομίαν 
ἄνθραξ κατὰ τῷς βαλάνου, x«i ἐπὶ ἐξ μῆνας τοσοῦ- 
τὸν δ᾽ ἐἰγόσησεν, ὡς χατασαπῆναι αὐτοῦ τὰ μόρια καὶ 
αὐτομάτως ἀποπεσεῖν. ὕστερον δὲ ὑγιάνας χαὶ εἰς 

συναίσθησιν ἐλθὼν ἐπανῆλθεν ἄνεν τῶν μελῶν τού- 

των, χαὶ εἰς μνόμην τῆς οὐρανίου πολιτείας ἐν θείῳ 
φρονήματι γεγονώς, χαὶ ἱξομολογησάμενος τοῖς ἁγίοις 
πατράσι πάντα τὰ συμθεδηχότα αὐτῷ, ἐνεργῆσαι 


ACTA. 


Á. 
De Herone. 


Fuit Hero quidam Alexandrinus, mihi vicinus, 
urbanus, adolescens, bono ingenio, integra vita, 
conversatione supra modum subtili eaque optima, 
ita ut multi e familiaribus suis dicerent, eum 
saepe intra tres menses semel comedere, sola con- 
tentum communione et sicubi apparuisset olus 
agreste. Experimentum huius rei ipse feci cum 
beato Albino abeunte in Scetim, quae aberat a 
nobis fere quadraginta milliaribus. Atque in hoc 
itinere nos bis comedimus et ler bibiimus : ille 
vero quum nihil prorsus gustasset, inter eundum 
memoriter pronuntiabat psalmum magnum et alios 
quindecim, epistolam ad Hebraeos, etIsaiam,et par- 
tem Ieremiae prophetae, deinde Lucamevangelistam 
et Proverbia : neque eum poteramus consequi pro- 
gredientem. Idem post magnos labores et praecla- 
ros sudores fastu et stultitia in summum  fasti- 
gium elatus, et dehinc miserabili omnibus casu 
2"J Ὁ praecipitatus, etiam sanctos patres vana sui 
opinione ita contemptui habuit, ut omnibus insul- 
taret dicens : Qui parent vestrae doctrinae, deci- 
piuntur ; neque enim oportet magistris aliis uti 
praeter solum Christum, quia ipse Salvator dizit : 
Nevocaveritis magistrum super terram. Idein mente 
tantopere obcaecatus est vana persuasione opinio- 
nis, deorsum praeceps factus, ut nollet accedere 
ad divina mvsteria. Postremum sicut a vehemen- 
tissimo igne a daemone agitatus, venit Alexan- 
driam divino quodam consilio, ut clavo clavum 
extruderet. incidens enim in indifferentem rerum 
usum, in scenicis hippodromis, et in cauponis ver- 
sabatur. Deniqueet in cupiditatem mulieriositatis 
lapsus quum meditaretur peccare, cum mima qua- 
dam assidue confabulatus ei vulnus suum aperuit. 
Atque quum tali consuetudine uteretur, enatus 
est ei divino quodam consilio carbunculus in 
glande, et per sex menses adeo aegrotavit, ut com- 
putruerint ejus virilia et sua sponte deoiderint. 
Postmodum vero quum convaluisset et ad melio- 
rem frugem se recepisset, reversus est absque 
membris illis, et cum in memoriam revocasset 
coelestem conversationem, ut ea sentiret quae Dei 
sunt, et confessus esset sanctis patribus, quae 


τῇ πολιτείᾳ μὴ φθάσας μετ᾽ ὀλίγας ἡμέρας κεχοίμη- D acciderant ei, ad opus conversationis non ame 


TX. 


plius pervenit, sed paucis post diebus obdormivit. 


VARIAE LECTIONES. 


4.90 A πολύς. "A B ἔσθιεν. 


τεσσαράκοντα. 9! τρίτον om. Α. δ᾽ πεξεύων om. 


** Ex οοηΐϊ., ἃ ἀπεχοὺς ἀφ᾽ ἡμῶν, B ἁγίων ἀπεχούση (sic) "B 


οήσασθαι. δέ Proóc ἐπὶ ---διάνοιαν B 


τοσοῦτον δὲ ἐσχοτίσθη τὸν λογισμόν. δδ τῇ χενοδοξία — ἐλθὼν om. B. ** Ex coni., A ὡςὕστερον 
σιδηρωθῆναι καὶ αὐτὸν μηδὲ, B ὡς μηδὲ (αὐτὸν om). 9 ΡΙῸ χατῆλθεν -οἰχονομίας B τῇ θείᾳ 


προνοίᾳ οἱκονομήμενος χατῆλθεν εἰς ᾿'Αλεξαν δ 
*! xai ὡς om. B. *! μιμάδι τινὶ--- διελέγετο om. 


prm $5 Corr., AB θεατριχοῖς. S A εἶχε Βἐποιεῖτο. 


63 B. iv τούτοις. A ὄντα, ** Corr., AB τοιοῦτον. 


401 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 





271 IV. 
DE SANCTO MARCO ABBATE HISTORIA 
E codice Vindobonensi edita. 


Cod. ms. theol. gr&ec. ocLxrIv, olim coxxxviI, Bibl. Caes. Vindobon. chartaceus, in-4. 


[n hoc codicede sancto Marco abbate historia haecce, e Palladii Historia Lausiaca desumpta, et ἃ manu recenti ne- 
gligenter scripta, tanquam prologus asceticis Marci cuiusdam Capitibus praefigitur it& inscriptis : Τοῦ «662 
Μάρχου περὶ τοῦ πνευματιχοῦ νόμον, quaein Magna Bibl. Veterum Patrum Paris. T. Xl p. 888 sqq. excusa sunt. 
Codicem descripserunt Lambecius T. V p. 19&, de Nessel T. 1 p. 379. De hac sancti Marci historia cf. supra 
p. 16 not, 2 et p. 76 sqq. 


Hic immortalis et beatus Marcus, quum junior À Οὗτος ὁ ἀθάνατος xai μαχάριος Μάρχος 95 νεῶτε- 


esset, vetus et novum testamentum memoriter 
didicit, fuitque insigniter mitis et sobrius. De quo 
Macarius Alexandrinus, qui erat presbyter: Marco, 
inquit, exercitatori nunquam dedi ego oblationem, 
sed angelus ei dabat de altari sumens, ego vero 
solum splendorem manus vidi ejus, qui dabat ei. 
Sic magnus et immortalis Marcus. Aliquandoquum 
sederet in aula cellae suae, et animum Deo inten- 
tum haberet, hyaena catulum caecum suum attu- 
lit, eumque ante pedes sancti projecit. Quem et 
sanavit sanctus. Die autem sequenti hyaena pellem 
magnae ovis sancto attulit, quam sanctus Marcus 
reliquit sancto Macario magno, et is beatae Mela- 
niae tradidit eam quae munus hyaenae appellaba- 


pos ὧν παλαιὰν xol χαινὴν γραφὴν ἀπεστήθισιν, 
πρᾶος ὧν χαθ᾽ ὑπερδολὴν χαὶ σώφρων. περὶ τούτου 
ἔφη ὁ μὲν δ6 Μαχάριος ὁ ᾿Αλεξανδρῖνος πρεσθύτερος 
ὧν, ὅτι Μάρχῳ τῇ ἀσχητῷ οὐδέποτε ἔδωχα ἐγὼ 
προσφοράν, ἀλλ᾽ ἄγγελος αὐτῷ ἀπεδίδω 41 ἀπὸ τοῦ 
θυσιαστηρίου λαμδάνων, μόνον δὲ τὸν ἀστράγαλον 
τῆς χειρὸς ἐθεώρουν ἐγὼ τοῦ ἐπιδιδόντος. οὕτως ὁ 
μέγας καὶ ἀθάνατος Μάρχος. ποτὲ χαθεζομένου ἂν τῇ 
αὐλῇ τῆς χἕλλης αὐτοῦ xal τῷ Θεῷ προσομιλοῦντος, 
ὕαινα τὸν €* ἑαυτῆς σχύμνον τυφλὸν ὄντα ἤνεγχε, xoi 
ῥίπτει αὐτὸν εἰς τοὺς πόδας τοῦ ἁγίου, ὃν χαὶ ἐθερά- 
πευσεν δ᾽ ὁ ἅγιος. τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ κώδιον προδάτον 
μεγάλου ἀγίῳ ἥνεγχε, ὅπερ ὁ ἅγιος Μάρχος χατα- 
λέλοιπε τῷ ἁγίῳ Μαχαρίῳ τῷ μεγάλῳ, καὶ οὗτος τῇ 


tur. Hie quadraginta annos natus baptizatus est p μαχαρίκ Μελάνῃ ἀφῆχεν τὸ ξένιον τῆς ὑαίνης ἐπι- 


probus Christi servus. 


λεγόμενον. οὗτος τεσσαράκοντα ἐτῶν ἐβαπτίσθη ὁ 
γνήσιος δοῦλος τοῦ Χριστοῦ. 


VARIAE LECTIONES. 
*5 Nomina propria in codice literis parvis soribuntur. 556 Cod. aut μὲν aut μέγ(ας). € Cod. &ri- 


d (idov. ** Corr., cod. τό, 89 Cod. θεράπευσει. 





DE SANCTO MACARIO HISTORIAE 


E codice Vindobonensi editae. 


Cod. ms. hist. graec. IX, olim XLII, Bibl, Caes. Vindobon. chartac. antiquus in-fol. 


In hoc codice (cf. Lambec, T. VII! p. 840,6 Nessel T. V 
quam eorum compilatorin praefationis fine memorat, 


p. 31] appendicem ad Apophthegmata a Cotelerio edita, 
contineri supra p. 36 docuimus. ἐσ ea igitur appendice, 


cuius fol. 80, 141—145, 2 de senibus anonymis, deinde usque ad fol. 163, 1 de senibus, quorum nomina addits 


sunt, narratur, tres de Macario historias 
δὰ finom usque appendicis legitur. 


4. 

Dixit Macarius abbas : Quid iudicas interfecto- 
res et adulteres et sepulchrorum depilatores, et si 
quisalius eiusmodi legis violator ? Habent iudicem 
suum. Immoinquire non modo in aliena facinora, 


8866 proferimus, quarum una codicis fol. 148, altera fol. 461, 4, tertia 


4. 

Εἶπεν ὁ &66à, Μαχάριος " τέ χρίνεις τοὺς φονεῖς 
χαὶ μοιχοὺς χαὶ τυμδωούχους χαὶ εἴ τινε δήποτι 
τῶν παρανόμων ; ἔχουσιν ἴδιον διχαστήν. μᾶλλον δὲ 
μὴ μονοιεοῶς ἐξέταξε τὰ πράγματα, ἀλλὰ καὶ τὲ 


409 


ACTA. 


210 


σιαυτοῦ πταίσματα πολλὰ προγενόμενα 7, καὶ εὑρή- À sed etiam in delicta tua saepe praemeditata, et te 


σεις 7! σεαυτὸν ἐχείνων πολλάχις χείρονα. xai γὰρ 
σὺ πολλάχις εἶδες ἀχολάστοις ὀφθαλμοῖς * τοῦτο δὲ xai 
αὐτὸς οἶδας ὅτι μοιχεία ἀπαρτισμένη ἐστίν. x«l πολ- 
λάχις ἔλοιδόρησας τὸν ἀδελφὸν σου" οὐχ ἀγνοεῖς, ὅτι 
χαὶ περὶ τούτου ὁ χύριος ἀπεφήνατο, ὅτι ὁ εἰπὼν 
τὸν ἀδελφὸν αὑτοῦ μωρέ, ἔνοχός ἐστι εἰς τὴν γέενναν 
τοῦ πυρός. τὸ δὲ πάντων φρικωδέστερον, ἴσως ἀν- 
αξίως προσέρχῃ τοῖς ἁγίοις xci ἀχράντοις αὐτοῦ 
μυστηρίοις, καὶ ἔνοχος γίνῃ τοῦ σώματος xxi τοῦ αἷἴ- 
ματος τοῦ Χριστοῦ. x«l ὃν μὲν χρίνεις, εὑρίσχεται 
ὅτι ψιλὸν ἄνθρωπον ἐφόνευσε, σὺ δὲ εὑρίσχει αὐτὸν 
τὸν Χριστὸν φονεύων, χαὶ τῆς ἐχείΐνον σφαγῆς 
ὑπεύθυνος, ὡς ἀναξίως μετέχων τοῦ ἀχράντον σώ- 
ματος xal τοῦ αἵματος * ὁ γὰρ ἀναξίως, φησὶν, ἐσθίων 
x«l πίνων ἔνοχός ἐστι τοῦ σώματος xal τοῦ σΐματος 
τοῦ Χριστοῦ, χαὶ χρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει χαὶ πίνει. 
τοῦτ᾽ ἔστιν * ὥσπερ ἐχεῖνοι οἱ "Ioudaiot ἔτρωσαν αὐὖ- 
τόν, οὕτω χαὶ οἱ ἀναξίως μετέχοντες τοῦ σώματος 
xai τοῦ αἵματος αὐτοῦ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. xal μάλ’ εἰ- 
κότως, ὅτι διαῤῥήξας πορφύραν βασιλικὴν καὶ ὁ ῥυ- 
πώσας αὐτὴν τὸν αὐτὸν θάνατον ὑπομένουσιν. ὥστε 
οὖν xal οἱ χκατατεμόντες τὸ σῶμα αὐτοῦ τότε καὶ 
οἱ νῦν ῥυποῦντες αὐτὸ ἐν ἀχαθάρτῳ ψυχῇ μεταλαμ- 
δάνοντες αὐτὸ τὴν αὐτὴν τοῖς σταυρώσασιν αὐτὸν 
καὶ ὑποστήσουται δίκην, xarà τὴν τοῦ ἀποστόλου 
ἀπόφασιν. 
2 

Ἔλεγε ὁ a66ac Μαχάριος, ὅτι ὅτε Üpuv νεώτερος, 
ἀχηδιάσας ἐν τῷ κελλίῳ ἐξῆλθον εἰς τὴν ἔρημον, λέ- 
ων τῷ λογισμῷ pou, ὅτι ᾧ ἄν ἀπαντήσυς, ἐρώτυ- 
σον αὐτὸν χάριν ὠφελείας. χαὶ εὗρον παιδίον βόσχον 
βοὺς 13, x«i λέγω αὐτῷ * τί ποιήσω, παιδίον, ὅτι πει- 
γνῶ; λέγει μοι’ καὶ φάγε. πά)εν εἶπον, ὅτι ἔφαγον, 
xai πάλιν πεινῶ. πάλιν λέγει μοι" xal πάλιν φάγς, 
χαὶ πάλιν εἶπον, ὅτι πολλάχις ἔφαγον, xai πάλιν 
πεινῶ. τότε λέγει μοι" τάχα ὄνος εἶ, &662, ὅτι πάν- 
τοτε τρώγειν θῶεις. καὶ ὠφεληθεὶς ἀνεχώρησα. 


ipsum saepenumero invenies illis peiorem. Nam tu 
quoque lascivis oculis non raro cireumspezxisli ; id 
quod, ut ipse scis, verum iam est adulterium. 
Saepe etiam fratri tuo maledixisti, neque ignoras, 
bac de re Dominum revelasse, dicentem quemque 
ad fratrem suum « fatue » reum esse gehennae 
ignis. Atque, quod omnium atrocissimum est, vel 
indignus fortasse ad sancta et intemerata eius 
mysteria accedis, ita ut reus fias corporis et san- 
guinis Christi. Ille igitur, quem iudicas, merum 
hominem occidisse deprehenditur ; tu vero depre- 
henderis Christum ipsum occidens mortisque eius 
reus, quum indignus 97 3 participes intemeratum 
corpuset sanguinem. Legis enim : Qui indigne man- 


B ducat et bibit, reus est corporis et sanguinis Chri- 


C 


sti et iudicium sibi manducat et bibit ; hoc est : 
Sicut Iudaei illi occiderunt eum, ita et ii, qui 
indigni corpus et sanguinem eius sumunt, idem 
faciunt. Nam verisimillimum est, et eum, qui pur- 
puram regiam scindat, et qui eam maculet, ean- 
dem mortem pati. Unde et qui corpus eius ali- 
quando perforarunt, et! qui nunc inquinant illud, 
quippe impura ipsum mente percipientes, idem 
cum crucifigentibus Christum iudicium ex apo- 
stoli verbis subibunt. 


2. 

Alias confessus est Macarius abbas : Quum 
junior essem curisque in cella vacarem, in ere- 
mum profectus mecum reputans dixi : Cui occur- 
ris, eum interroga pro utilitate tua. Atque pueru- 
lum inveni boves pascentem, cui : Quid, inquam, 
faciam, puerule, quia esurio? Is mihi : Comede, 
inquit, tandem. Tum ego : Comedi, sed iterum 
esurio. Ac rursus mihi dixit : Ergo iterum co- 
mede. Similiter et ego : Saepenumero, inquam, 
comedi, denuoque semper esurio. Ad haec ille re- 


spondit : Non multum abest, ut asinus sis, abba, quippe qui semper vesci velis. Itaque nactus utili- 


tatem discessi. 
9. 

Τέρων τις διηγήσατο περὶ τοῦ &66a Μακαρίον, ὅτι 
περὶ τὸν ᾿Αρσενοΐτην ἐχαθέζετό τις μονάζων ἐπὶ ἔτη 
πολλὰ, τὸν τῶν ἁγίων ἀσχήσας βίον, ᾧ πνεῦμα πύ- 
θωνος προσεπῶασε χενοδόξῳ ὄντι διὰ τὴν περὶ τὴν 
ὑπερηφανίαν χουφότητα * καὶ πρῶτον μὲν πλανᾷ αὐ- 
τὸν ἀπὸ τῆς ἀληθοῦς πίστεως, καὶ εἰσάγει αὐτὸν εἰς 
τὸ φρόνημα τῶν λεγομένων ᾿Ἱεραχιτῶν, οἵτινες λέ- 
γουσιν μήτε τὸν Σωτῆρα ἀνθρώπινον ἀνειληφέναι 7? 
σῶμα, μήτε ἐγείρεσθαι τὸ ἡμέτερον σῶμα, ὃ περι- 
κείμεθα, χαὶ ὅτι τρεῖς εἰσιν ἀρχαὶ, Θεὸς χαὶ ὕλη καὶ 
χαχία, ib ὧν χατασχευάξεται, μήτε ῥνθρωπιχέναι 
τὸν Θεὸν Δόγον xai τέλειον ἀνειληφεναι 16 ἄνθρωπον, 
μήτε μὴν σώξεσθαι τὸ εἶναι τῶν 18 πάντων αἴτιον. 
οὕτως δὲ διαστραφεὶς ἁποσπᾷ ψυχὰς πενταχοσίας. 
ἴσχνσε δὲ διὰ τὸ λέγειν πολλοῖς πολλὰ, καὶ ἀπωλείας 


D 


8. 

Senex tradidit de abbate Maoario. In terra Ar. 
senoita monachus quidam sedebat, qui multos 
annos vitam sanctorum egerat. Cui quum gloriae 
cupidus esset, proptér superbam elationem et 
temeritatem spiritus pythonis insedit, qui primum 
ἃ vera fide eum depulit, tum ad doctrinam eorum, 
qui Hieracitae vocanlur, adduxit. Atque hi Salva- 
torem humanam assumpsissecarnem,nostrumque, 
quo vestiti sumus, corpus resuscitari negant. Tria 
esse genera iidem dicunt, Deum, materiam et ma- 
lum, quibus quisque coustruatur, neque Deum Ver- 
bumhominem esse factum perfectumque hominem 
assumpsisse, neque omnino servari causam 97 ἃ, 
omnium rerum effectricem. Ita vero ipse perver- 
sus animas seduzxit quingentas. Quod effecit multa 


VARIAE LECTIONES. 


79 Ex coni., cod. πταισματα noU m 
βόας. 3 Ex coni., cod. ἀνηλαφέναι. 


oyvóva, f. πολυπράημονα ἢ 11 Cod. eópicti. 
4 Cod. àvalopivat. ἢ , 


13 Coa 
15. Emend., cod. τόν. ' 


211 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


2129 


multis et quidem variis prorsus modis loquendo, Α x«i εὐρέσεις καὶ ἀπόβολὰς θανάτου ἐν διαφόροις 


interitum scilicet, inventa mortisque despectum. 
Nec non daemonia ejecisse ferebatur secundum 
illud in Evangeliis : Signa facient et prodigia, ut, 
si fleri possit, etiam electi seducantur. Multum 
enim principes daemonum in hoc genere valent 
ad illa nimirum ipsa abolenda ; nam libenter 
consentiunt in interitum animarum. Loci igitur 
episcopus cum elero suo virum Dei Macarium ab- 
batem adiit, quo summa cum reverentia salutato : 
Si vis, inquit, veni nobisque succurre. Nam si te 
superstite vicinitatem nostram non purgamus,om- 
nes ili adbaerebunt, et facillime fiet, ut plures 
etiam, quam hucusque, errori subjecti seducantur. 
. Cui ille respondet : Ecce ego plebejus homo quid 
ei faciam ? Episcopus autem perstitit venerabun- 
dus et : Ita, inquit, confido, si tu veneris, Deum 
pacificaturum ecclesiam suam ; saepe enim mihi 
proposueram, ad te proficisci, sed prohibuit c[e- 
rus, ne mundanis hominibus derisui fiereu. Jam 
vero non amplius ferens populi corruptionem et 
etiam Dei, qui ait : Sanguinem ipsius quaeram e 
manu vestra, accusationeimn timens te adii, missus 
ἃ Deo. Tum ille surrexit, eumque ad seductorem 
secutus est. Quem ubi vidit, episcopo : Hic, in- 
quit, spiritum principem habet, eumque ejiciendi 
meum opus non esse scito ; nam contra hos spiri- 
tus nondum omnino certavi. Duo cnim agmina 
daemonum esse sancti ajunt, unum eorum, qui 
libidines corpori infundunt, alterum eorum, qui 
spirituales afferunt errores. Quod quidem alterum 
genus difficile est ad subigendum. Eos enim sata- 
nas immitit magis et seductoribus et haeresiar- 
chis et veneflcis etsi qui alii id generis sunt. 
Αἱ episcopus : Quid ergo, inquit, faciemus ἢ Re- 
spondet senex : Precibus opus est; nam sermo non 
proficit. Jubent igitur Q7 Καὶ procedere seductorem, 
isque ad eos egressus est. Quem statim episcopus 
lingua adortus : Cur, inquit, tanto temporis spatio 
nobisoum non communicasti ? Cui ille : Quia, in- 
quit, non recte sentitis. Tum sanctus Macarius : 
Tune igitur, inquit, recte sentis ? Sane quidem, 
ille respondet. Macarius : Quid vero est, quod tu 
sentis ? Ille : Num recte creditur, carnem et ossa 
suscitari ? Sanctus respondet : Si ex nobis loqui- 
mur bene loqueris. Sin veritas id voluit, quid 
obloqueris ? Sed ne multa verba perdamus, dicam 
tibi, quid sentiamus ; quibus si assentieris, bene 
facies, sin minus, Deo repugnas, cujus dogmata 
spernis. At ille: Ego, inquit, prior fidem meam 
exponam. Tum Macarius : Prava, ait, fides ne no- 
minetur, sed dicamus catholicam ecclesiae fidem. 
Et statim innuit episcopo, ut eam profiteatur. Qui 
circumstante populo incipit fidem ita exponere : 
Credo in unum Deum, patrem omnipotentem, et in 


VARIAE LECTIONES. 


** Haec vox in codice est difficillima ad legendum. 11] Corr., cod. εἰρηνοῦσαι. 18 Ex eobi., cod. 
80 Corr., cod. ipnioov. 
89 Sic cod. 84 Coir., cod. &vt) tt pévat, 


χαταγγελόμενος, 18 Corr., cod. οὐδὲ δὲ gàp. 
μάντεσι. 35 πρός 0ῃῃ. cod., addidi ex coni. 
τὸς 88 Cod. τας. 


τρόποις. ἀλλὰ xal δαιμόνια, φησίν, ἐξέδαλε χατὰ τὸ 
ἔν Εὐαγγελίοις εἰρημένον, ὅτι δωσονσι σημεῖα xai 
τέρατα, ὥστε εἰ δυνατὸν πλανῦσαι xal τοὺς ἐχλεχτοὺς * 
σφόδρα γὰρ τὰ ἀρχοντιχὰ δαιμόνια περὶ ταῦτα ἰσχύει, 
τὸ αὐτὰ ἐχεῖνα δῆθεν 18 χαταργεῖν. πάνυ γὰρ συμφω- 
νοῦσιν ἐπὶ ἀπώλειαν ψυχῶν. ὁ οὖν τοῦ τόπου ἔχείνου 
ἐπίσχοπος μετὰ τοῦ χλώρου παραγίνεται πρὸς τὸν 
ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ ἀδδᾶν Μαχάριον, ἀξιῶν ἀὐτὸόν " 
ὅτι ὡς θέλεις (0t xai βοήθησον ἡμῖν. iàp γὰρ μὴ 
σοῦ ξῶντος τὴν γειτονίαν ἡμῶν χαθάρωμεν, πάντες 
αὐτῷ πρόσχεινται, χαὶ εὐχερῶς περὶ τὰ φαινόμενα 
τῇ πλάνῃ ὑπαγόμενοι ἀπάγονται. ὁ δὲ πρὸς αὐτὸν ἔφη" 
καὶ ἰδοὺ ἔρχομαι ἰδιώτης ἄνθρωπος, τί αὐτῷ ποιήσω; 
ὁ δὲ ἐπίσχοπος ἐπέμενεν ἀξιῶν χαὶ λέγων, ὅτι οὕτως 
B πιστεύω, ὅτι, ἐὰν ἔλθῃς, ὁ Θεὸς εἰρηνεύσει 7 τὴν 
ἐχχλησίαν αὐτοῦ. πολλάχις γὰρ προθέμενος ἔλθεῖϊν 
ἐχωλύθην ἀπὸ τοῦ χλύρου, ὡς καταγελώμενος 15 ἀπὸ 
τῶν χοσμιχῶν. νῦν οὖν μὴ φέρων τὴν ἀπώλειαν τοῦ 
λαοῦ, ἄλλως δὲ χαὶ τὸ ἔγχλημα τοῦ Θεοῦ φοθούμενος 
λέγοντος * ὅτι τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐχξητύσω ix τῆς χει- 
ρὸς ὑμῶν, ἦλθον πρὸς σὲ πέμψαντός με τοῦ Θεοῦ. ὁ 
δὲ ἀναστὰς ἠχολούθησε αὐτῷ, xai ἔρχονται ἕως ἐχεί- 
νου τοῦ πλάνον. x«i ὁρᾷ αὐτὸν χαὶ λέγει τῷ ἐπισχὸ- 
TQ ' οὗτος πνεῦμα ἔχει ἀρχοντιχόν, xal ἕνα οἶδας, 
ὅτι ἐμὸν ἔργον τοῦτο οὐχ ἔστιν. οὐδὲ γὰρ 1798 πρὸς 
ταῦτα τὰ πνεύματα ὅλως ἐπάλαισα- δύο γὰρ τάγματα 
λέγουσιν οἱ ἅγιοι δαιμόνων, ἕν τὸ τὰς ἡδονὰς ἐμδαλ- 
λον τῷ σώματι, xai ἕν τὸ τὰς ψυχικὰς ἐμπνοῦν 
πλάνας, ὃ καὶ σφόδρα ἐστὶ δυσυπότακτον, ταῦτα γὰρ 
ἀφορίξει ὁ σατανᾶς τοῖς γόησι xai πλάνοις χαὶ «ipt- 
σιάρχαις καὶ φαρμαχομάντεσι 91, xai εἴ τινε τοιούτω. 
λέγει ὁ ἐπίσχοπος " τί οὖν ποιήσομεν ; λέγει ὁ γέρων * 
εὐχῶν χρεία * λόγος γὰρ οὐχ ἰσχύει. χελεύουσιν οὖν 
ἐξελθεῖν - ὁ δὲ ἐξέρχεται πρὸς αὐτούς. χαὶ παρα- 
χρῆμα δέχεται αὐτὸν ὁ ἐπίσχοπος χείλεσιν χαὶ λέγει 
πρὸς ** αὐτόν * πῶς τοσοῦτον χρόνον οὐ παρέλαθες 
ἡμῖν 9*; ὁ δὲ εἶπεν - ὅτι οὐ φρονεῖτε ὀρϑῶς. λέγει 
αὐτῷ ὁ ἅγιος Μαχάριος " σὺ οὖν χαλῶς φρονεῖς ; ὁ 
δέ * xai πάνυ͵ φησί, τί δέ ἔστι, φασίν, ὃ ὑμεῖς ; 
Φρονοῦμεν ὀρθῶς, ὅτι adpuk καὶ ὀστᾶ ἀνειληφέναι ** ; 
Aéytt ὁ ἅγιος Μαχάριος " εἰ μὲν Uy ἑαυτῶν λέγω- 
psv, καλῶς * εἰ δὲ -ἀλῴθεια οὕτως ὀθέλῃσε, σὺ τί ἂν 
λέγεις ; ἵνα δὲ μὴ πολλοὺς ἀναλώσωμεν λόγονς, λέγω- 
μέν σοι, ὡς φροιοῦμεν, καὶ εἰ μὲν πεισθείῃς, καλῶς 
ποιεῖς, εἰ δὲ μή, πρὸς τὸν Θεὸν ἔχεις, οὗ τὰ δόγματα 
ἀθετεῖς. ὁ δὲ ἔφη - ἐγὼ πρῶτος λέγω μον τὼν πίστο. 
εἶτα λέγει ὁ ἅγιος " καχὴ πίστις 5 μηδὲ ὀνομαξέσθω, 
ἀλλὰ λέγωμεν τὴν καθολικὴν τῆς Ἐκχλυησίας πίστιν. 
καὶ λέγει τῷ ἐπισχόπῳ εἰπεῖν. ἑστῶτος οὖν τοῦ λαοῦ 
ἄρχεται ἐχτίθεσθαι τὴν πίστιν οὕτως " πιστεύω εἰς 
ἕνα Θεὸν πατέρα παντοχράτορα, xci εἰς τὸν ὁμοού- 
σιον αὐτοῦ Λόγον, du οὗ ἐποίησε τοὺς 36 αἰῶνας, τὸν 
ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων εἰς ἀθέτησιν τῆς ἁμαρτὰς 
ἐπιδημήσαντα ἐν σαρχί, ἣν ἐκ τῆς ἁγίας παρθένου 


ακοΐῖς 


41 Corr., cod., re εἶ 
τ 





213 


ACTA. 


244 


Μαρίας ἑαυτῷ ὑπεστήσατο, τὸν σταυρωθέντα καὶ À Coessentialeejus Verbum, perquodaeva fecit, quod 


ἀποθανόντα xal ταφέντα xal ἀναστάντα vj τρίτῃ 
ἡμέρᾳ, καὶ χαθεξόμενον ἐν δεξιᾷ τοῦ πατρός, xai 
πάλιν ἐοχόμενον ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι χρῖναι ζῶν» 
τας καὶ νεχρούς. x«l εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ 
ὁμοούσιον τῷ Πατρὶ xal τῷ Λόγῳ αὐτοῦ. πιστύωμεν δὲ 
καὶ εἰς ἀνάστασιν jux ic χαι σώματος, χαθὼς λέγει ὁ 
ἀπόστολος " σπείρεται σῶμα ψνχινόν, ἐγείρεται σῶμα 
πνευματιχόν. καὶ πάλιν - δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο 
ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν * ὁρᾶς, πῶς λέγει τοῦτο ; ὁ δὲ 
πρὸς αὐτὸν ἀπεχρίθη * ἐμοὶ 97 τὴν ἐκ λόγων πίστιν 88 
μὰ πρόσφερε, ἀλλ’ ἀπῶθωμεν εἰς τὰ μνημεῖα, xol 
ἕνα τῶν bul χειμένων ἀνάστησόν μοι, χαὶ oida, ὅτι 
καλῶς φρονεῖτε * ἐπεὶ ἐγὼ ψυχὴν χωρὶς ** σώματος 
ἄγω. στραφεὶς δὲ ὁ ἅγιος Μαχάριος λέγει τῷ ἐπι- 
σχόπῳ᾽ μέγα καχόν, ὅτι πειράζωμεν τὸν Θεὸν, ἀλλ᾽ 
οὐδὲ ἔχω παῤῥησίαν, ἀξιῶσαι τὸν Θεὸν δι᾽ ἕνα δαιμο- 
νιαχὸν τηλιχοῦτον σημεῖον γενέσθαι. λέγει ὁ ἐπίσχο- 
πος ᾿ ὀὐχί, πάτερ, ἀλλὰ dv ὁλόχλρον παροιχίαν. 
τότε ἀπέρχονται ἕως τῶν μνημάτων, χαὶ ἄρχεται ὁ 
Ἱεραχίτης ἐπιχαχεῖσθαι δαίμονα. οὐ γὰρ δή που ψυ- 
χὴν ἠδύνατο ἀναγαγεῖν ψιλὴν xal γυμνήν. x«l ὡς 
οὐδὲν ἴσχυσεν, ἀντέχειτο δὲ αὐτῷ ἀληθῶς τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἁγίον, λέγει αὐτοῖς * διὰ τὴν ἀπιστιαν ὑμῶν οὐ δύ- 
νᾶαμαι ἀνάγειν δ, καραχρῆμα δὲ δριμύξας ἑαντὸν ὁ 
Μαχάριος ἔχαμψε τὰ γόνατα, μηδὲν ὑποσχόμενος, 
xal ὥραν μίαν παρατείνας dv τῇ εὐχῇ μετὰ πάντων 
ἀνέστη. χαὶ τύψας " τῷ Baie τὸ μνῆμα -- ol γὰρ 
ῥάδδοι τῶν ἐχεῖ μοναχῶν ix βαῖων εἰσίν — ἐγείρει 
ἄνθρωπον, οὐχ ὑπόγειόν τινα ἄρτι τελευτήσαντα, 
ἀλλὰ τῶν ἀρχαίων. xal φωνεῖ τὸν Ἱέρακα χαὶ λέγει (C: 
αὐτῷ * ἐξέτασον τοῦτον, εἰ ἐγείρεται σῶμα. ὁ δὲ ἀπο- 
ψύξας 9! τοῦ δαίμονος αὐτοῦ ὑποχωρήσαντος ἐπὶ τῷ 
τηλιχούτῳ σημείῳ πέπτει εἰς τοὺς πόδας τοῦ ἁγίου 
μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ: ζητούντων δὲ αὐτὸν φονεῦσαι 
οὗ συνεχώρησεν, ἀλλ᾽’ ἀπήγαγεν αὐτὸν εἰς τὸν ἔρη- 
pov. φησὶ δέ, ὅτι ἐρωτηθεὶς ὁ ἀναστάς͵ εἰ ἐπίσταται 
τὸν Χριστόν, ἔφη, ὅτι οὐδ᾽ ἀχηχοέναε αὐτὸν [ζῶν]. 
Φαραὼ γὰρ βασιλέως εἰρύήχει τετελευτηχέναι [πρὸ 
τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ ἦν 33, 1 βαπτίσας οὖν 
αὐτὸν εἶχε μεθ’ ἑαυτοῦ ἔτη τρία τὴν ἁληθᾷ λοιπὸν 
κοίμησιν κοιμηθέντα, ὡς ἁρμόζειν ἐπ᾽ αὐτὸν τὸν λό- 
γον τοῦ Κυρίου, ὅτι οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς 
αὐτοῦ, ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῇ ** ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ, ὀρώτα 
οὖν ὁ ἐπίσχοπος τὸν ἅγιον Μαχάριον, εἰ ἀνέβᾳ ἐπὶ 
τὲν καρδιαν αὐτοῦ δόξα τοσούτων ὑποπεσόντων αὐτῷ 
ἐκὶ τῷ τηλικούτῳ σημείῳ ; xal ἀπεχρίθη αὐτῷ᾽ oU 
& χαρδύα σχολὴν ἔχει δόξαν ἀνθρώπων παραθλέψα- 
σθαι, ὅτι οὗτος Θεὸν μὲν οὕπω ἔγνῶ. ὃ δὲ ποιεῖ, ἀν- 
θρώποις ποιεῖ. ὁ δὲ ἀξιωθεὶς ἐπιπνοίᾳ Θεοῦ, ἐν πολλῷ 
ἀγῶνί ἐστιν ὥσπερ ἐπὶ ξυροῦ ἑστώς, φοβούμενος μὴ 
ἐχπέσῳ, ὁ τοιοῦτος μίαν μόνην ἐπιθυμίαν ἔχει, τὸ 
ἐξελθεῖν ἐκ τοῦ σώματος. περὶ γὰρ δόξης οὐδὲ εἰς 


jn consummatione temporum in abolitionem pec- 
cati apparuit in carne, quam e sancta Maria vir- 
gine susceperat, quod crucifixum, mortuum et se- 
pultum est et resurrexit tertia die, sedetque ad 
dextram patris, ac denuo venturum est in tempore 
futuro, judicare vivos et mortuos ; et in Spiritum 
sanctum, Patriejusque Verbo coessentialem ; credo 
in resurrectionem quoque animae et corporis, 
sicut apostolus ait : Seminatur corpus naturale, 
suscitatur corpus spirituale ; et rursus : Oportet 
enim corruptibile hoc induere incorruptibilitatem. 
Post haec Macarius haeretico : Vides, inquit, quid 
dicat. Is vero respondet : Mihi quidem e verbis 
noli fidera afferre, sed eamus ad sepulchra : si 
unum eI ibi jacentibus susocitaveris, sciam vos bene 
senlire, ipse ego animam sine corpore afferam. 
Sanetus vero Macarius ad episcopum conversus : 
Multum, inquit, nefas sane, Deum tentare, neque 
dignaturum esse eum propter unum daemoniacum 
277 6 tantum faceresignum confido. Respondetepi- 
scopus: Minime, pater; verumtamen propter totam 
vicinitatem. Tunc abierunt ad sepulchra. Incipit 
Hieracita invocare daemonem, sed minime potuit 
animam evocare tenuem et nudam. Quum igitur 
nihil effecisset — ipsi enim repugnabat spiritus san- 
ctus, — iis : Propterincredulitatem, inquit, vestram 
non possum animam evocare. Statim Macarius in- 
dignatus genua tlectit, nihil vero promisit, et 
quum unam horam in oratione perseverasset, in 
conspectu omnium surrexit et sepulchro palma 
pulsato — baculi enim, quibus monachiillius regio- 
nisutuntur, rami palmarum sunt — hominem susci- 
tat non in terra defossum, nuper mortuum, sed ex 
antiquis aliquem. Tum Hieracita vocato : Quaere, 
inquit, ex hoc, num suscitetur corpus. Qui tanto 
signo exanimatus, postquam daemon ab eo disces- 
sit, ad pedes sancti provolutus est cum cuncto 
populo. Quum vero eum occidere quaererent, Ma- 
carius eos prohibuit, atque in eremum eum ab- 
duxit. Suscitatus autem interrogatus, num Chri- 
stum profiteretur, dixisse fertur, se ne audivisse 
quidem de eo in vita sua. Pharaonis enim regis 
tempore se obiisse dixit, ideoque ante adventum 
Christi vixit. Quem quum baptizasset Macarius, 


p secum habuit tres annos, quibus elapsis veram 


ille dormitionem dormivit, ita, ut ei aptetur 
verbum Domini : Neque hic peccavit, neque 
parentes ejus, sed ut reveletur gloria Dei. 
Interrogavit autem episcopus sanctum Macarium, 
an non gloria in cor ejus ascenderit, tam mul- 
tis ante eum procumbentibus ob tantum signum, 
Cui respondet : Cujus cor otium habet gloriam 


VARIAE LECTIONES. 


4 . . € . . 89 . ἧς. : : ἱ 
Corr , cod ἐμ ὴ Cod πίστην vertod. χωρῆξ sa aut glossa ex margine in textum illata, 


τίψας. 92 Corr., cod. ἀποψύχας. 


aut loco suo mota esse videntur. Vocem ξῶν ad verba πρὸ τῆς παρον É 
derim.Forte corr. ἔφη, ὅτι οὐδ᾽ ἀχηχοέναι αὐτόν, Ott πρὸ τῆς παρονσίας TOU 


90 Ex coni., cod. ἀνάγειν. *! Emend, cod. 


velas τοῦ Χριστοῦ ἦν pertinere credi- 
Χριστοῦ ξῶν ἦν. φαραὼ (cod. 


φαραοῦ) γὰρ βασιλέως εἰρήχει τετελευτηχέναι ** Emend., cod. ἠναφανερώθῃ. 


|. 


Ld 
D - 
* X 


215 


89. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


216 


hominum respiciendi, is Deum nondum cognovit. A ἔννοιαν ἔρχεται. ὑπόδειγμα 99. διδίδωσιν αὐτῷ τοιοῦτο, 


277 Isenim, quidquid facit, hominibus facit. Qui 
vero dignus est habitus afflatu Dei, is in multo cer- 
tamine versatur, quasi in novacula staret, timens, 
ne decidat. Talis unum solum habet desiderium, 
egrediendi scilicet e corpore. Quod vero ad gloriam 
attinet, haec ei ne in mentem quidem venit. Hanc 
autem ei doctrinam dedit : Adduc mihi, inquit, 
aliquem in mari ambulantem et coelum versus 
oculos in solem, cujus radiis sustentetur, defigen- 
tem, cui quis praecipiat : Si locum, in quo ambu- 
las, aspicis, in mare submergeris, quid ei accidet, 


χαέ φῆσιν * üyuncai μοί τινα ἐπὶ θαλάσσή περιπα- 
τοῦντα x«l εἰς οὐρανὸν ἀτενέξζοντα τῷ ἡλίῳ ὑπὸ τῶν 
ἀχτίνων αὐτοῦ βασταζόμενον * τῶ τοιούτῳ ὑποτέθε- 
ταί τις, ὅτι, ἐὰν ἴδης 55 τὸν τόπον, ἐφ’ ὦ 51 ἐπιθαί- 
νεις, ποντώσει 38, τί ἂν πάθοι παραχούσας ; οὕτως 
ὁ τῇ ** τοῦ Θεοῦ ϑόξῃ irattvQov πατεῖ τὴν παρὰ 
ἀνθρώπων δόξαν. ἐὰν δὲ περὶ ταύτην στραφῇ, ἐχείνης 
ἐχπίπτει. ἐχπεσὼν δὲ ἐχείνης, ix πολλῶν ἄλλων πα- 
θῶν χλυδωνέζεται. τὰ δὲ λοιπὰ τοῦ ἁγίου τούτον, 
ὅπερ ἦν ἐλεήμων χαὶ φιλάδελφος χαὶ πόσην 199 εἶχεν 
διάχρισιν περὶ τὰ πράγματα, τὸ χατειδὸς σεγήσομαι. 


si inobediens [67}{}{8, quiin gloriam Dei oculos intendit, gloriam, quae ab hominibus provenit, pedibus 
calcat. Hanc autem si respicit, ab illa decidit. A qua si deciderit, multis aliis affectibus agitatur. Cetera 
quoque hujus sancti, quam misericors fuerit et fraternus, et quantam habuerit discretionem in ope- 
ribus, nunc quidem silebo. 


VARIAE LECTIONES. 


*5 Cod. ὑπόδαγμα. ** Cod. (d «cc. 31 ó om. cod., addidi ex coni. ** Cod. ποντοῦσαι, forte mavis 
eorr. ποντωθήσει vel ποντισθήσει, ** Cod. τὲ, 109 Cod. πόσιν. 





278 VI. 
SPECIMEN INTERPRETATIONIS GERMANICAE ANTIQUAE HISTORIARUM 


DE SANCTIS MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO 
E codice bibliothecae Jesuitarum Coloniensis depromptum. 


Cod. ms. Bibl. Jesuitarum Colon. chartac. e&ec. xiv vel xv satis bene exaratus in-4* 


Est coder ms. foliorum 300. In cuius operculo legitur inscriptio: Bibl. de Croisiers ; quare δὰ bibliothecam fratrum 
crucis Coloniensium olim pertinuisse vidotur. Insunt ei pulcherrimae de Barlaam et Josaphat sanctisque senibus 
historiae, germanico quidem idiomate elaboratae, in iisque plurimae de Macariis ex quibus quatuor tantum hic ad 
codicis fidem accuratissime descriptas proponimus. 


4. B 479 neit deirlyches an ir. dan eyns mynshcen na: 
EYN ZEICHEN. ture. ouch in is an irme lyue neit deirliches. Mer 


Dar na sachten sy ons ouch eyn selssen zei- 
chen. It was eyn rych man de hadde eyne schone 
dochter. Vnd omb de so warff eyn yungelinck. Ind 
do sy eme syns bosen willen neit in wolden volgen. 
Do machde hey dat myt zouueryen. Dat sy ir va- 
der ind ir moder. ind vyl anderre lude neyt anders 
in saegen dan vur eyn wylt pert. End da van ir 
vader ind ir moder ind ir ander vrunt waren in 
gtoissem lyden. Ind voirten sy gezoumet ind ge- 
bunden vur den heyligen vader sante machario. 
Ind veyllen vur syne voysse myt groissem weynen 
ind sprachen zo eme. Ouwe heylige vader dese 
maget de du heir suys dat was onse dochter. Ind 
bose lude syntzo geuaren ind hayntsy mit zouue- 
ryen verwandelt. Dat sy is geworden als du wail 
sust. Wir bydden dich durch den schepper hemel- 
richs ind ertrichs ind de alle creaturen geschaffen 
hait. Dat du god byddes dat sy weder werde. Als 
hei sy van eirsten hait geschaffen. Do lachde der 
heylige valder gar goitlichen ind sprach. [chin sien 


It is in der lude ougen de sy 88 sien den duncket 
dat is van des duuels wercke. Vnd do hey dat had- 
de gesprochen. da voirte hey sy in syne celle. Ind 
na vyl gebedes dat hey ouer sy dede. Do salfde hey 
sy myt olye in deme namen ones heren ih s Xp: 
Want sy van groissem arbeyde alle yr kraeft had- 
de verloren. Do gaff hey ir zo essen ind voirte sy 
her vs zo eren vrunden. Dosagen sy sy an vur eyne 
iunffrouwe. Als sy in der wairheit was. End do ir 
vader ind eir vrunt groislichen danckden machario 
deme heyligen vader end got loueden. Do sprach 
hei zo der yunffrouwen. Des duuels gewalt ist da 
van an dir schynber geworden. Want du hais vunff 
wechen ayn den heyligen licham gotz geweist. End 
also voirten sy de dochter mit vrouden weder 10 
heyme. 
2. 

Dar na begerde der heylige vader dathey queue 
in den bongarden. Janme ind manbe. Dat wuw 
die zwene zouuener de by konynck pharone 9 












/ 


411 


ACTA. 


218 


ren. Do moyses van gode wart tzo eme gesant. de À frauwe dehadde gar eyn wyshemde an. Inde hadde 


da zeichen vur eme daden. Do deden de zweyn 
zouuener mit dem duuel also dane zeichen. dat sy 
pharonem bedrogen. Dat hey moyses ind synen 
Zeichen neit in wolde gelouuen. Ine dieselue zweyn 
zouuener. Mambre ind Janme De machden sich sel- 
uer eyn seir duyrbar graiff in eynen bongarden. 
Ind grouen dar eynen borne ind plantzden dair 
in vyl boume vaa mencherhande vruchten. Also 
dat de bongarde is recht als eyn paradys. Dair is 
ouch grois schatz van syluer ind van golde ynne 
verborgen. Nu is euer der duuele also vylda ynne. 
dat geyn myusch e an menchen iaren nye in 
dorste dar in komen. Ind do der heylige man ma- 
charius desen bongarden wolde sien. Doe machde 


op dem houfde eyne 9&1 gelten myt wasser de 
sweifde op der erden. Nu was sy van eme also 
verre als man myt eyme bogen moichte scheissen. 
End do hey ir also na geyuck. Do geynck sy eme 
vuyr dry dage. Ind an dem veirden dage do qua- 
men vyl wylder deir gaynde. Vnde onder den was 
eyne hynde. ind der leyff ir kyndelyn na. End der 
hinden ontvlois ere mylch op de erde. Ind do hey 
de yonffrauwe allet sach vur eme gayn mit der 
gelten mytdeme wasser. Do gewan hey doch eyne 
craeft van. yrme gesichte. Do hey do de hynden 
hadde gesien. Do sprach eyne styinme van dem 
hemelzo eme. Macharyus ganck zo der hynden ind 
such sy : zo hantz. do hey intgegen ir geynck. do 


hey eyn busschelgin van helmen. Ind wanne hey p stoint sy zo hantz stylle. Ind do hey gesouch do 


eyne myle weges was gegangen. so lachte hey dar 
eynen halm an den wech. Dat hey neit in vereirde 
wanne hey weder solde gayn. Want hey moyste. 
IX dage 980 gayen ee hey dar kunde komen. 
End do hei deme garden op eyne inyle na was. Do 
Jachte hey sich neder ind wolde rouwen. Do quam 
der duuel ind hadde de belme alle op gelesen. Ind 
lachte sy ΧΟ syme houfde. vnd do hei ontwachede 
do vant hey sy. [nd vernam zo hantz ind bekante 
des duuels ontruwe. [nd dachte dat hey sich nyr- 
gen. dan zo gode in solde verlaisaen. ind do hey 
zo deme garden quam Do quamen de duuel her vs 
mnytgroissem geschrey. Ind sprachen machario wat 
woltu inoynch beir in onsem huse. Wail v8 balde 
du in has heir neit zo schaffen. Dese stede is vns. 
dych in leist nemant dar yn. du yn machs heir 
neit blyuen. Do sprach macharius ich mois her in. 
ind besien weit heir is geschaffen. Ind do hey byn 
in geynck do quam der duuel euer intgayn in myt 
eyme bloissen swerde. Ind dede recht off hey in 
doit wolde slayn. Ind sprach gauck weder in dyne 
celle. Dich duneket gar ougevoichlich waune wyr 
omb dyi huys gayn. Indemeyns du daudat du inyt 
gewalt sols bynnen onse huys gayu ? Do antworde 
bey dem duuel end sprach. Du koms intgayninich 
inyt eyme swerde. Ind ich gayn intgegen dyoh in 
deu naimmen onses heren lh s X ps. End also 
moi»le eme der duuel wychen. 1nd do hey in den 
garden quain Da vand hey eynen bornen. ind dar 
was eyu einuer init eynre yseren ketten ange- 
macbt. Mer sy was vervulle( inde zo brocheu. 
Hey vant da Ouch vyl guldenre aígode ind vyl 
groisses schalzes. hey vaut ouch da de schoinste 
bouuse vau granalen ind van vyggeu. ind van alre- 
hande vrucht. Iud do hei dat allet hadde besien. 
Do geynek hei weder vs. iud leis syluer ind gold 
lyggeu dat hei is neit in beroirde. Ind zo hantz do 
hei vs quam. Do voiren de duuele dar weder in. 
Vnd kratzdenin reiffen eme na recht als de rauen. 
Nu hadde hey mit sich wasser ind broit gedragen. 
des gebrach eme do. ind do hey weder durch de 
woystenie geynck. do doirste in also sere. dat hey 
rechte wolde verderuen. End do hey in groissen 
noeden was Do sach hey gar eyue schone yunf- 


gewan hey alle syne craeft weder. lad de hynde 
geynck vort mit eme sees dage durch de woyste- 
nye. Ind hey soich sy weder den durst. Ind do hey 
weder in syne celle quam. Do geynck de heynde 
weder init irme kyndein de woystenie. Ind do ma- 
charius den broederen sachte van der groisser 
nutzicheit de hey gesien hadde. vnd sachte dat da 
gar wail broedere woenen solden. Do wart der 
yunger broeder hertze gar sere intfenget. Ind wol- 
den weder stryt dar End do de alde broedere dat 
hoirten. Do vortedeu sy. dat de yunge broedere 
vur den duuelen dair neit iu moichten blyven. Ind 
brachten it in vs dem synue. wa mytdat sy moich- 
ten. vnd spraichen zo deme lesten. Is it wail dat 
ir da vur den duuelen blyuen moicht. Wat loyns 
woldet ir dan van gode warden. Synt dat da also 
groisse waillust is. ind dat man da sunder alle 
lyfliche gebrech leuet. Also in daden onse vurva- 
ren neit de heylige alt vaders. dein soichten geyn 
lyfliche waillust. Mer wa sy gode alre heiaelichste 
deynen moichten. we hart inde we woyste dat dit 
da was. dat was in alreleifste. Und myt desen 
worden so brachten sy dat den yongen broederen 
vs deme synne. 


4840. 
EYN ZEICHEN 


It wart zo eynre zit eyn drufe gesant machario. 
Nu was syn hertze alle zyt dar op. gerychtet dat 
hey lieuer schaffde syns euenen crysten nutz dan 
ayns selues. So gedachte hey ouch heir an. Ind 
sante den drufuen vort eyme audereu. Ind ge- 
dachte dat is die noitturfticher were dan hey sel- 
uer. [ud der selue broder was siech. Ind der broder 
hadde ouch de selue doeget we siech dut hey was. 
Do gedachte hey doch dat eyn ander syns bes be- 
doirfte dan hey. ind sante den drufuen vort eyme 
anderen. Ind mit kurten worden so quam der 
drufue in alle de cellen die in der woystenien wa- 
ren. sy weren na oft verre. Ind eyn eicklich dachte 
dat syure eyn ander bes bedorfte dan hey. Inde zo 
deme lesten wart der drufue macharius weder ge- 
sant. Do hoif hey syne hende op ind louede got 


419 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


myt groissen vrouden omb de broederliche leifde A waren gegangen. Do sprach macharius tzo theo- 


ind truwe ind omb de gantze volkomenheit de in 
alle den broederen was. 
4. 

Abbet macharius stoynt tzo eynre zit in synre 
cellen spade an deme auende. Ind sach tzo eyme 
vynsteren vs. Do geynek der duuel da hyn gar 
entlychen. Ind hadde eynen roeck an. da waren 
vil locher an. End an eyme eickliehen heynck eyn 
vesgen. recht als da de aptekere ir krut ind ir 
salue in haynt. Doe sprach macharius du groisser 
wa woltu hyn ? Do antwerde der duuel ind sprach. 
Ich wil hie hyne yn die woystenye de broedere 
tzo soicken. Do sprach macharius wat meynet 
dat dat du so vyl boissen drages. Do sprach der 


peaticus. Lyeue broder we geheltz du dich. Do 
sprach hey wail lyeue vader van dyme gebede. 
Do sprach euer macharius moyent dich ouch boese 
gedancken. Do sprach hey ya heilige vader onder 
wylen. Ind schamede sich eme tzo sagen wa mit 
syn hertze was bekammert. Dat myrckde macha- 
rius tzo hantz ind wolde mit behenden lysten vs 
eme de wairheit wynnen. Ind sprach tzo eme al. 
sus. Also mench iair als ich in der woystenyen 
hain verdreuen. Ind mich alle de broedere vur 
eynen helygen vader halden. Ind ouch by na op 
handert iair alt byn. ind in kan des doch neit 
onerwynnen mych in moyen de gedancken. Do 
sprach theopenticus. Gelouue myr hey lige vader 


duuel. Ich brengen den broedern myaen dranck p sy moyent meieh gar sere. Ind do macharius hoirte 


tzo versoicken. Inde breugen dar omb so mencher- 
hande O!f in dat eyne neyt in beualle dat ich in 
dat ander bede. Ind it kan neyt gesyn dar in sy 
ommer get onder dat in beualle. Ind do hey dat 
gesprochen hadde do voir hey vort vurbas. Nu 
was de celle macharius op eyme berge. 483 Iud 
vyl cellen dair onder in der woystenyen da vyl 
goeder broeder ynne waren. Ead do dat macha- 
ryus von deme duuel hoirte. Do stoynt hey ind 
beite bys dat der duuel weder quam. Ind do hey 
weder quam. doe sprach hey euer tzo eme. bys 
wyllekomen. Do antwerde eme der duuel gar on- 
wertlichen ind sprach. Wat sal myr dyne groisse. 
Mir synt doch alle de gene de ich hayn gesien gar 
wederspennych geworden. Do sprach macharius 
ind in hais du da geynen vrunt. Do wolde hey eme 
hauen geloegen. Do vraichde hey eme euer. Ind do 
moyste it eme der duuel sagen. do sprach der 
duuel ich hayn dair eynen de begynnet sich wail 
na myme willen zo halden. wes ich eme beyden 
des intfenget hey etzwat vyl. do vraichde eme 
macharius we hey heysche. Do sprach der duuel 
hey heischet theopenticus. ind mit den worden do 
voir hey euer synre straissen. Tzo haatz do hey 
enwech voir. Do nam macharius synen staff ia 
syne hant ind geynck op den berch zo den broe- 
deren in die woysteuye. [nd do in dat wart gesacht 
do geyngen sy eme alle intgegen. Ind ein eicklich 
ineynte dat hey tzo in yn de cellen hedde gekeirt 
ind gegangen. Do vraichde hey wa theopenticus 
celle were. Ind geynck do tzo eme. Do wart hey 
gar vro ind ontfeynck in gar leyflichen. Ind do de 
izwene alleyne waren ind de broederealle van eme 


2844 dat hey beguate tzo geen Do lachte hey eme 
alsulche rede vur myt kaudicheit recht of hey be- 
kummerti were myt den wyl bosen gedancken. Ind 
myt alsulcher behendicheit 80 wan hey us eme dat 
hey geyde alle der gedancken da mit in der duuel 
ouch mit hadde bekort. Do sprach Maoharius tzo 
eme. Lyeue broder we lange vastestu. Do sprach der 
broder bys tzo noenen zyt. Do sprach macharius. 
lyeue broder vaste bys tzo vesper zyt. Ind nym vaa 
demeewangelyoetzwatind van derheyliger schryft 
ind betrachte da vs. Ind wanne dich eynige bose 
gedancken moyent. So in such neit omb dich. 
mer bouen dych tzo gode ind der kompt rid ἴσο 
hulpen ind hey in verleist dich neit. End do hey 


c vil myt eme redede ind in leirde we hey sich int- 


gayn des duuels lagen solde halden. Do geynck 
hey weder heym in syne celle. Ind dar na eyns da- 
ges do quam der duuel myt deme seluen krame 
als hey vur hadde gedayn. Do groite in euer ma- 
charius inde sprach. war woltu groisser. Do sprach 
der duuel ich wyl euer de broedere vysenteiren. 
Nu beite macharius euer eyne wyle bys dat hey 
weder quam. Ind do hey do weder quam do 
vraichde hey in euer. We dei de broedere nu de- 
den. Do sprach der duuel myt eyure gar harder 
stymmen Ouwe sy synt mir alle wederwordich ge- 
worden. Euer den ich wail in myne vrunischaff 
hadde gebracht. De hait sich alre meyst intgegen 
mich gesat. Ind is also mortlych intgegeun mich ge- 
worden. dat ich synre cellea neit in dorste gene- 
ken. Ind ich hayn gesworen dat ich in langer 
zyt nummer dar in wyl gekomen. In do hei dat 
gesprach do voir hey synen wech. 








285 VII. An 


E codice Vindobonensi primum editae. LP 


ACTA. 


Cod. ms. theol. CC. olim CLXXXVII, Bibl. Caes. Vindobon. chartaceus in-4*. 





Codicem negligenter exaratum, in quo εἰ pro « vel v saepissime scriptum invenis, descripsit Lambecius T. IV 
. 442, de Nessel T. I i 294. Ista. autem visiones exstant codicis pagg. 97, 1-100, 2. Quas descriptas, etsi 


acariorum Aegyptii v 


Διήγομα φρικτὸν xal ξενίξζον τὸν ! νοῦν. 

Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος, ὅτι ἐλθόντος μον ἐν Κων- 
σταντίνον 3 πόλει, ἐπιθυμοῦν " γάρ μοι ἦν τοῦ θεά- 
σασθαι αὐτήν, xxi περιπατῶν ὁ ἔν τινι ἐμβθόλῳ, τῆς 
ἀληθείας μαρτυρούσης μοι εἰς ταῦτα τὰ λαλούμενα 
παρ᾽ ἱμοὺ, βλέκω τοῖς νοεροῖς ὀφθαλμόϊς τοῖς δεδω- 
ρὩμένόις μοι παρὰ Κυρίον πρὸς τὸ νοεῖν με τὰ θαν- 
μάσια αὐτού, ἀνθρωπόν τινα ὥσπερ εὐνοῦχον ἔξωθεν 
τοῦ χαταγωγίου " τοῦ πορνιχοῦ ἑστῶτα, πάνμ χατηφῇ 
κρύπτοντα * τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ταῖς δυσὶ παλάμαις 
αὐτου, χαὶ ἐθρήνει τῷ σχήματι, ὥστε νομίξειν, ὅτι 
καὶ ὁ οὐρανὸς συνεθρήνησεν " αὐτῷ * προσεγγίσας 
δὲ λέγω πρὸς αὐτόν ' τί ἐστιν ὁ τρόπος τοῦ θρήνου 
σου χαὶ ἡ xarqpíx 9, xal οὐχ ἀναχωρεὶς τῶν ἐνθάδε, 
ὅτε πορνῶν χαὶ ἀσελγῶν χαταγῶγιον " γυναικῶν 
ὑπάρχει ; εἰπέ μοι, καραχαλῶ * ἔχει γὰρ συμπάθειαν 
πολλὴν ὁ θρῆῶνός σου. χαὶ ἀποχριθεὶς λέγει μοι * φύ- 
cct, ἔνδοξε δοῦλε τοῦ Θεοῦ, ἄγγελός εἰμι, ὥσπερ 19 
πάντες οἱ Χριστιανοὶ ἐν rj ὥρᾳ τοῦ βαπτίσματος 
ἕχαστος λαμθάνει ἄγγελον παρὰ τοῦ Θεοῦ, πρὸς φυ- 
λαχὴν x«i σχέπην τοῦ ὄντος ὦδε ἀνθρώπου, καὶ πολ)ὰ 
θλέδομαι ὁρῶν αὐτὸν ὧδ᾽ ἐργαζόμενον ταῖς ἀνομίαις 
χαὶ ἀσωτείαις 11, ὡς xal νῦν ἐν τῷ χαταγωγίῳ 13 
τοῦτῳ κείμενον 18 εἰς ἀνομίαν, ὡς ὁρᾷς, μετὰ τῆσδε 
τῆς πόρνης " χαὶ πῶς μὲ θρηνήσω τὸν εἰκόνα τοῦ 
Θεοῦ εἰς τοιοῦτον σχότος χατασταθεῖσαν ; λέγω 
[πρὸς] 3} αὐτὸν ἐγώ * χαὶ διὰ τί οὐ νουθετεῖς αὐτὸν 
τοῦ φυγεῖν τὸν ζόφον τῆς ἁμαρτίας ταύτης ; χαὶ λέ- 
γει μοι ὁ ἄγγελος - ἐπειδὴ οὐχ ἔχω χώραν ἐγγίσαι 
πρὸς αὐτόν. ἀφ' οὗ γὰρ ἤρξατο ποιεῖν τὴν ἁμαρτίαν, 
ϑοῦλός ἔστι δαιμόνων, χαὶ οὐδεμίαν ἐξουσίαν ἔχω εἰς 
αὐτόν. [xai ἐγὼ λέγω πρὸς αὐτόν") πόθεν δῆλον, ὅτι 
οὐδεμίαν ἐξουσίαν [ἔχεις 15] ἐν αὐτῷ, τοῦ Θεοῦ σοι αὖ- 
τὸν ἐμπιστεύσαντος ; καὶ λέγει μοι πάλιν ὁ ἄγγελος * 
ὁ Θιὸς ὁμῶν ἀγαθὸς ὧν καὶ φιλάνθρωπος αὐτεξούσιον 
ἐποίησε τὸν ἄνθρωπον, καὶ ἔασεν αὐτὸν τῇ ἀρεσχείᾳ 
πορεύεσθαι ὁδόν, δείξας αὐτῷ τὰς δύο ὁδοὺς, τὸν στε- 
νὴν καὶ τὸν πλατεῖαν, εἰρηχὼς αὐτῷ ἀμφοτέρων τὰν 


Alexandrini non esse videntur, adiicere statuimus. 


A Narratio horrenda et obstupefaciens animum. 


Dixit abbas Macarius : Quum venissem Constan- 
tinopolim, desiderium enim me incesserat visendi 
eam, et ambularemin quodam porticu, veritate con- 
testante mihi ad haec quae narrantur a me, con- 
spicio mentis oculis, datis mihi a Domino ad intel- 
ligenda mirabiliaeius,hominem quendam tanquam 
eunuchum extra diversorium meretricum stantem, 
valde contristatum, obtegentem faciem suam am- 

us palmis suis, in speciem gementis, ut crede- 
res et coelum congemiscere cum eo. Appropin- 
quans autem dico ad eum : Quaenam est ratio ge- 
mitus tui et quae contristatio ? cur non recedis de- 
hinc, quod meretricum et lascivarum diversorium 
mulierum est ? Dic mihi, obsecro. Habet enim mi- 


B sericordiam multam gemitus tuus. At respondens, 


dixit mihi : Natura, inclyte serve Dei, angelus sum, 
sicut omnes Christiani in hora baptismatis suum 
quisque accipit angelum a Deo, ad custodiam et 
tutelam versantis hicce hominis ; et multum tribu- 
lor, videns eum hic deditum libidinibus et spurci- 
tiis, ut et nunc in diversorio hoc 9&6 concum- 
bentem libidinis causa,ut vides, cum hac meretrice ; 
etquinondeploremimaginem Dei in tantas tenebras 
deiectam ? Dico ei ego : Et cur non admones eum 
fugere caliginem huius peccati ὃ Et dixit mihi an- 
gelus : Quoniam non habeo locum appropinquandi 
illi, Ex quo enim occepit facere peccatum, servus 
est daemoniorum, et nullam potestatem habeo in 
eum. [Et ego dico ad eum :] Unde liquet, quod 


C nullam potestatem [habes) in cum, quum Deus tibi 


eum crediderit ? Et respondet mihi angelus : Deus 
nostrum, qui bonus est et hominum amans, libe- 
rum creavit bominem, et sivit eum arbitrio insi- 

tere viam, monstrans ei duas vias, unam angu - 
stam, alteram latam, constituens ei utriusque 
finem, angustae quidem et tritae viae meatus par- 
vum quidem laborem babentes in praesens, at in 


VARIAE LECTIONES. 
1 Ex coni, gro Eev (Cov rov eod. ξενίξοντα 3 Cod. χοσταντίνον. * Ex coni., cod. ἐπεθύμον 


* Sic cod. καταφωλέον, 
5 Sie cod. pro χατύφεια, 


* Ex coni., cod. xpatovuvra. 
* Corr., cod. καταγώλεον. 


! Emend., Cod. cvvsO pv» (sic). 
10 (9d. x«i ὥσπεο; VOX x«i supervacanea 


esse videtur, 143 Sie cod pro ἀσωτιαις. 13 Cod. χαταγωλέῳ, idi. Corr., ood. κείμενος. !* πρὸς om, 


cod, , addidi ex eoni. 


15 Verba uncis inaluaa ex coni. 


323 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


infinita saeculorum saecula requiem, latae vero Α λύσιν, TZ, μὲν στενᾶς καὶ τεθλιμμένης 1* ὁδοῦ τὰ 


punitionem aeternam et ignem gehenniie et geteras 
omnes poenas. Quaenam adipanitig-mlhi reliqua 
est, qua utar in huno hamiham; quem mihi tradi- 
dit Deus custodiegdtigr, ?:Ipse enim Dominus et 
Deus nosterJesuy Ehrístus, Filius Dei vivi, admo- 
net et cojffortattur edocet omnes, abstinere obscoe- 
nis:afetifjus; ac vix unquam ulli observant dili- 
rente? divina verba eius. Dico igitur ei: Cur exten- 
distimanus tuas gemens versus coelum? Et respon- 
det mihi angelus : Conspicio daemones circa eum 
plaudentes, et alios tragoedos agentes, alios deri- 
dentes eum indecore, et idcirco frendebam super 
insolentiis illis, et precabar ad Deum, ut servare- 
tur ἃ daemonibus creatura eius, et donet mihi 
unam diem laetari in eo de poenitentia eiua et re- 
ditu ad meliorem vitam et confessione, et dignum 
haberi me, cui tradatur anima eius in confessione 
et poenitentia incontaminata et pura per Dominum, 
iustificata benignitate Dei. 467 Haeo ubi dixit 
angelus, disparuitex oculis meis. Dico autem vobis, 
fratres mei, quod certoscio, nullum esseimmundius 
peccatum, nisi adulterium, et fornicationem et So- 
domitarum scelus detestabile. Si autem in his pec- 
catis versans ad meliorem frugem rediturus est, 
beniguius eum recipit Deus supra omnes peccato- 
res, quia ex libertate oritur passio, velificatur au- 
tem ei diabolus per pruritum. Sin autem conetur 
quis mortiticare passiones hasce in vigilantia et 
continentia, Deus exstinguit eas. 

ὑπὲρ πάντας τοὺς ἁμαρτωλούς, διότι ix προαιρέσεὼς 
τὸν γαργαλισμόν * ἐὰν δὲ θέλῃ τις 3) ἀποχτεῖναι τὰ 
αὐτά, 


2. 
Eiusdem aliae narrationes. 

Dixit rursus idem sanctus Macarius : Die qua- 
dam precabar ad Dominum Deum. Dein suspezxi 
in coelum intuens, et ecce, erat apertuin, et angeli 
Dei alii sursum meabant alii deorsum, animas ef- 
ferentes. Aliquot autem nigri et tenebrosi in aóre 
magnam habebaatcolluctationem rapiendi et detra- 
hendi aniunas hominum. Angeli contra resistebant 
fortiter et valide, utpote valde verberantes eos et 
salvantes animas. Rursus suspicio, et ecce duo an- 
geli in coeluin hoininis animam asportantes. Ubi 
igitur appropinqua baut telonio fornicationis et 
inoechationis et andromauiae — haec enim sunt 


C e 


διαδήματα μικρὸν μὲν πόνον ἔχοντα πρὸς τὸ παρόν 17, 
καὶ εἰς ἀτελευτήτους αἰῶνων αἰώνας τὴν ἀνάπαυσιν, 
τῆς δὲ πλατείας χόλασιν αἰώνιον χαὶ τὸ πὺρ τῆς γεέν- 
γὴης καὶ τὰς λοιπὰς πάσας χολάσεις. ποίαν νουθεσίαν 
ἔχω ποιῆσαι λοιπὸν πρὸς τὸν ἐμὸν ἄνθρωπον, ὃν μοι 
ἐνεχείρισεν 18 ὁ Θεὸς τοῦ σχέπειν αὐτὸν ; αὐτὸς γὰρ 
ὁ χύριος χαὶ Θεὸς ἡμῶν ᾿Ιοσοῦς Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ 
Θεοῦ τοῦ ζῶντος νουθετεῖ καὶ παρακαλεῖ xai διδάσχει 
πάντας ἀπέχεσθαι τῶν σαπρῶν πράξεων, xai μόλις 
ποτέ τινες σχέπτονται ἀχριδῶς τοὺς θείους λόγους 
αὐτοῦ. λέγω οὖν πρὸς αὐτόν * τί ἐξέτεινας τὰς χεῖράς 
σου στενάζων πρὸς τὸν οὐρανόν ; χαὶ λέγει μοι ὁ dy- 
γῆλος * ὁρῶ τοὺς δαίμονας χύχλῳ αὐτοῦ χροτοῦντας, 
x«i ἑτέρους τραγῳδοῦντας 19, [ἑτέρους 39] γελῶντας 
αὐτοῦ ἀσέμνως, καὶ τούτου ἕνεκεν διεπριόμην 31 ἐπὶ 


B τὰ ἐλελίσματα 33 ἐχεῖνα x«l οὐχόμην τῷ Θεῶ, ἕνα 


ῥνσθῇ ἀπὸ τῶν δαιμόνων τὸ πλάσμα αὐτοῦ, καὶ δω- 
ρήσηται 33 μοι μίαν ἡμέραν χαρῆναι 3) ἐν αὐτὼ ἐπὶ 
τῇ μετανοί αὐτοῦ xal tja ἐπιστροφῇ τῶν ἔργων αὐ- 
τοῦ καὶ τῇ ἐξομολογήσει, καὶ ἀξιωθᾷναί 35 με τοῦ 
παραδοθῆναι 39 τὸν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν ἐξομολογήσει 
x«l μετανοίᾳ ἄσπιλον x«i καθαρὰν διὰ τοῦ χυρίου, 
ἄμεμπτον 51 τῇ ἀγαθότητι τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα ἐἰπὼν 
ὁ ἄγγελος ἄφαντος ἐγένετο ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῷν uov. 
λέγω δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί μου, ὅτι ἀχριδῶς οἶδα, ὅτι 
οὐχ ἔστιν ἄλλη δυσωδεστέρα ἁμαρτία, εἰ μὸ à μοι- 
χεία 38 χαὶ ἡ πορνεία καὶ ἡ 39 τῶν Σοδόμων ἐπιχατά- 
paro * ἐὰν δὲ θέλει ἐν τούτοις τοῖς ἁμαρτήμασιν ὧν 
μετανοῆσαι, θερμότερον δέχεται 89 αὐτὸν 81 ὁ Gi 
ἐστι τὸ πάθος, πληθύνει 3. Je αὐτῶ ὁ διάθδολος διὰ 
πάθῃ ταῦτα ἐν ἀγρυπνίᾳ καὶ ἐγχρατείᾳ, ξοραΐνει "" 


2. 
Τοῦ αὐτοῦ ἕτερα διηγήματα. 

Ἔλεγε πάλιν ὁ αὐτὸς ἅγιος Μαχάριος, ὅτι ἐν μιᾷ 
ἡμέρᾳ ὧν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν προσευχόμενος. εἶτα 
ἀνέδλεψα 38 εἰς τὸν οὐρανὸν ἰδών, καὶ ἐδοὺ 386 ἦν 
ἀνεῳγμένος, καὶ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ οἱ μὲν ἀνύρχοντο, 
ol δὲ κατήρχοντο, τὰς ψυχὰς ἀναφέροντες. τινὲς δὲ 
μέλανες καὶ ξοφώδεις ἐν τῷ ἀέρι εἶχον περισπασμὸν 
πολὺν 1 τοῦ ἁρπάζειν καὶ κατασπᾶν τὰς ψυχὰς τῶν 
ἀνθρώπων, οἱ δὲ ἄγγελοι ἀνθέσταντο κραταιῶς καὶ 
ἐσχυρὼς ὡς σφόδρα μαστίζοντες αὐτοὺς χαὶ σώζοντες 
τὰς ψυχάς. βλέπω δὲ πάλιν, καὶ ἰδοὺ 88 δύο ἄγγιοι 
εἰς τὸν οὐρανὸν ψυχὴν ἀνθρωπὸν φέροντες. ὡς οὖν 
προσέγγισαν τῷ τελωνὶῳ 99 τῆς πορνείας xoi τὸς 


omnium telonioruin turpissima ; in via autem sur- ἢ μοιχείας 49 xai ἀνδρομανίας *! — ταῦτα γὰρ εἰσι 


sum [ferente appropinquabant animan tenentes 
angeli Dei — coepit princeps telonii obstrepere 
horribiliter et vehementer perturbari ac dicere ad 


πάντων τῶν τελωνίων αἰσχρότερα " ἐν ὁδῷ γὰρ πρὸς 
τὰ ἄνω ἤγγιζον οἱ κατέχοντες τὸν ψυχὸν ἄγγελοι τοῦ 
Θεοῦ — ἤρξατο ὁ ἄρχων τοῦ τελωνίον ταράττεσθαι 


VARIAE LECTIONES. 


1* Corr., cod. τετλιδένης. !! Corr., cod. «avpóv. 18 Corr., cod. ἐν εἰ 
τραγωδιοῦντας. 1? Vocem ἑτέρους uacis inclusam ex coni. addidi. 31 Cod. 


c(puatv, 1? Corr., cod. 
ἱἐπριώμην. Àu maris corr. 


διεπρισάμην. 33 Sic cod. forte ἐρεθίσματα ἢ Cod, δορεέσηται τ“ Cod. χαρείναι. 95 Cod. καὶ τοῦ 


ἀξιωθῆναι. ** Ex. coni., cod. παραθοηναι (sic). 
μοιχία. 9Ex coni., cod. «i. 39 Cod. δέχαιται. 


Ἵ Ex coni., eod. ἄμμε mrev(sic). 38 Corr., cod. 
᾽ , . Cod. αὐτό, 
τὰς. ** Cod. ξηροίνη, ** Emeud., cod. ἀναδλέψκα:. 39 Ex coni., cod. idóv. 
λέν. ** Cod, idóv. ** Corr., cod. τῷ τελόνιον (sie). 40 Cod, μοιχίας, 5 Cod. 


33 Ced. 0x) 
8 ' Cor., egd. wo 
ἀνθρομανείας. 


33 Cod. πλῃᾳθύνῃ. 





ACTA. 


226 


δεινως xal ἀλλοιοῦσθαι xal λέγειν πρὸς τοὺς &yyé- À angelosDei : Quo pacto vos animam hanc rapitis ad 


λους τοῦ Θεοῦ * ποίῳ τρόπῳ ὑμεῖς τὴν ψνχὴν ταύτην 
ἔλχετε ἡμετέραν ὑπάρχουσαν 45 ; λέγουσιν οἱ ἄγγελοι 
πρὸς αὐτὸν * τί σοι τὸ σόφισμα ἔν αὐτῇ, εἰπέ ; λέγει 
οὖν αὐτοῖς " ὅτε ἕως τῆς τελευτῆς αὐτοῦ ἐπόρνευε, 
καὶ τὴν σοδομινὴν ἁμαρτίαν πολλάκις ἰδίᾳ προαιρέσει 
εἰργάζετο, οὐ μόνον δὲ τοῦτο, ἀλλὰ x«i ἔκρινε τὸν 
πλησίον αὐτοῦ λοιδόρως, καὶ τί οὖν δείνότερον τούτων 
τῶν ἐγχλημάτων ἔχετε εὑρεῖτ ἐν αὐτῷ ; λέγουσιν οἱ 
ἄγγελοι εἰ x«i ἦν δεδουλωμένη ἡ ψυχὴ αὕτη τοῖς 
τοιούτοις πάθεσιν, ἀλλ᾽ ἐξέχοψε ταῦτα ἐξ αὐτῆς πρὶν 
à τὸ tog αὐτῆς ἐλθεῖν. λέγει δὲ ὁ διάδολος οὐχί, 
οὐχ ἔστι, ὡς λέγετε 43, ἀλλὰ ἀμετανόητος ἐτελεύτη- 
σεν ἕως ἐσχάτης ἀναπνοῆς, μηδ᾽ ὅλως παυσάμενος 
τὰς ἀνομίας * οὐδαμον εὐρέθη ἐξαγόρευσιν ποιησάμε- 
νος "6 τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ πασῶν *5, ἢ ἀποχὴν τῶν 
πονηρῶν ποιησάμενος, ἀλλ’ οὕτως ἐτελεύτησε, δοῦλος 
ὧν τῆς ἁμαρτίας x«l ἐμὸς συνεργάτος. τότε λέγει 
εἷς τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ * ἀληθῶς cot δ τῷ 
ἐχθρῷ οὐ πιστεύομεν * ὅλως γὰρ ψεῦδος ὑπάρχεις, 
ἀχάθαρτε * ἀλλὰ χληθήτω V! ὁ ἄγγελος ὁ ἀπὸ τοῦ βα- 
πτίσματος δοθεὶς αὐτῷ εἰς παραφυλαχήν, χἀχεῖνος 
φράσει τὴν ἀλήθειαν' ὡς ἔστιν ὡς δὲ ἐχλύθη ixsict, 
ἦν γὰρ ἀσχολούμενος περὶ τῆς ταφῆς τοῦ σώματος 
αὐτοῦ, λέγουσιν 43. οἱ ἄγγελοι αὐτῷ * εἰπὲ ἡμῖν, 
ἑταῖρε 432. ἡ ψυχὴ αὕτη μετενόησεν ἐπὶ ταῖς ἀμαρ- 
τίαις αὐτῆς ἢ συναπέθανεν αὐταῖς ; xat ἀποχριθεὶς 
αὐτοῖς εἶπεν ὁ ἄγγελος * ἀπὸ τῆς ὥρας, ἐν 5 κατ- 
ἐπεσεν ἐν τῇ νόσῳ, πρὶν ἣ αὐτὸν βαρυνθῆναι εἰς 
μνήμην 99 ἐλθὼν τοῦ θανάτον, ἤρξατο θρηνεῖν χαὶ 
δαχρύειν, xai ἐκάλεσεν ἔλθεῖν τὸν πρεσδύτερον τῆς 
ἰχχλησίας, x«i κατὰ μόνας ἤρξατο θρηνεῖν χαὶ δα- 
xputty xai ἐξομολογεῖσθαι πάσας 9! τῷ Θεῷ τὰς 
ἁμαρτίας αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ ἱερέως, ἐχτείνων τὰς 
χεῖρας αὐτοῦ προς τὸν οὐρανόν, πικρῶς στενάζων 
καὶ ὀδυρόμενος. εἰ οὖν συνεχώρησεν ὁ Θεὸς ταύτην 55 
τῇ αὐτοῦ ἐξουσίᾳ, καὶ μάλα εἰκότως, εἶτ᾽ οὐχὶ δόξα 
τῇ διχαιοχρισία 55 αὐτοῦ ; ταῦτα ἀχούσαντες οἱ τοῦ 
φωτὸς ἄγγελοι κατεγέλέλετο τῷ διαδόλῳ εάσαντες 9^ 
αὐτόν. xai ὄντως παρῆλθεν ἡ ψυχὴ ἐχείνῃ dx τῆς 
κα ίδος "5 τῶν θηρευόντων. καὶ πάλιν θεωρῶ, καὶ 
ἐφαίνετο ἑτέρα ὑνχή " ἦν δὲ φύσει εὐνοῦχος, καὶ xar- 
Ὡγόρουν αὐτῷ μεγάλως οἱ δαίμονες ἐλέγχοντες αὐ. 
του μιᾶς ἑκάστης ἁμαρτίας x«r' εἶδος καὶ τὸν τρό- 
mov xai τὸν τόπον, λέγοντες τὰς αὐτοῦ πονηρίας 36 
χαὶ πράξεις αἰσχραῖς. καὶ οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀντἕλε- 
γον, ϑιχαιώμστά τινα ἔχειν αὐτόν ^. ἔν τῇ Qui) γὰρ 
αὐτοῦ πολλάχις καὶ πτωχοῖς τι ἐδίδω 51, ἀλλ᾽ εἰ xai 
πονηρόν τι ἐποίησεν, εὐθέως ἐστρέφετο μετανοῶν, 
xai ὠνείδιξεν ἑαντὸν xol ἐμέμφετο xoi ἐστέναξε δα- 
χρύων, x«i ταῦτα λέγοντες οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ διι- 
σχυρίζοντο 59 χαὶ χατεγέλων 9* μὴ χτερίζοντας 59 
τοὺς δαίμονας ἀνθιστάμενοι καὶ πείθοντες 51, [ὡς] 53 


nos pertinentem ? Respondent angeli ei : Quo sophi- 
smate uteris inea, dic | Respondetiis: Quia usque ad 
finem vitae fornicabatur et sodomiticum peccatum 
saepe propria voluntate perpetrabat.Nequeid solum: 
et iudicabat proximum suum calumnians ; et quod- 
nam gravius hisce criminibus potestis invenire in 
eo? Dicunt angeli : Etiamsihaec $9868 animain ser- 
vitute erat talium libidinum, tamen eradicavit eas 
ex se anlequam finis eius advenit. Dixit autem 
diabolus : Minime, non est ut dicitis, sed sine con- 
tritione permansit ad extremum usque spiritum, 
nec prorsus a flagitiis abstinuit, Nequaquam in- 
veniebatur abrenuntians omnibus peccatis suis, 
aut abstinens a malis, sed sic decessit, utpote ser- 


B vus pecoati et meus cooperator. Tum ait unus ex 


angelis Dei : Vere libi adversario fidem non habe- 
mus. Omnino enim mendacium es, immunde. Sed 
arcessitor angelus inde a baptismate datus ei in 
custodiam, et ille indicabit veritatem, qualis est. 
Qui ut vocatus est illuc, erat enim occupatus circa 
sepulturam corporis eius, dicunt ei angeli : Dic 
nobis, amice; haecne anima conversa est a pec- 
catis suis, an in iis obiit ? Ac respondens iis dixit 
angelus: Ab hora,quain morbum incidit, antequam 
ingravesceret, recordabatur mortis, et incipiebat 
gemere et lacrimari, et vocari iussit presbyterum 
ecclesiae, et singillatim coepit plangere et deflere 
et confiterio mnia peccata sua Deo coram sacer- 
dote, extendens manus suas versus coelum, amare 


( 3uspiransetcongemiscens. Si igiturremisit Deushoc 


peccatum ex potestate sua, et hoc valde consenta- 
neumest,nonnetum gloria iusto ipsiusiudicio? Haec 
audientes lucis angeli irriserunt diabolum, mitten- 
tes eum. Ac vere evasit anima illa e laqueo insi* 
diatorum. Ac dum rursus conspicio, apparuit alia 
anima. Erat autem natura eunuchus, et accusabant 
eum copiose daemones, exprobrantesei uniuscuius- 
ue peccatispeciatim et modum et locum, recensen- 
tes eius improbitates et facta turpia. Et angeli Dei 
obloquebantur, iustitiae opera quaedam babere 
eum. ln vita enim saepius el pauperibus aliquid 
erogabat; ac licet maliquid fecil,statim converteba- 
turincontritionem,el obiurgabat seipsum et vitupe. 
rabat et ingemiscebat lacrimans. Et haec dicentes 
angeli Dei vicerunt, 889 et deriserunt daemones, 
qui non sepelirent eur, obloquentes atque obti- 
nentes, Deum habere potestatem, miserendi animae 
eius. Rursus autem dicebantdaemones conqueren- 
tes : A iuventute sua, inquiunt, multa fecit mala, 
qualia dedecebant ipsum, qui Christianus esset et 
eunuchus, fornicans, adulterans, et commaculans 
se istis, qui sodomiticum peccatum commmitterent, 


VARIAE LECTIONES 


^ Cod. àpredpe Ünd χουσα. cet Coni-, cod. λέγεται. ** Cod. ποιουσάμενος. 
. xÀunOtito. 


πάντων. 
coni., cod. μ᾽ (sic). 
τες (sic). 


orr., cod. σύ. 
81 Cod. πάντας. 


5 Scilicet ἁμαρτίαν. Tay 
Cod. παγήδος. .* Cod. πονειρίας. 97 Vocem ex parte exstinctam ex coni. restitui. 


45 Corr., cod. 
49. Cod. ἑτέρε. δ EX. 
δὲ Ex coni., cod. ἐεαπτύσαν- 


4 (οἀ. x«i λέγουσιν. 
53 Sic cod. 


58$ Cod. διραχνρίξοντο. 89 Cod. χαταγέλων. Φ' Corr., cod. χτηρίέξοντες. 5: Cod. πήθοντες. 


** Vocem ὡς uncis inclusam ex coni. addidi. 
Parnor, Gn. XXXIV. 


8 


SS. MACARIORUM AEGYPTI] ET ALEXANDRINI 


atque in omnes insultans, ira exardescensetimma- À ἵνα ** ὁ Θεὸς ἔχει ἐλεῆσαι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ * ἔλεγον 


niter verberans multa homicidia perpetravit.Quod si 
huic debetur salus, accipite et mundum universum, 
et omnes peccatores terrae gratuito salvate. Et- 
enim nos frustra laboramus. Tum ei respondent 
angeli: Attendite, miseri, quod omnia illa, quae 
peccavit ex iuventute sua, eradicavit, et abrenun- 
tiavit iis, et Deus ei haec remisit. Atque eleemo- 
synas et oblationes per sacerdotes fecit ad Domi- 
num Deum pro salute animae suae. Quid igitur vo- 
bis videtur, bestiae foetidae? Convenitne hanc 
animam salute potiri nec ne? Etenim Dominus, 
hominum amator, ista iudicat, quae per confessio- 
nem in lucem non veniunt. Omne enim apertum 
lux est. Nam omnia, quae confitebuntur homines 
sacerdotibus in humilitate multa et cum contri- 
tione ex toto corde suo, abstinentes malis operi- 
bus, misericors Deus non imputat. Qui vero occul- 
tant peccata, ut luceant, Deo et homini, eos om- 
nes iudicat Deus et confutat et contumelia afficit, 
ignique tradit in infinita saecula. Haec quum an- 
geli dixissent, repulerunt malos spiritus, et sic il- 
Jine discesserunt. Et ingressi sunt in portam coeli. 
Liberata est autem et haec anima a malis spiriti- 
bus malitiae, et inventa est salutis particeps apud 
Deum, qui salvat creaturam suam. Εἰ ecce rursus 
alia anima sursum ferebatur, quae erat admodum 
religiosa ac timens Deum, utpote quae eleemosy- 
nam largiter in vita sua distribuerat. Habebat au- 
tem et caritatem erga omnes homines, et castita- 
tem et sanctitatem. Inhiabant vero ei daemones, 
990 dentibus suisfrendentesin eam. Animaautem 
contremebatconspicata atrocitatem eorum,et confu. 
giebatin brachia angelorum Dei. Qui vero descen- 
debant angeli propter alias animas, occurrentes 
eam salulabant. Factum est autem quum ingrede- 
rentur angeliianuam coeli, tenentes sanctam illam 
animam, obviam venerunt omnes potestates coelo- 
rum, et consalutabant eam gaudentes ac dicentes : 
Gloria tibi, Deus, quod redempta est haec anima 
ab ima voragine et ab horrendo dracone. Et quan- 
tum ascendebant sursum, tanto magis congratula- 
bantur eam omnes ordines spirituum laetitia ge- 
stientes. Hoc enim proprium estsanctarum potesta- 
tum, quod laetanturetexsultant deunaquaque ani- 
ma quae salvatur. Ubi vero advenerunt ad thro- 
num illum radiantem gloriae Dei, et eam beatam 
praedicarunt apud Patrem suum, et effusa est gra- 
tia Dei et Patris, etipsa tota repleta est immor- 
tali lumine et odoribus et suavitate. Et tradita est 
Michaéli principi testamenti, qui duceret eam in 
aeternam requiem. Et ecce alia anima ducebatur 
ἃ daemonibus aspere ad inferos. Eratautem opera- 


VARIAE LECTIONES. 


** Coni., cod. ἴς. ** Ex coni., cod. ἐν δρ 
41 Corr., cod. ἡμᾶς. 55 Corr., cod. ὑμεῖς. 
cod. xptívz. 7: Ex. coni., cod. χρύψας αὐτάς. 
σαν. ?7* Cod. idov. "5 Ex coni., cod. «t τις, 


ἴδ Cod. ἐνεδρυχοῦντο. 18 Corr., cod. x ατέχοντες. 


rae «cr tantum certo dignoscuntur, 


ipt σόμενοι. 
* Ex coni., in codice vox lectu difficilis est. ἴο 
15 Corr., cod. χρεέν ει. 128 Ex coni., cod. κατήσχε- 


dk πάλιν οἱ δαίμονες ἐνθρηνήσώμενοι 95 - ἐχ νεότητος 
αὐτοῦ πολλὰ ἔπραξεν χαχὰ, οἷα οὐχ ἔπρεπεν αὐτὸν 
Χριστιανὸν ὄντα xal εὐνούχῳ 95, πορνεύων, μοιχεύων 
καὶ μιαίνων ἑαυτῷ τοὺς τὴν σοδομινὴν ἁμαρτίαν 
ἐργαζομένους 99, πάντας δὲ ὑθδρίζων καὶ ὀργιξόμε- 
νος χαὶ τύπτων δεινῶς πολλοὺς φόνους εἰργάσατο. εἰ 
οὖν πρέπει τούτῳ σωτηρία, λάδετε χαὶ τὸν κόσμον 
ὅλον, καὶ πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς τῆς γῆς σώσατε 
δωρεάν " ἡμεῖς 5] γὰρ εἰς μάτην χοπιῶμεν. καὶ 
λέγουσι τότε πρὸς αὐτὸν οἱ ἄγγελοι * προσέχετε, 
ἄθλιοι, ὅτι, ἅπερ ἥμαρτεν ἐχ νεότητος αὐτοῦ, ix 
πάντων ἐχεένων ἐξέχοψε καὶ ἀπέστη, xal ὁ Θεὸς συν- 
ἐχώρησε ταῦτα * xal ἐλεημοσύνας xal προσφορᾶς 
διὰ τῶν ἱερέων ἐποίησε πρὸς χύριον τὸν Θεὸν ὑπὸ 
B ὑνχικῇᾷς σωτηρίας αὐτοῦ. τί οὖν ὑμῖν 88 δοχεῖ, θηρία 
σαπριώμενα δ᾽ ; πρέπον ἐστί τῇ ψυχῇ ταύτῃ σωτη- 
ρίας τυχεῖν à οὔ ; ὁ γὰρ φιλάνθρωπος χύριος ἐχεῖνα 
χρίνει 79, ἃ dv ἐξαγορεύσεως εἰς φῶς οὐχ ἔλθου- 
σιν. πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστιν * πάντα γὰρ, 
ὅσα ἐξομολογήσονται οἱ ἄνθρωποι διὰ ἱερέων tv τα- 
πεινώσει πολλῇ x«l στεναγμῷ ἐξ ὅλης χαρδίας αὐ- 
τῶν xai παύσονται τῶν πονηρῶν πράξεων, ὁ ἐλεήμων 
Θεὸς οὐ λογέξεται. τὰς ἁμαρτίας χρύψαντας 7! τὸ 
doxeiv ἀπὸ Θεοῦ x«i ἀνθρώπου, πάντας αὐτοὺς χρί- 
νει 13 ὁ Θεὸς xal. ἐλέγχει xal ὀνειδέζει xal τῷ πυρὶ 
δοχιμάζξει εἰς ἀτελευτήτους αἰῶναν. ταῦτα οἱ ἄγγελοι 
εἰπόντες χατίσχυσαν 18 τὰ πονηρὰ πνεύματα, xci 
οὕτως διέστησαν τῶν ἐχεῖ, xai εἰσξλθον εἰς rà» πύ- 
Jn» τοῦ οὐρανοῦ, ἐλευθερώθῳ δὲ xci αὕτη ἢ ψυχὴ 
ἀπὸ τῶν πονηρῶν πνευμάτων τῆς πονηριας, χαὶ εὖ- 
ρέθη σωτηρίας τυχοῦσα παρὰ Oto! τοῦ σώξοντος τὸ 
πλάσμά αὐτοῦ, xai ἰδοὺ 1. πάλιν ἑτέρα ψυχὴ ἀνερέ- 
petro, ἥτις 75 ἦν πάνυ εὐλαδὰὴς καὶ φοθουμένῃ 76 τὸν 
Θεόν, τὴν ἐλεημοσύνην ἰσχυρῶς ἐπὶ ζωξς πολιτευσα- 
μένη ΤΊ. εἶχε δὲ καὶ ἀγάπην πρὸς πάντας ἀνθρώκους, 
ἁγνείαν t€ χαὶ σεμνότητα. ἐνεθρυχούτο 18 δὲ αὐτῇ 
οἱ δαίμονες τρίξοντες τοὺς ὀδόντας αὐτῶν χατ᾽ αὐ- 
τῆς. ἡ δὲ ψυχὴ ἔτρεμεν ὁρῶσα τὸν ἀγριότητα αὐτῶν, 
καὶ συνεστασαν εἰς τὰς ἀγεάλας τῶν ἀγγέλων τοῦ 
Θεοῦ * οἱ δὲ χατερχόμενοι dyyia ἐκὶ ἑτέρων ψυχῶν 
συναπαντῶντες ἡσπάξοντο αὐτόν. ἐγένετο δὲ ἐν τῷ 
εἰσελθεῖν τοὺς ἀγγῶλονς εἷς τὸν πύλον τοῦ οὐρανοῦ 
κατέχοντας 79 τὴν ἁγίαν ἐκείνην ψυχήν, ἀπήντησαν 
πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν, καὶ κατησπάξοντο 
αὐτὴν χαίροντες x«i λέγοντες * δόξα σοι, ὦ Θεός, ὅτι 
ἐλυτρώθη 5 ψυχὴ αὕτη ἀπὸ βάθους χατωτάτονυ χαὶ ix 
τοῦ δεινοῦ ϑράχοντος * καθ᾽ ὅσον δὲ ἀνέδαινον "t ixi 
τὰ ἄνω, τοσοῦτον ἐπιχατησπάζοντο αὐτὴν πάντα τό- 
γματα τῶν ἀσωμάτων ἀγαλλιώμενα᾽ τοῦτο T 
ἔχουσιν αἱ αγιαι δυνάμεις, τὸ χαίρειν xal ἀγάλλεσθαι 
ἐφ᾽ ἰἐχάστῃ ψυχῇ σωξομένῳ " ὅτε δὲ ἔφθασαν εἰς τὸν 
θρόνον ἐχεῖνον τὸν ἀστραῖον 9! τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, χαὶ 


55 Sic. cod. 549 Corr., cod. ἐργαζομένη. 


τ. 


75 Cod. φοδονμένα. 1 Cod. πολῆτενσαμένε 


80 Cod. &vé6svov. *! Ex coni., in eodicel 








APOPHTHEGMATA. 


230 


ἐμαχαρισαν 83 αὐτὸν πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ, καὶ ἐξ- A rii cuiusdam, qui illa hora laqueo se strangulave- 


ἐχύθη à χάρις τοῦ Θεοῦ xol πατρός, χαὶ ἐπλήσθη δλὴ 
ἀθανάτοῦ φωτὸς χαὶ εὐωδίας καὶ ὀϑύτητος " καὶ παρ- 
ἐδόθη Μιχαὴλ τῷ ἄρχοντι τῆς διαθόχης, τοῦ χατα- 
τάξαι αὐτὴν εἷς τὸν αἰωνέαν ἀνάπαυσιν, καὶ ἰδοὺ 383 


rat. Sequebatur autem post eum angelus eius, 
conquerens eius interitum, lac ugens dicebat: Vae 
improbis daemonibus, quihorrenda haecce effece- 
runt. 


ἄλλῃ ψυχὴ ὄγετο ὑπὸ δαιμονίων 84 εἰς τὰ χαταχθόνια ὀξέως * Sv δὲ οἰχέτον τινός, ὅστις ἦν τῇ ὥρα ἐκείνῃ 
σχοινέῳ ἑαντὸν πνίξας * ὑχολούθει 99. δὲ ὄπισθεν ὁ ἄγγελος αὐτοῦ χαὶ ἐχόπτετο ἐπὶ τῇ ἀπωλείᾳ αὐτοῦ, καὶ 
ἔλεγε λυπούμενος * οὐαὶ τοῖς ταλαιπώροις δαίμοσι τοῖς τὰ δεινὰ ταῦτα κατεργαξομένοις t6, 


VARIAE LECTIONES. 


82 Cod. ἐμαχάρισεν. 8} Cod. ido». 


δὲ Sic cod. ηχολαυθη, 


85 Corr., cod, **|In codice addita est 


vox idóv, qua pag. 100, 2 finitur ; deinde pag. 101, 1 his incipit verbis : βίος x«i πολειτία (sic) τς ὀσίας 
ματέρος ἡμῶν Εὐφροσύνης τῆς μεταχληθείσης σμαραγδίον χαὶ τῶν αὐτῆς γονέων. Εὐλόγησον, Πάτερ. "Eyévro τις 
τῇ ᾿Αλεξανδρέων μεγάλῃ πόλει ἀνὴρ ἔνδοξος ὀνόματι Πανφούτιος, x. T. λ. 





APPENDIX ALTERA 


QUAE CONTINET 


M. MACARIURUM. ABGTPTI ET ALEXANDIUMI 


APOPHTHEGMATA 


Cum versione ab Editore castigata. 


INDEX. 


[. Evagréi Materiae de sancto Macario. 
11. ApopAthegmetasancii Macarii magni[Aegyp- 
Jl ApopAthegmata Penci Macarii Aegyptü 
. Apophthegma aca egypttt a 
Jo. Bapt. Cotelerio edilg. 


IV. Aliasancti MacarüiApophthegmata aJo. Bapt. 
Cotelerio edita. pop iiegm P 
V. Apophthegmata sancti Macarii Alexandrini a 

Jo. Bapt. Cotelerio edita. 


I 
EVAGRII HISTORIAE DE SANCTO MACARIO. 


Evagrii « Capita preetica ad Anatolium » capp LXVI. XCIII, XCIV, Coteler. Eccl, Graec. Mon. T. III. 
P. 80q., 99 100. . 


4. Εἰσί τινες τῶν ἀχαθάρτων δαίμονες, oirwe; Β 1. Nonnullisuntex daemonibus immundis, quile- 


ἀεὶ τοῖς ἀναγινώσχουσι προσχαθέξονται χαὶ τὸν 
νοῦν αὐτῶν ἁρπάζειν ἐπιχειροῦσι πολλάκις xal ἀπ’ 
αὐτῶν τῶν θείων γραφῶν λαμβάνοντες ἀφορμὰς, χαὶ 
εἰς λογισμοὺς πονηροὺς χαταλήγοντες " ἔστι δ' ὅτε 
x«i παρὰ τὸν συνήθειαν χασμᾶσθαι χαταναγχά- 
ξοντες, καὶ ὕπνον βαρύτατον ἐπιδάλλοντες πολὺ τοῦ 
σινήθους ἀλλότριον. ὡς μέν τινες τῶν ἀδελφῶν 
ἰφψαυτάσθοσαν, χατὰ φυσικὴν ἀντίθεσιν ἄῤῥητον. 
οὕτω δὲ ἐγὼ παρατηρύσας πολλάχις χατέμαθον " 
ἐφαπτόμενοι τῶν βλεφάρων xmi ὅλης τῆς χιφαλῆς, 
καὶ ταύτον τῷ οἰκείῳ σώματι καταψύχοντες * γυχρὰ 
͵ὰρ λίαν τὰ τῶν δαιμόνων σώματα, καὶ χρυστάλλῳ 


gentibus semper assident, mentemque eorum abri- 
pere conantur, sumpta saepenumero occasione ex 
ipsisdivinis Scripturis in prava cogitata desinentes. 
Interdum quoque contra morem oscitare cogunt, 
atquegravissimum somnum immittunt magnopere 
aconsueto diversum, idque, utin quibusdam fratri- 
bus deprehensum est, natura ineffabiliter renitente 
Quod ego cum frequenter observassem, ipse com- 
peri. Capessunt palpebras cum toto capite, idqua 
proprio corpore frigefactant; admodum enim frigide 
sunt daemonum corpora, et erystallo similia, unde 
et caput sentimus velut cucurbita medicorum at- 


331 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 932 
tractum cum stridore. Hoo autem faciunt, ut, si Α παρεμφερῷ “ ὅθεν χαὶ ὡς ὑπὸ σιχύας αἰσθανόμεθα 


insitum calvae calorem ad se ipsos traxerint, pal- 
pebrae humore demum et frigore relaxatae cir- 
cumfluantpupillis oculorum.Quare palpebras saepe 
si contrectavi, inveni iustar crystalli compactas, 
totamque faciem mortui similem et horridam. Atta- 
men somnus naturalis corpora calefacit, sanorum 

que vultus nitidos reddit, quod ipsa quoque expe- 
rientia discimus. Sed illi contra naturam ex ore 
nimium distento oscitationem efficiunt, attenuantes 
se, et interiora oris occupantes. Ego quidem non- 
dum hoc intellexi, etsi persaepe passus sim ; at 
sanctum Macarium audivi de hoc mihi loquentem, 
qui ad rem probandam attulitoscitantium consue- 
tudinem, os signo crucis muniendiex traditione an- 


τῆς xspahüc ἕλχομένης μετὰ τρισμοῦ, τοῦτο δὲ 
ποιοῦσιν, ἵνα τὴν ἐναποχειμένην τῷ χρανίῳ θερμότητα 
πρὸς ἑαυτοὺς ἐπισπώμενοι ὑπὸ τῆς ὑγρότητος Aor 
πὸν καὶ ψυχρότητος χαλασθέντα τὰ βλέφαρα, περιῤ- 
Dvd ταῖς χόραις τῶν ὀφθαλμῶν. πολλάκις γοῦν ψη- 
λαφήσας, χατέλαθον δίκην χρυστάλλον πεπηγότα τὰ 
βλέφαρα, τὴν δὲ ὄψιν νενεχμένον ὅλην χαὶ φρίσ- 
σουσαν " χαίτοι ὁ φυσιχὸς ὕπνος θερμαίνειν μὲν τὰ 
σώματα πέφυχε, χαὶ τῶν ὑγιαινόντων τὰς ὄψεις ἀν- 
θηρὰς ἀπεργάξεται * ὡς ἔστι καὶ ἀπ᾽ αὐτῆς τὰς πείς 
ρας μαθεῖν" τὰς δὲ παρὰ φύσιν χαὶ διατεταμένα- 
χάσμα ποιοῦσι, λεπτύνοντες ἑαυτοὺς χαὶ τῶν ἔνδον 
τοῦ στόματος ἐφαπτόμενοι "ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἐγὼ μέχρι 
τῆς σήμερον ovx ἐνόησα, χαίτοι πολλάκις αὐτὸ πε- 


tiqua immemoriali. Ceterum omnia illa patimur, p πονθὼς * rou δὲ &yíou Μαχαρίον ὕχουσα τοῦτό μοι 


quialectioninon attendimus vigilanter,neque sancta 
Dei vivi eloquia nos legere nobis conscii sumus. 


λελαλοχότος xai εἰς ἀπόδειξιν φέροντος, ToU σφραγί- 
Gt» τοὺς χασμωμένονς τὸ στόμα, χατὰ ἀρχαίαν 


παράδοσιν ἄῤῥηνον. ταῦτα δὲ πάντα πάσχομεν διὰ τὸ μὴ προσέχειν νηφόντως ἡμᾶς τῇ ἀναγνώσει, μηδὲ μεμνῆσθαι 


ὅτι λόγια Θεοῦ ξῶντος ἀναγινώσχομεν. 

2. Aegyptius senex Macarius, vas illud electum, 
interrogavitme, quam ob causam acceptarum qui- 
demabhominibusinjuriarum reminiscendo memo- 
riae vim ac facultatem in animo corrumperemus, 
acceptas vero a daemonibus injurias memoriae 
commendantes illaesi maneremus. Cumque ego 
liaesitassem ignarus quid respondendum esset, pe- 
tiissemque ab illo, ut ipse mihi eius rei causam 


2. 'Hporncé ps τὸ σχεῦος τῆς ἐχλογῇῆς ὁ Αἰγύ- 
πτιος γέρων Μαχάριος * τί δήποτε μνησιχαχοῦντες 
μὲν τοῖς ἀνθρώποις τὴν μνημονευτικὴν δύναμιν τῇς 
ψυχῆς ἀφανίξομεν, δαίμοσι dk μνησιχαχοῦντες ἀδλα- 
θεῖς διαμένομεν ; χἀμοῦ πρὸς τὴν ἀπόχρισιν ἀπορή- 
σαντος, χαὶ καραχαλοῦντος τὸν λόγον μαθεῖν * διότι, 
φησὶν ἐχεῖνος, τὸ μὲν πρότερον παρὰ φύσιν, τὸ δὲ 


. δεύτερον χατὰ φύσιν ἐστὶ τοῦ θυμοῦ (α). 


exponeret ; Quia, inquit, prior quidem affectio contra naturam, posterior vero secundum animi natu- 


ram est. 


ὃ. Accessi ipso fervido meridie ad sanctum pa- C 3. Παρέδαλον xar' αὐτὴν τὴν σταθερὰν pacap- 


trem Macarium, et siti vehementer oppressus aquam 
petii ad bibenduin. Is autem : Umbra, inquit, con- 
tentus esto. Multi enim, qui nunc iter faciunt vel 
navigant,etiam huius carent solatio.Dein disputanti 
mihi et de abstinentia cum eo conferenti; Confide, 
inquit, fili ; totós viginti annos neque pane neque 
aqua neque somno usus sum adsatietatem. Nam pa- 
nem meum certo ponderecomedi, aquam bibi certa 
mensura, ac somniexiguam partem suffuratus sum 
inclinando me ad parietes. 


6plav τῷ ἁγίῳ πατρὶ Μακαρίῳ, xal λίαν ὑπὸ τῆς 
δίψης γλεγόμενος ἤτουν ὕδωρ πιεῖν. ὁ δέ φησιν" 
ἀρχέσθητι τῇ σχιᾳ πολλοὶ γὰρ νῦν ὁδοιποροῦντες ὃ 
πλέοντες x«l ταύτης ἐστέρηνται. εἶτα λόγους μου 
πρὸς αὐτὸν περὶ ἔγχρατείας γυμνάξοντος * θάρσει, 
φησίν, ὦ τέχνον, ἐν ὅλοις ἔτεσιν εἴχοσε οὔτε ἄρτον 
οὔτε ὕδατος οὔτε ὕκνον κόρον εἴληφα * τὸν μὲν γὰρ 
ἄρτον μου ἤσθιον σταθμῷ, τὸ δὲ ὕδωο ἔπινον μέτρῳ, 
τοῖς τοίχοις δὲ ἐμαυτὸν παρακλίνων, μικρὸν τι τοῦ 
ὕπνου μέρος ἀφήρπαζον (b). 


ΝΟΤΑΕ. 


(a) Cf. Socr. Hist. Eccl. lib. IV cap. 33 VV. 
PP. Rosw., lib. V. libell. 40, 34 ; lib, VIl cap. 37, 4; 
Sententiae Aegypt. PP. 15 : Apophthegmata s. v. 
Macarius Aegyptius, ὃ XXXVI, Coteler. Eccl. Graec. 


Mon. T. I s 0646. 
(δὴ Cf. Socr. Hist. Ecol. 1. I. ; VV. PP. Rosw. 
lib. VI, libel] 4, 17. 18. 





II. 


APOPHTHEGMATA SANCTI MACARII MAGNI 
[AEGYPTII] 


ἃ PETRO POSSINO EDITA. 
Petri Possini Thesaurus asceticus, Parisiis 1084, 4*, p. 243 sqq. 


Quidam e fratribus interrogavit Macarium ma- D 


"gnumabbatem, exquirens, quaenam esset, etin quo 


291 ᾿Αδεαφὸς ἠρώτησε τὸν &k66àp Μαχάρων 
Τὸν μέγαν, λέγων. περὶ τελειότητος « χαὶ ἀκαχριδὶς 


APOPHTHEGMATA. 


234 


ὁ γέρων εἶπεν *. ἰὰν μὲ χυήσηται ἄνθρωπος ταπεί- À sita perfectio. Respondenssenex . Nisi. inquit, acqui- 


νωσιν μεγάλην τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ χαὶ τῷ σώματι " καὶ 
μὴ μετρεῖν ἑαντὸν ἔν τινι πράγματι * ἀλλὰ μᾶλλον 
τιθέναι ἑαυτὸν ἐν ταπεινώσει ὑποχάτω τῆς χτίσεως " 
χαὶ τὸ μὴ χρῖναι ὅλως τινα εἰ μὴ ἑαυτὸν μόνον " καὶ τὸ 
ὑποφέρειν ὕδριν - καὶ τὸ ἀποῤῥίπτειν ἀπὸ τῆς χαρδίας 
πᾶσαν χακίαν * x«l βιάξεσθαι ἑαυτὸν εἶναι μαχρόθυ- 
pov, χρηστὸν, φιλάδελφον, σώφρονα, ἐγχρατῆ " γέγρα- 
πται γάρ (α)" βιαστῶν ἐστι 1 βασιλεία τῶν οὐ- 
ρανῶν᾽ καὶ τὸ ὀρθὰ βλέπειν τοῖς ὀφθαλμοῖς, xal τὸ φυ- 
λαχὴν ἔχειν τῆς γλώσσης, xal ἀποστροφὴν πάσης ἀχοῆς 
ματαίας x«l ὀχεθρίου * καὶ τὴν τῶν χειρῶν δικαιοσύνην 
καὶ τὸ τῆς χαρδίας καθαρὸν πρὸς τὸν Θεὸν, xal τὸ τοῦ 
σώματος ἄσπιλον " καὶ 4488 τὸ ἔχειν τὴν μνήμην 
τοῦ θανάτου πρὸ ὀφθαλμῶν χαθ᾽ ἡμέραν, x«i ἀπο- 


sierit homohumilitatem magnam, quam non solum 
corde teneat, sed et corpore praeferat ; in nulla re 
se ipsum aestimans, sed potius in humilitate sua se 
infra omnem creaturam ponens ; non iudicando 
unquam omnino quemquam, nisi se solum ; suffe- 
rendo contumeliam, eiiciendo ex corde suo omnem 
malitiam ; vim sibi faciendo ad hoc, ut sit longa- 
nimis, benignius, fratrum amator, sobrius, conti- 
nens ; scriptum est enim : Vim sibi facientium est 
regnum coelorum,recta tantum videndo, lingua mcu- 
stodiendo, avertendisque auribus ab omni auditio- 
ne vana et noxia ; manus tenendo, ne quidquam 
nisi iustum operentur ; cor mundum coram Deo 
servando,corpusqueimpollutum ;habendo quotidie 


ταγὴν τῆς κατὰ πνεῦμα ὀργῆς xci x«xíx;, x«l ἀπο. p prae oculis mortis memoriam ;abnegando intus in 


ταγὴν τῆς ὕλης, καὶ τῶν χατὰ σάρχα συγγενῶν ἅμα 
xai ἡδονῶν" χαὶ ἀποταγὴν τῷ διαδόλῳ καὶ πᾶσι 
τοῖς ἔργοις αὐτοῦ * xal τὸ ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι" 
xai ἐν παντὶ χαιρῷ καὶ τόπῳ xal πράγματι καὶ 
παντὶ ἔργῳ παρεδρεύειν Θεῷ * οὐ δύναται τέλειος 
εἶναι. 


2. ᾿Αϑελφὸς ἠρώτησε γέροντα * ἀδθᾶ, πῶς ποιῶ 
παντα τὰ πρέποντα ἐν τῷ χελλίῳ μου, χαὶ οὐχ εὑρί- 
σχω παράχλησιν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ; λέγει αὐτῷ γέρων" 
τοῦτό σοι συμβαίνει διὰ τὸ συνδιατρίθειν σε ἀπρα- 
γοτέρῳ, χαὶ βούλεσθαί σε τὸ θέλημὰ σου προθῆναι. 
λέγει ὁ ἀδελφὸς γέροντι * τέ οὖν θέλεις ἵνα ποιήσω, 
πάτερ ; λέγει ὁ γέρων, ἄπελθε, χολλήθητε ἀνθρώπῳ 
8.33 φοδουμένω τὸν Θεόν, χαὶ ταπείνωσον σεαυτὸν 
αὐτῷ, xmi ἔχδος τὸ θέλημά σον " xal τότε εὑρήσεις 
παράχλησιν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. 


9. Εἶπε γέρων " ὁ εἰσερχόμενος εἰς μυρεψιχκόν, χἂν 
μηδὲν ἀγοράσῃ, ἀλλὰ πάντως μεταλαμθάνει τῆς εὐω- 
δίας -“ οὕτω χαὶ ὁ παραδάλλων τοῖς πατράσιν, ἐὰν 
θελήσῃ ἐργάσασθαι, ὑποδειχνύουσιν αὐτῷ τὴν ὁδὸν 
τῆς ταπεινώσεως * xal τεῖχος αὐτοῦ γένεται ἐν ταῖς 
ἐπιδρομαῖς τῶν δαιμόνων. 

k. Εἶπε γέρων * ἐὰν φθάσῃ σοι ἀῤῥωστίᾳ σώματος, 
μὴ ὄλεγώρει " ἐὰν γὰρ θέλῃ σε ὁ δεσπότης σον χα- 
χοῦσθαι rà σώματι, σὺ τίς εἶ ὁ ϑυσχεραίνων ; οὐχ 
αὐτός σου φροντίζει ἐν πᾶσι ; μὴ παρὶξ αὐτοῦ ζῆς; 
ἀνεξιχάχει οὖν χαὶ παραχάλει αὐτὸν, παρασχεῖν σοι 
συμφέροντα * τοῦτο ydp ἔστι τὸ θέλημα αὐτοῦ" χάθου 
μετὰ μαχροθυμέας, φάγε ἀγάπην. 


4384, 5. Εἶπε ὁ γέρων " φύσει xv ἔστιν ὁ ἄνθρω- 
πος ἀγυνιστής, ἀπαιτεῖ ὁ Θεὸς παρ᾽ αὐτοῦ, ἵνα μὴ 
ἔχῃ προσπάθειαν ὕλης σωματικῆς ἕως μιχρᾶς ῥα- 
φίδος * δύναται γὰρ ἐμποδίσαι αὐτοῦ τὸν λογισμὸν ix 
τῆς ἀδολεσχίας τοῦ ἱμέρον καὶ τοῦ πένθους. 


spiritu iram et malitiam, exterius autem materiam 
et res sensibiles, cognatos quoque secundum car- 
nemsimulque voluptates ; renuntiandoitem diabolo 
et cunctis operibus eius ; ad haec indesinenter 
orando, et in omni tempore et loco et negotio et 
opere adstando Deo, praesentemque sentiendo ac 
venerando eum : nisi quis, inquam, haec omnia 
fecerit, perfectus esse non potest. 

2. Frater interrogans senem : Abba, inquit, 
qui fit, ut, cum ego in cellula mea faciam cuncta 
quae decent, tamen nou inveniam consolationem a 
Deo ? Ait illi senex : Hoc tibi contingit eo, quod 
vanis cum otioso confabulationibus indulges;etquia 


. omnino vispotiri optato voluntatem tuam. Respon- 
c det fraterseni : Quid igitur facere me iubes, pater? 


Respondet senex: Vade, ini familiaritatem cum 
viro timente Deum, et humilia teípsum coram eo, 
et renuncia voluntati tuae : et tunc. invenies con- 
solationem a Deo. 

3. Dixit senex : Qui ingreditur seplasiam, etsi 
nihil emat, omnino tamen fruitur odore. Sic qui 
conversatur cum patribus, siquidem velit recte 
agere, viam ei ostendunt humiliationis ; et eorum 
exempla verbaque instar illi muri suntad arcendasi 
daemonum incursiones. 

4. Dixit senex : Si te inflrmitas occupet cor- 
poris, ne demittas animum. Sienim velit Domi- 
nus tuus morbo te corporeo affligi, tu quis es, 
qui aegre ferre audeas? Nonne ipsi tui euram in 
omnibus gerit ? An sine ipso vel potes vivere ? 
Patienter ergo tolera, et ora eum, ut tibi quae 
expediunt praebeat. Haec enim est voluntas eius. 
Sede eum longanimitate, comede charitatem. 

5. Dixit senex : Si natura homo certator est, exi- 


git ab eo Deus, ne affectu nimio inhaereat mate- 


riae corporae cuiquam, usque ad minutam acum; 
eaenim potestimpedire mentem eius per praestigias 
desiderii e£ moeroris. . 


VARIAE LECTIONES. 


" Corr., pro ἐστι. Ed. ἐπί. 


NOTAE. 


(a) Matth. x, 19. 


435 SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 3236 


ὃ. Dixit senex: Oratio et sensus sobrii et corpo- À 6. Εἶπε γέρων * προσενχῃ xal λογισμοὶ νήφοντες 
ris vexatio maiori cum diligentia Deo oblata, in- — x«i σώματος ὑποπιασμὸς, διὰ πλείονος ἐπιμελείας 


struunt potestate in passiones. προσφερόμενα, τὸ κατὰ τῶν παθῶν ἀναδύονται 
Ἀράτος. 
7. Interrogatus est senex ; Quid est, vivere ho- T7. ᾿Ηρωτήθη ὁ γέρων * τί ἐστι ξενιτεία ; καὶ εἶπε " 


minem tanquam hospitem et peregrinum ? Et re- — [siri?] οὐχ ἔχω πρᾶγμα" xal τοῦτο ποίει ἐν παντὶ 
spondit : Dic tibi, Non habeo hic negotium. Haeo χαιρῷ x«i τόπῳ x«l πράγματι * xal αὕτῃ ἐστὶ d 
itera omni tempore et in omni loco et operatione : ἀλφθὴς ξενιτεία. 

tunc eris vere in statu advenae et peregrini. 

8. Dixit senex : Vita sancta sine doctrina plura 8. Εἶπε ὁ γέρων * ὅτι βίος ἄνεν λόγου πλεῖον évep- 
bona efficit, quam doctrina sine vita. Namsanclus γεῖν 4.33. αὶ πέφυχεν ὃ λόγος ἄνευ βίου " ὁ μὲν γὰρ 
indoctus vel tacens prodest; dootus vero sine σιγῶν ὠφελεῖ “ ὁ δὲ xai νοῶν ἐνοχλεῖ * εἰ δὲ xai λό- 
sanctitate, etiam solum cogitans, obturbat. Do- γος καὶ βίος συνδραμοῦνται εἰς ἕν, φιλοσοφίας ἀπά- 
otrina autem sana et vita sancta si in unum con- σης ἀποτελοῦσιν ἄγαλμα. 
ourrant, philosophiae totius veram et plenam spe- 
ciem absolvunt. B 

9. Dixit senex : Ne ambias, caput fieri congrega- 9. Εἶπε γέρων - μὴ σπεύσῃς χεφαλεῦσαι ἀδελφό. 
tionis fratrum, ne forte imponas collo tuo alieno- τητα * ἵνα μὴ ἐπιθήσῃς ἀλλοτρίους φόρτονς ἁμαρτη- 
rum onera peccatorum, μάτων ἐπὶ σῷ τραχήλῳ, 

40. Dixit senex; Vim sibi facere in orando, et 10. Εἶπε ὁ γέρων ᾿ τὸ μετὰ βίας προσεύξασθαι καὶ 
in oratione persistere, gignit orare cum gaudio et ὑπομένειν τέκτει τὸ μετὰ χαρᾶς καὶ μετὰ ἀνακαύ- 
cum quiete. Vim enim sibi facere boni propositi σεως προσεύξασθαι * καὶ τὸ μὲν μετὰ βίας, τῆς προ- 
est : orare autem cum quiete munus est gratiae. αιρέσεως, τὸ δὲ μετὰ ἀναπαύσεως, τῆς χάριτος. 


VARIAE LECTIONES. 
3 εἰπὶ om. Ed., addidi ex coni. 





Iit. 


APOPHTHEGMATA SANCTI MACARII AEGYPTII 


A JO. BAPT. COTELERIO EDITA 


« Sanctorum senum Apophthegmata » s. v. Macarius Asst apud Jo. Bapt. Cotelerium, Eccl. Gree. 
Mon. T. 1, p. 524 sqq. 


De Macario abbate Aegpytio. C Περὶ τοῦ &66à Μαχαρίεν τοῦ Alyuxréov. 

1. Narravit dese ipso Macarius abbas dixitque: 1. Διηγήσατο περὶ ἑαψρῦ ὁ ἀδδᾶς Μακάριος, 
Quando eram iuvenis, et in cellula sedebam in λέγων " ὅτε ἥμην, νέώτερος με καὶ ἰκαθήμην εἰς χελ- 
Aegypto, apprehenderunt me acfecerunt clericum λίον εἰς Αἴγυπτον, ἐχράτησάαν μὲ καὶ ἐποίησαν 
in vico ; sed nolens acquiescere fugi ad alium lo- $9 χληριχὸν εἰς τὸν κώμην “ χαὶ μὴ θέλων κατα- 
cum. Et venit ad me saecularis vir pius, qui acci- δέξασθαι, ἔφυγον εἰς ἕτερον τόπον * καὶ ἦλθε πρὸς μὲ 
piebat quod manibus operabar, et minist!rabal εὐλαδὴς χοσμιχὸς, χαὶ ἐλάμβανε τὸ ipyóyetpóv μόν, 
mihi. Contigitautem per tentationem, ut quaedam καὶ διηκόνει μοι * συνέδη δὲ ἀπὸ πειρασμοῦ ὃ παρϑέ- 
virgolapsasit in stuprum. Eacum uterum gereret, νον τινὰ εἰς τὴν χώμην ἐχπεσεῖν * καὶ λαθδοῦσα χατὰ 
interrogabatur, quis esset auctorcriminis?Respon- γαστρὸς ἠρωτᾶτο τίς εἴ ὁ τοῦτο πεποιρχώς ; à di 
dit anachoretam esse. Uade egressi commprehende- ἔλεγεν “ ὁ ἀναχωρητής " καὶ ἐξελθόντες συνέλαβόν με! 
runt meadduxeruntque ad vioum ; atqueappende- εἰς τὴν χώμῃν, x«t ἐχρέμασαν ἐν τῷ τραχύλῳ μον 
runtcollo fuligineinfectasollascum ansisvasorum, ἠσθολωμένας χύτρας καὶ ὡτία χούφων (6) καὶ περι- 


VARIAE LECTIONES. 
* A]. inser. ϑιαδολικοῦ. 4 Al, ol τῆς κώμης. 
NOTAE. 
εἰα) Κούφων, VOX graeco-barbara, ex graeca χῦφος, Δαγιστέως μεγάλον λουτροῦ τῶν καμένων γούφοις. 
nitallor.Praeter grammaticos, OrientaliumSynodi- — In Dagistei magni δαίηεὶ caminorum cupis sese 


ca ad Theophilum imperatorem, in Originibus CP. — includit. € | 
Combefisii p. 134 : περιχλείει ἑαυτὸν ἐν τοῖς τοῦ UCM, COTELER 





237 


APOPHTHEGMATA. 


ἐπόμπευσαν με ἐν τὸ κώμῃ x&rà dugodoy (a), τύπτον- À et cireumduxerunt me in vico per compita, verbe- 


τές με καὶ λέγοντες * οὗτος ὁ μοναχὸς ἔφθειρεν ἡμῶν 
τὴν παρθένον, λάδετε αὐτὸν, λάδετε. xai ἔτυψαν με 
παρὰ μιχρὸν τοῦ ἀποθανεῖν. ἐλθὼν δέ τις τῶν γερόν- 
των εἶπεν * ἕως πότε τύπτετε τὸν ξένον μοναχόν ; ὁ 
δὲ διαχονῶν pot ἠχολούθει ὀπίσω μον αἰδούμενος * 
ἧσαν γὰρ ὑθρίξοντες αὐτὸν πολλὰ xai λέγοντες * ἰδοὺ 
ὁ ἀναχωρητὴς, ὃν ὅ σὺ ἐμαρτύρεις, τί ἐποίησε ; x«i λέ- 
γουσιν οἱ γονεῖς αὐτῆς " Qa M οὐχ ἀπολύομεν αὐτόν, 
ἕως δῷ ἐγγνυτὴν τοῦ τρέφειν αὐτήν. x«i εἶπον τῷ 
διαχονητῇ μὸν * καὶ ἐνηγγυήσατὸ με. χαὶ ἀπελθὼν 
εἰς τὸ κελλίον μον, ἔδωχα αὐτῷ ὅσα εἶχον σπυρίδια, 
λέγων * πώλησον xxi δὸς τῇ γυναιχί μου φαγεῖν. xol 
ἔλεγον τῷ λογισμῷ μου * Μαχάριε, ἰδοὺ εὖρες ἑαυτῷ 
γυναῖχα " χρὴ ἐργάζεσθαι μιχρὸν περισσὸν δ, ἵνα τρέ" 
φῃς αὐτίν * χαὶ εἰργαξζόμην νύχτα xai ἡμεραν, καὶ 
ἔπεμπον αὐτῇ. χαὶ ὅτε ἦλθεν ὁ χαιρὸς τῇ ἀθλίᾳ τε- 
xtv, ἔμεινεν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας βασανιζομένῃ, xoi 
οὐχ ἔτικτε. xal λέγουσιν αὐτῷ * τί ἐστι τοῦτο ; ἡ δὲ 
εἶπεν * ἐγὼ οἶδα - ὅτε τὸν ἀναχωρητὴν ἐσυχοφάντησα, 
x«i ψευσαμένη ῥτιασάμην xai οὗτος οὐχ ἔχει πρᾶ- 
γμα, ἀλλ᾽ ὁ δεῖνα ὁ νεώτερος. χαὶ ἔλθων ὁ διαχονῶν 
μοι χαίρων ἔλεγεν, ὅτι οὐχ ἠδυνήθη τεχεῖν ἢ παρθέ- 
νος ἐχείνη, ἕως οὗ ὡμολόγησε λέγουσα, ὅτι οὐχ ἔχει 
πρᾶγμα ὁ ἀναχωρητός, ἀλλ᾽ ἐψευσάμην χατ᾽ αὐτοῦ * 
x«i ido) πᾶσα ἡ χώμῃ 00s ἐλθεῖν Q36 ὧδε μετὰ 
δόξης, xai μετανοῦσαί σοι. ἐγὼ δὲ ἀχούσας ταῦτα, ἵνα 
μὴ θλίψωσί με οἱ ἄνθρωποι, ἀνέστην xal ἔφυγον ὧδε 
εἰς Σχῦτιν. αὕτη ἐστὶν à ἀρχὴ τῆς αἰτίας, δι᾽ ὃν ἦλθον 
ὧδε (δ). 


2. Ἦλθέ ποτε Μαχάριος ὁ Αἰγύπτιος ἀπὸ Σήχτεως 
εἰς τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας, εἰς τὴν προσφορὰν τοῦ ἀββᾶ 
Παμθῶ" xai λέγουσιν αὐτῷ oi γέροντες " εἰπὲ ῥῦμα 
τοῖς ἀδελφοῖς, πάτερ. ὁ δὲ εἶπεν - ἐγὼ οὕπω γέγονα 
μοναχός, ἀλλ᾽ εἶδον μοναχούς * χαθημένῳ yàp pol ποτε 
ἐν τῷ χελλίῳ εἰς Ixürtw, ὥχλησαν uot oí λογισμοὶ 
λέγοντες * ἄπελθε εἰς τὴν ἔρημον, x«l idi τί βλέπεις 
ἐχεῖ - ἔμεινα δὲ πολεμῶν τῷ λογισμῷ πέντε ἔτη, λέ- 
Ἴων, μήπως ἀπὸ δαιμόνων ἐστίν. χαὶ ὡς ἑπέμένεν ὁ 
λογισμὸς, ἀπῆλθον εἰς τὸν Épuuov* xai εὗρον ἐχεῖ 
λέμνην ὑδάτων, καὶ νῦὅσον iv μέσῳ αὐτῆς * χαὶ ὄλθον τὰ 
κτήνῃ τῆς ἐρήμου πιεῖν ἐξ αὐτῆς ᾿ xai εἶδον ἐν μέσῳ 
αὐτῶν δύο ἀνθρώπους γυμνούς * xai ἐδειλίασε τὸ σῶμά 
pov * 8489 opu γὰρ ὅτι πνεύματά εἰσιν. αὐτοὶ 
δέ με ὡς εἶδον δειλιῶντα, ἐλάλησαν πρός με " μὴ φο- 
δοῦ " χαὶ ἡμεῖς ἄνθρωποί ἐσμεν. xai εἶπον αὐτοῖς " 
πόθεν ἐστέ, xal πῶς ἤλθετε εἰς τὴν ἔρημον ταύτην ; 
καὶ εἶπον " ἀπὸ χοινοβίου ἐσμέν - καὶ γέγονεν ἡμῖν 
συμφωνία, xai ἐξήλθομεν ὦδε. ἰδοὺ τεσσαράκοντα 
ἔτη. καὶ ὁ μὲν ἴ εἷς Αἰγύπτιος, ὁ δὲ ἕτερος Λιδυχὸς 


rantes ac dicentes: Iste monachus vitiavit nostram 
virginem ; capite eum, capite. Et percusserunt me 
paenead mortem.Accedens vero aliquis senum dixit: 
Quousque caeditis monachum istum peregrinum? 
Qui autem mihi ministrabat, sequebatur post me, 
pudore suffusus. Multis quippe contumeliis eum 
affecerant dicentes : Ecce anachoreta, cui tu 
testimonium perhibebas, quid fecit ὃ Et aiunt 
parentes puellae : Nondimittemus eum, doneo fide- 
iussorem dederit, quod aliturus sit eam. Itaque 
significavi ministro illi meo, οἱ spopondit pro me. 
Tum abiens in cellulam meam, dedi ei quas habui 
sportulas, dicens : Vende etaffer cibum uxori meae. 
Et apud me : Macari, inquam, ecce tibi invenisti 


B uxorem ; oportet, ut paulo amplius labores, quo 


nutrias eam. Et operabar noctu ac interdiu, mitte- 
bamque ei. Porro cum advenit tempus miserae, ut 
pareret, ad multos dies in cruciatibus permansit, 
nec pariebat. Percontantur, quid hoc esset ? Illa 
respondit : Ego scio ; quoniam anachoretam ca- 
lumniata sum, mendaxque accusavi ; neque enim 
hic in culpa est, sed ille iuvenis. Tunc qui mini- 
strabal mihi, laetus adveniens nunciavit: Virgo 
illa non potuit parere, donec ita confiteretur di- 
cens : Non in culpa est anachoreta, sed mentita 
sum adversus eum ; et ecce totus vicus huc acce- 
dere vult cum honore, ut veniam a te supplex po- 
stulet. His ego auditis, ne mihi molestiam pare- 
rent homines, surrexi, atque huc in Scetim fugi. 
En principium causamque mei huc adventus. 

2. Macarius Aegyptius aliquando e Sceti venit 
ad montem Nitriae in oblatione Pambo abbatis. Et 
dicunt ei senes : Sermonem profer fratribus, pater. 
Tum ille infit: Ego nondum factus sum monachus, 
sed vidi monachos. Sedenti enim mihi aliquando in 
cellula apud Scetim molestae erant cogitationes, 
quibus iubebar proficisci in solitudinem, et videre, 
quid illic oculis meis occurreret. Perstiti autem 
quinque annis, pugnans adversus cogitationem ac 
dicens : Ne forte ἃ daemonibus sit. Cum vero per- 
severaretcogitatio,abiiineremum.Altque illicinveni 
stagnum cum insula in medio eius, οἱ δὰ illud venie- 
bant bestiae eremi, ut biberent. Quasinterconsperxi 
duos homines nudos, et contremuit corpus meum ; 


D existimavienimessespiritus.Ipsi vero postquam me 


viderunt trementem, ita locuti sunt mihi : Noli time- 
re;etiam nos homines sumus. Etdixi iis : Undeestis, 
et quomodo venistis in solitudinem hanc ? Respon- 
derunt : E coenobio sumus, atque ex mutuo con- 
sensu egressi venimus huc, ecce quadraginta ab- 


VARLE LECTIONES 
5 Al. ᾧ. * Al. περισσῶς. " Al. ἔχομεν. 
NOTE. 


circiturum. Ed.Lugd.,circuire. An ? circitare COTELER. 
(b) C. VV. PP. Rosw. lib. 11 cap. 99; lib. V 
libell. 15, 25. 


(a) Περιεπόμπευσάν μεὲν τῇ χώμῃ κατ᾽ Gu- 
φο δον. Minima mutationecorrigi debel Pelagii ver- 
sio : miserunl mecircituram invico illo, scribendo 


$39 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


240 


hinc anni praeterierunt. Atque unus e nobis Aegy- ὑπάρχει" xai ἐπηρώτησάν με xal αὐτοὶ λέγοντες * πῶς 


ptiusest, Αἰ ἰόν Libycus.Ipsi quoqueinterrogaverunt 
me et dixerunt : Quomodo se habet mundus ? Ve- 
nitne aqua in tempore suo ? Mundus obtinetne ab- 
undantiam solitam ? Respondi : Etiam. Vicissim 
ego percontatus sum : Quanam ratione fieri potero 
monachus ? Aiunt mihi : Nisi quis renunciaverit 
omnibus mundi rebus, non potest fleri monachus. 
Excepi: Ego infirmus sum, nec possum sicuti vos. 
Exceperuntetiam illi: Si non potes, quemadmodum 
nos, sedein cellula tua, et peccata tua defle.Quaesivi 
ab eis: Quando hiems est, nonne algetis ? quando 
aestus est,nonne uritur corpus vestrum ? Responde- 
runt:Deus erga nos hac ususest dispensatione: ne- 
que hiemerigemus, neque aestate nos aestus laedit. 


Propterea dixi vobis, me nondum esse monachum, B 


sed vidisse monachos. Ignoscite mihi, fratres. 

3. Macarius abbas cum in omnimoda solitudine 
habitaret : solus autem illic anachoreticam vitam 
ducebat ; infra vero alia erat eremus, in qua plu- 
res fratres degebant : ista igitur in solitudine ali- 
quando per viam cireumspiciens senez, vidit sata- 
nam venientem in figura hominis, ut locum, in 
quo erat, transiret : apparebat autem quasi tuni- 
cam gestanslineam perforatam,a cuius foraminibus 
pendebant parvae lecythi. Dicit ei senex magnus: 
Quo vadis? Respondit : Proficiscor ad fratres, ut iis 
suggeram. Tum senex : Et quare tibi ampullae 
hae ? Ille : Affero fratribus condimenta. Senex: 
'Et haec omnia ὃ Excepit : Etiam ; si cui unum non 
placuerit, aliud porrigo : si neque hoc, do aliud ; 
omnino autem ex illis saltem unum placebit ei. 
Quae cum dixisset, abiit. At senex remansit, obser- 
vans vias, donec reverteretur. Utque conspexit il- 
lum senex, ait : Salvus sis. llle respondit : Quomo- 
do contingere mihi poterit, ut salvus sim ὃ Senex : 
Quare ? Ille : Quia, inquit, cuncti mihi fuerunt im- 
mites, nec ullus mihi favet. Ad eum senex : Nul- 
lusne ergo illic tibi amicus ? Ille respondit : Nae, 
unum ibi monachum amicum habeo, qui vel ipse 
mihi obtemperat, et cum me conspicit, aurae in- 
star vertitur. Tum senex . Quomodo vocatur frater ? 
Ille ait: Theopemptus. Quo dicto discessit. Atque 
surgens Macariusabbas perrexit ad inferiorem ere- 


6 χόσμος ; xat εἰ ἔρχεται τὸ ὕδωρ κατὰ καιρὸν αὐτοῦ, 
χαὶ εἰ ἔχει ὁ χόσμος τὴν εὐθηνίαν αὐτοῦ, χαὶ εἶπον 
αὐτοῖς * ναί. χἀγὼ αὐτοὺς ἠρώτησα " πῶς ϑύναμαι 
γενέσθαι μοναχός ; xai λέγουσί μοι" ἐὰν μὴ ἀποτά- 
ξηταί τις πᾶσι τοῖς τοῦ χόσμον, οὐ δύναται γενέσθαι 
μοναχός * xai εἶπον αὐτοῖς * ἐγὼ ἀσθενής εἰμι xai οὐ 
δύναμαι ὡς ὑμεῖς " καὶ εἶπόν μοι xxl αὐτοί * χαὶ ἐὰν 
οὐ δύνασαι ὡς ἡμεῖς, κάθου εἰς τὸ χελλίον Gov, καὶ 
χλαῦσον τὰς ἁμαρτίας σου * καὶ ἠρώτησα αὐτοὺς " ὅταν 
γίνηται χειμὼν, οὐ ῥιγᾶτε ; καὶ ὅταν γίνηται Q0 
χαῦμα, οὐ χαίεται τὰ σώματα ὑμῶν ; οἱ δὲ εἶπον ^ ὁ 
Θεὸς ἐποίησεν ἡμῖν τὴν οἰχονομίαν ταύτην * xal οὔτε 
tÀ χειμῶνι ῥιγῶμεν, οὔτε τῷ θέρει τὸ χαῦμα ἡμᾶς 
ἀδικεῖ * διὰ τοῦτο εἶπον ὑμῖν, ὅτι οὕπω γέγονα μονα- 
χός, ἀλλ᾽ εἶδον μοναχούς - συγχωρήσατέ μοι, ἀδελ- 
φοί (α). 

3. Ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος ὅτε ὥχει ἐν τῇ πανερήμω " 
ἦν δὲ μόνος ἐν αὐτῇ ἀναχωρῶν, παραχάτω δὲ ἄλλῃ 
ἔρημος ἦν πλειόνων ἀδελφῶν * παρετήρει δὲ ὁ γέρων 
τὴν ὁδόν͵ καὶ ὁρᾷ τὸν σατανᾶν, ἀνερχόμενον ἐν σχή- 
ματι ἀνθρώπου, παρελθεῖν δι’ αὐτοῦ * ἐφαίνετο δὲ 
ὡς στιχάριον φορῶν λινοῦν τρωγλωτόν * χαὶ xarà 
τρυμαλιὰν ἐχοέματο ληχύθιον δ" χαὶ λέγει αὐτῷ ὁ 
γέρων ὁ μέγας * ποῦ πορεύῃ ; xal εἶπεν οὐτῷ " ἀπέρ- 
χομαι ὑπομνῆσαι τοὺς ἀδελφοὺς (D) " ὁ δὲ γέρων εἶπε " 
καὶ ἵνα tí σοι τὰ ληχύθια 9 ταῦτα ; xai εἶπε " γεύματα 
ἀποφέρω τοῖς ἀδελφοῖς * ὁ δὲ γέρων εἶπε " xal ταῦτα 
ὅλα ; ἀπεχρίθη * ναί * QE ἰὰν μὴ τὸ iv. ἀρέσῃ toi, 
φέρω ἄλλο" ἐὰν δὲ μηδὲ τοῦτο, διδῶ ἄλλο - πάντως 
δὲ ἐξ αὐτῶν x&y ἐν ἀρέσει αὐτῷ Καὶ ταῦτα εἰπὼν 
ἀπῆλθεν * ὁ δὲ γέρων ἔμεινε παρατηρούμενος τὰς 
ὁδοὺς ἕως πάλιν ἐχεῖνος ἐπανῆλθε" χαὶ ὡς εἶδεν αὐτὸν 
ὁ γέρων, )έγει αὐτῷ * σωθείης " ὁ δὲ ἀπεχρίθη * ποῦ ix 
μοι σωθῆναι ; λέγει αὐτῷ ὁ γέρων " διὰ τί ; ὁ δὲ λεγει" 
ὅτι πάντες ἄγριοί μοι ἐγένοντο (c), xal οὐδείς pov 
ἀνέχεται 1*- λέγει αὐτῷ ὁ γέρων " οὐδένα οὖν gov 
ἔχεις ἐκεῖ ; ὁ δὲ ἀπεχρίθῃᾳ ^ ναὶ, ἕνα μοναχὸν 1! ἔχω 
ἐχεῖ φίλον 13, xal x&v ajróc μοι πείθεται ^ χαὶ ὅτε ὁρᾷ 
με, στρέφεται ὡς ἀνέμη 19 * λέγει αὐτῷ ὁ γέρων ᾿ xai 
τίς χαλεῖται ὁ ἀδελφός - ὅ δὲ λέγει ^ Θεόπεμπτος " 
εἰπὼν δὲ ταῦτα ἀπῆλθεν, χαὶ ἀναστὰς ὁ ἀδθᾶς Mao- 
χάριος ἀπέρχεται ἐκὶ τὸν παραχάτω ἔρημον, xai 
ἀχούσαντες οἱ ἀδελφοὶ, λαθόντες Bote ἐξῆλθον εἰς 


mum. Quod cum ecomperissent fratres, sumpti: ra- D ἀπάντησιν αὐτοῦ (d) * καὶ λοιπὸν ἕἔχαστος ηὐτρεπίξζετο 
VARLE LECTIONES. 


8 Corr., Coteler. ληχύνθιον. 


13 Al, ἀδελφόν. !* Sic Coteler. pro ἄνεμος. 


NOTAE. 


a) Cf. VV. PP. Rosw. lib. vi libell. 3, 4. 

b) Απέρχομαι ὑπομνῆσαι τοὺς ἀδελφοὺς. In 
Vitis Patrum: Vado commovere fratres, facili lapsu 
vice commonere, quemadmodum rectein Paschasio 
[VV. PP. Rosw. lib. vii cap. 4, 8]. Parque erra- 
tumoccurritsub finem Apophthegmatis. Cod. Corb. 
commonere et admonere, CoTELER. : 

(c) Πάντες ἀγριοΐ μοι ἐγένοντο, 6ἱ infine] ἄγ- 
ριοί εἶσιν ὅλοι, [6ἱ iterum in tine] πάντων ἀγρι- 
ὡτέρος ἐγένετο, ex Rufini interpretatione [Υ̓Υ. ΡΡ, 
Rosw.lib.ri,cap.61]ceontrariiet agrestesatqueomni- 
busamplius asperior. ex illa vero Pascehasii [VV. PP. 


? Corr., Coteler. ληχύνθια. 


19 A], uot πείθεται. 11 Al. poyox, 


Rosw. lib. vii, cap- 1, 8] contrarii, agestes, omni- 
bus asperior. At Pelagius [VV. PP. Rosw. lib. τ 
libell. 18, 9] legebat ἅγιοι δοάγιώτερος, namver 
lit : Omnes ξαποιἐβεαίι 5 μηι ;toti sancti sunt; omni 
bus sanctior esc factus : minus bene. 

(d) Λαδόντες Bata ἐξᾷλθον εἰς ἀπάντησιν 
αὐτοῦ. Αἀ illustragdum morem praeclaresobviam 
eundi alicui honoris causa, gestando ragespalma- 
rum aut aliarum arborum, tria deprompsi exad- 
versariis meisinsignia testimonia. Prime petit 
ex ltinerario Hierosolymitano Antonini:fWivenmns 
mulieres in occursum nobis cum. infantibus, elt 





44ι 


APOPHTHEGM ATA. 


344 


νομίξων, ὅτι παρ᾽ αὐτῷ ἔμελλε χαταλύειν ὁ γέρων" ὁ dt À mispalmarumeiobviam prodierunt. Ceterum unus. 


4.4.4 ἐζήτει, τίς εἴη ὁ χαλούμενος Gtórturzo; ἐν τῷ 
ὄρει " χαὶ εὑρὼν εἰσῆλθε εἰς τὸ χελλίον αὐτοῦ" ὁ δὲ Θεό- 
πέμπτος ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων" ὡς δὲ ἥρξατο ἰδιάξειν 
αὐτὸν, ὁ γέρων λέγει * πῶς τὰ χατὰ σὲ, ἀδελφέ ; ὁ δὲ 
εἶπεν * εὐχαῖς σον, χαλῶς" εἶπε δὲ ὁ γέρων * μὴ πολε. 
μοῦσί σε οἱ λογισμοί ; ὁ δὲ εἶπε ^. τέως χαλῶς siut " 
3dsiro γὰρ εἰπεῖν * λέγει αὐτῷ ὁ γέρων᾽ ἰδοὺ roca ἔτη 
ἀσχῶ, xal τιμῶμαι παρὰ πάντων, χαὶ ἐμοὶ τῷ γέ- 
βοντι ὀχλεῖ τὸ πνεῦμα τὴς πορνείας. ἀπεχρίθη λέγων 
ὁ Θεόπεμπτος ^ πίστενε, ἀδδᾶ, xal ἐμοί " ὁ δὲ γέρων 
προεφασίξετο χαὶ ἑτέρους λογισμοὺς πολεμεῖν αὐτῷ, 
ἕως ποιήσει αὐτὸν ὁμολογῆσαι * εἶτα λέγει αὐτῷ ᾿ πῶς 
νηστεύεις ; 0 δὲ λέγει αὐτῷ ^ τὴν ἐνάτην ^ λέγει αὐτῷ 
ὁ γέρων " νήστενε ἕως ὀψὲ, καὶ ἄσχει " xoi ἀποστήθιξε 


τοῦ εὐαγγελίον χαὶ τῶν ἄλλων γραφῶν * xal iv σοι p 


ἀναδῇ »λυγισμός, μηδέποτε πρόσχῃς χάτω ἀλλὰ παν- 
τοτε ἄνω ᾿ xal εὐθέως σοι ὁ χύριος βοηθεῖ " xai τυ- 
πώσας ὁ γέρων τὸν ἀδελφὸν ἐξῆλθεν 8. 4.88. εἰς τὴν 
ἰδίαν ἔρημον " χαὶ παρατηρῶν πάλιν ὁρᾷ ἐχεῖνον τὸν 
δαίμονα, καὶ λέγει αὐτῷ. ποῦ πάλιν ἀπέρχῃ ; ὁ δὲ λέ- 
γει ^ ὑπομνῆσαι τοὺς ἀδελφούς, xal ἀπῆλθεν " ὡς δὲ 
πάλιν ἐπανῆλθε, λέγει αὐτῷ ὁ ἅγιος " πῶς οἱ ἀδελ- 
goi ; ὁ δὲ λέγει * χαχῶς * ὁ δὲ γέρων λέγει * διὰ τί ; ὁ 
δὲ εἶπεν “ἄγριο εἰσιν ὅλοι * χαὶ τὸ μεῖξον xaxóv, ὅτι 
x«i ὃν εἶχον φίλον ὑκαχούοντά μοι, xai αὐτὸς οὐχ οἶδα 
πόθεν διεστράφη, xal οὐδὲ αὐτός μοι πείθεται, ἀλλὰ 
πάντων ἀγριώτερος ἐγένετο * xol ὥμοσα puxírt τὰ 
ἐχεῖ πατῆσαι, εἰ μὴ μετὰ χοόνον " χαὶ οὕτως εἰπὼν 
ἀπῆλθεν ἐάσας τὸν γέροντα" xai ὁ ἅγιος εἰσῆλθε εἰς 
τὸ χελλίον αὐτοῦ (α). 


quisque eorum praeparabat se, putans, quod apud 
ipsum diversaturus esset senex. At ille requisivit, 
quisnamin monte Theopemptus appellaretur. Quo 
invento intravit in cellulam eius, Theopemptus 
autem suscepit eum laetus. Utque coepit solum 
secum habere eum, senex : Quomodo, inquit, se 
restaaehabent, frater ?Is dicit : Recte, precibus tuis. 
Et senex: Num impugnant te cogitationes ? 
1116 : Interim mihi bene est. Pudebat enim eum 
edicere. Ait illi senex : Ecce a quot annis vitam 
asceticam duco, et honore afficior ab omnibus, at- 
tamen me senem spiritus fornicationis divexat. 
Theopemptus excepit : Crede, abba, etiam me. Se- 
nex vero simulabat, ab aliis etiam cogitationibus 
impugnari se, donec eum ad confessionem addu- 
ceret. Deinde : Quomodo, inquit, ieiunas? Respon- 
det : adhoram nonam. Tum senex ; leiuna usque 
ad vesperam et exerce te; meditare ac re- 
cita memoriter ex Evangelio ceterisque Scri- 
pturis ; cumque te subierit cogitatio, nunquam 
deorsum spectes, sed sursum semper; statim- 
que libi Dominus praebebit auxilium. Et senex, 
postquam fratrem  informavit, reversus est ad 
solitudinem suam. Ubi observans iterum videt 
]llum daemonem, cui ait : Q uo iterum pergis ? Is: 
Fratres, inquit, instigatum ; atque abiit. Ut veró 
rursus transiit, sanctus sciscitatus est ex eo, quo 
modo sehaberent fratres. Respondit: Male.Et senex: 
Cur? Daemon: Cuncti, inquit, feroces sunt, et quod 
peius est, ille quem habebam amicum et obse- 


quentem mihi, ipse etiam, uade nescio, conversus est, nec amplius a me persuadetur, sed cunetis 
ferocior evasit: unde iuravi, me amplius ea loca non caleaturum, nisi post tempus. Atque haec cum 
dixisset, discessit, senem relinquens. Tunc sanctus intravit in cellulam suam. 


4. Παρέθδαλεν ὁ ἀδθᾶς Μαχάριος ὁ μέγας τῷ 66a 
᾿Αντωνέῳ εἰς τὸ ὄρος, x«i χρούσαντος αὐτοῦ τὸν θύ- 
ραν ἐξῆλθε πρὸς αὐτὸν χαὶ εἶπεν αὐτω * 8, 4.44, τὺ τίς 
εἶ ; ὁ δὲ ἔφη - ἐγὼ εἶμι Μαχάριος " xai χλείσας τὴν 
θύραν εἰσῆλθε xal ἀφῆχεν αὐτόν' χαὶ ἰδὼν τὴν ὑπο- 
μονὴν αὐτοῦ ἦἥνοιξεν αὐτῷ. xal χαριεντιξόμενος μετ᾽ 
αὐτοῦ ἔλεγεν * ἀπὸ πολλοῦ χρόνου ἐπεθύμουν σε ἰδεῖν, 
ἀκούων τὰ περὶ σοῦ "χαὶ φιλοξενήσας αὐτὸν ἀνέκαυ - 
σεν " ἦν γὰρ ἀπὸ χαμάτου πο)λοῦ * ὑψίας δὲ γενομένης 
ἵδρεξεν ἑαυτῶ ὁ ἀδδᾶς ᾿Αντώνιος θαλλία * xal λέγει 


4. Macarius magnus abbas venit ad Antonium 
abbatem in montem ; cumque pulsasset ostium, is 
egressus est petiitque : Tu quies ? Respondit : Ego 
sum Macarius. Et ille ostio clauso intravit, relin- 
quens eum. Sed postquam cognovit patientiam 
eius, aperuit. Atque cum eo urbane agensdizit: A 
multo tempore desiderabam te videre, audita tui 
fa ma. Et hospitaliter susceptum refecit ; erat.enim 
e multo labore fessus. Vespere autem facto Ánto- 
nius abbas sibi madefecit ramos palmarum. Et ait 


NOTAE. 


in manibus tenentes, etampullas cum rosaceooleo: D 


et prostratae peribus nostris plantas nostras unge- 
bant, cantabantque lingua Aegyptiaca psallentes 
antiphonam : Benedicti vos a Domino, benedictus- 
que adventus vester, Osannain ezcelsis.Secundum 

abetur in vita S. Fulgentii cap. 29: Per omnes 
prolizi itineris vias gaudia majora reperiens, in 
occursum suum populis undique tendentibus cum 
lucernis et lampadibus et arborum frondibus. Ter- 
tiumcontineturin notisJacobiSirmondiad tomum 
tertium Conciliorum Galliae, ex narratione cleri- 
corum Remensium de Ebbone : Ateceptus est ab 
episcopis suffraganeis suis Rothado episcopo, Si- 
meone episcopo, Lupo episcopo, una cum legatis 
omnium aliorum episcoporum Remensis dioecesis, 
qui variis detenti infirmitatibus illuc corporali 
praesentia occurrere non valentes, suam tamen 


per ecclesiasticos legatos et excusatorias literas illiez- 
hibuerunt praesentiam.Insuper eliam a canonicis et 
monachis atque corregionalibus presbyteris totius 
dioecesis atque infinita multitudine utriusque sexus. 
Qui omnes cum ramis palmarum et cerets ardenti- 
bus, laudesque Deo intimis cordibus et excelsissimis 
vocibus proclamantes, longe ei ab ecclesia obviave- 
runt, et usque ad ecclesiam indesinenter psallentes 
eum perduxerunt. Notissimum est Cbristi Domini 
exemplumJoh.11,13.Sed οἱ δὰ exsequias cum palmis 
prodibant, ut videreest apud Ammonium monachum 
de Patribus Sinaitiset Rhaithensibus p. 106. 128. 129, 
et in Historia Lausiaca cap. 39. Mitto multas alias 
consimiles consuetudines. CoTELER. 

(a) Cf. VV. PP. Rosw. lib. lll, cap. 64; lib. V 
libell. 18, 8, lib. vit cap. 1, 8. Dorothei Doctr. 5. 


343 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


244 


ei Macarius abbas :Jube, utet ego mihiintinguam. Α αὐτῷ ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος " χέλευσον, ἵνα χἀγὼ βρέξω 


lile : intingue, iaquit. Confectoque magno fasciculo 
intinxit. Igitur sedentes a vespera, collocuti de ani- 
marum salute, plectebant : plecta autem per fene- 
stram descendebat in speluncam. Et mane ingre- 
diens beatus Antonius, vidit plectae Macarii abba- 
tis copiam et : Multa, inquit, virtus e manibus istis 
egreditur. 

5. Macariusabbas praedixit fratribusde vastatione 
Sceteos : Quandospectaveritis cellulam aedificatam 
iuxta paludem, scitote, quod prope sit Sceteos de- 
solatio: quando videritis arbores, ad fores est : 
cum autem pueros conspexeritis, tollite melotes 
vestras atque discedite. 

6. Dixit iterum, volens fratres consolari: Venit 
huccum matre sua puer, qui a daemonio vexabatur, 
et dicebat matri : Surge, anus, abeamus hinc. Illa 
vero : Non possum, inquit, pedibus incedere. Tum 
puer ad eam: Ego te portabo. Et admiratus sum 
daemonis neq'itiam, quomodo eos hinc fugare 
vellet. 

1. Sisoes abbas retulit: Quando eram in Sceti 
cum Macario, ascendimus septem nomina, ut 
oum 6o meleremus. Et ecce, vidua quaedam pone 
nos spicas colligebat, nec cessabat plorare. Voca- 
vit ergo senex dominum praedii, cui: Quid, in- 
quit, babel anus haec, quod semper plorat ἢ Re- 
spondit: Quia ejus vir, alicuius depositum dum ser- 
vat, subito mortuus est, nec enunciavit, ubi posue- 
rit illud, vultque domious depositi eam et liberos 
eius sibi in servos vindicare. Tum senex : Dic ei, 
inquit, ut veniat ad nos, ubi ob aestum conqui- 
escimus. Cumque venisset mulier, ait illi senex : Ut 
quid semperita ploras ? Respondit : Maritus meus 
accepto deposito migravit e vita, nec significavit 
moriens, ubi illud posuerit. Tunc senex: Veni, 
inquit, ostende mibi, ubi sepelieris eum. Itaque 
ductis secum fratribus cum ea egressus est. Ut per- 
venerunt ad locum, dixitsenex mulieri: mecedein 
domum tuam. Et postquam precati fuissent, voca- 


ἐμαυτῷ * ὁ δὲ εἶπε βροέξον. xai ποιήσας δεσμὸν μέγαν 

ἔδοεξε * xoi χαθήμενοι ἀπὸ ὀψὲ λαλοῦντες περὶ σω- 

τηρίας ψυχῶν ἔπλεχον" xai & σειρὰ διὰ τῆς θυρίδος 
εἰς τὸ σπήλαιον χατέθαινε" χαὶ εἰσελθὼν πρωΐ ὁ μα- 
χάριος ᾿Αντώνιος εἶδε τὸ πλῆθος τῆς σειρᾶς τοῦ «66a 

Μαχαρίου, καὶ ἔλεγε " πολλὴ ϑύναμις ἐκ τῶν χειρῶν 

τούτων ἐξέρχεται (α). 

9. Ἔλεγεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος περὶ τῆς ἐρημώσεως 
τῆς Σχήτεως τοῖς ἀδελφοῖς * ὅταν ἔδητε χελλέον οἶχο- 
ϑδομούμενον 8. Δ. ἐγγὺς τοῦ ἕλους, μάθετε ὅτι ἐγγύς 
ἔστιν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς * ὅταν ἴδητε δένδρα, ἐπὶ θυ- 
ρῶν ἐστιν "ὅταν δὲ ἴδητε παιδία, ἄρατε τὰ μηλωτάρια 
ὑμῶν, xai ἀναχωρήσατε (b). 

6. Ἔλεγε πάλιν, παρηγορῆσαι 0D» τοὺς ἀδεὶλ- 

B φοῦς " ἦλθεν ὧδε παιδίον δαιμονιξόμενον μετὰ τῆς 
μητρὸς αὐτοῦ, χαὶ ἔλεγε τῇ μητρὶ αὐτοῦ * ἔγειρε, 
γραῖα 1*, ἄγωμεν ἔνθεν * ἡ δὲ εἶπεν * οὐ δύναμαι πε- 
ξεῦσαι. xai εἶπεν αὐτῇ τὸ παιδίον * ἐγὼ σε βαστάζω, 
x«i ἐθαύμασα τὴν πανηρέαν 15 τοῦ δαίμονος, πῶς 
ἠθέλησεν αὐτοὺς φυγαδεῦσαι (c). 

7. Ἔλεγεν ὁ ἀδθᾶς Σισόης " ὅτε ἥμην εἰς Σχῆτιν 
μετὰ τοῦ Maxapíou, ἀνέδομεν θερίσαι μετ᾽ αὐτοῦ 
ἑπτὰ ὀνόματα (d) * καὶ ἰδοὺ μία χήρα καλαμωμένῃ ὧν 
ὀπίσω ἡμῶν, x«i οὐχ ἐπαύετο χλαίουσα ^ ἐφώνησεν 
οὖν ὁ γέρων τὸν χύριον τοῦ χωρίου x«l εἶπεν αὐτῷ᾽ 
τί ἔχει ἡ γραῦς αὕτη, ὅτι πάντοτε χλαίει ; λέγει αὐτῷ * 
ὅτι ὁ ἀνὴρ αὐτῆς εἶχε παραθύχην τινός, καὶ Q 4G 
ἀπέθανεν ἄφνω, καὶ οὐχ εἶπε ποῦ ἔθηχεν αὐτὴν ᾿ xai 
θέλει ὁ χύριος τῆς παραθήχῃης λαθεῖν αὐτὴν χαὶ τὰ 
τέχνα αὐτῆς εἰς δούλους * λέγει αὐτῷ ὁ γέρων * εἰπὲ 
αὐτῇ, ἵνα ἔλθῃ πρὸς ἡμᾶς, ὅπον ἀναπανόμεθα τὸ χαυμκ᾽ 
xal ἐλθούσης τῆς γνναιχὸς εἶπεν αὐτῇ ὁ γέρων ri 
πάντα 15 οὕτως χλαίεις ; χαὶ εἶπεν" ὁ ἀνήρ μου ἀπέθανε 
λαδὼν παραθήχην τινός, καὶ οὐκ εἶπεν ἀποθνήσχων, 
ποῦ ἔθηχεν αὐτήν ^ xai εἶπεν ὁ γέρων πρὸς αὐτὴν ' 
ϑεῦρο, δεῖξόν μοι ποῦ ἔθηχας αὐτόν * χαὶ λαθὼν τοὺς 
ἀδελφοὺς μεθ᾽ ἑαυτοῦ, ἐξῆλθε σὺν αὐτῷ ^ x«i ἐλθόν- 
των ἐπὶ τὸν τόπον, εἶπεν αὐτῇ ὁ γέρων " ἀναχώρυσον 
εἰς τὸν oixóv σου " καὶ προσενξαμένων «τῶν, ἐφώ- 


C 


VARIAE LECTIONES. 


15 γραῖα om. al. 


!5 Al, πανουργίαν. 16 Al, πάντοτε, 


NOTAE. 


e Cf. VV. PP. Rosw. lib. V libell. 7, 9. 
(5) Cf. VV. PP. Rosw. lib. V libell. 18, 11. 
d ct. VV. PP. Rosw. lib. V libell. 18, 10. 

) Ἑπτὰ ὀνόματα, ad verbum Joaunes inter- 
pres [VV. PP. Rosw. lib. VI libell. 2, 8] septem 
nomina, ex sensu ms.Bodecensereferente Bollando, 
et cod. Corbeiensis septem fratres. Nomina autem 
pro hominibus dici, ἃ totauctoribus probatum fuit, 
ut mirer potuisse id viros doctos ignorare. In chro- 
nico Theophanis p. 363 A. : ἀπέκτειναν τοὺς χλει- 
δούχους ὀνόματα E. Joannes Moschus Λειμωναρίου 
cap. 135 : μοναστήριον καρθένων vel παρθενενονσῶν ὡς 
ὀνομάτων τεσσαράχοντα, et cap. (48 : ἦσαν δὲ 
μοναχοὶ ἐν τῷ μοναστηρίῳ περὶ τὰ ἐδδομήχοντα 
ὀνόματα. SubfinemTomi xix Origenisin Joannem : 
οὐ γὰρ ὡς ἔτυχεν ἀχουστέον τοῦ πρὸ χαταδολῆς χόσμον 
ἐπίτηδες τοιαύτην ἐπίνοιαν πλασάντων ὀνομάτων 
&yi tv τὸ τῆς χαταθολῆς. Lege ἐπίτηδες διὰ τοιαύτην 
ἐπίνοιαν. In. Colbert, codd duobus . Ἐν τῷ ὄρει τοῦ 
ἀδδὰ ᾿Αντωνίον ἐχαθέζοντο ἑπτὰ ὁνὸ ματα, χαὶ τῷ 


D καιρῷ τῶν φοινέχων ἐφύλαττεν ὁ εἷς ἐξ αὐτῶν τοῦ &xo- 
σοδεῖν τὰ πετεινώ" ἦν δὲ ἐκεῖ γέρων xoà ὅτε ἐφύλαττεν 
τὴν ἡμέραν αὐτοῦ, ixpat λέγων " ὑπάγετε οἱ ἔσω 
πονηροὶ λογισμοί, καὶ τὰ ἔξω πετεινά. Αἱ ms. reg. 
1781 : Ἔλεγον ὅτι ἐν τῷ ὁ. τ. &. ᾿Α. ἐχάθοντο ἑπτὰ ye- 
ναχοί, xai ἐν τῷ x. T. φ. ἐφύλασσον τοῦ σοθεῖν τὰ 
πετεινὰ ἐκ διαδοχῆς εἷς καθ᾽ ὑμέραν. εἷς de ἐξ αὐτῶν 

ἐρῶν, ὅτε ἦν ἡ ἡμέρα αὐτοῦ, χαὶ ἐφύλαττεν, ἔχραζι 
ἤξων x, t. ). Hoc est Pelagio interprete [VV. PP. 
Rosw. lib. V libell. 11, 50 : Dicebant senes, quia 
in monte abbatis Antonii sedebant septem mona- 
chi (cod. Suession. et Fossat. nomina) tempore 
dactylorum, et unus ez tis abigebat ab ἰδ sos 
cres : erat autem ibi senez, qui in. die, qua eum 
dactylos custodire contingebat, clamabat dicen : 
Discedite ab intro, malae cogitationes, e dt (or 
aves. Apud Georgium Alexandrinum 5.38: 
στρατιῦτας ἕως évouárov πεντακοσίων. Sed 
quis finis similia colligenti ἢ CorELER. 





245 


APOPHTHEGMATA. 


νησεν ὁ γέρων τὸν νεχβὸν λέγων ᾿ ὁ δεῖνα (a), ποῦ Α vit senex mortuum his verbis : Ille, ubi posuisti 


ἔθηχας τὴν ἀλλοτρίαν παραθήχην ; ὁ δὲ ἀποχοιθεὶς 
εἶπεν * εἰς τὸν οἷχόν pov χέχρυπται ὑπὸ τὸν πόδα τῆς 
χλίνος "xai λέγει αὐτῷ ὁ γέρων * χοιμῶ πάλιν ἕως 
τὰς ἡμέρας τῆς ἀναστάσεως * ἰδόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ, 
ἀπὸ τοῦ φόθου ἔπεσον εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ ᾿ καὶ ti- 
κεν αὐτοῖς ὁ γέρων * οὐ 8, 4.7 dv ipi γέγονε τοῦτο * οὐδὲν 
γάρ εἰμι " ἀλλὰ διὰ τὴν χήραν χαὶ τὰ ὀρφανὰ ὁ θεὸς 
ἐποίησε τὸ πρᾶγμα " τοῦτο δέ ἔστι τὸ μέγα, ὅτι ἀν- 
αμάρτητον θῶει ὁ Θεὸς τὴν ψνχήν, καὶ εἴ τι ἂν αἰτή- 
σεται, λαμθάνει ^ ἔλθὼν δὲ ἀνήγγειλε τῇ χήρᾳ ποῦ 
κεῖται ἡ παραθήχῃ ^ à δὲ λαδοῦσα αὐτὴν ἔδωχε τῷ 
κυρίῳ αὐτῷς, x«i ἠλευθέρωσε τὰ τέχνα αὐτῆς xai 
πάντες οἱ ἀχούσαντες ἐδόξασαν τὸν Θεὸν (D). 

8. Ἔλεγεν ὁ ἀδβᾶς Πέτρος περὶ τοῦ ἀγίου Μαχα- 
ρίον, ὅτι παραγενόμενός ποτε πρὸς τινα ἀναχωρὴη- 
τήν, x«i εὑρὼν αὐτὸν χαχούμενον, ἐπυνθάνετο τί 
βούλοιτο τραφῆναι οὐδενὸς ὄντος ἐν τῷ κελλίῳ αὐ- 
τοῦ * xal φήσαντος ἐχείνον, πάστιλον, εἰς τὴν ᾿Αλε- 
ξανδρέων πόλιν οὐχ ὥχνησεν ὁ ἀνδρεῖος παραγενέσθαι 
x«i δοῦναι τῷ χάμνοντε * xai τὸ θαυμαστὸν μηδενὶ 
καταάδολον γενόμενον (€). 

9. Εἶπε πάλιν, ὅτι ἐν ἀχαχίᾳ τοῦ à66à Μαχαρίου 
πολιτενομένον πρὸς ΘΑ! πάντας τοὺς ἀδελφοὺς, 
ἔφησαν αὐτῷ τινες * διὰ τί οὕτως ἑαυτὸν ποιεῖς ; ὁ δὲ 
sime ^ δώδεχα ἔτη ἐδούλευσα τῷ χυρίῳ μον, ἵνα μοι 
χαρέσηται τὸ χάρισμα τοῦτο, xal πάντες μοι συμθου- 
λεύετε ἀποθέσθαι αὐτό ; 

40. "Ἔλεγον περὶ τοῦ à66x Μαχαρίον, ὅτι εἰ €U- 
καίρησε μετὰ ἀδελφῶν, ἐτίθει ἑαυτῷ ópov * ὅτι ἐὰν 
εὑρεθῇ οἶνος, διὰ τοὺς ἀδελφοὺς πίνε, καὶ ἀντὶ ἑνὸς 
ποτηρίου οἶνον μέαν ἡμέραν μὴ πίῃς ὕδωρ " οἱ οὖν 
ἀδελφοὶ χάριν ἀναπαύσεως ἐδίδουν αὐτῷ * ὁ δὲ γέρων 
μετὰ χαρᾶς ἐλάμδανεν, ἵνα ἑαυτὸν βασανίσῃ * ὁ δὲ 
μαθητὴς, εἰδὼς τὸ πρᾶγμα, ἔλεγε τοῖς ἀδελφοῖς * διὰ 
τὸν χύριον, μὴ δῶτε αὐτῶ * si δὲ μήγε, εἰς τὸ χϑλλίον 
μῶλει ἑαυτὸν δαμάξειν * χαὶ μαθόντες οἱ ἀδελφοὶ 
οὐχ ἔτι αὐτῷ παρεῖχον (d). 

41. Παρερχομενὸς ποτε ἀπὸ τοῦ ἕλους εἰς τὸ xs)- 
iio» ἑαυτοῦ ὁ à66ac Μαχάριος, ἐδάσταζε θαλλία, 
καὶ ἰδοὺ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ διάθολος QAO κατὰ τὸν 
ὁδὸν μετὰ δρεκάνον * καὶ ὡς ἠθέλησεν αὐτὸν χροῦσαι, 
οὐκ ἴσχυσε " xal λέγει αὐτῷ * πολλὴ βία ἀπὸ coU, 
Μαχάρις, ὅτι οὐ δύναμαι πρὸς σέ" ἰδοὺ γάρ, εἴ τι 
ποιεῖς, χἀγὼ ποιῶ * σὺ νηστεύεις ᾿ xdyo 17, ἀγρυ- 
πνεῖς " χἀγὼ ὅλως οὐ xotu&pat * ἕν ἐστι μόνον, ἐν o 
νιχᾷς με΄ λέγει αὐτῷ ὁ A668; Μαχάριος * 
τοῦτο ; ὁ δὲ ἔφη - à τἀπείνωσίς σου * xxi διὰ τοῦτο 
οὐ δύναμαι πρὸς σέ 

12. (e) ᾿Βρωτησάν τινες τῶν πατέρων τὸν ἀδθᾶν 
Ναχάριον τὸν Αἰγύπτιον, λέγοντες * πῶς ὅτε ἐσθίεις 
καὶ ὅτε νηστεύεις τὸ σῶμα σον ξηρὸν ἐστι ; χαὶ λέγει 


alienum depositum ? Responsum dedit homo : Abs- 
conditum est in domo mea sub pede lecti. Senex 
ad ipsum : Iterum dormi usque ad resurrectionis 
diem. Quod conspicati fratres prae timore cecide- 
runt ad pedes eius. Tum iis senex ait: Non pro- 
pter me id evenit ; nihil quippe sum : sed propter 
viduam et pupillos Deus rem fecit. Hoc vero ma- 
gnum est, quod Deus vult animam esse sine pec- 
cato, et quicquid petierit accipiet. Profectus igitur 
nuntiavit viduae, ubi iaceret depositum. Quae acci- 
piens dedit domino, acinlibertatem asseruit liberos. 
Omnesque, qui miraculum audiverunt, gloriam de- 
derunt Deo. 

8. Petrus abbas narravit, beatum Macarium, 


p duum aliquando anachoretam quemdam invenisset 


C 


aegrotantem, sciscitatum esse ex eo, quidnam cibi 
sumere vellet. Qui postquam pastillum petiit, vi- 
rum fortem, quum nihil in cella esset, proficisci 
Alexandriam non piguit, ut aegro afferret ; neque 
mira res manifesta cuiquam facta esl. 


9. Iterum memoravit : Macario abbati prae cun- 
ctis fratribus in simplicitate conversanti quidam : 
Cur, inquiunt, talem te praebes ? Ille respondit : 
Duodecim annis servivi Domino meo, ut mihi hanc 
largiretur gratiam, et vos omnes mihi consilium 
datis, ut deponam eam 1? 

10: Dicebant de Macario abbate, quod, si vacans 
versaretur cum fratribus, hanc sibi legem consti- 
tuebat : Si vinum adfuerit, propter fratres bibe, 
et pro uno vini poculo per unum diem non bibas 
aquam. Igiturfratres,eum reficere cupientes,dabant 
ei.Senex autem cum gaudio admittebat, ut seipsum 
torqueret. AL discipulus eius, cui res nota erat, 
dicebat fratribus : Per Dominum, ne praebeatis 
illi ; alioqui in cella confecturus est se. Quo com- 
perto fratres non amplius ei porrigebant. 

44. Proficiscens aliquando Macarius abbas a pa- 
lude in cellulam suam portabat palmarum ramos, 
et ecce occurrit ei in. via diabolus falcem gerens. 
Qui ut voluit eum ferire, non valuit. Atque 
ei : Multa, inquit, a te vis, Macari, quod adversus 
te nihil possum. Ea enim, quidquid facis, et ego 
facio. Tu jejunas ; et ego : vigilas ; el ego penitus 
non dormio. Unum solum est in quo vincis me. 


ποῖον D Interrogavit Macarius abbas : Quidnam est illud ? 


Respondit : Humilitas tua. Ac propterea adversus 
te nihil possum. 

12. Interrogaverunt quidam e patribus Macarium 
Aegyptium abbatem dicentes : Qui fit ut sive 
comedas, sive ieiunea, corpus tuum siccum sit : 


VARIAE LECTIONES. 


5 Al. ἐγὼ οὐδὲ ὅλως τρὼγω. 


ΝΟΤΑΕ. 


(a) Δέγων * ὁ δεῖνα, in Vitis Patrum : dicens illi, 
dicehs ille. 


pro 
lel Cf. VV. PP. Rosw. lib. VI libell. 2, 8. 
CI. Raderi Viridar. III, 6, 19. 


ad Cf. VV. PP. Rosw. lib. lll cap. 53; lib. V 
bell. 4, 26. 

(e) CL VV. PP. Rosw. lib. lll cap. 124; lib. V 
libell. 15, 26 ; lib. VII cap. 13, 6. 


441 


menta quae comburuntur, omnino ab igne consu- 
mitur. Similitersi mundaverit homo mentem suam 
in timore Dei, ipse timor Dei corpus ejus con- 
sumit. 

13. Profectus aliquando Macarius abbas e Sceti 
in Terenuthim, ingressus est fanum, ut dormiret. 
Ibi erant vetera Ethnicorum cadavera ; e quibus 
'unum acceptum posuit sub capite suo velut embri- 
mium. Daemones ergo, intuiti ejus audaciam, invi- 
derunt ei. Ac volentes eum terrere, velut feminae 
nomen vocabantdicentes: Heustu,veni nobiscum ad 
balneum. Responditautem alius daemon desubipso 
tanquam e mortuis, loquens : Peregrinum habeo 
super me, nec possum ventire. At senex territus 
non est, sed sudacter verberabat corpus, et : Surge, 
inquit, vade in tenebras, si potes. Quo audito dae- 
mones clamaverunt voce magna dicentes : Vicisti 
nos. Et pudore suffusi aufugerunt. 

14. Dicebant de Macario Aegyptio abbate, quod 
ascendens e Sceti, ac sportulas portans, defatiga- 
tus sedit; oravitque in hunc modum : Deus, tu 
scis, nihil mihi virium superesse. Et illico ad flu- 
vium delatus cst. 

15. Quidam in Aegypto filium habuit paralyU. 
cum. Quem cum ad cellulam Macarii abbatis tulis- 
'set, et ad ostium plorantem reliquisset, longe re- 
cessit. Igitur senex deorsum adspiciens vidit pue- 
rum et interrogat eum : Quis te huc attulit ? Re- 
spondet : Pater meus huc ine projecit et abiit. Ait 
ei senex : Surgens assequere eum. Statimque sa- 


natus surrexit et patrem consecutus est. Atque ita C 


abierunt in domum suam. 

16. Macarius magnus abbas dicebat fratribus in 
Sceti, postquam dimisit ecclesiam : Fugite, fratres. 
Ait illi senum quidam : Quonam fugere poterimus 
ultra solitudinem hanc ? Ipse vero digitum suum 
ad os ponebat dicens : Fugite hoc. Tum ingredie- 

batur in cellulam suain et clauso ostio sedebat. 


17. Idem Macarius abbas dixit; Si quempiam 
increpando ad iram commoveris, affectui tuo sa- 
tisfacis. Neque enim ut alios salves, perdes te 
ipsum. 

18. Idem Macarius abbas, cum esset in Aegypto, 
invenithominem habentem jumentumet praedentem 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 
Respondet iis senex : Lignum, quod versat sar- Α αὐτοῖς à γέρων " 


248 


τὸ ξύλον τὸ στρέφον τὰ χαιόμενα 
φρύγανα dv ὅλου ἐσθίεται ix. τοῦ πυρός " οὕτως ἐὰν 
χαθαρεύσῃ ἄνθρωπος τὸν νοῦν αὐτοῦ ἐν τῷ φόδω 
τοῦ Θιοῦ, αὐτὸς ὁ φόδος τοῦ Θεοῦ κατεσθίει τὸ σῶμα 
αὐτοῦ (a). 

13. ᾿Ανέδθη ποτὲ ὁ ἀδθᾶς Μαχάριος ἀπὸ Σχήτεως 
εἰς Τερενοῦθιν " xoi εἰσῆλθεν εἰς τὸ ispóv κοιμηθᾷ- 
ναι * ἦσαν δὲ ἐχεῖ σχηνώματα Ἑλλήνων παλαιά " 
450 x«i λαδὼν ἕν, ὑπέθηχε τῇ ἑαυτοῦ χεφαλῇ ὡς 
ἐμθρίμιον " οἱ οὖν δαίμονες ὁρῶντες αὐτοῦ τὸ θαρσα- 
λέον, ἐφθόνησαν * xai θέλοντες αὐτὸν πτοῦσαι, ἐφώ- 
νουν ὡς γυναικὸς ὄνομα, λέγοντες * ὃ δεῖνα, δεῦρο 
μεθ᾽ ἡμῶν εἰς τὸ βαλανεῖον * ὑπήχουσε δὲ ἄλλος δαί- 
pe» ὑποχάτωθεν αὐτοῦ ὡς ix τῶν νεχρῶν λέγων * 
ξένον ἔχω ἐπάνω μου, χαὶ οὐ δύναμαι ἐλθεῖν * ὁ δὲ 
γέρων οὐχ ἐπτοήθη, ἀλλὰ θαῤῥῶν ἔτνπτε τὸ σχήνωμα 
Ayo * ἔγειραι, ὕπαγε sic τὸ σχότος, εἰ δύνασαι " xai 
τοῦτο ἀχούσαντες οἱ δαίμονες, ἔβοησαν φωνῇ μεγάλη 
λέγοντες " ἐνίχησας ἡμᾶς " xal ἔφυγον καταισχυνό- 
μενοι (b). 

14. “Ἔλεγον περὶ τοῦ «662 Μακαρίου τοῦ Alyv- 
πτίου 18, ὅτι ἀναδαίνων ἀπὸ Σχήτεως, xal βαστάζων 
σπυρίδας, χοπιάσας ἐχαθέσθῃη * καὶ εὔξατο λέγων * ὁ 
Θεὸς, σὺ οἶδας ὅτι οὐχ 13 ἰσχύω * καὶ εὐθέῶς εὑ- 
ρέθη ἐπὶ τὸν ποταμόν (c). 

15. Ἦν τις ἔχων νἱὸν παραλυτιχὸν ἐν Αἰγύπτω * 
xal ἤνεγχεν αὐτὸν εἰς τὸ κελλίον τοῦ ἀδδὰ Μαχα- 
ρίον * x«l ἀφεῖς αὐτὸν ἐπὶ QS Ὦ rà» θύραν χλαίοντα, 
ἀνεχώρησε μαχράν * παραχύψας οὖν ὁ γέρων εἶδε τὸ 
παιδίον 3, xai λέγει αὐτῷ * τές Üvtyxé σε ὦδε; χαὶ 
λέγει" ὁ πατὴρ μου ἐῤῥιψέμε ὦδε, xai ἀπῆλθε" 
λέγει αὐτῷ ὁ γέρων * ἀναστὰς χατάλαδε αὐτόν " xdi 
εὐθέως ὑγιάνας ἀνέστη, x«l χατέλαδε τὸν πατέρα 
αὐτοῦ * xai οὕτως ἀπῆλθον εἰς τὸν oixov αὐτῶν (d). 

(0θ. Ὁ ἀδόᾶς Μαχάριος ὁ μέγας ἔλεγε τοῖς ἀϑελ- 
φοῖς iv τῇ Σχήτει, ὡς ἁπᾶνε τὸν ἐκχλησίαν " φεῦ- 
yttt, ἀδελφοί " xai εἶπεν αὐτῶ τις τῶν γερόντων᾽ 
ποῦ ἔχομεν φυγεῖν v)bev τῆς ἐρήμου ταύτης ; ὁ δὲ 
ἐτίθει τὸν δάχτυλον αὐτοῦ εἰς τό στόμα λέγων * τοῦτο 
φεύγετε" χαὶ εἰσήρχετο slg τὸ κελλίον ἑαυτοῦ xai 
ἔχλειε τὴν θύραν xal ἐχάθητο (e). 

47. Εἶπεν ὁ αὐτὸς ἀδδᾶς Μακάριος * &dv τινι 
ἐπιτιμῶν εἰς ὀργὴν xtygÜdc, ἴδιον πάθος πληροῖς . 
οὐ γὰρ ἵνα ἄλλους σώσῃς, σεαυτὸν ἀπολέσεις (f). 

48. Ὁ αὐτὸς ἀββᾶς Μακάριος, ἐν Δὲγύπτῳ ὦν, 
εὗρεν ἄνθρωπον 98$ 9S ἔχοντα χτῆνος καὶ συλοῦντα τὰς 


quae ad usum suum possidebat: ipsevero tanquam [) χρείας αὐτοῦ * xai αὐτὸς ὡς ξένος παραστὰς τῷ συ- 
peregrinus adstans furi, una onerabat jumentum, λοῦντι, συνεγέμου τὸ xtüvoc, καὶ μετὰ πολλῆς àcv- 
magnaque cum quiele dimisit eum dicens : Nihil χίας προέπεμπεν αὐτὸν λέγων, ὅτι οὐ δὲν εἰ σηνιγ' 
intulimus in mundum : haud dubium quod nec au- χαμεν εἰς τὸν χόσμον, δῆλον ὅτι οὐδὲ ἐξενιγ' 


VARIAE LECTIONES. 
1? A]. add. ὅτι ἔχλαιεν. 
NOTAE. 


Besarioni tribuitur ibid. lib. III cap. 14. . 
ἢ ἃ VV. PP. Rosw. lib. V libell. 4 31. 
e 


18 Al. “οὔ μεγάλον. 19 Al. οὐχέτι. 


(o) Cf. VV. PP. Rosw. lib. V libell. 3, 8. 

(b) VV. PP. Rosw. lib. V libell. 7, 10. 

b HAM PP. Rosw. lib. 11] cap. 213 ; lib. VI, li- 
ell. 


(d) Cf. VV. PP. Rosw. lib. Vl libel. 2, 7. Idem 


Cf. VV. PP. Rosw. lib. Ill, cap. 81 ; lib." 
. 4, 98. 


440 


APOPHTHEGMATA. 


κεῖντι δυνάμεθα ?1 ὁ Κύριος ἔδωχεν" ὡς αὖὐ- À ferrequid possumus. Dominus dedit ; sicut ipse vo- 


τὸς ἠθέλησεν, οὕτως xal ἐγένετο" εὐλογητὸς 
Κύριος ἐπὶ πασιν (a). 

49. ᾿Ηρώτησαν τινες τὸν ἀδδᾶν Μακάριον, λέγον- 
τες * πῶς ὀφιΐομεν προσεύχεσθαι ; λέγει αὐτοῖς ὁ 
γέρων" οὐχ ἔστι χρεία βαττολογεῖν, ἀλλ᾽ ἐχτείνειν 33 
τὰς χεῖρας, καὶ λέγειν *— χύριε, ὡς θέλεις xal ὡς οἷ- 
δας ἐλέησον 33" ἐὰν δὲ ἐπίχειται πόλεμος " χύριε, 
βοήθει" * xai αὐτὸς οἶδε τὰ συμφέροντα, xal ποιεῖ 


μεθ᾽ ἡμῶν ἔλεος (5). 


20. Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος " εἰ γέγονεν ἐν σοὶ 
ἡ ἐξουδένωσις ὡς ὁ ἔπαινος, καὶ ἡ πενία ὡς ὁ πλοῦ- 
τος, xxl 9 ἔνδεια ὡς à δαψίλεια, οὐχ ἀποθνήσχεις " 
ἀμήχανον γὰρ ἐστι τὸν χαλῶς πιστεύοντα, Q3 x«i 
ἐν εὐσιεδεία ἐργαζόμενον, ἐμπεσεῖν εἰς ἀχαθαρσίαν 
παθῶν x«i δαιμόνων πλάνην (c). 

24. Ἔλεγον, ὅτι ἐσφάλησαν δύο ἀδελφοὶ [εἰς 1* 5] 
Σχῆτιν “ x«l ἐχώρισεν αὐτοὺς, ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος ὁ 
πολιτιχός * χαὶ ἦλθον τινες, xai εἶπον τῷ ἀδθᾶ Μα- 
καρίῳ τῷ μεγάλῳ τῷ Αἰγυπτίῳ" Ὁ δὲ εἶπεν * Οὐχ εἰσὶν 
οἱ ἀδελφοὶ χεχωρισμένοι, ἀλλὰ Μαχάριός ἐστι χεχω- 
ρισμένος - ὄν γὰρ ἀγαπῶν αὐτόν - ἤχουσεν ὁ ἀδθᾶς 
Μαχώριος, ὅτι ἐχωρίσθη ὑπὸ τοῦ γέροντος, καὶ ἔφυ- 
γεν εἰς τὸ ὅλος" ἐξῆλθεν οὖν ὁ ἀδθᾶς Μαχάριος ὁ μέ- 
7«6 * χαὶ εὑρίσκει αὐτὸν τιτρωσχόμενον ὑπὸ τῶν χω- 
γώπων ' xal λέγει αὐτῷ σὺ ἐχώρισας τοὺς ἀδελφούς, 
x«i ἰδοὺ εἶχον ἀναχωρῆσαι εἰς τὴν χώμην᾽ ἐγὼ δέ σε 
ἐχώρισα, xal σὺ ὡς χαλὴ παρθένος εἰς τὸν ἐσώτερον 
χοιτῶνα ἔψυγες ὦδε * ἐγὼ χαλέσας τοὺς ἀδελφοὺς, 
ἐμαθον παρ᾽ αὐτῶν xal εἶπον * οὐδὲν τούτων γέγονε * 
βλέπε οὖν καὶ σύ, ἀδελφέ, μὴ ἀπὸ δαιμόνων ἐχλενά- 
σθης, οὐδὲν γὰρ ἑώραχας * 8 Καὶ ἅ, ἀλλὰ βάλε μετάνοιαν 
ὑπὲρ τοῦ σφαλματὸς σου. ὁ δὲ εἶπεν * εἰ θῶλεις δός 
μοι μετάνοιαν " ἰδὼν δὲ ὁ γέρων τὴν ταπείνωσιν αὖ- 
τοῦ, ἔλεγεν ^ ὕπαγε, καὶ νήστευσον τρεῖς ἐδδομάδας, 
κατὰ ἑδδομάδα ἐσθίων * αὕτη γὰρ ἦν ἡ ἐργασία αὐὖ- 
τοῦ πάντοτε, τὰς ἐόδομχδας νηστεύειν. 

22. Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Μωῦσῶς τῷ ἀδόᾷ Μακχαρίῳ εἰς 
Σχῆτιν *' θέλω ücvxdcat, χαὶ οὐχ ἀφιοῦσί us οἱ ἀδελ- 
eoi - χαὶ λέγει αὐτῷ ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος * θεωρῶ, ὅτι 
ἡ φύσις σου ἀπαλή ἐστι, καὶ οὐ δύνασαι ἀποστρέψαι 
ἀδελφόν * ἀλλ᾽ ἐὰν θῶνς ἡσυχάσαι, ὕπαγ εἰς τὴν 
ἔρημον ἔσω εἰς riv. πέτραν, χἀχεῖ ἡσυχάζεις ᾿" xol 
τοῦτο ἐποίησε καὶ ἀνεπάρ. 

23. ᾿Αϑελφὸς παρέδαλε τῷ ἀδύᾷ Μαχαρίῳ τῷ 
Αἰγνπτίῳ, χαὶ λέγει αὐτῷ  ἀδόᾷ, εἰπέ μοι ῥῆμα 
πῶς σωθῶ ' χαὶ λέγει ὁ γέρων " ὕπαγε εἰς τὸ μνη- 
μεῖον, x«l ὕδρισον χοὺς νεκροὺς * ἀπελθὼν οὖν ὁ 
ἀδελφὸς ὕχρισε xal ἐλίϑθασε" x«l ἔλθὼν ἀπήγγειλε 


τῷ γέροντι" χαὶ λέγει αὐτὼ " οὐδὲν σοι ἐλάλησαν ; 


luit, ita et Γαοέμηι ει. Benediclus Dominus in omni- 
bus. 

19. Interrogaverunt quidam Macarium abbatem 
dicentes : Quomodo debemus orare ? Respondit iis 
senex : Non opus est loqui multum, sed exten- 
dendae sunt manus etdicendum : Domine, sicut vis 
et sicut nosti, miserere. Si autem ingruerit tenta- 
tionis impugnatio, dic : Domine, adjuva. Ipse au- 
tem scil, quae expediant, et facit nobiscum mise- 
ricordiam. 

20. Dixit Macarius abbas : Si apud te exstiterit 
contemptus velut laus, paupertas tanquam divi- 
tiae, indigentiasicutabundantia, non morieris. Fieri 
enim non potest, ut, qui recte credit, et in pietate 


p operatur, incidat in vitiorum sordes ac daemonum 


errorem. 

21. Proditum est duos fratres in Sceti deli- 
quisse. Quos quum Macarius πολιτιχός abbas se- 
gregassel, nonnulli Macarium magnum Aegyptium 
abbatem adeuntes hoc nuntiarunt. Isautem : Non, in- 
quit, fratressunt segr :gali, sed Macarius ; nam dili- 
gebat eum. Macarius autem abbas, asene se segre- 
gatum esse audiens, fugitad paludem; atque ille- 
reperit eum a culicibus perforatum. Cui : Tu, in- 
quit, segregasli fratres, iique, ecce, secedere po- 
terant in vicum. Ego vero te segregavi, tuque ve» 
lut pulchra virgoin interius cubiculum huc fugisti. 
At ego vocatis fratribus didici, nihil horum fa- 
ctum esse. Prospice igitur et tu, frater, ne ἃ dae- 
monibus illusus fueris ; nam nihil vidisti ; sed 
poenitentiam age pro delicto tuo. Ille respondit : 
Si vis, da mihi poenitentiam. Videns igitur se- 
nex humilitatem ejus : Vade, inquit, jejuna tribus 
hebdomadis,semel singulis hebdomadis comedens. 
Haec enim erat exercitalio ejus perpetua, per heb- 
domadas jejunare. 


22. Moyses abbas Macario abbati in Sceti :' 
Volo, inquit, cum quiete ac silenlio vivere, nec 
sinunt me íratres. Cui Macarius abbas respon- 
dit : Video te indolis mollioris esse, nec posse 
fratrem a te avertere ; sed si desideras quietam vi- 
tam, proficiscere ad eremum introin petram, et ibi 
quiete deges. Fecit igitur hoc et conquievit. 

23. Frater convenit Macarium Aegyptium abba- 
tem, cui : Abba, inquit, dic mihi verbum, quo- 
modo salver. Ait senex : Vade in sepulchrum, et 
maledictis mortuos impete. Abiens igitur frater 
eos conviciis et lapidibus appeliit, reversusque 
annuntiavit seni. Qui ab eoquaerit : Nihilne tibilo - 


VARIAE LECTIONES. 
31 δῆλον — δυνάμεθα om. al. 33 AL inser πυχνά" L.Dorothei Epist. 1. 35. Al. add. με  ** ΑἹ, 


add. μοι’ 3" si; om. Edd., addidi ex coni. 


NOTAE. 


(a) I. Tim. VI, 7 Job. 1,21. Cf. VV. PP. Rosw. 
lib. III cap. 73 ; lib. V libell. 16, 6 ; lib. VII cap. 


3, 1. 
(ὁ) Cf. VV. PP. Rosw. lib. III, cap. 207 lib. V 


libell. 12, 10. 
(c) Cf. VV. PP. Rosw. lib. VII cap. 38, 2. Sen- 
tentiae Aegypt. PP. 23. 


8$. MACAHIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


euti sunt ? Ilio : Níhil. Tum seoex : Iterum, ioquit, A Q5 o δὲ ipn “οὐχὶ λέγει αὐτῷ ὁ γέρων - ὕπαγε 


proficiscere eras, eosque laudibus effer. Pergens 
itaque frater collaudavit eos, vocans : Apostoli, 
sancti, justi. Tum adiit senem dixitque : Laudavi. 
Qui : Nihilne, inquit, tibi responderunt ? Frater : 
Nihil, Tunc senex init : Ností, quantis eos con- 
tumeliis affeceris,[nec quidquam responderunttibi ; 
et quantis eosdem laudibus ornaveris, nihilque ad 
te prolocuti sunt. Ita οἱ tu, sí salvari cupis, mor- 
tuus filas, nec injurias hominum, nec laudes eo- 
rum cogites, instar mortuorum : sic enim poterís 
salvus fleri. 

24. Proficiscens aliquando Macarius abbas cum 
fratribus per Aegyptum puerum audivit matri suae 
ita loquentem : Mater, dives quidam diligit me, et 
odi eum ; pauper vero odit me, et diligo eum. Quo 
audito sermone Macarius abbas admiratus est. Tum 
fratres : Quid, inquiunt, hoc verbi est, pater, quod 
admireris * Senex respondit : Revera Domipus no- 
ster dives est, et diligit nos, ipsi autem nolumus 
el obtemperare ; inimicus contra noster diabolus 
pauper est, oditque nos, et nos diligimus impuri- 
tatem ejus. 

25. Hogans Poemen abbas eundem multis cum 
lacrimis : Dio. mihi, inquit, quomodo salver. Cui 
senex respondit : Quam quaeris rem, iam recessit 
& monachis. 

40. Macarius abbas aliquando adiit Antonium 
abbatem, Quocum collocutus, cum in Scetim re- 
verteretur, fratribus obviam venientibus inter ser- 
moocinandum : Antonio, inquit, abbati dixi, nos 
non habere in loco nostro oblationem. Sed patres 
aliis de rebus disserere coeperunt, neo quaesie- 
runt amplius discere responsum senis, neque ipse 
prolocutus est. Hoo igitur quidam ex patribus 
dixit : Si viderint patres, e fratrum memoria exci- 
dere, ut de re iis utili interrogent, adigunt se 
ipsos, ut principium sormonis proferant ; quod si 
vero a fratribus non adigantur, se"?monem non per- 
sequuntur, ut ne deprehendauntur locuti non inter- 
rogati, videaturque loquela otiosa esse. 


97. Esaias abbas interrogans Macarium abba- 
tem : Profer. mihi, inquit, sententiam. Cui senex 
respondit : Homines fuge. Esaias abbas : Quid 
est, inquit, fugere homines ? Respondit senex : Se- 
dere in cella tua et deflere peocata tua. 


$8. Paphuutius abbas, Macarii abbatis discipu- 
lus, hoo retulit : Rogavi, iuquit, patrem meum, ut 
mihi diceret verbum. ls autem : Nemimem, inquit, 
laeseris, nee quemquam condemuaveris. Haec ob- 
serva et salvaberis, 

$9. Macarius abbas dixit : Noli dormire in cella 
fratris, quem mala fama petit. 


πάλιν αὔριον, καὶ δόξασον αὑτοὺς, ἀπελθὼν οὖν ὁ 
ἀδελφὸς ἐδόξασεν αὐτοὺς λέγων * ἀπόστολοι, &ytot, 
καὶ δίκαιοε - χαὶ ἦλθε πρὸς τὸν γέροντα, xei εἶπεν 
αὐτῷ * ἐδοξασα " καὶ λέγει αὐτῷ * οὐδέν σοι ἀπεκρέθη- 
σαν ; ἔψη ὁ ἀδελφὸς" οὐχί" λέγει αὐτῶ ὁ γέρων " οἶδας 
πόσα ἡτίμασας αὐτούς, καὶ οὐδὲν ἀπεχρίέθησαν, χαὶ 
πόσα ἐδόξασας αὐτούς, χαὶ οὐδέν σοι ἐλάλησαν. οὔ- 
τως καὶ σύ, ἐὰν θέλῃς σωθῆναι, γενοῦ νεχρός * μήτε 
τὸν ἀδικίαν τῶν ἀνθρώπων, püre τὴν δοξαν αὐτῶν 
λογίσῃ, ὡς οἱ vtxpol * xai δύνασαι σωθῆναι (a). 


44. Παρερχόμενός ποτε ὁ ἀδῥᾷς Μαχάριος μετὰ 
ἀδελφῶν διὰ τῆς Αἰγύπτου, ἥχουσε παιδίου λέγοντος 
tfp wtpl αὐτοῦ" ἀμμᾶ, πλούσιός τις ἀγαπᾷ με, καὶ 

B μισῶ αὐτόν " καὶ πτωχὸς μισεῖ με, xal ἀγαπῶ αὐτόν. 
καὶ ἀχούσας ὁ ἀδθᾶς Μαχάριος ἐθαύμασε * καὶ λέγου- 
σιν αὐτῷ οἱ ἀδελφοί * τί ἐστε τὸ ῥῆμα τοῦτο, πάτερ᾽ 
ὅτι ἐθαύμασας; ΔΘ καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ γέρων ᾿ 
ἀληθῶς ὁ χύριος ἡμῶν πλούσιός ἐστι χαὶ ἀγαπᾷ 
ἡμᾶς, καὶ οὐ θέλομεν αὐτοῦ ἀχοῦσα " ὁ δὲ ἐχθρὸς 
ἡμῶν διάθολος πτωχὸς ἐστι xal μισεῖ ἡμᾶς, καὶ ἀγα- 
πῶμεν αὐτοῦ τὴν ἀχαθαρσίαν. 

25. Παρεκάλεσεν ὁ ἀδδᾶς Ποιμὴν αὐτὸν μετὰ 
πολλῶν δαχρύων λέγων " εἰπέ μοι ῥῆμα πῶς σωθῶ- 
ἀποχριθεὶς δὲ ὁ γέρων εἶπεν αὐτῷ * τὸ πρᾶγμα ὃ 
ξητεῖς, ἀπῆλθε νῦν ἀπὸ τῶν μοναχῶν, 

26. Παρέδαλέ ποτε ὁ ἀδθᾶς Μαχάριος τῷ 6600 
᾿Αντωνίῳ * χαὶ λαλήσας αὐτῷ ὑπέστρεψεν εἰς Ixij- 
τιν * καὶ ὄλθον οἱ πατέρες εἰς ἀκείντηασεν αὐτοῦ - xai 
ὡς ἔλαλουν, εἶπεν αὐτοῖς ὁ γέρων " ἔφην τῷ da 
᾿Αντωνίῳ, ὡς οὐχ ἔχομεν προσφορὰν ἕν τῷ τόκῳ 
ὑμῶν" καὶ ὄρξαντο οἱ πατέρες λαλεῖν περὶ ἄλλων, 
χαὶ οὐχ ἠρώτησαν ἔτι μαθεῖν τὸν ἀπόχρισιν παρὰ 
τοῦ γέροντος, οὔτε ὁ γέρων αὐτοῖς εἶπε " τοῦτο οὖν 
ὅλεγέ τις τῶν πατέρων, ὅτι ἐὰν ἔϑωσιν οἱ πατέρες 
ὅτι λανθάνει τοὺς ἀδελφοὺς 457 τὸ !* ἐρωτῆσαι 
περὶ πράγματος ὠφελοῦντος αὐτούς, ἀναγχάξουσιν 
ἑαυτοὺς εἰπεῖν ἀρχὴν τοῦ λόγον * δὰν δὲ μὴ ἀναγχα- 
σθῶσι παρὰ τῶν ἀδελφῶν, οὐκ ἔτι λαλοῦσι τόν λόγον " 
ἵνα μὴ εὑρεθῶσιν ὡς μὴ ἀκορωτώμενοι καὶ λαλοῦν- 
ttc, καὶ ὡς ἀρφολογία εὑρέφπεται. 

27. 'Hpórnco ὁ ἀϑϑδᾶὰς Ἡσαΐας ὃ «663» Mo- 
κάριον λέγων " εἰπέ μοι ῥῆμα " καὶ λέγει αὐτῶ ὁ γέ- 
po» " φεῦγε τοὺς ἀνθρώκους * ἔλεγε αὐτῷ ὁ ἀδδᾶς 


p Hes*íes τί ἐστι τὸ φεύγειν τοὺς ἀνθρώκους ; ὁ δὲ 


γέρων εἶπεν αὐτῷ ^ τὸ χαϑέσαε εἰς τὸ πελλέον σου, χαὶ 
κλαῦσαι τὰς ἁμαρτίας σον (δ). 

38. Ἔλεγεν ὁ ἀδδᾶς Παφνούτιος ὅ μαϑητὺς τοῦ 
ἀδδᾶ Mexapiov, ὅτι παρεκιδεσα τὸν πατέρα μον, 
λέγων * εἰπέ μοι λόγον " ὁ δὲ ἔφῃ ^ μὴ xaxoxeciey: 
to, μηδὲ χαταχρένες τιν ^ τάῦτα τάρει χαὶ cer. 


29. Εἶπεν ὁ &66a&. Μακώριος ^ μὴ ποιμηϑῆς εἰς 
κελλίον ἀδελφοῦ ἔχοντος χαχὲν φύμην. 


VARIAE LECTIONES. 


δὲ Al. τῷ. 


NOTAE. 


(«) Cf. Hist. Laus, antiqua versio eap. 9. YV. 
PP. Bosw. p. 999, à. P 


(Ὁ) CI. VV. PP. Rosw. lib. 111 cap. 488. 





εἰς Φ 8, Σχῦτιν, xat οὐχ εὗρον ἐν τῷ χελλίῳ αὐτοῦ 
οὐδὲν, εἰ μὸ ὕϑωρ σαπρόν, καὶ λέγονσιν αὐτῷ * 66a, 
δεῦρο ἄνω εἰς τὴν χώμην, x«i ἀναπαύομέν σε * λέγει 
αὐτοῖς ὁ γέρων" οἴδατε, ἀδελφοὶ, τὸ ἀρτοχοπεῖον τοῦ 
δεῖνος εἰς τὴν χώμον ; xal λέγουσιν αὐτῷ * ναί" λέγει 
αὐτοῖς ὁ γέρων * χἀγὼ οἶδα αὐτό * οἴδατε καὶ τὸ χω» 
piov τοῦ δεῖνος ὅπον ὁ ποταμὸς χρούει ; λέγουσιν 
αὐτῷ * ναὶ * λέγει αὐτοῖς ὁ γέρων * χἀγὼ οἶδα αὐτό" 
ὅτε οὖν θέλω, οὐ χρείαν ὑμῶν ἔχω, ἀλλ᾽ ἐμαντῷ 
ἀναδάξω 3, 

31. Ἔλεγον περὶ τοῦ 466a Μαχαρίου, ὅτι εἰ προσ- 
ἠρχετο αὐτῷ ἀδελφὸς ὡς ἁγίῳ γέροντε x«l μεγάλῳ 
μιτὰ φόέξον, οὐδὲν ἐλάλει αὐτῷ ^ εἰ δὲ ἔλεγεν αὐτῷ 
τις τῶν ἀδιλφῶν ὡς ἐξουθενῶν αὐτὸν " ἀδδᾶ, ἄρα 
ὅταν ἧς χαμηλέτῃης χαὶ ἔχλεπτες νίτρον xoi ἐπώλεις 
αὐτὸ, οὐχ ἔδερόν σε οἱ τηρηταί Ἶ ; εἰ ταῦτά τις ἔλεγεν 
αὐτῷ, ἐλάλει αὐτῶ μετὰ χαρᾶς, εἴ τι αὐτὸν ἠρώτα (a). 


32. Ἔλεγον περι τοῦ ἀδόᾶ Μαχαρίου τοῦ μεγά- 
λον, ὅτι γέγονε, καθώς ἐστι γεγραμμένον, θεὸς 59 
ἐπίγειος (D) - ὅτι ὥσπερ ἐστὶν ὁ Θεὸς σχεπάζξων τὸν 
κόσμον, οὕτως γέγονεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος σχεπάζξων 
τὰ ἐλαττώματα, à ἔδλεπεν ὡς μὴ βλέπων, xci ἃ 
ἤχουεν ὡς μὴ ἀχούων (c). 

33. Διηγήσατο 6 ἀδθᾶς Βιτίμιος, ὅτι ἔλεγεν ὁ ἀδᾶς 
Μακάριος" καθημένου μοὺ ποτε εἰς Σχῆτιν, χατέδη- 
σαν δύο νεώτεροι ξενιχοὶ ἐκεῖ ^. χαὶ ὁ μὲν εἷς εἶχε 
γένειον, ὁ δὲ ἄλλος ἀρχὴν βάλλων γενείου * χαὶ ἦλθον 


πρὸς μὲ λέγοντες * ποῦ ἔστιν à xa τοῦ ἀδόᾶ Ma- ( 


χαρίου ; χἀγὼ εἶπον * τέ θέλετε αὐτόν ; xai λέγουσιν * 
ἀχούοντες τὰ περὶ αὐτοῦ χαὶ τῆς Σχήτεως ἤλθομεν 
ἐδεῖν αὐτὸν * λέγω αὐτοῖς " ἐγὼ εἶμι * καὶ ἔθαλον με- 
τάνοιαν, λέγοντες " ὦδε θέλομεν μεῖναι. ἐγὼ δὲ βλέ- 
πων αὐτοὺς τρυφεροὺς x«i ὡς ἀπὸ πλούτου, λέγω 
αὐτοῖς * οὐ δύνασθε χαθίσαι ὧδε" καὶ Mya ὁ μειζό- 
τερος *. ἐὰν μὴ δυνώμεθα καϑίσαι ὦδε, ὑπάγομεν ἀλ- 
λαχοῦ " λέγω ἐγὼ τῷ λογισμῷ μου " διὰ τί διώχω 
αὐτοὺς καὶ σχανδαλέξονται ; ὁ χόπος ποιεῖ αὐτοὺς δι᾿ 
ΦΘΟ ἰαυτὼν φυγεῖν * χαὶ λέγω αὐτοῖς * δεῦτε, 
ποιήσατε ἑαυτοῖς χελλέον εἰ δύνασθε * xai λέγουσι" 
δεῖξον ἡμῖν τόπον, καὶ ποιοῦμεν * ἔδωχε δὲ αὐτοῖς 
ὁ γέρων πῶλεκυν 9. χαὶ ἀναδολίδιν 3 μεστὸν ψωμίων 
x«l ἅλας * ἔδειξε δὲ αὐτοῖς ὁ γέρων xai πέτραν σχλη- 
βὰν λέγων * λατομήσατε ὦδε, xai φέρετε αὐτοῖς ξύλα 
ἔχ τοῦ (Dove, xai στεγάσαντες καθέσατε ^ ἐνόμιζον 
δὲ ἐγώ, φησίν, ὅτι μέλλονσι διὰ τὸν χόπον ἀναχωρεῖν 39, 
ἀρώτησαν δέ με, τί ἐργάζωνται ὦδε" λέγω αὐτοῖς " 
τὴν σειράν ^ χαὶ λαμθάνω fala i τοῦ ἕλους, καὶ 
δειχνύω «Urol; τὴν ἀρχὴν τῆς σειρᾶς, καὶ πῶς ῥά- 
πτειν δεῖ, χαὶ εἶπον * ποιεῖτε σκυρίδας, καὶ παρ- 
ἐχετε τοῖς φύλαξι, καὶ φέρουσιν ὑμῖν ψωμία " λοιπὸν 
οὖν ἐγὼ ἀνεχώρησα " αὐτοὶ δὲ μεθ᾽ ὑπομονῆς παντα 


APOPHTHEGMATA. 
30. Παρέδαλόν ποτε τῷ ἀδόᾷ Μαχαρίῳ ἀδελφοὶ À 


QUA 


30. Ad Macarium abbatem in Scete quondam 
accesserunt fratres, nec quidquam invenerunt in 
cella ejus nisi aquam putridam. ltaque ei: Abba, 
inquiunt, ascende in p gum, etreficiemus te. Qui- 
bus senex respondit: Noslis, fratres, pistrinum 
illius hominis in pago ? Dicunt : Etiam. Deinde 
senex : Ego quoque novi. Nostis et praedium illius 
hominis, ubi fluvius salit ? Aiunt : Novimus. Se- 
nex : Et ego, inquit, novi. Quando igitur placet, 
vobis mihi opus non est, sed ipse mihi adporto. 


31. Aiebant de Macario abbate, quod, si ad eum 
accederet frater cum timore, tanquam ad sanctum 
el magnum senem, nihil ei loquebatur. Si vero 
fratrum quispiam tanquam nihil eum faciens di- 


p ceret ei : Abba, quando eras camelarius te nitrum 


furabaris ac vendebas, nonne verberabant et cu- 
slodes ὃ Si talia quis esset ei locutus, huic cum 
gaudio, si quid eum interrogasset, responsum 
dabat. 

32. De Macario magno abbate asserebant, quod 
exstiterit, sicut scriptum est, deus terrestris, quia 
quemadmodum Deus mundum tegit, ità Macarius 
abbas delicta obtegebat, quae viderat quasi non 
vidisset, quae audierat quasi non audivisset. 


33. Vitimius abbas narravit Macarium abbatem 
ita retulisse : Sedente me aliquando in Scoeti, 
illuc descenderunt duo iuvenes peregrini ; quo- 
rum unus barbam gerebat, alter vero primam emit- 
tebat lanuginem. Qui venerunt ad me rogantes : 
Ubi est cella Macarii abbatis ? Ego : Num quid, in- 
quam, eum vultis ? Aiunt : Audita eius ac Sceteos 
fama venimus, ut videamuseum. Dico iis: Egosum. 
Factaque corporis inclinatione : Hic, inquiunt, cu- 
pimus manere. Ego vero videns eos delicatos et 
velut indivitiis educalos aio : Non potestis resideré 
hic. Maior respondet : Si non possumus remanet: 8 
hic, adalium pergemus locum. Tum ego, apud me: 
Cur, inquam, pello eos, et scandalum patientur ? 
Labor efficiet, ut sponte fugiant. Itaque dico iis : 
Venite, construite vobis cellulam, si potestis. Illi ; 
Ostende nobis locum et construemus. Dedit autem 
iis senex securim, peramque plenam panibus, et 
sal. Ostenditque petram duram monens : Lapides 
hic incidite, atque portate vobis ligna ex palude, 
tectoque imposito residete. Putabam autem. in- 
quit. eos propter laborem recessuros esse. Porro 
petierunt 8 me, quid oo loci operaturi essent. Re- 
spondeo : Plectam facite.Sumptisque foliis palmat- 
rum e palude, ostendo iis plectae principum, et 
quomodo consuere oporteat, et : Pacite, inquam, 
sportas, quas tradetis custodibus, ii vero afferent 
vobis panes. Deinde abscessi. At illi patienter quae- 


VARIAE LECTIONE. 


* Sic pro ἀναβδιθάζω Y! Al. χριτάί" 


15 A]. πέλυχα" 


39 Al. ἀναδολίδιον" ?* Al. φεύγειν. 


NOTAE. 


I Cf. VV. PP. Rosw. lib. VII cap. 12, 2. 
ὁ) Cf. Constit. Apost. 11. 26 Coteler. Patres 


Apost. Tom. I p. 239. 
(c) €f. Sententiae Aegypt. PP. 107. 


355 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


256 


cunque mandaveram exsecuti sunt, nec venerunt Α ἐποίησαν, ὅσα εἶπον «Uroiq* x«l οὐ παρέθαλόν pot 


ad me tribus annis. Ego vero assidue cum animo 
meo colluctabar, reputans : Ecquaeest eorum ope: 
ratio, quod non accesserint interrogaturi de cogi- 
tatione ? Qui procul habitant, veniunt ad me : et 
isti cum propinqui sint, non accesserunt, nec ad 
alios profectisunt : dumtaxat pergunt adecclesiam 
taciti, ut accipiant oblationem. Atque oravi Domi- 
num, ieiunans una hebdomade, ut dignaretur mi- 
hi ostendere operationem eorum. Post hebdoma- 
dem vero surgens ad eos abii, ut intuerer, quo- 
modoagerent. Etcum puIsassem aperuerunt, meque 
salutarunt cum silentio. Feci orationem, et sedi. 
Maior innuit minori, ut egrederetur, ipseque sedit 
ad conficiendam plectam, nec quidquam loquebatur 
Ad horam vero nonam strepitum edidit. Venit iu- 
nior,fecit paulum polentae,ac maiore innuente adp - 
suit mensam, cumque super oai (res paximates 
posuisset, stetit tacens. Ego vero dixi : Surgile.co- 
medamus.Et consurgentes cibum sumpsimus.Attu- 
lit baucale, ac bibimus. Ut autem advenit vespera, 
dicunt mihi : Recedisne ? Respondi : Non,sed hic 
dormio. Unde posuerunt mihi stoream ex parte, et 
sibi ad angulum ex parte, et deposuerunt zonas 
suas et succinctoria, simulque collocaverunt se in 
matta ante me. Ceterum postquam composuerunt 
se, oravi Deum, ut mihi operationem eorum reve- 
laret. Tunc apertum est tectum, ortaque est lux 
velul per diem : ipsi autem non cernebant lucem. 
Cum vero existimarent dormire me, maior fodit 
minoris latus. Consurgunt, cinguntseetexpandunt 
manus ad coelum. Porro ego cernebam eos ; ipsi 
non videbant me. Atque vidi daemones instar mus- 
carum, venientes super minorem ; quorum alii ac- 
cedebant, ut sederent in ore eius, alii in oculis. 
Simulconspexiangelum Dominitenentem gladium 
ignis, cireumvallantem eum, daemonesque ab eo 
propellentem. At maiori non poterant appropin- 
quare. Circa matutinum verotempus recubuerunt : 
atque ego assimilavi me mox expergefactum ; ipsique 
similiter. Hoc autem dumtaxat mihi elocutus est 
verbum major : Vis recitemus duodecim psalmos ? 
Aio : Etiam. Tum psallit minor quinque psalmos, a 
sex versibus, etunum alleluia, atquead unumquem- 
que versum exibat ignis lampas ex ore ejus, adj 
scendebatque in coelum. Pari modo etiam major 
quando aperiebat os suum psallendo, tanquam funi- 
culus ignis egrediebatur, et pertingebat usque in 
coelum. Etiam ego parumper ex pectore recitavi. 
Dein exiens dixi : Orateprome. Ipsi autem inclina- 
verunt se et tacuerunt. Comperi ergo, quod major 
perfectus esset, minorem vero adhuc impugnaret 
inimicus. Ceterum post paucos dies obdormivit 


ἐπὶ τρία ἔτη * xal ἔμετίνα πολεμῶν τοῖς λογισμοῖς, 
λέγων * τίς ἄρα ἐστὶν à ἐργασία αὐτῶν, ὅτι οὐχ ὅλ- 
θον ἐρωτῆσαι λογισμόν ; οἱ ἀπὸ μήχοθεν ?! ἔρχονται 
πρὸς με" xal οὗτοι οἱ ἐγγὺς οὐχ ἦλθον, 91 οὔτε 
δὲ πρὸς ἄλλους ὑπῆγον * εἰ μὴ μόνον εἰς τὴν ἐχχλη- 
σίαν σιωπῶντες, λαθεῖν τὴν προσφορᾶν * x«i ηὐξάμην 
τῷ Θεῷ νηστεύσας τὸν ἑδδομαδα, ἵνα δείξῃ μοι τὴν 
ἐργασίαν αὐτῶν " ἀναστὰς δὲ μετὰ τὴν ἐόδομάδα, 
ἀπῆλθον πρὸς αὐτοὺς ἰδεῖν, πῶς κάθηνται " x«l χρού- 
σαντὸς μου ἀνέῳωξαν, xai ἡσπάσαντό με σιωπῶντες * 
xai ποιήσας εὐχὴν ἐκάθισα * νεύσας δὲ ὁ μείξων τῷ 
μιχροτέρῳ ἐξελθεῖν, ἐχάθισε πλέχειν 53 τὸν σειρὰν 
λαλήσας μηδέν “καὶ τῇ ὥρα τῆς ἐνάτης ἔχρουσε, xai 
ἦλθεν ὁ νεώτερος 33, xal ἐποίησε μιχρὸν ἔψημα, καὶ 
B παρέθηχε τράπεζαν, νεύσαντος αὐτῷ τοῦ μειζοτέρον ᾿ 
καὶ ἔθηχεν εἰς αὐτὴν τρεῖς παξαμάϑας, καὶ ἔστη σιω- 
πῶν * ἐγὼ δὲ εἶπον " ἐγείρεσθε, φάγωμεν " xal ἀνα- 
στάντες ἐφάγομεν " xat ἥνεγχε τὸ βαυχάλιον, χαὶ 
ἐπίομεν * ὡς δὲ ἐγένετο ἑσπέρα, λέγουσί μοι * ὑπ- 
ἄγεις ; ἐγὼ δὲ εἶπον " οὐχί, ἀλλ’ ὦδε χοιμῶμαι - xot 
ἔθηχάν μοι ψιάθιον παρὰ μέρος * καὶ ἑαυτοῖς εἰς τὴν 
γωνίαν ** παρὰ μέρος " x«i ἦραν Q9 τὰς ζώνας 
αὐτῶν xci τοὺς ἀναλάδους, x«i ἔθηχαν ἑαυτοὺς 
ὁμοῦ εἰς τὸ ψιάθιον ἔμπροσθέν μον * ὡς δὲ ἔθηχαν 
ἑαυτούς, ηὐξάμην τῷ Θεῶ, ἵνα μοι ἀποχαλύψῃ τὴν 
ἐργασίαν αὐτῶν * καὶ ἠνεῴχθη ἡ στέγη, καὶ ἐγένετο 
φῶς ὡς ἡμέρα 35 - αὐτοὶ δὲ οὐχ ἐθεώρουν τὸ φῶς " χαὶ 
ὡς ἐνόμιζον ὅτι χοιμῶμαι, νύσσει ὁ μείξων τὸν μι- 
xpórtpov εἰς τὴν πλευράν, xoci ἐγείρονται, xci ζων- 
γῦσιν 86 ἑαυτούς, xol ἐχτείνουσι τὰς χεῖρας εἰς τὸν 
οὐρανόν * x«i ἐθεώρουν αὐτούς * αὐτοὶ δὲ οὐχ ἐθεώρουν 
ps καὶ εἶδον τοὺς δαίμονας ἐρχομένους ὥσπερ μυίας 
ἐπὶ τὸν μιχρότερον " χαὶ οἱ μὲν ὄρχοντο χαθέσαι εἰς 
τὸ στόμα αὐτοῦ, οἱ δὲ εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ * χαὶ 
εἶδον ἄγγελον χυρίον χατέχοντα ῥομφαίαν πυρὸς, xa 
πιριχαραχοῦντα αὐτὸν χαὶ διώχοντα τοὺς δαίμονας 
ἀπ᾽ αὐτοῦ * τῷ δὲ μειξοτέρῳ οὐχ ἐδύναντο προσεγχγί- 
σαι" xal ὡς περὶ τὴν προΐαν ἔθηχαν ἑαντούς * χαγὼ 
ἐποίησα ἐμαυτὸν ὅτι διυπνίσϑην, χαὶ αὐτοὶ ὡσαύτως * 
εἶπε δέ μοι ὁ μείζων τὸν λόγον τοῦτον μόνον * θέλεις 
βάλωμεν τοὺς δώδεχα 49 3 γεωμοὺς ; λέγω * ναὶ - xoi 
ψάλλει ὁ μιχρότερος πέντε ψαλμοὺς ἀπὸ ἐξ στίχων 
xci ἐν ἀλληλούια * χαὶ κατὰ στέχον ἔξήρχετο λαμπὰς 
πυρὸς ix τοῦ στόματος αὐτοῦ, x«i ἀνέθαινεν εἰς τὸν 
οὐρανὸν * ὡσαύτως καὶ ὁ μείξων ὅτι ἤνοιγε τὸ στόμα 


D αὐτοῦ ψάλλων, ὡς σχοινέον πυρὸς (a) tE$pxsro, καὶ 


ἔφθανεν ἕως τοῦ οὐρανοῦ" κἀγὼ εἶπον μικρόν ἀπὸ 
στήθους * χαὶ ἐξελθὼν λέγω " εὔξασθε περὶ 51 ἐμοῦ * 
αὐτοὶ δὲ ἔδαλον μετάνοιαν σιωπῶντες " ἔμαθον οὖν 
ὅτι ὁ μείζων τέλειός ἐστι, τῷ δὲ μιχροτέρῳ ἀχμὸν 
ἐπολέμει ὁ ἐχθρὸς " μετὰ δὲ μιχρὰς ἡμέρας ἔκοι- 
μήθη ὁ μείξων ἀδελφός, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ὁ μι 


VARIAE LECTIONES. 


81 A], μαχρόθεν * 


7 A]. πλέχων᾽ 35 A]. pexpóre 
86 Corr., Coteler, £óvovciv ; al. ζωννύουσι. 7 AL 


04. δὲ Al. inser. ἄλλην, ** Al. ἐν ἡμέρα. 
ὑπέρ. | 


NOTAE 


(a) Xxowto» πυρός, funiculus ignis Rufino inter- 
prete [VV, PP, ΟΕ. lib. Ill. cap. 195]. Porro ad 


Joannis versionem in iisdem Vitis Patrum [μον 
irrepsit, ex abbreviat ura vocisfuniculus. Cornua 


451 


APOPHTHEGMATA. 


πρότερος "xal ὅτε παρέθαλόν τινες τῶν πατέρων πρὸς À maior frater, ac tertia die minor. Cumque e Patri- 


τὸν &66av Μαχάριον, ἐλάμδανεν αὐτοὺς εἰς τὴν xÓ- 
λαν αὐτῶν λέγων " δεῦτε, ἴδετε τὸ μαρτύριον τῶν 
μικρῶν ξένων (a). 

94. ᾿Απέστειλάαν ποτε πρὸς τὸν ἀδβᾶν Μαχάριον 


ἐν 484 τῇ Σκχήτει οἱ γέροντες τοῦ ὄρους, παρακα- 


λοῦντες αὐτόν * χαέ φασι πρὸς αὐτόν * ἵνα μὴ σκυλῇ 
πᾶς ὁ λαὸς πρὸς σέ, ἀξιοῦμέν σε παραγενέσθαι πρὸς 
ἡμᾶς, ὅπως θεασώμεθα πρὸ τοῦ σε ἐχδημῆσαι πρὸς 
κύριον ' παραγενομένου αὐτοῦ ἐν τῷ ὄρει, συνήχθη 
πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτον * x«i παρεκάλουν αὐτὸν οἱ 
γέροντες εἰπεῖν λόγον τοῖς ἀδελφοῖς " ὁ δὲ ἀχούσας 
ἴφη " χλαύσωμεν, ἀδελφοί x«i χαταγαγέτωσαν οἱ 
ὀφθαλμοὸ ἡμῶν ϑδάχρυα, πρὸ τοῦ ἡμᾶς ἀπελθεῖν, 
ὅπον τὰ ἡμῶν δάχρύα χαταχαύσει τὰ σώματα ἡμῶν. 
καὶ ἔχλαυσαν v&vt&;, xol ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον «v- 
τῶν xal εἶπον - πάτερ, εὖξαι ὑπὲρ ἡμῶν (ὁ). 

95. "Alert πάλιν δαιμὼν ἐπέστη τῷ ἀδόᾳ Μα- 
χαρίῳ μετὰ μαχαιρίου, θέλων νὸν πόδα αὐτοῦ χόψαι * 
xai dià τὴν ταπεινοφροσύνην αὐτοῦ μὴ δυνηθεὶς 
)έγει αὐτῷ " ὅσα ἔχετε, xoi ἡμεῖς ἔχομεν " μόνῃ τῇ 
ταπεινοφροσύνῃ διαφέρετε ἡμῶν͵ καὶ χρατεῖτε (c). 


ΔΘ" 36. Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Μακάριος * ἐὰν μνησθῶ-. 
μὲν τῶν ὑπὸ τὼν ἀνθρώπων ἐπαγομένων ἡμῖν χα- 
χῶν, ἀναιροῦμεν τὴν δύναμιν τῆς τοῦ Θεοῦ μνήμης " 
ἐὰν δὲ μνησθῶμεν τῶν χαχῶν τῶν δαιμόνων, ἐσόμεθα 
ἄτρωτοι (d). 

37. Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Παφνούτιος ὁ μαθητὴς τοῦ «66a 
Μαχαρίου, ὅτι ἔλεγεν ὁ γέρων, ὅτι ὅτε ἥμην παιδίον, 
μετὰ τῶν ἄλλων παιδίων ἔδοσχον βοΐδια - καὶ ἀπῆλ- 
θον χλέψαι συχίδια * xal ὡς τρέχουσιν, ἔπεσεν dv ἐξ 
αὐτῶν, καὶ λαδὼν ἔφαγον αὐτό * xai ὅτε μνημονεύω 
αὐτοῦ, χάθημαι χλαίων. 

38. Εἶπεν ὁ ἀδβᾶς Μαχαάριος, ὅτι περιπατῶν ποτὲ 
εἰς τὴν ἔρημον, εὗρον χρανίον εἰς τὸ ἔδαφος νεκροῦ 
ἐῤῥιμμένον * x«i σαλεύσας αὐτὸ τῇ βαΐνῳ ῥάδδῳ, 
ἔλάλησέ μοι τὸ χρανίον * xai λέγω αὐτῷ * σὺ τίς εἶ ; 
ἀπεχρίθη μοι τό κρανίον * ἐγὼ ὅμην ἀρχιερεὺς τῶν 
εἰδώλων, καὶ τῶν μεινάντων Ἑλλήνων 88 ἐν τῷ τόπῳ 
τούτῳ * σὺ δὲ εἴ Μαχάριος ὁ πνευματοφόρος * otav 
ὥραν ΔΘ σκλαγχνισθῇς τοὺς ἐν τῇ χολάσει, καὶ 
εὔχῃ περὶ αὐτῶν, παραμυθοῦνται ὀλέγον * λέγει αὐτῷ 
ὃ γέρων * ποία ἐστὶν ἡ παραμυθία, καὶ τίς ἡ χόλασις ; 
λέγει αὐτῷ " ὅσον ἀπέχει ὁ οὐρανός ἀπὸ τῆς, το- 
σοῦτόν ἐστιν πῦρ ὑποχάτωθεν ἡμῶν, ἀπὸ ποδῶν ἕως 
κεφαλῆς ἐστηχότων ἡμῶν μέσον τοῦ πυρός * καὶ οὐκ 
ἔστι πρόσωπον πρὸς πρόσωπον θεάσασθαί τινα, ἀλλὰ 
τὸ πρόσωπον ἑχάστον 39 πρὸς τὸν érípou νῶτον χε- 
χκόλληταε * ὡς οὖν εὔχῃ ὑπὶρ ἡμῶν, ix μέρους τις 
θεωρεῖ τὸ πρόσωπον τοῦ ἑτέρου " αὕτη ἐστὶν ἡ πα- 


bus nonnulli adirent Macarium abbatem, ducebat 
eosin cellam eorum dicens : Venite, videte mar- 
tyrium minorum peregrinorum. 

34. Miserunt aliquando ad Macarium abbatem 
in Sceli senes montis, precantes eum ao dicentes: 
Ne universa multitudo ad te veniendo fatigetur, 
precamur, ut accedas ad nos, teque videamus, 
antequam emigres ad Dominum. Qui cum adfuisset 
in monte, congregata est omnis multitudo ad eum. 
Senes vero rogaverunt, ut ad fratres haberet ser- 
monem. llle igitur : Ploremus, inquit, fratres, et 
oculi nostri profundant lacrimas, antequam eo 
abeamus, ubi lacrime nostre combusture sunt 
corpora nostra. Et ploraverunt cuncti, ceciderunt- 


Β que super faciem suam et dixerunt : Pater, ora pro 


nobis. 

35. Aliaiterum vice daemon adversus Macarium 
abbatem insurrexit cum gladiolo, ejus pedem am- 
putaturus. Quod cum propterhumilitatem eius non 
potuisset, ei : Quaecunque habetis, inquit, habe- 
mus et nos ; sola humilitate ἃ nobis differtis, et 
praevaletis. 

36. Dixit Macarius abbas : Si retinuerimus me- 
moriam malorum ab hominibus nobis inflictorum, 
&bolemus vim recordationis Dei : si vero recordati 
fuerimus malorum, quae per daemones contin 
gunt, erimus invulnerati. 

91. Paphnutius abbas, Macarii abbatis diseipu- 
lus, retulit, senem dixisse : Quando puer eram, 


C buculascumaliis pueris pascebam, qui perrexerunt 


furatum ficus. Dumque currunt, una ex iis cecidit, 
quam tollens comedi. Quoties igitur rei eius memo- 
ria redit, plorans sedeo. 

38. Narravit Macarius abbas: Iter agens ali- 
quando per eremum, inveni calvariam mortui ad 
solum iacentem ; quam cum baculo palmeo movis- 
sem, locuta est mihi calvaria. Dico ei : Tu quises? 
Respondit mihi calvaria : Ego eram pontifex 
idolorum, eorumque gentilium, qui in hoc loco 
degebant: tu vero es Macarius Spiritu divino re- 
pletus ; quacunque hora commotus fueris miseri- 
cordia erga eos, qui in tormentis sunt, et oraveris 
pro iis, paululum sentiunt solatii. Ait senex : Quod- 
nam est solatium, et quodnam tormentum? Illa : 
Quantum, inquit, a terra distat coelum, tantum est 
ignis infra nos, a pedibus usque ad caput stantibus 
nobis in medio ignis, nec licet facie ad faciem vi- 
dere quemquam, sed cujusque facies dorso alterius 
adhaeret. Quando igitur oras pro nobis, unus ex 
parte spectat faciem alterius. Hoc 6st solatium. Et 


VARIAE LECTIONES. | 
9 A]. ἱερεὺς τῶν Ἑλλήνων τῶν μεινάντων" ὃ Al. ἀλλὰ νῶτος ἐχάστον. 
NOTAE. 
. (a) Sq Iv. PP. Rosw. lib. III cap. 195 ; lib. VI χα. d) Cf. Evagr. Ca ita Acticaad Anatolium ca 


€) Cf. supra sub. 11; VV. PP Rosw. lib. Ill cap. 
; lib. V libell. 45, 36 ; lib. VII cap. 13, 6. 


ParROL. GR. XXXIV. 


(d Cf. VY. PP. Rosw. lib. V libell. 3, 9. 


1; Socr. Hn. ; VV. PP. Rosw. 1 
V libell. 10, δ τὰ "vir d 31, & ; sententiae 


.350 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI 


260 


lacrimans senex dixit: Vae diei in qua natus est Α ραμυθίέα * x«i χλαυσας ὁ γέρων εἶπεν * οὐαὶ τῇ ἡμέρᾳ 


homo! Atque ait ei senex: Estne aliud gravius sup- 
plicium? Respondet cranium : Major poena est 
subter nos. Ait ei senex : Et quinam illie degunt ? 
Respondet ei cranium : Nos, utpote qui ignoravi- 
mus Deum, modice misericordiam consequimur ; 
qui vero cognoverunt Deum et negaverunt eum, 
subter nobis sunt. Tunc senex calvariam sumens 
humo mandavit. 

39. Narrarunt Macarium Aegyptium abbatem 
aliquando e Sceti ascendisse in montem Nitriae. 
Qui quum appropinquaret, ait discipulo suo ; Prae- 
cede paululum. Qui quidem cum praeiret, obviam 
habuit quendam gentlium sacerdotem. Atque cla- 
manas frater eum vocavit: Heu, heu, inquiens, quo 
curris, daemon ? lile vero conversus plagas ei in- 
flixit, reliquitque semimortuum. Ac tollens quod 
portabatlignum, cucurrit. Paululum progresso ob- 
viam fit inter cursum Macarius abbas, qui ei : Salvus 
sis, inquit, salvus sis, labore confecte. lile admi- 
ratus venit ad eum et ait : Quid boni vidisti in me, 
quod me salutaveris? Ait ei senex : Quoniam con- 
spexi te labore fessum, ac nescis te in vanum defa- 
tigari. Respondet ille : Et ego salutatione tua coin- 
punctus sum, et cognovi ex parte Dei te esse. Alius 
vero malus monachus mihi obviam factus contu- 
melia me affecit,quareego dediei plagas ad mortem. 
Et cognovit senex, eum de discipulo suo loqui. 
Tum apprehensis eius pedibus sacerdos ita locutus 
est: Non dimittam te, nisi me feceris monachum. 
Et venerunt sursum, ubi erat monachus, et sustu- 
lerunt eum portaveruntque in ecclesiam montis. 
Sed cernentes sacerdotem cum eo stupefacti sunt. 
Et fecerunt eum monachum. Multique gentilium 
proptereum facti sunt Christiani. Asserebat ergo Ma- 
carius abbas, quod sermo malus etiam bonos malos 
faciat, el sermo bonus etiam malos reddat bonos. 

&0. Narrabant in absentia Macarii abbatis latro- 
nemipngressum essecellulam eius. Ipseigitur quum 
ad cellulam rediisset, invenit latrouem camelum 
supellectile sua onerantem. Quare introiens in cel- 
lulam et Macarius de vasis accipiebat, et una cum 
eo onerabat camelum. Sarcina igitur imposita fur 
coepit verberarecamelum,utsurgeret.Neque tamen 
surgebat. Quod ubi vidit Macarius abbas, cellulam 
ingressus parvum sarculum invenit, quod emissum 
imposuit camelo dicens : Frater, hoc quaerit ca- 
melus. Ac pede pulsans eum senex ait: Surge. 
Confestimque surrexit, et parumper ilineris con- 
fecit propler eius sermonem. Sed iterum resedit, 


VARIAE LECTIONES. 


40 A]. add. εἰ «or. ἐστιν ἡ παμαρυθία τῆς χολάσεως " 


42. Al. σχαλίδιον " 63 ΑἹ. λαβών. 


τὸ θέλημα " 


ΝΟΤΑΕ. 


" Cf. VV. Rosw. lib. ΠΠ cap. 172; lib. VI libell. 


In Colbertino libro hoc 


' (b) Ὃ λόγος ὁ κακός. 
ὁ λόγος ὁ σχλη- 


reperi Apophthegma : Εἶπεν γέρων * 


ἔν Jj ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος δῦ “ λέγει αὐτῷ ὁ γέρων - ἔστιν 

ἄλλῃ χείρων βάσανος ; λέγει αὐτῷ τὸ χρανίον - μει- 

ζοτέρα βάσανὸός ἐστιν ὑποχάτωθεν ἡμῶν λέγει αὐτῷ 

ὁ γέρων * xai τίνες εἰσὶν ἐχεῖ ; λέγει αὐτῷ τὸ χρα- 

νίον * ἡμεῖς ὡς μὴ εἰδότες τὸν Θεόν, x&v ὀλίγον ἐλεού- 

μεθα. οἱ δὲ ἐπιγνόντες τὸν Θεὸν, καὶ ἀρνησάμενοι 
αὐτὸν 41, ὑποχάτωθεν ἡμῶν εἰσι - χαὶ λαδὼν ὁ γέρων 

τὸ χρανίον, ἔχωσεν αὐτό (a). 

ΔΘ7 39. Ἔλεγον περὶ τοῦ ἀδδὰ Μαχαρίου τοῦ 
Αἰγυπτίον, ὅτι ἀνέδαινέ ποτε ix. τς Σχήτεως εἰς τὸ 
ὅρος τῆς Νιτρίας * χαὶ ὡς ἤγγισεν εἰς τὸν τόπον, εἶπε 
τῷ μαθυτῇ αὐτοῦ " πρόλαδε μιχρόν - χαὶ ἐν τῷ προ- 
ἄγει» αὐτὸν συναντᾷ τινι ἱερεῖ τῶν ᾿Ελλήνων * 
χράξας αὐτῷ ὁ ἀδελφὸς ἐφώνει λέγων * αἱ, ai, δαῖμον, 

B πόῦν τρέχεις ; στραφεὶς δὲ ἐκεῖνος διδοῖ αὐτῷ πληγὰς 
xai ἀφίει αὐτὸν ἡμιθανῆ * χαὶ ἄρας τὸ ξύλον ἔτρεχε " 
καὶ προδάντι ὀλίγον συναντᾷ αὐτῷ ἀδδᾶς Μαχάριος 
τρέχοντι ^ xai λέγει αὐτῷ * σωθείης,͵ σωθείης, χαμα- 
tupí* xal θαυμάσας ἦλθε πρὸς αὐτὸν χαὶ εἶπεν " 
τί χαλὸν εἶδες ἐν ἐμοί, ὅτι προτηγόρευσάς με ; λέγει 
αὐτῷ ὁ γέρων * ὅτι εἶδόν σε χοπιῶντα * xal οὐχ οἷ- 
δας, ὅτι εἰς χενὸν χοπιᾷς * λέγει αὐτῷ xol αὐτὸς " 
χἀγὼ ἐπὶ τῷ ἀσπασμῷ σον χατενύγην * x«i ἔμαθον, 
ὅτι τοῦ μέρους τοῦ Θεοῦ εἶ " ἄλλος δὲ x&xó; μοναχὸς 
ἀπαντήσας μοι, ὕδρισέμε ^. χἀγὼ ἔδωχα αὐτῷ πλυ- 
γὰς εἰς θάνατον * χαὶ ἔγνω ὁ γέρων, ὅτι ὁ μαθητὴς 
$98 αὐτοῦ ἐστι * χαὶ χρατῆσας τοὺς πόδας αὐτοῦ ὁ 
ἱερεὺς ἔλεγεν " οὐχ ἀφῶ σε, ἐὰν μὴ ποιήσῃς με μο- 
ναχόν " xai ἦλθον ἐπάνω ὅπου ὧν ὁ μοναχός, καὶ ἐδά- 
σταξαν αὐτὸν xai ὄνεγχαν εἰς τὸν ἐχχλησίαν τοῦ 
ὄρους " καὶ ἰδόντες τὸν ἱερέα μετ᾽ ἀὐτοῦ, ἐξέστησαν " 
xai ἐποίησαν αὐτὸν μοναχόν " καὶ πολλοὲ τῶν Ἑλλῴόνων 
ἐγένοντο dV αὐτὸν Χριστιανοί " ἔλεγεν οὖν ὁ ἀββᾶς 
Μαχάριος, ὅτι ὁ λόγος ὁ χακχὸς (b) x«i τοὺς χαλοὺς 
ποιεῖ χαχούς * xai ὁ χὰἁλὸς λόγος xal τοὺς χαχοὺς 
ποιεῖ χαλούς (C). 

40. Ἔλεγον περὶ τοῦ ἀδόὰ Μαχαρίου, ὅτι ἀπόντος 
αὐτοῦ εἰσῆλθε λῳστὴς εἰς τὰ χελλίον αὐτοῦ - παρα- 
γενομένου δὲ αὐτοῦ εἰς τὸ κελλίον, εὗρε τὸν ληστὴν 
γιμίζοντα τὴν γάμηλον τὰ Θεεύη αὐτοῦ " αὐτὸς δὲ 
εἰσελθὼν εἰς τὸ χελλέον ἐλάμβανεν ἀπὸ τῶν σγχευῶν, 
καὶ συνεγέμιξε μετ᾽ αὐτοῦ τὴν χάμηλον ὡς οὖν ἐγέ- 
μισαν, ἤρξατο ὁ λῳστὰὲς τύπτειν Ti» χάμηλον, ἵνα 
ἀναστῇ * xai οὐχ ἠγείρετο * ἰδὼν δὲ ὁ ἀδδᾶς Μαχά- 
p Ρίος, ὅτι 02x 469 ἐγείρεται, εἰσελθὼν ἐν τῷ χελλίῳ 

εὖρε uixpóy σχαλέδιν δ * καὶ ἐχδαλὼν 43 ἐπέθηχε τῇ 

χαμήλῳ λέγων * ἀδελφέ, τοῦτο ζητεῖ b χάμῃλος " καὶ 
χρούσας αὐτὴν ὁ γέρων τῷ ποδὲ λέγει ^ ἀνάστα * χαί 
εὐθέως ἀνέστη, x«l ἀπᾶλθε μικρὸν διὰ τὸν λόγον 


χαὶ 


C 


*! A]. add. καὶ μὴ ποιήσαντες αὐτοῦ 


ρὸς xai τοὺς χα)οὺς ποιεῖ χαχούς " ὁ δὲ καλὸς ὠφελεῖ 
navtas. Coteler. 
(c) Cf. VV. PP. Rosw. lib. Ill cap. 127. 





96 


APOPHTHEGMATA. 


αὐτοῦ " καὶ πάλιν ἐχάθισε, x«l οὐκ ἀνέστη, ἕως ἀπ᾿ À neque exsurrexit, donec deposuissent cunctam su- 


ἐγέμισαν ὅλα τὰ σκεύη * χαὶ οὕτως ἀπῆλθεν (a). 

41. 'O ἀδόᾶς ᾿Αἰὼ ἠρώτησε τὸν 60d» Μαχά- 
prov λέγων" εἰπέ μοι ῥῆμα λέγει αὐτῷ ὁ ἀθθᾶς 
Meoutptoc " φεῦγε τοὺς ἀνθρώπους ᾿ χάθισον εἰς τὸ 
κελλίον σον, χαὶ χλαῦσον τὰς ἁμαρτίας σον, xal μὴ 
ἀγακήσωῃς λαλιὰν ἀνθρώπων * καὶ σώξῃ (ὃ). 


pellectilem. Tunc demum abiit. 

41. Aio abbas interrogavit Macarium abbatem 
et : Profer mihi, inquit, sententiam. Respondet ei 
Macarius abbas : Fuge homines, sede in cellula tua 
et defle peccata tua, neque dilexeris loquelam 
hominum, salusque tibi obtinget. 


NOTAE. 


(a) Cf. supra sub 18, VV. PP. Rosw. lib. Ill 
cap. 73, lib. VII cap. 3, 1. 





(b) Cf. VV. PP. Rosw. lib. IIl cap. 189. 


IV. 


ALIA SANCTI MACARII APOPHTHEGMATA 


Α 40. BAPT, COTELERIO EDITA. 


« Sanctorum senum Apophthegmata » 8. vv. Agathon, Zacharias, Theodorus Phermensis apud Io.Bapt. Cotelerium 
Eccl. Graec. Mon, T. I, p. 372. 443, 451. 


1. Εἶπεν ὁ ἀδθᾶς Πέτρος ὁ τοῦ &66a Λώτ, ὅτι iy Β 1. Petrus abbas, discipulus Lot abbatis : Eram, 


τῷ xt)» τοῦ ἀδδᾶ ᾿Αγάθωνος ἤμην ποτέ, xai ἦλθε 
πρὸς αὐτὸν ἀδελφὸς λέγων * θέλω οἰχῆσαι μετὰ 
ἀδελφῶν" εἶπόν μοι πῶς μετ᾽ αὐτῶν οἰχήσω * λέγει 
αὐτῶ ὁ γέρων * ὡς ἐν τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ ὅτε εἰσέρχῃ 
πρὸς αὐτούς, οὕτως φύλαξον τὴν ξενιτείαν σου πᾷ- 
c«e τὰς ἡμέρας τῆς ζωῦς cov, iva μὴ παῤῥησιασθῇς 
μετ᾽ αὐσῶμ " λέγει αὐτῷ ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος * τί γὰρ 
ποιεῖ ἡ παῤῥηφίᾳ , λέγει αὐτῷ ὁ γέρων * ἔοικεν ἡ 
παῤῥησία καύσωνε μαγάλῳ " ὃς ὅταν γίνηται, πάντες 
φεύγουσιν ἀπὸ προσώπει αὐτοῦ, x«l τῶν δένδρων 
τὸν καρπὸν διαφθείρει * λέγοι αὐτῷ ὁ «66a; Μαχά- 
proc * οὕτως χαλεπή ἐστιν ἦ παῤῥᾳεία; καὶ εἶπεν ὁ 
ἀδόᾶς ᾿Αγάθων * οὐχ ἔστιν ἕτερον παδῃᾳ χαλεπώτε- 
pov τῆς παῤῥησίας" γιννήτρια γάρ ἐστι mete τῶν 


inquit, aliquando in cellula Agathonis abbatis, ad 
quem venit frater dicens : Volo habitare cum fratri- 
bus; doce mequopacto cum iis maneam. Cui senex 
respondit : Quemadmodum primo die ingreseus 
tui, sic custodito hospitium tuum peregrinatio- 
nemque cunctis diebus vitae tuae, ita ut erga illos 
non utaris fiducia. Ait ei Macarius abbas : Quid 
enim efficit fiducia? Cui senex : Similis est, inquit, 
fiducia aestui magno, qui quando contigerit, fugiunt 
omnes a facie eius, quique arborum fructus cor- 
rumpit. Dicit Macarius abbas : Adeone saevit 
fiducia ? Agatho abbas: Nullus est, inquit, affectus 
saevior fiducia. Omnium quippe perturbationum 
mater est. Decet autem cultorem sui fiducia ca- 


παθῶν πρέπει δὲ τῶ ἐργάτῃ μὴ παῤῥησιάξεσθαι, (; rere, etiamsi solus in cella versetur. Novi etenim 


xk» uovog $ ἔν τῷ χελλίῳ * οἶδα γὰρ ὅτι ἀδελφὸς 
ποιήσας χρόνον ἐν τῷ χελλίῳ οἰχῶν, ἔχων τι χοιτωνά- 
ριον, εἶπεν, ὅτι μετέδην ἐχ τοῦ χελλίον, μὰ γνοὺς 
αὐτὸ τὸ κοιτωνάριον, εἰ μὴ ἕτερός μοι εἶπεν * ὁ τοιοῦ- 
τος ἐργάτης ἐστὶ καὶ πολεμιστής (a). 

2. Εἶπεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος τῷ X66. Ζαχαρίᾳ" 
εἰπέ μοι τὸ ἔργον τοῦ μοναχοῦ * λέγει αὐτῷ * ἐμὲ ipo 
τᾷς, πάτερ ; xol λέγει ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος " πληρο- 
φοροῦμαι εἰς σὲ, τέχνον Ζαχαρία " ἔστι γὰρ ὁ νύσσων 
με τοῦ ἐρωτῆσαί σε" λέγει αὐτῷ ὁ Ζαχαρίας * τὸ xar 
ips, πάτερ, τὸ ἑαυτὸν βιάξεσθαι εἰς mdvre, οὗτὸς 
ἐστιν ὁ μοναχὸς (b). 

3. Ὁ ἀδῥᾶς Θεόδωρος ὁ τῆς Φέρμης ἐχτήσατο 
τρία βιδλία καλά" χαὶ παρέβαλε τῷ ἀδδᾶ Μαχαρίῳ, 


fratrem, qui diu in cellula perseveraverat habens 
beetulum, dixisse : E cella emigrassem, non per- 
cepto illo lectulo, nisi alius .monuisset me. Talis 
autem vere est operarius et bellator. 


2. Macarius abbas Zacharie abbati : Dio mihi, 
inquit, opus monachi. Ait ei: Tune me interrogas, 
pater ? Tum Macarius abbas : De te, inquit, mihi 
persuasum est, fili Zacharia. Est enim qui me pulsat, 
ut interrogem te. Zacharius hanc protulit senten- 
tiam : Quantum ergo quidem existimo, pater, qui 
se ipsum cogit ad omnia, is est monachus (δ). 

3. Theodorus abbas Phermae tres bonos libros 
possidens ad Macarium abbatem venit, et : Tres, 


xai λέγει αὐτῷ, ὅτι ἔχω τρία βιδλία xcd, καὶ oer D inquit, mihi sunt libri praeclari, ex quorum [6- 


λοῦμαι ἐξ αὐτῶν, x«l οἱ ἀδελφοὶ χιχρῶνται αὐτὰ 


ctione fructum capio; fratres quoque jis utuntur, et 


NOTAE. 


(a) Cf. VV. PP. Rosw. lib. 111 cap. 198 ; lib. V 
. 40, 8 ; lib. YII. eap. 42. Douth. Dootr. 4. 


Jib 


(b) Cf. VV. PP. Rosw, lib. V 1,6. 


JO. SAL. SEMLERUS 


404 


pariter proficiunt. Effare igitur mihi, quid debeam Α x«i ὠφελοῦνται * εἰπὲ οὖν μοι, τί ὥφειλον ποιῆσαι ; 


facere ; num ad meam fratrumque utilitatem eos 
retineam, an vendam demque pauperibus ? Senex 
respondit : Pulehrae quidem actiones sunt, sed 
melior omnibus est paupertas. Quo audito discessit, 
eosque vendidit, et pecuniam dedit pauperibus. 


χατάσχω αὐτὰ εἰς τὴν ἐμὲν xal τὸν τῶν ἀδελφῶν 
ὠφέλειαν, à πωλήόσω αὐτὰ καὶ δώσω πτωχοῖς ; xci 
ἀποχριθεὶς ὁ γέρων εἶπε * χαλαὶ μὲν αἱ πράξεις, ἀλλὰ 
μείξων πάντων $? ἀχτημοσύνη ἐστί * x«i τοῦτο ἀχού- 
σας, ἀπελθὼν ἐπώλησεν αὐτὰ, χαὶ διέδωχε πτωχοῖς. 





V. 


APOPHTHEGMATA SANCTI MACARII ALEXANDRINI 


Α 40. BAPT. COTELERIO EDITA. 


« Sanctorum senum Apophthegmata » s. v. Macarius ius apud Jo. Bapt. Cotelerium Eccl. Graec. Mon. t. I, 


P. 


De abbate Macario urbico. 

1. Macarius πολιτιχός ille abbas aliquando ad se- 
candos palmarum ramos eziit, fratribus ipsum co- 
mitantibus. Qui primo die ei: Veni,inquiunt.pater, 
nobiscum comede! Accessit igitur ille et comedit. 
Altero eum die iterum rogant, ut comedat. At is re 
nuens: Vos, inquit, filii, cibum sumatis necesse 
est ; adhuc enim caro estis; ergo vero nunc nolo 
manducare. 

4. Macarius abbasconvenit Pachomium abbatem 
Tebennesiotarum. Quem Pachowius interrogans : 
Si, inquit, fratres disciplinae ordinem non servant, 
bonumne est corripere eos? Respondit Macariusab- 
bas: Castiga et iuste eos iudica, qui tibi suhiiciun- 
tur ; extra vero iudicaveris neminem ; nam scri- 


sq. 


Περὶ τοῦ &66a Maxapíou τοῦ πολιτιχοῦ. 

4. ᾿Απόλθέ ποτε ὁ aG6ac Μαχάριος ὁ πολιτιχὸς 
κόψαι θαλλία xat οἱ ἀδελφοὶ μετ᾽ αὐτοῦ - xai λέγουσιν 
αὐτῷ τὸν πρώτην ἡμέραν * διῦρο, φάγε μεθ᾽ διμῶν, 
πάτερ ὁ δὲ ἀπῆλθε καὶ ἔφαγε - xai παλιν τῷ ἄλλῃ 
λέγουσιν αὐτῷ φαγεῖν - ὁ δὲ οὐχ ἤθελεν, ἀλλ᾽ ἔλεγεν 
αὐτοῖς " ὑμεῖς χρείαν ἔχετε φαγεῖν͵ τέχνα * ἀχμὸν γὰρ 
σάρξ ἐστε" ἐγὼ δὲ νῦν οὐ θέλω φαγεῖν. 


2. [Ιαρέδαλεν ὁ ἀδδᾶς Μαχάριος πρὸς τὸν &66ay 
Παχώμιον τῶν Ταδεννησιωτῶν - ὁ δὲ Παχώμιος ἠρώτα 
αὐτὸν λέγων " ὅτε εἰσὶν ἀδελφοὶ ἄταχτοι, χαλόν ἐστι 
παιδεῦσαι αὐτούς ; λέγει αὐτῷ ὁ ἀδῥᾶς Μαχάριος * 
παίδευσον, χαὶ χρῖνον δικαίως τοὺς ὑπὸ σέ" ἔξω δὲ 
μὰ xpivoc τινάς - γέγραπται γάρ" οὐχὶ τοὺς ἔσω 


ptum est : Nonne de iis, qui intus sunt, vos indica- C ὑμεῖς χρένετε ; τοὺς δὲ ἔξω ὁ Θεὸς κρινεῖ, 


tis ? Nam eos, qui foris sunt, Deus iudicabit (a). 

3.Maocarius abbas aliquando per quatuorintegros 
menses quotidie visitabat fratrem quendam, 
neque unquam, ne semel quidem, invenit eum 
vacantem ab oratione. Admiratas igitur dixit: 
Roco terrestris angelus ! 


J. Ἐποίοσέ ποτε ὁ ἀδῥᾶς Μακάριος τετράμκνον, 
παραθδαλλων τινὶ ἀδελφῷ ἡμερούσιον - x«i οὐχ εὗρεν 
αὐτὸν εὐχαιροῦντα **) ἀκὸ τὸς προσευχῆς οὐδὲ ἅπαξ 
καὶ θαυμάσας ἔλεγεν " ἰδοὺ ἐκέγειος ἄγγελος " 


VARIAE LECTIONES. 


^ A]. ἀμελοῦντα. 


NOTAE. 


(a) 1 Cor. v, 12, 13. 





. JO. SAL, SEMLERI 


DISSERTATIONES DUAE DE SCRIPTIS S. MACARII AEGYPTIH 


DISSERTATIO PRIOR 


Specünen examinis critici Operum quae ita feruntur Macarü, sub laetissimos [estesque dies Christo ab 


feras magnifice redewnti sacros. boni 


ominis caussa edidit J. S. S. Sal. Thur. S 


. LL. S. Halae 


typis Joannis Christiaxi Hendelii Acad. Typ. MDCCEXLV (a). 


[Pag 3] Viro summe reverendo, amplissim^, doctissimo D. Gottk.A 
summopere venerando. [Pag. V.] Viro summe 


usle Franckio, Fac. Thesi.Hal.Sc. 
amplissimo, doctissimo D.Sigism- 


. NOTAE. 
(4) Constat paginis 24 in-l. De Macario usque ad pag. ?1 agitur, dein pag. 21-21 de Tertulliani Ap*- 


3605 DE SCRIPTIS 5.. MACARII AEGYPTII. 266 


Jacobo Baumgarten, Sem. Theol. directori, patrono suo summopere venerando. Leve hoc et tenuescriptum 
reverenliaesuae documentum multis faustisque in festos hos dies ominibus et precationibus offert auctor. 
(Pag. 5] Bella sunt verba, virisumme reverendi, quae habentur in Homilia inter Macarii vulgo credi- 
tas γὼ (a) 8 9, omnibus veris Christianis Xanthicum mensem, sive Aprilem, non iniuria fausta quaeque 
polliceri. Hoc enim, quemadmodum renovat quasi frigidi et inimici olim caeli naturam, et calidiorem 
iam iucundamque reddit, ita beata recordatio eorum, quae sub hoc fere idem tempus in nos omnes per 
Salvatoris novam quasi vitam redundarunt, non potest non animi opprimere tristitiam, mentemque 
divina quadam perfundere laetitia. Unde oro atque obsecro, viri summe reverendi, pro eximia vestra 
benevolentia clementer interpretamini, quod sollemne hoc Christiano orbi tempus vobis ex animi sen- 
tentia gratulari sustineo, inque eam rem leve hoc vobis offero scriptum. Quod quidem ipse satis in- 
telligo ita esse comparatum, venerabilibus ut personis vestris dignum videri vix possit. Quare et ipse 
non mediocriter dubitabam, an summis nominibus vestris inscribere illud commode possim. At 
videbar mihi satis cognovisse in vobis, viri summe reverendi. [Pag. 6] eam virtutem, qua, ut potestis 
maxime, omnia benevolentissime in eam accipere soletis partem quae estlenior. Quidniergoeodem me 
beneticio fruiturum sperem, dum meorum rationem vobis studiorumhis reddere volo? Tum nemihi ipsi 
quidem satisfeci, sed multa adhuc reprehendo. Hoc tamen, licet forte unicum, non omnino carere sua 
quacunque utilitate mibi videbatur, quod jam intelligi potest, ex se ipso Macarium, si diligenter volva- 
tur, posse in multis corrigi, quod omnia bis aut ter occurrunt, et librariorum inde errores abstergi 
optime possunt. Quod licet parvum utilitatis momentum si vobis non penitus improbari intellexero, 
viri summe reverendi, videbor mihi non inutiliter hanc parvam operam consumsisse. Valete et bene- 
volentia vestra, nisi indignus videbor, porro me amplectimini. Dabam Halae eub ipsos festos dies. 


[Pag. 1|8 I. A codicum MSS. est, alterum ex ipsis veterum scri- 


Quae Macarii cireumferuntur Opuscula, ut dili- 
genti lectione non omnino indigna sunt, ita nec 
forte hocexamine, Macarii an nomen jure prae se 
ferant et revera ab eo sint. Atque hic non dubito 
fore plerosquequi mirentur, quid sit quod ego po- 
tissimum dubitem de re, de qua nemini unquam 
ferein mentem venit. Quin et ipse aliquantum ti- 
midum me esse non nego. Utcunque vero res ce- 
ciderit, juvabittamen errori, quem esse suspicatus 
sum, me ipsum pro virili parte obstitisse. 


g II. 


Quod antea jam tetigi, posse mihi forte aliorum 
obstare auctoritatem, qui nihil tale suspicati sunt, 
id adhuc contendo vitio mihi verti nullo modo 
(Pag. 8] posse. lta enim in his studiis mihi jam 
diu multorum auctoritatibussuasiesse versandum, 
ut temere nihil, nec sine rationibus facile crede- 
rem. Neque hoc meum examen ulla in re nomini 
magoorum virorum erogaredaliquid potest. Mirari 
enim nemo erit qui vetet, cur hanc nemo quaestio- 
nem moverit. Nisi quis eo forte referat Possinun, 
quiin Thesauro suoascetico de tertio Macarioideo 
cogitat, quod horum duorum neutri velerumn testi- 
monium exstet. Quam quidam litem simul con- 
fecero, si hanc potuero, quam ipse incipio. 

$ ΠΙ. 

Atque videamus jam, quibus argumentis fidem 
haberi velint aut velle possint, qui Macario, qui- 
cunque is sit, ista. adscribunt. Nulla certe habere 
alia possunt, quam omnino duo. Quorum alterum 


ptis petitum et testimoniis. Quod si ergo neutrum 
stabile et firmum sit, non temere dubitare ego 
videbor. Atque id ipsum ego assero. 

Primum enim quod attinet ad MSS., ad quae in 
his rebus provocare non exiguumest testimonium, 
multa erunt cireumspicienda. Quam antiqui tales 
codices sint, qui Macarium auctorem produnt, sta- 
luere vix possum, quia eorum in his terris, ut fif, 
nulla aut exigua est notitia. At contendere vix ve- 
reor, non ultra saeculum xi aut xu) esse posse, 
quia, ut ostendemus postea, nemo fere anle ista 
tempora istorum operum Macarii sub nomine men- 
tionem facit. Hoc ergo sane non multum roboris 
habebit argumentum. [Pag. 9] Accedit, sint licet 


B MSS multi, possunt ab uno oinnes profeoti esse, 


atque ergo auctoritatis adhuc minoris. Tum, si vel 
maxime auctoritate MSS. constaret, jis tamen ex 
eotantumeapite aliquid dandum esset, quod rationi- 
buscontraria non dicunt.Jaim vero fieri vix potest,ut 
auctor asceticus, qualis est Macarius, tam diu mo- 
nachis ignoratus sit perx et plurasaecula, ut nemo 
ejus meminerit. Adde, quod multi talia praecepta 
scripserint, ut hoc studium ἀσχητιχὸν fere semper 
viguerit. Ita hoc eodem jure Caveus, Hist. Lit. P. 1, 
Macarii negat esse opusculum aliquod de exodio 
animae justorum et impiorum, quod, licet MS. 
praeferat Macarii nomen, tamen ratio tractationis 
absona et non conveniens sit. Et profecto, si licet 
conjecturis indulgere, non dubito, nostraomnia Ma- 
cariana Opuscula temporeeodem cum hocisto nata 
et consaroinata fuisse. 


NOTAE. 


logetico disputatio additur brevis hoc indice : Ex- 
plendispatácaussa,quod mefe[ellit,pauculas anim- 


adversiones in. Tertulliani Apologeticum prodo. Epit. 
(a) Corr., Semlerus falsa scripsit Χαμ, Ip. 


$ ΠΠ. 

MSStis ergo, ut. vidimus, nisi aliunde auotoritas 
accedit, nulla est. Videamusjam argumentum alte- 
rum, utrum tale aliquid exstet in veterum scriptis. 
Ubiquidem cogitatesoribere me credo et judicare, 
nemini veterum notum fuisse, quod Macarius ista 
. reliquerit. 

Ita omnes, qui de scriptoribus ecclesiasticis tra- 
diderunt, certo ex consilio de Macario et his ejus 
Opusculis tacent. Atque hos ego auctores, quo 
eujusque [Pag. 10] major esse auctoritas videtur, 
singulos ordine collocabo. Agmen omnium ducit 
Hieronymus. Hic, quod notuminter omnes est, non 
vulgari diligentià in ista argumento versatus est, 
veterumque reipublicae Christianae insignium viro- 


JO. SAL. SEMLERUS 
A apud Genpadium quaeri possint ἢ Haec Caveus. 


Quaeet contra me sint, nisi averterem. Quod facile 
possum. Miror enim, virumin hoc genere doctissi- 
mum ista scripsisse. Putat de solis epistolis loqui 
Gennadium. At id non credibile est, quia confectu- 
rus erat indicem potiorum auctorum et scriptorum. 
Macarius isto tempore notissimus ; ideo dicit, iile 
Aegyptius. Et cum ejus mentionem faciat, utique 
non minorem parlem ab eoscriptorum nominasset, 
sed majorem et potiorem. Et si fuissent nostra eo 
tempore, fuissent tritissima, quia &exyrix«, Cum 
[Pag. 12] ergo taceat Gennadius, idem est ac si 
dicat, Macarium haecnon scripsisse. Deinde aperte 
Gennadius dicit, seripsit unam tantum epistolam, 
i. e. nihil aliud ultra. Nec fugisse eadem de causa 


rum vitas, el praesertim soripta eorum reliquit. At p ista possunt ejus oculos aut diligentiam, quia et 


idem hic Hieronymus nescit, Macarium aliquid con- 
scripsisse, et ideo ex isto albo omittit. Atque hoc 
argumentum eo estgravius, quod Hieronymi aetas 
non solum Macarii tempora non multo post est 
consecuta, sed et ipse habitaculum Macarii oculis 
suis vidit, ut testatur de se ipse inter opuscula 
de Vitis patrum. Mortui jam erant Macarii, et qui 
iis supervixerant, multa Hieronymum de eorum 
vita et rebus gestis docuerunt, at de scriptis ta- 
cent. Quod si ergo hi, qui omnia, quae ad laudem 
Macariorum pertinere videbantur, contulerunt, 
nulla ejus scripta sciunt, scire multo minus ii pos. 
sunt, qui multum postea vixerunt. Sedet certo ne- 
sciunt, quia itidem tacent. Hieronymum enim jam 


majus opus, quam epistola, conficiunt, et nota fuis- 
sent omnium maxime. Quin ethaec epistola, quam 
Macario dat Gennadius, vix mihirevera ab eo esse 
videtur, quod Hieronymus non mentionem facit ; 
qui, si exstitisset, eam in deserto isto domicilio 
monachorum, quibus praefuit Macarius, sine dubio 
vidisset. His. addo adhuc Aufinum, qui libro xi 
cap. 4 (a)et8 de Macariis agit, at de scriptis tacet ; 
Honorium Augustodunensem, qui pleraque quidem 
ex Gennadio et aliis sublegit, at quia tacet, nihil 
ultracognovisse credendus est. Sed omisi Palladium, 
qui primepost Hieronymumloco commemorandus 
fuisse., nisi isti mihiconjungendiesse visi fuissent. 
Hicanno post obitum Macarii eundem in locum so- 


excipit Gennadius, testimonium perhibiturus, se de (, litudinis accessit, eL tamen nihilhorum scriptorum 


his Macarii nihil omnino suo tempore cognovisse. 
Nec objiciat quis, quod Macarium inter scriptores 
ecclesiasticos ponat. lllud enim nihil huc juvat. 
Videamus ipsa Gennadii de Macario verba. 

g V. 

Macarius monachus ille A eg yptius, signis el virtu- 
tibus clarus, unam tantum scripta adjuniores pro- 
fessionissuaeepistolam,in qua docet, [Pag.41] illum 
perfecteposse servire Deo,qui conditionem creationis 
suae cognoscens ad omnes semetipsum inclinaverit 
labores, et luctando atque Dei auxilium adversum 
omne, quod in hac vita suave est, explorando, ad 
naturalem quoque perveniens puritatem, continen- 
tiam velut naturaedebitum munus obtinuerit. 

Hic, ut videmus, meminit scripti alicujus a Ma- 
cario,sed epistolam, et quidem unam tantum appel- 
lat. Adeoque nec Homilias, nec alia Opuscula audi- 
verat aut viderat. Venilin mentem illius, quod 
Gaveus Hist. Lit. P. n de Macario contra Possinum 
scribit, qui eadem de causa tertium Macarium 
exsculpserat, quod Gennadiusde Aegyptio taceret. 
Respondet, induam, Caveusita: « Quid siGennadius 
de solis Macarii epistolis loquitur ? Quid si alia 
scripserit Macarius, quae Gennadii diligentiam fu- 
gerint, cum non pauca sint scripta, quae frustra 


NOTAE. 


(a) Corr., Semlerus habet 3. Epi. 


meminit in Historia Lausiaca, licet Macarii egregia 
facta collaudet. Omisi et Joannem Cassianum, qui 
de institutis monasticis scribens multa celebria 
Macarii dicta affert,at haec ejus Opuscula ignorat, 
quae tamen proprie ad suumscribendi genus per- 
tinuissent, si exstitissent. Quin, quod adhuc addo, 
tacetet Suidas. Nequeeunim in vita Macar? scripta 
ejus ulla memorat, sed quaedam Evagrii, discipuli 
illius. Unicus restat, sed is ex recentioribus, Joan- 
wes Trithemius, qui Maesrium inter scriptores 
[Pag. 13] ponit, nulla tamen ejus scripta comme- 
morat.Quod ad Simeonem Logothetam attinet,quem 
Caveus monet capitula CLXX ascetica metaphrasi 
illustrasse, hoc suffleiat, eum, quia aut incerti sil, 
aut certe xiu demum saeculi, parum posse isía 
scripta tueri. Si ad manum aliquando ipse fuerit 
is liber, plura forte notabimus. Certum ergo est, 
ante saeculum xu non nota fuisse Macariana. 
8 VI. 

Satis ergo suis rationibus destituitur, ut credo, 
opinio pervulgata de Macarii scriptis. Sed. nec his 
argumentis solis innitor, quum de Opusculis istis 
dubito, Addam aliud adhuc, quod tantum abesi ul 
istiscedat, ut pondere suo praestare potius opiner. 
Scilicet totam scribendi rationem, qua confecti isti 





DE SCRIPTIS S. MACARII AEGYPTII. 


210 


sunt libelli, alienam esse non solum ἃ Macario, sed À idem traditur; ut inde ferme appareat, consacci- 


ἃ quovis alio auctore contendo. Eccui enim illud 
probabile videtur, ab aliquo auctore bis et ter 
eadem et verba easdemque sententias diversa συν- 
αφείᾳ, in parva scriptorum mole, pro integris et aliis 
opusculis repeti et obtrudi ? At id ostendemus ita 
in his Macarii esse, ita tamen, ut simul nonnun- 
quam alia quoque, pauca tamen moneamus, quae 
ad diversam scripturam et lectionem pertinere vi- 
debuntur. 
$ VII. 

Exempli loco apponemus ea, quae de cap. 13 
Opuseuli de Custodia cordis p. 22 edit. Pritianae 
[Pag. 14] notavimus. Ex isto integra Homilia con- 
fecta est, iisdem verbis et sententiis, xix? scilicet 
p.281. Quoaddam deniqueOpusculum de Libertate 
mentis cap. 18, οἱ Apophthegmo primum p. 23t. 

In Opusculo de Custodia cordis p.22itahabemus : 
ὁ βουλόμενος προσελθεῖν τῷ Kupío, xat ξωῆς 
αἰωνίον χαταξιωθῆναι, χαὶ χατοιχητήριον 
Θεοῦγευνέσθαι, xal πνεύματος ὁγίου καταξιω- 
θῆναι, iva τοὺς χαρποὺς αὐτοῦ χατὰ τὰς ἐντο- 
λὰς τοῦ Κυρίου δυνηθῇ ἀμώμως χαὶ χαθαρῶς 
ποιεῖν, οὕτως ὀφείλει ἐνάρξασθαι. Heec perio- 
dus prima primi Opusculi (a). Et similiter eadem 
verbain Homiliae periodo prima, nisi quod pro Θεοῦ 
legitur τοῦ Χριστοῦ (δ), pro χαταξιωθῆναι, πληρωθῆναι, 
quod forte factum, ne idem verbum statim bis 
occurreret ; pro χαρποὺς αὐτοῦ, legitur χαρποὺς τοῦ 
πνεύματος, ubi, quis αὐτὸς sit, exprimitur ; pro xara 
τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρέου legitur xat τὰς ἐντολὰς τοῦ 
Χριστοῦ " Καὶ sane perplacet ; Christus pro Domino, 
quia in Patrum scriptis Dominus et Christus pro 
eodem est. Tum pro ἀμώμως x«i χαθαρῶς legimus 
χαθαρῶς x«i ἀμώμως, levi mutatione ; et pro ποιεῖν, 
ποιῆσαι, non male, quia hoc tempus saepe sequitur ; 
pro οὕτως, οὗτος, male, nam legendum οὕτως ; pro 
ἱνάρξασθαι, ἄρξεσθαι, quod inelius ἄρξασθαι. Pe- 
riodus altera levi mutatione differt. 

In Opusculo de Custodia sequitur : x«t εἰς τὴν 
εὐχὴν πάντοτε προσχαρτερεῖν αὐτόν * xal μὴ 
ἀπογινώσχειν προσδεχόμενος τοῦ Κυρίου τὴν 

ἐπίσχεψινχαὶ τὴν βοήθειαν πάντοτε, τὸν σγο- 
πόν τοῦ νοὸς αὑτοῦ εἰςτοῦτο ἔχὼν διὰ παντός" 
In Homilia aliquantum aliter : χαὶ ἐὶς τὴν εὐχὴν χρὴ 
αὐτὸν [Pag. 15] πάντοτε προσχαρτερεῖν, οἱ ita qui- 
dem recte ; nam χρὴ aut exprimendumi, quod ma- 
lim, aut subintelligendum. Sed porro ita legit : ἐν 
πίστει προσδοχίας τοῦ Κυρίον τὴν ἐπέσχεψιν xoi βοή- 
θειαν αὐτοῦ πάντοτε ἐχδεχόμενον, τὸν σχοπὸν τοῦ 
νοὸς αὐτοῦ εἰς τοῦτο ἔχοντα διὰ παντὸς. Quae docent, 
perperam in vulgatis istius Opusculi editionibus 
esse προσδεχόμενος et ἔχων, cum sermonis series 
manifesto requirat casum quartum. Ista, de non 
desperando, non commode hie sunt, et in Opusculo 
de Libertate mentis cap. 10 et 17 meliori συναφείᾳ 


B 


D 


nata aliunde haec esse. Quod vero ad varietatem 
scripturae allatornm verborum porro attinet, pos- 
sint ista conjuncta fuisse videri : x«i μὴ ἀπογινώ- 
ext, ἀλλ’ ἐν πίστει cet., aut facile ab aliquo ad- 
dita sunt. Neque enim dubito, quod ex sequentibus 
apparebit melius, diversos fuisse, qui ista ex diver- 
sis aliis congesserint. Sed vix placent, quae ibidem 
sunl: τὸν σχοπὸν τοῦ νοὸς αὐτοῦ εἰς τοῦτο ἔχοντα 
διὰ παντός. Neque enim scire facile est, quid ista 
significent. Et cum non ita multo post sequatur : 
μόνον τὸν Χύριον ἀεὶ πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχειν x«i τὰς 
ἐντολὰς αὐτοῦ, parum abest quin legam : τόν τε σχο- 
πὸν τοῦ νοὸς αὐτοῦ εἰς τοῦτον [τὸν Κύριο»] ἔχειν διὰ 
παντός. Licet enim liquido intelligere, omnia inter 
se, si materiam ipsam spectes, confusa esse. Atque 
hoc ipsum, ut Christum quis intueatur, monet 
Opusculum de Libertate cap. 16 et 17, unde vix 
dubito haec esse excerpta. Nec est quod quis ideo 
dubitet de hac conjectura, quod scriptura haec 
eadem sit in Homilia. Videbimus enim alterutrum 
natum et factum esse posterius, [Pag. 16] et adeo 
corruptam aut bonam alterius scripturam aece- 
pisse. 

Sequitur porro in de Custodia εἶτα βιάξεσθαι 
χρὴ ἀεὶεἰς πᾶν ἀγαθὸν, καὶ εἰς πάσας τὰς ἐντο- 
)ὰς τοῦ Κυρίου, x&v μὴ θελούσης τῆς καρδίας 
διὰ τὴν συνοῦσαν αὐτῇ ἁμαρτίαν. In Homilia 
omittitur ἀεὶ, nec id male; additur vero ἔργον 
ἀγαθόν, item non male; omititlur item x&v μὴ θε- 


C λούσης τῆς καρδίας, non bene. In Opusculo enim 


de Libertate mentis cap. 13 id additur, quod mox 
pluribus videbimus. 

In Opusculo primo ita procedit : otov βιάξεσθαι 
ἑαυτὸν εἰς τὸ ταπεινοφρονεῖν ἐνώπιον πάντῶν 
ἀνθοώπων, xal ἑαυτὸν πάντων ἔλαττω xal χεί- 
ρονα ἡγεῖσθαι, μὴ ζητῶν τιμὴν ὃ ἔπαινόν ἣ δό- 
ξἔαν παρά τινος, χαθὼςἐν τῷ Εὐαγγελίῳ γέγρα- 
πται. In homilia pro βιάξεσθαι est βιαξέσθω, non 
male, quod imperativus saepe sequitur, et ubique 
forte reponendus sit. Eam sequitur : μὴ ζητῶν ct- 
μὴν cet., quod non sfare potest cum βιάξεσθαι 
[χρή], sed casus quartus esse debebat. Omissis, 
quae non multum differunt, pro παρὰ τινος est δό- 
ἔαν ἀνθρώπων παρὰ τινος, quod putem invertendum 
δόξαν παρά τινος ἀνθρώπων. 

In Opusculo porro est : ἀλλὰ μόνον τὸν Κύριον 
ἀεὶ πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχειν, xal τὰς ἐντολὰς αὐταῦ; 
αὐτῷ μόνῳ βονλόμενος ἀρέσαι. In Homilia pro 
ἔχειν est ἔχων, idque recte. Supplendum enim 
βιαξέσθω cet. éx»v. Cetera parum distant. 

De Custodia porro : si; τὴν πραοτητα ὁμοίως 
ἑαντὸν βιαζξέτω, καὶ μὴ θελούσης τῆς χαρδίας, 
ὥς φήσιν ὁ Κύριος " μάθετε ἀπ᾽ ἱμοῦ cet. Homilia 
addit εἰς τὴν πραότητα τῆς χαρδίας, et omittit 
βιαξέτω, quid ἃ glossatore puto ex superioribus 


NOTAE. 


(a) Sic Semlerus ; lege : Haec periolus prima 


capitis 13 primi Opusculi. EpiT. 


(ὁ) Corr., Semlerus habet : pro τοῦ Θεοῦ legitur 
Χριστοῦ, lp. 


271 


JO. SAL. SEMLERUS 


272 


repetitum esse. Nam abfuisse docet id, quod non in- Α ejusdem Opusculi : προσδοχῶντα διὰ παντὸς ἐν 


terceditsignum connexionis, sed tamquam perpetuo 
[Pag. 17] sermone junctum est. 

In Custodia porro:6poío qsic τὸ εἶναι Dac pova, 
χρηστὸν, εὔσπλαγχνον, ἀγαθὸν, ὅση δύναμις, 
ἑαντὸν ἐθέζειν μετὰ βίας, ὥς φησιν ὁ Κύριος " 
γίνεσθε cet. in Homilia pro infinitivo melius ἐθι- 
ξέτω, omisso μετὰ βίας, quod nollem. 

Quae porro sequuntur, non multum differunt, 
nisi quod in Homilia pro vulgato legere vellem : 
ὥσπερ ὑπογραμμὸν πρὸ ὀφθαλμῶν ἐχέτω iv πάσῃ 
μνήμῃ αὐτοῦ ἀληθαργήτῳ, quia aliter ista ultima 
non bene cohaererent, et p. 25 in Opusculo de 
Custodia haec fere repetuntur : τότε θεωρῶν ὁ Ko- 
pto. . . . πῶς βιάξει ἑαντὸν πάντοτε εἰς τὴν μνήμην 
αὐτοῦ cet. ;hinc additum vellem αὐτοῦ, scil. τοῦ 
Χριστοῦ. 

In de Custodia p. 24 sequitur x«i ὅση δύναμις 
βιαξέσθω ταῖς εὐχαῖς προσχαρτερεῖν, διὰ παν- 
τὸς δεόμενος καὶ πιστεύων. [n Homilia ommitti- 
tur βιαζέσθω οἱ scribitur προσχαρτερείτω. 

Sequitur porro ibidem, omissis quae nihil fere 
mutant : x«i οὕτως ἃ νῦν μετὰ βίας xal μὴ θε- 
λούσης τῆς καρδίας ποιεῖ, ἐθίξειν ἑαντὸν διὰ 
παντὸς εἰς τὸ ἀγαθὸν, xal τοῦ Κυρίον ἀεὶ μνὴη- 
μονεύειν, καὶ προσδοχᾷν αὐτὸν διὰ παντὸς ἐν 
πολλῇ ἀγαθότοτι καὶ ἀγάπῃ. In Homilia pro μὴ 
θελούσης cet. est ἀχούσης τῆς χαρδίας ποιεῖ, íxov- 
σίως (α) πράξει ποτέ, ᾿Εθίξων cet., ἐθέξων quoque le- 
gendum est in Opusculo. Nam ἐθέξειν non placet, 
quod librarii ita fecerunt, ut videretur constructio, 
quae tamen nulla est. Mallem tamen ceterum legere 
ἀχουσίως xai μὴ θελούσης τῆς χαρδίας, quia sequi- 
tur ἐχουσίως : οἱ certe ita credo fuisse. 

Porro in Opusculo eodem — omitto non pauca, 
quia hoc specimen breve esse debet — p. 26: 
ὅτε xapmogopsi καθαρῶς, pro quo ex Homilia 
p. 290 scribendum τότε χαρποφορεῖ χαθαρῶς. Ibi- 
dem : xpà δὲ πρότερον... οὕτως βιάζξειν καὶ 
αὐτόν, pro quo in Homilia $ 3 βιάζεσθαι ἑαυτὸν 
exstat. Et (Pag. 18]id placet, quia divulsum βιάξε- 
σθαι peperisse videtur diversitatem. Jam vero haec 
χρὴ πρότερων cet. terlium occurrunt in Opusculo de 
Libertate mentis cap. 18. Ibi enim omnia ab initio 
conveniunt cum Homiliae scriptura, nisi quod haec 
melius habet προσελθόντα. Quae sequuntur in 
eodem de Libertate Opusculo βιαστὴ yàp, φησὶν ὁ 
cet., recte hunc locum occupant ; in Homilia vero 
et Opusculo 1 non optimo loco exstant. Corrupta 
vero sunt, quae mox in Opusculo de Libertate se- 
quuntur. Vulgo enim ita sunt: ἀγωνίξεσθαι πάλιν 
αὐτὸν εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας, quae el lau- 
num interpretem deceperunt. Certo autem ]legen- 
dum est : x«i πάλιν [γέγραπται] " ἀγωνίζεσθαι cet., 
ut fere exstat in de Custodia p. 34. 

Omitto judicare de iis, quae in Homilia et Opus- 
culo 1 interjecta sunt, et pergo ad p. 26 hujus 


πίστει ἀδιστάχτῳ τὸ ἔλεος αὐτοῦ, x«l βιάζξε- 
σθαι ἑαντὸν εἰς τὸ οἰχτείρειν cet., proquoauctius 
in Homilia, προσδοχῶντα διὰ παντὸς tv πίστει ἀϑδιστά- 
χτῳ τὸ ἔλεος αὐτοῦ, χαὶ βιάζεσθαι ἑαυτὸν εἰς τὴν 
ἀγάπην, μὴ ἔχοντα ἀγάπην * βιάξεσθαι cet. ; et 
rectius quidem ita, quod docet Opusculum de Li- 
bertate c. 18 : πρὸς ἀγάπην, μὴ ἔχοντας ἀγάπην. 
Jam scriptura in Homilia et Opusculo Imo aliquan- 
tulum differt, unde quid statuamus, ex scriptura 
Opusculi de Libertate exponemus. Quae talis est : 
ἰσυνωθεῖν] πρὸς τὸ ἀνέχεσθαι ἀτιμίας καὶ παρ- 
ὁράσεως χαὶ τοῖς ἐξουθενουμένοις ἐγχαρτερεῖν, pro 
quo lege casu quarto τοὺς ἐξουθενουμένους scil. 
ἡμᾶς, i.e. ut in Homilia exstat : εἰς τὸ. .. ἐξου- 


B θενούμενον à ἀτιμαζξόμενον μὴ ἀγαναχτεῖν cel. 


Sequitur porro in de Custodia : βιάξεσθαι τε 
ἑαυτὸν εἰς τὴν εὐχὴν, nó mo ἔχοντα εὐχὴν πνεύ- 
ματος. Homilia parum differt, et corrigemus hinc 
[Pag. 19] locum in de Libertate, ubi ita exstat : 
οὕπω ταύτην ἐσχηχότας τὴν ἕξιν πρὸς εὐχὴν, μήπω 
πνεύματος εὐχὴν χεχτημένουνς, pro quibus legen- 
dum πρὸς εὐχὴν (scil. συνωθεῖν), μήπω ταύτης 
ἐσχηχότας τὴν ἕξιν, x«l μύπω cet. 

$ VIII. 

Sed ut jam perveniam ad id, cujus rei causa 
haec scripsi, omittam orationis in Macario seriem, 
el ostendam, probabile esse, haec omnia ἃ Macario 
non scripta esse, sed celebrata tantum sermone, 
ab aliis deinde talia apophthegmata subinde col- 


ς lecta et aucta, et tandem in haec opera digesta 


esse. Subjecit Pritius editioni suae Apophthegmata 
quaedam Macarii, quorum primum exstat p. 231, 
quod si quis legit, et leget postea ea, de quibus 
scripsimus, offendet eadem re ipsa diversa verbis 
esseet sententiis. In ipsa tamenilla scriptura malim 
pro x«i μὴ μετρεῖν, τοῦ μὴ cel., similiter pro x«i 
τὸ μὴ xpivat, xat τοῦ μὴ Cel, el xal τοῦ ὑποφέ- 
pst» et χαὶ τοῦ ἀποῤῥίπτειν, οἱ βιαστῶν ἐστε βασι- 
λεία pro ἐπέ. Quod ergo diversi diversis locis ista 
egregia hominis dicta collegerunt, &t alio alii or- 
dine digesserunt, inde venit, quod haec Opuscula 
nata sunt, et multa aut pleraque omnia bis et ter 
Occurrunt. 
$ IX. 

Sed mihi omnino videndum, ne desinat hoc esse 
specimen. Sufficiat ostendisse omnia verba ita 
esse repetita, ut vix differant levi traiectione aut 
aliquot literis. Ceterum spondere ausim, me alio 
forte tempore ostensurum, vix minimam parlem 
seinel dici, sed omnia fere bis, multa ter occurrere. 
[Pag. 20] Paucis adhue altingam, quae uberius 
olim exponenda sint. Primum, male omnia isía 
esse composita, ut, cum sit aliquod Opusculum 
de Oratione, multa in eo sint, quae alio, et in aliis 
plura, quae eo pertinebant. Deinde praecipue in 
Homiliis oratio non interrupta solum quaestiun- 


NOTAE. 


(a) Corr., Semlerus ἐχούσης, Eni. 


218 


responsiones haud raro ineptae, ut appareat non 
esse responsiones, et non posse a primo auctore 
natas esse. Nolo multis his immorari. Legat, siquis 
volet, quae sunt in Homilia vin in fine $ &, et addat 
Opusculum de Charitate cap. 10 extremo. Jungat 
porro istius Homiliae $ 5 et illius Opusculi cap. 12, 
ubi integrum caput inseritur, quod ex Homilia 
ubest. Tum vero omnium maxime se fraus prodit 
Homiliae ejusdem ὃ 6 per egregiam responsionem. 
Quaesitum erat, in quibus gradibus perfectionis tu 
es ? et respondetur : μετὰ τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ νῦν 
ἡ χάρις οὕτως ἐνεργεῖ, xxi εἰρηνεύει ὅλα τὰ μέλη καὶ 
τὴν χαρδίαν, ὥστε τὴν ψυχὴν ἐχ τῆς πολλῆς χαρᾶς 
ὡς παιδίον ἄχαχον φαίνεσθαι, χαὶ οὐχ ἔτι χαταχρένει 


DE SCRIPTIS S. MACARII AEGYPTII. 
culis, sed et hae ipsae satis incompositae snnt, et A 


214 


$ X. 

Ultimo loco addo illud adhuc, pro tnea sententia, 
nescire me, quid sibi velit illud quod saepe occurrit 
φησίν. Tale ego semper credo esse narrantis ali- 
quid de altero, non vero scribentis sua. At exstat 
cap. 10, cap. 9, cap. 8 de Charitate. Ita quoque 
cap. 9 ita seribitur: Ad interrogantem, an [Pag. 21] 
possit homo in eo semper síatlu durare, sic respon- 
dendum est cet. In Homilia vero octava $2 habetur 
et quaestio et responsio, omissis istis ita respon- 
dendum est. Facile apparet dictum aliquod et me- 
moratum postea responsum Macarii ad tale quid 
rogantem inhancregulam conversum esse, Possem 
plura. Sed de his et aliis, unde et quando ista opera 
Macarii consarcinata videantur, si Deus voluerit, 


ὁ ἄνθρωπος Ἕλληνα ἣ Ἰουδαῖον. Quae quam absurde p et haec non displicuerunt, aliquando uberiusexpo- 


cohaereant, dicere non attinet. Jungatur Opuscu- 
lum de Charitate cap. 12. 


nemus. 


DISSERTATIO ALTERA. 


Specimen animadversionum in aliquot Opuscula Graeca Macarii,in natalem diem viri summe reverendi, ez- 
cellentissimi, doctissimi SigismundiJacobi Baumgarten, SS. Theol. Doct.et Prof. Publ. Ordin., Seminar. 
Theol. Directoris. patroni el praeceptoris officiosissime colendi, bene ominabundus edidit Jo. Sal. Semle- 
rus, Salfelda Thuring. Halae Salicae Literis, Joannis Christiani Hendelii. 1746. (a) 


-—- 


(Pag. 3] Vir summe reverende, exzcellentissime, doctissime, Fautor et patrone benevolentissime. 

la communi Academiae huius laetitia, qua insignis hic dies omnes Musarum perfundit ordines, patere 
et me solemni huic luci gaudium et vota per summam pietatem decernere. Ad me enim hoo officium 
unum omnium maxime videtur pertinere, in quem tot sane et tanta exstant Tua beneficia eleximiae be- 
nevolentiae documenta, ut, quem Praeceptoris Tuum numen venerabundum effecerat, jam [Pag. &] Fau- 
toris beneficentia tam reddiderit suum, ut diligenter negetn mihi quemquam in officiis erga Te esse supe- 
riorem. Neque vero, licet praecipua ejus pars mea sit, mea unius est haec pietas ; omnes boni, ut hune 
diem Tuum gaudent, ita felicem ejus reditum votis ominibusque optimis precantur. Quibus quidem rite 
susceptis votis tain coafi linus Deum responsurum, quam certo scimus, Dei Te singulari beneficio in 
uberrimum multorum emolumentum hano jucem adspexisse. Ceterum clementem Te, vir summe reve- 
rende, huic levi scripto opto interpretem, quod et brevissimum est, quia scio otium ferme Tuis negotiis 
deesse, nedum his iuvenilibus rebus, et levissimum, quod hujus diei laetitia severiorem gravitatem pati 
non videbatur. Tu vero, vir summe reverende, serva sis mihi favorem et benevolentiam. Vale. 

Dies Xil Martii feliciter. MDCCXLVI.  - 


[Pag. δ] Cum a nemine, quod sciam, peculiaris C — Ad OPuscuLuM PniuuM, quod est Περὶ φυλαχῇς 


cura in Macarii Opera adhuc suscepta sit, hic au- 
tem idem fatum sustinuerit ac alii scriptores ve- 
teres, ad quos et lectorum imperitia et temporum 
injuria multum valuerunt, brevissime tantum per 
aliquot Opuscula Macariana ostendam, ea exspe- 
ctare adhuc meliorem scripturae curam. Ubi, omis- 
sis tum typographicis tum versionis vitiis, potiora 
quaedam scripturae menda sublatum ibo, quae 
iuter legendum annotavi. Usus sum editione Pri- 
tii. Jam 


χαρϑδέας, haec fere annoto : 


Cap. I: οὐ yàp à ἀποχὴ τῶν xaxàv» ἐστιν ἡ χάδαρ- 
σις, ἀλλ᾽ ἡ χατὰ συνείδησιν τελεία χάθαρσις, neque 
enim abstinentia a. grandioribus vitiis est puritas, 
sed perfecta conscientiae expurgatio. Sensus paul- 
lum incommodus. 1n Opusculo enim Ve, Περὶ 
ὑψώσεως [Pag. 6] τοῦ νοός, cap. 20 extremo aliler 
habetur : x«i γὰρ οὐχ ὃ τῶν φαινομένων xaxàv 


NOTAE. 


(a) Constat paginis 20 in-&o. Epir. 


215 


JO. SAL. SEMLERUS 


216 


&roy» τελείωσίς ἔστιν, ἀλλ’ ἢ χατὰ διάνοιαν χάθαρ- À enim dependet constructio. Latina versio similiter 


σις͵ αὕτη τελεία. Et in Homilia xvn 8 45 : οὐ γὰρ $ 
ἀποχὴ τῶν χαχῶν, αὕτη ἐστὶν ἡ τελείωσις, ἀλλ' cet., 
ubi paulum variat. Planiora ita essent in Opusc.1l, 
si pro primo χάθαρσις essel τελείωσις, ut in aliis 
Jocis, licet in scriptis Graecorum asceticis τελεέω- 
σις οἱ χάθαρσις idem fere sit. Ultima verba ca- 
pitis hujus 1m! haec vulgo sunt: εἰ δὲ μὴ, ταπει- 
νωθεὶς ὡς ἐνδεὴς x«i ἁμαρτωλὸς ὑπὲρ τῶν χρυφίων 
σου δεόμενος τοῦ Θεοῦ. Ubi deest verbum ad quod 
ista participia pertinent. Quod supplendum est ex 
Opusc. V cap. 24 : πρόσελθε ὑπὲρ τῶν xpugiov cet. 

Ad caP. Il de verbis ultimis monemus : διὸ καὶ 
ὕπνον λέγομεν τὴν χοίμησιν τῶν ἁγίων. Melius ex 
Homilia ista xv αὶ 39 legi : ὕπνον οὖν λέγομεν x«i 


χοίμησιν τῶν ἁγίων τὸν θάνατον. Naim ὕπνος et B tinente. Lege 


κοίμησις idem significat. 


Omissis aliquot capitibus leviterque variantibus 
scripturis ad caP. VI venimus. Ibi ita exstat : οὕτω 
x«i ὁ προδλεπτικὸς νοῦς προδλέπει ταχὺς ὧν τῆς 
ἀντικειμένης δυνάμεως τὰς τέχνας cel. Homilia au- 
tem vii $ ὃ : οὕτω χαὶ ὁ νοῦς προδλέπει γοργόρος 
à» cet. Legendum γοργός, non γοργόρος : el ista 
vox saepe occurrit in Homilia nn. Hesychius : γορ- 
g9«, εὐχίνητος, ταχύς, σχληρός, λιπαρός, εὐτρα- 
etx. Adeo ταχὺς in Opusc. 1 cap. 6 est glossa τοῦ 
γοργός. 

Cap. VII pro τοῦ νοῦ ἡμῶν προσχαλουμένον μετὰ 
τοῦ Κυρίον πάντοτε lege : προσχολ)λωμένου τῷ Κυ- 
ρίῳ cel. ; ita exstat in Opusc. II cap. 13 : ὁ γὰρ 
νοῦς ἡμῶν οὕτω διαπαντὸς τῷ Θεῷ προσχολλώμενος 
cet. Praeterea provocatur ad I Cor. vi, 17, ubi hoc 
[Peg. 7] verbum ilem exstat. Vulgata lectio sine 
sensu, ut docet versio latina. Sequitur ibi statim : 
τοῦτον δὲ τὸν χρυπτὸν ἀγῶνα x«l μελέτην Κυρίον 
καὶ πόνον νυχτὸς xai ἡμέρας ἔχειν ἡμᾶς χρὰ εἰς 
πᾶσαν ἱπιτήδευσιν ἐντολῆς, εἴτε εὐχομένων, εἴτε 
ἐσθιόντων, à διαχονούντων, ἢ πινόντων, ἣ ἕτερόν τι 
ποιούντων. Ubi constructio graeca claudical ἃ ver- 
bo xpà pendens. Legendum ex eodem Opusc. 
Il ubique casu quarto: εἴτε «/youévou;, εἴτε διαχο- 
νοῦντας, ἣ ἐσθίοντας, $ πίνοντας, ἢ ἕτερόν τι ποιοῦν- 
τας, mutato simul ordine secuudi et tertii verbi. 

Capr. VIII occurrit phrasis : τί δ᾽ ἄλλο διὰ τούτων 
αἰνίττεται τὸ πνεῦμα, ἀλλ᾽ $ ὑψηλοτέραν θεωρίαν 
ἐμφαίνων cet. Quae ultima verba lucem quandam 
accipiunt ex Andreae Caesariensis Prologo in com- 
mentarium suum in Apocalypsin. Qui postquam 
monuerat de triplici sensu aut divisione Scripturae, 
ut in qua quasi corpus sit, et πνεῦμα et ψυχὴ de 
altero ita pergit : χαθάπερ δὲ πνεῦμα ἡ τῶν po. 
λόντων χαὶ ὑψηλοτέρων ἀγαγωγὴ xci θεωρία mí. 
φηνεν. Ubi idem est θεωρία ὑψηλοτέρων ac ὑψηλο- 
τέρα. Nisi forte in Macario pro ὑψηλοτέραν legen- 
dum est ὑψηλοτέρων, lbidem... χομέξειν δεῖν παν- 
τοτε τὴν τῆς χαρδίας ἱερὰν θυσίαν * τὰ ἀχροθίνια, 
xai τὰ ἄχρα τῶν ἀγαθῶν λογισμῶν. , ἀπασχολοῦντος, 
Ita adhuc sine sensu legitur. Pro quo- casu quarto 
scribendum ἀπάσχολοῦντας, scil. δεῖ χομίξειν : inde 


errat, quae solet nonnunquam satis mala esse. 


CaP. IX post medium : καλόν ἐστιν ἢ νηστεία, ἢ 
ἀγρυπνία, ἢ ξενιτεία ^ ἀλλὰ ταῦτα ἀχμὴ πολιτείας 
ἐστὶν ἀγαθῆς " πλὴν & τάξις τῶν Χριστιανῶν [Pag. 
8] ἐσωτέρα ἐστὶ τούτων cet. Latina versio talis est : 
Sed haec flos ipse ac vigor sunt conversationis bonae. 
Ceterum ordo Christianoruminterior est his cet. Hic 
qualis sensus ? Si aliquid est praecipuum in aliqua 
re, curillud tam parviducatur? In Opusculo VI cap. 
30 haec ita habentur : χαλὸν 5 νηστεία,... χαὶ προ- 
οἰμια ταῦτα πολιτείας θεοφιλοῦς * ἀλόγιστον δὲ ἀτε- 
χνῶς τὸ ἁπλῶς τοῖς τοιούτοις ἐπιθαῤῥεῖν. Reddita 
sunt: haecprooemia sunt conversationis Deum aman- 
tium, sensu non incommodo, sed huc non per- 
: xxl παρόμοια ταῦτα πολιτείας θεο- 
φιλοῦς, et similia talia exercitia. Sic et in Opusc. 
[legi velim : καὶ ἄλλα ταῦτα xci ὅμοια, ἃ πολιτείας 
ἐστὶν ἀγαθῆς * πλὴν ἡ ἀξίὰ τῶν Χριστιανῶν cet., 
dignitas eorum altior est. Τάξις tainen polest ferri, 
significalu rariori. 


CaP. X : μὴ νομίσῃ ἑαυτὸν χατειληφέναι τι, xai 
οἰηθῇ εἶναί τις, x«i ἄρξηται διδάσχειν. Quid. διδά- 
σχεῖν hic velit, non invenio, cum in sequentibus di- 
catur de siti ulteriore gratiae. Accedit, in Opusc. 
VI cap. 30 fine pro his legitur : μὰ νομέσαι κατει- 
ληφέναι, μηδὲ xaraxópec ἐχειν. Unde forte pro 
διδάσχειν legendum διαρκεῖν, quod celerantibus ni- 
mis oculis pro διδάσκειν acceptum est. Paulo 
post: iva ἔχῃ τὸν πόνον, rà» δίψαν, pro quo in 
Opusc. VI: ἀλλὰ πεινᾷν τότε xal διψᾷν, Unde πόνον 
vix recte habet. Legerem τὸν πεῖναν, nisi paulo 
insolentior vox essel. Forte fuit : ἕνα 5 τότε πει- 
γῶν xat διψῶν cet. Ibidem sequitur: x«i ἔχῃ vi» 
μονογενῆ xai παιδεύσει αὐτὸν Get. Ubi nescio quid 
ad amorem et ad augunentum luctus intersit, si 
filium castigavit mater. Potius cum in Homilia 
[Pag. 9] xv! $ 11 haec eadem occurrant, et pro his 
vocibus legatur ibi «üeder«rov, rescribo : x«i 
παῖδα εὐειδέστατον, ef ewm vultu honestissimo pul- 
cherrimoque. Hic enim si: moritur, δὰ luctum 
multunr facit, quia forma tam excellenti, et non 
solum unicus fuit. 

Cap. XI: μὴ νομίσωσιν, ὅτι εἰσῆλθον εἰς τὴν χα- 
τάπαυσιν, ὡς δὲ ἀκμὴν εἰς τὰ πρόθυρα καὶ εἰς τὰς 
αὐλὰς εἰσέρχονται. In. Opuseulo VI cap. 34 : μὴ νο- 
μιξέτωσαν ἤδη τοῦ τῷῶους x«l τῆς χαταπαύσεως 
ἐπιδῆναι πόθεν ; ἔτι γὰρ αὐτοῖς περὶ τὰ προθυρα 
χαὶ τὰς αὐλὰς ἡ ἀναστροφή. Unde forte in Opus- 
culo I legendum : πῶς γε; ἀχμὴν γὰρ εἰς οοί. ; 
aliter graeca languent. Sequitur in Opusc I: εἰ δὲ 
x«l χάριτος μέτοχος γένηται, οἰηθῆναι ὡς χατα- 
λαθών, in Opusc. VI : x&v χάριτός τινος πνευματι- 
χῆς ἠξιώθησαν * μηδὲ τοῦτο πάλιν αὐτοὺς &xaréte 
cet. Addendum ergo in Opusc. I Mà, μὲ οἰρθῆναι͵ 
quod exstat quidem in versione, sed ob sensum 
tantum ; graecum vitium mansit. Porro Opusc. !: 
οὐχ ὀφείλει ἐρευνᾷν  ixacrov, εἰ εὗρεν ἐν τὼ ἦν 
τραχίνῳ σχεύει τὸν θησαυρόν cet. Latina versio: 


47] 


DE SCRIPTIS S. MACARII AEGYPTII. 


918 


convenit scrutariunumquemque,num forte inveniat, À non plane nullus sit sensus, tamen ex Homilia et 


cet.; impio sensu ; quod mireris servatum esse. In 
Opusc. VI : ἐρευνᾷν οὖν προσᾶχεν, recte vero. Lege 
ergo : ὀφείλει οὖν ἐρευνᾷν. Ibidem : ἔστι γὰρ ἡ χάρις 
πολλάκις ἐνεργοῦσα ἀδιαλείπτως, in Opusc. VI: 
ἐνὸν γὰρ, ὡς πολλάκις δεδέλωται, x«l τὴν χάριν 
ἀχιαλείπτως ἐνεργεῖν, sensu multo meliore. Lege 
ergo: ἔστι yàp ἡ χάρις, ὡς πολλάχις εἴρηται. ἐνερ- 
γοῦσα ἀδιαλείπτως. Corruptio aut lacuna ista ne- 
scio unde accidit ; accidisse ex Opuse. VIcer- 
tum est. 


Car. ΧΙ post medium : ἐπειδὴ ov» [Pag. 10] ἡ 
ἐναντία δύναμις προτρεπτιχή ἔστιν, οὐχ ἀναγχα- 
στικὴ, καὶ θεία χάρις προτρεπτιχή ἔστι. Lego ob 
meliorem connexionem : ἐπειδὲ οὖν, ὡς ἣ ἐναντία 


δύναμις, xal d θεία χάρις προτρεπτιχή ἐστι, διὰ τὸ B 


αὐτεξούσιον x«i λιτὸν τῆς φύσεως, λοιπὸν ἐάν cel. 
[1 omnia cohaerent. Pro X«óv malim αὐταίτιον, 
quod idem fere est ac αὐτεξούσιον, notans liberta- 
tem arbitrandi et decernendi. Pro quo in Opusc. vn 
cap. 3 est ἐλεύθερον xol αὐτεξούσιον. Affines sunt 
literae A et A graecae ; indeerror, per compendium 
scribendi adjutus. Et similiter erratum esse vide- 
tur paulo post in eodem Opusc. I : éred'à ἑαυτῷ 
ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος αἴτιος τοῦ ἀγαθοῦ * αὐτῆς γάρ 
ἐστι τῆς φύσεως οὗτος. l'ro quibus legendum puto: 
ἀὐτεξουσίον γὰρ ἔστε τῆς φύσεως. Nam vulgata 
scriptura obscuro sensu. Et priora quidem verba 
non temere accipienda sunt, ne minus pelagizare 
videanturr. 


Cap. Xlll : x«i οὕτως à νῦν μετὰ βίας xci μὴ 
θελούσης τὸς καρδίας ποιεῖ, ἐθίζειν ἑαυτὸν διὰ 
παντὸς εἰς τὸ ἀγαθὸν χαὶ τοῦ Κυρίου ἀεὶ μνημο- 
νεύειν, x«l προσδοχᾷν αὐτὸν διὰ παντὸς ἐν πολλῇ ἀγα- 
θότητι καὶ ἀγάπῃ. Versio: Εἰ sic quae nunc per vit 
et corde invito facit, adsuefacient ipsum in omne 
tempus ad bonum, et ad semper vivam Dei memo- 
riam habendam, et ezspectandum eum semper in 
multa bonitate et caritate. Ubi sensus sat bonus, 
modo eum graeca paterentur. Nam integra senten- 
lia omissa estex oscitantia librarii, ex Homilia xix, 
ubi omnia eadem habentur $2, repetenda et re- 
slituenda. Legitur enim ibi ita : καὶ οὕτως ἃ νῦν 
μετὰ βίας ἀχούσης τῆς χαρδίας ποιεῖ, ἐχουσίως 
πράξει ποτὶ, ἐθίξων [Pag. 14] ἑαυτὸν διὰ παντὸς εἰς 


τὸ ἀγαθὸν, χαὶ τοῦ Κυρίον μνημονεύων cet. Hinc D 


in Opusc. I legendum :.. . τῆς χαρδίας ποιεῖ, ixov- 
σίως πράξει ποτὶ, ἐθίξων.... μνημονεύων χαὶ προσ- 
δοκῶν cel. [ta recte jam habent. Paulo post : 
μᾶλλον δὲ ὁ Κύριος ποιεῖ ἐν αὐτῷ τὰς ἰδίας αὐτοῦ 
ἐντολὰς, χαὶ τοὺς χαρποὺς τοῦ πνεύματος, ὅτε 
καρποφορεῖ καθαρῶς. Legendum τότε χαρποφορεῖ, 
nempe (alis homo. lt& non solum in Homilia exci- 
fata legitur, sed et ipsa connexio jubet. Porro : 
καὶ ἀκαξαπκλῶς τυρεῖ αὐτῷ τὸν χαρπὸν τοῦ πνεύ- 
ματος. Legendum ex Homilia et Opusculo VII 
cap. 48 : πληροῖ αὐτὸν τῶν χαρπῶν. Vitium a di- 
clante venit. Post pro: χρὴ γὰρ ἕχαστον, ὥσπερ 
εἰς τὸν εὐχὴν βιάξεται ἑαυτὸν καὶ ἄγχει cet, licet 


Opuseulo VII restituendus est infinitivus βιάξεσθα: 
καὶ ἄγχειν. Ibidem pro : χατὰ τὸ γεγραμμένον, 
quod etiam in Homilia ita legitur, restituendum 
videtur xarà τὸ εἰρημένον, quia in toto N. T. tale 
quid non exstat, et in Opusc. VII legitur πρὸς τὰ 
εἰρημένα, unde fidem, credo, fecimus conjecturae 
nostrae. Denique : τὸ λοιπὸν γὰρ ἐλθὼν ὁ Κύριος, 
ἐλθὼν x«i γενόμενος ἐν αὐτῷ. Aut alterum ἐλθὼν 
eiiciendum, aut legendum ὁ Κύριος χατὰ τὴν ἐπαγ- 
γελίαν, χαὶ γενόμενος cet., ut exstat in Opusc. VII ; 
et corruptio quidem facilis. 


Car. XIIII paulo postinitium pro ἢ ἀπόλει τὴν χάριν, 
ἢ λαμδάνει καὶ πίπτει lege : ἣν ἔλαθε, χαὶ πίπτει * ἣ cet. 
Et paulo post : ὀφείλουσιν οὖν βουλόμενοι ἐξ ἀληθείας 
εὐαρεστῆσαι τῷ θεῷ... x«i βιάξεσθαι πρῶτον ἑαυτὸν : 
dele x«i ante βιάξεσθαι, οἱ pone pro eo colon, et 
pro ἑαυτὸν [Pag. 12] lege ἑαυτούς ; nam pertinet ad 
βουλόμενοι. Sequitur postea : μεγάλη ὕψωσις ἡ τα- 
πείνωσις * xai τιμιότης χαὶ ἀξίωμα ἣ ταπεινοφρο- 
σύνῃ. Pro quo in Homilia citata [Hom. xix $ 8] le- 
gilur : μεγάλῃ ταπείνωσις ἣ ὑψηλοφροσύνη * καὶ 
μεγάλη ὕψωσις χαὶ τιμιότης χαὶ ἀξίωμα ἣ ταπει- 
γοφροσύνη : similiter exstat in Opusc. VII cap. 19. 
Alque hoc melius esse videtur. Et ad finem porro 
legitur : x«i οὕτως τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίον πληρω- 
θεισῶν ἐφ᾽ ἡμῖν. Pro quo legendum ὑφ᾽ ἡμῶν, ut 
etiam in Homilia exstal. Haec breviter ad [mum 
Opusculum. 


AD SECUNDUM ÜOPusceLuM, Περὶ τελειότητος ἐν 


C πνεύματι, pauca et levia item habeo quae profe- 


ram. 


Ca». V legitur vulgo et distinguitur : oids γὰρ, 
φησὶν ἡ γραφὴ, τὰ χρύφια ταῦτα τῆς ψυχῆς &pap- 
τήματα ἐν ἴσῳ τοῖς ἐχτὸς τίθεσθαι, ex versione 
vulgari ita item distineta : Novit enim, ait Scri- 
ptura, occulta haec animae peccata pari loco cum 
externis Dominus censere. Ubi adeo Κύριος male a 
sequentibus abruptum et huc tractum est, quia ali- 
ter deerat subjectum in ratione. Sed perperam. 
Vox φησὶ minime ad γραφὴ pertinet, sed est illa 
sollemnis in his Opusculis formula, qua scriba 
aut collector horum Macarianorum innuit, Maca- 
rium hocillud sermone celebrasse. Distingue ergo 
ita : οἶδε γὰρ, φησὶν [Μακάριος], ἡ γραφὴ τὰ xpo- 
gua... τέθεσθαι, novit enim Scriptura haec occulta 
animae vitia pari in pretio, ac illa externa ponere. 
Sequentia docent, hunc esse verum sensum, ubi 
alligantur aliquot carmina Scripturae de occultis 
talibus vitiis (Pag. 13] pronuntiantia. Statim post 
ista sequilur corruptus item locus : xei τῶν λα- 
λούντων εἰρήνην μετὰ τῶν πλησίον αὐτῶν, x«l τὰ 
ἑξῆς * χαὶ πάλιν x«l γὰρ ἐν χαρδίᾳ ἀνομίας ἐργά- 
ξεσθαι ἐν τῇ γῇ. Ubi primum sensus non exprimi- 
tur, qui in Psalmo est, scilicet eos, qui aliud in 
pectore, quam in lingua habeant, a Deo insigniter 
puniri, ut alios aperte peccatores. Deinde efficitur 
quasi alius locus : iv καρδέᾳ ἀνομίας ἐργάξεσθαι 
iv 1$ 33, quem οἱ versio lalina ita exprimit, cum 


419 


JO. SAL. 1EMLERUS 


280 


tale dictum non inveniatur, et si inveniretur, ta- À ipsorum et cadaveribus in deserto. Ita, inquam, 


men ad rem tractatam non pertineat. Hinc ante λα- 
λούντων reponenda sunt, quae exstant in Ps. xxvi, 
3: Μὴ cuvOxógy; μετὰ ἁμαρτωλῶν τὴν ψυχήν μον, 
χαὶ μετὰ ἐργαξομένων ἀδικίαν μὴ συναπολέσῃς με, 
τῶν λαλούντων cet., delenda vero sunl ἐν χαρϑίᾳ... 
τῇ γῇ. Nam ἀνομίας vel ἀνομίαν erat varians lectio 
τοῦ &d «x (av in Psalmo, et cetera corrupta aliunde 
sunt, memoriae vitio maximam parlem, ubi alius 
citata aliter explevit. Nam non integer locus ap- 
positus fuit, sed tantum prima verba, et signum 
orationis abruptae x. τ. «. Mox sequitur : ἐπεὶ 
πῶς δυνατὸν ἀγαθοεργοῦντας ἐσάπαν λαθεῖν, pro 
quo melius legi videtur posse : εἴποις πῶς Οθί,, 
dices. Nam ἐπεὶ caret connexione, quam tamen 
mentitur. 

Cap. ΧΙ : ἥτις [ivro)hó, non ἀγάπη, ut supplet 
interpres] ἀπὸ τῆς ἔνδον ἡμῶν διαθέσεως συνειδή- 
σεὼς τε ἀγαθῆς, χαὶ ὑγειῶν τῶν πρὸς Θεὸν ἐννοιῶν, 
συνάμα χαὶ βοηθείας συνεφαπτομένης συνίσταται 
cet. Lege βοηθείας θείας, nam haec vox a βοη- 
θείας syllabis postremis absorpta est. 

AD TERTIUM OPUSCULUM, Περὶ rpoctuxi«, pauca 


. haec praefero. 


Cap. V : εἰ μὴ ἡ ταπεινοφροσύνη xai ἡ ἁγάπη, ἡ 
ἁπλότης τε x«l ἀγαθότης χαταχολλῶσιν [Pag. 14] 
ἡμῖν τὴν εὐχὴν cet, Nis$ conglutinent nobis ora- 
(ionem ; sensu non optimo. Legendum χαταχαλ- 
λιῶσιν, ornent, ut (a) in Opusc. I cap. 9 : ἐὰν μὴ ἡ 
ταπεινοφροσύνη x«i i$ ἁπλότης x«i ἡ ἀγαθότης χα- 
ταχοσμήσῃ ἡμᾶς. Ubi pro ἡμᾶς adde ἡμῖν τὴν 
εὐχήν, ut necessario sensus postulat etcollatiocum 
Opusculo isto IIl. Κοσμέωῶ et καλλιόω eodem sensu 
sunt. Et in fine capilis hujus V pone signum in- 
terrogandi : μὴ ἀγνοῶν φαίνεται ψυχαγωγεὶν &xu- 
τὸν παραχρονόμενος, χαὶ μεγάλων ὄντως χαρπῶν 
τοῦ πνεύματος, διὰ τὸ οὕτως ἔχειν, ἀποστερῶν ; In 
vulgatis est τελεία στιγμή, quod sensum impedit. 

Cap. ΙΧ extremo pro ὡς τὸ πολὺ οὐχ ἐχπλεό- 
νασε, x«i ὡς τὸ ὀλίγον οὐχ ἡλαττόνησεν lege ex ll 
Corr. viti et Exod. xv: ὁ τὸ πολὺ, eL ὁ τὸ ὁλέγον vel 
ἔλαττον. 

CaP. X post initium : καὶ τῇ εὐχῇ ὀχνηρὸς cet. ; 
lege ob meliorem connexionem xai γε, vel x«i γὰρ 
cet. 

Pergo ad ca». XIII, omissis multis mendis ty- 
pographicis ; τοὺς ἀδύνατον ἡγουμένους.... ὁ ἀπὸ- 
στολος διαῤῥήδην ἐοικότας αὐτοὺς δείχνυσι τοῖς δι’ 
ἀπιστίαν τὴν γὴν τῆς ἐπαγγελίας εἰσελθεῖν μὴ ἡξω- 
μένοις, χαὶ διὰ τοῦτο πεπτωχότων αὐτοῖς τῶν χώ- 
λων iv τῇ ἐρήμῳ. Ubi graeca oratio σολοιχέζει ; 
. saltem ita videtur, nisicommode explicetur. Latina 
versio haec graeca neglexit proptersolamhanc cau- 
8am, el posuit versionem vulgati interpretis.Tuita 
verte : ezpresse similes dicit istis, qui a promissa 
terra propter ἀπιστίαν prohibitisunt,prostratis vel 
propter hoc, i e. quia non credebant, membris 


graeca reddenda sunt. Clariora omnia essent, si 
abesset xai, et legeretur tantam διὰ τοῦτο. Eodem 
capite paulo post ista : τὸ δὲ ἀποστῆναι οὐχ ἐπὶ τοῦ 
ἀρνήσασθαι, [Pag. 15] ἀλλ’ ἐπὶ τοῦ ταῖς ἐπαγγελίαις 
αὐτοῦ ἀπιστῆσαι, τέθειχεν ^ ἀμέλει χαὶ τὰ τυπιχὰ 
τῶν Ιουδαίων ἀλληγορῶν. Ubi quid sit ἀμέλει, non 
interpretari possum. Legendum puto pro eo τέθει- 
xtv, ἐπαγγελίας xai τὰ τυπιχὰ τῶν Ιουδαίων, ἀλλῃ- 
γορῶν cet. 

OpuscuruM {Π1, De Patientia et Discretione. 

Cap. ΠῚ legitur : ὡς ot περὶ ᾿Ιαννὴ φημι xai Μαμ- 
6pZv, ut Jannes et Mambres. Ubi licet ᾿Ιαμόρῆς fre- 
quentius sit, quam per Mambres, hoc tamen ferri 
debet,quia inevangelio apocrypho Nicodemi Ma:n- 


B bres item legitur, quam scripturam etiam servat 


MS. codex in bibliotheca Orphanotrophii. Ceterum 
videatur Fabricius in Codice Apocrypho N. T. de 
hae voce. Idem MS. codex exhibet Jamnes pro 
Jannes ; neo piget integrum locumezxscribere, quia 
differta vulgata lectioneapud Fabricium : et erant 
ibi curantes medici nomine Jamnes et Mambres, et 
fecerunt signa, quae fecit Moyses, sed non omnia. 
Lectio vulgata habet : Erant ibi magi Jannes et 
Mambres,feceruntque etipsi per incantationes suas 
signa, quae fecerat Moyses, sed non per omnia. In 
MS. illo codice mendum est, ita forte tollendum : 
Et erant ibi incantatores magici cet. Hujus codicis 
MS. ideo hic feci mentionem, quia dignus est 
qui cum edito textu Fabricii conferatur, quod et 


C accuralior et plenior scriptura, et multis historiis 


et narrationibus auctior estlibellus. Exemplum ejus 
rei proferam quaedam ex posterioribus (Pag. 16] 
foliis, paulo ante finem evangelii hujus, ibi, quae 
occurrunt, omnia a vulgatis absunt. [nter alia et 
haec de Simone Mago, cujus in eodem hoc capite 
Macarii fit mentio : Antea quidam Samaritanus ve- 
nerat nomine Symon, in artemagica nimis eruditus, 
inquo et demonia multa inhabitabant. Qui dicebat, 
quod ipsepassus fuisset martis εἰ sepultus,et Lertia 
dieasserebatse ressurrexigse.Quae dum Neron iC ae- 
sarínunciatafuissentde Iesa Ghristo, Filtio Dei vivi, 
el omnia, quae de eo erant acta apud Iudaeam, 
nunciatum est simuleide Pylato. Quistatim direzit 
suos milites in Cymerinam civitatem, et Pylatum ad 
seaccersiripraecepit.Et eun ei praesentatus fuisset, 
narravit Neroniomniaquae de Christo Nazarenodi- 
cta sunt, praesentavitque ei discipulos ejus Petrum 
et Paulum. Ipsiautemapostoli, refutantes Symonem 
esse Chrislum, dixerunt Neroni Caesari: Bone impe- 
rator, $i vis scire, quae gesta sunt de Iudaea, ac- 
cipe literas hujus Pontii Pylatiad Claudium missas, 
et tunc omnia cognoscere poteris. ILlleautem πε δ 
ad bibliothecam Capitolii,in quo ipsa scripta conti- 
nebantur. Accepitque easdem literas, et legit eas ;e 
seriesitaerat: Pontius PylatusregiC laudiosalutem. 
Nuper.... Et mortuus est |Nero], et a lupis devora- 


NOTAE. 


(a) Sic ap. Semler.; leg. ef. Ep. 





284 


DE SCRIPTIS S. MACARII AEGYPTII. 


282 


tus, quemadmodum per dyaboli artem interpretatus & Qui significatus hujus verbi Graecis non insolens 


fuerat ei Symon. Hic jam finis evangelii post addi- 
tam doxologiam. Quae omniaet multaante haecin 
vulgato evangelio apud Fabricium absunt. Siquan- 
do otium suppeditat, polliceor huic MS. cum edito 
[Pag. 17] conferendo meam qualemeunqueoperam. 
Jam ad Macarium redeo. 

Cap. III. Καθαπερεὶ τεχμηράμενον τὴν τῆς ἑαυτοῦ 
βασιλείας καθαίρεσιν, pro quo videtur legendum 
esse τεχμαιρόμενον Vel τεχμηριούμενον, ἃ τεχμαίρο- 
μαι aul τεχμηριόω. Istud vulgatum cujusmodi sil, 
non interpretor. [In eodem adhuc capite : ἐπὶ δὲ 
τοῦ Κυρίου πρὸς ἀλήθειαν τοῦτο παθεῖν, reddit in- 
terpres a Domino, quod melius reddidisset adve- 
niente Domino. Notissimum enim est, éri in his 
tempus notare. 

Cap. VIII. Item errat versio : xai γὰρ ὁ τοιοῦτος, 
ἐν λεπτότητι διὰ τῆς πίστεώς φημι, xal τῆς προ- 
θυμίας, ἤδη κοινωνεῖ τῷ Θεῶ. Latina habent : Et- 
enim talis (ín tenuitate mea per fidem et confiden- 
(iam aio) talis inquam jam Deo communicat ; quasi 
essent verba auctoris de se loquentis. Minus autem 
recte. Vertendumest : in ezíguo, i.e. quodammodo, 
talis jam κοινωνεῖ τῷ Θεῷ propter fidem et desi- 
derium seu promptum animum. Auctor vult, hanc 
animi credentis dispositionem, qua exoptatconjun- 
ctionem cum Deo, jam esse χοινωνίαν aliqualem, 
seu, ut statim inferius dicit, talem καθάπερ ἤδη 
χοινωνεῖ τῷ Θεῶ. Quod ostendit ab exemplo Matth. 
v, 28, ubi cupido adulterii ἃ Deo reputetur pro 
ipso adulterio. Et est hoc elegans testimonium 
antiquitatis de ratione fidei. 

Falsa legitur sententia caP. XI : χαὶ yàp.... ἣ 
διὰ τοὺ πνεύματος ἁγίου γέννησις εἰχόνα τελειότητος 
ἔχει ἕν τε τῇ μορφῇ καὶ τοῖς μέλεσιν οὐ μέντοι 
δυνάμει, ἢ νῷ, ἢ ἀνδρεία, non (amen virtute, aut 


mente, aut fortitudine. Legendum :... μέλεσιν, ἣ i». 


τῇ δυνάμει cel. 

Vitium similiter esse videtur cap. XXIII in ver- 
bis : δύ ἑνὸς δὲ ὑποδεέγματος γνώρισμα [Pag. 18] 
ἔσται τῷ μετὰ χεῖρας, ubi graeca languent. Lege- 
rem... γνωρίσομεν ταῦτα, ὅ ἐστι μετὰ χεῖρας. 

In car. XXV item mendosa est lectio : τὸ γὰρ 
ἔκδοτον ἑαυτὸν παρασχεῖν τῷ φίλων αὐτῷ φαίνεται, 
ἕτερος ὁμιλίας ἐς οὐδὲν δέον. Quae interpres ita ex- 
plevit : nam impendere seipsum amicis vindicandis 
laus ipsividetur ; alii jucundae sunt confabulaliow es 
facetae de nugis scurrilibus. Quem sensum haec 
graeca pati non possunt. Tentarem restituere : ó 
ἕτερος Exdorov ἑαυτὸν παρασχὼν τῶν φίλων αὐτῷ, 
φαίνεται ἑτέρας ὁμιλίας ἐς οὐδὲν δεόμενος, ut auctor 
ἑτέραν ὁμὰλίαν intelligat consuetudinem cum Deo, 
cujus ista cum aliis improbis amicitia impedimen- 
tum sit. 

Nec desunt nodi scripturae in cap. XXVI : ὡς τοῦ 
ἐμπρησμοῦ ὕσθετο, γυμνὸς ἐχπέφευγε, πάντων ἁμε: 
λζξσας, xol τῆς ἑαυτοῦ μόνης ψυχῆς γενόμενος. Ubi 
γενόμενος sine sensu est. Nisi aliquid exciderit, le- 
gerem ἡγονμένης, da ihm sein Leben über alles ging. 


B Omitto quaedam, et in cap. VIII 


est. Ibidem paulo ante finem : εὐθὺς ὡς εἶχε ποδῶν 
ἐχφυγεῖν, μὴ μελῆσαν αὐτῷ τῶν μηδενός, pro quo 
forte scribendum : μὴ μελήσαντος αὐτῷ τῶν αὐτοῦ 
μηδενός. Quia brevitertantuia delibarehic ibi quae- 
dam constitui, verto me jam ad. 

OPuscuLUM V, De Elevatione mentis. 

Ca». I. Hic statim primo in capite levis error in 

graecis ab interprete non cautus est : ὑμεῖς γὰρ, 
φησὶν,... χατοπτριζόμεθα cet. Sunt excitata verba 
ex Epistola [Pag. 19] Pauli secunda ad Corinth. c. 
ut, 18. Dbiinterpres per oscitantiam vix condopan- 
dam reddidit: Vos... speculantes, cum tam ex συν- 
agsía luculenta, quam ex loco allato sciredebuisset 
legendum esse $p«ic, nos. 
: οὕτω φησὶ καὶ 
ἐχάστῳ τῶν ἱερέων x«l ἁγίων ὁ Θεὸς ὥφθη scribo 
τῶν πατέρων χαὶ ἁγίων. Nam de sacerdotibus nihil 
tale legimus,et qui sequuntur non suptsacerdotes. 
Ne quis dubitet, legit etiam Homilia iv 8 43 τῶν 
ἁγίων πατέρων. lbidem recensetur Daniel inter 
Noam et Mosen, pro quo legendum Σαμουήλ ; nam 
Daniel pertinet ad prophetas,de quibus statim dicit: 
x«l ἐχάστῳ τῶν προφητῶν. 

In fine capris IX. item vitium est: σχολῇ γ᾽ ἂν 
oi ἐχείνῳ τῷ ἀπαθεῖ βληθέντες, ἔρωτί τινι τῶν τοῦ 
κόσμου χαθεχτοὶ γένοιντο. Ubi se male torquet in- 
tlerpres : An segneotium erit desiderio perturbationis 
omnisimmuni permissis amorem aliquem mundi non 
cohibendi ? Lego: ὅσῳ μᾶλλον oi ἐχείνω τῷ πόθῳ 


C βληθέντες ἔρωτί τε, τῶν τοῦ cet. lta suadet con- 


nexio. 

Statim ab initio caP. XIII estvitium duarumlite- 
rarum : ei τὸ σύνθετον ἐχεῖνο ἔλαιον τοσαύτην ἔχει 
τὸν δύναμιν, ὡς τοὺς χρησαμένους αὐτῷ. Lege χριο- 
μένους ex Homilia xvii ubi haec omnia occurrunt. 
In eodem capite occurrit vox rarior τρανός : rpa- 
voi, x«i ἀνεπιχωλύτοις ὀφθαλμοῖς, Pro qua in Homi- 
lia est bona glossa χαθαροῖς, quae significatio nec 
apud veteres est Lexicographos. Hesychius enim 
τρανὸς, σαφής, ἀληθής. Cyrilli Onomasticon vp«- 
νῶς, expresse. Haec adeo voxeleganler declaratur 
per χαθαρός et ἀνεπιχώλυτος, 

Opruscuruw VI, De charitate. 


Primum caPuT ostenditlacunam,unde etPritius 


D aut interpres in margine notat « corruptus videtur 


locus. » Habet ita : ἀλλ᾽ ἐν τῇ τοῦ σταυροῦ δυνάμει. 
τούτοις ἐνέργούμενος ἐν ὑποστάσῃ τοῖς χατοξιωθεῖσι 
ταύτην χτήσασθαι.  Videbar mihi itaque .resti- 
tuere.... δυνάμει ^ οὕτως ἐνεργουμενός ἐστιν ὁ περὶ 
σταυροῦ λόγος τοῖς χαταξιωθεῖσι ταύτην [σοφίαν) 
κτήσασθαι, ve] ἐν τοῖς χαταξιωθεῖσι, vel δύναμιν. 
Corruptio ex compendiis scribendi venit. 

CaP. [IL ab initio : οὕπω διαχορὴς γένεται, μᾶλλον 
τῆς ἐπιθυμίας. Videtur excidisse γίνεται δὲ μᾶλλον, 
ut γίνεται bis occurrat. 

Ca». V occurrit νοχμυχοί, in qua Hesychius vitio- 
sus est, nux oi, «i καταϑύσεις, οἱ ἐνδότατοι xal ἀπό- 
xpugot τόποι, λιμένες, χοιλότητες, ἔσχατα x«l τὰ 


483 JO. PICI PRAEFATIO 484 


ποιήματα, ὃ τὰ ἐσώτερα μέρη. Τὰ ποιήματα varie Δ — Cap. X : ᾿Εδείχθη ἐκεῖνα dà τὰ θαυμάσια cet. Vi- 
tentant notae doctorum virorum ad Hesychium. detur excidisse : x«i γὰρ, ἃ ἐδείχθη, cet. Aliter lan- 
Mihi verum videtur ταπεινότατα. guent graeca. Kal ταῦτά δὲ μὲν ταῦτα. 








HOMILIARUM S. MACARII AEGYPTII 
EDITIO PRINCEPS 


Cu) miTULUS : TOY OZIOY ΠΑΤΡῸΣ MAKAPIOY TOY AITYIITIOY OMIAIAIY. B. Macarii Aegypti 
Homiliae quinquaginta. Ex Bibliotheca Regia. Parisiis M. D. LIX. Apud Guil. Morelium,in Graecis typo- 
graphum Regium. Ez privilegio Regis. 13*. 

Praefationis loco Suidae testimonium prae se fert hocce : 

| EK TON ZOYIAA. 

MAKAPIOZ. Δύο ἐγένοντο μαχάριόι ὁμώνυμοι καὶ περιθόητοι Ov ἄσχησιν, διὰ βίον, διὰ τρόπον, διὰ τὰ 
μαθήματα ᾿ ὁ μὲν αἰγύπτιος θαυματουργὸς ἦν, χαὶ μετὰ τοῦ εὐλαδοῦς πρὸς τοὺς ἐντυγχάνοντας αὐστυρὸς " 
ὁ δὲ ἀλεξανδρεὺς xarà πάντα ὧν παραπλήσιος τῷ αἰγνπτίῳ χαὶ ἱ)αρόὸς " οὕτως ἔδαρός ἦν τοῖς ἐντυγχώ- 
γουσι, καὶ τῷ χαριεντίζξεσθαι τοὺς νέους ἦγε πρὸς ἄσχησιν * τούτων Εὐάγριος γενόμενος μαθητὴς τὸν du 
ἔργων φιλοσοφίαν ἐχτήσατο, πρότερον λόγῳ μόνῳ φιλόσοφος Gv* ὃς ἐν Κωνσταντίνον πόλει ὑπὸ Γργγορίου 
τοῦ θεολόγον εἰς τὴν τοῦ διαχόνου προεχειρίσθῃ τάξιν * ἀλλὰ καὶ ἐς τὸν Αἴγτυπτον κατελθὼν, χαὶ τοῖς προ- 
λεχθεῖσιν ἐντυχὼν ἀνδράσι, τὸν ἐχείνων βίον ἐξύόλωσε " τούτῳ βιδλία ἄγαν σπουδαῖα συγγέγραπται " ὧν τὸ 
μὲν μοναχὸς $ περὶ πραχτικῆς ἐπιγέγραπται * τὸ δὲ γνωστιχὸς ὃ περὶ τῶν χαταξιωθέντων γνώσεω, ᾿ χεφά- 
λαια δὲ αὐτοῦ πεν | τήκοντα " τὸ δὲ ἀντιῤῥητιχὸν πρὸς τοὺς πειρώζαοντας δαίμονας, ἐν ὀχτὼ δεηρημένον 
μέρεσι, χατὰ τὸν ἀριθμὸν τῶν ὀχτὼ λογισμῶν ᾿ καὶ ἑξαχόσια προγνωστικὰ προδλέματα." καὶ στεχηρὰ B'- ἣν 
πρὸς τοὺς ἐν χοινοδίοις ὃ συνοδίαις μοναχούς * xal ἕν πρὸς τὴν παρθενιαν - χαὶ φησι χατὰ XE» οὕτως ' 
ἀναγχαῖον τὰς ὁδοὺς τῶν προοδευσάντων μοναχῶν ὀρθῶς διερωτᾷν, καὶ πρὸς αὐτὰς χατορθοῦσθαε - πωλλὰ 
γάρ ἐστιν ὑπ᾽ αὐτῶν τὰ ῥηθέντα xai πραχθέντα καλῶς * ἐν οἷς x«i τοῦτό τις ἔφησε, τὴν ξηροτέραν καὶ 
ἀνώμαλον δίαιταν, ἀγάώπῳ συζευχθεῖσαν, θᾶττον διάγειν τὸν μοναχὸν εἰς ἀπάθειαν. 

[Sequuntur Homiliae graece pagg. 1-567.In fine libri legitur : Excudebat Guil. Morelius in graecis typo- 
graphus Regius M. D. LIX.) 








JOANNIS PICI PRAEFATIO 


AD VEBRSIONEM LATINAM HOMILIARUM 8. MACABIT ABEGIPTII 


Quam edidit hoc titulo : 


S. Patris Macarii Aegyptii Homiliaequinquaginto interprete Joanne Pico, in Senatu Pariensi classium 
inquisitoriarum praeside. Parisiis M. D. LIX. Apud Guil. Morelium ín. Graecis typographum 
Regium. Ez privilegio Regis. 12?. . 


Joannes Picus, in senatu Parisiensi Classium inquisitoriarum Praeses, piis omnibus Christi et 
Ecclesiae sanctae cultoribus Salutem. 

Quam antiqua sit et illustris anachoretarum ac monachorum origo, declarat inprimis beati Joannis 
Baptistae solitaria conversatio, quam Evangeliorum libro descriptam habemus ; declarant seeundo loco 
monimenta, quae nobis reliquerunt Apostolorum discipuli et eorum coaevi philosophi, cujus generis 
exstitit Philo philosophus et orator clarissimus, qui sanctorum Petri Marcique apostolorum temporibus 
floruit ; declarant postremo auctores Historiaeecclesiasticae, rerumque divinarum doctores et interpre 
tes : quos introducere loquentes malo, quam sermonem meum illis affüingere, quoniam in ea tem 
pora incidimus, quibus omne, quantumvis verum, oppugnatur, neccreditur aplerisque nisi quod lubet&l 
arridet. Depromainusergo primum quaedam ex libro beati Dionysii Apostolorum discipuli de Ecclesiastica 
hierarchia (a): « 'H δὲ τῶν τελουμένων ἁπασῶν ὑψηλοτέρα τάξις, ἡ τῶν μοναχῶν ἔστιν ἱερὰ διαχόσμησις, πᾶσαν 
μὲν ἀποχεχαθαρμένη κάθαρσιν, ὁλικῇ δυνάμει, καὶ παντελεῖ τῶν οἰχείων ἐνεργεὶῶν ἁγνότητι, πάσης δὲ, ὅσης δε 

ΝΟΤΑΕ. 

(a) Cap. 6 de ordinibus qui initiantur, 





485 AD VERSIONEM LAT. HOM. S. MACARII AEGYPTII 286 


ἱμτὸν αὐτῷ θεωρεῖν, ἱερουργίας ἐν νοερᾷ [θεωρία xal χοινωνίᾳ γεγενημένη, xal ταῖς τῶν ἱεραρχῶν τελειωτι- 
καὶς δυνάμεσιν ἐγχειριξομένῃη͵ xai ταῖς ἐνθέοις αὐτῶν ἐλλάμψεσι χαὶ ἱεραρχιχαῖς παραδόσεσιν ἐχδιδασχομένη 
τὰς ἐποπτευθείσας τῶν xat' αὐτὸν ἱερῶν τελετῶν ἱερουργίας, xai πρὸς τῆς ἱερᾶς αὐτῶν ἐπιστήμης ἀναλὸ- 
γὼς εἰς τελειοτάτηων ἀναγομένη τελείωσιν ἔνθεν, οἱ θεῖοι χαθηγεμόνες ἡμῶν ἐπωνυμιῶν αὐτοὺς ἱερῶν 
ἠξίωσαν, oi μὲν θεραπευτὰς οἱ δὲ μοναχοὺς ὀνομάσαντες, ἐχ τῆς τοῦ Θεοῦ καθαρᾶς ὑπηρεσίας xxi θερα- 
πείας, χαὶ τῆς ἀμερίστου x«l ἐνιαίας ζωῆΐς, ὡς ἐνοποιούσης αὐτοὺς ἔν ταῖς των διαιρετῶν ἱεραὶς συμπτύ- 
ξεσιν, εἰς θεοειδῇ μονάδα χαὶ φιλόθεον τελείωσιν " δι’ ὃ x«l τελεστιχὴν αὐτοῖς ἐδωρήσατο χάριν ἡ ἱερὰ θεσμο- 
θεσία, xai τινος αὐτοὺς ἠξίωσεν ἀφιερωτιχῆς, ἐπικλήσεως οὐχ ἱεραρχιχῆῇς, ἐχείνη γὰρ ἐπὶ μόναις γίγνεται 
ταῖς ἱερατιχαῖς τάξεσιν, ἀλλ᾽ ἱερουργικῆς͵ ὑπὸ τῶν ῥσίων ἱερέων τῇ ἱεραρχικῇ τελετουργίᾳ δευτέρως ἱερουρ- 


γουμένης. 


Muctóüpiovy μοναχιχῆς τελειώσεως. 


'O μὲν ἱερεὺς ἔστηχεν ἐπίπροσθε τοῦ θείου θυσιαστηρίον, τὴν μοναχιχὴν ἐπίχλησιν ἱερολογῶν * ὁ δὲ τελού- 
μενος ὀπίσω τοῦ ἱερέως ἕστηκεν, οὐκ ἄμφω τὼ πόδε χλίνων, οὐχ ἕνα τοῖν ποδοῖν, οὐχ ἐπὶ χεφαλῆς ἔχων τὰ 
θεοπαράδοτα λόγια, μόνον δὲ τῷ ἱερεῖ παρεστὼς ἰερολογοῦντι τὴν ἐπ᾿ αὐτῷ μυστικὴν ἐπίχλησιν * τελέσας δὲ 
αὐτὴν ὁ ἱερεὺς, ἐπὶ τὸν τελούμενον ἐλθὼν, ἐπερωτᾷ πρῶτον αὐτὸν, εἰ πάσαις ἀποτάσσεται ταῖς διαιρεταῖς οὐ 
μόνον ξωαῖς, ἀλλὰ xai φαντασίαις * εἶτα τὸν τελειοτάτην αὐτῷ ζωὴν ὑφη"εῖται, μαρτυρούμενος, ὅτι χρὴ τῆς 
μέσης αὐτὸν ὑπερανεστηχέναι * ταῦτα δὲ πάντα τοῦ τελουμένον προσεχῶς ὁμολογήσαντος, τῷ σταυροειδεῖ 
τύπῳ σφραγισάμενος αὐτὸν ὁ ἱερεὺς, ἀποχείρει, τὴν τρισσὴν τῆς θείας μαχαριότητος ἐπιδοήσας ὑπόστασιν, 
xai τὸν ἐσθῆτα πᾶσαν ἀπαμφιέ | σας, ἑτέραν ἀμφιέννυσι, καὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἱερῶν ἀνδρῶν ὅσοι πάρεισιν, 
ἀσπασάμενος, αὑτὸν χοινωνὸν ἀποτελεῖ τῶν θεαρχικῶν μυστηρίων * τὸ μηδένα τοῖν ποδοῖν χλίνειν, μηδὲ 
ἐπὶ χεφαλῆς ἐχειν τὰ θεοπαράδοτα λόγια, παρεστάναι δὲ τῷ ἱερεῖ τὸν ἐπίχλησιν ἱερολογοῦντι, δηλοι τὴν 
μοναχιχὴν τάξιν οὐκ εἶναι προσαγωγιχὴν ἑτέρων, ἀλλ᾽ ἐφ᾽ ἑαυτῆς ἑστῶσαν ἔν μοναδικῇ καὶ ἱερᾷ στάσει, 
ταῖς ἱερατικαῖς ἑπομένην τάξεσι, x«i πρὸς αὐτῶν ὡς ὀπαδὸν imi τὴν θείαν τῶν xar' αὐτὴν ἱερῶν ἐπιστήμην 
εὐπειθῶς ἀναγομένην * ἡ δὲ τῶν μεριστῶν οὐ μόνον Quy, ἀλλὰ μὴν xci φαντασίῶν ἀποταγὴ τὴν τελειοτά- 
Tg» ἐμφαίνει τῶν μοναχῶν φιλοσοφίαν, ἐν ἐπιστήμῃ τῶν ἐἑνοποιῶν ἐντολῶν ἐνεργουμένην * ἔστι γὰρ, ὡς 
ἔφην, οὐ τῆς μέσης τῶν τελουμένων τάξεως, ἀλλὰ τῆς πασῶν ὑψηλοτέρας " δι ὃ χαὶ πολλὰ πρὸς τῆς μέσης 
τάξεως ἀχαταχρίτως ἐνεργουμένων ἀπείρηται τρόπῳ παντὶ τοῖς ἐνιαίοις μοναχοῖς, ὡς πρὸς τὸ ἣν αὐτῶν 
ὀφειλόντων ἑνοποιεῖσθαι, χαὶ πρὸς ἱερὰν μονάδα συνάγεσθαι, καὶ πρὸς τὴν ἱερατικὴν, ὡς θεμιτὸν, ἁπομορ- 
φούσθαι Suiv, ὡς τὸ συγγενὲς αὐτὸς ἔχουσαν ἐν πολλοῖς, xai μᾶλλον αὐτῇ παρὰ τᾶς λοιπὰς τῶν τελουμένων 
ταξεις πλησιάζουσαν * ἢ δὲ τοῦ σταυροειδοῦς τύπου σφραγὶς, ὡς ἤδη παρ᾽’ ἡμῶν εἴρηται, δηλοὶ τὴν πασῶν 
ὁμοῦ τῶν σαρκιχῶν ὀρέξεων ἀνενεργητίαν * d$ δὲ τῶν τριχὼν ἀπόχαρσις ἐμφαίνει τὴν χαθαρὰν x«l ἀσχημά- 
τιστον ζωὴν, οὐχ ἐπιπλάστοις σχήμασι τὸ χατὰ νοῦν δυσειδὲς ἱπιθετιχῶς χαλλωπίζουσαν, ἀλλ᾽ αὐτὴν ἐφ᾽ 
ἑαυτῆς οὐκ ἀνθρωπιχοῖς χάλλεσιν, ἀλλ᾽ ἑνιαίοις x«i μοναχοῖς εἰς τὸ θεοειδέστατον ἀναγομένην * ἡ δὲ τῆς 
προτέρας ἐσθῆτος ἀποθολὴ, x«l τῆς ἑτέρας λῆψις, τὴν ἀπὸ μέσης ἱερᾶς ζωῆς ἐπὶ τὴν τελειοτέραν μετάταξιν 
ἐμφαίνει, χαθάπερ ἐπὶ τῆς ἱερᾶς θεογενεισίας ὃ τῆς ἐσθῆτος ἄμειψις ἐδήλον τῆς ἀποχαθαιρομένης ζωῆς | 
εἰς θεωρητιχὴν x«l σοφιστιχὴν ἕξιν ἀναγωγήν * εἰ δὲ χαὶ νῦν ὁ ἱερεύς τε xal πάντες ὅσοι πάρεισιν ἑεροὶ τὸν 
τετελεσμένων ἀσπάξονται, τὴν ἱερὰν τῶν θεοειδῶν ἐννόησον χοινωνίαν, ἀγαπητιχῶς ἐν εὐφροσύνῃ θείᾳ συν- 
ἡδομένων ἀλλήλοις * ἐν τέλει δὲ πάντων ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὴν θεαρχιχὴν χοινωνίαν χαλεῖ τὸν τετελεσμένον, ἐμφαί. 
νων ἱερῶς, ὡς ὁ τελεσθεὶς, εἶπερ ἀληθῶς ἐπὶ τὴν μοναχιχὴν ἀφίχοιτο χαὶ ἑνιαίαν ἀναγωγὴν, οὐ θεωρητικὸς 
povo» ἔσται τῶν χατ᾽ αὐτὸν ἱερῶν, οὐδὲ χατὰ μέσην τάξιν ἐπὶ τὸν χοινωνέαν ἥξει τῶν ἱερωτάτων συμθόλων͵ 
ἀλλὰ μετὰ θείας τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ μετεχομένων ἱερῶν γνώσεως, ἐτέρῳ τρόπῳ παρὰ τὸν ἱερὸν λαὸν ἐπὶ τὴν 
μετάληψιν ὕξει τῆς θεαρχιχῆς κοινωνίας . » 

Quae sic vertit Perionius. 

« Summus vero eorum omnium, qui initiantur et perficiuntur, ordo est sanctorum monachorum, cum 
et omni piaculo, tota vi omnique actionum suarum sanctimonia expiatus sit, et omnis mysterii, quodqui- 
dem ei fas sit aspicere, spiritalis spectator particepsque sil factus traditusque perficienti pontificum or- 
dini, ac divinis eorum illustratiopibus pontificiisque institutis discat sanctorum mysteriorum, quae eum 
attiugunt, sacra quaeaspexerit, atque sancta eorumdem scientia pro modosuo ad summam perfectionem 
virtutemque efferatur. Hine divini praeceptores nostri «anctis eos nominibus appellari voluerunt, alii 
eultorum, alii monachorum, a puro Dei famulatu et cultu, individuaque ac singulari vita, quippe quae 
eos unum faciatsanctis rerum dividuarum coniunctionibus, ad divinau unionem Deoque gratam per- 
fectionem adipiscendam. ltaque perficiendi eis munus sancta lex concessit, dignataque est eos invo- 
catione quae vim consecrandi | habet, non pontificia quidem, ea enim est tantum penes sacerdotum 
ordines, sed sacerdotali, quae a sanctis sacerdolibus secundo a pontificio munere loco adhibetur. 


Mysterium monasticae consecrationis. 


Sacerdosquidem statante divinum altare, precationem quae monachos attingit recitans ac pronuncians; 
is autem, qui consecratur et initiatur, stat post sacerdotem, nec utrumque genu flectit nec alterum, nec 


287 JO. PICI PRAEFATIO 288 


caput habet suppositum divinis libris, sed tantum praesto est sacerdoti qui mysticam precatiohem in 
ipso recitat. Sacerdos vero ea perfecta, cum ad eum qui initiatur venit, illum rogat pritnum, num remittat 
nuntium non solum dividuis distinctisque vitis, verum etiam visionibus ; deinde perfectissimam ei 
vitam exponit, hoc pro testimonio dicens, eum mediam vitam superare ac transilire oportere. Quae 
ubi omnia is qui initliatur continenter professus est se esse facturum, sacerdos signo crucis eum con- 
signatum tondet, appellans tres personas divinae beatitudinis; omnique veste detracta eum alia induit, 
et eum aliis sanctis viris qui adsunt, cum eum salutavit, participem facit divinorum mysteriorum. 


Contemplatio. . 


« Quod neutrum genu flectit, neque habet caput divinis libris subiectum, praestoque est sacerdoti pre- 
cationem recitanti, declarat, monachorum ordinis non esse alios deducere, sed in se ac per se perstare in 
singularisanctoque statu, sacerdotum ordines assectantem, et ab eis ad divinam sacrorum quae illum at- 
tinguntscientiam faciletraduci.Divisarum autem diversarumque non solum vitarum, sed etiam visionum 
utita ] dicam abrenuuciatio perfectissimam monachorum philosophiam significat, quae in praeceptorum, 
quae unum faciunt, scientia vim et efficacitatem habet. Est enim, ut dixi, non medii eorum qui initian. 
tur ordinis, sed summi omnium.Itaque multa eorum, quae impune ac sine improbationea medio ordine 
geruntur, omni ratione singularibus monachis interdicta sunt; quippe qui cum uno coniungi debeantet 
cum sacra monade colligi atque ad sacerdotum vitam, quantum licet, formari ; quod ei ordini in multis 
ordo ille similis sit, etunus ex omnibus ordinibus eorum qui initiantur, ad eum proxime accedat. Signum 
vero figurae crucis, utiam a nobisdictum est, declarat universarum ad corpus pertinentium cupiditatum 
privationein. Capillus autem tonsus puram nullaque figura fucatam vitam indicat, quaenon fictarum figu- 
rarumautcoloruminductione deformitatem menlis ornet,sed perseipsam non humana pulchritudine, verum 
singulari et unica ad divinam excitet. Prioris vero vestis detractioetalteriusinductio significat a media sanc- 
ta vita ad perfectiorem traductionem : quemadmodum in ortua Deo sivebaptismo vestis vicissitudinem 
ac mutationem a vita quae expiabatur ad contemplationis sapientiaeque statum et habitum migrationem 
significare dicebamus. Quod si nunc etiam et sacerdoset omnes sancti qui intersunt eum qui initiatus est 
consalutant, intellige sanctam eorum qui divinitatem imitantur societatem, amanter cum divina laetitia 
inter se gratulantium. Postremo sacerdos ad divinam communionem invitat eum qui initiatus est, sancte 
indicans illum qui | consecratus est :si vero ad monachorum institutum, quod singulare est, pervene. 
rit, non solum speotatorem sacrorum quae ei permissa sunt fore, nec ritu medii ordinis in sanctissimorum 
sacramentorum societatem communionemque venturum, sed cum divina eorum sacrorum quae percepit 
cognitione, alio quam sanctus populus modo venturum esse ad divinae societas adeptionem et perce- 
ptionem. » Philo vero de eorumdem ortu scripsit hunc in modum i (a) : « Postquam ne Essaeis dis- 
seruuimus, qui vitam activam exercent, omnibus, aut, quod minus invidiosum dictu est, 
plerisque felicius ordo postulat, ut deinceps dicamus quae dicenda sunt de contemplationi deditis. 
Non debet enim huiusmodi virorum virtus eximia causam praebere silentii his qui nihil hone- 
stum putant tacendum dissimulandumque. Institutum autem huius philosophiae mox apparet ex 
ipsis appellationibus ; vocantur enim (Aerapeutae, therapeutridesque, hoo est curatores et curatri- 
ces, sive cultores et cultrices, vero nomine, vel quia profitentur medicinam praestantiorem ista vulgata 
peromnia oppida ; haec enim medetur solis corporibus, illa et animas liberat morbis gravibus et adversus 
medelas contumacibus, quos inflixerunt voluptates, concupiscentiae, dolores, tisngres, avaritiae, insipien- 
tiae, iniustitiaeet ceterae perturbationeset vitiorum agmen innumerabile; vel quia didicerunt a natura et 
e sacris legibus colereillud Ens et bono melius et uno sincerius et unitate in generando antiquius atque, 
ut ita dicam, principalius. Horum pietati quos tandem merito comparabimus? » Et paucis interiectis : 
« At. | illud hominum genus therapeuticum semper indivinitatis contemplatione proficiet, etiam sole hoe 
sensibili praeterito, nec unquam suum ordinem deseret tendentem ad felicitatem perfectissimam. Huie 
vitae instituto qui se addicunt, nonex more autrogati id faciunt, sed amore eorrepti rerum caelestium, 
et quasidivino furoreperciti, donec ad contemplationem illam desideratissimam perveniant. Deinde prae 
immortalis beataeque vitae cupidine quasi iam hac mortali defuncti, facultates suasrelinquntliberis aut 
cogualis, ultro eis possesione cedendo : atque etiam sociis et amicis,si cognati desint. Oportet enim, ut 
qui perspicaces divitasadeptusest, caecasillas relinquat mentibuscaecutientibus. » Neo multo post : « Re- 
lietis igitur facultatibusetavocamentis omnibus fugiunt,nulla habitaratione fratrum,liberorum, parentum 
uxorumque,et deserunt numerosas cognationes, societates,amicitias,ipsas denique patrias,in quibus geniti 
educatiquesunt. Quandoquidem consuetudo magnum momeutum habet ad allectandos animos. Demi- 
grant autem non in aliam civitatem, sicut servi, qui se vendi aliis heris impetrant miseri, ut qui servitu- 
tem mutant, non effugiunt. Quaevis enim civitas, vel optimis ornata legibus, plena esttumultu plurimo, 


NOTAE. 


(a) Lib. De vita contemplativa sive supplicum virtutibus, 

























































291 JO. PICI PRAEFATIO "T 


illis utpote incorruptis a muneribus et quaestu illicito : precantur, ut Deo placeat id convivium. Absolutà 
precibus seniores discumbunt, ac mox alii pro cuiusque dignitate. Nec enim seniores ex annis aestimani, 
sed quantumvis grandaevos habent pro pueris, si sero institutum hoc complexi sunt; honorem vero sene 
ctutis tribuunt his qui exercuerunt se a iuventutein hac pulcherrima divinaque parte contemplativae phi- 
losophiae. Adhibentur mensae foeminae quoque, anus pleraeque, sed virgines, non coactae castitatis, sicut 
apud Graecos quaedam sacrificulae, sed sponte continentes prae amoresapientiae, cuius studio per tolam 
vitam contempserunt voluptates corporis, nimirum divinae, non mortalis, prolis cupidae, quam solu 
Deo | charae animae ex seipsis pariunt, excipientes pro semine intelligibiles Patris radios, ut decreta ss 
pientiae contemplando percipere valeant. Discubitus ita distribuitur, ut seorsum viri dextrum latus, seor- 
sum foeminaesinistrum teneant. Quod si quis suspicatur, lectisternia etsi non sumptuosa, certe umolliuscu 
parari hominibus ingenuis et philosophiae deditis, sciat esse tegetes rudes e vili contextas materia, vide 
licet e papyro indigena, sic humi aggestas, ut eminendo fulciant cubitos. Remittuntenim paululum illa 
laconicam disciplinae duritiam, semper et ubique probantes liberalem frugalitatem, totis viribus ave 
sando voluptatis illecebras. » Et paulo post: « Vinum per illos dies non praebetur, sed aqua limpidissim, 
ceteris frigida, calida vero his qui inter seniores tractantur delicatius. Mensa pura est a cruentis dapibus 
Pro cibo panis apponitur, sal pro obsonio, et pro condimento hyssopus in delicatorum gratiam. Operaniz 
enim ut sacerdotes sacris abstemiis, tota victus ratione castigata ad eaudem frugalitatem. Nam vinea 
habent pro veneno affereute dementlam, opiparis autem obsoniis aiuut irritariconcupiscentiam, bellua 
insaturabilem. Haec sunt exordia convivii. » Et post pauca subditur : « EDparrationes autem sacrarum, 
terarum constant ex allegoriis. Nam hi viri totam legem existimant habere animalis similitudinem, qué 
praecepta corpus referant, animam vero sententiae retrusiores sub velamine verborum abditae. In qe 
busrationalis animaegregieseipsum contemplatur tanquamiu speculo, sub his ipsis verbis miramsenie 
tiarum pulchritudinem conspiciens et explicans e figu | rarum involucris, atque ita penitiorem ips 
lectum in lucem producens duntaxat apud eos, qui per occasionem admoniti sciunt obscura ex ape 
oolligere. Ubi vero praeses visus est rem bene tractaudo salisfecisse auditorum desiderio, plausus p* 
palam editur ab omnibus. Tum ille assurgens hymnum in laudem Dei primus canit, aut recens a se cor 
positum, aut. desumptum ab aliquo vatum veterum. Exstant enim huius generis carmina prix 
versu trimetro, οἱ hymnicum suis accentibus inter sacra canendi ante altaria, vel ἃ stanti 
vel ἃ choreas ducentibus moderatas variis flexibus atque reflexibus. Praesulum mox imitum 
oeteri decenti ordine, omnibus intente quieteque ausculiantibus, praeterquam in fiue hyss 
extremaque clausula. Tunc enim universi vocem extollunt, sine sexus discrimine. » [οἱ μὲ 
Philonis verba. Quae quantum ad religionem christianam et ecclesiasticum ordin em faciant, liquido de 
clarat Eusebius Caesariensis Historiae Ecclesiasticae libro secundo. Qui quidem borum θεραπευτῶν doct 
affirmatesse beatum Marcum apostolum et evangelistam, primum Alexandriae episcopum, Philopenqe 
ecclesiasticae institutionis initia et originem apostolicae atqueetiam evangelicae traditionis eidem Suppl 
cum libro intexuisse, sic scribens! : « Marcum hunc primum aiunt ad Aegyptum missum, evanyelam 
illic, quod et conscripserat, praedicasse, primumque ecclesias Alexandriae constituisse. Tant υἱκα ἰδ 
credentium virorum ac mulierum multitudo prima accessione per exercitium philosophicum admomax: 
diligentissimum collecta est, ut exercitia eorum, conventus, symposia, et universam re Ι liquam «à 
conversationem Philo literis mandare dignatus sit. Fertur etiam hic Philo Romae sub Claudio δὰ ὁ 
loquium Petri Roinanis tum praedicantis venisse. Neque hoc vero dissimile est. Commentarius esa 
ille, quem tandem ab eo posterioribus temporibus elaboratum esse dicimus, Eoolesiae eanones, quis 
haeo nostra usque tempora servantur, manifeste conlinet. lio quoniam vitam etiam religiosorum nost* 
rum quam fieri potuit accuratissime descripsit, satis manifestum relinquitur, non modo vidisse eum vine 
illos apostolicos sui temporis ex Hebraeis, ul vero simile est, profectos, ob eamque causam priseores 
ritum adhuc more Judaeorum observantes, sed et probasse, divinosque ethonestos iudicaase. Cumpini 
et hoo liquet, quod nihil ullra veritatem aliunde aut ex seipso his, quae scribere conatus fuil, editt 
volens in eo libro, quem de vita contemplaliva aut de precantibus inscripsit, cultores eos, et mum 
quae cum eis erant, cultrices vocari dixerit, causamque appellationis huius adiecerit, aut quod animae 
cedentium a passionibus malitiae instar medicorum liberantes curaverintac sanaverin t, velquod oaeisi 
numen mundo cultu sinceraque religione venerati sint. Sive igitur hano illis appellationem da sud 
praedictas causas imposuit, nomenque virorum istorum proprie hoc pacto desoripsit, sive statim isif 
vere sic vocati sint, cum Christianum nomen haudquaquam tum quovis loco celebraretur, non esto 
ut contendamus. Hoc tamen cum primis testatur, quod facultatibus suis renunciarint, ac bonis ad ss 
tinentibus cesserint hi qui philosophari coepissent ; deinde et a cun | ctis vitae huius curis abatiar 
relictisque muris in agris et hortis solitarie conversati sint, certo scientes consortia eorum, qui di 
sequebantur vivendi ralionem, inutilia οἱ noxia esse illis qui tum temporis hoo, ut Pàr erat, agel 


ΔΙΑ Ναί ω. 


4 Lib. 11 cap. 16 sq. 








295 | JO. PICI PRAEFATIO 296 


jacentes, vinum in universum, sicut ipsis verbis scripsit, et de animantibus ne gustant quidem, sed sola 
illis aqua potum praebeat, etobsonium sit panis cum sale ethyssopo. Praeterea scribit, quo pacto praesi- 
deant inter eos ii quibus ecclesiastica commissasunt ministeria, diaconatus etiam, | etquaesupracunctos 
eminentepiscopatus praesidentiae. Quod si cuidesideriumineritista exacte cognoscendi, discat ea ex dicta 
jam viri huius historia. Quod igiturPhilo illic de primisevangelicaedoctrinae praeconibus et ritibus olim ab 
Apostolis traditis disserens ista scripserit,cuivis manifestum est.Singulares anachoretarum vitas summae au- 
ctoritatisin Ecclesia viri scripserunt : D. Athanasius Alexandrinae urbisepiscopus ac Dorotheus vitam An- 
tonii Magni, quam postea latino sermone tradidit Evagrius; D. Hieronymus Pauliheremitae, Hilarionis atque 
Malchicaptivi monachi ; reliquorum autem monachorum vitas prosecuti sunt Theodoretus ac Palladius iustis 
voluminibus, quae latina nuper prodierunt in lucem opera Gentiani Herveti, viri de christiana republica 
bene meriti. Istorum porro colloquia si quis desideret, legat Cassianum.At cum huiusmodi homines per de- 
serta respersi vitamque solitariau agentes, sibi duntaxat prodesse viderentur, et religionem christianam 
parum promovere, Basilius Magnus Caesareae Cappadociae episcopus, utait Nazianzenusin Vila Basilii, de- 
duxit eos ad civitateset oppida, ul ab his populus Deogratam vivendi rationem ac cultum divinum edisceret. 
Itaque Gregorii Nazianzeni verba (a) subiicere non poenitebit : « Ut autem, » ait, « non solum sibi, sed et 
aliis quoque proficeret, primus coenobia excogitavit, ritumque illum monachorum antiquum atque agre- 
stem ad ordinem quendam formulamque religioni propiorem reduxit. Cum enim animadvertisset, eos, qui 
in communi vita, hoceit, inter alios mixtimagunt, mo | nasticam licet abstinentiam servent, aliis quidem 
utiles, sibi vero nequaquam existere, cum in multis eos necesse sit versari malis quae vitae quietae ac 
plane perfectae contraria videntur, eos vero, qui in solitudine procul ab aliis agunt, firmiores sane propo- 
sito magisque Deo coniunctos quam supradictos vidit, attamen sibi tantum utiles, cum rerum experientiam 
nequaquam teneant, nec cum aliis commercium ullum habeant, utrumque vitse genus coniungere cona- 
tus est. Quamobrem monachorum coenobia haud procul ab iis, qui in hominum societate vivunt, aediti- 
cari iussit, nec omnino separavit, ut et propinquitate, cum opus charitatis exposceret, adesse valerent, dis- 
siti alioqui propriis terminis, ne quies eorum aut pax iuterrumpi per multitudiuem posset, nec ipsi mo- 
nachi actionis merito, quod ex impendenda aliis pietate esset, privarentur, ueque rursus eorum actio per 
tumultus inutilis efficeretur, et alter alterum hoc modo iuvare posset, et monachorum vita per conversa- 
tionem eorum, qui in cominuni agunt, pia fieret, et ipsi ex monachis quietem, constantiam, sapientiam, 
contemplationem ediscerent, quemadmodum tellus ac pontus invicem se iuvant ac suscipiunt. » Hos ergo ubi 
coegisset Basilius in urbes, ac emonachis et anachoretis coenobitas effecisset, vivendi regulam Evangelio 
consentaneam illis conscripsit, quam et in precio habemus, et totius Graeciae monachi hactenus observa- 
runt atque reveritisunt, quemadmodum et Latini sumptam inde regulam beatorum Hieronymi, Augustini, 
Benedicti, Dominici, Francisci, Bernardi, ac reliquorum. Ceterum ne vuriis allegationibus obruen | tes 
lectoris animum epistolae modum excedamus, institutique nostri videamur obliti, duos fuisse Macarios 
testantur Palladius ac Nicephorus(5), alterum Alexandrinum genere, qui licet iunior in iis, quae sunt mo- 
nachorum praecipua,primas obtinebat,alterum Aegy ptium,aetate grandiorem,qui hasipsas graecescripsit 
Homilias, quas inlatinum sermonem transtulimus. Hic nonaginta vixit annos integros, quorum sexaginta 
transegit in solitudine. Itaque natus annos triginta, et in iuvenili constitutus aetate, tam toleranter tulit 
laboresexeroitationis totum decennium, ut inagna quadam et insigai dignus haberetur distinctione, adeo 
ut vocaretur παιϑαριογέρων, id est, in puerili aetate senez, quoniam citius quam pro aetate profecerat 
virtutibus. Quadragintaannos natus potestatem accepit ad versus daemonas, gratiam em curandi, spiri- 
tumque praedicendi futura. Dignus quoque est habitus honorando sacerdotio. Habitarunt cum eo duo 
discipuli in intima solitudine quae vocatur Scete. Quorum unus quidem, velut minister, illi semper as- 
sidebat eorum gratia qui veniebant curandi, alter autein seorsum seoedebat in cellam. Procedente vero 
tempore cum sanctus perspicaci oculo praevidisset, dixit ministro suonomine Joanni, qui postea factus 
presbyter suffectusestinlocum Macarii : Audi, mi frater Joannes, meamque fer aequo animo admonitio- 
nem tibi valde profuturam. Tentaris enim, inquit, et te tentat spiritus avaritiae; sic enim perspectum, 
habeo ; scio tamen, si meam benigne tuleris adhortationem, te perfectum fore in Dei timore atque eius 
opere,laudaberisque,et | flagellum noa appropiaquabit tabernaculo tuo. Quod sinon audieris, in te venient, 
quae Giezi tandem acciderunt, cuius vitio laboras. Contigit porro, ut defuncto Macario non paruerit, sed ei, 
qui propter avaritiam alligavit Judae laqueum. Elapsis itaque quindecim aut viginti annis, cum bona 
pauperum usurpasset, tam gravi laboravit elephantia, ut in toto eius corpore non inveniretur integer 
locus, iu quo quis digitum figere posset. Haec fuit Macarii prophetia. Ferebatur hic sanctus pati continen- 
tem ecstasin, saepiusque vel cum Deo, vel in rebus versari caelestibus. Fama etiam conxytans erat, in 
solitudine ilium suscitasse mortuum, ut persuaderet cuidam haeretico negaati resurrectionem. Reliqua, 








NOTAE. 


a) Ex monodia Greg. Nazianzeni in vitath Basilii, 
( Pallad, in Historia Patrum cap. 19, 20; Niceph. Hist. Eccl. lib. tx cap. 14. 


401 AD VERSIONEM LAT. HOM. S. MACARII ΑΕΟΥΡΤΙΙ. 298 


quae divino beneficio gesta sunt ab eo, petenda sunt e Palladio. Spiritus igitur divinus, qui vigebat in Ma- 
cario nostro, non potuit otiosus esse, quin per eum fructum aliquem ederet, effecitque ut qui consodali- 
bus duntaxat monachis exemplo proderat, scriptis ad posteros transmissis omnibus prodesset. E quibus 
quinquaginta solum homilias graece scriptas accepimus e Bibliotheca Regia. Quas cum legentes animad- 
verteremus nou tantum monachiset religionem, quod aiunt, profitentibus, sed cuicunque christiano lectori 
profuturas,tum quod afflictum ac moerentem valde solanturanimum, eumquea nugis futilibushuius mun- 
di traducunt ad caelum, tum quod bene beateque vivendi normam Evangelio convenientem praescribunt, 
inlatinum sermonem convertimus, cuilibet homiliae argumento brevi praefixo, unde confestim | emer- 
gat, quid unaquaeque contineat. Has ipsas impressas graecelatineque, vobis animo grato suscepturis mit- 
timus, si quid melius allatura sit temporum tranquillitas, protinus emissuri. Valete plurimum, Deum- 
que precemini, ut nostris faveat ad gloriam eius susceptis consiliis. 


Lutetiae Calend. Maii M.D.LIX. 


JOANNIS DAVAL TREPORTUENSIS 


DOCTORIS THEOLOGI IN LAUDEM D. PICI PRAESIDIS 
HEXASTICHON. 
Quo celebrem, Macari, donabis munere Picum, 
Qui splendore suo candidat Aethiopem ἢ 
Silenos, aperit, miscel simul utile dulci, 
Atque suis Graecas unguibus auget opes 1 
Pelle sub obscura celasti clausus odores ; 
At celata diu Picus aperta facit. 


| De Macariis. 
E Suida. 


Duo fuerunt Macarii eiusdem nominis ac professione ascetica insignes, vita, moribus, doctrina. Álter 
Aegyptius, miraculis clarus ac cum religiosa cautione in eos qui se conveniebant severus: alter Alexan- 
drinus, per omnia similis Aegyptio, necnon comis et festivus ; in eos qui ad se veniebant ita humanusac 
blandus hic erat, ut ea festivitate juvenes ad asceticam vitam pelliceret. Horum Evagrius discipulus fuit, 
ac factis philosophiam exercuitqui verbis duntaxat prius philosophabatur. Idem Constantinopoli a Grego- 
rio Theologo diaconorum ordini adscriptus est ; quin etiam in Aegyptum profectus acoum Macariis quos 
dixi collocutus vitam illorum aemulatus est. Ab hoclibri valde graves ac serii conscripti sunt. Quorum 
unus Monachus sivede vita activa inscriptusest; alter Gnosticus sivedeiis qui cognitionis munere donati 
sunt,qui capita complectitur numero quinquaginta ; tertius Antirrheticus adversus tentantes daemones, 
octopartibus distiactus,utooto cogitaionum modirecensentur; itemque sexcenta Prognostica problemata, 
et Elementaria duo, unum ad monachos ia coenobiis aut contuberniis viventes, alterum ad virginum coe- 
tum. Eius autem sunt haec verba : « Necesseest, ut sedulo eorum qui praecesserunt monachorum vias 
indagemus, ad earumque normam dirigamur ; multa enim ab iis recte et dicta sunt et facta ; inter 
quae et hoc quispiam dixit, aridiorem et aspe | ram vivendi rationem cum charitate copulatam celerius 

monachum ad animi tranquillitatem, quam ἀπάθειαν appellant, perducere. » 


| Homiliarum Macarii singularum 


argumenta. 
I Interpretatio allegorica visionis apud Ezechielem descriptae. Pag. 1 
II De regno tenebrarum, hoc est peccato, et hominem solius Dei beneficio liberari ab eo. 19 
LH De quieta fratrum inter se conversatione et proelio interiori. 1 
IV Qua ratione promovendum in vita Christiana. 21 
V Quantum discrepat vita Ghristianorum a reliquorum hominum vita. 40 
VI De modo precanii., 50 
VII De clementia Christi erga homines. Continet etiam responsiones ad quasdam interrogationes 
forte curiosas. 55 
VIII De his quae contingunt Christianis inter orandum. . . $39 
IX Prowisstones ac prophetias divinas per varios successus el. tentationes. impleri, et soli 
adhaerendo liberari nos ab infestationibus daemonum. 68 
Χ Humilitate et αἰαογίίαί6 retinentur et augentur dona gratiae divinae, superbia autem 
et ignavia perduntur. ΝΕ 10 
ΧΙ Virtutem sancti Spiritus in corde hominisse habere instar ignis. 13 
XII De statu Adae post imaginem Dei perditam. | 8 
ΧΙ Quem fructum a Christiano Deus erigat. 94 


XIV Qui se dedicant Deo, non sine spe remunerationis id faciunt. 95 


299 ZACHARIAE PALTHENII PRAEFATIO 300 


AV Quam sancte et cáste se gerere debeat anima Christiani erga Christum sponsum suum. [00 
XVI Spiritales hommes obnoxios esse tentationibus et afflicltionibus, quarum origo est pri- 


mum peccatum. 132 
XVII De Christianorum vnctione spiritali et fLoria. 141 
XVIl1 — De thesauro Christianorum qui est Christus et Spiritus sanctus variis modis exercens 

eos ad perfectionem assequendam. 150 
XIX Christianus proficere volens ad omne id quod bonum est, se vi compellere debet. 157 
XX Solus Chrislus sanavit animam, quam ornamento gratiae suae vestivit. 166 
XXI Homini Christiano duplex incumbit bellum, externum et internum. 168 
XXII De duplici statu decedentium. A1 
XXIII Hi soli diadema regium gestare possunt, qui sunt e semine regio. 172 
XXIV Christianorum status mercaturae et fermentationi similis est. 474 
XXV Per inobedientiam redacti sumus in servitutem, a qua per mysterium crucis liberamur ; 

item de lacrimarum et ignis divini efficacia. 4 
XXVI De dignitate, facultate et operationibus animae, et qua ratione tenetur at diabolo et [ αὖ 

eo liberetur. 184 
XXVII — Dignitatem et statum hominis Christiani prosequitur, eiusque liberum arbürium, per- 

miztis interim utilibus quaestionibus. 200 


XXVIII  Describit ac deplorat calamitatem animae in qua propter peccatum non habitat Christus. 211 
XXIX . Duplici rationegratiam suam largitur Deus,cuius fructum tandem iusto iudicio repetit. 918 
XXX Ez Spiritu sancto renasci debel anima Dei regnum ingressura, et qui hoc flat. 223 
XXXI Fidelis animo mutari debet et in Deum colligere cogitationes omnes, a quibus vere depen- 

det obsequium divinum. 230 
XXXI] | Gloria Christianorum modo latet in animis eorum, quae resurrectionis tempore emerget 

et illustrabit corpora pro suo quaeque modo. 


XXXIII |. Quam attente diligenterque precandum sit. 944 
AXXIV . De gloria Christianorum illis non ignoto. 244 
XXXV . Desabbato antiquo et novo. 946 
XXXVI — Diversa est resurgentium gloria. 248 
XXXVII De paradiso et lege spiritaüs. 249 
XXX VIII Ezacto opus est iudicio in discernendis veris Christianis, οἱ quinam sint illi. 258 
XXXIX — Ad quid Seriptura divina nobis donala est a Deo. 261 
XL Virtutum inter. se colligatio, itidem vitiorum. 269 
XLI Quam profunda sint animae penetralia, quae paulatim wcrementa gratiae aut vitiorum 
accipit. 


XLII Non ezterna, sed interna promovent aut. laedunt hominem, veluti spiritus gratiae aut 
spiritus nequitiae. 

XLIII De progressu viri Christiani, cuius tota vis dependet a corde, ut hic varie describitur. 9410 

XLIV . Quantam in homine Christiano mutationem ac renovationem faciat Christus, qui morbos 


animae sanavit. 276 
XLV Nullis artibus aut operibus huius mundi, sed solo Christi adventu sánalum esse hominem ; 

cuius magnam cum Deo cognationem refert haec homilia. 282 
XLVI δὲ differentia inter verbum Dei et verbum mundi, et inter filios Dei et filios huius mundi. 287 
XLVII — Explicatio allegorica quorundum sub lege benefactorum. 291 
XLVIII — De perfecta fide in Deum. 301 
XLlX . Non satisest huius saeculi delicias reliquisse, nisi quis alterius saGculi beatitudinem conse- 

guatur. 308 
L Deus est, qui per sanctos et creaturas edit miracula. 308 


[Post « Scripturae locorum sacrae qui in homiliis citantur » atque « rerum memorabilia » àwos indice exstant Ho- 
milise lati à 1-811. In quarum flne legis : Excudebat Gwil. Morelius in^ Graecis typographus Regius. Lutetiae 
Parisiorum M. D. LIX. Cal. Maias.]. 





ZACHARIAE PALTHENII PRAEFATIO 


AD EDITIONEM HOMILIARUM S. MACARII AEBGYPTII 
QUAM INSCRIPSIT 
SANCTI PATRIS MACARII EREMITAE AEG YPTII HOMILIAE SPIRITUALES QUINQUAGINTA 
DE IN TEGRITATE QUAE DECET CHRISTIANOS, cunctis quibus animae salus revera curae esi, 
tum propter insignem pielalis doctrinam, Lum propter similium frequentiam mazime utiles ac necesso- 
riae, E GRAECO IN LATINUM SERMONEM conversae el coniunctim nunc primum in Germania 


editaea M. ZACHA RIA PALTHENIO FRIDBERGENSI 1594. Francofurti Apud Joan. Wecheli υἱ- 
duam,impensis Nicolai Bassaei, 80 min. 


| Reverendo, generis splendoreac nobilitate antiqua, religione, virtute,docirina multisque in Ecclesiam 
Christi meritis praestantissimo viro DD. JOANNI SWICHARDO A CRONBERG, insignis metropolitanae 
ecclesiae Moguntinensis Scholastico, S. Albani Praeposito,nec non reverendissimi el illustrissimi Domini 
D. Wolfgangi Archiepiscopi et Principis Electoris Moguntinensis in spiritualibus Vicario general; 
Domino ac Patrono suo plurimum colendo S. P. 

Quotiescunque, reverende, nobilissiue etamplissime Do. Schwicharde, Maecenas clarissime, virsasmis 


304 AD EDITIONEM HOM. S. MACARII AEGYPTII. 30? 


laudum praeoconiis atque nominenunquam interituro dignissime, quotiescunque, inquam, hac tristissima 
mundisenecta adeo frigide acsupine graecam linguam in plerisque locis tum traditum addisci conspicio, 
continuo animus meus obruitur luctu, moerore et tristitia non exigua. Quae etenim est dementia, quae 
fatuitas, quae insania eorum hominum, quiabsquehuius | linguae rudimentisrarae et solidae eruditionis 
laudein se consequi posse sperant ? Non minor certe, ac si quis absque rati immensum ac vastum pelagus 
transire, aut absque alis in aethera evolare, aut absque lingua seu Spiritus sancti dono aeternae salutis 
mysteriaenodare, patefacere et explicare, aut denique absque Christo rege et fratre nostro supernam Jeru- 
salem civitatem caelestem et gaudia paradysi ingredi conaretur.Et certe tanta est huius linguae praestan- 
tia, tanta dignitas, tanta dignitati coniuncta utilitas, tanta amplitudo, tanta maiestas tantusque decor et 
ornatus, ut, si instituta collatione haeclingua eum ceteris comparetur, reliquas omnes tum copiosa 
vocabulorum serie, tum miranda dialectorum varietate sic anteire et superare videatur, ut sol in supe. 
rius hemisphaerium productus cunctas octavi orbis stellas splendore suo offuscat. Nulla enim est e 
cireulohumanarumatque ingenuarum artium ac disciplinarum, quae hac carere, nulla quae absque hac 
perfecte doceri, et nullaquae absque hac penitus percipi cognoscivepossit. Siet | enim, ut luce meridiana 
clarius est, latinus sermo e graeco manavit atque processit, adeo ut, quod Homerus de oceano canit : 


Ἐξ οὕπερ πάντες ποταμοὶ xai πᾶσα 0 )acca 
Καὶ πᾶσαι χρῆναι xai φρέατα πάντα νάουσι 


de graeca lingua non immerito dici possit, nemo, opinor, vel impudentissimus negaverit, absque graecae 
linguaecognitione,principio nimirum atque origine rei, exactam atque perfectam latinae linguae scientiam 
comparari non posse. Quod sane, si, ut ipsius rei maiestas exigit,in singulis vel artium disciplinis, vel ea- 
rundem summis facultatibus demonstrare atque evincere vellem, vereor,nein infinitum extenderetur oratio 
nostra. Modo paucis rem delibabo,ne,quod dixi, mendacio magis quam veritati congruum acconsentaneum 
videatur. Atque principio, nonne omnes artes, grammatica, dialectica, rhetorica, musica, arithmetica, 
geometria, astronomia, poetica, politica, therapeutica, physica, theologia atque adeo universa philosophia 
omnisque disciplinarum orbis, quem ἐγχυχλοπαιδείαν vocamus, graecos etiamnunc fontes sapiunt ?. 
| Adeo ut ne nomina quidem alia, quam nativa et graeca admittant, neque nos aliis nominibus eas 
agnoscamus, eoque iure se nobis permittant, ut a fontibus secludi non patiantur. Si a literis velut ab ovo 
rem retexamus, nonne Latini omnes suas literas, una duntaxat atque altera demta, a Graecis mutuati, nec 
tamen graecarum literarum concisam brevitatem aut potius elegantiam perfecte ac plene (a) assecuti 
sunt ? Quod enim Latini quatuor, id Graeci duabus exprimunt literis, id quod apparet in dictione 
ἀπόφθεγμα, φθέσις, et similibus. Nonne quoque Grammatici huius linguae perilia summopere indigent, 
adeo utqui Cristepro Christe, eleison proeleeson et sonant et scribunt, rudes atque omnium rerum ignari 
existimentur ? Quid de dialectica, quidve de rhetorica dicam ? Quam infinitis, quaeso, utuntur illae voca- 
bulis, quae partim sunt graeca, partim eorum imitatione facta, quorum vim ac significationem qui igno- 
rant quam graviter hallucinentur, notum omnibus.Et certe multa sunt apud Aristotelem , quae aut latine 
transferri optime ne | queunt, aut translata alio sensn accipiuntur a legentibus quam ab eo dicuntur. 
Quinet poetas graecarum literarum ignaros incassum laborem suscipere ac nunquam Musarum penetralia 
ingredi posse vel ex eo patet, quod omnes fabulae ac figmenta poetica e Graecis pendeant. Quid de mathe- 
maticisscientiisloquar ?lllae tampossuntsine graecis literis perfecte teneri, quam sine graecisauctoribus ? 
Quis, quaeso, nisi Graecus intelligit Euclidem ? quis Ptolemaeum ? quis proclum ? Quis nisi Graecus 
explicabit quid sit trigonus, quid tetragonus, quid monas, quid trias, quid diapente, quid diatessaron, 
quid excentrici, quid syncentrici, quid epicyclii, quid eclypses, et eius generis tanta turba, ut audiendo 
prius quam eommemorando omnia defatigari quis possit. Ad serias vero atque arduas si progrediar 
disciplinas, medicina tantopere indiget graecis literis,ut qui eius cognitione careant, dum, ut poeta capit. 


Φάρμαχα πολλὰ μεμιγαένα λυγρὰ x«i ἐσθλά 


ministrant, aegrotos non rato in extremum vitae periculum coniiciant. Cum enim phar | macorum, 
unguentorum,cataplasmatum, potionum, ceromatum,item animantium, plantarum gemmarum, morbo- 
rum,remediorum, instrumentorum, ponderum et mensurarum vocabula omnia sint graeca, quis, quaeso, 
citra huius linguae cognitionem periti medici laudeac praeconio exornari mereatur? Quis Hippocratem et 
Galenum omnium medicorum χορυφαίους et δαδϑούχους, de quibus re vera dici posset quod fuerint. 


"Iutpol ἀνδρῶν πολλῶν ἀντάξιοὶ ἄλλων, 


quis, inquam, eos absque huius linguae scientia intelliget, quis enodabit, quis genuinum verumque sen- 
sum ex iis eruet? Nec vero iuris prudentiam graecae linguae adminiculo carere posse, hine fit manifestum. 


NOTAE. 
(a) Corr., Palth. pieni. Eprr. 


303 ZACHARIAE PALTHENII PRAEFATIO 364 


quod epistolae et rescripta imperatorum aliorumque iureconsultorum responsa pleraque sermone 
graeco prolata atque edila sint, multaeque voces et sententiae graecorum philosophorum, poetarum et 
oratorum tanquam gemmae et lumina orationis ad res significantius exprimendas insertae sint. Quin 
etiam aliquot sunt leges et tituli, quos totos & | Graecis mutuati sunt iureconsulti, ab Aristotele nimirum 
titulus de usuris, ἃ platone ff. de nundinis l. 2, sic titulus de poenis ex Homero et Demosthene. Sum- 
mopere ergo graecarum literarum ope indiget legum cupida iuventus. Quoad theologiam vero, quae 
nobis sacrosancta oracula atque adeo salutis nostrae summam tradit, si quis huius linguae cognitione 
se carere posse asserat, is mihi non multum absimilis videtur esse ei, qui absque nutrimento et cibo 
corpus salvum et incolume conservari statuit. Nonne omnes Evangelistae, excepto uno Matthaeo, nonne 
omnes epistolae Pauli, nonne apocalypsis Joannis graeco sermone perscripta et ad nos delata est ? 
Nonne Basilius, nonne Chrysostomus, nonne Nazianzenus, nonne Eusebius, nonne Origenes, nonne 
Theophylactus, nonne Athanasius atque Epiphanius, viri vitae sanctimonia atque eruditione commen- 
dati, cum quibus quem compares cuiuscunque vel linguae vel aetatis theologum, non facile video : 
nonne, inquam, omnes graeco sermone sua opera conscripserunt ? Quis ergo ex illis nobis futurus 
fru | ctus, quae consolatio aut oblectatio, si graecae linguae studium negligeremus ὃ Nullus certe. Et 
certe hoc pacto, quod obsit, irritus atque inanis omuis illorum labor fuisset. Fateor quidem, ex Lati- 
nis gustum maximum hauriri atque percipi posse, attamen hac in parte poetae adstipulor qui canit: 


Gratius ex ipso fonte bibuntur aquae. 


Haec ergo quam omnia ita, ut dixi, sic se habeant, quis adeo pervicax, adeo obstinatae mentis, adeo 
durae cervicis atque adeo perversi judicii esse possit, qui tantam huius linguae praestantiam, tantam 
dignitatem dignitatiqué coniunctam utilitatem non agnoscat, agnitam praedicet, atque debitis laudum 
encomiis ornet ? Recte igitur atque optime subtilis iudicii atque profundae eruditionis vir H. S. velut 
παρῳδὸς de hac lingua canit : 


Γλώσσης θησαυρὸς γλῶσσαν παρὰ πᾶσαν ἄριστος 
᾿Ελλαδικῆς, πασῶν χαρίτων πᾶν μέτρον ἐχούσης. 


Et quidem, ut ingenue fatear, tantus me huius linguae incessit amor, tanta me a teneris fere unguicu- 
lis detinuit cupiditas, ut per totum semestre spatium, invidia dicto absit, | uni Homero. 


A ceu fonte perenni 
Vatum Pieriis ora rigantur aquis, 


perlegendo, relegendo atque revolvendo, totum ine dederim. Idem enim accidebat mihi, quod iis, qui 
exiguo aliquo divinorum mysteriorum gustu percepto, quo majora sibi revelatafuerint gaudia caelorum, 
eoardentiori desiderio tenentur. Sicegoquo majori fervore scriptores graecos tum solutae tum ligatae ora- 
tionisevolvebam, eo vehementius aestus ille animi inflammari atqueincendiooepit, adeo ut me illius slu- 
dii nulla unquam ἀψικορία aut fastidium ceperit, etquo magis esurirem, nunquam (amen fames illa seda- 
ri, expleri autexsaturari potuerit. Quumque hac hieme a continuis laboribus, quibus altre sesquiennium 
obrutus, non famen oppressus fui, respiratio exigua concederetur,incidi forte fortuna in s&nctum atque 
divinum sanoti patris Marcarii opus,sanctissimas nimirum atque summa pietale refertas Homilias,quarum 
lectio me adeo oblectavit, recreavit et detinuit, ut, priusquam spatio trium dierum librum evolvissem, 
perversis meis oogi | tationibus omnino gravem et molestum me exhibuerim.Tanta enim religione scatent 
hae homiliae atque sermones, ut vel in agone mortis constitutum in vitam reducere, atque consolatione 
pia praesto esse queant. Summa ergo suavitate huius sacerrimae lectionis illectus atque devinctus, tandem 
insignium aliquot et praecipuarum homiliarum versionem aggredior latinam ; non tamen eoanimo, ut, 
quas latina veste exornaram, alteri mecum essent communes, sed ut aridos ingenii mei rivulos irrigarem 
atqueincultos memoriae agellos excolerem.Quas latinitate donatas quumapud me conspexissent viri quidam 
noninfimaeexistimationis eruditionisve,illicoeptum urgere,instare ac dicere, me,si, quam coepissem telam 
pertexere, ad finem perducerem, tum cupidae graecarum literarum iuventuti, tum ce teris omnibus,quibus 
animaesalusre vera curae est, rem non omnino ingratam praestiturum. Quorum tandem ardenti desiderio 
et voluntati, quod aequum erat, satisfacere cupiens, opus,quod spero, non inutile in manus sumpsi, in quo 
quantum laboris posuerim aut sus | tinuerim, teste erunt ii, qui quos dies noctesque in typographiis no- 
stris labores impendo, norunt. Utenim factae promissioniatque prelo satisfacerem, nocturnas quasdam ho- 
ras suffurari necesse fuit, quarum tamen molestias et asperitatem, ut non persentiscerem, vicit amor lin- 
guae, superavitipsaoperisamoenitas, levavitconsolationum copia,molliit caelestisanimo depicta requies, 
adeo ut, Sisyphi saxum dum volverem, id a me volvi minimesentirem. Quoniam vero, ut fieri solet,noz 
defuturos iniquiores aliquos censores et aristarchos verebar, qui minuslaborem hunc meum probares, 
operae pretium esse sum ratus,siquem patronum operi huicquaererem,qui ipsum et eruditione susyr?- 


305 AD EDITIONEM HOM. S. MACARII AEGYPTII. 306 


bare et contra alios, pro re rata, protegere posset. Eum autem quod Te, Suicarde (a) nobilissime, 
prae ceteris selegerim, plures reddi possunt causae. Cum etenim Tu unus sis, quem hac aetate tum 
propter eximias animi dotes, tum propter praeclara virtutis ornamenta, quae ad hominem ornandum 
cumulate valere possunt, iure merito suspiciunt, admirantur ac venerantur omnes, cui potius quam 
| T. R. D. excelso atque nobilissimo nomini sanctas sancti Macarii Homilias insignirem, dedicarem 
atque consecrarem. Quid enim de alta et antiqua stemmatis Tui progenie et familia, quae multis abhinc 
saeculis summa semper viguit laude, plura dicam ? 

Fortes creantur fortibus, 

Est in iuvencis, est in equis patrum 


Virtus, nec imbellem feroces 
Progenerant aquilae columbam. 


Testantur hoc ipsa historiarum monumenta per totam Germaniam atque adeo totum fere orbem, quibus 
virtus Vestra illustrata, ignota diutius esse nequit. Taceo Imperatores et Principes, et non domesticos tan- 
tum, sed externos etiam, quibus prudeutia Cronbergiorum in consiliis, fortitudo in rebus bellicis, et usui 
et summae semper admirationi fuit. Quid de Guilielmo Cronbergio, equite aurato dicam, cuius et virtus et 
fortiludo,quum ludis equestribus Augustae Trevirorum a Conrado II imperatore et Franciae Orientalis duce 
institutis rex praeficeretur, atque amplissimis victoriae βραδείοις onustus do | mum reverteretur, ante 
multa saecula emicuit ? Quid de Eberwini episcopi Wormatiensis ab heroico vestro stemmate orti pietate, 
vitae integritate atque sanctitate dicam, qui velut inter cetera astra aurorae sidus elucescit ? Quid de Phi- 
lippi Cronbergii fortitudine atque infracto animo, quem imperator Carolus huius nominis V, exigentibus id 
eius meritisatque animidotibus praestantissimis, militaribus copiis praefecitatque primarium ductorem con- 
stituit?Quiddereliquorum summa cognitione et scientia bonarumque literarum eruditione dicam,quorum 
omnium gloria et aeterni nominis faima in excelso posita est loco? Cui non cognita atque perspectasumma 
animi magnitudo, prudentia, religio, pietas et humanitas reverendissimi atque illustrissimi Principis ac 
Domini D. Waltheri Cronbergii, totius Ordinis Teutonici per Italiam et Germaniam Magistri supremi ? 
Cuius rei testimonia e scriptoribus dignissimis clarissima atque evidentissima peti possent, si res postue 
laret. Verum neexterna prosequi videar, Hartmannus a Cron | berg, senior suaeaetalis P. M., nobilissimus 
ille tuus parens, quantis, quaeso, virtutibus, quanta animi constantia, iustitia atque celeris virtutum orna- 
mentis emicuit? Tantisquidem,utad summam illumdignitatem summosque honores evexerint, atque apud 
Reverendissimum lllustrissimum Principem Electorem Moguntinum tantam fidem atque auctoritatem illi 
conciliarint, ut nihil ardui, nihilque, quod alicuius momenti vel ponderis esset, incideret, in cuius delibe- 
rationem ac diffinitionem non fuerit adhibitus, imo praecipuo loco habitus? Quid vero fratres Tuos, viros 
nobilissimos memorem, quorum singuli in lllustrissimi Principis Electoris Moguntini consilium asciti 
tantis animi dotibus ornati sunt, utex re, ex tempore, dequalibetre ad negotium quoquo modo pertinente, 
quid facto opus sit, deliberare, tum commode quo de his, quae deliberaverint, dicere, eaque, quoties res 
exegerit, conficere possint. Quae res effecit, ut ad amplissimas atque honorificentissimas sint promoti di- 
gnitates, quibus cum laude praesuut. Taceo hic reliquos, quos ant Burggra | viatus aut praefecturae am- 
plissima dignitate suscepto balthei militaris decore exornatos totus suspicit orbis, tota veneratur ac colit 
Germania, De Te vero, reverendo ac amplissime Swicarde, avita Tuoruim religione et nobilitate laudatis- 
simo quid dicam ? Cui non sunt cognitae ac perspectae plurimae, quae in Te elucent, virtutes ? Pietas, hu- 
militas, comitas, humanitas, aequanimitas,rerum experientia, linguarum peri'ia, laborum et molestiarum 
tolerantia,et erga omnes vel inüimaesortishominesetegentes summa benignitas et propensa benefaciendi 

voluntas, totus virtutum orbis Te totum velut margarita quaedam pretiosa circumvestiunt, Te totum sibi 
vindicant totumque ad suas partes pertrahunt. Sed nolo in Tuis laudibus recensendis, quae innumerabiles 
sunt, diutius immorari,ne Tuas virlutes plurimastenui oratione mea videar imminuere : quanquam pro 
Tua modestia graviter feras, eas a quoquam praedicari. Illud certissime constat, quod demonstrare volui, 
Teunum esse, quem literarum scientia expoliti literarum el | virtutum antistitem habeant et observent, 
communemque defensorem ac patronumsibi diligant. Quo nomine etsi ego in numero literatorum minime 
sum reponendus, si Te mihi patronum versionis huius constituo, videor id meo summo iure vindicare. 
Offero ergo Tibi, reverende ac spectabilis Swicarde, sanctum saucti Patris opus, e graeco sermone in lati- 
num, praefixis et additis singularum homiliarum (5) argumentis, de integro a meconversum : quod vere- 
ne verlerim, Tuomnium sapieutissime iudicabis, si modo vacat, animum a gravioribus curis ad sanctum 
sancli Patris opus perlegendum convertere. Quod omnino iam Tuum benevole suscipias, Tuo splendore 
illustres, dignitate foveas, auctoritate defendas, ut si non de auctore, certe de patrono ubique possit suo 
iure gloriari : meque cum ipso T. R. D. ex asse devinctum recipias et ames, atque, quod in Te est, ad 


NOTAE. 


(a) Sic! Εν". 
(δ) Corr., Palth. additis singuli Homiliae suis. lo. - 


807 ZACHARIAE PALTHENII PRAEFATIO 308 


dignitates et honores promoveas, quam humillime oro. Quod superest, aeternum Deum patrem Liberato.- 

ris nostri Jesu Christi ex imo pectore precor, ut Reverendam | Dominationem Vestram tanquam singu- 

lareet electum gratiae suae organum sub umbra alarum suarum protegat, tranquillam et pacatam vitam 

largiatur, benedictionem animae et vitae conferat, et tandem immarcescibili beatitudinis corona exornet. 
Francofurti ex meo Musaeo, Calend. Aprilis, anno ἃ nato Rege Messia Blio Dei 1594. 


devinclissimus. 
M. Zacaanias PALTHENIUS Fridbergensis. 


| Carmen heroicum in vitam B. Macarii Aegyptii, instituti vitae eremiticae Primariü, discipuli quon- 
dam D. Patris Antonii devotissimi etc. ad eundem reverendum, nobilem et amplissimum virum Domi- 
num Dn. Joannem Swichardum a Cronberg, etc. D. D. suum gráltiosum, scriptum a M. Valentino 
Leuchthio, S. Palatii Aulaeque Lateranensis Comite etc. 
Quaestio mota diu, sacrae non infima sortis, 
Quis prior aut potior Divorum ex ordine vitam 
Foverit abstractam, et deserta habitacla ferarum. 
Nam quidam referunt Heliam Thesbitide cretum, 
Qui iuga Carmeli conscendit et aspera montis, 
Indignos regina tuos Isabella furores 
Evitans, saevas et iaiquis frontibus iras. —— 1 
Sunt, qui Baptistam memorant, quem Spiritus ipsis 
Visceribus matris complevit numine clausum, 
A teneris qui annis montosa cacumina lustrans, 
Et populi turmas fugit mundique favores, 
Ad scopulos nemorum petiit lordanidis undae, 
Texta camelorum gessit velamina setis ; 
Et zonae pellis medium cinxere ferinae, | 
Et virides victum dederant de rure locustae, 
Silvestrisque cava mellis favus ilice sumptus ; 
Bacche, tuas vires risit, nec cetera curans 
Quae mentes hominum genialia pocula mulcent. 
Ast alii et quorum melior sententia menti 
losidet, a quodam Paulo deducier ortum 
Monstrant, qui Decii crudelis tempore diro 
Insidias fugiens accessit inhospita rura, 
Ut silvas inter, inter quoque lustra leonum, 
Christe tibi gratas resonaret Maxime laudes, 
Efferretque tuum sincero pectore nomen. 
Hunc exercitio felix Antonius uno 
Austerae sequitur vitae ; nam laetus eremo 
Conspectus hominum liquit carosque parentes, 
Ut casses satanae, mundi, carnisque dolosos, 
Et liber posset fraudes vitare malignas, 
Ac Christo soli pacato corde placere, 
Servitiumque Deo sine fine litare supremo. 
Proximus hinc noster Macarius ordine fertur, - 
Quem studio Aegypti tellus fecunda Pelasgo 
Edidit, et nobis divino sidere misit. 
Aemulus Antonii vitam moresque beatos 
Discipulus fidi sequitur placido ore magistri, 
Se tibi, Christe, dedit totum, vitamque solutam 
À curis legit rigidoque gravamine plenam. 
Delicias mundi contempsit iugiter omnes, 
Nimbosos petiitlque animosa mente recessus, 
Atque ibi nudus, inops, saxo vix tectus adeso, 
Sub Jove ferre nives statuit glacialibus auris 
Hiberno, expertus quantum patientia tandem 
Duraque paupertas humanaque membra valerent. 
Exili cuius tenuatum corpus amictu, 
Desidiae patiens, tolerans algoris et aestus, 
Rugosa facie, lacrimisque fluentibus ore 
Sub tacito pastum, queruli constante doloris | 
Pectore duritiem consumpsit, laeta salutis. 
Quem volucres cinxere leves pia verba sonantem, 
Aurita ante pedes stupuere animantia quaevis. 
Non auro splendente domus, gemmisque decora, 
Illi punecio nec lana colore rubescens, 
Non centum versata iugis felicia campi 
Iugera, crescenti nec palmite dives agellus, 
Aut gregis innumeri foetus, nec merce Sabaea 
Niliaco plenae venientis littore naves, 
Efficiunt alias felicem quamve, fuere. 
O quam laeta piae est paupertas conscia mentis, 
Immortale viro forti decus atque perenne! 


109 


AD EDITIONEM HOM. S. MACARII AEGYPTII. 


910 


Qua vel Achaemenios luxus, regnumque Phrahatis 
Vicerat excelsum, vel ditia fortiter arva. 

Cui calidi cessere ignes, victusque refugit 

Moesta dolo assiduo semper qui corda revisit. 
Crudeles fraudes et noxia crimina pressit 

Omnpia, deiecitque animo phantasmata casto, 

Et variis mandata Dei virtutibus implens, 

In paucis locuples, fluidae nec non bona vitae 
Praesentis fugiens, potuit sperare futura, 

Praemia digna tulit, caelestia regna petivit. 

Nunc caeli plenis meritis sortitus honores 

Exigit aeternos horis felicibus annos. 

Exemplum egregium nobis dedit ille sequendum, 
Ut mundi pompas fugeremus et alta viarum, 
Atque Deum puro meditantes pectore semper. 

O nimium felix animae sors atque beatis 
Coelicolis socianda poli, quos clauserit aether ; 
Exempla haec cui tanta placent, quae tanta secuta, 


Ibit a 


Elysios multa cum fenore campos. 


Nunc ad Te, Schwicharde, leror, generosa propago, 
Antiquae Cronbergiacae flos inclyte stirpis, 
Insigni virtute potens, laudateque fama, 
Quem pietas, honor et zelus, devotio, vera 
Religio, Charites trinae, constantia cordis, 
Commendant multum, Musarum splendor et ingens. 
Accipe Macarium divum, sermone Pelasgo 
Seriptorem quondam, Latio nunc ore loquentem, 
Palthenius quem mente pia doctissimus offert, 
Et studiis Leuchtti consueto more faveto. 


Joannes Trithemius de scriptoribus Ecclesiae. 

Macarius monachus Aegyptius et B. Patris Antonii quondam discipulus, vir devotus sanctissimae 
conversationis, dequo multa miracula narrantur, quomodo etiam mortuorum voces de sepulchris pro 
fidei confirmatione impetravit, claruit multa sanctitate sub Constantino et Constantio principibus an- 
no Domini 3530 ; cuius gesta habentur in vitis Patrum. 

EK TON ZOYIAA. 


Δύο ἐγένοντο ακάριοι ὁμώνυμοι xoci περιθόητοι 
δι᾽ ἄσχησιν, διὰ βίον, διὰ τρόπον, διὰ τὰ μαθήματα. 
ὁ μὲν Αἰγύπτιος θαυματουργὸς Xv, χαὶ μετὰ τοῦ 
εὐλαδοῦς πρὸς τοὺς ἐντυγχάνοντας αὐστηρὸς " ὁ di 
᾿Αλεξανδρεὺς xarà πάντα ὧν παραπλήσιος τῷ Αἷὖ- 
γνπτίῳ xai ἱλαρὸς " | οὕτως ἱλαρὸς ἦν τοῖς ἐντνυγχά.- 
γουσι, καὶ rà χαριεντίξεσθαι τοὺς νέους ἦγε πρὸς 
ἄσχησιν * τούτων Ἐύάγριος γενόμενος μαθητὴς τὴν dc 
ἔργων φιλοσοφέαν ἐχτήσατο, πρότερον λόγῳ μόνω 
φιλόσοφος ὧν " ὃς ἐν Κωνσταντίνου πόλει ὑπὸ Tpn- 
γορίου τοῦ θεολόγου εἰς τὴν τοῦ διαχόνον προεχειρέσθῃ 
τάξιν * ἀλλὰ χαὶ ἐς τὴν Αἴγυπτον χατελθὼν, χαὶ 
τοῖς προλεχθεῖσιν ἐντυχὼν ἀνδράσι, τὸν ἐχείνων βίον 
ἐζύλωσε " τούτῳ βιδλία ἄγαν σπουδαῖα συγγέγρα- 
πται " ὧν τὸ μὲν Μονα χὸς ἣ περὶ πραχτιχᾷς ἔπι- 
γέγραπται" τὸ δὲ Γνωστιχὸς ἣ περὶ τῶν χαταξιω- 
θέντων γνώσεως " χεφάλαια δὲ αὐτοῦ πεντήχοντα " 
τὸ δὲ ᾿Αντιῤῥητικὸ v πρὸς τοὺς πειράξοντας δαίμο- 
νας, ἐν ὀχτὼ διῤρημένον μέρεσι, χατὰ τὸν ἀριθμὸν τῶν 
ὀχτὼ λογισμῶν χαὶ ἑξακόσια προγνυστιχὰ προδλήματα᾽ 
καὶ στιχηρὰ β΄, ἕν πρὸς τοὺς ἐν χοινοβίοις ἣ συνοδέαις 
μοναχοὺς, καὶ ἕν πρὸς τὸν παρθενίαν xal φησι xarà λέ- 
ξιν οὕτως "᾽᾿Αναγχαῖον τὰς ὁδοὺς τῶν προοδευ- 
σάντων μοναχῶν ὀρθῶς διερω rq», x«l πρὸς 
αὐτὰς χατορθοῦσθαι' πολλὰ γὰρ ἐστιν ὑπ᾽ 
αὐτῶν τὰ ῥηθέντα xai πραχθέντα χαλῶς, iv 
οἷς χαὶ τοῦτό τις ἔφησε, τὴν ξηροτέραν xai 
ἀνώμαλον δίαιταν, ἀγάπῃ σνυξευχθεῖσαν, 
θᾶττον διάγειν τὸν μοναχὸν εἰς ἀπάθειαν. 


À Duo fuerunt Macarii eiusdem nominis atque de- 
cantati propter exercitia studiorum, vitam, mores 
atque disciplinam. Alterquidem Aegyptius, qui mi. 
racula edebat, ac religiosa cautione in eos, qui se 
conveniebant, erat severus: aller Alexandrinus per 
omnia similis Aegyptio ethbumanus, | adeo huma- 
Dus erat erga eos, qui se conveniebant, ut lepida 
urbanitate utendo iuvenes ad exercitia provocaret. 
Horum Evagrius discipulus factus, factis pbiloso- 
phiam exercuit, qui prius verbis duntaxat philoso- 
phabatur. Qui Constantinopoli a Gregorio Theologo 
in diaconorum adscitus est ordinem, quin etiam in 
Aegyptum profectus, in praedictos incidit viros 
atque illorum vitam aemulatus est. Ab hoc libri 
valde graves, et serii conscripti sunt, quorum unus 

B Monachus sive de vita activa inscriptus est. Alter 
Gnosticus sivede iis, qui cognitionis munere donati 
sunt. Capita vero eius libri sunt quinquaginta. Ter- 
tius Antirrhelicus, adversus tentantes daemones, 
oclo distinctas partibus secundum numerum octo 
cogitationum.Item sexcenta Prognostica problemata, 
et Elementaria duo, unum ad monachos in coeno- 
biis aut contuberniis viventes, alterum ad virgi- 
num coetum. Atque haecsunt eius verba: Necesse 
est, ut vias eorum, qui praecesserunt, monachorum 
sedulo indagemus, et ad eorum normam dirigamur. 
Multaabiis eL dicta et [acta sunt recte, inter quae et 
hoc quispiam dixit : Aridiorem ei asperam vivendi 
rationem cum caritalecopulatam celerius perducere 
monachum ad affectionum vacuitatem. 


31 PRAEFATIO AD EDITIONEM AN. MDCXXII .942 
Homiliarum B. Macarii singularum 
argumenta. 
I Interpretatio allegorica visionis apud Ezechielem descriptae. Pag. 1! 
Il De regno tenebrarum, hoc est peccato ; e! hominem solius Dei beneficio liberari ab eo. 21 
IIl De quieta fratrum inter se conversatione et proelio interiori. 28 
1Π| Qua ratione promovendum in vita Christiana 35 
V Quantum discrepet vita Christianorum a reliquorum hominum vita. 68 
VI De mado precandi. 85 
VII De clementia Christi erga homines ; continet eliam responsiones ad quasdam interrogationes 
forte curiosas. 94 
VIII De his quae contingunt Christianis inter orandum. 101 
IX Promissiones ac prophetias divinas per varios successus et tentationes impleri, et soli Deo 
adhaerendo liberari nos ab infestationibus daemonum. 
X Humilitate et alacritate retinentur et augentur dona gratiae divinae, superbia autem et 
ignavia perduntur. 120 
XI Virtutem sancti Spiritus in corde hominis se habere instar ignis. 126 
XII De statu Adae post imaginem Dei perditam. 145 
XIII Quem fructum a Christiano Devs exigat. 164 
XIV Qui se dedicant Deo, non sine spe remunerationis id faciunt. 166 
XV Quam sancte et caste se gerere debeat anima | Christiani erga Christum sponsum suum. [14 
XVI Spiritales homines obnozios esse tentationibus et. afflictionibus ; quarum origo est primum 230 
eccatum. 
XVII Dé Christianorum unctione spiritali et gloria. 246 
XVII — Dethesauro Christianorum, qu est Christus et Spiritus sanctus, variis modis exercens eos 
ad perfectionem assequendam. 
XIX Christianus proficere volens, ad omne id, quod bonum est, se vi compellere debet. 11 
XX Solus Christus sanavit animam, quam ornamento gratiae suae vestivit. 288 
XXI Homini Christiano duplez incumbit bellum, externum et internum. 296 
XXII De duplici statu decedentium. 302 
XXII — Hi soli diadema régium gestare possunt, qui sunt e seminé regio. 303 
XXIV — Christianorum status mercaturae et fermentationi similis est. 301 
XXV Per inobedientiam redacti sumus in servitutem, a qua per mysterium crucis liberamur ; 
item de lacrimarum et ignis divini efficacia. 
XXVI — De dignitate, facultate et operationibus animae, et qua ratione tentetur a diabolo et ab eo 
liberetur. 326 
XXVII Dignitlatem et statum hominis Christiani prosequitur, eiusque liberum arbitrium, permixtis 
interim utilibus quaestionibus. 
XXVIII  Describit ac deplorat calamitatem animaein qua propler peccatum non habitat Christus. 380 
XXIX Duplici ratione gratiam suam largitur Deus, | cuius fructum tandem iusto iudicio repetit. 381 
XXX Ez Spiritu sancto renasci debet anima Dei regnum ingressura, et qui hoc fiat. 396 
XXX] Fidelisanimo mutari debet et in Deum colligere cogitationes omnes, a quibus vere dependet 
obsequium divinum. 407 
XXXII Gloria Christianorum modo latet in animis eorum, quae resurrectionis tempore emerget et 
illustrabit corpora pro suo quaeque modo. &id 
XXXIII Quam attente diligenterque precandum sit. ' 426 
XXXIV De gloria Christianorum illis non ignota. 430 
XXXV De sabbato antiquo el novo. 434 
XXXVI — Diversa est resurgentium gloria. 437 
AXXVYII De paradiso et lege spiritali. 439 
XXXVl)I Ezacto opus est iudicio in discernendis veris Christianis, et quinam sint ilü. &52, 
XXXIX — Ad quid Scrip!ura divina nobis donata est a. Deo. 91 
XL Virlutum inter se colligatio, itidem vitiorum. 458 
XLI Quam. profunda sint animae penetralia, quae paulatim incrementa gratiae aut vitiorum 
accipit. 
XLII Non externa, sed interna promovent aut laedunt hominem ; veluti spiritus gratiae aut. spi- 
ritus nequiliae. 
XLIII — De progressu viri Christiani, cutus tofa vis dependet a corde, ut hic varie describitur. 413 
XLIV — Quantam in homine Christiano mutatio | nem ac renovationem faciat Christus, qui morbos 
animae sanavit. 
XLV Nullis artibus aut operibus huius mundi, sed solo Christi adventu sanatum esse hominem ; 
cuius magnam cum Deo cognationem refert haec homilia. 493 
XLVI — Dedifferentia inter verbum Dei et verbum mundi, et inter filios Dei et filios huius mundi. — 3502 
XLVII — Ezplicatio allegorica quorundam sub lege [bene| factorum. 909 
ΧΙ De perfecta fide in Deum. 595 
XLIX — Non satis est huius saeculi delicias reliquisse, nisi quis alterius saeculi beatitudinem conse- " 
uatur. 
L Deus est, qui per sanctos suos et creaturas edit miracula. 531 


Homiliae exstant graece et latine pagg. 1-542. Quibus sin rulis praemissa argumenta graeca multo prolixiora ἃ Psl- 
thenio, ut ipse n Praefatione sup & col. 305-306 testatur, conscripta, habes infra in Praefatione δὰ editionem εἰ" 


teram Parisiensem Homiliarum 
S. Macarii Homiliis contentarum alphabetico or 


Inde rerum ac sententiarum 15 


Macarii Aegyptii col. 317 sqq. Homilias excipit. 
ἢ d ΩΝ eni atque iypographi hae litterae: 


ine digestus, quem sequuntur Palt 


PALTHENIUS LECTORI SALUTEM. 


E Suida et Trithemio, amice lector, in prioribus libelli paginis de vita Macarii quaedam  adiecisms, 


943 HOMILIARUM S. MACARII AEGYPTII. 314 


nec tum alios scriptores Macarii mentionem facientes ad inanum habuimus. Verum cum iamiam ad finem 
paulatim opus tenderet, revolvimus Nicephorum et Palladium. Sane uterque, ut supra dictum, duos 
fuisse Macarios testantur, alterum Alexandrinum genere, qui, licet iunior, in iis quae monachorum 
sunt praecipua, primas obtinebat, alterum Aegyptium, aetate grandiorem, qui has ipsas graece consori- 
psit Homilias, quas in latinum sermonem transtulimus. Hic XC vixit annos integros. quorum LX trans- 
egit in solitadine. ltaque natus annos XXX et in iuvenili aetate constitutus, tam toleranter tulit labores 
exercitationis totum decennium, ut magna quadam et insigni dignus haberetur distinctione, adeo ut voca- 
retur zedapuyipov, idest in puerili aetate senex, quoaiam citius quam pro aelate profecerat virtutibus. 
XL annos natus potestatem accepit adversus daemones, gratiam item sanandi, spirilumque praedicendi 
futura. Dignus quoque est habitus honorando sacerdotio. Habitarunt cuim eo duo discipuli in intima 
solitudine quae vocatur Scete. Quorum unus quidem velut minister illi semper assidebat eorum gratia 
qui veniebant curandi ; alter autem seorsum secedebatin cellam. Praecedente vero tempore cum sanctus 
perspicaci oculo praevidisset, dixit ministro suo nomineJoanni, qui postea factus presbyter suffectus est 
in locum Macarii : Audi, mi frater Joannes, meamque fer aequo animo admonitionem tibi valde pro- 
futuram.Tentaris enim,inquit,et te tentat spiritus avaruiae ; sic enim perspectum habeo.Scio Llamen,simeam 
benigne tuleris adhortationem,te perfectum fore in Dei timore atque eius opere,laudaberisque,et flagellum 
non appropinquabit tabernaculo tuo. Quod si non audieris, in te venient quae Giezi tandem acciderunt, 
cuius vitio laboras. Contigit porro, ut defuncto Macario non paruerit, sed ei qui propter avaratiam alli- 
gavit Judae laqueum. Elapsis itaque XV aut XXannis, cum bona pauperum usurpassel, tam gravi la- 
beravit elephautia, ut in toto eius corpore noa inveniretur integer locus in quo quis digitum figere posset 
Haec fuit Macarii prophetia. Ferebatur hic sanctus paticontinentem ecstasin, saepiusque velcum Deo vel 
in rebus versari eaelestibus. Fama etiam constans erat in solitudine, suscilasse eum mortuum, ut 
persuaderet cuidam baeretico negantiresurrectionem. Reliqua, quae divino beneficio gesta sunt, petenda 
sunt e Palladio in Historia Patrum cap. 19 et 20, Nicephoro Hist. Eccl. lib. ix cap. 44. Vale. ] 


Typographus Lectori S. 


Diligentiarn quam in Macarii Homiliis adhibuimus, benevole lector, praedicare nolumus ; ipse satis 
perspicies in transeursu lectionis. Neo tamen asseverare volumus, nihil prorsus nos hic fugisse, sed, 
quae oculos nostros fefellerunt, pleraque omnia facile per te cognosci posse. In uno tamen monendus es. 
Demandaramus munus versionis describendae ex auctoris autographo studioso cuidam ; verum is qua 
scatet levitate alicubi misere pervertit auctoris verba. Volumus itaque ut ea sic restituas. 

Sequuntur Corrigenda octo locorum versionis. 








PRAEFATIO 


AD EDITIONEM HOMILIARUM S. MACARII AEGYPTII 
QUAE COMPARUIT SUB TITULO : 


SS. PP. GREGORII NEOCAESARIRNSIS EPISCOPI COGNOMENTO THAUMATURGI, MACARII 
AEGYPTII ET BASILII SELEUCIAE ISAURIAE EPISCOPI OPERA OMNIA QUAE REPERIRI 
POTUERUN T. Nunc primum Graece et Latine coniunctim edita, cum indicibus necessariis. Aocessit 
Joannis Zonarae Expositio Canonicarum Epistolarum. Parisiis sumptibus Michaelis Sonnii, Claudii 
Morelli et Sebastani Cramoisy, via Jacobea. MDCX XII. Cum privilegio Regio fol. 


lllustrissimo viro Merico de Viq, summo Galliarum procancellario. 


Alienum nimis a munere nostro credebamus, vir illustrissime, si inter tot ac tantapublicae congratu- 
lationisindicia, quibus universa Gallia communibus votis et vocibus Nomeu vestrum commendat, ipsi soli 
taceremus, et nulla nostri etiam obsequii officia testaremur. Ex quo enim iustissimusidemque invictis- 
simus Rex noster LudovicusXIII matura deliberatione ad sanctiora consilii sui Te admisit penetralia, et 
ad regioruim Sigillorum custodiam deputatum Te voluit,nemo fuit,cui cognita tua virtus est, qui non lau-. 
darit, non approbaverit, etregium et egregium factum non praedicaverit. Virum scilicet maturum consilio, ἡ 
iustiet aequi amantissimum,prudentem,sapientem.de republica summe meritum; virum, inquam,ad sum- 
ma natam, longo rerum usuet seria variorum negotiorum exercitatione ad status politici regimen ap- 
prime versatum, tali vocatione dignum. Unde factum est, ut ipsae etiam Musae castissimae in partem 
exultationis vénire gestientes, Tibi patrono suo ad patrioslares redeunti ettriumphatoremregem nostrum 


345 PRAEFATIO AD EDITIONEM AN. MDOCXXII 316 


comitanti obviae forentovantes. Etquoniam virum adtantum dignitatis apicem evectum maxime condecet 
pietas et antiqua veterum Patrum fides et religio, ecce e typis nostris prodeunt in manus vestras tres in- 
victi fidei athletae Gregorius Thaumaturgus, Basilius Isau | ricus, et Aegyptius ille nomine reque beatus 
Macarius, qui ex Orientis fontibus ut tres olim generosi Davidis milites aquam de cisterna Bethleem, id 
est, avitae fidei et limpidioris doctrinae latices Tibi porrectum veniunt. Tres quidem non Atticae tantum 
facundiae gloriacelebres, sed, quod amplius, et morum probitate et vitae sanctimonia et miraculorum 
frequentia conspicui. 

Gregorius equidem, qui Neocaesariensi ecclesiae praefectus ita pastoralis officii munus implevit, ut 
adiunctis sibi septemdecim non amplius sociis universos urbis et ruris incolas ad Christi fidem addu- 
xerit ; qui precibus montem excelsum transtulit ; qui lacum altissimum in solum ferax convertit et 
exundantis fluminis cursum virgae attactu in proprium alveum reduxit, unde et alter Moses dictus est ; 
qui [uturorum praedictione uulli Prophetarum inferior, sed varia miraculorum operatione multis su- 
perior effectus, Thaumaturgus inde est appellatus. 

Tum Basilius, qui supra aetatem sapiens duodeviginti tantum annos natus Seleuciae Isauriae in Epi- 
scopi gradum evectus haereticae pravitati singulari qua pollebat cum doctrina tum animi fortitudine 
murum se pro domo Dei opposuit ; qui coacto Chalcedonensi centum quinquaginta episcoporum 
concilio in primis affuit, Nicenae synodi decreta sententiae suae auctoritate firmavit, et Dioscorum fidei 
vomicam confregit. 

Macarius denique eremicolarum decus, solitariae quietis amantissimus, qui transacto in solitudine 
sexaginta annorum stadio nulla non fuit expertus religiosae pietatis exercitia. Cui daemonas arcere, 
varios morbos curare, et spiritu prophetico futura praedicere familiare fuit. Qui in futurae resurrec- 
tionis fidem ad revincendum cuiusdam dubitantis errorem suscitati etiam mortui hominis testimo- 
nium advocavit. Cui perspectae erant cordium cogitationes, et qui continua paene mentis ecstasi adhuc 
in terris positus Deo coniunctus vivebat. 

Quid ergo est quod in istis Patribus non aequi bonique consulat vir sapiens ἢ Eliga itaque, vir claris- 
sime, aut huius facundiam, autillius probitatem, aut istius sapientiam, vel melius utruseaquna amplecte- 
re. Habes enim in triplici tantorum virorum delectu complexam omnium virtutam, quae virum grevem 
condecorant, encyclopaediam. Habes in saerisipsorum monumentis, quae suis scriptis posteritati consi- 
gnarunt, expressam ad vivum cum sincerae doctrinae, | tum fidei catholicae, imo ipsius pietatis imagi- 
nem. Unde nec munus nostrum, qualecunque est, tanto viro de re literaria quam bene merito minus 
dignum iudicavimus. lmo quem aequum rerum aestimatorem comperimus, eidem quem rei literariae 
auctorem et fautorem sperat, sua quantula sunt munera dicat societas nostra typographica. Interim 
dum grata benignus accipis nostri in Te animi monumenta, excipiat Altissimus vota nostra, et Te quam 
optamus diu, cum Ecclesiae suae sanclae tum totius Galliae bono servet incolumen. Vale. 

Vestrae Celsitadini addictisimi 


Michael Sonnius. 
Claudius Morelius. 
Sebastianus Crameisy. 


Sequuntur 8. Gregorii Thaumaturgi Opera pagg. 1-116, dein titulus : 


8. PATRIS MACARII AEGYPTII HOMILIAE QUINQUAGINTA 
GRAECE ET LATINE CONIUNCTIM EDITAE 
INTERPRETE JOANNE PICO IN SENATU PARISIENSI 
CLASSIUM INQUISITORIARUM PBAESIDE. 


Joannis Daval Treportuensis Doctoris Theologi 
in laudem D. Pici praesidis 
Hezastichon. 


Quo celebrem Macari donabis munere Picum, 
Qui splendore suo candidat Aethiopem ? 
cet., ut in Jo. Pici Praefatione ad 
versionem latinam HomWiarum S. 
Macarii Aegyptii supra col. 291-298. 
Joannes Picus in senatu Parisiensi classium inquisitoriarum Praeses et píis omnibus Christi et Ecclesiae 
sanctae cultoribus salutem. 
Quam antiqua sit et illustris aoachoretarum et monachorum origocet., ut ibidem supra col. 283-284. 


Ex. Suida. Ex t&v» Σονΐῖδα. 
Duo fuerunt Macarii cet., ut in Zachariae Pal- Δύο ἐγένοντο Μαχάριοι x. τ᾿ à., μὲ in Zachari 
thenii Praefatione supra col. 310. Palhenii Praefatione supra col. 309. 


9811 


HOMILIARUM S. MACARII AEGYPTII. 


918 


Joannes Trithemius de scriploribus Ecclesiae. 
Macarius monachus Aegyptius cet., ut ibid. supra col. 309-310. 


Index capitum Homiliarum sancti 
Macarii Aegypti. 


᾿Δλληγορικὴ παράφρασις τῆς παρὰ τῷ Ἰεξεχιὸλ A 


τῷ προφήτῃ γεγραμμένης ὀπτασίας. Ομιλία α΄. pag. 1 
Περὶ τῆς βασιλείας τοῦ σχότονς, τοῦτ᾽ ἔστι, τῆς 
ἁμαρτίας * καὶ ὅτι μόνος ὁ Θεὸς δύναται αἴρειν ἀφ’ 
ὁμῶν τὴν ἁμαρτίαν, xel ῥύσασθαι ἡμᾶς ἔκ τῆς 
δουλείας τοῦ πονηροῦ. β΄. 10 
"Ort oi ἀδελφοὶ ἐν εἴλιχρινείᾳ, iv ἀχεραιότητι, ἂν 
ἀγάπῃ καὶ εἰρήνῃ μετ᾽ ἀλλήλων συνδιάγειν, x«i iv 
τοῖς ἔσω λογισμοῖς ἀγῶνα xai πόλεμον ποιεῖν ὀφεί- 
λουσιν. γ΄. 13 
Τὸν δρόμον τοῦ σταδίου τοῦ χόσμον τούτον mpoc- 
ἐχόντως χαὶ ἀχριδῶς διέρχεσθαι δεῖ τοὺς Χριστια- 
γνοὺς ἵνα ἐπαίνων οὐρανίων παρὰ Θεοῦ xai ἀγγέλων 
τύχωσι. δ΄. 16 
Πολλὴ μετάστασις μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν xol 
ἀνθρώπων τοῦ κόσμου τούτον * οἱ μὲν γὰρ πνεῦμα p 
τοῦ χόσμον ἔχοντες, τῇ χαρδίᾳ καὶ τῷ νῷ ἐν τοῖς 
γηίνοις θεσμοῖς δέδενται * οἱ δὲ τὲν ἀγάπην τοῦ ἐπου- 
ρανίου πατρὸς ἐπιποθοῦσιν, αὐτὸν povov πρὸ ὀφθαλ- 
μῶν ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ ἔχοντες. «4. 91 

Oi βουλόμενοι Θεῷ εὐαρεστῆσαι, τὰς εὐχὰς ἐν 
εἰρήνῃ χαὶ ἡσυχίᾳ χαὶ ἡμερότητι χαὶ σοφίᾳ ποιεῖ- 
σθαι ὀφεῶλοουσιν, ἵνα μὴ χραυγαῖς χεχρημένοι εἰς 
πάντας σχανδϑαλίζων | ται" συνέχει δὲ ὃ ὁμιλία ξη- 
τύσεις δύτ, εἰ οἱ θρόνοι καὶ οἱ στέφανοι χτέσματά 
εἰσιν, χαὶ περὶ τῶν ϑώϑδεχα θρόνων τοῦ I. 
σραήλ. ς΄. 38 

Περὶ τὸς χρηστότητος τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν ἄν- 
θρωπον * συνέψει χαὶ ἡ ὁμιλία ζυτήσεις καὶ ἀποχρί- 
σεις τινὰς σχεδὸν ἀτόπους à ματαίας, C. 49 

Περὶ τῶν συμβαινόντων τοῖς Χριστιανοῖς μεταξὺ 
τοῦ εὐχὰς ποιεῖσθαι, xal περὶ τῶν μέτρων τῆς τελειό- 
τητος, δηλαδὴ εἰ εἰς τὸ μέτρον τὸ τέλειον ἔρχεσθαι 
δύνανται οἱ Χριστιανοί. η΄. 

Τὰς ἐπαγγελίας χαὶ προφητείας τοῦ Θεοῦ διὰ παμ- 
ποιχίλης δοχιμασίας xai πειράσεως διαπληροῦσθαι " 
χαὶ μόνω τῷ Θεῷ προσχαρτεροῦντας λυτροῦσθαι ὁμᾶς 
ἀπὸ τῶν τοῦ πονηροῦ πειράσεων. θ', 49 

Ταπεινοφροσύνῃ xal προθυμία διασώξεται χαὶ αὖ- 
ξεται τὰ δῶρα τῆς θείας χάριτος " ἐπάρσει δὲ xol 
ῥᾳθυμίᾳ ἀπόλλυται. d. js 

Τὴν ϑύναμιν τοῦ ἁγίον πνεύματος ἐν τῇ χαρδίέᾳ 
τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὡς πῦρ" xci τίνων χρύξομεν 
πρὸς τὸ διαχρίνεσθαι τοὺς λογισμοὺς ἐν τῇ χαρδία 
βρύοντας " καὶ περὶ τοῦ νεχροῦ ὄφεως εἰς τὸ ἀχρότα- 
τον τοῦ ξύγου παρὰ Μωσέως προσπεπηγμένου͵, ὃς 


τύπος ἐγένετο τοῦ Χριστοῦ. συνέχει χαὶ [ἡ] ὁμιλία D 


διαλογισμοὺς δύο * ἕτερον μὲν Χριστοῦ μετὰ τοῦ mo- 
νηροῦ σατανᾶ, θάτερον δὲ τῶν ἁμαρτωλῶν μετὰ τοῦ 
αὐτοῦ. ια΄. 57 

Περὶ τῆς στάσεως τοῦ ᾿Αϑὰμ πρὸ τοῦ παραθῆναι 
αὐτὸν τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ * xal μετὰ τὸ αὐτὸν ἀπὸο 


Interpretatio allegorica visionis apud Ezechielem 
prophetam descriptae. Homilia 4. pag. 1 
De regno tenebrarum, hoc esl peccato, et Deuru 
solum posse a nobis peccatum auferre, ac nos libe- 
rare e jugo servitutis principis nequissimi. 9. 40 


Quod fratres in sinceritate, simplicitate, dile- 
ctione ac pace inter se conversari, ac cogitationi- 
bus internis bellum inferre debeant. 3. 13 


Cursum stadii hujus mundi attente ei accurate 
absolvere oportet Christianos, ut caeleste praeco- 
nium a Deo et angelis consequantur. &. 16 


Magna differentia inter Christianos et homines 
huius saeculi. Hi enim spiritu mundi praediti ani- 
mo tenus ac corde terrestribus vinculis devincti 
sunt, illi vero dilectione caelestis patris detenti, 
eum solum ob oculos in omni desiderio habent. 
5. 31 

Qui Deo placere cupiunt, preces suas in pace, 
tranquillitate, mansuetudine ac sapientia facere 
debent, ne minus decentibus clamoribus usi, om- 
nibus scandalum | pariant. Continet vero homilia 
duas quaestiones, utrum throni et coronae crea- 
turae sint, et de duodecim thronis Israel. 6. 38 


De clementia Christi erga homines; continet 
eliam homilia interrogationes et responsiones 
quasdam ferme ineptas aut frivolas. 7. 43 

Dehis quae contingunt Christianisinterorandum, 
et de gradibus perfectionis, utrum videlicet ad 
perfectum gradum pervenire possint Christiani. 
8. 46 

Promissiones ac prophetias divinas per varias 
probationes et tentationes impleri, et soli Deo 
adhaerendo liberari nos ab infestationibus dae- 
monis. 9. &9 

Humilitate et alacritate retinentur et augentur 
dona gratiae divinae, superbia autem et ignavia 
perduntur. 10. δά 

Virtutem sancti Spiritus in corde hominis se ha- 
bere instar ignis, et quibus rebus indigeamus ad 
discernendum cogitationes in corde scaturientes, et 
de serpente mortuo ad sublimitatem ligni a Mose 
affixo quitypus fuit Christi. Continet quoque homi- 
lio disputationes duas, unam quidem Christi cum 
nequissimo satana, alteram vero peccatorum cum 
eodem. 11. 57 


Destatu Adae, antequam transgrederetur manda- 
tum Dei, et postquam amisit propriam ac caelestem 


319 


imaginem. Continetquoquehomiliaquasdam quae- À λέσαι καὶ τὴν ἰδίαν εἰκόνα xal τὴν ἐπουράνιον 


stiones omnino utiles. 12. 05 


Quem fructum a Christianis Deus exigat. 13. 74 


Qui cogitationes ac mentem Deo dedicant, hoc 
sub spe illuminandorum oculorum cordis faciunt, 
ac Deus huiusmodi in summa san | ctimonia ac 
puritate mysteriis dignos reputat, ac participes 
facit illos gratiae suae. Quidque bona caelestia con- 
secuturi agere debeamus. Tandem Apostoli et pro- 
phetae assimilantur radiis solaribus per fenestram 
ingressis. Docet quoque homilia, quae sit terra sa- 
tanae et quae angelorum, et quod utraque nec con- 
treclari nec videri possit. 14. 75 

Docet homilia haec prolixe, quo pacto anima in 
sanctitate, castitate ac puritate erga sponsum suum 
Christum Jesum, Servatorem mundi, se gerere de- 
beat. Continet vero quasdam quaestiones summa 
doctrina refertas, videlicet, utrum in resurrectione 
omnia membra resurgant, et alias infinitas de vitio, 
de gratia, de liberlate arbitrii et dignitate generis 
humani. 15. 78 

Spirituales homines obnoxios esse tentationibus 
atque afflictionibus ex primo peccato scaturienti- 
: bus. 16. 103 

De spirituali Christianorum unctione et gloria, et 
quod absque Christo salvari aut vitam aeternam 
consequi impossibile sit. 17. 110 

De thesauro Christianorum, videlicet Christo et 
Spiritu sancto, variis modis exercente eos ad per- 
fectionem assequendam. 18. 117 

Christiani proficere et crescere volentes, debent 
se vi compellere ad omne id quod bonum est, ut 
liberentur ab inhabitante peccato, et Spiritu sancto 
repleantur. 49. 122 

Solus Christus, verus medicus interioris hominis, 
sanare potest animam, eamque vestimento gratiae 
suae exornare. 20. 121 
"Christiano homini duplex incumbit bellum, in- 
teenum videlicet et externum; hoc quidem in 
rece | dendo eum & distractionibus terrenis, illud 
vero in corde adversus cogitationes spirituum [ma- 
lorum]. 21. 130 

De duplici statu eorum, qui ex hac vita dece- 
dunt. 22. 133 

Quemadmodumregiam ac pretiosam margaritam 
gestare solum possunt, qui ex regio semine sunt 
pronati, eodem modo caelestem margaritam solum 
filiis Dei gestare licet. 23. 134 


Status Christianorum similis est mercaturae et 
ferinentationi. Perinde enim ac mercatores terrena 
accumulantlucra, sic illi dispersas per hoc saeculum 
cogitationes. Et quemadmodum fermentum totam 
massam reddit fermentatam, sic fermentum peccati 
universum genus Adae percurrit. Verum Christus 
caeleste bonitatis fermentum fidelibus animis in- 
fundit. 24. 136 


PRAEFATIO AD EDITIONEM AN. MDCXXII 


320 

* guy- 

ἔχει καὶ ἡ ὁμιλία ζητήσεις τινὰς πάνυ ὠφελίμους. 
ιβ΄. 05 
Ὅν χαρπὸν ἀπαιτῇ ὁ Θεὸς παρὰ τῶν Χριστιανῶν - 
ιγ΄. T 


Οἱ τοὺς λογισμοὺς xal τὸν νοῦν τῷ Θεῷ ἐπιδίδοντες, 
τοῦτ᾽ ἐπ᾽ ἐλπίδε τοῦ φωτισθῆναι τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς 
χαρδίας ποιοῦσι, καὶ ὁ Θεὸς τοιούτους ἐν ἁγιότητι xai 
καθαρότητι | μεγίστῃ μνστηρίων ἀξιοῖ, xal utradído- 
σιν αὑτοῖς ix τῆς χαριτός αὐτοῦ * χαὶ τί ἀγαθῶν ἐπου- 
ρανίων τυχεῖν βουλόμενοι ποιεῖν ὀφείλομεν " λοιπὸν οἱ 
ἀπόστολοι χαὶ οἱ προφῆται ἀφομοιοῦνται ταῖς ἀχτῖσιν 
ἡλίου διὰ θυρίδος εἰσερχομέναις * διδάσχει χαὶ ἡ ὁμι- 
Ma, τίς ἃ γῆ τοῦ σατανᾶ, χαὶ τίς τῶν ἀγγέλων, xoi 
ὅτι ἀμφοτέρα ἀψηλάφητος καὶ ἀόρατος * id". 15 

Διδάσκει αὕτη ἢ ὁμιλία διὰ πολλῶν, πῶς τὴν ψυ- 
χὴν ἐν ἁγιότητι χαὶ ἀγνότητι χαὶ καθαρότητι πρὸς 
τὸν νυμφίον αὐτῆς Χριστὸν Ἰησοῦν τὸν σωτῆρα τοῦ 
χόσμου χρὴ διακεῖσθαι " συνέχει δέ τινας ξητησεις 
πολλῆς διδασχαλίας γεμούσας, δηλαδὴ εἰ ἐν τῇ ἀνασ- 
τάσει ὅλα τὰ μέλῃ ἀνίστανται ; x«l ἄλλας μυρίας περὶ 
τοῦ χαχοῦ x«i τῆς χάριτος xal τοῦ αὐτεξουσίου xai 
τῆς ἀξιότητος τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπὼν - w. 78. 

Τοὺς πνευματιχοὺς ἀνθρωπους ὑποχεῖσθαι τοῖς 
πειρασμοῖς χαὶ θλίψεσι ταῖς ἐκ πρώτης ἁμαρτίας 
βρνούσαις "τις" 108 

Περὶ τῆς πνευματιχᾷς τῶν Χριστιανῶν χρίσεως 
xal δόξης, xal ὅτι ἄνευ Χριστοῦ σωθᾷἦναι ὃ ξωῆς 
αἰωνίου μέτοχον γίνεσθαι ἀδύνατόν ἐστι "ιζ΄ - 110 

Περὶ τοῦ θησαυροῦ τῶν Χριστιανῶν, δηλαδὴ τοῦ 
Χριστοῦ xai πνευματος ἁγίον, διαφόρως ἄσκουντος 
αὐτοὺς πρὸς τὸ φθάσαι εἰς τὴν τελειότητα, (x. 417 

Oi Χριστιανοὶ npoxórttty xal αὐξάνεσθαι βουλόμε- 
vot ópsi)ouaty ἑαυτοὺς βιάζεσθαι πρὸς πᾶν τὸ ἀγαθὸν, 
ὥστε λυτροῦσθαι αὐτοὺς ἀπὸ Tüc ἐνοιχκούσης ἁμαρ- 
τίας, xai πνεύματὸς ἁγίου πληροῦσθαι. ιθ΄. 422 

Μόνος ὁ Χριστὸς, ὁ ἀληθινὸς τοῦ ἔσω ἀνθρώπου 
ἰατρὸς, θεραπεῦσαι ϑύναται τὴν ψυχὸν, καὶ αὐτὸν τῷ 
τῆς χάριτος ἐνδύματι διαχοσμῆσαι. x. {27 

Τῷ Χριστιανῷ ἀνθρώπῳ δικλὸς πρόχειται πόλεμος, 
ἐσώτερος δηλαδὰ xai ἐξώτερος - ὁ μὲν ἦν | τῷ ἀφίστα- 
σθαι ἀὐτὸν περισπασμῶν γηΐνων, ὁ δὲ ἐν τῇ χαρδία 
πρὸς λογισμοὺς τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας. xo, 


130 
D Περὶ διπλῆς στάσεως τῶν ἐκ τοῦ βίον τούτου iEto- 
χόντων * xB'- 133 


Ὡς τὸν βασιλικὸν καὶ πολύτιμον μαργαρίτην φο- 
ρέσαι μόνον δυνανται οἱ ἐκ τοῦ σπέρματος τοῦ Be- 
διλέως γεννηθέντες * τὸν αὐτὸν τρόπον τὸν οὐρανιὸν 
μαργαρίτην μόνον τοῖς τοῦ Θεοῦ τέχνοις φορέσαι 
ἔξεστι " χγ΄. 13k 

II στάσις τῶν Χριστιανῶν ἔοιχε τῇ ἐμπορίᾳ xac τῇ 
ζυμώσει * ὥσπερ γὰρ οἱ ἔμποροι τὰ γήϊνα κέρϑδῃ ἐπι- 
συνάγουσι, οὕτως χαὶ ἐχεῖνοι διασχορπισμένους ἐν τῷ 
αἰῶνι λογισμούς " χαὶ ὥσπερ à ζύμῃ φύραμα ὅλον 
ἀπεργάζεται ζύμην, οὕτως ἡ ξύμῃ τῆς ἀμαρτίας πᾶν 
γένος τοῦ ᾿Αδὰμ διατρέχει * πλὴν ὁ Χριστὸς οὐράνιον 
ἀγκθότητος ξύμην ταῖς πισταῖς ψυχαῖς ἐντέθησιν' 
zó. i 





994 


HOMILIARUM S. MACARII AEGYPTII. 


322 


Διδάσχει αὕτη ἡ ὁμιλία, ὅτι οὐδεὶς ἀνθρώπων, «t A Docet haec homilia, nullum nominem, nisi ἃ 


μὴ δυναμωθεὶς ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ, τῶν τοῦ πονηροῦ 
σκανδάλων περιγίνεσθαι ἰσχύει " καὶ τί δεῖ τοὺς τῆς 
θείας δόξης ὀρεγομένους πράττειν * διδάσχει xol ὅτι 
διὰ παραχοῆῇς τοῦ ᾿Αϑὰμ εἰς δουλείαν τῆς σαρκὸς 
παθῶν χατήλθομεν, ἀφ΄ ἧς διὰ τοῦ ἐν τῷ σταυρῷ 
μυστηρίου ῥυνόμεθα * παιδεύει λοιπὸν ἡμᾶς, ὅτι με- 
γάλη ἐστὶ τῶν δαχρύων καὶ τοῦ θείου πυρὸς δύναμις " 
xt. 139 

Περὶ tüc ἀξιότητος, xal τῆς τιμιότητος, χαὶ τῆς 
δυνάμεως, χαὶ τῆς ἐργασίας τῆς ἀθανάτου ψυχῆς, 
καὶ πῶς αὐτὴ ὑπὸ τοῦ σατανᾶ πειράξεται, xal Tí, 
ἐλευθερωσεως ἀπὸ τῶν πειρασμῶν τυγχάνει " συνέχεε 
δὲ ζητήσεις τινὰς πάνυ πολλῆς διδασχαλίας γεμού- 
σας" xc * 144 

Περὶ τῆς ἀξιότητος xal στάσεως τοῦ Χριστιανοῦ 
ἀνθρώπου διὰ πολλῶν διηγουμένη διατελεῖ αὕτη ἡ 
ὁμιλία, ὡς καὶ $ προηγουμένη * ἔπειτα περὶ τοῦ 
αὐτεξουσίου κανωφέλιμα πολλὰ diddoxtt, ἀναμιγνῦσα 
ξητήσεις τινὰς θείας σοφίας πλήρεις * χζ΄ * | 156 

Διαγράφει χαὶ ἀποδύρεται αὕτη ἡ ὁμιλία τὴν ξυμ- 
φορὰν τῆς ψυχῆς, ὅτι διὰ τὴν ἁμαρτίαν ὁ Κύριος 
οὐχ οἰχεῖ ἐν αὐτῇ * xol περὶ τοῦ ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτι- 
στοῦ, ὅτι οὐδεὶς ἐν γεννητοῖς γυναικῶν αὐτοῦ μείζων 
ἰστί * χη" 461 

Κατὰ διπλὸν τρόπον τὰς οἰχονομίας τῆς χάριτος εἰς 
τὸ γένος τῆς ἀνθρωπότητος ἐξεργάξεται ὁ Θεὸς, μέλ- 
λων τῆς αὐτῆς χαρκοὺς ἐν διχαίῳ χρέματι πάλιν 
ἀπαιτῆσαι" x0 - 110 

'Ex τοῦ ἁγίου πνεύματος δεῖ γεννηθῆναι τὴν μῶ- 
λουσαν εἰσελθεῖν εἰς βασιλείαν Θεοῦ ψυχήν " καὶ ὃν 
τρόπον τοῦτο γένηται " λ΄ * 414 

Δεῖ τὸν πιστεύοντα μεταλλαγόναι τοῦ νοῦ αὐτοῦ, 
x«i πάντας τοὺς λογισμοὺς εἰς Θεὸν συλλέγειν, ἐν οἷς 
ἀληθῶς πᾶσα διαχονία τοῦ Θεοῦ ἐστι" λα΄ * 

Ἡ δόξα τῶν Χριστιανῶν ἀπὸ τοῦ νῦν ἐν ταῖς αὐτῶν 
ψυχαῖς ἐμμένει, μέλλουσα ἐν τῷ χαιρῷ τῆς ἀναστά- 
σεως φανερωθῆναι xul ϑοξάσαι τὰ σώματα xar! ἄνα- 
λογίαν τῆς αὐτῶν εὐσεδείας " λβ΄ - 182 

᾿Αδιοδείκτως καὶ προσεχῶς δεῖ τῷ Θεῷ προσεύ- 
χεσθαι" γ᾽ " 181 

Περὶ τῆς τῶν Χριστιανῶν δόξης, ἧς τὰ σώματὰ 
αὐτῶν ἦν τὴ ἀναστάσει χαταξιωθήσεται χαὶ μετὰ 
τῆς ψυχᾶς φωτισθήσεται ΄ λδ΄ " 189 

Περὶ τοῦ παλαιοῦ χαὶ τοῦ χαινοῦ σαδθάτον " λε΄" 


19; D 


Περὶ διπλᾶς ἀναστάσεως τῶν ψυχῶν xal σωμάτων, 
xai διαφόρον δόξης τῶν ἀνισταμένων * Ac 193 
Περὶ τοῦ παραδείσον καὶ νόμου πνευματιχοῦ * λζ΄ * 
194 

Πολλῆς ἀχριδείας καὶ συνέσεως χρείᾳ ἐστὶν ἐν τῷ 
δοχιμάσαι τοὺς ἀληθινοὺς Χριστιάνούς, xal τίνες 
ἐχεῖνοι ὦσιν " )«' * 200 
Τίνος ἕνεχεν ἐδόθη ἡμῖν ὑπὸ τὸῦ Θεοῦ ἡ θεία 
ραφή * λθ'- 203 
Ὅτι πᾶσαι αἱ ἀρεταὶ χαὶ πάντα χαχὰ ἀλλήλων 
ἐχδέδενται, καὶ ὡσπερεὶ ἅλυσίς τις μία τῆς μιᾶς 
Bpruvtet * μ' - 20& 
Βαθέα λίαν τὰ τῆς ψυχῆς ταμεῖα, τῆς ἀπὸ μέρους 

Pargot, Ga. XXXIV. 


vt9 


Christo corroboratum, scandala nequissimi supe- 
rare posse, et quid iis, qui divinam gloriam appe- 
tunt, agendum. Docet quoque, nos per inobedien- 
tiam ad servitutem carnis redactos esse, atqua per 
mysterium crucis liberamur. Instruit denique nos, 
magnam esse lacrimarum et ignis divini effica- 
ciam. 25. 139 


De dignitate, praestantia, facultate et operationi- 
bus immortalis animae, et qua ratione ea a Satana 
teatetur et liberationem e tentationibus consequa- 
tur. Continet vero quaestiones quasdam summa 
doctrina refertas. 26. 444 


p )Dignitatem et statum Christiani hominis copiosa 


oratione prosequitur haec homilia, ut el quae prae- 
cedit. Deinde de libero arbitrio multa non prorsus 
inutilia docet, permixtis quaestionibus quibusdam 
divinae sapientiae plenis. 27. 156 

Describit ac deplorat haec homilia calamitatem 
animae, in qua propter peccatum non habitat Chri- 
stus. Et de Joanne Baptista, quod inter natos mu- 
lierum nullus eo sit maior. 28. 167 


Duplici ratione dispensationem gratiaein genus 
humanum exercet Deus, eius fructus iusto iudieio 
denuo repetiturus. 29. . 410 


Ex Spiritu sanctorenasciopportet animam, quae 


C regnum Dei ingressura est, et quo pacto hoc flat. 


30. 414 

Fidelem oportet mutari animo, atque in Deum 
omnes cogitationes colligere, in quibus vere omne 
obsequium divinum consistit. 31. 419 

Gloria Christianorum amodo in illorum animis 
latet, quae tempore resurrectionis emerget, et illu- 
strabit corpora pro modo eorum pietatis. 39. 182 


[ndesinenter οἱ attente oporlet Deo vota facereet 
precari. 33. 181 
De gloria Christianorum, qua eorpora illorum 
in resurrectione dignabuntur et cum anima illu- 
strabuntur. 34. | 189 


De sabbato antiquo et novo. 35. 191 


De dupliciresurrectione animarum et eorporum, 
et diversa resurgentium gloria. 36. 193 
De paradiso et lege spirituali. 37. 194 


Accurato iudicio atque intellectu opus est in 
discernendis veris Christianis, et quinam sint illi ? 


38. 200 
Ad quid Scriptura divina nobis a Deo donata sit. 


Cunctas virlutes et cuncta vitia inter se colliga- 
ta esse et velut catenam unam ab altera depen- 
dere. 40. 204 

Profunda valde sunt penetralia eanimae, qua 

11 


328 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


m 


324 


paulatim incremata gratiae aut vitiorum accipit. ἃ τῇ χάριτι καὶ ταῖς χαχίαις συναυξανομένης. μα' * | 


&. 207 
Non externa, sed interna promovent aut laedunt 
hominem, veluti spiritus gratiae aut spiritus nequi- 
tiae. 42. 209 
De progressu viri christiani, cuius tota vis 
ex corde dependet, ut hio variedescribitur.43. 210 
Quantam in homine christiano mutationem et re- 
novationem faciat Christus, qui animae affectiones 
ac morbos sanavit. 44. 215 


Nulla ars aut divitiae huius mundi, sed solus 
Christiad ventus sanare hominem potest, cuius ma- 
ximam cum Deo cognationem haec bomilia expli- 
cat. 45. 219 

De differentia inter verbum Dei et inter verbum 
mundi, et inter filios Dei et inter filios huius 
mundi. 46. 223 

Explicatio allegorica quorundam sub lege facto- 
rum. 47. 221 

De perfecta fide in Deum. 48. 3234 

Non satis est, huius saeculi delicias reliquisse, 
nisiquis alterius saeculi beatitudinem consequatur. 
49. 231 

Deus est, qui per sanctos suos et creaturas edit 
miracula. 50. 240 


207 

Mà τὰ ἔξωθεν, ἀλλὰ τὰ ἔνδοθεν προάγει ἡ βλάπτει 
τὸν ἄνθρωπον, δηλαδὰ τὸ τῆς χάριτος πνεῦμα, ἢ τὸ 
πνεῦμα τῆς πονηρίας. μβ' " 209 
Περὶ τῆς προχοπῆς τοῦ Χριστιανοῦ ἀνδρὸς, ἧς 
πᾶσα ἡ δύναμις ix τῆς χαρδίας ἀποχρεμαμένη ἐστὶν, 
ὥσπερ ποικίλως ἐνταῦθα διαγράφεται. μγ΄ * 240 
Ποίαν ἐν ἀνθρώπῳ Χριστιανῷ μεταθολὴν καὶ 
ἀναχαίνισιν ἀπεργάξηται ὁ Χριστὸς, ὁ τὰ τῆς ψυχῆς 
πάθη xci νόσους θεραπεύσας. μδ' 215 
Οὐδεμία τέχνη, οὐ πλοῦτος τούτου τοῦ χόσμου, εἰ 
μὴ μόνη ὃ τοῦ Χριστοῦ ἐπιφάνεια θεραπεῦσαι τὸν 
ἄνθρωπον δύναται, οὗ μεγίστην πρὸς τὸν Θεὸν συγ- 
γένειαν αὕτη ἡ ὁμιλία ἀποφαένεται. pe " 919 
B Περὶ τῆς διαφορᾶς τοῦ τε λόγου τοῦ Θεοῦ x«i τοῦ 
λόγου τοῦ χόσμου, χαὶ τῶν τέχνων τοῦ Θεοῦ, χαὶ τῶν 
τέχνων τούτου τοῦ χόσμον. Jc" " 223 
᾿Αλληγοριχὴ παράφρασις τῶν ὑπὸ νόμον γεγενὴ- 
μένων. μζ΄ " 221 
Περὶ τῆς τελείας πέστεως εἰς Θεόν. μη " 234 
Οὐχ ἐπαρχεῖ, τῆς τρυφῆς τούτον ToU χόσμον ἀπαλ- 
λαγῆναι, ἐὰν μὴ τις τὴν μαχαρίαν ἄλλου τοῦ χόσμον 


λαδῃ. μθ' - 231 
Θεός ἐστιν ὁ διὰ τῶν ἁγίων αὐτοῦ θαυματουργῶν. 
y * 240 


? 


[Bequüntur Locorum Scripturae qui i& homiliis citantur end Rerum memorabilium indices duo, dein Homiliae 


p8gg. 





PETRI POSSINI SOC. 


JES. PROLEGOMENA. 


AD OPUSCULA S. MACABII AEGYPTII ΑΒ IPSO PRIMUM EDITA IN LIBRO 


CUI TITULUS : . et 
Thesaurus asceticus sive Syntagma Opusculorum octodecim a graecisolim 


s 


hus dere ascetica scrip- 


torum.Eanunc primum prodeunte vetustissimis mss. codicibus eruta. Collecteréatgue interprete Petro 
Possino societatis Jesu.[Tolosae et vaeneunt.] Parisiis apud Antonium Desaliier, in vico San-Jacobaeo ad 
Coronam auream. MDCLXXXIV. Gum approbatione et privilegio 4o. 


| Venerandoin Christo PatridomnoJoanni Le Houz Cartusiae Tolosanae Priori dignissimo Petrus Pos- 


sinus societatis Jesu salutem in Christo veram. 


Cumqui (hesaurumin solo alieno reperit, communicareillum dominoagti legibus Augustorum iubea- 
tur(1), huncasceticuma me inventum in monumentis anachoretarum et coenobitarum Graeciae veteris 
ei me repraesentare debere fainiliae sentio, quae vitae solitariae ac socialis decora in se una oolligens, 
bona cuncta priscarum vel anachoreseon vel societatum hereditaria successione transmissa Jure possi- 


dere quam optimo creditur. 


Haec sine dubio sacra Cartusiana Religio est, orbe toto clarissima summeque venerabilis. Nec vero 
quaerendus procul est, cui debitum hoc depositum consignem : Te habens prae oculis, | venerabi- 
lissime pater, Tuamqueistam a Tesapientissime religiosissimeque gubernatam Tolosanam Cartusiam. 

Quemadmodum Tu omnium praesidum istius sanctissimi ordinis, qui unquam fuerunt aut uspiam 
sunt, ita illa communitatum reliquarum sub S. Bruaonis disciplina Deum oolentium locis passim variis 
per Europam universam, plenum instar exhibetis, ut quidquid utriusque generis praestags admirabi- 
leque alibi conspicitur, in vobis illustri collectum compendio, οἱ quasi refractis in centrum undique 
radiis luculenter uno expressum aere concavo cernamus. 


NOTAE. 


(4) Cod. Theodos. lib. X tit. XVIII. 





321 PETRI POSSINI PROLEGOMENA 343 


consule, denique ad familiariter simulque utiliter agendum Philippis cum Lydia purpuraria, Iconii cum 
Thecla virgine, aliisque alias innumeris (10). Sic nusquatn luculentius quam in Te apparet, quod quidam 
veterum aiebat, eloquentiam silentii prolem esse, et neminem loqui uberius et dulcius, quam qui diu re- 
ligiosissime tacuerit ; dum, ut Bernardus ex umbra et secessu silvarum, ita Tu e severissiina claustri taci- 
turnitate, quasi e schola rhetorum prodiens audiris, quotiescumque loquendum est, mellifluus orator. 


In locum me ancipitem propulsum sentio, ubi praedicare, quod haec civitas universa sentit et 
loquitur, prohibeor modestiae Tuae respectu, quam suarum obtrusione laudum scio quantum offende- 
rem. Utar ergo astutia Pauli apostoli, artiácium suum quoddam | tale adeo non dissimulantis, ut ultro 
prodiderit, quando ait Corinthiis : Cum essem astutus, dolo vos cepi (11). Nempe idem Corinthiis iisdem alibi 
profitetur, se quaedam, quae de ipsis, offensionem eorum metuens, declarare verebatur, transfigurasse in 
se eL suum in praedicatione ad ipsos socium vel administrum Apollo, propter ipsos (12), ut pudori scilicet 
ipsorum parceret. Sic et ego in aliis personis Tua decora constituens, simul erubescentiam Tibi Tuam 
lucrifaciam, simul tamen officio meo non deero significandi, quae nosse multorum interest. 


De Magno Antonio S. Athanasius scribit, fuisse illum ita in congressu et sermonecum omni hominum 
genere humanum et suavem, ut non e desertis montibus, ubi omnem aetatem solitarius exegerat. sed e 
sinu cultarum urbium prodire videretur. Verba ipsa ponam Athanasii, ne quis a me fingi suspicetur : 
οὐχ ὡς iv ὄρει τραφεὶς, χἀχεῖ γέρων γενόμενος, ἄγριον εἶχε τὸ ἦθος " ἀλλὰ x«i χαρίεις ὧν x«i πολιτιχός ᾿ 
τὸν δὲ λόγον εἶχεν ἡρτυμένον τῷ θείῳ ἅλατι, hoc est : non uf in monte nutritus et ibi senex factus, agrestem 
habuit conversationem, sed suavis eral et civilis, sermonem autem habebat divinosale conditum. Haec Atha- 
nasius, qui eiusdem alibi Antonii eloquentiae specimina profert insignia, longas ipsius, etiam ad gentiles 
philosophos, orationes recitans, quibus in admirationem illi raperentur. Antonii quoque discipulus Ma- 
carius cognomento Alexandrinus, etsi vitam et ipse in deserto longam duxerat, tamen, ut Sozomenus te- 
. statur (13), eam exhibuit in promiscuo cum illum adeunlibus usu morum et sermonum elegantiam, ut 
: vulgo cognominaretur ἀστός, hoc est urbanus et civilis. Talem Te passim gratulantur admirantes, qui e 
&ongressu Tuoredeunt, simule prudeatia consiliorum, egravitate admonitionum, esententiarum sapien- 
tia fructum animi mansurum in sinu reportantes. 

Nec tenent se, quin in laudes postea erumpaaut. Unde, ut fit, gliscens fama, impleta civitate, in provin- 
ciam redundat eo strepitu, cuius sonitus ne ad Te perveniat, ulla claustri ac solitudinis obstare muni- 
menta queant. Non igitur Te latet ; sed nec Te laedit, hoc est, humilem Tui sensum, qui verae sancti- 
tatis indubitatissimus character est, in Te ulla ex parte minuit publicum istud Tibi honorificum praeco- 
nium. Quo plus eveheris, eo Te altius apud Te co | ram Deo deprimis, sancta illa, philosophis ignota gen- 
tilibus, unius propria christianismi humilitate, quae nusquam eiinet probatior, quam ubi inter faven- 
tissimos vulgi plausus et famae bueoinantis elogia sonora locum nihilominus suum, hoc est infimuin, 
mordicus retinet. Magna et rara virtus, utidoneus talium judex, Tuorum exemplar decorum,S. Bernar- 
dus pronunciat, Awumilitas honorata (14). | . 

Huius Tibi cariasimae pretio dotis commendandum apud Te quem offero librum autumo, in cunctis 
fere paginis christianissimae ac religiosissimae virtutis huius encomia ambitióse, paene dixerim, pero- 
rantem. 

Nec minus, spero, placebit ascetis istis venerandis et domus hic huius Tuae et universi alibi uspiam 
sacri vestri ordinis. luvabit ipsos illic abstinentiam, quam orbe obstupescente mire continuam exercent , 
silentium aeternum, coelituum alloquiis confabulationes hominum permutatione quaestuosa compensans ; 
abnegationem evangelicam sui, abdicationem terrenorum, adhaesionem Deosuperomnia indivulsam glu- 
tinonunquam intermissae iuxta suggestiones apostolicas (15) orationis, caeterasque religiosissimas obser- 
vationes ubique praescriptas, praedicatas, praeceptis pariteretexempliscommendatas,informatas intueri. 
Suas prorsus ipsorum in hoc quasi speculo formas aspicient, et quae instituto dudum vestro domestico 
usurpant, dictis, actis, legibus antiquissimorum Ecclesiae Patrum jam olim exercita comprobataque reco- 
guoscent voluptae, quantum auguror, non parva. Cuiusin suggerenda per hano editionem occasione ac 
facultate, si quam mihi contingeret a Te et illis inire gratiam, abunde ampla illi merces rependeretur, 
ubi per Vestrae indulgentiam caritatis participatione quadam meritorum suffragiorumque Vestrorum 
aspergerer. Quod, multumiis indigens, licet non minus immeritus, opto et voveo, fautissima Vobis omnia 
precans et augurans. Vale, venerabilis pater, et hoc qualecumque obsequium ne graveris admittere 
addictissimi Tibi et universo vestro sanctissimo ordini devotissimi clientis. Seribebam Tolosae XVI Kal. 
Sept. A CIDIDCLXXXIJ. 


NOTAE. 
(10) Act. XVII, 22. XXV. XXVI. XIII, 7. XVI. 13) Sozom. Hist. Ecol. lib. ΠῚ east 
(11) II Cor. XII, 16. 14) S. Bernardi Hom. IV super AK esi 
(12) I Cor. IV, 6, 15) I Thess, V, 17. 





831 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


332 


digestam in regulas et compositam habebant tra- A tariisita e graeca latinam facere, ut ipsa tamen ar- 


debantque ad usum plerumque merum ambitiosae 
ostentationis, ita par fuit, sanctos legis novae my- 
stas interioris huius Dei cultus tacitis sensibus men- 
tiset voluntatis motibus exerciti totam, exploratam 
animadversione longa, et literis commissam expli- 
care rationem. 


Talis hyle, talis scopus est horum quos edimus 
librorum, non monachis duntaxat aut anachoretis, 
quod videricuipiam posset, utilium, sed promiscue 
cunctis Ecclesiae statibus ordinibusque profuturo- 
rum ;quoniam, etsi Christi Ecclesia per Bethaniam 
figurata Mariamhabeat insolidum contemplationi 
deditam et Martham vitae activae ministeriis atten- 
dentem, tamen ex suis alterutrae offlciis invicem 
iuterdum participant. Nam et Maria ministerii cor- 
porei nonnihil attigit, dum Christi hospitaliter 
epulantis caput spicato nardino suavissimi odoris 
dapsiliter inunxit ; et ipsa Martha orationum mo- 
menta suis occupationibus infindit, prout vel ex eo 
patet, quod stetit Christum alloquens et orans, ut 
iuvari se curaret a sorore. Commune profecto cun- 
ctis cuiusvis sexus, aetatis, ordinis Christianis 
orandi et actus interiores fidei, spei, caritatis, 
religionis exercendi praeceptum est, hoc solo discri- 
mine coenobitarum et anachoretarum a caeteris, 
quod illi semper et unice religioni se totos impen- 
dunt, hi cogitant quidem quae sunt mundi pro sui 
conditione status, sic tamen, ut religionis officia 
non negligant, Deo reddentes quae Dei sunt, inte- 


rim dum et patriae etfamiliae prout res exigit € 


consulere non desistunt. Unde iis quoque sua pars 
ascetices competit. 


Est igitur cur sperem, non ingratam Publico 
futuram a mecuratam productionem in lucem uno 
collectorum corpore duodeviginti talis materiae 
tanti usus Opusculorum a celebribus duodecim 
elucubratorum auctoribus, cum paris in tanto mi- 
nus dignis raríusque utilibus libellis coniunctim 
edendis diligentiae exempla faventer excepta prae- 
iverint. Equidem sepntíre me secus, quam par sit, 
de politissimi huius acumine et aequitate saeculi 
crederem, si, cum ab eo laudata et magni habita 
videam syntagmata cynegeticorum, accipitrario- 
rum, georgicorum, agrimensorum, hippiatricorum 
etsimilium, despici vererereta delicatorum fastidiis 
frigere, dum asceticorum non antehac visorum 
operum connexam uno serto seriem offero ; quasi 
agrorum vel culturae vel dimensionis, mulorumque 
medicinae gratiosius sit praecepta vulgare ab ista- 
rum consultis artium tradita,quam disciplinae scitu 
dignissimae ac cunctis necessariae Deo placendi, 
muudandae animae, fidem, spem, caritatem, humi- 
litatem, patientiam exercendi,orandi non solumilla 
initiali cunctis facili oratione, sed sublimiori altera 
quam contemplationem vocant, multa cautione ob 
periculum illusionum egente, certam methodum 
exploratamquerationem a virissanctissimis,doctis- 
simis, antiquissimis, accuratis explicatam commen- 


chetypa non supprimerem, | oum ad pignus meae 
fidei praebendum, tum ad fructum non inviden- 
dum eruditis, ex ipsa, quod passim malunt, fonte 
hauriendi. 


IV. Reddenda deinceps ratio est Opusculorum. 
Inprimisque prodendum unde quodque hauserim. 
Inter volumina manus antiquae graeca plurima, 
quae Franciscus Turrianus Societatem nostram 
Romae iniens anno1566 in domo professa Romana, 
ubihactenusasservantur, deposuit, unumest aucto- 
rum facile triginta lucubrationes de re ascetica 
colligens, veteri transmarina exaratum manu, an- 
nis abhinc retro plusquingentis, quantum fumida 
ferrugo chartae olim candidae augurandum prae- 


B bet. Ex eo sexdecim Opuscula descripsi, hoc est, 


omnia exceptis duntaxat duobus XIII et XVIII ; 
nam priuse Vaticano perantiquo codice, cui nume- 
rus inscribitur 730, descriptum est, ultimum e 
Cryptoferratensi bibliotheca deprompsi. 


Omnium in fronte posui epistolam S. Joannis 
Chrysostomi ad monachos, ita clare in Turria- 
nensi codice inscriptam. Esse illam  Chry- 
sostomi si quis negaret, ab hoo iure meo exige- 
rem, ut testimonium pro se auctoritati Turrianei 
codicis aequilibreaut potius praeponderans afferret. 
Cuin certum sit Patrem illum sanctissimum, ipso 
affirmante lib. I De sacerdotio, sat longo tempore 
antequam presbyter et ecclesiastes Antiochiae fie- 
ret, unde est ad thronum Constantinopolitanum 
evocatus, inter monachos vixisse, verisimillimum 
est, tam foecundum ingenium non abstinuisse a 
soribendo de rebus quas tune meditabatur, atque 
adeo hanceoiam tum tempore epistolam, et plura 
forte alia paris argumenti literis mandasse, quae, 
quod noncompareant ip colleetionibus vulgo editis 
Operum illius, causa eese potuit, quoniam ea po- 
tissimum ex illis in codioss pablicos referebantur 
quae ad promiscui generis homines docendos per- 
tinere viderentur, alia egorsum in monachorum 
scriniis et coenobiorum arehiis ut prolessionis 
ascetarum propria sinebantur custodiri. Istam 
porro epistolam praeposui ounetis aliis Opusculis 
non antiquitatis praerogativa, qua Chrysostomum 
superant Macarius et Amphilochius, ille septem 
Opusculorum a II ad VIII, hic decimi auctores, sed 
ob claritatem tam noti et celebris Ecclesiae docto- 
ris, quomodo inter Paulinas epistolas primatum 
occupat Romanis soripta propter Romanae vel ur- 
bis vel Ecclesiae praecellentem dignitatem, licet 
aliquanto posteriusquam quaedam ceterarum data. 
In reliquorum sanedispositione Opuseulorum aeta- 
tís cuiusque rationem, quantum licuit, habui. 


Septem Opuscula sequentia unius sunt auctoris 
Macarii Magni, prout diserte singulorum titulus 
signabat in codice Turrianeo. Erant autem ea ibi 
non uno continueductu expansa, sed in duo sepa- 
ratim, multis interpositis, divisa systemata nom: 
nis eiusdem. Priori siquidem hic praefigebatur jt 





335 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


836 


viris illustribus haec leguntur verba : Macarius ille A ginta milliarium, ad locum exterioris montis, in- 


monachus Aegyptius, signis οἱ virtutibus clarus, 
unam tantum ad juniores professionis suae scripsit 
epistolam. ta ille : cuius tam idonei tam disertae 
auctoritati testisquid satis validum obtendieluctan- 
dae queat, haud video ; atque adeo pro certo 
teneo, quaerendum alium ἃ Macario Aegyptio Ma- 
carianarum Homiliarum auctorem. 

Suggeret forte quispiam alterum hoc iuniorem 
Macarium,vulgo dictum Alexandrinum a civitate in 
qua natus est. Át cum inter multa, quae de isto 
Macario Sozomenus lib. 111 cap. 13, Socrates lib. 
IV cap. 18, et ex his de more Nicephorus lib. IX 
cap. 14 colligunt, nihil prorsus referant, unde 
scripsisse quidquam eum, quod in lucem ac famam 


exierit, possit intelligi, nec ei quisquam alius vete- B 


rum, quod sciam, aut recentiorum hoc opus tri- 
buat : quis non videt, magna nos invilari verisi- 
militudine ad Homilias istas antiquissiino Macario 
MagniAntonii intimo atque individuo ministro vin- 
dicandas ? Neo qua eas occasione quove officio 
graece a se redditas ex Antonii magistri dictatis 
protulerit, latere poterit reputantem, praepositum 
eum ab Antonio | fuisse gübernandiseiusnomine 
. quinque millibus monachorum, qui ultimis quin- 
decim vitae Antonii annis monasterium Pispirita- 
num frequentabant. Hos disertissime testatur anti- 
quissimus vitae abbatis Posthumii scriptor anony- 
mus, quem referuntet a flde maxime commendant 
nostri Bollandus et Henschenius Tom. I Januarii 
pag. 1006. [5 enim narras, Macarium post rectum 
a se solo aliquot a morte Antonii annis Pispirita- 
num coenobium, senio se fatiscere sentientem, 
in sui locum elegisse successurum sibi Posthu- 
mium, clarissimeait, fuisse Posthumii decessorem 
Macarium B. Antonii discipulum, ac mox tertio 
post versu : nam idem Macarius ab illustri viro 
Antonio monachorum fere quinque millia accepe- 
rat gubernanda. Nimirum S. Antonius, qui literas 
a puero non didicisset, et patria una lingua coptica 
semper loquens, graeca non expedite uteretur, 
propterea solitus cum Graecis agere per interpre- 
tem, ut haec omníia diserte Athanasius testatur, 
addensetiam, ad hocad manumhabuissehominem 
idoneum maxime, non alium, opinor, a Macario, in- 


teriori propinquum, cuiloco nomen erat Pisper (2), 
ubi Amathas et Macarius residebant, soliti erant 
convenire audiendae gratia sacrae doctrinae a Ma- 
eario Ántonii interprete, quin et ipsius Antonii vi- 
sendi, qui eo consueverat certis dierum inter- 
vallis se conferre. Nihil horum credi mihi postulo. 
En oculatum,referente Palladio in Vitis Patrum, de 
his cunctis testimonium Cronii cuisdam presby- 
teri Nitriensis, se venisse aientis ad monasterium 
S. Antonii in loco qui Pisper dicitur. In quo, inquit, 
sedebant eius discipuli Macarius et. Amathas, qui 
etiam eum, cum dormiisset, sepelierunt. Addit, 
exspectasse se dies quinque, ut conveniret sanctum 
Antonium. Dicebatur enim, ait, accedere ad hoc 
monasterium aliquando quidem post decem dies, 
aliquando vero post viginti, aliquando vero post 
quinque, prout ezpediebat pro beneficio eorum qui 
veniebant ad monasterium. Porro iis,qui in eo erant 
monasterio, praefuisse vicarium Antonii Macarium 
clare tradit idem qui viderat Cronius presbyter, 
hoc modo supra descriptis adiungens : Accidit au- 
tem, ut alio die veniret Magnus [Antonius] sero 
vespere,amictus chlamyde pellicea.Ingressus est ergo 
suum monasterium. Erat autem haec eius consuetu- 
do,utalloqueretur Macarium,et cum interrogaret : 
Frater Macari, veneruntne huc aliqui ὃ Responde. 
bat Macarius ; Venerunt. Dicebat autem Magnus : 
Sunine Aegyptii an Hierosolymitani? Dederat autem 
Magnus ei signum dicens : Cumvideris venisse ali- 


C quosquibus est minus negotii,dic : Adsunt Aegyptii ; 


quando autem videris venissealiquos religiostores et 
paulo consideratiores,dic : | Sunt Hierosolymitani. 
Haec Cronius, quae videratfide presbyteri referens. 
Ex quibus manifeste patet, assidue mansisse in 
Pispiritano coenobio Macarium, víces Antonii, quo- 
ad is vixit, gerenteps et videlicet quotidianas aut 
frequentes erudiendis &àptas. monachis Homilias 
habentem,quarum ipsenon tain auctor quam inter- 
pres esset. Audita enim ab Antonio coptice lo- 
quente ipse graece perotebat. Audi enim Athana- 
siumin Vita Antonii Tom. ll Athanasianorum Ope- 
rum edit. Paris. anni 1637 pag. £19, ubi, postquam 
dixit, Antonium Alexandriae praesentem tempore 
persecutionis Maximini obtulisse se ad martyrium 


superque ab instituto suo veteri apachoreseos, hoo ἢ praesidi alioqui fero et sanguinario, nec tamen, 


est vitae solitariae, recedere non volens, cum in 
monte interiori, loco sibi divinitus monstrato, so- 
lus perseverare usque ad mortem, prout revera fe- 
cit, decrevisset, nec tamen deesse vellet tot milli- 
bus hominum, qui undique ad eum studio ad sa- 
lutem aeternam ex rpso proficiendi confluebant, 
eorum commorationi assignavit montem alium illi 
suo vicinum, et ad eius differentiam exteriorem 
vocatum, in quo Pispiritanum monasterium ex- 
structum est, a monachis frequentatum, qui discre- 
tis cellulis circum degentes, sparsi per spatium tri- 


quod impense cupiebat, fuisse comprehensum, 
adiungit: Erat autem Dominus illum reservans in 
nostram et aliorum utilitatem, ut in ascesi, quam 
e Bcripturis ipse didicerat, multis magister fieret. 
Magisterium autem istud Antonius exercuit copti- 
ca, quam solam, ut dixi, callebat, lingua, Ex qua 
S. Athanasius graece reddit bene longas eius ora- 
tiones duas, priorem ἃ pag. 461 ad 471, alteram a 
pag. 492 ad 497, saepe etiam alias eruditas eius eo 
de genere sententias, responsa et praecepta memo- 
rans, quorum pleraque eadem in Macarii Homiliis 


NOTAE. 


(2) Sie ! Epi. 


331 


AD OPUSCULA S. MACARII AEGYPTII. 


338 


librisque hodie apparent, haud dubio indicio ori- A prior praeter caetera errores damnatissimos Mon- 


ginis inde haustae. Et illae igitur Homiliae Anto- 
nianae potius, quam Macarianae sunt, quippe qua- 
rum verus auctor Antonius, merus ferme inter- 
pres Macarius fuerit, prorsus idem unusque, cuius 
nomen tum Homiliis, tum septem modo per nos 
editis Opusculis praefigitur. Etenim si non alius 
& prisco Macario, prout ostendimus, quaerendus 
auctor est Homiliarum quinquaginta a Pico edita- 
rum, repertus nobis opera eadem fuerit verus au- 
ctor septem quae nunc damus Opusculorum. Tanta 
quippe germanitas comparando agnoscitur scri- 
ptionum ambarum, ut dubitari fere nequeat, quin 
Patris unius duo foetus sint. Sensa invicem con- 
gruentia, expressionis unus genius, eloculionis et 
styli saliva, structurae atque ordinis forma par, 
contextus compositionisque totius color et succus 
idem, ut mihi quidem non nix quod aiunt, nivi 
ad aspectum, non lac lacti aut mel melli ad gu- 
stum similior, quam ista duo ad legentis sensum 
scripta videantur. Accedit -uffragium communis 
utrisque naevi, quali maxime rapi ad persuasionem 
solent, qui, expositum recens ἃ partu aut alio casu 
aliquo abreptum ἃ nutricis gremio infantem post- 
quam diu quaesiere, dubitant an puer iam adul- 
tior pro tali oggestus idem vere sit, Tunc enim, 
ubi maculam aut verrucam in filiolo, cum est 
natus, observatam mater aut obstetrix in oblato 
quoque corpore notarunt, exclamare consueverunt: 
Nihil amplius quaerendum, hic prorsus, hic ipsus 
est. Idem usu veniat par est nobis Macarium Ho- 
miliarum scriptorem in septem asceticorum libro- 
rum auctore quaerentibus. Deformitas quaedam 
cernitur in Macariana Homilia tertia doctrinae nunc 
falsi convictae, olim magnis Patribus visae proba- 
bilis, de corporeitate angelorum et animarum. Ea- 
dem porro cum Opusculo huius Thesauri VI cap. 
item VI pag. 124 legatur, et quidem iisdem fere 
verbis, quidni nos quoque iam convicti fateamur: 
Manus haes omnino manus, imo et vox quoque 
Womiliarum auctoris Macarii est. 


VII. Nolim tamen hac offensum confessione labis 
lectorem continuo praeiudicare luce indignum et 
operaeditoris ea sorde inquinatum commentarium. 
Nimis multos tam praeceps sententia proscriberet. 
Nam e graecis S. Methodius martyr, S. Basilius 
Magnus, uti et huius aequalis et familiaris S. 
Ephrem Syrus, Severianus Gabalensis, S. Cyrillus 
Alexandrinus, Caesarius, Anastasius Sinaita et alii, 
e latinis vero Tertullianus, S. Augustinus, S. Ful- 
gentius, S. Petrus Chrysologus, Arnobius, Cassia- 
nus, Maximus Taurinensis, Gennadius, Rupertus, 
S. Bernardus, hunc errorem hodieque suis exstan- 
tibus consignatum libris praeferunt, prout allega- 
tionelocorum demonstrat Dionysius Petavius Tom. 
ΠῚ Theologicorum dogmatum lib. 1 de angelis cap. 
Il. Quid quod, cum ex | modo nominatis quidam, 
uti Tertullianus et Cassianus, alia perniciosa suo 
supersemipata tritioo zizania habeant, nempe 


tanistarum, alter Semipelagianum odiosissimum 
dogma, quia illa uterque vilia magnis virtutibus 
redimunt, adeo non interdicuntur usu ac luce, ut 
eorum etiam suadeatur lectio et commendetur : 
quis tam iniquus arcere cunctos visu et. contactu 
lucubrationum Magni Macarii conetur propter tres 
quatuorque versus labecula nulli hodie noxia re- 
persos in libris septem sana, inculpatissima, salu- 
berrima eruditione redundantibus ? 


Licebit igitur per omnes aequos et prudentes 
nobis in hoc quoque horto rosarum odore frui, 
vitato, quod facillime possumus, spinae unius acu- 
leo ; in hoc caupo metere purum frumentum in 
annonam, neglecto reiectoque unius illic forte ad- 
nali surculo lolii. Non vulgaris spes ad hoc operae 
pretii vocat. Utique vix uspiam alibi reperturos 
enucleatius, disertius, intelligentius declaratam ra- 
tionem omnem ac methodum artis alioqui recon- 
ditae ac perplexae, serviendi Deo in spiritu, men- 
tisque ac voluntatis cuiusque nostrarum via recta 
certlaque promovendarum ad gratum divino Numini 
obsequium praestandum, nosque per heroicarum 
exercitia virtutum elimandos ad perfectionem, 
quanta homini potest in hac vita contingere, sic- 
que disponendos ad ineundam statim ab obitu 
possessionem regni diligentibus Deum promissi. 
Iuvabit etiam in puritate catholici dogmatis et ca- 
pitibus praecipuis orthodoxarum veritatum, hodie 
cum maxime adversus haereses propugnatis, miram 


C Ecclesiae quae nunc vivit, cum ea quae Magnorum 


Antonii et Athanasii aevo floruit, coonsensionem in 
his libris agnoscere. Absoluta in omnibus necessi- 
tas graliae supernaluralis ad bene operandum in 
ordine ad salutem aeternam, cum ubique passim 
insinuatur, tum disertissime asseritur cap. XV 
Opusc. VI pag. 134, ubi non magis posse bene co- 
gitari aut agt sine speciali naturae meritum exce- 
dente Dei adiutorio dicitur, quam viderisine oculo, 
dici sine lingua, sive pedibus ambulari. Capite 
vero XIX Opusc. Vll pag. 165 pulcherrime idem 
adstruitur inductione generali creatorum rerum, 
naturales etiam suas operationes exsequi non va- 
lentium, nis üs subveniat alienaenaturaeauxilium. 
dem antea demonstratum fuerat cap. IV Opusc. 


D VI pag. 118, eo argute applicata Evangelica para- 


boladecetn virginum, quarum quae prudentes me- 
rito dicuntur quiuque : Peregrinum, ait auctor, a 
sua ipsarum natura oleum, quod est spiritus gra- 
tiae, in. vasis cordis praesumpserant..... quinque 
vero fatuae ea sibi sufficere ducentes, quae natura 
ipsis | suppeditabat sua, ezcludi a. thalamo me- 
ruerunt, in quem priores sunt adnussae. 


VIII. His o»poni forte posset locus ex fine capi- 
tis XXIX Opusc. VIII pag. 221, ubi Macarius ait, 
renuere hominem et non condelectari cogitationibus 
yravis sine Deo adiuvante esse possibile. Àc nihil hic 
doctrinae orthodoxae de necessitate auxilii gratiae 
actualis ad omnem actum bonum positivum con- 


339 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


340 


trarii est. Agit enim auctor de dissensu mere ne- Α Atqui Magnum Antonium viderat qui hoc scribit; 


gativo, hoc est suspensione assensus, quae, cum 
mera negatio et purum nihil sit, auxilio non eget 
nisi pariter negativo. Talem esse Macarii mentem 
prope manifeste patet ex his eius verbis imine- 
diate praecedentibus : sine Deo adiuvante et per se 
ipsum liberare sequemquam, quoad lucta, quaeipsi 
estcum cogitationibus, expeditus fuerit, estimpossi- 
. bile. Siquidem liberare se, et lucta cogitationum 
expedire se, actus hominis positivos indicant, ad 
quales omnes prorsus indispensabiliter necessa- 
rium Dei per gratiam aoetuale adiutorium esse 
auctor pronunciat ; de suspensione vero assensus 
mera, quae vere nihilum sit, concedil actuali 
eam aurilio non egere. Scio, ἃ quibusdam hodie 


intimo ei convictu diu familiaris. 


Contrarius est scopulus sanam gratiae doctrinam 
tradentibus vitandus, oppressio humani arbitrii ac 
vertibilis in contraria et contradictoria inticiatio 
libertatis. Hunc semper studiosissime declinat Ma- 
carius hie noster, velis numquam non remisque in 
oppositam incumbens professionem vertibilitatis 
indifferenter liberae sui compotis voluntatis, ila 
semper aut gratiae praesenti ad bene agendum, 
aut tentationi seu concupiscentiae instiganli ad 
male operandum consentientis, ut possit pro arbi. 
trio resistere : in quo fontem residere meriti et 
vitüperii verumque cardinem negotii humanae 
iustificationis aut depravationis, quatenus hae im- 


scholasticis negari, esse possibiles puras istius- B putabiles homini sunt vel ad praemii meritum, vel 


modi omissiones. Ab aliis tamen eae non paucis 
neo parum illustribus admittuntur. Quorum sen- 
tentiae Macarius hoc loco suffragatur ; agere enim 
se de mera, ut dixi, cessatione voluntatis pravis 
cogitationibus tentalae eo significat, quod cum sus- 
pensionem assensus expressisset verbo renuereaut 
centradicere, in quoerat emphasis quaedam positi- 
vi actus, quasi corrigens aut explicans stalim 
, adiungit : et&non condelectari, ubi et, utsaepe alias, 
expositivuimn est, quasi diceretur id est. His adiun- 
gat, si quis volet, plerosque theologes docere, ad 
&aotus quidem omnes vere salutares el meritorios 
vitae aeternae requiri actualem gratiam superna- 
turalem in substantia, sive, ut loquuntur, in enti- 


tate ;ad non succumbendum autem tentationi per 


simplicem renutum mere naturalis ordinis sufficere 
actualem gratiam supernaturalem tantum quoad 
modum, non vero ín substantia. Qaod si putetur 
hio Macarius indicare voluisse, etiam sic expers 
erroris erit. Apparet praetérea, septem hos libros 
scriptos ante natam Evagrii Pontici Origenistae, 
et alumni huius, Pelagii, doctrinam, quae impec- 
cabilitatem et salutis securitatem cum plena ex- 
stinctione passionum hominibus in hac vita possi- 
bilem finxit. Contra enim horumauctor absoluta: 
securitatem salutis in hac vita propter vertibilem 
in malum eliam postecstases οἱ visa divina volun- 
tatem ne primis quidem Apostolis post acceptum 
die Pentecostes Spiritum sanctum concedil cap. 
XVI Opusc. VI pag. 133, ut timere videlicel cum 
Paulo potuerint, ne cum aliis praedicavissent, ipsi 
reprobi efÁcerentur. Undecapite libri eiusdem XX 
pag. 139 exemplum affert monachi post visum in 
raptu paradisum foedelapsi. Quare capitibus VIII 
et IX Opusc. VII pag. 152 et 153 perfectionem 
omnibus absolutam numeriset plenam impeccan- 
tiam homini viventi contingere ait posse solum 
momentaneam in puncto raptus et ecstasi, post 
quae iterum peccabilem sic passum divina nihilo- 
minus esse pronunciat. Capite autem Opusculi 
ei usdem VII duodeciino pag. 157 haec no itabilia 
ponit verba : Nondum autem quemquam vidi Chri- 
stianum perfectum, aut omni ez parte in tempus 
omne liberum, ἃ periculo videlicet peccandi. 


ad poenae iustissimae reatum, verissime hic auctor 
censet, Haec cuim paginis fere omnibus perpetuo 
aut inculcat. aut innuit tum praesertim Opusc. [1 
cap. XII et Opusc. VIII cap. Ill pagg. 37 et 185 
ex professo tam luculenter enunciat, ut qui sic lo- 
quitur saeculo Ecclesiae fluente quarto, videri pos- 
sit orthodoxam de libero arbitrio deque gratiae 
cum ipso ac concupiscentiae cooperante doctrinam 
non potuisse disertius, uberius cireumspectiusque 
proponere, si decreta et canones sacrae synodi 
Tridentinae Sessionis VI plus mille annis posterius 
celebratae iam tum legisset ; adeo illis consentanee 
catholicam de hominum justificatione fidem edisse- 
rit. 

IX. Dicendum hicaliquid superest de cognomento 
Magni, Macarii nomini adiuncto. Expressum id clare 
praefert antiquissimus quem exseripsi codex non 
solum in Macarianorum Opusculorum titulo, sed 
praeterea in Opusculo IX quod inscribitur Apo- 
phíhegmala Patrum, ut videre est pag. 243, quin 
et in Opusc. XVII. Nicephori, argumento, ni fallor, 
satis cerío, receptum olim hoc [fuisse et usu 
vulgari tritum. Cuius triplex excogitari ratio 
potest . 


Prima, ingens viri meritum ; doctrinae, inquam, 
eius et sanctimoniae praestantia, quas quotidia- 
no proprie quisque longo usu experientiae cum 
perspicerent, et praesenti fructu sentirent tot millia 
monachorum,quosaute οἱ post mortem Antonii annis 


D plurimis lacte divini verbi aluit et efficacissima 


dexteritate ad profeotum spiritus promrmovit, exemplo 
semper praeiens in omni functione religiosi officii, 
tamexcellentem magistrum, sibi visi sint tali hono- 
rare appellatione debuisse, Evangelio etiam auc- 
toreubi legebant Matth. V, 19 : Qui fecerit et docue- 
rit, hic magnus vocabitur i& regno coelorum. 


Altera, quod cum Antonium solerent Magnum 
sine addito vocate, adeo utistud adiunetum in no- 
men iam proprium migrasset, prout intelligitur ex 
supra recitatis Cronii presbyteri apud Palladium 
verbis, et Macarium viderent e sinu Antonii pro 
ductum, viceseius inipsorum regimine gerenies, 
et in omni laude simillimum, aequum duxit, 


344 


AD OPUSCULA S. MACARII AEGYPTII. 


342 


postAntonii praesertim mortem, eodem Macarium A octavanumero ponitur eiusoratioinscripta de poe- 


impertire titulo, quo Patrem et suum cunctorum 
communem, et pe | culiarem ipsius exemplarque 
archetypum Magnum Antonium, dum viveret, ho- 
noraverant. 


Postremahuiusreisat verisimilis causa est, quod, 
cum jam tum fama florerent duo alii, de quibus 
superius est diotam, iuniores Macarii οἱ diversis 
in partibus degentes Aegyptius et Alexandrinus, ut 
suumantiquiorem abillisdistinguerent, Magnieum 
insigniendum epitheto putaverintqui tunc vivebant. 
Quod utinam constantius fuisset a posteris obser- 
vatum ; sicenim foretdamnosa et periniqua confu. 
sio vitata, quae veneratione propria in fastis eccle- 
siasticis Patris olim sanctissimi et coelestium me- 
rentissimi honorum obrutam ambiguitate memo- 
riam fraudavit; utcum dies assignatus anniversario 
cultui proprius in Martyrologiis et Menologiis signe- 
tur Aegyptio et Alexandrino Macariis, eorumque 
Acta separatim descriptalegantur, solus antiquior 
ambobuset neutro minusillustris Macarius Magnus 
innominatus praeteratur. Cui, spero, medebuntur 
incommodo Antuerpienses nostri, quoruim laus 
tanta est in Actis Sanotorum illustrandis, si pro- 
priam bistoriam vitae abbatis Pispiritani Macarii, 
ab anonymo veteri, qui Posthumii ei succedentis 
Acta literis tradidit, ut ipse indicat, compositam, 
reperire alicubi potuerint, cum tineis forle adhuc 
blattisque luctantem. 


X. Diu nos tenuit Macarius. Utinam transigere 
velocius queamus quae de aliis sequentium Opu- 
sculorum auctoribus necessario praefanda vide- 
buntur.Nonum Opusculum'anonymi est collectoris 
sententiarum Patrum. Huius aetatem prodit, quod 
non nisi antiquissimorum nomina recitat : argue 
mento, eum ante posterius celebrium tempora 
vixisse. Opusculum X símplicem in meo archetypo 
Turrianeo codice praeferebat titulum qualem exhi- 
beo : S. Amphilochii de non desperando. Quod non 
δι tic mentio lconiensis episcopatus, uti neque 
supra in titulo IOpusculi S. Joanni Chrysostomo 
tributicitra ullam sedis Coustantinopolitanae me- 
moriam, indicio est, opus utrumque ab iis Patri- 
bus fuisse scriptum, dum adhuc privati inter mona- 
chos viverent, antequamin thronos promoverentur; 
quae amborum talis temporis et argumenti lucu- 
brationesin monachorum tabulariis relictae fuerint, 
tanquam iis solisaccommodatae.Scio,nonunum esse 
in antiqua Ecclesiastica memoria celebrem Amphilo- 
chium ; tamen huius, quem hic edimus, libelli ve- 
rum fuissepatrem antiquissimum illum doctrinaet 
sanctimonialate inclytum, ex monacho lconiensem 
episcopam Amphilochium, a SS. Basilio, Gregorio 
Nazianzeno, Hieronymo multisque aliis veterum 
magnifice laudatum, cuiusin Martyrologio Romano 
δὰ diemIX Kal. Dec., in Graecis Meneis eodem die 
splendida elogia leguntur, manifeste constat ex eo, 
quod in operibus eiusdem S. Patris ante hos annos 
XL graece simul latineque Parisiis editis, quae 


nitentia etl quod non sit desperandum, duas hoc 
quod damus expensas scripto narrationes totidem 
plane recitat verbis continua serie ab extrema pa- 
gina oentesima, quae illius orationis ibi nona est, 
usque ad centesimam duodecimam. Et sunt ambae 
illae historiae adeo inopinatae ac mirae, ut descri- 
benti mihi sollicitudinem moverent, ne pro apo- 
ery | phis et temere confictis reicerentur. Quo 
carius habeo muniri eas tam irrefragabilis aucto- 
ris minime dubio nec cuiquam recusabilisuffragio. 
Puto autem hunc commentarium ab Amphilochio 
adhuc monacboet monachorum institutore compo: 
situm, ex quo idem postea Iconiensis antistes, in 
occasione praemuniendi suum populum adversus 


p tentationem desperationis, duo ista exempla verbis 


plane iisdem retulerit, alia plura omittens quae 
monachis alias allegata utiliter, saecularibus do- 
cendis minus opportuna viderentur. 


XI. Opusculum undecimum equidem plurimi fa- 
cio propter efflorescenteminillo genuinamindolem 
vere asceticorum sensuum,et quendam suavissime 
fragrantem ex uberi,qua penitus imbuitur, unclione 
spiritus heroicae sanctimoniae odorem. Nullum li- 
bentius exscripsi, in nullo interpretando tantum in- 
timae dulcedinis sum expertus. Quo mihi conten. 
dendum enixius statui ad ejus tempus auctorem- 
que, ignotissimum utrumque, vestigiis omnibusin- 
dagandum. 


c Continet id alloquia quatuordecim studio audi- 


toris in literas missa, prout excepta fuerant ex ore 
seniscuiuspiam grandaevi, longo usu vitae religio- 
sae per omnes perfectionis Evangelicae gradus ad 
apieem eveeti sanctitalis, quantam capit divinis 
adiuta beneflciis humana mortalitas. Alloquiorum 
auctor nominatur beatus abbas Zosimas. De ex- 
ceptore tantum innuitur, fuisse illum ex eius assi- 
duis àuditoribus unum, verisimiliter sodalem eius- 
dem in quo degebat Zosimas coenobii. Diu de his 
et sollicite disquirenti mihi ea tandem seit sen- 
tentia, eundem istum esse Zosimam cum illo cele- 
bratissimo divinitus electo, ut sanctae poenitentis 
Mariae Aegyptiae, seu, ul vulgo loquuntur, Aegy- 
ptiacae, et cognosceret vitam et funus curaret. 
Exstat de his commentarius omni fide firinatus, 
non Sophronii, ut perperam inscribitur a mul- 
tis, quod invictis argumentis confutaturab ul- 
timo eius scripti editore, nostro Daniele Papebro- 
chio Tom. I Aprilis pag. 69, sed anonymi mona- 
chi coenobii prope Jordanem siti, io quo Zosimas 
ullimos suae vitae annos exegit, prout ipse in- 
nuit auctor sic seribens sub (finem narrationis 
suae, postquam docuisset, reversum a S. Mariae 
Aegyptiacae funere Zosimam quae viderat et audi- 
veratsaeperetulisse: Perseverarunt autem monachi 
[post Zosimae videlicet obitum] haec ipsa per tra- 
ditionem discentes atquead communis ulilitatis argu- 
mentum proponentes audire volentibus, sed non au- 
divi quemquam scripto signasse narrationem. Ego 


948 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


344 


vero quae citra scripturam comperi, per literas cu- A cur? nisi quod Palaestina eo usque protendi vide- 


ravinotafacere. Indicia hinc exsequar, quibus mo- 
veor ad opinandum, horum auctorem Alloquiorum 
Zosimam non alium esse ab eo, cui testi unico Ma- 
riae Aegyptiacae notitiam debet Ecclesia, sicut An- 
tonio Pauli primi eremitae. 


Primum : detector latebrarum Aegyptiacae Ma- 
riae Zosimas, ἃ puero traditus monasticae disci- 
plinaein quodam coenobio Palaestinae,in eo lauda- 
tissime vitam asceticam exercuit per annos supra 
quinquaginta, testante id ipso, cujus haee verba 
anonymus monachusexscribit num.3suae narratio- 
nis: Dicebat autem | ipse de 86 Zosimas, quod ab 
ulnis, ut sic loquar, paternis in monasterium istud 
datus, per annos quinquaginta tres in. monastico 
cursu perseveravit. | Monasterium porro istud, ut 
initio narrationis clare dicitur, fuit unum ez tis quae 
per Palaestinam sunt monasteriis. Atqui haec Allo. 
quia eius sunt, qui in Palaestina vixerit et conse- 
nuerit, necaliam admodum orbis partem,quapntum 
ex eius verbis intelligitur, incoluerit. Nam Alloquio 
VI haec loquitur : J(ter agebamus ego et frater unus 
via Neapolitanacum quibusdamsaecu laribus, veni- 
musque ad locum ubi erat telonium cet. Fuit olim 
Neapolis celeberrima Palaestinae civitas, teste inter 
innumeros alios Plinio, cuius haec lib. V cap. 13 
verba sunt : Samariae oppida Neapolis, quod Ma- 
morta dicebatur cet. Iterum Alloquio X dicit Zosi- 
rnas : Cum essem in monasterio quod est apud Ty- 
rum. Est quidem Tyrus Phoeniciae urbs,sed quae, 
uli et Sidon, propter propiuquitatem Palaestinae 
oontribuitur. Hodierni geographi Palaestinam duo- 
decim Israeliticarum tribuum habitatione definiunt, 
nec cum Veleris cum Novi Testamenti historiis 
consentientes. Nam rex duodecim tribuum Saul, 
ut ex I Regum patet, et qui ei sucoessit David, ut 
ex II, itemque ex 1 Paralip. manifestum est, uni- 
versam Xll tribuum ditionem obtinentes, multa 
bella cum Philistaeis,hoc est Palaestinis, habuerunt, 
qui utique aliam ab Israelitide terra regionem habl- 
tabant. Christus vero ipse, qui se aiebat non ve- 
nissenisi ad ovesquaeperierant domus Israel, Matth. 
XV, 34, tamen, Διὶ ibidem V,21 dicitur, secessit in 
partes T'yriet Sidonis, quod et Marcuscap. VII con- 
firmat, et ibi curavit filiam Chananaeae, prout ibi- 
dem Evangelistae narrant; quasi ut ostenderet, 
Phoenicem jam tum ad Palaestinam, prout haec [s- 
raeliticam regionem denotat, pertinuisse. Certe in 
historiis sacrarum expeditionem Tyrum, Sidonem, 
et Phoeniciam universam Palaestinae partem vide- 
mus habitam. Antiquiores vero longe latius fines 
Palaestinaeporrexerunt,utO vidiusquiripam Tigris 
amnis marginem Palaestinae vocat illo versu 
Fast.Il. 

Inque Palaestinae margine sedit aquae, 
adstipulante Plinio, quilib. VI cap. 38 Sittace- 
nem regionem Tigri continuam Palaestinae accen- 
set ; utomittam quod testalur Plutarchus, Strymo- 
nem Macedoniaefluvium Palaestinum olim dictum: 


C 


retur. Utut de iis sit, certum videtur, post Judaeam 
deletam primis Ecclesiae saeculis, et IV potissi- 
mum, quoZosimas vivebat, ut ostendemus, Tyrum 
Palaestina fuisse comprehensam.Herodi sane Agrip- 
pae, nepoti Herodis Magni, cum sub Caesare 
Claudio pareret maxima Judaeae pars, ut docet Jo- 
sephus lib. XIX Antiq., subjectos fuisse Tyrios 
et Sydonios indicat S. Lucas Actorum XII, 20. 
Quae cum ita sintomnia, cur affirmare dubitemus, 
monasterium, quod apud Tyrum fuerit, vere situm 
in Palaestina dici potuisse ? Meminit praeterea Zo- 
simas in quodam Alloquio campestrium, ubi ait se 
fuisse. Quaehaec campestria, nisi campus magnus 
Galilaeae et latissima illa planities tam saepe in 
Scripturis metnorata ? Alibi ait, se Hierosolymis di- 
versatum, alias, quemdam se vidisse Caesareae ; 
locahaecomniaPalestinae.Denique initio Alloquii 
Xlll lauram abbatis Gerasimi memorat tanquam 
vicinam loco in quo tunc Zosimas degebat ; coeno- 
bio nempe prope Jordanem, quo ex Tyrio migrave- 
rat: fuisseautemlauram quoque sive monaste | rium 
Gerasimi propinquum Jordani, clare docet Mo- 
schus cap. CVII Prati sic scribens : uno fere millia- 
rio distat a Jordane monasterium quod abbatis Ge- 
rasimi dicitur. Ex his conficitur, tam Zosimam AI- 
loquiorum auctorem, quam repertorem Mariae 
Aegyptíacae in Palaestina vixisse. 

XII. Secundus est character identitatis utriusque 
Zosimae, genius amborum unus ac mores. Relator 
Actorum Mariae, quod e scripto anonymi monachi 
patet, doctus quidem et disertus vir fuit, docere 
tamen viva praesentes voce contentus ἃ scribendo 
abstinuit. Audiamus hoo testantem anonymum ; 
sic num. 2 scribit : Iste Zosimas orthodozus fuit, 
qui in uno monasteriorum [nempe Tyrio, ex supra 
dictis] ab énittocondegsatus, per omne exzercitatio- 
nis [graece ascesis] g batus est, et ad omnem 
virtutem congruenterinstiluius, totum quidem ordi- 
nemin eiusmodi palaestrasolitum servaricustodivit, 
multa veroet sponte adiecit, volens carnem spiritui 
subiicere ; quod ita ei successit, ut propter multam 
rerum spiritualium experientiam saepius ex vicinis 
aut etiam remotioribus monasteriis ad eum conftue- 
rent plures, ipsius doctrina ad perfectionem infor- 
mandi. la ille. An noo haec et occasionem et ar- 
gumentum horum Alloquiorum manifeste indicant? 
Subdit mox idem : Cum autem tantam animarum 
tractandarum peritiam assecutus esset senez, nun- 
quam remissius egit in meditatione eloquiorum divi- 
norum, sed insistebat iisdem, seu decumberet strato, 
seuassurgeret,vel quidpiam manibus operaretur cet. 
Nusquam hic scriptionis mentio ; qua certo et irre- 
vocabili judicio abstinuisse Zosimam nihil magis 
declarat, quam quod Acta tam mira Mariae poe- 
nitentis, quorum unus esset ipse oonscius, scri- 
ptis haud commiserit, narrare verbo satis habens. 
Sic enim habetur num. 40 eiusdem narrationis: 
Zosimas reversusin coenobium [acurato S. Maris 
Aegyptiacae funere] narravit omnia monachis,stl 





941 


PETRI POSSINI PROLEGOMENA 


348 


olausum carcere teneri, primum corrogatos cibos A XV conficit. Quod non ponerem hoo loco ante tria 


ad eum in custodiam detulit, deinde a iudice libe- 
rationem eius impetravit. Id solum discrimen est, 
quod, cum Zosimas dicat, senem corrogasse ova et 
cathara, quae ad furem vinctum deferret, Moschus 
pro iis ponit, aliqua esculenta, vitans forte neces- 
sitatem exponendi quid essent cathara. Quam vo: 
cem neque in ullis glossariis declaratam reperi, et 
eum deea Graecos in Italia monachos interrogarem, 
fatentes audivi nescire se prorsus quid ea signarelt, 
unde ipsum vocabulum latinis expressum literis in 
mea interpretatione sum coactus relinquere. Mo- 
schus idem cap. CCXII exscribit ex Alloquio XIII 
duo exempla senum sanctorum ultro latronibus 
offerentium sua omnia, ea sola differentia, quod 
vocem scalidion interpretatur marsupium pendens, 
praeterquam minus perite, cum vetus Theocriti 
scholiastes ad Idyllium X vocabulum senis explicet 
insíirumentum agriculturae, undesarculum sum in- 
terpretatus, sed etiam improbabiliternumerans in- 
ter mobilia cellae monasticae marsipium, praeser- 
tim quod addit pendens, quod statim latrones vi- 
dissent, nec opus habuissent abeuntes a sancto sene 
admoneri, ut quod non advertentes relinquebant 
tollerent. Est praeterea caput CCXVI Prati ex Allo- 
quio Zosimae sexto descriptum. Caput vero CCXVILI 
ex undecimo. Denique caput CCXIX ex tertiode- 
cimo. Sed de his iam satis. 


XIII. ZosimaeIsaac Syrum Opusculi XII auctorem 
proxime admotum subiungimus,quoniam huncPos- 
sevinus, ex Gennadio referens, ponit imperatorum 
Martiani ac Leonis temporum aequalem. Quem et 
ait, praeter multa eontra haereticos, etiam aace- 
tica scripsisse. Supra Opusc. IX pag. 247 fit mentio 
cuiusdam Isaac, qui fuerit discipulus Magni Arse. 
nii. Idem is sane cum hoc nostro esse potuit. 
Dubium quidem mihi non est, quin, quae infra 
Opusc. XVII Nicephori monachi ex 1saae Syro de- 
scribuntur, eiusdem huius nostri sint. Memini 
alias in Bibliotheca Vaticana vidisse me multa et 
praeclara Isaac | Syri opera, quae multum profu- 
tura, si prodirent, interpretis οἱ editoris operam 
implorant. Theodorum Studitam Isaac Syro con- 
tinuo, quod íllum inter plerosque sequentium au- 
ctores Opusculorum certae et notae aetatis video 
esse. Vixit octavo saeculo. Multa, quae de eo di- 
cenda sunt, cumulate congeret vir doctissimus 


sequentia, si crederem, eius auctorem, quod aliqui 
autumant, esse illum, cuius meminit Spondanus 
Tom. I Contin. ad annos 1350, 1354, 1355 et 1362. 
His ne assentiar, tria retrahunt : I. quod titulo san- 
ctitatis huic in nostro codice tributo parum con- 
gruant hominis mores, qui se schismaticum actis 
ei scriptis acrem praebuerit, quique Constantinopo- 
litanum patriarchatum, scelere partum,justa poena 
perdiderit; II.quia nihil videtur causae,cur non com- 
pareret in titulo episcopatus Heracleensis et patriar- 
chatus Constantinopolitanus, quibus duabus suc- 
cessive insignitus infulis ille Philotheus dicitur ; Ill. 
quoniam scriptor saeculi XIV non potest credi au- 
clor operis in codice descripii, cuius manus et 


p charta aetatem praeferunt annorum, ut supra dixi, 


quingentorum, praesertim cum ibi post illud alia 
ponantur aetatis manifeste senioris. Scripserit ergo 
hunc sermonem multo antiquior quidam et san 
ctior e plurimis omni aevo insignitis Philothei vo- 
cabulo monachis. 


De Theodoro archiepiscopo Edesseno Opusculi 
XVIauctore non constat quisfuerit, unde oriundus, 
ubi vitam, quod apparet, monasticam anle archi- 
episcopatum exercuerit, quando et qua occasione a 
coenobio ad Edessenam cathedram fuerit promotus 
Tom. XXII Bibliothecae Patrum editionis novissi- 
mae Lugdunensis quinquaginta ex eius capitulis, 
hoc est non totum dimidium libri eius [quem inte- 
grum damus],idque mere latine exhibentur, deque 


C eo in generali indice Tom. I dicitur floruisse 


illum XII saeculo. Sane serius non potuit Theodo- 
rus noster, quam istius saeculi initio vivere. Testa- 
tur enim Eugenius 1Il summus Pontifex literis ad 
Ludovicum regem Francorum scriptis, quasrecitat 
Baronius Tom. XII num. XXXI anni 1145, captam 
a Saracenis eo anno Edessam, occiso ab iis archi- 
episcopo pluribusquealiis. Ex quo tempore vacasse 
illam sedem apparet, quoad erepta Saracenis per 
Francos Edessa est, qui deinceps, quamdiu Hiero- 
solymis regnarunt, archiepiscopos ei latinos dede- 
runt. Nec videtur verisimile, archiepiscopum a Sa- 
racenis interfectum hunc ipsum fuisse Theodorum 
Martyr enim fuissel dictus, qui in Turrianeo co- 
dice duntaxat Sanetus pater noster inscribitur. 
Obiisse ergo illum naturali morte ante annum 1145 
credibile est, imo forte aliquanto subinotiore re- | 


omnium eius operum plenam etluculentam editio- D troaetate, ut, quem Saraceni Edessae expugnatores 


nem adornans. 


Abbatis Isaiaequartum decimum est Opusculum. 
Hunc alii Esaiam appellant, ego Ecclesiae latinae 
usum receptum in Isaiae vocaebulo efferendo tenui, 
securus scripturae Graecorum in verbo Hebraicae 
originis. Bellarminus in libro De scriptoribus eccle- 
siasticis doeo ait, se, quo tempore vixerit, invenire 
nequivisse. Vide etiam de illo Possevinum. Huius 
quoque honorifice meminitinfra Nicephorus mona- 
chus Opusc. XVII. 


Sermo S.Philothei de mandatis Christi Opusculum 


occiderunt, successor illius non immediatus, sed 
secundus, tertius, quartusve fuerit. 


Paris cum Theodoro Edesseno setatis Nicepho- 
rum monachum opinari lioet Opusculi XVII, libri 
valde utilis, auctorem, cum certiori rerum et acto- 
rum eius testimonio ecareamus. 


Hoc forte antiquior fuerit auctor XVIII ultimi 
Opusculi, anonymus monachus coenobii graeci or- 
dinis S. Basilii in agro Tusculano, aS. Nilo juniore 
circa finem saeculi X fundati, cuius ampliflcsw 
insignis exstitit unus e Nili discipulis, eiusdem- 


849 


AD OPUSCULA S. MACARII AEGYPTII. 


350 


que suecessor tertius, S. Bartholomaeus, cum quo À Benedictum VIII, alii IX numerant, anno Chri- 


se vixisse qui hanceius vitam conscripsit significat. 
Certo autem charactere S. Bartholomaei abbatis 
Cryptoferratensis aetas consignatur in hoc scripto, 
dum dicitur, Pontificem, qui tunc Romanam rege- 
bat Ecclesiam, iuvenem ob grave delictum clam 
patratum morsu adactum conscientiae Bartholo- 
maeum consuluisse, a quo cum audiisset, quod in 
hac Vita legitur : Non licet tibi sacro fungi sacer- 
dotío ; opus est redigere tein ordinem, et privatim 
animae (uae remedio vacare, ac divinum placare 
numen, cuius iram peccando provocasti ; obsequens 
illestatim,utibidem additur,tAronoelicto, privatus 


sti 1033 creatus ambitu et factione cognatorum 
Tusculanorum comitum adolescentulus vixdum pu- 
ber. Qui duodecim annis Romanam vexavitetcon- 
spureavit Ecclesiam, anno tandem 1045 deiectus. 
Vide de his Ciaconium edit. novissimae Romanae 
Tom. I a col. 775 ad 779. Utlimam huic sedem 
Opusculo decrevi, quod non, ut alia, didacticum 
dogmaticumque sit, doctrinae asceticae praecepta 
tradens, verum eius praxim in exemplo illustri 
ascetae clarissimi demonstrans. Hisiam nimis mul- 
tis etsi quae adjungerem se offerant, verbum non 
addam, nein librum excrescat praefatio. Vale, ἐ6- 


apparuit. Fuit hic sine dubio Pontifex, quem alii B ctor, et fave. 


Facultas provincialis Jesu et communicatio privilegii regii. 


Ego Petrus Allemand, provincialis Societatis Jesuin provincia Tolosana, juxta privilegium concessum 
a Regibus Christianissimis Henrico III 10 Maii 1583, Henrico IV 20 Decemb. 1603, Ludovico XIII 14 
Febr. 1612 et Ludovico XIV nune regnante 23 Decembr. 1650, quo prohibetur omnibus librariis et typo- 
graphis, ne libros abeiusdem Societatis hominibuscompositos absque permissu superiorum imprimant, 
permitto Guillelmo Bosc, ut librum oui titulus est Z'esaurus asceticus etc, ab aliquot Societatis nostrae 
theologis probatum, excudere et vendere possit. Datuin Tolosae die 21 Aprilis anno 1682. Petrus Alle- 


mand. | 


SERIES OPUSCULORUM. 


Opusculum I Sancti loannis Chrysostomi Epistola ad monachos. 4 
Opusc. 1I S. Macarii Magni de custodia cordis liber. 19 
Opusc. III Eiusdem de perfectione in spiritu liber. 47 
Opusc. IV Eiusdem de oratione liber. 63 
Opusc. V » » depatientia ei discretione liber. 81 
Opusc. VI » » de elevatione mentis liber. 115 
Opusc. VII » » decaritate liber. 141 
Opusc. VII » » delibertate mentis liber. 185 
Opusc. ΙΧ Apophthegmata Patrum. 228 
Opusc. X S. Amphilochii de non desperando liber. 255 
Opusc. XI 8. abbatis Znsimae Alloquia. 279 
Opusc. ΧΙ /saac Syri de cogitationibus libellus. 308 
Opusc. XIII S. TAeodori Studitae capitula. 311 
Opusc. XIV Abbatis Isaiae capitula. 315 
Opusc. XV 5, PAilothei de Mandalis Domini nostrilesu Christi sermo. 326 
Opusc. XVI S. T'Aeodori archiepisc. Edessae capitula CII. 345 
Opusc. XVII Nicephori monachi de custodia cordis liber. P^ 


Vita S. Bartholomaei abb. Cryptoferratensis. 
(Sequuntur Opuscula pagg. 1-455, tum Indez rerum.] 


Libri ἃ Possino editi censuram hanc, quae exstat in Actis eruditorum Lips. [liber pro- 
hibitus decr. ab a. 1685 ad a. 1757] a. 1685 mens. Novemb. pagg. 488-491, adiicere lubet. 


Thesaurus asceticus sive syntagma opusculorum 
octodecim a Graecis olim Patribus de re ascetica 
scriptorum. Ea nunc primum prodeunt e ve- 
tustissimis Mss. codicibus eruta. Collectore 
atque inlerprete Petro Possino Soc. 

esu. 


Parisiis apud Ant. Dezallier. 1084 in-&. 


Cum, qui Scriptorum gentilium fragmenta colligunt atque typis publicis exscribi curant, nonleveoperae 
pretium fecisse putantur, tum maius illi laboris praemium meruisse censendi sunt, qui sanctorum viro- 
rum fragmenta pietati excitandae idonea typorum opera vidicanl ab interitu. Fecit id laudabili sane 
industria eruditissimus Possinus. Nam Thesauro hocascetico duodeviginti Opuscula complectitur; quorum 
sedecim ex antiquissimo volumine Ms. graeco triginta lucubrationes de re ascetica continente et a Fran- 
cisco Turriano in domo professa Romae anno 1566 deposito, cum Societatis lesu ille membrum fieret, 
descripsit. Reliqua duo, nempe S. TAeodori Studitae Capitula, ex codice Vaticano perantiquo,cui numerus 
inscriptus 130, οἱ Vitam S. Bartholomaei abb. Cryptoferratensis, quod ultimumest in hoc volumine, ex 
Cryptoferratensi bibliotheca depromsit. ΣΝ : ; 

rinum omnium istorum Opusculorum est S. Joannis Chrystomi Epistola ad monachos in Turriano 
codice inscripta, quam scripsisse illum putat, cum Antiochiae inter monachos vixerit,antequam episco- 
pus fieret Constantinopolitanus. Septem opuscula quae post laudatam Epistolam collocantur, ut De custo- 


Opusc. XVIII 


35 JO. GEORGII PRITII PRAEFATIO 358 


dia cordis, De perfectione in Spiritu, De oratione, Depatientia et discretione, De elevatione mentis, De ca- 
ritate, De libertate mentis, Macario Magno, prout in codice Turriano illa hoc titulo signata legerat, ipse 
tribuit. Quaoccasioneduos celebres fuisse Macarios observat, unum Aegyptium in Scithi ; alterum, et qui- 
demeo iuniorem, Alexandrinum, in Celliisdegentem : ambos Antonii anachoretae discipulos. Ab utroque 
vero hoc alium Macarium, et illis quidem autiquiorem fuisse, ex Athanasio in S. Antonii, et Hieronymo 
in Pauli primi Eremitae Vita couprobat.Hi enim Magnum Antonium aiunt duos secum habuisse discipulos 
intimos, comites individuos, Macarium et Amatham, obitus sui testes, qui anno Constantii XIX, Christi 
CCCLVI conugit. Atquide Macario Aegyptio, quem passim ponunt Alexandrino fuisse seniorem, ex eius 
actisconstat, eum naturae debitum solvisse anno 391 nonagenarium, post annos sexaginta in Scithica so. 
litudinetransactos. Unde sequitur, capessivisse illum solitariam vitam apud Seithin anno Christi 331. Ubi 
cum ad finem vitae commoratus fuerit, consequitur, hunc non fuisse Macarium illum Amathae collegam 
Magni Antonii socium indivulsum, quem ille iam abanno Chr. 34!, dum in montem interiorem, reliquae, 
vitae illic stadium decursurus secederet, in loco huie vicino, hoc estin monte exteriore, praesto sibi sem- 
radextremumesseiusserit.Macarium ergosocium Amathae Possinus auctorem fuisse tum quinquaginta 
omiliarum, quae Macarii nomine inscriptae prostant,tum septem modo nominatorum Opusculorum sta- 
tuit. Atque ideo Io. Picui, qui illos a se latine redditos vulgavit, et Macario Aegyptio Scithicae solitu- 
dinis incolae tribuit, contrario Gonnadii Massiliensis testimonio nixus refutat. Deinde, ne quis iuniorem 
Macarium, vulgo Alexandrinuma civitate, qua natus fuerat, dictum, illarum auctorem putet, negat, hunc 
quidquam, quod inlucem et famain exierit, scripsisse, quia Sozomenus lib. llIcap. 13, Socrates lib. IV 
cap. 18, et qui ex his de more sua hausit Nicephorus lib. IX cap. 14, ubi de Macario hoc agitur, nihil 
descriptis eius commemorent ; neque alius quisquamseu veterum seu recentiorum scriptorum illi libel- 
los hostribuerit. Quapropter memoratas Homilias cum hisce VII Opusculis antiquissimo Macario Magni 
Autonii intimo individuoque ministro vindicat, ita quidem, ut meum non tam illorum auctorem, quam in- 
terpretem faciat. Audita enim ab Antonio magistro coptice loquente ipsum Macarium in gratiam mona- 
chorum graece reddidisseac perorasse, inde illis Macarii nomen praefixum fuisse ait. Enimvero quod de 
Macario Alerandrino heicinspergit Possinus, nihil illumscripsisse quod quidem innotuerit eruditis, ali- 
ter sese habere ex codice Ms. antiquo Bibliothecae Lipsiensis nostrae Academicae, quae Paulina vocatur, 
novimus. Nam inter variaeius Mss., quorumcatalogum singulari industria confectum proxime bibliothe- 
carius noster Acad-micus, vir clarissimus L. 1. Fellerus publicavit, exstat Macarii Alezandrini Ms. hoc 
tilulo insigne : Τοῦ ἁγίου Μακαρίου τοῦ ᾿Αλεξανδρέως λόγος περὶ ἐξοδου ψυχῆς δικαίων x«i ἁμαρτωλῶν, τὸ 
πῶς χωρίξονται ἔχ τοῦ σώματος xai πῶς εἰσιν, id est D. Macarü Alezandrini sermo de egressu animae ius- 
torumet peccatorum,qua ratione separenlura corporeet quomodo sint. ld quod obiter bie memorare labuit. 
De cetero recte Possinus naevum Macarii de angelorum et animarum corporeitate, qui in Opusculo The- 
sauri huius seztop. 121 et in eius Homilia [II occurrit. simul notavit. Nonum opusculum Thesauri huius 
sunt Apophthegmata Patrum, a scriptoreanonymo collecta. Decimum, Denon desperando, S: Amphilochii 
nomen praefert, omissa episcopatus Iconiensis cui ille praefuit mentione, quia, ut Possinus arbitratur, 
comunentarius hic ab Amphilochio adhuc monacho scriptus fuerit. Cf. Amphilochii Opera ante bos XLI 
annos Parisiis graece simul et latine edita p.91 sqq., ubi oratio De poenitentia, ue de sua ipsius sa- 
lutenonsitdesperandum legitur.Opuscu lum XI,quod A loquia quatuordecim B Abbatis Zosimae sanctimo- 
niae laude celebris continet, ipsa editor magnopere commendat, simul probans, eundem esse hunc Zosi- 
mam cumillocelebratissimo viro, qui sanctae poenitentis Mariae Aegyptiacae cognovit vitam eiusque funus 
curavit. Postea [saaci Syri Decogitationibuslibellussequitur, cuiusauetoris multa et praeclara opera non- 
dum edita in bibliotheca Vaticana sese vidisse memorat. Huic S. TAeodori Studitae, qui saeculo octavo 
vixit, Capitula subiungit, quae ΧΙ [Opusculum faciunt. De quo multa praefarisupersedit auctor, quia vir 
quidam doctissimus omníum eius operum plenam et luculentam editionem adornaret. Exstaut alias in 
nostra Paulina Bibliotheca viri huius ducenti et viginti serinonesgrasoi, qna cum Testamento eius graeco 
ad discipulos, et Naucratii filii Studitae, qui se ἁμαρτωλὸν μοναχὸν nominat, Ngüe/a graeca ms. ad spiri- 
tuales Fratres et Patres hincindedispersos.ln Thesauro autem hoc porro A bbatés [s&iae vel Esaiae Opuscu- 
lum XIV Capitulorum nomen inscriptum habet,quiquo tempore vixerit, Bellarminus De Script.ecc/. inve- 
nire se non potuisse scribit. Nicephorus tamen monachus infra in Opusculo XVII eiusdem mentionem 
iniicit. Sermo S. Philothei de mandatis Christi, qui XV Opusculum est subiungitur ; quem alium esse ab 
illo, euius Spondanus in Contin, ad ann. 1350,1354 et 1362 meminit, auctor tribus argumentis evincit. 
Theodori archiepiscopi Edesseni, qui Opusculi sequentis XVI auctor vooatur aetatem ad initium saeculi 
XII refert. In Tomo XXII Bibliothecae Patrum editionis novissimae Lugdunensis quinquaginta eius 
capitula latine exstant. Sed Possínus centum et duo heic graece et latine exhibet. Paris cum Theodoro 
Edesscno aetatis Nicephorum Monachum, auctorem Opusculi Decustodiacordis, quod est hic penultimum, 
editor clarissimus facit. Ultimi denique Opusculi De vita S. Bartholomaei auctor anonymus monacho 
coenobii graeci ordinisS. Basilii in agro Tusculano, a S. Niloiuniore cirea finem saeculi X. fundati, cete- 
bratur. His octodecim memoratis Opusculis iadez rerum copiosus satisque accuratus subiungitur. 


JO. GEORGII PRITII PRAEFATIO 


AD EDITIONEM HOMILIARUM S, MACARII AEGYPTII 


QUAE PRODIIT HOC INDICE : 


TOY ATIOY ΠΑΤΡῸΣ MAKAPIOY TOY AIPYIITIOY OMIAIAI. Sancti Patris Macaríi Aegyptii Homiliae. 

lo. Georgius Pritius textum graecum accurate revidit, et in sectiones dispescuit, latinamque versionem 

uamplurimis in locis emendatiorem magisqueperpicuam reddidit,adnotatis ubique,ad quaeprovocaltur, 
eripturae sacrae dictis. Lipsiae, in bibliopolto Grossiáno. Anno MDCC XI V. 





Viro illustri excellentissimoque Io. ErnestoaSchoenleben, serenissimi principis Anhaltino-Serpesini, 





255 


JO. GEORGII PRITII PRAEFATIÓ 356 


nentis, auctoremque ipsum, non raro a se ne inlellectum quidem, intempestiva notantis censura. Non 
diftemur interim, Homiliarum summam succinctius multo accuratiusque referripotuisse. Index denique 
multis in locis auctior redditus et ordinatior factus est. Ul nunc quidem sperare | liceat, sanctissimi 
Patris labores insigni cum fructuastudiosorum manibus teri posse. Quae vero ad ipsius Macarii patriam, 
genus, vitae rationem, scribendi modum, summamque, quanta cogitari potest, rerum divinarum intelli 
gentiam, aliaque multa pertinent, de iis prolixius tum sumus dissertaturi, quum Macarii Opuscula, a 
Petro Possino, e societate Jesu viro, ante annos aliquot Tolosae e manuscriptis primum nobis exhibita, 
Homilias has consequi jubebimus. Interim valeat lector, et quae promisimus iamiam, propediem πος 
exsoluturos esse certissime sibi persuadeat. Properabam Lipsiae ineuntibus nundinis auctumnalibus anni 
reparatae salutis cIo Ioc XC VIII. 


| Homiliíarum B. Macarii singularum Argumenta. 
Interpretatio allegorica visionis apud Ezechielem descriptae. Pag. 1 


Ii De regno tenebrarum, hoc est peccato, et hominem solius Dei beneficio liberari ab eo. 22 
Ill De quieta fratrum inter se conversatione, et proelio interiori. 99 
IV Qua ratione promovendum in vita Christiana. 31 
V Quantum discrepet vita Christianorum a reliquorum hominum vita. 19 
VI De mado precandi. . 90 
VII De clementia Christi erga homines ; continet etiam responsiones ad quasdam interrogationes 
forte curiosas. ΝΞ ΞΕ 99 
VIII De his quae contingunt Christianis inter orandum. 106 
IX Promissiones ac prophetias divinas per varios successus et tentationes impleri, et soli Deo 
adhaerendo liberari nos ab infestationibus daemonum. 413 
x Humilitate et. alacritate retineri et. augeri dona gratiae divinae, superbia autem et 
ignavia perdi. —— 196 
XI Virtutem sancti Spiritus in. corde hominis se habere instar ignis. 133 
XII De statu Adae post imaginem Dei perditam. | 451 
Xll Quem fructum a Christiano Deus exigat. Y 
XIV Qui se dedicant Deo, non sine spe remunerationis id facere. 173 
XV Quam sancte el castese gerere debeat anima Christiani erga Christum sponsum suum. 181 
XVvi Spirituales homines obnozios esse tentationibus et afflictionibus quarum origo est primum 
eccatum. 940 
XVI - Dé Christianorum unctione spirituali el gloria. 957 
XVII De thesauro Christianorum, qui est Christus et Spíritus sanctus, vartis modis exercens eos 
ad perfectionem assequ m. 9174 
XIX Christianus proficere volens ad omne id quod bonum est, se vi compellere debet. 981 
ΧΧ Solus Ohristus sanavit animam, quam ornamento gratiae suae vestivit. 998 
XXI Homini Q&ristiano duplez incumbit bellum, externum et internum. 307 
XXII De duplici statu decedentium. 313 
XXII — Hi soli diadema regium gestare possunt qui sunt e semine regio. 314 
XXIV — Christianorum status mercaturae et fermentationi similis est. 318 
ΧΧΥ Per inobedientiam redacti sumus in servitutem, a qua per mysterium crucis liberamur ; 
item de lacrimarum et ignis divini efficacia. 
XXVI Deut [acultate, eL operationibus animae; et qua ratione tentetu*a diabolo, et abeo 
beretur. 3 
XXVI Dignitatem et statum hominis Christiani prosequitur, eiusque liberum arbilrium, permiztis 
interim utilibus quaestionibus. 967 
XXVIII — Describit ac deplorat calamitatem animae, ín qua propter peccatummon habitat Christus. 394 
XXIX Duplici ratione gratiam suam largitur Deus, cuius fructum tandem iusto iudicio repetit. ἀθὶ 
XXX Ez Spiritu sanclo renasci debet anima Dei regnum ingressura, et qui koc fiat. 411 
XXXI — Fidelis animo mutari debet, et in Deum colligere cogitationes omnes, a quibus vere dependet 
obsequium divinum. 
XXXI Gloria Christianorum modo latet in animis eorum, quaeresurrectionis tempore emerget, et 
tillustrabit corpora pro suo quaeque modo. 420 
XxXIII uam attente diligenterque precandum sit. 443 
XXXIV De gloria Christianorum illis non ignota. A1 
XXXV De sabbato antiquo et novo. 459 
XXXVI — Diversa est resurgentium gloria. 455 
XXXVII. De paradiso et lege spirituali. 451 
XXXVIII Exacto opus est iudicio in discernendis veris Christianis, et quinam sint iili. 410 
ΧΧΧΙΧ Ad quid Scrip!ura divina nobis donata est a. Deo. 475 
XL Virtulum inter se colligatio, itidem vitiorum. A71 
XLI Quam profunda sint animae penetralia, quae | paulatim incrementa gratiae aut vitiorum 
accipit. T 
XLII Non externa, sed interna promovent aut laedunt hominem veluti spiritus gratiae aut Spi- 
ritus nequitiae. 
ΧΙ — De progressu viri Christiani, cuius tota vis dependet a corde, ut hic varie describitur. 491 
XLIV Quantam in homine Christiano mutationem ac renovationem faciat Christus, qui morbos 
animae sanavit. 
XLV Nullis artibus aut operibus hutus mundi, sed solo Christi adventu sanatum esse hominem , 
cuius magnam cum Deo cognationem refert haec homilia. 53 
XLVI δ αἱ ονοηίῖα inter verbum θεῖ οἱ verbum mundi, et inter filios Dei et Alios huius mundi. 539 


361 AD EDITIONEM OPUSC. 9. MACARII AEGYPTII. 358 


XLVII Explicatio allegorica quorundam sub lege [bene] factorum. 030 

XLVII — De perfecta fide in Deum. 547 

XLIX Non satis est huius saeculi delicias reliquisse, nisi quis alterius saeculi beatitudinem con- 
sequatur. 

L Deus est, qui per sanctos suos et creaturas edit míraculà. $61 


[Sequuntur Homilise 1-566, dein Index rerum ae sententiarum in. B. Macarii Homilils contentarum alphabetico 
ordine digesius.) 





EIUSDEM PRAEFATIO 
AD EDITIONEM OPUSCULORUM S. MACARII AEGYPTII 


INSCRIPTAM ; 


Sancti Patris Macurii Aegyptii Opuscula nonnulla et Apophthegmata. lo. Georgius Pritius collegit, revidit, 
latinam versionem studiose emendavit, indicibusque adiectis edidit. Cum Privilegio S. Regiae Majest. 
Polon. et Elect. Saz. Lipsiae, in bibliopolio Grossiano. Literis Ghistoph. Fleischeri. Anno cI2 Ioc IG. 


Viro magnifico Adriano Stegero Icto, scabinatus electoralis adsessori et civitatis Lipsiensis consuli hoc 
tempore regenti gravissimo viro de patría splendidissime merito, Haec Macarii monumenta a se revisa 
et emendata sacra esse iubet Lanti nominis perpeluus cultor Io. Georgius Pritius. 


Vir magnifice ! 


Cum nuper admodum Macarii Homilias sludio qualicunque nostro politius prodire faceremus, fidem 

pariter obstringebamus, fore, ut brevi quoque tempore, quae reliqua essent Macarii, pari ratione a nobis 
emendata consequerentur. Quam dissolvere nunc, quod boni est debitoris, cum apud animum eonsti- 
tueriinus, Tu imprimis, vir amplissima illustris auctoritate, obveniebas animo, cui quicquid id est tra- 
deretur in clientelam. Summam Opuscula haec et dicta Macarii spirant ubique pietatem, quae coelestis- 
sima virtus tantopere Tibi cordi est et curae, ut haudquaquam Tibi satis fuerit ingenti prudentiae 
civilis florere laude, et copiosissimas sapientiae omnis possidere opes, nisi et eandem exquisitissimis 
istis, quibus abundas, bonis adiungeres, quae bona iam esse desinunt, si comitem, vel ducem rectius, 
non habeant pietatem. Memini, neo sine | voluptate memini prudentissimi illius sermonis, quem hau- 
rira aliquando, cum officii causa Te reverenter eglatarem, ex ore Tuo sapientissimo mihi feliciter cone 
tigit, cwm de pietatis studio recte et non ambiliose excolendo sane quam elegantissime dissereres, ut et 
fidei puritatem cum cura custodiendam, et vitae tamen insimul sanctitatem fervidius, quam vulgo fleri 
adsolet, colendam esae, tempestive admodum graviterque moneres. Fateor enim vero, his dictis Tuis in 
animi proposito de virtutie studio amplectendo, et recto de incidentibus controversiis sensu, me prae- 
clare fuisse confirmatum. Mirebar vero insimul, virum, negotiis civilibus districtum, et in republica 
quoudie versantem, de rebus pariter divinis tam prompte, tam exquisite, tamque solide posse sermo- 
cinari. Sed ea magnorum virorum, quos cura felicitatis suae tenet, ratio est, ut levia omnia esse exi- 
stiment, summis fulgere honoribus, circumfluere, quae in bonis sunt, omnibus, scientiis instructum esse 
excellentissimis, nisi et colendi Numinis modum sollicitius investigent, investigatumque haud segnius 
retineant. Haud ergo ingratum arbitror Tibi forehoc munusculum, Macariana Opuscula, | cum, sicuius- 
quam alius ingenii monumenta, res divinissimas bonaeque frugis, in aeternam quoque vitam duraturae, 
fertilissimas contineant. Cuiusmodi voluminibus haud mihi ignotum est, quantum nunc delecteris, decli- 
viori praesertim aetate ad beatae hinc demigrationis meditationem Te invitante, ut quandocunque Te 
evocare placuerit ad felicia illa regna sua Deo, Te inventurus sit omnibus momentis ad ultimum iter 
ingrediendum paratissimum. Ego vero ex animo opto, ut benignissimum Numen Te, vir nobilissime, 
inter tota egregia, quibus Lipsia mea ad invidiam efflorescit, decora diu adhuc et corpore et animo vali- 
dum conservet : ita enim et patriae meae, vel absenti carissimae, prospicietur porro utilitatibus, Tuaque 
merita magis magisque impense augebuntur. De favore Tuo, toties a Te et universa nobilissima gente 
Tua mihi demonstrato,iam non amplius dubitare me patitur animi Tui constantissima bevenolentia, quam 
certe et religiosis precibus compensare, et, si qua possum, inserviendi promptitudine nutrire studiosis- 
sime semper oonnitar. Vale. Lipsiae die VI Iduum Martii Anno R. O. οἷν ἴσα IC. | 


359 


JO. GEORGII PRITII PRAEFATIÓ 





I0. GEORGII PRITII 
SS. THEOLOGIAE LICENTIATI ET PROFESSORIS PUBLICI 


AD MACARIANA OPERA PRAEFATIO. 


I. Cum Patris sanctissimi nominisque in Ecclesia Α tonii discipulo sacrum esse et sanctum testatur. 


maximi, magni illius Macarii, monumenta quae re- 
periri potuerunt omnia, divinissimae sapientiae ple- 
nissima, ut collecta a nobis et studio non plane 
nullo revisa sunt, prodeant nunc in publicum : 
lectoris interesse putamus, ut non tantum quae ad 
ipsum Macarium, sed et quae ad illius Opera insi- 
guemqueillam, quaeadmirabilisinillo est, docendi 
rationem, et nostram denique, quam Patri vene- 
rando ut orbi literato integer sisteretur, praestiti- 
mus operam, pertinere videntur, in hoc veluti 
vestibulo exhibeantur ; id quod nuper admodum, 
cum Homilias praecedere partem banc alteram in- 
beremus, fuimus polliciti. 

Il. Duos autem hoc insignes imprimis nomine in 


Quanquam Galesinius et Baronius suis in Martyro- 
logiis priori illi Alexandrini vocabulum adiiciunt, 
ut inde posteriorem Aegyptium esse hariolari liceat, 
Vicissim tamen Palladius, cum de Macario Aegyptio 
agit, adeo non memorat, eundem Antonii discipu- 
lum fuisse, ut id potius de Macario Alexandrino 
referat (&). Res ergo haec esse videtur in | certa, 
nisi aliquis cum Petro Possino de utroque persua- 
deri sibi sinat, non falso eosdem Antonii discipulos 
vocari, quippe qui viderint silium audiverintque, 
quamvis seniorem iuvenes, ac sero Lrandem et obiter, 
cum ad ipsum ad brevem venerationem essent pro- 
fecti, moz iterum ad habitationes suas, quae a sta- 
tione Antonii plurimum dissitae fuerint,reversuri (5) 


história res personasque ecclesiasticas exponente B Nec certe videmus quid obstet, cur, cum eodem 


occurrere videas, quorum unum Macarium dicunt 
Aegyptiám, alterum vero Alexandrinum ; sed ambo, 
ut habet Menologium antiquum, exercitatione mo: 
nastica, vita, moribus, admirabili | abstinentia et 
miraculis fueresilustres (1). Nec minus et Socrates, 
ecclesiasticae historiaa conditor, refert, fuisse duos 
inter monachos eodem tempore viros, Deo amabiles, 
utrumque Macarii nomine, unum ez Aegypto supe- 
riore, alterum Alexandrinum, utrumque multis 
rebus insignem, el imprimis propter abstinentiam, 
conversationem, mores, miraculaque, quae eorum 
manibus (2) perpetrabantur (3). 

It. Unum ex iiadem magni illius Antonii, disci- 
plinae monasticae auctoris primarii, fuisse discipu- 


tempore cum Antonio vixerint Macarii, cum vitam 
in solitudine sanctissimis meditationibus deditam 
consectati fuerint (6), cuius instituti princeps erat 
Antonius, credi non possit, ad eundem se recepisse 
viros istos disciplinaerigidioris studiosissimos, uta 
viro sanctitatis opinione claro in eo, quod susce- 
perant, vitae proposito confirmarentur. 

IV. Sed praestat singulos intueri distinctius. Ma- 
carius igitur, quem Aegyptium et seniorem dicunt, 
e regione Tbebaide suam traxit originem (7). Flo- 
rente iam aetate et cum" adhuc esset iuvenis, vir- 
tutis studium amplectebatur, iamque austero vitae 
generi dabat operam, ut παυϑαριογέρων a monachis 
appellitaretur. Cum XL lam annos natus esset, in 


lum, antiquorum testimonia perhibent: sed uter (; presbyterum consecratus est. LI vero annos exegit 


illorum is fuerit, Aegyptiusne an Alexandrinus, res, 
ut videtur, apud auctores nondum confecta est ; id 
quod et in causa fuerit, ut de natali die, utrique 
distincte adsignando, certum aliquid pronuntiari 
nequeat. Nam Martyrologia antiqua duos quidem 
fastis suis inseruerunt Macarios, quorum unum 
beati Antonii fuisse discipulum sane memorant ; 
sed quinam ille ex duobus a nobis memoratis fue- 
rit, non perinde adiungunt. Sic enim Martyrolo- 
gium Romanum non tantum vetus, sed et Bellini 
diem Il lanuarii beato Macario simpliciter ita dicto, 
diem vero XV eiusdem mensis Macario abbati An- 


in solitudine ; demumque eum XC annos vivendo 
fere explevisset, animam suam, corporeis vinculis 
liberam, Deo reddidit eite& annum CCCXCI. Multis 
miraculis insignem fuisse produnt omnes, qui dé 
60 faciunt memoriam, Hieronymus imprimis, Pal- 
ladius ac Sozomenus (8). 

V. Solet praeterea frequentissime nomini eius 
Magni cognomen addi, eredo non imitatione | taa. 
tum magniillius Antonii, quem sine addito Magnum 
vocare solebant, ut, cum Macarius ipsi in omni 
laude esset simillimus, eodem quoque cum tanto 
patre titulo insigniretur ; sed imprimis id fieri 


NOTAE. 


) Die xix Jan. 
Ἢ 2) Sic Pritius ; leg. quae per eorum manus. Epi- 
TOR. 
3) Socrat. Hist. Eccles. lib. IV cap. 23. 
sj Pallad. cap. 20. 


jJ Petrus Possjnus Prolegom. in Thesaur. Asc ef. 


(2: Vide infra p. 456. 243. 
Theodoret lib. ΨΥ cap. 21 ; Soszom. lib. III 
cap. 44 ; Socrat. lib. IV cap. 93. 

(8) De Vilis Patrum cap. 28; Pallad. Histor. Law- 
δίας. cap. 19; Sozom. lib. πὶ cap. 13. 


361 


AD EDITIONEM OPUSC. S. MACARII AEGYPTIT. 


364 


patet ob ingentia virimeritaet ob singularem plane À 1sta quoque in sententia se acquiescere scriberet, 


doctrinae atque sanctimoniae, quibus virtutibus 
mirum in modum effulsit, praestantiam. 

VI. Eremus, in qua divinarum rerum studio et 
coelestibus cogitationibus vacabat,Scelis erat,quam 
tamen diversis nominibus et Sceticam, Scetinam, 
Scetiacam, Scyticam, Soeytiacam et Sylioticam 
nuncupari identidem videas. Aegypti verosolitudo 
haec fuit, confluxu virorum sanctitati studentium fre- 
quentissima.Testis enim Cassiodorus (4) estin eremo 
hac Sycti monachorum probatissimos patres et om- 
nium sanctorum moratam esse perfectionem. Qua 
occasione veroistumin locum se receperit, narran- 
tem ipsum audire, qui volet, poterit Macarium (2). 

VII. Sed de Macario Alexandrino aliquid etiam 
dicendum est. Bunc iuniorem appellant et politi- 
cum : iuniorem quidem, quoniam Macario illi 
Aegyptio superstes exstitit, mortuus demum, cum 
C annos vixisset, anno CCCCIV. Politicus vero 
dictus est, quod non in solitudine duntaxat Ni- 
triensi, in quam secesserat, vitam monasticam am- 
plexus versaretur, sed quod etiam in urbem ali- 
quando veniret, qui et magnam vitae partem in 
luce et oculis hominum transegisset. Anno aetalis 
XL baptismum suscepisse dicitur, presbyter deinde 
factus et archimandrita Nitriensis. | Cum vero in 
eo cum Macario Aegyptio conveniret, quod solitu- 
dinem amaret, et severiori disciplinae ac vitae 
sanctiorie studio esset addiclissimus : tum veroin 
ea parte ab eodem plurimum discrepabat, quod 
hilari fronte invisentes ad ipsum exciperet, lepi- 
disque oblectaret sermonibus, iuniores urbanitate 
quadam ad vitae monasticae cultum elliciens ; id 
quod in Aegyptio secus se habebat. Nec minora 
vero, quam de Aegyptio, de eius virtutibus, vi- 
vendi genere frugalissimo miraculisque referun- 
tur, quae qui legere descripta cupial, evolvat Pai- 
ladium (3). 

VIII. Tertium vero aliquem Macarium producit 
Petrus Possinus, ab ulroque illo Macario diversum 
et &mbobus seniorem, Antonii discipulum et comi- 
tem, Amathae socium, quem magno molimine 

probat Operum Macarianorum esse auctorem, eo 
& hanc rem probandum utens argumento, quod 
Athanasius in Vita Antonii et Hieronymus in Vita 
Pauli Antonium memorent duos secum discipulos 
intimos comitesqueindividuos habuisse, Macarium 
et Amatham : non concedere vero temporis ratio- 
nem, hoc utin Macarium vel Aegyptium vel Alexan- 
drinum conveniat. Fatemurque, tanti hoc argu- 
mentum momenti visum fuisse viro antiquitatum 
ecclesiasticarum peritissimo Guilielmo Cavio, ut 


praesertim cum Oudinum quoque Possino succi- 
nere animadvertisset (4).Interim re melius expensa, 
alia nunc mente praeditus est vir eruditissimis, ut 
praeter Aegyptium et Alexandrinum tertium Ma- 
cari | umaliquem admittere haudquaquam velit.Et 
cerle quod observatum et Cavio est, non alios 
Macarios, qui Antonii discipuli fuerint, sistunt no- 
bis Socrates, Sozomenus, Theodoretus, et qui his 
ipsis in locis et hoc tempore vixit Palladius, cum 
tamen diligenter de his rebus fuerint commentati. 
Nec vero est, cur, quae Possinus allegat, moveri 
se iisdem aliquis patiatur. Nam quod Athanasium 
suam in rem citat, fallitur in eo ipse et fallii, cum 
de Macario apud Athanasium plene nihil exstet. Sic 


B etHieronyuius meminit quidem Macariiet Amathae 


C 


D 


veluti discipulorum Antonii, qui et Amatham ait 
magistrum suum tumulo intulisse ; sed de Macario 
nihil praeterea docet. EL quare ex duobus istis 
Macariis, quos exstitisse omnium confessione con- 
slat, unus Antonii comes esse non potuerit, non- 
dum possumus perspicere. Incoluerit Macarius 
Aegyptius per LX annos solitudinem Sceticam : 
putabimusne, per integrum id tempus uno ipsum 
loco adfixum sliorsum aliquando non migravisse ? 
Atqui vero compertum est, solitariam vitam aman- 
tes suas saepe sedes commutavisse. Quid obstat 
ergo, quod nec ipse Possinus negat, quominus 
Macarius subinde se ad Antonium contulerit, ex 
ore ipsius saluberrima praecepta hausturus?quem 
et, cum mori eum contigisset eo, quo praesens 
aderat, tempore una cum Amatha sepultura ho- 
nestaverit ? Nec vero Sozomenus Macarium in una 
Sceti, sed in solitudine LX annos exegisse com- 
memorat. Qualia et de Macario Alexandrino facile 
possent probari, si vellemus hoc agere. Suas | ergo 
res Macarius sibi habeat a Possino praeter necessi- 
tatem historiaeque fidem productus ;nobis vero suf- 
ficiantMacarii duo, subquorum unius nomine haec, 
quae nunclucem adspiciunt,cireumferuntur Opera. 

IX. Sed nunc considerandum erit exactius, utri 
illorum foetus isti sint adscribendi ? Et Homilias 
quidem Aegyptio adscriptas semper fuisse ex in- 
scriptione, quam manu exarati pariter et typis ex- 
cusi codices prae se ferunt, manifestum est. Sed 
mec hoc placet Possino, pui easdem Macario ἃ se 
praeter rem conficto vindicare satagit (5). Ad Gen- 
nadii Massiliensis auctoritatem provocat, qui unam 
tantum Macarium aiat ad iuniores professionis suae 
scripsisse episiolam (6). Sed nondum persuaderi 
possumus, Possino ut adstipulemur ; nec verba 
Gennadii, quod vult Possinus, satis evincunt, cum 


NOTAE. 


(4) Leg.Cassianum.Pritius Cassiodorum cum Cas- 


siano confundit. Epir. 


(2) Soerat. Hist. lib. IV cap. 18 ; Cassiodor. 
. Cassian.] Collat. I. cap. 4 ; Theo- 


[sic Pritius, | 
doret. lib. IV cop. 34 ; 


ozom. (ib. II cap. 1^ ; 
Socrat. lib. IV cap. 23. 


(3) Pallad. Hist. Lausiac. cap. 20. Petrus Possi- 
nus in Proleg. ad Thesaur. Ascet. 

&) Cave Hist. Lit. P. 1 p. 212. P. II p. 16. 

5)Possinus]l. l. 

6) Gennad. De viris illustr. c. 10. 


863 


JO. GEORGII PRITII PRAEFATIO 


364 


eum in sensum possint accipi, quod tantum de li- À spirituales illae graece seorsim prodierunt Pari- 


teris à Macarii conscriptis agant. Quid si et scri- 
pserit aliqua Macarius, a Gennadio, ut multa alia, 
oculis non usurpata ? Unde non opus eurit,ut multa 
comminiscamur, velutifacit Possinus,qua occasione 
quove officio Homilias istas Macarius Amathae so- 
cius graece a se redditas ex Antonii magistri 
dictatis protulerit. 

X. Quid vero de Opusculis istis dicemus, quae 
nunc post Possinum in Germania primum a nobis 
evulgantur, et cui patri liberos istos adseremus ? 
Possinus vero hic iterum suum nobis supponit 
Macarium. quem tamen in mundo non fuisse, iam, 
utarbitramur, monstravimus. Celeberrimus Cavius 
(1) tribuenda quidem Macariorum no | strorum 


siis anno superioris saeculi LIX elegantissimis ty- 
pis excusae :separatim vero et latina versio lucem 
adspexit, a Ioanne Pico, nisi fallimur, concinnata. 
Successit postmodum Zachariae Palthenii diligen. 
tia, qui anno XCIV eiusdem saeculi et graecum 
sermonem, et Jatinam versionem, a se non exiguis 
laboribusexornatam,coniunctim edidit, typis, qua- 
les et nostri sunt, paulo minutioribus. Opuscula 
vero reliqua diutius obscuritali suae immersa deli- 
tuerunt, usquedum felici Petri Possini, et Societate 
Jesu viri, opera in T'Àesauro, quem vocat,A scetico, 
cuius partem faciunt primariem, inlucem publicam 
sunt exposita. Unde tantum ipse habuerit thesau« 
rum, non equidem dissimulat. Franciscum enim 


alterutri Opuscula haec nonimmerito esse iudicat ; B Turrianum, notissimi nominis lesuitam, cum anno 


sed in eam tamen magis propeudet sententiam, 
quod Alexandrino illi sint adsignanda. 

XI. Nobis autem id ante omnia videtur esse cer- 
tissimum, quod unus auctor fuerit, qui divinissi- 
mas nobis dedit Homilias, cum illo, cui debemus 
isthaec Opuscula. Id enim et res ipsae probant, 
quae inet Homiliis et Opusculis occurrunt, summa 
fidei nostrae mysteria, et praecipua Christianae 
religionis capita, maxime quae ad usum transfe- 
renda sunt, exhibentes ; et verba quoque modique 
loquéndi,circa quos summa ubique similitudo est ; 
et parorationisformaelocutionisque dignitas. Addi 
etiam polest, quae desiderari in Macario possent, 
et qui in elegantiasimo hoc corpore naevi obser- 


vantur, eos utrobique sese nobis offerre. Cum (C 


igitur paulo ante Macario Aegyptio Homilias asser- 
tum iverimus, patet ratjo, quare Opuscula ei sint 
quoqueadiudicanda ; praesertim cum eodices ma- 
nuscripti in bibliotheca Vidobonensi, ipso dócente 
Cavio, (2) Macario nostro haec etsimilia opuscula 
attribuant. In ipso etiam, quo usus Possinus est 
codice exserte Macarii nomini Magni appellatio, fa- 
tente editore, est adiuncta, quam non Alexan- 
drino, sed Aegyptio Macario addi frequentissime 
notissimum est. Nam quod Possinus persuadere 
nobis conatur, personarum hic contigisse confu- 
sionem, videlicet suae inservit causae, ut iure 
aliquo, quae Macario Aegyptio debentur, novo suo 
et antiquis incognito Macario adscribere posset. 
Quanquam interim refragari nolimus, fuisse, qui 
ex ore di | centis saltim Macarii haec exceperit : 
unde etesseputamus, curtam frequenterin Graeco 
VOX ἔφη occurrat, in versione ut plurimumomissa : 
ut adeo omnium quidem, quae traduntur, auctor 
fuerit Macarius, quanquam ipse illa non scripae- 
rit. 

XII. Pertineant ergo foetus isti per nos ad Maca- 
rium Aegyptium. Nunc qua ratione ex tenebris, 
quibus circumsepti per aliquot saecula fuerant, 
emerserint, agedum videamus. Homiliae primum 


elo Io LXVI societatem illam Romae ingrederetur, 
inter volumina refert graeca plurima, quae anti- 
quae manus prae se ferant vestigia, quaeque in 
domo antiqua professa Romana deposuerit, unum 
quoque auctorum ferme triginta de re ascetica 
continenslucubrationes, annisabhinc plus quin- | 
gentis a manu transmarina exaratum, bibliothecae 
Patrum sooietatis intulisse ; etindePossinum, cum 
Romae degeret, praeter alia, isthaec Macariana de- 
scripsisse. 

XIII. Cum vero Homiliae illae Palthenianae no- 
strisin bibliopoliis non ampliusexstarent, Opuscula 
autem reliqua a Possino edita rarissime apud nos 
conspicerentur, visumest, ere fore reipublicae lite- 
rariae, imprimisque iuventutis studiosae, praeter 
linguae graecae delicias pietati quoque operantis, 
in corpus unum revocare omnia quae Macarium 
agnoscunt auctorem, Macarium inquam, quem exi- 
stimamus esse Aegyptium. Nam quae in biblio- 
theca Paulina Lipsiensi manuseripta exstat, et ἃ 
Guilielmo Cavio a6 lacobo Tollio in latinum simul 
conversa prodita est De animae iustorum peccato- 
rumque exitu Oratio (3),etía titulo Alexandrino Ma- 
eario adscribitur, ct anilesineptasque fabulas coom- 
plectitur, ut recentioris cnlasdam graeeuli videa- 
tur esse commentum, nec proinde hic locum inve- 
nire potuerit. 

XIV. Quae vero circa Homilias a nobis sint prae- 
stita, de iisin praefatione ad easdem actum fuit. 


p Nunc vero quid cirea Opuscula, quae sequuntur, 


quidque circa Apophthegmata egerimus, breviter 
indicandum est. In Opusculis autem illis VII Pos- 
sini editionem, cum manuscriptis destitaeremur, 
secuti sumus, sublatis tamen, quae in editione 
Possinianaapparebantfrequentissime,sphalmatibus 
typographicis. Longe plura cirea versionem latinam 
agenda invenimus. Possinus enim genus interpre- 
tandi liberius secutus, mirifice non | raro evagatur, 
ut commentatoris potius, quam interpretis partes 
suscepisse videri possit ; quae instituti ratio licet 


NOTAE. 


(1) Cave Hist. Lit. P. II p. 16. 
(3) Id. Hist. Lit. P. II p. 15, 


(3) Id. Hist. Lit. P. I. p. 708. Tollius Insign. Itin. 
Ital. p. 199. 


AD EDITIONEM OPUSC. S. MACARII AEGYPTII. 


cum aliqua lectoris utilitate coniuncta sit, eius ta- À vel vitae delicias et com | moda cupide conseotas 


men, qui sermonem alicuius in aliud idioma con- 
vertere instituit, limites egreditur, cum sine dubio 
hoc sit optimum interpretandi genus, cum simpli- 
cissime verbis auctoris inhaeretur, mente eius sine 
ambitiosis hinc inde excursionibus repraesentata. 
Possinus vero et excurrit creberrime, et praeterea 
genus loquendi sequitur fastuosius, ac altius ver- 
bis adsurgit, quam interpretem decere videbatur. 
Nos itaque superflua resecuimus, et quae pompo- 
sius dicuntur, tumoreque aliquo inflata sunt, ad 
modestiam redegimus, id ubique sedulo navantes 
operam, ut Macarii cogitata verbis inlatino sermone 
perspicuis, planis et sponte fluentibus lectoribus 
exhibeantur. Qua in re quidem baud exiguae tole- 
randae nobis fuerunt molestiae, cum longe minus 
sit difficile, sua potius proferre, indolique suae 
aecommodata, quam in aliorum laboribus emen- 
dandis occupatum esse. Neque tamen censeat le- 
ctor velim, nihil in versione restare amplius, quod 
luxuriem Possini sapiat, aut alias in melius restitui 
non potuisset ; satis nobis fuit, tantum hac vice 
praestare, quantum praestitimus, reliqua lectorum 
iudicio permittentes. Apophthegmata vero viroeru- 
ditissimo lo. Baptistae Cotelerio, linguaegraecaein 
academia Parisina Professori regio debemus, quae 
ipse, cum in bibliotheca Regia manuscripta inveni- 
ret, Tomo I Monumentorum Ecclesiae Graecae, Lu- 
tetiae Parisiorum anno | MDCLXXVII prodeuntium, 
inserta edidit. Eiusdem quoque versionem retinui- 
mus, cum ipse auctorum verbis insistat pressius, 
et genus scribendi sequatur simplex, liquidum, et 
ab omnitumore ornatuque anxie conquisito alie- 
num. Adiecta denique a nobis sunt fragmenta Ma- 
cariana adhuc alia, quae auctores hinc inde esol- 
ventibus se nobis obtulerunt. 


XV.Nuncadipsum propiusintuendum Macarium 
accedamus. Constare autem vel ex prima Operum 
eius inspectione poterit omnibus, virum fuisse Ma- 
carum ul sanetitatis studiosissimum, ita in rebus 
divinis et spiritualibus, si ullum alium, longe ex- 

pertissimum, οἱ δ mirandis gratiae divinae dotibus 
cumulate exornatum ; quales qui sunt, illi vero 
maxime omnium existunt idonei, qui, qua luce di- 
vina illustrantur, alios perfundant. Si quis ergo 
est, qui, nucleo insuper habito, externo cortice de- 
lectatur, qui verborum flosculis ducitur, rebus 
contemptis, qui mente terrae affixa coelestia in mi- 
nimis habet, eui nauseam creat, quidquid de carne 
cruci defigenda, et de perpetua mentis ad Deum 
elevatione dicitur, et qui denique, quidquid ad 
veram solidamque eum devotione pietatem attinet, 
in extremis curat : eum certum esse iubeo, nequa- 
quam se, quod iuvare eius possit animuin, hic re- 
perturum esse. Nam qui hae mente non est prae- 
ditus, ut posthabitis rebus sub adspectum caden- 
tibus, immoto animi proposito desideriis suis, et 
omnibus animae viribus in spiritualia divinaque 
feratur ; et contra vel gloriae saltem suae inservit, 


lur : eidem non possunt non vel ingrata esse peni- 
tus et fastidio, vel plane non intelligibilia, quae ab 
animabus, totas se sublimioribus cogitationibus de- 
dentibus, etadivino Spiritu copiosius illustratis, de 
salutis humanae negotio Denique in animas opera- 
tione praeclare disseruntur. Sed qui impulsu divi- 
niori excitatus sibi iam attendere incipit, et id ea 
eum cura, quam negotii exposcit sublimitas ; qui 
quam nibil ad veram hominis coustantemque et 
aeternam conferant felicitatem omnia, quae lapsa 
in peccatum perditaque tam magni aestimat natura 
humana edoctus, iam ad Deum, beatitudiais omnis 
fontem, etad Dei propiorem coniunctionem sollicite 
adspirat, et de obtinenda animae suae salute de- 


B center satagit : ille demum in Macario offendet, 


unde abundantissime ipse sitim suam restinguat. 


XVI. Quid enim in iisdem occurrit aliud quam 
sanissima illa saluberrimaque in omnem Christia- 
nismi partem dogmata ? Lapsu humanum genus in 
peccatum miserrime esse corruptum et deforma- 
tum, utaversae iam a Deo mentes hominum ab ad- 
versaria maligni spiritus potestate in omnis generis 
grandia peccata abripiantur. Inde divina gratia 
esse opus, ut tam male se habens ex peccato mor- 
talium genusconvalescat. Hanc vero nunquam non 
in animam hominis potenter operari, ut ipsa ere- 
pta adversario suo in libertatem adseratur ; despe- 
randum esse homini de suis viribus, nisi ipsi a Spi- 


C ritu coelesti gratiose subveniatur. Christum a Deo 


hominibus destinatum re | demptorem et omnes 
homines profuso sanguine expiasse, etin omnium 
salutem hominum solerter incumbere. Quod tam 
frequenter, tamque dilucide inculeat Macarius, ut 
lo. Gerhardus Vossius, vir in evolvenda antiquitate 
diligentissimus, in doctissimo Historiae Pelagianae 
opere, cum id probare debet, Macarium in doctrinae 
tam salutaris testem creberrime excitet. Quam por- 
ro docet egregie, quantis insidiis satanas animas 
hominum circumveniat, quamque constanter homi- 
num salutem evertere studeat. Quanta certamina 
homini salutem acquisituro, quam vehementia, 
quamque difficilia per omne vitae tempus sint sus- 
stinenda. Quanta cum devotione et quam ardenter 


p semper precesad Deum sint fundendae. Quam dili- 


genter ad res divinas omnes animi cupiditates sint 
alligandae. Et denique, ut breviter complectar om- 
nia, quid naturasit et gratia, quibus signis utraque 
dignoscatur : quo certe in capite summam sapien- 
tiae consistere apud Christianos omnium est cer- 
tissimum. Et profecto vix videre ex veteribus con- 
tigit ullum, unde tam luculenter divinae gratiae 
operationes et indolem licuit addiscere. 


XVII. In pulcherrimo vero hoc corpore si quidam 
deprehendantur naevi : quid mirum est, si et Ma- 
carius fuerit homo errandi facilitati expositus ? 
Nec ex omni antiquitate sisti possit ullus, qui labis 
omnis et erroris fueritexpers ! Statuerit ergo Maca- 


367 


ANDREAE GALLANDII PROLÉGOMENA 


368 


sius, angelis quoqueessecorpusquoddam tenue(1): Α stianae religionis detrimento omitti nequit. Cum 


condonemus ipsi qualemcunque hunc errorem, cum 
Patres Ecclesiae venerandi nominis, vel | uti Basi- 
lius, Ephrem, Cyrillus Alexandrinus, Tertullianus, 
Augustinus, Hilarius, Fulgentius, Arnobius, Cas- 
sianus, aliique plures, adnotante etiam Possino, 
eundem erraverint. Si quae et porro sunt in do- 
gmatibus fidem attinentibus, in quibus minus recte 
sensisse videtur, ea in ipsum utamur animi aequi- 
tate, quam reliquis Patribus graviter aliquando 
hallucinantibus haudquaquam invidemus. Nam id 
et charitasChristiana exposcit, et sine summo Chri- 


enim in palmariis et capitalibus fidei sanctissimae 
capitibus rectas aliquis fovet opiniones, si propter 
quaedam minus bene dicta condemnetur statim, 
censentur reliqua quoque eíus esse erronea et con- 
demnanda. Quo casu saepe contingere videas, ut, 
quae admirandae in religionem Christianam utilita- 
tis esse, et rem pietatis strenue adiuvare poterant, 
cum ipsa pietate flocci fiant et proscribantur. 

XVIII. Restat ut testimonia aliqua de Macario 
subiiciamus. 


Suidas in Macario. 
Duo fuerunt Macarii eiusdem nominis atque de- B Δύο ἐγένοντο Μαχάριθι ὁμώνυμοι x«i περιδόητοι 


cantati propter exercitia studiorum, vit&m, mores 
atquedisciplinam. Alter quidem Aegyptius, qui mi- 
racula edebat, ac religiosa cautione in eos, | qui se 
conveniebant, erat severus. Alter Alexandrinus per 
omnia similis Aegyptio et humanus : adeo huma- 
nus erat erga eos, qui se conveniebant, ut lepida 
urbanitate utendo iuvenes ad exercitia provocaret. 
Horum Evagrius discipulus factus, factis philoso- 


.. phiam exercuit, qui prius verbis duntaxat philoso- 


phabatur. Qui Constantinopolita Gregorio Theologo 
in diaconorum adscitus est ordinem, quin etiam in 
Aegyptum profectus, in praedictos incidit viros, at- 
quelilorum vitam aemulatus est. Ab hoc libri valde 
graves et serii conscripti sunt, quorum unus AMfona- 


δι’ ἄσχησιν, διὰ 9iov, διὰ τρόπον, διὰ τὰ μαθόματα : 
ὁ μὲν Αἰγύπτιος θαυματουργὸς ἦν, καὶ μετὰ τοῦ εὖ- 
λαδοῦς πρὸς τοὺς ἐντυγχάνοντας αὐστηρὸς ὁ δὲ 
᾿Αλεξανδρεὺς χατὰ πάντα ὧν παραπλόσιος τῷ Αἰ- 
γνπτίῳ x«l Üepóc* οὕτως ἱλαρὸς ἦν τοῖς ἔντυγχά- 
γουσι, x«l τῷ χαριεντίζεσθαι τοὺς νέους ἦγε πρὸς 
& | σκχῆσιν " τούτων Εὐάγριος γενόμενος μαθητὺὸς τὴν 
δι’ ἔργων φιλοσοφίαν ἐχτήσατο, πρότερον λόγῳ μόνω 
φιλόσοφος ὧν ὃς ἐν Κωνσταντίνου πόλει ὑπὸ Γρῃγο- 
ρίου τοῦ Θεολόγου εἰς τὸν τοῦ διακόνου προεχειρίσθη 
τάξιν" ἀλλὰ χαὶ ἐς τὸν Αἴγυπτον χατελθὼν, χαὶ τοῖς 
προλεχθεῖσιν ἐντυχὼν ἀνδράσι, τὸν ἐχείνων βίον 
ἐξήλωσε * τούτῳ βιθλία ἄγαν σπουϑαΐζα σνγγέγραπται᾽" 
ὧν τὸ μὲν Μοναχὸς ὃ περὶ πραχτιχῆς ἐπιγέγρα- 


chus sive de vita activa inscriptus est; alter Gno- (; πταὶ τὸ δὲ Γνωστιχὸς ὃ περὶ τῶν χαταξιωθέντων 


sticus sive de iis qui cognitionis munere donati 
sunt ; capita vero eius libri sunt quinquaginta ; ter- 
tius Antirrheticus ad versus tentantes daemones octo 
distinctus partibus, secundum numerum octo cogi- 
tationum. Item sexcenta Prognostica Problemata, et 
Elementaria duo, unum ad monachos in coeno- 
biis aut contuberniis viventes, alterum ad virginum 
coetum. Atque haec sunt eius verba : Necesse est, 
ut vias eorum, qwi praecesserunt, monachorum se- 
dulo indagemus, et αὐ eorum | normam dirigamur. 
Multa ab iis et dicta et facta sunt certe, inter quae 
et hoc quispiam dixit, aridiorem et asperam vivendi 
rationem cum charitate copulatam celerius perducere 
monachum αὐ adfectionum vacuitatem. 
JO. TRITHEMIUS DE SCRIPTORIBUS ECCLESIAE. 

Macarius Monachus Aegyptius, et beati Patris | An- 
tonii quondam discipulus, vir devotus et. sanctissimae 
conversationis, de quo multa miracula narrantur, 
qwomodo etiam mortuorum voces de sepulcris pro 
fidei confirmatione impetravit. Claruit multa sanctitate 
sub Constantino et. Constantio Principibus anno Do- 
mini 350. Cuius gesta habentur in Vitis Patrum. 
MYSTER- iNIQUITAT. AUCTORE M. B. F. B. pag. 209. 

B. Macarius scriptor religiosissimus, et de quo 
B. Arndus mihi confirmavit, fuisse, cum. illum verbo- 
tenus posset libro seposito recitare, 


γνώσεως  χεφάλαια δὲ αὐτοῦ πεντόχοντα * τὸ δὲ 
᾿Αντιῤῥητιχὸν, πρὸς τοὺς πειράζοντας δαίμονας, ἐν 
ὀκτὼ διρρημένον μέρεσι, κατὰ τὸν ἀριθμὸν τῶν ὀχτὼ 
λογισμῶν * x«l ἑξακόσια προγνωστικὰ προδλύματα : 
xai στιχηρὰ D', iv πρὸς τοὺς ἐν χοινοθίοις ὃ συνοδίαις 
μοναχούς, χαὶ ἕν πρὸς τὸν παρθενίαν " χαί φησι κατὰ 
λέξιν * οὕτως ἀναγκαῖον τὰς ὁδοὺς τῶν προῦ- 
δευσάντων povaxyde ὀρδᾶς διερωτᾷν, καὶ 
πρὸς αὐτὰς κατορθοῦσθαε" πολλὰ γάρ ἔστιν 
ὑπ᾿ αὐτῶν τὰ ῥηθέντα ual πραχθέντα χαλὼς, 
ἂν ol; καὶ τοῦτό τις ἔφεσε, τὴν ξηροτέραν 
x«i ἀνώμαλον δίαεταν, ἀγάπῃ σνζενχθεῖσαν, 
θᾶττον διάγειν τὸν μρναχὸν εἰς ἀπάθειαν. 


PETRUS POIRET DE ERUDITIONE SUPERFICIARIA 
p. m. 203. 

Macarii Aegyptiaci ad mirabiles οἱ divina prorsus 
sapientia abundantes Hemiliae. | 

XIX. Nihil nunc restat amplius, quam ut lecto- 
rem benevolum rogemus, aegre ne ferat, si menda 
typographica forte alicubi occurrant. Neque enim 
adesselicuitspeciminum emendationi. Si quae vero 
relegenti Macarium se obtulerunt, ea in calcem 
libri adnotavimus ; quae tollantur licet, antequam 
ad librum legendum flat accessio. Deum vero ora- 
mus supplicibus precibus, ut libri huius lectoribus 


NOTAE. 
(4) Macar. Homil. IV $ 9 p. 41, 48, De elevat. Theol. lib. I de Angel. cap. II. Dallaeus de usu Pr- 


mentis cap. VI p. 113. Petavius Tom. I[I Dogm. 


(rum p. m. 2068. 


309 DE SS. MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 819 


suis spiritus impertiat gratiam, et, quo usus est in- A felicitatem, nullis temporum périodis terminan- 
strumentoad demonstrandas exuberantes suasdivi- dam viam dignetur dirigere. Scripsimus Lipsiae in 
tias spirituales, Macario, eius divinissimis soriptis ^ urbe patria die IX Martii Anno reouperatae salutis 
multas ad se allicere, et in rectam, quae ducit ad οἷο Ioc Io. | 


| SERIES eorum, quae in hoc libro de Macario continentur. 


I δὲ Custodia Gordis. 4 
Ul 2e Perfectione in Spiritu. 33 
Il De Oratione. 50 
IV De Patientia et Discretione. 70 
V De Rlevatione Mentis. 108 
VI  DeCharitate. —— 136 
VII De Libertate Mentis. — . ] 184 
VIII Apophthegmata Macarii α Petro Possino edita. 931 
IX Apophthegmata Macarii a Jo. Baptista Cotelerio edita. 235 
X . De Macario Relatio ez Hieronymo. 910 
ΧΙ De Macario Relatio ez Palladio. 913 
XH De Macario Excerpta ez Cassiodoro . 979 


(Sequuntur Opuscula pag. 1-285, tum « /ndex rerum ex verborum » et « Indez locorum Scripturae quae in Mis 
Opusculis obiler explicantur. ») 


* Leg. Cassiano. Cassiodorum cum Cassiano confundit Pritius. Evi. 








ANDREAE GALLANDII 


PRESBYTERI CONGREGATIONIS — ORATORII 
PROLEGOMENA 


IN VITAS ET SCRIPTA 8S. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI. 
(Bibl. veterum Patrum antiquorumque scriptorum ecclesiasticorum T. VII. p. ItI-V1.) 


[Pag. III) De S. Macario Aegyptio. 


I. Macarius senior genere Aegyptius, et Magnicognomentum adeptus (1), florente adhuc aetate monas- 
ticum institutum amplexus est.Quod quidem tempore virtutibus atque austero vivendi genere adeo enituit, 
ut καιδαριογέρων, id est puersenez, a monachis vocaretur (2), quoniam citius quam pro aetate in monas- 
ticae disciplinae studiis profecerst.Deinoeps vero in intimam solitudinem secedens,inSceti sedem posuit (3). 
Ubi egregiis religiosae vitae certaminibus inelytus, pluribusque gratiae donis divinitus cumulatus, 
annos natus quadragiuta ad sacerdotium evectus est. Magno Athanasio aequalis, Magno quoque Anto- 
nio familiaris (Δ), ex hac vita migravit nonagenarius, postquam ipsos aunos sexaginta solitariam 

vitam egisset, Palladio teste, qui et praeclara eius facinora pluribus edisserit (5). « Quid ego narrem, » 
inquit Hieronymus (6), « Macarios, Arsenios, Serapionas et reliqua columnarum Christi nomina ? » 
Eius memoria in Ecclesiae Latinae fastis die XV Januarii recolitur. 

lI. Non solum autem vitae sanctioris institutis eximius exstitit Macarius Aegyptius, sed etiam doctrina 
praestans sacrarumqueliterarum scientia apprime excultus fuisse comperitur. Sub eius nomine circumfe- 
runtur Homiliae quinquaginta deintegrita?e quaedecet Cristianos, spiritualissucci plenae. Has primus ex 
codice Bibliothecae Regiae graece latineque edidit ParisiisJoannes Picus, in senatu Parisiensi classium 
inquisitoriarum praeses ; eademque editio cum Gregorii Thaumaturgi et Basilii Seleuciensis operibus ibi- 
dem iterum prodiit anno 1621. Antea vero, anno scilicet. 1594, ex versione Zachariae Palthenii Friedber- 
gensis Francofurti fuerant ea, dem Homeliae secundo evulgatae. Atque hanc posteriorem editionem, 
graeco textuex mss. codicibus,quos in suis Ecclesiae Graecae Monumentis excitavit Cotelerius potissimum 
recensito, ac versione Paltheniana subinde castigata, rursus prelo commisit Lipsiae anno 1698 Joannes. 


NOTAE. 


(1) Pallad. Hist. Laus. cap. 20 P 92&; Apo-  Tillemont Mémoires ecol. T. VIII p. 806 Not. IV 
phihegmaa Patrum ap. Coteler. Eccl. Graec. Mon. — sur S. Macaire. 

. A p. 837. (5) Pallad. l. [. cap. 19. 

(3) Sozom. Hist. Eccl. lib. IIl cap. 14. (6) S. Hieron. Ep. CVII[ al. XXVII ad Eustoch. 
(3) Pallad. l.l. cap. 49 p. 921. 14, S. Hieron. Opp: ed. Veron. T. 1 p. 698 
(4) Coteler. Eccl. Graec. Mon. T. 1 p. 530 sq.; [Migne T. I [Patrol. T. XXIIJ p. 890]. 


411 ANDREAE GALLANDII PROLEGOMENA 3 


Georgius Pritius additis praeterea septem opusculis asceticis, a Petro Possino in T'Aesawro Ascetico pri- 
mum in lucem eductis, subiectisque simuleiusdem sanctiabbatis Apophtheginatiscum Possinianis tum 
Cotelerianis, nec non excerptis, quae de nostro Macarioin VitisPatrainet apud Palladium atque Cassi- 
num habentur. Quam propterea editionem ceteris auctiorem accuratioremque typisexcudendam consigni- 
vimus. 

III. De Homiliarum porro integritate ut paucis agamus, earum auctorem Macarium Aegyptium ague 
seuntnon solumimpressi codices, verum etiam mss. complures, quos laudant Montfauconius (7) et Faba- 
eius (8). Neque vero bac de re unquam suborta fuerat dubitatio, donec alium ab Aegyptio Macarium, 
Amathae socium et Magni Aatonii discipulum, excogitare placuit PetroPossino, eumque sive Homiliaren 
quinquaginta, sive septem Opusculorum asceticorum ab se editorum parentem statuere (9). Verum vii 
docti placita non esse omnino admittenda, pluribus evincunt Caveus (10) et Pritius (11), sed maxim 
Tillemontius (12). Atque hinc etiam respuenda Oudini sententia, qui eiusmodi scripta, de quibus loqa 
mur, ad Marcum ᾿Ασχητὴν seu Ezercitatorem, Macarii iunioris discipulum, spectare arbitratur (13). Que 
rum quidem virorum cll. iudicium non minimum confirmare videtur Ioannes, patriarcha Antiochents 
in Oratione quam vulgavit Cotelerius. Sic enim ille (14) : « A divinissanctisque patribus nostris Atbasr 
« sio, Basilio, Nysseno, aliisque eorum temporum editi sunt asceticiatque ἃ Deoinspirati libri,qui cou- 
« muniter degeudi οἱ vivendi rationem, omnemque absolute monachorum vitam et iuslitutionem 
« praestituunt ; sed et qui primum in Aegypto compositus fuit maximus liber sanctorum Senum δορί. 
« Thebaidis et Libyae, complectens ordine alphabetico sacra eorum gestaetdicta. Quia vero pergratiaa 
« Christi etiam multi in disciplinis exercitati ac philosophi saeculi, angustam et arctam viam sec, 
« monachi sanctique evaserunt, conscripserunt illiquoquenon paucos libros divinitus inspiratos, qui sic 8 
« scribuntur : LIBER..... SANCTI MaCARII » cet. Ex quibus intelligas, et Scetis solitudinem heic nominar. 
quam incoluisse Macarium Aegyptium superius ex Palladio didicimus, et Macarti librum laudari, quer 
eidem abbati Aegyptio iure adscribas. Alter enim, Alexandrinus, in Celliis habitasse traditur, ut uo 
videbimus. 

IV. Idem porro ferendum videtur iudicium de septem Opusculis ascelicis a Possino in vulgus emissi: 
eorum nimirumauctorem unumeundemque cum illo(15)esse, a quo fuereHomiliae conscriptae. Elenis 
praeterquam quod res ipsae, quae utrobique ferme edisseruntur, unum scriptorem produnt (16), et Mt- 
carium quidem Aegyptium cognomento Magnum, accedit in primis ms. codicis fides quo usus est Pose 
nus,utipsemettestatur his verbis: « Septem, »[P. IV]inquit,«Opuscula unius sunt auctoris Macarii Mags. 
« prout diserte singulorum litulus signabat in codice Turrianeo. Erant autem ea ibi non uno eonüso 
« ductu expansa, sed in duo separatim, multis interpositis, divisa systemata nominis eiusdem. Prior 
« siquidem hic praefigebatur index : Macarii Magni de custodia cordís (17) » cet. At vero pos δὴ 
heic dissimulandum, quo! ex Joannis Mariae Brasichellani Expurgatorio Indice in literas retusi Leh- 
beus (18). Sic autem locus se habet : « Illud opportune observamus, quaedam illis [Hodili/ isesv 
« obscura, ambigua el a proprio exactoque more loquendi theologorum qua damtenus alien, preinde- 

« que cum iudicio et cireumspecte legenda. Et subest suspicio, ne ab aliquo Pelagiano vnl, dice 
« interpolatae. » Haec ibi. Quein in locum lectorem haud pigeat laudatum subinde TilleamiMm 
adire (19), sed in primis ipsummet Opusculorum editorem Possinum (20). 

V. Alia praeterea noonulla de iisdem Macarii Homiliis observare nostra interest. Et primum quit 
homiliam XXV sub titulo De libero arbitrio fuisse olim inter Basilianas recensitam, ut probe intel 
eruditus Bengelius (21). Neque id sane olfecit Combefisius, qui eandem propterea, tanquam integre 
Basilii Magni foetum existimans, suo Eoclesiastae graeco intexuit (33). Verum Garnierius, doctissime 
Basilianorum Operum editor, quamvis legitimum  laudatae homiliae parentem Magnum XE 
carium haud agnoverit, eam tamen sancto Basilio perperam fuisse adsoriptam pluribus ἃ contexta ἃ 

stilo ductis rationibus demonstravit (23) ; quam proinde in appendicem reiecit ($4). At vero aorem τὰ 









NOTAE. 
(7) Montf. Bibliotheca Bibliothecarum manusori-  Pritius l. I. 8 
ptorum nova Paris. 1739 fol. T. I p. 67 C. Possihus I. S VI sub &in. 
(8) Fabric. Bibl. Graec. T. VII p. 492 [ed. Harles d Ibid. ὶ 
Hamburg. 1802 T. VIII p. 363 not.] Labs Dissert. hist. de Soriptt. eccl. H 


9) Possin. Prolegom. ad Thesaur. Ascet.8 VI. 
n Cave Hist. Lit. [ed. Basil. 1741] T. I p. 230. 
Pritius Praef. ad Macar. Opusc. $ VIII sqq. 
t Tillemont Mémoires eccl. T. VIII p. 619. 
810 Not. X sur S. Macaire. 
bra Oudin de Scriptt. eccl [Lips. 1722] T. 1 
78 


(14) Joan. Antioch.apud Coteler.Eccl. Graec. Mon. 
T. I p. 66 $ V. 
(15) Tillemont Mémoires eccl. T. VIII p. 640. 








an Tillemont Mémoires ecol. T. VII μ 
Not. X sur S. Macaire. 

en Possin 1l. I. $$ VI sub fia. VII ac VIII. 

21) Bengel.in not. ad Gregor. Thaum. pas? 
in Originem p. 2335. 

22) Combefis. Eccl. Graec. P. I p. 455. 

23) Garnier Praef. ad S. Basilii Dpp. T. ijf 
p. XXVI-XXVIII. 

(24) Id. ibid. p. 613. 


DE SS. MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 37i 


»ensuram emollire placet mitiore iudicio, quod post Dupinium tulit cl. Tillemontius his verbis : 
jle en est simple, et l'on voit sans peine que o'est un solitaire qui parle du cceur, sans affecta- 
sans ornement, et quelquefois aussi sans ordre (25). » Admonendum praeterea, homiliam ex 
nis XXXVII De paradiso δὲ lege spirituali inscriptam prooemio ad Opuscula Marci Eremitae asce- 
gram fuisse intextam. Quae quidem hactenus observata, si aevo superiore ac nostro fuissent 
is eruditis viris comperta, nequefldenter nimis pronuntiassent, ut arbitror, aliquot nimirum alio- 
'iptorum homilias Macaríianis insertas deprehendi, neque adeo de legitimo earum auctore Macario 
o suspicionem admisissent ingessissentque. 
uod superest, de locis Novi Testamenti ἃ Macario recitatis varia observat Millius (26), quae heic 
» neque vacat neque libet. Quae vero sententia de hae ipsa re absque ullo vade a Weststenio 
ir (27), loca scilicet sacrae Scripturaein codicibus Macariieditis ad Vulgatam latinam conformata 
potius detorta, neque nobis probatur, neque ulli qui recte sapiat admittenda videtur. Quod enim 
tinem ex Graecis umquam legisse M«u6pz; ad ll. Tim. IIl, 8, id equidem ab eo dictum nollem. 
ismodi lectionem agnoscunt Constitutiones Apostolorum (28), auctor Synopseos Scripturae 
Magno Athanasio tributae (29), atque Antiochus monachus (30), quamvis, ne quid dissimulem 
ibi 1:31) legat 'I«u6psc, ut omittam interim Origenis interpretem in Matthaeum (32) aliosque 
quos apud Cotelerium (33), Fabriciuin (34) et Wolfium (35) videas. Quid plura? Velipsum Wet- 
sententiam deinceps mutasse comperimus, quippe qui nostrum Macarium recenseat (36) in- 
cos Eoclesiae scriptores, qui ad laudatum Apostoli locum M«46p2« legisse noscuntur. At de his 


II. 
De S. Macario Alexandrino. 


iarius iunior, domo Alexandrinus, cum Macario Aegyptio aetate coniunctus, sed ipsi superstes, 
cae disciplinae primum sese addixit, Magno Antonio magistro usus ; serius vero presbyter ordi- 
liorum, τῶν λεγομένων Κελλίων, teste Palladio (37) ; &c demum archimandrita Nitriensis. Cel- 
tem mentio in Apophthegmatis Patrum (38) : ἦν τις γέρων εἰς τὰ Κελλία. Locus nimirum 
inquit Cotelerius (39), in Aegyptiteremo, ἃ multitudine cellularum nunoupatus Cellia, Cellae, 
. Euadem porro Macarium πολιτικὸν, id est urbicum, fuisse appellatum produnt veteres Sozome- 
» collector Apophthegmatum Patrum (41), nec non Philippus Sidetes (&2), qui et eum scholae 
licae Alexandrinae praefuisse ob singularem eius doctrinam tradit. Eo autem sensu πολιτιχὸς di- 
stimatur, quod non ita eremum inoeoleret, ut vulgo solebant reliqui ascetae, sed quod partim in 
16, partim ἐν tj πόλει, in urbe, videlicet Alexandrina, vitara ageret, catecheseon nimirum 
Praeclara eius gesta fuse describit Palladius (43), qui [Pag. V] eum probe noverat ; atque 
eterea testatur (44), ipsum in iis, quae sunt monachorum praecipua, primas partes egisse. Qui 
omnibus ferearctioris disciplinae exerocitalionibus perfunctus, ut verbis utar Sozomeni (&5), anno 
Christi CCCXCIV aut. CCCXCV ineunte grandaevus supremum diem obiisse videtur (46). Eius 
us in Ecclesia quidem latina die Il Januarii, apud Graecos vero XIX eiusdem mensis peragi- 


δι in codice Regularum a sancto Benedicto Anianensi abbate olim contexto sancti Macarii Ale- 
À abbatis Nitriensis Regula ad monachos (48). De hac porro nonuullis viris eruditis visus est 
icisse Gennadius (49), quam tamen Maoario seniori Aegyptio adseripserit. Aevo autem posteriore 
litere soriptores anonymi, qui Regulae Macarianae meminere. Et alter quidem in Vita sancti 
abbatisReomaensis, cuius haeo sunt verba : Studuit denuo ipse [Joannes]salubria dogmata sub 


NOTAE. 


llemont Mémoires eccl. T. VIII p. 619. 37) Pallad. Hist. Laus. cap. 20 p. 924. 
illius Prolegom. ad MN. T. Gr. S$ 819-820. 38) Apophth. Patr. apud Coteler. Eccl. Graec. 
etsten. Prolegom. ad N. T. Gr. ed. Semler. Mon. τῇ p. 3838 IV 
(39) Coteler. ad 1. 1. p. 802 B. 
onst. Apost. lib. VIII oap. 1. 40) Sozom. Hist. Eccl. lib. III cap. 14. 
- Athan. Opp. ed. BB. T. II p. 132 (ed. 41) Apophth. Patr. 1. 1. p. 5378 XXI. 
01]. 49) Philip. Sid. apud Dodwell. ad tin. Dissertat. 


δῖαν. A771. T. 4 101 
ntioch. Hom. XXXII p. 69. Iren. p. 488. 
03 


. Hom. LVI p. 103. (43) Pallad. 1. 1. 

"ig. in Mattb. tract. XXVI, XXVII. Opp. ed. T Pallad. Hist. Laus. cap. 19 p. 920. 

- [Delarue] T. III p. 848. 916. 45) Sozom. l. 1. 

Xteler. ad Const. Apost. 1. 1. (46) Tillemont Mémoires eccl. T. VIII p. 648. 
'abric. Cod. pseudoep. Vet, Test. T. 1 p. (41) Menol. graec. ed. Urbin, 1727 P. II p. 124. 
. Cod. apoer. N. T. T. I p. 249. 342. (48) Bolsten. Cor. Reg. p. 43-50. 

'olf. Cur. erit. et philol. T. V. p. 522. (49) Gennadius de viris illustribus cap. 10. 
'etsten. in not. N. T. Gr. tu p. 362. 


318 CASIMIRUS OUDINUS 376 


regulari tenore, quem beatus Macamus Aeqyptiorum indidit monachis, ministrare (50). Alter vero sanoti 
Philiberti, abbatis Gemeticensis et Herieasis I, res gestas literis tradens : Basilii sancti charismata, iu- 
quit, Maca at regulam, Benedictidecreta, Columbani instituta sanctissima lectione frequentabat assidua (51). 
Utri autem Macario, Aegyptione an Alexandrino, uterque biographus Regulam eiusmodi tribuat, haud 
plane liquet ; minus enim accurate Macarios distinxisse sequioris aevi scriptores noscuntur. Eos tamen, 
quorum verba modo protulimus, de Macario potius Alexandrino, quam Aegyptio esse accipiendos, cum 
Holstenio (52) existimaverim equidem. Constat enim, Aegyptium et senioremaltero et multo celebriorem 
exstitisse. Magnipropterea cognomentum adeptum ; Alexandrinum vero urbici tantum vocabulo ab alio 
fuisse discretum : ut proinde seri scriptores, Macarii simpliciter mentionem iniieientes, Alexandrinum 
magis quam Aegyptium plura laudis insignia consecutum respexerint. Verum, ut ut res se habeat, non 
est cur demum ἃ vetusti codicisscriptura, quem Benedictus Anianensis abbas descripsit, recedamus. ubi 
Regula, dequaloquimur, Macario Alexandrino diserte adscribitur. Idem porro dicendum de Epistola mona- 
chis inscripta eideirnque Regulae adjecta. Et in hanc quidem sententiam plura eruditissimus Tillemon- 
tius, qui praeterea Gennadii verba excutieas, eius auctoritatem merito elevare comperitur (53). 

III. Subhuiusitem Macarii Alexandrini nomine habetur Sermo de excessu iustorum el peccatorum, quor- 

sum sciliceLeorum animae e corporedemigrent et quomodo se habeant.Hunc verosermonem primusin lu- 
cem extulitGuilielmus Caveus ex ms. codice Bibliothecae Paulinae Lipsiensis, Henrico Warthono interprete 
usus (54). Postmodum vero ex eodem ms. Lipsiensi, oum duobus codicibus Viennensibus collato, iterum 
velut adhuc ineditum vertit evulgavitque Jacobus Tollius (55), quam quidem posteriorem editionem 
altera exacliorem seculi sumus. Licet autem codices cum Lipsiensis tum unus ex Viennensibus 
Macario Alexandrino huiusmodiopusculum adserant, alter tamen eiusdem Bibliothecae Caesaree codex 
membranaceus Macarii Alexandrini discipulo illud vindicat. Sic enim ibi : Τοῦ ἁγίου Μαχαρίου τοῦ AX- 
ξανδρέως ὁ μαθητὴς διηγήσατο, ὅτι ποτὲ x. τ. 3. Ceterum de versione in eo sermone relata sinistrum 
editoris utriusque iudicium satis corripit atque emendat par Magni Antonii διόγημσ, quod legas apud 
Palladium (56), ut opportume advertit Fabricius (57). Neque deesse complura huic affinia in Vitis et 
Apophthegmatis Patrum, iam norunt eruditi. 
' ]V. His porro hactenus recensitis Opusculis subiicitur sanctorum patrum, Serapionis, MACARU Paphnutii 
et alterius Mucannabbatum Regulaad monachos, cui aliae duae praeterea accessere; quae quidem ex co- 
dice Regularum Holsteniano desumpsimus. Censent autem meritoao iure, ut videtur, viri eruditissimi (58), 
duos Macarios hoc loci memoratos illos esse celeberrimos anachoretas, de quibus superius verba feci- 
mus, Aegyptium videlicet atque Alexandrinum. Rufinus : « Per idem tempus, » inquit « patres mona- 
chorum vitae et sanctitatis merito, Macarius et Isidorus, aliusque Macarius atque Heraclides et PAambus 
Antonii discipuli, per Aegyptum et maximein Nitriaedeserti partibus habebantur ; viri qui consortium 
vitae et actuum non cum ceteris mortalibus,sed cum supernis angelis habere eredebantur (59).» Etinfra : 
« Florebat igiturAegyptusea tempestatenonsolunieruditis in Christiana philosophia veris, verum etiam 
his, qui per vastam eremum commanentes, signa et prodigia Apostolica simplicitate vitae et cor- 
dis sinceritate faciebant. Ex quibus interim, quos ipsi vidimus et quoru edici manibus meruimus, 
hi sunt : Macarius de superiori eremo, alius Macarius de inferiori (60) eat » AA vero Serapion,qui pri- 
mum in R»gulae inscriptione locum obtinet, vel ipso Macario Aegyptio aaiquior in solitudine fuerit, 
dictus propter a Palladio (61) et Sozomeno (62) : Σεραπίων ὁ μέγας, magnus ille Serajon. Paphnutius 
autem eidem Palladio plurimum commendatur (63). 

V. Huiusmodi syllogen claudit Regula orientalis ez Patrum orientalium Regulis collecla a Vigilio dia- 
cono, De opusculo eiusque auctore Geanadius haec habet: Vigilius diagonus composuit ex traditione 
« patrum Monachorum Regulam, quae in coenobio ad profectum fratrum in conventu legitur, brevialto 
« et aperto sermone totius monasticae professionis in se tenentem diseiplinam » (61). Ad quem locum 
non exstare hanc opellam adnotat Frabricius, quod sane mirari subit. Kandem quoque Regulam memo- 
rant praeter Honorium Augustodunensem (65) οἱ Trithemium (66), Annales Trevirenses (67). Neque 


NOTAE. 


ee vi Mabillon AA. SS. O. S. Bened. Saec. I p. (58) Bulteau Hist. de POrdre de S. Benolt p. 130. 
Tillemont Mémoires eccl. T. VIII p. eta. 
EA Ibid. Saec. Up 785 $ ' M 59) Rufin. Hist. Eccl. lib. I1 cap. ἃ 
ep 


52) Holsten. Cod .p.4 60) Id. ibid. cap. 8. 
$3) Tillemont Mémoires eccl. T. VIII p. 618. 809. 61) Pallad. Hist. Laus. cap. 117. 
Not. VIII sur S. Macaire. (63) Sozom. Hist. Eccl. lib. III cap. 14. 
94) Cave Hist. List. T. 1 p. 258. 03) Pallad. 1. I. 
$5) Jacob. Tollii Insignia Itineri Ital. p. 199-199. 64) Gennadius de viris illustribus esp. 51. 
$6) Pallad. Hist. Laus. c. 27 p. 941 


cO S) Honor. Aug. de scriptoribus eccl. lib. I 
($7) Fabric. Bibl. Graec. T. Vil p. 465 ed. Har- 

les l. T. Vili p. 366] ; Ei. Cod, apocr. N. T. T. Il p. 66) Trithemius de scriptoribus eol. cap. 13. 
949 not. (1). 67) Annal. Trey. P. Il cap. 1. 


. 


271 DE SS. MACARIIS AEGYPTIÓ ET ALEXANDRINO. 378 


illam ignoraruntsanetus Benedictus [Pag. VIJ Anianeusis etSmaragdus abbas, qui et superioremMacarii 
Alexandrini, et alteram pariter sanctorum Patrum nonsolum saepius laudarunt, sed multa etiam inde 
capita, ille quidem in concordiam Regularum, hic vero in expositione Regulae sancti Benedicti, trans- 
tulisse perhibentur, ut monet Holstenius (68). 


NOTAE. 
(68) Holsten. Cod. Reg. p. 25. 45. 156. 





——À——————M a -««ΦΔ«-.----ςς-.-ςς-----------------αἙαΣ-- -ο-- -ο- -ο-  - οα-------τ----ς---ο------ --Ο-͵ 


CASIMIRUS OUDINUS 


DE SS. MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 


imiri Oudini Commentarius de scriptoribus Ecclesiae antiquis illorumque scriptis Francof. ad Moenum 1729 
(Casimiri Por "fo, T. I p. 471-480.] P T 


Macarii tres monachi. Hos simul iungimus, cum disiungi vix possint, atque ad distinctionem ἃ se 
mutuo magis perspicuam simul iconiunugi conveniat. Vixerunt hi tres eodem tempore, atque magistri 
eiusdem Antonii discipuli pariter exstiterunt. De quorum primisduobus hicinserendis loquuntur Socrates 
Hist. Eccl. lib. IV cap. 23, Sozomenus lib. {Π| cap. 14, Theodoretus lib. IV cap21. Palladius His(. Laus. 
capp. 19et20. Horum primus Macarius, gente Aegyptius, monachus Scetensis, Magni Antonii discipulus 
claruit ab anno 380. Qui in iuventuteadhucconstitutusita virtutibus monasticis et austero vivendi genere 
excelluit sibi semper praesens et gravis, uta fratribus ratd aptoyépov vocaretur. Annos natus quadra- 
ginta ad presbyterii gradum evectus est. Miraculis et prophetia clarus tol sanavit aegros, tot a daemo- 
nibus obsessos liberasse dicitur, ut Socrate teste miracula ab eo patrata speciale opus exigerent. Nihil 
mirum vero, tam celebrem inter monachos [Pag. 475] virum fuisse etiam inter Scriptores ecclesiasticos 
successu temporis recensitum. Illos enim insigaes homines monachi sequiorum temporum pro viribus 
inter doctos etiam suppositis Operibus allegerunt. Hunc Macariuminter Scriptores non omisissel Hiero- 
nymus, si tempore suo aliquid sub Macarii nomine exstitisset. Annis cireiter centum post Hieronymi 
aetatem Geunadius Massiliensis presbyter retulit hunc Macarium inter Scriptores ecclesiasticos libro De 
viris illustribus cap. 10,cui unicam duntaxat attribuit Epistolam, quippe cum tune temporis haec tantum 
sub Macarii celeberrimi nomine prostaret. Socrates, qui illorum Macariorum virtutes Híst. Eccl. lib. IV 
cap. 23 magnilice extollit, de scriptis silet, quamvis ibidem Evagrii illorum discipuli Opera positive 
recenseat. Nihil ergo sub Macariorum nomine tempore Socratis exstabat scriptum, quod sane diceretam 
praeclara occasione datauon omisisset ; quorum et Apophthegmata illic refert, sicut et Palladius 1. I. 
Audacior sane Graecia ac monachismus recentior, qui erubuisset, si nihil sub Macariorum nomine scri- 
ptum exstitisset. Sub falso igitur S. Macarii Senioris et Aegyptii. quem unicam duntaxat scripsisse 
Epistolam voluit 1. I. Genadius, productae Homiliae spirituales quinquaginta de integritate quae Christia- 
nos decet. Exstant graece et latine Parisiis 1559 in-8, deinde cura Zach. Palthenii Francofurti 4594 in-8, 
denique cum Operibus Gregorii Thaumaturgi Parisii in fol. anno 1622. Quas cum  Caveus, si recte 
sensisset, ceu supposititias nulloqueantiquitatis testimonio fultas proscribere debuisset, ab aliquo forsan 
sequioris saeculi interpolatas dixisse satis habuit. IIlas Petrus Possinus e Soc. J. in Prolegomenis ad 
ThesaurumAscelicum graece et latineimpressum in-4 anno 1684 Tolosae apud Guilielmum Bosch, censet 
pertinere ad Macarium iuniorem Aegyplium eodem tempore illustrem : quae contentio modici momenti 
est, cum uterque et senior el iunior tempore eodem vixerint. Ego ob veterumde his Operibus silentium 
utrique Macario Homilias istas opinor suppositas a monachis graecis ad maiorem Macariorum nominis 
famam. Omisso veterum dehisOperibus silentio dico tum Epistolam illam, dequa loquitur Gennadius, tum 
has Quinquaginta Homilias, dequibus supra egimus, non posse esse Macarii illius Aegyptii, sive senioris, 
sive iunioris, qui seniori synchronus erat atque aetate duntaxat iunior. Rationem optiinam affero Pela- 
gianismum subtilissimum atque purissimum, quo et Epistola et Homiliae plenae sunt, ut attente legenti 
constabit. Erant autem hi tres Macarii mortuiomnes ante Pelagianam ortam haeresim, unde scripta illa 
ad Macarios istos pertinere nullatenus possunt. De Epistola, quae interiit, expressum est Gennadii qui 
legerat testimonium ex libro De viris illustribus cap. 10 his conceptum verbis : « Macarius monachus 
ille Aegyptius,[ Pag. 476]signiset virtutibus clarus, unam tantum ad iuniores professionis suae scripsit 
Epistolam, in qua docet, illum perfecte posse Deo servire, qui conditionem creationis suae cognoscens 
ad omnes semetipsum inclinaverit labores, et luctando atque Dei adversum omne quod in hac vita 
suave est auxilium implorando, adnaturalem quoque pervenienspurilalem, continentiam velut naturae 
debitum munus obtinuerit. * Continentiam enim esse munus naturae debitum, non gratiae, doctrina 
Pelagiana prorsus est oontra Salomonem Sap. VIII, 2 et X, 2, — Apostolum Gal. V, 23 : Fructus autem 


319 | CASIMIRUS OUDINUS 980 


Spirilus est cet. fides, modestia, continentia, castitas. Quod etiam hae Quinquaginta Homiliae ad Maca- 
rium istum, atque alios eiusdem temporis duos nullatenus spectent, his duobus affirmo argumentis: 

Primum. Homiliaeistae nonsunt proprie homiliaead populum habitae, sed tantum farrago quaedam 
ab aliquo archimandrita collecta ac privatim composita, quae interdum quidem homilias continet, inter- 
dum vero Quaestiones variaset Responsiones nullam homiliarum speciem habentes, quas consarcinator 
pro captu, absque connexione simul collegit. Ex inspectione et lectione illarum res constare potest, 
quod non diffitetur Elias du Pin Nov. Biblioth. Scriptt. Eccles. Tom. ll Saec. IV pag. mihi 70. Nam ad 
finem homiliae Vide oratione movel duas Quaestiones de incarnationeJesu Christicum totidem Respon- 
sionibus, quae ad argumentum Orationis nihil faciuot. Homiliae VII et VIII constant quoque variis 
Quaestionibus et Responsionibus. Unde liquet sole clarius non esse Homilias ad populum dictas, sed 
collectaneum Quaestionum, quas ad arohimandritam aliquem monachi accedentes proposuisse finguntur. 
Homilia XII continet Quaestiones et Responsiones vel nullatenus vel parum utiles. Homilia XV nullum 
habet speciale argumentum, sed varias Quaestiones de resurrectioneet concupiscentia continet,quae nul- 
lam inter se connexionem habent. Homilia XXVI continet plures Quaestiones et Responsiones de tenta- 
tionibus diaboli el gratiae effectibus. Homilia XXVII respondet quoque Quaestionibus multis de gratiae 
effectibus. Homilia XXXVII habetur verbotenus inter Opuscula Marci Exercitatoris. Homilia XL tres adhuc 
Quaestiones proponit, quas Responsionibus totidem solvit. Non ergo collectaneum istud Homiliarum 
proprie est, sed farrago variorum indiscriminatim, ut collectori allubuit. 


Secundo. Quisquis istius farraginis auctor, is post ortam Pelagianam haeresim scripsit, quam subtiliter 
et caute docet passim. Quod et agnovit Ellias du Pin 1. L., dum inquit Homilias istas, de quibus agimus, 
eas e conformes quoad doctrinam Epíistolaesub Macarii nomine, quam depingit Gennadiusiulibro deviris 
illustribus cap. 10. ALEpistola ista Pelagiana est, idemque dicendum de Homiliis istis. Nam Homilia XV 
vult concupiscentiam esse quandamignis [Pag. 477]in homine accensi speciem, omnes, ut itadictum sit, 
ipsius partes accendentem, cui resistere potest, si assidue invigilet sibi atque pugnet: Eos autem, qui 
passionibusresistunt,sanctum Spiritum atque Christi gratias recipere.Quod Pelagiannm omnino est, quas 
ante gratiam Christi perceptam concupiscentiae ac passionibus accensis ex naturae viribus resistere valea- 
mus. Hoiilia XVI inquit bominem debere semper timere, eo quod semper tentationibus expositus sit ; 
itaque qui gratiam nondum habent, deberesemper etbonum agere et malum fugere ex motibus natura- 
libus ; qui vero gratiam acceperint, non indigere motibushis naturalibus atque interioribus. Supponit 
ergo, hominem etiam, antequam gratiam habeat, posse et bonum facereet malum fugere ex instinctibus 
naturalibus ; quod Pelagianumest,quasi his naturae laboribus et conatibus gratiam Dei ad nos trahamus. 
Homilia XXVItota quoque Pelagiana est, ut attente legenti constabit, atque ex iis, quae affert 1. I. Elias 
du Pin, cognosci abunde potest. Miror tamen, cur pagina mihi 72 Aethiopem dealbare eonetur intendat- 
que, auctorem hunc nihil aliud velle quat coaciliare gratiae necessitatem eum liberi arbitrii nostri 
oooperatione. Aliud sane vult Pelagianus ille ; initium nempe salutis nostrae esse a nobis per opera 
naturae incipientibus, quibus accedente divina gratia salus iam ad perfectionem adducatur. Undequam- 
vis saepius dicat gratiam esse necessariam vel ad iustitiam perfectam, vel vitam aeternam, ut Homi- 
lia XXIV, vel ad evitandas omnes peccati occasiones, vel ad omnibus tentationibus resistendum, ut Ho- 
milia XXV, nunquam tamen asseruit, illam esse necessariam ad omne et quodiibet in singulari opus bo- 
num, opinatus nempe iuxta Pelagium Pelagianos, initium salutis esse a nobis ex natura opérautibus. 

Convenit maxime hiec auctor quoad doctrinam cum Marco &exvr$ seu Exereitatore, qui olim Macarii 
huius discipulus fuit, nec difflcile fuit, utscripta discipuli magistro postmodum ex quadam maioris aucto- 
ritatis affectatione vel etiam malitia attribuerentur. Plura de his Homiliis seu etiam Quaestionibus nos 
postea in Marco Ascela, cui adiudicandas ob doctrinae et styli similitudinem eensemus. 

Exstant autem hae S. Macarii Aegyptii Homiliae MSS. graece in Bodleiano Oxonii in Anglic. Bibliotheca 
eodice 213 in MSS. Baroccianis. Atque in hoc codice exstant Homiliae LVII, quarum quae in editis 
postrema est, in MS. isto auctior est quam in impressis. 

Eiusdem Homilia LI ad Symeonem Ascetam pag. 202, b : Μαχάριος τοῖς ἀγαπητοῖς. 

Eiusdem Homilia LII in Natali Christi pag. 208 : ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἔργον τῆς ἀληθείας. 

HomiliaLIII delongauimitate et tolerantiain atlliclionibus pag. 2, : ὁ βουλόμενος θεῷ εὐαρεστῆσαι, 

[Pag. 478] Homilia LIV de beneplacito Dei et permissione divina : Πάντα τὰ yevopave, 


Homilia LV contra inanem gloriam captantes in concionibus ad populum pag. 230 : ᾿Ιστέοτ ὅτι 
τινές εἰσι νεώτεροι. 

Homilia LVI de nomine et officio monachi pag. 334, b : Τί ἐστι μονάξων. 

Homilia LVII de variis Spiritus sancti operationibus pag. 238, b : Τὸ πνεῦ μαδπον θέλεε, πνεῖ. 

Quae eandem cum impressis methodum, eandem doctrinam asceticam continent, atque in aliis Homi- 
liarum eiusmodi MSS. exemplaribus non reperiuntur. 


. Adducor autem maxime ut credam has omnes Homilias et Questiones asceticas speetare ad Mavem 





382 GUILIELMUS CAVEUS 284 


nullus veterum mentionem fecit. De his tribus agit Macariis Petrus Possinus in Prolegomenis ad Thesaurum 
Asceticum, Guillelmus Caveus in Hist. Lit. Saec IV ad a. 373 pag. 207, 308 οἱ 212, Acta Eruditorum Lipsiae 


ἃ. 1685 mense Novembri pag. 488 latissime ad 491. 





GUILIELMUS CAVEUS 
DE SS. MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 


[Guilielmi Cave Scriptorum ecclesiasticorum Historis Literaria Ed. Basil. 1744 fol. T. I p. 256-260.] 


MACARIDS senior (1), cognomine Magnus, gente Aegyptius, ex Thebaide provincia oriundus, monachus 
Scetensis, Magni Antonii discipulus, claruit circa a. 373. (Socr. lib. IV cap. 23; Soz. lib. IIl cap. 14; 
Theodoret. lib. IV cap. ?1.]In juventute adhuc constitutus virtutibus ac philosophico et austero vivendi 
genere ita enituit, ut παιδαριογέρων ἃ monachis vocaretur. Ánnos natus quadraginta ad presbyterii 
gradum evectus est, et exactis in solitudine annis sexaginta obiit nonagenarius anno, ut volunt, 391. 
Moribus erat reverendus pariter ac severus erga illos qui ipsum adibant. Miraculis et prophetia clarus 
tot sanavit aegros, tot obsessos a daemonibus liberavit, ut teste Socrate miracula ab eo patrata peculiare 
opus exigerent. De iis fuse agit Palladius Hist. Laus. cap. 19. 

Scripsit Homilias spirituales τ, deintegritate quae decet Christianos, quae ab aliquo forsan sequioris saeculi 
interpolatae exstant gr. Paris. 1539, 8* ; deinde cura Zach. Palthenii Francofurt. 1594 in 89 ; denique cum 
Operibus Gregorii Thaumaturgi Paris. 1622 fol. Ejusetiam sunt Opuscula VII videlicet de Custodia cordis, 
de Perfectione in spiritu, de Oratione, de Patientia, et Discretione, de Elevatione mentis, de Charitate, 
de Libertate mentis. Haec eundem cum Homiliarum auctore parentem habere, idem stylus et dicendi 
character, idem ingenium, eadem dogmata satis arguunt. Opuscula haec graece et latine Z'Àesauro suo 
Ascetico Petrus Possinus Soc. Jes. edidit Tolosae 1684, 49. Tandem omnia Macarii opera, tum Homilias, 
tum Opuscula. ascetica et Apophthegmata collegit et graece simul ac latine edidit, textum graecum 
revidil, versionem emendavit, et excepta ex Palladio et Cassiano adidit Jo. Georg. Pritius Lipsiensis 
Lips. 4698, 8» (2). Sed praeter scripta, quae ei vulgo tribui soleat, habentur graece MSS. in Bibliotheca 
Vindoboaensi sub ejusnomineOpuscula varia, nempe Capita ascetica 170, metaphrasi illustrata a Simeone 
Logotheta ; Cod. theol. 104. Parenaesis ascetica Cod. 140 num. 3, Capita ascetica 400 Cod. 179 num. 8. 
De Custodia cordis Capita30 Cod. 192 num. 15, Capita 1'70 de Perfectione spirituali Cod. 192 num.16. Verum 
haec omnia nihil fere aliud continent quam VII illa Opuscula ascetica, quae in Thesauro sua edidit P. 
Possinus Paris, 168&, quaeque tertio cuidam Macario tribuenda esse ooslendi! ; certe vel nostro, vel 
Macario Alexandrino vindicanda, uti mox ostendemus. 

MACARIUS juuior (3), et Πολετικὸς diotus, domo Alexandrinus, ubi aetate prima bellaria vendendo 
quaestum exercebat, Aatounii diseipulus, alterius Macarii σύγχρονος eique superstes, urbe simul ac arte 
renunciata, in eremum Nitriensem secedens, vitam monasticam amplexus est. [Soerat. 1. IV c. 23; Sozom. 
]. HII c. 14; Theodoret. l. IV c. 21]. Anno aetatis quadragesimo baptismum suscepit, dein presbyter factus 
et archimandrita Nitriensis. Obiit centenarius circa a. 404. Arctioreim vitae maonasticae disciplinam tanto 
studio excoluit, ut ex nimia cutis ariditate pili barbae ei non succreverint. Interim in hoc uno ab altero 
Macario discrepabat, quod hilari fronte ad ipsum advenientes exceperitet lepido sermone oblectarit, ur- 
banitate quadam juniores ad disciplinam monasticam alliciens. Mira de ejus virtutibus, abstinentia, mi- 
raculis patratis et daemonibus abeo fugatis narrat Palladius, qui eo familiariter ntebatur, Hist. Laus. c. 20. 
Quod vero politicus dicebatur, inde factum est, quod non modo in solitadine inter monachos versa- 
retur, sed etév τῇ πόλει, i. e. in urbe Alexandria natus, magnam vitae partem in publica hominumluce trans- 
egit. Fuisse scholaecatecheseev Alexandrinae praefectum testatur Philippus Sidetes. Quod vero eum Petro 
martyri in hoc munere successisse scribit, vereor ut ne illud cum temporis ratione stare possit. Demus 
enim, Petrumscholam unacumepiscopatu ad vitae usque finem tenuisse, quod tamen non constat, neque satis 
probabile videtur, cum certum sit, Petrum maximam episcopatus sui partem sub persecutione et in carcere 


NOTAE. 


(4) Cf. Oudin Tom. I p. 474. Du Pin Hist. eccl. (2) Denuo Lips. 1744. 8. 
Vol. lI p. 55 sqq., Fabr. Bibl. Graec. lib. V cap. 12 (3) Cf. Tillemont Mémoires eccl. Vol VIII ad vit. 
Ἃ Vol. VII p. p [Ed. Harles. Vol. VIII p. 51]; Macar.; Fabr. Bibl. Gr. lib. V eap. 12 $ 3 Vol. VII 
lemont Mémoires eccl. Vol. VIlI ad vit. Macar.; p. 491. [Ed. Harles. 1. I.]; item Bibl. Eccles. ad 
Long. Bibl. sacr. p. 839. Gennad. c. 10. 





38: 


GUILIELNUS CAVEUS 


reumuer,repertum est cadaver jacens et foetidum. Α oc)os Sar ζαᾶς, meis διητχααῖοαν χείπενον χαὶ 


Foetorem perseatiens S. Nacarius nares sibi manu 
obstruxit, dooec tramsivisset. Samiliter fecerunt et 
angeli. kd videns senex dixit illis : An et vos etiam 
asundi foetorem suboletis ? Respoaderunt illi - Xe- 
quaquam; te vero mares oceludentem videpies, 
fecimus et 20s simililer ; nos eaim foetorem mun- 
damum minime sentimus, solom antem animarum 
peecatricum foeterem subolfacimus ; pari modo δὲ 
tm eadaveris istius foetorem aversaris. Dicit illis 
semex: Notum mibi facite, quaeso, utrum in hae 
vita vel post mortem foetidam peccatorum animam 
sentiatis? Fi quomodo inter peccatorum animas 
illas, quae in Dominum crediderunt, ab impiis non 
ezedentibas dignoscalis ? Id mihi dicite, si gratiam 
apud vos coasecalus foerim. Dixerunt an geli: 
Ausculita, electe Dei Macari. Peccatrix anima dum 
adhme in corpore manet, malarum actionum foe- 
torem emittit quendam, post mortem vero majo- 
rem muito. Actiones enim suae animam manifesie 
prementes,tenebrasilli nigramque inducunt dicam. 
Anima enim ex natura sua lucida el pura est, im- 
mortalis quippe lacis spiramen ; in corpore autem 
posita, si illod bene non gubernet, a peccato quo- 
dammodo polluitur, ista quidem magis, illa vero 
winas. Quomodo autem animae e corporibus tam 
fidelium quam infidelium liberantur, audi, et ter- 
restria seu vulgaria coelestibus omnino minora 
esse putes, Macari. Quemadmodum enim a terreno 
rege miséisa tellitesad apprehendendum aliquemsu- 
pervenienfes vel invitum constringuni; iste vero 
timore tremit, ipsamque militum ad iter vi tra- 
hentium praesentiam exhorrescit: pari modo, eum 
mittuntur angeli animam seu justi «eu injusti ac- 
cepturi, timore tremit ista,ipsamque terribilíum et 
inclementium angelorum praesentiam erhorrescit. 
Tunc facile enim sentit anima inanem esse, debi- 
Jem ac inutilem omnino divitiarum, eoguatorum, 
atqueamicorum copiam ; adstantiumlachrymas aec 
haenias videt: ipsa. fero ne verbum mutire 
potest, cum nunquam antea eiusmodi evocationem 
experta fuerit ; quin etinfinitam vitae longitudinem, 
diversamque vitae instituendae rationem metuit. 
Contristatur etiam praesentium, quorum [Pag. 
259]estin potestate, angelorum inclementia. Om- 
nibus quin etiam compatitur, ipsique corporis in- 
fortunio. Hujusce separationem dolet, ab eo quippe, 
cui jamdiu consuevit, disjuncta, cum unicam ac 
solam consolationem, quae ex propria exoritur 
conseientia, habere non possit, nisi bonas actiones 
coluisse sibi conscia fuerit. Talis anima etiam ante- 
quam sistatur judici, a conscientia sua indesinen- 
ter judicatur. Dicit iterum abbas Macarius : Itane 
vero? Domini mei, id mihi etiam explicatum detis 
oro. Quandoquidem ex patribus traditum est, ter- 


ἦζον - zmi mt25ecéem9; 5 Syuc Maxusto; τῆς δυσ- 
wlim. τυνέχλειδε πετὰ τῆς ἰδίας χειρὸς τοὺς ἑαυτοῦ 
mux-$s. ἕως οὖ zusiibe»- ἐξιίχταν δὲ xai οἱ dy- 
gU οὗτως XXi ἔων 6 γέρων εἴκε» αὐτοῖς - χαὶ ὑμεῖς 
οὕτως " ὁσγεαίνατθε τὶ» δυτωδια» τοῦ χόσμου ; οἱ δὲ 
ew οὐχὶ, ἀλλὰ τε ἔδοντες ἐποιξσαμε» χαὶ ἡμεῖς 
οὕτως - ἔαεῖ, γὰρ τῆς δυσωδίας τοῦ χόσμου οὐχ 
αἰσϑανόμαδα, ἀλλὰ τῆς ὀξοιενίας τῶν ψυχῶν τῶν 
&uas-w)ee éeperxécióa μᾶνον, ἂν τούκον σὺ riv 
δυσωδία» τοῦ φυκσεααίου τούτου ἀποστρέφῃ. χαὶ ὁ 
γέρω» λέγει αὐτοῖς ^ γνιωρίεατί μοι, παραχαλῶ, τοῦτον 

τῆς aptat jexác- &aascehs» i» τῇ δωᾷ ταύτῃ 
αἰσϑεοσδε, ξ μετὰ θάνατον ; χαὶ πῶς τὰς ψυχὰς τῶν 
ἀμαρτωλών, πῶς δὲ τῷ χυρίῳ πκεκιστέυχότων, τῶν 
B ἰσιδώ», τῶν mà πεκιστευκότων [δηέρετε (1)] ; εἴπατε 
net, εἰ £203» χάρι» ἐνώπιον ὑμῶν" χαὶ οἱ ἄγγελοι 
εἶπον - ἄχουσον, ἐχλεκτὶ τοῦ Θεοῦ Μαχάρει “ ὃ ἁμαρ- 
τωλὸς ᾧνχὰ καὶ ἔτι οὖσα ὦ» τῶ σώματι τὸν τῶν χα- 
κῶν xselsu (judi ἀκοδέδωσι, μετὰ ds θάνατον πολὺ 
πλέον " τῶν γὰρ κροξεοων φανερῶς ἐπιχειμένων αὐτῇ 
σχοτοῦσι χαὶ μέλανιαν düxg» αὐτῇ περισήπουσι" ἡ 
γὰρ ψυχὴ πκαϑ᾽ ἑαυτὴν φωτεινὴ χαὶ χαθαρά ἔστιν, ὡς 
τοῦ ἀθανάτου φωτὸς ἐμφύσημα " ἀλλὰ ἐν τῷ σώματι 
γινοκένς, χαὶ μὴ χαλῶς αὐτὸ χυδερνῶσα, μολύνεται 
χατὰ πέρος ix τὸς ἁμαρτίας, à μὲν πλέον͵ ὃ δὲ ἔλατ- 
τον "τὸ δὲ πῶς αἱ ψυχαὶ ix τῶν σωμάτων λαμβάνον- 
ται πιστῶν τε χαὶ ἀπίστων, ἄχουσον, xai πάντων ἐπί- 
Tus ἢ χοινὰ ἐλαχίστων (3) τῶν ἐπουρανίων νόμιξε 
εἶναι, Mexsaus - ὥσπερ γὰρ ἐκ τοῦ ἐκιγείου βασιλέως 
ἀποστελλόμενοι στρατιῶται ἐπὶ τῷ παραστῦσαί τινα, 
ἔλθόντε; συνέχουσιν αὐτὸν χαὶ μὲ θέλοντα - ὁ δὲ 
πκαταπτήσσει μὲν τῷ φύδῳ, τρόψει dt xal rà» παρου- 
σίαν τῶν ἀσυμπαθως πρὸς τὴν ὁδοιπορίαν ἑλχόντων - 
οὕτω x«i ὅταν ἀποσταλῶσιν ἄγγελοι παραλαδεῖν τὴν 
ψυχὰν, εἴτε δικαίου. εἴτε ἁμαρτωλοῦ, χαταπτήτσει τῷ 
γόδω, καὶ τρέμοι τὴν ιπερουσίαν τῶν φοδερῶν ταὶ 
ἀποτόμων ἀγγέλων - παθυρᾷ γὰρ τότε ὁ ψυχὴ ἄπορον 
χαὶ ἀσθενῇ χαὶ ἀνωφολῇ πεντοθεν cj» τοῦ πλούτου 
παὶ συγγενῶν xxi pÜam παρυναίαν, τὰ δάχρυα xai 
τοὺς Üpzveuc τῶν περιεστώτων» αἰσθάνεται, xot λαλῇ- 
σαι ὃ ἀφιέναι φωνὴν οὐ ϑύναται, μηδέποτε πειρα- 
σθεῖσα τοιαύτῃ πλύσει; δέδοικε δὲ χαὶ τὸ ἄπειρον τῆς 
ὁδοῦ χαὶ τὲν ἐναλλαγὴν τᾶς διαγωγῷς - συνέχεται δὲ 
χαὶ τὸ τῶν ὁρωμένων ἀρχόντων ἀσυμπαθεία " προσ- 
κάσχει δὶ χαὶ πρὸς πάντας (3), xal τῇ τοῦ σώματος 
συμδιώσει ^ καὶ θρηνεῖ τὴν τούτου ἀπόξευξιν, ὡς τού- 
του ἔν συνηθείᾳ χωριξομένῃη ^ μέαν xai μόνην παρα. 
μυθίαν μὴ δυναμένη ἔχειν ἐκ τοῦ οἰχείου συνειδότος ' 
εἰ μὴ ἐὰν χαλῶν ἔργων πρᾷξι» ἑαυτῷ σύνοιδεν" ἡ 
τοιαύτῃ ψυχὴ x«i πρὸ τῆς ἀποφάσεως τοῦ χριστοῦ 
ἀπὸ τοῦ συνειδότος ἀδιαλείπτως χρίνεται * xoi ὁ ἀδδᾶς 
Μαχάριος λέγει παλιν» " τί οὖν ; χύριοξ μον, δέομαι 
ὑμῶν, xxi τοῦτο ἑρμηνεύσατε ^ ἐπειδὴ ἐκ τῶν πατίέ- 


pe» παραδέδοται iv τῷ γ' ἡμέρᾳ xai τῷ θ᾽ xai τῇ 


NOTAE. 


(1) Vox haec in MS. D di legi potest. Forte le- 
gendum διαχρίνεσθε, [Leg. διαιρεῖτε, Eprron.] 
(2) Forte legendum πάντως ἐπίγεια καὶ κοινὰ 


ἐλάττονα vel ἐλαχιστότερα. 
(3) Lege πρὸς κάντα. 





389 DE SS. MACARIIS AEGYPTIO ET ALEXANDRINO. 390 
μ᾽ προσφέρεσθαι τῷ Θεῷ ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ προσφορὰν Α tia et nona et quadragesima die oblationem pro 


ὑπὲρ τοῦ τελευτήσαντος, τί τὸ ὄφελος ἔχ τούτου τῇ 
μεταστάσει (Δ) ψυχῇ γίνεται ; χαὶ ὁ ἄγγελος ἔφη " 
οὐδὲν ἀχέρως (3) οὐδὲ ἀνωφελῶς ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ αὖ- 
τοῦ συνεχώρησεν ὁ Θεὸς γίνεσθαι, ἀλλὰ τὰ ἐπουράνια 
xal τὰ ἐπίγεια αὐτοῦ μυστήρια ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ αὖ- 
τοῦ συνεχώρησεν ὃ Θεὸς γίγνεσθαι χαὶ ἐχέλευσε 
τελεῖσθαι " ἐν γὰρ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ γιγνομένης προσφο, 
ρᾶς 1» τῇ ἐχχλησίᾳ, παραμυθίαν τῆς θλίψεως, d 
ἀπεχωρίσθη τοῦ σώματος, δέχεται ἡ ψυχὴ μὲν θα- 
νοῦσα παρὰ τοῦ συνέχοντος αὐτὴν ἀγγέλον, ὅτι εὐλό" 
γησις χαὶ προσφορὰ ὑπὲρ αὐτῆς ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ τοῦ 
Θεοῦ προσχεχόμισται, xal εὔελπις γίνεται ἐν τούτω " 
τὰς γὰρ δύο ἡμέρας συγχωρεῖται ἡ ψυχὴ ἅμα τοῖς 
συνοῦσιν αὐτῇ ἀγγᾶλοις πορεύεσθαι, ἔνθα βούλεται, 
ἐπὶ τῆς γῆς " ἢ οὖν φιλοσώμάτος ψυχὴ ἀπέρχεται 
πότε μὲν περὶ τὸν οἶχον, ἕνθα ἀπεξεύχθη, ποτὲ δὲ 
περὶ τὸ μνημα, ὅπου χατετέθη τὸ σῶμα, χαὶ οὕτως 
ἐχτελεῖ τὰς δύο ἡμέρας ξητοῦσα ὥσπερ ὄρνεον (6) 
τὸν νοσιὰν (7) αὐτῆς * ἡ δὲ ἐνάρετος ψυχὴ ἀπέρχεται 
εἰς τόπους, ὅπου εἶχε συνήθειαν ἐργάξεσθαι τὴν δι- 
χαιοσύνην * τῇ δὲ τρίτῃ ἡμέρᾳ [ἀνυτοῦσθαι (8)] 
χελεύει πάσῃ ψυχῇ Χριστιανῶν εἰς οὐρανοὺς ἐχ νε- 
χρῶν ἀναστὰς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ Χριστὸς ὁ πάντων 
Θεός, χατὰ μίμησιν τῆς αὐτοῦ ἀναστάσεως, εἰς 
προσχύνησιν τοῦ Θιοῦ τῶν ἀπάντων * χαλῶς οὖν 
χατέχει ἡ ἐχχλησία τῇ τρίτη ἡμέρᾳ προσφορὰν χαὶ 
εὐχὴν ποιεῖσθαι ὑπὲρ τῆς ψυχῆς " μετὰ οὖν τὸ προσ- 
παύνησει (9) τὸν Θεὸν γίνεται χέλευσις παρ᾽ αὐτοῦ, 
ὥστε ἐπιδειχθῆναι αὐτῇ τὰς διαφόρους χαὶ τερπνὰς 


Β 


mortuo in ecclesia Deo reddi, quid utilitatis exinde 
animae in exitu redundat ? Dixit angelus : Nil 
inopportune neque inutiliter in ecclesia sua fieri 
concessit Deus, coelestia vero et terrena ipsius 
mysteria in ecclesia sua fieri concessit Deus et ce- 
lebrari jussit. Tertio enim die facta in ecclesia 
oblationelevamen doloris, quem a corporeseparata 
subiit, ab angelo ipsam apprehendenteaccipitanima 
defuncta, quoniam gratiarum actio et oblatio pro 
ipsa in ecclesia Dei apparata est , et exinde bonam 
spem concipit anima. Per duos enim dies permit- 
titur animae, ab angelis sui satellitibus stipatae, in 
terra, ubicunque velit, obambulare. Quae corporis 
igitur amori mancipata est anima, aliquando do- 
mum, ἃ qua separata est, cireumvagatur, non- 
nunquam sepulchrum, in quo reconditum est cor- 
pus ; et ad hune modum biduum exigit, porius ad 
instar cadaver suum quaerens. Pia vero anuma ad 
locos, in quibus justitiam operari consuevit, abit. 
Tertio autem die omnes Christianorum animas ad 
coelos adduci jubet, qui die tertio e mortuis re- 
surrexit, Christus omnium Deus, ut resurrectionem 
ipsiusimitatae Deumomnium creaturarum adorent. 
Bene igitur morem istum retinet ecclesia, ut obla- 
tionem et orationem die tertio pro anima faciat. 
Post adoratum igitur Deum ab illo mandatur, ut 
diversa amoenaque sanctorum habitacula et para- 
disi pulchritudo animae ostendantur. Ista omnia 
perdiscit anima sex integris diebus Deum omnium 


σχηνὰς τῶν ἀγίων χαὶ τὴν τοῦ παραδείσου ὡραιότητα * (; conditorem admirans et collaudans. Illa omnia vi- 


xai ταῦτα πάντα χαταμανθάνει b ψυχὴ t ἡμέραις 
θαυμάξουσα χαὶ δοξάξουσα τὸν εὐτρεπιστὴν τούτων 
Θεόν * xai ταῦτα καντᾶ θεωροῦσα ἃ ψυχὴ μεταδάλ- 


λεται xai ἐπιλανθάνεται τῆς θλίψεως, ἧσπερ εἶχεν 


ἐν τῷ σώματι οὖσα " ἐὰν δέ ἐστι ἐν ἁμαρτίαις ὑπεύθυ- 
νος, θεωροῦσα τὰ; ἀπολαύσεις τῶν ἁγίων doyerot 
λυπεῖσθαι xai χαταγινώσχειν ἑαυτὴν, λέγουσα * Οἱ 
μοι, πῶς ἐματαιώθην ἐν τῷ χόσμῳ ἐχείνῳ, ἐν ταῖς 
ἐπιθυμίαις τοῦ βίου ἀσχοληθεῖσα " τὸ πλεῖστον τοῦ 
βίου ἐδακίσησα ἐν ἁμελειά, xat οὐχ ἐδούλξέυσα τῷ Θεῷ 
x&r& τὸ πρέπον, ὅπως χἀγὼ ἠξιώθην τῆς χάριτος 
χαὶ τῆς δόξης ταύτης * οἱ got τῇ ἀθλίᾳ, ért μοι συμ- 
δαλλονται αἱ φροντίδες xak ὁ ἄχερος (10) περισπασμὸς 
ὃν εἶχον ἐν τῷ χόσμῳ * ποῦ δέ μοι χρησιμεύ- 
ουσι &i ἀμπελῶνες, οὖς ἐφύτευσα, xai οἱ ἐλαιῶνες ; 
ποίαν δέ μοι ὠφελείαν παρέξεται, ὃν ἐχτησάμην 
ἀγρόν ; τί δέ μοι ὠφελεῖ τὸ [ἐθνοῦ] ἔχεϊζ χρυσίον ; 
ποῖον δέ μοι ὄφεδος παρέχει ὁ πλοῦτος ἐκεῖσε ; τέ δέ 
μοι ὄνησι πᾶν τερπνὸν τοῦ βίου xal τοῦ χάσμον 
ἐχείνου ; oi μοι, εἰς μάτην ἐχοπίασα * οἷ μοι, ὅτι 
ἀφρόνως ἐθίωσα * oi μοι, τὴν ἔν ὀλίγῳ καιρῷ δόξαν 
ἠγάπησα, τὸν αἰωνίαν πτωχίαν ἐχτησάμην * oi μοι 


dens anima derepente mutatur et doloris sui, 
quem in corpore posita patiebatur, obliviscitur. Sin 
vero peecatis obnoxia sit, cum sanctorum volupta- 
tes videt, contristari seipsamque condemnare inci- 
pit hujusmodi fere verbis usa : Hei mihi ! quanta 
in illo mundo laboravi stultitia, in cupiditatibus 
vitae occupata. Maximam vitae partem oscitanter 
decoxi, neque Deo, uti par erat, servivi, ut et ipsa 
gratiam gloriamque istam consequerer. Vae mihi 
miserae ; adhuc animo meo insident curae et [Pag. 
260] intempestiva sollicitudo, quibus illo in mundo 
distinebar. Quid mihi jam prosunt vineta, quae 
plantavi, et oliveta ? qualem vero mihi utilitatem 
conferet, quem possedi, ager ? Quid demum hic 
mihi proderit auri pondus? aut quale mihi commo- 
dum hoc in loco dabunt divitiae ? Aut quamnam 
mihi utilitatem afferunt omnes vitae et mundi illius 
jucunditates ? Hei mihi! frustra laboravi; hei mihi! 
quod stulte vixerim. Hei mihi ! exigui temporis 
gloriam amavi, aeternam paupertatem obtinui. Hei 
mihi ! quid passa sum ? Vae mihi ! quomodo obte. 
nebrata sum? Nonnovi sane. Vae mihi! Nullus mihi 


NOTAE. 


(4) Lege ἐν τῇ μεταστάσει [f “μεταστάσῃ. Eprr.] 
5) Lege &zx«ípo«. 
6) Forsan ὅρμον. 
(7) Forsan νοσσιάν. Si legas ὄρνεον τὴν νοσσιάν, 
nidum 


vertas sicut avis quaerens. 


(8) Vox haec in MS. vix legi potest; forsan 
ἀνοροῦσθαι legenda est. [Leg ἀνυψοῦσθαι EbtTOR, 

9) Lege προσχυνῆσαι. 

10) Lege «x «tpos. 


391 


i0. ALBERT. FABRICIUS 


39 


auxilium ferre potest, ut et ego etiam misera Do- A τί πέπονθα ; οὐαί pot πῶς ἐσχοτίσθην ; οὐχ οἶδα * 


minigloriam consequar. Postquam totum justorum 
gaudium sex diebus anima inspectaverit, rursus ad 
angelis ad adorandum Deum adducitur. Bene igitur 
ecclesia die nona liturgias pro defuncto offert et 
oblationem celebrat. Post secundam autem adora- 
tionem rursus ab omnium rerum Domino manda- 
tur, utin infernum deducatur anima, et poenarum 
loca ibi posita, diversaque inferorum claustra, el 
diversae illi ostendantur impiorum poenae, quibus 
assidentes peccatorum animae assiduo lugent ac 
dentes stridunt. Per hasce poenarum diversitates 
cireumfertur anima dies triginta, contremiscens, 
neet ipsa forsitan in illo locoincarcerari condemne- 
tur. Die quadragesimo sursum iterum ad adoran- 
dum Deum reducitur; et tunc secundum opera 
illius locum illi, ubi in aeternum asservetur, indi- 
cit judex. Bene igitur in ecclesia celebratur in 
defunctorum et baptizatorum memoriam. De ani- 
mabus vero, quae sacrum baptisma nunquam rece- 
perunt, res sese pari modo non habet, sed in eo 
casu angeli inclementes animas non baptizatas e 
corpore accipiunt, verberantes illas et dicentes : 
Adesdum, impia anima ; quis Dominus tuus om- 
niumque Deus, quem scire noluisti, in mundo se- 
eura degens ? Nunc vero eum agnosce aeternis 
addicta poenis. Dein ad primum usque coelum illam 
addueentes, eam sistunt, illique e longinquo os- 
tenduntangelorum omniumque coelestium potesta- 
tum glori&m dicentes : Istorum omnium Dominus 
est Jesus Christus Dei vivi filius, quem agnoscere 
et adorare noluisti. Apage abhinc vero ad tui simi- 
les impios eorumque principem diabolum abducta 
inaeternum ignem apparatum diabolo atqueangelis 
ejus, quos in vivis adhuc posita tanquam Deos ad- 
orasti. Postquam ista dixissent angeli, servum Dei 
Macarium amplexi e conspectu nostro evanuerunt. 
Nos vero gloriam reddamus Patri et Filio et Spiri- 
tui sancto nunc et in saecula saeculorum. Amen 
»oyro ἀφ᾽ ἡμῶν * 'Ipet; δὲ δόξαν ἀναπέμψωμεν τῷ 
ἀεὶ xal εἰς τοὺς αἰωνας τῶν αἰώνων * ἀμήν. 


ΝΟΤΑΕ. 


(0 v) Lege ἡμέρας. 
13) Vox forte corrupta. [Leg. ἀπηνῶς. EpiT.] 


οὐαί μοι, οὐδεὶς δυνήσεται νῦν βοηθῆσαί μοι, ὅπως 
χἀγὼ ἡ ἀθλία τύχω τῆς δόξης τοῦ χυρίου " μετὰ δὲ 
τὸ θεωρῆσαι πᾶσαν τὴν χαρὰν τῶν διχαίων ἐν ταῖς 
ἐξ ἡμέραις, πάλιν ἀναφέρεται ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς 
προσχύνησιν τοῦ Θεοῦ * χαλῶς οὖν προσφέρει ἐν τῇ O' 
ἡμέρα λειτουργίας x«l προσφορὰν ἱχτελοῦσα ὑπὲρ 
τοῦ τελευτήσαντος " μετὰ δὲ τὴν δευτέραν προσχύ- 
νησιν πάλιν γίνεται χέλευσις παρὰ τοῦ πάντων δεσπό- 
του, χαταγαγεῖν αὐτὴν ἐν τῷ ἄδῃ xai δεῖξαι αὐτῇ τὰ 
ἐχεῖσε χογαστήρια χαὶ διάφορα ταμία τοῦ δον, καὶ 
τὰς τῶν ἀσεθῶν διαφόρους χολάσεις, εἰς ἃς παρακχα- 
θεζόμεναι αἱ ψυχαὶ τῶν ἁμαρτωλῶν διηνεχῶς θρη- 
νοῦσι xal βρύχουσι τοὺς ὀδόντας * καὶ ἐν ταῖς τοιαύ-- 
T&ig διαφοραῖς τῶν χολάσεων περιφέρεται ἡ ψυχὴ 
ἡμέρᾳ (11-12) λ' τρέμονσα, μήπως ἄρα x«i αὐτὴ ἐν τῷ 
τοιούτω τόπῳ κχαταχριθῇ φυλάττεσθαι * χαὶ τῇ μ᾽ 
ἥμερᾳ ἀναφέρεται πάλιν προσχυνῆσαι τῷ xupio, xci 
τότε λοιπὸν πρὸς τὰ ἔργα αὐτῆς χελεύει ὁ χριτὴς 
τὸν τόπον τῆς παραφυλαχᾷς * χαλῶς ἐχτελεῖται ἐν τῇ 
ἐχχλησία ταῖς μνείαις τῶν μεθισταμένων χαὶ πεφω- 
τισμένων * ἐπὶ δὲ τῶν ψυχῶν τῶν μὴ ἐχουσῶν βάπτι- 
σμα τὸ ἅγιον, οὐχ οὕτως * ἀλλὰ [ἀπονοῖς (13)] ἄγγε- 
λοι ἀπότομοι (14) λαμδάνουσι τὰς ἀφωτίστους ψυχὰς 
ἀπὸ τοῦ σώματος, τύπτοντες x«l λέγοντες * δεῦρο, 
ἀσεδὴς jux, τίς ὁ δεσπότης σὸν καὶ πάντων χύριος, 
ὃν οὐχ ἐθέλησας γνῶναι, ἔν ἀνέσει διάγουσα ἐν τῷ 
χόσμῳ ; νῦν γνῶθι τιμωρουμένη αἰωνίως * xal u£ypt 
τοῦ πρώτου οὐρανοῦ ἀνάγοντες ἱστᾶσι χαὶ δειχνῦ- 
σιν αὐτῇ ἐχ μήχοθεν τὴν δόξαν τῶν ἀγγέλων χαὶ 
οὐρανίων δυνάμεων, λέγοντες * τού- 
χύριός ἐστιν Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ υἱὸς 
τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ὃν οὐχ ἠθέλησας γνῶναι χαὶ 
προσχυνῆσαι * ἀλλ' ἀπαχθεῖσα πρὸς τοὺς ὁμοίους 
ἀσεθεῖς χαὶ τὸν τούτων ἄρχοντα τὸν δικόολον εἰς τὸ 
πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διάθόλῳ καὶ 
τοῖς ἀγγῶλοοις αὐτοῦ, οὖς i» τῷ βίῳ σον ὡς θεοὺς 
προσεχύνησας * ταῦτα εἰκόντεϊ οὗ ἄγγελοι xai ἀσπα- 
σάμενοι τὸν δοῦλον τοῦ Θευῦ Μμκαριον, ἀφανεὶς ἐγέ- 
πατρὶ xal τῷ νῷ καὶ τῷ ἁγίῳ πνεύματι νῦν xoci 


πάντων τῶν 


τῶν ἁπάντων 


e 


(1&) Forsam legendunt ἀλλὰ ἄγγελοι ἀπηνεῖς 


x«i ἀπότομοι. 


ΞΞΞΞΞΞΟΞ ΞΘ ἘΞ M Á—Ó—— Á————————————M—ÓPP—— ee p geÜ—À—— HU à 


IOANNES ALBERTUS FABRICIUS 


SS. MACARIORUM AEGYPTII ET ALEXANDRINI VITIS ET SCRIPTIS 
Cum notis Gottlieb. Ghristophori Harles. 
[1ο. Alb. Fabricii Biblotheca Graeca sive notitia scri ptorum veterum graecorum. Editio nova cur& Gottl. Christoph. 


Harles. Hamb. 1 


02, 49 Vol. VIII p. 361—3690.] 


— 


4 Macarius Magnus, Aegyptius monachus et presbyter, S. Antonii discipulus (1), magister Evagrii Pon- 
tici, obiit in deserto Socithi, inquo ab a. C. 324 versatus est, nonagenarius circa a. C. 391. De quo Socra- 


NOTAE. 
(4) Cf. Lambec. Comm. T. VIII pag. 722 sqq. Haar, 





395 IO. ALBERT. FABRICIUS 396 


MSS. (Pag. 363] Macarii Aegyptii Homiliae in aliis bibliothecis, ut Leidensi et ex Is. Vossii supellectile 
(Pag. 364] et Venetiis inter libros Julii Justiniani, procuratoris S. Marci, sed quos eo defuncto in manus 
ignotas devenisse testatur Mon/fauconus in Diario Italico p. 433 sq. 

Opuscula septem. Ascetica 1. περὶ φυλακῆς καρδίας de custodia cordis 11. περὶ τελειότητος ἐν πνεύματι, 
de perfeclione in spiritu 11. περὶ προσευχῆς de oratione IV. περὶ ὑπομονῆς χαὶ διαχρίσεως, de patientia et 
discretione V. περὶ ὑψώσεως τοῦ νοός, de elevatione mentis Vl. περὶ ἀγάπης, de caritate VII. περὶ ἐλευθερίας 
νοός, de libertate mentis. Haec una cum Apophthegmatis quibusdam Macarii p. 334 ex cod. Francisci Tur- 
riani primus edidit et latinam versionem suam addidit Petrus PossinusS. ). in Thesauro ascetico (6) Paris. 
1684, 49. Deinde graece et latine una cum Macarii Homiliis recudi curavit, aliaque Apophthegmata a Jo. 
Baptista Cotelerio (7) pridem vulgata, et quae de Macario Hieronymus, Palladius et Cassianus, subiunxit 
laudatus D. Jo. Georgius Prittus Lips. 1699, 89 (8). Germanice vertit edita a Possino Opuscula et Apoph- 

NOTAE. 
nachos ; denique Nr. MMMDLXXI Macarii itinera- A Coislin. in codd. XXXVII, CXVII, CXXII, CCXXXII 


ríum usque ad paradisum terrestrem seu de vita 
et consuetudine eius per Theophilum, Sergium et 
Chiinum monachos. Secundum Vol. ll catalogi in- 
ter codd. Eccl. eathedr. Sarísburtensis Nv. MXLII 
Macarii epistolae ; inter codd. Vossianos Nr. MMCIL 
Macarii Homiliae, [in cat. bibl. Leidens. p. 395 Nr. 
LXVII inter codd. Voss. sic citantur : Macarit Ae- 

i£ Homiliae de perfectione christiana numero 

περὶ τῶν ἀποιχομένων h. e. morluorum ; τοῦ 
αὐτοῦ UAE Dublini inter codd. Narcissi 
archiep. Nr. MCCLIV liber theologic. (forsan Maca- 
rii, iudice confectore cat.) directiones complectens 
et preces ohristianas. Mediolan: in Bibl. Ambros. 
Macarii cuiusdam monachi Epistola ad Macarium ; 
item Macarii abbatis dialogus de baptismo, et Ma- 
carii martyris vita ac miracula, nec non Macarii 
martyris et sociorum vita, teste Monifauc. in Bibl. 
Biblioth. MSS. Tom. I p. $01 B. C. E. Rodem teste 
sunt in codd. Vatican. Macarii abbatis sermones ad 
monachos ; ad filios Dei ; epistola ; et Macarii 
Aegyptii Homiliae in IV codd. (Tom. 1 p. 67 C.) ; 
Florentiae in Bibl. Camaldulensium b. Mariae etc. 
Macarii Aegyptii abbatis epistola (ib. p. 413 C, et 
iterum p. &30 D, ubi epistolae in illo cod. inesse 
dicuntur) ; inter codd. monasterii S. Audoeni Ao- 
thomagensis Macarti epist. ad monachos (ib. Il p. 
1238 D) ; Venetiis in Bibl. Marc. Maoarii monachi 
flores ex diversis auctoribus (ib. Ip. 474 B, sed in 
catal. codd. gr. Marc. desideratur illus indicium) ; 
inter codd. Escorial. Hisp. Macarii aliorumque Pa- 
trum praeceptiones monach. (ib. I p. 621 C. ; in 
catal. Pilier. etc. deest illius cod. notitia) ; in Bibl. 
Basileensi Macariisermo contra Arianos (ib. I p.613 
C.). Venetiis in Bibl. S. Michaelis prope Marian. 
Macarii excerpta in Evangel. S. Matthaei in catena 
gr. teste Mittarellioin cat. codd. illius Bibl. p. 698. 
Attamen comment. ac fragmm. in catenis Patrum 


ad Macar. Chrysocephalum saepe pertinere videntur. C 


Taurini in cod. LXXX gallico ep. Macarii ad mona- 
chos, v. cat. codd. Taurin. Vol. Il p. 482. Parisiis 
in Bibl. publ. sunt secundum cat. codd. Tom. {Π| 
in tribus codd. Mac. sermo ad monachos latine (v. 
indic.), graece autem secundum Tom. II Macarti. 
Aegyptii Homiliae L in codd. DLXXXVII, MCLVII 
et duae in cod. MCCCLXXII Nr. 36 et 37 ; Macarii 
cum angelo colloquium in cod. CMXXIX Nr. 12 ; 
capita asceticainepitomen redactaincod. CMXVIII 
Nr. 2 etin cod. MDXCVIII Nr 6, in cat. p. 370 sic 
citantur : Macarii abbatis capita ascetica sive addi- 
tamenta ad librum I Patrum ; Opusc. de anima in 
cod. MMDCXV Nr. 2? ex cod. quodam vet. anglica- 
no a Baluzio a. 1584 descripto ; epistola Macarii 
abbatis ad Esaiam abbatem in codd. CMXVI, et al- 
in cod. CMLXXV. In eadem Bibl. inter codd. Sy- 
ríac. in cod. CXLV Nr. 5 sententiae selectae e ser- 
monibus Maoearit magni et aliorum, et Nr. 7 Mac. 


Sermones IV et Opusc. quaedam ascetica. In pluri- D animadversionumin aliquot Opuscula 
I 


bus codd. Bibl. Coislinianae nomen, loca scriptaque 
Macariorum occurrunt, notante Montfauc. in Bibl. 


in collectionib. locorum etc. (p. 111. 191. ex eius 
vita 198. 294.) ; inter scholia ad Io. Climaci scal- 
am (p. 306) ; in cod. CCLXXXII ex Historia 
Lausiaca vita trium Macariorum, n. tuntoris Aegy- 
ptit et politici utpole diversorum, memoratur (p. 
399) ; in cod. LXXXIII in historia monachorum 
Aegyptiorum, Hieronymo perperam adscripto, duo- 
rum Macariorum vitae, n. Aegyptii et πολιτικοῦ, de- 
scribuntur (p. 138 sq.) ; in cod. CXCIII ex Macario 
Scetiotl3 quaedam (ib. 246). In Bibl. Laurent. Medic. 
Florentiae citantur Macarii loca in expositione sa- 
eror. praeceptorum in cod. IV plut. 6, etcod. XXVI 

lut. 9 (Bandin. cat. codd. gr. Tom. I p. 99 et 

36) ; in collect. capp. asceticorum cod. XXX] plut. 
40 (Bandin. I. I. p. 495) ; vita Macarii in cod. IV 
plut. 6 (Bandin. 1 p. 100). Taurini in Bibl. Regia 
cod. CXCV ex S. Macario de perfectione spirituali 
capitula L. v. cat. codd. gr. Taurin. p. 996. Vindo- 


B bonae in Bibl. Caesar. ia cod. XLII Macarius abbas 


Aegyptius citatur in catena Patrum in Lucam, do- 
cente Lambecio in Comment. Tom. III p. 166 ; in 
cod. LXXVI Nr. 12 Macarii precatio, v. Lambec. 
ib. p. 379; in cod. CLVI Nr. 8 Macarii capp. asce- 
tica centum, is vocatur in hoc cod. Mac. magnus, 
quaedam de eo (Pag. 364] tradit et plures de duo- 
bus Macariis laudat scriptores Lambec. Tom. IV p. 
325 sqq. ; in cod. CLXXIX Nr. 3 Macarii abbatis 

araenesis, in collect. Opusculor. asceticorum, et 
in cod. CLXXXVII Nr. 7 eiusdem narrationes qua- 
rum visionum suarum de sanctis angelis (Lambec. 
Tom. IV p. 418 sqq. et p. 42) add. Kollar. ad 
Lambecii comm. Tom. Ip. 771 ex oatal. italico etc., 
in cod. Naniano Venet. CXIII tribuitur id Opusc. 
de suis visionibus eto. M ἕο, v. catal. 
codd. gr. Nan. p. 230. ín cod. C Nr. ! cita. 
tur Macarius in Io. patriarehae Antiocheni ec- 
logis asceticis (Lambec. Tom. V p. 222 sqq. cum 
nota Kollarii). HaARL. 

6) Alia, quae in Thesauro illo ascetico continen- 
tur, refert D. Thomas lttigius libro de Bibliothecis et 
catenis Patrum b 360 sq. Vide et Acta erudito- 
rum a. 1685 p. 488 sqq FasB. Et decodd. v. ad 
notam superiorem HaRL. 

7) Tom. IMon. Ecocl.Graec. Paris.1677,&* p.524 s. 

8) Inscriptio est : Macarii etc. Opuscula non- 
nulla et Apophthegmata Io. Georg . Pritius collegit, 
revidit, latinam versionem studiose emendavit, in. 
dicibusque adiectis edidit Lips. ap. her. Grossii 
1699, 89. Haec et superior Homiliarum editio, ut 
utraque coniunctim denuoque typis repetita videre- 
tur, novam accepit epigraphen Macarii Homiliae et 
Opuscula Lips. 1714, 80, Sed Macarii Opuscula Ae- 
sculapium suum et meliorem scripturae curam ad- 
huc exspectare, pluribus exemplis docuit multaque 
Opusculorum asceticorum loca haud imperite corre- 
xit explicuitque Io. Salom. Semler in specimine 
raeca Maca- 
rii, Halae Salicae 1746, 49. Idem ibidem (145, 4' 
edidit Specimen examinis critici operum, qu& 





809 SS. MACARII AEGYPTTI 400 


huius Macarii nomine editus est ex codice MS. Bibl. Paulinae Lipsiensis a Guilelmo Caveo (1&) interpre- 
tatione Henrici Warthoni. Postea velutiineditum ex eodem Lipsiensiet duobus Viennensibus codicibus (15) 
cum versione sua vulgavit Jacobus Tollius (16) in InsignibusItineris Italici p. 192 Ultraiect. 1696, &«. In alio 
MS., quod memorat Lambecius lib. VI p. 303 (17), tribuitur Alexandro Áscetae, Macarii scilicet discipulo. 
Nam in alio, quem Tollius etiam inspexit, praemittuntur verba τοῦ «yíou Maxapíou τοῦ ᾿Αλεξανδρέως * ὁ 
μαθητὴς διηγήσατο ὅτι ποτέ etc. Cf. similem licet breviorem διήγησιν τοῦ μαχαρίον ᾿Αντωνέου apud Palla- 
dium in Lausiaca Historia p. 69 Edit. Meursii. 

Fragmentum ix τῶν ἐρωτήσεων πρὸς τὸν μέγαν Εὐσέθιον ᾿Αλεξανδρείας in, MSS. Anonymi locis commu- 
nibus asceticis, de quibus Lambecius lib. V p. 464 sq. [in cod. CCLI v. p. 326 Ed. Kollar. et de Eusebio 
Alexandrino ad init. huius II sectionis. Hanr]. 


IDEM 
Sub indice « Sanctorum elogia el citae ». 
DE IISDEM. 
Ibid. Vol. X p. 271. 


Macarii cognomento πολιτιχοῦ Paris. in cod. CMXIV N* 15et Nr. 16 narratio de duabus mulieribus 
et abbate Macario. In Bibl. publica. HARL. 

Maocarii Aegyptii. Μικροῦ Μαχάριος διέφυγεν ὁ Αἰγύπτιος. Auctor Joannes Hagiopolita sive Hierosol. FABa. 
In cod. Naniano CXXXVI Nr. 24, in quo auctor dicitur Hagioelita, v. cat. codd. gr. Nan. p. 316. HARL. 

Maoarii eremitae. Παρακαλοῦμεν οἱ ταπεινοί. Cod. Barocc. CXLVII. 

Macariorumduorum Aegyptii et Alexandrini Marcique monachi, auctore Palladio episcopo Macedoniae. Illa 
quae de praedicabilibus et beatis referuntur viris. Latine apud Surium 2 Januar. ex Palladii Hist. Lausiaca. 
FABR. Ut. AA. SS. Januar. Tom. I p. 1005 sqq. vita ex Ms. graec. cum comment. notisque Bollandi, et ibid. 
p. 1012 et seqq. vita ex Palladii Hist. Lausiaca, ex Rufino et Vitis Patrum, cum Bollandi notis. Vita Ma- 
carii abbatis Alexandrini ex Vitis Patrum collecta cum comment. et notis ibid. p. 84 sqq. Hanr. 


NOTAE. 


44) In Hist. Lit. Scriptt. Eccl. ad a. C. 373 Lond. 

88, fol. ; Genev. 1694. 1705. 1790 fol. ;Dasil. 
444, fol. 

49) Scilicet cod. CCX Nr. 12. Inscriptio autem et 
initium est: τοῦ 'A660a Maexepiou πῶς χωρίζεται ἡ 
joxt ix τοῦ σώματος, etc., v. Lambec. Comment. 

om. V p. 49, ibique Kollarii not. In cod. CCXXXVIII 
Nr. 13 est anonymi narratio de statu animarum 

st hano vitam et de S. Macario Alexandrino. Lam- 
fus 1.1. p. 208 observat Joannem Sambucum sua 
manu in margine cod. adnotasse auctorem istius 
narrationis esse S. /saacum Syrum, abbatem et ana- 
chorelam. Cf. supra notitiam codicum init. huius 


cap. HARL. . 

. 16) Alia, quae in illo Tollii volumine occurrunt, 
vide recensita ab Itiégio p. 710 sq., et in Actis 
Erud. a. 4696 p. 297. 

17) In priore La mbecli it. eod. mem. recensio 
haerebat in appendioe Bibrí VI, sed in edit. Kollarü 
numeratur in Vol. V p. 628 (ubi v. not. Kollar.) 
cod. CCCXXXVII, in qao est Nr. 2 sub nomine 
Alezandri eremitae : ine. τοῦ ἀγίον ᾿λλεξάνδρον τοῦ 
ἀσχητοῦ λόγος περὶ ἐξόδον ψυχῆς. Ποτὲ διοδευόντων 
ἡμῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἴδον δύο $ συναχολουθοῦν- 
τας τῷ ἀδδᾷ Μαχαρίῳ eto. . Fabric. infra lib. 
V cap. 45 Vol. X p. 473. Hanr. 





408 S. MACARII AEGYPTII 401 


continentur ἐπ slo. volumine per ordinem  requirenda. Liber primus vitarum patrum. — Liber 
secundus. — Vita | Sanct. Frontini | abbatis habetur — post. librum secundum. | Liber. tertius. vitarum 
Patrum. Vita sancte Marine. virginis que in. monasterio. vivorum | degebat. Vita Sancti. Pacho- 
mii quem Angelus Domini erudivit. Liber quartus vitarum patrum. Vita. Sancti Abrahe. viri 
dei posl quartum librum — habetur. Epistola beati Macharii abbatis αὐ filios suos dilectos. 
Sermo beati athanasii — Alexzxandrine civitatis — episcopi αὐ monachos. — Profectus | Religiosorum 
moralis a beato Bernhardo — melirice compositus.  Omilia beati — Bernhardi super — evangelium 
Ecce mon elc. in die Benedicti. Constitutiones Benedicti papae duodecimi de — ordine  nigro- 
rum monachorum. Sermones beati Bernhardi super Psalmum Qui habitat. Tractatus — beati 
Anselmi | Cantuarensis | episcopi Unde. supra. Omilia Sancti Bernhardi super evangelium — de 
decem virginibus. Tempus vero, quo scriptus sit codex, notula haec indicat : Amno do- 
mini 1461 sub venerabili patre el domino Anthonio abbate scriptus | est. liber. iste. per fratrem 
Ludovicum | Rathingen | professum. Orate pro eo. Tertius denique codex, Confluentinus, satis 
bene exaratus, constat foliis 22&, et foliis 294 quae vacant scriptura. Folia chartacea antecedit 
unum pergamenum cum indice rerum. 1n tegumenti parte interiore legis : Jste liber est. mihi. 
de Merle. In hoc autem codice haec continentur : fol. 1-32,3 liber secundus vitarum Patrum, 
a Rosweido editus Antv. 1638 p. &48 sqq., fol. 34,1-125,1 liber quintus et sextus vitarum 
Patrum [Rosw. p. 562 sqq., 644 sqq.], foi. 135, 2-127,1 Saneti Macarii epistola ad filios a 
nobis primum in lucem prolata, fol. 127,1-138,1 « Excerpta utilia » e libro septimo vitarum 
Patrum |Rosw. p. 663]. fol. 138,1-1&1,2 vita S. Pauli (Rosw. p. 17 sqq.], fol. 1&2,1—168,2 
vita S. Antonii abbatis [Rosw. p. 35 sqq.], fol. 168,2-178,2 vita S. Hilarionis monachi [Rosw. 
p. 75 sqq.], fol. 178,2-153,1 vita S. Simonis Stylitae [Rosw. p. 170 sqq.], fol. 183,1-185,2 
vita S. Malchi captivi monachi [Rosw. p. 93], fol. 185,2-188,2 vita S. Frontonii abbatis 
[Bosw. p. 338 sqq.], fol. 188,2-190,4 vita S. Marinae virginis [Rosw. p. 393 sq.]. fol. 
190,4-194,1 S. Athanasii sermo ad monachos : « Et si quid gloriari—et Deus pacis erit vobis- 
cum », qui exstat in S. Athanasii Opp. ed. Bened. Patavii 1777 T. Ii p. 642, fol. 194,1—198,! 
vita S. Pelagiae meretricis [Rosw. p. 376 sqq.], fol. 198,1-210,1 vita SS. Epicteti presbyteri 
et Astionis monachi [Rosw. p. 214 sqq.], fol. 210,1-218,2 vita S. Abrahae eremitae | Rosw. 
p. (δ sqq.] et vita S. Mariae meretricis neptis Abrahae eremitae [Rosw. p. 368 sqq.], fol. 
218,2-222,2 vita S. Euphrosynae virginis [Rosw. p. 363 sqq.], fol. 222,2-2314,1 vita S. Mariae 
Aeyyptiacae [Rosw. p. 382 sqq.], fol. 231,1-242,1 Palladii Historia Lausiaca usque ad 
verba : « de periculis liberare et cognoscamus earum apud dominum potentiam » [Rosw. 
p. 964-999.3]. Explieit codex : Et sic cest finis huius opusculi. 


Penna fuit vilis et palma [fuit] puerilis ; 
Dentur pro penna scriptori caelica regna. 


Epistolam secundam graecam e cod. ms. gr. N^ 16 Bibl. Reg. Berolinensis bombycino 
optimae notae in fol., ubi duodecim ultimis folliis exstat sub titulo : τοῦ αὐτοῦ &ylow Μαχαρίον 
ἐπιστολὴ μεγάλη x«i x&v. ὠφέλιμος, descripsi. Antecedunt inde ab initio codicis Τοῦ ὁσίου πατρὸς 
ἡμῶν Maxaplou τοῦ αἰγυπτίου ὁμιλίαι πνευματικαὶ, πάνν πολλῆς ὠφελείας πεπληρωμέναι, κερὶ τῆς ὀφειλομένος 
καὶ σπουδαζομένες χριστιανοῖς τελειότητος. unde epistolam hanc eiusdem esse Macarii manifestum 
est. De hoc codice plura invenies infra nostrae editioni S. Macarii Aegyptii Homiliarum 
praemissa. Versionem epistolae latinam nostram addidimus. 


Ad tertiam epistolam quod attinet, bibliothecae Burgundicae Bruxellensis codicem charts 
ceum, saec. XV, in fol., N^ 15010, ubi exstat fol. 67, 2, quin eum textu Holstenii Cod. Rej. 
T. 1 p. 21 Bruxellis versans conferrem, impeditus sum. Titulum solum et clausulam ex hoc 
codice descripsi et suo loco recepi. Ceterum Macarii Alexandrini esse epistolam haud temere 
suspicari mihi videor. 


Quartae denique epistolae a nescio quo consarcinataes codices duo, quos contuli, sun 
Vindobonensis bibliothecae Caesareae 4800, olim cod. theol. 361, membranac., saec XIV, 
ubi exstat fol. 146, 2, et Brurellensis bibliothecae Burgundicae chartaceus saec. XV in fol. 
N^ 15011, ubi legitur fol. 68,1. Codicem priorem descripsit Denis Catal. Vol. li T. 4 
p. 802. 


| 


405 EPISTOLAE. 406 


Reliquum est ut moneam $8. Macarii Aegyptii epistolarum etiam alios codices mss. non- 
dum collatos in bibliothecis delitescere. Sic teste Gatalogo codd. Angliae Vol. 1 et II exstat 
in codd. Digbaei N* 163& et in codd. Bodlei. N* 2211,22 ac N^ 2572,8 Macarü epistola ad 
fiios, in codd. Bodlei. N^ 2229,13 et Cantabrigiae in cod. domus 8. Petri Νὺ 1776,15 Ma- 
carii epistola ad monachos, in codd. eccl. cathedr. Sarisburiensis N* 1042 JMacarii epistolae. 
Teste Montfauconio exstat Mediolani in codd. graecis Bibl. Ambrosianae Macartii cutudams 
monachi epistola ad Macarium (Bibl. bibliothec. mss. T. I p. 501), Florentiae in bibliotheca 
Camaldulensium B. Mariae de Angelis S. Macarii abbalis Aegyptii epistolae (ibid. p. &13. 
430), in codd. monasterii S. Audoeni Rothomagensis, nune Bibl. publ. Rothomagensis N^» 508 
membranac., epistola Macarii data ad monachos (ibid. T. 1I p. 1238 ; Haenel Catalogi libro- 
rum mss. p. &23). Taurini in cod. 80 est epistola S. Macharii ad monachos in gallicum 
sermonem conversa, cuius initium : « Si ung homme cognoist bien que il est et que est son 
Createur et il se veult repentir de ses peches cet. (Mss. codd. Bibl. Reg. Taurinensis Tauri- 
nae 1749 T. II p. 482). Parisiis in Bibl. publ. cod. 916 exstat epistola S. Macarii abbatis ad 
Esaiam abbatem ; item in cod. 9785 S. Macarii epistola. 

Porro Assemannio auctore arabice exstaat in codice a. Chr. 1055 scripto 5. Macarii abba- 
tis epistolae οἱ sermones αὐ monachos XXVI, et in alio codice arabico scripto a. Chr. 8885 
S. Macarii sermo de Oratione atque epistola ad. monachos (Bibl. Orient. T. 1l p. 511). Syriace 
autem in cod. Nitriensi 18 exarato a. Ch. 769 leguntur Macar Magni Aegyptii discipuli 
S. Anton sermones. 11] οἱ epistolae VIIl, et Macarii Alexandrini sermones 11] οἱ epi- 
tolae VII (ibid. T. I p. 567). ltem in cod. Beroensi seripto a. 1578 inveniuntur Macarii 
Aegyptii sermones 111] οἰ epistolae VIII οἱ Macarii. Alexandrini sermones 11 et. epistolae 1X 
(ibid. p. 586); item in codice syriaco 6, exarato a. 1233, S. Macarii Aegyptii. sermones III et 
epistolae X, et Macarii Alezandrini sermones οἱ epistola αὐ — sanctimonialem | quandam 
(ibid. p. 610). 

S. Macarii Preces e Blbliothecae Vindobonensis codice ms. theol. graec. 231, olim 76, ehar- 
taceo, antiquo, in &o, proferimus, ubi fol. 61, 1 sqq. leguntur, sequentibus canticis ad 
S. Antonium et S. Onufrium. Quare Macarii Aegyptii illas esse verisimile nobis visum est. 
Codicem Lambecius Commentar. T. 11 ed. altera p. 372 sqq., de Nessel Catal. T. I p. 337 
sqq. descripserunt. 





I. 
EPISTOLA SANCTI MACARII AEGYPTII. 


Exstat haec epistola cod. À fol. 112-114, cod. B fere medio, et cod. C fol. 125, 2-127. De codicibus et de epistol& 
preemonuimus supra col. 401-404. 


Incipit epistola sancti Macharii ad filios Dei 1). A tas sibi iniurias sufferat, et ut odio habeat omne 


In primis quidemsi?)coeperit*) homo semetipsum 
agnoscere, curcreatus sit, etfactorem suum deum, 
tunc incipiet poenitere *) super hiis, que commisit 
in *) tempore negligencie sue. Sic demum benignus 
deus dat illi tristiciam pro peccatis, et post hec 
iterum per suam benignitatem donat illi afflictio- 
nem *) corporis in ieiuniis οἱ 1) vigiliis, et oracionis 
instanciam, et contemptum mundi, et utlibens illa- 


refrigerium corporale, et ut diligat planctum magis 
quam risum. Post hec tribuet illi desiderium fle- 
tuum plancetumqueet humilitatem et humiliacionem 
cordis, et ut trabem oculi sui consideret, non alte- 
rius festucam nitatur eruere, et dicat semper, quo- 
niam iniquitatem meam ego agnosco et peccatum 
meum contra me est semper, et utdiem exitus sui *) 
in mente habeat, et quomodo in conspectu dei oc- 


VARIAE LECTIONES. 


!) Dei om. BC. —? 
om. B. -*€ 


B siquidem si. — *) BC ceperit. — *) BC penitere, et sic ubique scribitur. — ἢ) in 
tccionem, et sic ubique. — 1) et om. C. — *) C male sue. 


401 


S. MACARII AEGYPTII 


408 


cursurus sit, sed et iudicia et penas describat in A ture. Si autem ad has impugnaciones non lassa ve- 


conspectu mentis sue, nec non eciam meritos *) 
honores qui dandi sunt sanctis. Si igitur [894] 
viderit, quoniam hec illisuavia sunt, temptat eum, 
si abrenuntiat voluptatibus, et resistit 10) adversus 
impugnantes!)huius mundi principes !?),qui vinxe- 
runt eum prius, sed etescarum varie delectaciones, 
que emolliri faciunt cor, ut 13) rursus !*) propemo- 
dum 15) vinci queat e !*) lassitudine corporis etlon- 
ginquitate, dicentibus illi cogitacionibus suis. 
quanto temporisspacio hunc laborem sufferre po- 
teris, et quia ardui laboris sit, ut mereatur quis 
inhabitatorem haberedeum, presertim tu, qui multa 
peceasti, et quanta tibi possunt remitti peccata ἃ 
deo! Si autem cognoverit, quia cor illius firmum 


rii, tunc benignus et misericors deus mittit illi vir- 
tutem suam, et confirmat cor ipsius, et dat illi 
leticiam et refrigerium et possibilitatem, ut forcior 
inimicis inveniatur, ut illorum adversus illium 35) 
pugna 37) non prevaleat, timentibusque prestat vir- 
tutem ?*), sicutet sanctus paulus dicit: contendite, 
et accipietis virtutem. Hec quippe *?) est virtus, 
quam beatus petrus loquitur dicens : hereditatem 
íncorruptam et immarcessibilem conservatam in 
celis in vobis, qui in virtute **) dei custodimini per 
fidem. Tunc benignus et clemens deus, si viderit, 
quia *!) coripsius corroboratum est super inimicos 
suos, tunc paulatim subtrahit virtutem, que illi *!) 
opitulabatur,et concedit inimicisimpugnare**) eum 


est in timore dei et aon dimittit locum suum, sed B variis concupiscenciis carnis, nec non et vane glo- 


fortiter resistit et pugnat 17), tunc venient illi sub 
occasione justicie dicentes : Peccasti quidem, sed 
penitenciam egisti, jam sanctus es ; et faciunt il- 
lum 15) recordari quorundam hominum peccata, qui 
non egerunt penitenciam, superseminantes illi in 
corde vanam gloriam. Non solum vero hec, sed 
eciam faciunt quosdam homines laudare eum sub- 
dole, et provocare eum ad opera, que ferre non 
potest, immittentesillicogitationes non vescendiet 
non bibendi, nec non et vigiliarum, et multa alia, 
que longum est dicere, et facilitatem illi ad hec 
perficienda tribuunt, si 19) quo modo eum ad hee 
illiciant 39), precavente scriptura et dicente : ne 
declinaveris ad dextram neque ad sinistram, sed 


rie **) supiditate, et superbia, ceterisque **), que **) 
ad perdicionem trahunt, ut propemodum "7) assi- 
miletur navi,que sinegubernaculo in scopulis huc 
illucque **) offendit. Cum autem cor eius **) emar- 
cuerit in hiis,et ita **) defecerit ad singula tempta- 
menta 51) inimici, tanc ho [ΘΔ] minum amator 
deus, curam habens creature sue, immittit illi 
sanctam virtutem et confirmat, subiciens cor et 
animam et corpus ipsius et omnia viscera eius sub 
iugo paracliti *?), ipso dicente : tolliteiugaum meum 
super vos et discite a me, quia milis sum et humi 
lis corde. Et sic demum benignus deus incipiet 
adaperire **) oculos cordis ipsius **), ut intelligat, 
quoniam ipse est, qui confirmat eum, et tunc vere 


rectum iter ingredere. Si autem benignus deus ( incipiet nosse homo honorem dare deo cum omni 


perspexerit, quia nulli eorum acquievit cor ipsius, 
dicente david etde huiuscemodi temptacionibus ?!) 
significante : probasticor meum et visitasti nocte??), 
igne me examinasti, et non est inventa in me ini- 
quitas. Et hoc perspiciendum, cur nocte 32) dixerit 
et nondie?*); videlicetquia cireumvenciones inimici 
nox sunt, sicut?*) beatuspaulusdixit **), [1393] non 
esse nos filios tenebrarum 37), sed lucis, quía filius 
dei dies estt), diabolus 33) vero nocti assimilatur. Si 
vero hec omnia bella supergressa fuerit anima, tunc 
incipiunt illi immittere adversarios **) cogitaciones, 
fornicacionis desiderium et nefandum ?!) stuprum. 
In hiis?*) igituromnibus infirmatur anima etcorta- 
bescit, utimpossibile 33) sibi credat esse custodiam 
castitatis, subiungentes illi, ut dixi, temporis pro- 
lixitatem, virlutum arduum **) laborem, et quia 
grande sit onus ipsarumetimportabile *5), subiun- 
gentes illi infirmitatem corporis et fragilitatem na- 


D 


humilitate et actione graciarum, sicut david dicit : 
sacrificium deo spiritus contribulatus. Ex hoc enim 
labore prelii humilitas et oontribulacio et mansue- 
tudo efficitur **). Cum hiis igitur omnibus fuerit 
probatus, tunc inoeipiet illi spiritus sanctus revelare 

occulta 58), hoc est, que sanctis iure meritoque de- 

bentur et hiis, qui sperant suger misericordia eius, 
et tunc reputat secum homo dicens illud apostoli- 
cum : quia non sunt condigne passiones huius tem- 
poris ad futuram gloriam, que revelabitur in nobis, 
et illud david : quid enim michi est in celo, et a te 
quid volui superterfram? hoc est : odomine, quanta 
michi paraveras in eelo, et ego quid a te quere- 
bam 57) in vita mortali ? Et sio eciam incipient illi 
revelari tormenta, que passuri sunt peccatores, et 
multa alia, que me tacente sanctus vir intelligit. 

Posthec vero omnia incipiet paraclitus inire pactum 

cum puritate cordis ipsius et anime firmitate et 


VARIAE LECTIONES. 


*) Cradendocorr. meríto.— 19) B resistat. —1!) AB impugnaciones.— 1) B principum.— 15) C malee/.— 


1) AB prorsus. — 1) BCprope modum.— *) Avincique a. —1?) et pugnat om. ΑΆ.-- 15 


C eum. --- 19) C. male 


sed. — 3) AB illiceant.— ?!) A cogitalionibus.— 33) C probasti cor meum et visitasti cor meum et visitasli 

nocte. —*) ΒΟ ἐπὶ nocte. — 3) BC in die.— 35) C sicud, etsic ubique. — ?€ BC dicit.—??) BC tenebrarum 
filios. — **) est om. A. — 39) C. Dyabolus. — **) BC adversarie. — *!) BC nephandum. — **) Aiis om. C. 
— 9!) A possibilem. — **) A uerum, C vanum. — **) B inportabile. — 38) C eum. — *!) AC Gnpugnacio. 
—*) A fimentiumque quae inhabitat in eo virtutem. — 33) quippe om. BC. — **) B per virtutem. —"B 
quantum. — 43) illi om. BC. — 43) C male pugnare. — **) A vana gloria. — **) BC ceterarumque. 
— 46) que om. C. — *') B prope modum. — **) A atque illuc. — **) A illius. — **) A et ut ita dicam. - 


δ B demptamenta. — 533) A paraclyti. — 83) A aperire. — 


56) A ecclesiam. — 51) B quid a te quid querebam. 


δι) BC ipsius cordis. — **) B efficiunt. — 


———— — 


409 


EPISTOLAE. 


410 


sanctitate corporis et cum spiritus eius humilitate, A est, et quoniam ipse **) est vita eius, dicente david: 


et faciet **)eum progredi**) omnem creaturam, et ut 
non loquatur os eius opera hominum, et uti recta 
oculis suis videat, et ut ori suo custodiam ponat, 
etiter faciat rectum **) gressibus suis, et ut iusticiam 
habeat manuum suarum, hoc est operum, et ora- 
cionisinstanciam, nec non et 51) affliccionem corpo: 
ris et vigiliarum frequenciam. Et hec disponit cum 
eo in mensura et discrecione, et non in turbulencia, 
sed in quiete δ). Si vero mens ipsius disposicionem 
sancti [1395] spiritus contempserit, tunc virtus, 
quein eum 53) collata fuerat **), discedit, et sic pugne 
efficiuntur in corde eius et conturbaciones *5), et 
conturbanteum **) pasaiones corporis per momenía 
singula expugnacioneinimici. Siautem conversum 
fuerit cor eius et optinuerit 517) precepta spiritus 
sancti, proteccio dominifit supereum. Et tunc homo 
agnoscet **), quia indesinenter adhereredeo bonum 


clamavi ad te et sanasti me ; et iterum : quia apud 
te est fons vitae. Igitur secundum meum consilium : 
quidem 19), nisihbomo grandem possederit"!) humili- 
latem, que virtutum omnium culmen est, et custo- 
diam posuerit ori suo, et cordi timorem dei, et in eo 
quidem se probat excellere ceteris, non se prefe- 
rat 13) tanquam aliquid boni fecerit, et ut injurias 
sibi illatas libenter sufferat, et prebeat percutienti 
se aliam maxillam, et ut adomne opus bonum vio- 
lenter erumpat et diripiat, et ut animam suam in 
manu portet quasi cottidie moriturus, et ut vana 
ducat omnia, que sub hoc 13) sole ?*) cernuntur, 
et 15) dicat : cupio dissolvi et esse cum Christo, et : 
michi vivere Christus est et mori lucrum, non po- 


B terit precepta servare spirilus saucti. Exzplicit epi- 


stola beati Macharii ad filios "*). 


VARIAE LECTIONES. 
58) A facit. — 9) A super gredi. — *") À iler rectum faciat. — 51) et om. C. — 53) sed ἐπ quiete 


om. BC. — **) BC in 60. — 
48) A cognoscet. — **) A d 
73) hoc om. B. — ?*) € sole hoc. 
beati Macarii ad filios om. C. 


) B fuit. 


— $5) C tribulaciones. — *5) eum om. C. — 51) C obtinuerit.— 
m. — ^) quidem om. BC. — 11) BC possederit. grandem. — 13) C. proferat. — 
— 18) et om. C. — ?*) Ezplicit epistola beati Macharii ad. filios om. A.; 





II. 
EPISTOLA SANCTI MACARII AEGYPTII 


CUM VERSIONE EDITORIS. 


Cod. ms. graec. Fol. 16 Bibl. Reg. Berolinensis bombycinus Saec. ΧΙ] vel ΧΙΙΣ fol. 


Antecedunt epistolam inde ab initio codicis « Τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Maxapíiou τοῦ Αἰγνπτίου ὁμιλίαι πνευματικαι 
πάνυ πολλῆς ὠφελείας κεπληρωμεναι περὶ τῆς ὀφειλομένης xai σπου7 ἀξομένης Χριστιανοῖς τελειότητος: unde epistolam hanc 


eiuadem Macarii Aegyptii esse apparet. 


Notandum est, in codicis textu homiliarum verba interdum nonnulla errore 


librerü. excidisse, quod an non etiam in epistolae textu nonnunquam acciderit, dicere haesito. D i i 
ad 8. Macarii Aegyptii Homilias infra col. 447-448. sito. De codice vide 


Te) αὐτοῦ &y (ou Maxaplou ἐπιστολὴ μεγάλη 
xai πάᾶνν ὠφέλιμος 1). 

Γρώσχειν βούλομαι τὴν σύνεσίν σον, ὅτι χρὴ τὸν 
τέλειον ἄνδρα ἀφιερωμένον τυγχάνοντα μὴ μόνον αὐ- 
τὸν ἐν Θεῷ εἶναι, ἀλλὰ καὶ τὸν Θεὸν ἐν αὐτῷ * χαθώς 
pact» ὁ χύριος" ὁ μένων ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν αὐτῷ᾽ 
δεῖ γὰρ τὸν τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπον χαὶ παροιχῆσαι ἐν 
τῷ σχηνώματι τῷ θεϊχῷ, χαὶ χατασχῃνῶσαι ἐν τῷ 
ἀγίῳ ὄρει τῆς ἀχράντου θεότητος, ἵνα μὴ μόνον πε- 
ριέχων $, ἀλλὰ καὶ περιεχόμενος ὑπὸ τῆς δόξης τοῦ μὴ 
συγχωροῦντος) χαταδυναστεύεσθαι ὑπὸ τῆς τοῦ 
σχότους ἐνεργείας τῶν καθῶν " ἁγιασμοῦ γὰρ χάριν 
χαὶ τῆς οἰχεέας ἀπαθείας ἐνοιχεῖ τοῖς ἀξίοις ὁ σωτήρ, 
ἵνα καὶ, ὡς αὐτὸς ἀπαθὴς τυγχάνῃ, xal τοὺς δεξα- 


C Eiusdem sancti Μασαγὶϊ epistola magna et perutilis. 


199 Cognoscere cupiomentem tuam, an cen. 
seas necesse esse perfectus vir, qui sit sanctiflca- 
lus, non solum ipse in Deo sit, sed et Deus in eo, 
sicut ail Dominus : qui manet in me, et ego n eo (4). 
Oportet enim Dei hominem et habitare in taberna- 
culo divino, et ponere tabernaculum in sancto 
monte immaculatae Deitatis, ut non solum circeum- 
det, sed etiam circumdatus sit gloria eius, qui non 
patitur redigi eum sub potestatem tenebrarum ac 
passionum. Sanctiticationis enim et propriae apa- 
thiae gratia inhabitat dignis Salvator, ut, quemad- 
modum ipse passionum expers est, ita etiam illos, qui 


VARIAE LECTIONES 


!) Cod. ὀφέλεμος. — *) Cod. συγχοροῦντος. 


1*9 ^ (Pb a 9 


441 


S. MACARII AEGYPTII 


412 


eum receperunt, a passionibus liberet, iam nonagi- Α μένους αὐτὸν ἀπκαϑεῖς κατασχευάσῃ, μηχέτι χλυδω- 


tatos et circeumlatos quovis vento. Sunt enim qui 
non modo ipsi procul ἃ Cbristi mysteriis degentes, 
verum etiam proximis potum sordidae corruptelae 
praebentes, veritatem Dei in iniustitia detineant, 
in quibus, inquit, $QQ quod notum est Dei, mawi- 
festum est (1). Nam vani in cogitationibus suis et ob- 
scuri in insipienti corde suo facti, disunt naturales 
esseeta Deo procreatas passiones ignominiae, volu- 
ptatem inquam corruptionis, et animum iniustum, 
iram indecoram, non secundum Deum motam, et 
alia eiusmodi. 

Nos igitur et illos et voces eorum tanquam a pro- 
posito aberrantes missos facientes, consideremusli- 
bertatis arbitrium ab eo nobis datum qui condidit 


νιξομένους χαὶ περιφερομένους ὑπὸ παντὸς ἀνέμου. 
εἰσὶ γάρ τινες, οἱ οὐ μόνον αὐτοὶ πόῤῥωθεν τῶν τοῦ 
Χριστοῦ μυστηρίων τυγχάνοντες, ἀλλὰ xal τοὺς πλη- 
σίον ποτίξοντες ἀνατροπὴν θολερανῖ, rà» ἀλήθειαν 
τοῦ Θεοῦ ἐν ἀδικίᾳ κατέχουσιν" ἐν οἷς, φησί, τὸ γνω- 
ὁστὸν τοῦ Θεοῦ φανερόν ἐστιν" ματαιωδέντες γὰρ 
ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν, χαὶ σχοτισθέντες χατὰ 
τὴν ἀσύνετον αὐτῶν χαρδίαν, φάσχουσι φυσιχὰ εἶναι 
καὶ ἐχ Θεοῦ γεγενῆσθαι τὰ πάθῃ τῆς ἀτιμίας, ἡ δονὴν 
λέγω φθορᾶς, καὶ θυμὸν ἄδιχον, ὀργὴν ἀπρεπῆ, μὴ 
κατὰ Θεὸν χινουμένην, xai ὅσα τοιαῦτα. 

Ἡμεῖς τοίνυν αὐτούς τε χαὶ τὰς φωνὰς αὐτῶν ὡς 
ἐχτροπὰς ἐάσαντες, ἐπιγνῶμεν τὴν δοθεῖσαν iui 
τῆς ἐλευθερίας αὐτεξουσιότητα παρὰ τοῦ χτίσαντος 


nos, ut in nostra potestate sit et meliora appetere p ἡμᾶς, ἵνα ép! ὑμῖν ᾧ τὸ 3) xai τῶν κρειττόνων 


el a peioribus abstinere. Neque enim iustus iudex 
puniretnos passionibus subditos, si ipseesse earum 
auctor. Apage, iubeo, apage, neque in mentem 
venias. Abominanda enim omni piae menti prava 
illa et stulta doctrina. Nam mundarum et valde bo- 
narum naturarum opifex Deus, sicut praedicat Spi- 
ritus sanctus in mundi creatione : Ecce enim, in- 
quit, cuncta valde bona (2). Jeremias autem lugens 
et ambigens de passionum ignominia : Dominus, 
inquit, non dizit : Quis est iste qui dizit ut fieret, Do- 
mino nou iubente ἢ Ez ore Altissimi non egredientur 
mala; sed bona (3). Et iterum interrogatio in Evan- 
gelio ad Dominum ab intellectualibus potestatibus 
facta. Demine, aiunt, nonne bonum semen seminasti in 


ρέγεσθαι, xal τῶν χειρόνων ἀπέχεσθαι * οὗ yàp dy 
ὁ δίκαιος χριτὴς ἐκόλαζεν ἡμᾶς ἐνεργουμένους ὑπὸ 
τῶν παθῶν, εἴπερ ἦν αὐτὸς αὐτῶν ποιητής " ἄπαγε, 
παραχαλῶ, ἄπαγε, μηδὲ εἰς ἔννοιαν D0n.* βδελυχτὸν 
γὰρ πάσης εὐσεδοῦς διανοίας τὸ ἄτοπον τοῦτο xai 
ὕηθες δόγμα. χαθαρῶν γὰρ καὶ λίαν χαλῶν φύσεων 
ϑομιουργὸς ὁ Θεός" καθὼς ϑεαγορεύει τὸ ἅγιον πνεῦμα 
ἐν τῇ χοσμοποιΐα * ἰδοὺ γάρ, φησί, πάντα χαλὰ 
λέαν. Ἱερεμίας δὲ ὀδυρόμενος x«i ἀμφισδητῶν περὶ 
τῆς τῶν παθῶν ἀτιμίας" κύριος, φησι, οὐχ εἶπε“ τίς 
οὕτως" εἶπε xat ἐγενήθῃ ; κύριος οὐχ ἐνετεί- 
λατο, ix στόματος ὑψέστον οὐχ ἐξελεύσεται 
τὰ καχά, ἀλλὰ τὰ ἀγαθά. καὶ αὖθις ἡ ἐν τῷ εὐαγ- 
γελίῳ πρὸς τὸν χύριον ἐπερώτησις τῶν λογιχῶὼν δυνά- 


agro tuo ? Unde haec zizania (4) ? Alibi vero Salvator c, psov* χύριε, φησίν, οὐ καλὸν σπέρμα tart. 


ipse de iisdem dicil : Omnis plantatio, quam non 
plantavit Pater coeleslis, eradicabitur (5). Omnemenim, 
quae ex Deo sit, plantationem esse bonam testa- 
tur Paulus, in quo Christus loquitur : Quia omnis 
creaiura Dei bona est (0). E quibus intellige, nostras 
non esse passiones in nobis reconditas, sed alie- 
nas. Nam : ab occultis meis, inquit, munda me, et ab 
alienis parce servo iuo (1). οἱ : Alieni tnsurrezerunt 
adversum me, et fortes quaesierunt animam meam (8). 
Et : Judica, Domine, nocentes me, ezpugna impugnan- 
les me (9). Quae igitur occulta, vel qui nocentes et 
impugnantes, vel qui QQ1 alieni, nisi malitiae 
spiritus Christi virtutibus oppositi ? 


ρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ; πόθεν τοῦτο τὸ ζιξάώνιον: 
ἑτέρωθι δὲ αὐτὸς ὁ σωτὴρ περὶ τῶν αὐτῶν φησι" πᾶσα 
φυτεία, 2v οὐχ ἐφύτευσεν ὁ πατὴρ ὁ ἐν τοῖς 
οὐρανοῖς, ἐκριζωθήσεται. Ὅτι γὰρ πᾶσα ἡ ἐχ 
Θεοῦ φυτεία χαλύγ μαρτυρεῖ Παῦλος, ἐν ὦ ὁ Χριστὸς 
λαλεῖ" ὅτι πᾶν χκτέσμα Θγοῦ χαλόν᾽ γίνωσχε τοί- 
vuv, μὴ ὑμέτερα εἶναι τὰ ἐναποκδερυμμένα ἡμῖν πάθη, 
ἀλλὰ 4) ἀλλότρια * ἐκ τῶν κρνφέων μου. γάρ, φησί, 
καθάρισόν με, χαὶ ἀπὸ ἀλλετρίων φεῖσαι τοῦ 
δούλου cov'xaí* ἀλλότριοι ἐπανέστησαν ἐπ᾽ 
ἐμέ, x«i χραταιοὶ ἐζήτησαν τὸν ψυχὴν po 
καὶ" δίχασον, κύριε, τοὺς ἀδιχοῦντάς με, 
πολέμησον τοὺς πολεμουντάς pe. τί οὖν τὰ χρύ- 


φια, ἣ τένες οἱ ἀδικοῦντες καὶ πολεμοῦντες, ἣ τίνες οἱ ἀλλότριοι, εἰ μὴ τὰ τῆς πονρίας πνεύματα τὰ ἀντιχείμενα 


ταῖς Χριστοῦ ἀρεταῖς ; 

Attende diligenter, quemadmodum et lex di- 
serte clamitet de interioris hominis munditia : 
No» uwsurpabis, ait, nomen. Domini Dei twi frus- 


Πρόσεχε ἀχριβῶς, ὅπως xoi ὁ νομὸς διαῤῥόδην βοᾷ 


περὶ τῆς χατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον xaÜapórgroc: οὐ 
λήψῃ, φησί, τὸ ὄνομα κυρίου τοῦ Θεοῦ σον ἐπὶ 


VARIAE LECTIONES. 


.1) Cod. ἀνατροπὴν θολερὰν. ot τινες τήν x. τ᾿ X. Ubi haud dubie error calami irrepsit. Sive enim 
οἵτινες COrrigis, sive οἵ τινες 1. e. « vae quidam » retines, hae voces quomodo nexui orationis con- 


veniant, non liquet. Quare aut 


Ost θολερὰν excidisse verba nonnulla, aut vox οἴτινες (οἴτινες), sive 


relativum oi, quod antecedit, delenda videntur. — *) Coni., cod. ἥτω — *) Corr., cod. οὗτος. — ") Sic 


in codice sine apostropho, ut passim. 


NOTAE. 


1) Rom. I, 19 

2) Gen. 1, 34. 

(3) Thren. III, 36. 37. 38. 
&) Matth. XIII, 27. 

$) Matth. XV, 13. 


(6) I Tim. IV, 4, 

7) Psalm. XVIII, 13. 183. 
8) Psalm. LIII, 5. 

9) Psalm. XXXIV, 1. 


448 


díav τοῦ λαμδάνοντος τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐπὶ μα- 
ταέῳ. διὸ καὶ ὁ ἀπόστολος σαφῶς παραινεῖ φάσχων" χα- 
θάρίσωμεν ἑαντοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ 
οὐ μόνον σαρχός, ἀλλὰ xal πνεύματος * καὶ 
ἑτέρωθι" ἐῤῥαντισμένοι, φησί, τὴν χαρδέαν ἀπὸ 
συνειδήσεως πονηρᾶς. χαὶ πάλιν: ὁλόχληρον 
ὑμῶν τὸ σῶμα, τὸ πνεῦμα xal ἡ ψυχή, ἀμέ- 
μπτῶως διαφυλαχθείῃ. xai* ἵνα γένησθε τέχνα 
Θεοῦ ἀμώμῳτα. ὅσοι τοίνυν βούλονται τῆς υἱοθεσίας 
ἀξιωθᾶναι, οὐ τὸ σῶμα μόνον ἀγνὸν [ ἐχόντων ] 1), ἀλλὰ 
καὶ τὸν ψνχὴν κατὰ τὸν λέγοντα" γενηθήτω ἡ χαρδία 
μὸν ἄμωμος ἐν τοῖς διχαιωμασί σου, ὅπως 
ἄν μὴ αἰσχυνθῶ; οἱ μὲν γὰρ ὑπὸ νόμον τὰ τῆς σαρ- 
χὸς διχαιώματα ἐπιτελοῦντες μόνον τὴν ἐχτὸς φυλάττουσι 
καθαρότητα, οἱ δὲ ὑπὸ χαριν χαὶ τῆς ἔνδον ἐν ἁγιασμῷ 
εἰρήνης ὀρέγονται, πεισθέντες τῷ εἰρηχότι᾽ ἐάν μὴ mi- 
ρισσεύσῃ ὑμῶν 3 διχαιοσύνῃ πλείων τῶν φα- 
οισαίων x«i γραμματέων, οὐ μὴ εἰσέλθητε 
εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν * οἱ γὰρ φαρι- 
σαῖοι, τυφλώττοντες τὴν διάνοιαν, τὸ ἔξω τοῦ ποτηρίου 
πλύνουσι. ὡς xal νῦν οἱ χατ᾽ αὐτοὺς νέοι φαρισαῖοι τὸν 
ἔξω ἄνθρωπον ἀνεπιτηδεύτω vol σχηματίξοντες, ἑαυτοὺς 
δικαιοῦσι, μὰ συμμαρτυροῦντος τοῦ ἀγέου πνεύματος τῷ 
πνεύματι αὐτῶν, ἵνα ὥσι τέχνα Θεοῦ χατὰ τὸν λέγοντα 
ἀπόστολον. αὐτὸ τὸ πνεῦμα συμμαρτυρεῖ τῷ 
πνεύματι ἡμῶν, ὅτι ἐσμὲν τέχνα Θεοῦ" xal μὴ 
βουλόμενοι γνωρίσαι τὴν ἐν ἁγιασμῷ αὗξῳῃσιν τοῦ ἔσω 
ἀνθρώπον, ἀλλὰ πληροφορούμενοε μόνον ἐν τοῖς τῆς 
σαρχὸς κατορθώμασι" μὴ γνόντες, ὅτι πᾶσα ἡ δόξα 
τῆς θνγατρὸς τοῦ βασιλέως ἔσωθεν. ἔστι γὰρ 
τις, ὡς ἔοιχεν, ἵκαστος ἡμῶν νοητὴ συχῇ, παρ᾽ ἧς ὁ χύ- 
pros τὸν ἔνδον καρπὸν ἐπιζητεῖ, xa) οὐ τὸν ix φύλλων 
ἐπιχείμενον σχηματισμόν. ὁ τοίνυν συνηγορῶν τοῖς 
πάθεσι τῆς ἀτιμίας ὡς φυσιχοῖς, χαὶ οὐχ ὡς συμ- 
δεδυχόσι, μετήλλαξε τὴν τοῦ Θιοῦ ἀλύθειαν ἐν. τᾷ 
οἰκείῷ ψεύδει. ὡς γὰρ προέφην, ὁ ἄχραντος καὶ 
χαθαρὸς x«i τὴν εἰκόνα αὐτοῦ ὁμοίαν χατεσχεύασεν 
ἰαυτῷ φθόνῳ δὲ διαδόλου θάνατος εἰς τὸν χόσμον 
εἰσῆλθε. ὑπειδὴ τοίνυν τὸ τῶν ἀνθρώπων γένος ἔν 
ἀνομίαις χυηθέν 3), x«l ἐν ἁμαρτίαις γεννηθέν, 
ἀπκηλλοτριώθη ἀπὸ μήτρας xai ἐπλανήθη ἀπὸ γα- 
στρός͵ βασιλευσάσης τῆς ἁμαρτίας ἀπὸ ᾿Αδὰμ μέχρι 
τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ἦλθεν ἱλασθεὶς ὁ ἀμνὸς 
τοῦ Θεοῦ, ἄραι τὴν ἁμαρτίαν τοῦ χόσμου διὰ τῆς 
οἰχείας αὐτοῦ δυνάμεως, δήσας πρότερον τὸν ἰσχυρόν, 
x«i οὕτως διαρπάσας τὰ αἰχμαλωτισμένα αὐτοῦ σχεύη 
xarà τὸ εἰρημένον ἠχμαλώτευσας αἰχμαλωσίαν" 
xai πᾶλιν᾽ ἔλαθεν αἰχμαλωσίαν. ἤγουν ἔστιν 


ἡμῖν φροντίς, ἀναχληθῆναι ἀπὸ τῆς αἰχμαλω- 


EPISTOLAE. 


ματαίῳ οὐ yàp μὲ xaÜapícaecxóptog τὴν χαρ- À (ra ; 


414 


neque enim mundabit. Dominus cor. eius, 
qui super re vana nomen eius assumpserit (1). Quare 
el Apostolus aperte monet dicens : Mundemus nos 
ab omni inquinamento mon carnis solum, sed et 
spiritus (2). Et alibi : Aspersi, inquit, cor a con- 
scientia mala. (3). Εἰ iterum : Jntegrum corpus 
vestrum, et spiritus οἱ anima sine querela custodia- 
(ur (4). Et : Ut sitis filii Dei sine. querela (5). 
Quotquot igitur volunt adoptione filiorum di- 
gni haberi, non corpus solum castum [habento], 
sed animum quoque secundum eum qui dicit : 
Fiat cor meum immaculatum in juslificationibus tuis, 
ne confundar (6). Nam ii quidem, qui sub lege carnis 
justi&icationes operantur, exteriorem tantum ser- 
vant munditiam ; ii vero, qui sub gratia, etiam in- 


B teriorem quae in sanctificatione condita est pacem 


appetunt, obsecuti illi qui dixit : Nísi abundaverit 
Justitia vesira plus quam Pharisaeorum εἰ Scriba- 
rum, non inirabitis in regnum coelorum (7). Etenim 
Pharisaei mente obcaecati exteram poculi partem 
lavant. Sicut etiam nunc novi secundum eos Phari- 
saeiexterio. em hominem nativa quadam sagacitate 
exornantes se ipsos iustificant, Spiritu sancto testi- 
monium non perhibente spiritui eorum, ut sint 
filij Dei secundum Apostolum dicentem : Ipse 
enim Spiritus testimonium reddit spiritui nostro quod. 
sumus filii Dei (8), neque volentes cognoscere in- 
terioris hominis augmentum quod est in sanctifica- 
tione, sed abundantes tantum in carnis operibus, 
ignorantes, omnem gloriam filiae regis ab intus (9). 


c Quisque enim nostrum, ut ita dicam, ficus illa in- 


tellectualis esse videtur, cuius internum fructum 
Dominus quaerit, et non propositam foliis formam. 
Is igitur, qui causam dicit passionum ignominiae 
ut naturalium, et non ut $049 accidentium, com- 
mutavit veritatem Dei in proprium mendacium. 
Ut enim supra dixi, immaculatus et purus etiam 
imaginem suam similem paravit sui, invidia autem 
diaboli mors in mundum intravit. Postquam igitur 
genus humanum in iniquitatibus conceptum et in 
peccatis genitum abalienatum estab utero, et a ven- 
tr .in errorem inductum, regnante peccatoab Adam 
usque ad adventum Christi, venit propitians agnus 
Dei, ut tolleret peccatum mundi propria sua poten- 
tia, postquam fortem vinxit, ita ereptiscaptivis vasis 
eius, sicut dictum est : Captivam fecit captivitatem; 
et iterum : Cepit captivitatem (10). Nimirum curare 
debemus, ul revocemur a captivitate et portemus 
imaginem coelestis, sicut portavimus imaginem 
terreni (11), et exhibeamus membra nostra, servire 


'" VARIAE LECTIONES. 
1) ἐχόντων coniectura addidiunus. — 3) Ex coni., cod. xc. ηθὲν. Num una an duae literae exci- 


derint, certo dici nequit. 


NOTAE 


u) Deut. V, 11. 
(2) II Cor, VII, 1. 


M Phil. II, 45. 
(6) Psalm. ΟΧΥ͂ΠΙ, 5 6. 


8) Rom. VIII, 16. 
(9) Psalm. XLIV, 16 

10) Psalm. LXVII, 18. Eph. iv, 8. 
n I Cor. XV, 49. 


à Matth. V, 20. 


445 


S. MACARII AEGYPTII 


46 


iustitiae et sanctificationi, sicut exhibuimus pec- Α σίας, xal φορέσαι τὴν εἰχόνα τοῦ ἐπουρανίου χαθὼς 


cato (1). Credamus debere nos in luce ambulantes 
sine oflensa videre mirabilia Dei secundum eum qui 
ait : Revela oculos meos et considerabo mirabilia tua 
de lege tua (2). Nam ut, quod ad sensus pertinet, is, 
quiinluce ambulat, non offendit, sic, quod ad spiri- 
tum attinet, is, qui in perfecta sanctificatione versa- 
tur, non concupiscit mala, non cogitat prava. Nulla 
enim est societasluci ad tenebras (3), neque consen- 
sus templo Dei cum idolis (4). Itaque tanquam tem- 
plum Dei considera teipsum, effugiens spiritua- 
lium idolorum in corde effigiem. Omnis enim 
affectus operans in anima idolum est. Unde bene 
dictum : a quo quis superatus est, huius et servus est (5). 
Sin carnis voluptatibus servi facti sumus, ma- 


ἱφορέσαμεν τὴν εἰχόνα τοῦ χοϊχοῦ, xal παραστῆσαι 
τά μῶη ἡμῶν δοῦλα τῇ διχαιοσύνῃ xal τῷ ἁγιασμῷ, 
καθὼς παρεστήσαμεν τῇ ἁμαρτίᾳ. πιστεύωμεν 1), 
ὅτε χρὴ ἡμᾶς ἐν τῷ φωτὶ περιπατοῦντας ἀπροσχό- 
πως ὁρᾶν τὰ τοῦ Θεοῦ θαυμάσια, χατὰ τὸν φήσαντα᾽ 
ἀποχάλυψον τοὺς ὀφθαλμοὺς μον, χαὶ χατα- 
νοήσω τὰ θαυμάσιά σον ἐκ τοῦ νόμου σου" 
ὡς γὰρ χατὰ τὸ αἰσθητὸν ὁ ἐν τῷ φωτὶ περιπατῶν οὐ 
προσχόπτει, οὕτως χατὰ τὸ νιοητὸν ὁ ἐν τῷ τελείῳ ἁγιασ- 
μῷ ὑπάρχων οὐχ ἐνθυμεῖται πονηρά, οὐ λογέξεται φαῦ- 
λα’ οὐδεμία 3) γὰρ χοινωνία φωτὶ πρὸς σχότος, οὐδὲ 
συγκατάθεσις ναοῦ μετὰ εἰδώλων " ὡς οὖν ναὸς Θεοῦ 
ἐπίγνωθι σεαντόν, ἀποδιδράσκων τὴν iv χαρδία τῶν 
νοητῶν εἰδώλων ἀποτύπωσιν' πᾶν γὰρ πάθος ἐνερ- 


nifestum est, sancti et innocentis spiritus servos p γοῦν ψυχῇ εἴδωλόν ἐστιν" ὅθεν χαλῶς εἴρηται" à τις 


nos factos non esse. Nemo enim potest duobus 
dominis servire : Non potestis, inquit, Deo sere 
οἵγε οἱ mammonae (6). Templum enim 903 
Dei sanctum est, non habens maculam aut rugam aut 
aliquid huiusmodi (T). Quare Spiritus sanctus fugiet 
dolum et recedet ἃ cogitationibus insipientibus, 
neque in fraudulentam animam intrabit disciplina. 
Credentes igitur, omnem nostram legem digito Dei 
in corde scribi, non atramento, sed Spiritu divino, 
suscipiamus veritatem legislatoris dicentis: Egosum 
veritas (8), eius, qui et cordis cireumcisionem ope- 
ratur, et inscribit in mentibus dignorum bonitatis 
suae legem, sicut in propheta ait : Dabo legem meam 
in. cordíbus eorum, el, in. visceribus eorum scribam 


eam (9). Illico itaque, quibuscunque curae est in v 


genus electum, in regale sacerdotium, in gentem san- 
ctam, in. populum acceptabilem (10) pervenire, facile 
recipiunt in se vivifleantis Spiritus operationem. 
Quapropter admonemini ad orandum, ut-digni ha- 
beamur, qui quamvis breviter intelligamus sim- 
plicem conversationis in Christo rectitudinem. Talis 
enim anima, quae deposuit vultus confusionem, nec 
iam regnatur turpitudine cogitationum, nec adulte- 
ratura maligno, cum solo manifeste coelesti sponso 
societatem iniit, utpoteipsa simplex. Vulnerata enim 
amore erga eum, desiderio moritur, ut audacter 
loquar, pulcherrimae iliius intellectualis et mysti- 
caecommunionis cum eo secundum incorruptibilem 
aptitudinem in sanctificatione conditae societatis. 
Beata revera et felix talis anima, quae victa spiritali 
amore, digne desponsata est Deo Verbo. Dicat ergo 
ipsa, dicat ; Erultabit anima mea in Domino, qui in- 


ἥττηται, τούτῳ καὶ δεδούλωται" εἰ δὲ τοῖς τῆς 
σαρκὸς πάθεσι δεδουλώμεθα, δηλονότι 5) τῷ ἁγίῳ xai 
ἀπαθεῖ πνεύματι οὐ δεδουλώμεθα: οὐ γὰρ δύναταί 
τις δυσὶ χυρίοις δουλεύειν οὐ ϑύνασθε, φησί, Θεῶ 
δονλεύειν xal μαμμωνᾷ. ὁ γὰρ ναὸς τὸῦ Θεοῦ ἁγιὸς 
ἐστι, μὴ ἔχων σπῖλον S putida, ἣ τι τῶν τοιού" 
των. διότι ὥγιον πνεῦμα φεύξεται δόλον, xoi ἀπανα- 
στήσεται ἀπὸ λογισμῶν ἀσυνέτων, χαὶ εἰς καχότεχνον 
ψυχὴν οὐχ εἰσελεύσεται παιδεία. πιστεύσαντες οὖν- 
ὅτι πᾶς ὁ ἡμῶν νόμος δαχτύλῳ Θεοῦ ἐν χαρδίᾳ γρά- 
gerat, οὐ μέλανι, ἀλλὰ πνεύματι θείῳ, ϑεξώμεθα τὴν 
αλήθειαν τοῦ νομοθέτον εἰπόντος" ἐγὼ εἰμι ἡ ἀλήθεια 
τοῦ xat τὴν τῆς καρδίας περιτομὴν ποιουμένου, xai 
ἐπιγράφοντος ἐπὶ τὰς διανοίας τῶν ἀξίων τὸν τῆς 
χρηστότητος αὐτοῦ νόμον᾽ ὥς φησιν ἐν τῷ προφήτη- 
διδοὺς [ϑώύσω 4] νόμους μον ὃ) εὶς τὰς xap- 
δίας αὐτῶν, χαὶ ἐπὶ τὰς διανοίας αὐτῶν ἐπι- 
γράψω αὐτού ς" αὐτίκα γοῦν ὅσοις φροντίς ἐστιν εἰς 
γένος ἐκλεχτὸν φθάσαι͵ εἰς βασίλειον ἑεράτευμα, 

εἰς ἔθνος ἅγιον, εἰς λαὸν περιούσιον, ῥαδίως δέ- 

χονται ἐν ἑαυτοῖς τὴν τοῦ Guerrero) πνεύματος ἐνέργειαν. 

διόπερ παρακλόθητε εὔχεσθαι), ὕξως χαταξιωθῶμεν 
x&» γοῦν βραχέως συνεῖναι τὸν μονάτρηπον ἐν Χριστῷ 
πολιτείας εὐθύτητα. ἡ γὰρ τοιαύτῃ ψυχὴ ἀκοϑεμένη τὴν 
τοῦ προσώπου αἰσχύνην, καὶ puxítt κατακυριτυομένη 
ὑτὸ τῆς αἰσχρότητος τῶν λογισμῶν, χαὶ μοιχευομένη 
ὑπὸ τοῦ πονηροῦ, μόνου δηλαδὲ τοῦ ἐπουρανίου νυμ- 
φίον χοινωνεῖ, ὡς αὐτὴ Y) μονότροπος" τετρωμένη γὰρ 
τῇ εἰς αὐτὸυ ἀγάπῃ ἐπιποθεῖ xci ἐχλείπει, ἵνα τολ- 
μήσας εἴπω, τὴν πρὸς αὐτὸν ὡς ὡραίαν νοητὴν xei 
μυστικὴν συνουσίαν χατὰ τὸν ἄφθαρτον συνάφειαν 
τῆς ἐν ἀγιασμῷ χοινωνίας " μακαρία ὡς ἀληθῶς χαὶ 


VARIAE LECTIONES. 
1) Cod, πιστέσομεν. Primum librarius scripsisse videlur πιστεύομεν, deinde autem litera v supra 


adscripta correxisse aut πιστεύσομεν, v in c, aut πιστεύωμεν, vo in o (vo emendans. — 


Ex coni. 


cod. οὐδεὶς. — *)Em., cod. δῆλον ὅτι. — ἢ) δώσω om. cod., addidi ex Jerem. XXXI, 33. — δ) μου 


ε 
supra adscr. alia m. --- ὅ) cod. εὔχεσθαι, ε supra adscr. ead. m. — ὴ Coni, cod. αὖτε vel οὔτε, 
NOTAE. 


1) Cf. Rom. VI, 19. 
2) Psalm. CXVIII, 18. 
3) II Cor. VI, 14. 

4) II Cor. VI, 16. 

b lI Petr. 1I, 19. 


6) Matth. VI, 94. 

7) Eph. V,27. 

8) Joh. XIV, 6. 

9) Jerem. XXXI, 33. 

10) I Pet. I], 9. Tit. II, 14. 


41 


EPISTOLAE. 


4f8 


εὐδαίμων ἡ τοιαύτη ψυχή, hti ἡττηθεῖσα rà πνευ- À duit mevestimentis salutis etindumento iustitiae cir- 


ματιχῷῶ ἔρωτι, ἀξίως ἐνυμφεύθη τῷ θεῷ 1) λόγω. 
λεγέτω τοινυν αὐτή, λεγέω" ἀγαλλιάσθω ἡ ψνχή 
μου ἐπὶ τῶ χυρίῳ" ἐνέδνσε γάρ με ἱμάτιον 
σωτηρίου, χαὶ χιτωνα εὐφροσύνης περιέθηχέ 
pot, ὡς νυμφίῳ pirpav?), xal ὡς νύμφην xatt- 
κοσμησὲ με χόσμῳ. ταύτης γὰρ τὸ χάλλος ἐπιθυμή- 
σας ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης χατηξίωσεν αὐτὴν χρηματί- 
ζεσθαι οὐ μόνον ναὸν θεοῦ, ἀλλὰ καὶ θυγατέρα βασιλέως 
καὶ βασιλίδα" ναὸν μὲν θεοῦ ὡς οἰχειωθεῖσαν τῷ ἀγέῳ 
πνεύματι" θυγατέρα' δὲ βασιλέως τεχνοποιηθεῖσαν παρὰ 
τοῦ πατρὸς τῶν φώτων " καὶ βασιλίδα ὡς συναφθεῖσαν 
τῇ θεόητι τᾷς δόξης τοῦ μονογενοῦς. χοθ᾽ ὅν γὰρ τρό- 
TO» ὁ χύριος, εἷς ὥν χατ᾽ οὐσίαν, πολυώνναωος γέγονε 
κατὰ τροπολογίαν ἕνεχεν τῆς οἰχονομίας σωτηρίας 
τῶν ἀνθρώπων (πῇ μὲν πέτρα ὀνομασθεὶς xci θύρα, 
πῇ δὲ ἀφένη x«i ὁδός, καὶ αὖθις ἄμπελος xal ἄρτος, 
πέτρα μὲν διὰ τὸ ἐν τῇ ῥώμῃ αὐτοῦ ἄσειστὸν τε χαὶ 
ἀπρόσιτον * θύρα δὲ διὰ τὸ αὐτὸν εἶναι εἴσοδον τῆς 
αἰωνίου Cue " ἀξένῃ δὲ διὰ τὸ ἐκχόπτειν αὐτὸν τὰς 
τῆς χαχίας ῥίξας" xai ὁδὸς διὰ τὸ ἄγειν αὐτὸν τοὺς 
ἀξίους ἐπὶ τὸν τῆς ἀληθείας ἐπίγνωσιν * xoà ἄμπελος, 
ὅτε ἐξ αὐτοῦ ὁ εὐφραίνων χαρδίαν ἀνθρώπου οἶνος 
καρποφορεῖται * ὁμοίως δὲ χαὶ ἄρτος, ὅτι στηρίζων 
καρδίαν λογιχοῦ ζώου) " τὸν αὐτὸν τρόπον x«i ἡ oi- 
χειωθεῖσα τῶ θεῶ 3) λόγῳ ἅμωμος ψυχὴ μονότροπος 
τυγχάνουσα κατὰ πολλὰς προχοπὰς τῶν πνευματικῶν 
ἀρετῶν χαὶ tdv δωρεῶν ἀξιωθήσεται. εἴρηται δέ μοι 
ταῦτα ἕνεχεν τοῦ δ) οὐ μόνον τριχῇ νοεῖσθαι τὸν 
χρηματισμὸν τῆς νύμφης, ἀλλὰ χαὶ πολλαχῶς, γέ- 


cumdedil me, quasi sponsum decoratum corona et 
quasi sponsam ornatam monilibus suis (1). Huius 
enim pulchritudinem concupiscens rex gloriae di- 
gnatus esteamnuncupare non solum templum Dei, 
sed et filiam regis el reginam : templum quidem 
Dei ut 80 4 habitatama Spiritu sancto,filiam autem 
regis ut adoptatam a patre luminum,etreginamut 
aptatam divinitati gloriaeUnigeniti. Adquem enim 
modum Dominus, qui est unus secundum substan- 
tiam, multa nomina accepit tropice propter dis- 
pensationem salutis hominum ? Quomodo petra 
appellatur et ostium ? quomodo securis et via ? 
et iterum vitis et panis ? Petra quidem ob robur 
eius inconcussum et inaccessibile. Ostium vero, 


B quiaipseestintroitus aeternae vitae. Securis autem, 


quia exscindit radices pravitatis. Et via, quia ducit 
dignos ad veritatis cognitionem. Et vitis, quod ex 
ipso exhilarans cor hominis vinum carpitur. Simi- 
liter vero etiam panis,utpote confirmans corrationa- 
bilis animalis. In eandem rationem etiam inhabitata 
ἃ Deo verbo immaculata anima, simplex facta, se- 
cundum multos profectus spiritualibus virtutibus 
donisque dignabitur. Dicta autem sunt haec a me, 
ut non solum tripliciter intelligatur oraculum de 
sponsa, sedetiam multifariam. Cognosce vero, hune 
esseplanctumin conspectu nostri, donec introeamus 
ad altare Dei, adDeum qui laetificatiuventutem no- 
stram (2). Vultenim Salvator, etiam nos, quiin carne 
sumus,suaapathia dignos reddi implerique sancti 


νωσχε di, ὅτι τοῦτο χόπος δ) ἐστὶν ἐνώπιον ἡμῶν δ). (; tate, ut confidenterdicamus : /n carne ambulantes 


ἕως οὗ εἰσέλθωμεν 1) εἰς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ θεοῦ 
πρὸς τὸν θεὸν εὐφραίνοντα τὴν νεότητα ἡ μῶν. 
βούλεται γὰρ ἡμᾶς ὁ σωτὴρ ἐν σαρχὶ ὄντας καὶ τῆς 
ἀπαθείας αὐτοῦ καταξιωθῆναι, χαὶ τοῦ ἁγιααμοῦ 
πληρωθῆναι, ἵνα θαῤῥοῦντες λέγωμεν" ὃν σαρκὶ 
περιπατοῦντες οὐ χατὰ σέρκα στρατευόμεθα" 
τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρχιχά, 
ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῶ πρὸς χαθαίρεσιν ὀχυρω- 
μάτων λογισμοὺς καθαιροῦντες xat πᾶν ὕψω- 
pe ἱκαιρόμενον xarà τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ. 
χρὴ τοῖνυν ἐντεῦθεν dd» προσηλῶσαι ἡμᾶς τῶ στανρῷ 
τὰ πάθη τῆς ἁμαρτίας χατὰ τὴν τοῦ προφήτου εὐχήν " 
χαθήλωσον ix τοῦ φόδου σον τὰς σάρχας μου. 


σὰρξ γὰρ καὶ αἷμα, περὶ ὧν λέγει ὁ ἀπόστολος μὴ δύνα- 


non secundum carnem mililamus ;nam arma mili 
tiae nos(rae non carnalia sunt,sed potentia Deo ad 
destructionem munitionum, consilia destruentes et 
omnem altiiudinem extollentem se adversus scien- 
tiam Det (3). ludeigituroportetiam affigere noscruci 
passiones peccati secundum prophetae orationem: 
Confige timoretuo carnes meas (4). Nam caroet san- 
guis, quas dicit Apostolus non posse regnum Dei sor- 
tiri; non 99 5 esthocequod conspicitur corpus, hoc 
enim a Deo formatum est, sed prudentia carnis (5), 
quae movetur a spiritibus nequitiae, qui operantur 
in filios diffidentiae (6). Etenim non adversus car- 
nem el sanguinem perfectis in Christo certatoribus 
esl colluctatio, sed adversus mundi rectores tene- 


σθαι βασιλείαν θεοῦ χληρονομῆσαι, οὐ τοῦτό ἐστι τὸ D brarum harum, contraspwritualia nequitiae (1). 
ὁρώμενον σῶμα᾽ τοῦτο γὰρ ὑπὸ θεοῦ ἐπλάσθη - ἀλλά τὸ φρόνημα τῆς σαρχὸς τὸ κινούμενον ὑπὸ τῶν πνευμά- 
τῶν τῆς πονηρίας, τῶν ἐνεργούντων τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας. οὐ γὰρ πρὸς αἷμα xat σάρχα τοῖς ἐν 
Χριστῷ τελείοις ἀγωνισταῖς ἡ πάλη, ἀλλὰ πρὸς τοὺς χοσμοχράτορας τοῦ σχότονς τοῦ αἰῶνος 
τούτον, πρὸς τὰ κνενματιχὰ τῆς πονηρίας. 


VARIAE LECTIONES. 


1) Sic cod., non &sixo. — 3) Emend., cod. μῆτραν. — *) Sic cod., non θεϊκῷ. — ἡ Emend., cod. τό- 
— ἢ) Sic cod., forle exoxóc; ? — *) Cod. pov, sed eadem m. supra adscr. literam ἡ signumque cir- 
cumflexi syllabae μὸν imposuit, unde ἡμῶν legendum esse existimavi. — 7 Cod εἰσάθω, sed ead. m. 
supra adscr. ope». 


NOTAE. 
1) Isai. LXI, 10. (6) Rom. VIII, 6. 
δ᾽ Psaim. XLI, 4 (6 Eph. II, 2. 
à Il Cor. I, 3. 4. 5. 7) Eph. VI, 13, 
4) Psalm. CXVIII, 490. 


Paraot, Gn. XXXIV. d 


419 


8. MACARII AEGYPTII 


420 


Quodsi confitemur, non naturalem esseoperatio- À — Ei ev» ὁμολογοῦμεν, μὴ φυσικὴν εἶναι τὸν ἐνέρ- 


nem istam,sed adversariarum virtutum,polerimus, 
aecepia adversus eas armatura Christi, resistere 
earum ínsidiis (1), donante nobis potestatem Salva- 
tore calcandisupra serpentes el scorpiones et super 
omnem viriulem adversarii (2) ; utaudeamus dicere 
dum in carnesumus: Iniquitatem siaspeziin corde, 
son exaudiet Dominus (3); et: Sine iniquitalecucurri 
et direzi(4), id est, sineaffectuquodam carnali viam 
coelestis conversationis facile ingredior, ad desti- 
natum persequens, ad bravium supernae vocatio- 
sis (5). Ab omni enim affecta abalienati audebimus 
dicere : non modo fidem servavi, sed etiam cursum 
consummavi (6). Neque enim credere solum oportet 
Christo, sed etiam pati cum eo, secundum illud 


Jeu» ταύτην, ἀλλ᾽ ix τῶν ἀστιχειμένων δυνάμεων, 
ϑυνῃσόμεθσ, κατ᾿ αὐτῶν ἀναλαβόντες τὸν Χριστοῦ 
πανοκλίαν, ἀντιστῆναι ταῖς μεθοείαις αὐτῶν, 
ϑωρουμένον Bpi» ϑύνααι» τοῦ σωτῆρος πρὸς τὸ πυ- 
τεϊνῆμᾶς ἐπάνω ὄφεων xai σχορκίων χαὶ ἐπὶ 
πᾶσαν τὸν δύναμιν τοῦ ἀντιχειμένου᾽ ἵνα θαῤῥῶμεν 
λέγειν t» σαρχὶ ὄντες" ἀδιχέαν εἰ ἐθεωρουν ἂν χαρ- 
δία, μὴ εἰσαχουσάτω χύριος " xgi* ἄνεν ἀνο- 
μίας ἔδραμον xai χατεύθυνα᾽ τοῦτ᾽ ἔστιν, ἄνευ 
πάθους τινὸς σαρχιχοῦ τὴν ἐν οὐρανοῖς πολιτείαν ῥαδίως 
βαίνω, κατὰ σχοπὸν διώχων ἐπὶ τὸ βραθεῖον 
τῆς ἄνω χλύσεω ς΄ παντὸς γὰρ πάθους ἀλλοτριωθέντες 
τολμύσωμεν λέγειν" οὐ μόνον τὴν πίστιν τετήρῃηχα, 
ἀλλὰ καὶ τὸν δρόμον τετέλεχα᾽ οὐ γὰρ πιστεύειν 


quod dictum est: Vobisenim donatum est non solum p, μόνον δεῖ Χριστῷ, ἀλλὰ καὶ συμπάσχειν αὐτῷ, χατὰ τὸ 


wut in Christum credatis, sed vt etíam pro illo patia- 
síni (7). Nam solum credere Deo eorum est qui 
terrena sapiunt, ne dicam et immundorum spiri- 
tuum qui dicunt : Scimus te qui sis, Ali Dei (8). 
Utraque enim pars inimica est crucis Christi ; quo- 
rim finis interitus, quorum Deus venter estet gloria 
£n confusione ipsorum qui terrena sapiunt (9). Vi- 
desne, non tantum apostaticas virtutes inimicos 
crucis esse, sed et eos qui terrena sapiunt? Pati au- 
tem cum Christo et conglorificari solum eorum est, 
qui sese crucifixerunt rebus huius mundi, quique 
Domdnistigmata in propriis corporibus portant (10). 
Oportet enim eos,qui rectephilosopbari norunt, at- 
que animas ex malitiae inquinamentis redemerunt, 


accurate scire philosophiae finem, ut coguito et iti- (. 


neris labore et cursus termino, omnes deiiciant 
superbiam et gloriationem de bonis 996 operibus, 
atque animam suam una cum vita seeundum prae- 
eeptum Scripturae abnegantes (14) unumintaeantur 
thesaurum, quem dilectionis in Christum prae- 
mium diligentibus proposuit Deus, vocans ad eum 
omnes qui certamen accipiendi [crucem] lubenter 
subeunt: quibus sufficit ad eiusmodi certaminis cur- 
sum viaticum crux Christi, quam cum iucunditate 
bonaquespe portantes sequi necesse est Salvatorem 
Deum, legem et viam vitaefacientesillius dispensa- 
tionem. Sicut dixit ipse Apostolus : imitatores mei 
estote, sicut etego Christi (12),et rursus : per patien- 
tiam currimuws ad propositum nobis certamen, adspi- 
cientes in auctorem fidei et consummatorem Jesum, 
quiproposito sibigaudio sustinuit erucem confusione 
contempta, atque in dextera sedis Deisedet (13). Nam 
metuendum est, ne donis aSpiritu acceptis elati,et 
recte faciendo aliquid per virtutem occasionem ar- 


εἰρημένον" ὑμῖν yàp ἐχαρίσθη οὐ μόνον τὸ εἰς 
Χριστὸν πιστεύειν, ἀλλὰ χαὶ τὸ ὑπὲρ αὐτοῦ 
πάσχειν" τὸ γὰρ μόνον πιστεύειν θεῶ τῶν τὰ ἐπίγεια 
φρονούντων ἐστίν, ἵνα μὴ λέγω, ὅτι χαὶ τῶν ἀχαθ- 
ἄρτων πνευμάτων τῶν λεγόντων" οἶδαμέν σε τίς εἰ, 
υἱέ τοῦ θεοῦ" £x&repa γὰρ τὰ μέρῃ ἐχθρὰ ὑπάρχει τοῦ 
σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ" ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια, ὧν ὁ 
θεὸς ἡ κοιλία, καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὖ- 
τῶν, οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες" ὁρᾷς, ὅτι οὐ μόνον 
αἱ ἀποστατιχαὶ δυνάμεις ἐχθροὶ τοῦ σταυροῦ τυγχαάνον- 
qt», ἀλλὰ καὶ οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες; τὸ δὲ συμπάσχει» 
Χριστῶ xai συνδοξάξεσθαι μόνον τῶν ἑαυτοὺς σταυρω- 
σάντων τῶν τοῦ χόσμου TOUTOU χαὶ τὰ τοῦ Xupíov 
στίγματα ἐν τοῖς οἰκειοις σὦὡμασι βασταζὸν- 
των 1) ἐστίν * δεῖ γὰρ τοὺς ὀρθῶς φιλοσοφεῖν ἐγνωχότας, 
καὶ τὰς ψυχὰς ix τῶν τὸς κακίας μολυσμῶν λυτρουμένους, 
ἀχριδῶς εἰδέναι τὸν ιἧς φιλοσοφίας σχοπόν, ὅπως μεμαῦ- 
Wxórte τῆς τε πορείας τὸν πόνον, χαὶ τοῦ δρόμον τὸ πέ- 
ραςῤῥίψωσι μὲν παυτες τὴν αὐθάδειαν, χαὶ τὸ φρονεῖν 
ἐπὶ τοῖς κατορθώμασε, τήν τε ὑκυτῶν ψυχὰὸν μετὰ τοῦ 
βίον κατὰ τὸ πρόσταγμα τξ χραρᾶς ἀρνησάμενοι πρὸς 
ἕνα βλέπωσι 3) πλοῦτον, ὅν τῆς εἶμ Χριστὸν ἀγάπης 
ἄθλον τοῖς ἀγαπῶσιν ἔθηκεν ὁ (eii, med» εἰς αὐτὸν 
πάντας τοὺς τὸν ἀγῶνα τοῦ Ἰαβεῖν προθύμοις ὕφιστα- 
μένους " οἷς ἐξαρχεῖ πρὸς rüv τοῦ τοιούτου πορείαν 
ἐφόδιον ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, ὃν δεῖ μετ᾿ εὐφροσύνης 
xxi ἀγαθῆς ἐλπίδος βαστέξοντας ἀκολουθεῖν τῷ σω- 
τῆρι θεῷ, νόμον καὶ ὀδὸντοῦ βίον τὸν ἐχείνου ποιούμενοι 
οἰχονομέαν * χαθὼς εἶπεν αὐτὸς ὁ ἐκπόστολος * nip oral 
μον γίνεσθε, χαθὼς κἀγὰ Χριστοῦ. καὶ πά- 
λιν" Qv ὑπομονῆς τρέχομεν τὸν προκεέμενον 
ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορᾶντες εἰς τὸν τῆς πίέστεως 
ἀρχηγὸν xal τελειωτὴν Ἰησοῦν, ὃς ἀντὶ τὸς 
προχειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινε σταυρόν, 


VARIAE LECTIONES. 
1) Cod. βνυσταξόντων, sed ead. m. corr. βασταξάντων. --- 3 Emend., cod. βλέπουσι. 


NOTAE. 


Eph. VI, 11. 13. 
Luc. X, 19. 
Psalm. LXV, 18. 
Psalm. LIII, B. 
Phil. III, 14. 

II Tim. 'IV, 1. 
Phil. I, 39. 


^J C» ΟΣ τὸν οὐ M5 "-- 


8) Luc. IV, 34. 

9) Phil. III, 19. 

n Cf. Gal. VI, 11. 

14) Math. XVI, 24 sq. Luc. IX, M. 
49) 1 Cor. IV, 46. 

13) Hebr. xil, 1. 2. 





491 EPISTOLAE. "T" 


αἰσχύνης καταφρονήσας, ἐν δεξιᾷ τε τοῦ A ripientes superbiendi et gloriandi, priusquam in fi- 


θρόνου τοῦ θεοῦ xexdÜtxne !). δέος γάρ, μὴ τοῖς 
παρᾶ τοῦ πνεύματος δωρήμασιν ἐπαιρόμενοι, καὶ τὸ χα- 
τορθῶσαέτι δι' ἀρετὴν ἀφορμὲν λαθόντες εἰς τὸ φρονεῖν xal 
σεμνόνεσθαι, πρὶν εἰς τέλος τῶν ἐλπιξομένων ἐλθεῖν, 
ἰχπέσωμεν 3) τῆς ὁρμῆς, ἀχρεῖον ἑαυτοῖς xai τὸν 
προλαδόντα πόνον τῇ αὐθαδείᾳ ποιήσαντες, xol ἀν- 
ἄξιοι φανέντες τῆς τελειότητος, εἰς ἣν ἡ τοῦ πνεύματος 
εἴλχυσεν ἡμᾶς χάρις * δεῖ οὖν μηδαμοῦ τὸν τοῦ πόνου 
τόνον ἐχλύειν, μηδὲ ἐξίστασθαι τῶν προχειμένων 
ἀγώνων, μηδὲ τοῖς χατόπιν, εἴ τε πέπρακται, σπου- 
δαῖον χατέχειν, ἀλλ᾽ ἐχείνων μὲν λήθην λαμθάνειν, 
ἐπὶ δὲ τῶν ἔμπροσθεν κατὰ τὸν ἀπόστολον ἐπεχτεί- 
γεσθαι, χαὶ συντρίδειν ταῖς τῶν πόνων φροντίσι τὴν 
χαρδίαν, ἀχόρεστον ἔχοντας τὴν τῆς διχαιοσύνης 
ἐπιθυμίαν, ἧς μόνης χρὴ πεινῆν χαὶ διψῇν τοὺς εἰς 
τὸ τέλειον φθώσαι ζητοῦντας * ταπεινοὺς δεῖ χαὶ περι- 
δεεῖς γινομένους ὡς πόῤῥω mou τῶν ἐπηγγελμένων 
τυγχάνοντας xal τῆς τελείας τοῦ Χριστοῦ μαχρὰν 
ἀπωχισμένους ἀγάπης. ὁ γὰρ ἐχείνης ἐρῶν, καὶ πρὸς 
τὴν ἄνω βλέπων ἐπαγγελίαν ?), οὔτε νηστεύων, οὔτε 
ἀγρυπνῶν, οὔτε ἄλλο τε τῶν τς ἀρετῆς σπουδάζων 
ἵσταται τοῖς προλαδοῦσι χατορθώμασιν ἐπηρμένος" 
ἀλλὰ μεστὸς ὧν τοῦ θείου πόθον͵ καὶ πρὸς τὸν χαλοῦντα 
συντόνως βλέπων, πᾶν μὲν, ὅ τι ἄν ἀγωνίσηται, πρὸς 
τὸ τυχεῖν ἐχείνου μικρὸν ἡγεῖται χαὶ τῶν ἄθλων " φι- 
λονεικεῖ δὲ μέχρι τῆς τοῦ βίου τούτου τελευτῆς, πόνοις 
πόνους, xal ἀρετὰς ἀρεταῖς συνάπτων, μέχρις ἂν τι- 
piov ἑαυτὸν τῷ θεῷ χαταστήσῃ διὰ τῶν ἔργων, οὐχ 
ἔχων ἐν t& συνειδότι τὸ νομίξειν ἄξιον ἑαυτὸν πε- 
ποιηχέναι θεῷ, τοῦτο γάρ ἐστι χατόρθωμα μέγιστον 
φιλοσοφίας, τὸ μέγαν ὄντα τοῖς ἔργοις συστἕλεσθαι 
τῇ καρδία xai χαταγινώσχειν τοῦ βίον, χάτω που 
ῥίψαντα 4) τῷ πρὸς τὸν θεὸν φόδῳ τὴν οἴησιν, ὅπως 
ἀπολαύσῃ τῆς ἐπαγγελίας, χαθὼς ἄν δ) πιστεύσας 
ράσθῃ ταύτης, οὐ χαϑὼς Gv 8) πονέσάς ἐϊργοίσατο" 
μβδγάλων γὰρ ὄντων τῶν ϑωρεῶν οὐκ ἔστι πόνους 


nem rerum speratarum pervenerimus, excidamus 
studio,inutilem nobis etiam susceptum laborem su- 
perbia facientes, atque indigai apparentes perfe- 
ctione, in quam Spiritus traxit nos gratia. Oportet 
igitur nusquam laboris contentionem dissolvi,neque 
nos discedere a propositis certaminibus, neque iis 
quae retro sunt, si quid actum sit, studere, sed 
eorum oblivionem capere, ad ea vero quae sunt 
priorasecundum Apostolum eztenderenos ipsos (4), 
laborumque curis eor conterere, habentes insatia- 
bilem iustitiae cupiditatem, quam solam esurire 
sitireque debent ii, qui ad perfectionem student 
pertingere. Humiles nos et timidissimos fieri opor- 
tet, utpote qui procul simus a proimissis longeque 
remotia perfecta Christi dilectione. Nam is, qui 
illam ardenter desiderat et ad supernai spectat 
promissionem, nec ieiunans, nec vigilans, neque 
alii cuiquam virtutis excercitio vacans stat elatus 
ad bona opera, quae talia anticipant, sed 407 
plenus divino desiderio, et ad vocantem intente 
spectans, velomne certamen, quodeunque certave- 
rit, ad illud consequendum parvum aestimat. Eni- 
titur autem ad finem usque huius vitae, laboribus 
laboreset virtutes virtutibus iungendo, donec pre- 
tiosum se Deo praestet propter operá, nec in con- 
scientia sua credens, dignum ipsum se reddidisse 
Deo. Hoc enim est opus maximum philosophiae, 
magnum in operibus humiliari corde, et reprehen- 
dere vitam, abjiciendo timore Dei opinionem, ut 
particeps fiat repromissionis, quasi credendo hanc 
appetiverit, non quasi operando eam lucratus sit. 
Quoniamenim magna sunt dona, labores digniin- 
veniri non possunt ; magna autem fide et spe opus 
est, ut his, non laboribus, compensentur : fidei 
autem substantia est spiritus paupertas et infinitus 
erga Deum amor. 


ἀβίους süpsiv: μεγάλης δὲ δεῖ πίστεως καὶ ἐλπίδος, εἰς τὸ ταύταις μετρηθῆναι, μὴ τοῖς πόνοις, τὴν ἀμοι- 
θόν" πίστοως δὲ ὕκόστασις πνεύματος πτωχεία xal à πρὸς θεὸν ἄμετρος ἀγάπη. 


Tk μὲν δὴ xarà τὴν ἐλπίδα τοῦ σχοποῦ τοῖς φιλο- 
σύφψως ζῇν ὑρημένοις Guoéx εἰρῆσθαι νομίξω. δεῖ 
δὲ λοιπὸν προσθεῖναι τοῖς εἰρημένοις, ὅπως μὲν χρὴ 
συνεῖναι τοῖς τοιούτοις ἀλλήλοις, ὁποίους δὲ ἀγαπᾷν 
πόνους, ὅκως δεῖ 7) τρέχειν μετ᾽ ἀλλήλων, ἕως ἄν ἐπὶ 
τὴν ἄνω πόλιν ἀφίκωνται. 

Δεῖ τοίνυν τὸν τὰ τοῦ βίου τούτου σεμνὰ χαθαρῶς 
ἀτιμάζοντα, καὶ ἀρνούμενον μὲν τοὺς συγγενεῖς, ἀρ- 
νούμενον δὲ πᾶσαν τὴν κάτω δόξαν, χαὶ ὁρῶντα [τὰ] 3) 
τῆς οὐρανίας τιμῆς, καὶ τοῖς χατὰ θεὸν ἀδελφοῖς 
πνευματικῶς συναπτόμενον, ἀρνήσασθαι μετὰ τοῦ 
βίου καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν " ἄρνησις δὲ ψυχῆς τὸ 
μηδαμοῦ ζοτεῖν τὸ ἑαυτοῦ θῶλημα, θερα πεύειν μᾶλλον 
δὲ ἑαυτοῦ θῶμα, πὸιεῖν τὸν ἐφεστῶτα τοῦ θεοῦ λό- 


Et haec quidem, quae ad spem pertinent finis 
iis, qui philosophice vivere elegerunt, satis dicta 
esse censeo. Oportet igitur cetera nos addere, quo- 
modo tales alius alii adesse debeant, quales amare 
labores, quomodo oporteat eos una currere, donec 
ad supernam civitatem perveniant. 

Oportet ergo eum, qui hujus vilae splendorem 
pure contemnat, et abneget cognatos, abnegetque 
eliam omnem terrenam gloriam, et intueatur coe- 
lestem honorem, fratribus secundum Deum suis 
spiritualiter coniunctus, abnegare una cum vita 
etiam animam suam. Abnegatio autem animae est 
nunquam quaerere suam voluntatem, immo subi- 
gere propriam voluntatem, facere instans nobis 


VARIAE LECTIONES. 


1) Cod. κεκάθυκε — 3) Emend., cod. ἐκπέσομεν. — ἢ Emend., cod. ἐπαγγελείαν. — *) Emend., cod. 
ῥίψαντας. — ἢ Ex coni., cod. ὄν. --- 5) EX coni, cod. óv. — Ἴ Sic cod., forte leg. δὲ, vel τε δεῖ, — 


) Coni. addimus τά, quod in cod. desideratur. 


NOTAE. 


(1) Phil. 11], 18, 


423 . 


S. MACARII AEGYPT!I 


494 


verbumDei, eoque uti tanquam bono gubernatore, Α γον, xai τούτῳ χεχρῦσθαι χαθάπερ &ya6à xvOtováry, 


congregationem fratrum cum concordia ad portum 
voluntatis Dei dirigente. Possidere autem nihil de- 
bes vel nominare proprium extra id, quod com- 
muneest, praeterquam pallium quo corpus tegitur. 
Etenim si nihil eorum habet, sed exutus est pro- 
priae vitae cura, communis erit 408 necessitu- 
dinis minister, et praepositorum iussum cum vo- 
luptate et spe prompte perficiet, tanquam probus 
acsimplex servus Christi, ad communem fratrum 
necessitudinem redemptus. Hocenim Dominus vult 
monetque dicens : Qui vult inter vos primus esseet 
magnus .,esto omnium novissimus eL omnium minister 
etomnium servus (1). Oportet igitur servitutem co- 
ram hominibus infructuosam esse, neque ullum 


servienti afferre honorem vel gloriam, ne contra p 


Scripturam quasi hominibus placens videatur, ap- 
pareatve ad oculum serviens (2), neque hominibus, 
sed ut ipsi Domino serviens, arctamque viam in- 
sistens. Uni illius iugo prompte collum submit- 
tens, idque portans continenter, in voluptate fer- 
tur ad finem cum bona spe. Debet igitur subiectus 
esse omnibus, et lanquam mutui dati debitor mi- 
nistrare fratribus, omnium curis in anima sua re- 
positis, reddensque debitam caritatem. Oportet 
&utem etiam praepositos spiritualis chori curae 
sibiiacumbentis magnitudinem intuentes,artesque 
insidiéntis fidei malitiae attendentes, digne praesi- 
dio suo certare, nec ob potestatem assumere spi- 
ritum. Hoc enim ocoest periculum. Et sunt quos, 
cum ceteris iam se praestare putarent. eovque ad 
aeternam ducere vitam, latuerit, superbia se ipsos 
interire. Debent igitur in praesidio plus ceteris 
praepositi laborare, humiliusautem subiectis cogi- 
tare, atque typum servitutis viam suam praebere 
fratribus, atque depositum Dei existimare eos, qui 
sibi concrediti sunt. Etenim si ita se habent, exer- 
centes simul sanctum ministerio suo chorum, et 
doctrinam secundum cuiusque necessitatem palam 
proponentes, ad salvandum cuique consentaneum 
ordinem, in occulto vero humilitatem exercentes 
in mente, tanquam probi ministri fidem servantes, 
magnam sibilucrantur tali vita mercedem. 209 
Sic igitur eorum curam gerere debent, ut boni 
magistri puerorum tenerorum, qui sibi concraditi 
sunt a patribuseorum. Nam illi, puerorumindolem 


τὸ χοινὸν τῆς ἀδελφότητος πλήρωμα μεθ᾽ ὁμονοίας 
ἐπὶ τὸν λιμένα τοῦ θελήματος τοῦ θεοῦ εὐθύνοντι - 
χεχτῆσθαι δὲ οὐδὲν χρὴ ὃ 1) ὀνομάζειν ἴδιον παρὰ τὸ 
χοινόν, πλὴν τοῦ τὸ σῶμα κχαλύπτοντος ἱματίου. εἰ 
γὰρ μηδὲν ἔχει τούτων, ἀλλὰ γυμνὸς εἴη 3) τῆς καθ᾽ 
ἑαυτὸν τοῦ βίον φροντίδος, rüc χοινῆς ἔσται χρείας 
θεραπευτής, xai τὸ παρὰ τῶν προεστώτων ἐπιτασσό- 
μενον μεθ᾽ ἡδονῆς xai ἐλπίδος προθύμως ἐπιτελῶν, 
χαθάπερ εὔνους χαὶ ὁπλοῦς δοῦλος τοῦ Χριστοῦ, πρὸς 
τὴν χοινὴν τῶν ἀΠελφῶν χρείαν ἠγορασμένος. τοῦτο 
γὰρ ὁ χύοιος βούλεται καὶ παραινεῖ λέγων" ὁ θέλων 
ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος χαὶ μέγας, ἔστω πάντων 
ἔσχατος, χαὶ πάντων διάχονος, χαὶ πάντων 
δοῦλος. χρὴ οὖν τὴν δουλείαν παρὰ τοῖς ἀνθρώποις 
ἄχαρπον εἶναι, xal μηδεμίαν φέρουσαν τῷ δουλεύοντι 
πιμὸν μηδὲ δόξαν, ὅπως uà παρὰ τὸ γεγραμμένον 
ἀνθρωπάρεσκος φαίνοιτο, σχηματίξων ἑαυτὸν ἐν 
ὀφθαλμοδουλεέᾳ *), μηδὲ ἀνθρώποις, ἀλλ᾽ ὡς αὐτῷ 
τῷ κυρίῳ δουλεύων, xci τὴν τεθλιμμένηον βαδίζων 
ὁδόν " ἑνὶ 4) τῷ ἐχείνου ζυγῷ προθύμως ὑποθεὶς τὸν 
αὐχένα, x«i βαστάζων διὰ τῶὥῶους, ἐν ὡδονῇ φέρεται 
πρὸς τὸ TÉ, μετὰ ἀγαθῶς ἐλπέδος. δεῖ οὖν ὑποτι- 
τάχθαι πᾶσι, χαὶ χαθάπερ δανείον χρεώστην θερα- 
πεύειν τοὺς ἀδελφοὺς, τὰς ὑπὲρ πάντων φροντίδας 
ἐναποθέμενον τῇ ψυχῇ, καὶ ἀποκληοοῦντα τὸν ὀφει- 
λομένην ἀγάπην * χρὴ δὲ καὶ τοὺς προεστῶτας τοῦ 
πνευματιχοῦ χοροῦ τὸ μέγεθος τὸς αὐτῶν σχοποῦντας 
φροντίδος δ) χαὶ τῆς ἐφεδρευούσης τὴν πίστιν χαχίας 
λογιξομένους τὰς τέχνας, ἀξίως τῆς ἐπιστασίας ἄγω- 
νίξζεσθαι, μὴ πρὸς τὴν ἐξουσίαν ἀναιροῦντας φρόνημα. 
κίνδυνος γὰρ ἐνταῦθα * καὶ τινες ὅδη δοχοῦντες 8) ἑτέ- 
pe» προεστάναι, x«l τούτους ἐπὶ τὴν οὐράνιον εὐθύ- 
σειν ζωήν, ἔλαθον ὑπὸ φρονόματος ἑαντούς ἀπολέ- 
σαντες, δεῖ οὖν ἐν rjj ἐπιστασίᾳ μείξονα μὲν τῶν ἄλλων 
τοὺς προξστῶτας πονεῖν, ταπεινότερα δὲ τῶν ἀρχομέ- 
νων φρονεῖν, χαὶ τύπον dei wa; τὸν ἑαυτοῦ βίον παρ- 

ἔχειν τοῖς ἀδελφοῖς, παρακαϊπθϑήχην θεοῦ νομίζον- 

τας ἔχειν, οὕς ἐπιστεύθησαν. εἰ γὰρ οὕτως ἔχοιεν͵ 

συγχροτοῦντες τὸν ἱερὸν τῷ θερακεία χορᾶν, xoi τὴν 

μὲν διδαχὴν κατὰ τὴν ἑκάστου χρεΐαν ἐν φανερῷ ποιού- 
μενοι, πρὸς τὸ σώζειν τὴν ἑκάστου πρέπουσαν ταξιν, 
ἔν τῷ χρυπτῷ δὲ κατὰ διάνοιαν τὴν ταπεινοφροσύνην, 
χαθάπερ εὐγνώμονες δοῦλοι τοροῦντες τὸν πίστιν, 
μέγαν ἑαυτοῖς ἐργάξονται τῷ τοιούτῳ βίῳ μισθόν. 
οὗτος οὖν [δεῖ] 1) ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν, ὡς ἄν χρη- 


spectantes, alii verbera, alii correptiones, alii D στοὶ παιδαγωγοὶ παίδων ἁπαλῶν, οὖς ἐπιστεύθησαν 


laudem, alii aliud huiusmodi afferunt, neque cum 
studio,neque cum odio quidquam eorem faciundo, 
sed sicut rei convenit, et pueri postulat natura, ut 
fiant huius vitae homineshonesti. [Sic] nos quoque 
oportet omni odio in fratrem omnique arrogantia 


παρὰ τῶν πατέρων αὐτῶν " ἐχεῖνοι ydp, τῶν παίδων 
τὰς ἕξεις σχοποῦντες, τῷ μὲν πληγὰς, τῷ δὲ νουθε- 
σίας, τῷ δὲ ἔπαινον, τῶ δὲ ἄλλο τι τοιοῦτον προσ- 
ἄγουσιν, οὐδὲν οὔτε πρὸς χάριν οὔτε πρὸς ἀπέχθειαν 
τούτων ποιοῦντες, ἀλλ᾽ ὡς ἀνᾷχε τοῦ πράγματος, xal 


VARIAE LECTIONES. 


!) Coni. add. à, in cod desideratur. — 1 Sic cod. — ὃ Emend., cod. ὀφθαλμωϑδουλείᾳ, — 5) Cod. 
ἑνὶ, — *) Emend., cod. φροντίϑας. — *) Emend., cod. ARA — ἢ det om. cod. addidi ez soni) n 


NOTAE. 


1) Marc. IX, 34 ; X, 48 sq .; Matth. XX, 26 sq. 
xxi OUS SUSHI 


(2) Eph. VI, 6, 7; Col. III, 29. 


485 


EPISTOLAE. . 


: 426 


ὁ τοῦ παιδὸς ἀπαιτεῖ τρόπος, εἰς τὸ γενέσθαι αὐτοὺς A. seposita ad cuiusque virtutem ac mentem accom- 


τοῦ βίου τούτου σεμνούς. [οὕτω] 1) χαὶ ἡμᾶς χρὴ 
πᾶν μῖσος χατὰ τοῦ ἀϑελφοῦ χαὶ πᾶσαν αὐθάδειαν 
ἀποθεμένους πρὸς τὴν ἑχάστῳ 3) δύναμιν xoi γνώμην 
ἁρμόζειν τὸν λόγον * rà. 3) μὲν ἐπιτίμησον, τὸ *) δὲ 
νουθέτησον, ἄλλον παραχάλεσον, πρὸς τὴν éxdctov 
χρείαν, καθάπερ ἰατρὸς ἀγαθὸς προσάγων τὸ φάρμα- 
xov, ἐχεῖνος μὲν γάρ, πρὸς τὰ πάθη σχοπῶν, τῷ 
μὲν πρᾷον, τῷ δὲ σφοδρότερον ἐπέθηχε φάρμαχον, 
οὐδενὶ τῶν θεραπείας δεομένων ἀχθόμενος, ἀλλὰ ταῖς 
πληγαῖς καὶ τοῖς σωμασιν ἁρμόζων τὴν τέχνην. σὺ 
δὲ ἀχολούθει τῇ χρείᾳ τοῦ πράγματος, ὅπως τὴν 
ψυχὴν τοῦ πρὸς σὲ βλέποντος μαθητοῦ καλῶς ἐχπαι- 
δεύσας λαμπρὰν τὴν ἐχείνης ἀρετὴν προσαγάγῃς τῷ 
πατρί, x)npovópgo» ἄξιον τῆς ἐχείνου δωρεᾶς. ἐὰν 
οὕτως ἔχητε πρὸς ἀλλήλους, οἵ τε ἐφεστῶτες καὶ 
οἱ τούτοις χρώμενοι διδασχάλοις, oi μὲν πειθόμενοι 
μετὰ χαρᾶς τοῖς ἐπιταττομένοις, οἱ δὲ μεθ᾽ dovic 
τοὺς ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ τέἕέλειον προσαγόμενοι, x«l 
ταῖς τιμαῖς ἀλλήλοις προηγῆσθε 9), τὸν τῶν ἀγγέλων 
ἐπὶ γῆς ξήσεσθε βίον. μηδεὶς οὖν ἐν ὑμῖν γνωριξέσθω 
τῦφος, ἀλλὰ ἁπλότης καὶ ὁμόνοια x«i διάθεσις ἄδολος 
συγχροτείτω τὸν χορόν. πειθέτω di ἕχαστος ἑαυτόν, 
ὡς οὐ τοῦ συνόντος ἀδελφοῦ μόνον ἔσται χαταδεέστε- 
ρος, ἀλλὰ καὶ παντὸς ἀνθρώπον. τοῦτο γὰρ γινώσχων 
μαθητὴς ὄντώς ἔσται Χριστοῦ * ὁ γὰρ ὑψῶν ἑαυτὸν 
ταπεινωθήσεται, xat ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψω- 
θ ἡσεται. xo πάλιν" ὁ θέλων ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶ- 
τος, ἔσται πάντων ἔσχατος xal πάντων διάκχο- 
νος. χαθὼς x«(* ὁ νἱὸς τοῦ ἀνθρῶπον οὐχ ἦλθε 
διαχονηθῆναι, ἀλλὰ διαχονῆσαι, καὶ δοῦναι 
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν. χαὶ ὁ 
ἀπόστολος * οὐ γάρ ἑαντοὺς χηρύσσομεν, ἀλλὰ 
Χριστὸν Ἰησοῦν, κύριον, ἑαυτοὺς δὲ δούλους 
ὑμῶν διὰ Ἰησοῦν. εἰδότες οὖν τῆς τε ταπεινότητος 
τοὺς καρπούς, καὶ τὴν ξημέαν 5) τοῦ τύφου, μεμήσασϑε 1) 
τὸν δεσπότην, ἀγαπῶντὲς ἀλλήλους, χαὶ μήτε θάνα- 
τον, μήτε ἄλλην τινὰ τιμωρίαν εἰς ἀγαθὸν μετ᾽ ἀλ- 
λήλων ὀχνεῖτε 9), ἀλλ’ ἣν ἐδάδισεν ἐν ἡμῖν ὁδὸν ὁ 
σωτήρ, ταύτην ὑμεῖς πρὸς ἐχεῖνον βαδίζοντες, ἐν 
σώματι χαὶ ψυχῇ μιᾷ χωρεῖτε πρὸς τὴν ἄνω χλῆσιν͵ 
ἀγαπῶντες τὸν θεὸν χαὶ ἀλλήλους " ἀγάπη γὰρ xci 
φόθος ὁ πρὸς τὸν χύριον τὸ πρῶτον τοῦ νόμου ἐστὶ 
πλέρωμα. δεῖ οὖν ἕχαστον ὑμῶν χαθάπερ ἰσχυράν 
τινα καὶ στερεὰν χρυπῖϑα τὸν φόθον τε xal τὴν ἀγά- 
Tx» ἦν τῇ ἱαντοῦ τιθέναι ψυχῇ, καὶ ταύτην ἐπάρδειν 
ἔργοις τε ἀγαθοῖς χαὶ εὐχῇ διαρχεῖ. οὐ γὰρ ἁπλῶς, 
οὐδὲ αὐτομάτως ἡμῖν ἡ πρὸς θεὸν ἀγάπη ἐγγίνεσθαι 
πέφυκεν, ἀλλὰ διὰ πολλῶν πόνων, xci μεγάλων 
φροντίδων, καὶ συνεργείας τὴς τοῦ Χριστοῦ, χαθὼς 


modare verbum. Hoc vitupera, illud inerepa, alium 
adhortare secundum cuiusvis indigentiam, quasi 
bonus medicus adhibens medicinam. Is enim ad 
passiones spectans, huic levius, illi vehementius 
proponit medicamentum, nemini eorum, qui cura- 
tione indigent, iratus, sed plagis corporibusque 
accommodans artem. Tu autem ita sequere rerum 
necessitatem, ut, anima discipuli ad te respicientis 
bene exculta, candidam eius virtutem adducas pa- 
tri, dignum donationis eius haeredem. Si tali vos 
invicem modo habetis, et praepositi, et qui iis 
utuntur magistris, hi cum gaudio iussis obtempe- 
rantes, illi cum voluptate fratres ad perfectionem 
adducentes,atque honoribusinvicem praevenitis (1), 
angelorum in terra vivetis vitam. Nulla igitur in 
vobis cognoscatur superbia, sed simplicitas et con- 
cordia et animus doli expers coniungat chorum. 
Doceat autem quisque se ipsum, non fratre solum, 
qui secum degat, se inferiorem fore, sed et omni 
homine. Id enim qui cognoscit, is vere erit disci- 
pulus Christi. Nam qui se exaltat, humiliabitur, et 
qui se humiliat, exaltabitur (2), et iterum : Qui ez 
vobis vult primus esse, erit omnium novissimus et 
omnium minister (3) Sicut etiam: Filius hominisnon 
venit ministrari, sed ministrare, οἱ 910 dare ani- 
mam suam redemptionem pro multis (&). Et Aposto- 
lus : Non enim nosmetipsos praedicamus, sed Jesum 
Christum Dominum nos(rum, nos autem servos ve- 
tros per Jesum (5). Scientes igitur et humilitatis 
fructus οἱ damnum superbiae, imitamini Domi- 
num, diligentes vos invicem, et &eque mortem 


: neque aliam quandam castigationem ad bonum in- 


vicem limete, sed quam ambulavit in nobis viam 


- Salvator, eam vos ad illum ambulate, et in cor- 


pore animaque una procedite ad supernam vocatio- 
nem, diligentes Deum et vos invicem. Amor enim 
et tiinor Domini primalegisest consummatio. Opor- 
tet igitur quemque vestrum tanquam forte quod- 
damfirmumquefundamentum timorem et amorem 
ponere in anima sua, et hunc rigare bonis operibus 
et oratione sufficienti. Neque enim simpliciter, ne- 
que sua sponte amor erga Deum in nobis nasci so- 
let, sed multis laboribus gravibusque curis et co- 


- operatione Christi, sicut dixit Sapientia : δὲ enim 


quaesieras eam, inquit, quasi pecuniam, el sicut 


D thesauros effoderis illam : tunc intelliges timorem 
- Domini, οἱ scientiam Dei invenies (6). Dei vero scien- 


tiam inveniens et timorem intelligens, facile et 


. quod sequitur recte perficies, scilicet ut proximum 


VARIAE LECTIONES. 


1) οὕτω om. cod., addidi ex coni. — 3) Sic cod., forte mavis ἑχάστου. — ὅ) Sio cod., forte leg 
τῷ, — *) Sic cod., forte leg. τὸν. — *) Emend., cod. προηγεῖσθαι. — 9) Cor., cod. ζυμίαν. — 7) Cod, μι- 
€ 


μήσασθαι, « supra adser. ead. m. — *) Corr., cod. ὀχνῆτε, 
NOTE. 


1) Rom. XII, 10. 
2) Luc. XIV. 11. 
3) Marc. IX, 34. TE . 


ἃ) Matth. XX, 28. 
5) II Cor. IV, 5. 
6) Prov. II, 4. 5. 


481 


S. MACARII AEGYPTII 


428 


diligas. Primo enim et magno labore condito, alte- À εἴρηχεν à σοφία" ἐὰν yàp ξητήσῃς αὐτήν, φησιν, 


rum hoc, cum minus sit, facilius primo consequi- 
tar ; sed ubi ille desideratur, nec alterum pure et 
sanete fiel. Nam qui Deum non ex tota anima et 
toto corde diligit, quomodo salubriter et sincere 
fratrum dilectionis curam gerat, cum amorem non 
adimpleat eorum, per quae fratrum dilectionis 
cura geritur ? Nam eum, qui ita se habet, ut neque 
totam animam suam Deo tradiderit, nec ad illius 
trahatur amorem, inermem inveniens artifex ma- 
litiae facile vincit pravisque cogitationibus sub- 
vertit : nune quidem efficiens, ut gravia videentur 
Soripturae mandata et 911 molestum erga fratres 
ministerium, nunc in superbiam vel tumorem ex 
ipsa erga conservos cura eum efferens, eique per- 


ὡς ἀργύριον, x«l ὡς θησαυροὺς ἐξερεννήσῃς") 
αὐτήν, τότε συνήσεις φόδον χυρίου xal ἐπίγ- 
νωσιν θεοῦ εὑρήσεις" θεοῦ δὲ ἐπίγνωσιν εὑρὼν χαὶ 
φόδον συνείς, ῥᾳδίως x«i τὸ ἐφεξῆς χατορθώσεις, τὸ 
ἀγαπᾷν λέγω τὸν πλᾳσίον " τοῦ γὰρ πρώτου xci με- 
qdÀow πόνου χτισθέντος, τὸ δεύτερον ἔλαττον ὃν 
ἀπονώτερον ἕπεται τοῦ πρώτου. ἐχείνου δὲ μὴ ὄντος 
οὐδὲ τὸ δεύτερον ἂν γένοιτο χαθαρῶς " ὁ γὰρ θεὸν μὴ 
ἀγαπῶν ἐξ ὅλῃς ψυχῆς καὶ ἐξ ὅλης καρδίας, πῶς ἂν 
ὑγιῶς xal ἀϑόλως ἐπιμελοῖτο τὸς τῶν ἀδελφῶν ἀγά- 
πης, ἐχείνων μὴ πληρῶν τὴν ἀγάπην, dv ὧν ἐπιμε- 
λεῖται ταύτης τούτων ; τὸν γὰρ οὕτως ἔχοντα, καὶ μὴ 
τὴν ψυχὴν ὅλην ἀποδόντα θεῷ, μηδὲ πρὸς τὴν ἐχείνου 
χεχωνωμένον *) ἀγάπην εὑρὼν ἐξωπλισμένον ὁ τῆς 


suadens, implevisse eum mandata Domini, et pg κακίας τεχνέτης χειροῦται ῥᾳδίως λογισμοῖς πονηροῖς 


maguum esse in coelis. Nec parva haeo iniquitas ; 
debet enim probus ac sollicitus servus Domino 
committere probitatis judicium, nec ipse pro Do- 
mino iudex et laudator suae ipsius conversationis 
fieri. Si enim ipse fiat iudex, vero iudice extruso, 
neo mercedem inde accipiet, quum ante eius iudi- 
cium ipse se laudibus ac vana de se opinione re- 
pleverit. Oportet enim secundum eloquium Pauli 
Spiritum Deitestimonium reddere spirituinostro (1), 
neque vero nostro iudieio nostra iudicari. Non 
enim, inquit, qui seipsum commendat, illeprobatus 
erit,sedquem Deus commendat (2). Qui vero non ex- 
spectat, sed praevenit illius iudicium, in humanam 
incidit gloriam, honorem sibi apud fratres ex pro- 


priis laboribus quaerens, et opera infidelium [fa- C 


ciens. Infidelis enim est, qui humanos honores pro 
coelestibus sectatur. Ut ipse alicubi Dominus dicit : 
Quomodo vos potestis credere, qui 9 loriam ab invicem 
accipitis, e gloriam, quae asolo Deo e ,non quae- 
ritis (3) ? lis quippe similes esse mihi videntur, qui 
mundant, quod deforis est calicis et paropsidis, intus 
autem pleni sunt omnimoda malitia (&). Videte igi- 
tur, ne tale quid patiamini, sed sursum elevantes 
animas, etsolam euram habentes, ut Deo placeatis, 
neque unquam memoria coelestium excidalis, ne- 
que vitae huius honores arripiatis, ita currite, oc- 
eultantes verbo certamina virtutis causa suscepta, 
ne quidquam inveniat is, qui terrenos honores 
suggerit, unde rapiat animam vestram, et ex ve- 
ritatis incuria ad res vanas et errore plenas detru- 
dat, Neque enim omnino inveniens opportunitatem 
214 nec introitum, ut eos, quorum animae sur- 
sum degunt, pelliciat, perit iacetque mortuus; nam 
mors est diaboli, malitiam esse inertem et otiosam. 


ὑποσχελίζων, νῦν μὲν βαρέα φαίνεσθαι ποιῶν τὰ τῆς 
γραφῆς ἐπιτάγματα xal ἐπαχθῆ τὸν εἰς τοὺς ἀδελφοὺς 
θεραπείαν, vuv δὲ ἐπαίρων εἰς ἀλαξονείαν ὃ τῦφον 3) 
ἀπ’ αὐτῆς τᾶς εἰς τοὺς ὁμοδούλους 4) διακονίας, καὶ 
πείθων αὐτόν, ὡς, ὅτι ἐπλώρωσε τὰς ἐντολὰς τοῦ 
κυρίου, καὶ ἔστι μέγας ἐν οὐρανοῖς. οὐ μιχρὸν δὲ 
τοῦτο ἀδίχημα " δεῖ γὰρ τὸν εὔνουν χαὶ σπουϑαῖον 
ϑοῦλον τῶ δεσπότη πιστεύειν τῆς εὐνοίας τὰν χρίσιν, 
ἀλλὰ μὴ αὐτὸν δ) ἀντὲ τοῦ δεσπότον διχαστὴν xoi 
ἐπαινέτην τῆς αὑτοῦ 5) γενέσθαι πολιτείας. εἰ γὰρ 
αὐτὸς γένοιτο χριτής, τὸν ἀληθινὸν παρωσάμενος, 
οὐδὲ τὸν μισθὸν ἐκεῖθεν ἕξει, πρὸ τῆς ἐχείνου χρίσεως 
ἑαυτὸν 1) τοῖς ἐπαίνοις χαὶ τῇ οἰώσει ἀποπληρώσας. 
δεῖ γὰρ xarà τὸ λόγιον Παύλου τὸ πνεῦμα τοῦ θεοῦ 
συμμαρτυρεῖν τῷ πνεύματι ἡμῶν, ἀλλὰ μὴ τῇ 
ἡμετέρᾳ χρίσει τὰ ἡμέτερα δοκιμάζεσθαι * οὐ γὰρ, 
φησὶν, ὁ ἑαυτὸν συνιστῶν ἔσται, δόκιερος, ἀλλ᾽ 
ὃν ὁ χύριος συνέστησιν᾽" ὁ δὲ μὴ ἀναμένων, ἀλλὰ 


εἰφθάνων τὴν ἐχείνον κρίσιν, εἰς τὰς ἀνθρωπίνας ἐκ- 


πίκτοι. δόξας, τιμὲν, ἑαυτῷ τὴν παρὰ τῶν ἀδελφῶν 
ἐχ τῶν ἰδίων πόνων πὶ εὐυόμενος, χαὶ ποιῶν τὸ 
τῶν ἀπίστων * ἄπιστος γὰρ ὁ τὰς ἀνθρωπίνας ἀντὶ 
τῶν οὐρανίων θηρεύων τιμάς" ὡς αὐτός πού 3) φησιν 
ὁ χύριος * πῶς δύνασθε ὑμεῖς πιστεύειν, δόξαν 
παρὰ ἀλλήλων!) λαμδάνοντες, καὶ τὴν δόξαν 
τὴν παρὰ τοῦ μόνον θεοῦ οὗ ξυτεῖτε; τισὶν 11) 
οὖν ἐοιχέναι μοι13) δοχοῦσιν, oli?) τοῦ xoravpíov 
x«i τῆς παροψέδος τὸ ἐκτὸς περιχαθαίρονσιν, 
ἐντὸς δὲ μεστοὶς παντοίας οὖσι 15) χαχίας. 


D ὀρᾶτε οὖν, μή τι πάθοιτε τοιοῦτο, ἀλλὰ ἄνω δόντες τὰς 


ψυχάς, καὶ μίαν ἔχοντες φροντίδα τοῦ ἀρέσαι τῷ χυρίῳ, 
x«i μηδέποτε τῆς τῶν οὐρανῶν ἐχπέπτειν μνήμες, 
μηδὲ 15) δέξασθαι τὰς τοῦ βίου τούτον τιμάς, οὕτω 
τρέχετε, χρύπτοντες τῷ λόγῳ τοὺς ὑπὲρ τς ἀρετῆς 


VARIAE LECTIONES. 


1) Corr., 
κινημένον ἢ — 3) 


eod. ἐξερευνήσεις. --- 3) Ex coni, cod. χεχυνωμένον. An praefers χέχονισ vel 
. τύφονν, —*) Emend., cod. ὁμοδόλους. — δ Emend., cod. avrà». —*) . αὐτοῦ, — 


o», vel xt- 


7) Cod. ἑαυ τῶ. — 8) Sic cod., non ἐστι. —?) Corr., cod. αὐτό σπου. —19) Sic in cod. sine apostropho, ut 
sim. — 11) Cod, τίσιν. — 13) Ex coni., cod. ἔοικεν ἔμοὶ. — 12) Cod. οἱ. — 1*) Cor., cod. οὔσες. — '*) 


X coni cod. μὴ. 


NOTAE. 


1) Rom. VIII, 16. 
Il Cor. X, 48. 


(3) Joh. V, 44. 
n Math. XXIII, 25. 


429 


EPISTOLAE. 


422 


ἀγῶνας, ὅπως μικρὸν εὐρὼν ὁ τὰς ix. τὸς γῆς τιμὰς Α Quodsi amor Dei vobis inest, necesse est et cetera 


ὑποδάλλων, χαὶ ἐντεῦθεν ἁρπάσας ὑμῶν τὸν νοῦν, 
ἐκ τῆς τῶν ἀληθινῶν ἀσχολίας ἐπὶ τὰ μάταια xol 
πλάνης μεστὰ καταδαλῃ 1). μὴ εὑρὼν δὲ κχαιρὸν 
ὅλως μηδὲ παρείσδυσιν, εἰς τὸ δελεᾶσαι τοὺς ἄνω 
ταῖς ψυχαῖς διατρίδοντας ἀπόλωλε 3) xol κεῖται 
νεχρὸς * θάνατος γὰρ διαδόλου τὸ ἄπραχτον ἔχειν xoi 
ἀνενέργητον τὴν xaxíxy * ἀγάπης οὖν ἐν ὑμῖν παρού- 
σης τοῦ θεοῦ ἀνάγχη καὶ τὰ λοιπὰ ταύτῃ συνέπεσθαι, 
τὸ φιλάδελφον, τὸ πρᾶον, τὸ ἀνυπόχριτον, τὸ περὶ 
τὰς εὐχὰς διαρχὲς xol σπονδαῖον, x«l ἁπλῶς πᾶσαν 
ἀρετήν. ὡς οὖν μεγάλου τοῦ χτήματος ὄντος μεγάλων 
x«i πόνων δεῖ κερὶ τὴν χτῆσιν, οὐ πρὸς ἔνδειξιν 
ἀνθρώπων χινομένων͵ ἀλλ᾽ εἰς τὸ ἀρέσαι τῷ χυρίῳ 
τῷ τὰ χρυπτὰ εἰδότι, πρὸς ὃν δεῖ βλέπειν ἀεί, καὶ τὸ 
ἔνδον τῆς ψυχῆς διερευνᾷν, xal περιφράσσειν τοῖς τῆς 
εὐσιδείας λογισμοῖς, ὅκως μὴ παρείσδυσιν εὕρῃ τινὰ 
μηδὲ χώραν ἐπιδουλᾷς ὁ ἀντέδιχος, γυμνάζειν δὲ καὶ 
προσάγειν πρὸς τὴν τοῦ χαλοῦ καὶ πονηροῦ διάγνω- 
σιν τὰ ἠἡσθενηχήότα τῆς ψυχῆς μέλη * γυμνάζειν δὲ 
αὐτὴν οἶδεν ὁ τῷ θεῷ ἑπόμενος 3) νοῦς καὶ συνοιχίζων 
ἑαυτῶ πᾶσαν τὴν ψυχὴν πρὸς ἐχεῖνον ix τῆς πρὸς 
θεὸν ἀγάπης, χαὶ τῶν χρυπτῶν τῆς ἀρετῆς ἐννοιῶν 
x«i ἔργων ἐντολῆς ἰώμενος τὸ σαθρὸν χαὶ συνάπτων 
τῷ δυνατῷ. ἐπεὶ οὖν μία ἐστὶ φρουρὰ χαὲ θεραπεία 
ψυχῆς, τὸ μεμνῆσθαι ἔν πόθῳ θεοῦ, καὶ ἀεὶ τῶν 
ἀγαθῶν ἔχεσθαι ἐννοιῶν, μὴ ἀποστῶμεν τῆς τοιαύτης 
σπουδῆς, ἦτε ἐσθίοντες, ἦτε πίνοντες, ἦτε ἠρεμοὺν- 
τες, ἦτε ποιοῦντες τι, S. φθεγγόμενοι, ὅπως πάντα 
τὰ παρ᾽ ὁμὲν εἰς τὴν τοῦ θεοῦ συντελῇ ϑόξαν, xoi μὴ 
εἰς τὴν ἡμετέραν αὐτῶν, μηδὲ ἔχῃ 4) τινὰ ῥύπον ἢ 
χηλῖδα ἡμῶν ὁ βίος ix τῆς τοῦ πονηροῦ ἐπιδουλῆς - 
καὶ ἄλλως δ) δὲ τοῖς ἀγαπῶσι τὸν θεὸν εὔχολος xai 
ἡδὺς τῶν ἐντολῶν ὁ πόνος, ἐλαφρὸν χαὶ ἐπέραστον 
ἡμῖν τὸν ἀγῶνα τῆς πρὸς ἐχεῖνου ποιούσης ἀγάπης. 
διὰ τοῦτο χαὶ ὁ πονηρὸς πάντα ἀγωγίξεταε τρόπον, 
£x6a)siv τὸν τοῦ κυρίου φόδον ἀπὸ τῶν ψυχῶν, καὶ 
διαλῦσαι τὴν πρὰς ἐκεῖνον ἀγάπην ἡδοναῖς παρανό- 
μοις χαὶ τερπυοῖς ἀγκίστροις, φιλουειχῶν, ὅπως 
Ὑυμνὰν τῶν πνευματικῶν ὅπλων δὴ) xoi dopoupov 
λαθὼν τὴν ψυχήν, τοὺς πόνους ἡμῶν διαφθείρῃ, τὴν 
ἐκ τῆς γῆς ἡμῖν δόξαν ἐπεισάγων τῇ οὐρανίῳ, καὶ 
ἐπιθολῶν τὰ ὄντοως χαλὰ τοῖς δοχοῦσιν εἶναι χαλοῖς 
τῇ τῶν ἀπατωμένων φαντασίᾳ. δεινὸς ydp ἐστι καὶ, 
ῥεθνμοῦντας εἰ T) εὕρῃ τοὺς φύλαχας, χλέψαι χαιρόν, 
xmi ἐπεισελθεῖν τοῖς τῆς ἀρετῆς πόνοις, χαὶ συγχα- 
τασπεῖραι τῶ σίτῳ τὰ ἑαυτοῦ ζιξάνια, λοιδορίαν λέγω 
καὶ τῦφον καὶ χενοδοξίαν χαὶ τιμῆς ἐπιθυμίαν xal 
ἔοιν καὶ τὰ λοιπὰ τῆς χαχίας δυομιουργήματα. δεῖ οὖν 
ἐγρηγορέναι χαὶ τὨρεῖν πάντοθεν τὸν ἐχθρόν, ὅπως, 
χᾶν προσδάλῃ τινὰ μηχανὴν ὑπ᾽ ἀναισχυντίας, πρὶν 
ἅψασθαι τῆς ψυχῆς, ἀκοχρούσασθαι. μνημονεύετε 
δέ μοι συνεχῶς κἀκείνων, ὅτι "A66. μὲν προσέφερε rà 
θεῷ θυσίαν ἀπὸ πρωτοτόχων προθάτων xoi στεάτων, 


illum, consequi amorem fraternum, mansuetudi- 
nem, sinceritatem, in oratione perseverantiam, et 
zelum, et omnino omnem virtutein. Sed quum 
magnus sit thesaurus, magni etiam sint labores 
necesse est ad eum adipiscenduin, qui non ad 
ostentationem apud homines fiant, sed ut placea- 
mus Domino qui novit abscondita, quem semper 
respicere debemus, et interiora animi scrutari, pie- 
tatisque munire cogitationibus, ne introitum inve- 
niat neque locum insidiarum adversarius, exercere 
vero et ducere ad boni et mali cognitionem mor- 
bidaanimae membra.Exercereautem eam scit Deum 
sequens mens et totam animam sibi copulans ad 
illum ex Dei amore, et occultis virtutis cogitationi- 


p bus mandatorumque operibus putridum sanans et 


quantum licet conjungens. Quum autem una sit 
custodia et cura animae, Dei scilicet cum deside- 
rio recordari, et semper bonis cogitationibus in- 
haerere, ne excidainus tali zelo, sive edentes, sive 
bibentes, sive otiosi, si agentes aliquid, sive lo- 
quentes, ut omnia, quae facimus, in Dei laudem 
cedant, non in nostram ipsorum, neque quid sor- 
didum vel immunditiae vita nostra ex diaboli insi- 
diis trahat. Praeterea Deum diligentibus facilis et 
suavis mandatorum labor, quum leve et amabile 
nobis certamen reddat illius amor. Quare etiam 
diabolus omni modo nititur, ut timorem Domini e 
cordibus evellat, et amorem erga illum illicitis 
voluptatibus suavibusque hamis dissolvat, conten- 
ditque, ut, cum animam nudam spiritualibus ar- 
mis et incustoditam deprehenderit, nostros labores 
perdat, terrenam nobis gloriam pro coelesti sug- 
gerens, el obseuransquae vere pulchra 941 3 sunt, 
íis quae polchra esse videntur imaginatiuni deoe- 
ptorum. Terribilis enim est et, negligentes si invene- 
rit custodes, in opportunitate arripienda οἱ virtu- 
tis laboribus irrependo, et tritico sua zizania in- 
terserendo, maledictum scilicet etsuperbiam et ina- 
nem gloriam ethonoris cupidinem etcontentionem 
et cetera malitiae facinora. Oportet igitur vigilem 
esse et undique custodire inimicum, ut, etiamsi 
machinam quandam impudenter adhibeat, prius- 
quam animam capiat, eum propulsemus. Memen- 
tote vero mihi etiam semper, quod Abel Deo sa- 
crificium de primitiis ovium et adipum obtulit, 


D Cain vero de fructibus terrae, sed non de primitiis 


fructuum. E respexit, inquit, Deus ad sacrificia A bel, 
ad munera Cainautemnon respexit (1). Quae igitur 
historiae utilitas ? Discitur, quam beneplacens Deo 
omne sit, quod cum timore et fide fit, neque vero 
id quod sumptuose sine amore perficitur. Neo ali- 
ter Abraham a Melchisedech benedictionem acce- 
pit, nisietiam primitias et opima offerens sacerdoti 


VARIAE LECTIONES, 


eod Cod. χαταδάλλῃ. --- 3) Cod. ἀπώλωλε. — 3) Cod. ἐπόμενος. — *) Corr., cod. ix «tv. — ?) Emend., 
. ἄλλος, — 5) Cod. ὅπλων — ?) εἰ om. librarius, sed. m. corr. supra adscr. οἱ. 


NOTAE. 


(4) Genes, IY, 4. 


&81 


S. MACARII AEGYPTII 


432 


Dei (1) ; opima autem dicit et primitias substantia- A Κάϊν δὲ ἀπὸ χαρπὼν τῆς γῆς, ἀλλ᾽ οὐχ ἀπὸ τῶν πρώ- 


rum ipsam animam eLipsam mentem, imperans 
nobis, ne pusillanimiter immolemus Deo laudes et 
preces, neque obvia quaeque Domino offeramus, 
sed quod opiimum est animae,immo potiusipsam 
totam tradere cam omni amore et alacritate, ut 
semper nutriti Spiritus gratia, et virtutem, quae ex 
Christo est, assumentes expedite curramus cursum 
salutis, eumque facilem et suavem reddamus, cur- 
sum scilicet iustitiae, opitulante nobis Deo ad labo- 
rum studium, et perficiente per nosjustitiae opera. 
πριπῶς θύειν τῷ θεῷ τὰς αἰνέσεις xal τὰς εὐχᾶς, 
καίριον τῆς ψυχῆς, μᾶλλον δὲ αὐτὴν ὅλην ἀνατιθέναι 
φόμενοι τῇ τοῦ πνεύματος χάριτι χαὶ δύναμιν τὴν ἐχ 
τὸν σωτηρίου *) δρόμον, χοῦφον x«i ἡδὺν ποιοῦντες, 


των χαρπῶν. χαὶ ἐπεῖδε, φησί, ὁ θεὸς ἐπὶ ταῖς 
θυσίαις τού Αὔελ, ἐπὶ δὲ τοῖς δώροις τοῦ 
K&ív οὐ προσὲσχε΄" τί τοίνυν τῆς ἱστορίας τὸ χέρ- 
δος; ὅτι ἔστι μαθεῖν, ὡς εὐάρεστον τῷ θεῷ παντοτε[ τὸ] 1) 
μετὰ φόθον xal πίστεως, οὐ τὸ πολυτελῶς ἄνεν ἀγάπης 
γινόμενον, οὐδὲ ᾿Αὐραὰμ παρὰ τοῦ Μελχισεδὲκ ἄλλως 
ἐδέξατο τὴν εὐλογίαν, ἀλλὰ καὶ τὰς ἀπαρχὰς χαὶ τὰ 
καίρια προσενέγχας τῷ ἱερεῖ τοῦ θεοῦ * τὰ καίρια δὲ 
λέγει καὶ τὰ ἀχροθίνια τῶν ὑπαρχόντων αὐτὴν τὰν 
ψυχὴν χαὶ τὸν νοῦν αὐτόν, χελεύων 3) ἡμῖν, μὴ μιχρο- 
μηδὲ ") τὰ τυχόντα τῷ δεσπότῃ προσάγειν, ἀλλ᾽ εἴ τι 
μετὰ πάσης ἀγάπης χαὶ προθυμίας, ὅπως ἀεὶ τρι- 
τοῦ Χριστοῦ προσλαμθάνοντες, τρέχωμεν *) ῥᾳδίως 
τὸν ὑπὶο τῆς δικαιοσύνης, συναντιλαμόανοντος ἡμὶν 


τοῦ θεοῦ πρὸς τὴν τῶν πόνων σπουδήν, xal ἀποτελοῦντος dU ἡμῶν τὰ τῆς δικαιοσύνης ἔργα. 
Et baec quidem hactenus. De νἱγί 115 δυΐθ par- D Καὶ ταῦτα μὲν μέχρι τούτου * περὶ δὲ τῶν τῆς 


tibus, quaenam melior sit existimanda et prae ce- 
teris expetenda, quaenam post eam secunda, et 
ceterae deinceps singulae, dici nequit. 414 Nam 
pari honore inter se sunt, et invicem studiosos ad 
fastigium ducunt. Etenim simplicitas ad obedien- 
tiam perducit, obedientia ad fidem, fides ad spem, 
spes ad ministrationem, et haec ad humilitatem ; 
ἃ qua mansuetudo erzcipiens ad gaudium perducit, 
gaudium ad caritatem, caritas adorationem, et ita 
mutuo devinctaeet devincienteseum,quieas possi- 
det, hd ipsum perducunt reidesideratae fastigium : 
sicut e contrario nequitia snos amicos per proprias 
ipsius partes ad extremam malitiam deducit. Opor- 
tet autem vos magis orationi operam navare. Siqui. 


ἀρετῆς μερῶν, ποῖον δεῖ κρεῖττον ἡγεῖσθαι xai πρὸ 
τῶν ἄλλων ἐπιτηδεύειν, ποῖον δὲ τούτου δεύτερον, xài 
τὰ ἄλα ἐφεξῆς χαθ’ ἕχαστον, οὐχ ἔστιν εἰπεῖν 
ἀλλήλων γὰρ ὁμοτίμως ἔχονται, xal δι᾽ ἀλλήλων ἐπὶ 
τὴν χορυψὴν τοὺς χρωμένονς ἀνάγουσιν. à μὲν γάρ 
ἁπλότης τῇ ὑπαχοῦ παραδίδωσιν, à δὲ ὑπαχοὴ τῇ 
πίστει, αὕτη *) δὲ τῇ ἔλπίδε, καὶ ἡ ἔλπὶς τῇ διαχο- 
νία, χἀχείνη τῇ ταπεινότητι, παρὰ δὲ ταύτης d 
πραότης παραλαμθάνουσα τῇ χαρᾷ προσάγει, ἡ δὲ 
χαρὰ τῇ ἀγάπῃ, xai ἡ ἀγάπη τῇ εὐχῇ, χαὶ οὕτως 
ἀλλήλων ἐξηρτημέναι καὶ ἐξαρτήσασαι τὸν ἐχόμενον, 
ἐπ᾿ αὐτὴν ἀνάγουσι τοῦ ποθουμένον τὴν xopugiv ᾿ 
χαθάπερ ἀπ᾽ ἐναντίων à πονηρία τοὺς ἑαυτῆς φίλους 
διὰ τῶν οἰκείων αὐτῆς μερῶν ἐπὶ τὸν ἐσχάτην χατ- 


dem ea dux quaedam est in choro virtutum. Per (; ἄγει καχίαν. δεῖ δὲ ὑμᾶς πλέον τῇ εὐχῇ προσκαρτι- 


quam etceteras virtutes a Deo petimus, ut communio 
atque coniunctio existat, per mysticam sanctitatem 
et spiritualem quandam operationem etirdeffabilem 
dispositionem. eius qui in orationem incumbit. 
"Spiritus enim inde ducem et militiae socium assu- 
mens incenditur ad Dimini amorem, et ardet de- 
siderio, fastidium orationis non inveniens, sed sem- 
per ad amorem boni inflammatus et animam ala- 
critate refrigerans, sicut dictum est : Qui edunt me, 
adhuc esurient, et qui bibunt me, adhuc sitient (3), et 
alibi : Dedisti laetitiam in corde meo (3), et Domi- 
nus : Zlegnum coelorum intra vos est (4). Quodnam 
regnum dicit intra nosesse, nisiomninoillam desu- 
per per Spiritum infusam animabus laetitiam ? 


ptlv. olov γὰρ χορυφαῖός τις τῷ χορῷ τῶν ἀρετῶν 
αὐτὴ τυγχάνει ^ dU ὃς καὶ τὰς λοικὰς ἀρετὰς αἰτού- 


᾿μεῆα παρὰ τοῦ θεοῦ, ὡς χϑοινωνεῖ καὶ συνάπτεται 


di ἀγεότοτος μυστικῆς χαὶ πνευματιχᾶς τινος ἐνερ- 
γείας xai διαθέσεως ἀῤῥάνου ὁ τῇ εὐχῇ προσκαρτερῶν. 

τὸ γὰρ πνεῦμα λαδὼν ἐντεῦθεν éd'qyóv χαὶ σύμμαχον 
φλέγεται πρὸς τὴν τοῦ κυρίου ἀγάπην, xci ξέει τῷ 
πόθῳ, χόρον τῆς εὐχῆς οὖχ εὑρίσκων, iQ) ἀεὶ πρὸς 
τὸν ἔρωτα τοῦ ἀγαθοῦ ἐκχαιόμενος, καὶ ἄρδων τῇ 
προθυμίᾳ τὴν ψνχήν, καθὼς εἴρηται" οἱ τρώγοντές 
με ἔτι πεινάσουσι, καὶ οἱ πίνοντές ἢ με ἔτι 
διψήσουσι" χαὶ ἀλλαχοῦ ἔδωχας εὐφροσύνην εἰς 
τὴν καρδίαν μον. καὶ ὁ χύριος" ἡ βασιλεία cà, 
οὐρανῶν ἐντὸς ὑμῶν ἐστι. τίνα δὲ λέγει βασιλείαν 


Haec enimestutilludet exemplum etpignus aeterni Ὁ ἐντὸς ἡμῶν εἶναι, ἢ πάντως τὴν ἄνωθεν διὰ τοῦ πνεύμα- 


gaudii, quo sanctorum animae in venturo saeculo 
perfruuntur. Consolatur igitur nos Dominus per 
operationem Spiritus in omni tribulatione nostra, 
utsalvet nos, et de spiritualibus bonis et ipsius 
charismatis nobis communicet. Qui enim, inquit, 


τος ἐγγινομένην ταῖς ψυχαῖς εὐφροσύνην ; αὕτη γάρ 
ἐστιν οἷον ἐχείνῳ ὃ) καὶ δεῖγμα χαὶ ἀῤῥαδὼν τῆς αἰωνίου 
χαρᾶς, ἧς ἀπολαύουσιν αἱ τῶν ἁγίων ἐν τῷ προσδο- 
κωμένῳ αἰῶνι ψυχαί. παρακαλεῖ οὖν ὑμᾶς ὁ χύριος 
διὰ τῆς ἐνεργείας τοῦ πνεύματος ἐπὶ πάσῃ v) θλίψει 


VARIAE LECTIONES. 


1) τὸ om. cod., addidi ex coni. — *) Corr. cod. χελεύειν. — 
χομεν. — ἢ Corr., cod. σωτηρίον. — *) Corr., cod. αὐτὸ, --- 


8) Corr., cod. Ex δὲ. — *) Corr., cod τρέ- 
T) Corr., cod. πείνοντες. — 8) Sic cod. — 


NOTAE. 


(1) Genes. XIV, 18. 
(2) Eccli. XXIV, 39. 


Psalm. IV, 7. 
Luc. XVII, 94. 


I 


433 


EPISTOLAE. 


494 


ἡμῶν, εἰς τὸ σῶσαι xal μεταδοῦναι τῶν πνευματιχῶν Α consolaturnosinomniverilatenosira,ul possimus el 


ἀγαθῶν χαὶ τῶν ἑαυτοῦ χαρισμάτων "ὁ παραχαλῶν 
γάρ, φησίν, ἡμᾶς ἐπὶ πάσῃ τῇ ἀληθείᾳ ἡ μῶν, εἰς 
τὸ δύνασθαι ἡμᾶς παραχαλεῖν τοὺς ἐν πάσῃ 
θλέψει" xoi* ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου ἡ γαλ- 
λιάσαντο ἐπὶ θεὸν ξῶντα᾽ καὶ" Gcil 1) στέατος 


ipsi consolarieos, quiin omnipressura sunt (1). Εἰ: 


Cor meum et caro mea exultaverunt in Deum vi- 
vum (?).Et: sicutadipe et $ 1 S pinguedine repleatur 


anima mea (3). Haecomnia laetitiam et consolatio- 


nem ex Spiritu per aenigmata indicant. 


xai κιότητος ἐχπλησθεέῃ 3) ἡ ψυχύ μον ταῦτα πάντα τὴν ἐχ τοῦ πνεύματος εὐφροσύνην καὶ mapdx)ugtw 


δι᾽’ αἰνημάτων παραδηλοῖ. 

᾿Ἐπειδὴ τοίνυν δέδειχται, τίς ὁ τῆς εὐσεδείας 
σκοπός, ὄν χρὴ προχεῖσθαι τοῖς τὸν θεοφιλᾷ βίον ζῆν 
αἱρουμένοις, ὅς ἐστι ψυχῆς κχαθαρισμὸς xal τοῦ 
πνεύματος dv ἔργων ἀγαθῶν προτροπῆς ἐνοίχησις, 
ἕκαστος ὑμῶν κατὰ τὸν ὑπαχθέντα σχοπὸν παρασχενά- 
σας τὴν ψυχήν, καὶ μέγιστον θεοῦ ποιήσας ἔρωτα 5), 
οὕτως ἀποδότω ἑαυτὸν ταῖς εὐχαῖς χαὶ νηστείαις 
xarà τὸ αὐτοῦ θέλημα, μεμνημένοι τοῦ παραχα- 
λοῦντος τὸ ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι, x«l τῇ εὐχῇ 
προσχαρτεροῦντες χαὶ ταῖς τοῦ χυρίου ἐπαγγελίαις, 
ἐν ἦ *) φησι" πόσῳ μᾶλλον ποιήσει τὴν ἐχδίχησιν 
ὁ θεὸς τῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν νυχτὸς x«i 
ἡμέρας" ἔλεγε γάρ, φησί, χαὶ παραδολὴν πρὸς 
τὸ δεῖν πάντοτε εὔχεσθαι χαὶ μὴ ἐχχαχεῖν * 
ὅτι δὲ ἢ πεοὶ τὴν εὐχὴν σπουδὴ μεγάλα χαρίξεται, xoi 
αὐτὸ τὸ πνεῦμα ταῖς ψυχαῖς ἐνοικίξει, δηλοῖ σαφῶς, δι’ 
ὧν προτρέπει ἡμᾶς ὁ ἀπόστολος λέγων" διὰ πάσης 
προσευχῆς x«i δεήσεως προσευχόμενος ἐν 
παντὶ χαιρῷ ἐν πνεύματι, χαὶ εἰς αὐτὸ τοῦτο 
ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσχαρτερήσει xai 


δεή σει" ὅστις δ) τῶν ἀδελφῶν τούτῳ 9) τῷ μέρει αὐτῆς 1) C 


ἑαυτὸν ἀποδίδωσι, τῷ τὰς εὐχῆς λέγω, χαλὸν θησαυ- 
ρὸν περιέπει xal ἐραστοῦ μεγίστου 8) χτήματος ?) 
μόνον συντόνῳ xai ὀρθῇ συνειδήσει, μηδαμοῦ χατὰ 
τὴν διάνοιαν ἑχουσίως περιπλανώμενος, μηδὲ ὥσπερ 
ἀχούσιον ἀποδιδοὺς 19) ὑπ᾽ ἀνάγχης χρέος, ἀλλ᾽ ἔρωτα 
x«i πόθον ἀποπληρῶν τῆς ψυχῆς, καὶ τοὺς ἀγαθοὺς 
τῆς παραμονῆς καρποὺς πᾶσιν ἐπιδεικνύς " χρὴ δὲ 
xai τοὺς λοιποὺς διδόναι τῷ τοιούτῳ χαιρόν, xal 
σνγχαίρειν τῇ παραμονῇ τὰς προσευχᾶς, ὅπως xai 
αὗται μετάσχωσι τῶν ἀγαθῶν χαρπῶν, ἅτε δὲ χοινω- 
νοὶ τοῦ τοιούτου βίου τῷ συνήδεσθαι γεγονότες 11). 
δώσει δὲ x«l αὐτὸς ὁ χύριος τοῖς αἰτοῦσιν, ὅπως 
εὔχεσθαι δεῖ, χατὰ τὸ εἰρημένον" ὁ διδοὺς εὐχὴν τῷ 
εὐχομένῳ. δεῖ οὖν αἰτεῖν καὶ εἰδέναι, ὡς χρεῖττον 
τῇ εὐχῇ προσχαρτεροῦντα, πράγματι τοσούτῳ, μετὰ 
πολλῆς σπουδς χαὶ πάσης δυνώμεως ἐναθλεῖν τῷ 
ἀγῶνι " τὰ γὰρ μεγάλα ἄθλα μεγάλων δεῖται χαὶ πόνων, 
ἐπειδὴ μάλιστα ἡ xaxíx τοῖς τοιούτοις ἐφεδρεύει παν- 
ταχόθεν, περιεργαζομένη χαὶ περιτρέχουσα xai ζη- 
τοῦσα περιτρέψαι và» σπουδήν" ἐχεῖθεν ὕπνος χαὶ 
βάρεσις σώματος, καὶ ψυχᾷς μαλαχία, ἀχηδία, ὀλι- 


Quum igitur demonstratum sit, quis sit pietatis 
finis, quem proponere sibi debent vitam Deo pla- 
centem eligentes qui est animae purgatio et Spiri - 
tus per exhortationem ad bona opera inhabitatio, 
unusquisque véstrum ad propositum finem animum 
praeparet, et Dei amorem summum reddens, ita se 


dedat orationibus et ieiuniis secundum eius volun- 


talem, memores eius qui hortatur, ut sine intermis- 
sione oremus et in orationem incumbentes et in 
Domini promissa, ubi : quanto magis, inquit, faciet 
vindictam Deus clamantium ad se die ac nocte(&). Di- 
cebat autem, inquit, parabolam, quoniam oportet 
semper orare et non deficere (8). Quod vero ora- 
Hioniszelus magna largitur, et, ipseSpiritus animis 
ut inhabitet, facit, aperte ostendunt ea, quibus Apo- 
stolus nos exhortatur dicens: per omnem oratio- 


memet obsecrationem orantes omni tempore in Spiritu 


etin ipso vigilantesin omni instantia et observatib- 
ne (6).Quisquise fratribus huic parti,orationis solli- 
cet, se dedit, pulchrum thesaurum tractat, qui est 
amatoris maximae possessionis tantummodo firma 
ac recta conscientia, nusquam in mente volun- 
tarie circumvagans, neque quasi, invitum debi- 
tum necessario solvens, sed -A&morem et desi- 
derium animi explens, bonosque perseverantiae 
fructus omnibus ostendens. Oportet autem et cete- 
ros tali dare tempus, et congaudere perseverantiae 
in oratione, utetipsi bonorum fructuum participes 
fiant,utpote consortes talis vitae facticongaudendo. 
Dabit vero etipse Dominus petentibus, quo modo 
oporteatorare, secundum quod 216 dictum est: 
quidat petitionem petenti (7). Debemus igitur petere 
et scire, quanto melius is, qui in orationem in- 
cumbitnegotium tantum,cum magna sollicitudine et 
omni virtute certamen sustineat ; magna enim cer- 


D tamina magnos etiam postulant labores, quoniam 


maxime malitia talibus undique insidietur, curiose 
agens,circumiensetsollicitudinem demere tentans; 
inde somnus et gravitas corporis el animae molli- 
ties, acedia, incuria, inconstantia, et ceterae mali- 
tiae passiones et operationes, quibus occiditur 
anima ex parte rapta et ad ipsius inimicum trans- 


VARIAE LECTIONES. 


1) Corr., cod. ὡς ix. — 3) Corr., cod. ἐμπλησθήη. — 


3) Corr., cod. μεγίστην θείου ποιήσας ἔρωτος. — 


4) Sie cod. — *) Cod. ὥς τίς. — *) Emend., cod. τούτων. — 7) Rmend.,cod. τῆς. — ὅδ) Corr., cod. 


0 
μεγέτου. — *) Coni., cod. Στήματος. — 19) Corr., cod. ἀποδίδως. — 11) Emend., cod. γεγονότ. 
NOTAE. 


1) II Cor. I, 4. 

2) Psalm. LXXXIIT, 3. 
3) Psalm. LXII, 6. 

4) Luc. XVIII, 7. 


6) Eph. VI, 18. 


5) Ibid. XVIII, 4. 
( Psalm. CV, 15. 


43b 


S. MACARIT AEGYPTIT 


486 


fuga. Oportet igitur in oratione, ut sapientem gu- Α γωρία, ἀνυπομονησία, x«i τὰ λοιπὰ τὴς χακχίας 


bernatorem, collocare animum, nec unquam men- 
temturbationibus maligni spiritus praebere, neque 
illius fluctibus circumferri, sed rectis oculis ad 
portum coelestem respicere et animam integram 
reddere Deo, qui eam ipsi congredidit et repetit. 
Neque enim in genua procumbere, etin modum 
eorum qui iacentinorationeextendi, consentaneum 
est Scripturaeet beneplacitum, mente procul a Deo 
vagante,verumomnem cogitationum negligentiam 
et injustum sensum expostulare, totamque cum 
corpore animamorationi tradere. Atqui etiam prae- 
positi debent tali opitulari, et cum omni sollicitu- 
dine et correptione nutrire orantis ad propositum 
fervorem, et diligenter illius animam purgare. 
Eorum enim, qui ita se habent, fructus virtutum 
quum infirmis ostenditur, non solum ei, qui iam 
profecit, sed etiam parvuliset doctrina indigentibus 
fit utilis, consolans eos et ad imitationem excitans 
eorum, quae vident. Fructus autem sincerae ora- 
tionis sunt simplicitas, dilectio, humilitas, forti- 
tudo, innocentia, et quae sunt eiusmodi, quos ante 
coelestes fructus perhance vitam solliciti inoratione 
hominislabor hic germinat. Talibus oratio ornatur 
fructibus. Quibus carens inanem suscipit laborem. 
$1" Nec solum oratio, sed etiam omnis philoso- 
phiae via, e tali germine nata, vere iustitiae est via 
etad rectum perducit finem. Illis autem qui spolia- 
tus est, ei vanum nomen relinquitur, et stultarum 
virginum similis est, quibus tempore necessitatis 
nonaderatoleum in thalamo (1).Nonenim habebant 
inanimis lumeny;virtutis fructum, neque lucernam 
Spiritus in mente. Quare et stultas merito vocavit 


eas Scriptura, deficiente earum virtute, priusquam 


veniret sponsus, et propterea miseras thalamo su- 
perno exclusit. Non enim in ipsis studium virgini- 
tatisreputavit, quum operatio Spiritusipais deesset. 
Et valde merito. Etenim quae utilitas vitis cultae, 
si fructusdesunt, propter quoslaborem subit agri- 
cola ? Quae utilitas ieiunii et orationis et vigilia- 
rum, si pax deestet dilectio et ceteri gratiae Spiri- 
tus fructus, quos sanctus enumerat Apostolus ? 
Omnem enim sustinetlaborem propter ea amator su- 
pernae patriae,quibus Spiritus attrahitur.Et gratiae, 
quae indenascitur, particeps factus fructum affertet 
cum gaudio fruitur cultura agri, quam in humili- 
tate sua et studio operum Spiritus coluit gratia. 
Oportet igitur labores orationis et ieiunii et cetero- 
rum operum cum multo gaudio et bona spe subire, 
flores vero laborum et fructus credere Spiritus 
esseoperationes.Quae siquis sibi adscribatet omnia 
suis laboribus attribuat, pro immarcescibilibus fru- 


πάθη xal ἐνεργήματα, dv ἃ ἀπόλλυται $ ψυχὴ κατὰ 
μέρος ἁρπαξομένη καὶ αὐτομολοῦσα πρὸς τὸν ἐχθρὸν 
ἑαυτῆς" χρὴ οὖν ἐφεστάναι τῇ προσευχῇ, καθάπερ 
σοφὸν χυβερνήτην, τὸν λογισμόν, μηϑαμοῦ τὴν διά- 
γοιαν ἐνδιδόντα πρὸς τὰς τοῦ πονηροῦ πνεύματος 
ταραχάς, μηδὲ τοῖς ἐχείνον κύμασι συμπεριφερόμε- 
γον, ἀλλ᾽ εὐθὺ βλέποντα πρὸς τὸν ἄνω λιμένα, χαὶ 
ψυχὴν ἀκέραιον 1) ἀποδιδόντα τῷ πιστεύσαντι καὶ 
ἀπαιτοῦντι θεῷ * οὐ γὰρ τὸ πεσεῖν ἐπὶ γόνυ xai σχέ- 
ματι τῶν di εὐχὴν κειμένων ἐχτετάσθαι σπουδαῖον 
τῇ γραφῇ καὶ 3) εὐάρεστον, τῆς διανοίας ἕξω τοῦ 
ϑεοῦ πλανωμένης *), ἀλλὰ τὸ πᾶσαν ἐχχαλοῦντα τῶν 
λογισμῶν ῥαθυμίαν τε xal ἄδιχον ἔννοιαν, ὅλην μετὰ 
τοῦ σώματος ἀποδοῦναι τὴν ψυχὴν ταῖς εὐχαῖς. xai 
Β τοὺς προεστῶτας δὲ χρὴ συναντιλαμθάνειν τῷ 
τοιούτω, καὶ διὰ πάσης σπουδῆς xal νουθεσίας τρέ- 
gt» τὸν περὶ τὸ προχείμενον τοῦ εὐχομένον ἔπιθυ- 
μίαν, xai καθαίρειν ἀχριθῶς τὴν τούτου ψυχήν " τῶν 
γὰρ οὕτως ἐχομένων ὁ χαρπὸς τῶν ἀρετῶν τοῖς νο- 
σοῦσιν ἐπιδειχνύμενος οὐ τῷ προχόψαντι μόνον, ἀλλὰ 
χαὶ τοῖς ἔτι νηπίοις xol δεομένοις διδασχαλίας χρύ- 
σιμος γένεται 4), παραχαλῶν αὐτοὺς καὶ προτρέπων 
εἰς μίμησιν, ὧν ὁρῶσι. καρποὶ δὲ εἰλικρινοῦς cux dc 
ἁπλότης, ἀγάπη, ταπεινοφροσύνη, χαρτερία, &xa- 
χία, x«i τὰ τοιαῦτα, ἃ πρὸ τῶν σἰωνίων χαρπῶν 
παρὰ τὸν βίον ὁ τοῦ σπκουδαίον περὶ τὸν εὐχὴν πόνος 
ἐνταῦθα βλαστάνει. τούτοις εὐχὴ καλλωπέξεται δ) 
τοῖς χαρποῖς " ἀποροῦσα δὲ τούτων μάταιον ἔχει τὸν 
πόνον. xal οὐχ εὐχὴ μόνον, ἀλλὰ x«l πᾶσα φιλοσο- 
ς φίας ὁδός, τοιαύτην μὲν ἔχουσα và» βλάστην, δι- 
καιοσύνης ὄντως ἐστὶν ὁδός, καὶ πρὸς ὀρθὸν ἄγει τέλος" 
τούτων δὲ ἐστερημένῳ κενὸν ὄνομα καταλείπεται, 
καὶ ταῖς μωραῖς ἐοικὼς παρθένοις, αἷς παρὰ τὸν 
καιρὸν τῆς χοείας οὗ παρᾶν ἐν τῷ γυμφῶνι τὸ ἔλαιον. 
οὐ γὰρ εἶχον ἐν ταῖς ψυχαῖς τὸ φῶς, τὸν τὸς ἀρετῆς 
καρπόν, οὐδὲ τὸν τοῦ πνεῦβδβης ἐν τῇ διανοία λύχνον. 
ὅθεν xai μωρὰς εἰκότως ὠνόμασεν ἡ γραφή, συλη- 
σθείσης *) αὐτῶν τῆς ἀρετῆς πρὶν ἐλϑεῖν τὸν ννμφίον, 
xai διὰ τοῦτο τοῦ ἄνω νυμφῶνος τὰς ἀϑθλέας ἀπέχλει- 
σεν. οὐ γὰρ ἐλογίσατο αὐταῖς τὴν σπουδὴν τῆς παρ- 
θενίας τοῦ μὴ παρεῖναι τὴν τοῦ πνεύματος ἐνέργειαν. 
χαὶ πάνυ διχαίως. τί γὰρ ὄφελος ἀμπέλον πεπονὴ- 
μένης, καρπῶν μὴ παρόντων, ὧν ἔνεχεν ὑπομένει τὸν 
πόνον ὁ γεωργὸς ; τί κέρδος νηστείας καὶ προσευχῆς 
χαὶ ἀγρυπνίας, εἰρήνης ἀπούσης καὶ ἄἀγάπος xal τῶν 
λοιπῶν τῆς τοῦ πνεύματος χάριτος χαρπῶν, οὖς ὁ ἅγιος 
ἀπαριθμεῖται ἀπόστολος: πάντα γὰρ ὑφίσταται mó- 
voy τούτων ἕνεχεν ὁ τῆς Xv. χώρας ἐραστής, dU ὧν 
ἐφῶχεται τὸ πνεῦμα. καὶ τὸς ἐχεῖθεν μεταλαμθάνων 
χάριτος χαρποφορεῖ καὶ ἀπολαύει μετ᾽ εὐφροσύνης τῆς 
γεωργίας, ἣν ἐν τῇ ἑαυτοῦ ταπεινοφροσύνῃ xxi ἐκι- 


VARIAE LECTIONES. 


1) Rmend., cod. ἀκχαέραιον. --- 3) xaiin cod. delere studuit rec. m. — *) Emend., 
— 9) An γενήσεται ? cod. γενήται. — 5) Emend., cod. 


blattis exstinctas coni. addidi. 


cod. πλανομένυς. 


καλλοπίζεται. --- *) Corr., cod. c. «εσθήσης, literas v 


NOTAE. 


(4) Matth, XXV, 1 sqq. 


421 EPISTOLAE. 438 
μελεία τῶν ἔργων à τοῦ πνεύματος ἐγεώργησε χάρις" À ctibus illis fastustaliet superbia quaedam gignitur. 


δεῖ οὖν τοὺς μὲν πόνους τῆς εὐχῆς xci νηστείας xal 
τῶν λοιπῶν ἔργων μετὰ πολλῆς ἡδονῆς xci ἀγαθῆς 
ἐλπίδος ὑφίστασθαι, τὰ δὲ ἄνθη τῶν πόνων, xci τοὺς 
καρπούς, τοῦ πνεύματος εἶναι πιστεύειν ἐνεργείας * 
εἰ γὰρ ἑαυτῷ τις λογίζοιτο ταῦτα, χαὶ τὸ πᾶν ἀνα- 
θείᾳ τοῖς πόνοις, ἀντὶ τῶν ἀχηράτων ἐχείνων χαρπῶν 
ἀλαζονεία τῶ τοιούτῳ x«l φρόνημά tc!) φύεται " 
ταῦτα δὲ τὰ πάθῃ χαθάπερ τις σηπεδὼν 3) ταῖς τῶν 
εὐχόλων ψυχαῖς ἐμφυόμενα διαφθείρει χαὶ ἀπόλλυσι 
τοὺς πόνους. τί οὖν χρὴ ποιεῖν τὸν τῶ θεῶ xoi τῇ 
ἐχείνου ξῶντα ἐλπίδι; τοὺς μὲν ὑπὶρ τῆς ἀρετῆς 
ἀγῶνας μεθ’ ἡδονῆς ὑπομένειν, τὴν λύτρωσιν τῆς 
ψυχῆς tx τῶν παθῶν, χαὶ πρὸς τὴν ἀχροτάτην ?) 
τῶν ἀρετῶν ἄνοδον τῆς τελειότητος, ἐπ᾿ ἐχείνω 
παρίστασθαι τὴν ἐλπίδα, καὶ τῇ παρ᾽ ἐχείνου φιλαν- 
θρωπίᾳ πιστεύειν. οὕτως γὰρ παρεσχευασμένος *) 
καὶ ἀπολαύσας τῇς, ὃ δ) πεπίστευχε, χάριτος, ἀπό- 
νως τρόχει, χαταφρονῶν τῆς τοῦ ἐχθροῦ χαχίας, ἅτε 
dà ξένος ἰχεῖνος χαὶ λελυτρωμένος τῶν καθῶν τῇ 
τοῦ Χριστοῦ χάριτι" ὥσπερ γὰρ οἱ τὰ πονηρὰ πάθη 
διὰ τῆς τῶν καλῶν ῥαθυμίας τῇ ἑαυτῶν ἐπεισάγον- 
τες 9) φύσει, καὶ διατρίθοντες ἐν αὐτοῖς μετὰ χαρᾶς, 
ἐπιτελοῦσι ῥαδίως ὥσπερ τινὰ ἔμφυτον ὁδονὴν καὶ 
οἰκείαν, χαρπούμενοι πλεονεξίαν x«i τὸν φθόνον xai 
τὴν πονηρίαν χαὶ τὰ λοικὰ μέρη τῆς ἀντικειμένης 
χαχίας, οὕτως x«l ol τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς ἀληθείαις 
ἐργάται διά τε τῆς πίστεως χαὶ τῶν τῆς ἀρετῆς πό- 
νων τὰ ὑπὲρ τὴν φύσιν αὐτῶν ἀγαθὰ παρὰ τῆς τοῦ 
πνεύματος χάριτος μεθ᾽ ἡδονῆς ἀῤῥήτου χαρποῦνται, 
xai ἀπόνως ἐπιτοοῦσι τὴν ddolo χαὶ ἄτρεπτον 
πίστιν, τὴν ἀμετάπτωτον εἰρήνην, τὴν ὄντως ἀγαθό- 
rura, td τε λοιπὰ πάντα, δι ὧν ψυχὴ χρείττων 
ἑαυτῆς γινομένη χαὶ τῆς τοῦ ἐχθροῦ ϑυνατωτέρα 
χαχέας, οἰχητήριον χαθαρὸν ἑαυτὴν παρέχει τῷ 
προσχυνητῷῶ x«i ἁγίῳ πνεύματι, παρ᾽ οὗ τὸν ἀϑάνα- 
to» τοῦ Χριστοῦ λαθοῦσα εἰρήνην, συνάπτεται δι᾽ 
αὐτῆς x«i προσχολλᾶται τῷ χυρίῳ * λαβοῦσα di τὴν 
τοῦ πνεύματος χάριν xoi χολληθεῖσα τῷ θεῶ, καὶ εἰς 
ἕν πνεῦμα μετ᾽ αὐτοῦ γενομένη, οὐ μόνον τὰ τῆς 
οἰκείας ἀρετῆς ἔργα ῥαδίως ἐπιτελεῖ, μηδὲν ἀγωνι- 
ξομένη πρὸς τὸν ἐχθρὸν τοῦ χρείττων τῆς ἐχείνου 
τυγχάνειν ἐπιδουλῆς, ἀλλὰ τὸ πάντων μεῖξον, τὰ 
τοῦ σωτῆρος εἰς ἑαυτὴν ἀναδέχεται πάθη, xai ἐν- 
τρυφᾷ τούτοις πλέον à οἱ ἰοασταὶ τοῦ βίου τούτου 
ταῖς παρὰ τῶν ἀνθρῶκων τιμαῖς xal δόξαις xoi δυ- 
ναστείαις ᾿ χριστιανῶν γὰρ διὰ πολιτείας ἀγαθῆς 
καὶ τῆς τοῦ πνεύματος δωρεας, εἰς τὸ τῆς νοητῆς 
Ὡλικέας μέτρον, τὸς δεδομένης αὐτῆς χάριτος, προ- 
ἐλθόντων δόξα χαὶ τρυφὴ xai πάσης ἡδονῆς χρείττων 
ἀπόλαυσις τὸ μισεῖσϑαε διὰ Χριστόν, τὸ ἐλαύνεσθαι, 
τὸ πᾶσαν ὕθδοιν καὶ αἰσχύνην ὑπὲρ τῆς εἰς θεὸν πί- 
στεως ὑπομένειν * τῆς γὰρ ἰλπίδος ὅλης οὔσης τῷ 


Tales autem passiones ut putredo quaedam in so- 
cordibus animis insita labores disperdunt et cor- 
rumpunt. Quidnam igitur facere debet is qui Deo et 
spei eius vivit? Certamina virtutis cum gaudio sus- 
tinere, purgationem animae a passionibus, et ud 
summum virtutum gradum perfectionis, 418 in 
ipso spem ponere, et illius benignitati confidere. Ita 
enim paratus et fruens ea, quam credidit, gratia, 
sine labore currit, despiciens adversarii malitiam, 
quippe quum iam sit peregrinus ille et solutus & 
passionibus gratia Christi. Sicut enim, qui iniquas 
passionesper neglectum bonorum inipsarum natu- 
ram introducunt, et in ipsis cum delectatione ver- 
santur,facilequasiinnatamet propriam voluptatem 
B insesusoipiunt, fructificantesavaritiam etinvidiam 
et malitiam et ceteras partes adversariae pravitatis; 
ita et Christi et veritatis cultores per fidem et virtu- 
tis labores bona sua supernaturalia curn ineffabili 
gaudio fructificant, et sine labore sinceram et im- 
mobilem fidem perficiunt, immutabilem pacem, ve- 
ram bonitatem, et cetera omnia, quibus anima se 
ipsa meliorfacta, et fortior adversarii malitia, taber- 
naculum purum seipsam exhibet adorabili et sancto 
Spiritui, a quo immortalem Christi pacem accipit, 
per quam iungitur et copulatur Domino. Accepta 
autem Spiritus gratia, et Deo coniuncta et unus 
Spiritus cum eo facta, non solum propriae virtutis 
opera facile perficit, nihil certans contra inimicum 
ut fortior fiat illius insidiis, sed, quod omnium 
c maximum est, Salvatoris passiones in se ipsam 
suscipit, etin illis magis delectatur, quam amatores 
vitae huius humanis honoribus et gloria et regnis. 
Christianis enim per bonam conversationem et do- 
num Spiritus sancti in intellectualis aetatis mensu- 
ram,gratiam,inquam,ipsis data m,provectis gloria et 
deliciaeetomni iucunditate melior voluptas est odio 
haberipropter Christum, tundi,omnem contumeliam 
et ignominiam propter fidem in Deum sustinere. 
Quum enim spes omnis huic sit in resurrectione et 
futuris bouis posita, contumelia omnis et flagella et 
919 persecutiones et ceterae passiones usque ad 
crucem omnes deliciae et requies et pignora sunt 
coelestium thesaurorum. Beati enim estis, inquit, 
cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint omnes 
homineset dixerintomnemalum adversum vos men- 
tientes, propter me ;gaudeteetexultate, quoniam mer- 
ces vestra copiosa est in coelis (1). Et Apostolus: Non 
solumautem, sed et gloriantes in tribulationibus (2); 
et alibi : Libenter igitur gloriabor in infirmitatibus 
meis, ut inhabitetin mevirtus Christi. Propter quod 
placeo mihi in infirmitatibus, in contumeliis, in ne- 
cessitatibus, in carceribus ; cum enim infirmor, (unc 


VARIAE LECTIONES. 


! Cod. φρονήματι — 3) Emend., cod. τισηπεδὼν. — *) Emend., cod. ἀχρότατον, — δ) Corr., cod. 
παρασχευασμένος. — δ) Sic. cod. — 5) Corr., cod. ἐπεισάγονται. 


NOTAE. 


(1) Math. Y, 44. 


(2) Rom. V, 3. 


A89 


S. MACARII AEGYPTII 


440 


potens sum (1).Et iterum:Sicut Dei ministriin multa A τοιούτῳ πρὸς τῇ ἀναστάσει xai τοῖς μέλλουσιν ἀγα- 


patientia (2). Haec enim gratia Spiritus totam animam 
occupans, et implens habitationem gaudio et vir- 
tute, dulces reddit animae Domini passiones, spe 
futurorum praesentis doloris sensum ezstinguens. 
In tam excelsam igitur virtutem et honorem coope- 
ratione Spiritus pervenire cupientes ita conversa- 
mini, omnem laborem et certamen cum gaudio 
subeuntes, utdigni videaminiinhabitatione Spiritus 
in nobis, et hereditate cum Christo nequaquam elati 
neque levitate dissoluli, ut nequeipsi cadatie, neque 
aliis auctores peccati fiatis. Si qui vero nondum 
summae orationis habentes tenorem, neque debi- 
tam huic operi diligentiam et virtutem, hac virtute 
destituuntur : in ceteris impleant obedientiam, pro 


viribus servientes, lubenter operantes, diligenter g 


ministrantes cum gaudio, non mercede honoris, 
neque propter humanam gloriam, neque propter 
mollitiam vel socordiam labores remiltentes, neque 
ut alienis corporibus etanimabus 949 servientes, 
sed ut Christi servis, ut nostris visceribus, ut pu- 
rum et sincerum opus vestrum appareat coram 
Deo. Nemo vero de bonorum operum studio dictitet, 
non posse se perficere ea quae animam salvent. 
Neque enim Deus impossibilia iniungit servis, sed 
tam abundantem et largum ostendit amorem et bo- 
nitatem Deitatis, et unicuique pro voluntate sua 
tribuat boni aliquid facere posse, et nemo, qui stu- 
dium habet salutis, potestate careat. Quicumque, 
inquit,potum dederit aquae frigidae ín nomine disci- 
puli, amen dico vobis, non perdel mercedem suam (3). 
Quid hoc mandato potentius ? Frigidum potum mer- 
ces coelestis sequitur. Et vide mihi amoris homi- 
num immensum. Quamdiu, inquit, fecistis uni eg, 


his, mihi fecistis (4). Mandatum quidem parvum, sed - 


obedientiae utilitas magna, quae a Deo abundanter 
redditur. Itaque nihil ultra vires postulat. Sed sive 
parvum sive magnum facis, te sequitur pro volun- 
tate merces. Si in nomine ac timore Dei, splendi- 
dumatqueinamissibile advenitdonum ; sin vero ad 
ostentationem et gloriam hominum, audi ipsum 
Dominum iurantem : Amen dico vobis, receperunt 
mercedem suam(3). Se igitur hoc patiamur, mandat 
discipulis suis et nobis per illos : Attendite, ne fa- 
ojatis misericordiam vestram aut orationem aut 
ieiunium vestrum coram hominibus ; alioquin mer- 
cedem non habebitis apud patrem vestrum, qui in 
coelis est (6). Ita despicere iubet atque fugere hos 
mortales mortaliumque laudes, et marcescentem et 


θοῖς, ὕδρις πᾶσα xal μάστιγες καὶ διωγμοὶ x«i τὰ 
λοιπὰ πάθῃ μέχρι τοῦ σταυροῦ πάντα τρυφὴ καὶ ἀνά- 
παυσις χαὶ τῶν οὐρανίων ἐνέχυρα θησαυρῶν" μαχ ά- 
prot γὰρ στε, φησίν, ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς 
καὶ διώξω ct πάντες οἱ ἄνθρωποι, καὶ εἴπωσι πᾶν 
πονηρὸν ῥῆμα καθ᾽ ὑμῶν, ψευδόμεν[οι, ἕνεχεν 
ἐμοῦ)" χαέρετε3) xat ἀγαλλιᾶσθε, ὃτι ὁ μισ- 
θὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς " χαὶ ὁ ἀπόσ- 
tolog* οὐ μόνου δέ, ἀλλὰ χαὶ χαυχώμενοι ἐν 
ταῖς θλίψεσι. χαὶ ἀλλαχοῦ " ἤδιστα οὖν χαυχή- 
σομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου, ἵνα ἐπισχηνώ- 
ay ix ἐμὲ ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ" διὸ εὐδχῶ 
ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕδρεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν φυ- 
λαχαῖς" ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δυνατός εἰμι" 
καὶ πάλιν: ὡς θεοῦ διάκονοι ἐν ὑπομονῇ πολλῇ᾽ 
αὕτη γὰρ à χάρις τοῦ πνεύματος ὅλην κατασχοῦσα τὴν 
ψυχὴν x«i πληρώσασα τὸ οἰχυτήριον τῆς εὐφροτύνης τι 
καὶ δυνάμεως, γλυχέα *) ποιεῖ τῇ ψυχῇ τὰ τοῦ χυρίου 
παθήματα, τῇ τῶν μελλόντων ἐλπίδι τῆς παρούσης ὁδύ" 
νης ἀφαιροῦσα τὴν αἴσθησιν. ὡς οὖν ἐφ᾽ οὕτως ὑψηλὸν ") 
δύναμιν καὶ δόξαν μέλλοντες ἀνιέναι τῇ συνεργεία τοῦ 
πνεύματος, ο[ὔ]τω πολιτεύεσθε 5), παντί] πόνον 
καὶ ἀγῶνα μετὰ] χα[ρᾶ]ς ὑφιστάμενοι, πρὸς [τὸ 
ἄξι]οι φοινῆναι τῆς ἐν ἡμῖν ἐπιδημίας τοῦ πνεύμα- 
τος, x«i τῆς μετὰ τοῦ Χριστοῦ χλη[ρονομέας) δ) μὺ- 
ϑαμοῦ χαυνούμενοι, μηδὲ ἐχλυόμενοι, ἀπὸ ῥαθυμίας, 
πρὸς τὸ μήτε αὐτοὶ πεσεῖν, μήτι τοῖς ἄλλοις αἴτιοι 
τοῦ ἁμαρτάνειν γενέσθαι. εἰ δέ τινες μήπω τὸν rà; 
ἄχρας εὐχῆς ἔχοντες τόνον, μηδὲ τὴν οφειλομένην 
τῷ πράγματι σκουδήν τε καὶ δύναμιν, ἀπολιμπανο»- 
ται ταύτης τῆς ἀρετῆς, ἐν τοῖς ἄλλοις πληρούτωσαν 
τὴν ὑπαχοήν, χατὰ δύναμιν διαχονοῦντες, προθύμως 
ἐργαξόμενοι, σπουδαίως θερακεύοντες μεθ᾽ ὁ δονῆς, 


μὴ ἐπὶ μισθῷ τιμῦς, μηδὲ τῆς ἀνθρωπίνης δόξης 


ἕνεκα, μυδὲ ἐνδιδόντες ὑπὸ μαλαχίας ὅ ῥαθυμέας 
τοῖς πόνοις, μηδὲ ὡς ἀλλοερέοις σώμασι καὶ ψυχαῖς 
ὑπηρετούμενοι, ἀλλ᾽ ὡς Χριστοῦ δούλοις, ὡς ἡ μετέ- 
poc 7) σπλάγχνοις, ἵνα xafepév ὑμῶν τὸ ἴργον xci 
ἄδολον ἀποφανθῇ τῷ θεῷ. προψαειζξέσϑω δὲ μηδεὶς 
πρὸς χαλῶν ἔργων σκοῦδόν, ὡς ἀδύνατος ἐπιτελεῖν 
τὰ σώξοντα τὴν ψνχήν. οὐδὲ γὰρ ὁ θεὸς ἀδνύατον 
ἐπιτάττει τοῖς δούλοις, ἀλλ’ οὕτως ἐχχεχυμένην καὶ 
πλουσίαν ἔδειξε τὴν ἀγάπην καὶ ἀγαθότητα τῆς θεύ- 
τητος, ὡς ἐχάστῳ χατὰ τὸ θέλημα παρασχεῖν τὸ 
πράττειν τι δύνασθαι ἀγαϑάν, xai μηδένα τῶν σπουδὴν 
ἐχόντων σωθῆναι διαμαρτεῖν τοῦ δύνασθαι * ὃς ὃ) dv, 
φησι, ποτίσῃ ποτήριον ψνχροῦ μόνον, εἰς ὄνο- 
μα μαθητοῦ, ἀμὰὲν λέγω ὑμῖν, οὐ μὲ ἀπολέσει 


VARIAE LECTIONES. 
1) Litere unois incluse, in codice blattis paene exstinctae, probabili a nobis coniectura in textum 


restilutae sunt. — ἢ Emend., cod. χαίρεται. --- *) Emend.. 


cod. γλυκεῖα. — ὁ) Coni. cod. ἐφ᾿ οὕτως 


ig ὑψηλὴν. — ἢ) Emend., cod. πολιτεύεσθαι. — *) Literae uncis inclusae in codice blattis mutilato paene 


exstinctae sunt, sed 


ead. m. —*) Cor., cod. Ὡς. 


L] 
robabili coniectura a nobis in textum restitutae. — ?) ὑμετέροις, Ὁ supra adscr. 


NOTAE. 


1) II Cor. XII, 9 sq. 
2) 11 Cor. VI, 4. 
(9 Matth. X, 43. 7 


5) Matth. VI, 2. . 


ἢ Matth. XXV, 40. 
6) Matth. VI, 4. .. . 


41 


RPISTÓLAR. 


4 


τὸν μισθόν αὐτοῦ" τί τῆς ἐντολῆς ταύτης ϑυνατώτε- A fugientem nos gloriam, illam vero solam quaerere, 


pov; ψυχρῷ ποτηρίῳ μισθὸς ἐπουράνιος ἕπεται " xai 
μοι σχόπει τῆς φιλανθρωπίας τὸ ἅμετρον - ἐφ᾽ ὅσον 
ἑνὶ τούτων, φησίν, ἐποιήσατε, ἐμοὶ ἐποιήσατε. 
τὸ μὲν ἐπίταγμα μιχρόν, τὸ δὲ τῆς ὑπακοῆς χέρδος 
πολύ, χαὶ παρὰ θεῷ πλουσίως ἀνταποδιδόμενον. 


cuius neque pulchritudo dici neque finis inveniri 
potest, per quam et ipsi poterimus participes fieri 
ineffabilium illorum rmuiysteriorum in Christo Jesu 
Domino nostro, cui gloria in saecula saeculorum. 
Amen. 


ὥστε οὐδὲν ὑπὲρ ϑύναμιν ἀπαιτεῖ. ἀλλὰ xdv μιχρὸν xdv μέγα ποιεῖς, ἕπεταί σοι xarà τὴν προαίρεσιν ὁ 
μισθός - ἐὰν μὲν γὰρ εἰς ὄνομα xai φόδον θεοῦ, λαμπρὰ χαὶ ἀναφαίρετος ἦλθεν ἡ depsi- ἐὰν δὲ εἰς 
ἐπίδειξιν καὶ δόξαν ἀνθρώπων, ἄχουσον ὀμνύντος αὐτοῦ τοῦ χυρίον" ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν 
μισθὸν αὐτῶν ἵνα οὖν μὴ τοῦτο πάθωμεν, παραγγέλλει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, xci δ ἐχείνων ἡμῖν " 
βλέπετε, μὴ ποιῆτε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν ὃ rà» εὐχὴν 4$ τὴν νηστείαν ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ- 
πων. εἰ διμήγε, μισθόνοὐχ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶντῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς " οὕτως ἀποστρέφεσθαι 
κελεύει x«t φεύγειν τοὺς θνητοὺς τούτους xal παρὰ θνητῶν ἐπαίνους, xal τὴν μαραινομένην x«l φεύγου- 
σαν 1) ἡμᾶς δόξαν, ζητεῖν δὲ μόνον ἐχείνην, ἧς 3) οὐδὲ χάλλος ἔστιν εἰπεῖν οὐδὲ 3) πέρας εὑρεῖν, δι ἧς χαὶ 


αὐτοὶ ϑυνησόμεθα τυχεῖν τῶν ἀῤῥήτων μυστηρίων ἐχείνων, ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ χυρίῳ ἡμῶν, 


εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων * ἀμήν. 


ᾧ ἡ δόξα 


VARIAE LECTIONES. 


!) Sie cod. — 3) Corr., cod. à». — 5) Sic cod. οὐδὲ — οὐδὲ. Forte corrigendum οὔτε — οὔτε. 





III. 
EPISTOLA CUIUSDAM BEATI MACARII 


UT VIDETUR ALEXANDRBINI. 


Lucae Holstenii codex Regularum Augustae Vindel. 1759 T, I, p. 24. 


Exstat haec epistola in Bibl. Burgundicae Bruxellensis cod ms. N* 15010 chartac. Saec. XV fol. 67, 2. Codicem- 
quin conferrem Bruxellis versans impeditus sum. Cf. PRAzwoxzNpA supra col. 103-404. 


Incipit epistola beati Macharüidat&ad monackos(!). À absconsum namque in eis est venenum bestiarum 


Lignorum copia ingentemexcitat flammain, mul- 
titudo autem escarum emittit concupiscentiam. 
Peseigna ooncupiscentia escarum et inobedienta 
generat mortem. Indigens venler in orationibus 
vigilantiam praestat et coronam animae acquirit, 
repletus autem somnum inducit gravissimum. 
Oculus gulosi convivia scrutatur, oculus autem 
sapientum meditatur continentiam. Formidolosus 
miles horrescit ad tubam quae bellum significat, 
et gulosus, si abstinentiam praedicantem audierit, 
non libenter auscultat. Flamma cum marecescit, 
elucescit iterum δὶ acceperit lignum, et libido 
sopita rursum crescit in saturitate. Non miserearis 
corpori, si lassitudine defecerit : equus consentiens 
indigens corpus nec ascensorem deiicit unquam. 
Concupiseentia gulae mater est libidinis. Oleum 
nutrit lampada lucernae et ignem reaccendit con- 
fabulatio mulieris. Facies mulieris sagitta est tru- 
culenta, infigit vulnus in animam. Ut venenum fuge 
confabulationem mulieris, sicastus esse volueris ; 


nequissimum. Magis appropinqua igni ardenti, 
quam mulieri novellae. Cum sis iuvenis, fuge im- 
petum libidinis et confabulationem mulieris. Qui 
repleveruut ventrem, et promiserunt castitatem, 
sibi mentiuntur. Forma pulchritudinis peius quam 
procella submergit. Species mulieris, si semel 
mentem contriverit, etiam ipsam mentem contem- 
nere persuadet. Ut enim, si paleis remoretur ignis, 
excitat flammam; sic memoria mulieris permanens 
succendit concupiscentiam.Ut enim cumulata na- 
vis undarum ictu obruitur, sic multa possidens 
monachus non salvabitur. Nihil possidens mona- 
chus athleta insuperabilis, nihil possidens mona- 


B chus cursor levis, velociter ad bravium vocationis 


pervenit. Avarus monachus operari negligit ; nihil 
possidens monachus post opus moderatum oratio- 
nibuset lectionibus vacat. Avarus monachus the- 
saurizat sibi iram in die ultionis ; nihil possidens 
monachus thesaurizat in coelo et dabit laudem 
cum angelis Deo. Gloriatio monachi patientia in 


NOTAE. 
(4) Sic inscribitur epistola in ood. ms. Bruxellensi N*. 15010. Vocem Incipit om. Ed. Holstenii. 


EpiT. 


443 


8. MACARII AEGYPTII 


444 


tribulationibus eius.Gloriatio monachilonganimitas À suae. Sicut pondus salis deprimit viruminfirmum, 


cum charitate. Gloriatio monachi nullas res prae- 
sentis vitae possidere. Gloriatio monachi vigiliae 
et fletus in orationibus. Gloriatio monachi man- 
suetudo et cordis silentium. Gloriatio monachi, 
quando Dominum ex toto corde dilexerit, et proxi- 
mum suum tanquam seipsum. Gloriatio monachi 
abstinentia escarum et ea multiloquio linguae. 
Gloriatio monachi, quando proximum suum sicut 
seipsum patitur. Gloriatio monachi, quando verba 
eius operibus consonant.Gloriatio monachi, quando 
in loco suo permanet et huc illucque non vagatur. 
Gloriatio monachi longanimitas. Sicut lampas in 
loco tenebroso, sicut sol radians, sic monachus 
mente sobria et corde pervigili in tempore salutis 


sic somnus monachum. Sicut spinae et tribuli 
agro opimo, sic et cogitationes turpes pessimae in 
corde monachi. Sicut tinea exterminat vestimen. 
tum, sic distractiones animam monachi. Noli te 
dare ad colloquium mulierum, ne fias separatus a 
regno Dei ; et ne velis dicere : loquar cum muliere 
et mundus sum. Monachus sapiens suis manibus 
operatur et victum sibi quotidianum acquirit et 
lucratus est orationes et ieiunia sua ; si autem ab 
alio acceperit victum, quid prodest quod orat et 
vigilat ? Sicut mercenarius malus nudus evadit ; 
quia scriptum esl: Meliusest dare quamaccipere (2). 
Qui legis, intellige in Domino semper. Ezplicit 
epistola beati Macharii abbatis dataad monachos(8). 


NOTAE. 


a Act. xx, 35. 
3) Sic cod. Bruxellensis ; abbatis data ad monachos om. Ed. Holstenii. Eprr. 


 ENEMIDAIIMI AIERRLcc———— ———————— m RRIIUREIRE 


IV. 
EPISTOLA SUPPOSITICIA 


sub nomine Macharii a Petitdidier edita, ad fidem codicum hic denuo excussa. 


Cod. ms. Bibl. Caes. Vindob. 4800, olim cod. theol. 864, membranac. Saec. XIV fol. 


Cod. ms. Bibl. Burgundicae Bruxellensis No 150411 chartac. Saec. XV (οἷ... illl. ᾿ : 
Editio Petitdidier e cod, ms. abbatiae 8. Vitoniadornata . . . . . . C 
Prodiit epistola haec e ms. cod. abbatiae S. Vitonii ΒΕ anne)in libro € libro qui inseribitur : sur la biblio- 

des auteurs ecelsiasti ues de M. Du E par D. M. etüdidier. Paris, 1088. T. 1 p. 299 seqq. Erzstat in 


od. A fol. 446, 2 ; in cod. B fol. 68, 4. Cf. PRAgwoNxNDA Supra col. 403-404. 


-»"s 
anm. 


Incipit epistola beati !* Macharii ad monachos *. B auferre, et dicat sbipper : quoniam iniquitatem 


Inprimis quidemsiceperit homo seipsum ὃ agno- 
scere cur creatus sit, et exquisierit factorem suum 
deum ὁ, tunc sciet δ penitere de hiis, que commisit 
in tempore negligenoie sue, et sio demum benignus 
deus δ dat illi tristioiam pro peccatis, et post ite- 
rum per suam benignitatem dat illi afflictionem 

corporis in 1 ieiuniis, in 1" vigiliis, et oracionum 5 
instanciam *, et contemptum 19 mundi, ut libens 
illatas iniurias 1! sufferat, et odio habeat 13 omne 
refrigerium corporale,et diligat 15 planclum magis 
quam risum. Post hec tribuet illi desiderium, et 
fletum, et humilitatem 1* cordis 15, ut trahem oculi 
sui consideret, non !* alterius festucam nitatur "7 


meam ego !* cognosco *5;-et peccatum ** meum 
contra me est semper, et et diei *! exitus sui me- 
mor sit, et quomodo ín eonspecta dei ** occursu- 
rus sit, οἱ iudicia et penas deseribat ** in conspectu 
mentis sue, nec non eciam ** merita et honores 
quidandi sunt sanctis (1).Sic autem cognoverit,quia 
cor illius firmum est in timore domini, et non 
dimittit locum suum, aed fortiter resistit (2) adver- 
sario suo, ille perfectus monachus et miles Christi 
vocatur. Ut enim camulata 36 navis undarum ictu 
obruitur, sic multa possidens monachusnon salva- 
bitur. Nihil possidens monachus viator expeditus "" 
est. Nihil possidens monachus quasi aquila ad er- 


VARIAE LECTIONES, 


1 beati om. À 
venientiam habet cum predicta epistola. 
€ C dominus.  "inom.C. "?'in om. C. 
11 B contumelias. 13 Bet idio habet. 
militatem. 15 cordis om. C. !* C δέ non. 
lictum. | *:1 C diem. 33 C domini. 
multarum, B cum multa portans, C cum muita. 


! B Incipit alia epistola eiusdem Macharii abbatis, que famen ín multis magnam con- 
3 D semetipsum. 

* C orationibus. 
15. BC diligit. 
*! À desideret. 
33 BC describit. 


δ C dominum. |." Pro tune. sciet. AB et. 

* BC instancia. 19 ΒΟ contemptu. 
!* B Aumiliacionem, C humiliacionem et M- 
!5 ego om. C. !* Cagnosco. *«BCde- 


* eciam om. À. Ex conj., pro cumulata ἃ 


136 A expeditior. 


NOTAE 


4 Bine incipitdiscreparehaec abea, quam sub 1 
gavimus, epistola. 
(2) Quae nbhine usque ad finem séquuntur, spu- 


ria sunt, et e Macarii (Alexandrini) epistola Ne ΠΙ 
compilata. 


445 


PRECES. 


446 


celsa *! pervolat. Tunc descendit ad escas, quando À optimo, sic cogitationes turpes in corde monachi. 


compellit necessitas. Pradens monachus non adu- 
labitur propter voluntatem ventris divitibus. Nihil 
possidens monachus cursor levis sagacius ad bra- 
vium superne vocacionis domini 35 perveniet. Ve- 
rus monachus post opus moderatum oracionibus et 
leccionibus vacat. Nihil possidens monachus the- 
saurizat ** in celo, canit. domino 39 Jaudes die ac 
noctein timore domini. Gloriacio monachi pacien- 
cia *! cum charitate. Gloriacio monachi, cum nul- 
las res desiderat presentis vite possidere **. Glo- 
riacio monachi mansuetudo et fides. Gloriacio 
monachi vigilie et ** fletus in oracionibus. Gloria: 
cio monachi, quando deum 39 ex toto corde di- 
lexerit, et proximum suum sicut se ipsum. Glo- 


riacio monachi abstinencia ** escarum et non ?* B 


multiloquium lingue. Gloriacio monachi, quando 
verba ejus operibus consonant. Gloriacio monachi, 
quandoin loco suo ?? permanet et huc illucque non 
vagatur.Gloriacio monachi longanimitas cum humi- 
litate et gratia. Sicut lampas ** splendida in loco 
tenebroso, et sicut sol radians splendidus est, 
sic monachus perfectus in sobrietate οἱ castitate 
et corde pervigili in tempore psalmorum **. Sicut 
pondus salis deprimit virum infirmum,sio sompnus 
in oculis monachi. Sicut spineet tribuli in agro 


Sicut tinea exterminat vestimentum, sic delractio 
animam *? monachi *!. Noli tedare ad colloquium 45 
mulieris *, ne sis separatus a regno dei ὁ), et ne 
velis dicere : loquor cum muliere *5 et mundus 
sum. Monachus sapiens suis manibus operatur et 
victum sibi cottidianum ** acquirit 51 et lucratus 
est oraciones el ieiuniasua **. Si autem ab alio 
acceperit ** victum, quid prodest, quod vigilat et 
oral ἢ Sic est ut mercenarius durus et malus δ9, 
Quia scriptum est: melius est dare quam acci- 
pere. Lignorum quoque *! copia ingentem suscitat 
flammam ; multitudo autem escarum inobedien- 
ciam parit et mortem. Indigens venter ** in ora- 
cionibus vigilanciam ** prestat et coronam anime 
acquirit; repletus autem escis sompnum inducit 
et gravitatem. Oculus gulosiconvivia perscrutatur, 
oculus autem sapientium ** meditatur continen- 
ciam martyrum. Formidolosus miles horrescit ** 
tubam, que bellum ὅδ significat ; et gulosus mona- 
chus si abstinenciam predicantem 51 audierit, non 
libenter auscultat. Flamma, cum arserit **, eluce- 
scit iterum si accipiat lignum, et sopita libido 59 
rursum ignescit *? in saturitale escarum. Ezplicit 
epistola Macharii data ad monachos *!. 


VARIAE LECTIONES. 


t! ad excelsa om. À. 358 dei. ?* B (Aesaurizat. 
** non om. AC. 
** B in anima. 


ἐδ B cum mulieribus. 


* C dominum. 85 C abstinencie. 
gili interpretatur psalmos. 
lieri. ** C domini. 


59 BC malus et durus. 
perhorrescit. ** C bella. Α 


rit ab alio. 


53 A 'are. 


30 B deo. 
presenlis vite desiderat, C cum nullas res presentis vite possidere desiderat. 
81 Gin locum suum. 

4 sicut linea — monachi om. C. 
46 BC cotidianum. 
A. Pro et lucratus est oraciones et ieiunia sua Ij et lucratur (orationes et teiunia sua oim. " 
* quoque om. Βα. ὅ: C 


3! A sit paciencia. 33 B cum nullas res 


38 yigilie et om. C. 
88 BC lampada. 59 C pervi- 

"A colloquia. δ C mu- 
*' € adquirit, et sic ubi 48 sua om. 
L B accepe- 
δὲ A sapientum. 
A subito libido, C. bid. 


veram. ὅδ A AU g itam. 


$55 () marcescit, ὅ9 


eo ignescit om.C *! data ad Monachos om.A; Ezplicitepistola Macharii dala ad monachos om. C. 





MAKAPIOY TOY AILYIITIOY 
EYXAI 


SANCTI MACARII /EGYPTII 
PRECES. 


(E bibliothecre Ceesaree Vindobonensis codice ms. theol. grec. CCXXXI, olim LXXVI, chartaceo, antiquo, in-4 
Commentar. T. 


quem Lambecius 


III, ed. altera p. 372 sqq.. de Nessel Catal, P. I, 


321 sqq., describunt; ubl 


Ρ. 
Veces. Macarii fol. 60, 4 sq. leguntur, sequentibus canticis ad sanctum Antonium et adsanctum Onufrium quare 


acarii "Egypti illas esse verisimile 
Εὐχὴ τοῦ ἁγίον Maxapíov. 


Ὧ Θειὸς, de θητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ, ὅτι οὐδὲν 
ἐποίησα ἀγαθὸν ἑνώπιόν σον. ᾿Αναρῦσαί με ἀπὸ τοῦ 
Ilovopou, καὶ ἀξίωσόν με ἀχαταχρίτως ἀνοίγειν τὸ 


visum est.) 


Oratio sancti Macariü. 
O Deus, miserere mei peccatoris, quia nihil boni 
feci coram te. Erue me a Malo, et dignare me 
clementer aperire os meum indignum, et cantare 


44Ἰ 


S. MACARII AEGYPTII 


448 


sacrosanctum nomen tuum Patris et Filii et Spi- A στόμα μον τὸ ἀνάξιον καὶ ἀνυμνεῖν τὸ πανάγιον ὄνομα 


ritus sancti. Ignosce mihi, Domine, illicitum 
quemque motum cordis, qui scrutaris corda et 
renes, Tu enim, Domine omnium, scis me invito 
fieri. Ignosce mihi indigne ad te accedenti, quo- 
niam desideravi te et desidero. Ignosce mihi qui 


sim peccator, iniquus, mendax, impatiens, pu- - 


sillanimus, inconstans, socors, sacrorum manda- 
torum tuorum negligens, qui omnia et omnimoda 
peccata injustitiasque perfecerim, fornicationes, 
239 adulteria, mollitias, in terra, in mari, omni- 
que imperii tui loco, Domine, coram ocultis tuis, 
quos nihil Jatet, non destiti omnia iniqua atque 
turpía perpetrare. Et etiamnum adversarius com- 
essationibus et voluptatibus et iniquis cupiditati- 
bus, dolis et vana gloria et blasphemiis me irretire 
non desinit. Tu autem, qui solus es bonus et mise- 
ricors, auxiliare mihi et salva me utpote perdi- 
tum, utpote publicanum, utpote scortatorem, ut- 
'pote raptorem. Eia, Domine, hominum amator, 
optime, ne spernas me peccatorem et inutilem ser- 
vum tuum, precibus immaculatissimee Domine no- 
stre Deipare, et omnium sanctorum tuorum. 


Gov τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ xai τοῦ ἁγίου Πνεύματος. 


Συγχῳρησόν μοι, Κύριε, πᾶν ἄτοπον ὅρμημα τῆς χαρ- 
δίας μον, ὁ ἐτάζων χαρδίας x«i νεφρούς. Σὺ γὰρ γινώ- 
σχεις, Δέσποτα τῶν ἁπάντων, Ort ἀχούσιάώ μού εἰσι. 
Συγχώρησον μοι ἀναξίως προσιρχομένῳ σοι, διότι ci 
ἐπόθησα χαὶ ποθῶ. Συγχώρησόν μοι τῷ ἁμαρτωλῶ, 
τῷ πονηρῷ, τῷ ψεύστῃ, τῷ ἀνυπομονήτῳ, τῷ ὄλιγο- 
ψύχῳ, τῷ ἀσυστάτῳ, τῷ ῥᾳθύμῳ, τῷ ἀμελεῖ τῶν 
ἁγίων σου ἐντολῶν, τῶ πᾶσαν χαὶ παντοίαν ἁμαρτίαν 
xai ἀνομίαν τελέσαντι, πορνείας, μοιχείας, μαλαχίας 
ἐν γῇ, ἐν θαλάσσῃ καὶ ἐν παντὶ τόπω τῆς δεσποτείας 
σου. Κύριε, ἐννώπιον τῶν ἀλαθήτων σου ὀφθαλμῶν 
οὐχ ἐπαυσάμην πάντα ἐργάζεσθαι τὰ πονηρὰ χαὶ 
αἰσχρά. Καὶ ἀχμὰν ὁ ἐχθρὸς γαστριμαργίαις χαὶ $do- 


B yai; καὶ πονηρχῖς ἐπιθυμίαις, δόλοις τε χαὶ xtvo- 


ϑοξίαις χαὶ βλασφημίαις ἐμπλέκειν με οὐ παύεται. 
᾿Αλλὰ σὺ, ὡς μόνος ὧν ἀγαθὸς καὶ ἐλεήμων, βοή- 
θησόν μοι χαὶ σῶσόν με ὡς τὸν ἄσωτον, ὡς τὸν 
τελώνην, ὡς τὴν πόρνην, ὡς τὸν λῃστήν. Nai, Aé- 
σποτα, φιλάνθρωπε, ὑπεράγαθε, μὴ βδελύξῃ με τὸν 
ἁμαρτωλὸν x«l ἀχρεῖον οἰκέτην σου, πρεσθείαις τῆς 
παναχράντον Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόχου, χαὶ πάντων 
σον τῶν ἁγίων. 


Quz sequuntur ad angelum custodem preces antecedunt in codicesupra descripto.Quamvis nullum auc- 
toris pre se ferant nomen, hic tamen appositas haud ingrate, spero, lector inveniet. 


Oratio ad sanctum angelum a Deo ordinatum ad 
servandos et custodiendos nos. 


Sancte angele, custos mee misere anime et 
infelicis vit;ie mec, ne derelinquas me peccatorem, 
neve recedasa me propter meam immunditiam, ne 
des locum malígno spiritui dominare in me do- 
minatione mortalis hujus corporis. Complectere 
miseram atquelanguentem manum meam,et deduc 


Εὐχὴ εἰς τὸν ἅγιον ἄγγελον τὸν ἀπὸ Θεοῦ τας 
χθέντα axensiv " xal διαφυλάττειν ἡμᾶς. 


"Ayu ἄγγελε, ὃ ἐφεστὼς τῆς ἀθλίας μου ψυχῆς 
xai ταλαιπώρον μὸν ζξωξς, μὲ ἐγχαταλίπῃς με τὸν 
ἁμαρτωλὸν, μηδ᾽ ἀποστῇς ἀπ᾽ ἐμοῦ διὰ τὲν ἀχαθαρ- 
σίαν μον, μὴ δῷς ὃ χώραν τῷ πονηρῶ δαίμονι, χατα- 
χυριεῦσαέ μὸν τῷ καταδυναστεία τοῦ θνητοῦ τούτον 
σώματος. Κράτοσον τῆς ἀθλίας x«i παρειμένης 


me in viam salutis. Eia, sancte angelb Dei, οαδίοδ Ὁ χειρός μου, καὶ ὁδήγησόν με εἰς ὁδὸν σωτιρέας. Ναὶ, 


mee miserte anime et corporis, omnia mihi ignos- 
ce, quidquid tecontristavicuncetis diebus vite mere, 
et si quid peccavi hodierna die. Custodi me hac 
nocte, et serva me ab omni maleficio et insusurra- 
tione adversarii, ne ullo peccato lacessam Deum. 
Et ora pro me ad Dominum, ut corroboret me in 
tímore ipsius, et dignum reddat me servum sancti- 
tatis sue. Amen. 


ἄγις ἄγγελε τοῦ Θεοῦ, ὁ ἐφεστὼς τῆς ἀϑλίας μου 
ψνχῶς καὶ τοῦ σώματος, πάντα μοι συγχώρησον, 
ὅσα σοι ἔθλιψα πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ξωξς μον, 
xai εἴ τι ἥμαρτον và» σύμδρον Duípav. Σχέπασὸν 
με ἐν τῇ παρούσῃ νυχτὶ "Low μὲ ἀπὸ πά- 
σης ἐπορεία: καὶ ἐπεθυνλῆς τοῦ ἀντικειμένου, ἵνα 
μὴ ἕν τινι ἁμαρτήματι vw -ὃν Θεόν. Καὶ 
πρέσδενε ὑπὶρ ἐμοῦ πρὸς τὸν Κύριον τοῦ ἕπιστηρι- 
ξαι ps ἐν τῷ φόδῳ αὐτοῦ καὶ ἄξιον ἀναδεῖξαί με 
δοῦλον τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος. ᾿Αμέν. 


VARIAE LECTIONES 
! Sic cod. 3 Sic cod., forte σχοπεῖν vel σχέπειν ἢ ? Corr., cod. don. 


NOTAE. 


* Psal. vii, 10. 





HOMILL&, — HOM. I. 


TOY EN AT'IOIZ IIATPOXZ HMON 


MAKAPIOY TOY AIT'YIITIOY 
OMIAIAI IINEYMATIKAI, 


IIANY ΠΟΛΛΗ͂Σ Q9EAFIAZ IIEIIABPOMENAI, 


ΠΕΡῚ ΤΗΣ OSEIAOMENHZ ΚΑΙ ZIIOYAAZOMENHZ ΤΟΙ͂Σ XPIZTIANOIZ TEAEIOTHTOX. 


S. P. N. MACARII /EGYTPII 


HOMILUE SPIRITUALES, 


PERMAGNA UTILITATE REFERT./E, 


DE INTEGRITATE QUJ&£ DECET CHRISTIANOS, CUIQUE OPERAM DARE DEBENT. - 


(GanLAND. Vet. Patrum Biblioth. t. VIL, p. 3.) 


OMIAIA TIPOTH. 

᾿Αλληγορικὴ παράφρασις τῆς παρὰ tà 'ECex- 

εὸλ τῷ προφήτῃ γεγραμμένης ὀπτασίας. 

Α΄. Ἵπν Ἐξεχιὸλ προφήτης ὀπτασίαν xoi ὅρασιν 
ἔνθεον χαὶ ἔνδοξον θεωρήσας, διηγήσατο" καὶ ἔγρα- 
yt» ὀπτασίαν μυστηρίων, ἀλαλήτων γέμουσαν. Εἶδε 
γὰρ iv τῷ πεδίῳ ἄρμκ Χιρουδὶμ, τέσσαρα ζῶα 
πνευματιχοί" ἐγ ἑχάστῳ ξώῳ τέσσαρα πρόσωπα, 
ἔχοντα, τὸ ἕν πρόσωπον λέοντος, x«l τὸ ἕν mpóoc. 
ὠπκὸν ἀετοῦ xal τὸ ἕτερον μόσχου, x«i ἄλλο πρόσ- 
exe» ἀνθρώπον. Καὶ πτέρυγες καθ᾽ ἕκαστον πρόσ- 
exo» ὡς μὴ ἑννοεῖσθαί τινι τὰ ἔμπροσθεν, ὃ ὀπί- 
σϑικ. Τὰ νῶτα αὐτῶν ὀφθαλμῶν ἔγεμον " xol αἱ χοι- 
λίπε ὁμοίως πεπλήρωνται ὀμμάτων. Καὶ οὐχ ἦν 
τόπος τις, ὃς οὐκ ἔγεμεν ὀφθαλμῶν. Καὶ τροχοὶ xa» 
ἕν πρόσωπον τρεῖς, ὡς ἐν τροχῷ. Καὶ ἐν τοῖς τροχοῖς 
ὧν πνεῦμα, καὶ εἶδεν ὡς ὁμοίωμα ἀνθρώπον, xal τὰ 
ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, ὡς ἔργον σαπφείρου. Καὶ 
ἔφερε τὸ ἅρμα τὰ XaspovuÓlp, χαὶ τὰ ζῶα τὸν ἐπ- 
οχούμενον Δεσπότην. Οὔ ἂν ἐδούλετο πορεύεσθαι, xarà 
zpócwxi ἔστι. Καὶ εἶδεν ὑποχάτω τῶν Χερουδιὶμ, 
ὡς χεῖρα ἀνθρώπου ὑποδαστάζουσαν χαὶ φέρουσαν. 

Β΄. Καὶ τοῦτο ὅπερ εἶδεν ὁ προφήτης ἐν ἐχστά- 
ctt, ἀληθινὸν ὧν κχαὶ βέβαιον. ῬὙπεδείχνυτο δέ τι 
ἕτερον χαὶ προετνποῦτο μυστιχὸν xal θεῖχὸν πρᾶγμα, 
μυστήριον ἀποχεχρυμμένον ἀλρθῶς ἀπὸ τῶν γενεῶν, 
ἐπ᾿ ἐσχάτων δὲ τῶν χρόνον φανερωθὲν ἐπὶ τῆς ἐπι- 


! Ezech. 1, 1 seq.; x, 3 seq. 
ParRoL. Gn. XXXIV. 


A 


B 


1-3 HOMILIA PRIMX. 
Allegorica interpretatio visionis apud 
Ezechielem descripta. 

I. Quam Ezechiel propheta divinam illustremque 
visionem viderat!,eam litterarum monumentis man- 
davit ac descripsit, mysteriis humane menti im- 
perviis refertam. Vidit enim in campo currum 
Cherubim, quatuor animalia spiritualia. Quorum 
singulis erant quatuor facies, uni quidem leonis, 
alteri aquile, tertio vituli, quarto hominis facies 
erat. Singulis quoque faciebus erant ale, ut neque 
anteriora, neque posteriora cognosci potuerint. 
Terga illorum oculis plena : et pectora similiter 
oculis abundabant, nec ullus erat locus, qui oculis 
non fuerit plenissimus. Etrotee secundum quamque 
faciem tres, in modum rote : et in rotis inerat spi- 
ritus. Et vidit tanquam similitudinem hominis, et 
qu& subtus pedes ejus erant tanquam opus sap- 
phiri. Et ferebat currus Cherubim, animalia vero 
insidentem Dominum. Quocunque progredi vole- 
bant, in faciem erat. Et vidit subtus Cherubim 
veluti manum hominis, gestantem et fulcientem. 

II. Et hoc quod vidit propheta in ecstasi seu 
stupore constitatus, verum ac certum erat. Si- 
gnificabatur enim ac adumbrabatur alia quedam, 
non minus arcana, quam divina res, mysterium 
scilicet a generationibus revera absconditum, ma- 


1$ 


4δι 


S. MACARII JEGYPTII 


452 


nifestandum tamen ultimis temporibus in appari- À φανείας τοῦ Χριστοῦ, Ψυχῆς yàp μνστήριον ἐθεώρει, 


tione Christi. Videbat enim mysterium anime, quee 
Dominum suum amplexura, et thronus glorise fu- 
tura erat. Anima siquidem, que de Spiritus sancti, 
preparantis illam sibi in sedem et habitationem, 
participare lumine digna judicata, et pulchritudine 
inenarrabilis glorie ejus illustrata est, tota fit 
lumen, tota facies et tota oculus : nec ulla est ejus 
pars, quee oculis spiritualibus luminis plena non 
sit: hoc est, nulla ejus pars tenebris offusa, sed 
tota lumen et Spiritus effecta, et tota oculata, nee 
anteriorem, nec posteriorem partem ullam habet, 
sed undique in facie est, descendente super illam, 
et in ea insidente ineffabili pulchritudine glorie 
luminis Christi. Etquemadmodum sol undequaque 
sui similis, & nullam partem posteram aut imperfe- 
ctam habet, sed totus omnino lumine coruscat, et 
totus Jumen est, ex similibus partibus contlatus ; 
aut quemadmodum ignis, ipsum scilicet lumen 
ignis, totus sibi similis est, nec anterius, aut po- 
sterius, aut majus, aut minus quid in se habet : sio 
et anima, ineffabili pulchritudine glorie luminis 
faciei Christi perfecte illustrata, et Spiritus sanoli 
. perfecte particeps facta, et quee fieret habitatio et 
sedes Dei digna judicata, tota oculus, tota lumen, 
tota facies, tota gloria et tota spiritus flt, ita pree- 
parante eam Christo, ferente, agente, portante, ge- 
stante, sicque exornanteac decorante illam pulchri- 
tudine sbirituali ; inquit enim : Manus hominis erat 
subtus Cherubim *. Quia ipse est qui in ea vehitur, 
et qui viam ei ,commonstrat. 
m! 


III. Quatuor autein illa animalia currum ferentia 
typum pre se ferebant preecipuarum anime ratio- 
nalis partium. Quemadmodum enim aquilae oeteris 
avibus dominatur, et leo agrestibus feris, ac tau- 
rus mansuetis animalibus, et homo creaturis pree- 
stat : sic et anime sunt potentie, alie aliis excel- 
lentiores. Dico autem, voluntatem, conscientiam, 
mentem et diligendi vim. Per illas enim currus 
anime gubernatur, et in his requiescit Deus. Aliter 
vero et ad cclestem sanctorum Ecclesiam trans- 
ferri hoc potest. Et quemadmodum illuc dicit, 
quod animalia erant valde sublimia, plena oculis, 
nec cuiquam licebat comprehendere numerum oculo- 
rum, aut sublimitatem? , quia horum cognitio data 
non est ; et quemadmodum sidera in ccelo contem- 
plari et admirari datum est omnibus hominibus : 
numerum vero eorum cognoscere in nullius viribus 
est : eodem modo in ecelestem sanctorum Eccle- 
siam ingredi quidem et refocillari omnibus certa- 
men inituris licet : cognoscere vero et comprehen: 
dere numerum, soli Deo ascribitur, illique soli 
tribuitur. Fertur igitur et vehitur insidens ille a 
eurru et throno oculatorum animalium, aut 8 
qualibet anima, que ipsi thronus et sedes facta est, 
et que oculus et lumen exsistit, cum ascenderit 


2 Ezech. x, &. *ibid. 42. 


B 


xis. 


τῆς μελλούσης δέχεσθαι τὸν ἑαυτῆς Κύριθν, xal 
θρόνος δόξης αὐτῷ γενέσθαι. Ψυχὴ γὰρ à καταξιω- 
θεῖσα χοινωνῆσαι τῷ Πνεύματι τοῦ φωτὸς αὐτοῦ, 
x«l χαταλαμφθεῖσα ὑπὸ τοῦ κχάλλους τῆς ἀῤῥῆτον 
δόξης αὐτοῦ, ἑτόιμάσαντι αὐτὴν ἑαυτῷ εἰς χαθέδραν 
x«i οἰκητήριον, ὅλη φῶς γίνεται, xol ὅλη πρόσωπον, 
x«i ὅλη ὀφθαλμός " χαὶ οὐδὲν αὐτῆς μέρος μὴ γέμον 


τῶν πνευματιχῶν ὀφθαλμῶν τοῦ φωτός - τοῦτ᾽ ἔστιν 
οὐδὲν ἐσχοτισμένον, ἀλλ’ ὅλη v ὅλου φῶς καὶ 


πνεῦμα ἀπεργασθεῖσα, xoi ὅλη ὀφθαλμῶν γέμουσα, 
μὴ ἔχουσα δὲ ὕστερόν τι ἦ ὄπισθεν μέρος, ἀλλὰ πάν- 
τὴ χατὰ πρόσωπον τνυγχάνει οὐσα, ἐπιδεδηχότος ἐπ᾽ 
αὐτὴν χαὶ ἐπιχαθεσθέντος τοῦ ἀῤῥήτου χάλλους τῆς 
δόξης τοῦ φωτὸς, τοῦ Χριστοῦ, Καὶ ὥσπερ ὁ ἧἡλίος 
πάντη ὅμοιός ἐστι, μὴ ἔχων τι μέρος ὕστερον ἤἥ ἂλ- 
λεῖπον, ἀλλ᾽ ὅλος ἐξ ὅλον δεδόξασται τῷ φωτὶ, xai 
ὅλος φῶς ἔστιν, ὁμοιοφερὸς τυγχάνων" f ὥσπερ 
πῦρ, αὐτὸ τὸ φῶς τοῦ πυρὸς, ὅλον ὅμοιον αὑτῷ ἐστι, 
καὶ οὐχ ἔχει ἐν ἑαυτῷ πρῶτον, ἢ ἔσχατον, fj μεῖξον, 
x«i ἔλαττον * οὕτω καὶ ψυχὴ ἡ καταλαμφθεῖσα τε- 
sie ὑπὸ τοῦ ἀῤῥήτου χάλλους τῆς δόξης τοῦ φω- 
τὸς τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ, xal χοινωνήσασα 
Πνεύματι ἁγίῳ τέλείως, καὶ κατοιχητήριον xai θρό- 
νος Θεοῦ χαταξιωθεῖσα γενέσθαι, ὅλη ὀφθαλμὸς, xai 
ὅλη φῶς, xai ὅλῃ πρόσωπον, xxl ὅλη δόξα, καὶ ὅλῃ 
πνεῦμα γίνεται, οὕτως αὐτὴν χατασχευάξοντος Χρι- 
στοῦ, τοῦ φέροντος xal ἄγοντος, χαὶ βαστάξοντος, 
χαὶ φοροῦντος αὐτὴν, χαὶ οὕτω εὐτρεπίζοντος, xai xa- 
τακοσμοῦντος κάλλει πνευματιχῷ᾽ xal γὰρ φησι, X si P 
ἀνθρώπου ὑποχάτω ὧν τῶν Χερουδέμ * ὅτι αὐ- 
τὸς ἔστιν ὁ ἐν αὑτῇ βασταζόμενες, x«l ὁδηγῶν αὐτήν. 

Γ΄. Τύπον δὲ ἔφερον τὰ τέσαρα ζῶα τὰ φέροντα 
τὸ ἅρμα, αὐτῶν τῶν ἡγεμονικῶν λογισμῶν τῆς ψυ- 
Ὥσπερ γὰρ ὁ ἀετὸς βασιλεύει τῶν ὀρνέων, χαὶ 
ὁ λέων τῶν ἀγρίων θρρίων, χαὶ ὁ ταῦρος τῶν ὑμέ- 
pe» ζώων, x«i ὁ ἄνθ Gy χτισμάτων οὕτως 
εἰσὶ x«i οἱ βασιλοιώτεροι λογεσβοὶ τς ψυχῦς ᾿ λέγω 
δὲ, τὸ θέλημα, à συνείδησις, ὁ ve ἀγαπητικὴ 
δύναμις * δι’ αὐτῶν γὰρ τὰ ἅρμα τῦς ὑνχῆς κυδερ- 
νᾶται, xal εἰς τούτους ἐπιωικαύεται ὁ Θεός. Kar! 
ἄλλον δὲ τρόπον͵ εἰς τὴν ἐπουράνιον ᾿Εχχλησίαν τὴν 
τῶν ἁγίων λαμβάνεται, Καὶ ὥσπερ ἐκεῖ λέγει, ὅτι 
Τὰ ζῶα ἦν ὑψυλὰ λίαν, γέμοντα ὀφθαλμῶν, xai 
οὐκ ἦν δυνατὸν τινεκαταλαθεῖν τὸν ἀριθμὸν 
τῶν ὀφθαλμῶν, ἡ τὸ ὕψος, ὅτι οὐχ ἐδόθη τούτων 
ἡ γνῶσις " xai ὥσπερ τὰ ἐν οὐρανῷ ἄστρα, τὸ μὲν θεω- 
ρεῖν καὶ θαυμάξειν ἐδόθῃ πᾶσιν ἀνθρώποις, τὸ δὲ εἰδέ- 
ναι τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν οὐδενὶ δυνατόν " τὸν αὐτὸν τρό- 
πὸν ἐπὶ τῆς ἐπουρανίου ᾿Εχχλῃσίας τῶν ἀγίων, τὸ μὲν 
εἰσελθεῖν χαὶ ἀπολαύειν εἰς αὐτὸν πᾶσι τοῖς βουλο- 
μένοις ἀγωνίσασθαι ἐδόθη" τὸ δὲ ἰδεῖν xal χαταλα- 
δεῖν τὸν ἀριθμὸν, αὐτῷ μόνῷ Θεῷ ἀπονέμεται γι- 
νώσχειν, ἍἌγεται τοίνυν καὶ φέρεται ὁ ἐποχούμενος 
ὑπὸ τοῦ ἅρματος, xai τοῦ θράνον τῶν ὁλοφθάλμων 
ξώων, ἤτοι ὑφ᾽ ἑκάστης ψυχῆς γινομένης αὐτῷ θρό- 
vou χαὶ χαθέδρας, καὶ ὀύσης ὀφθαλμοῦ καὶ φωτὸς, 


453 


HOMILUE. — HOM. I. 


454 


ἐπιθιδηκὼς αὐτῇ καὶ ἡνιοχῶν ταῖς ἡνίαις τοῦ Πνεύ- A super illam, habenis Spiritus eam regens, et prout 


ματος, καὶ καθὼς ἐπίσταται, ὁδηγῶν αὐτήν. Ὥσπερ 
γὰρ τὰ ζῶκ τὰ πνευματιχὰ, οὐχ ὅπου ἐδούλοντο 
πορεύεσθαι ἐπορεύοντο, ἀλλ᾽ ὅπου ἦδει xal ἤθελεν ὁ 
ἐπιχαθήμενος καὶ εὐθύνων. Οὕτω xal ἐνταῦθα, αὐὖ- 
τὸς δνιοχεῖ χαὶ ἄγει ὁδηγῶν τῷ Πνεύματι αὐτοῦ " 
οὕτως χαὶ πορεύονται, οὐ χατὰ τὸ αὐτῶν θέλημα 
ὅτε βούλονται ἐν τῷ οὐρανῷ" xal ἐῤῥιμμένον τοῦ 
σώματος ἡνιοχεῖ καὶ ἐλαύνει ἐν τοῖς οὐρανοῖς τῷ 
φρονήματι τὸν ψυχήν" xai πάλιν ὅτε βούλεται, ἔρ- 
χεται ἐν τῷ σώματι xal τοῖς λογισμοῖς * ὅτε δὲ βού- 
λεται εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς, x«i ἀποχαλύψεις μυ- 
στηρίων δείχννσιν αὐτῇ. Ὦ τοῦ χαλοῦ xal χρηστοῦ, 
μόνον ἡνιόχον ἀληθινοῦ Οὕτω δὲ χαταξιωθήσονται 
καὶ τὰ σώματα ἐν τῇ ἀναστάσει, τῆς ψυχῆς οὕτω 


νῦν προδοξαζομένης, καὶ τῷ Πνεύματι ἀναχιρνω- Β 


μένης. 

Δ΄, Ὅτι δὲ οὐράνιον φῶς γίγνονται αἱ ψυχαὶ τῶν 
ϑιχαίων, αὐτὸς ὁ Κύριος τοῖς ἀποστόλοις ἔλεγεν " 
Ὑμεῖς ἔστε τὸ φῶς τοῦ χόσμον. Αὐτὸς γὰρ ἀπερ- 
γασάμενος αὐτοὺς φῶς, δι αὐτῶν φωτίξεσθαι τὸν 
χόσμον προσέταξε καὶ, Οὐ χαίουσι, φησὶ, λύχνον, 
χαὶ τιθέασιν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾽ ἐπὶ τὴν λυ- 
χνίαν,καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰχίᾳ" οὕτω 
λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ- 
πων * ἀντὶ τοῦ, Μὴ χρύψατε τὸ δόμα ὅ ἐλάδετε παρ᾽ 
ἐμοῦ, ἀλλὰ δότε πᾶσι τοῖς βουλομένοις * χαὶ πάλιν" 
Ὁ λύχνος τοῦ σώματος, ἐστὶν ὁ ὀφθαλμός. 
'E&v 5 δόφθαλμός σου φωτείνὸς, ὅλον τὸ σῶμά 
σου πεφώτισται" εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σον πονη- 
ρὸς, ὅλον τὸ σῶμά σον σχοτεινὸν ἔσται. Εἰ οὖν 
τὸ φῶς τὸ tv σοὶ, σχότος, τὸ σκότος πόσου ἢ 
Ὥσπερ γὰρ τοῦ σώματος οἱ ὀφθαλμοὶ φῶς εἰσι, xe ἐπὰν 
οἱ ὀφθαλμοὶ ὑγιδῖς ὦσιν, ὅλον τὸ σῶμα πεφώτισται" 
ἐπὰν δὲ παρεμπέσῳ τι χαὶ σχστισθῶσιν, ὅλον τὸ 
σῶμα σκοτεινόν ἐστιν. οὕτως οἱ ἀπόστολοι, ὀφθαλμοὶ 
x«i φῶς ὅλον τοῦ χόσμου ἐτέθησαν. ἔλεγεν οὖν αὐ- 
τοῖς παραγγέλλων ὁ Κύριος" ᾿Ἐὰν ὑμεῖς στῆτε, 
καὶ μὴ παρατραπῆτε, φῶς ὄντες τοῦ χόσμου, 
ἰδοὺ ὅλοντὸ σῶμαπεφώτισται τοῦ κόσμον. 
El διὑμεῖς οἱ ὄντες φῶς σκοτισθῆτε, τὸ σχό- 
τοςπόσον, ὅἐστιν ὁ χόσμος ; Φὼς οὖν γενόμενοι οἱ 
ἀπόστολοι, φῶς διηχόνησαν τοῖς πιστεύσασι, τὰς δὲ 
καρδίας αὐτῶν φωτίσαντες τῷ ἐπουρανίῳ τοῦ Ilysó- 
ματος φωτὶ, ᾧπερ καὶ αὐτοὶ πεφωτισμένοι ἐτύγ- 
χανον. 

E' Καὶ ἅλας αὐτὸϊ ὑπάρχοντες ἥρτυον xoi ἥλιζον 
πᾶσαν ψυχὴν πιστεύουσαν τῷ ἅλατι τού ἁγίον Πνεύ- 
ματος. Ἔλεγε γὰρ αὐτοῖς ὁ Κύριος" Ὑμεῖς ἐστε 
τὸ ἅλας τῆς γῆς, γῆν τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων 
καλῶν. Διηχόνησαν γὰρ ἐν ταῖς ψυχαῖς τῶν ἀνθρώ- 
πων τὸ ἐπουράνιον ἅλας τοῦ Πνεύματος, ἀρτύσαντες 
αὐτοὺς, x«l ἀσύπτους καὶ ἀσινεῖς ἀπεργασάμενοι ix 
πολλῆς δυσωδίας. Ὥσπερ γὰρ χρέας, ἐὰν μὴ ἔχῃ 
ἅλας, σέσηπται, χαὶ πολλῆς δυσωδίας μεμέστωται, 
ὥστε πάντας ἀποστρέφεσθαι ἐκ τῆς χαχίστης ὀσμῆς. 
x«i σχώλῃχες ἕρπουσιν εἰς τὸ σεσηπὸς χρέας, xoi 


4 Matth. v, 1&.. * ibid. 185.16. 


6.1 Matth. vr, 92, 23 ; Luc, x1, 34. 


novit dux vie ei exsistens. Quemadmodum enim 
animalia spiritualia, non quocunque volebant, 
progrediebantur, sed eo quo sciebat et volebat 
ille, qui insidebat et dirigebat : sic quoque hic 
ipse habenas tenet ac moderatur, et viam mon- 
strans ducitin Spiritu suo:sic quoque progrediun- 
tur pro non suo habitu, quo volunt, in ccelo. Et 
abjecto corpore ducit et regit in ccelis animam sa- 
pientia : et rursus quando libet, venit in corpus et 
cogitationes ; quando autem libet in fines terre, et 
revelationes mysteriorum ostendit illi. O bonum et 
utilem et solum verum agitatorem ! Eodem autem 
et corpora in resurrectione digna judicabuntur ho- 
nore, quem nunc anima, 4188 Spiritui permista est, 
prius percipit. 


IV. Quod autem in cceleste lumen evadant ani- 
mee justorum, ipse Dominus apostolis dicit : vos 
estislux mundi *. Ipse enim, qui effecit eos lucem, 
per illos illuminari mundum jussit ae precepit. 
Non accendunt lucernam, inquit, et ponunt illam 
subter modium, sed super candelabrum, et lucet om- 
nibus, qui sunt in domo: sic luceat luxvestra coram 
hominibus *, hoc est, ne ocultetis donum, quod 
&ccepistisa me, sed date omnibus volentibus. Et 
rursus : Lucerna corporis est oculus. Cum igitur 
oculus tuusfuerit lucidus,totum quoque corpus tuum 
B lucidum erit. Quod si maius erit,totum quoquecor- 
pus (uum tenebrosum erit. Si igitur lumen, quod in 


c te est, tenebra sunt, tenebrz quanta futurz*^? 


Quemadmodum enim oculicorporis lumen sunt, et 
quando oculi" incolumes ae sani sunt, totum cor- 
pus illuminatur ; si vero quid incidat, ut tenebris 
offundantur, totum corpus tenebrosum redditur : 
sic apostoli, oculi et lumen totius mundi constituti 
&c ordinati sunt : dixit igitur iis precipiens Domi- 
nus : Si vos, qui estis lu:xc mundi, perseveraveritis, 
nec deflectatis, eccetotum corpus mundiillustratum 
est : si vero vos, qui estis lux, caligine obducti fue- 
ritis, quanta futura tenebra, qua sunt. mundus ἢ 
Lux igitur cum essent facli apostoli, lucem pree- 
buerunt credentibus, illuminantes illorum pre- 
cordia caelesti Spiritus lumine, quo et ipsi illumi- 
nati erant. 


V. Et sal cum essent ipsi, condiebant et salie- 
bant omnem animam credentem, sale Spiritus san- 
cti. Dixit enim iis Dominus: Vos estis sal terra ὃ, 
terram vocans animas proborum hominum ; sub- 
ministrabant enim animis hominum sa] Spiritus 
coeleste, condientes illos, et a putredine ac noxa 
ex inulto fetore vindicantes. Quemadmodum enim 
caro, si sale non sit conspersa, putrescit, et multo 
fetore repletur, adeo ut omnes avertantur ob gra- 
vem odorem ; et vermes irrepunt in carnem putri- 
dam, illiceque pascuntur, comedunt, et in cavernu- 


ὃ Matth. v, 13. 


425 

lis deliteseunt : 
ciuntur et pereunt illie depascentes vermes, et 
gravis odor fetoris cessat : natura siquidem salis 
est, ut interimat vermes, et fetorem tollat : eodem 
quoque modo omnis anima, non condita Spiritu 
sancto, colestisque salis, hoc est, potentis Dei 
parüceps non facia, putredine vitiatur, ac fetore 
pravarum cogitationum copioso repletur, adeo ut 
avertatur facies Dei a gravi fetore vanarum ac 
tenebrosarum cogitationum, et affectionum eidem 
animae inhszerentium. Et noxii atque improbi ver- 
mes, qui sunt spiritus malitue, et potestates tene- 
brarum in ea inambulant, illic pascuntur, delite- 
scunt et repunt, atque eam devorant et corrum- 
punt : Fetorem enim prabuerunt, εἰ putruerunt 
vibices περὶ ". Si vero ad Deum confugiat, credat et 
petat salem vitse, bonum ac humanum Spiritum, 
tum veniens sal coeleste interimit tetros illos ver- 
mes, et sublato pessimo fetore, exstinguit graveo- 
lentiam virtute potentiz salis : et sic illa incolumis 
et illssa effecta per verum sal, in usum et ministe- 
rfum ecdlestis Domini ordinatur. Propterea etiam 
in lege, exemplo utens Deus, jussit omnes vi- 
ctimas sale saliri 19. 


S. MACARII /ZEGYPTII 
si vero supervenerit sal, interfi- Α ἐκεῖ ἐννέμονται χαὶ ἐσθίουσι xmi φωλεύουσιν" 


456 
ἐπὰν 
δὲ ἔλθῃ τὸ ἅλας, ἀναιροῦνται xci ἀπόλλυνται οἱ ἐχεῖ 
νεμόμενοι σχώλχχες, χαὶ ὀσμὴ τὸς δυσωδίας παύε- 
ται, (ξ γὰρ φύσις τοῦ d)grec, ἀναιρετιχή ἔστι τῶν 
σχωλζχων, χαὶ τὲς ϑυσωδίας ἀφανιστιχ) ^ τὸν αὐτὸν 
τρόπον καὶ πᾶσα ψυχὴ à μὲ usé τῷ ἁγίῳ 
Πνεύματι, χαὶ μὴ μετέχουσα τοῦ ἄλατος τοῦ ἐπου- 
ρβανίου, τοῦτ᾽ ἔστι τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ, cícr- 
πται, χαὶ δυσωδίας πολλῆς λογισμῶν πονηρῶν ἐμπί- 
πὰς [c] ται, ὥστε ἀποστρέφεσθαι τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ 
ἀπὸ τῆς δεινῆς δυσωδίας τῶν ματαίων λογισμῶν 
τοῦ σχότους, χαὶ τῶν παθῶν τῶν ἐν τῇ τοιαύτῃ 
ψυχῇ ἐνοιχούντων. Καὶ οἱ χαχοὶ xai δεινοὶ σχώλυχες͵ 
ἃ ἔστι τὰ πνεύματα τὲς πονηρίας, χαὶ αἱ δυνάμεις 
τοῦ σχότευς, ἐν αὐτῇ ἐμπερικατοῦσι, χἀχεϊ ἐννέμον- 
ται, χαὶ φωλεύουσι, χαὶ ἕρπουσι, χαὶ αὐτὸν ἐσθίουσι 
xai φθείρουσι. Προσώξεσαν γὰρ, φησὶ, x at £ad- 
κησαν οἱ μώλωπές μου. Ἐπὰν δὲ προσφύγῃ τῶ 
Θιῶ, χαὶ πιστεύσῃ, χαὶ αἰτέσῃ τὸ ἅλας τῆς Get, 
τὸ ἀγαθὸν xai φιλάνθρωκον [{Πνεῦμα, τότε ἐλθὸν τὸ 
ἅλας τὸ οὐράνιον ἀναιρεῖ τοὺς δεινοὺς σχώληχας, χαὶ 
ἀγανέξει τὲν πονκρὰν δυσωδίαν, x«i χαθαΐρει αὐτὴν 
τῇ ἐνεογεία τῆς ϑυνώμεως αὐτοῦ ^ καὶ οὕτως ὑγιὴς 
χαὶ ἀσινὴς ἀπεογκσθεῖσα, ὑπὸ -οὔ daro; τοῦ ἀλη- 


Φινοῦ, εἰς χρξσιν χαὶ ὑπερεσίαν τῷ ἐπουρανίω Δεσπκότε ἀποχαλίσταται. Διὰ τοῦτο γὰρ χαὶ ἐν τῷ νόμω 


ὑποδείγματι χοώμενον ὁ Θεὸς, ἐχέλευε κᾶσαν θυσίαν ἄλατι ἀλέξεσθαι. 


VL Qportet igitur primum victimam mactari ἃ 
sacerdote, et mori, et tunc dissectam sale condiri, 
deinde sicigni imponi. Nisi enim prius mactet 


ς΄. Δεῖ οὖν πρῶτον τυθῆναι ὑπὸ τοῦ ἱερέως, xci 
ἀκοθανεῖν, χαὶ τότε ἁλισθῆναι μελισθὲν, εἶθ᾽ οὕτως 
εἰς τὸ x20 ἐπιτέθεσθαι. ᾿Εὰν γὰρ μὰ πρότερον θύσῃ 


et occidat ovem sacerdos, non salitur, neque ad x«i ϑανατώσῃ τὸ πρόδατον ὁ ἱερεὺς, οὐχ ἁλίξεται, 
holocaustum Demino adducitur : sic et nostram (; οὔτε si; ὁλοχάσπωσιν τῷ Δεσπότῃ προσάγεται. Οὕτω 
animam accedentem vero Pontifici Christo, opor- — »ei rà» ἑπετέραν Fori» προσερχομένον rà ἀληθινῶ 
tet mactari ab eo, et cogitationibus ac pessime ἀρχιερεῖ Χοιστῶ, δεῖ τυϑῆναι ὑπ’ αὐτοῦ, xoi τῶ 


vite, cui vivebat, hoc est, peccato mon, ot ἴδῃ-  ὀσᾷἄᾧῴᾳρονξωαατι ἀποθανεῖν, παὶ τῇ x&xictw Qe, P 


quam vitam oportetex ea egredi pravas affectiones. 
Quemadmodum enim corpus, postquam evolavit 
anima, mortuum est, nec amplius vivit vita, qua 
vivebat, neque audit, nequeambulat: sic postquam 
mactavit et gralia virtutis suse interemit mundo 
vitam nostram coalestis Pontifex Christus, moritur 
illa vite perversee, secundum quam vivebat, et am- 
plius 6$ neque audit, neque loquitur, neque versatue 
in tenebris peccati ; quia per gratiam discedunt, 
velut anima ejus, male affectiones. Et Apostolus 
exclamat dicens : Mihi mundus crucifixus est, et ego 
mundo !!. Anima enim, que in mundo et tenebris 
peccatorum adhuc vivit, ab eoque non est mortifi- 
cata, sed adhuc animam malitie, hoc est, poten- 
tiaro tenebrosarum peccati affectionum in sehabet, 
et ab illa nutritur, non est de corpore Christi, nec 
est de corpore lucis, sed est corpus tenebrarum 
el ex portione tenebrarum adhuc est. Quemad- 
modum e converso, qui habent animam lucis, hoc 
est, virtutem Spiritus sancti, ex portione lucis 
sunt. 


VII. Sed dicat aliquis, quo pacto animam dicis 


) Psal. xxxvi, 6. 19 Lev. i1, 2, 13. 


! Ga]. vy, 16, 


ἔξ, 
τουτόστι τῷ &panpim, χαὶ ὥσπερ Quod» ἐξελθεῖν δεῖ 
ἐξ αὐτῆς, rà» r&v κολῶο, xerepies. Ὥσπερ γὰρ τὸ 
σῶμα, ἐπὰν i09 à ῥῥυχὲ, ἀπέθανε, xai οὐχέτι ζῇ 
τὸ ζωῇ ἐν 4 x, οὔτε ἀκούει, οὔτο, περιπατεῖ c οὕ- 
τως ἐπὰν θύσῃ καὶ θινακώσῃ τῷ κόσμῳ τὼν ζωὴν 
ὁ ἐπουράνιος ἀρχιερεὺς Χριστὸς τῇ χάριτι τῆς du- 
νάμεως αὐτοῦ, ἀκοθνήόσκει τῷ (ed τὴς πονυρίας P 
(lx, καὶ οὐχέτε οὔτε ἀχούοι, αὔτε λαλεῖ, οὔτε πολι- 
τεύεται ἐν τῷ σχότει τῆς ἁμαρτίας " ὅτι διὰ τῆς χά- 
otzo; ἐξέοχεται, ὥσπερ ὑνχὰ αὐτῆς, à πονηρία τῶν 
παθῶν. Καὶ o ᾿Απόστολος βοᾷ λέγων. Ἐμοὶ χόσμος 


D ἑσταύοωται, χἀγὼ τῷ κόσμω. ψυχὴ yàp ἡ ἀχμὸν 


ζῶσα ἐν τῷ χόσμῳ, χαὶ τῷ σχότει τῆς ἁμαοτίας͵ 
χαὶ ui θανατωθεῖσα ἀκ’ αὐτοῦ, ἀλ)᾽ ἔτι τὸν ψυχὴν 
τῆς χαχίας τοῦτ᾽ ἔστε τὸν ἐνέργειαν τοῦ σχότους 
τῶν παθῶν τῆς ἁμαρτίας ἐν ἑαυτῇ ἔχουσα, χαὶ ὑπ᾽ 
αὐτῆς ποιααινομένῃ, eux ἔστι τοῦ σώματος TOU Χρι- 
στοῦ, οὐχ ἔστι τοῦ σώματος τοῦ φωτός “ ἀλλ᾽ ἔστι 
σῶμα τοῦ σχότους χαὶ ἐκ τῆς μερίδος τοῦ σκότους 
&xuà» ἐστ. Ὥσπερ χαὶ xw, οἱ ἔχοντες τὰν 
φυχὴν τοῦ φωτὸς, τοῦτ᾽ ἔστε τὸν δύναμιν τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος, ἐκ τῆς μερίδος εἰσέ τοῦ φωτός. 

Z'. ᾿Αλλ᾽ ἐρεῖ τις " Πῶς σῶμα τοῦ σχότους λέγεις ri» 


451 


HOMILLE. — HOM. I. 


458 


ψυχὸν, uà οὖσαν αὐτοῦ χτίσμα ; Ὧδε προσέχων, καὶ À corpus tenebrarum, cum non sit ab illis genita ? 


ὀρθῶς νόησον * “Ὥσπερ ἔνδυμα ἱμάτιον, ὅ φορεῖς, ἄλ- 
λος χατεσχεύασε, καὶ σὺ αὐτὸ ἐν δέδυσαι * ὁμοίως καὶ 
οἶχον ἕτερος ὠχοδόμησε x«l ἔχτισε, xal σὺ οἰχεῖς ἐν 
αὐτῷ * τὸν αὐτὸν τρόπον xal ὁ ᾿Αδὰμ παραδὰς τὴν 
ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, χαὶ ἀχούσας τοῦ πονηροῦ ὄφεως, 
ἐπράθη καὶ ἐπώλησεν ἑαυτὸν τῷ διαδόλῳ " xci ἐν- 
εδύσατο τὴν ψυχὴν ὁ πονηρὸς, τὸ χαλὸν χτίσμα, ὃ 
κατεσχεύασεν ὁ Θεὸς, πρὸς τὴν αὐτοῦ εἰχόνα, ὡς 
καὶ ὁ ᾿Απόστολος λέγει * ᾿ΑπεχδἝυσάμενος τὰς ἀρ- 
χὰς καὶ ἐξονσίας, ἐθριάμδενσεν αὐτοὺς ἐν 
τῷ στανρῷ. Διὰ τοῦτο γὰρ χαὶ fj ἔλευσις τοῦ Κυρίου 
γεγένηται, ἵνα ἐχδάλῃ αὐτοὺς, xai ἀπολάδῃ τὸν 
ἴδιον οἶχον χαὶ ναὸν, τὸν ἄνθρωπον. Τούτον τοίνυν 
ἕνεκεν σῶμα λέγεται ἡ ψυχὴ τοῦ σχοτους τῆς πονὴ- 
ρίας, ἕως οὗ ἐστιν ἐν αὐτῇ τὸ σχότος τῆς ἁμαρτίας, 
ὅτι ἐχεῖ ζῇ εἰς τὸν αἰῶνα τὸν πονηρὸν τοῦ σχότους, 
χαὶ ἐχεὶ χεχράτηται, χαθὼς xoci ὁ Παῦ)ος, σῶμα 
ἁμαρτίας, καὶ σῶμα θανάτου καλῶν λέγει * Ἵνα χατ- 
αργηθῇ τὸ σῶμα τῦς ἁμαρτίας. Καὶ πάλιν͵ Τίς 
με ῥύσεται ἐχ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τού- 
του ; Ὁμοίως πάλιν ὃ πιστεύσασα τῷ Θεῷ ψυχὴ καὶ 
ix τῆς ἁμαρτίας ῥνυσθεῖσα, καὶ θανατωθεῖσα ix τῆς 
ζωῆς τοῦ σχότους, x«i τὸ φῶς τοῦ ἀγέου Πνεύματος 
ὥσπερ ζωὴν λαδοῦσα, καὶ ἐχεῖθεν ζήσασα, ἐχεῖ λοι- 
πὸν διατρίδει, ὅτι ἐχεῖ χεχράτηται τῷ φωτὶ τῆς 
θεότητος. Οὔτε γὰρ φύσεως τῆς θεότητός ἐστιν ἡ 
ψυχὴ, οὔτε φύσεως τοῦ σχότονς τῆς πονυρίας, ἀλλ᾽ 
ἔστι χτίσμα τι νοερὸν, καὶ ὡραῖον, xai μέγα, καὶ 
θαυμαστὸν, x«t χαλὸν ὁμοίωμα χαὶ εἰχὼν Oto): 
x«t διὰ τὴν παράθδασιν εἰσῆλθεν εἰς αὐτὴν à movn- C 
pia τῶν παθῶν τοῦ σχότους. 

H'. Τὸ λοιπὸν, ᾧ συγχέκραται, xoi συνήνωται ἣ 
ψυχὴ ἐν τοῖς θελήμασιν. "Hrot οὖν τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ 
ἐν αὑτῇ ἔχουσα, χαὶ ἐν αὐτὼ ζῶσα ἐν πάσαις, ταῖς 
ἀρεταῖς, τοῦ φωτὸς τῆς ἀναπαύσεως ἔστιν " ὅτοι τὸ 
σχότος τῆς ἁμαρτίας ἔχουσα, τῆς καταχρίσεως τυγ- 
χάνει. ψυχὴν γὰρ τὸν θέλονσαν ξᾷσαι παρὰ Θεῷ tv 
ἀνακαύσει x&i φωτὶ αἰωνίῳ, προσελθεῖν δεῖ, ὡς 
προείρηται, τῷ ἀληθινῷ ἀρχιερεῖ Χριστῷ, xai τυ- 
ϑῆναι καὶ ἀποθανεῖν τῷ χόσμῳ, xal τῇ προτέρᾳ ζωῇ 
τοῦ σκότους τῆς πονηρίας, xai μετατεθῆναι ἐν ἑτέρᾳ 
ξωῦ καὶ ἀνατροφῇ θείᾳ. Ὥσπερ ἐάν τις ἀποθάνῃ ἐν 
πόλει, οὔτε φωνῆς τῶν ἐχεῖ ἀχούει, οὔτε λαλιᾶς, 
οὔτε ἤχων, ἀλλὰ χαφάπαξ ἀπέθανε, καὶ μετατίθεται 
ἐν ἑτέρῳ τόπῳ, ἔνθα οὐχ εἰσὶ φωναὶ x«i χραυγαὶ τῆς 
πόλεως ἐχείνης " οὕτω χαὶ ἡ ψυχὴ, ἐπὰν τυθῇ xol 
ἀποθάνῃ, iv f διατρίδει χαὶ ζῇ πόλει τῆς χαχίας 
τῶν παθῶν, οὐκέτι ἀχούει ἐν ἑαυτῇ τῆς φωνῆς τῶν 
διαλογισμῶν τοῦ σχότους " οὐχ ἔτι ἀχούεται λαλιὰ χαὶ 
χραυγὴ ματαίου διαλογισμοῦ, x«l ταραχῆς πνευμά- 
τῶν σχότονς * ἀλλὰ μετατίθεται εἰς πόλιν ἀγαθότη- 
τος χαὶ εἰρήνης μεστὴν, εἰς πόλιν φωτὸς θεότητος, 
χαχεῖ ζῇ xai ἀχούει, χἀχεῖ πολιτεύεται xoi λαλεῖ, 
xai διαλογίζεται, χἀχεῖ ἔργάξεται ἔργα πνευματιχὰ 
χαὶ Θεοῦ ἄξια. 


! Coloss. u, 15. 13 Rom. vi, 6. 


Huic adhibens mentem bene attendito, quemadmo- 
dum vestem aut indumentum, quod gestas, alius 
confecit, et tu eo indueris; similiter et domum 
alius edificavit et exstruxit, et tu nihilominus in- 
habitas illam : eodem modo Adam transgressus 
mandatum Dei, et obtemperans malitioso serpenti, 
vendidit seipsum diabolo, induitque tum animam 
ille malitiosus : elegantissimam scilicet creaturam, 
quam condiderat Deus ad sui imaginem, ut et 
Apostolus dicit: Ezspolians principatus et potesta- 
tem, triumphavit de illis in cruce:*. Propterea enim 
et adventus Domini contigit ut ejiceret ipsos, et 
reciperet propriam domum et templum, hominem 
scilicet. Quocirca dicitur anima corpus tenebra. 


B rum malitie, quandiu in illa sunt tenebre peccati. 


quia illic vivit in seculo tenebrarum perverso, et 
illic capta tenetur : quemadmodum et Paulus cor- 
pus peccati et corpus mortis appellat, dicens : Ut 
destruatur corpus peccati 13. Et rursus : Quis me 
liberabit ex corpore mortis hujus 15 ? Similiter et e 
converso anima Deo credens, et a peccati sordibus 
soluta, ac per mortem sublata ex vita tenebrarum, 
postquam lumen Spiritus sancti tanquam vitam 
acceperit, illic. vivens reliquum vitse terit, quia 
liie capta tenetur a lumine divino. Neque enim 
nature divine est anima, neque naturtz tenebra- 
rum malitiae, sed est quid creatum, intelleotuale, 
pulehrum, insigne, et admirandum, atque elegans 
similitudo et imago Dei, in quam propter trans- 
gressionem invasit malitia affectionum, que sunt 
tenebrarum. 


VIII. Reliquum, cum quo commiscetur anima, 
cujusque tefietur dominio, cum eo quoque volun- 
tatibus eonjuncta est. Sive igitur lucem Dei in se 
habeat, et in illa vivat omnem virtutum orbem 
complexa, luce acquiescentie abundat : sive tene- 
bris peccati obvoluta sit, condemnationis particeps 
est. Animam igilur, que vult vivere apud Deum in 
requie et luce &lerna, accedere oportet, ut dictum 
est, ad verum Pontificem Christum, mactari, et 
mori mundo ac priori vitee tenebrarum et malitia- 
rum, atque transponi in alteram vitam et educa- 
tionem divinam. Quemadmodum, si quis moritur 
in civitate, neque voces illorum, qui ibi degunt, 
neque sermonem, neque sonum ullum exaudit, sed 
prorsus mortuus est, et transponitur in alium lo- 
cum, ubi nulle sunt voces, nulli clatnores illius 
civitatis : sic et anima, postquam mactata et mor- 
tua fuerit civitati malarum affectionum, in qua 
degebat ac vivebat prius, non amplius exaudit in 
se ipsa vocem cogitationum tenebrarum. Non am- 
plius auditur sermo et clamor frivolarum disputa- 
tionum, 57 et turbae spirituum tenebrarum : sed 
transfertur in civitatem bonitatis et pacis plenam, 
in civitatem divine lucis; illic vivit et audit, illic 
conversatur, loquitur et ratiocinatur, illic operatur 
opera spiritualia et Deo digna. 


16 gom. vii, 24. 


459 


S. MACARII JEGYPTII 


460 


IX. Oremus igitur et nos, ut per virtutem ejus A Θ΄. Παραχαλέσωμεν τοίνυν x«l ὑμεῖς, τυθῆναι 


mactemur, et moriamur seculo malitize tenebra- 
rum, inque nobis exstinguatur spiritus pecoati, 
induamurque et accipiamus animam Spiritus cce- 
lestis, ac transferamur ex malitia tenebrarum in 
lumen Christi, ad requiescendum in vita per om- 
nia secula. Veluti enim in cursu stadiorum currus 
antevertens impedit, reprimit atque prohibet al- 
terum, ne progrediatur el palmam preripiat : sio 
et cogitationes animse et peccati currunt in ho- 
mine. Si ergo contingat cogitationem peccati pree- 
cedere, id impedit, avertit et prohibet animam, 
ne appropinquet Deo, et victoriam adversus pec- 
catum reportet ; ubi vero Dominus ipse inscendat 
et gubernet animam, semper illa victoriam con- 
sequitur, regens et ducens scienter currum anime 
per omnia ad coelestes ac divinas contemplationes. 
Non enim bellum gerit contra malitiam, sed cum 
pro arbitrio et auctoritate sua quidvis agendi 
potestatem habeat, victoriam ipse parat. Aguntur 
igitur Cherubim, non quo progredi volunt; sed 
qua sessor et dirigens ducit, quoque libuerit illi, 
eo progrediuntur, et illos bajulat. Manus enim. 
. inquit, erat sub illis 15. Ducuntur anime sancte, et 
reguntur ἃ Spiritu Christi, qui dirigit illas, quo 
vult, et interdum pro voluntate sua per coelestes 
cogitationes, interdum per corpus : ubi libuerit, 
ilie ei ministrant. Quemadmodum enim pedes 
volucrum sunt ale: sic cceleste lumen Spiritus 
aocipitalas cogitationum dignarum animee,eamque 
dirigit ac ducit prout ipse novit. 


X. Tu igitur, quando auditu h&c percipis, re- 
Spice te ipsum, an possideas heec reipsa ei re- 
vera in anima tua : non enim sunt verba simpli- 
citer ac nude prolata, sed opus vere in anima 
efficitur. Et si non possideas, ac tantorum spiri- 
tualium bonorum egenus sis, tristitiam, mcrorem 
80 luctum perpetuum habeto, velut adhuc mortuus 
ἃ regno, et velut sauciatus, continuo clama ad 
Dominum, et pete confidenter, ut te quoque vera 
hao vita dignetur. Quemadmodum enim Deus, 
qui hoo corpus condidit, non ex sua ipsius natura, 
neque ex corpore dedit ei habere vitam, cibum; 
potum, indumenla et calceamenta : sed, cum 
corpus Oreasset per se nudum, et tale quidem, 
quod absque illis, que extra corpus sunt, hoc est, 
absque cibo, potu et vestimentis, vivere non pos- 
sel, omnem sustentalionem vite extrinsecus con- 
cessit : quod si in sua ipsius natura solum consti- 
terit, nullo exteriori assumpto, corrumpitur ac 
interit : eodem modo et anima, divino lumine 
destituta, condita vero secundum imaginem Dei 
(sic enim Deo ex dispensatione placuit, eam ha- 
bere vitam eternam) non ex, propria natura, sed 
ex ipsius Dei divinitate, ex peculiari Spiritu, ac 
peculiari lumine, habet cibum ac potum spiritua- 


!5 Ezeoh. x, 21. 


διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, x«l ἀποθανεῖν τῷ αἰῶνι 
τῆς πονηρίας τοῦ σχότους, xot ἀναιρεθῦναι ἐν ἡμῖν 
τὸ πνεῦμα τῆς ἁμαρτίας, καὶ ἐνδύσασθαι καὶ λαδεῖν 
ψνχὴν Πνεύματος οὐρανέον, χαὶ μετατεθῆναι ix τῆς 
χαχίας τοῦ σχότους εἰς τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, xal 
ἀναπανθῆναι ἐν ζωῇ ὅλους αἰῶνας. Ὥσπερ γὰρ ἂν 
σταδίῳ τὰ ἅρματα τρέχουσι καὶ προλαμβάνον ἐμπο- 
δίξει χαὶ ἐπέχει xol χωλύει τὸ ἕτερον, τοῦ μὴ προ- 
χόψαι, xal προλαδεῖν εἰς vixog* οὕτως oi διαλογι- 
σμοὶ τῆς ψυχᾷς xal τῆς ἁμαρτίας τρέχουσιν ἐν τῷ 
ἀνθρώπῳ * ἐὰν μὲν τύχῃ προλαθεῖν τὸν διαλόγισμὸν 
τῆς ἀμαρτίας, ἐμποδίξει xal ἀπέχει, χαὶ χωλύει 
τὴν ψυχὴν, τοῦ pà προσεγγίσαι τῷ Θεῷ, xci τὸ 
xat' αὐτῆς νῖχος ἄρασθαι" ὅπου δὲ αὐτὸς ὁ Κύριος 
B ἐπιδαένει χαὶ ἡνιοχεῖ τὴν ψυχὴν, πάντοτε αὐτὸς νιχᾷ, 
ἡνιοχῶν x«i ὁδιηργῶν ἐπιστημόνως τὸ ὥρμα τῆς ψυ- 
XÀü« εἰς τὸ οὐράνιον χαὶ ἔνθεον φρόνημα διὰ παντός. 
Οὔτε γὰρ πολεμεῖ πρὸς τὴν κακέαν, ἀλλ’ αὐθέντης 
xai ἐξουσιαστὸς τυγχάνων ἀεὶ, τὸν νέχην αὐτὸς ἐργά- 
ξεται. "Aystat τοίνυν τὰ Χερουδ!μ οὐχ ὅπου θῶουσι 
πορεύεσθαι, ἀλλ᾽ ὅπου ὁ ἐπιδεθυχὼς xal ὁ ἡνιοχῶν ὁδ- 
wyt, xai ὅπου θέλει αὐτὸς, ἐχεῖ πορεύονται, xol αὐτὰ 
βαστάζει. Χεὶρ γὰρ, φησὶν, ἀνθρώπου ὑποχάτω 
αὐτῶν ἦν. ΓΑγονται αἱ ἅγιαι ψνχαὶ χαὶ ὁδηγοῦνται 
ὑπὸ τοῦ ἡνιοχοῦντος Πνεύματος τοῦ Χριστοῦ, ὅπου βού- 
λεται, ὅτε βούλεται, ἐν οὐρανίοις λογισμοῖς " ὅτε βούλε- 
ται ἐν τῷ σώματι, ἔνθα βούλεται, ἐχεῖ αὐτῷ διαχο- 
νοῦσιν. Ὥσπερ γὰρ τοῦ πετεινοῦ οἱ πόδες τὰ πτερά 
εἰσιν “ οὕτω τὸ οὐράνεον φῶς τοῦ Πνεύματος ἀναλαμ- 
βάνει τὰ πτερὰ τῶν λογισμῶν τῶν ἀξίων ψυχῆς, ὁδ- 
ῃγοῦν x«l ἡνιοχοῦν ὡς οἶδεν αὐτό. 
ΙΓ. Σὺ τοένυν ὅταν ἀχκούῃς ταῦτα, πρόσχες σεαυ- 
fà, εἰ χέχτησαι ταῦτα ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ ἐν τῇ 
Ψυχᾷ σον" οὐ γάρ. εἶσιν ἁπλῶς λόγοι λαλούμενοι, 
ἀλλ᾽ ἔργον ἀληθείας τῇ ψυχῇ γιγνόμενον. Καὶ 
εἰ οὐ χέχτησαι, ἀλλὰ ἀκ τῶν τολιχούτων 
πνευματιχῶν ἀγαθῶν, λόκῃν καὶ πένθος καὶ πόνον 
ἀϑιάλειπτον ὀφείλεις ἔχαν " ὡς ἀχμὸὴν νεκρὸς ὧν ἀπὸ 
τὰς βασιλείας, καὶ ὡς τραυματίας, ἀεὶ βόα πρὸς τὸν 
Κύριον, χαὶ αἴτει πιστῶς, ἕνα καὶ αὐτὸς ταύτης τῆς 
ἀληθινᾷᾶς ζωξς χαταξιωθῇς. Ὥσπερ γὰρ τὸ σῶμα 
τοῦτο ποιήσας ὁ Θοὺς, οὐκ ἐκ τῆς αὑτοῦ φύσεως, 
οὐδὲ ix τοῦ σώματος Sext? αὐτῷ ἔχειν τὴν ζωὴν, 
τὴν βρῶσιν, xai τὴν πόσιν, καὶ τὰ ἐνδύματα καὶ τὰ 
D ὑποδήματα, ἀλλὰ κἄσαν τὰν οἰχονομίαν τῆς ξωῇς 
ἔξωθεν ἔδωχεν ἔχεω, αὐτὸ χαθ᾽ ἑαυτὸ τὸ σῶμα 
γυμνὸν ποιήσας, x«i χωρὶς τῶν ἔξωθεν τοῦ σώματος 
ὄντων ζᾷῷσαι τὸ σῶμα ἀδύνατον, τοῦτ᾽ ἔστι, χωρὶς 
βρώσιως x«i πόσεως, καὶ ἐνθυμάτων * ἐὰν δὲ εἰς τὴν 
ἑαυτοῦ φύσιν μόνον στῇ, μόδεν τῶν ἔξωθεν προσλα- 
δὸν, διαφθείρεται x«i ἀκόλλυται * τὸν αὐτὸν τρόπον 
x«i ψυχὴ ἡ μὴ ἔχονσα φῶς θεῖον, χτισθεῖσα δὲ xac 
εἰχόνα Gio) " οὕτως γὰρ αὐτὴν ὠχονόμησε χαὶ εὐδό- 
χησεν ἔχειν τὴν αἰώνιον Cuv * οὐχ ix τῆς ἰδίας φύ- 
σεως, ἀλλ᾽ ix τῆς ἑαυτοῦ θεότητος, ἐκ τοῦ ἰδίου 
πνεύματος, £x τοῦ ἰδίου φωτὸς, ἔχει βρῶσιν καί πό- 


464 


HOMILLE, — HOM. I. 


403 


σιν πνευματικὴν, χαὶ ἐνδύματα ουρανια, ἃ ἐστιν à A lem, et vestimenta cclestia, que sunt vera vita 


ὄντως ζωὴ τῆς ψυχῆς" 


IA' - Ὥσπερ οὖν τῷ σώματι, χαθὼς προείρηται ἡ 
ξωὴ οὐχ ἐξ ἑαυτοῦ ἔστιν, ἀλλ᾽ ἔξωθεν αὐτοῦ, τοῦτ᾽ 
ἔστιν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ χωρὶς τῶν ἔξωθεν αὐτοῦ 
ὄντων, ἀδύνατον αὐτῷ ζῆσαι * οὕτω χαὶ ἡ ψυχὴ, ἐὰν 
μὴ γεννηθῇ ἀπὸ τοῦ νῦν εἰς ἐχείνήν τὴν γῆν τῶν 
ξώντων, χἀχεῖθεν τραφῇ πνευματικῶς τῷ Κυρίῳ 
προχόπτουσα, χαὶ ἀμφιασθῇ ix τῆς θεότητος ἄῤῥητα 
ἄμφια οὐρανίόν χάλλους, χωρὶς ἐχείνης τῆς τροφῆς 
ξζῷσαι αὐτὲν ἐν ἀπόλαύσει xal ἀναπαύσει ἀφ᾽ ἑαυτῆς 
ἀδύνατον. Ἔχει γὰρ ἡ θεία φύσις xoi ἄρτον ζωῆς, 
τὸν εἰπόντα, Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτὸς τῆς ζωῆς χαὶ, 
Ὕ δωρ ξῶν᾽ x«l, Οἶνον εὐφραίνοντα χαρ δέαν 
ἀνθρώπον" χαὶ, ᾿Αγαλλιάσεως ἔλαιον, καὶ παμ- 
ποέκιλον τροφὴν οὐρανίον Πνεύματος, xmi ἐνδύματα 
φωτὸς οὐράνια ix τοῦ Θεοῦ τυγχάνοντα. ᾿Εν τούτοις 
ἐστὶν ἡ αἰώνιος ζωὴ τῆς ψυχῆς. Οὐαὶ σώματι, ὁπ- 
ὁταν εἰς τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ἑστήχῃ, ὅτι διαφθείρεται 
x«i ἀποθνήσχει * χαὶ οὐαὶ ψυχῇ, εἰ εἰς τὴν ἑαυτῆς 
φύσιν μόνον ἕστηχε, χαὶ εἰς τὰ ἑαυτῆς ἔργα μόνον 
πέποιθε, μὴ ἔχουσα θείου Πνεύματος χοινωνίαν, ὅτι 
ἀποθνήσχει ζωᾷξς αἰωνίου θεότητος μὴ κχαταξιωθεῖ- 
σα. Ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν ἀσθενούντων, ἐπὰν μηχέτι 
τὸ σῶμα δύνηται λαθεῖν τροφὴν, ἀπελπίξονσιν αὑ- 
τοὺς, x«l χλαίουσι πάντες γνήσιοι φίλοι, συγγενεῖς 
καὶ ἀγαπητοί" οὕτω κλαίει ὁ Θεὸς xai οἱ ἅγιοι Xy- 
γῆλοι τὰς ψυχὰς τὰς μὴ τρεφομένας τροφὴν οὐρά- 
νιον τοῦ νεύματος, xat ἐν ἀφθαρσίᾳ ξησάσας. Ταῦ- - 
τα δὲ xai πάλιν φημὶ, οὐχ εἰσὶν ἁπλῶς λόγοι λαλού- 
μενοι, ἀδλ' ἔργον πνευματικῆς ζωῆς, ἔργον ἀλη- C 
θείας, εἰς τὴν ἀξίαν χαὶ πιστὴν ψυχὴν γιγνόμε- 


νον. 


IB'. Εἰ τοίνυν ἐγένον θρόνος τοῦ Θεοῦ, xol ἐπιθβέ- 
ὄηχεν ἐπὶ σὲ ὁ οὐράνιος ἡνίοχος, καὶ ἐγένετο ἡ ψυχὴ 
σον ὅλη ὀφθαλμὸς πνευματωκὸς, x«l ὅλῃ φῶς * καὶ εἰ 
ἐτράφης ἐχείνην τὴν τοῦ Πνεύματος τροφὸν, xol εἰ 
ἐποτίσθης ἐκ τοῦ ζῶντος ὕδατος, χαὶ εἰ ἐνεδύσω τὰ 
τοῦ ἀῤῥήτον φωτὸς ἐνδύματα " εἰ τούτων ἁπάντων ὁ 
ἴσω σου ἄνθρωπος ἐν πείρᾳ x«l πληροφορίᾳ χαθ- 
ἕστηκεν, ἰδοὺ ζῇς x«i τὴν ὄντως αἰώνιον ζωὶν, ἀπὸ 
τοῦ νῦν μετὰ τοῦ Κυρίου ἀναπανομένης τῆς ψυχῆς 
σου. Ἰδοὺ κέχτησαι xai ἔλαδες ταῦτα παρὰ τοῦ 
Κυρίου ἐν ἀληθεία iva ζῇς God» ἀληθινήν. Εἰ δὲ 
μηδὲν τούτων σύνοιδας σεαυτῷ, χλαῖε χαὶ λυποῦ χαὶ 
ὀδύρου, ὅτι τοῦ αἰωνέον xol πνευματιχοῦ πλούτου 
àxuàv οὐδέπω τετύχηχας, xai τὴν ὄντως ζωὴν 
ἀχμὴν οὐδέπω ἐδέξω. Πόνον οὖν ἔχε περὶ τῆς πτω- 
χείας σον, δεόμενος τοῦ Κυρίου νυχτὸς χαὶ ἡμέρας, 
ὅτε εἰς tà» δεινὴν πενίαν τῆς ἁμαρτίας ἔστηχας. 
Εἴθε δὲ xky πόνον τις ἐχέχτητο, διὰ τὴν ἑαυτοῦ 
πτωχείαν" τὸ μὴ ᾧσπερ χεχορεσμένοι ἐν ἀμεριμνίᾳ 
δϑιήγομεν, ὅτε ὁ πόνον ἔχων, xai ζητῶν xci αἰτῶν τὸν 
Κύριον ἀδιαλεέπτως, ταχέως τεύξεται τῆς ἀπολυτρώ- 
σεως, χαὶ τοῦ ἐπουρανέου πλούτον, χαθὼς ὁ Κύριος 
ἔλεγε, περὶ τοῦ ἀδίκον χριτοῦ χαὶ τῆς χήρας διεξερ- 
χόμτνος τὸν λόγον * Πόσῳ μᾶλλον ὁ Θεὸς ποιήσει 
18 Psa]. civ, 15. 


19 Joan. m, 35. 11 Joan. iv, 10. 


anime. 


XI. Quemadmodum igitur corpus, ut supra di- 
ctum, vitam non ex se, sed aliunde habet, hoc 
est a terra, et absque iis, que extra sunt, impos- 
sibile est ei vitam ducere : ita et anima, nisi ab & 
hoc tempore regeneretur in illam viventium ter- 
ram, et illic spiritualiter alatur, et spiritualiter 
Domino proficiens crescat, et arcanis vestimentis 
caelestis pulchritudinis ex divinitate desumptis in- 
duatur, absque illo cibo in gaudio et quiete ex se 
ipsa vivere plane non potest. Habet enim etiam 
divina natura panem vite, qui dicit : Ego sum pa- 
nis vitz 15, et : Aquam viventem *', et : Vinum ἰῷ“ 
tificans cor hominis 18, et: Oleum ezsultationis 19, 
et multiplicem colestis Spiritus cibum, et vesti- 
menta luminis coelestia, a Deo profecta. In his 
consistit eterna anime vita. Ve corpori, si in sua 
ipsius natura constiterit, quia corrumpitur et mo- 
ritur. Ve etiam anime, si in sua ipsius natura 
consistat, et suis operibus solum fidat, non habens 
participationem Spiritus divini, quia moritur, nec 
vitte eterne ac divine idonea putatur. Quemad- 
modum enim infirmis accidit, ut, si corpus amplius 
cibum capere nequeat, omnem de eorum vita spem 
abjiciant, omnesque veri amici, cognati atque fami- 
liares plorent : sic deplorat Deus et sancti angeli 
animas, non vescenles coelesti cibo Spiritus, nec 
in incorruptione viventes. Hec vero rursus dico, 
non sunt verba nude et simpliciter prolata, sed 
opus vite spiritualis, opus verum, quod efficitur 
in anima digna et fideli. 


XII. Si igitur thronus Dei effectus es, et inse- 
derit in te coelestis auriga, et anima tua tota oculus 
spiritualis, et tota lumen effecta est: si quoque 
coelesti illo Spiritus cibo enutritus es, et ex aqua 
vite bibisti, atque vestimenta arcani luminis in- 
duisti: si denique tuus interior homo hec omnia 
expertus ac in fidei abundantia constitutus est, 
ecce vivis vitam revera &lernam, requiescente ani- 
ma tua ab hoc momento cum Domino. En adeptus 
es et accepisti heec ἃ Domino in veritate, ut vitam 
veram vivas. Si vero nihil horum tibi conscius es, 
plora, contristare ac geme, quod eternarum ac 


D spiritualium divitiarum particeps factus nondum 


es, et veram vitam nondum accepisli. Sollicitus 
ergo esto de inopia tua, supplicans Domino noctes 
et dies, eo quod in gravi paupertate peccati es 
constitutus. Utinam vero sit aliquis qui de penuria 
sua anxius sit! et non velut saturati in securitate 
vivamus | quia qui laborem ejusmodi sustinet, 
querit et indesinenter Dominum obsecrat, mox 
consequetur redemptionem ac coelestes divitias, 
quemadmodum Dominus dixit, de injusto judice 
et vidua sermonem habens : Quanto magis Deus 
vindictam faciet clamantium ad. se nocte οἱ die ? 


19? Psal, xLv, 8. 


(63 


S. MACARII /EGYPTII 


&64 


cortedico vobis, quia citofaciet vindictamillorum*t. À τὸν ἐχδίχησιντῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν νυχτὸς 


Cui gloria et potentia in secula. Amen. 


HOMILIA 1]. 


De regno tenebrarum, hoc est, peccato : et Deum 
solum posse a nobis peccatum auferre, ac nos li- 
berare e jugo servitutis principis nequissuni. 


I. Regnum tenebrarum, malitiosus nimirum ille 
princeps, homine ab initio captivo reddito, sic 
circumdedit et induit animam tanquam hominem 
potestate tenebrarum : Et creent eum regem, et 
induant eum vestibus regalibus,et a capite ad ungues 


καὶ ἡμέρας" ναὶ λέγω, ποιήσει ruv ἐχδίχησιν 

αὐτῶν ἐν τάχει" ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ χράτος εἰς τοὺς 

αἰῶνας. 'Apiv. 
OMIAIA Β΄. 

Περὶ τῆς βασιλείας τοῦ σκότους, τοῦτ᾽ ἔστι, 
τῆς ἁμαρτίας" χαὶ ὅτι μόνος Θεὸς δύναται 
αἴρειν ἀφ' ἁμῶν τὸν ἁμαρτίαν, x«i ῥύσα- 
σθαι ἡμᾶς ἐχ τῆς δονλείας τοῦ ἄρχοντος 
τοῦ πονηροῦ. 

Α΄. Ἡ βασιλεία τοῦ σκότους, ὁ πονηρὸς ἄρχων, 
αἰχμαλωτεύσας τὸν ἄνθρωπον ἀκαρχῆς, οὕτω περι- 
ἔθηχε καὶ ἐνέδυσε τὴν ψυχὸὴν ἐν τῷ ἐξουσία τοῦ σχό- 
τους ὡσανεὶ ἄνθρωπον * Καὶ ποιήσωσιν αὐτὸν 
βασιλέα, καὶ ἐνδύσωσιν αὐτὸν ἐνδύματα Bo. 


regalia ferat vestimenta. lta animam, ac totam p σιλιχὰ, xal ἀπὸ χεφαλῦς ἕως ὀνύχων βασι- 


ejus substantiam peccato induit nequam ille prin- 
ceps, totam inquinavit, et totam caplivam in 9 
regnum suum abduxil, nec reliquit ullum ejus 
membrum a se liberum, non cogitationes, non 
mentem, non corpus, sed amicivit eam purpura 
tenebrarum. Quemadmodum enim corporis non 
una pars, aut unum membrum patitur, sed totum 
- omnino passioni obnoxium est : sic et tota anima 
affectionibus malitie et peccati. Induit igitur totam 
animam,precipuum hominis membrum ac partem, 
improbus ille malitia sua, hoc est, peccalo : et 
gic corpus passioni ac corruptioni subjectum est. 


Il. Cum enim Apostolus dicil: Ezuite veterem 
hominem ?!, integrum dicit, habentem oculos suis 
oculis adjectos, caput capiti, aures auribus, manus 
manibus, pedes pedibus. Totum enim hominem, 
animam et corpus, improbus ille polluit et distraxit, 
subiitque hominem, veterem hominem, pollutum, 
impurum atque Dei hostem, non subjectum legi 
Dei, hoc est, ipsum peccatum, ita ut amplius non 
videat homo pro lubitu suo, sed ut perperam 
videat, perperam audiat, et pedes habeat ad per- 
petrandum facinus accelerantes?!, ac. manus ini- 
quilatem operantes, el cor cogitans mala. Obse- 
cremus igitur et nos Deum, ut exuat nos homine 
veteri, quia ipse solus a nobis auferre potest pec- 
catum : quia fortiores sunt, qui nos captivos abdu- 
xerunt, οἱ in regno suo detinent. Ipse vero promisit 
se liberaturum nos ex servitute hac. Quemadmo- 
dum enim sol cum lucet, et ventus spirat, sol 
quidem proprium corpus et propriam naturam 
habet, item et ventus propriam naturam et pro- 
prium corpus habet, et nemo potest separare ven- 
tum a sole, nisi solus Deus ventum, ne amplius 
spiret, sedaverit: sic et peccatum animre commi- 
stum est, utroque nibilominus propriam naturam 
habente. 


III. Impossibile igitur est separare animam a 
peccato, nisi Deus sedet et sistat malitiosum hunc 
ventum, habitantem in anima et corpore. Et rur- 


)tx& φορῇ. Οὕτως τὸν ψυχὴν, xai ὅλην τὸν ὑπόστα. 
σιν, αὐτῆς ἐνέδυσε τὴν ἁμαρτίαν ὁ ἄρχων ὁ πονηρὸς, 
x«i ὅλην ἐμίανε, καὶ ὅλην ὑχμαλώτευσεν εἰς τὴν βασι. 
λείαν αὐτοῦ, καὶ οὐχ ἀφᾷχεν οὔτε ἕν μέλος αὐτῆς ἐλεύθε 
pov» ἀπ᾽ αὐτοῦ͵ οὐ λογισμοὺς, οὐ νοῦν, οὐ σῶμα, ἀλλ’ 
ἐνέδυσεν αὐτὴν πορφυρίδα τοῦ σχότους. Ὥσπερ γὰρ 
τὸ σῶμα οὐχὶ ἕν μέρος, à μέλος, πάσχει, ἀλλ᾽ ὅλον 
ἐξ ὅλον παθωτόν ἐστιν * οὕτως καὶ ἡ ψυχὴ ὅλη ἔπαθε 
τὰ τῆς καχίας κάθη x«l ἁμαρτίας. ᾿Ενέδυσεν οὖν τὸν 
ψυχὴν ὅλην, τὸ ἀναγχαῖον τοῦ ἀνθρώπου μέλος xai 
μέρος ὁ πονηρὸς τὴν χαχίαν αὐτοῦ, τοῦτ᾽ ἔστι, τὴν 
ἁμαρτίαν, καὶ οὕτως τὸ σῶμα παθητὸν xci φθαρτὸν 
ἐγένετο. | 
Β΄. Ὅταν yàp λέγῃ ὁ ᾿Απκόστολος" Ἐχϑύσασθι 
τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, τέλειον λέγει, ὀφθαλμοὺς 
ἔχοντα πρὸς ὀφθαλμοὺς, χεφαλὰν πρὸς χεφαλὴν, 
ὦτα πρὸς ὦτα, χεῖρας πρὸς χεῖρας, κόδας πρὸς πό- 
δας. Ὅλον γὰρ τὸν ἄνθρωπον ψυχὴν καὶ σῶμα 
ἐμίανεν ὁ πονηρὸς, καὶ χατέσπασε, χαὶ ἐνέδυσε τὸν 
ἄνθρωπον, Tales ἄνβρωκον, xci μιαρὸν, ἀχά. 
θαρτον, καὶ θεομάχον, πὰ “μὴ ὑποτασσόμενον τῷ 
νόμῳ τοῦ Θεοῦ, αὐτὸν τὸν ἁμαρτίαν, ἵνα μᾳχέτι 
β)έπῃ, ὡς 00s ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ ^f πογηρῶς 
ὁρᾷ, καὶ πονηρῶς ἀχούῃ, παὶ πόδας ἔχῃ σπεύδοντας 
ἐπὶ χαχοποιέαν, χαὶ χεῖρας ἐργαζομένας ἀνομέαν, 
x«i χαρδίαν πονηρὰ διαλογιζομένην. Παραχαλέσω- 
μὲν οὖν x«i ἡμεῖς τὸν Θεόν, ἕνα ἐχδύσῃ ἡμᾶς τὸν 
παλαιὸν ἄνθρωπον, ὅτι αὐτὸς μόνος ἄραι ἀφ᾽ ὑμῶν 
τὴν ἁμαρτίαν δύναται" ὅτε ἰσχυρότεροι ἡμῶν εἰσιν 
οἱ αἰχμαλωτεύσαντες ἡμᾶς, x«l χατέχοντες ἐν τῇ 
βασιλείᾳ αὐτῶν, Αὐτὸς δὲ ἐπηγγείλατο τοῦ ῥύσα- 
σθαι ἡμᾶς ἐκ Tüc δουλείας ταύτης ^ ὥσπερ γὰρ 
ὅταν ἥλιος ἦ, x«i ἄνεμός τις πνέῃ, ὁ μὲν ἥλιος ἴδιον 
σῶμα ἔχει χαὶ ἰδίαν φύσιν, ὁμοίως καὶ ὁ ἄνεμος 
ἰδίαν φύσιν ἔχει καὶ ἴδιον σῶμα * xal οὐδεὶς δύναται 
χωρίσαι τὸν ἄνεμον ἀπὸ τοῦ dou, εἰ μὲ μόνος ὁ 
Θεὸς παύσῃ, ἵνα μηχέτι πνέῃ * οὕτω, χαὶ ὃ ἁμαρτία 
τῇ ψυχῇ μεμιγμένη ἐστὶν, ἐχούσης ἑκάστης ἰδίαν 
φύσιν. 
Γ΄, ᾿Αδύνατον οὖν ἐστι χωρίσαι τὸν ψυχὴν ἀπὸ 
τῆς ἁμαρτίας, ἐὰν μὸ ὁ Θεὸς παύσῃ χαὶ στήσᾳ τὸν 
πονηρὸν τοῦτον ἄνεμον, τὸν ἐνοιχοῦντα τῇ ψυχῇ χα 


? Luc. xxu, 7. 31 Ephes. 1v, 22. 32 Psal. Lvir, 3. 





S. ΜΑΟΔΗΙ JEGYPTII 


gaudii, pacis, bonitatis, humanitatis et omnibus Α ἀγάπης, χαρας, εἰρένης, ἀγαθωσύνης, χρεστύτητος, 


emleris indumentis lucis, vitse, divinis, viventibus, 
requie inenarrabilis : ut perinde ae Deus dilectio 
est, et gaudium, et par, et benignitas, et bonilas, 
talis et novus homo fiat per gratiam. Et queuad- 
modum regnum tenebrarum et peecatum in anima 
usque ad diem resurrectionis absconditum est, 
quando ipsum eorpus peecatorum eum tenebris 
nune in anima oecultatis revelabitur : sicet regoum 
lucis, et ccelestis imago, Jesus Christus, mystice 
nunc animam illuminat, et dominatur animis san- 
etorum. Absconditus vero ab oculis hominum 
Christus, solis oculis anime vereconspiciturusque 
ad diem resurrectionis, quando et ipsum corpus 
revelabitur, et glorificabitor luce Domini, quse 
nune est in anima hominis, ut et ipsum corpus 
regnet cum anima, que nunc regnum Christi 
eonsecuta, requiescit et luce divina illuminatur. 
Gloria sitcommiserationi et misericordie ejus, quia 
miserelur servorum suorum. illuminat, et liberat 
eos ex regno tenebrarum, ac donat eos lumine et 
regno suo, cui gloria et potentia in secula. Amen. 


xmi πάντα ὁμοίως τὰ tà. ἐνδύματα φωτὸς, li; 
Üsxk, ζῶντα, ἀανακαύσεοως ἀνεχλαλήτου, ἵνα ὥσκερ, 
ὁ Θεὸς ἀγίεῃ ἐστὶ καὶ χαρὰ, χαὶ εἰρένῃ, xmi χρῃ- 
στότες, καὶ ἀγαθωσύνῃ “ οὕτω xai ὁ νέος ἀνύοωπος 
γένηται χατὰ χάριν. Καὶ ὥσπερ X βασιλεία τοῦ 
σκότους χαὶ à ἀναρτία χέχρυκται εἰς 7i» Ψυχὴν 
ἕως μέρας τῆς ἀνκστάσοως, ὅταν καὶ αὐτὸ τὸ σῶμα 
τῶν ἁμαρτωλῶν τῷ σχότει χαλυφθῇ τῶ ἀπὸ τοῦ vj» 
χεχρυμμένω εἰς τὴν ψυχήν" οὕτω χαὶ ἡ βασιλεία 
τοῦ φωτὸς, χαὶ X ἐκονράνιος εἰκὼν Ἰησοὺς Χριστὸς 
Μυστικῶς νῦν τὴν ψυχὲν φωτίζει, καὶ βασιλεύει εἰς 
τὴν ψυχὴν τῶν ἁγίων» - χεχρυμμένος δὲ ἀπὸ τῶν 
ὀφθαλμῶν τῶν ἀνθρώπων͵ μόνοις ἐστὶ Χοιστὸς τοῖς 
τῆς ψυχὲς ὀφθαλποῖς θεωρούμενος ἐν ἀληθεία ἕως 
B ἡμέρας τῆς ἀναστάσεως, ὅτε xai αὐτὸ τὸ σῶμα 
καλυφθέσεται xai δοξασθήσεται τῷ τοῦ Κυρίου φωτὶ, 
τῷ ὄντε ἀπὸ τοῦ νῦν ἐν re ἀνθρώπω εἰς τὲν ψυχὴν, 
b« καὶ αὐτὸ τὸ σῶμα συμθασιλεύσῃ τῇ ψυχϑ, τ 
ἀπὸ τοῦ νῦν λαμβανούσῃ τὴν βασιλείαν τοῦ Χριστοῦ, 
ἀνακαυομένῳ χαὶ φωτιζομένς φωτὶ αἰωνίω. Δόξα 
τοῖς oixrtouoic χαὶ τῇ εὐσκλαγχνία αὐτοῦ, ὅτε ἐλεεῖ 


τοὺς δούλους ἑαυτοῦ, χαὶ φωτίζει, xai ῥύεται αὐτοὺς ix τὸς βασιλείας τοῦ σχότους, καὶ χαοίξεται αὐτοῖς τὸ 
ἑαυτοῦ φῶς, χαὶ rj» ἑαυτοῦ βασιλείαν ὦ & ϑόξα, καὶ τὸ χράτος, εἰς τοὺς αἰῶνας. "Api. 


HOMILIA Ill. 
Quod fratres in sinceritate, simplicitate, dilectione 
&c pace inter se conoersari, ac in cogitationibus 
internis bellum gerere debeant. 


I. Fratresin summadilectioneinvicem conversari 
debent, sive preces faciant, sive legant Scripturas, 
sive operis quid faciant, utfundamentum charitatis 
mutuum habeant ; et ita approbari poterunt illo- 
rum instituta seu studia, et qui precibus operam 
dant, et qui legunt, et qui operantur, omnes pos- 
sunt in sinceritale δὲ simplicitate degentes a se 
invicem adjuvari. Cur enim scriptam est, Fiat 
voluntas tua sicut in celo etin terra** ? 1 d utquo- 
modo angeli in coelis inter se congrediuntur in 
unanimitate summa, in pace etdilectione degentes, 
nec est ullus illic fastus aut invidia ; sed in dile- 
ctione et sinceritate mutua conversantur : eodem 
modo fratres inler se siat. Contingit quosdam ad 
triginta in unum convenire, totum diem ac noctem 


OMIAIA Γ΄. 

Ὅτε oi ἀδελφοὶ ἐν εἰλεκοινεία, i» ἀχεραιό- 
τετι, ἐν ἀγάπῃ, xai εἰρήνῃ μετ᾽ ἀλλύλων 
σννδιάγειν, χαὶ ἐν τοῖς feu λογισμοῖς ἀγῶ- 
γα χαὶ πόλεμον ποιεῖν ὀφείλουσιν. 

C  A'. οἱ ἀδελφοὶ ὀφείλουσιν ἐν ἀγώπῃ πολλῇ συνεῖ- 
ναι ἀλλήλοις, εἴτε εὔχονται, εἶτε ἀναγινώσχουσι τὰς 
Γραφὰς, εἴτε ἔργον τι ποιοῦσιν, ἕνα ἔχωσι τὸν θεμέ- 
λιον τὸς ἀγάπης πρὸς ἀλλήλους " χαὶ οὕτως δύναται 
εὐδοχία γενέσθαι εἷς ἐκείνας τὰς προαιρέσεις, χαὶ 
οἱ εὐχόμενοι, χαὶ οἱ ἀναγινώσκοντες, χαὶ οἱ ἐργαζό- 
μενοι, πάντες δύνανται ἐν ἀκεραιότητι χαὶ ἁπλότητι 
διάγοντες μετ᾽ ἀλλέλων ὠφεληθῆναι. Τί γὰρ γέγρα- 
πται, Γενηθήτω τὸ θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανῷ 
x«i ἐπὶ τῆς γᾶς; ἕνᾳ do τρόπον οἱ ἐν δὐμανοῖς ἄγγε- 
λοι σύνεισιν ἀλλήλοις, ἐν ὁμονοίη κολλῆ, ἐν εἰρήνη καὶ 
ἀγάπῃ διάγοντες, καὶ οὐκ ἔστιν ἐκεῖ ἔκαρσις, ἢ 90ó- 
νος ^ ἀλλ᾽ ἐν ἀγάπῳ καὶ εἰλεχρινεία μετ᾽ ἀλλύλων 
εἰσὶν, οὕτως ἕνα καὶ οὲ ἁ à ὦσι μετ᾽ die», 
Συμθαίνει τινὰς εἶναι tpeíxsvTR ὑπὸ τὸ ἕν, ὅλην τὴν 


una perseuerare non possunt ; sed quidam eorum Ὦ ὑμέραν xci τὸν νύχτα οὐ δύνανται προσχαρτερεῖν " 


dant operam precibus sex horas, et volunt legere: 
quidam vero prompte ac benevole ministrant, 
cteteri ex ipsis operis quid faciunt. 


II. Debent igitur fratres, si quid operis faciunt, 
in charitate et letitia inter se conversari ; et qui 
operatur, de eo, qui preces facit, sic dicat : T'Ae- 
saurum quem [rater meus possidet, quoniam commu- 
nis est, et ego habeo ; et qui precatur, de eo, qui 
legit, sic dieat : Quod ille percipit commodum ex 
lectione, in meum cedit lucrum. Et qui operatur, 
rursus sic dicat : Ministerium quod prstos, in 
commnenm cedit utilitatem. Quemadmodum enim 
membra corporis multa cum sint, unum corpus 


36 Matth. vi, 10. 


ἀλλὰ τινὲς μὲν αὐτῶν σχολάζουσι tà εὐχῇ ὥρας ii, 
καὶ βούλονται ἀναγνῶναι “λοι δὲ προθύμως δια- 
χονοῦσιν, ἄλλοι δ᾽ ἐξ αὐτῶν ἐργάζονταί τι ἔργον. 

Β΄. Ὀφεῶουσιν οὖν ei ἀδελφοὶ, εἴ τι ποιοῦσι, ἐν 
ἀγάπῃ χαὶ χαρᾷ εἶναι μετ᾽ ἀλλόλων " χαὶ ὁ ἐργαζό- 
μενος περὶ τοῦ εὐχομένου οὕτω λεγέτω, ὅτε Ὅν ὁ ad ε)- 
φός μον χτᾶται θησαυρὸς, ἐπεὲ χοινὸς ἐστιν, 
κἀγὼ ἔχω. Καὶ ὁ εὐχόμενος περὶ τοῦ ἀναγινώσκοντος 
οὕτω λεγέτω, ὅτι Ὃ ἐχεῖνος ὠφελεῖται εἰς τὸν 
ἀνάγνωσιν, εἰς ἐμὸν προσχωρεῖ κέρδος. Καὶ ὁ 
ἐργαζόμενος αὖθις τοῦτο λεγέτω, ὅτε Tà» διαχονίαν 
ὃν ποιῶ, χοινή ἐστιν ὠφέλεια. Ὥσπερ yàp 
τὰ μέλῃ τοῦ σώματος πολλὰ ὄντα ἕν ἔστι σῶμα, xci 


HOMILL£E. — HOM. III. 


410 


βοηθοῦσιν ἀλλήλοις, καὶ ἕχαστον ἴδιον ἐχτελεῖ ἔρ- À sunt, et se mutuo adjuvant, et unumquodque suo 


γον * πλὴν ὁ ὀφθαλμὸς ὑπὲρ ὅλου τοῦ σώματος βλέπει, 
καὶ ἡ χεὶρ ὑπερ ὅλων τῶν μελῶν ἐργάξεται, x«i ὁ 
κοὺς περιπατεῖ, ὅλα τὰ μέρη ἐπιφερόμενος, xol 
ἄλλο συμπάσχει " οὕτω xal οἱ ἀδελφοὶ μετ᾽ ἀλλύλων 
ἔστωσαν. Καὶ μήτε ὁ εὐχόμενος χρινέτω τὸν ἐργα- 
ξομενον, διότι οὐκ εὔχεται " μὴτε ὁ ἐργαζόμενος xpt- 
νέτω τὸν εὐχόμενον, ὅτι ἐχεῖνος παραμένει, χἀγὼ 
ἐργάζομαι ^ μήτε ὁ διακονῶν κρινέτω τόν ἕτερον. 
'A) ἔχαστος εἴ τι ποιεῖ εἰς δόξαν Oto). ποιείτὡ. 
'O ἀναγινώσχων τὸν εὐχόμενον ἔχῃ ἐν ἀγάπῃ καὶ 
χαρᾷ, τοῦτο λογιζόμενος, ὅτι Ὑπὲρ ἐμοῦ εὔχεέται - 
χαὶ ὁ εὐχόμενος περὶ τοῦ ἐργαζομένου τοῦτο λογι- 
ζέσθω, ὅτι ὃ ποιεῖ, εἰς φοινὴν ὠφέλειαν ποιεῖ. 


I". Καὶ οὕτω ϑύναται ὁμοφωνία πολλὴ, καὶ εἰρήνη 


fungitur officio, velut oculus pro toto corpore vi- 
det, et manus pro omnibus membris laborat, et 
pes ambulat omnia membra sustinens, et aliud 
membrum compatitur : sic et fratres inter se sint. 
Itaque qui preces facit, non judicet laborantem, 
quod non precetur : neque qui laborat, condemnet 
precantem, quod ille quiescat,ipse vero laboret : ne- 
que qui ministrat, alterum damnet. Sed unusquis- 
que, si quid facit, in Dei gloriam faciat. Qui legit, 
amore et gaudio prosequatur precantem, sic se- 
cum colligens, quia pro me orat. Et qui orat, de 
laborante hoc statuat, quia quod operatur, ad com- 
munem utilitatem facit. 


IIl. Et sic summa concordia et pax, animarum- 


x«t συμφωνία ἕν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης xpersiv Β que consensus in vinculo pacis eos inter se conti- 


ἀλλήλους, καὶ συνδιάγειν μετ᾽’ ἀλλήλων ἐν ἀχεραιό- 
τὴτι, x«i ἀφελότητι, καὶ εὐδοχίᾳ Θιοῦ. Τὸ δὲ χε- 
φαλαιωδέστερον πάντων, δυολονότι ἡ πρὸς καιρὸν 
καρτέρησίς ἐστι τῆς εὐχῆς * πλὴν δὲ ἕν ζητεῖται, 
ἵνα ἔχῃ τις θησαυρὸν ἐν τῇ ψυχῇ, καὶ τὴν ζξωὸν 
ἥτις ἐστὶν ὁ Κύριος ἐν τῷ νῷ * εἶτε ἐργάζεται, εἴτε 
εὔχεται, εἴτε ἀναγινώσκει, ἵνα ἔχῃ ἐκεῖνο τὸ xrüpe 
τὸ μὴ παρερχόμενον, ὅ ἐστι τὸ ἅγιον Πνεῦμα. Εἰσὶ 
δὲ τινες τοῦτο λέγοντες, ὅτι ὁ Κύριος μόνους φᾶνε- 
ροὺς καρποῦς ἀπαιτεῖ παρὰ τῶν ἀνθρώπων * τὰ δὲ 
χρυπτὰ ὁ Θεὸς χατορθοῖ. Οὐχ οὕτως δέ εἰσι τὰ πρά- 
ματα, ἀλλ᾽ ὥσπερ εἰς τὸν ἔξω ἀνθρωπὸν ἀσφαλί- 
ξεται, οὕτως ὀφεῶλει καὶ ἐν τοῖς λογισμοῖς ποιεῖν 
ἀγῶνα καὶ πόλεμον * ἀπαιτεῖ σε γὰρ ὁ Κύριος, ἵνα 
ὀργισθῇς σεαυτῷ, xel μάχην ποιήσυης μετὰ τοῦ γοός 
σου, μήτε συμφωνήσῃς, μήτε συνηδυνθῇς τοῖς λο- 
γισμοῖς τῆς καχίας, 


Δ΄. Λοιπὸν τὸ ἐχριξῶσαι τὴν ἁμαρτίαν xol τὸ 
συνὸν xaxóv, τοῦτὸ τῇ θείᾳ δυνοίμει μόνον δυνατόν 
ἐστι χατορθῶσαι. Οὐχ ἔξεστι γὰρ οὔτε δυνατὸν &v- 
(pone ἐξ ἰδίας δυνάμεως ἐχριξῶσαι τὴν ἁμαρτίαν * 
τὸ ἀντιπαλαῖσαι, τὸ ἀντιμαχεσθῆναι, δεῖραι δαρῆναι 
σὸν ἔστιν ^ ἐχριξζῶσαι δὲ, Θεοῦ ἐστιν. El. γὰρ σὺ 
ἠδύνω τοῦτο ποιῆσαι, τίς χρεία τῆς ἐλεύσεως τοῦ 
Κυρίου ; Ὡς γὰρ οὐκ ἔστι τὸν ὀφθαλμὸν ἄνευ φωτὸς 
βλέπειν, ἣ πειριποτεῖν ἄνευ ποδὼν͵, ἢ ἀχούειν ἄνευ 
ὥτων, à περιπατεῖν ἄνευ ποδῶν, ἣ ἐργάξεσθαι ἄνευ 
χειρῶν - οὕτως οὐ δύνασαι ἄνευ τοῦ ᾿Ιησοῦ σωθᾶναι, 
à εἰσελθεῖν εἰς βασιλείαν οὐρανῶν. Εἰ δὲ λέγεις, ὅτι 
Ἔν τοῖς φαινομένοις οὐ πορνεύω, οὐ μοιχεύω, οὐχ 
εἰμὶ φιλώργυρος, λοιπὸν δίκαιός sipt " πεπλάνησαι 
ἐν τούτῳ, νομίσας ὅτι πάντα ἐξειτῶεσας * Οὐχ εἰσὶ 
μόνον τρία μέρη τῆς ἁμαρτίας εἰς ἃ ὀφείλει τις ἀσφα- 
λίσασθαι, ἀλλὰ ἀυρία " ὃ τύφωσις, ἡ ἀφοδία, ἡ ἀπιστία, 
τὸ μῖσος, 6 φθόνος, à δολιότης, ἡ ὑπόχρισις, πόθεν 
ἐστίν ; οὐχ ὀφεῶεις πρὸς ταῦτα ἔχειν τὴν πάλην xal τὸν 
ἀγῶνα ἐν τοῖς λεληθόσιν ἐν τοῖς λογισμοῖς ; ὥσπεο 
ix» ἦ λῃστὴς ἐν τῇ οἰχίᾳ, τὸ λοιπὸν ὑποθλίθει σε, 
x«i οὔκ iq σε ἀμεριμνεῖν, ἄρχῃ δὲ xal σὺ &vrtrÜ- 
πτεῖν αὐτόν, δέρεις καὶ δέρῃ * οὕτως ὀφείλει καὶ 
ἢ ψυχὴ ἀντιτύκτειν x«l ἀντιμάχεσθαι, x«l ἀντι- 
χρούεν. 


nere potis erit, ut consersentur in sinceritate e 
simplicitate et benevolentia Dei. Maximum autem 
omnium est, videlicet, opportuna precum continua- 
tio. Preterea unum requiritur, ut quis habeat the- 
saurum in anima, et vitam, que est Dominus in 
animo : sive laboret, sive precetur, sive legat, ut 
habeat illam possessionem non perituram, que est 
Spiritus sanctus. Non desunt, qui dicant Domi- 
num manifestos solos fructus requirere ab homi» 
nibus : interiora vero Deum corrigere. Non autem 
res sic se habet : sed quemadmodum adversus 
exteriorem hominem se munit, sic et adversus co- 
gitationes bellum inire et gerere debet. Exigit 
enima te Dominus, ut tibi ipse irascaris, etpugnam 
committas cum mente tua, neque assentiaris aut 
delecteris cogitationibus pravis. 


IV. Quod superest, peccatum illique adherens 
malum radicitus evellere, hoc divina solum vir- 
tute emendari potest. Non licet enim, neque possi- 
bili esthomini propriis viribus exslirpare peccatum. 
Reluctari quidem, repugnare, cedere, vulnerari in 
tuis viribus est ; eradicare vero solius Dei est. Si 
etenim hoc prestare in tua potestate fuisset, quid 
opus fuisset adventus Domini? Perindeenim, ut non 
licet oculum absque luce videre, aut loqui absque 
lingua, aut audire absque auribus, aut incedere 
absque pedibus, aut labores perferre absque mani- 
bus : sic nec absque Jesu salvari, aut regnum ccelo- 


D rum ingredi potes. Quod si dicas, manifesto stupro 


aut adulterio me non polluo, noc avaritiee erimen 
incurro, consequens est, ut justis sim : toto ccelo 
hic aberras, putans te omnia perfecisse. Non sunt 
19 solum tresspecies peccati,adversus quas quis se 
muniat oportet, sed infinite. Arrogantia, temeri- 
tas, diffidentia, odium, invidia, fraus, hypocrisis 
unde sunt ? Nonne tibi adversus hec certamen et 
pugna in secretis tuis cogitationibus ineunda est ? 
Quemadmodum, si latro domum tuam  invaserit, 
jam te molestia magna afficit, nec te vacuum esse 
curis sinit ; incipis vero et tu repugnare illi, ceedis 
atque crmederis : ita et anima debet referire, repu- 
gnare et retundere. 


47. 


Υ. Demum vero voluntas repugnans, molestia 
atque afflictione obruta, incipit superior fieri, ca- 
dit, erigitur. Denuo peccatum conjicit animam in 
decem'ant viginti congressus ; vincitanimam atque 
prosternit : et anima quidem temporis intervallo 
decretoria pugna superat peccatum. Rursum si per- 
stiterit anima, nec languidior in parte aliqua fue- 
rit, incipit superior evadere, et discernere, repor- 
tare palmas adversus peccatum. Sed in his, si re- 
cte res suis ponderibus librata examinetur, tamdiu 
peccatum hominem subvertit, donec evadat in vi- 
rum perfectum, in mensuram alatis 31, et omnino 
superet mortem. Scriptum enim est : Novissimus 
hostia aboletur mors?**. Etsicsuperiores evadunt et 
victores diaboli. Si vero, ut jam diximus, dicat 
quis, nec scortor, nec adulterio me polluo, nec 
avarus sum, hoc sufficit mihi ; dimicavit is quidem 
hoc modo adversus tres peccati species : contra 
reliquas vero viginti, quas peccatum adversus ani- 
mam habet, non pugnavit, sed victus est. Pugnan- 
dum igitur et dimicandum est illi adversus omdes 
peccati species. Mens enim,ut sepius diximusr, ad- 
versaria est, et equas habet vires adversus pecca. 
tum, ut contradicat et resistat cogitationibus. 


. VI. Quod si dicas, potentiores esse adversas 
vires, et malitiam omnino homini dominari, inju- 
gium facis Deum, qui condemnet humanam natu 
ram, &o quod Satane obedierit, quando quidem 
forlior est, et vi cogentes hominem sibi subjicit : 
majorem et fortiorem eum anima constituis. Sed 
tandem me audies. Quemadmodum si juvenis sit, 
qui luctam ineat cum puello, et si puellus, si suc- 
cubuerit, condemnetur, quod inferior evaserit, mul- 
tum hoc habet iniquitalis : perinde dicimusetnos, 
mentem adversariam esse, et equis viribus predi- 
tam. Et hujusmodi anima, opem et auxilium, si 
serio querat, id consequitur, et digna censetur re- 
demptione. Certamen enim et pugna in eequalitate 
virium consistit. Gloriflcemus Patrem et Filium et 
Spiritum sanctum in stecula. Amen. 


HOMILIA IV. 


Cursum stadii hujus mundiattenteet accurate absol- 
vere oportet Christianos, ut celestepraeconium a 
Deo et angelis consequantur. 


I. Qui vitam Christianam studio accurato tran- 
sigere intendunt, eos pre ceteris facultatis intel- 
ligendi et discernendi, que in anima est, summam 
curam habere oportet, ut, cum exactam boni ma- 
lique dijudicationem nacti ea, qus preter natu- 
ram purenature undequaque invehantur,distinxe- 
Timus, recte et absque offendiculo conversemur ; 
ut velut discernendifacultate oculo utentes, id con- 
sequamur, utidonei non simus, qui eum pravitate 
et malitia feedus percutere possimus ; sicque divino 
munere ornati digni Domino fiamus. 13 Exem- 
plum capiamus ab iis, quee visui subjecta sunt. Si- 


3 Ephes. 1v, 9. 381 Cor. xv, 26. 


S. MACARII JEGYPTII 


412 


A Ε΄. Λοιπὸν ὃ προαίρεσις ἀντιμαχομένη, xal ἔχου- 
σα πόνον χαὶ θλίψιν, ἄρχεται ἀνωτέρα γίνεσθαι - 
πίπτει, ἐγείρεται ^ πάλιν ῥίπτει ἣ ἁμαρτία εἰς δέκα 
ἢ εἰς εἴχοσι ἀγῶνας * νιχᾷ τὸν ψυχὴν xc ῥίπτει, 
χαὶ ἡ ψυχὴ διὰ ψρόνου εἰς μίαν ἀγωγὴν νιχᾷ τὴν 
ἁμαρτίαν πάλιν ἐὰν ἡ χυχὴ ὑπομείνῃ χαὶ μὴ χαυ- 
νωθῇ xarà μέρος, ἄρχεται πλεονάζειν xai διαχρίνειν, 
χαὶ ἀποφέρεσθαι τὰ νιχητήρια χατὰ τῆς ἁμαρτίας, 
ἀλλ᾽ εἰ xai ἐν τούτοις ἐξετάζεται, ἀχμὸν ἡ ἁμαρτία 
καταστρέφει τὸν ἄνθρωπον, ἕως οὗ ἔλθῃ εἰς ἄνδρα 
τέλειον, εἰς μέτρον ἡλιχέας, χαὶ τελείως νιχήσῃ 
τὸν θάνατον * γέγραπται γὰρ, Ἔσχατος ἐχθρὸς χατ- 
ἀργεῖται ὁ θάνατος * xal οὕτωτ ἀνώτεροι γίνονται, 
x«i νικηταὶ τοῦ διαθδόλον. Εἰ δὲ, χαθὼς προείπομεν, 
λέγει τις, Οὐ πορνεύω, οὐ μοιχεύω, οὐ φιλαργυρῶ, 
ἀρχεῖ μοι " οὕτως εἰς τρίο μέρη ἠγωνίσατο, xci εἰς 
ἄλλα εἴχοσι, ἅπερ ἔχει ἣ ἁμαρτία χατὰ τῆς ψυχᾶς, 
οὐκ ἠγωνίσατο, ἀλλ᾽ ἡττήθη. 'OgtQst οὖν εἰς πάντα 
ἀγωνίσασθαι, xal ἀθλεῖν * ὁ γὰρ νοῦς, χαθὼς πολ- 
λάχις εἴπομεν * ἀντίπαλός ἔστι, x«l ἔχει ἰσόῤῥοπον 
δύναμιν πρὸς τὴν ἁμαρτίαν τοῦ ἀντιλέγειν χαὶ ἔναν- 
τιοῦσθαι τοῖς λογισμοῖς. 


Β 


ς΄. Εἰ δὲ λέγεις ἰσχυροτέραν εἶναι τὴν ἐναντίαν 
δύναμιν, χαὶ βασιλεύειν τὸ ὅλον τὴν χαχίαν χατὰ τοῦ 
ἀνθρώπον, ἄδιχον ποιεῖς τὸν Θεὸν, χαταχρίνοντα 
τὴν ἀνθρωπότητα, διοτε ὑπήχουσε τῷ Σατανᾷ, ὁπότι 
ἰσχυρός ἐστι, x«l ἀναγχαστιχῇ τινε δυνάμει ὑπο- 
τάσσει * μείξω χαὶ ἰσχυρότερον αὐτὸν ἐποίησας τῆς 
C ψυχῆς. Καὶ ἐν τέλει μοι ὑπαχούσεις * ὥσπερ iv ἦ 
νεανίσχος, χαὶ ἔχῃ πάλην πρὸς παιδίον, χαὶ ἐὰν 
ἡττηθῇ τὸ παιδίον, κχαταχρίνηται, διότι ἡττήθη, 
τοῦτο πολλῆς ἀδιχέας ἐστίν - ὅθεν ἡμεῖς λέγομεν &v- 
τίπαλον εἶγαι τὸν νοῦν xal ἰσοῤῥοπον. Καὶ $ τοιαύτη 
ψυχὴ ἱπιξητοῦσα, "τυγχάνει βοηθείας xal ἀντιλή- 
ψεως, καὶ χαταξιοῦται fi λυτρώσεω:. Ἡ γὰρ πάλη 
χαὶ ὁ ἀγὼν ἐπὶ τῇ ἰσοδυναμίᾳ᾽ χεῖται. Δοξχξωμεν 
Πατέρα, x«i Υἱὸν, καὶ ἅγιον Πνεῦμα τὶς τοὺς αἰῶ- 
νας. ᾿Αμήν. 
OMIAIA Δ΄. 


Tóv δρόμον τοῦ σταδίου τοῦ χόσμον τούτου 
προσεχόντως χαὶ ἀκριδῶς διέρχεσθαι δεῖ 
τοὺς Χριστιανοὺς, ἵνα ἐπαίνων οὐρανίων 

, παρὰ Θεοῦ καὶ ἀγγέλων τύχωσι. 


D  A'. Oi τὸν 8ίον τοῦ Χριστιανισμόῦ ἐν πολλῇ ἀχρι- 
βδείᾳ κατορθῶσαι βονλόμενοι, πρὸ πάντων τοῦ δια- 
νοητιχοῦ καὶ διαχριτικοῦ μέλους τῆς ψυχῆς ἐν πάσῃ 
δυνάμει ἐπιμελεῖσθαι ὀφείλουσιν, ἵνα τὰν διάχρισιν 
τοῦ χα)οῦ χαὶ τοῦ χαχοῦ ἐν ἀχριδείᾳ χτησάμενοι, 
χαὶ τὰ παρὰ φύσιν εἰσαχθέντα τῇ χαθαρᾷ φύσει 
πάντοτε διαχρίνοντες, εὐθέως χαὶ ἀπροσχόπτως πο- 
λιτευσώμεθα * ἵνα ὡς ὀφθαλμῷ τῷ τῆς διαχρίσεως 
μῶει χρώμενοι, ἀσυνδύαστοι, χαὶ ἀσύνθετοι πρὸς 
τὰς τῆς χαχίας ὑποθέσεις εἶναι δυνηθῶμεν, xci οὗ- 
τως τῆς θείας δωρεᾶς χαταξιωθέντες, ἄξιοι τοῦ Κυ- 
ρίοῦ γενώμεθα. ᾿Απὸ δὲ τῶν ὁρωμένων ὑπόδειγμα 


418 


HOMILLE. — HOM. IV. 


414 


λάδωμεν * ἔοιχε γὰρ τὸ σῶμα τῇ ψυχῇ, x«i τὰ τοῦ À militudinem enim quamdam habet corpus cum 


σώματος πράγματα τῇ ψυχῇ, καὶ τὰ φαινόμενα τοῖς 
ρνυφίοις, 


Β΄. Ὥσπερ γὰρ τὸ σῶμα ἔχει ὁδηγὸν τὸν ὀφθαλμὸν, 
χαὶ αὐτὸς ὁρῶν ὅλον ὁδηγεῖ τὸ σῶμα εἰς εὐθύτητα " 
ὑπόθου δέ μοι διέρχεσθαί τινα διὰ τόπων ὑλωδῶν, 
καὶ ἀχανθῶν πεπληρωμένων χαὶ βορδόρων, ἔνθα 
xxi πῦρ ἀναθάλλει, x«l ξίφη παραπεπήγασι, xpupvol 
τε χαὶ ὑδάτων πλήθη ἐχεὶ τυγχάνει " τὸ λοιπὸν ὁ 
γοργὸς χαὶ σπουδαῖος χαὶ ἀχένητος, ἔχων τὸν ὀφθαλ- 
μὸν ὁδηγὸν, πάνυ προσεχόντως παρέρχεται τοὺς 
χαλεποὺς ἐχείνους τόπους, συνέχων πανταχόθεν 
χερσὶ χαὶ ποσὶ τὸν χιτῶνα ἑαυτοῦ, ἵνα μὴ ἐν ταῖς 
ὕλαις x«l ἀχάνθαις πεοισχισθῇ, ἧ ἀπὸ τοῦ DopOópou 


ἀφανισθῇ, ἢ ὑπὸ ξίφους διαχοπῇ. Καὶ ὁ ὀφθαλμὸς Β 


ὅλον ὁδηγεῖ τὸ σῶμα, φῶς ὧν αὐτοῦ, ἵνα μὴ χρημνοῖς 
χαταρῥαγῇ, ἢ ὕδασι χαταποντισθῇῦ, $ τινι χαλεπῷ 
χαταδλαδῇ. 'O οὕτω γοργὸς καὶ συνετὸς, xal μετὰ 
πάσης νήψεως παρερχόμενος συσφίγγων τὸν χιτῶνα 
αὐτοῦ, ὑπὸ τοῦ ὀφθαλμοῦ εὐθέως ὁδηγούμενος, φυ- 
λάσσει χαὶ ἑαυτὸν ἀδλαδῇ, χαὶ τὸν χιτῶνα τοῦ ἐνδύ- 
ματος αὐτοῦ ἄχανστον x«l ἄσχιστον διατηρεῖ, ᾿Εὰν 
δέ τις ἢ ἀργὸς χαὶ ὀχνηρὸς, χαὶ ῥάθυμος, καὶ βαρὺς, 
χαὶ χαῦνος, διὰ τῶν τοιούτων παρερχόμενος τόπων, 
περιῤῥίων ὁ χιτὼν αὐτοῦ ἔνθεν χαὶ ἔνθεν, εἰς τὰς 
ὕλας xai ἀχάνθας περισχίξεται, ἦ ὑπὸ τοῦ πυρὸς 
χαταχαίεται, διὰ τὸ μὴ συνέχειν πάντοθεν ἀνδρείως 
τὸ ἔνδυμα. f$ ὑπὸ τῶν παραπεπηγμένων ξιφῶν 
παοαχόπτιται, ἢ ὑπὸ τοῦ DopOóépou σπιλοῦται, xci 
ἁπαξαπλῶς τάχιον χαταφθείρει τὸν χαλὸν x«i χαι- 
νὸν τοῦ ἐνδύματος χιτῶνα, διὰ τὴν ἀπροσεξίαν, καὶ 
χαυνότητα, χαὶ ὀχνηρίαν αὐτοῦ " 


Γ΄. Tóv αὐτὸν τρόπον xal ἡ ψυχὴ φοροῦσα ὥσπερ 
χιτῶνα χαλὸν τὸ ἔνδυμα τοῦ σώματος, ἔχουσα διαχρι- 
τιχὸν μέλος εὐθύνον ὅλην τὴν ψυχὴν μετὰ τοῦ σώμα- 
τος, παρερχομένην διὰ τῶν ὑλῶν x«l ἀχανθῶν τοῦ 
βίου, x«i BopGopou, καὶ πυρὸς, χαὶ χρημνῶν, τοῦτ᾽ 
ἔστιν ἐπιθυμιῶν, x«i ἡδονῶν, χαὶ τῶν λοιπῶν ἀτό- 
*w» τοῦ αἰῶνος τούτον, πάντοθεν ὀφείλει μετὰ νή- 
ψεέως, xal ἀνδρίας, x«i σπουδῆς, χαὶ προσοχῆς 
συσφίγγειν χαὶ φυλάσσειν ἑαυτὴν, χαὶ τὸν χιτῶνα 
τοῦ σώματος, μὴ που περισχισθῇ ἐν ταῖς τοῦ χόσμον 
ὕλαις χαὶ ἀχάνθαις, μεριμνῶν, χαὶ ἀσχολιῶν, χαὶ 
πιρισπασμῶν γηΐνων." xal ὑπὸ τοῦ πυρὸς τῆς ἔπι- 
θυμίας κατακαυθῇ - οἷον ἐνδεδυμένη τὸν ὀφθαλμὸν 
ἀποστρέφει, τοῦ μὴ ἰδεῖν πονηρά " τὸ οὖς ὁμοίως 
ἀποστρέφει, τοῦ μὴ ἀχούειν χαταλαλιάν. Τὴν γλῶσ- 
σαν τοῦ μὴ Adisiv μάταια " χεῖρας x«i πόδας ἀπὸ 
ἐπιτηδευμάτων χαχῶν. Ἔχει γὰρ θέλημα ἡ ψυχὴ 
τοῦ ἀποστρέψαι χαὶ κωλῦσαι τὰ μέλη τοῦ σώματος 
ἀπὸ καχίστων θεαμάτων χαὶ ἀχόῆξς πονηρᾶς, καὶ 
αἰσχρᾶς, xal λόγων ἀπρεκῶν, χαὶ ἐπιτηδευμάτων 
κοσμιχῶν x«l πονηρῶν. 

Δ΄. ᾿Αποστρέφει δὲ xol ἑαυτὴν ἡ ψυχὴ ὑπὸ ῥεμδα- 
σμῶν πονηρῶν, φυλάττουσα τὴν χαρδίαν, τοῦ μὴ ῥέμ- 
ὄεσθαι ἐν τῷ χοσμῳ τὰ μέλῃ τῶν λογισμῶν αὐτῆς " 
xxi οὕτως ἀγωνιξομένη, καὶ σπονδάξουσα, καὶ συν- 


anima, et ea, que sunt corporis, cum iis que ad 
animam spectant, et que videntur, cum iis que 
sub aspectum non cadunt. 


Il. Quemadmodum enim corpus oculum habet 
ducem, et ipse oculus videns totum corpus in 
rectam id viam deducit. Statuas mihi, transire 
quemdam perloca silvestria, spinosa et lutosa,ubi 
et ignis erumpat, et gladii affixi,et preecipitia sint, 
et multe aque. Jam ergo agilis ille, sedulus et 
immotus, habens oculum ducem, omnino attente 
transit loca illa difficilia, continens undequaque 
manibus et pedibus tunicam suam, ne a fruticibus 
et spinis discerpatur, aut luto commaculetur,aut a 
gladio diffindatur. Et oculus totum corpus dirigit, 
lumen ipsiusexsistens, ne per precipitia disrumpa- 
tur, aut aquis immergatur, aut casu difficili leda- 
tur : sic ergo alacris ille et cautus transgrediens 
coarctata veste sua, summa animi sobrietate, ab 
oculo recta deductus, non seipsum solum illesum, 
sec et tunicam suam incombustam et indivisam 
conservat. Si vero quispiam rninus alacer, tardus, 
segnis, socors, lentus et ignavus hec loca trans- 
grediatur, tunica ejus hinc inde diffluens, frutici- 
bus et spinis dicerpitur, aut igni comburitur, eo 
quod eam non strenue contineat; aut ab affixis gla- 
diis diffinditur, aut cceno polluitur,et,ut breviter di- 
cam, citius perdit elegantem ac novam illam ve- 
stem, propter negligentiam, oscitantiam et igna- 


C viam suam. Quinimo, si minus diligenter et ala- 


eriter oculo atlendat, aut incidet ig foveam, aut 
aquis demergetur. 


εἰ δὲ μὴ χαλῶς χαὶ εὐθέως τῷ ὀφθαλμῷ προσέχει, χαὶ αὐτὸς 
εἰς φάραγγα πεσεῖται, ἣ ἐν τοῖς ὕδασι χαταποντισθήσεται. 


IIl. Eodem modo et anima, que tunicam cor- 
poris gestat, veluti preclaram vestem, pollens 
facultate discernendi, que dirigit totam cum cor- 
pore animam, transeuntem per nemora et spinas 
vitae, et per conum, et ignem, et precipitia, hoc 
est, cupiditates et voluptates, et reliquas hujus 
sseculi absurditates, ubique debet sobrie, fortiter, 
diligenter et attente continere et observare se 
ipsam, et tunicam corporis, ne dilaceretur inter 
frutices et spinas hujus mundi, ut sunt sollioitu- 


D dines, negotia et cure terrestres ; aut abigne con- 


cupiscentiae comburatur : ea velut induta oculum 
averlit, ne videat malitiam : similiter et aures, 
ne audiant detrectationes : linguam, ne loquatur 
vana ; manuset pedes ab actionibuset studiis inho- 
nestis. Habet enim anima voluntatem avertendi, et 
avocandi membra corporis ab inhonestis specta- 
culis, ab auscultatione ejus quod malum et turpe 
est, a sermone minus decenti, et officiis mundanis 
ac perversis. 


IV. Avertil etiam seipsam anima ab occupatio- 
nibus mentis minus piis, observans cor, ne cogita- 
tiones ejus per mundum hincinde cireumagantur : 
et sic non absque pugna et labore, ex omni parte 


475 


S8. MACARII AGYPTII 


416 


diligenter et attente continens membra corporisa À £xouc« πάντοθεν ἦν πολλῇ προσοχῇ τὰ μέλη τοῦ 


malitia, ab omni laceratione, combustione et in- 
quinatione,preclaram corporis tunicam,immuneun 
conservat. illa ipsa denique per suam voluntatem, 
qua cognoscendi, intelligendi et discernendi vi pre- 
dita est, ac omnino ut dicam, per Domini virtutem 
conservabitur, que et se ipsam pro viribus suis 
cohibet et ab omni concupiscentia mundana sub- 
ducit: ἢ A atque sic auxilium a Domino nanciscitur, 
ut revera custodiatur a malis, queantea enumera- 
vimus. Siquandoenim Dominus quempiam viderit, 
qui gnaviter ab hujus mundi voluptatibus, distra- 
ctionibus et curis crassis ac terrenis vinculis atque 
vanarum cogitationum occupationibus se avocet, 
prestat illi peculiare gratie auxilium, illesamque 
animam illam, quee fortiter presens hoc seculum 
perversum pertransit, cónservat. Et sic anima 
celeste preeconium a Deo et angelis ejus consequi- 
tur, quod vestem corporis sui et se ipsam accurate 
conservarit, et quod, quantum ia se fuit, ab omni 
concupiscentia mundana aversa et remota, auxi- 
lioque divino potita, cursum stadii hujus vite 
feliciter absolverit. 


V. Si quis autem pigritia et segnitie diffluens, 
caute in hac vita non ambulet, et ex sua ipsius 
voluntate omnem concupiscentiam mundanam non 
aversetur, nec Dominum solum in omni desiderio 
requif&t, in spinas et nemora hujus mundi 
conjicitur, et ab igni concupiscentie vestis core 
poris comburitur, et ceno voluptatura inquinatur: 
et sic timida, ac sine fiducia in die judicii anima 
deprehenditur, ea quod, cum suam vestem imma- 
culatam conservare non potuerit, eam fallaciis 
hujus seculi corruperit : et propterea regno extru- 
ditur. Quid enim facturus Deus est illi, quí sponte 
se ipsum mundo tradiderit, voluptatibusque de- 
ceptus ac terrenis occupationibus seductus obere 
rat ? Illi quidem auxilium prestat, qui sordidas 
voluptales, et priores mores aversatus, omni viac 
impetu cogitationes suas semper ad Dominum 
dirigit, et se ipsum abnegat, solumque Dominum 
ardenter querit. Hunc conservat, qui se custodit ἃ 
laqueis ac restibus silve hujus mundi, qui etiam 
cum limore et terrore suam ipsius salutem opera- 
tur *?, omnique intentione per laques, restes et 
concupiscentias hujus seculi transit, Dominique au- 
xilium requirit, ac per gratiam misericordie ejus 
salvari sperat 


Vl. Ecce enim *? quinque prudentes ac sobrie vir- 
gines, alacriter accersentes hospitem nature sue, 
accepto in vasibus cordis sui oleo, hoc est, su- 
perna gratia Spiritus, potuerunt ingredi una cum 
Sponso in ccllestem thalamum. Relique vero fatuee 
in sua ipsius natura permanentes, non vigilarunt, 
nec operam dederunt, ut oleum exsultationis ac- 
ciperent in vasis suis, sed velut in carne adhuc 


' 9 Philip. i, 42. — ?o Matth. XXv, 1 sqq. 


σώματος ἀπὸ χαχῶν, ἄσχιστον, χαὶ ἄκαυστον, xci 
ἄσπιλον τὸν χαλὸν χιτῶνα τοῦ σώματος διαφυλάσσει " 
χαὶ αὐτὴ διὰ τοῦ γνωστιχοῦ χαὶ διανοητιχοῦ, καὶ 
διαχριτιχοῦ θελήματος αὐτῆς, τὸ δὲ πᾶν διὰ τῆς τοῦ 
Κυρίον δυνάμεως, φυλαχθήσεται, ἀὐτὴὸ ἑαυτὴν ὅση 
δύναμις συσφίγγουσα, x«l πάσης ἐπιθυμίας χοσμικῆς 
ἀποστρέφουσα * καὶ οὕτως ὑπὸ τοῦ Κυρίου βοηθουμένη 
εἰς τὸ ἐξ ἀληθείας φυλαχθῶᾶναι αὐτὴν απὸ τῶν προει- 
ρημένων χαχῶν. ᾿Επὰν γὰρ ἴδῃ ὁ Κύριός τινα γῶ- 
ναίως ἀποστρεφόμενον τὰς τοῦ βίον ἡδονὰς, χαὶ 
περισπασμοὺς xol μερίμνας ὑλικὰς χαὶ δεσμοὺς 
γηΐνους, x«i ῥεμδασμοὺς λογισμῶν ματαίων, δίδωσι 
τὴν ἰδίαν τῆς χάριτος βοήθειαν, ἄπτωτον διατηρῶν 
τὴν ψυχὴν ἐχείνην διεξερχομένην χαλῶς τὸν ἐνεστῶτα 

Β πονηρὸν αἰῶνα. Καὶ οὕτως ἡ ψυχὴ ἐπαίνων οὐρανίων 
παρὰ Θεοῦ καὶ ἀγγέλων τεύξεται, ὅτι τὸν χιτῶνα τοῦ 
σώματος αὐτᾷς χαλῶς διεφύλαξε xal ἑαυτὴν, ὅσον τὸ 
ἐν αὐτῇ δυνατὸν, πᾶσαν ἐπιθυμίαν τοῦ χόσμον ἀπο- 
στραφεῖσα, χαὶ ὑπ’ αὐτοῦ βουηδηθεῖσα, τὸν dpi. 
pov» τοῦ σταδίου τοῦ χόσμου τούτον χαλῶς διεξελή- 
λνθεν. 


E'. Ei δέτις ἐν χαυνότητι καὶ ῥᾳθυμίᾳ μὴ mpoatyó»- 
reg iv τῷ βίῳ τούτῳ πορεύεται͵ xai £x θελήματος 
ἰδίου οὐκ ἀποστρέφεται πᾶσαν ἐπιθυμίαν τοῦ χόσμον, 
καὶ τὸν Κύριον μόνον ἐν κάσῃ ἐπιθυμίᾳ ἐπιζητεῖ, εἰς 
τὰς ἀχάνθας x«l ὕλας τούτον τοῦ κόσμου περιπεί- 
ρεται, χαὶ ὑπὸ τοῦ πυρὸς τῆς ἐπιθυμίας ὁ χιτὼν 
τοῦ σώματος παραχαίεται, x«i ὑπὸ τοῦ βορδόρου 

C τῶν ἡδονῶν σπιλοῦται, x«l οὕτως ἀπαῤῥησίαστος ἡ 
ψυχὴ ἐν ὑμέρᾳ χρίσεως εὑρίσκεται, τὸ ἔνδυμα αὐτῶς 
ἄσπιλον μὴ δυνηθεῖσα τηρῦσαι, ἀλλὰ χαταφθείρασα 
αὐτὸ ταῖς ἀπάταις τοῦ αἰῶνος τούτον * xal διὰ τοῦτο 
ἀκόῤλητος τῆς βασιλείας γέγνεται ^ τί γὰρ ποιήσει 
ὁ Θεὸς τῷ θελήματι τῷ ἰδίῳ παραδιϑόντι ἐκυτὸν τῷ 
κόσμῳ, καὶ ἀπατωμένῳ ταῖς ὑδοναῖς αὐτοῦ͵, ὅ ῥεμ- 
θασμοῖς ὑλικοῖς ἐχπλανωμένῳ; ἐκείνῳ γὰρ βοήθειαν 
δίδωσι, τῷ ἀποστρεφοβένῳ τὰς ὑλωοιὰζ ἡδονὰς, xoi 
προτέρας συνηθείας * καὶ βίᾳ τὴν διάνοιαν πάντοτε 
πρὸς Κύριον ἕλχοντι, ἀρνουμένῳ τε ἑαυτὸν, xoi τὸν 
Κύριον μόνον ἐπιξητοῦντε " τοῦτον διατηρεῖ, τὸν φυ- 
λασσόμενον πανταχόθεν ix τῶν παγίδων xai βρόχων 
τῆς ὕλης τοῦ χόσμου, τὸν μετὰ φόδου χαὶ τρόμου 
τὴν ἑαντοῦ σωτηρίαν κατεργαξόμενον, xol μετὰ 

D πάσης πορσιχείας διὰ τῶν παγίδων xal βρόχων χαὶ 
ἐπιθυμιῶν τοῦ αἰῶνος τούτον παρερχόμενον, x«i τὰν 
τοῦ Κυρίου βοήθειαν ἐπιξητοῦντα, καὶ τῷ ἔλέει αὐτὸν 
διὰ τῆς χάριτος σώξεσθαι ξλπίζοντα, 


ς΄. ᾿Ιδοὺ γὰραὶ πέντε παρθένοι αἱ φρόνιμοι, νήψασαι 
καὶ γοργευσάμεναι τὸ ξένον τῆς ἑαντῶν φύσεως, λα- 
δοῦσαι τὸ ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις τῆς καρδίας αὐτῶν, 
τουτέστι τὴν ἄνωθεν χάριν rou Πνεύματος, ὑδυνῴθιῃ- 
σαν συνεισελθεῖν τῷ Νυμφίῳ εἰς τὸν ἐπουράνιον νυμ- 
φῶνα. Αἱ δὲ ἄλλαι αἱ μωραὶ, αἱ ἐν τῷ ἰδία φύσει 
ἀπομείνασαι, οὐκ ἔνηψαν καὶ ἐσπούδασαν δέχεσθαι 
τὸ Dato» τς ἀγαλλιάσεως ἕν τοῖς ἀγγείοις αὐτῶν, 


ATI 


HOMILLE. — HOM. IV. 


418 


ὡς ἔτι ἐν σαρκὶ ὅσαν, ἀλλ' ὥσπερ ἀπεχοιμήθησαν δι᾽ Α essent, per negligontiam, segnitiem, socordiam, 


ἀμέλειαν, χαὶ χαννότητα, καὶ ῥαθυμίαν, καὶ cyvo- 
σίαν, ἣ xal οἴησιν διχαιοσύνης * διὸ καὶ τοῦ νυμφῶ- 
νος vüc βασιλείας ἀπεκλείσθησαν, μὴ δυνηθεῖσαι 
εὐαρεστῆσαι τῷ ἐπουρανίῳ Νυμφίῳ. Δεσμῷ γὰρ 
χόσμου, xal ἀγάπῃ τινὶ γηΐνῃ χατασχεθεῖσαι, τὴν 
ἀγάπην αὐτῶν ὅλην, χαὶ τὸν ἔρωτα πρὸς τὸν οὐρά- 
νιον Νυμφίον οὐχ ἔδωχαν, οὔτε τὸ ἔλαιον ἐχομέσαντο. 
Καὶ γὰρ αἱ τὸ ξένον τῆς φύσεως τὸν ἁγιασμὸν τοῦ 
Πνεύματος ζητοῦσαι ψυχαὶ, ὅλην τὴν ἀγάπην αὐτῶν 
πρὸς Κύριον ἀποδεσμοῦσι, καχεῖ περιπατοῦσι, χἀχεῖ 
εὔχονται, χαχεῖ λογίξονται πάντα ἀποστρεφόμεναι. 
διὸ καὶ χαταξιοῦνται λαδεῖν τὸ ἔλαιον τῆς ἐπουρανίον 
χάριτος " χαὶ οὕτως ἄἅπτωτοι διεξελθεῖν δύνανται, 
τελείως τῷ πνευματιχὼ Νυμφίῳ εὐαρεστοῦσαι. Αἱ 


γὰρ εἰς τὴν φύσιν αὐτῶν ἀπομένουσαι ψυχαὶ τῷ )o- B 


γισμῷ ἐπὶ τῆς γᾶς ἕρπουσιν, ἐπὶ γῆς λογίξονται, ἐπὶ 
γῆς và» δίαιταν ὁ υοῦς αὐτῶν ἔχει ^ xoi τῷ μὲν do- 
χεῖν νομίζουσι τοῦ Νυμφίου εἶναι, χαὶ διχαιώμασι 
χεχοσμᾷσθαι σαρχός * ἄνωθεν δὲ ix τοῦ Πνεύματος 
οὐχ ἐγεννήθησαν, τὸ ἔλαιον τῆς ἀγαλλιάσεως μὴ de- 
ξαμεναι. 

Z' Αἱ yàp πέντε λογικαὶ αἰσθήσεις τῆς ψνχῆς, 
ἐὰν δέξωνται τὴν ἄνωθεν χάριν, χαὶ τὸν ἁγιασμὸν 
τοῦ Πνεύματος, ἀλῃθῶς παρθένοι φρόνιμοι τνγχά- 
νουσι, τὴν ἄνωθεν τῆς χάοιτος δεξάμεναι φρόνησιν. 
Εἰ δὲ εἰς τὴν φύσιν αὐτῶν μόνην ἀπομείνωσι, μωραὶ 
εὑρίσχονται, xai τέχνα τοῦ χόσμου ἀποδείχνυνται " 
οὐχ ἀπεδύσαντο γὰρ τὸ πνεῦμα τοῦ χόσμου, xdv τῷ 
doxsiv νομίζονσι, dv εὐλογοφανίας τινάς x«l σχῆμα, 
τοῦ Νυμφίον εἶναι νύμφαι. Ὥσπερ γὰρ αἱ ὅλαι ἐξ ὅλου 
τῷ Κυρίῳ πρόσχολλώμεναι ψνχαὶ, ἐκεῖ εἰσι τῷ λο- 
γισμῷ, κἀχεῖ εὔχονται, χἀχεῖ περιπατοῦσι, xebxst 
ἐπιποθοῦσιν εἰς τὴν τοῦ Κυρίου ἀγάπην " οὕτω πάλιν 
ψυχαὶ, αἱ ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ κόσμου δοθεῖσαι, xci dv 
tj γῇ τὴν δίαιταν ἔχειν βουλόμεναι, ἐχεῖ “περιπατοῦ- 
σι, καὶ éxsi λογίζονται, ἐκεῖ ὁ νοῦς ἐνδιαιτᾶται. Διὸ 
xai ἀμετάτρεπτοι πρὸς τὸ ἀγαθὸν φρόνκμα τοῦ πνεύ- 
ματος τνγχανουσε, ξένον ὃν τι τῆς φύσεως ἡμῶν, 
Me δὲ τὸν ἐπουράνιον χάριν, χρεὼν συστῆναι xoi 
σνμπλκεῆναι τῇ φύσει ἡμῶν, ἵνα δϑυνηθώμεν εἰς τὸν 
ἐπουράνιον νυμφῶνα τῆς βασιλείας τῷ Κυρίῳ συνὲισ- 
ἐλθεῖν, xal τῆς αἰωνίου σωτηρίας τυχεῖν. 


H'. Ξένον γὰρ τῆς φύσεως ἡμῶν, τὴν χαχίαν τῶν 
παθῶν διὰ τῆς παραχοῦς τοῦ πρώτον ἀνθρώπου 
ἐν ἑαυτοῖς ἐδεξάμεθα, ἦν χαὶ ὥσπερ φύσιν ἡμῶν 
καταστᾶσαν συνηθείᾳ χαὶ προλήψει πολλῇ,, διὰ τοῦ 
ξίνου τῆς φύσεως ὑμῶν, τῆς ἐπουρανίου δωρεᾶς τοῦ 
Πνεύματος ἐξω[ σ]θᾶῦναι πάλιν χρὴ, καὶ εἰς ἀρχαίαν 
καθαρότητα ἀποχαταστῆναι " Καὶ ἐὰν μὴ ἐχείνον 
τὴν ἐξ οὐρανοῦ ἀγάπην τοῦ Πνρύματος δεξώμεθα 
νῦν ἐν πολλῇ αἰτήσει, καὶ δεήσει, χαὶ πίστει, καὶ 
προσευχῇ, xai ἀποστροφῇ τοῦ χόσμου * x«i προσχολ- 
ληθῇ τῇ ἀγάπῃ, ὅτις ἐστὶν 6 Κύριος, x«l ἁγιασθῇ 
ἡ μιανθεῖσα ὑπὸ τῆς χαχίας φύσις ἡμῶν, ὑπὸ τῆς 
ἀγάπης ἐκείνης τοῦ Πνεύματος * xoi ἕως τέλους 
διαμείνωμεν ἄπτωτοι, ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ 
ἀχριβδῶς ἀναστρεφόμενοι, τῆς ἐπονρανίον βασιλείας 
τυχεῖν οὐ δυνησόμεθα. 


ignorantiam, aut etiam opinionem justitiee, obdor- 
miverunt. Propterea etiam thalamo regni excluses 
sunt, cum placere non possent celesti Sponso. 
Vineulo enim mundi, et terreno quodam amore 
detente omnem dilectionem etamorem suum coelesti 
Sponso non obtulerunt, neque oleum secum sum- 
pserunt. Que enim anim: nature sue hospitem, 
sanctificationem scilicet Spiritus, querunt, totasua 
dilectione Domino devinciuntur, illic ambulant, 
illic precantur, illieque cogitationes suas defigunt, 
celeris omnibus sprelis. Propterea etiam digne 
habentur, quee accipiant oleum divine gratie : et 
sic absque ulla offensione vitam transigere possunt, 
valde spirituali Sponso accepte et grate. Anime 
veroinsua natura permanentes cogitationibus humi 
repunt, humana cogitant, humi illarum mens do- 
micilium habet: et quidem opinione sua persuasee, 
se ad Sponsum spectare, atque justificationibus 
carnis exornatas se 15 esse putant ; desuper vero 
ex Spiritu nate non sunt, cum oleum exsultationis 
non acceperint. 


VII. Quinque enim anime rationalis sensus, ac- 
cepta superna gratia et sanctificatione Spiritus re- 
verasunt prudentes virgines, quippe que acceperint 
superne sapientiam gratise. Si vero in sola natura 
sua persistant, fatue& deprehenduntur, et filie mun- 
diesse demonstrantur: nonenimexuerunt spiritum 
mundi, quamvis exteriore sermone, opinione ac 
forma mole, se esse Sponsi sponsas, falso sibi per- 
suadeant. Quemadmodum enim anigpass, quee tote 
omnino Domino devinete sunt, illic cogitationes 
suas, atque illic preces suas exercent, illic ambu- 
lant, et illic desiderio dilectionis Dei tenentur : sic 
e converso anime, que dilectioni mundi deditee 
sunt, et in terra domicilium habere volunt, illic 
ambulant, illic cogitant, illico earum mens habitat. 
Propterea etiam ad bonam spiritus prudentiam, 
qu&est hospes nature nostre, consequendam con- 
verti nequeunt, ccelestem, inquam, gratiam, quam 
nostre conjungi et agglutinari nature oportet, ut 
possimus in celestem thalamum regni una cum 
Domino ingredi, et &eternam salutem consequi. 


VIII. Loco enim hospitis nature nostree, malitiam 
affectionum perinobedientiam primi hominisin nos 
recepimus, quamiin nobis veluti quamdam naturam 
consuetudine et longo usu confirmatam, per hospi- 
tem nostre nature, cceleste scilicet donum Spiritus, 
rursum expelli et pristinae puritati restitui conve- 
nit. Et nisi nunc ardenti petitione, et rogatione, et 
fide, acorationeatqueaversatione mundi, ccelestem 
dilectionem Spiritus acceperimus, et natura nostra 
juncta fuerit dilectioni, que est Dominus, et a ma- 
litia, qua est inquinata, per illam dilectionem Spi- 
ritus sanctiflcata fuerit, et nisi ad finem usque, 
absque labe et offendiculo, in omnibus mandatis 
ejus diligenter versati perseveraverimus, coeleste 
regnum consequi non poterimus, 


479 


5. MACARII ΔΟΥΡΤΙ͂Ι 


480 


IX. Atqui subtilius et profundius pro concessa ἃ Θ΄. Aexriv δὲ τινα λόγον χαὶ βαϑὺν χατὰ τὸν 


mihi facultate disseram. Quapropter attente audite. 
Infinitus, inaccessus et increatus Deus, corpus as- 
sumpsit,propterimmensam etineffabilem bonitatem 
suam, et, ut ita loquar, velut imminuit se ipsum 
ab inaccessa gloria ; ut uniri posset visibilibus suis 
creaturis, veluti animis sanctorum et angelorum, 
ut possint vitse divine participes fieri. Unumquod- 
que enim horum, secundum naturam suam corpus 
est, angelus scilicet, anima et demon: quamvis 
enim subtilia sint, tamen in substantia, forma et 
figura secundum tenuitatem nature eorum, corpo- 
ra sunt tenuia : quemadmodum et hoc corpus in 
substantia sua crassum et solidum est. Sic et anima 
subtilis cum sit, comprehendit in se oculum, per 


xpeceuca» μοι δύναμιν εἰπεῖν βούλομαι - διὸ συνετῶς 
ἀχούσατε - ᾿Εσωματοποίησεν ἑαυτὸν ὁ ἄπειρος xoi 
ἀπρόσιτος, x«i ἀποίητος Θεὸς, διὰ ἄπειρον xal ἀν- 
ἐννόητον χρηστότητα, χαὲ ὡς εἰπεῖν ὡς ἐσμέχρυνειν 
αὑτὸν ἐκ τῆς ἀπροσίτου δόξης, ἵνα συνενωθξναι δυ- 
νηθῇ τοῖς ὁρατοῖς αὐτοῦ χτίσμασιν οἷον ψυχαὶς 
ἁγίων xai ἀγγίλων λέγω, ἵνα δυνηθῶσι ζωξς θεό- 
Toro, μετασχεῖν. Ἕχαστον γὰρ χατὰ τὸν ἰδίαν φύ- 
σιν σῶμε ἔστιν, ὁ ἄγγελος, ἡ ψυχὴ, ὁ δαίμων - ὅτι 
χᾶν λεκτὰ ὦσιν, ὅμως ἐν ὑποστάσει xai χαραχτῆρι, 
καὶ εἰχόνε, χατὰ τὴν λεπτότητα τῆς φύσεως αὐτῶν, 
σώματα τυγχάνει λεπτὰ, ὥσπερ ἐν ὑποστάσει τοῦτο 
τὸ σῶμα παχύ ἔστιν. Οὕτω χαὶ ὁ ψυχὺ λεπτὸ οὖσα 
περιέλαθε τὸν ὀφθαλμὸν dv οὗ ὁρᾷ, τὸ οὖς dv οὗ 


quem videt, aurem, per quam audit : similiter οἱ B, ἀκούει. Ὁμοίως τὸν γλῶσσαν δι᾽ ἧς λαλεῖ, τὴν χεῖ- 


Jinguam, per quam sermonem profert : manus, et 
in summa totum corpus, et membra ejus comple- 
etens anima, commiscetur cum eo, per quod omnes 
hujus actiones seu opera edit et exercet. 


X. Eodem modo Deus, qui fines et intellectum 
nostrum longe transcendit, per bonitatem suam se 
ipsum imminuit, et induit membra corporis hujus, 
. et retraxit se ipsum ab inaccessa gloria : ac per 

- benevolentiam et humanitatem suam, transmutata 
forma, assumpsit corpus et commiscetur, aique as- 
sümit animas sanctas sibi quam acceptas et fideles, 
etfitàumeis unus Spiritus, secundum dictum Pauli: 
anima,-ut ita loquar,evadit in animam, etsubstan- 
tia in substantiam, ut possit anima in novitate 16 


pe, x«i ἀπαξαπλῶς, πᾶν σῶμα, xal rà μέλῃ αὐτοῦ 
περιλαδοῦσα à ψνχὴ, συγκέχραται, dv οὔ ἀπεργά- 
ζεται πάντα τὰ τοῦ βίον ἐπιτηδεύματα. 


1, Τὸν αὐτὸν τρόπον ὁ ἄπειρος χαὶ ἀνέννόητος 
Θεὸς τῇ χρηστότητι αὐτοῦ ἐσμέχρυνεν αὑτὸν, χαὶ 
ἐνεδύσατο τὰ μέλῃ τοῦ σώματος τούτου, xai πέρι- 
ἔλαδεν ἑκυτὸν ἀπὸ τῆς ἀπροσίτου δόξης " xal διὰ 
ἡμερότητα x«l φιλανθρωπίαν μεταμορφούμενος σω- 
ματοποιεῖ ἑκυτὸν, χαὶ ἀναμέγννται, καὶ παραλαμδά- 
νει τὰς ἁγίος καὶ εὐαρέστους χαὶ κιστὰς ψυχὰς, xai 
γίγνεται μετ' αὐτῶν εἰς ἐν Πνεῦμα, χατὰ λόγιον 
Παύλον * ψυχὴ ὡς εἰπεῖν εἰς ψυχὴν, χαὶ ὑπόστασις 
εἰς ὑπόστασιν, ἕνα ἡ duxi» δυνηθῇ ἐν τῇ νεότητι ζῆ- 


vivere et imenortalem vitam sentire, ac teternse C σαι, χαὶ αἰσθέσθαι ἀθανάτου ζωῦς, xai δόξης ἀφθάρ- 


glorie particeps Seri, ea, inquam, anima, que eo, 
Deo scilicet, digna est, eique perplacet. Si enim 
Deus ex iis, que non erant, ut essent, condidit 
hanc visibilem creaturam, magna cum differentia 
et varietate, quee, antequam fieret, non erat *! ; vo- 
luit etiam, et nullo cum labore condidit ex iis, quee 
non erant, substantias solidas et duras, velut ter- 
ram, monies, arbores (que durities naturee sit 
vides), et rursus medias aquas, et ex iis volucres 
nasci mandavit : et denuo tenuiora, ignem ac ven- 
tos, et ceetera, qute propter subtilitatem aciem 
oculi corporei effugiunt. 


XI. Quo pacto infinita et ineffabilis multiplicis 
sapientis divine scientia condidit ex iis, que non 
erant, et erassiora, et subtiliora, et simpliciora 
corpora, que subsisterent voluntate sua : quanto 
magis ipse, qui est ut vult, et quod vult, per 
inenarrabilem clementiam et incomprehensibilem 
bonitatem seipse transmutat etimminuit seque as- 
similat, assumpto, quoad capax fuit, corpore, 
sanctis, dignisacfidelibus animabus; utconspieia- 
tur ab iis is qui sub aspectum non cadit, et contre- 
ctetur secundum naturam tenuitatis anime, is qui 
tactum omnem effugit : el sic degustent ipsi ejus 
suavitatem, et benignitate luminis ineffabilis vo- 
uptatis ipso experimento fruantur. Quandocunque 


31 Rom. 1v, 41. 


του μέτοχος γένηται, à γε ἀξία αὐτοῦ xoi εὐάρεστος, 
Εἰ γὰρ ἐξ οὐκ ὄντων εἰς τὸ εἶναι πεποίηχε τὴν ὁρω- 
μένην χτίσιν τοιαύτον, ἐν πολλῇ τινε διαφορᾷ xai 
ποιχιλίᾳι, καὶ πρὶν γενέσθαι οὐχ ἦν * ἐθέλησε δὲ, xci 
εὐχόλως ἐκοίησεν “ἴκς τῶν μὲ ὄντων ὑποστάσεις 
παχείας καὶ σχληρὰς, dii. γὴν λέγω, ὅρη, δένδρα 
(ὁρᾷς οἷα σκληρότης φύφοως) " x«i, πάλιν μέσα ὕδατα’ 
καὶ ἐξ αὐτῶν γεννᾶσθαι πετεινὰ κρόσέταξε ^ xol πά- 
λιν λεπτότερα, πῦρ, καὶ ἀνέμους, καὶ διὰ λεπτότητα 
μὰ ὁρώμενα τῷ τοῦ σώματος ὀφθαλμῷ. 


ΙΑ΄. Πῶς ἡ ἄπειρος καὶ ἀνεχδιήόγητος τῆς πολυ- 
ποιχῆλου σοφίας τοῦ Θεοῦ τέχνη ἔχτισεν ἐκ μὴ ὄντων 
παχύτερα καὶ λεπτότερα χαὶ ἁπαλώτερα σώματα 
ἐνυπόστατα τῷ θεώλέματι αὐτοῦ ; πόσῳ μᾶλλον αὐτὸς 
ὧν ὡς θᾶει, καὶ à. Oui, διὰ χρηστότητα ἄφοαστον, 
xal ἀγαθότητα ἀνεννόητον μεταδάλλει xal σμικρύνει, 
χαὶ ἑξομοιοῖ ἑαυτόν, σωματοποιῶν χατὰ "yopucu, 
ταῖς ἁγίαις x«l ἀξίαις πισταῖς ψυχαῖς * ἵνα ὁραθὴ 
αὐταῖς ὁ ἀόρατος, χαὶ ψηλαφηθῷ κατὰ τὸν φύσιν 
τῆς λεπτότητος τῆς ψνχὸς ὁ ἀψηλάφητος * x«i at- 
σθωνται αὐτοῦ τῆς γλυχύτητος, χαὶ τῆς χρηστότητος 
τοῦ φωτὸς τῆς ἀῤῥήτου ἀπολαύσεως αὐτῇ πείρᾳ 
ἀπολαύσωσιν. Ὅτε βούλεται πῦρ γένεται, πᾶν φαῦ- 
λον καὶ ἐπείσαχτον πάθος τῆς ψυχῷᾷς καταχαΐῖον * χαὶ 


ἀϑὶ 


HOMILLÉ; — HOM. IV. 


-—- 


γὰρ ὁ Θεὸς ἡμῶν πῦρ καταναλίσκον, φησί A vult fit ignis, omuem improbam et ultro accersi- 


Ὅτε βούλεται, ἀνάπαυσις ἄῤῥητος xai ἄφραστος, ἵνα 
ἀναπαῦ ἀναπαύσει θεότητος ἡ ψυχὴ " ὅτε βούλεται, 
χαρὰ xal εἰρήνη, θάλπων x«l περιέπὼν αὐτήν. 


18΄. Εἰ δὲ xoi εἰς ἐν τῶν χτισμάτων ἑαυτὸν ἀφομοιῶ- 
σαι βούλεται, QU ἀγαλλίασιν xai εὐφροσύνην τῶν νοερῶν 
χτισμάτων, οἷον ἢ πόλις φωτὸς Ἱερουσαλὴμ, ἢ ὅρος 
Σιὼν ἐπουράνιον, δύναται ὡς θέλει πάντα καθὼς εἴρη- 
ται: Ὑμεῖς δὲ προσεληλύθατε Σιὼν ὄρει, 
xai πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλὴμ ἑπουνρα- 
νίῳ Πάντα εὔκολα αὐτῷ καὶ εὐχερῇ, εἰς ἃ θέλει μετα- 
μορφουμένῳ ταῖς ἀξίαις αὐτοῦ xal πισταῖς ψυχαῖς " 
μόνον τις ἀγωνιξέσθω φίλος καὶ εὐάρεστος αὐτῷ γίνεσ- 
θαι, καὶ αὐτῇ πείρᾳ καὶ αἰσθήσει ὄψεται ἀγαθὰ ἐπου- 
ρᾶνια, καὶ τρυφὴν ἀνέχφραστον, καὶ πλοῦτον ἄπειρον 
θεότητος ἀλχθῶς, ἃ ὀφθαλμὸς οὐχ ἴδε, xai οὖς οὐχ 
ἥχουσε, καὶ ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέθδη, τὸ 
Πνεύμα τοὺ Κυρίον γιγνόμενον εἰς ἀνάπαυσιν τῶν 
ἀξίων ψυχῶν, xai ἀγαλλίασιν, x«i τρνφὴν, καὶ 
ζωὴν αἰώνιον. Σωματοποιεῖ γὰρ ἑαυτὸν xmi εἰς 
βρῶσιν καὶ πόσιν ὁ Κύριος, χαθὼς γέγραπταί ἐν τῷ 
Εὐαγγελίῳ" Ὁ τρώγων τὸν ἄρτον τοῦτον, ζή- 
σεται εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα ἀναπαύσῃ ἀνεχλαλήτως, 
καὶ ἐμπλήσῃ εὐφροσύνης πνευματιχῇῆς τὴν ψνχὴν " 
xxi γάρ φησιν" Ἐγὼ ἐΐμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς. 
Ὁμοίως χαὶ εἰς πόσιν νάματος ἐπουρανίου, χαθώς φησιν͵ 
Ὁ πίνων ix rou ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, 
ἡενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἀλλομένον 
εἰς ζωὴν αἰώνιον" xai πάντες, φησὶ, τὸ αὐτὸ 
πόμα ἐποτίέσθημεν. 

1I". Οὕτως ἐχάστῳ τῶν ἁγίων Πατέρων ὥφθῃ, ὡς 
ἠθέλησε, xai ὡς συνέφερεν" ἄλλως τῷ ᾿Αὐραὰμ, ἀλ- 
λως τῷ ᾿Ισαὰχ, ἄλλως τῷ ἸἸαχὼδ, ἄλλως τῷ Νῶε, 
τῷ Δανιὴλ, τῷ Δαβὶδ, τῳ Σολομῶντι, τῷ Ἡσαΐᾳ, καὶ 
ἑκάστῳ τῶν ἀγίων προφητῶν. “Αλλως τῷ ᾿Ηλίᾳ, ἄλλως 
τῷ Μωυσῇ ᾿ xai “ἐγὼ νομίξω, órt Μωῦσᾷς χατὰ πᾶ- 
σὰν ὥραν t» τῷ ὄρει, ἐν τῇ τῶν τεσσαράκοντα ἧμε- 
pw» νηστείᾳ εἰς ἐχείνην τὴν πνευματικὴν τράπεζαν 
εἰσερχόμενος ἐνετρύφα xal ἀπέλαυεν. ᾿ξχάστῳ οὖν 
τῶν ἁγίων ὡς ῥθέλησεν ὥφθη, εἰς τὸ ἀναπαῦσαι καὶ 
σῶσαι, x«i εἰς ἐπίγνωσιν Θεοῦ ἀγαγεῖν. Πάντα γὰρ 
αὐτῷ εὐχερῇ ἐστιν ἃ βούλεται, καὶ ὡς θέλει μιχρύ- 
γων ἑαυτὸν σωματοποιεῖ, χαὶ μεταμορφοῦται ὀπτανό- 
μενος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν, ἐν ἀπροσίτῳ δόξῃ φωτὸς, 
χατὰ πολλὴν χαὶ ἄφραστον ἀγάπην φανερούμενος 
τοῖς ἀξίοις χατὰ τὴν αὐτοῦ δύναμιν. Ψυχὴ γὰρ 
& καταξιωθεῖσα ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ, χαὶ προσδοχίᾳ, 
χαὶ πίστει, χαὶ ἀγάπῃ δέξασθαι ἐχείνην τὴν ἐξ 
ὕψους δύναμιν, τὴν ἐπουράνιον τοῦ {Πνεύματος ἀγά- 
mgv, καὶ τὸ ἐπουράνιον πῦρ tüc ἀθανάτου ζωῆς 
λαθοῦσα, πάσης ἀγάπης χοσμιχῆς ἐξ ἀληθείας λύε- 
ται, καὶ παντὸς δεσμοῦ χαχίας ἐλευθεροῦται. 

ἰΔ΄. Ὥσπερ γὰρ σίδηρος, ὃ μόλιδδος, à χρυσὸς, 
ἢ ἄργυρος ἐπὶ πῦρ βληθεὶς λύεται, ἔχ τῆς φύσεως 
τὰς σχληρᾶς εἰς ἀπκαλότητα μεταδαλλόμενος, καὶ 

*! Deut. 1v, 24 ; Hebr. xu, 29. 
37 Joan. 1v, 164. ** 1 Cor. x, 4. 


PaTROL. Ga. XXXIV. 


B 


C 


tam affectionem adureus. Deus enim noster ignis 
consumens est **, inquit ; quando vult fit ineffabilis 
et arcana requies, uL requiescat anima in requie 


divina : quando vult,tit gaudium et par, fovens et 
protegens animam. 


XII. Si vero Deus velit, uni creaturam similem 
se reddere, propter exsultationem et Ieetitiam in- 
telligilbium creaturarum, velut est aut civitas lucis 
Jerusalem, aut mons Sion ccelestis, potest pro 
voluntate omnia, quemaduodum dictum est : Vos 
autem accessistis ad Sion monter, et civitatem Dei 
viventis, Jerusalem celestem?*; omnia ei sunt facilia 
et proclivia, qui se, in quam vult speciem, trans- 
mutat, in gratiam eo dignarum et fidelium ani- 
marum : modo quis intendat ei gratus et acceptus 
fieri : et quidem ipso facto et sensu videbit bona 
celestia, el delicias ineffabiles, alque immensas 
vere divitias divinitatis **, que certe omnia oculus 
non vidit, nec auris audivit, nec que in cor ho- 
minis ascenderunt. Fitque Spiritus Domini ad re- 
quiem animarum dignarum, el exsultationem, et 
delicias, et vitam eternam. Seipsum enim trans- 
format Dominus in cibum et potum, sicut scriptum 
est in Evangelio : Qui manducat panem hunc, viuet 
in eternum ?* ; ut recreet modo ineffabili, et ]s- 
titia spirituali repleat animam. Inquit enim : Ago 
sum panis vila "5. Similiter trausformatse in potum 
cceles!s scaturiginis, sicut ait: Quisquis biberit ez 
aqua, quam ego ei dabo, fiet in eo fons aqua sa- 
lientis in vitam eternam 51. Etomnes, ait, eumdem 
potum bibimus **. ' 


XIII. Sic singulis sanctis Patribus apparuit, prout 
volebat et in rem videbatur, aliter Abrahee, aliter 
Isaac, aliter Jacob, aliter Noe, Daniel, David, 
Salomon, Isais&, et unicuique sanctorum propheta- 
rum. Aliter Elie, et aliter Moysi. Et certe quidem 
egostatuo,Mosen, eo tempore quoeratin 17 monte, 
in jejunio quadraginta dierum spirituali menses 
accessisse, ac multis deliciis oblectatum fuisse. 
Unicuique igitur sanctorum ut voluit apparuit, ut 
refocillaret ac servaret eos, et in cogitationem Dei 
deduceret. Omnia enim facilia ei sunt, quee modo 
vult, et quando ei placet, seipsum imminuens cor- 
poreum reddit ae transformat, et conspicuus fit 


D diligentibus eum, in inaccessa gloria luminis ; et 


35 Hebr. xit, 22, 23. 


apparetex immensa et ineffabili dilectione iis, qui 
dignisuntsecundum potentiam suam. Anima enim, 
que digna fuit habita in summo desiderio, et ex- 
spectatione, et fide, et dilectione, ut recipiat illam 
e sublimi virtutem, coelestem Spiritus dilectio- 
nem, et qua coelestem ignem eeternee vitee fuit con- 
secuta, omni dilectione mundana exsolvitur, et ab 
omni vinculo malitie liberatur. 


XIV. Quemadmodumenim ferrum aut plumbum, 


aut aurum, aut argentum in ignem conjecta, a du- 
ritie nature sue solvuntur, in mollitiem mutata : 


δὲ | Qor.1, 8. ?* Joan. vi, 39. ** ibid. 38. 


16 


483 


vitur et alteratur eorum naturalis durities, propter 
calidam ignis virtutem : eodem modo et anima, 
que abnegans mundum solius Domini desiderio 
tenetur in. magna animi pervestigatione, conten- 
tione ac labore ; atque indesinenter in spe et fide 
eum exspectat: queque coelestem illum iguem 
divinitatis οἱ dileotionis Spiritus consecuta est : 
tum revera omni dilectione mundi exsolvitur, et ab 
omni mala affectione liberatur, et omnia longe a 
se projicit, atque naturali suo habitu ac duritie 
peccati mutatis, ceetera omnia superflua ducit, solo 
coelesti Sponso, quem recepit, requiescens in fer- 
venti et ineffabili ejus dilectione. 


XV.Dico autem tibi, quod hos Deo dilectos 
fratres, quos ante oculos habet, si subducant se ab 
illa dilectione, ut ita dicam, rejiciat. /Llam entm 
anima vitaestel requies, mystica nempe et ineffabi- 
lis regni celestis participatio. Si enim carnalis ooin- 
munionis dilectio separat a patre, fratre, matribus, 
et omnia extranea fiunt animo, et si quid diligit, 
ad modum externorum diligit: omnem vero aífe- 
'" etionem erga conjugem suam retinet: Propterea 
enim, inquit, relinquet homo patrem et matrem, et 
adAzrebit uxori sua, et erunt hi duo in carnem 
unam **. Si igitur dilectio carnis sic abomniamore 
solvit, Quanto magis ii, qui digni habiti sunt vera 
participatione Spiritus illius sancti, ccelestis ac di- 
lecti, ab omniamore mundi expedientur, et omnia 
ipsis superflua videbuntur ; eo quod collesti deside- 
rio victi et lapsul éjus uniti sunt ? lllic enim deej- 
deria, illic cogitationes suas deponunt, illic vivunt, 


illic cogitationes eorum circumvagantur, atq ue illig. 


mena assidue degit, divino δὰ eclesli amoreetdesi- 
derio spirituali superáta. ) 


XVI. Tandem, dilecti fratres, cum tanta nobis 
sintoblata bona, et tantee promissiones facte, agite, 
omnia impedimenta & nobis rejiciamus, omnem 
amorem mundi aversemufr, atque huic solj bono 
pervestigatione et desiderio nos dedauus, ut pos- 
simus participes fleri arcanee illius dilectionis Spi- 
ritus, ad quam divus Paulus nos adhortatus est, ut 
acceleremus ; Sectamini, inquiens, dilectionem **: 
ut digni haberi possimus, quorum mutetur durities 
per dextram Altissimi, et ut perveniamus ad suavi- 
tatemet requiem spiritualem, amore divini Spiritus 
sauciati. 18 Dominus enim multa in homines fer- 
tur beniguitate, et intima misericordia tangitur, si 
quando toti prorsus ad eum convertamur, abomni- 
bus, qu& contraria sunt, nos eripientes. Quamvis 
enim nos per suminam ignorantiam, infantiam ac 
anticipataun de malitiaopinionem aversemur veram 
vitam, ac impedimenta multa nobis ipsi ponamus, 
revera resipiscere nolentes : ipse tamen multum 
miseretur nostri, longanimiter exepectane, quando 


-* Matlh. xix; 5; Ephes. v, 34. "91 Cor. niv, 1. 


S, MACARII AEGYPTII- 


etquanto diustius in igne fuerint, tanto magisresole A ἐφ᾽ ὅσον ἐν τῷ πυρὶ τυγχάνει, λύεται xoà ἡλλοίωται 


D 


484 


τῆς φυσιχῆς σχληρότητος, διὰ τὴν τοῦ πυρὸς θερμὴν 
δύναμιν * τὸν αὐτὸν τρόπον à ψυχὴ ἀρνησαμένη τὸν 
χόσμον, xxi τὸν Κύριον μόνον ποθήσασα, ἐν πολλῇ 
ψυχῆς ζητήσει, χαὶ πόνῳ χαὶ ἀγῶνι, χαὶ τὴν προσ- 
δοχίαν ἀδιάλειπτον ἔχουσα πρὸς αὐτὸν ἐλπέδι χαὶ πί- 
στει * xai δεξαμένη ἐχεῖνο τὸ ἐπουράνιον πὺρ τῆς θεό- 
τητος xai ἀγάπης rou Πνεύματος * τότε ἐξ ἀληθείας 
πάσης ἀγάπης χόσμον λύεται, xai πάσης χκαχίας 
παθῶν ἐλευθέροῦται, xai πάντα ἐχτὸς ποιεῖται αὑτῆς, 
καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς φυσικῆς ἕξεως xoi σχληρότητος τῆς 
ἁμαρτίας μεταδάλλεται, xal πάντα περισσὰ ἡγεῖ- 
ται, πρὸς μόνον τὸν ἐπουράνιον Νυμφίον ὃν ἐδέ- 
ξατο, αναπανομένη ἐν τῇ ζεούσῃ καὶ αῤῥήτῳ αὐτοῦ 
ἀγάπῃ. 

IE'. Δέγω σοι δὲ, ὅτι αὐτοὺς τοὺς περιποθήτους 
ἀδελφοὺς, οὕς ἔχει πρὸ ὀφθαλμῶν, ἐὰν ἐμποδίζωσιν 
ἀπ᾿ ἐχείνης τῆς ἀγάπης, ὥσπερ εἰπεῖν, ἀποστρέ- 
φεται" Exetvo γὰρ ἐστιν αὐτῆῇς ζωὴ xat ἀν ἀ- 
πανσις, ἡ toU ἐπουρανίου βασιλέως μυστιχὴ 
x«l ἄῤῥητος κοινωνία, Ei γὰρ σαρχιχῇς χοινωνίας 
ἀγάπη χωρίζει πατρὸς, μητρὸς, ἀδελφῶν, xal πάντα Go" 
τερα αὐτῶν γίγνεται ἐν τῷ νῷ" καὶ εἰ ἀγαπᾶ, ἐξωτέρως 
ἀγαπᾷ τὸν δὲ διάθεσιν αὐτοῦ πᾶσαν εἰς τὴν σύνοιχον 
αὐτοῦ χέχτηται"'Αντὶ τούτον γὰρ, φῃσὶ, xatasi- 
ψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα, καὶ τὴν μητέρα, xal 
προσχολληθύόσεται τῇ γυναιχὶ, xai ἔσονται 
οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. αὶ οὖν καὶ τὸς σαρχὸς ἀγάπη 
οὕτω λύει πάσης ἀγάπης, πόσῳ μᾶλλον ὅσοι χατηξιω- 
θησαν ἐχείνου του ἁγίου Πνεύματος τοὺ ἐπουρανίον xai 

C ἀγαπητου εξ ἀληθείας χοινωνῦσαι, πάσῃς ἀγάπης χοσ- 
μον λυθήσονται, x«i πάντα περισσὰ αὐτοῖς χαταφανήσε- 
ται, τῷ νενικῦσθαι αὐτοὺς τῷ οὐρανίῳ πόθῳ, καὶ τῷ πτώ- 
σει αὐτοῦ ἡνῶσθαι | 'Exsi γὰρ ἐπιποθοῦσιν, ἐχεῖ λογί- 
ζονται, ἔκεῖ ζῶσιν, ἐκεῖ οἱ λογισμοὶ ἀὐτῶν περιπατοῦυ- 
σιν, ἐχεῖ ὁ νοὺς κάντοτε. Tà» διατριδὸν ἔχει, νενιχυμέ- 
νος τῷ θείῳ xod οὐρανίῳ. ἔρωτι, χαὶ πόθῳ πνευματιχῷ, 


ἱξς΄. Té λαιπὸν, ὦ ἀγᾳπητοὶ ἀδελφοὶ, τοιούτων 
ἀγαθῶν προχειαένων, καὶ. τοσούτων ἐπαγγόλιῶν ἡμῖν 
ὑπὸ τοῦ Κυρίου ἐπηγγελμένων, πάντα τὰ ἐμπόδια 
ἀφ᾽ ἑαντῶν ἀποῤῥίψωμεν, xai πᾶψαν ἀγάπην τοῦ xó- 
σμου ἀποστραφῶμεν, χαὶ πρὸς ἐκεῖνο μόνον τὸ ὅγα- 
θὰν τῇ ξητήσει, καὶ τῷ πόθῳ ἐανεοὺς ἐχδῶμεν, ἵνα 
δννυοθῶμεν τυχεῖν ἐπείνΗς τῆς ἀῤῥήτου ἀγάκης τοῦ 
Πνεύματος, περὶ ὅς ὁ μακάριος Παῦλος παρύνεσε 
σπεύδειν ἡμᾶς πρὸᾳ αὐτὴν, λέγων Διώχετε rà» ἀγά- 
πῸν᾽ ἵνα δυνηθῶμεν ἐκ τῆς σχληρότητος ἡμῶν τῆς 
ἀλλοιώσεως τῆς debel; τοῦ ὙΨψίστον καταξιωθῆναι, 
καὶ εἰς ἡμερότητα καὶ ἀνάπανσιν πνευματιχὴν 
ἐλθεῖν, ἔρωτι θείου Πνεύματος τρωθέντες. Ὁ γὰρ Ko- 
ριος πολὺ φιλανθρωπεύεται σπλαγχνιζόμενος, πότε 
ἐπιστρέψωμεν ὅλοι ἐξ ὅλον πρὸς αὐτὸν, πάντων τῶν 
ἐναντίων ἑαυτοὺς ἐξαίροντες. Eb γὰρ καὶ ἡμεῖς διὰ 
πολλὴν ἀγνωσίαν xci νηπιότητα καὶ πρόληψιν χακίας 
ἀποστρεφόμεθα τὸν edv, καὶ ἐμπόδια πολλὰ τί- 
Ost» ἑαυτοῖς, μὰ βονλόμενοι ἐξ ἀλῃθείας μετανοεῖν. 
ἀλλ᾽ αὐτὸς πολὺ σπλαγχνίξεται ἐφ’ ἡμᾶς μαχρο- 


Β 


485 HOMILLE. 


θυμῶν, πότε ἐπιστρέψαντες προσέλθωμεν πρὸς αὐτὸν, 
καὶ τὸν ἔσω ὑμῶν ἄνθρωπον φωτισθῶμεν, ἵνα μὴ 
καταισχυνθῶσι τὰ πρόσωπα ἡμῶν ἐν ἡμέρᾳ χρίσεως. 
1Ζ΄. Ei δὲ καὶ δύσχολον &piv χαταφαίνεταί διὰ τὴν 
σχλῃρὰν τὲς ἀρετῆς ἄσχησιν, μᾶλλον δὲ διὰ τὴν ὑπό- 
θεσιν χαὶ συμθουλίαν τοῦ ἀντιχειμένου, ἰδοὺ αὐτὸς 
σπλαγχυίξεται χαὶ μαχροθυμεὶ ἐχϑεχόμενος τὴν 
ἡμετέραν ἐπιστροφὴν, xal ἁμαρτανόντων ἡμῶν 
ἀνέχεται, ἀναμένων τὴν μετάνοιαν ἡμῶν, χαὶ πέ- 
πτοντας ἡμᾶς οὐχ ἐπαισχύνεται πάλιν δέχεσθαι, 
χαθὼς εἶπεν ὁ Προφήτης ᾿ Μὴ ὁ πέπτων οὐχ ἀνέστα- 
ται, ἧ ἀποστρέφων οὐχ ἐπιστρέφει; Μόνον ἡμεῖς 
διανήψωμεν ἔννοιαν ἀγαθὴν χτησάμενοι, xot. ἐπιστρέ- 
ψωμεν εὐθέως χαὶ ὀρθῶς, βοῴθειαν παρ᾽ αὐτοῦ 
ἐπισητοῦντες " χαὶ αὐτός ἐστι σῶσαι ἡμᾶς ἕτοιμος ^. 
ἐχδέχεται γὰρ τοὺ θελήματος ὁμῶν τὴν πρὸς αὐτὸν 
ζέουσαν ὁρμὴν, ὅσον ἔχομεν δυνάμεως * xai τὰν iX 
προαιρέσεως ἀγαθὴν πίστιν χαὶ προθυμίαν, τὴν δὲ 
χατορθωσιν πᾶσαν αὐτὸς ἐν ἡμῖν ἐργάζεται. Σπου- 
δάσωμεν τοίνυν, ἀγαπητοὶ, ὡς τέχνα Θεοῦ, ἀποδυσα- 
ptvot πᾶσαν πρόληψιν χαὶ ἀμέλειαν xai χαύνωσιν, 
γενναῖοι χαὶ ἔἕτοιμοε γενέσθαι ἀχολουθεῖν ὀπίσω 
αὐτοῦ, μὴ ἀναδαλωμεν ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ὑπὸ τῆς 
χαχίας ὑποχλεπτόμενοι * οὐ γὰρ οἴδαμεν, πότε ἡ ἀπὸ 
τῆς σαρχὸς ἡμῶν ἔξοδος γίνεται. Μεγάλαι γὰρ 
καὶ ἀῤῥητοὶ εἰσιν αἱ τῶν Χριστιανῶν ἐπαγγελίαι, 
τοσουτον, ὅτι μιᾶς ψυχῆς πίστιν χαὶ πλοῦτον οὐχ 
ἀναλογεῖ πᾶσα ἢ δόξα χαι τὸ xa)log τοῦ οὐρανοῦ 
χαὶ τῆς γῆς, καὶ ἢ λοιπὴ διαχόσμησίς τε xal mot 
κιλία, καὶ πλοῦτος χαὶ ὡραιότης, xai τρυφὴ τῶν 


ὁρωμένων. 


ΙΗ΄. Πῶς τοίνυν οὐ θελήσομεν τοσαύταις προ- 
τροπαῖς xai ἐπαγγελίαις τού Κυρίον, ὅλοι ἐξ ὅλαν 
προσελθεῖν, χαὶ ἔχδοτους ἑαυτοὺς αὐτῷ καταστῆσαι, 
ἀρνησάμενοι, κατὰ τὸ Εὐαγγόλιον, μετὰ πάντων χαὶ 
τὴν ἑαυτῶν ψυχὴν, χαὶ μόνον αὐτὸν ἀγαπῆσαι, xci 
σὺν αὐτῷ ἄλλο οὐδέν ; 'AJ ἰδοὺ καὶ ταῦτα παντα, 
καὶ ποσὴ δόξα ἐδοθη ; πόσαι οἰκονομίαι τοῦ Κυρίου 
ἀπὸ τῶν Πατέρων x«l προφητῶν γεγόνασι ; ποσαι 
ἐπαγγελίαι ἐπηγγέλθησαν ; καὶ ποσαι προτροπαξ ; 
πόσῳ εὐσπλαγχνία τοὺ Δεσπότου ἐξ ἀρχῆς 69 ἡμᾶς 
γέγονεν, ἔσχατον δὲ, χαὶ διὰ τῆς ἰδίας ἐπιδημίας 
τὴν ἄῤῥητον χρηστότητα ἐφ᾽ ἡμᾶς διὰ τῆς σταυρώ- 
σεως ἐπεδείξατο, ἵνα ἡμᾶς εἰς ζωὴν ἐπιστρέψαντας 
μετενέγχῃ ^ xai ἡμεῖς τῶν θελημάτων ἡμῶν x«i τῆς 
ἀγάπης του κόσμου, χαὶ τῶν προλήψεων χαὶ συν- 
ηθειῶν χαχῶν, οὐχ ἀναχωροῦμεν. Διὸ, ὀλιγόπιστοι, 
ἢ χαὶ ἄπιστοι δειχνύμεθα * χαὶ ἐπὶ τούτοις πᾶσιν, 
ἰδοὺ αὐτοὺς χρῃστεύεται, ἀοράτως φρουρῶν καὶ 
περιθάλκων, μὰ κχατὰ τὰ ἁμαρτήματα παραδιδοὺς 
ἡμᾶς εἰς TÜoc τῇ χακίᾳ, x«i τῇ τοῦ χόσμου ἀπάτῃ 
ἀψιὼν ἡμᾶς ἀπολέσθαι, διὰ πολλὴν χρηστοτητα x«t 
μαχροθυμέαν ἀποσχοπῶν, πότε πρὸς αὐτὸν ἐπιστρέ- 
ψωμεν. 

1Θ΄. ᾿Αλλὰ δέδοικα pà ποτε τὸ τοῦ ᾿Αποστόλον 
ῥητὸν πληρωθῇ εἰς ὑμᾶς τῇ κχαταφρονητιχῇ ἐννοίᾳ 


Jerem. vin, 4. 


— HOM. IV. 486 


À conversi accedamus ad eum, et quoad internum 
nostrum hoimipem illuminemur, ne confundantur 
facies nostre in die judicii. 


XVII. Quod si difficile ac molestum nobis id 
videtur, propter duram virtutis exeroitationem, 
magis vero propter suggestionem ac consilium ad 
versarii ; nibilominus ipse summa commiseratione 
motus leni et patienli animo est, exspectans no- 
stram conversionem, alque peccantes nos tolerat, 
ac nostram poenitentiam desiderat, et lapsos nos 
recipere non erubescit, ut dixit propheta : Nunquid 
qui cadit, non resurgit, aut qui aversus est, non re- 
vertitur * . Modo nos bono corde prediti, in sobrie- 
tale vivamus, el statim ac vere implorato ejus auxi- 
lio convertainur : promptissimus vero est ipse ad 

B nostram salutem. Excipitenim benevole ferventem 
voluntatis nostre ad illum, quantum in nostris viri- 
bus est, impetum, et bonam tidem ac promptitudi- 
nemex voluntate nostra mauantem : correctionem 
vero omnem ipse in nobis operatur. Industriam 
igitur adhibeamus, o dilecti, tanquam filii Dei, ut 
omnem occupationem, negligentiam ac pigritiam 
exueutes, alacres ac proinpli fiamus ad eum se- 
quendum ; ne de die in diem rem differamus, ac 
a malitia preeveniàámur. Nescimus enim, qua hora 
exitus e carne sit futurus. Magne enim suntet 
ineffabiles Christianis facte proinissiones, in tan- 
tum quidem, utcum unius anime fide ac divitiis 
nullam omnino proportionem habeat omnis gloria 
et pulchritudo cceli et terr&, et reliquus ornatus et 

ς Varietas, et diviti et decor ac delioit& spectabi- 
lium. 2 


XVIII. Qui fit ergo, quod tantis exhortationibus 
et promissionibus impulsi, toti omnino eum adire, 
et nos totos ei dedere, abnegatis secundum Evan- 
gelium cuim omnibus et. aniuna. nostra, eumque 
solum) amore prosequi et uihil aliud cum eo, re- 
nuainus? Sed ecce hiec omnia et quanta preterea 
gloria data est! quot dispositiones a Patrum et 
prophetarum teinporibus facte sunt ? quot promis- 
siones? et quot exhortationes ? quanta misericordia 
Doiuini in nos ab initio fuit? tandem vero et suo 
ipsius adventu ineffabilem erga nos benignitatem 
per crueitixionem ostendil, ut nos. conversos in 
vitam transferat : unos tamen ἃ voluntate nostra, 

p dilectione mundi, anticipationibuset consuetudini- 
bus pravis non secedimus. Quare nos aut exigua, 
aut nulla omnino fide prreditos esse hinc apparet. 
Et preter hec omnia, benignum se exhibet nobis, 
protegit ac fovet nos invisib:liter, nec nos, secun- 
dum peccata nostra, malitie et inundi deceptioni- 
bus in perpetuum traditos, siuit perire propter 
summam clementiam et louganinitatein suam, ab 
alto dispiciens, quando ad eum convertamur. 


XIX. Atqui vereor, ne dictum Apostoli in nobis, 
qui animo ad omnia contemnenda proclivi vivi- 


487 
mus, et anteceptisopinionibus abripimur, implea- 
tur, quod ait : An divitias bonitatis illius, ac tole- 
rantialenitatisque contemnis,ignorans, quod boni- 
tas 1 9 Deiad panitentiam te invitat *? Quod «11on- 
ganimitate, bonitate et tolerantia ejus abusi, plura 
addiderimus peccata, et graviora judicia, negligen- 
tia el contemptu nostro nobis ipsis accersiverumus, 
implebitur illud dictum : Sed secundum duritiam 
tuam, et corpanitere nesciens, coligis tibi ipsi iram 
in die irarevelationisjustijudicii Dei. Deus enim 
summaet inenarrabili bonitate ac lenitate ineffabili 
erga genus humanum utitur, si mmodo resipiscere 
velimus, et penitus ad eum converti studeaimnus, ut 
salutis participes fieri valeamus. 


XX. Quod si cognoscere desideres Dei longani- 
mitatem et summaun bonitatem, id est sacrosanctis 
codicibus discamus. Respice Israelitas, ex quibus 
sunt patres, quibus promissiones facte sunt, ex 
quibus Christus secundum carnem, quibus cultus 
et testamentum erat **, quanta peccaverunt ? quo- 
ties aversi sunt ? ipse lamen Deus non relinquit eos 
in perpetuum, sed. ad certum teinpus ad ipsorum 
commodum eos castgationibus subjecit : duntiem- 
quecordis eorum per afflictionem einollire cupiens, 
convertebat, admonebat, prophetas mittebat. lnsu- 
per quaadiu longanimus erat erga peccatores et 
offendentés se, et nihilominus conversos cum gau- 
dio recipiebat: et cum denuo sese averterent, eos 


ipse nos destitui, sed per prophetas ad conversio- C 


nem revocavit: aliyue sepissiine ἃ se aversos, et 
postmoduin conversos, benevole toleravit, atque 


humaniter recepit, donec ἰδ δι) ià magno peocato 


deprehensi sunt manus injicientes proprio Domino, 
quem exspectabant secundum traditionem Patrum 
ac prophetarum sanctorum redemptoreu, Salivato- 
rein, regem et prophetam. Venientem enim non 
amplexi sunt, sed e contrario magna eum ignoiuii- 
nia et infamia notatum, tandem orucis supplicio 
affecerunt. Et in hac tam grandi offensa et ingenti 
lapsu, peccata illorum, quee ad summum adaucta 
erant, completa sunt, et ita tandem perpetuo de- 
serti sunt, Spiritu sancto ab iis recedente, quando 
velum templi discissum est. Etsic illorum templum 
genubus traditum, subversum et desolatum est, 
secundum Domini dictum:Non relinquetur hic lapis 
super lapide, qui non destruetur "5. Et sic in per- 
petuum traditi sunt gentibus, et dispersi in omuem 
terraui a regibus, eos tunc in captivitatem abdu- 
centibus, adeo ut in propria loca amplius reverti 
omnino iis prohibitum sit. 


XXI. Sic igitur et nunc Deus bonus et benignus 
longanimein se prestat erga unumquemque no- 
strum, videns quantum quisque impingat; et 
quiescitexspecians, quando resipiscat, et avertatur 
ἃ committendis pecoatis, recipiens eum ἃ peocato 


S. MACARII JEGYPTil 


488 
A συζῶντας, καὶ ταῖς προλήψεσι σνναπαγομένους, τὸ 
λέγον. Ἢ τοῦ πλούτου τῆς χρῃστότητος αὐτοῦ 
χαὶ τῆς ἀνοχῆς αὶ τῆς μαχροθυμίας καταφ- 
ρονεῖς, ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς με- 
τανφιάν σε ἄγει ; Εἰ δὲ τῇ μαχροθυμίᾳ xai τῇ χρησ- 
τότητι καὶ τῇ ἀνοχᾷῇ αὐτοῦ πλείονα προστίθεμεν ἁμαρ- 
τήματα, καὶ χαταχρίσεις μείζους διὰ τῆς ἀμελείας xai 
καταφρονήσεως ἡμῶν ἑαντοῖς πορισόμεθα, πληρωθήσεται 
τὸ λόγιον * Κατὰ δὲ τὴν σχληρότῃταά σον xai 
ἀμετανόντον χαρδίαν, θησανρίζξεις σεαντῷ 
ὀργὸν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς, xai ἀποχαλύψεως τῆς 
διχαιοχρισίας τοῦ Θεοῦ. Πολλῇ γὰρ ἀγαθότητι 
ἀνεχδιηγήτῳ, xai μαχροθυμίᾳ ἀνεχφράστῳ χέχρηται ὁ 
Θεὸς περὶ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, μονον εἰ ὑμεῖς &vevi- 
ψαι θελήσομεν, x«i ἐξ ὅλου ἐπιστραφῆναι πρὸς 
Β αὐτὸν σπουδάσομεν, ἵνα σωτηρίας τυχεῖν δυνηθῶμεν, 
κ΄. Εἰ δὲ βούλει ἐπιγνῶναι τὸν τοῦ Θεοῦ μαχρο- 
θυμέαν, χαὶ τὸν πολλὸν χρηστότητα, ἀπὸ τῶν θεο- 
πνενστὼῶν Γραφῶν χαταμάθωμεν. ᾿Απόδλεψον εἰς τὸν 
Ἰσραὰλ, ἐξ ὧν οἱ Πατέρες, οἷς αἱ ἐπαγγελίαι ὡρί- 
σθησαν, ἐξ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ χατὰ σάρχα, οἷς «i λα- 
τρεῖαι χαὶ $ διαθήχῃ, πόσα ἥμαρτον ; ποσάχις ἐξ- 
ἐτράπησαν; καὶ αὐτὸς οὐχ εἴασεν αὐτοὺς εἰς τέλος, 
ἀλλὰ πρόσχαιρον χρόνον πρὸς τὸ συμφέρον αὐτοῖς 
παιδιαῖς παρεδίδου, τὸ σχληρὸν τῆς χαρδίας αὐτῶν 
διὰ τὸς θλίψεως μαλάξαι βονλόμενος͵ ἐπέστρεφε, παρ- 
ἐχάλει, προφήτας ἀπέστελλε. Καὶ πόσοις χρόνοις 
ἐμαχροθύμει ἁμαρτανόντων χαὶ προσχοπτόντων αὖ- 
τῶν ; χαὶ ἐπιστρέφοντας μετὰ χαρᾶς προσεδέχετο, 
καὶ πάλιν ἐχτρεπομένων αὐτῶν αὐτὸς οὐχ ἀφίστατο, 
ἀλλὰ διὰ τῶν προφητῶν εἰς ἐκιστροφὸν αὐτοὺς μετ- 
ἐχαλεῖτο ^ x«i πλεονάχις ἐχτραπέντων χαὶ ἐπιστρι- 
φομένων ἡδέως ἀντείχετο, x«i φιλανθρώπως προσ- 
ἐδέχετο, ἕως οὗ ὕστερον ἐν τῷ μεγάλῳ παραπκτώ- 
ματι εὑρέθησαν, χεῖρας ἐκιδαλόντες ἐπὲ τὸν ἴδιον 
Δεσπότην, ὄν προσιδοχων. “διὰ παραδόσεων Πατέρων 
χαὶ προφητῶν ἀγίων λυτρωτὰν mah Σωτῆρα, χαὶ βα- 
σιλέα, χαὶ προφήτην. ᾿Ελθόντα γὰρ οὐ παρεδέξαντο, 
ἀλλὰ τοὐναντίον πολλὰ αὐτῷ ωδειξύμενοι ἀτιμίας 
ἄξια, ὕστερον σταυρῷ θανάτου ἐτιμειψήσαντο, xoi 
ἐν τούτῳ τῷ μεγάλῳ προσχόμματι, καὶ ὑπερδαλ- 
λοντι παραπτώματι, αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν ὑπερπληϑύ- 
νᾶσαι ἀνεκλερώθησαν, x«i οὕτω λοιπὸν εἰς τῶος 
ἀφείθησαν, τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐκεῖθεν &veyupá- 
σαντος, ὅτε τὸ χαταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχέσθῃ. Καὶ 
D οὕτως αὐτῶν ὁ ναὸς ἔθνεσι παραδοθεὶς κατεσχάφῃ, 
χαὶ ὀρημωθὴ κατὰ τὸν τοῦ Κυρίου ἀπόφασιν " Οὐ μὴ 
μείνῃ λίθος ἐπὶ λέθον ὧδε, ὃς οὐ χαταλνθήσι- 
ται. Kai οὕτως εἰς τῶλος παρεδόθησαν τοῖς ἔθνεσι, καὶ 
διεσχορπίσθησαν ἐν πάσῃ τῷ γᾷ ὑπὸ τῶν αἰχμαλω- 
τισάντων αὐτοὺς τότε βασιλέων, μϑπέτε εἰς τοὺς 
ἰδίους ἀνακάμψαι τόπους χελενσθέντες. 

ΚΑ΄. Οὕτως οὖν xxi νῦν ἐφ᾽ ἑκάστῳ ἁμῶν χρηστὸς 
ὧν x«i ἀγαθὸς, μαχροθυμεῖ, ὁρῶν πόσα ἐἑκαστος 
προσχόπτει, xai ἑσυχάζει ἐκδεχόμενος, πότε δικνήγει, 
καὶ ἀποστραφέσιται τοῦ μηχέτι κροσχόκτειν, ἐν 
πολλῇ &yíxy x«l χαρᾷ τὸν ἐπιστρέφοντα &xi τῆς 


* Rom » 4. " ibid. 5. * Rom. Ἰχ, 4,5. 48 Matth. xxiv, 3. 


HOMILUR, —- HOM. IY. 


490 


ἁμαρτίας δεχόμενος. Οὕτω γάρ φησι" Χαρὰ γίνεται À conversum cum magna dilectione et gaudio. Sio 


ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι" xod πάλιν" Οὐχ 
ἔστι θέλημα τοῦ Πατρός μον, ἵνα ἀπόλητα 

εἷς τῶν μιχρῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων. Εἰ δέ 
τις τῆς χοηστότητος χαὶ μακροθυμίας τοῦ Θεοῦ πολλῆς 
ἐπικειμένης ἐπ᾽ αὐτῶ, μὴ ἐπεξερχοαένον εἰς ἄμυναν 
τοῖς χατὰ μέρος τῶν ἁμαρτημάτων προσχόμμασιν, 
efte. χρυπτοῖς, εἴτε φανεροῖς, ὁρῶντος xal ἡσυχά- 
ξοντος ὡς εἰς μετάνοιαν ἐχϑεχομένου τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς 
εἷς χαταφρόνησιν πολλὴν ἔλθὼν, ἀωααρτήματα προσ- 
τίθησιν ἐπὶ ἁμαρτήματα, xol ῥαθυμίαν ἐπὶ ῥα- 
θυμίαν συνάπτει, καὶ πρόσχομμα ἐπὶ πρόσχομμα 
οἰχοδομεῖ, πληροῖ τοὺς ὅδους τῶν ἁμαρτιῶν, χαὶ εἰς 
τοσοῦτον λοιπὸν πρόσχομμα ἔρχεται, ἐξ οὔ οὐχέτι 
ϑύναται ἀνανεῦσαι, ἀλλὰ συντρίθεται χἀὶ εἷς τέλος 
τῷ πονηρῷ παραδοθεὶς ἀπόλλυται. 


KB'. θύὕύτως ἐπὶ Σοδόμων γέγονε, Πολλὰ γὰρ ἁμαρτά- 
νοντες χαὶ οὐχ ἐπιστρέφοντες, ὕστερον οὕτω προσ- 
éxojav ipi τῇ τῶν ἀγγέλων χαχῇ βουλῇ, ἀῤῥενὸ- 
χοιτίαν εἷς αὐτοὺς ἐργάσασθαί θελήσαντες, ὥστε 
μηχέτε αὐτοὺς ἔχειν μετάνοιαν, ἀλλ᾽ εἰς τέλος 
ἀπεδοχιμάσθησαν. ᾿Ανεπλήύρωσαν γὰρ τὸν ὅρον τῶν 
ἁμαρτιῶν, xal ὑπερέθησαν" διὸ xal πυρίκαυστοι 
ὑπὸ τῆς θείας δίχης γεγόνασιν" οὕτως x«i ἐπὶ Νῶε 
γέγονε, προσχόπτοντες πολλὰ χαὶ μετανοοῦντες, εἰς 
τηλικαῦτα ἁμαρτήματα ἔφθασαν, ὥστε εἰς τέλος 
πᾶσαν τὴν yü» χκαταφθαρῆναι. Οὕτως καὶ ἐπὶ τῶν 
Αἰγυπτίων πολλὰ προσχοψάντων, xa) εἷς τὸν λαὸν 
τοῦ Θεοῦ ἁμαρτησάντων, ἐχρηστεύετο ὁ Θεὸς μὴ 
τοιαύτας αὐτοῖς μάστιγας ἐπιφέρειν, ὥστε εἰς τίέ- 
λος αὐτοὺς διαφθεῖραι " ἀλλ’ εἰς παιδείαν, καὶ ἔπι- 
στροφὴν, χαὶ μετάνοιαν ἔφερεν αὐτοῖς ἐκείνας τὰς 
μικρὰς πληγὰς τῶν μαστίγων, μαχροθυμῶν, xel εἰς 
μετάνοιαν αὐτοὺς ἐκδεχόμενος. Οἱ δὲ, πολλὰ ἁμαρτύή" 
σαντες εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐπιστρέφοντες; 
x«l πάλιν μεταμελόμεναι, x«l εἰς τὴν ἀρχαίάν 
ἀπιστίαν τῆς xoxie προαιρέσεως χαθιστάαενοι, καὶ 
τὸν λαὸν τοῦ Θοόῦ χαταπονήσαντες, ὕστερον, ὅτε διὰ 
θαυμασίων πολλῶν ὁ Θεὸς τὸν λαὸν ἐξ Αἰγύπτου διὰ 
Ἰδωσίως ἐξέβαλε, μέγα προσέχοψαν, καταδιώξαντες 
δκίφω τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Διὸ xal εἰς τῶος ἡ θεία dixo 
τούτους ἀνήλωσε καὶ διέφθειρε, xal ἐν τοῖς ὕδασι κατ΄ 
ἐπόντισε, μηδὲ τῆς ὁρωμένης Cof; ἀξίους χρίνασα- 


KI' Ὁμοίως ὁ Ἰσραὸδλι, ὡς προειρηται, πολλὰ 
ποοσχόπτων x«l ἀμαρτάνων͵ τοὺς προφήτας τοῦ 
Θεοῦ ἀποχτείνων, xal ἄλλα πολλὰ χαχὰ ποιῶν, ἐπεὶ 
ὁ Θεὸς ἐμαχροθύμεει ἡσυχάζων, χαὶ εἰς μετάνοιαν 
αὐτοὺς ἐχδεχόμενος, ἔσχατον οὕτω προσέχοψαν, ὅθεν 
συντριδέντες οὐχέτι δγέρθησαν. Ei; τὸ Δεσποτιχὸν 
γὰρ αξίωμα τὰς ἑαυτῶν χεῖρας ἐπέδαλον. Διὸ xal 
εἰς τῶος χαταλειφθέντες ἀπεθλήθησαν, xal ὥρθη 
ἀπ᾽ αὐτῶν à προφητεία, xal à ἱερατεία, καὶ ἡ λατρεία, 
καὶ ἐδόθῃ τοῖς πιστεύσασιν ἔθνεσιν, ὥς φησιν ὁ Κύ- 
ριος" ᾿Αρθύσεται &p" ὑμῶν ἡ βασιλεία, καὶ 
δοθήσεται ἔϑνει ποιοῦντι τοῦς χαρποὺς αὖ- 
τῆς. Μέχρι γὰρ τότε ἠνείχετο αὐτῶν, χαὶ ὁ Θεὸς ἐμα- 
χροθύμει, καὶ οὐκ ἀφίστατο σπλαγχιξόμενος ἐπ᾿ αὐτοὺς " 


enim inquit: Gaudium fit super unopeccatore resi- 
piscente**. Et rursum : Nonenim estvoluntas Patris 
mei, ut pereat unus ez pavulis istis minimis " , Si 
vero quis ingenti erga se honitate ac lenitate Dei, 
qui in vindictam sigulorum peccatorum, tam 
occultorum quam manifestorum, non procedit, sed 
spectat, tacet, ac tanquam poenitentiam prestola- 
tur, abusus, eo contumacis procedat, ut peocata 
peccatis apponat, et socordiam socordit annectat, 
et offensam offense supereedificet, ille omnes fines 
peccati implet, et in tantam iniquitatem incidit, ex 
qua emergere non possit, sed conteritur, et malo 
in perpetuum traditus, perit. 


40) XXII. Sic Sodomitis contigit. Multa enim 
cum pecoeassent, nec conversi fuissent, eo criminis, 
ob pessimum in angelos consilium, masculinum 
coitum cum illis exercituri, prolapsi sunt, ut nec 
amplius poenitentia ducerentur, sed in perpetuum 
reprobarentur. Impleverunt enim terminos peccati, 
quinimo transgressi sunt. Quare igni ex divino 
judicio consumpti sunt. [ta et temporibus Noe 
contigit, multa cum scelera perpetrassent, nec re- 
sipuissent, in tanta peccata inciderunt, ut tandem 
universa terra periret. Sic in gyptios multum 
offeodentes et in Dei populum peccantes.elementia 
Deus usus est, non tantis poenis illos afficiens, ut 
omnino perirent: sed ad castigationem, conversio- 
nem et poenitentiam inflixit ipsis exiguas has fla- 
gellorum plagas, patienti apimo exspectans eorum 
resipiscentiam, Vrrum bi, oum multis modis in 
populum Dei peecassent, et ad Deum conversos 
postmodum con versionis poniteret, et in inveterata 
prave voluntatis diffidentia ipsi constituerentur, 
populumque Dei molestiis fere opprimerent, tan- 
dem, cum per ingentia miracula Deus populum 
suum ex /Egpyto per Mosen educeret, graviter 
peccarunt, persequentes a tergo populum Dei. 
Quapropter demum judicium divinum illos penitus 
consumpsit et delevit, et aquis obrutos ne hae qui- 
dem vita dignatus est. 


XXIII. Eodem modopopulus Israel, utpreedictum 
est, cnm multis iniquitatibus et peccatis se pollue- 
ret, interficiens prophetas Dei, et alla facinora, in- 
finita perpetrans, quia Deus quiescens, et illorum 
poenitentiam exspectans, lenitate multa utebatur, 
tandem ita peccarunt, utcontriti nonresurrexerint ; 
siquidem in Dominicam majestatem manus injece- 
rant. Quocirca in perpetuum deserti ac rejeoti 
sunt, et ablata ab illis prophetia, sacerdotium, 
et cultus Dei, et data sunt ea gentibus credentibus, 
sicut ait Dominus : Auferetur a vobis regnum, et 
dabitur genti fructus ejus facienti **. Hactenus enim 
sustinuerat illos Deus, nec destituerat illos ex inti- 
mis visceribus eorum misertus. Quonism autem 


9 Lue. xv, 10, '' Matth. xvi, 14. *! Matth. xx, 43, 


S. MACARH ἘΠΥΡΙ 


κϑὰ 


impleverunt terminum peccati, imo manibus Domi- Α óri δὲ ἀνεπλήρωσαν τὸν ὅρον τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ πε: 


nicse majestati injectis transgressi sunt, in perpe- 
tuum a Deo sunt deserti. 

XXIV. Ceeterum, dilecti, hec copiosius disserui- 
mus, ex sacris Litteris astruentes, oportere nos 
converti celerius, et festinare ad Dominum, qui 
clementer exspectat nos, et ab omni pravitate et 
preoccupatione mala penitus recedentes magno 
cum gaudio recipit, ne exaugeatur in nobis con- 
temptus de die in diem, et peccata cumulata in 
nos redundent, et ob id iram divinam nobis ipsis 
accersamus. Demusigituroperam, ut conversi cum 
vero corde ad eum accedamus, non desperantes de 
salute (quod malitize et pravitatis proprium est) per 
recordationem prevenientium peccatorum, qua 
hominem ad desperationem, ad socordiam, ad ne- 
gligentiam et ad segnitiem adigunt, ne conversus 
ad Dominum accedat, et salutis particeps fiat, cum 
tamen summa benignitas generi humano a Deo 
proposita sit. 


XXV. Quod si vero velut difficile et impossibile 


*'"5 mobis videatur, nosa magna peccatorum mole velut 


preoccupatos converti, quod, ut prediximus, indi- 
efüm malitie,et impedimentum salutis nostre est, 
recordemur et perpendamus, quomodo Dominusin 
mundo, dum esset, ceecis visum restituerit, Q1 
paralytibos curaverit, omnem morbum sanaverit, 
mortuos j&ám fere corruptos, et in oblivione consti- 
tutos, resuseitaverit, surdos audire fecerit, legionem 
diabolorum ex homine ejecerit, et tanta insania 
laborantem mentis integritati restituerit ? Quanto 
magis igitur animam ad eum conversam, et miseri- 
cordiam ab eorequirentem, etejusope indigénitedm, 
convertet, et in le«tam affectionum vacuitatem, et 
statum omnis virtutis ac mentis renovationem re- 
stituet ; atque sanitate et aspectu mentis et tran- 
quillitate cogitationum redditis, a caecitate, surdi- 
tate, morte infidelitatis, et ignorantiaatque temeri- 
tate ad sapientiam virtutis, etpuritatem cordiseam 
traducet ? Qui enim condidit corpus, idem ipse 
condidit quoque animam. Et quemadmodum in 
terris dum versaretur, accedentibus ad se etab eo 
petentibus auxilium et sanitatem ; liberaliter et 
benigne prestitit et exhibuit, velut bonus etsolus 
medicus ; eodem modo in spiritualibus. 


XXVI. Si enim erga corpora, ques» dissolvuuntur 
et morte pereunt, tanta commotus est misericordia, 
et unicuique quod querebat prompte et benevole 
prestitit; quanto magisanimeimmortali,indisso- 
lubili et incorruptibili, oppresse morbo ignorantis, 
malitie, infidelitatis, temeritatis et reliquarum 
peccati affectionum, accedenti ad Dominum, et ab 
eo auxilium requirenti, ac in misericordia ejus 
intuenti, nec non gratiam Spiritus ab eo recipere 
desideranti ab redemptionem et salutem suam, et 
ab omni malitia et affectu liberationem, concedet 
quam celerrime et promptissime velut medicamd4i- « 


βεπλεόναπσαν, εἰς τὸ Δεσποτιχὸν ἀξίωμα τὰς χεῖρας αὐ- 
τῶν ἐπιδαλόντες, εἰς roc ὑπὸ τοῦ Θεοῦ χατελείφθησαν. 


KA. Ταῦτα δὲ διὰ πλειόνων διεξήλθομεν, ἀγα- 
πητοὶ, ἀπὸ Γραφιχῶν ἐννοιῶν συνιστῶντες, τὸ δεῖν 
ἡμᾶς ἐπιστρέφειν τάχιον, χαὶ σπεύδειν πρὸς τὸν Κύ- 
pov χρηστευόμενον x«l. ἐχδεχόμενον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης 
πονηρίὰς χαὶ προλήψεως χαχῆς τελείως ἀναχωροῦν- 
τας, καὶ ἐπιστρέφοντας μετὰ πολλῆς χαρᾶς προσδεχὸ- 
μενον, ἕνα ux ἐπαυξήσῃ à καταφρόνησις ἡμῶν ἡμέ- 
ραν ἐξ ἡμέρας, xai τὰ προσχόμματα τιθέμενα πλεο- 
νάσῃ εἰς ἡμᾶς, καὶ διὰ τοῦτο τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ 
ἐπενέγχκωμεν ἑαυτοῖς. Σπουδάσωμεν τοίνυν ἐπι- 
στραφέντες ἐν ἀληθινῇ χαρδία προσελθεῖν αὐτῷ, μὴ 
ἀπελπίξοντες τὴν σωτηρίαν, ὅπερ xai ἀὐτὸ τῆς χαχίας 
x«i πανουργίας τυγχάνει, ὑπομνήσει προλαδουσῶν 
ἁμαρτιῶν, εἰς ἀπε)πισμὸν φερουσῶν τὸν ἄνθρωπον, 
xai εἰς χαύνωσιν καὶ ὀλιγωρέαν, xci ῥᾳθυμίαν - ἵνα 
μὴ ἐπιστρέψας χαὶ προσελθὼν τῷ Κυρίῳ, σωτηρίας 
τύχῃ, πολλῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου ἐπιχειμένης 
τῷ ἀνθρωπένῳ γένει. 

ΚΕ΄. Ei δὲ ὥσπέρ δύσχολον ἡμῖν χαταφαίνεται͵ 
χαὶ ἀδύνατον ἐκ πολλῶν ἁμαρτημάτων ἐπιστρέψαι, 
ὡς προειδηιμμένους, ὅπερ, ὡς προειρήχαμεν, ὑπόθεσις 
τυγχάνει τῆς χαχίας, xal τῆς σωτηρίας ἡμῶν ἐμπὸό- 
dtov* μνημονεύσωμεν x«l ἀπίδωμεν, πῶς ὁ Κύριος 
ἐπιδημήσας τῇ ἀγαθότητι αὐτοῦ τυφλοὺς ἀναδλέψαι 
ἐποίησε παραλυτιχοὺς ἐθεράπευσε, πᾶσαν νόσον ic- 
σατο, νεχροὺς τοὺς εἰς διαφθορὰν x«i ἀφανισμὸν ἤδη 
τυγχάνοντας ἀνέστησε, χωφοὺς ἀχοῦσαι πεποίηχε, 

C λεγεῶνα δαιμόνων ἀπὸ ἑνὸς ἀνθρώπον ἐξέδαλε, xoi 
εἰς σωφροσύνην χατέστησε τὸν εἷς τοσαύτην μανίαν 
χεχωρηχότα. Πόσῳ οὖν μᾶλλον ψυχὴν ἐπιστρέφουσαν 
πρὺς αὐτὸν, χαὶ παρ᾽ αὐτοῦ τὸ ἔλεος ἐπιζητοῦσαν, 
x«i δεομένην τῆς αὐτοῦ βοηθείας, οὐχ ἐπιστρέψει, 
x«l εἷς εὐφροσύνην ἀπαθείας, καὶ χατάστασιν πάσης 


ἀρετῆς, x«l νοὸς ἀναχαινισμὸν d* xti, xai 
δαλεῖ εἰς ὑγιότητα, xai ἀνάθλεψιν πλουσίας. x«t Àa- 


guopóv εἰρήνην ᾿ἀπὸ τῆς τυφλώσεως, καὶ κωφώσεως 
τῆς ἀπιστίας xal ἀγνωσίας, καὶ ἀφοθίας, εἰς σωφρο- 
γισμον ἀρετῆς xal χαθαρότητα χαρδίας ἐνενεγχῶν ! ὁ 
γὰρ χτίσας τὸ σῶμα, χαὶ τὸν ψυχὴν αὐτὸς πεποέηχε, 
Καὶ ὥσπερ ἐπιδημήσας ἐν τῇ γῇ, τοῖς προσεοχομέ- 
νοις x«i ζητοῦσι τὴν παρ᾽ αὐτοῦ βοήθεια. xai ἴασιν, 
ἀφθόνως τῇ χρηστότητι αὐτοῦ παρείχετο, χαθὼς 


μέετα- 


D ἔχρηζον, ὡς ἀγαθὸς καὶ μόνος ἰατρός - οὕτω xal ἐπὶ 


τῶν πνευματ)χῶν. 

Kc'. Εἰ γὰρ ἐπὶ τὰ λνόμενα xal ἀποθνύσχοντα 
πάλιν σωματα, οὕτως εὐσπλαγχνίσθη, xal ἑχάστῳ ὃ 
ἐπεζήτει πεποίηχε προθύμως, χαὶ χρηστῶς, πόσῳ 
μᾶλλον τῇ ἀθανάτῳ ψυχᾷ καὶ ἀδιαλύτῳ x«i ἀφθάρτῳ 
τυγχανούσῃ ἐν νόσῳ ἀγνοίας, τῆς χαχίας, ἀπιστίας 
t$ χαὶ ἀφοδίας, x«i τῶν λοιπῶν τῆς ἁμαρτίας πα- 
θῶν - προσερχουένῃ δὲ τῶ Κυρίῳ, x«l τὴν παρ᾽ αὖ- 
τοῦ βοήθειαν ἐπιξητιύση, χαὶ εἰς τὸ αὐτοῦ ἕλεος 
ἐπισχοπούσῃ, x«l τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος παρ᾽ αὖ- 
τοῦ ϑέξασθαι ἐπιθυμούσῃ εἰς λύτρωσιν χαὶ σωτηρίαν 
αὐτῆς, x«l πάσης χαχίας xxi παντὸς πάθους ἀπα)- 
)eyh», οὐ δωρήσεται τάχιον χαὲ ἑτοιμότέρως τ’ 


"m hoi. — nó. V. 404 


ἀπολύτρωσιν τῆς ιασεῶς, xark τὸν αὐτὸν λόγον * 
Πόσῳ μᾶλλον ὃ οὐράνιος Πὰτὺὴρ ποιήσει τὴν 
ἐχδϑίχησιν τῶν βοωντων πρὸς αὐτὸν ἡμέρας 
τε χαὶ vuxTÓ ; καὶ ἐπάγει λέγων, Καὶ λέγω ὑμῖν, 
ποιήσει τὴν ἐχδίκησιν αὐτῶν ἐν τάχε" χαὶ 
παλιν ἐν ἑτέρῳ πάραινεῖ " Αἰτεῖτε xai δοθήσεται 
ὑμῖν * πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμθάνει, xal ὁ 
ξητῶν εὑρίσκει, καὶ τῷ χρούοντι ἀνοιγήσε- 
ται - καὶ διεξελθὼν ἐπιφέρει, Πόσῳ μᾶλλον ὁ 
Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος δώσει Πνεῦμα ἅγιον 
τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν] ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, εἰ καὶ 
διὰ τὸ εἶναι φίλον αὐτοῦ μὴ δώσεί αὐτῷ, 
διά γε τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ δώσει αντῷ 
ἀναστὰς, ὅσον χρήζει. 

KZ' ᾿Αναιδῶς οὖν καὶ ἀδιαλείπτως, καὶ ἀπεριχακήτως 
αἰτεῖν ἡμᾶς τὴν παρ᾽ αὐτοῦ τῆς χάριτος ἀντίληψιν, διὰ 
τούτων πάντων προετρέψατο. Διὰ γὰρ τοὺς ἁμαρτωλοὺς 
ἦλθεν, ἵνα ἐπιστρέψωσι πρὸς αὐτὸν, xal ἰάσητοι 
τὸὺς πιστεύοντας αὐτῷ * μόνον ἡμεῖς τῶν χαχῶν 
προλήψεων ἀποστήσωμεν ἑαυτοὺς, ὅσον τὸ iv ἡμῖν δυνα- 
τὸν, x«i μισήσωμεν τὰ φαῦλα ἐπιτηδεύματα, xal τὰς 
τοῦ χόσμου ἀπάτας, x«l τοὺς πονηροὺς x«l ματαίου ϑ 
λογισμοὺς ἀποστραφῶμεν, xat πάντοτε πρὸς αὐτὸν 000 
δύναμις προσχολλᾳθῶμεν * xal αὐτὸς ἕτοιμος ποιεῖν ἡμῖν 
τὴν παρ᾽ αὐτοῦ βοήθειαν. Εἰς τοῦτο γάρ ἐστιν ἐλεῶν, καὶ 
ξωοποιῶν, χαὶ ἱώμενος τὰ ἀνίατα πάθῃ, xal λύτρωσιν 
ποιῶν τοῖς ἐπιχαλουμένοις αὐτὸν χαὶ πρὸς αὐτὸν 
ἐπιστρέφουσι, πάσης χοσμιχῆς ἀγάπης ὅσῃ δύναμις 
ἔχ θελήματος xal προαιρέσεως ἀναχωροῦσι, xal tiv 
διάνοιαν ἀπὸ γᾷς ἔχουσι, xat πρὸς αὐτὸν τῇ ἐπιζη- 
τήσει χαὶ ἑἐπιποθήσει ἀποχρεμαμένοις " à τοιαύτη 
ψυχὴ τς παρ᾽ αὐτοῦ βοηθείας ἀξιοῦται, ἡ πάντα 
περισσὰ ἡγουμένη, xal ἐπὶ μηδενὶ τοῦ χόσμον ἀνα- 
παυομενῃ " ἀλλ’ εἰς τὴν αὐτοῦ ἀνάπαυσιν. τῆς . χρη" 
στότητος ἀναπῆναι χαὶ εὐφρανθῆναι ἐχδεχομένη " 
καὶ οὕτως διὰ τῆς τοιαύτης πίστεως ἐπιτυχοῦσα τῆς 
ἐπουρανίου δωρειᾶς, χαὶ τὴν ἐπιθυμίαν αὐτῆς ἐν 
πληροφορίᾳ διὰ τῆς χάριτος ἀνακαύσασα, χαὶ λοι- 
πὸν συμφώνως χαὶ ἀκολούθως τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ 
διαχονήσασα, καὶ ὁσημέραι εἰς τὸ ἀγαθὸν προχό- 
πτουσα, καὶ εἰς τὴν ὁδὸν τῆς διχαιοσύνης ἐμμένουσα, 
x&i εἰς τὸ τέλος ἄχαμπτος χαὶ ἀσυνδύαστος εἰς τὸ 
χαχίας μέρος διαμείνασα, χαὶ τὴν χάριν ἐν μηδενὶ 


À berationem, secundutn idem dictum: Quanto magis 
Patercelestis faciet vindictam clamantium ad se die 
ac nocte ? Et subdit, dicens: Certe dico vobis, cito 
faciet vindictam illorum **. Et rursum alibi adhor- 
tatur : Petite et dabiturvobis. Omnis enim qui petit, 
accipit,et qui quarrit ,invenil,et pulsantiaperietur. 
Etpaulum progressussubjicit: Quanto magis Pater 
vester celestis dabit Spiritum sanctum poscentibus 
eum5! ἢ Amen dicovobis, etsi non dabitilli,eo quod 
amicus sit, propter impudentiam tamen ejus surget, 
et dabit quantum opus habet **, 


XXVII. Absque pudore igitur, indesinenter et 
B indefesse ut petamus ab eo donum gratie, hisce 
omnibus exhortatus est. Propter peccatores enim 
venit, ut converterent se ad illum, et curaret cre- 
dentes ipsi. Modo nos ipsi a malis preeoccupationi- 
bus abstineamus, quantum in viribus nostris est, 
eLodio prosequamuropera mala, et munditechnam 
atque improbos ac vanos sermones abhorreamus, 
et per omnia ei, quantum fieri potest, agglutine- 
mur. Ipse quidem paratus est exhibere nobis suum 
auxilium. Propterea enim misericors est, viviflcans 
et sanans affectiones incurabiles, et redemptiorfem 
faciens iis qui invocant eum, et qui ad eum oon- 
versi, ab omni dilectione mundi, quantum fleri po- 
test, sponte et voluntarie recedunt, quique mentem 
ἃ terrenis abstractam ad eum voto et desiderio 
C suspendunt. Ejusmodi anima ejus; auxilio digna 
habetur, que omnia pro superfluis existimat, et iu 
nulla re mundana acquiesolt ; sed exspectat in re- 
quie benignitatis requiescere et gaudere : et sic 
per hujusmodi fidem coeleste donum consecuta, 
omne suum desiderium in plena flde per gratiam 
collocat, et denique congrue et convenienter Spiri- 
tui sancto ministrat, quotidie bonitate $9 proficit, 
inque via justitie perseverans in perpetuum, ad 
malitiee genera non flectitur, nec ad vitia ullo modo 
declinat, atque gratiam in nulla re tristitia afficit, 
et eterna salute cum omnibus sanotis digna cen- 
setur, velut iis socia et comes imitatione eorum 
in mundo conversata. Amen. 


λυπήσασα τῆς αἰωνίου σωτηρίας σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις χαταξιοῦται ἅτε δὴ χοινωνὸς xal σύνδρομος κατὰ μέμησιν 


αὐτῶν ἐν χόσμῳ διαστραφεῖσα. ᾿Αμήν. 
OMIAIA Ε΄. 

Πολλὴ μετάστασις μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν 
x«l τῶν ἀνθρώπων τοῦ χόσμον τούτον. Οἱ 
μὲν γὰρ πνεῦμα τοῦ κόσμον ἔχοντες, τῇ 
καρδία xai τῷ γῷ iv τοῖς γηΐνοις δεσμοῖς 
δέδενται * οἱ δὲ τὴν ἀγάπην τοῦ ἐπουρα- 
γέου Πατρὸς ἐπιποθοῦσιν, αὐτὸν μόνον 
πρὸ ὀφθαλμῶν tiv πολλῇ ἐπιθυμίᾳ ἔχοντες. 
Α΄. Ὁ τῶν Χριστιανῶν χόσμος ἕτερός ἐστι, καὶ 

διαγωγὴ, χαὶ νοῦς, x«i λόγος, χαὶ πρᾶξις ἑτέρα 

τυγχάνει, καὶ ἡ τῶν ἀνθρώπων τοῦ χόσμου τούτου 
διαγωγὰ, χαί νοῦς, καὶ λόγος, xai πρᾶξις ἑτέρα. 

"Aio τέ εἰσιν ixtivot. xai ἄλλο Tí εἰσιν οὗτοι, χαὶ 


ἱ 
8 ptc wn, 7, δι Nol . vn, 7, 8. ! Luc. ΧΙ, 9.5} ibid. 10. 


D HOMILIA V. 


Magna differentia inter Christianos et homines hujus 
saculi. Hienim spiritu mundipraditianimotenus 
ac corde terrestribus vinculis vinctisunt : illi vero 
dilectione coelestis Patris detenti,eum solum ob ocu- 
los in omni desiderio habent. 


I. Alius est Christianorum mundus, aliud vite 
institutum, alia mens, alius sermo atque alia opera , 
et aliud est vite institutum hominum hujus mundi, 
alia mens, alius sermo, atque alia opera: aliud sunt 
illi, et aliud sunt hi : et magna differentia est inter 


"w 


495 


B. MACARII /EGYPTII 


496 


hos et illos. Habitatores enim terree, et filii hujus Α πολλὴ διάστασις μεταξὺ τουτων χἀχείνων. Ol γὰρ 


seeculi similes sunt frumento in cribrum hujusterrte 
conjecto, quippe qui commoventur fluxis hujus 
mundi cogitationibus, et jactationibus perpetuis 
terrenarum rerum. desideriorum ac variarum co- 
gitationum crassarum : jactante animas Satana, et 
cribrante cribro, hoc est, rebus terrenis, omne ge- 
nushumanum, peccato obnoxium a temporelapsus 
Ade, qui transgressus mandatum, in principis 
malitise potestatem venit. Qua ille accepta, perpe- 
tuis frsudum et perturbationum cogitationibus 
cribrat, et collidit cribro terre omnes filios hujus 
seculi. 


τῆς γῆς οἰκήτορες, xai rà τέχνα τοῦ αἰῶνος τούτου, 
toíxxat σίτῳ βεθδλημένῳ ἐν σινίῳ τῆς γῆς ταύτης, 
σινιαξόμενοι ἐν ἀστάτοις λογισμοῖς τοῦ χόσμου τού- 
του, χαὶ σάλῳ ἀπαύστῳ τῶν γηΐνων πραγμάτων, 
χαὶ πολυπλόχων τὰς 
ψυχὰς χλυδωνέξοντος x«i σινιάξοντος Σατανὰ διὰ 
τοῦ gGtvíou, τουτέστε τῶν γηΐνων πραγμάτων, πᾶν τὸ 
ἁμαρτωλὸν γένος τῶν ἀνθρώπων, ἀπὸ τῆς τοῦ ᾿Αδὰμ 
ἐχπτώσεως παραδαντος τὴν ἐντολήν * x«i ὑπὸ τὸν 
ἄρχοντα τῆς πονηρίας γεγονότος, λαδόντος αὐτοῦ τὴν 
ἐξουσίαν, χαὶ λοιπὸν ἀπαύστοις λογισμοῖς ἀπάτης 
x«i χλόνου σινιάξοντος x«l προσχρούοντος τῷ σινίῳ 
τῆς γῆς πάντας τοὺς νἱοὺς τοῦ αἰῶνος τούτου. 


- , - e -- 
ἐπιθυμιῶν, ἐννοιῶν ὑλιχῶν, 


II. Quemadmodum enim in cribro triticum a p — B Ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ σινίῳ ὁ σῖτος ὑπὸ τοῦ σινιά- 


eribrante alliditur, et in eo agitatum continue con- 
vertitur : sic princeps malitiee terrenis rebus detinet 
homines, iisqueeos agitat, conturbatac commovet; 
et ut allidantur cogitationibus vanis, cupiditatibus 
turpibus ac vinculis terrenis et mundanis, efficit, 
absque ulla intermissione captivans, perturbans, 
et inescans omne genus Ade peccato obnoxium : 
quemadmodum Dominus apostolis futuram princi- 
' pis nequitie adversuseos insurrectionem praedixit: 

Rzpetivit Satanas vos ad cribrandum sicut triticum: 
sed ego rogavi Patrem meum, ne deficiat fides ve- 
stra, "8. Verbum enim illud quod a Creatore Caino 
dictum vest, et sententia illa palam prolata, videli- 
cet, Gemenus ac tremens super terram agitaberis δ᾽, 


typus et imago occulta omnium peccatorum est. C 


Sie enim genus Ade, cum neglecto Dei precepto; 
peeoato obnoxium factum esset, illam imaginem 
latenter in se possidere ccpit, agitatum postea 
continuis cogitationibus metus et timoris, atque 
omnis perturbationis, variis cupiditatibus et volu- 
ptatibus, principe hujus mundi, omnem animam 
ex Deo non renatam, huc illuc impellente, et velut 
triticum in cribro agitatum assidue hominum cogi- 
iationes conturbante, atque seductionibus hujus 
mundi, et voluptatibus, et timoribus ac perturba- 
tionibus omnes agitante atque inescante. 


Ilt. Itaque Dominus, ostendens eos quiillecebras 
et voluntatem principis nequam sequuntur, imagi- 
nem Caini malitie gestare, et reprehendens eosdem 
dixit : Vos, ait, desideria paítris vestri vultis 93 
facere. Ille homicida erat ab initio, etin veritate non 
sfetit*. Itaque universum genus Ade peccato ob- 
noxiam, condemnationem illam latentem in se 
habet, videlicet gementes ac trementes eritis, atque 
agitabimini in cribro terra a Satana cribrante.Sicut 
enim abuno ÁÀdam genushominum superterra mul- 
tiplicatum est ; ita una pravitas affectionum univer- 
sum genus hominum invasit, illosque omnes prin- 
ceps malitie continuis, crassis, vanis ac tumultuo- 
sis cogitationibus potest cribrare. Nam sicut unus 
ventus omnes plantas ac semina potest agitare et 


ξοντος Tpocxómttt, xal iv αὐτῷ ἀστάτως σαλευό- 
μενος στρέφεται" οὕτω διὰ τῶν γηΐνων πραγμάτων 
πάντας τοὺς ἀνθρώπους χατέχει ὁ τῆς πονηρίας 
ἄρχων, καὶ δι’ αὐτῶν σαλεύει, xci κλονεῖ, χαὶ προσ- 
κόπτειν ποιεῖ διαλογισμοῖς ματαίοις, xai αἰσχραῖς 
ἐπιθυμίαις χαὶ δεσμοῖς γηΐνοις xal χοσμιχοῖς, ἀστώ- 
τως αἰχμαλωτίξων χαὶ χλονῶν, x«i Δελεάξζων πᾶν τὸ 
ἁμαρτωλὸν γένος τοῦ 'Adàg, ὡς ὁ Κύριος τοῖς ἀπο- 
στόλοις τὴν τοῦ πονηροῦ xat' αὐτῶν ἐπανάστασιν 
μώλουσαν ἔσεσθαι προέλεγεν" ᾿Εξητήσατο ὑμᾶς 
ὁ Σατανᾶς σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον * ἀλλ᾽ ἐγὼ 
ἐδεήθην τοῦ Πατρός μουν, iva μὴ ἐχλίπῃ ἡ 
πίστις ὑμῶν. 'O γὰρ τῷ Kdiv ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ 
ῥηθεὶς λόγος, καὶ ἡ ἀπόφασις εἰς τὸ προφανὲς, τὸ, Στέ- 
χαὶ τρέμων, χαὶ σειόμενος ἔσῃ ἐπὶ τῆς 
τύπος xal εἰχὼν πάντων τῶν ἁμαρτωλῶν τυγχὰνει 
χατὰ τὸ χρυπτόν. Οὕτω γὰρ ἐχπεσὸν τῆς ἐντολῆς τὸ 
γένος ᾿Αδὰμ, x«l ἁμαρτωλὸν χαταστὰν, ἐχεένην τὸν 
εἰχόνα χατὰ τὸ χρυπτὸν χέχτηται, σαλευόμενον ἀστά- 
τοις λογισμοῖς δειλίας τε xai φόδου, καὶ πάσης τα- 
ραχῆς, ἐπιθυμίαις καὶ ἡ δροναῖς παντοδαπαῖς χαὶ ποι- 
χίλαις τοῦ ἄρχοντος τοῦ κὸθμηυ τούτου πᾶσαν ψν- 
χὴν κχλυδωνίέξοντος, τὴν μὴ γεγώγημένην ix τοῦ 
Θεοῦ, χαὶ ὡς σῖτον ἐν σινίῳ στρεφόμενον, ἀστάτως 
τοὺς τῶν ἀνθρώπων λογισμοὺς ποικῦλως πχλυδωνί- 
ξοντος, ἐν ἀπάταις χοσμιχαῖς σαρχὸς, x«i φόθοις, 
x«l ταραχαῖς πάντας σαλεύοντος, xal δελεάζοντος. 


γων, 


355, 


Γ΄, Καὶ yàp ὁ Κύριος τοὺς ταῖς ἀπάταις χαὶ τοῖς θε- 
λήμασι τοῦ πονηροῦ ἐξαχολουθοῦντας δειχνύων, ὅτι 
Ὁ rà» εἰκόνα τοῦ Katy τῆς πονηρίας φέρουσιν, ἐλέγχων 
αὐτοὺς ἔλεγεν - Ὑμεῖς, φησὶ, τὰς ἐπιθυμέας τοῦ 
Πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν * 'Excivoc ἀνθρω- 
ποχτόνος ἦν ἀπαρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ 
ἔστηχεν. Ὥστε πᾶν ἁμαρτωλὸν γένος τοῦ ᾿Αδὰμ 
τὴν χαταδίχην ἐχείνην χατὰ τὸ χρυπτὸν χέχτηται, τὸ, 
Στένοντες χαὶ τρέμοντες ἔσεσθε σειόμενοι ἐν 
τῷ σινέω τῆς γῆς. ὑπὸ τοῦ σινιάξοντος Σατα- 
νᾶ. Ὥσπεο γὰρ ἐξ ἑνὸς τοῦ ᾿Αδὰμ πᾶν τὸ γένος τῶν 
ἀνθρώπων tri τῆς γῆς ἔφηπλώθη " οὕτω μία τις κα- 
χία τῶν παθῶν εἰς τὸ ἁμαρτωλὸν γένος τῶν ἀνθοώ- 
πὼν ἐγχατέζυσε, χαὶ πάντας ὁ τῆς χαχίας ἄρχων ἐν 
ἀστάτοις, καὶ ὑλιχοῖς, xai ματαίοις, καὶ ταραχὼδεσ 


82 Luc. xxii, 31, 32. 38 Gen. 1v, 12. 5 Joan. vin, 44, 


497 
λογισμοῖς σινιάξειν ἑπαρχεῖ. “Ὥσπερ γὰρ εἷς ἄνεμος À 


πάντα τὰ φυτὰ χαὶ τὰ σπέρματα ἐπαρχεῖ χλονεῖν 
x«i σείειν - 3 ὥσπερ ἔν σχότος τῆς νυχτὸς ἐπὶ πᾶ- 
σαν τὴν οἰκουμένην ἐφαπλοῦται, οὕτως ὁ τῆς πονη- 
ρίας ἄρχων, σχότος τι λογικὸν χαχίας xai θανάτον 
ὑπάρχων, x«l ἄνεμός τις χρυπτός xal ἄγριος τυγ- 
χάνων, πᾶν τὸ ἐπὶ τῆς γῆς γένος τῶν ἀνθρώπων 
χλυδωνέζει, x«i περιφέρει ἀστάτοις λογισμοῖς, xal 
ἐπιθυμίαις χόσμου δελεάζων τὰς χαρδίας τῶν ἀνθρώ- 
πων, x«l σχότους ἀγνωσίας, πηορώσεως χαὶ λήθης 
ἐμπίμπλησι πᾶσαν ψυχὴν, τὴν μὴ ἄνωθεν γεγεννη- 
μένην, xal τῷ φρονήματι καὶ τῷ νῷ ἐν ἄλλῳ αἰῶνι 
τευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει. 


Δ΄. Ἔν τούτῳ γὰρ διαφέρουσιν οἱ ἀληθεῖς Χρι- 
στιανοὶ παντὸς τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, χαὶ πολλὴ 
διώστασις μεταξὺ ἀμφοτέρων τυγχάνει, ὡς προελέ- 
γομεν, ἐν τῶ τὸν νοῦν χαὶ τὴν διάνοιαν πάντοτε 
ἐν τῷ οὐρανίῳ φρονήματι τυγχάνειν, καὶ τὰ αἰώνια 
ἀγαθὰ ἐνοπτρίζεσθαι διὰ τὸν μετουσίαν χαὶ μετ- 
οχὴν τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου, τῷ ἄνωθεν αὐτοὺς 
ἔχ Θεοῦ γεγεννῆσθαι, χαὶ τέχνα Θεοῦ ἐν ἀληθεία 
xal δυνάμει γενέσθαι χατηξιῶσθαι, xal εἰς στάσιν 
xal ἑδραιότητα, χαὶ ἀταραξίαν xal κατάπαυσιν αὖ- 
τοὺς διὰ πολλῶν ἀγώνων χαὶ χόπων, χαὶ χρόνων 
χατηντηχέναι, μηχέτι σινιαξζομένους x«i χυμαινο- 
μένους ἐν ἀστάτοις, χαὶ ματαίοις λογισμοῖς " ἐν 
τούτῳ εἰσὶ μείζους χαὶ χρείττονες τοῦ χόσμον, διὰ 
τὸ τὸν νοῦν αὐτῶν x«l τὸ φρονημα τῆς ψυχῆς ἔν 
τῇ τοῦ Χριστοῦ εἰρήνς, χαὶ ἐν τῇ τοῦ Πνεύματος 
ἀγάπῃ τυγχάνειν" ὥσπερ χαὶ ὁ Κύριος περὶ τῶν 
τοιούτων διεξερχόμενος ἔλεγε μεταδεδηχέναι ἐκ τοῦ 
θανάτον εἰς τὴν ζωήν. Τοιγαροῦν οὐχ ἐν σχήμασι 
χαὶ τύποις ἐξωτέροις ἣ ἀλλοίωσις τῶν Χριστιανῶν 
ὑπάρχει, ὡς οἱ πολλοὶ ἐν τούτω οἴονται εἶναι τὴν 
διαφορὰν καὶ διάχρισιν μεταξὺ χαὶ αὐτῶν i» σχέ- 
τύποις " xai ἰδοὺ τῷ νῷ καὶ τῇ διανοίᾳ 
χόσμῳ τυγχάνουσι, τὸν σεισμὸν καὶ ἀχα- 
τῶν λογεσμῶν, χαὶ ἀπιστίαν, χαὶ σύγχυ- 
σιν, xai ταραχὴν, xai δειλίαν ὡς πάντες οἱ ἄνθρω. 
ποι ἔχοντες. Καὶ τῷ μὲν σχήματι, xol τῷ δοχεῖν 
τοῦ χόσμον διαφέρουσι, xal τισιν ἐξωτέροις κατοβ, 
ϑώμασι" τῇ δὲ χαρδίᾳ, x«i τῷ νῷ, ἐν τοῖς γηΐνοις 
δεσμοῖς δέδινται, ἀνάπαυσιν ἐκ τοῦ Θεοῦ xal εἰρή- 
»x» τὸν τοῦ Πνεύματος οὐράνιον ἐν τῇ χαρδίᾳ μὴ 
κεχτημένοι " ἐπεὶ οὖν οὐχ ἐξήτησαν παρὰ Θεοῦ, καὶ 
οὐχ ἐπίστευσαν τούτων χαταξιωθῆναι. 


ὃ 


μασι χαὶ 
ὅμοιοι τῷ 
ταστασίαν 


Ε΄. Ἐν γὰρ rj τοῦ νοὸς ἀναχαινέσει xal τῇ τῶν 
λογισμῶν εἰρήνῃ, χαὶ τῇ τοῦ Κυρίον ἀγάπῃ χαὶ 
οὐρανίῳ ἔρωτι, ἡ καινὴ χτίσις τῶν Χριστιανῶν 
πάντων ἀνθρώπων τοῦ χόσμου διαρέρει. Διὸ χαὶ ἡ 
ἔλευσις τοῦ Κυρίον γέγονε, τούτων τῶν πνευματι- 
κῶν ἀγαθὼν χαταξιῶσαι τοὺς ἀληθῶς πιστεύοντας 
εἰς αὐτόν. Χριστιανῶν γὰρ ἡ δόξα, xal τὸ κάλλος, 
χαὶ ὁ πλοῦτος ὁ οὐράνιος ἀλάλητός ἐστι, χαὶ μετὰ 
πονου, xal ἱδρώτων, καὶ δοχιμασιῶν, xal ἀγώνων 
πολλῶν ποριζόμενος " τὸ δὲ ὅλον, χάριτι Θεοῦ. Ei γὰρ 
ἢ τοῦ ἐπιλείον βασιλέως θέα ἐπιθυμητὴ παρὰ πᾶσιν 


5 Philipp. m, 230. "1 Joan. v, . 


HOMILLE. ..-- HOM. V. 


D 


498 


commovere ;aut veluti unm tenebre nootis per 
universam terram multiplicantur: ifa princeps 
malitue, qui est velut tenebrae rationales malitiee 
et mortis, ac velut ventus occultus et agrestis, 
omne genus humanum, quod est super terram, 
conturbat ac cireumagit continuis cogitationibus : 
et voluptatibus mundi inescat corda hominum ac 
tenebrarum ignorantia, ceecitate et oblivione replet 
omnemanimam desupernon renatam, atque mente 
et animo in seculum aliud non translatam : ut 
dictum est: Nostra' conversatio in colis est 89. 


μεταδεδηχυΐῖαν " χαθὼς εἴρηται" Ἡμῶν δὲ τὸ πολί- 


IV. In hoc enim differunt veri Christiani ab omni 
genere hominum ; et magna differentia interutros- 


p que, ut predixi, versatur in eo, quod animus et 


intellectus Christianorum semper circa coelestes 
cogitationes versetur, et ccelestia hona intueatur 
propter participationem Spiritus sancti ; quod de- 
super ex Deo nati, et ut fiant filii Dei in veritateet 
potentia, digni existimati sint, atque ad statum et 
stabilitatem, et tranquillitatem ac requiem per ma- 
gnos labores ac sudores multa post tempora deve- 
nerint, nullo amplius cribo agitati, neque flu- 
etuantes in caducis ac vanis cogitationibus. In quo 
majores ac meliores sunt. mundo, eo quod intel- 
lectus eorum, et cogitatio anime in Christi pace, 
atquein dilectione Spiritus versetur, sicut Dominus 
de hisce sermonem habens, dixit: Eos transiisse 
ez morte in vilam 51. Non igitur in figuris aut for- 
mis exterioribus diversitas Christianorum consistit. 
quemadmodum in hoc existimant multi consistere 
diversitatem ac differentiam inter eos, in superficie 
ao figuris. Quippe quod tales mente atque cogita- 
tione similes sunt mundo, ac commotione et insta- 
bilitate cogitationum, incredulitate, confusione, et 
perturbatione ac metu, ut ceeteri omnes homines, 
laborent. Et hi quidem superficie tenus ac opinione 
et externo quodam recte facto, a mundo differunt : 
sed corde atque animo terrenis laqueis impediti 
sunt, requiem divinam et celestem pacem Spiritus 
in corde non possidentes, eo quod non petierint 
a Deo, nec iis se crediderint dignos reputatum 
iri. 


V. Per mentis enim renovationem, et cogitatio- 
num tranquillitatem, et dilectionem Domini, et 
amorem colestem, omnis nova creatura Christia- 
norum ab hominibus hujus mundi discrepat. Pro- 
pterea enim adventus Domini contigit, ut hisce 
spiritualibus bonisdignaretur vere in se credentes. 
Gloria enim Christianorum et pulchritudo, et di- 
vitiee coelestes ineffabiles sunt, et magno labore ac 
sudore, tentationibus etcertaminibus multis acqui- 
site. Quod totum gratis divine ascribendum. Si 
enim terreni regis aspectus ab omnibus hominibus 


499 


8. MACARIT JkGYr TTE bo0 


desideratur, et omnis. qui in urbe regis diversatur, Α ἀνθρώποις τυγχάνει, χαὶ πᾶς τις ἐπιδημῶν ἐν πόλει 


desideratad minimum pulchritudinem ejus videre, 
aut elegantiam 944 vestimentorum, aut purpurte 
splendorem, variarum margaritarum nitorem, dia- 
dematis decorem, atque preestantiam eorum, quee 
ad majestatem ejus pertinent ; nisi quod spirituales 
istheec contemnant, quia aliam gloriam ccelestem 
incorpoream experti, alia ineffabili pulchritudine 
sauciati, aliarumque divitiarum participes sunt 
facti, et secundum internum hominem, alium spi- 
ritum consecuti sunt. Quoniam igitur hujus mundi 
homines, qui spiritum mundi possident, magno 
desiderio tenentur terreni regis contemplandi, 
saltem cum omni ornatu et gloria ejus : quanto 
enim in iis que videntur, conditio ejus major.est 
quam omnium hominum, tanto gloriosius, tanto 
optabilius ab omnibus habetur vel tantum vidisse, 
et unusquisque apud se dicit : Utinam quis mihi 
illam gloriam, decorem ac splendorem concedat ! 
predicans eum beatum, similem alioqui sui, terre- 
num, iisdemque affectionibus obnoxium atque mor- 
talem, propter momentaneum vero ornatum et 
gloriam desiderabilem. 


VI. Si igitur, inquam, carnales homines deside- 
.rant tantopere gloriam terreni regis, quanto magis 
hi, in quos instillavit gutta Spiritus vite, qui est 
divinitatis ; et quorum cor vulneravit amore divino 
erga écelestem regem Christum, devincti sunt pul- 
chritudibe illa et gloria ineffabili, et decore incor- 
ruptibili et. incomprehensibilibus divitiis veri et 


eterni regis: Christi, cujus voto et desiderio capti € 


tenentur, toti omhino ad eum conversi, atque desi- 
derant consequi inebarrabilia illa bona, quse per 
Spiritum intuentur ; quorum gratia: omnia, quee 
suntsuper terram pulchra, et ornatum, et gloriam, 
et honorem, et divitias regum ac principum nihili 
ducunt: divina enim pulchritudine sauciati sunt, 
et vita immortalitatis coelestis in illorum animis 
instillavit. Quocirca illam dilectionem ccelestis regis 
exoptant, illumque solum ob oculos in omnibus 
desideriis habentes, seipsos omni mundana dile- 
ctione per eum exsolvunt, et recedunt ab omni 
vinculo terreno, ut possint illud desiderium solum 
semper in cordibus suis possidere neque aliud 
cum illo commiscere. Pauci vero sunt admodum 


βασιλέως, ἐπιθυμεῖ xv μόνον θεώσασθαι τὸ xao 
αὐτοῦ͵ ἢ τὴν ὡραιότητα τῶν ἐνδυμάτων, $ τῆς πορ- 
φύρας τὴν δόξαν, τῶν moxÜev μαργαριτῶν τὸ 
χάλλος, τοῦ διαδήματος τὴν εὐπρέπειαν, τῶν σὺν 
αὐτῷ ἀξιωμάτων τὴν τιμιότητα dxróg εἰ μὴ οἱ 
πνευματιχοὶ ἐξουδενοῦσιν αὐτὰ, διὰ τὸ ἄλλης δόξης 
ἐπουρανίον χαὶ ἀσωμάτου πεπειρᾶσθαι, xxi ἄλλῳ 
χάλλει ἀῤῥήτω τετρῶσθαι, x«i ὥλου πλούτον χεχοι- 
νωνηχέναι, χαὶ τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ ἔσεσθαι, χαὶ dD- 
λου πνεύματος μετέχειν. ᾿Επεὶ οὖν τοῦ χόσμου τού- 
του ἄνθρωποι, οἱ τὸ πνεῦμα τοῦ χόσμου ἔχοντες, ἔν 
πολλῇ ἐπιθυμίᾳ εἰσὶ τοῦ τὸν ἐπίγειον βασιλέα θεά- 
σασθαι, μόνον συν κάσῃ τῇ εὐπρεπεία χαὶ δόξῃ αὐ- 
ToU: ὅσον γὰρ ἐν τοῖς φαινομένοις πολλῷ μείζων à 

Β μερὶς αὐτοῦ ἔστι παρὰ πάντας τοὺς ἀνθρώπους, 
οὕτως ἔνδοξον, οὕτως ἐπιθυμητὸν ὑπὸ πάντων, χάν 
τῷ θεαθῆναι μόνον’ xoi ἔχαστος ἐν ἑαυτῷ λέγει" 
Εἴθε τις ἔδωχέ μοι ἐχείν᾽ν τὴν δόξαν, xal 
τὴν εὐπρέπειαν, xal τὴν ὡραιότητα, μακαρέξζων 
ἐχεῖνον τὸν ὅμοιον αὐτοῦ γήϊνον, x«l ὁμοιοπαθῆ xai 
θνητὸν ὄντα, διὰ δὲ τὴν πρόσχαιρον εὐπρέπειαν, χαὶ 
δόξαν, ἐπιθυμητόν. 


ς΄. Εἰ οὖν οὕτως οἱ σαρχιχοὶὲ ἄνθρωποι ἐπιθυ- 
μοῦσι τῆς δόξης τοῦ γηΐνου βασιλέως, πόσῳ μᾶλλον 
οἷς ἱνέσταξεν ἐχείνη ὃ ῥανὶς τοῦ Πνεύματος τῆς 
Gef. τῆς θεότητος, x«l ἔτρωσε τὴν χαρδίαν αὐτῶν 
ἔρωτι θείω, πρὸς τὸν ἐπουράνιον βασιλέα Χριστὸν, 
εἰς ἐχεῖνο τὸ χαάλλος δέδεντάι xai τὴν ἀνεχλάλητον 
δόξαν x«l ἄφθαρτον εὐπρέπειαν, xal τὸν ἄνεννόητον 
πλοῦτον τοῦ ἀληθινοῦ x«l αἰωνίου βασιλέως Χριστοῦ, 
οὔ τῇ ἐπιθυμίᾳ. xal τῷ πόθῳ αἰχμαλωτέζονται, ὅλοι 
ἐξ ὅλου πρὸς αὐτὸν τυγχάνοντες, χαὶ ἐπιθυμοῦσι τυ- 
χεῖν ἐχείνων ὧν ἐνοπτρίξονται διὰ τοῦ Πνεύματος 
ἀλαλήτων ἀγαθῶν, οὔ ἕνεχεν πάντα τὰ ἐπὶ γῆς καλ)- 
)n καὶ εὐπρεπείας, "χεὶ΄ δόξας͵ xai τιμὰς, xal πλοῦ- 
toy βασιλέων καὶ ἀρχόντων ἐξαυδινοῦσι * θείω γὰρ 
κάλλει ἐτρώθησαν, x«i Qwà ἀϑαδασίας οὐρανίου ἐν 
ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν ἐνέῤταξε. Διὸ καὶ. εἰς ἐχείνην 
τὴν ἀγάπην τοῦ ἐπουρανιον βασιλέως ἐπιποθοῦσι, 
καὶ αὐτὸν μόνον πρὸ ὀφθαλμῶν ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ 
ἔχοντες dv αὐτοῦ πάσης ἀγάπης χόσμου λύονσιν 
ἑαυτοὺς, xal ἀναχωροῦσι παντὸς γῃΐνου δεσμοῦ, ἵνα 
δυνηθῶσιν ἐκεῖνον μόνον τὸν πόθον ἐν ταῖς ἑαυτῶν 
χαρδίαις ἔχειν πάντοτε [ (1), x«i μηδὲν ἕτερον σὺν 


qui bono initio bonum finem procurent, et ad D ἐκείνῳ μιγνύειν " ὄλέγοε δὲ εἰσι πάνυ οἱ τῇ ἀγαθῇ 


finem perveniant absque lapxu, dilectionem soli 
Deo habentes, et seipsos ab omuibus solventos. 
Multi enim compunguntur, et multi gratie ccele- 
stis participes fiunt, et colesti amore vulnerati 
sunt, sed per quotidianas pugnas οἱ certa- 
mina, et labores, et tentationes varias maligni non 
sustinentes, variis et diversis mundanis cupidita- 
tibus agitati, quia voluntatem quisque habet dili- 
gendi aliquid ex hoc mundo, et non solvendi se 
omnino ab ejus dilectione, manserunt et submersi 
suntin mundi abysso, ob proprie voluntatis ve- 


ἀρχῇ τῷῶος ἀγαθὸν πορισάμενοι, χαὶ διεξερχόμενοι, 
ἕως τώους ἅπτωτοι, τὴν μίαν ἀγάπην πρὸς μόνον 
τὸν Θεὸν ἔχοντες, χαὶ πάντων ἑαυτοὺς λελυχότες. 
Πολλοὲ γὰρ κχατανύσσονται, χαὶ πολλοὺὲ χάριτος 
οὐρανίου μέτοχοι γίνονται, χαὶ ἔρωτι οὐρανίῳ τι- 
τρώσκονται, ἀλλὰ διὰ τοὺς ἐν μέσῳ ἀγῶνας xai ἀϑλή- 
σεις χαὶ πόνους x«i πειρασμοὺς διαφόρους τοῦ 
πονηροῦ μὴ ὑπομένοντες, ἐν ποικίλαις καὶ δια- 
φόροις ἐπιθυμίαις χοσμιχαῖς τρεπόμενοι, διὰ τὸ θέ- 
λημα ἔχειν ἕἔχαστον τοῦ ἀγαπῆσαί tt τοῦ χόσμον 
τούτου, χαὶ μὴ λελυχέναι πάντοθεν τὸν ἀγάπην αὐὖ- 


(1) Uncis inclusa supplentur ex cod. ms. Grec. ἢ. 16 Bibliothecie Berólinensis: 


504 HOMILLE. 


-— HOM. V. 


τοῦ, ἁπέμειναν καὶ ἐβδυθίσθηεσαν ἐν -τῷ τοῦ χόσμον À cordiam, et imbecllitatem, et timiditatem, aut 


βυθῷ, διὰ τοῦ ἰδίου θελήματος ἀνανδρίαν, καὶ χαύ- 
νωσιν, à. δειλίαν, $ δι’ ἀγάπὴν τινὰ γήϊνον, Οἱ γὰρ 
ἐξ ἀληθείας διεξελθεῖν ἕως τέλους ἐν ἀγαθῇ διαγωγῇ 
βουλόμενοι ἄλλον ἔρωτα χαὶ ἄλλην ἀγάπην σὺν ἐχεί- 
vp τῇ ἐπουρανίῳ παραδέξασθαι ἑχουτίως xal μῖξαι 
οὐχ ὀφείλουσιν, ἵνα μὴ ἐμποδισθῶσι τῶν πνευματι- 
χῶν, καὶ στραφῶσιν εἰς τὰ ὀπίσω, x«l τέλος ἐχπέ- 
σωσι τῆς ζωῆς. Ὥσπερ γὰρ μεγάλα χαὶ ἀλάλητα 
καὶ ἀνοιδιήγητα ἐπηγγελμένα παρὰ Θεῷ τυγχάνει, οὕτω 
πίστεως χαὶ ἐλπίδος χαὶ πόνων χαὶ ἀγώνων μεγάλων 
χρεία καὶ πολλῆς δοχιμασίας. Οὐ γὰρ τι μιχρὸν τυγ- 
χάνει, ὦ ἐλπίζει ἀγαθὰ λαθεῖν ὁ ἄνθρωπος βασιλείας 
οὐρανῶν ἐπιθυμῶν * συμδασιλεῦσαι Χριστῷ εἰς τοὺς 
ἀπεράντους αἰῶνας βούλει, χαὶ τοὺς ἀγῶνας χαὶ πόνους 
x«i πειρασυοὺς τοῦ ὀλίγου χρόνου τῆς ξωῆς ταύτης B 
καταδέξασθαι προθύμως ἕως θανάτου οὐ χαταδέχῃ ; τοῦ 
Κυρίου βοῶντος * Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, 
ἀπαρνησάσθω ἑαντὸν, καὶ ἀράτω τὸν σταυ- 
ρὸν αὐτοῦ χαθ᾽ ἡμέραν χαίρων, x«t kxo)ov- 
θείτω μοι. Καὶ πάλιν. 'ERv μὴ τις μισήσῃ 
πατέρα, μητέρα, γυναῖχα, τέχνα, ἀδελφοὺς, 
ἀδελφὰς, ἔτι δὲ χαὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, οὐ 
δύναταί uou εἶναι μαθητής" οἱ πλεῖστοι δὲ τῶν 
ἀνθρώπων βασιλείας μὲν ἐπιτυχεῖν βούλονται, xai τὴν 
αἰώνιον ζωὴν χληοονομῆσαι θέλουσι, ζῇν δὲ ἐν τοῖς 
τιδίοις αὐτῶν θελήμασι, καὶ αὐτοῖς ἐξαχολουθεῖν οὐκ 
ἀπαναίνονται, μᾶλλον δὲ τῷ σπείροντι τὰ μάταια (16), 
χαὶ μὴ ἀπαρνούμενοι ἑαυτοὺς βούλονται τὴν αἰώνιον 
χὰ ξρονομῆσαι ζωὴν, ὅπερ ἐστὶν ἀϑύνατον. 


Ὃ γὰρ λόγος τοῦ Κυρίου ἀληθὴς τυγχάνει. Οὗτοι C 


γὰρ ἅπτωτοι ϑδιεξέρχονται, oi xarà τὴν ἐντολὴν τοῦ 
Κυρίον ἀρνησάμενοι ὅλοι ἐξ ὅλου ἑαυτοὺς, καὶ πάσας 
τὰς τοῦ χοσμον ἐπιθυμίας x«i δεσμοὺς xci μετεω- 
ρισμοὺς xai ἡδονὰς καὶ ἀσχολίας βδελυξάμενοι, wt 
αὐτὸν μόνον πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχοντες, καὶ τὰς ἐντολὰς 
αὐτοῦ ποιεῖν ἐπιθυμοῦντες, ὥστε ἰδίω θελήματι 
ἀποστρέφεται ἔχαστος, τῆς βασιλείας τὸ ἐξ ἀληθείας 
μὴ θελῆσαι. λαδεῖν χαὶ ἀρνήσασθαι ἑαυτὸν, καὶ 
ἀγαπᾷν τι σὺν ἐχείνῃ Tj ἀγάπῃ, τῷ ἥδεσθαέί τισι 
τοῦ αἰῶνος τούτου ἡδοναῖς $ ἐπιθυμίαις, καὶ τῷ μὴ 
ὅλην rà» ἀγάπην, ὅσον ἐν προαιρέσει καὶ θελήματι 
δυνατὸν, πρὸς Κύριον ἔχειν, ἘΣ ἑνὸς δὲ ὑποδείγμα- 
τος συννόησὸν got πάντα. Διαχρίνων μὲν ἐνίοτε 
διαχρίνει ἔχαστος xoà οἶϑεν, ὅτι ἄτοπόν ἐστιν, ὅ 
θέλει ποιῆσαι, ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ἀγαπᾷ xal οὐχ ἀρνεῖται, 
ἥττηται αὐτῷ, Πρότερον γὰρ ἔσω ἐν τῇ χαρδία ὁ 
πόλεμος γίνεται, χαὶ ὁ ἀγὼν, χαὶ τὸ στάθμιον, xal 
ἢ ῥοπὴ, xai τὸ ζξύγιον τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, xal 
τῆς ἀγάπης τοῦ χόσμου, xal τότε προέρχεται, xol 
διαχρίνει ἔχαστος, εἰ τύχῃ εἰς μάχην καὶ διαπλη- 
χτισμὸν πρὸς τὸν ἀδελφὸν, λέγων ἐν ἑαυτῷ" Εἴπω ; 
λαλήσω ; ἀλλὰ μὴ λαλήσω ; μνυμονεύων μὲν xci τοῦ 


δ Matthe xvi, 24. 8 Luc. xiv, 26. 


ob terrestrem quamdam dilectionem. Qui enim in 
veritate ad finem pervenire volunt in bona conver- 
satione, alium amorem aut aliam dilectionem cum 
illa ccelesti dilectione admittere libenter et ad- 
miscere non debent, ne impediantur a spiritua- 
ibus, et convertantur retrorsum, et demum a vita 
sua excidant. Sicut enim magna, et ineffabilia, et 
inenarrabilia promissa apud Deum inveniuntur ; 
ita fide, et spe et laboribus et pugnis magnis opus 
est et multa probatione. Non enim parvum aliquid 
sunt bona que sperat homo accipere, quando 
regnum colorum affectat : regnare cum Christo 
in infinita secula cupis, et pugnas et labores et 
tentationes brevis temporis hujus vite sustinere 
viriliter usque ad mortem non suscipis ? Dicente 
Domino : Si quis vultvenire post me, abneget semet- 
ipsum, et tollat crucem suam quotidie gaudens, et 
sequatur me** ; et rursum : Si quis non oderit pa- 
trem, matrem, uxorem, filias, fratres, sorores, ad- 
huc autem et animam suam, non potest meus esse 
discipulus "?. Plerique hominesregnum adipisci vo- 
lunt, et eternam vitam accipere cupiunt; vivere 
autem in propriis suis voluntatibus, et illis ob- 
temperare non recusant, magis autem similes facti 
huic qui vana seminat, neque abnegantes semete 
ipsos volunt eternam vitam accipere ; quod impos- 
sibile est. 


Sermo enim Domini verus invenitür. Nam illi 
lapsu perveniunt, qui secundurá Domini man- 
datum abnegant toti seipsos, ét omnia mundi cu- 
piditates, vincula, superbias, voluptates et impe- 
dimenta abjiciant, et illum solum que oculis 
habent, et illlus mandata servare cupiunt, ita ut 
quisque propria voluntate avertatur, regnum nolle 
in veritate obtinere et seipsum &abnegare, et 
diligere aliquid cum illa dilectione, gaudendo in 
aliquibus seculi hujus voluptatibus et cupidita- 
tibus, et non habendo in Dominum totam dile- 
ctionem, quantum intentioni, et voluntati possibile 
est. Ex uno exemplo mihi intellige omnia. Judi- 
cando judicat quisque et noscit indecorum esse 
quod facere vult ; sed quando diligit et non recu. 
sal, hoc vincitur. Primum enim in corde intus 


D bellum fit, et pugna, et libratio, ponderatioque 


dilectionem Dei inter ei dilectionem mundi; tunc 
accedit quisque et judicat, si forte agatur de 
rixa et iracundia contra fratrem : dicam, aut non 
dicam? loquar, aut non loquar? memor quidem 
Dei, sed propriam gloriam procurans, et non 
seipsum abnegans, verum si paulo prevaluerit 


VARLE LECTIONES. 


(16) Locus certe mutilus ; post. μάταια nullum ib codice interpumetiohis signum. . 


(4 


S. MACARII EGYPTII 


904 


dilectio et pondus mundi in cordis libra, statim Α Θεοῦ, ἀλλὰ τὸν ἰδίαν δόξαν περιποιούμενος, καὶ μὴ 


progreditur pravus sermo usque ad labia. Deinde 
tanquam sagittas dirigens mens intus proximum 
telis impetit per linguam. jaciens tela sermonum 
contameliosorum in voluptate spontanea, suam- 
met gloriam procurans. Deinde multis ita telis 
proximum impetens per contumeliosos sermones, 
usquedum et in decursu crescat peccatum ad 
lesiones aliquando et vulnera, in corpore mn- 
tuas belli partes exercet. quandoque usque ad 
mortem ; sic necis auctor efficitur hominis pravi 
cupiditas, vide, unde exorta sit, et qualem ha- 
bueritfinem dilectio mundane glorie pondere prze- 
valens in cordislibraetpropria voluntate. Quoniam 
enim aliquis seipsum non abnegavit, et aliquid e 


ἑαυτὸν ἀρνούμενος. 'AXY ἐὰν xereGepó cy 
$ ἀγάπῃ τοῦ xócpou καὶ ὃ ῥοπὸ ἐν rà τῆς καρϑίας 
ζυγίῳ, εὐθὺς προέρχεται ὁ πονηρὸς λόγος μέχρι τῶν 
χειλέων. Εἴτα ὥσπερ BÓ ἔντείνων ὁ νοῦς ἔνδοθεν 
τοξεύει τὸν πλησίον διὰ γλώττης, πέμπων βέλη λό- 
ων ἀπρεπῶν iv θελέματι ἐχουσίω, τὸν ἑαυτοῦ δό- 
Lev περιποιούμενος. Εἶτα τοξεύων ἐπὶ πολὺ τὸν πλη- 
σίον διὰ λόγων ἀπρεπῶν, ἕως οὗ καὶ ἐν τοῖς μέλεσι 
διαχυθῦ τὸ ἁμάρτομα εἰς συμκληγάδας ἐνίοτε χαὶ 
τραύματα, διὰ τοῦ σώματος ἄλληλα τὰ μέλῃ πο- 
λεμοῦντα ἀπεργάζεται, ἐνίοτε χαὶ ἕως φόνου, θανά- 
του ἀπαρτίζεται τὸ τοῦ πονηροῦ ἐπιθύμημα. Ἴδε, 
πόθεν ἤρξατο, x«i ποῖον ἔσχε τὸ τέἕλος ἀγάπῳ δόξης 
xocpgtxüc βαρυθεῖσα (1) τῇ peri τὸῦ τῆς χαρϑίας 


mundo dilexit, illa omnia flagitia eveniunt. Itaesse B ζυγοῦ ἐξ ἰδίου θελόματος Διὰ γὰρ τὸ pà ἀρνήσασθαι 


arbitrare io quocunque peccato et consuetudine 
mala, cum blanditur malitia et voluntatem mentis 
inc inat ad mundanas cupiditates et illecebras et 
voluptates carnis. [ta omne malitisee opus exercetur, 
ita impudicitie et furtum, ita avaritia et pigritia, 
ita auri cupiditas et vana gloria, ita invidia et am- 
bitio, et quodcunque est malitie opus. Aliquando 
opera qure bona videntur ad gloriam et laudem 
hominum perficiuntur, que apud Deum similia 
sunt injustitie, furto et aliis peccatis. Deus enim 
dicit: Dispersit ossaeorum qui hominibus placent*e; 

ita ub per ea que bona videntur malignus minister 
^ diligens apparere velit, varius enim est et mendax 
in cupiditatibus mundi. Nam per dilectionem 
quamdam lerrestrem et carnalem, in qua vincitur 
homo propria voluntate, allicitur malitia, ut fiat 
illi vinculum insolobile et sarcina gravis, immer- 
gens et suffocans eum in seculo nequitise, peque 
sinens assurgere, et ad Deum redire; quoníam, 
quidquid e mundo aliquis dilexerit, illius mentem 
opprimit et obtinet, neque assurcere sinit. In hae 
enim libratione et ponderalione que per libram 
malitie fit, penditur et probatur omne hominum 
genus, Christianorum nempein urbibus degentium, 
aut in montibus, aut in monasteriis, aut in agris, 
aut in desertis locis, quia voluntate propria sedu- 
ctus homo diligit aliquid et quovis modo vincta est 
ejus dilectio, et non est tota in Deum ; hic enim, 
verbi gratia, dilexit opes, alius aurum et argep- 


ἑαυτὸν, καὶ ἀγαπᾷν τι τοῦ χοσμον, ἐχεῖνα ὅλα τὰ 
ἀτοπκήματα γέγνεται. Οὕτως νόει pot xal εἷς ἕκαστον 
ἁμάρτημα x«i ἐπκιτήϑευμα φαῦλον τῆς καχίας κο- 
λαχενούσης, καὶ προτρεπομένης τὸ θέλημα τοῦ νοὸς 
καὶ ἐπιθυμέαις κοσμικαῖς x«l ἀπάτῃ καὶ ὅδονῃ σαρ- 
πός. Οὕτω πᾶν πρᾶγμα καχίας ἀκαρτίζεται (3), 
οὕτω μοιχεία x«l χλοπὴ, οὕτω πλεονεξία x«i μέθῃ 
οὕτω φιλαργνοία x«i κενοδοξία, οὕτω (Co, xoi 
φιλαρχία x«l πᾶν ὁτιοῦν ἐστι τῆς χαχίας ἐπιτή- 
δευμα. "Evíore καλὰ δοχοῦντα ἐπιτοδεύματα διὰ 
δόξαν καὶ ἔπαινον ἀνθρώπων ἐπιτελεῖται, ἅπερ ἐστὶ 
παρὰ Θεῷ ἵνα ἀδικίας χαὶ χλοπῷς χαὶ τῶν ἄλλων 
ἁμαρτημάτων. Ὁ Θεὸς γὰρ φησιν ^ '"“Ἐσχόρπισεν 
ὀστᾶ ἀνθρωπαρέσκων" ὥστε διὰ τῶν δοχούντων 
καλῶν ὁ πονηρὸς ὑπορετεῖσθαι βούλεται. Πολυποίχκιλος 
γὰρ ἐστι καὶ ἀπατηλὸς ἐν ἐπεθυμιαις χοσμον. Διὰ γὰρ 
ἀγάπην τινὰ γηΐνην (3) χαὶ σαρχικὸν, εἰς ὧν de 
σμεῖται ἄνθρωπος θελήματι ἰδίῳ, δελεάώξεται ὑπὸ 
τῆς καικίας, ὅκως δα παῖς αὐτῷ ἅλυσις καὶ δεσμὸς 


καὶ φορτίον βαρὺ, d ug υϑέζον καὶ πνῖγον ἐν τῷ 
αἰῶνε τῆς πονηρίας, χωροῦν ἀνακύψαι, καὶ 
πρὸς τὸν Θεὸν ἐκόϑεαν, ἜΚΩΝ ὅπερ τις ἠγάπησε 
τοῦ χόσμου, καταθβαρεῖ τὸν νοῦν αὐτοῦ χαὶ χατα- 
κρατεῖ (&), x«i οὐκ Mj ἀνακύψαι. Ἐὶς τοῦτο γὰρ τὸ 
στάθμιον xai τὴν ῥοπὴν παὶ τὸ τῆς κακίας Qoyew — 
κρέμαται, χαὶ δοκιμάξεται νᾶν τὸ γένος τῶν ἀν- ᾿ 
θρώπων, ὗτοι Χριστιανῶν τῶν ἐν πόλεσιν οἰκούντων, 
ὃ ἐν ὄρεσιν, b ἐν μοναῖς, $ ἐν ἀγροῖς, & ἐν ἔρό 
μοις τόποις, ὅτι θελήματι ἰδίῳ δελεκξόμενος ὁ d» 


tum, alius disertam mundi sapientiam ob gloriam D ϑρωπος ἀγαπᾷ τε καὶ ὁπουδόποτε δέδεται αὐτοῦ ἡ 


hominum, alius dilexit potentiam, alius laudem et 
honores hominum, aliu« iram et violentiam. Nam 
permittendo se prompte passioni hanc diligit, alius 
inutiles eventus, alius invidiam, alius omni die su- 
perbit et leetatur, alius inanibus rationibus illudi- 
tur, alius tanquam legis magister haberi diligit, ob 
hominum gloriam, alius socordia et incuria gaudet, 
alius vestibus et pannis detinetur, alius curis ter- 
restribus se dat, alius somnum et sermonis lepo- 


9 Psal. Lu, 6. 


ἀγάπῃ, καὶ οὐχ Betts ὅλη πρὸς τὸν Θεόν " ἡγάπυσι 
γὰρ τις, εἰ τύχοι κτόματα, ἄλλος χρυσὸν καὶ ἄργν- 
pov, ὥλλος σοφίαν λογίαν χόσμον διὰ δόξαν &- 
θρώπων, ἄλλος ἡγάπησιν ἀρχὸν ἄλλος δόξαν xe 
τιμὰς ἀνθρώπων, ἄλλος ὀργὴν xci μᾶνεν - διὰ γὰρ 
τὸ ταχέως ἑαυτὸν ἐπιδιδόναι τῷ πάθει ἀγαπᾷ αὐτό" 
ἄλλος ἀκαίρους σνντυχίας, ἄλλος ζῆλον, ἄλλος πᾶ- 
σαν ἡμέραν μενεωρίξεται καὶ ἤδεται, ἄλλος ἀργοῖς 
λογισμοῖς ἀπατᾶται, ἄλλος ὡς νομοδιδάσκαλος εἶναι 


VARLE LECTIONES. — 
(4) Sio cod, (2) Cod. ἀκρτίξεται, (3) Sic cod. (4) Cod. χατωχρατεῖ. 





$01 


S. MACARII AEGYPTTI 


amarum e&quor, sicque vite susesalutem priestilit. A εἰς στάσιν τοὺς κλύδωνος περιπεσόντας ἐνανέγεταν»" 


Aliusautem, volens aliquid vesümentorum suorum 
salvare, putavit se posse enaltare et transire cum 
eis, quee tulit. secum, et illa que sumpsit illum 
oppresserunt et immerserunt in maris ahyssum, et 
intenit ob exiguum lucrum, neque vite sue salu- 
tem preestüt Videsne quomodo propria voluntate 
sua disperierit ? herum suppone mibi rumorem 
hostium venire ; et hic, statum ac audiit, effugit 
continuo, absque vestibus et nudus evadens ; alius 
autem credere nolens, appropinquare hostes, aut 
volens aliquid servare e rebus suis, εἰ auferre 
secuin, moratus est fugam. Εἰ intrantes hostes 
apprebenderunt illum, et capüvuu) abduxerunt ia 
ahenigenarum patriam, el illic servire coegerunt. 


xmi ὃς μὲν γνανὸς ἀποδυσάμενος εἰσξῦθεν i» τᾶοῖς 
ὕδασιν, ἑαυτὸν μόνον βονλοπενος σῶσπι, καὶ εὕτως 
ὑπὸ τῶν xvu-w» τυπτόμενος, χαὶ ἄνωθεν π'τῶν 
ἐπιχολυιδῶν, διὰ τὸ ἄλυτον αὐτον εἶναι͵ ς δυνῶῖνς 
δεεξελθεῖν τὸν πιχρᾶν θάλασσαν, χαὶ οὕτως τὰν 
Κὑνχὰν αὐτοῦ περιεποιόσατο. Ἄλλος δὲ, βουλοπενς 
σῶσαί τι τῶν ἐνδυμάτων αὐτοῦ ἐνόχισε Jorwsóm 
χολυμόζσαι χαὶ διεξελθεῖν σὺν ἐχείῖνοις, οἷς iot σὺν 
ἑαυτῷ, x«i αὐτὰ ἐκεῖνα üxi ἔχαδε, κατεξαρτταν 
αὐτὸν, χαὶ χατεδάκτισαν ἔν τῷ Dv5G τῆς θπλαστη;, 
καὶ ἀπώλετο dv ὀλέγο»ν πέρδος, μὲ rà» ἑἐκυτοῦ ὑυ- 
y» περιποιχσάπκενος, Ὁρᾶς, ὅτε ἰδίω δελζπατι 
αὐτοῦ ἐθανατωθῃ . πιώεν ὑπόθου μοι αχοὲν ms 
φύλων ἔρχεσθαι. Και ὃς μὲν ἅπα τῷ (7) ἀχοῦσαι ἔφυ- 


Videsne quomodo propria sua voluntate, ob soCOF- p. γεν εὐθέως, md ἀνκδαλλομενος αὐτὸς γυπνὸς ἐξῶ- 


diam, debilitatem et dilechionem aliquamrerum in 
captivitatem reductus sit? similiter qui non man- 
datis Dowini obedientes, nec seipsos abnegantes 
non solum Dominum diligunt ; sed vinculis terre- 
stribus libenter detinentur, quando venerit ignis 
elernus, sicut invenientur capüvi virtutem, vin- 
cti autem usagis in minund) dilecuone immergeniur ; 
etsub amaruin mare nequiuse preecipitantur, et in 
servitute alienjigenarum, id est sparitum mequitiae 
capüvi facli pereunt. Si vero velis dilecLonis per- 
fecu recutudinpem ad Dominum e sanclüs et a Deo 
inspiratis Scripturis ediscere ; vide Job, quomodo 
omDia. exuenrit, ut ita. dicam, quae possidebat ; ti- 
lios, diviias, animalia, famulos et reliqua que 


6v». “Δ)λος δὲ δυσπιστῶν, ὅτι ἔρχονται οἱ £y 500i, 
b θέλων τινὰ τῶν ἰδίων πραγμάτων, xa: Govloutvo; 
ἄραι μεθ᾽ ἑαυτοῦ, ἐδράδυνε φυγεῖν. Καὶ ἐπελθόντε; 
ol πολέμπιοε χατέλαθον αὐτὸν, χπαὲ ἡχμαλωτεύσαντο 
εἰς τὲν τῶν ἀλλοφύλων πατρίδα, x&xsü δουλεύειν 
χατηνάγχασαν. Ὁρᾶς, ὅτε τῷ ἰδίω Or? uuart αὐτοῦ 
διὰ χαύνωσιν καὶ ἀνανδρίαν χαὶ ἀγάκτν τινὰ πραγ- 
μάτων εἰς TÀ» αἰχμαλωσίαν ἀπενέχθῃ ; ὁποίως χαὶ 
oi μὰ ταῖς ἐντολαῖς τοῦ Κυρίον ἑἐξαχολουθοῦντες xai 
ἐσυτοὺς ἀρνούμενοι χαὶ μόνον τὸν Κύριον ἀγαπῶν» 
τες, ἀλλὰ ϑεσμοῖς etw; ἐχουσίως δεσμούμενοι, 
ἐπελθόντος τοῦ πυρὸς τοῦ αἰωνίου, ὡς εὑρισκόμενοι 
αἰχμελωτοι ἀρετῶν, συνδυδεμένοι δὲ μᾶλλον ἐν τῇ 


ἀγαξε τοῦ χόσμον χαταθυθ[ισθ)]όσονται, xoi ὑπὸ τῆς 


habebat ; quomodo sic nudatus effugerit οἱ salv&- (- σιχρᾶς θαλεσσες τῆς πονηρίας χαταθδυθίξονται, xci 


vent seipsum, .et ipsam tunicam dimittens et 
injiciens Satans, njhil in. sermone blasphemans 
neque corde neque labus coram Domino, sed 


e eontra benedixit Dominus. diosps : Dominus . 


dedit, Dominus abstulit ; u«£ Domine placmi, ita 
factum est, sit nomen Domini benediclum *!. Etsi 
putabatur multa possidere, a Domino probatus, 
patuit nihil possedens nisi solum Deum. Simili. 
ter Abrahaun jussus ἃ Domino egredi e terra, et 
e familia. et e domo patris sui, continuo, ut ita 
dicam, omnia exuit, patriam, terram, consangui- 
neos, parentes, οἱ obedivit verbo Domin: ; deinde 
interea multis probabonibus et tentationibus illi 
contingentibus, sive quando ejus uxor ablata est, 
sive quando in terra aliena degens injustitiam 
passus est, per omnia ostensus est Deuun solum 
super omnia diligere ; denique cum per promis- 
sionem et post multos annos unicum tilium 
quem multum desideraverat possedit, jussushunc 
in sacrificium viriliter per seimmolare, exuens seip- 
sum et vere abnegans, ostendit quomodo praeter 
Deum uihil aliud amaverit per unigenit oblationem. 
Si enim hunc generose exuit, quanto magis, si 


*! Job. 1, 21. 


ὑπὸ τῆς αἰχααλωσίας τῶν ἀλλοφύλων, τοῦτ᾽ ἔστι τῶν 
πνευμάτων» τῆς πονηρίας ακἰχμαλωτιξόμενοι ἀπὸλ- 
λννται (8). Ex δὲ βούλῃ ἀγάπης (9) ἀπυρτισμέντς εὐθύ- 
τητα πρὸς Κύριον ἐκ τῶν ἀγέων θεοπνεύστων Γρα- 
φᾶν παταμαϑεῖν, ἴδε τὸν Ἰὼ, πῶς ἀπεδύσατο 
πιντα, ὥσπερ εἰπεῖν; diga ἦν χεχτημένος, τέχνα, 
χτήματα, ζῶα, παῖδας καὲ “τὰ λοιπὰ ὑπάρχοντα, 
κῶς ἀκεκδυσπξενος ὄφψνγε, zeà dueucp ἑαυτὸν, xai 
αὑτὸν τὸν χιτῶνα ἀφεὶς καὶ ῥίψας τῷ Σατανᾷ, καὶ 
μὲτε ἐν λόγω βλασψημήσας μᾶτι τῇ χαρδία͵ párt 
τοῖς χοίεσι ψϑεγξάμεονος ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ" 
τοὐναντίον εὐλόγησε τὸν Κύριον, εἰκών" Ὁ Κύριος 
ἔδωκεν, ὁ Κύριος ἀφείλετο" ὡς τῷ Κυρίῳ. 
ἔδοξεν. οὕτως χαὲ ἐγένετο ^ εἴη τὸ ὄνομα 
Ἀνοίου εὐλογημένον. Κἂν ἐνομίζετο γὰρ χεχτῆσθαι 
πο)λὰ, δοκειπασθεὶς ὑκὸ τοῦ Κυρίσν, ἐφανερώθη μηδὲν 
χεχτῆπενος à πόνον τὸν Θεύν. ᾿“Ομκοίως ὁ ᾿Αὐραὰμ χελευ- 
σϑεὶς ὑπὸ τοῦ Κυρόον ἐξελθεῖν ἐκ τῆς yüc χαὶ ἐχ τῆς 
συγγενείας καὶ ἐκ τοῦ οἶκον τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, εὐθέως. 
ὥσπερ εἰπεῖν, ἀπεδύσατο πάντα, πατρέδα, γῆν, συγγε- 
νεῖς, γονεῖς καὶ ἐξηκολούθησε τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίον ᾿ 
εἶτα υεταξὺ πολλῶν δοκιμασιῶν χαὶ κειρασμῶν αὐτῶ 
ἡὈομένων, τοῦτο μὲν τῆς γυναικὸς αὐτοῦ λαμόανομέ- 


VARIA LECTIONES. 


(7) Cod. τό. (8) Cod. ἀπόλλωνται. 


(9) Cod, ἀγάπην. 


509 


σης, τοῦτο δὲ ἐπὶ ξένης (10) Qu&yev, x«i ἀδικούμενος, A reliqua. omnia que possidebat jussus fuisset 


καὶ διὰ πάντων ἀποδειχθεὶς, ὅτε Θεὸν μόνον ἀγαπᾷ 
ὑπὲρ πάντα ^ ὕστερον ἐπεὶ δι’ ἐπαγγελίας xoi dc 
ἐτῶν πολλῶν μονογενῦ υἱὸν xarà πολλὴν ἐπιθυμίαν 
ἐχτήόώσατο, αἰτηθεὶς τοῦτον εἰς θυσίαν προθύμως de 
ἑαντου ἀναφέρειν, ἀποδυσάμενος ἑαυτὸν χαὶ ἀληθῶς 
ἀρνησάμενος * ἀπέϑειξε γὰρ, ὅτι παρῖχ (11) Θεον ἄλλο 
τι οὐχ ἠγάπησε διὰ τῆς τοῦ μονογενοῦς προσχομιδῆς. 
Εἰ γὰρ ἐκεῖνον προθύμως ἀπεδύσατο, ποσῳ μᾶλλον, 
εἰ τὰ λοιπὰ αὐτοῦ ὑπάρχοντα ἀχελεύσθῃ ἐᾶσαι ἣ πέ- 
νῆσιν ὑφ᾽ ἕν διανεῖμαι, ἑτοίμως xal προθύμως ἂν 
ἐποίησεν | Ὅρᾳς ἀγάπης ἀπηρτισμένης ἐκ θελήματος 
πρὸς Κύριον εὐθύτητα ; οὕτως xai οἱ τούτων σνγχλῃ- 
ρονόμοι γενέσθαι βονλόμενοι παρὲχ (12) Θεοῦ οὐδὲν 
ὀφείλουσιν ἀγαπῆσαι, ἵνα, ὅταν δϑοχιμασθῶσι, χρή- 
σιμοι xai δόχεμοι εὐρεθῶσι, τελείαν τὴν ἀγάπην αὐ- 
τῶν πρὸς Κύριον ἀποσώζοντες. Οἱ τοιοῦτοι ἕως τέλους 
διεξελθεῖν τὸν ἀγῶνα ϑυνήσονται, oi dx θελήματος 
Θεὸν μόνον ἀγαπήσαντες πάντοτε, — xal παάσως 
ἀγάπης κόσμον ἑαντοὺς λελυχότες. ᾿Ολέγοε δὲ σφό» 
ὅρα εὑρίσχονται οἱ τοιαύτην ἀγάπην ἀναλαθόντες, 
χαὶ πάσας τὰς τοῦ χόσμον ἡδονὰς χαὶ ἐπιθυμίας 
ἀποστρέφομενοι, xxl μαχροθύμως τὰς ἐπαναστάσεις 
x«i πειρασμοὺς τοῦ πονηροῦ ὑπομένοντες" μὴ γὰρ, 
ἐπειδὴ πολλοὶ ποταμοὺς παρερχόμενοι παρασύρονται 
ὑπὸ τῶν ὑδάτων, οὐχ εἰσὶν oi διαπερῶντες τοὺς θο- 
λεροὺς ποταμοὺς τῶν τοῦ χόσμον ἐπιθυμιῶν παντο- 
δαπῶν, xal ποικέλων πειρασμῶν τῶν πνευμάτων τῆς 
πονηρίας ; καὶ ἐπειδὺ πολλὰ πλοῖα ἐν τῇ θαλάσσῃ κα- 
λυπτόμενα ὑπὸ τῶν χυμάτων βυθίζεται, οὐχ εἰσὶ 
διαπερῶντα, xal ἐπάνω τῶν κυμάτων διοδεύοντα, 
xal εἰς λιμένα εἰρήνης χαταντήσαντα ; διὰ τοῦτο 
πίστεως πολλῆς χαὶ μαχροθυμίας καὶ ἀγῶνος καὶ 
ὑπομονῆς x«i πόνων xal πείνης x«i δίψης εἰς τὸ 
ἀγαθὸν xal ὀξύτητος χαὶ ἀναιδείας xal δικκρίσεως 


xai συνέσεως πάντοτε χρεία " οἱ γὰρ πλεῖστοι τῶν - 


ἀνθρωπὼν ἄνευ χαμάτων xal. ἀγώνων xai ἱδρώτων ἐπι- 
τυχεῖν βασιλείας βούλονται (13) ᾿ ὅπερ ἀδύνατόν ἐστι. 
Ὥσπερ οὖν iv κόσμῳ ἀπέρχονταί τινες ἄνδρες πρός 
τσ πλούσιον ἐργάσασθαι εἰς θέρος ἡ εἰς ἕτερον ἔρ- 
γᾶν, ὅκως πορίσωνται, ἃ χρήζονσιν ἔχειν εἰς τὸν 
degrpepüv αὐτῶν * εἰσὶ δέ τινες ἐν αὐτοῖς ὀχνηροὶ 
καὶ ἀργοὶ, μὴ χάμνοντες δὲ οὕτως, μήτε ἁρμοζόντως 
ἐργαζομενοι" αὖτοι μηδὲν χοπιάσαντες, μήτε χα- 
μόντες εἰς τὸν οἶχον τοῦ πλουσίον, βούλονται τὸν 
μισθὸν ἐξ ἴσον λαθεῖν τοῖς ἀνδρείως xal ὀξέως χαὶ 
ὅλῳ αὐτῶν χαμοῦσιν ἰσχύϊ, ὡς ὅδη τὸ αὐτῶν ἔργον 
κεποιηχότες * τὸν αὐτὸν τρόπον ἐπὰν ἀναγινώσχομεν 
τὰς Γραφὰς, πῶς ὁ δεῖνα δίκαιος εὐηοέστησε τῷ Θεῷ, 
πῶς φῇοος x«i σννόμιλος Θεοῦ γέγονε, xai πάντες δὲ 
οἱ πατέρες κῶς φίλοι καὶ χλῳρονόμοι Θεοῦ γεγόνασι, 
πόσας θλέψεις ὑπέμειναν, πόσα διὰ τὸν Θεὸν ἔπαθον, 
πόσα ὀνδραγάθησαν χαὶ ἠγωνίσαντο, μακχαρίξομεν 
αὐτοὺς, χαε τῶν ἴσων αὐτοῖς δωρεῶν χαὶ ἀξιωμάτων 
τυχειν βουλόμεθα, καὶ ἐπιθυμοῦμεν προθύμως λαθεῖν 


relinquere, aut privationem in uno experiri, 
libenter &c generose fecisset. Videsne dile. 
clionis perfecte ex voluntate ad Dominum 
rectitudinem ? $Sic et qui talium participes 
fieri volunt preter Deum nihil debent diligere, 
ut, quando probabuntur, utiles et apü in- 
xeniantur, perfectaui dilecuonem suam ad Domi- 
num couservantes. Tales usque ad tfinem pugnam 
pertransire poterunt, qui e voluntate Deuin solum 
omnino dilexerunt, et ab omni inundi dilectione se 
liberaverunt. Pauci autem admodum inveniuutur 
qui talem dilectionem suscipiunt, et omnes mundi 
voluptates οἱ cupiditates aversantur, et viriliter 
impugnationes el lentationes maligni sustinent. 
Nonne enim, quoniam inulti fluvios transeuntes 
aquis abripiuntur, sunt qui transeunt turbidos 
fluvios mundanarum cupiditatum tam diversarum 
variarumque tentationuin spirituum nequitie ? et, 
quoniam multa navigia in mari abscondita ffuctibus 
imimerguntur, noune sunt qui mare pertranseunt, 
qui in flucubus procedunt, et in portum pacis de- 
veniunt? Quocirca multa fide et fortitudine, pugna, 
pauentia, laboribus, fame etsiti ad bonum, alacri- 
tate, perseverantia, judicio et reflexsione admodum 
opus est. Plerique enim homines sine laboribus et 
pugnis et sudoribus regnum obtinere volunt, quod 
impossibile est. Ut igiturin mundo exeunt quidam 
viri ad aliquem divitem, utlaborentad messem aut 
δὰ aliud opus, quo procurabunt 4.8 sibi Becessa- 
ria sunt ad suum victum habendum : sunt ex illis 
quidam pigri et vecordes, et ita non laborantes, 
neque conveniens opus exercentés ; isti non fatigati 
neque laborantes in divitis domus gratiam, volunt 
meroedem dequalem acoipere illis qui viriliter, ala- 
oriter et omnibus viribus laboraverunt, tanquam 
illorum opus jam fecissent. Pari modo, quando 
legimus in Scripturis, quomodo iste justus placuit 
Deo, quomodo amicus et contubernalis Dei factus 
est, et omnes patres quomodo amici et participes 
Dei facti sunt, quantas &erumnas perpessi sunt, 
qaanta propter Deum sustinuerunt, quanta fortitu- 
dine luctati sunt οἱ pugnaverunt, illos gratulamur, 
et equales illis mercedes et nonores obtinere volu- 
mus, et cupimus ardenter accipere inclyta ista 
dona, omittentes illorum labores, pugnas,erumnas 


D et cruciatus ; et illorum honores, et dignitates, quee 


& Deo possederunt, ardenter obtinere volumus, 
labores autem et pugnas eorum non suscipimus. 
Dico vero tibi hoc omne hoininem cupere et velle 
etiam meretrices, publicanos et homines injustos, 
facile scilicet sine laboribus et pugnis obtinere 
regnum ; sed propter hoc in medio manent tenta- 
tiones, et probationes multe, et erumn&, et pugne, 
et sudores, ut clare noscantur quinam in veritate, 


t '" .— YABLE LECTIONES. 


(10) Sic. ood. (14) Cod. πάρεξ, (12) Code πάρεξ. (13) Cod. βούλωνται. 


bit S. MACARH ,/EGYPTIIT δὲ 


usque ad mortem progredientes, cum omni inten- A τὰ ἔνδοξα ἐκεῖνα χαρίσματα, ὑπερθαίνοντες αὐτῶν 
tione et virtute Dominum solum dilexerint, et nihil τοὺς πόνους, xal ἀγῶνας, xai τὰς θλίψεις, καὶ τὰ 
aliud desiderandum cum illius amore habuerint. παθήματα, x«i τὰς piv τιμὰς αὐτῶν͵ xai τὰ ἀξιώ- 
Ideo juste in regnum colorum ingrediuntur qui ματα, οἵα ἀπὸ Θεοῦ χέκτηνται, προθύμως λαβεῖν 
geipsos abuegaveruntsecundum Domini verbum, et θέλομεν, τοὺς δὲ χαμάτους xoi πόνους xai ἀγῶνας 
per propriatu voluntatem Dominurn solum dilexe- αὐτῶν οὐ χαταδεχόμεθα. Λέγω δέ σοι, ὅτε τοῦτο πᾶς 
runt; ideo summis celestibus donis ob summam τις ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ καὶ Ofen, καὶ πόρναι xal 
suam dilectionem remunerabuntur. Nam in &ruma τελώναι χαὶ ἄδιχοι ἄνθρωποι, εὐχόλως ἄνευ χόπων 
nis, cruciatibus, patientia, et fide latent promissio- καὶ ἀγώνων τυχεῖν βασιλείας * ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἐν μέσῳ 
nes,gloria,bonorui coelestium possessio,tanquam πειρασμοὶ, xai δοχιμασίαι πολλαὶ, καὶ θλίψεις, καὶ 
in semine quod in terram jactum est fructus latet, ἀγῶνες, xal ἱδρῶτες πρόχεινται, (va φανεροὶ γένων- 
aut in arbore spinis cireumdato et intercorruplum ται, τίνες ἐξ ἀληθείας ἕως θανάτου ἐλθόντες ἐξ 
etignobile stercus crescente. Ettunc vesimenti ὅλης προαιρέσεως χαὶ δυνάμεως τὸν Κύριον μόνον 
dignitatein, et gloriam, el multiplicem fructum ἠγάπησαν, xai οὐδὲν ἕτερον σὺν τῇ πρὸς αὐτὸν ἀγάπῃ 
ostendentur habere, ut dicit Apostolus : Per mulías περιπόθητον ἔσχον. Διὸ xoà. δικαίως εἰς τὴν βασιλείαν 
tribulationes oportet nosintrarein regnum ca&lorum ἢ τῶν οὐρανῶν εἰσέρχονται, ἀρνησάμενοι ἑαντοὺς xarà 
δ: -ο(ϑοιμίμιι5: [n patientia vestra possidebitisani- τὸν τοῦ Κυρίου λόγον, καὶ παρὰ τὴν ἰδίαν πνοὴν τὸν 
mus vestras ** ;etrursua; In mundo pressuram habe- Κύριον μόνον ἡγαπηχότες * διὸ xai ἄχροις δώροις οὐ- 
tis**. Laboreeuiun,et patientia,eLabsunentiaelOm- ρανίοις τὴν ἄχραν ἀγάπην αὐτῶν ἀμειφθήσονται, 
nicireumspectioneopusest,etalacritate,etperseve- Εἰς γὰρ τὰς θλίψεις, xai τὰ παθήματα, καὶ ὑπομο- 
rantia in oratioue ad Dominum, ut possit homo — và», x«i πίστιν ἐγχεχρυμμέναι εἰσὶν αἱ ἐπαγγελίαι, 
pertransire terrestrium cupiditates, Jaqueos et ille- καὶ à δόξα, x«i ἡ τῶν ἐπουρανίων ἀγαθῶν ἀποχατά- 
cebras voluptatuin, et rnundi tempestates, eLinalo στασις, ὥσπερ ἐν τῷ ῥιπτομένῳ σίτῳ εἰς τὰν γῆν ὁ 
rum spirituum impugnationesdevitare,et bene nO- ταρπὸς ἣ δένδρῳ ἐπιχεντριζομέμῳ διὰ σήψεως τινος 
scere quali vigilantia et impetu fidei et dilectionis — x«i ἀτιμίας διερχομένῳ. Καὶ τότε τοῦ ἐνδύματος τὸν 
sancti coelestem thesaurum, id est, spiritus virtutem εὐπρέπειαν χαὶ τὸν δόξαν xai τὸν πολυπλασιάξοντα 
im suis animabus οἱ ccelo possideant; quod esl — x«pmóv ἀπεδείχθησαν ἔχειν, ὡς xxi ὁ ᾿Απόστολο; * Διὰ 
quasi.arrhe regni coelestis. Nam beatus apostolus πολλῶν θλίψεων, φησὶ, δυνάμεθα εἰσελθεῖν 
Paulus.de hoc coelesti thesauro, id est, gratia Spi- εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν 
ritus enajrans, et multitudinem tribulatuionum ex- 
ponens, supnulque ostendens, quid debeat quisque C 
exinde quereze. Et, quid possidere oporteat, 
dicit : Scimus enimquod, si terrenum nostrum domi- 
cilium hujus Labernaculi destructum fuerit, adifi- 
cationem ex Deo habemus, domicilium non manu- γαίνων ἐπιθυμίας, παγίϑας, καὶ βρόχους τῶν ἡδονῶν, 
factum, eternum in calis **. καὶ xaratyídac (£&) τοῦ χόσμον, x«l τὰς τῶν πονηρῶν 
πνευματων ἐπαναστάσεις διαφυγεῖν, x«l γνῶναι καλῶς, ἐν ποίᾳ νήψει x«i γοργότῃδ. «ίστεως xai ἀγάπης οἱ 
ἄγιοι τὸν ἐπουράνιον θησαυρὸν, τοῦτ᾽ ἔστι τὴν τοῦ Πνεύματος δύναμιν ἐν ταῖς ψυχαῖς ᾿ἰδυτῶν ἐντεῦθεν ἐχτή- 
σαντο. Ὅπερ ἐστὶν ἀῤῥκδὼν τῆς βασιλείας. Ὁ γὰρ μαχάριος ἀποστολος Παῦλος περὶ τύσέου. τοῦ ἐπου- 
ρανίον θησαυροὺ τοῦτ᾽ ἔστιν τῆς χάριτος τοῦ Πνεύματος διηγούμενος, χαὶ τὴν ὑπερδολὴν τῶν θλέψεων 
ἐξαγορεύων, ἅμα δὲ xai ὑποδειχνύων, τί ὀφείλει ἕκαστος ζητεῖν ἐντεῦθεν. [Καὶ τί ὀφείλει χτήσασθαι, λέγει * | 
Οἴδαμεν yàp ὅτι ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν oixí& τοῦ σχήνους χαταλυθῇῷῇ, οἰκοδομὴν ix Θεοῦ 
ἔχομεν οἰκίαν ἀχειροποίητον, αἰών tov ἔν οὐρανοὶς.] 

Vil. Contendendum igituretlaborandum omnibus Z'.'OgsÜet οὖν ἕχαστος ἀγωνίσασθαι, xoi σπου- 


per omnes virtutes, atque credendum, ut deinceps D δάσαι διὰ πασῶν ἀρετῶν, χαὶ πιστεῦσαι, ἐντεῦθεν 
possideant illam domum. Si enim solvatur domus 


corporis nostri, non habemus aliam domum, ad 
quam divertat anima, δὲ famen, inquit, induti, non 
nudi reperimur **, hoc est, nudi a communione et 
participatione Spiritus sancti, in qua fidelis anima 
solum requiescere potest. Propterea enim, qui re 
vera et virtute Christiani sunt, bono sunt animo, 
etgaudent migrantes ecorpore,quia habent domum 
illam manibus non exstructain, que& domus est 
virtus Spiritus sancti in illis habitans. si igitur 


* xai ὁ Κύριος * 
Ev rj ὑπομονῇ ὑμῶν χτήσασθε τὰς ψυχὰς 
ὑμῶν. Καὶ πάλιν * 'Ev τῷ κόσμῳ θλίψιν ἕξετε͵ 
Πόνον γὰρ, καὶ σπουδῆς, καὶ νήψεως, χαὶ πολλῆς προ- 
σοχῆς χρεία, καὶ ὀξύτητος, καὶ ἀναιδείας ἐν τῇ πρὸς 
Κύριον αἰτήσει, sic τὸ ϑυνηθᾷναι διεξελθεῖν τὰς τῶν 


χτήσασθαι τὸν οἶχον ἐχεῖνον, ᾿Εὰν γὰρ χαταλυθῇ 
ἡμῶν ὁ οἶχος τοῦ σώματος, οὐχ ἔχομεν ἄλλον οἶκον, 
εἰς 0» χαταλύσει ἡμῶν ἡ ψυχή. Εἴγε, φυσὶ, x«i ἐν- 
δνσάμενοι οὐ γνμνοὶ εὑρεθησόμεθα, τουτέστιν 
ἀπὸ τῆς χοινωνίας x«i ἀναχράσεως τοῦ ἀγίον Πνεύ- 
ματος, εἰς ἣν μόνον ὃ πιστὴ ψυχὰ ἀναπαύεσθαι 
δύναται. Διὰ τοῦτο γὰρ οἱ ὄντες ἐν ἀληθείᾳ χαὶ dv- 
νάμει Χριστιανοὶ θαῤῥοῦσι xai χαέρουσιν ἐξερχόμε- 
νοι τῆς σαρχὸς, ὅτι ἔχονσιν ἐχεῖνον τὸν oixov τὸν 
ἀχειροποίητον, ὃς ἐστιν οἶχος, dà οἰχοῦσα ἐν αὐτοῖς 


** Act. xiv, 21. 545 Luc. xxi, 19. δ᾽ Joan. xvi, 338. 55 l| Cor. v, 1. ** ibid. 3. 


VARLE LECTIONES. 
(44) Cod. κατεγίδας. 


543 


HOMILLE, — HOM. V. 


514 


τοῦ Πνεύματος δύναμις. Kd χαταλυθῇ ouv ἡ τοῦ cópa- À destructum fuerit corporisdomicilium, nontiment: 


Toc oixía, οὐ φοδοῦνται * ἔχονσι γὰρ τὴν ἐπουράνιον τοῦ 
Πνεύματος οἰκίαν, xal τὸν δόξαν ἐχείνην τὴν ἄφθαρτον; 
Ὦτις δόξα ἐν τῇ ὑμέρᾳ τῆς ἀναστάσεως οἰκοδομήσει 
καὶ δοξάσει καὶ τὸν οἶκον τοῦ σώμάτος, ὥς φησιν ὁ 
᾿Απόστολος * Ὁ ἐγεέρας Χριστὸν £x νεχρῶν, ζω» 
ποιήσει xal τὰ θνητὰ σώματα ἡμῶν διὰ τοῦ 
ἐνοιχοῦντος αὐτοῦ Πνεύματος ν ἡμῖν. Καὶ πά- 
λὲν Ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ φανερωθῇ 
ἐντῇ θνητῇ σαρχὶ ἡμῶν" καὶ ἵνα, φυσὶ, χατα- 
ποθὴ τὸ θνητὸν ὑπὸ τῆς ξωᾶς. 


H'. ᾿Αγωνισώμεθα οὖν διὰ τῆς πίστεως xoi τῆς 


habent enim coeleste Spiritus domicilium, et glo- 
riam illam immarcescibilem, que gloria in die 
resurrectionis edificabit et glorificabit domum cor- 
poris, αἱ inquit Apostolus : 7s qui excitavit Chrí- 
stum ex mortuis,vivificabit et mortalia corporanostra 


propter ipsius Spiritum inhabitantemin nobis 51.650 Et 


rursum : Ut et vita Jesu manifestetur in mortali 
carne nostra *!. — Et ut, inquit, absorbeatur mor- 
tale quod in nobis est, a vita 53. 


Δ Ὁ VIIl.Certemusigitur per üdem et conversatio- 


évapérou πολιτείας ἐντεῦθεν χτήσασθαι τὸ ἔνδυμα — nem in omni virtute, posthac comparare nobis in- 
éxsivo, ἵνα μὴ ἐνδυσάμενοι τὸ σῶμα γυμνοὶ sjpt-  dumentum illud, ne corpore induti nudi depre- 
θῶμεν, χαὶ οὐχ ἔστιν ὅ δοξάσει ἡμῶν ἐν ἐχείνῃ τῇῪ hendamur, nec sit quod glorificet in illa die no- 
ἡμέρᾳ τὴν σάρχα. Ἕκαστος γὰρ ὅσον χατηξιώθη B stram carnem, Quantum enim unusquisque per 
διὰ τῆς πίστεως xal σπουδῆς μέτοχος &yiov Πνεύ- — fidem ac studium Spiritus sancti accipere dignus 
ματος γενέσθαι, τοσοῦτον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ δοξα- — habitusest, tantum in illa die glorificabitur quoque 
σθήσεται αὐτοῦ xal τὸ σῶμα. " O γὰρ νῦν ἐναπεθη. ejus corpus. Quos enim nunc thesauros collegit 
σαύρισεν ἔνδον ἡ ψυχὴ, τότε ἀποχαλυφθήσεται xci — intus anima, tunc revelabuntur et apparebunt ex- 
φανήσεται ἔξωθεν τοῦ σώματος. Ὥσπερ τὰ δένδρα — terneincorpore. Quemadmodum arbores, preeterita 
παρεληλυθότα τὸν χειμῶνα ἐπιθαλψάσως δυνάμεως — hieme, fovente illa potentia invisibili, que a sole et 
ἀοράτον, ἔχ τε ToU ἡλίου xai τῶν ἀνέμων ἔσωθεν, ^ ventis est, extra projiciunt et emittunt tanquam 
ἐχφύει χαὶ ἐχδάλλει ᾿ὥσπερ ἐνδύματα φύλλα, xal indumenta, folia et flores et fructus : similiter et 
ἄνθη, x«i x«pmoóc * ὁμοίως τὰ τοῦ xoprov ἄνθη ἐν graminum flores illo tempore ab intimo sinu terree 
ἐχείνῳ τῷ χαιρῷ, ἔνδοθεν ἐκ τῶν χόλπων τῆς γῆς — progrediuntur, etita tegitur atque decoratur terra, 
προέρχονται, καὶ σχέπεται καὶ ἀμφιέννυται ἣ γᾷ, χαὶ οἱ gramen veluti lilia, de quibus Dominus dixit : 
ὁ χόρτος ὡς τὰ χρίνα, περὶ ὧν ὁ Κύριος εἶπεν. Ὅτε quod neque Salomon in universa gloria sua sic 
οὐδὲ Σολόμὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιε- — amictus fueritul unumez his**. Omniaenim hujus- 
δάλετο ὡς ἔν τούτων. Ταῦτα γὰρ πάντα ὑποδείγμα- — modi exempla sunt typi ac imagines Christiano- 
τα, καὶ τύποι, x«l εἰκόνες εἰσὶ τῶν Χριστιανῶν ἐν (; rum in resurrectione. 

τῇ ἀναστάσει. 


Θ΄. Οὕτω πάσαις ταῖς φιλοθέοις ψυχαῖς, τουτέστι IX. Propterea omnibus animis Deum diligenti- 
τοῖς ἀληθινοῖς Χριστιανοῖς, ἔστι μὴν πρῶτος Zav- — bus, hoc cst, veris Christianis, primus mensis est 
θικὸς, ὁ καλούμενος ᾿Απρῶλιος, ὅπερ ἐστὶν ἡ àpíépa — Xanthicus, qui dicitur Aprilis, qui quidem est dies 
τῆς ἀναστάσεως, καὶ διὰ τῆς δυνάμεως τοῦ ὁλίον resurrectionis, in quo per virtutem solis justitise 
τῆς δικαιοσύνης ἔνδοθεν ἐξέρχεται δόξα τοῦ &yiou — intus exsurgit gloria Spiritus sancti, protegens ac 
Πνεύματος, χαλύπτουσα xal σχεπάξζουσα τὰ σώματα — fovens corpora sanctorum : quam gloriam intus 
τῶν é&yliev* ὄνπερ ϑόξαν εἶχον ἔνδον ἐγχεχρυμμές — habebant absconditam in animis. Quod enim nunc 
γὴν ἐν ταῖς ψυχαῖς, Ὅπερ γὰρ ἔχει νῦν, αὐτὸ προέρ- — habent, illud emergit tunc extra corpus. Hic, in- 
χεῖαι ἔξωθεν τοῦ σώματος τότε. Οὗτος, φημὶ, ὁ μὲν — quam, mensis primus est inter menses anni : hic 
πρῶτός icti τοῖς μησὶ τοῦ ἐνιαυτοῦ * οὗτος χαρὰν gaudium affert omni creature; hic vestit nudas 
προσφέρει πάσῃ τῇ κτίσει" οὗτος ἀμφιέννυσι τὰ — arbores, terram aperiens; hic omnibus animalibus 
γυμνὰ δένδρα, τὴν γῆν διανοίγων * οὗτος πᾶσι τοῖς — gaudium parit, hic omnibus hilaritatem affert, 
ξώοις χαρὰν προσφέρει, οὗτος τὴν ἱλαρότητα πᾶσι hic est Christianorum primus mensis .Xanthicus, 
δεικνύει, οὗτός ἔστι τῶν Χριστιανῶν πρῶτος μὲν D qui est tempus resurrectionis, in quo glorificabun- 
ZavÜiuxóc, ὃς ἐστι τῆς ἀναστάσεως χαιρὸς, iv à δοξα- — tur corpora illorum per lumen, quod ab hoc tem- 
σθήσονται τὰ σώματα αὐτῶν, δια τοῦ ἀπὸ τοῦ νῦν pore in illis est arcanum, hoc est, virtutem Spiri- 
ὄντος ἐν αὐτοῖς φωτὸς ἀῤῥήτου, τουτέστι τῆς δυνά. tus, qui ipsis tunc erit indumentum, cibus, potus, 
pte τοῦ Πνεύματος, ὅπερ ἔσται αὐτοῖς τότε ἔνδν- — exsultatio, letitia, pax, ornamentum, et vita e&terna. 
μα, βρῶσις, πόσις, ἀγαλλίασις, χαρὰ, εἰρήνη, &p- Spiritus enim divinitatis, quem ab hoc momento 
piov, ζωὴ αἰώνιος" πᾶσα γὰρ καλλονὴ λαμπρότη- consequi digni habiti sunt, fit tunc in illis omnis 
τος, xal ὡραιότητος οὐρανίου, εἰς αὐτοὺς τὸ Πνεῦμα pulchritudo splendoris et decoris ccelestis. 
τῆς θεότητος γένεται τότε, ὅπερ ἀπὸ τοῦ νῦν ϑέ- 
ξασθαι κατηξιώθησαν. 


l'. Πῶς τοίνυν ἔχαστος ἡμῶν ὀφείλει πιστεῦσαι, X.Quomodoigitur unusquique nostrum debet ere- 


*'-^ Rom. vin, 11. *! II Cor. 1v, 10. ** II Cor. v, 4.* Matth. vi, 29, 
PaTRor. Ga. XXXIV, i 


D45 


S. MACARII. /EGYPTII 


546 


dere etcontendere, etin omni virtutis conversatione À axi ἀγωνίσασθαι, x«l σπουδάσαι iv πάσῳ ἐναρέτῳ 


operam navare, et perseverare in spe ac tolerantia 
multa, ut nunc dignus censeatur consequi virtutem 
cclestem, et gloriam Spiritus saneti in interiore ani- 
ma,uttum dissolutiscorporibus habeamus,quod te- 
gatet vivificet nos. Si tamen, inquit, induti, nonnudi 
reperiemur **. Et, Resuscitabit corpora nostra mor- 
talia per inhabitantem Spiritum ejus in nobis 55. 
Beatus enim Moses subindicavit nobis typo quo- 
dam, per gloriam scilicet Spiritus in facie ejus 
heerentem, quam nemo defixis oculis contemplari 


poterat, quomodo in resurrectione justorum, glo- 


rif&icabuntur corpora sanctorum : quam quidem glo- 
riam nunc in interiore homine anime sanctorum 
et fidelium dignee putantur habere. Nos enim, in- 
quit, omnes, retecta facie, hoc est, interiori homine, 
gloriam Domini in speculo contemplamur, ad eam- 
dem imaginem transformati de gloria in gloriam**, 
Itidem : Moses quadraginta diebus ac quadraginta 
noctibus, ut scriptum est, panem non comedit, nec 
aquam bibit *'. Fieri autem non potest, ut corporea 
natura absque pane tantum temporis vitam transi- 
gat, nisi alius cibi spiritualis particeps fiat : quem 
$6 cibum nunc temporis sanctorum animse invi- 
sibiliter virtute Spiritus sancti consequuntur. 


XI. Duobus igitur typis beatus Moses ostendit, 
quam. in resurrectione habituri sint gloriam veri 
Christiani : gloriam scilicet luminis et delicias in- 
tellectuales Spiritus, quibus etiam occulte nune 
digni reputantur. Propterea tunc in corpore illo- 
rum hec apparebunt. Quam enim nunc in suis ani 
mis gloriam sancti habent, ut predictum est, illa 
tum teget et operiet nuda corpora, et ad coelos ra- 
piet, et tandem corpore et anima in regno cum 
Domino requiescemus in secula. Cum enim Ada- 
mum Deus conderet, non preparavit ei corporeas 
alas, ut volatilibus, quippe Spiritus sancti alas ei 
apparans, hoc est, quas largiturus ei esset in resur- 
rectione, ut ipsum elevarent et abriperent quor- 
sum Spiritui placeret : quas alas jam nunc anime 
sanctorum habere digne habentur, que mente ad 
colestes cogitationes subvolant. Christianorum 
enim mundus alius est, et alia mensa, οἱ alia indu- 
menta, et alia fruitio, alia communicatio, et alius 
intellectus. Quapropter et prestantiores sunt om- 
nibus hominibus. Hanc autem virtutem intus in 
animis nunc digni putantur accipere per Spiritum 
sanctum. Propterea quoque in resurrectione cor- 
pora eeternis illis Spiritus sancti bonis habebuntur 
digna, et glorie illi permiscebuntur, cujus in hac 
vitaanimeeillorum experimentum sumpserunt. 


XII. Debet igitur unusquisque nostrum conten- 
dere, elaborare et in omni virtutum genere ope- 
ram adhibere, et credere, et requirere a Domino, 


611 Cor. v, 3. ** Rom. vin, 41. 


66 J| Cor. 1n, 18. 


πολιτείᾳ, καὶ προσδοχῆσαι iv ἐλπίδι χαὶ ὑπομονῇ 
πολλῇ, νῦν χαταξιωθῆναι τὴν ἐξ οὐρανοῦ δύναμω 
λαδεῖν x«i δόξαν τοῦ ἁγίου. Πνεύματος ἐντὸς &v τῇ 
ψνχ ἢ iva τότε λυομένων τῶν σωμάτων, ἔχωμεν ὅ ἀμφιά- 
tt, xai ζωοποιήσει ἡμᾶς; Elye. φησὶν, ἐνδυσόμεθα, 
οὐ γυμνοὶ εὐρεθησόμεθα * χκαὶ Ζοοποιήσει 
τὰ θνητὰ σώματα ἡμῶν διὰ τοῦ ἐνοιχοῦντος 
αὐτοῦ Πνεύματος ἐν ἡμῖν. Μωὺύσῷς γὰρ ὁ μαχά- 
ριος ὑπέδειξε τὸν τύπον διὰ τῆς τοῦ προσώπου αὐτοῦ 
ἐπικειμένης τοῦ Πνεύματος δόξης, εἰς ἣν οὐδεὶς ἀν- 
θρώπων ἀτενίσαι ἠδύνατο, πῶς ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν 
δικαίων δοξασθήσιται τὰ σώματα τῶν ἁγίων, ἣἧνπερ 
δόξαν ἀπὸ τοῦ νῦν ἔνδοθεν ἐπὶ τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ ψυ- 
χαὶ ἁγίων χαὶ πιστῶν χαταξιοῦνται ἔχειν. Ἣ μεῖς 
Β γὰρ, φησὶ, πάντες ἀναχεχαλυμμένῳ προσώπῳ, 
τουτέστι τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ, τὴν δόξαν τοῦ Κυ- 
píov κατοπτριζόμεθα, εἰς và» αὐτὴν εἰχόνα 
μεταμορφούμενοι ἀπὸ δοξὴς εἰς δόξαν. Ὁμοίως 
πάλιν * Τεσσαράχοντα ἡμέρας καὶ τεσσαρά- 
χοντα νύχτας ἄρτον OUX ἔφαγεν, ὡς γέγραπται, 
x«l ὕδωρ οὐχ ἔπιεν. ᾿Αδύνατον δὲ τὴν τοῦ σώματος 
φύσιν ἄνευ ἄρτου τοσοῦτον ζῆσαι, ei μὴ τροφῇς ἑτέρας 
πνευματικῆς μετελάμδανεν ἧσπερ τροφᾷς ἀπὸ τοῦ 
νῦν τῶν ἀγίων ψυχαὲ ἀοράτως ix τοῦ Πνεύματος μετα- 
λαμθάνουσι. 

ΙΑ΄. Κατὰ δύο οὖν τύπους ὁ μαχάριος Moos; 
ὑπέδειξεν, ἧνπερ ἐν τῇ ἀναστάσει ἕξουσι δόξαν 
φωτὸς χαὶ τρυφὴν νοερὰν τοῦ Πνεύματος οἱ ἀληθινοὶ 
Χριστιανοὶ, ἧς καὶ χρυπτῶς ἀπὸ τοῦ νῦν χαταξιοῦν- 
ται. Διὸ καὶ τότε ἐπὶ τοῦ σώματος αὐτῶν φανερω- 
θήσονται. Ἣν γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν ἔχουσιν ἐν ταῖς ψυ- 
χαῖς οἱ ἅγιοι δόξα,, ὡς προείρηται, ἐχείνῃ χαλύψει 
xal ἀμφιάσει, xal τὰ γυμνὰ σώματα xci εἰς οὐρα- 
γνοὺς ἀρπάσει, xal τὸ λοιπὸν σώματι χαὶ jux ἐν τῇ 
βασιλείᾳ εἰς αἰῶνας σὺν τῷ Κυρίῳ ἀναπαυσόμεθα. Τὸν 
γὰρ 'Adép χτίσας ὃ Θεὸς, οὐ κατεσχεύασεν αὐτῷ 
σωματιχὰς πτέρυγας ὡς Tél; πετεινοῖς, τὰς τοῦ 
Πνεύματος τοῦ ἁγίον πτέρυγας προευτρεπίσας αὐτῷ, 
τουτέστιν ἃς μῶᾶλει διδόναι αὐτῷ ἐν τῷ ἀναστάσει, 
ἵνα αὐτὸν χουφίσωσι καὶ ἁρπάσωαιν ἔνθα τὸ Πνεῦμα 
βούλεται. ἃς πτέρνγας ἀπκὸ τοῦ νῦν αἱ ψυχαὶ τῶν 
ἁγίων χαταξιοῦνται ἔχειν εἰς τὸ οὐράνιον φρόνημα 
τῷ νῷ ἀνιπτάμεναι " Χριστιανῶν γὰρ χόσμος ἕτερός 
ἔστι xal ἄλλη τράπεζα, καὶ ἄλλα ἐνδύματα, καὶ ἄλλη 
D ἀπόλαυσις, καὶ ἄλλῃ χοινωνέά, xai ἄλλο φρόνημα, 

Διὸ χαὶ χρείττους πάντων ἀνθρώπων τυγχάνουσι. 

Τούτων δὲ τὴν δύναμιν νῦν ἔνδον iv ταῖς ψυχαῖς 

χαταξιοῦνται λαδεῖν διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος " διὸ 

καὶ ἐν τῇ ἀναστάσει τὰ σώματα χαταξιωθήσονται 
τῶν αἰωνίων ἐχείνων τοῦ Πνεύματος ἀγαθῶν, x«l τῇ 
ϑόξῃ ἐχείνῃ ἀναχραθήσονται, ἧς ἀπὸ τοῦ νῦν αἱ ψυχαὶ 
αὐτῶν τὴν πεῖραν ἐδέξαντο. 

IB'. ᾿Οφείλει τοίνυν ἔἕχαστος ἡμῶν ἀγωνίσασθαι, 


xai πονῆσαι, xal σπουδάσαι ἐν πάσαις ἀρεταῖς, xol 
πιστεῦσαι χαὶ ζητῆσαι παρὰ Κυρίον, ἐξ ἐχείνῃς 


C 


61 Exod. xxxiv, 28. 


517 


HOMILLE. — HOM. VI. 


548 


τῆς δέξες ἀπὸ τοῦ νῦν μέτοχον γενέσθαι τὸν ἔσω A ut illiusglorie& ab hoc tempore particeps fiatinte- 


ἄνθρωπον, xal ἐν ἐκείνῃ τῇ ἁγιότητι τοῦ Πνεύμα- 
τος τὴν ψυχὺὸν xowevücet, ἵνα καθαρισθέντες τὸν 
ῥύπον τῆς καχίας ἔχωμεν xà» τῇ ἀναστάσει ὃ ἀμ- 
φιάσει γνμνὰ τὰ σώματα ὑμῶν ἀνιστάμενα, xci τὴν 
ἀσχημοσύνην ἐνδύσει x«l ζωοποιήσει, καὶ εἰς αἰῶ- 
νας ἐν τῇ βασιλείᾳ ἀναπαύσει τῶν οὐρανῶν. MOX 
γὰρ ὁ Χριστὸς ἐκ τῶν οὐρανῶν χατέρχεσθαι, καὶ 
πάντα τὰ φῦλα τοῦ ᾿Αϑὰμ ἀναστήσει, τοὺς ἀπ᾽ αἰῶ- 
νὸς χοιμηθέντας, χατὰ τὰς ἁγίας Γραφάς. Καὶ εἰς 
δύο μέρη στήσει πάντας, xal τοὺς ἔχοντας τὸ ἴδιον 
σημεῖον, τουτέστι τὸν σφραγῖδα τοῦ Πνεύματος, ToU- 
τους ὡς ἰδίους προσφωνήσας ix δεξιῶν στήσει: Τὰ 
ἐμὰ γὰρ, φησὶ. πρόδατα τῆς ἐμῆς φωνῆς 
ἀχούονσι. xal* Γινώσχω τὰ ἐμὸ, καὶ γενώ σ- 
χομαι ὑπὸ τῶν ἐμῶν. Καὶ τότε ϑόξη θεία τὰ σώματα 
τούτων περιδληθήσονται ix τῶν ἀγαθῶν ἔργων͵ xat δοξης 
Πνεύματος ἔσονται πλήρεις, ἧς ἀπὸ τοῦ νῦν εἶχον iv 
ταῖς ψυχαῖς. Καὶ οὕτω δοξασθέντες ἐν τῷ θείῳ φωτὶ, 
x«i εἰς οὐρανοὺς ἁρπα χθέντες dic ἀπάντησιν τοῦ 
Κυνρίέον εἰς ἀέρα, xarà τὸ γεγραμμένον, πάντοτε 
σὺν τῷ Κυφίῳ ἐσόμεθα, σὺν αὐτῷ βασιλεύοντες 
εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνάς τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. 
OMIAIA c^, 
Οἱ βονλόμενοι Θεῷ εὐαρεστῆσαι, τὰς εὐχὰς 


ἐν εἰρήνῃ καὶ ἡ συχέᾳ, καὶ ἡμερότητι, καὶ 
σοφίᾳ ποιεῖσθαι ὀφείλονσιν, iva μὴ xpav- 


γαῖς χεχρημένοι εἰς πάντας σχανδαλίέζων- 
ται. Συνέχει δὲ à ὁμιλία ζητήσεις δύο, εἰ 
οἱ θρόνοι xai οἱ στέφανοι χτισματά εἶσιν, 
x«i περὶ τῶν δώδεχα θρόνων τοῦ Ἰσραήλ. C 


Α΄. Θὲ xpecspyóptvot τῷ Κυρίῳ, ὀφεῶουσι τὰς 
εὐχὰς iv ἀσνχίᾳ χαὶ εἰρήνῃ xai χαταστάσει πολλῇ 
ποιεῖσθαι, καὶ οὐχὲ ἀπρεκέσι χρανγαῖς xol συγχε- 
χυμέναις, ἀλλὰ πόνῳ χαιρδίας x«l λογισμοῖς νή- 
φουσι προσέχει» τῷ Κυρίῳ. Kmk ὥσπερ ἐὰν εἴ τις 
ἔχων πάθη καὶ χαυτηριάξοται, xb χειρονργῆται, 
οὕτως ἀνδρείως xal ὑπομονητιχως φέρει τὸν προσ- 
φερόμενον πόνον, ἄνευ θορύδον xal ταραχῆς χρατῶν 
ἑαυτοῦ * εἰσὶ δὲ ἄλλοι τὸν αὐτὸν πόνον ἔχοντες, καὶ 
ἕν τῷ χαυτηριάζεσθαι ὃ χειρουργεῖσθαι χραυγαῖς 
ἀπρεπέσι χέχρηντιαι" xal αὐτὸς ἔστι πόνος τοῦ 
βοῶντος x«à τοῦ μὴ βοῶντος, τοῦ ταρασσομένον καὶ 
τοῦ μὴ ταρασσομένου, Εἰσί τινες οὕτως ἔχοντες θ) (- 
Yt» xai πονον, x«l εὐχαταστάτως φερόμενοι ἄνευ τα- 
ραχῆῇς, κρατοῦντες ἑκυτῶν τὸν νοῦν ἐν τοῖς λογισμοῖς. 
Εἰσὶ δὲ ἄλλοι τὴν αὐτὴν θλίψιν ἔχοντες, χαὶ ἀνυπομονή- 
τως φερόμενοι, μετὰ Üopó6ou xal ταραχῆς τὰς προσ- 
εὐχὰς ποιοῦντες εἰς τὸ χαὶ τοὺς ἀκούοντας σχαν- 
δαλίζεσθαι. Εἰσὶ δὲ ἄλλοι μὴ ἔχοντες πόνον, εἰς δὲ 
ἐπίδειξιν, ὃ ἰδιωτείαν φερόμενοι, χραυγαῖς ἀτά- 
τοις χέχρηνται, ὡς διὰ τούτων δυνάμενοι εὐαρεστῆ- 


σαι τῷ Θεῷ. 


B. Οὐ χρὴ δὲ τὸν τοῦ Θεοῦ δοῦλον ἐν τοιαύτῃ 
ἀχαταστασίᾳ εἶναι, ἀλλ᾽ ἐν σπάσῃ ἡμερότητι xol 
copux, χαθὼς εἶπεν ὁ προφήτης. Ἐπὶ τένα ἐπι- 


" Joan. x, 27. ** Ibid. 44. 


rior homo, et in sanctitate illa de Spiritu partici- 
petanima, ut, expurgatis sordibus malitie, habea- 
mus quoque in resurrectione quod nuda corpora 
nostra resurgentia operiat, deformitatem tegat, 
vivificet, et in eternum in regno colorum refocil- 
let. Descensurus enim est de colis Christus et 
omnes generationes Ade suscitaturus,que ab ini- 
tio seculi obdormiverunt, ut sacra Scriptura te- 
statur. Et in duas partes statuet omnes : et qui- 
peculiare signum, | id est, signum Spiritus habue- 
rint, hoc velut suos compellabit, et a dextris sta- 
tuet. Mex enim, inquit, oves meam vocem audiunt ** ; 
et : Ego cognosco meas, et cognoscor a meis 59, Et 
tum eorum corpora gloria divina oirceumdabuntur 


B ex bonis operibus, et illi ipsi gloria Spiritus re- 


plebuntur, quam in vita hac in anima habebant. 
Et ita lumine divino illustrati, et in celum abre- 
pti in occursum Domini, in aera, ut scriptum est, 
in eternum cum Domino erimus ??, una cum eo 
regnantes in infinita seculorum ssecula. Amen. 


HOMILIA VI. 


Qui Deo placere cupiunt, preces suas in pace, tran- 
quittitate, mansuetudine ac sapientia facere de- 
ent, ne clamori bususi, omnibus scandalum pa- 
rinat. Continet vero homilia duas quaestiones, 
utrum thronietcoronz creatura sint, et deduode- 
cim thronis Israel. 


I. Qui accedunt ad Dominum, debent preces suas 
in quiete, pace et tranquillitate multa fundere, 
non ineptis aut confusis clamoribus uti, sed inten- 
tione cordis et cogitationibus sobriis attendere Do- 
mino. Veluti, dum quis morbo 97 oppressus, si 
cauterio inuralur et chirurgica manu tractetur, 
quam fortiter et patienter dolorem illatum tolerat, 
absque tumultu et perturbatione seipsum conti- 
nens. Nec desunt alii, qui eodem dolore affecti, 
dum cauteria adhibentur, aut a chirurgis ipsi tra- 
ctantur, indecentibus clamoribus utuntur : et par 
tamen est dolor clamantis etnon clamantis, tumul- 
tuantis et non tumultuantis. Suntquidam qui, dum 
eumdem dolorem et molestiam sustinent, tran- 
quillo animo ferunt, et absque pertuabatione sue 
mentis cogitationes suslinent. Sunt et alii eadem 
afflictione oppressi, qui impatientianimodumillam 
ferunt, cumtumultu et perturbatione preces fun- 
dunt, ut quiaudiunt, scandalumin contrahant. Sunt 
et alii, qui quamvis nullum dolorem sentiant, ad 
ostentationem tamen, aut ex peculiari more, im- 
portuisn clamoribus utuntur, ac si his possint pla- 
cere Deo. 

II. Non autem decet servum Dei in hoc tam in- 
composito statu vivere, sed in omni tranquillitate 
ac sapientia, ut inquit propheta : Ad quem respi- 


16 [ Thess. 1v, 16, 17. 


“9 


S, MACARII ΦΡΥΡΤΙΙ 


ciam, nisi ad mansuetum,et quietum,et trementem Δ Poipw, αλλ & Exi τὸν EsZs» καὶ kq»ycos xax 


sermones meos 7! ? EA temponbas Moysis et Ele 
reperimus, quod, eum in apparitionibus, qua illis 
obtígernnt, molta ministeria tabarum et virtutum 

iseent Domini majestatem, is illis omoibus 
agnítus faerit et apparuerit adventus Do«ini in 
pece, et traoquülitate, et quiete. Ecce enim, inquit, 
vox auras tenwis, et ín ea Dominus ^?. Liquet ergo, 
quod requies Dosini síta sit in pace et trasquilli- 
tate. Fandamestum enim, quod jecerit homo, et 
initium quod ceperit, ineo usque ad fisem perma- 
net. Sí alts nimís et querula voce preces fundere 
ecperit, ad finem osque eamdem consuetadinem 
obtínet. Quía autem Dominus humanitale plenus 
est, contingit, ut hoic etiam aaxiliom praestet. Hi 


T5í29274 A36» τοὺς λόγους Καὶ ἔσι τοὺ Wmens; 
χαὶ 795 μα εὐσίσχασε», ὅτε 8» τῷ jeysexm 
πέγγμο ταὶ δυνάποιν ἕεπκροεθεν τ-ἧἃς; Δλουσευτισες 
ἀξίας, ἔν üxrD€«; πᾶσι διεκρέδι σαὶ seem Bx à 
τοῦ Κυσέου παρο,τία, ἔν εἰρήσῃ͵ ταὶ ἐσυχέα, zzi 
ἀναπαύσει. 1220 γκ0, φησὶ, φωνὴ αορας λεκ τῆς, 
χαὶ i» αὐτῇ ὁ Κύριης. λοίχνυται τεῦσων», ὅτι E 730 
$taíasso juo ὅν τίδησι» ἀνδουκος, zzi ασχῆν ἴν 
ἄρχεται, b» αὐτῇ πέχρε τῶσους διαπένα - ξὰ» E» φω- 
»$, καὶ ταραχῇ ἄρξηται τὰ» ποοσευχὰν ποιεῖφθαι, 
μέχρε Tí; τὴν αὑτὴν συνέδεια» πρατεῖ. Erud 
δι ὁ Κύρως φιλανθρωκὸς ἐστι͵ συπέαίει, ὅτι rai 


igitnr propter impolsom gratise ad finem usqueea- g τούτω δίδωσι βοήθεια». Οὗτοι οὗ» διὰ ck» xw 


dem eonsueiudine vtuntur, quamvis videamus, 
quod hic precandí modus idiotarum sit, propterea 
quod alíis scandalum paríant, et seipsos inler pre- 
candum perturbent. 

Ji. Verum autem orationis fundamentum hoe 
est, atiendere nimirum cogitationibus, et in multa 
tranquillitate et pace preces fundere, vot caeteri 
nulla ratione scandalum accipiant. Bic enim, si 
consecutus gratiam Dei et perfectionem, usque ad 
fiaem tranquille precatus fuerit, magis multos zedi- 
fieabit. Non enim est confusionis Deus, sed pacis??. 
Qui enim clamoribus utuntur, hortatoribus similes 
sunt, et non possunt ubique precari, neque in ec- 
elesiis, neque in vicis, nisi forte in solitudinibus, 
pro lubitu suo. Qui autem tranquille precantur, 
omoes ín omni loco eedificant. DeceLenim omnem 
laborem hominis consumi in cogitationibus, acsub- 
jectam materiam pravarum cogitationum preci- 
dere, et compellere seipsum ad Deum, nec obtem- 
perare voluntati cogitationum, sed eas undique 
errantes colligere, discernendo naturales a pravis. 
Anima enim quse peccato obnoxia est, perinde se 
habet ac sí sit in monte magna silva, aut in flu- 
míne arundines, aut dense spins ac nemora. Qui- 
eunque igitur illum locum transgressuri sunt, eos 
extendere manus, et cum violentia ac labore sub- 
jectam materiam amoliri oportet. Itaquoque mate- 
ria cogitationum adversarie potestatis anime ad- 
heret. Magna igitur animi diligentia ac attentione 


τροπὴν τῆς χάριτος, ἕως eo. τῇ αὐτῇ συνπδεία 
&X9xíy0*77-1, ἀλλ ὁρῶσεν ὅτε τὸ μέρος τοῦτο ἰδιω- 
τῶν ἔστι, διὰ τὸ xai ἄλλους σχανδαλί;ειν͵ xmi «- 
τοὺς τεταραγμένους ποιεῖσθαι τὴν» προσευχὲν. 

I'. Ὁ 2: ἀληθενὸς θεμέλιος τῆς προσευχξς οὔτός 
ἐστι, τὸ προσέχει» τοῖς λογισμοῖς͵ χαὶ ἐν κολλᾷ ξσυ- 
χια καὶ εἰρήνῃ ποιεῖσθαι τὴν ποοσευχὲν, ὡς μέτε 
τοὺ: ἔξωθεν σχανδαλίξεσθαι. Οὗτος γὰρ ἐὰν ixiJi- 
ξεται τὴν qot» τοῦ Θεοῦ, xmi τελείωσιν ἄχρι τέλους 
ἐν ξσυχία xeu, πλέον τοὺς πολλοὺς oixedouictt. 
Οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ Θεὸς, ἀλλ᾽ εἰρτ- 
»34. Οἱ γὰρ ταῖς χραυγαῖς χεχρημένοι, χελευσταῖς 
ἐἰοίχασι, μὴ δυνάμενοι πανταχοῦ εὔξασθαι, μέτε ἐν 
ἐχχλχσίαις, pi:t ἐν χώμαις, εἰ μὴ τάχα ἐν ipu- 


C μίαις, χατὰ τὸ θῶλημα αὐτῶν. Οἱ δ᾽ ἐν ἡσυχία προσ- 


εὐχόμενοι, πάγτας οἰχοδοῦμοσιν ἐν παντὶ τόπω. 
Χρὰ γὰρ ὅλον τὸν ἀγῶνα τοῦ ἀνθρώκου ἐχτελεῖν ἐν 
τοῖς λογισμοῖς, χαὶ τὸν περιχειμένην ὕλχν τῶν mo- 
νηρῶν λογισμῶν ἀποχόπτειν, χαὶ ἐπεέγειν ἑαυτὸν 
πρὸς τὸν Θεὸν, χαὶ μὴ ποιεῖν τὰ θελήματα τῶν λο- 
γισμῶν, ἀλλὰ κανταχόθεν ᾿ῥεμθομένους αὑτοὺς συν- 
ἄγειν, διακρίνοντα τοὺς φυσικοὺς ἀπὸ τῶν πονὴ- 

pe». Πελάζεται γὰρ à ψνχὲ οὖσα ὑξὸ ἁμαρτίαν, 
ὥσπερ ἐὰν ἢ i» ὄρει ὕλη μεγῶλ, & ib ποταμῷ χα- 
λαμῶνες, ἢ δάση τινὰ ἀκανθῶν, τοὶ ὑλῶν. Οἱ οὖν 
βουλόμενοι δι ἐχείνον τοῦ τόπου παρελθεῖν, ὀφεί- 
λουσιν ἐχτεένειν τὰς χεῖρας, καὶ μετὰ βίας xoi χα- 
μάτου ἀπωθεῖσθαι τὸν περ εκαιικένην ὕλην. Οὕτω 
xal ἡ τῶν λογισμῶν τῆς bn ciae δυνάμεως ὕλη 


opus est, ut quis secernat externas cogitationesab Ὁ περίκειται τῇ ψυχῇ. Πολλῆς ei» τπαυδᾷᾶς χαὶ mpoc- 


adversaria potestate ortas. 


48 IV. Est enim quis suasoliusvirtute confisus, 
existimans suopte marte circumjectos se excidere 
posse montes. Est quoque alius, qui, cum in tran- 
quillitate et discretione animum suum regat, abs- 
que ulla defatigatione plenius opus suum perficit, 
quam ille. Sic in precibus quoque sunt quidam, 
qui, cum clamoribus ineptis utantur, veluti robore 
corporis confisi, haud norunt furta cogitationum: 


^! Isa. Lxvi, 2. 7? ] Reg. xix, 12. 


οχῆῇς νοὸς χρεία, ἕνα τις διαχρίᾳ τεὺς ἀλλοτρίους 
λογισμοὺς τῆς ἐναντίας ϑυνάποως. 

A' Ἔστι γάρ τις θαῤῥων τῇ ἑαντοῦ δυνώμει, νομίξων 
&p' ἑαυτοῦ ἐχχόπτειν τὰ περιχείμενα ὄρᾳ. Ἔστι δὲ 
ἄλλος ἀπὸ χαταστάσεως χαὶ διακρίσεως διοιχῶν τῷ 
νοΐ αὐτοῦ, χαὶ ἀκαμάτως πλέον ἐχείνου τὸ ἔργον 
αὐτοῦ διανύων. Οὕτω καὶ ἐν ταῖς προσευχαῖς εἰσί 
τινες χραυγαῖς χεχρημένοι ἀπρεπέσιν, ὡς δὴ τῇ 
σωματιχῇ ἰσχύϊ πεποιθότες, μὴ εἰδότες τὰς χλοπὰς 
τῶν λογισμῶν, ἀλλὰ νομίξοντες τῇ ἰδία δυνάμει τὸ 


Ἴ21 Cor. xiv, 43, 


531 HOMILLE. 


vÓususy κατόρθωμα ποιεῖσθαι. Eici δὲ ἄλλοι, οἱ τοῖς 
λογισμοῖς προσέχοντες, καὶ ὅλον τὸν ἀγῶνα ποιού- 
μῖνοι ἔσωθεν. Οὗτοι διὰ τῆς συνέσεως αὐτῶν καὶ 
διακρίσεως δύνανται χατορθῶσαι, καὶ ἀποσείσασθαι 
τοὺς ἐπανισταμένους λογισμοὺς, χαὶ μετὰ τὸ θέλημα 
τοῦ Κυρίου πορεύεσθαι. Εὑρίσχομεν δὲ ἐν τῷ ᾿Απο- 
στόλῳ, ὅτι τὸν οἰχοδομοῦντα τὸν ἄλλον μεῖζονα λέγει. 
Φησὶ γάρ" Ὁ λαλῶν γλώσσαις, ἑαυτὸν οἰχοδο- 
pet: ὁ δὲ προφητεύων, ἐκχλησίαν οἰχόδομεῖ" 
ὁ δὲ προφητεύων, μείζων ἦ ὁλαλῶν γλώσσαις. 
*Exactoe οὖν ἐπιλέξεται τὸ ἄλλους οἰχκοδομῶσαι, καὶ κατα 
αξιοῦται τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. 


Ε΄. Ἐρώτησις. 'Eretd d τινες λέγουσιν, ὅτι oi 
θρόνοι x«i οἱ στέφανοι χτίσματά εἰσι, xal 
οὐχὶ πνεύματα, κῶς ὀφείλομεν ἀχοῦσαι. 


᾿Απόκρισις. Ὁ θρόνος τῆς θεότητος ὁ νοῦς ἡμῶν 
ἐστι - καὶ καάλιν ὁ θρόνος τοῦ νοῦ, à θεότης icri, 
x«i τὸ πνεῦμα. Ὁμοίως δὲ x«i ὁ Σατανᾶς, καὶ αἱ 
δυνάμεις, xal οἱ ἄρχοντες τοῦ σχότονυς, ἀπὸ τῆς πα- 
ραθάσεως, τῆς ἐντολῆς ἐνεκάθισαν εἰς τὴν καρϑίαν 
καὶ εἰς τὸν νοῦν, χαὶ εἰς τὸ σῶμα τοῦ ᾿Αδὰμ, ὡς εἰς 
θρόνον idiov. Λοιπὸν οὖν διὰ τοῦτο ἦλθεν ὁ Κύριος, 
x«i ἔλαθεν ix τῆς Παρθένου τὸ σῶμα. Εἰ γὰρ ἠθέλη- 
σε γυμνῇ τῇ θεότητι κατελθεῖν, τίς ἠδύνατο ὑπενεγ- 
χεῖν ; ᾿Αλλὰ διὰ τοῦ ὀργάνου τοῦ σώματος ἐλάλει τοῖς 
ἀνθρώποις. Λοιπὸν οὖν τὰ πνεύματα τῆς πονηρίας, 
ἃ ἐνεχαθέζξοντο εἰς τὸ σῶμα, χαθεῖλεν ἀπὸ τῶν θρό- 
νων, τῶν νοημάτων x«i τῶν λογισμῶν, οἷς ἐνεπολι- 
τεύοντο. Καὶ ἐκαθάρισε τὴν συνείδησιν ὁ Κύριος, 
xai ἑαυτῷ θρόνον ἐποίησε τὸν νοῦν χαὶ τοὺς λογι- 
σμοὺς, χαὶ τὸ σωμα. 


ς΄. Ἐρώτησις, Τὶ οὖν ἐστιν ὅ εἶπε" « Καθη- 
σεσθε ἐπὶ δώδεχα θρόνους, χρίνοντες τὰς 
δώδεχα φνλὰς τοῦ Ἰσραήλ,» 


᾿Απόχρισις. Τοῦτο εὑρίσχομεν ὅτι ἐπὶ τῆς γῆς 
ἐγένετο, ὅτε ὁ Κύριος ἀνελήφθη εἰς τοὺς οὐρανούς " 
ἔπεμψε γὰρ τὸ Πνεῦμα τὸ παράκλητον εἰς τοὺς δώ- 
δεκα ἀποστόλους, xal τὴν ἁγίαν δύναμιν, ὅτις ἂλ- 
θοῦσα χατεσχήνωσε, x«i ἐνεχάθισεν εἰς τοὺς θρό- 
γους τῶν νογμάτων αὐτῶν. ᾿Επεὶ δὲ οἱ παρεστηχό- 
τες εἶπον, ὅτι οὗτοι γλεύχους εἰσὶ μεμεστωμένοι, 
λοιπὸν ὅρξατο Πέτρος χρίνειν αὐτοὺς, λέγων περὶ 
τοῦ Ἰησοῦ, ὅτι Ανδρα δυνατὸν ἐν λόγοις xal an- 
μείοις ὑμεῖς ἐσταυρώσατε, χρεμάσαντες ἐπὶ 
ξύλου. Καὶ ἴδε, ἐχεῖ ποιεῖ θαυμάσια, διαῤῥήσσει τοὺς 
λίθους τῶν μνημείων, x«l ἐγείρει τοὺς νεχρούς. Γίέ- 
ἡϑαπται ydp* Ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἔχχεῶ 
ἀπὸ τοῦ Πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρχα, 
x«l προφητεύσονσιν viol ὑμῶν x«i αἱ θυγα- 


— HOM. VI. 522 


À sed existimant se propria virtute absolutum opus 
perfecturos. Sunt quoque alii, qui cogitationibus 
attendunt, et prelium omne intus committunt. 
Hique propterintellectum ac discretionem possunt 
recte agere, et amoliri insurgentes cogitationes, et 
secundum voluntatem Domini ambulare. Reperi- 
mus antem apud Apostolum, quod eum, qui alium 
edificat, majorem dicat ; inquit enim : Qui loqui- 
tur linga, seipsum adificat : at qui prophetat, con- 
gregationem aedificat: quiaulem prophetat,major est 
quam qui loquitur linquis 10, Unusquisque igitur 
eligat potius alios edificare, et dignus censebitur 
regno coelorum. 


V. Interrogatio. Quoniam quidam dicunt, quod 
B throni et coronz creaturz sint, et non spiritus, quo- 
modo hac intelligenda. 


Responsio. Thronus divinitatis est mens nostra, 
et ex adverso, thronus nostre mentis est divinitas 
et spiritus. Similiter quoque Satanas, et potestates, 
et principestenebrarum post transgressionem man- 
dati, insederunt cor et mentem, et corpus Ade. 
tanquam thronum proprium. Propterea ergo venit 
Dominus, et assumpsit ex Virgine corpus. Si enim 
in sola divinitate descendere placuisset,quis potuis- 
set sufferre ? Verum per orkanum corporis loque- 
baturcum hominibus. Quapropter spiritus malitiee, 
qui insedebant corpus, extrusit e thronis intelle- 
ctuset cogitationum, quos inhabitabant ; etexpur- 
gavit conscientiam Dominus, et sibi thronum pa- 

C ravit mentem, el cogitationes, οἱ corpus. 


VI. Interrogatio. Quid igitur est, quod dizit : «Se- 
debitis super duodecim thronis,judicantes duodecim 
tribus Israel 1δ ? » 


Responsio. Hoc invenimus impletum esse in ter- 
ris, quando Dominus assumptus est in coelos. Misit 
enim Spiritum consolatorem in duodecim apostolos, 
et virtutem sanctam ; 408 adveniens tentoria po- 
suit, et sedit in thronis mentium ipsorum. Quia 
autem, qui astiterunt, dicebant musto repletos esse, 
inde ca»pit Petrus judicare eos, dicens de Jesu: 

D Virum potentem et verbis et prodigiis,vos crucifizi- 
slis, suspendentes de ligno ?*. Et ecce illio mirabilia 
facit, disrumpit lapides monumentorum et suscitat 
mortuos. Scriptum enim est: In novissimis diebus 
efrundam de Spiritu meo super omnem carnem, et 
prophetabunt filii vestri et filis vestra "" Quocirca 
multi ἃ Petro instructi, ad penitentiam redierunt, 
ut fieret mundus novus, isque electus a Deo. 


τέρες ὑμῶν. Εἰς μετάνοιαν οὖν ἦλθον χατηχηθέντες ὑπὸ τοῦ Ilérpou πολλοὶ, ὥστε γενέσθαι χόσμον χαινὸν 


ἐχλεχτὸν Θεοῦ. 


Z'. Ὁρᾷς πῶς ἐφάνῃ ἀρχὴ χρίσεως ; 'Exst γὰρ ἐφάνη 
χύόσμος χκαινός. Ὧϑε γὰρ ἐδόθη αὐτοῖς ἐξουσία χαθ- 
ἐσθῆναι ἐν τῷ xócpo τούτῳ, χαὶ χρῖναι. Καίτοι 
μῶλόντων αὐτῶν χαθέζεσθαι xal ποιεῖν χρίσιν ἐπὶ 


VII. Vides ergo quomodo apparuit initium judi- 
cii ἢ 99 Illicenim apparuit mundus novus. Hic 
enim illis data est potestas sedendi in hoc mundo 
et judicandi. Et licet futurum sit, ul sedeant et fa- 


'* 1 Cor. xiv, &. 15 Matth. xix, 38. 16 Act. 11,23. ΤΊ Joel, 1, 28; Act. u, 17. 


623 


S. MACARII ZGYPTII 


ciant judicium in adventu Domini, in resurrectione A τῆς παρὸυσίας τοῦ Kupíov iv τῇ ἀναστάσει τῶν νε- 


mortuorum, tamen hicquoque id fit, Spiritu sancto 
sedente in thronis mentium ipsorum. Verum nec 
diademata, quee Christiani in futuro seculo accep- 
turi sunt, snnt creature ; et qui hoc dicunt, absur- 
dumasserunt: verum hecspiritum transformatum 
ostendunt. Quid enim dicit apostolus Paulus de Je- 
rusalem coelesti ἢ 1llam matrem esse nostrum om- 
nium, quacum una confMemur 18, Vestem autem, 
quam gestant Christiani, quod attinet, Spiritus 
videlicet amicit illos in nomine Patris et Filii, et 
Spiritus sancti, in secula. Amen. 


HOMILIA VII. 


De clementia Christierga hominem. Continet etiam 
homilia interrogationes et responsiones. quasdam. 


I. Quemadmodumsiquis ingressus domos regias, 
contempletur illic depictas historias el omnem or- 
natum, alia in parte thesauros reconditos, et alia 
in parte alia ; et accumbat cum rege, eique appo- 
nanturesculenta et poculenta suavissima, et fruatur 
oum delectatione omnimodo hac contemplatione et 
splendore ; postmodumautem abstrahatur inde, et 
in loca graveolentia abreptus inveniatur: aut 
quemadmodum si puella quedam, ceeterisomnibus 
longe formosior, sapientior, ac locupletior, accipiat 
virum pauperem, humilem et deformem, pannis 
dilaceratis obsitum ; etexutum sordida vesteinduat 
veste regia, ac imposita corona flat ei conjux- 
tandem pauper ille incipit attonitus reddi ac di- 
cere: Mihine misero pauperi, vili et abjecto ho- 
mini data est hac consors ? ita quoque Deus mi- 
sero atque abjecto homini fecit. Gustum ei prebuit 
alterius seculi, aliusque cibi suavissimi : ostendit 
illi gloriam et deliciasregias, ineffabiles, coelestes. 
Et tandem ille, dum confert ille spiritualia cum 
iis, que sunt hujus seculi, omnia hec rejicit ; sive 
regem aspiciat, sive potentes, sive sapientes, 
thesaurum coelestem intuetur. Siquidem enim Deus 
charitas est, accipit ecelestem ac divinum ignem 
Christi, οἱ hoc fruitur, ac letitia afficitur, et illic 
devinoctus heeret. 


II. Interrogatio. Utrwn Satanas sit cum Deo, tam 
ín aere, quam in hominibus. 


Responsio. Si sol hic, qui est creatura, illustrans 
loca ceno plena, necquidquam lreditur ; quanto 
magis divinitas, si fuerit cum Satana, nec inqui- 
natur, nec polluitur ? Permisit autem Deus malum, 
ad exercitium hominum. Verum malum illud obte- 
nebratum et occecaltum est, neo potest videre puri- 
tatem et simplicitatem Dei. Si vero quis dicat, 
proprium locum habere Satanam, proprium quo- 
que Deum, cireumscriptum eum facit, usque ad 
eum locum, ubi habitat Nequam. Quomodo ergo 
dicimus, bonum incircumscriptum esse, et in- 


18 Ga]. iv, 20. 


κρῶν, xal dde γίγνεται, τοῦ ἁγίου Πνεύματος χαθ- 
ἐσθέντος iv τοῖς θρόνοις τῶν νοημάτων αὐτῶν. ᾿Αλλὰ 
xxi τὰ διαδήματα, ἅπερ λαμβάνουσιν oi Χριστιανοὶ 
ἐν ἐχείνω τῷ αἰῶνι, οὐχ εἰσὶ xrícpara. Καὶ οἱ λέ- 
γοντες, χακῶς λέγουσιν. ᾿Αλλὰ ταῦτα τὸ πνεῦμα 
μεταμορφούμενον ὑποδειχνύει. Τί λέγει ὁ ἀπόστολος 
Παῦλος περὶ τῆς Ἱερουσαλὴμ τῷς ἐπουρανέον ; ὅτι 
Αὐτή ἐστι μήτορ πάντων ἡμῶν, $ σννομολο- 
γοῦμεν. Περὶ δὲ τοῦ ἐνδύματος, ὃ φοροῦσιν οἱ Χρισ- 
ruxyoi, δηλονότι αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ἀμφιάξει ἀὐτοὺς εἰς 
τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς χαὶ τοῦ Υἱοῦ χαὶ τοῦ ἁγέον 
Πνεύματος, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 
OMIAIA Ζ. 


Περὶ τῆς χρῃατότητος τοῦ Χριστοῦ πρὸς 
τὸν ἄνθρωπον. Συνέχει καὶ à ὁμιλία Qurá- 
σεις καὶ ἀποχρίσεις τινάς. 


Β 


Α΄. Ὥσπερ ἐάν τις εἰσέλθῃ εἰς οἴκους βασιλιχοὺς, 
xxi ἴδῃ τὰς ἐχεῖ ἱστορίας καὶ τὰ χαλλη, ἀλλαχοῦ 
θησαυροὺς ἀποχειμένους, xai ἀλλαχοῦ ἀλλὰ, καὶ ἀνα- 
κλιθῦ μετὰ τοῦ βασιλέως, καὶ παρατεθᾷῷ αὐτῷ ἐδέ- 
σματα καὶ πόματα ἡϑύτατα, x«l ἀναπαᾷ παντοίως 
εἰς τὰς θεωρίας χαὶ τὰ χάλλῃ" μετὰ ταῦτα δὲ ἀπο- 
σκασθῇ ἐκχεῖθεν, καὶ εὐρεθᾷ εἰς δυσώδεις τύπους 
ἀπαχθείς" $ ὥσπερ ἐάν τις ὡραιοτέρα xópq, xoi 
σοφωτέρα, χαὶ πλουσιωτέρα ὑπὲρ πάσας, λάδῃ δὲ 
ἄνδρα πινιχρὸν, ταπεινὸν, χαὶ δυσειδῇ, ἐνδεδυμένον 
ῥαχώδη, καὶ ἀποδύσῃ αὐτὸν τὰ ῥυπαρὰ ἐνδύματα, 
καὶ ἐνδύσῃ βασιλικὴν ἐσθῆτα, καὶ ἐπιθῇ αὐτῷ διάδυ- 
μα, καὶ γένηται αὐτῷ χοινωνεχή " λοιπὸν ἄρχεται ὁ 
πτωχὸς ἐχεῖνος πτοεῖσθαε χαὶ λέγειν" ᾿Εμοὶ τῷ ταλαι- 
πώρῳ, xxl πτωχῶ, χαὶ μετρίω, x«l ταπεινῷ Tout 
χοινωνική ἐδόθῃ ; οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τῷ ταλαιπώρῳ x«i 
ταπεινῷ ἀνθρώπῳ ἐποίησεν. Ἔγενσεν αὐτὸν ἄλλου 
αἰῶνος, ἄλλης τροφᾷς ἡδυτάτης - ἔδειξεν αὐτῷ δόξας, 
x«i xd) βασιλικὰ ἄῤῥετα, ἐπουράνια" καὶ λοιπὸν 
συγχρένων ἔχεῖνα τὰ & τοῖς τοῦ αἰῶνος 
τούτον, πάντα ἀποθάλλει, εἴτε βασιλέκ βλέπει, εἴτε 
δυνάστας, «irt σοφοὺς, θεσεωρὸν τὸν οὐράνιον ἀπο- 
θλέκων. ᾿Επειδὴ γὰρ ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστὶν, ἐδέξατο 
τὸ οὐράνιον xal θεῖον κῦρ τοῦ Χριστοῦ, χαὶ verd, 
καὶ ἐχάρη, καὶ ἐκεῖ ἔστιν ἀποδεδεμένος. 


C 


Β΄. ᾿Ἐρώτησις. El σύνεστιν ὁ Σατανᾶς τῷ 
Θεῷ, εἴτε ἐν τῷ ἀέρι, εἴτε ἐν τοῖς ἀνθρώποις; 


᾿Απόχρεσις. Ei ὁ ἣλιος οὗτος χτίσμα ὦν, χαταλάμ- 
mov εἰς τόπους βορθορώδεις, οὐ βλάπτεται, πόσω 
μᾶλλον τὸ θεῖον, σννὸν τῷ Σατανᾷ, οὔτε ῥυποῦται, 
οὔτε μιαίνεται ; ἐπέτρεψε δὲ εἶναι τὸ χαχὸν εἰς γυμνα- 
σίαν τῶν ἀνθρώπων " πλὰν τὸ χαχὸν ἐσχότωται xci 
τετύφλωται, χαὶ οὐ δύναται ἰδεῖν τὸ χαθαρὸν καὶ 
λεπτὸν τοῦ Θεοῦ. Εἰ δὲ λέγει τις, ἴδιον τόκον ἔχειν 
τὸν Σατανᾶν, x«i ἴδιον τὸν Θεὸν, ποιεῖ αὐτὸν καὶ πε- 
ρίγραπτον εἰς ἐχεῖνον τὸν τόπον ἔνθα χατοιχεῖ ὁ Πο- 
νηρὸς. Πῶς δὲ λέγομεν τὸ ἀγαθὸν ἀπερέγραπτον εἶναι, 
καὶ ἀχατάληπτον, χαὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ εἶναι, καὶ 


HOMILLE. — HOM. VII. 


526 


μὴ μιαίνεσθαι τὸ ἀγαθὸν ὑπὸ τόῦ χαχοῦ ; Mà γὰρ, À comprehensibile, et omnia in eo esse, neo inflci 


ἐπειδὴ ὁ οὐρανὸς xal ὁ ἥλιος χαὶ τὰ ὄρη ἐν αὐτῷ εἰσι 
τῷ Os», x«i δι᾿ αὐτοῦ συνέστηχε, μὴ x«i αὐτὰ Θεὸς 
ἐγένετο; Τὰ δημιουργήματα εἰς τὴν ἰδίαν τάξιν πέ- 
πῆχται, καὶ ὁ ϑημιουργὸς ὁ συνὼν τοῖς χτέσμασι, Θεός 
ἐστιν. 

Γ΄. Ἐρώτησις. ᾿'Επειδὴ ἡ ἁμαρτία μεταμορ- 
φοῦταιεἰς ἄγγελον φωτὸς, καὶ παρομοία τῆς 
χάριτός ἐστι, πῶς ἂν νοήσῃ ὁ ἄνθρωπος τὰς 
μεθοδείας τοῦ ϑδϑιαθόλον ; xal πῶς δέξεται 
καὶ διαχρινεῖ τὰς τῆς χάριτος ; 

᾿Απόχρισις. Τὰ τῆς χάριτος χαρὰν ἔχει, εἰρήνην 
ἔχει, ἀγάπην ἔχει, ἀλήθειαν ἔχει. Αὕτη ἡ ἀλύθεια 
ἀναγχάζει τὸν ἄνθρωπον ἀλήθειαν ἐπιζητεῖν * τὰ δὲ 
τὰς ἁμαρτίας εἶδη ἐστὶ τεταραγμένα, χαὶ οὐχ ἔχει 
ἀγάπην καὶ χαρὰν πρὸς τὸν Θεόν. Ὥσπερ γάρ ἐστιν 
ἡ πιχρὶς ὁμοία τῆς θρίϑαχος, τὸ μὲν ἣν γλνχὺ, τὸ δὲ 
ἐν πιχρόν - χαὶ ἐν αὐτῇ δὲ τῇ χάριτί ἐστιν ὅμοια ἀλη- 
θείας, καὶ ἔστιν αὐτὴ ἡ ὑπόστασις τῇς ἀληθείας. Οἷόν 
ἔστιν à αὐγὴ τοῦ ἡλίου, καὶ αὐτὸς ὁ χύχλος, καὶ ἄλλως 
ἡ αὐγὰ φαίνει, xai ἄλλως τὸ φῶς, τὸ ἀποχείμενον ἐν 
τῷ χύχλῳ. Ἔστι λύχνος ἅπτων εἰς οἶκον ᾿ ἄλλη ἐστὶν 
à αὐγὴ à πανταχοῦ λάμπουσα, xai ἄλλο ἐστὶ τὸ φῶς, 
τὸ ἐν αὐτῷ τῷ λύχνῳ, λαμπρότερον xal φαιδρότε 
ρον. Οὕτως ἐστί τινα τῆς χάριτος, ὅτε μαχρόθεν 
αὐτοῦ ὡς ὁράσεις τινὰς 3λέπει ὁ ἄνθρωπος, χαὶ χαίρει 
εἰς αὐτὰς τὰς ὁράσεις, x«l ἔστιν ἄλλος, ὅτε εἰσέρχε- 
ται εἰς αὐτὸν ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ, χαὶ κατέχει αὐτοῦ 
τὰ μέλη x«i τὴν καρδίαν, xal αἰχμαλωτίξει τὸν νοῦν 
εἰς ἀγάπην Θεοῦ, Ὅτε τὸν Πέτρον ἐχράτησαν, χαὶ 
ἔδαλον εἰς φυλακὴν, ὡς δ᾽ ἦν ἐγχεχλεισμένος, ἦλθεν 
ἄγγελος, xxi ἔῤῥηξε τὰ δεσμὰ αὐτοῦ, καὶ ἐξέδαλεν 
αὐτὸν, xxl αὐτὸς ὥσπερ ἔν ἐχστάσει ὧν, ἐνόμιζεν 
ὅραμα εἶναι. 

Δ΄. Ἐρώτησις" Καὶ πῶς πίπτουσιν οἱ ἔνερ- 
γούμενοι ὑπὸ χάριτος Θεοῦ; 


᾿Απόχρισις. Αὐτοὶ οἱ λογισμοὶ οἱ χαθαροὶ &v τῇ 
ἰδίᾳ φύσει ὀλισθαίνουσι x«l πίττουσιν. Ἄρχεται γὰρ 
ἐπαίρεσθαι, χαταχρένειν, καὶ λέγειν * Z0 ἁμαρτωλὸς 
εἶ, ἔχειν δ’ ἑαυτὸν δίκαιον - οὐχ οἶϑας τί λίγει ὁ 
Παῦλος; Ἐδόθη pot σχόλοψ τῇ capxi, ἄγγελος 
Σατὰν, ἵνα με χολαφέξῃ, ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι. 
Ἔχει γὰρ ᾧ καθαρὰ φύσις τὸ ὑπεραίρεσθαι. 


E. Ἐρώτησις. El δύναταίτις διὰ τοῦ φωτὸς 
ἰδεῖν τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, ἐπειδή τινες τὴν 
ἀπόκαάλυψιν ἀναιροῦσι, xai λέγουσι, διὰ 
ἡνώσεως xal αἰσθήσεως εἶναι τὴν ὅρασιν; 


᾿Απόκρισις. Ἔστιν σίσθησις, xai ἔστιν ὅρασις͵ 
χαὶ ἔστι φωτισμός. Καὶ οὗτος ὁ ἔχων τὸν φωτισμὸν, 
μείξων ἐστὶ τοῦ ἔχοντος τὴν αἴσθησιν. ᾿Εφωτίσθη 
γὰρ ὁ νοῦς αὐτοῦ, ὡς ὅτι μερίδα τινὰ μείξονα ἔλαδε 
παρὰ τὸν τὴν αἴσθησιν ἔχοντα, ἐπειδὴ εἶδεν ἐν ἑαυτῷ 
τινα πληροφορίαν ὁράσεων. Πλὴν ἄλλο ἐστὶν ἀποχά- 
λυψις, ὅτε πράγματα μεγάλα χαὶ μυστήρια Θεοῦ 
ἀποχαλύπτεται τῇ ψυχῇ. 


19 Act. xn, 3. 8.39 II Cor. xi, 7. 


B 


bonum a malo ? Nunquid enim, siquidem eclum, 
et sol, et montes in Deo ipso sint ac per eum 
consistant, etipsa sunt Deus? Opificia queelibet suo 
ordine constructa sunt, et opifex, qui illis adest, 
Deus est, 


40 III. Interrogatio. Cum peccatum in angelum 
lucis transformetur, et simile sit gratia, quo pacto 
cognoscet homo insidias diaboli ? et quo pacto sus- 
cipiet el discernet semitas gratiae ἢ 


Responsio. Ea que sunt gratie, plena sunt 
leetitiee, pacis, dilectionis et veritatis. Hrecce veritas 
impellit hominem ad inquirendam veritatem. Sed 
peccati species sunt turbulenta, nec letitiam aut 
dilectionem erga Deum habent. Quemadmodum 
enimintybus similis est lactuce: hec quidem dul- 
cis, illa vero amara : in ipsa etiam gratia quadam 
similia sunt veritatis, et quidem ipsa est substantia 
veritatis. Veluti est splendor solis et circulus 
ipse, et aliter splendor apparet, aliter lumen in 
circulo repositum. Sit lucerna in domo, alius est 
splendor ubique refulgens, et aliud est lumen in 
ipsa lucerna splendidius et elegantius. Sic sunt 
quedam, que a gratia manant : quando ea procul 
& se, tanquam visiones quasdam, intuetur homo, 
eorum visionibus delectatur et fit alius, quando in 
eum ingressa potentia Dei, detinet membra et cor 
ejus, ac captivam illius mentem reddit in amorem 
Dei. Quando Petrum comprehensum in carcerem 


C detruserunt, cumque carcer esset clausus, venit 


angelus, et effractis vinculis ejus eduxit eum, ipse 
vero tanquam in excessu mentis constitutus, visio- 
nem putabat esse 79. 


IV. Interrogatio. At quomodo cadunt, qui a gratia 
Dei diriguntur ? 


Responsio. Ipse cogitationes pure in propria 
natura labuntur ac cadunt. Incipit enim homo 
extolli, judicare, ac dicere: 7'u peccator es, se- 
ipsum vero justum e&stimare. Nescis, quidloquatur 
Paulus ? Datus est mihi aculeus carni, angelus Sa- 
tana, ut me colaphis czdat, ne supra modum effe- 
rar *. Habet enim pura quoque natura in se 
quamdam superbiam. 


p V.Interrogatio. Utrum quis per lumen conspicere 


suam ipsius animam potest, quandoquidem quidam 
revelationem tollunt, dicentes, per cognitionem et 
sensum fleri visionem 1 


Responsio. Est sensus, et est visio, et est illumi- 
natio : atque qui illuminatus est, major est, quam 
qui habet sensum : illuminata est enim mens ejus, 
quippe qui majorem partem acceperit, quam qui 
sensum habet. Siquidem videt in se certitudinem 
quamdam visionum. Verumtamen aliud est reve- 
latio, quando res magne et arcanee divinitalis re- 
velantur anime. 


527 


VI. Interrogatio. Utrum videt quis per revelatio- Α 


nem et lumen divinum animam ? 

41} Responsio. Quemadmodum oculi nostri aspi- 
ciunt solem : sic et illuminati vident imaginem 
anime, sed hanc pauci vident Christiani. 


VIL Znterrogatio. Utrum habet anima formam 1 

Responsio. Habet formam et imaginem similem 
angelo. Sicut enim angeli habent imaginem ac for- 
mam, el sicut exterior homo habet imaginem : sic 
et interior habet similem angelo et interiori homini 
imaginem. 

VIII. Znterrogatio. Utrum aliud est mens, aliud 
anima ? 


Responsio. Quemadmodum corporis membra, ἢ 


multa cum sint, unus homo dicuntur : ita et mem- 
braanime sunt multa, mcns, conscientia, voluntas, 
cogitationes accusantes et defendentes: verum heec 
omnia in unaim rationem devincta sunt, et membra 
nihilominus sunt anime. Unica autem est anima, 
interior homo. Veluti autem exteriores oculi pro- 
spiciunt eminus spinas, et precipitia ac foveas : sic 
et mens, cum sit alacrior, previdet adversarie 
anime potestatis machinas et insidias, et preemu- 
nitanimam, veluti anime oeculusexsistens.Gloriam 
ergo referamus Patri, et Filio, et Spiritui sancto, 
in secula seculorum. Amen. 


HOMILIA VIII. 
De his que contingunt Christianis inter orandum, 


et de gradibus perfectionis, utrum videlicet ad C 


perfectum gradum pervenirepossint Christiani ? 


I. Si ingreditur quispiam ad flectendum genu, 
quamprimum cor ejus repletur divina virtute, et 
exsultatanimacum Domino, uf sponsa cum sponso, 
secundum quod dixit1saias propheta, dicens : Quo- 
modo gaudebit sponsus super sponsam, stc gaudebit 
Dominus super te*!. Contingit autem, utqui totum 
diem negotiis districtus erat, una hora se preca- 
tioni dedat, et interior homo ad orationem et infi- 
nitam profunditatem seculi illius in multa suavi- 
tate abripiatur, adeo ut tota ejus mens suspensa, 
et illuc abrepta peregrinetur ; atque ut illo tempore 
oblivione sepeliantur cogitationes terrenarum 
curarum: propterea quod replete sint cogitationes, 
et captivate ad divinas, ad ccelestes, ad infinitas et 
incomprehensibiles res, ad mirabilia quedam, 
quehumanoore explicari nequeunt, uteadem hora 
optel et dicat, Utinam simul egrediatur anima cum 
precatione ! 


II. Interrogatio. Utrum semper penetrat quis in 
hujusmodi res ? 


32 Responsio. Gratia quidem indesinenter adest 
et radicata et commista a tenera eetate, et tanquam 
naturale et concretum quiddam est, quod adheret 


81 Isa. rxri, 5. 


S. MACARII JEGYPTII 


ς΄. 'Ἐρώτησις. Εἰ βλέπει vio δι᾽ ἀποχὰλύ. 
ψεῳς xat φωτὸς θεϊχοῦ τὴν ψνχήν ; 

᾿Απόχρισις. Ὥσπερ οἱ ὀφθαλμοὶ οὗτοι βλέπουσι 
τὸν ἥλιον, οὕτω xal οἱ φωτισθέντες β)έπουσι cà» 
εἰχόνα τῆς ψνχῆς, ἀλλὰ ταύτην ὀλίγοι ὁρῶσι Χριστια- 
νοί. 


Ζ΄. Ἐρώτησις. Εἰ ἔχει μορφὴν ἡ ψυχή : 

᾿Απόχρισις, Ἔχει εἰχόνα χαὶ μορφὴν ὀμοιάζον- 
σαν τῷ ἀγγέῳ. Ὥσπερ γὰρ οἱ ἄγγελοι ἔχουσιν 
εἰκόνα χαὶ μορφὴν, καὶ ὥσπερ ὁ ἔξω ἄνθρωπος ἔχει 
εἰκόνα, οὕτω x«i ὁ ἔσω εἰχόνα ἔχει ὁμοίαν τῷ ἀγγέλω 
καὶ τῷ ἔξω ἀνθρώπῳ μορφήν. 

Η΄, Ἐρώτησις. Εἰ ἄλλο ἐστὶν ὁ νοῦς, χαὶ 
ἄλλο ἡ ψνχή; 

᾿Απόχρισις. Ὥσπερ τὰ μᾶλῃ τοῦ σώματος πολλὰ 
ὄντα sl; ἄνθρωπος λέγεται, οὕτω χαὶ μέλη ψυχῆς 
εἰσι πολλὰ, νοῦς, συνείδησις, θέλημα, λογισμοὶ xar- 
ἡγοροῦντες χαὶ ἀπολογούμενοι, ἀλλὰ ταῦτα πάντα 
εἰς ἕνα λογισμόν εἰσιν ἀποδεδεμένα, xai μέλη ἐστὶ 
ψυχὴ, ὁ ἔσω ἄνθρωπος. Ὥσπερ δὲ οἱ ἔξωθεν ὀφθαλ- 
μοὶ προδλέπουσι μαχρόθεν τὰς ἀχαάνθας, xal τοὺς 
χρημνοὺς, χαὶ τοὺς βόθρονς " οὕτω x«i ὁ νοῦς προ- 
Gre, γρήγορος ὧν, τῆς ἀντικειμένης δυνάμεως 
τὸς τέχνας, καὶ τὰς ἐπισχευὰς, καὶ προασφαλίζε- 
ται τὴν ψυχὴν, ὡς ὀφθαλμὸς ὧν τῆς ψυχῆς. Δοξαν 
οὖν ἀναπέμψωμεν Πατρὶ, καὶ Υἱῷ, xei ἁγίῳ Πνεύματι, 
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. 

OMIAIA H'. 


Περὶ τῶν συμθδαινόντων τοῖς Χριστιανοῖς 
μεταξὺ τοῦ εὐχὰς ποιεῖαθαι, καὶ περὶ τῶν 
μέτρων τς τελειότητος, δηλαδὴ εἰ εἰς τὸ 
μέτρον τὸ τέλειον ἔρχεσθαι δύνανται οἱ 
Χριστιανοί. 


Α΄. Εἰσέρχεταί τις χλῖναι γόνν, χαὶ ὁ χαρδία 
αὐτοῦ πληροῦται τῆς θείας ἐνεργείας, καὶ εὐφραίνεται 
à Ψυχὴ μετὰ τοῦ Κυρίον, ὡς νυμφίον, χατὰ τὸν 
λόγον Ἡσαΐον τοῦ προφήτον λέγοντος - Ὃν τρόπον 
εὐφραίνεται νυμφίος ἐπὶ νύμφυ, οὕτως εὖφ- 
ρανθήσεται Κύριος ἐπέ σοι" xal συμθαίνει͵ ὅτι 
ἀσχολούμενος πᾶσαν ἡμέραν, οὗτος ἐν μιᾷ ὥρᾳ δίδωσιν 
ἑαυτὸν εἰς εὐχὴν, xai ἁρκάξεται εἰς προσευχὴν ὁ 
ἔσω ἄνθρωπος, εἰς ἄπειρον βάθος ἐκχείνον τοῦ αἰῶ- 
νος, ἐν ἡδύτητι πολλῇ, ὥστε ξενέξεθαι τὸν νοῦν ὅλον 
ὄντα μετέωρον, χαὶ ὁρκασμένον ἐχεῖ * ὥστε xar 
ἐχεῖνον τὸν χαιρὸν λήθην ἐγγενέσθαι τοῖς λογισμοῖς 
τοῦ φρονήματος τοῦ ἐπιγείον, διὰ τὸ μεστωθᾷναι 
τοὺς λογισμοὺς, χαὶ αἰχμαλωτισθῆναι εἰς τὰ θεῖα 
x«i ἐπουράνια, εἰς ἀκέραντα xal ἀχατάληπτα πρα- 
γματα, εἰς θαυμάσιά τινα, ἀνθρωπίνῳ στόματι 
φρασθῆναι ἀδύνατα, ὥστε ἐν ἐχείνη τ ὥρᾳ εὔχε- 
σθαι x«i λέγιιν, Ὡς εἴθε σνναπῦῆλθεν ὁ ψυχὰ σὺν τῇ 
εὐχῇ. 

Β΄. ἙἘρώτησις, Εἰ πάντοτε εἰσέρχεταί τις 
εἰς ἐκεῖνα τὰ πράγματα; 

᾿Απόχρισις. Ἡ μὲν χάρις ἀδιαλείπτως σύνεστι xai 
ἐῤῥίξωται, x«i ἐξύμωται dx νέας ἡλικίας, χαὶ ὡς 
φυσιχὸν xal πηχτὸν ἐγένετο, αὐτὸ τὸ συνὸν τῷ ἀνθρώπῳ 


HOMILULE. — HOM. VIII. 


530 


ὡς μία οὐσία * πολυτρόπως δὲ, ὡς 00st πρὸς τὸ A homini velut una substentia : variis vero modis ad 


συμφέρον, οἰχονομεῖ τὸν ἄνθρωπον, ποτὲ μὲν πλέον 
ἐχχαίεται καὶ ἅπτεται τὸ πῦρ ποτὶ δὲ ὡς μαλθα- 
κώτερον καὶ πραότερον, x«i αὐτὸ τὸ φῶς χατὰ χαι- 
ρῥούς τινὰς πλέον ἐξάπτεται χαὶ λάμπει, ποτὲ δὲ 
ὑποστάλλεται, x«i στυγνάζει, χαὶ αὐτὴ ἡ λαμπὰς 
πάντοτε χαιομένη xal λάμπουσα, ὅταν φαιδρυνθὺ 
πλέον i» μέθῃ ἐξάπτεται τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ 
αὖθις δὲ xar' οἰχονομίαν ἐχδίϑωσι, χαίτοι συνὸν τὸ 


φῶς ἀμθλύτερόν ἐστι. 


I'. Πλὴν ἐπεφάνη τισὶ τὸ σομεῖον τοῦ στανροῦ 
διὰ φωτὸς, καὶ προσεπάγῃη τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ, ἄλλοτε 
πάλιν ἐν τῇ εὐχῇ, ὡς ἐν ἐχστάσει γέγονεν ὁ ἄνθρω- 
πος, xxi εὑρέθη εἰς θυσιαστήριον ἑστὼς ἐν ixx)n. 


libitum voluntatis, quantum prodest, disponit ho- 
minem : aliquandoenim intentus accenditur et ar- 
detignis ; aliquando veroremissiusetlentius: ipsum 
quoquelumen quibusdam temporibus vehementius 
accenditur et lucet:aliquando vero remittitur et 
tristius est. Sic ipsa quoque lucerna, scilicet gratia, 
ubique accensa et lucens,quando splendidior fuerit, 
intensius accenditur ab ebrietale dilectionis Dei. 
Rursumautem dispensatione quadam exhibet lu- 
men, quod inest obtusius. 


III. Porroper lumen apparuit quibusdam signum 
crucis, et affixumest ininteriori homine :aliasitem 
nter precandum homo, velut in excessu constitu- 
us, inventus est ante altare stans in ecclesia, et 


σίᾳ, καὶ προσηνέχθησαν τῷ τοιούτω ἄρτοι τρεῖς ὡς B oblati suntei tres panes, velut oleo fermentati, 


δὲ Daíou ἐξυμωμένοι, x«i ὅσον ἤσθιεν, ἐχεῖνο πλέον 
ηὔξανε x«i ἐμυηχύνετο, ἄλλοτε πάλιν ὥσπερ ἔνδυμά 
τι φωτεινὸν, οἷον οὐχ ἔστιν ἐπὶ τῆς γῆς εἰς τὸν 
αἰῶνα τοῦτον, οὔτε ὑπὸ ἀνθρωπίνων χειρῶν δυνατὸν 
χκατασχενασθῦναι. "Ov γὰρ τρόπον εἰς τὸ ὄρος ἀνελ- 
θὼν ὁ Κύριος μετὰ ᾿Ιωάννου xal Πέτρον, μετήμει. 
yr» αὐτοῦ τὰ ἱμάτια χαὶ ἐξαστράψαι πεποέηχεν * 
οὕτως ἦν τὸ ἔνδυμα ἐχεῖνο, καὶ ἐθαύμασε, καὶ ἐθαμ- 
θεῖτο ὁ ἐχδεδυμένος ἄνθρωπος - ἐν ἄλλῳ δὲ χαιρῷ 
αὐτὸ τὸ φῶς ἐν τῇ χαρδίᾳ φαῖνον, ἤνοιγε τὸ ἐνδότε- 
ρον χαὶ βαθύτερον, χαὶ ἀπόχρυφον φῶς, ὥστε ὅλον 
τὸν ἄνθρωπον χαταπούέντα εἰς ἐχείνην τὸν γλνυχύ- 
Tuta x&i θεωρίαν, μηχέτι ἔχειν ἑαυτὸν, ἀλλ᾽ εἶναι 
ὡς μωρὸν x«i βάρθαρον τῷ χόσμῳ τούτῳ, διὰ τὸν 
ὑπερδάλλουσαν ἀγάπην χαὶ γλυχύτητα, διὰ τὰ ἀπό- 
xpuo« μυστήρια " ὥστε τὸν ἄνθρωπον x«t ἐκεῖνον τὸν 
χαιρὸν ἐλευθερωθέντα φθάσαι εἰς τὰ τέλεια μέτρα, xol 
εἶναι χαθαρὸν χαὶ ἐλεύθερον ἐκ τῆς ἁμαρτίας " ἄλλὰ 
μετὰ ταῦτα ὑπέστειλεν ἡ χάρις, χαὶ ἦλθε τὸ χάλυμμα 
τῆς ἐναντίας δυνάμεως * φαίνεται δὲ πως μεριχῶς, καὶ 
ἔστη εἰς ἔνα βαθμὸν τὸν κατώτερον τῆς τελειότητος. 


Δ΄. Ὡς, ἵνα εἴπωμεν, χρὴ δώδεκα βαθμοὺς παρελ- 
θεῖν τινα, χαὶ φθάσαι εἰς τὴν τελειότητα, Ἐν καιρῷ 
τις ἔφθασε χαταλαδεῖν ἐχεῖνο τὸ μέτρον, καὶ εἰσῆλ- 
θεν εἰς tiv τελειότητα ^ πάλιν ἐνδίδωσιν ἡ χάρις, καὶ 
χατέρχεται xap' ἕνα βαθμὸν, x«i ἑστήχει εἰς τοὺς 
ἔνδεκα. Εἷς dé τις πλούσιος ἐν τῇ χάριτι, πάντοτε 
γυχτὸς χαὶ ἡμέρας, εἰς τὰ τέλεια μέτρα ἔστηχεν, ὧν 
ἐλεύθερος καὶ χαθαρὸς, πάντοτε αἰχμάλωτος xal 
μετέωρος. Καὶ νῦν ᾧ ἐδείχθη ἐχεῖνα τὰ θανμὰσια, 
καὶ ὧν πεῖραν ἔλαθεν ὁ ἄνόρωπος, εἰ συνῆν αὐτῷ 
πάντοτε, οὐχ ἐδύνατο τὴν οἰχονομίαν τοῦ )όγον ἥ 
τὸ βάρος ὑποδέξασθαι, οὔτε ἠνείχετο ἀκούειν $ με- 
ριμνᾶν εἰς τὸ τυχὸν, περὶ ἑαυτοῦ, οὔτε περὶ τῆς 
αὔριον, εἰ μὴ μόνον χαθῆσθαι ἐν μιᾷ γωνίᾳ μετέω- 
pov, xai μεμεθυσμένον. Ὥστε τὸ τέλειον μέτρον 
οὐκ ἐδόθη, ἵνα δυνηθῇ σχολάσαι εἰς τὴν μέριμναν 
τῶν ἀδελφῶν, x«l εἰς τὴν διακονίαν τοῦ λόγου, 
πλὴν τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοὺ διαλῶᾶνται, χαὶ 
ενίκηται ὁ θάνατος. 


Ε΄, T& δὲ πράγματα οὕτως ἐστίν. Ὡς γνοφώδης 


82 Matth. xvn, 3; Maro. ix, 3. 


et quanto magis ederet, tanto magis augebantur et 
crecebant : aliis item apparuit velut vestimentum 
splendidum, quale non est in terra hoc seculo ul- 
lum, nec manibus hominum conflci potest. Quem- 
admodum enim montem ascendens Dominus cum 
Joanne et Pelro transformavit vestimenta sua, illa- 
quesplendida fulguris instar reddit**: ejusmodi erat 
vestimentum illud, ut admiraretur et obstupesceret 
exutus illud homo. Interdum verum lumen ipsum 
in corde fulgens, aperuit interius et profundius ac 
latens lumen, adeo ut totus homo illa suavitate et 
contemplatione demersus, non amplis sit sui com- 
pos, sed sit tanquam stultus et barbarus huic 
mundo, propter nimiam dilectionem acsuavitatem, 
et arcana mysteria, adeo ut homo tunc libertate 
donatus perveniat ad perfectam gradum purus ac 
liber a peccato. Verum postea subduxit se gratia 
et accessit velamen adversariee potestatis; apparet 
tamen aliqua ex parte, et consistit in uno gradu 
inferiori perfectionis. 


IV. Velut, utdicamus, oportetaliquem duodecim 
gradus transcendere, et demum ad perfectionem 
pertingere. Aliquando quis consecutus est hunc 
gradum, et pervenit ad perfectionem. Iterum re. 
missiorfactagratia, descendit unum gradum, et in 
reliquis undecim consistit. Dives autem aliquis in 
gratia semper noctes atque dies in perfecto gradu 
consistit, liber ac purus, semper captivus ac sus- 
pensus. Et quidem, si mirabilia illa, quee homini 
monstrata sunt, et quorum experientiam cepit, ei 
semper adessent, nec ministerium verbi aut onus 
aliquod suscipere posset, neque audire aut curam 
gerere, si quando opus esset, sui ipsius, neque 
crastini diei, sed solum sedere in uno angulo sus- 
pensus et inebriatus. Quapropter gradus perfectus 
non est concessus, ut possit vacare cure fratrum et 
ministerio verbi. Verumtamen interstitium maceriee 
dirutum est, et mors devicta. 


V. Res autem sic se habet. Quemadmodum 


S. MACARII ΞΟΥΡΤΙΙ 


&eyplos submersit. Ecce Dei voluntas εἰ proposi- ἃ $«iers τοὺς Δεγυκτίους κατεπάντισιν. Ἰδοὺ τὸ τοῦ 


tum, quanta post temporum spatia manifestata, et 
quantas post probationes et afflictiones completa 
est. 


V. idem et de Abraham **. Quanto tempore ante 
promiserat Deus, seei largiturum filium, nectamen 
statim dedit : sed quot interea annorum probatio- 
nes et tentationes ipsi incabuerunt ! Ille vero ani- 
mo patienti omnia accidentia sufferens, plena fide 
seipsum obfirmavit, inquiens, quod qui promisit, 
cum sil mendacii expers, complebit verbum suum. 
Sicque fidelis inventus, quod promissum erat, con- 
secutus est. 

VI. Sic et Noe quingentesimo anno jussus a Deo 
arcam construere **, qui inducturum se (oti terre 
diluvium nuntiaverat; et sexcentesimo anno indu- 
eebat ; centum annos patienter exspectans nihil 
omnpinodubitabat, utrum quie dixerat Deus facturus 
esset, necne; verum fide nixus sic constituebat, 
quod qua Deus locutus esset, absque omni dubio fieri 
oporteat.Sicergo spectate atque integre voluntatis, 
fidei, patienti et lenitatis magne 38$ deprehen- 
sus, solus servatus est cum domo sua, mandatum 
pure observans. 


VII. Heec argumenta ex Scripturis attulimus ad 
demonstrandum,quod virtus gratie di vinee inest ho- 
mini ; et donum Spiritus sancti, quod fidelis anima 
eonsequi digna censetur, magna cum contentione, 
tolerantia multa, patientia, tentationibus ac proba- 
tionibus comparatur, libera ejus voluntate omni- 
bus afflictionibus probata. Et si, quandoeain nulla 
re Spiritum contristet, sed gratice in omnibus pree- 
cepUs consonet, tunc liberationem ab omnibus 
affectionibus consequi digna reputatur, plenamque 
adoptionem Spiritus, de qua in mysterio dicitur, 
accipit, et spirituales divitias ac sapientiam, quee 
non est hujus mundi, sed cujus, qui vere Christiani 

sunt, participes sunt. Quocirca hi ab hominibus, 

qui hujus mundi spíritum habent, ac prudentia, 
intellectu, et sapientia prediti sunt, per omnia 
differunt. 


Vili. Siquidem, qui hujusmodi est, omnes ho- 
mines dijudicat**', ut scriptum est: novit unde 
quisque loquatur, et ubi consistat, etin quibus gra- 
dibus constituatur : ipsum vero nullus hominum 
habentium spiritum mundi, cognoscere et dijudi- 
care potest, nisi solus is, quisimilem coelestem di- 
vinitatis Spiritum habet, cognoscit similem, ut in- 
quit Apostolus: Spiritualibus comparantes spiritua- 
lia. Animalis autem humonon accipit ea, qua sunt 
Spiritus Dei, siquidem stultitia illi sunt, nec potest 
cognoscere. At spiritualis dijudicat quidem omnia: 
ipse veroa nemine dijudicatur *", Ejusmodi qui est, 
omnes mundi res pretiosas, divitias, Juxum, ac om- 


*! Gen. xv, 4; xvi, 5, 6; xvin, 10; xx, 3 seq. xxii, 1 seq. 


seq. *'I. Cor. n, δ. *! Ibid., 4, 15. 


D 


Θεοῦ βούλχαα xai ὁ πρόθεσις mscà πότους χρόνους 
ἀκεδείχός, παὶ μετὰ πόσας δοκικασία: χαὶ θλέψεις 
ἐτελέσθε. 

Ε΄. Ὁποίως xmi ἐπὶ τοῦ "AGoesm. Πρὸ πόσων 
xpere ἐπεγγαίατο ὁ Θεὺς χαρέσασθαι υἱὸν, καὶ οὐ 
παρ᾽ αὐτὰ δέδωχεν, ἀλλὰ 9) πόσοις ἔτεσι δοχι. 
μασίαι xai πειρασμοὶ πρὸς αὐτὸν γεγόνασιν. Αὐτὸς 
de μαχροθύμως κάντα τὰ ἐκερχόμενα ὑπομείνας, καὶ 
ἑκυτὸν τῇ πίστει πληροφορήσας, ὅτι ὁ ἐπαγγειλέ- 
μένος, ἀψευδὲς τυγχάνων, πληρώσει τὸν 
ἑαυτοῦ λόγον. Καὶ οὕτως πιστὸς εὑρεθεῖς, ἐπέτυχε 
τῆς ἐπαγγελίας. 

ς΄. Ὡσαύτως χαὶ Nec πενταχοσιοστῶ ἔτει χι- 
λευσθεὶς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τὴν χιδωτὸν χατασχευάξιεο, 
ἐπαγγειλαμένου χαταχλυσμὸν ἐκαγαγεῖν τῷ οἰἶχου- 
pé»g, χαὶ ἐξαχοσιοστῷ ἔτει ἐκαγαγόντος, ἑκατὸν ἔτι 
ἐμαχροθύμησεν ἐν μηδενὶ διστάσας, ἄρα ποιεῖ ἄκερ 
εἶπεν ὁ Θεὸς, ὃ μὲ ποιεῖ "ἀλλ ἅπαξ τῷ πίστει πλη- 
popopuÜsic, ὅτι ἅπερ ἔλάλησεν ὁ Θεὸς, ἀναμφιθδόλως 
γενέσθαι δεῖ. Καὶ οὕτω δέχιμος τῇ προαιρέσει ἐν 
πίστει, χαὶ ὑπομονῇ, χαὶ μαχροθυμίᾳ πολλῇ εὑρε- 
θεὶς, διεσώθη μόνος μετὰ τοῦ οἴχου αὐτοῦ τὸν ivto- 
Àà» χαθαρῶς φυλάξας. 

2΄. Ταύτας de τὰς ἀφορμὰς ἐκ τῶν Γραφῶν ὀνέγκα- 
μεν, πρὸς τὸ ἀποδεῖξαι, ὅτι à τοῦ Θεοῦ τῆς χάριτος 
ἐν ἀνθρώπῳ γιγνομένῃ ἐνέργεια, χαὶ τὸ χάρισμα 
τοῦ Πνεύματος τοῦ &yíeu, ὅπερ à πιστὴ ψυχὴ λαμὔα- 
νειν χαταξιοῦται, μὲτὰ πολλοῦ ἀγῶνος, χαὶ ὑπομο- 
γῆς πολλᾶς, χαὶ μαχροθνμίέας͵ xal πειρασμῶν, xci 
δοκιμασιῶν γέγνεται, τῆς αὐτεξουσίου προαιρέσεως 
διὰ πασῶν θλέψεων δοχιμαζομένης. Καὶ ἐπὰν ἔν μὺ- 
δενὶ τὸ Πνεῦμα λυπόσῃ, ἀλλὰ τῇ χάριτι διὰ πασὼν 
ἐντολῶν γένηται σύμφωνος, τότε τῆς ἐκ τῶν παθῶν 
ἔλευθεριας τυχεῖν χαταξιοῦται, καὶ τῆς νέοθεσίας τοῦ 
Πνεύματος πλήρωσιν λαμδάνει, x«l τὸς ἐν μνστη- 
pi» λα)ουμένῳης, x«l τοῦ πνευματιχοῦ πλούτον, x«i 
τῆς συνέσεως τὸς μὲ οὔσης τοῦ χόσμον τούτον, ἧς 
oi ὄντως ὄντες Χριστιανοὶ μέτοχοι γίνονται. Διὸ xal 
πάντων ἀνθρώπων τῶν ἐχόντων τὸ τοῦ χόσμον 
πνεῦμα, φρονίμων, συνετῶν, σοφῶν, οὗτοι εἰς πάντα 
διαφέρονσιν. 


H'. Ὁ τοιοῦτος γὰρ πάντας ἀνθρώπους ἀναχρί- 
νει, χατὰ τὸ γεφραμμένον " γινώσχει ἕκαστον πόθεν λαλεῖ 
καὶ ποῦ ἔστηχε, xal ἐν ποίοις μέτροις ἐστίν - αὐτὸν δὲ οὐ- 
δεὶς ἀνθρώπων τῶν ἐχόντων τὸ πνεῦμα τοῦ χόσμον, γι- 
γώσκειν χαὶ ἀνακρένειν δύναται, εἰ μὴ μόνον ὁ τὸ ὅμοιον 
ἔχων ἐπουράνιον τῆς θεότητος Πνεῦμα γινώσχει τὸν 
ὅμοιον, ὡς φησὶν δ᾽ Ἀπόστολος * Πνευματιχοῖς πνεὺυ- 
ματιχὰ συγχρίνοντες * ὑνχιχὸς δὲ ἄνθρωπος 
οὐ δέχεται τὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ μωρία 
γὰρ αὐτὼ ἔστιν. Ὁ δὲ πνευματιχὸς ἀναχρίνει 
μὲν πάντα, αὐτὸς δὲ ὑπ᾽ οὐδὲν óc ἀναχρίνεται. 
Ὁ τοιοῦτος πάντα τὰ τοῦ χόσμον πράγματα ἔνδοξα, 
πλοῦτον, x«i τρυφὴν, x«i πᾶσαν ἀπόλαυσιν, αὐτὴν 


* Gen. vi, 7 ; vi 1; vui 0; ΙΧ, 1. 


591 


HOMILLE. — HOM. IX. 


538 


τε τὴν γνῶσιν, χαὶ πκαντα τὰ τοῦ αἰῶνος τούτου À nem voluptatem, ipsam quoque cognitionem, et 


βδελυχτὰ ἡγεῖται, καὶ μισητά, 


Θ΄. Ὥσπερ γὰρ ὁ φλεγόμενος x«l χατεχόμενος 
πυρετῷ, ὅπερ ἂν προσενέγχῃς αὐτῷ βρῶμα ὃ πόμα 
ἥδιστον βδελύσσεται χαὶ ἀποθάλλει, διὰ τὸ πυρετῷ 
φλέγεσθαι αὐτὸν, x«i ὑπ᾽ αὐτοῦ σφοδρῶς ἱνεργεῖ- 
σθαι * τὸν αὐτὸν τρόπον x«l oi φλεγόμενοι τῷ ἔπου- 
pee τοῦ Πνεύματος ἱερῷ xai σεμνῷ πόθῳ, xal τῷ 
ἔρωτι τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τὴν ψυχὴν τρωθέντες͵ 
x«l τῷ θείῳ x«l ἐπουρανίῳ πυρὶ, ὃ ὁ Κύριος ἐν τῇ 
γῇ ἦλθε βαλεῖν, καὶ θέλει ἐν τάχει ἀναφθῆναι, σφο- 
δρῶς ἐνεργούμενοι, x«i ἐχχαιόμενοι εἰς τὸν οὐράνιον 
τοῦ Χοιστοῦ πόθον, ὡς προείρηται, πάντα τὰ τοῦ 
αἰῶνος ἔνδοξα τούτου, xai τίμια, ἀπόδλητα xai 
μισητὰ λογίξονται, διὰ τὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ 
πῦρ, τὸ συνέχον χαὶ ἐχχαῖον, καὶ φλέγον αὐτοὺς τῇ 
πρὸς τὸν Θεὸν διαθέσει, καὶ τοῖς ἐπουρανίοις ἀγαθοῖς 
τῆς ἀγάπης " ἐξ ἧς ἀγάπης οὐδὲν τῶν ἐπουρανίων, ἡ 
ἐπιγείων, ἢ καταχθονίων χωρίσαι δυνήσεται τούτους * 
χαθὼς ὁ ἀπόστολος ἐμαρτύρησε Παῦ)ος, ὅτι Τίς 
ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χρισ- 
τοῦ ; xal τὰ ἑξῆς. 

Ι΄. Τὸν δὲ χτῆσιν τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς, xal τῆς 
ἐπουρανίου τοῦ Πνεύματος ἀγάπης, οὐκ ἐνδέχεταί 
τινα εὑρεῖν, ἐὰν μὴ πάντων τῶν τοῦ αἰῶνος τούτου 
ἑαυτὸν ἀλλοτριώσας, πρὸς τὴν ζήτησιν τῆς ἀγάπης 
τοῦ Χριστοῦ ἑαυτὸν ἐπιδϑῷ, xai πασῶν ὑλιχῶν xci 
περισπασμῶν γηΐνων ὁ νοῦς ἐχτὸς γένηται, ἵνα περὶ 
τὸν ἕνα σχοπὸν ὅλος ἀσχοληθῆναι δυνηθῇ, διὰ πασῶν 


omnia que sunt hujus seculi, exseoranda ducit et 
odio digna. 

IX. Quemadmodum enim qui ardenti febri labo- 
rat, quemcunque ei offeras cibum aut potum, id 
quamvis suavissirum, abominatur ac renuit, 60 
quod febri inflammatus ab ea valde exarceatur : 
eodem modo, qui Spiritus ccelestis sancto ao vene- 
rabili desiderio accensi, amore dilectionis Dei in 
anima sauciati, ac divino cclestique igne, quem 
Dominus in terram missurus venit 35, vultque velo- 
citer accendi, vehementer incitati ; atque coelesti 
desiderio Christi accensi sunt, omnia, ut dictum 
est, qu& sunt in hoc seculo preclara ac pretiosa, 
repudianda et odio digna reputant, propter ignem 


pB dilectionis Christi, qui constringit, accendit et in- 


flummat eos affectione Dei, et ccelestibus bonis di- 
lectionis. ἃ qua quidem nihil, sive terrenum, sive 
subterraneum sit, eos separabit:sicut apostolus 
Paulus testatum fecit, scilicet : Quis nos separabit 
a charitate Christi "7 et que sequuntur. 


X. Possessionem vero su& animee, et Spiritus 
coelestis dilectionis non contingit quempiam inve- 
nire, nisi ab omnibus, que sunt hujus seculi, se 
ipsum abstrahat, etindagationi charitatis Christi se 
ipsum tradat, ac ab omnibus crassis et terrenas 
rebus mens procul absit ; ut cirea unum scopum 
totus satagere possit,per omnia precepta htec bene 


ἐντολῶν ταῦτα χατευθύνων, iva ὅλη ἡ μέριμνα, x«l C dirigens, ut. omnis cura, inquisitio, distractio et 


$ ζήτησις, xxi ὁ περισπασμὸς, καὶ à ἀσχολία τῆς 
ψυχῆς περὶ τὴν ἔρευναν τῆς νοερᾶς οὐσίας T, πῶς 
αὐτὴν χοσμηθᾶναι δεῖ ταῖς τῶν ἀρετῶν ἐντολαῖς, χαὶ 
τῷ ἐπουρανίῳ τοῦ Πνεύματος χόσμῳ, χαὶ τῇ χοινω- 
vía τς τοῦ Χριστοῦ χαθαρότητος x& ἁγιασμοῦ, 
ἵνα τις πᾶσιν ἀποταξάμενος, χαὶ πάντα ἑαυτοῦ 
περιχόψας τὰ τῆς ὕλης καὶ γῆς ἐμπόδια, χαὶ σαρχι- 
χῆς ἀγάπης, ὃ προσπαθείας γονέων, $ συγγενῶν 
ἐχτὸς γενόμενος, ἐν μηδενὲ ἑτέρῳ συγχωρήσῃ τὼ 
ἑαυτοῦ νῷ ἀσχοληθῆναι, $3 περισπασθῆναι, οἷον $ 
ἀρχῇ, & δόξῃ, ὃ τιμαῖς, ἢ φιλίαις σαρκικαῖς χόσμον, 
ὦ ἑτέραις τισὶ φροντίσι γηΐναις, ἀλλ᾽ ὅλος ἐξ ὅλου 
περὶ τὴν ζήτησιν τῆς νοερᾶς οὐσίας τῆς ψνχῆς τὴν 
μέριμναν xai θλίψιν ὁ νοῦς ἀναλάδῃ, x«i τῇ προσ- 


occupatio anime in investiganda intellectuali sub- 
stantia heereat, quomodo eam ornari oporteat pree- 
ceptis virtutum, acccelesti Spiritus ornatu, et par- 
ticipatione puritatis et sanotificationis Christi : ut 
36 quis omnibus valedicens omniaque crassa ac 
terrena impedimenta resecans,accarnalis dilectionis 
aut affectionis erga parentesaccognatosexpers fa- 
ctus, nulli alteri rei concedat animam vacare, aut 
ea distrahi : velut aut regnandi cupiditati, aut glo- 
rie, aut honoribus aut amicitiis carnalibus mundi, 
aut aliis quibusdam curis terrenis ; se totus om- 
nino in indaganda intellectuali substantia anime 
curam et laborem animus suscipiat, etin spe atque 
exspectatione adventus Spiritus, totus omnino pa- 


δοχίᾳ x«i ἀναμονῇ τῆς τοῦ Πνεύματος ἐπιφοιτήσεως [) tiens sit: quemadmodum ait Dominus : In patien- 


ὅλος ἐξ ὅλον ὑπομένῃ, καθώς φησιν ὁ Κύριος * Ἐν τῇ 
ὑπομονῇ ὑμῶν χτήσασθε τὰς ψνχὰς ὑμῶν" 
xai πάλιν * Ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, 
x«i ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν. 


ΙΑ΄, Γένοιτο δὲ, ἵνα οὕτω τις ἀγωνιζόμενος καὶ 
πάντοτε προσέχων ἑαυτῷ, εἴτε ἐν ὑπαχοῦ, εἴτε ἐν 
ἔργῳ οἰωδήποτε χατὰ Θεὸν γινομένῳ, τὸ σχότος τῶν 
πονηρῶν δαιμόνων ἀποφυγεῖν δυνηθῇ. Ὁ γὰρ νοῦς 
τῆς ἑαυτοῦ ἐρεύνης, καὶ τῆς πρὸς Κύριον ζητήσεως 
ἐχτὸς μὴ γινόμενος, τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν χτήσασθαι 
δύντααι οὖσαν ἐν ἀπωλείᾳ παθῶν, τῷ πρὸς Κύριον 


96 Luc. xu, 49. *' Rom. vin, 30. 


98 Luc. xxi, 29. 


tia vestra possideatis animasvestras **. Etrursum: 
Quarite primum regnum Dei, et hec omnia adji- 
cientur vobis **. 


XI. Fieri autem potest, ut quis sic decertans, et 
continuo sibi attendens, sive in precibus, sive in 
obsequio, siveinoperequocunque secundum Deum 
perficiendo, tenebras malitiosorum demonum effu- 
gere possit. Animus enim, qui à sui persecutione 
et indagatione Domini non desistit, animam suam 
possidere potest,quee animi motus pedetentim amit- 


39 Matth. vi, 39. 


539 


tít, dum se ipsum violenter semper atque prompte 
captivum ducit ad Dominum, et illi soli adheeret 
ut dictum est : Captivam ducentes omnem cogita- 
tionem et obediendum Christo ! : ut per hujusmodi 
certamen, desiderium etindagationem mens digna 
reddatur, que sit cum Domino in unum Spiritum 
doni et gratie Christi, requiescens in vase anime, 
ad omne bonum eam adornantis, nec ulla afficien- 
tis conturáelia Spiritum Domini, suee libidini ob- 
temperando, atque hujus ssculi occupationibus 
aut honoribus, aut dignitatibus, aut propriis 
opinionibus, aut carnalibus voluptatibus, aut im- 
proborum hominum sodalitiis οἱ collegiis ad- 
heerendo. 

XII. Amabile enim est quidpiam anima, 486 to- 
ta omnino seipsam Domino consecrans, illique soli 
adherens, in ejus mandatis sine ulla oblivione 
ambulans, atque Spiritum Christi advenientem, et 
obumbrantem reverenter honorans digna habetur, 
ut cum ipso unus spiritus, et una massa fiat. 
Sicut inquit Apostolus : Qui adharret Domino, unus 
spiritus est ?. Si vero quis seipsum tradat curis, 
aut glorie, aut dignitatibus, aut honorum huma- 
norum curam habeat, et heec studiose querat : si- 
que anima ejus terreniscogitationibus commiscea- 
tur aut confundatur, aut rei alicui hujus seculi 
de ditasitacobstricta teneatur, desideretque hujus- 
modi anima transilire, effugere atque expellere 
tenebras affectionum, in quibus detinetur a mali- 
tiosis potestatibus, non potest ; eo quod diligat ac 
faciat voluntatem tenebrarum, nec capitali odio 
per sequatur studia malitiee. 

XIil. Preeparemus igitur nos ipsos, ut omni 
promptitudine ac tota voluntate ad Dominum ac- 
cedamus, et Christi affeotatores fiamus, ad perfi- 
ciendam voluntatem ejus; et recordemur omnium 
mandatorum ejus, eadem ut faciamus ; atque nos 
ipsos penitus a dilectione mundi separantes in eum 
solum animasnostras vertamus, et studium, curam 
ac investigationem ejus soliusin mente habeamus. 
Et licet propter oorpus observationi mandatorum, 
et obsequio divino minus diligenter vacaverimus, 
mens tamen a dilectione Domini, et indagatione, 
ac desiderio ejus non avertatur : at hujusmodi 
mente decertantes, ac recto senso viam justitice 
incedentes, semperque nobis ipsiattendentes,con- 
sequamur promissionem Spiritus ejus, et libere- 
mur per gratiam ab interitu tenebrosarum affe- 
ctionum, quibus anima affligitur ; 87 quo digni 
eterno regno évadamus, et frui Christo per om- 
nia secula digni habeamur, glorificantes Patrem, 
et Filium, et Spiritum sanctum per omnia secula. 
Amen. 


HOMILIA X. 


Hu militateetalacritateretinentur et augentur dona 
grana divine : elatione autem et ignavia per- 
untur. 


I. Anime veritatisac Dei amantes, que plene Chri- 


1]] Cor. x, 5. 11 Cor. vi, 17, 


S. MACARII JEGYPTII 


540 


Α ἀεὶ βία xxl προθυμίᾳ αἰχμαλωτέζειν ἑαυτὸν, xà 
αὐτῷ μόνῳ προσχαλλᾶσθαι, χαθὼς εἴρηται * Alype- 
λωτίξοντες πᾶν νοημα εἰς τὸν im axodv τοῦ 
Χριστοῦ" ὅπως διὰ τοῦ τοιούτου ἀγῶνος, xai κύ- 
θου, χαὶ ζοτύσεως ὁ νοῦς χαταξιωθῇῦ γενέσθαι 
μετὰ τοῦ Κυρίου εἰς ἐν πνεῦμα τῷῶς δωρεᾶς 

καὶ χάριτος τοῦ Χριστοῦ, ἀνακαυσάμενος ἐν τῷ 

ἀγγείῳ τὸς ψυχᾷῷς, εἰς κᾶν ἔργον ἀγαθὸν προευ- 
τρεπισαμένος αὐτῆς, χαὶ οὐκ ἐνυδριξούσης τὸ τοῦ 

Κυρίον Πνεῦμα ἐν τοῖς ἰδίοις θελήμασε, καὶ τοῖς 

τοῦ αἰῶνος τούτον ῥεμθασμοῖς, $ δόξαις, b ἀρχαῖς 

$ ἰδιογνωμοσύναις, ὃ ἡδοναῖς σαρχιχαῖς, καὶ τῶν 
πονηρῶν ἀνθρώπων συνδυασμοῖς, καὶ χοινωνέαες. 


IB. ᾿λγαπητὸν γὰρ ἐὰν ὅλῃ ἐξ ὅλον ἑαυτὴν τῷ 
B Κυρίῳ ἀναθεῖσα, x«l αὐτῷ μόνῳ προσχολλωμένῃ, 
xal ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ ἀνεπιλήστως ἐνδιατρίθδουσα, 

x«i τὸ ixiporrüge» χαὶ ἐπισχιάσαν τοῦ Χριστοῦ 

Πνεῦμα ἀξίως τιμήσασα, καταξιωθῇ μετ᾽ αὐτοῦ εἰς 

ἐν πνεῦμα x«l μίαν χρᾶσιν γενέσθαι, χαθώς φησιν 

ὁ ᾿Απόστολος * Ὁ χολλώμενος τῷ. Κυρίω, iv 

πνεῦμά ἐστιν. 'Ekv δέ τις ἐχϑῷ ἑαυτὸν εἰς μέριμναν͵ 

& δόξαν, à ἀρχὴν, & τιμῶν ἀνθρωπίνων ἐπιμελήσηται͵ 

καὶ ταῦτα ἐπιξζοτῇ, xal ἐν γῃΐνοις λογισμοῖς ὃ ψυχὴ 

ἀναφύρηται χαὶ συγχέηται, ὃ ἔν τινι τοῦ αἰῶνος 

τούτου δέδηται xal χεχράτοται, χαὶ ποθῇ $ τοιαύτη 

ψυχὴ διαπερᾶσιαις καὶ φυγεῖν, χαὶ ἐξελάσαι τὸ σχό- 

τος τῶν παθῶν, εἷς ὃ χατέχεται. ὑπὸ τῶν πονηρῶν 

δυνάμεων, οὐ ϑύναται, διὰ τὸ ἀγαπᾷν, παὸ πιοιοῖν 

τὸ θέλημα τοῦ σχότους, χαὶ τελείως μὲ μισεῖν τὰ 
C ἐπιτηδεύματα τῆς καχίας, 

II". Ἐτοιμάσωμεν οὖν ἑαυτοὺς ὅλῃ προαιρέσει, 
καὶ ὅλῳ θελύματι πρὸς. Κύριον πορεύεσθαι, καὶ 
Χριστοῦ ἀχόλουθι γένεσθαι, εἰς τὸ τὰ θελόματα 
αὐτοῦ ἐπιτελεῖν, χαὶ μεμνῆσθαι πασῶν τῶν ἐντολῶν 
αὐτοῦ τοῦ ποιῆζσαι αὐτὰς, καὶ ὅλους ἑκυτοὺς ἀπὸ 
τῆς ἀγάπης τοῦ κόσμων χωρίσαντες, αὐτῷ μόνω 
τὰς ἑαντῶν ψυχὰς ἀναβρεάσωμεν, χαὶ τὴν ἀσχολίαν 
καὶ μέριμναν xol ζήτησιν αὐτοῦ μόνου ἐν νῷ ἔχω- 
μεν. Ei δὲ xal δια τοῦ σώματος, εἰς ἀσχολίαν ἐντο- 
λῶν, καὶ διὰ Θεὸν ὑποοιδὴν, ὄλέγον ἀσχοληθῶμεν, 
ὁ νοῦς τῆς πρὸς Κύριον ἀγάπης χαὶ ζητήσεως x«l 
πόθου μὴ χωριζέσθω - ὅπως τοιούτῳ νοὶ ἀγωνιζξό- 
μενοι, xci ὀρθῷ φρονήματι τὸν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης 
D δϑιοδεύοντες, xal πάντοτε ἑαυτοῖς προσέχοντες, 

ἐπιτύχωμεν τῆς ἐπαγγελίας τοῦ Ὠνεύματος αὐτοῦ, 

καὶ λυτρωθῶμεν διὰ τῆς χαριτος ἐκ τῆς ἀπωλείας 
τοῦ σκότους τῶν παθῶν, ὑφ' ὧν b ψυχὺὰὴ ἐνεργεῖται, 
ἵνα τῆς αἰωνίου βασιλείας ἄξιοι γενώμεθα, xci συν- 
ἀπολαῦσαι Χριστῶ ὅλους αἰῶνας χαταξιωθῶμεν, 
ϑοξάξοντες Πατέρα καὶ Υἱὸν xol ἅγιον Πνεῦμα, εἰς 
τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμὴν. 

OMIAIA Ι΄. 
Ἰαπεινοφροσύνῃ καὶ προθυμίᾳ διασώζεται 


καὶ αὔξεται τὰ δῶρα τῆς θείας χάριτος" 
ἐπάρσει δὲ xai ῥᾳθυμίᾳ ἀπόλλνται. 


Α΄. Αἱ φιλαλύθεις καὶ φιλόθεοι ψυχαὶ, αἱ τελείως 


541 HOMILUE. — HOM. X. | δ42 
τὸν Χριστὸν ἐνθύσασθαι ἐν πολλῇ ἐλπίδι χαὶ πίστει A stum. induere in multa spe et fide desiderant, 


ἐπιποθοῦσαι, τῆς παρ᾽ ἑτέρων ὑπομνήσεως οὐ 
τοσοῦτον χρῴζουσιν, οὔτε τοῦ οὑρανίον πόθον, καὶ 
τοῦ πρὸς Κύριον ἔρωτος, χἂᾶν ἐπὶ πόσον ἐλαττοῦ- 
σθαι ὑκομένωσιν, ἀλλ᾽ ὅλαι ἐξ ὅλου tà σταυρῷ τοῦ 
Χριστοῦ προσηλωμέναι, πρὸς τὸν πνευματικὸν γνυμ- 
φίον, ὁσημέραι πνευματιχῆς προχοπῆς ἐν ἑαυταῖς 
αἴσθησιν ἐπιγινώσκουσι, Τετρωμέναι δὲ τῷ οὐρανίῳ 
πόθῳ καὶ ἐχπεινοῦσαι περὶ τὴν δικαιοσύνην τῶν ἀρε- 
τῶν, τὸν ἔχλαμψιν τοῦ κπκνέύματος ἐν ἐπιθυμίᾳ πολλῇ 
καὶ ἀκορέστῳ ἔχουσιν. Ei δὲ xai θείων μυστηρίων διὰ 
τῆς πίστεως αὐτῶν ἐπίγνωσιν λαθεῖν ἀξιοῦνται, 
eire x«l εὐφροσύνης ἐπουρανίου χάριτος μέτοχοι 
γίγνονται, οὐ πεποίθασιν dv ἑαυταῖς οἰόμεναι εἶναί 
τι, ἀλλ᾽ ὅσον πνευματιχῶν χαρισμάτων χαταξιοῦν- 
ται, τοσοῦτον μᾶλλον ἀχορέστως ἔχουσαι τοῦ οὐρα- 
νίου πόθου, ἐμπόνως ἐπιζητοῦσι’ xal ὅσον ἄν πνευμᾶ- 
τιχᾷς προχοπῆς ἐν ἑαυταῖς αἴσθησιν λάδωσι, τοσοῦ- 
τὸν μᾶλλον ἐν πείνῃ καὶ δίψῃ εἰς τὴν μετάληψεν xoi 
αὔξησιν τῆς χάριτος ὑπάρχουσι" χαὶ ὅσῳ πνευμα- 
τιχῶς πλουτοῦσι, τοσούτῳ μᾶλλον, ὡς πενόμεναί 
εἰσι παρ᾽ ἑαυταῖς, ἀχορέστως ἔχουσαι τῷ πνευματι- 
xà πόθῳ πρὸς τὸν οὐράνιον Νυμφίον" ὥς φησιν à 
Γραφή" Οἱ ἱρώὠώγοντές με ἔτι πεινάσονσι, xal 
οἱ πίνοντές μεῖτι διψήσονσιν. | 


B', Αἱ τοιαῦται ψυχαὶ, αἱ ἐμπύρως καὶ ἀχορέστως 
τὸν ἀγάπην πρὸς Κύριον ἔχονσαι, ἄξιαι τῆς αἰωνίου 
ζωῆς τυγχάνουσι * διὸ xal τῶν πἀάθῶν τῆς ἀπολυ- 
τρώσεως χαταξιοῦνται, χαὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος τοῦ 
ἀῤῥήάτον x«l μυστικῆς χοινωνέας, ἐν πληρώματι 


aliorum admonitione non tantopere indigent, nec 
etiam desiderio coelesti, nec Domini amore ; licet 
aliquatenuseum imminui patienter ferant; sed totee 
penitus cruci Christi affixe&e, quotidie spiritualem 
profectum erga sponsum spiritualem in seipsis 
percipiunt. Vulnerate autem cum sint coelesti de- 
siderio, et justitiam virtutum esuriant, illustratio- 
nem spiritus summo ac insatiabili desiderio ex- 
spectant. Et licet divinorum mysteriorum per fidem 
suam cognilionem consequi digne habeantur, aut 
letitie gratiee ccelestis participes flant ; non confi- 
dunttamen sibi ipse, existimantes se aliquid esse : 
sed quanto magis spiritualibus donis digne repu- 
tantur, tanto magis ac diligentius insatiabili avidi- 
tate ccelestis desiderii detentee inquiruat: et quanto 
magis spiritualem profectum in se senserint, tanto 
magis esuriunt ao sitiunt participationem et au- 
gmentuim gratie : et quanto spiritualiter ditiores 
sunt, tanto pauperiores apud se sunt, insatiabili 
desiderio spirituali erga ccelestem Sponsum flagran- 
tes : ut inquit Seriptura : Qui edunt me, adAuc esu- 
rient, et qui bibunl me, adAuc sitient*. 


II. Hujusmodi anime, que tam ardenti et insa- 
tiabili amore Dominum prosequuntur, digne sunt 
vita eterna : quocirca quoque liberatione ab af- 
fectionibus digne indicantur, et Spiritus sancti ar- 
cane el mystice communionis illustrationem ac 


χάριτος, ἔχλαμψιν καὶ μετουσίαν τελείως κομίζονται. (, participationemin plenitudine gratie perfecte conse- 


Ὅσαι δὲ ἄνανδροι καὶ χαῦνοι ψυχαὶ, μὴ ζητοῦσαι 
ἀπεντεῦθεν, ὡς ἔτι ἐν σαρκὶ τυγχάνουσι, τὸν &yta- 
σμὸν τῆς χαρδίας οὐκ ix μέρονς, ἀλλὰ τελείως, di 
ὑπονομᾶς καὶ μαχροθυμίας δέξασθαι, xci χοινωνῆσαι 
τῷ παραχλήτω Πνεύματι ἐν τελειότητι μετὰ πάσης 
αἰσθήσεως xal πληροφορίας μὴ ἑἕλκίσασκαι, χαὶ τῶν 
παθὼν τῆς χαχίας λυτρωθᾷναι διὰ τοῦ Πνεύμάτος 
μὴ ἰἐχδεξάμεναι, ὅ πολιν χάριτος θείας χαταξιω- 
θεῖσαι εἰς ἀμεριμνέαν τινὰ χαὶ ἄνεσιν, ὑτὸ τῆς χα- 
χίας χλεκτόμεναι͵, ἑαυτὰς ἐξέδϑωχαν. 

Γ΄, Ὡς ὅτι λαδοῦσαι τὸν χάριν τοῦ Πνεύματος, 
χαὶ ἔχουσαι παράχλησιν τῆς χάριτος ἐν ἀναπαύσει, 
καὶ πόθῳ, xal yluxórutt πνευματιχῇ, χαὶ ἐπὶ τούτῳ 
πεποιθυῖαι, ὑψοῦνται καὶ ἀμεριμνοῦσι, μὴ συντριθό- 
μεναι τὴν χαρδίαν, xal τῷ φρονήματι μὴ ταπεινού- 
μᾶναι, μήτε οὖσαι εἰς τὸ τέλειον τῆς ἀπαθείας μέ- 
τρον, μήτε πληρωθῆναι τελείως τῆς χάριτος ἐν πάσῃ 
σπουδῇ xol πίστει ἐχδεξάμεναι, ἀλλ' ἐπληροφορήθη- 
σαν, καὶ ἐπανεπάησαν, χαὶ ἱναπέμειαν εἰς τὴν ὀλέγην 
τῆς χάριτος παράχλησιν, εἰς ἔπαρσιν μᾶλλον, ἅπερ 
εἰς ταπείνωσιν προχόψασαι αἱ τοιάῦται ψυχαὶ χαὶ 
οὗπερ χατηξιώθυσαν χαρίσματος, ὅτε δήποτε ἀπογυ- 
μνοῦνται διὰ τὸν ἀμελῇ καταφρόνησιν, καὶ τὸν μά. 
ταιον τῆς οἰύσεως κὐτῶν τύφον, 

Δ΄, Wuxà à ἀληθῶς φιλόθεος καὶ φιλόχριστος x&v 
μυρίας δικαιοσύνας ποιήσῃ ὡς μηδὲν ἐργασαμένη, 


5 Eocli. xxiv, 28. 


quuntur. Que vero sunt minus viriles atque socor- 
des, haud querentes talia, ut quee adhuc in oarne 
vivunt, quippe sanctificationem cordis non ex par- 
te, sed perfecte perseverantia et animo patiente 
consequi, et participare cum Spiritu consolatore in 
plenitudine cum omni sensu et certitudine, non 
exspectarint, nec ab affectionibus malitie libera- 
tionem per Spiritum acceperint ; aut e diverso, 
que gratiadivina digne habite, ignavise ac socor- 
die, clam a malitia correpte, sese dederint. 


IIl. Ut que cum acceperint gratiam Spiritus, et 
habeant consolationem gratie in requie, et deside- 
rio, et suavitate spirituali, hoc ipso confise extol- 
luntur ac secure vivunl, non contrite corde, nec 

D animo humiliate, nec perfectam mensuram vacui- 
tatis affectionum adepte, non integram plenitudi- 
nem gratie omni diligentia ac fide consecute ; sed 
replete ac acquiescentes permanserunt in pauca 
gratie consolatione, elatione magis quam humi- 
litate proficientes hujusmodi anime : et quibus 
dignes erant gratie donis, eis videlicet denudantur 
ob negligentem comtemptum, et vanam opinionis 
earum negligentiam. 


IV. Anima vero, que vere Deum ac Christum 
diligit, licet mille justitiee opera ediderit, ita se ge- 


543 


S. MACARI! /EGYPTII 


58 


rit, 38 ac si nihil fecerit, propter insatiabile desi- À οὕτως ἔχει παρ᾽ ἑαυτῇ, διὰ τὸν πρὸς Κύριον ἀχό- 


derium ad Dominum ; licet jejuniis et vigiliis 
corpus consumpserit, ita se habet, perinde ac si 
nunquam coepisset circa virtutes elaborare ; licet 
dona Spirilus varia, aut etiam revelationes et my- 
steria coelestia consequi digna habeatur, ita se, ac 
si ne nunc quidem quidquam possideret, habet, 
propter immensam ac insaliabilem Domini dile- 
ctionem,sed quotidie esuriens acsitibunda perfidem 
et dilectionem in precibus perseverando, mysteria 
grntie, et omnem statum virtutis summopere ap- 
petit, amore Spiritus ccelestis sauciata, et ardens 
desiderium ccelestis Sponsi, per gratiam, quam in 
se semper habet, excitans, desiderans perfecte 
digna haberi mystica et arcana, in sanctificatione 
spiritus cum eo communione, retecla anime facie, 
defixis super oculis aspiciens Sponsum coelestem, 
facie ad faciem, in lumine spirituali et ineffabili, 
admista ei in omni certitudine fidei, configurata 
morti ejus, summis votis pro Christo mortem op- 
petere semper sperans, et a peccatis ac tenebrosis 
affectionibus liberationem consequi per Spiritum 
certo ac plene credens : ut purificata per Spiritum, 
anima ac corpore sanctificata, que vas purum ad 
recipiendam cclestem unctionem, et que habitatio 
ecelestis et veri regis Christi fiat, digna sit. Et tunc 
ecelesti vita digna habetur, habitaculum purum 
Spiritus sancti inde effecta. 


V. Ad eum autem usque gradum ut anima per- 
veniat, neque una opera statim, neque sine proba- 
tione; sed perlabores et certamina multa, perlonga 
temporum spatia et studia, cum probatione et ten- 
tationibus variis spirituale augmentum ac incre- 
mentum sumit, usque ad perfectum vacuitatis af- 
fectionum gradum demum pertingat : utad omnem 
tentationem, que a nequitia invehitur, fortiter ac 
strenue perdurans, maximos honores, et dona spi- 
ritualia, divitiasque cclestes consequatur, et sio 
coelestis regni heeres evadat in Jesu Christo Do- 
mino nostro, cui gloria et imperium in secula. 
Amen. 

HOMILIA XI. 


Virtutem sancti Spiritus in corde hominis,se habe- 
re instar ignis. El quibus rebus indigeamus, ad 
discernendum cogitationes in corde scalurientes. et 
deserpente mortuo ad sublimitatem ligni a Mose 
affizo, qui typus fuit Christi. Continetquoque ho- 
milia disputationes duas : unam quidem, Christi 
cumnequissimo Satana;alteram vero,peccatorum 
cum eodem. 


I. Ignis ille ccelestis divinitatis, quem accipiun 
Christiani intus in corde suo nunc in hoc seculo, 
ille ipse, qui intus nunc cor illorum dirigit, quando 
corpus dissolvetur, erumpit : et rursus coaugmen- 
tat membra, et facit resurrectionem dissolutorum 
membrorum. Quemadmodum enim ignis, qui Hie- 
posolymis ministrabat altari, tempore captivitatis 


ρέστον πόθον’ χἄν νηστείαις, xd» ἀγρνπνέαις τὸ 
σῶμα καταδαπανήσῃ, ὡς μηδέπω ἀρξαμένῃ πονεῖν 
περὶ τὰς ἀρετὰς διάχειται " xd» χαρισμάτων τοῦ 
Πνεύματος διαφόρων, ἥ καὶ ἀποχαλύψεων, καὶ 
μυστηρίων οὐρανίων τυχεῖν χαταξιωθῦ, ὡς pado 
ἀχμὴν χεχτημένη ἐν ἑαυτῇ ἔστι, διὰ τὴν ἄμετρον 
x«l ἀχόρεστον πρὸς Κύριον ἀγάπην, ἀλλὰ πᾶσαν 
ἡμέραν ἔχπεινος, καὶ ἔχδιψος διὰ πίστεως x«i ἀγά- 
πὴς ἐν προσχαρτερήσει εὐχῆς εἰς τὰ τῆς χάριτος 
μνστήρια, x«i εἰς πᾶσαν χατάστασιν &psrüc ἀκχορί- 
στως ἔχει, ἔρωτι Πνεύματος οὐρανίον τετρωμένς, 
x«i κόθον ἔμπυρον διὰ τῆς χάριτος ἀεὶ ἐν αὐτῇ 
πρὸς τὸν οὐράνιον νυμφίον ἀναχιυοῦσα, ἐκιθυμοῦεε 
τελείως χαταξιωθζναι τὸς πρὸς αὐτὸν μυστιχᾷς καὶ 

B ἀῤῥήτον ἐν ἁγιασμὼ πνεύματος χοινωνέας, ἀποχι- 
χαλυμμένη τῷ τῆς ψυχᾷς προσώπῳ, καὶ ἐνατενίζου- 
σα τῷ ἐπουρανίῳ νυμφίῳ πρόσωπον ἐν φωτὶ xvtv- 
μᾳτιχῷ καὶ ἀνεχλαλήτῳω, ἀναχιρνωμένη τούτῳ D 
πληροφορίᾳ πάσῃ, συμμορφιζομένῃ τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, 
ἐν ἐπιθυμίᾳ μολλῇ, τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ θάνατον xpec- 
δοχῶσα πάντοτε, xal τῆς ἁμαρτίας, x«i τῶς ceris, 
τῶν παθῶν τελείαν λύτρωσιν δέξασθαι ὑπὸ τοὺ Πνεύ- 
ματος, ἐν πληροφοφίᾳ πιστεύουσα * ἕνα καθαρισθεῖ- 
σα διὰ τοῦ Πνεύματος, ψυχῇ καὶ σώματι ἁγικαϑεῖσε, 
χαθαρὸν σχεῦος εἰς ὑποδοχὴν τοῦ ἐπουρανίου μύρου, 
x«i μονὴν τοῦ ἐπουρανίον xai ἀλῳθενοῦ βασιλίως 
Χριστοῦ γενέσθαι καταξιωθῇ * χαὶ τότε τῶς ἔπουρα- 
νέον Qe; ἀξία χαθέσταται, οἰκητήριον χαθαρὸ» 
Πυεύματος ἁγίον ἐντεῦθεν γενομένη. 


C E. Εἰς ταῦτα δὲ τὰ μέτρα ψυχὰν ἔλθεῖν, οὔτε 
Ug! ἕν, οὔτε ἀδοχιμάστως ἔστιν, ἀλλὰ διὰ xev» 
πολλῶν χαὶ ἀγώνων, χαὶ χρόνων, καὶ σπουδῆς, μετὰ 
δοκιμασίας xai πειρασμῶν ποιχίλων τὰν πνευμεῖν- 
χὴν αὔξησιν καὶ προχοπὴν λαμθάνει, ἕως τοῦ τελείου 
τῆς ἀπαθείας μέτρον, ἵνα εἰς πάντα πειρασμὸν ὑπὸ 
τῆς καχίας ἐπαγόμενον ὑπομένουσα προθύμως ταὶ 
γενναίως, τότε τῶν μεγάλων τιμῶν καὶ χαρισμάτων 
πνευματιχῶν, χαὶ πλούτου φὐρανέου ἀξιωθᾷ, ταὶ 
οὕτως τῆς ἐπουρανίου βασιλείας γένηταε — xX)npos- 
μος, ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ pim, ᾧ à da 


καὶ τὸ κράτος, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA IA'. 


Τὴν δύναμιν τοῦ &yiou Πνεύματος ἐν τῇ καρ- 
δίᾳ τοῦ ἀνθρώπον εἰναι ὡς T UD - καὶ τένων 
χρήζωμεν πρὸςτὸ διακρινεσθαε τοὺς oque 
μοὺς ἐν τῇ χαρδιᾳ βρύοντας. Καὶ περὶ τοῦ 
νεχροῦ ὄφεως εἰς τὸ ἀκρότοιτον τοῦ ξύλον 
ταρὰ Μωσέως προσπεκηγμένου, ὃς τύτις 
ἐγένετο τοῦ Χριστοῦ. Συνέχεε xal ὄμιλίε 
διαλογισμοὺς δύο" ἕτερον 
μετὰ τοῦ πονηροῦ Σατανᾶ, θ 
ἀμαρτωλῶν μετὰ τοῦ αὐτοῦ. 
Α' Τὸ πῦρ τὸ οὐράνιον τῆς θεότητος, ὅπῳ δὲχον»- 

ται οἱ Χριστιανοὶ ἐντὸς αὐτῶν ἐν νῦν ἐν 

τῷ αἰῶνε τούτῳ, τοῦτο αὐτὸ τὸ ἐντὸς τῆς παρδίας 
αὐτῶν διαχονοῦν, ὅταν ἀναλυθῷ τὸ σῶμα, Hur 
γίνεται, xal πάλιν συμπήσσει τὰ μεέλῃ, καὶ wf 

ἀνάστασιν τῶν λελυμένων μελῶν. Ὥσπερ γὰρ τὸ ὃ 

Ἱεροσολύμοις πῦρ τὸ ϑδιακονοῦν ἐν τῷ vows? 


D 


i» Χριστοῦ 
τερον δὲ τῶν 


545 


HOMILLE. — HOM. XI. 


546 


xarà τὸν xeipóv τοῦ αἰχμαλωτισμοῦ χωσθϑὲν ἦν iv À defossus erat in fovea, et ille ipse pace facta, ac 


jdxxe, καὶ αὐτὸ ixsivo ἐν τῷ γενέσθαι εἰρήνην xai 
ἐπανελθεῖν τοὺς αἰχμαλωτισθέντας, ὥσπερ ἀνεχαι- 
γίσϑη xai συνήθως διηχόνει " οὕτω xal νῦν τὸ πλη- 
σίον σῶμσ, ὅ μετὰ τὸ λυθῶναι γίνεται βόρδορος, 
ἐργάξεται τὸ οὐράνιον πῦρ χαὶ ἀναχαινίξει, καὶ 
ἀνιστᾷ τὰ ἰφθαρμένα σώματα. Τὸ γὰρ νῦν ἐσώτερον 
ἐν τῇ χκαρδιᾳ ἰνοιχοῦν πῦρ, τότε ἐξώτερον γίγνεται͵ 
xal ποιεῖ ἀνάστασιν τῶν σωμάτων. 


Β΄. Καὶ γὰρ ἐπὶ τοῦ Ναβουχοδονόσορ, τὸ πῦρ ἐν τῇ 
χαμίνῳ οὐκ ἦν Üsixóv, ἀλλ' ἦν κτίσμα * οἱ δὲ τρεῖς 
παῖδες διὰ τὴν δικαιοσύνην αὐτῶν ἐν τῷ φαινομένῳ 
πυρὶ ὄντες, ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν εἶχον τὸ θεϊκὸν 
οὐράνιον πῦρ ἐντὸς τῶν λογισμῶν διαχονοῦν χαὶ 
ἐνεργοῦν ἐν αὐτοῖς. Καὶ αὐτὸ ἐκεῖνο ἐφάνη ἐξώτε- 
po» αὐτῶν * ἀνὰ μέσον γὰρ αὐτῶν ἔστη, xoci ἐπεῖχε Β 
τὸ γαινόμενον πῦρ, τοῦ μὴ καίειν χαὶ βλάπτειν τι 
τοὺς διχαίους * "Opoíec δὲ xai ἐπὶ τοῦ Ἰσραὴλ, 
ἐπειδὴ ὁ νοῦς αὐτῶν xai ὁ λογισμὸς ἐν προθέσει 
εἶχε τοῦ μαχρυνθῆναι ἀπὸ Θεοῦ ξῶντος, x«i εἰς 
εἰδωλολατρείαν τραπῆναι, ἠναγχάσθη ᾿Ααρὼν εἰπεῖν 
αὐτοῖς, ivtyxsiv τὰ σχεύη τὰ χρυσᾶ xai τὰ χόσμια. 
Λοιπὸν ὁ χρυσὸς, x«l τὰ σχεύη, ἅπερ ἐνέθαλλον εἰς 
τὸ πύρ, εἴδωλον ἐγένενο, xci ὥσπερ ἐμιμήσατο τὸ 
πῦρ τὴν προαίρεσιν αὐτῶν, Τοῦτο δὲ θαυμαστὸν 
πρᾶγμα. Ἐπειδὴ γὰρ κατὰ πρόθεσιν ἐν τῷ χῤνπτῷ, 
χαὶ τοῖς λογισμοῖς αὐτῶν ἐδουλεύσαντο τὴν εἰδωλο- 
λατρείαν, χαὶ τὸ πὺρ ὁμοίως τὰ ἐμδληθέντα σχεύη 
εἴδωλον εἰργώσατο, καὶ λοιπὸν ἐν τῷ φαινομένῳ εἰδω- 
λολάτρησαν, Ὥσπερ οὖν οἱ τρεῖς παῖδες δικαιοσύ- 
νὴν λογισάμενοι, ἐδέξαντο ἐν ἑαντοῖς τὸ τοῦ Θεοῦ 
πῦρ, καὶ προσεχύνησαν τῷ Κυρίῳ ἐν ἀληθείᾳ * οὕτω 
xai νῦν αἱ πισταὶ ψυχαὶ δέχονται ἐχεῖνο τὸ θεῖχὸν 
xai ἐπουράνιον πῦρ, ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, i» τῷ 
χρυπτῷ * x«i αὐτὸ ἐχεῖνο μορφοῖ εἰχόνα ἐπουράνιον 
εἰς τὴν ἀνθρωπότητα. 


C 


Γ΄. Ὥσπερ οὖν ἐμόρφωσε τὸ πῦρ τὰ σχεύη τὰ χρυσᾶ, 
xai ἐγένετο εἴδωλον * οὕτω x«l ὁ Κύριος, ὃς μιμεῖται 
των πιστῶν καὶ ἀγαθῶν ψυχῶν τὰς προαιρέσεις, καὶ 
χατὰ τὸ θέλημα αὐτῶν μορφοῖ εἰχόνα x«l νῦν ἐν τῇ 
ψυχῷ, χαὶ ἐν τῇ ἀναστάσει ἐξώτερον αὐτῶν φαίνεται, 
xzi δοξάζει τὰ σώματα αὐτῶν ἔσωθεν χαὶ ἕξωθεν͵ 
᾿Αλλ᾽ ὄν τρόπον τὰ σώματα αὑτῶν ἐφθαρμένα εἰσὶ τέως 
ἐν τῶ καιρῷ τούτω, x«i νεχρὰ, xai λελυμένα * οὕτως 
εἰσὶ xai oi λογισμοί τινων ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ ἐφθαρμέ- 


vot, χαὶ νέχροι ἀπὸ τῆς ζωῆς, x«t χεχωσμένοι εἰς D 


βορδορον καὶ γῆν ' ἀπώλετο γὰρ αὐτῶν à ψυχύ- 
Ὥσπερ οὖν oi Ἰσραηλῖται ζόαλον τὰ χρυσᾶ σχεύη 
εἰς τὸ πυρ, καὶ ἐγένετο εἴδωλον, οὕτω νῦν τοὺς χα- 
θαροὺς λογισμοὺς x«l χαλοὺς ἐπέδωχε τῇ χαχίᾳ ὁ 
ἄνθρωπος, x«i χατεχσθησαν εἰς τὸν βόρθορον τῆς 
αμαρτίας, x«i ἐγένοντο εἴδωλον. Καὶ πῶς τις ἵνα 
αὐτοὺς εξεύρῃ, καὶ διαχρίνῃ, καὶ ἐχόάλῃ ix τοῦ ἰδίου 
πυρὸς ; ὦδε λύχνου θεϊχοῦ χρείαν ἔχει Q ψυχὴ, 
Πνεύματος &yíou τοῦ χοσμοῦντος τὸν ἐσχοτισμένον 
oixov, τὸν φωτεινοῦ Ἡλίον τῆς διχαιοσύνης, τοῦ φω- 
τίξοντος χαὶ ἀνατέλλοντος εἰς τὴν χαρδίαν, ὅπλου 
χρείαν ἔχει τοῦ νικῶντος τὸν πόλεμον. 
4 Dan. ur, 19. * lbid. 


PatRoL. Ga, XXXIV. 


reversis captivis veluti renovatus pro more servie- 
bat : sic et corpus hocfamiliare, quod post disso- 
lutionem in ccenum vertitur, reficitet renovat ignis 
codlestis, et resuscitat corrupta corpora. Interior 
enim ille ignis, cordi nostroinhabitans, tuncemer- 
git, facitque resurrectionem corporum. 


II. Nabuchodonosoris enim tempore ignis in ca- 
mino 39 qui ardebat *, non erat divinus, sed erat 
creatura : tres autem illi pueri, qui eo quod justi 
essent, in apparenti igne erant, in cordibus suis 
habebant divinum ac colestem ignem, intra cogi- 
tationes ministrantem et operantem in ipsis. Et 
idem ille ignis apparuit extra illos;in medio enim 
illorum stetit, et cohibuit apparentem ignem, ne 
ureret aut lederet aliqua ex parte justos. Similiter 
quoque [sraelitarum temporibus, cum animus et 
cogitationesillorum statuissentrecedere a Deo vivo, 
et ad idololatriam converti, coactus est Aaron indi- 
cere illis, ut afferrent aurea et venusta vasa. Post- 
modum aurum et vasa, que conjecerant inignum, 
in idolum sunt conversa, et quasi imitatus est ignis 
illorum propositum. Hoc autem admiratione di- 
gnum. Cum enim secundum sententiam animi in- 
terioris. etin cogitationibus suis, idololatriam exer- 
cere decrevissent ; etiam ignis similiter injeeta vasa 
in idolum convertit : et tum palam idolis cultum 
exhibuerunt *. Quemadmodum ergo tres illis pue- 
ri, qui, justitie operam dantes, susoeperunt in se 
ipsi igoem divinum, et adorarüt Dominum in ve 
ritate : sic quoque nunc anime fideles recipiunt 
occulte illum divinum et coelestem ignum in hoc 
presenti seculo : et ille ignis format imaginem 
celestem in homine. 


III. Sicutigitur formavit ignis vasa aurea, et fa- 
etum est idolum: itaquoque Dominus, quiimitalur 
fidelium ac piarum animarum intentiones, ac pro 
voluntate earum format imaginem, que nunc qui- 
dem in anima est, et in resurrectione exterius ap- 
parebit ; et glorifieat corpora illorum intus et extra 
Verum, sicutcorporaillorum corruptasuntillo tem- 
pore, mortua et dissoluta : sic quoque cogitationes 
quorumdam ἃ Satana sunt corrupte et mortue ne 
vivant, et defosse ia lutum et terram : periit enim 
illorum anima. Quemadmodum igitur Israelitee 
conjecerunt aurea vasa in ignem, et factum est 
idolum : sic nunc puras et bonas cogitationes tra- 
didit homo malitie, que obrute luto peccati, ido- 
lum facia sunt. At quomodo quispiam illas possit 
invenire, discernere et educere e proprio igue ? 
Hic lucerua divina opus habet anima, Spiritus vi- 
delibet sancto, qui exornet obtenebratam domum; 
et splendido Sole justitiae, qui illuminet el oriatur 


in corde ; armisquoque opus habet. quibus evadat 
in bello superior. 


(ἢ 


647 S. MACARII JEGYPTII 545 


IV. Illic enim vidua,que perdiderat drachmam δ: A Δ΄. Kel yàp ἔχεῖ à χύήρατὸὴν ἡ ἀπολέσασα δραχμὴν, 
primum accendit lucernam, postea emundavitdo- πρῶτον ἦψε τὸν λύχνον, εἶτα ἐχόσμησε τὸν oixov, xai 
mum :sioque purgata domo, accensaque lucerna, οὕτω χοσμηθέντος τοῦ οἴχου, καὶ τοῦ λύχνου ἁφθέν- 
inventa est drachma, sordibus atque impuritale οἱ τος, εὑρέθη à δραχμὴ ἐν τῇ χόπρῳ, καὶ ἐν τῷ &xa- 
terra obruta ; verum anima non potest ἃ se ipsa θαρσίᾳ, xai τῇ γῇ χεχωσμένῃ. Καὶ νῦν à ψυχὴ οὐ 
investigare propriacogitationes,easquediscernere; δύναται ἀφ᾽ ἑαυτῆς εὑρεῖν τοὺς ἐδίους διαλογεσμοὺς 
sed cum accensa fuit lucerna divina, tunc lux est αὐτῆς xal χωρίσαι, ἀλλ᾽ ὅταν ἀφθῇ ὁ λύχνος ὁ θεῖχός, 
in tenebris obducta domo ; et tunc videtcogitatio- ἅπτει εἰς τὸν ἐσχοτισμένον οἶκον, xai τότε βλέκει 
nes suas, quomodo sint obrute impuritateetcc?no τοὺς λογισμοὺς αὐτῷῶς, πῶς εἰσι χεχωσμένοε εὶς cip 
peccati: oritur sol, et tum perspicit anima sui ἀχαθαρσίαν x«i τὸν βόρδορον τῆς ἁμαρτίας * ἄνα. 
interitum, atque incipit revocare cogitationes, τέλλει ὁ ἥλιος, x«i τότε βλέπεε ἡ ψνχὴ τὴν ἀπώλειαν 
sordibus et squalore permistas. Perdiuitenim ima- ^ αὐτῆς, καὶ ἄρχεται ἀναχαλεῖσθαι τοὺς ἐν τῇ κχάπρω 
ginein suamanima, que mandatum Dei transgres- χαὶ ῥνπαρίᾳ ἀναμεμιγμένους λογισμούς. ᾿Απώλεσι 
sa est. γὰρ τὴν tixóva αὐτῆς ἡ ψυχὴ παραθᾶσα rà» ἐντολᾷν, 


V. Perinde ac si quis, rex sit, qui bona et servos E. Ὥσπερ ἐὰν ᾧ τις βασιλεὺς, xoà ἔχῃ ὕπαρξο 
sub se habeat, sibi ministrantes : contingat autem B xai διακόνους ὑφ᾽ ἑαυτὸν τοὺς ὑπηρετοῦντας αὐτῶ" 
hunc δ inimiciscomprehensumcaptivumabduci: συμδᾷ δὲ τοῦτον ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν παραλοφθῆναι, 
eo capto et extra terminos abreplo, utique oportet — x«i αἰχμαλωτισθῆναι, τούτον παραλοφθέντος χαὶ 
servoset ministros a tergo illum sequi : sic quoque ἐξορισθέντος, ἀνάγχη xai τοὺς διαχόνους αὐτοῦ xai 
Adamoconditusest purus a Deoin ejus ministerium: ὑπωρέτας ὀπίσω αὐτοῦ ἀχολουθεῖν * οὕτω χαὶ ὁ ᾿Αδὰκ 
4 hec verocreature ad sereiendumeidate sunt; ἐχτίσθῃ χαθαρὸς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς διαχονέαν αὐτοῦ͵ 
Dominus enim et rex constitutusest omnium crea- — xei ταῦτα τὰ χτίσματα εἰς ὑπηρεσίαν αὐτῷ ἐδοθῃ - 


. . turarum. Verum postquam sermo improbus ad il- Κύριος γὰρ καὶ βασιλεὺς χατεστάθῃ πάντων τῶν 


μαι pervenit, et cum eo conversatus est, ipse pri- χτισμάτων" ἄλλ᾽ ἐξ οὗ ὁ λόγος ὁ πονορὸς npociiór 
mum auditu exteriori suscepit eum, deinde is αὐτῷ, xai προσωμίλησεν, αὐτὸς πρότερον διὰ τὲς 
penetravit incor ejus, et omnem ejus substantiam ἔξωθεν ἀχοῦς ὑπεδέξατο αὐτὸν, εἶτα διῆλθεν αὐτοῦ 
ocoupavit : et ita tandem capto illo, capto quoque διὰ τῆς χαρδίας, καὶ χατέσχεν αὐτοῦ πᾶσαν ri 
est, que ministrabal et subserviebat ei, oreatura. ὑπόστασιν * x«l οὕτω λοιπὸν αὐτοῦ παραλοφθῶτοι, 
Per eum énim imperium obtinuit mors super o:mn- συμπαρελήφθη x«i dà διαχονοῦσα καὶ ὑπηρετοῦσα 
nem animaup, et omnino imaginem Ade delevit αὐτῷ χτίσις. Δι᾿ αὐτοῦ γὰρ ἐπὶ πᾶσαν ὑυχὲν ἐξασίς 
propter ejus inobedientiam, adeo utconversi atque C λευσεν ὁ θάνατος, καὶ πᾶσαν εἰκόνα τοῦ ᾿Αδὰμ ἐφέ- 
prolapsi sinthourines ad adorandosdemones. Ecce νισεν ἔχ τῆς ἐκείνου παραχοῦς, ὥστε τραπῆναι τοὺς 
enim fructus terre qui in bonum usum a Deo ἀνθρώπους, καὶ ἐλθεῖν εἰς προσκύνησιν δαιμόνι». 
creati sunt, offeruntur deunonibus. Panem, vinum ᾿1δοὺ γὰρ oi χαρποὶ τῆς γᾶς oi ὑπὸ τοῦ Θεοῦ rt 
et oleum offerunt altaribus eorum, etaniualia im- σθέντες καλῶς, προσφέρονται τοῖς δαίμοσιν. Ἄρτον 
ponunt. Sed non hec tantum ; sed filios etiam οἱ καὶ οἶνον, xal ἔλαιον ἐν τοῖς βωμοῖς αὐτῶν, καὶ ζῶε 
filias immolarunt de&moniis. ἐπιτιθέασιν - οὐ μὴν &))k καὶ ζοὺς υἱοὺς αὐτῶν, xti 
τὰς θυγατέρας ἔθυσαν τοῖς δαιμονίοις. 


VI. Hoc igitur tempore ille, qui formavit corpus ς΄. Νὺν οὖν αὐτὸς ὁ πλάσας τὸ σῶμα: καὶ m f» 
et animam, ipse prodit et dissolvit omne institu- χὰν, αὐτὸς ἔρχεται χαὶ διαλύει πᾶσαιν τὴν bene 
tum mali deemonis, ac opora ejus in cogitationibus — 93v τοῦ πονηροῦ, καὶ τὰ ἔργα αὐτοῦ T ixrüe- 
constructa ; et renovatatqueformatimaginem co μενα ἐν τοῖς λογισμοῖς, x«l ἀνακαινέξει καὶ peepel | 
lestem, et condit novam animam, ut Adam denuo εἰκόνα ἐπουράνιον, x«l ποιεῖ καινὸν yvxb,bey 
fiat rex mortiseldominuscreaturarum. Etin umbra — vore πάλιν βασιλεὺς ὁ ᾿Αδὰμ τοῦ Oeveirou, χαὶ K»- 
quidem legis Moses appellabatur servator Israel : ριος τῶν χτισμάτων. Καὶ ἐν τῷ σκιᾷ δὲ τοῦ νόμου 
eduxit enim eos ex /Egypto. Sic quoque nunc ve- D Μωυσῆς Σωτὴρ ἐπεκαλεῖτο τοῦ Ἰσραὴλ" dia 
rus Redemptor Christus penetrat occulta anime, γὰρ αὐτοὺς ἐκ τῆς Αἰγύπτου. Οὕτω καὶ vU» ὁ &ir- 
eamque ejicit ex tenebrosa /Egypto, gravissimo θινὸς λυτρωτὴς Χριστὸς διέρχεται εἰς τα χρύγεκ τῆς 
jugo et dura servitute. Precipit igitur nobis, ut ψυχῆς, καὶ ἐχθάλλει ἐκ τῆς σχοτεινῆᾶς Αἰγύπτου͵ 
egrediamur emundo, etpaupertatemsuscipiamus, τοῦ βαρυτάτου ζυγοῦ, καὶ τῆς πιχρᾶς διολείας. E» 
relictis omnibus que videmus, nec habeamus cu- τώλεται οὖν ἡμῖν, ὥστε ἐξελθεῖν ἐκ τοῦ κόσμον, καὶ 
ram terrenam, sednoctediequeadjanuamstemus, πτωχεῦσαι ἀπὸ πάντων τῶν φαινομένων, καὶ μὲ 
et exspectemus quando Dominus aperiat clausa ἔχειν μέριμναν γηΐνην, ἀλλὰ νυκτὸς καὶ ἡμέρας 
corda, et effundatin nos domumGSpiritussancti. ἑστηχέναι εἰς τὴν θύραν, xol ἀπεκϑέχεσθαι κοτε i 

Κύριος ἀνοίξει τὰς συγκεχλεισμένας καρδίας, τεὶ 
ἐπιχεεῖ ἡμῖν τὴν δωρεὰν τοῦ ἀγίον Πνεύματος. 


VII. Jussit, ergo, ut relictis auro, argento, et Z'. Εἶπεν οὖν ἀφιέναι χρυσὸν, ἄργυρον, evyye 


* Luc. xv, 8. 





549 HOMILLA., 


νειαν, Xelücat τὰ ὑπάρχοντα, καὶ διαδοῦναι πτω- 
χοῖς, καὶ θησαυρίξειν αὐτὰ, xai ζητεῖν εἰς τοὺς οὐ- 
ρανούς" Ὅπου γὰρ ὁ θησαυρὸς σου, ἐκεῖ ἔσται 
καὶ ἡ καρδία σον. Ἤδει γὰρ ὁ Κύριος, ὅτι ἐντεῦ- 
θεν ὁ Σατανᾶς χατισχίει τῶν λογισμῶν, τοῦ χαταφέ- 
ρειν αὐτοὺς εἰς τὴν φροντίδα τῶν ὑλιχῶν χαὶ γηΐνων 
πραγμάτων. Διὰ τοῦτο ὁ Θεὸς προνοούμενος τῆς ψν- 
χῆς σον, εἶπεν ἀποτάξασθαι πᾶσιν, ἵνα καὶ ἄχων 
ἐπιζητήσῃς τὸν οὐράνιον πλοῦτον, χαὶ ἔχης τὴν χαρ- 
δίαν σου πρὸς τὸν Θεὸν. ᾿Εὰν γὰρ x«i θελήσῃς ἔπι- 
στραφῆναι πρὸς τὰ χτίσματα, οὐδὲν εὑρίσχεις τῶν 
φαινομένων χεχτημένος. θέλεις, οὐ One, ὅπον 
ταῦτα ἰθησαύρισας χαὶ ἀπέθον, ἀναγχάξει πέμψαι 
τὸν νοῦν σὸν πρὸς τὸν οὐράνιον * Ὅπου γὰρ ὁ θη- 
σαυρὸς σον, ἰχεῖ ἔσται καὶ ἡ χαρδία σον. 

H'. Καὶ γὰρ ἐν τῷ νόμῳ ἐχέλευσεν ὁ Θεὸς τῷ 
Moucti, ἵνα ποιήσῃ ὄφιν χαλχοῦν, x«i τοῦτον ὑψώσῃ, 
χαὶ προσπήξῃ εἰς τὸ ἀχρότατον τοῦ ξύλον * xai ὅσοι 
τῶν ὄφεων ἐπλήσσοντο, προσέχοντες τῷ ὄφει τῷ χαλχῷ, 
ἰάσεως ἐτύγχανον. Τοῦτο οἰχονομιχῶς ἐγίνετο, ἵνα 
οἱ χατεχόμενοι εἰς τὰς γηΐνας μερίμνας, καὶ εἰς τὰς 
εἰδωλολατρείας, xai εἰς τὰς ἡδονὰς τοῦ Σατανᾶ, x«l 
εἰς πᾶσαν ἀσέθδειαν, διὰ τούτον τοῦ τρόπου μεριχῶς 
πως ἀναχύψωσιν ἐπὶ τὰ ἄνω, χαὶ ἀναψύξαντες ἀπὸ 
τῶν χάτω προσέχωσιν ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ, xal πάλιν ἀπ᾽ 
ἐχείνων προχόψωσιν εἰς τὸ ὑψηλότατον. χαὶ οὕτως 
χατὰ μιχρὸν προχόπτοντες εἰς τὸ ὑψηλότερον χαὶ 
ἀνώτερον γένος ἱπιγινώσχωσιν, ὅτε ἐστὶν ὕψιστος 
παρὰ πᾶσαν τὴν χτὶσιν. Οὕτω χαὶ σὲ ἐχέλευσε πτω- 
X9» γενέσθαι, καὶ πάντα πωλήσαυτα δοῦναι πτωχοῖς, 
ἵνα λοιπὸν x&v θελήσης χάτω ῥέψαι ἐπὶ rüc γῆς, 
μὴ δυνηθῇς. 'Ἐρεωνήσας γὰρ ἔν τῇ καρδίᾳ σου ἄρχον 
μετὰ τῶν λογισμῶν σὸν διαλέγεσθαι, Παρ᾽ ὃ ἐπὶ τῆς 
γῆς οὐδὲν ἔχομεν, ἄγωμεν πρὸς τὸν οὐρανὸν, 
ὅπον ἔχόμεν τὸν θησαυρὸν, ὅπου ἐπραγματεν.- 
σάμεθα. "Apysrat ὁ νοῦς σου ἀναναύξιν πρὸς τὸ ὕψος, 
xai ἐπιζητεῖν τὰ ἀνώτερα, καὶ πρρχόπτειν ἐν τούτῳ, 

Θ΄. Ti δέ ἐστιν ὁ νεχρὸς ὄφις, ὁ προσπεπηγμέ- 
νος εἰς τὸ ἀχρότατον τοῦ ξύλον, ἰᾶτο τοὺς πεπλη- 
μένους ; 0 νεχρὸς ὄφις τοὺς ζῶντας ἐνίχα, ὥστε τύ- 
πος ἔττι τοῦ σώματος τοῦ Κυρίον. Τὸ σῶμα γὰρ ὃ 
ἔλαδεν ἐκ τῆς Μαρίας, ἀνήνεγχεν αὐτὸ ἐπὶ τοῦ 
σταυροῦ, xat ἐχρέμασε, xol προσέπηξεν ἐπὶ τοῦ 
ξύλον, xai τὸν ἕν τῇ χαρδίᾳ ὄφιν ζῶντα x«i ἕρποντα 
»&xpóv σῶμα ἐνίχησε xai ἀπέχτεινεν. Ὧδε θαῦμα 
μέγιστον, πῶς ὁ νεχρὸς ὄφις τὸν ζῶντα ἀπέκχτεινεν ; 
ἀλλ᾽ ὃν τρόπον ἐποίησε Μωύσῆς καινὸν ἔργον, ὁμοίωμα 
τοῦ ζῶντος ὄφεως ποιήσας * οὕτω χαὶ ὁ Κύριος χαι- 
νὸν ἔργον ἔχ τῆς Μαρίας ἐποίησε, καὶ τοῦτο ἐνεδύ- 
σατο ἄλλ᾽ οὐχ ἄνεγχε τὸ σῶμα ἐξ οὐρανοῦ " τὸ 
Πνεῦμα τὸ οὐράνιον ἔν τῷ ᾿Αϑὰμ εἰσελθὸν εἰργά- 
σατο, xai τοῦτον συνεχέρασε τῇ θεότητι καί ἐνεδύ- 
σατο, ἀνθρωπίνην σάρχα, χαὶ ἐμόρφωσεν ἐν τῇ μή- 
τρα. Ὥσπεο οὖν ὄφις χαλχοῦς ἕως τοῦ Μωύσέως 
οὐχ ἐχελεύθη ὑπὸ τοῦ Κυρίου ἐν χόσμῳ γενέσθαι. 
οὕτω δὴ σῶμα καινὸν χαὶ ἄναμάρτητον, ἕως τοῦ 
Κυρίου οὐχ ἐφάνη ἐν ro χόσμῳ. llapaOdvrog γὰρ 


' Matth. xix, 30. 3 Matth, v1, 31. 


— HOM. XL best) 


À cognatis, vendamus bona nostra, et distribuamus 
pauperibus 1, et colligamus ea in thesaurum, quae- 
ramusque in colis : Ubi enim est thesaurus tuus, 
ibi est et cor tuum *. Novit enim Dominus, quod 
jnde Satanas roboret se adversum cogitationes, ut 
traducat eas in sollicitudinem rerum mundanarum 
et terrenarum. Propterea Deus, qui curam gerit 
anime tue, jussit renuntiare omnibus, ut vel invi- 
tus quaeras coelestes divitias, et habeas cor tuum 
apud Deum. Quamvis enim volueris reverti ad res 
creatas, nihil tamen eorum, quee videntur, te possi- 
dere deprehendes : velis, nolisve, cogeris mittere 
mentem ad colestem thesaurum, ubiea collegisti et 
deposuisti : Ubi enim est thesaurus tuus, ibi estet 
cor tuum *. 


B VIII. Sic etiam in lege precepit Deus Mosi, ut 
faceret serpentem &eneum, et illum exaltaret ac 
affigeret ad summilatem ligni 19: et quicunque ἃ 
serpentibus percutiebantur, intuentes in e&eneum 
serpentem, medelam consequebantur .Hocque non 
absque dispensatione fiebat, ut qui terrenis curis ac 
idololatria, atque voluptatibus Satane, omnique 
impietate districti essent, hoc saltem modo aliqua- 
tenus respicerent superiora, et ab inferioribus : 
respirantes ad sublimia attenderent, et rursus ab 
illis proficerent ad altissimum : etita paulatim pro- 
gredientes ad sublimiorem el superiorem proge- 
niem, cognoscerent esse quemdam altissimum su- 
pra omnem creaturam. Sic quoque te jussit Deus 
pauperem fieri, et omnia vendentem pauperibus 

c; largiri, ut postea, si velis denuo repere super ter- 
ram, non possis. Serutans ergo in-oorde tuo, incipe 
cum cogitationibus tuis disputare: Cum nihil in 
Lerris possideamus, transeamus ἃ, ἢ, ad celum ubi 
habemus thesaurum, el ubinegotiati sumus. Incipit 
mens tua ad sublimia emergere, et superiora inda- 
gare et in eo proficere. 

IX. Verum quid innuit serpens ille mortuus, qui 
sublimitatiligniaffixus,sanabat percussos? Serpens 
ille mortuus vivos superabat, ut typus sit corporis 
Domini. Corpus enim quod assumpsit ex Moria, 
exaltavit in cruce, suspendit et affixit ligno : et ita 
serpentem in corde viventem et repentem corpus 
mortuum vicit et occidit. Hic miraculum magnum! 
quomodo serpens mortuus occiderit vivum ! At 

p quemadmodum fecit Moses novum opus, cum si- 
militudinem vivi serpentis efflugeret : sic quoque 
Dominus novum opus ex Maria condidit, et hoc 
induit, non autem attulit corpus ex coelo. Spiritum 
celestem, qui Adamum ingrediebatur, creavit, et 
hunc permiscuit divinitati, et induit carnem huma- 
nam, eamque formavit in utero. Sicut ergo serpen. 
tem &eneum usque ad Mosen non jussit Dominus 
in mundo fleri : ita corpus novum et peccati expers 
usque ad Dominum non apparuit in mundo. Post- 
quamenim primus Adam mandatum Dei transgres- 
sus est, regnavit mors in universos ejus filios : su- 


554 


S. MACARII /EGYPTII 


peravit ergo corpus mortuum serpentem vivum. Α rà» ἐντολὸν τοῦ πρώτον 'Adàp, ἐδασίλευσεν ὁ θά- 


X. Et hoc miraculum Judeis quidem offendicu- 
lum, Grecis autem stultitia est. Quid enim Apostoe 
Jusait:Nos autem praedicamus Christum crucifizum, 
Judeisquidem offendiculum,Gracis vero stultitiam, 
nobis vero,quiservamur, Christum Dei potentiam ac 
Dei sapientiam *!. In corporeenim mortuo vita est: 
hic redemptio, hic lumen ; hic accedit ad morlem, 
et disputat cum ea Dominus, ac mandat, ut ejiciat 
ex inferno et morte animas, acreddateas sibi. Ecce 
heec hisce perculsa, adit ministros suos, congregat- 
queomnes potestates ac principes malities, adducit 
chirographa, et dicit : « Ecce hi obedierunt verbo 


meo ! ecce quomodo adorarunt nos mortales ! Deus B 


autem, qui est justus juder, illic ostendit justitiam 
suam, ac dicit ad eam : Paruit tibi Adam et obti- 
nuisti inde omne cor ejus. Obtemperavit tibi hu- 
manitas, meum corpus autem quid facit hic ? Hoc 
peccati est expers. Corpus illud primi Ade obliga- 
tum tibi est, et jure ob id ejus chirographa obti- 

nes: mihi autem omnes perhibent testimonium, 
" quod non peccaverim, nihil tibi debeo, et quod sim 
Milius Dei universi mihi attestantur. Desuper enim 
ex colis in terram veniens vox testimonium tulit : 
Hi£ si Filius meus dilectus ipsum audite !*.Joannes 
testatur.; Ecce, Agnus Dei, qui tollit peccata mun- 
di 1*. Et ilerum scriptura : Qui peccaium non fecit, 
nec inventus es( dolus in eo!*. Et: Venit princeps 
hujus mundi,et in menon habet quidquam!*.( uinimo 
tu ipse, Satana, dee testarisdicens : Novi te quod 
sis Filius Deit*. Et ilerum : Quid reinobis tecum est, 
Jesu Nazarene? venisti huc αὐ creciandum nos ante 
tempus !', Tres ergo mihi testimonium perhibent, 
quidesuper e celis vocem emittit, et qui sunt in 
terra, et tu ipse. Redimo igitur corpus tibi vendi- 
tum a primo Ada: dissolvo tua chirographa : ego 
enim satisfeci pro debitis Ade, dum crucifixus 
sum, et in infernum descendi. Et mando tibi, in- 
ferne, tenebre, et mors, emitte inclusas animas 
Ada. » Sicque tandem improbe potestates, metu 
perculsee, restituunt inclusum Adam. 


varog ἐπὶ ὅλα τὰ τέχνα αὐτοῦ" ἐνέκησεν οὖν νεχρὸν 
σῶμα τὸν ζῶντα ὄφιν. 


T. Καὶ τοῦτο θαυμάσιον, Ιουδαίοις μὲν σχάνδα- 
λον, Ἕλλησι δὲ μωρία. Τί δὲ λέγει ὁ '᾿Απόστολος * 
Ἡμεῖς δὲ χηρύσσομεν Ἰησοῦν Χριστὸν, xai 
τοῦτον ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδα- 
λον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, ἡμῖν δὲ roic σωζο- 
μένοις Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν, χαὶ Θεοῦ 
σοφέαν. 'Ev γὰρ τῷ νεχρῷ σώματι ἡ ζωή * ὦδε ὃ amo. 
λύτρωσις, ὧδε τὸ φῶς, ὧδε ἔρχεται πρὸς τὸν θάνατον, 
xai διαλέγεται αὐτῷ ὁ Κύριος, xai προστάσσει τοῦ ixÓa- 
λεῖν ix τοῦ "Adou χαὶ τοῦ θανάτου τὰς ψυχὰς, xai 
ἀποδοῦναι αὐτῷ. ᾿Ιδοὺ οὖν οὗτος πρὸς ταῦτα ταρασ- 
σόμενος εἰσέρχεται πρὸς τοὺς διαχόνους αὐτοῦ, xci 
συνάγει πάσας τὰς δυνάμεις, χαὶ προσφέρει ὁ ἄρχων 
τῆς πονηρίας τὰ χειρόγραφα, xai λέγει " « "Ids οὗτοι 
ὑπήχουσαν τῷ λόγῳ μου, ἴδε ὅπου προσεκύνησαν 
ἡμῖν οἱ ἄνθρωποι. Ὁ δὲ Θεὸς, διχαιοχρίτῃς ὧν, χάχεϊ 
δείκνυσι τὸ δίκαιον αὐτοῦ xal λέγει αὐτῷ - Ὑπύήχουσί 
σοι 6 'Ad&p, καὶ χατέσχες αὐτοῦ πάσας τὰς καρδίας’ 
ὑπήχουσέ σοι à ἀνθρωπότης, τὸ ἐμὸν σῶμα τί ποιεῖ 
ὥδε. Τοῦτο ἀναμάρτητόν ἐστιν * ἐκεῖνο τὸ σῶμα τοῦ 
πρώτου ᾿Αδὰμ ἐχρεώστησέ σοι, χαὶ δικαίως αὐτοῦ 
κατέχεις τὰ χειρόγραφα " ἐμοὶ δὲ πάντες μαρτυροῦσιν, 
ὅτι οὐχ ἥμαρτον * οὐ χρεωστῶ σοι οὐδέν" xai ὅτι Υἱὸς 
εἰμι τοῦ Θεοῦ, πάντες μοι μαρτυροῦσιν. Ἐπανω γὰρ 
τῶν οὐρανῶν ἐμαρτύρησε φωνὴ ἐλθοῦσα ἐπὶ τῆς γῆς, 
Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μον ὁ ἀγαπητός" αὐτοῦ 
ἀχούετε. Ἰωάννης μαρτυρεῖ, δὲ ó&pvóc τοῦ 
( Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ χόσμου ^ καὶ 

πάλιν ἡ Γραφὴ, Ὅς ἁμαρτίαν οὐχ ἐποίησεν, 

οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν αὐτῷ * χαὶ ὅτι, Ἔρχεται 

ὁ ἄρχων τοῦ χόσμον τούτον, χαὶ ἐν ἐμοὶ εὖ- 

pácst οὐδέν. Καὶ σὺ δὲ αὐτὸς, Σατανᾶς, μαρτυρεῖς 

μοι λέγων, Οἷδά σὲ εἰς εἰ, ὁ Υἱὸς τοῦ Oto) καὶ 
πάλιν, Τί ἡμῖν χαὶ σοὶ Ἡξαοῦ Ναξαρηνέ; ὄλθις 
πρὸ χαιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς. Τρεῖς μοι μαρτυ- 
ροῦσιν, ὁ ἐπάνω τῶν οὐρανῶν φωνὴν ἀφέησιν, οἱ ἐπὶ γῆς, 
xai σὺ αὐτός. ᾿Εξαγοράξω οὖν τὸ σῶμα τὸ πραῦδέν σοι 
διὰ τοῦ πρώτον ᾿Αδὰμ, παραλύω cov τὰ χειρόγραφα. 
᾿Εγὼ γὰρ ἀπέδωχα τὰ χρέα τοῦ ᾿Αδὰμ σταυρωθεὶς xal 
χατελθὼν ἐν τῷ δ " χαὶ κελεύω σοι, ddu καὶ σχότος, 


καὶ θάνατε, ἔκθαλε τὰς ἐγχεχλεισμένας ψυχὰς τοῦ ᾿Αδὰμ. » Καὶ οὕτω λοιπὸν «i πονηραὶ δυνάμεις τρομάξασαι 


ἀποδιδοῦσι τὸν ἐγχεχλεισμένον᾿Αδάμ. 


Δ. Xl. Verum si audieris, quod illo tempore li- D 


berarit animas ex infernoettenebris, et quod adin- 
feros descenderit Dominus, et perfecerit opus pre- 
clarum, ne longe ab anima tua hec negotia abesse 
existimes. Homo siquidem facile capit et : uscipit 
malum. Detinet enim mors animam Ads, et in te- 
nebris sunt incluse cogitationes anime. Et cum 
audieris de monumentis, nede rebus sub aspectum 
cadentibus tandem cogites : monumentum enim et 
sepulerum cor tuum est. Cum enim princeps ne- 
quite, et angeli ejus illie nidum composuerint, 


? Matth. vi, 21. 


10 Num. xri, 8. 
v, 9. 


!5 Joan. xvi, 30. !* Marc. ui, 11. 


11 [ Cor. 1, 23, 94. 


IA. 'A2X ὅταν ἀχούσῃς, ὅτι ἐν τῷ καιρῷ ἐχείνῳ ip- 
ῥύσατο τὰς ψνχὰς ἐκ τοῦ δου, x«t τοῦ σκότους, καὶ 
ὅτι χατῆλθεν εἰς τὸν ἄδην ὁ Κύριος, x«i ἐποίηστ) 
ἔνδοξον ἔργον, μὴ μαχρὰν ἀπὸ τῆς ψυχῷῶς σου τὰ 
πράγματα ταῦτα εἶναι νομίσῃς. Ὃ γὰρ ἀνθρωπός 
ἔστι χωρητιχὸς xai δεχτιχὸς τοῦ πονρροῦ * κατέχει 
γὰρ ὁ θάνατος τὰς ψυχὰς τοῦ ᾿Αϑὰμ, καὶ ἐντὸς τοῦ 
σχότους εἰσὶν οἱ λογισμοὶ τῆς ψυχᾷς ἐγχεχλεισμέ- 
νοι, Καὶ ὅταν ἀχούσῃς περὶ μνημείων, μὴ τὰ φαι» 
νόμενα λογίσῃ μόνον " μνημεῖον γὰρ χαὶ τάφος ἣ 
χαρδία σου ἐστίν. Ὅταν γὰρ ὁ ἄρχων τᾷς κακίας, 


1 Matth. πι, 6; xvi, 5... 18 Joan. j, 39. 14 58. 


1 Matth. vir, 20. 


HOMILUE. — HOM. XI. 


xe) ol ἄγγελοι αὐτοῦ ἐκεῖ ἐμφωλεύωσι, καὶ ὅταν τὰς Α illicque vias et itinera confecerint, quibusinambu- 


τρίδους xol τὰς διόδους ἐκεῖ ποιῶνται, ὅπον ἐμπε- 
ριπατοῦσιν αἱ δυνάμεις τοῦ Σατανᾶ εἰς τὸν νοῦν σου, 
xxl εἰς τοὺς λογισμούς σου, οὐχὶ Gd, xal τάφος, 
χαὶ μνημεῖον, χαὶ νεχρὸς εἶ τῷ Θεῷ ; ἐχεῖ γὰρ ὁ 
Σατανᾶς ἀργύριον ἀδόχιμον ἐχάραξεν. 'Ev τῇ ψυχῇ 
ταὐτὴ ἔσπειρε σπέρματα πιχρίας - ἰξζύμωσε ζύμῃ 
παλαιᾷ" βρύει ἐχεῖ πηγὴ βορθόρον. Ἔρχεται οὖν ὁ 
Κύριος ilg τὰς ἐπιξητούσας αὐτὸν ψυχὰς, εἰς τὸ βά- 
θος τοῦ ἄδου τῆς χαρδίας, χἀχεῖ προστάσσει τῷ θα- 
wíto λέγω,  "Ex6a)s τὰς ἑγχεχλεισμένας 
ψυχὰς, τὰς ἐμὲ ἐπιξητούσας, ἃς χατέχεις 
βιαίως. Διαῤῥήσσει οὖν τοὺς βαρεῖς λίθους ἐπικειμέ- 


νους τῇ ψυχῇ, ἀνοίγει τὰ μνημεῖα, ἀνιστᾷ τὸν ἀληθινὸν νεχρὸν, ἐἔχθάλλει 


ἐγχεχλεισμένην ψυχήν. 


lent potestates Satane in mente tua, et cogitationi- 
bus tuis, nonne infernus, et sepulcrum, et monu- 
mentum, etmortuus Deo es ? Illicenim Satanas ar- 
gentum reprobum impressit: in anima haec semi- 
navitsemina amara, et fermentavit fermento veteri ; 
scaturit illic fons luti. Descendit ergo Dominus in 
animas eum inquirentes, in profunditatem inferni 
cordis, illieque mandat morti, dicens: Emitte ani- 
mas inclusas mequarentes, quas videtines. Perrum- 
pit igitur graves lapides impositos anime, aperit 
monumenta, resuscitat vere mortuum et educit e 
carcere tenebroso animam inclusam. 

ἐχ τῆς σκοτεινῆς pu)axZo τὴν 


IB'. “ον τρόπον ἐὰν ἦ ἄνθρωπος δεδεμένος χεῖρας Β ΧΙ. Quemadmodum si homo sit vinctus catenis 


καὶ πόδας ἁλύσὲσι, καὶ Ὦλθῃ τις ὁ διαλύων αὐτοῦ τὰ 
δεσμὰ, καὶ ἀφῇ αὐτὸν ἐλεύθερον περιπατεῖν ἐν ἀνε- 
χτοτητι * οὕτω τὴν δεδεμένην ψυχὴν ταῖς ἁλύσεσι τοῦ 
θανάτου λύει ὁ Κύριος ἀπὸ δεσμῶν, χαὶ ἀφίησιν 
αὐτὴν, χαὶ ἐλευθεροῖ τὸν νοῦν τοῦ ἀχόπως ἐν ἀνα- 
παύσει περιπατεῖν εἰς τὸν Üsixóv ἀέρα. Ὥσπερ ἐὰν 
ἧ ἄνθρωπος ἐν πλησμονῇ ποταμοῦ ἐν μέσῳ, xci 
χαταδυθισθεὶς ἦν τῷ ὕδατι χεῖται νεχρὸς, πεπνιγμέ- 
νος ἀναμέσον δεινῶν θηρίων χαὶ εἰ θελήσει ἄλλος 
ἄνθρωπος ἄπειρος τοῦ χολυμύᾷν, διασῶσαι τὸν ἔμπε- 
σοντα, xXi αὐτὸς συναπόλλυται x«l πνίγεται. Λοι- 
πὸν οὖν ὦδε ἐμπείρου χολυμδητοῦ, καὶ τεχνίτου 
χρεία, iva εἰσελθὼν εἰς τὸ βάθος τοῦ χόλκονυ τοῦ 
ὕδατος ἔχεῖ χαταδϑύσῃ καὶ ἀνενέγχῃ τὸν xaramtmov- 
rtGuévos χαὶ ὄντα ἀναμέσον τῶν θηρίων" χαὶ αὐτὸ 
δὲ τὸ ὕδωρ ὅταν ἴδῃ ἔμπειρον καὶ εἰδότα πλέειν, 
βοηθεῖ τούτῳ, χαὶ ἀναφέρει αὐτὸν ἐπὶ τὰ ἀνώτερα 
μέρη. Οὕτως ἡ ψνχὴ εἰς ἄδνσσον σχότονς, xol εἰς “τὸ 
βάθος τοῦ θανάτου χαταποντισθεῖσα ἀέπνιχται, καὶ 
νεχρά ἔστιν ἀπὸ τοῦ Θεοὺ ἀναμέσον θηρίων δεινῶν. 
Καὶ τίς δύναται εἰς τὰ ταμιεῖα ἐκεῖνα χαὶ τὰ βάθυ 
τοῦ ἄδου x«i τοῦ -θανάτον, χατελθεῖν, εἰ μὴ αὐτὸς ὁ 
τεχνίτης ὁ ργασάμενος τὸ σῶμα ; Αὐτὸς ἔρχεται εἰς 
τὰ δύο μέρη, εἰς τὸ βάθος τοῦ δον, καὶ πάλιν εἰς 
τὸν βαϑὺν χόλπον τῆς χαρδίας, ὅπου χατέχεται ἡ 
ψυχὴ ὑπὸ τοῦ θανάτου σὺν τοῖς λογισμοῖς αὐτοῖς, 
καὶ ἀναφέρει ἐκ τοῦ σχοτεινοῦ βυθοῦ τὸν νενεχρω- 
μένον ᾿Αδϑώμ. Καὶ αὐτὸς δὲ ὁ θάνατος, διὰ τῆς 


manibus pedibusque, et veniat aliquis qui vincula 
ipsius solvat, et dimittat eum, ut liber ambulet in 
propatulo : sic animam catenis mortis vinctam 
solvit Dominus a vinculis, et dimittit illam ac li- 
berat mentem, ut absque molestia et cum quiete 
ambulet in aerem divinum. Perinde ac si quis 
homo in pleno ac medio flumine demersus aqua, 
jaceat mortuus, suffocatus in medio horrendorum 
et crudelium animalium : et si quis alius natandi 
ignarus velit hunc in aquam collapsum serváre, 
ipse simul pereat et suffocetur ; certe opus hic pe- 
rito natandi artifice est, ut ingresus in profundum 
aqua sinum, illic aquas subeat: etreferat eum qui 
demersus in medio belluarum erat : ΑἹ ipsa aqua, 


C si quandoperitum artis natandiartiflcem nacta fue- 


rit, ipsum adjuvat. et tollit uí superficiem aque, 
Eodem modo anima in .&byssum tenebrarum et 
profunditatem mortis demersa, suffocata, et mor- 
tua est a Deoin medioferocium animalium. Et quis 
potest in penetralia illa et profunda inferni et mor- 
tis descendere, nisi ipsie opifex, qui condidit cor- 
pus ? Ipsepenetrat duaspartes, profundum scilicet 
inferni, et profundum sinum cordis, ubi detinetur 
anima ἃ morte cum omnibus suis cogitationibus, 
atque educit ex tenebrosa profunditate mortuum 
Adam. Ipsaquoque mors exercitationis gratia adju- 
mento est ipsi homini, veluti aqua natanti. 


γυμνασίας εἰς βοήθειαν γίνεται αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ὥσπερ τὸ ὕδωρ rà χολυμθῶντι, 


ΙΓ΄. Τί γὰρ ϑυσχερές ἔστι τῷ Θεῷ εἰσελθεῖν εἰς D — XIII. Quid enim est difficile Deo penetrare mor- 


τὸν θάνατον, καὶ πάλιν εἰς τὸν βαθὺν χόλπον τῆς 
καρδίας, χαάκεῖθεν ἀναχαλέσασθαι τὸν νενεχρωμένον 
᾿Αϑάμ ; ἐν γὰρ τῷ φαινομένῳ αἰῶνέ εἰσιν οἰχίαι xal 
οἰχοδομαὶ, ὅπου ἡ ἀνθρωπότης χατοιχεῖ' Καί εἰσιν 
ὅπου θηρία, λέοντες, $ δράχοντες, χαὶ ἄλλα ἰοθδόλα 
θηρία. Ei τοίνυν ὁ Boc χτίσμα ὧν, εἰσέρχεται παν- 
ταχόθεν, διὰ τῶν θυρέϑων, ὅτοι θυρῶν, καὶ εἰς τὰ 
σπήλαια τῶν λεόντων, χαὶ εἰς τὰς ὀπὰς τῶν ἑρπε: 
τῶν, xal ἐξέρχεται, καὶ οὐδὲν βλάπτεται ^ πόσῳ 
μᾶλλον ὁ Θεὸς χαὶ Δεσπότης πάντων εἰσέρχεται εἰς 
τοὺς φωλεοὺς, καὶ εἰς τοὺς οἴχους, ὅπου χατεσχή- 
«gt» ὁ θάνατος, x«i εἰς τὰς ψυχὰς, χἀχεῖθεν puó- 


tem et profundum sinum cordis, ac inde revocare 
mortuum Adam ? In hoc enim presenti seculo 
sunt habitationes et mansiones, ubi homines habi- 
tent : et sunt quoque ubi bellus, leones, dracones, 
et alie venenum emittentes fere habitent. Si igi- 
tur sol, qui est creatura, quocunque penetrat, fe- 
nestras, aut januas, tam speluncas leonum, quam 
cavernas reptilium, et egressus nequidquam leedi- 
tur, quanto magis Deum et Dominus omnium, in- 
gressus nidos et domicilia ubi mors habitat, atque 


'etiam animas, etillinc eripiens Adam, nulla injuria 


afficitur ! Ac pluvia e coelo descendens ad intimas 


505 


S. MACARII JEGYPTII 


erre partes usque pertingit, ubiexsiccatasradices A μενος τὸν ᾿Αϑὰμ οὐχ ἀδιχεῖται ὑπὸ τοῦ θανάτου ; 


ἄ, 3 rursus humectatetrenovat, ac producitgermen 
novum. 


XIV. Alius est, qui certamine et bello cum Satana 
inito, afflictionem patitur : hiec contritam habet 
animam : in sollicitudine enim, luctu ac lacrymis 
constitutusest: duplicem ejusmodi homo personam 
sustinet. Sic igitur in his negotiis firmus permanet, 
in bello Dominus ei adest et conservat eum, quia 
querit assidue et pulsatjanuam.quando ei aperiat. 
Iterum vero, si appareat tibi frater strenuus eo in 
bello, a gratia est confirmatus : qui vero funda- 
mentum non habet, non tantopere Deum timet, 
nec contritum est cor ejus, nec in metu est, nec 
observat cor suum, et membra, ne inordinate am- 
bulent : ejusmodi adhuc dissolutam habet animam 
suam ; nondum enim prelium ingressus est.Alius 
igitur est, qui in bello et afflictione est, et alius 
qui rei militaris ignarus adhuc est.Etenim semina 
quoque in terram missa afflictionem sustinent, in 
*. gelu, hieme, et frigore aeris : ac deinceps debito 
tampore reviviscit germen. 


XV. Contingit autem interdum, ut Satanas in 
corde tecum disputet, scilicet : Ecce quanta mala 
commisliti, ecce quanta insania anima tua repleta 
est, et quasi onustus es peccatis, ut amplius salvari 
non possis. Y&ec autem ideo facit, ut te in despe- 
rationem deduosj, et quia non est accepta et gra- 
ta tua poenitentia. Pbstquam enim per transgres- 
sionem malitia introivit,postea singulis horis dis- 
putat cum anima, ut homo cumhomine. Responde 
tu quoque sic : Habeo testimonia Domíni, scripto 
consignata : Nolo mortem peccatorum, sed peniten- 
tiam, ut convertatur ipse a via perversa, et vivat. 
Propterea enim descendit Dominus, ut peccatores 
salvaret, mortuos suscitaret, et a morte vulneratos 
vivificaret, et eos qui in tenebris erant,illuminaret. 
Vere enim Dominus adveniens, vocavit nos in 
adoptionem filiorum, ad sanctam et pacis studio- 
sam civitatem, ad vitam nunquam prrituram, ad 
gloriam incorruplibilem , modo nos principio bo- 
num finem superstruamus, perseverantes in pau- 
pertate, peregrinatione, afflictione et postulatione 
erga Deum, absque ullo pudore pulsantes januam. 
Quemadmodum enim corpus propinquum est 
animes, ita propior est Dominus ad veniendum et 
aperiendum occlusas fores cordis, etad largiendum 
nobis divitias ccelestes. Bonus siquidem est et ho- 
minum amans ; et falsitate ejus promissiones ca- 
rent, modo nos perseveremus ad finem usque in 
studioeum querendi. Gloria miserationibus Patris, 
et Filii, et Spiritus sancti in secula. Amen. 


Καὶ ὁ ὑετὸς ἐξ οὐρανοῦ χατερχόμενος, φθάνει κατέρ- 
χεέσθαι εἰς τὰ χατώτερα μέρη τῆς γῆς, χἀχεῖθεν τὰς 
ξηρανθείσας ῥίξας ἀνύγρανε x«i ἀνεχαίνισε, καὶ 
ἐποίησεν ἐχεῖ γέννημα χαινόν, 


IA'. ΓΑλλος ἐστὶν ὁ ἔχων ἀγῶνα, x«i θλῖψιν, xol 
πόλεμον πρὸς τὸν Σατανᾶν - οὗτος συντετριμμένην 
ἔχει τὴν ψυχὴν αὐτοῦ" ἐν μερίμνῃ γάρ ἔστι xai 
πένθει χαὶ dxpuciw. Εἰς δύο πρόσωπα εἱστήχει ὁ 
τοιοῦτος. Εἰ τοινυν ἐν τοιούτοις πράγμασιν εἰστήχει 
οὗτος, tlg τὸν πόλεμον μετ᾽ αὐτοῦ ἔστιν ὁ Κύριὸς 
καὶ φυλάσσει αὐτόν * ἐπιξητεῖ γὰρ σπουδαίως, xal 
χρούει τὴν θύραν, πότε αὐτῷ ἀνοίγει. Πάλιν δὲ εἰ 
φαίνεταί σοι ἀδελφὸς ἀγαθὸς ὦδε, ὑπὸ τῆς xpi 
ἐστιν ἐστηριγμένος. Ὁ δὲ μὴ ἔχων θεμῶιον, οὐχ 
ἔχει τοσοῦτον φόθον Θεοῦ, οὐ συντέτριπται αὐτοῦ 
ἡ καρδία, οὔτε ἐστὶν ἐν φόδῳ, οὔτε ἀσφαλέζεται 
αὐτοῦ τὴν χαρδίαν χαὶ τὰ μέλῃ, τοῦ μὴ ἀτάχτως 
πιριπατεῖν. Οὗτος ἀχμὴν ἀπολελυμένην ἔχει τὴν 
ψυχὴν αὐτοῦ." οὕπω γὰρ εἰσῆλθεν εἰς ἀγῶνα. !Αλλος 
οὖν ἔστιν ὁ ἐν ἀγῶνι χαὶ θλίψει, xal ἄλλος ὁ μὴ 
εἰδὼς τί ἔστι πόλεμος, Καὶ γὰρ τὰ σπέρματα ὅταν 
βληθῇ εἰς τὴν γῆν, θλῖψιν ὑπομένει εἰς τοὺς πάγους, 
εἰς τὸν χειμῶνα, εἰς τὸν ψνχρότητα τῶν ἀέρων " xai 
ἐν τῷ δέοντι καιρῷ ἀναζωοποιεῖται τὸ γέννημα. 

IE'. Συμδαίνει δὲ ὅτι ὁ Σατανᾶς διαλέγεταί σοι ἐν 
τῇ καρδίᾳ * "Ids πόσα καχὰ ἐποίησας, ἰδού πό- 
co» μανιῶν πεπλήρωταί σου ὃ ψυχὴ, καὶ 
βεδαρημένος «i ἀπὸ ἁμαρτιῶν, ὅτι οὐκέτι 

C δύνασαι σωθῆναί. Ταῦτα δὲ ποιεῖ, ἵνα ἐνέγκη σε 
εἰς ἀπελπισμὸν, xal ὅτι οὐχ ἔστιν εὐπρόσδεκτος à perde 
γοιά σου. ᾿Επειδὴ γὰρ παρεισῆλθε διὰ τῆς παραδάσεως 
ἡ χακία, λοιπὸν xaÜ' ἐχάστην ὥραν διαλέγεται τῇ 
ψυχῇ ὡς ἄνθρωπος μετὰ ἀνθρώπου. ᾿Αποχοίθυτι 
αὐτῷ καὶ σὺ, ὅτι ἔχω τὰς μαρτυρίας τοῦ Κυρώυ 
ἐγγράφως, xai ὅτι οὔ βούλομαι τὸν θάνατον 
τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τὴν μετάνοιαν, χαὶ τὸ 
ἀποστραφῆναι αὐτὸν ἀπὸ τῆς ὁδοῦ τῆς movn- 
ρᾶς, καὶ ζῇν αὐτόν. Διὰ τοῦτο γὰρ χατῦλθεν αὐτὸς, 
ἵνα τοὺς ἁμαρτωλοὺς σώσῃ, τοὺς νεχροὺς ἀνεγεέρῃ, τοὺς 
τεθανατωμένους ζωοποιήσῃ, τούς ἐν τῶ σχότει φω- 
τίσῃ. )ληθῶς γὰρ ἔλθὼν εἰς νἱοθεσίαν ἡμᾶς ἐχώ- 
λεσεν, εἰς πόλιν ἁγίαν, εἰρηνευομένην, εἰς ζωὴν τὴν 
μηδέποτε ἀποθνήσχονσαν, εἰς δόξαν ἄφθαρτον. Μόνον 
ἡμεῖς τῇ ἀρχῇ ἡμῶν δῶμεν τέλος ἀγαθὸν - ἐμμείος 
νωμὲν τῇ πτωχείᾳ, τῇ ξενητεία, τῇ χαχουχία, τῇ 
αἰτήσει τῇ πρὸς τὸν Θεὸν, μετὰ ἀναιδείας χρούοντες 
τὴν θύραν. Ὥσπερ γὰρ ἐγγύς ἐστι τὸ σῶμα τῆς 
ψυχῆς, οὕτως ἐγγύτερος ὁ Κύριος τοῦ ἐλθεῖν χαὶ 
ἀνοῖξαι τὰς χεχλεισμένας θύρας τῆς χαρδίας, x«i 
δωρήσασθαι ἡμῖν τὸν πλοῦτον τὸν οὐράνιον. 'Aya- 
θὸς γὰρ ἐστι χαὶ φιλάνθρωπος, x«l ἀψευδεῖς εἰσιν 
αὐτοῦ αἱ ἐπαγγελίαι, μόνον ἐὰν ὑπομείνωμεν ἕως 
τέλους ἐπιξητοῦυτες αὐτόν. Δόξα τοῖς οἰκτιρμοῖς Πα- 
τρός, καὶ Υἱοῦ, x«i ἀγίον Πνεύματος, εἰς τοὺς αἰῶ-- 
νας. ᾿Αμήν. 


55] 
OMIAIA IB'. 
Περὶ τὸς στάσεως τοῦ ᾿Αδὰμ πρὸ τοῦ πκαρα- 
ναι αὐτὸν τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ’ xal με- 
τὰ τὸ αὐτὸν ἀπολέσαι χαὶ τὴν ἰδίαν εἰχόνα 
χαὶ τὴν ἑπουράν ιον, Συνέχει x«i ἡ ὀμιλία 
ξητύσεις τινὰς πάνν ὠφελίμους. 

Α΄. Ὁ ᾿Αϑὰμ τὸν ἐντολὴν παραδὰς, κατὰ δύο 
τρόπους ἀπώλετο * ἕνα μὲν, ὅτι ἀπώλεσε τὸ χτῆμα 
τὸ χαθαρὸν τῆς φύσεως αὐτοῦ, τὸ ὡραῖον, τὸ x«t 
εἰχόνα x«l ὁμοίωσιν Θεοῦ * ἕτερον di, ὅτι ἀπώλεσεν 
αὐτὴν τὴν εἰχάνα, ἐν P$ ἀπέχειτο αὐτῷ xat' ἐπαγ- 
γελίαν ἡ ἐπουράνιος πᾶσα χληρονομία, Ὥσπερ ἔὰν 
$ νόμισμα, τὴν εἰχόνα τοῦ βασι éoc ἔχον, x«i τοῦτο 
παραχαραγῇ, ὁ χρυσὸς τε ἀπώλετο, xai ἡ εἰκὼν οὐ 
χρησιμεύει, τοιοῦτον ἔπαθε καὶ ὁ ᾿Αϑάμ * μέγας γὰρ 
πλοῦτος xai μεγάλη à κληρονομία εὐτρέπιστο αὐτῷ, 
Ὥσπερ ἐὰν 3j χωρίον μέγα, καὶ τοῦτο ἔχῃ προσόδους 
πολλὰς, ἐχεῖ ἄμπελος εὐθύνουσα, ἐχεῖ χῶραι εὐφο- 
ροῦσαι, ἐχεῖ ἀγέλαι, ἐχεῖ χρυσὸς xal ἄργυρος * οὕτως 
ἦν τίμιον τὸ χωρίον πρὸ τῆς παραχοῆς, αὐτὸ τὸ 
σχεῦος τοῦ ᾿Αδάμ. ᾿Αλλ᾽ ἐπειδὴ χαχὰ ἔσχε διανοή- 
ματα χαὶ λογισμοὺς, ἀπώλετο ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. 


Β΄. Οὐ λέγομεν δὲ ὅτι ἀπώλετο τὸ ὅλον χαὶ ὀφανί- 
σθη, xci ἀπέθανεν * ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπέθανε, τῇ δὲ ἰδίᾳ 
φύσει ξῇ. 'Ido) γὰρ ὅλος ὁ χόσμος περιπατεῖ ἐν τῇ 
γῇ, καὶ πραγματεύεται ἀλλ᾽ ὀφθαλμὸς τοῦ Θεοῦ 
βλέπει αὐτὸν τὸν νοῦν, x«i τὰς ἐνθυμήσεις, xal ὡς 
περιδλέπει, καὶ παραδλέπει, χαὶ οὐ ποιεῖ ἐν αὐτοῖς 
χοινωνίαν, ἐπειδὴ οὐδὲν εὐάρεστον τῷ Θεῷ λογίξζον- 
ται. Ὥσπερ ἐὰν ὦσι πανδοχεῖα, καὶ πορνεῖα, χαὶ 
τόποι ὅπου ἀταξίαι γίνονται xal ἀσωτίαι * λοιπὸν oi 
θεοσεδεῖς παρερχόμενοι οὐ βδελύσσονται, καὶ βλέ- 
ποντες οὐ βλέπουσιν ; ὡς νεχρὰ γὰρ αὐτοῖς ἔστιν " 
οὕτω x«i ὃ Θεὸς ἐπὶ τοὺς ἀποστατήσαντας διὰ τοῦ 
λόγον αὐτοῦ, xal ἀπὸ τῆς ἐντολᾷς, ἐκιθλέπει μὲν, 
ἀλλὰ παραδλέπει αὐτοὺς, x«i οὐ ποιεῖ ἐχεῖ χοινω- 
νίαν, οὔτε ἐπαναπαύεται εἰς τοὺς λογισμόὺς αὐτῶν ὁ 
Κύοιος. 

τ΄. '£péótuetc. Πῶς τις δύναται εἶναι πτω- 
χὸς τῷ πκνεύμκτι, μάλιστα ὅτε αἰσθηθῇ ἐν ἑαν- 
τῷ, ὅτι μετετέθη xai mpoéxoye, καὶ εἰς γνῶσιν 
x«i σύνεσιν ἦλθεν, ὃν τὸ πρότερον οὐχ el y ev; 

᾿Απόχρισις. Ἕως οὗ ταῦτά τις χτᾶται, xal προ- 
χόπτει, οὐχ ἔστι πτωχὸς τῷ πνεύματι, X) οἴεται 


HOMILL&K. — HOM. XI. 


Α 


HOMILIA XII. 


Destatu Ada antequam transgrederetur mandatum 
Dei : et postquam amisit propriam ac calestem 
imaginem.Continet quoque homilia quasdam quas- 
stiones valde utiles. 


I. Adam transgressus mandatum, duobus modis 
periit : uno quidem, quod perdidit possessionem 
puram nature sue, speciosam, et secundum ima- 
ginem ac similitudinem Dei conditam : altero vero, 
quod perdidit ipsam imaginem, in qua reposita ei 
erat juxta promissionem, tota hereditas coelestis. 
Perinde ac si sit moneta, imagine regis insignita, 
que si adulteretur, et aurum perit, et imago 44, 
nullius est pretii : tale quippiam evenit Ade ; in- 
gentes siquidem divitie, et magna hereditas ei 
preparata erat. Perindeaoc sisit predium amplum, 


illudque multos habeat reditus, in quo sit vinea 


fructuosa ; illiceque sint fertiles agri, illic greges, 


illieque aurum et argentum : ita vas Ade ante in- 
obedientiam erat tanquam predium quoddam pre- 
tiosum. Verum ubi pravis commentis et cogitatio» 
nibus se involvit, periit a Deo. 


II. Non tamen dicimus, quod totus perierit, et 


exstinctus ac mortuus sit: a conspectu Dei quidem 
mortuus est, sua autem natura vivit. Ecce ením 
universus mundus ambulat in terra, et negotia 
peragit : at oculus Dei videt ipsam mentens ao co- 
gitationes, et quasi respicit et despicit; nec cum 
eis ullam societatem init ; quia nihil quod gratum 


C sit Deo cogitationibus moliuntur. Dertinde ac si 


sint diversoria ac lupanaria, et 1068. ubi omnia 
incompositis moribus ae inteniperanter geruntur : 
postea si religiosi hominés transeant, nonne exse- 
orantur ? et videntes non vident : (sunt enim illis 
quasi mortua : ) sic Deus aversosa verbo ac man- 
dato suo respicit quidem ; attamen despicit eos, 
nec cum eis ullum commercium colit, nec requi- 
escit in cogitationibus illorum Dominus. 


ΠῚ. Interrogatio. Quomodo quis potest esse pau- 


per spiritu, maxime cum senserit apud se, se trans- 


latum esse ac profecisse, et cognitionem atqueintel- 

ligentiam consecutum esse, qua antea carebat Ἷ 
Responsio. Quandiu heec quis possidet et proficit, 

nonest pauper spiritu, sed dese ipso sic opinatur: 


περὶ ἑαυτοῦ" ὅταν δὲ ἔλθῃ εἰς ταύτην τὴν σύνεσιν ἢ quando vero pervenerit ad talem intelligentiam et 


χαὶ τὴν προχοπὴν, αὕτη ἡ χάρις διδάσχει αὐτὸν 
εἶναι πτωχὸν τῷ πνεύματι, τὸν ὄντα τινὰ δίκαιον χαὶ 
ἔχλεχτὸν Θεοῦ, μὲ ἡγεῖσθαί τι ἑαυτὸν εἶναι, ἀλλ 
ἔχειν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἄτιμον καὶ ἐξουδενουμένην, 
ὡς μηδὲν εἰδότα ἢ ἔχοντα, καίτοι εἰδότα καὶ ἔχοντα. 
Τούτο δὲ ὡς φυσικὸν xal πηχτὸν γίνεται ἐπὶ τῷ νοὶ 
τῶν ἀνθρώπων. Οὐχ ὁρᾷς ὁ προπάτωρ ἡμῶν ᾿Αὐραὰμ 
ὧν ἐχλεχτὸς, γῆν ἑαυτὸν x«i σποδὸν ὠνόμαζε ; xal ὁ 
Au6id, χρισθεὶς εἰς βασιλέα, Θεὸν εἶχε μεθ᾽ ἑαυτοῦ - 
xai τί λέγει; Σκώληξ εἰμὶ xal οὐχ ἄνθρωπος, 
ὄνειδος ἀνθρώπων, x«i ἐξουϑένωμα λαῶν. 


Δ΄. Oi οὖν θῶοντες τούτων εἶναι συγκληρονόμοι, 


18 Gen. xvii, 97. 


profectum, ipsa gratia docet eum, qui re vera qui- 
dem justus et electus Dei est, ne putet se aliquid 
esse, sed animo vili et abjecto se gerat, tanquam 
nihil sciens aut habens, quamvis sciat et habeat. 
Hoc vero tanquam naturale et infixum in mente 
hominum est. Nonne vides, primum patrem no. 
strum Abraham 18, cum esset electus, terram et 
cinerem se ipsum nominasse ἢ Et David unctus in 
regem, Deum habebat secum !*, et sane quid ait ? 
Vermissum, et non homo, opprobrium homínum, et 
abjectio plebis **. 

IV. Qui volunt igitur esse horum coheredes, et 


1* | Sam. zvi, 13 * Psal. xxn, 7. 


S. MACARHI /£GYPTII 


56} 


cives civitatis ccelestis, et cum eis glorifieari, de- À χαὶ συμπολῖται τῆς πόλεως τῆς ἐκουρανίου, χαὶ 


bent ac humilitate animi esse ornati, et non exi- 
stimare aliquid in se esse, sed cor contritum habe- 
re. Quamvis enim gratia in singulis Christianis di- 
versimode operetur, et diversa membra habeat, 
omnes lamen sont ejusdem civitatis, animi et 
lingue, se mutuo cognoscentes. Sicut in corpore 
membra sunt multa, una autem ín omnibus anima 
ista movens : ita Spiritas unus operatur in omni- 
bus diversimode, ejusdem tamen sunt civitatis, 
ejusdem vis. Justienim omnes angustam elLarctam 
viam ambularunt, sustinentes persecutionem, 
afftictionem, et contumelias, ac viventes in pellibus 
caprinís, in speluncis et cavernis trerrz 3. Siwiliter 
et apostoli ad hanc usque horam dicunt : Et esuri- 
muselsitimus,et nudisumus,et contumeliis afficimur, 
et instabiles síne sede vivimus.Quorunm nonnulli sunt 
capitis supplicio affecti, quidam vero cruci affixi, 
AB alii vero variis modis afflicti. Insuper ipse 
Dominus prophetarum et apostolorum, oblitus 
quasi divine glorie, quomodo conversatusest ? ille 
nobis in exemplum factus 5, summa cum contu- 
melia coronam spineam in capite gestavit, sputa» 
. eolaphos et crucem sustinuit. 


Ἢ Si Deus in terris sic versatus est, tuum erit, 
ut eum imiteris: et si apostoli ac prophete sie 
contersati sunt, nos quoque, si modo velimus 
fundamento Domini et apostolorum supereedificari, 
eos imfte3 debemus. Inquit enim Apostolus per 
Spiritum sinctum : Imitatores estote mei, sicut et 
ego Christi **, Quod si gloriam hominum expetlis, 
et adorari colive .desideras, atque vitam volupta- 
riam queris, de ví& declinasti. Oportet enim te 
simul crucifigi cum crucifixo **, simul pati cum eo 
qui passus est, ut ita simul glorificeris cum glo- 
rificato. Necesse enim est, sponsam pati cum 
sponso, ac sic sociam ac coheeredem Christi fieri. 
Non enim conceditur, nisi per afflictiones, per 
asperam, angustam, arctamque viam ingredi civi- 
tatem sanctorum, et requiescere ac regnare cum 
rege in inflnita secula. 


VI. Interrogatio. Quoniam propriam ac celestem 
imaginem perdidit Adam, igitur, si particeps fuit 
celestís imaginis, habuit Spiritum sanctum ? 


Responsio. Quandiu Verbum Dei erat cum illo, 
habebat omnia. Ipsum enim Verbum erat ei here- 
ditas, erat indumentum, et gloria eum operiens, 
ipsum erat doctrina. Data enim ei erat potestas 
nominandi omnia : hoc nominabat coelum, illud so- 
lem ; hoclunam, illud terram ; hoc volucrem, illud 
belluam, illud arborem ; utedocebatur, ita quoque 
nomina indiderat. 


VII. 1nterrogatio. Habebatne sensum, et partici- 
pationem Spiritus sancti ? 


Responsio. Verbum ipsum ei adherens, erat ei 
3! [Iebr. xi, 37, 38. 33 Matth. xxvii, 28 29. 


32 [ Cor. iv, 14 ; xi, 1. 


δοξασθξναι αὐτοῖς, ταῦττν ὀφεῶουσι τὸν τακεινο- 
φροσύνεν ἔχειν, καὶ μὲ οἴετθαι ἕν ἑαυτοῖς εἶναί τι, 
ἀλλ᾽ ἔχειν συντετριμιιένηαν τὴν χαρδίαν. FX γὰρ χαὶ 
διαφόρως εἰς ἕκαστον τῶν Χριστιανῶν ἐνεργεῖ & 
χάρις καὶ διάφορα ἔχει μέλῃ ^ ὅμως δὲ μιᾶς εἰσι 
πόλεως οἱ πάντες, ὁμόψυχοι, ὁμόγλωττοι, ἐπιγινώ- 
σχοντες ἀλλήλους. Ὥσπερ μέλς πολλά ἔστιν ἐν σώ- 
ματι, pia δε ψυχὰ ἐν πᾶσιν ἡ χινοῦσα ταῦτα ^ οὕτως 
ὃν πνεῦμα ἐνεργεῖ ἐν κᾶσι διαφορως, μιᾶς dé εἰσι 
πολεως, μιᾶς ὁδοῦ * πάντες γὰρ οἱ δίκαιοι τὸν στι- 
γὴν χαὶ τεθλιμμένην ὁδὸν διώδευσαν, διωχόμενοι, 
χαχουχούμενοι, ὀνειδιξόμενοι, ἐν &igtíotq 
δέρμασι ζῶντες, ἐν σπεκλαίοις, ἐν ταῖς ὁπαὶς 

τῆς γῷς. Ὁμοίως xat οἱ ἀπόστολοι, ἕως rào ἄρτι ὡρᾶς 
B φασὶ, Kai πεινῶμεν, xai διψῶμεν, xai qvp»r- 
τεύομεν, xat. ὀνειδιξζόμεθα, x«i ἀστατοῦμεν. 
Ὧν οἱ μὲν ἀπεχεφαλέσθῃσαν, oi δὲ ἐστραυρώθυσαν͵ 
ἄλλοι δε διαφόρως ἐθλέδεσαν - αὐτὸς δὲ ὁ Δεσπότης 
προγητῶν τε xai ἀποστόλων, ὥσπερ ἐπιλαθομενος 
τῆς θεϊχῆς χόξης, πῶς διώδευσε ; τύπος ὑμῖν γιγνό- 
μένος, διὰ ὑδρεων στέφανον ἀχάνθινον ἐπὶ τῆς χεφα- 
λῆς ἐφόρεσεν, ἐμπτύσματα ὑπέστη, ῥαπίσματα, 
σταυρόν. 

Ε΄. Εἰ ὁ Θεὸς οὕτως διώδευσεν ixi τὴς γῷς, ὁρεί- 
λεις χαὶ σὺ μιμητὴς αὐτοῦ γενέσθαι * xai οἱ ἀπό- 
στολοι χαὶ οἱ προφῆται οὕτως διώδευσαν * xai ἡμεῖς, 
εἰ θέλομεν τῷ θεμελίῳ τοῦ Κυρίου χαὶ τῶν ἀποστό- 
λων ἐποιχοδομηθῆναι͵ ὀφεῖομεν μιμηταὶ αὐτῶν 
γενέσθαι. Λέγει γὰρ ὁ ᾿Απόστολος ἕν Πνεύματι ἁγίῳ, 
Μιμηταί μου γίνεσθε, χαθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. 
Ei δὲ ἀγαπᾷς δόξας ἀνθρώπων, x«l προσχυνεῖσθαι 
θέλεις, xai ἀνάπαυσιν ζητεῖς, ἐξετράπης τῆς ὁδοῦ. 
. Χρὴ γάρ σε συσταυρωθῆναι τῷ σταυρωθέντι, συμ- 
παθεῖν τῶ παθόντι, iva οὕτως συνδοξασθῇῷς τῷ δοξα- 
σθέντι. ᾿Ανάγχη γὰρ tiv νύμφην συμπαθεῖν τῷ 
νυμφίῳ, καὶ οὕτω γενέσθαι Ἀρινωνὸν x«i συγκλῃρο. 
νόμον Χριστοῦ. Οὐχ ἐγχωρεῖ γὰρ ἄνεν παθημάτων, 
xxi τῆς τραχείας xal στενᾷς καὶ τεθλιμμένῃς ὁδοῦ 
εἰσελθεῖν τινα εἰς τὸν πόλιν τῶν ἁγίων, χαὶ ἀνα- 
παῆναι, καὶ συμθασιλεῦσαι τῷ βασιλεῖ εἰς τοὺς ἀπι- 
ράντους αἰῶνας. 

c. Ἐρώτησις. Ἐπειδὴ ὅτι καὶ rà» ἰδίαν 
εἰχόνα xai τὴν ἐπουράνιον ἀπώλεσεν ὁ ᾿Αδὰμ, 
οὐχοῦν εἰ ἐκοινώνησε τῷ εἰχόνι τῇ ἐπουρανίῳ, 
εἶχε Πνεῦμα ἅγιον ; 


᾿Απόχρισις. Ἕως ὅτε ὁ Aóyoc τοῦ Θεοῦ cvri» 
αὐτῷ, xci ἢ ἐντολὴ, εἶχε πάντα * αὐτὸς γὰρ ὁ δΝόγος 
ἦν αὐτῷ χληρονομία, αὐτὸς ἔνδυμα xci δόξα cxi- 
πουσα αὐτὸν, αὐτὸς διδασχαλέα. Ὑπετίθετο γὰρ αὐτῶ 
χαλέσαι πάντα, τοῦτο εἶπε οὐρανὸν, τοῦτο ὅλιον, 
τοῦτο σελήνην, τοῦτο γῆν, τοῦτο πτηνὸν, τοῦτο Óv- 
pio», τοῦτο δένδρον, χαθως ἐδιδάσχετο, οὕτως καὶ 
ἔλεγεν. 

Ζζ΄. Ἐοώτησις. Αἴσθησιν εἶχε καὶ χοινωνίαν 
tou Πνεύματος; 


᾿Απόχρισις, Αὐτὸς ὁ Λόγος συνὼν, πάντα ἦν 


34 Rom. vii, 17. 


δ61 


HOMILUE. — HOM. XII. 


be2 


αὐτῷ, εἴτε γνῶσις, εἴτε χληρονομία, εἴτε διδασχαλία. À omnia, et cognitio, etsensus, et hereditas, et disci- 


Καὶ '[ocvync τί λέγει περὶ ToU Λόγον; Ἐν ἀρχῇ 
ἦν ὁ Λόγος " ὁρᾷς ὅτι ὁ Λόγος πάντα ἦν. Εἰ δὲ χαὶ 
ἔξωθεν συνῆν αὐτῷ δόξα, οὐ σχανδαλιξώμεθα ἐπὶ 
τούτῳ, καὶ γὰρ λέγει ὅτε γυμνοὶ ἦσαν, xai οὐχ 
ἔδλεπον ἀλλήλους, x«l μετὰ τὸ παραδῆσαι τὴν ἔν- 
τολήν, τότε εἶδον αὑτοὺς γυμνοὺς, xxl ἠσχύνθησαν- 


Η΄, Ἑρώτησις. Οὐχοῦν πρὸ τούτου ἧσαν 
ἀντὶ περιδολαίον ἐνδεδυμένοι δόξαν Θεοῦ; 

᾿Απόχρισις. Ὡς ἐπὶ τῶν προφητῶν ἔνήργει τ' 
Πνεῦμα καὶ ἐδίδασχεν αὐτοὺς, x«l ἔσωθεν αὐτῶν 1yó 
xai ἔξωθεν αὐτοῖς παρεφαίνετο" οὕτω xal εἰς τὸ, 
'Adàp ὅτε ἤθελε τὸ Πνεῦμα σὺν αὐτῷ ἦν, xoi ἐδίν 
δασχε xai ὑπετίθετο, Οὕτως εἰπὲ xal λέγε. Πάντα 
γὰρ ἦν ὁ Δόγος αὐτῷ, καὶ ἕως ὅτε ἑνέμενε τῇ 
ἐντολῇ, φῇοος ὧν Θεοῦ. Καὶ τέ θαυμαστὸν, εἰ ἐν 
τούτοις ὧν, παρέδη τὴν ἐντολήν ; ὁπότε xal oi πε- 
πληρωμένοι Πνεύματος ἁγίου, ἔχουσι τοὺς φυσιχοὺς 
λογισμοὺς, χαὶ ἔχονσι θέλημα τοῦ συμφωνῆσαι: 
Οὕτως xai αὐτὸς συνὼν τῷ Θεῶ iv παραδείσῳ, ἀφ- 
ἑαυτοῦ ἰδίῳ θελήματι mapíón, x«i ὑπήχονσε μέρει 
πονηρῷ " πλὴν χαὶ μετὰ τὴν παράδασιν ἔσχε γνῶσιν. 


Θ΄ Ἐρώτησις. Ὁποίαν ; 

᾿Απόχρισις, Ὥσπερ ὅταν συλληφθῇ λῃστὴς εἰς 
δικαστήριον, χαὶ ἄρχεται χρίνεσθαι, λέγει αὐτῷ ὁ 
ἄοχων, Ore ἐποίεις τὰ χαχὰ, οὐχ ἤδεις, ὅτι 
συλληφθῆναι ἔχεις καὶ ἀποθανεῖν ; ᾿Εκεῖνος οὐ 
τολμᾷ εἰπεῖν ὅτι Οὐχ ἤδειν " οἷδε γὰρ, xai τιμωρούμενος, 
πάντα μνημονεύων ἐξομολογεῖται. Καὶ ὁ πορνεύων 
οὐχ οἷδεν ὅτι χαχῶς ποιεῖ; χαὶ ὁ χλέπτων, οὐχ οἶδεν 
ὅτι ἁμαρτάνει: οὕτως xab ἄνευ Γραφῶν, οἱ ἄνθρω- 
ποι ἀπὸ τοῦ φυσιχοῦ λογισμοῦ, οὐκ oidaGt» ὅτι Θεός 
ἐστιν; οὐ δύνανται ἔν τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ εἰπεῖν, Οὐχ 
ἤδειμεν ὅτι Θεὸς cl, Λέγει γὰρ αὐτοῖς τὰς γιγνο- 
μένας ix τοῦ οὐρανοῦ βροντὰς, χαὶ ἀστραπὰς, οὐχ 
οἷδατε ὅτι ἐστὶ Θεὸς διοικῶν τὴν χτίσιν ; Ti οὖν 
ἔκραξον οἱ δαίμονες “ Σὺ εἰ Υἱὸς Θεοῦ, τέ πρὸ 
καιροῦ ὅλθες βασανίσαι ἡμᾶς ; Καὶ ἔτι ἐν τοῖς 
μαρτυρίοις λέγουσι͵ Καίεις με, χαίεις με. Οὐχ 
ἥδεισαν οὖν τὸ ξύλον τῆς γνίοσεως τοῦ χαλοῦ καὶ 
χαχοῦ, ὃ παράδασις τοῦ ᾿Αϑὰμ τὴν γνῶσιν ἔδωχεν. 


I Ἕχαστος γὰρ ἄρχεται ἐπερωτᾶν, ὡς ἐν τίνι ἦν 
ó'Adép, καὶ τί ἔπραξεν, Αὐτὸς γὰρ ὁ ᾿Αδὰμ τὴν 
γνῶσιν ἐδέξατο χαλοῦ τε xal χαχοῦ. Δοιπὸν ἀχούομεν 
ix τῶν Γραφῶν, ὅτι ἐν τιμῇ καὶ ἐν χαθαρότητι ἦν " 
xat παραδὰς rà)» ἐντολὴν ἐξεθδλήθη τοῦ παραδείσου, 
x«i ὠργίσθη αὐτῷ ὁ Θεὸς. Λοιπὸν xci rà χαλὰ αὖ- 
μανθάνει, xal τὰ χαχὰ μαθὼν ἀσφαλίξεται 
ἑαυτὸν, ἵνα μηχέτι ἁμαρτήσας ἐμπέσῃ εἰς χρῖμα 
θανάτον. Γινώσχομεν δέ, ὅτι πᾶσα ἡ χτίσις τοῦ Θεοῦ 
δι αὐτοῦ οἰχονομεῖται. Αὐτὸς γὰρ ἐποίησεν οὐρανὸν, 
“ἦν, ζῶα, ἑρπετὰ, θηρία, ἃ βλέπομεν, τὸν δὲ ἀρι- 
ὑμὸν ἀγνοοῦμεν. Τίς γὰρ ἀνθρώπων οἶδεν, εἰ μὴ 
μονον ὁ Θζὸς ὁ ὧν ἐν πᾶσι, καὶ τοῖς ἐμόρύοις δὲ τῶν 


702 


!5 Joan. 1, 1. 38 Gen. τι, 25. 517 Matth. i1, 41. 


plina. Quidnam enim Joannes inquit de Verbo: 
In principio erat Verbum 35. Vides, quod Verbum 
omnia erat. Quod si extrinsecus ei adherebat glo- 
ria, ne offendamur propterea, quia dicit * Quod 
nudi fuerint ?*, nec se mutuo videbant, at post 
transgressionem mandati, tunc se nudos perspe- 
xerunt, ac pudore suffusi sunt. 


VIII. Znterrogatio. Ergo antea erant loco indu- 
menti induti gloria Dei? 


Responsio. Quemadmodum in prophetis opera- 
batur Spiritus, et docebat eos, et intra eos erat, et 
exira eos apparebat, sic quoque in Adam, quando 
volebat Spiritus, eum eo erat, et docebat ac prte- 
eipiebat: Sic nomina, sic appella. Verbum eierat 


B omnia, et intra mandatum subsistebat, gratus erat 


Deo. Et sane quid mirum, quod hoc in statu de- 
gens, transgressus 46 sit mandatum, cum et ii, 
qui repleti sunt Spiritu sancto, naturalibus cogi- 
tationibus occupati sint, habeantque voluntatem, 
46 illis consentiat : ita quoque ipse Adam, cum 
esset cum Deo in paradiso, ipse sua sponte trans- 
gressus est, et obtemperavit parti deteriori: at 
post trangressionem habuit cognitionem. 

IX. Interrogatio. Qualem ἢ 

Responsio. Perinde ac si quando latro depre- 
hensus ad supplicium rapitur, et accusari imcipit, 
judex ei dicit: Cum  committeres mala, tumquid 
sciebas,quod comprehensus capitis pena affici possis? 
Ille non audet dicere: Non sciebam. Sélebat enim, 


4 


C et supplicio dum afficitur, omnia in-memoriam re- 


vocans confitetur. Item qui $iuprum committit, 
nonne scit se male agere? et qui furtum, nonne 
scit se peccare? Sic etiam absque Scripturis ho- 
mines naturaliratione sola, nonnecognoscunt Deum 
esse ? Non possunt itaque in illa die dicere : Non 
scivimus Deum fuisse. Enarrat enim illis emissa de 
ccelo tonitrua, et fulmina nescitis esse Deum, qui 
regit creaturam ? Quid igitur clamabantdemones : 
Tu es Filius Dei : quare venisti ad cruciandum nos 
antetempus?! ? Insuper in tormentis quoquedicunt: 
Uris me, uris me 38. Non noverant igitur lignum 
notiti&e boni et mali, transgressio Áde cognitionem 
dedit. 

X. Quilibet enim incipit interrogare : In quo sta- 


D tu erat Adam, quidque agebat ? Ipse enim Adam 


notitiam acceperat boni et mali. Alterum audimus 
ex Scripturis, quod in honore et in puritate erat ; 
at cum transgressus esset mandatum, ejectus est 
paradiso, et succensuit ei Deus. Tandem quid in 
se bonum ac preclarum esset, discit, ac calami- 
tatem suam edoctus cavet sibi, ne ulterius pec- 
cando incidat in judicium mortis, Cognoscimus 
igitur omnem creaturam Dei per eum regi. Ipse 
enim fecit ccelum et terram, animalia, reptilia, 
belluas, quas videmus, numernm vero ignoramus. 
Quis enim hominum novit, excepto solo Deo, qui 


38 Matth. vii, 29. 


^ € 
à 


563 


B8. MACARH JEGYPTII 


est in omnibus, etiam in fetibus animalium imper- A ξώων ; Οὐχὶ αὐτὸς ἐπίσταται τὰ ὄντα ὑποχάτω τῆς 


fectis ? Nonne ipse scit, que sunt sub terra et su- 
per coelos ? 

XI. Relictis igitur his, potius queeramus, velut 
boni negotiatores, hereditatem celestem possi- 
dere, et ea, quee conducunt anime nostre. Disca- 
mus possidere bona, que sunt nobiscum perman- 
sura. Quod sienim homo coperitindagare sensum 
Dei, ac dicere : /nveniquiddam ac comprehendi, de- 
prehendetur mens humana transcendere sensum 
Dei. Verum in hoc longe aberrat, et quanto plus 
volueris per. cognitionem scrutari ac penetrare, 
tanto profundius descendis, nec quidquam percipis. 
Ipse enim considerationes, que tibi occurrunt, 
quid singulis diebus in te peragatur, et quomodo, 


arcana sunt et incomprehensibiles, nisi quod tan- B ληπτᾶ, ὃ 


tum sint cum gratiarum actione suscipiendes, at- 
que credendum sit. Animam enim tuam, ex quo 
natus es ad hunc usque diem, potuistine cogno- 
scere ? recense ergo mihi a mane ad vesperam us- 
que scaturientes in te cogitationes. Dic mihi cogi- 
tationes trium dierum; at non poles. Si igitur 
cogitationes anime tue comprehendere non potui- 


'- .8ti, cogitationes Dei atque mentem Dei quomodo 


potes scrutari ? 


. 47 XII. Verum tu quantum invenis, ede panem, 
ac ünjversam terram dimitte ; et abi ad ripam flu- 
minis;-ac bibe quantum indiges ; mox redi, nec 
inquire, unde permanet, aut quomodo fluat. 
Nava operam, ut sanetur pes tuus, aut morbusoculi 
tui, ut aspictas, lumen solis, nec curiose indages, 
quantum luminiswontineat sol, aut in quoto exsur- 
gat siguo. Quod cedlt ia commodum tuum accipe. 
Et quid ascendis monte, et.igvestigas, quot illie 
pascantur onagri aut bestie ? et puellus quando 
accedit ad ubera matris, lactatur et enutritur. At 
nescit scrutari radicem aut scaturiginem, und sic 
affluit. Sugitenimlac et regionem omnem mamilla- 
rum exhaurit: et denuo alia hora repletur ma- 
milla, hoc neque puellus novit, neque mater ejus, 
quamvis revera ab omnibus membris proveniat 
lac. Si queris ergo Dominum in profundo, illic in- 
venis eum signa facientem. Si queris eum in fo- 
vea, illic invenis eum in medio duorum leonum 
35, conservagntem justum Danielem. Si queris eum 
in igni, illic invenis eum auxilium ferentem mini- 
stris suis*y, Siqueeriseum in monte, illic reperiseua 
cum Eliaet Mose. *! Ubique igiturest, tam sub terra, 
quam super ccelis, etiam apud nos, ubique est. 
Sic quoque anima prope te est, intra te est, et 
extra te est. Ubi enim volueris, in remotis regioni- 
bus, illic est mens tua, sive in occidente, sive 
in oriente, sive in colis illic invenitur. 


XIII. Studeamus igitur in primis cauterium et 
sigillum Domini in nobis habere, quia in die judi - 
cii, facta segregatione illa a Deo, et congregatis 

39 Dan. vi, 17. 


? Dan. ui, 28. ?! ΜΑΙ. ivy, 3, 


γῆς, καὶ ἐπάνω τῶν οὐρανών. 


ΙΑ΄. Παραλιποντες 60» ταῦτα, μᾶλλον ξητήσωμιν, 
ὡς χαλοὶ ἔμποροι, χληρονομίαν χτήσασθαι ἐπουρά- 
νιον x«i τὰ συμφέροντα ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν * μάθωμεν 
'χτήσασθαι χτήματα ἅπερ συμπαραμένει ἡμῖν. ᾿Ἐὰν 
γὰρ ἄρξῃ ἄνθρωπος ὧν ἐρευνᾷν τὸν λογισμὸν τοῦ 
Θεοῦ, x«i λέγειν, εὗρόν τι xai χατέλαθδον, εὑρι- 
θήσεται ὁ ἀνθρώπινος νοῦς ὑπερβαίνων τὸν λογισμὸν 
τοῦ Θεοῦ. Ἕν τούτω δὲ πολὺ πλανᾷ * xci ὅσον θέλεις 
διὰ γνώσεως ἐρευνῆσαι καὶ εἰσελθεῖν, χωρεῖς εἰς 
βάθος, καὶ οὐδὲν χαταμλθάνεις “ αὐτὰς γὰρ τὰς 
ἐπισχέψεις τὰς γιγνομένας σοι, τί ἐργάζεται χαθ' 
ἡμέραν ἐν σοὶ, x«i πῶς, ἄῤῥητά ἔστι, χαὶ ἀχατά- 
μόνον δέξασθαι μετὰ εὐχαριστίας καὶ 
πιστεύειν. Τὴν γὰρ σὴν ψυχὴν ἐξ οὗ ἐγεννήθης καὶ 
ἕως ἄρτι, ἡδυνήθης γνωρίσαι ; ἐπεὶ ἐπάγγειλόν μοι 
ἀπὸ πρωΐ χαὶ ἕως ὀψὲ τοὺς βρύοντας ἐν σοὶ λογι- 
σμοὺς. Εἰπέ μοι τὰς ἐνθυμήσεις τριῶν ἡμερῶν * ἀλλ᾽ 
οὐ δύνασαι. Ei οὖν νοὺς λογισμούς τῆς ψυχῆς σου 
χαταλαδεῖν οὐχ ὀδυνήθης, τοὺς λογισμοὺς τοῦ Θεοῦ 
καὶ τὸν νοῦν πῶς δύνασαι εὑρεῖν ; 


IB'. ᾿Αλλὰ σὺ ὅσον εὑρίσχεις ἄρτον φάγε, xal ἄφες 
ὅλην τὴν γῆν xci ἄπελθε εἰς τὸ χεῖλος τοῦ ποταμοῦ, 
καὶ πίε ὅσον χρείαν ἔχεις, χαὶ πάρελθε, xal μὴ ζητή- 
σης πόθεν ἔρχεται, ἣ πῶς ῥέει Σπούδασον θεραπευ- 
θζναι τὸν πόδα, $j τὸν πόνον τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, tva ἴδης 

C τὸ φῶς τοῦ ἡλίον. Μὴ ξητόσῃς δὲ πόσον ἔχει φῶς ὁ 
ἥλιος πόσον ἀνατέλλει ζῶον, Ὃ προσχωρεῖ σοι 
εἰς χρῆσιν, λάδε. Καὶ τέ ἀπέρχῃ εἰς ὄρη, καὶ ζωτεῖς πό- 
σοι ἐχεῖ νόμονται ὄναγροι ἢ θηρία ; καὶ τὸ παιδίον ὅτε 
προσέρχετοι τῷ μαζῷ τῆς μητρὸς, λαμθάνει τὸ γάλα 
καὶ τρέφεται. Οὐχ οἶδει δὲ ἐρευνᾷν τὴν piles & τὴν 
πηγὴν πόθεν οὕτως ἐπιῤῥέει : θηλάζει γὰρ τὸ qo, 
χαὶ τὸν ὀρὸν ὅλον ἀποκχενοῖ " χαὶ πάλιν ἄλλην ὥραν 
μεστοῦται ὁ μαζξός * τοῦτο οὔτε τὸ παιδέον οἶδεν, οὔ- 
τε ἡ μήτῃρ αὐτοῦ, εἰ καὶ τὰ μάλιστα ἀπὸ ὅλων τῶν 
μελῶν τῆς μητρὸς ἐξέρχεται τὸ γάλα. El ζητεῖς οὖν 
τὸν Κύριον εἰς βάθος, εχεῖ εὑρίσχεῖς αὐτὸν ποιοῦντα 
σημεῖα. Εἰ ζητεῖς αὐτὸν ἐν λάχχῳ, ἐκεῖ εὑρέσχεις 
ἄὐτὸν ἐν μέσῳ δύο λεόντων φυλάσσοντα τὸν δίκαιον 
Δανιήλ. Εἰ ζητεῖς αὐτὸν εἰς πῦρ, ἔχεῖ εὑρίσχεις av- 


p τὸν βοηθοῦντα τοῖς δούλοις αὐτοῦ. Ei ζητεῖς αὐτὸν iv 


ὄρει, ἐχεῖ εὑρίσχεις αὐτὸν μετὰ τοῦ ᾿Ηλία x«i Μω- 
σέως. Πανταχοῦ οὖν ἔστι, x«i ὑποχάτω τῆς γῆς, 
χαὶ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν, εἴτε ἐν ἡμῖν, πανταχοῦ 
ἐστιν. Οὕτως χαὶ ἡ ψνχὴ ἐγγύς σοὺ ἐστι, χαὶ ἔσω- 
θέν σού ἐστι, xxt. ἔξωθέν σοὺ ἐστιν. Ὅπου γὰρ θί- 
λεις, εἰς μαχρὰς πατρίδας, ἐχεῖ ἐστιν ὁ νοῦς σου, 
εἶτε ἐπὶ δυσμὰς, εἴτε ἐπὶ ἀνατολὰς, εἴτε εἰς τοὺς 
οὐρανοὺς ἐχεῖ εὑρίσχεται. 

ΙΓ΄. Ζητήσωμεν οὖν προηγουμένως τὸν καυτῆρα 
τοῦ Κύρίον xoi τὴν σφραγίδα ἐν ἑαυτοῖς ἔχειν * ὅτι ὃ 
τῷ καιρῷ τῆς χρίσεως, γινομένης τῆς ἀποτομίας τοῦ 


HOMILUE. — HOM. XII. 


Θεοῦ, χαὶ συναγομένων ὅλων τῶν φυλῶν τῆς yüc À omnibus tribubus terre universe Ade, quaudo 


ὅλου τοῦ ᾿Αδὰμ, ὅταν xdMcy ὁ ποιμὴν tà» ἰδίαν 
ποίμνην, ἔσοι ὄχονσι τὸν χαντῆρα, ἐπιγινώσχουσι 
τὸν ἴδιον ποιμένα, χαὶ ὁ ποιμὴν τοὺς ἔχοντας τὴν 
ἰδίαν σφραγῖδα γνωρίξει, χαὶ ἐπισυνάγει ἀπὸ πάντων 
τῶν ἐθνῶν. Τῆς φωνῆς γὰρ αὐτοῦ ἀκούουσιν οἱ ἴδιοι, 
xal ὑπάγουσιν ὀπίσω αὐτοῦ. Εἰς δύο γὰρ μέρη iaca- 
ται ὁ χόσμος, xal γίγνεται μία ποίμνη σχοτεινὴ, ἢ 
χωροῦσα εἰς πῦρ αἴωνιον. Καὶ μέα πλήρης φωτὸς, 
ἡ πρὸς τὴν οὐράνιον λῆξιν ἀναγομένη " αὐτὸ οὖν ὅ 
νῦν χτώμεθα ἐν ταῖς ψυχαῖς, αὐτὸ ἐχεῖνο λάμπει 
καὶ φανεροῦται, xai τὰ σώματα ἐνδύει δόξαν. 

IA. Ὥσπερ ἐν τῷ χαιρῷ τοῦ Ξανθιχοῦ μηνὸς ai 
ῥίξαι χεχωσμέναι ἐν τῇ γῇ, τοὺς ἰδίους καρποὺς, 
xal τὰ (dux. ἄνθη xal χάλλη ἐχθλαστάνουσι, xai χαρο 
ποφοροῦσι, xal φανεροῦνται αἱ χαλαὶ ῥίξαι, xai αἱ 
τὰς ἀχάνθας ἔχουσαι φανεραὶ γίνονται οὕτως ἐνέ χείνη 
τῇ ἡμέρᾳ ἔχαστος διὰ τοῦ idíou σώματος, ἅπερ 
ἔπραξεν, ἐμφανίζει, xal φανεροῦται τά τε χαλὰ καὶ 
τὰ χαχά. Ἐχεῖ γάρ ἔστι πᾶσα ἡ χρίσις καὶ ἡ ἀνταπό- 
δοσις. Ἔστι γώρ ἄλλη τροφὴ παρὰ ταύτην τὴν φαινο- 
μένην * xat γὰο Μωῦσῆς ὅτε ἀνῆλθεν εἰς τὸ ὅρος, ἡμέρας 
τεσσαράχοντα ἐνήστευσεν. ᾿Ανῆλθεν ἄνθρωπος, χατ- 
ἦλθε Θεὸν ἔχων. Καὶ ἴδε βλέπομεν ἐν ἡμῖν, ὅτι ἐν ὀλί- 
γαις ἡμέραις, ἐὰν μὴ ὑποστηριχθῇ τὸ σῶμα βρώμασι, 
φθείρεται. Καὶ αὐτὸς ἐν τεσσαράχοντα ἡμέραις νη- 
στεύσας, πλεῖον ὅλων ἐνδυναμώτερος κατῆλθεν. ᾿Ετρέ- 
φέτο γὰρ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καὶ χονομεῖτο αὐτοῦ τὸ 
σῶμα ἄλλῃ τροφῇ ἐπουρανίῳ. Ὃ γὰρ λόγος τοῦ Θεοῦ 
τροφὴ αὐτῷ ἐγίγνετο, χαὶ εἶχε δόξαν εἰς τὸ πρόσ- 
ὥπὸν " τὸ γενόμενον, τύπος ἦν  ἐχείνη γὰρ ἡ δόξα voy C 
ἔσωθεν εἰς τὰς χαρδίας τῶν Χριστιανῶν λάμπει, 
᾿Ανιστάμενα γὰρ τὰ σώματα ἐν τῇ ἀναστάσει ἄλλῳ 
ἐνδύματι θεϊκχῷ σχεπάξονται, xai βρώσει ἐπουρανίῳ 
τρέφονται. | ᾿ 

ΙΕ΄ Ἐρώτησις. Τί ἔστι, γυνὴ ἀκατακαλύπτώ 
χεφαλῇ προσευχομένη —— 

᾿Απόχρισις. Ἐπειδὴ ἐν τῷ χαιρῷ τῶν ἀποστὸ- 
λων ἀφιεμένας εἶχον τὰς τρίχας ἀντὶ σχεπάσμα- 
τος * διὰ τοῦτο ὁ Κύριος xal οἱ ἀπόστολοι ἦλθον εἰς 
τὴν “χτίσιν χαὶ ἐσωφρόνησαν αὐτήν. Πλὴν ἡ γυνὴ 

ἔται εἰς τύπον τῆς ᾿ἔχχλησίας" χαὶ ὥσπερ εἰς τὸ 
φαινόμενον ἐν ἐχείνω τῷ χαιρῷ ἐχεῖναι εἶχον ἐξ- 
Ὡπλωμένας τὰς τρίχας ἀντὶ σχεπάσματος * οὕτω χαὶ 
ὦ Ἐχχλησία τὰ τέχνα αὐτῆς ἱἐνδύει xoi περιδάλλει 


ἐνδύμασι θεϊχοῖς χαὶ δεδοξασμένοις. Καὶ εἰς τὸ πα- D 


λαιὸν δὲ τῆς ᾿Εχχλησίας Ἰσραὴλ, μία ἦν à συν- 
ἀγωγὴ, καὶ ἐσχέπετο ὑπὸ τοῦ Πνεύματος, xal ἦσαν 
ἀντὶ δόξης περιδεδλημένοει τὸ Πνεῦμα, εἰ xal αὐτοὶ 
οὐκ ἰστοιχησαν. ᾿Εχχλησία οὖν λέγεται xol ἐπὶ πολ- 
λῶν, xai ἐπὶ μιᾶς ψυχῆς " αὐτὴ ydp ἡ ψυχὴ συνάγει 
ὅλους τοὺς λογισμοὺς, χαὶ ἔστιν Ἐχχλησία τῷ Θεῶ. 
"HppócÓn γὰρ εἰς χοινωνίαν à ψυχὴ τῷ ἐπουρανίῳ 
. νυμφίῳ, καὶ χιρνᾶται τῷ ἐπουρανίῳ, τοῦτο δὲ καὶ 
ἐπὶ πολλῶν νοεῖται, χαὶ ἐπὶ ἑνός. Καὶ γὰρ ὁ προφή. 
, τῆς λέγει περὶ τῆς Ἱερουσαλὴμ, Εὖρόν σε ἔρημον 
, x4l γυμνὴν, x«l ἐνέδυσά σε,ν καὶ τὰ ἑξῆς, ὡς 
^. Ψπὶ τοῦ ἑνὸς προσώπου εἶπεν. 


84 [ Cor. xv, ὅ, 38 Ezech. xvi, 6. 


B 


vocabit paslor suum gregem, quicunque caute- 
rium habuerint, cognoscent pastorem suum, et 
pastor sigilloinsignitos agnoscet, etcongregabit ex 
omnibus gentibus. Yocem enim ejus audiunt, qui 
sunt sui. et sequuntur eum. In duasenim partes 
mundus dividitur. et est unus grex tenebrosus, 
qui discedet in ignem inexstinguibilem et eternum; 
alter vero plenus lumine, qui ad hereditatem 
celestem deducetur. Illud igitur, quod nunc possi- 
demus in animis, illud ipsum splendebit et ma- 
nifestabitur, et corpora induent gloriam. 

XIV. Perinde ac tempore mensis Aprilis ra- 
dices terra cooperte, suos fructus, suosque flores 
ac lautitias producunt, fructumque ferunt, ac ma- 
nifestantur fecunde radices, uti et que spinas 
ferunt, patefiunt: sic in illa die, quilibet suo cor- 
pore, quid egerit, patefaciet, et manifestabuntur 
mala et bona. Illic enim erit universale judicium, 
et retributio. Est enim alius cibus preter eum* 
qui videtur. Moses enim cum ascenderet montem, 
quadraginta dies jejunavit. Ascendit homo, de- 
scendit habens Deum. Et ecce, videmus in nobis, 
quod perpaucorum dierum spatio, nisi corpora 
suffulciantur cibis, ipsa pereant, ipse vero quae 
draginta dies cum jejunus fuisset, fortior omnibus 
descendit. Alebatur enim a Deo, et corpus ejus 
sustentabatur alio cibo coelesti. Sermo enim Dei 
cibus ei erat, et habebat gloriam in faci&. Omne 
quod fiebat, typus erat alterius rei. lllaenim gloria 
non intusin cordibus Christianorum fulget. Resur- 
gentia enim corpora in resurrectione, alio vesti- 
mento divino operientur, ac cibo celossli nutrien- 
tur. 


A8 XV. Interrogatio. Quidest illud, Femina non 
velato capite orans** ἢ 

Responsio. Quoniam temporibus apostolorum 
prolixos alebantcrines pro velamine,propterea Do- 
minus et apostoli veneruntad creaturam, ut eam ad 
modestiam adducerent. Verum mulier typus est 
Ecclesie. Et quemadmodum ad aliorum conspe- 
ctum tempore illo mulieres gerebant passos crines 
pro velamine, sic Ecclesia filios suos induit et 
amicit vestiments divintiset gloriosis. Antiquitus 
autem Ecclesie Israel una erat congregatio, quee 
operiebatur Spiritu : et induti erunt Spiritu pro 
gloria, quamvis ipsi non consentirent. Dicitur 
ergo Ecclesia tam de pluribusquam de unaanima. 
Haec enim anima congregat omnes cogitationes, 
atque Deo est Ecclesia. Apta enim est anima ad 
societatem ccolestis Sponsi, et lemperatur cum 
colesti. Hoc vero non in pluribus tantum, sed 
etiam in uno potest intelligi. De Jerusalem enim 
propheta inquit : [nveni te desertam et nudam, et 
indui te ?*, et cetera, tanquam de una persona 


loqueretur. 


561 


rat Domino de Maria : Ego de multis sollicita sum, 
et hcec assidet tibi à 


Responsio. Quod debebat dicere Maria Marthe, 
id Dominus preoccupans, eidem dixit, quod illa, 
omnibus relictis, sederet ad pedes Domini, ac Deo 
benediceret tota die. Vides assidendi beneficium, 
pro dilectione datum. Ut autem clarius appareat 
verbum Dei, audi. Si quis diligit Jesum, eique 
attendit assidue vero, et non remisse attendit, sed 
perseverat quoque in dilectione jam Deus cogitat 
pro dilectione illa dare aliquid illi anime, quamvis 
homo nesciat, quid accepturus sit, aut qualem por- 
tionem Deus largiturus sit anime. Et sane Maris, 
que diligebat eum, et assidebat pedibus ejus, non 
simpliciter se adjunxit; sed virtutem illi quamdam 
occultam ex sua substantia contulit. Sermone senim 
quibus alloquebatur Deus in quiete Mariam, spi- 
ritus erant et virtus quedam. Hique sermones pene- 
trabant cor, et anima animam, spiritus spiritum, 
et virtus divina multiplicabatur in corde ejus. 
Necessario enim virtus illa, quocunque diverterit, 
illic perseverat, velut possessio, que auferri ne- 
quit. Quare Dominus sibi conscius, quid Marise 
epntulisset, ait : Maria optimam partem elegit **. 
Non ita longepostea, que benevole egerat Martha 
cir&&à, ministerium, promoverunt eam ad donum 
illud ratio. llla enim consecute est virtutem divi- 
nam in abima. 


XVII. Et sane quid mirum, si qui accedunt ad 
Dominum, eique corporaliter conjunguntur, rece- 
perunt virtutem, 9um, apostolis loquentibus ver- 
bum Dei, ceciderit super credentes Spiritus ? Cor- 
nelius ex verbo Dei, quod audivit, accepit viri 
tem : quanto magis, cum Dominus loqueretur cum 
Maria, aut Zaccheeo, aut peccatrice, que AS passis 
capillis abstergebal pedes Domini, aut cum Sa- 
maritana, aut latrone, egressa est virtus, et per- 
mistus est cum eorumanim a Spiritus sanctus Ὁ] 
Nunc quoque qui Deum amore prosequuntur, et, 
relictis omnibus,in orationeperseverant, docentur 
secreto, que non noverant. Ipsa enim veritas 
secundum illorum propositum apparet illis, et do- 
cet eos. Ego sum veritas **. EL ipsi quoque apo- 
stoli ante passionem apud Dominum perseverantes, 
viderunt prodigia magna, scilicetquo pacto leprosi 
mundarentur et mortui resuscitarentur 51, Nec 
tamen cognoverunt quomodo conversaretur virtus 
divina, aut ministrarel in corde ; et quod spiri- 
tualiter renasciettemperari cum anima cclestteos 
oporteat, ac fleri novam creaturam. Propter 
signa vero, que faciebat, diligebant Dominum. 
Tandem Dominus dixiteis: Quia admiramini signa, 
hareditatem magnam do vobis, quamnon habet vni. 
versus mundus. 


XVIII. Tandiu vero hec verba illis peregrina 
fuerunt, donec surrexit a mortuis, et extulit cor- 


*^ Luc. x, 42. 


86 Joan. xiv, 6. 51 Matth. xi, 5 


S. MACARII JEGYPTII 
XVI. Interrogatio. Quid est, quod Martha dixe- ἃ 


Ic'. Ἐρώτησις. Τί ἐστιν ὃ ἡ Μάρθα εἶπε τῷ Kv- 
ρίῳ περὶ τῆς Μαρίας, ὅτι Ἐγὼ χάμνω εἰς πολλὰ, 
xat αὕτη παραχαθέζεταί σοι; 

᾿Απόχρισις. Ὃ ὥφειλεν εἰπεῖν ἡ Μαρία τῇ Μάρθα, 
ὁ Κύριος προλαδὼν εἶπεν αὐτῇ, ὅτι πάντα ἀφῦχεν 
ἐχείνη, xal παρὰ τοὺς πόδας ἐχάθητο τοῦ Κυρίου, 
καὶ τὸν Θεὸν εὐλόγει ὅλην τὴν ἡμέραν. Ὁρᾷς mpoct- 
δρείαν ὑπὲρ ἀγάπης. Ἵνα δὲ σαφέστερον ὁ λόγος τοῦ 
Θεοῦ φωτισθῇ, ἄχουσον. Εἴ τις ἀγαπᾷ τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ 
προσέχει αὐτῷ ὀρθῶς xal οὐχ ἁπλῶς προσέχει, ἀλλὰ 
xai παραμένει ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἤδη καὶ ὁ Θεὸς λογίξι- 
ται ἀντὶ τῆς ἀγάπης ἐχείνης δοῦναί τι ἐχεένῃ τῇ 
ψυχῇ, εἰ x«i ὁ ἄνθρωπος οὐχ οἷδε τί μέᾶλει λαμὔα- 
νειν, ἣ ποῖον μέρος μέλλει ὁ Θεὸς διδόναι τῇ ψυχῇ. 
Καὶ τῇ Μαρίᾳ γὰρ ἀγαπώσῃ αὐτὸν, xal παρακχαθε- 
B ζομένὴ παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ, οὐχ ἁπλῶς προσ- 
ἐτέθη, ἀλλὰ δύναμίν τινα χρυφιμαίαν ἐκ τῆς αὑτοῦ 
οὐσίας ἔδωχεν αὐτῇ. Αὐτοὶ γὰρ οἱ λόγοι, οὖς id) 
ὁ Θεὸς μετὰ εἰρήνης τῇ Μαρίᾳ, πνεύματα ἧσαν xai 
δύναμίς τις * καὶ οὗτοι οἱ λόγοι εἰσερχόμενοι εἰς τὴν 
χαρδίαν, ψνχὴ εἰς ψυχὴν, x«i πνεῦμα εἰς πνεῦμα, 
καὶ δύναμις θεϊχὴ ἐπληροῦτο εἰς τὴν χαρδίαν αὐ- 
τῆς. Ἔξ ἀνάγχης γὰρ ἐχείνη ἡ δύναμις, ὅπου χκατα- 
λύσει παράώμονος γίγνεται, ὡς χτῷμα ἀναφαίρετον. 
Διὰ τοῦτο ὁ Κύριος εἰδὼς τί ἔδωχεν αὐτῇ, εἶπε, Ma- 
ρία τὴν χαλὴν μερίδα ἐξελέξατο. Μετὰ δὲ χαι- 
ρὸν ἐχεῖνα ἃ ἐποίει προθύμως περὶ τὸν διαχονίαν ἡ 
Μάρθα, ἥνεγχεν αὐτὴν εἰς τὸ χάρισμα ἐκεῖνο. Καὶ 
αὐτὴ γὰρ ἐδέξατο δύναμιν θεϊχὴν τῇ ψυχῇ αὐτῆς. 

IZ. Καὶ τέ θανμαστὸν, si el προσερχόμενοι τῷ 
Κυρίῳ, χαὶ προσχολλώμενοι σωματικῶς ἔλάμθανον 
δύναμιν, ὁπότε οἱ ἀποστόλοι ἐλάλουν λόγον, χαὶ ἔπι- 
πτεν ἐπὶ τοὺς πιστεύοντας τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ; ὁ 
Κορνήλιος £x τοῦ λόγου οὔ ὄχουσεν ἔλαθεν δύναμιν" 
πόσῳ μᾶλλον ὁ Κύριος ὅτε ἔλαάλει λόγον tj Μαρίᾳ, ἥ 
τῷ Ζαχχαίῳ, ἣ τῇ ἁμαρτῳλῷ, ἧτις λιπάνασα τὰς τρί- 
χας, ἀπέμασσε τοὺς ποδας᾿ zej Κυρίου " ἢ τῇ Σαμα- 
ρέτιδι, ἦ τῷ λῃστῇ, ἐγίγνετο δύναμις, καὶ συνεχι- 
ράσθη ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Καὶ 

καὶ αατολιμπεφοντις 


C 


vU» ol ἀγαπῶντες τὸν Θεὸν, | 
πάντα, xoi τῇ εὐχῇ προσχαρτεροῦντες, διδάσκονται 
ἐν χρυπτῷ, ἃ οὐχ οἴδάσιν * αὐτὴ γὰρ à ἀλήθεια χατὰ 
τὴν προαίρεσιν αὐτῶν φανεροῦται αὐτοῖς, χαὶ διδά- 
σχει αὐτοὺς, ὅτι Ἐγώ εἰμι ὁ ἀλύθεια. Καὶ αὐτοὶ 
γάρ οἱ ἀπόστολοι πρὸ τοῦ σταυροῦ παραμένοντες τῷ 

D Κυρίῳ, ἔδλεπον σημεῖα μεγάλα, ὅπως τε λεπροὶ ἐχαθα- 
ρίζοντο, καὶ νεχροὶ ἠγείροντο. Καὶ οὐχ ἤϑεισαν πῶς 
ἀναστρέφεται θεία δύναμις xal διακονεῖ ἔν χαρδίᾳ, 
xxi ὅτι ἤμελλον πνευματιχῶς ἀναγεννᾶσθαε, χαὶ 
σνυγχιρνᾶσθαι τῇ ἐπουρανίῳ ψυχῇ, xel γίγνεσθαι 
χαινὴ χτίσις, διὰ τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει) ἠγάπων τὸν 
Κύριον. Λοιπὸν ὁ Κύριος ἔλεγεν αὐτοῖς, Τί θαυμ α- 
Cere τὰ σημεῖα, χληρονομίαν μεγάλην δ ί- 
δωμι ὑμῖν, ἣν οὐχ ἔχει óxócp oc ὅλος. 


. IH. Λοιπὸν αὐτοὶ ἐξενίξοντο εἰς τοὺς λογους αὐ- 
τοῦ, ἕως ὅτου ἀνέστη ix νεχρῶν, χαὶ ἄνήνεγχε τὸ 


55 Acl. x, it o Luc. x, 42 ; Luc. xix, 9 ; Luc. vii, 48 ; ; Joan. iv, 14 ; Luc. xxu, 49. 


570 


σῶμα υπὲρ ἡμῶν, ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν * xal τότε A pus pro nobis super colos. Et tunc introiit ac 


εἰσῆλθε xxl συνεχεράσθη ἐν ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν τὸ 

Πνεῦμα τὸ παράκλητον. Καὶ αὐτὴ $ ἀλῴύεια φανεροῖ 

ἑαυτὴν εἰς τὰς ψυχὰς τὰς πιστάς “ xat ἔρχεται ὁ 

ἐπουράνιος ἄνθρωπος μετὰ τοῦ ἀνθρώπου cou, καὶ 

γίγνεται εἰς μίαν κοινωνίαν. Ὅσοι οὖν εἰσιν εἰς 
διαχονίαν, καὶ προθύμως πάντα ποιοῦσι διὰ ζῆλον, 

x«i πίστιν, xal ἀγάπην Θεοῦ, αὐτὸ ἐχεῖνο μετὰ χαι- 

ρὸν τινε φέρει αὐτοὺς εἰς γνῶσιν αὐτῆς τῆς ἀλη- 

θείας. Ὁ γὰρ Κύριος φανεροῦται ταῖς ψυχαῖς αὐ- 
τῶν, καὶ διδάσκει αὐτοὺς τὴν ἀναστροφὴν τοῦ ἁγίου 

Πνεύματος. Δόξα καὶ προσχύνησις τῷ Πατρὶ, καὶ τῷ 

Υἱῷ, χαὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας. 

'Apáv. 

OMIAIA IT". 
Ὃν χαρπὸν ἀπαιτεῖ ὁ Θεὸς παρὰ 
τῶν Χριστιανῶν ; 

Πάντα τὰ φαινομένα ἔχτισεν ὁ Θεὸς, xai ἔδωχε 
τοῖς ἀνθρώποις εἰς ἀνάπαυσιν χαὶ τρυφὴν, καὶ νόμον 
δικαιοσύνης ἔδωχεν αὐτοῖς. ᾿Απὸ δὲ τῆς τοῦ Χριστοῦ 
παρουσίας, ἄλλον χαρπὸν ζητεῖ ὁ Θεὸς, xol ἄλλην 
δικαιοσύνην, τὴν χαθαρότητα τς χαρδίας, συνείδησιν 
ἀγαθὴν, λόγους χρηστοὺς, ἐνθυμήσεις σεμνὰς xol 
ἀγαθὰς, καὶ πάντα τὰ τῶν ἁγίων χατορθώματα. Λέγε, 
γὰρ ὁ Κύριος, Ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ὑμῶν ἡ δω 
καιοσύνῃ πλεῖον τῶν γραμματέων χαὶ Φαρι- 
σαίων, οὐ δύνασθε εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασι- 
λείαν τῶν οὐρανῶν. Ἐν τῷ νόμῳ γέγραπται, 
Μὴ πορνεύσῃς" ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, μήτε ἐπι- 
θυμήσῃς, μότε ὀργισθῇς. Χρὴ γὰρ τὸν βουλόμενον 
φίλου εἶναι Θιοῦ, φυλάττειν ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ ῥύπου τῆς 
ἁμαρτίας, καὶ τοῦ πυρὸς τοῦ αἰωνίου τοῦ ὄντος ἐν ἡμῖν. 
Τοῦτο ἀξίους τῆς βασιλείας χαθέστησιν ἡμᾶς, Δόξα τῷ 
εὐσπλαγχνίᾳ αὐτοῦ, χαὶ γενομένῃ εὐδοχίᾳ τοῦ Πατρὸς, 
καὶ Υἱοῦ, καὶ ἀγίον Πνεύματος. ᾿Αμήν. 

OMIAIA IA'. 

Oi τοὺς λογισμοὺς xat τὸν νοῦν τῷ Oto ἐπι- 
διδόντες, τοῦτ᾽ ἐπ᾿ ἐλπίδι τοῦ φωτισθῆναι 
τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας ποιοῦσι, χαὶ 
ὁ Θεὸς τοιρύϑφους ἐν ἁγιότητι x«l xaÜapó- 
τητιμάγιστν μνστηρίων ἀξιοῖ, x«l μεταδί- 
δωσιν αὐτοῖς ix τῆς χάριτος αὐτοῦ, Καὶ 
τί ἀγαθῶν ἐπουρανίων τυχεῖν βουλόμενοι 
ποιεῖν ὀφείλωμεν. Λοιπὸν ot ἀποστολοι xal 
οἱ προφῆται ἀφομοιοῦνται τοῖς ἀχτῖσιν 
ἡλίον διὰ θυρέδος εἰσερχομένοις. Διδάσχει 
καὶ ἡ ὁμιλία, τές ἡ γῇ τοῦ Σατανᾶ, xat τές 
τῶν ἀγγέλων, x«l ὅτι ἀμφοτερα ἀἁψηλάφη- 
τος χαὶ ἀόρατος, 

A'. Πάντα τὰ ἐν τῷ κόσμῳ φαινόμενα ἔργα ἐπ᾽ ἔλ- 
πίδι γίνεται, «sig τὸ μεταλαδεῖν τῶν καμάτων * καὶ 
εἰ μὴ τις ἐν πάσῃ πληρογοοία ἀπολαύσῃ τῶν πόνων, 
οὐδὲν ὠφελεῖται. Καὶ γὰρ ὁ γεωργὸς σπείρει ἐπ’ ἂλ- 
πίδι χορκῶν, xal χαμάτους ὑποφέρει διὰ τὴν προσ- 
δοχίαν * 'Ex' ἐλπίδι, φησὶν ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾷ᾽ 
καὶ ὁλαμθάνων γνναῖχα, ἐπ᾿ ἐλπέδι τοῦ ἔχειν 
χλυορονόμους. Καὶ ὁ ἔμπορος δίδωσιν ἑαυτὸν εἰς θά- 
λατταν xat θάνατον ἕτοιμον διὰ τὸ χέρδος. Οὕτω x«i ἐν 
τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ φωτισθῆναι 
τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας, δίδωσί τις ἑαυτὸν, ἀνα- 
χωρῶν τῶν βιωτιχῶν πραγμάτων, xal σχολάζων ἕν 


* Matth. v, 20 seq. 


commistus est eorum animis Spiritus paracletus. 
lpsa quoque veritas manifestat se ipsam animis 
fidelibus: ac congreditur ccelestis homo cum ho- 
mine tuo, et fit una societas. Quicunque igitur 
ministerio vario vacant, et alacriter omnia per- 
agunt, zelo, fide, dilectione Dei impulsi, illud ip- 
sum aliquanto post ducit eosin cognitionemipsius 
veritatis. Dominus enim apparet animis illorum, 
et docet eos conversationem Spiritus sancti. Glo- 
ria et adoratio Patri, et Filio, et Spiritui sancto, in 
seecula. Amen. 


HOMILIA XIII. 


p Quem fructum a Christianis Deus requirat ἢ 


Omnia, qua videntur, creavit Deus, et dedit 
hominibus in recreationem et delicias, ac legem 
illis dedit justitie. Ex quo vero Christus advenit, 
alium fructum requirit Deus, atquealiam justitiam, 
puritatem nempe cordis, conscientiam bonam, ser- 
mones utiles, cogitationes castas et bonas, atque 
omnia sanctorum officia. Dicit enim Dominus ; 
Nisi abundaverit vestra justitia, plus quam Scriba- 
rumet Pharisaeorum, non potestis ingrediin regnum 
celorum. In lege scriptum est : Noncommittes adul- 
terium : atego dico vobis, Non concupiscas aut irasca- 
ris ὅδ, Oportet enim eum qui exoptat amicum 
Dei esse, conservare se ἃ coeno peccali, οἱ ignis 
elerni, qui in nobis viget. Hoc dignos regno con- 
stituit. Gloria misericordie ejus, et propensie volun- 
tati erga nos, Patris, et Filii, et Spiritus sanoti. 
Amen. ) 


HOMILIA XIV. 


Qui cogitationes ac mentem Deo tradunt, hoc sub spe 
illuminandorum oculorum cordis faciunt : ac Deus 
hujusmodi in summa sanctimonia ac puritate my- 
steriis dignos reputat,ac participes facit illos gra- 
tiz suc.Quidque bona celestia consecuturi agere 
debeamus. Tandem apostoliet propheta assimilan- 
tur radiis solaribus, per fenestram ingressis. Do- 
cet quoque homilia, qua sit terra Satang,et qua 
angelorum, et quod utraque nec contrectari nec 

ideri possit. 


$0 I. Omnia opera, que in hoc mundo viden- 
tur, sub spe aliqua funt fruendi laboribus suis. 
Et nisi quis plene sibi persuadeat se fruiturum 
laboribus, nil commodi percipit. Agricola enim 
semina sub spe fructuum, aclabores sustinet pro- 
pter exspectationem. /n spe, inquit, qui arat,debet 
arare : et qui duxit uxorem, sub spe habendorum 
haeredum 3. Mercator quoque committit se mari et 
morti promptissime, lucri gratia. Ita quoque in re- 
gno coelorum, sub spe illuminandorum oculoruni 
cordis, tradit aliquis se ipsuin, procul absce- 
dens ἃ rebus secularibus, intentus precatio- 


671 


. 85. MACARII /EGYPTII 


815 


nibus οἱ obsecrationibus, exspectans Dominum A εὐχαῖς καὶ δεήσεσι, προσδεχόμενος τὸν Κύριον, πότε 


quando veniens manifestet ei se ipsum, et emun- 
det eum peccato ei inheerente. 

II. Nec spem habet in laboribus suis,et vite 
ratione, donec consequatur que sperat, quoad ve- 


niens Dorninus habitet in eoin omni sensu et opera- 


tione Spiritus. Cumque gustaverit bonitatem Do- 


mini, et fructibus spiritus delectatus fuerit, ac 
lumenque 


sublatum sit velamen tenebrarum, 
Christi splendescat, et operetur in leetitia ineffabili : 
tuncpleneconfirmabitur, habens secum Dominum 
in multa dilectione, perinde ac ibi mercator, dum 
lucrum facit letatur : 


Jem. 


11. Obsecremus igitur nos quoque Deum, ut 
exutos nos veteri homine, induat coelesti Christo 
ex hoo tempore, ut in exsultatione constituti, 
sicque ab eo ducti in summa tranquillitate simus. 
Inquit enim Dominus, replere nos cum vellet 
gustu regni : Sine me nihil potestis facere **. Et 
quidem apostolorum ope multos novit illuminare: 
eteature enim cum essent illi, conservos educa- 
bant : et fratrem ac filium Christi fieri, prestan- 
tius quid quam ceeteri homines, efficere ; hoc est, 
ipsum "eor et inentem sanctificabant, itidem et 
cogitaliodi«s, ut ad Deum eas dirigereut ; et sic 
Deus largitur occulte vitam et opem cordi, ac se 
ipsum ei comsqittit. Cum enim secreta, hoc est, 
mentem et cogitationes quis Deo dedicat, nulla 
alia re aut cogitatione occupatus ac districtus, sed 
se ipsum vi quadam cohibens, tunc Dominus uy- 
steriorum participem facit eum, in sanctimonia ac 
puritate multa, et cibum coelestem exhibet se 


ipsum, ac potum spiritualem. 


IV. Perinde ac quis, qui multa bona, servos ac 


filios possidet, alium cibum prebet servis, alium 
flliis ex semine suo procreatis : quia filii sunt be- 
redes patris, et cum eo comedunt, similes scilicet 


patri suo : sic Christus verus ille Dominus omnia 


creavit, et nutrit improbos ac ingratos : filios 
vero quos genuit ex semine suo, quosque parti- 
cipes fecit gratie sue, in quibus formatus est 


multas tamen molestias 
sustinet, οἱ metuitalatronibus et spiritibus ne- 
quiti&e, ne remissior factas perdat operam, donec 
consequatur regnum celorum, supernam Jerusa- 


B 


C 


ἰ)θὼν ἐμφανίσει αὐτῷ ἑαυτὸν, καὶ καθαρίσει αὐτὸν 
ἐκ τῆς ἐνοιχούσης αὐτῷ ἁμαρτίας. 

Β΄. Οὐχ ἐπελπίξει δὲ ἐπὶ τοῖς χαμάτοις αὐτοῦ, xai 
τῇ πολιτεία, ἕως οὗ τύχῃ τῶν ἐλπιζομένων, ἕως οὗ 
ἐλθὼν ὁ Κύριος οἰκήσῃ ἐν αὐτῷ, ἐν πάσῃ αἰσθήσει 
x«i ἐνεργείᾳ Πνεύματος. Καὶ ὅταν γεύσηται τῆς 
χρηστότητος τοῦ Κυρίον, χαὶ τοῖς καρποῖς τοῦ πνεύ- 
ματος ἐντρυφήσῃ, xai περιαιοεθῇ τὸ χαάλνμμα τοῦ 
σχότους, καὶ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ ἐλλάμψῃ καὶ ἕνεο- 
γήσῃ ἐν χαρᾷ ἀνεχλαλήτῳ, τοτε πληροφορεῖται ἔχων 
μεθ᾽ ἑαυτοῦ τὸν Κύριον ἐν πολλῇ στοργῇ " ὥσπερ 
ἐχεῖ ὁ ἔμπορος χερδήσας χαίρει. '"Ayava δὲ ἔχει χαὶ 
φόδον τῶν ἀπὸ τῶν λῃστῶν xai τῶν πνευμάτων τῆς 
πονηρίας, μή πω χαυνωθεὶς ἀπολέσῃ τὸν χάματον, 
ἕως οὗ χαταξιωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, iv τῇ 
ἄνω Ἱερουσαλήμ. 


I'. Παραχαλέσωμεν οὖν x«i ἡμεῖς τὸν Θεὸν, ἵνα 
ἀποδύσῃ ἡμᾶς τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, x«l ἐνδύσῃ τὸν 
ἐπουράνιον Χριστὸν ἀπὸ τοῦ νῦν, ὅπως iv ἀγαλλιάσει 
γενόμενοι, xai οὕτως ὑπ᾽ αὐτοῦ ὁδηγούμενοι ἐν πολλῇ 
γαλήνῃ ἐσόμεθα. Φησι γὰρ ὁ Κύριος, πληρῶσαι ἡμᾶς 
τῆς γεύσεως τῆς βασιλείας βουλόμενος, Χωρὶς ἐμοῦ 
eU δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. Καίτοι γε διὰ τῶν ἀπο- 
στόλων πολλοὺς οἷδε φωτίζειν * πτέσματα γὰρ ὄντες, τοὺς 
ὁμοδούλους ἐξέτρεφον * xal ἀδελφὸν x«l υἱὸν Χριστοῦ 
γενέσθαι, περισσον τι παρὰ τοὺς λοιποὺς ἀνθρώπους 
ποιεῖν, τουτέστιν αὐτὴν τὴν χαρδίαν, αὐτὸν τὸν νοῦν 
ἀφιεροῦν, χαὶ τοὺς λογισμοὺς ἀνασείειν πρὸς τὸν 
Θεόν. Καὶ οὕτως ὁ Θεὸς δίδωσι χρυπτῶς ζωὴν xai 
βοήθειαν εἰς τὴν χαρδίαν, x«l ἑαυτὸν ἐμπιστεύει 
αὐτῇ. Ὅτε γὰρ τὰ κρυπτὰ, τουτέστε τὸν νοῦν χαὶ 
τοὺς λογισμοὺς, δίδῳσι τῷ Θεῷ, μὴ ἀσχολούμενος, 


μήτε ῥεμθόμενος ἀλλαχοῦ, ἀλλ’ ἑαυτὸν βιαζόμενος, 


Dominus, peculiari refectione, alimento, cibo et D 


potu, preter ceteros homines enutrit, ac preebetse 
ipsum illis conversantibus eum patre suo, sicut 
&it Dominus : Qui edit meam carnem, et bibit 
meum sanguinem, in me manet, et ego. in illo, et 
mortem non videbit ^. Qui enim possident veram 
hereditatem, tanquam filii sunt ex Patre coelesti 
progeniti, et in domo patris sui degunt, ut ait 
Dominus : Servus non manet in. domo, filius vero 
manet in &ternum **, 


* [[ Cor. 1x, 10. Joan. xv, 5. 


^ Joan. vi, 54. 


τότε ὁ Κύριος μυφτῳρίων ἀξιοῖ τοῦτον ἐν ἁγιότητι 
καὶ καθαρότητι πλείονε,. καὶ τροφὴν ἐπουράνιον δί- 
δωσιν αὑτὸν, xai πόμα πνευματικόν. 

Δ΄. Ὥσπερ ἐὰν ἧ τις κεχτημένος πολλὴν περιον- 
σίαν, xal δούλους, χαὶ τέχνα, ἄλλον τροφὸν δίδωσι 
τοῖς δού)οις, xal ἄλλην τοῖς ἰδίοις τέκνοις τοῖς ix τοῦ 
σπέρματος γεγενημένοις * ἐπειδὴ τὰ τέχνα xÀnpovo- 
μοῦσι τὸν πατέρα, χἀὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐσθίουσιν, ἀφω- 
μοιωμένα τῷ πατρὶ αὐτῶν * οὕτω χαὶ ὁ Χριστὸς ὁ 
ἀληθινὸς Δεσπότης, πάντα αὐτὸς ἔχτισε, xoi τρέφει 
τοὺς πονηροὺς χαὶ ἀχαρίστους * τὰ δὲ τέχνα, ἃ ἐγέν- 
νησεν ἔχ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ, xai οἷς μετέδωχεν ix 
τῆς χαρίτος αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐμορφώθη ὁ Κύριος, idiav 
ἀνάπαυσιν χκχὶ τροφὴν, καὶ βρῶσιν, xai πόσιν, παρὰ 
τοὺς λοιποὺς ἀνθρώπους ἐχτρέφει, χαὶ δίδωσιν ἑαυ- 
τὸν αὐτοῖς ἀναστρεφομένοις μετὰ τοῦ πατρὸς αὐτῶν, 
ὥς φησιν ὁ Κύριος, Ὁ τρώγων μον τὴν σάρχα, καὶ 
πίνων μου τὸ αἷμα, ἐν ἐμοὶ μένει͵ χἀγὼ ἔν αὐ- 
τῷ, καὶ θάνατον οὐ μὴ θεωρήσει. Οἱ γὰρ ἔχοντες 
τὴν ἀληθινὴν κληρονομίαν, ὡς υἱοὶ ἐκ Πατρὸς ἐπουρανίου 
γεγενημένοι εἰσὶ, χαὶ εἰς τὸν οἶχον τοῦ πατρὸς αὐτῶν 
διάγουσιν, ὥς φησιν ὁ Κύριος, Ὁ Ζοῦλος οὐ μένει 
ἐν τῇ οἰχίᾳ, ὁ δὲ νἱὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα. 


" Joan. vin, 35. 


573 


τοῦ ἐπουρανίου γεννηθῦναι, περισσόν Tt παρὰ τοὺς 
λοιποὺς ἀνθρώπους ὀφείλιμεν ποιεῖν, σπουδὸν, 
αγῶνα, ζῆλον, ἀγάπην, πολιτείαν ἀγαθὴν, iv πίστει 
καὶ φόδῳ εἶναι, ὡς βουλόμενοι τηλιχούτων ἀγαθῶν 
τυχεῖν, καὶ Θεὸν χληρονομῦσαι, Κύριος γὰρ μερὶς 
τῆς χληρονομίας μου, καὶ τοῦ ποτηρίου μου. 
Καὶ οὕτως βλέπων ὁ Κύριος τὸν ἀγαθὸν προαίρεσιν χαὶ 
τὴν ὑπομονὴν, ποιεῖ τὸ ἔλεος αὐτοῦ, χαὶ χαθαρίσας 
ἡμᾶς τῷ λόγῳ τῷ οὐρανίῳ, καὶ νούματα νενεχρω- 
λένα, καὶ διεφθαρμένα, διὰ τῆς χαλῆς αὐτῶν ἀνα- 
orposüc χαὶ διδασχαλ)έας, ἀναξωοποιῶν, καὶ ἀνεγεί- 
pe» " κτίσμα γὰρ ἕτερον χτίσμα ἐχτρέφει καὶ ζωο- 
ποιεῖ, Ὥσπερ τὰ σπέρματα τοῦ σίτου, ἣ τῶν χριθῶν 
τὰ νέφη, χτίσματα ὄντα * ὁ ὑετός τε χαὶ ὁ ἥλιος ζωο- 
πονοῦσι χελενομένα. Ὥσπερ dé ἐστι φῶς διὰ θυρίδος 
εἰσερχόμενον, ὁ δὲ ὅλιος ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ τὰς ἀχτῖ- 
νας ὑπαφίησιν, οὕτως ὅσαν οἱ προφῦὅται τοῦ ἰδίου οἵ- 
xou μόνον φωστῶρες τοῦ Ἰσραήλ οἱ δὲ ἀπόστολοι 
ὅλιοι ἦσαν ἐκλάμποντες τὰς ἀχτῖνας εἰς ὅλα τὰ μέρη 
τοῦ χόσμον. 

ζ΄. ἔστιν οὖν γῇ BV ᾧ κατοικοῦσι τὰ τετράποδα " 
xai ἔστι γᾷ ἐν τῷ ἀέρι, ἐν f περιπατοῦσι xol ζῶσι 
τὰ ὄρντα. Καὶ ταῦτα ἐὰν θελήσωσιν ἐν τῇ γῇ στῆναι 
$ περιπατῆσαι, ἔχουσι θηρευτὰς τοὺς χρατοῦντας 
αὐτὰ. Καὶ ἐστε γᾷ τῶν ἰχθύων, τὸ ὕδωρ τᾷς θαλάσ- 
σης, xai ἕκαστον ἐν ᾧ τόκῳ ἐγεννήθη, x«l γῇ x«i 
ἀέρι, ἔχει εχεῖ τὸν διαγωγὴν xci τροφὴν xai ἀνά- 
παυσιν. Οὕτως ἔστι γᾷ καὶ χατρὶς σατανιχὴ, οὗ διά- 
Ἰονσι καὶ ἐμπεριπατοῦσι, χαὶ ἐπαναπαύονται αἱ 
δυνάμεις τοῦ σχότους, xci τὰ πνεύματα τῆς πονη- 
ρίας * καὶ ἔστι γῇ φωτεινὴ τῆς θεότητος, ὅπου ἐμ- 
κερικατοῦσι χαὶ ἐπαναπαύονται mi παρεμθολαὶ τῶν 
ἀγγέλων xxi τῶν ἁγίων πνευμάτων. Καὶ οὔτε i 
σχοτεινὴ γᾷ τοῖς ὀφθαλμοῖς τσύτου σώματος ὁραθῇ- 
ναι, $ ψυλαφηθῦναι δύναται * οὔτε ἡ γῇ τῆς θεότητος 
ὃ φωτεινὴ ψυηλαφᾶται, ᾧ ὁρᾶται τοῖς σαρχιχοῖς 
ὀφθαλμοῖς " τοῖς δὲ πγουματιχοῖς φαίνεται τῷ ὀφθαλμῷ 
τῆς χαρδίας, καὶ ἦ Σατανικὴ τὸν σχότους, xci ἡ 
φοιτινῇ τῆς Emraroc. 

2.0. δὰ ὁ λόγος τῶν ἔξωθεν λέγει, ἔστιν ὄρη 
πύρινα, ὅτι ἐκεῖ πῦρ ἰστι, xol ἔστιν ἐχεῖ ζῶα ὅμοια 
τοῖς προθάτοις. Δοιπὸν οἱ θηρεύοντες αὐτὰ ποιοῦσι 
σιδηροῦς τροχοὺς, καὶ βόλλουσιν ἄγχιστρα, xal πέμ- 
weugt» εἰς τὸ πῦρ ἐπειδὴ ἐχεῖνα τὰ ζῶα τὸ πῦρ ἔχει 
βρῶσιν, τὸ πῦρ ἔχει πόσιν, ἀνάπαυσιν, αὔξησιν, 
Ced», ἀντὶ πάντων τὸ πῦρ αὐτοῖς ἐστι. Καὶ ἐὰν 
ἐξενέγκῃης αὐτὰ εἷς ἄλλον ἀέρα, ἀπόλλυνται, xai τὰ 
ἐνδύματα αὐτῶν ὅταν ῥυπωύν, εἰς τὸ ὕδωρ οὐ πλύ- 
νονται, ἀλλὰ εἰς τὸ πῦρ, καὶ γίνονται χαθαρώτερα 
x«i λευχότερα, Οὕτως xal οἱ Χριστιανοὶ τὸ ἐπουρά- 
γιον πῦρ ἐχεῖνο ἔχονσι βρῶσιν. ᾿Εχεῖνο αὐτοῖς ἐστιν 
ἀνάπαυσις * ἐχεῖνο καθαρίζει, xal πλύνει, χαὶ ἁγιά- 
ζει αὐτῶν τὴν χαρδίαν * ἐχεῖνο φέρει αὐτοὺς εἰς αὖ- 
ξκσιν * ἐχεῖνο αὐτοῖς ἔστιν ἀὴρ, xai ζωή. Ἂν δὲ 
ἐχεῖθεν ἐξέλθωσιν, ἀπόλλυνται ὑπὸ τῶν πονηρῶν 
πνεύμάτων, ὥσπερ bui τὰ ζῶα ἐξερχόμενα ἀπὸ τοῦ 


45 Psal. xvi, 8. 


HOMILLE. — HOM. XIV. 
Ε΄. Εἴπερ ovv καὶ ὑμεῖς βονλόμεθα ix τοῦ Πατρὸς αὶ S1 V. Si igitur nos quoque velimus ex Patre 


B 


C 


D 


574 


coelesti pronasci, prestantius quid quam ceeteri ho- 
mines agere debemus, studere nempe, contendere, 
emulari, diligere, bene conversari, in fide ao 
metu vivere, velut consecuturi tanta bona, et Deum 
heereditario jure possessuri: Dominus enim pars 
harreditatis mea et calicis mei **. Et ita intuens Do- 
minus propositum illud bonum, ac tolerantiam, mi- 
sericordiam suam exserit : ac purificans nos verbo 
ccelesti, mentes mortuas ac deperditas, per bonam 
ipsorumapostoloruin conversationem et doctrinam, 
vivificatalteram ereaturam. Perinde ac semina fru- 
menti aut hordei fovent nubes, qua creature sunt. 
Pluvia quoque et sol vivificant ea, cum jubentur. 
Quemadmodum autem se habet lumen, quod per 
fenestram ingreditur, ac sol, qui per universam 
lerram radios suos extendit, sic erant prophete 
luminaria peculiaris domus Israel. Apostoli vero 
erant soles, emittentes radios in universam mundi 
partem. 


Vl. Est igitur terra, in qua quadrupedia habi- 
tant: est quoque terra in aere, in qua ambulant 
ac vivunt volucres. Quee si velint consistere super 
terram et deambulare, habent venatores, qui eas 
capiant. Est quoque terra piscium, aqua scilicét 
maris ; atunumquodque, in quo loco fuerit natum, 
sive in lerra sive in aere, illic degit, nultritür ac 
quiescit. Sic quoque terra est patria Satane$, in qua 
degunt, et circumarmb ulant, ac in qua requiescunt 
potestates tenebrarum et spiritus neéquitie. Est 
quoque terra lucida divinitatis, in qua cireumam- 
bulant ac requiescunt, castra et acies angelorum 
et sanctorum spirituum. Atque nec terra tenebrosa 
oculis hujus corporis conspici aut contrectari po- 
test ; nec terra divinitatis lucida contrectatur aut 
videtur oculis carneis : spiritualibus vero patet, 
oculo nempe cordis, tum 4υ est Satana ac tene- 
brarum, tum etiam que est lucida ac divina. 


VII. Verum, ut profanus sermo perhibet, sunt 
quidam montes ignei, quia illic ignis permanet, 
suntque illic animalia similia ovibus. Ceterum ve- 
natores ad ea capienda conficiunt ferreas rolas, 
et projectos hamos mittunt in ignem, quandoqui- 
dem illa animalia ignem habent loco cibi, requiei, 
incrementi, vite, omnium denique loco ignis illis 
est. Ac si transferas eaalium in aerem, pereunt : et 
indumenta illorum, si fuerint sordibus inquinata, 
aqua non eluuntur, sed igni, fiuntlque puriora ac 
candidiora: sic quoque Christiani coelestem illum 
ignem habent vice alimenti, ille ipsis est requies, 
ille expurgat, lavat, et sanctificat cor illorum : ille 
preebet eis argumentum : ille eis est aer et vita. Si 
vero inde egrediantur, interficiuntur & pravis spiri- 
tibus, velut ibi animalia igni egredientia moriuntur, 
velut pisces aqua egredientes, velut quadrupedia 


575 


S. MACARII /EGYPTII 


$16 


animalia in mare projecta suffocantur: velut volu- Α πυρὸς ἀποθνήσχει, ὥσπερ οἱ ἰχθύες ἀπὸ τῶν ὑδάτῶν, 


cres ambulantes super terram capiuntur ab aucu- 
pibus : sie quoque anima, qua non permanet in 
terra, illa suffocatur et perit: et nisi habeat ignem 
illum divinum lococibi,potus, indumentorum, puri- 
ficationis cordis, et sanctificationis animse, compre- 
henditur ab improbis spiritibus, ac perit. Nos 
autem studiose inquiramus, num seminati simus 
in invisibili illa terra, ac plantati in ccelesti vinea. 
Gloria miserationibus ejus in eternum. Amen. 


59 HOMILIA XV. 


Docet homilia hzc prolize, quo pacto anima in san- 
ctitate, castitate ac puritate erga sponsum suum 
Christum Jesum, Servatorem mundi, se gerere de- 
beat. Continet vero quasdam quastiones summa 
doctrina refertas, vulelicet, utrum in resurrec- 
(ione omnia membra resurgant, et alias infinitas 
de vitio, de gratia, de libertate arbitrii et digni- 
tate generis humani. 


I. Quemadmodum vir quidam, admodum dives, 


^. peX illustris, si delectetur femina paupere, nihil 


preterquam corpus suum possidente, ejusqueama- 
tor fiat, ac velit eam sibi in sponsam ac conjugem 
assumere : illa contra omnem benevolentiam pre- 
stat Yiro, amoremque, quo eum prosequitur, con- 
servat : 8606 pauper illa ac egena, que nihil pos- 
sidet, omhium bonorum viri sui fit domina : si 
vero quid preter decorum ac officium commise- 
rit, nec convenienter ac decenter in domo viri sui 
versata fuerit, tune cum infamia ac contumelia 
ejicitur, ambabus manibus capiti impositis : quem- 
admoduin et in lege Moysis obscure innuitur de 
muliere refractaria, quae viro suo nihil commodi 
prestat. Tum demum illa dolorem ac luctum maxi. 
mum sustinet, cum secum perpendit quantis divi - 
tiis exciderit, qua gloria sit privata, contempta ob 
dementiam suam. ' 
Il. Sic quoque anima, cujus connubium petierit 
. ccelestis Sponsus Christus in mysticam ac divinam 
societatem suam, atque gustaverit ca lestes divitias, 
magna in diligentia atque ingenue placere debe, 
suo Sponso Christo, et ministerium spiritum sibi 
concreditum decenter et convenienter implere, ut 
placeat Deo in omnibus, et Spiritum in nulla recon- 
tristet, ac preeclaram erga illum modestiam et dile- 
ctionem decenter conservet, atque in domo cole- 
stis Regis recte conversetur, sitque concessa gratia 
ipsi in omnibus grata et accepta. Ecce ejusmodi 
anima omnium Domini bonorum domina constitui- 
tur, atque ipse splendor divinitatis corpus ejus ex- 
sistit. Si vero quid aberrarit, ac citra decorum ege- 
rit quid in ministerio suo, nec grata ei fecerit, 
nec voluntati ejus paruerit, neque cooperata cum 
gratia Spiritus secum habitante fuerit, tunc non 
absque contumelia ac dedecore, honore exuitur, 
acprivatur vita tanquam inutilis effecta, minimeque 
&pta socielati coelestis Regis. Ac tandem propter 


ὥσπερ τὰ" τετράποδα ξῶα βαλλόμενα εἰς τὴν θάλασ- 

σαν πνίγεται, ὥσπερ τὰ πετεινὰ περιπατοῦντα εἰς 

τὴν γῆν κατέχεται ὑπὸ τῶν θηρευτῶν, οὕτως xai à 

ψυχὴ ἡ μὴ μένουσα i) τῇ γῇ ἐχείνῃ, συμπνίγεται 

x«i ἀπόλλυται, Καὶ ἐὰν μὴ ἔχῃ τὸ πῦρ ἐχεῖνο τὸ 

θεϊκὸν ἀντὶ βρώσεως x«i πόσεως x«i ἐνδυμάτων, xal 

χαθαρισμοῦ καρδίας, καὶ ἀγιασμου ψυχῷς, κατέχει- 
ται ὑπὸ τῶν πονηρῶν πνευμάτων, χαὶ διαφθείρεται" 

Ἡμεῖς δὲ σὺν σπουδῇ ζητήσωμεν, εἰ ἐσπάρημεν ἐν 

τῇ ἀοράτῳ γῇ ἐκείνη, xai ἐφυτεύθημεν ἐν τῇ ἐπου- 

ρανίῳ ἀμπέλῳ. Δόξα τοῖς οἰχτιρμοῖς αὐτοῦ, ᾿Αμήν. 
OMIAIA IE', 

Aidáaxsv αὕτη ἡ ὁμιλία διὰ πολλῶν, πῶς τὴν 
ψυχὴν ἐν ἁγιότητι x«i ἀγνοτητιχαὶ χάθα- 
ρότητι πρὸς τὸν νυμφίον αὐτῆς Χριστὸν Ἰη- 
couv τὸν Σωτῆρα τοῦ χόσμον, χρὴ διακεῖ- 
σθαι. Συνέχει δέ τινας ζητήσεις πολλᾷς 
διδασκαλίας γεμούσας, δηλαδὴ si ἐν τῇ 
ἀναστάσει ὅλα τὰ μέλη ἀνέσταντοι - Καὶ ἀλ- 
λας μυρίας περὶ τοῦ χαχοῦ, xal τῆς χάριτος 
χαὶ τοῦ αὐτεξονσίου, καὶ τς ἀξιότοτος 
τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, 

Α΄. Ὥσπερ ἀνήρ τις πλούσιος σφόδρα, βασιλεὺς 
ἔνδοξος, ἐὰν εὐδοχήσῃ ἐπὶ γυναιχὶ πενιχρᾷ uxdiv 
χεχτημένῃ, εἰ μὴ μόνον τὸ ἴδιον σῶμα, καὶ ταύτως 
ἐραστὴς γένηται, καὶ βουληθῇ ἑαυτῷ γύμφην xai 
σανοιχον αὐτὴν ἀγαγέσθαι, χἀχείνῃ λοιπὸν πᾶσαν 
εὔνοιαν ἐνδείχνυται τῷ ἀνδρὶ, χαὶ τὸν πρὸς αὐτὸν 
ἀγάπην ἀποσώζξζουσα " ἰδοὺ i πινιχρὰ Exsívq χαὶ ἐν- 
δεὴς, ἢ μηδὲν χεχτημένη, πάντων δέσποινα τυγχάνει 
τῶν τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ὑπαρχόντων, ᾽Εὰν δὲ τι παρὰ 
τὸ δέον καὶ ὀφειλόμενον πραξη, καὶ μὰ ἁρμοζόντως 
ἀναστρέφηται ἐν τῷ οἴχῳ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς, τότε 
μετὰ ἀτιμίας καὶ ὕδρεως ἐχδάλλεται, τὰς δύο χεῖρας 
ἐπὶ τὴς χεφαλῆς θεῖσα, καθάπερ x«i ἐν τῷ νόμῳ 
Μωσέως αἰνίττεται περὶ γυναιχὸς ἀνυποτάχτου, καὶ 
μὴ χρησιμενούσης τῷ αὐτᾷς ἀνδρί. Καὶ τότε λοιπὸν 
ὀδύνην xai πένθος μέγιστον, χτᾶται, λογεξομένῃ, ü 
οἷον πλούτου ἐξέπεσε, καὶ οἷας 'δήξης ἐχτὸς γέγονο, 
ἀτιμασθεῖσα διὰ τὴν ἀφροσύνην αὐτῶχ- 

Β΄. Οὕτω xai ψυχὴ ὧν ἄν μνηστεύσηταὲὶ νύμφῃ ὁ 
ἐπουράνιος νυμφίος Χριστὸς, πρὸς τὴν ἑαυτοῦ poste 
χὴν x«i θείαν χοινωνίαν, xal γεύσηται ἐπουρανίου 
πλούτου, ἐν πολλῇ σπουδῇ γνησίως ἀρέσχειν ὀφεῶει 
τῷ αὐτῆς μνηστῆρι Χριστῷ, χαὶ τὴν τοῦ Πνεύματος 
διαχονίαν, ἣν ἐμπεπίστευται, δεόντως καὶ ἁρμοξόν- 
D τως ἐχπληροῦν, τῷ ἀρέσκειν τῷ Θεῶ ἐν πᾶσι, καὶ τὸ 

Πνεῦμα ἐν μηδενὶ λυπεῖν, xai τὴν χαλὴν πρὸς αὐτὸν 

σωφροσύνην xai ἀγάπην προσηχόντως τυρεῖν͵ καὶ 

ἐν τῷ οἴχῳ τοῦ ἐπουρανίον Βασιλέως χαλῶς ἀναστρὶ- 
φεσθαι ἐν πάσῃ εὐνοίᾳ τῆς δοθείσης χάριτος. "Ideo 

? τοιαύτη ψυχὴ πάντων τῶν τοῦ Κυρίου ἀγαθῶν 

δέσποινα καθίσταται, xal αὐτὸ τὸ ἔνδοξον τῆς δώτη- 

τὸς αὐτοῦ, σῶμα αὐτῆς τυγχάνει. "Ay δὲ σφαλῇ τι, 
χαὶ παρὰ τὸ δέον πράξῃ ἐν τῇ ὃ ιαχονέᾳ αὐτῆς, χαὶ τὰ 
ἀρεστὰ αὐτῷ οὐ πράττῃ, καὶ τῷ θελήματι αὐτοῦ. οὐκ 
ἐξαχολουθῇ, οὔτε συνεργὸς τῆς συνούσης τοῦ [νεύ- 
ματος χάριτος γίνηται, τότε μετὰ ὕδρεως ἀπρεκῶι 
ἀτιμάξεται, καὶ ἀφορίξεται τῆς ξωξς ὡς ἀχρεία 
γινομένη, χαὶ ἀνεπιτήδειος τῇ κοινωνίᾳ τοῦ ἐπι» 


C 





HOMILUE. — HOM. XV. 


578 


βασιλέως. Καὶ λοιπὸν ἐπ᾽ ἐχείνῃ τῇ ψνχῷῇ, À illam animam tristitia, dolor ac luctus omnes san- 


«t ὀδύνῃ, x«i χλαυθμὸς πᾶσι» ἁγίοις καὶ vos- 
"pact γίνεται " ἄγγελοι, δυνάμεις, ἀπόστολοι, 
κι, μάρτυρες χλαίουσιν ἐπ᾽ αὐτῇ. 
)σπερ γὰρ χαρὰ γίγνεται ἐν οὐρανῷ, ὡς ὃ 
εἶπεν, ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι" 
om» xo) x«i χλαυθμὸς ἐν τῷ οὐρανῷ γίνεται, 
ψυχῇ ἀποπιπτούσῃ τῆς αἰωνίον ζωῆς. Καὶ ὥσπερ 
ἡ ἧς ixdv τις πλούσιος ἀποθάνῃ ἀνὴρ, μετὰ 
ὧν, χαὶ θρήνον, καὶ χοπετοῦ ἐχχομίζεται τοῦ 
πὸ τῶν ἰδίων ἀδελφῶν, καὶ πρὸς συγγενῶν, 
ww», χαὶ γνωρίμων * οὕτως χαὶ ἐπὶ τῇ ψυχῇ 
πάντες οἱ ἅγιοι πενθοῦσι μετὰ θήνων xol 
ἦν. Καὶ γὰρ ἀλλαχοῦ τοῦτο ἡ Γραφὴ αἰνίττε- 
υσα, πέπτωχε πίτυς, πενθεῖτε, χέδροι" 
γὰρ ὁ Ἰσραὴλ ὅτε ἐδόχει εὐαρεστεῖν τῷ Δε- 
εἰ xal μυδέποτε ὃν δεῖ τρόπον εὐηρέστησε, 
νεφέλης εἶχεν ἐπισχιάξζοντα, xal στύλον πυρὸς 
ἰξοντα, θάλασσαν ἑώρα σχιζξομένην ἔμπροσθεν 
ὕδωρ ἐκ πέτρας διαυγὲς ἐξερχόμενον - ἐπεὶ 
έφετο ὁ νοῦς αὐτῶν, χαὶ ἡ προαίρεσις ἀπὸ τοῦ 
τότε ὄφεσι παρεδίδοντο, xal τοῖς ἐχθροῖς αὐὖ- 
; αἰχμαλωσίαις δειναῖς ἀπαγόμενοι, xal δου- 
τιχραῖς ἐξεταζόμενοι ^ τὸ αὐτὸ πάντως xal 
» ψυχῶν ὑμῶν γίνεται. Τοῦτο δὲ xal ἐν τῷ 
) Ἰεζεκιὸλ μυστιχῶς ἐμφαῖνον τὸ Πνεῦμα 
€ τοιαύτος ψυχῆς, ὥσπερ Ἱερουσαλὴμ, ἔλε- 
pov σε, φησὶν, ἐν τῇ ἐρήμῳ γυμνὴν, xai 
σε ix τοῦ ὕδατος τῆ; ἀκαθαρσίας σον, 
ἰδνσά as ivdupa, καὶ ψέλλια περιέθηχα 
€ χερσί σον, xai μανιάχια περὶ τὸν 
λὸν σον, χαὶ ἐνώτια ἐν τοὶς ὠσί σου, 
ἕνου μοι ὀνομαστὴ ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι. 
λιν, x«i ἔλαιον, xal μέλι ἔφαγες, xai 
τερον ἐπελάθου τῶν εὐεργεσιῶν μου, 
ορεύθης ὀπέίσῳ τῶν ἐραστῶν cou, xal 
υσας ἐν αἰσχύνῃ. 
jte; χαὶ ψυχῇ τῇ διὰ τῆς χάριτος ἐπιγινω- 
τὸν Θεὸν, τὸ Πνεῦμα παραινεῖ, ἦτις χαθαρι- 
ἀπὸ τῶν προτέρων ἁμαρτιῶν xai τοῖς τοῦ ἁγίου 
τὸς κοσμίοις χοσμηθεῖσα, xal μεταλαδοῦσα 
wi ἐπουρανίον τροφῆς, μὴ δεόντως δὲ ἐν 
γνώσει ἀναστριφομένη, xci ἁρμοζόντως μὴ 
x τὸν ὀφειλομένον τῷ ἰπουρανίῳ νυμφίῳ 
' δύνοιαν x«l ἀγάπην, ἀποῤῥίπτεται xai ἐχ- 
t τῆς ζωῆς ἧς ποτε μέτοχος γέγονε. Δύναται 
ατανᾶς χαὶ μετὰ τῶν ἐχόντων τοιαῦτα μέ- 
κέρεσθαι x«i ὑψοῦσθαι, x«i χατὰ τῶν τὸν 
' χάριτι καὶ δυνάμει ἐπιγνόντων, ἀχμὴν ἡ 
ἱπαέρεται, χαὶ ἀγωνίζεται χαταράξαι. ᾿Αγω- 
τοίνυν καὶ παραφυλαχτέον χαὶ ἡμᾶς πάσῃ 
ἐμετὰ φόθον τὸν ἑαυτῶν σωτηρίαν χα- 
ξεσθαι, καθὼς γέγραπται. Ὅσοι οὖν μέτοχοι 
ματος Χριστοῦ γεγόνατε, ἐν μηδενὶ πράγματι, 
v μιχρὼ μήτε tv μεγάλῳ, χαταφρονητιχῶς 
tf, xai τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος μὴ ἐνυύρέ- 
νὰ μὴ τῆς Ced; ἐχτὸς γένησθε, ἧς μέτοχοι 
γόνατε. 


15. xv, 7. 5 Zach. χι, 3. 
PATROL. Gn. XXXIV. 


46 Exod. xs, 21 ; xiv, 19. 


ctos et intellectuales spiritus invadit : angeli, po- 
estates, apostoli, prophete, martyres lugent ejus 
vicem. 

III. Quemadmodum enim gaudium est in celo, 
ut dixit Dominus, super uno peccatore penitentiam 
agente *5, ita tristitia multa est etluctus in ccelo su- 
per una anima, quee excidit vita eterna. Et quem- 
admodum in terris, si quis locuples vir mortuus 
fuerit, cum cantu lugahri, lamentatione ac plan- 
ctu effertur e vita per suos fratres, consanguineos, 
amicos ac familiares : sic quoque propter eam ani- 
mam omnes sancti lugent lamentatione ac voce lu- 
gubri. Alibi enim Seriptura ad hoc obscure alludit, 
inquiens : Cecidit pinus, lugete, cedri**. Quemad- 
modum enim populus Israel, cum videretur placere 
Domino, quamvis nullo modo, quo debuit, ei pla- 
cuerit, columnam nubis habebat obumbrantem, 
$3 etcolumnamignisillustrantem,mare videbatdi- 
vidi coram ipsis, aclimpidam aquam e petra erum- 
pere **: postquam vero aversa est mens et voluntas 
eorum à Deo, tum serpentibus tradili et hostibus 
suis, ac in captivitatem miserrimam abducti, atque 
servitutibus duris tentati sunt: idem prorsus quo- 
que animis nostris contingit. Quod ipsum quoque 
per prophetam Ezechielem mystice commonstrans 
Spiritus de hujusmodi anima, velut de Jerusalem, 
loquebatur : Inveni te, inquit, in deserto nudam, et 
ablui te aqua ab impuritate tua, et indui fe vesti- 
mento, et armillas circeumposui manibus tuis, et 


C torquescirca collum tuum,et inaures in auribus (uis, 


et facta es mihi nominata inter omnesgentes. Simi- 
lam et oleum ac mel comedisti, et ad. ultimum es 
oblita beneficia mea. Abiisti post amatores tuos, et 
cum pudore fornicata es "'. 


IV. Sicquoque animam, ques per gratiam Deum 
cognoscit, Spiritus admonet : 4080 purificata qui- 
dem a pristinis peccatis, et Spiritus sancti orna- 
mentis decorata, ac particeps facta diviniac ecelestis 
cibi, minus vero decenter in multa cognitione ver- 
sata, nec convenienter debitam coelesti sponso 
Christo benevolentiam et dilectionem conservans, 
projicitur et detruditur a vita, cujus erat particeps 
facta. Valet namque Satanas vel adversuseos, qui 
ad hos gradus pervenerunt, insurgere et elevari : et 
adversuseos, qui Deum in gratia et virtute cogno- 
verunt, adhuc nequitia insurgit, ac conatur eos de- 
turbare. Contendendum igitur ac prudenter caven- 
dum quoque nobis est, ut cum timore nostram ipso- 
rum salutem operemur **, αἱ scriptum est. Quicun- 
que igitur participes Spiritus Christi facti estis, in 
nulla re, sive parva sive magna, contemptim ita 
sitis animo dispositi, ut hec contemnatis, neque 
gratiam Spiritus contumelia afficiatis, ne vita 
privemini, cujus participes facti eratis. 


"Ezech. avi, 6 seq. ** Philipp. ir, 12. 
19 


679 


S. MACARII /EGYPTII 


$80 


V. Hoc ipsum denuo inalia personadicam.Quem- ἃ — E. Kei πάλιν ἑτέρῳ προσώπῳ λέξω. Ὥσπερ δοῦ)ος 


admodum servus palatium aliquod ingressus, ut 
tractet vasa ministerii, ex regis bonis sumit, nudus 
cum ipse venerit, atque in ipsis vasibus que sunl 
regis, ministratregi: caeterum hic magna prudentia 
ac judicio opus est, ne preter decorum quid mini: 
stret, alia pro aliis esculenta apponens regie men- 
888, sed ut ordine servato, prima atque postrema 
apponat cibaria ; sin vero ex ignorantia ac judicii 
defectu non juxta ordirem regi ministret, periculo 
mortique obnozius fit : sic et anima, que in gratia 
et Spiritu ministerium Deo exhibet, accurato ju. 
dicio et cognitione indiget, ne quid aberret in va- 
sibus divinis, aut ministerio spirituali, propriam 
voluntatem, non congruentem gratie, habens. Li- 


cet enim, ut utique in ministerio spirituali, quod B 


clam per interiorem hominem peragitur, et in 
propriis vasibus, hoc est, spiritu proprio, anima 
Domino ministret. Absque vero Dei vasibus, hoc 
est, absque gratia, impossibile est quempiam Deo 
servire, hoc est placere in quacunque Dei volun- 
tate. 


Vl. At ubi acceperit gratiam, tum summa pru- 
dentia atque judicio opus est, que etiam ipsa con- 
cedit Deus anime a se postulanti, ut gravissima ei 
possitexhibere servitia in Spiritu, quem accipit ; et 
in nullo vincatur ἃ malitia atque fallatur, per igno- 
rantiar, temeritatem ac negligentiam aversa, pre- 
terque d&corum Dominice voluntatis omnia per- 
agens : quia supplicium, morset luctus hujusmodi 
54$ animam manet. Quod etiam divus Apostolus 
dixit : Ne fortecum aliis pradicaverim, ipse repro- 
bus efficiar **. Vides eum Dei apostolus esset, quo 
fuerittimore ? Obsecremus igitur Dominum, ut ser- 
vitium Spiritus secundum voluntatem ejus in pri- 
mis exhibeamus,quicunque gratie divine participes 
facti sumus, neque mente ad contemptum dispo- 
sita convivamus, ut hoc modo gratissima Deo con- 
versatione utentes, ac spirituali cullu secundum 
voluntatem ejus illi ministrantes, eterne vite hee- 
reditatem cernamus. 


VII. Morbo si quis laborat, tamen fieri potest, 
utis membra quedam illesa ac sana habeat, ocu- 


lum videlicet visionis, aut aliud membrum : reli- D 


qua vero membra afficiuntur : sic quoque habet se 
res in spiritualibus. Probabileest, quempiam mem- 
bra spiritus tria habere sana, sed non propterea 
perfectus est. Vides quot gradus et modi sint spiri- 
tus : quomodo per partes defmcetur ac minuatur 
malitia, et non uno mornento. Universa, que sunt, 
providentia acdispensatione divina fiunt, tum quod 
oriatur sol, tum quod omnes creature propter re- 
gnum, quod hereditario jure possessuri sunt 
electi, facte sint, ut pacificum ac ex concordia 
constituant regnum. 


VIII. Debent igitur Christiani per omnia conten- 


9? [| Cor. 1x, 97, 


ἐὰν εἰσέλθῃ ἐν παλατίῳ, ὑπορετῦσαι τὰ σχεύη τῆς 
ὑπερεσίας, ix τῶν τοῦ βασιλέως ὑπαρχόντων λαμ- 
δάνει, αὐτὸς δὲ γυμνὸς εἰσέρχεται, xol ἐν τοῖς τοῦ 
βασιλέως σχεύεσιν ὑπηρετεῖ τῷ βασιλεῖ - λοιπὸν di 
πολλῆς συνέσεως χαὶ διαχρίσεως χρεία, ἵνα μήτι 
παρὰ τὸ δέον διαχονήσῃ, ἄλλα ἀντὶ ἄλλων ἐδέσματα 
εἰσαγαγὼν τῇ τοῦ βασιλέως τραπέζῃ, ἀλλὰ κατὰ 
ἀχολονυθίέαν τὰ πρῶτα χαὶ τὰ ἔσχατα παραθῷ σιτία" 
εἰ δὲ χατὰ ἄγνοιαν xai ἀδιαχρισίαν μὲ διακονήσῃ 
τῷ βασιλεῖ χαθεξᾷς, χινδύνον χαὶ θανάτου ἔνοχος 
τυγχάνει * οὕτως καὶ ψυχὴ ἐν τῇ χάριτι καὶ τῷ Πνεύ- 
ματι διακονοῦσα τῷ Θεῷ, πολλῆς διαχρίσεως xci 
γνώσεως χρήζει, ὅπως μήτι σφαλῇ ἐν τοῖς τοῦ Θεοῦ 
σχεύεσιν, ἥδουν τῷ τοῦ Πνεύματος διακονίᾳ, riv 
ἰδίαν προαίρεσιν μὴ συμφωνοῦσαν τῇ χάριτι ἔχουσα. 
Ἔστι γὰρ ἐν τῇ τοῦ Πνεύματος διαχονέα χρυπτῶς 
ὑπὸ τοῦ ἔσω ἀνθρώπον ἐπιτελουμένῃ, xei ἐν τοῖς 
ἰδίοις σχεύεσι, τουτέστι τῷ πνεύματι αὐτοῦ διαχο- 
γεῖσθαι τὸν Κύριον ὑπὸ τῆς ψυχᾷς. ΓΑνευ δὲ τῶν 
αὐτοῦ σχενῶν, τουτέστι τῆς χάριτος, ἀδύνατόν τινα 
τῷ Θεῷ διαχονῆσαι, τουτέστιν, εὐαρεστῷσαι εἰς πάντα 


τὰ τοῦ Θεοῦ θελήματα. 


ς΄. Καὶ ὅταν λάδῃ τὴν χαριν, καὶ τότε T0) 
συνέσεως x«l διαχρίσειως χρεία, ἅπερ καὶ ταῦτα 
αὐτὸς δίδωσιν ἀὐτῇ ζητούσῃ παρὰ Θεοῦ, ὅπως εὖ- 
ἀρέστως αὐτῷ διαχονήσῃ ἐν τῷ Πνεύματι ὃ Jau6avet, 
x«l ἐν μηδενὶ χρατῇ ὑπὸ τῆς κακίας x«l σφαλῷ, 
ὑπὸ ἀγνοίας καὶ ἀφοδίας χαὶ ἀμελείας παρατρα- 
πεῖσα, xoi παρὰ τὸ δέον τοῦ Δεσποτιχοῦ διαπραξα- 
μένη θελήματος, ἐπεὶ τιμωρέα, xeà θάνατος, χαὶ 
πένθος τῇ τοιαύτῃ ἔσται ψυχῷ " ὃ χαὶ ὁ θεῖός φησιν 
ἸΑπόστολος " Μή πὼς ἄλλοις χῃρύξας αὐτὸς 
ἀδόχιμος γένωμαι" ὁρᾷς, ἀπόστολος ὧν τοῦ Θεοῦ, 
οἷον εἶχε φύδον ; Παρακαλέσωμεν τοένυν τὸν Θεὸν, ὅπως 
τὴν διακονίαν τοῦ Πνεύματος χατὰ τὸ αὐτοῦ θέλημα 
διαχονήσωμεν ἐξαιρέτως, ὅσοι τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ 
ἐτύχομεν, καὶ μὴ τῇ χαταφψβμογοτιχῇῦ συζῶμεν ἑννοία, 
(v« οὕτως εὐαρέστως αὐτῷ 'πολετευσάμενοι, xai 
πνευματικῇ λατρείᾳ κατὰ τὸ θέλημα «Gres. λατρεύ- 
σαντες αὐτῷ, τὴν αἰώνιον ζωὴν Ἐλοβρονομύσωμεν. 


Z. ᾿Ασθενειαν περίκειται τις, χαὶ συμδαένει τινὰ 
μέλη ἔχειν αὐτὸν ὑγιᾶ, ὀφθαλμὸν ἴσως ὄψεως, τι 
ἕτερον, ἀλλὰ τὰ λοιπὰ μέλῃ ἠφάνισται " οὕτως ἐστὶ 
xat εἰς τὸ πνευματιχόν. Εἰχός τινα ἔχειν ὑγιᾶ ux 
τοῦ πνεύματος τρία, ἀλλ᾽ οὐ παρὰ τοῦτο τέλειός 
ἐστιν. Ὁρᾷς πόσοι βαθμοί εἰσι καὶ μέτρα τοῦ κπνεύ- 
ματος " πῶς χατὰ μέρος διύλίξεται xai λεπτύνεται 
τὸ χαχὸν, xai οὐχ ἅπαξ. Ὅλη $ πρόνοια x«l olxow- 
μία τοῦ Κυρίου, x«i τὸ ἀνατέλλειν τὸν ἥλιον, χαὶ 
πάντα τὰ δημιουργήματα, διὰ τὴν βασιλείαν, ἣν 
μᾶλουσι χληρονομεῖν oi ἐχλεχτοὶ, γεγόνασι, διὰ τὸ 
τὴν εἰρηνιχὴν xol χαθ᾽ ὁμόνοιαν συστᾷναι βασιλείαν. 


H'. Ὀφείλουσιν οὖν oi Χριστιανοὶ εἰς πάντα &ye- 





HOMILL£. — HOM. XV. 


νίζεσθαι, καὶ píürs χρίνειν ὅλως τινὰ, μὴ πόρνην À dere, neque omnino judicare quempiam, ne qui- 


προιστῶσαν, uà ἁμαρτωλοὺς, ὃ ἀτάκτους, ἀλλ᾽ ἁπλῇ 
προαιρέσει xai χαθαρῷ ὀφθαλμῷ πάντας ὁρᾷν, iv 
ὑπάρχῃ τοῦτό τινι ὡς φυσιχὸν χαὶ πηχτὸν, μηδένα 
ἐξουδενεῖν, μήτε ἀναχρένειν, ὃ βδελύσσεσθαι, $j ἔχειν 
αὐτοὺς ἐν διακρίσει. Μονόφθαλμον ἐὰν ἴδῃς, μὴ δια- 
κριθῇς ἐν τῇ καρδίᾳ σου, &)) ὡς ὑγιεῖ αὐτῷ πρό- 
σχὲς τὸν ἔχοντα χυλλὸν τὴν χεῖρα, ὡς μὴ κεχυλ- 
λωμένην ἴδε, τὸν χωλὸν ὡς ὀρθὸν, τὸν παραλυτιχὸν 
ὡς ὑγιαίνοντα * κὕτῃ γάρ ἔστιν ἡ χαθαρότης τῆς xap- 
δίας, ἕνα ἰδὼν τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἢ ἀσθενεῖς συμπα- 
Oxcyc, καὶ εὔσπλαγχνος ἐπ᾽ αὐτοῖς γενῇ * συμθαίνει 
γὰρ καὶ ἁγίους Κυρίου χαθέξζεσθαι εἰς θέατρα xai 
βλέπειν τὴν ἀπάτην τοῦ χόσμου * αὐτοὶ δὲ χατὰ τὸν 
ἔσω ἄνθρωκον λαλοῦσι μετὰ τοῦ Θεοῦ, καὶ κατὰ τὸν 


ἔξω ἄνθρωπον φαίνονται τοῖς ὀφθαλμοῖς ὡς θεωροῦν- B 


τες τὰ ἐν τῷ κόσμῳ γινόμενα. 


Θ΄. "AX)nv οὖν ἔχουσιν οἱ χοσμιχοὶ ἐνέργειαν ὑπὸ 
τοῦ πνεύματος τῆς πλάνης τοῦ φρονεῖν τὰ γήϊνα. Οἱ 
δὲ Χριστιανοὶ ἄλλην ἔχουσι προαίρεσιν, ἄλλον νοῦν, 
ἄλλου αἰῶνός εἶσιν, ἄλλης πόλεως. Πνεῦμα γὰρ Θεοῦ 
χοινωγεῖ ταῖς ψνχαῖς αὐτῶν, xal χαταπατοῦσι ἀντι- 
χείμενον. Γέγραπται γὰρ. Ἔσχατος ἐχθρὸς χα- 
ταργεῖται ὁ θάνατος. Οἱ γὰρ θεοσεδεῖς πάντων 
εἰσὶ δεσπόται. Πάλιν δὲ οἱ χαῦνοι τῇ πίστει, xai 
ἁμαρτωλοὶ, ὅλως εἰσὶ δοῦλοι, καὶ πῦρ αὐτοὺς χαίει, καὶ 
λίθος καὶ ξίφος ἀποχτείνει " καὶ τελευταῖον δαίμονες 
αὐτῶν κατακυριεύσουσιν. 


l'. Ἐρώτυσεις, Εἰ ἐν τῇ ἀναστάσει ὅλα τὰ 
μέλῃ ἀνίστανται; 


᾿Απόχρισις. Tà Θεῷ πάντα εὔχολα ἔστι, xai οὗ- 
τως ἐπκυηγγεῶλατο " ἀνθρωπίνῃ δὲ ἀσθενείᾳ. xai λογι- 
σμῷ ὥσπερ ἀδύτατον τοῦτο χαταφαίνεται. Ὥσπερ 
γὰρ &mà τοῦ χοὸς χαὶ τῆς γῆς λαδὼν ὁ Θεὸς, ὡς 
ἄλλην τινὰ φύσιν χατεσχεύασε τὴν τοῦ σώματος μὴ 
ἰοικυῖαν τῦῷ γῇ, ποὺ γένη πολλὰ ἐποέησεν, οἷον τρέ- 
χας, καὶ δέρμα, καὶ ὀῥατέα, xci νεῦρα * xai ὅν τρό- 
xov βιυδομένῃ ῥαφὶς εἰς πῦρ, ἀλλάσσει τὴν χρόαν, 
καὶ μεταδιίλλεται εἰς πῦρ ᾿ μέντοιγε ἡ φύσις τοὺ 
σιδήρον οὖχ ἀνρρέθη, ἀλλὰ συνέστηκεν " οὕτως καὶ ἐν 
τῇ ἀναστάσει ὅλα τὰ μέλη ἀνίστανται, xai θρὶξ οὐχ 
ἀπόλλνται, καθὼς γέγραπται, χαὶ ὅλα γέγνονται 
φωτοειδῷ, ὅλα εἰς φῶς x«i πυρ βάπτονται, καὶ με- 
ταδαάλλονται, ἀλλ᾽ οὐχ, ὡς τινες λέγουσιν, ἀναλύεται 
παὶ γένεται πῦρ, χαὶ οὐχέτι ὑφέστηχεν ἡ φύσις. 
Πέτρος γὰρ Πέτρος ἐστὶ, χαὶ Παῦλος Παῦλος, χαὶ 
φίλιππος Φώιππος΄ ἕχαστος ἐν τῇ ἰδία φύσει καὶ 
ὑποστάσει μένει πεπληρωμένος τοῦ Πνεύματος. Εἰ 
δὲ λέγεις, ὅτε ἀνελύθη ἡ φύσις, οὐχέτι Πέτρος, 2 
Παῦλος, ἀλλὰ πάντη xal πανταχοῦ ὁ Θεὸς, xci οὔτε 
oi εἰς γέενναν ἀπερχόμενοι αἰσθάνονται τῆς χολά- 
σεως, οὔτε οἱ εἰς βασιλείαν, τῆς εὐεργεσίας. 

IA'-IB'. Ὥσπερ ἵνα $ παράδεισος ἔχων παντοῖα 
δένδρα χαρποφόρα, καὶ ἦν ἐχεῖ ἄπιος, ἦ μῆλον, xal 
ἄμπελος ἔχουσα τὸν καρπὸν, xal τὰ φύλλα " συμδῇ 
δὲ τὸν παράδεισον καὶ ὅλα τὰ δένδρα, xai τὰ φύλλα 


δ0 T Cor. xv, 36. 


5! Luc. xxi, 18 ; Marc. ix, 49. 


dem meretricem prostitutam, nec peccatores, nec 
lurcones, sed simplici intentione ac puro oculo 
omnes aspicere ; ut sithoc cuidam quasinaturaleet 
infiÜzum, ne quemquam contemnat, nec judicet, 
aut abominetur, aut ipsos habeat in dicrimine. Si 
monoculum aspexeris, ne dijudices in corde tuo, 
sed eum perinde ac si sanus esset intuere ; man- 
cumaliquem manu minime veluti mutilatum aspice, 
claudum velut erecto corpore incedentem, paraly- 
ticum velut sanum. Hec enim est puritas cordis, 
ut visis peccatoribus aut infirmis, compatiaris, ac 
misericors erga eos sis. Contingit enim, ut sancti 
quoque Domini, velut in specula sedentes, prospi- 
ciant deceptiones mundi ; quippe qui secundum 
interiorem hominem cum Deo colloquuntur,secun- 
dum vero exteriorem hominem apparent oculis 
quasi spectare ea, qua fiant in mundo. 


IX. Aliam igitur habent seculares virtutem 8 
spiritu erroris, ut sapiant videlicet terrena. Chri- 
stiani vero aliam habent intentionem, alium ani- 
mum, alius sunt seculi, alius civitatis. Spiritus 
enim Dei societatem init cum illorum animis, et 
conculcant adversarium. Scriptum enim est : No- 
vissimus hostis abolelur mors". Deum enim qui ve- 
nerantur, omnium sunt domini. E contrario vero, 
qui lenti sunt fideac peccatores, penitus suntservi, 
ignis eos urit, lapisque et gladius eos interficit ; ac 
tandem demones dominabuntur in eos. 


X. Interrogatio. Utrum in resurrectione omnia 


C membra resurgant. 


Responsio. Deo omnia facilia sunt, et sic promi- 


sit : humane vero imbecillitati et cogitationi velut 
impossibile hoc videtur. Quemadmodum enim Deus 
e pulvere et terra sumens, velut aliam quamdam 
naturam condidit, naturam nimirum corporis, 


terre minus similem, et genera multa creavit, 


velut pilos, pellem, ossa et nervos: et quemadmo- 
dum projecta 5&5 in ignem acus, alterato colore 
vertitur in ignem : quanquam natura quidem ferri 
non penitus tollitur, sed subsistit ; ita in resurre- 


clione omnia membra resurgent, nec perit cayil- 
lus ὅ1, utseriptumest, omniaquelucidaredduntur, 
atque omnia lumine et igni tincta mutantur qui- 
dem, sed non, ut nonnulli aiunt, resolvuntur, et in 
ignem evadunt,adeo ut non amplius subsistat eo- 
rum natura. Petrusenim Petrus est, et PaulusPaulus, 
et Philippus Philippus. Quilibet in sua ipsius 
natura et susbstantia permanet repletus Spiritu. 
Quod si dicas, resolutam esse naturam, non am- 
plius est Petrus aut Paulus, sed prorsus et ubique 
Deus: nec qui in gehennam abeunt, sentiunt 
supplicium, nec qui in regnum, beneficium. 


XI-XII. Velutisi sit hortus consitus variis arboribus 
fructiferis, ac sit illie pyrus, pomus et vitis habens 
fructuim et folia : accidit autem hortum omnesque 
arbores ac folia mutari, et converti in aliam natu- 


$83 


S. MACARII /EGYPTII 


584 


ram, flerique priora illa lucida : sio quoque homi- À μεταδληθῆναι, καὶ ἀλλαγῆναι εἰς ἄλλην φύσιν, xe 


nes mutantur in resurrectione, et fiunt membra 
eorum sancta et lucida. Quamobrem divini homi- 
nes debent se preparare ad certamen et pugnam. 
Perinde autem, ut juvenis generosus illatas plagas 
ac luctam sustinet ac referit : siequoque Christiani 
perferre debent afflictiones, tum externas, tum in- 
teriora bella, ut percussi per tolerantiam superio- 
res evadant. Via enim Christiane religionis sic se 
habet. Ubi spiritus sanctus, illic sequitur, velut 
umbra, persecutio et pugna. Vides prophetas, quo- 
modo persecutione afflicti fuerint ab omnibus con- 
tribulibus suis, in quibus nihilominus operabatur 
Spiritus. Vides quomodo Dominus. qui est via et 
veritas **, non ab alio populo persecutionem pas- 


sus est, sed a suis, a propria scilicet tribu Israel p 


perseculione affectus, ac cruci affixus est : itidem 
et apostoli. Ex eo enim tempore, quo cruciaffixus 
est, transiit Spiritus paracletus, et migravit in 
Christianos. Ceterum nullus Jude&orum persecu. 
tionem pertulit, sed Christiani solum martyrio af- 


fecti sunt. Quare non est quod Chrisliani in stu- 


porem adducantur, verum oportet veritatem perse- 
cutionem pati. 

XIII. Interrogatio. Quidam aiunt exterius vitium 
ingredi, et si velit homo, non recipit, sed rejicit 
tllud. 

Responsio. Quemadmodum serpens locutus cum 
Eva *, dum obediret ipsa, introgressus est : sic 
quoque nune ob obedientiam hominis ingreditur 


peccatum, quod extra est. Habet enim peccatum C 


plenam potestatem et libertatem in cor ingredien- 
di. Neque enim cogitationes extra sunt, sed intus, 
ex corde proficiscentes. Inquit eniu Apostolus ; 
Volovirosoraresineira et cogitationibus pravis". 
Cogitationes enim de corde exeunt "*, secundum 
Evangelium. Accede itaque ad orationem, οἱ exa- 
minacortuum etanimum,atqueldesidera orationem 
tuam Deo committere puram, atquecircumspiceibi 
potissimum, numquid non sit aliquod impedimen- 
tum : num oratio sitpura ; numintentus sitanimus 
tuus Domino, perinde ac animus agricole agricul- 
ture,animus viris uxori,et mercatoris negotiationi ; 
num flectas genua tua ad orandum, nec tuas co- 
gitationes alii distrahant. 


56 XIV-XV.At inquis, Dominum,postquam venit 
pererucem, condemnassepeccatum?*, nec amplius 
intus heerere. Verum peride, 86 similes,qui depo- 
nat eurrum suum in domo alicujus, quando pla- 
cuerit ei, facultatem habet ingrediendi etegrediendi 
domum illam : sic quoque peccatum habet pote- 
statem disputationes serendi in corde.Scriptum 
enim est: [n(roiit Satanas cor Jud a .Si veroinstes, 
per adventum Christicondemnatum esse peccatum, 
nec post baptismum pabulum habere malum dis- 
putandi in corde ; ignoras quod ab adventu Do- 


γενέσθαι τὰ πρῶτα φωτοειδᾷ * οὕτως x«i oi ἄνθρω- 
ποι ἀλλάσσονται ἐν τῇ ἀναστάσει͵ χαὶ γίγονται τὰ 
μέλῃ αὐτῶν ἅγια χαὶ φωτοειδῇῆ. Οἱ οὖν τοῦ Θεοῦ 
ἄνθρωποι ὀφείοονσιν εὐτρεπίσαι ἑαυτοὺς εἰς ἀγῶνα 
x«i ἄθλησιν. Ὥσπερ δὲ νεανίας γενναῖος τὰς imi 
φερομένας πληγὰς, χαὶ rà» πάλην βαστάζει καὶ ἀν 
τιτύπτει, οὕτω χαὶ οἱ Χριστιανοὶ ὀφειλουσι φέρειν 
τὰς θλίψεις, τὰς τε ἔξωθεν, χαὶ τοὺς ἔνδοθεν, πολέ- 
μους, ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆᾷῆς τυπτόμενοι νιχήσωσιν. 
Ἡ γὰρ ὁδὸς τοῦ Χριστιανισμοῦ οὕτως ἐστέν. Ὅπου 
γὰρ ἔστι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἐχεῖ ἐπαχολουθεῖ, οἷον 
σχιὰ, ὁ διωγμὸς xai à πάλῃ. Ὁρᾷς τοὺς προφύτας͵ 
πῶς ἐδιώχοντο ὑπὸ τῶν ὁμοφύλων δι᾽ ὅλου, εἷς οὖς 
ὅμως ἐνήργει τὸ Πνεῦμα. Ὁρᾷς, πῶς ὁ Κύριος, ὅστις 
ἐστὶν ὁδὸς χαὶ ἀλήθεια, οὐχ ὑπὸ ἄλλου ἔθνους ἐδιώ- 
χθη, ἀλλ᾽ ὑπὸ τῶν ἰδίων, ὑπὸ τῆς ἰδίας φυλᾷς τοῦ 
Ἰσραὴλ ἐδιώχθη xai ἐσταυρώθη - ὁμοίως xai οἱ 
ἀπόστολοι. "EE οὗ γὰρ ὁ σταυρὸς μετῆλθε τὸ Πνεῦμα 
τὸ παράκλητον, xai ἐχωρησεν εἰς τοὺς Χριστιανούς. 
Λοιπὸν οὐδεὶς ᾿Ιουδκίων ἐδιώχθῃ, ἀλλὰ μόνον Χρι- 
στιανοὶ ἐμαρτύρησαν. Διὸ οὐχ ὀφείλουσι ξενέζεσθαι͵ 
ἀλλὰ ἀνάγκη διώχεσθαι τὴν ἀλήθειαν. 


II". ᾿Ερώτησις. Τινὲς λέγουσεν ὅτι ἔξωθεν 
ἐπεισέρχεται τὸ xaxóv, x«i ἐὰν θέλῃ ὁ ἄνθρω- 
πος, οὐ δέχεται, ἀλλ᾽ ἀποπέμπεται αὐτό. 

᾿Απόχρισις. Ὥσπερ ὁ ὄφις λαλήσας τῇ Εὔα, διὰ 
τὴν ὑπαχοὴν ἔνδοθεν ἐπεισῆλθεν, οὕτω χαὶ νῦν διὰ 
τῆς ὑπαχοῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐπεισέρχεται ἢ ἁμαρτία 
ἔξω οὖσα. Ἔχει γὰρ ἐξουσίαν καὶ καῤῥησίαν εἰσέρ- 
χεσθαι à ἁμαρτία εἰς τὴν χαρδέαν" οἱ γὰρ λογισμοι 
ὁῦχ εἰσιν ἔξ αθεν ἀλλ᾽ ἔνδοθεν ἐκ τῆς καρδίας. Λέγει 
γὰρ δ᾽ Ἀπόστολος" Βούλομαι τοὺς ἄνδρας προ- 
σεύχεσθαι χωρὶς ὀργᾷς χαὶ διαλογισμῶν 
πονηρῶν. Εἰσὶ γὰρ λογισμοὶ ἐξερχόμενοι ix 
τῆς καρδίας, κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον. ᾿Απελθε οὖν εἰς 
εὐχὴν, καὶ ἐπίσχεψαί σον τὴν καρδίαν xai τὸν vov», 
x«l θέλησον τὴν εὐχήν σον χαθαρὰν ἀναπέμψαι τῷ 
Θεῶ, xxi βλέψον ἐξαιρέτως ἐχεῖ, εἰ οὐδέν ἐστι τὸ 
ἐμποδίζον, εἰ γίνεται εὐχὴ καθαρά, εἰ ὀσχόλοταέ ami 
νοῦς περὶ τὸν Κύριον, ὅν τρόπον τοῦ γεωργοῦ περὶ . 
τὴν γεωργίαν, τοῦ ἀνδρὸς περὶ τὸν γνναῖκα, τοῦ 
ἐμπόρου περὶ τὴν ἐμπορίαν, εἰ χλένεις τὰ γόνατά 
σου εἰς εὐχὴν, καὶ τοὺς λογισμούς σου ἄλλοι μὲ διαρ- 


D πάζξονσιν, 


IA'.-IE'. ᾿Αλλὰ λέγεις, ὅτι ὁ Κύριος ἐλθὼν διὰ τοῦ 
σταυροῦ χατέχρινε τὴν ἁμαρτίαν, καὶ οὐχέτι 
ἐστὶν ἔσω. ᾿Αλλ’ ὥσπερ ἐὰν ᾧ στρατιώτης καὶ ἀποθῆται 
τὸ ἄρμα αὐτοῦ εἰς οἰκίαν τινὸς, ὅτε θέλει, ἐξουσίαν 
ἔχει εἰσιέναι xol ἐξιέναι ἐν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ * οὕτως 
χαὶ ἡ ἀμαρτία ἔχει ἐξουσίαν διαλογίζεσθαι ἐν τῇ χαρ- 
día. Γέγραπται γὰρ * Εἰσῆλθεν ὁ Σατανᾶς εἰς τὴν 
χαρδίαν Ἰούδα. Εἰ δὲ λέγεις, ὅτι διὰ τῆς ἐλεύσεως 
τοῦ Χριστοῦ χατεχρίθη ἡ ἁμαρτία, καὶ μετὰ τὸ βά- 
πτισμα οὐχέτι ἔχει νομὴν. τὸ καχὸν τοῦ διαλογίζεσθαι 
ἐν τῇ καρδίᾳ, ἀγνοεῖς ὅτε ἐχ τῆς παρουσιας τοῦ Kv- 


9! Joan. xvi, 6. 58 Gen. 11,5, 6. δ᾽} Tim. n, 8. ** Matth. xxv, 19. 86 Rom. vni,3. '"'Luc. xxx, 2. 


585 HOMILUE. 


piov μέχρι ToU νῦν, ὅσοι ἐκαπτίσθησαν, καὶ πονηρὰ 
ποτὲ ἐλογέσθησαν ; à οὐχ εἰς χενοδοξίαν τινὲς αὖ- 
τῶν, ἣ πορνείαν, ὃ γαστριμαργίαν ἐτράπησαν ; ἀλλὰ 
ὅλοι οἱ κατοικοῦντες ἐν τῇ ᾿Εχχλησία χοσμιχοὶ, ἅμω- 
pev καὶ χαθαρὰν ἔχουσι τὴν χαρδίαν ; f εὑρίσχο- 
μεν, ὅτι μετὰ τὸ βάπτισμα πολλαὶ ἀμαρτίαι γέγνον- 
ται, καὶ πολλοὶ ἁμαρτάνουσιν ; Ἔχει ὀΐν νομὴν καὶ 
μετὰ τὸ βάπτισμα εἰσελθεῖν ὁ λῳστὰς, καὶ πράττειν 
d 00. Γέγραπται γάρ" ᾿Αγακύσεις Κύριον τὸν 
Θεόν cov ἐξ ὅλης τῆς καρϑίας σον. ᾿Αλλὰ M- 
ytte, ὅτι ᾿Αγακῶ, καὶ ἔχω Πνεῦμα ἅγιον. Ἔχεις 
τὴν μνήμην, χαὶ τὸν ἔρωτα, x«l τὴν χαῦσιν πρὸς 
τὸν Κύριον; νυχτὸς x«l ἡμέρας ἐκεῖ ἀποδέδεσαι ; καὶ 
εἰ μὲν ἔχεις τοιαύτην ἀγάπην, χαθαρὸς ci, Εἰ δὲ ovx 
ἔχεις, ζότησον ἔτι ὅταν ἔλθωσιν ἀπὸ τῶν “γηΐνων 
πραγμάτων, χαὶ ἀπὸ τῶν αἰσχρῶν καὶ πονηρῶν λο- 
γισμῶν, εἰ μὲ πρὸς ταῦτα ὑποχλένῃ, ἀλλὰ πάντοτε 
εἰς é&yexu» καὶ πόθον Θεοῦ ἔλχεταί σου ἡ ψυχή. Oi 
γὰρ λογισμοὶ τοῦ χόσμον χατασπῶσι τὸν νοῦν εἰς τὰ 
ἐπέγεια χαὶ θαρτὰ, x«l οὐχ ἐῶσιν ἀγαπῆσαι Θεὸν, 
ἢ μνημονεῦσαι τοῦ Κυρίου. Καὶ πολλάκις ἀπέρχεται 
si; προσευχὴν ὁ ἐδιώτης, καὶ κλίνει γόνυ, καὶ εἰσέρ- 
χεται ὁ νοῦς αὐτοῦ εἰς ἀνάπαυσιν, καὶ ὅσον σχάπτει 
καὶ βαθύνει, ῥύσσεται τὸ τεῖχος τῆς χαχίας τὸ ἄν- 
θιστάμενον, χαὶ εἰσέρχεται εἰς ὅρασιν χαὶ σοφίαν, 
ὅπου οὐ φθάνουσι δυνάσται ἦ σοφοὶ, ἢ ῥήτορες xa- 
ταλαδεῖν ὃ γνῶναι τὸν λεκτοτητὰ τοῦ νοὸς αὐτοῦ * 
ἐπειδὴ ἀσχολεῖταε εἷς θεῖα μυστήρια. Καὶ γὰρ 
ἄπειρος τοῦ δοχιμάζειν μαργαρίτας, οὐχ οἷδε διατι- 
μήσασθαι τούτους, διὰ τὸ ἄπειρον αὐτὸν τυγχάνειν. 
Οἱ οὖν Χριστιανοὶ τὰ ἔνδοξα τῆς γῆς βδελύσσονται, 
καὶ ὁγοῦνται ταῦτα ὡς χοπρίαν πρὸς ἐχείνων τὴν 
σύγκρισιν τῆς μεγαλειότητος τῆς ἐνεργούσης ἔν 
αὐτοῖς. 


Ic'. Ἐρώτησις. Εἰ δύναται πεσεῖν ἄνθρω- 
πος ἔχων χάρισμα; 

᾿Απόκχρισις. ᾿Εὰν ἀμελήσῃ, πίπτει" οἱ γὰρ πο- 
λέμιρε οὐδέποτε ἀργοῦσι, οὔτε ὀχνοῦσι πολεμοῦντες * 
πόδῳ μᾶλλον σὺ οὐχ ὀφιῇεις παύσασθαι ἀπὸ τὴς 
ξυητήσεως τῆς κρὸς Θιόν ; πολλὴ γάρ σοι ξημία 
γέγνεται ἀμελοῦντι, εἰ xol ἐν αὐτῷ τῷ μυστηρίῳ 
τῆς xeprtóc δοκεῖς ἐξετάζεσθαι. 

IZ'. Ἐρώτεησις. Εἰ παραμένει n χάρις μετὰ 
τὸ πεσεῖν ἄνθρωπον; 

᾿Απόκρισις. Ὁ Θεὸς θέλει τὸν ἄνθρωπον εἰς 
ξωὴν πάλιν ἀγαγεῖν, χαὶ προτρέπεται ἐπὶ τὸ πάλιν 
προσχλαῦσαι x«l μετανοῆσαι τὸν ἄνθρωπον. ᾿Εὰν δὲ 
καὶ παραμείνῃ, ἐπὶ τὸ πάλιν προσχλαῦσαι καὶ με- 
τανοῆσαι τὸν ἄνθρωπον, μετανοοῦντα τὰ ἐφ᾽ οἷς πά- 
Àet ἐπλημμέλησεν. 

IH'. Ἐρώτεησις. Ei τοῖς τελείοις ἐπίχειται 
θλίψις, f πόλεμος, ἣ τὸ ὅλον ἀμεριμνοῦσιν; 

᾿Απόχρισις. Ὁ πολέμιος χατ’ οὐδενὸς παυεται 
πολεμῶν, ὁ Σατανᾶς δὲ ἀσπλαγχνός ἐστι χαὶ μισάν- 
θρωπος " διὸ καὶ παντὶ ἀνθρώπῳ πολεμεῖν οὐχ ὀκνεῖ. 


98 Deut. vi, 5 


-—- HOM. XV. 586 


À mini ad huncusque diem quot modo baptizati sint, 
etaliquando tamen nihilominus mala cogitaverint? 
Aut nonnequidam eorum ad vanam glorie cupidi- 
ditatem, δὰ stuprum aut helluationem conversi 
sunt ? Porro, an omnes qui habitant in Rcolesia 
homines mundani, puro et inculpabili corde pre- 
diti sunt ? aut nonne reperimus post baptismum 
multa perpetrari peccata, ac multos errare ? Habet 
igitur pabulum et licentiam latro, etiam post ba- 
ptismum, ingrediendiatque agendi pro lubitu. Sori- 
ptum eninest: Diliges Dominum Deum tuum ex 
toto corde tuo **. Verum dicis : Diligo, et habeo 
Spiritum sanctum.Habesne memoriam etamorem, 
ac flagrans desiderium directum erga Dominum ? 
esne noctu diuqueillic devinctus ? et siquidem hac 

p dilectione preditus es, purus es. Sin ea minus sis 
preditus, ultra inquire, ubi se obtulerint negotia 
terrena, aut cogitationes turpes et prave, annon 
adheo declinaveris, an vero perpetuo ad amorem 
ac desiderium Deitrahatur anima tua? cogitationes 
enim mundane dislrahunt mentem ad terrena et 
corruptibilia, nec permittunt diligere Deum, aut 
Domini memorem esse. At sepenumero accedit ad 
orandum idiota flexo poplite, ingrediturque mens 
ejus in requiem, et quandiu fodit ac ima rimatur, 
perrumpit objectum parietem malitie, ac transitin 
visionem et sapientiam, quo non perveniunt po- 
tentes, aut sapientes, aut rhetores, ut comprehen. 
dant aut cognoscant subtilitatem mentis ejus : si- 
quidem attentus est ad divina mysteria. Qui enim 

c margaritas probare haud novit, ille nec eas esti- 
mare novit, eo quod imperitus sit ejus rei. Quam- 
obrem Christiani in terra, que preclara sunt, 
exsecrantur, ac pro stercore reputant ea, colla- 
tione cum majestate, qus operatur in illis, insti- 
tuta. 

XVI. Interrogatio. Utrum labi potest homo, qui 
donum gratie habet ? 

Responsio. Si negligat, utique labitur. Inimici 
enim nunquam quiescunt, nec bellum ciere gra- 
vantur : quanto magis tu Deum queerere desistere 
non debes! non enim exiguum detrimentum 
manet te, si negligas, quamvis in ipso mysterio 
gralie videare probatus. 

XVII. Interrogatio. Utrum permanet gratia post 

D lapsum hominis ? 

Responsio. Deus in votis habet hominem novi- 
tam denuo reducere, atque adhortiatur eum iterum 
ad luctum et resipiscentiam. Sin vero perseveret, 
ad luctum el penitentiam iterum hortatur homi. 
nem, ut resipiscat propter ea, qus olim deli- 
quit. 

557 XVIII. Interrogatio. Utrum perfectis imminet 
affictio aut bellum, aut penitus secure vivunt 

Responsio. Hostis nemini bellum inferre desinit : 
Satanas vero immisericors est, et odit homines : 
quapropter etiam omnibus hominibus bellum in- 


587 


S. MACARII /EGYPTII 


ferre non pigrescit. Verum non iisdem modis vide- Α ᾿Αλλ οὐ τοῖς αὐτοῖς μέτροις φαίνεται κᾶσαν ἐπιῶν * 


tur omnes adoriri. Prefecti enim ac comites tri- 
buta pendunt regi ; verum hio confisus divitiis suis, 
auro atque argento, tanquam ex eoquod abundat, 
sua tributa colligit, damniratione non habita.Quem- 
admodum enim, qui eleemosynam prebet, nullo 
modo jacturam reputat : sic quoque Satanas ista 
tanquam sibi superflua proponit. Ceterum est qui- 
dam pauper, destitutus cibo quotidiano. Hic affli- 
gitur et torquetur, nec potest opus illud adimplere. 
Est quoque, qui atteritur augustiis et torquetur, 
nec tamen moritur. Est quoque alius, qui propter 
verbum unicum capitis supplicio affici jubuter, et 
perit. Sic quoque inter Christianos sunt, qui vehe. 
menter impugnantur ac vellicantura peccato : at- 


x«i γὰρ ἔπαρχοι xal χόμητες φόρους didéact τῷ βα- 
σιλεῖ, ἀλλ' οὗτος θαῤῥῶν τῷ πλούτῳ αὐτοῦ, χαὶ τῷ 
χρυσῷ, καὶ τῷ ἀργύρῳ ὡς ἐκ τῶν περισσευμάτων 
αὑτοῦ ποιεῖται τὰς συντελείας, οὐ ζημίαν ἡγούμενος. 
Ὥσπερ γὰρ ὁ ποιῶν ἐλεημοσύνην οὐδέποτε ἡγεῖται 
ξημίαν * οὕτω x«i ὁ Σατανᾶς, ὡς ἐκ παρέργου ταῦτα 
ἡγεῖται. Ἔστι δὲ πτωχὸς λειπόμενος τροφῆς ἐφυ- 
μέρου * οὗτος μαστίξεται xol βασανίζεται, μὴ dv. 
μάμενος ἐκεῖνο τὸ συντέλεσμα ἀποπληρῶσαι " χαὶ 
ἔστι ξεόμενος χαὶ βασανιζόμενος χαλεπῶς, καὶ οὐχ 
ἀποθνήσχει. Καὶ ἔστιν ἄλλος, ὅτε χαὶ ἀπὸ μιᾶς φά- 
σεως χελεύεται ἀποχεφαλισθῆναι, x«i ἀπόλλυται. 
Οὕτως καὶ εἰς τοὺς Χριστιανούς εἰσίν ἰσχυρῶς πολε- 
μούμενοι xal ξεόμενοι ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας " xai ἔτι 


que insuper adhuc in bello et robur et prudentiam B εἰς τοὺς πολέμους στερεοῦνται xai σοφέξονται, xara- 


sibi conciliant, spretis adversariorum viribus : et 
expertes hac in parte sunt pertiuli, quia certi ac 
firmi sunt de salute sua, eo quod valde exercitat. 
suntin bello adversus vitia, et experientia edoctii 
Habentes itaque Deum apud sese, diriguntur ao 
requiescunt. 


XIX. Alii vero nunquam exercitati, si in angu- 
siiam aliquam inciderint, aut moveatur bellum, 
continuo in perniciem aut interitum delabuntur. 
Perinde ac qui proficiscuntur in civitatem, amicos 
invisuri et familiares suos, quamvis multis in nun- 
dinis occurrant, non tainen ab iis impediuntur ; 
scopus enim iillorumest, ut amicos conveniant: et 
cum foris Januam pulsaverint ac vocaverint, leti 
aperiunt amici illorum, sin vero hereant in foris 
et plateis, et illudantur aut retineantur ab iis, qui 
ocurrunt, occluditur janua et nemo illisaperit : ita, 
qui ad Dominus nostrum Jesum Christum verum 
amicum, vadereimpelluntur, cetera omnia debent 
contemnere et despicere. Et quemadmodum, qui 
palatium ingrediuntur regem visuri, sive sint co- 
mites, sive presides,valde metuunt, quomodo sint 
responsuri, et nein respondendo lapsi, in repre- 
hensionem etsuppliciumincidant ; rustici vero ac 
plebeiihomines, quinunquam principem conspexe- 
re, nihil solliciti sunt : siequoque mundus hic, qui 
sub coelis est, a regibus ad pauperes usque se habet. 
Cum gloriam Christi ignorent, curam gerunt rerum 
seecularium: neccito quis recordatur divini judicii. 


φρονοῦντες τῆς ἐναντίας δυνάμεως, χαὶ οὐχ ἔχουσι 
χίνϑυνον ἐν τούτω τῷ μέρει, ὅτε ἅπτωτοέ εἰσι χαὶ 
ἀσφαλίξονται περὶ τῆς ἑχυτῶν σωτηρίας, διὰ τὸ 
πολλάκις γεγυμνᾶσθαι tv τῷ πολέμῳ τῷῶς καχίας, 
καὶ ἐμπείρους γεγενῆσθαι. "Ἔχοντες δὲ τὸν Θεὸν 
μεθ᾽ ἑαυτῶν, ódqyoüvret χαὶ ἀναπαύονται. 


IG'. "AJ δὲ μηδέπω γυμνασθέντες, εἰς μίαν 
θλίψιν ἐὰν ἐμπέσωσι καὶ ἐπιχινηθῇ πόλεμος, εὐθέως 
χαταπίπτουσιν εἰς ὄλεθρον χαὲ ἀπώλειαν * ὥσπερ oi 
διοδεύοντες ἐν πόλει, θέλοντες ἰδεῖν τοὺς ἀγαπητοὺς 
αὐτῶν χαὶ γνωρίμους, εἰ x«i πολλοῖς συναντῶσιν ἐν 
ταῖς ἀγοραῖς, οὐχ ἐμποδίέξζονται ὑπ᾽ αὐτῶν" ἔχουσι 
γὰρ σχοπὸν τοῦ τοῖς φίλοις ἐντυχεῖν * χαὶ ὅταν ἔξωθεν 
χρούσωσι τὴν θύραν x«i καλέσωσι, χαΐροντες ἀνοί- 

C γουσιν οἱ ἀγαπητοὶ αὐτῶν" εἰ δὲ ἀπομείνωσιν ἐν 
ταις ἀγοραῖς, χαὶ χλενάξωνται, ὅτοι ἐπέχονται ἀπὸ 
τῶν ἀπαντώντων, ἀποχλείεται à θύρα, καὶ οὐδεὶς 
αὐτοῖς ἀνοίγει * οὕτως x«i oi πρὸς τὸν Δεσπότην 
ἡμῶν Χριστὸν τὸν ὄντως ἀγαπητὸν ἐπειγομένοι φθά- 
σαι, τῶν ἄλλων ἁπάντων ὀφεῶουσι καταφρονεῖν xoi 
ὑπερορᾷν. "Ov δὲ τρόπον ol εἰσερχόμενοι εἰς τὸ κα- 
λάτιον πρὸς τὸν βασιλέα, κόμητες μὲν ὄντες ἢ ἧἔπαρ- 
χοι, ὑπὸ φόδον πολύν εἰσι, κῶς τὰς ἀποχρίσεις do- 
σουσι, xxl μὴ ἐν τῇ ἀπολογίᾳ πταίσαντες el; λόγον 
xal τιμωρίαν ὑποδληθῶσιν " ἄγροιχοι δὲ καὶ ἐδιῶται 
ὄντες, οἱ μηδέποτε θεασάμενοι ἄρχοντα, ἐν ἀμε- 
ριμνίᾳ διάγουσιν" οὕτω δὴ χαὶ ὁ κόσμος οὗτος ὁ ὑκὸ 
τῶν οὐρανῶν ἀπὸ βασιλέων ἕως πτωχῶν. Τὸν τοῦ 
Χριστοῦ δόξαν ἀγνοοῦντες, τὴν μέριμναν ἔχουσι περὶ 


Qui vero cogitationibus ad tribunal Christi ascen- p) τῶν βιωτικῶν πραγμάτων " οὐ ταχέως δέ τις μέμνγ- 


dunt, ubi est thronus ejus, et in ejus conspectu 
perpeluo sunt, semper metuunt ac tremunt, ne 
quovis pacto aberrent a sanctis ejus preeceptis. 


XX. Et quemadmodum divites in terra, sicubi 
multos fructus in horreo suo reposuerint, denuo 
majorem laborem singulis diebussumunt, ut locu- 
pletiores sint, et non deficiant : si vero opibus in 
horreo reconditis freti, alias colligere negligant, 
80, que reposita erant, consumant, continuo in 
paupertatem et inopiam incidunt. Propterea perci- 
pientes ac inferentes fructus debent operam na- 


ται τῆς ἡμέρας τῆς χρίσεως. Oi δὲ εἰσερχόμενοι τῷ 
λογισμῷ εἰς τὸ βῆμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπον ἐστὶν ὁ θρό- 
νος αὐτοῦ, χαὶ χατέναντι αὐτοῦ διὰ παντὸς ὄντες, 
ὑπὸ φόδον xai τρόμον εἰσὶν ἀεὶ, τοῦ μ τε σφαλῆναι 
περὶ τὰς ἁγίας αὐτοῦ ἐντολάς. 

Κ΄. Καὶ ὥσπερ οἱ πλούσιοι τῆς γῆς, ὅταν πολλοὺς 
χαρποὺς εἰσενέγχωσιν εἰς τὰς ἀποθήχας αὐτῶν, πά- 
λιν ἐργάζονται xa0' ἐχάστην ἡμέραν πλεῖον, ἵνα εὖ- 
πορῶσι xai μὴ ἐλλείπωνται, Εἰ δὲ θαῤῥήσονσι τῷ 
ἑναποχειμένῳ ταῖς ἀποθήχαις πλούτῳ͵ καὶ ἀμελή- 
σουσι μὴ ἐπισννάγοντες ἕτερον, ἀλλὰ χαταναλέσχον- 
τες τὰ ἀποχείμενα, ταχέως εἰς πένίαν xai πτωχείαν 
ἐμπίπτουσιν. Οθεν προσοδευόμενοι καὶ εἰσφέροντις 


Mt 


HOMILLE. — HOM. XV. 


590 


ὀφεῶλουσι κάμνειν xal ἐπισυνάγειν, ἵνα μὴ ὑὕστερη- À vare, $8 et acervos accumulare, ne paupertatis 


θῶσιν. Οὕτως ἐστὶν ἐν τῷ Χριστιανισμῷ τὸ γεύσα- 
GÜal τινα τῆς χέριτος τοῦ Θιοῦ * Γεύσασθε γὰρ, 
φησὶ, x«l ἴδετε ὅτι y puatócó Κύριος. "ἔστι δὲ 
ἡ γεῦσις αὕτη ἐνεργητιχὴ ἐν πληροφορίᾳ δύναμις 
Πνεύματος δικκονοῦσα ἐν χαρδίᾳ. Ὅσοι γὰρ vioi 
εἰσι τοῦ φωτὸς, χαὶ τῆς διακονίας τῆς καινῆς δια. 
θήκης iv τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ, οὗτοι παρὰ ἀνθρώ- 
πὼν οὐδὲν μανθανουσι * θεοδίδαχτοι γάρ εἰσιν. Αὐτὸ 
γὰρ à χάρις ἐπιγράφει ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν 
τοὺς νόμους τοῦ Πνεύματος. Οὐχ ὀφείλουσιν οὖν εἰς 
τὰς Γραφὰς μόνον τὰς διὰ μέλανος γεγραμμένας 
πληροφορεῖσθαι, ἀλλὰ χαὶ εἰς τὰς πλάχας τῆς χαρ- 
δίας à χάρις τοῦ Θεοῦ ἐγγράφει τοὺς νόμους τοῦ 
Πνεύματος, χαὶ τὰ ἐπουράνια μυστήρια * ἡ γὰρ 
χαρδία ἡγεμονεύει καὶ βασιχεύει ὅλου τοῦ σωματι- B 
κοῦ opydvou. Καὶ ἐπὰν χατάσχῃ τὰς νομὰς τῆς χαρ- 


δίας ἡ χάρις, βασιλεύει ὅλων τῶν μελῶν, καὶ τῶν 


λογισμῶν " ἐχεῖ yep ἔστιν ὁ νοῦς, χαὶ ὅλοι οἱ λογι- 
σμοὶ τῆς ψυχῆς χαὶ à προσδοχίκ αὐτῆς. Διὸ xoi 
διέρχεται ἡ χάρις εἰς ὅλα τὰ μέλῃ τοῦ σώματος. 


KA'. Οὕτως πάλιν ὅσοι εἰσὶν υἱοὶ τοῦ στότους, 
βασιλεύει τῆς καρδίας ἡ ἁμαρτία, καὶ διέρχεται εἰς 
ὅλα τὰ μέρη. Ἐχ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται 
διαλογισμοὶ πονηροί" καὶ οὕτως ὑπεχχεομένη σχο- 
tits τὸν ἄνθρωπον. Οἱ δὲ μὴ λέγοντες εἶναι τὸ xexóv 
σύντροφον, x«i συναυξάνον τῶ ἀνθρώπῳ, μήτε με- 
ριμνήσωσι περὶ τῆς αὔριον, μήτε ἐπιθυμήσωσι" 
καιρῷ γάρ τινι ἐπαύσατο ἐν αὐτοῖς ἐνοχλοῦν τὸ χα- 
xà», τινὰ ἐπιθυμίαν ὑποδάλλον " ὥστε ἔν ópxo δια- 
δεθαιοῦσθαι τὸν ἄνθρωπον, ὅτι Οὐχέτι ἐπανίσταταί 
μοι τὸ τοιοῦτον πάθος " χαὶ μετ᾽ ὀλέγον χαιρὸν χατ- 
ἐχάη τῇ ἐπιθυμίᾳ, ὥστε εὑρεθῆναι αὐτὸν πρὸς ἐπὶ 
τούτοις xai ἐπίορχον. Ὥσπερ γὰρ δι’ ὀχετοῦ διέρ- 
χεται ὕδωρ, οὕτως καὶ διὰ τῆς καρδίας χαὶ τῶν Qu" 
γισμῶν ἡ ἁμαρπία " Ὅσοι δὲ τοῦτο ἀναιροῦσιν, ὑπ᾽ 
αὐτῆς τῆς ἁμαρτίας μελλούσης θριαμδεύεσθαι, ἔλέγ- 
χονται καὶ χλευάξονται, Σπουδάξει γὰρ τὸ χαχὸν 
λανθάνειν χαὶ χρύπτεσθαι ἐν τῷ διανοίᾳ τοῦ ἀν- 
θρώπον. 


ΚΒ΄. Εἰ οὖν ἀγαπᾷ τις τὸν Θεὸν, χαὶ αὐτὸς συγ- 
πρινᾷ τούτῳ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην - πιστευθεὶς δὲ 
ἅπαξ ὑπ᾽ αὐτοῦ, προστιθεῖ τούτω τὴν ἐπουράνιον 
πίστιν, x«i γίγνεται διπλοῦς ὁ ἄνθρωπος. Ὅπως οὖν 
ἐκ τῶν μελῶν cov προσφέρῃς αὐτῷ, καὶ αὐτὸς ἐκ τῶν 
ἰδίων ὅμοια μελῶν συγχιρνᾷ τῇ ψυχῇ σον, ἵνα ἧς 
πάντα χαθαρῶς ποιῶν, καὶ ἀγαπῶν, καὶ προσευχὸ- 
μενος" μεγάλου γὰρ ἀξιώματός ἐστιν ὁ ἄνθρωπος 
ἴδε πόσος ἐστὶν ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ὁ ἥλιος χαὶ ἡ 
σελήνη, καὶ οὐχ εὐδόχησεν ἐν αὐτοῖς ὁ Κύριος, εἰ 
pÀà ἦν τῷ ἀνθρώπω μόνῳ, ἐπαναπαύεσθαι. Τιμιώ- 
τερος οὖν ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὑπὲρ πάντα τὰ δημιουρ- 
γήματα, τάχα δὲ τολμήσω λέγειν, ὅτι μὴ μόνον τῶν 
ὁρατῶν δημιουργημάτων, ἀλλὰ χαὶ τῶν ἀοράτων, 
&qyov» τῶν λειτουργικῶν πνευμάτων. Οὐ γὰρ περὶ 
Μιχαὴλ xai Γαδριὴλ, τῶν ἀρχαγγέλων εἶπεν, ὅτι 
Ποιύσωμεν κατ' εἰχόνα x«l ὁμοίωσιν ἡμετέ- 


5* Psal]. xxxi, 9. ** Matth. xv, 19. 


jugo premantur. Hoc modo inter Christianos con- 
tingit, ut quis degustet gratiam Dei : Gustate enim, 
inquit, et videte quoniam suavis est Dominus *. Est 
autem gustatio hec virtus Spiritus in plenitudine 
fidei operans, que in corde ministrat. Quotquot 
enim filii sunt lucis, et ministerii novi testamenti 
per Spiritum Sanctum, hi ab hominibus nihil di- 
seunt : edocti enim a Deo sunt. Ipsa enim gratia 
inseribit in cordibus illorum leges Spiritus. Non 
igitur debent in Scripturis, atramento solum de- 
scriptis, plenam fiducie spem ponere; verum etiam 
in tabulis cordis gratia divina inscribit leges Spi- 
ritus et ccelestia mysteria. Cor enim dirigit ac gu- 
bernat universa corporis organa. Ac si pascua 
cordis gratia obtinuerit, dominatur omnibus mem- 
bris ao cogilstionibus. Illic enim mens heret, et 
omnes cogitationes anime ejusque fiducia. Qua- 
propter penetrat etiam gratia in universa corporis 
membra. 


XXI. Sic e contrario quotquot sunt filii tenebra- 
rum, eorum cordi imperat peccatum, ac penetrat 
omnia membra : Ez corde enim exeunt cogitationes 
mala *^: et ita diffusum tenebris offundit homi- 
nem. Qui vero asserunt, vitium nequaquam cum 
homine foveri et crescere, illi neque de crastino 
solliciti sunt, nec concupiscentia ducuntur. Certo 
enim tempore cessavit illos molestia afficere vitium, 
quamdam concupiscentiam suggerendo, ut jureju- 
rando confirmare non vereatur homo, non ultra in 
se assurgere talem affectionem ; &t non ita multo 
post uritur concupiscentia, ut vel in eo perjurus 
deprehendatur. Perinde enim ut per fistulam tran- 
sit aqua, sic quoque per cor et cogitationes pecca- 
tum. Quicunque vero hec negant, a peccato ipso 
triumphum acturo, arguuntur et illuduntur. Co- 
natur enim malitia latere et delitescere in mente 
hominis. 


XXII. Si igitur quispiam Deum diligit, Deus 
quoque cum eo commiscet suam dilectionem. Et 
cum semel crediderit in eum, addit illi Deus cc- 
lestem fidem, et ila evadit homo duplex. Ut igitur 
ex membris tuis Deo offeras, ille ipse ex propriis 
similia membrorum permiscet cum anima tua, ut 
omnia sincere ac pure peragere, diligere atque 
precari possis. Summee enim dignitatis est homo. 
Vide quantum sit colum, terra, sol et luna : nec 
tamen placuit in iis Domino, sed in solo homine 
requiescere. Prestanlior ergo est homo omnibus 
creaturis, et forsan dicere non verebor, non tan- 
tum aspectabilibus creaturis, verum etiam invisi- 
libus, nempe ministraloriis spiritibus. Non enim 
de Michaele aut Gabriele, archangelis, Deus dixit: 
Faciamus ad imaginem et similitudinem nostram **, 
sed de substantia intellectiva hominis, immortali, 


61 Gen. 1, 26. 


591 


S. MACARII 4EGYPTII 


592 


inquam, anima. Scriptum enim est, esse ordines À pav, ἀλλὰ περὶ τῆς νοερᾶς οὐσίας τοῦ ἀνθρώπου, τῆς 


angelorum in circuitu timentium eum **. Creature 
autem visibiles natara quadam immutabili pre- 
dite sunt. 


XXIII. Coelum semel ordinatum est, sol, luna et 
terra, nec tamen acquievit in iis Dominus, neque 
aliter ac creata sunt, converti possunt, neque ha- 
bent voluntatem. Tu vero propterea es ad imaginem 
et similitudinem Dei factus, quia quemadmodum 
Deus sui juris est, et quod vult facit : quando ei ita 
visum est, pro potestate et jure suo mittit justos 
in gehennam, ac peccatores in regnum, $9 quam- 
vis hoc minime velit, nec placeat ei ; justus enim 
est Dominus; sic quoque tu tui juris es, et si 
velis perire, mutabilis nature. Si libeat blasphe- 
mias effundere, venena conficere aut interficere 
aliquem, nemo tibi reluctatur aut prohibet te. Si 
velit quis, morem gerit Deo, et ingreditur viam 
justitie, ac vincit concupiscentias. Mens enim hu- 
jusmodi, que resistit ac repugnat, potest superare, 
obfirmata ratione, impetus vitiorum et obscenas 
concupiscentias. 

. XXIV. Si enim in domo ampla,in qua sunt vasa 
aurea, auro tecta, et argentea, varii generis vesti- 
menta, aurum atque argentum, adolescentes et ju- 
venoule, que ibi versantur, cohibent animum 
guum (quamvis natura propter inhabitans pecca- 
lum omnia cuncupiscal), et quia metuunt more 
hominum dominos, reprimunt impetus concupis- 
centie : quanto magis, ubi viget timor Dei, reluctari 
atque reniti mens debet inherenti pravitati ? Quee 
enim possibilia tibi sunt, precepit Deus. Anima- 
lium quidem ratione destitutorum natura vincta 
est, velut natura serpentis est amara ac venenum 
emittens : universi igitur serpentes sunt ejusmodi, 
Lupus rapax esse consuevit : omnes ergo lupi sunt 
ejusdem nature. Agnus, qui simplex est, obnoxius 
est rapinae : omnes ergo agni sunt ejusdem nature. 
Columba simplex est ac sincera : omnes ergo co- 
lumbe sunt ejusdem nature. Homo vero non ita se 
habet. Quidam enim est lupus rapax, et quidam 
velut agnus rapine patet, et ex eodem genere hu- 
mano utrumque oritur. 


XXV. Est qui non contentus uxore sua, scorta- 
tur: est quoque alius, qui ne concupiscentiam 
quidem in corde suo excitari permittit. Est qui 
bona proximi diripil : est quoque alius, qui pietatis 
cultu motus, sua bona distribuit. Vides quam mu- 
tabilis sit ipsa natura, tam ad vitia propendens, 
quam e diverso ad honestum ; et secundum utram- 
que proprietatem apta declinare ad quascunque 
libuerit actiones. Capax igitur est natura tum boni 
tum mali, sive divine gratie, sive adversarie po^ 
testatis: necessitati tamen subjici nequit ; quando- 
quidem ab initio Adam in puritate cum viveret, 
dominabatur cogitationibus suis ; verum ex quo 


9! Psal. xxxiv, 8. 


ἀθανάτου λέγω ψυχᾷς. Καὶ γὰρ γέγραπται, ὅτι Παρ- 
ἐμδολαὶ ἀγγέλων χύχλῳ τῶν φοβουμένων 
αὐτόν, Τὰ μὲν οὖν χτίσματα τὰ φαινόμενα, φύσει τινὶ 
ἀμεταθλήτῳ δέδεται. 
KI". Ὁ οὐρανὸς ἅπαξ τέταχται, ὁ ἥλιος, ἃ σελήνῃ, 
à γῆ, x«i οὐκ εὐδόχησεν iv αὐτοῖς ὁ Κύριος " ἀλλ᾽ 
οὐδὲ map! ὃ ἐχτίσθησαν μετατραπῆναι ϑύνανται, 
οὔτε ἔχουσι θέλημα. Σὺ δὲ διὰ τοῦτο εἰ χατ᾽ εἰχόνα 
καὶ ὁμοίωσιν Θεοῦ, ἐπειδὴ ὥσπερ ὁ Θεὸς αὐτ εξούσιός 
ἔστι͵ x«l ὃ θέλει ποιεῖ " ἐὰν θέλρ, χατὰ τὴν ἐξουσίαν 
αὐτοῦ πέμψει τοὺς δικαίους εἰς γέενναν, καὶ τοὺς 
ἁμαρτωλοὺς εἰς βασιλείαν - ἀλλ᾽ οὐχ αἰρεῖται, οὐδὲ 
χαταδέχεται τοῦτο * δικαιοχρίτης γὰρ ἐστιν ὁ Κύριος᾽ 
οὕτως xal σὺ αὐτεξούσιος εἶ, χαὶ ἐὰν θέλῃς ἀπ- 
B ολέσθαι, τρεπτῆς φύσεως εἶ" εἰ 0a βλασφημῦσκι, 
ποιᾷσαι φάρμαχα, καὶ ἀποκτεῖναί τινα, οὐδείς σοι 
ἀντίχειται ἢ χωλύει σε, Εἰ Ost τις, ὑποτάσσεται 
τῷ Otà, χαὶ διοδεύεε τὴν ὁδὸν τῆς διχαιοσύνης, καὶ 
χρατεῖ τῶν ἐπιθυμιῶν. 'O γὰρ νοῦς οὗτος ἀντίπα- 
λὸς ἐστιν, ἐπιχρατεῖν δυνάμενος ἐῤῥωμένῳ λογισμῷ 
τὰς τῆς χαχίας ὁρμὰς καὶ ἐπιθυμίας αἰσχράς. 


ΚΔ΄. Εἰ γὰρ iv οἰκίᾳ μεγάλῃ, ὅπον ἐστὶ χρυσώ- 
ματα, xpucópopa, x«l ἀργυρώματα, x«l ἐσθὴς διά- 
φόρος, χρυσός τε xal ἄργυρος, νεανίσχοι xai νεάνιδες 
ϑιατρίδοντες ἄγχονσι τὸν ἑαντῶν νοῦν - εἰ xal ὁ φύσις 
διὰ τὸν σύνοιχον ἁμαρτίαν πάντων ἐπιθυμεῖ" xoi διὰ 
τὸν ἀνθρώπινον φόδον τῶν δεσποτῶν, ἐπέχονσι τὰς 
ὁρμὰς τῶν ἐπιθυμιῶν " πόσῳ μᾶλλον, ὅπου ἔστὶ φόδος 
Θεοῦ, ἀντιμάχεσθαι καὶ ἀντιπράττειν ὁ νοῦς ὀφείλει 
τῇ συνούσῃ χαχίᾳ; Τὰ γὰρ δυνατά σοι προσέταξεν ὁ 
Θεός. Ἡ μὲν οὖν τῶν ἀλόγων ζώων φύσις δετύ 
ἐστιν, olov ἡ τοῦ ὄφεως φύσις πιχρά ἔστι xoi ἰοδό- 
λος ὅλοι οὖν οἱ ὄφεις τοιοῦτοί εἶσιν. Ὁ λύχος ἁρπά- 
ξειν εἴωθεν - ὅλοι οἱ λύχοι τῆς αὐτῷς εἶσι φύσεως. 
Τὸ ἀρνίον ἀφελὲς ὅν ἁρπάζεται ^ ὅλα τὰ ἀρνία τῆς 
αὐτᾷς εἰσι φύσεως. Ἡ περιστερὰ ἀδολὸς ἔστι xai 
ἀκέραιος " ὅλαι αἱ περιστεραὶ τῆς αὐτῆς εἰσι φύ- 
σεως. Ὁ δὲ ἄνθρωπον οὐχ οὕτως ἐστίν. Rig ἐστιν ὁ 
λύχος ἁρπάξων, χαὶ εἷς ἐστιν ὡς ἀρνίον ἀἁρκπαζὸ- 
μενος" ἐχ τοῦ γένους τῆς ἀνθρωπότητος ἀμφότερα 
γενήσεται. 


C 


ΚΕ’. Ἔστι τις μὴ ἀρχούμενος τῇ ἰδέᾳ γυναικὶ, 
ἀλλὰ καὶ πορνεύων" xal ἔστιν ἄλλος, ὅστις οὐχ ἐᾷξ 
οὐδὲ ἐπιθυμίαν ἀνελθεῖν ἐπὶ τὴν χαρδίαν αὐτοῦ. 
Ἔστι τις διαρπάξων τὰ τοῦ πλησίον" καὶ ἔστω à 
λος διὰ θεοσέδειαν xal τὰ ἴδια διαδιδούς. Ὁρᾷς πὼς 
τριπτή ἔστιν αὐτὴ ὃ φύσις" ἔστιν ἐπὶ τὸ κακὸν ῥί- 
πουσα, xxl ἔστιν ἔπὶ τὸ χαλὸν αὖθις " xoi δι᾽ ἀμφο- 
τέρων ἐπιτηδείως ἔχει νεῦσαι πρὸς ἃς βούλεται 
πράξεις " δεχτικὴ οὖν ἡ φύσις τοῦ καλοῦ τε χαὶ τοῦ 
χαχοῦ, ἧτοι θείας χάριτος, ἧτοι ἐναντίας δυνάμεως, 
ἄλλ᾽ oUx ἀναγχαστιχή " ἐπειδὴ τὸ πρὶν αὐτὸς ὁ ᾿Αδὰμ 
tv καθαρότητι ὦν͵ ἐδασίλενε τῶν λογισμῶν αὑτοῦ" 
ἀφ’ οὔ δὲ παρέδη τὴν ἱντολὴν, ὄρη δυσβάσταχτα 


HOMILLE, — HOM. XV. 


594 


ἐπέκειτάι τῷ νῷ αὐτοὺ. Kel ol τῆς χακχίας λογισμοὶ À transgressusestmandatum, gravissimi montes ejus 


παραμιγέντες͵ ὅλοι ὡς ἴδιοι αὐτοῦ ἐγένοντο, καὶ οὐδὲ 
εἷς αὐτοῦ ἴδιός ἐστιν, ἐπειδὴ χατέχονται ὑπὸ τῆς 
καριίας. 


Kc. Λοιπὸν ὀφεῶεις ζητῇῆσαι λύχνον, ἵνα a903 
καὶ εὔρῃς τοὺς χαθαροὺς λογισμούς. Οὗτοι γὰρ εἰσιν 
οἱ φυσιχοὶ, οὖς ἐποίησεν ὁ Κύριος. Οἱ ἀνατραφέντες 
εὶς θάλασσαν, ἔμαθον χολυμθᾷν, χαὶ ὅταν ἐπανα- 
᾿ στῶσι κλύδωνες xai χύματα, οὐ ξενίζονται. Οὕτως 
εἰσὶν οἱ Χριστιανοί. Ὥσπερ νοὺς τριετοῦς παιδίου 
οὐ δύναται χωρῦσαι à χαταλαδεῖν νοῦν τελείου σο- 
φιστοῦ, ἐπειδήπερ ἐν μέσῳ παρῆλθε πολύς τις χρό- 
γος" οὕτω χαὶ oi Χριστιανοὶ ὡς βρέφη νήπια τὸν 
κόσμον χατανοοῦσιν, ἀφορῶντες εἰς τὸ μέτρον τῆς 
χάριτος" ξένοι γάρ εἰσι τοῦ αἰῶνος τούτον. 'H δὲ 
πόλις αὐτῶν xal ἡ ἀνάπαυσις ἄλλῃ ἐστίν " ἔχουσι 
γὰρ οἱ Χριστιανοὶ τὸν παράχλησιν τοῦ Πνεύματος, 
δάκρνα, χαὶ πένθος, χαὶ στεναγμὸν, χαὶ αὐτὰ τὰ 
δάχρυα τρνφὰ αὐτοῖς ἐστιν. Ἔχουσι δὲ xal φόθδον 
ἐν χαρᾷ χαὶ ἀγαλλιάσει * καὶ οὕτως εἰσὶν ὡς ἄν- 
θρωποι βαστάξοντες εἰς τὰς χεῖρας αὐτῶν τὸ alua 
αὐτῶν, μὴ θαῤῥοῦντες ἑαυτοῖς, à οἱομενοί τι εἶναι, 
ἀλλ’ ὄντες ἐξουδενούμενοι χαὶ ἀποδεδοχιμασμένοι 
παρὰ πάντας ἀνθρώπους. 

KZ'. Ὥσπερ ἐὰν $ βασιλεὺς, xci πτωχῷ τινι 
παράθηται τὸν ἑαυτοῦ θησαυρὸν, ὁ παραλαδὼν φυ- 
λάξαι, οὐκ ἔχει αὐτὸν ὡς ἴδιον, ἀλλ᾽ ὁμολογεῖ πάν- 
τοτε τὴν πτωχείαν αὐτοῦ, μὴ τολμῶν διασχορπίσαι 
&x τοῦ ἀλλοτρίον θησαυροῦ: τοῦτο γὰρ ἐνθυμεῖται 
πάντοτε, ὡς οὐ μόνον ἀλλότριός ἐστιν ὁ θησαυρὸς, 
ἀλλὰ χαὶ βασιλεὺς δυνάστης παρέθετό μοι αὐτὸν, καὶ 
ὅταν θῶς λαμβάνει αὐτὸν ἀπ᾿ ἐμοῦ ᾿ οὕτως ἑαντοὺς 
ὀφεῶουσιν ὑγεῖσθαι xal οἱ ἔχοντες τὴν χάριν τοῦ 
Θεοῦ, ταπεινοφρονεῖν χαὶ ὁμολογεῖν τὴν πτωχείαν 
αὐτῶν. Ὥσπερ γὰρ ὁ πτωχὸς ὁ λαδὼν τὴν παραθή- 
xy» τοῦ θησαυροῦ παρὰ τοῦ βασιλέως, ἐὰν πεποιθὼς 
ἐπὶ τῷ ἀλλοτρίῳ θησαυρῷ, ὡς ἰδίῳ πλούτῳ ἐπαρθῇ, 
x«i τύφον λάδῃ ἡ χαρδία αὐτοῦ, αἴρει ἀπ᾽ αὐτοῦ 
ὁ βασιλεὺς τὸν θησαυρὸν αὐτοῦ, καὶ μένει ὁ ἐσχηχὼς 
αὐτὸν ἐν καραχαταθύήχῃ, οἷος ἦν πρὸ τούτου πτω- 
xc " οὕτως καὶ οἱ ἔχοντες τὴν χάριν, ἐὰν ἱπαρθῶσι 
καὶ τύφον λάβωσιν αἱ χάρδιαι αὐτῶν, αἴρει ἀπ᾽ αὐ- 
τῶν ὁ Ἰύριος τὸν χάριν αὐτοῦ, καὶ μένουσι τοιοῦτοι, 
οἷοι ὅσαν πρὸ τοῦ λαδεῖν τὴν χάριν παρὰ τοῦ Κυ- 
ρίου. 

ΚΗ΄. ᾿Αλλὰ πολλοὶ καίτοι συνούσης τῆς χάριτος, 
κλεπτόμενοε ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας οὐκ οἴδασιν. “Ὥσπερ 
ἐὰν ᾧ νεωτέρα ἐν οἴχῳ τινὶ, ὁμοίως x«i νεώτερος * xoi 
λοιπὸν xoléxtuouévg ὑπ᾽ ixsivou αὐτὴ συνθῆται αὐτῶ, 
μοεχᾶται͵ χαὶ ἀπόδλητος γίνεται *. οὕτω xat ὁ δεινὸς 
ὄφις τῆς ἁμαρτίας σύνεστι τῇ ψυχῇ γαργαρίξων χαὶ 
προτρεπόμενος - χαὶ ἐὰν συνθῆται, χοινωνεῖ ἡ àco- 
ματος ψνχὴ τῇ ἀσωμάτω x«xíq τοῦ πνεύματος, τουτ- 
ἐστι, πνεῦμα πνεύματι χοινωνεῖ, χαὶ μοιχεύει ἐν τῇ 
χαοδίᾳ αὐτοῦ ὁ συντιθέμενος χαὶ καταδεχόμενος τὸν 
λογισμὸν τοῦ πονηροῦ. Τὸ οὖν μέτρον τοῦ ἀγῶνός σον 
τοῦτό ἔστιν, ἵνα μὴ μοιχεύσῃς ἐν τοῖς λογισμοῖς ἀλλ’ 
ἵνα ἀντιστῇς τῷ νῷ, καὶ ἔσωθεν ποιήσης πόλεμον xai 
ἀγῶνα, χαὶ μὴ ὑπαχούσῃς, μηδὲ συνηδυνθῇς τῇ χα- 


incumbuntanimo. Acpravee cogitationes permistes, 
omnino facte sunt velut ejus proprie, nec tamen 
ulla ipsius propria est, quia possidentur a vitiis. 


XXVI. Debes igitur querere lucernam, qua ac- 
censa repérias puras cogitationes. Ille enim sunt 
naturales, quas fecit Dominus ; que quidem enu- 
triue in mari didicerunt natare : nec, si quando 
assurrexerint tempestates ac fluctus, stupescunt. 
Sicque sunt Christiani. Velut mens pueri trimi, quie 
non potest assequi aut comprehendere mentem 
perfecti sophiste, quia interfluxit multum tem- 
poris, sic quoque Christiani perinde ac infantes 
mundum despiciunt, intuentes gradum gratiee. Ho- 
spites enim sunt hujus seculi. Civitas autem illo- 
rum et requies est alia. Habent enim Christiani 
consolationem Spiritus, lacrymas, luctum et plan- 
ctum : et ipse lacryme sunt illis vice deliciarum. 
Habentquoque metum cum gaudio et exsultatione : 
sicque sunt velut homines gestantes in manibus 
sanguinem suum,non nimium sibi ipsis confidentes, 
aut existimantes se aliquid esse, sed sunt neglecti, 
contempti ac reprobati apud omnes homines. 


XXVII. ΘΟ Quemadmodum sirex apud pauperem 
quemdam deponat suum thesaurum, isqui accepit 
ad custodiendum, non reputat illum ut suum, sed 
ubiquefatetur paupertatem suam, non audens dila 
pidare aliquid ex alieno thesauro : hoc semper in 
animo versans, non essesolum alienum thesaurum, 
sed eliam regem virum summe polentise eum de- 
posuisse apud se, ac, quando ei visum sit, a se re- 
poscere : eosdem debent se reputare, qui gratiam 
divinam consecuti sunt, demisse ac humiliter de 
se sentire, ac confiteri inopiam suam. Perinde 
enim acsi pauper, qui thesaurum a rege depositum 
accepit, alieno thesauro fretus velut suis opibus 
efferatur, ac cor ejus altos sumat spiritus, aufert ab 
eo rex thesaurum suum, ac permanet ille, qui de- 
positi loco eum acceperat, qualis erat antea, pau- 
per : siequoque, qui gratiam consecuti sunt, si ex- 
tollantur, ac superbiam concipiant eorum corda, 
aufert ab illis Dominus gratiam suam, et remanent 
tales, quales erant priusquam consecuti essent 
gratiam ἃ Domino. 


XXVIII. Verum mult, se vel inhabitante in se 
gratia,a peccato clam subripinon percipiunt.Quem- 
admodum si sit in domo aliqua quedam juaven- 
cula, similiter et adolescens; ceterum hec ver- 
borum illecebris ab eo devicta, illi consentit, stu- 
prum committit, ac, que expellatur, meretur : sic 
terribilis ille serpens peccati perpetuo adest anime. 
eam alliciens ac provocans, quie si astipuletur, 
communicat anima incorporea cum vitio spiritus 
incorporeo, hoc est, spiritus cum spiritu societatem 
init, οἱ adulterium committit in corde suo is, qui 
societate inita recipit cogitationem nequissimi. 
Modus ergo certaminis tui hic est, ne adulterium 
committas in cogitationibus tuis, sed ut relucteris, 


595 


S. MACARII JEGYPTII 


et internum bellum ac pugnam suscipias, nec mo- Α κίᾳ ἐν τοῖς λογισμοῖς * καὶ ἐὰν ταύτον τὴν ἑτοιμα- 


rem geras, neve delecteris ἃ nequitia in cogitatio- 
nibus. Quam animi promptitudinem si Dominus 
in te deprehendat, in novissimo die recipiet te in 
regnum colorum. 


XXIX. Sunt enit quedam, 408 ita moderatur 
Dominus, ne nullum testimonium gratie divine et 
vocationis sue ediderit : sunt item et alia, quee ita 
permittendo administrat Deus, ut probetur et 
exerceatur homo, ac patefiat liberum voluntatis 
humane arbitrium. Afflictionibus enim ac tenta- 
tionibus oppressi, si sustinuerint, non excidunt 
regno ccelorum. Christiani ergo in rebus asperis 
nullo nec dolore nec tristitia afficiuntur. Si inopia 
aut contumelia explorantur, non debent admira- 
tione affici ; potius paupertate delectari, ac pro di- 
vitiis habere, jejunium pro deliciis, ignominiam 
pro gloria. Ex adverso si inciderint jn res in. hac 
vita preeclaras, quie eos allectant ad quietem car- 
nalem, ad divitias, ad gloriam, aut ad delicias, 
omnino non his delectari debent, sed velut ab 
igni aufugere. 


'.XXX. Idem oculis subjiciamus : si gens aliqua 
exigua moveatur ad bellum regi inferendum, non 
valde sollicitus est ipse in eo conficiendo, sed mit- 
tit mililes cum ducibus, qui bellum gerant. Si vero 
gens motanon sit exigui numeri, 4.85 nempe possit 
everlere regnum ejus, cogitur ipse rex cum do- 
mesticis et exercitu suo in bellum procedere, atque 
collectis copiis bellum profligare. Respice ergo 
dignitatem tuam, nempe, Deum exsurrexisse cum 
suoexercitu*?,angelorum,inquam,etsanctorum 8 ] 
spirituum, ut ea, que ad se spectat, legatione ipse 
perfunctus te redimeret a morte. Obfirma igitur te 
ipsum, ac cogita, quanta providentia tui gratia 
facta sit ! Creterum utimur exemplo e vita humana 
petito tanquam in vita adhuc exsistentes. Perinde 
acsi rex incidatin quemdam pauperem, infirmitate 
alfectum, nec erubescat salubribus medicamentis 
ejus curare vulnera, et cum in palatium suum illa- 
tum induat purpura ac diademate, atque partici- 
pem faciat mense sue : sic coelestis rex Christus 
accedens ad hominem graviter affectum, sanavit 
eum atque socium fecit regie mense sue ; et hoc 
quidem nulla vi ejus voluntatem compelleps, sed 
alliciens in tantam dignitatem eum constituit. 


XXXI. Seriptum enim est in Evangelio : Domi- 
num dimisisse servos ad vocandum eos, qui volunt 
venire, denuntians illis, Prandium meum paratum 
est. Qui vero vocati erant excusarunt se, dicentes, 
alterquidem. Emi, inquit, juga boum;alius,Urxorem 
duzi **. Vides paratum fuisse qui vocavit, vocatos 
vero renuisse. Profecto hi sui ipsius rei facti sunt. 
Tanta est igitur dignitas Christianorum. Perpende, 
Dominum preparasse illis regnum, et vocasse il- 


65 Psal, xxxiv, 8. 


σίαν εὕρῃ ὁ Κύριος iv σοὶ, ἐν τῇ ἐσχάτῳ ἡμέρα x«- 
ραλαμθάνει σε ἐν τῇ βασιλεία αὐτοῦ, 


ΚΘ΄. Εστι γὰρ τινα πράγματα, ἃ οἰκονομεῖ ὁ 


᾿ Κύριος ἵνα μὴ ἀμάρτυρον ἑαυτὸν ποιήσῃ τῶς θείας 


Β 


C 


D 


χάριτος x«l τῆς χλήσεως αὐτοῦ " χαὶ ἔστι τινὰ mp&- 
ματα, ἃ οὕτως οἰχονομεῖ κατὰ παραχώρησιν, e 
δοκιμασθῇ x«l γυμνασθῇ ὁ ἄνθρωπος, ἵνα ἀποδειχθῇ 
τὸ αὐτεξούσιον τοῦ ἀνύρώπου. Oi γὰρ ἐν θλέψεσι καὶ 
πειρασμοῖς ὄντες, ἐὰν ὑπομείνωσιν, οὐχ ἀποτυγχά- 
γουσι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Οἱ οὖν Χριστιανοὶ 
ἐν τοῖς θλιδεροῖς πράγμασιν οὐκ ἄχθονται € λυποῦν. 
ται" ἐὰν ἐν πενίᾳ ἢ xaxoupyia ἐξετασθῶσιν, οὐχ 
ὀφείλουσι ξενίζεσθαι, ἀλλὰ μᾶλλον συνηδύνεσθαι τῇ 
πτωχεία, xxl ἡγεῖσθαι ἀντὶ πλούτου, τὴν νηστείαν 
ἀντὶ τρυφῆς, τὴν ἀτιμίαν καὶ ἀδοξίαν ἀντὶ δόξης" 
wt) δὲ, ἐὰν lumícocty εἰς πράγματα ἔνδοξα rà 
βίῳ τούτῳ, ἅπερ προτρέπεται αὐτοὺς εἰς ἀνάπαυσιν 
σαρκιχὴν, ἢ πλοῦτον, ἥ δόξαν, ὃ τρυφὴν, ὀφεῶουσι 
μὴ συνήδεσθαι τούτοις, ἀλλ᾽ ἀποφεύγειν ὡς ἀκὸ 
πυρός. 

A'. Εἰς τὸ φαινομένον " θνος ἐὰν ἐλάχιστον ἐπιχι- 
νηθῇ τῷ βασιλεῖ πρὸς πόλεμον, οὐ πάμνει πολεμῶν 
αὐτὸς, ἀλλ᾽ ἀποστέλλει στρατιώτας μετὰ τῶν ἀρχὸν- 
των αὐτῶν, καὶ ποιοῦνται τὸν πόλεμον. ᾿Εὰν δὲ ἔθνος 
μέγιστον ἢ τὸ ἐπιχινοθὲν, δυνάμενον ἐμπορθᾶσαι τὴν 
βασιλείαν αὐτοῦ, ἀνάγχάζεται αὐτὸς ὃ θασϑεὺς σὺν 
τοῖς ἐν τῷ παλατίῳ x«l τοῖς στρατοκέδοις αὐτοῦ 
ἀπελθεῖν συγχροτῆσαι τὸν πόλεμον, Βλέπε οὖν cov τὸ 
ἀξίωμα, ὅτι ὁ Θεὸς ἐχινάθη μετὰ τοῦ idiev στρατο- 
πέδον, τῶν ἀγγέλων λέγω καὶ τῶν ἀγέων xwtupé- 
των, εἰς σὴν πρεσδείαν δι' ἑαυτοῦ ἔλθὼν, ἵνα σι 
λυτρώσηται dx τοῦ θανάτου. ᾿Ασφοΐλισκε οὖν σεαυτὸν, 
καὶ ἐννοήθητι οἷα πρόνοια διὰ σὲ γεγένηται. Tre 
δέέγματι δὲ βιωτικχῷ κερήμεθα, ὡς ἐν βίῳ. Ὥσπῃῳ 
ἄν $ βασιλεὺς, καὶ εὕρῃ Tk ἐνδεᾷ, καὶ ipee 
πάθη, χαὶ μὴ ἐπαισχυνθᾷ αὐτὸν, &KXxk ψαρρῶνι, 
ἰαματιχοῖς θεραπέύσῃ αὐτοῦ τὰ τραύματα, τιὶ 
ἀπενέγκῃ αὐτὸν εἰς τὸ ἑαυτοῦ παλοΐτιον, καὶ b- 
δύσῃ αὐτὸν τὴν πορφυρίδα καὶ τὸ ϑδεώδημα, καὶ 
ποιήσῃ αὐτὸν χοινωνὸν τῆς τραπέξῃης αὐτοῦ " οὕτως 
καὶ ὁ ἐπουρανίος βασιλεὺς Χριστὸς, ξλθών πρὸς τὸν 
ἄνθρωπον ἔχνντα πάθη ἰάσατο, καὶ ἐποέησε κοινωνὸν 
τῆς βασιλικῆς αὐτοῦ τραπέξης " χαὶ τοῦτο οὐ βια- 
σάμενος τὸ θέλημα αὐτοῦ, ἀλλὰ xpetpejdamer av- 
τὸν εἰς τὴν τοιαύτην ἵστησι τιμὴν. 

ΛΑ΄. Καὶ γὰρ ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ yéypeserm, ὅτε 'Axé£o- 
τειλε τοὺς ἑαντοῦ δούλους ὁ κύριος, καλῶν 
τοὺς θέλοντας, δηλώσας αὐτοῖς, ὅτι Τὸ ἄριο- 
τόν μον ἡτοίμασται αὐτοὶ δὲ οἱ χκεκλεμένοι 
παρητήσαντο λέγοντες, ὃς μὲν, Ἠγόρασα, ψεεὶ, 
ζεύγη βοῶν" ἄλλος, Γυναῖκα ἡρμοσάμῃν. 
Ὁρᾷς ὅτι ὁ χλήτωρ ἔτοιμος, oi δὲ χλοθέντες ἀντεῖκον. 
Ἄρα αὐτοὶ ἑαυτῶν αἴτιοι γεγόνασι. Τοσοῦτον οὖν ἐστι 
τὸ ἀξίωμα τῶν Χριστιανῶν. Βλέπε ὅτε ὁ Ἰκύριος ἡτοί: 


δὲ Luc. xiv, 18-20 ; Matth. xxu, 4. 





HOMILLE. — HOM. XV. 


598 


past αὑτοῖς τὸν βασιλείαν, xal χαλεῖ αὐτοὺς εἰσ- À losad ingrediendum, ipsos vero noluisse. De mu- 


ελθεῖν, αὐτοὶ δὲ οὐ θέλουσι. Πρὸς τὸ δόμα οὖν ὃ μὲλ- 
λουσι χληρονομεῖν, τοῦτο ἄντις ὀρθῶς εἶποι, Εἰ ἕχαστος 
ἀφ᾽ οὗ ἐκτίσθη ὁ ᾿Αδὰμ, ἑως τῆς συντελείας τοῦ χόσμον, 
ἐπολέμει πρὸς τὸν Σατανᾶν, χαὶ ὑπέμεινε τὰς θλί- 
ψεις, οὐδὲν μέγα ἱποίει πρὸς τὴν δόξαν ἣν μῶλει 
κληρονομεῖν. Σνμθασιλεύσει γὰρ εἰς τοὺς ἀπεράν- 
τους αἰῶνας μετὰ Χριστοῦ. Δόξα τῷ οὕτως ἀγάπη- 
σαντι τὴν τοιαύτην ψυχὰν, ὅτι αὑτὸν αὐτὸς χαὶ τὴν 
χάριν αὑτοῦ ἔδωχε, xal ἐνεπίστευσε τῇ ψυχῇ. Δόξα τῇ 
μεγαλωσύνῃ αὐτοῦ. 

AB'. Κατὰ τὰ φαινόμενα, πράγματα, ἰδοὺ πάντες 
oi χαθεξόμενοι ἀδελφοὶ μίαν εἰχόνα ἔχομεν, καὶ ἂν 
πρόσωπον τοῦ 'Addu- ἄρα καὶ εἰς τὸ χρυπτὸν, xal 
εἰς τὰ ἐνδότατα πράγματα, μία ἐστὶν à προαίρεσις 
πάντων ; xxl μέα χαρδίκ ; πάντες ἄρα ἣν ἐσμεν, 
ἀγαθοὶ x«l θεοσεδεῖς. Ἢ ἄρα εἰσέ τινες ἐξ ἡμῶν, 
ὅτι οἱ μὲν χοινωνοῦσι Χριστῷ xal τοῖς ἀγγέ- 
λοις αὐτοῦ, οἱ δὲ τῷ Σατανᾶ χαὶ τοῖς δαίμοσι * 
καὶ ὅλοι ὡς εἰς φαινόμενοι ὁμοῦ χαθεζόμεθα * tv 
πρόσωπον τοῦ ᾿Αϑὰμ πάντες ἔχομεν, Ὁρᾷς πῶς 
ἄλλοτί ἐστιν à νοερὰ οὐσία, ὁ ἔσω ἄνθρωπος, παρὰ 
τὸν ἔξω; ὅτι sl; φαινόμεθα οἱ πάντες " καὶ οἱ μὲν 
μετὰ τοῦ Χριστοῦ χαὶ τῶν ἀγγέλων εἰσίν - oi δὲ 
μετὰ τοῦ Σατανᾶ χαὶ τῶν ἀχαθάρτων πνευμάτων. 
Εἰ οὖν ἡ καρδία βάθος τι ἔχει ἀπέραντον, ἐχεῖ εἰσι 
τρίχλινοι, x«i χοιτῶνες, θύραι, χαὶ πρόθυρα, καὶ 
διακονίαι πολλαὶ, καὶ διέξοδοι. ᾿Εχεῖ ἐστι τὸ ἐργα- 
στήριον τῆς δικαιοσύνης, καὶ ἀδικίας " ἐκεῖ ὁ θάνα- 
τος ἐκεῖ ἔστιν ἡ God: ἐχεῖ ἐστιν ἢ ἀγαθὴ ἐμπο- 
piz, xei ὃ ἐναντία. 

AF. Ὥσκερ ἐὰν $ παλάτιον μέγιστον, καὶ τοῦτο 
ἐρημωθῇ, x«l πληρωθῇ πάσης δυσωδίας, καὶ νεχρῶν 
πολλῶν * οὕτω xai τὸ παλάτιον τοῦ Χριστοῦ ἡ χαρδία 
ἐστὶ, x«i γέμει πάσης ἀκαθαρσίας, χαὶ ὄχλων κολ- 
λῶν πονηρῶν πνευμάτων Χρὴ οὖν τοῦτο ἀνακχτισθᾷ- 
ναι, καὶ ἀνοιχοδομηθῆναι, καὶ εὐτρεπισθῆναι τὰ 
ταμεῖα, χαὶ τὰ χουδούκλεια. ᾿Εχεῖ γὰρ ὁ βασιλεὺς 
Χριστὸς μετὰ τῶν ἀγγέλων, xal τῶν ἀγέων πνεὺ- 
μάτων ἔρχεται ἑἐκαναπαῆναι, καὶ οἰκῆσαι, x«l 
ἐμπερικατῆσαι, xol θεῖναι τὴν ἑαντοῦ βασιλείαν " 
Δέγω δὲ, ὥσκερ ἐὰν ᾧ π)οῖον ἔχον πολλὴν χατα- 
σκχενὸν, ἐχεῖ ὁ χυδερνήτωης διοικεῖ τοὺς πάντας, xai 
eixovopsi, τοῖς μὲν ἐπιπλήττων, ἄλλους δὲ ὁδηγῶν " 
οὕτως ἐστὶ x«i à χαρδία ἔχουσα τὸν νοῦν χυθερ- 
γήτην, τὸν συνείδησιν ἐλέγχουσαν, λογισμοὺς κατ- 
xyepoUvtac xai ἀπολογουμένους * λέγει γάρ" Μεταξὺ 
ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων, f xai 
ἄπολογου μένων. 


ΑΔ΄. Ὁρᾷς ὅτε $ συνείδησις οὐ συγχρίνει τοὺς 
τοιούτους λογισμοὺς τοὺς ὑπαχούοντας τῇ ἁμαρτίᾳ, 
ἀλλ᾽ εὐθὺς ἐλέγχει. Οὐ ψεύδεται γὰρ, ἐπεὶ τί εἴποι 
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς χρίσεως μαρτύ- 
ρεται, ὡς πάντοτε ἐλέγχουσα. Ὥσπερ ἐὰν 7 ἅρμα 
x«i ὁνίαι, τὰ ζῶα, χαὶ πᾶσα ἡ χατασχευὴ ὑπὸ ἕνα 
ἁνίοχόν ἐστι, λοιπὸν, ὅτε θέλει ἐχεῖνος, ὀξυτάτε ὁρμῇ 
φέρεται ὑπὸ τοῦ ἅρματος " ὅτε δὲ θέλει, ἐπέχει αὖ- 


$5 Rom. n, 45. 


D 


nere ergo, quod Christiani heereditariojure posses. 
suri sunt, recte hoc quis dicere possit: Si quisque, 
ex quo creatus est Adam, usque ad consummatio- 
nem mundi, dimicaret contra Satanam, etsustine- 
ret afflictiones, nihil magni perageret respéctu 
glorie, quam cousecuturus est. Regnabit enim in 
infinita secula una cum Christo. Gloria sit illi, qui 
tanto prosecutus estamore talem animam, ut se 
ipsum aec suam gratiam contulerit ac crediderit 
anime. Glceria sit magnificentie ejus. 


XXXII. Secundum ea, que oculis patent, ecce 
nos omnes fratres, qui sedemus, una sumus pre- 
diti imagine, alque una facie Ade. Estne ergo 
etiam in secretis et intimis rebus, una omnium 
voluntas ? unum cor ? omnes ergo unum erimus 
boni et religiosi : an utique quidam ex nobissunt, 
qui societatem inierunt cum Christo ejusque ange- 
lis ; reliqui vero cum Satana etdemonibus utcun- 
que omnes velut unus videamur sedere ? unam 
quippe faciem Ade gestamus. Videsne, quomodo 
aliud quidpiam sit substantia intellectiva, interior 
videlicet homo, quam exterior ? omnes enim tan- 
quam unus essevidemur. Ethiquidem cum Christo 
et angelis ejus sunt,illi verocum Satanaetimmun- 
dis spiritibus. Cum ergo cor profunditatem infini- 
tam habeat, ibi sunt triclinia, cubicula, fores, 
vestibula,ministeria multa et exitus : ibi est offici- 
na justitis&, atque injustiti& ibi mors, ibique vita: 
ibi bona negotiatio et contraria. 


XXXIII. Quemadmodum si palatium sit amplum, 
ac deseratur illud, et omnis generis graveolentia 
repleatur, ac cadaveribus multis ; sic quoque cor 
quod palatium Christi est, abundat omnimoda im- 
puritate et plurimis turbis pravorum spirituum. 
Oportet igitur id restaurari, et reeedificari, ac pree- 
parari conclaxia et cubicule. Illuc enim rex Chri- 
stus cum angelis et spiritibus sanctis venit, ut ibi 
requiescat, habitet et inambulet, atque collocet 
regnum suum. Dico autem, perinde ac si navis 
multo apparatu instructa sit, in. qua gubernator 
regatet moderetur omnes, hos quidem objurgans, 
illos vero dirigens : eodem modo se habet cor, pro 
gubernatore habens mentem. conscientiam arguen- 
tem, $9 cogitationes accusantes ac defendentes : 
inquit enim : Cogitationibus inter se invicem accu- 
sanlibus et defendentibus **. 


XXXIV. Vides conscientiam non approbare hu- 
jusmodi cogitationes, que peccato obtemperant, 
sed statim arguere. Non enim mentitur, quia quid 
dictura sit coram Deo in die judicii testificatur, 
tanquam continue reprehendens. Perinde ac si sit 
currus, et frena, animalia, et omnis apparatus sub 
uno imoderatore sunt: quando ergo ei placet, 
velocissime cursu vehitur a curru ; quando vero ei 


S. MACARII /EGYPTIT 


600 


placet aliter, retínet illum : denuo ubi placet eum Α τό * πάλιν ὅπον θέλει μετατρέψαι αὐτὸ, ἐχεῖ αὐτὸ 


convertere, ibi sequitur ecurrus;totusigitur currus 
sub potestate dirigentis est : sic quoque cor habet 
multas cogitationes naturales, adherentes sibi, 
mens autem et conscientia reprehendunt et diri- 
gunt cor, atque sopiunt et sedant naturales cogita- 
tiones in corde scaturientes. Membra enim plura 
habet anima, licet una sit. 


XXXV. Ex quo enim transgressus esl Adam 
mandatum, accessit serpens, dominusque factus 
est domus, velut etaltera anima cum anima. Ait 
enim Dominus : Quicunque non renuntiaverit sibi 
ipsi, et qui non oderit animam suam, non est meus 
discipulus **. Et : Qui diligit animam suam ,perdet 
eam *'. Siquidem peccatum postquam invasit ani- 
mam, membrum ejusfactum est, ipsique corporeo 
homini adheret, ac scaturiuntinde multe atque 
impuree cogitationes in corde. Quocirca, qui facit 
voluntatem anime sue, voluntatem cordis facit ; 
quia cum illo connexa et permista est anima. Qua- 
propter, qui subjugumanimam suam mittit, et qui 
sibi innatisque cupiditatibus succenset, perinde se 
habet, ac quicivitatem hostium suorum subjugat : 
hicque dignus habetur assequi bonam mensuram 
Spiritus, atque induit virtute divina adjutus purum 
hominem, seque ipso preestantior evadit. Ejusmodi 
enim qui est, postea divine nature fit particeps, 
et evadit filius Dei, recipiens signaculum coeleste 
in anima «aua. Electi enim ejus unguntur oleo san- 
ctificante, in magna dignitate constituuntur, ac re- 
ges evadunt. 


XXXVI. Est enim homo ejusmodi nature, ut et 
qui in profundum nequitise demersus est et peccato 
servit, converti ad bonum, et qui Spirituo sanoti 
devinctus, et rebus coelestibus inebriatus est, ad 
malum converti possit. Perinde ac si mulier pannis 
laceris obsita, esuriens et squalida : et que | non 
absque multo labore regiam dignitatem consacuta, 
induitur purpura et corona, ac fit sponsa regis, in 
memoriam sibi revocet pristinas sordes, ac in ani- 
mo habeat ad pristinum statum reverti, nectamen 
pristinam infamiam redire malit : hoc enim sto- 
Jidum est : ita quoque, qui « gustarunt gratiam di- 
vinam, ad Spiritus participes facti sunt **, nisi sibi 
caveant, deficiunt, ac deteriores evacunt, quam 
cum essent mundani:non, quod Deussit mutabilis 
aut imbecille mentis, autquod exstinguatur Spiri- 
tus sanctus, verum, quod ipsi homines non con- 
sentiant gratise, propterea avertuntur, etin infinita 
peccata incurrunt. Qui enim donum illud degusta- 
runt, utrumque instar comitis habent, gaudium 
videlicet et consolationem, metum ac tremorem, 
exsultationem et luctum. Deplorant enim teipsos 
et universum Adam, quiauna esthominum natura. 
Etlacryme his vice panissunt, et luctus vice sua- 
vitatis et requiei. 


** Luc. xiv, 33. 51 Joan. xu, 25. 


*5 Hebr. vi, 4. 


συνέρχεται * ὅλον οὖν τὸ ἅρμα tv τῷ ἐξουσίᾳ τοῦ 
ἡνιοχοῦντος χεῖται" οὕτως χαὶ ἡ χαρδϑία ἔχει TOM 
λοὺς λογισμοὺς φυσιχοὺς, συνδεδεμένους αὐτῷ, χαὶ 
ὁ νοῦς ἐστι χαὶ ἡ συνείδησις ἐπιτιμῶσα xol κατεν- 
θύνουσα tiv καρδίαν, καὶ διῦπνίξουσα τοὺς φυσι- 
χοὺς βρύοντας ἐν τῇ χαρδίᾳ. Μέλη γὰρ πολλὰ ἔχει 
ψυχὴ, χἂν μία ἐστίν. | 


AE'. 'Ag' οὔ γὰρ παρέδη ὁ 'Adàa τὴν ἐντολὴν, 
ἐπεισελθὼν ὁ ὄφις δεσπότης γέγονε τοῦ οἴχου, xoci 
ὡς ψυχὴ ἑτέρα μετὰ τῆς ψυχῆς ἐστι. Δέγει γὰρ ὁ 
Κύριος. Ηᾶς ὅστις οὐχ ἀρνεῖται ἑαντὸν, xal οὐ 
μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, οὐκ ἔστι μου μαθυ- 
τῆς" χαέ' Ὁ ἀγαπῶν τὴν juxàv αὑτοῦ, ἀπολέ- 
σει αὐτήν. ᾿Επεὶ ἡ ἡμαρτία ἐπεισελθοῦσα τῇ ψυχῇ, 
μῶλος αὐτῆς γέγονε, x«i αὐτῷ τῷ σωματιχῷ ἀνθρώ- 
πῳ χεχόλληται,͵, καὶ βρύουσι πολλοὶ χαὶ ἀκάθαρτοι 
λογισμοὶ ἐν τῇ χαρδίᾳ. Ὃ οὖν ποιῶν τὰ θελήματα 
τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, τὰ θελήματα τῆς καρδίας ποιεῖ * 
ἐπειδὴ συμπέπλεχται x«i συγχέκραται Ὁ ψυχή. Ὁ 
οὖν ὑποτάσσων τὴν ψυχὴν ἑὰάυτοῦ, καὶ ὀργιζόμενος 
ἑαυτῷ καὶ ταῖς συνούσαις αὐτῷ ἐπιθυμίαις, οὕτως 
ἐστὶν, ὡς ὁ ὑποτάσσων πόλιν ἐχθρῶν αὐτοῦ, χαὶ 
οὗτος χαταξιοῦται ἐλθεῖν εἰς μέτρα ἀγαθὰ Πνεύμα- 
τος, καὶ ümolauÉdvtt διὰ τῆς θείας δυνάμεως τὸν 
καθαρὸν ἄνθρωπον, χαὶ γίνεται ἑαυτοῦ μείζων. 
᾿Αποθεοῦται γὰρ λοιπὸν ὁ τοιοῦτος, χαὶ γέγνεται 
υἱὸς Θιοῦ, λαμβάνων τὸ οὐράνιον σέγνον ἕν τῇ ψυχῇ 
αὐτοῦ. Οἱ γὰρ ἐκλεχτοὶ αὐτοῦ χρίονται τὸ ἁγιαᾶστι- 
χὸν ἔλαιον, xci γίγνονται ἀξιωματικοὶ καὶ βασιλεῖς. 


AG". Ἔχει γὰρ τὴν φυσιν ὁ ἄνθρωπος τοιαύτην, 
x«i ὁ ὧν ἐν βάθει τῆς καχίας, καὶ δουλεύων τῇ 
ἁμαρτίᾳ, τοῦ τραπῆναι ἐπὶ τὸ ἀγαθόν " χαὶ ὁ δεδὲε- 
μένος Πνεύματε ἁγίῳ, χαὶ μεμεθυσμένος εἰς τὰ 
ἐπουράνια, ἔχει ἐξονσίαν τοῦ τραπῆναι ἐπὶ τὸ x«- 
χόν. Ὥσπερ ἵνα 3 γυνὴ ἱμάτια ῥαχώδη περιδεθλῃ- 
μένη, λιμώσσουσα, εῤῥνπωμένῃ, x«i αὐτὰ μετὰ 
πολλοῦ καμάτου ἔλθη εἰς ἀξίωμα βασιλεκὸν, καὶ ids 
σηται πορφύραν καὶ στέφανον, καὶ γένηται νύμφῃ 
βασιλέως, αὐτὴ μέμνηται τῆς προτέρας ῥυπαρίας, 
χαὶ ἔχει θέλημα ἐπανελθεῖν εἰς τὸ ἀρχαῖον, ἀλλ᾽ 
οὐχ αἱρεῖται εἰς τὴν προτέραν αἰσχύνην ἐλθεῖν : 
μωρὸν γάρ ἐστι xoi αὐτοὶ δὲ οἱ γευσώμενοι τῆς 
χάριτος τοῦ Θεοῦ, x«l μέτοχοι ὄντες τοῦ 
Πνεύματος, ἐὰν μὴ ἀσφαλέσωνται, κατασδέννυνται, 
χαὶ γίνονται χείρους oU ἦσαν, xocutxol ὄντες * οὐχ ὅτι 
ὁ Θιὸς τρεπτός ἐστι χαὶ ἀσθενὴς, ὃ τὸ Πνεῦμα 
σθδέννυται, ἀλλ’ αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι οὐ συμφωνοῦσι 
τῇ χάριτι" διὰ τοῦτο ἐχτρέπονται καὶ πέπτουσιν 
εἰς μυρία x«xd. Οἱ γὰρ γευσάμενοι ἐχείνος τὸς 
δωριᾶς, ἔχουσι τὰ ἀμφότερα συνόντα αὐτοῖς, χαρὰν 
x«i παράχλησιν, φόδον x«i τρόμον, ἀγαλλίασιν καὶ 
πένθος. Πενθοῦσι γὰρ ἑαντοὺς καὶ ὅλον τὸν ᾿Αδὰμ, 
ἐπειδὴ μία ἐστὶν ἡ φύσις τῶν ἀνθρώπων * καὶ τὰ 
ϑάχρνα τῶν τοιούτων ἄρτος ἐστὶ, χαὶ τὸ πένθος 
γλυκύτης καὶ ἀνάπαυσις. 


601 


HOMILLE. — HOM. XV. 


602 


AZ'.'Ek» δὲ ἴδῃς τινὰ ἐπηρμένον xài τετυφωμέ. A G3 XXXVII. Si vero quempiam videas fastu ao 


ve» ὡς μέτοχον ὄντα τῆς χάριτος, οὗτος ἐὰν καὶ 
σημεῖα ποιήσῃ, xal νεχροὺς ἐγείρῃ, μὴ ἔχῃ δὲ 
τὸν ψυχὴν αὑτοῦ ἄτιμον καὶ ἐξουδενουμένην, 
καὶ j πτωχὸς τῷ πνεύματι καὶ βϑελυχτὸς, xM- 
πτεται ὑπὸ τῆς χαχίας χαὶ οὐχ οἶδε" χαὶ εἰ ποιεῖ 
σημεῖα, οὐκ ἔστιν αὐτῷ πιστεῦσαι * τὸ γὰρ σημεῖον 
τοῦ Χριστιανισμοῦ τοῦτό ἐστι, τὸ ὄντα τινὰ δόχιμον 
τοῦ Θεοῦ, σπονδάξειν λανθάνειν ἀνθρώπους. Καὶ εἰ 
ἔχει ὅλους τοὺς θησαυροὺς τοῦ βασιλέως, χρύπτειν 
αὐτοὺς, καὶ πάντοτε λέγειν ὅτι Οὐχ ἐστιν ἐμὸς, 
ἄλλος μοι παρέθετο τὸν θησαυρὸν τοῦτον" 
ἐγὼ γὰρ πτωχός εἶμι. Καὶ ὅτε θέλει, λαμθάνει 
αὐτὸν ἀπ᾽ ἐμοῦ. Εἰ δέ τις λέγει, Πλούσιός εἰμι, 
ἀρκεῖ, ἐκτησάμην, οὐχέτι χρύήζξω, ὁ τοιοῦτος 


superbia elatum, veluti qui sit particeps gratie, 
hic licet signa faciat, ac mortuos exsuscitet, et 
non tamen habeat abjectam et humilem animam, 
nec pauper spiritu et abominandus sit, is subripi- 
tura vitio, et quidem nescius : et licet signa faciat. 
non tamen ei credendum est. Signum enim Chri- 
stianismi hoc est, ut aliquis Deo sit probatus, ut- 
que studeat latere coram hominibus ; et ut, si vel 
universos thesauros regis possideat, eos occultet 
&c semperdicat : Thesaurus non est meus, sed alius 
eumuapud edeposuit : ego enim mendicus sum : et 
quando ei placuerit, repetet eum a me. Si vero quis 
dicat : Dives sum, sufficit, bona possideo, nihili am- 
pliusindigeo, ejusmodi qui est, non est Christianus, 


οὐχ ἔστι Χριστιανὸς, ἀλλὰ σχεῦός ἐστι τῆς πλάνης χαὶ Β sed vas imposture et diaboli. Delectatio enim Dei 


τοῦ διαδόλου. Ἢ γὰρ ἀπόλαυτις τοῦ Θεοῦ ἀχόρεστός 
ἐστι, χαὶ ὅσον αὐτοῦ γεύεταί τις χαὶ ἐσθίει, τοσοῦτον 
ἔχπκεινος γίγνεται. Καὶ τὴν παῦσιν χαὶ τὸν ἔρωτα 
πρὸς τὸν Θεὸν ἔχουσιν ἀχατάσχετον οἱ τοιοῦτοι " χαὶ 
ὅσω σκουϑάζουσι προχόπτειν, χαὶ ἐπιπορέζειν, τοσ- 
oüte» ἑαυτοὺς δηοῦνται πτωχοὺς, ὡς ἐνδεεῖς xai 
μηδὲν κεκτημένους * τοῦτο γὰρ λέγουσιν, ὅτι Οὐχ 
εἰμι ἄξιος, ἵνα οὗτος ὁ ἥλιος ἐπιλάμψῃυ μοι 
Τοῦτό ἐστι τὸ σημεῖον τοῦ Χριστιανισμοῦ, αὐτὴ 5 
ταπείνωσις. 


AH'. Εἰ δέ τις λέγει ὅτι ᾿Αρκοῦμαι xal πεπλή- 
ρωμαι, οὗτος πλάνος ἐστὶ xai ψεύστης. Ὥσπερ τὸ 
σῶμα τοῦ Κυρίου ἐδοξάσθη, ὅτε ἀνῆλθεν εἰς τὸ ὄρος, 
καὶ μετεμορφώθη εἰς rà» θεῖϊχὴν δόξαν, χαὶ εἰς τὸ 
φῶς τὸ ἄπειρον, οὕτως χαὶ τὰ σώματα τῶν ἁγίων 
δοξάξεται χαὶ ἐξαστράπτει. Ὡς γάρ ἔσωθεν 
ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ οὕτω ἐφωηπλώθη τῷ σώματι 
αὐτοῦ χαὶ ἐξέλαμψε" τὸν αὐτὸν τρόπον χὰν τοῖς 
ἀγίοις, ὃ ἔσωθεν οὖσα τοῦ Χριστοῦ δύναμις, ἐν 
ἐκείνῳ τῇ ὑμέρᾳ ἔξωθεν εἰς τὰ σώματα αὑτῶν 
ὑπερεκχεῖται. Καί γὰρ ix τῆς αὐτοῦ οὐσίας καὶ 
φύσεως ἀπὸ τοῦ νῦν μετέχουσιν ἐν τῷ νῷ αὐτῶν. 
Γέγραπται γὰρ. 'O τε ἁγιάζων, xai οἱ ἀγια ζόμει- 
vot ἐξ ἑνός. Καὶ" Δόξαν ἣν δέδωχάς μοι, δέ- 
δωχά αὐτοῖς. Ὥσπερ ἀπὸ ἑνὸς πυρὸς ἅπτονται λύχνοι 
πολλοὶ, ἀνάγκῃ χαὶ τὰ σώματα τῶν ἁγίων μέλη Χρι- 
στοῦ ὄντα, τὸ αὐτὸ γίγνεσθαι ὅπερ ἐττὶν ὁ Χριστὸς, 


ΛΑΘ΄. Ἑρώτοσις. Πῶς ἀνώτεροι γίγνονται οἱ 
Χριστιανοὶ τοῦ πρώτον ᾿Αδάμ; ἐχεῖνος γὰρ 
ἀθάνατος 3», καὶ ψυχὴν x«i σῶμα ἄφθαρ- 
τος oí di ἀποθνήσχουσι καὶ φθείρονται. 


2 


᾿Απόχρισις, Ὁ ἀληθινὸς θάνατος ἔνδον ἐστὶν ἐν 
τῇ καρδίᾳ, καὶ πέχρυπται, x«i ὁ ἄνθρωπος ὁ ἔσω 
νενέχρωται " εἴ τις οὖν μεταδέδηχεν ἐκ τοῦ θανάτου 
εἰς τὴν ξωὴν χατὰ τὸ χρυπτὸν, οὗτος ἀληθῶς εἰς 
τοὺς αἰῶνας ζῇ, καὶ οὐχ ἀποθνήσχει. ᾿Αλλ᾽ εἰ χαὶ τὰ 
σώματα τῶν τοιούτων λύεται πρὸς καιρὸν, ἐγείρε- 
ται αὖθις ἐν δόξῃ ^ ἡγιασμένα γὰρ εἰσιν. Ὕπνον οὖν 
λέγομεν χαὶ χοὶμησιν τῶν Χριστιανῶν τὸν θάνα- 


** Hebr. 1. 14. 7? Joan, xvii, 22. 


insatiabilis est, et quanto magis quis gustarit et 
ederit, tanto magis esuriet. Et qui ejusmodi sunt, 
ardorem atque amorem erga Dominum habent, 
qui coerceri nequit, et quanto majorem adhibue- 
rint operam proficiendi ac crescendi, tanto se pau- 
periores reputant, tanquam egeni ac nibil possi- 
dentes. Hoc enim dicunt : Non sum dignus, ut sol 
radiis suis me illuminet. Hoc est signum Christia- 
nismi, ipsa scilicet humilitas. 


XXXVIII. AL si quispiam dicat : Contentus sum 
el plenus, seductor ille est et mendax. Quemadmo- 
dum enim glorificatum est corpus Domini, cum 
conscendisset montem, et in divinam gloriam, et 


Cin infinitum lumen esset transfiguratum : sic et 


corpora sanctorum glorificantur, et fulgoris instar 
lucent. Quemadmodum enim gloria Christi interior 
sic contexit corpus, et exsplenduit ; eodem modo 
et in sanclis interior Christi virtus in die illa ex- 
terius in corpora illorum effunditur. Etenim sub- 
stantie& et naturce ejus ex hoc tempore participes 
sunt in animo suo. Scriptum est enim : Qui sancti* 
ficat, οἱ sanctificatur, ez uno sunt **. Et : Gloriam, 
quam dedisti mihi, dedi illis**. Quemadmodum ab 
uno eodemque igne plures lucerna accenduntur, 
sic necesse quoque est, ut corpora sanctorum, 
que& sunt Christi membra, idem evadant, quod ipse 
Christus est. 


XXXIX. Interrogatio. Quo pacto evadunt Chri- 
stianiipso primo Adam superiores? ille siquidem im- 
mortalis erat,et non anima modo, verum etiam cor- 
pore incorruptibilis : hi vero moriuntur et corrum- 
puntur. 


Responsio. Vera mors intus in. corde heret ac 
latet, atque homo interior mortuus est. Si quis 
ergo transierit a morte in vitam occultam, ille re- 
vera in secula vivit, nec moritur. Licet enim cor- 
pora horum solvantur ad tempus, denuo tamen 
suscitantur in gloria ; sunt enim sanctificata. Som- 
num ergo ac dormitionem esse dicimus Christiano- 
rum mortem. Quod si homo immortalis esset, et 


603 


S. MACARII /EGYPTTI 


604 


corpore incorruptibilis, universus mundus rem in- À row. Εἰ δὲ ἀθάνατος ἦν ὁ ἄνθρωπος, χαὶ κατὰ τὸ 


solentem perspiciens, quod scilicet corpora Chri- 
stianorum non corrumpantur, necessitate quadam, 
at non spontanea voluntate, ad id quod bonum 
est, properaret. 


XL. Verum, ut penitus appareat, et rata sit li- 
bera arbitrii voluntas, quam ab initio Deus con- 
cessit G4 homini,ejusressumma cum dispensatione 
administrantur, fitque solutio corporum ; ut in vo- 
luntate hominis sit, converti eum ad id quod bo- 
num, aut quod malum est. Neque enim perfectus 
homo ad bonum, aut in peccato demersus, et se 
ipsum constituens vas diaboli, a quo totus mundus 
condemnatusest, adid quod malum est, necessitate 
quadam est devinctus ; sed habet liberum arbi- 
trium, ut fiat vas electionis et vite. Similiter e 
converso, qui divinitate sunt inebriati, licet pleni 
sint ac devincti Spiritu sancto, non tamen neces- 
sitate ulla tenentur, sed liberum habent arbitrium, 
ut convertantur et faciant, quidquid placuerit, in 
hoc seculo. 


XLI. Interrogatio. Paulatimne eztenuatur et era- 
. dicatur, quod malum est,alque ita proficit homo gra- 
tía ; anstatim, ubi progressum fecerit, ezstirpatur 
quod malum est ? 


Responsio. Quemadmodum infans imperfectus in 
utero non confestim in hominem concrescit, sed 
paulatim formam recipit et gignitur ; neque conti- 
nuo perfectus homo est, sed multorum demum an- 
norum decursuincrementum sumit, atquein virum 
evadit : estque velut semina hordei aut tritici, quee 
in terram conjecta non statim radices agunt, verum 
ubi preeterierint hiemes et venti, tum demum com- 
modo tempore spice enascuntur : item, qui pyrum 
plantat, non statim percipit fructum : eodem modo 
in spiritualibus quoque, ubi tanta sapientia et sub- 
tilitas est, paulatim homo progreditur, evaditque 
invirum perfectum, el plenitudinem statis : non, ut 
quidam aiunt : /nduere et exuere "t. 


XLII. Qui litteras discere in votis habet, pergit 
primum ad ediscenda signa : ubi si primus fuerit, 
pergit ad scholam Latinorum, estque omnium ulti- 
mus. Rursum illic ubi fuerit primus, pergit ad 
scholam forensem, estque in ea rursum omnium 
ultimus et tiro. Deinde ubi fuerit scholasticus, 
omnium causidicorum et novitius et ultimus. De- 
nuo ubi illic evaserit primus, tum dux evadit ; qui 
si principatum adeptus fuerit, adjutorem sibi sumit 
assessorem. Si ergo in rebus externis tot habet 
homo progressum gradus : quanto magis mysteria 
cceelestia habent profectus, et per multos gradus in- 
crementum sumunt ; et tum, qui per multas exer- 
citationes, et per multa pericula transcenderit, per- 
fectus evadit. Christiani enim, qui revera gustum 
gratie perceperunt, et signum crucis in mente et 
corde habent, hi a regibus ad pauperes usque, pro 
stercore et foetore reputant omnia : et hi possunt 


7! Ephes. vi, 12. 


σῶμα ἄφθαρτος, β)έπων ὅλος ὁ χόσμος τὸ παράδο- 
ξον τοῦ πράγματος, ὅτι μὴ φθείρονται τὰ σώματα 
τῶν Χριστιανῶν, ἀνάγχῃ τοίνυν τινὶ, ἀλλ᾽ οὐχ 
ἑχουσίᾳ γνώμῃ πρὸς τὸ ἀγαθὸν ἀνήρχετο. 


Μ΄. ᾿Αλλ᾽ ἵνα φανῇ χαθάπαξ καὶ διαμείνῃ τὸ αὐτ- 
ἐξούσιον, ὅπερ ἐξ ἀρχῆς ὁ Θεὸς ἔδωχε τῷ ἀνθρώκῳ, 
τούτου οἰκονομικῶς τὰ πράγματα διοικεῖται, καὶ γί- 
νεται λύσις σωμάτων, ἵνα ἐν τῷ θελήματι τοῦ ἀν- 
θρώπον ἣ τὸ τραπῆναι αὑτὸν ἐπὶ τὸ ἀγαθὸν $ τὸ 
καχόν. Οὔτε γὰρ ὁ τἕλειος εἰς τὸ ἀγαθὸν, à βαθὺς 
εἰς τὸν ἀμαρτίαν, καὶ ποιῶν ἑαυτὸν σχεῦος τοῦ δια- 
θόλον, ὑφ᾽ οὗ τὸ ὅλον χατεχρίθη, εἰς τὸ κακὸν ἀναγ- 
xp τινὶ δέτεται “ ἀλλ᾽ ἔχει cà». ἐλευθερίαν τοῦ γε- 
νέσθαι σχεῦος ἐχλογῆς xci ζωῆς. Ὁμοίως πάλιν οἱ 
μεμεθυσμένοι εἰς τὴν θεότητα, χαίτοι πεπληρωμένοι 
xxi δεδεμένοι Πνεύματι ἁγίῳ, οὐκ ἀνάγκῃ τινὶ χε- 
χράτηνται, ἀλλ᾽ ἔχουσι τὸ αὐτεξούσιον τοῦ τραπῆ- 
ναι αὐτοὺς, χαὶ ποιεῖν ὃ θέλουσιν εἰς τὸν αἰῶνα 
τοῦτον. 


ΜΑ΄. Ἐρωτησις. Κατὰ μέρος λεπτύνεται τὸ 
κακὸν, καὶ ἐχριζοῦται, x«l. προχόπτει εἰς 
τὴν χάριν ὁ ἄνθρωπος, ἣ εὐθέως, εἰ τύχοι 
προχὸπῆς, ἐκριζοῦται τὸ x&xóv ; 


᾿Απόχρισις. Καθάπερ τὸ ἔμδρνον ἐν τῇ μέτρα 
οὐχ εὐθέως πήγνυται εἰς ἄνθρωπον, ἀλλὰ χατὰ μέ- 
poc γίγνεται εἰκὼν χαὶ γεννᾶται, οὖς ὃδη δέ ἔστι 
τέλειος ἄνϑρωπκος, ἀλλ αὐξάνει ἐν ἔτεαι πολλοῖς, 
( καὶ γίγνεται ἀνέρ᾽ ἔστι δὲ ὥσπαρ τὰ απόρματα 
τῶν χριθῶν ἣ τοῦ σίτου, οὐκ εὐθέως βαλλόμανα εἰς 
τὴν γῆν ῥιζοῖ, ἀλλὰ παρέρχονται χειμῶνες χαὶ 
ἄνεμοι, x«i τότε τῷ δέοντι χαιρῷ γέγνονται στάχυες 
καὶ ὁ φντεύων ἅπιον, οὐκ εὐθέως μεταλαμθάνει 
τὸν καρπόν * ὡσαύτως χὰν τοῖς πνευματικοῖς, ὅπου 
τοσαύτῃ σοφία καὶ λεπτότης, χατὰ μικρὸν ὁ ἄνθρω- 
. fog αὐξάνει, xal γίνεται εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς 
μέτρον ἡλικίας " οὐχ ὥσπερ τινὲς λέγουσιν᾽ 


*Evduca:t, ἔχϑυσαι. 


ΜΒ΄. Ὁ θέλων μαθεῖν γράμματα ἀπέρχεται χαὶ 
μανθάνει τὰ σημεῖα, καὶ ὅταν γένηται ἐχεῖ πρῶτος, 
ἀπέρχεται πρὸς τὴν σχολὴν τῶν Ῥωμαϊζχῶν, καὶ ἔστιν 
ὅλων ἔσχατος. Πάλιν ἐχεῖ ὅταν γένοται πρῶτος, 
ἀπέρχεται πρὸς τὴν σχολὴν τῶν γραμμαίτων, xol 

D ἔστι πάλιν ἐχεῖ ὅλων ἔσχατος, ἀρχάριος. Εἶτα ὅταν 
γένηται σχολαστιχὸς, ὅλων τῶν δικολογων ἀρχάριος 
καὶ ἔσχατός ἔστι. Πάλιν ὅταν ἐκεῖ γένηται πρῶτος. 
τότε γίνεται ἡγεμών * χαὶ ὅταν γένηται ἄρχων, 
λαμδάνει ἑαυτῷ βοηθὸν τὸν συγχάθερδον. Ei οὖν τὰ 
φαινόμενα τοσαῦτας ἔχει προχοπὰς, πόσῳ μᾶλλον 
τὰ ἐπουράνια μυστήρια ἔχει mpoxorkc, καὶ βαθμοὺς 
πολλοὺς αὐξάνει  χαὶ τότε διὰ πολλῆς γνμνασίας 
x«i πολλῶν πειρατηρίων ὁ διαφυγὼν γίνεται τί- 
λειος. Οἱ γὰρ Χριστιανοὶ οἱ γευσάμένοι τῆς χάριτος 
ἐξ ἀληθείας, xal τὸ σημεῖον ἔχοντες τοῦ σταυροῦ 6v 
τῷ νῷ καὶ τῇ χαρδίᾳ, οὗτοι ἀπὸ βασιλέων ἕως πτω- 
Xàv, κοπρίαν xxi δυσωδίαν ἡγοῦνται τὰ παντα. Καὶ 


€o6 HOMILLIE. — HOM. XV. 606 
οὗτοι δύνανται εἰδέναι, ὅτι ὅλος ὁ χόσμος ὁ γήνοϊῖς, À intelligere, universum mundum terrenum, thesau- 


χαὶ οἱ θησαυροὶ τοῦ βασιλέως, καὶ ὁ δόξα, καὶ οἱ 
τῆς σοφίας λόγοι, ἐν φαντασίᾳ τινέ εἰσι, μὲ ἔχοντα 
στερεὰν βάσιν, ἀλλὰ παρερχόμενα. Καὶ εἴ τί ἐστιν 
ὑπὸ τὸν οὐρανὸν, τούτοις ἐστὶν εὐχαταφρόνητον. 


MI". Διὰ τί ; ὅτε ξένα xal θαυμαστὰ τὰ ἐπάνω τῶν 
οὐρανῶν, τὰ μὴ ὄντα μήτε εἰς θησαυροὺς βασιλέων, 
μήτε εἰς σοφίαν λόγων, μήτε εἰς δόξαν χοσμιχὴν, 
x«i ἀξιώματα, ὃ πλοῦτον, élov ἐκεῖνοι ixrácavro, 
τὸν Κύριον χαὶ χτίστην πάντων ἔχοντες ἐν τῷ ἐνδο- 
τάτῳ ἀνθρώπῳ, κτῆμα τὸ μὴ παρερχόμενον, ἀλλὰ 
παραμένον. Οἱ γὰρ Χριστιανοὶ τιμέαν οἴδασι τὴν 
ψυχὰν ὑπὲρ πάντα τὰ δημιουργήματα * μόνος γὰρ ὁ 
ἄνθρωπος κατ᾽ εἰκόνα xal ὁμοίωσιν Θεοῦ ἐγένετο * 
ἰδοὺ ὁ οὐρανὸς πόσον ἐστὶν ὑπερμεγέθης, xci ἡ γῇ, 
καὶ τὰ ἐν αὐτοῖς χτισματα τίμια, καὶ μεγάλα τὰ 
σκεύῃ αὐτῶν, ὁ δὲ ἄνθρωπος ὑπὲρ πάντα τὰ σχεύη 
τίμιός ἐστιν, ἱἐπειδὸ εἰς αὐτὸν μόνον εὐδόχησεν ὁ 
Κύριος * καὶ τὰ χήτη δὲ τς θαλάσσῃς, xai τὰ ὄρη, 
καὶ τὰ θερέα, εἰς τὸ φαινόμεον μείξονὰ εἰσι τοῦ 
ἀνθρώπου. Βλέπε οὖν σου rà ἀξίωμα, πῶς εἶ τίμιος, 
órt ὑπὲρ ἀγγέλους ἐποί᾽σέ σε ὁ Θεὸς, ὁκότε χαὶ 
αὐτὸς dv ἑκυτοῦ εἷς σὴν πρεσδείαν xoà λύτρωσιν 
παρεγένετο ἐπὶ τῆς γᾶς. 


rosque regis, opes, gloriam ac sapientie eloquia, 
externam modo speciem de se prebere, nec habere 
solidum fundamentum,sed preeterire ac evanescere. 
Et quidquid sub ccelo est, ab eis facile contemnitur. 


XLIII. Qui hoc ? Eo quod peregrina et admi- 
randa sint, que supra cclos sunt, ac neque in the- 
sauris regum, neque in sapientia verborum, neque 
in gloria mundana reperiantur : ac quia dignitates, 
aut divitie, que illi possident, qui Dominum et 
Creatorem omnium ininteriori bomine habent, sint 
possessio nunquam  interitura, sed permanens. 
Christiani enim noverunt, animam longe preestan- 
tiorem $5 esse ceteris omnibus creaturis : solus 
siquidem homo secundum imaginem et similitudi- 

B nem Dei factus est. Ecce celum quam immensum 
sit ! item el terra ! quam creatur: in illis viventes 
pretiose ! quamque magna corpora eorum! Homo 
nihilominus hisce corporibus omnibus multo pre- 
stantior est ; quandoquidem in illo solo complaci- 
tumestDomino. Preterea cete quoque maris, mon- 
tes et bellue secundum conspectum externum 
magnitudine sua excedunt hominem. Respice ergo 
dignitatem tuam, quam sis pretiosus ! quod tesu. 


periorem angelis fecerit Deus, quando vel ipse legatione ad te et redemptione tui perfunoturus, in 


terris se preesentem exhibuit. 


MA. "Ore οὖν χαὶ οἱ ἄγγελοι εἰς τὴν σὴν σωτηρίαν 
ἦλθον ; βασιλεύς γὰρ νίὸς βασιλέως συμβούλιον ἐποιή- 
care μετὰ τοῦ κατρὸς αὐτοῦ, xol ἀπεστάλη ὁ Λόγος, 
καὶ σάρκα ἰνϑυσάμενος, καὶ χρύψας τὴν ἑαυτοῦ θεό- 
τῆτα, ἵνα διὰ τοῦ ὁμοίον τὸ ὅμοιον σωθῇ, ἔθηχε τὴν 
ψυχὰὸν αὐτοῦ ixi τοῦ σταυροῦ. Τοσαύτη ἀγάπη τοῦ 
Θεοῦ ἐστι πρὸς τὸν ἄνθρωπον | Ἡρετίέσατο ὁ ἀθάνατος 
σταυρωθῆναι διὰ σέ. Βλέπε οὖν πῶς ὁ Θεὸς ἡγάπη- 
σετὸν κόσμον, ὅτι τὸν μονογενῆ αὑτοῦ Υἱὸν 
ἔϑωχεν ὑπὲρ αὐτοῦ. Πῶς οὐχὶ σὺν αὐτῷ τὰ 
πάντα ὃμῖν χαρίσεται ; καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ λέγει " 
᾿Αμὲν λέγω ὑμῖν, ἐπὶ πᾶσι τοῖς ὑπάρχον- 
σιν αὐτοῦ χαταστήσει αὐτὸν, Δείχνυσι δὲ xoà 
ἀλλαχοῦ τοὺς ἀγγέλους λειτουργοὺς εἶναι τῶν ἁγίων " 
zai γὰρ Ἠλίας ὅτε ὧν εἰς τὸ ὄρος, x«i ἦλθον χατ᾽ αὐτοῦ 
ei ἀλλόψυλοι, τὸ παιδίον ἔλεγε" Πολλοὶ ἔρχορται 
καθ’ ἡμῶν, χαὶ ἡμεῖς μονοι ἐσμέν. Τότε ἀποχ- 
ρίνεται ᾿Βλίας “Οὐχ ὁρᾷς παρεμδολὰς καὶ πλήθη 
ἀγγέλων μεθ᾽’ ἡμῶν χύχλῳ βοηθούντων ἡμῖν; 
Ὁρῆῇς ὅτεὁ Δεσπότης, χαὶ τὰ πλήθη τῶν ἀγγέλων σύνεστι 
τοῖς δούλοις αὐτοῦ. Πόση οὖν ἐστιν ἡ ψυχὴ, x«i πῶς 
τετίμηται ὑπὸ τοῦ Θεοῦ | ὅτι ὁ Θεὸς x«l οἱ ἄγγελοι ταύ- 
tu» ἐπιζητοῦσιν εἰς χοινωνέαν ἰδέαν, καὶ εἰς βασιλείαν. 
Ὁ δὲ Σατανᾶς καὶ αἱ δυνάμεις αὐτοῦ ταύτην ἐπιξητοῦ- 
σιν εἰς τὸ ἴδιον μέρος. 


ΜΕ΄. Ὡς γὰρ ἐν τοῖς φαινομένοις ὁ βασιλεὺς οὐ 
διαχονεῖται ὑπὸ ἀγελημαίων ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ ὑπὸ 
ὡραίων καὶ χαλῶς πεπαιδευμένων, οὕτω χαὶ εἰς τὸ 
ἐπουράνιον παλάτιον ἐχεῖνοι ϑιαχονοῦσι τῷ ἐπουρα- 
νέῳ βασιλεῖ, οἱ ἄμωμοι, οἱ ἀνεκίληπτοι, οἱ χαθαροὶ 
τὴν καρδίαν. Καὶ ὥσπερ ἐν τῷ παλατίῳ, ὡραῖαι χό- 


XLIV. Quando enim angeli ad te salvandum ve- 
nerunt ? Rex siquidem filius regis consilium iniit 
cum patre suo, missumque est Verbum, accarnem 
induit ; atque occultanssuam ipsius divinitatem, ut 
persimileservaretur,animam suam eruciimposuit. 
Tanta erat Dei dilectio erga hominem ! Immortalis 
qui erat, elegit tui causa oruci affigi. Perpende 
ergo, quam ardenter Deus dilezerit mundum, ut 
unigenitum Filium daret pro eo : qui fieri potest, ut 
non el cum eodem omnianobis donet: ἢ Et rursum 
alibi dicit : Amen dico vobis, super omnia bona con- 
slituet eum 18, Ostendit quoque alibi, angelos mi- 
nistros esse sanctorum. Cum enim Eias esset in 
monte, οἱ adversus eum insurgerent alienigene, 
puer ejus aiebat : Multi veniunt adversus nos, et 
n0s soli sumus ; tunc respondet Elias : Non vides 
ordines et multitudines angelorum nobiscum incir- 
cuitu nobis opitulantsium 15 ? Vides Dominum et 
multitudinem angelorum adesse servis suis. Quanta 

D igiturestanima, etquantis honoribus a Deo affecta ! 
Siquidem et Deus et angeli hanc accersunt in oon- 
sortium et regnum suum. Satanas vero et potesta. 
tes ejus eam desiderant ad suam partem tradu- 
cere. 


XLV. Quemadmodum vero in rebus visui subje- 
ctis, rex nulla ministeria recipitab hominibus gre- 
ges pascentibus, sed abspeciosiset optime institu. 
tis : sic etin ecelesti palatio illi ministrant coelesti 
regi, qui omni culpa et reprehensione vacantes ac 
puri cordis sunt. Et quemadmodum in palatio ve- 


73 Joan. m, 46 ; Rom. viri, 33. 15 Malth. xxiv, 21. 7*1V Reg. vi, 17. 


6017 


S. MACARITI JEGYPTTI 


608 


nuste queque puelle,omnis labis ac reprehensio- À pat, καὶ μὴ ἔχουσαι μῶμόν twa, εὐειϑέσταται ἐχεῖ- 


nisexpertes. speciosissimee scilicet, regie societatis 
participes fiunt : sic quoque in spirituali palatio, 
anime, que omni virtutum bonarum genere sunt 
exornate, societatem ineunt cum coelesti rege. In 
rebus, que visui patent, si ad domum quamdam 
inhabitandam princeps abeat, que sordibus qui- 
busdam contractis impura sit, preparaturilla, ac 
vario ornalus genere instruitur, effusis quoque 
aromatibus : quanto majori domus animes, in qua 
Dominus requiescit, ornatu indiget, utillam ingredi 
possit, et ibi requiescere is, qui reprehensione 
nulla, nec macula, nec labe seu neevo notari po- 
test ! In hujusmodi enim corde tum Deus, tum 
universa celestis Ecclesia requiescit. 


XLVI. Preterea in rebus, qu& aciei oculorum 
patent, si pater quispiam possideat bona, et inter 
heec diademata habeat ac lapides pretiosos, heec in 
conditoria reponit, el reservat filio suo, cui ealar- 
giturus est: sicquoque Deus possessionem quicum 
rebus suis pretiosis concredidit anime. Tandemin 
rebus visibilibus, si exoriatur bellum,et veneritrex 
cum exercitu suo ad decertendum, sintque partes 
'GG ejus minores, autimbecilliores,continuolegatos 
mittit, ad rogandum ea que faciunt ad pacem. 
Si vero gens maximacum equaliconflictum ineat, 
sitque rex cum rege, rex, inquam, Persarum cum 
rege Romanorum, oportetomnino hosreges ad bel- 
lum commoveri cum omni exercitu ac milite suo. 
Perpende ergo quanta tua sit dignitas, cum Deus 
motus sit cuan omni suo exercitu, angelorum, 
inquam,aut spirituum,ad committendum pugnam 
cum adversario, utte redimeret a morte. Deus igi- 
tur venit tui causa. 


XLVII. Periode ac si sit rex, qui in pauperem 
quemdam, cujus membra omnialepra pervasit, in- 
cidat, necerubescat medicamenta ejus vulneribus 
admovere, ac adeo curet ejus plagas ; illumque 
potea regia mensa exceptum, purpura induat, ac 
regem faciat : sicquoque Deusse exhibuithumano 
generi : abluitillius vulnera, et sanavit illud, atque 
introduxit in ccelestem thalamum. Maxima igitur 
est Christianorum dignitas, tanta quidem, ut 
quod cum ea comparetur, non sit. Si vero ad de- 
fectionem exciteturetsubripiatur a malitia, perin- 
de est, ac si sit civitas, que muris cincta nonest, 
quam invadunt latrones, quacunque parte volunt, 
nulla omnino re impediti, eamque desertam red- 
dunt, ac incendio ftammisque tradunt: sic dum ne- 
gligis te ipsum,etfrigide tibi ipseattendis, subeunt 
te spiritus malitie, atquedeformantatque desertam 
reddunt mentem tuam, dispergentes cogitationes 
tuas in hoc seculum. 


XLVIII. Multi enim, quicirca externarum rerum 
inquisitionem satagunt, et scientiam excolunt, ac 
curam recte vivendi habent, hunc reputant perfe- 
ctum, non inspicientes in cor, nec videntes mali- 
tiam animam involventem. Siquidem mens interior, 
malitia scatens, radices mitlit in reliqua membra : 


ναι εἰς χοινωνίαν βασιλέων ἀπέρχονται * οὕτως xai 
εἰς τὸ πνευματιχὸν, ψυχαὶ αἱ ἐν πᾶσι τρόποις ἀγα- 
θοῖς χεχοσμημέναι, αὗται χοινωνοῦσι τῷ ἑπουρανίῳ 
βασιλεῖ. Εἰς τὸ φαινόμενον, ὅπου ἀπέρχεται ἄρχων 
μεῖναι, xai συμδαίνει ἐχείνην τὴν οἰχίαν ἔχειν ἀχα- 
θαρσίαν τινὰ, εὐτρεπίξεται, xai διαχόσμησις mol 
γίνεται, χαὶ ἀρώματα ἐχχεῖται. Πόσῳ μᾶλλον ὁ οἶχος 
τῆς ψνχῆς, εἰς ὃν ὁ Κύριος ἀναπαύεται, πολλῆς δια- 
χοσμήσεως χρύήξει, (va δυνηθῇ ἐχεῖ εἰσελθεῖν xai 
ἀναπαῆναι ὁ ἄσπιλος, ὁ ἄμωμος ] εἰς γὰρ τοιαύτην 
χαρδίαν ὁ Θεὸς, χαὶ ὅλῃ ἡ ἐπουράνιος. ᾿Εχχλησία 
ἐπαναπαύεται. 


Β Μς΄. 'Ev τοῖς φαινομένοις, αν ἔχῃ πατὴρ χτήμα- 
τα, ἔχῃ δὲ χαὶ διαδήματα καὶ λίθους τιμίους, ταῦτα 
εἰς οἴχους ἀποθέτους χρύπτει, χαὶ ταμιεύεται τῷ 
ἀγαπητῷ αὐτοῦ υἱῷ, χαχείνῳω δίδωσιν αὐτά * οὕτω 
καὶ ὁ Θεὸς τὴν ἑαυτοῦ χτῆσιν μετὰ τῶν ἰδίων τιμίων 
ἐνεπίστευσε τῇ ψυχῇ. Εἰς τὸ φαινόμενον, ἐὰν ᾧ πό- 
λεμος, χαὶ ἔλθῃ βασιλεὺς μετὰ τοῦ στρατοπέδου ἐπὶ 
τὸ πολεμῆσαι, xal ὑπάρχῃ τὸ μέρος αὐτοῦ ἔλαττον, 
ἢ ἀσθενέστερον, εὐθέως ἀποστῶλει πρεσβείαν ἐρω- 
τᾷν τὰ πρὸς εἰρήνην. Εἰ δὲ ἔθνος μέγιστον πρὸς ἴσον 
5, x«l ὁ βασιλεὺς πρὸς βασιλέα, λέγω dà ὁ Περσῶν 
x«i ὁ Ρωμαίων, ἀνάγχῃ πᾶσα τοὺς δύο βασιλεῖς χι- 
νηθῆναι μετὰ τῶν στρατοπέδων ὅλων. Βλέπε οὖν οἷόν 
σού ἰστι τὸ ἀξίωμα, ὅτι ὁ Θεὸς ἐκινήθη μετὰ τῶν ἰδίων 
στρατοπέδων, λέγω δὲ τῶν ἀγγέλων xui πνευμάτων. 
συμχαλεῖν τῷ ἀντιχειμένῳ, ἵνα σε λυτρώσηται £x τοῦ 
θανάτου. Ὁ Θεὸς οὖν παρεγένετο διὰ σέ, 


MZ'. Ὥσπερ ἐὰν ἦ βασιλεὺς καὶ εὕρῃ πτωχόν τινα 
ἔχοντα λέπραν εἰς ὅλα τὰ μέλῃ, χαὶ μὴ ἐπαισχννθῇ, 
ἄλλ᾽ ἐπιθῇ φάρμαχα καὶ ἐν τοῖς τραύμασιν αὐτοῦ͵ 
καὶ ἰάσηται αὐτοῦ τὰς πληγὰς, καὶ λοιπὸν εἰς τράκε- 
ζαν βασιλικὸν ἀπαγάγῃ αὐτὸν, καὶ περεθῇ αὐτῷ πορ- 
φύραν͵, xol ποιήσῃ αὐτὸν βασιλέα * οὕτως καὶ ὁ Θεὸς 
ἐποίησε τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων. ᾿Απέπλυνεν αὐτῶν 
τραύματα, x«l ἰάσατο αὐτοὺς, x«l εἰσῴγαγεν εἰς τὸν 
ἐπουράνιον νυμφῶνα. Μέγα οὖν ἐστι τὸ ἀξίωμα τῶν 
Χριστιανῶν, τοσοῦτον, ὡς μηδὲ συγχρίνειν ἔχειν. 
᾿Εὰν ὃδὲ μετεωρισθῇ xal χλαπῇᾷ ὑπὸ τῆς καχίας, 
ἔοιχε τοιούτῳ τινὶ, ὥσπερ ἐὰν 3 πόλις μὴ ἔχουσα τεῖ- 
χος, x«l οἱ λῃσταὶ εἰσέρχονται δι᾽ αὐτῆς, ὅθεν θέλου- 
σι, μὴ ἐμποδιξόμενοι͵ καὶ ἐρημοῦσι, καὶ ἐμκυρίζευ- 
σιν αὐτήν " οὕτως ἀμελοῦντὸς σον, xe μὴ ἑαντῶ 
προσέχοντος, ἐπεισέρχονται τὰ πνεύματα τῆς πονη- 
ρίας, καὶ ἀφανίξουσι xal ἐρημοῦσι τὸν νοῦν, σχορ- 
πίζοντες τοὺς λογισμοὺς εἰς τὸν αἰῶνα τοῦτον. 


ΜΗ΄. Πολλοὶ γὰρ περὶ τὰ ἔξωθεν ἠχριβωμένοι, xoi 
ἐπιστήμην ἀσχοῦντες͵ xai βίου ὀρθοῦ ἐπιμελούμενοι, 
τοῦτον νομίζουσιν εἶναι τέλειον, μὴ ἐγχύπτοντεις εἰς 
τὸν xapdíxv, χαὶ ὀρνῶτες τὰ ἐχεῖ συνέχοντα τὴν ψυ- 
χὰν xaxd. Ἐπειδὴ κατὰ τὸν τῆς χκακέας ἐσώτερον 
νοῦν, ῥίξα ἐστὶν ἐν τοῖς μέλεσιν " καὶ ὁ λοστὰς ἐν τῇ 


HOMILLUE. — HOM. XV. 


610 


τὶ, τουτέστιν à ἐναντία δύναμις. ’Αντιστα- Α et latro, hoo est, adversaria potestas, domum in- 


' καὶ νοερά ἐστι" xxl ἐὰν μή τις θῇ ἀγῶνα 
ἁμαρτίας, xar& μέρος ὑπεχχεομένη ἡ ἔσω 
ἰὰ τὸν πλεονασμὸν, φέρει τὸν ἄνθρωπον εἰς 
ἁμαρτίας, ἐπὶ τὸ χατεργάξεαθαι αὐτάς. Τὸ 
àv ὥσπερ πηγῆς ὀφθαλμός ἔστι πάντοτε 
wl σὺ οὖν γίνου ἐπὶ τὸ ἐπισχεῖν τὰ ῥεύματα 
(xc, ἵνα μὴ εἰς μυρία xaxà ἐμπίπτων ὡς 
oc ἧς. Ὃν τρόπον ἐὰν ᾧ τις εὐγενὴς ἀμέ- 
λούσιος " καὶ τοῦτον οἱ διάχονοι τοῦ ἄρχοντος 
αξεῶται ἁρπάσωσιν, ἀποφέροντες πρὸς αὐ- 
ντες, ὅτι χατηγορήθης iri ἐγκλήματι, 
ἄτω ὑπόκεισαι. Λοιπὸν ἔχ τῆς φήμης τοῦ 
ὄλεσεν αὑτοῦ πάσας τὰς ἐνθυμήσεις, καὶ ὥὧσ- 


pOnpévos ἐστίν. 


γπο)άμθανε οὖν οὕτως x«l περὶ τῶν πνεὺυ- 
je πονηρίας. Ὃ γὰρ φαινόμενος χόσμος ἀπὸ 
ἕως πτωχῶν, ἐν θορύδῳ εἰσὶ, xol ἀχατα- 
xai μάχῃ, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν οἶδε τὴν αἰτίαν * 
αινόμενον τὸ χαχόν, τὸ παρεισελθὸν διὰ τῆς 
ς τοῦ ᾿Αδὰμ, τὸ χέντρον τοῦ θανάτου. Ἡ 
prix à παρελθοῦσα, δύναμίς τις οὖσα λογικὴ 
«và, χαὶ οὐσία, ἱνέσπειρε τὰ χαχὰ πάντα" 
ἱελοθότως εἰς τὸν ἔσω ἄνθρωπον xci εἰς τὸν 
i, χαὶ μάχεται τοῖς λογισμοῖς. Οὐχ ἴσασι 
ϑρωποι, ὅτι ἀπὸ ἀλλοτρίας τινὸς δυνάμεως 
ot ταῦτα πράττουσιν, ἀλλὰ νομίξουσι qu^ 
τα εἶναι, xal ἀπὸ ἰδίας φρονήσεως ταῦτα 
Jb δὲ τὸν εἰρήνην τοῦ Χριστοῦ ἔχοντες ἐν 
. v&, καὶ τὸν φωτισμὸν αὐτοῦ, ἴσασι πόθεν 
ινεῖται. 
ἄσχει γὰρ ὁ κόσμος πάθος χαχίας, χαὶ οὐχ 
d ἔστι πὺρ &xaÜmprow, ὅπερ ἀνάπτει τὴν 
x«i οὕτω διατρέχει ὅλα τὰ μέλη, x«i προ- 
τοὺς ἀνθρώπους εἰς ἀσελγείας, χαὶ μυρία 
( οὖν γαργαλιξόμενοι xai συνηδόμενοι, ἔν- 
τῇ καρδίᾳ ἐπιτελοῦσι τὴν πορνείαν, χαὶ οὕτως 
υ τοῦ χαχοῦ, χαταπίπτουσι χαὶ εἰς φανερὰν 
. Τὸ αὐτὸ νόει xol περὶ τῆς φιλαργυρίας, 
t$, τύφου, ζόλου, θυμοῦ. Ὥσπερ ὅταν τις 
ἐς ἄριστον, καὶ παρατεθῇ αὐτῷ ἰδέτματα 
λοιπὸν ᾧ ἁμαρτία ὑποδάλλει πάντων ἀψα- 
xi οὕτως ἡ ψυχὴ συνηδομένῃ βαρύνεται. "Opa 
róderaxrà ἐστι τὰ πάθη, ὧν ἐν μέσῳ ποτα- 
σκόντων χαὶ ἰοδόλων θηρίων x«i ἑρπετῶν " 
ἰὰν ἢ κῦτος, χαὶ χαταπίῃ τὸν ἄνθρωπον ἐν τῇ 
οὕτω xxl ὃ ἁμαρτία χαταπίνει τὰς ψυχάς. 
πυρός εἰσι χαταχαίουσαι, χαὶ βέλη πεπυρω- 
πονηροῦ. Λέγει γὰρ ὁ ᾿Απόστολος, Πρὸς τὸ 
ἦναι ὑμᾶς τὰ βέλῃ τοῦ πονηροῦ τὰ πε- 
ένα σθέσαι. ᾿Ενεμήθη γὰρ τὸ χαχὸν, xai v&- 
rat περὶ τὴν ψυχήν. 
Οἱ δὲ φρόνιμοι, ὅταν ἐπαναστῇ τὰ πάθη, οὐχ 
υσιν, ἀλλ’ ὀργίξονται ταῖς χαχαῖς ἐπιθυ- 
tat ἐχθροὶ ἑαυτῶν γίγνονται. 'O γὰρ Σατανᾶς 
ut. ἐπαναπαῆναι τῇ ψυχῇ, καὶ ἰφαπλωθῆναι, 


hes. vi, 16. 
PATRoL. Gn. XXXIV. 


gressus est. Contraria igitur potestas etiam intel- 
lectualis est. Et nisi quis bellum ineat adversus 
peccatum, paulatim malitia intus latens, effusa pre 
nimiacopiaabducithominem ad manifesta peccata 
commitlenda. Malitia enim velut fontis scaturigo 
est undiquaque scaturiens. Tuigitur cura diligen- 
ter, ut cohibeas rivos malitie, ne infinitis malis 
obrutus velutattonitus evadas. Quemadmodum, si 
quispiam sit nobilis, qui, cura omni abjecta, in 
affluentia rerum vivat ; quem ministri principis et 
apparitores abreptum, ad eum protrahant, dicen- 
tes : Accusatus es οὗ crimen aliquod, ac capitali 
supplicio subjaces. Geeterum ille pre metuex fama 
contracto, perdit omnes cogitationes suas, ac velut 


p &ttonito stupore pavet. 


XLIX. Eamdem igitur sententiam quoque conci- 
piasdespiritibus malitie.Mundus enim conspicuus 
a regibus ad infimos in tumultu, perturbatione ac 
pugna constitutusest, nec ullus illorum causam no- 
vit : nimirum apertum malum, quod subiit pro- 
pter inobedientiam Ade, et stimulus est mortis. 
Peccatum enim quod subiit, cum sit potentia que- 
dam et substantia rationalis Satanee, insevit omnia 
mala. Siquidem occulte et latenter in interiori ho- 
mine ac mente operatur, atque cogitationibus re- 
pugnat. Nesciunttamen homines, quod aliena qua- 
dam vi impulsi heecagant, sed putanthec esse na- 
turalia, et propria quedam animi deliberatione 
se hec agere. Qui vero Christi pacem habent in 


C animo ipso, et ab eo sunt illuminati, illi norunt 


unde hsc oriantur. 


L. Sustinet enim mundus affectiones vitiosas, et 
$7 idnescit :quequidem sunt ignis impurus, qui 
accenditcor, et pervadit omnia membra, atque in- 
citat hominesad libidines et infinita mala. Quicun- 
que igitur titillantur, et voluptate afficiuntur, in- 
tus in corde fornicationem committunt, atque sic 
paulatim, dum fovetur malum, incidunt in mani- 
festum stuprum. Idem sentias quoque de avaritia, 
vana gloria, fastu, :emulatione et ira. Perinde ac 
si quis ad prandium fuerit vocatus, cui apponantur 
variaciborum genera ; tum vero peccatum suggerit, 
ut omnia degustet : sic quoque animadeleotatione 
capta oneratur. Montes enim difficillimi sunt affe- 


D ctiones ille, quorum in medio decurrunt flumina 


draconum, venenosarum ferarum ac reptilium. Per- 
inde vero ac si balena hominem devoret in ven- 
trem, sicquoque peccatum absorbetanimas. Flam- 
mo suntignisardentes ille affectiones, el tela mali 
ignita. Inquit enim Apostolus : Ut possitis vos om- 
nia tela mali ignita exstinguere 15 ? Fovetur enim 
vitium, ac fundamentum ponit in amina. 

LI. Prudentes autem insurgentibus affectionibus 
nonobtemperant,sed iram concipiunt ad veraus pra- 
vas cupiditates, atque hostes sui evadunt, Satanas 
enim valde cupit in anima requiescere, ac cuble 


20 


611 


S. MACARII /EGYPTII 


612 


suum constituere, et affligitur actorquetur, quando À x«i θλίθεται χαὶ στενοχωρεῖται μὴ ὑπαχουούσης τῆς 


non obtemperat anima. Non tamen desunt, qui 
divina virtute continentur, quia, cum videant cum 
muliere adolescentem, licet queedam cogitent, illo- 
rum tamen animus non polluitur, neque intus pec- 
catum committit, Verum nondum huic est fiden- 
dum. Sunt vero alii, in quibus libido prorsus 
exstincta atque arefacta cessat : verum hi gradus 
suntsummorum.Quemadmodum autem mercatores 
nudi in profundum maris, ac mortem aque de- 
scendunt, ut illic accipiant margaritas ad coronam 
regiam οἱ purpuram commodas ; sic quoque, qui 
solitariam vitam agunt, nudi exeunt mundo, et in 
profundum maris malitie, atque in abyssum 
tenebrarum descendunt : e qua sumunt ac 
reportant pretiosos lapides, aptos ad coronam 
Christi, ad "Ecclesiam coelestem, ad seculum 
novum, ad civitatem splendidam et populum an- 
gelicum. 


Lil. Perinde vero ac in sagenam multa genera 
piscium incidunt, et minus utiles denuo stalim in 
mare projiciuntur: sic quoque sagena gratise super 
omnes expansa est, ac querit requiem. Verum non 
obtemperant homines propterea denuoin eamdem 
profunditatem tenebrarum conjiciuntur. Veluti 
enim aurum à copiosa arena dilutum invenitur, 
suntque grana exigua instar milii : sic quoque 
ex multis pauci probabuntur. Qui enim regni 
opus habent, manifesti sunt, et qui verbum ejus 
exornant, conspicui sunt. Eadem ratione manifesti 
sunt, qui sale coelesti sunt conditi, et qui ex 
thesauris Spiritus loquuntur. Apparent vasa, in 
quibus complacitum est Deo, quibusque suam lar- 
gitur gratiam. Sunt quoque alii, qui multa cum 
patientia accipiunt "virtutem — sanctificatriceim, 
prout Dominus vult ratione multiplici. Qui ergo 
loquitur, nisi dirigatur a coelesti lumine ac sa- 
pientia, uniuscujusque mentem in plena fide consti- 
tuere nequit ; quia varia sunt hominum vitte 
instituta; quidam enim bello, alii vero quieta magis 
delectantur vita. 


LIII. Perinde ac qui civitatem solo exequatam 
edibus reficere velit, continuo ruinam ac lapsum 
minantia omnino dejicit ac destruit, sicque incipit 
fodere, et in loco defosso fundamenta jacere, ac 
68 editicium superstruere : nec dum vero est do- 
mus. Itidem, qui hortum constructurus est in locis 
desertis ac graveolentia fetidis, primum incipit 
purgare, ac sepimentum circumponere, et prepa- 
rare aqueeductus, et sic tandem plantat, et plante 
incrementum sumunt, ut hoc modo longo post tem- 
pore hortus proferat fructus: sic quoque intentiones 
hominum posttransgressionem deserti, devastatee 
atque spinose sunt. Dixit enim homini Deus : 
Spinas ac tribulos tibi terra producet?*. Opus igitur 
est labore ac sudore multo, ut quis conquirat ac 
jaciat fundamentum, donec veniat in corda homi- 


76 Gen. in, 18, 


ψυχῆς Εἰσὶ δέ τινες κρατούμενοι ὑπὸ θείας δυνά- 
μέως, ὅτι ἐὰν (domi τινα μετὰ γυναιχὸς νέον, οὗτοι 
εἰ x«i διαλογίξονταί τινα, ὅμως οὐ μιαίνεται ὁ νοῦς 
αὐτῶν, οὔτε ἐπιτελεῖ ἔνδον ἁμαρτίαν. ᾿Αλλ᾽ οὕπω 
ἐστὶ τῷ τοιούτῳ θαρσῆσαι. Εἰσὶ δὲ ἄλλοι εἰς οὖς τε- 
λείως πέπαυται, x«t χατεσδέσθη, x«i ἐξηράνθη ᾿ 
ἀλλὰ τὰ μέτρα τῶν μεγάλων εἰσίν. Ὥσπερ δὲ οἱ ἔμ- 
ποροι γυμνοὶ χατέρχονται εἰς βυθὸν θαλάσσης, εἰς 
θάνατον τοῦ ὕδατος, ἵνα ἐχεῖ εὔρωσι μαργαρίτας εἰς 
στέφανον ποιοῦντας βασιλικὸν, xal πορφύραν, οὕτως 
xai oi μονάζξοντες,. γνωνοὶ ἐξέρχονται τοῦ χόσμου, 
x«i χατέρχονται εἰς βυθὸν θαλάσσης τῆς χαχίας, xoi 
εἰς τὴν ἀἄδυσσον τοῦ σχότους, χαὶ ἀπὸ τῶν βαθέων 
λαμβάνουσι xai ἀναφέρονσι τιμίους λέθους προχω- 

B ρῥοῦντας εἰς στέφανον τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὴν 'Exxàn. 
σίαν τὴν ἐπουράνιον, εἰς αἰῶνα χαινὸν, x«l πόλιν 
φωτεινὴν, xai δῆμον ἀγγελικόν. : 


NB'. Ὥσπερ iy τῇ σαγήνῃ πολλὰ εἴδη ἰχθύων ἐμ- 
πίπτει, χαὶ τὰ ἀχρηστότερα πάλιν εὐθέως εἰς θάλασ- 
σαν ῥίπτουσιν * οὕτως x«l 7) σαγήνη τῆς χάριτος ig- 
απλοῦται ἐπὶ πάντας, καὶ ξητεὶ ἀνάπαυσιν. ᾿Αλλ᾽ οἱ 
ἄνθρωποι οὐχ ὑπαχούουσι " διὰ τοῦτο πάλιν εἰς αὐτὸν 
τὸν βόθυνον τοῦ σχότους x«rappímvovret. Ὥσπερ 
γὰρ ὁ χρυσὸς ἀπὸ πολλὸς ἄμμου πλυνόμενος εὐρί- 
σχεται, χαὶ ταῦτα ἐλάχιστα ὡς xtyxpid e; " οὕτως 
χαὶ ἀπὸ πολλῶν ὀλίγοι εἰσὶ δόχιμοι. Καὶ γὰρ οἱ 
ἔχοντες τὸ ἔργον τῆς βασιλείας, φανεροέ εἰσι, χαὶ οἱ 
χοσμοῦντες τὸν λόγον αὐτῆς φαίνονται. Ὁμοίως δὲ 
xai οἱ ἡρτυμένοι τῷ ἅλατι τῷ ἐπουρανίῳ φαίνονται, 
x«t oi ix τῶν θησαυρῶν τοῦ Πνεύματος λαλοῦντες. 
Φαίνεται τὰ σχεύη ἐν οἷς ὁ Θεὸς εὐδοχεῖ, χαὶ δίδωσι 
τὸν ἑαυτοῦ χάριν * xai ἄλλοι μετὰ πολλᾷς ὑπομονῆς 
δέχονται τὴν ἁγιαστιχὴν δύναμιν, χαθὼς ὁ Κύριος 
θέλει πολυτρόπως. Ὁ οὖν λαλῶν, εἰ μὴ $ ὁδυγούμει- 
yog ὑπὸ φωτὸς οὐρανίου καὶ σοφίας, οὐ δύναται πλυ- 
βοφορεῖν τὸν ἐχάστου νοῦν, ἐπειδὴ πολλαί εἰσιν αἱ 
προαιρέσεις, αἱ μὲν ἐν πολέμῳ, ἄλλαι ἐν ἀνακαύσει. 


C 


NI'. Ὥσπερ ὅταν 7 ἠρημωμένῃ πόλις, x«l θελήσῃ 
τις ταύξην ἀναχτίσαι, εὐθέως τὰ καταῤῥεύσαντα χαὶ 
πεσόντα τελείως χαταδάλλει, καὶ οὕτως ἄρχεται σχά- 

D πτειν, χαὶ ἐν τῷ σχάμματι τοὺς θεμελέους τιθέναι, 
xai προθάλλεσθαι τὴν οἰχοδομὴν, οὐδέπω δὲ ἐστιν 
οἰχία. Καὶ ὁ θέλων παράδεισον ποισαι εἰς τόπους 
ἐρήμους χαὶ δυσώδεις, πρῶτον ἄρχεται χαθαρίζειν, 
xai φραγμὸν περιτιθέναι, καὶ ἑτοιμάζειν ὀχετοὺς, 
καὶ οὕτως φυτεύει, x&l αὔξονται τὰ φντὰ, ἵνα οὕτως 
μετὰ πολὺν χρόνον ἐνέγχῃ χαρποὺς ὁ παράδεισος ' 
οὕτως χαὶ αἱ προαιρέσεις τῶν ἀνθρώπων, μετὰ τὴν 
παραάθασιν χεχερσωμέναι εἰσὶ, χαὶ ἡρημωμέναι, χαὶ 
ἀχανθώδεις. Εἶπε γὰρ ὁ Θεὸς τῷ ἀνθρώπῳ, ᾿Αχάνθας 
xal τριθόλονς ἀνατελεῖ σόι ἡ γᾷ. Χρεία οὖν 
χαμάτου x«i xómou πολλοῦ, ἵνα τες ζυοτήσῃ x«i ἀπο- 
θῇταὶ τὸν, θεμέλιον, ἕως ὅτε ἔλθῃ εἰς τὰς καρϑίας τῶν 


613 HOMILLE, 


ἀνθρώπων πῦρ, καὶ ἄρξηται περιχαθαίρειν τὰς 

ἀκάνθας * χαὶ οὕτως ἄρχονται ἁγιοζξεσθαι, δοξάζοντες 

Πατέρα, καὶ Υἱὸν, καὶ ἅγιον Πνεῦμα, εἰς τοὺς αἰῶ- 

νας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA I;*. 

Τοὺς πνευματιχοὺς ἀνθρώπους ὑποχεῖσθαι 
τοῖς πειρασμοῖς xal θλέψεσι, ταῖς ἐκ πρώ- 
tuc ἁμαρτιας βρνούσαις. 

A'. Πᾶσαι αἱ νοεραὶ οὐσίαι, λέγω δὴ ἀγγέλων, xa, 
ψυχῶν, x«l δαιμόνων, ἀχέραιοε x«l ἁπλούστατοι ὑπὸ 
τοῦ Δημιουργοῦ ἐκτίσθησαν * τὸ δὲ τινας ἐξ αὐτῶν 
τραπῆναι εἰς τὸ xexóv, ix τοῦ αὐτεξουσίον προσεγέ- 
vero αὐτοῖς. ᾿Ιδίῳ γὰρ θελήματι ἐξετράπησαν τοῦ 
προσήκοντος λογισμοῦ. Ei δὲ φαμεν οὕτως ὑπὸ τοῦ 
Δυομιουργόῦ χτισθῆναι, ἄδικον χριτὴν λέγομεν τὸν 
Θεὸν, πέμποντα εἰς πῦρ τὸν Σατανᾶν. Εἰσὶ γάρ τινες 
τῶν αἱρετικῶν, λέγοντες ὕλην ἄναρχον, χαὶ ὕλην 
ῥίξαν, xai ῥέξαν δύναμιν, xal ἰσοδυναμέαν. Πρὸς 
τούτῳ οὖν ἔχεις εὐλόγως ἀντιθεῖναι, ὅτι ποία ἐστὶ 
λοιπὸν ἡ νιχῶσα δύναμις ; ἀνάγχη δὲ ὅτι ἡ τοῦ Θεοῦ. 
Λοιπὸν οὐχέτι ἐστὶν ἰσόχρονος, d ἰσοδύναμος ὁ ἣτ- 
τώμενος. Οἱ λέγοντες ἐνυπόστατον τὸ x«xóv, οὐδὲν 
ἴσασι. Θεῷ γὰρ οὐδέν ἔστι χαχὸν ἐνυπόστατον, χατὰ 
τὸ ἀπαθὲς αὐτοῦ xal θεῖχόν " ἡμῖν δέ ἐστιν ἐνεργοῦν 
ἐν πάσῃ δυνάμει χαὶ αἰσθήσει, πάσας ἐπιθυμίας ῥυ- 
παρὰς ὑποθάλλον, οὐ συνεχράθη δὲ οὕτως, ὃν τρόπον 
τινὲς λέγουσι τὴν μίξιν τοῦ οἶνον χαὶ τοῦ ὕδατος " 
ἀλλ᾽ ὡς ἔστιν ἐν μιᾷ χώρᾳ ὁ σῖτος χαθ’ εαυτὸν, xal 
τὰ ξιξανια χαθ᾽ ἑαυτὰ " ὡς ἔστιν ἐν οἴχῳ ὁ λῃστὴς 
xat' ἰδίαν, xai ὁ οἰχοδεσπότης xav. ἰδίαν. 


quo vinum aqua dilui tradunt, permistum est : 


— HOM. XVI. 614 


À num ignis, qui comburat ac depurget spinas ; et 
sic incipiant homines sanotificari, glorificantes 
Patrem, οἱ Filium, et Spiritum sanctum in seecula. 
Amen. 

HOMILIA XVI. 

Spirituales homines obnozios esse tentationibus at- 
que afflictionibus, ez primo peccato scalurien- 
tibus. 

I. Omnes intellectu preditee substantie, ange- 
lorum, inquam, animarum ac demonum, sincere 
acsimplicissimee a Conditore create sunt.Quod vero 
nonnulle ex iis ad malitiam dilapse sunt, ortum 
est id a libero arbitrio. Propria enim voluntate 
deflexerunta recla ratione. Si vero asseramus tales 
& Deo conditore creatas esse, injustum judicem 

B esse Deum statuimus, qui Satanam in ignem con- 

jiciat. Non desunt enim quidam heretici, qui dicant 

materiam initio carere, et materiam esse radicem, 
et radicem esse virtutem, et quidem potestate Deo 
parem. Cui commode ac scite objicere possis, 
quanam ergo demum est virtus palmam reportans? 
Oportet autem dubio procul potestatem Dei esse ; 
quapropter tempore aul potestate par esse non po- 
test, qui victus succumbit. Qui vero affirmant, 
malum subsistentiam in aliquo babere. omnium 
rerum rudes sunt : in Deo enim nullum malum 
subsistit, cum ipse passionibus non sit obnoxius 
et deitatem possideat : in nobis autem operatur 
cum omni polestate et sensu, obscenas omnis ge- 
neris cupiditates suggerens : non tamen eo medo, 
verum perinde ac est in una eademque regione 


seorsim situm frumentum, et seorsim lolia : perinde acest in domo seorsim latro, et seorsim dominus 


domus. 


B'.'Estt xuyà ῥέουσα ὕδωρ χαθαρὸν, x«i ὑπόχει- C — Il. Sit fons, qui puram aquam emittat, ac sub- 


rat βόρθοράς, ὅταν ταράξῃ τις τὸν βόρθορον, ὅλη à 
πηγὴ θολοῦτκι. Οὕτω x«i ἡ ψυχὴ ὅταν ταράσσηται 
xai χιρνᾶται τῷ χαχία * x«l ἐν τι γίνεται ὁ Σατανᾶς 
μετὰ τῆς ψνχῆς, πνιύματα ἀμφότερα, xarà τὴν 
πορνείαν, 2 τὸν φόνον * διὰ τοῦτο ὃ χολλώμενος τῇ 
πὸρνῃ ἐν σῶμά ἐστι. IDày ἐν ἄλλῳ ὥρᾳ xa0' txv- 
τὴν ἐστιν ἦ ψυχὴ ἐνυπόστατος, μεταμελουμένη ἐφ᾽ οἷς 
ἔπραξε, καὶ χλαίει, χαὶ εὔχεται, χαὶ μνημονεύει 
Θεοῦ. Ei γὰρ πάντοτε ἦν ἡ ψυχὴ βεδυθισμένη εἰς τὸ 
χαχόν, πῶς δύνατο ταῦτα πράττειν, τοῦ Σατανᾶ μὴη- 
ϑέποτε θέλοντος εἰς μετάνοιαν ἔρχεσθαι τοὺς ἀνθρώ- 
πους, ἄσπλαγχνος γὰρ ὑπάρχει. Καὶ ἢ γυνὴ xarà 
συντίθεσθαι τῷ ἀνδρὶ, iv uit! αὐτοῦ, ἄλλη δὲ ὥρᾳ 
κεχωρισμένοι εἰσίν * ὅτι πολλάχις ὁ εἷς αὐτῶν ἀπο- 
θνήσχει, xal ὁ ἕτερος ζῇ. Τοιοῦτόν τί ἐστι xal ἐπὶ 
τῷ ποινωνίᾳ τοῦ ἁγίον Πνεύματος, ἐν πνεῦμα γίνον- 
ται. Ὃ χολλώμενος γὰρ τῷ Κυρίῳ ἔν πνεῦμά 
ἐστι. Τοῦτο δὲ γίνεται, ὅταν χαταποθῇ ὁ ἄνθρωπος 
ἐν αὐτῇ τῇ χάριτι. 

I". Εἰσὶ δέ τινες ἔχοντες γεῦσιν Θεοῦ, ἔτι ἐνεργού- 


μενοι ὑπὸ τοῦ ἀντιχειμένου, χαὶ ξενίζονται, ἄπειροι 
ὄντες, ὅτι μετὰ τὴν ἐπίσχεψιν τοῦ Θεοῦ ἐνεργοῦσι 


11 Cor. vi, 17. ?* Ibid. 


jectum habeat cceinum : cum ergo aliquis ceenum 
turbaverit, totus fons inquinatur : sic quoque ani- 
ma, si fuerit perturbata, inquinatur et permiscetur 
malitie: fitque Satanas consensu unum cum anima, 
utrumque quidem spiritus, ad stuprum, aut cedem 
committendum. Quorcirca : Qué adharet meretrici, 
unum corpus est . Verum aliahora seorsim anima 
subsistit, atque poenitentia eorum que commisit 
ducta, luget et precatur, atque Dei recordatur. Si 
enim anita semper demersa esset in malitiam, quo 
pacto posset heec facere? cum Satanas nunquam ve- 
lit, ut ad penitentiam revertantur homines ; immi- 
sericors siquidem est. Itidem mulier, quando cum 
viro feedus connubii init, est unum cum illo, alia 
D vero hora disjuncti sunt, cum sepius unus ex iis 
vita defungatur, alter vero superstes maneat. Non 
aliter se res habet in societate Spiritus sanoti, in 
unum spiritum evadunt.Qui enim Domino adharet, 
unus spiritus est'*. Quod fit, cum homo absorbetur 
ἃ gratia. 
89 III. Suntnonnulli, quilicet gustum divinitatis 
perceperint,adhuctamen ab adversario agitantur et 
vexantur, adeo ut obstupescant, velut adhuc ignari, 


615 


S. MACARII JEGYPTII 


616 


quod post visitationem divinam cogitationes vim Α λογισμοὶ εἰς τὰ μυστήριᾶ τοῦ Χριστιανισμοῦ - oi ἔκ 


suam exserantad mysteria Christiane religionis.Qui 
vero in iis consenuere, nulla admiratione ducuntur. 
Ac perinde ut agricole periti, ex longa consuetu- 
dine, si feracior ac uberior fuerit anni tempestas, 
non plane absque cura vivunt, sed exspectant fa- 
mem et angustiam : nec e diverso, si fames aut an- 
gustia eos opprimat, spem omnem deponunt, cum 
vicissitudinem optime cognitam habeant : eodem 
modo se res habet in spiritualibus ; ubi enim variis 
tentationibus oppressa fuerit anima, non obstupe- 
scit, neque spem abjicit ; quia novit se ex permis- 
sione expositam esse probationibus, ac castigari ἃ 
malitia : nec vicissim quando rerum omnium copia 
et requie affluit, cura vacat, sed exspectat vicissi- 
tudinem. Atque sol cum sit corpus et opificium, 
illuminans quoque loca fetida, ceno ac sordibus 
plena, nihil leditur aut infuscatur : quanto magis 
purus et sanctus Spiritus, conjunctus animse, quee 
&adhuo a malo affligitur, nihil inde contrahit vitii ? 
Etenim : Luz in tenebris lucet,et tenebre eam non 


comprehenderunt "?, 


IV. Quamvis igitur homo in profunditate sit, ac 
ditescat gratia, nihilominus adest ei olus ad foven- 
dam malitiam. Habet vero protectorem sibi opitu- 
lantem. Quare siquis afflictionibus autaffectionum 
fluetibus obrutus fuerit, spem non abjicere debet. 
Magis enim hoc modo peccatum accumulatur et 
subintrat. Si quis vero perpetuo spem suam in Deo 
collocarit, attenuatur quodammodo, et exsiccatur 
malum. Quod igitur quidam ex paralysi, ex partium 
quarumdam mulilatione, ex febri, et ex morbis 
laborent, hoc totum a peccato proficiscitur. Hoc 
siquidem radix estomnium malorum: et affectiones 
concupiscentiarum animes, et pravarum cogitatio- 
num, ex eo scaturiunt. Perinde acsi fons decurrat, 
cui loca proxime subjecta sint uliginosa ethumida: 
calore veroingruente, tam fons, quam loca proxima 
exsiceantur; sic quoque servis Dei accidit, in 
quibus abundat gratia ; exsiccat enim non solum 
concupiscenlias ἃ Satana, verum etiam a natura 
suggestas : eo quod nunc viri Dei preestantiores 
sint primo Ada. 


V. Deus incircumscriptus est et incomprebensus, 


C μένους, à λελωδημένους, πυρεσσοντας χαὶ 


αὐτοῖς δὲ γηράπαντες οὐ ξενίξονται. Καὶ ὥσπερ οἱ 
ἔμπειροι γεωργοὶ ἔχ τῆς πολλῆς συνηθείας, ὅταν 
γένηται εὐφορία, οὐ τελείως ἀμέριμνοί εἰσιν, ἀλλ᾽ 
ἐχδέχονται καὶ λιμὸν xai στενοχωρίαν * οὔτε δὲ πάλιν, 
ὅταν καταλάδῃ αὐτοὺς λιμὸς, $ στενοχωρία, ἐπιπολὺ 
ἀπελπίξουσι, γνωρίξοντες τὴν μεταδολήν “ οὕτως 
xai εἰς τὸ πνευματιχὸν, ὅταν πειρασμοῖς ποιχῶοις 
περιπέσῃ ὃ ψνχὴ, οὐ ξενίξεται, οὔτε ἀπελπίζει, 
ἐπειδὴ οἶδεν, ὅτι χατὰ συγχώρησιν ἀφίεται δοχιμα- 
σθᾷναι͵ χαὶ παιδευθῆναι ὑπὸ τῆς χαχίας. Οὔτε δὲ 
πάλιν, ὅτε ἐν πλούτῳ πολλῷ ἐστι χαὶ ἀναπαύσει 
ἀμεριμνεῖ, ἀλλ’ ἐχδέχεται τὴν μεταδολήν. Καὶ ὁ 
ἥλιος σῶμα x«i δημιούργημα ὧν, κχκαταλάμπων δὲ 
εἰς τόπους δυσώδεις, ἔνθα ἐστὶ βόρθορος καὶ ἀχαθαρ- 
σίαι, οὐδὲν βλάπτεται $ μολύνεται " πόσῳ μᾶλλον τὸ 
καθαρὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα συνον τῷ ψυχῇ ἔτι ἐνερ- 
γουμένη ὑπὸ τοῦ πονηροῦ, οὐδὲν συμπεριλαμθάνει 
ἀπ᾽ αὐτῶν ; καὶ γὰρ Τὸ φῶςἐν τ σχοτίᾳ φαίνει, 
καὶ ἡ σχοτία αὐτὸ οὐ κατέλαθε. 


A'. Καὶ ὅτε οὖν ἐν βάθει ἐστὶ, χαὶ πλοντεῖ τῇ χά- 
ριτι ὁ ἄνθρωπος, ἔστι λάχανον ἔτι παρ᾽ αὐτῷ τῆς 
καχίας * ἔχει τὸν ἀντιλήπτορα βοφθοῦντα αὐτῶ. 
Ὅταν οὖν τις ἐν θλίψεσιν $ καὶ παθῶν τρικυμίαις, 
οὐχ ὀφείλει ἀπελπίσαι ' ἐπὶ πλεῖον γὰρ οὕτω παχύ- 
νεται d ἁμαρτία xal ἐπεισέρχεται. Ὅταν δὲ ἔχη τις 
πάντοτε τὸν ἐλπίδα τοῦ Θεοῦ, ὥσκερ λεπτύνεται xai 
ἐξυδαροῦται τὸ x«xóv. Τὸ οὖν εἶναί τινας παραλελυ- 
ἀσθε- 
νοῦντας, τοῦτο ἐχ τῆς ἁμαρτίας προσεγένετο. Αὕτη 
γὰρ ῥίξα ἐστὶ πάντων τῶν χαχῶν, xci τὰ πάθη δὲ 
τῶν ἐπιθυμιῶν τῆς ψυχῆς, καὶ τῶν χαχῶν διαλο- 
γισμῶν ἔξ «orüc εἰσιν. Ὥσπερ ἐὰν ᾧ πηγὴ ῥέουσα, 
x«l ἔχῃ τοὺς παραχειμένουις τόπους διύγρους καὶ 
νοτερούς * θέρμης δὲ γενομένης, χαὶ αὐτὰ χαὶ οἱ 
ἔγγιστα τόποι ξηραίνονται " οὕτως χαὶ εἰς τοὺς δού- 
λους τοῦ Θεοῦ, εἰς οὖς πλεονάζει ἡ χάρις, ξοραίνει 
τὴν τοῦ πονηροῦ ἐπιθυμέαν, ὁμοίως δὲ χαὶ τὴν φυ- 
σιχὴν, ἐπειδὴ νῦν oi τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποε μείζονες 
γίγνονται τοῦ πρώτου ᾿Αδάμ, 


Ε΄, Ὁ Θεὸς ἀπερίγραπτός ἐστε x«l ἀκατάληπτος, 


ubique apparens, et in montibus, et in mari, et p) πανταχοῦ ἐπιφαινόμενος, χαὶ ἐν τοῖς ὄρεσι xei ἐν τῇ 


subter abyssum; etid quidem non rationetransitus, 
sicut angeli descendunt e coelo in terram. Est enim 
in ccelo, est quoque hic. Verum objicies mihi, quo 
pacto potest Deus esse in gehenua, aut quo pacto 
potest in tenebris esse, aut in Satana, aut in locis 
graveolentia fetidis ? Respondeo tibi, pati ipsum 


non posse,atque omnia continere : incireumscriptus . 


enim est ; Satanas vero, qui est ejus creatura, li- 
gatur. Bonum autem ipsum neo sordibus inquina- 
tur, nec tenebris offunditur. Quod si neges eum 
omnia continere, et gehennam, et Satanam, ipsum 
facis cireumscriptum, quoad eum locum in quo 


θαλάσση, x«i ὑποχάτω τῆς ἀβδύσσον ' καὶ οὐχὶ κατὰ 
μετάθασιν, ὃν τρόπον οἱ ἄγγελοι κατερχόμενοι ἐξ 
οὐρανοῦ ἐπὶ τὴν γῆν. Ἔστι γὰρ ἐν οὐρανῷ, χαὶ ἔστιν 
ὧδε. ᾽λλλ᾽ ἐρεῖς μοι πῶς δύναται ὁ Θεος ἐν τῇ γεέννῳ 
εἶνάι, ἣ πῶς δύναται ἐν τῷ σχότει εἶναι, ἢ ἐν τῷ 
Σατανᾷ, $ τόποις ὅπου ἐστὶ δυσωδία; ᾿Αποχρίνομαί 
σοι χἀγὼ, ὅτι ἀπαθής ἐστι καὶ πάντα περιέχει " 
ἀπερίγραπτος γὰρ ἐστι͵ xai ὁ Σατανᾶς ὧν κτίσμα 
αὐτοῦ δεσμεῖται. Τὸ δὲ ἀγαθὸν οὔτε ῥυποῦται, οὔτε 
σχοτίξεται. Εἰ δὲ οὐ λέγεις αὐτὸν περιέχειν τὰ πάντα, 
καὶ τὸν γέενναν, xal τὸν Σατανᾶν, ποιεῖς αὐτὸν πε- 
ρβέγραπτον εἰς ἐκεῖνον τὸν τόπον, ἐν à ἐστιν ὁ πο- 


611 


HOMILLE. — HOM. XVI. 


618 


νεαρὸς, ἵνα ζητῶμεν ἄλλον ἀνώτερον αὐτοῦ. ᾿Ανάγκη Α habitat ille nequam, ut inde inquiramus alium eo 


γὰρ τὸν Θεὸν πανταχοῦ ἀνώτερον αὐτὸν εἶναι *. διὰ 
δὲ τὸ μυστύριον τῆς θεότητος xai τὸν λεπτότητα ἐν 
αὐτῷ περιεχόμενον τὸ σχότος, οὐ χαταλαμθάνει αὐὖ- 
τὸν - οὔτε ϑύναται τὸ κακὸν μετέχειν τῆς χαθαρό- 
vuroc, ὃ ἐν αὐτῷ ἐστι. Τῷ οὖν Θεῷ οὐδὲν κακὸν ἐν- 
υπόστατον, ἐπεὶ οὐδὲν ἀδιχεῖται, 


ς΄. Ἡμῖν δέ ἔστι χακὸν διὰ τὸ οἰχεῖον ἐν τῇ χαρ- 
δία, καὶ ἐνεργεῖν, ὑποθεῦλον λογισμοὺς πονηροὺς καὶ 
ῥνκαροὺς, χαὶ μὴ σνγχωροῦν χαθαρῶς προσεύχε: 
σθαι, ἀλλ’ αἰχμαλωτίζον τὸν νοῦν εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ- 
τον. Ἐνδέδυται οὖν τὰς ψυχὰς, ὄψατο dé καὶ αὐτῶν 
τῶν ὀστέων μελῶν. Ὥσπερ οὖν ἐσσιν εἰς τὸν ἀέρα ὁ 
Σατανᾶς, καὶ ὁ Θεὸς παρὼν ἐχεῖ οὐδὲν ἀδιχεῖται, 
οὕτως καὶ ἐν τῇ ψυχῇ ἔστιν à ἁμαρτία, ὁμοίως δὲ 
χαὶ χάρις Θεοῦ σύνεστι μηδὲν ἀδιχουμένη. Ὥσπερ 
ἐὰν f δοῦλος ἔγγὺς τοῦ δεσπότου αὐτοῦ, οὗτος πάν- 
τοτε ἔγγιστα αὐτοῦ ὧν ὑπὸ φόθδον ἐστὶ, μηδὲν ἄνευ 
αὐτοῦ διαπραττόμενος * οὕτως καὶ ἡμεῖς τῷ Δεσπότῃ 
Χριστῷ τῷ χαρϑιογνώστῃ τοὺς λογισμοὺς ἡμῶν ἀνα- 
τιθέναι καὶ φανεροῦν ὀφείλομεν͵ χαὶ ἔχειν τὴν ἐλπίδα 
x«i τὴν πεποέθησιν ἐπ᾿ αὐτὸν, ὅτι Αὐτός μού ἔστι 
δόξα, καὶ αὐτὸς μού ἐστι Πατὴρ, xai αὐτὸς 
μού ἐστι πλοῦτος. Πάντοτε οὖν ἐν τῇ συνειδήσει 
optat; ἔχειν τὴν μέριμναν xal τὸν φόδον. ᾿Εὰν δὲ χαὶ 
τις μὴ ἔχῃ riv χάριν τοῦ Θεοῦ πεφυτευμένην xai 
πεκηγμένην ἐν ἑαυτῷ, ἔστω νυχτὸς χαὶ ἡμέρας ὡς 
φυσικὸν εἶναι προσχεχολλημένον τῇ ψυχῇ, τὸ xa0' 
ὥραν ὁδηγοῦν αὐτὸν xai διὐπνίζον, xai ὑπορθοῦν εἰς 
τὰ ἀγαθά ἵνα γοῦν τὸν μέριμναν ἔχῃ, τὸν φόθον͵ ( 
τὸν πόνον, ὡς φυσιχὸν χαὶ ἄτρεπτον τὸν συντριμμὸν 
τῆς καρδίας πάντοτε πεπηγμένον. 

Ζ΄. Ὥσπερ δὲ μῶισσα χρυπτῶς ἐργαξομένη τὸ 
κηρίον ἐν τῷ χοσχινν, οὕτως χαὶ ἢ χάρις χρυπτῶς 
ἐργάξεται ἐν ταῖς χαρδίαις τὴν ἑαυτῆς ἀγαπὴν, xai 
μεταθδαάλλει ἀπὸ πιχρότεητος εἰς γγ)υχύτητα, ἀπὸ τρα- 
χύτητος εἰς λειότκτα. Ὥσπερ Jt ἀργυροχόπος xai 
ἀναγλυφέριος ἀναγλύφων δίσχον χατὰ ἀέρος σχεπάώ- 
ζει ἅπερ γλύφει διάφορα ζώδια, ἐπὰν δὲ τελέσῃ, τότε 
φανεροῖ αὐτὸν ἐξαστράπτοντα τῷ φωτί " οὕτως xai 
ὁ Κύριος ἀληθινὸς τεχνίτης ἀναγλύφει τὰς χαρδίας 
ἡμῶν, καὶ ἀναχαινίζει ἐν μυστηρίῳ, ἕως οὗ ἐχδη- 
μόσωσεν ἐκ τοῦ σώματος, x«i τότε φαίνεται τῆς 
ψυχῆς τὸ κάλλος. Oi γὰρ θέλοντες σχεύη χατασχευ- 
σαι, χαὶ ἱνυφάνει ζώδια, πρῶτον χηροπλαστοῦσι, 
xai οὕτως ἐκχέουσι χαθ᾽ ὁμοιότητα ἐχείνον, ὥστε τὸ 
ἔργον xat' ἐχεῖνο ἀποτε)δεσθῆναι τὸ σχῆμα * οὕτως 
καὶ ὃ ἁμαρτία πνεῦμα οὖσα εἰχόνα ἔχει, καὶ μετα- 
δάλλεται εἰς μορφὰς πολλάς. Ὁμοίως δὲ xol ὁ ἔσω 
ἄνθρωπος ζωδιὸν ἐστί τι, ἔχον εἰχόνα χαὶ μόρφωσιν. 
Ὁμοίωμα γὰρ ἐστι τοῦ ἕξω ἀνθρώπου ὁ ἔσω. Μέγα 
οὖν ἐστι τὸ σχεῦος xai τίμιον, ἐπειδὴ ἀπὸ πάντων 
τῶν χτισμάτων ἐκχεῖ εὐδόχησεν ὁ Κύριος. Καὶ οἱ 
μέν ἀγαθοὶ λογισμοὶ τὸς ψυχῆς ἐοίχασι λίθοις τιμίοις 
xxi μαργαρίταις, οἱ δὲ ἀχάθαρτοι λογισμοὶ μεμε- 
στωμένοι εἰσὶν ὀστέων νεχρῶν xal πάσης &xaÜmp- 
σίας, καὶ δυσωϑίας. 


D 


II. Oi οὖν Χριστιανοὶ ἄλλου αἰῶνός εἰσιν, υἱοὶ 


superiorem. Necesse est enim Deum ipsum ubique 
superiorem esse. Verum propter mysteria divini- 
tatis et subtilitatem ejus, tenebreequee ab eo capiun- 
tur, eum non comprehendunt : nec quod malum 
est, particeps esse potest puritatis, que est apud 
Deum. in Deo ergo nihil mali subsistit, quia re 
omnino nulla leedi potest. 


"7 Q VI. In nobis veroheret malum, eo quod habi- 
tet in corde, et vires suas ibidem exserat, sugge- 
rens cogitationes pravas etobscenas,nec permittens 
preces effundere puras, sed captivam ducens men- 
tem in hoc seculum. Induit igitur animas, atque 
attigit quoque ossea membra. Quemadmodum igi- 
tur Satanas est in aere, et Deus, qui presto ibi est, 


B nihil leeditur omnino : sic peccatum est in anima, 


similiter quoque gratia divina, nec tamen leditur. 
Perinde ac si sit servus juxta dominum suum, qui 
cum perpetuo, dum ab ejus latereest, sit sub metu, 
nihil absque ejus jussu suscipit : sic quoque nos 
Domino Christo cordium exploratori cogitationes 
nostrasexponereatque aperire, ac spem et fiduciam 
in eo collocatam habere debemus, dicentes : Ipse 
est gloria mea, ipse est Pater meus, ipse divitie 
mea. Perpetuam igitur in conscentia habere debes 
sollicitudinem ac metum. Quod si quis gratiam di- 
vinam plantatam et infixam in sese non habeat, 
noctu diuque curet, ut, tanquam naturale sit, ad- 
hevreat animee id, quod ad horam ipsum ducit, 
excitat atque dirigit ad ea que bona sunt, ut 
saltem curam habeat, metum ac laborem, tanquam 
naturalem etimmutabilem contritionem cordis per- 
petuo infixam. 


VII. Quemadmodum autem apis secreto favum 
fingit ac construit in alveo ; sic quoque gratia se- 
cretoexercetin cordibus dilectionem suam, et quod 
amarum est mutat in dulce, quod autem asperum, 
in id quod leve est. Sicut autem faber argentarius 
etsculptor,quando discum sculpit, aliquatenus ope- 
rit varia illa, que sculpit animalia : ubi vero opus 
fecerit, tunc profert illum in Juce splendentem : sic 
quoque Dominus, verus ille artifex, sculpit corda 


' nostra, ac occulte renovat, donec e corpore disce- 


dant, atque tum conpiscua fit animee pulchritudo. 
Qui enim supellectilem parare in eaque animalcula 
exprimere volunt, primum ceram effigiant, atque 
tum ad imaginem illam fundunt, ut opus secundum 
effigiem illam absolutum reddatur: non aliter peo- 
catum, cum sit spiritus, imaginem habet, ac in 
varias formasconvertitur. Similiter interior quoque 
homo animaleulum quoddam est, imagine el for- 
ma preeditum, siquidem similitudo est exterioris 
hominis interior. Preeclarum ergo ac pretiosum vas 
est, quia pree omnibus creaturis in eo Domino com- 
placitum est. Et bonc quidem cogitationes assimi- 
lantur lapidibus pretiosis et margaritis ; impuree 
vero cogitationes plene sunt ossium mortuorum, 
et omnis spurcitiei ac fetoris. 


VIII. Christiani ergo alterius sunt seculi, filii 


619 


Ade colestis, germen novum, filii Spiritus sancti, 
illustres fratres Christi, similes Patris sui, Adee spi- 
ritualis, et illustris illius civitatis, illius generis 80 
illius virtutis; nequaquam sunt hujus mundi, sed 
alterius mundi sunt. Ipse enim ait: Non estis de hoc 
mundo, quoniam necegosum de hoc mundo 80, Verum 
perinde ac mercator ex longa peregrinatione rever- 
sus, auctaque sua negotiatione ad suos mitit, ut 
consiruant sibi domos et hortos, ac vestimenta con- 
ficiant necessaría : et eum pervenerit ad sua, tum 
magnas divitias affert ; magna vero excipiunt eum 
letitia, tum domestici, tum cognati ; sic quoque 
se res habet in spiritualibus rebus, si quidam mer- 
cati fuerint coelestes divitias, noruntid eorum cives, 
hoc est, spiritus sanctorum et angelorum, et 


admiratione ducti, dicunt : Immensas divitias con- B 


seculi sunt fratres nostri, qui in Lrerris sunt. Hi ergo 
7 1 cum secum habeant Dominum, cum discedunt, 
magna cum letitia veniunt ad ccelestes incolas ; quos 
excipiunt, qui sunt a latere Domini, ac qui illic 
eis domos et hortos et splendida atque sumptuosa 
vestimenta preparant, excipiunt. 


ΙΧ. Sobrietate igitur in omnibus opus est, ne, 
que videmur possidere bona, in perniciem nostram 
vertantur. Nam qui natura sunt benigni, ni sibi 
caveant, parum abest, quin ab ipsa bonitate sub- 
trahantur : et quisapieatia pollent, quin ab ea ipsa 
surripiantur. Oportet ergo in omnibus partibus, 
temperatum esse hominem, nempe humanitatem 
oum severitate permistam habere, sapientiam cum 
jucicio, sermonem cum opere, atque omnino fidu- 
ciam suam in Domino, non seipso collocare. Virtus 
enim conditur variis modis, tanquam cibusquidam 
necessarius conditu aut alio quodam, et hoc non 
tantum melle, sed etiam pipere, et ita reperitur 
utilis. 

X. Qui asserunt non esse peccatum in homine, 
perinde sunt, ac qui inundatione ingentium aqua- 
rum demersi, hoc ipsum fateri verentur, sed aiunt: 
Sonum aquarum audivimus. Sic quoque profun- 
dis malitie fluctibus demersi, negant in mente ac 
cogitationibus suis peccatum herere. Alii sunt 
igitur, qui sermone quidem valent, et loquuntur, 
non tamen sale coelesti conditi sunt ; narrantque 


multa de mensa regia ; cum tamen nihil comede- D 


rint, nec quidquam adepti sint. Alius vero est qui 
conspeoto rege, aperlisque sibi thesauris, ingredi- 
tut , ac hereditatem cernit, edens et bibens de cibis 
illis pretiosissimis. 


XI. Perinde vero ac matrem, habentem unicum 
filium, formosissimum, sapientem omnique bono- 
rum genere exornatum, in quo omnem spem sitam 
habet, si eum contingal ab illa terris mandari, 
nihil nisi dolor assiduus, et luctus consolationem 
non admittens occupat : sic quoque mens, quasi a 


80 Joan. xvii, 16. 


S. MACARII /EGYPTIHE 


A'Adáp τοῦ ἐπουρανίου, γέννημα καινόν, τέχνα Tivtu- 


620 


ματος ἁγίου, ἀδελφοὶ Χριστοῦ φωτεινοὶ, ὅμοιοι τῷ xa- 
τρὶ αὐτῶν, ᾿Αδὰμ τῷ πνευματιχῷ καὶ φωτεινῷ, ἐχείνης 
τῆς πόλεως, ἐχείνου τοῦ γένους, ἐχείνης τῆς δυνάμεως, 
οὐχ εἰσὶ τοῦ χόσμον τούτον, ἀλλὰ ἄλλου κόσμου εἰσίν * 
αὐτὸς γὰρ λέγει, Οὐχ ἐστὶ ἐχ τοῦ χόσμου τούτου, 
χαθὼς ἐγὼ οὐχ εἰμὶ ix τοῦ χόσμου τούτου. 
᾿Αλλ' ὥσπερ ἔμπορος ἀπὸ πολλῶν μονῶν ἀπερχόμενος, 
καὶ πολυπλασιάξων αὐτοῦ τὴν ἐμπορίαν, ἀποστἕλλει 
πρὸς τοὺς ἰδίους ἐπὶ τῷ χτισθῆναι αὐτῷ οἴχους, πα- 
ραδείτους, ἐνδύματα ἀναγκαῖα * χαὶ ὅταν ἀναλύσῃ εἰς 
τὰ ἴδια, τοτε πλοῦτον πολὺν ἐπιφέρεται " μετὰ πολ- 
λῆς δὲ χαρᾶς προσδέχονται αὐτὸν oi ἴϑιοι αὐτοῦ xai 
προσγενεῖς " οὕτω χἀν τοῖς πνευματικοῖς, εἴ τινες 
ἐμπορεύονται τὸν ἐπουράνιον πλουτον, ἴσασιν οἱ 
συμπολῖται, τουτέστι τὰ πνεύματα τῶν ἀγέων xoi 
τῶν ἀγγέλων, xxi θαυμάζουσι λέγοντες, Εἰς μέγαν 
πλοῦτον εἰσῆλθον οἱ ἀδελφοὶ ἡμῶν οἱ ἐπὶ τῆς 
γῆς. Ἔχοντες οὖν οὗτοι μεθ᾽ ἑαυτῶν τὸν Κύριον ἐν τῇ 
ἀναλύσει, ἐν μεγάλῃ χαρᾷ ἔρχονται πρὸς τοὺς ἄνω, 
xai δέχονται αὐτοὺς οἱ τοῦ Κυρίου, ἐχεῖ εὐτρεπίσαν- 
τες αὐτοῖς οἴχονυς xai παραδείσους, καὶ ἐνδύματα ὁλό- 
λαμπρα xai πολυτελῆ, 


Θ΄. Νήψεως οὖν ἐν πᾶσι χρεία, ἵνα μὴ καὶ ἃ δο- 
χοῦμεν ἔχειν ἀγαθὰ, πρὸς βλάδην ὁμῶν γένωνται. 
Καὶ γὰρ οἱ χρηστοὶ χατὰ φύσιν, ἐὰν pi ἀσφαλί- 
σωνται, χατὰ μιχρὸν δι’ αὐτῆς τῆς χρηστότητος 
ὑποσύρονται, xai οἱ ἔχοντες σοφίαν, δι' αὐτὸς τῆς 
σοφίας χλέπτονται. Δεῖ οὖν ἐν πᾶσι τοῖς μέρεσι, 
συγχεχραμένον εἶναι τὸν ἄνθρωπον, τὸ χρηστὸν μετὰ 

C τοῦ ἀποτόμου, τὸ σοφὸν μετὰ διακρίσεως, τὸν λόγον 
μετὰ τοὺ ἔργον, τὸ ὅλον πεποιθέναι ἐπὶ Κύριον, χαὶ 
μὴ ἐφ’ ἑαυτόν. Ἢ γὰρ ἀρετὴ διὰ πολλῶν ἀρτύεται, 
ὥσπερ δεσμά τι τῶν ἀναγχαίων διὰ xovdírou ᾧ ἐτίέ- 
pov τινὸς, καὶ τοῦτο οὐ μόνον διὰ μέλιτος, ἀλλὰ xai 
πεπέρεως, καὶ οὕτως εὑρίσχεται χρήσιμον. 


Ι΄, Οἱ λέγοντες μὴ εἶναι τὴν ἁμαρτίαν ἐν τῷ ἀν- 
θρώπῳ, οὕτως εἰσὶν, ὡς ὑπὸ πλημμύρας ὑδάτων 
πολλῶν χαταπεποντισμένοι, xal τοῦτο μὲ ὁμολο- 
γοῦντες, ἀλλὰ λέγοντες, " Hyov ὑδάτων ἠχκούσαμεν' 
οὕτω χἀὶ αὐτοὶ χαταπεποντισμένοι ὑπὸ τοῦ βυθοῦ 
τῶν χυμάτων τῆς χαχίας, οὐ λέγονσιν εἶναι ἐν τῷ νῷ 
xai τοῖς λογισμοῖς αὐτῶν τὸν ἁμαρτίαν * ἄλλοι οὖν 
εἰσιν͵ οἱ λόγον μὲν ἔχοντες καὶ λαλοῦντες, μὴ ὀρτυ- 
μένοι δὶ τῷ ἐπουρανίῳ ἄλατι, x«l διργοῦνται περὶ 
τραπέζης βασιλιχῆς μηδὲν φαγόντες, 3 χτησάμενοι. 
Αλλος δὲέ ἐστιν ὁ θεασάμενος αὐτὸν τὸν βασιλέα, καὶ 
ἀνοιγέντων αὐτῷ θησαυρῶν, εἰσελθὼν, x«l κληρονο- 
μήσας xal φαγὼν χαὶ πιὼν ἐχ τῶν ἐδεσμάτων ἐχει- 
νων τῶν πολυτελῶν. 


ΙΑ΄. Ὥσπερ ἐὸν 7 μήτηρ ἔχουσα νιον μονογενῇ, 
εὐειδέστατον, σοφὸν, πᾶσι χεχοσμημένον ἀγαθοῖς, 
ig! ὦ ἔχει πάσας τὰς ἐλπιδας ; καὶ συμθᾷ τοῦτον 
ταφῆναι ὑπ᾽ αὐτῆς, λοιπὸν προσγίνεται αὐτῷ πόνος 
ἅπανστος, καὶ πένθος ἀπαραμύθητον " οὕτως χαὶ ὁ 
γοῦς ὡς ἀποθανούσης ἀπὸ Θεοῦ τῆς ψνχῆς, ὀφείλει 


HOMILUE. — HOM. XVI. 


πένθος ἀναλαθδεῖν καὶ déxpua, πόνον ἄκαυστον, συν- À Deo mortua sit anima, lugere debet, ac laorymas 


τετριμμένην ἔχειν χαρδίαν, ὑπὸ φόθον εἶναι xol μέ- 
ρίμναν, ἔχειν δὲ xol τὸν πεῖναν xol δίψαν τοῦ ἀγα- 
τοῦ πάντοτε. τὸν τοιοῦτον λοιπὸν διαδέχεται χάρις 
Θεοῦ καὶ ἐλπὶς, xal οὐχέτι ἐστὶν ἔν τῶ τοιούτῳ πέν- 
θος, ἀλλὰ χαΐέρει ὡς ὁ εὑρὼν θησαυρὸν, χαὶ πάλιν 
τρέμει μὴ πὼς ἀπολέσῃ αὐτόν. ᾿Επέρχονται γὰρ οἱ 
λῃσταί, "Ὥσπερ ἐάν τις εἰς πο)λὰς λῃστουργίας, xoi 
ξυμέας ἐμπεσὼν, μετὰ πολλοῦ χαμάτου διαφύγῃ, 
x«i μετὰ ταῦτα εὕρῃ περιουσίαν μεγάλην, χαὶ ὑπό- 
στασιν πολλὸν, χαὶ οὐχέτε δέδοιχε ζημίαν διὰ τὸν 
πλεονάσαντα πλοῦτον᾿ οὕτως x«i οἱ πνευματιχοὶ, 
πρῶτον διελθόντες tv πολλοῖς πειρασμοῖς xal φοῦε- 
ροῖς τόποις. Εἶτα χάριτος πληρωθέντες xai paps- 
στωμένοι τῶν ἀγαθῶν, οὐχέτι δεδοίχασι τοὺς θέλον- 
τας αὐτοὺς σνλῇσαι, ἐκειδὴ ὁ πλοῦτος οὐχ ἔστιν p 
αὐτοῖς ὀλέγος * ἔχουσι δὲ καὶ φόθον, οὐ τῶν φοθου-- 
μένων τὰ πονηρὰ πνεύματα, ἀλλὰ φόδον χαὶ μέρι- 
uv», πῶς διοικήσουσι τὰ ἐμπιστευθέντα αὐτοῖς 


πνευματικὰ χαρίσματα. 


IB'. Ἔχει δὲ ὁ τοιοῦτος ἰξουδενούμενον ἑαυτὸν 
παρὰ πάντας ἁμσρτωλοὺς, x«i ἔχει ἐν ἑαυτῷ τὸν 
τοιοῦτον λογισμὸν ἐμφυτευθέντα ὡς φυσιχὸν, καὶ 
ὅσον εἰσέρχεται εἰς γνῶσιν Θεοῦ, τοσοῦτον ἔχει αὐ- 
τὸν ἰδιώτην, καὶ ὅσον μανθάνει, εἰς μηδὲν εἰδώς 
ἔστι. Ταῦτα δὲ ἡ χάρις διαχονοῦσα, ὡς φυσιχὰ ἐν τῇ 
ψυχῇ ἀπεργάξεται. Ὥσπερ ἔὰν 7) παιδίον ὑπὸ νεανί- 
σχον βασταζόμενον χαὶ ὁ βαστάξων, αὐτὸ περιφέρει 
ὅπου θέλει, οὕτω χαὶ κατὰ βάθος ἐνεργουμένη χάρις 
βαστάξει τὸν νοῦν, xxl ἀναφέρει εἰς τοὺς οὐρανοὺς, 
εἰς τὸν τέλειον χόσμον, εἰς τὴν αἰώνιον χατάπαυσιν. 
Καὶ ἐν αὐτῷ δὲ τῇ χάριτί εἰσι μέτρα καὶ ἀξιώματα. 
Ἄλλος ἐστὶν ὁ στρατηλάτης ἔχων παῤῥησίαν πρὸς 
τὸν βασιλέα, καὶ ὁ ἄλλος ἐστὶν ὁ ἡγεμών. “Ὥσπερ 
οἶχος πεπληρωμένος χαπνοῦ ὑπερεχχεῖ τοῦτον, χαὶ 
εἰς τὸν ἔξω ἀέρα " οὕτως x&v τῇ ψυχῇ μεμεστωμένη 
à χαχία ὑπερεχχεῖται ἔξωθεν xai ἐπιτελεῖ χαρπούς. 
Ὡς οἱ ἐγχεχειρισμένοι ἀρχὰς ἐπαρχότητος, ἢ θη- 
σαυρὸν βασιλικόν, πάντα τὸν χρόνον ἐν μερίμνῃ tici, 
μήπως ἄρα προσκρούσωσι τῷ βασιλεῖ * οὕτω x«i οἱ 
ἐμπιστευθέντες ἔργον πνευματιχὸν ἀεὶ ἐν μερίμνῃ 
εἰσὶ, καὶ ἔχοντες ἀνάπαυσιν, ὥσπερ οὔχ εἰσιν ἀνα- 
πεπαυμένοι. Ἢ βασιλεία γὰρ τοῦ σχότους à ἐπεισ- 
ἐλθοῦσα τῇ πόλει, τουτέστι τῇ ψυχῇ, καὶ οἱ διαχατ- 
ἔχοντες βώρθαροι τὰς νομὰς αὐτῆς, ἐξωθῦνται ἀπ' 
«utis. 


C 


II". ᾿Αποστῶλει γὰρ ὁ βασιλεὺς Χριστὸς εἰς ἐχδί- 
χησιν τῆς πόλεως, xai δεσμοῖ τοὺς τυράννους, καὶ 
στρατηγίαν ἑπουρανίον, xai παράταξιν πνευμάτων 
ἁγίων ἐχεῖ χατοιχίξει, ὥσπερ πατρίδα ἰδίαν" xoi 
λοιπὸν φαίνει ὁ ἥλιος ἐν τῇ χαρδία, καὶ αἱ ἀχτῖνες 
αὐτοῦ διατρέχονυσιν εἰς ὅλα τὰ μέλη. Καὶ ἔστιν ἐχεῖ 
λοιπὸν βαθεῖα εἰρήνη ἡ βασιλεύουσα. Ὁ δὲ ἀγὼν 
τοῦ ἀνθρώπου x«i $ ἄθλησις, καὶ δοχιμασία, καὶ ἡ 
πρὸς Θεὸν εὔνοια τότε φαίνεται, ὅτε τῆς χάριτος 
ὑποστελλομένης ἀνδρίσεται χαὶ βοήσει πρὸς τὸν 
Θεὸν ἀλλὰ σὺ ἀχούων, ὅτι εἰσὶ ποταωοὲ δραχόντων, 


effundere, continuoque moerore affici, contritum 
habere cor, cum metu et sollicitudine vitam agere, 
et continua fame ao siti ipsius boni laborare. Talem 
postmodum amplectitur gratia Dei et spes, necultra 
est in luctu, sed gaudio perfunditur, perinde acille 
qui thesaurum reperit, ac rursus intremiscit, ne 
quo pacto eum perdat. Insurgunt enim latrones. 
Perinde vero ac qui in multas latronum rapinas et 
pericula illapsus, nonabsque magno labore evadit, 
ac postea, ingentibus opibus ac facultatibus inven- 
tis, non amplius damnum illud propter affluentiam 
divitiarum metuit: sic quoque spirituales homines, 
qui prius per multas tentationes οἱ formidabilia 
loca transierunt : deinde gratia impleti, bonisque 
cumulati sunt, non amplius illos formidant, qui 
deprsedarieos volebant, quoniam haud exigue sunt 
ipsorum opes ; non tamen prorsus metu ac timore 
omni carent, metu, inquam, non qualis est, qui 
extimescunt malos spiritus ; sed hoc metu ac solli- 
citudine urgentur, quomodo rite administrent con- 
credita sibi spiritualia dona. 


XII. Verum qui ejusmodi est, reputat se abjectio- 
remomnibus peccatoribus, talemque cogitationem, 
velut naturalem, sibi insitam habet; et quanto 
magis in notitia Dei proficit, tanto simpliciorem se 
existimat idiotam : et quanto magis didicerit, eo 
rudiorem se reputat. Hec autem gratia directrix 
velutinnata anime, peragit. Quemadmodum 7 9 si 
sit infans, qui a juvene gestetur, is quieum portat, 
circumfert eumdem quocunque libuerit : sic quo- 
que gratia, in profundo vires suas exserens, gestat 
animum, eumque defert δὰ celos, ad mundum 
perfectum, ad eternam requiem. Verum in ipsa 
gratia sunt gradus et dignitates. Alius enim est 
preefectus militum,quiliberam habetadeundi regis 
potestatem : alius vero est dux. Perinde vero ut 
domus fumo repleta, eum effundit in aerem exter- 
num ; sic etiam in animaredundans malitia effun- 
ditur foras, ac fructus producit. Et sicut ii, quibus 
gerende prefecture,aut custodiendi thesauri regii, 
cura cominissa esl, nunquam curis vacant, ne quo 
pacto regem offendant : sic quoque quorum fidei 
opus aliquod spirituale commissum est, continua 
sollicitudine tenentur ; et ita quiete fruuntur, per- 


p inde ac si ea carerent. Regnum enim tenebrarum 


subintrans civitatem, hoc est, animam, et barbari 
occupantes ejus pascua, ex illa expelluntur. 


XIII. Mittit enim rex Christus, qui vindictam de 
civitate illa sumant, et tyrannos in vincula conjicit, 
ac exercitum coelestem, et ordines spirituum san- 
ctorum illic collocat, tanquam in patria propria. 
Tum vero sol in cordesplendet, et radii ejus pene- 
trant omnia membra, atque sibi summa pax impe- 
rium tenet. Verum certamen ac pugna hominis, 
probatio, eterga Deum benevolentia tunc apparet, 
quando, gratia se subducenle, virum se prestat, et 
clamat ad Dominum. Cum vero audis fluvios esse 
draconum, ora leonum, et potestates sub ccelo cali- 


693 


S. MACARII ΞΟΥΡΤΙΙ 


624 


ginosas,ignem urentem,etstrepitantem in omnibus ἃ x«i στόματα λεόντων, xal δυνάμεις αἱ ὑπὸ τὸν oj- 


membris (ut nihil tale terra continet), et ignoras, 
nisi acceperis arrhabonem Spiritus sanctis, dum e 
corpore discedis ; animam hec tuam comprehen- 
dunt, necad coelos tibi ascensum copncedunt.Itidem 
de dignitate anime ubi audieris, quam preclarasit 
substantia illa intellectu preedita, non intelligis, 
quod Deus non de angelis, sed de natura humana 
dixerit illud : Faciamus ad imaginem et similitudi- 
nem nostram *!,et quod coelum et terra transeant, 
tu vero ad immortalitatem vocatus sis, ut sis filius, 
frater et sponsa regis ? In rebus enim quee in hoc 
seculo videntur, omnia que sunt sponsi, ad spon- 
sam pertinent; sicquoque omniaque sunt Domini, 
quanta quanta sint, committit ille tue fidei. Venit 


ipse ad legationem tui causa obeundam, ut te revo- B 


caret. Tu vero nibil intelligis, neque percipis nobi- 
litatem : ac merito ergo deplorat casum tuum ille 
Spiritu plenus,inquiens : omo cum in honoreesset, 
non intellexit : comparatus est jumentis insipien- 
tibus, et similis factus est illis**. Gloria Patri, et Filio, 
et Spiritui sancto, in secula. Amen. 

HOMILIA XVII. 


De spirituali Christianorum unctione et gloria. et 
quod absque Christo salvari, aut vitam aternam 
consequi impossibile sit. 


I. Christiani perfecti, qui digni habentur attin- 
gere gradum perfectionis, ac fieri regi proximi, hi 
cruci Christi perpetuo consecrati sunt. Quemad- 


modum enim prophetarum temporibus unctio erat ἢ 


res omnino pretiosa, cum in reges et prophetas 
ungerentur : sic quoque nunc spirituales, cclesti 
unctione peruncti, evadunt Christiani per gratiam, 
ut ipsi sint reges et prophete coelestium mysterio- 
rum. Quinimo hi sunt filii et domini et dii, vincti 
ac captivi, abjectissimi, crucifixi ac consecrati. 
"7 3 Si enim unctio olei, ἃ planta aspectabili et 
ligno visibili profecta, tantam habuit virtutem, ut 
eo peruncti dignitatem citra omnem controversiam 
consequerentur (ratum enim erat,ut constitueren- 
tur ipsi reges) : quo etiam David inunctus *?,statim 
persecutionibus et afflictionibus expositus est, ac 
septimo post anno rex factus ** : quanto magisii 
qui secundum mentem et interiorem hominem, 
sanctificante et letificante coelesti ac spirituali ex- 
sultationis oleo *5 peruncti sunt, recipiunt signum 
regni iliius incorruptibilis, eterneque virtutis 
arrhabonem scilicet Spiritus, ipsum Spiritum san- 
etum et paracletum ? (intellige vero Paracletum, 
qui consoletur, et gaudio perfundat afflictionibus 
oppressos). 

Il. Hi unguento ex ligno vite Jesu Christi, et 
planta coelesti inuncti, idonei habentur, qui perve- 
niant ad gradum perfectionis, regni, inquam, et 
adoptionis ; quippe qui sunt secretarii regis ccele- 
stis, acfreti fiducia Omnipotentis, ingrediuntur pa- 
latium ipsius, ubisuntangeli etspiritus sanctorum, 
*! Psal. xcix, 24. 


*! Gen. 1, 26. 831 Reg. xvi, 13. 


ρβανὸν σχοτειναὶ, xdi πῦρ φλέγον xal χαχλάξον ἐν 
τοῖς μέλεσιν, ὡς οὐδὲν ὃ γῆ, μὴ εἰδὼς ὅτι ἐὰν μὴ 
ϑέξη τὸν ἀῤῥαδῶνα τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου iv τῷ 
ἐξέρχεσθαι τοῦ σώματος, κατέχουσί σὸν τὴν ψυχὴν, 
pà ἐῶντές σε ἀνελθεῖν εἰς τοὺς οὐρανούς. Ὁμοίως 
δὲ χαὶ περὶ τοῦ ἀξιώματος τῆς ψνχῆς ἀχούων, πῶς 
ἐστι τιμία ἡ νοερὰ οὐσία, οὐ συνιεῖς, ὅτι οὐκ εἶπε 
περὶ ἀγγέλων, ἀλλὰ περὶ τῆς ἀνθρωπένης φύσεως, 
τὸ, Ποιήσωμεν xat' εἰχόνα ἡμετέραν καὶ 
ὁμοέωσιν" xai, ὅτιὸ οὐρανὸς χαὶ ἡ γῇ παρέρχεται " σὺ 
δὲ εἰς υἱοθεσίαν, εἰς ἀδελφότητα, εἰς νύμφην βασιλέως. 

Ἔν τοῖς φαινομένοις γὰρ πάντα τὰ τοῦ νυμφίου τῆς 

γύμφης εἰσὶ, χαὶ πάντα τὰ τοῦ Κυρίου ὅσα εἰσὶν 

ἐμπιστεύει σοι. Ἦλθε γὰρ εἰς πρεσδείαν σὸν δι 
ἑαυτοῦ, ἵνα σε ἀναχαλέσηται " χαὶ σὺ οὐδὲν νοεῖς, 

οὐδε συνῆχας τὸν εὐγένειάν σου ; Δικαίως οὖν ὁ 

πνευματοφόρος πενθεὶ σον τὴν πτσῶιν, λέγων, "Av. 

θρωπὸος iv τιμῇ ὧν οὐ σννῆχε" παρεσυνεῦ- 
λέθη τοῖς χτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις xai ὡμοιώθη 
αὐτοις. Δόξα Πὰάτρὶ, καὶ Υἱῷ, καὶ ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς 
τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA 1Ζ’. 

Περὶ τῆς πνευματιχῆς τῶν Χριστιανῶν χρί- 
σεως xxl δόξης, xai ὅτι ἄνεν Χριστοῦ 
σωθῆναι ἢ ξωῆς αἰωνέον μέτοχον γίνεσθαι 
ἀδύνατόν ἐστι. 

Α΄. Oi τέλειοι Χριστιανοὶ οἱ καταξιωθέντες ἔλθεῖν 
εἰς μέτρα τελειότητος, καὶ γενέσθαι ἐγγύτατοι βα- 
σιλέως, οὗτοι τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ πάντοτε 
ἀφιερωμένοι εἰσίν. Ὥσπερ γὰρ ἔπὶ τῶν προφητῶν 
τὸ χρίσμα ἦν ὅλον τιμιώτερον, ἐπειδὴ εἰς Daci, 
x«i προφήτας ἐχρίοντο, οὕτω νῦν oi πνευματιχοὶ 
τὸ ἐπουράνιον χρίσμα χριόμενοι, γίνονται Χριστιανοὶ 
κατὰ χάριν, ὦστε εἶναι αὐτοὺς βασιλεῖς καὶ προφύή- 
τας ἱπουρανίων μυστηρίων. Οὗτοί εἰσι x«i υἱοὶ, χαὶ 
xüptot, x&i θεοὶ, δεδεμένοι, ὑχμαλωτισμένοι, βεδυ- 
θισμένοι, ἐστανρωμένοι, ἀφιερωμένοι * εἰ γὰρ τὸ 
χρίσμα τοῦ ἐλαίον, ὅπερ ἦν φυτοῦ φαινομένου͵ xai 
ξύλον ὁρατοῦ, τοσαύτην εἶχε δύναμιν, ὥστε τοὺς 
χριομένους ἀναντιῤῥήτως ἀξίωμα λαμβάνειν (ἦν γὰρ 
χεχυρωμένον, ὥστε χαθίστασθαι αὐτοῦς βασιλεῖς) " ὃ 
xxi Δαδὶδ' χρισθεὶς εὐθέως διωγμοῖς περιέπεσε xai 
ἐθλίδετο, xai μετὰ ἑπτὰ ἔτη ἐγένετο βασιλεύς " πόσῳ 
μᾶλλον ὅσοι xpíovtai xarà τὸν νοῦν καὶ τὸν ἔσω ἄν- ᾿ 
θρωπον, τὸ ἁγιαστικὸν χαὶ χαροποιὸν ἔλαιον τῆς 
ἀγαλλιάσεως, τὸ οὐράνιον χαὶ πνευματικὸν, ϑέχονται 
τὸ σίγνον τῆς βασιλείας ἐχείνης τῆς ἀφθάρτου xai 
ἀϊδίον δυνάμεως, τὸν ἀῤῥαδῶνα τοῦ Πνεύματος, τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον xai παράχλητον; Ἄχουε δὲ πα- 
ράχλητον, καὶ τὸ παραχαλεῖν χαὶ χαροποιεῖν τοὺς ἐν 
θλίψεσιν ὄντας. 

Β΄. Οὗτοι ix τοῦ ξύλου τῆς Qus Ἰησοῦ Χριστοῦ, 
ἔχ τοῦ ψυτοῦ τοῦ ἐπουρανίου χριόμενοι, χαταξιοῦν- 
ται ἐλθεῖν εἰς μέτρα τῆς τελειότητος, τῶς βασιλείας 
λέγω χαὶ τῆς νἱοθεσίας, ὄντες συμμύσται ἐπουρανίου 
βασιλέως ἔχοντες παῤῥησιαν πρὸς τὸν παντοχρά- 
τορα, εἰσερχόμενοι εἰς τὸ παλάτιον αὐτοῦ, ἔνθα οἱ 


δι 1] Reg. 1,4. 85 Psal. ΧΙΥ͂, 8. 


HOMILLE. — HOM. XVII. 


ἄγγελοι καὶ τὰ πνεύματα τῶν ἁγίων, καὶ ἔτι ὄντες À et qui adhuc in hoc sunt mundo. Licet enim inte- 


ἐν và πόσμῳ τούτῳ μήπω γὰρ τὸν τελείαν x)apo, 
νομίαν λαθόντες τὸν εὐτρεκισμένην αὐτοῖς ἐν ἐχείνῳ 
τῷ αἰῶνι, ἀσφαλεῖς εἰσιν ἀπὸ τοῦ ἀῤῥχθῶνος, οὗ 
ἐδέξαντο νῦν, ὡς ἤδη ἐστεφανωμένοι, καὶ βασιλεύ- 
οντες. Καὶ οὐ ξενίξονται μέλλοντες συμθασιλεύειν 
Xowré, ἐπὶ τῷ πλεονασμῷ, xai τῇ παῤῥησίᾳ τοῦ 
Πνεύματος. Διὰ τί ; ἐπειδὴ ὄντες ἔτι ἐν τῇ σαρκὶ ai- 
xo» τὸν νόστον ἐχεῖνον τῆς γλυχύτητος, x«l τὴν ἐνέρ- 
quu ἐκείνην τῆς δυνάμεως. 


I'. Ὃν γὰρ τρόπον ὅταν ᾧ τις φίλος βασιλέως, 
σχολάξων τῷ παλατίῳ, γνωρίξων τὰ μνστύρια, καὶ 
ὁρῶν αὐτοῦ τὴν πορφύραν * συμδῇ δὲ τοῦτον γενέ. 
σθαι βασιλέα, καὶ στεφανωθῆναι, οὐ ξενίξεται, οὔτε 
πτοεῖται, ἐπειδὴ ἐν πολλῷ χρόνῳ ἐνεγυμνάσθη εἰς 
τὰ μυστήρια τοῦ παλατίον. Οὐ γὰρ ἐνδέχεταί τινα 
τῶν ἀγελημαίων χσὶ ἰδιωτῶν xci ξένων τῶν μυστη- 
ρέων εἰσελθεῖν, καὶ βασιλεῦσαι, εἰ μὴ τοὺς ἐμπείρους 
χαὶ πεπαιδευμένους ^ οὕτως xai oi Χριστιανοὶ ἐν 
ἐχείνῳ τῷ αἰῶνι μέλλοντες βασιλεύειν, οὐ ξενίξονται, 
ὥϑη προεγνωχότες τα μυστήρια τῆς χάριτος, ᾿Επειδὴ 
γὰρ ὁ ἄνθρωπος παρέθῃ τὴν ἐντολὴν, ὁ διάδολος 
ὅλην τὴν ψυχὴν ἐκάλυψε χαλύμματι σχοτεινῷ. Λοι- 
πὸν οὖν ἔρχεται ἡ χάρις, καὶ ἀπεχϑύεται ὅλον τὸ σχέ- 
πασμα, ὥστε λοιπὸν τὴν ψυχὸν χαθαρὰν γενομένην 
x«i ἀπολαθοῦσαν τὴν ἰδίαν φύσιν τὸ χτίσμα τὸ ἅμω- 
μὸν χαὶ χαθαρὸν, πάντοτε λοιπὸν χαθαρῶς ἐν τοῖς 
καθαροῖς ὀφθαλμοῖς τὴν δόξαν τοῦ φωτὸς τοῦ ἀλυ- 
θινοῦ καθορᾷν, καὶ τὸν ἀληθινὸν Ἥλιον τῆς διχαιοσύ- 
νης ἐξαστράκτοντα αὐτῇ τῇ χαρδίᾳ. 


Δ΄. Ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ συντελείᾳ περιαιρουμένου 
τοῦ στερεώματος, λοιπὸν οἱ δίκαιοι ἐν τῇ βασιλεία καὶ 
T9 φωτὶ xal τῇ δόξῃ διάγουσι, μηδὲν ἕτερον ὁρῶντες, 
ὃ χαθὼς ὁ Χριστὸς ἐν δόξῃ ἐστὶ πάντοτε ἐν δεξιᾷ τοῦ 
Πατρός * οὕτως xai οὗτοι ἀπὸ τοῦ νῦν εἰς ἐχεῖνον τὸν 
αἰῶνα ἀπαχθέντες, καὶ αἰχμαλωτισθέντες, πάντα τὰ 
ἐκεῖ κοῦλῃ, x«t τὰς θαυματουργίας ὁρῶσιν. Ἡμεῖς 
γὰρ ἐπὶ γῆς ὄντες, ἐν οὐρανοῖς ἔχομεν τὸ πιλίτευμα, 
εἰς ἐπεῖνον τὸν χόσμον ἔχοντες τὴν διαγωγὴν xol τὴν 
πολιτείαν, κατὰ τὸν νοῦν xci τὸν ἔσω αἀνθρωπον. 
Ὥσπερ γὰρ ὁ φαινόμενος ὀφθαλμὸς καθαρὸς ὧν, χα- 
ϑαρῶς ὁρᾷ καντοτε τὸν ἥλιον * οὕτως χαὶ ὁ νοῦς τε- 
λείως καθαρισθεὶς, πάντοτε ὁρᾷ τὴν δόξαν τοῦ φωτὸς 
τοῦ Χριστοῦ, χαὶ σύνεστι τῷ Κυρίω νυχτὸς καὶ ἧμέ- 
ρας, ὃν τρόκον τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου συναφθὲν τῇ 
θεότητι, πάντοτε σύνεστι τῷ ἀγίω Πνεύματι. ᾿Αλλὰ 
ταῦτα τὰ μέτρα οὐχ εὐθέως καταλαμβάνουσιν οἱ dv- 
θρωποι, εἰ μὴ διὰ καμάτον, καὶ θλίψεως, x«l ἀγῶ- 
νος πολλοῦ. Εἰσὶ γὰρ τινες, ὅτι σύνεστιν αὐτοῖς ὃ 
χάρις ἐνεργοῦσα x«i ἀναπαύουσα, σύνεστι δὲ xai ἢ 
χαχία ἔνδον, χαὶ τὰ δύο πολιτεύματα εἰς μίαν ἐνερ- 
γεῖ χαρδίαν τοῦ φωτὸς, xai τοῦ σχότους. 


Ε΄. ᾿Αλλὰ πάντως ἐρεῖς μοι, τίς χοινωνέα φωτὶ 
πρὸς σχότος Ποῦ γὰρ τὸ θεῖον φῶς ἐπισχοτίξεται 
καὶ θολοῦται, καὶ τὸ ἀμέαντον x«i χαθαρὸν ποῦ 
μιαίνεται ; Γέγραπται γὰρ, Καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σχο- 


gram hereditatem, sibiin illoseculo preparatam, 
nondum adierint, certissimi tamen sunt ex arrha- 
bone quem modo receperunt, ac si jam coronati 
essent, et regni clavum tenerent ; neque obstupe- 
scunt, ut in re insolita ac nova, quod cum Christo 
regnaturi sint, propter abundantiam et fiduciam 
Spiritus. Quamobrem ? eo quod, cum adhuc in 
carne essent, suavitate illa ac dulcedine, atque 
efficacia facultatis illius tenebantur. 


III. Quemadmodum enim, si aliquis est qui erat 
amicus regis, et palatio dat operam, ac secreta 
regis cognoscit, atque regiam conspicitpurpuram; 
eumque coulingat fieri regem, et coronari, novitate 
rerum non obstupescit, nec metu percellitur, eo 
quod longo tempore in arcanis palatii exercitus 
fuerit : nequaquam enim fieri solet, ut quis e 
gregariis, simplicibus atque mysteriorum ignaris 
hominibus, accedat ad regni administrationem, sed 
solum ii qui doctrina et experientia instructi sunt. 
Sic quoque Christianis, qui regnaturi sunt in illo 
seeculo, nihil novi et inexspectati accidit, quippe 
qui antea jam noverunt mysteria gratie : propterea 
enim, quod homo transgressus sit fines mandati, 
diabolus universam animam ' caliginoso velamine 
operuit : verum postmodum accedit gratia, et 
exuitur prorsus velamen illud, ita ut postea anima, 
pristine puritati atque proprie, statui naturee crea. 
ture scilicet pure atque irreprehensibili, restituta, 
perpetuo ac pure purisque oculis gloriam veri 


C Juminis conspiciat, verumque Solem justitie in 


visceribus cordis, fulgoris in modum splendentem. 


lV. Sicut enim in consummatione perituri firma- 
menti, justi in posterum in regno, lumine atque 
gloria victuri sunt, nihil aliud intuentes, quam quo 
pacto Christus in gloria perpetuo sit ad dextram 
Patris : siequoque hi qui ex hoc in aliud seculum 
abreptiatque captivi abducti sunt, quecunque sunt 
ibi pulchra atque admiratione digna contemplan- 
tur. Nos enim, qui adhuc in terra sumus, in coelis 
habemus conversationem, in illo seculo vitam 
agentes, atque conservantes secundum mentem et 
interiorem hominem. Quemadmodum enim oculus 
exterior, si purus sit, solem pure semper aspicil : 
sic quoque mens exacte puritati restituta, semper 
intuetur gloriam luminis Christi, 7 & estque cum 
Domino noctu diuque, perinde ac corpus Domini 
divinitati conjunctum perpetuo est cum Spiritu 
sancto. Verum hosce gradus non statim assequun- 
tur homines, nisi cum labore, afflictione alque 
pugna multa. Non desunt enim, in quibus licet 
gratia vim suam in ipsis exseral alque requiescat, 
intus tamen aliqua latet malitia, atque due adsunt 
conversandi rationes, lucis scilicet et tenebrarum, 
in uno corde vim suam exercentes. 

V. Atqui omnino, dices mihi, que societas luci 
cum tenebris ? ubinam lux divina tenebris offundi- 
tur atque inquinatur, et ubi quod impollutum ac 
purum est, polluitur atque turbatur ? Scriptum 


627 


enim est : Ex luz in tenebris lucet, el tenebrz eam 
non comprehenderunt **. Non ergo simpliciter nec 
uno modo hec sunt intelligenda. Quidam enim in 
tantum conquiescunt in gratia Dei, quod fortiores 
evadant, quam est conjuncta illis malitia ; atque 
summa erga Deum devotione et oblectatione 
teneantur : alia tamen hora pravis cogitationibus 
agitantur, ac subripiuntur a peccato, adhuc tamen 
exsistentes in gratia Dei. Simpliciores vero atque 
idiote, ubi vires suas aliqua ex parte in illis exse- 
ruerit gratia, se prorsus a peccato liberos existi- 
mant. At qui acumine judicii ac prudentia pollent, 
verentur negare, quod, licet gratia divina donati 
simus, turpibus atque obscenis cogitaüonibus non 
exerceamur. 


VI. Sepenumero enim quosdam in fratribus 
reperimus, tantum ipsos gaudium et gratiam esse 
consecutos, ut ad quinque aut sex annorum spa- 
tium concupiscentiam exaruisse assererent, atque 
in posterum ab ea se liberatos putarent. Verum 
vitium latens insurrexit in illos, atque concupiscen- 
tie igni adeo combusti sunt, ut attoniti ac perculsi 
dicerent, Undenam tanto post tempore nobis pro- 
diit tantum vitium ? Nemo ergo sanee mentis dicere 
audeat, Quia mecum est gratia, a peccatis prorsus 
liberatus sum : sed due persone vim suam in 
mente exercent. Imperitli enim qui sunt rerum, ubi 
modieum quid in illis operata fuerit gratia, sejam 
vicisse atque perfectos Christianos esse statuunt. 


Ego vero sic se rem habere puto, perinde ac si sit C 


in coelo sol, qui in puro aere lucet, et nubes adve- 
nientes eum operiant, atque aerei crassiorem red- 
dant, nullo pacto (quippe cum interius lateat) nec 
in lumine, nec in substantia leditur : sic re habent, 
qui plene nondum sunt purificati ; qui licet gratia 
Dei prediti sint, in imis tamen peccato detenti, 
habent simul motus naturales, et cogitationes erga 
Deum firmas, quippe & parte boni nondum plene 
stantes. 


VII. Sie e converso, qui secundum ima, sub 
bona portione, gratia, inquam, tenentur, adhuc sunt 
servi atque obnoxii pravis cogitationibus ac parti 
vitiose. Summo igitur judicio opus est, ut per ex- 
perientiam quis cognoscat, hec se ita habere. Dico 
autem tibi, etiam apostolos, quibus erat Paracletus, 
non fuisse ex omni parte securos ; gaudio enim et 
exaultationi aderat timor et tremor, ab ipsa gratia 
non ex parte vitiosa profectus: verum ipsa gratia, 
tuebatur illos, ne vel minimum quid diverterent. 
Perinde enim ac si quis frustulum lapidis projece- 
ritin murum, murum nullatenus offendit aut com- 
movit: aut sicut telum projectum contra eum, qui 
fert clibanum, nullo modo lesit nec ferrum nec 
corpus (referit enim ac repercutit) ; ita licet quid 
vitii ad apostolos appropinquaret, nequaquam ta- 
meniipsosledebat,quippe quierant perfecta Christi 


*6 Joan. 1, 5. 


S. MACARII /EGYPTII 


628 


À ría φαίνει, xai ἡ σχοτία αὐτὸ οὐ χατέλαθε. 
Μονοτρόπως οὖν οὐ χρὴ τὰ πράγματα νοεῖσθαι, οὔτε 
μονομερῶς. Εἰς τοσοῦτον γάρ τινες ἀναπαύονται ἐν 
τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι, ὅτι ἀνδρειότεροι γίνονται τῆς 
συνούσης αὐτοῖς χαχίας, xal ἔχοντες εὐχὴν, xal ἀνά- 
παυσιν πολλὴν πρὸς τὸν Θεὸν, ἄλλῃ ὥρᾳ ἐνεργοῦνται 
ὑπὸ λογισμῶν πονηρῶν, x«i χλέπτονται ὑπὸ τῆς 
ἁμαρτίας, ἔτι ὄντες ἐν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ. Οἱ δὲ 
ἔλαφροὶ καὶ ἰδιῶται, μερικῶς ἐνεργούσης ἐν αὐτοῖς 
τῆς χάριτος, νομίξουσι μηχέτι εἶναι τὴν ἁμαρτίαν " 
οἱ δὶ ἔχοντες διάχρισιν, xai ὄντες φρόνιμοι,οὐ τολ- 
μῶσιν ἀρνήσασθκι, ὅτι ἔχοντες τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ, 
οὐχ ἐνεργούμεθα ὑπὸ αἰσχρῶν χαὶ ῥνπαρῶν λο- 
γισμῶν. 


ζ΄. Πολλάκις γὰρ εὔοομεν ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, ὅτι τό- 
σαύτην εὗρον χαρὰν xxi χάριν, ὥστε ἐν πέντε xai ἕξ 
ἔτεσι λέγειν αὐτοὺς, ὅτι ἐξηράνθη à ἐπιθυμία, καὶ 
μετὰ ταῦτα ὡς ἐνόμισαν ἠλευθερῶσθαι ἀπ' αὐτῆς, 
ἐγχρυδεῖσα ἡ χαχία ἐπεκινήθη αὐτοῖς, χαὶ κατεχαύ- 
θησαν τῇ ἐπιθυμίᾳ, ὥστε ξενίξεσθαι αὐτοὺς xal λέ- 
yt, ὅτι μετὰ τοσοῦτον χρόνον πόθεν ἣἡμὲν ἐπανέστη 
τοσαύτη x«xíx; οὐδεὶς οὖν τῶν ἐχεφρόνων τολυᾷ 
εἰπεῖν ὅτι συνούσης μοι τῆς χάριτος τὸ ὅλον ἡλευθὲ- 
ρωμαι τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ τὰ δύο ποόσωπα ἔν τῷ 
νῷ ἐνεργεῖται. Oi γὰρ ἄπειροι τῶν πραγμάτων, μι- 
χρόν tt ἐνεργησάσης εἰς αὐτοὺς τῆς χάριτος, νομί- 
ξουσιν, ὅτι ἤδη ἐνίχησαν, καὶ εἰσὶ Χριστιανοὶ τέλειοι. 
Ἐγὼ δὲ οὕτως φημὶ τὰ πράγματα εἶναι, ὥσπερ ὅταν 
ἢ ἐν οὐρανῷ ἥλιος ἐν χαθαρῷ ἀέρι χαταλάμπων, 
xat ἔλθωσι περὶ αὐτὸν νεφέλαι, xai χαλύπτωσιν αὖ- 
τὸν, x«l παχύνωσιν τὸν ἀέρα, οὐδὲν δέχηται αὐτὸς 
ἐνδότερος ὧν ἐκ τοῦ φωτὸς αὐτοῦ, καὶ τῆς ἰδίας ὑπο- 
στάσεως * οὕτως εἰσὶν οἱ μὴ τελείως καθαρεσθέντες. 
Ὄντες δὲ ἐν τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτε, καὶ χατεχόμενοι ἐν 
βάθει ὑπὸ τῆς ἁμαρτίαις, ἔχουσι τὰ φνσιχὰ χινήματα 
x«i τοὺς λογισμοὺς αὐτοὺς ἐῤῥωμένους πρὸς τὸν Otó», 
καὶ μὴ ὄντες τοῦ ἀγαθοῦ ὀλοτελῶς. 


Z'. Οὕτως πάλιν οἱ κατεχόμενοι ἐν βάθει or τοῦ 
ἀγαθοῦ μέρους, τῆς χάριτος λέγω, ἔτι εἰσὶ δοῦλοι 
xal ὑποχείριοι τοῖς πονηροῖς λογισμοῖς, xai τῷ μέρει 
τῆς καχίας. Πολλῆς οὖν χρεία διαχρίσεως, ἵνα διὰ 
πείρας τις γνῷ ταῦτα τοῦτον ἔχειν τὸν τρόπον. Λέγω 

D δέ σοι, ὅτι καὶ οἱ ἀπόστολοι ἔχοντες τὸν Παράκχλυ- 
τον, ὁλοτελῶς οὐχ σαν ἀμέριμνοι. Συνῆν γὰρ τῇ 
χαρᾷ καὶ τῇ ἀγαλλιάσει φόθος χαὶ τρόμος ἐξ αὐτῆς 
τῆς χάριτος, οὐ τοῦ μέοους τῆς χαχίας, ἀλλὰ αὐτὴ à 
χάρις ἠἡσφαλέξετο αὐτοὺς, ἵνα μὴ xà» εἰς μικρόν τι 
ἰχτραπῶσιν. Ὥσπερ γὰρ εἴ τις βιζάχιον λίθου ῥίψας 
εἰς τεῖχος, οὐδὲν ἔδλαψεν ἢ παρεχένῃσε τὸ τεῖχος " ἢ 
ὥσπερ βέλος ἀποστελλόμενον χατὰ τοῦ φοροῦντος 
χλίδανον, οὐδὲν ἠδίκησεν ἣ rov σίδηρον, $ τὸ σῶμα * 
ἀντιχρούει γὰρ xai ἀντιπίπτει * οὕτως εἰ xui προσ- 
ἡγγιζέ τι μέρος χαχίας τοῖς ἀποστόλοις οὐχ ἔθλα- 
πτεν αὐτοὺς, ἐπειδὴ ἦσαν ἐνδεδυμένοι τὴν τελείαν 


HOMILLE. — HOM. XVII. 


630 


ϑύναμιν τοῦ Χριστοῦ καὶ οὖτοι δὲ αὐτοὶ τέλειοι ὄντες, À virtute 7B induti: illique cum essenl perfecti, 
εἶχον τὸν ἐλευθερίαν τοῦ ἀκεργάσασθαι τὰς διχαιο- — poterant libere operari justitiee opera. 


σύνας. 

H'. *Exeidà οὖν τινες λέγουσιν, ὅτι μετὰ τὴν χάριν 
ἀμεριμνία ἐστὶ τῆς ψνχῆς, ὁ Θεὸς χαὶ ἐν τοῖς τελείοις 
ἐκιξητεῖ τὸ θέλημα τῆς ψυχῆς εἰς διαχονίαν τοῦ 
Πνεύματος, ὅπως συμφωνήσωσι. Λέγει γὰρ ὁ ᾿Από- 
στολος, Τὸ πνεῦμα μὴ σθέννυτε. Τινὲς μὲν οὖν ἐν 
αὐτοῖς οὐκ ἤθελον ἐπιβδαρεῖς ἄλλοις γίνεσθαι, τινὶς 
δὲ ἑαντοῖς ἐστοίχουν * ἄλλοι δὲ λαμδάνοντες παρὰ 
χοσμιχῶν διεδίδοσαν τοῖς πτωχοῖς " τοῦτο δὲ ἀξιώτε- 
ρὸν ἔστιν. Οἱ μὲν γὰρ ἔχοντες τῆν χάριν, τὸ ἑαντῶν 
μόνον μεοιμνῶσιν * ἄλλοι δὲ, xai ἑτέρας ψυχὰς ὧφε- 
λῇσαι σπουδάζουσιν * οὗτοι πολλῷ ἐχείνων ὑπερέχου- 
σιν. Αλλοι δὲ τὸν χάριν ἔχοντες ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος 
τοῦ Θεοῦ τὰ σώματα αὐτῶν παραδιδόασιν εἰς ὕθρεις 
xai πάθῃ, πάλιν οὗτοι ἐχείνων ἀνώτεροί εἰσι, Τινὲς 
ἀρετὸν μετιόντες θέλουσι χομπάζειν xal τιμᾶσθαι 
ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, λέγοντες Χριστιανοὶ εἶναι, καὶ 
μετέχειν Πνεύματος ἁγίου * ἄλλοι δὲ χρύπτειν ἑαυ- 
τοὺς xai ἀπὸ συντυχίας ἀνθρώπων σπουδάζουσιν " 
οὗτοι πολλῷ ἐκείνων ὑπερέχουσιν. Ὁρᾷς, πὼς καὶ 
ἐν αὐτῇ τῇ τελειότητι εὑρίσχεται εὔνοια πρὸς τὸν 
Θεὸν ἀπὸ φυσιχοῦ θελήματος ἐπιτελουμένη, ἀνωτέρα 
x«i πλεονάξουσα ; 

Θ΄. 'Qcrp εἴ τις πενιχρὰ ἐνδύματα περιδεδλημέ- 
νος ἐν ὁράματι ἑαυτὸν ἴδῃ πλούσιον͵ ἀναστὰς δὲ ἐξ 
ὕπνου πάλιν ἴδῃ ἑαυτὸν πένητα xai γυμνὸν " οὕτως 
χαὶ οἱ λόγον πνευματιχὸν λαλοῦντες τῇ ἀχολουθίᾳ 
δοχοῦσι λαλεῖν * μὴ ἔχοντες δὲ τὸ ἔργον τῶν λόγων ἐν 
γεύσει τοὶ χαὶ δυνάμει, χαὶ πληροφορίᾳ, ἐν τῷ νῷ 
χεχυρωμένον ἐν φαντασίᾳ τινὶ στήχουσιν. Ἢ ὥσπερ 
γυνὴ ἔχουσα ὁλοσήριχα, καὶ μαργαρίτας περιδεθλῳ- 
μένῃ, εἰς πορνεῖον προέστηχεν, οὕτως x«i ἐπὶ τῶν 
τοιούτων d χαρδία αὐτῶν πορνεῖόν ἐστιν ἀχαθάρτων 
πνευμάτων, xxl λαλεῖν θῶουσι περὶ διχαιοσύνης, μὴ 


παρακύψαντις εἰς τὰ πράγματα. 


V. Ὥσπερ γὰρ οὐχ ἔστι δυνατὸν ἰχθὺν ἄνευ ὕδατος 
ξῷσαι, ἃ ἄνευ ποδῶν περιπατῆσαὶ τινα, ἣ ἄνευ 
ὀφθαλμῶν ἰδεῖν φῶς, à ἄνευ γλώσσης λαλεῖν, ἢ ἄνευ 
ὥτων ἀχούειν * οὕτως ἄνευ τοῦ Κυρίου ᾿[ησοῦ, καὶ 
τῆς ἐνεργείας τῆς θείας δυνάμεως, οὐχ ἔστι γινώ- 
σκειν μυστύρια xci σοφίαν Θεοῦ, ἣ εἶναί τινα πλού- 
σιον χαὶ Χριστιανόν. Οὔτοι γάρ εἰσιν ἀληθῶς σοφοὶ, 
καὶ πολεμισταὶ, χαὶ ἀνδρεῖοι, χαὶ φιλόσοφοι Θεοῦ, 
οἱ ὁδηγούμενοι xal ποιμαινόμενοι χατὰ τὸν ἔσω 
ἄνθρωπον ὑπὸ τῆς θεϊκῆς δυνάμεως, Οἱ γὰρ φιλόσοφοι 
τῶν Ἑλλήνων, λόγους μανθάνουσι * χαὶ ἄλλοι εἰσὶν 
ἐδιῶται τῷ λόγῳ, εὐφραινόμενοι xal ἀγαλλιῶντες ἐπὶ 
τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι, ἄνδρες θεοσεδεῖς. Διαχρίνωμεν νῦν 
ποῖοί εἰσι βελτίονες. Ἐν ἔργω, φησὶ, xat δυνάμει 
ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ, οὐχ ἐν λόγῳ. 


ΙΑ΄. Τὸ οὖν εἰπεῖν τινα, ὅτι ὁ ἄρτος οὗτος ἀπὸ 
σίτον γεγένηται, εὔχολόν ἐστι * πῶς δὲ λεπτῶς 
χατασχευάζεται, καὶ πέττεται ἄρτος, χρὴ εἰπεῖν. Τὸ 


ΔΙ [ Thess. v, 10. 881 Cor. 1v, 20. 


B 


C 


VIII. Quoniam igitur asserunt quidam,quod post 
acceptam gratiam nulla anime sollicitudo supersit, 
Deus quoque in perfectis requirit voluntatem ani- 


me in ministerium Spiritus, ut scilicet consen- 


tiant. Inquit enim Apostolus : Spiritum nolite ez- 
stinguere*', Nonnulli igitur illorum noluntaliis mo- 
lesti esse, alii vero sibi ipsi gressus suos dirigunt ; 
reliqui vero a secularibus accipientes largiuntur 
pauperibus : quod utiqueprestantius est. Quidam 
enim, quigratia preediti sunt, eorumque sua sunt, 
unice curam gerunt ; alii vero aliorum quoque ani- 
mas juvare laborant: hi illos multum presstant ; 
alii vero gratiam habentes pro nomine Dei corpora 
sua contumeliis et afflictionibus exponunt : hi illis 
iterumn. superiores sunt. Nonnulli virtutem perse- 
quentes, gloriari, et ab hominibus honoribus affici 
volunt, dicentes se Christianos et Spiritus sancti 
participes esse ; alii vero se occultare et ab homi- 
num occursu nituntur: qui illos longe superant. 
Vides quomodo vel in ipsa perfectione benevolen- 
tia erga Deum, que a voluntate naturali efficitur, 
prestantior atque abundantior reperiatur ? 


IX. Perinde ac si quis vilibusindutus vestimen - 
tisper visum seipsum conspiciat divitem ; surgens 
autem e somno, rursum se pauperem el nudum 
videat: sic quoque, qui sermonem spiritualem lo- 
quuntur, convenienter loqui videntur ; si vero non 
habeantremipsam cum quodain gustu, potentia ac 
certitudine fidei, in mentem firmatam, in nuda 
quadau opinione consistunt. Aut veluti femina, 
holoserieorum ac margaritarum cultu exornata, 
prostat in lupanari : sic quoque cor ejusmodi ho- 
minumlupanarquoddamestipsorumimmundorum 
spirituum ; ac volunt sane sermones habere de ju- 
slitia, cum opera ipsa non atligerint. 

X. Quemadmodum enim fieri non potest, ut pi- 
scis absque aqua vitam ducat, aut absque pedibus 
aliquis progrediatur, aut absque oculis lumen in- 
tueatur, aut absque lingua loquatur, aut absque 
auribus audial : sie quoque absque Domino Jesu 
et virtutis divinse efficacia, non licet cognoscere 
mysteria el sapientiam Dei, aut esse divitem el 


D Christianum. Hi enim sunt revera sapientes, mili- 


tes fortes ac philosophi Dei, qui diriguntur et gu. 
bernantur secunduminteriorem hominem a poten- 
tiadivina: philosophienim Grecorum eloquentiam 
ediscunt ; alii vero sunt rudes eloquentire, sed lre- 
tantur et exsultant de gratia divina, quippe qui sint 
viri cultui divino addicti. Indicemus igitur qui sint 
preestantiores. In opere, inquil, et virtuteest regnum 
Dei, non in sermone 88, 

XI. Quid ergo est, ut dicat aliquis panem hunc 
e frumento esse confectum ; nam id facile est. Ve- 
rum hoc convenit dicere, quo pacto minutim pre- 


631 


S. MACARII /EGYPTII 


632 


paretur, et coquatur panis. Disputare ergo de af- A οὖν λαλῆσαι περὶ ἀπαθείας καὶ τελειότητος, ὀλίγων 


fectionum vacuitate et perfectione, paucis datum 
est. Evangelium enim conoise loquitur : Ne irasca- 
ris : ne concupiscas. Si quis impegerit alapam in 
dextram mazillam, przbe quoque et alteram. Si quis 
tetrahat injudicium, ut tunicam tollat, dato eiquo- 
que pallium **. Verum Apostolus, hec imitatus, 
qua ratione paulatim opus puritatis cum palientia 
et longanimitate fleri debeat pluribus docet, pri- 
mum 5) 6 lacte nutriens velut infantes, deinde pro- 
movens ad incrementum et perfectionem. Evange- 
lium enim dixitex lanafleri vestimentum : Apostolus 
vero significavit, per minuta quomodo consuatur. 


XII. Qui igitur verba spiritualia proferunt, quo- 
rum non habent gustum, similes sunt ei qui, 
maximo 868 premente, desertum agrum peram- 
bulat, et sitibundus depingit sibi fontem emitten- 
tem aquam, adumbrans se ipsum bibentem, cum 
tamen labra ejus aclingua exarescant pres siti qua 
tenetur : aut si quis disserat de mellis suavitate, 
et vim dulcedinis ejus, eo quod non degustarit, 
gnoret : sic se habent, qui de perfectione, exsulta- 
tione aut affectuum vacuitate sermonem susci- 
piunt, vi ac certitudine fidei carentes; certe non 
omnia, ut loquuntur, sic se habent. Cum enim 
ejusmodi homo dignus aliquando fuerithabitus, ut 
ex parle saltem in opere ipso reperiatur, secum 
ipse dijudicabit : Non quemadmodum arbitrabar, 
sic reperi; aliter enim loquebar, aliter Spiritus 
operabatur. 


XIII. Christianorum enim cultus est esus atque 
potus ; et quanto plus quis ex eo comederit, tanto 
vehementius suavitate illa allicitur animus, adeo ut 
retineri sut. expleri nequeat, atque insatiabiliter 
inquirat et comedat. Aut veluti, cum quis siti labo- 
rat, prebeaturque ei potus suavis, ipseque ubi de- 
gustare cceperit, propius ad poculum accedit ; ar- 
dentius scilicet accensus: sic gustus Spiritus ferme 
sedari nequit, ut hujusmodi rei non immerito com- 
paretur. Et hec quidem non sunt verba nuda, sed 
opus Spiritus sancti, arcana ratione inserviens 
animo. Existimant vero nounullieos, qui a muliere, 
et ab omnibus, que visui patent, abstinent, esse 
jam sanctos. Verum non ita se res habet. Heret 
enim malum in mente, atque in corde vivit et ex- 
tollitur. llle vero sanctus est, qui purificatus et 
sanctificatus est secundum interiorem hominem. 
Ubi enim veritas paulisper inspexit, illio error 
pugnat atque se velare et obtegere conatur. 


XIV. Cum Judei sacerdotio potirentur, sane ex 
illa ipsa gente persecutionein patiebantur, graviter- 
que affligebantur, eo quod in veritate persistebant, 
Eleazarus et Machabeei. Nunc vero, cum a tempore 
crucis et veli scissi recesserit ab eis Spiritus ; atque 
hic revelata sil, οἱ operetur in nobis veritas, pro- 
pterearursum quidam ex hac gente persecutionem 
sustinent. Ex illa vero gente persecutione et affli- 


9 Luc, vi, 29; Matth. v, &0. 


ἐστί. Τὸ γὰρ Εὐαγγέλιον ἐν συντόμῳ ἀπεφήνατο, Mà 
ὀργισθῇς, μὴ ἐπιθυμήσῃς ἐὰν τές σε 
ῥαπίσῃ εἰς τὲν δεξιάν σον σιαγόνα, παράθες 
x«l τὸν ἄλλην" ἐάν τις χρένῃ &pmí σον τὸ 
ἱμάτιον, δὸς αὐτῷ x«l τὸν χιτῶνα. Ὁ δὲ ᾿Από- 
στολος ἐπαχολονθῶν, πῶς χρὴ χατὰ μιχρὸν τὸ ἔργον τὰς 
καθάρσεως μετὰ ὑπομονᾷς x«l μαχροθυμίας γένεσθαι, 
διὰ πολλῶν διδάσχει, πρῶτον γαλαχτοτροφῶν ὡς 
νηπίους, εἶτα φέρων εἰς αὔξησιν καὶ τελειότοτα. Εἶπι 
γὰρ τὸ Εὐαγγέλιον γενέσθαι ἀπὸ ἐρέας στιχάριον " ὁ δὲ 
᾿Απόστολος ἐμήνυσε τὴν λεπτότητα, πῶς χατασχενά- 
ξεται. 


IB'. Οἱ οὖν λόγους πνευματιχοὺς λαλοῦντες ἄνευ τῆς 
γεύσεως, τοιούτῳ τινὶ ἔοίχασιν, ὥσπερ ἵνα τις 
ἐπιθαλόντος καύσωνος διοδεύηται πεδίῳ ἐρήμῳ, καὶ ὧν 
ἔχδιψος διαγράφῃ πηγὴν ῥέουσαν ὕδωρ, σχιογραφῶν 
ἑαυτὸν πίνοντα, ὁπότε τὰ χείλη αὐτοῦ χατεξύήρανται, 
καὶ ἡ γλῶσσα, ix τὸς χαταλαβούσης δίψης " ἢ ἵνα 
τις λαλήσῃ περὶ μέλιτος, ὅτι γλυκύ ἐστι, μὴ γευσά- 
μᾶῆνος δὲ, οὐχ οἷδε τὴν ϑύναμιν τῆς γλυχύτητος - 
οὕτως χαὶ oi λόγον λαλοῦντες περὶ τελειότητος, xai 
ἀγαλλιασμοῦ, ἥτοι ἀπαθείας, μὴ ἔχοντες ἐνέργειαν 
xai πληροφορίαν, τὰ πράγματα οὐχ ὡς λαλοῦσιν, 
οὕτως εἰσὶν ἅπαντα. Ὅταν γὰρ ὁ τοιοῦτος χαταξιωθῶ 
ποτε μεριχῶς ἦν ἔργῳ εὑρεθῆναι, διακχρίνει χαθ᾽ 
ἑαυτὸν͵ ὅτε οὐ χαθὼς ὑπελάμβανον οὕτως εὗρον * 
ἄλλως γὰρ ἐλάλουν, x«i ἄλλως τὸ πνεῦμα ἐργάζι- 


ται. 


IT". Ὁ γὰρ Χριστιανισμὸς βρῶσές ἔστι χαὶ πόσις : 
καὶ ὅσον τις ἐσθίει ἀπ᾿ αὐτοῦ, ix. ric ἡδύτοτος ἐπι. 
πλεῖον ἐρεθίξεται ὁ νοῦς ἀχατάσχετος καὶ ἀκόρεστος 
ὑπάοχων, χαὶ ἀπλήστως ἐπιζητῶν x«i ἐσθίων" Ἢ 
ὥσπερ ἐὰν ᾧ τις διψῶν, xoi ἐπιδοθῇ αὐτῷ πόμα 
ἡλυχὺ, εἴτα ἀρξάμενος τῆς γεύσεως σφοδροτέρως 
ἐγγίξει τῷ ποτῷ, μειξόνως εχχαιόμενος, καὶ σχεδὸν 
ἅπανστός ἐστιν ἡ γεῦσις τοῦ Πνεύματος, ὡς τοιούτῳ 
τινὶ δικαίως ἀπειχάξεσθαι * xai ταῦτα οὐ λόγοι 
ψιλοι. Ἐργασία γὰρ ἐστι τοῦ &y(ou Πνεύματος iv 
μυστηρίῳ διαχονοῦσα τῷ νῷ. Νομέξουσι dé τινὲς ὅτι 
ἀπεχόμενοι γνναιχὸς, xai πάντων τῶν φαινομένων, 
ἤϑη ἅγιοί εἰσιν " ἀλλ᾽ οὐχ οὕτως ἐστίν. Ἔστι γὰρ ὃ 
χαχία ἐν τῷ νῷ, καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ ζῇ χαὶ ἐπαίρεται" 
οὗτος δὲ ἐστιν ἅγιος, ὁ χαθαρθεὶς καὶ ἁγιισθεὶς χατὰ 
τὸν ἔσω ἄνθρωπον. Ὅπον γὰρ à ἀλήθεια ἀναχύπτει, 
ἐκεῖ μάχεται ἣ πλάνῃ, σπουδάξουσα καλύψαι x«i 
θολῶσαι. 


Δ΄. "Ort οἱ Ἰουδαῖοι ἐχράτουν τὴν ἱερωσύνον, 
x«i ἐξ αὐτοῦ τοῦ ἔθνους üduoxovrs xoi ἐθλέθοντο, 
ἐπειδὴ εἰστήχεισαν ἐν τῇ ἀληθείᾳ, ᾿Ελεάξαρος xai 
oi Μακαδαῖοι. Nu» δὲ ἐπειδὴ ἀπὸ τοῦ στανροῦ xai 
τοῦ χαταπιτάσματος ἀνεχώρησεν ἐξ αὐτῶν τὸ Πνεῦ- 
μα, λοιπὸν ὦδε ἀπεκαλύφθη x«i ἐνεργεῖ à ἀλήθεια. 
Πάλιν οὖν ἐξ αὑτοῦ τοῦ ἔθνους διώχονται. "EE αὐτοῦ 
δὲ τοῦ ἔθνονς ἐδιώχκοντο x«i ἐθλίθοντο, ἕνα γένωνται 


HOMILUE. -— HOM. XVIII. 


634 


μείρτνρες οἱ φιλαλύθεις. Πῶς γὰρ φανήσεταϊ ἡ ἀλή- À ctione opprimebantur, ut martyres evaderent, qui 


θεία, ei μὴ ἔχει τοὺς ὑπεναντίους ψευδεῖς ὄντας xol 
κατὰ ἀληθείας τρέχοντας; Εἰσὶ δὲ x«i ἐν τοῖς ἀδελ- 
goi; βαστάζοντες πάθῃ καὶ θλίψεις " πολλᾷς δὲ χρύ- 
ξουσιν ἀσψαλείας, ἵνα μὴ πέσωσιν. Εἴς γάρ τις τῶν 
ἀδελφῶν συνευχόμενός τινι, ὀχμαλωτίσθη ὑπὸ θείας 
δυνάμεως, καὶ ἁρκαχθεὶς εἶδε τὴν ἄνω πόλιν "Itpov- 
σαλὴμ, καὶ εἰκόνας φωτεινὰς x«l φῶς ἄπειρον" καὶ 
ἤκουσε φωνῷς λεγούσης, οὗτός ἐστιν ὁ τόπος τῶς 
καταπαύσεως τῶν διχαέων καὶ μετὰ μιχρὸν φυ- 
σιωθεὶς, χαὶ νομέσας περὶ ἑαυτοῦ ἑωρακέναι, μετὰ 
τοῦτο εὑρέθη ἐμπεσὼν εἰς τὰ ἄδντα χαὶ βαθύτατα 
τῆς ἁμαρτίας, εἰς μυρία xaxd, 


IE. Εἰ οὖν ὁ ἐσώτερος xol ὑψηλὸς ἔπεσε, πῶς 
ϑύναται λέγειν ὁ τυχὼν, ὅτι Νηστεύων xai ξενὴη- 
τεύων xat διασχορπίξων τὰ ὑπάρχοντα ἥδη 
ἄγιός εἶμι; οὐ γὰρ ἡ ἀποχὴ τῶν χαχῶν αὕτη ἐστὶν 
à τελείωσις, ἀλλ᾽ εἰ εἰσῆλθες εἰς τὸν νοῦν τὸν ἡφανισμέ- 
νὸν, καὶ ἀπέκτεινας τὸν ὄφιν τὸν χατώτερον τοῦ νοῦ, 
χαὶ βαθύτεοον τῶν λογισμῶν, εἰς τὰ λεγόμενα τα- 
μιεῖα καὶ ἀποθόχας τὸς ψυχῇς φονεύοντά σε χαὶ 
φωλεύοντα" ἄδυσσος γάρ ἐστι ὃ χαρδία" εἰ τοίνυν 
ἐχεῖνον ἐφόνευσας, χαὶ πᾶσαν τὴν ἐν σοὶ ἀχα- 
θαοσίαν ἐξέδαλες - ὅλοι γὰρ εἰ φιλόσοφοι xal ὁ 
νόμος xxl oí ἀπόστολοι, xal à τοῦ Σωτῆρος ἔλευσις 
περὶ χαθαρότητος ποιοῦνται. Πᾶς γὰρ ἀνθρώπων eire 
Ἰουδαίων, εἴτε Ἑλλήνων, ἀγαπᾷ τὴν καθαρότητα, 
καὶ οὐ δύνανται χαθαρεύειν, Χρὴ οὖν ἐπιξωτῆσαι, 
πῶς x«i διὰ τένων δύναται τὸ χαθαρὸν τῆς χαρδίας 
γενέσθαι. Οὐδαμῶς ἑτέρωθεν, εἰ μὴ διὰ τοῦ ὑπὲρ 
ἡμῶν σταυρωθέντος " αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ ὁδὸς, à ζωὴ, 
à ἀλήθεια, ὁ θύρα, ὁ μαργαρέτης, ὁ ξῶν xoci ὁ e)- 
ρώνιος ἄρτος. Καὶ οὐχ ἐγχαρεῖ τινα ἄνευ ἐχείνης 
τῆς ἀληθείας, ἀλήθειαν γνῶναι, ἦ σωθῆναι. Ὥσπερ 
οὖν εἰς τὸν ἔξω ἄνθρωπον χαὶ εἰς τὰ φαινόμενα 
πράγματα, ἀπετάξω πᾶσι, xai διέδωχας τὴν ὕπαρ- 
ξίν σον " οὕτω χαὶ ἐν τῇ σοφίᾳ τῇ χοσμιχῇ, εἰ γνῶσιν 
ἔχεις καὶ λόγων ἰσχὺν, ἀποῤῥίψασθαι πάντα ὀφεί- 
λεις, παὶ μηδὲν ἡγήσασθαι, ἵν’ οὕτω δυνηθῇς ἐπὶ 
τὸ μωρίᾳ τοῦ χηρύγματος οἰχοδομῳθῆναι, ὅπερ χή- 
peypé ἔστιν ἡ ἀληθὴς σοφία, οὐχ ἔχουσα χόμπον 
λόγων, ἀλλὰ δύναμιν δι’ ἁγίου σταυροῦ ἐνεργουμΐ- 
νην. Δόξα τῇ ὁ μουσίῳ Τριάδι εἰς τοὺς αἰῶνας. 
᾿Αμήν. 

OMIAIA IH'. 


Περὶ τοῦ θησαυροῦ τῶν Χριστιανῶν, δηλαδὴ 
τοῦ Χριστοῦ xai Πνεύματος &yiov, διαφό- 
ρως ἀσχοῦντος αὐτοὺς πρὸς τὸ φθάναι εἰς 
τὴν τελειότητα, . 

Α΄. El tt; ἐν τῷ χόσμῳ πλούσιος σφόδρα τυγχάνει, 
καὶ θησαυρὸν ἀπόχρυφον χέχτηται, ἔχ τοῦ θησαυροῦ 
xxi πλούτου οὔπερ ἔχει, πάντα ὅσα Oft, χτᾶται " 
xai ola βούλεται ἐν τῷ χόσμῳ χτήματα, εὐχερῶς 
ἐπισυνάγει, τῷ θησαυρῷ πεποιθὼς, ὅτι δι αὐτοῦ 
πᾶσαν xtüjgiv, ἦν ἄν βούληται, εὐχόλως χτᾶται. OU- 
τως καὶ οἱ πρῶτον ζητοῦντες παρὰ Θεῷ, χαὶ εὑρόν- 
τες, xxl ἔχοντες τὸν ἐπουράνιον τοῦ Πνεύματος θῃ- 


veritati studebant. Quomodo enim apparebit veri- 
tas, nisi habuerit adversarios, qui et sint menda- 
ces,et veritatem invadant? Sunt quoquein fratrum 
numero, qui affeclionibus aut afflictionibusobnoxii 
sunt. Quibus quidem magna cautio adhibenda est, 
ne labantur. Quidam enim ex fratribus, cum pre- 
caretur cum alio, captus est divina virtute, eaque 
abreptus vidit supernam civitatem Jerusalem, et 
personas illustres, lumenque immensum ; atque 
audivit vocemdicentem : Hicest locusrequietis ju- 
storum : pauloque postinflatus, eLexistimans de se 
ipso ea vidisse, postea repertus est in adyta et 
profundissima peccatorum, atque in infinita mala 
incidisse. 


B xv.si ergo internus et sublimis homo lapsus 


est, quo pacto potest dicere quivis alius e vulgo: 
Quia jejuno, hospitalitatem exerceo, ac bona mea 
distribuo, jam ego sanctus sum? Non enim a malis 
se cohibere ipsa peafectio est, sed si inquinatam 
mentem tuam ingressus, oocideris serpentem in 
interioribus mentisac profundioribus cogitationum 
tuarum 77 delitescentem, quippein conclavibus et 
repositoriisanimee ad teinterimendum nidum suum 
componit (cor enim est abyssus), si, inquam, illum 
interfeceris, et omnem, qua inquinatus es, spurci- 
liem ejeceris. Omnes enim philosophi, lex et apo- 
stoli atque etiam Salvatoris adventus circa purita- 
tem laborant. Omnes siquidem homines, sive 
Judei, sive Greci, puritatem exoptant, et assequi 
nequeunt. laquirendumiigiturest, quomodo et qui- 
bus modis puritas cordis comparari possit. Nequa- 
quam aliunde,quam per eum,qui pro nobiscruci- 
fixus est. Ipse enim est via, vita, veritas, ostium, 
margarita, vivus accolestis panis; nec licet alicui, 
absque illa veritate, veritatem cognoscere, et ser- 
vari. Quemadmodum quoad exteriorem hominem, 
et ea quee subjacent oculis, omnibus renuntiasti, 
et bona tua distribuisti : sic quoquéad sapientiam 
mundanam, si rerum notitiam aut facultatem di- 
cendi es adeptus, hec universa abjicere debes, ac 
pro nihilo ducere, ut ita possis super stultitia 
predicationis edificari,que quidem predicatio est 
vera sapientia, carens ornatu verborum, sed pre- 
dita virtute, per sanctam crucem operante. Gloria 


D consubstantiali Trinitati in secula. Amen. 


HOMILIA XVIII. 


Dethesauro Christianorum, videticet Christo et Spi- 
ritu sancto, variis modis exercenteeos, ut ad per- 
fectionem perveniant. 


l. Si quis in hoc mundo valde opulentus sit, 
reconditumque thesaurum possideat, per eum 
atque divitias omnia, quecunque libuerit, conse- 
quitur : et quascunque voluerit in mundo posses- 
siones, absque omni labore, thesauro suo fretus, 
corradit ; eo quod ejus ope omnem possessionem, 
quamcunque voluerit, facile consequatur. Sic qui 
primum et ante omnia querunt a Deo etinveniunt 


635 S. MACARII JEGYPTII 636 


ac consequuntur ccelestem thesaurum Spiritus, Α σαυρὸν, αὐτὸν τὸν Κύριον ἐν ταῖς χαρδίάις αὐτῶν 


ipsum seilicet Dominum, in cordibus illorum, illi 
omnem justitiam virtutum, omnemque possessio- 
nem bonitatis preceptorum Domini, ope illius 
thesauri, qui heeret in eis Christo, perficiunt, atque 
ejus ope cclestes divitias accumulant. Thesauri 
enim ccelestis beneficio omnem virtutem justitiee, 
freti copia divitiarum spiritualium quee suut in iis, 
operantur, nulloque negotio omnem justitiam ac 
mandatum Domini, invisibilium divitiarum gratie, 
quee est in ipsis, ope, reipsa peragunt. Inquit vero 
et Apostolus quoque: Habentes thesaurum istum in 
vasis fictilibus 39. hoc est, quem, qui in carneadhuc 
sunt, consequi digni habiti sunt, virtutem scilicet 
Spiritus sanctificatricem. Et rursus : Qui factusno- 
bis est a Deo sapsentia, justitia, sanctificatio et re- 
demptio 51. 


II. Quicunque igitur reperit ac possidet apud se 
ecelestem hünc thesaurum Spiritus, ille omnem 
justitiam preceptorum, ac omnem operationem 
virtutum, absque omni reprehensione et macula, 
ejus ope peragit, et quidemnullo negotio, nec ulla 


* wi. Obsecremus igitur nos quoque Deum, postule- 


mus ac depreceinur eum, ut thesaurum Spiritus 
sui nobis largiatur, ut hoc modo in mandatis ejus 
omnibus sine reprehensione et macula versari, et 
omnem justitiam Spiritus pure ac perfecte com- 
plere, ccelestis thesauri, qui est Christus, beneficio 
possimus. Pauper enim ac mendicus, et qui fame 
labarat, in mundo nihil potest comparare, pauper- 
tate eum premente. Qui vero thesaurum possidet, 
ut prediclum 7 8 est, absque omninegotio et mo- 


lestia, quascunque exoptarit possessiones, conse- 


quitur : sic quoque anima nuda, ac societate Spiri- 
tus destituta, et ad duram paupertatem peccati 
redacta, nullum potest, quantopere voluerit, Spi- 
ritus justitiee fructum revera producere, antequam 
Spiritus particeps facta sit. 


Ill. Verumtamen vi quadam sequemque com- 
pellere oportet, ad rogandum Deum, ut dignus 
judicetur, qui consequatur et inveniat ccelestem 
thesaurum Spiritus, ac possitabsqueomni molestia 
et labore perficere omnia preecepta Domini, pure- 
ac sine reprehensione, que prius, ne vi quidem 
adhibita, non poterat recte perficere. Pauper enim 
cum esset et nudus, ac societate Spiritus destitu- 
tus ,qua ralione bona hec spiritualia consequi 
potuit, absque thesauro et spiritualibus divitiis ? 
Verum anmia,que Dominum, per investigationem 
Spiritus, fidem remultam patientiam, verum nempe 
thesaurum reperit, fructus Spiritus producit, ut 
dictum est, absque omni labore, omnemquejusti- 
tiam, ac precepta Domini, que Spiritus mandavit, 
in se, et per se, pure et integre, et sine reprehen- 
sione perficit. 


IV. Aut rursus alio utamur exemplo. Quemad- 
modum si sit aliquis dives, qui cum coenam exqui- 


90 JI Cor. iv, 6. *! I Cor. 1, 30. 


ἔἄλαμποντα, πᾶσαν διχαιοσύνην ἀρετῶν͵ xci πᾶσαν 
χτῆσιν ἀγαθότητος τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, ἔχ τοῦ 
θησαυροῦ τοῦ ἐν αὐτοῖς ὄντος Χριστοῦ ἐπιτελοῦσι, 
χαὶ δι’ αὐτοῦ πλείονα πλοῦτον οὐράνιον ἐπισυν- 
ἄγουσι. Διὰ *y&p τοῦ ἐπουρανίου θησαυροῦ πᾶσαν 
ἀρετὴν διχαιοσύνης χατεργάζονται, πεποιθότες ἐπὶ 
To πλήθει τοῦ ἐν αὐτοῖς πλούτου πνευματιχοῦ, χαὶ 
εὐχόλως πᾶσαν διχαιοσύνην χαὶ ἐντολὴν τοῦ Κυρίου 
διὰ τοῦ ἀοράτου τῆς χάριτος tv αὐτοῖς πλούτου ἐργά- 
ξονται. Φησὶ δὲ x«i ὁ ᾿Απόστολος - Ἔχοντες τὸν 
θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστραχένοις σκεύεσι, 
τουτέστιν, ὃν ἐν σαρχὶ ὄντες χτήσασθαι ἐν αὑτοῖς χατ- 
Ὠξιώθησαν, τὴν ἁγιαστιχὴν δύναμιν τοῦ Πνεύματος- 
xai πάλιν. Ὅς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ τοῦ 


B Θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἀγιασμὸς, xai ἀπο- 


C 


D 


λύτρωσις. 

Β΄. Ὁ οὖν εὑρὼν καὶ ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὸν ἐπουρά- 
νιον τοῦ Πνεύματος θησαυρὸν, πᾶσαν δικαιοσύνην 
ἐντολῶν, χαὶ πᾶσαν ἐργασίαν ἀρετῶν, ἀμώμως xat 
χαθαρῶς ἐν τούτῳ χατίργάζεται, ἀδιάστως λοιπὸν 
x«i εὐχόλως. Παραχαλέσωμεν οὖν xci ὑμεῖς τὸν 
Θεὸν, xal ἐχζητήσωμεν χαὶ δεηθῶμεν αὐτοῦ, ἵνα 
τὸν θησανρὸν τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ χαρίσωηται ἡμῖν, 
xai οὕτως ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ πάσαις ἀμώμως 
χαὶ χαθαρῶς ἀναστραφῆναι δυνηθῶμεν, χαὶ τὴν 
διχαιοσύνην τοῦ Πνεύματος πᾶσαν καθαρῶς xci τε- 
λείως ἀποπληρῶσαι, διὰ τοῦ ἐκουρανίον θησαυροῦ͵ 
ὃς ἐστι Χριστός. 'O γὰρ πένης καὶ πτωχὸς x«l λιμὼτ- 
των, ἐν χόσμῳ οὐδὲν δύναται χτήσασθαι, τῆς πενίας 
αὐτὸν συνεχούσης. Ὁ δὲ ἔχων θησαυρὸν, ὡς προεί- 
ρῆται, εὐχερῶς, οἷα βούλεται χτήματα, καὶ ἀνωδύνως 
χτᾶται, Οὕτως χαὶ ψυχὴ à γυμνὴ χαὶ ἔρημος ἀπὸ 
κοινωνέας Πνεύματος, χαὶ ὑπὸ τὴν δεινὴν πτωχείαν 
τῆς ἁμαρτίας οὖσα, οὐδὲν δύναται, xdv θῶ τὸν 
χαρπὸν τοῦ Πνεύματος τῆς δικαιοσύνης ἐξ ἀλῃθείας 
ποιῆσαι, πρὸ τῆς μεταλήψεως τοῦ Πνεύματος. 


Γ΄. Ὅμως βιάξεσθαι χρὴ ἔχαστον ἑαντὸν εἰς τὴν 
αἴτησιν τοῦ Κυρίου, ἵνα καταξιωθῇ λαθεῖν, xci εὑρεῖν 
τὸν ἐπουράνιον τοῦ Πνεύματος θησαυρόν, ὥστε ἀχο- 
πιάστως xal εὐχερῶς δυνηθῆναι ποιξσαι πάσας τὰς 
ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, ἀμώμως x«l καθαρῶς, ἃς πρὶν 
μετὰ βίας οὐχ ἠδύνατο χατορθῶσαι. Πένης γὰρ καὶ 
γυμνὸς ἀπὸ χοινωνίας Πνεύματος ὑπάρχων, πῶς 
ἠδύνατο τοιαῦτα πνευματιχὰ χτήματα χτύσασθαι, 
ἄνεν θησαυροῦ xai πλούτου πνευματικοῦ ; Ἡ δὲ εὑροῦ- 
σα ψυχὴ τὸν Κύριον, διὰ ξητήσεως Πνεύματος, καὶ πέ- 
στεως x«l ὑπομονῆς πολλῆς, τὸν ἀληθινὸν θησανρὸν, 
τοὺς χαρποὺς τοῦ Πνεύματος χατεργάζεται, ὡς 
προείρηται, εὐχερῶς,. πᾶσαν τε δικαιοσύνη xal ἔν- 
τολὰς τοῦ Κυρίον, ἄς ἐνετείλατο τὸ Πνεῦμα ἐν αὐτῇ, 
χαὶ du αὐτῆς ποιεῖ χαθαρῶς xal τελείως xai ἀμώ- 
pos. 


Δ΄, Ἢ πάλιν ἑτέρῳ ὑποδείγματι χρησώμεθα. ὭὯσ- 
περ ἐάν τις Tj πλούσιος x«i ποιήσῃ δεῖπνον πολυ- 


637 


HOMILIE. — HOM. XVIII. 


638 


τελὶς, ix τοῦ πλούτου αὐτοῦ καὶ θησαυροῦ οὔπερ À sitissimis rebus instructam preparet, ex divitiis 


ἔχει, ἀναλέσχει, καὶ οὐ δέδοιχε, μή τινος αὐτῷ i»- 
δεόσει πλοῦτον ἔχοντι μέγαν " χαὶ οὕτως εὐφραάίινει 
τοὺς ϑαιτυμονας πολυτελῶς καὶ λαμπρῶς τοὺς χλη- 
θέντας ὑπ᾽ αὐτοῦ, διάφορα x&i χαινότερα παρέχων 
αὐτοῖς ἐδέσματα. Ὁ δὲ πένης καὶ ἐνδεὴς πλούτον, 
ἐὰν βουληθῇ δεῖπνον χατασχευάσαι τινὶ, πάντα χιχρᾶ- 
ται, καὶ αὐτὰ τὰ σχεύη, xal ἱμάτια, χαὶ ἄλλα εἴδη * 
καὶ εἶθ᾽ οὕτως μιτὰ τὸ δειπνῆσαι τοὺς κληθέντας, 
ὡς ἐν δείπνω πένητος, ὕστερον ἑνὶ ἑχάστω ἀποδί- 
δωσιν, ὅθεν ἐχρήσατο σχεῦος ἀργυροῦν, fj ἱμάτιον, 
ἕτερον εἶδος * xal οὕτως ἐχάστῳ ἀποδοθέντων πάν- 
των, αὐτὸς πένης x«l γυμνὸς ἀπομένει, μὴ ἔχων 
ἴϑιον πλοῦτον ἐξ οὗ εὐφραίνεσθαι δύναται. 


Ε΄. Οὕτως x«t οἱ πλούσιοι τῳ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ, 
ἔχοντες τὸν πλοῦτον τὸν ἐπουράνιον ἐν ἀληθείᾳ, καὶ 
χοινωνίαν Πνεύματος ἐν αὑτοῖς, ἐπάν τισι λαλῶσι 
τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, x«l ἐπάν τισι χοινωνῶσι λό- 
γον πνευματιχὸν, καὶ εὐφρᾶναι ψυχὰς θελήσωσιν, 
ix τοῦ ἰδίου πλούτου xal ix τοῦ ἰδίου θησαυροῦ, οὗ 
χέχτηνται ἐν ἑαυτοῖς, ἐξ αὐτοῦ λαλοῦσι, χαὶ ἐξ αὐτοῦ 
εὐφραίνουσι τὰς ψυχὰς τῶν ἀκουόντων τὸν πνευμα- 
τιχὸν λόγον, xaà οὐ δεδοίχασι μὴ ἐνδεήσειεν αὐτοῖς, 
ὃτι χέχτηνται ἔν αὑτοῖς θησαυρὸν οὐράνιον ἀγαθωσύ- 
νης, ἐξ οὗ προφέρουσι xal εὐφραίνουσι τοὺς πνευμα- 
τικῶς ἑστιωμένους,. Ὁ δὲ πένης χαὶ μὴ χεχτημένος 
ix τοῦ πλούτου τοῦ Χριστοῦ, μήτε ἔχων πλοῦτον 
πυευματιχὸν ἐν τῇ ψυχῇ, τὸν βρύοντα πᾶσαν ἀγα- 
θωσύνην λόγων τε xxl ἔργων, x«i ἐνθυμημάτων θείων, 
χαὶ μυστηρίων ἀλαλήτων, εἰ xat βούλετάι οὗτος λόγον 
ἀληθείας λαλεῖν, xal εὐφραίνειν τινὰς τῶν — Gxovóy- 
των, ἀλλ᾽ ἐν δυνάμει xal ἀληθείᾳ τὸν λόγον τοῦ Θεσῦ 
μὴ κεχτημένος ἐν ἑαυτῷ, ἀλλὰ μόνον ἀπομνη- 
μονεύων χαὶ χιχρώμενος λόγους ἐξ ἐχάστης γρσφῆς, ἣ 
παρὰ πνευματιχῶν ἀνδρῶν ἀχούσας χαὶ διηγούμενος 
x«l διδάσχων, ἰδοὺ ἄλλους μὲν δοχεῖ εὐφραίνειν, xai 
ἄλλοε ἀπολαύουσι τῶν λόγων ^ μετὰ δὲ τὸ διηγή- 
σασθαι αὐτὸν, ἕχαστος λόγος πρὸς τὰ ἴδια ἀφ᾽ ὧν 
ἥρθη, ἀκέρχεται, χαὶ αὐτὸς πάλιν γυμνὸς Ἄπομένει 
καὶ πένης, μὴ ἔχων ἴδιον θησαυρὸν Πνεύματος, 
ἀφ’ οὗ προφέρει, χαὶ ὠφελεῖ, χαὶ εὐφραίνει ἑτέρους, 
σὐτὸς πρῶτος μὴ εὐφραινόμενος, μηδὲ ἀγαλλιώμενος 
τῷ Πνεῦματι. 


D 


ς΄. Διὰ τοῦτο χρὴ πρῶτον ζητῆσαι παρὰ Θεοῦ 
iv xw χαρδίας xai πίστει, ἵνα δῷ nut» εὑρεῖν τὸν 
πλοῦτον αὐτοῦ, τὸν ἀληθινὸν θησαυρὸν τοῦ Χριστοῦ 
ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, ἐν δυνάμει χαὶ ἐνεργείᾳ 
Πνεύματος. Καὶ οὕτως πρότερον ὠφέλειαν ἔν ἑαυτοῖς, 
xai σωτηρίαν, xci ξωὴν αἰώνιον εὑρόντες, τὸν Κύριον, 
τότε χαὶ ἄλλονς, ὡς δυνατὸν χαὶ ἔφιχτόν ἐστιν, ὧφε- 
λήσωμεν, ἀπὸ τοῦ ἔνδον θησαυροῦ τοῦ Χριστοῦ προ- 
φέροντες πᾶσαν ἀγαθωσύνην λόγων πνευματιχῶν, 
xai μυστηρίων ἐπουρανίων ποιούμενοι διήγησιν. Οὔ- 
τως γὰρ εὐδόχησεν ἡ ἀγαθότης τοῦ θελήματος τοῦ Πατ- 
οὐς, τοῦ κατοικῆσαι ἐν παντὶ τῷ πιστεύοντι χαὶ αἰτου- 
μένῳ αὐτόν, Ὁ γὰρ ἀγαπῶν με, φησὶν, ἀγαπηθή- 
σεται ὑπὸ τοῦ Πατρός μου, χἀγὼ ἀγαπήσω 


suis οἱ thesauro, quem possidel, sumptus facit, 
nec metuit, ne sibi aliquid desit, divitias multas 
possidenti : sicque laute etsplendide convivas a se 
vocatos exhilarat, variis ac novis subindeappositis 
cibis. At pauper qui est, omniquererum abundan- 
tia destitutus, si voluerit quibusdam ccenam appa- 
rare, mutuatur omnia, vel ipsam supellectilem, 
vestes, ac reliquas species : sicque postea, ubi 
ccenaverint, qui erant vocati, ut fieri solet in con- 
vivio pauperis, denique unicuique, unde mutuo 
sumpserat, restituit supellectilem argenteam, ve- 
stes ac reliquum ornatum : quibus omnibus uni- 
cuique sic restitutis, ipse pauper ac nudusremanet, 


non habens , proprias facultates, ex quibus possit 
recreari. 


V. Sie quoque, quisunt Spiritu sancto locuple- 
tes, ac coelestes divitias revera consecuti commu- 
nionem Spiritus in se habent,si quibusdam verba 
veritatis loquantur, et sermonem spiritualem qui- 
busdam communicent, ac animas reficere statue- 
rint ; ex propriis opibus, et ex proprio thesauro, 
quem possidentapud se,ex eo, inquam, loquuntur. 
ex eoque reficiunt animas audientiam spiritualem 
sermonem, nec pertimescunt, nequid sibi desit : eo 
quod possideant in se coelestem bonitatis thesagu- 
rum, e quo proferunt etrecreant eos qui spirituali 
cibo vescuntur. Pauper vero, qui nec divitias Chri- 
sti possidet, nee spirituales obtinet in anima opes, 
producentes scaturiginis instar omnem bonitatem 
sermonum, operum, cogitationum divinarum, et 
mysteriorum ineffabilium, hic inquam, licet velit 
verbum veritatis eloqui, ac recreare quosdam au- 
dientes, cum tamen secundum virtutem acin veri- 
tate sermonem Dei non obtineat; verumillos modo 
sermones,quosaut a quacunque scriptura mutua- 
tur, aut ab aliis spiritualibus audivit, exponat et 
doceat ; en videtur quidem ille alios recrere, et 
sane fruunturalii sermonibus : ubi vero eum ser- 
monem recitaverit, unumquodque verbum ad sua, 
unde translatum erat, revertitur : tum ille denuo 
nudus ac pauper remanet, carens proprio thesauro 
Spiritus, e quo promat, juvel et recreet alios, ao 
primus ipse non reficitur, nec Spiritu exsultat. 


" 9 VI. Propterea in primis postulandum est a 
Deo cum contentione cordis ac fide, det nobis, ut 
inveniamus divitias ejus, verum thesaurum Chris ti 
in cordibus nostris in virtute ac efficacia Spiritus. 
Et heec ratione, ubi prius in nobis commodum, sa- 
lutem ac vitam eternam, Dominum scilicet, con- 
secuti fuerimus, postmodum quoque alios pro fa- 
cultate et viribus nostris adjuvemus, ex interiori 
Christithesauro promentes omnem bonitatem spiri- 
tualium sermonum,accolestium mysteriorum enar- 
rationem instituentes. Sic enim placuit bonitati 
voluntatis Patris, habitare apud omnem qui credit 
in eum eumque postulat. Qui enim diligit me, 
inquit, diligetur a Patre meo, etego diligam eum,el 


639 


S. MACARII 7EGYPTII 


manifestabo ei me ipsum "*, Et iterum : Veniemus À αὐτὸν, xal ippavico αὐτῷ ἐμαυτόν. Kel xd): 


ego et Pater meus, el. mansionem apud eum facie- 
mus **. Sic infinite clementie Patris visum est, 
sic incomprehensibili charitati Christi placuit : 
sic ineffabilis bonitas Spiritus promisii. Gloria sit 
ineffabilis misericordie sancte Trinitatis. 


VIL. Qui enim evadere Filii Dei, et ex Spiritu 
sancto desuper renasci digni sunt habiti, atque 
Christum illuminantem ac recreantem eos in se 
possident, variis ac diversis modis a Spiritu diri- 
guntur, et invisibiliter in corde cum requie spiri- 
tuali ἃ gratia ducuntur. Proferamus vero ex iis, 
quein mundo suntconspicua, personarum figuras, 
ut, qua ratione gratia in anima se gerat, aliqua ex 
parte exemplis veluti demontremus. Sunt inter- 
dum, qui a gratia ducuntur, ut qui in cena regia 
letantur, et exsultant exsultatione ac lretitia inef- 
fabili : alia vero hora similes sunt sponse, qua 
fruitur in conjugio cum sponso suo voluptate di- 
vina. Aliquando fiunt veluti angeli incorporei, in 
tanta levitate ac subtilitate una cum corpore con- 
stituti. Interdum sunt, ut qui patu inebriati et Spi- 
" ritu delectantur, inebriantur, ebrietate scilicet di- 
vinorum ac spiritualium mysteriorum. 

VIII. Interdum sunt velut in luctu et lamenta- 
tione propter genus humanum, ao precibus pro 
toto genere humano effusis, ad lacrymas, et ad lu- 
ctum prolabuntur, dilectione spirituali erga huma- 
num genus accensi.Interdum vero ad tantam ex- 
sultationem ac dilectionem a Spiritu inflammatur, 
ut, si fleri possit, omnes homines in sua viscera 
conjicerent, nulla nec bonorum nec malorum ha- 
bita ratione. Interdum vero demittuntur infra 
omnes homines in humilitate Spiritu, ut se ipsos 
omnium abjectissime ac infimee conditionis repu- 
tent. Interdum in gaudio ineffabili ἃ Spiritu con- 
servantur. Interdum sunt velut fortis quispiam, 
qui, universam armaturam regis induens, et in 
prelium descendens, adversus hostes fortis di- 
micat. eosque vincit. Eodem modo spiritualis 
homo, assumptis celestibus armis Spiritus, hostes 
invadit, prelioque commisso subjicit illos pedibus 
suis ?*. 

IX. Interdum in summo silentio, tranquillitate 
et pace requiescit anima, in sola spirituali volu- 
ptate, et ineffabili requie atque in optimo statu 
exsistens. Interdum in intelligentia quadam ac sa- 
pientia ineffabili, et notitia Spiritus inserutabili ἃ 
gratia instituitur, circa ea, que nec lingua nec ore 
efferri queunt. Interdum ut quivis hominum fit. 
Ita varie gratia versatur in iis, ac multis modis 
ducit animam, recreans juxta voluntatem divinam, 
exercetque eam diversimode, ut illam integram, 
&Q irreprehensibilem atque puram apud coele- 
stem Patrem constituat. 

X. Ceeterum predicte hee Spiritus operationes, 


Ἐλευσόμεθα ἐγὼ καὶ ὁ Πατήρ μον, x«i μονὴν 
παρ᾽ αὐτῷ ποιήσομεν. Οὕτως ἡ ἄπειρος χρηστότης 
τοῦ Πατρὸς ἠθέλησεν, οὕτως à ἀνευνότητος ἄγάκῃ 
τοῦ Χριστοῦ εὐδόχησεν, οὕτως ἡ ἄῤῥητος ἀγαθότης 
τοῦ Πνεύματος ἐπηγγείλατο. Δόξα τῷ ἀῤῤήτω εἰ. 
σπλαγχνίᾳ τῆς ἁγίας Τριάδος. 

Z'. Oi γὰρ καταξιωθέντες τέχνα γενέσθαι Bu, 
χαὶ ix Πνεύματος &yíou ἄνωθεν γεννηθῆναι, xai ὦ 
Χριστὸν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς ü)üdumovra καὶ cvexe- 
οντα αὐτοὺς, ἔν ποιχίλοις x«i διαφόροις τρόκοιι 
Πνεύματός εἰσιν ὀδηγούμενοι, καὶ ἀοράτως ἐν τῇ 
καρδίᾳ, tv ἀναπαύσει πνευματιχῇ ὑπὸ τῆς χάριτος 
ἐνεργούμενοι. Πρόσωπα δὲ ix τῶν φαινομένων ἔν χό- 
cpm ἀπολαύσεων ἐνέγχωμεν, χαὶ ἐν ψυχῇ ἀνα. 

B στροφὰς τῆς χάριτος ix παραδειγμάτων μεραῶς 
ὑποδειχνύντες, Ἔστιν ὅτε γίνονται ὡς ἐν βασιλιχὼ 
δείπνῳ εὐφραινόμενοι, χαὶ ἀγαλλιῶντες ἀγαλλιάσιι 
x«i εὐφροσύνῃ ἀνεχλαλήτῳ * ἄλλῃ ὥρᾳ εἰσὶν ὥσπιρ 
νύμφη συναναπαυομένη tv χοινωνέᾳ τῷ νυμφίω 
αὐτῆς ἀναπαύσει θεϊχῇ. "Ἄλλοτε γένονται ὥσπερ ἀγ- 
γέλοι ἀσώματοι, ἐν τοσαύτῃ χουφότητι ὄντες μετὰ 
τοῦ σώματος " ἄλλοτέ εἰσιν ὥσπερ ἐν μέθῃ ποτοῦ, 
εὐφραινόμενοι xal μεθύοντες τῷ Πνεύματι, μέθεν 
θείων μυστηρίων πνευματικῶν. 

Η΄. “!Αλλοτέ εἰσιν ὡς ἐν χλαυθμῷ xz. ὀδυρμῷ 
ὑπὲρ τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, χαὶ δεόμενον ὑπὲρ 
ὅλου τοῦ ᾿Αδὰμ, πένθος καὶ χλαυθμὸν ἀναλαμβά- 
νουσιν ὑπὸ τῆς ἀράπης τοῦ Πνεύματος εἰς τὸν ἀν- 
θρωπότητα ἑχχάιόμενοι. Ἄλλοτε ἐν τοσαύτῃ ye 
huge x«i ἀγάπῃ ὑπὸ τοῦ Πνεύματος ἐχπυροῦνται, 
ὡς, εἰ δυνατὸν, πάντα ἄνθρωπον ἐν τοῖς ἰδίοις 
σπλάγχνοις ἐμδαλεῖν, μὴ διακρίνοντες χαχὸν ἀπὸ 
ἀγαθοῦ" ἄλλοτε τοσοῦτον ταπεινοῦνται ὑποχάτω 
παντὸς ἀνθρώπου ἐν ταπεινοφροσύνῃ τοῦ Πνούματος 
ὡς ἑαυτοὺς πάντων ἐσχατωτέρονς χαὶ ἔλαάττους νομέ- 
ζειν. ΓἼΛλλοτε ἐν χαρᾷ ἀνεχλαλήτῳ ὑπὸ τοῦ Πνεύματος 
διατηροῦνται. “Αλλοτέ εἰσιν ὥσπερ τις δυνατὸς, λαθὼν 
πανοπλίαν βασιλικὴν, χαὶ χατελβὼν ἐν πολέμῳ ἐπὶ 
τοὺς ἐχθροὺς ἰσχυρῶς χαταγωνέ “τούτους νιχή- 
σας. Ὁμοίως γὰρ καὶ πνευματικὸς λαμβάνει ὅπλα 
ἐπουράνια τοῦ Πνεύματος, χαὶ ἐπὶ τοὺς ἐχϑροὺς 
κατέρχεται xol πολεμεῖ, x«l ὑποστάσσει αὐτοὺς ὑπὸ 
τοὺς πόδας αὐτοῦ. 

Θ΄. Ἄλλοτε ἐν πολλῇ τινε ἡσυχίᾳ, καὶ γαλήνῃ, 
ἢ ψυχὴ ἀναπαύεται, εἰς μόνην ἡδονὴν πνευματιχὴν 
χαὶ ἀνάπαυσιν ἄῤῥητον οὖσα, καὶ εὐθηνέαν. “Αλλοτε 
ἐν συνέσει τινὶ xai σοφίᾳ ἀῤῥήτῳ, καὶ γνώσει Πνεύ- 
ματος ἀνεξερευνήτον ὑπὸ τῆς χάριτος σοφίζεται, 
ἅπερ διὰ γλώσσης καὶ στόματος λαλῆσαι ἀδύνατον. 
Ἄλλοτε ὥσπερ εἷς τῶν ἀνθρώπων γίγνεται. Οὕτω 
ποιχίλως ἐν αὐτοῖς ἡ χάρις ἀναστρέφεται, x«l πὸ- 
λυτρόπως ὁδηγεῖ τὴν ψυχὴν ἀναπαύουσα χατὰ τὸ θέ- 
λημα τοῦ Θεοῦ, καὶ γυμνάζει αὐτὴν διαφόρως, ἵνα 
τελείαν xal ἅμωμον xci χαθαρὰν τῷ ἐκπουρανίῳ 
Πατρὶ ἀποκαταστήσῃ. 

l'. Ταῦτα δὲ τὰ προειρημένα τοῦ Πνεύματος ἐν- 


C 


?! Joan, xi, 24. ** Joan. xvi, 23. ** Ephes. vi, 12 seq. 


ei HOMILLUA. 


e ΠΟΜ, XIK. nd 


epyápara, μεγάλων μέτρων simi τῶν ἐγγὺς τῆς À adsum urid uin priui eoruin, Qui qu eli 


τελειότοτος Gvrem. Αἱ γὰρ προειρημέναι τῆς χάριτος 
mox ἀνακαύσεις, διαφόρως μὲ» λαλοῦνται, ἀδια- 
λείπτως δὲ εἰς αὐτοὺς ἐνεργοῦνται, ἐνέργειαν 
ἐνεργείας διαδεχομένες. Ὅταν» γὰρ ἡ ψυχὴ πρὸς τὸν 
τελειότητα τοῦ πνεύματος χαταντήαπ, τελείως παν- 
των τῶν παθῶν ἀποχαθαριαθεῖσα, καὶ τῷ Depex)i- 
τω Πνεύματι διὰ τὰς ἀῤῥέτου χοινωνέας ἑνωθεῖσα 
xai ἀναχραθεῖσα, χαὶ χαταξιωϑᾷ πνεῦμα γενέσθαι 
συγχεχραμένρ τῷ Πνεύματι, τότε ὅλες φῶς, dix 
ὀφθαλμὸς, ὅλῃ πνεῦμα, ὅλον χαρὰ, ὅλον σνάπκαυσις, 
ὅλον ἀγαλλίασις, ὅλον ἀγάπε, ὅλον σπλοίγχνα, ὅλον 
ἀγαθότης xai χρηστότης γίνεται. Ὥσπερ γὰρ ἔν ἀδὺσ- 
cw θαλάσσης λίϑος πανταχόθεν ὕδατι περιέχεται " 
οὕτως οὗτοι, παντὶ rpóxe Πνεύματε ἀγίῳ ἄναχε- 
χραμένοι, ἀφομοιοῦνται τῷ Χριστῷ, τὰς ἀρετὰς 
τὸς δυνάμεως τοῦ Πνεύματος ἀτρέπτως ἔν ἑαυτοῖς 
ἔχοντες, ἔσωθεν ὄντες ἅμωμοι, χαὶ ἅσκιλοι χαὶ 
καθαροί. 
14΄. Διὰ γὰρ τοῦ Πνεύματος χαταρτισθέντες, πῶς 
δύνανται χαρπὸν ἔξωθεν χαχίας προαγαγεῖν ; ᾿Αλλὰ 
πάντοτε διὰ πάντων, οἱ χαρποὶ τοῦ Πνεύματος ἐν 
αὐτοῖς διαλάμπουσι. Παραχαλέσωμεν τοίνυν καὶ 
ἡμεῖς τὸν Θεὸν, xal πιστεύσωμεν iy ἀγάπῃ καὶ Dxidt 
πολλῇ, ἵνα dón ἡμῖν τὸν ἐπουράνιον χάριν τῆς 
ϑωριᾶς τοῦ Πνεύματος, ἵνα καὶ ἡμᾶς αὐτὸ τὸ Πνεῦμα 
κυθερνήσῃ καὶ ὁδηγήσῃ εἰς πᾶν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, 
καὶ ἀναπαύσῃ ἡμᾶς ἐν τῇ πκοικιλότητι τῆς ἀναπαύ- 
σεως αὐτοῦ, ἵνα διὰ τῆς τοιαύτης χυδεονήσεως χαὶ 
τοῦ γυμνασμοῦ τῆς χάριτος, xai προχοκῆῇς πνευμα- 
τιχῆς, καταξιωθῶμεν εἰς τὸν τελειότητα τοῦ πληρώ- 
μᾶτος τοῦ Χριστοῦ φθάσαι, ὥς φησιν ὁ ᾿Απόστολος * 
Ἵνα π)ηρωθῦτε εἰς πᾶν τὸ πλήρωμα τοῦ Xpe 
στοῦ" xoi πάλιν, Μέχρι χαταντήσωμεν oi πάν- 
τες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ὁλιχίας τόδ 
πληρώματος τοῦ Χριστοῦ. "ExmyytÜare ὁ Κύριος 
πᾶσι τοῖς πιστεύουσιν αὐτῷ, χαὶ αἰτουμένοις ἐν ἀληθείᾳ 
ϑωορήσασθαι τὰ μυστήρια τῆς ἀῤῥῴτου χοινωνίας τοῦ 
Πνεύματος. Καὶ ὑμεῖς οὖν ὁλοτελῶς ἑαυτοὺς τῷ 
Κυρίῳ ἀναθέντες ᾿τῶν προειρημένων ἀγαθῶν τυχεῖν 
σπεύσωμῳω, . ψυχῇ x«b σώματι ἀφιερωθέντες, xai 
τῷ στκυρῷ τοῦ Χριστοῦ προσηλωθέντες, ἄξιοι τῆς 
(ow βασιλείας γενώμεθα, δοξάζοντες Πατέρα, 
«αὶ Υἱὸν, χαὶ ἅγιον Πνεῦμα, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA ΙΘ΄. 


Οἱ Χριστιανοὶ προχόπτειν χαὶ αὐξάνεσθαι 
βονλόμενοι ὀφείλουσιν ἑαυτοὺς βιάξεσθαι 
πρὸς πᾶν τὸ ἀγαθὸν, ὥστε λυτροῦσθαι 
αὐτοὺς ἀπὸ τῆς ἐνοιχούσης ἁμαρτίας, χαὶ 
“Πνεύματος ἀγέον πληροῦσθαι. 


81" 
b. Bini 


. Α΄, 'O βουλομένος προσελόεῖν τῷ Κυρίω͵ xai ζωῆς 
αἰωνίου καταξιωθῆναι xal χατοιχητήριον τοῦ Χριστοῦ 
“ενέσθαι, χαὶ Πνεύματος ἁγίον πληρωθῆναι, ἵνα 
«οὐς χαρκοὺς τοῦ Πνεύματος, χαὶ τὰς ἐντολὰς 
ἴοῦ Χριστοῦ δυνηθῇ ποιῆσαι χαθαρῶς χαὶ ἀμώμως, 
“ὕτος ὀφείλει ἄρξασθαι πρῶτον πιστεύειν τῷ Κυρίῳ 
ϑωβαίως, xci ἐπιδοῦναι ἑαυτὸν ἐξ ὅλον τοῖς λόγοις 
πα Ξν ἐντολῶν αὐτοῦ, x«i ἀποτάξασθαι τῷ κόσμῳ 


TA, 


95 Ephes. μι, 10. 36 Ephes. iv, 13. 
PATROL. GR. XXXIV. 


& perfeatlone alwupnt, Hes enti, quarum uini 
nem feoitnus, varum imoderationse gratiis, viriu 
quidem exprimuntur, uauidue tamen in. homines 
agunt, actione actionem  «xcipiente. Ubi enim 
anima ad perfectionem spiritus pervenerit, perfecte 
ab omnibus affectibus expurgata, et Spiritui Para- 
cleto arcana societate unita et permista,ac temperata 
cum Spiritu digna habetur fieri spiritus ; tum tota 
lux, tola oculus, tota spiritus, tota gaudium, tota 
delectatio, tota exsultatio, tota dilectio, tota visce- 
ra, tota bonitas et clementia fit. Sicut enim lapis 
in profundo maris undique aqua circumdatur : sic 
hi, omni modo Spiritui sancto permisti, similes 
fiunt Christi, virtutes potentis Spiritus constanter 

B in se ipsis obtinentes, intus exsistentes, omnis ma- 
cule ac reprehensionis expertes atque puri. 


XI. Cum enim per Spiritum sint restaurati, quo- 
modo extra possunt fructum inalitize proferre? Ve- 
rum perpetuo per omnia fructus Spiritus in iis eni- 
tescunt. Oremus igitur quoque nos Deum, et cre- 
mus in dilectione ac spe magna, ut largiatur 
nobis ccelestem gratiam doni Spiritus, ut et nos 
ipse Spiritus gubernet, et ducat ad omnem volun- 
tatem divinam, ac nos reficiat variis requiei modis, 
ut ope hujus gubernationis, et exercitationis gratis, 
ac promotionis spiritualis, digni habeamur ad 
perfectionem plenitudinis Christi pervenire, ut in- 
quit Apostolus : Ut impleamini in omnem plenitudi- 
nem Christi *5. Εἰ rursum: Donec perveniamus 
omnes in virum perfectum, in mensuram aetatis ple- 
nitudinis Christi**. Promisit Dominus omnibus in ᾿ 
se credentibus, et in veritate postulantibus, se lar- 
giturum mysteriaineffabilis communionis Spiritus. 
Quapropter penitus nos ipsos Domino consecre- 
mus, et ad predicta bonaconsequenda festinemus, 
corpore animoque consecrati, et cruci Christi 
affixi, digni regno eterno fiamus, glorificantes 
Patrem, Filium et Spiritum sanctum in secula. 
Amen. 


HOMILIA XIX. 


D Christiani proficere et crescere volentes, debent se 
vi compellere ad omne id quod bonum est, ut li- 
berentur ab inhabitante peccato, et Spirilusanc- 
to repleantur. 


I. Qui exoptat accedere ad Dominum, et vita 
eterna dignus haberi, domicilium Christi fleri, ac 
Spiritu sancto repleri, quo fructus Spiritus pro- 
ducere, et mandata Christi facere pure et absque 
reprehensione possit, ille hinc initium sumat, ut 
in primis firmiter Domido credat, seque totum 
tradat preceptis ao mandatis ejus, ao renuntiet 
mundo per omnia, ne ullo modo circa ea, quee 


θ43 


S. MACARII /EGYPTTI 


eu 


oculis patent, tota ejus mens occupetur. Deinde Α κατὰ πάντα, ἵνα μὴ περί τι τῶν φαινομένων ὅλος 


quoque oportet eum perpetuo in oratione perseve- 
rare, in fide que exspectat Dominum, visitatio- 
nem et auxilium ejus semper exspectantem, sco- 
pumque mentis sut eo semper dirigentem. Deinde 
compellere oportet seipsum ad omne opus bonum, 
81] et ad omnia mandata Domini, propter inna- 
tum sibi peccatum. Veluti compellat se ipsum ad 
demissionem animi coram omnibus hominibus, ac 
se inferiorem et abjectiorem existimet, non qu&- 
rens honorem, laudem, aut gloriam a quoquam 
hominum, ut in Evangelio scriptum est: sed solum 
Dominum semper ob oculos habeat, et mandata 
ejus, ipsi soli placere studens in mansuetudine 
cordis, ut inquit Dominus : Discite a me quod mi- 
tis sum et humilis corde, et invenietis requiem ani- 
mabus vestris 51, 

II. Itidem ut sit misericors, benignus, pronus 
ad miserandum ac bonus, pro viribus suisse assue- 
faciat, ut inquit Dominus : Estote boni ac benigni, 
sicut Pater vester colestis misericors est*. Et rur- 
sus inquit: Sídiligitis me, przcepta mea servate**. 
Et rursus : Si contendite intrare per portam an- 
'.qustam!. Pre omnibus humilitatem Domini, ejus- 
que vivendi rationem, mansuetudinem aoc conver- 
sationem, tanquam exemplar in omni memoria 
minime obliviosa retineat, in orationibus perse- 
veret, semper orans in fide, ut Dominus veniat, ha- 
bitet in eo, consummet ac corroboret eum in 
omnibus mandatis suis ; atque etiam ipse Dominus 
flat domioilium anime ; et ita que nunc vi inviti 
cordis facit, sponte aliquando peragat, assuefaciens 
se ipsum perpetuo ad id quod bonum, est, Domini 
semper recordans, et exspectans eum pérpeluo in 
summa dilectione. Tum vero Dominus, cognito 
tanto ejus proposito et consilio ac laudabili ejus 
studio, nimium quomodo se compellat ut Domi- 
num in memoria retineat, et ad id quod bonum est. 
ad mansuetudinem ac dilectionem cor vel invitum 
compellat, ac dirigat pro viribus suis omni violen- 
tia ; exercet in eum inisericordiam suam, et redi- 
mit eum ab inimicis suis, et inhabitante peccato, 
Spiritu eum sanclo replens ; et ita postmodum 
absque ulla vi ac labore vere facit omnia mandata 
Domini. Quinimo Dominus in eo sua mandata facit, 
et fructus spirituales tunc pure producit. 


Ill. Oportet autem primum quempiam sic acce- 
dentem ad Dominum vi compellere se ipsum ad 
bonum, quamvis renitatur animus, exspectantem 
perpetuo iu fide indubitata misericordiam ejus, ac 
compellere se ipsum ad dilectionem, si dilectione 
destitutus sit : compellere se ipsusn ad mansuetu- 
dinem, si ea careat : compellere se ipsum ad mise- 
ricordiam, etad animum ad miserendum pronum: 
compellerrese ipsum ad contemptum perferendum, 


** Matth. xi, 39. ** Luc. vi, 36. 


B 


C 


ó vou; ἀσχολῆται. Καὶ εἰς τὴν εὐχὴν χρὴ αὐτὸν παν- 
τοτε προσχαρτερεῖν, ἐν πίστει πρ οσδοχίας τοῦ Kvotov 
τὴν ἐπίσχεψιν xai βοήθειαν αὐτοῦ πάντοτε ἐχδεχό- 
μένον, τὸν σχοπὸν τοῦ νοὸς αὐτοῦ εἰς τοῦτο ἔχοντα 
dà παντός. Εἶτα βιάξεσθαι χρὴ ἑαυτὸν εἰς πᾶν 
ἔργον ἀγαθὸν καὶ εἰς πάσας τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, 
διὰ τὴν συνοῦσαν αὐτῷ ἁμαρτίαν - οἷον, βιαξέσθν 
ἑαυτὸν εἰς τὸ ταπεινοφρονεῖν ἐνώπιον παντὸς αν θρὸ 
πον, χαὶ ἑαυτὸν ἐλάττω ἡγεῖσθαι χαὶ χεέρονα, pi 
ζητῶν τιμὴν, ἢ ἔπαινον, ἣ δόξαν ἀνθρώπων παρὲ 
τινος, χαθὼς ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ γέγραπται * ἀλλὰ 
μόνον ἀεὶ τὸν Κύριον πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχων καὶ τὰς 
ἐντολὰς αὐτοῦ, αὐτῷ βουλόμενος ἀρέσχειν μόνῳ εἰς τὴν 
πραότητα τῆς καρδίας, ὥς φησιν ὁ Κύριος. Μάθετε ax 
ἐμοῦ ὅτι πραός εἶμι καὶ ταπεινὸς τῇ xapdia, 
χαὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν. 
Β΄. Ὁμοίως εἰς τὸ εἶναι ἔλεύμονα, Xpnaro, 
εὔσπλαγχνον, ἀγαθὸν, ὅση δύναμις, ἑαυτὸν ἐθιξέτω, 
ὥς φησιν ὁ Κύριος "Γίνεσθε ἀγαθοὶ καὶ χρηστοὶ, 
χαθὼς χαὶ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος oixcíp- 
pov ἐστί. Kai πάλιν φησίν * Ἐὰν ἀγαπκᾶτέμε, τὰ; 
ἐντολάς μὸν τηρήσατε" x«i πάλιν - Βιάζεσθι 
εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας. ᾿Ἐπὶ πασι τὸν» 
τοῦ Kupíou ταπείνωσιν xai πολιτεέαν, καὶ ri» z»es- 
τητα, xxi τὸν ἀναστροφὴν, ὥσπερ ὑπογοακαύν 5 
πάσῃ μνήμῃ ἀληθαργήτῳ ἐχέτω, ταῖς εὐχαῖς rper 
χαρτερείτω, διὰ παντὸς δεόμενος καὶ πιστεύων, 
ἵνα ἐλθὼν ὁ Κύριος ἐνοικήσῃ ἐν αὐτῷ, καὶ κεταοτίσῃ 
x«t δυναμώσῃ αὐτὸν iv πάσα.ς ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ " 
xai ἵνα αὐτὸς ὁ Κύριος γένηται κατοιχητήριον τῆς 
ψυχῆς " xci οὕτως ἃ νῦν μετὰ βέας ἀχούσης τὲς xa» 
δίας ποιεῖ, ἐχουσιως πράξει ποτὲ, ἐθίξων ἑκυτὸν διὰ 


“παντὸς εἰς τὸ ἀγαθὸν, x«i τοῦ Κυρίου grass» 


** Joan. xiv, 15. 


ἀεὶ, x«l προσδοχῶν ἀεὶ ἔν πολλῷ ἀγάπῃ αὐτὸν. Té: 
θεωρῶν ὁ Κύριος τὴν τοιαύτων προαέρεσυ, καὶ τὴν 
ἀγαθὴν αὐτοῦ σπουδὸὲν, πῶς βεαζεται m εἰς 

p»áuwv τοῦ Κυρίου, καὶ εἷς τὸ ἀγαϑν mi zzi εἰς 

τὴν ταπεινοφροσύνην χαὶ πραδτῷ τι, mi ἀγέπην eu 

x«i μὴ θέλουσαν τὴν χἀρδίαν, x«i Bp ὕει δύναμις 
αὐτῷ μετὰ βίας, ποιεῖ μετ᾽ αὐτοῦ dg DER xv), 
xai λυτροῦται αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἐχθρῶο αὐτοῦ ποὺ τί; 
ἐνοιχούσης ἁμαρτίας, Πνεύματος ἀγίου ipzuló 
αὐτὸν * xai οὕτω λοιπὸν ἄνευ βέᾳς χαὶ repéw 
ποιεῖ πάσας τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρέου iL wb 
μᾶλλον δὲ ὁ Κύριος ποιεῖ iv αὐτῷ τὰς ἐδέαχδαϊα, 

x«i τοὺς χαρποὺς τοῦ Πνεύματος τότε sew 

χαθαρῶς. 














Γ΄. Χρὴ δὲ πρότερον προσελθόνται τενὰ τὸ ἴα, 
οὕτω ῥιάξεσθαι ἑαυτὸν εἰς τὸ ἀγαθὸν xal pi Be 
σης τῆς χαοδίας, ποοσδοχῶντα διὰ παντὸς br 
ἀδιστάχτῳ τὸ ἔλεος αὐτοῦ, χαὶ βεεέξεσθαι imt 
τὴν ἀγάπην, μὴ ἔχοντα ἀγάπεν - βιάξεσϑαι is» 
εἰς τὸν πραότητα, ui& ἔχοντα πραότυτα - Both 
ἑαυτὸν εἰς τὸ οἰχτείρειν, xal Dsáno»e Eyso τ΄ 
δίαν * βιάζεσθαι ἐχυτὸν εἰς τὸ χατεφρονεῖσθαι, εἰ 
καταφρονούμενον μαχοοθυμεῖν, x«i ἐξουδενοῦ 


! Luc. xui, 34. 


645 HOMILLE. — HOM. XIX. 648 
à ἀτιμαζξόμενον μὴ ἀγαναχτεῖν, χατὰ τὸ εἰρημένον " À etin eo fortiter perdurandum, ne despectui habi- 


Mà ἑαντοὺς ἐκδιχοῦντες, ἀγαπητοί. Βιάζεσθαι 
ἑαυτὸν εἰς τὴν εὐχὴν, μὴ ἔχοντα εὐχὴν πνευματιχήν * 
χαὶ οὕτως ὁ Θεὸς, θεωρῶν τὸν οὕτως ἀγωνιξόμενον, 
καὶ βέᾳ ἑαυτὸν ἄγχοντα, μὴ θελούσης τῆς καρδίας, 
δίδωσι εὐχὸν ἀληθινὴν Πνεύματος, δίδωσιν ἀγὰπην 
ἀληθινὴν, πραότητα ἀληθείας, σπλάγχνα οἰχτιομῶν, 
χρηστότητα ἀληθινὴν, χαὶ ἁἀπαξαπλῶς, πληροῖ 
αὐτὸν τῶν χαρπῶν τοῦ Πνεύματος. 


Δ΄. Εἰ δέ τις εἰς τὴν εὐχὴν μόνην ἑαυτὸν βιάζεται, 
μὰ ἔχων εὐχὴν, ἵνα σχῇ εὐχῆς χάριν, εἰς δὲ τὸν 
πραότητα χαὶ ταπεινοφροσύνην χαὶ ἀγάπην χαὶ τὰς 
λοιπὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου ἑαυτὸν οὐ βιάξεται, οὔτε 
μέριμναν χαὶ πόνον χαὶ ἀγῶνα ἔχει ἐχεῖνα χατορ- 
θῶσαι, ὅσον τὸ ἐχ προαιρέσεως, xai αὐτεξουσίου 
θελήματος, ἐνίοτε δίδοται αὐτῷ εὐχῶς χάρις ἐν ἀνα- 
παύσει χαὶ εὐφροσύνῃ τοῦ Πνεύματος μεριχῶς χατὰ 
τὸ αἴτημα αὐτοῦ. Τοῖς δὲ τρόποις ὅμοιός ἐστι χαθ' 
ὃ xci πρὶν ἦν, οὐχ ἔχει πραότητα, ὅτι οὐχ ἐζήτησε 
πόνον, xai προευτρέπισεν ἑαυτὸν οὕτως γενέσθαι * 
οὐχ ἔχει ταπεινοφροσύνην, ἐπειδὴ οὐχ ἥτησε, xai 
ἑαυτὸν οὐχ ἐδιάσατο εἰς τοῦτο. Οὐχ ἔχει ἀγάπην 
πρὸς παντας, ἐπειδὴ περὶ τούτον μέριμναν χαὶ 
ἀγῶνα οὐχ ἔσχεν ἐν τῷ αἰτήσει τῆς εὐχῆς " xal ἐν 
αὐτῇ τῇ ἐπιτηδεύσει τοῦ ἔργου, οὐχ ἔχει πίστιν xod 
πιποίθησιν πρὸς τὸν Θεὸν, ἔπειδὴ ἔγνωχεν ἑαυτὸν, 
οὐχ ἐδοχίμασεν μὴ ἔχειν, xai οὐχ ἐπόνησεν ἐν θλέ- 
Yet, ζητῶν παρὰ Κυρίου σχεῖν τὸν πρὸς αὐτὸν 
βεδαίαν πίστιν, xai πεποίθησιν ἀληθινήν, 


E. Xpà γὰρ ἕκαστον ὥσπερ εἰς τὸν εὐχὴν βιάξε- 
σθαι ἑαυτὸν χαὶ ἄγχειν, μὴ θελούφης τῆς καρδίας " 
οὕτως xai εἰς τὸν πεποίθηδιν, οὕτως xai εἰς τὸν 
ταπεινοφροσύνην, οὕτως, fl, τὸν ἀγάπην, οὕτως εἰς 
τὴν πραότητα, ἀχεραιότητά τε καὶ ἁπλότητα * οὕτως 
εἰς πασαν ὑπομονὴν x«l μαχροθυμίαν χαταγεγραμ- 
μένον μετὰ. χαρᾶς" οὕτως βιάζεσθαι εἰς τὸ ἑαυτὸν 
ἐξουθενεῖν. Καὶ πτωχὸν x«l ἔσχατον λογίζεσθαι " 
οὕτως εἰς τὸ μὴ ὁμιλεῖν τὰ μὴ ὄντα χρήσιμα, ἀλλὰ 

«dfi τὰ τοῦ Θεοῦ μελετᾷν, xol λαλεῖν στόματι xol 
καρδίᾳ. Οὕτως εἰς τὸ μὴ θυμοῦσθαι, χαὶ χραυγά- 
ξειν χατὰ τὸ εἰρημένον, Πᾶσα πιχρία, χαὶ θυμὸς, 
x«i ὀργὴ, xai χρανγὴ, καὶ βλασφημια ἀρθή- 
Te X9 ὑμῶν σὺν πάσῃ x«xía. Οὕτως εἰς πάντας 
τοὺς τοῦ Κυρίου τρόπους, εἰς πᾶσαν ἄσχησιν ἀρετῆς, 
καὶ πολιτείας ἀγαθῇῆς xal χαλᾷς" εἰς πάσαν ἀνα- 

. στροφὴν ἀγαθότητος, εἷς πᾶσαν ταπεινοφροσύνην 

: πραότητος, εἰς τὸ μὲ ἐπαίρεσθαι, xol ὑψηλοφρονεῖν, 

- καὶ φυσιοῦσθαι, καὶ λαλεῖν χατά τινος. 

τ᾿ 

7 ς΄. Εἰς ταῦτα πάντα ὀφείλει βιάξεσθαι ἑαντόν, ὁ 

T' θῇων εὐδοχιμῆσαι καὶ εὐαρεστῆσαι Χριστῷ, ἵν᾽ 

7-7 οὕτως ὁ Κύριος ἰδὼν αὐτοῦ τὴν προθυμίαν, xci 

79 προαίρέσιν, τοῦ οὕτως εἰς πᾶσαν ἀγαθότητα καὶ 
' ἁπλότητα, xai χρηστότητα, xal ταπεινοφροσύνην, 


3 Rom. xit, 19. ? Ephes. 1v, 31. 


tus aut dehonestatus indignetur, juxta dictum: 
Non vosmetipsos ulciscentes, charissimi? : compel- 
lere se ipsum ad preces, si preces spirituales non 
habeat. Sic itaque Deus, conspiciens eum, qui tan- 
topere contendit, ac vi, reluctante animo, se ipsum 
constringit, veram Spiritus precationem largitur, 
veram dilectionem concedit, veram mansuetudi- 
nem, viscera misericordie, clementiam veram, 
atque, ut unico verbo dicam, replet eum fructu 
Spiritus. 


IV. Quod si quis, cum affectu precandi careat, 
ad preces solas se ipsum adigal, ut consequatur 
precationis gratiam : ad mansuetudinem vero, 
humilitatem animi, dilectionem et reliqua mandata 


B pomini, minus se ipsum compellat, nec ullam 


curam, laborem ac studium adhibeat, ut ea recte 
$9 constituat : quoad illius propositum acliberam 
voluntatem, conceditur illi interdum precandi 
gratia cum delectatione ac letitia Spiritus, ex parte 
tamen juxta petitionem ejus : moribus tamen idem 
est, quibus antea erat, destitutus mansuetudine, . 
eo quod non laborarit, nec se prepararit, ut talis 
evaderet : destitutus humilitate, eo quod non pos- 
tularit, necoseipsum ad eam compulerit : destitatus 
dilectione erga omnes, eo quod de ea nihil omnino 
sollicitus fuerit in postulatione orationis sues : etin 
ipsa operis administratione non habet fidem, nec 
fiduciam erga Deum, eo quod in cognitione sui 
carere se non expertus est, neque contendit cum 


C afflictione Dominum postulare, ut obtineat firmam 


in illum fidem ac veram fiduciam. 


^X, Oportet. enirh: ufrümquemque perinde ut ad 
preces se compellere atque adigere, repugnante 
animo ; sic quoque ad fiduciam, sic quoque ad hu- 
militatem, sic quoque ad dilectionem, sic quoque 
ad mansuetudinem, sinceritatem et simplicitatem : 
sicquoqueadomnem patientiam et longanimitatem 
cum gaudio ac prompte collimare: sic quoque se 
compellere ad suiipsius despectum, ac se paupe- 
rem infimequesortishomuncionem reputare : sic, 
ne intentus sit rebus minus utilibus, sed semper 
quei Dei sunt meditetur, et proferat ore et corde : 
sic ne ira excandescat aut clamitet, sicuti dictum 
est: Omnis amarulentia, et clamor, et ira et voci- 


D feratio, et maledicentia tollatur a vobis cum omni 


malitia *. Sic ad omnes mores Domini induendos, 
δὰ omnem virtutis, probi honestique vite instituti 
exercitationem, ad omnem conversationem bonita- 
tis, ad omnem humilitatem mansuetudinis ; nec 
extollatur, nec altum sapiat, aut infletur, vel cu- 
jusdam famam detrectet. 


VI. Ad hec omnia se compellere debet qui cupit 
probari ac placere Christo, ità ut Dominus, con- 
specta ejus promptitudine, ac intentione, ejus, 
inquam, quiad probitatem, simplicitatem, benigni- 
tatem, humilitatem, dilectionem et precationem 


"ge 


641 8. MACARII EGYPTII 648 


se ipsum compellit, ac vi quadam adigit, se totuin A 
illi offerat: ipse, inquam, Dominus, implens re- 
vera hec omnia in eo pure absque ullo labore οἱ 
vi, que ne vi quidem ulla antea observare pote 
rat, propter inhabitans in eo peccatum. Fiuntque 
illi hec omnia virtutum exercitia et studia, velut 
altera natura. Postmodum Dominus adveniens et 
versatus cum eo, et ille cum Domino, ipse 
perficit in eo sua mandata citra omnem laborem, 
replens eum fructu Spiritus. Quod si vero ad solam 
precationem se quis adigit, donec consequatur 
gratiam hanc ἃ Deo; ad ea vero, quee predicta 
sunt, se non compellat, cogat et assuefaciat, ille 
vere, pure ac sine reprehensione hec adimplere 
nequit. Verum ita convenit se preparare pro viri- 

busadidquod bonum est. Interdum enim pervenit p 
ad eum petentem ac precantem gratia divina. Bonus 
enim et benignus est Deus, ac petentibus a se largi- 
tur que petierant. Verum qui caret iis, de quibus 
locuti sumus antea, nec se ad ea assuefacit aut 
preparat, gratiam quam consecutus jam erat, per- 
"... dit, accadit pre nimia arrogantia ; aut nihil profi- 
oit, nec augetur in gratia sibi concessa, quoniam 
ndatis Domini deliberato animo se non dedit: 
doius enim et requies Spiritus est humilitas, 
dilectio et mansuetudo, et reliqua Domini man- 

data. 


*- 


83 VII. Bebet ergo, quicunque Deo vere placere 
cupit, ab eoque recipere coelestem Spiritus gratiam 
et in Spiritu sagcto crescere ac perfici, ad omnia C 
precepta Dei se ipsum compellere, et vel invitum 
animum subjugare, seeundum quod djeiyr: Pro- 
pterea ad omnia mandata tua dírigebar : omnem vts. — 
iniquam odio habui *. Quemadmodum enim aliquis - 
ad perseverandum in precatione se ipsum compel- 
lit atque adigit, donec id recte constituerit : eodem 
modo, silibuerit, ad omnia quoque virtutum exer- 
citia se ipsum compellit atque adigit, bone consue- 
tudini assuescens ; et. sic, ubi assidue Dominum 
obtestatus ac deprecatus, et que petierit, adeptus 
fuerit, Deum gustare coepit, ac Spiritus sancti par- 
ticeps factus fuerit, hoc agit, ut crescat et foveat 
gratiam sibi concessam, requiescentem in humili- 


tate, in dilectione et mansuetudine ejus. 
D 


VIII. Ipse Spiritus largitur hec ei, atque instruit 
cum vera precandi ratione, vera dilectione, vera 
mansuetudine, ad que antea vi se compellebat, 
que inquirebat, de quibus sollicitus erat, ac qua 
meditabatur, queque donata tandem ei sunt: οἱ 
ila auctus et consummatus in Deo, qui heres regni 
evadat, dignus habetur. Humilis enim nunquam 
labitur. Unde enim labi liceret ei, qui sub omnibus 
est ? Nimia itaqueanimi elatio summa est humili- 
tas: humilitas vero magna est exaltatio, existima- 
tio atque dignitas. Nos ergo quoque nos compella- 


* Psalm. cxvi, 104. 


x«i ἀγάπην, xal εὐχὴν ἄγχοντος ἑαντὸν, καὶ 


ἄγοντος μετὰ βίας, δώσῃ ἑαυτὸν ὅλον αὐτῷ, αὐτὸς ὁ 
Κύριος ποιῶν ἐξ ἀληθείας ταῦτα πάντα χαθαρῶς i 
αὐτῷ ἀκόπως καὶ ἀβιάστως, ἃ πρὶν οὐδὲ μετὰ βέας 
φυλάξαι ἠδύνατο, διὰ τὴν ἐν αὐτῷ οἰχοῦσαν ἁμαρ- 
τίαν * xal γίνεται αὐτῷ τὰ τῆς ἀρετῆς πάντα ἐπι- 
τηδεύματα ὡς φύσις. Τὸ λοιπὸν ὥθὼν ὁ Κύριος, 
xai γενόμενος ἔν αὐτῷ, x«i αὐτὸς ἐν τῷ Κυρίω, 
αὐτὸς ποιεῖ ἐν αὐτῶ, τὰς ἰδίας ἐντολὰς ἄνεν xaui 
του, πληρῶν αὐτὸν τὸν χαρπὸν τοῦ Πνεύματος. Εἰ 
δὲ εἰς εὐχὴν μόνον βιάζεταί τις ἑαυτὸν, ως οὗ λαξῃ 
χάρισμα παρὰ θεοῦ, εἰς ταῦτα δὲ τὰ προειρημένα 
ὁμοίως ἑαυτὸν οὐ βιάξεται, καὶ ἄγχει xol ἐθίζει, οὐ 
δύναται ἐξ ἀληθείας, χαθαρῶς χαὶ ἀμώμως αὐτὰ 
ποιῆσαι. 'À))' οὕτω χρὴ προευτρεπίζειν ἑαυτὸν, 
ὅσον δυνατὸν εἰς τὸ ἀγαθόν - ἐνίοτε γὰρ γίνεται πρὸς 
αὐτὸν ἡ θεία χάρις αἰτοῦντα xdi δεόμενον. ᾿Αγαθὸς 
γὰρ χαὶ χρηστός ἐστιν ὁ Θεὸς, χαὶ τοῖς αἰτοῦσιν 
αὐτὸν ἢ θεία χάρις αἰτοῦντα xai δεόμενον. ᾿Αγαθὸς 
μήτε ἱἐθέσας, μήτε προευτρεπίσας ἑαντὸν εἰς τὰς 
προειρημένας, εἶγε λάθοι, ἀπολεῖ τὴν χάριν ἣν 
ἔλαδε, χαὶ πίπτει ὑψηλοφρονήσας, à οὐ προχόπτει 
χαὶ αὔξει ἐν τῇ χάριτι τῇ πρὸς αὐτὸν γενομένῃ, 
ἐπειδὴ ταῖς ἐντολαῖς τοῦ Κυρίου ἐχ προαιρέσεως 
ἑαυτὸν οὐ δίδωσι * τὸ γὰρ χατοιχητήριον xal o 
ἀνάπαυσις ToU Πνεύματος, ἡ ταπεινοφροσύνη ἐστὶν, 
ἡ ἀγάπη τε χαὶ πραότης, χαὶ αἱ λοικαὲ τοῦ Κυρίεν 
ἐντολαί. 


Z'.'OgtÜst οὖν ὁ βουλόμενος ἐξ ἀληθείας εὐαρι- 
στῆσαι τῷ Θεῷ, καὶ δέξασθαι παρ᾽ αὐτου τὴν ἐπου- 
ράνιον τοῦ Πνεύματος χάριν, x«i αὐξῷσαι xai 
τελειωθῆναι ἐν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς πάσας τὰς 
ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ βιάζεσθαι ἑαυτὸν, xai μὴ θέλουσαν 
τὰν ᾿χαρδίαν ὑποτάσσειν χατὰ τὸ εἰρημένον - Διὰ 
τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σου χατωρ- 
θούμην, πᾶσαν ὁδὸν ἄδιχον ἐμίσησα. Ὥσπερ 
γάρ τις εἰς τὴν προσχαρτέρησιν τῆς εὐχῆς βιάξεται 
ἑαυτὸν xai ἔγχει, ἕως οὗ τοῦτο χατορθώσῃ " ὁμοίως ἐὰν 
θέλῃ χαὶ εἰς πάντα τὰ τῆς ἀρετῆς ἐπιτηδεύματα Gui- 
ξεται ἑαυτὸν καὶ ἄγχει, καὶ ἐθέξει ἔθοξ ἀγαθὸν, xol 
οὕτως αἰτούμενος xal δεόμενος τοῦ Κύριου διὰ παντὸς, 
χαὶ τυχὼν τῆς αἰτήσεως, xat μεταλαδῶν γεύσεως Θεοῦ, 
x«i Πνεύματος ἁγίου μέτοχος γενόμενος, αὔξειν 
ποιεῖ χαὶ θάλλειν τὸ χάρισμα τὸ δοθὲν αὐτῷ, ἀνα- 
πανόμενον ἐν τῇ ταπεινοφροσύνῃ αὐτοῦ, ἐν rj 
ἀγάπῃ, ἐν τῇ πραότητι. 


Η΄, Αὐτὸ τὸ Πνεῦμα χαρίζεται αὐτῷ ταῦτα, καὶ 
διδάσκει αὐτὸν ἀληθινὴν εὐχὴν, ἀληθινὴν ἀγάπην, 
ἀληθινὴν πραότητα, ἃ προεδιάσατο xoi ἐξήτησε, χαὶ 
ἐμερίμνησε, καὶ ἐμελέτησε, χαὶ ἐδόθῃ αὐτῷ " χαὶ 
οὕτως αὐξήσας x«i τελειωθεὶς ἐν Θεῷ, κληρονόμος 
τῆς βασιλείας γενέσθαι καταξιοῦται. Ὃ γὰρ ταπεινὸς 
οὐδέποτε πίπτει * πόθεν γὰρ πεσεῖν ἔχει ὑποχάτω 
πάντων ὧν ; μεγάλη ταπείνωσις, ἡ ὑψηλοφροσύνῃ * 
xai μεγάλη ὕψωσις, καὶ τιμιότης, xal ἀξίωμα, ἣ 
ταπεινοφροσύνη. Καὶ ἡμεῖς τοίνυν βιασώμεθα χαὶ 
ἄγχωμεν ἑαντοὺς dig τὴν ταπεινοφροσύνην, χαὶ μὴ 


649 


HOMILUE — HOM. XX. 


630 


θελούσης τῆς καρδίας, και εἰς τὸν πραότητα, καὶ εἰς À mus atque cogamusnos ipsos ad humilitatem, vel 


τὴν ἀγάπην δεόμενοι καὶ παρακαλοῦντες τὸν Θεὸν ἐν 
πίστει, καὶ ἐλπίδι, χαὶ ἀγάπῃ, ἀδιαλείπτως ἐν προσ- 
δοχία τοιαύτῃ χαὶ σχοπῷ, ἵνα ἀποστείλῃ τὸ Πνεῦμα 
αὐτοῦ εἰς τὰς χαρδίας ἡμῶν, ἵνα εὐξώμεθα χαὶ προσ- 
χυνήσωμεν τῷ Θεῷ ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. 


Θ΄. Καὶ αὐτὸ τὸ Πνεῦμα διδάξει ἡμᾶς εὐχὴν ἀλη- 
θινὴν, ἦν νῦν xal μετὰ βίας οὐ δυνάμεθα ποιεῖν " 
σπλάγχνα οἰχτιρμῶν, χρηστότητα, xai πάσας τὰς 
ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, διδάξει ἡμᾶς ποιῆσαι ἐξ ἀλη- 
θείας ἀλύπως xai ἀδιάστως, ὡς αὐτὸ τὸ Πνεῦμα οἶδε 
πληροῦν ἡμᾶς τὸν χαρπὸν αὐτοῦ, καὶ οὕτως τῶν 
ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ πλωηρωθεισὼν ὑφ᾽ ἡμῶν διὰ τοὺ 
Πνεύματος αὐτοῦ, τοῦ μόνου γινώσχοντος τὸ θέλημα 
τοῦ Κυρίου, χαὶ τελειώσαντος ἡμᾶς τοῦ Πνεύματος 
εἰς ἑαυτὸ, xal τελειωθέντος εἰς ἡμᾶς καθαρισθέντας 
ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ xci σπίλον τῆς ἁμαρτίας, 
ὥσπερ νύμφας χαλὰς, τὰς ψυχὰς ἡμῶν καθαρὰς χαὶ 
ἀμώμους παραστήσει τῷ Χριστῷ ἀναπαυομένων 
ἡμῶν ἐν Θεῶ, ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ, χαὶ ἀναπαυο- 
μένου τοῦ Θεοῦ ἔν ἡμῖν εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας. 
Δόξα τοῖς οἰχτιρμοῖς αὐτοῦ xai τῷ ἐλέει, xci Tj 
&yamp, ὅτι εἰς τοιεύτην τιμὴν xal δόξαν χατυξίωσε 
τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, υἱοὺς Πατρὸς ἐπουρανίου 
χατηξίωσεν αὐτοὺς, xai ἰδίους ἀδελφοὶς προσηγό- 
ρευσεν. Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA Κ΄. 

Μόνος ὁ Χριστὸς, ὁ ἀληθινὸς τοῦ ἔσω ἀνθρώ- 
πον ἱατρὸς, θεραπεῦσαι δύναται τὴν ψυ- 
pi» καὶ αὐτὴν τῷ τῆς χάριτος ἐνδύματι 

ιαχοσμῆσαι. 

A'. Εἴ τις γυμνός ἐστιν ἀπὸ τοῦ ἐνδύματος τοῦ 
θεϊχοῦ χαὶ ἐπουρανίον, ὅπερ ἐστὶν ἣ τοῦ Πνεύματος 
δύναμις, καθὼς εἴρηται" Εὶ δέτις Πνεῦμα Χρισ- 
τοῦ οὐχ ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ " χλαιέτω 
xai παραχαλείτω τὸν Κύριον, ἵνα λχδη τὸ ἐξ οὐρανοῦ 
πνευματιχὸν ἔνδυμα * ἵνα ἀμφιασθῇ τὴν ἀπὸ θείας 
ἐνεργείς γεγυμνωμένην ψυχήν " ὅτι πολλὴν αἰσχύνην 
ἀτιμίας καθῶν περιδέδληται, ὁ μὴ ἐνδεδυμένος τὸ 
τοῦ Πνεύματος ἔνδυμα. 'Ωσπερ γὰρ ἐν τοῖς φαινο- 
μένοις ἐάν τις γυμνὸς ἦ, ἐν πολλῇ αἰσχύνῃ xat ἀτι- 
μία ἐστὶ, χαὶ φίλοι φίλους ἀποστρέφονται γυμνοὺς, 
xai γνήσιοι ἰδίους, xai τέχνα ἰδόντα γεγυμνωυένον 
πατέρα ἔστρεψαν τὰς ἑαυτῶν ὄψεις, τοῦ μὴ ἐνατε- 
γίσαι γυμνῷ τῷ σώματι τοῦ Πατρὸς, xat ὀπισθοφανῶς 
ἀπελθόντες ἐπεχάλυψαν αὐτὸν, xci οὕτως ἐπέστρε- 
ψαν τὰς ὄψεις. Οὕτω χαὶ ὁ Θεὸς ἀπέστραπται τὰς 
ψυχὰς τὰς μὴ ἐνδεδυμένας τὸ τοὺ Πνεύματος ἔνδυμα 
ἐν πληροφορίᾳ, τοὺς μὴ ἐνδεδυμένους τὸν Κύριον 
Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν δυνάμει καὶ ἀληθείᾳ. 

Β΄. Αὐτὸς ὁ πρῶτος ἄνθρωπος θεατάμενος ἑαυτὸν 
γυμνὸν ῥσχύνθῃ * τοσαύτη ἀτιμία τῇ γνμνότητι πρόσ- 
ἐστιν. Ei οὖν ἐπὶ τῶν σωματιχῶν τοσεύτην αἰσχύ- 
νὴν δείχνυσιν ἢ γυμνότης, πόσῳ μᾶλλον ἢ γυμνή 
ἀπὸ θείας δυνάμεως ψυχὴ, ἢ μὴ φοροῦσα καὶ ἥμφιε- 
cuívg τὸ ἄῤῥητον xai ἄφθαρτον, χαὶ πνευματιχὸν 
ἔνδυμα, αὐτὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν ἀλη- 


5 Rom. viri, 9. 5*Gen. ix, 33. 7 Gen. in, 7. 


invito animo, et ad mansuetudinem et ad dilectio- 
nem, precantes atque obsecrantes Deum in fide, 
spe ac dilectione, indesinenter hac exspectatione 
atque scopo freti, ut mittat Spiritum suum in 
corda nostra, quo precemur et adoremus Deum in 
Spiritu et veritate. 


IX. Ipse quoque Spiritus docebit nos veram pre- 
cum rationem, quas nunc, ne vi quidem adhibita, 
possumus facere. Viscera quoque misericordie, 
benignitatem et omnia mandata Domini docebit 
nos facere revera absque ulla molestia aut coactio- 
ne, prout novit Spiritus ille replere nos fructu suo. 
Atque hoc pacto mandatis Dei ἃ nobis impletis 
beneficio Spiritus sui, qui solus novit volutatem 


B Domini, quique Spiritus nos consummat in se, ac 


perfectus in nobis, purificatis ab omni inquina- 
mento, acsordibus peccati, velut sponsas venustas, 
animas nostras puras etimmaculatas Christo exhi- 
bebit, requiescentibus nobis in Deo, in regno ejus, 
ac Deo requiscente in nobis in infinita secula. 
Gloria sit miseralionibus ejus, misericordie ac 
dilectioni, quod tanto honore et gloria dignatus sit 
genus humanum, quos dignos judicaverit, ut vo- 
caret filios Patris ccelestis ac proprios fratres Ipsi 
gloria in secula. Amen. 


HOMILIA XX. 


Solus Christus, verus medicus interioris hominis, 
sanare potest animam, eamque vestimento gratiz 
sua exornare. 


1, Sr quis nudus sit et careat indumento divino 
ac coelesti, quodestpotentia Spiritus, sicut dictum 
est : Si quis autem Spiritum Christi non habet, hic 
non est ejus δ : ploret atque obsecret Dominum, ut 
caelitusconsequatur spiritualeindumentum,84$ quo 
induatanimam divina virtute spoliatam : quia multo 
pudore ac infamia affectionum induitur, qui vesli- 
mento Spiritus amictus non est. Quemadmodum 
enim in rebus externis, si quis nudus sit, summo 
pudore atque infamia afficitur ; et amici nudos 
aversantur amicos, et germani suos, et liberi viso 
nudo patre, averlerunt facies suas, ne intuerentur 
nudum corpus patris 5, et retrorsum progressi ope- 


D ruerunt eum, et sic averterunt. vultum : eodem 


modo Deus aversatur animas, non exornatas 
indumento Spiritus cum fidei certitudine, eos, in- 
quam,qui nonindueruntDominum Jesuin Christum 
in virtute et veritate. 


It. Primus quoque homo, conspiciens se nudum 
esse, erubuit. Tanta ignominia nuditatem corita- 
tur 1. Si ergo in rebus corporalibus tantum dedecus 
conciliat nuditas, quanto majore anima, que denu- 
data est virtute divina, nec gestat, aut. exornata 
est ineffabili, incorruptibili ac spirituali indumento, 
ipso scilicet Domino Jesu Christo in veritate, 


651 


S. MACARII JEGYPTII 


652 


quanto majore, inquam, pudore atque ignominia ἃ θείᾳ, πλείονα x«i αἰσχύνην xoi ἀτιμίαν παθῶν πει- 


affectionum circumdata et amicta est ? Quicunque 
ergo caret divina illa gloria, ita debet sui ipsius 
pudore duci, atque agnoscere suam ipsiusignomi- 
niam, sicut Adam erubuit corpore nuduscum esset. 
Quamvisconstruxisset sibiex foliis ficus aimictum?, 
nihilominus pudore afficiebatur, mendicitate et 
nuditate sua cognita atque perspecta. Postulet igi- 
turejusmodi anima a Christo, qui largitur atque 
exornat eam gloria in lumine arcano : nec consuta 
sibi veste vanarum cogitationum arbitretur, pro- 
prie justitia opinionedecepta, se habere vestimen- 
tum ipsius salutaris. 


Ill. Si enim in sua justitia atque redemptione 
solum quis perstiterit, frustra ac temere laborcs 
ille suscipit. Omnis enim opinio justitiee ejus, velut 
pannus menstruate apparet in extremo die, ut 
inquit propheta Isaias : Facta est universa justitia 
nostra tanquam pannus mensiruata?, Obsecremus 
igitur Deum atque rogemus, ut amiciamur indu- 
mento ipsius salutaris, Domino nimirum Jesu Chri- 


'' «sto, arcano lumine, quem gestantes anime non 


exuentur in seculum ; sed in resurrectione corpora 
quoque eorum glorificabuntur gloria luminis, quo 
amiete nunc sunt fideles ac generose anime, 
sicut Apostolus ait: Quiezcitatit Christum ez mor- 
tuis,vivificabit et mortalia corpora nostra, propter 
ipsius Spiritum inhabitantem in nobis !*. Gloriasit 
ineffabili ejüs miserationi atque inenarrabili mi- 
sericordiee ejus. 


IV. Et iterum : Quemadmodum mulier ftuxu san- 
guinis laborans,cum erederet fidevera, etfübriam 
vestimenti Domini contingeret !!; statim βαρ! θαι 
consecuta est, atque exsiccatus est fluxus impuri 
fontis sanguinis : sic omnis anima incurabili vul- 
nere peccati percussa, ac fonte obscenarum prava- 
rumque cogitationum obruta, si progressa ad 
Christum supplices preces fecerit, eique vere cre- 
diderit, sanitatem salutarem consequitur ab incu- 
rabili fonte affectionum, atque exsiccatur fons ille 
deficiens, qui immundas cogitationes ejaculabatur, 
virtule solius Jesu: alius vero hoc vulnus curare 
prorsus nequit. Tantam enim operam ac diligen- 
tiam adhibuit hostis in Ade transgressione, ut 


ριθέδληται ; χαὶ πᾶς τις dv γυμνὸς ἀπὸ τῆς θείας 
ἐκείνης δόξης, οὕτως ὀφείλει ἑαυτὸν ἐπαισχύνεσθαι, 
xai γινώσχειν ἀτιμέαν αὑτοῦ, ὥσπερ σωματικῶς 
᾿Αϑὰμ ῃσχύνετο γυμνὸς dv, xk» ἐποίησεν ἑαντῷ ix 
συχῇς φύλλων περίδλημα, ὅμως τὴν αἰσχύνην ἐφόρει 
τὸν πτωχείαν ἑαυτοῦ ἐπιγινώσχων * αἰτείτω οὖν i 
τοιαύτη ψυχὴ παρὰ τοῦ διδόντος xci ἀμφιεννύντα 
δόξαν Χριστοῦ ἐν φωτὶ ἀῤῥήτῳ, μὴ ποιοῦσα ἑαντὴ 
ἱμάτιον λογισμῶν ματαίων, δοχήσει ἰδίας δικαιοσύνης 
ἀπατωμένη καὶ νομίζουσα ἔχειν ἄμφιον σωτηρίου. 


Γ΄. Εἴ τις γὰρ ἐν τῇ ἑαντοῦ μόνον ἵσταται δεχαιο- 
Β σύνῃ χαὶ ἀπολυτρώσει, ματαίως χαὶ χενῶς χοπιᾷ. 
Πᾶσα γὰρ à οἴησις τῆς διχαιοσύνης αὐτοῦ ὥς ῥάχος 
ἀποχαθημένης φανεροῦται ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ, ὡς 
φησιν Ἡσαΐας ὁ προφήτης, Ἐγενήθη πᾶσα ἡ dc 
χαιοσύνῃ ἡμῶν ὡς ῥάχος ἀποχαθημένης. 
Αἰτήσωμεν οὖν χαὶ δεηθῶμεν τοῦ Θεοῦ ἐνδύσασθαι τὸ 
ἱμάτιον τοῦ σωτηρίου, τὸν Κύριον ἡμῶν 'Incouv 
Χριστὸν, τὸ ἄῤῥητον φῶς, ὃν φορέσασαι ψυχαὶ οὐχ 
ἀποδυθήσονται εἰς τὸν αἰῶνα - ἀλλ᾽ ἐν τῇ ἀναστάσει 
καὶ τὰ σώματα αὐτῶν δοξασθήσονται ὑπὸ τς δόξης 
τοῦ φωτὸς, οὔ περιδέδληνται ἀπὸ τοῦ νῦν αἱ πισταὶ 
καὶ εὐγενεῖς ψυχαὶ, χαθώς φησιν ὁ ᾿Απόστολος " Ὁ 
ἐγείρας Χριστὸν ix νεχρῶν, ζωοποιήσει xai 
τὰ θνητὰ σώματα ἡμῶν διὰ τοῦ ἐνοιχοῦντος 
αὐτοῦ Πνεύματος ἐν ἡμῖν. Δόξα τὸ ἀῤῥήτῳ 

c "ὐ σπλαγχνίᾳ, καὶ τῷ ἀφράστω ἔλέει αὐτοῦ, 

A' Καὶ πάλιν, Ὥσπερ ἡ aipoppooucayuvà 
πιστεύσασα dy. ἀληθείᾳ, x«i ἁψαμένη τοῦ 
χρααπέδον τοῦ Κυρίον, εὐθέως ἐάσεως ἔτυχε, χαὶ 

ἐξηράνθη ἡ ῥύσις τὸς ἀχαθάρτου πηγῆς τοῦ αἵματος - 
οὕτω πᾶσα ψυχὴ ἔχουσα τὸ ἀνίατον τραῦμα τῆς Guxp- 
τίας, τὴν πηγὴν τῶν ἀχαθάρτων καὶ πονῃρῶν λογισμῶν, 
ἐὰν προσώθηῃ τῷ Χριστῷ, xol δεχθῇ πιστεύσασα ἐν 
ἀληθείᾳ, ἰάσεως σωτηρίον τυγχάδι τὰς ἀνιάτου 
πηγῆς τῶν παθῶν, x«i ξηραένεται ἐκλείποντα ἢ 
πηγὴ ἐκείνη, ἡ τοὺς ἀκαθάρτους λογισμοὺς Ὄρϑουσα, 
διὰ τῆς δυνάμεως Ἰησοῦ μόνου * ἄλλῳ di τινι i&ae- 
σθαι τὸ τραῦμα τοῦτο ἀδύνατον. Οὕτως γὰρ ἐπετή- 
δευσεν ὁ ἐχθρὸς ἐν τῇ τοῦ 'Ad&a παραθδάσει, ὥστε 
τραυματίσαι χαὶ σχοτίσαι τὸν ἔσω ἄνθρωπον, τὸν 


vulneraret ac tenebris offunderet interiorem homi- ἢ ἡγεμόνα νοῦν τὸν ὁρῶντα Θιόν. Διέδλεψαν λοιπὸν οἱ 


nem, mentem nimirum ducem hominis, que 
Deum intuebatur. Respexerunt ergo postmodum 
oculi ejus ad vitia et affectiones, a bonis coelesti- 
bus exclusi. 


ΘΕ V.Tantis igitur vulneribus affectus est, ut 
nemini datum sitea curare, nisi soli Domino, cui 
soli possibile est.Ipse enim veniens,Sustulit peccata 
mundi 13, hoc est, impurum illum fontem cogita- 
tionum animes exsiccavit. Quemadmodum enim 
illa, que sanguinis profluviolaborabat, cum omnia 
sua bona in medicos impendisset 15, a nullotamen 
eorum curata est ; donec progressa ad Dominum, 

5 Gen. 1n, 7. 


* [sa. Lxiv,6.. 19 Rom.vin,14. 11 


ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἰς τὰ χαχὰ xal τὰ πάθη, ἀποχλει- 
σθέντες τῶν ἐπονοανίων ἀγαθῶν. 


Ε΄, Οὕτως οὖν ἐτραυματίσθη, dore μηδενὶ dv- 
νατὸν εἶναι ἰάσασθαι, εἰ μὴ μόνῳ τῷ Κυρίῳ, τούτῳ 
μόνῳ δυνάτον ἐστιν. Αὐτὸς γὰρ ἐλθὼν, Ἦρε τὸν &u«p- 
τίαν τοῦ χόσμου, τουτέστι, τὴν ἀχαάθαρτον 
πηγὴν τῶν διαλογισμῶν τῆς ψυχῆς ἐξήρανεν. Ὥσπερ 
γὰρ ἐκείνη à αἰμοῤῥοοῦσα πάντα τὰ ἑαυτῆς δαπα- 
νήσασα τοῖς ἰατρεῦσαι δυναμένοις, παρ᾽ οὐδενὸς 
ἐθεραπεύθη τούτων, ἕως οὗ προσήγγισε τῷ Kupio, 

Matth. ix, 20. 


13 Joan. 1, 920. 132 Matth. ix. 30. 


653 HOMILL&E. 


πιστεύσασα b) ἀληθείᾳ, χαὶ ἀψαμένῃη τοῦ χρασπέδου 
αὐτοῦ, καὶ οὕτως εὐθέως ἤσθετο τῆς ἰάσεως * χαὶ 
ἔστη à ῥύσις τοῦ αἵματος" οὕτω τὴν ψυχὴν τραν- 
ματισθεῖσαν ἐξ ἀρχᾷς τραῦμα ἀνίατον παθῶν χα- 
κίας, οὐδεὶς οὔτε δικαίων, οὔτε Πατέρων, οὔτε προ-- 
φητῶν, οὔτε πατριαρχῶν ἴσχυσε θεραπεῦσαι. 


ς΄. Μωυσῆς ἦλθεν, ἀλλ᾽ οὐχ ἠδυνήθη ἴασιν παν- 
τελῇ δοῦναι * ἱερεῖς, δῶοα, ἀποδεχατώσεις, ca66a- 
τισμοὶ, νεομηνίαι, βαπτίσματα, θυσίαι, ὁλοχαυτώ- 
σεις, xai πᾶσα à λορπὴ διχαιοσύνη ἐπετελεῖτο ἐν τῷ 
νόμῳ, χαὶ ὃ ψυχὴ ἰαθῆναι ἀπὸ τῆς ἀκαθάρτου ῥύ- 
σεως τῶν xaxd» λογισμῶν οὐχ ἠδυνήθη, x«i πᾶσα 
ἡ δικαιοσύνῃ αὐτῆς θεραπεῦσαι αὐτὸν οὐχ ἴσχυσεν, 
ἕως οὔ ἦλθεν ὁ Σωτὴρ ὁ ἀληθινὸς ἱατρὸς, ὁ δωρεὰν 
ἑώμενος, ὁ ἑαυτὸς ὑπὲρ τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων 
λύτρον δούς. Αὐτὸς μόνος τὴν μεγάλην χαὶ σωτήριον 
λύτρωσιν x«l ἴασιν τῆς ψυχᾷς ἐποίησεν " αὐτὸς 
Ὡλευθέρωσεν αὐτὴν ἐχ τῆς δουλείας, xoi ᾿ἐξήγαγεν 
αὐτὴν ix σχοτίας, ἰδίω φωτὶ δοξάσας αὐτήν * αὐτὸς 
ἐξήρανε τὴν ἐν αὐτῇ πηγὴν τῶν ἀκαθάρτων λογι- 
cuv * Ἰδοὺ γὰρ, φησὶν, ὁ ᾿Αμνὸς τοῦ Οεοῦ, ὁ 
αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ xócpov. 


Ζ΄. Οὐ γὰρ ἠδύνατο τὰ idià ix γῆς φάρμαχα, 
τουτέστι τὰ ἑαυτῆς δικαιώματα μόνον θεραπεῦσαι 
χαὶ ἰάσασθαι αὐτὴν ix τῆς τηλιχαύτης ἀοράτου 
πληγῆᾷς, ἀλλὰ διὰ τῆς οὐρανίου xal θείας φύσεως 
τῆς ϑωριᾶς τοῦ &yiov Πνεύματος, διὰ τούτον φαρμά- 
xov μόνου ἡδυνήθη ἰάσεως τυχεῖν ὁ ἄνθρωπος, καὶ 
ζωῆς ἐφιχέσθαι, χαθαρισθεὶς ὑπὸ τοῦ ἁγίου Πνεύ- 
u«tog τὴν καρδίαν. ᾿Αλλ ὥσπερ ἐχεῖ ἡ γυνὴ xà) 
ἰαθῆναι οὐχ ἡδυνήθῃ, καὶ τετραυμάτιστο, ἀλλ᾽ ὅμως 
πόδας εἶχε τοῦ ἔλθεῖν πρὸς τὸν Κύριον, καὶ ἐλθοῦσα 
τυχεῖν ἰάσεως * ὁμοίως xxl δ᾽ τυφλὸς ἐχεῖνος͵ xxv 
ὑπερβῆναι οὐχ ἠδύνατο, καὶ ἔλθεῖν πρὸς τὸν Κύριον 
διὰ τὸ μὴ βλέπειν, ἀλλ᾽ ὀξυτέραν ἀγγέλων ἀπέστειλε 
τὴν φωνήν. Ἔλεγε. γὰρ, Υἱὲ Δαδὶδ, ἐλέη σὸν με" 
χαὶ οὕτω πιστεύσας, ἰάσεως ἔτυχεν, ἐλθόντος τοῦ 
Κυρίου πρὸς αὐτόν χαὶ διαδλέψαι ποιήσαντος, οὔ- 
τως καὶ à ψυχὴ, xk» τετραυμάτισται 
θῶν ἀτιμίας, xk» τετύφλωται ὑπὸ τοῦ σχότους τῆς 
ἁμαρτίας, ἀλλ᾽ ὅμως ἔχει θέλημα τοῦ βοῆσαι καὶ 
χαλέσαι ᾿Ιησοῦν, ἵνα αὐτὸς ἐλθὼν λύτρωσιν αἰώνιον 
ποιόσῃ τῇ ψυχῇ. 

Η΄. Ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνος ὁ τυφλὸς, εἰ μὴ ἐδόησε, 
x«i ἡ αἱμοῤῥοοῦσα προσῆλθε τῷ Κυρίῳ, οὐκ ἂν 
ἐτύγχανον ἰάσεως * οὕτως, ἐὰν μή τις ἐκ τοῦ ἰδίον 
θελήματος, x«i ὅλης προαιρέσεως ἔλθῃ πρὸς Κύριον, 
xai μετὰ πληροφορίας πίστεως δεηθῇ, ἰάσεως οὐ 
τυγχάνει. Διὰ τί γὰρ ἐχεῖνοι πιστεύσαντες ἰῶντο 
εὐθέως, ἡμεῖς δὲ οὔπω διεδλέψαμεν ἐξ ἀληθείας, 
χαὶ οὐκ ἰάθημεν ix τῶν χουφίων παθῶν ; χαίτοι 
uzAÀo» ὁ Κύριος φροντίδα ποιεῖται ὑπὲρ τῆς ἀθα- 
νώτου ψυχῆς, 9 ὑπὲρ τοῦ σώματος " ἥτις ἐὰν διαδλέψη 
χατὰ τὸν λέγοντα, ᾿Αποχάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς 
μον, οὐχέτι εἰς τὸν αἰῶνα τυφλωθώσεται, xat ἰαθεῖσα 
οὐχέτι τραυματισθήσεται. Εἰ γὰρ ἐπιμέλειαν τῶν 


τραύμασι 


!* Joan. 1, 39. 16 Matth. xv, 22. 


— HOM. XX. 


Α et credens in veritate, tetigit fimbriam vestimenti 


654 


ejus; el sic mox sanitatem se consecutam esse 
sensit, ac stetit profluvium sanguinis : sic quoque 
animam $sauciatam ab initio vulnere incurabili 
vitiosarum affectionum, nullus nec justorum, nec 
Patrum, nec prophetarum, nec patriarcharum 
curare potuit. 


VI. Moses quidem venit, sed sanitatem perfectam 
conferre nequivit. Sacerdotes, munera, decima- 
tiones, sabbatismi, neomenie, ablutiones, sacrifi- 
cia, holocausta, et universa reliqua justitia consum- 
mabatur in lege ; nec tamen anima sanari ac pu- 
rificari ab impuro fluxu pravarum cogitationum 
potuit; nec universa justitia ejus curare ipsum 
valuit, donec venit Salvator, verus medicus, qui 
gratis sanat : qui se ipsum pro humano genere in 
pretium redemptionis tradens, solus ipse magnam 
et salutarem redemptionem ac sanitatem anime 
operatus est. Ipse liberavit eam ἃ servitute, et 
eduxit eamex tenebris, suo lumine eam illustrans : 
ipse exsiccavitin ea fontemrn immundarum cogita- 
tionum: Ecce enim, inquit, Agnus Dei, qui tollit 
peccata mundi 1}. 


VII. Non enim potuerunt terrena ejus medica- 
menta, hoc est justificationes ejus sole, curare et 
sanare illam a tanta invisibili plaga : sed ccelestis 
et divine nature beneficio, doni nimirum Spiritus 
sancti, hujus medicamenti solius ope potuit sani- 
tatem consequi homo, et ad vitam pervenire, 


c Purificato corde a Spiritu sancto. Caeterum, quem- 


admodum ibi mulier, quamvis vulnerata, curari 
non poiérat; nihilominus pedes habebat, quibus 
accederet ad Dominum, et veniens sanationem 
consequeretur: itidem et cecus ille, quamvis in- 
cedere non poterat, et venire ad Dominum eo quod 
visu destitueretur, acutiorem tamen angelis emisit 
vocem. Aiebatenim : Fili David, miserere mei !5 : et 
ita credens, sanitatem consecutus est, veniente ad 
illum Domino, eique visum restituente: sic quoque 
anima, quamvis sauciata sit ignominiosarum affe- 
etionum vulneribus, quamvis obcecata sit tenebris 
peccati, nihilominus habet voluntatem clamandi et 
invocandi Jesum, ut ipse veniens eternam redem- 
ptionem anime procuret. 


D VIII. Quemadmodum enim cecus ille, nisi ela- 


masset, et nisi que profluvio sanguinis laborabat, 
ad Dominum accessisset, sanationem non fuissent 
consecuti : eodem modo nisi quis proprio motu ac 
integro proposito ad Dominum accedat, et cum 
plenitudine fidei eum deprecetur, nullo modo 
sanalionis fit particeps. Cur enim illi simul ac 
crederent sanabantur, nos autem nondum revera 
visum recepimus, nec ab occultis affectionibus 
sanati sumus ? Verum Dominus majorem gerit cu- 
ramimmortalisanime,quam corporis. Quequidem 
visui restituta, secundum eum, qui dicit: Revela 
oculos meos 15, in aeternum non amplius excecabi- 


16 Psalm. cxvii, 18. 


7 


658 


S. MACARII /EGYPTII 


tur, et sanata non amplius vulnerabitur. Si enim A φθαρτῶν σωμάτων ὁ Κύριος ἐποιήσατο, ἐλθὼν ixi 


corruptibilium corporum curam suscepit Dominus, 
in mundum cum venisset ; quanto magis anime 
immortalis 88 et secundum imaginem ejus condi- 
te ? Propter incredulitatem autem nostram et sedi- 
tionem nostram, quod non diligamus eum ex toto 
eorde, neque vereei credamus, nondum spiritualem 
sanitatem ac salutem consecuti sumus. Credamus 
ergo ei, et accedamus in veritate, ut velociter ve- 
ram sanationem in nobis adimpleat. Promisitenim 
se largiturum postulantibus a se Spiritum sanctum, 
ac pulsantibus aperturum,et a quarentibus inventum 
iri 11 Atque : Non mentitur,qui promisit 15. Ipsi glo- 
ria et potentia in secula. Amen. 
HOMILIA XXI. 
Christiano hominiduplexincumbit bellum, internum 
videlicet el externum. Hoc quidem, cum recedit 


ipsea distractionibus terrenis ; illud veroin corde 
adversus cogitationes spirituum malorum. 


I. Quicumque vere Deo placere exoptat, ac veras 
. adversus adversariam partem inimicitias suscipit, 
" huneduplici conflictu ac duplicicertamine dimicare 
"Dhertet: tum in rebus visibilibus hujus vite, a 
distractionibus terrenis, ac dilectione vineulorum 
mundenorum, atque affectionibus peccati abhor- 
rentem : tum in occultis contra ipsos malitis spiri- 
tus preeliantem, de quibus Apostolus aiebat : Non 
est nobis cójluctatio adversus sanguinem et carnem, 
sed adversus principaius,adversus potestates,adver- 
sus mundidomthos rectores tenebrarum seculi hujus, 
adversus spiritual astutias in eclestibus. 19, 


-— - n 
1 ATO 
Ἂν" 


II. Duobus enim modis et vinculis devinctus" 


homo est, postquam mandatum transgressus extra 
limites paradisi projectus est. In hac nimirum vita, 
rebus ad vitam pertinentibus, ac dilectione mundi, 
carnalium nempe voluptatum et affectionum, divi- 
tiarum et glorie ; ac creaturarum, uxoris et libero- 
rum ; consanguinitatis, patrie, locorum, et indu- 
mentorum, et, ut summatia dicam, omnium que 
visui patent, a quibus verbum Dei precipit eum 
exsolvi propria voluntate (qui ea, que oculis sub- 
jectà sunt. sponte quisque sectatur), ut ab iis 
omnibus se expediens ac liberans, perfecte manda- 


tum observare possit. Intus vero intricata, circeum- D 


vallata, muris cincta, atque catenis tenebrarum 
devincta est anima, per spiritus malitie, ita ut 
non possit pro lubitu diligere Dominum, nec pro 
lubitu credere, nec pro lubitu adorare. Nam peni- 
tus contrarietas tam in manifestis quam occultis 
rebus post transgressionem primi hominis nos 
invasit. 

III. Si quis itaque audito verbo Dei pugnam 
inierit, atque ad hanc vitam spectantia et Jaqueos 
mundi a se projecerit omnesque carnis voluptates 
repudiaverit, ex his se ipsum expediens ; tum in 
Domini intentione perseveraverit : cognoscere hic 


τῆς γῆς, πόσῳ μᾶλλον τῆς ἀθανάτου x«i κατ᾽ εἰχόνα 
αὐτοῦ πεποιημένης ψυχῆς . ᾿Αλλὰ διὰ τὴν ἀπιστίαν 
ἡμῶν, διὰ τὴν διχοστασίαν ἡμῶν, διὰ τὸ μὴ ἀγαπᾶν 
αὐτὸν εξ ὅλης χαρδίας, μήτε ἐξ ἀληθείας αὐτῷ 
πιστεύειν, οὐδέπω τῆς πνευματιχῆς ἰάσεως καὶ σωτγ- 
ρίας ἐτύχομεν. Πιστεύσωμεν οὖν αὐτῶ, καὶ mp 
ὥθωμεν ἐν ἀλωηθείᾳ, ἵνα ἔν τώχει τὸν ἀληθοῖν 
ἴασιν ἐν ἡμῖν ποιήσῃ. ἙἘπηγγεῶλατο γὰρ dide 
τοῖς αἰτοῦσιν αὐτὸν Πνεῦμα ἅγιον, καὶ τοῖς 
κρούονσιν ἀνοίγειν, xal τοῖς ξηυτοῦσιν εὑρί- 
σχεσθαι" χαὶ ἀψευδύής ἔστιν ὁ ἐἰπαγγειλάμε 
νος. Αὐτῷ ἡ δόξα x«i τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. "Api. 


OMIAIA ΚΑ΄. 


B τῷ Χριστιανῷ ἀνθρώπῳ δισσὸς προχεῖιται 


πόλεμος, ἐσώτερος δηλαδὴ χαὶ ἐξώτερος. Ὁ 

μὲν ἐν τῷ ἐφίστασθαι αὐτὸν περισπασμῶν 
γηΐνων, ὁ δὲ ἐν τῇ χαρδία πρὸς λογισμοὺς 
τῶν πνευμάτων τῆς πονυρίας. 

Α΄. Ὁ βουλόμενος εὐαρεστῆσαι Θεῷ ἐξ ἀληθείας, 
x«i x«r' ἀλήθειαν τῷ ἐναντίῳ μέρει τἄς χαχίας 
ἀπεχθανόμενος, πρὸς δύο ἀθλήσεις χαὶ πρὸς δύο 
ἀγῶνας ἔχει τὴν πάλην " ἕν τε τοῖς φαινομένοις τοῦ 
βίον τούτου πράγμασι, περισπασμῶν 42609: 
ἀφιστάμενος, x«i ἀγάπης δεσμῶν χοσμιχῶν xal παθῶν 
τῆς ἁμαρτίας" x«i ἐν τοῖς χρυπτοῖς͵ πρὸς αὐτὰ τὰ 
τῆς πονηρίας ἀπομαχόμενος πνεύματα, περὶ ὦν; 
᾿Απόστολος ἔλεγεν, Οὐχ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς 
αἵμα καὶ σάρχα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχὰς, πρὸς 
τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς χοσμοχράτορας τοῦ 
σχότους τοῦ αἰῶνος τούτον, πρὸς τὰ πνευμα- 

Ax Sàg πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. 

Β΄. Κατὰ déo γὰρ τρόπους x«l δεσμοὺς ἐδέθη ὁ 
ἄνθρωπος παραδὰς τὴν ἐντολὴν, xmi ἐξορισθεὶς ἀπὸ 
τοῦ παραδείσον, ἐν τῷ βίῳ τούτω, ἐν τοῖς βιωτιχοῖς 


πράγμασι, χαὶ ἐν τῇ τοῦ χόφμου ἀγάπῃ, ἤγουν τῶν 
σαρχιχῶν ἡδονῶν, χαὶ παθῶν, Ὥρεου, χαὶ δόξης, 
xxi χτισμάτων, γυναιχὸς, x«l τέκνωδς-, σνγγενείας, 
πατρίδων, τόπων, ἐνδυμάτων, χαὶ ἀπκαξαπλῶς nó 
τῶν τῶν φαινομένων, ἀφ’ ὧν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ 
χελεύει αὐτὸν λυθήναι ἰδίᾳ προαιρέσει, ἐπειδὴ εἰς 
πάντα τὰ φαινόμενα ἐἑχουσίως ἕκαστος δέδεται, ἕνα, 
τούτω πάντων ἑαυτὸν λύσας χαὶϊέλευθερώσας, 
δυνηθῇ τελείως τῆς ἐντολὸς ἐγχρατὴς γενέσθαι. Καὶ 
ἐν τῷ χρυπτῷ δὲ περιτετρίχωται, χαὶ περιπέφραχται, 
καὶ περιτετείχισται, καὶ δέδεται ἀλύσεσι oxórow ἡ 
ψυχὴ ὑπὸ τῶν τῆς πονηρίας πνευμάτων, μὴ ϑυνα- 
μένη, ὡς θέλέι, ἀγαπᾶν τὸν Κύριον, χαὶ ὡς θῶει, 
πιστεύειν, xai ὡς θέλει, προσεύξασθαι. Παάντη γὰρ 
ἡ ἐναντιότης ἐν τοῖς φανεροῖς, x«l ἐν τοῖς χρυπτοῖς, 
ἀπὸ τῆς παραβάσεως τοῦ πρώτον ἀνθρώπου εἰς ὁμᾶς 
χατήντησεν. 

Γ΄. 'Er&v τις τοίνυν ἀχούσας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ 
ἀγωνίσηται, xai ἀποῤῥίψῃ τὰ τοῦ βίον πράγματα, 
xxl δεσμὰ χόσμον, x«i πάσας τὰς σαρκιχὰς ἣ δονὰς 
ἀρνήσηται, λύσας ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων, τότε προσ, 
χαρτερῶν τῷ Κυρίῳ καὶ σχολάξών, δύναται γνῶναι. 


!! Luc. xi, 19; Matth. vn, 7. 18 Tit. 1, 2. 19 Ephes. vi, 18. seq. 


HOMILLE. — HOM. XXI. 


658 


àrt ἔστιν bv. τῇ χαρδία ἄλλῃ πάλῃ, ἄλλῃ ἐναντίωσις À poterit, esse in corde aliam luctam, aliam contra- 


xpvmrà, xol ἄλλος πόλεμος λογισμῶν πνευμάτων 
κονῃρίας, xat ἄλλος ἀγὼν πρόχειται. Καὶ οὕτως 
ϑύναται παραμένων χαὶ ἐπιχαλούμενος τὸν Κύριον 
ἐν πίστει ἀδιστάχτῳ xol ὑπομονῇ πολλῇ, x«i τὴν 
παρ᾽ αὐτοῦ βοήθειαν ἐχδεχόμενος, τυχεῖν ἐχεῖθεν τῆς 
ἔνδοθεν λυτρώσεως τῶν δεσμῶν, χαὶ τριχῶν, καὶ 
φραχμῶν, x«i σχότους πνευμάτων πονηρίας, ἅπερ 
εἰσὶν αἱ τῶν χρυπτῶν παθῶν ἐνέργειαι. 


Δ΄. Οὗτος δὲ ὁ πόλεμος διὰ χάριτος χαὶ δυνάμεως 
Θιοῦ χαταργεῖσθαι ϑύναται * δι’ ἑαυτοῦ γὰρ τις ῥύ- 
σασθαι ἑαυτὸν τῆς ἐναντιότητος, χαὶ, πλάνης τῶν 
λογισμῶν, χαὶ παθῶν ἀοράτων χαὶ μηχανῶν τοῦ 
πονηροῦ, ἀδυνατεῖ. Εἰ δὲ ἐν τοῖς φαινομένοις τις 
ἐνέχεται τοῦ χόσμον τούτου πράγμασι, χαὶ δεσμοῖς 
ποικίλοις γηΐνοις ἐμπέπλεχται, χαὶ τοῖς πάθεσι τῆς 
χαχίας συνάγεται, οὐδὲ ἐπιγινώσχει ὅτι ἔστιν 
ἄλλη πάλη x«i πυχτὴ καὶ πόλεμος ἔνδον * γένοιτο 
γὰρ, ἵνα ὅταν τις ἄρῃ ἑαυτὸν ἀγωνισάμενος, xoi 
λυσῃ ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων τῶν φαινομένων δεσμῶν 
χοσμιχῶν χαὶ ὑλιχῶν πραγμάτων, χαὶ ἡδονῶν σαρχι- 
x&v, xai ἄρξηται τῷ Κυρίῳ προσχαρτερεῖν, χενῶν 
ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ χόσμου τούτον, x&v τότε δυνηθῇ 
ἐπιγνῶναι τὴν ἔνδον πάλην τῶν παθῶν αὐλιξομένην, 
x«i τὸν ἔνδον πόλεμον, xai τοὺς πονηροὺς λογισμούς " 
ἐὰν γὰρ μὴ, ὡς προέφημεν, ἀγωνισάμενος ἀρνή- 
σηται τὸν χόσμον, xxl λύσῃ ἑαντὸν ἀπὸ τῶν γηΐνων 
ἐπιθυμῶν ἐξ ὅλης καρδίας, καὶ ὅλος ἐξ ὅλου θέλῃ 
προσχολλᾶσθαι τῷ Κυρίῳ, οὐχ ἐπιγινώσχει τῶν 
χρυπτῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας τὴν πλάνην, xai 
τὰ χρυπτὰ τῆς χαχίας πάθη, ἀλλ᾽ ἐστιν ἀλλότριος 
ἑαυτοῦ, ὡς οὐκ οἷδε τραύματα, xai πάθη ἔχων 
χρυπτὰ x«i ἀγνοῶν ᾿ ἔτι δὲ εἰς τὰ φαινόμενα᾽ δέ- 
δέεται, χαὶ εἰς τὰ τοῦ χόσμοσ΄ Ἀράγματα ἐνέχεται 
ἔχων. 

E'. 'O yàp ἀρνηφιείμενος χατὰ ἀλήθειαν τὸν xó- 
σμον, χαὶ ἀγωνιθάμενος, χαὶ ἀποῤῥίψας ἀφ᾽ ἑαυτοῦ 
τὸ φορτίον τῆς γῆς, χαὶ τῶν ματαίων ἐπιθυμιῶν, 
xai ἣ δονῶν σαρχιχῶν, χαὶ δόξης, xai ἀρχῆς, καὶ 
τιμῶν ἀνθρωπίνων ἄρας ἑαυτὸν, χαὶ ἐξ ὅλης χαρδίας 
τοῦτον ἀπαγαγὼν, ὁπότε xai εἰς τοῦτον τὸν φανερὸν 
ἀγῶνα ὁ Κύριος χρυπτῶς βοηθεῖ, χατὰ τὸ μέτρον 
τῆς ἀρνήσεως τοῦ θελήματος τοῦ χόσμον, χαι στα- 
θεὶς εὶς τὸν τοῦ Κυρίου λατρείαν, xoi προσχαρτε- 
βήσας ὅλος ἐξ ὅλου, σώματι xai ψυχᾷ λέγω, ἐκεῖνος 
εὑρίσχει ἐναντιότητα, xoi πάθη χρυπτὰ xai δεσμοὺς 
ἀοράτους, x«i πόλεμον ἀφανῆ, x«i ἀγῶνα, xol 
ἄθλησιν χρυπτὴν " χαὶ οὕτως δεηθεὶς τοῦ Κυρίον, 
καὶ λαθὼν ὅπλα ἐξ οὐρανοῦ τοῦ Πνεύματος, ὥσπερ 
χατέλεξεν ὁ μαχάριος ᾿Απόστολος, Τὸν θώραχα τῆς 
διχαιοσύνῃης, xai τὴν πὲριχεφαλαίαν τοῦ 
σωτηρίον, χαὶ τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, χαὶ 
τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, xai διὰ τούτων 
ὁπλισάμενος, δυνήσεται στῆναι πρὸς τὰς χρυπτὰς μεθο- 
δείας τοῦ διαδολον ἐν ταῖς ἐνεστώσαις πονηρίαις. " Amtp 
ὅπλα dux πάσης προσευχῆς, καὶ προσχαοτερήσεως, xai 
δεήσεως, καὶ νηστείας, τὸ δὲ πᾶν διὰ τῆς πίστεως 


39 Ephes. vi, 14. 


rietatem occultam, aliud bellum cogitationum 
spirituum nequilie, atque aliud certamen impen- 
dere. Qui sic perseverat in invocatione Domini, in 
fide indubitata ac tolerantia multa, ejusque auzi- 
lium exspectat, poterit inde consequi interiorem 
liberationem a laqueis, tricis, vallis et tenebris 
spirituum nequitiae, quee sunt occultarum affectio- 
num operationes. 


IV. Hoc autem bellum per gratiam et virtutem 
Dei confici potest. Sua enim virtute a contrarietate, 
87 et errore cogitationum, et affectionum invisi- 
bilium, et machinationibus illius nequissimi, se 
aliquis liberare nequit. Quod si quis, secularibus 


Β hujus mundi rebus detentus, variisque vinculis 


terrenisimplicatus,affectionibus malitise seducatur; 
prorsus non cognoscere potest, aliam esse luctam, 
pugnam et bellum internum. Fieri enim potest, 
ut, si quis dimicando se eximat atque exsolvat 
ab his externis vinculis mundanis, ac materialibus 
rebus, et voluptatibus carnis, incipiatque Domino 
adherere, spolians se hoc srculo, utique tunc 
possit dignoscere pugnam affectionum intus castra 
metantem, intestinum bellum, atque pravas cogita- 
tiones. Nisi enim, ut prediximus, dimicando 
abnegaverit mundum et expedierit se ipsum e 
terrenis cupiditatibus ex toto corde, totusque om- 
nino Domino agglutinari voluerit, non cognoscet 
occultorum spirituum malitie deceptionem, atque 
occultas malitie affectiones ; sed est alienus sibi 
ipsi, utqüi oon cognoscat vulnera, atque affectiones 
habeat occultas, vel ignorans : adhuc enim rebus 
externis deditus est, atque hujus mundi occupa- 
tionibus volens tenetur. 


V. Qui enim mundo revera abnegato dimicave- 
rit, ac pondus terrenum a se projecerit aca vanis 
cupiditatibus ac voluptatibus carnis, glorie, prin- 
cipatus, et honorum humanorutru se ipsum expe- 
dierit, atque ex toto corde se ipsum avocaverit, 
posteaquam in hoc aperto certamine Domihus se- 
creto suppetias fert, pro modo voluntalis abne- 
gantis mundum : atque ille perstiterit in cultu Do- 
mini, ac totusomnino, corpore, inquam, et anima, 
perduraverit : ille vero reperit repugnantiam, af- 


D fectiones occultas, laqueos invisibiles, bellum oc- 


cultum, certamen atque pugnam internam. Atque 
sic Deum obsecrans accipit ccelitus arma Spiritus, 
quarecensuitbeatus Apostolus: Thoracem justitia. 
galeamsalutaris,scutum fidei et gladium Spiritus 10, 
Quibus armis succiactus stare potest adversus 
occultas technas diaboli malitiis imminentibus. 
Quibus armis omni oratione, perseveratione, ob- 
secratione ac jejunio, imo vero per fidem acqui- 
sitis, bellum adversus principatus, et potestates, 
ac rectores mundi gerere poterit: sicque devictis 
adversariis potestatibus, beneficio et auxilio Spi- 


e 


B 


-ς 


689 S. MACARII /EGYPTII 660 


ritus,proprioque virtutum omnium studio, eelernee vi- A 
t» dignus fiet,glorífüicans Patrem,et Filium,et Spiritum 
sanotum ; cui sit gloria et potentia in secula. Amen. 


πορισάμενος, τὸν πρὸς τὰς ἀρχὰς, καὶ ἐξουσίας, xai 
χοσμοχράτορας πόλεμον χαταγωνίσασθαι δυνύσεται, 
καὶ οὕτως νιχύσας τὰς ἐναντίας δυνάμεις διὰ τῆς 


συνεργείας τοῦ Πνεύματος, καὶ τῆς ἰδίας ἐν πάσαις ἀρεταῖς σπουδῆς, τῆς αἰωνίον ζωῆς άξιος γενήσεται, 


δοξάξων Πατέρα, καὶ Υἱὸν, xat ἅγιον Πνεῦμα * à ἡ δόξα xal 
HOMILIA XXII. 
De duplici statu eorum, qui ez hac vita 
decedunt. 

Quando egreditur e corpore anima hominis, 
mysterium quoddam magnum illic perficitur. Si 
enim fueritrea peccati, accedunt chori demonum, 
et angeli sinistri, ac potestates tenebrarum, abri- 
piunt animam illam, atque subjugatam in suas 
partes pertrahunt : nec debet quis propterea velut B 
re quapiam insolita in admirationem duci. Si enim, 
dum viveret homo, et in hoc seculo degeret, illis 
subjectus fuit et obtemperavit, ac servus illorum 
factus est, quanto magis cum egreditur ex mundo, 
detinetur ac subjugatur ab ipsis? Ex parte autem, 
que melioris est conditionis, &8 potescognoscere, 
rem ita sese habere. Sanctis siquidem servis 

,Dei ab hoc tempore astant angeli, ac Spiritus 
'"ancti cireumdant, easque custodiunt, Cumque 
exibrint e corpore, chori angelorum assumptas 
eorum animas in suam partem pertrahunt, in 
seoulim perpetuum, et sic adducunt eos ad Do- 
minum: 
Y HOMILIA XXIll. 

Quemadmotlum regiam ac pretiosam margaritam C 

gestare solum possunt, qui ez regio seme sunt 


rognati : eodem modo caelestem margartiam so- 
um filiis Dei gestare licet. 


I. Margarita illa splendida, pretiosa atque Yegía.. “" Vis: B μαργαρίτης ὁ μέγας, καὶ πολύτιμος, καὶ 


que& ad diadema regium pertinet, soli regi conve- 
nit ; solusquerex hanc margaritam gestare potest : 
alii vero homini gestare hujusmodi margaritam non 
licet. Ita nisi quis fuerit natus a regio ac divino 
Spiritu, et genus coeleste ac regium fiat, et filius 
Dei, secundum quod scriptum est: Quotquot autem 
receperunt eum, dedit eispotestatem filios Dei fieri?!, 
coelestem et pretiosam margaritam, imaginem lu. 
minis, inquam, ineffabilis, que est Dominus, ge- 
stare nequit, quippe qui non sit regis filius. Qui 
enim habent οἱ gerunt margaritam, vivunt et re- p 
gnant una cum Christo in secula. Sic enim inquit 
Apostolus : Sicut gestavimus imaginem terreni, ge- 
stabimus et imaginem calestist*, 


II. Perinde enim ac equus, quandiu in silvis cum 
agrestibus animalibus pascitur, sub jugo ac impe- 
rio hominum esse recusat. Si quando vero, ut 
mansuefiat, capiatur, injiciunt ei frenum grave, 
donec composite et congrue progredi discat. Post- 
modum exercetur ἃ sessore perito, ut ad bellum 
quoque commodus sit. Tandem exornant eum ar- 


31 Joan. 1, 12. ** I Cor. xv, 19. 


τὸ χράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. 'Apiv. 
OMIAIA KB. 

Περί δισσὃᾶς στάσεως τὼν ix τοῦ βέου TOUT 
ἐξερχόντων. 

Ὅταν ἐξᾶθη ix τοῦ σώματος ψνχὴ ἀνθρώπου, 
μυστήριόν τι μέγα ἔἐχεῖ ἐπιτελεῖται. ᾿Εὰν γὰρ ἢ 
ὑπεύθυνος ἐν ἀμαρτίαις, ἔρχονται χοροὶ δαιμόνων, 
καὶ ἄγγελοι ἀριστεροὶ, καὶ δυνάμεις σκότους παρα 
λαμδάνονσι τὸν ψυχὴν ἐχείνην, x«i χρατοῦσιν εἰς 
τὸ ἴδιον μέρος, χαὶ οὐχ ὀφείλει τις ἐπὶ τούτοις ξενί- 
ξεσθαι. Εἰ γὰρ ζῶν, x«i dv ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ ὑπ- 
ἐτάγη, x«i ὑπήχουσε, xai δοῦλος ἐγένετο αὐτοῖς, 
πόσῳ μᾶλλον, ὅταν ἐξέρχηται dx τοῦ χόσμου, χατ- 
ἔχεται χαὶ χρατεῖται ὑπ᾽ αὐτῶν ; ᾿Απὸ τοῦ μέρους 
τοῦ ἀγαθοῦ ὀφείλεις νοῆσαι, ὅτε οὕτως ἔχει τὰ 
πράγματα" xal γὰρ τοῖς ἀγίοις δούλοις τοῦ Θεοῦ 
ἀπὸ τοῦ νῦν εἰσιν ἄγγελοι παραμένοντες, καὶ πνεύ- 
ματα ἅγια χυχλοῦντα αὐτοὺς χαὶ φυλάττοντα. Καὶ 
ὅταν ἐξέλθωσιν ἀπὸ τοῦ σώματος, οἱ χοροὶ τῶν 
ἀγγέλων παραλαμδαάνουσιν αὐτῶν τὰς ψυχὰς εἰς τὸ 
ἴδιον μέρος, εἰς τὸν χαθαρὸν αἰῶνα - καὶ οὕτως κ᾽» 
τοὺς προσάγουσι τῷ Κυρίῳ. 


OMIAIA ΚΙ". 
Ὡς τὸν βασιλιχὸν xat πολύτιμον μαργαρίτην 
φορέσαι μόνον δύνανται οἱ ἐχ τοῦ σπέρ- 
ματος τοῦ βασιλέως γεννηθέντες τὸν αὐὖ- 
τὸν τρόπον τὸν οὐράνιον μαργαρίτον μὸ- 
νον τοῖς τοῦ Θεοῦ τέχνοις φορέσαι ἔξεστιν. 


βασιλικὸς, ὁ εἰς διάϑημα βασιλιχὸν προχωρῶν, fa. 
σιλέως μόνον χρήξει. Καὶ βασιλεὺς μόνος τοῦτον τὸν 

μαργαρίτην δύναται φορεῖν " ἄλλω δὲ ἀνθρώπῳ φο- 

ρεῖν τὸν τοιοῦτον μαργαρίτην «οὐκ, ἔξεστιν. Οὕτως 

ἐὰν μὴ τις γεννηθῇ ὑπὸ τοῦ dich x«t θεϊχου 

πνεύματος, x«i γένος ἐπουράνιον καὶ θαευλικὸν 157 
νηται, xal τέχνον Θεοῦ, χατὰ τὸ γεγραμμένον, Ὅσοι 
δὲ ἔλαθον αὐτὸν, ἔδωχεν αὐτοῖς ἐξουσίαν 
τέχνα Θεοῦ γενέσθαι, τὸν ἐπουράνιον xat πολυτί- 
μῆτον μαργαρίτην, τὴν εἰκονα τοῦ φωτὸς τοῦ ἀλαλήτου, 
ἥτις ἐστὶν ὁ Κύριος, οὐ δύναται φορέσαι, βασιλέως 
υἱὸς μὴ γενόμενος, Οἱ γὰρ ἔχοντες χαὶ φοροῦντες 
τὸν μαργαρίτην, συζῶσι xxt συμδασιλεύουσε Χριστῷ 
εἰς τοὺς αἰῶνας * οὕτως γὰρ εἶπεν ὁ ᾿Απόστολος, Ka- 
θὼς ἐφορέσαμεν τὴν sixóvx ToU χοϊχοῦ, po 
βέσωμεν χαὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου. 

Β΄. Ὥσπερ γὰρ ἵππος, ἕως μὲν ἄν ἐν ταῖς ὕλαις 
τοῖς ἀγρίοις ζώοις συννέμηται, ἀννπόταχτος ἀνθρώ- 
ποις ἐστίν * ἐπὰν δὲ πρὸς τὸ ἡμερωθῶναι χρατηθῇ, 
περιτιθέασιν αὐτῷ βαρὺν χαλινὸν, ἕως οὗ μάθῃ 
εὐτάχτως xat ὀρθὼς περιπατεῖν" εἶτα γυμνάζεται 
ὑπὸ ἐμπείρον χαθιστοῦ, ἵνα χαὶ εἰς πόλεμον εὔχρη- 
στος γένηται " εἶτα ἐνδύουσιν αὐτὸν ὅπλα, τὸν θὼ- 


661 


HOMILLE&. — HOM. XXII-XXIV. 


662 


pexa λέγω, καὶ τὰ χατάφραχτα, x«i πρῶτον χαλινὸν À mis, thorace, inquam, et lorica, eumque priore 


xpsuégt, xxi συσσείονσι χατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν 
αὐτοῦ, πρὸς τὸ συνεθισθῆναι, καὶ μὴ ἀποπτογῆναι * 
οὕτως διδασχόμενος ὑπὸ τοῦ ἐπιδάτου, εἰ μὴ μαν- 
θάνει, πολεμεῖν οὐ δύναται " ἐπὰν δὲ μάθῃ, x«i 
συνεθισθῇ εἰς τὸν πόλεμον, ὅταν ὀσφρανθῇ καὶ ἀχούσῃ 
φωνὴν πολέμου, αὐτὸς ἑτοίμως ἔρχεται ἐπὶ τοὺς 
ἐχθροὺς, ὥστε xoi ἀπ᾽’ αὐτῆς τῆς govüc πτόη- 
σιν ἱμποιεῖν τοῖς πολεμίοις. Τὸν αὐτὸν τρόπον 
xai ἡ ψυχὴ ἀπὸ τῆς παραδάσεως οὖσα ἀγρία xai 
ἀνυπόταχτος, ἐν ἐρημίᾳ τοῦ χόσμου πελάξεται 
μετὰ θηρίων, τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας, τὴν 
διακονίαν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ χατέχουσα " ὅταν δὲ ἀχού- 
cr λόγον Θεοῦ, χαὶ πιστεύσῃ, χαλιναγωγουμένη 
ὑπὸ τοῦ Πνεύματος, ἀποτίθεται τὸ ἄγριον ἦθος, 
x«i τὸ σαρχιχὸν φρόνημα, ἡνιοχουμένη ὑπὸ τοῦ 
ἐπιδατου Χριστοῦ * εἶτα εἰς θλῖψιν xai δαμασμὸν, 
καὶ στενοχωρίαν ἔρχεται, εἰς τὸ δοχιμασθῆναι αὐ- 
τὴν, ἵνα xa«t' ὀλίγον ἡμερωθῇ ὑπὸ τοῦ Πνεύματος, 
ἐχλειπούσης xar' ὀλέγον χαὶ ἀφανιζομένης τῆς ἐν 
αὐτῇ ἁμαρτίας. Καὶ οὕτως ἡ ψυχὴ ἐνδυομένη τὸν 
θώραχα τῆς διχαιοσύνης, χαὶ τὸν περιχεφαλαίαν τοῦ 
σωτηρίον, χαὶ τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, καὶ Tv 
μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, διδάσχεται πολεμεῖν τοῖς 
ἐχθροῖς αὐτοῖς * x«i οὕτως ὀπλισαμένη τῷ τοῦ 
Κυρίου Πνεύματι, ἀγωνίξεται πρὸς τὰ πνεύματα τῆς 
πονηρίας, xal τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ 
σθέννυσι. Χωρὶς γὰρ τῶν τοῦ Πνεύματος ὅπλων, οὐχ 
ἀνέρχεται εἰς παράταξιν * ἔχουσα δὲ τὰ ὅπ)α τοῦ 
Κυρίον, ὅταν ἀχούσῃ χαὶ αἴσθηται σφοδρῶν πολέ- 
μων, ἐν ἀλαλάγματι καὶ χραυγῇ ἐχπορεύεται, καθὼς 
i» τῷ Ἰὼδ εἴρηται, ὅτι χαὶ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς φωνῆς 


τῆς δεήσεως αὐτᾷς προπίπτουσιν οἱ ἐχθροί * χαὶ οὕτως ἀγὼ 


freno suspenso, et agitato ante oculos ejus, assue- 
faciunt, ne ullo terrore percutiatur ; atque sic 
edoctus abinsesore,nisi didicerit,preelio contendere 
nequit : ubi vero didicerit ; et bello fuerit 
assuefactus, si modo suboluerit, et subaudierit so- 
num bellicum, ipse adeo prompte adversus hostes 
progreditur, ut sola voce terrorem incutiat hosti- 
bus. Eodem quoque modo anima post transgres- 
sionem agrestisetindomita, in deserto hujus mundi 
conversatur cum feris, spiritibus scilicet nequi- 
tie, ministerium in peccato obiens. Ubi vero 
audierit verbum Dei, ac crediderit, refrenatur ἃ 
Spiritu ac deponit mores agrestes el cogitationes 
carnis, gubernata ab insessore Christo. Postea in 


p afflictionem, edomandi jugum, etaugustiam incidit, 


ut probetur, ac paulatim a Spiritu mansuefiat, 
deficiente sensim atque exolescente in illa peccato. 
Sic et anima armata thorace justitie, et galea 
salutis, et scuto fidei, et gladio Spiritus, docetur 
prelium conserere cum hostibus suis 35 : et sic 
armata Spiritu Domini, dimicat adversus spiritus 
malitie, et ignita nequissitmi tela exstinguit. Absque 
enim armis Spiritus non progreditur in aciem 
habens vero arma Domini, ubi audierit ac senseypát 
vehementia bella,cum exsultatione ac clamore przófl- 
ciscitur, sicut in libroJob dictum est : Quod 

ipsa voce oralionis occumbant inimici. Et sid trans- 
acto bello, partaque victoria beneficio/ Spiritus, 
refert 89 coronas victoriales cum plena fiducia, et 
ita requiescit cum celesti Rege. Cui gloria et po- 
tentia in secula. Amen. ΝΙΝ 

jy xal νιχήφασα διὰ τοῦ Πνεύματος 


τὸν πόλεμον, νιχηόρους στεφάνους ἐπιφέρεχωξ ένα. δαῤχέσίας πολλῆς, x«l οὕτως συναναπαύεται τῷ 
ἐπουρανίῳ βασιλεῖ, Ὧ ἡ δόξα καὶ τὸ αἱρᾶτος εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA KÁ'. 


'H στάσις τῶν Χριστιανῶν ἔοιχε τῇ ἐμπορίᾳ 
χαὶ τῇ cupere Ὥσπερ γὰρ οἱ ἔμποροι τὰ 
γήϊνα χέρδῃ ἐπισυνάγουσι, οὕτως x«i ἐχεῖ- 
νοι διασκορπισμένους ἐν τῷ αἰῶνι λογισ- 
μούς. Καὶ ὥσπερ ὃ ζύμη φύραμα 010v ἀπε- 
ργάξεται ζύμην, οὕτως à ξύμῃ τῆς &pap- 
τίας πᾶν γένος τοῦ ᾿Αδὰμ διατρέχει. Πλὴν 
ὁ Χριστὸς οὐρανίον ἀγαθότητος ξύμην 
ταῖς πισταῖς ψυχαῖς ἐντίθησιν. 


Α΄. 'Eoíxaatv οἱ Χριστιανοὶ ἐμπόροις μέγιστα χερδὴ D 


ἐμπορενομένοις. Ὅσπερ γὰρ ἐχεῖνοι ἔχ τῆς γῆς 
τὰ γήϊνα χέρδη ἐπισυνάγουσιν, οὕτως οὗτοι τῆς 
ἑαυτῶν χαρδίας ἐσχορπισμένους τοὺς λογισμοὺς ἐν 
τῷ αἰῶνι τούτῳ διὰ πασῶν ἀρετῶν, καὶ διὰ τῆς τοῦ 
Πνεύματος δυνάμεως, ἐπισυλλέγουσιν ix πάσης τῆς 
γῆς, Wu ἐστὶ μεγίστη xol ἀληθινὴ ἐμπορία. Ὁ 
κόσμος γὰρ οὗτος τῷ χόσμῳ τῷ ἄνω ἐναντιοῦται * 
χαὶ ὁ αἰὼν οὗτος τῶ ἄνω αἰῶνι ἀντίχειται. Δεῖ τοί- 
νυν τὸν Χριστιανὸν μετὰ τὰς ἁγίας Γραφὰς &pym- 
σάμενον τὸν χόσμον, μετατεθῆναι χαὶ μεταῦξναι 
τῷ νῷ, ἐκ τούτον τοῦ αἰῶνος, ἐν ᾧ ἔγχειται καὶ 
δελεάζεται ὁ νοῦς ἀπὸ τῆς παραβάσεως ᾿Αδὰμ, εἰς 


38 Ephes. vi, 14. 


HOMILIA XXIV. 


Status Christianorum similis est mercatura et fer- 
mentationi. Perinde enim ac mercatores terrena 
colligunt lucra, sic illi dispersas per hocseculum 
cogitationes.Et quemadmodum fermentum totam 
massam reddit fermentatam ; sic fermentum pec- 
catiuniversum genus Ada percurrit. Verum C hri- 
stus caleste bonitatis fermentum fidelibus animis 
infundit. 


I. Similes sunt Christiani mercatoribus, qui in- 
gentem qusesitum ex mercatura faciunt. Quemad- 
modum enim hi eterra terrena colligunt lucra ; 
eodem modo illi cordissui dispersas cogitationes per 
hoc seculum, omnium virtutum beneficio, ac vi 
Spiritus sancti, colligunt ex universa terra, que 
est maxima ac vera negotiatio. Mundus enim hic 
mundo superiori adversatur ; et seculum hoc st- 
culo superiori oppositum est. Oportet igitur Chri- 
stianum secundum sacras Litteras mundum abne- 
gantem, transferri, ac mente transcendere ex hoc 
seeculo, in quo versatur animus, ac illecebris alli- 
citur a tempore transgressionis Ade, in alterum 


» 
πὰ 

ι 

" 


S. MACARII /EGYPTII esl 


seculum, et intellectu in superiori ac divino mun- A αἰῶνα ἕτερον, χαὶ τῷ φρονήματι εἰς τὸν ἄνω τῆς 


do versari: sicut. dictum est : Nostra autem con- 


versatio in colis est **. 


II. Hoc autem nullo modo obtineri potest, nisi 


anima crediderit ex toto corde Domino, hoc s&e- 
culum abnegans : et virtus divini Spiritus colligere 


potestcorper universam terram dispersum ad dile- 


ctionem Domini, et in mundum «eternum intelle- 
ctum traducere. A tempore eniin transgressionis 
Ads, disperse sunt a dilectione Dei cogitationes 
anime per hoc seculum, commistee crassis ac ter- 
renis cogitationibus. Verum quemadmodum Adam 


transgressus mandatum, fermentum malitiosarum 


affectionum in se recipit: sic quoque participa- 
tione quadam, qui ex eo nati sunt, ac universum 


genus Ade illius fermenti particeps factum est ; B 


ceterum postea pro ratione incrementi in tantum 
excreverunt, et adaucte sunt in hominibus affe- 
ctiones peccati, ut ad adulteria usque, libidines, 


idololatrias, cedes, et alia absurda devenerint, do- 


nec vitio fermentata esset humanitas. ELin tantum 


exorevit in hominibus malum, ut putarent, neque 


eum esse ; verum inanimatos lapides adorarent, 


Deque intelleetu quidem Deum comprehendere 
possent, tam alte consperserat fermentum mali- 


tiosskum affectionum veteris Ade progeniem. 


^ 
III. 


sanguine, et-fermentum coeleste bonitats infundere 


üdem modo placuit Domino in adventu 
suo pati Bro omnibus, et redimere eos proprio 


θεότητος χόσμον εἶναι, χαθὼς εἴρηται " Ἡ μῶν δὲ τὸ 
πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει. 


Β΄. Τοῦτο δὲ οὐδαμῶς δύναται χατορθωθῆναι, καὶ 
μὴ * ψυχὴ πιστεύσει 6b ὅλης χαρδίας τῷ Κυρῷ, 
ἀρνησαμένη τὸν αἰῶνα τοῦτον, xai ἡ δυνάμις mw 
θεϊκοῦ Πνεύματος ἐπισυνάξαι δύναται τὴν imc 
πισμένην χαρδίαν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ, εἰς τὸν τοῦ Κυρα 
ἀγάπην, x«i εἰς τὸν αἰώνιον χόσμον τὸ φρόνξεμι 
τατεθῆναι. ᾿Απὸ γὰρ τῆς τοῦ ᾿Αδὰμ παραὄάσιυ; 
ἐσχορπίσθησαν ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ oi e 
σμοὶ τὴς ψυχῆς, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦτον, συμμιγὲν 
τες ὑλιχοῖς xai γηΐνοις λογισμοῖς. ᾿Αλλ᾿ ὥσπερ ὁ 
᾿Αδὰμ παραδὰς ξύμην χαχίας παθῶν ὑπεδέξατο εἰς 
ἑαυτὸν, xal οὕτως χατὰ μετοχὴν οἱ ἐξ αὐτοῦ γεννυ- 
θέντες, καὶ πᾶν τὸ γένος ᾿Αδὰμ, ἐχείνης τῆς ζύμςι 
μετέσχε" xai λοιπὸν χατὰ προχοπὴν xci αὔξῃσιν εἰς 
τοσοῦτον ηὔξησεν ἐν τοῖς ἀνθρώποις τὰ πάθη τῆς 
ἁμαρτίας, ὥστε ἕως πορνειῶν, xal ἀσελγειῶν, xai 
εἰδωλολατρειῶν, xal φόνων, x«i ἑτέρων ἀτοπομά- 
των χωρήσαι, ἕως οὗ ἐξυμώθη τῇ χαχίᾳ ἣ ἀνθρω- 
πότης * χαὶ εἰς τοσοῦτον ηὔξησεν ἐν ἀνθρώποις τὶ 
χαχὸν, ὡς νομίξειν μήτε εἶναι Θεὸν, ἀλλὰ λίθοις 
ἀψύχοις προσχυνῆσαι, μήτε xXv ἕως ἐννοίας Bm» 
λαμθάνειν δύνασθαι, εἰς τοσοῦτον ἐξύμωσεν à τῇς 
χαχίας τῶν παθῶν ζύμη τὸ γένος τοῦ παλαιοῦ 
᾿Αϑαμ. 

Γ΄. Τὸν αὐτὸν τρόπον εὐδόχησεν ὁ Κυριος ἐν τῇ 
ἐπιδημία αὐτοῦ παθεῖν ὑπὶρ πάντων, xai ἀγοράσαι 
αὐτοὺς τῷ ἰδίῳ αἵματι, xai ζύμην ἐπουράνιον ἀγα- 


fidelibus animabus sub jugum peccati redactis : οἱ C θότητος ἐνθεῖναι ταῖς πισταῖς ψυχαῖς ταπεινωθεί- 


ita promotione ac incremento omnetfrsustitiam 
mandatorum, omnesque virtutes in eis coniple 


donec fermentarentur in unum in bono, et flerent 


cum Domino unus Spiritus 35, juxta dictum Pauli, 
ita ut malitia ac nequitia, ne pervenire quidem, 
possit ad cogitationum anims, Spiritu divino pla- 
ne ac penitus fermentate, ut dictum est : Chari- 
tas non cogitat malum **,etque sequuntur. Absque 
fermento vero colesti, quod est virtus divini Spi- 
ritus, ΘΟ fermentari bonitate Domini, et ad vitam 
pervenire animam, prorsus non potest. Sicut nec 
genus Ade ad tantam malitia ac nequitiam 
converti poterat, nisi malitie fermentum, quod est 
peccatum, et facultas quedam animi Satane in- 
tellectiva, eum subintrasset. 


IV. Quemadmodum enim,si quis farinam subigat, 
nec fermentum injiciat, quantopere videatur ela 
borare. invertere ac operari. fermenti expers est 
massa, etiad esuimm minus commoda. Ubi veroinji- 
ciaturfermentum,trahitad setotam farine massam, 
redditque totam fermentatam ; sicut et Dominus 
regnum assimilavit, dicens: Simile est regnum ca- 
lorum fermento, quod acceptum mulier abscondit in 


farina sutis iribus, donec fermentaretur totum 31, 


Aut veluti, si quis carnes habeat, earumque conser- 


** Philipp. 11, 20. *5 I Cor. vi, 17. 


36 [ Cor. xii, 7. 


cat ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν * χαὶ οὕτω λοιπὸν xar 


᾿᾿προϊοκὴν “καὶ αὔξησιν, πᾶσαν δικαιοσύνην ἐντολῶν, 


xai πάσας. ἀῤετὰς". ἐν αὐτοῖς ἐπιτελέσαι, ἕως οὐ 
ξυμωθῶσιν εἰς ἐν τῷ ἀγαθῷ, xki γένωνται μετὰ τοῦ 
Κυρίου εἰς iv Πνεῦμα 3mr& τὸ λόγιον Παύλου, 
χαχίας χαὶ πονηρίας μὴ ἔχοις ἐννοίας ἐλθεῖν 
δυναμένης tv τῇ ξζυμωμένῃ ἦν ἐξ ὅλου τὼ θείω 
Πνεύματι, χαθὼς εἴρηται, ᾿Β ἀγάπη ed χυχγίζιται τὸ 
χαχὸν, χαὶ τὰ ἀχόλουθα. "Avsu δὲ τοῦ κροζυυίου 
τοῦ ἐπουρανίον, ὅπερ ἐστὶν ἡ τοῦ θείον Πνεύματος 
δύναμις, ξυμωθῆναι dv τῇ χρηστότητι τὸῦ Κυρίου, 
x«i χαταντῆσαι ψυχὴν εἰς ζωὸν, ἀδύνατον. Ὥσπιρ 
οὐδὲ τὸ γένος τοῦ ᾿Αδὰμ εἰς τοσαύτην χαχίαν χαὶ 
πονηρίαν ἐχτραπῆναι ἠδύνατο, εἰ μὴ τὸ τῆς xaxís; 


D προζύμιον. ὅπερ ἐστὶν ἡ ἁμαρτία, ὑπεισῆλθεν αὐτῶ, 


λογική τις οὖσα xai νοερὰ δύναμις τοῦ Σατᾶν. 


Δ΄. Ὥσπερ γὰρ ἰαν τις ἄλευρα φυράσῃ, μὴ Bas 
δὲ προξύμιον, ὅσον ἂν δοχῇ ἐπιμελεῖσθαι χαὶ μετα- 
δάλλειν, χαὶ χατεργάζεσθαι, ἀξυμόν ἐστι τὸ φύρα- 
μα, χαὶ ἀνεπιτήδειον εἰς βρῶσιν * ἐπὰν δὲ βλυηδῇ ἡ 
ξύμη, ὥχει πρὸς αὑτὴν ὅλον τὸ τοῦ ἀλεύρου φύρα- 
μα, καὶ ἀπεργάξεται ὅλον ξύμην, χαθάπερ χαὶ ὸ 
Κύριος παρείχασε τὴν βασιλείαν, εἰπὼν, Ὁμοία ἐστὶν 
ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ξύμῳ, ἣν λαδοῦσα 
γυνὴ ἔχρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως 07 
ἐξυμώθη ὅλον. 'II ὥσπερ ἐὰν 7 χρέα, καὶ κᾶσν 


31 Matth. xui, 33 ; Luc. xin, 94. 





6868 HOMILLE. — HOM. XXIV. 666 


μὲν αὐτῶν ἐπιμέλειαν ποιήσηταί τις, μὴ ἁλίσῃ δὲ À vandarumdiligentem curam susoipiat, non coudiat 


ἄλατε tQ τῶν σχωλήχων ἀναιρετιχῷ, καὶ δυσωδίας 
ἀφανιστιχῷ, ὅξει xal σέσηπται τὰ χρέα, xal ἀχρή- 
σιμα γεγένηται τοῖς ἀνθρώποις * τὸν αὐτὸν τρόπον 
ὑπόθου μοι πᾶσαν τὴν ἀνθρωπότητα χρέας εἶναι xat 
ἄξυμα᾽ τὸ δὲ ἅλας καὶ τὸ προξύμιον ἐξ ἑτέρου αἰῶ- 
νος νόει τὴν θείαν φύσιν τοῦ ἁγίου Πνεύματος. ᾿Εὰν 
οὖν μὲ μιγῇ, καὶ βληθῇ εἰς τὴν ταπεινωθεῖσαν φύ- 
σιν τῶν ἀνθρώπων, ἐξ ἐχείνον τοῦ αἰῶνος, χαὶ ἐξ 
ἐχείνης τῆς πατρίδος ἢ ἐπουράνιος τοῦ Πνεύματος 
ξύμη, χαὶ τὸ ἀγαθὸν τῆς θεότητος ἅγιον ἅλας, οὐ 
μὴ μεταλλαγῇ à ψυχὴ ἀπὸ τῆς δυσωδίας τῆς χα- 
χίας, οὐδ᾽ οὐ μὴ ξζυμωθῇ ἀπὸ τῆς βαρύτητος, x«i 
ἀζυμότητος τῆς πονηρίας. 


E'. Ὅσα γὰρ ἀφ, ἑαυτῆς à ψυχὴ δοχεῖ ποιεῖν, καὶ 
ἐπιμελεῖσθαι, χαὶ ἐπιτηδεύειν, τῇ ἰδίᾳ δυνάμει μό- 
νον ἐπερειδομένη xal οἱομένη δύνασθαι τελείαν τὴν 
χατόρθωσιν δι᾿ ἑαυτῆς ἄνευ τῆς συνεργείας τοῦ 
Πνεύματος κατεργάσασθαι, πολύ πλανᾶται. Οὐ 
χρησιμεύει γὰρ εἰς τοὺς οὐρανίους τόπους " οὐ χρὴ- 
σιμεύει τῇ βασιλείᾳ à ἀφ᾽’ ἑαυτῆς καὶ δι’ ἐαντῆς 
μόνον, ἄνευ τοῦ Πνεύματος, οἱομένη τὴ τελείαν χά- 
θαρότητα κατορθῶσαι. ᾿Εὰν γὰρ μὴν προσέλθῃ τῷ 
Θεῷ ὁ ὑπὸ τῶν παθῶν ἐνεργούμενος ἄνθρωπος, ἀρ- 
νησάμενος τὸν χόσμον, χαὶ πιστεύσῃ ἐν ἐλπίδι καὶ 
ὑπομονῇ δέξασθαι ξένον τι τῆς ἰδίας φύσεως ἀγαθὸν, 
ὅπερ ἐστὶν ἡ δύναμις τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χαὶ 
ἐνστάξῃ τῇ ψυχῇ ἄνωθεν ὁ Κύριος ζωὴν θεότητος, οὐ 
μὴ αἴσθηται ζωδς ἀληθινῆς ὁ τοιοῦτος, οὐδ᾽ οὐ μὴ 
ἀνανήψη dx τῆς μέθης τὴῆτ ὕλης, οὐ μὴ αὐγάσῃ 
φωτισμὸς τοῦ Πνεύματος ἐν τῇ ἐσχοτισμένῃ ψυχῇ, 
χαὶ λάμψη ἐν αὐτῇ ἡμέραν ἁγίαν, καὶ ἔκ τοῦ βαθυ- 
τάτου ὕπνου τῆς ἀγνοίας ἐξυπνισθῇ, x«i οὕτως ἐξ 


autem sale, qui vi vermes interimendi, et graveo- 
lentiam abolendi valet, ille carnes graviter olent, 
ac putrefiunt, atque inutiles hominibus flunt : eo- 
dem modo, statuas mihi omnem humanitatem 
carnem esse, aut massam fermenti expertem ; sal 
autem ac fermentum ex altero seculointelligas esse, 
divinam scilicet naturam Spiritus sancti. Nisi ergo 
permistum et immissum fuerit in humiliatam na- 
turam hominum ex illo seculo, et ex illa patria, 
coeleste Spiritus fermentum, sanctumque ac bonum 
divinitatis sal, non exuet anima graveolentiam 
malitie, nec fermentabitur, ità ut deponat gravi- 
tatem, et vacua sit 8 fermento malitie. 


V. Quicunque enim videtur anima per se agere, 
elaborare atque perficere, solis viribus suis freta, 
et existimans se posse perfectum opus a se ipsa, 
absque auxilio Spiritus peragere, toto ccelo aberrat. 
Non enim idonea est ad locos ccelestes, nec idonea 
adregnum,quea seipsa,etper se solam, absque 
Spiritu sancto, existimat perfectam puritatem effi- 
cere. Nisi enim ad Deum accesserit, qui affectio- 
nibus affligitur homo, et mundum abnegaverit, ac 
in spe ac patientia crediderit, sesuscepturum quo 
dam bonum aliud ἃ sua natura, quod est virt 
sancti Spiritus ; ac desuper instillaverit anim 
minus vitam divinam, is nequaquam veram yitam 
percipiet, neque resipiscet ab ebrietate materie, 
nec fulgebit splendor Spiritus in animg" obtene- 
brata, aut illuminabit in ea sanctam diém, nec a 


C somno profundissimo ignoranti exéitabitur, ut 


hoc modo revera Deum cognoscal per virtutem 
Dei et effioesiam gratie. mul 


ἀληθείας ἐπιγνῳ Θεὸν διὰ δυνάμεως Θεοῦ, περὶ leq Lin 


γείας χάριτος. mm 

ζ΄. E& γὰρ p οὕτω “καταξιωθῇ ὁ ἄνθρωπος 
διὰ τῆς πίστεως τοῦ γαδέξν χάριν, καὶ ἀνεπιτήδειος 
xat ἀνεύθετός ἐστι τῇ Βἀσιλείᾳ * χαὶ πάλιν δεξάμενος 
τὴν χάριν rou νεύματος ἐν μηδενὶ παρατρεπόμε- 
νος, χαὶ τὴν χάριν μὴ ἐνυδριξζων d ἀμελείας xat 
καχοπραγίας, καὶ οὕτως ἐπὶ χρόνοις ἀγωνισάμενος 
μὰ λυπήσῃ τὸ Πνεῦμα, δυνήσεται τῆς αἰωνίου ζωῆς 
ἐπιτυχεῖν. “Ὥσπερ γάρ τις αἰσθάνεται τῶν &vep- 
“εκιῶν τῆς χαχίας ἔχ τῶν παθῶν, λέγω θυμοῦ, xci 
ἐπιθυμίας, χαὶ φθόνον, χαὶ βάρους, xai πονηρῶν 
λογισμῶν, χαὶ τῶν λοιπῶν ἀτοπημότων " 
σθάνεσθαι ὀφείλει τῆς χάριτος x«t δυνάμεως τοῦ Θεοῦ 
ἐν ταῖς ἀρεταῖς, ἀγάπῃ λέγω, xal xpnctótqrt, xai 
χαρᾷ, καὶ ἐλαφρότητι, x«b ἀγαλλιάσει θείᾳ, iva 
ἐξομοιωθῆναι δυνηθῇ, χαὶ συγχερασθῆναι τῇ ἀγα- 
θῇ χαὶ θείᾳ φύσει, χαὶ τῇ χρηστῇ καὶ ἀγίᾳ τῆς 
χάριτος ἐνεργείᾳ ^ χατὰ προχοπὴν δὲ χαὶ αὔξησιν 
δοχιμαξομένη χρόνοις x«i χαιροῖς ἡ προαίρεσις, εἰ 
συνενοῦται πάντοτε τῇ χάριτι, xai εὐάρεστος süpi. 
σχεται, γίνεται ὅλη ἐξ ὅλον xarà προχοπὴν ἐν Πνεύ. 
μᾶτι, x«t οὕτω λοιπὸν ἁγία x«t χαθαρὰ διὰ τοῦ 
Πνεύματος ἐξεργασθεῖσα, τῆς βασιλείας ἀξία χαθ- 
ἔσταται. Δόξα xol προσκύνησις τῷ ἀχράντῳ Πατρὶ 
χαὶ Υἱῷ, καὶ ἁγίω Πνεύματι, εἰς τοὺς «αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


οὕτως αἱ- D ditatibus : 


VI. Nisi enim sic dignushabeatur homo per fidem 
gratiam consequi, inutilisest, nec aptus ad regnum 
Dei. Rursum vero, qui consecutus est gratiam 
Spiritus, nec ulla parte aversus gratiam contumelia 
afficit per negligentiam aut delictum: et sic qui 
quovis tempore dimicans non contristat Spiritum, 
poterit eterne vite& particeps fieri. Quemadmodum 
enim quis sentit operationes malitie ex ipsis affe- 
ctionibus, ita, inquam, concupiscentia, invidia, 
torpore ac pravis cogitationibus, et reliquis absur- 
sic sentire quoque debet gratiam et 
virlutem Dei in virtutibus, dilectione, inquam, 
benignitate, bonitate, gaudio, simplicitate et ex- 
sultatione divina, ut assimilari possit ac permi- 
sceri cum bona ac divina natura, cum benigna 
acsancta gratieefficacia. Intentio vero profectu 91 
ac incremento probata temporis successu, et op- 
portunitate, si gratie semper unita et grata inventa 
fuerit; tota prorsus promovendo fit spirituales, ao 
deinceps, sanctaet pura per Spiritum effecta, regno 
digna efficitur. Gloria et adoratio incontaminato 
Patri, et Filio, et Spiritui sancto, in secula. 
Amen. 


9 
v^ 


— 


1 


--ς 
Ὶ 


4 


661 


HOMILIA XXV. 


Docet hec homilia, nullum hominem, nisi a Christo 


corroboratum, scandala nequissimi superare pos- 
se : el quid iis, qui divinam gloriam appetunt, 
agendum. Docet quoque, nos per inobedientiam 
Adz ad servitutem carnis redactos esse, aqua per 
mysterium crucis liberamur. Instruit deniquenos, 
magnam esse lacrymarum, et ignis divini effica- 
ciam. 


I. Quibus inest divina lex, non atramento, aut 
litteris scripta, sed in cordibus carneis plantata, 
hi oculis intellectus illuminati, perpetuoque desi- 
derio capti non sensibilis aut visibilis spei, sed 
invisibilis et intellectualis, superare nequissimi 


scandala possunt, per invictam tamen virtutem, 
Qui vero verbo Dei ornati non sunt, nec divina lege 
instituti, frusta inflati, existimant ex proprio libero 
arbitrio se abolituros occasiones peccati, quod per 
solum crucis mysterium condemnatur. Illa enim 
libera voluntas, que in hominis facultate est, in eo, 
ut diabolo nimirum reniti possit, sita est, non au- 
tem, ut possit omnino imperium tenere in affectus. 
Nisi enim Dominus adificaverit, inquit, domum, et 


eatra la civitatem, frusta vigilat, qui custodit, et 


'ustra laborat, qui aedificat 33. 


Ὶ 
J 


aspidem 'et basiliscum, et conculcare leonem, ac 


A 


draconem) qui prius, quantum in viribus hominis 


est, se non &xpurgarit, nec corroboratus fuerit ab 
eo, qui dicitapostolis : Ecce do vobis potestatem cal- 
candi super serpentes,el scorpiones, eLetiper omnem 


virlutem inimici **. Si enim valuisset humara n»--- 


tura, absque universa armatura Spiritus sancti, 
stare adversus insidias diaboli, non sane dictum 
fuisset ab Apostolo: Deus autem pacis conteret Sa- 
lanam sub pedibus vestris brevi *?.Et iterum : Quem 


Dominus interficiet et spiritu oris sui * . Propterea 


quoque jussi sumus Deum obsecrare: Ne inducas 
10s in tentationem, sed libera nos a malo **. Nisi 
enim prestantioris auxilii ope liberati ab ignitis 
telis nequissimi, consequi digni habeamur ado- 
ptionem filiorum, frustranea estconversatio nostra, 
ut qui procul a virtute Dei absimus. 


11. Quicunque ergo cupit particeps fieri divine 
glorie, ac, velut in speculo, Christi imaginem, in 
principe animi sui facultate contemplari, debet 
insatiabili dilectione, et inexplebili desiderio, ex 
totocordeet viribus, noctu diuque inquirere poten- 
tissimum Dei subsidium ; quod quidem consequi 
impossibile est, nisi, ut antea diximus, abstineat 
quis prius ab illecebris hujus mundi ac concu- 
piscentiis adversarie potestatis, quz lucis est ex- 
pers, et effectrix nequitiz& est, ad bene agendum 
minime apta, 99 ac prorsus exclusa. Quocirca si 


38 Psal. cxxvri, 1. ?? Luc. x, 19. 


S. MACARII /EGYPTII 


inpossibile est enim eum incedere super 


*? Rom. xvi, 90. 


OMIAIA ΚΕ΄. 

Διδάσκει αὕτη ἡ ὁμιλία, ὅτι οὐδεὶς ἀνθρώ- 
πων, εἰμ δυναμωθεὶς ὑπὸ τοῦ χριστοῦ, τοῦ 
πονηροῦ σχανδάλων περιγίνεσθαι ἰσχύει" 
χαὶ τί δεῖ τοὺς τῆς θείας δόξης ὁρεγο αέσνονς 
πράττειν. Διδάσχει xal, ὅτι διὰ παρακοῆς 
ToU ᾿Αδὰμ εἰς δουλείαν τῆς σαρκὸς παθῶν 
χατήλθομεν, ἀφ᾽ ἧς διὰ τοῦ ἐν τῷ στανρύ 
μυστηρίον ῥνόμεθα. Παιδεύει λοεπὸν ggi;, 
ὅτι μεγάλη ἐστὶ τῶν δαχρύῶν x«t τοῦ ln 
πυρὸς δύναμις. 

A'. Οἷς ἐνυπάρχει ὁ θεῖος νόμος οὐκ ἐν μῶα. 
καὶ γράμμασιν ἐγγεγραμμένος, ἀλλ᾿ ἔν — xapdim 
σαρχίναις ἱμπεφυτευμένος, οὗτοι τοὺς τῷῶς dumis, 
ὀφθαλμοὺς φωτισθέντες, xal ἀεὶ ὀρεγόμενοι, οὐ τῆς 
αἰσθητῆς χαὶ βλεπομένης ἐλπίδος, ἀλλὰ rác ἀορέ- 
του xài νοητῆς, περιγίνεσθαι τῶν τοῦ πονυροῦ σχα»- 
δϑάλων ἰσχύουσιν, d) ἐκ τῆς ἀηττήτου δυνάμεως͵ 
Oi δὲ μὴ λόγῳ Θεοῦ τετιμημένοι, μήτε νόμῳ θείῳ 
πεπαιδευμένοι, εἰκῇ φυσιούμενοι οἴονται διὰ τοῦ 
ἰδίον αὐτεξουσίου χαταργεῖν τὰς ἀφορμὰς τῆς ἁμαρ- 
τίας, τῆς διὰ μόνου τοῦ ἐν τῷ σταυρῷ μυστηρίου 
χαταχρινομένης. Τὸ γὰρ iv r£ τοῦ ἀνθρώπου δυνά- 
μει αὐτεξούσιον ἐπὶ τῷ ἀντιστῆναι τῷ διαβόλῳ χεὶ. 
ται, ἀλλ᾽ οὐκ ἐπὶ τῷ δύνασθαι ἔχειν παντελῶς τὸ 
χράτος χατὰ τῶν παθῶν. 'ERv γὰρ μὴ ὁ Κύριος 
οἰκοδομήσῃ, φησὶν, oixov, καὶ φυλάξῃ πόλιν, 
εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάττων, χαὶ χοκιᾷ 
ὁ οἰκοδομῶν. 

B. ᾿Αμήχανον γὰρ ἐπιᾶξναε. ἐπὶ ἀσπίδα xoi βαει- 
λίσχον, καὶ χαταπατῆσαι λέοντα x«i dosmepcm, μὲ 
πρότερον, χαθ' ὅσον δυνατὸν ἀνθρώπῳ, ἐκχαϑαίραντα 
ἑαντὸν, xal δυναμωθέντα παρὰ τοῦ εἰπόντος τοῖς 
ἀποστόλοις, Ἰδοὺ δέδωχα ὑμῖν δύναμιν πατεῖν 
ἐπάνω ὄφεων χαὶ σχορπίων, καὶ ἐπὶ πᾶσαν 
τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. Εἰ γὰρ ἴσχυεν ἡ τῆς ἀνθ- 
ρωπότητος φύσις ἐκτὸς τῆς πανοπλέας τοῦ ἁγίου Πνεύ- 
ματος, στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαδόλον, οὐχ 
ἂν εἴρητο ὑπὸ τοῦ ᾿Αποστόλοι, Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρύ- 
νὴς συντρίψει τὸν Zar πὸ τοὺς πόδας 
ὑμῶν ἐν τάχει. Καὶ πάλι ύριος, ἀνελεῖ 
τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ; Διὸ δὴ καὶ 
προσετάχθημεν δέεσθαι τοῦ Κυρίου, Mà εἰσενἐγκης 
εἰς πειρασμὸν ἡμᾶς, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ 
τοῦ πονηροῦ. 'Ekv γὰρ μὴ διὰ τῆς χρείττονος Bos 
θείας ῥνυσθέντες τῶν πεπυρωμένων βελῶν τοῦ πο- 








D νὩροῦ, χαταξιωθῶμεν τῆς υἱοθεσίας, εἰς μάτην ze 


λιτευόμεθα, ὡς πόῤῥω τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ rw 
χάνοντες, 

Γ΄, Ὃ τοένυν βονλόμενος μέτοχος γένεσθαι τῆς 
θείας δόξης, xal ὥσπερ ἐν κατόπτρῳ, τὸν Χριστοῦ 
μορφὴν ὁρᾷν tv τῷ ἡγεμονικῷ αὐτοῦ, ὀφείλει ἀχο- 
βέστῳ στοργῇ xai ἀπλήστῳ διαθέσει ἐξ ὅλης χαρ- 
δίας χαὶ δυνάμεως νύχτωρ χαὶ μεθ᾽ ἡμέραν ξυτεῖν 
τὸν ix τοῦ Θεοῦ ἀντίλοψιν ἐν δυνάμει, be ἀμήχανον 
μετασχεῖν, εἰ μὴ, ὡς προεῖπον, ἀπόσχοιτό τις πρό- 
τερον τῆς ἡδυπαθείας τοῦ xócpou, τῶν ἐπιθυμιῶν 
τῆς ἐναντίας δυνάμεως, ἥτις φωτὸς ἀλλοτρία ἐστὶ, 
καὶ ἐνέργεια πονηρίας ἀγαθᾷς ἐνεργείας ἀνοιχειός 
ἐστι, xoà πάντη ἀπεξενωμένη. Τοιγαροῦν εἰ βούλα 


1 [[ Thess. n. 8ἁι ?* Matth. vi, 13. 


669 


HOMILLE. — HOM. XXV. 


670 


μαθεῖν τίνος ἕνεχεν χτισθέντες ἐν τιμῇ xol xarot- À discere desideres qua de causa, cum essemus in 


χισθέντες ἐν παραδείσῳ, τελευταῖον συμπαρεθλήθη- 
μὲν τοῖς ἀνοήτοις χτήνεσι, xol ὡμοιώθημεν αὐτοῖς, 
ἀποπεπτωχότες τῆς ἀχράντον δόξης, γίνωσχε, ὅτι 
ϑιὰ τῆς παραχοῆς δοῦλοι τῆς σαρχὸς παθῶν γενόμε- 
wot ἀπικλείσαμεν ἑαυτοὺς τῆς μαχαρίας χώρας τῶν 
ξώντων, χαὶ ἐν αἰχμαλωσίᾳ γενόμενοι, ἔτι ἐπὶ τῶν 
ποταμῶν Βαδυλῶνος χαθεζξόμεθα " xai διὰ τὸ ἔτι ἐν 
Αἰγύπτῳ ἡμᾶς χατέχεσθαι, οὕπω ἐχληρονομήσαμεν 
τὴν γῆν ἐπαγγελίας, τὴν ῥέουσαν γάλα χαὶ μέλι. 
Οὗπω συνεφυράθημεν τῇ ζύμη τῆς εἴλιχρινείας, ἀλλ’ 
ἔτι ἐσμὲν ἐν τῇ τῆς πονηρίας ζύμῃ. Οὔπω ἐῤῥαν- 
τίσϑη ἡμῶν à χαρδία τῷ αἵματι τοῦ Θεοῦ" ἔτε γὰρ 
τὸ πέτανρον τοῦ δον, xal τὸ ἄγχιστρον τῆς χαχίας 
ἐμπέπηχται αὐτῇ. 

Δ΄. Οὔπω ἀπειλήφαμεν τὴν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτη- 
ρίον τοῦ Χριστοῦ. ἔτι γὰρ τὸ χέντοον τοῦ θανάτον 
ἐγχατεῤῥίξωται ἡμῖν. Οὔπω ἐνεδυσάμεθα τὸν χαι- 
νὸν ἄνθρωπον, τὸν χατὰ Θεὸν χτισθέντα ἐν 
ὁσιότητι" ἐπειδὴ οὕπω ἀπεδνυσάμεθα τὸν 
παλαιὸν ἄνθροινπον, τὸν φθειρόμενον χατὰ τὰς 
ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης. Οὕὔπω φορέσαντες 
τὴν εἰχόνα τοῦ ἐπουρανίον, σύμμορφοι τῆς 
δόξης αὐτοῦ γεγόναμεν. Οὕπω προσεχυνή- 
σαμεν ἐν Πνεύματι χαὶ ἀληθεία Θεῷ, διὰ τὸ 
βασιλεύειν τὴν ἁἀμὰρτίαν ἐν τῷ θνυοτῷ ἡμῶν 
σώματι. Οὔπω ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου " 
ἔτι γὰρ ὑπὸ τῆς σχοτομήνης ἐνεργούμεθα. Οὔπω ἐνε- 
δυσάμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός" ἐπειδὴ οὕπω ἀπεδυσάμεθα 
τὰ τοῦ σκότους ὅπλα τε καὶ βέλη, χαὶ ἔργα. Οὔπω μετε- 
μορφώθημεν τῇ ἀναχαινίσει τοῦ νοός. Ἔτι γὰρ συσ- 
χηματιζόμεθα τῷ αἰῶνι τούτῳ ἐν τῇ τοῦ νοὸς ματαιό- 
τητι ι Οὕπω Χριστῷ συνεδοξάσθημεν, διὰ τὸ μὴ 
συμπαθεῖν ἡμᾶς αὐτῷ. Οὔπω τὰ στέγματαν 
αὐτοῦ ἐν τῷ σώματι ἡμῶν φέροβεν, γενόμενοι ἐν 
τῷ μυστηρίῳ τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. "Ert γὰρ ἐν 
τοῖς σαρχιχοῖς παθήμασι xxl ταῖς ἐπιθυμίαις ἐσμέν. 
Οὕπω Θεοῦ χληρονόμοι x«i σνυγχληρονόμοι 
Χριστοῦ γεγόναμεν" ὅτι γὰρ πνεῦμα δουλείας ἐνυ- 
πάρχει, xai οὐχ υἱοθεσίας " οὕπω γεγόναμεν ναὸς 
Θεοῦ, x«i οἰχητύριον [ΙἸνεύματος ἁγίου" 
ἔτι. γάρ ἐσμεν ναὸς εἰδώλων, καὶ δοχεῖον πνευμάτων 
πονηρίας, διὰ τὴν ἐπὶ τὰ πάθη ὁρμήν. 


Ε΄. Ὄντως γὰρ οὕπω τοῦ τρόπου τὸ ἀχέραιον, 
χαὶ τὴν τῆς διανοίας λαμπρότητα ἐχτησώμεθα. Οὔπω 
χατηξιώθημεν τοῦ ἀδόλον x«i λογιχοῦ γάλακτος, xol 
τῆς νοητῇῆς αὐξήσεως. Οὔπω ἡμῖν ἡμέρα διηύγασεν, 
οὔτε ἑωσφόρος ἐν ταῖς χαρδίαις ἡμῶν ἀνέτειλεν. Οὔπω 
συνεχράθημεν τῷ ἡλίῳ τῆς διχαιοσύνης, οὕπω ταῖς 
αὐτοῦ συνηστραψαμεν ἀχτῖσιν. Οὕπω ἀπειλήφαμεν 
τὴν τοῦ Κυρίον ὁμοίωσιν, οὔτε γεγόναμεν τῆς 
θείας φύσεως χοινωνοί. Οὔπω γεγόναμεν ἄδολος 
πορφύρα βασιλιχὴ, οὔτε ἀνόθευτος θεϊχή. 
O2re ἐτρώθημεν τῶ θείῳ ἔρωτι, οὔτε ἐπλήγημεν 
πὸ τῆς πνευματιχῆς ἀγάπης τοῦ Νυμφίον. Οὕὔπω 
τὴν ἄφραστον χοινωνίαν ἐγνωρίσαμεν, οὔτε τὴν ἐν 
ἀγιασμῷ δύναμιν χαὶ εἰρήνην ἐπέγνωμεν, Καὶ ἕνα 

*! Ephes. iv, 24,22. 
*5 Galat. vi, 17. 35" Rom. viri, 17. 


εἰχὼν 


35* | Cor. xv, 49. Rom. viii, 29; Joan. 1v, 24 ; Rom. vi, 22. 
*€ [ Cor. ini, 16. 


honore creati, et in paradiso constituti, tandem 
comparati simus cum insipientibus jumentis, et 
illorum similes facti, etexcidimus abincontaminata 
gloria, scito, quod cum per inobedientiam servi 
affectionum carnis effecti essemus, exclusimus nos 
ipsos a beata regione viventium, et incaptivitatem 
redacti, adhuc juxta flumina Babylonis sedemus ; 
eL eo, quod adhuc in /Egypto detinemur, nondum 
hereditario jure possidemus terram promissionis, 
fluentem lacte et melle. Nondum subacti sumus in 
fermento sinceritatis, sed adhuc in fermento ma- 
litig degimus. Nondum est aspersum cor nostrum 
sanguine Dei, adhuc enim laqueus inferni, et ha- 
mus malitie illi infixus est. 


IV. Nondum aecepimus exsultationer super 
salute Christi, adhuc enim aculeus mortis radices 
in nobis infixas habet. Nondum induimus novum 
hominem, qui secundum Deum creatus est in sancti- 
tate : quia nondum ezuimus veterem hominem, qui 
perit secundum desideria fraudis ?**. Nondum gestan- 
tes imaginem calestis, conformes gloriz ilhus facti 
sumus. Nondum adoravimus in Spiritu et veritate 
Deum, eo quod dominetur peccatum in mortal 
nostro corpore*?*. Nondum contemplati sumus glo- 
riam ejus qui incorruptibilis est: adhue enim ab 
illuni nocte agitamur. Nondum induimu$ arma 
lucis; quia nondum exuimus arma, tela et opera 
tenebrarum. Nondum transformati sumus per 
mentis renovationem : adhuc enim configuramur 


C huic seculo per menlis vanitatem. Nondam cum 


Christoglorificatisumus;quia non compatimur illi 
Nondum, stigmata illius in eorpore nostro gesta- 
mus 35, versantes in mysterio crucis Christi : ad- 
huc enim carnalibus affectionibus et concupiscen- 
tiis obnoxii sumus. Nondum J2ei harmredes, et cohz- 
redes Christi facti sumus*** : spiritus enim servitu- 
tis in nobis adhuc exsistit, et non adoptionis. 
Nondum facti sumus templum Spiritus sancti, 
sumus enim adhuc templum idolorum, et rece- 
ptaculum spirituum malitie, propter impetum ani- 
met ad affectiones. 


V. Revera enim morum simplicitatem, ani- 
mique lucem nondum consecuti sumus. Nondum 
digni sumus habiti sincero et intellectuali lacte, et 
intellectus incremento. Nondum illuxit nobis 
dies, neque lucifer in cordibus nostris ortus est. 
Nondum permisti sumus Sole justitie, nec adhuc 
illius radiis fulgemus. Nondum accepimus Domini 
similitudinem, nec participes divina natura facti 
sumus***. Nondum facti sumus sincera purpura 
regia, nec genuina imago Dei. Nondum sauciati 
sumus amore divino, nec percussi spirituali cha- 
ritate Sponsi. Nondum ineffabilem societatem 
cognovimus, neque vim et pacem, quee in sancti- 
ficatione est, cognovimus. Et ut breviter omnia 


* Rom. vni, 17, 
369 I[ Petr. i, 4. 


ἷω 


τις 


M 
^ columnam lucis ac nubis a Spiritu saneto profe- 
[8 ? Quo pacto vescar manna eeternarum deiicia- 


614 ' 


S. MACARII /JEGYPTII 


612 


complectens dicam, nondum sumus genus οἰδοίμηι, À συνελὼν πάντα εἴπω, οὕπω ἐσμὶν γένος ἐκχλεχτὸν, 


regalesacerdotium gens sancta, populus, quiacqui- 
rat possessionem **** : quia adhuc sumus serpentes ac 


progenies viperarum. 


VI. Quo pacto vero non serpentes sumus, qui 
in obedientia Dei nec dum quidem reperimur, sed 
adhuc in inobedientia per serpentem inducta ? 
Quapropter quo pacto satis digne lugeam calami- 


tatem, non invenio, et quo pacto lacrymis effusis 


clamare debeam ad eum, qui potest errorem in 
me habitantem 93 abigere, ignoro? Quo pacto 
vero cantabo canticum Domini in terra aliena ? 
Quo pacto lugebo Jerusalem ? Quo pacto effugiam 
duram servitutem Pharaonis ? Quo pacto relin- 
quam obscenum incolatum ? Quo pacto abnegabo 


diram tyrannidem ? Quo pacto egrediara terra B 


4gypti ? Quo pacto transibo Rubrum mare? Quo 
pacto peragrabo ingens desertum ? Quo pacto non 
peream, morsusa serpentibus? Quo pacto vincam 
alienigenas ? Quo pacto delebo gentes apud me ha- 
bitantes? Quo pacto suscipiam in talibus meis 
eloquia divine legis? Quo pacto intuebor veram 


? Quo pacto bibam aquam ex petra vivifica ? 
Quo pacto transmisso Jordane ingrediar bonum 
terram promissionis ? Quo pacto videbo principem 
exercitas Domini, quem contemplatus Jesus filius 
Nave, in Banua provolutus continuo adoravit ? 

VII. Nisi énim in his omnibus versatus delevero 
habitantes it me gentes, nequaquam ingressus re- 
quiescam in sanbtuario Dei, nec particeps fiam glo- 
rie regis. Quapropter contende diligenter, ut in- 


C 


βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἄγιον, λαὸς εἰς 
περιποίησιν" ἐπειδὴ δὲ ἔτι ἐσμὲν ὄφεις, 
γεννήματα ἐχιδνῶν. 


c Πῶς δὲ οὐχ ὄφεις, οἱ μὴ ἐν τῇ ὑπακχοῦ τοῦ 
Θεοῦ εὑρισχόμενοι, ἀλλ᾽ ἐν τῇ διὰ τοῦ ὄφεως γῶν. 
μένῃ παρακοῇ ; ἐπὶ τούτοις τοίνυν, πῶς μὲν ἀξίως 
ὀδύρωμαι τὴν συμφορὰν, οὐχ εὑρίσχω. Πῶς dti 
θοήσας δακρύσω πρὸς τὸν δυνάμενον ἐξελάσαι tb 
ἐν ἐμοὶ αὐλιζομένην πλάνην ἀγνοῶ * Πῶς δὲ ἄσω τὰ 
ὠδὴν Κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας; Πῶς θρηνήσω τῷ 
Ἱερουσαλήμ ; Πῶς ἀποφύγω τὴν μοχθηρὰν δουλείω 
τοῦ Φαραώ; Πῶς χαταλίπω τὴν αἰσχρὰν παροιχίαν. 
Πῶς ἀρνήσωμαι τὴν πιχρὰν τυραννίδα: πῶς ἐξέώθω 
ix γῆς Αἰγύπτου: Πῶς περάσω τὴν ᾿Ερυθρὰν θά- 
λασσαν: Πῶς παρέλθω τὴν μεγάλην ἔρημον : Πῶς 
μὴ ἀπόλωμαι δηχθεὶς ὑπὸ τῶν ὄφεων ; Πῶς νιχήσω 
τοὺς ἀλλοφύλους ; Πῶς ἐξολοθρεύσω τὰ ἔν ἐμοὶ ἔθνη: 
Πῶς δέξωμαι ἐν ταῖς ἐμαῖς πλαξὶ τὰ λόγια τοῦ θείου 
νόμον : Πῶς ὄψομαι τὸν ἀληθινὸν στύλον τοῦ φωτὸς» 
x«i τῆς £x τοῦ ἁγίον Πνεύματος νεφέλης ; Πῶς ἀπο- 
λαύσω τοῦ μάννα τῆς ἀϊδίον τρνφᾷς ; Πῶς πίω τὸ 
ix τῆς ζξζωοποιου πέτρας ὕδωρ; Πῶς παρῶώθω τὸν 
Ἰορδάνην, εἰσελθὼν εἰς τὴν ἀγαθὴν yüáv τῆς ἐπαγ- 
γελίας ; Πῶς ἴδω τὸν ἀρχιστράτηγον Κυρίου, ὅν ἰδὼν 
ὁ Ἰησοῦς ὁ τοῦ Νανῆ, πεσὼν παραχρῆμα προσιχύ- 
νῆσεν ; 


Z'. Ἐὰν γὰρ μὴ διὰ τούτων πάντων γενόμενος, 
ἐξολοθρεύσω τὰ ἐν ἐμοὶ ἔθνη, οὐ μὲ εἰσελθὼν χατα- 
παύσω εἰς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ Θεοῦ, οὐδὲ μὸ μέτοχος 
γένωμαι τῆς βασιλέως δόξης. Τοιγαροῦν σπούδασον 


culpatus filius Dei evadas, et illam requiém τ. ἀμωμον τέκγον Θεοῦ γενέσθαι͵ καὶ εἰσελθεῖν εἰς ἐχεί- 
" vuv rà» x«ríxeucu, ὅπου πρόϑρομος ὑπὲρ ὑμῶν 


grediaris, quo precursor Christus pro nobisintroiit. 
Contende, ut describaris in Ecclesia celesti cum 
primogenitis,quoreperiarisin dextra magnificentise 
Attissimi. Contende, utingrediaris sanctam civita- 
tem, pacis plenam, et supernam Jerusalem, ubi 
etiam est paradisus. Admirandis enim ac beatis 
speciminibus his non aliter dignus reputabere, nisi 


lacrymas noctu diuque eftundas, secundum eum 


qui dicit: Lavabo per singulas noctes lectum meum, 
in lacrymis meis stratum meum rigabo 31". Non enim 
ignoras, quod qui seminant in lacrymis, in ezsulta- 
tione metent?*. Propterea fidenter inquit Propheta : 
Lacrymas meas non sileas??. Et iterum : Posuisti 
Lacrymas meas in conspectu tuo,sicut et in promissio- 
ποίμα δ, Etillud: Fuerunt mihi lacrima mez panis 
die ac nocte*!. Et in alio psalmo: Potum meum 
cum fletu miscebam*, 


VIII. Lacryma enim illa, que revera ex summa 
contritione et angustia cordis effunditur, in agni- 
tione veritatis, et cum ardore viscerum, cibus est 
anime ex coelesti pane comparatus : cujus maximo 


, VW" | Petr. n, 9. ? Matth. ui, 7. 
Lvi,9. 41 Psal. ΧΙ), 4. 143 Psal. cu, 10. 


5" Psal. vi, 7. 


εἰσῆλθε Χριστός. Σπούδασον ameypapüvat ἐν τῇ ἐν 
οὐρανοῖς Ἐχχλησίᾳ μετὰ τῶν πρωτοτόκων, ὅπως εὑ- 

ρεθῇς ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνῃς τοῦ Yjíarov. Σπού- 

δασον εἰσελθεῖν εἰς τὴν bie ἧς εἰρηνενομένην 

Ἱερουσαλὴμ, xai ἀνωτάτην, ἔνθα καὶ δ' παράδεισος. 
Τούτων γὰρ τῶν θαυμαστῶν χαὶ μακαρὶὼν παρα- 
δειγμάτων, οὔχ ἑτέρως πως χαταξιωθήσυ, εἰ μὴ 
χαταφέρεις δάχρυα ἡμέρας καὶ νυχτὸς, χατὰ τὸν 
λέγοντα * Λούσω χαθ᾽ ἑχάστο7νναυἰ νύχτα τὴν χλί- 
νὴν μου, ἐν δάχρνσί μον τὴν στρωμνὴν μον 


D βρέξω. Οὐ γὰρ ἀγνοεῖς, ὅτι Οἱ σπεέροντες ἐν 


δάχρυσιν, ἐν ἀγάλλιάσει θεριοῦσι. Διὸ φησιν ὁ 
Προφήτης μετὰ παῤῥησίας Tày δαχρύων μον μὲ 
παρασιωπήσῃς" χαὶ πάλιν, Ἔθονυ τὰ δάχρνά 
μον ἐν ὄψει σον, ὡς xal &v τῇ ἐπαγγελία aov; 
xci, Ἐγενήθη τὰ δώχρνά μον ἐμοὶ ἄρτος ἡμέ- 
ρᾶς καὶ νυχτὸς xat ἐν ἑτέρῳψαλμῳ, Τὸ πόμα μου 
μετὰ κλαυθμοῦ ἐχίρνων. 

H'. Τὸ γὰρ ὄντως ix πολλῆς θλέψεως x«i συνοχῆς 
χαρδίας προχεόμενον δάχρνον, ἐν γνώσει ἀληθείας 
μετὰ χαὶ πυρώσεως σπλάγχνων, βρῶσές ἐστι ψυχῆς 
χορηγουμένη ix τοῦ ἐπουρανίου ἄρτον, οὗ προηγου- 


3! Psal. cxxvi, 5. 9 Psal. xxxix. "9 Psal 


673 


HOMILLE. — HOM. XXV. 


614 


μένως μετέσχε Mapíu καθεσθεῖσα πρὸς τοῖς ποσὶ À particeps fuit Maria, quee sedit juxta pedes Domini, 


τοῦ Κυρίου, xal δαχρύουσα μετὰ τὴν μαρτυρίαν 
αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος. Φησὶ γὰρ, Μαρία δὲ τὴν ἀγα- 
ϑὲν μερέδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐχ ἀφαιρεθήσε- 
ται ἀπ᾿ αὐτῆς. Ὦ τῶν πολυτέμων ἐχείνων μαργαρι- 
τῶν b» rj ἐπιῤῥοῇ τῶν μακαρίων δαχρύων 1 Ὦ τῆς 
εὐθείας ἐχείνης χαὶ εὐπειθοῦς ἀχοῆς  Ὦ τῆς ἀνδρείας 
καὶ σοφᾷς διανοιας | Ὦ ὀξύτης Πνεύματος Κυρίου ἔρω- 
τος, σφοδρῶς πρὸς τὸν ἄχραντον Νυμφίον ἐπαγομένου | 
Ὦ χέντρον πόθου ψυχῆς πρὸς τὸν Θεὸν λόγον | Ὦ σύν- 
τομος χοινωνία νύμφης πρὸς τὸν οὐράνιον Νυμφίον 

Θ΄. Mipqcat ταύτην, ὡς τέχνον, μίμησαι πρὸς 
μηϑεν ἕτερον ἀφορῶσα, εἰ μὴ πρὸς μόνον τὸν 
εἰπόντα, Πῦρ ἦλθον βαλεῖν εἰς τὴν γῆν, xai τί 
θέλω εἰ $04 ἀνήφθη; Ἔστι γὰρ πύρωσις τοῦ Πνεύ- 
μᾶτος $ ἀναξωπυροῦσα τὰς xapdías. Διότι τὸ ἄυλον xa* 
θεῖον πῦρ φωτίζει μὲν ψυχὰς, χαὶ δοχιμάξειν εἴω- 
θεν, ὥσπερ ἄδολον χρυσὸν iv χαμίνῳ * καχίαν δὲ 
ἀναλίσκει, ὥσπερ ἀχάνθας καὶ χαλάμην * Ὁ γὰρ Θεὸς 
ἡμῶν πῦρ x«ravaligxov ἐστὶ, διδοὺς ἐχ δ ί- 
χησιν τοῖς μὴ εἰδόσιν αὐτὸν ἐν φλογὶ πυρὸς; 
καὶ τοῖς μὴ ὑπακούουσι τῷ Εὐαγγελίῳ αὐτοῦ. 
Τοῦτο τὸ πὺρ ἐνήργησεν ἐν τοῖς ἀποστόλοις, ἡνέχα ἔλώ- 
λουν γλώσσαις πυρίναις. Τοῦτο τὸ πῦρ διὰ τῆς φωνῆς 
Παῦλον περιλάμψαν, τὴν μὲν διάνοιαν αὐτοῦ igo- 
τισε, τὴν δὲ αἴσθησιν τῆς ὄψεως αὐτοῦ ἡμαύ- 
ρωσεν. Οὐ γὰρ χωρὶς σαρκὸς εἶδεν ἐκείνου τοῦ 
φωτὸς τὴν δύναμιν, Τοῦτο τὸ πῦρ ὥφθη Mouci iv 
τῇ βάτω * τοῦτο τὸ πῦρ ἐν εἴδει ὀχήματος ᾿Ηηλίαν ἐκ 
τῆς γῆς ὅρπασε * τούτου τοῦ πυρὸς tà» ἐνέργειαν 
ζητῶν ὁ μαχάριος Δαδὶδ ἔλεγε, Δοχίμασόν με, 
Κύριε, x«l πείρασόν pe* πύρωσον τοὺς νεφ- 
ρούς μον καὶ τὴν χαρδίάν μον. 

l'. Τοῦτο τὸ πῦρ τὴν καρδίαν Κλεόπα χαὶ τοὺς σὺν 
αὐτῶ ἐθέρμανε, λαλοῦντος τοῦ Σωτῆρος μετὰ τὴν 
ἀνάστασιν, ὅθεν χαὶ ἄγγελοε καὶ τὰ λειτουργιχὰ 
πνεύματα τούτου τοῦ πυρὸς τῆς λαμπρότητος μετ- 
ἔχουσι, χατὰ τὸ εἰρημένον, O ποιῶν τούς ἀγγέλους 
αὐτοῦ πνεύματα, καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ 
πῦρ φλέγον. Τοῦτο τὸ πῦρ τὴν ἔν τῷ ἔνδον ὀφθαλ- 
uà δοχὸν καταχαῖον, χαθαρὸν τὸν νοῦν ἀποχαθίστη- 
σιν, ἵνα ἀπκολαδὼν τὸ χατὰ φύσιν διορατιχόν, ὁρᾷ εἰς 
τὸ διηνεχὶς τὰ τοῦ Θεοῦ θαυμάσια, χατὰ τὸν λέγον- 
τα, ᾿Αποχάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς μου, xai 
χατανούσω τὰ θαυμάσια £x τοῦ νόμου σου. 
Τοῦτο τοιγαροῦν τὸ πῦρ δαιμόνων ἐστὶ φυγαδευτήριον, 
χαὶ ἁμαρτίας ἀναιρετιχὸν, ἀναστάσιως δὲ δύναμις, χαὶ 
ἀθανασίας ἐνέργεια, ψυχῶν ἁγίων φωτισμὸς, χαὶ 
λογικῶν δυνάμεων σύστασις. Τοῦτο τὸ πῦρ εὐξώ- 
μεθα x«l εἰς ἡμᾶς φθάσαι, ἵνα πάντοτε ἔν φωτὶ 
πεοιπατοῦντες, μηδέποτε xXv πρὸς βραχὺ προσχόψω- 
ut» πρὸς λίθον τοὺς πόδας ἡμῶν, ἀλλ᾽ ὡς φωστῆρες 
ἐν χόσμῳ φαινόμενοι λόγον ζωῆς ἐπέχωμεν ἀϊδίου, 
ἵνα ἀπολαύοντες ἂν τοῖς ἀγαθοῖς τοῦ Θεοῦ, σὺν τῶ 
Κυρίω ἀναπαυσώμεθα ἐν ζωῇ, δοξάξοντες Πατέρα, 
χαὶ Υἱὸν, xal ἅγιον Πνεῦμα ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. 


* Luc. x, 42. '* Luc. xi, 49. 
*! Act. ix, 3 seq. 48 Exod. ui, 2. 


ciV, & ; Hebr. 1, 7. 53 Psal. cxviui, 18. 
ParRorL, Gn. XXXIV. 


53 Deut. iv, 


B 


C 


plorans, vel ipsius Salvatoris testimonio. Inquit 
enim : Maria optimam partem elegit, qua nonaufe- 
retur αὖ ea "5. O pretiosas margaritas illas in de- 
fluxione bratarum lacrymarum ! O rectum illum et 
obsequiosum auditum ! O fortem ac sapientem 
animum ! 0 acumen Spiritus Domini amoris, erga 
sponsum incontaminatum vehementer affecti ! O 
stimulum desiderii anime erga Deum Verbum |! 
O arctam societatem sponse erga Sponsum co- 
lestem ! 

IX. Imitare hano, o fili, imitare, inquam, nihil 
aliud intuens preter eum solum, qui dixit : ignem 
veni mittlere in lerram, et quidvolo, si jam accensus 
est ** ? Est enim ardor Spiritus vivificans et accen- 
dens corda. Quapropter immaterialis et divinus 
ille ignis illuminat animas, et probare consuevit 
eas, velut aurum non adulteratum in camino : vi- 
lium vero consumit, veluti spinas et stipulam. 
Deusenim noster ignis consumens est infligens ultio- 
nem iis in 94$ flamma ignis, quinon noverunteum, 
et quinon obtemperant Evangelio **. Hic ignis apo- 
stolis vim suam exercuit, quando loquebantur lin- 
guis igneis **- Hic ignis per vocem Paulum splen- 
dore ac lumine circumfudit, mentem quidem illíns 
illuminavit, sensum autem visus ejus habetavit 51. 
Neque enim sine carne vidit luminis illius virtutem. 
Hic ignis Mosi apparuit in rubo **. Hic ignis in 
specie currus Eliam a terra rapuit 49. Hujus ignis 
efficaciam inquirens beatus David dixit : Proba 
me, Domine, el. tentia. me. Ure renes meos et cor 
meum ὅδ, 


X. Híc igais cor Cleophe ac socii ejus inflam- 
mabat, cum loqueretur Salvator cum illis post re- 
surrectionem.Undequoqueangeli etadministratorii 
spiritus splendidi hujus ignis participes sunt, se- 
cundum id quod dictum est : Qui facit angelosejus 
spiritus, et ministros suos ignem ardentem *!- Hic 
ignis, trabem interioris oculi consumens, purum 
reddit animum, ut, recepta naturali facultate vi- 
dendi, conspiciat perpetuo mirabilia Dei, secundum 
eum qui inquit : AZtevela oculos meos,et considerabo 
mirabilia de lege tua 53. Hic itaque ignis fugat dee- 
mones, tollit peccata, resuscitandi vim habet ; hic 
immortalitatem operatur, sanctas animas illumi- 
nat, et facultates rationales firmat. Hunc ignem 
obsecremus ad nosquoque pervenire, ut, perpetuo 
in lumine ambulantes, nunquam vel tantisper of- 
fendamus ad lapidem pedes nostros, sed velut lu- 
minaria in mundoapparentia, verbum eterne vitae 
retineamus, ut, bonis divinis fruentes, cum Domino 
in vita requiescamus, glorificantes Patrem, et Fi- 
lium, et Spiritum sanctum, cui gloria in 58- 
cula. Amen. 


᾿Αμήν. 


9& ; Hebr. xu, 29 ; ll Thess. 1, 8. 
4*9 [I Reg. 1v, 11. 


46 Act. 1, 35, 
5? Pga]. xxvi, ; Luc. xxiv, 32. 9! Psal. 


22 


615 S. MACARII /EGYPTII 616 


HOMILIA XXVI. 


De dignitate, prastantia, facultate et operationibus 
immortalis anima, el qua rationeea a Satana ten- 
tetur, οἱ liberationeme (entationibus consequatur. 
Continet vero qu&stiones quasdam summa doc- 
(rina refertas. 


I. Ne leviter intellectivam anime substantiam 
perpendas, dilecte. Pretiosum quoddam vasest im. 
mortalis anima. Vide quantum ccelum. et quanta 
terra, nec tamen delectatus est illis Deus, sed so- 
lum te ! Conspice dignitatem et nobilitatem tuam, 
nempe non perangelos, sed in sua ipsius persona 
venisse Dominum ad legationem prote obeundam, 
ut te perditum ac vulneratum revocaret, et resti- 
tueret tibi primam formationem puri Ade. Homo 


enim dominus erat omnium a vertice colli ad ima B 


usque, pré&ditus facultate discernendi affectiones, 
alienus a demonibus, purus a peccato et vitiis, ac 
similitudo Dei : per transgressionem vero periit, ac 
vulneratus et morti.traditus est. Obfuscavit enim 
mentem Satanas ; aliqua ex parte ita se habet, ali- 


-- qua ex parte vivit, discernit, ac voluntatem habet. 


II. Interrogatio.Nonne,Spiritussancto adveniente, 
nàfuralis quoque concupiscentia exstirpatur una 
Cum peccato ? 

Responsio. Antea dixi peccatum simul eradicai, 
hominemque 95 recipere primam formationem 
puri Ad&s.-Hic quidem virtutem Spiritus ac regene- 
rationem spiritualem progreditur ad gradum per- 


fectionis Adami primi, fitque preestantior eo : si- αὶ 


quidem in deorum numeru refertur homo. 


III. Interrogatio. Utrum Satanas ad cerbunimo. 


dum immittatur, an pro Lubitu belligeret ἢ 

Responsio.Impetus ejus non solum ad versus Chri- 
stianos, sed etiam adversus idololatras atque uni- 
versum mundum fertur. Si ergo concederetur. ei 
pro lubitu bellum gerere, omnes sequidem deleret. 
Qui hoc ? nempe quod opus ac desiderium ejus in 
hoc versetar. Quemadmodum autem figulus vasa 
missurus in fornacem, eam moderate succendit,non 
intensius, necocta plus quam decet, elidantur ; nec 
remissius, ne si cruda exsistant, dispereant ac dis- 
solvantur ; itidem si argentarius et aurifaber ad 
certum modum ignem mittit ;si enim abundet 
ignis, solvitur aurum et argentum, liquefit acperi : 
itider; si humana mens novit certo quodam modo 
imponere onero jumento, camelo aut alii cuidam 
adimali,quatenus servata proportione onera ferre 
potest, quanto magis Deus, qui novit vasa homo- 
num, immittit adversariam potestatem variis 
modis ! 

IV. Quemadmodum vero terra, quamvis sit una, 
h&c quidem est saxosa, illa vero pinguis : et alia 
quidem est idonea ad plantationem vines, alia 
vero a] seminandum frumentum aut hordeum ; 
ita varia sunt hominum corda atque voluntates ; 
eodem quoque modo dona desuper conferuntur : 
huic quidem donatur administratio verbi, illi vero 


OMIAIA Ke" 


Περὶ τῆς ἀξιότητος, x«i τῆς τιμιότοτος, καὶ 
τῆς δυνάμεως, καὶ τῆς ἐργασίας τῆς ἀθανά. 
tou ψνχῆς, x«i πῶς αὐτὴ ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ 
πειράξεται, καὶ τῆς ἐλευθερώσεως ἀπὸ τῶν 
πειρασμῶν τυγχάνει. Zuvéy sc δὲ ζητήσεις 
τινὰς t &yu πολλῆς διδασκαλίας γεμούσας 
Α΄. Μὴ ἁπλῶς τῇ νοερᾷ τῆς ψυχῆς οὐσέᾳ πρόσχες 

ἀγαπητέ. Τίμιόν τι σχεῦός ἐστιν ἡ ἀθάνατος dw. 

Ἴδε πόσος ὁ οὐρανὸς xai t γῆ, x«i οὐκ ηὐδόχρω 

&v αὐτοῖς ὁ Θεὸς, si μὴ μόνον εἰς σέ. Βλέπε σον Ἢ 

ἀξίωμα χαὶ τὴν εὐγένειαν, ὅτι μὴ δι’ ἀγγέλων, ἀλὶὲ 

dv ἑαυτοῦ ἦλθεν ὁ Κύριος εἰς σὴν πρεσδείαν, ὥστι 

σε τὸν ἀπολωλότα ἀναχαλέσασθαι, τὸν τετραυματι- 

σμένον͵ χαὶ ἀποδοῦναί σοι τὴν πρώτην πλάσιν τοῦ 
χαθαροῦ ᾿Αδάμ. Δεσπότης γὰρ ἦν ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ 
τοῦ οὐρανοῦ χαὶ τῶν χάτω, χαὶ διαχριτεκὸς παθῶν, 
χαὶ δαιμόνων ἀλλότριος, χαθαρὸς ἀπὸ ἁμαρτίας 

à χαχῶν, xxi ὁμοίωμα Θεοῦ - διὰ δὲ τῆς παραθα- 

σεως ἀπολωλὼώς ἐστι, καὶ τετραυματισμένος " ᾿Ημαύ- 

βωσε γὰρ τὸν νοῦν ὁ Σατανᾶς, ἔν τινι οὕτως ἐστὶ, 
xai ἔν τινι ζῇ xai διαχρίνει, και ἔχει θέλημα. 


B. Ἐρώτυσις. Οὐχὶ, τοῦ Πνεύματος τοῦ 
&yíou ἐρχομένου, καὶ ἡ φυσιχὴ ἐπιθυμία 
συνεχριζοῦται μετὰ τῆς ἁμαρτίας: 

᾿Απόχρισις. Προεῖπον ὅτι xal ἡ ἁμαρτία συνεχρι- 
ζοῦται, x«l ἀπολαμθάνει ὁ ἄνθρωπος τὸν πρῶτον 
πλάσιν τοῦ χαθαροῦ ᾿Αδώμ. Οὗτος μέντοε διὰ -ἴ: 
δυνάμεως τοῦ Πνεύματος, xal τῆς ἀναγεννήσεως τὴς 
πνευματιχΐῆς, ἔρχεται εἰς τὰ μέτρα τοῦ πρώτου 
᾿Αδὰμ, καὶ μείξων αὐτοῦ γίγνεται. ᾿Αποθεοῦται γὰρ 
ὁ ἄνθρωπος. 
cOI.J]Bperinci Εἰ ὁ Σατανᾶς μέτρῳ ἐπαρφίε- 
ται, ἣ ὡς θέλει πολεμεῖ; 

᾿Απόχρισις. Αὐτοῦ ἡ ὁρμὴ οὐ μονον εἰς τοὺς Χρι- 
στιανοὺς, ἀλλὰ xal εἰς Ξοὺς εἰδωλολάτρας, καὶ εἰς 
ὅλον τὸν χόσμον. Εἰ οὖν ἐξαρεχωρεῖτο ὡς θᾶει 
πολεμεῖν, πάντας ἄν ἠφάνισε, MirtU Orc τὸ ἔργον 
αὐτοῦ χαὶ τὸ θέλημα τοῦτό ἔστω. Ὥσθερ δὲ ὁ χερα- 
μεὺς βάλλει τὰ σχεύη, χαὶ μέτρῳ ὑποχαίει τὴν 
χάμινον, οὐ πλέον, ἵνα μὴ ὀπτηθέντα ὑπὲρ τὸ ᾿δέον 
ψοφήσῃ ᾿ οὐχ ἔλαττον, ἵνα μὴ ἕνωμα ὄντα ἀπόληται" 
χαὶ εἰ ὁ ἀργυροχόπος χαὶ χρυσοχόος μέτρῳ βάλλει 
τὸ πῦρ ἐὰν γὰρ πλεονάσῃ τὸ πῦρ, λύεται ὁ χρυ- 
σὸς χαὶ ὁ ἄργυρος, xal ἐξυδαροῦται x«i ἀπόλλυται. 
Καὶ εἰ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς οἶδεν ἐπιμετρεῖν τὰ βάρη 
τῷ χτήνει, x«i τῷ χαμήλῳ, 9 ἄλλῳ τινὶ τῶν ζξώων͵ 
ὡς δύναται χατὰ ἀναλογίαν τὰ βάρη βαστάσαι * πόσω 
μᾶλλον ὁ Θεὸς, ὃς οἶδε τὰ σχεύη τῶν ἀνθρώπων, 
οὗτος ἐπαφίησι xat τὴν ἐναντίαν δύναμιν διαφόρως ! 


Δ΄. Ὥσπερ δὲ μία οὖσα $ yn, ἣ μέν ἐστι τραχώ- 
duc, à δὲ λιπόγεως ^ xoi ἄλλη μὲν ἐπιτηδεύει εἰς 
φυτείαν ἀμπελῶνος, ἄλλη δὲ εἰς σπόρον σίτου xai 
χριθῶν * οὕτως εἰσὶ διάφοροι χαὶ αὗται τῶν καρδιῶν, 
x«i τῶν προαιρέσεων τῶν ἀνθρώπων * οὕτω xoi τὰ 
χαρίσματα ἄνωθεν ἐπιδίϑονται * ᾧ μὲν δίδοται due 
χονία λόγον, ᾧ δὲ διάχρισις * ἄλλῳ χαρίσματα ἰαμε' 


4 


eT1 


HOMILUR. — HOM. XXVI. 


618 


των οἷδε γὰρ ὁ Θεὸς, πῶς τις δύναται οἰκονόμῆσαι, À discretio, alii donum conferendi sanitatem. Novit 


καὶ οὕτως ἐπιδίδωσι τὰ χαρίσματα διάφορα * ὁμοίως 
καὶ εἰς τοὺς πολέμους, μέρῳ τινὶ ὡς δύναται ὑπο- 
δέξασθαι x«i ὑπομεῖναι, οὕτως ἐπαφίεται αὐτοῖς 


ἡ ἐναντία δύναμις. 


Ε΄. Ἐρώτησις. Εἰ δεξάμενός τις τὴν θείαν 
δύναμιν, xal μεριχῶς ἀλλοιωθεὶς, μένει ἐν 
τῷ φνσει; 


᾿Απόχκρισις. "Iva τὸ θέλημα καὶ τετα τὴν χάριν 
δοκιμασθῇ, ποῦ ῥέπει χαὶ συμφωνεῖ, μένει ἐν τῇ 
ταυτότητι d φύσις, ὁ σχληρὸς ἐν τῇ σχληρότητι, xai 
ὁ κοῦφος ἐν τῇ χουφότητι. Συμθαίνει δὲ, ὅτι ἰδιώτης 
ὧν τις ἀναγεννᾶται πνευματιχῶς, xai μεταδάλλεται 
εἰς σοφίαν, xal γνωρίζεται αὐτῷ ἀπόχρυφα μυστή- 
px " καὶ ἰδιώτης ἐστὶ τῇ φύσει. "Aoc ἀπὸ φύσεως 
σχληρὸς ὧν, δίδωσιν ἑαυτοῦ τὸ θέλημα εἰς τὴν ὕεο- 
σέδειαν, xal δέχεται αὐτὸν ὁ Θεὸς, μένει δὲ ἢ φύσις 
ἐν τῇ σχληρότητι, καὶ εὐδοχεῖ εἰς αὐτὸν ὁ Θεός. 
"Α)λος ἐστὶ χρηστῶν ἡθῶν, ἐπιειχὴς, ἀγαθὸς, δὲ- 
δωσιν ἑαυτὸν τῷ Θεῷ, xxi δέχεται μὲν αὐτὸν ὁ Κύ- 
ρος μὴ ἐμμένοντα δὲ τοῖς ἀγαθοῖς ἔργοις οὐχ εὐ- 
δοκεῖ, ἐπειδὴ ἢ φύσις δ)ὴηὴ τοῦ 'Adáp τρεπτή ἐστιν 
ἐπὶ τὸ χαλὸν, xai ἐπὶ τὸ χαχὸν, δεχτιχὴ τοῦ χαχοῦ, 
ἀλλ᾽ si θέλει eux. ἀποτελεστιχή. 


ς΄. Ὥσπερ σωμάτιον γραφόμενόν ἔστι, διαφόρως 
θελήσας ἔγραψας, παλιν ἀπαλείψας - δέχεται γὰρ τὸ 
σωμάτιον πᾶσαν γραφόν " οὕτω χαὶ ὁ σχληρὸς, ἔδω- 
xt» αὑτοῦ τὸ θέλημα πρὸς τὸν Θεὸν, ἐτράπη εἰς τὸ 
ἀγαθὸν, ἐδέχθη ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁ γὰρ Θεὸς ἵνα δείξῃ (« 
τὰ ἑαντοῦ σπλάγχνα, πάντας δέχεται, πᾶσαν προαί- 
ρεσιν. Οἱ ἀποστολοι, εἰς ἦν ἄν πόλιν εἰσήρχοντο, 
ἐποίουν τινὰ χρόνον, χαὶ ἔχ τῶν χαχουμένων τινὰς 
ἰῶντο, τινὰς δὲ οὔ, Ἤθελον δὲ αὐτοὶ οἱ ἀπόστολοι 
παντας τοὺς νεχροὺς οὐτῶν.. ξωοποιεῖν, xal τοὺς χα- 
χουμένους εἰς ὑγίειαν φέρειν, xxi ὀλοτελῶς οὐχ ἐγί- 
νετο αὐτῶν τὸ θέλημα " οὐ γὰρ ἐπετρέπετο αὐτοῖς 
ὅσα ἤθελον nxottiv. Ὁμοίως χαὶ ὁ Παῦλος, ὅτε ἐχρα- 
τήθη ὑπὸ τοῦ ἐθνάρχον, εἰ ἤθελεν ἣ σὺν αὐτῷ χαοις, 
ἐποίει τὸν ἐθνάρχην x«l τὸ τεῖχος διαῤῥαγῆναι, ἂν- 
θρωπὸος ἔχων Παράκλητον * ἀλλὰ διὰ σαργάνης χα- 
λᾶται ὁ ᾽᾿λκόστολος. Καὶ ποῦ ἣ συνοῦσα θεία δύνα- 
μὲς ; ταῦτα οἰχονομιχῶς ἐγίνετο, εἴς τινα πράγματα 
ποιεῖν αὐτοὺς σημεῖα χαὶ θαυμάσια, χαὶ εἴς τινα 
ἀσθενεῖν αὐτοὺς " ἵνα ἔν τούτοις διαχριθῇ ἡ πίστις 
τῶν ἀπίστων x«l τῶν πιστῶν, x«i τὸ αὐτεξούσιον 
δοχιμασθῆ, καὶ φανερωθῇ, εἰγε εἰς τὰ ἀσθενέστερα 
μέρη τινὲς οὐ σχανδαλίζονται, Ei γὰρ πάντα ὅσα 
ἤθελον ἐποίουν οἱ ἀπόστολοι, ἀναγχαστιχῇ δυνάμει 
ἐφύτευνον τοὺς ἀνθρώπους εἰς τὴν θεοσέθείαν, διὰ τὰ 
σημεῖα, χαὶ τὸ αὐτεξούσιον, χαὶ οὐχέτι πίστις χαὶ 
ἀπιστία * ὁ γὰρ Χριστιανισμὸς λίθος ἐστὶ προσχόμ- 
ματος x«i πέτρα σχανδάλον. 


enim Deus quo pacto quis dispensare possit, atque 
ea ratione confert diversa dona. Similiter quoque 
ad bella certo quodam modo pro viribus hominis 
suscipienda ac sustinenda, ad hunc modumimmit- 
titur illis adversaria potestas. 


V. Interrogatio. Utrum quiaccipit divinamvirtu, 
tem, ac in parte mutatur, in natura sua permanet ? 


Responsio. Ut voluntas post acceptam quoque 
gratiam probetur, quo tendat, cuive consentiat- 
natura remanet eadem, durus in duritie, et levis 
in levitate. Contingit vero plebeium quempiam re- 
generari spiritualiter, ac mutari in sapientem, et 


B eidem revelari occulta mysteria ; qui natura tamen 


plebeius est. Alius durus natura, applicat volun- 
tatem suam ad cultum divinum, quem acceptat 
quoque Deus; remanet vero natura ejus in sua du- 
ritie, isque Deo placet. Alius est moribus benignis, 
equus, bonus; offert seipsum Deo, ac recipit eum 
Dominus; eo vero, qui non perseverat in bonis 
operibus, non delectatur; siquidem universa na- 
tura Ade! mutabilis est tum in bonum, tum in ma- 
lum : capax quidem mali, quod tamen, si velit, in 
effectum non deducit. 


VI. Quemadmodum est membrana litteris con- 
sita, in qua varie, ut volueris, scripseris, aco rursus 
oblitteraveris (capit enim membrana quamcunque 
96 scripturam)sic etiam durus voluntatem suam 
contulitin Deum,conversusestad bonum,susceptus 
est a Deo. Deus enim, ut intima amoris viscera 
demonstraret, omnes recipii omnemque volunta- 
tem. Apostoli quamcunque civitatem ingredieban- 
tur, morabantur in ea aliquantum temporis, et ex 
maleaffectis quosdam sanabant,quosdam vero non. 
Exoptabant vero ipsi apostoli cunctos eorum mor- 
tuosin vitam postliminio revocare, et male habentes 
ad sanitatem perducere; verum voluntas eorum 
non per omnia implebatur ; non enim dabatur eis 
quacunque volebant, peragere. Similiter Paulus, 
cum detineretur a prefecto gentis, si voluisset gra- 
tia qua preditus erat, fecisset prefectum illum 
gentis, atque murum dirumpi, et effringi, quippe, 
qui homo erat Paracleto repletus; verum per spor- 


D tam dimittitur Apostolus 53:55, Et ubi virtusdivina, 


quapredituserat? Hec eum dispensatione fiebant, 
ut quibusdam in rebus miracula ac signa ederent 
ipsi, in aliquibus minus possent : utin hisce discer- 
neretur fides credentium, et non credentium. libe- 
rumque arbitrium probaretur, ac manifestaretur, 
num quidam ob ipsorum in quibusdam infirmita- 
tem offensionem paterentur, necne. Si enim, quee. 
cunque volebant, fecissent apostoli, vi quadam 


necessaria compulissent homines ad cultum divinum, per miracula, et liberam potestatem nec amplius 
fides fuisset, aut infidelitas. Christianorum cultus enim lapis est offensionis et petra scandali. 


Ζ΄. Πλὴν τὸ περὶ τοῦ 'lo6 γεγραμμένον, οὐχ ἔστιν 
ἀπλῶς, πῶς ἐξητήσατο ἀὐτὸν ὁ Σατανᾶς. Οὐ γὰρ 


3-55 Act, rr, 26. 


VII. Verum, quod de Jobo scriptum est, non leve, 
aut omninonullum est, quomodo nimirum Satanas 


679 


S. MACARII /EGYPTII 


eum expetiverit. Non enim potuit sine permissu ἃ À ἠδύνατο ἄνευ ἐπιπροπῆς ἀφ᾽’ ἑαντοῦ τι ποιῆσαι. 


se ipso quidquam facere. Verum, quid dicit Domino 
diabolus ? Da mihi illum in manus, nisi in faciem 
tibi benedixerit**. Hocitaque modo nunc estidem 
Job, idem Deus, et idem diabolus. Eo ipso ergo 
momento, quo consecutus erat Domini auxilium et 
promptuserat et fervidus gralia expetebat illum 
Satanas, dicens Domino: Quia juvas illum, et suc- 
curris illi, servit tibi ; relinque illum, et trade mihi, 
nisi in faciem tibi benedizerit 56. Superest ut, quia 
consolatione reflcitur anima, gratia se subducat, 
atque anima tentationibus tradatur. Accedit ergo 
diabolus, inferens infinita mala, desperationem, 
&abrenuntiationem, cogitationes pravas, affligens 
animai, ut emolliat et abalienet eam aspe in 
Deum concepta. 

VIII. Prudens autem anima, hisce malis atque 
afflictionibus obruta, non desperat, sed tenet, quod 
tenet : ac quaecunque ei illaJa fuerint per infinitas 
tentationes tolerat, inquiens : Etiam si moriar, ab 
eo non deficiam : et tum, si sustineat homo usque 
ad finem, incipit Dominus disputare cum Satana : 


". Videsquanta mala,quantasque afflictiones intuleris 


ílli, nec paruit tibi: sed mihi servit, ac me 
mé(uit. Tum pudore suffusus Satanas, quod dicat 
ultra non habet. Quantum enim ad Jobum, si no- 
visset qum in tentationes illapsum constanter per- 
laturuto esse, nec superatum iri, non certe expe- 
tivisset , ne pudore afficeretur. Sic quoque 
nune, propler eos qui perferunt afflictiones ac ten- 
tationes, confunditur Satanas, ac poenitentia du- 
citur, quod nihileffecerit. Incipitenim Dominuseum 
sic alloqui : Vide, dsscedi, permisitibi euju tentare, 
nunquid prastitisti? nunquid oblempéravtt tibi 


IX. Interrogatio. An utique cunctas hominis co-- 


gitationes et consilia novit Satanas ? 


97 Responsio. Si homo, qui cum homine con- 
versatur, novit que sunt ejus, et tu natus annos 
viginti novisti ea 48 sunt proximi, nunquid ergo 
Satanas ipse, qui ἃ nativitate tibi conversatur, 
ignoratcogilationes tuas? Sexties enim mille anno- 
rum etatem habet. Nec dicimus eum, priusquam 
tentet hominem, nosse quid facturus sit. Tentat 
enim tentator, non tamen cognitum habet an 
obtemperaturus sit, necne, donec voluntatem ser- 
vam ei tradat anima. Neque item dicimus, cunctas 
cogitationes cordis et desideria nosse diabolum. 
Perinde enim, ac si sit arbor qure multos ramos 
habeat ac multa membra, ita quoque sunt quidam 
rami cogilationum et consiliorum, quos compre- 
hendit Satanas ; sunt vero ali& cogitationes et con- 
silia, que ἃ Satana non comprehenduntur. 

X. In quadam enim re preevalet pars nequitie 
ad generandum cogitationes, rursus in quadam re 
cogitatio hominis superior evadit, acceptoqueauxi- 
lio, ac redemptione a Deo, contradidit malitiem, 
quadam in re succumbit, et quadam in re volun- 


9 Job m, 2. ** Job 1, 10 seqq. 


᾿Αλλὰ τί λέγει τῷ Κυρίῳ ὁ διάδολος - Δός poc αὐτὸν 

εἰς χεῖρας n μὴν εὶς πρόσωπόν σε εὐλογ ἥσει, 

Οὕτως καὶ νῦν ὁ αὐτὸς ᾿Ιώδ ἐστι, χαὶ ὁ αὐτὸς Θεὸς, 

καὶ ὁ αὐτὸς διάδολος. 'Ev ὅσῳ οὖν τνγχάνει τῷς ἀν- 

τιλήψεως Θεοῦ, xal ἔστι πρόθυμος καὶ ζέων τῷ χά- 
ριτι ἐξαιτεῖται αὐτὸν ὁ Σατανᾶς. Καὶ λέγει τῷ Κυρίῳ, 

Ἐπειδὴ βοηθεῖς αὐτῷ, x«i ἀντιλαμδάνης 

αὐτοῦ, δουλεύει σοι; ἄφες αὐτὸν χαὶ παρ d; 

pot, ἡ μὴν εἰς πρόσωπόν σεεὐλογήσει. Aotza, 

ὡς ὅτι παραχαλεῖται ἡ ψυχὴ, ἡ χάρις ὑποστῶλλει, χὰ 
παραδίδοται ἡ ψνχὴ πειρασμοῖς. Ἔρχεται οὖν ὁ διά. 
ὅολος, ἐπιφέρων μυρία χαχὰ, ἀπελπισμὸν, ἀπόγνωσου;, 
διαλογισμοὺς πονηροὺς, θλίδων τὴν ψμχὴν, ἵνα χαν- 
voy xai ἀλλοτριώσῃ ταύτην τῆς ἐλπίδος τοῦ Θεοῦ. 
Β 

H'.'H δὲ φρονίμη ψνχὴ ἐν τοῖς χαχοῖς οὖσα χαὶ 
ἐν τῇ θλίψει, οὐχ ἀπελπίξει, ἀλλὰ χρατεῖ ὃ χρατεῖ᾿ 
xal ὅσα ἄν ἰἱπενέγχῃ αὐτὴ διὰ μυρίων πειρασμῶν 
ὑπομένουσα, λέγει, 'E&v. x«i ἀποθάνω, ἐγὼ αὐτὸν 
οὐχ ἀφίω. Καὶ τότε ἐὰν ὑπομείνῃ εἰς τέλος ὁ ἄνθρω- 
πος, ἄρχεται ὁ Κύριος διαλέγεσθαι τῷ Σατανᾷ, Ὃρᾶς, 
πόσα χαχὰ xat θλίψεις ἐπύήνεγχας αὐτῷ, xai 
οὐχ ὑπήκχουσέ σοι, ἀλλ' ἐμοὶ δουλεύει, xai 
ἐμὲ φοδεῖται. Τότε χαταισχύνεται ὁ διάθολος, xai 
οὐχέτι ἔχει τι εἰπεῖν. Καὶ γὰρ ἐπὶ τοῦ Ἰὼδ, εἰ 
ἦδει, ὅτι εἰς τούς πειρασμοὺς ἐμπεσὼν μέλλει ὑπο- 
μένειν x«l μὴ ἡττᾶσθαι, οὐχ ἄν ἐξῃτήσατο αὐτὸν, 
ἵνα μὴ χκαταισχυνθῆ. Οὕτως χαὶ νῦν εἰς τοὺς ὑκο- 

μένοντας θλίψεις χαὶ πειρασμοὺς, καταισχύνεται ὁ 

Σατανᾶς, καὶ μετανοιεῖ, ὅτι μηδὲν ὄνυσεν. “Αρχεται 

γὰρ ὁ Κύριος λόγον αὐτῷ ποιεῖν * "Ide παρεχώρησά 

σοι, ἴδε ἐπέτρεψά σοι πειράσαι αὐτὸν, μὲ 
τι ἠδυγήθης ; μὴ τι ὑπόκχουσέ cot; 

Θ΄. Ἐρώτῃσες. Εἰ ἄρα ὅλους τοὺς λογεσμοὺς 
τοῦ ἀνθρπου χαὶ τὰ νοήματα οἶδεν ὁ Σατα- 
νᾶς; 

᾿Απόχρισις. Εἰ ἀνθρωποΐ᾿ ἀνθρώπῳ σύνεστι, xol 
οἷδε τὰ αὐτοῦ, χαὶ σὺ εἴχοσι ἔρχων οἶδας τὰ 
τοῦ πλησίον, ap« αὐτὸς ὁ Mame κἀπὸ γενετῆς 
συνών σοι οὐχ οἷδε τοὺς λογισμοὺς σου *, ὃ ὑλίων 
γὰρ ἤϑη ἐστὶν ἐτῶν. Καὶ οὐ λέγομεν αὐτὸν πρὸ τοῦ 
πειράσαι τὸν ἄνθρωπον, εἰδέναι τί μέλλει ποιεῖν. 
Πειράξει γὰρ ὁ πειράξων, οὐκ οἶδε δὲ, εἰ ὑπαχούει 
αὐτῷ, ἢ μὴ ὑπαχούει, ἕως ἄν τὸ θῶημα δοῦλον do 
ἡ ψυχή. Οὔτε πάλιν λέγομεν, ὅτι ὅλους τοὺς λογι- 
σμοὺς τῆς χαρδίας xai τὰς ἐνθυμήσεις oldev ὁ διά- 
ὄολος. Ὥσπερ γὰρ ikv $ δένδρον, χαὶ ἔχῃ χλάδους 
πολλοὺς καὶ πολλὰ μέλη * λοιπὸν εἰσί τινες Duda 
λογισμῶν καὶ νοημάτων, x«l χἀτέχει αὐτοὺς ὁ Σα- 
τανᾶς. Καὶ εἰσὶν ἄλλοι λογισμοὶ χαὶ νοήματα, μὲ 
κατεχόμενοι ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ. 


D 


l'. Ἕν τινι γὰρ ἰσχυρότερόν ἐστι τὸ μέρος τῆς 
χαχίας ἐν τῷ βρύειν τοὺς λογισμοὺς, ἕν τινι παλιν ὁ 
λογισμὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπερνιχᾷ, λαμβάνων oi- 
θειαν χαὶ λύτρωσιν παρὰ Θεοῦ, χαὶ ἀντιλέγων τῇ 
χαχίᾳ, ἔν τινι χεχράτηται, χαὶ ἔν τινι ἔχει θέλημα. 


681 HOMILL£. — HOM. XXVI. 683 
Προσέρχεται γὰρ ἔστιν, ὅτε τῷ Θεῷ ζέων, xat οἶδεν A tatem habet. Interdum enim accedit ad Deum 


ὁ Σατανᾶς, καὶ βλέπει ὅτι χατ᾽ αὐτοῦ ποιεῖ, xal οὐ 
δύναται ἐπισχεῖν τὸν ἄνθρωπον. Διὰ τί; ἐπειδὴ 
ἔχει θέλημα τοῦ βοῦσαι πρὸς τὸν Θεόν, ἔχει φυσιχοὺς 
παρποὺς τοῦ ἀγαπῆσαι Θεὸν, τοῦ πιστεῦσαι, τοῦ 
ἐκιζυτᾷσαι καὶ προσελθεῖν. Καὶ γὰρ ἐν τοῖς φαινο- 
μένοις, ὁ γεωργὸς ἐργάξεται τὴν γῶν, οὕτως χαὶ εἰς 
τὸ κνευματιχὸν, εἰς δύο πρόσωπα νοεῖται τὰ πρά- 
ματα. Χρὴ οὖν τὸν ἀνθρωπον ἀπὸ προαιρέσεως 
γεωργᾷσαι τὴν γῆν τῆς χαρδίας αὐτοῦ, χαὶ movi 
σαι. Ζητεῖ γὰρ ὁ Θεὸς τὸν πόνον, χαὶ χάματον, χαὶ 
τὴν ἐργασίαν τοῦ ἀνθρώπον. ᾿Αλλ᾽ ἐὰν μὴ ἄνωθεν 
ἐπιφανῇ ὀὐράνια νέφῃ, xxi ὑετοὶ χάριτος, οὐδὲν 
ὠφέλησεν ὁ γεωργὸς χαμών. 


IA', Τοῦτο δέ ἐστι τὸ σημεῖον τοῦ Χριστιανισμοῦ, 


ὅσα ἂν χάμῃ, καὶ ὅσας ἃ) ποιήσῃ διχαιοσύνας, ὡς B 


pxdtv ποιήσας διαχεῖσθαι, χαὶ νηστεύων λέγειν, 
Οὐχ ἐνήστευσα" εὐχόμενος, Οὐχ ηὐξάμην" παρα- 
μένων τῇ εὐχῇ, Οὐ παρέμεινα" xal ἀχμὴν ἀρχὴν 
ἔχω τοῦ ἀσχεῖν, xai χάμνειν᾽" x&» δίκαιος T) παρὰ 
Θιῷ, ὀφείλει λέγειν, ᾿Εγὼ οὐχ εἰμὶ δίχαιος, οὔτε 
χάμνω, ἀλλὰ καθ᾽ ἡμέραν ἄρχομαι. ᾿Οφιῦει δὲ 
ἔχειν χαθ᾽ ἡμέραν τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν χαρὰν, καὶ τὴν 
προσδοχίαν τῆς μελλούσης βασιλείας χαὶ ἀπολυτρώσεως, 
xal λέγων, Ἐὰν σήμερον οὐκ ἐλυτρώθην, αὔριον 
λυτροῦμαι" ὡς γὰρ ὁ φυτεύων ἄμπελον πρὶν ἢ ἐξάρ- 
ξασθαι τοῦ χαμάτονυ, ἔχει τὴν χαρὰν ἐν ἑαυτῷ, xoi 
τὴν ἐλπίδα“ x«l προδιαγράφει ἐν τῷ νῷ οἰνεῶνας, 
χαὶ ψηφίξει προσόδους, μήπω γενομένου οἶνον. Καὶ 
οὕτως ἀναδέχεται τὸν χάματον. 'H γὰρ ἐλπὶς χαὶ ἡ 
προσδοχία ποιεῖ αὐτὸν προθύμως χάμνειν, χαὶ τέως 
ix τοῦ οἴχου πολλὰς δαπάνας σχορπίξει " ὁμοίως xai 
ὁ οἰκοδομῶν οἶκον, x«l ὃ γεωργῶν, πρῶτον ἐκ τῶν͵ 
ἰδίων πολλὰ σκορπίξει διὰ τὴν νἔλπίδα τῆς μελλούσης 
προσόδου * οὕτω κἀνταῦθα, ἐὰν μή τις ἔχη πρὸ ὀφθαλ- 
μῶν τὸν χαρὰν xci τὸν ἐλπίδα, ὅτι Μ έλλω λντρώ- 
σιως τυγχάνειν xal Gode, οὐ δύναται ὑπομένειν 
τὰς θλίψεις, οὔτε τὸ φορτίον, χαὶ τὴν στενὴν ὁδὸν 
ἀναδέξασθαι" ἣ γὰρ συνοῦσα ἔλπὶς x«i χαρὰ ποιεῖ 
αὐτὸν κάμνειν, καὶ ὑπομένειν τὰς θλίψεις, x«i τὸ 
φορτῶνν, καὶ τὴν στενὲν ὁδὸν ἀναδέξασθαι. 


IB'. Ὥσπερ δὲ οὐκ ἔστιν εὔχολον δόλον φυγεῖν 
ἀπὸ πυρὸς, οὕτως οὐδὲ ψυχὴν ἐχ τοῦ πυρὸς τοῦ θα- 
γάτου εἰ μὴ διὰ πο)λοῦ χαμάτου. Ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον 
δὲ ὁ Σατανᾶς, ὡς ἐπὶ προφάσει ἀγαθῶν λογισμῶν, 
ὅτι ἐκ τούτου δύνασαι εὐαρεστῆσαι τῷ Osó, 
ὑποθάλλει τῇ ψυχῇ, καὶ ὑποκχλέπτει αὐτὴν εἰς λεπτὰ 
xai εὐλογοφανῇ νοήματα, xal οὐχ οἷδεν ὑποχλεπτο- 
μένῃ διαχρῖναι, xal οὕτως ἐμπίπτει εἰς παγίδα xal 
ἀπώλειαν τοῦ διαδόλον. Τὸ δὲ χαιριώτατον ὅπλον 
τοῦ ἀθλητοῦ χαὶ ἀγωνιστοῦ, τοῦτό ἐστιν, ἵνα εἰσελ- 
θὼν εἰς τὴν χαρδίαν ποιήσῃ πόλεμον πρὸς τὸν Σατα- 
và», χαὶ μισήσῃ ἑαυτὸν, x«i ἀρνήσηται τὴν ψυχὴν 
αὐτοῦ, ὀργισθᾷ τε x«l ἐπιπλήξηῃ, xai ταῖς συνούσαις 
ἐπιθυμίαις ἀντιτάξηται χαὶ ἀντιπαλαίσῃ τοῖς λογι- 
σμοῖς, xal μαχεσθῇ αὑτῷ. 


II". Εἰ δὲ εἰς τὸ φαινόμενον φυλάσσεις τὸ σῶμά 


fervens, scitque Satanas, ac videt eum sibi repu- 
gnare, nec tamen reprimere potest hominem. 
Qui hoc? Quia habet voluntatem clamandi ad 
Deum, habet fructus naturales, ut scilicet diligat 
Deum, ut credat, ut requirat, et ad eum accedat. 
In rebus enim externis visui subjectis, agricola 
terram exercet ; sic quoque in re spirituali omnes 
res sub duabus personis intelliguntur. Oportet ergo 
hominem dedita opera et consulto excolere terram 
cordis sui, et laborare. Requirit enim Deus labo- 
rem, fatigationem, ac operationem ab homine: 
verum, nisi desuper apparuerint nubes coelestes 
ac pluvie gratie, nihil proderit agricole labor. 


Xl. Hoc autem est indicium Christiani cultus, 
quantos quis labores sustinuerit, et quantas justi- 
tias peregerit, ac si nihil effecisset, ita se gerere ; 
et ubi quis jejunaverit, dicere : Non jejunavi : ubi 
precatus fuerit : Non sum precatus : ubi in oratione 
perseveraverit, Non perseveravi, nunc adhuc inci 
pio me exercere ac elaborare. Εἰ licet justus sit 


apud Deum, debet dicere : Non sum justus, neque Ὁ 


laboro, sed incipio quotidie. Caeterum per singulos 
dies habere debet spem, gaudium ac fiduciam de 
futuro regno ac redemptionis, dicens : Si hodie non 
liberatussum,cras liberabor.Quemadmodunienim, 
qui plantat vineam, priusquam suscipiat laborem, 
spem fovet apud se ac gaudium, adumbrat in 
mente sua vindemias, atque supputat reditus- 
nondum nato vino: et hacratione laborem aggre- 


C ditur. Spes enim atque exspectatio reddunt illum 


alacrem, ad laborandum, et tam diu e ve familiari 
amegnos expendit sumptus. Itidem qui aedificat do- 
mum, aut terram excolit, primum de suo multa 
erogat, propter conceptam spem futuri reditus : 
eodem modo res hic se habet, nisi quis pre 
oculis habuerit gaudium ace spem, videlicet : 
Consecuturus sum redemptionem ac vitám, non po- 
terit sustinere afflictiones, neque onus, nec an- 
gustam viam suscipere. Spesenim ac gaudium, 
si eum cornitentur, efficiunt ut ipse laboret, ac 
perferat tribulationes atque onus et angustam 
viam suscipiat. 


XII. Quemadmodum autem nonnisi summa cum 
difficultate, torriseffugitignem ; sicquoque nec 88 


D anima ignem mortis, nisi summo cum labore. Ce- 


terum saepenumero Satauas, velut sub preetextu 
bonarum cogitationum, scilicet, ez eo potes pla- 
cere Deo, suggerit anime, ac furtim deducit eam 
ad levia, atque in speciem probabilia consilia : et 
illa clam deducta nescit discernere, atque 5816 in- 
ciditinlaqueumetexitium diaboli. Precipua veroet 
maxime opportuna athlete et decertantis arma 
sunt heec, ut ex intimis penetralibus cordis bellum 
gerat adversus Satanam, odio prosequatur se 
ipsum, abnegel animam suam, irascatur ei atque 
reprehendat eam, insitis cupiditatibus renitatur, 
reluctetur cogitationibus, atque pugnet secum. 


XIII. Quod si exterius custodias corpus tuum a 


S78 


" 


683 S. MACARII /EGYPTII 684 


corruptione et stupro ; intus autem adulterium aut Α σου ἀπὸ φθορᾶς xal πορνείας * ἔσωθεν δὲ ἐμοέχενσας 


stuprum committas in cogitationibus tuis, adulter 
es apud Deum, nec prodest tibi quidquam, quod 
corpus habeas virgineum. Quemadmodum si sit 
adolescentula ac juvenis, qui fraudulentis istam 
verborum illecebris illeetam corrumpat ; illa post- 
modum exseerabilis fit sponso, eo quod adulte- 
rium commiserit: sio quoque anima incorporea, 
si societatem cum serpente in interioribus animi 
recessibus abdito, spiritu nimirum pravo, ineat, 
adulteratur ante Deum. Itaque scriptum est: 
Omnis qui viderit mulierem, ad concupiscendum 
eam, jam muechatus est in corde suo". Estenim stu- 
prum quod corpore perficitur: est quoque stu- 


xai ἐπόρνευσας ἐν τὸϊς λογισμοῖς σον, μοιχεύεις τῶ 
Θεῷ, καὶ οὐδὲν ὠφέλησας τὸ σῶμα ἔχων παρθένον. 
Ὥσπερ ἐὰν ἡ νεᾶνις xal νεανίσχος, xai δόλῳ xoa- 
χεύσας αὐτὴν φθείρῃ, λοιπὸν βδελυχτή ἔστι τῷ νυμ- 
φίῳ, ὅτι ἐμοιχεύθη * οὕτω χαὶ ἣ ἀσώματος ψυχὴ τῷ 
ἐνδομυχοῦντι ὄφει χοινωνοῦσα τῷ πονᾳᾷρῷ πνεύματι, 
πορνεύει ἀπὸ Θεοῦ * χαὶ γέγραπται, Πᾶς ὁ β λέκπαι͵ 
γνναϊχα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι, ἤδη ἐμοέχενσιν 
ἐν τῇ χαρδίᾳ αὑτοῦ. Ἔστι γὰρ πορνεία διὰ σώματες 
τελουμένη, καὶ ἔστι πορνεία ψνχῆς κοινωνούσης τῷ Xara 
và: ἡ αὐτὴ γὰρ ψυχὴ χοινωνιχή ἐστι xol ἀδελφὴ ὃ δαιμό- 
vov, ἢ toU xai ἀγγέλων - καὶ λοιπὸν μοιχεύουσα μετὰ 
τοῦ διαδόλον, ἄχρηστός ἐστι τῷ ἐπουρανέῳ Νυμφίω. 


prum anime cum Satana participantis. Eadem enim anima socia est et soror aut demonum, aut Dei 
et angelorum ; que vero adulterium coinmittit cum Satana, minus commoda est celesti Sponso. 


XIV. Interrogatio. Utrum quiescit interdum Sa- B 


tanas, et homo liberatur a bello, aut quandiu vivit, 
bello infestatur ? 


! Responsio. Satanas nunquam cessat ἃ bello 
gerendo ; quandiu vivit aliquis in hoc seculo, ac 
«quandiu carnem gestat, bello lacessitur. Verum 
ubi tela nequissimi ignita fuerint exstincta, in quo 
posthac illic ledere possit hominem, licet venerit 
Satanas i in judicium ? Est aliquis amicus regis, et 
habet kontroversiam cum adversario ; eum ergo 
regem habeat sibi propitium et benignum, qui 
suppetias ferat illi, nullatenus ledetur. Ubi enim 
quis, omnes ordines ac gradus transgressus, regis 
amicus evaserit, hic posthac a quonam aut quain 
re offendelur? In rebus conspicuis, sunt civitates, 


que dona et annonas accipiunt ; si ergo ifrmunere C 


IA', ᾿Ερώτησις. Εἰ ἡσνχάξει ποτὲ ὁ Σατανᾶς, 
χαὶ ἐλενθεροῦται ὁ ἄνθρωπος ἐχ τοῦ πολέμου, 
à ἕως ὅτε ζῇ, ἔχει πόλεμον ; 


᾿Απόχρισις. Ὁ Σατανᾶς οὐδέποτε ἡσυχάζει πολε- 
μῶν ; ἕως ἂν ξῇ τις τὸν αἰῶνα τοῦτον, χαὶ φορεῖ 
σάρχα, πολεμεῖται. ᾿Αλλ’ ὅταν τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ 
τὰ πεπυρωμένα σθεσθῇ, λοιπὸν ἐχεῖ τί βλάπτει τὸν 
ἄνθρωπον, εἰ χαὶ ἔρχεται ὁ Σατανᾶς πρὸς λόγον; 
Ἔστι τις φίλος βασιλέως, xat ἔχει δίκην πρὸς ἀντί- 
dixov * ὅταν οὖν τὸν βασιλέα ἔχῃ ἐπιῤῥεπᾷ xai φῶον 
αὐτοῦ, ὅστις βοηθεῖ αὐτῷ, οὐδὲν βλάπτεται. Ὅταν 
γάρ τις φθάσῃ ὅλας τὰς τάξεις παρελθεῖν xai τοὺς 
βαθμοὺς, x«i γενέσθαι φίλος βασιλέως, οὗτος λοιπὸν 
τί βλάπτεται ὑπό τινος ; εἰς τὸ φαινόμενον εἰσὶ πόλεις 
λαμθάνουσαι δῶρα x«l ἀννόνας παρὰ τοῦ βασιλέως. 
Ei οὖν ὀλίγον τι λειτουργοῦσιν, οὐδὲν ζωμιοῦνται, 


obeundo pauxillulum erogent, nullam jactor&üuis . ὁπότε τοσάῦτα πορίξονται xal δέχονται παρὰ τοῦ βα- 


faciunt, cum tanta accipiant ac suscipiant a rege. 
Sic quoque Christiani, licet bello petantur ab 
hoste, divertunt tamen ipsi ad divinitatem, atque 
induunt virtutem ac requiem ex alto, nec sunt 
quidquam solliciti de bello. 


XV.Quemadmodum enim Dominusinduit corpus, 
relinquens omnem principatum ac potestatem, 
eodem quoque modo Christiani induuntur Spiritu 
sancto, et requie fruuntur. Quod si quoque bel- 
lum exterius ingraat, ferit Satanas, verum ipsi 
interius virtute Domini muniti sunt, nec de Satana 
sunt solliciti. Sicut ille in deserto tentavit Domi- 
num quadraginta dies, quid illi nocuit, quod exte- 
rius aggressus est corpus illius 5* ? Intus enim 
Deus erat. Sic quoque Christiani, licet exterius 
tenlemtur, interius 99 nihilominus divinitate 
referti sunt, nec ullo damno injuriave afficiuntur. 
Hos gradus autem si quis consecutus est, ille ad 
perfectam dilectionem Christi, et plenitudinem 
divinitatis, pervenit. At qui non est ejusmodi, 
adhuc interius bellum sustinet: hora quadam 
delectatur oratione, alia vero hora in afflictione ac 
periculo consistit; ita enim vult Dominus ; cum 
enim adhue sitinfans, exercetillum ad prelium, 


97 Matth. v, 28. 5* Matth. iv, 2 seq. 


σιλέως. Οὕτως xW ol Χριστιανοὶ, εἰ x«l πολεμοῦν- 
ται παρὰ τοῦ ἐχϑροῦ, ἀλλ’ αὐτοὶ χατέλυσαν εἰς τὴν 
θεότητα, χαὶ ἐνεδύσαντο τὴν ἐξ ὕψους δύναμιν xai 
ἀνάπαυσιν, χαὶ οὐδὲν φροντίξονθα : τοῦ οὐ πολέμου. 


ΙΕ΄. Ὥσπερ γὰρ ὁ Κύριος ἱνεδύσατο τὸ σῶυα, 
χαταλιπὼν πᾶσαν ἀρχὴν x«l ἐξουσίαν, οὕτω χαὰ οἱ 
Χριστιανοὶ ἐνδύονται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ ἔν 
ἀναπαύσει εἰσίν. Εἰ δὲ καὶ ἔρχεται πόλεμος ἕξωθεν, 
χρούει ὁ Σατανᾶς, ἀλλ’ αὐτοὶ ἔσωθεν ἡσφαλισμένοι 
εἰσὶ τῇ τοῦ Κυρίου duvpst, χαὶ οὐ φροντέζουσι τοῦ 

τανᾶ " χαθὼς ἐχεῖνος εἰς τὴν ἔρημον ἐπείρασε τὸ» 
Κύριον ἡμέρας τεσσαράχοντα, τί αὐτὸν ἔδλαψω, 
ὅτε ἔξωθεν προσῆλθε τῷ σώματι αὐτοῦ ; "Ἔσωθεν 
γὰρ Θεὸς ἦν. Οὕτω xai οἱ Χριστιανοὶ, εἰ καὶ ἔξωθεν 
πειράζονται, ἀλλ᾽ ἔσωθεν πεπληρωμένοι εἰσὶ τῆς 
θεότητος, x«i οὐδὲν ἀδιχοῦνται. Εἰς ταῦτα δὲ τὰ μέ- 
τρα εἴ τις ἔφθασεν, εἰς τὴν τελείαν ἀγάπην τοῦ 
Χριστοῦ, xxi εἰς τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος χατήν- 
τησεν. Ὁ δὲ μὴ τοιοῦτος, ἀχμὴν ἔσωθεν ἔχει πόλε- 
μον᾿ ὥρᾳ ἀναπαύεται εἰς τὴν εὐχὴν, χαὶ ἄλλῃ ὥρᾳ 
ἐν θλίψει χαὶ πολέλῳ στήχει, Οὕτω γὰρ θέλει ὁ 
Κύριος, ἐπειδὴ ἀχμὴν νήπιός ἔστι, γυμνάζει αὐτὸν 
εἰς τοὺς πολέμους xoa) τὰ δύο πρόσωπα ἔσωθεν 


βρύει, x«i τὸ φῶς x«l τὸ σχότος, xol à 
καὶ ἡ θλίψις ^ εὔχονται ἐν ἀναπαύσει, χαὶ ἄλλῃ ὥρᾳ 
ἂν θορύθῳ εἰσίν. 

Ις΄. Οὐχ ἀχούεις τί λέγει ὁ Παῦλος * 
πάντα τὰ χαρίσματα * ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά 
μου, iva χαυθήσομαι" ἐὰν ταῖς γλώσσαις 
τῶν ἀγγέλων λαλῶ, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν 
εἰμι, "Exudà ταῦτα τὰ χαρίσματα προτρεπτιχά εἰσι * 
χαὶ οἱ ἐν τούτοις στύήχοντες, εἰ x«l ἐν φωτὶ, νήπειοί εἰσι" 
πολλοὶ γὰρ τῶν ἀδελφῶν ἦλθον εἰς τὰ τοιαῦτα μέτρα, 


Ἐὰν ἔχω 


χαὶ ἔσχον χαρισματα ἰαμάτων, xol ἀποχάλυψιν, 
καὶ προφητείαν * χαὶ ἐπειδὴ οὐχ ἔφθασαν εἰς 


τὲν τελείαν ἀγάπον, ὅπου ὁ σύνδεσμος τῆς τελειό- 
τῆτος, ἐπῆλθεν αὐτοῖς πόλεμος, xci ἀμελήσαντες 
ἔπεσον. Εἰ δὲ τις φθάσει εἰς τὴν τελείαν ἀγάπην, 


οὔτος λοιπὸν δέδεται, χαὶ ἔστιν ἡχμαλωτισμένος εἰς B 


τὴν χάριν. Ei δέ τις παρὰ μιχρὸν ἐγγίσει τῷ μέτρῳ 
τῆς ἀγάπης, μὴ φθάσει δὲ εἰς αὐτὴν τὴν ἀγάπην 
δεθῆναι, ἀχμὺὸν ὁ τοιοῦτος ὑπὸ φόθδον ἐστὶ, xal πόλε- 
μὸν xai πτῶσιν, x«l εἰ μὴ ἀσφαλίσεται, ῥίπτει αὐτὸν 
ὁ Σατανᾶς. 

IZ. Οὕτως γὰρ πολλοὶ ἔπλανήθησαν χάριτος εἰς 
αὐτοὺς γενομένης. ᾿ΒΕνόμισαν ὅτε χατέλαδον τὴν 
τελειότητα, καὶ ἔλεγον, 'Àpxet ἡμῖν, οὐ χρήξζομεν" 
ἀλλ᾽ o Κύριος οὔτε τέλος ἔχει, οὔτε χατάληψιν. Καὶ 
οἱ Χριστιανοὶ οὐ τολμῶσιν εἰπεῖν, ὅτι Κατελάδομεν, 
ἀλλὰ τεταπεινωμένοι εἰσὶ νυχτὸς xal ἡμέρας, ἐν 
τοῖς φαινομένοις τὰ γράμματα &r(scrk εἰσι, xoci 
οὐδεὶς οἶδε τοῦτο, εἰ μὴ σχολαστιχὸς, ὁ μετρίως 
μαθὼν γράμματα. Οὕτως χαὶ ὧδε, οὐδενί ἐστι χατα- 


ληπτὸς ὁ Θεὸς x«l μετρητὸς, εἰ μὴ τοῖς γευσαυένοις C 


ἐξ αὐτοῦ ἐχείνον, οὔ ἐδέξαντο, xal γνωρίξουσι τὴν 
ἑαυτῶν ἀσθένειαν * εὶς χωρίον ἐάν τις ἀπέλθῳ, ὀλίψα 
γράμματα εἰδὼς, ὅπον εἰσὶν ἐφεῷται. δοξάξεται ὑπ᾽ 
αὐτῶν ὁ σχολαστιχος * ἐπειδὴ χωριχοί εἰσιν ὁλοτε- 
λῶς, μὴ εἰδότες δοχιμάφαι. Αὐτὸς δὲ οὗτος ὁ τὰ 
ὀλίγα εἰδως γράμματα, ἐὰν ἀπῶλθῃ εἰς πόλιν, ὅπου 
εἰσὶ ῥέτορες χπαὶ -φχολαστιχοὶ, οὐ τολμᾷ παραφανῆ- 
ναι αὐτοῖς, δῦτε λαλξσαι " ὡς χωριχὸς γὰρ χρίνεται 
ὑπὸ τῶν σχολαστιχῶν. 

non audet in conspectum eorum prodire, nec 
scholasticis. 


IH. ᾿Ερώτησις. Ei ὧν ἐν πολέμῳ ἄνθρωπος, 
χαὶ ἔχων τὰ δύο πρόσωπα iv τῇ ψυχῇ αὐτοῦ, 
τὸς ἁμαρτίας xai τῆς χάριτος, μετέστη ix 
τοῦ χόσμου τούτου, κοῦ ποοχωρεῖ χατεχόμε- 
νος ti; τὰ δύο μέρη: 

᾿Απόχρισις. Ὅπου ἔχει τὸν σχοπὸν ὁ νοῦς, xol 
ὅπου ἀγαπᾷ, ἐχεῖ προχωρεῖ. Μόνον εἰ ἐπέρχεταί σοι 
θλίψις καὶ πόλεμος, ἀντιλέγειν ὀφείλεις χαὶ μισεῖν. 
Τὸ γὰρ ἔλθεῖν τὸν πόλεμον͵ οὐχ ἔστι σὸν " τὸ δὲ 
αιἰσῆσαι, σὸν ἐστι χαὶ τότε θλίπων ὁ Κύριος τὸν 
νοῦν σον, ὅτι ἀγωνίξη, xxi ἀγαπᾶς αὐτὸν ἐξ ὅλης 
ψυχῆς, διαχωρίξει τὸν θάνατον ix τῆς ψυχῆς σου 
μιᾷ ὥρᾳ * οὐκ ἔστι γὰρ αὐτῷ δυσχεοές " xol προσ- 
λαμβδάνεταί σε εἰς τοὺς χόλπους αὐτοῦ, χαὶ εἰς τὸ 
φῶς " ἁρπάξει γάρ σε ἐν ῥοπῇ ὥρας ἔχ τοῦ στόμα- 


** I Cor. xiu, 1. *? Coloss. 11, 14. 


HOMILIAR. — HOM. XXVI. 


686 


ἀνάπαυσις À ac due persone interius scaturiunt, lumen et tene- 


bre, quies et afflictio : precantur in quiete, alia 
vero hora in perturbatione consistunt. 


XVI. Non audis quid ait Paulus: Si Aabuero 
omnia dona ; si tradidero corpus meum ut comburar; 
si linguis angelorum loquar, charitatem autem non 
habuero, nihil sum'*. Siquidem hec dona exhorta- 
toria sunt: et qui in his consistunt, quamvis in 
luce sint, tamen infantes sunt. Multi enim (fratres 
ad hos gradus pervenerunt, ac habuerunt dona 
sanationum, revelationem ac prophetiam ; quoniam 
autem ad perfectam charitatem non pervenerunt, in 
qua vinculum est perfectionis*?, prosiliit in eos 
bellum, quod cum negligerent occubuerunt. Si 
vero quis pervenerit ad perfectam charitatem, hic 
postea devinctus ac captivatus est a gratia. Sin 
quis paululum ad gradum gratie appropinqua- 
verit, nec dum eo pervenerit, ut a charitate devin- 
ciatur, talis adhuc est sub jugo timoris, belli ac 
casus ; et nisi inuniatur, projicit eum Satanas. 


XVII. Hoc enim pacto, permulti a gratia, quà. ^ 
exornati erant aberrarunt, existimantes se conse- 
cutos esse perfectionem, et dicebant: Suf/icit nobis, 
non egemus ; cum tamen Dominus necfinem habeat, 
nec comprehendatur. Atque Christiani non audent 
dicere se comprehendisse, sed humiliati. perma- 
nent diu noctuque. In rebua oculorum aciei sub- 
jectis, littere perfectionem consequi nequeunt; 
et nemini hoc perspectum, nisi scholastico, qui 
mediocriter litteras addidicit; sio quoque se res 
hic habel, nulli comprehensibilís est Deus; nec 
mrensjonem^eb ullo admittit, preterquam ab iis 
qui gustarunt ex eo ipso, quem susceperunt, atque 
agnoscunt imbecillitatem suam. In rus si quis 
itaque habeat, pauca sciens de litteris, ubisunt 
plebei; celebratur tamen ab illis scholasticus ille, 
siquidem rustici sunt plane, nec dijudicare sciunt. 
Ipse vero, qui paucas didicit litteras, si profici- 
scatur in urbem, ubi sunt oratores et scholastici, 
proloqui ; si quidemvelut rusticus judicatur a 


XVIII. Interrogatio. Si homo bello oppressus, et 
duplici persona in anima praditus, peccati vide- 


D licet et gratiz, transferatur ev hoc mundo, quo 


pergit, a duabus partibus detentus ? 


Responsio. Illuc, ubi intentionem suam babet 
animus, et ubidiligit, illuc, inquam, tendit. Solum- 
modo, si ingruat afflictio aut bellum, contradicere 
debes, ac odio prosequi. Ut enim ingruat bellum, 
tuum non est; odisse tamen, tuum est. Actum Do- 
minus,conspecto animo tuo,quod dimices ac diligas 
eum ex tota anima, segregat mortem ab anima 
tua hora 190 una; (non enim est ei hocdifficile), 
et assumit te in sinum suum ac lucem. Eripit te 
momento hore e faucibus tenebrarum, ao confe- 


687 S. MACARII JXEGYPTII 688 


stim transfert te in regnum suum. Deo enim hore ἃ τὸς τοῦ σχότους, καὶ εὐθέως μετατίθησί σε εἰς rip 


momento omnia peragere, facile est, modo amore 
ei soli devinctus sis. Nam Deus indiget opera hu- 
mana, quia socia divinitatis est anima. 


XIX. Et ut sepe diximus parabolam coloni, qui 
laborat, ac semen terre committit; debet desuper 
accipere pluviam : nisi enim nubes emerserint, ac 
venti flaverint, nihil juvat labor agricole ; nudum 
semen enim subjacet : hoc transfer ad res spiri- 
tuales. Si sua solum in operatione perseveret 
homo, nec suscipiatquidquam a natura sua extra- 
neum, non potest fructus dignos Domino reddere. 
Quid ergo est hominis operatio? Abrenuntiare, 


egredi ex hoc mundo, perseverare in oratione, B 


vigilare, diligere Deum ac fratres : hoc proprium 
est ejus sustinere. Si vero sua solum operatione 
contentus sit, nec spem foveat aliud quidpiam 
suscipiendi, neque venti Spiritus sancti animam 
afflaverint; vel emerserint nubes coelestes, ac de- 
. scenderit e ccelo pluvia, et irriget animam, nequit 
homo fructus dignos reddere Domino. 


1 
XX-$criptum itaque est : Agricola cum viderit 
palmitein — ferentem. frucium, purgat eum, ut 
copiosiorem [ructum afferal : at non ferentem fru- 
ctum evellil,et comburendum tradit *!L Verumtamen 


βασιλείαν αὐτοῦ, Τῷ γὰρ Θεῷ ἐν ῥοπῇ ὥρας πάντα 
εὐχερὴ ἐστι ποιῆσαι, μόνον ἵνα τὴν ἀγάπην ἔχῃς 
πρὸς αὐτὸν. Χρήξει γὰρ ὁ Θεὸς τῆς ἐργασίας τοῦ 
ἀνθρώπον, ἐπειδὲ χοινωνιχύ ἐστιν ἡ Ψψυχὴ τῆς 
θεότητος. 

1Θ΄. Καὶ χαθὼς πολλάχις εἴπομεν τὴν παραδὼν 
τοῦ γεωργοῦ, ὅτι χαμὼν xxi βαλὼν rov σπόρον ὃ 
τῇ γῇ, ὀφείλει ἐχδϑέξασθαι xol τὸν ἄνωθεν Dri. 
Ex» γὰρ μὴ ἐπιφανῇ νέφη xai ἄνεμοι πνεύσωσιν, 
οὐδὲν ὠφέλησεν ὁ χάματος τοῦ γεωργοῦ * ὁ γὰρ 
σπόρος γυμνὸς ὑπόχειται " τοῦτο ἀνέλαδε xai εἰς τὸ 
πνευματιχόν " (àv μόνον ἐν τῇ ἰδία ἐργασίᾳ ἄκο- 
μείνῃ ὁ ἄνθρωπος, x«i pà ἐπιδέξουταί τε ξένον τῆς 
φύσεως αὐτοῦ, οὐ δύναται χαρποὺς ἀξίους τῷ Κυρίω 
ἀποδοῦναι. Τί δέ ἐστιν ἡ ἐργασία τοῦ ἀνθρώπου ; 
Τὸ ἀποτάξασθαι, τὸ ἐξελθεῖν dx τοῦ κόσμον, τὸ 
ὑπομένειν ἐν τῇ εὐχῇ, τὸ ἀγρυπνεῖν, τὸ ἀγαπᾷν τὸν 
Θεὸν χαὶ τοὺς ἀδελφούς. Τοῦτο ἴδιον ὑπομένειν 
αὐτοῦ ἐστιν. ᾿Αλλ᾽ ἐὰν ὑπομείνῃ ἐν τῇ ἑαυτοῦ ἐργα- 
σίᾳ, xxi μὴ ἐλπίσῃ ἄλλο τι ἐπιδέξασθαι, καὶ μὴ 
πνεύσωσιν οἱ ἄνεμοι τοῦ ἁγίου Πνεύματος τῷ ψυχῷ, 
χαὶ ἐὰν μὴ ἐπιφανῇ οὐράνια νέφῃ, καὶ χατέλθῃυ 
ἐξ οὐρανοῦ ὑετὸς, xal ἐπιόρέξῃ τῇ ψυχῷ, οὐ δύναται 
ὁ ἄνθρωπος καρποὺς ἀξίους ἀποδοῦναι τῷ Κυρίω. 

Κ΄. Γέγραπται δὲ, ὅτι Ὁ γεωργὸς ὅταν ἴδῃ τὸ 
χλῆμα φέρον χαρπὸν, χαθαρίξει αὐτὸ, iva 
πλείονα ἐξενέγχῃ * τὸ δὲ μὴ φέρον χαρπὸν 
ἐχριζξοῖ, καὶ εἰς χαῦσιν δίδωσι. Πλὴν τοῦ ἀνθ- 


hoc hominem decet, ut, sive jejunet, sive vigilet, C ρώπου τοῦτό ἐστιν, ἵνα εἴτε νηστεύσει, εἴτε ἀγρυπνεῖ, 


sive precetur, siye boni quid faciat, cuncta Domino 
ascribat, his verbis usus : Nisi Deus corrgborasset 
me, non potuissem jejunare, aut «uL, 


hoc mundo egredi. Sicque Deus, bona animi tui ^ 


intentione conspecta, nimirum te ea, que naturali 
instinctu peragis, Deo ascribere, ipse vicissim sua, 
spiritualia nempe, divina et ccelestia, tibi heec lar- 
gitur : que vero sunt illa? fructus Spiritus, exsul- 
tatio et leetitia. 


XXI. Interrogatio. Verum cum fructus naturales 
sint horum similes, fides nimirum et precatio, edis- 
sere nobis quomodo se habeant naturalia, et quo- 
modo spiritualia ? 

Responsio. Ea, quee te ipso auctore agis, honesta 


εἴτε εὔχεται, εἴτε χαλόν τι ποιεῖ, ἐπιγράφῃ ἅπαντα τῶ 
Κυρίῳ τοῦτο λέγων, ὅτι Εἰ μὴ ὁ Θεὸς ἐνεδυναμωσ 
p& οὐχ ἀδυνάμην νηστεύειν, ὃ εὔχεσθα:, ὃ 
ἐχ τοῦ κόσμου. ἀπελθεῖν. Καὶ οὕτω βλέπων ὁ Θειὸς 
τὴν ἀγαθήν σου προαΐρεσιν, ὅτι τὰ σὰ, ἅπερ ἀπὸ 
φύσεως ποιεῖς, τῷ Θεῷ ἐπνγράφεις, παλιν αὐτὸς τὰ 
ἰδια αὐτοῦ, τὰ πνευματιχὰ, τὰ θεῖα καὶ ἐπουράνια, 
σοὶ ταῦτα χαρίξεται, τίνα δὲ ligar tu] τοῦ Πνεύμα- 
τος καρποὶ, ἀγο)λίασις, xai εὐφροσύνῃ. m 


ΚΑ΄. ιἘρώτησις. ᾿Αλλ᾽ ἐπειδή εἶσι φνσιχοὶ 
χαρποὶ τούτοις ὅμοιοι, ἀγάπη, πίστις, εὐχὺ, 
διάχρινον ἡμῖν, πῶς ἐστι τὰ πνευματιχά; 


᾿Απόχρισις. Τὰ σὰ ἃ ποιεῖς, καλὰ μέν ἔστι xoi 


quidem sunt, et Deo grata, sed non pura : velut, ἢ τῷ Θεῷ εὐπρόσδεχτα, ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι χαθαρά ^ olo, 


diligis Deum, verum minus perfecte ; venit Dominus, 
confertdilectionem immutabilem,ccelestem scilicet. 
Precaris naturaliter, occupationibus ac variis cogi- 
tationibus distractus ; confert tibi Dominus preca- 
tionem puram in Spiritu et veritate. In rebus qua 
oculis subjacent,terra ut plurimuin ex se ipsa profert 
spinas; colonusautem fodit, exercetdiligenter ac se- 
minat;spinse tamen vel non sate propullulant etmul- 
tiplicantur (postquam enim transgressus est, dictum 
est Adamo: T'ribulos et spinasproducet tibi terra), 
Denuo colonus exercet terram, effodit spinas, que 
nihilominus adhuc multiplicantur. Accipe hoc spi- 


*! Joan. xv, 2. 53 Gen. iri, 18. 


ἀγαπᾷς τὸν Θεὸν, ἀλλ᾽ οὐ τελείως * ἔρχεται ὁ Κύριος, 
δίδωσιν ἀγάπην ἄτρεπτον τὴν ἐπουράνιον. Εὔχῃ σὺ 
φυσικῶς μετὰ τοῦ ῥέμθεσθαι χαὶ διαλογέξεσθαι : 
δίδωσί σοι ὁ Θεὸς τὴν χαθαρὰν εὐχὴν, ἐν Πνεύματι 
x«i ἀληθείᾳ. 'Ev τοῖς φαινομένοις, ὦ; γῇ ὡς ἐπὶ τὸ 
πλεῖστον ἀφ’ ἑαντῆς ἐχφέρει τὰς ἀχάνθας * ὁ di 
γεωργὸς σχάπτει, ἐργάξεται ἐπιμελῶς, βάλλει 
σπόρον * ἀλλ᾽ αἱ ἄχανθαι μὴ σπειρόμεναι, ἀναφύου- 
σι, xxl πληθύνονται * μετὰ γὰο τὴν παράδασιν 
ἐῤῥέθη τῷ ᾿Αδὰμ, Τριδόλονς x«i ἀκάνθας ἀνατε- 
λεῖ σοι ἣ γῆ. Πάλιν ὁ γεωργὸς ἐχπονεῖ τῇ τ, 
ἀνασχάπτει τὰς ἀχανθας, xat αὖται ἔτι πληθύνονται. 


689 HOMILLE. — HOM. XXVI. 690 
᾿Ανάλαδε τοῦτο πνευματιχῶς * μετὰ γὰρ “τὴν παρά- À ritualiter. Nam post transgressionem terra cordis 


6acv ἡ γᾷ ix τῆς καρδίας ἐχφέρει ἀχάνθας καὶ 
«τοιδόλονς * ἐργάξεται ὁ ἄνθρωπος, ἐχπονεῖ, xoi ἔτι 
αἱ ἄχανθαι τῶν πονηρῶν πνευμάτων ἀναφύονται. 
Εἶτα αὐτὸ τὸ ἅγιον Πνεῦμα συναντιλαμθάνεται τῆς 
ἀσϑενείας τῶν ἀνθρώπων, χαὶ ὁ Κύριος βάλλει ἔν 
αὐτῇ TÀ 32 τῆς καρδίας σπόρον ἐπουράνιον, xai 
ἐργάξεται αὐτόν ^ xai πεσόντος τοῦ σπόρου, ἀχμὸν 
οἱ τρίθολοε καὶ ἄχανθαι ἀναφύονται. Πάλιν αὐτὸς ὁ 
Κύριος, x«i ὁ ἄνθρωπος ἰργάζονται τὴν γῶν τῆς 
ψυχᾷς, καὶ ἑπτὰ πονηρὰ πνεύματα x«l αἱ ἄχανθαι 
βρύουσιν ἐκεῖ, xal ἀναφύονται, ἕως οὔ γένηται θέ- 
ρος, χαὶ πλεονάσῃ ἡ χάρις, xoi καταξηρανθῶσιν ix 
τῆς θέρμης τοῦ ἡλίου αἱ ἄκανθαι. 

ΚΒ΄. Εἰ γὰρ καὶ σύνεστι χαχία τῇ φύσει, ἀλλ᾽ 
οὕτω χαταχυριεύει ταύτης, ἦ ἔχει νομήν. Τὰς γὰρ 
τρυφερὰς χλόας τοῦ σίτου δύναται τὰ ζιζάνια συμ- 
πνίγειν. φθάσαντος δὲ θέρους μετὰ τὸ ξορανθῆναι 
τοὺς χαρποὺς, οὐδὲν βλάπτουσι τὰ ξιξανια τὸν σῖτον. 
Καὶ γὰρ ἐὰν συμθῇ τριάκοντα μοδίους εἶναι, χαθα- 
ροῦ σίτου, ἔστι γὰρ μίξις ἐχεῖ ζιζανίων, ὡς χοινιχός 
τι παραφαίνεσθαι " χέχωσται γὰρ διὰ τὸν πλεονα- 
σμὸν τοῦ σίτου * οὕτω xai ἐν τῇ χάριτι, ὅταν πλεονά- 
c» $ δωρεὰ τοῦ Θεοῦ, χαὶ ἡ χάρις εἰς τὸν ἄνθρω- 
πον, καὶ πλουτῇ εἰς τὸν Κύριον, συνῇ δὲ ἡ χαχία 
μεριχῶς, οὐ δύναται καταδλάψαι τὸν ἄνθρωπον, οὔτε 
ἔχει ἰσχύν τινα, ὃ νομὴν x«t' αὐτοῦ. Ἢ γὰρ τοῦ 
Κυρίον ἔλευσις, xal à πρόνοια διὰ τοῦτο γέγονεν, ἵνα 
τοὺς τῇ χαχίᾳ δεδουλωμένους ὄντας, χαὶ ἐνόχους, 
χαὶ ὑποτεταγμένους ἔλευθερώσῃ, xai ποιήσῃ νικητὰς 
τοῦ θανάτου χαὶ τῆς ἁμαρτίας. Οὐχ ὀφεΐλουσιν οὖν C 
ἀδελφοὶ ξενέξεσθαι, εἴτε ὑπὸ τινων θλίθονται πρὸς 
τὸ χκαχίας ἀπαλλαγᾷναι. LUN 


ΚΓ΄. Καὶ γὰρ εἰς τὸ mela Μωσᾶς xai ᾿Ααρὼν 
ἔχοντες τὴν ἱερωσύνην, πολλὰ ἔπαθον " Καϊάφας δὲ 
τὴν ἐχείνων καθέδραν ἔχων, αὐτὸς ἰδίωξε xal κατ- 
ἔχρινε τὸν Κύριρν" ὅμως δὲ τὴν ἱερωσύνην ὁ Κύριος 
τιμῶν, ἀφῆχκῳ αὐτὸ γενέσθαι - ὁμοίως οἱ προφῆται 
Vm αὐτοῦ τοῦ ἔθνους ἐδιώχοντο, Λοιπὸν Πέτρος 
Μωσέα διεδέξατο, τὴν χαινὴν ᾿Εχχλησίαν Χριστοῦ, 
καὶ τὴν ἀληθινὴν ἱερωσύνην ἐγχειρισθείς. Νῦν γὰρ 
στι βάπτισμα πυρὸς χαὶ Πνεύματος, xai περιτομή 
τις ἐν καρδίᾳ γινομένη. Τὸ γὰρ θεῖον x«i ἐπουρά- 
vtov Πνεῦμα ἐπιδημεῖ ἐν τῷ và * πλὴν οὔτε οὗτοι οἱ 
τέλειοι, ἕως εἰσὶν εἰς τὴν σάρχα, ἀμεριμνοῦσι διὰ τὸ 
αὐτεξούσιον, ἀλλ’ ἔμφοθδοὶ εἰσι- διὸ χαὶ παραχω- 
ροῦνται πειράζεσθαι, Εἰ δὲ φθάσει ἡ ψυχὴ πρὸς 
ἐκείνην τὸν πόλιν τῶν ἁγίων ἀπελθεῖν, τότε δύναται 
μόνον ἄνευ θλίψεως xai πειρατηρίων εἶναι * ᾿Εχεῖ 
γὰρ οὐχέτι ἐστὶ μεριμνα, ἢ θλίψις, ἢ πόνος, ἢ γῆ- 
ρᾶς, ὃ Σατανᾶς, ἢ πόλεμος ᾿ ἀλ)᾽ ἀνάπανσις, χαρὰ, 
εἰρήνη, χαὶ σωτηρία. Ὁ γὰρ Κύριος ἐν μέσῳ αὐτῶν 
ἐστιν ὃς ἐπιχαλεῖται Σωτὴπ διὰ τὸ σώξειν τοὺς 
αἰχμαλώτους “ ἰατρὸς ἐπιχέχληται, ἐπειδὴ οὐράνιον 
xat θεῖχὸν φάρμαχον δίδωτι, καὶ ἰᾶται τὰ πάθη τῆς 
ψυχῆς - ἕν τισι γὰρ χυριεύουσι τοῦ ἀνθρώπου " 
πρὸς λόγον δὲ εἰπεῖν, ἔστι Βασιλεὺς χαὶ Θεὸς, ὁ 
Ἴφσους " τύραννος δὲ χαὶ ἄρχων χαχὸς, ὁ Σατανᾶς. 


producit spinas et tribulos: excolit homo, elaborat, 
adhuc tamen spine pravorum spirituum ena- 
scuntur. Deinde sanctus ille Spiritus suppetias fert 
imbecillitati humans, et Dominus 101 mittit in 
terram cordis semen coeleste, atque excolit eam : 
quo semine jacto, adhuc tribuli et spinee pullulant. 
Denuo ipse Dominus,ac homo exercent terram 
anime, et septem mali spiritus ac spine» exoriun- 
turillic, et repullulant, donec adveniat estas, et 
abundet gratia, ac desiccentur ab estu solis spinte 
enate. 


XXll. Etsi enim nequitia adheret nature, sic 
tamen dominatur ei, que habet pastum. Teneras 
enim herbas frumenti potest lolium suffocare ; 
ingruente vero estate ubi fructus exsiccati fuerint, 
nihil ledit lolium frumentum. Itaque si evenerit 
ut sint triginta modii frumenti puri, vix illic per- 
mistio lolii, velut aliquota sextarii pars apparebit, 


obruta sunt enim nimia copia frumenti: sic quoque ΄ 


in gratia, cum donum Dei et gratia abundaveritin 
homine, atque ditescat erga Dominum, adsit tamen 
aliqua in parte nequitia ; nequtt illa ledere hogmi- 
nem, neque vim ullam aut imperium in: eum 
obtinet. Adventus enim Domini et providentia est 
propterea, ut in servitutem malitie redaotos, eique 
obnoxios et subjugatos liberaret, ac peccati et 
mortis victores efficeret. Non debent ergo fratres 
admiratione duci, si & quibusdam affligantur, id 
fit, ut yipdicentur a malitia, 


-7* M, 


XXIII. Etenim quondam Moses et Aaron, cum 
potirentur sacerdotio, multa pertulerunt. Caiphas 
autem, qui eorum cathedram tenebat, ipse perse- 
cutus est, et condemnavit Dominum : Dominus 
tamen sacerdotium reverenter habens, permisit il- 
Jud fieri. Itidem prophete a gente sua persecutio- 
nem passi sunt. Postea Mosen excepit Petrus, cui 
nova Ecclesia Christi ac verum sacerdotium com- 
missum est. Jam enim est baptisma ignis et spi- 
ritus, et circumcisio quedam in corde fit. Divinus 
enim et ccelestis Spiritus commoratur in mente. 
Verum neque hi perfecti, quandiu sunt in carne, 
carent sollicitudine propter arbitrii libertatem ; 
sed metu percutiuntur, atque propterea tentari 
permittuntur. Ubi vero anima ad illam civitatem 
sanctorum pervenerit, tum demum absque afflictio- 
nibus et tentationibus vitam agere potest. Illic 
enim non amplius est sollicitudo, aut afflictio, aut 
labor, aut senectus, aut Satanas, aut bellum, sed 
requies, gaudium, letitia et salus. In medio enim 
illorum est Dominus, qui appellatur Salvator, quod 
liberet captivos : appellatur medicus, quod coele- 
stem ac divinam medicinam conferat, et affectiones 
anime curet : aliquatenus enim imperium in ho- 
minem obtinent ille. Uno verbo autem ut dicam, 


Jesus est Rex et Deus ; Satanas autem tyrannus et princeps nequitie. 


:——« 


geh 


i. 


S 
Ux 


I 


691 


S. MACARII /EGYPTII 


692 


XXIV. Quod superest, Deus, et angeli ejus homi- A ΚΔ’. Λοιπὸν ὁ Θεὸς xai oi ἄγγελοι αὐτοῦ τὸν a» 


nem illum voluntuna seoum domesticum reddere 


in regno : itidem diabolus et angeli ejus exoptant 
eum sibi adjungere et in suas partes pertrahere. 
Media igitur est animainterduas hypostases, atque 
utram in partem postea inclinarit voluntasanimee, 
ejus fit propria, ejusque filius. Perinde autem, ao 
si mittat pater quispiam in regionem peregrinam 


filium suum, ubi occurrant ei in via bestite, atque 
conferat illi pharmaca et antidota ; ut si adorian- 


tar eum bellus aut dracones, oblato pharmaco illa 
interficiat : eodem quoque modo vos omnem ner- 
vum intendite, ut accipiatis cceleste pharmacum 
quod mederi potest et antidotum est anime ; ut 
ejus beneficio interimatis venenum emittentes be- 
stias immundorum spirituum. Non est enim facile, 
purum cor possidere, nisi multo cum certamine 
et labore, 109 ut conscientiam et cor purum 
habeat homo, ut penitus evellatur nequitia. 

XXV. Contingit enim gratia aliquem preditum 
esse, cujus tamen cor nondum sit purificatum. Et 
propterea ceciderunt qui lapsi sunt, eo quod non 


crediderunt, post acceptam gratiam adheerere illis 


aea ac peccatum. Omnes verojusti perangustam 
atque afflictionis plenam viam usque ad finem Deo 
placaegre. Abrahamus cum esset dives, tum secun- 
dum Deum tum secundum mundum, ferram ac 
pulv 68 se ipsum nominavit. Et David : Op- 
probrium bominum, inquit, et abjectio plebis. Et, 
vermis et homo **. Similiter omnes apostoli et 
prophete malebabiti summis afficiebantur contu- 
meliis. Dominus tpse, qui via est et Doug, cum non 
propter seipsum sed pfopter te venit, üt iypus- 

exemplum tibi fieretomnis boni; perpende in quan- 
tam humilitatem se abjecerit, forma servi accepta, 
qui eat Deus, Dei Filius, Rer, Filius Regis, donans 
quidem ipse curantia pharmaca, sanansque vul- 
neratos ; exterius tamen velut unus vulneratorum 


apparens. 


XXVI. Cesterum ne despiciasdivinam dignitatem, 
dum conspicis illum exterius humiliatum, ut simi- 
lem nobis ; propter nos sic apparuit, non propter 
se ipsum. Perpende, ea|hora qua clamabant: Cruci- 
fige, crucifige eum 55, ac populus concurrebat, 
quam humiliatus erat pre omnibus ? Quemadmo- 
dum in rebus aspectabilibus si quis sit improbus, 
postquam acceperit sententiam a magistratu, ab 
universo populo exsecrationildevovetur, ac contem- 
plui habetur, sic quoque Dominus hora crucis, 
tanquam homo vitam cum morte commulaturus, 
vilipendebatur a Phariseis. Quando rursus con- 
spuerunt in vultam ejus, et imposuerunt ei corco- 
nam spineam, et colaphis eum ceciderunt, quam 
non supergressusest humilitatem ? Scriptum enim 
est : Dorsum meum dedi flagellantibus, nec averti 
faciem meam aturpitudine conspuentium,nec genas 
meas a perculientibus 56. Quod si Deus tantas con- 
tumelias, passionem ac humilitatem subiit, tu, qui 


δδ Gen. xvii, 27. δ᾽ Psalm. xxi, 7. 


$55 Luc. xxn, 21. 


θρωπον τοῦτον βούλονται οἰχειώσασθαι μεθ' ἑαυτῶν 
εἰς τὴν βασιλείαν * ὁμοίως ὁ διάδολος x«i ot. ἄγγελοι 
αὐτοῦ θῶουσιν οἰχειώσασθαι τοῦτον εἰς ἑαυτοὺς. 
Μέση οὖν ἐστιν ἣ ψυχὴ τῶν δύο ὑποστάσεων, xti 
λοιπὸν εἰς οἷον ἄν μέρος ῥέψῃ τὸ θέλημα τῆς Ψυχᾷς, 
ἐχείνου γίνεται xai vios. Ὥσπερ δὲ ἐὰν ἀποστιῖῃ 
τις πατὴρ εἰς πατρίδα ξένην τὸν ἑαυτοῦ υἱόν, m 
ἀπαντῶσιν αὐτῷ xaÓ' ὁδὸν θηρία, καὶ δίδωσεν cif 
φάρμακα, καὶ ἀντίδοτα * ἵνα ἐὰν αὐτῷ ἐπέλθωσι τὶ 
θηρία  δράχοντες, émidà τὸ φάρμακον, xol ἀπε- 
χτείνῃ αὐτά * οὕτως xai ἡμεῖς σπουδασατε λαδεῖ 
ἐπουράνιον φάρμαχον, τὸ ἰαματιχὸν καὶ ἀντέδοτον 
τῆς ψυχῆς, ἵνα δι’ αὐτοῦ ἀποχτείνητε τὰ ἱοδόλα Os- 
ρία τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων. Οὐχ ἔστε γὰρ εὔχο- 


Β λον πρᾶγμα, χαθαρὰν χαρδίαν χτήσασθαι » εἰ pà 


μετὰ ἀγῶνος πολλοῦ x«i χαμάτον, ἵνα συνείδησιν 
xai χαθαρὰν χαρδίαν χτήσηται ὁ ἄνθρωπος, ἵνα 
ὁλοτελῶς ἐχριξζωθῇ τὸ xaxóv. 


ΚΕ΄. Καὶ χάριν γὰρ συμθαίνει εἶναι εἷῖς τινα, καὶ 
ἡ χαρδία οὐ χεχαθάρισται * xci διὰ τοῦτο ἔπεσον οἱ 
πεσόντες, ὅτι οὐχ ἐπίστευσαν μετὰ τὴν χάριν συνεῖ- 
ναι αὐτοῖς τὸν χαπνὸν χαὶ τὴν ἁμαρτίαν ^ πᾶντες 
δὶ οἱ δίχαιοι διὰ τῆς στενῆς χαὶ τεθλιμμένης ὁδοῦ, 
μέχρι tÓouc εὐηρέστησαν τῷ Θεῷ. 'O 'Aüpsks 
χατὰ Θεὸν πλούσιος ὦν, xal χατὰ χόσμον, Ὑ ἂν ἑαυτὸν 
χαι σποδὸν ὠνόμαζεν * xxi Δαδὶδ, Ὄνειδος ἀν- 
θρώπων, φησὶ, xat ἐξουδένωμα λαῶν, καὶ σχώ- 
ληξ, καὶ οὐχ ἄνθρωπος. Ὁμοίως πάντες οἱ ἀπόστο- 
λοι x«i προφῆται χαχουχούμενοι, ὀνεδιξόμενοι ἧσαν " 


C αὐτὸς ὁ Κύριος ὅς ἐστιν ὁδὸς xal Θεὸς ἐλθὼν οὐ dV 


ἑαυτὸν, ἀλλὰ διὰ σὲ, ἵνα σοι τύπος γένηται παντὸς 


᾿ς, ἀγαθοΐς. βλέπε εἰς ποίαν ταπείνωσιν ἦλθε, μορφὴν 


δούλου λαδὼν, Θεὸς, Υἱὸς Θεοῦ, Βασιλεὺς, Υἱὸς βασι- 
λέως, διδοὺς μὲν αὐτὸς ἱκματικχὰ φάρμαχα, xai 
θεραπεύων τοὺς τετρανματισμένους * ξξωθεν δὲ ὡς 
εἷς τῶν τετραυματισμένων φοιεθάμενος. 

^. 


Kc. ᾿Αλλὰ μὴ καταφρονήσῃς τοῦ θεϊκοῦ ἀξιώ- 
ματος, βλέπων αὐτὸν ἔξωθεν τεταπεινωμένον ὡς 
ὅμοιον ἡμῖν * dV ἡμᾶς οὕτως ἔφάνῃ, eU δι’ ἑαυτόν. 
Ἐννόησον ἐν jj ὥρα ἔχραζον, Σταύρωσον, σταύ- 
ρωσον αὐτὸν, καὶ ὁ ὄχλος συνήβχετο, πῶς ἣν τετα- 
πεινωμένος παρα πάντας. Ὥσπερ ἐν τοῖς φαινομέ- 
νοις, ἐὰν ἡ χαχοποιὸς, xai λάδῃ ἀπόφασιν παρὰ τοῦ 
ἄρχοντος, λοιπὸν ὑπὸ τοῦ düpow ὅλου βδελυχτὸς 
ἐστι χαὶ ἐξουδενωμένος, Οὕτως ὁ Κύριος ἔν τῇ epa 
τοῦ σταυροῦ" ὡς ἄνθρωπος μέλλων ἀποθνύήσχειν 
χατευτελισμένος ἦν ὑπὸ τῶν Φαρισαίων. Ὅτε δὲ παλιν 
ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ, καὶ ἐπέθηχαν αὐτῷ 
ἀχάνθινον στέφανον, καὶ ἐῤῥάπισαν αὐτὸν, ποίαν οὐχ ὑπε- 
ρέδη ταπείνωσιν ! Γέγοαπται γὰρ, ὅτι Τὸν νῶτόν μὸν 
δέδωχα εἰς μάστιγας, καὶ τὸ πρόσωπόν μου 
οὐχ ἀπεστράφη ἀπὸ αἰσχύνης ἐμπτνυσμάτων, 
χαὶ τὰς σιαγόνας μον ἀπὸ ῥαπιαμάτων. 
Εἰ δὲ ὁ Θεὸς εἰς τοσαύτας ὕδρεις, χαὶ πάθη, χαὶ 
ταπείνωσιν κατῆλθε, σύ ὁ φύσει βόρδορος καὶ φν' 


δ6 Isa. L, 6. 


698 


HOMILUE. — HOM. XXVII. 


694 


σεως θνητῆς, ὅσα ἂν ταπεινωθῇς, οὐδὲν ὅμοιον τῷ À natura limus es, et mortalis nature, quantumcun- 


Δεσπότῃ σου ποιήσεις. Ὁ Θεὸς διὰ σὲ ἑαυτὸν ἔτα- 
πείνωσε, χαὶ σὺ διὰ. σεαυτὸν οὐ ταπεινοῦσαι, ἀλλ᾽ 
ἐπαίρῃ xxl τυφοῦσαι * ἦλθε γὰρ τὰς θλιψεις xai τὰ 
βάρη Aa6siv, χαὶ τὸν αὑτοῦ ἀνάπαυσίν σοι δοῦναι " 
καὶ σὺ οὐ θῶεις πόνους βαστάσαι χαὶ παθεῖν, ἵνα 
οὕτω δυνηθῇ cau τὰ τραύματα ἰάσεως τυχεῖν. Δόξα 
T) ἀνοχῇ xci μαχροθυμίᾳ αὐτοῦ, εἰς τοὺς αἰῶνας. 


᾿Αμέν. 


OMIAIA KZ. 


Περὶ τῆς ἀξιότητος xal στάσεως τοῦ Xpta- 
τιανοῦ ἀνθρώπον διὰ πολλῶν διηγουμένη 
διατελεῖ αὕτη ὃ ὁμιλία, ὡς x«i) προηγου- 

ἐνὴ. Ἕπειτα περὶ τοῦ αὐτεξουσίου πανω- 
φέλιμα πολλὰ διδάσχει, ἀναμιγνῦσα ζητή- 
σεις τινὰς θείας σοφίας πλήρεις. 

Α΄. Γνῶθέ σου τὴν εὐγένειαν, ὦ ἄνθρωπε, χαὶ τὸ 
ἀξίωμα * πὼς τίμιος εἶ, ἀδελφὸς Χριστοῦ, φίλος 
βασιλέως, νύμφη τοῦ ἐπουρανίον Νυμφίου. Ὁ γὰρ 
δυνηθεὶς ἐπιγνῶναι τὸ ἀξίωμα τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς, 
οὗτος δύναται ἐπιγνῶναι τὴν δύναμιν, καὶ τὰ μυστή- 
pux τῆς θεότητος, xoà μᾶλλον ἐντεῦθεν ταπεινωθῆ- 
ναι " ἐπειδὲὸ διὰ δυνάμεως Θεοῦ, βλέπει τις τὴν 
πτῶσιν ἑαυτοῦ. ἾΑλλ᾽ ὃν τρόπον αὐτὸς διὰ παθημά- 
των xal σταυροῦ παρῆλθε, x«i οὕτως ἐδοξάσθη, 
x«i ἔχαθισεν iv δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς " χαὶ οὕτω χρὲ 
χαὶ σὲ συμπαθεῖν, χαὶ συσταυρωθῆναι, χαὶ οὕτως 
ἀνελθεῖν, καὶ συγχαθέσαι, xal συναφθῆναι τῷ σώ- 
μασι τοῦ Χριστοῦ, χαὶ πάντοτε συμὄασιλεύειν ἐν 
ἐχείνω τῷ αἰῶνι, εἴπερ συμπάσχομεν, ἵνα χαὶ συν- 
δοξασθῶμεν. 

Β΄. Ὅσοι γὰρ δυνηθῶσι περιγενέσθαι χαὶ παρελθεῖν 


que humiliatus fueris, nihil, quod cum Domino tuo 

comparandum sit, feceris. Deus tui gratia se ipsum 

humiliavit, tu vero tui gratia non demittis te, sed 
extolleris atque insolescis. Venit enim, ut afflictio- 
nes et onera tua tolleret, ac requiem suam tibi 
conferret : tu vero labores sufferre ac pati renuis, 
quo possint hoc pacto tua vulnera sanitatem conse- 
qui. Gloria sit patientie et longanimitati ipsius in 
seecula. Amen. 

HOMILIA XXVII. 

Dignitatem et statum Christiani hominis copiosa ora- 
Honeprosequitur hac homilia, utet qug pr ecedit . 
Deinde de libero arbitrio multa utilissima docet 
permistis qugstionibus quibusdam divina sapien- 
tia plenis. 


I.Agnoscenobilitatem tuam, o homo, tuamque di- 
gnitatem: quam pretiosus sis, frater Christi, amicus 
regis, sponsa Sponsi coelestis. Quicunque enim po- 
tuerit cognoscere dignitatem anime sus, ille 
poteritcognoscere potentiam et mysteria divinitatis; 
quinimo inde humiliari poterit : quandoquidem ' 
beneficio virtutisdivine aliquis suumipsiuslapsum 
intuetur. Caeterum quo pacto ipse per passioneg et 
crucem transiit, et ita glorificatus est ac sedil ad 
dextram Patris ; sic quoquete compati necesse est, 
103 simulque crucifigi, et sic resurgere : et una 
sedere et conjungi corpori Christi, et perpetuo si- 
mul regnare in illo seculo, siquidem simul cum 
eo patimur, uLet una cum illo glorificemur? . 


II. Qujeumgque enim,supefare aoc transilire po- 


τοὺς θριγκοὺς τῆς χακίας, εἰσέρχονται εἰς "ri ὅπουσ - uféPint septa nequitire, ingrediuntur in ccelestem 


ῥάνιον πόλιν, τὴν εἰρηγενομέγην xe μεστὴν πολ- 
λῶν ἀγαθῶν, ὅπου τὰ πνεύμαϊα τῶν διχαίων ἀνα- 
παύονται. Δεῖ οὖν ὑπὶρ τούτου μεγάλως πονῆσαι χαὶ 
ἀγωνίσασθαι * οὐ γάρ ἔστι δίκαιον τὸν Νυμφίον διὰ 
ct ἐλθόντα παβξξν wat σταυρωθῆναι, χαὶ τὴν νύμ- 
env, δ᾽ ἣν ὁ Ἦζυμφίος παρεγένετο, xol χαυχουμένην 
εἶναι καὶ ῥέμθεσθαι ^ ὥσπερ γὰρ ἔν τοῖς φαινομένοις, 
ἐὰν ὅ᾽ τις πόῤνῃ, πᾶσι» ἐπιδίδωσιν ἑαυτὴν ἀτάχτως * 
οὕτω x«l ἡ ψυχὴ παντὶ ἐπιδέδωχεν ἑαυτὴν δαίμονι, 
καὶ φθείρεται ὑπὸ τῶν πνευμάτων. Εἰσὶ γὰρ οἱ ἔχον- 
τες τὴν ἁμαρτίαν, καὶ τὸ χαχὸν xarà προαίρεσιν * 
τινὲς δὲ παρὰ προαίρεσιν. Καὶ τί ἐστι ταῦτα ; οἱ μὲν 
χατὰ προαίρεσιν ἔχοντες τὸ xaxóv, oUtoi εἰσιν οἱ τὸ 
ἑαυτῶν θέλημα ἐπιδιδόντες τῇ χαχία, χαὶ συνηδό- 
μενοι, xal φιλιαζοντες, οὗτοι εἰρήνην ἔχουσι μετὰ 
τοῦ Σατανᾶ, χαὶ οὐ ποιοῦσι πόλεμον ἐν τοῖς λογισμοῖς 
μιτὰ TOU διοδόλου. Oi δὲ παρὰ προαίρεσιν, οὔτοι 
ἔχουσι τὴν ἑαυτοῖς ἁμαρτίαν ἀντιστρατενομένην 
i» τοῖς μέλεσιν αὐτῶν, χατὰ τὸν ᾿Απόστολον. Καὶ 
ἔστιν ἡ ὁμιχλώϑης δύναμις, x«i τὸ χάλυμμα παρὰ 
προαίρεσιν, xal οὐ συμφωνοῦσιν ἐν τοῖς λογισμοῖς, 
οὔτε συνήδονται, ἢ ὑπαχούουσιν, ἀλλ᾽ ἀντιλέγουσι, 
χαὶ ἀντιπράττουσιν, ὀργίξονται ἑαυτοῖς. Οὔτοι πολύ 
εἰσι καλλίονες καὶ τιμιωτέροι παρὰ Θεῷ, ὑπὲρ ἐχεί- 


*' Rom. vin, 17. ** Rom. vir, 23. 


civitatem, pacis ac multorum bonorum plenam, 
ubi spiritus justorum requiescunt. Superhoc igitur 
maxime laborandum ac decertandum : siquidem 
non est equum, Sponsum tui gratia venientem, 
passum ac crucifixum esse; sponsam vero, propter 
quam Sponsus venit, in mollitie versari et negli- 
gentia distrahi. Quemadmodum enim in rebus ocu- 
lorum aciei subjectis, sisit meretrix queepiam, que 
omnibus se ipsam turpiter prostituat, sic et ani- 
ma, cuicunquese tradidit demoni, et corrumpitur 
a& spiritibus. Non desunt enim, qui peccato et 
malitie obnoxii sunt ex proposito, quidam vero 


D preter propositum. Quid vero sibi volunt ista ? Ex 


proposito quidem malitiae obnoxii sunt hi, qui 
voluntatem suam malitie tradiderunt, illaque de- 
lectati, amicitiam cum ea ineunt : hujusmodi qui 
sunt, pacem colunt cum Satana, nec bellum infe- 
runt cogitationibus. Qui vero preter propositum, 
hi habent quidem apud se peccatum repugnans in 
membris eorum**, secundum Apostolum : estque 
nebulosa vis et caligo preester propositum : noa ta- 
men consentiunt in cogitationibus, nec una dele- 
ctantur aut obtemperant, sed contradicunt et con- 
trafaciunt, irascuntur sibi ipsi: hi longe prestan- 


S. MACARII /EGYPTII 696 


tiores ac digniores sunt apud Deum, quam illi, qui Α νους τοὺς ἰδίᾳ προαιρέσει τὸ θῶημα αὐτῶν ἐκιδι- 


de industria ac consulto voluntatem suam malitie 
tradiderunt, et una delectantur. 


III. Quemadmodum si sit rex, qui inveniens puel- 
lamquamdam pauperem, pannisobsitam, non eru- 
bescat,ablatis sordidis ejusindumentis,nigredinem 
eluere eamque exornet splendidis vestibus, asci- 
scatque eamsibi sociam regis, atque mense sueet 
convivii participem faciat, sic quoque Dominus 
offendit animam vulneratam ac percussam, adhi- 
buitque ei pharmacum, et exuit eam atris indu- 
mentis, et turpitudine malitie, atque induit eam 
vestimentis regiis, coelestibus, divinis, fulgidis et 
gloriosis : imposuitque illi coronam, sociamque 
constituit regie mense ad gaudium et exsultatio- 


nem. Etquemadmodum si sit hortus, quiconsistus B 


sit arboribus fructiferis undique bene olentibus : 
sint quoque ibi loca multa amoenitate jucunda, 
plane pulchra ac plena fragrantie et quietis; et 
quicunque ingrediatur illuc, lesetur et quiescat : 
sic se habent anime in regno hoc; tote fruuntur 
gaudio, letitia et pace; reges et domini suntet dii. 
Scriptum enim est : Rex regnantium, et Dominus 
dominantium 09, 


IV..Non ergo Christianorum cultus est quippiam 
vulgate : mysterium enim hoc magnum est. Per- 
pende ergo nobilitatem tuam, quod ad regiam di- 
gnitatem (vocatus sis : Genus electum, sacerdotium. 
et gens saneta 15. Mysterium enim Christianismi pe- 


regrinum est ab hoc mundo. Gloria regis quidem C 


conspicua, ac divitim terrena sunt, cgrruptibilia, 
fluxa et caduca. Regnum autem ila. et 

sunt res diving, res coelestes atque gloríosee, nun- 
quam preeteriture,nunquam dissolvendee. Regnant 
enim cum coelesti rege in coelesti Ecclesia ; ipseque 
primogenitus est ex mortuis?! , primogeniti quoque 
ipsi. Ceterum licet tales sint electi et probati apud 
Deum; apud se tamen sunt minimi, et valde repro- 
bati; 104 quod illis est velut naturale et con- 
cretum, ut de se humiliter aut nihil sentiant. 


V. Interrogatio. Ignorantne ergo se accessionem 
consecutos, ac, quod non habebant, possidere a na- 
tura sua quidpiam alienum ? 

Responsio. Ego vero tibi dico illos non esse pro- 
batos, nec esse in progressu, atque ignorare se, 
quod non habebant, possidere. Ceterum, qui tales 
sunt, eos ipsa gratia accedens docet, ne ullo in 
pretio habeant animas suas, dum progressum fa- 
ciunt, sed natura abjectos et infames se ipsos re- 
putent. Itaque cum apud Deum preclari sint, apud 
se ipsos non sunt : cumque sint in progressu et 
notitia Dei, perinde sunt, ac si sint omnium rerum 
ignari : et apud Deum cum sint locupletes, apud 
se sunt pauperes. Quemadmodum autem Christus, 
sumpta servi forma", per humilitatem vicit diabo- 


$9 Apoc. xvin, 14. "^ D Pet. 1, 9. ?! Coloss. 1, 18. 


Vivi, 


δόντας τῇ xaxía, xal συνηδομένους. 


ΙΓ΄. Ὥσπερ ἐὰν ᾧ βασιλεὺς, xal εὕρῃ πενεχράν τος 
κόρην ῥάχη ἐνδεδύμένην, καὶ μὲ ἐπαισχυνθῇ, ἀλλὲ 
ἄρῃ αὐτῆς τὰ ῥυπαρὰ ἰνδύματα, x«i ἀποπλύνῃ τὸ 
μελανίαν, x«i χοσμήσῃ αὐτὴν ἐνδύμασι λαμπροῖς, πὲ 
ποιήσῃ αὐτὴν χοινωνὸν βασιλέως, x«i τῆς tpa? 
αὐτοῦ, xal τῆς εὐωχίας μεταδῷ αὐτῇ " οὕτως καὶ 
Κύριος εὗρε τὴν ψυχὴν τετραυματισμένων, xà 
πεπληγμένην, χαὶ ἔδωχεν αὐτῇ φάρμακον, χαὶ ἐξέδυσω 
αὐτὴν τὰ μέλανα ἐνδύματα, xai τὴν αἐἰσχρότητα τῆς 
καχίας, χαὶ ἐνέδυσεν αὐτὴν ἐνδύματα βασιλιαὰ, 
ἐπουράνια, τῆς θεότητος, φωτεινὰ, καὶ ἔνδοξα - καὶ 
ἐπέθηχεν αὐτῇ στέφανον, xal ἐποέησεν αὐτὴν χοινω- 
νὸν τραπέζης βασιλιχῆς εἰς χαρὰν καὶ ἀγαλλέασυ. 
Καὶ ὥσπερ ἐὰν ἡ παράδεισος, καὶ ἔχῃ ἔχεξ δένδρα 
καρποφόρα, x«i ὅλα εὐώδη, x«i ὦσιν ἐχεῖ τόποι KU- 
joi ἐπιτερπεῖς, ὅλοι ὡραῖοι x«t πεπληρωμένοι 
εὐωδίας xal ἀναπαύσεως * x«l ὅστις ἂν ἀπέλθῃ Gui, 
εὐφραίνεται x«i ἀναπαύεται' οὕτως γίνονται αἱ ψυχαὶ ν 
τῇ βασιλείᾳ, ὅλαι εἰσὶν ἐν χαρᾷ, x«i εὐφροσύνῃ, xci 
εἰρήνῃ * βασιλεῖς καὶ χύριοί εἰσι καὶ θεοέ. Γέγραπται 
γὰρ, Βασιλεὺς τῶν βασιλενόντων, καὶ Κύριος 
τῶν χυριενόντων. 

Δ΄, Οὐχ ἔστιν οὖν τὸ τυχὸν ὁ Χριστιανεσμὸς᾽ τὸ γὰρ 
μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν. ᾿Ἐπέψνωθι οὖν σοὺ τὲν 
εὐγένειαν, ὅτι εἰς βασιλικὸν ἀξίωμα ἔκλύῴθης, γένος 
ἐχλεχτὸν, ἱεράτευμα xal ἔθνος ἅγιον" τὸ γαῦ 
μυστήριον τοῦ Χριστιανισμοῦ ξένον ἐστὶ τοῦ χόσμου 
τούτου. 'H μὲν φαινομένη δόξα τοῦ βασιλέως, x«i ὁ πλοῦ- 
τος, ἐπίγειώ ἐστι, xal φθαρτὰ, καὶ παρερχόμενα * ἐχεί- 


.Ψὴ δὲ ὦ βασιλείᾳ, καὶ ὁ πλοῦτος, πράγματα ἐστι- 


θεῖα, πράγματα ἐπουράνια καὶ ἔνδοξα, κηϑέποτε παρ- 
ἐρχόμενα d λυόμενα, Συμθασιλεύουσι γὰρ τῷ ἔπου- 

ρανίῳ βασιλεῖ, ἐν τῇ ἐπρυρανίῳ ᾿ἘἘχχλῃσίᾳ ^ καὶ 

πρωτότοχος μέν ἐστιν iyréc éx νεχρῶν, πρω- 

τότοχοι δὲ χαὶ αὐτοί. ἀλλὰ κέαρ ταδαντοι ὄντες ἐχλεχ- 
τοὶ καὶ δόχιμοι παρὰ Θεῷ, παρ ῥκυτοῖς ἐἰσιν ἔλαχιστοι, 
xat λίαν ἀποδεδοχιμασμένοι * χαὶ τοῦτο αὐτοῖς ὡς 
φυσιχὸν xai πηχτόν ἐστι ταπεινοὺς à τὸ μηδὲν ixv- 
τοὺς ἡγεῖσθαι. 

E. Ἐρώτῳωσις. Οὐχ οἴδασιν οὖν, ὅτι προσ- 
θήκην ἔλαθον, καὶ ὃ οὐκ εἶχον, ἐχτέσαντο, 
ξένον τῆς φύσεως αὐτῶν. 

᾿Απόχρισις. ᾿Εγὼ γάρ σοι λέγω, ὅτι οὐχ εἰσὶ Je 
χιμσσμένοι͵ xxi οὐχ εἰσὶν ἐν προχοπῇ, καὶ ἀγνοοῦσιν 
ὡς ὃ οὐχ εἶχον ἐχτήσαντο. ᾿Αλλὰ τοιούτους ὄντας, 
αὐτὴ ἡ χάρις ἐλθοῦσα διδάσχει, μὴ ἔχειν τὴν ψυχὰν 
αὐτῶν τιμίαν, ὄντας ἐν προχοπῇ, ἀλλὰ φυσιχῶς 
ἀτίμους ἑαυτοὺς ἡγεῖσθαι " xai παρὰ Θεῷ τίμιοι ov- 
τες παρ᾽ ἑαυτοῖς οὐχ εἰσί. Καὶ ἐν προχοπῇ xal yvo- 
σει Θεοῦ ὄντες, ὡς μηδὲν εἰδότες εἰσί ^ χαὶ παρὰ 
Θεῷ πλούσιοι ὄντες, παρ᾽ ἑαντοῖς εἶσι " ὥσπερ δὲ ὁ 
Χριστὸς μορφὴν δούλον λαθὼν, διὰ τῆς ταπεινοφ- 
ροσύνης ἐνίκησε τὸν διάφολον * οὕτως ἐξ ἀρχῆς ὁ ὄφις 
διὰ τῆς ὑψηλοφροσύνης xai τυφώσεως χατέστρενι 


73 Philipp. u, 7. 





607 


HOMILLE. — HOM. XXVII. 


698 


τὸν ᾿Αϑάμ. Καὶ νῦν ὁ αὐτὸς ὄφις ἐνδομυχῶν ταῖς χαρ- À lum: sic initio serpens per arrogantiam et fastum 


δίαις διὰ τυφώσεως χαταδάλλει xal ἀπολύει τὸ γένος 
τῶν Χριστιανῶν. 


ς΄. Ὥσπερ γὰρ ἰὰν 5 τις ἐλεύθερος, xai εὐγενὴς 
κατὰ χόσμον χαὶ πλοῦτον ἔχων πολὺν, ἔτε προσ- 
οδεύηται, xai εἰσάγῃ καρποὺς, οὗτος ἀπονοεῖται xai 
θαῤῥεῖ ἑαυτῷ, xai ἀδάσταχτος d» πάντας λαχτί- 
ζει, καὶ χολαφίξει * οὕτως εἰσί τινες μὴ ἔχοντες διά- 
xptgte, μιχρὰν δὲ ἀνάπαυσιν εὑρόντες χαὶ εὐχὴν, 
ὥρξαντο τυφοῦσθαι χαὶ ἀπονοεῖσθαι χαὶ χαταχρέ- 
νεῖν " καὶ οὕτω χατέπεσον εἰς τὰ χατώτατα τῆς γῆς. 
'O γὰρ αὐτὸς ὄφις ὁ ἐχδωλὼν τὸν ᾿Αδὰμ διὰ τῆς ὑψη- 
λοφροσύνης, εἰκὼν, Ὡς θεοὶ γενήσεσθε" οὗτος καὶ 
νῦν ἐν ταῖς χαρδίαις ὑποθάλλει ὑψηλοφροσύνην, λέ- 
γων, Τέλειος εἶ, ἀρχεῖ σοι, ἐπλούτησας, οὐ 
χρείαν ἔχεις, μαχάριος εἶ, Εἰσὶ δὲ ἕτεροι χατὰ 
κόσμον, οἱ πλοῦτον μὲν ἔχοντες, τὸν δὲ προσοδεύοντες 
ἐν χαρποῖς πολλοῖς, χατέχουσιν ἑαυτοὺς ἐν διαχρίσει, 
καὶ οὔτε χαυχῶνται, οὔτε ἑπαίρονται, ἀλλ᾽ εἰσὶν ἴσοι " 
οἴδασι γὰρ ὅτι μετὰ τὴν πρόσοδον ἔρχεται ἀφορία. 
Καὶ πάλιν ὅταν ἐμπέσωσιν εἰς ζημίαν χαὶ ἀφορίαν, 
οὐ λυποῦνται, ἀλλ᾽ ἴσοι ἐϊσίν * οἶϑασι γὰρ ὅτι πάλιν 
διαδέχεται εὐφορίν. Καὶ ἐν τούτοις ἐπιπολὺ γυ- 
μνασθέντες οὐ ξενίζονται, οὔτε ἐν προσόδοις χαὶ tU- 
φορίαις τυφοῦνται, οὔτε ἐὰν ἐπέλθῃ ξημία, ξενίξον- 
ται. 
nihil peregrini ipsis accidit, 
si damnum ingruat, obstupescunt, 


neque de 


subvertit Adamum. Nunc quoque ille ipse serpens, 
in interioribus cordis recessibus abditus, per 
superbiam destruit ac dissolvit genus Christia- 
norum. 


VI. Quemadmodum enim si quis sit liber ac in- 
genus in mundo, ac magnas possideat opes; insu- 
per reditus percipiat, et fructus colligat ; ille 
vesana quadam insolentia effertur, atque in seipso 
fiduciam locat ; cumque sit intolerabilis, omnes 
calce petit, et colaphis afficit: ita sunt quidam, 
nulla discretione prediti, qui, paululum quietis ac 
precationis nacti, incipiunt altos sibi sumere spiri- 
tus,insolentia efferi,ratque alios dijudicare : atque 
hoc modo delabuntur in profundissima terrse. Ille 
enim ipse serpens, qui deturbavit Adam per arro- 
gantiam, dicens : Eritis sicut dii : ipse nunc quo- 
que in cordibus suggerit arrogantiam, inquiens : 
Perfectus es, sufficit tibi, [actus eslocuples,nullius 
indiges, beatus es '*. Non desunt alii more seculi, 
qui opibus quidem dum opulenti sunt, quas ex 
nimiis fructuum reditibus accumulant, continent se 
ipsos in discretione, nec gloriantur, neque effe- 
runtur, sed sunt equi : norunt enim post uberta- 
tem venturam sterilitatem.Et denuo ubiindamunüm 
et sterilitatem inciderint, non afficiuntur tristitia, 
sed equi remanent : norunt enim denuo suces- 
suram ubertatem.Et in his ut plurimum exercitati 


reditibus aut ubertate ipsi superbiunt, neque 
e 


Ζ΄. Τὸ οὖν πρᾶγμα τοῦ Χριστιανισμοῦ τοῦτό ἐστι" C. VII. Res igitur Christianismi sic 'se habet: de 


γεῦσις ἀληθείας, βρῶσις καὶ πόσις ἐξ ἀληθείας, 
φαγεῖν ἔτι χαὶ πιεῖν διὰ δυνάμεως xoi prias. 
Ὥσπερ i&v Ὁ πηγὴ, χαὶ ὧν τις ἐκεῖ δεψῶν ἄρχήται 
πίνειν * εἶτα ἐν τῷ μεταξὺ ἀἹ σῃ τις αὐτὸν, xol 
μὴ δῷ ἐμπλησθῆναι ὅσᾳν θέλει͵ λοιπὸν μᾶλλον ix- 
καίεται γευσάμενος τοῦ ὕδατος, καὶ ἐπιζητεῖ σπου- 


δαιότερον " οὕτως. xxl τὸ πνευματιχὸν γεύεταί τις 
xai μεταλαμβάνει τροφῆς ἐπουρανίου, εἶτα ἐν τῷ 


μεταξὺ ὑκοσνέλλει, χαὶ οὐδεὶς αὐτῷ δίδωσιν ἐμπλη- 
σθῆνᾳι. 


Η΄. Ἐρώτῃησις. Διὰ τέοὐ δίδωσιν ἐμπλησθῆ- 
ναι; 


᾿Απόχρισις. ᾿Επίσταται ὁ Κύριος τὴν ἀσθένειαν 
τοῦ ἀνθρώπου, ὅτι ταχέως ὑπεραίρεται, διὰ τοῦτο 
ὑποστῆλει, x«i παραχωρεῖ γυμνασθῆναι xoi βλη- 
θῆναι τὸν ἄνθρωπον. Εἰ γὰρ μιχρὸν λαμθανεις, χαὶ 
οὐδεὶς σε βαστάξει, ἀλλὰ τυφοῦσαι, πόσῳ μᾶλλον εἰ 
vp ἔν σοί τις ἐδίδουν ἐμπλησθῆναι, οὐχ dv σε ἔφε- 
pt» ; Αλλ᾽ εἰδὼς ὁ Θεὸς τὴν ἀσθένειαν, oixovopet σε 
εἰς θλίψεις, ἕνα ταπεινὸς γένῃ, xci σπουϑαιότερος 
τοῦ ἐπιξητεῖν τὸν Θεόν. Καὶ γὰρ χατὰ χόσμον πτω- 
χὸς τις ευρὼν βαλάντιον χρυσοῦν, ἀπὸ ἐλαφρίας 
ἥρξατο χῃρύσσειν, Εὔρον, εὖρον βαλάντιον, πλού- 
σιόςεἶμι. Τότε ix τῆς φήμης ἥχουσεν ὁ ἀπολέσας, 
xxt ἔλαθεν αὐτό. Αλλος πλούσιος ἀπενοήθη, x«l 


12 Gen. ni, 5. 


gustare veritatem, edere ac bibere de veritate, 
edere ae Dlbere insuper prd viribus et facultate. 
(juemadmodum si quis sitfons, et quis sitibundum 
illic ex eo incipiat bibere ; deinde inter bibendum 
abstrahat eum quispiam, nec concedat impleri, 
quantum velit : postea vehementius inardescit, 
gustu aque percepto, et ardentius exoptat : sic 
quoque in re spirituali res se habet, degustat 
quispiam et particeps fit cibi coelestis, tum inter 
gustandum subtrahitur, nullusque dat ei ut sa- 
tietur. 


VIII. Interrogatio. Quamobrem impleri non 
conceditur ? 


105 Responsio, Novit Dominus imbeoillitatem 
hominis, quod facile extollatur; propterea subtrahit 
et permittit exerceri et jactari hominem. Si enim 
modicum accipias, nec quis te tolerare possit, sed 
intumescis, quanto magis, si quis uno haustu tibi 
concederet exsaturari, nemo te ferret ? Atqui Deus, 
perspecta imbecillitatetua, ex dispensatione singu- 
lari exponit te afflictionibus, ut humilior reddaris, 
ac studiosior inquirendi Dei. More enim in mundo 
recepto inendicus quidam, invento marsupio auri 
pleno, pre levitate incipit vociferari : Inveni,inveni 
marsuqium, dives sum. Tumex rumore audivit, qui 
perdiderat, ac recepit illud. Alius dives superbia 


. 
“ --— 


699 S. MACARII. /EGYPTII 700 


quadam animi elatus, calcibus petere ccepit, omnes- À ἀπελάχτισε, καὶ ὥρξατο πάντας ὑδρέξειν, καὶ Um- 


que contumelia afficere, et super quosdamefferri ; 
quo audito rex ejus publteavitbona:sic se res ha- 
bet in re spirituali. Paululum quietis uhi quidam 
degustarint, administrare id nesciunt, sed perdent 
id quoque quod acreperunt. Tentat enim eos pee- 
catum, et occeecat illorum mentem. 


IX.Interrogatio. Post visitationem gratis factam, 
quopacto labuntur nonnulli? Nonne Satanas mani- 
festo longe imbecilliorest ?nam ubi dies,quaratione 
potest noz esse ? - 


Responsio. Non quod exstinguatur gratia, aut im- 
becillior reddatur, sed ut liberum arbitrium tuum 
ac libertas probetur, quo vergat, permittit te mali- 
tie : tuque rursus voluntate appro pinquans Domi- 
no, admoneris, ut. revisas gratiam. Al quo pacto 
scriptum est : Spiritum ne ezstinguatis "*: siipse 
inexstinguibilisestet lucidus ? Tu vero voluntate tua 
negligens, et non consentiens, exstingueris a Spiri- 
tu. Eodem modo dicit : Ne contristetis Spiritum 
sánctum,per quem obsignatiestis in diem redemptio- 
nis '. Vides in tua voluntate situm esse, et in li- 
bero arbitrio tuo, ut honore afficias Spiritum san- 
«tum, et non contristes, Ego vero tibi dico, per- 
feblis quoque Christianis, et quidem captivatis et 
inebriatis amore erga'bonum, inesse liberum arbi- 
trium, unde infinitis malis examinati, convertuntur 
ad bonum. 

X. Periade ac si sint primates quidam, divites 
ac nobiles, quia propria voluntate et instinctu re- 
linquant divitias et nobilitatem suamac dignitates, 
et abeant, ac induant sordida et vilia vestimenta, 
et ignominiam pro gloria, sintque miseri et abje- 


cti ;hoc sitam estin eorum propria voluntate. ᾿ 


Ego vero tibi dico, quod ipsos quoque apostolos, 
vel consummatos in gratia, non prohibuerit gratia, 
quo minus, que vellent, perficerent : etiamsi vo- 
luissent ipsi,ea,que displicebant gratis, peragere. 
Natura enim nostra capax est, tum boni tum 
mali : ac potestas adversaria exhortandi. non co: 
gendi vim habet : quoad cetera habes liberum 
arbitrium vergendi quocunque volueris. Nonne 
perpendis, Petrum fuisse reprehensum "*,et Pauluin 
abeuntem arguisse illum ; qui, quamvis talis esset, 
adhuc reprehensibilis erat? Paulusquoque, quierat 
spiritualis,propria voluntate disputationem suscepit 
cum Barnaba, et : Jra exacerbati discesserunt ab 
1006 invicem " liaque inquit idem: Vos qui spiri- 
tuales estis, instaurate hujusmodi spiritu mansue- 
tudinisconsiderans temetipsum, ne el tu tenteris 18, 
Ecce spirituales tentantur, quia superest adhuc 
arbitrium liberum ; et hostes instant, quandiu 
versantur in hoc seculo. 


XI. Interrogatio. Non poterant peccare apostoli, 
$i voluissent, anvero ipsa voluntate potentior erat 
gratia ? 


Responsio. Peccare quidem non poterant ; non 


7^ | Thess. v, 19. 15 Ephes. 1v, 340. 


16 Gal. τι, (4. 


aípeg0xi τινων, ὅθεν ἀχούσας ὁ βασιλεὺς idüym. 
σεν αὐτοῦ τὰ ὑπάρχοντα * οὕτως xci εἰς τὸ πνευμε- 
τιχόν " μιχρᾶς ἀναπαύσεως ἐὰν γεύσωνταέξ τις, 
οὐχ οἶδασι διοιχῆσαι, ἀλλ' ἀπολοῦσι xal αὐτὸ, ὅ Ds- 
Gev. Πειράξει γὰρ αὐτοὺς à ἁμαρτέα, καὶ σχοτίξα 
αὐτῶν τὸν νοῦν. 

Θ΄. Ἐρώτησις, Μετὰ τὸ ἐπίσχεψεν τῇ 
χάριτος γενέαθαι, πῶς πίπτονσέ τινες ; Oif 
ὁ Σατανᾶς ἀσθενέφτερες ἀποδείχνυταε mol, 
Ὅπου γὰρ ἡμέρα, πῶς δύναταινύξ εἶναι; 


᾿Απόχρισις. Οὐχ ὅτι ἡ χάρες σβένυνται, ἢ ἀσίν 
νεῖ, ἀλλ' ἵνα τὸ αὐτεξούσιόν σον, xi ἃ ἐλευθερὰ 
δοχιμασθῷ, ποῦ ῥέπει, παραχωρεῖ τῇ παπᾶ" xx 
πάλιν σὺ τῷ θελήματι ποοσεγγίξων τῷ Κυρίῳ ἀμ. 
τρέπῃ τοῦ ἐπισχέψασθαί σε τὴν χάριν. ᾿Ἐπεὶ πὼς 
γέγραπται, Τὸ Πνεῦμα μὴ σθέννυτε, εἰ ἐκεῖνο 
ἄσθεστόν ἰστι, xoi. φωτεινόν ; ᾿Αλλὰ σὺ τῶ σῷ Di. 
patct ἀμελῶν, xci μὴ συμφωνῶν χατασδέννυσαι a 
τοῦ Πνεύματος. Ὁμοίως λέγει, Mà λυπεῖτε τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, iv à ἐσφραγίσθητε εἰς üpé 
ραν ἀπολυτρώσεως. Ὁρᾷς ὅτι ἐν τῷ θελήματί cc: 
χεῖται, χαὶ ἔν τῇ αὐτεξουσιότητέ σου, τὸ ttu gut τὶ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον, xoci μὴ λνπῆσαι. Ἐγὼ dí σοι 
λέγω, ὅτι χαὶ τοῖς τελείοις Χριστιανοῖς τοῖς ἐχμα, 
λωτισμένοις, χαὶ μεμεθυσμένοις εἰς τὸ ἀγαθὸν»- 
σύνεστι τὸ αὐτεξούσιον, ὅθεν μυρίοις κχαχοῖς ἐξετα- 
σθέντες τρέπονται ἐπὶ τὸ ἀγαθόν. 

I. Ὥσπερ ὅταν ὧσέ τινες ἀξιωματεχοὶ, xai πλού- 
σιοι, καὶ εὐγενεῖς, χαὶ οὗτοι ἐδίῳ θελήματι καὶ 
προαιρέσει χαταλίπωσι τὸν πλοῦτον, χαὶ τὸν εὐγέ- 
γειαν αὐτῶν, χαὶ τὰ ἀξιώματα, καὶ ἀπέλθωσι χαὶ 
ἐνδύσωνται ῥυπαρὰ χαὶ πενικρὰ ἐδύματα, x«i ἀτι- 
μέαν ἀντὶ δόξης, καὶ ὦσι ταλαιπωροῦντες, χαὶ ἐξου- 
δενούμενοι, τοῦτο καταλέλειπται τῷ ἰδίῳ αὐτῶν θελύ- 
ματι. ᾿Εγὼ δέ σοι λέγω, ὅτι καὶ τοὺς ἀποστόλους τοὺς 
τετελειωμένους ἐν τῇ xp: , eU χεχώλυχεν ἡ χάρις, 
& ἐδούλοντο πρᾶξαι, εἴγε, αὐτοὶ ἐχεῖνοι, μὴ 
ἀρέσχοντώ τινα τῇ χάριτι ὃ αι. Καὶ γὰρ ἢ 
φύσις ἡμῶν δεχτιχὴ χαλοῦ χαὶ κακϑὺῦ ἐστι" χαὶ ἢ 
ἐναντία δύναμις προτρεπτικὴ, οὖκ ἀναηγχαστιχή. 
Λοιπὸν σὺ ἔχεις τὸ αὐτεξούσιον ῥέψαι, ὅπου βούλει. 
Οὐχ ὁρᾷς, ὅτε Πέτρος χατεγνωσμένος ὄν, xel 
ἀπελθὼν Πανλος ἤλεγξεν αὐτὸν, χαὶ ὁ τοιοῦτος ἄχ- 
μὴν χατεγνωσμένος ἦν; χαὶ ὁ Παῦλος πνευματιχὸς 
dw, ἐκ τοῦ ἰδίου θελήματος διάλεκτον ἐποιήσειθ 
μετὰ Βαρνάδα, xxi, Παροξυνθέντες &vsx pute 
ἀπ᾿ ἀλλήλων. Καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς λέγει, Ὑ μ εἷς οἱ 
πνευματιχοὶ χαταρτίξετε τὸν τοιοῦτον, σχὺ- 
Tí» σεαυτὸν, μὴ xai σὺ πειρασθῷς. ᾿Ἰδοὺ οἱ 
πνευματιχοὶ πειράξονται, διὰ τὸ παραμένειν ἔτι τὸ 
αὐτεξούσιον * xxi οἱ ἐχθροὶ ἐπίχεινται, ἕως ὅτου εἰσὶν 
ἔν τῷ αἰῶνι τούτω, 






IA'. Ἐρώτησις. Οὐχ ἡδύναντο ἁμαρτάνειν 
oi ἀπόστολοι, εἰ ἤθελον, f xata Uto) τοῦ θελή- 
ματος ἰσχυροτέρα ἦν ἡ x&pte ; 

᾿Απόχρισις, 'Apaprávey μὲν οὐχ ἠϑύναντο ^ οὔτι 


T Act, xv, 15. 1718 Gal. vi, 4. 





701 


HOMILLE. — HOM. XXVII. 109 


γὰρ ὑροῦντο ἐν φωτὶ ὄντες χαὶ ἐν χάριτι τοιαύτῃ. À enim extollebantur, quippe qui erant lumine ac 


Πλὴν οὐ λέγομεν, ὅτε ὃ χάρις ἔν αὐτοῖς ἡσθένει, 
ἀλλὰ λέγομεν, ὅτι παραχωρεῖ d χάρις καὶ τοῖς τε- 
λείοις πνευματικοῖς ἔχειν τὰ θελήματα, xoi τὴν 
ἐξουσίαν τοῦ ποιεῖν ἃ θέλουσι, χαὶ τρέπεσθαι ὅπον 
βούλονται. Καὶ αὐτὴ δὲ ἡ φύσις ὃ ἀνθρωπίνη ἀσθε- 
νὴς οὖσα ἔχει ἐξουσίαν, xal συνόντος τοῦ ἀγαθοῦ 
τρέπισθαι. Ὥσπερ ἐὰν dci τινες ἐνδεδυμένοι παν- 
οπλίαν, θώραχα, χαὶ ὅπλα, τὸ λοιπὸν ἔσωθέν εἰσιν 
ἠσφαλισμένοι, καὶ ἐχθροὶ οὐχ ἐπέρχονται αὐτοῖς " ὃ 
ἐπέρχονται μὲν, λοιπὸν δὲ idv τῷ θελήματι αὐτῶν 
ἐστιν, ἢ χρήσασθαι τοῖς ὅὁπλοῖς χαὶ ἀνταγωνίσα- 
σθαι, x«i ἀντιπαλαῖσαι τοῖς ἐχθροῖς, x«l τὰ wixr- 
τήρια ἀπενέγχασθαι, $ συνηδυνθῆναι xai εἰρηνεῦσαι 
μετὰ τῶν ἐχθρῶν, καὶ μὴ πολεμῆσαι, χαίτοι ἔχον- 
τες ὅπλα" οὕτω x«l οἱ Χριστιανοὶ ἐνδεδυμένοι τὴν 
τελείαν δύναμιν, χαὶ ἔχοντες τὰ ὅπλα τὰ ἐπουρά- 
vta, εἰ θἕλουσι, συνήδονται τῷ Σατανᾷ, χαὶ εἰρηνεύ- 
ουσι μετ᾽ αὐτοῦ, χαὶ οὐ πολεμοῦσι. Τρεπτὴ γάρ 
ἐστιν ὃ φύσις, χαὶ εἰ θέλει τις, γένεται υἱὸς τοῦ 
Θεοῦ, εἴτε πάλιν υἱὸς ἀπωλείας, διὰ τὸ παραμένειν 
τὸ αὐτεξούσιον, 

IB'. ΓΑλλο ἐστὶ τὸ περὶ ἄρτου διηγήσασθαι xai 
τραπέζης, καὶ ἄλλο ἐστὶ φαγεῖν καὶ λαδεῖν τὸν vó- 
στον τοῦ ἄρτον, χαὶ ἐνδυναμωθῆναι ὅλα τὰ μέλη. 
ΓΑλλο ἐστὶν εἰπεῖν περὶ ποτοῦ ἡδυτάτου λόγοις, καὶ 
ἄλλο ἐστὶν ἀπελθεῖν καὶ δράξασθαι ἐξ αὐτῆς τῆς 
πηγῆς, x«l ἐμπλησθῆναι αὐτῆς τῆς γεύσεως τοῦ ἡ δυ- 
τάτου ποτοῦ. Αλλο ἐστὶ διηγήσασθαι περὶ πολέμου, 
xai γενναίων ἀθλῳτῶν, χαὶ πολεμιστῶν, x«i ἄλλο ἐστὶ 
τὸ ἀπελθεῖν τινα εἰς παράταξιν πολέμον, xxi συμὄα- 
λεῖν τοῖς ἐχθροῖς, xal εἰσελθεῖν καὶ ἐξελθεῖν, xol λαθεῖν, 
x«i δοῦναι, xal ἀπενέγχασθαι τὰ νικητήρια. Οὕτω 


gratia prediti. Non tamen dicimus imbecillem in 
lis fuisse gratiam ; sed dicimus gratiam permittere 
vel ipsis spiritualibus perfectis, ut habeant suas 
voluntates, ac potestatem faciendi quecunque li- 
buerint, et inclinandi quo voluerint. Ipsi quoque 
nature humane, ut imbecillis est, licet, etiamsi 
bonum ilh inhereat, converti et mutari. Quem- 
admodum si quidam universam armaturam, tho- 
racem, etarma fuerintinduti, quod ad cetera, intus 
sunt muniti, nec hostes insultant illis : aut si insul- 
tarint, in eorum voluntate situm est, aut uti armis, 
repugnare ac reluctari hostibus, et victoriam re- 
ferre; aut deliciari et pacem itíire cum hostibus, et 
non decertare, quamvis habeant arma : sic quoque 


p Christiani perfectam virtutem induti, et arma cc- 


C 


x&» τοῖς πνευματιχοῖς. “Αλλο ἐστὶ τὸ γνώσει "τινὶ xg) — 


voi διργᾷσαι λόγους, xai ἀλλο λατὶ τὸ ἐν ὑποστάσει 
x«i ἔργῳ, x«i ἐν πληροφορία, χαὶ ἐν τῷ ἔνδον ἀν- 
θρώπῳω, καὶ τῷ νῷ ἔχειν' τὸν θησαυρὸν, xci τὴν 
χάριν, καὶ τὴν γεῦσιν, καὶ τὴν ἐνέργειαν τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος. Οἱ ,γὰρ᾽ ψιλοὺς λόγους λέγοντες, φαντάώ- 
Govtat, xai φυσιοῦνται ὑπὸ τοῦ νοὸς αὐτῶν. O γὰρ 
λόγος, φησὶν,ἡμῶν xai τὸ χήρνγμα οὐχ ἐν πει- 
θανοῖς ἀνρθωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ᾽ ἐν 
ἀκοδείξει Πνεύματος xai δυνώμεω ς᾽ x«i πάλιν 
ἀλλάχοῦ λέγει, Τὸ δὲ τέλος τῆς παραγγελίας 
ἔστιν ἀγάπῃ lx χαρδίας καθαρᾶς, x«i συνει- 
δήσεως ἀγαθῷς, χαὶ πέστεως ἀνυποχρίτον. Ὁ 
τοιοῦτος οὐ πίπτει. Πολλοῖς y&o ἐχξητήσασι τὸν Θεὸν 
ἠνοίγει θύρα, καὶ εἶδον θησαυρὸν, καὶ εἰσῆλθον εἰς αὐτόν. 
Καὶ ὡς ἧσαν ἐν χαρᾷ λέγοντες, Εὔρομεν θησαυρὸν, 
ἀπέκλεισεν αὐτοῖς τὰς θύρας, ἤρξαντο βοᾶν χαὶ πεν- 
θεῖν, καὶ ἐπιζητεῖν, Θησανρὸν εὕρομεν xai ἀπ- 
ὠλέσαμεν. Οἰχονομιχῶς γὰρ ὑποστῶλει ἡ χάρις, 
ἵνα μειξονως ἐπιξητύσωμεν " ὁ γὰρ θησαυρὸς δεί- 
χνυται πρὸς τρόπον τῆς ζητήσεως. 

ΙΓ΄. Ἐρώτησις. ᾿Επειδή τινες λέγουσιν, ὅτι 
μετὰ τὴν χάριν μετέδη τις ἀπὸ τοῦ θανάτον 
εἰς τὴν ζωὴν, εἰ δύναταίτις ἐν φωτὶ ὧν ἔχειν 
ῥνπαροὺς λογισμούς; 


19 [ Cor. n, 4. *e ED Tim. 1,95. 


lestia obtinentes, si velint, oblectantur cum Satana, 
et pacem cum eo contrahunt, nec bellum inferunt. 
Mutabilis enim est natura, et si velit quis, fit filius 
Dei ; sin contra, filius interitus : eo quod supersit 
liberum arbitrium. 


XII. Aliud est de pane et mensa disserere ; et . 


aliud edere ac sumere suavitatem panis, ut corro- 
borentur inde omnia membra. Aliud est disputare 
verbis de potu suavissimo, et aliud abire, etf ex 
ipso fonte capere, ipsoque gustu suavissimi potus 
repleri. Aliud est disserere de bello, strenui athle- 
tis et bellatoribus : et aliud abire queoápiam in 
aciem militarem, cutn hostibus manus conserere, 
ingredi, egredi, accipere, dare, et vietoriam re- 
portare. Sic quoque se res habet in spiritualibus. 
Aliud est notitia quadam et intellectu explicare 


Sermons, et aliud"iu hypostasi et opere, ac certi- 
tudine fidei, et in interiori homine et animo pos- 


sidere thesaurum, gratiam, gustum, et efficaciam 
Spiritus sancti. Qui enim nuda verba proferunt, 
imaginatione jactant se et intumescunt animo suo. 
Sermo enim meus, inquit, e^ praedicatio mea, non 
erat in persuasoriis humana sapientiz verbis, sed 
in ostensione Spiritus ac potentiz??. Et rursum alibi 
dicit : Finis pracepti est charitas, ez puro corde, et 
conscienliu bona et fide non simulata*^. Hujusmodi 
qui est non cadit. Multis enim, qui Deum que- 
sierant, aperta est janua, ac viderunt thesaurum 
ac ingressi sunt in eum. Et cum gaudio perfunde- 
rentur dicentes : Invenimus (hesaurun, occlusit 
illis fores : cceperunt clamare, lugere, et inquirere, 
thesauruminvenimus et perdidimus. Dispensatione 
enim singulari subducit se gratia, ut diligentius 
inquiramus. Thesaurusenim monstratur pro modo 
indagationis. 


XIII. 107 Interrogatio. Cum afferant nonnulli, 
quod accepta gratia transeat quispiam a morte ín 
vitam, num potest aliquis lumine donatus habere 
sordidas cogitationes. 


S 


108 


Responsio. Scriptum est : Cum spiritum accepe- A 


ritis, nunc carne consummamini *!. Iterum autem 
inquit : Induite universam armaturam spiritus, ut 
possitis stare adversus assultus diaboli**. Per eum 
sermonem duo sunt loca, tum ubi erat, cum induit 
arma, tum ubi est, cum bellum gerit adversus 
principatus et potestates : in lumine nempe aut in 
tenebris. Et : Ut possitis omnia jacula maia illius 
ignila exstinguere **. Et rursum : Ne contristelis 
Spiritumsanctum Dei**. Et iterum : Fieri non potest 
ut quisemel fuerint illuminati,et gustaverint donum 
Dei, ac participes facti fuerint Spiritus sancti, si 
prolabantur, renoventur *5. Ecce, qui sunt illumi- 
nati, et gustaverunt, labuntur. Vides, quod homo 
habeat voluntatem consentiendi Spiritui, et habeat 
voluntatem eum contristandi. Omnino enim assu- 
mit arma, ad prodeundum in bellum, et confligen- 
dum cum hostibus : omnino illuminatus est, ut 
militet adversus tenebras. 

XIV. Interrogatio. Qua ratione dicit Apostolus : 
« Si habuero omnem scientiam, et omnem prophe- 
tiam, ac loquar linguis angelorum, nihil sum ** ἦν 


» Responsio. Non ita debemus opinari, quasi nihil 
sit'Apostolus ; sed quoad illam charitatem, quee est 
perfecta, heec esse exigua : et eum, qui hosce gra- 
dus adeptus est, labi posse : qui vero charitatem 
habuefi,, cadere nequit. Ego vero tibi dico me 
vidisse vlzos omnibus donis accumulatos, ac Spiri- 
tus participes factos, qui cum non pervenissent ad 


perfectam charitatem, lapsi sunt. Quidam enim e C 


nobilibus, cum renuntiasset terrenis, vendidit bona 
sua, servos libertate donavit, prudensqnuidem, ac 
sobrie mentis, percelebris alioqui ob honestas . 
vitam : interea se ipsum magnifaciens, arrogantia 
intumuit, ac tandem ad scelera etinfinita mala pro- 
lapsus est. 

XV. Alius tempore persecutionis corpus suum 
tradidit, et cum esset confessor, postea pace facta 
solutus est, eratque magninominis: palpebre enim 
ejus lese sunt, quoniam fumo erant peruste. Hic 
postmodum gloria illustratus, cum ad preces voca- 
retur, frumentum accepit, deditque id puero suo, 
eoque devenit ejus mens, ac si nunquam audivis- 
set verbum Dei. Alius prebuit corpus suum tem- 


pore persecutionis, el suspensus est aque efferbuit, D xai ἐξέστη, εἴτα ἐδλήθη εἰς τὰν 


80 postea conjectus in carcerem. Ministrabat igitur 
ei juxta fidem quedam canonica, cum qua fami- 
liaritate contracta, in carcere dum esset, delapsus 
est in stuprum. Vide, dives qui vendiderat bona 
sua, et qui tradiderat corpus suum ad martyrium, 
quo pacto ceciderit. 

XVI. Alius quidam athleta sagax, qui conversa- 
batur mecum in domo, mecumque preces faciebat, 
108 adeo locuples erat gratia, ut inter orandum 
juxta me compungeretur. Fervebatenim in illo gra- 
tía. Donatum quoque ipsi erat donum sanationum, 


^ (Gal. n, 3. 852 Ephes. vi, 9. 83 Ibid. 46. 
xiu, 2. 


S. MACARII /EGYPTII τοί 


᾿Απόχρισις. Γέγραπται, ὅτι Πνεύμᾶτε ἐναρξώ- 
μενοι ἐν σαρχὶ νῦν ἐπιτελεῖσθε, Λέγει δὲ πάλιν" 
Ἐνδύσασθε τὸν πανοπλέαν τοῦ Πνεύματος, 
πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς ἀντιστῆναι πρὸς τὰς 
μεθοδείας τοῦ διαθδόλον, Πρὸς λόγον εἰσὶ d 
τόποι, ποῦ ὧν ἐνεδύσατο τὰ ὅπλα, x«i ποῦ ὧν old 
πρὸς τὰς ἀρχὰς x«i τὰς ἐξουσίας, ἐν φωτὶ ὧν, ὃ ὁ 
σχότει, Καὶ, Πρὸς τὸ δννασθαι ὑμᾶς πάντατέ 
βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα σδέσαι" πὶ 
πάλιν͵ Μὴ λυπεῖτε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον τῇ 
Θεοῦ" καὶ πάλιν, ᾿Αδύνατον τοὺς ἅπαξ φωτιν 
θέντας γευσαμένονςτε τῆς δωρεᾶς τοῦ Org, 
χαὶ μετόχους γενομένους Πνεύματος &yio, 
xai παραπεσόντας ἀναιχαινίξειν, ᾿Ιδοὺ oi φωτυ- 
θέντες χαὶ γευσάμενοι παραῤῥίπτουσιν. Ὁρᾷς, ὅτι ἔχει 
θέλημα τοῦ συμφωνῆσαι τῷ Πνεύματι, καὶ ἔχει θέληυα 
τοῦ λυπῆσαι. Πάντως γὰρ ἀναλαμβάνει ὅπλα τοῦ ἀπελθεῖν 
εἰς πόλεμον, xai ἀγωνέσασθαι κατὰ τῶν ἐχθρῶν " πάντω; 
ἐφωτίσθη, ἵνα στρατεύσηται χατὰ τοῦ σχότους, 


IA. Ἐρώτησις. Πῶς λέγει ὃ ᾿Απόστολος" 
« Ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν γνῶσιν, χαὶ πᾶσαν 
προφητείαν, χαὶ λαλῶ ταῖς γλώσσαις τῶν 
ἀγγέλων, οὐδέν εἰμι. » ᾿ 


᾿Απόχρισις. Οὐχ οὕτως ὀφείλομεν νοεῖν, ὅτι οὐδὲν 
στιν ὁ ᾿Απόστολος, ἀλλὰ πρὸς ἐχείνην τὴν ἀγάκῃν, 
ἥτις ἐστὶ τελεία, ταῦτα μιχρά ἔστι, καὶ ὁ ἐν τούτοι; 
ὧν τοῖς μέτροις, πίπτει" ὁ δὲ ἔχων τὴν ἀγάκον, 
ἁπτωτὸς ἐστιν. ᾿Εγὼ δέ σοι λέγω, ὡς εἶδον ἀνθρω- 
πους εἰς ὅλα τὰ χαρίσματα γενομένους xci μετόχους 
Πνεύματος - x«i οὗτόε μὴ φθάσαντες εἰς τὴν τελείαν 
ἀγάπην͵ ἔπεσον. Ele γάρ τις τῶν εὐγενῶν ἀποταξα- 
μένος ἐπώλησεν αὐτοῦ τὰ ὑπάρχοντα, δλευθέρωσι 
δούλους, ὧν φρόνιμος καὶ συνετὸς, λοιπὸν περιδόη- 
τος ἦν En σεμνῷ βίῳ * χαὶ ἐν τῷ μεταξὺ οἱρθεὶς 
περὶ ἑαυτοῦ, καὶ" τυφωθεὶς, τέλος χατέπεσεν εἰς 
ἀσελγείας, καὶ μυρία x&xd. 


IE'. Ἄλλος ἐπὶ διωγμοῦ. ἑαυτοῦ τὸ σῶμα, 
x«i ὧν ὁμολογητὴς, μετὰ εἰχήόνης γενομένης 
ἀπελύθη, καὶ ἦν ὀνομαστός. Tk 317» βλέφαρα αὐτοῦ 
ἦν βλαδέντα, ἐπειδὴ ὑπεχαπνέσθη. Οὗτος Ῥοιπὸν δο- 
ξαζόμενος, χαὶ χαλούμενο; εἰς τὰς εὐχὰς, λαμβάνων 
σιτίον, ἐδίδου τῷ παιδὶ αὐτοῦ * καὶ οὕτως ὧν ὁ νοῦς 
αὐτοῦ, ὡς μηδέποτε ἀχούσας λόγον Θεοῦ. “Αλλος 
ἔδωχε τὸ σῶμα αὐτοῦ ἐπὶ διωγμοῦ, καὶ ἐχρεμάσϑε, 
ai ἐξέ φυλαχόν. Ὑπιρέπι 
QUv αὐτῷ χατὰ πίστιν χαχονικὴ τις, χαὶ ποιέσας 
συνήθείαν pet! αὐτῆς, d» ἐν τῇ φυλαχῷ, iip 
εἰς πορνείαν. "Ide ὁ πλούσιος ὁ πωλήσας τὰ ὑκάρ- 
χοόντα αὐτοῦ, xal ὁ δοὺς τὸ σῶμα αὐτοῦ εἰς μαρτύ- 
βίον, πῶς ἔπεσεν. 


Ig". Αλλος δέ τις φρόνιμος ἀσκητὴς συνών μοι 
ἕν τῇ οἰκίᾳ, καὶ μετ᾽ ἐμοῦ εὐχόμενος, οὕτως ὧν πλού- 
σιος ἐν τῇ χάριτι, ὡς εὐχόμενος ἐγγύς pov χατανύτ- 
τέσθαι. “Ἑὔρασσε γὰρ ἐν αὐτῷ ἡ χάρις" ἐδόθη δὲ 
αὐτῷ καὶ τὸ χάρισμα τῶν ἰαμάτων, χαὶ οὐ μόνον 


" Ephes. iv, 30. *'* Hebr. à, 4. 88 1 Cor. 


705 


HOMILLE. — HOM. XXVII. 


1706 


τοὺς ϑαίμονας ἀπηλαννέν, ἀλλὰ χαὶ τοὺς δεδεμένους À necsolumdoemones expellebat, verum etiam vinctos 


χεῖρας καὶ πόδας, καὶ ἔχοντας πάθη δεινὰ, διὰ τῆς 
ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν ἐθεράπευσεν. Εἶτα ἀμελήσας 
καὶ δοξαζόμενος ὑπὸ τοῦ χόσμον, χαὶ συνηδόμενος 
αὐτῶ, ἐἰτνφώθῃ, καὶ ἐξέπεσεν εἰς αὐτὰ τὰ βαθύτατα 
τῆς ἁμαρτίας. Ἴδε χαὶ ὁ ἔχων χάρισμα ἰαμάτων 
ἔπεσεν. Ὁρᾷς, πῶς πρὸ τοῦ ἔρχεσθαι εἰς ἀγάπης 
μέτρα πίπτουσιν. Ὃς γὰρ φθάσας εἰς τὴν ἀγάπην, 
δέδεται χαὶ μεμέθυσται, οὗτος χαταπεπόντισται, xol 
αἰχυάλωτός ἐστιν εἰς ἄλλον χόσμον, ὡς τῆς ἰδίας 
φύσεως οὐχ αἰσθανόμενος. 


1Ζ. Ἐρώτησις. Τί ἐστιν" « *À ὀφθαλμὸς οὐκ 
εἶδε, χαὶ οὖς οὐχ ἥχουσε, xai ἐπὶ χαρδίαν 
ἀνθρώπον οὐχ ἀνέθδη ; » 


᾿Απόχρισις. Κατ᾽ ἐχεῖνον τὸν χαιρὸν οἱ μεθαάλοι, Β 


xal δίκαιοι, x«i βασιλεῖς, x«i προφῆται, ὅτι μὲν 
ξοχεταιό Λυτρωτὴς, ἤδεισαν" ὅτι δὲ πάσχει, καὶ σταυ- 
ροῦται, xal αἷμα ἐχχεῖται ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, οὔτε 
ἤϑεισαν, οὔτε ἤχουσαν, οὔτε ἀνέδθη αὐτῶν ἐπὶ τὴν 
καρδίαν, ὅτι ἔσται βάπτισμα πυρὸς καὶ Πνεύματος 
ἁγίου * xai ὅτε ἐν τῇ ᾿Εχχλησίᾳ προσφέρεται ἄρτος 
καὶ οἶνος, ἀντίτυπον τῆς σαρχὸς αὐτοῦ χαὶ τοῦ 
αἴμάτος " x«i οἱ μεταλαμδάνοντες ix τοῦ φαινομένου 
ἄρτου, πνευματιχῶς τὴν σάρχα τοῦ Κυρίου ἐσθίουσι " 
καὶ ὅτι οἱ ἀπόστολοι χαὶ οἱ Χριστιανοὶ δέχονται τὸν 
Παράκλητον, xai ἔνδύονται δύναμιν ἐξ ὕψους, xci 
πληροῦνται τῆς θεότητὸς " x«l ὅτι συγχιρῶνται αἱ 
ψυχαὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι. Τοῦτο οὐχ ἤδεισαν οἱ προ- 
φῆται x«i βασιλεῖς, οὔτε ἀνέθη αὐτῶν ἐπὶ τὴν χαρ» 
δίαν. Νῦν γὰρ οἱ Χριστιανοὶ ἄλλως πλουτοῦσι, καὶ 
ἐπιποθοῦσιν εἰς τὸν θεότητα ^ ἀδλὰ x«i τοιαύτην 


εἰσίν. ? 


χαρὰν xai παράχλῃσιν ἔχοντες ὑπὸ φόδον χαὶ τρόμον 


ΙΗ΄. ιἘρώτησις. Ὑπὸ ποϊογβόθον καὶ τρόμον; 


᾿Απόχκρισις. Τοῦ μὴ σφαλῆναι ἔν τινι, ἀλλὰ συμ- 
φωνεῖν τῇ χάριτι, Ὥσπερ ἐὰν ἡ τις ἔχων θησαυροὺς, 
x«t ὁδεύῃ εἰς τῤκοὺς ἔνϑα εἰσὶ λῃσταὶ, λοιπὸν χαίρει 
μὲν διὰ πλοῦτῤν καὶ τὸν θησαυρὸν, ὑπὸ φόδον δέ ἐστι, 
μήπως ἐπελθόντες οὐ λησταὶ συλήσωσιν αὐτὸν, x«l 
ὡς βᾳστάξων εἷς τὰς χεῖρας αὐτοῦ τὸ ἴδιον σῶμα 
οὕτως ἐστίν. Ἰδοὺ γὰρ ἐν τοῖς φαινομένοις πάντες 
ἀπεταξάμεθα, x«i ἐσμὲν ξένοι xai ἀχτήμονες, xoi 
κοινωνίας σαρχιχῆς ἐστερημένοι. Λοιπὸν, ἴδε τὸ 
σῶμα κεῖται εἰς εὐχήν * ὀφείλονσιν ἰδεῖν οἱ ἀδελφοὶ, 
εἰ ἄρα σὺν τῷ σώματι καὶ ὁ νοῦς συμφωνεῖ, Ὥσπερ 
ἐπὶ τὸ πλεῖστον οἱ τεχνῖται μετὰ χόσμον, χαὶ οἱ 
ἐργαστοριάρχαι ἔχουσι τὸ σῶμα ἀποδεδεμένον εἰς τὴν 
τέχνην, ὁμοίως xxl τὸν νοῦν νυχτὸς χαὶ ἡμέρας. 
Λοιπὸν σὺ ἐπίσχεψαι σεαυτὸν, ἔχων τὸ σῶμα ξένον 
τοῦ χόσμου τούτον, ἄρα ἔχεις χαὶ τὸν νοῦν ἀλλότριον 
τούτου τοῦ αἰῶνος, xai οὐ ῥέμθῃ εἰς τὸν χόσμον ; 
Καὶ γὰρ ἕκαστος χοσμιχὸς ἢ στρατιώτης, ἣ ἔμπορος, 
ὅπου ἔχει τὸ σῶμα, ἐκεῖ ἔχει τὸν νοῦν ἀποδεδεμένον, 
χαὶ ἐχεῖ αὐτῷ ἐστιν ὁ θησανρός. Γέγραπται γὰρ, 
Ὅπον ὁ θησαυρὸς, ἐχεῖ xai ἡ καρδία. 


V [Cor. n, 9. ** Matth. vi, 21. 


manibus ac pedibus, ac gravibus morbis laboran- 
tes, perimpositionem manuum curabat.Postea cum 
negligentia difflueret, atque gloriam nactus a mun- 
do, sui ipsiusdelectatione teneretur, superbiaintu- 
muit, atque delapsus est in ipsa profundissima pec- 
cati. Vide, quod etiam ille, qui donum sanatio- 
num habebat, ceciderit. Vides quomodo, antequam 
perveniant ad mensuram charitatis, labantur. Qui 
enim charitatem assecutus vincitur et inebriatur, 
hic demergitur et captivatur in alium mundum, ac 
si propriam naturam non sentiat. 


XVII. Interrogatio. Quid est? « Qus oculus non 


vidit, nec auris audivit, necin cor hominis ascende- 
runt *!? » 


Responsio. lllo tempore magnates, justi, reges et 
prophete, venturum esse Salvatorem, noverant: 
passurum autemesse,crucifigendum, acsanguinem 
profusurum in eruce, non noverant, neque audie- 
rant ; neque ascendit jn eorum cor futurum bap- 
tisma ignis ac Spiritus sancti ; item, in Ecclesia 
offerendum esse panem et vinum, typum seu figu- 
ram carnis ejus ac sanguinis : atque eos, qui parti- 
cipant de pane visibili (1), spiritualiter carnem 
Domini esuros : item, apostolos et Christianos 
suscepturos Paracletum, atque induendos virtute 
ex alto, ac replendos divinitate : commisoendas 
quoque animas cumSpiritu sancto. Hoc ignorabant 
prophete ac reges, neque ascenderat in cor illo- 
rum. Nunc enim Christiani alio pacto ditescunt, ac 


C desiderio rapiuntur ad divinitatem ; at licet hoc 


gaudio et consolatione perfruantur, timore tamen 
ac tremore.cancultiuntur. 


XVIII. 7nterrogatio. Quo timore ac tremore ἢ 


Responsio. Ne aberrent in aliquo, sed concerdent 
gratie. Perinde ac si quis, qui habeat thesauros, et 
proficiscatur ad loca, ubi sunt latrones, gaudet 
quidem propter opes etthesaurum, sub metu nihi- 
lominus est, ne supervenientes latrones depreden- 
tur se, et perinde est ac si gestet manibus suum 
proprium corpus. Ecceenim, quoad ea, que oculis 
patent, omnes renuntiavimus, ac sumus peregrini, 
atque inopes, carnalique societate privati : quoad 
ce&etera vide, corpus ad orationem propendet ; de- 
bent fratres attendere, num corpori mens quoque 
consonet : quemadmodum ut plurimum in mundo 
artifices, atquearchitectorum principes habent cor- 
pus devinctum ad artem, itidem et animum noctu 
diuque. Tu ergo perpende te ipsum, qui habes cor- 
pus peregrinum ab hoc mundo, num etiam habeas 
mentem alienam ab hoc seculo, ac non occupatio- 
nibus mundi detinearis ? Quilibet enim scecularis, 
sive miles, sive mercator, ubi corpus habet, ibi 
quoque habet mentem devinctam, ibique thesaurus 
ejus est. Scriptum enim est : Ubi thesaurus, ibi 
etiam cor **, 


(4) Id est, non visibili modo et eo, quo editur alia caro, sed spirituali et invisibili. 


PATROL. GR. XXXIV. 


23 


— 


107 S. MACARII /EGYPT!I 208 


109 XIX. Reliquum est, tuus animus quali the- A — I6'. Λοιπὸν ὁ σὸς νοῦς εἰς ποῖόν ἔστε θησαυρὸν, 
sauro sit intentus, an totus plane Deo nec ne? sin ἄρα ὅλος διόλου πρὸς τὸν Θεόν ἐστιν, ἢ οὔ ; εἰ δὲ 
minus est, exponatis mihi, quid impediat? Profeclo — oUx ἔστιν, ὀφείλετέ μοι εἰπεῖν, τί ἐστι τὸ ἐμποδίζον ; 
Satanas et damonessuntspirilus nequam, quideli- Πάντως mweóparé εἰσι πονηρὰ, ὁ Σατανᾶς καὶ οἱ 
nent mentem atque aniniam subvertunt. Versutus δαίμονες, κατέχοντες τὸν νοῦν, χαὶ περισκελέξοντι, 
enimestdiabolus,nstructus machinis,foribusterge- τὸν ψυχήν. Ὁ γὰρ πολύπλοχος διάδολος ἔχων 
minis, ac vafritie multa occupata tenet pascua ani- μάγανα, χαὶ τρέθυρα xal ποικιλίαν πολλὴν, κατέχε 
m atque cogitationes, nec permittit recte precari τὰς νομὰς τῆς ψυχῶς xal τοὺς λογισμοὺς. καὶ οὐ ἢ 
et accedere ad Deum ; quoniam ipsa natura parti- ὀρθῶς προσεύχεσθαι xal προσεγγίζειν Θεῷ, idi 
ceps est demonum ac spirituum nequitie ; itidem αὐτὴ ἡ φύσις χοινωνιχή ἔστι τῶν δαιμόνων xai 
angelorum ac Spiritus sancli: templum est Satane, πνευμάτων τῶς πονηρίας, ὁμοίως καὶ ἀγγέλων, τὰ 
ac templum sancti Spiritus. Ceterum expandite Πνεύματος ἁγίου - ναός ἐστι τοῦ Σατανᾶ, καὶ wi; 
animum vestrum,fratrescujusnam estis participes, τοῦ ἁγίον Πνεύματος. Λοιπὸν ἐπισχέψασθε τὸν νοῦν 
angelorum an demonum ὃ cujus templum οἱ domi- ὑμῶν, ἀδελφοὶ, τίνος ἐστὲ χοινωνοὶ, ἀγγέλων, ὃ δαι- 
cilium estis, Dei an diaboli ? cor quali thesauro μόνων ; τένος ἐστὲ ναὸς, oixnrüptov Θεοῦ, ὃ διαβόλου - 
sit repletum, gratie an Satane ? Velut igitur do- p 'H καρδία ποίου θησαυροῦ μεμέστωται, τῆς χάριτος, 
mus cum referta est graveolentia ac stercore, con- ἢ τοῦ Σατανᾶ ; Ὥσπερ οὖν οἰχίαν μεμεστωμένεν 
venit illam penitus purgariatque exornari, ac re- δυσωδίας xal χοπρίας, χρὴ ταύτην καθαρισθῆναι 
pleri quavis fragrantia et thesauris; ut Spiritus τὸ ὅλον, xei χοσμηθῆναι, xai πληρωθῆναι müco 
sanctus veniat pro Satana, ac requiescatin animis εὐωδίας χαὶ Oucavpav, dors Πνεῦμα yt» ἐλθεῖν 


Christianorum. ἀντὶ τοῦ Σατανᾶ, καὶ ἐπαναπαῆναι εἰς τὰς ψυχὰς τῶν 
Χριστιανῶν. 
XX. Verumenimvero, non statim audito verbo Κ΄. Πλὴν οὐχ εὐθύς τις ἀχούσας λόγον Θεοῦ, $d:i 


. Bei, aliquis fitbone partis. Si enim simul audiendo γέγονε τοῦ ἀγαθοῦ μέρους, Ei γὰρ ἅμα τῷ ἀκοῦσαι, 
effüceretur partis bone, nequaquam ezxstitissent ἐγίγνετο τοῦ ἀγαθοῦ μέρους, οὐκέτι ὧν ὅσαν ἀγῶνες, 
certamina, aut occasiones bellorum, aut cursus ; ἣ χαιροὶ πολέμων, 3 δρόμος - ἀλλ’ à irm εἰ 
sed ajne labore, modo audisset, pervenissel ad μόνον ἤχουσεν, ἦλθεν Xv εἰς χατάπαυσιν xai τὰ τῶμια 
quietem ac gradum perfectum. Nequaquam autem μέτρα. Οὐχ οὕτως δέ ἐστι τὰ πράγματα. Περιειρεῖς 
ita res se habet. Tollis enim voluntatem hominis, γὰρ τὸ θέλημα τοῦ ἀνθρώπου, τοῦτο λέγων, καὶ τὲν 
dum hoc asseris, et reluctantem facultatem esse ἀντίπαλον δύναμιν οὐ λέγεις εἶναι παλαίουσάν τῷ vo. 
negas, que repugnet animo. Nos autem hoc asseri- C Ἡμεῖς δὲ τοῦτό φαμεν, ὅτι ὁ ἀχούων λόγον, ἔρχεται 
mus, eum qui verbum audit, venirein compunclio- εἰς χατάνυξιν, xal μετὰ τοῦτο ὑποστελλούσης τῆς 
nem ; ac postea, subducente se gratia, per dispen- χάριτος κατ᾽ οἰκονομίαν πρὸς τὸ συμφέρον τῷ ἀνθρώπῳ 
sationem ad emolumentum homínis, ingredi in .. sicipyetux εἰς γυμνασίαν καὶ παιδείαν πολέμου, xai 
exercitationem ac disciplinam militarem ; tumlu- ποιεῖ πάλην x«i ἀγῶνα πρὸς τὸν Σατανᾶν, xci μετὰ 
ctam committere, accertamen inire adversus Sata- πολλοῦ δρόμου xal ἀγῶνος ἀποφέρεται τὰ νιχητύρια, 
nain, ac multo cursu et certamine reporiata victo- — xei γίνεται Χριστιανός, Wi yep τις ἀχούων μονον, 
rie palma, evadere Christianum. Si quis enim ex ἀκχαμάτως ἐγίνετο τοῦ ἀγαθοδ, x«l oi. θεατριχοὶ, xai oi 
auditu solum, absque ullo labore efficeretur bone πόρνοι πάντες μῶλουσιν ἀμὲ βασιλείαν xai 
parlis,etiam quitheatrica pompa gaudent, et scor- — Quiv * ἀλλ᾽ οὐδεὶς αὐτοῖς δώσει ἄνευ καμάτου 
tatores omnes,ingressurisuntinregnum ac vitam: χαὶ ἀγῶνος, ἐπειδὴ στενᾷ ἔστε καὶ τεδλιμμένη 
at nemoeis largietur eam absque labore ac pugna, ἡ ὁδός. Av αὐτῆς τῆς τραχείας ὁδοῦ χαὶ δεοδ εὐσαι 
siquidem Angusta est ac affictionis plena via ὃ. χρὴ, xai ὑπομεῖναι, χαὶ θλιθᾷξναι, χαὶ οὕτως εἰε- 
Per ipsam asperam viam transire, lolerareet affligi ελθεῖν εἰς τὴν ζωήν. 

oportet, et sic ingredi vitam. 








XXI. Si enim absque labore prospero successu D κα΄. Ei γὰρ ἄνευ χαμάτον ἦν χατορθῶσαι, οὐκέτι 
uti licuisset, non ampliuslapisoffensionis ac μϑίγἃ λίθος προσχόμματος καὶ πέτρα σκανδάλου Z»6 Χρε 
scandali esset Christianismus ; nec fides et infide- στιανισμὸς, οὔτε πίστις xoi ἀπιστέα, ποιεῖς δὶ wr» 
litas. Constituis insuper quoque hominem devin- καὶ τὸν ἄνθρωπον deróv, ἄρεπτον εἰς τὸ ἀγαθὸν τι 
ctum, immutabilem tum ad bonum, tum ad ma- καὶ χαχόν, Τῷ γὰρ δυναμένῳ τραπῆναι εἰς ἀμφότερα 
lum. Etenim ei, qui mutari potest in utramque τὰ μέρη, νόμος δέδοται, τῷ ἔχοντι τὸ αὐτεξούσιον 
partem, lex data est ; ei nimirum, qui liberum ar- ποιῆσαι πόλεμον πρὸς τὴν ἐναντίαν δύναμιν. Ai 
bitrium habet, ut bellum gerat adversus contra- γὰρ φύσει νόμος οὐ χεῖται * οὔτε γὰρ ὁ ἥλιος, οὔτι 
riam potestatem. Devincta enim nature lex non ὁ οὐρανὸς xoci ἢ γῇ νενομοθέτηται, ἐπειδὴ τὸ κτί- 
imponitur : nequeenim sol, neque ccelum autterra σματα δετῆς εἰσι φύσεως * ὅθεν οὔτε τιμῇ, οὔτε χολά. 
lege teneantur : quia creaturesunt ligate nature, σει ὑπόχεινται. Ἡ γὰρ τιμὴ x«l ἡ δόξα ἡτοίμαστει 
unde nec premio, nec supplicio subjacent. Honor τῷ τρεπομένῳ εἰς τὸ ἀγαθὸν * πάλιν δὲ à γέεννα καὶ 


** Matth. vii, 1& 








700 HOMILL&E. — 


à χόλασις ταύτῃ τῇ τρεπτῇ φύσει ἡτοίμασται, τῇ du- À 


γαμένῃ ἀποφυγεῖν τὸ καχὸν, χαὶ ῥέψαι εἰς τὸ ἀγαθὸν 
x«i δεξιὸν μέρος. Ἰδοὺ λέγεις αὐτὸν δὲ τῆς φύσεως. 
Λοιπὸν, τὸν ἀγαθὸν ἄνθρωπον οὐ ποιεῖς ἄξιον ἐπαΐνου. 
Ὁ γὰρ ἀπὸ φύσεως χρηστὸς xai ἀγαθὸς οὐχ ἔστιν ἐπαί- 
vou ἄξιος, εἰ x«i ἐπιθυμητός ἐστιν. Οὐ γὰρ ἐπαινετὸν, 
εἰ xal ἐπιθυμητὸν, τὸ μὴ προιρέσει ἀγαθόν. "Exsi- 
νος γάρ ἐστιν ἐπαίνον ἄξιος, ὁ ἰδίᾳ σπονδῇ μετὰ 
ἀγῶνος καὶ πάλης ἐπανελόμενος τὸ ἀγαθὸν αὐτεξου- 
σίου προαιρέσεως. 


HOM. XXVIII. 710 


enim et gloria preparata est ei, quod converti po- 
test ad bonum : e diverso vero gehenna et suppli- 
cium eidem mutabili nature preeparatum est, quee 
nempe potest evitare malum, ac vergere ad bonam 
etdextram partem. Ecce asseriseum ligalee nature : 
bonum ergo virum non constituis laude dignum. 
Qui enim a natura 110 mansuetus ac bonus est, 
noneritlaudedignus, quamvis sit desiderabilis. Non 
enim laudabile, licet desiderabile, quod non est ex 
proposito bonum. llle enim laude dignus est, qui 


propriostudio non absque certamine ac pugna amplectitur quod bonum est,libera arbitrii voluntate ductus. 


KB'. Ὥσπερ ὅταν 9 mopsu6o)à Περσῶν, xai 
παρεμδολὴ Ῥωμαίων, xci ἰἐξώθωσιν ἀπ' αὐτῶν 
πτερωτοὶ δύο νεανίσχοι ἰσοδύναμοι, χαὶ ποιήσωσι 
πάλην * οὕτως ἡἣ ἀντέπαλος δύναμις χαὶ ὁ νοῦς 
ἔχουσι τὸ ἰσόῤῥοπον xaz ἀλλήλων " καὶ τὴν ἰσοδυ- 
ναμίαν ἔχει ὁ Σατανᾶς τοῦ προτρέπεσθαι χαὶ χο- Β 
λαχεύειν τὴν ψυχὴν εἰς τὸ ἴδιον θέλημα * χαὶ ἡ ψυχὴ 
πάλην ἔχει τοῦ ἀντιλέγειν, xai ἐν μηδενὶ αὐτῷ ὑπ- 
αχούειν. Προτρεπτιχαὶ γὰρ εἰσιν αἱ ἀμφότεραι δυνά- 
μεις τοῦ τε χαχοῦ xal τοῦ ἀγαθοῦ, οὐχ ἀναγχαστιχαί. 
Τῇ οὖν τοιαύτῃ προαιρέσει δίδοται θεία ἀντίληψις, 
xai δύναται παλαίουσα λαδεῖν ὅπλα ἐξ οὐρανοῦ, x«i 
dv αὐτῶν ἐχριζῶσαι χαὶ νικῆσαι τὴν ἁμαρτίαν, Τὸ 
μὲν γὰρ ἀντιλέγειν τῇ ἁμαρτίᾳ δύναται ἡ ψυχὴ, ἄνευ 
δὲ Θεοῦ νικῆσαι ὃ ἐχριξῶσαι τὸν χαχὸν οὐ δύναται. Οἱ 
δὲ λέγοντες τὴν ἁμαρτέαν εἶναι ὡς γίγαντα γενναῖον, 
x«i τὴν ψυχὴν ὡς παιδίον, χαχῶς λέγουσιν. Ei γὰρ 
οὕτως ἐστὶ τὰ πράγματα ἀνόμοια, ὡς γίγας ἡ ἁμαρ- 
τία, χαὶ ὡς παιδίον ἡ ux à, ἄϑιχος ὁ νομοθέτης, vó- 
pov δειδωχὼς τῷ ἀνθρώπῳ ποιεῖν πάλην πρὸς τὸν 
Σατανᾶν. 


C 


ΚΓ΄. Οὗτος δέ ἐστιν ὁ θεμέλιος τῆἧς πρὸς Oti» 
ὁδοῦ, τὸ iv ὑπομονῇ πολλῇ, (ἕν ἐλπίδι, ἐν ταπεινο- 
φροσύνῃ, ἐν πτωχείᾳ πνεύματος, ἐν πραότητι du 
οδεύειν τὴν ὁδὸν τῆς ξῳῆς, xal διὰ τούτων χτήσασθαι 
δύναταί τις τὴν, δικαιοσύνην ἐν ἑαυτῷ. Λέγομεν δὲ 
διχαιοσύνην αὐτὸν τὸν Κύριον. Αὗται γὰρ αἱ ἐντολαὶ 
οὕτως προστάσσουσαι, ὥσπερ μῶιάώ εἰσι στήχοντα 
xai σημεῖα τῆς βασιλικῆς ὁδοῦ, ἀναγούσης εἰς τὴν 
ἐπουράνιον πόλιν τοὺς διοδεύοντας. Λέγει γὰρ, Μαχώ- 
prot οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, μαχάριοι οἱ 
πραεῖς, μαχάριοι οἱ ἐλεήμονες, μαχάριοι οὗ 
εἰρηνοποιοί, Τοῦτον εἶπε Χριστιανισμόν. Εἰ δὲ τις 
ταύτῃ τῇ ὁδῷ οὐ διοδεύει, ἀνοδία πεπλάνηται, καχῷ 
θεμελίῳ χέχρηται. Δόξα τοῖς οἰχτιρμοῖς Πατρὸς, χαὶ ἢ 
Υἱοῦ, xai ἀγίου Πνεύματος, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA KH'. 


Διαγράφειχαὶ ἀποδύρεται αὕτη ἢ ὁμιλία τὴν 
ξυμφορ ἀντῆς ψυχῆς, ὅτι διὰ τὴν ἁμαρτίαν 
ὁ Κνριος οὐχ oixst ἐν αὐτῇ. Καὶ περὶ τοῦ 
Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, ὅτι οὐδεὶς ἔν γεν- 
νητοῖς γυναιχῶν αὐτοῦ μείξων ἐστί. 


Α΄. Ὥσπερ ὀργισθεὶς ὁ Θεός ποτε ᾿Ιουδαίοις, παρ- 
édoxi τὸν 'εερουσαλὴμ εἰς τὸ προφανὲς ἐχθροῖς, xol 
ἐχυρίευον αὐτῶν οἱ μισοῦντες αὐτοὺς, καὶ οὐχ ἦν 
ἔσι ἔχεῖ doprà, οὔτε προσφορά" οὕτω χαὶ τῇ ψυχῇ 


** Matth. v, 2 seq. 


XXII. Perinde ac si sit acies Persarum atque 
acies Romanorum, atque prodeant ex iis pennati 
&dolescentes duo, viribus equales, qui lucta con- 
tendant ; ita adversaria potestas et mens equas vi- 
res obtinent adversus se invicem : ac parem facul- 
tatem habet Satanas adhortandi et alliciendi ani- 
mam ad voluntatem suam, atque anima e diverso 
pugnam habet, ut contradicat, et in nullare ei ob- 
sequatur.Exhortationeenim excitari possunt ambe 
facultates, tum ad bonum, tum ad malum, non 
tamen compelli. Huic igitur libere electioni datur . 
divina remuneratio, potestque dimicando sumere - 
arma de calo, atque eorum beneficio eradicare ae 
superare peccatum. Contradicere enim peccato po- 
test quidem anima : sine Deo vero superare aut 
exslirpare vitium nequit. Verum qui asserunt 
peccatum esse velut strenuum gigantem, animam 
vero velut pusillum, perperam dicunt. Si enim 
adeo essent res dissimiles, ut peccatum sit velut 
gigas, anima vero velut pusillus, iniquus esset le- 
gislator qui legem tulit homini, ut pugnam ineat 
adversug Salanam. .. 

XXIII. Hocautemest fundamentuin vie ad Deum 
deducentis, in tolerantia multa, in spe, in humi- 
litate, in paupertate spiritus, in mansuetudine viam 
vite peragrare ; et horum beneflcio quis obtinere 
potest justitiam in se ipso : dicimus autem justi- 
tiam ipsum Dominum. Hec enim mandata, que 
hune in modum precipiunt, sunt tanquam lapides 
miliares fixi, et signa regie vie, deducentis ad cc- 
lestem civitatem inambulantes. Inquit enim : Beati 
pauperes spiritu ; Beati mites ; Beati misericordes ; 
Beati pacifici **. Hunc dicito esse Christianismum. 
Si vero quishacvia non inambulel, per devia errat, 
malo fundamento usus. Gloria miserationibus Pa- 
tris, et Filii, et Spiritus sancti in secula. Amen. 


HOMILIA XXVIII. 


Describit ac deplorat hzc homilia calamitatem ani- 
ma, in qua propter peccatum non habitat Chris- 
tus. El deJoanne Baptista, quod inter natos mu- 
lierum nullus eo sit major. 


I. Quemadmodum olim Deus infensus Judeis 
tradidit Jerusalem in spectaculum hostibus, el do- 
minalti sunt in eos, qui oderant illos, nec erat am- 
plius ibi festum, neque oblatio : sic etiam iratus 


J 


14 


S. MACARII /EGYPTII 


1 


anime, propter transgressionem mandati, tradidit À ὀργισθεὶς, διὰ τὸν παράθασιν τῆς ἐντολῆς, παρέϑωκεν 


eam hostibus, demonibus et affectionibus : qui 
cum sicseduxissenteam,penitus eam deformarunt: 
nec amplius illic erat festum, nec incensum, nec 
oblatio per eam Deo offerebatur, repletis in viis 
insignibus ejus diris feris, ac reptilibus spiritibus 
in ea diversantibus. Et quemadmodum domus, si 
careat domino inhabitante, tenebras probrum ac 
contumeliam induit, sordibusque ac stercore re- 
pletur; sic quoque anima destituta Domino suo, 
cum angelis in se tripudiante, tenebris peccati, 
turpitudine affectionum atque omni ignominia re- 
pletur. 


II. Ve vie, si nemo in ea ambulet, nec audiat 
in ea vocem hominis ! quía receptaculum est be- 
stiarum. Ve» animee, si non ambulet in ea Domi- 
nus, atque voce sua fuget ex ea spirituales nequi- 
tice bestias ! Vere domui, si non dominus eaminha- 
bitet ! Veeterre, 1 1 1 sicaruerit, qui exerceat eam, 
colono ! Vt& navi, si destituatur gubernatore, quo- 
nium fluctibus et tempestate maris jactata perit ! 


. Ves animes, cum verum gubernatorem Christum in 
'se non habuerit ! quoniam in acerbo tenebrarum 


fari degens, et fluctibus affectionum quassata, at- 
que a spiritibus nequam, velut hiemali tempestate 
jactata, tandem interitum consequitur. Ve animes, 
si caruerit, qui excolat illam diligenter, Christo, 
ut bonos fructus Spiritus producere possit ! quia, 
cum sit dBeerta, spinis ac tribulis plena, tandem 
exustionem ignis pro fructu producit ac consequi- 
tur. Ve& animis, si non habuerit Dominum suum 
Christum in se habitantem! quia, cum sit deserta, 
ac fetore affectionum scateat, diversorium exsistit 
vitiorum. Ctm 


III. Quemadmodum enim colonum, si accingat 
seadexcolendam terram,oportet instrumenta atque 
indumenta ad culturam accommoda sumere : ita 
Christus, rex ille ccelestis ac verus agricola, ve- 
niens ad desolatam per vitium humanitatem, as- 
sumpto corpore, ac pro instrumento crucem por- 
tando, excoluit animam desertam, el ex eadecerpsit 
spinas et tribulos pravorum spirituum, et lolia 
peccati evulsit, atque omne fenum peccatorum 
ejus igni combussit : cumque sic exercuisset illam 
ligno crucis, plantavit in ea pulcherrimum hortum 
Spiritus, omnis generis suavissimum et gratissi- 
mum fructum Deo velut Domino producentem. 


IV. Et sicut in /Egypto, triduis tenebris factis, 
non videbat fllius patrem, nec frater fratrem, nec 
amicus sincerum ac germanum amicum, tenebris 
obvelantibus eos : sic postquam Adamus trans- 
gressus est mandatum, et a pristina gloria excidit, 
ac spiritui mundi obnoxius est factus, velamine 
quoquetenebrarum veniente in animam ejus, ipsius 
culpa, vel usque ad postremum Adamum, nempe 
Dominum, non videbat verum Patrem colestem, 
bonam ac benignam matrem, gratiam Spiritus ; 


D xai πάντα χόρτον 


αὐτὴν τοῖς ἐχθροῖς, δαίμοσί τε καὶ πάθεσι - καὶ οὕτω 
πλανήσαντες αὐτὸν, τελείως ἡφάνισαν, καὶ οὐχέτι 
ἦν ixsi οὗτε éoprà, οὔτε θυμίαμα, οὔτε προσψορὲ 
δι᾿ αὐτῆς τῷ Θεῶ ἀναπεμπομένη, πλωησθέντων ἐν ταῖς 
ὁδοῖς τῶν γνωρισμάτων αὐτῆς θηρίων δεινῶν, χαὶ i 
πετῶν πνευμάτων πονηρίας ἐν αὐτῇ κχαταλυόντωι. 
Καὶ ὥσπερ οἶχος, ἐὰν μὴ ἔχῃ τὸν δεσπότην xm 
οἰχοῦντα, σχότος, xai ἀτιμίαν, xol ὕδρεν ἐνδύετι 
x«i ῥυπαρίας χαὶ χοπριῶν ἐμπέπλησται ^ οὕτω 5 
ψυχὴ à μὴ ἔχουσα τὸν Δεσπότην αὐτῶς μετὰ τῶν 
ἀγγέλων ἐν ἑαυτῇ χορεύοντα, σχότους ἁμαρτίας, χεὶ 
αἰσχύνης παθῶν, x«l πάσης ἀτιμίας ἐμπίμπλαται. 


Β΄. Οὐαὶ ὁδῷ, ἐὰν μηδεὶς ἐν αὐτῷ περιπατῇ, μέτι 
ἀχούῃ ἐν αὐτῇ φωνῇς ἀνθρώπιυ ὅτι χαταλυτύριον 
θηρίων τυγχάνει. Οὐαὶ ψυχῇ, ὁπόταν pà ὀδεύν b 
αὐτῇ ὁ Κύριος, xal τῇ φωνῇ αὐτοῦ φεύγῃ ἐξ αὐτὲς 
τὰ πνευματιχὰ τῷῶς πονηρίας θηρία |! Οὐαὶ oim, 
ὁπότε ὁ δεσπότης οὐχ οἰχεῖ ἔν αὐτῷ ! Οὐαὶ γῷ, ὁπότε 
μὴ ἔχει τὸν ἐργαζόμενον αὐτὴν γεωργόν ! Οὐαί 
πλοίῳ, ὁπόταν μὴ ἔχῃ τὸν χυδερνήτων, ὅτε ἀπὸ τῶν 
κυμάτων xxi τοῦ σάλου τῆς θαλάσσης φερόμενον 
ἀπόλλυται. Οὐαὶ ψυχῇ, ὁπόταν uà ἔχῃ τὸν ἀλῃθινὸν 
χυδερνήτηων Χριστὸν ἐν αὐτῇ | ὅτε ἐν và θαλάσσῃ 
τῆς πιχρέας τοῦ σχότους τυγχάνονσα, x«i ὑπὸ τοῦ 
σάλον τῶν παθῶν χυματουμένη, χαὶ ὑπὸ τῶν m 
νηρῶν πνευμάτων χειμαζομένῃ, τὸ τέλος ἀπώλειαν 
χτᾶται, Οὐαὶ ψυχῇ, ὁπόταν uà ἔχῃ τὸν ἐργαζόμενον 
αὐτὴν ἐπιμελῶς Χριστὸν, ἵνα καρποὺς ἀγαθοὺς τοῦ 
Πνεύματος ἐνεγχεῖν δυνηθῷᾷ 1 ὅτι &oqpoc οὖσα, xm 
ἀχανθῶν xci τριδόλων μεστὴ, τὸ τέλος καῦσιν πυρὸς 
καρποῦται. Οὐαὶ ψυχῇ, ὁπόταν μὴ ἔχῃ τὸν Δεσπότην 
αὑτῆς Χριστὸν ἐν ἑαυτῇ κατοικοῦντα 1 ὅτι ἔρημος 


χ᾽ σῦσα καὶ δυεωδίας παθῶν ἐμπεπλῃσμένη, χαταλυτό- 


ριον χαχίας τυγχάνει. 

Γ΄, “Ὥσπερ γὰρ ὁ γεωῤγὸς ἐπὰν πορεύηται ἐργάσα- 
σθαι τὴν γῆν, δέον τὰ ἐργαλὰκ x& ἄμφια πρὸς τὴν 
ἐργασίαν λαμδάνειν οὕτως μαστὸς ὁ βασι- 
λεὺς ὁ ἐπουράνιος xai ἀληθινὸς qeu, ἔλθὼν πρὸς 
τὴν ἐρημωθεῖσαν ὑπὸ τῆς κακίας ἀνδρωκότωητα, ἔν- 
δυσάμενος τὸ σῶμα xal ὡς ἔργαλεῖον τὸν σταυρὸν 
βαστάσας, εἰργάσατο τὸν ἔρημον ψνχὰν, καὶ ἔλαθεν 
ἐξ αὐτῆς τὰς ἀχάνθας χαὶ τριδόλους τῶν πονηρῶν 
πνευμάτων, χαὶ τὰ ξιξάνια Tüc ἁμαρτίας ἐξέτιλε, 
ἁμαρτημάτων αὐτῆς πυρὶ χατ- 
ἐχαυσε" xol οὕτως ἐργασάμενος αὐτὴν τῷ ξύλῳ τοῦ 
σταυροῦ, ἐφύτευσεν ἐν αὐτῷ τὸν παγχάλλιστον παρά- 
δεισον τοῦ Πνεύματος, πάντα καρπὸν ἡδὺν καὶ ἔκι- 
θυμητὸν φέροντα ὡς Δεσπότῃ Θεῷ. 


A'. Καὶ ὥσπερ ἐν Αἰγύπτῳ τρεημέρου σχότους 
γενομένου, οὐκ ἔδλεπεν vióg πατέρα, οὔτε ἀδελγὸς 
ἀδελφὸν, οὔτε φίλος γνήσιον φίλον, τοῦ σχότους χα- 
λύψαντος αὐτούς * οὕτω τοῦ ᾿Αδὰμ παραθδάντος τὸν 
ἐντολὴν, x«i πεσόντος ἀπὸ τῆς προτέρας δόξος, xai 
ὑπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ χοσμου γεγονότος, καὶ τοῦ χα- 
λύμματος τοῦ σχότους ἔλθοντος ἐν T$) ψυχῇ αὐτοῦ 
ἀπ᾽ αὐτοῦ, καὶ μέχρι τοῦ ἐσχάτον ᾿Αδὰμ τοῦ Κυρίον, 
οὐχ ἔδλεπε τὸν ἀληθινὸν Πατέρα τὸν ἐπουράνιον, xai 
τὴν ἀγαθὴν χαὶ χρηστὴν μητέρα τὴν χήριν τοῦ Iw 


713 HOMILLE. «- HOM. XXVIII. 114 


ματος, xxi τὸν γλυκὺν xai ποθούμενον ἀδελφὸν τὸν À dulcem acdesideratum fratrem, Dominum ; amicos 
Κύριον, x«i τοὺς φίλους χαὶ γνησίους ἀγγέλους  etgermanos,sanctosangelos, quibuscum gaudebat 
ἁγίους, μεθ᾿ ὧν ἔχαιρε χορεύων χαὶ ἑορτάξζων. Ov — tripudians et festa celebrans. Non solum autem 
μόνον δὲ ἕως τοῦ ἐσχάτου ᾿Αδὰμ, ἀλλ᾽ ἔτι xxl νῦν ἐφ’ — usque ad postremum Adamum, sed etiamnum hi, 
οὖς οὐχ ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος τῆς διχαιοσύνης Χριστός, — quibus non est exortus sol justitie Christus, quo- 
καὶ ὧν οὐχ ἠνοίγησαν oi τῆς ψυχῆς ὀφθαλμοὶ, ἀπὸ rumque oculi anime non sunt aperti, ἃ vero lu- 
τοῦ ἀληθινοῦ φωτὸς φωτισθέντες, ὑπὸ τὸ αὐτὸ σχότος — mine illuminati sub iisdem adhuo heerent tenebris 
τῆς ἁμαρτίας ἔτι τυγχάνουσι, τὴν αὐτὴν τῶν ἡδονῶν — peccati, eadem voluptatum agente vi prediti, ei- 
ἐνέργειαν ἔχοντες, τῇ αὐτῇ τῇ τιμωριᾳα ὑποχείμενοι, | demsupplicio subjeoti, oculos, qui Patrem videant, 
ὀφθαλμοὺς βλέποντας τὸν Πατέρα uxdéno ἔχοντες. nondum consecuti. 

Ε΄. Τοῦτο yàp ὀφείλει γινώσχειν ἕκαστος, ὅτι εἰσὶν V. Hoc enim quilibet perspectum habere debet, 
ὀφθαλμοὶ ἐνδότεροε ὀφθαλμῶν τούτων, xai decrw — esse oculos interiores horum oculorum, et interio- 
&xoà ἐνδοτέρα τῆς ἀχοῆς ταύτης, Καὶ ὥσπερ οὗτοι rem auditum hujus auditus. Et quemadmodum hi 
oi ὀφθαλμοὶ αἰσθητῶς βλέπουσι χαὶ χατανοοῦσι τὸ — Oculi sensibiliter conspiciunt ac cognoscunt faciem 
πρόσωπον toU φίλον, à τοῦ ἀγαπητοῦ, οὕτως χαὶ oi — amici aut dilecti : sic quoque pretiosee ac fidelis 
τῆς ἀξίας καὶ πιστῆς ψυχῆς ὀφθαλμοὶ πνευματιχῶς ^ anime oculi spiritualiter illuminati divino lumine, 
φωτισθέντες φωτὶ θεϊχῷ, βλέπουσι xai χατανοοῦσι — intuentur accognoscunt verum amicum, suavissi- 
τὸν ἀληθινὸν φίλον, xai γλυχύτατον, xci πολυπόθη-ς mum, multisque votis desideratum sponsum Domi« 
τὸν νυμφίον τὸν Κύριον, χαταλαμπομένης τῆς ψυχῆς — num, et quidem illuminata anima a Spiritu ado- 
ὑπὸ τοῦ προσχυνητοῦ Πνεύματος" χαὶ οὕτω βλέ. —rando.Quee sic intellectu conspiciens desideratam 
πουσα νϑερῶς τὸ ἐπιθνμητὸν καὶ μόνον ἀνεχλάλητον 80 5018Π| inenarrabilem pulchritudinem, amore di- 
κάλλος εἰς ἔρωτα θεῖον τιτρώσχεται, χαὶ εἰς πάσας ΥἱΏΟ 5δυοίαίυ, atque ad omnes virtutes Spiritus 


στον xal ἀνέκλειπτον χέχτηται ἀγάπην, πρὸς τὸν ὑπ᾿ — consequitur dilectionem, erga sepius ἃ se deside- 
αὐτῆς ποθούμενον Κύριον. Τί τοίνυν μαχαριώτερον ratum sponsum. Quid igitur beatius eterna voce 
τῆς &idíov φωνῆς ἐχείνης ᾿Ιωάννον, δειχνύοντος πρὸ illa Joannis, monstrantis ob oculos Dominund, ac 
ὀφθαλμῶν τὸν Κύριον, λέγοντος, Ἴδε ο ἀμνὸς τοῦ dicentis : Ecce agnus Dei, qui tollit peccata 
Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν &papvíav τοῦ χόσμου; mundi?! 2 

ς΄. ᾿Αληθῶς, Ἐν γεννητοῖς γυναιχῶν οὐδεὶς 1149 VI. Revera inter natos mulierum nullus 
μείξων Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. Πλήρωμα yàp — major Joanne Baptista**. Complementumeoim est 
πάντων προφητῶν τυγχάνει" x«l πάντες μὲν προεφήτευ - C omnium prophetarum. Et omnes quidem vaticinati 
σαν περὶ τοῦ Kupiou, μήχοθεν δειχνύοντες αὐτὸν — sunt de Domino, procul] monstrantes cum ventu- 
παραγινόμενον * αὐτὸς δὲ προφητεύων περὶ τοῦ Σωτῇῆ- rum.Ipse-vero de Salvatore prophetans, common- 
ρος, ἐδείκνυε παρ' ὀφθαλμοῖς πᾶσι, βοῶν xai λόγων,  sirabat ante omnium oculos, clamans ac dicens : 
Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ. Τί güSIu καὶ xc) ἡ φωὴὴ — Ecce agnus Dei**. Quid eratsuavis ac preclara vox 
εὐθὺ δεικνύοντος τὸ ὑπ᾽ αὐτοῦ zupucaóutvoy! Μείξων — recta monstrantis eum, quem preedicabat ? Major 
Ἰωάννον ἐν γεννητοῖς γυναιχῶν οὐδείς" ὁ δὲ — Joanneintereosquinascunture mulieribusnullus; 
μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, μεί- — qui aulem minor est in regno celorum, major est 
Gov αὐτοῦ ἔστιν, Οἱ ἄνωθεν ix τοῦ Θεοῦ γεννηθέντες — tll0**. Qui desuper ex Deo nati sunt apostoli et 
ἀπόστολοι * δὲ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ παραχλήτον Πνεύ- primitias Spiritus paracleti acceperunt : hi siqui- 
ματος λαβόντες * οὗτοι γὰρ συνδιχασταὶ καὶ cóvÜpo- — dem, ut una judices essent, ac in eodem throno 
νοι κχατηξιώθησαν γενέσθαι, οὗτοι λυτρωταὶ τῶν — sederent, digni reputali sunt : hi redemptores ho- 
ἀνθρώπων γεγόνασιν. Εὑρίσχεις αὐτοὺς σχίξοντας minum factisunt. Invenis eos dividentes inare pra- 
θάλασσαν δυνάμεων πονηρῶν, xai διαγαγόντας ψυχὰς — varum potestatum, atque educentes fideles animas. 
πιστευούσας. Ἐὑρίσχεις αὐτοὺς γεωργοὺς τὴν ἄμπελον — Invenis eos colonos, vineam anime exoolentes. In- 
τῆς ψυχῆς ἐργαζομένους. Εὐρίσχεις αὐτοὺς rap«- D venis eos paranymphos, desponsantes animas 
νύμφους, νυμφεύοντας ψυχὰς Χριστῷ ^ Ἡρμοσάμην — Christo. Despondi enim, inquit,vos uni viro**. In- 
γὰρ, φησὶν, ὑμᾶς ἐνὶ ἀνδρί. Εὑρίσχεις αὐτοὺς — venis eos largientes vitam hominibus, et summa- 
διδόντας ζωὴν τοῖς ἀνθρώποις * x«i ἀπαξαπλῶς εὐρί- tim invenis eos variis ac diversis modis ministran- 
σχεις αὐτοὺς πολυμερῶς χαὶ πολυτρόπως διαχονοῦν- [658 Spiritui. Hic igitur est ille parvus, qui major 
τας τῷ Πνεύματι. Οὗτος οὖν ἔστιν ὁ μικρὸς ὁ μείζων est Joanne Baptista. 
ἸΙωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. Vli. Quemadmodum enim agricola jugum boum 

Ζ΄. Ὥσπερ γὰρ ὁ γεωργὸς ξεῦγος βοῶν χατέχων, dirigens excolit terram : eodem quoque modo Do- 
ἐργάζεται τὸν γῆν * τὸν αὐτὸν τρόπον χαὶ ὁ Κύριος — minus Jesus, preclarus ac verus agricola, binos 
Ἰησοῦς, ὁ χαλὸς καὶ ἀληθινὸς γεωργὸς, δύο «nocró- apostolos copulans, emisit eos, cum illis excolens 
λους ζεύξας, ἀπέστειλεν αὐτοὺς, μετ᾽ αὐτὼν ἐργαξό- ^ .erram audientium ac vere credentium. Ceterum 
μενος τὴν yüv τῶν ἀχουόντων x«i ἐν ἀληθείᾳ πιστεν- hoc quoque dictu dignum est, non in solo verbo 
ὄντων, Πλὴν x«i τοῦτο εἰπεῖν ἄξιον, ὡς óUx tv λόγω — auditusregnum Dei, etapostolorum presdicaionem 


*! Joan. 1, 99. *? Matth. x1, 11. ** Joan. 1, ?9.. ** Matth. xi, 11. ** II Cor. σι, 2. 


- 
ἀρετὰς τοῦ Πνεύματος χατευθύνεται, χαὶ οὕτως &ópi- — dirigitur, atque adeo immensam et perpetuam ' 


^N bandam, ut manifestentur, qui ex toto corde Deum 
diligunt, atque omne periculum ae laborem ejus 


15 


apud alios peroret; sed in virtule alque efficacia 
Spiritus regnum consistere. Hec enim obtigerunt 
quoque Israelitarum filiis, continuo meditantibus 
Seripturas, utpote qui de Domino meditationem 
suscipiebant, ipsam vero heereditatem aliis trade- 
bant: itaqui sermones Spiritus aliisenarrant, cum 
ipsi verbum in virtute non possideant, aliis tradunt 
heerepitatem. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui san- 
cto in secula. Amen. 


HOMILIA XXIX. 


Duplici rationedispensationem gratis in genus hu- 


S. MACARII EGYPTII 


esse, veluti si quis dicendi facultate polleat, atque À μόνῳ ἀχοῦς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, xxi τὸ τῶν &xe- 


716 


στόλων χήρυγμα, ὡς ἄν τις εἰδὼς )όγους καὶ ἑτέροις 
ἐχδιηγούμενος, ἀλλ᾽ ἐν δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ Πνεύ- 
ματος ἣ βασιλεία τυγχάνει, Ταῦτα γὰρ πεπόνθασι 
x«i ᾿Ισραηλιτῶν παῖδες, μελετῶντες τὰς Γραφὰς eui, 
καὶ περὶ τοῦ Κυρίου δῆθεν τὴν μέλέτην ἔχοντες͵ 
xai τὴν ἀλήθειαν αὐτὸν μὴ δεξάμενοι, ἑτέροις τὴν 
αὐτὴν χληρονομίαν ἀπέδοντο * οὕτως χαὶ oi λόγως 
τοῦ Πνεύματος διηγούμενοι ἑτέροις, αὐτοὶ τὸν λόγω 
ἐν δυνάμει μὴ κεχτημένοι, ἄλλοις ἀποδέδονται tb 
κληρονομίαν. AoÉ« Πατρὶ, χαὶ Υἱῷ, καὶ ἁγίω Πνε» 
μᾶτι, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA ΚΘ'. 


Κατὰ δισσὸν τρόπον τὰς οἰχονομίας τῆς Κα 
&p- 


manum ezercet Deus, fructus ejus justo judicio p — p'*9« εἰς τὸ γένος τῆς ἀνθθρωπότωητος € 


iterum repetiturus. 


I. Sapientia Dei, cum sit infinita et incompre- 
hensibilis, incomprehensibili et impervestigabili 
modo dispensationes gratie erga genus humanum 
varie exercet, ad liberam arbitrii voluntatem pro- 


οδὰβα sustinent. Quos enim preoccupant chari- 
smata, ac Spiritus sancti dona, hi quamprimum 
accesserunt cum fide et postulatione, absque la- 
bore, sudore et fatigatione interdum in mundo de- 
gunt.Insuperlargitur gratiam illam Deus non otiose, 
non frustrá, neque fortuito; sed arcana quadam 
etincomprehensibili sapientia ad probandum inten- 
tionem ac liberam arbitrii voluntatem eorum, qui 
statim divinam gratiam consequuntur, 4n percepe- 
rint beneficium, et sibi preestitam benignitatem ac 
dulcedinem Dei, juxta proporlionem gratie absque 
propriislaboribus oblate ; quo digni habiti, debent 
studium, cursum, conatum ao fructum dilectionis 
a voluntate et proposito perfectum, demonstrare, 
ac retributionem charismatum rependere, hoc est, 
se totos dilectioni Domini addictos dedere, ipsius 
1139 voluntatem solam peragere, et ab omni car- 
nali concupiscentia penitus recedere. 


Il. Quibus vero, quamvis secesserint a mundo, 
et renuntiarint huic seculo secundum Evangelium, 
atque assidue in continuatione precum, jejunii, di- 
ligentie, reliquarumque virtutum perseverarint, 
non statim Deus concedit gratiam, requiem et ex- 
sultationem spiritus, longanimitate erga eos usus, 
donumque retinens: nec quoque hoc otiose, neque 
intempestive, neque fortuito facit, sed secreta qua- 
dam sapientia ad probandam liberi arbitrii volun- 
tatem, ut videat, an fidelem ac veracem reputent 
Deum, qui pollicitus sit se daturum petentibus, 
ac pulsantibus aperturum januam vite : ut perspi- 
ciat quoque, an qui vere credunt verbo suo, ad 
finem usque permansuri sint in plena fiducia fidei 
ac industrie, postulantes ac qu&rentes : annon 
afflicti, et remissiores facti avertantur, ac diffiden- 
tes et desperantes contemnant, non perdurantes ad 


v 


ἄξεται ὁ Θεὸς, μέλλων τῆς αὐτῆς χαρποῦς 
ἐν διχαίῳ χρίματι πάλιν ἀπαιτῷσαι. 


A. Ἡ τοῦ Θεοῦ σοφία ἄπειρος χαὶ ἀκατάλῃκτος 
οὖσα, ἀχκαταλήπτως xol ἀνεξιχνιάστως τὰς οἰχονομίας 
τῆς χάριτος εἰς τὸ γένος τῆς ἀνθρωπότητος ἐξεργά- 
ξεται ποιχῦως, πρὸς τὴν τοῦ αὐτεξουσίου θελόματος 
δοκιμασίαν, ὥστε φανερωθῆναι τοὺς ἐξ ὅλης χαρδίας 
ἀγαπῶντας αὐτὸν, x«l πάντα χίνδυνον καὶ πόνον διὰ 
τὸν Θεὸν ὑπομένοντας. Οἷς μὲν γὰρ προαπαυτῶσι τὰ 
χαρίσματα, xai τὰ τοῦ ἁγίον Πνεύματος depüpaa, 
εὐθὺς ἅμα τῷ προσελθεῖν μετὰ πίστεως xai αἰτέσεως, 
ἄνευ χαμάτων x«i ἱδρώτων xal πόνων, ἔστιν ὅτε ἵν 
τῷ κόσμῳ τυγχάνουσιν * ἔτι δίδωσι τὴν χάρεν ὁ Θιὸς, 
οὐχ ἀργῶς, οὐδὲ ἀχαίρως, οὐδὲ ὡς ἔτυχεν, ἀλλὰ σοφία 
τινὶ ἀῤῥήτῳ καὶ ἀκαταλήπτῳ, εἰς τὸ δοχιμασθᾶναι 
τὴν προαίρεσιν, x«i τὸ αὐτεξούσιον θέλημα τῶν 
ταχέως ἐπιτυχόντων τῆς θείας χάριτος, εἰ ἤσθοντο τῆς 
εὐεργεσίας, χαὶ τῆς πρὸς αὐτοὺς γενομένης χρηστό- 
τητος χαὶ γλυκύτητος τοῦ Θεοῦ, κατὰ ἀναλογιαν τῆς 
ἄνευ πόνων ἰδίων χάριτος, ἧς χαταξιωθέντες ὀφεί- 
λουσι σπουδὴν, x«i δρόμον, χαὶ ἀγῶνα, x«l τὸν ἐχ 
θελήματος xai προαιρέσεως ἀγώκης καρπὸν ἐπιδεί- 
ἔσσθαι, καὶ τὴν ἀμοιδὴν Χχαῤβεσμάτων ἀνταπο- 
δοῦναι, τουτέστιν ὅλους ἑαυτοὺς διδόντες ἐκδότους εἰς 
τὴν τοῦ Κυρίου ἀγάπην, καὶ τὸ αὐτοῦ θέλημα μόνον 
ἐπιτελοῦντες, χαὶ πάσης σαρκικᾷς ἐπιθυμίας τελείως 
ἀναχωροῦντες. 


Β΄. Οἷς δὲ καὶ ἀναχωρήσασι τοῦ χόσμον, x«l ἄρνυ- 
σαμένοις τὸν αἰῶνα τοῦτον χατὰ τὸ Εὐαγγέλιον, xai ἐν 
πολλῇ ποοσχαρτερήσει εὐχῆς καὶ νηστείας, xal σπου- 
δῆς καὶ τῶν λοιπῶν ἀρετῶν τυγχάνουσιν, οὐχ εὐθὺς ὁ 
Θεὸς δίδωσι τὴν χάριν xai τὸν ἀνάπαυσιν, καὶ eye- 
λίασιν τοῦ Πνεύματος, μαχροθυμῶν ἐπ᾽ αὐτοῖς xai τὸν 
δωρεὰν ἐπέχων. Καὶ τοῦτο οὐκ ἀργῶς, οὐδὲ ἀκαίρως, 
οὐδὲ ὡς ἔτυχεν, ἀλλὰ σοφιᾳ τινὶ ἀῤῥήτῳ εἰς δοχιμα- 
σίαν τοῦ αὐτεξουσίον θελήματος, ToU isi», εἰ πιστὸν 
x«i ἀληθῆ ἥγηνται τὸν Θεὸν τὸν ἐπαγγειλεμενον τοῖς 
αἰτοῦσι διδόναι, χαὶ τοῖς χρούουσιν ἀνοίγειν θύραν 
ξωῆς, τοῦ ἰδεῖν xai πιστεύσαντας ἐξ ἀληθείας τῶ 
λόγω αὐτοῦ, εἰ ἕως τέλους παραμένουσιν ἔν πληρο- 
φορίᾳ πίστεως xal σπουδῆς, αἰτοῦντες καὶ ζωτοῦντις, 
εἰ μὴ περιχακχήσαντες χαὶ ὑποστεΐλαντες ἀποστοσ- 
φῶσι, x«i ἀπιστήσαντες x«i ἀπελπίσαντες ὀλιεγωοί- 
σωσι, μὴ εἰς τέλος ὑπομείναντες διὰ τὴν παραδολὺ 


111 HOMILUE. — HOM. XXIX. 718 
τοῦ χρόνον, καὶ τὸ δοκιμάσαι τὸ θέλημα x«i τὴν À finem usque propter interjectionem temporis, ao 


προαιρεσιν. 

I'.'O γὰρ μὴ τάχιον λαμθάνων, διὰ τῆς ἀναθο- 
λῆς x«i μαχροθυμίας τοῦ Θεοῦ πλέον ἐχκαίεται, xai 
πλέον ὀρέγετάι τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν, χαὶ πλείονα 
πόθον καὶ σπουδὰν, χαὶ δρόμον xai ἀγῶνα, xal πᾶσαν 
ἀρετῆς χατάστασιν, χαὶ πεῖναν, xal δίψαν, εἰς τὸ 
ἀγαθὸν ὁσημέραι προστίθησι, μὴ χαυνούμενος ὑπὸ 
τῶν τς χαχίας λογισμῶν τῶν συνόντων τῇ ψυχῇ, 
x«l εἰς ὀλιγωρίαν, xal ἀνυπομονησίαν, καὶ ἀπελπι- 
σμὸν ἐχτρεπόμενος, ἣ πάλιν προφάσει μαχροθυμίας 
εἰς χαύνωσιν ἑαυτὸν ἐπιδώσῃ, λογισμῷ τοιούτῳ χρώ- 
μῖῆνος͵ ὡς ὅτι Ὅτε δήποτε λαμδάνω τὴν χάριν 
τοῦ Θεοῦ; χἀντεῦθεν εἰς ἀμέλειαν ὑπὸ τῆς καχίας ὑπο- 
χλεπτόμενος. ᾿Αλλ᾽ ág' ὅσον αὐτὸς ὁ Κύριος διὰ τῆς 
ἀναδολᾷς μαχροθυμεῖ ἐπ᾿ αὐτῷ, δοχιμάξων τὴν 
πίστιν χαὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θελήματος αὐτοῦ, αὐτὸς 
ὀξυτέρως, x«i ἐχπονεστέρως, x«i ἀνενδεῶς, xai ἀπε- 
ρικαχήτως ὀφείλει ζητεῖν τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, 
ἅπαξ πεπιστενυχὼς ταὶ πληροφορήσας ἑαυτὸν, ὅτι 
Θεὸς ἀψευδὴς χαὶ ἀληθινός ἐστιν, ἐπαγγειλάμενος 
διδόναι τοῖς μετὰ πίστεως αἰτοῦσι τὴν χάριν αὐτοῦ 
ἕως τέλους, ἐν πάσῃ ὑπομονῇ. 


Δ΄. Ταῖς γὰρ πισταῖς ψυχαῖς πιστὸς χαὶ ἀληθὲς 
ἡγεῖται ὁ Θεὸς, xal ἐσφράγισαν ὅτι ἀληθής ἐστι, χα- 
τὰ τὸν ἀληθᾷ λόγον. ᾿Αχολούθως οὖν τῷ προειρημένῃ 
τῆς πίστεως ἐννοίᾳ ἀναχρένουσιν ἑαυτὰς, ἐν τίσιν 
ὑστεροῦσι τὸ ὅσον ib αὐτῶν, ὃ πόνῳ, ἢ ἀγῶνι, ἣ 
σπουδῇ, ἢ πίστει, ἦ ἀγάπῃ, ὃ τῇ λοιπῇ τῶν ἀρετῶν 
χαταστάσει " x«l ἀναχρένουσαι ἐν πάσῃ ἀχριδείᾳ λε- 
πτότητος, βιάζονται, ὅσῃ δύναμις, χαὶ ἄγχουσιν εἰς 
τὴν εὐαρέστησιν τοῦ Κυρίου, ἅπαξ κιστεύσασαι, ὅτι 


ὁ Θεὸς ἀλυθὼς ὧν οὐ στερήσει τῆς γόῦ᾽ Ἰνεῦ ΕΞ 


δωρειᾶς αὐτὰς, εἰ παραμείνωσα ἕως τέλους εἰς τὴν 
πρὸς αὐτὸν διὰ πάσης σπουδῆς λατρείαν καὶ ἄναμο- 
γὴν, ἀλλὰ καταξιωθήφονται τῆς οὐρανίου χάριτος, 
ὡς ἔτι ἐν σαρκὶ τυγχάνουσαι, xal τῆς αἰωνίου ζωῆς 
τεύξονται. 

E. Καὶ οὕτως χινοῦσιν ὅλην τὴν ἀγάπην αὐτῶν 
πρὸς τὸν Κύριον, ἀρνησάμεναι πάντα, χαὶ αὐτὸν 
μόνον ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ, καὶ πείνῃ καὶ δίψει προσ- 
δοχῶσαι, x«l rà» ἀνάπαυσιν xoci παράχλησιν τῆς 
χάριτος ἐχδεχόμεναι πάντοτε xai ἐπὶ μηϑενὶ τούτου 
τοῦ χόσμον παραχαλούμεναι, xai ἀναπαυόμεναι, καὶ 
δεσμούμεναι ἑἐχουσίως * ἀλλὰ πάντοτε τοῖς ὑλιχοῖς 
λογισμοῖς ἀντιλέγουσαι, τὴν τοῦ Θεοῦ βοήθειαν καὶ 
ἀντίληψιν μόνον προσδοχώσιν, ὁπότε ταῖς τοίαύτην 
σπουδὸν χαὶ προαίρεσιν xal ὑπομονὴν ἀναδεχομέναις 
ψυχαῖς αὐτὸς ὁ Κύριος 20m χρυπτῶς σύνεστι, χαὶ 
βοηθεῖ, καὶ διαφυλάττει, χαὶ ὑποστηρίξει ἕχαστον 
τῆς ἀρετῆς x«próv* xdv» ἐν πόνω καὶ θλίψει τυγχά- 
γωτι, χαν ἐν ἐπιγνώσει ἀληθείας, xai φανερώσει 
ψυχῆς, οὐδέπω ἐκοωίσαντο τὴν χώριν τοῦ Πνεύματος, 
xoi τὸν ἀνάπαυσιν τῇς ἐπουρανίου δωρεᾶς, χαὶ ἐν 
πληροφορίᾳ οὐκ jcÜovto ταύτης διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ 
ἄῤῥητον σοφίαν, xal τὰ ἀνεχδιήγητα χρίματα, doxi- 


** Joan. πι, 33. 


probationem voluntatis et propositi. 


III. Qui enim non confestim accipit, propter 
dilationem ac longanimitatem Dei, ardentius ac- 
cenditur, vehementiusque appetit ccelestia bona, 
atque majus desiderium, studium, cursum, certa- 
men, omnem virtutis statum, esuriem et sitim ad 
bonum quotidie apponit, non factus remissior a 
malitia cogitationum animejinherentium, et in con- 
temptum, impatientiam ac desperationem conver- 
sus : autcontra, pretextu longanimitatis, socorditee 
seipsumdedat,haccogitatione usus,nempe, Quando 
consequar gratiam Dei?inde ad negligentiam ἃ ma- 
litia subreptus. At vero quanto magis Dominus 
ipse differendo longaninum se prestat erga eum, 


B examinans fidem ac dilectionem voluntatis ejus ; 


tanto acrius, tanto diligentius, irremisse ac inde- 
fatigabiliter inquirere debet donum Dei, semel cre- 
dens, ac certa fiducia sibi persuadens Deum men- 
dacii expertem ac veracem esse, qui promisit se 
daturam gratiam suam in fide eam petentibus, 
usque ad fidem cum omni patientia. 


IV. Fideles enim anime fidelem ac veracem (ai- 
stimant Deum, et obsignaverunt, quod veraz sit **, 
ut verus sermo perhibet. Consequenterigiturjuxta 
predictam fidei notitiam dijudicant se ipsas, qua- 
rum rerum inopiam patiantur, quantum possunt, 
sive labore, sive certamine, sive studio, sive fidei 
sive dilectione, sive reliqua virtutum acie : et ub, 
se examinarint omnino accurate et subtiliter, com- 
pellunt, pro viribus, atque adfgünt se ipsasad bene 
placenidum Doniino ; quippe que semel credide- 
runt Deum, qui verax est, non privaturum eas 
dono Spiritus, in permanserint usque ad finem in 
cultuatqueexspectatione cum omni diligentia, sed 
dignas se reputatum iri colesti gratia, ut adhuc 
in carne existentes, atque vitam eternam conse- 
cuturas. 


V. Atque hoc pacto mota omni dilectione sua ad 
Dominum, repudiatisque omnibus, eum solum 
summo desiderio, esurie et siti exspectant ; et re- 
creationem et consolationem gratie perpetuo pre- 
stolantes, in nulla re hujus mundi consolationem 
accipiunt et requiescunt, ac ultro ligatee sunt : sed 
crassis semper cogitationibus contradicentes,auxi- 
lium atque remunerationem Deitantum exspectant, 
11A cumhujusmodistudio, intentioneac patientia 
preditisanimis ipse Dominusjam occulte adsit,sup- 
petias ferat, conservet et suffulciatomnem virtutis 
fructum : ac licet in labore οἱ afflictione sint, οἱ 
in cognitione veritatis et illustratione anime, non- 
dum tamen consecuti sunt gratiam Spiritus, acre- 
creationem ccelestis doni, nec in plena fide consti- 
tutee perceperunt eam, propter arcanam sapien- 
tiam, et inenarrabilia judicia Dei, qui variis modis 
fideles animas probat, et dilectionemex voluntate 


T19 


S. MACARH /EGYPTII 


720 


et proposito manantem intuetur. Termini enim À μάζοντος διαφόρως τὰς πιστενούσας ψυχὰς, καὶ εἰς 


quidam sunt, mensure& aoc trutinee, libereintentio- 
nis, et voluntarie dilectionis, atque affectionis erga 
omnia sancta ejus mandata, quantum licet. Quo 
fit, ut animes, que implent amoris atque officii 
sui mensuram, regno ac vita eterna idonee judi- 
cantur. 


VI. Justus enim Deus est, et justa judicia ejus, 
neque respectus personarum apud eum ullus : sed 
pro modo beneficiorum,sive corporalium, sive spi- 
ritualium, sive scientie, sive intellectus (que Deus 
nature quoque humane varie indidit) judicaturus 
unumquemque, fructus virtutis requiret, et pro di- 
gnitate reddet cuique juxta opera ejus ; et: Poten- 
tes potenter tormenta patientur *'. Minimus enim 
venia ac misericordia dignus. Et Dominus ait : Ser- 
t'us, qui cognovit voluntatem Domini sui, el non se 
praeparavit, nec fecit. secundum voluntatem ejus, 
plagis vapulabit multis. Qui autem non cognovit, et 
fecit digna plagis, vapulabit paucis. Porro cuicun- 
que multum datum est, multum quamretur ab eo, et 
! cui commendaverunt multum, plus petent ab eo **, 

Saientiam autem et intellectum diversimode intel- 
ligé, tam secundum gratiam et donumcoeleste Spi- 
ritus, quam secundum naturalem progressum intel- 
lectus &t discretionis, atque esacris Litteris profe- 
οἰῶ institutionis. Ab unoquoque enim reposcentur 
frubtus viktutis, pro modo a Deo in se collatorum 
beneficiorum, sive naturalium, sive a divina gra- 
tia concessorüm. 
homo apud Deum in .die judicii. A quolibet enim, 
drout novit, fructus fidei, et dilectlónis; ajque 


omnis sibi concesse virtutis, intentionis ac voluü- 


tatis ratione habita, restitutio exigetur, sive au- 
ditu perceperit, sive nunquam verbum Dei audi- 
verit. 


VII. Anima enim fidelis, ac veritatis amans, in- 
tuens eeterna bona justis reposita, atque ineffabile 
venture gratie divine beneficium, se ipsam, ac 
studium suum, laborem atque fatigationem indi- 
gnam statuit arcanis promissionibus Spiritus. Hic 
pauper est Spiritu,quem Dominus beatum przdicat?? : 
hic esurit οἱ sitit justitiam : hic est contritus corde. 
Qui hujusmodi intentionem suscipiunt, studium, 


laborem ac desiderium virtutis, et ad finem usque D 


in eo permanent, vitam et regnum emternum vere 
consequi poterunt. Ne igitur quis fratrum extolla- 
tur adversus fratrem, necadarrogantem sui existi- 
mationem procedat, a malitia subreptus, inquiens 
nempe : Ego donum spirituale consecutussum. Non 
enim decet Christianos hec cogitare. Quid enim 
crastina lux illi allatura sit, ignoras : et quis finis 
ejus, quisvetuus futurus sit, nescis. Verum quis- 
quesibi attendat, et propriam conscientiam assidue 
dijudicet, ac probet opus cordis sui, quo studio, 
quove conatu mens sua Deum prosequatur : et ad 


* Sap. vi, 7. ** Luc. xii, 47. 39 Matth. v, 3 


Inexcusabilis ergo est. omnis C 


" ἡμέρᾳ κρίσεως . 


τὴν ix θελήματος xal προαιρέσεως ἀγάπην ἄποσχο- 
ποῦντος. Ὅροι γὰρ xai μέτρα x«i σταθμοὶ τὸς «vr 
ἐξουσίου προαιρέσεως εἰσι, xal τοῦ θελήματος τῆς 
ἀγάπης, χαὶ τῆς εἰς πάσας τὰς ἁγίας αὐτοῦ ἐντολὰς, 
ὅση δύναμις διαθέσεως. Καὶ οὕτως ἀναπλωροῦσαι εἰ 
ψυχαὶ τὸ τῆς ἀγάπὴς αὐτῶν xxi ὀφειλῷς μέτρον, rir 
βασιλείας καὶ τῆς αἰωνίον ξωῆς χαταξιοῦνταιε. 

ς΄. Δίχαιος γὰρ ἐστιν ὁ Θειὸς, xal δέκαια τὰ χρὶ 
ματα αὐτοῦ, καὶ προσωποληψία παρ᾽ αὐτῷ oux tco, 
ἀλλὰ κατὰ ἀναλογίαν τῶν εὐεργεσιῶν, ἧἦτοι σωματι- 
xà), πνευματικῶν, ftot γνώσεως, ὅτοι συνέσεως, 
ἢ διαχρίσεως͵ d καὶ ἐν τῇ φύσει τῶν ἀνθρώπων ὁ 
Θεὸς διαφορως ἐνέθηχεν, ἔχαστον χρένων τοὺς xap- 
ποὺς τῆς ἀρετῆς ἐπιξητήσει, xai x«t' ἀξίαν ἀποδὼ- 


B σει ἑχάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ, xat δυνατοὶ duve- 


τῶς ἐτασθήσονται. Ὁ γὰρ ἐλάχιστος συγγνωστὸός 
ἐστιν ἔλέους * «xi ὁ Κύριος λέγει, Δοῦλος ὁ γνοὺς 
τὸ θέλημα τοῦ χνυρίονἑαυτοῦ, xai μὴ ἐτοιμα- 
σας, μηδὲ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, 
ϑδϑαρήσεται πολλάς. Ὁ δὲ μὴ γνοὺς, ποιέσας 
δὲ ἀξια πληγῶν, δαρήσεται ὀλέγας * παντὶ 
δὲ ᾧ ἐδόθη πολὺ, πολὺ ξητήσεται παρ᾽ αὐτοῦ, 
καὶ ᾧ πολὺ παρέθεντο, περισσότερον ἀπαιτύή- 
σουσιν αὐτόν. Τὴν δὲ γνῶσιν x«l σύνεσιν διαφόρως 
νόει, Brot χατὰ χάριν xol δομα ἐπουράνιον τοῦ Ilr- 
μᾶτος, ἦτοι χατὰ φυσικὴν ἀχολουθίαν συνέσεως ἢ dux- 
ρίσεως, xai διὰ τῶν θείων Γραφῶν παιδεύσεως " ἔχκστος 
γὰρ τοὺς χαρποὺς ἀπαιτηθήσεται τῆς ἀρετῆς, κατὰ 
ἀναλογίαν τῶν παρὰ Θεοῦ γενομένων εἰς αὐτὸν sutpyt- 
σιῶν, firot φυσιχὼν, ἧτοι ἐχ θείας χάριτος δεδομένων" 
᾿Αναπολόγοτος τοίνυν ἐστὶ πᾶς ἄνθρωπος παρὰ Θεῶ ἐν 
ἕχαστος γὰρ χαθ᾽ ὃ ἔγνω τοὺς χαρ- 
ποὺς τῆς πίστεως, χαὶ ἀγάπης, χαὶ παάσες ἀρετῆς 
τῆς πρὸς αὐτὸν͵ ἐχ προαιρέσεως χαὶ θελήματος ἄντ- 
απόδοσιν ἀπαιτηθήσειται, ὅτοι δι᾿ ἀχοζς, ὅτοι μηδέ- 
ποτε λόγον ἀχούσας Θεοῦ. 


Z'. ᾿Αποσχοποῦσα γὰρ à dor χαὶ Qth- 
αλήθης εἰς τὰ ἀποχείμενα αἰώνια ἀγαθὰ τοῖς διχαίοις, 
x«i εἰς τὴν ἄῤῥητον τῆς μελλούσης ἐπκιφοιτᾷν θείας 
χάριτος εὐεργεσίαν, ἀναξίαν ἑαυτὸν, καὶ τὴν σπου- 
δὴν αὐτῆς, x«l πόνον, καὶ χάματον ἡγεῖται πρὸς τὰς 
ἀῤῥήτους ἐπαγγελίας τοῦ Πνεύματος. Οὗτός ἔστιν ὁ 
πτωχος τῷ πνεύματι, ὃν ὁ Κύριος μαχαρέξζει"" 
οὗτός ἐστιν ὁ πεινῶν xat διψῶν τὸν δικαιοσύνην * οὗτός 
ἐστιν ὁ συντετριμμένος τὴν χαρδίαν. Οἱ τοιαύτιν 
προαίρεσιν ἀναλαμδάνοντες͵ xal σπουδὴν, xai πόνον, 
xai πόθον ἀρετῆς, x«i ἕως τέλους ἐν αὐτῶ διαμένν- 
τις, τῆς ζωῆς χαὶ τῆς αἰωνίον βασιλείας ἐπιτυχεῖν 
ἐξ ἀληθείας δυνήσονται. Μὴ τοίνυν τις τῶν ἀδελφῶν 
χατεπαιρέσθω τοῦ ἀδελφοῦ, καὶ εἰς οἴησιν προχο- 
πτέτω, ὑπὸ τῆς χαχίας ὑποχλεπτόμενος, ὡς ὅτι Ἰδοὺ 
ἐγὼ χάρισμα πνευματιχὸν χέχτημκαι" οὐχ ἔστ' 
γὰρ ἄξιον ταῦτα Χριστιανοὺς ἐνθυμεῖσθαι. Τί γὰρ ποιεῖ 
à αὔριον εἰς ἐχεῖνον οὐκ οἶδας ᾿ καὶ ποῖον τέλος 
x«i ποῖον τὸ σὸν ἀγνοεῖς. ᾿Αλλ 
ἀναχρινέτω τὴν ἰδέαν συνείδησιν 


ἐχείνου, ἔχαστος 


ἑαυτῷ προσέχων, 


181 


HOMILUIE — HOM. XXX. 


722 


κάντοτε, x«l δοχιμαξέτω τὸ ἔργον αὐτοῦ τῆς x«p- À perfectum scopum libertatis, et affectionum vacui- 


δίας, ποίαν σπουδὴν καὶ ἀγῶνα ὁ νοῦς ἔχει πρὸς τὸν 
Θεόν " xai εἰς τὸν τέλειον σχοπὸν τῆς ἐλευθερίας, xoi 
ἀκαθείας, xoi τὸς χαταπαύσεως τοῦ πνεύματος 
ἀποσχοπῶν, ἀπαύστως τρεχέτω xal ἀόχνως, iv μη- 
dt χαρίσματι, ἣ xal διχαιώματι πληροφορούμενος. 
Δόξα καὶ προσχύνησις Πατρὶ, χαὶ Υίῷ, χαὶ ἁγίῳ 
Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμύν. 


OMIAIA Λ΄. 
Ἐχ τοῦ ἁγίου Πνεύματος δεῖ γεννηθῆναι 
τὴν μέλλουσαν εἰσελθεῖν εἰς βασιλείαν 


Θεοῦ ψυχήν᾽ καὶ ὃν τρόπον τοῦτο γένηται. 
Α΄. Οἱ τὸν λόγον ἀχούοντες, ἔργον τοῦ λόγου ἐν 
ταῖς ἑαυτῶν ψυχαῖς ὀφείλουσιν ἐπιδείξασθαι. Ὁ 
λόγος γὰρ τοῦ Θεοῦ οὐχ ἔστι λογος ἀργὸς, ἀλλ᾽ do- 


yov ἔχει εἰς τὴν ψυχὰν γιγνόμενον. Διὰ τοῦτο γὰρ Β 


χαὶ ἔργον λέγεται, iva x«i ἔργον εὑρεθῇ ἐν τοῖς 
ἀχούοντι. Παράσχοι τοίνυν ὁ Κύριος τὸ ἔργον τῆς 
ἀλυθείας ἐν τοῖς ἀχούουσιν, ἵνα ὁ λόγος ἔγχαρπος 
εὑρεθῇ εἰς ἡμᾶς. Ὥσπερ γὰρ σχιὰ προάγει τὸ σῶ- 
μα᾿ à σχιὰ δὲ τὸ σῶμα δηλοῖ, καὶ ἡ ἀλήθεια τὸ σῶμά 
ἔστι" τὸν αὐτὸν τρόπον χαὶ ὁ λόγος ὥσπερ σχιὰ τυγ- 
χάνει τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ. Προάγει δὲ ὁ λόγος 
τὸν ἀλήθειαν. Ot ἐπὶ γῆς πατέρες ix τῆς ἑαυτῶν 
φύσεως γεννῶσι τέχνα ἐχ τοῦ σώματος αὐτῶν χαὶ 
τῆς ψυχῆς, καὶ γεννχθέντα πάσῃ σπουδῇ ἐπιμελῶς 
παιδεύουσιν ὡς ἑαυτῶν τέχνα, ἕως τέλειοι ἄνδρες 
γένωνται, καὶ διάδοχοι χαὶ χλυρονόμοι. Τοῖς γὰρ πα- 
τράσιν ἐξαρχῆς σχοπὸς χαὶ σπουδὴ πᾶσα γίγνεται 
πρὸς τὸ γεννῆσαι τέκνα, x«l σχεῖν χλῃρονόμους, xal 


εἰ μὴ ἐγέννησαν, μεγίστην λύπην χαὶ ὀδύνην dy C 


εἶχον, ὦστε πάλιν γεννήσαντες, χαρὰν ἔσχον. Χαί- 
ρουσι δὲ xal ei σνγγενεῖς χαὶ οἱ γείτονες. 


Β΄. Τὸν αὐτὸν τρόπον χαὶ ὁ Kopie ἡμῶν Ἰησούς 


Χριστὸς περὶ τῆς τοῦ ἀυθρώπον σωτηοίας φροντί- 
σας, πᾶσαν οἰχονομίαν χαὶ cmoudi» ἐπετέλεσεν ἐξαρ- 
χῆς ϑιὰ Πατέρων, πατριαρχῶν, διὰ νόμου χαὶ προ- 
φητῶν " ἔσχατον Wal αὐτὸς παραγενόμενος, xai σταυ- 
ροῦ αἰσχύνης χαταφρονήσας, ὑπέμεινε θάνατον. Καὶ 
οὗτος ὅλος Ψᾧ κοίματος, xai ἡ σπουδὴ αὐτοῦ γέγονεν, 
ὅπως γωνήσῃ ἐξ ἑαυτοῦ ἐχ τῆς ἑαυτοῦ φύσεως τέχνα 
ix τοῦ Πνεύματος, ἄνωθεν εὐδοχήσας γεννηθῆναι ix 
τῆς αὐτοῦ θεότητος. Καὶ ὥσπερ οἱ πατέρες οὔτοι, 
ἐὰν μὰ γεννήσωσι, λυποῦνται * οὕτως x«i ὁ Κύριος 
ἀγαπήσας τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ὡς ἰδίαν εἰκόνα, 


ὠθέλησεν αὑτοὺς ix τοῦ αὐτοῦ σπέρματος γεννῆσαι D 


τῆς θεότωτος. Εἴ τινες οὖν μὴ θελήσωσιν εἰς τοιαύ- 
τὴν γέννησιν ἔλθεῖν, xci ix τῆς γαστρὸς του Πνεύ- 
ματος τῆς θεότητος γεννηθῆναι, πολλᾶν λύπην ὁ 
Χριστὸς ἀναδέχεται, παθὼν δι᾽ αὐτοὺς xal ὑπομεί- 
νας, ἵνα τούτους σώσῃ. 

Γ΄, Πάντας γὰρ ἀνθρώπους θῶει ὁ Κύριος τὴς 
γεννήσεως χαταξιωθῆναι ταύτης. Ὑπὲρ πάντων γὰρ 
ἀπέθανε, καὶ πάντας εἰς ζωὴν ἐχάλ)εσε. Ζωὴ δὲ ἐστιν 
ἢ ἄνωθεν ἐκ τοῦ Θεοῦ γέννησις “ ἄνεν γὰρ ταύτης 
ξησαι ψυχὴν ἀϑύνατον, ὥς φησιν ὁ Κύριος " "E&v μὴ 
τις γεννηθῇ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἐδεῖν τὴν βασι- 
λεέαν τοῦ Θεοῦ. Ὥστε πάλιν ὅσοι πιστεύουσι τῷ 


! Joan, uj, 3. 


tatis, atque quielis spiritualis collimans, citra 
omnem intermissionem ac segnitiem currat, in 
nullo 115 charismate aut justificatione collocata 
fiducia. Gloria et adoratio Patri, et Filio, et Spiri* 
tui sancto in secula. Amen. 


HOMILIA XXX. 


Ez Spiritu sancto renasci oportet animam, qux 
inum Dei ingressura est, et quo pacto hoc 
I. Qui verbum audiunt, opus verbi in suis ipso- 

rum animis demonstrare debent. Verbum enim 

Dei non est otiosum, sed opus habet, quod in 

anima perficitur : propterea enim opus appellatur, 

ut opus quoque inveniatur apud eos, qui audiunt. 

Exhibeat igitur Dominus opus veritatis audienti- 

bus, ut verbum fructuosum reperiatur in nobis. 

Perinde enim ac umbra precedit corpus ; umbra 

aulem corpus demonstrat, at veritas est ipsum 


corpus : sic quoque est verbum velut umbra veri- ^ 


tatis Christi. Preecedit itaque verbum verietatem. 
Patres qui in terris sunt, e sua ipsorum natyra 
generani liberos, e corpore suo et anima, eosque 
natos omni studio et accurata diligentia instituunt, 
ut suos filios, donec perfecti viri evadant, et suo- 
cessores ac haeredes. Omnis enim scopus patrum, 
et omne studium, ab initio eo tendit, ut procreent 
liberos, ac heredes habeant ; et nisi genuerint, 
summa tristitia ac maerore afficiuntur ; sicut e di- 
verso, ubi procreaverint liberos, gaudio perfun- 
duntur: gaudent quóque cognati et vicini. 

11. Eodem modo Dominus noster Jesus Christus 
de hominis salute sollicitus, omnem dispensatio- 
nem ac studium perfecit ἃ principio, ministerio 
Patrum, patriarcharum, legis ac prophetarum, 
postremo quoque ipse adveniens, ac crucis ignomi- 
niam spernens, mortem pertulit. Omnis itaque la- 
bor ille et studium ejus in eo fuit, ut generaret 
ex se ipso, e sua ipsius natura filios e Spiritu, 
placide acquiescens, quod supernitus nascerentur e 
sua divinitate. Et quemadmodum patres hi, nisi 
geuuerint, tristitia et dolore afficiuntur : eodem 
modo Dominus, diligens genus humanum ut 
propriam imaginem, voluit eos ex ipso semine 
divino procreare. Si qui ergo renuerint ad hujus- 
modi generationem venire, et de ventre Spiritus 
divini nasci, summum dolorem suscipit Christus, 
qui propter eos passus est ac pertulit, ul eos ser- 
varet. 


Ill. Omnes enim homines vult Dominus hanc 
nativitatem consequi, pro omnibus siquidem mor- 
tuus est, et omnes ad vitam vocavit. Vita vero esl 
desuper ex Deo generatio : absque hac enim vivere 
animam, impossibile, utinquit Dominus : Nisi quis 
natus fuerit e supernis, non poterit videre regnum 
Dei *. Ut contra, quicunque Domino crediderint, 


»- 


723 S. MACARII /EGYPTII Eri 


et accedentes nativitatem hanc consecuti fuerint, A 
gaudium conciliant et summam exsultationem in 
ccelis parentibus, qui eos procrearunt. Et omnes 
angeli sancteque virtutes letantur de anima, quee 
e Spiritu prognata et Spiritus effecta est. Hoc enim 
corpus similitudo est anime ; anima vero imago 
Spiritus exsistit. EL quemadmodum corpus absque 
anima mortuum est, nec quid peragere valet : sio 
absque coelesti anima, absque divino Spiritu, 
mortua est & regno anima, nec potest quidquam 
peragere eorum, que ad Deum pertinent, absque 
Spiritu. 

116 iV. Quemadmodum enim statuarius atten- 
dit ad faciem regis, tuin pingit : ac, si ex adversa 
parte sit facies regis, intendens in ipsum pictorem, 


Kupío, xoi προσερχόμενοι καταξιοῦνται τῆς γεννή- 
σεως ταύτης, χαρὰν ἐμποιοῦσι χαὶ μεγάλην ye 
λίασιν ἐν οὐρανοῖς τοῖς γεννήσασι γονεῦσι " πάντες 
τε ἄγγελοι, xal δυνάμεις, ἅγιαι χαίρουσι τῇ ψνχῇ 
τῇ ἔχ Πνεύματος γεννηθείση, xal γενομένῃ πεεῦμε. 
Τοῦτο γὰρ τὸ σῶμα ὁμοίωμα τυγχάνει τῆς ψυχῆς, i 
δὲ ψυχὴ εἰκὼν τοῦ Πνεύματος ὑπάρχει * καὶ cem 
τὸ σῶμα χωρὶς τῆς ψυχῆς vexpóv ἐστι, μηδὲν dvi 
μένον διαπράξασθαι, οὕτως ἄνευ τῆς ἑἐπουρανίω 
ψυχῷς, χωρὶε τοῦ θεϊχοῦ Πνεύματος, vexp& τυγχώνει 
ἀπὸ τῆς βασιλείας ἡ vx», μηδὲν δυναμένη διαπρά- 
ξασθαι τῶν τοῦ Θεοῦ, ἄνευ τοῦ Πνεύματος. 

A'. Ὥσπερ γὰρ ὁ εἰχονογράφος προσέχει τῷ mpec- 
dro τοῦ βασιλέως. x«i γράφει " xal ἐπὰν ἐξ ἐναντίας 
ἦ τὸ πρόσωπον τοῦ βασιλέως προσέχον αὐτῷ pe- 


facile atque eleganter ille imaginem ad vivum de- P φοντι, εὐχόλως χαὶ καλῶς ἔχεινος ζωγραφεῖ τὰν εἰ- 


pingit: sin vero faciem avertat, pingere nequit, 
eo quod intentis oculis non intnebatur pingentem : 
eodem quoque modo insignis ille pictor Christus, 
credentibus ei, et fixis eum oculis semper intuen- 
... tibus, confestim depingit ad imaginem suam ho- 
minem colestem, ex ipso Spiritu, ex substantia 
'jpsius luminis arcani, pingit imaginem celestem, et 
lafgitur ei preclarum et bonum illius sponsum. Si 
quisergoimmotisoculis eum non semper intueatur, 
spretis omnibus, nequaquam pinget Dominus ima- 
ginem &jus e suo ipsius lumine. Oportet ergo fixis 
oculis intüeri nos eum, credere, et diligere illum- 
omnia proficereeique attendere,ut pingat sui ipsius 
imaginem celestem et immittat animis nostris : at- 
que sic nos gestantes Christum, vitam eternam C 
consequamur, et hino certiori fiducia fulti requie- 
scamus. C007 A 


V. Perinde ac moneta aurea, nisi impressam ha- 
buerit regiam imaginem, non in commercio ver- 
sari potest, nec in regis thesauros reconditur, sed 
rejicitur : sic quoque anima, nisi habuerit imagi- 
nem coelestis Spiritus in lumine arcano, Christum 
in se insculptum, non est commoda ad supernos 
thesauros, et a mercatoribus regni, preeclaris apo- 
stolis, respuitur. Qui enim invitatus fuerat, non 
exornatus veste nuptiali, tanquam alienus ejectus 
est in exteriores tenebras, eo quod non gesltaret 
imaginem celestem. Hoc enim est signum ac sigil- 
lum Domini animis impressum, Spiritus nimirum D 
luminis arcani. Et quemadmodum mortuus inutilis 
est, nec omnino quid commodat iis, qui hic vi- 
vunt; quapropter exportant quoque eum ex urbe, 
et humi deponunt : sic quoque anima, que non 
gestat celestem divini luminis imaginem, vitam 
scilicet anime, velut reproba ac plane rejectitia 
evadit. Non enim commodat illi civitati sanctorum 
anima mortua, que non gerit lucidem ac divinum 
Spiritum. Quemadmodum enim in mundo vita cor- 
poris est anima : sic quoque in eeterno ac coelesti 
mundo anime vita est Spiritus divinus. 


Vl. Oportet igitur querentem credere, et acce- 


us 


χόνα * ἐπὰν δὲ ἀποστρέψῃ τὸ πρόσωπον, οὐ δύναται 
ἡράψαι, διὰ τὸ μὴ ἀτενέξειν αὐτῷ τῷ γράφοντι " 
τὸν αὐτὸν τρόπον χαὶ ὁ χαλὸς ζωγράφος Χριστός, 
τοῖς πιστεύουσιν αὐτῷ καὶ ἀτενέξουσιν διὰ παντὸς 
πρὸς αὐτὸν, εὐθέως ζωγραφεῖ χατὰ τὴν εἰκόνα αὐ- 
τοῦ ἐπουράνιον ἄνθρωπον, ix τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος, 
ἐχ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ τοῦ φωτὸς τοῦ ἀκνεχλαλύ- 
του, γράφει εἰκόνα οὐράνιον, χαὶ δίδωσιν αὐτῷ τὸν 
καλὸν x«i ἀγαθὸν αὐτῆς νυμφίον. E τις οὖν οὐχ 
ἀτενίζει διὰ παντὸς πρὸς αὐτὸν τῶν πάντων ὑκερ- 
ἰδὼν, οὐ μὴ γράψῃ ὁ Κύριος αὐτοῦ τὰν εἰχόνα ix τοῦ 
ἑαυτοῦ φωτός. Χρὴ τοίνυν ἀτενίξειν ἡμᾶς εἰς αὐτὸν 
πιστεύοντας, χαὶ ἀγαπῶντας αὐτὸν, πάντα ῥίψαυ"- 
τας, x«l αὐτῷ προσέχοντας * ἕνα γράψας τὸν ἑαυτοῦ 
εἰχόνα τὴν ἐπουράνιον, ἀποστεῶλῃ ἐν ταῖς ψυχαῖς 
ἡμῶν. χαὶ οὕτως φορέσαντες τὸν Χριστὸν Qui» 
αἰώνιον, λάδωμεν, χαὶ ἀπεντεῦθεν πλυηροφορηθέντες 
ἀναπαῶμεν 000 

Ε΄. Ὥσπερ τὸ νόμισμα τοῦ χρυσίον, δαν μὰ λαθδη 


xxl ἐντυπωθῇ τὴν βασ ν εἰχόνα, οὔτε εἰς ἐμ- 
πορίαν ἀπέρχεται, οὔτε eig βασιλέως θασαυροὺς 
ἀποτίθεται, ἀλλὰ ἀπόδλητῳ 5 οὕτως χαὶ 


ἡ ψυχὴ, ἐὰν μὴ ἔχῃ εἰχόνα τοῦ ἐκουράνίου Πνεύμα- 
τος ἐν φωτὶ ἀῤῥήτῳ, Χριστὸν ἐντετυκωμένον tv 
αὑτῇ, οὐ χρησιμεύει εἰς τοὺς ἄνω θησαυροὺς, xai 
ὑπὸ τῶν tunópov τῆς βασιλείας τῶν καλῶν ἀποστό- 
λων ἀπόδλητος γίνεται, Καὶ γὰρ ὁ χληῃθεὶς, καὶ μὴ 
φορῶν τὸ ἔνδυμα τοῦ γάμον, ὡς ἀλλότριος ἐξεδλόθῃ 
εἰς τὸ ἀλλότριον σχότος, μὴ φορῶν τὴν εἰχόνα rb 
ἐπουράνιον. Τοῦτο yàp σημεῖον καὶ σέγνον ὑπάρχα 
τοῦ Kupíou ἐντυπούμενον ταῖς ψυχαῖς, πνεῦμα pw 
τὸς ἀῤῥήτου ὑπάρχον. Καὶ ὥσπερ ὁ νεχρὸς &ypiw, 
xat ὅλως μὴ χρησιμεύων τοῖς ἐχεῖ ἐστι ^ διὸ ταὶ 
ἐχχομίξουσιν αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως καὶ χατατίθενται" 
οὕτως xxi T ψυχὴ ἢ κὴ φέρουσα τὸν ἐπουράνιον τοῦ 
θεϊκοῦ φωτὸς εἶἰχονα, τὴν ζωὴν τῆς ψνχᾷῷς, ὠσπερ 
ἀδόχιμος x«i πάντη ἀπούλητος τυγχάνει" οὐ ypuct- 
μεύει γὰρ εἰς ἐχείνην τὴν πόλιν τῶν ἄγέων νεχρὰ 
ψυχὴ, μὴ φέρουσα φωτεινὸν xat Ósixb» Πνεῦμα. 
Ὥσπερ γὰρ iv κόσμῳ ξωὴ τοῦ σώματος à jvyi 
ἐστιν, οὕτως xai ἐν τῷ αἰωνίῳ χαὶ ἐπουρανέῳ xogue 


τῆς ψυχῆς ἢ ζωὴ, τὸ Πνεῦμα τῷς θεότητος ὑπάρχει. 


€. Χρὴ τοίνυν τὸν ζητοῦντα πιστεῦσαι καὶ προσῶν 


725 HOMILLE. — HOM. XXX. T26 


θεῖν τῷ Κυρίῳ, παρακαλεῖν ἐντεῦθεν λαδεῖν τὸ Osixóv A dere ad Dominum, obseorare ut hinc consequatur 


Dvwsüpa: αὐτὸ γάρ ἔστιν ἡ ζωὴ τῆς ψυχῆς, xai διὰ 
τοῦτο ἐποιήσατο τὴν ἔλευσιν ὁ Κύριος, ἵνα ζωὴν ἐν- 
τεῦθεν δῷ τῇ ψυχῇ, τὸ Πνεῦμα αὑτοῦ" Ἕως γὰρ, 
φησὶ, ἔχετε τὸ φῶς, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς" 
ἔρχεται νὺξ, ὃτε οὐχέτι δύνασθε ἐργάξεσθαι. 
Εἴ τις τοίνυν οὐχ ἐξύήτησεν ἐντεῦθεν xal ἔλαδε ζωὴν τῇ 
ψυχῇ τὸ θεϊχὸν φῶς τοῦ Πνεύματος, iv τῷ ἐξέρχε- 
σθαι τοῦ σώματος, ἐν τοῖς ἀριστεροῖς τόποις τοῦ 
σκότους ὅδη ἀφορίζεται, εἰς βασιλείαν οὐρανῶν μὴ 
εἰσερχόμενος, ἐν γεέννῃ τὸ τῶος ἔχων μετὰ τοῦ 
ϑιαδόλου xai τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ. Ἢ ὥσπερ χρυσίον 
ὦ ἀργύριον, ἐπὰν ἐμδληθῇᾷ τῷ πυρὶ, καθαρώτερον 
καὶ δοχιμώτερον, γίνεται, καὶ οὐδὲν δύναται ἀλλοιῶ- 
σαι αὐτὸ, ὀΐον ξύλα, χόρτος" πάντα γὰρ ἐσθίει τὰ 
προσερχόμενα αὐτῷ, πῦρ γὰρ γίγνονται " οὕτως χαὶ 
$ ψυχὴ ἐν τῷ πυρὶ τοῦ Πνεύματος ἀναστρεφομένῃ 
καὶ τῷ θεϊχῷ φωτὶ, ὑπ᾽ οὐδενός τι χακὸν πείσεται 
τῶν πονηρῶν πνευμάτων. Εὲ δὲ χαὶ προσεγγίσει τι 
αὐτῇ, ἀναλίσχεται ὑπὸ τοῦ ἱἐπουρανέον πυρὸς τοῦ 
Πνεύματος Ἢ ὥσπερ πετεινὸν, ἐπὰν ἐν ὕψει πε- 
τασθῇ, ἀμέριμνόν ἐστιν, ὡς μηδὲν δεδοιχὸς, Üuptu- 
τὰς, à θηρία πονηρά" ἄνω γάρ mou ὃν καταγελᾷ 
πάντων - οὕτω x«l ψυχὴ λαδοῦσα τὰς πτέρυγας τοῦ 
Πνεύματος, καὶ εἰς τὰ ὑψηλὰ τοῦ οὐρανοῦ πετο- 
μένη, πάντων ἀνωτέρα οὖσα, πάντων χαταγελᾷ, 


Z'. Καὶ ὁ μὲν χατὰ σάρχα ᾿Ισραὴλ, τότε σχίσαν- 
τος Μωσέως τὴν θάλασσαν, διήρχοντο χάτω * οὗτοι δὲ 
τέχνα Θεοῦ ὄντες ἐπάνω περιπατοῦσιν ἐπὶ τὴν θά- 
λασσαν τῆς πιχρίας τῶν πονηρῶν δυνάμεων. Τὸ 


Spiritum divinum : ipse enim est vita animee, et 
propterea advenit Dominus, ut hino vitam largi- 
retur anime, Spiritum nempe suum : Dum enim, 
inquit, lucem habetis, credite in lucem : venit noz, 
quando nemo polest operari ?*.Si quis ergo non quee- 
sierit hinc, et consecutus fuerit vitam animes, di- 
vinum lumen Spiritus, ille ubi migrabit e corpore, 
in sinistra loca tenebrarum jam segregatur, in 
regnum colorum non ingrediens, nactus finem 
in gehenna cum diabolo et angelis ejus. Aut quem- 
admodum aurum vel argentum, econjectum in 
ignem, purius οἱ probatius efficitur, neequidquam 
potest illud mutare, nempe vel lignum vel herba : 
omnia enim sibi adjecta consumit, que quidem in 
ignem evadunt: sicquoque anima in igne Spi- 
ritus, et in lumine divino conversans, nihil a quo- 
quam pravorumspirituum pahtur : et licetappro- 
pinquet quidpiam illi, consumitur ida coelestiigne 
Spiritus. Aut veluti volucris, si in altum evolarit, 
securaest, velut nihil metuens aucupes, aut noxias 


bestias ; siquidem supra dum est, deridetomnes: .--- 
sic quoque anima, acceptis alis Spiritus, in subli- ' 


mes] 17 coli regiones evolans, cum sit omnibys 
sublimior, omnia risui habet. 


» 


VII. Et quidem populus Israel secundutn car- 
nem, cum tunc divideret Moses mare, degfsum tra- 
jecit : hi vero, cum sint filii Dei, sursüm deam- 
bulant super mare acerbissimum perversarum po- 


σῶμα γὰρ χαὶ hà ψυχὴ αὐτῶν οἶχος Θεοὺ γεγόνασιν * C testatum. Corpus enim et anima illorum domus 


ἐν ἐχείνῃη τῇ ἡμέρᾳ, ὅτε ἔπεσεν ὁ ᾿Αδὰμ, ἦλθεν ὁ 
θεὸς περιπατῶν ἐν τῷ παραδείσῳ, ἔκλαυσεν, ὡς εἰ-᾿ 
πεῖν. ἰδὼν τὸν ᾿Αδὰμ, καὶ εἴρηκεν" Ἐχβτοίων &qu- 
05v» ποῖα ἡρετίσω xaxdál ἐχ ποίας δόξης ποίαν 
αἰσχύνην φορεῖς! τί σχοτεινὸς εἰ νῦν! τί 
δυσειδής!} τέ σαπρός! ix ποίον φωτὸς otol 
σχότος ἐχάλυψέ «-σεῖ xai πεσόντος τοῦ ᾿Αδὰμ Xy 
ἀποθανόντος ἀμὸ τοῦ Θεοῦ, ἔχλαυσεν αὐτὸν ὁ Ποιητὴς, 
ἄγγϑλοι, seu αἱ δυνάμεις, οὐρανοὶ, γῆ, χαὶ πάντα 
τὰ χτίσματα ἐπένθησαν ἐπὶ τῷ θανάτῳ x«i τῇ πτώ- 
σει αὐτοῦ τὸν γὰρ δοθέντα αὐτοῖς βασιλέα δοῦλον 
εἶδον γεγονότα ἐναντίας χαὶ πονηρᾶς δυνάμεως. 
Σχύτος τοίνν» ἐνεδύσατο iv τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ, σκότος 
πιχρὸν, x«i πονηρόν ἐδασιλεύθη γὰο ὑπὸ τοῦ ἄρχον- 
τος τοῦ σχότους. Οὗτος ἦν ὁ τραυματισθεὶς ὑπὸ τῶν 
λῃστῶν, x«l ἡμιθανὴς γεγονὼς, χατερχόμενος ἀπὸ 


Ἱερουσαλὴμ εἰς Ἱεριχώ. 


Η΄. Καὶ γὰρ καὶ Λάξαρος, ὃν ὁ Κύριος ἀνέστη- 
σεν, 0 πολλᾶς δυσωδίας γέμων, ὥστε μηδένα δύνα- 
σθαι τῷ μνήματι προσεγγίσαι, σύμδολον ἦν τοῦ 
᾿Αδὰμ, τοῦ πόλλὴν δυσωδίαν ἐν τῇ ψυχῇ προσλα- 
δόντος, x«i μελανίας χαὶ σχότους πληρωθέντος. 
᾿Αλλὰ σύ, ὅταν ἀχούσῃης περὶ ᾿Αδὰμ, xai περὶ τοῦ 
τετραυματισμένον, xai τοῦ Λαζάρου, μὴ ἀπολύσῃς 
σου τὸν νοῦν ὥσωερ εἰς ὄρη, ἀλλ᾽ ἔνδον ἐν τῇ ψυχὴ 
σου γέγνον, ὅτε χαὶ σὺ τὰ αὐτὰ τραύματα, x«l τὴν 

' Joan. ri, 4. 


* Luc. x. * Joan. ix, 39. 


Dei facta sunt. Die illa, qualapsusest Adam, accessit 
Deus, atmbuldas in pet*adiso, lamentatus est,ut ita 
dicam, conspecto Ada, 86 dixit : Quibus e bonis 
qualia excitasti mala ? E qua gloria quale dedecus 
geris 1 Cur tenebrosus es modo ? cur deformis * cur 
putridus? quali ez lumine tales tenebra obvelave- 
runt te ? Et quidem,cum cecidisset Adam, et a facie 
Dei mortuus esset, luxit eum Creator, angeli, vir- 
tutes omnes, coli, terra, et omnes creature luxe- 
runt mortem et casum ejus : eum enim, qui datus 
erat illis rex, servum videbant faclum esse adver- 
sarie οἱ prave potestatis. Tenebris igitur induit 
suam animam, et quidem tenebris acerbis ac pra- 
vis:siquidem redactus est sub imperium principis 
tenebrarum. Is erat, qui vulneratus a latronibus, 
semimortuus relictus est, cum descenderet ab Je- 
rusalem versus Jericho ὃ. 


VIII. Quinimo Lazarus quoque*,quem Dominus 
excitavit, adeo multo fetore plenus, ut nemo pos- 
set monumento appropinquare, typus erat Ade, 
qui multum feloris οἱ graveolentie in animam 
ascivit, et caligine ac tenebris repletus fuit. Ceete- 
rum tu, cum audieris de Adamo, de vulnerato, et 
Lazaro, ne dimittas mentem tuam velut in mon- 
tem, sed intus in animatecum habita, quia tu quo- 
que eadem vulnera, eumdem fetorem, easdemque 


*.. 
yk 


* 


121 


S. MACARII JEGYPTII 


198 


tenebras gestas. Omnes enim fllii sumus illius te- A αὐτὴν ϑυσωδίαν, καὶ τὸ αὐτὸ σχότος φορεῖς. "Exsivyev 


nebrosi generis, et omnes illius graveolentis par- 
ticipes sumus. Qua igitur laboravit affectione ille, 
eadem omnes, qui ex semine Ade sumus, labora- 
mus. Talis enim affectio contigit, uti Isaias inquit: 
Non est vulnus, non est cicatriz, nonestplaga,qus 
saniem emittat. Non datur fomentum apponere vel 
oleum, nec obligaturam facere* : usque adeoincu- 
rabili vulnere sauciati sumus, quod non nisi solus 
Dominus potuit curare. Propterea enim ille ipse 
venit, quia nemo ex veteribus, neque lex ipsa, nec 
prophete potuerunt sanare.Hic vero solus cum 
venisset, curavitplagamillam anime insanabilem. 


IX. Snscipiamusergoipsum Deum ac Dominm, 
verum medicum, qui solus veniens, potest sanare 
animas nostras, postquam ingentes nostri causa 
sustinuit labores. Pulsat enim perpetuo fores cor- 
dium nostrorum, ut aperiamus ei, quo ingressus 


requiescat in animisnostris ; utet abluamus etun- . 


gamus pedes ejus,et mansionem ipse apud nos fa- 


^x, elet. Etenim illic exprobrat Dominus ei, qui non 


 laverat pedes ejus δ. Et rursum alibi dicit : Ecce 
do ad ostium, el pulso, si quis audierit vocem 
mehbm, et aperuerit januam, intrabo ad illum?. Pro- 
pterea enim multa perpessus sustinuit, tradens 
suum ipsius corpus morti, nos redimens a servi- 
tute, ut veniret ad animain nostram, δὲ mansio- 
nem facelpt in ea. Quapropter ad illos, qui a sini- 
stris stantée in judicio, ab eo mittuntur in gehen- 


nam cum diaBelo, ait Dominus : Hospes eram, et C 


non collegistis me. Esurivi, et non dedistis mihi ci- 
bum. Sitivi, etnon dedistis mihi potum*. Cibus enim 


et potus,indumentum,domicilium et requies ejusest ^ 


in animisnostris. Semper ἢ 1 8 ergo pulsat, volens 
ad nos ingredi. Quocirca suscipiamus eum, et in- 
troducamus inira nos ; siquidem noster cibus, 
vita,potuset vita eeterna ipse est.Itaque omnis ani- 
ma, quenon susceperit nunceum intusacrequieve- 
rit, imo in ipso recreata fuerit, in regno celorum 
cum sanclis hrereditatem non cernit, neque in 
celestem civitatem ingredi potest. Ipse vero, Do- 
mine Jesu Christe, introduc nos in illam, gloriti- 


cantes nomen iuum cum Patre οἱ sancto Spiritu, 
in secula. Amen. 


HOMILIA XXXI. 


Fidelem oportet mutarianimo,atquein Deum omnes 
cogitationes colligere, in quibus vere omne obse- 
quium divinum consistit. 


I. Oportet eum, qui credit, obsecrare Deum, ut 
immutetur intedtione sua per mutationem cordis, 
quod vertatur ab acerbitate in dulcedinem , et 
recordari, quo pacto sanatus est oecus, itidem, 
que sanguinis profluvio laborabat, tacta fimbria 
vestimenti, sanitatis particeps est facta, leonum 
natura mansuefacta est, et ignis natura exstincta. 


5 15a. 1, 5, 6. * Luc. vn, 44. ? Apoc. πὶ, 10. 


γὰρ πάντες ἐσυὲν υἱοὶ τοῦ σχοτεινοῦ γένους, xà 
πάντες τῆς αὐτῆς ϑυσωδίας μετέχομεν. “Οπερ οὖν 
πέπονθε πάθος ἐκεῖνος, τοῦτο πάντες dx τοῦ σπέρ- 
ματος ᾿Αϑὰμ ὄντες πεπόνθαμεν" τοιοῦτον γὰρ πάθος 
συμθέδηχεν, ὥς φυσιν Ἡσαΐας Οὐκ ἔστι τραῦμε͵ 
οὔτε μώλωψ, οὔτε πληγὴ φλεγμαίνουσα, et 
ἔστι μάλαγμα ἐπιθεῖναι, οὔτε ἔλαιον, οὔτε τε 
tadéguouc ποιῆσαι. Οὕτως ἀνίατον τραῦμαι ἔτρεν 
ματίσθημεν, μόνῳ τῷ Κυρίῳ δυνατὸν θεραπεῦσα 
αὐτό. Διὰ τοῦτο γὰρ καὶ dv ἑαυτοῦ ὅλθεν, Ort puli 
τῶν ἀρχαΐων, οὔτε ὁ νόμος αὐτὸς, οὔτε οὗ προφῆται 
τοῦτο ἠδυνήθησαν θεραπεῦσαι. Οὗτος δὲ μόνος ἐλθὼν, 
ἐθεράπευσε τὴν πληγὲν ἐχείνην τῆς ψυχῆς τὸν ἀνέατον. 
θ΄. Προσδεχώμεθα τοίνυν τὸν Θεὸν καὶ Κύριον, τὸν 
ἀληθινὸν θεραπευτὴν, ὃς μόνος δυνατός ἔστιν Din 
ἰάσασθαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν, χεχοπιαχὼς πολλὰ δι᾽ 
ἡμᾶς. Κρούει γὰρ ἀεὶ τὰς θύρας τῶν καρδιῶν 
ἡμῶν, ἵνα ἀνοίξωμεν αὐτῶ, χαὶ εἰσελθὼν ἀναπαῇ 
εἰς τὰς ψυχὰς ἡμῶν. x«i νέψωμεν, καὶ ἀλείψωμεν 
αὐτοῦ τοὺς πόδας, χαὶ μονὴν παρ᾽ ἡμῖν ποιήσει. 

Καὶ γὰρ ἐκεῖ ὀνειδίζει ὁ Κύριος τὸν αὐ vijavra 

τοὺς πόδας αὐτοῦ" xai πάλιν ἀλλαχοῦ λέγει, Ἶδοὺ 

ἔστηχα ἐπὶ τὴν θύραν, ἐὰν ἀχούσῃ τς φωνῇς 
μου, καὶ ἀνοέξῃ τὴν θύραν, εἰσελεύσομαι πρὸς 
αὐτόν. Διὰ τοῦτο γὸρ πολλὰ παθεῖν ὑπέμεινε, δοὺς 
τὸ ἑαυτοῦ σῶμα εἰς θάνατον, καὶ ἐξαγοράσας ὑμᾶς 
τῆς δονλείας, ἵνα ἐλθὼν τῇ ψνχῷ ἡμῶν μονὴν ποιήσῃ 
παρ' αὐτῇ Διὰ τοῦτο ἐχείνοις τοῖς ἐξ ἀριστερῶν ἃν 
tj χρίσει ὑπ᾽ αὐτοῦ πεμπομένοις εἰς γέενναν μιτὰ 
τοῦ διαδόλου φησὶν ὁ Κύριος, Ξένος ὅμην, καὶ οὐ 
συνὴγάγετέ με" ἐπείνων, xal οὐκ ἐδώχατέμοι 
φαγεῖν" ἐδίψων, καὶ οὐκ ἐποτέσατέ με. Ἡ γὰρ 
τροφὴ αὐοοῦ καὶ à πόσις, καὶ ἄμφιον, xai στέγῃ, χαὶ 
ἀνάπανσις ἐν ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν ἔστιν. ᾿Αεὶ τοίνυν 

χρούει, βουλόμενος εἰσελθεῖν πρὸς ὑμᾶς. Δεξώμεθα 

τοίνυν αὐτὸν, χαὶ εἰσαγά ἔνδον ἡμῶν, ὅτι χαὶ 

ἡμῶν ἡ τροφὴ, x«i ἢ ζωὴ, A eas χαὶ ἡ ζωὴ 

ἡ αἰώνιος αὐτὸς ἐστιν. Καὶ πᾶσα ὑνχὸ à μὴ δεξα- 

μένη αὐτὸν ἔνδον νῦν xai ἀνακαύσασαι,. μᾶλλον δὲ 

ἀναπαεῖσα ἐν αὐτῷ, ἐν τῇ βασιλείς τῶν οὐρανὼν 
μετὰ τῶν ἁγίων χληρονομίαν οὖκ ἔχει, οὔτε εἷς τὰν 
ἐπουράνιον πόλιν εἰσελθεῖν ϑύναται. Αὐτὸς δὲ, Κύρα 

Ἰησοῦ Χρίστι, εἰσάγαγε ἡμᾶς εἰς αὐτὸν, δοξάζον. 

τάς σου τὸ ὄνομα σὺν llarpi, x«i ἀγίῳ Πνεύματι, 

εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμόν. 
OMIAIA ΛΑ΄. 

Δεῖ τὸν πιστεύοντα μεταλλαγῆναι TOU νὸν 
αὐτοῦ, χαὶ πάντας τοὺς λογισμοὺς εἰς Θεὸν 
συλλέγειν, ἐν οἷς ἀληθῶς πᾶσα διαχονίε 
τοῦ Θιοῦ ἔστι. 

Α΄. Δεῖ τὸν πιστεύοντα αἰτεῖν τὸν Θεὸν μετα)- 
λαγᾷναι τῆς προαιρέσεως αὐτοῦ, μεταβολῇ χαρδίας 
μεταδαλλομένης ἀπὸ πιχρότητος εἰς γλυχασίαν, χαὶ 
μνημονεύειν, πῶς ὁ τυφλὸς ἰάθη, ἃ αἱμοῤῥοοῦσα 
ὁμοίως ἁψαμένη τοῦ χρεσπέδον ἰάσεως ἔτυχε, λεόν- 
των φύσις ἡμερώθη, πυρὸς φύσις ἐνεχρώθη " ὅτι τὸ 
ἄκρως καλὸν ὁ Θεός ἐστι" πρὸς ὃν ὀφείλεις συναγε- 


* Matth. xxv, 42, 43. 


740 


HOMILLE. — HOM. XXXI. 


T30 


γεῖν τὸν νοῦν x«i τοὺς λογισμοὺς, χαὶ μηδὲν ἄλλο A Deus enim summum bonum est, in quem debes 


ἐννοεῖν, à τὴν προσδοχίαν αὐτοῦ χαθοραν. 


B. "Hre οὖν ἡ ψυχὴ ὡς τέχνα ῥεμθόμενα συν- 
εγουσα, καὶ νουθετοῦσα τοὺς ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας 
ἐσχορπισμένους λογισμοὺς, εἰσαγέτω εἰς τὸν οἶκον 
τοῦ σώματος αὐτῆς, ἀεὶ προσδοχῶσα τὸν Κύριον ἐν 
νηστεία καὶ ἀγάπῃ, πότε ἐλθὼν ἐξ ἀληθείας συναγά- 
γοι αὐτήν. ᾿Αδϑήλου δὲ τοῦ μέλλοντος ὄντος, ἐλπιξέτω 
πλέον ἔτι τῷ χυδερνήτῃ χαλῶς ἐπελπίζουσα, xol 
μνημονενέτω, πῶς xat Ῥαὰδ οὖσα μετὰ ἀλλοφύλων 
ἐπίστευσεν Ἰσραηλίταις, χαὶ μετ᾽ αὐτῶν χατηξιώθῃ * 
oi δὲ Ἰσραηλῖται τῇ ἀγάπῃ εἰς Αἴγυπτον μετεστρά- 
φησαν. Ὡς οὖν οὐδὲν ἔδλαψε τὴν Ῥαὰδ ἡ μετὰ τῶν 
ἀλλοφύλων οἴχησις, ἀλλ᾽ ἡ πίστις ὠχείωσε τῇ με- B 
ρίϑι τῶν Ἰσραηλιτῶν " οὕτως οὐδὲν βλάψει ἁμαρτία 
τοὺς ἔν ἐλπίδι καὶ πίστει τὸν Λυτρωτὸὴν ἐχδεχομένους, 
ὃς παραγενόμενος μεταθάλλει τοὺς λογισμοὺς τῆς ψυ- 
Xe, καὶ ποιεῖ αὐτοὺς θεϊκοὺς͵ οὐρανίους, ἀγαθοὺς, x«l 
διδάσχει τὴν ψυχὴν εὐχὴν, ἀληθινὴν, ἀπερέσπαστον, 
ἀῤῥέμδαστον. Μὴ φο δοῦ, φησὶν, ἐγὼ ἔμπροσθέν 
σου πορεύομαι, καὶ ὄρῃ ὁμαλιῶ, θύρας xa 
κᾶς συντρίψω, xai μοχλοὺς σιδηροῦς συνθ- 
λάσω. Καὶ πάλιν, Πρόσεχε,φησὶ, σεαντῷ μήποτε 
γένηται ῥῇμα κρυπτὸν ἐν τῇ χαρδίᾳ σου ἀνό- 
μημα μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σον "Τοῦτο τὸ 
ἔθνος πολὺ xai lax vupóv. 

Γ΄. ᾿Εὰν μὲ ἡμεῖς χαυνωθῶμεν, καὶ παραδῶμεν 
τὰς νομὰς τοῖς ἀτάχτοις λογισμοῖς τῆς χαχίας, ἀλλὰ 
τῷ θελήματι ἡμῶν ὥχωμεν τὸν νοῦν, βιαζξομενοι 
τοὺς λογισμοὺς πρὸς τὸν Κύριον " πάντως ὁ Κύριος 
τῶ θελήματι αὐτοῦ ἐλεύσεται πρὸς ἡμᾶς, χαὶ ἐξ 
ἀληθείας συναγάγοι ἡμᾶς πρὸς ἑαντόν. Πᾶσα" γὰρ ὑὁ-. 
εὐαρέστησις xal d διαχονία bo διαλογισμοῖς 
ἐστιν * ὥστε σπούδασον ἀρέααε τῷ Κυρίῳ, προσδοχῶν 
αὐτὸν ἀεὶ ἔσωθεν, ζυτῶν- αὐτὸν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς, 
καὶ βιαξόμενος xal ἀναγχάζων τὸ ἑαυτοῦ θέλημα 
x«i τὴν προρίρεσιν, πρὸς αὐτὸν ἀεὶ ἀνατείνεσθαι. 
Καὶ ὅρα πῶς ἔρχεται πρὸς σὲ, χαὶ μονὴν ποιεῖται 
παρὰ col. γὰρ συνάγεις τὸν νοῦν σου εἰς τὴν 
ζήτοφιν αὐτοῦ, πολὺ πλέον αὐτνὸς ἀναγχώζεται ὑπὸ 
τῆς ἰδίας εὐσπλαγχνίας χαὶ χρηστότητος ἐλθεῖν πρὸς 
σὲ, x«i ἀναπκαῦσαί σε. Ἕστηχε γὰρ θεωρῶν σου τὸν 
νοῦν, τοὺς διαλογισμοὺς, τὰς ἐνθυμήσεις * ἐπισχοπῶν 
πῶς ζυτεὶς αὐτὸν, xol εἰ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, εἰ D 
μὴ νωθρῶς, εἰ μὴ ἀμελῶς. 


Δ΄, Καὶ ὅταν ἴδῃ τὸν σπουδήν σον πρὸς τὴν αὐτοῦ 
ζήτησιν, τότε φανεροῦται χαὶ ἐπιφαίνεται σοι, 
xai τῆς αὑτοῦ βοηθείας μεταδίδωσι, xal τὸν víxmv 
σοι ποιεῖ, ὀνόμενός σε ix τῶν ἐχθρῶν σου. Θεωρή- 
σας γὰρ πρότερον τὴν σὴν πρὸς αὐτὸν ξήτησιν, χαὶ 
ὡς ὅλην σου τὴν προσδοχίαν ἀδιαλείπτως πρὸς αὐτὸν 
ἔχεις 7 οὗτος διδάσχει, χαὶ δίδωσί σοι εὐχὴν ἀληθι- 
νὴν, ἀγάπον ἀληθινὴν, ὅτις ἐστιν αὐτὸς ἐν σοὶ 
πᾶντα γιγνόμενος, παράδεισος, ξύλον ζωῆς, μαργα- 
ρίτης, στέφανος, οἰχοδόμος, γεωργὸς, παθητὸς, 


* [sa. xwv, 1. 19 Deunt. vu. 27. 


colligere mentem et cogitationes, nec quid aliud 


animo concipere, quam exspectationem ejus in- 
tueri. 


II. Sit igitur anima, perinde acque filios vagan- 
tes colligit, et castigans dispersas a peccato cogi- 
tationes,inducatque in domum corporis sui,semper 
exspectans Dominum in jejunio et dilectione, 
quando veniens vere eam colligat. Futurum autem 
cum sit incertum, eo amplius speret, in guberna- 
tore spe recte collocata ; et revocet in inemoriam, 
quomodo Raab cum alienigenis conversans, cre- 
didit Israelitis, eorumque societate digna habita 
est. Israelite autem ex amore in ZEgyptum reversi 
sunt. Quemadmodum ergo nihil nocuit Raab habi- 
tatio cum alienigenis, sed fides eam domesticam 
reddidit partibus Israelitarum : ita peccatum nihil 
ledit eos, qui in. spe et fide redemptorem erspe- 
ctant, qui adveniens immutatcogitationes anime, 
redditque eas divinas, celestes, bonas ; et docet 
animam verum precandi modum, non distractum 
nec vagabundum. Ne timeas,inquit, ego ante]te ibo, 
et montes adequabo, portas aneas conteram, et 
vectes ferreos confringam ?. Et rursum : Atten 
(ibi ipsi, ait, nequando verbum absconditum, in 
corde tuo fiat iniquitas, ne dicas in corde tuo : Gens 
hac numerosa est et potens !*, " 

III. Si nos socordianondissolvamur, Bec pabula 
prebeamus incompositis cogitationibus rnalitiee,sed 


c voluntate dostra nabamus animum, et compella- 


mus cogitationes ad Dominum ; dübio procul Do- 
minus sponte sua venjet ad ns, et revera congre- 
gabit dos ad se ipsum. Ommis enim complacentia 
et ministerium in cogitationibus consistit.Quocirca 
contende ut placeas Domino, exspeotans eum per- 
petuo interius, querens eum in cogitationibus, 
et compellens atque adigens tuamipsius voluntatem 
atque intentionem, ut in eum perpetuo intendant: 
et expende qua ratione venit ad te, et mansionem 
facit apud te. Quanto enim magis colligis animum 
tuum ad eum querendum, tanto magis ipse com- 
pelletur ἃ propria misericordia atque benignitate, 
ut veniat ad te, el te refocillet. Fixus enim intue- 
tur mentem tuam, cogitationes et meditationes ; 
119 considerans quomodo queras eum, etan ex 
toto anima tua, annon segniter, annon negli- 
genter. 

IV. Et ubi viderit diligentiam tuam, in eo que- 
rendo adhibitam, tunc manifestatur etapparet tibi, 
auxiliumque suum impertitur, ac victoriem tibi 
preparat, liberans te ab hostibus tuis. Conscipiens 
enim prius tuum quarendi eum ardorem, et quo 
pacto omnem tuam spem indesinenter in eo locatam 
habeas, hic docet aque largitur verum precandi 
modum, dilectionem veram, que est ipse, qui 
omnia apud te flt, paradisus, lignum vite, marga- 
rita, corona, architectus, agricola, patibilis, impa- 


Ux 


US 


»- - 
- 


-“» 


181 


S. MACARII JEGYPTII 


132 


tibilis, homo, Deus, vinum, aqua viva, ovis, spon- À ἀπαθὴς, ἄνθρωπος, Θεὸς, οἶνος, ὕδωρ ξῶν, πρόθδα.- 


sus, bellator, arma, omnia in omnibus Christus. 
Quemadmodum vero infans non novitse ipsum cu- 
rare vel ornare, sed solum oculos convertit ad ma- 
trem, flens, donec misericordia commota illum 
suscipiat : sic fideles animre in solo Domino spem 
habent perpetuo, omnem justitiam ei tribuentes, 
quia sicut sine vite palmes arescit, sic quoque qui 
absque Christo vult justificari. Et quemadmodum 
Jatro est et fur, qui per ingressum non. intrat, sed 
aliunde ascendit 11 ; ita qui sinejustificante se ip- 
sum justificat. 


V. Tollamus ergo corpus nostrum, et construa- 
mus altare et superimponamus omnes nosiras 


Toy, νυμφίος, πολεμιστὴς, ὅπλον, πάντα ἐν xüm 
Χριστός. Καὶ ὥσπερ τὸ νήπιον οὐχ οἶδεν ἑαυτὸ b 
ρακεῦσαι, ἣ τημελῆσαι, ἀλλὰ μόνον ἀποθλέπει πρὸς 
τὸν μητέρα, χλαῖον πότε σπλαγχνισθεῖσα τοῦτ 
&va)dÓgrat * οὕτως αἱ πισταὶ ψυχαὶ μόνῳ τῷ Kupiv 
ἐλπίζουσιν ἀεὶ, πᾶσαν διχαιοσύνην αὐτῷ ἀπονέμι- 
σαι. Ὥσπερ γὰρ χωρὶς τῆς ἀμπέλου τὸ χλῆμα ἡ» 
χεται, οὕτως χαὶ ὁ ἄνευ Χριστοῦ δικαιοῦσθαει θῶω. 
Ὡς ὁ λῃστὴς x«i ὁ χλέπτης ἐστὶν, ὁ μὴ διὰ τί; 
εἰσόδον εἰσερχόμενος, ἀλλὰ ἀλλαχόθεν ἀνε 
6aivoav * οὕτως ὁ ἄνεν τοῦ διχαιοῦντος ἑαυτῶ διχαιο. 
μενος. 

E. ΓΑρωμεν οὖν τὸ σῶμα τοῦτο, καὶ ποιήσωμο 
θυσιαστήριον, x«i ἐπιθῶμεν ἐπάνω πᾶσαν ἡμῶν ch 


cogitationes, ac deprecemur Dominum. ut mittat B ἐνθύμησιν, xai δεηθῶμεν τοῦ Κύρέον, ἵνα máp)i 


e colo invisibilem et magnum ignem qui consu- 
mat altare, et omnia 4.88 in eo sunt ; omnesque 
sacerdotes Baal cadant, que sunt adversarie 
potestates : tumque visu percipiemus spiritualem 
pluviam, velut vestigium hominis, venientem in 
animam, ut impleatur in nobis divina promissio, 
quemadmodum dictum est apud propheiam : 
 Arigam et rezdificabo tabernaculum David quod 
eoNapsum est, et diruta ejus rezdificabo !* ; ut 
anímam in nocte ac tenebris agentem, in ebrietate 
nempe ignorantie, sua benignitate Dominus illu- 
stret, due postea ad sobrietatem rediens absque 
sfendidi ambulet, diei viteque opera peragens. 
lllic enim alitur anima, ubi quoque edit, sive de 
hoc seculo, .ajve de Spiritu divino : et illic Deus 
nutritur, vivit fequiescit el versatur. 


VI. Ceterum quisque, si velit, probare s6ipsum . 


potest, unde nutriatur, ubi vivat, et apud quos 
degat, ut, ubi hoc pacto intellexerit, et accuratam 
discernendi facultatem consecutus fuerit, toto, ad 
in quod bonum est, impetu plene seipsum tradat. 
Insuper inter precandum atque orandum at- 
tende tibi ipsi, observans cogitaliones atque 
operationes unde sint, a Deo, an ab adversa- 
rio ? et quis preebeat alimentum cordi, Dominus, 
an principos mundi et seculi hujus ?Quod ubi pro- 
baveris et cognoveris, o anima, pete a Domino 
cum labore et desiderio cibum coelestem, et incre- 


ἐξ οὐρανοῦ τὸ ἀόρατον xal μέγα πῦρ, καὶ καταφάγῃ 
τὸ θνσιαστήριον, καὶ παυτα τὰ ἐν αὐτῷ. Καὶ παντις 
οἱ ἱερεῖς τοῦ Βαὰλ πέσωσιν, αἵτινές εἰσεν ἀντιχεί- 
βεναι ἐνέργειαι" xal τότε ὀψόμεθα τὸν πνευματιχὸν 
ὑετὸν, ὡς ἴχνος ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν ψυχξ, ocu 
γενέσθαι ἐν ἡμῖν τὴν τοῦ Θεοῦ ἐποιγγελέαν, χαθὼς 
εἴρηται ἐν τῷ προφήτῃ, ᾿Ανορθώσω, καὶ ἀνοιχοδο- 
δομήσω ràv σχηνὴν Δαδὶδ τὴν πεπτωχνῖαν, 
χαὶ τὰ χατεσχαμμένα αὐτῆς ἀνοιχοδομήσω᾽ 
ἵνα τὴν ἐν νυχτὶ καὶ σχότει διαιτωμένην ψυχὴν ἕν μεδγ 
ἀγνοίας, τῇ ἰδία χρεστότητι ὁ Κύριος ἐπιλαμύν, καὶ 
λοιπὸν ἀνανήψασα ἐχείνη ἀπροσχόκως ὁδεύφ τὰ τῆς 
ἡμέρας χαὶ ζωῆς ἔργα ἐπιτελοῦσα " ἐχεῖθεν γὰ0 
τρέφεται ψυχὴ, ἔνθα xoi ἐσθίει, ἦτοι dx τοῦ αἰῶνος 
C τούτου, ἧτοι ἐκ τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ " xai ὁ Θεὸς 
ἐχεῖ τρέφεται, χαὶ Qj, καὶ ἀνακαύεται, καὶ ἀνα- 
στρέφεται. 

C. Té λοιπὸν ἔχαστος, εἰ βούλεται, δοχιμάσαι 
ἑαυτὸν δύνατάϊ, πόθεν τρέφεται, xal ποῦ Q3, xai ἐν 
οἷς ἐστιν ἵν’ οὕτως νοήσας, καὶ τὴν ἀκριθδᾷὴῇ διια- 
χρισιν χτησάμενος, τῇ πρὸς "τὸ ἀγαθὸν ὁρμῇ τελείως 
ἑαυτὸν ἐπιϑδῶ. Λοιπὸν π ὁμένος ἐν τῇ εὐχῇ 
πρόσεχε σεαντῶ, ἐπέχων rele al xoi ταῖς ἐνερ- 
γείαις πόθεν εἰσὶν, ἔχ τοὺ Θεοῦ, ὃ ix τοῦ ἐναντίου, 
xal τίς προσφέρει τροφὴν τῇ καρδίᾳ, ὁ Ἑύριος, ἢ οἱ 
χοσμοχράτορες τοῦ αἰῶνος τοῦτον. Καὶ ϑοκιμάσασα 
xai ἐπιγνοῦσα, ὦ ψυχὴ, αἰτοῦ τὸν Κύριον ἐν πόνῳ καὶ 
πόθῳ τροφὴν οὐράνιον, x«i αὔξησιν, καὶ ἐργασίεν 
Χριστοῦ͵ χατὰ τὀεἰρημένον᾽ Ἡμῶν δὲ τὸ πολέτενμε 


mentum atque operationem Christi, juxta id qnod D ἔν οὐρανοῖς ὑπάρχει" καὶ οὐχ ἐν σχόματι καὶ τύκι, 


dictum est : Nostra autem conversatio τ calis est!* : 
non autem in typo et figura, utquidam existimant. 
Ecce enim eorum, qui speciem pietatis solum ha 
bent, animus atque intellectus similis est mundo : 
ecce commotio et fluctatio voluntatis eorum in- 
constans animus, timiditas, et metus, secundum 
quod dictumest: /n angustia et tremore eris super 
lerram 15 : infidelitate et confusione fluxarum cogi- 
tationum quanto tempore agitantur, et reliqui 
omnes homines ; specie solum, non eliam animi 
sententia dissident hi a mundo ; et corporea pro- 


!! Joan, x, 1. 13 Amos ΙΧ, 41. 


18 Philipp. in, 20. 


ὥς τινες νομίξουσιν. ᾿Ιδοὺ γὰρ, τῶν μόρφωσιν tyf* 
δείας μόνον ἐχόντων ὁ νοῦς καὶ à διάνοια ἔοιχε τῷ 
κόσμῳ. ᾿Ιδοὺ ὁ σεισμὸς καὶ ὁ σάλος τῆς προαιρέδιως 
αὐτῶν, ἢ ἄστατος γνώμη, ὃ δειλία καὶ ὁ φόθδος, χατὰ 
τὸ εἰρημένον, Στένων xal τρέμων ἔσῃ ἐπὶ τῆς 
γῆς, κατὰ τὴν ἀπιστίαν χαὶ σύγχυσιν τῶν ἀστατων 
λογισμῶν, ὅσας ὥρας σαλευόμενοι, ὡς οἱ λοιποὶ πάντες 
ἄνθρωποι * σχήματι δὲ μόνω οὐ χαὶ votpat διαφέ- 
βονσιν οἱ τοιοῦτοι τοῦ χόσμον, καὶ σωματιχοῖς χατ’ 
ορθώμασι τοῦ tbe ἀνθρώπον, τῇ δὲ καρδία xci τῷ 
κόσμῳ σύρονται, xai δεσμοῖς γηΐνοις, καὶ μεριμνῶν 


1* Gen. 1v, 43. 


783 
ἀνωφελῶν vo) εἰρή 
ἐν καρδίᾳ μὸ χτησάμενοι, χαθώς φησιν ὁ Ἀπόστολος, 
ὅτι Ἡ εἰράνῃ τοῦ Θεοῦ βραδευέτω ἐν ταῖς xap- 
δίαις ὑμῶν, ἥτις ἐστὶ βασιλεύονσα καὶ ἀναχαινίξου- 
σα τὰς τῶν πιστῶν διανοίας, ἐν ἀγάπῃ Θεοῦ, xal 
πάσης τῆς ἀδελφότητος. Δόξα καὶ προσύνησις 
Πατρὶ, x«l Υἱῷ, xai ἀγίῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς αἱὼ- 
νας. ᾿Αμόν. 


OMIAIA AB. 

Ἢ δόξα τῶν Χριστιανῶν ἀπὸ τοῦ νῦν ἔν ταῖς 
αὐτῶν ψυχαῖς ἐμμένει, μέλλουσα ἐν τῷ 
χαιρῶ τῆς ἀναστάσεως φανερωθῆναι, xal 
δοξάσαι τὰ σώματα κατ᾿ ἀναλογίαν τῆς 
αὐτῶν εὐσεδεέας. 

Α΄. "Ai τοῦ χόσμον τούτου γλῶσσαι διάφοροί εἰσι " 
παντὸς γὰρ ἔθνους ἰδία γλῶσσά ἔστιν * οἱ δὲ Χρι- 
στιανοὶ μίαν xai νῦν γλῶσσαν μανθάνουσι, xai 
ὅλοι ὑπὸ μίαν σοφίαν παιδεύονται τοῦ Θεοῦ, σοφέαν 
οὐ τοῦ χόσμου τούτου, οὗτε τοῦ αἰῶνος τοῦ παρερ- 
χομένου. Καὶ ὡς περιπατοῦσιν εἰς τὴν χτίσιν ταύ- 
τὴν οἱ Χριστιανοὶ, εἰς χαινοτέρας θέας οὐρανίους 
ἐμπίπτουσι, χαὶ εἰς δόξας, χαὶ μνστήρια, ἀπὸ τῶν 
φαινομένων λαμβάνοντες τὰς ἀφορμάς. Ἔστι ζώων 
ἡμέρων γένη, οἷον ἵππος καὶ βοῦς ἕκοστον αὐτῶν 
ἴδιον σῶμα ἔχει καὶ ἰδίαν φωνήν. Τὸ αὐτὸ xai ἐν 
τοῖς θηρίοις * ὁ λέων idw» σῶμα ἔχει χαὶ ἰδίαν φω- 
viv, ὁ ἔλαφος ὁμοίως " καὶ ἐν τοῖς ἑρπετοῖς διαφο- 
ρὰ πολλὴ, x«l ἐν τοῖς πετεινοῖς πολλὰ σώματα " 
ἄλλο σῶμα xci φωνὴ ἀετοῦ, χαὶ ἄλλο σῶμα χαὶ 
φωνὴ ὀξυπτέρον. Τὰ αὐτὰ χαὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ ἔστί " 
σώματα κολλὰ μὴ ἐοικότα ἀλλήλοις, xai ἐν τῇ γῇ C 
σπέρματά εἰσι πολλὰ, ἀλλ’ ἔχαστον σπέρμα ἴδιον 


ἔχει xapmóv. Καὶ δένδρα πολλὰ εἰσιν * ἀλλ᾽ εἰσὶ 
δένδρα μείζονα, x«i εἰσὶ δένδρα μιχρότξερα. “Καὶ 
αὐταὶ αἱ ὀτῶραι διαφορὰν ἔχονδε. πδλλήν ^ ἔχαστον 


γὰρ αὐτῶν ἰδίαν γεῦσιν. Καΐϊ εἰσὶν βοτάναι, xoi ἐν 
αὐταῖς διαφοραὶ πολλαὶ, αἴ μὲν εἰς ὑγείαν προχω- 
ροῦσαι, αἱ δὲ εἰς εὐῳδίαν μόνον. Ἕχαστον δὲ τῶν 
δένδρων ἔνδοθεν ἐκφέρει τὰ ἐνδύματα φαινόμενα 
φύλλα, xal ἄνθη, καὶ χαρπούς. ᾽Ομοίως xci τὰ 
σπέρματα ἔνδοθεν ἐνδύματα φέρει φαινόμενα - xai 
αὐτὰ τὰ πρίνα ἔνδοθεν ἐχφέρει ἐνδύματα, xai χαλ- 
λωπέζει τὴν χλόην. 


Β΄. Οὕτω xal τῶν Χριστιανῶν ὅσοι χατηξιώθησαν 
ἀπεντεῦθεν χτήσασθαι τὸ ἐπουράνιον ἔνδυμα, αὐτὸ 
ἐχεῖνο ἔχουσι ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν ἐμμένον. Καὶ ἐπει- 
δὴ &xó Θεοῦ προώρισται διαλυθῆναι τὴν χτίσιν ταύ- 
τὴν, καὶ παρελθεῖν τὸν οὐρανὸν χαὶ τὴν γῆν, τὸ 
ἐνδύσαν, xai δοξὰσαν ἀπὸ τοῦ νῦν ἔνδυμα οὐράνιον 
τὴν ψυχὲν, ὅπερ ἐχτήσαντο ἐν τῇ χαρδία, ἐχεῖνο 
χαὶ τὰ γυμνὰ σώματα, ἅπερ ἀνίστανται ἔχ τῶν 
τάφων, ἐν ἐχεῖνῃ tf ἡμέρᾳ τὰ ἐγειρόμενα σώματα " 
ἀλλὰ δῆλον ὅτι περιδαλεῖ ταῦτα δόξαν * ὅ ἀπὸ τοῦ 
γῦν λαμβάνουσιν οἱ Χριστιανοὶ δόμα x«i ἔνδυμα 
ἀόρατον, καὶ οὐράνιον. Ὥσπερ δὲ τὰ πρόδατα, [fj 
αἱ χὰἀμηλοε χόρτον εὑρίσχοντα, λάδρως καὶ ὀξέως 


1* Coloss. 1n, 15. 


HOMILLUE. — HOM. XXXIT. 


ἐμπεριέχονται τὴν ἐξ οὐρανοῦ εἰρήνην À speritate exterioris hominis ; corde vero et abimo 


18έ 


in mundo distrahuntur, et laqueis terrenis, οἱ inu- 
tilium curarum implicantur, pacem coelestem in 
corde non consecuti, quemadmodum inquit Apo- 
stolus : Paz Dei palmam ferat in cordibus vestris 1*5, 
qu& regnat, ac renovat fidelium animos in dile- 
ctione Dei et omni fraternitate. Gloria et adoratio 
Patri, 190 et Filio, et Spiritui sancto in secula. 
Amen. 
HOMILIA XXXII. 

Gloria Christianorum nunc tn illorum animis latet, 


qua tempore resurrectionis emerget, et illustrabit 
corpora pro modo eorum pietatis. 


I. Lingue hujus mundi varite sunt. Quilibet enim 
populus propriam linguam habet. Christiani vero 
et nunc unam ediscunt linguam, et omnes sub una 
sapientia erudiuntur, sapientia nimirum divina, 
non hujus mundi, neque seculi preetereuntis. Et 
licet in his creatis rebus ambulent Christiani, in 
novas tamen divisiones coelestes incidunt, in glo- 
riam, et in mysteria, a conspicuis rebus sumpta 
occasione. Animalium mansuetorum genera sunt, 
equus et bos : unumquodque horum proprium ba- 
bet corpus et propriam vocem. Idem in bestíis ; 
leo proprium habet corpus, vocem propriam : iti- 
dem et cervus. In reptilibus quoque differentia non 
exigua, atque in volucribus multiplicia.stnt cor- 
pora: aliud corpus et vox aquile, et aliud corpus 
et vox oxypteri. Eadem quoque sunt in mari ; cor- 
pora multa inter se dissimilia : et in terra semina 
sunt multa, verum unumquodque semen peculia- 
rem habet.früctum. Itjdem multe sunt arbores, 
vétüm sunt arbores, queedam altiores, queedam ar- 
bores humiliores. Ipsi quoque autumni fructus ma- 
gnum inter se obtinent discrimen ; quilibet enim 
eorum peculiarem habet gustum. Sunt quoque 
inter herbas discrimina multa : he quidem ad sa- 
nitatem conducunt, ille vero ad fragrantiam dunta- 
xat. Unaqueque vero arborum intus producitindu- 
menta, que videmus folia, flores et fructus : item 
semina intus producunt indumenta, que videntur. 
Ipsa quoque lilia intus proferunttegmina, et exor- 
nant terram. 

II. Sic quoque quotquot Christianorum hinc di- 


D gni sunt habiti consequi colestem amictum, illum 


ipsum habent in animis suis commorantem. Et 
quoniam a Deo prefinitum est, ut dissolvatur 
creatura hec, atque ccelum et terra transeant, in- 
dumentum ccleste nunc tegens et illustrans ani- 
mam, quod obtinent in corde, illud nuda quoque 
corpora, qua resurgent ex sepulcris, in illa die, qua 
corpora excitabuntur, illa videlicet induet gloria ; 
quod donum et indumentum invisibile ac coeleste 
nunc consequuntur Christiani. Quemadmodum au- 
tem oves aut cameli in fenum incidentes, inconti- 
nenter et celeriter accedunt ad pabulum, atque in- 


735 


S. MACARII /EGYPTII 


196 


cludunt sibi alimentum ; hora autem famis illud À προσέρχονται τοῖς βρώμασι, καὶ ἐγχλεέουσε τροφὴν 


ipsum e ventriculo reducunt et ruminant, ha- 
bentque velut alimentum, que ante reposuerant : 
sic quoque quicunque nunc regnum cadlorum ra- 
puerunt, et celestem cibum iu spiritu viventes de- 
gustarunt, tempore resurrectionis eum ipsum ha- 
bent tegentem et foventem omnia eorum membra. 


IlI. Quemadmodum ergo diximus discrimen esse 
inter semina, quia multiplicia in unam terram 
19291 seminata diversos producunt fructus, inter 
se dissimiles : itidem de arboribus sic se res habet, 
videlicet quasdam earum esse majores, quasdam 
minores, unam autem terram radices omnium 
continere: sic quoque coalestis Ecclesia cum sit 


una, innumerata est, quisque autem peculiariter B 


exornatur a gloria Spiritus. Perinde enim ac volu- 
ores e corpore indumenta alarum producunt, dis- 
erimen autem inter eas nonest exiguum ; queedam 
enim propius terram volant, quedam vero in aere 
evolant : aut quemadmodum colum unum est, et 
inultas in se stellas continet, has quidem splendi- 


. diores, illas majores, illas vero minores ; universe 


ero in celo fixe sunt : sic quoque sancti in uuo 
lo divino, etin invisibili terra diversimode ra- 
diées egerunt. Itidem que Ade obveniunt cogita- 
tiones, diverse sunt : at Spiritus in cor veniens, 
unam producit cogitationum et unum cor : siqui- 
dem qui Qeorsum sunt, et qui sursum, ab uno gu- 
bernantu? Spiritu. 


IV. Quid v&3e sibi volunt animalia bifida ? Quo- 
niam duobus ubguibus celeriter viam conficiunt, in 
figuram posita sunt eorum, qui in lege.racte am- 


bulant. Quemadmodum autem umbra corporis in - 


eodem corpore est, at officium carnis implerene- 
quit: umbra enim vulnera alligare nequit, nec 
cibum prebere aut loqui: ab ipso nihilominus 
corpore manal, et precedens preesentiam corporis 
declarat : ad eumdem modum lex vetus umbra est 
novi testamenti 16. Premonstrat autem umbra ve- 
ritatem, at ministerium Spiritus non obtinuit. Non 
enim potuit Moses carne amictus penetrare cor, et 
auferre sordida vestimenta tenebrarum: sed solum 
spiritus a spiritu, et ignis ab igni dissolvit vim 
perversarum tenebrarum. Cireumoisio ergo, que 
eratinlege, significatappropinquantem veram cir- 
cumcisionem cordis, et baptisma legis umbra est 
verarum rerum. l|llic enim abluebat corpus : hic 
vero animum cono coinquinatum baptisma ignis 
et Spiritus purgat et abluit. 


V. Illic sacerdos imbecillitate cireumdatus ingre- 
diebatur insancta, et prose et pro populo offerens 
victimam ; hic vero verus pontifex Christus semel 
ingressus est in non manufactum tabernaculum et 
supernum altare, promptusad purgandum eos, qui 
postulantabeo, etinquinatam conscientiam. Inquit 


16 Coloss, 1n, 17 ; Hebr. x, 4. 


ἑαυτοῖς " ἐν δὲ χαιρῶ πείνης, αὐτὸ éxsivo ix τῆς 
χοιλίας ἀναφέρουσι, xal ἀναμυρυχῶνται, καὶ ἔχει ὡς 
τροφὴν, ἅπερ ἐνεθηχίασε πρότερον, οὕτως καὶ ὅσοι 
νῦν ἥρπασαν τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, καὶ ἐγεύ- 
σαντο τῆς ἐπουρανίου βρώσεως ἐν πνεύματε ξήσε». 
τες, ἐν τῷ χαιρῷ τῆς ἀναστάσεως αὐτὸ ἐκεῖνο ἔχονι 
σχεπάζον καὶ θάλπον αὐτῶν ὅλα τὰ μέλη. 


Γ΄, Καθὼς οὖν εἴπομεν τὴν διαφορὰν τῶν σπερμὸ 
των, ὅτι πολλὰ ἐν μιᾷ γῇ σπείρεται, χαὶ διαφόροις 
χαρποὺς δίδωσι, μὴ ἐοιχότας ἀλλήλοις * ὁμοέως πεὶ 
περὶ τῶν δένδρων, ὅτι τὰ μὲν αὐτῶν εἰσε μείζω, τὰ 
δὲ μικρότερα, μία δὲ γῆ τὰς ῥίξας ὅλων κατέχει " 
οὕτως x«l ὃ ἐπουράνιος Ἐχγλησία pix οὖσα, ἀν- 
αρἰθμητὸς ἐστιν, ἔχαστος δὲ ἰδίως κεχκόσμῳοται ὑπὸ 
τῆς δόξης τοῦ Πνεύματος. Ὥσπερ γὰρ τὰ πετεινὰ 
ἀπὸ τοῦ σώματος τὰ ἐνδύματα τῶν πτερῶν ἐχφέρει, 
διαφορὰ δέ ἐστιν ἐν αὐτοῖς πολλή - τὰ μὲν γάρ 
προσγειότερον πέτανται, τὰ δὲ ἐν ἀέρι ἵπτανται ^. $ 
ὥσπερ ὁ οὐρανὸς εἷς ἐστι, χαὶ ἔχει πολλοὺς ἀστέρας 
ἐν ἑαυτῷ, τοὺς μὲν λαμπροτέρους, τοὺς δὲ μείζονας, 
τοὺς δὲ μιχροτέρους, ὅλοι δὲ ἐν οὐρανῷ πεπηγμένοι 
εἰσίν * οὕτως χαὶ οἱ ἅγιοι ἔν ἐνὶ οὐρανῷ τῆς θεότυ- 
τος, χαὶ ἐν τῇ ἀοράτῳ γῇ διαφόρως ἐῤῥιξωμῥοι 
εἰσίν. Ὁμοίως δὲ καὶ οἱ tig αὐτὸν τὸν ᾿Αδὰμ λεγι- 
σμοὶ ἐρχόμενοι, διάφοροί εἰσι " τὸ δὲ Πνεῦμα ἐν τῇ 
χαρδία ἐρχόμενον, ἕνα λογισμὸν ποιεῖ καὶ αἷαν 
καρδίαν" οἱ χάτω γὰρ καὶ οἱ ἄνω ὑπὸ ἑνὸς Πνεύμα- 
τὸς χυδερνῶνται. 


Α΄. Τί δέ ἐστι τὰ διχηλοῦντα ξῶα ; Ἐπειϑὰ τοῖς 
δυσὶν ὄνυξιν εὐθέως περιπατεῖ τὸν ὁδὸν, εἰς τύπον 
χεῖται τῶν ἐν τῷ νόμῳ πορευομένων ὀρθῶς. Ὥσπερ 


᾿δὲ ἡ σχιὰ τοῦ σώματος ἐξ αὐτοῦ τοῦ σώματός ἐστιν, 


αλλὰ διαχονίαν. δαρχιχὴν πληρῶσαι οὐ δύναται " 
σχιὰ γὰρ τραύματα ἐπιδῆσαι οὐ δύναται, τροφὴν 


δοῦναι, ἣ λαλῆσαι " ἐξ αὐτοῦ δέ ἐστε τοῦ σώματος, 
καὶ προλαμθάνουσα δηλοῖ σίαν τοῦ σῶμα- 
τος * οὕτως xal ὁ νόμος 6 ιά ἐστι τῆς 


καινῆς διαθήχης * προδηλοῖ δὲ ἡ σκιὰ τὴν ἀλήθειαν, 
ἀλλὰ διακονίαν Πνεύματος οὐκ εἶχεν. Οὐ γὰρ ἡ δύνα- 
το Μωῦσῆς σάρχα περιδεθλημένος εἰσελθεῖν εἰς τὴν 
χαρδίαν, χαὶ ἀφελέσθαι τὰ ῥυπαρὰ ἐνδύματα τοῦ 
σχότους, εἰ μὴ πνεῦμα ἔχ πνεύματος, χαὶ πῦρ h 
πυρὸς λύει τὴν δύναμιν τοῦ πονηροῦ σχότους. Πρ 
τομὴ γὰρ ἡ ἐν τῇ Gxià τοῦ νόμου δηλοῖ προσιγε 
Qouc«y τὴν ἀληθινὴν περιτοαήν 726 καρδίας, κεὶ ri 
βάπτισμα τοῦ νόμου σχιά ἔστι τῶν ἀληθενῶν tte 
μάτων. ᾿Εχεῖ γὰρ σῶμα ἀπέπλυνεν, ὦδε δὲ τὸν 
ἐῤῥυπωμένον νοῦν βάπτισμα πυρὸς καὶ Πνεύματος 
χαθαρίξει καὶ ἀποπλύνει. 


Ε΄. ᾿Εχεῖ ἱερεὺς ἀσθένειαν περιδεδλημένος «icit 
εἰς τὰ ἅγια, ὑπέρ τε ἑαυτοῦ καὶ τοῦ λαοῦ προσφέ- 
ρων θυσίαν" ὧδε ἀρχιερεὺς ἀληθενὸς ὁ Χριστὸς, 
ἅπαξ εἰσῆλθεν εἰς τὴν ἀχειροποίητον σχηνὴν xol τὸ 
ἄνω θνσιαστήριον, τοὺς αἰτοῦντας αὐτὸν ἕτοιμος 
καθαρίσαι, xai τὸν μεμολυσμένην συνείδησιν. Δἱγυ 


731 


138 


γὰρ, Μεθ᾿ ὑμῶν ἔσομαι ἕως τῆς συντελείας τοῦ À enim: Vobiscum sum usque ad consummationem 


«αἰῶνος. Εἶχεν ὁ ἀρχιερεὺς ἐπὶ τοῦ στήθονς δύο τι- 
piov, λίθους, χαὶ εἶχον τὰ ὀνόματα τῶν δώδεκα 
κατριαρχῶν. Τὸ γενόμενον ἐχεῖ, τύπος ἐστίν - οὕτως 
γὰρ καὶ ὁ Κύριος ἐνδυσάμενος τοὺς ϑώδεχα ἀποστό- 
λους, ἀπέστειλεν αὐτοὺς εὐαγγελιστὰς, x«i χήρυχας 
ὅλου τοῦ χόσμον. Ὁρᾷς πῶς ἢ σχιὰ προσεγγίξζουσα 
và» ἀλήθειαν δείχνυσιν. "Ὃν δὲ τρόπον à. σχιὰ δια- 
χονίαν οὐχ ἔχει, οὔτε πόνους ἰᾶται * οὕτως οὐδὲ ὁ 
παλαιὸς νόμος τὰ τρραύματα τῆς ψυχᾷς χαὶ τοὺς 
πονους ἰάσασθαι ἠδυνήθη - οὐδὲ γὰρ εἶχεν ζωήν, 


«΄. Δύο γὰρ πρόσωπα συναπτόμενα, τέλειόν τι 
πρᾶγμα ἀπεργάζεται, οἷον δύο διαθῆχαι * xat' εἰχό- 
να x«l ὁμοίωσιν Θεοῦ γέγονεν ὁ ἄνθρωπος, δύο 
ὀφθαλμοὺς ἔχει, δύο ὀφρύας, δύο χεῖρας, δύο πόδας, 


καὶ ἐὰν συμβῇ μονόφθαλμον εἶναι, $ μονόχειρα, ἡ B 


μονόπουν, ὥσπερ. ἐπίμωμός ἔστιν * ἢ ὥσπερ πετει- 
νὸν ἐὰν ἔχῃ πτερὸν dv, ἐν τῷ ἑνὶ πετασθῆναι οὐ 
ϑύναται - οὕτω xal ὃ φύσις τῆς ἀνθρωπότητος, ἐὰν 
xaÜ' ἑαυτὸν γυμνὴ ἀπομείνῃ, x«i μὴ λάδῃ τὴν μί- 
ξιν καὶ τὴν χοινωνέαν τῆς ἐπουρανίου φύσεως, οὐδὲν 
διωρθώθη : ἀλλ᾽ ἔμεινε γυμνὴ, χαὶ ἐπίμωμος εἰς τὴν 
φύσιν αὐτῆς ἐν ῥυπαρίᾳ πολλῇ. Αὐτὴ γὰρ à ψυχὴ, 
ναὸς Θεοῦ xal οἰχητύριον ἐπεχλήθῃ, x«i νύμφη βα- 
σιλέως * λέγει γὰρ, ᾿Ενοιχήσω ἐν αὐτοῖς, καὶ 
ἐμπεριπατήσω. Οὕτως εὐδόχησεν ὁ Θεὸς, ὅτι χατ- 
ἐλθὼν ἐξ ἁγίων οὐρανῶν, συμπεριῆαθε τὴν φύσιν 
σου τὴν λογικὴν, τὴν σάρχα τὴν ἐχ τῆς γῆς, καὶ 
συνεχέρασε τῷ θείῳ αὑτοῦ Πνεύματι, ἵνα xai σὺ ὁ 
χοϊχὸς δέξῃ τὸν ἐπουράνιον ψυχήν. Καὶ ὅταν ἡ ψυχή 
cou χοινωνήσῃ τῷ Πνεύματι, χαὶ εἰσέλθῃ ψυχὴ ἐπου- 
ράνιος εἰς τὴν ψυχήν σον, τότε εἶ τέλειος ἄνθρωπος 
ἔν Θεῷ, xai κληρονόμος, xal υἱός. 


Ζ΄. Ὥσπερ δὲ τὸ μέγεθος τοῦ Θιοῦ, καὶ τὸ ἀκά- 
τάληπτον αὐτοῦ, οὔτε οἱ ἄνω αἰῶνες ᾿χωροῦσιν, οὔτε 
oi κάτω * οὕτως πάλιν τὸ λεπτὸν τοῦ Θεοῦ, χαὶ ὅπως 
συσμιχρύνεται λεπτοῖς: χαὶ μιχροῖς, οὔτε οἱ ἄνω 
χόσμοι, οὔτε ot ἐπέγειοι χαταλαδεῖν δύνανται. 
Ὥσπερ γὰρ τὸ μέγεθος αὐτοῦ ἀχατάληπτον, οὕτως 
x«i τὸ λεπτὸν αὐτοῦ * xal συμδαΐνει, ὅτι οἰχονομεῖ- 
ται εἰς θλίψεις εἶναι, xal πάθη, x«i στίγματα, καὶ 
& νομίζεις ἐναντία, ταῦτα ὑπὶρ τῆς ψυχῆς σου 
γένεται. Εἰ ἦν τῷ χόσμῳ θῶεις εἶναι χαὶ πλουτεῖν, 
ἀπαντᾷ σοι πᾶσα ἀτυχία * ἄρχῃ καθ᾽ ἑαυτὸν λογίξε- 
σθαι, Παρ᾽ ὃ οὐχ εὐτύχηχα εἰς τὸν κόσμον, 
ἀπελθὼν ἂν ἀποτάσσομαι, x«i τῷ Θεὼ δου- 
λεύω. Δοιπὸν ἐρχόμενος ὦδε, ἀκούεις τῆς ἐντολῆς λεγού- 
σης Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, μίσησον 
χοινωνέαν σαρχιχὴν, δούλευσον τῷ Θεῷ. Τότε 
ἄρχῃ εὐχαριστεῖν τῷ ἀτυχίᾳ σου τῇ ἐν τῷ χόσμῳ, ὅτι 
διὰ προφάσεως εὑρίσχομαι ὑπήχοος τῆς ἐντολῆς τοῦ 
Χριστοῦ. Λοιπὸν εἰ ἔν μέρει ἐν τοῖς φαινομένοις 
ἤλλαξαάς σον τὸν νοῦν, x«i ἀνεχώρησας χόσμου xal 
χοινωνέας σαρχιχᾷς " οὕτως οὖν χρή σε xci εἰς τὸν 
νοῦν ἀλλαγῆναι ἀπὸ σαρχιχοῦ φρονήματος εἰς φρο- 
νῆμα οὐράνιον. Λοιπὸν εἰς αὐτὴν τὴν ἀχοὴν ἄρχῃ 
διαχρίνειν, xal οὐχ ἔτι ἔχεις ἀνάπαυσιν, à μόνον 


C 


szculi*'. Habebat pontifex in pectore duos lapides 
pretiosos, qui continebant nomina duodecim pa- 
triarcharum. Illic quod fiebat, est figura: sic enim 
quoque Dominusindutus duodecim apostolis, misit 
eos evangelistas et precones universi mundi. Vi- 
des quomodo umbra appropinquans veritatem in- 
dicet : quemadmodum autem umbra nihil confert, 
nec laboribus medetur: sic neque antiqua lex 
vulnera animee ac molestias sanare potuit : siqui- 
dem vitam non habebat. 


VI. Duee enim persone conjuncte perfectam rem 
quampiam efficiunt, videlicet, duo testamenta. Ad 
imaginem et similitudinem Dei homo factus est, 
duos oculos habet, duas nares, duas manus, duos 
pedes : quem si contingat unoculum aut unima- 
num esse, aut altero pede carere, velut reprehen- 
dendus est. Aut quemadmodum avis, si unicam ha. 
buerit alam, ea sola volare nequit; sic quoque 
humana natura, si nuda quoad se maneat, et non 
recipiat mistionem et communionem coelestis na- 


ture, nihil laude 199 dignum efficit; sed nuda .. 


manet, et culpanda in sua natura, et sordibus ' 
multis. Ipsaenim animatemplum Deiet domicilium 
appellata est, sponsa regis. Inquit enim : Inhábi- 
tabo in illis, et inambulabo!*. Ita Deo placuit, ut 
descendens e sanctis colis, assumeret naturam 
tuam rationalem, carnem nempe terrenam, quam 
temperavit cum divino suo Spiritu, ut quoque tu 
terrenus celestem susciperes animam. Et ubi 
anima tua cum Spiritu communicayerit, et ingressa 
fuerit anima coelestis animam tuam, tum perfectus 
homo in Deo est, et hieres, δὲ filius. 


Vil. Quemadmodum vero majestatem Dei, et 
incomprehensibilem ejus naturam, neque superiora 
se&cula capiunt, neque inferiora : sic e converso 
humilitatem Dei, et quo pacto exinaniat se cum 
humilibus et parvis, nec superni mundi, nec ter- 
reni consequi possunt. Quemadmodum enim maje- 
stas ejus non comprehenditur, sic neque ejus hu- 
militas. Itaque contingit ut, si ex dispensatione 
subjiciaris affectionibus, passionibus et stigmati- 
bus, aut aliis, que tibi adversa videntur, ea grata 
anime tue accidant. Si in mundo versari velis, 
et ditescere, occurrunt tibi infortunata omnia : 
incipis tecum ratiocinari : Quoniam feliciter res mes 
non successerunl in mundo, decedo ac renuntio, et 
Deoinservio. Postmodum ubihuc perveneris, audis 
mandatum quod dicit: Vende facultates tuas, odio 
prosequitor carnalem societatem, inservi 601": 
tum incipis gratum te exhibere adverse fortune, 
qua in mundo obruebaris, inquiens : I/lius sane 
occasione deprehendor obediens mandato Christi.Cee- 
terum si ex parte, quoad res externas, mutasti 
animum, et a inundo ac carnali commercio seces- 
sisti: sic igitur oportet te quoque quoad animum 
immutari, a sapientia carnali in coelestem sapien- 


1 Matth. xxvii 30. 1511 Cor. vi, (6. 19 Matth. xix, 21, 


" ParRor. Gn. XXXIV. 


24 


739 


pies, nec amplius habet requiem, sed solam cu- 
ram et laborem, ut nanoiscaris quod audieris. 


VIII. Ubi putaveris te perfeoisse omnia, eo quod 
renuntiaris, sermonem confert tecum Dominus : 
Quidgloriaris? nonnecorpus tuum et animam tuam 
ego creavi? quidfecisti tu? Incipitanima confitendo 
rogare Dominum, et dicere, videlicet: Tua sunt om- 
nia, domus, in qua dego, tua est : indumenta mea 
tua sunt : a (e nutrior, et a te dirigor ad omne emo- 
lumentum. Tum incipit Dominus ad hec dicere : 
Habeo tibi gratiam, facultates tuas sunt : bona volun- 
tas tua est: et ob (uum in me amorem, quoniam 
conf'ugisti ad me, cedo : insuper dabo tibi, quá neque 
tu hactenus possedisti, nec qui super terram sunt 
homines, habent. Accipe me Dominum cum uniina 
tua, utsis perpetuo mecum in letitia et exsultatione. 


IX. Perinde enim ac mulier viro desponsata, om- 
nia bona sua, et totam dotem offert pre summo 


E "amore, et in manus viri projicit, atque hoc ail : 


:Meum quod sit, nihil habeo, bona mea (ua sunt : dos 

ue tua est, et anima mea, el corpus meum, 
tuum est : sic quoque temperans anima est virgo 
Domini, participans cum Spiritu ejus sancto. 
Oportet. autem, perinde acipse, cum venisset supra 
terram, paesus et crucifixus est, te quoque simul 
pati. Ubi ehim recesseris a mundo, ac Deum 4υ8- 
rere copetis, et discernere, superest, ut pugnam 
ineas cum naiure tua, antiquis nimirum moribus, 
consuetudine tibi innata. Et inter pugnandum cum 
consuetudine, reperis cogitationes reluetantes tibi, 
et repugnantes animo tuo : que cogitationes te tra- 
hunt, et 193 occupatum reddunt rebus, unde 
exivisti, oculis subjectis. Deinceps incipis pree- 
Iium conserere ac bellum, cogitationes movens ad- 
versas cogitationes, mentem adversus mentem, 
animam adversusanimam, Spiritum adversus Spi- 
ritum : oseterum illic eterna quoque anima presto 
est. 


X. Latet enim occulia quaedam et subtilis facul- 
tas tenebrarum, insidens cordi. Dominus quoque 
prope animam et corpus tuum est, spectans pu- 


S. MACARII /EGYPTII 
tiam. Postmodum ex eodem auditu discernere inci- A τὴν μέριμναν, καὶ τὸν πόνον, ἵνα κτύσρ ὃ fxev 


740 
σας. 


H'. Ὅτι νομέξεες ὅτι ἐποέησας πάντα ἀποταξάμε- 
γος, ποιεῖ λόγον μετὰ σοῦ ὁ Κύριος * Té καῦχᾶσαι; 
οὐχὶ τὸ σὥμὰ σου xal τὴν juxàv ἐγὼ ἔχτισα. 
τί ἱποίησας σύ ; ἄρχεται ἡ ψυχὴ ἐξομολογουμέπ 
δέεσθαι τοῦ Κυρέον xai λέγειν, ὅτε Πάντα σα ἐστι͵ 
ὁοἶχος εἰς ὃν εἰμι, σός ἐστι τὰ ἐνδύματ & μοι͵ 
σά ἔστιν. Ἔχ σοῦ τρέφομαι, xoi ἀπὸ σοῦ oixe 
νομοῦμαι εἰς πᾶσαν χρείαν. Τότε ἄρχεταε ὁ Ko- 
proc πρὸς ταῦτα λέγειν, Χάριν σοι ἔχω, τὰ ὑπάρ- 
χοντα σά ἐστι" τὸ θέλημα τὸ ἀγαθὸν, σὸν 
ἐστι" χαὶ διὰ τὴν πρός μέ σον ἀγάπην, ἐπεὶ 
προσέφυγές μοι, δεῦρο λοιπὸν δώσω σοι, ἃ 
οὔτε σὺ ἑως ἄρτι ἐχτήσω, οὔτε ἐπὶ yEc ἀἄνθ- 
βωποι ἔχουσιν. Ἐμὲ λαδὲ τὸν Κύριόν σον 
μετὰ τῆς ψυχᾷς σου, ἵνα ἧς πάντοτε uer 
ἐμοῦ εὐφραινομένη χαὶ ἀγγαλλιῶσα. 


Θ΄. Ὥσπερ γὰρ γυνὴ μεμνηστευμένη ἀνδρὶ, παν- 
τα τὰ ὑπάρχοντα αὐτῆς, x«l ὅλην τὴν προῖχα ἀπο- 
φέρει ἐκ πολλῆς ἀγάπῃς εἰς τὰς χεῖρας ῥίψασα τοῦ 
ἀνδρὸς, xal τοῦτο λέγει, Ἐμὸν οὐδὲν ἔχω, τὰ ἐμοὶ 
ὑπάρχοντα σὰ ἐστι" xai προὶξ σή ἔστι, καὶ $ 
ἐμὴ ψνχὺὴ καὶ τὸ σῶμα τὸ ἐμὸν, σὸν ἐστιν᾿ 
οὕτω xai ἡ σώφρων ψυχὴ παρθένος ἐστὶ τῶ Kupiu, τοι- 
νωνοῦσα τῷ ἁγίω αὐτοῦ Πνεύματι. Χρὴ δὲ σε ὥσκιρ 
αὐτὸς ἐπὶ γῆς 00v ἔπαθε, xal ἐσταυρώθη, καὶ ct 
συμπαθεῖν. Ὅταν γὰρ ἀναχωρήσῃς τοῦ κόσμου, ταὶ 
ἄρξῃ ζητεῖν τὸν Θεὸν xal διακρένειν, λοιπὸν μάχῃ 
τῇ φύσει σου idv τοῖς παλαιοῖς θέσι xai τῷ συν- 
θεία d συνεγεννήθης. Καὶ ἦν τῷ μάχεσθαι τῷ συν- 
ηθείκ, εὑρέίσχεις λογισμοὺς ἀντικειμένους σοι xai 
μαχομένους τῷ νῷ cou, x«l ἕλκουσέ σε οἱ λογισμοὶ, 
x«i ῥεμθάζουσιν, ὅθεν ἐξᾶλθες εἰς τὸ φαινόμενον. 
ΓΑρΡΧχἣ λοιπὸν ποιεῖν ἀγῶνα χαὶ πόλεμον, λογισμοὺς 
κινῶν πρὸς λογισμοὺς, νοῦν κρὸς νοῦν, ψυχὸν πρὸς 
ψυχὴν, πνεῦμα πρὸς πνεῦμα "^ καὶ λοιπὸν ἐχεῖ αἰω- 
νία ἡ ψνχή. τ 


C 


l'. ᾿Αποχαλύπτεται γὰρ κεχρυμμένξ τις x«l xri 
δύναμις τοῦ σχότους ἐγχαθεζομένον τῷ καρδίᾳ " χεὶ 
ὁ Κύριος ἐγγὺς τῆς ψνχῆς καὶ τοῦ σώματός σοῦ 


gnam tuam, et arcanas celestes cogitationes indit D ἐστιν ὁρῶν τὸν πόλεμόν σου, x«l χρυπτούς λογισμοὺς 


tibi, atque incipit clam te refocillare. Dimittit au- 
tem te, donec erudiaris, et in ipsis afflictionibus 
dirigit te gratia : que ubia pugna ad quietem per- 
veneris, cognoscendam tibi se ipsam tradit, et 
commonstrat tibi, se ad emolumentum tuum per- 
misisse, ut exercearis. Perinde ac si sit divitis 
cujusdam puer, qui habeat pedagogum, tandiu 
quidem loris illum cedit; et castigatio, vulnera ac 
plage moleste ei videntur, donec evadit in virum; 
tunc vero incipit gratum se exhibere peedagogo : 
sic quoque gratia cum dispensatione castigat, donec 
in perfectum virum evadas. 


XI. Agricola semen in quamcunque partem pro- 
jicit, et qui plantat vineam, cupit ut tota fructum 


οὐρανίους ἐντίθησί σοι, x«i ἄρχεται ἀναπαύειν n 
τῷ κρυπτῷ. ᾿Αφίησι δέ σε τέως παιδευθῆναι, καὶ εἰς 
αὐτὰς τὰς θλίψεις οἰχονομεῖ σε ἧ χάρες " καὶ ὅτων 
ἤλθης εἰς ἀνάπαυσιν, γνωρίξει σοι ἑαυτὴν, xal dix 
gi go), ὅτι ὑπὲρ τοῦ συμφέροντος σὸυ Tapsyoptet 
γυμνασθῆναί σε. Ὥσπερ ὅταν T) πλουσέου τινὸς παι- 
δίον, xai ἔχῃ παιδαγωγὸν, τέως μὲν λώροις αὐτὸν 
βασανίξει, xai ἡ παιδεία, καὶ τὰ τραύματα, καὶ αἱ 
πληγαὶ βαρεῖαν φαίνονται, ἕως ὅτε γένηται ἀνὴρ, 
τότε δὲ ἄρχεται εὐχαριστεῖν τῷ παιδαγωγῷ " οὕτως 
xai ἡ χάρις οἰχονομιχῶς παιδεύει, ἕως ὅτε φθάσῃς 
εἰς τέλειον ἄνδρα. 

ΙΔ΄. Ὁ γεωργὸς τὸν σπόρον πανταχοῦ ῥέπτει, χαὶ ὁ 


φυτεύων ἄμπελον, 00, ἵνα ὅλη καρποφορήσῃῳ. Δι» 


741 


HOMILLE, — HOM. XXXIII. 


442 


πὸν οὖν ἐπιφέρει τὸ δρέπανον, xal εἰ μὴ εὕροι x«p- À proferat; postmodum ergo illata falce, sinon inve- 


πὸν, λυπεῖται" οὕτως xal ὁ Κύριος τὸν λόγον αὐτοῦ 
σπάρῆναι θέλει εἰς τὰς χαρδίας τῶν ἀνθρώπων. ᾿Αλλ’ 
ὥσπερ ὁ γεωργὸς ἐν τῇ ἀποκένῳ χώρᾳ λυπεῖται " οὔ- 
τως xxl ὁ Κύριος ἐν τῇ ἀποχένῳ χαρδίᾳ χαὶ μὴ χαρ- 
ποφορούσῃ λυπεῖται. Ὥσπερ οἱ ἄνεμοι πανταχοῦ 
πνέουσιν εἰς κᾶσαν τὴν χτίσιν, χαὶ ὥσπερ ἥλιος 
πάσῃ τῇ οἰχουμένῃ ἐπιλάμπει ^ οὕτως ἡ θεότης 
πανταχοῦ ἐστι. xal πανταχοῦ εὑρίσχεται. Εἰ ζη- 
τεῖς αὐτὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἐχεῖ εὑρίσχεται ἐν 
τοῖς λογισμοῖς τῶν ἀγγέλων “εἰ ζητεῖς αὐτὸν ἐπὶ τῆς 
γᾶς, καὶ ὦϑε εὑρίσχεται ἐν ταῖς χαρδίαις τῶν ἀν- 
θρώπων. ᾿Απὸ πολλῶν δὲ ὀλέγοι εὑρίσχονται οἱ 
εὐαρεστοῦντες αὐτῷ Χριστιανοί, Δόξα χαὶ μεγαλο- 
πρέπεια Πατρὶ, χαὶ Υἱῷ, χαὶ ἁγίω Πνεύματι, εἰς 
τοὺς αἰῶνας ᾿Αμήν. 


OMIAIA AT". 


᾿Αδιαλείπτως χαὶ προσεχῶς δεῖ τῷ Θεῷ mpo- 
σεύχιεσθαι. 


A'. δέει ἡμᾶς, μὴ χατὰ ἔθος σωματιχὸν, μήτε 
χραυγῆς ἔθει, μήτε συνοθεία σιωπῆς, μήτε χλίσεως 
γονάτων προσεύχεσθαι" ἀλλὰ νηφαλέως τῷ νῷ 
προσέχοντας προσδοχᾷν τὸν Θεὸν πότε ἐπιστῇ, καὶ 
ἐπισχέψηται διὰ πασῶν τῶν ἐξόδων τὴν ψυχὴν, καὶ 
τῶν τρίδων αὐτῆς καὶ αἰσθητηρίων. Καὶ οὕτως ἡνέκα 
χρὴ σιωπᾷν, καὶ ἡνίκα og» χρὴ, xci ἐν χραυγῇ 
προσεύχεσθαι, μόνον ὁ νοῦς ἐῤῥωμένος D πρὸς τὸν 
Θεόν. Ὥσπερ γὰρ τὸ σῶμα ὅταν ἐργάξηταί τι, ὅλον 
Qv ὅλου ἀποσχολεῖται ἐγχείμενον τῷ ἔργῳ, καὶ πάν- 
τὰ αὐτοῦ τὰ μέλῃ ἀλλήλοις βοηθεῖ “ οὕτω χαὶ ἡ ψυ- 
χὴ 8. δι’ ὅλου ἀποδεδύσθω εἰς τὴν πρὸς Κύριον αἴ- 
τησιν xeb ἄχάκον, μὲ ῥεμδομένη χαὶ περιφερομένη 
τοῖς λογισμοῖς, καὶ πάσῃ τῇ προσδοχίᾳ προσανακεις-. 
μένη Χριστοῦ. 


Β΄. Καὶ οὕτως αὐτὸς "EV MOM ἁλφθινὴν διδάσχων 
αἴτησιν, διδοὺς εὐχὴν χαϑαρὰν, πνευματικὴν, Θεοῦ 
ἀξίαν, καὶ τὴν ἔν πγεύματι χαὶ ἀληθείᾳ προσ- 
xvn σιν. Ὥσπερ ϑὲ ὁ ἐμπορίας τέχνην ἐπανελόμενος, 
οὐ πμονότροποῦ ἔχει τοῦ χέρδους τὴν ἐπίνοιαν, ἀλλὰ 
πάντοθν αὔξειν χαὶ πολυπλασιάζειν τὸ κέρδος 
ἐπείγεται, ἀπὸ ταύτης dp! ἑτέραν μετιὼν ἐπίνοιαν, 
καὶ ἐντεῦθεν πρὸς ἵτερον τρέχων πόρον, καὶ ἀπὸ τοῦ 
μοδὲν ὀνήσαντος ἀεὶ ἀποπηδῶν ἐπὶ τὸ χερδαλεώτέ- 
pe» τρέχει. οὕτως xal ἡμεῖς τὴν ψυχὴν ἡμῶν ποι- 
xe xai ἐντέχνως εὐτρεπίσωμεν, ὅπως χερδανωμεν 
τὸ ἀληθινὸν καὶ μέγα χέρδος, τὸν Θεὸν τὸν διδώσχοντα 
ἡμᾶς ἐξ ἀληθείας προσεύχεσθαι. Οὕτως γὰρ ἔπανα- 
παύεται ὁ Κύριος τῇ ἀγαθῇ τῆς ψυχῆς προαιρέσει, 
θρόνον δόξης αὐτὴν ἐργαζόμενος, ἐπιχαθήμενός τε 
καὶ ἑπανακαυόμενος ἐπ᾿ αὐτήν. Οὕτως γὰρ παρὰ 
᾿Ιεξζεχιὰλ τοῦ προφήτον ἠχούσαμεν περὶ τῶν πνευ- 
ματικχῶν ζώων, τῶν ὑπεζευγμένων τῷ Δεσποτιχῷ 
ἄοματι * ὄλόφθαλμα γὰρ ἡμῖν παριστᾷ ταῦτα, ὥσπερ 
ἐστὶν ἡ ψνχὰ ἡ βαστάξουσα τὸν Θεὸν, μᾶλλον δὲ βαστα- 
ζομένῃ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ᾿ γίγνεται γὰρ ὅλη ὀφθαλμός. 


I' Καὶ ὃν τρόπον οἶχος τὸν δεσπότην παρόντα 
ἔχων͵ πάσης γέμει εὐχόσμίας καὶ ὡραιότητος x«l εὖ- 


TEE 


30 Joan. 1v, 36. 


niat fructum, moerore afficitur : sic quoque Domi- 
nus verbum suum seminari vult in cordibus ho- 
minum. Verum perinde ac agricola ob regionem 
inanem angitur; sic quoque Dominus de vacuo 
corde, nec fructus producente, contristatur. Quem- 
admodum venti perflant ubique cunctam creatu- 
ram;etquemadmodum solomnemterramillustrat, 
sic deitas ubique est, et ubique reperitur. Si que- 
ras illum in coelis, illic reperitur in cogitationibus 
angelorum ; si quieras eum in terra, hic quoque 
reperitur in cordibus hominum. E multis vero 
pauci reperiuntur, qui placeant Deo Christiani. 
Gloria et magnificentia Patri, οἱ Filio, et Spiritui 
sancto, in secula. Amen. 


HOMILIA XXXIII. 


Indesinenter et attente oportet Deo vota facere ei 
precari. 


1. Oportet nos, non ex more corporeo, nec pro 
more vociferandi, nec ex consuetudine silendi, 
aul genua flectendi, preces facere; verum sobrie ἡ 
animum attendentes exspectare Deum, quando 
aderit visitabit per omnes egressiones animat, 
per semitas ejus ac sensuum organa ; etita quando 
conveniat tacere, et quando conveniat clamare, et 
cum vociferatione precari, modo mens sil firmata 
in Deum. Perinde enim ac corpus cunt operatur 
quidpiam,totum penitus occupatum incumbitoperi, 
et omnia ejus membra se invicem adjuvant : sic 
quoque anima tota prorsus consecróétur postulationi 
et charitati Domini, que nee vagis occupetur, aut 
cireungférátur cogitàtlonibus, et spem atque er- 
spectationem omnem collocatam habeatin Christo. 


II. Atque hoc pacto illucescet ille, qui purum 
docet petendi modum, et suggerit orationem pu- 
ram spiritualem, Deodignam, et quee fit in spiritu 
et veritate, adorationem 39. Quemadmodum vero, 
qui mercatoriam artem elegit, non unicum solum 
lueri faciendi excogitat inventum, sed undecunque 
augere etcumularelucrum cogitur, ab hac ἢ 9 4 ad 
aliam transiens solertiam etinventum ; et inde aliud 
iter suscipiens, et ab eo, quod nihil prodest semper 
transiliens, ad id, quod questuosius est, currit : 


D sic quoque nos animam nostram varie etartiflciose 


adornemus, ut lucrifaciamus verum ac summum 
lucrum, Deum nimirum, qui deceat nos in veritate 
precari. Ad hunc enim modum requiescit Dominus 
in bona anime intentione, thronum glorie eam 
constituens, insidens, et requiescens in ea. Sic enim 
apud Ezechielem prophetam audivimus de spiri- 
tualibus animalibus *!, subjugatis currui Domini. 
Tota enim oculata nobis proponit ea, cujusmodi 
est anima qu& Deum gestat, quinimo que gesta- 
tur a Deo. Fit enim tota oculus. 


IIl. Et quemadmodum domus, que dominum 
presentem habet, omni abundat ornatu, pulchritu- 


31 Ezech. 1, 1 ; x, 2 ; Homil, 1, 4 seq. 


143 


3. MACARII /EGYPTII 


7M 


dineet decore; eodem modo anima, quee Dominum A πρεπείας * οὕτω xol ψυχὴ à ἔχονσα τὸν Δεσπότην 


suum apud se ipsam habet, et in se manentem, 
omni pulchritudine et decore repleta est ; siquidem 
Dominum cum spiritualibus suis thesauris inhabi- 
tantem habet, et aurigam. Vte domui, cujus domi- 
nus peregrinatur, cuique dominus non preesto est, 
quia desolata est, diruta, plenaomni impuritate et 
perturbatione. Illic Sirenes et darmonía ** ; secun- 
dum prophetam habitant. In deserta enim domo 
feles, canes, et omnis immunditia latet. Ve animes, 
qu& non resurgit a gravi lapsu suo; et intra se ha- 
bet, qui persuadeantei, atqueadigeanteaminimici- 
tias suscipere cum suo ipsius Sponso, et qui ex- 
optent corrumpere ejus animi sensa ἃ Christo. 


IV. Cum vero Dominus viderit, quod colligat se 
ipsam pro viribus suis, semper Dominum querens, 
noctu diuque exspectans, atque clamans ad eum, 
quemadmodum mandavit citra intermissionem in 
omni negotio precari, faciet vindictam ejus 3", ul 
promisit, atque eam expurgatam ab omni malitia 


ΕΣ sua,trreprehensibilem οἱ immaculatam sponsam ipse 


"sibi constituet eam **. Ceterum si credis heec vera 
esse, ut quoque sunt, attende tibi ipse, num con- 
secuta sit anima tua lumen dirigens eam, verum 
cibum et potum, qui est Dominus ; βίη minus nactus 
sis, qure noctu diuque, ut consequaris. Si ergo 
aspexerié$^solem, inquirito verum solem; cecus 
siquidem 65. Sispectaverislumen, respice animam 
tuam, num verum et bonum lumen nactus sis. 
Omnia enim, qup visui patent, sunt umbra verarum 
rerum ad animam pertinentium. Est enim preter 
hominem conspicuum, alius homo interioy, et alii 
oculi,quos occeecavit Satanas ; etaures, quas sufdaás 
effecit. Itaque venit Jesus, ut interiori huic ho- 
mini restituat sanitatem. Cui gloria et imperium 
cum Patre, et Spiritu sancto in secula. Amen. 


HOMILIA XXXIV. 


De gloria Christianorum quam corpora illorum 
in resurrectione consequentur, et qua cum ani- 
ma illustrabuntur. 


I. Quemadmodum oculi corporei clare omnia 
conspiciunt, sic quoque animis sanctorum mani- 
festa et conspicua sunt ornamenta divinitatis, qui. 
bus permisti Christiani sapiunt. At vero corporeis 
oculis occultata est illa gloria ; animee vero credenti 
perspicue revelatur, quam Dominis necatam exci- 
tat a peccato, quemadmodum -uscitat et mortua 
corpora ; cui preparat coelum novum, et terram 
novam, et solem justitie, cui largitur omnia e di- 
vinitate sua. Ipse est mundus verus, terra vivens, 
vitis fructifera, 1 9 5 panis vite, et aqua vivens, ut 
scriptum est : Credo videre bona Domini in terra 
viventium 35. Et rursum : Orietur timentibus Domi- 
num Sol juslitiz, el sanitas in alis ejus **. Et Domi- 
nus quoque inquit : Ego sum vitis vera *'. Et rur- 


32 [sa. xxxiv, 44... ** Luc. xvin, 4, 7. 
37 Joan. xv, 1; vi, 48, 


C 


* Ephes. y, 20,27. 1 Psal. xxvi, 26. 


αὐτὸς πρὸς ἑαντὴν x«i iv αὐτῷ καταμένοντα, Tct; 
ὡραιότητος xai εὐπρεπείας γέμει * τὸν γὰρ Κύριον 
σὺν τοῖς πνευματιχοῖς αὐτοῦ θησαυροῖς ἔνοιχον ἔχει 
x«l ἡνίοχον. Οὐαὶ δὲ οἰκίᾳ, ὅς ὁ δεσπότης xod 
pst, χαὶ ὁ χύριος οὐ πάρεστιν, ὅτι ἠρήμωται χα: 
ἐσχαμμένη, γέμουσα πάσης ἀχαθαρσίας, καὶ xe 
ταστασίας. "Exst Σειρόνες αὶ δαιμόνεα, xar& n 
προφήτην, οἱχοῦσιν. Ἐν γὰρ τῇ ἠρημωμένῃ oxi. 
αἴλουροι xai χύνες, χαὶ πᾶσα ἀχαθαρσία ἐστίν. οὐκ 
ψυχῇ τῇ μὴ ἀνισταμένῃη ix τῆς χαλεπῶς πτώσεως 
αὐτῆς, χαὶ ἔνδον αὐτῆς ἐχούσῃ τοὺς πεέθοντας «iri, 
καὶ ἀναγχάζοντας ἔχθραν ἔχειν πρὸς τὸν davri 
Νυμφίον, xai βουλομένους φθείρειν τὰ νοόματα αὐτῆς 
ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ. 

Δ΄. Ὅταν δὲ ἴδῃ ὁ Κύριος, ὅτι συνάγει ἑαυτὲν 
ὅσον τὸ κατὰ δύναμιν, ἀεὶ τὸν Κύριον ζητουσα υν- 
χτὸς x«i ἡμέρας, καὶ βοῶσα πρὸς αὐτὸν, καθὼς ἐνετεί- 
λατο, ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι ἐν παντὶ, ποιύ- 
σει τὸν ἐχδικησιν αὐτῆς, ὡς ὑπέσχετο, καθαρίσας 
αὐτὴν ἀπὸ τῆς dv αὐτῇ χαχίας, χαὶ ἄμωμον, καὶ 
ἄσπιλον νύμφην αὐτὸς ἐαντῷ παραστήσει a 
τήν. Εἰ δὲ πιστεύεις ταῦτα ἀληθῇ εἶναι, ὥσπερ χαὶ εἰσὶ, 
πρόσεχε σεαυτῷ, εἰ εὗρεν ἡ ψυχή σου τὸ ὁδυ.γοῦν «- 
τὴν φῶς, καὶ τὴν ἀληθινὴ βρῶσιν καὶ πόσεν, ὅτις iro 
ὁ Κύριος. Εἰ δὲ οὐχ ἔχεις, ζήτησον νυχτὸς xei iai 
ρας ἵνα λάθῃς. Ὅταν οὖν ἴδῳς τὸν ὅλιον, ξήτιοω 
τὸν ἀληθινὸν ὅλιον * τυφλὸς γὰρ εἶ, Ὅταν Osusi 
φῶς, ἐπίδλεψον εἰς τὴν ψνχήν σον, εἰ εὗρες τὸ a- 
θινὸν φῶς, x«l ἀγαθόν. Σχιὰ γὰρ ἔστε mdvra τὰ 
φαινόμενα τῶν ἀληθινῶν τῶς Yvxic πραγμάτων. 
Ἔστι γὰρ παρὰ τὸν φαινόμενον ἄλλος ἄνθρωπος 
ἔνδον ἊΝ καὶ ὀφθαλμοὶ, οὖς ἐτύφλωσεν ὁ Σατανάς, 
καὶ ὥτα ἃ ἐχώφωσεν, xxi ἦλθεν ὁ Ἰυσοῦς τοῦτον 
τὸν ἔσω ἄνθρωπον (yii ποιζσαι " e $ deja xài τὸ 
χράτος σὺν Πατρὶ xci ὡγέῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἱῶ- 


νας. ᾿Αμὸὴν. : 


Nn 
OMIAIA AM. ^ 


Περὶ τῆς τῶν Χριστιανῶν δόξῃς, ἧς τὰ co- 
ματααυτῶν £v τῇ ἀναστάσει καταξιωθήσι- 
ται, καὶ μετὰ τὸς jux Sc φωτεσθόσεται, 


Α΄. Ὥσπερ οἱ σωματιχοὶ ὀφθαλμοὶ τηλαυγῶς mure 
βλέπουσιν, οὕτω καὶ ταῖς ψυχαῖς τῶν ἁγίων φαγῳὲ 
x«i ὁρατὰ ἐστι τὰ χάλλῃ τῆς θεότητος, εἰς ἃ συγεψ- 
νῶνται χαὶ φρονοῦσι Χριστιανοί. ᾿Αλλὰ τοῖς eur 
τιχοῖς ὀφθαλμοῖς χεχάλυπται ἡ δόξα ἐχείνη, τῇ vri 
δὲ τῇ πιστευούσῃ τηλαυγῶς ἀποχαλύπτεται,͵ Ὁ ὃ 
Κύριος νεχρωθεῖσαν ἀνιστᾷ ἐχ τῆς ἁμαρτίας, wert 
ἐγείρει χαὶ τὰ νεχρὰ σώματα, ἑτοιμάζων αὖ 
τῇ οὐρανὸν χαινὸν, καὶ γῆν καινὸν, x«i ὅλεον δικαιοσύ- 
νης, διδοὺς αὐτῇ πᾶντα ἐχ τῆς αὑτοῦ θεότητος. Ἔστι 
χόσμος ἀληθινὸς, καὶ γῆ ζῶσα, χαὶ ἄμπελος χαρποφύ- 
pos, x«l ἄρτος ζωῆς, καὶ üdep ξῶν, καθὼς yéypex- 
ται, Πιστεύω τοῦ ἰδεῖν τὰ ἀγαθὰ Κύρίου i» 
γῇ ζώντων’ xai πάλιν, ᾿Ανατελεῖ τοὶὲς φοῦδον- 
μένοις τὸν Κύριον Ἥλιος δικαεοσύνῃς, καὶ 


30. Malach. iv, 2 





745 


ἑασις ἐν ταῖς πτέρυξιν αὐτοῦ. Kal ὁ Κύριος εἶπεν, 
Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή. Καὶ πάλιν, Ἐγώ 
εἰμι ὁ ἄρτος ric ζωΐς. Καὶ πάλιν, Ὁ πένων ἐχ 
τοῦ ὕδατος o0 ἐγὼ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν 
αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ὁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. 


Β΄. Ἡ γὰρ iuuat, τοῦ Κυρίου πᾶσα διὰ τὸν ἄν- 
θρωπον γεγένηται, τὸν τεθανατωμένον Ev τάφω σχό- 
τους, ἁμαρτίας, πνεύματος &xaÜdprov, x«i δυνά- 
po πονηρῶν, ἵνα ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ νῦν ἀναστήσῃ 
καὶ ζωοποιήσηῃη τὸν ἄνθρῳπον, x«i χαθαρίσῃ ἀπὸ 
πάσης μελανίας, χαὶ φωτίσῃ αὐτὸν τῶ ἰδίῳ φωτὶ, χαὶ 
ἀμφιάσῃ αὐτὸν τὰ ἑαυτοῦ iv δύματα τῆς θεότητος τὰ 
οὐρανια. Ἐν δὲ τῇ ἀναστάσει τῶν σωμάτων, ὧν 
προανέστησαν καὶ προεδοξάσθησαν αἱ ψυχαὶ, τότε καὶ 
τὰ σώματα συνδοξάζξονται, xai φωτίξονται τῇ ἀπὸ 
τοῦ νῦν πεφωτισμένῃη καὶ δεδοξασμένη ψυχῇ " ἔστι 
γὰρ αὐτῶν οἶχος χαὶ σχηνὴ χαὶ πόλις ὁ Κύριος. Τὸ 
οἰχητήριν δὲ τὸ εξ ἰοὐρανοῦ τὸ ἀχειροποίητον 
περιδέδληνται δόξαν φωτὸς θεϊχοῦ, ὡς τέχνα φωτὸς 
γενόμενοι, οὐ προσέξουσιν ἀλλήλοις ὀφθαλμῶ πονηρῷ " 
πονηρία γὰρ ἐξήρθη. Οὐχ ἔστιν ἐχεῖ ἄρσεν xai θῆλυ, 
δοῦλος xol ἐλεύθερος " εἰς θεϊκὸν γὰρ φύσιν ἅπαντες 
μεταθάλλονται, χρηστοὶ, χαὶ θεοὶ, χαὶ τέχνα Θεοῦ 
γενόμενοι. Ἐχεῖ ἀνεπαισχύντως τότε λαλήσει 
εἰρήνην ἀδελφὸς ἀδελφῇ - ἂν γάρ εἰσιν ἐν Χριστῶ πάντες, 
xai πάντες ἐν ἑνὲ φωτὶ ἀναπαυόμενοι. Προσέξει 
ἕτερος τῶ ἑτέμῳ, xai. ἐν τῶ προσέψειν, εὐθέως πάλιν 
εἰς ἀλήθειαν ἔκλάμψουσιν, εἰς ἀληϑινὴν θέαν φωτὸς 
ἀρρήτου. 

Γ΄. Οὕτως πολλοῖς σχήμασι, x«i πολλαῖς x«i ποι- 
κίλαις δόξαις θεῖχαῖς ἀλλήλοις ἑνορῶσι, x«i ἔχαστος 
ἐχπλήσσεται χαὶ ἀγαλλιᾷ ἀγαλλιάσει ἀνεχλαλήτῳ, 
προσέχων vj τοῦ ἑτέρον δόξῃ. Ὁρᾷς πὼς αἱ τοῦ 
Θεοῦ δόξαι ἄφραστοί εἰσι xai ἀχατώληπτοι, φωτὸς 
ἀῤῥήτου καὶ ἀϊδίων μνστηρέων, x«i ἀναριθμήτων 
ἀγαθὼν ὑπάρχουσι ; ; Ὥσπερ γὰρ ἐν τοῖς φαινομένοις 
τὰ τῆς γῆς φυτὰ, ἃ σπέρματα, à ἄνθη ποιχίλα ἀδύ- 
γατὸν τινι καταλαβεῖν, ἀριθμῷ, καὶ τὸν πάντα πλοῦ- 
τον τῆς γῆς, ἀμήχανόν τινι μετρῆσαι ἣ ἐπίστασθαι " 
ἢ ὥσπερ ἐν f θαλάσσῃ τὰ ἐν αὐτῇ ζῶα, ἣ τὸν ἀρι- 
θυὰν, 8 τὰ γένη, ἡ τὴν διαφορὰν, ἢ τὸ μέτρον τοῦ 
ὕδατος αὐτῆς, ὃ τὸ μέτρον τοῦ τόπου αὐτῆς ἀδύνα- 
τόν τινε τῶν ἀνθρώπων χαταλαθεῖν 
ἀέρι τὸν ἀριθμὸν τῶν πετεινῶν * $ τὰ γένῃ ἢ τὴν 
ποιχιλίαν ἀδύνατον γνῶναι * ἢ ὥσπερ τὸ τοῦ οὐρανοῦ 
μέγεθος, ἣ τὰς θέσεις τῶν ἄστρων, ἢ τὸν δρόμον 
αὐτῶν ὡς ἔστιν ἀδύνατον χαταλαθδεῖν * οὕτως ἐστὶν 
ἀδύνατον εἰπεῖν, ἢ διαγορεῦσαι τὸν πλοῦτον τῶν 
Χριστιανῶν τὸν ἀμέτρητον, ἀπέραντον xai ἀκατάληπτον. 
Ei γὰρ τὰ χτίσματα ταῦτα τοσοῦτον ἄπειρα χαὶ 
ἀχατάληπτα τοῖς ἀνθρώποις τυγχάνει, 


' 5» ὥσπερ ἐν τῷ 


πόσῳ μᾶλλον 
ὁ χτίσας χαὶ κατασχευάσας αὐτὰ |! ᾿Οφείλει οὖν τις 
μᾶλλον ἀγαλλιασθῆναι χαὶ χαρῆναι, ὅτι τοσοῦτος 
πλοῦτος x«i χληρονομία τοῖς Χοιστιανοῖς ἡτοίωα- 
σται, ὥστε μηδένα δυνηθῆναι εἰπεῖν, ἢ ἐξαγορεῦσαι. 
Μετὰ πάσης δὲ σπουδῆς xai ταπεινοφροσύνης ποοσ- 
ελθεῖν δεῖ ἐπὶ τὸν ἀγῶνα τῶν Χριστιανῶν, χαὶ λα- 


38 Joan. 1v, 4. 


HOMILLE. 


— HOM. XXXIV. 


146 


À. suam : Ego sum panis vile ; οἱ rursum : Qui bibe- 


rit ex hac aqua, quam ego dabo ei, fiet in eo fons 
aque salientis in vitam aeternam **. 


II. Adventus enim Domini totus penitus propter 
hominem fuit, qui mortuus jacebat in sepulcro te- 
nebrarum, peccati, spiritus impuri, et perversa- 
rum potestatum, ut in hoc seculo nuno resuscitet 
ac vivificel hominem, emundetab omni nigredine, 
illuminet eum suo lumine, atque amiciat eum suis 
ipsius indumentis divinis et coelestibus. In resur- 
rectione autem corporum, quorum ante resurre- 
xerint el gloria illustrate fuerint anime, tunc quo- 


. quecorpora simul glorificabuntur et illustrabuntur 


D 


cum anima, que nunc illuminata et illustrata fuit. 
Dominus enim est eorum domus, tabernaculum et 
civitas ; domicilio vero coelesti, non manufacto pro- 
tecti sunt, gloria nimirum luminis divini velut filii 
lucis effecti. Non intuebuntur se invicem oculo 
pravo ; malitia enim sublata est. Non est illic 
masculuset femina, servusetliber. In divinam enim . 
naturam omnes transmutantur, benigni, dii et filii 
Dei facti. Illic absque ullo pudore tunc loquetur 
pacem frater cum sorore. Unum siquidem sunt in 
Christo omnes, etomnes in uno lumine requiescunt. 
Attendet alter in alterum, et inter attendendum 
confestim denuo in veritate splendebudt, in vera 
contemplatione luminis arcani. 


Ill. Adeo multiplicibus figuris, multa et varia 
gloria divina se invicem aspicient : quisque stupore 
percutietur οἱ exsultabit exsultatione ineffabili, 
animadversa alterius gloria. Vides quo pacto 
gloria Dei verbis explicari aut comprehendi ne- 
queat, gloria scilicet luminis arcani, eternorum 
mysteriorum et bonoruminnumerabilium.Quemad- 
modum enim in rebus aciei oculorum subjectis, 
plantasterre, semina aut flores varios non datum 
est cuipiam numero comprehendere, atque ut 
omnes opesterre metiatur quispiam aut cognoscat, 
fieri non potest ; aut veluti animalia in mari de- 
gentia, aut numerum, aut genera, aut differentiam, 
aut mensuram aque ejus,aut mensuram loci ejus 
impossibile est ulli hominum comprehendere ; aut 
veluti per aerem volantium volucrium numerum, 
aut genera aul varietates non licet cognoscere ; aut 
veluti magnitudinem coeli, aut positus astrorum, 
aut cursum eorum consequi impossibile est : sic 
quoque impossibile est enarrare aut explicare divi- 
tias Christianorum immensas, infinitas et incom- 
prehensibiles.Si etenim creature ista adeo infinitae 
et incomprehensibiles hominibus sunt, quanto 
magis, qui condidit et creavit illas ? Debet igitur 
quispiam vehementius exsultare et leetari, tantas 
opes et haereditatem Christianis preeparatam esse, 
ut nemo possiteloqui aut enarrare. Ceterum omni 
studio et animi humilitate accedere oporlet ad cer- 


741 


S. MACARII /EGYPTII 


148 


tamen Christianorum, ac consequi illas divitias. Α δεῖν ἐχεῖνον τὸν πλοῦτον. Κληρονομία γὰρ χαὶ μερὶς 


Hereditas enim et pars Christianorum, est ipse 
Deus. Dominus enim, inquit, pars hareditatismeg 
et calicis mei 359. Gloria sit ei, qui se ipsum donat, 
atque permiscet sanctam animam suam animis 
Christianorum, in secula. Amen. 


196 HOMILIA XXXV. 
De Sabbato antiquo et novo. 


I. In umbra legis per Mosen date mandavit Deus, 
unumquemque requiescere in Sabbato,et nihil 
agere. Hoc autem figuraeratetumbra veri Sabbati, 
quod animre donatur a Domino. Animaenim, que 
digna censetur ab obscenis et turpibus cogitatio- 
nibus liberari, tum verum Sabbatum celebrat, 


τῶν Χριστιανῶν αὐτός ἔστιν ὁ Θεός " Κύριος yàp, 
φησὶ, μερὶς τὅς χληρονομίας μου x«t τοῦ 
ποτηρίον μου. Δόξα τῷ ἑαρτὸν διδόντι, καὶ συγκν- 
ρνῶντι τὴν ἁγίαν φύσιν αὐτοῦ ταῖς ψυχαῖς τῶν Χρισ- 
τιανῶν, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήόν. 


OMIAIA ΔΕ". 


Περὶ τοῦ παλαιοῦ xai τοῦ χαινοῦ Σαδόδαάτον 


Α΄. Ἐν τῇ σχιᾷ τοῦ νόμον τοῦ διὰ Μωσέως 
ϑοθέντος, προσέταξεν ὁ Θεὸς iv τῷ Σαδδάτῳ ἕκαστον 
ἀναπαύεσθαι xai μηδὲν ποιεῖν. Τοῦτο δὲ τύπος ὧν χαὶ 
σχιὰ τοῦ ἀληθινοῦ Σαδῥάτου τοῦ διδομένον τῇ ψνχξ 
ἀπὸ τοῦ Κνρίου. Ἢ γὰρ καταξιωθεῖσα ψυχὰ [ἔλευθερω- 
θῆναι] ἀπὸ τῶν αἰσχρῶν x«i ῥυπαρῶν λογισμῶν, xei 


tum veram requiem requiescit, otium agens et B ἀληθινὸν Xd66arov σαδδατίζει, καὶ ἀληθινὴν ἀνάπαυ- 


liberata ab omnibus operibus tenebrosis. Illicenim 
in typici Sabbati celebratione, etsi corpora quiesce- 
bant, verumtamen anime nequitiis ac vitiis erant 
illigate.Hoc vero,verum Sabbatum vera estrequies 
anime, que vacat, et expurgata esta cogitalionibus 
.., Satanes, et requiescit in perpetua quiete et letitia 
]Domini. 
b. 


^x 


II. Quemadmodum enim tunc mandavit, ut ipsa 
quoque bruta animalia Sabbato quiescerent,ne bos 
sub jugüma necessarium traheretur; ne asino onera 
imponerenfur ; quiescebant enim ipsa quoque ani- 
malia a duris operibus ; sic quoque cum venisset 
Dominus, et e&ternumque Sabbatum contu- 
lisset, refocillavit animam oneribus iniquitatis, im- 
mundarumque cogítatiónum gravatametonustam, 
et operantem iniquitatis opera neoessario, quippe 
qu& sub acerborum dominorum servirtutem erat 
redacta ;et levavit eam ob oneribus intolerabilibus. 
variis atque obscenis cogitationibus, sublatoque 
gravi jugo operum iniquorum recreavit eam, 
cogitationibus impuris laborantem. 


III. Dominus enim vocat hominem ad recreatio- 
nem, inquiens : Venite ad me, omnes qui laboratis 
et onerati estis, et ego refocillabo vos 89. Itaque 
quecunque anime crediderint et accesserint, refi- 
cieteas ab his gravibus, molestisetimmundis cogita- 
tionibus, que vacantes ab omni iniquitate, cele- 
brant Sabbatum verum, deliciarum plenum et 
sanctum : peragunt festum Spiritus, gaudii et exe. 
sultationis inenarrabilis et serviuntservitium purum 
et Deo gratum ex puro corde, hoc est, verum et 
sanctum Sabbatum. Obsecre mus ergo nos quoque 
Deum, ut ingrediamur in hanc requiem, utferiemur 
ἃ turpibus, malitiosis atque vanis cogitationibus, 
quo hoc pacto possimus servitium exhibere Deo ex 
puro corde, ac celebrare festum Spiritus sancti. 
Beatus ergo, qui ingressus est illam requiem. 
Gloria Patri, cui sic placuit, et Filio, et Spiritui 
sancto, in secula. Amen. 


? Psal. xvi, ὅ. 39 Matth. xi, 28. 


σιν ἀναπαύεται, ἀργοῦσα xai ἐλευθερουμένῃ ἀπὸ 
πάντων τῶν σχοτεινῶν ἔργων, 'Exti μὲν γὰρ εἰς τὸ 
τυπιχὸν Σαδόὄατον, εἰ χαὶ σωματικῶς ἀνεπαύοντο, 
&)) αἱ ψυχαὶ εἰς τὰς πονηρίας x«i χακίας ὅσαν 
δεδεμέναι. Τοῦτο δὲ το ἀληθινον Σάδδατον, ἀνάπαυσις 
ἀληθινή ἐστι, ψυχῆς ἀργούσης xoci κχαθαριξομένῃης 
ἀπὸ τῶν διαλογισμῶν τοῦ Σατανᾶ, x«l ἀναπαυομέ. 
νης εἰς τὴν τοῦ Κυρίον ἀνάπαυσιν αἐωνίαν, χαὶ 
χαρᾶν. 

Β΄. Ὥσπερ γὰρ τότε προσέταξε x«i αὐτὰ τὰ ἀἅλογα 
ζῶα τῷ Σαδδάτῳ ἀναπαύεσθαι, τὸν βοῦν gà ὑπὸ 
ξυγὸν ἀνάγχης ἕλκεσθαι, τὸν ὄνον μὴ  (xtpesrito 
(ἀνεπαύοντο γὰρ καὶ αὐτὰ τὰ ζῶα ἀπὸ τῶν βαρίων 
ἔργων) : οὕτως ἐλθὼν ὁ Κύριος καὶ τὸ ἀλῃυθινὸν xci 


C αἰώνιον Za66arov δοὺς, ἀνέκανσε τὸν βεδαρομένην 


xai πεφορτισμένην ψυχὴν φορτίοις ἀνομέας, ἀχαθάρ- 
tov διαλογισμῶν, x«i ἐργαξομένην ἀδιχίας ξογα 
μετὰ ἀφάγχῃς ὡς ὑπὸ δεσπότας πιχροὺς δεδουλωμένον, 
χαὶ ἐχούφισεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν δυσδαστάχτων φορτίων, 
ματαίων xai ῥυπαρῶν διαλωγισμῶν. Καὶ ἦρε τὸν ζυγὸν 
τὸν πιχρὸν τῶν ἔργων ἀδιυκέφιᾳ, xal. ἀνέπαυσεν αὐτὴν 
κοπιῶσαν £y τοῖς διαλογισμοῖς fi ἀκαθαρσίας. 


Γ΄. Ὁ γὰρ Κύριος χαλεῖ τὸν ἄνθρωκον εἰς τὴν 
ἀνάπαυσιν λέγων, Δεῦτε πάντες οἱ χοπιῶντες, 
χαὶ πεφορτισμένοι" χἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. 
Καὶ ὅσαι ψυχαὶ πείθονται καὶ προσέρχονται, ἀνακαύει 
αὐτὰς ἀπὸ τούτων τῶν βαρέων xal φορτεικῶν χαὶ ἀχαθϑέ- 
prov λογισμῶν, καὶ ἀργοῦσιν ἀπὸ πάσης ἀνομίας, σαθ- 
δατίξουσαι Σαδδατον ἀληθινὸν, τρυφερὸν, dyuww xi 
ἑορτάξονσιν ἑορτὴν Πνεύματος, χαρᾶς, καὶ ἀγελλιε- 
σεως ἀνεχλαλήτου. Καὶ λατρεύουσι λατρείαν hw 
ρὰν, καὶ εὐάρεστον τῷ Θεῷ, ix χαθαρᾶς καρδίας ᾿ 
τοῦτό ἔστι τὸ ἀληθινὸν xal ἅγιον Σαάδθατον. Παραια» 
λέσωμεν οὖν χαὶ ἡμεῖς τὸν Θεὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν 
κατάπαυσιν ταύτην, τοῦ ἀργεῖν ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ai 
σχρῶν, xxi πονηρῶν, καὶ ματαίων διαλογισμῶν, U« 
οὕτως δυνηθῶμεν λατρεῦσαι τῷ Θεῷ ἐκ χαθαρᾶς χαρ- 
δίας, καὶ ορτάσαι ἑορτὴν Πνεύματος ἁγίον. Μαχά- 
ριος οὖν ὁ εἰσελθὼν εἰς ἐχεινὴν τὸν χατάπαυσιν" 
δόξα τῷ οὕτως εὐδοχήσαντι Πατρὶ, καὶ Υἱῷ, καὶ ἁγίω 
Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμὴν. 


149 
OMIAIA AZ. 


Περὶ δισσῆς ἀναστάσεως τὼν ψυχῶν xal σω- 
μάτων, x«l διαφόρου δόξης τῶν ἀνιστα- 
μένων. 

Α΄. ᾿Ανάστασις τῶν νεχρῶν ψυχῶν ἀπὸ τοῦ νῦν 
γένεται. ᾽λνάστασις δὲ τῶν σωμάτων ἐν ἐχείνῃ τῇ 
ἡμέρα. Ὥσπερ δὲ ἐν τῷ οὐρανῷ πεπηγμένοι ὄντες 
οἱ ἀστέρες, οὐχ ἴσοι πάντες εἰσὶν, ἀλλ’ εἷς τοῦ ἑνὸς 
διαφέρει ἐν τῇ λαμπρότητι χαὶ μεγαλειότητι * οὕτω 
χὰν τοῖς πνευματιχοῖς, χατὰ τὸ μέτρον τῆς πίστεώς 
εἰσι προχοπαὶ ἐν αὐτῷ τῶ Πνεύματι, εἷς πλουσιώτε- 
τερος τοῦ ἑτέρον. Καὶ à Γραφὴ λέγει, ὅτι Ὁ λαλῶν 
ἐν γλώσσῃ, Πνεύματι Θεοῦ λαλεῖ Οὗτος πνευμα- 
τιχὸς ἐστι Otà λαλῶν 'O δὲ προφητεύων, Ἐχχλη- 
σίαν οἶχο ϑομεῖ. Οὗτος περίσσειαν ἔσχέ τῆς χάριτος" 


ὁ μὲν γὰρ ἑαυτὸν μόνον οἰχοδομεῖ, ὁ δὲ ἑαυτὸν xai τὸν p 


πλησίον. Τοῦτο δέ ἐστιν, ὥσπερ κόκχος σίτον σπει- 
ρόμενος ἐν τῇ γῆ, καὶ ὁ αὐτὸς ix. τῆς μιᾶς καρδίας 
πολλοὺς x«i διαφόρους xóxxouc ἐχφέρει. Καὶ πάλιν 
αὐτοὶ οἱ στάχνες, οἱ μέν εἰσι μειξότεροι, οἱ δὲ μι- 
κρότεροι, ὅλοι δὲ εἰς μίαν συνάγονται ἅλωνα, εἰς 
μίαν ἀποθήχην, διάφοροι ὄντες εἷς ἐξ αὐτῶν γίνεται ἄρτος. 

Β΄. Ἢ ὥσπερ εἰσιν ἐν πόλει πλήθη ἀνθρώπων, καὶ 
οἱ μέν εἰσι παιδία νήπια, οἱ δὲ ἄνδρες, ἣ νεανίσχοι " 
πάντες δὲ ἀπὸ μιᾶς πηγῆς ὕδωρ πίνουσι, καὶ ἀπὸ 
ἑνὸς ἄρτου ἐσθίουσιν, ἕνα ἀέρα ἔχοντες * ὃ ὥσπερ 
εἰσὶ λύχνοι, xal ὁ μὲν ἔχει δύο μυχτῆρας, ὁ δὲ ἑπτά * 
ἀλλ᾽ ὅπου ἐστὶν ἣ περίσσεια τοῦ φωτὸς ἄλλως φωτί- 
ζει 7 οὕτως ὅσοι εἰσὶν ἐν πυρὶ xol φωτὶ, οὐ δύνανται 
εἶναι ἐν σχτοει " ἀλλὰ διαφορὰ πολλή ἔστιν. Ὥσπερ 
ἂν εἴ τις πατὴρ ὧν υἱοὺς ἔχει δύο, τὸν μὲν παιδίον, 
τὸν δὲ νεανίσχον, xal τὸν μὲν εἰς πόλεις ἀποστῶλλει 
καὶ πατρίδας, τὸ δὲ νόπιον πάντοτε δορυφορεῖ, ἐπεὶ 
μηδὲν δύναται ποιεῖν. Δόξα τῷ Θιῷ. ᾿Αμήν, " 


“αὶ - 


OMIAIA AZ. 

Περὶ τοῦ παραδείσου, καὶ νόμου πνευματιχοῦ. 

Α΄, Ἢ φιλέα τοῦ χόσμου, xarà τὸ γεγραμμένον, 
ἔχθρα ἐστὶν εἰς θεόν. Διὸ ἡ Γραφὴ χελεύέι πάσῃ 
λοι Tugtlo ἕκαστον τὴν ἑαυτοῦ χαρδίαν, ἵνα τις ὡς 
καράδεισον φυλάσσων ἐν αὐτῇ τὸν λόγον, ἀπολαύσῃ 
τῆς χάριτος, μὴ ἀχούων τοῦ ἔνδον εἰλισσομένου ὄφεως 
συμβουλεύοντος τὰ πρὸς ἡδονὴν, δι᾿ ἧς γεννᾶται θυ- 
μὸς ὁ ἀδελφοχτόνος, χαὶ θνήσχει ψυχὴ ἡ τίχτουσα * 
ἀλλ᾽ ἀχούων τοῦ Κυρίου λέγοντος, ᾿Επιωελεῖσθε πί- 
στεως καὶ ἐλπέδος, di ὧν γεννᾶται ἡ φιλόθεος 
καὶ φιλάνθρωπος ἀγάπῃ, ἢ τὴν αἰώνιον ζωὴν 
παρέχον σα. Ei; τοῦτον τὸν παράδεισον εἰσῆλθε Νῶε, 
τὴν ἐντολὴν φυλάσσων x«i ἐργαζόμενος, xai διὰ τῆς 
ἀγάπης ἔλυτρώθη τῆς ὀργῆς. Τοῦτον φυλάσσων 
᾿Αδραὰμ φωνὴν Θεοῦ ἤχουσε, Τοῦτον φυλάσσων 
Μωυσῆς δόξαν εἰς τὸ πρόσωπον ἐλάμδανεν. Ὁμοίως 
AaGid τοῦτον φυλάσσων εἰργάζετο, ὅθεν τῶν ἐχθρῶν 
ἔχυρίενεν * ἀλλὰ χαὶ Σαοὺλ ἕως οὗ ἐφύλασσε τὴν 
καρδίαν, εὐωδοῦτο. "Ort δὲ εἰς rog παρέδη, εἰς 
τέλος ἐγκατελήφθῃ. Ἐν μέτρῳ γὰρ xatà ἀναλογίαν 

*! [ Cor. xiv,2. 


?* Jac. iv, 4. ?* Prov. iv, 93. 


HOMILIE. — HOM. XXXVI, XXXVII. 


180 


HOMILIA XXXVI. 


De duplici resurrectione animarum et corporum 
el diversa resurgentium gloria. 


I. Resurrectio mortuarum animrrum ab hoe mo- 
mento fit : resurrectio vero corporum in illa die. 
Quemadmodum veroin ccelo, quee fixe sunt stelle, 
non sunt omnesaquales, sed unaab al teffra differt 
splendore et magnitudine ; sicin rebusspiritualibus 
pro modo fidei sunt promotiones in ipso Spiritu, 
unus locupletior altero. Scriptura quoque ait : Qui 
loquitur lingua, Spiritu Dei loquitur 31. Hic spiri- 
tualisest,quicum Deoloquitur:At 1 97 quiprophe- 
tat ecclesiam edificat.Isteabundantiam adeptus est 
gratie.Illeenim se ipsu duntaxat ediflcat,hic vero 
se ipsum et proximum. Hoc porrose habet, ut gra- 
num frumenti in terram conjectum : idem ex uno 
corde plura et diversa grana producit. Et rursum 
ex spicis ipsis alie suntampliores, alie tenuiores ; 
universe vero in unam congregantur aream, in 
unum horreum ; et licet diversejsint, unus ex ipsis 
conficitur panis. 


11. Aut quemadmodum in civitate sunthominum 
multitudines, et nonnulli sunt pueri pusilli, alíi 
vero viri vel adolescentes;omnes veroexuno fonte 
aquam bibunt, unum panem comedunt. unumque 
aerem spirant. Aut perinde ut suntlucerne, et heec 
quidem habet duo luminaria, illa vero septem, 
at ubi est abundantia lucis, ibi aliter illuminat : 
sic quicunque sunt in igne et lumine, nequeunt 


( esse in tenebris : verum magnainler eos est discre- 


pantia. Veluti ac si pater quisplam habeat duos 
filios, hunc, pusillum, alterdim adolescentem, hunc 
quidem in utbes rittit et regiones, pusillum autem 
semper tuetur, quia nihil potest agere. Gloria Deo. 
Àmen. 


HOMILIA XXXVII. 
De paradiso et lege spirituali. 

Amicitia hujus mundi,ut scriptum est, inimicitia 
est Dei *!. Quapropter Scriptura jubet unumquem- 
que omni custodia observare cor suum ?*, ut quis, 
velut paradisum, conservans in eo verbum, fruatur 
gratia,nec'audiat serpentem intus se implicantem, 
et consulentem que voluptati inserviunt, ex qua 
nascitur iracundia ad fratricidium committendum 
adigens, et moritur anima pariens ; verum audiat 
Dominum dicentem : Curam habete fidei ac spei, 
equibus proficitsur charitas, et Dei et hominum 
amans, qua vilam szternam largitur. In hujusmodi 
paradisum ingressus est Noe, mandatum observans 
atqueexsequens, atque per charitatem servalus est 
ab ira. Hunc conservans Abraham divine voci 
obtemperavit.Hunccustodiens Moses,gloriam in fa- 
cierecepit. [lidem et David hunc custodiens, effecit, 
unde dominium in hostes adeptus est. Verum 
etiam Saul, quandiu custodivit cor, felici rerum 
successu utebatur ; quando vero sub finem trans- 


Ἰδί 


S. MACARII /EGYPTII 


153 


gressus est, tandem est circamventus. Juxta men- À μετέρχεται ἔχαστον ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὅσον ἐπικρα- 


suram enim et ex proportione pervenit ad unum- 
quemque verbum Dei, quantum quis possedit, 
tantum possidebitur : οἱ quantum quis custodierit, 
tantum custodietur. 


Il.Propterea universus chorus sanctorum prophe- 
tarum, apostolorum, et martyrum verbum in cor- 
dibus suis custodierunt, de nulla re solliciti, sed 
despicientes terrena in mandato Spiritus sanoti 
permanserunt, eligentes quod Deo Spiritui gratum 
et bonum erat: non verbo solo autcognitione nuda, 
sed verbo etopere,ac rebusipsis: pro divitiis eligen- 
tes paupertatem,pro gloria honorum contemptum, 
pro voluptate miseriam, unde etiam pro ira 
dilectionem : odio enim prosequentes que jucunda 
sunt in hac vita, eosqui hecauferebant, vehemen- 
tius diligebant, tanquam opitulantes sibi ad sco- 
pum attingendum, prohibiti a cognitione boni ma- 
lique : neque enim bonos repellebant, nec impro- 
bosaocusabant:eosomnes legatos administrationis 
Dominice esse existimantes. Quocirca erga omnes 


..gerebant animum benevole affectum. Cum enim 


1 28 audirent Dominum dicentem : Remittite, et 
femitletur vobis **, tunc qui selederent, beneficos 
repütabant, velut ab iis consecuti occasionem re- 
mittendi. Cumjvero rursus audirent: Quemadmodum 
vultis, ut facient vobis homines,ita vosquoquefacite 
illis **, tune, quoque probos in conscientia dilige- 
bant. Relinduentes enim suam justitiam, et justi- 
tiam Dei querentes, consequenter invenerunt et 
charitatem in 6i naturaliter reconditam. 


III. Dominus enim eum multa de charitate pre- 
ciperet, jussit queerere justitiam Dei : novit enim 
hanc matrem charitatis esse. Non licet enim 
salvari, nisi per proximum,ut precepit : ARemittite, 
et remittetur vobis. Hec est lex spiritualis, quee 
in cordibus fidelibus scribitur, complementum ni- 
mirum prioris legis. Non enim, inquit, veni ad 
destruendam legem, sed ut compleam 35. Quo ergo 
pacto impleatur,accipe.Prior lex sumpta occasione 
benedicendi ei, qui peccaverat, fortius]condemna- 
vit eum, qui lesus est. In quo, inquit, judicas 
alterum, in eo teipsum condemnas : in quo vero 
remittit, remittettur ei "'. Ita enim lex inquit : 
In medio judici. judicium, etin medioremissionis 
remissio. 

IV. Plenitudo ergo legis remissio est. Ceterum 
priorem legem diximus,non quod Deus duas leges 
prescripserit hominibus, sed unicam,et quidemil- 
lam spiritualem ex natura: quoad vindictam vero, 
justam inferens unicuique ultionem, remittenti re- 
mittit, et emulum &emulatur. Inquit enim : Cum 
electo,electus eris,et cum perverso,perverse ages **. 
Quapropter, qui spiritualiter eam implent, et pro 
modo participes sunt gratie,non beneflcos solum, 
sed etiam conviciantes ac persecutores diligunt, spi- 
ritualem charitatem exspectantes pro remuneratione 


* Lue vi, 37. ** Matth. vii, 12. ?* Matth. v, 17. 


τεῖ τις, τοσοῦτον ἐπιχρατεῖται, x«l ὅσον φυλάσσει 
τοσοῦτον φυλάσσεται. 


Β΄. Διὰ τοῦτο πᾶς ὁ χορὸς τῶν ἁγίων προφητῶν, 
ἀποστόλων, μαρτύρων, τὸν λόγον ἐν ταῖς x«pdim; 
αὐτὼν ἐφύλασσον, μηδὲν ἕτερον μεριμνῶντες, ἀλλ 
τὰ γήϊνα ὑπερορῶντες, xal ἔν ἐντολῇ τοῦ ἀγέου 
Πνεύματος διαμένοντες xai τὸ τοῦ Πνεύματος φιλό- 
θεον, χαὶ ἀγαθὸν πάντων προχρίνοντες, οὐ λόγῳ 
μόνῳ ἣ γνώσει ψιλῇ, ἀλλ᾽ ἐν λόγῳ καὶ ἔργῳ dv αὐτῶν 
τῶν πραγμάτων ᾿ ἀντὶ πλούτου ἑλόμενοι πτωχείαν, 
ἀντὶ δόξης ἀτιμίαν, ἀντὶ ἡδονῆς ταλαιπωρέαν, ὅθεν 
καὶ ἀντὶ τοῦ θυμοῦ ἀγάπην" μισοῦντες γὰρ τὰ ἡδέα 


Β τοῦ βίου, τοὺς ἀφαιρουμένους αὐτὰ μᾶλλον ἠγάπων, 


ὡς συνεργοῦντας αὐτοῖς πρὸς τὸν σχοπὸν, ἀπεχόμε- 
νοι τοῦ γινώσχειν καλὸν xal πονηρόν. Οὔτε γὰρ τοὺς 
ἀγαθοὺς ἠρνοῦντο, οὔτε τοὺς πονηροὺς ἡτιῶντο, 
πάντας ἀποχρισιαρίους τῆς Δεσποτιχῦς οἰχονομέας 
ἡγούμενοι, Πρὸς πάντας οὖν εἶχον εὐδιάθετον εὔνοιαν. 
"Ore γὰρ ἤχονον τοῦ Κύρίον, "Agere, x«i ἀφεθύ- 
σεται ὑμῖν, τότε τοὺς ἀδικοῦντας εὐεργέτας Doyi- 
ζοντο εἰς ἄφεσιν ἔχοντες τὰς παρ᾽ αὐτῶν ἀφορμάς" 
ὅτε δὲ πάλιν ἤχονον, Καθὼς θέλετε tva ποιῶσιν 

ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, χαὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς, 

τότε χαὶ τοὺς ἀγαθοὺς χατὰ συνείδησιν ἡ γάώπων. 'Apb- 

τες γὰρ τὴν δικαιοσύνην ἑαυτῶν, καὶ τὴν τοῦ Θεοῦ 

δικαιοσύνην ζητήσαντες, εὗρον ἀχολούθως x«i τὸ» 
ἀγάπην ἔν αὐτῇ κατὰ φύσιν ἐγκεχρυμμένην. 


Γ΄, Καὶ γὰρ ὁ Κύριος πολλὰ περὶ τῆς &yémo; ἐν- 
τειλώμενος, τὸν δικαιοσύνην ἐκέλευσε ζητεῖν τοῦ 
Θεοῦ * οἷδε γὰρ ταύτην μητέρα τῆς ἀγάπης ὑπάρ- 
χειν. Οὐχ ἔστι γὰρ ἄλλως. τωθζναι, εἰ ud) διὰ τοῦ 
πλησίον͵ χαθὼς ἐνετείλατο, Ἄφετε, x«i ἀφεθήσε- 
ται ὑμῖν. Οὗτός ἐστιν ὁ πηυματιχὸς νόμος, ὁ tv 
χαρδίαις πισταῖς γραφόμενος, τὸ ψλάφωμα τοῦ πρώ- 
του νόμον' Οὐχ ἦλθον γὰρ, φασὶ, καταλῦσαι τὸν 
νόμον, ἀλλὰ πληρῶσαι. Πῶς δὲ πληροῦται, μάθε" 
ὁ πρῶτος υὁμος διὰ τῆς εὐλόγου ἀφορμῆς τυῦ ἅμαρ- 
τήσαντος χατέχρινε περισσοτέρως τὸν ἀδιχοθέντα " Ἔν 
ᾧ γὰρ, φησὶ χρέίνεις τὸν ἕτερον, σεαυτὸν χαταΣ- 
ρίνεις" ἐν à δὲ ἡφίηςιν, ἀφεθήσεται αὐτῷ e 
τως γὰρ ὁ νόμος λέγει, ᾿Ανὰ μέσον χρέσεως χρίσιρ 
x«i ἀνὰ μέσον ἀφέσεως ἄφεσις. 


Δ΄. Πλήρωμα οὖν νόμου ἡ ἄφεσις τυγχανει. We 
τον δὲ νόμον εἰρήχαμεν, οὐχ ὅτι ὁ Θεὸς δύο νόμοις 
παρέθετο τοῖς ἀνθρώποις, ἀλλ᾽ ἕνα πνευματιχὸν μὲν 
χατὰ φύσιν, χατὰ δὲ τὴν ἐχδίχησεν, δικαίαν ἐκιφί- 
pov ἐχάστῳ τὴν ἐχδίχησιν, τῷ ἀφιέντι ἀφίησι, xt 
τῷ παραζηλοῦντι παραζηλοι. Φησὶ γάρ " Μετὰ ixia- 
τοῦ ἐχλεχτὸς ἔση, καὶ μετὰ στρεθδλοῦ διασ- 
τρέφεις. Διὰ τοῦτο οἱ πνευματιχὼς αὐτὸν ἐχτελοῦν- 
τες, xal ἀναλόγως τῇς χάριτος μετέχοντες, οὐ μόνεν 
τοὺς εὐεργετοῦντας, ἀλλὰ χαὶ τοὺ; ὀνειδέξοντας καὶ 
διώχοντας ἠγάπων, τὴν πνευματικὴν ἀγάπην, ἄντ- 


3] Rom. 1n, 1, 3. 38 Psal. xvii, 26. 


753 HOMILUE. 


«xódocts ixdtyóptvot τῶν ἀγαθῶν" ἀγαθῶν δὲ λέγω, 
οὐχ ὅτι τὰ ἀδικήματα συνεχώοησαν, ἄλλ' ὅτι x«i τὰς 
ψυχὰς τῶν ἀδικούντων εὐηργέτησαν. Οὕτω γὰρ αὐὖ- 
τοὺς παρετίθεντο τῷ Θεῷ, ὡς δι’ αὐτῶν τοῦ μιαχα- 
ρισμοῦ τυχάνοντες, χαθώς φησι, Μαχάριοί ἔστε, 
ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς, καὶ διώξωσιν, xal εἴ- 
πωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καϑ' ὑμῶν ψεν δόμενοι 
ἔἕνεχεν ἐμοῦ. 


E'. Ὑπὸ δὲ πνευματιχοῦ νόμου, οὕτω φρονεῖν ἐδι- 
décxovto- ὑπομενόντων γὰρ αὐτῶν, x«l τὴν νοερὰν 
πραότητα τηρούντων,ὁ Κύριος βλέπων τὴν ὑπομο- 
và» τῆς χαρδίας πολεμουμένης, καὶ τῆς ἀγάπης μὴ 
ἐξισταμένης, διέῤῥηξε τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγ- 
μοῦ, καὶ τὴν τελείαν ἔχθραν ἀπεδάλοντο, xai οὐχέτι 
μετὰ βίας, ἀλλὰ μετὰ βοηθείας εἶχον τὴν ἀγάπην Ὁ 
γὰρ Κύριος λοιπὸν χατείργει τὴν στρεφομένην 
ῥομφαίαν, τὸν χινοῦσαν τοὺς λογισμοὺς, χαὶ εἰσήρ- 
χοντο εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ χαταπετάσματος, ὅπου 
πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν ὁ Κύριος" xai iv- 
ἐτρύφων τοῖς χαρποῖς τοῦ Πνεύματος, x«i τὰ pé 
λοντα ἐν βεδαιότητι χαρδίας θεασάμενοι, καὶ κατὰ 
τὸν ᾿Απόστολον, οὐχέτε ἐν ἐσόπτρῳ, x«i ἐν «ii- 
γματι Ὦεγον, Α ὀφθαλμὸς οὐχ εἶδε, xai οὖς 
οὐχ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπου οὐχ 
&víOn, ὅσα ἡτοίμασεν ὁ θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν 
αὐτόν. 'A2)' ἐγὼ τοῦτο θαυμαστὸν ἐπερωτήσω. 


ς΄. Ἐρώτησις. Εἰ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου 
οὐχ ἀνέβη, ὑμεῖς αὐτὰ πῶς οἴδατε’ μάλιστα 
ὁμολογήσαντες ἐνταῖς Πράξεσιν, ὁμοιοπαθεῖς 
ὑμεῖς εἶναι ἄνθρωποι; 

᾿Απόκχρισις. ᾿Αλλ ἀχούετε, τί πρὸς ταῦτα ἀπο- 
κρίνεται Παῦλος: Ἡμῖν δὲ, φησὶν, ἀπεχαλυψεν ὁ 
Θεὸς διὰ τοῦ Πνεύματος «toj: τὸ γὰβ᾽ 
Πνεῦμα, πάντα ἐρευνᾷ xat τὰ βάϑῃη τοῦ Θεοῦ. 
᾿Αλλ’ ἕνα μὴ τις εἴπῃ ὅτι αὐτοῖς ἐδόθη τὸ Πνεῦμα ὡς 
ἀποστόλοις, ἡμῖν δὲ κατὰ φύσιν ἀχώρητον τοῦτο, ἀλλαχοῦ 
ἐπευχόμενος λέγει, Ἵνα dóu ὑμῖν ὁ Θεὸς χατὰ 
τὸν πλοῦτον τῆς δόξης αὐτοῦ δύναμιν xpa- 
ταιωθῆναι διὰ τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ εἰς τὸν 
ἔσω ἄνθρωπον, χατοιχῆσαι τὸν Χριστὸν ἐν 
ταῖς χαρϑίαις ὑμῶν. Καὶ πάλιν 'O δὲ Κύριος 
Τὸ νεῦμα ἐστιν" ὅπον δὲ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, 
dxet ἐλευθερία. Καὶ πάλιν, Εἰ δέ τις Πνεῦμα 
Χριστοῦ (Ux ἔχει, οὗτος οὐχ ἔστιν αὐτοῦ. 


— HOM. XXXVII. 


À bonorum : bonorum autem dico, non quia offensas 


To4 


remiserunt, verum quia animas injuriam inferen- 
tium beneficio quoque aífecerunt. Sic enim eos ob- 
tulerunt Deo, ac si per eos beatitudinem consecuti 
essent, quemadmodum inquit: Zea!i estis cum 
maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dize- 
rint omne malum adversus vos, mentientes propter 
me ?*. 


V. A lege spirituali, ut sic sentirent, edocti sunt. 
Dum enim patienter ferunt, et animi mansuetudi- 
nem servant, Dominus intuens patientiam cordis 
bello oppressi, et charitate minime labasceate, di- 
ruit interstitium maceriz ^, atque adeo ingentem 
inimicitiam expulerunt, ut non amplius vi, sed 


. cum auxiliocharitatem sibi subjectam habeant. Do- 


minus enim posthac coercet versatilem gladium, 
excitantem cogitaliones, et ingrediuntur interiora 
velaminis, quo precursor pro nobis introiit 
Dominus : et cum delectatioue fruuntur fructibus 
Spiritus, atque futura cum animi constantia con- 
templantes, nec, ut Apostolus ait, amplius in 
speculoatque snigmate*! versantes, inquiunt: Qux 
oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho- 
minis ascenderunt ,qua przparavit Deus diligentibus 
4643, Verum ego hanc admirandam quiestionem 
movebo. ' 


VI. Interrogatio. Si in cor hominis non aseende- 
runt, vos quo pactoillanostis : qui mazximéconfitea- 
mini in Aclis: « Vos esse homines iisdem eum nobis 
affectionibus subjectos ** ? » 


1499 Responsio. Sed audite, quid ad hec respon- 
deat Paulus*-Noóis awtem revelavit Deusper Spiri- 
ium suum.Spiritus enim omnía scrutatur,etiam pro- 
[unditates Dei *. Verum ne quis dicat, ipsis datum 
esse Spiritum tanquam apostolis, a nobis vero se- 
cundum naturam comprehendi hoc non posse, ali- 
cubi deprecans ait: Ut det vobis Deus juxta divitius 
gloriz sua, ut fortitudine corroboremini in inter- 
num hominem, ul in habitet Christus per fidem in 
cordibus vestris**. EL rursum : Dominus autem Sypi- 
ritus est. Ubi vero Spiritus Domini, ibi libertas'*. 
Et rursum : Si quis vero Spiritum Christi non ha- 
bet, hic non est ejus". 


Z'. Εὐξώμεθα τοίνυν x«i ἡμεῖς ἐν πληροφορία xal D vii. Obsecremus ergo quoque nos in certitudine 


αἰσθήσει ὑεταλαδεῖν τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χαὶ εἰσελ- 
θεῖν ὅθεν ἐξεληολύθαμεν, xci τοῦ λοιποῦ ἀποστραφῆ- 
ναι ἀφ᾽ ἡμῶν τὸν θυμοχτόνον ὄφιν, χαὶ χενόδοξον 
σύμθουλον τὸ Πνεῦμα τῆς μερίμνης xai χραιπάλης" 
ὅθεν βεδαίως πιστεύσαντες τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου 
᾿ φυλάξωμεν, καὶ αὐξηθῶμεν ἐν αὐτῷ εἰς ἄνδρα τέ- 
λεον εἰς μέτρον ἡλιχίας, τοῦ μηχέτι χαταχυριεύε- 
σθαι ὑπὸ τῆς ἀπάτης τοῦ αἰῶνος τούτον, ἀλ)᾽ ἐν πλη- 
βοφοριᾳ τοῦ Πνεύματος εἶναι, xxi μὴ ἀπιστεῖν, ὅτι 
χαὶ εἰς ἁμαρτωλοὺς μετανοοῦντας ἢ χάρις Θεοῦ ε)δο- 
κεῖ. Τὸ γὰρ κατὰ χάριν δωρούμενον, οὐκέτι ἐν παρ- 


89 Matth. v, 14. 
it, 10. 


— - 


1" 


*« Ephes. 1, 
*5 Ephes. 1u, 16, 17. 


14. 
46 |I Cor. ut, 17. 


^ 1 Cor. xu, 12. 
" Rom. viti, 9. 


fidei et sensu, ut participes fiainus Spiritus sancti, 
et ingrediamur unde egressi sumus : et ul impo- 
sterum averlatur a nobis serpens et interfector 
animi, superbus et vanus consultor, Spiritus solli- 
citudinis et crapule : ut inde firmiter credentes 
mandata Domini servemus, el crescamus in eo in 
virum perfectum , in mensuram xtalis**, ne ultra 
dominetur nobis deceptio hujus seculi, sed in 
certitudine fidei Spiritus simus, neque diffidamus : 
quia peccatores quoque resipiscentes gratia Dei be- 
nevole suscipit. Quod enim per gratiam donatur, id 


42} (ΟΡ. n, 9. ** Act. xiv, 15. *"*I Cor. 


*5 Ephes. iv, 13. 


155 


fidei **. 


. VIII. Interrogatio. Dixisti, omnia spiritualiter in 
anima esserecondita. Quid est ergo :« Voloquinque 


verba in Ecclesia mente mea loqui 9?. » 


Responsio. Ecclesia in duabus personis intelligi- 
tur, congregatione scilicet fidelium, et in concre- 
tione anime. Si ergo spiritualiter in homine acci- 
piatur, ecclesia est tota ejus compages. Quinque 
autem verba sunt virtutes, quibus comprehenditur, 
qu& totum hominem construunt, variis modis di- 
vise. Quemadmodum enim qui loquitur in Domino, 
perquinque verba omnem complectitur sapientiam; 
sic qui sequitur Dominum per quinque virtutes, 
summopere pietatis cultum edificat. Que cum sint 
* quinque, reliquas omnes comprehendunt, prima 
Ὁ pimirum oratione. Cetere continentia, misericor- 

, paupertas. longanimitas, he desiderio ac vo- 
luntate implentur; suntque verba animee, que ἃ 
Domino proferuntur, et in corde exaudiuntur: Do- 
im operatur, et tunc Spiritus loquitur in 
et cor quantum desiderat, tantum quo- 


minus 
intelleotu): 
que in aperto operatur. 


S. MACARII EGYPTII 


non licet amplius, comparando cum antecedente À εἰχκασμῷ τῆς 
infirmitate, metiri; quia gratia jam non esset 
gratia, sed in Deum omnipotentem credentes, sim- 
plici et curis vaeuo corde accedamus ad eum, qui 
per idem participationem Spiritus largitur, non per 
assimilationem operum fldei : inquit enim : Non ez 
operibus legis Spiritum accepistis, sed ex auditu 


756 
προλαδούσης ἀσθενείας μετρεῖται. 


ἐπεὶ ἡ χάρις οὐχέτι ἐστὶ χάρις, ἀλλὰ τῷ παντοδυνά- 
μῳ Θιῷ πιστεύσαντες, ἁπλῇ, χαὶ ἁπερεέργῳ καρδία 
προσάθωμεν τῷ διὰ πίστεως τὸν μετουσέαν τοῦ 
Πνεύματος χαριζομένῳ, xai οὐ διὰ παρεικασμοῦ κί- 
στεως ἔργων " φησὶ γὰρ, Οὐκ ἐξ ἔργων νόμον τὸ 
Πνεῦμα ἐλάθετε, ἀλλὰ δι’ ἀκοῦς πέστεως. 


Η΄. Ἐρώτησις. Εἶπες, πάντα ἐν τῇ wj 
πνευματιχῶς ἀποχρύπτεσθαι, τί ἐστι, « Ole 
πέντε λόγους ἐν ἐχχλησία διά τοῦ νοὸς μεν 
λαλῆσαι:» 


᾿Απόχρισις. ᾿Εχχλησία ἐν δυσὶ προσώποις νοεῖται, 
τῷ συστήματι τῶν πιστῶν, καὶ τῷ συγκρέματι τῆς 
ψυχῆς. Ὅταν οὖν πνευυατιχῶς εἰς τὸν ἄνθρωπον 
λαμδάναται, Ἐχχλησία ἐστὶν ὅλον αὐτοῦ τὸ Güyxpt- 
p. Πέντε δὲ λόγοι εἰσὶν αἱ περιεκτικαὶ ἀρεταὶ, ὅλοι 
τὸν ἄνθρωπον οἰχοδομοῦσαι, πολυτρόπως διαιρούμε. 
ναι, Ὥσπερ γὰρ ὁ λαλῶν ἐν Κυρίῳ, διὰ τῶν mira 
λόγων πᾶσαν περιέλαδεν τὴν σοφέαν οὕτως ὁ axe 
λουθῶν τῷ Κυρίῳ διὰ τῶν πέντε ἀρετῶν πολλὺὴν o 
xodousi τὴν εὐσέθειαν. Πέντε γὰρ οὖσαι λοιπὰς πε- 
σας περιέχουσι πρώτῃ εὐχῇ. Λοιπὸν ἐγκράτεια, 
ἐλεημοσύνη, πτωχεία, μαχροθυμέα, ταῦτα πόθῳ καὶ 
προαιρέσει ἐπιτελούμενα" λόγοι εἰσὶ ψυχᾷς ὑπὸ Κν- 
píou λαλούμενοι, καὶ ὑπὸ χαρδέας ἀκουόμενοι. Ὁ 
γὰρ Κύριος ἐνεργεῖ" χαὶ τὸ Πνεῦμα τότε νοερῶς )s- 
λεῖ καὶ à x«pdí« ὅσον ἐπιποθεῖ, τοσοῦτον καὶ φοι- 
ρῶς ἐπιτελεῖ. 


IX. Virtutes &utem ille, in quantum omues com- Θ΄. Ai δὲ ἀρεταὶ ὅσον εἰσὶ περιεχτικαὶ πασῶν, ce 


prehenduni, tantum sese mutuo generant. Sublata 
enim prima, tolluntur omnes. ]tidem-per secundam 


qua sequuntur : et ita deinceps. Quo pacto enim .- 


quis precabitur non a Spiritu impulsus ? Et atte- 
statur mihi Scriptura, que dicit : Nemo potesl di- 
cere Dominum Jesum, nisiper Spiritum sanctum", 
Insuper quo pacto 1380 absque orationis auxilio 
continens permanebit ? Et qui non est per omnia 
continens, quo pacto miserebitur esurientis aut in- 
juriam passi? Verum qui misericordia non ducitur, 


ille neque spontaneo motu paupertatem suscipit. 


Rursum vero iracundia est alumna et nutrix cu- 
piditatis pecuniarum ; sive pecuniam habeat, sive 
non. Ceeterum praedita virtutibus anima ita eedifi- 


σοῦτον ἀλλήλων γεννητικαί. Τῆς πρώτῃς γὰρ &xo 
σης, ἀναιροῦνται πᾶσαι. Ὁμοέως διὰ τῆς δευτέρας, 
wi Kxóleu0o,* ὡσαύτως «i χαθεξᾶς. Πῶς γὰρ εὐξε- 
ταί τις μὴ ὑπὸ. ΗἩνεύματος tvepyubsi; ; χαὶ μαρτυρεῖ 
μοι ἡ Γραφὴ λέγουσα, Οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν 


Κύριον Ἰησοῦν, εἰ μὴ ἐγ Πνεύματι àgío. [ὡς 
δὲ ὑπομενεῖ ὁ χωρὶς εὐχῆς μένος ἀδοηθήτως; 
O δὲ ἐν παντὶ μὴ éyxpaztu “αἷς Ἰλεήσει τὸν πει- 


γῶντα ἢ ἀδικοῦντα ; Ὁ δὲ οὐκ Dade, αὐδὲ πτωχεύειν 
ἐχουσίως καταϑέχεται. Πάλιν δὲ τῆς τῶν᾿ χρημάτων 
ἐπιθυμίας ὁ θυμὸς σύντροφος, xd» ἔχῃ xpünaru, ze 
μὴ ἔχῃ" à δὲ ἱνάρετος jux& οὕτως προσο i 

τῇ ᾿Εχχλησίᾳ, οὐχ ὅτι imo(qe sv, ἀλλ᾽ ὅτι ἐπόθησα 
Οὐ γὰρ τὸ ἴδιον ἔργον σώξει τὸν ἄνθρωπον, ἀλλ᾽ ὁ ye 


caturin ecclesia, non quia operata est, sed quia Ὁ βι σάμενος τὴν δύναμιν. Εἰ οὖν ὑπομένει τις αἰ € 


desideravit. Non enim proprium opus salvat ho- 
minem, sed qui operandi facultatem largitur. Si 
ergo quis stiginata Domini perfert, ne existimet 
aliquid esse, licet quidvis fecerit, vel etiam, quod 
summo amore atque animi conatu operi produ- 
cendo incubuerit. Ne igitur existimes te in virtute 


prevenisse Dominum, secundum eum qui dicit : Ipse est qui operatur in vobis, velle et perficere, pt 


bona voluntate**. 

X. Interrogatio. Quid igitur pracipit Scriptura 
homini facere ? 

Responsio. Antea diximus, promptitudinem animi 
hominem habere a natura, quam quoque Deus re- 


49 Galat. 11, 2. 5*1 Cor. xiv, 19. 


51} Cor. xu, 3. "Philipp. n, 13. 


γματα τοῦ Δεσπότου, μὴ οἰηθῇ iv τινι, κἀνπ regi 
πεποίηχεν, ἀλλ᾽ ἧ μόνον τὸ ἀγαπῆσαι, καὶ ἱπιτηδε- 
σαι πρὸς τὰς ἐνεργείας. Μὴ οὖν δόξῃς ποτὶ b et 
τῇ προειληφέναι τὸν Κύριον χατὰ τὸν Aéysrre, ὅτι 
Οὗτός ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν xai τὸ θέλευν 
x«i τὸ ἐνεργεῖν ὑπὶρ τῆς εὐδοχίας. 








I. Ἐρώτησις. Tí οὖν ὃ Γραφὺ zT &o«y7iu 
τῷ ἀνθρώπῳ ποιεῖν; 

᾿Απόχρισις. Προείπομεν͵ ὅτε τὴν ἐπιτήδευσοω ἔχ 
ὁ ἄνθρωπος χατὰ φύσιν, x«l ταύτην ὁ Θεὸς iniri 


151 


HOMILLE. — HOM. XXXVIII. 


7988 


Παραγγέλει οὖν, ἵνα πρῶτον νοήσῃ, xai νοήσας &y«- À quirit. Precipit igitur, ut primum cognoscat, et 


πόσῃ, x«i θελήματι ἐπιτηδεύσῃ * τὸ δὲ ἐνεογηθῆναι 
τὸν νοῦν, ὑπομεῖναι τὸν χόπον, ἣ τελέσαι τὸ ἔργον, 
$ χάρις τοῦ Κύριου παρέχει τῷ θελήσαντι xai πι- 
στεύσαντι. Τὸ οὖν θέλημα τοῦ ἀνθρώπου ὡς παρά- 
στασις ὑποστατιχή " μὴ παρόντος δὲ θελήματος, οὐδὲ 
αὐτὸς ὁ Θεός τι ποιεῖ, χαέπερ δυνάμενος, διὰ τὸ αὐτ- 
ἐξούσιον. Ἢ οὖν τελεσιουργία του Πνεύματος ἐν τῷ 
θελήματι τοῦ ἀνθρώπον χεῖται. Πάλιν ἐὰν ὅλον τὸ 
θέλημα δῶμεν, ὅλον τὸ ἔργον ἡμῖν ἐπιγράφει, θαυ- 
μαστὸς ὁ Θεὸς ἐν πᾶσι, καὶ ἀπερινόητος τὸ σύνολον " 
ἄνθρωποι δὲ μέρος τι τῶν θαυμασίων αὐτοῦ λαλεῖν 
ἐπιχειροῦμεν, τῇ Γραφῇ ἐπερειδόμενοι, μᾶλλον δὲ 
ὑπ᾽ αὐτῆς συνεταζόμενοι. Τίς γὰρ, φησὶν, ἔγνω 
νοῦν Κυρίου ; αὐτὸς δέ φησι, Ποσάκις ἠθέλησα 
ἐπισννάξαι τὰἀτέχνα σον, x«l οὐχ ἡἠθέλησατε; 
Ὡς ix τούτον πιστεύειν, ὅτε αὐτὸς ἡμᾶς ἐπισυνάγει. 
'Huàv δὲ μόνον παραξητεῖ τὸ θέλημα. Τίς δὲ ἡ 
φανέρωσις τοῦ θελήματος, εἰ μὴ πόνος ἐχούσιος ; 


ΙΑ΄. Ὥσπερ γὰρ σίδηρος πρίξων, ἐχκόπτων, γεωρ- 
γῶν, χαταφντεύων, αὐτὸς μὲν ὑποθλιθόμενος ἐνδίδωσι, 
mà» ἄλλος ἐστὶν ὁ χινῶν, x«i ἐπάγων, x«l ἐν τῶ 
συντριδῆναι πυρῶν x«l ἀναχαινίζων * οὕτως χαὶ ὁ 
ἄνθρωπος x&v θλίδηται xci χοπιᾷ ἐργαζόμενος τὸ 
ἀγαθὸν, ἀλλ᾽ ὁ Κύριος λανθνόντως ἐν αὐτῶ ἐργάζεται, 
καὶ ἦν τῷ χοπιᾶσαι καὶ συντριθῆναι, τὴν χαρδίαν 
παραχαλεῖ x«i ἀνάχαινίξει, χαθὼς xai ὁ προφήτης 
λέγει, Mà δοξασθήσεται ἀξίνῃ ἄνεν τοῦ 
κόπτοντος ; ἣ ὑψωθήσεται πρίων ἄνευ τοῦ 
ἔλχοντος; Οὕτως δὲ ἐστι xoi εἰς τὸ χαχὸν, ὅτε ὁ 
ἄνθρωπος ὑπαχούει χαὶ ἑτοιμάξεται - τότε xol ὁ 
Σατανᾶς ἔδαύνει χαὶ παροζύνει αὐτὸν ὡς ὁ λῃστὴς τὸ 
ξίφος. Σιδήρῳ δὲ παρεικάσαμεν τὴν καῤδίαν, διὰ τὴν 
ἀναισθησίαν τῶν πραγμάτων xmb πολλὴν σχηρότητα. 
Οὐχ ἔδει δὲ ἡμᾶς ἀγνοεῖν τὸν χρατοῦντα ὡς ἀναίσθη.. 
τος σίδηρος - ἐπεὶ ταχέοίς ἀπὸ τοῦ γεωργοῦ λόγον εἰς 
τὸν τοῦ πονηροῦ λογισμὸν οὐ μετεπίπτομεν * ἀλλὰ 
μᾶλλον ὡς J βοῦς καὶ ὁ ὄνος εἰδέναι τὸν ἐλαύνουτα 
x«i ὁδηγοῦντα κατὰ διάνοιαν * φησὶ γὰρ, Ἔγνω βοῦς 
τὸν Atusdpevoy, xat ὄνος τὴν φάτνην τοῦ 
»vpípv αὐτοῦ͵ Ἰσραὴλ δέ με οὐκ ἔγνω. Εὐξώ- 
μεθα τοίνυν δέξασθαι γνῶσιν Θεοῦ͵, xoi πνευματιχῶ 
ᾳ«αεδευθᾶναι γόμῳ εἰς ὑπούργησιν τῶν ἀγίων αὐτοῦ 
ἐντολῶν, δοξαζοντες Πατέρα, χαὶ Υἱὸν, χαὶ ἅγιον 
Πνεῦμα, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA ΛΗ΄. 

IL 03384 ἀχριθδείας καὶ συνέσεως χρεία ἐστὶν 
ἐν τῷ δοχιμάσαι τοὺς ἀληθινοὺς Χοιστια- 
γνοὺς. χαὶ t (vec ἐχὲϊνοί εἰσιν. ' 

Α΄. Πολλοὶ δίχαιοι φαινόμενοι νομίξονται εἶναι Χρι- 
στιανοὶ, τεχνιτῶν δέ ἐστι xoà πεπειραμένων δοχιωαά- 
σαι, εἰ ἀληθῶς οἱ τοιοῦτοι ἔχουσι τὸ σίγνον χαὶ τὴν 
εἰχόνα τοῦ βασιλέως. Μύπως ἄρα παραχεχάρακχται 
, ἴτε χνιτῶν ἔργα, xai θαυμάξουσι τεχνῖται xol ψέ- 


53 [T Cor. n, 16 ; Rom. xi, 34. 


cum cognorit, diligat, et voluntate incumbat. Ut 
autem exerceatur mens, aut laborem toleret, aut 
opus aliquod perficiat, gratia Domini largitur vo- 
lenti et credenti. Voluntas ergo hominis est velut 
adjutorium a natura insitum : absente vero volun. 
tale, neque ipse Deus quidpiam operatur, quamvis 
possit ; propter liberam nimirum arbitrii volunta- 
tem. Perfectio igitur operis Spiritus, in voluntate 
hominis sita est. Rursum, si totam voluntatem 
concedamus, integrum opus nobis adscribit, mira- 
bilis ille Deus in omnibus, et qui animo compre- 
hendi omnino non potest : nos homines vero por- 
tiunculam aliquam mirabilium ejus explicare co- 
namur, Scriptura nixi, quin potius ab illa edocti. 


B Quis enim, ait, cognovit sensum Domini **? Ipse 


C 


D 


δέ Luc. xui, 34 ; Matth. xiii, 37. 


vero dixit : Quoties volui congregare filios tuos, et 
noluistis ** ἢ Itaque ex hoc credamus, quod ipse 
nos congregat ;a nobis autem solam requirit volun- 
tatem. Que vero voluntatis erit declaratio nisi 
labor spontaneus ? 


XI Quemadmodum enim ferrum, dum secat, 
scindit, arat, plantat, ipsum quidem quatenus im- 
pellituc, aliquid porrigit : alius tamen est, qui mo- 
vet et agitat ferrum, et ubi fuerit attritum, inflam- 
mat atque renovat ; sic quoque homo, licet pre- 
matur et laboret, operans quod bonum est, Domi- 
nus tamen clam in ipso operatur, et dune labore 
defatigatur et atteritur ille, cor consolatu* atque re- 
ereat, ut quoque propheta inquit: Num gloriabi- 
tur securis absqueqscindente? aut in altum tolletur 
serra sine trahente δ ? Eodem modd se res quoque 
habet in comaittendo malo :qu&ndo homo obtem- 
pertt, et promptum se exhibeí, tum quoque Satanas 
impellit et exacuit illum, velut latro ensem. Ferro 
autem assimilavimus cor, ob imperitiam rerum 
summamque duritiem. Tametsi non decebat nos 
ignorare eum, qui gubernat nos, velut ferrum 
sensu carens (quoniam celeritur ab agricole verbo 
ad malitie cogitationem nondilabimur); sed potius 
veluti bos et asinus nosse debemus eum, qui im- 
pellit et dirigit pro mentis agitatione. Inquit enim: 
Cognovit bos possessorum suum, et asinus praesepe 
13 1 domini sui; Israel autem me non cognovit **. 
Precemur igitur ut consequamur cognitionem Dei, 
et in spirituali erudiamur lege, ab obsequium san- 
etorum mandatorum ejus, glorificantes Patrem, et 
Filium et Spiritum sanctum, in ssecula. Amen. 


HOMILIA XXXVIII. 


Accurato judicio atque intellectu opus est in dis- 
cernendis veris Christianis, et quinam sint ilii. 


I. Multi qui justi apparent, habentur pro Chri- 
stianis: verum artificum est el peritorum probare, 
num tales revera habeant signum et imaginem 
regis, an forsitan adulterino impresso signo cusa 
sint artificum opera, an admirentur artifices, et 


35 [sa. x, 15. ** Isa. 1. 2. 


.- 


159 


reprehendant. Si vero defuerint artifices, non po- À γουσιν. 


terunt probari dolosi fabricatores : quoniam ipsi 
quoque gerunt habitum eorum, qui solitariam vi- 
tam agunt aut Christianorum. Etenim pseudoapo- 
stoli pro Christo patiebantur, et ipsi annuntiabant 
regnum colorum. Quapropter inquit Apostolus: 
In periculis copiosius ,in afflictionibussupra modum, 
in carceribus abundantius 51 : volens ostendere, se 
plura, quam ipsi, passum esse. 


Il. Aurum facile reperitur; margarite vero et 
lapides pretiosi, commodi ad diadema regium, 
rarius inveniuntur; sepenumero enim ex iis re- 
perias, qui minus sint idonei:sic quoque inter 
Christianos, qui superstuuntur corone Christi, ut 
socie sanctorum flant anime ille. Gloria sit ei, 
qui usque adeo dilexit animam hanc, et pro illa 
passus est, et suscitovit eam a mortuis. Quem- 
admodum autem Mosi velamen imponebatur in 
vultum 55, quia non poterat intendere in faciem 
ejus populus ; sic quoque nunc cordi tuoinjectum 
est velamen, ne conspicias gloriam Dei. Ubi vero 
illud fuerit ablatum, (um apparet et manifestat se 
ipsum Christianis, et diligentibus se, et inquiren- 
ibus in veritate, ut ait ; Manifestabo ei me ipsum, 
etimansionem apud eum faciam **. 


Ill. Contendamus ergo accedere ad Christum 
mendacitexpertem ut consequamur promissionem 
et novum testamentum, quod renovavit Dominus 


per crucem e&mortam, effractis portis inferni et C 


peccati; cum 'eduxisset animas fideles, donavit 
eisdem interius Paracletum, atque reduxit illas 
ia regnum suum. Una ergo cum illo nos quoque 


regnemus, in Jerusalem civitate ejus, in ccelesti Éc- 


clesia, in choro sanctorum angelorum. Qui vero 
fratrum longo tempore exercitati et probati sunt, 
hi possuut rudibus suppetias ferre et compati. 


IV. Quidam enim munientes se ipsos, et a gratia 
Dei imprimis agitali, adeo sanctificata membra sua 
reperunt, ut existimarent, non contingere, ut in 
Christianismum cadat cupiditas ; sed eos possidere 
mentem sobriam et castam ; et quoad reliqua in- 
teriorem hominem pendere a divinis et colestibus: 
ut omnino existimarent talem jam ad perfectum 
pervenisse gradum, qui eum putaret, appulisse se 
jam ad portum tranquillum, insurrexerunt ei 
fluctus, ut denuo inventus sit in medio pelagi, il- 
lucque delatus, ubi mare, ccelum et mors prompta : 
adeo peccatum ingressum produxerat omnem ma- 
lam cupididitatem. Rursum vero ales, aliqua gratia 
digni habiti, 13 39 et, ut ita dicam, ex imo maris 
profundo guttulis quibusdam irrorati, reperiunt hoc 
ipsum singulis horis, singulisque diebus tam admi- 
randam operationem fieri, ut qui operetur ob ino- 
pinatam, peregrinam et divinam effectionem ob- 
stupescat et admiretur, qua ratione deceptus sit. 


9 [I Cor. xr, 23. 


S. MACARII /EGYPTII 


D 


δ Exod. xxxiv, 33, 35; 11 Cor. πι, 73. 


100 


᾿Εὰν δὲ μὴ ὦσι τεχνῖται, οὐ δύνανται δοκι- 
μάσαι τοὺς δολίους ἐργάτας, ἐπειδὴ καὶ αὐτοὶ ἐπι- 
φέρονται σχῆμα μοναζόντων, ἦτοι Χριστιανῶν. Καὶ 
γὰρ οἱ ψευδαπόστολοι ἔπασχον ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ, xai 
αὐτοὶ εὐηγγελίζοντο βασιλείαν οὐρανῶν. Διὰ τοῦτ 
λέγει ὁ '᾿Απόστολος, "Ev χινδύνοις περισ σοτέρω; 
ἐν θλίψευσιν ὑπερδαλλόντως, ἐν φυλακχεῖς 

περισσοτέρως, θἕων δεῖξαι ὅτι πλεῖον αὐτῶν ἔπει. 


Β΄. Χρυσὸς εὐχερῶς εὑρίσχεται * μαργαρῖται dt καὶ 
λίθοι Típiot προχωροῦντες εἰς διάδημα βασιλέως 
σπανίως εὑρίσχονται * πολλάκις γὰρ ἐξ αὐτῶν οὐχ 
εὑρίσχονται προχωροῦντες. Οὕτως καὶ οἱ "Χριστιανοὶ 
ἐποιχοδομοῦντες εἰς τὸν στέφανον τοῦ Χριστοῦ, ἕνα 
κοινωνοὶ γένωνται τῶν ἁγίων «i ψυχαὶ ἐχεῖναι. Δόξα 
τῷ οὕτως ἀγαπήσαντι τὴν ψυχὴν ταύτην, xci ὑπ 
αὐτῆς παθόντι x«i ἀναστήσαντι αὐτὴν ἐκ νεχρῶν. 
Ὥσπερ δὲ τῷ Μωύσεϊ χάλυμμα ἐπετέθετο εἰς τὸ πρόσ- 
ωπον, πρὸς τὸ μὴ δύνασθαι προσέχειν τῷ προσώπω 
αὐτοῦ τὸν λαόν " οὕτω χαὶ νῦν ἐπὶ τὸν χαρϑίαν σου 
χεῖται χάλυμμα πρὸς τὸ μὴ βλέπειν τὴν δόξαν τοῦ 
Θεοῦ. Ὅταν δὲ περιαιρεθῇ τοῦτο, τότε ἐπιφαίνεται 
καὶ ἐμφανίζει ἑαυτὸν τοῖς Χριστιανοῖς, χαὶ τοῖς ἀγα- 
πῶσιν αὐτὸν, x«l ἐχζητοῦσιν ἐν ἀληθείᾳ, κχαϑὺς 
λέγει, ὅτι Ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτὸν, xat peri 
παρ᾽ αὐτῷ ποιήσω. 


I". Σπουδάσωμεν οὖν προσελθεῖν τῷ ἀψευδεῖ Χριετῶ, 
ἵνα τύχωμεν τῆς ἐπαγγελίας, καὶ τῷς καινῆς διαδὲ- 
χης, ἣν ἀνεχαίνισεν ὁ Κύριος διὰ σταυροῦ καὶ θανά- 
του διαῤῥήξας πύλας ddou, x«l ἁμαρτίας * καὶ 
ἐξαγαγὼν, τὰς πιστὰς ψυχὰς, καὶ δοὺς αὐταῖς ἔνδον 
παράκλητον, χαὶ ἀνενέγχας εἰς τὴν βασιλείαν αὐτοῦ. 
Συμβαφελεύσωμεν οὖν αὐτῷ x&k ὑμεῖς εἰς τὸν Ἱερον- 
σαλὴμ τὴν πόλιν αὐτοῦ, εἰς rà» ἐπουράνιον 'Exxiz- 
σίαν, εἰς τὸν χορὸν τῶγ ἁγίων ἀγγέλων. Οἱ di ἐπὶ 
πολὺν Χρόνον γυμνασθέττες ἀδελφοὶ χαὶ δοχιμασθὲν- 


τες, οὗτοι δύνανται τοῖς ΝΣ βοηθῦσαι, καὶ συμ- 


παθῆσαι. 

Δ΄. Τινὲς γὰρ ἀσφαλισάμενοι ἀκυτοὺς καὶ i ὑπὸ χάρι- 
τος Θεοῦ ἐνεργηθέντες μεγαλως, οὕτως εὗρον τὰ 
μέλη αὐτῶν ἡγιασμένα, ὥστε λογίξεσθαι αὐτοὺς, ὅτι 
οὐ συμδαίνει εἰς Χριστιανισμὸν γένεσθαι ἐπιθυμίαν, - 
ἀλλὰ χέχτηνται νοῦν σώφρονα xai évytvó» - χαὲ lem 
λοιπὸν ὁ ἔσω ἄνθρωπος μετέωρος εἰς τὰ θεῖα xu 
ἔπουράνια, ὥστε πάντως νομέσαι τὸν τοιοῦνν P 
ἐφθαχέναι εἰς τὰ τέλεια μέτρα, Καὶ ὡς ἐνόμιζε fM 
ἡγγικέναι ἤδη τῷ εὐδίῳ λιμένι, ἐπανέστηω cn 
χλύδωνες, ὥστε πάλιν εὑρεθξζναε εἰς τὸ pite τῷ 
πελάγους, καὶ εἰσενεχθῆναι ὁπον d$ θάλασσα, vat 
νὸς, xai θανατός ἐστιν ἕτοιμος. Οὕτως à spei 
ἐπεισελθοῦσα κατειργάσατο πᾶσαν ἐπιθυρίο 
χαχήν " αὖθις δὲ οἱ τοιοῦτοι χάρετός τινος ἀξιωθέντι; 
x«i, ὥσπερ εἰπεῖν, ἀπὸ ὅλον βυθοῦ τῆς θαλάσει; 
ψεχάδα τινὰ δεξάμενοι, εὑρίσχουσιν αὐτὸ ἐχεῖνο χα 
ὥραν, x«i xaÜ' ἡμέραν τοσαύτην θαυματουργὶρ 
γιγνομένην, Gars τὸν ἐνεργούμενον ἐπὶ τῷ παραϑδύξ. 
καὶ ξένῃ xai θεϊχῇ ἱργασίᾳ θαμδεῖσθαι καὶ &rii* 





δ᾽ Joan. xiv, 21, 38. 








761 


HOMILLE. — HOM. XXXIX, XL. 


162 


τεσθαι πῶς ἐσοφίσθη. Λοιπὸν, φωτίζει ἡ χάρις αὐ- A Porro gratia ipsum illuminat, dirigit, pacificum 


τὸν, ὀδηγεῖ, εἰρηνεύει, ἀγαθύνει, τὰ πάντα οὖσα 
θεία x«i ἐπουράνιος" ὥστε πρὸς σύγχρισιν ἐχείνου 
βασιλεῖς χαὶ δυνάστας, σοφοὺς xai ἀξιωματιχούς ὡς 
ἐλαχίστους xal εὐτελεῖς ἡγεῖσθαι. Μετὰ δὲ καιρὸν 
xai ὥραν μεταδαάλλεταί τὰ πράγματα, ὥστε ἐξ ἀλη- 
θείας τὸν τοιοῦτον ἑαυτὸν ἡγεῖσθαι ἁμαρτωλότερον 
πάντων ἀνθρώπων " xci πάλιν ἄλλῃ ὥρᾳ, ὁρᾷν ἑαυ- 
τὸν οἷον βασιλέα μέγιστον ἐξαίσιον, ἢ δυνάστην φίλον 
βασιλέως " πάλιν ἄλλῃ ὥρᾳ ἑαυτόν ὁρᾶν ἀσθενῆ xoi 
πτωχόν. Λοιπὸν εἰς ἀμηχανίαν ἐμπίπτει ὁ νοῦς, διὰ 
τί οὕτως, xal πάλιν οὕτως * Ὅτι ὁ Σατανᾶς μισόχαλος 
év, τὰ πονηρὰ ὑποδάλλει τοῖς τὴν ἀρετὴν κατορθοῦ- 
σι, χαὶ ἀγωνίξεται αυτους μεταστρέψαι * ἔργον γὰρ 
ἔχει τοῦτο. 

Ε΄. ᾿Αλλὰ σὺ τούτῳ μὴ ὑποταγῆς τὴν, ἐν τῷ 
ἔσω ἀνθρώπῳ ἐπιτελουμένην δικαιοσύνην ἐργαζξόμε- 
νος, iv ὦ τὸ τοῦ Χριστοῦ βῆμα ἕστηχεν ἅμα τῷ 
ἀχράντῳ ὁγιαστηρίῳ, ὅπως τὸ μαρτύριον τῆς συνει- 
δήσεωώς σου χαυχήσεται ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ, 
τοῦ χαθαρίσαντός σὸν τὴν συνείδησιν ἀπὸ νεχρῶν 
ἔργων, iv« τῷ πγεύματέ cov Θεῷ λατρεύσῃς, ἵνα 
γνῶς τί προσχυνεῖς͵ χατὰ τὸν εἰπόντα. ᾿Πμεῖς προσ- 
κυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν. Πείσθητι τῷ ὁδηγοῦντί σε 
O2, χοινωνησάτω ἡ ψνχή σον τῷ Θεῶ, ὡς κοινωνεῖ 
νύμφη νυμφίω * Τὸ γὰρ μνστήριον τοῦτο μέγα 
ἐστὶ, φησὶν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν xai εἰς τὴν 
ἄσωμον ψυχὴν. " Q ὁ δόξμ εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA Δ9Θ΄. 
Τίνος ἕνεχεν ἐδόθη ἡμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἡ θεία 
Γραφὲ; 

A'. Ὥσπερ βασιλεὺς γράψας ἐπιστολὰς, οἷς βούλε- 
ται χωδιχέλους χαὶ δωρεὰς ἰδίας χαρίσασθαι, ση- 
μαίνει πᾶσιν, ὅτι Ταχέως απουδέσατε ἐλθεῖν 
πρός με, iva λάθητε παρ' ἐμοῦ δωρεὰς βασιλι- 
κὰς, xai εἰ μὴ ἀπέλθωσι καὶ λάδωσιν, οὐδὲν ὠφελήθη- 
σαν, ἀναγνόντες τὰς ἐλιστολὰς, μᾶλλον δὲ χαὶ θανά- 
του εἰσὶν ἔνοχοι μὸ ϑελόσαντὲς ἀπελθεῖν, καὶ ix. χειρὸς 
βασϑέως τιμᾷς ἀξιωθῆναι * οὕτως x«i τὰς θείας 
Γραφὰς, ὥσπερ ἐπιστολὰς ἀπέστειλεν ὁ βασιλεὺς 

Θεὸς τοῖς ἀνθρώποις, δηλώσας dU αὐτῶν, ἵνα παρα- 


^ αλύσαντες τὸν Θεὸν, xal πιστεύσαντες αἰτήσωσι 


4 


— 


πὐὰὲ λίδωσι ϑωρεὰν οὐράνιον ix τῆς ὑποστάσεως τῆς 
Θεότητος αὐτοῦ, Γέγραπται γὰρ, Ἵνα γένώμεθα 
θεέας χοινωνοὶ φύσεως. 'Exv δὲ μὴ προσῶθυ, καὶ 
αἰτήσῃ, xai λάδῃ ὁ ἄνθρωπος, οὐδὲν ὠφελήθη ἀνα- 
νοὺς τὰς Γραφὰς, μᾶλλον δὲ x«i θανάτον ἔνοχός 
στιν, ὅτι παρὰ βασιλέως οὐρανίον οὐχ ἠθέλησε λα- 
δεῖν ξωῇς ςωρεὰν, ἧς ἄνευ ἀδύνατόν ἐστι ζωῆς ἀθα- 
νάτον τυχεῖν, ἧτις ἐστὶν ὁ Χριστός. Ὦ ὃ δόξα εἰς 
τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμόν. 


OMIAIA Μ΄. 


"Ort πᾶσαι αὲ ἀρεταὶ, καὶ πάντα xaxà ἀλλή- 
λων ἐχδέδενται, xai ὠσπερεὶ ἅλυσίς τις 
μία τᾶς μιᾶς ἄρτηνται. 


A'. Περὶ τῆς φαινομένης ἀσχήσεως, x«i ποῖον ἐπι- 


* Joan.iv, 22. *! Ephes. v, 32. “11 Petr. 1, 4. 


reddit, ac bonum efficit, que gratia per omnia di- 
vina et ccelestis ; ut collatione ejus reges, poten- 
tes, sapientes, el in dignitate constituti velut mi- 
nimi ac viles reputentur. Exiguo vero temporis 
aut hore spatio post, res immutantur, ut re vera 
is ipse se ipsum repulet graviorem peccatorem 
omnibus hominibus: et rursum alia hora videat se 
ipsum veluti regem maximum et ingentem, aut 
potentein amicum regis : rursum alia hora seipsum 
videat infirmum et pauperem. Ceterum in per- 
plexitatem labitur animus, quamobrem sic, et rur- 
sum sic. Quia Satanas, cum id quod bonum est 
odio prosequatur, mala suggerit his, qui virtutem 
consectantur, eosque avertere contendit ; hoc enim 
ejus est opus. 


V. Verum ne illi subjiciaris, sed operare justi- 
tiam, que in interiori homine perficitur, in quo 
Christi altare consistit una cum impolluto sanctua- 
rio, ut testimonium conscienti& tue glorietur in 
cruce Christi, qui expurgat conscientiam tuam ab 
operibus mortuis, ut spiritu tuo Deo ministres, ut 
noris quid adoras, secundum eum qui dicit: Nos 
adoramus, quod scimus 59: Confide dirigenti te Deo, 
consortium habeat anima tua cum Deo, ut spons& 
societatem colit cum sponso. Mysterium enim Aoc 
magnum est; ego vero dico, inter Christum 81 et 
incontaminatam animam. Cui gloria in secula. 
Amen. P, 


HOMILIA XXXIX. 


C Ad quid Scriptura divina nobis a Deo donata sit? 


Il. Quemadmodum rez, qui scribit Litteras ad 
eos, quibus vult eodicillos et peculiaria munera 
largiri, notum facit omnibus, nempe: Contendite 
confestim ad me venire, ut accipiatis a me munera 
regia : qui nisi venerint et acceperint, nihil ipsis 
proderit, quod has legerint; quin potius mortis 
supplicio fiunt obnoxii, quod renuerint venire, et 
e manu regis honorarium consequi : sic quoque di- 


vinas Scripturas velut epistolas misit rex Deus ho- 


minibus, iis significans, ut invocantes Deum, et 
credentes petant et consequantur donum coeleste 
ex hypostasi divinitatis ejus. Scriptum enim est : 
Quo fiamusdiving consortes natura 55. Si vero non 


D accesseril, non petierit, nec acceperit, nihil ei 


proderit, quod legerit Scripturas, imo potius capi- 
tali supplicio tenebitur, quod a Rege coelesti no- 
luerit accipere donum vita ; sine quo fieri nequit, 
ut vitara immortalem, 418 est Christus, consequa- 
tur. Cui gloria in secula. Amen. 


HOMILIA XL. 


Cunctas virtutes, et cuncta vitia inter se colligata 
esse,etveluL catenam unam ab altera dependere. 


I. De exteriori exercitatione, et quodnam institu - 


163 


S. MACARII JEGYPTII 


764 


tum sit potius et primum hoc scitote, dilecti, quod ἃ τηδευμα μεῖξον, χαὶ πρῶτον τυγχάνει, τοῦτο γινώ- 


inter se devinctee sint omnes virtutes. 133 Velut 
enim quedam spiritualis catena una ab altera depen- 
det; precatio ad dilectione, dilectio a gaudio, gau- 
diuma mansuetudine,mansuetudo ab humilitate hu - 
militas ab obsequio, obsequium a spe, spes a fide, 
fides ab auditu, auditusa simplicitate. Quemadmo- 
dum etiam ex adversa parte vitia, unum ab altero, 
dependent; odium ab ira, a superbia, superbia 
a vana gloria, vana gloria ab infidelitate, infi- 
delitas a duritie cordis, durities cordis a ne- 
gligentia, negligentia a pigritia, pigritia ab acce- 
dia, acedia ab impatientia, impatientiaa voluptate, 
et reliqua membra vitiorum ab invicem depen- 
dentia : sic quoque in bona parteabin vicem depen- 
dent, et suspense sunt virtutes. 

ηδονίας * 
λήλων εἰσὶν ἐχκρεμάμεναι αἱ ἀρεταὶ χαὶ ἀπερτημέναι. 

Il. Caput autem totius boni instituti, et vertex 
honestarum actionum est perdurare in precatione, 
cujus ope ce&eteras quoque virtutes per postulatio- 
nem a Deo quotidie consequi possumus. Hinc enim 
. provenit iis qui digni habentur, communicatio di- 
vine sanctimonise et spiritualis efficaciee, et con- 
nexio affectionis animi erga Dominum, velut per 
arcanam dilectionem. Qui enim se ipsum quotidie 
ad pérseverandum in oratione compellit, ille in 
amorem. divinum et desiderium ardens a spirituali 
dilectione accenditur erga Deum et gratiam perfe- 
ctionis sanctificantis Spiritus suscipit. 

^ 


ΠῚ. Interrogatio. Quoniam quidam vendunt facul- 
tates suas, servos libertate donant, et &mplent man- 
data,non tamen student consequiin hoc mundo Spi- 
ritum, num qui sic vivunt, non abeunt in regnum 
celorum ? 


Responsio. Disputatio hec subtilis est. Quidam 
enim aiunt (2) unicum esse regnuin, et unicam 
gehennam. Nos autem asserimus, multos esse gra- 
dus, differentias atque mensuras, non solum in 
ipso regno, verum etiam in gehenna. Quemadmo- 
dum ergo est una anima in omnibus membris nihil 
lominus ea sursum in cerebro vim suam exserit, et 
deorsutu pedes cominovet : sic quoque divinitas 
omnes creaturas, tum coelestes, que subtus abys- 
sum sunt, continet, et ubique plene est in creaturis, 
quamvis aliena a creaturis sit, eo quod sit dimen- 
sionis et comprehensionis expers. Alteudit ergo 
ipsa divinitas hominibus, et gubernat omnia cum 
ratione. Et quoniam nonnulli precantur, ignorantes 
quid quaerant; quidam vero jejunant; alii consi- 
stunt in ministerio, unicuique pro modo fidei, 
Deus, qui justus judex est, reddit mercedem. Que 
enim faciunt, metu Dei peragunt: verum non omnes 
isti filii, aut reges, aut heredes sunt. 

IV. Celerum in mundo alii sunt homicide, alii 
stupro dediti, alii raptores : rursum nonnulli sua 


(2) Unicum accipe pro uniformi et pari. 


D Προσέχει οὖν αὐτὴ à θεότης τοῖς ἀνθρώκις, 


extet, ἀγαπητοὶ, ὅτι ἀλλήλων ἐχδέδενται πᾶσαι αἱ 
ἀρεταί. Ὡσπερεὶ ydp τις πνευματικὴ ἅλυσις, pix 
τῆς μιᾶς ἥρτηνται * ἡ τὐχὴ ἀπὸ τῆς ἀγάπης, ἣ ἀγώ- 
πὴ ἀπὸ τῆς χαρᾶς, à χαρὰ ἀπὸ τῆς πραόνοτος, ἡ 
πραότης ἀπὸ τῆς ταπεινώσεως, ἣ ταπείνωσις ki 
τῆς διαχονέας, ἧ διαχονία ἀπὸ τῆς ἔλπέδος, ἡ ἔλεὶ 
ἀπὸ τῆς πίστεως, ἣ πίστις ἀπὸ τῆς ὑπαχοῆς, ὃ w 
αχοὺὴ ἀπὸ τῆς ἁπλότητος. Ὥσπερ χαὶ τὸ ἐναντίον μὲ 
ρος ἕν ἀφ᾽ ἐνὸς τὰ χαχὰ ἐχδέδενται τὸ pico; ἀεὶ 
τοῦ θυμοῦ, ὁ θυμὸς ἀπὸ τῆς ὑπερηφανίας, ὃ ὑκῳ: 
ηφανία ἀπὸ τῆς χενοδοξίας͵ $ χενοδοξέα ἀπὸ rij, ἀκι- 
στίας, à ἀπιστία ἀπὸ τῆς σχληροχκαρδέας, à σχλεηρι- 
χαρδία ἀπὸ τῆς ἀμελείας, ἡ ἀμέλεια ἀπὸ τῆς ye 
νώσεως, ἢ χαύνωσις ἀπὸ τῆς ἀχηδίας, à ἀκηϑία &xi 


B τῆς ἀνυπομονησίας, ἢ ἀνυπομονησία ἀπὸ τῆς φὺ. 
x«i τὰ λοιπὰ μέλῃ τῆς χαχίας ἀλλήλων εἰσὶν ἐχχρεμάμενα * οὕτως x&v» τῷ ἀγαθῷ μέρει d 


Β΄. Κεφάλαιον δὲ πάσης σπουδᾷς ἀγαθᾷς, καὶ xe | 
pepelus τῶν χατορθωμάτων ἐστὶ τὸ προσχαρτερεῖν 
τῇ εὐχῇ, ἀφ᾽ ἧς «ἡ τὰς λοιπὰς ἀρετὰς διὰ τῆς παρὲ 
Θεοῦ αἰτήσεως ὀφιομάμαα, προσχτᾶσθαι δυνάμεθα. 
Ἐντεῦθεν γὰρ ἐγγίνεται τοῦς ᾿ρμαπαξιουμένοις à χει. 
woví& τῆς τοῦ Θεοῦ ἁγιότητος, χαὸ τῇὸῖς πνευματιξ; 
ἐνεργείας χαὶ ἢ συνάφεια τῆς τοῦ νοῦ Quim. 
ὡς πρὸς τὸν Κύριον, ἐν ἀγάπῃ ἀῤῥήτω. Ὁ γὰρ nio 
ὁσημέραι τῇ προσευχῇ προσχαρτερεῖν ἀναγέτω, 
εἰς ἔρωτα θεῖον xai πόθον ἔμπυρον ὑπὸ τῆς nr 
τιχῆς ἀγάπης ἐχχαίεται πρὸς Θεόν, xai ri» χάρο 
τῆς τοὺ Πνεύματος ἁγιαστεκᾷς τελειότῳτος ὑποδὶ- 
χεται. 

I'. Ἐρώτησις. Ἐπειδή τενες πωλοῦσι μὲν τὰ 

ὑπάρχοντα, x«i δούλους ἐλευθεροῦσι, xai 
ποιοῦσιν ἐντολὰς, οὐ ζητοῦσι δὲ λαθεῖν ἐν τῷ 
κόσμῳ τούτῳ τὸ [νεῦμα ἄρα ζῶντες οὕτως 
οὐκ ἀπέρχονται εἰς τὸν βασελεέαν τῶν οὐρα- 
νῶν ; à 

᾿Απόχρισις. Ὁ λόγος eic λεκτός ἐστι. Totq 
γὰρ λέγουσι μίαν βασιλεέαν, ἐπὶ ἤἥδενναν " ἡμεῖς δὲ 
λέγομεν βαθμοὺς πολλοὺς καὶ δικφορὰς,. χαὶ μέτρα᾽ 
xai ἐν αὐτῇ τῷ βασιλείᾳ, καὶ ἐν αὐτῇ τῷ qebrro. Ὥσ- 
περ δὲ ἐστι ψυχὴ ἐν ὅλοις τοῖς μέλεσε, καὶ ἄνω ἂν τ 
ἐγχεφάλῳ ἐνεργεῖ, xal χάτω τοὺς πόδας αὐτὸ xus. 
οὕτως x«i ἡ θεότης πάντα τὰ χτίσματα τὰ imp j 
νια, χαὶ τὰ ὑποχάτω τῆς ἀδύσσου περιέχει, xu se» 
ταχοῦ πεπλήρωται ἐν τῷ χτίσει, εἰ καὶ been 
χτισμάτων ἐστὶ, διὰ τὸ ἀμέτρητον καὶ ἀκφύπετα. 

-- 
οἰχονομεῖ πάντα χατὰ λόγον * x«l ἐπειδὰ τοὺς pnt 
χονται μὴ εἰδότες τί ξητοῦσι - τενὲς δὲ vostro, 
ἄλλοι στήχουσιν εἰς δικχονίαν, ἑκάστω κατὰ τὸ P 
τρον τῆς πίστεως, ὁ Θεὸς δικαιοχρέτης ὧν ἀκοέίθοε 
τὸν μισθόν, "A γὰρ ποιοῦσι, διὰ φόθδον Θεοῦ ποιοῦσο᾽ 
ἀλλ᾽ οὐχ εἰσὶν οὗτοι πάντες υἱοὶ, οὔτε βασιλεῖς eia 
χληρονόμοι. 






A', Εἰσὶ δὲ ἐν τῷ χόσμω οἱ μὲν φονεῖς, ἄλλοι τῷ 
vot, xal ἀλλοι ἅρπαγες " οἱ δὲ παλιν τὰ ἴδια πτὸ 


τι m V) ἘΣ ua XV se 


765 HOMILLAE, 


-— HOM. XL. 766 


διαδιδόντες, προσέχει καὶ τούτοις κἀκείνοις ὁ Κύριος, Α pauperibus largiuntur ; attendit quoque his et íllís 


καὶ τοῖς μὲν ἀγαθοποιοῦσιν ἀνάπαυσιν καὶ μισθὸν δί- 
δωσιν. Εἰσὶ γὰρ μέτρα ὑπερέχοντα, xat μέτρα μιχρά * 
xai ἐν αὐτὼ τῷ φωτὶ x«i τῇ δόξῃ διαφορά ἔστι " χαὶ 
ἐν αὐτῇ τῇ sivo, καὶ τῇ κχολάσει φαίνονται οἱ φαρ- 
μακχοὶ, καὶ οἱ λῃσταὶ, καὶ ἄλλοι οἱ μιχρὰ πλῃμμελύ. 
σαντες. Οἱ δὲ λέγοντες. Μία ἐστὶ βασιλεία, καὶ μία 
γέεννα, xxi οὐχ εἰσὶ βαθμοὶ, καχῶς λέγουσι. Πόσοι 
γὰρ εἰσι χοσμιχοὶ νῦν εἰς θέατρα στήχοντες, καὶ 
λοιπὰς ἀταξίας | καὶ πόσοι εἰσὶν ἄρτε ἐὐχόμενοι xai 
φοδούμενοι τὸν Θεόν | τούτοις οὖν χἀχείνοις ὁ Θεὸς 
προσέχει" xai ὡς δικαιοχρίτης, τοῖς μὲν ἀνάπανσιν 
ἑτοιμάζει, τοῖς δὲ κόλασιν. 


Ε΄. Ὥσπερ δὲ ξευγνύοντες ἄνθρωποι ἵππους, καὶ 
ἅρματα ἡνιοχοῦσι, καὶ χατ᾽ ἀλλήλων ἐλαύνουσιν. B 
ἕχαστος γὰρ ἀγωνίξεται, πῶς ῥίψει καὶ χινύήσει τὸν 
ἐξ ἐναντίας * οὕτως ἐστὶν ἐν τῇ χαρδία τῶν ἀγωνι- 
ζομένων, θέατρον τῶν πονηρῶν πνευμάτων παλαιόν- 
των τῇ ψυχῷ, x«l Θεοῦ χαὶ ἀγγέλων θεωρούντων 
τὸν ἀγῶνα * λοιπὸν χαθ᾽ ἐχάστην ὥραν χτίξονται ὑπὸ 
τῆς ψυψῆς πολλοὶ λογισμοὶ νεαροί * ὁμοίως xai ὑπὸ 
τῆς χαχίας ἔνδον. Καὶ γὰρ ἡ ψυχὴ πολλοὺς ἀποχρύ“" 
φους ἔχει λογισμοὺς, x«i ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ προφέρει 
καὶ γεννᾷ" xai αὐτὸ à χαχία λογισμοὺς ἔχει πολ- 
λοὺς, καὶ ἐπιτηδεύματα, xal καθ’ ὥραν γεννᾷ λο- 
γισμοὺς νεαροὺς χατὰ τῆς ψυχῆς. Καὶ γὰρ ὁ νοῦς 
ἡνίοχός ἔστι χαὶ ζξεύγνυσι τὸ ἅρμα τῆς ψνχῆς x«r- 
ἔχων ἡνίας τῶν λογισμῶν " καὶ ὧδε τρέχει xarà τοῦ 
ἅρματος τοῦ Σατανᾶ, ὅπου χαὶ αὐτὸς ἔζευξε χατὰ 
τὴς ψυχῆς. 

d. Ἐρώτυσις. Εἰ ἀνάπαυσίς ἐστιν ἡ 
ψυχὴ (3), πῶς λέγονσέ τινες, ὅτι Οὐ δυνάμεθα 
εὔξασθαι, οὐδὲ ὑπομένουσιν ἐν τῇ εὐχὴ 
᾿Απόχρισις. Αὐτὴ ἡ ἀνάπαυσις πλοῦνάξουσα δι. 
δωσι σπλάγχνα χαὶ διαχονίας ἑτέρας, οἷον τοῦ ἐπι- 
σχέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς, τοῦ εἰς τὸν λόγον διαχονῆ- 
σαι. Καὶ αὐτὴ ἡ φύσις ϑέλει ἀπελθεῖν καὶ ἰδεῖν τοὺς 
&dé gos; λαλῆσαι λόγον. Οὐδὲν γὰρ ἐν πυρὶ βαλλό- 
μένον δύναται μένειν ἐν τῇ ἰδίᾳ φύσει, ἀλλ᾽ ἀνάγχη 
καὶ αὐτὸ γίνεσθαι πῦρ. Ὃν τρόπον ἐὰν βάλῃς χά- 
χληχας εἰς πῦο, ὄλέγος γένεται ἄσδεστος * xoi εἰ εἰς 
θάλασσαν, ἐπιπολὺ χαταδῦναι xal ἀπελθεῖν εἰς μέσον 


᾿πῶλαγος, καταποντίζεται x«i ἀφανὴς γίνεται “ ὁ δὲ, 


κατὰ βαθμὸν εἰσερχόμενος, πάλιν ἀναδῆναι " θέλει 
καὶ ἐπιπλεῦσαι xai ἐξελθεῖν εἰς λιμένα, xoi ἰδεῖν D 
τοὺς ἐπὶ γῆς ἀνθρώπους * οὕτως x«l εἰς τὸ πνευμα- 
τιχὸν εἰσέρχεταί τις εἰς βάθος χάριτος, χαὶ πάλιν 
μνημονεύει τῶν ἑταίρων αὐτοῦ, χαὶ αὐτὴ ἡ φύσις 
θέλει ἀπελθεῖν εἰς ἀδελφοὺς, ἀποπληρῶσαι τὴν ἀγά- 
vv, πληροφορῆσαι λόγον. 


Z'. Ἐρώτησις. Πῶς δύναται τὰ δύο πρό- 
σωπα εἶναι ἐν τῇ καρδίᾳ, xal à χάρις καὶ ἧ 
ἁμαρτία; 

᾿Απόχρισις. Ὥσπερ ὅταν 3 πῦρ ἔξωθεν χαλχίον, 
λοιπὸν ἐὰν ὑποδάλῃης ξύλα, ἰδοὺ ἔχπυρον γίνεται, 
καὶ τὸ ἔσωθεν τοῦ σχεύους ἕψεται, xal βράσσει, τοῦ 


(3) Εὐχή, oratio, legi debet. 


Dominus. et quidem bene agentibus, quietem et 
premium largitur. Suntenim mensurte exiguse. Et 
in ipso lumine ac gloria discrepantia quedam est. 
ἴῃ ipsa porro gehenna et supplicio inveniuntur 
vcneflci, latrones et alii, qui levia peccata commi- 
serunt. Qui vero asserunt, unicum esse regnum, et 
unicam gehennam, neo esse gradus, perperam 
loquuntur. 1 344 Quot enim sunt moda mundani, 
qui spectaculis et aliis absurdis rebus herent 
intenti ? Et quot sunt modo qui deprecantur ao 
metuunt Deum ? His igitur el illis attendit Deus, et 
velut justus judex, his requiem, illis vero suppli- 
cium preparat. 


V. Quemadmodum autem homines qui jungunt 
equos, currus dirigunt, et adversus se invicem 
impellunt ; quilibet enim eorum contendit, qua 
ratione prosternat et. superet adversarium : ita se 
habet in corde certantium, spectaculum improbo- 
rum spirituum cum anima luctantium, Deo et an- 
gelis certamen spectantibus. itaque singulis horis 
producuntur ab anima multe recentes cogitatio- 
nes ; itidem a vitio quoque interius. Anima enim 
multas reconditas habet cogitationes, quas ad ho- 
ramipsam procreat et gignit. Ipsuin quoque vitium, 
permultas habet cogitationeset studia, et ad horam 
producitcogitationes novas adversusanimam.Mens 
etenim auriga est, que jungit currum animae, te- 
nens habenas cogitationum : et currit illfe contra 
currum Satane ubi ipse quoque junxit currum ad- 


C versus animam. 


VI. Interrogatio. Si quies est anüna, quo pacto 
dicunt aliqui nos non posse orare, tiec perseverant 
in oratione ? 


Responsio. Ipsa requies si abundet, suppeditat 
viscera misericordie atque alia obsequia, velut 
visitandi fratres, ministrandi verbo. Ipsa quoque 
natura desiderat progredi, et visere fratres ad 
loquendum verbum. Nihil enim est,quod in ignem 
conjectum, potest permanere in sua natura, sed 
necesse est ipsum quoque in ignem converti : veluti 
si projicías lapillosin ignem, pauxillum producitur 
calcis, Sin in mare mittas quempiam, fit ut pluri- 
mum, ul demersus et delatus in medium pelagus, 
fluctibus obruatur, et visum effugiat. Qui vero per 
gradus ingreditur, denuo ascendere desiderat, ad- 
navigare et egredi ad portum, ut aspiciat, qui sunt 
in terris, homines : sic quoque in re spirituali, ali- 
quis in profundum gratie ingressus, rursum recor- 
datur sociorum suorum, quinimo ipsa natura desi- 
derat accedere ad fratres, implere charitatem, et 
corroborare verbum. 


VII. Interrogatio, Qui pacto possunt dug person 
in corde consistere, gratia nimirum et peccaium ? 


Responsio. Quemadmodum si sit ignis extra vas 
eneum, cieterum si subjeceris ligna, ecce accendi- 
tur ille, et quod intra vas est, coquitur, et fervet, 


161 S. MACARII ἘΟΥΡΤῚΙ 168 


igne extrinseco accenso : si vero quis negligat, neo À πυρὸς ἔξωθεν ὑποχαιομένου " εἰ δέ τις ἀμελύσῃ xai 
ligna submittat, incipit tepidior evadere ignis, et μὴ ὑποδάλῃ ξύλα, ἄρχεται χλιαρώτερον γέγνεσθαι τὸ 
propemodum exstingui:sic quoque gratia, ignis πῦρ, καὶ ὥσπερ κατασθέννυσθαι * οὕτως καὶ à χάρις 
nimirum coelestis intra te est. Itaque si precatus τὸ πῦρ τὸ οὐράνιον x«i ἔσωθέν σού ἐστι. Λοιπὸν ἐὰν 
fueris, ac contuleris cogitationes tuas ad dilectio- εὔξῃ, x«i δώσῃς τοὺς λογισμούς cou εἰς ἀγάπην τοῦ 
nem Christi, vide quo pacto subjeceris ligna, et Χριστοῦ, ἴδε πῶς ὑπέδαλες τὰ ξύλα, χαὶ γένονται 
evadunt cogitationes tue in ignem, et tinguntur οἱ λογισμοί σον πῦρ, x«l βάπτονται εἰς τὸν πόθον tw; 
desiderio Dei. Et licet secedat Spiritus, qui extra θεοῦ. Ei δὲ καὶ ὑποχωρεῖ τὸ Πνεῦμα ὡς ἐξώτιο 

te est, nihilominus etiam intra te est, et extra te — cou γινόμενον, ἀλλὰ xai ἔσωθέν σού ἐστι, m 

apparet. Quod si vero qeis socordia diffluens,pau- ἔξωθέν σον παραφαίνιται. ᾿Εὰν δὲ ἀμελώσι τις, ὧς 

lisper se ipsum tradat aut mundanis rebus aut — yov ἐχδοὺς ἑαυτὸν, & εἰς χοσμικὰ πράγματα, $ u; 
oecupationibus,denuo 13 accedit vitium,inquit- ῥεμθασμόν, πάλιν ἔρχεται ἣ χακέα, xci ἐνδύεται 
que animam, ac totum hominem affligere incipit. — ràv ψυχὴν, x«i ὅλον ἄνθρωπον ἄρχεται Olim. 
Recordatur ergo anima prioris requiei, atque inci- Μνημονεύει οὖν ἡ ψυχὴ τῆς προτέρας ἀναπαύσιω: 
pitaffligi, et continuis eerumnis affici. x«l ρχεται θλίδεσθαι, x«i συνεχέστερον voQatropib. 


VIII. Iterum intendit animus in Deum, coepit illi B — H'. Πάλιν προσέσχεν ὁ νοῦς πρὸς τὸν Θεόν, ἤρξατο 
appropinquare prior requies, incipit vehementius προσεγγίξειν αὐτῷ ἣ προτέρα ἀνάπαυσις, ἄρχεται 
inquirere. Deprecor te, ait, Domine.Paulatim appo- σφοδροτέρως ἐπιξητεῖν * Δέομαί σον, φυσὶ, Κύριι' 
nitur ei ignis et accendens et recreans animam :  xar& μιχρὸν προστίθεται αὐτῷ τὸ πῦρ ἕξάπτον xci 
quemadmodum hainus paulatim extrahit e pro- ἀναπαῦον τὴν juxüv: ὥσπερ τὸ ἄγκεστρον αἴρει 
fundo piscem. Nisi enim hoc ita esset, ac gustaret ἐχ τοῦ βυθοῦ τὸν ἰχθὺν xarà μικρόν. ἘΠ γὰρ uà τοῦ 
amaritudinem et mortem, quo pacto posset discer- — ?o ἦν, καὶ ἐγεύετο τοῦ πιχροῦ x«i τοῦ θανάτου, πῶς 
. nereamarum a dulci, et mortem a vita, et gratum ἢἧδύνατο διαχοῖναι τὸ πιχρὸν ἀπὸ τοῦ γλυχέως, χαὶ 
' se exhibere vivificanti Patri, et Filio, et Spiritui τὸν ϑάνατον ἀπὸ τῆς ζωῆς, xal εὐχαριστῶσαι rà ξωο- 


iilancto, in secula ? Amen. ποιῷ Πατρὶ, xai Yio, xai ἁγέῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς 
αἰῶνας ; ᾿Αμέν. 
"o HOMILIA XLI. OMIAIA MA', 
Profi valde sunt sunt penetralia animz, qua Βαθέαλίαν τὰ τῆς ψυχᾶς ταμεῖα, r£; &ri pi- 
paulatit incrementa gvatigaut vitiorum accipit. βους τῇ χάριτι xai rato κακέαις συνανξενο- 
, μένης. 


I. Pretiosum vas anima in summa profunditate C Α΄. Τὸ τίμιον σκεῦος τῆς ψυχῶς ἐν πολλῷ βαθύτετι 
consistit, ut alicubi inquit : Abyssum et cor ipse τυγχάνει, ὡς πού φησιν, "AGuagov x«i χαρδίαν 
scrutatur **. Ubi enim diverterithomo a mandato, αὐτὸς ἔρευνᾷ᾽ ἐχτραπέντος γὰρ τοῦ ἀνθρώπου 7i; 
et sententie ire obnoxius factus fuerit, redigit ἐντολῆς, xai ὑπὸ ἀπόφασιν ὀργᾷς γεγενημένον, λαδοῦσα 
illum in suam potestatem peccatum, quod eum sit αὐτὸν ὑποχείριον ἡ ἁμαρτία, καὶ αὐτὴ ὥσπερ ἀδυσσός 
velut abyssus queedam acerbitatis in subtilitateet τις πιχρέας ἐν λεπτότητι καὶ Dagürgri τυγχάνουσα, εἰσ- 
profunditate consistens, ingressum intro, pascua ελθοῦσα ἔνδον, τὰς νομὰς rüc ψυχξς κατέσχεν, ἕως 


anime occupavit, usque ad ima ejus receptacula. τῶν βαθυτάτων αὐτῆς . Τοιούτῳ δὲ τρόπῳ 
Hunc autem in modum assimilabimus animam et παρειχάσομεν τὴν ψυχὴν τὴν ἁμαρτίαν, μιγεῖ- 


peccatum permistum,perindeacsisitarboringens, σὰν, ὥσπερ ὅταν ᾧ δένδρον μάγισμρ, ἔχον πολλοὺς 
quas habeat multos ramos,habeat quoque radices κχλῶνας * ἔχῃ δὲ καὶ τὰς ῥίζας Ev tele βαθυτάτοι τῆς 
Ργοίαηἀξ terre infixas:siequoque pascua intimo- γῆς " οὕτως τὰς νομὰς τῶν βαϑυτάτων τῆς ψυχῆς 
rumanimsreceptaculorum ubi penetrans peccatum — ταμείων ἡ παρελθοῦσα ἁμαρτία χατασχοῦσα, ἂν cv» 





occupavit,in consuetudinem abitet preeoccupatio- θείᾳ γέγονε χαὶ προλήψει, ἑκάστῳ νεπιόθεν e. 
nem,cum unoquoqueabinfíantia siumul augmentum αὐξανομένη, xai τὰ χαχὰ ἐχδιδάσχουσα. 
sumens conversatur, et vitia edocet. D 

I1. Ubiergogratie divine efficacia obumbraverit Β΄. 'Enàv τοίνυν χάριτος θείας ἐνέργεια intus 


anime pro modouniuscujusquefidei,atquedesuper τῇ ψυχῇ κατὰ τὸ μέτρον τῆς ἑκάστου πίσπως, τεὶ 
auxilium receperit,adhucaliqua in parteadumbrat δέξηται ἄνωθεν βοήθειαν, ἀχμὸν ἐν μέρει τὰ i 
gratia. Ne ergo arbitreris quempiam tota anima εσχίασεν à χάρις. Mà νομίσῃ οὖν τις, Gm τὲν 
esse illuminatum : adhuc multum pabulum vitii ψυχὴν πεφώτισται " ἀχμὰὴν πολλὴ vopi τῆς xxi; 
intus latet, summoque labore indiget homo, et ἔνδον ἐστὶ, xai πολλοῦ πόνου Xpsim καὶ xxii 
defatigatione, quee consentiat collate ipsi gratie. τῷ ἀνθρώπῳ συμφωνοῦντος ti πρὸς αὐτὸν yap 
Propterea enim particulatim incipil divina gratia Διὰ τοῦτο γὰρ καὶ ἀπὸ μέρους ὄρξατο à θεία χῴς 
adventare in animam, que vel unius hore mo- ἐπιφοιτᾶν τῇ ψυχῇ, δυναμένῃ ῥοπῇ ὥρας τὸν e 
mento possit hominem, ubi cxpurgarit eum,perfe- θρωπὸν καθαρίσασα τελειῶσαι, ᾿Αλλ’ ἕνα δϑοχιμέη 
ctum reddere ; verum ut probetintentionem homi- τὴν πραίρεσιν τοῦ ἀνθρώπου, εἰ τὴν ἀγάπεν τὴ 
nis,an dilectionem erga Deum integram conservet, Θεὸν ὁλόχληρον ἀποσώξει, uà συνδυάώξων τῷ xt" 


65 Ecch. χα, 18. 








169 


HOMILLE. — HOM. XLII. 


110 


ἐν μηδενὶ ἀλλ᾽ ὅλον τῇ χάριτι ἑαυτὸν ἐχδιδούς * καὶ A nullo prorsus habito commercio cum improbo; sed 


ἐύτως εὐδοχιμοῦσα ἡ ψυχὴ χρόνοις xal xatpoic, καὶ 
τὴν χάριν ἐν μηδενὶ λυποῦσα, μήτε ἐννυδρίζουσα, 
ἐχ τοῦ xat' ὀλίγου βοηθεῖται. Καὶ αὐτὴ δὲ ἡ χάρις 
νομὴν λαμθάνει ἐν τῇ ψυχῇ, xal ἕως τῶν βαθυτάτων 
αὐτῆς μερῶν xai διαλογισμῶν ῥιζοῦται, ἐν καιροῖς 
πλείοσιν εὐδοχιμούσης xal συμφωνούσης τῆς ψυχῆς 
τῇ χάριτι ’ ἕως οὗ ὅλη ἡ ψυχὴ περιληφθῇ ὑπὸ τῆς 
ἐπουρανίου χάριτος, λοιπὸν βασιλευούσης ἐν αὐτῷ 
τῷ σχεύει. 


I'. Ἐὰν δέ τις μὴ ἦ ἐν ταπεινοφροσύνῃ πολλῇ, 
παραδίδοται οὔτος τῷ Σατανᾷ, xal ἀπογυμνοῦται 
τῆς πρὸς αὐτὸν γενομένης θείας χάριτος, χαὶ πειρά- 
ζεται ἐν θλίψεσι πολλαῖς, xal τότε φανεροῦται αὐτοῦ 
ἡ οἴησις, ὅτι γυμνὸς καὶ ταλαίπωρος ὑπάρχει. Ὀφεί- 
λει οὖν ὁ πλουτῶν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ ἐν πολλῇ τα- 
πεινοφροσύνῃ χαὶ συντριμμῷ καρδίας ὑπάρχειν, καὶ 
ὡς πτωχὸν χαὶ μηδὲν ἔχοντα ἑαυτὸν ἡγεῖσθαι " ἀλλό- 
tp:ov αὐτοῦ ἐστι, xal ἄλλος ἔδωχεν αὐτῷ, xal ὅτε 
βούλεται αἴρει αὐτό, Ὁ οὕτως ταπεινῶν ἑαυτὸν ἐπὶ 
Θεοῦ χαὶ ἀνθρώπωγ, δύναται διαφυλάξαι τὴν πρὸς 
αὐτὸν γενομένην χάριν, χαθὼς φησιν. Ὁ ταπεινῶν 
ἑαυτὸν ὑψωθήσεται" καίπερ ὧν ἐχλεχτὸς Θεοῦ, παρ᾽ 
ἑαυτῷ ἀποδεδοχιμασμένος ἤτω xal ὧν πιστὸς, ὡς 
ἀνάξιον ἑαυτὸν ἡγείσθω. Τοιαῦται γὰρ ψυχαὶ εὐ- 
ἀρεστοῦσι Θεῷ, xal ζωοποιοῦνται ἐν Χριστῷ, ᾧ ἡ δό- 
ξα xai τὸ χράτος εἷς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA ΜΒ. 

Μὴ τὰ ἔξωθεν, ἀλλὰ τὰ ἔνδοθεν προάγει dj βλά- 
πτει τὸν ἄνθρωπον, δηλαδὴ τὸ τῆς χάριτος 
Πνεῦμα, ἣ τὸ πνεῦμα τῆς πονηρίας. 

A'. Ὥσπερ ἐὰν dj πόλις μεγάλη. ἔρημος δὲ ἦ c 


τειχέων διαλελυμένων, καὶ ὑπὸ ἐχθρῶν ληφθᾷ, οὐδὲν. 


τῆς μεγαλειότητος ὄφελος * ζητητέον οὖν xal [ alil 
κατὰ] τὸ μέγεθος, ἵνα ἔχῃ, καὶ τείχη ὀχυρὰ πρὸς τὸ 
pi, τοὺς ἐχθροὺς εἰσιέναι " οὕτω δὴ xal ψυχαὶ αἱ 
κεχοσμημέναι γνώσει καὶ συνέσει, xal νῷ ὀξυτάτῳ, 
ὡς πόλεις εἶσι μεγάλαι. ᾿Αλλὰ ξητητέον, εἰ ὡχύ- 
ρώνται τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος, μήποτε οἱ ἐχθροῖ 
εἰσελθόντες ἐρημώσωσιν αὐτάς. Οἱ γὰρ σοφοὶ τοῦ χό- 
cud. ᾿Δριστοτέλης, ἢ Πλάτων, ἢ Σωχράτης, φρό- 
go: ὄντες ἐν γνώσει, ὥσπερ πόλεις μεγάλαι ἐτύγ- 
avos, ἀλλ᾽ ἔρημοι ἦσαν ὑπό ἐχθρῶν, διὰ τὸ μὴ εἶναι 
Πνεῦμα θεοῦ ἐν αὐτοῖς. 

B. Ὅσοι δὲ εἶσιν ἰδιῶται μέτπχοι τῆς χάριτος, 


—- 


totum gratie se ipsum tredat: hocque paoto pro- 
bata tempore et opportunitate anima, gratiamque 
in nulla prorsus re contristans, nec ulla contumulia 
afficiens, ἃ modioo sumpto initio auxiliam oconse- 
quitur. Ipsa quoque gratia pastum in anima sumit, 
et ad profundussimas usque ejus partes et eogita- 
tiones radices, mittit, cum in multis occasionibus 
probata 81}, et consentiens gratie et anima, donec 
tola anima absorpta est a colesti gratia, postmo- 
dum in ipso vase regnante. 

III. Quod si vero quis non studuerit summe hu- 
militati, traditur iste Satans, et. denudatus divina 
Sibi collata gratis, tentatur afflictionibus moltis ; et 
tum manifestatur ejus existimatio, quod nudus et 
erumnosus sil. Debet ergo, qui locuples est gratia 
divina, in multa humilitate et contritione cordis 
versari, et velut pauperem ac nibil habentem 
180 se ipsum existimare; alienum est quod 
habet, aliusque sibi dedit, et quando vult, aufert 
illud. Qui hoc paeto se ipsum humiliat, tam apud: 
Deum quam homines, potest conservare collatam 
sibi gratiam, ut inquit : Qui se humiliat, exaltabitur. 
Et quamvis sit electus Dei, apud se reprobatus 
esto ; quamvis sit fidelis, velut indignum $e ipsum 
reputet. Ejusmodi enim anime Deo summopere 
placent, et vivificantur per Christum. Cui gloria et 
potentia in secula. Amen. Ü 


HOMILIA XLII. 

Non externa, sed interna promovent aut [zdunt 

hominem, veluti — Spiritus jratim. αὐ spiritus 
nequitia. 
]. Quétuad modum si fuerit urbs ingens, eaque sit 
deserta, muris videlicet dissolutis, atque ab hostibus 
capta, nulla magnitudinis est utililas : expetendum 
ergo et preter magnitudinem, ut habeat quoque 
muros firmos, ne hostes invadant : sio sane quoque 
anime, exornate soientía et intellectu, et ingenio 
acutissimo, velut magne sunt urbes. Ceterum que- 
rendum, an munitee sint virtute Spiritus, ne quando 
hostes irruentes desolentur eas. Sapientes enim 
hujus mundi Aristoteles, Plato vel Socrates, qui 
rerum notitiam callebani, instar megnarum erant 
urbium ; verum vastati erant ab hostibus, eo quod 
non esset Spiritus Dei in ipsis. 

IIl. Quicunque vero ex idiotis participes sunt 


ὥσπερ πόλεις μιχραί εἰσιν ὠχυρωμέναι τῇ δυνάμει ἢ gratie, velut urbes parve sunt, munite virtute 


τοῦ σταυροῦ. Ἐχπίπτουσι δὲ τῆς χάριτος ἀπὸ δύο 
πραγμάτων, xai ἀπόλλυνται * ἢ ὅτι τὰς ἐπ'φερομέ- 
νας θλίψεις οὐχ ὑπομένουσιν * ἢ ὅτι εἰς τὰς ἡδονὰς 
τῆς ἁμαρτίας ἐνηδυνθεῖσαι ἁπέμειναν (alii ἔνηδυν- 
θῆναι ὑπέμεινα")] " οὐ δύνανται γὰρ οἱ διοδεύοντες 
ἄνευ πειρασμῶν διελθεῖν, Ὥσπερ δὲ iv τῷ τοχετῷ 
ἡ προσαῖτις καὶ ἡ βασιλὶς τὰς αὐτὰς ὠδῖνας ἔχουσιν, 
ὁμοίως καὶ d) γῆ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ πένητος, εἴ μὴ 
τὴν δέουσανλάδῃ, [ἀρδείαν), οὐ δύναται καρποὺς ἀξίους 
ἐνεγκεῖν * οὕτω xal iv τῇ ἐργασίᾳ τῆς ψυχῆς οὐ 
σοφὸς, οὐ πλούσιος ἔν τῇ χάριτι βασιλεύει, εἰ μὴ 9c 
ὑπομονῆς, καὶ θλίψεων, καὶ καμάτων πολλῶν" ὁ γὰρ 
ParRot. Ga. XXXIV. 


erucis. Excidunt vero a gratia duplici de causa, et 
pereunt, aut quod illatas afflictiones non sustineant, 
aut quod voluptatibus peccati se deleniri permise- 
rint. Non enim possnnt qui transmeant, absque- 
tentationibus penetrare. Quemadmodum ergo in 
partu, paupercula et regina eosdem dolores susti- 
nent,itidem quoque terra divitis et pauperis, nisi 
convenientem acceperit imbrem, non potest fructus 
dignos producere: sic quoque in operatione anime, 
non sapiens, non locuples in gratia regnum obtinet, 
nisi per tolerantiam, afflictiones et labores multos ; 
Christianorum enim vita ejusmodi esse debet. Per- 


111 


S. MAOGARII JEGYPTII 


119 


inde ac mel dulce quod est, nihil suscipit amari, A Χριστιανῶν βίος ὀφείλει τοιοῦτος εἶναι, "Ὥσπερ τὸ μέ- 


nec venenati quid admittit; aic isli quacunque 
evenerint, sive bona, siye male, benigni sunt, nt 
inquit Dominus : Estote benigni, sicul. Paler. vester 
colestis. Quod enim (xdit et inquinat hominem, in(us 
est. Nam de corde exerunt cogitationes. mala 9*5, ut 
Dominus ait, quoniam qu&  inquinant hominem, 
interna aunt. 


111. Intus ergo est in enima repens et progrediens 
spiritus malitie, rationale impulsivum, quod est 
velamen tenebrarum, vetus nimirum homo, quem 
oportet eos qui ad Dominum confugiunt, exuere, 
atque induere ocolestem et novum hominem, qui 
eat Christus. Nihil ergo eorum, que externa suni, 
ledere potest hominem, nisi qui vivit, operatur, el 
habitat in corde spiritus tenebrarum. Quocirca 
unusquis que in cogitationibus suis debet ceriamen 
inire, ut illucescat cordi ejus Christus. Cui gloria 
in eecula. Amen. 

137 HOMILIA XLIII. 


De progressu viri Christiani, cujus iota vis ex corde 
dependet, ut. hic varie describitur. 


I. Quemadmodum ab igni accenduntur lucerne 
multe et lampades ardentes ; cuncle vero lampades 
etlucerne ab una natura accenduntur el splendent: 
sic quoque Christiani ab una natura accenduntur 
et lucent, ignis nimirum divini, Filii Del : et ha- 


λι γλυχὺ τυγχάνον, οὐδὲν ἐπιδέχεται τῶν πιχρῶν, 
ἣ τῶν ἰοδόλων μεταλαδεῖν * οὕτως αὐτοὶ πᾶσαι τοῖς 
ἐπερχομένοις, εἴτε ἀγαθοῖς εἴτε πονηροῖς, χρηστοὶ 
τυγχάνουσιν, ὥς φησιν ὁ Κύριος, Γίνεσθε χρηστοὶ, 
ὡς ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος’ τὸ γὰρ βλάπτον 
καὶ μιαῖνον τὸν ἄνθρωπον, ἔνδοθέν ἐστιν “ ἐχ γὰρ 
τῆς καρδίας ἐχπορεύονται διαλογισμοὲὺ πονηροὶ, 
χσαθὼς ὁ Κύριος λέγει, ὅτι τὰ χοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον 
ἔνδοθέν ἐστιν. 

I". "Evó90tv οὖν ἐστιν ἐν τῇ ψυχῷ ἕρπον xai προϊὸν 
πνεῦμα πονηῤίας, λογιστιχὸν χινητιχὸν, ὅπερ ἐστὶ 
τὸ χάλυμμα τοῦ σκότους, ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος, ὃν 
δεῖ τοὺς τῷ Θεῷ προσφεύγοντας ἀποδύσασθαι, xz: 
ἐνδύσασθαι τὸν ἐπουράνιον χαὶ χαινὸν ἄνθρωπον, ὃς 


B ἐστι Χριστός. Οὐδὲν οὖν τῶν ἔξωθεν βλάπτειν δύναται 


τὸν ἄνθρωπον, εἰ μὴ τὸ ζῶν xal ἐνεργητιχὸν τὸ iv 
οἰχοῦν ἐν τῇ χαρδίᾳ πνεῦμα σχότους * ὥστε οὖν τὸν 
ἀγῶνα ἕκαστος ἐν τοῖς λογισμοῖς ὀφείλει χεχτῆσβθαι, 
ἵνα ἐπιλάμψῃ τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ὁ Χριστός. "Q ἡ, ὁόξα 
εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

OMIAIA MT'. 


Περὶ τῆς τρονετῆς τοῦ Χριστιανοῦ ἀνδρὸς, 
πᾶσα δύνα ie ἐχ τῆς καρδίας ἀπο- 
κρεμαμένη E ὥσπερ ποιχίλως ἐνταῦθα 
διαγράφεται. 


Α΄. Ὥσπερ ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἅπτονται λύχνοι πολλοὶ 
καὶ λαμπάδες καιόμεναι, κᾶσχι δὲ αἱ λιμπάδες καὶ 
οἱ λύχνοι ἀπὸ μιᾶς φύσεως ἀνάπτονται xal φαίνουσιν᾽ 
οὕτως xai οἱ Χριστιανοὶ ἀπὰ μιᾶς φύσεως ἀνάπτον- 
ται, καὶ φαίνουσι, τοῦ πυρὸς τοῦ θείου, τοῦ Υἱοῦ τοῦ 


bent lampades ardentes in cordibus suis, lucentque ( Θεοῦ, καὶ ἔχουσι τὰς λαμπάδας καιομένας εἰς τὸς 


in conspeotu ejus, vel adhuc in terra deygentes, 
sicut el ipse. Inquit enim : Propterea unzii (e 
Deus, Deus iuus oleo Letitiz**. Idcirco appellatus 
est Christus, ut eo ipso oleo, quo ipse est unctus, 
nos quoque uncti flamus Christi, ejusdem, ut ita 
dicam, substantie, et unius corporis. Inquit rur- 
sum : Qui sanctificat, et qui sanctificantur ex uno 
omnes6, 


II. Similes igitur sunt Christiani ex aliqua parte 
lucernis babentibus oleum in se, hoc est fructus 
justitie, et nisi accendatur lucerna in eisa lucerna 
divina, nihil sunt. Dominus erat lucerna ardens, 
propter Spiritum divinitatis manentem substantia- 
liter inipso, et acoendentem ejus cor pro humana 
natura. Perinde vero ac si sit. marsupium putidum, 
plenum margaritis: sic quoque Christiani, quoad 
externum hominem, humiles debent esse, et vilis 
conditionis, intus vero in interiori homine obtí- 
nent pretiosam margaritam. Nonnulli vero sunt 
sepuleris dealbatis similes, exterius quidem de- 
picti et valde splendidi*", intus vero pleni ossium 
mortuorum, fetoris multi et spirituum  immun- 
dorum ; mortui sunt a Deo: atque omni turpitu- 
dine, sordibus et tenebris adversarii induti. 


** Luc. vi, 36 ; Matth, av, 11. 


ἔχρισε σε ὁ Θεός σου 


χαρποὺς τῆς διχαιοσύνης. 


αὐτοῦ τὴν καρδίαν χατὰ τὸ ἀνθριδπινον. “Ὥσπερ γὰρ 
ἐὰν ἡ βαλάντιον σαπρὸν πεπληρωμένον μαῤγαριτῶν, 


55 Psal. x,v, 8 *6 Hebr. 1. 2. Matth, xni, 27. 


καρδίας αὐτῶν, xai φαίνουσι χατενώπιον αὐτοῦ ἐν 
Y ὄντες, χαθὼς xal αὐτός. Λέγει γὰρ, Διὰ τοῦτο 
ἔλαιον ἀγαλλιάσεως. ,Δ:1 
τοῦτο Χριστὸς ἐπεκλήθη, ἵνα τῷ αὐτῷ ἐλαίῳ, ᾧ 


αὐτὸς ἐχρίσθη, καὶ ἡμεῖς χρισθέντες γενώμεθ: Χρι- 


στοὶ, τῆς αὐτῆς, de εἰπεῖν, οὐσέας xe Ve σώματος. 


Λέγει πάλιν, Ὅ τε ἁγιάζων, καὶ -οἱ ἀγιαζόμενοι ἐξ 


ἑνὸς πάντες. 


B' ᾿Εοικασιν οὖν οἱ Χριστιανοὺ ἂν isl. μέρει 
λυχνίαις ἐχούσαις τὸ ἔλαιον ἐν αὐταῖς, τούτεστι τοὺς 
Ἐὰν δὲ μὴ ἁφθῇ λύχνος 
ix τοῦ λύχνου τῆς θεότητος dv αὐτοῖς, οὐδὲν εἶπ" 


ὁ Κύριος ἣν ὁ λύχνος ὁ καιόμενος, διὰ τὸ Πνεῦμε τῆς 


θεότητος τὸ μένον οὐσιωδῶς ἐν αὐτῷ, xal iim 


οὕτω καὶ ol Χριστιανοὶ τῷ ἔξωθεν ἀνθρώπῳ taxtw: 
ὀφείλοντες εἶναι καὶ εὐκαταφρόνητοι, ἔνδοθεν εἰς τὸν 
ἔσω ἄνθρωπον ἔχουσι τὸν πολύτιμον μαργαρίτην. 
Ἕτεροι δὲ εἶσι τάφοις χεχονιαμένοις ἐοικότες, ἔξω- 
θεν μὲν ἐζωγραφημένοι xal περικαλλεῖς, ἔσωθεν & 
γέμοντες ὀστέων νεχρῶν, καὶ δυσωδίας πολλῆς, καὶ 
πνευμάτων ἀχαθάρτων. Nexpol εἶσιν ἀπὸ Θεοῦ, καὶ 
πᾶσαν αἴσχύνην xal ῥυπαρίάν, καὶ τὸ σχότος τοῦ 
ἀντικείμένου ἐνδεδυμένοι. 





118 


Γ΄. Ὁ ᾿Απόστολος λέγει, ὅτι Ὁ 
μικρός ἔστιν, ὑπὸ ἐπιτρόπους καὶ 
τῶν πονηρῶν πνευμάτων ἐστιν, ἅτινα πνεύματα οὐ 
θέλουσι τὸν νήπιον αὐξῆσαι " ἵνα μὴ γενόμενος ἀνὴρ 
τέλειος, ἄρξηται ἐπιζητεῖν τὰ χατὰ τὸν οἶχον, xal 


οἰχονόμους 


ἐχδιχεῖν τὴν χυριότητα, Ὁ Χριστιανὸς πάντοτε 
ὀφείλει τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ ἔχειν ^ γέγραπται γὰρ, 
᾿Αγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν coo ἐξ ὅλης τῆς 


καρδίας σου, tva μὴ μόνον, ὅτε slot ρχεται εἷς τὸ 
εὐχτήριον, ἀγαπᾷ τὸν Κύριον, ἀλλὰ καὶ περιπατῶν, 
xai ὁμιλῶν, xai ἐσθίων ἔχῃ τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ, 
xal τὴν ἀγάπην, καὶ τὴν στοργήν. Λέγει γὰρ, Ὅπόυ 
ὁ νοῦς σου, ἐχεῖ χαὶ ὁ θησαυρός σου. Εἷς ὃ γὰρ 
πρᾶγμα ἡ καρδία τινὸς δέδεται, xal ὅπου dj ἐπιθυμία 
ἕλχει αὐτὸν, ἐχεῖνά ἐστιν αὐτοῦ ὁ θεός. 'EXv ἐπιθυμῇ 
ἡ καρδία πάντοτε τοῦ Θεοῦ, αὐτός ἔστι Κύριος τῆς 
καρδίας αὐτοῦ * à δὲ ἀπαταξάμενός τις, γενόμενος 
ἀχτήέμων, xai ἄπαλις, καὶ νηστεύων, coros εἰς τὸν 
ἑχυτοῦ ἄνθρωπον ἀχμὴν δέδεται, ἢ εἷς τὰ χοσμιχᾷ 
πράγματα, ᾧ εἰς οἰκίαν, ᾧ εἰς φίλτρον γονέων, ὅπου 
ἐδέθι, αὐτοῦ d χαρδία, χαὶ ὁ νοῦς ῥχμαλωτίαθη, 
ἐκεῖνο αὐτοῦ ἔστι θεάς τ χαὶ εὑρίσχεται, διὰ μὲν τῆς 
πλατείας θύρας ἐξελθὼν τοῦ χόσμου, διὰ δὲ τῆς πα- 
ραθύρου εἰσελθὼν καὶ ἐμπεσὼν εἰς τὸν χόσμον. 
Ὥσπερ τὰ φρύγανα ἐπιῤῥιπτόμενα εἰς τὸ πῦρ, οὐ 
δύνανται ἀντιστῆναι τῇ δυνάμει τοῦ πυρὸς, ἀλλ᾽ εὖ- 
θέως χκατακαίονται * οὕτως χαὶ οἱ δαΐμονες θέλοντες 
πολεμεῖν ἀνθρώπῳ Πνεύματος ἠξιωμένῳ, καίονται 
xai χαταναλίαχονται ὑπὰ τῆς θείας δυνάμεως τοῦ 
πυρὸς, μόνον ἵνα ὁ ἄγθρωπος πάντοτε προσχολλώ- 
μενος T τῷ Κυρίῳ, καὶ τὴν πεποίθησιν καὶ τὴν ἐλ- 


πίδα πρὸς αὐτὸν ἔχων. Καὶ ἐὰν ὦσιν οἱ δαίμονες * 


layupol ὡς ὄρῃ ἰσχυρὰ, ὑπὸ τῆς εὐχῆς καίονται, 
καθάπερ ὁ χηρὸς ὑπὸ κυρός. Μέγας δὲ ἐν τῷ μεταξὺ 
κεῖται ἀγὼν χαὶ πόλεμος τῇ ψυχῇ πρὸς αὐτοὺς. Πο- 
ταμοί εἶσι δραχόντων ἐχεῖ, χαὶ στόματα λεόντων * 
πῦρ ἐστι φλεγόμεχθφν εἰς τὴν ψυχήν. Ὥσπερ ὁ 
τέλειος χκαχοποιὸς μεθύων εἰς τὸ πνεῦμα τῆς πλάνης 
ἢ φονεύων, ἢ μοιχεύων, ἀχόρεστός ἐστιν εἰς τὸ χαχόν- 
οὕτως χαὶ οἱ Χριστιανοὶ βεδαπτισμένοι εἰς τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, ἄπειροι γινονται τοῦ xaxov. Οἱ δὲ ἔχοντες 
χάρα, xsl ἔτι μεμιγμένοι τῇ ἁμαρτίᾳ, οὗτοι ὑπὸ 
. ψόθον εἰσὶ, xai διὰ φοδερὸν τόπον ὁδεύουσι. 

Δ’, Καθάπερ γὰρ οἱ ἔμποροι πλέοντες χἂν εὕρωσιν 
ἔδιον ἄνεμον xal γαληνιῶσαν τὴν θάλασσαν, μήπω 
δὲ φθάσωσιν εἰς τὸν λιμένα, ἀεὶ ὑπὸ φόδον εἰσὶ, 
μήπως ἄφνω ἐναντίου χινηθέντος ἀνέμου χλυδων!σθῇ 
4 θάλασσα, xai κινδυνεύσῃ τὸ πλοῖον * οὕτω καὶ οἱ 
Χριστιανοὶ, εἰ xal ἔχουσιν ἐν αὑτοῖς αἴσιον ἄνεμον 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος πνέοντα. ἀλλ᾽ ἔτι ὑπὸ φόθδον 
εἰσὶ, μήπως ὁ ἄνεμος τῆς ἐναντίας δυνάμεως πνεύ- 
σῃ ἐπελθὼν, xai ταραχήν τινα xal κλύδωνα χινήσῃ 
ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν. Επουδῆς οὖν πολλῆς χρεία, ἵνα 
φθάτωμεν εἰς τὸν λιμένα τῆς καταπαύσεως, εἰς τὸν 
τέλειον χόσμον, εἰς τὴν αἰωνίαν ζωὴν xal τρυφὴν, 
εἷς τὴν πόλιν τῶν ἁγίων, εἰς τὴν ἐπουράνιον Ἱερου- 
σαλὴμ, εἰς τὴν ᾿Εχχλησίαν τῶν κρωτοτόχων. Ἐάν δὲ 


*5 Gal. iv, 1. ** Deut. vi, 5. 


HOMILUE. — HOM. XLIII. 


νήπιος, ἕως Ote À 


118 


ΠΠ. Apostolus ait :Puer, quandiu parvulus est, 
sub Lutoribus et curatoribus ** spirituum immun- 
dorum agit, qui spiritus nolunt puerum crescere, 
ne ubi in virum perfectum evaserit, incipiat que- 
rere, que ad familiam pertinent, et vindicare da» 
minium. Christianus nullo non tempore debet me- 
moriam Dei habere. Scriplum enim est : Diligeg 
Dominum Deum tuum ez toto corde tuo 59: ne solum 
quando ingreditur oralorium, diligat Dominum 
sed etiam ambulans, colloquens, et coiedens, la 
memoria Deum habeat, diligat; et amore prose- 
quatur. Inquit enim : Ubi mens tua, ibi quoque the- 
saurus tuus. ? Ad quamcunque enim rem cor alicu- 
jusalligatur, et quo eum trahit cupido, illa res ogt 
ejus deus. Si desideret cor ubique Dominum, ipse 
est Dominus cordis ejus. Quispiam vero, qui ahre- 
nuntiavit, omnibusque suis facultatibus el urbe 
relictis, jejunlo dat operam, iste sui ipsius homini 
adhuc alligatus heret, aut rebus mundanis, aut fa- 
miliaribus, aut amori parentum : ubi alligatum eat 
ejus cor, et mens ejus captivata, id ipsum est ejas 
deus: et deprehenditur quidem per amplam par- 
lam e mundo excessisse, per ostiolum autem ipn- 
gressus ín mundum incidisse. Quemad modum bane 
menta in ignem projecta nequeunt resistere vi ignis, 
sed confestim comburuntur; sic quoque demones, 
qui bellum volunt inferre homini Spiritum conse- 
cuto, comburuntur ei consumuntur g divina virtute 
ignis, modo homo perpetuo Domino adheereat, fidu- 
ciamque et spem in eum collocet. Et si 888 fuerint 
demones fortes, robore montibug haud absimileg, ab 
oratione comburuntur, velut cera ab igni. Ingens 


vero interea intercedit certamen ac bellum anime 


adversus eosdem. Fiuvii draconum sunt illic, atque 
ora leonum ; ignis accendens animam. Quemadmo- 
dum ergo perfectus in malo oommittendo, inebria- 
tus spiritu erroris, homicidio aut adulterio deditus, 
exsaturari malitia nequit : sic. quoque Christiani, 
baptizati in Spiritum sanctum, rudes evadunt vitio- 
rum. Qui vero consecuti gratiam adhuc permiscen- 
tur peccato, hi sub metu sunt, et per formidabi- 
lem locum iter faciunt. 


IV. Quemadmodum enim mercatores dum navi- 
gant, licet nacti sint secundum ventum et tran- 
quillum mare, nec dum pervenerint ad portum, ocon- 


D tinuosub metu sunt, ne derepente contrario exci- 


tato vento fluctibus mare agitetur, et navis in pe- 
riculum incidat : sic quoque Christiani, licet habeant 
in se prosperum ventum sancti Spiritus flantem, 
nihilominus metuunt, ne aliquando ventus contra- 
rie potestatis spiret et insurgat, et. tempestatem 
quamdam ao flutus excitet unimis eorum. Diligen- 
tia ergo summa opus, ut perveniamus ad portum 
requiei, ad mundum perfectum, ad vitam et deli- 
cias eternas, ad civitatem sanctorum, aec celestem 
Jerusalem?, ad Ecclesiam  primogenitorum.  Niai 


10 Mattb. vi, 21. 11 Hebr. xi1, 22, 25. 


T15 


S. MACARII JEGYPTII 


116 


vero quis gradus illos transierit, summopere me- A μὴ διέλθῃ τις τὰ μέτρα ixeiva, ὑπὸ φόδον ἐστὶ πο- 


tuit, ne forte interea lapsum quemdam adversaria 
potestas moliatur. 

V. Perinde vero 80 mulier qus concepit, intus 
habet infantem suum in tenebris, ut ita dicam, et 
denso loco: sí vero postmodum contingat egredi 
puerum tempore debito, intuetur novam creatu- 
ram, quam nunquam viderat, coli, terre et solis, 
et amici atque cognati continuo hilari vultu ex- 
eipiunt eum in ulnas: quod si vero contingat a 
confusione quadam divelli intus infantem, necessa- 
rio superest, ut ad hoc constituti medici cultello 
utantur, itaque deprehenditur postea infans ἃ 
morte in mortem pergere, a tenebris in tenebras ; 
sio &ccipe quoque in re spirituali, Quicunque 
susceperunt semen divinitatis, hi invisibili modo 
obtinent illud, et propter inhabitans sibi peccatum 
in tenebricosis δὲ timendis locis occultant. Si ergo 
muniant se ipsos, et conservent semen, isti debito 
tempore producunt in lucem, et tandem in disso- 
lutione corporis, angeli et omnes superni chori 
leto vultu excipiunt illos. Si vero quis susceptis 
armis Christi ad bellum fortiter gerendum, socor 
dia difflperit, ejusmodi qui est, quam primum tra- 
ditur hostibus, et in dissolutione corporisa tene- 
bris, quae nuno comprehendunt illum, in alias mo- 
lestiores tenebras et in interitum pergit. 

VI. Perinde vero ac si sit hortus, arboritus fru- 
ctiferis et aliig fragrantibus plantis consitus, atque 
per omnia bene. excultus et exornatus, munitus 
quoque pro vallo, eziguo pariete conservante eum: 
contingat vero fluvium rapidum illie transcurrere, 


lioet modicum aqua allídat parieti, corrumpit fun- - 


damentum, sumptaque eductione paulatim  dís- 
solvit, aique irruens  affringit  exstirpat om- 
nes plantas, et universam culturam delet, et ste- 
rilem reddit : sic quoque se habet cor hominis : pos- 
sidet cogitationes honestas : appropinquant vero 
cordi perpetuo et fluvii vitiorum, volentes illud 
dejicere, atque in suam partem protrahere. ltaque 
si 139 animus paululum levis factus, illabatur in 
impuras cogitationes, ecce acceperunt pabulum 
spiritus erroris, eL ingressi everterunt illius orna- 
menta, exstinclisque bonis cogitationibus animam 
devastarunt. 

VII. Quemadmodum vero oculus omnium mem- 


λὺν, μήπως iv τῷ μεταξὺ πτῶσίν τινα dj πονηρὰ 
δύναμις ἐργάσηται. 

Ε΄. Ὥσπερ δὲ γυνὴ συλλαδοῦσα ἐντὸς ἔχει τὸ βρέ- 
qoc αὐτῆς ἐν σχότει, ὡς εἰπεῖν, καὶ ὁλώδει τόπῳ" 
ἐὰν δὲ συμδῇ λοιπὸν ἐξελθεῖν τὸ παιδίον ἐν δέοντι 
χχιρῷ, βλέπει κτίσιν καινοτέραν, ἣν οὐδέποτε εἶδεν, 
οὐρανοῦ, καὶ γῆς, καὶ ἡλίομ" χαὶ εὐθὺς οἱ φίλοι χαὶ 
συγγενεῖς ἱλαρῷ τῷ προσώπῳ δέχονται αὐτὸ εἰς τὰς 
ἀγχάλας " ἐὰν δὲ συμδῇ ὑπὸ ἀταξίας τινὸς σπασθῆ- 
ναι ἔνδον τὸ παιδίον, ἀνάγχη λοιπὸν τοὺς slc τοῦτο 
τεταγμένους ἰατροὺς ξίφει χρήσασθαι * — καὶ λοιπὸν 
εὑρίσκεται τὸ παιδίον ἀπὸ θανάτου εἰς θάνατον χω- 
ροῦν, xal ἀπὸ σχότους εἷς σχότος * οὕτως ἀνάλαθδε 
καὶ εἰς τὸ πνευματιχόν. Ὅσοι ὑπεόέξαντο τὸν σπόρον 
τῆς θεότητος, οὗτοι ἀοράτως ἔχουσιν αὐτὸν, χαὶ διὰ 
τὴν σύνοιχου ἁμαρτίαν d) σκοτεινοῖς καὶ φοδεροῖς 
τόποις χρύπτουσιν. "Edv οὖν ἀσφαλίσωνται ἑαυτούς, 
xal τηρήσωσι τὸ σπέρμα, οὗτοι τῷ δέοντι χαιρῷ 
ἀναγεννῶντες εἰς τὸ φανερὸν, καὶ λοιπὸν ἐν τῇ δι2- 
λύσει τοῦ σώματος οἱ ἄγγελοι xal πάντες οἱ ἄνω χοροὶ 
ἡλαροῖς προσώποις προσδέχονται αὐτοὺς. ᾿Εὰν δὲ 
ὁποδεξάμενος τὰ ὅπλα τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸ πολεμῆσαι 
ἀνδρείως χαυνωθῇ, εὐθέως ὁ τοιοῦτος παραδίδοται 
τοῖς ἐχθροῖς, καὶ ἐν τῇ διαλύσει τοῦ σώματος ἀπὸ 
σχότους τοῦ νῦν περιέχοντος αὐτὸν εἷς ἄλλο χαλε- 
πώτερον σκότος χωρεῖ xxi ἀπώλειαν. 

ζ΄. Ὥσπερ δὲ ἐὰν j| παράδεισος ἔχων δένδρα χαρ- 
ποφόρα, χαὶ ἄλλα φυτὰ εὐώδη, xzi ὅλως FX καλὼς 
εἰργασμένος καὶ πεφιλοχαλημένος, ἔχῃ δὲ καὶ μι- 
χρὸν τεῖχος ἀντὶ θριγγίου φυλάσσον αὐτόν * συμδῇ 
δὲ ἐχεῖ ποταμὸν ὁρμητιχῖον διέρχεσθαι, εἰ xal qu. 


. κρὸν τοῦ ὕδατος προσχρούσει τῷ τοίχῳ, ὑποφθείρε: 


τὸν “θεμέλιον, λαμδάνει ἀγωγὴν, xal χατὰ μιχρὸν 
λύει τὸν θεμέλιον, καὶ εἰσελθών διαῤῥήσει χαὶ ἐχρι- 
Coi πάντα τὰ φυτὰ, καὶ ὅλην τὴν ἰργεσίαν ἀφανίζει, 
xai &xaomov ποιεῖ " οὕτως ἐσέδ, καὶ ἢ xaobus τοῦ 
ἀνθρώπου. "Ἔχει τοὺς λογισμοὺς ταὺς καλοὺς, Tus 
ζουσι δὲ πάντοτε xal οἱ ποταμοὶ τῆς "καχίας τῇ x2p- 
δίᾳ, θέλοντες αὐτὴν καταδαλεῖν καὶ ῥίψαι εἰς τὸ ἴδιον 
μέρος, λοιπὸν ἐὰν ἦ μιχρὸν κοῦφος ὃ νοῦς, καὶ iin 
τοῖς ἀκαθάρτοις λογισμοῖς, ἰδοὸ ἔλαδον νομὴν ii 
πνεύματα τῆς πλάνης, καὶ εἰσῆλθον καὶ κατέστρολιν 
τὰ bul χάλλη, ἡσάνισαν τοὺς ἀγαθοὺς λογισμοῖς, 
xal ἠδήμωσαν τὴν ψυχήν. | 

Z. Ὥσπερ ἐστὶν ὁ ὀφθαλμὸς μιχρὸς παρ’ ὅλε τὰ 


brorum est minimus, οἱ ipsa pupilla, que est exi- D μέλη, καὶ ἀὐτὴ ἡ κόρη μικρὰ οὖσα, μέγε dn 


gua est vas ingens: intuetur enim uno momento 
colum, astra, solem, lunam, urbes, et alias crea- 
turas: eodem quoque modo, que conspiciuntur 
uno eodemque momento, in illa parva pupilla oculi 
formantur et effinguntur : sic quoque se mens babet 
in corde : ipsumque cor est vas quoddam exiguum 
ibique sunt dracones, ibi leones, ibi venenose be- 
gtiie, ibi cuncti vitiorum thesauri : ibi quoque aspe- 
re et salebrosm vis, ibi preecipitia : itidem e di- 
verso, ibi est Deus, ibi quoque angeli, ibi vita et 
regnum, ibi lumea et apostoli, ibi thesauri gratie : 
ibi sunt omnia. Quemadmodum enim est nebula 


σχεῦος * βλέπει γὰρ ὑφ᾽ ἕν, οὐρανὸν, ἀστέρα, ἥλιον, 
σελήνην, πόλεις χαὶ ἄλλα χτίσματα " ὁμοίως κεὶ 
αὐτὰ τὰ ὁρώμενα ὑπὸ τὸ ἕν, τῇ μιχρᾷ κόρῃ τοῦ 
ὀφθαλμοῦ ἐμμορφοῦται και ἐνεικονίζεται * οὕτως ἐστὶ 
καὶ ὁ νοῦς εἰς τὴν χαρδίαν. Καὶ αὐτὴ ἡ καρδία, μιχρόν 
τισχεῦός ἐστι, xai ἐχεῖ οἱ δράκοντες, χαὶ ἐχεῖϊ oi λέον- 
τες, ἐκεῖ τὰ ἰοδόλα θηρία, καὶ ὅλοι οἱ θησάυροὶ τῆς χα- 
χίας * καὶ ἐχεῖ αἱ τραχεῖαι xal. ἀνώμαλοι ὁδοὶ, ἐχεῖ εἴ 
φάραγγες * ὁμοίως πάλιν ἐκεῖ ὁ Θεὸς, ἐχεῖ xai ol ὅγ- 
γελοι, ἐκεῖ ἡ ζωὴ καὶ ἡ βασιλεία, ἔκεϊ τὸ φῶς καὶ οἱ 
ἀπόστολοι, ἐχεῖ οἱ θησαυμοὶ τῆς τῆς χάριτος, ἐχεὶ τὰ 
πάντα ἐστίν. “Ὥσπερ γὰρ ἐστιν ὁμέχλη εἷς ὅλην τὴν 





711 


HOMILLE. — HOM. XLIII. 


718 


οἰκουμένην ἐπιχειμένη, xal ἄνθρωπος ἄνθρωπον οὐχ À super universam terram extensa, et homo homi- 


ὁρᾷ * οὕτως ἐστὶ xal τὸ σκότος τοῦ αἰῶνος τούτου 
ἐπιχείμενον πάσῃ τῇ χτίσει xal πάσῃ φύσει ἀνθρώ- 
που ἀπὸ τῆς παραδάσεως * ὅθεν ἐπισχιαζόμενοι ἐκ 
τοῦ σχότου ἐν νυχτί εἶσι, xai ἐν φοδεροῖς τόποις 
ἔχουσι τὴν διαγωγήν “ καὶ ὥσπερ χαπνοῦ πλῆθός 
ἐστιν ἐν οἴχῳ ἑνὶ, οὕτως ἐστὶ xal dj ἁμαρτία μετὰ 
τῶν ῥυπαρῶν λογισμῶν αὐτῆς, ἐγκχαθεζομένη xai 
ἐφέρπουσα εἰς τοὺς λογισμοὺς τῆς καρδίας, xai 
ἅπειρον πλῆσος δαιμόνων. 

H'. Ὥσπερ δὲ ἐν τοῖς φαινομένοις, πονεμου συγχρο- 
τουμένού, οὐχ ἀπέρχονται οἱ σοφοὶ xai μεγιστᾶνες 
ἐχτί, ἀλλὰ φούδούμενοι τὸν θάνατον ἀπομένουσι * 
λοιπὸν προδάλλονται οἱ τίρωνες, χαὶ οἱ πένητες, 
xai οἱ ἰδιῶται, xal συμδοίνει ὅτι νίχην ἐργάζονται 
xatà τῶν πολεμίων, καὶ διώκουσιν αὐτοὺς ix τῶν 
ὁρίων, xal τὰ ἐπινίκια καὶ τοὺς στεφάνους λαμῦά- 
νουσιν ἀπὸ τοῦ βασιλέως, καὶ ἔρχονται εἷς προχοπὰς 
xxi ἀξιώματα, κχἀχεῖνοι οἱ μεγάλοι ὀπίσω τούτων 
εὑρίσκονται * οὕτως ἐστὶ xal τὸ μέρος τὸ πνευματιχόν 
Οἱ ἰδιῶται ἀκούοντες ἐξ ἀρχῆς τὸν λόγον, φιλαλήθει 
λογισμῷ τὸ ἔργον αὐτοῦ ποιοῦσι, καὶ λαμδάνουσι 
παρὰ θεοῦ τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος * οἱ δὲ σοφοὶ 
χαὶ λεπτῶς ζητοῦντες τὸν λόγον, οὗτοι φεύγουσι τὸν 
πόλεμον, xal οὐ προχόπτουσι, xal ὀπίσω εὑρίσχον- 
ται τῶν πολεμησάντων xal νικησάντων. 

θ΄. Ὥσπερ δὲ οἱ ἄνεμοι σφοδρῶς πνέοντες πάντα 
τὰ χτίσματα τὰ ὑπὸ τῶν οὐρανῶν κινοῦσι, xal ἦχον 
πολὺν ἀποτελοῦσιν * οὕτως ἡ δύναμις τοῦ ἐχθροῦ 
χρούει καὶ φέρει τούς λογισμοὺς, xal σαλεύει τὰ 
βάθη τῆς καρδίας πρὸς τὸ ἑαυτοῦ θέλημα, καὶ εἰς 
τὴν διχχονίαν αὐτοῦ σχορπίζει τοὺς λογισμούς. 
Ὥσπερ εἰσὶν οἱ τελῶναι χαθεζόμενοι εἰς τὰς στενὰς, 
ὁδοὺς, καὶ κατέχοντες τοὺς παριόντας καὶ διασείον- 
τες, οὕτως καὶ οἱ δαίμονες ἐπιτηροῦσι καὶ χατέχουσι 
τὰς ψυχὰς, xal ἐν τῷ. ἐξέρχεσθαι αὐτὰς dx τοῦ σώ- 
ματος, ἐὰν μὴ τελείως χαθαρισθῶσιν, οὐχ ἐπιτρέ- 
πονται ἀνελθεῖν εἰς τὰς μονὰς τοῦ οὐρανοῦ, xal 
ἀπαντῆσαι τῷ Δεσπότῃ αὐτῶν * κχαταφέρονται. γὰρ 
ὑπὸ τῶν ἀερίων δαιμόνων, Οἱ δὲ ὑπάρχοντες ἐν 
σαρηὶ, ὅτι διὰ πόνου xal ἀγῶνος πολλοῦ τῆν ἐξ 
ὕψοος παρὰ Κυρίου χτήσονται χάριν * δηλαδὴ οὗτοι 
ἱμετὰ τῶν δι’ ἐναρέτου ἀναπαυσαμένων πολιτείας, 
πρὸς τὸν Κύριον ἀπελεύσονται, χαθὼς ἐπηγγείλατο, 
Ὅπου εἶμὶ ἐγὼ, ἐκεῖ xal ὁ διάχονος ὁ ἐμὸς ἔσται * 
xai εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας συμὔασιλεύσουσι 


τῷ Πατρὶ, καὶ Υἱῷ, xal ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν xai ἀεὶ ἢ 


χαὶ εἷς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. 
OMIAIA MA. 

Ποίαν iv ἀνθρώπῳ Χριστιανῷ αδολὴν καὶ 
ἀναχαίνισιν ἀπερ iterat ὁ Χριστόν. ὁ τὰ τῆς 
ψυχῆς πάθη καὶ νύσους θεραπεύσας. “ 
Α΄. Ὁ προσερχόμενος τῷ Θεῷ, xal Χριστοῦ πάρ- 

εὃρος ἐν ἀληθείᾳ θέλει εἶναι, τούτου χάριν τοῦ 

σχοποῦ ὀφείλει προσέρχεσθαι τοῦ ἀλλαγῆναι αὐτὲν, 
xai μεταδληθῆναι ἀπὸ τῆς προτέρας καταστάσεως 
xai ἀναστροφῆς, xal χαλὸν καὶ καινὸν ἀνθρωπὸν 


1 Joan. xit, 26. 


nem non videt; sic quoque eunt tenebre seculi 
hujus expanse super omnem creaturam et univer- 
sam naturam humanam a tempore transgressionis; 
unde tenebris offusi sunt in nocte, et in formida- 
bilibus locis vitam agunt. Et quemadmodum magna 
fumi copia est in domo quapiam ; sio quoque peo- 
catum cum obscenis cogitationibus suis insidet et 
serpit in cogitationes cordis, et infinita multitudo 
demonum. 

VIII. Sicut vero in rebus oculorum aciei sub- 
jeotis, bello indicto, non proficiscuntur sapientes 
aut magnates eo, sed, mortem formidantes, domi 
remanent; ergo proferuntur tirones, pauperes et 
idiot, δὲ accidit, ut victoria comparata adversus 
hostes, persequantur eosextra limites usque, atque 
victoria premiis aco coronis ἃ rege acceptis, ad 
dignitates et honorum gradus promoveantur; illi 
vero magnilonge 80 horum tergo reperiuntur : sic 
quoque se res habet spiritualis. Rudes ao plebeii, 
audientes initio verbum veritatis, amanti cogitatione 
opus ejus perficiunt, et accipiunt & Deo gratiam 
Spiritus ; sapientes vero, et qui subtilitatem ver- 
borum requirunt, hi fugiunt bellum, nec profleiunt, 
Bed posteriores inveniuntur iis qui bello gesto vi- 
otoriam reportarunt. 

IX. Quemadmodum vero venti vehementer flantes 
omnes oreaturas que sunt sub codlis, commovent, 
atque sonum ingentem edunt; sio potentia hostis 
pulsat, fert cogitationes, atque sgitat profunda cor- 
dis pro suo ipsius lubitu, et ig. ministerium sui di. 
spergit cogitationes. -Sicut pablicani sedent juxta 
vias aogustas, el retinent alque concutiunt preter- 
euntes: sio quoque demones observant et detinent 
animas, et dum decedunt es e corpore, nisi per- 
fecte fuerint expurgatm, non permittunt eis ascen- 
dere ad mansiones coli, et occurrere Domino suo : 
everiüntur enim ab aeriis demonibus. Qui vero 
versantur in carne, nihilominus summo labore ac 
certamine supernam 8 Domino consequentur gra- 
tiam: nempe hi cum illis, qui per honestam quie- 
verunt conversationem, ad Dominum proliciscen- 
tur, ut pollicitus est : Ubi sum ego, et illic et minister 
meus erit τι. et per infinita secula regnabunt cum 
Patre et Filio, et Spiritu sancto, nuno et semper, 
et in secula seculorum. Amen. 


1840 HOMILIA XLIV. 

Quantam in. homine Christiano mulationem el reno- 
vationewm faciat Christus, qut. anims affectiones ac 
morbos sanavit. 

I. Qui accedit ad Deum, et Christi assessor re- 
vera esse desiderat, hujus scopi gratia accedere 
debet, ut convertatur ipse, et transmutetur a priori 
statu et conversatione, ac bonum δὲ novum homi- 
nem demonstret, qui nihil veteris hominis gestet : 


ΤΊ9 


Dominus enim noster Jesus Christus propterea ve- 
nit, αἱ naturam converteret, mutaret et renovaret, 
atque rursum conderet animam hanc eversam af- 
fectionibus propter transgressionem, comrniscens 
eamdem cum suo Spiritu divino. Novam mentem, 
novam animam, novos oculos, novas aures, novam 
linguam spiritualem, et ut omnino dicam, novos 
homines credentes el ut efficeret, venit, seu novos 
utres, ungens eos suo ipsius lumine cognitionis, 
ut infunderet vinum novum, quod est Spiritus 
ejus. Vinum enim, ait, novum in utres novos mitlen- 
dum "^, 


Il. Quemadmodum enim hostis nactus hominem 
sibi subjugatum, eum novum in sui gratiam effecit, 
vitiosisque — affectionibus — cireumvolutum unxit 
Spiritu peccati, ac vinum omnis iniquitatis δὲ pra- 
νῷ doctrine in eum immisit : sic quoque Dominus, 
cum redemisset eum ab hoste, novum constituit ; 
cuthque unxisset suo ipsius Spiritu, vinum quoque 
vite et novam Spiritus doctrinam in eum infudit. 
Qui enim mutavit naturam quinque panum in na- 
turam multitudinis, et nature asini ratione desti- 
tutus vocem dedit, et meretricem ad temperantiam 
convertit,et ignis, adurendi vi prediti, naturam 
ad irrigandos eos qui erant in camino idoneam 
reddidit, et naturam leonum agrestium ferarum 
propter Danielem mansuefecit, bic quoque potest 
animam desertam et agrestem 8 peccato effectam, 
convertere in suam ipsius bonitatem, clementiam 
et pacem, Spiritu promissionis saricto et divino. 

III. Perinde enim ac pastor scabiosam ovém po- 
test curare, et a lupis custodire, eodem modo ve- 
rus pastor Christus veniens solus potuit curare et 
convertere perditam et scabiosam ovem, hominem, 
a scabieet lepra peccati. Priores enim sacerdotes, 
Levite alque magistri, non poluerunt sanare ani- 
mam oblationibus munerum et sacriflciorum, at- 
que aspersionibus sanguinis, cum neo 88 ipsos 
potuerint curare; etenim ipsi quoque inflrmitate 
erant amicti. Non enim potest, inquit, sanguis tauro- 
rum εἰ hircorum auferre peccata 18, Dominus vero 
dixit, commonstrans inflrmitatem lum temporis 
medicorum : Omnino dicetis mihi hanc similitudinem : 
Medice, cura te ipsum 18. Pro eo : 
ili, qui nec se ipsos possunt curare. Ego sum verus 
medicus, et bonus pastor, qui pono animam meam 
pro ovibus, qui possum curare omnem morbum et 
omnem imbecillitatem animas. Ego sum immaculata 
ovis, que semel oblata est, et qui accedunt ad mie, 
eo8S possum curare. Vera enim sanitas a Domino 
s0lo proficiscitur. Ecce enim, incuit, Agnus Dei, 
qut tollit peccata mundi ΤΊ : anime nimirum oreden- 
tis ei, et diligentis eum ex toto corde. 

Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ χόσμου, 
αὐτὸν ἐξ ὅλης χαρδίας, 

7 |] Cor. v, 17. ?* Matth. 1x, 17, 


τῇς 


S. MACARII /EGYPTII 


Si quis enim, inquit, in Chrilo, noba crealura ?*. A ἀποδειχθῆναι͵ 


Non sum ego ut D 


ψυχῆς 


ἴδ Hebr. x, 4. 786 Luc. 1v, 23. 


180 


μηδέν τι τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου 
ἐπιφερόμενον. ΕἾ τις γὰρ, φησὶν, ἐν Χριστῷ, καινὴ 
χτίσις. Καὶ γὰρ 6 Κύριος ἡμῶν Ἰηδοῦς Χριστὸς διὰ 
τοῦτο παραγέγονεν, ὥστε τῆν φύσιν ἀλλάξαι καὶ 
μεταδαλεῖν xal ἀνακαινίσαι, xal ἀναχτίσαι, τὴν ψυ- 
χὴν ταύτην τὴν κχατέἐστράμμένὴην τοῖς πάθεσ: διά 
τὴν παράθασιν, χεῤάσας τῷ ἰδίῳ αὐτοῦ Πνεύματι 
τῆς θεότητος, Καινὸν νοῦν, xal χαινὴν ψυχὴν, xxi 


καινοὺς ὀφθαλμοὺς, καινὰ ὦτα, καινὴν γλῶτταν 
πνευματιχὴν, καὶ ἀπαξαπλῶς καινοὺς ἀνθοώπους 
τοὺς πιστεύοντας αὐτῷ ἦλθεν ἀπεργάσασθαι, ro: 


καινοὺς ἀσχοὺς, χρίσας αὐτοὺς τῷ ξχυτοῦ φωτὶ τῆς 
Ἡνώσεως, ἵνα μεταδάλῃ νέον οἶνον, ὅ ἔστι τὸ Πνεῦ- 
μα αὐτοῦ. Οἶνον γὰρ, φησὶ, νέον εἷς ἀσκοὺς καινοὺς 
βλητέον. 

Β΄. Ὥσπερ γὰρ 6 ἐχθρὸς λαδὼν τὸν ἄνθρωπον 
ὑποχείριον, χαινὸν αὐτὸν εἰς ξαυτὸν εἴςγάσατο, 
πάθεσι χαχίας περιδαλὼν, xal χρίσας τῷ πνεύμκχει 
τῆς ἁμαρτίας, τὸν οἶνον τῆς ἀνομίας πάτης καὶ 
xaxlag διδασχαλίχς ἐνέδαλεν εἷς αὐτόν ^ οὕτως xal 
ὃ Κύριος λυτρωσάμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ἐχθροῦ, χαι- 
νὸν ἀπειργάσατο * χοίσας τῷ ξαυτοῦ Πνεύματι, xal 
τὸν τῆς ζωῆς οἶνον, τὴν χαινὴν τοῦ Πνεύμκστος 
διδασχαλίαν εἰς αὐτὸν ἐνέχεεν. Ὁ γὰρ μεταδαλὼν 
τὴν οὖσιν τῶν πέντε ἄρτων sl; φύσιν πλύθοὺς, χαὶ 
φύσει ὄνον ἁλόγῳ δοὺς φωνὴν, καὶ τὴν πόρνην εἴς 
σωφροσύνην μεταστρέψας, xal πυρὸς φύσιν Χαυ- 
στιχοῦ δροσίζειν τοὺς ἐν τῇ χαμίνῳ παρασχευάσας, 
xxl φύσιν λεόντων ἀγρίων θηρίων τῷ Δανιὴλ ωε- 
ρώσας, οὗτος δύναται xal τὴν ψυχὴν τὴν ἔρημον 
χαὶ ἀγριωθεῖσαν ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μεταθαλεῖν εἰς 


C τὴν ξαυτοῦ ἀγαθότητα, καὶ χρηστότητα, xal εἰρήνην 


τῷ Πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ ἁγίῳ καὶ ἀγαϑῷ. 

Γ΄, Ὃν γὰρ τρόπον ποιμὴν τὸ Ψωριῶν ποόδχτον 
δύναται (θεραπεῦσαι, καὶ ἀπὸ λύκων φυλάξαι " ὡσαύ- 
tu; ὃ ἀληθινὸς ποιμὴν Χριϑτὸς ἐλθὼν, μόνος ἰδ.- 
νήθη θεραπεῦσα!, xal ἐπιστρέψαί τὸ ἀπολωλὸς xx: 
ψωριῶν πρόδατον͵ τὸν ἄνθρωπον, ἀπὸ -ἴς ψώρας 
καὶ λέπρας τῆς ἁμαρτίας, ΟἹ γὰρ πρὶν ἱερεῖς καὶ 
Λευῖται xal διδάσχαλοι οὐκ ἠδυνάθησάν θεραπεῦσαι 
τὴν ψυχὴν ταῖς προσφοραῖς τῶν δώρων καὶ θυσιῶν, 
xal ῥαντίσμοϊῖς αἵματος, ὅκουγε οὐδὲ αὐτοὺς ἡδον 
θησαν θεραπεῦσαι * χαὶ γὰρ αὐτοὶ ἀσθένειαν τῶν 
ἔκειντο. ᾿Αδύνατον  v32, φησὶν͵ αἵμὰ ταύρων εεὶ 
τράγων ἀφελεῖν ἁμαρτίαν. Ὁ δὲ Κύριος Um, 
δεικνὺς τὴν ἀσθένειαν τῶν τότε ἰατρῶν, Πένυς 
ἔρεῖτέ quoi τὴν παραδολὴν ταύτην, Ἱχτρὲ, Bu 
πευτον ἀντὶ τοῦ, Οὐχ εἶμ ἐγὼ ὡς db 
δυνάμενοι θερχπεῦσαι. Ἑνὼ 
εἶμι ὁ ἀλνθινὸς ἰατρὸς, καὶ χαλὸς ποιμὴν, ὁ θεὶς τὴν 
ψυχήν μου ὑπὲρ τῶν προβάτων, 6 δυνάμενος θε;:- 
πεύειν πᾶσαν νόσον, xal πᾶσαν μαλακίαν ψυχῆς" 
ἐγώ εἶμι τὸ ἄμωμον πρόθατον, τὸ ἅπαξ προσενεχβὲν, 
χαὶ τοὺς ἐμοὶ προσερχομένους δυνάμενος θεραπεῦ- 
σαι. Ἢ Ye ἁληθινὴ ἴασις τῆς ψυχῆς ἀπὸ Κυρίου 
μόνου γίνϑται * Ἰδοὺ γὰρ, φησὶν, ὁ ᾿Αμνὸς τοῦ 
δηλονότι πιστευσάδης αὐτῷ, xal ἀγλπωσις 


σεαυτόν " 


νοι, οἱ μήτε ἑαυτοὺς 


?' Joan. 1, 29. 





181 


HOMILIE. — HOM. XLiv. 


183 


Δ΄, Ὅ ποϊμὴν τοίνυν ὁ καλὸς τὸ ψωριῶν πρόδατοι A 848 IV. PsstoF é?go Bonus BSchbiUbhHl ovem 


θεραπεύει. Πρόδάτον δὲ πρόδατον θεραπεῦσαι οὐ δύ: 
ναται. Kal εἰ μὴ θεραπευδῇ τὸ λογικὸν ἀρόθατον, ὃ 
ἄνθρωπος, εἰς Ἐχχλησίαν Κυρίου τὴν ἐπουράνιον οὐκ 
εἰσέρχεται. Οὕτως γὰρ xal ἐν τῷ νόμῳ εἴρηται διὰ 
σχιᾶς καὶ εἰχόνος * περὶ Ὑὰρ τοῦ λεπροῦ, xal jiu 
μὸν ἔχοντος, ταῦτα αἰνίσσεται μηνύον τὸ Πνεῦμα. 
Ἀεπρὸς, φησὶν, ἢ μῶμον ἔχων, οὐκ εἰσελεύσεται 
εἰς Ἔχχλησίαν Κυρίου. ᾿Αλλὰ προσέταξε τῷ λεπρῷ 
ἀπέρχεσθαι πρὸς τὸν ἱερέα, xai παραχλήσει πολλῇ 
ἄγειν αὐτὸν εἰς τὸν οἶχον τῆς σκηνῆς αὐτοῦ, xal 
ἐπιτιθέναι τὰς χεῖράς αὐτοῦ ἐπὶ τὴν λέπραν, ση- 
μειούμενον τὸν τόπον τῆς ἀρῆς τῆς λέπρας, καὶ 
θεραπεύειν. Τὸν αὐτὸν τρόπον xal Χριστὸς ὁ ἀἁλη- 
θὴτ ἀρχιερεὺς τῶν μελλόντων ἀγαθῶν ταῖς λεπρώ- 
cat; ψυχαῖς λέπραν ἁμαρτίας ἐπιχαμπτόμενος, εἴσέ»- 
χεται εἰς τὴν σχηνὴν τοῦ σώματος αὐτῶν, xxl θερα- 
πεύει xal ἰᾶται τὰ πάθη. Καὶ οὕτως δυνήσεται ἡ 
ψυχὴ εἰσελθεῖν εἷς τὴν ἐπουράνιον ᾿Εχχλησίαν τῶν 
ἁγίων τοῦ ἀληθινοῦ Ἰσραήλ" πάσα γὰρ ψυχὴ φο- 
po9sa λέπραν ἁμαρτίας καθῶν, xal μὴ προσελθοῦ- 
σα τῷ ἀληθινῷ ἀρχιερεῖ, καὶ θεραπευθεῖσα νῦν, εἰς 
τὴν παρεμδολὴν τῶν ἁγίων, εἰς τὴν ἐπουράνιον 
Ἐχχλησίαν οὐχ εἰσέρχεται. Δμωμος γὰρ οὖσα xal 
χαθαρὰ, ἀμώμους χαὶ χαθαρὰς ψυχὰς ζητεῖ. Μαχά- 
ριοι γὰρ, φησῖν ol χαθαροὶ τῇ χαρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ 
τὸν Θεὸν ὄψονται, 

E'. Aci γὰρ τὴν ψυχὴν τὴν ἐν ἀληθείᾳ πιστεύου- 
σαν Χρισεῷ, μετατεθῆναι χαὶ ἀλλαγῆναι ἀπὸ τῆς 


νῦν πονηρᾶς καταστάσεως, εἷς ἑτέραν κχατάστασιν 


curat. Ovis αὐϊδῃ ovem ὁὀυγϑίδ néQquit. Et nisl 
curata fuerit rationalis ovis, hordio scilicet, it 
Ecclesiam Domini coelestetn non ingreditur. Ad hunc 
énim modum in lége quoque diétutn est sub umbra 
ét imagine. De lepros$o énitn aut máculàm habénté 
hec obscure loquens signiflcat Spiritus : Lepkósui, 
inguit, οἱ maculam habens, nón ingredietur in Ec- 
clesiam Domini 18, Verum precepit leproso, ut abeat 
ad sacerdotem, et precibus multis ddducal eum in 
domum tabernaculi sui, el imiponát tanüs suds 
super lepram, locum nimirum notatutn taotu lepra, 
et curet. Eodem quoque modo Christus, ferus Pon- 
tifex Tuturorum bonorum, ad leprosas animas, leprá 
peccati laborantes inclinans,ingreditur taberpaculorà 


B cordis illarum, et curàt aó sanat álféctiones. Al- 


que hoc pacto poterit anima ingredi in coeleslem 
Ecclesiam sanctorum veri Israelis. Quecunque enim 
anima, laborans lepra affectionum peccati, non aó- 
cesserit ad verum Pontificem, et nunc curata fue- 
rit, in ordinem sanctorüm, in celestem Ecclesiam 
non ingreditur. Immaculatá ehir cum sil et pura, 
inconlaminatas et puras querit animas. Beati 
enim, inquit, mundi corde, quoniam ipsi Deum vide- 
bunt 1, 


.V. Oportet enim animam quse vere Christo ore- 
dit, transferri ac mutari ab hoc pravo statu in alium 
statum bonum, et ab hao humili natura, in alte- 


ἀγαθὴν, καὶ ἀπὸ τῆς νῦν φύσεως ταπεινῆς, εἰς ἐτέ- ( ram divinam naturam, eamque novam effici virtute 


pav θείαν φύσιν͵ καὶ χαινὴν αὐτὴν ἀπεργασθῆναι 
διὰ τῆς δυνάμεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Καὶ οὕτως 
δύναται χρησιμεῦδάι εἷς τὴν ἐπουράνιον βασιλείαν. 
Τυχεῖν δὲ τούτων ἡμῖν ἔσται πιστεύουσι, καὶ ἀγαπῶ- 
σιν αὐτὸν ἐν ἀληθείᾳ, xai ἐν πάσαις ταῖς ἁγίαις 
αὐτοῦ ἐντολαῖς ἀναστρεφομένοις. Εἰ γὰρ ἐπὶ τοῦ 
Ἐλισσαίου τὸ φύσει κοῦφον ξύλον ἐν τοῖς ὕδασι 
βληθὲν ἀνήνεγκε τὸ φύσει βαρὺ σιδήριον, πόσῳ 
μᾶλλον ἐνταῦθα ἀποστελεῖ ὁ Κύριος τὸ χούφον, καὶ 
ἐλαφρὸν, καὶ ἀγαθὸν, xal ἐπουράνιον αὐτοῦ Πνεῦμα, 
. xal δι᾽ αὐτοῦ τὴν βεδυθισμένην τοῖς ὕδασι τῆς πο- 
νηρίας ψυχὴν ἀνενεγχεῖ, xal χουοίσει, xal πτερώ- 
Gt πρὸς τὰ ὕψη τῶν οὐρανῶν, xal μεταδαλεῖ xal 
ἀλλάξει αὐτὴν ix τῆς ἰδίας φύσεως ! 

ζ΄ Καὶ ὥσπερ ἐν τοῖς φαινομένοις οὐδεὶς δύναται 
δι᾽ ἑχυτοῦ περάσαι xal διελθεῖν τὴν θάλασσαν, εἰ μὴ 
ἔχει τὸ χοῦφον χαὶ ἐλατρὸν πλοῖον, τὸ ix ξύλου χα- 
τασχευαηθὲν, τὸ μόνον ἐπάνω τῶν ὑδάτων περιπα- 
“εἴν δυνάμενον * χαταποντίζεται γὰρ καὶ ἀπόλλυται, 
Xv ἐπιδαίνῃ τις ἐν τῇ θαλάσσῃ * τὸν αὐτὸν τρόπον 
ἀδύνατον ψυχὴν OV ἐχυτῆς διελθεῖν xal ὑπερῦξναι, 
xai διαπερᾶσαι τὴν πιχρὰν θάλάσσαν τῆς ἁμαρτίας, 
χαὶ τὴν χαλεπὴν ἄδυσσον τῶν πονηρῶν δυνάμεων 
τοῦ σχότους τῶν παθῶν, εἰ μὴ τὸ ἐλαφρὸν xai imov- 
ράνιον καὶ εὔπτερον τοῦ Χριότοῦ Πνεῦμα δέξεται, 
ἐπάνω τῆς πονηρίας ὅλης περιπατοῦν xal διοδεῦον, 


75 Lev. xxi, 18. "* Matth. v,8. 30 IV Reg. v1, ὅ. 


Spiritus sancti; el hao ratione poterit idonea esse 
ad celeste regnum. Consequi autem hac nostrum 
est, qui credimus et vere diligimus illum, et in 
omnibus sanctis mandatis ejus conversamur. Si enim 
tempore Elisel, lignum, quod natura leve est, in 
aquam conjectum *e, extulit ferrum, quod natura 
grave est: quanto magis mittet huc Dominus levem, 
subtilem, bonum et co:estem suum Spiritum, ejus- 
que ope submersam aquis nequilie animam extollet, 
et elevabit atque evolare faciet ad sublimia co- 
lorum, ac transmutabit et convertet eam a natura 
sual 


VI. Et quemadmodum in rebus conspicuis nemo 
potest per se transire et trajicere mare, nisi habeat 
levem et tenuem naviculam, ex ligno constructam, 
qua sola super aquas incedere potesl; demergitur 
enim el interit, si ambulet quis in mari: eodem 
modo nequit anima per se ipsam transire, superare 
mut trajicere acerbum mare peocati, et difficilem 
abyssüm pravorum spirituum caliginis affectionum, 
nisi subtilem, oclestem et volatilem Cbristi Spi- 
ritum susceperit, super omnem nequitiam ambu- 
lantem et incedentem, cujus ope, auxilio, recto 
et minus erroneo cursu ad coelestem portum quielii, 


188 


S. MACARII ἘΘΥΡΤῚΙ 


184 


ad civitatem regni poterit pervenire. Quemadmo- A δι’ οὗ εὐθυδρόμως καὶ ὀρθῶς εἷς τὸν ἐπουράνιον λι- 


dum autem qui sunt in navi, e mari non hauriunt 
neo bibunt, neo ex eo vestimenta aul victum ac- 
cipiunt, sed aliunde in navem important : sic quo- 
que anime Cbristianorum non ex hoc seculo, sed 
supernitus e colo cibum cclestem et indumenta 
spiritualia accipiunt : atque inde viventes, in navi 
boni et vivifloi Spiritus ambulant, et transgrediuntur 
adversarias principum et potestatum pravas faculta- 
tes. Et quemadmodum ex unica natura ligni omnes 
naves construuntur, quarum beneficio homines ama- 
rum possunt transmeare mare : sic ex unica divini- 
tate lucis ccelestis diversorum gratie donorum unius 
149 Spiritus, omnes Christianorum animse corro- 
borate universam supervolant nequitiam. 

ρων χαρισμάτων τοῦ ἑνὸς Πνεύματος, πᾶσαι τῶν 
[xavxa t πονηρίαν. 

VII. Verum oum navis et gubernatore indigeat, 
ei temperato et amoeno vento, ad feliciter navigan- 
dum; hec omnia est ipse Dominus in anima fideli 
degens, et perferre eam faciens molestas tempe- 
states et feroces malitia fluctus, atque impetus vio- 
lentorum peocoati ven'orum ; et quidem fortiter, 
ferventer ac scite, ut ipse novit, dissoluto eorum 
estu. Absque colesti enim gubernatore. Christo, 
non potest quispiam  trajicere perversum mare 
potestatum tenebrarum, ac molestarum tentationum 
afflatus. Ascendunt enim, inquit, usque ad celos, et 
descendunt usque ad abyssos?!. Omnem porro gu- 
bernandi scientiam, item bellorum ac tentationum 
novit, super feroces fluctus incedens. lpse enim, 


inquit, tentatus, polest iis qui  tentantur, succur- 
rere **, 


VIII. Oportet ergo converli ac transmutari ani- 
mas nostras a presenti statu in alterum statum, et 
divinam naturam, et fleri novos e veteribus, hoo 
est, bonos, benignos ac fideles, ex acerbis et infl- 
delibus, et sio idoneos celesti regno fleri et consti- 
iui. Beatus enim Paulus de conversione et assum- 
ptione sua, qua comprehensus est a Domino, scribit 
haeo: Sed sector, si etiam. apprehendam, quatenus, 
et apprehensus sum a Christo 9. Quo igitur pacto 
comprehenditur a Deo ? Quemadmodum enim δὶ 
captivos quosdam, quos rapuerat, tyrannus abducat, 
deinceps ipse comprehendatur a vero rege : ita quo- 
que Paulus, cum a tyrannico spiritu peccati tor- 
queretur, Ecclesiam persequebatur et devastabal : 
verum cum non odio Dei, sed per iynorantiam hoc 
ageret, tanquam pro veritate dimicans, non est 
neglectus, sed apprehendit eum  arcanoque splen- 
dore circumfudit Dominus, codlestis et verus rex, 
eumque voce eua dignatus,in faciem percussit, atque 
ut servum liberavit. Vide Domini bonitatem et 
conversionem, quo paoto possit mutare animas 
vitio agglutinatas, et feroces effectas, atque mo- 
mento hore in suam ipsius bonitatem et pacem tra- 
ducere ! 

5! Pga), cvi, 20. ** Hebr. 11, 18. 85 Philipp. ru, 42. 


μένα τῆς ἀναπαύσεως, εἷς τὴν πόλιν τῆς βασιλείας 
δυνήσεται χαταντῆσαι. Ὥσπερ δὲ οἱ ἔν τῷ πλοίῳ 
ix τῆς θαλάσσης οὐχ ἀρύονται καὶ πίνουσιν, οὔτε ἐξ 
αὐτῆς τὰ ἐνδύματα καὶ τὰς τροφὰς ἔχουσιν, ἀλλ' 
ἔξωθεν ἐν τῷ πλοίῳ ἐπιχομίζονται “ οὕτως αἱ ψυχαὶ 
τῶν Χριστιανῶν, οὐχ ix τοῦ αἰῶνος τούτου, ἀλλ’ 
ἄνωθεν ἐξ οὐρανοῦ τροφὴν οὐράνιον καὶ ἐνδύματα 
πνευματικὰ λαμὄάνουσι, χἀχεῖθεν ζῶσαι ἐν τῇ νηΐ 
τοῦ ἀγαθοῦ xal ζωοποιοῦ Πνεύματος ἐμόύᾶσαι, 
παρέρχονται τὰς ἐναντίας τῶν ἀρχῶν xal ἐξουσιῶν 
πονηρὰς δυνάμεις. Καὶ ὥσπερ ἐχ μιᾶς θύσεως ξύλου 
πάντα τὰ πλοῖα κατασχευάζονται, δι' ὧν παρελθεῖν 
οἱ ἄνθρωποι τὴν πιχρὰν δυνήσονται θάλασσαν" 
οὕτως ix μιᾶς θεότητος φωτὸς οὐρανέου τῶν διαφό- 


Χριστιανῶν αἱ ψυχαὶ δυναμούμεναι τὴν ὅλην περι- 


B  Z'. Ἐπεὶ δὲ τὸ πλοῖον xal χυδερνήτου χρήζει, 


καὶ εὐχράτου χαὶ ἡδέος ἀνέμου πρὸς τὸ διάπλεῦ- 
σαι χαλῶς, ταῦτα πάντα αὐτός ἐστιν ὁ Κύριος ἐν τῇ 
πιστῇ ψυχῇ γινόμενος, xal διαπερῶν αὐτὴν τοὺς 
δεινοὺς χειμῶνας, xal τὰ ἄγρια τῆς πονηρίας κύμα- 
τα, xal τὰς καταιγίδας τῶν βιαίων τῆς ἁμαρτίας 
ἀνέμων, δυνατῶς χαὶ ἐμπύρως χαὶ ἐπιστημόνως, 
ὡς αὐτὸς ἐπίσταναι, διαλύων τὸν χλύδωνα αὐτῶν 
ἤλνευ γὰρ τοῦ ἐπουρανίονρ χυδερνήτου Χριστοῦ, 
ἀδύνατόν τινι παρελθεῖν τὴν πονηρὰν θάλασσαν τῶν 
δυνάμεων τοῦ σκότους, καὶ τῶν πικρῶν πειρ:- 
σμῶν τὰ χκαταφυσήμάτα * ᾿Αναδάίνουσι γὰρ, φησὶν, 
ἵως τῶν οὐρανῶν, καὶ χαταδαίνουσιν ἕως τῶν 
ἀδύσσων. Πᾶσαν δὲ κχυδερνητικὴν ἐπιστήμην χαὶ 
πολέμων xai πειρασμῶν ἐπίσταται, ὑπεράνω τῶν 
ἀγρίων χυμάτων ἐπιδαίνων “ Αὐτὸς γὰρ, τησὶ, 
πειρασθεῖς δύναται πειραζομένοις βοηθῆσει. 

H'. Δεῖ τοίνυν ἀλλαγῆναι xai μεναδληθῆναι τὰς 
ψυχὰς ἡμῶν ἀπὸ τῆς νῦν χαταστάσιως εἰς ἑτέραν 
κατάστασιν, xal φύσιν θείαν, καὶ Ὑγενέσναι aoc 
ix. παλαιῶν, τουτέστιν ἀγαθοὺς xal χρηστοὺς καὶ 
πιστοὺς, ix πιχρῶν καὶ ἀπίστων * καὶ οὕτω χρησίμους 
γενομένους εἷς τὴν ἐπουράνιον βασιλείαν ἀποχαταστῖ- 
ναι. Καὶ γὰρ ὁ μαχάριος Παῦλος περὶ τῆς μεταδολῆς 
αὐτοῦ xai καταλήψεως, ἧς κατελήφθη δπὸ Kopien 
γράφει ταῦτα * Διώχω δὲ, εἰ χαταλάδω, ἐφ᾽ ᾧ κεἰ 
χατελήφθην ὑπὸ Χριστοῦ, Πῶς τί ἄρα κατελεμ- 
θάνετσι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ; “Ὥσπερ γὰρ ἐὰν αἷχμελιείεν 
τινα τύραννος ἁρπάσας ἀπάγῃ, εἶνα καταληψῇ 
ὑπὸ τοῦ ἀληθινοῦ βασιλέως  οὕτων xai Παῦλος, ὅτε 
ὑπὸ τοῦ τυραννιχοῦ πνεύματος τῆς ἁμαρτίας ἔνῃρ- 
γεῖτο, τὴν ᾿Εχχλησίαν ἐδίωχε xal ἐσκύλευεν. ᾿Αλλ᾽ 
ἐπεὶ μή ζήλῳ Θεοῦ κατὰ ἄγνοιαν ἐποίει, ὡς ri 
ἀληθείας ἀγωνιζόμενος, οὐ παρωράθη, ἀλλὰ xr 
ἐλαῦεν αὐτὸν ὁ Κύριος, περιλάμψας ἀῤῥήτως ὁ ἐπου- 
ράνιος χαὶ ἀληθινὸς βασιλεὺς, φωνῆς τῆς αὐτοῦ 
τοῦτον ἀξιώσας, χαὶ ῥαπίσας ὡς δοῦλον ἡ )λευθέρωσεν. 
Ἵδε Δεσπότου ἀγαθότητα xal μεταδολὴν, πῶς δύνα- 
ται μεταθαλεῖν ψυχὰς τὰς τῇ κακίᾳ συμπκλακείσας, 
xal ἀγρίας ἀποχαταστάσας, xal ῥοπῇ ὥρας εἰς τὴν 
ἑαυτοῦ ἀγαθότητα, καὶ εἰρήνην μετενεγκεὶν. 





78ὅ 


Θ. Πάντα γάρ δυνατὰ παρὰ Θεῷ, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ À 


λῃστοῦ γέγονε, ῥοπῇ ὥρας διὰ τῆς πίστεως μετεδλή- 
θη, χαὶ εἴς παράδεισον ἀποχατέστη. Διὰ τοῦτο ἦλθεν 
& Κύριος, ἵνα τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἀλλάξῃ xal ἀναχτίσῃ, 
xal ποιήσῃ αὐτὰς, χαθὼς γέγραπται, θείας χοινω- 
γνοὺς φύσεως, xai δοῦναι εἰς τὴν ψυχὴν ἡμῶν ixoo- 
ράνιον ψυχὴν, τουτέστι Πνεῦμα θεότητος ὁδηγοῦν 
ἡμᾶς εἰς κᾶσαν ἀρετὴν, ὅπως ζωὴν αἰώνιον ζῆσαι 
δυνηθχμεν. Εἴη τοίνυν ἐξ ὅλης καρδίας πιστεῦσαι 
ἡμᾶς ταῖς ἀνεχδιηγήτοις αὐτοῦ ἐπαγγελίαις, ὅτι 
ἀληθής ἐστιν ὁ ἐπαγγειλάμενος. Χρὴ οὖν ἀγαπῆσαι 
τὸν Κύριον, χαὶ σπουδάσαι παντοίως ἐν πάσαις ἀρε- 
ταῖς, καὶ αἰτῆσαι ἐπιμόνως χαὶ ἐνδελεχῶς, ὥστε 
δέξασθαι τὴν ἐπχγγελίαν τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ ὁλο- 
χλήρως xai τελείως, ἵνα ζωοποιηθῶσιν αἱ ψυχαὶ 
ἡμῶν, ὡς ἔτι ἐν σαρχί ἐσμεν, Ἐὰν μὴ γὰρ ἐν τῷ 
χόσμῳ τούτῳ δέξηται ἡ ψυχὴ τὸν ἁγιασμὸν τοῦ 
Πνεύματος διὰ πολλῆς πίστεως xai δεήσεως, xai 
κοινωνὸς θείας φύσεως γένηται, ἀναχραθεῖσα τῇ 
χάριτι, δι’ ἧς πᾶσαν ἐντολὴν ἀμώμως xal καθαρῶς 
ἐπιτελεῖν δυνήσεται, ἀποίητός ἐστιν εἷς τὴν Basi 
λείαν τῶν οὐρανῶν. Ὅπερ γὰρ τις ἐντεῦθεν ἀγαθὸν 
ἐχτήσατο, τοῦτο αὐτὸ ἐν ἐχείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἔσται 
αὐτοῦ ζωὴ διὰ τοῦ Πατρὸς, xai τοῦ Υἱοῦ χαὶ τοῦ 
ἁγίοσ Πνεύματος, εἰς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν. 


OMIAIA ME. 

Οὐδεμία τέχνη, οὐ πλοῦτος τούτου τοῦ κόσμου, 
εἰ μὴ μόνη d τοῦ Χριστοῦ ἐπιφάνεια θεραπεῦ- 
σαι τὸν ἄνθρωπον δύναται, οὔ μεγίστην πρὸς 
τὸν Θεὸν συγγένειαν αὕτη ἣ ὁμιλία ἀποφαί- 
νεται. 


Α΄, Ὁ τὸν μονήρη βίον ἐπιλεξάμενος, πάντα τὰ 
ἐν τῷ χόσμῳ τούτῳ στρεφόμενα πράγματα ἀλλότρια 
ἑαυτοῦ xal ξένα ἡγεῖσθα ὀφείλει. Ὃ γὰρ ἐξ ἀλη- 
θείας μεταδιώχων τὸν σταυρρόν τοῦ Χριστοῦ, πάντα 
ἀρνησάμενος, ἔτι δὲ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, προσηλωμέ- 
νον τὸν νοῦν εἷς τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ ἔχειν 
ἀφείλει * προτιμῶν δηλαδὴ τὸν Κύριον γονέων, ἀξελ- 
qv, γυναιχὸς, τέχνων, συγγενείας, φίλων, ὑπαρ- 
χόντων. Τοῦτο γὰρ ὁ Κύριος ἀπεφήνατο εἰπὼν, 
Πᾶς ὅστις οὐχ ἀφῆχε πατέρα, 7j μητέρα, ἢ ἀδελ- 
φοὺς, f| γυναῖχα, ἢ τέχνα ἢ ἀγροὺς, xal οὐχ 
Ὑ ἀχολουθεῖ μοι, οὐκ ἔστι μου ἄξιος. Ἐν οὐδενὶ 
γὰρ ἑτέρῳ εὑρίσχεται σωτηρία τοῖς ἀνθρώποις καὶ 
ἀνάπαυσις, ὡς ἠχούσαμεν. Πέσοι γὰρ βασιλεῖς ἀν- 
ἐφάνησαν ix τοῦ γένους ᾿Αδὰμ, χρατοῦντες πάσης 


HOMILLE. — HOM. XLV. 


186. 


IX. Omnia enim apud Deum sunt possibilia, ut 
in latrone contigit, qui momento hore per fldem 
conversus est, et in paradisum translatus. Propter- 
ea venit Dominus, ut animas nostras converteret 
atque reformeret; ac faciat eas, ut scriptum est, 
divinz consortes naturz'*, οἱ conferat in animam 
nostram colestem animam, hoc est, Spiritum di- 
vinum, deducentem nos in omnem virtutem, ul 
vitam eternam vivere possimus, Oportet ergo ex 
toto corde nos oredere inenarabilibus ejus promis- 
Bionibus, quia verax est, qui promieit. Quapropter 
decet diligere Dominum, atque contendere omnino 
in omnibus virtutibus, et assidue petere absque omni 
intermissione, ut consequamur promissionem Spi- 
rius ejus integre ac perfecte, quo vivificentur ani- 
me nostre, quippe qui adhuc in carne sumus. Nisi 
enim in hoc seculo consecula fuerit anima sancti- 
ficationem Spiritus summa flde atque abseoratione, 
et particeps divina nature facta fuerit, permixta 
gratie, cujus beneflcio omne mandatum absque re- 
prehensione et pure perficere poterit, non est apta 
δὰ regnum celorum. Quidquid enim boni quis jam 
hinc obtinuerit, hoo ipsum in illa die erit ejus vita, 
per Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum, in 
secula. Amen. 


143 HOMILIA XLV. 


Nulla ars aut. divi!ie hujus mundi, - sed. solus 
Christi advenlus sanare hominem polest, cujus 
maximam cum Deo cognationem hec homilia 
explicat. 


I. Qui solitariam vitam elegit, universa que in 
boo seculo versantur, a se aliena aique  pere- 
grina oxistimgre debet. Qui enim vere prosequi- 
tur erucem Christi, omnibus abnegatis, vel sua 
ipsius anima, fixam mentem.ín amorem Christi 
habere debet, anteponens videlicet Dominum pa- 
rentibus, fratribus, uxori, liberis, cognatis, amicis, 
facultatibus. lloc enim Dominus innuit, dicens : 
Quicunque non dimiserit — patrem, aut | matrem, 
aut [ratres, aut uxorem, aul liberos, aut agros, et me 
secutus non. fueril, non esi me dignus. In nullo enim 
alio invenitur salus hominum et requies, ut 
audivimus. Quot enim reges emicuerunt e genere 
Ads, qui nacti dominium universe terre, altos 
sibi sumebapt spiritus propter regiam potentiam ! 


τῆς γῆς, μέγα φρονοῦντες ἐπὶ τῇ βασιλιχῇ δυναστείᾳ ! D horum tamen nullus ex bao rerum copia potuit co- 


xal τούτων οὐδεὶς διὰ τῆς τοιαύτης ἱχανότητος ἔσχυσε 
γνωρίσαι τὴν ix τῆς παραδάσεως τοῦ πρώτου ἀν- 
θρώπος ἐπεισελθοῦσαν τῇ ψυχῇ καχίαν, xal σχοτί-- 
σασαν αὐτὴν, πρὸς τὸ μὴ ἐπιγνῶναι τὴν μεταδολὴν, 
ὅτι πρῶτον χαθαρεύων ὁ νοῦς ἑώρα τὸν Δεσπότην 
αὐτοῦ ἐν ἀξιώματι ὦν, xal νῦν ἐνδέδυται διὰ τὴν 
ἔχπτωσιν αἰσχύνην, τυφλωθέντων τῶν ὀφθαλμῶν τῆς 
καρδίας τοῦ μὴ βλέπειν ἐχείνην τὴν δόξαν, ἣν ἔόλεπε 
πρὸ τῆς παραχοῆς ὁ πατὴρ ἡμῶν ᾿Αδάμ. 

Β΄. ᾿Εγένοντο δὲ xal διάφοροι σοφοὶ xatà χόσμον - 
ὧν οἱ μὲν διά φιλοσοφίας ἀρετὴν ἐπεδείξαντο " οἱ δὲ 

** [] Petr. 1, 4. * Luo, xiv, 20 ; Matth. x, 37. 


gnoscere, malitiam e transgressione primi hominis 
ingredientem in animam, et oblenebrantem eam, 
ne agnosceret mutationem, quod nempe mens pura 
prius viderit Dominum' suum in dignitate consti- 
tuta ; nuno vero induta sit propter lapsum pudore, 
excecatis oculis cordis, ne conspiciant gloriam il- 
lam quam spectabat anto inobedientiam pater 
noster Adam. 


II. Ceterum sapientes in mundo fuere diversimo- 
di, quorum nonnulli philosophie beneficio virtutem 


181 


S. MACARII ZEGYPTII 


188 


ostendebant : alii vero, ob sophistices exercitium α τὴν σοφιστιχὴν ἐξαςχήσαντες ἐθάυμαστώθησαν * ἄλ- 


admirationi sunt habiti: alii rhetoricam docebant 
gravilatem : alii grammatici et poete facti pro 
instituto scribebant historias. Porro fuerunt quoque 
varii artifices, qui, que sunt iu mundo, artes 
exercuerunt. Quorum nonnulli quidem in lignis 
tornantee genera avium et piscium, et Imagines 
hominum, in illis suam industriam commonstrare 
contenderunt: nonnulli vcro in sre similitudines 
statuarum aliorumque quorumdam sculpere conati 
sunt alii sdiflcia ingentia ac splendida  fabrica- 
verunt: alii terram  fodientes referunt, quod 
corrumpitur, aurum et argentum : alii lapides pre- 
tiosos: alii vero corporis elegantia  prediti, 
cum ob venustatem vultus sui  extollerentur, 
magis illecti sunt & Satana, atque in peccatum 
lapsi. Et hi omnes predicti artifices detenti ab 
iutus habitante serpente, et non cognoscentes 
secum habitare peccatum, captivi ac servi perverse 
potestatis facti sunt, nihil adjuti & scientia et arte 
gua. 

III. Similis est ergo mundus, omni varietate ple- 
nus, hornini diviti possidenti domos splendidas et 
magnas, aurum et argeutum, ac possessiones várias, 
omneque ininisterium invidendum : verum cumgra- 
viter morbis atque afflicticnibus distineretur, asti- 
terunt et cuncti cognati cum omnibus opibus non 
valentes eum ex infirmitate expedire. Nulla ergo 
diligentia eorum, qui sunt in seculo, non fratres, 
non divitie, non fortitudo, nec alia, qua predicta 
sunt, demersa:m ἃ peccato animam, el qua pure 
prospicere nequit, eripiunt e peccato; sed sola 
Christi apparitio expurgare potest animam οἱ cor- 
pus. Ab omni igitur hujus vite cura liberati, va- 
cemus Domino, clamantes ad eum noctu diuque. 
13844 Mundus enim hic conspicuus, et que est in 
eo requies, quanto magis corpus videntur fovere, 
tanto vehementius animse affectiones irritant, atque 
augent ejus afflictionem. 


IV. Quidam vero vir prudens, cum desideraret 
curam gerere sui studii, contendit experiri omnia 
qua volvuntur in hoc. mundo, si forte emolumenü 
quid invenire possit. Accessit ad reges, potentes et 
principes, nec invenit medelam salutarem, quam 
inde anime efferret ; οἱ cum bis diu conversatus, 


nihil emolumenti percepit. Abiit denuo adsapientes D 


mundi et oratores, quos eodem quoque modo reli- 
quit, nullum lucrum referens : transiit per pictores, 
et ^os qui aurum et argentum e terra referunt, 
alque per omnes artifices, nec ullam curationem 
potuit suis invenire vulneribus. Tandem recedens 
ab his, inquirebat sibi Deum, qui sanat affectiones 
et morbos anime : cum vero seipsum consideraret, 
et heo meditaretur, deprehensa est mens ejus, a 
quibus rebus antea occupata palam recessera!, eus- 
dem odisse. 


V, Quemadmodum vero mulier quedam in mundo 


λοι τὴν ῥητορικήν ἐπεδείξαντο δεινότητα *— ἄλλοι 
Ἡραμματιχοὶ καὶ ποιηταὶ γενόμενοι, τὰς χατὲ συν- 
θήχην ἱστορίας ἐγράψαντο. ᾿Αλλά xal τεχνῖται Du 
φοροι γεγόνασι τὰς χατὰ τὸν κόσμον ἐξασχήσαντες 
τέχνας * ὧν οἱ μὲν ἐν τοῖς ξύλοις τορνεύσαντες γέἔνη 
ὄρνέων, χαὶ ἰχθύων, xal εἴχόνας ἀνθρώπων, ἐν ixl. 
νοῖς τὴν ἑαυτῶν ἀρετὴν ἐπιδεῖξαι ἐσπούδασαν * ἄλλο! 
δὲ διὰ χαλχοῦ ὁμοιώματά ἀνδριάντων xal ἄλλων 
τινῶν ἐπεχείρησαν κχατασχευάσχι " ἄλλοι οἾχοδομὲς 
μεγίστας χαὶ πεοικαλλεῖς ἔχτισαν * ἕτεροι δὲ τὴν qii 
ἀρύσσοντες, ἀναφέρουσι τὸν φθειρόμενον ἄργυρον xai 
χρυσόν" ἄλλοι δὲ λίθους τιμίους * ἄλλοι δὲ κάλλη 
σιυμάτων ἔχοντες, ἐπὶ τῇ ὡραιότητι τῶν προσώπων 
ἐπαιρόμενοι, μᾶλλον ἐδελεξσθησαν ὁπὸ τοῦ Σατανξ, 
xai εἷς ἁμαρτίαν ἔπεσον. Καὶ οὗτοι πάντες οἱ ποοῤ- 
ῥηθέντες τεχνῖται, κατεχόμενοι ὑπὸ τοῦ ἕνδον οἱ- 
χοῦντος ὄφεως, xal μὴ γνόντες τὴν σύνοικον αὐτοῖς 
ἁμαρτίαν, αἰχμάλωτοι xal δοῦλο! τῆς πονηρᾶς ὃυ- 
νάμεως γεγόνασι, μηδὲν ὠσεληθέντες ἀπὸ τἧς ἔπι- 
στήμης καὶ τέγνης αὐτῶν. 

I". Ἕοιχεν οὖν ὃ χόσμος, ὃ πάσης Tout πι- 
πληρωμένος, ἀνθρώπῳ πλουσίῳ χεχτὴ μένῳ οἴχους 
λαμπροὺς καὶ μεγάλους, χρυσόν t& xal ἄργυρον, xr 
χτήσεις διαφόρους, καὶ πᾶσαν ὑπηρεσίαν ἄφθονον : 
ἁθρόως δὲ συσχεθέντι νόσοις xal πάθεσι πᾶσα z2;- 
ἔστηχεν d συγγένεια, μετὰ παντὸς τοῦ πλούτου, μὴ 
δυναμένη αὐτὸν ἐξελέσθαι τῆς ἀσθενείας. Οὐδεμία 
τοίνυν σπουδὴ τῶν χατὰ τὸν βίον, οὐχ ἀδελφοὶ, οὐ 
πλοῦτος, οὐχ ἀνδρία, oUv' ἅλλα, ὅσα προείρηται, τὴν 


C βεδαπτισμένην ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας Ψυχὴν, xzi xafi. 


ρῶς διαδλέψαι μὴ συναμένην, ἐξαιρεῖται τῆς dusp- 
τίας, εἰ μὴ μόνη dj τοῦ Χριστοῦ ἐπιφένεια χαθαρί- 
σαι δύναται ψυχὴν xxi σῶμα. Πάσης οὖν ἀπιλ- 
λαγέντες τῆς χατὰ τὸν βίον μερίμνης, σχολάσωμεν 
τῷ Κυμίῳ, βοῶντες πρὸς αὐτὸν νυχτὸς χαὶ fica. 
Ὃ γὰρ φαινόμενος οὗτος κόσμος xi à ἐν 
ἀνάπαυσις, ὅσῳ τὸ σῶμα δοχοῦσι. θάλπειν, τοσοῦτον 
τῆς ψυχῆς τὰ πάθη παροξύνουσι, καὶ αὔξουσιν αὖ- 
τῆς τὴν χάχωσιν. 

Δ΄. ᾿Ανὴρ δὲ τις φρόνιμος ἐπιθυμήίσας ἐπιμέλειαν 
ποιήσασθαι τῆς σπουδῆς, ἐσπούδασεν ἀποπειραοῦξ- 
ναι πάντων τῶν χυλιομένων ἐν τῷ αἱῶνι τοδαβ, 
εἴπως εὐρεῖν ὠφέλειαν δυνηθῇ, Προσῆλθε βασιλεῖσι, 
δυνάσταις, ἄρχουσι, xal οὐχ εὗρεν ἴαμα σωτηνῶδες 
ἐχεῖθεν τῇ ψυχῇ προσενέγχαι * χαὶ τούτοις icol 


4 -ΨΨ 
αὐτῷ 


συνδιατρίψας, οὐδὲν ὥνησεν. ᾿Απῆλθεν αὖθις πρὸς 
τοὺς σοφοὺς τοῦ χόσμου xai ῥήτορας * τῷ αὐτῷ τού. 
πῳ κατέλιπε χἀχείνους, μηδὲν χέρδος ἀπενεγχέαι- 
νος. Διῆλθε διὰ τῶν ζωγράφων, καὶ τῶν τὸν χρυσὸν 
καὶ ἄργυρον ἀπὸ γῆς ἀναφερόντων, διὰ πάντων ct 
τῶν τεχνιτῶν, χαὶ οὐδεμίαν θεραπείαν ἴσχυσε τοῖς 


^ - , 
ἰδίοις ἐφευρεῖν τραύμασι. Τέλος ἀναχωρύσας t55- 


τῶν, ἐπεζήτει ἑχυτῷ Θεὸν ἰώμενον τὰ πάθη χαὶ τὰς 
, τὰν -- E] 

νόσους τῆς Ψψυχτς,. ὡς δὲ ἐπεσχέπτετη ἑαυτὸν, xii 
- ^ lj e “ὦ bed 

ταῦτα διελογίζετο, εὑρέθη ὃ νοῦς αὐτοῦ ἐν ἐκείνοις 


ῥεμδόμενος τοῖς πράγμασιν ὧν φανερῶς ἀνεχώρη- 


σε, μισήσας αὐτά, 


E; Ὥσπερ δὲ Squyü τις ἕν χόσμῳ πλουσία, αἱ 





89 


HOMILLE. — HOM. XLV. 


190 


χρήματα πολλὰ καὶ οἶχον λαμπρὸν ἔχουσα, λείπεται À locuples, vel amplas divitias ac domum iagnl- 


προστασίας * xal oi ἐπερχόμενοι ἐπὶ τὸ βλάψαι αὐ- 
«τὴν, xai τὰς οἰχήσεις ἐρημῶσαι, πολλοί " χἀχείνη 
μὴ φέρουσα τὴν ὕδριν, περιέρχεται ζητοῦσα ἄνδρα 
δυνάστην, ἰχανόν τε xal πεπαιδευμένον ἐν πᾶσι" xad 
ὅταν πολλὰ ἀγωνισαμένη λαῦῃ τοιοῦτον ἄνδρα, 
ἀγαλλιᾶται ἐπ’ αὐτῷ, καὶ ἔχει αὐτὸν ἀντὶ τείχους 
ἰσχυροῦ " τὸν αὐτὸν τρόπον dj ψυχὴ μετὰ τὴν παρά- 
6acw, Exito) θλιδεῖσα ὑπὸ τῆς ἐναντίας δυνάμεως 
xai εἰς μεγάλην ἐρημίαν ἐμπεσοῦσα, xal χήρα, καὶ 
μεμονωμένη ἀπὸ τοῦ ἐπουρανίου ἀνδρὸς διὰ τὴν πα- 
ράδασιν τῆς ἐντολῆς καταλειφθεῖσα καὶ παίγνιον 
πάσαις ταῖς ἀντιχειμέναις δυνάμεσ: γενομένη * ἐξ- 
ἔστησαν γὰρ αὐτὴν τῶν ἰδίων θρενῶν, θαμδήσαντες 
ἀπὸ τῆς οὐρανίου διανοίάς, ὥστε μὴ ὁρᾷν τὰ ὑπ᾽ 
αὐτῶν εἷς αὐτὴν γινόμενα, ἀλλὰ νομίζειν, ὅτι οὕτως 
ἐξ ἀρχῆς γεγένηται. Εἶτα δι' ἀχοῆς μαθοῦσα τὴν 
μόνωσιν αὐτῆς καὶ ἐρημίαν, στενάξασα ἐνώπιον τῆς 
φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ, εὗρε ζωὴν xal σωτηρίαν, 
Διά τί ; Ἐπειδὴ ἀνῆλθεν εἷς τὴν συγγένειαν αὑτῆς. 
Οὐδεμία γὰρ ἄλλη τις οἰχείωσίς ἐστι xai ὠφέλεια 
τοιαήτη, εἰ μὴ ψυχῆς πρὸς θεὸν, xal Θεοῦ πρὸς 
αὐτήν. ᾿Ἐποίησε γὰρ ὃ Θεὸς ὀρνέων γένη διάφορα " 
τὰ μὲν ὥστε φωλεύειν ἐν τῇ γῇ, χἀκεῖθεν ἔχειν τὴν 
διατροφὴν καὶ τὴν ἀνάπαυσιν" τὰ δὲ ῴχονόμησεν 
ὑπὸ τὰ ὕδατα φωλεύειν, χἀχεῖθεν ἔχειν τὴν ζωήν " 
ἐδημιούργησε xal δύο χόσμους, τὸν μὲν ἄνω τοῖς 
λειτουργικοῖς πνεύμασι, καὶ τὴν πολιτείαν ἔχειν 
ἐχεὶ διετάξατο * τὸν δὲ χάτω τοῖς ἀνθοώποις, ὑπὸ τὸν 
ἀέρα τοῦτον" ἔχτισε δὲ καὶ οὐρανὸν xxl γῆν, ἥλιον 
xai σελήνην, ὕδατα, δένδρα xapmocópa, γένη ζώων 


Β 


παντοίων * ἀλλ᾽ ἐν οὐδενὶ αὐτῶν ὁ Θεὸς ἐπαναπαύε- C 


ται. Πᾶσα ἡ χτίσις ὑπ’ αὐτοῦ χεχράτηται, xal ὅμως 
οὐχ ἔπηξεν ἐν αὐτοῖς θρόνον, οὔτε κοινωνίας diouó- 
σατο, εἰ μὴ ἐν ἀνθρώπῳ μόνον εὐδόχησε, χοινωνήσας 
αὐτῷ, xal ἐπαναπαυσάμενος. Ὁρᾷς ὧδε συγγένειαν 
Θεοῦ πρὸς ἄνθρωπον, xai ἀνθρώπου πρὸς Θεόν ; Ἡ 
οὖν συνετὴ xal φρονίμη Ψυχὴ περιελθοῦσα πάντα τὰ 
δημιουργήματα, οὐχ εὗρεν ἀνάπαυσιν ἑαυτῇ, si μὴ 
μόνον ἐν Κυρίῳ " καὶ ὁ Κύριος ἐν οὐδενὶ εὐδόχησεν, 
εἶ μὴ μόνον ἐν ἀνθρώπῳ. 


E n . "Av ἐχπετάσῃς τοὺς ὀρθαλμοὺς πρὸς τὸν 
ἥλιον, εὑρίσκεις ἐν οὐρανῳ τὸν 'κύχλον αὐτοῦ * τὸ δὲ 
φῶς xal τὰς ἀχτῖνας ἐπὶ γῆν ῥεπούσας χαὶ πᾶσαν 
τὴν δύναμιν τοῦ φωτὸς, xal τὴν λχμπηδόνα πρὸς 
ὙΝΥ φερομένην, οὕτως xal ὁ Κύριος ἐκ δεξιῶν τοῦ 
Πατρὸς ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς xai ἐξουσίας χάθ- 
ται" τὸν δὲ ὀφθαλμὸν αὐτοῦ εἰς τὰς χαρείας τῶν 
ἐπὶ γῆς ἀνθρώπων ἔχει τεταμένον, ὅπως τοὺς ἀπ- 
εκδεχομένους τὴν παρ’ αὐτοῦ βούθειαν, ἀνενέγχῃ, 
ἔνθα αὐτὸς ὑπάρχε, ἐπειδὴ λέγει, “Ὅπου ἐγὼ εἶμι, 
ἐχεῖ xxi ὁ διάχονος ὁ ἐμὸς ἔσται. Καὶ πάλιν ὁ 
Παῦλος * Ὅτι συνήγειρε xal συνεχάθισεν ἔν δεξιᾷ 
αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις, Πολὺ óà ἀλογα ζῶα 
συνετώτερα εἶσιν ἡμῶν. Καὶ γὰρ ἕκαστον αὐτῶν 
συνένωνται τῇ ἰδίᾳ φύσει, τὰ ἄγρια πρὸς τὰ ἀγριά, 


$6 Joan. xit, 26. 37 Ephes. 11, 9, 6. 


ficam possidens, destituitur auxilio et patrocinio ; 
et qui in eam insurgunt ut eam ladant, et edificia 
devastent, non sunt. pauci; illa non ferens injuriam 
obambulat, qu:srens virum potentem, idoneum, 
οἱ in omnibus eruditum ; et ubi post multos 
labores exantlatos nacta fuerit ejusmodi virum, 
exsuliat propter eum, οἱ habet eum pro muro 
valido : eodem modo anima, post transgressionem 
vehementer ab adversuria potestale afflictu, et in 
magnam solitudinem illapsa, et vidua et deserta 
a codlestis Sponso propter transgressionem peccati 
derelicta, ac ludibrio omnibus adversariis potesiati- 
bus exposita (everterunt enim illam 8 sua mento, 
atque deturbarunt ab intellectu celesti, ne conspi- 
ciat, que ab illis in eam committuntur, sed putet 
sic ab initio contigisse); postmodum ubi ex auditu 
percepit solitudinem suam, deplorata desolatione sua 
in conspectu humanissimi Dei invenit vitam et sa- 
lutem. Quapropter ? Quia reversa est ad cogitationem 
suam. Nulla enim est talis familiaritas atque opi- 
tulatio, ac est anims erga Deum, et Dei erga 
animam. Condidit enim Deus avium genera di- 
versa: quasdam ut nidos componant in terra, et in 
ea habeant pastum ac requiem : quasdam vero ordi- 
navit, ut sub aquis nidificent, indeque vitam ha- 
beant : fabricavit quoque duplicem mundum; unum 
superiorem, administratoriis spiritibus, ut illic con- 
verseniur, constituit; alterum inferiorem hominibus 
sub hoc aere. Creavit quoque colum οἱ terram, 
solem ac lunam, aquas, arbores lructiferas, et va- 
riorum animalium genera: in nullo tamen horum 
requiescit Deus, Universa creatura sub ejus est im- 
perio; nec tamen construxit in eis thronum, neque 
societatem iniit, nisi in homine solo complacitum 
ei est, ac societatem cum eo contraxit, et in eo 
requiescil. Videsne hio eognationem Dei cum ho- 
mine, et hominis cum Deo ὃ Sagax ergo et prudensg 
anima periransiens cunclas creaturas, non invenit 
requiem sibi ipsi, nisi solum in Domino: nec 
Domino in ullo cómplacitum est, nisi solum in 
homine. 

VI. Si expandas oculos ad solem, reperis in ccelo 
cireulum ejus: lumen autem et radios in terram 
vergere, atque omnem vin luminis et splendorem 
δὰ terram deferri: sic quoque Dominus a dexttisg 


D 440 Patris super omnem principatum et pote- 


etatem sedet; oculuin autem suum in corda 
hominum in terra viventium habet extentum, 
uL eos qui suscipisnt ab eo auxilium, extollat 
eo, ubi ipse est. Quoniam iuquit : Ubi sum ego, 
illic quoque minister meus erit 5. Et iterum Paulus: 
Simul ressuscitavit, el simul sedere fecit ad dexteram 
suam inter caelestes 9, Verum animalia ratione 
destituta, sunt longe intelligentiora quam nos. 
Unumquodque enim horum unitur iis, que sunt 
ejusdem nature, agresti& agrestibus, ct oves sue 


791 


S. MACARII JEGYPTII 


192 


speciei, Tu vero non reverteris ad oclestem tuam A χαὶ τὰ πρόδατα πρὸς τὸ ἴδιον γένος * καὶ σὺ οὐχ 


cognationem, que est Dominus: sed cogitationibus 
tuis tradis te et assentiris cogitationibus pravis, 
adjutor peccati. factus, ejusque ope tibi ipsi bellum 
infers, atque adeo escam hostis te ipsum consti- 
tuis, perinde ac si avis ab aquila comprehensa ab- 
sumatur aut ovis a lupo, aut puer ignorans extendat 
manum suam ad serpentem, & quo exesus inflam- 
metur. Similitudines enim velut effigiem gerunt 
rerum spiritualium. 


VII. Quemadmodum vero virgo dives desponsata 
viro, quaecunque acceperit dona ante conjunctio- 
nem, sive ornamenta, sive vestimentum, sive gu- 
pellectilem pretiosam, non quiescit in illis, donec 
tempus nuptiarum advenerit, et conjunctione po- 
tita fuerit: sic quoque anima aptata in sponsam 
colesti Sponso, accipit arrbabonem 6 Spiritu, sive 
dona sanationum, sive cognitionis, sive revelatio- 
nis: sed non conquiescit in illis, doneo consequa- 
tur plenam societatem, hoo est dilectionem, qua 
cum nec mutetur, nec excidat, omnis passionis et 
concussionis expertes constituit illos, qui eam de- 
siderant. Aut quemadmodum infans amictus mar- 
garitia et indumentis pretiosis, ubi esurierit, nihil 
estimat que gestat, sed ea negligit, omnem vero 
curam habet in mamilla alimenti, quo pacto lac 
accipiat : idem quoque putato mihi in spiritualibus 
donis Dei. Cui gloria io secula. Amen. 

HOMILIA XLVI. 

De differentia. inler Verbum Dei el. inter verbum 
mundi: οἱ inter filios Dei et inter filios hujus 
mundi. 

I. Verbum Dei, Deus est, et verbum mundi, 
mundus est. Magnum vero discrimen et intervallum 
est inter Verbum Dei et inter verbum mundi, 
atque inter filios Dei et inter filios mundi. Utraque 
enim proles suorum similis est parentum. Si vo- 
luerit ergo propago spiritus tradere se ipsam verbo 
mundi, ao rebus terrenis, atque glorie seculi 
hujus, mortificatur et perit, quippe qoe veram 
requiem vite consequi non possit. Hequies enim 
ejus illico est, unde prognata est. Suffocatur enim, 
ut inquit Dominus, et infructuosus redditur Verbo 
divino, qui secularibus curis occupatus terrenis 
laqueis illigatur. Similiter, qui carnali intentione 


C 


ἐπανέρχῃ πρὸς τὴν οὐράνιόν σου συγγένειαν, ἥτις 
ἐστὶν ὁ Κύριος * ἀλλὰ συνεπιδιδοῖς xal συννεύεις τοῖς 
λογισμοῖς σου εἷς τοὺς λογισμοὺς τῆς κχαχίας, βοη- 
θὸς τῆς ἁμαρτίας γενόμενος, xal σὺν αὐτῇ tawty 
πολεμῶν, xai οὕτω χατάδρωμα τοῦ ἐχθροῦ ποιῶν 
ἑχυτόν * ὥσπερ ἂν ὄρνεον ὑπὸ ἀετοῦ συλλτ,φθὲν χατ- 
αναλωθῇ, ἣ πρόδατον ὑπὸ λύχου, fj σαιδίον ἀγνοοῦν 
ἐχτείνῃ τὴν χεῖρα αὐτοῦ πρὸς ὄφιν, καὶ βρωθὲν ὑτ' 
αὐτοῦ ἀποχαυθῇ * ai γὰρ παραδολαὶ ὥσπερ πρόσ- 
tna ἔχουσιν elc τὸ πνευματιχὸν ἔργον" 

Ζ. Ὥσπερ δὲ παρθένος πλουσία μεμνηστευμένη 
ἀνδρὶ, ὅσα ἂν δέξηται δῶρα πρὸ τῆς κοινωνίας, c5: 
χόσμια, εἴτε ἱματισμὸν, εἴτε σχεύη πολύτιμα, οὐχ 
ἐπαναπχύεται τούτοις, ἕως οὗ ὁ καιρὸς ἔληῃ τοῦ 
γάμου, xal τύχῃ τῆς χοινωνίας * οὕτως ἁρμοσϑεῖσε 
εἰς νύμφην ἣ ψυχὴ τῷ ἐπουρανίῳ νυμφίῳ, λαμὄένι: 
ἀῤῥαθῶνα ix τοῦ Πνεύματος, εἴτε χαρίσματα ἰαμά- 
των, εἴτε γνώσεως, εἴτε ἀποχαλύψεως * ἀλλ’ οὐχ 
ἐπαναπαύεται ἐχείνοις, ἕως ἂν τύχῃ τῆς τελείας 
χοινωνίας͵ τουτέστι τῆς ἀγάπης, ἥτις ἄτρεπτος οὗὖτι 
χαὶ ἄπτωτος, ἀπαθεῖς χαὶ ἀσαλεύτους ἐργάζεται 
τοὺς αὐτὴν ποθήσαντας. Ἢ ὥσπερ βρέφος mp 
ὄλημένον μαργαρίτας χαὶ ἐνδύματα τίμια, ὅταν 
πεινάσῃ, ὡς οὐδέν λογίζεται ἃ φορεῖ, ἀλλὰ καταφρο- 
νεῖ αὐτῶν, ὅλην δὲ τὴν μέριμναν ἔχει εἷς τὸν pz- 
στὴν τῆς τροφῆς, πῶς τὸ γάλα λάδῃ * τὸ αὐτό uo: 
λογίζου χὰν τοῖς πνευματιχοῖς χαρίσμασι τοῦ θεοῦ" 
(p ἡ δόξα εἷς τοὺς αἰῶνας. ᾿Αμήν, 

OMIAIA MC". 

Περὶ τῆς διαφορᾶς τοῦ τε Λόγου τοῦ Θεοῦ, xx 
τοῦ λόγου τοῦ χόσμου, χχὶ τῶν τέχνων τῷ 
Θεοῦ, καὶ τῶν τέχνων τούτου τοῦ κόσμου. 

Α΄. Ὃ τοῦ Θεοῦ Λόγος, Θεός ἔστι. Καὶ ὁ λόγος 
τοῦ κόσμου, χύσμος ἐστί. Πολλὴ δὲ διαφορὰ xa! με- 
σότης τυγχάνει, τοῦ τε Λόγου τοῦ Θεοῦ xai τοῦ ÀAó- 
γου τοῦ κόσμου, καὶ τῶν τέκνων τοῦ Θιοῦ γχαὶ τῶν 
τέχνων τοῦ χόσμουι Ἕκαστον γὰρ τέννημα τοῖς 
ἰδίοις ἔγιχε γονεῦσιν. Εἴ οὖν θελήσει τὸ τοῦ Πνεύμα- 
τος γέννημα ἐπιδοῦναι ἑαυτὸν εἷς τὸν λόγου τοῦ 
χόσμου, χαὶ τὰ πράγματα τῆς γῆς, καὶ τὴν δόξαν 
τοῦ αἰῶνος τούτου, θανατοῦται xal ἀπόλλνται, ἀνά- 
παυσιν ἀληθινὴν ζωῆς εὐρεῖν μὴ δυνάμενον. Ἦ yup 
ἀνάπαυσις αὐτοῦ ἐχεῖ ἐστιν, ὅθεν καὶ ἐτγενηη. 
Συμπνίγεται γὰρ, ὥς φησιν ὁ Κύριος, καὶ ἄχερπος 
γίνεται ἀπὸ τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ὁ βιωτικαῖς oper 


detinetur, hoc est homo mundanus, si velit Verbum D τίσι συνεχόμενος, xal γηΐνοις δεσμοῖς δεσμούμενος. 


Dei audire, suffocatur, et velut quispiam expers 
rationis constituitur.  Assuefacti enim vitiorum 
illecebris, ubi de Deo quid audierint, tanquam 
minus suavi sermone turbati, animi tedio affi- 
ciuntur. 


146 II. Ait quoque Paulus Animalís homo non 
percipit ea qu& sunt Spiritus, stullitia enim est. illi **. 
Et propheta inquit: Factus est illis sermo Dei, 
quasi vomitus. Vides, vivere alibi non licere, quam 


8! [ Cor. i1, 14. 


Ὡσαύτως ὁ σαρχιχῇ προαιρέσει κατεχόμενος, τοοῖ- 
ἐστιν ἄνθρωπος ὧν χόσμου, ἐὰν θελήσῃ τοῦ Αότο 
áxoücat τοῦ Θεοῦ, συμπνίγεται, xal ὥσπερ ἀλόγ- 
στός τις χαθίσταται * ἐθισθέντες γὰρ ταῖς τῆς xaxa 
ἀπάταις, ὁπόταν πεοὶ Θεοῦ ἀκούσωσιν, ὡς ἀηδεῖ ὁμιλίᾳ 
περιοχλούμενοι, τὸν νοῦν ἀηδίζονται. 

Β΄, Φησὶ δὲ xal ὁ Παῦλος. Ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος 
οὐ δέχεται τὰ τοῦ Πνεύματος - μωρία γὰρ αὐτῷ 
ἐστι“ xai ὁ προφήτης λέγει, Ἐγένετο αὐτοῖς ὁ M- 
γὸς τοῦ Θεοῦ ὡς ἔμετος. Ὁρᾷς, ὅτι ζῇν ἀλλαχοῦ 


793 


HOMILLE. — HOM. XLVI. 


194 


οὐχ ἐνδέχεται, εἰ μὴ καθ᾽ ὃν ἔχαστος γεγέννηται A ea. qua quisque natus est, ratione. Quin etiam ali- 


λόγον. Kal ἑτέρως δὲ ἀχουστέον περὶ τούτου. 'Eàv 
ἐπιδῷ ἑἐχυτὸν εἰς μεταθδολὴν ἐλθεῖν ὁ σαρχιχὸς ἄν-- 
θρωπος, ἀποθνήσχει πρότερον ἐχεῖθεν, καὶ ἄχαρπος 
ίνεται ἀπὸ τῆς προτέρας ἐχείνης ἐν τῇ πονηρίς 
ζωῆς. Ὥσπερ δὲ εἴ τις νόσῳ fj πυρετῷ χατέχεται, εἴ 
xai τὸ σῶμα ἐπὶ τῆς χλίνης ἔῤῥιπται, μηδὲν δυνά- 
μενον διαπράξασθαι τῶν τῆς γῆς ἕργων, xal ὁ νοὺς 
οὐχ ἡσυχάζει, περισπώμενος χαὶ μεριμνῶν περὶ 
ἐργασίας, καὶ τὸν ἰατρὸν ἐπιζητεῖ, ἀποστέλλων πρὸς 
αὐτὸν τοὺς φίλους αὐτοῦ * τὸν αὐτὸν τρόπον xal i 
ψυχὴ ἀπὸ τῆς παραδάσεως τῆς ἐντολῆς, ἐν ἀσθενείᾳ 
τῶν παθῶν γεγονυῖα, καὶ ἄτονος καταστᾶσα, προσ- 
ἐρχομένη τῷ Κυρίῳ, xal πιστεύουσα, τῆς ἀντιλή- 
ψεως αὑτοῦ τυγχάνει, καὶ ἀρνησαμένη τὴν προτέραν 
καχίστην ζωὴν, εἰ xa! ἐν τῇ παλαιᾷ ἀσθενείᾳ κατά- 
χεῖται, μὴ δυναμένη τὰ ἔργα τῆς ζωῆς ἐν ἀληθείᾳ 
διαπράξασθαι, ἀλλ᾽ ὅμως τὸ μεριμνῆσαι πεοὶ τῆς 
ζωῆς ἐμπόνως, τὸ δεηθῆναι τοῦ Κυρίου, τὸ ζητῆσαι 
τὸν ἀλνθινὸν ἰατρὸν ἔχει καὶ δύναται. 

T'. Καὶ οὐχ ὥς τινές ψασι χαχοδιδασχαλίχις ὑπ- 
αὐγόμενοι, ὅτι καθάπαξ ἀπέθανεν ὁ ἄνθρωπος. xai 
ὅλως οὐ δύναταί τι ἀγαθὸν διαπράξαθαι. Καὶ γὰρ τὸ 
βρέφος χἄν μηδὲν ἰσχύῃ διαπράττεσθαι, 7j τοῖς ἰδίοις 
ποσὶν ἐλθεῖν πρὸς τὴν μητέρα ἀδυνατῇ, ὅμως χυ- 
λίεται, xal βοᾷ, xal χλαίει ἐπιζητοῦν τὴν μητέρα. 
Καὶ ἐν τούτῳ σπλαγχνίζεται ἡ μήτηρ, καὶ χαίρει 
ἐπιζητοῦντος αὐτὴν τοῦ νηπίου ἐν πόνῳ xal χραυ- 
q5, καὶ ἀδυνατοῦντος τοῦ βρέφους ἐλεῖν πρὸς αὖ- 
τὴν, ὅμως διὰ τὴν πολλὴν τοῦ παιδίου ζήτησιν, αὖ- 
τὴ ἡ μήτηρ ἀπέρχέται πρὸς αὐτὸ, ὑπὸ τῆς περὶ τὸ 


ter de hoc. est. audiendum. Si tradat se ipsum ad 
consequendam mutationem carnalis homo moritur 
prius illic, et infructuosus efficitur priori illi, quam 
in privitate traduxit, vita. Quemadmodum ergo si 
quis morbo aut febri detineatur, licet in cubile cor- 
pus projectum sit non valens perficere opus ali- 
quod terrenum, non tamen quiescit animus, sed 
distractus et curans que sunt peragenda, medicum 
requirit, missis ad eum amicis suis : eodem quoque 
modo anima transgressionem mandati, in inflrmi- 
tatem affectionum redacta, et languidior reddita, 
ubi accesserit ad Dominum et orediderit, auxilium 
&b eo consequitur : et abnegans priorem pessi- 
mam vitam, licet antiqua egritudine decumbat, et 
nequeat opera vite vere peragere : nihilominus 
curare, qus» ad vitam pertinent, sedulo deprecari 
Dominum, et inquirere verum medicum, se habet 
et potest. 


11. Et non, sit aiunt quidam pervera doctrina 
sedueti, prorsus mortuus est homo, ut omnino noa 
possit quidquam boni peragere. Etenim infans, li- 
cet nihil possit perficere, aut propriis pedibus ac- 
cedere ad matrem nequeat nihilominus volvitur, 
clamat et ploret, inquirens matrem ; erga eum sum 
ma afficitur misericordia mater, et gaudet de in- 
fante, querente se cum labore et clamore; et cum 
non possit infans ad eam pervenire, nihilominus 
ob multam paeri inquisitionem, ipsa mater abit ad 
illum, amore pueri capta, et amplectitur, circum- 


βρέφος ἀγάπης αἰχμαλωτιζομένη, xal ἀναλαμθάνει C fovet, atque alimentum profert summa cum dile- 


xal περιθάλπει, xal τροφοφορεῖ iv πολλῇ στοργῇ. 
Τοῦτο xal 6 φιλάνθρωπος Οεὸς ποιεῖ ἐπὶ τῇ mooctp- 
χομένῃ καὶ αὐτὸν ἐπιποθούσῃ ψυχῇ. Πολλῇ δὲ μᾶλ- 
λον αὐτὸς ἀγάπῃ φερόμενος ἐνδιαθέτῳ xal ἰδίᾳ χρη- 
στότητι χολλᾶται τῇ διανοίᾳ αὐτῆς, xal γίγνεναι 
μετ’ αὐτῆς εἰς ὃν πνεῦμα, χατὰ τὸν ἀποστολιχὸν 
λόγον. Τῆς γὰρ ψυχῆς χολλωμένης τῷ Κυρίῳ, xai 
τοῦ Κυρίου ἐλοοῦντος, καὶ ἀγαπῶντος, ἐρχομένου 
τε πρὸς αὐτὴν, xal χολλωμένου αὐτῇ. xzi τῆς δια- 
νοίας λοιπὸν παραμενούσης ἀδιαλείπτως τὸ χάριτι 


πα φοῦ Κυρίου, εἰς ἔν πνεῦμα, καὶ εἷς μίαν κρᾶσιν, xal 


Ρ 


ek μίαν διάνοιαν γίγνονται d) ψυχὴ xal ὁ Κύριος * 
καὶ τὸ σῶμα αὑτῆς ἐῤῥίπτεται ἐν τῇ γῇ, καὶ ἡ διά- 
νοια αὐτῆς ὅλη ἐξ ὅλου τῇ ἐπουρανίῳ Ἰερουσαλὴμ 


ctione : hoc ipsum benignus quoque Deus facit in 
anima ad eum accedente, et ejus desiderio detenta : 
longe vero majori ipse sibi insita dileclione, et 
propria benignitate doctus, adherescit intellectui 
ejus, οἱ evadit oum illa ἐπ unum spiritum **, juxia 
sermonem apostolicum. Si enim adbereat anima 
Domino, et Dominus misericordia el charitate motus 
accedat ad eam, et jangatur ei, atque intellectus 
tandem permaneat indesinenter in gratia Domini, 
in unum spiritum, et in unum temperamentum, 
etin unum intellectum evadunt anima et Domi- 
nus : atque corpus ejus in terram projicitur, mens 
vero tota plane in osmlesi Jerusalem versatur, ad 
tertium colum usque ascendens, atque conjuncta 


πολιτεύεται, ἕως τρίτου οὐρανοῦ ἀνερχομένη, xai ἢ Domino, illio ministrat ei. 


κολλωμένη τῷ Κυρίῳ, κἀκεῖ διχκονοῦσα αὐτῷ. 

Δ΄. Καὶ αὐτὸς ἐν τῷ θρόνῳ τῆς μεγαλωσύνης ἐν 
ὑψηλοῖς καθεζόμενος, ἐντῇ ἐπουρανίῳ πόλει, ὅλος πρὸς 
αὐτὴν ἐν τῷ σώματι αὐτῆς ἐστι. Τὴν μὲν γὰρ αὐτῆς 
e^xóva τέθειχεν ἄνω ἐν τῇ ἐπουρανίῳ πόλει τῶν &ylov'It- 
ρουσαλήμ * τὴν δὲ ἰδίαν εἰκόνα τοῦ ἀῤῥίτου φωτὸς τῆς 
θεότητος αὐτοῦ τέθειχεν ἐν τῷ σώματι αὐτῆς. Αὐτὸς 
αὑτῇ διαχονεῖ ἐν τῇ τοῦ σώματος πόλει " κἀκείνη αὐτῷ 
διαχονεῖ ἕν τῷ ἐπουρανίῳ πόλει. Αὐτὴ αὐτὸν ἐχλη- 
ρονόμησεν ἐν οὐρανοῖς, χαὶ αὐτὸς ἐχληρονόμησεν 


89 I Cor, iv, 17. 


IV. Ipse vero in throno magnhiflcentie in excel- 
gis sedens, in cclesti civitate, penitus cum illa in 
corpore ejus est : siquidem ejus imaginem colloca- 
vit sursum in colesti civitate sanctorum Jerusalem ; 
propriam vero imaginem luminis arcani atque di- 
vinitatis sua» collocavit in corpore ejus: ipse mi- 
nistrat ei in civitate corporis: illa vero ei ministrat 
in colesti civitate. Hec illius hereditatem adit in 
ccelo; ille vero cernit ejus hereditetem in terra. 


195 


S. MACARII /EGYPTII 


796 


Dominus enim hereditas fit animam, et anima ha- Α αὐτὴν ἐπὶ γῆς. Ὁ Κύριος γὰρ κληρονομία γίγνεται 


reditas fit Domini. Si etenim peccatorum in tene- 
bris agentium intelleclus οἱ mens tam procul a 
corpore abesse potest, ac longius peregrinari, at- 
que in remotiores regiones proflcisci momento 
hore valet, οἱ sepenumero relicto in terra corpore, 
mens in alia regione oum dilecto vel amica sua 
degit, et. illie se ipsum quasi vilam degere con- 
spicit : si igitur 4847 peccatoris anima est adeo 
subtilis et volatilis, ut mens ejus non prohibeatur 
a procul dissitis locis ; multo magis anima a qua 
sublatum est velamen tenebrarum viriute sancti 
Spiritus, et illuminati sunt intellectuales ejus oculi 
lumine colesti, οἱ que liberata est perfecte ab 
afflictionibus obscenis, ut munda beneficio gratise 
reddita, tota in Spiritu in celis ministrat Domino, 
et tota in corpore servit illi : et in tantum extendi- 
tur intellectu, ut ipsa sit ubivis, et, ubi, et quando 
libuerit, Christo ministret. 


V. Hoc dicit Apostolus : Ut valeatis assequi cum 
omnibus sanctis, qua sit latitudo, et longitudo, el 
profunditas, et sublimitas, cognoscereque. praeeminen- 
lem cognitionis dilectionem Chrisli, ut. impleamini in 
omnem plenitudinem Dei ??. Contemplare arcana my- 
steria animse, ἃ qua aufert Dominus incumbentes 
tenebras, ei revelat eam, ut revelatur ei; qua ra- 
tione dilatet et extendat prudentiam mentis ejus 
in latitudines, longitudines, profunditates et subli- 
mitates universe visibilis et invisibilis creature. 
Magnum ergo, et divinum opus, et adinirandum, 
revera est anima. Cum enim crearet illam, talem 
condidit Deus eam, ut in natura ejus nullum inse- 
reret vitium, sed ad imaginem virtutum 8Bpiritus 
condidit illam : posuit in ea& leges virtutum, dis- 
cretionem, scientiam, prudentiam, fldem, dilectio- 
nem, atque celeras virtutes ad imaginem Spi- 
ritus. 

VI. Adhuc enim vel nunc in scientia, pruden- 
ilia, dilectione et fide reperitur, et manifestatur ei 
Dominus : locavit in ea intellectum, cogitationes, 
voluntatem ac mentem ducem praecipuum : consti- 
tuit quoque in ea multiplicem aliam subtilitatem ; 
fecit illam facile mobilem, volatilem, οἱ indefes- 
sam. Donavit illi, ut in momento ire et redire pos- 
sit, eL mente ministrare ei, prout Spiritus voluerit, 
atque uti omnino dicam, creavit illam talem, ut 
ipsa sit sponsa et gocia ejus, ut ipse cum illa con- 
temperetur, eL unus Spiritus cum eo fiat, ut in- 
quit: Qui adharet Domino, unus spirilus est ?!, Cui 
gloria in s:cula seculorum. Amen. 


HOMILIA XLVII. 


Explicatio allegorica quorumdam sub lege 
factorum. 


I. Gloria Mosis, quam gerebat in facie, typus 
erat vere glorie. Quemadmodum enim illic fixis 


90 Ephes, 11, 19. ?! I Cor. vi, 17. 


B τριήθη τελείως ἀπὸ τῶν παθῶν 


τὶς ψυχῆς, χαὶ ἣ ψυχὴ κληρονομία γίγνεται τοῦ 
Κύρίου, Εἰ γὰρ τῶν ἐν σχότει ἁἀμχρτωλῶν d$ διάνοι: 
χαὶ ὁ νοὺς τοσοῦτον πόῤῥω τοῦ σώματος tiat δύ- 
ναται, καὶ μαχρὰν ἀποδημεῖν xai εἰς μαχροτέρες 
πατρίδας ἀπελθεῖν ῥοπῇ ὥρας ἰσχύει, xal πολλᾶχις 
ἐῤῥιμμένου ἐν τῇ γῇ τοῦ σώματος, ἣ διάνοιχ ἐν ἑτέρῃ 
πατρίδι πρὸς τὴν ἀγαπητὸν, f| τὴν ἀγαπητὴν αὐτοῦ 
τυγχάνει, κἀκεῖ ἑαυτὸν ὡς διαιτώμενον χαθορᾷ * c 
οὖν ἡ τοῦ ἁμαρτωλοῦ ψυχὴ οὕτω ἐλαφρά τε καὶ c 
πτῖρος, ὥστε τὸν νπῦν αὐτοῦ μὴ ἐμποδίζεσθαι ἀπὸ 
τῶν πόῤδωθεν τόπων, πολλῷ μᾶλλον ἣ ψυχὴς, d 
ἔρθη τὸ χάλυμμα τοῦ σχότους ὑπὸ τῆς δυνάμεως τοῦ 
Πνεύματος τοῦ ἁγίου, χαὶ ἐφωτίσθησαν οἱ νεχρο! 
ὀφθαλμοὶ αὐτῆς διὰ τυῦ ἐπουρανίου φωτὸς, xal ib 
τῆς ἀτιμίας, x 
χαθαρὰ διὰ τῆς χάριτος χατειργάσθη, ὅλη iv oj; 
νοῖς ἐν πνεύματι διαχονεῖ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὅλῃ ἐν τῷ 
σώματι διχχονεῖ αὐτῷ " xal τοσοῦτον πλατύνεται τῷ 
φρονήματι, ὥστε πανταχοῦ αὐτὴν εἶναι c χαὶ δ: 
βούλεται, xai ἔνθα βούλεται διαχονεῖν τῷ Χριστῷ. 

Ἐ΄. Τοῦτό φησιν ὁ ᾿Απόστολος, Ἵνα ἐξισχύστ,τε χε: 
ταλαθεῖν σὺν πᾶσ: τοῖς ἁγίοις, τί τὸ πλάτος, x 
μῆχος, xal ὕψος, χαὶ βάθος, γνῶναί τε τὴν zz 
βάλλουσαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, 
ἵνα πληρωθῆτε εἰς πᾶν τὸ ἡλέρωμα τοῦ θεοῦ 
Θεώρησον ἀῤῥητα μυστήρια ψυχῆ, ἧς περιαίςει K 
ριος τὸ ἐπιχείμενον σχύτος͵ xal ἀποχαλύπτει αὐτὶ», 
xxi ἀποχαλύπτετα! αὐτῇ "πῶς πλατύνει χαὶ τιν: 
τὰ φρονήματα τοῦ νοὸς αὐτῆς, εἷς τὰ πλάτι, xD 
μήκη, xxi βάθη, καὶ ὕψη πάσῃς ὁρατῆς καὶ dori 
του χτίσεως. Μέγα τοίνυν xal θεῖον ἔργον καὶ θην» 
μαστὸν ὄντος ἐστὶν ἡ ψυχή. Ἔν γὰρ τῷ δημιουν(; 
σαι αὐτὴν, τοιχύτην ἐποίησεν ὁ Θεὸς αὐτὴν, ὡς ἐν 
τῇ φύσει αὐτῆς μὴ ἐνθεῖναι καχίαν, ἀλλὰ κατὰ τὴν 
εἰχόνα τῶν ἀρετῶν τοῦ Πνεύματος ἐποίησεν αὐτί. 
Ἔθηχιν εἰς αὐτὴν νόμους ἀρετῶν, διζκρισιν, Ὁῶ- 
σιν, φρόνησιν, πίστιν, ἀγάπην, καὶ τὰς λοιπαᾶς dp 
τὰς κατὰ τὴν εἰκόνα τοῦ Πνεύματος. 

ζ΄. 'Evty2p καὶ νῦνὲν τῇ γνώσει, χαὶ φρονήσει, xai 
ἀγάπη, χαὶ πίστει εὐρίσχεται καὶ φανεροῦτα: αὐτῇ 
ὁ Κύριος " ἔθηχεν εἰς αὐτὴν διάνοιαν, λογισμοὺς, θέ: 
λημα, νοῦν ἡγεμόνα ' ἐνεθρόνισεν ἐν αὐτῇ καὶ ἄλλην 
πολλήν λεπτότητα, ποίησεν αὐτὴν εὐχίνητον, εὔπτεν 
pov, &xomov* ἐχαρίσατο αὐτῇ τὸ Ev ῥοπῇ ἔρχεθει καὶ 
ἀπέρχεσθαι, xai τοῖς φρονήμασι διαχονεῖν αὐτῷ, tvi 


D τὸ Πνεῦμα βούλεται, καὶ ἁπαξαπλῶς ἔχτισεν αὐτὴν 


τοίχύτην, ὥστε γενέσθαι tiq νύμφνν xai χοινωνιχὴν 

αὐτοῦ, τοῦ αὐτὸν μετ᾽ αὐτῆς χεχρᾶσθα:, xai bh 

Πνεῦμα μετ᾽ αὐτοῦ εἶναι, χαθώς φησιν, 'O χολλώμε- 

μενος τῷ Κυρίῳ, ἕν Πνεῦμά ἐστιν. "Qd ὁόξα, εἰς 
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. 
OMIAIA MZ. 

᾿Αλληγορικὴ παράφρασις τῶν ὑπὸ νόμον γεχινη- 

μένων. 
Α΄, Ἢ δόξα Μωσέως ἣν εἶχεν ἔν τῷ προσώπῳ, τὸ 
πος ἦν τῆς ἀληθινῆς δόξης. "Ov γὰπ τρόπον A 


791 


HOMILLIAE. — HOM. XLVII. 


198 


ἀτενίσαι εἰς τὸ πρόσωπον Μωσέως οὔ ἴσχυον ot 'Iov- A oculis intueri vullum Mosis non valebant Judsi, 


δαῖοι, οὕτω νῦν ἐκείνην τὴν δόξαν τοῦ φωτὸς ἐν ταῖς 
ψυχαῖς δέχονται οἱ Χριστιανοὶ, καὶ τὸ σχότος μὴ 
ψέρον τὴν αὐγήν τοὺ φωτὸς ἐχτυφλούμενον φυγα- 
δεύεται. ᾿Εχεῖνοι δὲ, ὅτι λαὸς Θεοῦ ἦσαν, ix. τῆς πε- 
ριτομῆς ἐφαίνοντο * ἐνταῦθα ob ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ὁ 
περιούσιος, τὸ σημεῖον τῆς περιτομῆς ἔνδοθεν τῇ 
χαρδιᾳ αὐτοῦ ὑποδέχεται. Μάχαιρα γὰρ ἐπουράνιος 
ἐχτέμνει τὸ περισσὸν τοῦ νοῦ, τουτέστι τὴν ἀχάθαρ- 
τὸν ἀχροδυστίαν τῆς ἁμαρτίας. Ilxp' ἐχείνοις βά- 
πτισμὰ τὴν σάρχα ἁγιάζον * παρ᾽ hui δὲ ἐστι βάπτι- 
σμα ἀγίου Πνεύματος xal πυρός " τοῦτο γὰρ ἐχή- 
ρυξεν Ἰωάννης, Αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν ἁγίῳ 
Πνεύματι xai πυρί. 

Β΄. Ἐχεῖ αχῃνὴ ἐσωτέρα xai ἐξωτέρα, xai εἷς μὲν 
τὴν πρώτην, διὰ παντὸς εἰσήεσαν οἱ ἱερεῖς, τὰς λα- 
τρείας ἐπιτελοῦντες " εἰς δὲ τὴν δευτέραν, ἅπαξ τοῦ 
ἐνιαυτοῦ μόνος ὁ ἀῤχιερεὺς σὺν αἵματι, τοῦτο δη- 
λοῦντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος, μήπω πεφανε- 
ρῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδόν. ᾿Ενταῦθα δὲ οἱ xat- 
αξιούμενοι εἰσέρχονται εἰς τὴν ἀχειροποίητον σχηνὴν, 
ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθε Χριστός. Γέγρα- 
πται ἐν τῷ νόμῳ, τὸν ἱερέα λαθεῖν δύο περιστερὰς, 
xai θῦσαι μὲν τὴν μίαν, ῥαντίσαι δὲ τὴν ζῶσαν 
ἀπὸ τοῦ αἵματος ἐκείνης, χαὶ ἀπολῦσαι, χαὶ 
ἵπτασθαι ἐλευθέραν. Τὸ δὲ γενόμενον τύπος ἦν 
xai σχιὰ τῆς ἀληθείας. xal γὰρ ὁ Χριστὸς ἐτυθη, 
xai τὸ αἷμα αὐτοῦ ῥαντίσχν ἡμᾶς πτεροφυῆ σαι 
ἐποίησεν. "EÓwxt γὰρ ἡμῖν πτέρυγας ἀγίου Πνεύμα- 
τος, πρὸς τὸ ἵπτασθαι ἀχωλύτως εἰς τὸν ἀέρα τῆς 
θεότητος. 

I'. ᾿Κκείνοις νόμος ἐδόθη ἐν πλαξὶ γεγραμμένος λι- 
θίναις, ἡμῖν δὲ νόμοι πνευματικοὶ πλαξὶν ἐγγραφό- 
μενοι χαρδίας σαρχίναις “ λέγει γὰρ, Διδοὺς νόμους 
μου ἐν καρδίαις αὐτῶν, xai ἐπὶ τὰς διανοίας αὐὖ- 
τῶν ἐπιγράψω αὐτούς. Κἀχεῖνα μὲν πάντα καταρ- 
γούμενχ χαὶ πρόσχαιρα * νῦν δὲ πάντα ἐξ ἀληθείας 
εἰς τὸν ἔσω ἀνθρωπον ἐπιτελούμενα “ διαθήχη τε γὰρ 
ἔσωθεν, χαὶ ἁπαξαπλῶς, "Oca ἐκείνοις συνέδη, 
τυπικῶς ἐγίγνετο " ἐγράφη δὲ πρὸς νουθεσίαν 
ἡμετέραν. Τῷ γὰρ ᾿Αδραὰμ προεῖπεν ὁ Θεὸς τὸ ἐσό- 
μενον, ὅτι Πάροιχον ἔσται τὸ σπέρμα σου ἐν γῇ 


[4 4 , $8 
χαχώσουσι, xai δουλώσουσιν αὐτὸ 


οὐχ’ ἰδίᾳ, καὶ 
(te τετραχόσιχ. Τοῦτο ἐπλίρου τὴν τῆς σχιᾶς si- 
πόνα. Πάροιχος γὰρ ἐγένετο ὁ λαὸς, xai κατεδουλώθη 
bó τῶν Αἰγυπτίων, καὶ ἔχχχώθη, ἐν πηλῷ xal πλινθείᾳ. 


eodem modo nunc illam gloriam lucis in animis 
recipiunt Christiani : ac tenebre non ferentes 
splendorem lucis, occscate fugantur. Porro illi, 
quod essent populus Dei, ex circumcisione agnosce- 
bantur : modo vero populus Dei peculiaris, si- 
gnum circumcisionis intus in corde suo suscepit. 
Gladius enim coelestis amputat abundantiam men- 
lis, hoc est, impurum preputium peccati, Apud 
illos erat baptisma carnem sanctificans : apud nos 
vero baptisma sancti Spiritus et ignis. Hoc enim 
predicavit Joannes : lpse vos baplixabit in sancto 
Spiritu et igni 55, 


II. Ibi tabernaculum interius et exterius; atque 


B in prius semper ingrediebantur sacerdotes, cultum 


148 divinum peragentes: in secudum autem se- 
mel in anno solus pontifex cum sanguine : Hoc si- 
gnificante sanclo Spiritu, nondum manifestalam | esse 
sanctorum viam 55. Hic vero, qui meruerunt, ingre- 
diuntur in non manufactum tabernaculum, quo 
precursor pro nobis introiit Christus. Scriptum est 
in lege: UL sacerdos accipiat duos columbas, et alte- 
ram quidem maclet, aspergat vero vivam sanguine 
ejus, el dimittat liberam evolare. Verum quod flebat, 
typus erat et umbra veritatis. Etenim Christus 
immolatus est, et sanguis ejus nos aspergens fecit 
ut nascerentur nosbis δἰ. Dedit enim nobis alas 
Spiritus sancti ad volandum sine ullo impedimonto 
in aerem divinum. 


III. Illis data est lex, in tabulis scripta lapideis; 
nobis vero legos spirituales tabulis cordis inscriptae 
carneis. Inquit enim : Dans leges meas in cordibus 
lorum, et in. mentibus eorum inscribam eas **. Et 
illa quidem omnia abolebantur et temporanea erant : 
nuno autem cuncta vere in interiori homine per- 
flciuntur : testamentum enim etiam est intrinsecus, 
atque ut breviter dicam : Quzcunque contingebant 
illis, in figura fiebant : scripta vero sunl propter 
admonitionem noslri 9. Abrahae enim predixit 
Deus futurum, nempe: Semen luum erit incola in 
terra non. sua, et affligenl. illud, ac ἐπι servilalem 
redigent quadringentos annos 5. Hoc implebat um- 
bre imaginem. Siquidem incola fuit populus, et in 
servitutem ab /Egyptiis redactus, atque in luto et 


"Egtust γὰρ αὐτοῖε Φαραὼ ἐργοεπιστάτας καὶ ipyo- D latere afflictus "7, Praküciebat enim illis Pharao pra- 


διώχτας, ἵνα ποιήσωσι τὰ ἔργα αὐτοῦ μετὰ ἀνάγχης, 
καὶ ὅτε ἐστέναξαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ ἀπὸ τῶν ἔργων 
πρὸς τὸν Θεὸν, τότε ἐπεσχέψατο αὐτοὺς διὰ Μωσέως " 
καὶ πολλαῖς πληγαῖς πατάξας τοὺς Αἰγυπτίους, ἐν 
τῷ μηνὶ τῶν ἀνθών, ὅτε πρῶτον ἐπιφαίνεται τὸ ἥδι- 
στον ἔαρ, τῆς στυγνότητος τοῦ χειμῶνος παρερχο. 
» 4 M 4 , 
μένης, ἐξάγει αὐτοὺς ἐξ Αἰγύπτου. 


Δ΄. Εἶπε ὃὲ ὁ θεὸς τῷ Μωυύσεϊ, ἄρνα λαθεῖν duw- . 


μον, καὶ σφάξαι, xal τὸ alga αὐτοῦ χρίσαι ἐπὶ 


fectos et stimulatatores operis, ut perficerent opera 
sua necessitate quadam coacti. Cumque ingemisce- 
rent filii Israel ab operibus suis ad Deum, tum visi- 
tabal eos per Mosem ; ac mullis plagis ZEgyptiis 
percussis, mense florum, quando primum apparet 
emonissimum ver, tristitia hiemis pretereunte, 
educit eos ex Egypto. 

IV. Dixit autem Deus Mosi : Ut agnum acciperet 
immacalatum, el immolaret, et sanguine ejus ungeret 


** Matth. IIT, 11, *' Hebr. ix, 8. * Jerem., χυχι, 31. ?^ I Cor, x, 11. ** Gen. xv, 13. *" Exod. 1, 11, 


499 


S. MACARII /EGYPTII 


à 


limina el fores, ne qui perdebat primogenita A&gyptio- A τῶν φλιῶν, xal τῶν θυρῶν ἵνα μη ὁ ὀλοθρεύων 


rum, tangerel eos 5. Conspiciebat enim missus an- 
gelus signum sanguinis eminus, et recedebat. 
Ingrediebatur vero domos non signatas, et omne 
primogenitum interficiebat. Preterea quoque /er- 
mentum ex quacunque domo jussit aboleri, et macta- 
lum agnum cum azymis eL lactucis agrestibus co- 
medere precepit *. Et quidem manducare eos jus- 
sit, circumcinctos renibus, et pedibus | sandaliis cal- 
ceatos, baculos manibus tenentes. Et ita cum omni 
festinatione ad vesperam edere jubet Pascha Do- 
mini, nec ullo modo ossa coram facie Domini con- 
fringere. 

V. Verum eduxit eos cum argento et auro !, cum 
jussisset mutuo accipere quemlibet 8 vicino 8Uuo 
JEgyptio vasa aurea et argentea. Egressi sunt au- 
tem ex /Egypto, cum /Egyptii sepelirent primo- 
genita. Et illis quidem oboriebatur gaudium, quod 
liberati essent ἃ squalida servitute : his vero lu- 
ctus et planotus propter interitum liberorum. Quare 
inquit Moses : Hzc est noz, in qua pollicitus est 
Deus se redempturum nos. Hec autem omnia my- 
sterium sunt anima per adventum Christi redem- 
pte. Israel interpretatione redditur animus videns 
Deum. Liberatur ergo 8 servitute tenebrarum, ab 

tiis spiritibus. 
o vi. Postquam enim per inobedientiam 
mortuue est homo gravi morte anime, el male- 
dictionem super maledictionem suscepit : Tribulos 
et spinas. produce tibi terra *. Et iterum : Coles 
lerram, οἱ non. addet, ut prebeat fructus $u08 : 
creverunt et exorte sunt in terra cordis ejus spine 
et tribuli. Abstuerunt ejus gloriam inimici dolo et 
technis, et induerunt eum pudore. Ablatum est 
lumen ejus, et indutus est tenebris : interfecerunt 
animam ejus, dissipatis ac divisis cogitationibus 
ejus, οἱ distraxeruut e sublimi mentem ejus ; fa- 
ctusque Israel homo servus veri Pharaonis. Et 
prefecerunt praefectos et stimulatores operis, spi- 
ritus malitie, cogentes eum, velit nolitve, commit- 
tere prava sua opera, et constructionem luti ac 
lateris complere. Qui etiam arcentes eum 8 coelesti 
sapientia, abduxerunt ad crassa, terrena ac lutosa 
opera prava, ad sermones, ad meditationes etl ad 
cogitationes vanas. Ubi enim excidit e sua subli- 
mitate anima, incidit in regnum homini infestum, 


et in principes crudeles, compellentes eam con- D ματαίους, Ἐχπεσοῦσα γὰρ τοῦ ἰδίου ὕψους ἡ (i 


struere ipsis vitii peocatique civitates. 


VII. Si vero ingemiscat anima, et clamet ad 
Deum, emittit ei spiritualem Mosem, qui liberet eam 
a servitute /Egyptiorum : verum primum clamat, et 
suspiria ducit, et tum redemptionis initium conse- 
quitur. [Ipso quoque mense recentium florum libe- 
ratur, tempore nimirum viris, quando terra anime 
emitteret potest pulchros et floridos ramos justitie, 


*9 Exod. xii, 3, 7, 11. ?? Ibid., 12, 13, ! Ibid., 35, 36. 3 Gen, i1, 18. 


τὰ πρωτότοχα τῶν Αἰγυπτίων θίγῃ αὐτῶν. "Edo: 
γὰρ ὁ ἀποσταλεὶς ἄγγελος τὸ σημεῖον τοῦ αἵματος 
πόῤῥωθεν, xai ἀφίστατο. ᾿Ἐπεισήει δὲ ταῖς μὴ σι- 
σημειωμέναις οἰχίαις, καὶ πᾶν πρωτότοχον ἀνύρει, 
Ἔτι δὲ xal ζύμην ix παντὸς οἴχου ἐχέλευσεν ἄφα- 
γισθῆναι, xal τὸ σφαζόμενον ἀρνίον μετὰ ἀζύμων 
καὶ πιχρίδων ἐσθίειν προσέταξεν - ἐσθίειν δὲ αὖ. 
τοὺς περιζωμένους τὰς ὀσφύας, καὶ ὑποδεδεμέ. 
νους ἐν τοῖς ποσὶ τὸ ὁποδηματα, καὶ τὰς faxo 
ρίας ἔχοντας ἐν ταῖς χερσί" καὶ οὕτω μετὰ πέσης 
σπουδῆς ἐσθίειν πρὸς ἑσπέραν χελεύει τὸ πάσχα E» 
ρίου, καὶ μήτε ἀστοῦν ἀπὸ τοῦ Κυρίου συντρίψαι. 

E. Ἐξήγαγε δὲ αὐτοὺς ἐν ἀργυρίῳ καὶ χρυσίῳ, 
χελεύσας χρήσασθαι ἕκαστον παρὰ γείτονος αὐτὸ) 
Αἰγύπτου σχεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ. Ἐξήρχοναο ἃ 
ἐξ Αἰγύπτου, τῶν Αἰγυπτίων θαπτόντων τά xpi 
τοχα, Καὶ τοῖς μὲν ἦν γαρὰ ἐπὶ τῇ ἀπαλλαγῇ 51; 
αὐχμηρᾶς δουλείας " τοῖς δὲ πένθος xai χοπετὸς iz 
τῇ τῶν τέχνων ἀπωλείᾳ, Διό φησιν ὁ Μωῦύσξς, Abi 
ἡ νὸξ ἐν ἢ ἐπηγγείλατο ὁ Θεὸς λυτρώσασξα: 
ἧμδς. Ταῦτα δὲ πάντα μυστήριόν ἔστι ψυχῆς, τί: 
ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Χριστοῦ λυτρωθείσης - ἸΙσρατὶ 
γὰρ ἑρμηνεύεται νὸῦς ὁρῶν τὸν Θεόν. Ἐλευθερηῦτε 
οὖν ἀπὸ τῆς δουλείας τοῦ σκότους, ἀπὸ τῶν An 
πτίων πνευμάτων, 

ζ΄, Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ παραχοῇ ἀπέθανεν ὁ ἄνθρω. 
πος θανάτῳ δεινῷ τῆς ψυχῆς, καὶ κατάραν ἐπὶ χε. 
τάρᾳ ἐδέξατο" Τριδόλους χαὶ ἀχάνθας ἀνατελεῖ 
σοι ἡ γῆ * xal αὖθις, Ἐργάσῃ τὴν γῆν, καὶ οὐ προσ 
θήσει δοῦναί σοι τοὺς χαρποὺς αὐτὴς * depó- 
σὰν xal ἀνέτειλαν ἐν τῇ γῇ τῆς xapls we 
ἄχανθαι xai τρίδολοι. "Dpxv αὐτοῦ τὴν Wm € 
ἐχθροὶ διὰ τῆς ἀπάτης, xai ἐνέδυσαν αὐτὸν alzyow. 
Ἔρθη τὸ φῶς αὐτοῦ, xal ἐνεδύθη τὸ σκότος " ἐοί- 
νευσαν τὴν ψυχὴν αὑτοῦ, xai δεισχέδασαν, χαὶ ὃδιε- 
λον τοὺς λογισμοὺς αὐτοῦ, χαὶ χατέσπασαν ἀπὸ τοῦ 
ὕψους τὸν νοῦν αὐτοῦ, καὶ ἐγένετο ὁ Ἰσραὴλ ἄνθρω- 
πος δοῦλος τοῦ ἀληθινοῦ Φαραώ. Καὶ ἐκέσττσεν 
αὐτῷ τοὺς ἐργοεπιστάτας καὶ ἐργαδιώχτας, τὰ πνεύ- 
ματὰ τῆς πονηρίας ἀναγκάζοντα αὐτὸν ἔχόντα κχαὶ 
ἄχοντα ποιεῖν τὰ πονηρὰ αὐνοῦ ἔργα, καὶ τὴν σύντο- 
Ev ἐχπληροῦν τοῦ πηλοῦ xal τῆς πλινθείας. Of κεὶ 
χωρήσαντες αὐτὸν τοῦ οὐρανίου φρονήματος, κατ- 
ἦγαγον ἐπὶ τὰ ὑλιχὰ xal γήϊνα xal πηλώδη lpra πο 
νηρὰ, καὶ λόγους, xal ἐνθυμήματα, xal διαλογισμεὸς 


εὖρε βασιλεία μισάνθρωπον, χαὶ ἄρχοντας πικροὺς 
τοὺς χαταναγχάζοντας αὐτὴν οἰκοδομεῖν αὐτοῖς τὲς 
χῆς χαχίας πόλεις ἁμαρτιῶν. 

Z. Ἐὰν δὲ στενάξῃ ἡ ψυχὴ, καὶ βοήσῃ πρὸς τὸν 
Θεὸν, ἐξαποστέλλει αὐτῇ τὸν πνευματιχὸν Μωυσέα, 
τὸν λυτρούμενον αὐτὴν ἐκ τῆς δοὑὺλείας τῶν Αἰγυ- 
πνίων * ἀλλὰ πρῶνον βοᾷ καὶ στενάζει, xai xu τῆς 
ἀπολυτρώσεως τὴν ἀρχὴν λαυδάνει. Καὶ αὐτὴ ἐν τῷ 
μηνὶ τῶν νέων ἀνθῶν λυτρουμένη κατὰ τὸν καιρὸν 
τοῦ ἔαρος, ἡνίκα ἡ γῆ τῆς ψυχῆς ἐξανθεῖν δύνστει 





801 


HOMILL£E. — HOM. XLVIT. 


802 


τοὺς καλοὺς xal ἀνθηροὺς κλάδους τῆς δικαιοσύνης, Α gravi hieme ignorantie tenebrarum, et summa 


τῶν πιχρῶν χειμώνων διελθόντων τῆς ἀγνοίας τοῦ 
σχότους, xal τῆς πολλῆς πωρώσεως τῆς ἐκ τῶν ai- 
σχρῶν πράξεων καὶ ἁμαρτῶν. Κελεύει δὲ τότε ἀφα- 
νισθῆναι ἐξ ἐχάστης οἰχίας πᾶσαν ζύμην παλαιὰν, 
τὰς πράξεις, xal τὰ φρονήματα τοῦ παλαιοὺ ἀνθρώ-- 
ρου τοῦ φθειρομένου, διαλογισμοὺς πονηροὺς, χαὶ ἐν- 
θυμήσεις ῥυπαρὰς, ὅσον δυνατὸν, ἀποῤῥίψασθαι. 


H'. Σφαγῆναι δεῖ τὸ ἀρνίον, xal τυθῆναι, καὶ τὸ al-- 


μα αὐτοῦ χρισθῆναι ἐπὶ τῶν θυρῶν. Χριστὴς γὰρ τὸ 
ἀληθινὸν xal ἀγαθὸν καὶ ἄμωμον ἀρνίον ἐσφάγη, καὶ 
τὸ αἵμα αὐτοῦ ἐχρίσθη ἐπὶ τῶν φλιῶν τῆς καρδίας, 
ὅπως γένηται τὸ ἐχχυθὲν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ αἷμα τοῦ 
Χριστοῦ, τῇ μὲν ψυχῇ εἷς ζωὴν καὶ ἀπολύτρωσιν" 
τοῖς δὲ Αἰγυπτίοις δαίμοσιν εἰς πένθος χαὶ θάνατον" 
ἀληθῶς γὰρ πένθος αὐτοῖς ἐστι, χαρὰ δὲ καὶ ἀγαλ- 
λίασις τῇ ψυχῇ τὸ τοῦ ἀμώμου ἀρνίου αἷμα. Εἴτα 
μετὰ τὸ χρίσμα κελεύει πρὸς ἑσπέραν φαγεῖν τὸ ἀρ- 
νίον, xal τὰ ἄζυμα μετὰ πιχρίδων, περ'εζωσμένους 
τὰς ζώνας, καὶ ὑποδήματα, χαὶ ἔχοντας τὰς βαχτη- 
ρίας ἐν ταῖς χερσίν. 'EÀxv γὰρ μὴ πρότερον γένηται 
ἢ ψυχὴ παρεσχευασμένη πανταχόθεν δι᾽ ἔργων ἀγα- 
θῶν, ὅσον ἐστὶν ἐν αὐτῇ, οὐ δίδοται αὐτῇ φαγεῖν ἀπὸ 
τοῦ ἀρνίου. Et δὲ xal τὸ ἀρνίον ἡδὺ, xai τὰ ἄζυμα 
χαλὰ, ἀλλ᾽ αἱ πιχρίδες πικραὶ xai τραχεῖαι. Μετὰ 
θλίψεως γὰρ πολλῆς καὶ πιχρίας ἐσθίει ἡ ψυχὴ ἀπὸ 
τοῦ ἀρνίου xal τῶν χρηστῶν ἀζύμων, θλιδούσης αὐ- 
τὴν τῆς συνούσης αὐτῇ ἁμαρτίας. 

Θ΄. Καὶ πρὸς ἑσπέραν φησὶν ἔδεσθαι αὐτό" ἡ δὲ 
πρὸς ἑσπέραν ὥρα μέση φωτὸς καὶ σχότους ἐστίν. 
Οὕτω xai 3j ψυχὴ πρὸς ταύτῃ οὖσα τῇ ἀπολυτρώσει, 
μέση γίνεται φωτὸς xal σχότους, ἑστώσης τῆς δυνά- 
ἱεὼς τοῦ Θεοῦ, καὶ μὴ ἑώσης τὸ σχότος ἐπελθεῖν 


τῷ ψυχῇ, καὶ χαταπιεῖν αὐτήν * xai ὃν τρόπον εἶπέ 


Μωύσῆς, Αὕτη ἡ νὺξ τῆς ἐπαγγελίας ἐστὶ τοῦ 
Θεοῦ * οὕτως χαὶ ὁ Χριστὸς, δοθέντος αὐτῷ βιθλίου 
ἂν τῇ συναγωγῇ, ὡς γέγραπται, ἐχάλεσεν ἐνιαυτὸν 
Κυρίου δεχτὸν χαὶ ἡμέραν ἀπολυτρώσεως. ᾿Ἐχεῖΐ 
νὺξ ἀνταποδόσεως, ἐνταῦθα ἡμέρα ἀπολυτρώσεως" 
sixótec: πάντα γὰρ ἐκεῖνα τύπος ἦν xai σχιὰ τῆς 
ἀληθείας, xal μυστικῶς προτυπούμενα τὴν ἀληθινὴν 
σωτηρίαν ὑπέγραφον τῆς ψυχῆς τῆς ἐγχεχλεισμένης 
gy δέάότει, xal πεπεδημένης χρυπτῶς ἐν λάχχῳ χα- 
«a dto, καὶ ἐναποχεχλεισμένης πύλαις χαλκαῖς, xal 
μὴ δυναμένης ἄνευ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀπολυτρώσεως 
ἐλευθερωθῆναι. 


excecatione ex obscenis actionibus δὲ peccatis 
prognata, preterita. Porro precipit tum aboleri ex 
unaquaque domo omne fermentum antiquum, ac- 
tiones nimirum, et consilia veteris hominis qui 
corrumpitur, ac perversas cogitationes οἱ medita- 
tiones sordidas, quoad fleri potest, abjicere. 


VIII. Mactari oportet agnum et immolari, ejusque 
sanguinem illinere foribus. Christus enim verus 
bonus et immaculatus agnus mactatus est, et san- 
guine ejus uncta limina cordis, ut fiat effusus in 
cruce sanguis Christi, anime quidem vita et re- 
demptio ; /Egyptiis vero demonibus luctus et mors. 
Vere enim luctus illis est; gaudium autem et ex- 
sultatio anime, immaculati illius agni senguis. 
Deinde post unctionem jubet ad vesperam come- 
dere agnum, et azyma cum Jlactucis agrestibus, 
circeumcinctos renibus, calceatos sandaliis, et tc- 
nentes baculos in manibus. Nisi enim prius sit 
&nima preparata undequaque per bona opera. 
quantum in ipsa est, non conceditur illi, ut come- 
dat de agno. Et licet suavis sit agnus et azyma 
bona, amare tamen et aspere sunt lactuce. Cum 
afflictione ergo summa et molestia edit anima de 
agno et bonis azymis, aífligente eam quod illam in- 
habitat, peccato. 


IX. Et ad vesperam jubet edere illum. Vespertina 
autem hora media inter lucem et tenebras est. Sic 
qouque anima in ipsa constituta redemptione, me- 
dia est inter lucem et tenebras, assistente virtute 
divina, neo permittente tenebras insurgere in ani- 
mam, et absorbere illam: Et quemadmodum Moses 
dixit : Hac est nox promissionis Dei, sic quoque 
Christus, oblato sibi libro in Synagoga, ut scri- 
ptum est, appellavit. annum Domini | acceptabilem, 
150 εἰ diem redemptioniS. lbi nox retributionis, 
hic dies redemptionis; et merito. Omnia enim illa 
typus erant et utnbra veritatis, et mystice ργωῆρα - 
rata veram describebant salutem incluse tenebris 
anime, atque compedite clam in lacu inlimo, et 
intus inclus» portis eneis, et que non possit abs- 
que Christi redemptione liberari. 


Y. ᾿Ἐξάγεν οὖν τὴν ψυχὴν ἐξ Αἰγύπτου xal τῆς iv D — X. Educit igitur animam ex Egypto et, qua in ca 


αὐτῷ δουλείας, τῶν πρωτοτόχων αὐτῆς ἀναιρουμέ- 
νων ἐν τῇ ἐξόδῳ. Ἤδη γὰρ μέρος τι τῆς δυνάμεως 
τοῦ ἀληθινοῦ Φαραὼ χαταπίπτει. Πένθος ἔχει τοὺς 
Αἰγυπτίους. Στενάζουσι γὰρ λυπούμενοι ἐπὶ τῇ σω- 
τηρίᾳ τοῦ αἰχμαλώτου. Κελεύει χρήσασθχι παρὰ τῶν 
Αἰγυπτίων σχεύη χρυσᾶ xal ἀργυρᾶ, καὶ λαδόντας 
ἐξελθεῖν. ᾿Απολαμθάνει γὰρ ἐξιοῦσα τοῦ cxótouq 1, 
ψυχὴ τὰ ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾷ σχεύη, ἤγουν τοὺς ἰδίους 
ἀγαθοὺς λογισμοὺς πεπυρωμένους ἐπταπλασίως, ἐν 
οἷς διακονεῖται xai ἐπαναπαύεται ὁ Θεός, Ἑσκχόρπι- 


3 Luo. 1v, 18. 
PATROL. Ga. XXXIV. 


premebatur, servitute, primogenitis ejus interfectis 
in egressu. Jam enim pars quedam potentie veri 
Pharaonis interit. Luctus occupat /Egyptios. Inge- 
miscunt enim contristati de salute captivi. Jubet 
mutuo accipere ab /Egyptiis vasa aurea el argentea : 
etiis acceptis egredi. Accipit enim, egrediens ex 
tenebris anima, argentea et aurea vasa, videlicet, 
suas probas cogitationes septuplo fervidiores, qui- 
bus ministratur Deo, et in quibus Deus conquiescit. 
Disperserant enim, qui prius vicini el erant, de- 


32S 


803 


8. MACARII ;EGYPTII 


$i 


mones, et oocuparant ac dissiparant cogitationes ἡ sav γὰρ oi γειτονεύσαντες αὐτῇ δαίμονες, xal xe 


ejus. Beata anima, que redempta es e tenebris ! 
Etve anime, que pon clamat neo ingemiscit ad 
eum, qui poles( eam liberare 8 molestie illis et 
acerbis operum exaotoribus 1 


XI. Abeunt filii Israel celebrato Pascha. Proficit 
anima, quae accepit vitam sancti Spiritus, degusta- 
vit agnum, ejusque sanguine uncta esl, et comedit 
verum panem, Verbum vivum. Columna ignis et 
columna nubis illos preocedit ouetodiene* : Spiri- 
tus sanctus suffuisit hos, fovens et dirigens in in- 
telligentia animam. Pharao οἱ /Egyptii animadversa 
populi lsreelitici fuga, seque servitio eorum priva- 
tum, et post primogenitorum interfectionem perse- 
qui illum assus est, Featinanter ergo curribus suis 
junctis, cum omni populo ad eos interficiendos 
impellebatur : jamjamque futurum cum esset, ut 
permisceretur eis, intercessit nubes in medio, que 
hos quidem tenebris obrutos impediebat ; illos vero 
luce ducebat et conservabat. Et ne historiam totam 
evolvens producam longius sermonem, sume mibi 
per omnia similitudinem ad res spirituales. 


XII. Quam primum enim anima /Egyptios effugit, 
accedens divina potentia opitutatur, deducens eam 
ad veritatem. Ubi vero cognoverit spiritualis ille 


Pharao, rex tenebrarum peccati, deficere a se ani- 


mam, οἱ effugere regni sui cogitationes, quibus 
olim detinebatur (he enim sunt ejus facultates) ; 
existimavit ac spem sibi fecit horribilis ille illam 
reversuram ad se. Ubi vero jintellexit animam 
omnino evitare suam tyrannidem, cede primogeni- 
torum et furto cogitationum impudentius accurrit, 
veritus ne forsan anima prorsus effugiente, nemo 
reperiatur, qui voluntatem et opus suum impleat, 
Persequitur ergo eam affliotionibus, tentationibus 
ac bellis invisibilibus. Hio probatur, hio tentatur, 
hic apparet amor quo eum, qui eduxit ex /Egypto, 
complectitur, siquidem traditur, ut probetur, et 
variis modis tentetur. 


XIIl. Videt enim facultatem hostis volentem ir- 
ruere οἱ interficere, nec tamen posse; medius enim 
inter eam et /Egyplios spiritus consistit Dominus. 
Spectat autem ab interiori parte mare amaritudi- 
nis et afflietionis aut desperationis; et nec in po- 
steriora quidquam efficere polest ; quippe que vi- 
deat 1351 hostes promptos; nec in anteriora 
secedere; metus enim mortis, et graves ac varie 
afflictiones, quibus circumdatur, mortem ob oculos 
ei ponunt. Desperat ergo de se ipsa, senten- 
tiam mortis in se habens, anima, propter circum- 
dantem illam malorum multitudinem. Et ubi con- 
spexerit Deus metu mortis collabi animam, hostem - 
que ad eam absorbendam promptissimum, tum 


* Exod. xiv, 19, 20. 


ἐσχον xal διεσκέδασαν τοὺ λογισμοὺς αὐτῆς. Mox 
pla 4 ψυχὴ à λυτρωθεῖσα ἐκ τοῦ σχότους “ καὶ oir 
ψυχῇ τῇ μὴ βοώσῃ, καὶ στεναζούσῃ πρὸς τὸν Owvi- 
μενον ῥύσασθαι αὐτὴν ἀπὸ τῶν χαλετῶν ἐχείνων xi 
πικρῶν ἐργοδιωχτῶν. 

IA'. ᾿Ακαίρουσιν υἱοὶ ᾿Ισραὴλ τὸ Πάσχα ποιήσαντις, 
Προχόπτει ἡ ψυχὴ, λαδοῦσα ζωὴν Πνεύματος, ἁγίου, 
xai ἀπογευσαμένη τοῦ ἀμνίου, xxi χριαθεῖσᾳ τῷ «:- 
ματι αὐτοῦ, καὶ φαγοῦσα τὸν ἀληθινὸν ἄρτον, τὸν 
ζῶντα Λόγον. Στύλος πυρὸς καὶ στύλος νεφέλης ἐχεί- 
γων προηγεῖται φυλάττων "τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον bm 
στηρίζει τούτους, θάλπον καὶ ὁδηγοῦν ἐν acm 
τὴν ψυ ύν, Γνοὺς Φαραὼ καὶ οἱ Αἰγύπτιοι τὴν τοῦ 
λαοῦ φωγὴν, καὶ τὴν ἐκ τῆς δουλείας ἀὐτῶν ctipy 
σιν, καὶ μετὰ τὴν τῶν πρωτατόχων ἀναίρεσιν, διώχειν 
ἐθφάρσησε. Σπουδῖ, γὰρ ζεύξες τὰ ἄρματᾳ αὐτοῦ, xf 
μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ ἐπ’ αὐτοὺς ἀνελεῖν ἠπείγετο 
ἤδη μέλλοντος ἀναμίγννσθαι αὐτοῖς͵ ἵστατο νερίλι 
ἐν μέσῳ, τοῖς μὲν ἐμποδίζουσα xai ἐπισκότίζουσα͵ 
τοὺς δὲ φωταγωγοῦσά «τὸ καὶ φυλάττουσα. Καὶ (iw 
μὴ τὴν ἱστοοίαν ἄπασαν ἀνελίττων, μηκύνω τὸν λό- 
γον, λάδε μοι ἐν πᾶσι τὴν παραδολὴν πρὸς tà mw 
ματιχά. 

IB'. Ὅταν γὰρ πρῶτον ἣ ψυχὴ τοὺς Αἰγυπτίους 
ἀποφύγη, προσελθοῦσα ἡ τοῦ Θεοῦ δύναμις βοηθε: 
ὁδηγοηῦσα αὐτὴν ἐπὶ τὴν ἀλήθειαν. Τνοὺς δὲ ὁ xvso- 
ματιχὸς Φαραὼ, ὁ βασιλεὺς τοῦ σκότους τῆς áuzp- 
τίας, ὅτι ἀφίσταται αὐτοῦ ἢ ψυχὴ, καὶ ἀποτεχε 
τῆς βασιλείας αὐτοῦ τοὺς λογισμοὺς πάλαι wruyo- 
μένους * ταῦτα γὰρ αὐτοῦ τὰ ὑπάρχοντα ᾿ ὑείλείε 
καὶ ἤλπισεν ὁ δεινὸς, πάλιν αὐτὴν ἐπανιέναι T 
αὐτόν. Μαθὼν δὲ, ὅτι παντάπασι φεύγει τὴν xm 
δυναστείαν αὐτοῦ dj ψυχὴ, τῆς σφαγῆς τῶν pw: 
«ὄχων xal χλοπῆς τῶν λογισμῶν ἀνχιδέστερον moo 
ἐδραμε, φοδηθεὶς μήποτε τῆς ψυχῆς ἐκφυγούσις 
παντελῶς οὐδεὶς εὑρεθῇ, ὁ τὸ θέλημα αὐτιοῦ κεὶ 
«ὁ ἔργον ἐχπληοῶν. Καταδιώχει αὐτὴν διὰ θλίψεων 
xai πειρασμῶν, καὶ πολέμων ἀοράτων. ᾿Βνταῦῦε 
δοχιμάζεται, ἐνταῦθα πειράζεται, ἐνταῦθα φαίνεται 
ἢ πρὸς τὸν ἐξάγοντα αὐτὴν ἐξ Αἰγύπτου ἀγάπη ' 
παραδίδοται γὰρ δοχιμασθῆναι καὶ πειρασθῆναι παν- 
τοδαπῶς. 

]I'. Θεωρεῖ γὰρ τὴν δύναμιν τοῦ ἔχθροῦ βουλομέ» 
νὴν ἐπελθεῖν, xai θανατῶσαι xal μὴ 
μέσος γὰρ αὐτῆς xal τῶν Αἰγυπτίων πνεύματα ἧστι: 
xtv Κύριος. Θεωρεῖ δὲ καὶ ἔμπροσθεν θάλασσαν t» 
xplaq καὶ θλίψεως, fj ἀπογνώσεως, xxl οὔτε εἰς τὰ 
ὀπίσω ἀνύσαι ἰσχύει, ὁρῶσα ἑτοίμους τοὺς ἐχθροὺς, 
οὔτε εἷς τὰ ἔμπροσθεν χωρῆσαι" δειλία Ὑὰρ θανάτου 
χαὶ θλίψεις δειναὶ χαὶ ποιχίλαι περιέχουσαι, βένα- 
τον ὁρᾷν ποιοῦσιν, ᾿Απευδοχεῖ οὖν δαυτὴν τὸ ἀπύχριμα 
τοῦ θχνάτου ἐν ἑαυτῇ ἔχουσα ἣ ψυχὴ, διὰ τὸν περι- 
χυχλώσαντα αὐτὴν τῶν πονηρῶν ἐσμόν. Καὶ ἐπειδὲν 
ἴδῃ ὁ Θεὸς δειλίᾳ θανάτου περιπεσοῦσαν τὴν ψυχήν" 
xxi τὸν ἐχθρὸν χαταπιεῖν αὐτὴν ἑτοίμως ἔχοντε, 


τότε δὲ δίδωσι μιχρὰν βοήθειαν, μακροθυμῶν ἐπὶ 





805 


HOMILLE. — HOM. XLVII. 


806 


τὴν ψυχὴν, xal δοκιμάζων αὐτὸν, cl τῇ πίστει ἕστη- A prebet quidem exiguum auxilium, longanimis erga 


xtv, tl τὴν ἀγάπην τὴν πρὸς αὐτὸν ἔχει. Τοιαύτην 
γᾶρ ὁ Θεὸς ἔθετο τὴν 00v, τὴν ἀπάγουσαν εἰς τὴν 
ζωὴν μετὰ θλίψεως εἶναι xai στενοχωρίας, xai δοχι- 
μασίας πολλῆς, καὶ πειρασμῶν πιχροτάτων, ἵνα 
ἐντεῦθεν χαταντήσῃ λοιπὸν ἡ ψυχὴ διὰ τὴν ὑπερ- 
θάλλουσαν θλίψιν xal τὸν παρ᾽ ὀφθαλμοῖς θάνατον. 
Τοτηνικαῦτα χειρὶ χραταιᾷ χαὶ ὑψηλῷ βραχίονι διὰ 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος τῆς ἐπιλάμψεως ῥήσσει τὴν 
δύναμιν τοῦ σχότους, xxi διέρχεται ἡ ψυχὴ τοὺς 
φοδεροὺς τόπους ἐχῳυγοῦσα, xxi διαπεράσασα τὴν 
θάλασεαν τοῦ σχότους, χαὶ τοῦ παμφάγου πυρός. 

IA'. Ταῦτα μυστήριά ἐστι ψυχῆς ἀληθῶς γιγνόμενα 
ἐν ἀνθρώπῳ σπουδάζοντι ἐλθεὶν πρὸς τὴν ἐπαγγελίαν 
τῆς ζωῆς, καὶ λυτρουμένῳ ἐχ τῆς βασιλείας τοῦ θα- 
νάτον, xai λαμόάνοντι ἀῤῥαδῶνα παρὰ Θεοῦ, xai 
μετέχοντι Πνεύματος ἁγίου. Εἶτα ῥυσθεῖσα dj ψυχὴ 
ἐχ τῶν ἐχθρῶν αὐτῆς, xal τὴν πιχρὰν θάλασσα τῇ 
δύναμει τοῦ Θεοῦ διελθοῦσα, xai ὁρῶσα τοὺς πολε- 
μίους ἀπολλυμένους πρὸ ὀφθαλμῶν, οἷς τὸ πρὶν ἐδού- 
λευεν, ἀγαλλιᾶται χαρᾷ ἀνεχλαλήτῳ, xai δεδοξασμέ- 
v», παραχαλουμένη ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, xa! ἀναπαυομένη 
ἐν Κυρίῳ, Τότε τὸ πνεῦμα ὅπερ ἔλαῦς, καινὸν  dapa 
τῷ Θεῷ δει, διὰ τοῦ τυμπάνου, ἤγουν τοῦ σώματος, 
χαὶ τῶν τῆς κιθάρας, ἤτοι ψυχῆς, λογικῶν χορδῶν 
χαὶ λεπτοτάτων λογισμῶν, χαὶ τοῦ πλήχτρου τῆς 
θείας χάριτος, xal ἀναπέμπει αἴνους τῷ ζωοποιῷ 
Χριστῷ. Ὡς γὰρ διὰ τοῦ αὐλοῦ τὸ πνεῦμα διερχόμε- 
νον λαλεῖ, οὕτω διὰ τῶν ἁγίων χαὶ πνευματοφόρων 
ἀνθρώπων τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιόν ἐστιν ὑμνοῦν, xai 
ψάλλον, xal προσευχόμενον τῷ Θεῷ ἐν χαθαρᾷ χαρ- 
δίᾳ. Δόξα τῷ ῥυσαμένῳ τὴν ψυχὴν ἐκ τῆς ὃδου- 
λείχς Φαραὼ, xai θρόνον ἴδιον χαταστήσαντι, xal 
οἶχον, χαὶ ναὸν, χαὶ νύμφην 
οὖσαν ἐν τῷ χύσμῳ τούτῳ. 

ΙΕ΄. Ἐν τῷ νόμῳ ζῶα ἄλογα προσεφέροντο εἷς 
Θυσίαν, xxi μὴ ἐσφάζοντο, οὖν ἦσαν δεχταὶ αἱ 
προσφοραί " xal νῦν ἐὰν μὴ σφαγῇ dj ἁμαρτία, οὐχ 
ἔστι δεχτὴ ἡ προσφορὰ τῷ Θεῷ xai ἀληθινή. Ἧλθεν 
ὁ λαὸς εἰς Μερὰν, ὅπου ἦν πηγὴ πικρὸν ὕδωρ βρύ- 
ooga, xal ἄχρηστον πρὸς πόσιν. Κελεύει οὖν ὁ θεὸς 
Μωσέα ἀποκνήσαντα ξύλον ῥίψαι εἰς τὸ πικρὸν ὕδωρ, 
xal ἐμόδλνηθέντος, οὕτως τοῦ ξύλου, ἐγλυχάνθη τὸ 
ὕδωρ ᾿ καὶ μετχδληθὲν ἐκ τῆς πιχρότητος, χρήσιμον 
xal πότιμον ἐγένετο τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ. Τὸν αὐτὸν 


κάθαραν, xal εἰσαγαγόντι 


animam, et probans eam,an in fide stet, et an 
dilectionem erga eum habeat. Talem enim Deus 
constituit viam, deducentlem ad vitam, degere in 
afflictione, in angustia, in probatione mulla,et in 
tentationibus acerbissimis, ut inde postea occurrat 
anima per ingentem afflictionem, et mortem ante 
oculos positam : tunc manu valida et excelso bra- 
chio sancti Spiritus illuminatione dirumpil vim 
tenebrarum, et transit anima horrenda loca evitans, 
alque trajiciens mare tenebrarum el ignis omnia 
devorantis. 

XIV. Hac sunt mysteria anima, que vere fiunt 
in homine, qui contendit pervenire ad promissam 
vitam, οἱ qui liberatus e regno mortis, accipit 
arrhabonem a Deo, particeps Spiritus sancti factus. 
Deinceps liberata 80 hostibus suis anima, acerbo 
mari virtute divina trajecto, ubi conspicit bostes, 
quibus antea inserviebat, ante oculos interiisse, 
exsultat gaudio inelfabili, et glorificata consolatio- 
nem a Deo accipit, οἱ in Domino requiescit. Tum 
Spiritus, quem accepit, Deo canticum canit novum, 
tympano, nempe corporis, et cithare, sive anime 
chordis rationalibus, ao subtiliesimis cogitalioni- 
bus, et plectro divine gratie; mittitque laudes ad 
Christum vivificum. Quemadmodum enim per tibiam 
spiritus transiens, sonum edit, ila per sanctos οἱ 
spiritu praeditos homines Spiritus sanctus psallit, 
et precatur Deum in puritate cordis. Gloria sit ei, 
qui redemit animam e servitule Pharaonis, thronum- 
que suum eam constituit, domicilium, templum et 
sponsam puram ; alque introduzit eam in regnum 
vite stern, vel adhuc ín hoc szculo exsistentem. 
αὐτὴν εἰς βασιλεῖαν ζωῆς αἰωνίου, ἔτι 


XV. In lege animalia ratione destituta offereban- 
tur in sacrificium, que, nisi mactarentur, non erant 
grate oblationes. Nuno quoque nisi mactelur pec- 
catum, non est. grata oblatio apud Deum, et vera. 
Venit populus in Maran ὅ, ubi erat fons, amaram 
aquam e scaturigine mittens, eamque inutilem ad 
bibendum. Jubet ergo Deus Mosen metu correptum 
lignum projicere in aquam amaram ; hoo pacto in- 
jecto ligno dulcis effecta est aqua, et mutata ama- 
ritudine, utilis et potabilis reddita est populo Dei. 


τρόπον xal ἡ ψυχὴ πεπίχραται ἐχπιοῦσα τὸν οἶνον ἢ Eodem modo quoque anima, epoto vino serpentis, 


τοῦ ὄφεως, xxl ὁμοιωθεῖσα τῇ πιχμᾷ αὐτοῦ φύσει, 
xai ἁμαρτωλὸς γενομένη. Διὸ ἐμδάλλε: ὁ Θεὸς τὸ 
ξύλον τῆς ζωῆς εἰς αὐτὴν τὴν πιχρὰν πηγὴν τῆς χαρ- 
δίας, xal γλυχαίνεται ἐκ τῆς πιχράτητος μεταῦαλ- 
λομένη, καὶ συγχιρωμένη τῷ Πνεύματι τοῦ Χριστοῦ" 
xai οὕτως εὔχρηστος γενομένη, εἷς διαχονίαν τοῦ 
Δεσπότου αὐτῆς προχωρεῖ " γίνεται γὰρ πνεῦμα cap- 
κοτόρον. Δόξα τῷ μεταύάλλοντι τὴν πιχρότητα ἡμῶν 
εἰς τὴν ἡδύτητα xal χρηστότητα τοῦ Πνεύματος. 
Οὐχὶ ἐχείνῳ, ἐν d οὐχ ἐόλήθη τὸ ξύλον τῆς ζωῆς 
σὺ δύναται! μιταδολήν τινα κτήσασθαι ἀγαθήν. 


δ Exod. iv, 25. 


amaritudinem contraxit, factaque est similis amare 
ejus nature, ao peccatrix evasit. Quapropter im- 
mittit Deus lignum vite in ipsum amarum fontem 
cordis, qui dulcescit, ab amaritudine transmutatus, 
et admistus Spiritui Christi: atque hoc pacto utilis 
effectus in obsequium Domini sui cedit : evadit 
enim Spiritus carnem gestans. Gloria sit ei qui mu- 
tat amaritudinem nostram in suavitatem et bonita- 
tom Spiritus. Va illi, in quem non missum est li- 
gnum vite! non potest enim aliquam bonam mu- 
tationem consequi. 


801 


S. MACARII JEGYPTII 


XVI. Virga Mosis duplicem gerelat imaginem. À 


Hostibus velut gerpens occurrebat, mordens et in- 
terficiens, $54? Israelitis vero erat baculus, quo 
fulciebantur. Sic quoque verum lignum crucis, quod 
est Christus, hostium quidem est mors, spirituum 
nempe malitie ; animarum vero nostrarum baculus, 
sedes tuta, et vita, in qua conquiescunt. Figure 
enim et umbrae prius fuerunt, quam vere he res, 
siquidem antiquus cultus presentis cultus umbra 
et imago est. Item circumcisio, tabernaculum, arca, 
urna, manna, sacerdotium, incensum et ablutiones, 
et, ut summatim dicam, quecumque flebant in 
Israelitico populo, in lege Mosis, aut prophetarum 
temporibus, propter animam ipsam facta sunt, que 
secundum imaginem Dei condita, atque sub jugum 
servitutis, et sub regnum molestarum tenebrarum 
. lapsa est. 

XVII. Cum bac enim voluit Deus communicare, 
hanc aptavit sibi in sponsam regis, hanc expurgata 
sordibus, et abluta nigredine et turpitudine sua 
sSplendidam reddit, e  mortificatione vivificat, e 
contritione curat, et pacat, inimicitiis ejus conci- 
liatis. Creatura enim cum sit, in sponsam filio regis 
aptata est, Deusque propria virlute suscipit eam, 
paulatim eamdem immutans, donec auxerit eam 
suo ipsius incremento. Extendit enim et producit 
eam ad infinitum et immensum augmentum, donec 
incontaminata et digna eo sponsa evadat. Primum 
enim gignit eam apud semetipsum, alque auget 
per se ipsum, donec consequatur integram mensu- 
ram dilectionis ejus. Ipse enim cum sit sponsus 
perfectus, assumit eam sponsam perfectam, in 
sanctam, arcanam et iimnpollutam societatem nu- 
ptiarum, tumque regnat simul cum eo in inflnita 
secula. Amen. 

HOMILIA XLVIII. 
De perfecta fide in Deum. 

I. Dominus in Evangelio suos discipulos ad per- 
fectam fidem deducere volens, dixit: Qui in mo- 
dico infidelis est, εἰ in multo infidelis est. Et qui in 
minimo fidelis est, eL in multo fidelis est δ. Quid est 
modicum, et quid est multum? Modicum, sunt pro- 
missiones seculi hujus, qu& promisit se prestitu- 
rum credentibus ei, velut victum, vestitum et reli- 
quam corporis recoreationem, aut sanitatem, et 
similia, precipiens, omnino non sollicitum esse de 
his ?, sed per fiduciam in eum sperare, quod Do- 
minus provisor eorum, qui ad eum confugiunt, per 
omnia futurus sit. Multum autem, sunt. elerni at- 
que iacorruptibilis seculi dona, que promisit se 
colleturuin. credentibus in eum, et iis qui absque 
ulla intermissione de iis sunt solliciti, et poscunt 
ab eo, quia sic precepit. Vos autem, inquit, guerile 
primum regnum Dei, et justitiam ejus, οἱ hzc omnia 
adjicientur vobis * : ut ex his modicis et tempora- 
neis quisque probetur, an credat Deo, quod pro- 
miserit se largiturum, modo nos de talibus nihil 


5 Luc. xvi, 10, ? Matth. vi, 31. 5 Ibid. 33... 


B 


808 


IG". 'H ῥάδδος Μωύσέως δύο ἔφερεν εἰκόνας. Τοῖς 
μὲν γὰρ ἐχθροῖς ὡς ὄφις ἀπήντα, δάχνων καὶ ἀναιρῶν" 
τοῖς ᾿Ισραηλίταις δὲ βαχτηρία, ἐφ᾽ ἣν ἐπεστηρίζοντο. 
Οὕτω καὶ τὸ ἀληθινὸν ξύλον τοῦ σταῦροῦ, δ ἐστι 
Χριστὸς, τῶν μὲν ἔχθρῶν ἐστι θάνατος, τῶν πνευ- 
μάτων τὴς πονηρίας " τῶν δὲ ψυχῶν ἡμῶν βαχτηρί: 
καὶ ἔδρασμα ἀσφαλὲς xal ζωὴ, ἐφ᾽ ἣν ἐπαναπαύον. 
ται. Τύποι γᾶρ καὶ σχιαὶ τὸ πρὶν ἔγίγνοντο τῶν dis. 
θινῶν τούτων πραγμάτων * σχιὰ γὰρ ἔστι, καὶ εἰχὼν 
ἡ παλαιὰ λατρεία τῆς νῦν λατρείας. Kai 4 περιτομὴ͵ 
xal d σχηνὴ, xal f$ κιδωτὸς, xal ἡ στάμνος, xzi τὸ 
μάννα, xzl ἱερατεία, xal τὸ θυμίαμα, xai τὰ βα- 
πτίσματα, καὶ ἀπαξαπλῶς πάντα ὅσα γέγονεν ἐν τῷ 
Ἰσραὴλ, xai ἐν τῷ νόμῳ Μωσέως, ἢ ἐν τοῖς Tpogr- 
ταις, διὰ τὴν ψυχὴν ταύτην γέγονε, τὴν κατ᾽ ilxóvi 
Θὲοῦ γεγενημένην, xal πεσοῦσαν ὕπὸ ζυγὸν δουλείας, 
xai ὑπὸ βασιλείαν σχότους πιχρίας. 

IZ'. Ταύτῃ γὰρ ἠθέλησεν ὁ Θεὸς κοινωνῆσαι, καὶ 
ταύτην ἡρμόσατο ἑαυτῷ εἷς νύμφην βασιλέως, χαὶ 
ταύτην χαθαρίζει ἀπὸ τοῦ ῥύπου xal ἐχπλύνων λαμ- 
πρύνει ἀπὸ τῆς μελανίας χαὶ τῆς αἰσχρότττος αὐὖ- 
τῆς, xal ζωοποιεῖ ix τῆς νεχρώσεως, xal idcm ix 
τῆς συντρίψεως, xal εἰρηνεύει αὐτῆς τὴν ἔχθραν χατ- 
αλλάσσιν. Κτίσμα γὰρ οὖσα εἷς νύμφην τῷ υἱῷ τοῦ 
βασιλέως ἡρμόσθη, xal τῇ ἰδίᾳ αὐτοῦ δυνάμει ὁ Θεὸς 
παραδέχεται αὐτὴν χατὰ μιχρὸν συμιμεταδαλλόμενος 
αὐτὴν, ἕως αὐξήσῃ αὐτὴν τῇ ἰδίᾳ αὐξήσει. Τείνει (1 
αὐτὴν xal μηχύνει εἷς ἀπέραντον καὶ ἀμέτρητον 
αὔξησιν, ἕως ἂν ἄμωμος χαὶ ἀξία αὐτοῦ νύμφη γἕένι- 
ται. Πρῶτον γὰρ γεννᾷ αὐτὴν ἐν ἑαυτῷ, καὶ oii 
δι’ ἑχυτοῦ, ἕως ἀπολάδῃ τὸ τέλειον μέτρον τῆς ἐγέ 
X56 αὐτοῦ, Αὐτὸς γὰρ ὧν τέλειος νυμφίος, Aapóm. 
αὑτὴν τελείαν νύμφην εἷς τὴν ἁγίαν καὶ μυστιχὶν, 
χαὶ ἄχραντον χοινωνίαν τοῦ γάμου, xai τότε συμ- 
βάσιλεύει αὐτῷ εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας. "'Auv. 

OMIAIA MH'. 
Περὶ τῆς τελείας πίστεως sic Θεόν. 

Α΄. Ὁ Κύριος ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ τοὺς ἑαυτοῦ ua- 
θητὰς εἷς τελείαν πίστιν ἀγαγεῖν βουλόμενος, ἔλεγεν * 
Ὁ ἐν ὀλίγῳ ἄπιστος, καὶ ἐν πολλῷ ἄπιστός ἐστι" 
χαὶ ὁ ἐν ὀλίγῳ πιστὸς, xal dy πολλῷ πιστός 
ἐστι. Τί ἐστι τὸ ὀλίγον, xal τί ἔστι τό πολὺ ; τὸ ὀλί- 
γὸν τὰ ἐπαγγέλματά ἐστι τοῦ αἰῶνος τούτου, ὅσῳ 
ὑπέσχετο παρασχεῖν τοῖς πιστεύουσιν αὐτῷ, οἷον «pe 
φὰς, ἐνδύματα, καὶ τὴν λοιπὴν τοῦ σώματος iris 
σιν, ἢ ὑγίειαν, xal τοιαῦτα. Προστάξας μὴ μερι- 


D μνᾷν ὅλως περὶ τούτων, ἀλλὰ τῇ εἰς αὐτὸν πεποιθέ- 


σει ἐλπίζειν, ὅτι Κύριος προνοηττς τῶν αὐτὸν xa- 
ταφευγύντών κατὰ πάντα γίνεται, Τὸ δὲ πολὺ τὰ τοῦ 
αἰωνίου καὶ ἀφθάρτου αἰῶνος δωρήματά ἐστιν͵ co 
ὑπέσχετο παρασχεῖν τοῖς πιστεύουσιν αὐτῷ, zi 
ἀδιαλείπτως περὶ ἐκείνων μεριμνῶσι, χαὶ αἰτοῦσιν 
αὐτὸν, ὅτι οὕτως ἐνετείλατο" Ὑμεῖς δὲ, φησὶ, πρῶ- 
τον ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, xo! τὴν δι- 
χκαιοσύνην αὐτοῦ, xal ταῦτα πάντα προστεθήσε- 
ται ὑμῖν " ὅπως dx τῶν ὀλίγων τούτων καὶ προσχαί- 
pev δοκιμασθῇ ἕχαστος, εἰ πιστεύει τῷ Θεῷ, δὅδτι 





809 


HOMILLE. — HOM. XLVIII. 


810 


ἐπηγγείλατο παρασχεῖν, ἡμῶν ἀμερίμνων περὶ τὰ À gimus solliciti ; sed duntaxat de futuris rebus eter- 


τοιαῦτα ὄντων͵ xal μόνον πιρὶ τῶν μελλόντων aiw- 
νίων τὴν φροντίδα ἔχόντων. 

Β΄. Καὶ τότε φανερόν ἔστιν, ὅτι πιστεύει περὶ τῶν 
ἀφθάρτων, xxi ὄντως ζητεῖ τὰ αἰώνια ἀγαθὰ, εἰ περὶ 
τῶν εἰρημένων ὑγιὴ τὴν πίστιν ἀποσώζει, Ὁφείλει 
γὰρ ἕκαστος τῶν ὑπακουόντων τῷ τῆς ἀληθείας λόγῳ, 
δοχιμάζειν ἑαυτὸν, xal ἀναχρίνειν, τοι ὑπὸ πνευ- 
ματιχῶν ἀνδρῶν ἀναχρίνεσθαι χαὶ δοχιμαζεσθαι, 
πῶς ἐπίστευσε, xal ἔδωχεν ἑαυτὸν τῷ Θεῷ " εἰ ὄντως 
ἐν ἀληθείᾳ κατά τὸν λόγον αὐτοῦ, ἢ οἱήσει δικαιώ- 
σεως xai πίστεως, ἔν laut πιστεύειν νομίζων * 
ἕκαστος γὰρ εἰ ἐν τῷ ὀλίγῳ πιστός ἔστι, περὶ τῶν 
προσχαίρων λέγω, δοκιμάζεται, καὶ ἐλέγχεται. Τὸ 
δὲ πῶς, ἄχουε: Πιστεύειν λέγεις βασιλείας οὐρα- 
νῶν κχαταξιοῦσθχι, xai υἱὸς Θεοῦ γεννηθεὶς ἄνω- 
θεν γενέσθαι, καὶ συγχληρονόμος τοῦ Χριστοῦ, 
xai εἰς αἰῶνας ὅλους συμῦᾳσιλεύειν αὐτῷ, καὶ 
τρυφᾷν tv φωτὶ ἀῤῥήτῳ, ἐν ἀπεράντοις xal ἀνα- 
ριθμήτοις αἰῶσιν, ὡς ὁ Θεός ; Πάντως ἐρεῖς " Ναί. 
Διὰ ταύτην γὰρ τὴν αἰτίαν ἀναχωρήσας τοῦ χόσμου, 
ἐμαυτὸν τῷ Κυρίῳ δέδωχα. 

Γ΄. Δοκίμασον τοίνυν σεαυτὸν, μή ποτέ σε μέριμναι 
γήϊνα: κατέχουσιν ἔτι, χαὶ φροντὶς παλλὴ περὶ τῆς 
τοῦ σώματος τροφῆς xai ἐνδύσεως, καὶ τῆς λοιπῆς 
ἐπιμελείας καὶ ἀνχπαύσεως, ὡς τῇ σῇ δυνάμει περιγι- 
Ἡνόμενος, καὶ προνοούμενος ἑαυτοῦ, ἃ προσετάχθης μὴ 
μεριμνᾷν ὅλως περὶ σεαυτοῦ. Εἰ γὰρ πιστεύεις τὰ ἀθά- 
νατα, xal αἰώνια, χαὶ παράμονα xai ἄφθονα λήψεσθαι, 
πόσῳ μᾶλλον ταῦτα τὰ παρερχόμενα χαὶ γήϊνα, ἅπερ 
ὁ Θεὸς δέδωχε καὶ ἀσεδέσιν ἀνθρώποις, xal θηρίοις, 
χαὶ πετεινοῖς, οὐ πιστεύεις παρασχέσθαι σοι τὸν Κύ- 
ριον, ὥτπερ καὶ ἐνετείλατο, μὴ μεριμνᾷζν ὅλως περὶ 
τούτων εἰπὼν, Μὴ μεριμνήσητε τί φάγητε, ἢ τί 
πίητε, ἢ τί περιδάλλησθε " ταῦτα γὰρ πάντα τὰ 
ἔθνη ἐπιζητεῖ; εἰ δὲ περὶ ταῦτα ἔτι μέριμναν ἔχεις, 
xai οὐκ ἐνεπίστευσας ὅλον σεαυτὸν τῷ λόγῳ αὐτοῦ, 
γνῶθι, ὅτι τὰ αἰώνια ἀγαθὰ, ἅπερ ἐστὶν ἡ βασιλεία 
τῶν οὐρανῶν, ἀχμὴν οὐὖα ἐπίστευσας λαθεῖν, καὶ vo- 
μίζεις πιστεύειν, ἔτι ἕν τοῖς μιχροῖς χαὶ φθαρτοῖς 
ἄπιστος εὑρισχάμενος ^ xal πάλιν, Ὥσπερ τὸ σῶμα 
τιμιώτερόν ἔστι τοῦ ἐνδύματος, οὕτω χαὶ ἡ ψυχὴ 
τιμιωτέρλ ἐστὶ τοῦ σώματος. Πιστεύεις τοίνυν, 
Get ἢ ψυχή σου ὑπὸ Χριστοῦ ἴασιν δέχεται, ἀπὸ 
τῶν αἰωνίων χαὶ ἀθεραπεύτων παρὰ ἀνθρώποις 
τραυμάτων, τῶν παθῶν τῆς ἀτιμίας, δι᾽ ἣν καὶ ἦλ- 
θεν ἐνταῦθα ὁ Κύριος ἵνα νῦν τὰς ψυχὰς τῶν πι- 
στῶν θεραπεύσῃ £x τῶν ἀνιάτων παθῶν, xai xa- 
θχοίσῃ ἐχ τοῦ ῥύπου τῆς λέπρας τῆς καχίας, ὁ 
μόνος ἀληθινὸς ἰατρὸς xal θεραπευτής ; 

A'. Ἐρεῖς Πάντως πιστεύω. Elo τοῦτο γὰρ 
ἔστηκχ, xal ταύτην ἔχω τὴν προσδοχίαν. Γνῶθι 
ποίνυν, ἐρευνήσας σεαυτὸν, μή ποτέ σὲ τὰ σαρχιχὰ 
πάθη πρὸς ἰατροὺς γηΐνους ἀποφέρει, ὡς Χριστοῦ, 
ᾧ ἐπίστευσας, μὴ δυναμένου σε θεραπεῦσαι. "iÓe πῶς 
σεαυτὸν ἀπατᾷς, ὅτι νομίζεις πιστεύειν, μηδέπω πι- 
στεύων, ὡς δεῖ ἐξ ἀληθείας. Εἰ γὰρ τὰ αἰώνια καὶ 


* Matth. v1, 32, 40 ibid. 25: 


nis curam suscipiamus. 


JI. Et tunc manifestum est illum oredere de in- 
corruptibilibus, et revera querere eterna bona, si 
de jam dictis sanam fidem conservat. Debet eaim 
quisque eorum, qui obtemperant veritalis verbo, 
probare 8e ipsum, ac discutere, vel a spiritualibus 
viris dijudicari atque probari, qua ratione credide- 
rit, et Deo se ipsum tradiderit: an revera in veri- 
tate juxta verbum ejus, an opinione justificationis 
153 et fiJei, quam habet apud se, se credere exi- 
stimet, Quilibet enim an in modico fidelis sit, de 
temporaneis loquor, probatur et arguitur. Quo 
pacto autem, audi: Aisne te credere regno calo- 


B rum dignum haberi, εἰ Filium. Dei natum desuper 


esse, et cohzeredem Chrisli, atque per cuncta szcula 
te regnalurum cum 60, et fruiturum deliciis in lu- 
mine arcano, per infinila el. innumerabilia secula, 
quemadmodum et Deus? Utique dices: Dno. Pro- 
pter hanc enim causam digressus e mundo, me 
ipsum Domino dedidi. 

III. Examina ergo teipsum, num forte te deti- 
neant adbuc curs terrens, et sollicitudo multa 
de corporis viotu el amictu, nec non reliqua studia 
et recreatio ; quasi tua facultate promptus sis ac 
provideas tibi ipsi, que znandata tibi sunt, ne om- 
mino sis sollicitus de te ipso. Si enim credis te 
immortalia, eterna et permanentia atque invidia 
carentia consecutorum esse, quanto magis hec 
caduca et terrena, quz» Deus contulit vel impiis 
hominibus, bestiis ac volucvcibus, credere debes 
Dominum tibi largiturum, ut quoque pracepits 
prorsus non de his sollicitum esse, dicens : Ne 
sollicitis sitis. quid manducelis, aut quid bibati, aut 
quo operiamini. llec enim omnia. gentes inquirunt? ἢ 
Sin de his adhuc curam geris, nec credis te ipsum 
totum verbo illius, scito, te, quod "elerna bona, 
qua sunt regnum colorum, consecuturus eis, non- 
dum credere, quamvis putes te credere, vel adhuc 
inexiguis et corruptibilibus incredulus deprehen- 
sus. Et iterum : Sícut corpus plus est quam vesti- 
mentum, sic. anima plus est quam corpus !^. Credis 
ergo, animam tuam per. Christum medelam | consequi 
a perpetuis et incurabilibus apud homines vulneribus. 
ignomíniosis nimirum affectionibus, propter quam 


D quoque huc venit Dominus, uL nunc animas fidelium 


curela non curabilibus affectionibus, et repurget a 
sordibus leprze nequilim, qui s0lus verus medicus et 
curator esl. 

IV. Dices : Utique credo. In hoc enim consisto, et 
hanc foveo spem ac fiduciam. Quapropter cognosce 
ac serutare te ipsum, num aliquando morbi corpo- 
rei ad medicos terrenos te deducant, perinde ac εἰ 
Christus, cui credidisti, nequeat te curare. Vide 
quo paclo teipsum decipias, quia putas te credere, 
qui nondum, ut oportet, vere credis. Si enim 


811 


5. MACARII /EGYPTIT 


813 


eterna et incurabilia immortalis anime vulnera οἱ À ἀθεράπευτα τῆς ἀθανάτου ψυχῆς τραύματα, xai πάθη 


affectiones viliosas credidisses ἃ Christo curari, 
crederes quoque eum posse curare temporaneas 
corporis affectiones et morbos, atque ad eum solum 
confugeres neglecta medicorum industria et cura. 
Quoi enim animam condidit, ipse quoque corpus 
creavit : et qui illam immortalem sanat, idem quo- 
que corpus a temporaneis affeotionibus et morbis 
curare potest. 

V. Verum utique hec mihi dices : Ad medendum 
corpori concessit Deus tum herbas. terr, tum. phar- 
maca, atque medicorum officia ad corporis morbos 
praparavit, disponens, ut corpus 6 lerra sumptum 
variis e terra orlis speciebus curetur. Conflteor quo- 
que ego heo ita 89 habere; verum attende, et in- 
telliges modum, quibus hec data sint, et quibus 
hac concesserit Deus summa et infinita humanitate 
ac benignitate ductus. Cum  excidisset homo a 
mandato, quod acceperat, et judicio ire obnoxius 
factus esset, et velut in captivitatem et infamiam, 
ἢ 54etin cujusdam metalli officinam,a deliciis para- 
disi in hunc mundum exlerminatus, et sub potesta- 
(em tenebrarum redactus, infldelis errore affectio- 
num redditus esset, tandem in affectiones et morbos 
carnis incidit, qui prius omnis affectiones et morbi 
erat expers. Patet ergo omnes quoque ex eo pro- 
genitos in easdem affectiones delapsos esse. 


VI. Concessit ergo hec Deus infirmis et infideli- 
bue, nolens omnino perire obnoxium peccatis genus 
humanum, pro summa sua clementia. Sed dedit 
ad refocillandum: sanandum, et curandum corpus, 
pharmaca hujus mundi hominibus οἱ extraneis 
omnibus : quibusetiam eos uti permisit, qui non- 
dum Deo se totos concredere possunt. Tu vero, 
qui solitariam agis vitam, qui accessisti ad Chri- 
stum, qui Filius Dei esse desideras, qui desuper e 
Spiritu nasci expetis, qui snblimiores et ampliores, 
quam primus homo, omnis affectionis expers, pro- 
missiones accepisti, gratissimum nimirum Domini 
adventum, qui peregrinus hujus mundi es factus, 
magis novam quamdam et peregrinam fldem, intel- 
lectum οἱ conversandi rationem preter omnes 
hujus mundi homines obtinere debes. Gloria Patri, 
et Filio, et Spiritui sancto, in secula Amen. 


HOMILIA XLIX. 


Non satis est hujus scculi delicias reliquisse, nisi 
quis alterius seculi beatitudinem consequatur. 


Si quis egressus e propriis, huic mundo renun- 
let, et deliciis hujus seculi, tum possessionibus, 
tum patre, tum matre, Domini gratia, relictis et 
amolis, se ipsum cruoifigendo, peregrinus, pauper 
et egenus fiat; pro quiete sutem hujus seculi re- 
quiem divinam in se ipso non inveniat; ct pro 
deliciis temporaneis, delicias Spiritus in sua ipsius 
anima non sentiat; οἱ pro corruptibilibus vesti- 
mentis, vestimenta divine lucis non induat in 


χαγίας ἐπίστευσας ὑπὸ Χριστοῦ θεραπευθῆναι, ἐπί- 
στευες ἄν αὐτῷ δυνατῷ ὄντι θεραπεύειν, xal τὰ πρόσ- 
χαιρὰ τοῦ σώμχτος πάθη xai νοσήματα, xal πρὸς 
αὐτὸν ἄν μόνον κχατέφευγες ὑπερορῶν ἴατρικῶν ἐπι- 
τηδευμάτων, καὶ θεραπειῶν, Ὁ γὰρ τὴν Ψυχὴν χτί- 
σας, αὐτὸς xai τὸ σῶμα πεποίηχε᾽ χαὶ ὁ ἐκείνην τὴν 
ἀθάνατον ἰώμενος, αὐτὸς τὸ σῶμα δύναται ἀπὸ τῶν 
προσχχίρων παθῶν xai νοσημάτων θερχπεῦσαι. 

E. ᾿Αλλὰ πάντως ἐρεῖς poc ταῦτα * Τῷ σώμστι 
ἔδωχεν ὁ Θεὸ- εἷς θεραπείαν, τάς τε βοτάνας τῆς 
γῆς, καὶ τὰ φάρμαχα, xài ἰατρῶν ἐπιτν δεύματα, 
πρὸς τὰ τοῦ σώματος πάθη προευτρέπισε, τὸ ἀπὸ 
Y5« ὃν σῶμα θεραπεύεσθαι οἰχονομήσας, ix τῶν 
τῆς γῆς διχφόρων εἰδῶν. Σύμφημι χἀγὼ ταῦτε 


B οὕτως ἔχειν * ἀλλὰ πρόσεχε, xal γνώσῃ τὸν πρόπον, 


τίσι ταῦτα δέδοται, xal τίσιν φχονόμησεν ὁ Θεὸς, 

χατὰ πολλὴν xal ἄπειρον φιλανθρωπίαν καὶ χρηστό- 

τητα. Ἐχπεσὼν ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τῆς ἐντολῖς ἧς εἰ- 

λήφει, καὶ ὑπὸ τὴν ἀπόφατιν ὀργῆς γεγονὼς, xi 

ὥσπερ εἰς αἰχμαλωσίαν xxl ἀτιμίαν, ἤ μετάλλου 

τινὸς ἐργασίαν, ix τῆς τρυφῆς τοῦ παραδείσου εἰς τὸν 
χόσμον τοῦτον ἐξορισθεὶς, xai ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τοῦ 
σχότους γεγονὼς, xal ἄπιστος τῶν παθῶν χαχ:στὶς, 
ὑπὸ τὰ πάθη λοιπὸν, xai τὰ νοσάματα τῆς σπρχὸς 
πέπτωχεν, ὁ πρὶν ἀπαθὴς, xal ἄνοσος. Δῆλον W ὅτι 

xxi πάντες οἱ ἐξ αὐτοῦ γεννηθέντες τοῖς αὐτοῖς zi- 

θεσιν ὑποπεπτώχασιν. 

ζ΄, Ὠχονόμησε τοίνυν ταῦτα τοῖς ἀσθενέσι χαὶ 
ἀπίστοις ὁ Θεὸς, μὴ βουληθεὶς παντελῶς ἐξολοθ»:)- 
σαι τὸ ἁμαρτωλὸν τῶν ἀνθρώπων γένος διὰ πολλὶν 
χρηπτότητα, ᾿Αλλ' ἔδωχεν εἰς ψυχαγωγίαν xal θε;: 
πείαν xal ἐπιμέλειαν τοῦ σώματος τὰ φάρμακα τοῖς 
τοῦ χόσμου ἀνθρώποις, xai τοῖς ἔξω πᾶσι - χάχείνοις 
συνεχώρησε τούτους χρᾶσθαι τοὺς τῷ Θεῷ μηδέτω 
δυναμένους ἐξ ὅλου ἑλυτοὺς ἐμπιστεύειν. Σὺ δὲ ὁ 
μονάζων, ὃ προσεληλυθὼς τῷ Χριστῷ xai υἱὸς θεοῦ 
βουλόμενος εἶναι, χαὶ ἄνωθεν ἐχ Πνεύματος γεννη- 
θῆναι, καὶ ἀνωτέρας xai μείζους τοῦ πρώτου χαὶ 
ἀπαθοῦς ἀυθρώπου ἐπαγγελίας ἐκδεχόμενος, τὶν 
εὐδοχίαν τῆς τό Κυρίου ἐπιδημίας, χαὶ ξένος τοῦ 
χόσμου γεγονῶς, χαινοτέραν τινὰ καὶ ξένην πίστιν, 
xai ἔννοιαν, xal πολιτείαν παρὰ πάντας τοὺς τοῦ 
κόσμου ἀνθρώπους κεχτῆσθαι ὀφείλεις. Δόξα Πατρὶ 
xxi Υἱῷ, xai ἁγίῳ Πνεύματι, εἷς τοὺς αἰῶνας. 
᾿λμήν. 

OMIAIA ΜΘ. 

Οὐκ ἐπαρκεῖ, τῆς τρυφῆς τούτου τοῦ χόσμου ἀπαλ- 
λαγῆναι, ἐὰν μή τις τὴν μαχαρίαν ἄλλου τοῦ x 
μου λάδῃ. 

Α΄. "Ev τις ἐξελθὼν τῶν ἰδίων, καὶ ἀποταξάμενος 
τῷ κόσμῳ τούτῳ, xal τῆς τρυφῆς τοῦ χόσμου ἀταλ- 
λαγεὶς, καὶ χτημάτων, xxi πατρὸς, καὶ μητρὸς, fve- 
xtv τοῦ Κυρίου, xal tautóv σταυρώσας, ξένος καὶ 
πένης, καὶ ἐνδεὴς γένηται, ἀντὶ δὲ τῆς ἀναπαύσεως 
τοῦ χόσμου ἀνάπαυσιν θεϊχὴν, ἐν ἑαυτῷ μὴ εὕρῃ, 
χαὶ ἀντὶ τῆς προσχαίρου τρυφῆς, τρυφὴν Πνεύματος 
εἷς τὴν ἑχυτοῦ ψυχὴν μὴ αἴσθηται, xal ἀντὶ τῶν 
φθαρτῶν ἐνδυμχτων, ἐνδύματα φωτὸς θεότητος μὴ 


813 


HOMILLE, — HOM. XLIX. 


814 


ἀμφιάσηται, εἰς τὸν ἔσω ἄνθρωπον, καὶ ἀντὶ τῆς A interiori homine; et. pro priori et carnali societate 


προτέρου xal σαρχικῆς κοινωνίας καύτης, χοινωνίαν 
τοῦ ἐπουρανίου ἐν τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ ἐν πληροφορίᾳ 
μὴ γνῷ, xal ἀντὶ τῆς φαινομένης τοῦ κόσμου τούτου 
χαρᾶς, yuplv Πνεύματος ἔνδον μὴ σχῆ, xal παρά- 
χλησιν οὐρανίον χάριξος, καὶ χορίασίαν θείαν ἐν τῇ 
ψυχῇ μὴ λάθῃ ἐν τῷ ἐποφθῆναι αὐτῷ τὴν δόξαν τοῦ 
Κυρίου, κατὰ τὸ γεγραμμένον * καὶ ἀπαξαπλῶς ἀντὶ 
ταύτης τῆς προσχαίρου ἀπολαύσεως, ἀπόλαυσιν ἄφ- 
θαρτον ἐπιθυμητὴν, ἐν τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ μὴ χτήσηται 
vüv “οὗτος γέγονεν ἅλας μωρόν * οὔτος ἐλεεινός ἐστι 
παρὰ πάντας ἀνθρώπους : οὗτος καὶ τῶν ἐντεῦθεν 
ἐστερήθη, καὶ τῶν θεϊχῶν οὐκ ἀπέλαυσε " μυστήρια 
θεῖα δι’ ἐνεργίας τοῦ Πνεύματος οὐχ ἔγνω ἐν τῷ ἔσω 
αὐτοῦ ἀνθρώπῳ. 

Β΄. Διὰ τοῦτο 1ὰρ ξένος τοῦ χόσμου γεγένηταί τις, 
ἵνα εἰς ἕτερον χόσμον, καὶ αἰῶνα τῷ φῤῥονήματι μεῖ- 
ἔλθῃ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, xucà τὸν ᾿Απόστολον * Ἡμῶν 
γὰρ, φησὶ, τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει. 
Kal πάλιν. Ἐπὶ γῆς περιπατοῦντες, οὐ χατὰ σάρχα 
στρατευόμεθα " Δεῖ τοίνυν τὸν ἀποταξάμενον τῷ χό- 
σμῳ τούτῳ, βεδαίως πιστεῦσαι, ὅτι χρὴ εἰς ἕτερον 
alüva τῷ φρονήματι ἀπὸ τοῦ νῦν διὰ τοῦ πνεύματος 
μεταδῆναι, χἀχεϊ πολιτεύεσθαι xai τρυφᾷν καὶ ἀπο- 
λαύειν πνευματιχῶν ἀγαθῶν, χαὶ τὸν ἔσω ἄνθρωπον 
ἐχ πνεύματος γεννηθῆναι, χαθὼς ὁ Κύριος εἶπεν " Ὁ 
πιστεύων εἷς dp, μεταδέῤδηχεν ἐχ τοῦ θανάτου 
εἰς τὴν ζωήν * ἐπειδὴ ἔστιν ἄλλος θάνατος παρὰ τὸν 
φαινόμενον, καὶ ἄλλη ζωὴ παρὰ τὴν φαινομένην" 
λέγει γὰρ ἢ Γραφὴ ὅτι Ἢ σπαταλῶσα, ζῶσα τέ- 
θνηχεν. Καὶ, ἔλφετε τοὺς νεχροὺς θάπτειν τοὺς 
ἑχυτῶν νεχρούς " ὅτι οὐχ οἱ νεχροὶ αἰνέσουσί σε, 
Κύριε, ἀλλ’ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εὐλογήσομεέν σε. 

Γ΄, Ὥσπερ γὰρ ὁ ἥλιος ἀνατείλας ἐπὶ τὴν γῆν, 
ὅλος ἐν τῇ γῇ ἐστιν. ἐπὰν δὲ πρὸς δυσμὰς γένηται, 
πάσας αὐτοῦ τὰς ἀχεῖνας συνάγει, πορευόμενος ἐν 
τῷ ἑαυτοῦ οἴχῳ᾽ οὕτως χαὶ ψυχὴ, ἣ μὴ ἄνωθεν ἔχ 
τοῦ Πνεύμχτος ἀνχγεννηθεῖσα, ὁλη ἐν τῇ γᾷ ἐστι 
«οἷς λογισμοῖς αὐτῇ xai τῷ φρονήματι ἐπὶ γῆς ἐκχκ- 
τεινομένη, ἕως τῶν περάτων αὐτῆς " ἐπὰν δὲ xat- 
αξιωθῇ τὴν ἐπουράνιον λαδεῖν τοῦ Πνεύματος γέννη- 
σιν xal χοινωνίαν, πάντας αὐτῆς τοὺς λογισμοὺς 
συνάγουσα, xal μεθ᾽ ἑαυτῆς ἔχουσα, εἰσέρχεται πρὸς 
“πὸν Κύριον εἷς τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἀχειροποίητον xatoutn- 
«κήριον, καὶ πάντες οἱ λογισμοὶ αὐτῆς οὐράνιοι, xal 
χαθαροὶ, καὶ ἅγιοι γίγνονται, χωροῦντες εἷς ἀέρα 
θεϊχόν, Ῥυσθεῖσα γὰρ $ ψυχὴ ix τῆς φυλαχῆς τοῦ 
σχότους τοῦ πονηροῦ ἄρχοντος τοῦ πνεύματος τοῦ 
κόσμου, εὐρίσχε: λογισμοὺς χαθαροὺς καὶ θείους, ὅτι 
εὐδόχησεν ὁ Θέὸς τὸν ἄνθρωπον ποιῆσαι θείας φύσεως 
κοινωνόν. 

Δ΄, Εἰ οὖν ἀναχωσήσεις πάντων τῶν ἐν τῷ βίω 
πραγμάτων, xal προσχαρτερεῖς τῇ εὐχῇ σου, μᾶλλον 
τὸν χάματον τοῦτον ἀναπαύσεως μεστὸν ἡγήσῃ " 
καὶ τὴν ὀλίγην θλίψιν, xal τὸν πόνον χαρᾶς xal 
ἀνέσεως ἀνάπλεων νομίσεις μεγίστης. El vào καὶ τὸ 
σῶμά σου xal ἣ ψυχή σου χαταδεδαπάνητο χατὰ πᾶ- 


! Philipp. nr, 20. 48 1 (ον. x, 3. 8 joap. v, 35 


17. 


hao, societatem celestem in sus ipsius anima, 
certa fiducia nixus, non agnoscat, et pro conspicuo 
bujus mundi gaudio, gaudium Spiritus intus non 
habeat, et consolationem ccelestis gratie, et. satie- 
tatem divinam in anima non consequatur, dum 
apparet ei gloria Domini, ut scriptum est; et, εὖ 
semel dicam, pro momentanea hac voluptate, vo- 


luptatem inocorruptibilem desideratam in sua ipsius 


anima nunc non obtineat, hio factus est sal inaipi- 
dum, hic miserabilior est quam cunoti homines : 
híc et secularibus privatus est, et divinis non frui- 
tur: mysteria divina per operationem Spiritus in 
homine interiore non cognovit. 


II. Propterea enim alienus mundo fleri quis so- 
let, ut ad alium mundam et seculum intellectu 
transeat anima ejus, secundum Apostolum : Nostra 
enim, inquit, conversatlo in celis est 11. Et rursum : 
In carne ambulantes, non. secundum carnem | milita- 
mus !f*, Oportet ergo eum qni renuntiavit huio 
mundo, firmiter credere, quod oporteat in aliud 
seculum animo jam nunc per spiritum transcendere, 
ibique conversari ae delectari, et frui spiritualibus 
bonis, et ihterlorem hominem e Spiritu nasci, ut 
dixit Dominus ; Qui credit. ín me, transit a morte 
in vitam 18, Siquidem est alia mors preter eam 
qute videtur, et alia vita preter eam que videtur. 
Alt enim Scriptura : Quz in deliciis est vivens 155 
mortua est 1^. Item : Sine ut mortui sepelianl mortuos 
suos 18, Quia non mortui laudabunt (e, Domine, sed 


nos qui vivimus !6, 


III. Quemadmodum enim sol exortus super ter- 
ram,totus in terra est; ubl autem ad occasum 
vergit, omnes radios suó8 colligit, procedens in 
domum suam : sic quoque anima, que desuper e 
Spiritu renata non fuerit, tota est in terra cogita- 
tionibus οἱ medilationibus suis, super terram ex- 
tensa usque ad ejus limites : ubi autem digna 
habetur coelestem consequi Spiritus generationem 
et communionem, cunotas suas cogitationes colligit, 
easque secum habens, ingreditur ad Dominum, in 
domicillum coeleste non manufactum, omnesque 
cogitationes ejus, celestes, pure et sancte evadunt, 
migrantes in aerem divinum. Anima enim liberata 
e carcere tenebrarum improbi principis spiritus 
seculi, reperit cogitationes puras et divinas, quia 
placuit Deo hominem nature divine participem 


facere. 


IV. Si igitur recesseris a cunctis, que sunt in 
vita, rebus, et in oratione perseveraveris, potius 
huno laborem quietis plenum arbitrabere, et modi- 
cam afflictionem et laborem, gaudio et remissione 
repletum existimabis maxima. Si etenim eft corpus 
οἱ anima tua consumerentur singulis horis per 


4 [ Tim. v, 5. !* Luc. ix, 60, :* Psal. cXA, 


815 


'8. MAGCARII ἘΘΥΡΤΙΙ 


818 


totum vite curriculum propter tania bona, quid- À sav ὥραν ἐν ὅλῳ τῷ βίῳ διὰ τηλικαῦτα ἀγαθὰ, τί 


nam hoc esset? O ineffabilem misericordiam Dei! 
qui gratis se ipsum largitur credentibus, se post 
exiguum tempus Deum hereditario jure possessu- 
ros, et Deum habitaturum in corpore hominis, et 
habiturum Dominum speciosam domum, hominem. 
Sicut enim Deus colum et terram creavit, ut in 
iis habitet Dominus, sic quoque corpus et animam 
hominis creavit in domicilium suum, ut inhahitet 
οἱ requieecat in corpore, velut in domo sua : ha- 
bens sponsam speciosam, dilectam animam, ad 
imaginem suatu conditam. Despondi enim vos, inquit 
Apostolus, uni viro virginem castam exhibere Chri- 
sto 11, Et iterum : Cujus domus sumus nos δ. Quem- 
adinodum enim vir in domo sua summa diligentia, 
omnis generis bona in thesaurum colligit, sic quo- 
que Dominus in domum suam, animam et corpus, 
reponit et colligit divitias Spiritus celestes. Neque 
vero sapientes sapientia sua, neque prudentes 
prudentia sua potuerunt anime subtilitatem com- 
prehendere, aut de illa dicere, quo pacto se habe- 
ret, nisi solum ii, quibus per Spiritum sanclum 
revelatur comprehensio, et exacta anim cognitio 
perspicitur. Ceterum bic contemplare, discernito 
et intellige, quo pacto, audi: hic Deus est, illa non 
est Deus ; hic Dominus, illa ancilla ; hic Creator, 
illa oreatura ; hic opifex, illa Ggmentum. Nihil com- 
mune inter hujus et illius naturam est. At per 
infinitam, ineffabilem el incomprehensibilem dile- 
ctionem et misericordiam ejus placuit illi, in hoc 
ipso figmento et creatura intellectuali, pretiosa et 
electa inhabitare, ut ait Scriptura, Ut simus nos 
inilium uliquod creaturarum ejus 19, in sapientiam 
et societatem ejus, in proprium ejus habitaculum, 
in propriam ao mundam sponsam. 

V. Tantis igitur bonia propositis, tantis promis- 
sionibus factis, tantaque benignitate ἃ Domino 
nobis exhibita, ne contemnamus, o filii, neve cun- 
ctemur ad vilam «eternam proficisci, et nos ipsos 
penitus Domini beneplacito tradere. Obsecremus 
12356 erzo Dominum, ut sua divina virtute liberet 
nos e carcere tenebrarum ignominiosarum affectio- 
num, et imaginem suam et figmentum vindicet, ao 
splendidum reddat, salvam et puram constituat 
animam ; et ut hac ratione digni habeamur socie- 
tate Spiritus, glorifiantes Patrem, Filium et Spiri- 
tum sanctum, in secula. Amen. 


HOMILIA L. 


Deus est qui per sanctos suos et creaturas edit 
miracula. 


I. Quis, qui clausit portas celorum ἢ Elias, an Deus 
erat in eo, qui imperabat etiam pluvie *? ? puto 
eum, qui potestalem habet in celum, insedisse in 
animo illius, verbumque Dei per linguam ejus 
prohibuisse, ne descenderet pluvia super terram ?t. 


τοῦτο ἦν ; ὥ τῆς ἀῤῥήτου εὐσπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ, ὅτι 
δωρεὰν ἑαυτὸν χαρίζεται τοῖς πιστεύουσιν, ἐν ὀλίγῳ 
χαίρῷ Θεὸν χληρονομῆσαι, xxi Θεὸν οἰχῆσαι tv σώ- 
ματι ἀνθρώπου, καὶ ἔχειν τὸν Κύριον οἰχέαν χαλὴν 
τὸν ἄνθρωπον. “Ὥσπερ γὰρ ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν xai 
τὴν γῆν ἔχτισεν slo τὸ χατοιχῆσαι τὸν ἄνθρωπον, 
οὕτως xai τὸ σῶμα xal τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπον 
ἔχτισεν εἰς ἰδίαν οἰχίαν, εἰς τὸ ἐνοιχῆσαι καὶ ἀνά- 
παῆναι, ὡς ἐν ἰδίῳ οἴχῳ, τῷ σῶματι, ἔχων νύμοην 
χαλὴν τὴν ἐράσμιον ψυχὴν, τὴν xat! εἰχόνα αὐτοῦ 
πεποιημένην * Ἡρμοσάμην γὰρ ὑμᾶς, φησὶν ὁ ᾿Από- 


στολος, ivi ἀνδρὶ, παρθένον ἀγνὴν παραστῆσει 
τῷ Χριστῷ. Καὶ πάλιν, Οὐ οἶκός ἐσμεν ἡμεῖς. 


Ὥσπερ γὰρ ὁ ἀνὴρ ἐν τῷ οἴχῳ αὐτοῦ μετὰ σπουδῆς 


B τάντα τὰ ἀγαθὰ ἀποθησαυρίζει “οὔτω xal ὁ Κύριος ἐν 


τῷ οἴχῳ αὐτοῦ τῇ ψυχῇ xai τῷ σώματι, ἀποτίθετα: 
xai θησαυρίζει τὸν πλοῦτον τοῦ Πνεύματος τὸν οὐρά- 
νιον, Οὔτε δὲ σοφοὶ διὰ τῆς σοφίας, οὔτε φρόνιμοι διὰ 
τῆς φρονήσεως αὐτῶν ἠδυνήθησαν χαταλαθεῖν ψυχῆς 
λεπτότητα, f| εἰπεῖν περὶ αὐτῆς ὡς ἔστιν, εἰ μὴ μόνον 
οἷς διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀποχαλύπτεται ἡ xati- 
ληψις χαὶ γνῶσις ἀχριδὴς περὶ ψυχῆς γνωρίζεται. 
᾿Αλλ᾽ ἐνταῦθα θεώρει, xal διάχρινον, καὶ σύνες, πῶς, 
ἄκουσον * οὗτος Θεὸς, αὕτη οὐ Θεός - οὗτος Κύριος, 
αὕτη δούλη" οὗτος χτίστης, αὕτη κτίσμα οὗτος 
ποιητὴς, αὕτη ποίημα. Οὐδὲν χοινὸν τῆς αὐτοῦ o5- 
σεως, xal αὐτῆς τυγχάνει " ἀλλὰ διὰ τὶν ἄπειρον, 
xai ἄῤῥητον, χαὶ ἀνεννόητον ἀγάπην, xu εὑ- 
σπλαγχνίαν αὐτοῦ, εὐδόχησεν εἰς τοῦτο τὸ ποίτμα 
χαὶ χτίσμα νοερὸν, xai τίμιον xai ἐξαίρετον ἔργον 
ἐνοιχῆσαι, ὥς φησιν ἡ Γραφὴ, Εἷς τὸ εἶναι dk 
ἀπαρχήν τινα τῶν αὐτοῦ χτισμάτων, εἷς τὴν w- 
τοῦ σοφίαν χαὶ χοινωνίαν, εἰς ἴδιον κατοιχητύίσιον, 
εἰς ἰδίαν xai καθασὰν νύμφην. 

Ε΄. Τοιούτων οὖν ἀγαθῶν προχειμένων, xmi tow 
των ἔπαγγελιῶν ἐπαγγελθεισῶν, καὶ τοιχύτης εὐδο- 
κίας ὑπὸ Κυρίου εἰς ἡμᾶς γεγενημένης, μὴ ἀμελί- 
σωμεν, ὦ τέχνα, μήτε ὀχνήσωμεν ἐπαχθῆναι πρὸς 
τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον, καὶ ἑαυτοὺς ὁλοτελῶς τῇ τοῦ 
Κυρίου εὐαρεστήσει ἐπιδοῦναι * παρακαλέσωμεν τοί- 
vov τὸν Κυριον, ἵνα τῇ ἰδίᾳ τῆς θεότητος δυνάμει 
λυτρώσηται ἡμᾶς ix τῆς φυλαχῆς τοῦ σχότους τῶν 
παθῶν τῆς ἀτιμίας, χαὶ τὴν ἰδίαν εἰχόνα, κεὶ τὸ 
πλάσμα ἐχδιχήσας ἀναλάμψαι ποιήσῃ, σώαν xi tr 
θαρὰν τὴν ψυχὴν ἀπεργασάμενος, καὶ οὕτως ἐξιω- 


D θῶμεν τῆς χοινωνίας τοῦ Πνεύματος, δοξάζοντες llt- 


τέρα, xai Υἱὸν, καὶ ἅγιον Πνεῦμα, εἰς τοὺς αἰῶνας. 
᾿Αμήν. 

OMIAIA Ν΄. 
Θεός ἐστιν ὁ διὰ τῶν ἀγίων αὐτοῦ θαυματουργῶν- 


Α΄. Τίς ἦν ὁ χλείσας τὰς θύρας τῶν οὐρανῶν ; 
Ἠλίας, ἢ ὁ Θεὸς ἦν ἐν αὐτῷ, ὁ ἐπιτάξας χαὶ τῷ 
δετῷ ; νομίζω, ὅτι ὁ ἐξουσιαστὴς τῷ οὐρανῷ, αὐτὸς 
ἐνεχαθέσθη ἐντὸς τοῦ νοὸς αὐτοῦ, καὶ διὰ τῆς γλώτ- 
τῆς αὐτοῦ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐκώλυσε τοῦ μὴ χατελ- 


11 I] Cor. xi, 24. !* Hebr. 11, 6. “9 746. 1, 18. 321 Reg. xvit, 1.3} Reg. xvri, 44, 45. 


8411 


BOMILLE. — HOM. L. 


818 


θεῖν ὑετὸν ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ πάλιν εἶπε, xal ἠνοίγη- A Iterum locutus est,et aperie sunt porte colorum, 


σαν al πύλαι τῶν οὐρανῶν, xai χατῆλθεν ὁ ὑετός" 
ὁμοίως καὶ Μωυσῆς ἔθηχε ῥάδοον, xal ἐγένετο ὄφις ᾿ 
xal πάλιν εἶπε, καὶ ἐγένετο ῥάδδος. Καὶ ἔλαδεν ἀπὸ 
χαμίνου τέφραν, καὶ ἐσχόρπισε, xai ἐγένετο Wu * 
xai πάλιν ἐπέταξε, xal ἐγένετο σκνίπες, xal βάτρα- 
χοι. Αρα ταῦτα φύσις ἀνθρώπων ποιεῖν ἠδύνατο ; 
Εἶπε τῇ θαλάσσῃ, xal ἐμερίσθη * τῷ ποταμῷ, xal 
μετεόλίθη εἰς αἷμα. ᾿Αλλὰ δῆλον, ὅτι οὐρανία δύνα- 
pte ᾧκει ἐν τῷ νῷ αὐτοῦ, καὶ διὰ Μωσέως ἐποίει τὰ 
σημεῖα ταῦτα. 

Β΄. Ὁ Aa6i6 πῶς ἄνευ ὅπλου ἠδύνατο μετὰ τοιού- 
τοῦ γίγαντος συμδαλεῖν εἰς πόλεμον ; Καὶ ὅτε ἕῤῥιψε 
τὸν λίθον χατὰ τοῦ ἀλλοφύλου, διὰ τῆς χειρὴὸς Aa616, 
χεὶρ Θεοῦ ὡδήγει τὸν λίθον, xai αὐτὴ ἡ θεία δύναμις 
ἀπέκτεινεν αὐτὸν ποιήσασα τὴν νίκην. Οὐχ γὰρ Δαρὶὸ 
ἠδύνατο ἀσθενὴς ὧν τῷ σώματι. Ἰησοῦς ὁ τοῦ Ναυῆ 
ὃσε ἀπῆλθεν sic ᾿ἱεριχὼ περιεχαθέσθη ἑπτὰ ἡμέρας 
μηδὲν δυνάμενος ποιῆσαι τῇ ἰὸίᾳ φύσει, ἀλλ᾽ ὅτε ὃ 
Θεὸς ἐχέλευσε, τὰ τείχη ἀφ᾽ ἰξαυτῶν κατέπεσε, Καὶ 
ὅτε εἰσῆλθεν εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας, λέγει αὖ- 
τῷ ὁ Κύριος, Ἄπελθε εἰς πόλεμον ' ἀπεχρίθη ᾿[η- 
σοῦς, Ζῇ Κύριος, οὐ μὴ ἀπέλθω ἄνευ σοῦ. Καὶ 
τίς ἔστιν ὁ ἐπιτάξας τῷ ἡλίῳ στῆναι ἄλλας δύο 
ὥρας ἐν τῇ συμδολῇ τοῦ πολέμου, jf, φύσις αὐτοῦ 
μόνη, ἢ ἦ συνοῦσα αὐτῷ δύναμις ; καὶ Μωυσῆς ὅτε 
συνέδαλε τῷ ᾿Αμαλὴχκ, εἰ μὲν ἐξέτεινε τὰς ἢ χεῖ- 
pac εἰς τὸν οὐρανὸν, πρὸς τὸν Θεὸν, ἐπάτει τὸν ᾿Αμα- 
λήκ εἰ δὲ ἔχλινε τὰς χεῖρας, ὁ ᾿Αμαλὴχ περι- 
ἐγίνετο. 

Γ΄. Σὺ δὲ ἀχούων ταῦτα γινόμενα, μὴ μαχράν σου 
ἀπέλθῃ ὁ νοῦς * ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ἐχεῖνα τύπος ἦν xai σχιὰ 
τῶν ἀληθινῶν πραγμάτων, ἀνάλαδε εἰς ἑαυτὸν ταῦτα 
Οτε γὰρ ἐχτενεῖς τὰς χεῖρας τοῦ νοός σου, χαὶ τοὺς 
λογισμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν, xai θελήσεις προσχολλη- 
θῆναι τῷ Κυρίῳ, χατώτερος τῶν λογισμῶν σου γινε- 
ται ὁ Σατανᾶς. Καὶ ὥσπερ εἰς Ἰεριχὼ τὰ τείχη ἔπε- 
σον διὰ δυνάμεως Θεοῦ, οὕτω xai νῦν τὰ τείχη τῆς 
xaxlx; τὰ χωλύοντά σου τὸν νοῦν, xal αἱ πόλεις τοῦ 
Σατανᾶ, xai οἱ ἐχθροί coo ἐξολοθρεύονται διὰ δυνά- 
μεως θεοῦ. οὕτως ἐν τῇ σχιᾷ Θεοῦ δύναμις ἀδιχλεί- 
πτῶως συνῆν τοῖς διχαίοις, ποιοῦσα θαυμάσια φανερά * 
καὶ ἔσωθεν δὲ ἐν αὐτοῖς ᾧχει ἡ θεία χάρις. Ὁμοίως 
καὶ εἰς τοὺς προφήτας ἐνήργει, xal διηχόνει τὸ 
Πνεῦμα ἐν ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν τοῦ προφητεύειν, καὶ 
λαλεῖν, ὅτε χρεία ἦν πράγματα μεγάλα εἰπεῖν τῷ χό- 
σμῳ. Οὐ γὰρ πάντοτε ἐλάλου, ἀλλ᾽ ὅτι 
τὸ ἐν αὐτοῖς νεῦμα * πλὴν ἡ δύναμις πέντοτε 
συνῆν. 

Δ΄. Εἰ οὖν εἷς τὴν σχιὰν τοσοῦτον ἐξεχύθη τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἄγιον. πόσῳ μᾶλλον εἷς εὴν Καινὴν Δια- 
Οήχην, εἷς τὸν σταυρὸν, εἰς τὴν ἔλευσιν τοῦ Xot- 
στοῦ, ὅπου ἐγένετο d, ἔκχυσις χαὶ ἡ μέθη τοῦ Πνεύ- 
ματος ; Ἐχχεῶ γὰρ, φησὶ, ἀπὸ τοῦ Πνεύματός 
μου ἐπὶ πᾶσαν σάρχα. Τοῦτό ἐστιν ὅ εἶπεν αὐτὸς 
ó Kóptos, ὅτι Μεθ' ὑμῶν ἔσομαι ἕως τῆς συντε- 


ac descendit pluvia. Similiter quoque Moses pone- 
bat virgam **, et flebat serpens; et rursus locutus 
est, et flebat virga. Et accepit ἃ camino cinerem, 
el dispersit, et producebantur ulcera ?*, et iterum 
percussit, et flebant ciniphes et rane. Nam h«woc 
natura humana facere potuit? Locutus est mari, 
et divisum est ** : fluvio, et mutatus estin sangui- 
nem. Verum patet, quod coelestis virtus babita- 
verit in ejus animo, et per Mosen ediderit heo 
signa. 

II. David quo pacto potuit absque armis in hel- 
lum congredi cum tali gigante? Et cum projiceret 
lapidem in alienigenam manu David 5, manus 
Dei dirigebat lapidem, ipsa quoque virtus divina 
interfecit illum, parans victoriam. Non enim David 
hoo poterat, qui erat imbecillis corpore. Jesus, 
filius Nave 35, cum venisset Jericho, sedit septem 
dies, nihil efficere valens sua ipsius natura : at ubi 
jussit Deus, muri sua sponte corruerunt. Et cum 
ingrederetur terram promissionis, dicit ei Dominus ; 
Proficiscere 1n bellum; respondit Jesus; Vivit. Domi- 
nus ! non procedam sine (e ^. Et quis 681, qui man- 
davit soli, ut subsisteret duas alias horas in con- 
flictu belli? An sola ipsius natura, an que illi as- 
sistebat potentia 38 ?Moses quoque, cum manus con- 
sereretL cum Amalecho, quando extendebat manus 
in celum ad Deum, conculcabat Amalech : quando 
autem declinaret manus, Àmalech superior erat. 

III. Tu vero quando hec auditu percipis, ne 
procul a te procedat menstua ; verum quia illatypus 
erant οἱ umbra verarum rerum, accommoda eadem 
tibi ipsi. Quandocunque enim  extenderis manus 
animi tui οἱ cogitationes in colum, atque volueris 
agglutinari Domino, inforior cogitationibus tuis fit 
Satanas. Et quemadmodum Jericho muri corruerunt 
virtute divina 39, sio quoque nuno muri malitie 
impediunt mentem tuam, atque urbes Satane et 
inimici tui perdentur virtute divina. Ad huno mo- 
dum in umbra legis virtus divina indesinenter 
aderat justis, edens manifesta miracula. Atque intus 
in ipsis habitabat divina gratia. Itidem quoque in 
prophetis operabatur, atque suppeditabat animis 
eorum Spiritum prophetandi, et loquendi et dicendi 
mundo res ingentes, necessitate (id  poscente. 
Non enim semper loquebantur, sed quando 157 


ἤθελε D volebat, qui in ipsis erat, Spiritus : nibilominus 


facultas semper aderat. 


IV. Si igitur in umbram lantopere esi effusus 
Spiritus sanctus, quanto magis inp Novum Testamen- 
tum, in crucem, in adventum Christi, quando faeta 
est effusio οἱ ebrietas Spiritus? Effundam enim, 
inquit, de Spiritu meo super omnem carnem 9. Hoo 
est quod ipsemet Dominus dixit, nempe : Vobiscum 
ero usque ad. consummationem seculi. Omnis enim 


82 Exod. vir, 10. 35 jbid., 17. ** Exod. xiv, 16, 21. 3 1 Reg. xvni 47. “Ὁ Jos. vi, 20 
37 Jos. x, 13. ** Exod. xvii, 11. ?? Jos. vi, 20. 39 Act. ut, 16, 17 ; Joel. τι, 20. 


estis mali, nostis bona dona dare . filiis vestris, quanio 
magis Paler vester. ccelestis dabit Spíritum potentibus 
ewn cum virtule et summa fidei certitudine ** secun- 
dum Apostolum? Geterum ista modo, tempore, 
labore summo, patientia atque dilectione ejus com- 
parantur, dum exercenturP organa anime seasitiva, 
ut dictum est, δὲ bono et malo, videlicet, machi. 
nis, insidiis et multiplicibus circumstantiis atque 
deceptionibus malitie : itidem quoque diversis gra- 
tie donis, variis auxiliis, a virtute et efficacia 
Spiritus profectis. Qui enim cognoscit oioalrices 
malitie, affectionibus inquinantes interiorem ho- 
minem; el non perspicit in se auxilium sanoti 
Spíritus veritatis, corroborantem inflrmitatem suam 


.S' MACARII /EGYPTTII 
qui qu&rit, invenit *!. $1. elentm, inquit, vos, qui A λείας τοῦ αἰῶνος " 


810 


πᾶς γὰρ b ζητῶν ευρίσχει. Εἰ 
γὰρ, φησὶν, ὑμεῖς πονηροὶ ὄντες, οἴδατε δόματα 
ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέχνοις ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον 
Πατὴρ ὁμῶν ὁ οὐράνιος δώσει Πνεῦμα ἅγιον τοῖς 
αἰτοῦσιν αὐτὸν, δυνάμει χαὶ πληροφορίᾳ πολλῇ 
κατὰ τὸν ᾿Απόστολον ; Τὰ οὖν τοιαῦτα xal μέτρῳ, 
xxi πόνῳ, xal χόπῳ πολλῷ, val ὑπομονῇ, καὶ φιλίᾳ 
τῇ πρὸς αὐτὸν εὑρίσχεται, γυμναζομένων τῶν αἰἶσϑη- 
τηρίων τῆς ψυχῆς, xaxd τὸ εἰρημένον, διὰ καλοῦ τι 
χαὶ κακοῦ, δηλαδὴ διά τε τῶν μηχανῶν xal imo 
λῶν, xai πολυτρόπων περιστάσεων, xal ἐνεδοῶν τῆς 
κακίας * ὁμοίως δὲ καὶ διὰ τῶν διαφόρων χαρ'σμάτων 
xxl ποιχίλων ἀντιλήψεων τῆς ἐνεργείας xxl δυνό- 
μέως τοῦ Πνεύματος. Ὁ γὰρ γνωρίζων τὴν ἐπουλὴν 
τῆς χαχίας διὰ τῶν παθῶν μιαίνουσαχν τὸν ἔσω b. 


alque renovantem animam in exsultatione cordis, p θρωπον, καὶ μὴ ἐπιγινώσχων Ἐν αὐτῷ τὴν ἀντῇγ- 


ejusmodi qui est, sine discretione graditur non 
perspiclens multiformem dispensationem — gratie 
pacisque divine. Et e diverso, qui adjuvatur a 
Domino, et affluit letitia spirituali, ac donis cx» 
lestibus, si existimet 86 non amplius obnoxium 
peccato, decipitur ooculte, quippe qui non habeat 
facultatem discernendi subtilitstem  malitie, neo 
intelligat paulatim tleri incrementum pueritie, at- 
que perfectionem in Christo : nam per submi- 
nistrationem Spiritus sancti et divini, simul 
fldes aucta in incrementum tendit, et omne 
munimen pravarum cogitationum ex parte de- 
struitur usque ad integram eversionem. Scrutari 
igitur debet quisque nostrum, si invenerit in fictili 
hoo apparatu thesaurum, si induerit purpuram spi- 
ritus, si viderit regem, et quieverit proximum illi 
factus, si tandem in alienas domos se direxerit. 
Nam anima habet partes multas, et altitudinem 
magnam, et demum peccatum ingressum possedit 
illius universas partes et cordis penetralia. Deinde 
inquirente homine, venit gratia ad eum, et occupat 
duas anime partes equaliter. Qui igitur inscius est, 
invitatus ἃ gratia, srbitretur gratiam ingressam 
omnes anime partes obtinere, et peccatum  radici- 
tus evelli. Major autem pars a peccato possidetur, et 
una pars a gratia ; et decipitur ille et nescit. Per 
plura autem adhuc de hís habentes attentioni 
vestre sinceritatis patefacere, per pauca dedimus 
vobis principium ut intelligentibus homínibus, ut 
exercentes et meditantes sermonum virtutem, intel- 
ligentiores flatis in Domino, et. 1858 simplicitatem 
cordis vestri augeatis in ejus gratia, et virtute veri- 
tatis, ut cum omni securitate vestra saluti incum- 
bentes, et liberati ab omni ouriositate et fraude 
adversarii digni habeamini innozii et invicti inve- 
niri in die judicii Domini nostriJesu Christi ; cui 
gloria et potestas cum Patre et vivifico ejus Spiritu 


81: Matth. xxvii, 20. 55 Matth, xi, 11. 


( σμῶν κατὰ μέρος χωρεῖ εἰς καθαίρεσιν 


itv τοῦ ἁγίου Πνεύματος τῆς ἀληθείας ἐνδυναμοῦσυν 
αὐτοῦ τὴν ἀσθένειαν χαὶ ἀνανεοῦσαν τὴν ψυχὴν ἐν 
ἀγαλλιάσει χαρδίας, ὁ τοιοῦτος ἐν ἀδιαχρισίᾳ τὸο- 
ρεύεται, μὴ γνωρίζων γε μὴν τὴν πολύτροπον οἶκο- 
νομίαν τῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος καὶ εἸρήντς. Καὶ πέλιν 
δὲ ὁ βοηθούμενος ὑπὸ τοῦ Κυρίου. καὶ εδρισχόμενος 
ἐν εὐφροσύνῃ πνευματιχῇ χαὶ χαρίσμασι ἔκουρα- 
νίοις, ἐὰν νομίσῃ μηχέτι ἀνακεῖσθαι ὁπὸ cZcdnzp- 
tlac, ἀπατᾶται χλεπτόμενος, μὴ διαχρίνων λεπτό- 
τητὰ τῆς κχαχίας * xal μὴ συνιὼν τὴν xri μέρος 
γενομένην τῆς νηπιότητος αὔξησιν xal τελειότητα ἐν 
Χριστῷ. Διὰ γὰρ τῆς ἐπιχορηγίας τοῦ ἁγίου xii θεῖ 
χοῦ Πνεύμανος [ὁμοῦ τε καὶ ἣ πίστις αὐξπνομξνν͵ εἰς 
πρυχοπὴν ἔρχετα!, καὶ πᾶν ὀχύρωμα πονηρῶν λοτι- 
eau 
Ερευνᾷν οὖν ὀφείλει ἔχαστος ἡμῶν, sl εὗρεν ἐν ὦ 
ὀστρακίνῳ τούτῳ σχεύει τὸν θησαυρὸν, εἰ ἐνεδύσατ 
τὴν πορφύραν τοῦ πνεύυατος, εἰ εἶδε τὸν facul, 
xal ἀνεπαύθη 3 ἐγγύτατος αὐτοῦ γενόμενος, εἴτι 
ὀχμὴν εἰς τοὺς ἐξωτάτους οἴχους διαχινεῖ - ὁ o 
λυχὴ ἔχει μέλη πολλὰ, xal βάθος πολὺ, xai λοιπὸν ἡ 
ἁμαρτία ἐπεισελθοῦσα χατέσχεν αὐτῆς ὅλα τὲ D 
καὶ τὰς νομὰς τῆς χαρδίας. Εἴτα ἐπιζυν,τοῦντος τοῦ 
ἀνθρώπου ἔργεται ἢ χάρις πρὸς αὐτὸν, xal χετίγε 
δύο μέλη τῆς ψυχῆς ἴσως. 'O οὖν ἄπειρος, r2;20- 
λούμενους ὑπὸ τῆς χάριτος, νομίζει, ὅτι ἐλθοῦσ d 
χάρίς ὅλα τὰ μέλη τῆς ψυχῆς κατέσχε, καὶ dU 
ζώθη * ἣ ἁμαρτία. Τὸ πλεῖστον δὲ μέρος τῆς ἔμερ-. 
τίας χρατεῖται, xal ἕν μέρος ὅὁπὸ τῆς χάριτος" καὶ 
ὁποχλέπτεται xal οὐκ οἷδε. Διὰ πλειόνων δὲ ἔτι om 
τούτων ἔχοντες ἐπιστεῖλαι τῇ διαθέσει τῶς ὁμετέρες 
εἰλικρινείας, δι’ ὀλίγων ἐδώχαμεν piv ἀτορμὴν ὡς 
συνετοῖς ἀνδράσιν, ἵνα ἐργασάμενοι χαὶ ἐξεοευνή- 
σαντες τὴν τῶν λόγων δύναμιν, συνετώτεροι γένητθε 
ἐν Κυρίῳ, καὶ τὴν ἁπλότητα τῆς χαρδίας ὑμῶν z- 
ξάνητε ἐν τῇ ἀὐτοῦ χάριτι, καὶ δυνάμει τῆς ἀληθείζε, 
ἵνα μετὰ πάσης ἀσφαλείας ἀντεχόμενοι τῆς ἐπυτῶν 


VARLE LECTIONES. 


! Cod, σχεύη. * ἴσ,, ἀνεπάη aut ἀνεπαύη. ὃ Cod. ἐξεριζώθη. 


891 LIBER DE CUSTODIA CORDIS. 834 


σωτηρίας, xal ῥυσθέντες ἀπὸ πάσης περιεργείας xal — nuno e£ semper, et in infinita smcula secularum. 
δολιότητος τοῦ ἀντιχειμένου κχαταβιωθῆτε ἅἄπτωτοι — Amen. 

xal ἀκαταγώνιστοι, εὑρεθῆνφι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς διαγνώσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ * ᾧ d δόζα 
xal τὸ κράτος σὺν τῷ Πατρὶ xal τῷ ζωοποιῷ Πνεύματι αὐτοῦ νῦν, xal ἀεὶ, xal εἰς τοὺς ἀτελευτήτους 
αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν.) 





5. P. N. MACARII /EGYPTII 
OPUSCULA ASCETICA. 


(GarraNp. Diblioth. Patr. t. VIT, p. 161.) 


Hec opuscula sub sancti Macerii /Egyptii nomine primus edidit ex Francisci Turriani 
Societatis Jesu codiceantiquo Petrus Possinus Tolose 1683 in-4, exinde a Georgio Pretio 
inter Macariana opera, Lipsie, 1714, in-8, et a Gallandio in Bibliotheca Veterum Patrum 
denuo sunt recusa. Hec opuscula non esse quidem genuina sancti Macarii opera, sed ex 
ejusdem homiliis fuisse compilata ex comparatione opusculorum cum homiliis patet et 
insuper comprobatur fide codicum Grec. Bibliothece Casares Vindobonensi nris CIV, 
olim COXL, in-fol.), CXL (olim CLXXIX, in-4), CLXXIX (olim CLVI, in-4), CXCII (olim 
CCOXXXIV in-4). Codex CIV etiam Simeonem Logothetam qui floruit seculi duodecimi 
priore parte(1152), opusculorum compilatorem esse diserte prodit. Opuscula enim ibidem 
ita leguntur inscripta : Κεφάλαια τοῦ ἁγίου Μαχαρίου μεταφρασθέντα παρὰ Συμεὼν τοῦ Λογοθέτου 
(sic) ev Sancti Macarii capita 50 a Simeone Logotheta transcripta. EpiT. 





MAKAPIOY TOY MEIAAOY 


ΠΕΡῚ ΦΥΛΑΚΗ͂Σ KAPAIA2 


ΛΟΓῸΟΣ. 


MACARII MAGNI 
DE CUSTODIA CORDIS 


LIBER. 


Α΄. Πως δύναται λέγειν ὁ τυχῶν, ὅτι νηστεύων, 159 Quomodo potest dicere quilibet : Jejunans, 
xai ξενιτεύων, xat ψωμίψων μου τὰ ὑπάρχοντα ἅγιός — peregre degens, divisis dispertitisque bonis meis om- 
εἶμι ; “Αγιός ἐστιν, οὐ καθαρθεὶς τὸν ἔσω ἄνθρωπον; — nibus, sanctussum ? An iile sanctus est, qui nondum 


S. MACARII /JEGYPTII 


emundavit interiorem hominem ? non enim qualig- Α οὐ yàp jj ἀποχὴ τῶν xzxuv ἐστιν dj κάθαρσις, ἀλλ᾽ 


cunque abstinentia a malis, sed que intimos con- 
scientie sinus omni inquinamento cum diligentia 
expurgat, perfecta demum emundatio est. Ergo in- 
gredere sis heus tu, in laxa ponitus conclavia late 
intus vagantium cogitationum tuarum, ad tuam 
captivam et servam peccati mentem ; et vide in in- 
timo ejus fundo, sub turba bullientium cogitatio- 
num, in ipsis, que anime penetralia diountur, oc- 
cultissimis conscientie recessibus, reptantem ni- 
dulantemque anguem, qui te occidit, veneno suo 
insectis vitalibus anime tue partibus ao. membris. 


3 xaxà συνείδησιν τελεία χἄθαρσις. ΕΠσελθε γὰρ, ὦ 
οὗτος, διὰ τῆς τῶν λογισμῶν σου ἐπιτάσεως -ρὸς τὸν 
αἰχμάλωτον, καὶ δοῦλον τῆς ἁμαρτίας νοῦν σου, χαὶ 
ἴδε τὸν χατώτερον τοῦ νοῦ καὶ βαθύτερον τῶν λογι- 
σμῶν, εἰς τὰ τα λεγόμενα ταμιεῖα τῆς dye σοῦ τὸν 
ἕρποντα xai ἐμφωλεύοντα ὄφιν, τὸν φονεύσαντά σι 
διὰ τῶν χαιριωτέρων τῆς ψυχῆς cou μελῶν * ἄδυσσος 
q3p ἐστιν ἀκατάληπτος ἡ καρδία * καὶ ἐὰν τοῦτον 
φονεύσῃς, χαὔχησαι τῷ Θεῷ περὶ χαθαρότυ,τος " εἰ à 
μὴ, ταπεινωθεῖς ὡς ἐνδεὴς xal ἁμαρτωλὸς ὑπὲρ τῶν 
χρυφίων σοὺ δεόμενος τοῦ Θεοῦ, 


Abyssus enim inperscutabilis cor est, et si quidem istum interfeceris, tunc sane aude apud Doum glo. 
riari de tua puritate : sin minus, humiliatus, ut indigens el peccator, accede ad Deum, et corem 


illo procide orans, ut te ab occultis tuis mundet. 


II. Vera mors intus in corde abscondita est qua Β Β΄. Ὁ ἀληθινὸς θάνατος ἔνδοθεν ἐν τῇ καρδίᾳ xi- 


exterior homo, ulcunque spirare videatur, revera 
est mortuus. Si quis igitur in illo arcano cordis 8 
morte ad vilam transit, is vere vivit vita perenni, 
neo amplius moritur. Etsi enim talium quoque cor- 
pora, separapntibus se statuto tempore ab iis anima- 
bus, certo apatio solvuntur, easdem tamen, utpote 
ganetificata, resurgent cum gloria. Proplerea som- 
num vocamus mortem sanctorum. 

IIL Totum adversarii certatem in eo desudat, ut 
queat mentem nostrum ἃ Dei recordatione et 
&more abstrahere, illecebras ad id adhibens ter- 
renas, omnique arie satagens affectum sensumque 
nostrum ab eo, qui unus vere bonus est, ad ea, 
que 3s80la opinione, non autem solida veritate, 
bona sunt, avertere. Quodcunque enim homo bo- 
num facit, polluere ac contaminare improbus co- 
natur, maximeque contendit, cum quem videt legi 
observande operam dantem, operi bono aut vane 


κρυπται, xai ὁ ἄνθρωπος ἔσω νενέχρωται, ἘΠ -« 
οὖν μεταδέδηχεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωὴν ἕν τῷ 
χρυπτῷ, οὗτος ἀληθῶς εἷς τοὺς αἰῶνας ζῇ, xal οὐχ 
ἀποθνήσκει * ἀλλ᾽ sl xal τὰ σώματα τῶν τοιούτων 
λύεται πρὸς καιρόν τινα, ἀλλ᾽ οὖν ἡγιασμένα τέ εἶσι 
xal ἐγείρονται σὺν δόξῃ * διὸ καὶ ὕπνον λέγομεν τὴν 


χοίμησιν τῶν ἁγίων. 


T'. Ὅλος ὁ ἀγὼν τοῦ ἀντιχειμένου οὗτός ἔστιν, 
ἵνα δυνηθῇ τὸν νοῦν ἡμῶν ἀπὸ τῆς πρὸς θεὸν μνήμης 
καὶ ἀγέπης ἐχσπᾶσαι, δελεάσμασι γηΐνοις χρώμε- 
νος, καὶ ἀπὸ τοῦ ὄντος χαλοῦ παρεχτρίπων ἐπὶ τὰ 
δοκήσει, ἀλλ’ οὐκ ὅντως καλά. Πᾶν γὰρ ὃ Viv τοῦ 
ἄνθρωπος χαλὸν, σπιλοῦν xal μιαίνειν ὁ πονηρὸς 
βούλεται, xal τὴν ἰδίαν ἐπεισπορὰν τῆς χενοδοξαί 
ὀνήσεως τῇ ἐντολῇ συμμίγειν ἀγωνίζεται - ἵνα κε 
διὰ Θεὸν xal μόνον κατὰ προθυμίαν ἀγαθὴν τὸ vr 
μενον ἀγαθὸν γένηται, 


glorie, ant tumide sui presidentie labem inspergere, ne Dei solius causa, οἱ ex bono vereque lan. 
dabili proposito, quod exterius bene sit interius geratur. 


IV. Quid igitur? nos nunquam ac nusquam soliti 
in cor nostrum ingredi, quomodo incipiemus ? Per 
Jejunium et orationem foris stantes pulsemus, prout 
Dominus jussit, dicens : Pulsate et aperietur vobis, 
Si enim permanserimus in verbo Domini et in sensu 
intime demisso mendicitatis et vilitatis nostre; ac 
simul exercitio cunctarum qua per mandata impe- 
rantur, virtutum, nocte ac die perseveraverimus 
pulsantes spiritualem Dornini januam, poterimus 
potiri eo, quod qusrimus. Per hanc enim januam 


potest liberationem assequi quicunque vult fugere D 


ἃ captivitate tenebrarum. Invenit quippe ibi liber- 
tatem animse, et recipit congruas ipsi congitationes; 
ac tandem eo usque provehitur, ut possideat coele- 
stem regem Chryitium. 

160-162 V. Quando mens oblita fuerit mentalis 
et pie afflictionis, tunc et mandatorum obliviscitur ; 
quando videtur currere, errat a via plana, et obli- 
quis gyraus semitis ambulat : propter quod in fc- 
ras incurrit bestias. Nisi enim orationis et Spei la- 
borem excidissemus, non utique peccavissemus. 


4 Matth. vii, 7; Luc. 1,9. 


Δ΄, Τί οὖν ; ἡμεῖς ol μηδόλως εἷς τὴν καρδίαν (o 
ἐλθόντες, πὼς ἀρξώμεθα ; διὰ νηστείας xai προτο)- 
χῆς ἔζω ἑστῶτες χρούομεν, χαθὼς ὁ Κύριος ixiltom 
εἰπών - Κρούετε xal ἀνοιγήσεται ὑμῖν. "Ei [hb 
ἐμμείνωμεν τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίου, καὶ τῇ πτωχείᾳ, χε 
τῷ ταπεινῷ φρονήματι, καὶ πάσαις tai; τῶν ἐντο- 
λῶν ἀρεταῖς νυχτὸς xal ἡμέρας χρούοντες εἰς τὴν 
πνευματιχὴν τοῦ Κυρίου θύραν, δυνησόμεθα πχεν 
τοῦ ζητουμένου. A:X ταύτης γὰρ τῆς θύρας Verte 
ἀπολυτρώσεως τυχεῖν πᾶς ὁ βουλόμενος quy τῶ 
σχότους. Εὑρίσκει γὰρ ἐχεῖ τὴν ἐλευθερίαν τῆς de. 
χῆς, καὶ ἀπολαμῦάνει τοὺς λογισμούς αὐτῆς κεὶ 
χτᾶται τὸν ἐπουράνιον βασιλέα Χριστόν. 


Ε΄. Ὅταν ὁ νοῦς ἐπιλάθηται τῆς νοερᾶς καὶ εὐσόοῦς 
θλίψεως, τότε xai τῶν ἐντολῶν ἐπελάθετο * xai bv ἂν 
δοχῇ τρέχειν, παρεχτρέπεται τῆς λείας, xal sxoli- 
ζων πολιτεύεται. Διὰ τοῦτο συναντᾷ θηρίοις. Ei Ὑὰ 
μὴ τὸν τῆς εὐχῆς χαὶ ἐλπίδος χόπον ἐχχόπτομεν, 


οὐκ ἂν ἐπλημμελήσαμεν * τοῖς Ὑὰρ περὶ ψυχῆς θλι- 





LIBER DE CUSTODIA CORDIS. 


826 


δομένοις λέγει ἡ Γραφή * Πιστὸς ὁ Θεὸς, οὐκ ἐάσει A His porro, qui animo angustiantur, dicit Scriptura : 


ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε * ἀπαιδεύτοις 


δὲ συναντήσαι καχά, 


ζ΄. "Ὥσπερ οἱ ἔξω ὀφθαλμοὶ βλέπουσι μαχρῦθεν 
τὰς ἀχάνθας, xal τοὺς χρημνούς " οὕτω xal ὁ προ- 
Θλεπτιχὸς νοῦς προύλέπει ταχὺς ὧν τῆς ἀντιχειμένης 
δυνάμεως τὰς τέχνας xal τὰς ἐπισχευὰς, xal ἀσφαλί- 
ζεται τὴν ψυχὴν, ὡς ὀφθαλμὸς ὧν αὐτῆς. 

Z. ᾿Αγῶνος πολλοῦ xai πόνου χρυπτοῦ xai ἀορά- 
τοῦ χρεία, λογισμῶν ἔρευναν ποιεῖσθαι, xai τὰ ἡσθενη- 
χότα τῆς ψυχῆς ἡμῶν αἰσθητήρια γυμνάζειν 
πρὸς διάκρισιν χαλοῦ τε xal χαχοῦ * δεῖ πάντοτι 
xal ἀναζωπυρεῖν διὰ τοῦ νοὸς πρὸς Θεὸν ἐπείξεως 
τὰ ἐξησθενηχότα τῇ ψυχῇ μέλη * τοῦ νοῦ ἡμῶν προσ-- 
καλουμένου μετὰ τοῦ Κυρίου πάντοτε, ἵνα γένηται 
εἷς ἕν πνεῦμα κατὰ τὸ λόγιον Παύλου. Τοῦτον δὲ 
τὸν χρυπτὸν ἀγῶνα χαὶ μελέτην Κυρίου xal πόνον 
νυχτὸς xal ἡμέρας ἔχειν ἡμᾶς χρὴ εἰς πᾶσαν ἐπιτή- 
δευσὶν ἐντολῆς, εἴτε εὐχομένων, εἴτε ἐσθιόντων, ἣ 
διαχονούντων, fj πινόντων, ἢ ἕτερόν τι ποιούντων, 
(va πᾶν ὃ γίνεται ἀγαθὸν ἐπιτήδευμα εἰς δόξαν Θεοῦ 
γένηται. ᾿Αγιάζεται γὰρ xal d τῶν ἐντολῶν πᾶσα 
ἀχολουθία * xai χαθαρῶς ὑφ᾽ ὑμῶν ἐπιτελεῖται, διὰ 
τῆς ἀδιαλείπτου μνήμης τοῦ Θεοῦ, χαὶ φόθου καὶ 
ἀγάπης τῆς πρὸς Θεὸν, xal γινόμεθα ἐχτὸς ἀπὸ τοῦ 
μιαίνοντος τὰς ἐντολὰς τοὸ Θεοῦ. 


Fidelis Deus, qui non patietur vos tentari. supra id 
quod potestis ἢ. Qui autem indociles sunt, eis occur- 
rent mala 3, 

VI. Sicut exteriores oculi longe prospiciuat spi- 
nas et precipitia; eic et acri providendi perspica- 
cia predita mens cito prospicit adversarie potesta- 
tis artes insidiasque, ac contra eas premunit ani- 
mam, oujus est oculus. 

VII. Contentione multa, et labore, eoque occulto 
et invisibili, est opus in serutatione cogitationum 
facienda : et in hebetalis anim nosirm sensibus 
acuendis  exercitandisque ad discretionem boni et 
mali *. Oportet omnino undecunque exsuseitare 
conatu mentis ad Deum se incitantis, debilitata 
anime membra: mente nostra cum Domini adju- 
torio semper nos provocante, ut oum illo coale- 
scamus in unum spiritum 5 juxta oraculum Pauli. 
Hoc autem certamen oecultum, et meditationem 
Domini, ao loborem diu noctuque necesse est nos 
habere ad omnem studiosam exsecutionom mandati 
prescribentis quidpiam sive orantibus sive come- 
dentibus, sive ministrantibus, sive bibentibus, sive 
aliud quidvis agentibus, ut quodcunque fit opus 
bonum, in Dei, gloriam fiat. Sanotiflcatur enim tota 
series mandatorum, et pure perfecteque a nobis 
exsecutioni traditur per indesinentem memoriam 


Dei perque timorem et charitatem erga Deum; per hec enim nos disjungimus seorsimque locamus ab 


eo, qui polluit mandata Dei. 


Β΄. Kal γὰρ ὁ πατριάρχης ᾿Αὐραὰμ ix τῶν dxpo- (| VIIL. Eienim patriarcha Abraham e primitiis sa- 


θινίων τῷ ἱερεῖ τοῦ Θεοῦ Μελχισεδὲχ προσήνεγχε, 
χαὶ οὕτως τὴν εὐλογίαν ἐδέξατο παρ᾽ αὐτοῦ. Τί δ᾽ 
ἄλλό διὰ τούτων αἰνίττεται τὸ Πνεῦμα, ἀλλ᾽ ἢ ὑψηλο- 
τέραν θεωρίαν ἐμφαίνων που, τὰ ἄχρα xai τὰ ὀστᾷ 
τοῦ ὅλου συγχρίματος τῆς φύσεως ἡμῶν ; τουτέστιν, 
αὐτὸν τὸν νοῦν, αὐτὴν τὴν συνείδησιν, αὐτὴν τὴν 
διάθεσιν, αὐτὸν τὸν λογισμὸν, αὐτὴν τῆς ψυχῆς τὴν 
ἀγαπητικὴν δύναμιν, τὴν ἀπαρχὴν τοῦ ὅλου ἡμῶν 
ἀνθρώπου τῷ Θεῷ πρότερον χομίζειν δεῖν πάντοτε, 
τὴν τῆς καρδίας ἱερὰν θυσίαν * τὰ ἀχροθίνια, xal τὰ 
ἄχρα τῶν ἀγαθῶν λογισμῶν εἷς τὴν αὐτὴν μνήμην 
καὶ μελέτην διὰ παντὸς ἀπασχολοῦντος. Καὶ οὕτως 
δυνάμεθα ὁπημέραι τὴν αὔξησιν χαὶ προχοπὴν λαμ- 
Gávew βοηθούμενοι ὑπὸ τῆς θείας χάριτος, καὶ τὸ 
φορτίον τῆς δικαιοσύνης τῶν ἐντολῶν, ἐλάφρὸν ἡμῖν 
κατχαφανήσεται, χαθαρῶς χαὶ ἀμώμως ταύτας ἐπι- 
τελοῦντες, συνεργούμενοι ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Κυρίου διὰ 
τῆς πρὸς αὐτὸν ἡμῶν πίστεως. Περὶ δὲ τῆς φαινο- 
μένης ἀσχήσεως, xal ποῖον ἀγαθὸν ἐπιτήδευμα μεῖ- 
ζον xal πρῶτον τυγχάνει, τοῦτο γινώσχετε, ἀγαπη- 
τοὶ, ὅτι ἀλλήλων πᾶσαι αἱ ἀρεταὶ χρέμανται, καὶ 
ἀλλήλων συνδέδενται, χαὶ ὥσπερ ἱερά τις πνευματιχὴ 
ἄλυσις, μία ἀπὸ μιᾶς ἤρτηται * ἡ εὐχὴ ἄπὸ τῆς 
ἀγάπης, ἡ ἀγάπη ἀπὸ τῆς χαρᾶς, h χαρὰ ἀπὸ τῆς 
πραότητος, ἡ πραότης ἀπὸ τῆς ταπεινώσεως, ) ta- 
πείνωσις ἀπὸ τὴς δ'αχονίας, ἣ διχχονία ἀπὸ τῆς ἐλπίδος, 
ἡ, ἐλπὶς ἀπὸ τῆς πίστεως, ἧ πίστις ἀπὸ τῆς ὑπαχοῆς, f 


cerdoti Dei Melchisedech obtulit *; et sic benedi- 
ctionem accepit ab ipso; Quid vero aliud per hoo 
adumbrat Spiritus? sublimiori nimirum intelligex- 
tia significare vult, utique summa et intima, verti- 
cem et ossa tolius concretionis nature nostre ; hoo 
est, ipsam mentem, ipsam conscientiam, ipsam 
dispositionem, ipsam cogitationem, ipsam amandi 
potentiam, tanquam primitias totius nostri homi- 
nis, Deo ante omnia debere nos afferre,et velut 
sacram cordis nostri offere victimam, primitias et 
Bpummitates bonarum cogitationum, in eamdem 
Dei memoriam et meditationem, omni alia occu- 
patione seposita, vacantis. Et sic possumus quoti- 
die augmentum οἱ profectum accipere, adjuti a di- 
vina gratia; et onus ]justitie mandatorum leve 
nobis apparebit, pure et irreprehensibiliter ea  im- 
plentibus, cooperante ad hoc nebie ipso Domino 
per nostram in ipsum fldem. De apparente vero 
exercitatione, et quodnam bonum studium mojus 
inter omnia et primum sit, illud scitote, dilectissi- 
mi, hberere committique invicem virtutes omnes, et 
nexu pendere mutuo devinclas unam ab altera, sic 
constituentes sacram quamdam et spirilualem 
catenam, in qua oratio charitati, charitas gau- 
dio, gaudium mansuetudini, 168 mansuetudo hu- 
militati, humilitas ministrationi, ministratio spei, 
spes fldei, fides obedientie, obedientia simplicitati, 


3 [ Cor. x, 13. 8 Deut. xxxi, 20. *Hebr. v, 14, * ICor. vi, 17. * Gen, xiv, 18. 


841 


S. ΜΑΟΑΒΙ JEGYPTII 


833 


subjunola inserlaque connectitur. Siout e contrario A ἧἡ ὑπαχοὴ ἀπὸ τῆς ἀπλάτητος. “Ὥσπερ xal τὸ ἐναντίον, 


vitia quoque inter 8680 junguntur, et ex uno aliud 
germinat; puta odium ab ira, ira a superbia, superbia 
a vana gloriatione, vana gloriatio ab infidelitate, in(i- 
delitas a duritie oordis, duriiies cordis, a negligentia, 
negligentia a languore, languor ἃ despicientia, de- 
Bpicientia a pigritia, pigritia ἃ pusillanimitate, pu- 
Billanimitas ab amore voluptatis, et sic alia membra 
malitie suspensa nexaque lrahuntur invicem. Pari 
exemplo atque in parle meliori virtutes ex se mutuo 
pendent. Caput vero virtulis omnisel supremus vertex 
operum laudabilium est constans in oratione perseve- 
rantia, perquam reliquas quoque virtutes a Deo conti- 
nua petitione impelratas adipisci quotidie possumumn. 

IX. Niei humilitas, et simplicitas, et benignitas 
exornet nos, babitus orationis nihil nobis proderit. 
Non solum autem id de oratione dicimus, sed et 
de quavis alia contentione et labore, sive in virgi- 
nitatis custodie, in precibus recitandis, in alia 
qualibet erumnosa funotione virtutis, causa susce- 
pla; nisi fructus obaritatis, pacis, gaudii, mansue- 
tudinis, humilitatis, simplicitatis, sinceritatisque, 
fidei longanimitati8 candide in nobis ipsis reperia- 
mus, in vanum et vacuum nostri Jabores asusci- 
piuntur; omnis enim ista exercitatio et contentio 
propter hos fructus suscipi debet. Quare bis fru- 
etibus non comparentibus intra noa, frusiranea et 
irrita illa omnis fuit operatio, adeoque, qui sine 
his operantur, similes in die judicii deprehenden- 
tur fatuis quinque virginibus ἴ, qua, quod hinc 
non asportassent in vasis cordis spirituale oleum, 
quo prius memorata virtutes designantur, ἰδία 
nominate sunt, et spirituali regni thalamo excluse. 
Laborque virginitatis, propler defectum virtutum. 
et privationem manifeste iohabitationis Spirilus, 
pro nihilo reputatus est. Sicut enim in cultura vi- 
nee omnis industria et labor ad fructuum perce- 
ptionem refertur; que si demum fallat, non reper- 
tis uvis in vite, nequidquam et sine opere pretio 
existimatur desudasse vinitor; ita nisi per opera- 
tionem Spiritus sancti fructus charitatis, pacis, 
gaudii, humilitatis, aliorumque enumeratorum ab 
Apostolo donorum ^", in omni certitudine ac 
sensu spirituali in nobis ipsis agnoscamus, frustra 
contentionem virginitatis, orationis, psalmodie, 
jejunii et. vigiliarum laborem suscepisse convincc- 


B 


ἐφ᾽ ἑνὸς τὰ κακὰ ἐχδίδονται * τὸ μῖσος ἀπὸ τοῦ θυμοῦ, 
ὁ θυμὸς ἀπὸ ὑπερηφανίας, ἣ ὑπερηφανία ἀπὸ τῆς χε- 
νοδοξίας, ἣ χενοδοξίχ ἀπὸ τῆς ἀπιστίας, f$, ἀπιστία 
ἀπὸ τῆς σχληροχσρδίας, ἡ σαληροχαρδία ἀπὸ τίς 
ἀμελείας, dj ἀμέλεια ἀπὸ τῆς χαυνώσεως, ἡ χαύνωσις 
ἀπὸ τῆς ὀλιγωρίας, ἣ ἀλιγωρία ἀπὸ τῆς ἀχη δίας, i 
ἀκηδία ἀπὸ τῆς μιχροψυχίας, $ μικροψυχία ἀπὸ ci; 
φιληδονίας, καὶ τὰ λοιπὰ μέρη τῆς κακίας ἀλλύλων 
εἰσὶν ἐχχρεμάμενα. Οὕτως ἐν τῷ ἀγαθῷ μέρει αἱ 
ἀρεταί εἶσιν ἀπηρτημέναι. Κεφαλὴ δὲ πάτης ἀσετῖ: 
xai χορυφὴ τῶν χατορθωμάτων ἐστὶν ἣ προσευχῆς 
προσχαρτέρησις, δι' ἧς xal τὰς λοιπὰς ἀρετὰς δὰ 
τῆς παρὰ θεοῦ αἰτήσεως ὁσημέραι κτᾶσθα: δυνάμεθα, 
Θ΄. ᾿Βὰν μὴ ἡ ταπεινοφροσύνη, καὶ dj ἁπλότης, 
xai 1, ἀγαθότις, χατουχοσμήσῃ ἡμᾶς, τὸ σχῆμα τῆς 
εὐχῆς ἡμᾶς οὐδὲν ὠφελήσει. Οὐ μόνον δὲ περὶ τὶ: 
εὐχῆς λέγομεν, ἀλλὰ καὶ περὶ παντὸς χαμέήτου͵ ἱ 
πόνου, ἢ παρθενίας, ἢ εὐχῆς, fj οἷουδήποτε καμέτοῦ 
καὶ ἐργασίας ἀριτῆς ἕνεχεν ἐπιτελουμένου * ἐὰν μὲ 
τοὺς καρποὺς τῆς ἀγάπης καὶ εἰρήνης xdi γαρῆς 
xal πραότητος χαὶ ταπεινότητος, ἁπλότντός τε xr 
ἀφελότητος, πίστεως χαὶ μαχροθυμίας, ἀφθένως ἐν 
ἑαυτοῖς εὐρίσκομεν, εἰκὴ καὶ μάτην οἱ χέματο: 
ἡμῶν γεγόνασι" ἡ πᾶσα γὰρ ἐκείνη ἐργασία, χαὶ οἱ 
χάματοι διὰ τοὺς καρποὺς γίνεσθαι ὀφείλουσι. Τῶν 
δὲ χχαρπῶν τῆς ἀγάπης xal εἰρήνης ἢ εὐλισχομένων 
ἐν ἡμῖν, εἰχῆ xal μάτην ἡ ὅλη ἐργασία γίνεται. ΟἹ 
γὰρ γωρὶς τούτων ἐργαζόμενοι κατὰ τὰς chri μω- 
βὰς παρθένους ἐν ἡμέρᾳ χρίσεως ἀποδείχνονται, d 
τίνες διὰ τὸ μὴ ἐντεῦθεν ἀποχομίσασθα: ἐν τοῖς τίς 


C καρδίας ἀγγείοις τὸ πνευματικὸν ἕλαίαν, ὅπερ ἐπ' 


mur. Bi quippe labores anima ac corporis, epe ἢ 


Bpiritualium ejusmodi fructuum exerceri debent: 
Spiritus vero in virtutibus fruclifloatio, fruitio est 
Bpiritualis in voluptate incorrupta, in cordibus 
fidelibus operatione Spiritus sancti animatis. In 
multa siquidem discretione prudenptiie, operatio, 
labores, et erumne nature, existimentur per fidem 
et spem ἃ sancto Spiritu iis, qui digni sunt, effica: 
citer inditi. Bonum est jejunium, bona vigilia ; 
bona fuga patrie et conversationis humane iu so- 
litudine. Sed hec flos ipse ac vigor sunt conversa- 


7 Matth, xxv, 8. * Galat, v, 22. 


τῶν προειρημένων ἀρετῶν, μωραὶ ὡνομάσθεωι, 
καὶ τοῦ πνευματιχοῦ τῆς βατιλείας νυμφῶνος d 
ἐχλείσθησαν. Καὶ ὁ τῆς παρθενίας κάματος διὰ τῶν 
ἀρετῶν» ἔλλειψιν xal στέρησιν τῆς ἐναργοῦς ἐνοιχί- 
σεως τοῦ Πνεύματος, εἰς οὐδὲν ἐλογίσθη. "üsxi γὲ 
ἐν τῇ γεωργᾷ τῆς ἀμπέλου masa ἐπιμέλεια χαὶ bi 
τὴν τῶν xapnüv ἀπόλαυσιν γίνεται, καρπῶν δὲ μὲ 
εὐρισκομένων ἐν τῇ ἀμπέλῳ εἰκῇ xal μάτην zin 
ἐμπόνησις τῆς ἐργασίας γίνεται - οὕτως ἐὰν μὴ sd 
τῆς ἐνεργείας τοῦ Πνεύματος καρποὺς ἀγάπης χεὶ 
εἰρήνης καὶ χαρᾶς χαὶ ταπεινώσεως, καὶ τῶν λοιπῶν 
παρὰ τῷ ᾿Δποστόλῳ ῥηθέντων ἐν πάσῃ πλερογολίᾳ 
xai αἰσθήσει πνευματιῦῇ ἐν ἑαυτοῖς ἐπιγῶμεν, 
εἰκῇ ὁ τῆς παρθενίας χάματος, xai εὐχῆς, xal ὑπλμ- 
ῳδίας, νηστείας τε xal ἀγρυπνίας ὃ πόνος εἷς οὖ- 
δὲν ἀποδείχνυται. Οὗτοι γὰρ οἱ πόνοι ψυχῆς καὶ w- 
ματος Em! ἐλπίδι πνευματιχῶν χαρπῶν ἐπιτελεῖσθαι: 
ὀφείλουσιν * ἢ δὲ τοῦ Πνεύματος Ἐν ταῖς ἀρεταὶς xz2- 
ποφορία ἀπόλαυσίς ἐστι πνευματικὴ ἕν ἡδονῇ ἀρ- 
θάρτῳ, ἐν καρδίαις πισταῖς, ὑπὸ τοῦ Πνεύματος iup- 
γουμέναις * ἐν πολλῇ γὰρ διαχρίσει συνέσεως i ἐργα- 
σία xxi πόνος xal χάματοι τῆς φύσεως Ton 
διὰ πίστεως χαὶ ἐλπίδος ἀπὸ τοῦ ἁγία») Πνεύματος 
τοῖς ἀξίοις Ἐνεργούμενοι. αλόν ἐστιν ἡ νηστεία, d 
ἀγρυπνία, ἣ ξενιτεία, ἀλλὰ ταῦτα ἀκμὴ xoci 





880 


LIBER DE CUSTODIA CORDIS. 


830 


ἐστὶν ἀγαθῆς * πλὴν ἡ τάξις τῶν Χριστιανῶν ἐσω- A tionis bons. Ceterum ordo Christianorum interior 


τέρα ἐστὶ τούτων, xal οὐχ ὀφείλει τις ἐπὶ τούτοιξ 
τὴν πεποίθησιν ἔχειν xai μόνοις. Συμὄαίνει δὲ ὅτι 
εἰσί τινες χάριτος μέτοχοι" καὶ ἡ χαχία ἔτι οὖσα 
τεχνάζεται, xai παραχωρεῖ ἑκοῦσα, xai οὐχ ἰνεργεῖ, 
ἀλλὰ ποιεῖ νομίσαι τὸν ἄνθρωπον, ὅτι ἐκαθαρίσθη ὁ 
νοῦς αὐτοῦ * xai λοιπὸν φέρει αὐτὴν οἴησιν, ὅτι Χρι- 
στιανός εἶμι τέλειος, xal μετὰ ταῦτα, ὅταν νομίσῃ ὁ 
ἄνθρωπος, ὅτι Ἐλεύθερός εἰμι, xal ἀμεριμνεῖ, τότε 
Awstpuxip τοόπῳ ἔρχεται αὐτῷ ἡ καχία ἔγχρυμμα 
ποιοῦσα * χαὶ πειράζει αὐτὸν, xal χαταφέρει αὐτὸν 
εἷς τὰ χατώτατα τῆς γῆς. Εἰ γὰρ ἄνθοωποι πολλά 
κὶς λῃσταὶ ὄντες 4 στρατιῶται χατὰ πολεμίων οἴδασι 
τεγνάζεσθαι, καὶ ὑποχαθέζονται, καὶ ποιοῦσιν ἔγ- 
χρυμμα, x«l λαμβάνουσι τὰ νῶτα τῶν ἐχθρῶν, καὶ 
περιχυκλοῦσιν αὐτοὺς ἀθρόως, xxi  dmoxtelvoust*: 
πολλῷ μᾶλλον fj xaxa οὗτα τοσούτων χιλιάδων τοῦτο 
τὸ ἔργον ἔχουσα, τόσας ἀπολέσασα Ψυχὰς, οἶδεν οὖν 
ἔγχρουμχ ποιεῖν ἐν τῇ κχαρδίχ, χατὰ χαιροὺς μὴ 
ἐνεργεῖν, ἵνα ἐνέγχῃ τὴν ψυχὴν εἷς οἵησιν τελειότη- 
τος j 


I. Ὃ θεμέλιος τοῦ Χοιστιανισμοῦ οὐτός ἐστιν, 
(va ἂν ποιήσῃ ὃ ἄνθρωπος διχχιοσύνας, μὴ ἐπανα- 
παΐῃ ἐν αὐταῖς, xai ἔχῃ ἑαυτὸν μέγαν, ἀλλ᾽ Jj πτω- 
χὸς τῷ πνεύματι c xal ἐὰν γένηται μέτοχος χάριτος, 
μὴ νομίσῃ δαυτὸν χατειλτφέναι τι, vai οἰγθῇ εἶναί 
τις, χαὶ ἄρξηται διδάσχειν * ἀλλ᾽ ἵνα ὧν χαλῆς Esvi- 
«tía; xal πολιτείας, νηστεύων πολὺ, ξενιτεύων εὖ- 
όμενος, μετέχων χάριτος, μὴ ἡγήσηται τὴν ψυχὴν 
αὐτοῦ τιμίαν * ἀλλὰ τότε μάλιστα, ὅταν ἀοχὴ χάριτος 
γένηται, ἵνα ἔχῃ τὸν πόνον, τὴν δίψαν, ἵνα μὴ χεχο- 
ρεσιλένος ἔχῃ ἑαυτὸν δίχχιον ἢ πλούσιον ἐν χάριτι " 
ἀλλ᾽ ἦ πενθῶν xai δαχούων. Καὶ ὃν τρόπον ἐὰν [| 
μήτη, χαὶ ἔχῃ υἱὸν μονογενῆ xal παιδεύσῃ αὐτὸν, 
xal ὅταν γένηται ἀνὴρ, συμδῇ αὐτῷ ἀποθανεῖν " xai 
λοιπὸν ὅσοι ἂν dt παραμυθούμενοι τὴν μητέρα, 
μᾶλλον ἐπεγείρουσιν αὐτῇ τὸ πένθος, xa! ἀπαραμύ- 
θητός ἐστιν “οὕτω χρὴ χλαίειν τὸν Χριστιανὸν τὴν 
πτῶσιν αὐτοῦ, χαὶ ἀδιαλείπτως δαλρύειν " πρὸ πάν- 
τῶν δὲ ἔχειν συντετριμμένην τὴν καρδίαν, 


est his ς el non debet quis bis ioniii solis ad confi- 
dentiam. Contingit autem esse quosdam  parlicipes 
grati» ; in quibus malitia, oum revera subsit, inei- 
diose latere salagit, ultro agere cessans οἱ se 
&abscondens, ipsum que, in quo habitat, fallat, male 
persuadens, esse suam mentem jam purgatem ; 
unde in arrogontiam inflatur, aiens: Perfectus ego 
Christianus sum, at dum miser isti fidecie homo 
164 indormit, liberum se nunc demum pridicans, 
opprimitur ab irruente in eum, latronum more, e 
latebris, ubi subeederut, malitia, qua nihil minus 
opinantem tentatione vehementi adoriens, vinoit et 
deprimit in terre infima. Si enim homines sepe 
latrocinio aut militie dediti, stratagemate, uti sciunt 
BUbsidentes in locis oocultis, et cx insidiis repente 
coorientes in hostium terga, ipsoque circumventos 
vi subita trucidant, quanto magis malitia, que tot 
millibus annorum boc opus exercuit, tot perdens 
animas, notam habebit artem insidiarum in imo corde 
struendarum, ut aliquando cesset ab agendo, quo 
persuasione ista imbuat animam, se esse perfectum? 

X. Fundamentum Christianismi hoc est, ne ho- 
mo post quantalibet bona opera, in ipsis acquie- 
scat, aut se magnum putet, sed perseveret esse 
pauper spiritu : ac cum gratim particeps factus fue- 
rit, ne existimet &e quidpiam adeptum, puletque 
86 esse aliquem, incipiatque magistrum agere. 
Neve se aliquem supra vulgus, quin eliain, cum 86-- 
ceeserit ín. solitudinom et bene ambulaverit, mul- 
tum jejunans, exsilium mundi fortiter tolerans, pie 
orans, gratie donorum compos, nihilo tamen magis 
animam suam pretiosam babeat. Imo tum mazime, 
quando primum sentit appulsum gratis, aollioite 
laboret; sitimque monstret ulterioris profeotus ; 
valde cavens ne, quasi jam satiatus, se abunde ju- 
stum, aut locupletem habeat; e contrario potius 
lugeat, et laorymetur. Quomodo si mater educave- 
rit δ puero eura magna unicum fllium, ubi, cum ad 
virilem pervenit etatem, mori eum con!ingat, qui 
consolari eam aggredientur, incentiva luctus magis 


accumulant; sio flere indesinenter Christianum oportet lapsum suum, et ante omnia habere cor 


contritum. 
IA". Ὥσπε; εἰ οἶχος βασιλέως ἔχων διαίτας πολλὰς 


XI. Ut si palatium regis cujuspiam multa habeat 


καὶ αὐλὰς διαφόρους, καὶ πρόθυρα πολλὰ, vai icw- D cubicula, et multa vestibula et atria, ae interiore 


«Époo« οἴχους, ἔνθα μένοι ὁ βασιλεὺς, xai 4 mop- 
φόρα, χαὶ οἱ θησαυροὶ ἀπόχεινται " λοιπὸν ὁ εἰσερχό- 
μενος εἰς τὰς ἐξωτέρας αὐλὰς μὴ νομίσγ, ὅτι ἤδη εἷς 
τοὺς ἐσωτέρους οἴχους ἦλθεν, ὅπου fj δόξα τοῦ βασι- 
λέως, καὶ ἡ πορφύρα, xal οἱ θησαυροί * οὕτως εἷς τὸ 
πνευματιχὸν, οἱ νηστεύοντες, οἱ ἀγρυπνοῦντες, οἱ 
ψάλλοντες xai εὐχόμενοι, μὴ νομίσωσιν, ὅτι εἰσῆλθον 
εἰς τὴν χατάπαυσιν, ὡς δὲ ἀχμὴν εἰς τὰ πρόθυρα 
καὶ εἰς τὰς αὐλὰς εἰσέογονται, οὐχ ὅπου ἡ πορφύρα, 
χαὶ οἱ Ürc&upol. Οὐχ ὀφείλουσιν οὖν ἀδελφοὶ τῇ ἔξω 
πολιπεί θαῤῥεῖν, καὶ λέγειν, ὅτι Εἰμί τις " εἰ δὲ xai 
χάριτος μέτοχος γένηται, οἰηθῆναι ὡς χαταλαδὼν, 
T, γενόμενος ἐγγύτατος τοῦ βατιλέως * ἀχμὴν Ὑχ2 εἰς 
τοὺς ἐξωτέρους cixouc διατρίόει. Οὐχ ὀφείλει ἐρευ- 


conclavia, ubi residet rex, ubi purpura et thesauri 
reponuntur, aliquis exteriorum tenus alriorum in 
grediens, ne putet se jam in intima quasi viscera 
tantarum edium penetrasse, atquo adeo tenere apo- 
thecas, in quibus gaza et gloria regis, purpura οἱ 
thesauri custodiuntur : sic, ista imagine ad spiri- 
tuale negotium translata, ne putent jejunantes, vi- 
gilantes, psallentes, orantes, pervenisse se jam ad 
fruitionem pacis : utpote qui aJhuc in vestibula 
tantum et prima atria ingressi sunt, nondum eo- 
uli parpura, ubi thesauri jacent. Non debent igi- 
tur fratres exteriori conversatione ac disciplina 
nili magro:cre, neo de se propler illam di- 
cere : Ego sum aliquis; nec, simul &o quispiam 


891 


gratiam adipiscitur, prefldentia niti, quasi jam 
comprehenderit, aut regi git intime admotus ; modo 
enim in extimis duntaxat adhuc diversatur sedium 
partibus : nec convenit scrutari unumquemque, 
num forte inveniat in vase fictili thesaurum, aut 
regiam induerit Spiritus purpuram, an regem in- 
venerit et quiete fruatur. Sio quippe comparata est 
hominis anima, habet profunditatem quamdam et 
membra velut plurima.In eam porro subintrans 
peocatum, cunota ejus occupat membra, el cogita- 
tiones cordis; deinde cum hamo querit, venit ad 
ipsum gratia, et occupa duo membra anime. Qui 
ergo inexpertus rerum, sentit appulsum provocan- 
tis geatis, continuo putet, quod adveniens gratia 
omnes anime parles occupaverit, planeque ac ra- 
dicitus exstirpatum sit peccatum ; cum tamen ple- 
raque adhuc anime membra revera a peccato de- 
tineantur, unum tantum ex his quodpiam gratia 
possidente ; nesciente ipso homine, et supine si 
nente sibi imponi. Est enim gratia plerumque 165 
indesinenter operans, sicut oculus defixus in cor- 
pore. Et peccatum subest mentem clam eubripiens. 
Et tunc qui discretione caret, temere autumans se 
perfectionis culmen tenere intumescit opinione 
sui, pleine jam se liberatum putans, quod non ita 
est ; uti enim dixi, subest dolus latentis in insidiis 
Satans: aliquando nihil se moventis, ut credatur 
abesse, ac δα noxiam flduciam ingeneret homini, 


S. MACARII /EGYPTII 


À νᾷν ἕχκαστυν, εἴ εὗρεν ἐν τῷ ὀστρακίνῳ ax 
θησαυρὸν, ἢ ἐνεδύσατο τὴν πορφύραν τοῦ Γ 
τος, 7j cops τὸν βασιλέα, xal ἀνεπαύσατο, 
ψυχὴ τοιαύτη ἐστίν “ἔχει βάθος τι καὶ μέλη 
καὶ λοιπὸν ἡ ἁμαρτία ἐπεισελθοῦσα κατέχει 
ὅλα τὰ μέλη, xal τὰ νοήματα τῆς καρδίας 
ἐπιζητοῦντος τοῦ ἀνθθώπου ἔρχεται dj χάρι: 
αὐτὸ), καὶ χατέχει δύο μέλη τῆς ψυχῆς. 
ἄπειρος παραχαλούμενος τῇ χάριτι, νομίζει 6 
θοῦσα ἣ χάρις ὅλα τὰ μέλη τῆς ψυχῆς κατέσ) 
ἐξεῤῥιζώθη ἣ ἁμαρτία τότε οὖν πλεῖστον 
ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας χρατεῖται xxl ἐν μέρος i 
χἄριτος, xai ὑποχλέπτεται καὶ oOx οἶδεν " ἔτ 
4 χάρις πολλάχις ἐνεργοῦσα ἀδιαλείπτως, 9v - 
ὁ ὀφθαλμὸς ἔν τῷ σώματι πέπρακτάι : xxi ἃ 
σύνεστιν ὑποχλέπτουσα τὸν νοῦν * καὶ ὃ ἀδιά 
ὡς ἤδη χαταλαδὼν, οἵεταί τι περὶ αὑτοῦ xx: 
ται ὡς ἐλευθερωθεὶς. Οὐχ οὕτως γὰρ ἔστι τὲ 
ματα * χαθὼς γὰρ εἶπον, ἔγχρυμμα ποιεῖ ὁ Xa 
εἰς καιροὺς μὴ ἐνεργῶν, ἵνα ποιίσῃ νομίσς 
ἄνθρωπον, ὅτι Εἰμὶ καθαρὸς xai τέλειος "gui ὁ 
τεύων ἀμπελῶνα εὐθέως λαμδάνει σ-χουλὴι 
Ὑεωργεῖ οἶνον, χαὶ ὁ cmtlpov τὸ σπέρμ: ἐν τῇ 
ἤδη ἐθέρισε xai ἔλαθε χαρποὺς, καὶ τὸ ywez 
παιδίον εὐθέως δύναται εἴς àvOpa τέλειον ais, 
στρατευόμενος τίρων ἤδη ἐγένετο ἀξιωσττές: Ἱ’ 
Ὑὰρ αὐτὸν πρῶτον ποπιάσαι, καὶ εἰσελθόνιλ xut 
λαδεῖν τὰ νικητήρια καὶ στεφανωθῆναι. 


falso arbitranti purum se ac perfectum esse. Alqui neque plantans vineam statim ex eav 
maturam aut vinum legit; neque seminans triticum in terra, eodem tempore segetes metit, et ! 
- etus capit; neque modo natus puer subilo potest in virum adolescere: nec militie prima rudim 
ponens tiro, jam prefecturis militaribus aptus gerendis est: oportet. enim hunc primum long 


tientia insuescere labori; tum facta pugne copia 
ronari. 

XII. Pulohre igitur et bon» res sunt, inopia vo- 
luntaria, psalmodia, jejunium, vigilie, et gratia 
potiri; sed parum prosunt οἱ, qui nondum, ul 
oportuerat, cepit fodere, ubi fundamentum ponat. 
Nec se decipi mens in eo patiatur, utcumque gra- 
tie particeps ; aut inde sibi aduletur, pretiosam esti- 
mans suam animam. Hespice in Jesum, a quali 
gloria Dei Filius, Deus ipse, in quas passiones us- 
que ad crucifixionem venit ἢ Propter hauc ergo hu- 
militatem exaltatus est, in dextera Patris sedens. 
At serpens a principio insevit Adamo, exaltationis 
&morem suggerens: Eritis sicul. Dii* , per istam au- 
tem affectatiodem sublimitatis. vides in quam igno- 
miniam descendit genus humanum. Sane quero 
hominem pauperem spiritu, neo invenio. Ut si 
quis habens reconditos domi thesauros, tamen cir- 
cumeat mendicans et ab omnibus pelens : sic sunt 
Christiani gratie possessione apud Deum divites 
humili sui estimatione pauperes, οἱ quasi nihil ha- 
bentes. Debentur alicui ceptum auri libre; si ille 
quinque accepis sit contentus, nec ultra quidquam 
quaerat ; an aget sapienter ? Pejus etíam sibi consu- 
lunt quidam, habentes, ut sic dicam, decem un- 


? Gen. 11, 5. 


fortiter in campo stare, vincereque hostem w 


IB. Καλὸν οὖν ἐστιν d ἄκτημοσύνη καὶ ἡ ᾧ 
φδία, καὶ $ νηστεία xai ἡ ἀγρυπνία, χαὶ ih 
χάριν Θεοῦ ὁ δὲ ἀκμὴν οὕπω ἤρξατο ὡς à: 
πτεῖν xai τιθέναι θεμέλιον. Καὶ ἂν τοιούτοις € 
δεῖ ἀνεπίληπτος εἶναι μέτοχος χάριτος" λοιπὸν i 
περὶ αὐτοῦ, xal ἔχει τιμίαν τὴν ψυχήν. Az 
εἰς τὸν ᾿Ι[ησοῦν, ἀπὸ ποίας δόξης χγὶὸς Θεοῦ xii ἡ 
ὦν, εἰς ποῖα πάθη χαὶ σταύρωσιν ἦλθε. Διὲ τ 
οὖν τὴν ταπεινοφροσύνην ὑπερυψώθη ἐν $i 
Πατρὸς χκαθεσθείς * xai ὁ ὄφις ἐξ ἀρχῆς xim 
τῷ ᾿᾿Αὖὰλμ ὕψωμα, ὅτι Ὡς Θεὸς γίνῃ ᾿" διὰ m 
τῆς ὑψηλοφροσύνης εἶδες οὖν εἷς ὁκοίαν iu 
χατῆλθε τὸ γίνος τοῦ ᾿Αδάμ. Ἐπιζητῶ δὴ pe 
πτωχὸν τῷ πνεύματι, καὶ οὐχ εὅρίσκω- ὥσετ 

Ti τις πλούσιος ἔχων ἔν τῷ οἴχῳ αὐτοῦ θησαυροὺς, 
ἢ ἦ ἐπιδεόμενος, χαὶ πτωχὸς καὶ παρὰ πάντων f) 
Οὕτως εἰσὶ Χριστιανοὶ ἔχοντες χάριν, πλούσιο: 
Θεόν, πτωχοί εἶσι τῷ πνεύματι, ὡς μηδὲν ἔχον 
εἰσὶ πρὸς λόγον ἑχατὸν λίτραι χρυσίηὺ ἂς óc 
χτήσασθαι " ὁ λαδὼν πέντε λίτρας ἐχορέσθη. t 
δέ τινες πρὸς λόγον δέχα οὐγχίας ἔχοντες τῆς [i 
τος, xal ποιοῦσιν αὐτὰς ἑχατὸν, καυχώμενοι. | 


εἰσὶ πολλάχις πέντε οὐγχίας ἔχοντες τῆς ἁμαρτ 


C 


.833 


xal ποιοῦσιν 
συμθαίνει, T, κατ᾽ ἄγνοιαν, ὅτι ἐν αὐτῇ τῇ χάριτι 
ὁποχλεπτύμενοι οὐχ οἴδασιν. Ἢ κατὰ κχενοδοξίαν, 
αἰσχυνόμενοι εἰπεῖν ὅτι ἐνεργεῖ τὸ χακχόν " ἤδη γὰρ 
χηρύττουσιν εἶναι ἑνυτοὺς τελείους, Τὸ δὲ δίγαιον 
δεῖ ποιεῖν xal λέγειν τὸν ἄνθρωπον * xal τὰ τῆς 
γάριτος ὁμολογεῖν, xal τὴν ἐνέργειαν τῆς ἁμαρτίας, 
ψεύδεται γαρ ὁ τοιοῦτος χαθαρὰν λέγων ἔχειν τὴν 
καρδίαν * οὐχ οὕτως γάρ ἐστι τὰ πράγματα, ὡς ἅμα 
τὴν χάριν ἐπιδημῆσαι ἤδη χαθαρὸν γενέσθαι τὸν 
ἄνθρωπον * παραδέδονται γὰρ τοῖς πολεμίοις xai 
τοῖς πειρατηρίοις εἰς γυμυχσίαν καὶ παίδευσιν, ὃν 
τρόπον xal ὁ Ἰὼδ τῷ πειρασμῷ. Συνεργεῖ γὰρ τὸ 


κακὸν τῷ ἀγαθῷ, προαιρέσει οὐ κάλῇ ^ τὸν δὲ Xpi-- 


στιανὸν δεῖ πέντε οὐγχίας τῆς ἁμαρτίας ἔχοντα, 
λέγειν, ὅτι Εἴχοσιν ἔχω, καὶ πεπληρωμένος εἰμὶ τοῦ 
χαχοῦ, Καὶ ἔχοντα πρὸς λόγον οὐγχίας εἴχοσι τοῦ 
ἀγαθοῦ, λέγειν, ὅτι * Ἡμιούγχιον ἔχω. Εἰ δὲ τοῦτο 
χατὰ κενοδοξίαν αἰσχύνεται εἰπεῖν, τὸ δίκαιον γοῦν 
εἰπάτω. Ὁμολογησάτω μὲν xal τὴν ἐνέργειαν τῆς 
χάριτος “ ὁμολογησάτω δὲ χαὶ τὴν ἁμαρτίαν ἐν 
μέρει. Καθὼς οὖν προεῖπον περὶ τῆς ψυχῆς, ὅτι 
ἔχει βάθος, ὑποδείγμασι χρώμεθα διαγράφοντας 
αὐτῆς τὰ μέλη. Ὥσπερ ἵνα m ἥλιος, xai ὦσιν ἐξ 
αὐτοῦ ἀκτῖνες πολλαί " ἢ ἵνα dj δένδοον ὑψηλὸν, καὶ 
ἔχῃ κλάδους * ἢ ἵνα dj πόλις μεγάλη, xal. ἔχη γείτο- 
νας πολλάς * οὕτως ἐστὶν ἡ νοερὰ οὐσία, ἣ ἀθάνατος 
ψυχὴ, χῦλλος τίμιον ὑπὲρ πάντα τὰ δημιουργήματα, 
εἰκὼν χαὶ ὁμοίμα θεοῦ. Λοιπὸν Ἐλθοῦσα ἡ χάρις, 
εἴς δύο ἄχτῖνας τῆς ψυχῆς ἐπιλάμπει" ἢ ἀπὸ ὅλου 
τοῦ δένδρου εἷς χλάδους δύο, ἢ ἀπὸ πάσης τῆς 
πόλεως tl; δύο γειτωνίάς. Ἔτι δὲ τὰ πλείονα μέρη 
τῆς ψυχῆς κατέχεται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας " xai νομίζει 
ὅτι ὅλη di ὅλου, τοῦ ἀγαθοῦ μέρους xal τῆς χάριτος 
xal τῆς λαμπρότητος γέγονε * πρὸς λόγον πέντε Àl- 
τρας χρυσίου χτησάμενος, δοχεῖ αὐτῷ ὅτι ἑχατὸν λί- 
τρας ἐκτήσατο * μὴ τὸ ἔμθρυον ἐν τῇ μήτρᾳ ἤδη γέ- 
Ἴονεν ἄνθρωπος ; ἢ ὅτι θεὶς ἕνα λίθον τοῦ θεμελίου, 
ἤδη ἐτελείωσε τὸ οἰχοδόμημα ; ἢ ὁ σπόρος ὁ χωσθεὶς 
ἐπὶ τῆς γῆς, ἤδη ἐγένετο στάχυς ; μὴ Ó πραγμα- 
τευόμενος ἅμα τοῦ ἄρξαφθαι τῆς πραγματείας, ἤδη 
ἐπλήρωσε τὴν ἀποθήχην ; xal ὁ μετέχων χάριτος μι- 
xpüc, παρὰ τοῦτο γέγογε Χριστιανός; ἀχμὴν οἱ 
πρῶτοι xai οἱ μεγάλοι οὕτως εἰσὶ πρὸς τελειότητα, 
ὡς ὃ ὀφφιχιάλιος πρὸς ἡγεμόνα * ἢ ὡς ῥύαξ μιχρὸς 
πρὸς Ἐῤφράτην ποταμόν. Ὁ ἔχων πρόθεσιν ἀπελ- 
θεῖν εἷς πόλιν μαχρὰν τριάχοντα μονῶν, δύο ἢ τρεῖς 
ἐὰν ἀπέλθη, μὴ νομίσῃ ὅτι εἰσῆλθεν εἴς τὴν πόλιν ᾿" 
ἐπειδὴ οὗ d, ἐναντία δύναμις προτρεπτιχὴ ἐστιν, 
οὐχ ἀναγχσστιχή * xal θεία χάρις προτρεπτιχή ἐστι 
διὰ τὸ αὐτεξούσιον xal λιτὸν τῆς φύσεως, λοιπὸν ἐὰν 
ποισέσῃ χαχὰ ὁ ἄνθρωπος προτρεπόμενος ὑπὸ τοῦ 
Σατανᾶ, οὐ χρίνεται ἀντ᾽ αὐτοῦ ὁ Σατανᾶς ᾿ ἀλλ᾽ 
αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος τιμωρεῖται καὶ χολάζεται, ὡς 
ὑπήχοος γεγονὼς τῆς καχίας ἰδίῳ θελήματι. Ὁμοίως 
xxi ἐὰν τραπῇ ὁ ἄνθρωπος εἰς τὸ ἀγαθὸν, χαὶ πε- 
ριγένοιτο χάρις θεοῦ, οὐκ ἐπιγράφει τὸ ἀγαθὸν ἕαυ- 
τῷ ἢ χάρις, ἀλλ ἀποδίδωσι τῷ ἀνθρώπῳ καὶ δοξά- 
χει αὐτόν * ἐπειδή ἑαυτῷ ἐγίνετο ὁ ἄνθρωπος αἴτιος 


PATROL. Gh. XXXIV. 


LIBER DE CUSTODIA CORDIS. 


αὐτὰς ἡμιούγκια τοῦτο δὲ αὐτοῖς Α Cias gratis; el eas vano tumore gloriationis false 


834 


in centum multiplicantes : e contrario vero plerum- 
que nonnulli habenteg quinque uncias peccati, eas 
in semiunciam extenuant. Id ipsis accidit vel per 
ignorantiam, quod quantula sint impertiti mensura 
gratie ex vero non norunt, vel per vana glorie 
appetitum, non sustinentes fateri, quam in se ex- 
periuntur, operationem mali. Jam enim preedicant 
se perfectos, Oportet autem et fieri et dici ab ho- 
mine quod justum est ; et gratie quam accipit, dona 
profiteri; et non dissimulare, quam sentit in sese 
peccati operationem. Mentitur quippe talis purum 
aiens se habere cor; haud enim in hunc modum 
80 res habent; quasi ad primam statim adve- 
nientem gratiam purus omni ex parte homo redda- 


pur: traditur quippe hostibus, et horum tentationi- 


bus exponitur ad exercitationem et disciplinam: 
quomodo Job tentatione probatus est. Cooperatur 
quippe et malum bono, intentione non bona. Chris- 
tianum vero convenit quinque uncias peccati baben- 
tem, dicere humiliando se: viginti uncias habeo, et 
plenus sum iniquitate: habentem autem, exempli 
causa, uncias viginti bonatis, dicere: vix boni se- 
munciam habeo. 8i autem hoc dicere, ob vane 
glorie studium, erubescit; saltem quod justum est 
proferat, fateaturque tum quid in se operetur gra- 
tia, tum quid ex parte altera peccatum moliatur. 
Jam circa id quod dixi de anima, inesse illi profun- 
ditatem latebrosam, exemplis utemur membra ipsius 
describentes. Quemadmodum enim ut sol est, ita 
sunt ex ipso plures radii ; ut arbor alta est, ita et 
ramos habet ; ut civitas magna est et circum habet 
1366 urbes multas: sic est intellectualis substan- 
tia, immortalis anima, pulchritudo pretiosa super 
omnes creaturas, imago et simulacrum Dei ; in hano 
veniens gratia duobus ei radiis affulget, aut ex uni- 
versa arbore, duos illuminat ramos, aut binas dun- 
taxat ex universa provincia urbes ingreditur : quod 
allegorice significat unam tantum et alteram ani- 
me polentiam graiia contingi, adliuc vero pluri- 
mas ejus quasi membro peccato teneri. Utcunque 
autumet se totam ex toto transisse in partem me- 
liorem, et ia solidum 8 gratia possideri, et. ejus 
radiis splendere; perperam subductis rationibus ; 
ita ut cum vix quinque libres auri vere habeat, sibi 
tamen pereuadeat non minus libris centum se possi- : 


D dere. An fetus adhuc informis in utero, homo jam 


perfectus est? ÀAn qui unum in fundamentum lapi- 
dem jecit, jam perfecit edificium? utrum semen 
sulco ingestum, jam spica est ? Num mercator, qui 
modo incipit negotiari, replevit jam apothecas? 
Non sane magis, qui prime gralie particeps est fa- 
clus, jam Christianus est. Alqui primi ipsi ac ma- 
gni sic se ad perfectionem habent, ut minister ad 
imperatorem, ut rivulus ad Euphraten fluvium. 
Habens propositum in urbem eundi triginta dierum 
itinere diesilam ; ne ubi biduum aut triduum vie 
peregerit, jam se putet ingressum esse civitatem 
illau. Quoniani igitur adversaria potestag instigare, 


21 


835 


S. MACARII /EGYPTII 


830 


non autem afferre necessitatem potest; divina item A τοῦ ἀγαθοῦ * αὐτῆς γάρ ἐστι τῆς φύσεως οὗτος - xz! 


gratia hortatur, propter sui potens arbitrium et li- 
bertatem innatam nature; itaque si mala fecerit 
homo pereuasus a Satana, non judicatur vice ipsius 
Satanas, sed ipse homo castigatur ac punitur, quod 
maliti& obediens factus fuerit ex propria voluntate. 
Similiter si vergat homo ad bonum, et vincat gra- 
tia Dei ; haud ascribat ipsi sibi bonum gratia ; sed 
allribuit homini et glorificat ipsum ; quoniam sibi 
homo causa boni factus est ; talis enim hic est na- 
ture ; non autem ut veniens ad ipsum gratia liget 
ejus voluntatem, iaducente necessitatem potentiía ; 
ao de ostero volentem nolentem ipsum immobiliter 
alfigat bono ; sed dat locuni libero arbitrio, etiam 
cum illi presens adest divina vis: ut demonstretur, 
utrura hominis voluntas animam ín pretio habebat, 
annon babeat; consentiat, annon consentiat ἢ 
Multi enim in pretio habuerunt, et consenserunt ; 
alii aversi abierunt; dicit enim Apostolus: Cum 
spiritu. ceperitis, carne consummamini 10, Nature 
quippe lex non est posita, sed sui compoti arbitrio 


οὐχ olov ἐρχομένη d χάρις πρὸς αὐτὸν ἀνχγχαστιχῇ 
δυνάμει δεσμεῖ αὐτοῦ τὸ θέλημα, καὶ λοιπὸν ἑχόντα 
xal ἄκοντα ποιεῖ αὐτὸν ἄτρεπτον ἀγαθοῦ, ἀλλὰ πα- 
ραχωρεῖ τῷ αὐτεξουσίῳ xai συνοῦσα ἡ θεία δύναμις, 
ἵνα ἀποδειχθῇ τὸ θέλημα τοῦ ἀνθρώπου, εἰ τιμᾷ τὴν 
ψυχὴν ἢ οὐ τιμᾷ " εἶ συμφωνεῖ Tj οὗ συμφωνεῖ " πολ- 
λοὶ γὰρ ἐτίμησαν χαὶ συνεφώνησαν. “Ἄλλοι δὲ ἐξ- 
ἐτράπησαν, Λέγει γὰρ ὁ ᾿Απόστολος, 'Εναρξάμενοι 
πνεύματι ’ νῦν σαρκὶ ἐπιτελεῖτε " τῇ γὰρ φύσει 
νόμος οὐ κεῖται, ἀλλὰ τῇ αὐτεξουσίῳ προαιρἔσε: 
δυναμένῃ τραπῆναι ἐπὶ τὸ ἀγαθὸν xal τὸ κχαχόν 
Διὸ λέγει ὁ Κύριος “ Πῦρ ἦλθον ὄαλεῖν ἐπὶ τὶν 
γῆν, καὶ ἠθέλησα st ἤδη ἀνήφθη. Θέλει ὁ Κύριος 
ἀναφθῆνα: τὸ οὐράνιον πῦρ εἷς τὰς χαρδίας τῶν à» 
θρώπων, xai οἱ μὲν θέλουσιν, οἱ δὲ ob θέλουσιν " 
ὁμοίως πάλιν λέγει" Ποσάχις ἠθέλησα ἐπισυνσγα. 
γεῖν ὑμᾶς, ὡς ὄρνις τὰ ἑαυτῆς νοσσία, xai οὐχ 
ἠθελήσατε ; ὁρᾷς ὅτι ὁ Κύριος θέλει ^ καὶ αὖ ol b 
θρωποι οὐ θέλουσι προσεγγίσαι τῷ Κυρίῳ, xal εὖ. 
priv ἔλεος. 


et eleclioni, que verti ad bonum et malum potest. Propterea dicit Dominus: Ignem veni sitere in 
terram, et quid volo, nisi ul ascendatur 112) / Vult Dominus accendi colestem ignem in cordibus bo- 
minum; horum vero quidam volunt quidam nolunt. Similiter rursus dicit: Quoties volui congre- 
gare vos uL gallina congregat pullos suos, el noluistis !!*? Vides Dominum velle, rursus autem ho- 
Inines nolle accedere ad Dominum, et misericordiam nanoisoi. 


Xlll. Qui vult accedere ad Dominum et vita 
eterna dignus haberi, et habitaculum Dei fleri, et 
Spiritu sancto dignus haberi, ut fructus ejus juxta 
mandata Domini queat irreprebensibiliter et pure 
facere, sic debet incipere. Primum credere Domino 
firmiter, et dare ex toto se ipsum verbis manda- 
torum ejus, et renuntiare mundo per omnia, ita 
utin nullo prorsus apparentium mens occupetur ; 
el obfirmare semper se omni conatu ad perseveran- 
tiam in oratione ; et non desperare, exspectans cum 
fiducia Domini inspeclionem et auxilium ubique, 
scopum sue mentis in eo habens defixum semper. 
Deinde urgere se cum conalu et contentione inde- 
sinpenter ad οὔθ bonum, et in exsecutionem 
omnium Dei mandatorum, quamtumevis invito corde 
propter inhaerens peccatum; puta per vim adigen- 
do se ipsum ad humiliter sentiendum coram omni- 
bus 167 hominibus, et se ipsum cunctis minorem 
et pejorem existimandum, non quarendo honorem 
aut laudem, aut gloriam ab ullo, sicut in Evange- 
lio scriptum est, sed solum Dominum pre oculis 
habendo semper ipsiusque mandata, eique soli stu- 
dendo placere 18, [n mansuetudinem quoque se per 
vim inclinet, reluctante etiam corde, sicut ait Do- 
minus : Discite a me, quia milis sum eL humilis cor- 
de, el invenientis requiem animabus vestris 15. Si- 
militer esse misericordem, benignum compatien- 
tem, bonum, quantum potest, se vi assuefaciat, 
juxt& id quod dicit Dominus: Estote boni et  be- 
nigni, sicul Puter vester ccelestis misericors est 15, Et 
rursus; Si diligitis me, mandala mea servale 18, Et 


1? Gal. III, 3. 11 Luo. xr, 49. 
30. 16 Joan. xiv, 25. 


!?* Mattb, xxm, 


IT. 'O βούλομενος προσελθεῖν τῷ Κυρίῳ, καὶ 
ζωῆς αἰωνίου χαταξιωθῆναι, — xal κατοικητήριον 
Θεοῦ γενέσθαι, χαὶ Πνεύματος ἁγίου κχαταξιωλῖνιι, 
ἵνα τοὺς χαρποὺς αὐτοῦ χατὰ τὰς ἐντολὰς τοῦ ἔν. 
ρίου δυνηθῆ ἀμώμως xxl καθαρῶς ποιεῖν, ow 
ὀφείλει ἐνάρξασθαι, Πρῶτον πιστεῦσαι τῷ Κυριῳ fi 
θαίως, καὶ ἐπιδοῦναι ἐξ ὅλου ἑαυτὸν τοῖς λόγοι 
τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ, xal ἀποτάξασθαι τῷ κχόσμῳ 
xa:à πάντα, ἵνα ἐν οὐδενὶ ὅλως τῶν φαινομένων ὁ 
νοῦς ἀσχολῆται. Καὶ εἷς τὴν εὐχὴν πάντοτε προῦ- 
χαρτερεῖν αὐτὸν, xa! μὴ ἀπογινώσκειν προσδεχό. 
μένος τοῦ Κυρίου τὴν ἐπίσχεψιν καὶ τὴν βοήθε:σι 
πάντοτε, τὸν σχοπὸν τοῦ νοὸς αὐτοῦ εἰς τοῦτο ἔχων 
διὰ παντὸς. Εἶτα βιάξεσθαι χρὴ ἀεὶ εἰς πᾶν ἀγαθὲν, 
xai εἰς πάσας τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, xiv μὴ 
θελούσης τῆς καρδίας διὰ τὴν συνοῦσαν αὐτῇ ἀμερ- 


τίαν * οἷον βιάζεσθαι ἑαυτὸν εἷς τὸ ταπεινοφρννῆ 
ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων, xal ἕξαυτὸν «των 


ἐλάττω καὶ χείρονα ἡγεῖσθαι, μὴ ζητῶν vp ἃ 
ἔπαινον Tj δόξαν παρὰ τινος, χαθὼς iv τῇ Ey 
Alp γέγραπται, ἀλλὰ μόνον τὸν Κύριον ἀεὶ πρὸ 
ὀφθαλμῶν ἔχειν, xal τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, αὐτῷ μόνῳ 
βουλόμενος ἀρέσαι. Εἷς τὴν πραότητα ὁμοίως ξαυτὸν 

βιαζέτω, καὶ μὴ θελούσης τῆς καρδίας, ὥς φησιν ὁ ᾿ 
Κύριος * Μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἶμι xai τ- 
πεινὸς τῇ χαρδίᾳ, xal εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς 
ψυχαῖς ὑμῶν. Ὁμοίως εἰς τὸ εἶναι ἐλεήμονα, χρη 
στὸν, εὔσπλαγχνον, ἀγαθὸν, ὅση δύναμις, ἑαυτὸν 
ἐθίζειν μετὰ βίας, ὥς φησιν ὁ Κύριος - Γίνεσθι 
ἀγαθοὶ xai χρηστοὶ, χαθὼς ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ ow 
ρβάνιος οἰχτίρμων ἐστί" xal πάλιν φησίν . Ἐὰν 
97. 18 Josn. v, 44. !* Matth. X1, 29. !*Luc.w€ 





891 


LIBER DE CUSTODIA CORDIS. 


ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς μου τηρήσετε. Καὶ πάλιν" A iterum : Vím vobis. facite violenti, enim rapiunt re- 


Βιάζεσθε: βιασταὶ γὰρ ἀρπάζουσι τὴν βασιλείαν 
τῶν οὐρανῶν * xal τό " ᾿Αγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς 
στενῆς πύλης. ᾿Αεὶ δὲ τὴν τοῦ Κυρίου ταπείνωσιν 
καὶ πολιτείαν xai ἀναστοοφὴν ἐχέτω πρὸ ὀφθαλ- 
μῶν, ὥσπερ ὑπογραμμὸν iv πάσῃ μνήμῃ ἀληθαρ- 
γάτῳ * καὶ ὅση δύναμις βιαζέσθω ταῖς εὐχαῖς προσ- 
xaprepst, διὰ παντὸς δεόμενος xal πιστεύων * ἵνα 
ἐλθὼν ὁ Κύριος ἐνοικήσῃ ἐν αὐτῷ καὶ κχαταρτίσῃ 
χαὶ δυνχμώσῃ αὐτὸν ἐν ταῖς ἐντολαῖς πάσαις 
αὐτοῦ, καὶ ἵνα ἡ ψυχὴ αὐτοῦ γένηται οἰκητήριον 
Ἰησοῦ Χριστοῦ * καὶ οὕτως ἃ νῦν μετὰ βίας καὶ 
μὴ θελούσης τῆς χαρδίας ποιεῖ, ἐθίζειν ἑαυτὸν διὰ 
παντὸς εἷς τὸ ἀγαθὸν καὶ τοῦ Κυρίου ἀεὶ μνημο-- 
νεύειν, καὶ προσδοχᾷν αὐτὸν διὰ παντὸς ἐν πολλῇ 


gnum celorum ". Et. illud : Οοπίσπαϊί6 intrare. per 
angustam portam 18. Semper autem Domini humili- 
tatem, rationem vivendi, et conversationem habeat 
pre oculis, uti exemplar in memoria omni sine 
oblivione. Contendat etiam quantum babet virium 
in assidue orando, nusquam non petens et credens 
ut veniat Dominus et inhabitet in ipso, instruat- 
que 86 corroboret ipsum in cunctis ejus mandatis : 
et ut ejus anima sit habitaculum Jesu Christi. Et elc 
que nunc per vim et corde invito facit, assuefa- 
cient ipsum in omne tempus ad bonum, et ad sem- 
per vivam Dei memoriam habendam, δὲ exspectan- 
dum eum semper in multa bonitate δὲ charitate. 
Tunc considerans Dominus tale ipsius propositum, 


ἀγαθότητι xal ἀγάπῃ. Τό τε θεωρῶν ὁ Κύριος τὴν p et bonum studium, quo vim infort sibi jugiter ad 


τοιαύτην αὐτοῦ προαίμεσιν xal τὴν ἀγαθὴν σπουδὴν, 
πῶς βιάζει ἑαυτὸν πάντοτε εἷς τὴν μνήμην αὐτοῦ, 
xal εἷς τὸ ἀγαθὸν ἀεὶ, xal εἷς τὴν ταπεινοφροσύ- 
νην, xzi πραότητα xai ἀγάπην' xal μὴ θέλουσαν 
τὴν χαρδίαν ἄγχει, καὶ ἄγει, ὅση δύναμις, ἑαυτὸν 
μετὰ βίας, ποιεῖ μετ’ αὐτοῦ τὸ ἔλεος αὐτοῦ * xal 
λυτροῦται αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ, xxl τῆς 
ἐνοιχούσης ἁμαρτίας ; Πνεύματος ἀγίου ἐμπιπλῶν 
αὐτὸν, καὶ οὕτως λοιπὸν ἄνευ βίας xal καμάτου 
πάσας ποιεῖ πάντοτε τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου ἐξ 
ἀληθείας * μᾶλλον δὲ ὁ Κύριος ποιεῖ ἐν αὐτῷ τὰς 
ἴδίας αὐτοῦ ἐντολὰς, χαὶ τοὺς καρποὺς τοῦ Πνεύ- 
ματος, ὅτε καρποφορεῖ χαθαρῶς. Χρὴ δὲ πρότερον 
προσελθόντα τινὰ τῷ Κυρίῳ, οὕτως βιάζειν καὶ αὐτὸν 


εἷς τὸ ἀγαθὸν, xal μὴ θελούσης τῆς καρδίας, προσ- C 


Boxüvta διὰ παντὸς ἐν πίστει ἀδιστάχτῳ τὸ ἔλεος 
αὐτοῦ, καὶ βιάζεσθαι ἑαυτὸν εἷς τὸ οἴχτείρειν xal 
ἐλεήμονα ἔχειν χαρδίαν, βιάζεσθαι εἰς τὸ χαταφρο- 
νεῖσθαι, εἰς τὸ μαχροθυμεῖν, ἐξουθενούμενον, fi 
ἀτιμαζόμενον μὴ ἀγαναχτεῖν: κατὰ τὸ εἰρημένον * 
Μὴ ἑαυτοὺς ἐχδιχοῦντες, ἀγαπητοί " βιαάζεσθαί τε 
ἑαυτὸν εἴς τὴν εὐγὴν, μήπω ἔχοντα εὐχὴν Πνεύμα- 
«ος. Καὶ οὕτως ὁ Θεὸς θεωρῶν τὸν οὕτως ἀγωνιζό- 
μενον, καὶ βίᾳ ἑαυτὸν ἄγοντα εἰς τὸ ἀγαθὸν, xxi μὴ 
θελούσης τῆς χαρδίας δίδωσιν εὐχὴν ἀληθινὴν Χρι- 
στοῦ, δίδωσι σπλάγχνα οἴχτιρμῶν, χρηστότητα ἀλη- 
θινὴν, «αἱ ἀπαξαπλῶς τηρεῖ αὐτῷ τὸν χαρπὸν τοῦ 
Πνεύματός. Εἰ δὲ τις μόνον εἰς τὴν εὐχὴν βιάζεται 
ἑαυτὸν, μὴ ἔχων εὐχὴν, ἵνα σχῇ εὐχὴν χάριτος, καὶ 
elg τὴν ταπεινοφροσύνην, xal ἀγάπην καὶ τὰς λοι- 
«Xe ἐντολὰς τοῦ Κυρίου ἑαυτὸν, οὐ βιάζεται, ἐνίοτε 
δίδοται αὐτῷ εὐχὴ χάριτος, xal ἐν ἀναπαύσει xal 
εὐφροσόνῃ μεριχῶς χατὰ τὸ αἴτημα αὑτοῦ, τοῖς δὲ 
τρόποις ὅμοιός ἐστιν d ἦν πρότερον ὅμοιος. Οὐχ ἔχει 
γὰρ πραότητα, ὅτι οὐχ ἐζήτησεν ἐμπόνως, xal οὐ 
προηυτρέπισεν ἑαυτὸν οὕτω γενέσθαι, Οὐκ ἔχει τα- 
πεινοφροσύνην, ἐπειδὴ οὐχ ἤτησε, καὶ ἑαυτὸν ἐξιά- 
σατο εἷς τοῦτο * οὐχ ἔχει ἀγάπην πρὸς πάντας, ἐπεὶ 
περὶ τούτου μέριμναν xal ἀγῶνα οὐκ ἔσχεν ἐν τῇ 
αἰτήσει τῆς προσευχῆς * χρὴ γὰρ ἕχαστον, ὥσπερ εἷς 
τὴν εὐχὴν βιάζεται ἑαυτὸν καὶ ἄγχει, καὶ μὴ θελούσης 


"1 Matth. χι, 12. "Ὁ Luc. xri, 24. 19 Rom ΣΙΙ. 19. 


ejus recordandum, et ad prosequendum semper bo- 
num; itemque ad humilitatem, mansuetudinem, 
charitetem : et. quamlibet reluctans cor subigit in 
hec, promovetque quantum potest summa vi se- 
ipsum ; facit cum ipso misericordiam suam, et li- 
berat ipsum ab inimicis suis; et ab inhabitante in 
ipso pecoato, replens illum Spiritu sancto, cujus 
ope de cetero citra vim et laborem cuncta in ve- 
ritate mandata Domini exsequitur: aut potius Do- 
minus in illo cuncta implet propria mandata et fru- 
ctus Spiritus, quando Ííructiflcat pure. Oportet au- 
tem prius accedentem quemvis ad Domipum, sic 
vim inferre sibi urgendo se ad bonum, in eoque 
frangendo resistentiam cordis, exspectantem ubique 
ac semper, fide omne dubium pellente, misericor- 
diam ejus : cogere quoque seipsum ad miserandos 
alios, corque in omnes egentes beneflcum haben- 
dum; item ad longanimiter tolerandum quidvis 
durum, et ad non indignandum nec egre ferendum, 
quando vilipenditur et contemnitur; juxta dictum 
illud : Non vosmetipsos defendentes, charissimi  !*. 
Vim etiam sibi facere ad orandum, quando non- 
dum .accepit donum orandi per Spiritum. Videns 
enim Deus sic contendentem seseque compellentem 
ad bonum, invito etiam corde, dat illi orationem 
Christi veram, dat viscera misericordie, benignita- 
tem veram : uno verbo, seponit et confert illi to- 
tum fructum Spiritus. Quod si quis desiderans, quo 
caret, orationis donum, ut illud impetret, solum 
sibi ad orandum vim facit, non item ad humiliter 
sentiendum de se, non ad exercendam charitatem, 
aut ad mandata Domini ostera implenda sibi vim 
facit, continget interdum dari huic orationis donum, 
etiam cum quiete et ]mtitia ex parte, prout postu- 
Javit; moribus autem similis est ei, cui prius erat 
similis; non enim habet mansuetudinem, pro qua 
adipiscenda non laboravit ; et. ad quam sese non 
disposuit. Non habet humilitatem, quoniam eam 
neo petiit, nec sibi ad eam exercendam vim adhi- 
bvit. 868 Non habet charitatem ad omnes, quando 
de bae esse sollicitus, pro eaque contendere, flagi- 


839 


S. MACARII ἙἘΟΘΥΡΤῚΙ 


840 


tans in oratione sibi concedi, tanti non duxit. Opor- A τῆς γαρδίας * οὕτως εἷς τὴν ἀγάπην, εἰς τὴν πραότητα, 


tet enim unumquemque, sicut ad orationem se con- 
pellit, et per vim urget; frustra reluctante corde 
ita se pariter in charitatem, in mansuetudinem, in 
omnem patientiam et longanimitatem, cum gau- 
dio, secundum quod scriptum est, urgeat seipsum ; 
itemque ad ferenda libenter opprobia, et pejorem 
se cunctis, infimumque omnium -reputantum : ad 
non proferendum in conversatione, quod utile non 
est, sed ad meditenda corde semper, et ore enun- 
tianda eloquia Domini. Similiter ad non irascen- 
dum, juxta quod dictum est : Omni amariludino, et 
ira, et clamor, tollatur α vobis, cum omni mali- 
tía **. Ut sic Dominus viso ejus sludio, det ipsi 
hee cuncta facilia citra laborem et vim, que an- 
tea laborioso conatu tenere vix poterat, propter 
inhabitans in eo peccatum : ila ut ipsi jam fiant 
illa omnes virtutis exercitationes quasi natura. De 


καὶ εἰς πᾶσαν ὑπομονὴν xai μακροθυμία, μετὰ χαρᾶς, 
χατὰ τὸ γεγραμμένον "οὕτω βιάζεσθαι ἑαυτὸν εἷς τὸ 
ἐξουθενεῖσθαι, xxi χείρω xal ἔσχατόν ἑαυτὸν λογί- 
ζεσθαι πάντων, ὡς τὸ μὴ ὃν χρήσιμον, μὴ ὁμιλεῖν. 
ἀλλὰ τὰ τοῦ Κυρίου μελετᾷν ἀεὶ λόγια χαὶ λαλεῖν 
στόματι xal χαρδίᾳ * οὕτως εἰς τὸ μὴ θυμοῦσθει 
xxtà τὸ εἰρημένων " Πᾶσα πιχρία, xal ὀργὴ, xa: 
κραυγὴ ἀρθήτω ἀφ᾽ ὑμῶν, σὺν πάσῃ κακίᾳ... Ἵν2 
οὕτως ὁ Κύριος ἰδὼν αὐτοῦ τὴν προαίρεσιν δώσῃ 
αὐτῷ ταῦτα πάντα ἀχόπως χαὶ ἀθιάστως, ἅπερ 
πρὶν οὕτω μετὰ Blas φυλάξαι ἡδύνχτο, διὰ τὴν οἰχοῦ- 
σαν tv αὐτῷ ἁμαρτίαν" καὶ γίνεται αὐτῷ ταῦτα 
πάντα τῆς ἀρετῆς ἐπιτηδεύματα ὥσπερ φύσις " τὸ 
λοιπὸν γὰρ ἐλθὼν ὁ Κύριος, ἐλθὼν xal γενόμενος ἐν 
αὐτῷ, χαὶ αὐτὸς ποιεῖ ἐν αὐτῷ τὰς ἰδίας ἐντολὲς 
ἄνευ χαμάτου, πληρῶν αὐτὸν τοῖς κχαρποῖς 
Πνεύματος. 


“οὐ 


cmtero enim Dominus in eum adveniens, et in ipso permanens, uti et ipse in eo, exsequitur in ipso 
gua ipsius mandata, sine molestia ejus ulla ; replens ipsum [ructibus Spiritus. 


XIV. Si vero quispiam ad orationem fundendam 
sibi vim iafert, donec aliquam gratiam a Doo im- 
petret, in hec autem, scilicet humilitatem, charita- 
tem, mansuetudinem, et reliquas virtutes pari 
conatu non incumbit, sibi ad eas vim inferens, 
nonnunquam ipsi se indulget divina gratia petenti 
οἱ oranti; bonus quippe el clemens Deus est, pro- 
nusque ad concedendum flagitantibus que volunt ; 
qui tamen talis non praeparavit seipsum, neque 
assuefecit ad prius memorantas virtutes, aut perdit 
gratiam, aut accipit et cadit, aut non proficit, in 
superbiam elatus; quoniam mandatis Domini se- 
ipsum ex proposito non tradit totum. Nam domi- 
ciliam et requies Spiritus humilitas est, charitas 
est mansuetudo est, celere prescripte 8 Domi- 
no virtutes. Debent igitur qui volunt in veritate 
placero Deo et accipere ab ipso calestem gratiam, 
crescereque ac s&e perficere in sanctio Spiritu, pri- 
mum cogere seipsos ad exercenda oíficia omnium 
virtutuim, quantumvis reluctante animo, sicut di- 
ctum est : Propterea ad omnia mandata (ua diri- 
gebar *'. Uti enim aliquis ad perseverandum in ora- 
tione sibi vim infert seseque cogi!, usque dum recte 
hos munero fungatur; ita debet se pariter ad cun- 
cta virtutis officia compellere, urgendo et. cogendo, 
quoad ex consueludine bonum habitum paret : sic 
enim quod perseveranter petieril & Domino conse- 
cutus, plena jam et secura optati possessione gau- 
debit : crescente utique ac florente in ipso perma- 
nenter, quam anxie postulavit, gratia Spiritus ; gratia 
que donatur ipsi, queque requiescit in humilitate 
ipsiue, et in reliquis virtutibus, et docet ipsum 
veram humilitatem, veram charitateimn, veram man- 
suetudinem, ad quam possidendam sese compulit, 
quamque anxie quaesivit. Et sic auctus in profe- 
clum, et ad ipsum perfectionis in Deo erectus cul- 
men, hereditate celorum regni dignus consetur. 


30 Ephes. 1v, 33. 3: Psal. cxvii, 116. 


D 


IA'. El δέ τις εἰς εὐχὴν βιάζεται &aucóv, ἕως οὗ 
λάδῃ τι χάρισμα παρὰ τοῦ Θεοῦ, εἰς ταῦτα δὲ ἤγουν 
εἰς ταπεινοφροσύνην, εἰς ἀγάπην, εἰς πραότητι, xi 
εἰς τὰς λοιπὰς ἀδετὰς, ὁμοίως οὐ βιάζεται ἑαυτὸν, καὶ 
ἄγχει, ἐνίοτε γίνεται πρὸς αὐτὸν θεία χάρις αἰτοῦντος 
xai δεομένου. ἀγαθὸς γὰρ xal χρηστὸς ὁ 6s, x: 
τοῖς αἰτοῦσιν αὐτὸν δίδωσι τὰ αἰτύ ματα" μὴ zpoto- 
τρεπίσας δὲ ixutüv, xal μὴ ἐθίσας εἰς τὰς προεῖρη- 
μένας ἀρετὰς, ἤ ἀπόλλει τὴν χάριν. ἢ λαμῦξαι xd 
πίπτει, fj οὐ προχόπτει ὑψηλοφρονηίσας - ἐπειδὴ ταῖς 
ἐντολαῖς τοῦ Κυρίου ἑαυτὸν ἐκ προαιρέσεως οὐ ü- 
δωσι. Τὸ γὰρ χετοιχητήριον ἢ ἀνάπαυσις τοῦ [lw 
ματος, ἡ ταπεινοφροσύνη ἐστὶ, xai ἡ ἀγάπη, χεὶ ἡ 
πραότης, xzi αἱ λοιπαὶ τοῦ Κυρίου ἐντολαί. Ὀρεί- 
λουσιν viv βουλόμενοι ἐξ ἀληθεΐας εὐαρεστῆσαι τῷ 
Θεῷ, xai δέξχσθχι παρ' αὐτοῦ τὴν ἐπουράνιον yn", 
xal αὐξῆσαι xa! τελειῶσαι ἐν τῷ ἁγίῳ Herz: zr 
βιάζεσθαι πρῶτον ἑαυτὸν φυλάσσειν πάσας τὰς dx 
τὰς, καὶ μὴ θελούσης τῆς καρδίας, χατὰ τὸ εἰσ" ἐ- 
vov: Διὰ τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σοῦ χα 
ὠρθούμην. "Qc γάρ τις εἰς τὴν καρτέργσιν τῆς 
εὐχῆς βιάζεται ἑαυτὸν καὶ ἄγχει ἕως οὐ χινορθώη 
τοῦτο᾽ ὁμοίως εἰς πάντα τὰ τῆς ἀρετῆς (xy 
ματα βιάζεται ἑαυτὸν χαὶ ἄγχει, καὶ ἐθίσει M 
ἀγαθόν’ καὶ οὕτως αἰτούμενος καὶ δεόμενος τοῦ kw. 
piou διαπαντὸς, xal τυχὼν τῆς αἰτήσεως, au xi 
θαλεῖ ἐν αὐτῷ τὸ χάρισμα τοῦ Πνεύματος, τὸ χέρισμε 
τὸ χαρισθὲν αὐτῷ ἐναπαυόμενον ἐν τῇ τακεινοφρὸ- 
σύνῃ αὐτοῦ, xal ἐν ταῖς λοιπαῖς ἄρεταῖς, xri διδάσεει 
αὐτὸν ἀληθινὴν ἀγάπην, ἀληθινὴν πραύτιτα, ἦν m 
εδιάσατο xai ἐζήτησε " xal οὕτως αὐξγίσας χαὶ τελεν 
θεὶς ἐν Θεῷ χληρονόμος τῆς βασιλείας τῶν οὐμνῶν 
ἀξιοῦται, 'O. γὰρ ταπεινὸς οὐδέποτε πίπτει. Ποῦ 
γὰρ πεσεῖν ἔχει ὑπόχάτω πάντων dv; μεγάλη ove 
σις ἡ ταπείνωσις ' xal τιμιότης, xai ἀξίωμα dc 
πεινοφροσύνη. ᾿βθίσωμεν οὖν χαὶ ἡ μεῖς αὐτοὺς, χε 
ἄγξωμεν εἰς τὴν ταπεινοφροσύνην, καὶ μὴ 0o 






841 


LIBER DE PERFECTIONE IN SPIRITU 


842 


σης τῆς καρδίας ἡμῶν, δεόμενοι χαὶ παραχαλοῦντες Α Humilis enim nuaquam cadit; quo enim caderet 


τὸν Θεὸν ἐν πίστει χαὶ ἐλπίδι xal ἀγάπῃ ἀδιαλείπτως 
ἐν τῇ προσδοχίᾳ ταύτῃ, ἵνα ἀποστείλῃ τὸ Πνεῦμα 
αὐτοῦ εἷς τὰς χαρδίας ἡμῶν " ἵνα εὐξώμεθα καὶ προσ- 
χυνήσωμεν ἐν Πνεύματι τῷ Πατρί καὶ αὐτὸ τὸ 
Πνεῦμα εὔξηται ἐν ἡμῖν. ἵνα αὐτὸ τὸ Πνεῦμα διδάξη 
ἡμᾶς εὐχὴν ἀληθινὴν, ταπεινοφροσύνην, πραότητα, 
ἀγάπην, ἃ νῦν μετὰ βίας οὐ δυνάμεθα ποιεῖν, σπλάγ- 
y** οἰχτιρμῶν, χρηστότητα, xal πάσας τὰς ἐντολὰς 
τοῦ Κυρίου διδάξῃ ἡμᾶς ποιῆσαι ἐξ ἀληθείας, ἀπό- 
νων xal ἀδιάστως * ὡς αὐτὸ τὸ Πνεῦμα οἷδε πλη- 
ροῦν ἡμᾶς τοῖς χαρποῖς αὐτοῦ * xal οὕτως τῶν ἐν- 
τολῶν τοῦ Κυρίου πληρωθεισῶν ἐφ’ ἡμῖν διὰ τοῦ 
Πνεύματος αὐτοῦ, τοῦ μόνου γινώσχοντος τὸ θέλημα 
τοῦ Χριστοῦ, χαὶ χαθαρίζοντος ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ σπί- 
λου 
xai ἀμώμους παραστήσῃ τῷ Χριστῷ, ἀνχπαυομέ- 
νων ἡμῶν ἐν Θεῷ, χαὶ ἀναπαυομένου τοῦ Χριστοῦ ἐν 
ἡμῖν εἰς τοὺς ὁπεράντους αἰῶνας. Δόξα τοῖς οὔἴχτιρ- 
μοῖς αὐτοῦ, χαὶ τῷ ἐλέει, χαὶ τῇ ἀγάπῃ αὐτοῦ, ὅτι 
εἰς τοσαύτην τιμὴν χατηξίωσε τὸ ἀνθρώπινον γένος, 
Ἰδίους ἀδελφούς καὶ υἱοὺς [ἰατρὸς ἐπουρανίου χατ- 
αξιῶν xai προσαγορεύών. Δόξα τῷ Πατρὶ, xai τῷ 
Υἱῷ, xat τῷ ἁγίῳ Πνεύμχτι, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν 
αἰώνων. ᾿Αμήν. 


τῆς ἁμαρτίας, ὥσπερ νύμφας χαλὰς χαθαρὰς Β 


qui infra omnía eat? Magna ezaltatio humilitas est; 
summus honoris apex, excelsa dignitas, sui demis- 
sio. Assuefaciamus ergo nos, et vi etiam adhibita 
cogámus ad submisse, nolente etiam corde nostro, 
de nobis sentiendum; Deumque cum fide, spe ac 
cbaritate indesinenter obsecrantes, in longanima 
exspectatione, ut mittat Spiritum suum in corda 
nostra, ut'eremus et adoremus in Spiritu Patrem; 
et ipse Spiritus oret in nobis; ut idem ipse Spiri- 
tus doceat nos orationem veram, humilitatem, 
mansuetudinem, charitatem : quas nune, vi etiam 
adhibita, 169 vix valemus exercere, viscera mise- 
ricordie, benignitatem, et omnes mandatis pre- 
criptas Domini bonas operaliones, citra laborem ao 
vim exercere ; quo modo divinus ille Spiritus novit 
implere nos donis suis. Unde flet. ut, adimpletis a 
nobis mandatis Dei per Spiritum ipsius, cui optime 
uni perspecta est voluntas Christi, quippe nos pur- 
gat à sorde peccati; idem nos velut sponsas pul- 
chras puras et irreprehensibiles exhibeat Christo ; 
&acquiescentibus nobis in Deo, et Christo acquie- 
scente in nobis, usque in secula interminata. Gloria 
miserationibus ejus, et benignitati ac charitati 
ipsius, quod in tantum honorem vocare dignatus 


est genus humanum, proprios fratres et filios Patris ccelestis nos et esse dignatus et appellitane. Gloria, 
inquam, Patri et Filio et Spiritui sancto, in secula seculorum. Amen. 





MAKAPIOY TOY MElLAVOY 


IIEPI TEVEIOTHTOX EN IINEYMATI 


AOTOz. 


MACARII MAGNI 
DE PERFECTIONE IN SPIRITU 


LIBER. 


Α΄. Χάριτι piv xal δωρεᾷ τοῦ Ἡνεύματος 
ἔχαστος ἡμῶν τὴν σωτηρίαν πορίζεται * πίστει δὲ καὶ 
ἀγάπῃ, ἀγῶνί τε προαιρέσεως αὐτεξουσίου, τοῦ 
τελείου μέτρου τῆς ἀρετῆς ἐοφιχέσθαι δύναται " ἵν᾽ 
ὥσπερ χάριτι, οὕτω xoi διχαιοσύνῃ τῆς σἰωνίου 
χλυηρονομήσῃ ζωῆς " μὴ διὰ μόνης τῆς θείας δυνά- 
μεώς τε καὶ χάρινος, μὴ καὶ τοὺς ἰδίους συνεῖσεν- 
εγκὼν ἰὸρῶτας, τῆς ὠὡλείας προχοπῆς ἀξιούμενος * 
αὖτε πάλιν dx μόνης τῆς οἰχείας σπουδῆς xai δυνά- 
μεως, μὴ xai θείας ἄνωθεν συνεφαπτούσης χειρὸς, 
τοῦ τελείου τῆς ἐλευθερίας μέτρου, καὶ τῆς καθαρό- 


θείᾳ Q 


l. Gratia quidem et largitione Spiritus divina 
unusquisque nostrum salutem assequitur : fide 
vero ei charitate ac contentione libera sui poten- 
tis arbitrii ad perfecte virlutis mensuram pertin- 
gere potest: ut, sicut grulia, ita et, justitia, eeter- 
ne hereditatem ;,capiat vitse * neque, per solam 
divinam virtutem el gratiam, "absque, eo, quod pro- 
prios et ipse conferat sudores, perfecto profectu 
dignus habitus : neque rursus solo proprio studio, 
absque superne cooperante divina manu perfectum 
libertatis apicem et puritatis, attingens. Nisienim 


843 


S. MACARII JEGYPTII 


8d 


Dominus mdificaverit domum οἱ custodieril civitatem A τητὸς ἐφικνούμενος * ᾿Ἐὰν γὰρ μὴ Κύριος οἰκοδομή; 


in vanum vigilavit custodiens ** ; frustra pariter 


fabri architectique luborarunt. 


II. Interrogatio. Qua sit voluntas Dei, ad quam 
scilicet horlatur et provocat Apostolus unumquemque 
contendere? 


Responsio. Perfecta peccati purgatio, et a pas- 
sionibus ignominiam liberlas, et summi virtutis api- 
cis comprehensio. Quod est purgatio et sanctifica- 
tio cordis, qua per ipterventum perfeoti et divini 
Spiritus in fiducia certissima fit. Beati, enim ait, 
mundi corde, quoniam ipsi Deum videbunt 38, Et: 
Estote, et nos et vos, perfecti, sicut Pater noster 
calestis perfecius est **. Et: Fiat, inquit, cor meum 


σῃ οἶχον, καὶ φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγούπνησιν 
ὁ φυλάσσων, ὁ χοπιῶν καὶ οἰχοδομῶν, εἷς μάτην 
ὁμοίως. 


Β΄. ᾿Ἐρώτησις. Τί cà θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺς ὃ 
δήπου προτρέπεται καὶ παρακαλεῖ ὁ ᾿Απόστολος ἕκαστον 
ἡμῶν φθάσαι. 

᾿Απόχρισις. Ἡ τελεία τῆς ἁμαρτίας κάθαρσις, 
xai τῶν τῆς ἀτιμίας παθῶν ἐλευθερία, καὶ d τῆς ἄχρας 
ἀρετῆς ἀνάληψις * ὅπερ ἐστὶν ὁ χαθαρισμὸς, καὶ 
ὁ αγισμὸς τῆς καρδίας, ὁ διὰ τῆς μετουσίας τοῦ 
τελείου καὶ θεϊκοῦ Πνεύματος ἐν πληροφορίᾳ γενό- 
μενος " Μαχάριοι γὰρ, φησὶν, ol χαθαροὶ τῷ χαρδίᾳ 
ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται *— xxi " Γίνεσθε, ual 
ἡμεῖς xal ὑμεῖς, τέλειοι, ὡς ὁ Πατὴρ ἡμῶν ὁ οὐρέ- 


immaculatum in. justificationibus (uis, ut non. con- D νιος τάλειός ἐστι" xal ^. Γενηθήτω, φησὶν, ἢ καρδίε 


fundar *, Kt rursus: Tunc mon con[undar, cum per- 
spezero in. omnibus mandatis tuís **. Iterum quo- 
que ad interroguntem. 140 Quis ascendet ad mon- 
lem Domini? respondet: Innocens manibus et mundo 
corde 37 : peocati quod vel operatione, vel in- 
terno voluntatis assensu consoiscilur, perfectam 
per hoo aigaifloans abolitionem. 


11. Sub aspectum non cadentes affectus et oc- 
culta anime sciens Spiritus sanctus euratu esse 
difficilis, quippe que ipsi veluti penitus inhe- 
reant ; per Davidem ostendit, quomodo earum 
administranda purgatio sit, dicentem : Ab occultis 
meis munda me Domine **: per que verba innuit, 
unam earum sanandarum efficacem esse rationem, 
perfeclàm cum multa prece ac fide converaionem 
δὰ Deum; cooperatione Spiritus ; sed tamen et 
nobis in idem toto conatu annitentibus, et omni 
custodia servantibus cor nostrum. 


IV. Etiam beatus dooet Moyses, per symbola 
subindieans, haud indulgendum duabus propen- 
sionibus, altera in malum, altera ad bonum trahen- 
te; sed in unam prosecutionem boni incumben- 
dum. Neque oportere duos simul fructus serere, 
utilem et noxium ; sed utilem ac bonum solum. 
Ut hoe exprimat, sio scribit: Non junges eodem 
jugo in area tua diversi generis animalia puta bo- 
vem el asinum; sed iis qua sint. ejusdem speciei in- 
vicem junctis, trilurabis, messem luam 39, Hoc est; 
ne ín area cordis nostri virtus et malitia simul ope- 
rentur, sed virtus sola. lterum precipit : Non 
inieses laneo. panno linum : neque rursus ín veste 
qua ularis linea lanam **. Non seres in agro tuo 
duas fruges simul. Jumentum tuum non facies coire 
cum allerius generis animantibus ; 9864 homogenea 
homogeneis conjunges *!, Per que omnia mystice 
innuit non oportere vitium et virtutem, ut dictum 
est, in nobis feri; sed unius virtutis fruges seri 
excolique ut germinent in nobis. Neque duobus 


33 Psal. caxavi, 1. 


33 Maith. v, 8, ** Ibid, 48. 
35 Dgal. xvin, 13. 


? Deut. xxi, 0, 3? [bid, 11. 


D υφανεῖς ἐρέψ ἱματίῳ λινοῦν. 


** Psal. οχγυι, 80, 
9! Lev, xig, 19. 


μου ἄμωμος ἐν τοῖς διχαιώρασί cou, ὅπως ἂν μὴ 
αἰσχυνθῶ * xal αὖθις " Τότε οὐ μὴ αἰσχυνθῶ ἐν τῷ 
με ἐπιδλέπειν ἐπὶ πάσας τὰς ἐντολάς σου “ καὶ 
πρὸς τὸν ἱρωτῶντα δὲ πάλιν " Τίς ἀναθδήσεται εἷς 
τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου ; ᾿Αθῶος χερσίν, ἀποκχρίνεται, 
xal χαθαρὸς τῇ χαρδίᾳ * τῆς διὰ πράξεως xai bu. 
vola; ἁμαρτίας τὴν τελείαν ἐντεῦθεν δηλῶν ἀναί- 
βεσιν. 

Γ΄, Τὰ ἀφανῆ πάθη, φησὶ, xai κρύφια τὸ Mone 
τὸ ἅγιον ἐπιστάμενον δυσαπάλλακτα ὄντα, zzi οἱονεὶ 
τῇ dox κατεῤῥιζωμένα, διὰ τοῦ Δαδὶδ δείκνυσι, 
πῶς ἄρα τούτων ποιητέον τὴν χάθαρσιν - Ἔχ τῶν 
κρυφίων μου γὰρ χαθάρισόν με, φησίν ^ ὡς δὰ 
πολλὴς τῆς δεήσεώς τε καὶ πίστεως, καὶ τῆς πρὸς 


CQ Θεὸν τελείας ῥοπῆς, τῇ συνεργείᾳ τοῦ Πνεύματος, 


ἡμῶν πλὴν ἀλλὰ χαὶ 
φυλαχῇ «in 


χατεργασθῆναι δυναμένων 
ἡμῶν πρὸς ταῦτα ἀντιτεινόντων, xai 
τηρούντων τὴν ἑχυτῶν χαρδίαν. 


Δ΄. Καὶ ὁ paxaptóc σησι Μωύστ᾽ς, διὰ τύπων Lire 
δειχνὺς, τὸ μὴ δεῖν γνώμαις δυοῖν, xaxoo τε xz 
ἀγαθοῦ, τὴν ψυχὴν, ἀλλὰ τῷ ἀγαθῷ μόνῳ ἀκχολουθεῖν, 
x&i τὸ μὴ χρῆναι δύο χαρποὺς γεωργεῖν, χρηστοῦ 
χσὶ χείρονος, ἀλλὰ χρηστὰ μόνα, οὕτω φησίν - 03 Te 
ἕξεις ἐν τῇ ἅλῳ σου ἀλλογενῇ ζῶχ ἐπὶ τὸ αὐτὸ, 
οἷονεὲ βοῦν καὶ ὅνον ἀλλὰ τὰ ὁμογενῆ vx 
ἀλῶνσεις τὸν ἀμητόν σου " τουτέστιν, ἵνα μὴ ἣν τῇ 
ἅλῳ τῆς χαρδίας ἡμῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἀρετὴ καὶ χαΐ 
τὴν ἐργασίαν ἔχῃ. ἀλλ᾽ ἡ ἀρετὴ μόνη * Οὐ ew 
Οὐδὲ πάλιν λινῷ 
ἔριον * οὐ γεωργήσεις ἐν τῇ χώρᾳ τῆς γῆς vo» 
δύο καρποὺς ἐπὶ τὸ αὐτό οὐκ ἐπιδαλεῖς ἕτερο- 
γενὲς ζῶον εἰς γονὴν ἑτέρῳ " ἀλλὰ τὰ δαργενῆ 
τοῖς ὁμογενέσι συζεύξεις " δι’ ὧν πάντων αἰνίττετει 
μυστιχῶς, τὸ μὴ δεῖν χαχίαν καὶ ἀρετὴν, ὥσπε; εἰς 
pntat, ἐν ἡμῖν γεωργεῖσθαι " ἀλλὰ μονοτρόπως tit 
σῆς ἀρετῆς γονὰς ἀποτίχτεσθαι * καὶ τοῦ μὴ 0d 
πνεύμασι, τῷ Πνεύματι τοῦ θεοῦ, καὶ τῷ πνεύματι 
τοῦ κόσμου ψυχήν τινα χοινωνεῖν. Διὰ τοῦτο γὰρ, 


36 Jbid. 6. 17 Psal. xau, 8, & 


845 


LIBER DE PERFECTIONE IN SPIRITU. 


846 


φησὶ, πρὸς πάσας τὰς ἐντολὰς σου χατωρθούμην * A spiritibus, spiritui Dei οἱ spiritui mundi, animam 


πᾶσαν ὁδὸν ἄδιχον ἐμίσησα. 


E. Οὐχ ἀπὸ τῶν φανερῶν ἀμαρτημάτων μόνον, 
oiov πορνείας, φόνου, χλοπῆς, γαστριμαργίας, xa- 
ταλαλιᾶς ψεύδους, φιλαργυρίας τε καὶ πλεονεξίας, 
καὶ τῶν τοιούτων ἀγνεύσιν γρὴ τὴν παρθένον ψυχὴν, 
xai τῷ Θεῷ συναφθῆναι προῃρημένην * ἀλλὰ xai 
πολλῷ πλέον ἀπὸ τῶν χρυφίων, ὥσπερ εἰρήκαμεν" 
τουτέστιν, ἐπιθυμίας, χενοδοξίας, ἀνθρωπαρεσχείας, 
ὁποχρίσεως, φ'λαρχίας, δόλου, χαχοηθείας, μίσους, 
ἀπιστίας, φθόνου, φιλαυτίας, τύφου, xal τῶν ἄλλων 
τῶν τοιούτων ὁμοίως, Olós γὰρ, φησὶν ἡ Γραφὴ, 
τὰ χρύφια ταῦτα τῆς ψυχῆς ἁμαρτήματα ἔν ἴσῳ τοῖς 
ἐκτὸς τίθεσθαι, Κύριος γάρ φησι" Διεσχόρπισεν 
ὀστᾶ ἀνθρωπαρέσχων " xai "Av0pa αἱμάτων καὶ δόλιον 
βδελύσσεται Κοριος: τὸν δόλον ἐπ’ ἴσής τῷ φόνῳ 
δειχνύων ὑπὸ Θεοῦ βδελυσσόμενον. xal τῶν λα- 
λούντων εἴρήνην μετὰ τῶν πλησίον αὐτῶν, xal 
τὰ itc Καὶ πάλιν. Καὶ γὰρ ἐν χαρδίᾳ ἀνομίας 
ἐργάζεσθε ἐν τῇ γῇ καὶ, Οὐαὶ ὑμῖν, ὅταν χαλῶς 
εἴπωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι" τουτέστιν, ὁπόταν ὑμῖν 
ἐστι θέλησις παρὰ ἀνθρώπων χαλῶς ἀχούειν, xal 
τῆς δόξης καὶ τῶν ἐπαίνων αὐτῶν ἐξήρτησθε " 
ἐπεὶ πῶς δυνατὸν ἀγαθοεργοῦντας ἐσάπαν λαθεῖν - 
ἄλλως τε δὲ xal αὐτὸς ὁ Κύριος, Λαμψάτω, λέγει, 
τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων. Πλὴν, 
ἀλλ᾽ εἰς δόξαν σπεύδετε τοῦ Θεοῦ, φησὶ, τὸ ἀγαθὸν 
πράττειν, xal μὴ διὰ δόξαν ἰδίαν, μηδ᾽ ὡς τῶν ἀν- 
θρωπίνων ἐπαίνων ἐρωτιχῶς ἔχοντες * καὶ γὰρ xal 
ἀπίστους ἀπέδειξεν εἰπών * Πῶς δύνασθε πίστιν ἔχειν, 
δόξαν παρὰ ἀλλήλων λαμδάνοντες. xal τὴν δόξαν 
νὴν παρὰ τοῦ μόνου Θεοῦ οὐ ζητοῦντες ; "Opa 
καὶ τὸν ᾿Απόστολον, πῶς xai αὐτοῦ μέχρι τοῦ 
φαγεῖν xai πιεῖν, πόντα εἰς δόξαν Θεοῦ ἐντέλλεται 
ποιεῖν Εἴτε γὰρ, φησὶν, ἐσθίετε, εἴτι πίνετε, εἴτε 
τι ἄλλο ποιεῖτε, εἷς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε. Ὃ δέ γε 
θεῖος Ἰωάννης τῷ φόνῳ συντάττων τὸ μῖσος, Ὁ 
μισῶν τὸν ἀδελφὸν ἀὐτοῦ, φησὶν, ἀνθρωποχτόνος 
ἐστίν. 


ζ΄. Ἢ ἀγάπη πάντα στέγει, πάντα ὑπομένει. 
Ἢ ἀγάπη οὐδέποτε ἐχπίπτει " τὸ, οὐδέποτε ἐχπί- 
Ttt, τοῦτο δηλοῦντός dott ὅτιπερ οἱ τῶν εἰρημέ- 
v&v χαρισμάτων τοῦ {Πνεύματος ἐπιτυχόντες, μήπω 
δε διὰ τῆς πληρεστάτης χαὶ ἐνεργοῦς ἀγάπης τοῦ 
Πνεύματος τῆς ἄχρας τῶν παθῶν ἐλευθερίας ἀξιω- 
θέντες, οὐδέπω τοῦ ἀσφαλοῦς ἥψαντο "ἀλλ᾽ ἐν χινδύνῳ 
ἔτι χαὶ φόδῳ τὰ x20 ἑχυτοὺς ἔστηχε, διὰ τὰ πνευμα- 
τιχὰ τῆς πονηρίας. Τοῦτν γὰρ τὸ μέτρον, μηχέτι 
ὑπὸ πτῶσιν ὃν, μηδὲ πάθος ὑπέδειξε τοιοῦτον ὁπάρ- 
ον, ὡς γλῶσσαν ἀγγέλων, καὶ προφητείαν, πᾶσάν 
τε τὴν γνῶσιν, xal τὰ τῶν ἱαμάτωλ χαρίσματα μηδὲν 
εἶναι, πρὸς ἐκεῖνο παραθαλλόμενα, 


D 


quamlibet communicare. Propterea, enim dicit 
omnem viam iniquitatis odio habui**, ad omnia 
mandata tua dirigebar. 

V. Non ab exterius apparentibus peccatis solum, 
puta fornicatione, homicidio, furto, crapula, calum- 
nie studio, mendacio, cupiditate pecunie, ava- 
ritia et talibus prestare se puram oportet virgi- 
nem animam, et qua Deo se conjungere deoreverit ; 
sed et multo magis ab occultis, uti diximus, hoe 
est, a cupiditate, a .vane glorie ambitu,a nimio 
desiderio hominibus placendi, a simulatione, ab 
affectatione dominationis, ἃ dolo, ἃ malignitate, 
&b odio, ab infidelitate, ab invidia, ἃ sui amore 
immoderato, ab arrogantia, similibusque id genus. 
Novit enim, ait Scriptura, occulta hec anime pec- 
cata pari loco cum externis Dominus censere, 
dicit quippe : Dissipavit ossa eorum, qui hominibus 
placent 83. Et : Virum sanguinum σὲ dolosum  abo- 
minabitur Dominus **, Dolum «que ac Mhomici- 
dium ostendens abominationi Deo esse. Et qui 
loquuntur pacem cum proximo**, et que sequun- 
tur. Et. rursus : Etenim in corde iniquitates ope- 
ramini, in lerra, etc. Et : Va vobis cum benedice- 
rint vobis homines 38, Hoc est ;cum studueris ab 
bominibus bene audire, et in gloriam laudesque 
ipsorum ferimini. Etenim qui potest fleri, ut 
bene operantes omnino lateant? presertim cum 
ipse Dominus dicat: Luceut lux vestra coram ho- 
minibus δ᾽. AU de cetero studete, ait, ad Dei glo- 
riam quod bonum est agere, non autem ad ocaptan- 
dam 13118 vobis laudem propriam ; nec ut videa- 
mini humanarum laudum encomia impudenter 
amare. Nam et infideles esse teles ostendit dicens : 
Quomodo potestis fidem habere, gloriam ab invicem 
accipientes, et. gloriam, quz a solo Deo est, non quz- 
rentes*3. Vide et Apostolum, quomodo omnia 
usque ud ipsum manducare et? bibere, in. gloriam 
Dei precipit agere; ait enim : Sive manducafis, 
sive bibitis, sive aliud quid agitis, omnia in gloriam 
Dei facite **. At divinus Joannes homicidio;adequans 
odium, qui odit, inquit fratrem suum homicida est *9. 

VI. Charitas omnia suffert, omnia sustinet. Gharitas 
nunquam ezxcili ". Heo verba, nunquam excidit, 
sunt ejus, qui signifleare velit : eos, qui^supra 
memorata cbarismata Spiritus assecuti sunt, non- 
dum autem per plenissimam et efficacem cbarita- 
tem Spiritus summaa passionibus libertate sunt 
dignati, nondum securitatem altigisse: sed in peri- 
culo adhuc et timore res ipsorum stare, propter 
spiritualia nequitie. Istam enim mensuram haud 
adhuc infra discrimen lapsus ex perturbatione ve- 
hementi, constitutam esse ostendit : neo, talem 
esee, cui lingue angelorum, prophetia, omnis 
scientia, et curationum cbarisma comparata, nihil 
βίωι. 


8: Psal. cxvir, 128. 3 Psal. τπ|,6. 34 Psal, v, 7. 9 Psal. χχνιι, 3. 5 Luc. vi, 206. 37 Matth. vr, 16. 


88 Joan. v, 44. ?* [ Cor. v, 31. 401 Joan. ri, 15. 


4 [ Cor. xii, 7, 15. 


841 


S. MACARII /EGYPTII 


848 


VII. Per hoc perfectionis declaravit scopum, ut À Ζ΄ Διὰ τοῦτο τῆς τελειότητος ὑπέφηνε τὸν στοπόν' 


unusquisqne egenum se tantarum divitiarum reco- 
gnoscent ferventi et. perseveranter contenente spi- 
ritu usque ad ultimum festinet, et spirituale 
sic  percurrat stadium, donec comprehendat, 
sicut dictum est : Sie currite, ul comprehenda- 
lis 43 

VIII. Abnegare 8e ipsum hoc puta esse : prom- 
ptum se ad omnia fraternitati prebere, et in nullo 
prorsus voluntati proprie obsequi; nec ullius se, 
preter solam vestem, dominum putare, ut undi- 
que expeditus iu procinctu stet ad quidvis imperu- 
ium cum gaudio exsequendum, ut mancipium se 
habel adversus omnes; maxime autem prepositis 
obsequatur, Christo obtemperans dicenti : Qui vul 
inter vos primus esse οἱ magnus, sit omnium mini- 
ster, et ultimus, et. servus ** ; non gloriam, honorem 
aut laudem venans; non ad oculum serviens, aut 
placere hominibus studens; sed debitorem se per 
omnia reputans ministerii in charitate et simpli- 
citate fratribus exhibendi. 

IX. Prepositos fraternitatis, operi magno admo- 
tos, adversus contra molientis malitie artificia de- 
certare per humilitatem oportet, ne vitio superbie, 
utin fratres ipsis subditos dominantes, vice lucri 
maximi, damnum nobis ipsis procuremus. Sed ut 
misericordes Patres, quique potius propter Deum 
ce fraternitati ad serviendum, corporaliter et spiri- 
tualiter dediderint, eorum ut Dei filiorum diligen- 
tem in omnibus curam gerant; arguendo ubi con- 
venit, ubi oportet consolando; ne obtentu hu- 
militatis οἱ mansuetudinis 
eteria sint; congruum ordinem fpresidentium et 
subjectorum non servantia ; in secreto autem men- 
tis servos indignos omnium fratrum se ipsos re- 
putantes ; atque ut boni pedagogi, quibus spiri- 
tvales filii conorediti sunt, cum omni benevolentia 
et Dei timore unumquemque fratrum promovere ad 
omne bonum studentes; non ignari, magoam ipsis 
el inamissibilem, laborisque quantivis excedentem 
meritum, repositam esse mercedem. 


112 X. Ut qui curam suscipiunt regendorum et 
instituendorum adolescentum, quos contingit ali- 
quando et proprios ipsorum esse dominos; tamen 
ut disciplina eos salubri imbuant, et mores ipso- 


. . C 
in confusione mona- 


ἵν᾽ ἕκαστος πτωχεῖν ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ τηλιχουτοῦ πλού- 
του διαγινώσχων, θερμῷ tp πνεύματι καὶ συντόνῳ 
πρὸς τὸ ἔσχατον χατεπείγηται, τὸν πνευματιχὸν οὕτω 
τρέχῃ δρόμον, ἄχρις ἂν χαταλάδῃ, γαθὼς εἴρηται " 
Οὕτω τρέχετε, ἵνα κχαταλάδητε. 


H'. Τὸ ἀπαρνήσασθαι ἑχυτὸν τοῦτο νόμιζε εἶνα! * 
τὸ ἔχδοτον εἴς ἅπαν τῇ ἀδελφότητι παρασχτῖν, xil 
θελήματ, ἴδίῳ παντάπασι μὴ στοιχεῖν * μήτε τινὸς 
χύριον εἶναι, ὅτι μὴ τοῦ ἐνδύματος μόνον: ἵνα πάᾶν- 
τοθῖν ἅνετος ὦν, τῶν ἐπιταττομένων αὐτῷ μόνον 
μετὰ χαρᾶς ἔχηται, ὡς ἄν τις ἀργυρώνητος ὧν πρὸς 
πάντας, καὶ μάλιστα τοὺς ἐξηγουμένους. Χριστῷ 
πειθόμενος τῷ εἰπόντι: Ὁ θέλων ἐν ὑμῖν πρῶτος 
εἶναι xai μέγας, ἔστω πάντων διάκονος, xa: ἔσχα- 
τος, xal δοῦλος, μὴ δόξαν xal τιμὴν, μὴ ἔπαινον 
ποριζόμενος * μὴ ἐν ὀφθαλμοδουλείᾳ ὡς ἀνθρωπώ;- 
εσχος * ἀλλ᾽ ὀφειλέτην ἑαυτὸν διὰ παντὸς ἡ γούμενος 
τῆς ἐν ἀγάπῃ τε χαὶ ἁπλότητι πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς 
διακονίας. 

Θ΄. Τοὺς ἐξηγουμένους τῆς ἀδελφόνητος, ὡς μεγ2- 
λῳ ἔργψ ἐπιδαλλομένους πρὸς τὰς τῆς κακίας ἀντι- 
τέχνους μεθοδείας ἀγωνίζεσθαι διὰ ταπεινοφροσύνης 
δεῖ, ἵνα μὴ πάθει ὑπερηφανίας ὡς τῶν ὑὁποτεταγωέ- 
vy. ἀδελφῶν χατεξουσιάζοντες, ἀντὲ μεγίστου χέρδους, 
ζημίαν ἑχυτοῖς προξενήσωμεν " ἀλλ᾽ ὡς εὔσκλαγχνοι 
πατέρες, καὶ δουλεύειν μᾶλλον διὰ τὼν θεὰν ἐκδόντες 
τῇ ἀδελφότητι ἑαυτοὺς σωματικῶς τε χαὶ vul 
τιχῶς, ὑπὲρ αὐτῶν φροντίζωσι, καὶ ὡς τέχνων θεοῦ, 
διαπαντὸς ἐπιμέλωνται, ἐλέγξαι ὅπου χρὴ, καὶ tis 
δεῖ παραχαλέσαι ^ va μὴ προφάσει ταπεινότητο; 
xai πραότητος ἐν συγχύσει τὰ μοναστήρια ἦν, τῇ 
προσήχουσαν τάξιν τῶν προεστώτων xal ὑποῦὔεθηχύ- 
των οὐχ ἀποσώζοντα " ἐν δέ γε τῷ ἀφανεῖ τῆς Ou 
νοίας ὡς δούλους ἀναξίους πάντων τῶν ἀδελξῶν 
ἑαυτοὺς ἡγούμενοι, ὡς παιδαγωγοὶ πνεύματιχὶ τέ 
κνχ πεπιστευμένοι, μετὰ πάσης εὐνοίας xal φόδο» 
Θεοῦ ἕκαστον τῶν ἀδελφῶν καταρτίζειν εἰς zb 
ἀγαθὸν σπουδάζοντες * μὴ ἀγνοοῦντες, ὅτι μέγας 
αὐτοῖς καὶ ἀναφαίρετος ὁ ὑπὲρ τοῦ καμάτου μισθὸς 
ταμιεύετηι. 

l'. Ὥσπερ οἱ παιδαγωγεῖν τοὺς νέους παραλαθόύντε;, 
ἔστιν ὅτε xal δεσπότας ὄντας ἰδίους, ἀλλ᾽ οὖν zn- 
δείας χάριν καὶ εὐχοσμίας ἠθῶν οὐκ ὀχνοῦσιν ἔμως . 
xai πληγὰς αὐτοῖς ἐντεῖναι, χατὰ πολλὴν ἄδειαν" 


rum honestos forment, non cunctantur eos inter- ἢ οὕτω δεῖ xai τοὺς προεστῶτας, οὐ πάθει θυμοῦ xai 


dum plagis etiam magna libertate impositis casti- 
gare; sic oportet et prwepositos, non ire perturba- 
tione, aut fastu superbie; neque ut se ipsos 
uleiscentes, atflcere poa merita eos ex fratribus, 


ὑψηλοφροσύνης, οὐδ᾽ ὡς ἑχυτοὺς ἐκδιχοῦντες, ἀμύνε- 
σθαι τοὺς παιδείας τινὸς τῶν ἀδελφῶν ἐπιδεομένους, 
ἀλλὰ σπλάγχνοις χρηστοῖς, xai σκοπῷ πνευματιχῇς 
ὠφελείας, τὴν ἐπιστροφὴν ἐχείνων ἐργάζεσθαι. 


qui correctione indigent aliqua ; verum id faciant benignis visceribus et scopumn intuentes unum ερί- 
ritualis ipsorum utilitatis, ut operentur ipsorum conversionem. 


XI. Multo studio, contentione, cura, et certami- 
ne possumus charitatem in Deum acquirere, gratia 
et dono Christi, qui formatur in nobis. Ex hoc 
quoque primo sic expleto mandato, ad secundum 


42 [ Cor. ix, 4. 43 Matth. xx,27. 


ΙΑ΄. Ὅτι διὰ πολλῆς σπουδῆς xai πόνου, μερίμνης 
τε χαὶ ἀγῶνος τὴν πρὸς Θεὸν ἀγάπην δυνατοὶ γινό- 
μεθα κτήσασθαι χάριτι χαὶ δωρεᾷ Χριστοῦ ἐν ἡμῖν 
διαμορφουμένου. 'Ex δὲ ταύτης καὶ «iv δευτέραν 


LIBER DE PERFECTIONE IN SPIRITU. 


850 


ντολὴν, tiv πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπην, ῥᾳδίως A facilis eadem ope nobis continget transitus, ad di- 


(sat γίνεται. Τὸ qao πρῶτα xal προταττέ- 
ὧν ἄλλων, χαὶ πλέον αὐτῶν σπουδευέσθω " χαὶ 
τὰ δεύτερα τοῖς πρώτοις ἑπύμενα ἔστα! " εἰ δέ 
ς μεγάλης ταύτης χαὶ πρώτης ἐντολῆς, τῆς 
Θεὸν ἀγάπης φημὶ, κατολιγωρήσας, ἥτις ἀπὸ 
6ov ἡμῶν διαθέσειος συνειδήσεώς τε ἀγαθῆς, 
εἰῶν τῶν πρὸς Θεὸν ἐννοιῶν, συνάμα «ài βοη- 
συνεφαπτομένης συνίσταται *. τῆς δὲ δευτέρας 
ωθεν μόνον ἐπιμέλειαν τῆς διχχονίας ἀφοσιοῦν 
1t, ἀδύνατον αὐτῷ ταύτην ὑγιῶς τε xal χαθαρῶς 
ltv. Ἢ γὰρ τῆς χαχίας μέθοδος μνήμης ἔρημον 
γάπης χαὶ Θεοῦ ζητήσεως τὸν νοῦν ἀνευρί- 
t, fj δυσχερῆ xal ἐπίνονα τὰ θεΐα ἐπιτάγματα 
θαι ποιεῖ, γογγυσμοὺς καὶ λύπας καὶ μέμψεις 
54 εἰς τοὺς ἀδελφοὺς διαχονίας τῇ ψυχῇ ἀνα- 
x* fj objet διχαιοσύνης ἐξαπατήσασα φυσιοΐ, 
"τὸν ἡγεῖσθαι τίμιόν τε xal μέγαν, xal ἄχρως 
οὔντα τὰς ἐντολὰς ἀναπείθει. 


lectionem, inquam, proximi. Nam prima prepo- 
nantur aliis, et plus in iis studii ponatur, ac tum 
demum ordine convenienti secunda primis conse- 
quenter adjungentur. Si quis autem magno illo 
et primo mandato, dilectionis inquam, Dei, negle- 
cto (que dilectio ex interiori nostra dispositione, 
conscientiaque bona, et sanis de Deo cogitationibus, 
concurrente simul auxilio gratia cooperatricis eli- 
citur) seeundo mandato dilectionis proximi, exte- 
riori tantum tenus ministerii accuratione defungi 
voluerit; nequaquam illud poterit sane ac pure ex- 
sequi. Nam ratio impugnantüs nos malitie, memo- 
rie, amoris, et Dei inquisitionis vacuam mentem 
reperiens, aut efficit, ut molesta et laboriosa nl- 
mis ipsi Dei precepta videantur; unde in murmu- 
rationes, dolores, et querelas contra ministerium 
erga fratres animam incitat; aut opinione justitiae 
deceptum sic ministrantem inflat ; et ei persuadet, 


existimet pretiosum quemdam ac magnum; et summa perfectione cuncta Dei efficientem man- 


Ὁπόταν ἑαυτὸν οἱηθῇ ἄνθρωπος τῶν Ἐντολῶν 
ιητὴν, δῆλός ἐστιν ἁμαρτάνων, xai τῆς ἐντολῆς 
ὄμξνος * Os χρίνων ἑαυτὸν, xxi μὴ τὸν ἀληθῶς 
τα προσδεξάμενος " ὁταν γὰρ συμμαρτυρῇ τῷ 
ttt ἡμῶν τὸ τοῦ Θεοῦ Πνεῦμα, κατὰ τὸ λό- 
Ιαύλου, τότε φιλαλήθως Χριστοῦ ἀξιοι, καὶ τέ- 
οῦ τυγχάνομεν ὄντες, οὐχ ὅταν ἰδίᾳ οἱήσει 
ς διχαιώσωμεν *. Οὐ γὰρ ἑχυτὸν συνιστῶν, 
δόχιμος " ἀλλ᾽ ὃν ὁ Κύριος συνίστησιν * 


p ὅταν μνήμης xai φόδου Θεοῦ γυμνὸς ὦν C 


ται ὁ ἄνθρωπος, πολλὴ ἀνάγχη xai δόξης 
«αἱ θηρεύειν ἔπαινον παρὰ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ δια- 
ἐΐνων. Ὁ δὲ γε τοιοῦτος ἄπιστος παρὰ τοῦ 
) ἐλήλεγκται, καθάπερ ἤδη δεδήλωται - Πῶς 
φησὶ, δύνασθε ὑμεῖς πιστεύειν, δόξαν παρὰ 
ων λαμὄάνοντες, xai τὴν δόξαν τοῦ μόνου 
9 ζητοῦντες » 


᾿Αγῶνι πολλῷ χαὶ καμάτῳ νοὸς διὰ σεμνῶν 
)» xai τῆς συνεχοῦς πάντων τῶν χαλῶν uepl- 
ἡ πρὸς θεὸν ἀγάπη, χαθάπερ εἴρηται, χατ- 
σθα: δύναται ^ ἅτε τοῦ ἐναντίου τῷ ἡμετέρῳ νῷ 
ἔίζοντος, καὶ οὐ συγχωροῦντος αὐτῷ διὰ τῆς τῶν 
μνήμης τῷ θείῳ ἔρωτι προσανέχειν, ἀλλὰ 


XII. Cum homo se ipsum existimat accurate man- 
data exsequi, hoc ipso manifesto prodit indicio 
errare se, ac ἃ precepli observatione deviasse. Ut- 
pote qui preoccupet judicium de se ipso ferre, non 
exspectans vere judicantem. Quando enim testimo- 
nium reddit spiritui nostro Dei Spiritus 46, secundum 
Pauli, tunc solum Christo digni, et filii Dei vere 
sumus; non autem quando proprie opinionis arro- 
gautia justos nos ipsi declaraverimus. Nou enim qui 
se ipsum commendat, ait, ille probatus est, sed quem 
Deus commendat 5. Quandoquidem cum memorie 
οἱ timoris Dei expers reperitur homo, fieri non 
potest, quin et gloriam amet, el venetur laudem 
ab iis, quos ministerio suo juvat. Talis porro fide 
carere a Domino convictus est, uti supra jam signi- 
fieatum est: Quomodo potestis credere vos, qui 
gloriam ab invicem accipitis, 64 gloriam, quz a solo 
Deo est, non quaeritis ^5. 

XIIl. Certamine multo et labore mentis, per san- 
ctas cogilationes οἱ continam pro omnibus bonis 
rebus sollicitudinem charitas in Deum, sicut dictum 
est, ab homine, prout fas est, potest, exerceri ; quod 
adversarius impediat mentem nostram, nec eidem 
permittat, ut per memoriam bonarum rerum amori 


"ηἶναις ἐπιθυμίαις τὴν αἴσθησιν περισαίνοντος, ἢ divino vacet, sed terrentis desideriis sensui abblan- 


ὅτῳ γὰρ ὁ x20 πονηροῦ θάνατος, xat οἷον εἰπεῖν, 
ἢ, ὁτε τῇ τοῦ Θεοῦ ἀγάπῃ xai μνήμῃ ἀπερι- 
ὡς ὁ νοῦς οὐδίσχηται. ᾿Εντεῦθεν xai dj πρὸς 
δελφὸν εἰλιχρινὴς ἀγάπη συστῆναι δύναται, xal 
θὴς ἁπλότης, καὶ à πραότης τέ φημι xxl εὐχὴ, 
ς ὁ περικαλλὴς τῶν ἀρετῶν στέφανος, διὰ τῆς 
«a! μόνης, καὶ πρώτης ἐντολῆς, τῆς πρὸς Θεὸν 
τὴν τελειότητα δέχεται. ᾿Αγῶνος τοίνυν 
χαὶ πόνου χρυπτοῦ xal ἀδήλου χοεία, λο- 
ἐρεύνης τε xal τῆς τῶν ἠσθενηχότων τῆς 
ἡ λῶν αἰσθητηρίων γυμνασίας, πρὸς διάχρισιν 


* vct σι 


om. viii, 16. 4611 Cor. x, 18. Joan. v, 44. 


ditur. Nam mors, et ut sic dicam, suspendinm 
diaboli est, quando in Dei charitate et memo- 
ria indivulse conmorans mens humana reperitur. 
Hinc jam prono quasi flexa. illimis in fratrem facile 
redundat charitas, et vera simplicitas, et mansuetu- 
do, et humilitas, sinceritas, et bonitas, et ipsa oratio 
413138 cuuctarumque formose resplendens corona 
virlutum, per illud unum et solum et primum 
dilectionis Dei mandatum perfectionem accipit. 
Cerlamine igitur multo et conatu occulto, uec 
foris observabili contentionis labore opus esi, 


851 


S. MACARII /EGYPTII 


in persorutatione cogitationum, in  exeroitatione Α χαλοῦ τε καὶ xaxoü, xal τοῦ ῥωννύειν καὶ ἀνε 


infirmorum anima sensuum ad discretionem 
boni et mali, in corroborandis et exoitandis per 
studiosam versus Deum inclioationem debilitatis 
anime membris. Ita mens nostra continue Deo 
affixa, coalescet in unum oum Domino spiritum, 
juxta oraculum Pauli. 

XIV. Hano autem interiorem contentionem, la- 
borem, et meditationem, incessanter conferre 
oportet virlutis amatoreg ad omnem observationem 
mandati sive orantes, sive ministrantes, comeden- 
tes quin etiam aut bibentes : ut. quodcunque de- 
mum honum ab ipsis flet, in. gloriam Dei, et non 
in nostram fiat gloriam; prona autem οἱ facilia 
nobis cuncta, que ad quorumvis Dei mandatorum 
plenam exsecutionem attinent ; amore Dei, ista 
alleviante, et. quod laboriosum est in ipsis, dis- 
solvente. 

XV. Omnis contentio et studium adversarii, in 
hoo, ut diclum est, vigilat, ut annitatur mentem 
nostram ἃ Dei memoria, timore, amoreque avellere ; 
terrenis ipsam avocationibus et delinimentis, a 
vero bono ad apparentia divertendo. 


XVI. Invicem virtutes oonnectuntur et mutuo 
inherent, utin catena commissi annuli uno ex alio 
pendente. In. hunc enim modum oratio ex charl- 
tate ; charitas e gaudio; gaudium e mansuetudine ; 
mansuetudo ex humilitate ; humilitatis e ministerio; 
ministerium e spe ; spes ex fide; fides ex obedien- 
tía; obedientia e simplicitate; sicuti e contrario 
vitiorum quoque unum ex altero dependet. Ex ira 
quippe pendet odium ; ex hoc superbia; ex hao 
vane glorie affectatio ; hec in(ldelitatem trahit, 
que duritiei cordis mater est, proles autem incu. 
rie, quam gignit languor spiritus, ex supino ne- 
glectu duceus originem ; huno producit acedia ; 
fllia hec impatientie, eujus amor voluptatis est 
pater. [ta cetera quoque membra malitie invicem 
apta nexaque eunt. 

XVIl. Omne honum, quod homo facit. inqui- 
nare ac contaminare nititur diabolus immistione 
suorum semimum, vane nimirum glorie, prefi- 
dentie, utl et murmuratíonis, aut cujuspiam alte- 
rius talium, ut non propter Deum solum, nec tan- 
tum ex sincero mentis proposito bonum opus flat. 
Scriptum est enim: Abelem obtulisse sacrificium 
Deo de adipibus et de primogenitis ovium * : Cainum 
quoque similiter dona obtuiisse de fructibus qui- 
dem terre, sed non e primis aut optimis. Et pro- 
pterea Deum respexisse ad sacriflcia Abelis, ad 
Caini autem munera non attendisse. Inde discere 
debemus contingere posse, ut aliquod bonum non 
bene flat: puta si fiat negligenter aut contemptim, 
aliove vitio submisto, et non mere propter Deum : 


ex quo evenit ut gratium id et acceptum Deo 
non 8it, 


* Gen. 1v, 4. 


πυρεῖν διὰ τῆς τοῦ vou πρὸς Θεὸν ἐπιμελοῦς νεύς 
τὰ πεπονηκότα τῆς ψυχῆς μέλη. 'O γὰ; νοῦς ἡ; 
οὕτω διαπαντὸς τῷ θεῷ προσχολλώμενος, γενής 
μετὰ τοῦ Κυρίου εἰς ἕν πνεῦμα, κατὰ τὸ λογίον ἢ 
λου. 


JA'. Τοῦτον δὲ φησὶ τὸν κρυπτὸν ἀγῶνα, xii 
πόνον, καὶ τὴν μελέτην, ἀδιαλείπτως ἔχειν : 
φιλαρέτους χρὴ πρὸς πᾶοαν ἐπιτήδευσιν ino 
ἤτοι εὐχομένους, fj διακονοῦντας, ἐσθίοντας f$ xi 
τας" iv! ὅπερ ἂν γένηται ἀγαθὸν, εἰς δόξαν & 
xxi μὴ εἰς ἡμετέραν γένηται͵ δόξαν “ εὐκιτῇ 
ἡμῖν xal ῥάδια πάντα τὰ τῶν ἐντολῶν imn 
τοῦ Θεοῦ ἀγάπης αὐτὰ διευμαριζφούσης, καὶ τὸ ἢ 

B πόνον αὐτῶν ἐχλυούσης ἅπαν. 


ΙΕ΄. “Ὅλος ὁ ἀγὼν καὶ σπουδῇ τοῦ &vruugm 
τοῦτό ἐστιν, ὡς δεδήλωται, τὸ δυνηθῆναι τὸν co 
ἀπὸ τῆς πρὸς θεὸν μνήμης, xai τοῦ φόδου xr τί 
ἀγάπης περισπᾶσαι, γηΐναις αὐτὸν  Tapsqer; & 
δελεάσμασιν, ἀπὸ τοῦ ὄντως ἀγαθοῦ, πρός τὲ ie 
καλὰ παρατρέποντος. 

IC". ᾿Αλλήλων αἱ ἀρεταὶ δέδενται, m δὰ 
ἔχονται, καθάπερ ἱερά τις σειρὰ μία τῆς εξ Ur 
μένη * οἷον ἡ μὲν εὐχὴ, τῆς ἀγάπης, à eim ἃ 
τῆς χαρᾷς, ἡ χαρὰ, τῆς πραότητος, ἡ τρόπις, Ἢ 
ταπεινοφροσύνης, ἡ ταπεινοφροσύνη δὲ τὸ ἐπ 
νίας, dj διακονία δὲ, τῆς ἐλπίδος, ἡ δὲ Ur 
πίστεως * xai d$ μὲν πίστις, τῆς ὑπακχοῖ:, À 
ὑπαχοὴ τῆς ἁπλότητος, ὥσπερ τάναντί: τῶν i 
ὑφ᾽ ἑνὸς δέδεται * olov τοῦ μὲν θυμοῦ, τὸ irc 
δὲ, τῆς ὑπερηφανίας " τῆς κενοδοξίας αὕτη "ἢ | 
τῆς ἀπιστίας " d δὲ τῆς σχληροκαρδίας " x£ 5 
μὲν ix τῆς ἀμελείας " ἐκείνη δὲ τῆς grove 
δὲ τῆς ὀλιγωρίας αὕτη ^ κἀκείνη μὲν ἐκ tid 
δίας * ὡς ἐκ τοῦ ἀνυπηομονήτου πάλιν aU 
τῆς φιληδονίας * xal οὕτω τὰ λοιπὰ μέλῃ cii 
ἀλλήλων ἐχόμενέ εἶσιν. 

IZ. Πᾶν ὁπὲερ ἂν ποιῇ καλὸν ὁ ἄνθρωεις, C 
λοῦν αὐτὸ xal καταμιαίνειν ὁ πονηρὸς τῇ irs 
τῶν ἑαυτοῦ σπερμάτων βούλεται " οἷον τῆς 
ξίας, τῆς οἰήσεως, εἴτε μὴν καὶ τοῦ reppe 
ἑτέρου τινὸς τῶν τοιούτων *. ἵν’ ἢ μὴ διὰ θεὸ ^ 
3j μὴ ix προθυμίας τὸ γινόμενον ἀγαθὸν ἡ 

D Γέγρατπαι γὰρ τὸν "Αὔελ προσενεγκεῖν Óusin 
Θεῷ ἀπὸ τῶν στεάτων, χαὶ ἀπὸ τῶν 
τῶν προδάτιυν * καὶ τὸν Kdiv δὲ ὁμοίως ἃ 
προσενεγχεῖν ἀπὸ τῶν χαρπῶν μὲν τῆς γῆς, 
οὐχ ἀπὸ τῶν πρώτων * xal διὰ τοῦτο ἐπὶ μὲν 
θυσίαις τοῦ “Αὔελ ἐπιδεῖν τὸν Θεόν - ἐπὶ δὲ 
δώροις τοῦ Καὶν μὴ προσχεῖν. Ἐκ τούτου 
νειν ἔχομεν, ὅτι ἔστι τι χαλὸν μὴ ποιῆσαι χα 
οἷον ἀμελῶς ἣ χαταφρονητιχῶς ἢ δι᾽ ἕτερόν τι, 
οὐ διὰ Θεόν " καὶ παρὰ τοῦτο συμθαίνει τί 
μὴ πρόσδεχκτον τῷ Θεῷ. 


















LIBER DE ORATIONE. 


854 





MAKAPIOY TOY MEl'AAOY 


ΠΕΡῚ IIPOXZEYXHZ2 


AOTOZ. 


7* MACARII MAGNI 
.DE ORATIONE 


LIBER. 


εἐφάλαιον πάσης ἀγάθῆς σπουδῆς, καὶ xopu- À 


| κατορθωμάτων ἣ προσευχῆς ἐστι προσ- 
δι’ ἧς xal τῶν ἄλλων ἐν χτήσει γινόμεθα, 
υμένου χεῖρα συνεργὸν ἐπορέγοντος * καὶ 
νωνία τῆς μυστιχῆς ἐνεργείας, χαὶ συν- 
αθέσεως τῆς πρὸς Θεὸν ἁγιότητος, xai αὐτοῦ 
δι᾽ ἀγάπης ἀῤῥήτου πρὸς Κύριον, ἐν τῇ εὖ- 
ς κχαταξιουμένοις γίνεται Ἔδωχας γὰρ, 
εὐφροσύνην εἰς τήν καρδίαν μου " xal αὐτὸς 
ιριος * ἫἩ βασιλεία οὐρανῶν ἐντὸς ὑμῶν 
. δὲ ἐντὸς εἶναι τὴν βασιλείαν, τί ἂν ἄλλο 
εἴη, 7j τὴν τοῦ Πνεύματος οὐράνιον εὐφρο- 
ῖς ἀξίαις ψυχαῖς ἐναργῶς ἐνσημαίνεσθαι ; 
λαύσεως γάρ τε χαὶ χαρᾶς xai τῆς ἐν πνεύ- 
ροσύνης, ἧς ἐν φωτὶ αἰωνίῳ οἱ ἅγιοι ἐν τῇ 
ἱστοῦ μεθέξουσι βασιλείᾳ, ταύτης τὸν ἀόῤῤα- 
αἱ τὰ προοίμια ἐντεῦθεν ἔδη al ἀξιαι διὰ 
Ἡνεύματος ἐνεργοῦς κοινωνίας ψυχαὶ λαμῦά- 
Ἢ καρδία μου γὰρ, φησὶ, xai ἡ σάρξ μου 
σαντο ἐπὶ Θεὸν ζῶντα ^. xal τὸ * Ὡς àx 
xai πιότητος ἐμπλησθείη ἡ ψυχή μου" 
συνῳδὰ τούτοις, εἰς ταυτὸν φέρουσι, καὶ τὴν 
ματος ἐνεργὸν εὐφροσύνην xal παράχλησιν 
ονται, 

Ἴσπερ μεῖζον τῶν ἄλλων τὸ τῆς εὐχῆς ἔργον 
ιείονος δεῖ καὶ μερίμνης τῷ πρὸς αὐτὴν 
μήπου χλοπήν τινα παρὰ τῆς χαχίας ὑπο- 
λάθῃ. Οἷς γὰρ μείζονος ἀγαθοῦ ἐπιμέλεια, 
xal ὁ πονηρὸς τῇ πείρῃ προσθάλλει ., ὥστε 
αὐτῷ δείσει τῆς νήψεως, ἵνα καὶ μᾶλλον 
ἀγάπης, καὶ ταπεινοφροσύνης, ἀπλότητός τε 


αθέτητος, xal διαχρίσεως, ὁτημέραι τῷ 
tp τῆς εὐχῆς ἀναφύωνται, xal αὐτοῦ μὲν 
τὴν ἐπὶ τὰ θεῖα προχοπὴν xxi ἐπίδοσιν 


n, τοὺς ἄλλους δὲ εἰς τὸν ἴσον ζῆλον παρα- 


Β 


[. Caput omnis boni studii et vertex operum 
bonorum assiduitas orationis est, per quam in 
aliorum possessionem bonorum inducimur, eo qui 
nos ad ea vocat, manum cooperatricem porrigente. 
Etenim communicatio arcanz efficacie el connexio 
intentionis in sanclitale adversus Deum, ipsiusque 
mentis per ineffabilem, quo fertur erga Dominum, 
amorem, in oratione iis, qui digni judicantur, ob- 
veniunt : Dedisti enim, ait, leetitiam in. corde meo 48, 
et ipse dicit dominus: Regnum celorum inira vos 
est 19. Nam inlra nos esse regnum, quid aliud pu- 
temus significare, quam colestem laetitiam Spiritus 
sancti animabus dignis sensibiliter immissam esse? 
Fruitionis siquidem οἱ gaudii letitieque illius 
spiritualis, quam in luce eterna sancli in Christi 
regno participant, arrham velut quamdam et pre- 
libationem jam hinc digne δὰ hoc effecte per 
gratiose communicatam ipsis operationem Spiritus 
anime aociplunt. Cor enim, inquit, meum et caro 
mea exsultaverunt in Deum vivum 9), Et illud : Sicut 
adipe δὲ pinguedine repleatur anima mea δι, Et iis 
consona, in idem t:endunt, et efficacem Spiritus 
anime laetitiam et consolatiohem indicant. 


11. Ut prestantius ceteris est opus orationis ; 
ita majori opus habet sollicitudine, qui in id in- 
cumbit : ne qua illi subrepat a malitja deceptio. 
Nam quo quisque majoris adipiscendi boni curam 
concipit, eo majori diabolus conatu ei obstare 
contendit. Quare multam eum adhibere necesse 
eril vigilatiam, ut fructus charitatis, humilitatis, 
simplicitatis, bonitatis, discretionis e patienti ora- 
tionis cultura ipsi pleni uberesque progerminent ; 
ipiusque perspicuum in divina progressum pro- 
fectumque demonsirent : sicque alios ad paris 
aemulationem studii provocent. 


ll. 1v, 7. 9 Luc. xvii, 21. * Psal, rxxxu, 8. δὲ Psal. rat, 6, 


85ὅ 


insistendum  oraiioni esse, οἱ divinus Αροϑῖο- 
Jus 5*, et ipsius Domini oraculum precipit, dicen- 
tis : Quanto magis Deus faciet vindictam clamanttum 
ad se dieac nocte 9 ! Et. illud Vigilate et orate 9*. 
Oportet igitur ubique orare : nec unquam conatum 
remittire. Quanto autem capitalius, qui perseve- 
rere in oratione decrevit, opus eggressus es!, tanto 
ipsum plus certaminis suscipere, tantoque magis 
id eum ad extremum perducere oportet, eo quod 
perseverantie orationis multa objicit impedimenta 
pravitas, sounum, acediam, pondus corporis, cogi- 
tationum versionem, menlis instabilitatem, lan- 
guorem et reliqua malitie studia. Preterea affli- 
ctiones et ipsorum maiorum ds&monum insultus 
vehementer impugnantium nos, et 1285 omni vi 
obstantium, ne appropinquare Christo valeat Deum 
post veritatem incessanter quaerens anima. 

IV. Omni studio atque vigilantia, longanimi 
patientia certamineque anime ac labore corporis 
oportet eum, qui orationi diligenter vacare con- 
tendit, viriliter agere, nihil unquam remittentem 
de ardore, nec cedentem distractionibus cogita- 
tionum, aut somno multo, aut desidi torpori, aut 
inordinate confusioni actionum lemere permista- 
rum ; non utentem turbulentis et indecentibus cla- 
moribus; aut effluere animum sinentem in quidvis 
ejusmodi ; sed certo et immutabili proposito men- 
tis; deflgendo se soli patienti stationi, et flexioni 
genuum; et cohibitis evagationibus longe aber- 
rantis interim mentis. Nihil enim sanet prohibet 
quin, nisi diligenter et attente ad orandum paratus 
quie accedat, nisi turbe vanarum cogitationum 
fortiter obsistat, excutiens singulas et dijudicans, 
flagranti semper desiderio se intime ad Deum ad- 
movendi, nihil,ioquam, obstat, si hec negliget, 
quin versutis inhabitantis in ipso malitie clam 


iliciatur artibus : aut efferri se sinendo in contemptuin aliorum, comparatione sui cum ἐΐ αὶ 
verare diu in oratione nequeunt; alio quopiam errore in quem suis eum astiuta malitia machisiis 
corrumpendo preclaram operationem, eamque sic irridendam propinando male 


induxerit, 

V. Nisi humilitas, charitas, simplicitas, et bonitas 
&rete conglutinent nobis orationem, ipsa oratio, 
&ut potius inane simulacrum orationis, minime 
sane juvare nos poterit. Neque id de oratione sola 
dicimus, sed de omni genere arduorum quantum- 
vis et laboriosorum operum, puta de virginitate 


jejunio, vigiliis, psalmodia, ministerio, similibusque D 7 ψαλμῳδίας, fj διαλονίας, ἢ οἱασδηπ’τοῖν 


officiis speciosarum plausibiliumque virtutum. In 
quarum exercitio nisi Ííructus charitatis, pacis, 
gaudii, mansuetudinis, humilitatis, quin etiam οἱ 
simplicitatis sinceritatisque ac fidei ut oportet, 
longanimitatis quoque ac, benevolentie in nobis- 
metipsis experiendo videamus, inutiliter laborave- 
rimus. Labores siquidem istos spe assequeude 
Iructuum utilitatis suscipimus.'Si ergo post eos in- 
nobis non reperiantur fructus charitatis, superva- 
canea profecto illa omnis opera fuerit. Ac mihi 


δ} Thess. v, 17. * Luc. xvii, 1, δ Matth. xxvi, 44. 


S. MACARII JEGYPTII 


IIl. Sine intermissione orsndum et perseveranter α Γ΄. 


᾿Αδιαλείπτως εὔχεσθαι, — xai προσχα; 
τῇ εὐχῇ αὐτός τε ὁ θεῖος ᾿Απόστολος, καὶ τὶ 
τοῦ Κυρίου εἰρημένον διδάσκει, Πόσῳ μᾶλλς 
πόντος, ποιήσει ἐχδίχησιν ὁ Θεὸς τῶν e 
πρὸς αὐτὸν νύχτας xal ἡμέρας ; καὶ τὸ 91 
ρεῖτε, xai προσεύχεσθε. Δεῖ οὖν πάντοτε τ: 
χεσθαι, xal μὴ ἐχχαχεῖν. “Ὥσπερ δὲ χες:λ: 
στερον ὁ τῇ εὐχῇ προυχαρτερῶν εἴλετο ἔργον, 
αὐτὸν ἀγῶνα πολὺν, xai τόνον ἄνένδοτον ἀνέ, 
χρὴ, διὰ τὸ πολλὰ τῇ προσεδρείᾳ τῆς εὐχῆς v 
τὰ τῆς xaxlaq ἐμπόδια " ὕπνον, ἀκηδίαν, βέου; 
λογισμῶν 


ματος, ἐπιτροπὴν, νοὸς χατασ:: 
ἔχλυσιν, xal τὰ λοιπὰ τῆς κακίας xerit 


εἶτα θλίψεις χαὶ αὐτῶν τῶν ποντρῶν tvba 


ἐπαναστάσεις ἐχθύμως πολεμούντων ἡμῖν x 


B "αθισταμένων, καὶ προσεγγίζειν τῳ Χριστῷ 5 


γόντων τὴν μετὰ τὴν ἀλήθειαν τὸν Θεὸν ἔπ: 
ἐπιζητοῦσαν ψυχήν. 

Δ΄. Πάσῃ σπουδῇ xai νάψει, ὑπομονξ τι 
ἀγῶνι ψυχῆς xal πόνῳ σώματος, τὸν t εν 
ἐπιμελούμενον ἀνδρίζεσθχι χρὴ, μὴ mom 
συνεπιδιδόντα ταῖς τῶν λογισμῶν ἐχτροτεῖς, f 2 
Ap ὕπνῳ, ἣ ἀκηδίᾳ, ἐκλύσει τε καὶ σγγξ. κ' 
ταραχώδεσι xal ἁπρεπέσι φωναῖς ρώμρο, ἐπ 
τοιούτοις ἐπιτρέποντα τὴν διάνοιξ, οἵ P 
ἐχπληροφορούμενον τῇ παραμόνῳ στε π 4 
τῶν γονάτων, τὸν δὲ νοῦν μακράν ποὺ de τυρὸν 
ἀποπλανώμενον, ἔχονϊα, Οὐδὲν γὰρ τὸ mmis 
ἀχριδῶς νήφων παρασχευάζν ται, ἐνανταν 9 
τῇ ὕλῃ τῶν περιττῶν λογισμῶν, διεδεπεα 
πάντας αὐτοὺς xal φιλοκρινῶν, mola τ 
τὸν Κύριον, ποικίλως ὑπὸ τις καχίας κειὸ 58 
νὲς δελεάζεσθαι ἢ xal τῶν μέπω τῇ on! 
νων προσχαρτερεῖν χατεπαίρεσθαι xai διὲ τῷ 
των τῆς χαχίας μηχανημάτων τὴν χελὴν 3 
ρειν ἐργασίαν, xal προπίνειν ταύτην τῷ 
δαίμονι. 
























E. Εἰ μὴ ἣ ταπεινοφροσύνη καὶ ἀγάτη. ἱ : 
τῆς τε xal ἀγαθότης καταχολλῶσιν ἡμῖν τῷ 
$ εὐχὴ αὗὑτη, μᾶλλον δὲ τὸ πρόσχημε di s 
ἥκιστά 15 ἡμᾶς ὠφελεῖν δύναται. Καὶ ex? 
εὐχὴς τοῦτο μόνης φαμὲν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ σ΄ 
ματου xai πόνου, παρθενείας, ἢ νηστείας ὃ € 


ἀρετῆς ἕνεχεν ἐπιτελουμένης. El μὴ τοὺς m 
τῆς ἀγάπης, εἰρήνης τε xal χαρᾶς, xai 
ταπεινοφροσύνης τε, φημὶ, καὶ ἁπλότητος, Xf 
λείας xai πίστεως ὡς δέον, μακροθυμίας τε κξ' ; 
ροσύνης, ἐν ἑαυτοῖς ὁρᾷν ἔχοιμεν, ἐπ᾽ οὐδενὶ 1; 
τά τῶν πόνων ὑπέστημεν. Τοὺς γὰρ πόνους δὲ 
τῶν καρπῶν ὠφέλειαν ὑπομένειν χαταδιχὸ 
τῶν δὲ καρπῶν τῆς ἀγάπης ἐν ἡμῖν μὴ e 
νων, περιττὴ πάντως ἡ ἐργασία. Ὥστε οὖν 
τοιοῦτοι τῶν πέντε μωρῶν διενηνόχασι 








LIBER DE ORATIONE. 


858 


διὰ τὸ μὴ ἐντεῦθεν ἔχειν ἐν ταῖς χαρδίαις τὸ A videntur homines ejusmodi a quinque fatuis in 


τικὸν ἔλαιον, ὅπερ τῶν εἰρημένων ἐστὶν 
$ διὰ τοῦ Πνεύματος ἐνέργεια, μωρχαΐ τε 
θησαν, χαὶ τοῦ βασιλιχοῦ νυμφῶνος ἐλεεινῶς 
σθησαν, μηδὲν τοῦ παρθενίας ἀπονάμεναι 
). Ὥσπερ γὰρ ἐν τῇ τῆς ἀμπέλου γεωργίᾳ, 
ἱπιμέλεια xai πόνος διὰ τὴν τῶν χαρπῶν 
προχχταῤάλλεται " xapmüv δὲ μὴ γεωργη- 
εἰχαία πάντων dj ἐργάσία δείκνυται “ οὕτως, 
διὰ τῆς ἐνεργείας τοῦ Πνεύματος χαρποὺς 
, καὶ εἰρήνης xal χαρᾶς xai τῶν λοιπῶν, ὧν 
στολος ἀπηρίθμησεν, ἐν ἑχυτοῖς ἴδοιμεν, καὶ 
χατὰ πληροφορίαν πᾶσαν xal πνευματιχὴν 
y διομολογεῖν ἔχοιμεν, περιττὸς ὁ τῆς παρθε- 
ὑχῆς τε xa! ψαλμῳδίας, νηστείας xal ἀγρυ- 
ἰἅματος ἀποδείχνυται. ΟἹ μὲν γὰρ πόνοι οὗτοι 
i4t0t τῆς ψυχῆς xai τοῦ σώματος ἐπ᾽ ἐλπίδι 
ἰχῶν χαρπῶν, ὥσπερ ἔφημεν, ἐπιτελεῖσθαι 
σιν * d, δ᾽ ἐν ταῖς ἀρεταῖς καρποφορία, ἀπό- 
ἐστι πνεὐύματικὴ μεθ’ ἡδόνῆς ἀφθάρτου ἐν 
ς πισταῖς τε xai ταπειναῖς, ὑπὸ τοῦ [lvej- 
ἀποῤῥήτως ἐνεργουμένη * ὥστε οἱ πόνοι xai οἱ 
t χαθώς εἶσι πόνόϊ, φημὶ, xal χάματοι λογι- 
zv, xal οἱ χαρποὶ, χαρποί. Εἰ δὲ τις διὰ 
ς ἐνδείας τὴν ἐργασίαν αὐτοῦ χαὶ τὸν χάμα- 
ποὺς τοῦ Πνεύματος εἶναι νομίσει, μὴ ἀγγνοῶν 
t ψυχαγωγεῖν ἑαυτὸν παραχρουόμενος, χαὶ 
iv ὄντως καρπῶν τοῦ Πνεύματος, διὰ τὸ οὕτως 
ἱποστερῶν. 


nullo differre virginibus, que idcirco, quod domo 
&llatum in suis cordibus non habuerunt spirituale 
oleum, quod est modo memoratarum, que per 
Spiritum exercetur, operatio virtutum, et fatua- 
rum nomenclalione traducie sun!, et regio thala- 
mo miserabiliter excluse, nullum nacte opere 
pretium custodite  laboriose virginitatis. Sicut 
enim in viee cultura omnis diligentia et labor, 
fructuum unice speratorum causa impenditur; 
unde iis non provenienlibus, frustranea tota ista 
fuisse contentio monstratur ; ita nisi per operan- 
tem in nobis Spiritum fructus charitatis, pacis, 
gaudii, et illos reliquos enumersles ab Apostolo 
in nobis ipsis videamus *  ; et hoc omni experi. 
mentali evidentia, sensusque conviclione spiri- 
tualis plane persuasum fateri ac profiteri valea- 
mus, irritus et utilitate cassus omnis virginitatis, 
orationis οἱ psalmodis, jejunii et vigiliarum de- 
prehenditur labor. llli enim anime ^t corporis 
labores spe spiritualium fructuum perfici debent, 
uti diximus. In virtutibus autem que dicitur fru- 
clificatio, fruitio est spiritualis cum voluptate in- 
corruptibili, in cordibus fide aoc humilitate pre- 
ditis à Spiritu clam  ineffabiliter effecta. Seoreim 
ilaque reputentur et labores et fructus, prout in 
8e divisim sunt. Si quis vero per cognitionis defe. 
ctum, propriam operationem οἱ laborem, fructus 
Spiritus esse crediderit, is per ignorantiam vide- 


ipsum laetare οἱ $36 decipere, ac, dum ita se adulatione noxia babet, vere magnis semetipsum 


i8 fructibus privare. 

Ὥσπερ ὁ τῇ ἁμαρτίᾳ ὅλον ἑαυτὸν ἔχδοτον 
ἰόμενος, τὰ παρὰ φύσιν πάθη τῆς ἀτιμίας, 
"v ἀσέλγειαν, πορνείαν, πλεονεξίαν, 
λον, καὶ τὰ λοιπὰ τῆς καχίας ἐπιτηδεύματα 
λαύσει xal ἡδονῇ ὡς φυσικὰ καταπράττεται " 
ὁ ἐν ἀληθείᾳ χαὶ τελειότητι Χριστιχνὸς ὦν, 
ετὰς πάσας, xal τοὺς χαρποὺς τοῦ Πνεύματος 
ς τοὺς ὑπὲρ τὴν φύσιν, τὴν ἀγάπην δηλονότι 
| εἰρήνην, τὴν ὑπομονὴν, τὴν πίστιν, χαὶ τὴν 
υσιν, Xai πᾶν τὸ χρυσοῦν ὄντως γένος τῆς ἀρε- 
ἀπολαύσει πολλῷ xai ἡδονῇ πνευματικῇ, ἀπο- 
Ἰιπὸν xai ῥᾳδίως ὡς φυσικὰ μέτεισιν * οὐχ ἔτι 
y παθὴ τῆς καχίας διαμαχόμενος * ἅτε τελείως 
ἰυρίου λελυτρωμένος, χαὶ ἀπὸ τοῦ ἀγαθοῦ 
τος τὴν ἐντελῆ τοῦ Χριστοῦ εἰρήνην καὶ 
ασιν ἐν τῇ xapólq δεξάμενος. Οὐτός ἐστιν ὁ 
θεὶς τῷ Κυρίῳ, καὶ γενόμενος εἰς £v πνεῦμα, 


ἶσος C 


VI. Ut. qui peccato lotum se ipsum deditum 
exhibet, naturam  inhonoranles ignominise  pas- 
siones, hoc est iropudicitiam, fornicationem, ava- 
ritiam, odium, dolum, et reliqua malitie studia 
cum fruitione ac voluptate tanquam naturalia 
exercet; sic qui vere ac perfecte Christianus est, 
virtutes omnes et fructus Spiritus, qui supra na- 
turam sunt, videlicet, charitatem, pacem, palien- 
tiam, fidem, humilitatem, οἱ omne genus vere au- 
reum virtotis, jucunditate multa et voluptate spi- 
rituali, de caetero sine labore ac facile, ut naturalia 
exsequitur; non jam eontra passiones nequitie 
depugnans ; utpote qui perfecte a Domino liberatus, 
οἱ ἃ bono Spiritu plenam absolutamque Christi 
pacem et exeultationem in corde adeptus sit. Talis 
est intime atque individue Domino adhaerens, et 
in unum cum eo coalitus spiritum. 


Too; μήπω δυναμένους ἄχρως τῷ τῆς ψυχῆς p Vi. Illis, qui nondum valent ob ruditstem velut 


διὰ νηπιότητα ἑαυτοὺς ἐπιτρέπειν - τούτους 
πηρεσίαν τῶν ἀδελφῶν μετ᾽ εὐλαδείας καὶ 
Φ) φύδου τὸ θείου, καταδέξασθαι χρὴ, ὡς 
ἐντολῇ, xai ὡς πνευματιχῷ πράγματι  Otaxo- 
οὺς " ἀλλ᾽’ οὐχ ὡς παρ᾽ ἀνθρώπων μισθὸν, ἣ 
γαὶ εὐχαριστίαν προσδοχωμένους * μηδὲ δόν- 
ώραν ὅλως γογγυσμῷ, ἢ ὑψηλοφροσύνῃ, ἣ 
xz xa! χαυνότγτι * ὡς μὴ τὸ ἀγαθὸν τοῦτο 
σπιλοῦσθαι χαὶ παραφθείρεσθαι, διὰ δὲ τῆς 


al. v, 22. 


quamdam infantis, se totos addicere amori summo 
anim nisu exercendo, convenit, se ipsos impen- 
dere ministerio fratrum, sedulo illud ac cum fide 
timoreque divino amplectendo, tanquam Dei man- 
dalo in negotio spirituali obsequentes; non autem 
ab hominibus mercedem, aut honorem, aut gra- 
tisrum aclionem eXspectantes; neo danles locum 
omnino ullum murmurstioni, superbie, negligentie 
et lorpori; ne bonum istud opus maculari aul 


859 S. MACARII /EGYPTII 


corrumpi contingat: sed per pietatem potius impi- À εὐλαδείας μᾶλλον, xai τοῦ φόδου, καὶ tZ 


gram cum Dei limore et alaori letitia conjunctam, 
gratum idem accoptumque Deo flat. 

Vlil. Tanta humanitate et bonitate (o divine 
in nos misericordim viscera!) demisit se ad con- 
sulendum hominibus Dominus, ut sedulo hoc agat, 
ne quisquam boni operis mercede per suam incu- 
riam fraudetur; sed a parvis ad majores virtutes 
cunctos quasi quibusdam gradibus provehat, ita ut 
ne porrectio quidem calicis aque frigide mercede 
caritura sit. Dixit enim : Qui dederit calicem agus 
frigide tantum ἐπ nomine discipuli, amen dico vobis 
non perdet mercedem suam ὅδ, Et rursus : In quan- 
[um uni hoc fecistis mihi fecistis 9. Dummodo se- 
cundum Deum (iat, quod fit;et non propter lau- 
dem humanam fiat; adjunxit enim : Tanium in 
nomine discipuli, hoc est, ex reverentia et amore 
Christi. Nam iis, qui ostentationis gratia rem bo- 
nam exsequuntur, reprehendens Dominus, et asse- 
veratione corta sententiam confirmans, subjungit di- 
cens : Amen dico vobis receperunt. mercedem suam V5, 

IX. Simplicitas ante alia, e£ mutua charitas, 
et gaudium, et humilitas omnino tanquam funda- 
mentum substernantur in fraternitate, ne super 
nos invicem elati, et unus de alio murmurantes, 
inutilem nobis laborem efticiamus. Ergo neo qui 
sine intermissione perdurat in orationibus, ideo 
se perf arrogan!iam extollat supra eum, qui hoo 
facere non potest ; neque qui ministerio se addixit, 
de illo, qui orationi vacat, murmuret. Etenim si 
ejusmodi simpliciter ac bona dispo:itione animi 
erga se invicem affecti fuerint, quod abundat in 
perseveranter orantibus, redundebit in asupple- 
mentom ejus, quod ministrantibus deest: vicis- 
simque si quid lucrabuntur ministrantes, explebit 
in quo deficient attenti orationibus. Ex qua com- 
pensatione equalitas magis videtur conservari 
posse, congrue ad illad : Neque qui multum habuit 
abundavit, neque qui parum, defeclum sensit 89, 

171 X. Tunc flt Dei voluntas sicwt in colo et ín 
terra , quando, ut dictum est, non nobis invicem 
non pretulerimus; quando non solum sine emu- 
latione, sed et cum mutua exhibitione simplicitatis 
et charitatis, alacritstisque Jet connexi invicem 
fuerimus, unoquoque sui vicissim proximi profe- 
ctum velut proprium, quemadmodum par est ; si- 


militerque alterius defectum, jacturam propriam D ὀχνηοὸς, xai τῇ διαχονίᾳ τῶν ἀδελφῶν καὶ ὃ 


reputante : ceterum in oratione piger, quique in 
ministerio fratrum aut opere alio, quod secundum 
Deum fit, languide et negligenter versatus, ac ab 
Apostolo piger diserte vocatus, ipso quoque pane 
indignus pronuntiatur. Dixit enim : Qui non labo- 
rat, nec manducet 9! : Et alibi : Pigros autem Deus 
odit. Et : Piger nec fidelis esse polest. Et Bapientia: 
Multam malitiam docuit otioitas **. Convenit igitur 
unumquemque, qualecunque opus, quod Dei causa 


55 Matth. x, 49. 9 Matth. xxv, 40. δὲ Matth. 
nr 10, 53 Ecoli. xxxi, 29. ᾿ ] "s 


εὐπρόσδεκτον τῷ θεῷ γίνεσθαι. 


H'. Τοσαύτῃ φιλανθρωπίᾳ xal ἀγαθότητι 
θείων σπλέγχνων περὶ ἡμᾶς 1) συγκατέόδν 
θρώποις ὁ Κύριος, τοῦτο πραγματευόμενος, 
δένα ἔργου ἀγαθοῦ μισθὸν παριδεῖν - ἀλλ᾽. 
μικρῶν ἐπὶ τὰς μείζους τῶν ἀρετῶν, πάντας 
γεῖν * τὸ μηδὲ ποτήριον Ψυχροῦ ὕδατος à 
ἀντιδόσεως. Εἴρηχε γάρ - Ὃς Bw ποτίσῃ : 
ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν 
ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσει τὸν μισθὸν αὐτὸ 
αὖθις - Ἐφ’ ὅσον dvi τοῦτο ἐἙποιΐύσατι 
ἐποιήσατε. Μόνον χατὰ Θεὸν τό γινόμενον, 
χατὰ δόξαν γινέσθω, προσέθηκε Ὑάρ΄ ui 
ὄνομα μαθητοῦ * τουτέστι φόδῳ καὶ ἀγάπῃ X 
τοῖς γὰρ ἐπιδειχτιχῶς τὸ ἀγαθὸν μετιοῦ 
μεμφόμενος ὁ Κύριος, ἀποφάσει βεβαΐ τὸν 
ἀσφαλιζόμενος ἐπάγει, λέγων - ᾿Αμὴν λέγν 
ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. 


0. 'H ἁπλότης πρὸ τῶν ἄλλων xxii m 
xai ἡ πρὸς ἀλλήλους ἀγάπη, καὶ yapi εἶπ 
νωσις, ix παντὸς τρόπους, ὥσπερ τις hers 
δεδλήσθωσαν ἐν τῇ ἀδελφότητι, ἵνα μ᾽ ἐπ 
κατεπαιρόμενοι, xal χαταγογγύζοντες, αν 9 
κάματον ἀποδείξωμεν. Καὶ μήτε ὁ disco 
χαρτερῶν ταῖς εὐχαῖς, τοῦ μὴ οὕτω τῷ ὦ 
νου κατεπαιρέσθω’ μήτε ὁ τῇ Aum μα 
ἐχδιδοὺς, τοῦ τῇ προσευχῇ σχολάζοντος xem 
ζέτω ὡς εἴ γε μετὰ τοιαύτης ἁπλότητα * 

C διαθέσεως ἀλλήλοις προσφέροιντο, γίνητει d 
τευμα tov ταῖς εὐχαῖς ἐμπαραμενόντων͵ Bi 
ὑστέρημα τῶν διαχονούντων - καὶ e 9 
διαχονούντων περίσσευμα ἐπὶ τὸ ὑφτέρημε τὸ 
εὐγαῖς σχολαζόντων * xai οὕτω μᾶλλον dd 
χατὰ τὸ εἰρημένον, φαίνηται Φωζομένη k 
πολὺ οὐκ ἐπλεόνασε" xal ὡς τὸ, τὸ iiw 
ἡλαττόνησεν, 

l' Τότε γίνεται τὸ τοῦ Θεοῦ θέλημα ὡς ὃ" 
νῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, ὅταν μὴ, ὥσπερ dn 
λήλων κατεπαιρώμεθα, ὅταν μὴ μόνον (fle! 
ἀλλὰ xai ἁπλότητος dv μετοχῇ καὶ dim; 9f 
τε xxi χαρᾶς συνημμένοι ὦμεν, ἀλλήλοι13 
πλησίον προχοτὴν ἰδίαν, ὡς δέον, καὶ τι! 
ὑστέρησιν ζη μίαν ἑαυτῶν λογιζόμενοι, κεὶ αὐ 



















δή τινι, ἔργῳ τῷ χατὰ Θεὸν γινομένῳ quint 
ἀμελῶς διαχείμενος, οὗτος ἀπὸ τοῦ ’᾿Αποστόλω! 
διαῤῥήδην καλούμενος, αὐτοῦ τοῦ ἄρτου ἀνάξιος 
χαταψηφίζεται t εἴρηχε γάρ’ Ὃ δὲ 

ἐσθιέτω “ xal ἀλλαχοῦ" Τοὺς δὲ ἀργοὺς καὶ 
μισεῖ, xal, Ὁ ἀργὸς οὐδὲ πιστος εἶναι U 
Καὶ Σοφία * Πολλὴν καχίαν, ἔφη, ἰδ» 
ἀργία. Προσήκει τοιγαροῦν ἕχαστον ὁκοῖον ) 
ἔργον κατὰ Θεὸν γινόμενον χαρποφορεῖν, καὶ 


9. *" ἔχοά. xvi, 18. *' Matth. vr. 6, 4 LM 


LIBER DE ORATIONE. 


ν bo! ἑνὶ τῶν ἀγαθῶν διατίθεσθαι, ἵνα μὴ A facit, fructuose agere : 


παν ἄχαρπος εὑρισχόμενος, ἀμέτοχος, εἴς 


τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν γένηται. 


Ιρὸς τοὺς λέγοντας ἀδύνατον εἶναι τῆς τε- 
ς ἐφικέσθαι, xal τῆς εἰσχπαξ ἀπαλλαγῆς 
Qv, ti xal τῆς μετουσίας xai πληρώσεως 
θοῦ τυχεῖν Πνεύματος, ἀναγχάϊον τὴν ἀπὸ 
o Γραφῶν μαρτυρίαν ἐπενεγχεῖν, xal δεῖξαι 
lta; αὐτοὺς, ψευδῶς τε ἅμα xal ἐπισφαλῶς 
"Τίνεσθε γὰρ, φησὶν ὁ Κύριος, xal ὑμεῖς 
ὡς ὁ Πατὴρ ὑμῶνό οὐράνιος τέλειός ἐστι" 
xz χαθαρότητα διὰ τούτων σημαίνων" xai, 
x ὅπου εἰμὶ ἐγὼ καὶ οὔτοι ὦσι μετ΄ ἐμοῦ, 
δόξαν τὴν ἐμήν. Ταῦτα τοῦ 


οὥῶσι τὴν 


εἰσίν ὋὉ οὐρανὸς xai 4 γῆ παρελεύ- p 


δὲ λόγοι μὸν οὐ μὴ παρέλθφωσι' καὶ 
'Axnostóloo * "Iva παραστήσωμεν πάντα 
᾿ πέλειον ἐν Χριστῷ. Καὶ có6* Μέχρι δὲ 


μὲν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς 
xxi τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ θεοῦ, 
x τέλειον, εἰς μέτρον ἡλιχίας τοῦ πλη- 


τοῦ Χριστοῦ, εἰς ταυτὸν φέρει. Οὕτω δὲ 
τελειότητα ἀφορῶντας συμῦαίνει δύο τὰ 
γίνεσθαι, σύντονόν τε χαὶ ἀδιάπαυστον τὸν 
οντας εἰς τὸ πέρας διώχειν, διὰ τὴν ἐλπίδα 
2 μέτρου, φημὶ, καὶ τῆς ἀναθάσεως : τύφῳ 
ιἰίσκεσθαι, ἀλλὰ μετριοφρονεῖν, χαὶ μιχροὺς 
ἡγεῖσθαι διὰ τὴν μήπω τοῦ τελείου κατα- 


καῦτα λέγοντες, φησὶν, ix τριῶν τρόπων 
στὴν φυχῇ περιάπτουσιει βλάδην * πρῶτον 
ταῖς θεοπνεύστοις φαίνονται διαπιστοῦντες 


εἶθ᾽ ὅτι τὸν μείζονά τε xai τέλειον μὴ 
4£vot τοῦ Χριστιανισμοῦ σχοπὸν, μηδὲ 
ἵνον φθάσαι κχατατεινόμενοι, πόνον xal 


πεῖνάν τε χαὶ δίψαν τῆς διχαιοσύνης ἔχειν 
τα "ἀλλὰ τοῖς ἐξωτέροις σχέμασί τε xal 
o ὀλίγοις τισὶ χατορθώμασιν ἔμπληροφο- 
τῆς μαχαρίας ἐλπίδος, xal τελειότητος, 
παντελοῦς τῶν παντελῶν παθῶν χαθάρσεως 
ται. Τὸ τρίτον ὡς oléptvot τῆς ἀχρότητος 
τῇ χατορθώσει τῶν ὀλίγων, ὡς ἔφημεν, 
αἱ μὴ πρὸς τὸ τέλειον ἐπειγόμενοι, οὐ μό- 
νωσιν xal πτωχείαν χαὶ συντριδὴν χαρδίας 
χειν δύνανται " ἀλλὰ διχαιοῦντες ἑαυτοὺς ὡς 


ληφότας, οὐ προχοπὴν οὐχ ἐπίδοσιν ὁσημέ- D 


TU. 


ὺς ἀδύνατόν φησιν ἐγουμένους τὴν κατόρ- 
ὑπὴν, τὴν διὰ τοῦ Πνεύματος τοῖς ἀνθρώ- 
νομένην, ἥτις d$ καινὴ χείσις ἐστὶ τῆς xa- 
ιοδίας, ὁ ᾿Απόστολος διαῤῥήδην ἐοικότας 
είχνυτι τοῖς δι’ ἀπιστίαν τὴν γῆν τῆς ἐπαγ- 
ἰσελθεῖν μὴ ἠξιωμένοις, xal διὰ τοῦτο 
uv αὐτοῖς τῶν χώλων ἐν τῇ ἐρῆμῳ " ὃ 


864 


ac diligentiam cuilibet 
actioni bone impendere, ne tanquam infructuosus 
omnino repertua, omui prorsus participatione bo- 
norum eternorum excludatur. 

XI. Dicentibus fieri non posse, ut homo ad per- 
fectionem pertingat, et ad plenam liberationem ab 
alfectibus; itemque participationem et impletionem 
boni Spiritus, necesse est opponere testimonia divi- 
narum Scripturarum, ostendereque et errore mentis 
labore ipsos, et falso ac periculose loqui. Ait enim 
Dominus: Estote et vos perfecti, sicut. Paler vester 
carlestis perfectus est 383, Plenam absolutamque pu- 
ritatem per M hec indicans. Et : Volo, ut ubi 
sum ego, οἱ hi sint. mecum, ut. videant. claritatem 
meam δ᾽, Hiec. affirmat is, qui alias dixerit : Cielum 
et terra iransibunt *5, ete. Eodem spectat et illud 
Apostoli : Ut exhibeamus omnem | hominem  perfe- 
clum in Christo 95. Illud quoque Donec occurramus 
omnes in unitatem fidei, οἱ agnitionis Filii Dei, 
in virum perfectum, in mensuram cetaliís plenitudinis 
Christi *', idem suadet. Porro qui perfectionem pre 
oculis habent, illis duo quedam prestantissima 
evenire contingit. Summus ac irremissus conten- 
tionis ardor in ipsum apicem, spe hujus mensure, 
cursum in ascendendo persequendi; et ut superbia 
ne capiantur; sed modice de se sentiant, et exi- 
guos 8e existiment, quoniam perfectionem nondum 
consecuti sunt. 


XII. Qui ea 'proferunt, tribus modis maximum 
animx damnum important, primum quidem, quod 
divinitus inspiratis negare videntur Scripturis fidem; 
deinde quod majorem et perfectum non prestituunt 
christianismo' scopum, neque' ad illum pervenire 
contendentes, laborem et studium, famem et sitim 
justitie habere possunt; sed externis et superficiali- 
bus habitibus el moribus, paucisque quibusdam tra- 
latitie virtutis officiis abunde contenti, a spe beata 
et perfectionis, absoluteque pravorum omnis ge- 
neris affectuum purgationis exocidunt. Postremo, 
quod exbibitione paucarum vulgarium virtutum, 
ut diximus, inflantur in opinionem sul, quasi jam 
apicem teneant, in quem summum eniti vis huma- 
na quet; ideoque ulterius aspirare desinunt; nec 
solum humilem &stimationem sui, et paupertatein 
et contritionem cordis minime habere possunt : sed 
eliam justificantes se ipsos, ut qui Jam comprehen- 
derint, crescere quotidie promoverique in melius 
cessant. 

XIII. Qui existimant impossibilem eam reforma- 
tionem, que per habitantem in hominibus Spiri- 
138 tum fit, que nova est creatio puri cordis ; eos 
Apostolus diserte pronuntiat similes illis, qui propter 
intidelitatem indigni Judicati terra promissionis: Et 
quorum propterea cadavera prostrata sunt in de- 
serto *5. Que enim illic promissionis terra sensu 


bh. v, 48. ** Joan. xvn, 24. ** Matth. xxiv, 35; Luc. ixi, 33. '* Coloss 1, 38. 57 Ephes. 


*?* Hebr, ni, 17. 


863 


S. MACARII /EGYPTII 


864 


aperto dicitur, mystico sensu ac affectibus liberatio- A γὰρ ἐκεῖ ἐπαγγελίας γῆ κατὰ τὸ φανερὸν, τοῦτο Év- 


nem indicat; quam et idem Apostolus finem esse 
omnis mandati declaravit. Hac enim vera demum 
est promissionis terra, in cujus significationem cun- 
cta illa typice traduntur. Propter quod divinus Apo- 
stolus, securitati prospiciens discipulorum, ne cui 
contigerit capi contumaci incredulitatis supercilio: 
Videte, inquit, fratres, ne forie sit in aliquo vestrum 
cor malum incredulitatis, discedendi a Deo viva 99. 
Quod discedendi verbum non ad abnegationis, 
sed ad dilfidentie promissionum signilicationem po- 
guit: videlicet typica Judaeorum ex allegoriis evol- 
vens, et figuras cum veritate comparans subinfert 
dicens : Quidam enim audientes exacerbaverunt : 
non universi, qui profecti sunt. ex Egypto. per Moy- 
sen. Quibus autem. infensus. est. quadraginta annis ? 
nonne illis qui peccaverunt, quorum cadavera pro- 
sirata sunt. in. deserlo? Quibus autem juravit. non 
introire in. requiem. ipsius, nisi incredulis? El vide- 
mus quia non poluerunt. introire propter incredulita- 
tem 79, Tímeamus ergo ne forte, relicta pollicitatione 
introeundi in requiem ipsius, existimetur aliquis ex 
vobis deesse. Etenim et nobis nuntialum est, quem- 
admodum et illis, que audierunt. Ingredimur enim in 
requiem qui credidimus ?!'. Et post pauca rursus in- 
fert: Festinemus ergo ingredi in illum requiem, ut 
ne in ipsum quis incidat incredulitatis exemplum 13. 
Que auiem alia est Christianorum requies, ἃ per- 
fecta perturbationum ad peccatum traheniium libe- 
ratione, alque a plenissima et efficaci boni Spiritus 
in puro corde habitatione ? Propterea et inducens 
rursus eos ad fidem, ait : Accedamus cum vero 
corde in pleniludine fidei, aspersi corda a conscientia 
mala ?*. Et iterum : Quanto magis sanguis Christi 
emundabit conscientiam | nostram αὖ operibus mor- 
iuis ad serviendum Deo vivo et vero 41 Convenit 
igitur annuntiatam per hsmo verba immensam Dei 
erga homines benignitatem confiteri nos, ut servos 
fideles; οἱ vera firmaque reputare que promissa 
sunt, ut quantumvis propter propositi pigritiam 
et infirmitatem non prorsus nos semel in omne 
lempus Creatori prebuimus, neque ad magnas 
et perfectas virtutis aspiravimus mensuras: at 
aliquam saltem misericordiam ob rectitudinem 
irreflexam intentionis, et sanam fidem, consequi 
possimus. 


ταῦθα παθῶν ἀπολύτρωσις κατὰ τὸ xpomtóv: ὅπερ 
δὴ χαὶ ὁ ᾿Απόστολος τέλος πάσης ἐντολῆς εἶναι ἀτ- 
ἐδτιξε χαὶ τοῦτό ἐστιν ἡ ἀληθινὴ τῆς ἐπαγγελίας 
γῆ, καὶ Ov αὐτὴν πάντα ἐχεῖνα τυπικῶς παραδίδο- 
ται. Παρ᾽ ὃ xz! 
τὰ τῶν μαθητῶν 
ἀπιστίας ἁλῶνας 


ὁ θεσπέσιος Παῦλος 0v ^ ἀσφαλείας 
ποιούμενος, ὡς μή τινα συμθῆναι 
H 4 δὲ , 
φρονήματι" Βλέπετε, ἀδελφοί μου, 
φησὶ, μήποτε εἴη ἔν τινι ὑμῶν χαρδίχ ποντρὲ 
ἀπιστίας, ἔν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ζῶν- 
τος τὸ δὲ ἀποστῆναι οὐχ ἐπὶ τοῦ ἀρνήσασθαι, ἀλλ’ 
ἐπὶ τοῦ ταῖς ἐπαγγελίας αὐτοῦ ἀπιστῆσαι, τέθειχεν᾽ 
ἀμέλει xal τὰ τυπιχὰ τῶν ᾿Ιουδαίων ἀλλν,γορῶν 
M ? - P! 4 9 [4 
xai παραδάλλων ταῦτα πρὸς τὴν ἀλήθειαν, ἐπιφέρε', 
λέγων: Τινὲς yàp ἀκούσαντες αὐτοῦ 
vav, ἀλλ᾽ οὔ πάντες οἱ ἐξελθόντες 
διὰ Μωσέως τίσι δὲ προσώχθισε τεσσαράκοντα 
τοῖς ἀμαρτήσασιν, ὧν tà χῶλα ἔπε- 
ἐρήμῳ ; τίτι δὲ ὦμοσε μὴ εἰσελεύ- 


παρεπίχοα- 


ἐξ Αἰγύπτου 


σεσθαι εἰς τὴν χατάπαυτιν αὐτοῦ, εἰ μὴ τοῖς 
ἀπειθήσασι ; xal βλέπομεν, ὅτι μὴ ἐδυνήθη σαν 
εἰσελθεῖν δι’ ἀπιστίαν’ xal ἐπάγει. Φοδηθῶμεν 
οὖν μέποτε χαταλιπομένης ἐπαγγελίας εἰσελθεῖν 
εἰς τὴν χατάπαυσιν αὐτοῦ, δοχεῖ τις ἐξ ὑμῶν 


ὑστερηχέναι * xal γάρ ἐσχεν εὐηγγελισμένοι χα- 
θάπὲρ χἀχεῖνον: ἀλλ᾽’ οὐχ ὠφέλησεν ὁ λόγος ti 
ἀχοῆς ἐχείνους μὴ συγχεχραμένος τῇ πίστει coi 
ἀχούσασιν * εἰσερχόμεθα γὰρ tic τὴν κατάπαυσιν 
οἱ πιστεύσαντες" xal μετ᾽ ὀλίγα πάλιν ἐπιφέρε: " 
Σπουδάσωμεν υὖν εἰσελθεῖν εἰς ἐχείνην τὴν χα- 
τάπαυσιν, ἵνα μὴ iv τῷ αὐτῷ τις ὑποδείγματι 
περιπέσῃ τῆς ἀπειθείας. Τίς δὲ Χριστιανῶν χα- 
τάπαυσις ἑτέρα, ἢ τῶν τῆς ἁμαρτίας παθῶν ἣ ἀπο- 
λύτρωσις, καὶ dj πληρεστάτη καὶ ἐνεργὴς τοῦ ἀγα- 
θοῦ Πνεύματος ἐν τῇ καθαρᾷ καρδίᾳ ἐνοίχησις ; 
ταύτῃ τοι χαὶ ἐνάγων αὐτοὺς πάλιν πρὸς τὴν πίστιν 
φησί" Προσερχώμεθα μετ’ ἀληθινῆς χαρὸίας ἐν 
πληροφορίᾳ πίστεως, ἐῤῥαντισμένοι τὰς χαρδίτς 
ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς, xai αὖθις" Πόσῳ μᾶλ- 
λον τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ χαθαριεῖ τὴν συνείδησιν 
ὑμῶν ἀπὸ νεχρῶν ἔργων, εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ 
ζῶντι καὶ ἁληθινῷ ! Προσήχει τοίνυν, τὴν διὰ τῶν 
ῥημάτων τούτων ἐπηγγελμένην τοῦ Θεοῦ πεὸς dv- 
θρώπομς ἄμετρον ἀγαθότητα καθομολογεῖν ἡμᾶς, 
οἷα δούλους εὐγνώμονας, καὶ ἀληθὴ xai βέδαια oj. 


D ζεσθαι τὰ ἐπηγγελμένα' ἵνα χἂν διὰ νωθείαν ἢ ἀσθέ 


νειαν προαιρέσεως μὴ κχαθάπαξ ἑαυτοὺς τῷ πεπυιηχότι παρέσχομεν, μηδὲ τῶν μεγάλων xai τελείων 
«ἧς ἀρετῆς ἀντεποιησάμεθα μέτρων, ἀλλ᾽ οὖν γέ τινος ἐλέους διὰ τὸ ὀρθὸν xal ἀδιαστροφον τοῦ φρονήματος, 


χαὶ τὴν ὑγιῆ πίστιν ἐπιτεύξασθαι δυνηθῶμεν. 

XIV. Orationis et verbi opus rite ac convenienter 
exercitum, supra omnem virtutem el omne man- 
datum excellit. Hujus rei testis ipse est Dominus. 
Cum enim in Marthe ac Marie divertisset do- 
mum ?5, et Martha circa ministerium occupata, in- 
terim dum Maria ad pedes Domini sedens, ambro- 
sía divine illius linguz quasi suaviter epulane frue- 
batur, quereretur de sorore, quod ipsam non adju- 


69 )Debr. m: 12. ?? []bid. 16, 19. 
?5 Luc. x, 38. 


"! Hebr. iv, 1-6. 


IA. Τὸ τῆς εὐχῆς xal τοῦ λόγου ἔργον ἁρμοζόν- 
τως ἐπιτελούμενον, πάσης ἀρετῆς τε χαὶ ἐντολῆς 
ὑπεράνω τελεῖ. Καὶ τούτου μάρτυς αὐτός" ἐπειδὴ 
γὰρ εἰς τὴν οἰκίαν Μάρθας τέ, φημὶ, καὶ Μαρίας παρ- 
ἐόαλε, τῆς μὲν Μαρθας περὶ τὴν διαχονίαν ἀσχολου- 
μένης, Μαρίας δὲ περὶ τοὺς αὐτοῦ πόδας καθεζομέ- 
νης, καὶ τῇ ἀμδροσίᾳ τῆς θείας ἐχείνης γλώττης 
εὐωχουμένης, μεμφομένης αὐτῆς τῆς ἀδελφῆς, ὅτι 
12 [bid. 11. ?? Hebr. x, 22. "* Hebr. ix, 1i. 


"ut 


865 


LIBER DE PATIENTIA ET DISCRETIONE. 


866 


μὴ συμπράττῃ ταῦτα, καὶ διὰ τοῦτο Χριστῷ προσ- À varet, ac propter id ad Christum δοοϑββίββοὶ, ille 


ελθούσης, αὐτὸς τὸ χυριώτερον τοῦ δευτέρου mpo- 
θεὶς, Μάρθα, ἔφη, μεριμνᾷς καὶ τυρδάζῃ περὶ πολ- 
Àà* ἑνὸς δέ ἐστι χρεία" Μαρία δὲ τὴν ἀγαθὴν 
μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐχ ἀφαιρεθήσεται ἀπ 
αὐτῆς. Τοῦτο δὲ εἴρηχεν, ὡς ἔφημεν, οὐχ ὡς τὸ τῆς 
διακονίας ἔργον ἀποποιούμενος, ἀλλ’ ὡς τὸ μεῖζον 
πάντως τοῦ ἐλάττονος προτιθείς * 


? 


ἐπεὶ πῶς αὐτὸς 
ἠνεΐχετο τῆς διαχονίας ; πῶς xal αὐτουργὸς φαίνεται 
τούτου γενόμενος, καὶ τοὺς πόδας νίψας τῶν μαθη- 
τῶν ; τοσοῦτον δὲ ἀποσχόμενος τοῦ χωλῦσαι, ὅτι xai 
τὸν ἴσον τρόπον πρὸς ἀλλήλους ποιεῖν τοῖς μαθηταῖς 
ἐγκελεύεται * οὐ μὴν ἀλλὰ xal αὐτοὺς εὑρήσεις τοὺς 
ἀποστόλους, ἡνίχα πρότερον περὶ τὴν νῶν τραπεζῶν 
ἐπονοῦντο διακονίαν, τοῦ μείζονος ἔργου πρόχρισιν 
θεμένους, τῆς εὐχῆς, φημὶ, xai τοῦ λόγου, Οὐ δί- 
xatov γὰρ, φησὶν, ἡμᾶς καταλιπόντας τὴν λόγον 
τοῦ Θεοῦ διαχονεῖν τραπέζαις " ἀλλ᾽ εὐξάμενοι, 
ἀνὸρας πλήρεις Πνεύματος ἁγίου χαταστήσω- 
μὲν ἐπὶ τῆς διαχονίας ταύτης " ἡμεῖς δὲ τῇ δια- 
xovlq τοῦ λόγου χαὶ τῇ προσευχῇ προσχαρτε- 
ρῶμεν. Ὁρᾷς, ὅπως τὰ πρῶτα τῶν δευτέρων προ- 
ἐχριναν, χαίπερ ἀμφότερα μιᾶς ἀγαθῆς ῥίζης οὐχ 
ἀγνοοῦντες εἶναι βλαστήματα. 


76 Luo, x, 44. Joan. xim, 5. 78 Act. vi, 34. 


principale accessorio preferens, Martha, inquit, 
sollicita es, et turbaris erqa plurima : porro unum est 
necessanum. Maria optimam partem elegit quce non 
auferetur αὖ eu 76, Hoc autem dixit, ut preefati su- 
mus, non ut ministerii opas reprobaret ; sed ut ma- 
jus 129 minori praeponeret. Enimvero cui tandem 
videri possit male illum sensisse de ministerio, 
cujus utique auctorem et exemplar se ipsum exhi- 
buit, pedes etiam discipulorum lavans 7? Tantum 
profecto abfuit ut illud vetaret, ut discipulis pre- 
ceperit, idem similiter erga sese mutuo exercere. 
Quin et ipsos invenies apostolos, quando primum 
circa mensarum ministerium laborabant, preelato 
huic potiori opere, orationis scilicet ac verbi, 
dixisse: Non est gquum mos derelinquere verbum 
Dei δὲ ministrare mensís, sed premissa oratione, 
viros plenos Spiritu sancio conslituamus super hoc 
Opus; nos vero orationi eL ministerio verbi instantes 
erimus ἴδ, Vides, ut prima secundis pretulerint : 
utcunque non ignorarent, unius utraque bone ra- 
dicis esse germina. 








MAKAPIOY TOY MEI'AAOY 


ΠΕΡῚ YIIOMONHX ΚΑΙ AIAKPIXEQJ2 


AOTOZ 


MACAHRII MAGNI 


DE PATIENTIA ET DISCRETIONE 


LIBER. 


Α΄. Τοῖς πειθαρχεῖν τῷ λόγῳ τοῦ Θεοῦ βουλομέ- 
νοις, καὶ ἀγαθὸν καρπὸν ἐργαζομένοις, σημεῖα παρ- 
αχολουθεῖ ταῦτα '" στεναγμὸς χλαυθμὸς, χατήφεια, 
ἡσυχία, χεφαλῖς κίνησις, προσευχὴ, σιωπὴ, ἐπιμο- 
νὴ, ὀδυνηρὸν πένθος, πόνος καρδίας ὑπὲρ εὐσεδείας 
γενόμενος. Τὰ δὲ ἔργα * ἀγρυπνία, νηστεία, iyxpá- 
τεια, πραότης, μαχροθυμία, ἀδιάλειπτος προσευχὴ, 
μελέτη τῶν θείων Γραφῶν, πίστις, ταπείνωσις, φι- 
λαδελφία, ὑποταγὴ, πόνος, κακοπάθεια, ἀγάπη, ἀγα- 
θωσύνν,, κοσμιότης, καὶ τὸ ὅλον φῶς, 8 ἐστιν ὁ Κύ- 
ριος. Τῶν δὲ γε μὴ ποιούντων χαρπὸν ζωῆς σημεῖά 
ἐστι ταῦτα * ἀκηδία, μεθορισμὸς, περίδλεψις, ἀπροσ- 

Ῥατιοῖ. Gn. XXXIV. 


C 


I. Eos qui volunt obedire Dei verbo, οἱ bonum 
fructurn faciunt, hec sequuntur signa: suspi- 
rium, planctus, moestitia, quies, capitis motio, 
oratio, silentium, constantia in loco, dolorosus lu- 
ctus, labor cordis pro pietate susceptus. Hec vero 
opera: vigilie, jejunium, continentia, mansuetudo, 
longanimitas, oratio non intermissa, meditatio di- 
vinarum Scripturarum, 165, humilitas, charitas 
fraterna, subjectio, labor, aperorum  perpessio, 
charitas, bonitas, honestas, et omne lumen, quod 
est Dominus. Eorum autem qui non faciunt fru- 
ctum vite, signa hec sunt: incuria, transgressio 

28 


887 


S. MACARII JEGYPTII 


ultra terminos, effusio aspectus in omnes partes, À εξία, γογγυσμὸς, κέπφωσις, Τὰ δὲ ἔργα ^ ἀδὲδηφαγία 


negligentia, murmuratio, levis cireumactio. Oper& 
vero: voracitas, ira, vehementia, obtrectatio, tu- 
mor, importuna loquacitas, incredulitas, instabili- 
tas, oblivio, turbatio, lucri sordidi captatio, pe- 
cunie cupiditas, emulatio, contentio, despicientia, 
nugacitas, intempestivus risus, pertinacia sensus 
proprii ; et omnes tenebre, que sunt Satanas. 

11. Per arcane, sed Deo dignes, providentie con- 
siliam, nou statim in decretam ipsi gehennam im- 
pius mittitur, sed interim sinitur hie vivere, ut 
vexet, ac vexando probet homines; atque ita, ut- 
cunque non volens, efflciat, ut sabcti crescant ii 
justitia per patientiam ; ac per hoe majoris ipsis 
glorie causa sit; sibique vicissim per suam volun- 
tariam obstinationem in peccatis, et mudlitiosas tna- 
clinationes in sanciós, tanto jostlus infligendarti 
probet, que ipsi Sérvatur, peaam. Nimirum, quod 
divinus ait Apostolus : Ut flat supra ttodurh pec- 
cans peccatum 15, 

180 lI. Cum decepisset Adarmuri inimiictiá, et 
sic eum dominio suo subjugasset, eripuit el, qu&rt 
prius habebat, potestatem ; ita princeps hujus 88- 
culi declaratus est. Princeps siquidem hujus seculi, 
et dominus omnium visibilium homo ab iuitio fuerat 
ἃ Deo constitutus. Non enim ipsi praevalere ignis po- 
terat, non eum aqua demergere, non illi fera no- 
cere; non sudri in ejus membra venenurt δοχί {ἢ 
quodvis animal diffundere. Ex quo autem deceptioni 
succubuit, prodidit deceptori principatum suum. 
Propter quam causam magi et praesiigiatotes, et 


per adversari&m et(Icaciam rnifa, Deo sic permittbnUs, C 


operantur, venenatia doininantes bestiis, ignemque 
et aquas sine noxa subeuntes, ul Jannes et Mam- 
bres adversarii Mosís ; ut Sirhon principi aposto- 
lorum Petro eese ausus est o»ponere. 

[V. Existimo diabolum, quando animadvertit ite- 
rum effulgentem in facie Mosis eamdem gloriam, 
quam in vultu Adami viderat, non parum fuisse 
perculsum ; utpote inde augurium daücehterh deje- 
ctionis ex suo regno. Nihil autem irhpedit; quin 
Apostoli dictum 3d id referamus: ltegnavil mors 
ab Adam usque ad Moysem, eliam in. eos qui non 
peccaverunt 9, Opinio enim haoc mea est, glorifica- 
tam iliam facien Moysis, expressam velut ex an- 
tiquo exemplari forinam representasse conspicue 
claritatis, qua Deus primi suis rnanibus efticti ho- 
minis vultaur insigniverat. Quod cum videret mors, 
hoc est, mortis auctor diabolus, tum suspicari eum 
cepisse, excidere se regno, et a Domino vero hoc s8 
passurum. Eamdem porro glori»m et nuoc veri 
Christiani iaduunt intus in mente ; ubi deleta morte, 
hoc est, passionibus ignominie, sive concupiscen- 
liis ita debilitatis, ut operari nequeant, gloria Spi- 
ritus effulget in sensu, et plenitudine omni fiducis 
animas illorum irradians. 

V. Per mulierem, aptum ob similitudinem instru- 


? Rom. vit, 13, * Rom. v, 4. 


ὀργὴ, θυμὸς, χαταλάλία, φυσίωσις, | &xatpoloya, 
ἀπιστία, ἀχαταστασία, λήθη, ταραχὴ, αἱσχροκέρδεισ, 
φιλαργυρία, ζῆλος, ἐρίθεια, ὑπεροψία, φλυαρία, 
ἄκαιρος γέλως, ἐθελοδοξία, καὶ τὸ πᾶν σκότος, ὅπερ 
ἐστὶν ὁ Σχτανᾶς. 


Β΄. Κατ᾽ o!xovop(av θειοτέραν φησὶ, οὖχ εὐθέως 
εἰς τὴν χληρωθεῖσαν αὐτῷ γέενναν ὁ πονηρὸς παρ- 
ἐπέμφθη * ἀλλὰ βασάνου xal δοχιμάσίας χάριν τοῦ 
ts ἀνθρώπου, φημὶ, παρείθη * ἵνα xai ἄκων διχαιοτέ- 
ρους μὲν τοὺς ἁγίους διὰ τῆς ὁπομονῆς ἀπεργάσι- 
και, Xal μείζονος αὐτοῖς δόξης αἴτιος avast? * ἕηυ- 
τῷ δὲ πάλιν διὰ τῆς ἰδίας ἐθελοχανίας, καὶ τῶν 
κατὰ τῶν ἁγίων ἐπινοιῶν διχχ!οτέραν χατασχκευάσῃ 
ἐὴν χόλασιν * Καὶ ἵνα, φησὶν ὁ θεῖος ᾿Απόστολος, 
καθ᾽ ὁπερδολὴν γένηται ἁμαρτωλὸς f$ ἁμαρτία. 


Γ΄. ἀπατήσας τὸν ᾿Αδὰμ ὁ ἐχῆρος, λαὶ οὕτως αὐτοῦ 
χυριεύσας ἀφεῖλέ τε αὐτὸν τὴν ἐξουσίάν, xai ἄργων 
ἐκεῖνος τοῦ αἰῶνος τοῦδε πρσδηγορεύθη. "Aoyw 
δὲ τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ δεσπότηςξ ξῶν ὄῥωμένων 
ὁ ἄνθρωπος 7, ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου χαταστές 
Οὔτε γὰρ πῦρ αὐταῦ κατίσχυεν, οὐχ ὕδωρ ἐπόντ'- 
ζεν, οὐ θηρίον ἔδλαπτεν, οὐχ ἰοδόλον ἐπ’ αὐτῷ τὸ 
οἰκεῖον ἐνήργει " ἀφ᾽ o0 06 τῇ ἀπάτῃ εἶξε, προδέ- 
δωχε τῷ ἀπαστήσαντι τὴν ἀρχὴν * δι᾽ ἣν αἰτίαν vov 
μαχοί τε xai otto xxt' ἐναντίαν ἐνέργειαν, 8:5 
δὲ συγχὥρησιν, παραδοξοποιοὶὺ δέίκνονταί * ἰοθόλων 
τε γὰρ κχυριεύουσι, xai πυρὸς Xal δδάτων κατε 
güctv, ὡς οἱ περὶ Ἰαννῆ, φημὶ, xai Μαμδρῆν ὦ 
Mz ἀντιχείμενοι, xal ὡς Ξέίμων τῷ κχορυφεὶν 
Πέτρῳ ἀντιφερόμενος. 


Δ΄. Οἶμαι, φησὶν, ὅτι χαὶ τὴν προτέραν αὐτοῦ ᾿Αδὲμ 
δόξαν ὁμοίως τῷ προσώπῳ Μωσέως ἐπιλάμπουταν, 
τὸν ἐχθρὸν θεασάμενον ἱκανῶς τρῶθῆναι - χαθαπεριὶ 
τεχμηράμενον τὴν tid ἑαυτοῦ βασιλείας κχαθαΐρε: 
div. Οὐδὲν δὲ τὸ χωλῦσν xal τὸ ᾿Αποστόλου irt» 
πρὸς τοῦτο φέρεσθαι, τὸ, ᾿Βόασίλευσεν ὁ θάνατος 
ἀπὸ ᾿Αδὰμ μέχρι Μωσέως, καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ des 
τήσαντας. Δοχῶ γάρ μοι, τὸ δεδοξασμένον tis 
Mov Μωσέως τύπον καὶ ὑπόδειγμα σώξειν τοῦ τρῶ- 
του διὰ χειρῶν θεοῦ δημιουργηθέντος ἀνθρώτο" * 
ὅπερ ἰδόντα τὸν θάνατον, τουτέστι θανάτου αἴτιον 
διάδολον, ἐκεῖ μὲν ὑποπτεῦσαι τῆς βασιλείας δια- 
πεσεῖν * ἐπὶ δὲ τοῦ Κυρίου πρὸς ἀλγίθειαν τοῦτο ma- 
θεῖν, Ταύτην τοιγαροῦν τὴν δόξαν ἀπό τε τοῦ vh 
οἱ ἀψευδεῖς Χοιστιανοὶ περιδάλλοντας . xai ἔνδοθεν 
ὑπ᾽ αὐτῶν ὁ θάνατος, εἵτουν τὰ τῆς ἀτιμίας καταρ- 
γεῖται πάθη, ἐνεργεῖν μὴ δυνάμενα - ἅτε δὴ τῆς τοῦ 
Πνεύματος δόξης ἔν αἰσθήσει Καὶ πληροφορίᾳ τσ 
ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν ἐλλαμπούσης. 


Ε΄, Διὰ τῆς νυγαικὸς ὡς δι᾽ ὁμοίσυ τινὸς ὁ ἐχϑρὸς 


869 


LIBER DE PATIENTIA ET DISCRETIONE. 


810 


ἀπατήσας, ἀφαιρεθῆναι τὴν περιχειμένην τὸν ᾿Αδὰμ A mentum fallendi, decepto inimicus Adamo effecit, 


δόξαν πεποίηκε. Καὶ οὕτως γυμνός τε εὑρέθυ,, xal 
τὴν ἀσχημοσύνην εἰὸς σὴν ἑαυτοῦ, ἣν δὴ ποότερον 
οὐχ ἑώρα, ἅτε τοῦ φρονήματος αὐτοῦ τοῖς οὐ ρανίοις 
κάλλεσιν ἐντρυφῶντος. Καὶ γὰρ μετὰ τὴν παράδα- 
σιν πρόσγεια γέγονεν αὐτῷ xal χαμαιπετῇ τὰ νοή- 
ματα * xxl τὸ ἁπλοῦν αὐτῷ χαὶ ἀγαθὸν φρόνημα φρο- 
νήμαοι χαχίας σαρχιχῷ συνεπλάχη * τὸ δὲ χλει- 
σθῆνχι τὸν παράδεισον καὶ τῇ φλογνίνῃ ἰ[ῥομφαίᾳ, 
xal τῷ Χερουδὶμ ἐπιτραπῆναι διακωλύειν αὐτῷ τῆν 
εἴσοδον, τοῦτο χατὰ μὲν τὸ ὁρατὸν χαὶ πιστεύεται 
γεγενῆσθαι, ὡς εἴρηται " εὑρίσχεται δὲ καὶ παρ’ ixi- 


στῃ ψυχῇ χατὰ τὸ λανθάνον, Κύκλῳ γὰρ τῆς χαρ- 


δίας τὸ χάλυμμα τοῦ σχότους πεοιχωρεῖ, τοῦ πυρὸς, 
φημὶ, τοῦ χοσμιχοῦ πνεύματος, ὅπερ οὔτε τὸν νοῦν 
ἐντυχεῖν τῷ Θεῷ, οὔτε τὴν ψυχὴν ἀφίησι κατὰ τὸ 
αὐτῆς θέλημα ἢ εὔξασθαι ἢ πιστεῦσχι, fj ἀγαπῆσαι 
τὸν Κύριον * τούτων δὲ πάντων ἡ πεῖρα διδάσχαλος 
τοῖς γνησίως ἑαυτοὺς τῷ Κυρίῳ πιστεύσασι, τῇ τε 
ἐπιμονῇ τῆς εὐχῆς, xal τῇ εὐτόνῳ χατὰ τοῦ πολε- 
μοῦντος ὁρμῇ. 


ζ΄. Ῥάδδος ἐστὶ παιδείας καὶ λῶρος μαστίγων, 
ὁ τοῦδε τοῦ αἰῶνος ἄρχων τοῖς χατὰ Πνεῦμα vr- 
πίοις * αὐτοῖς μὲν, ὥσπερ γοῦν xal πρότερον εἴρηται, 
μεγάλην δόξαν xal πλὲίονα τὴν τιμὴν διὰ τῶν θλί- 
ψεών τε καὶ πειρασμῶν * ἐκ τούτων γὰρ xal τὸ τε- 
λείους αὐτοὺς γίνεσθαι περιγίνεται * ἑαυτῷ δὲ πλείο- 
νὰ τὲ xai βαρυτέρὰν κατασχευάζων τὴν xac. 
Ὅλως γὰρ μεγίστη tie δι’ αὐτοῦ οἰχκονομεῖται οἾχο- 
νυμία, xad; εἴῥηταί ποῦ * Συνεργεῖ τὸ πονηρὸν 
τῷ ἀγαθῷ προαιῥἐδεὶ οὐ χαλῆ. Tai; γὰρ ἀγαθαῖς 
xal καλὴν tío προαίρεσιν ἐχούσαις ψυχαῖς, χαὶ τὰ 
δοχοῦντα λυπηρὰ εἰς ἀγαθὸν τελευτᾷ : χαθὰ δὴ xai 
τὸ τῷ ᾿Αποστόλῳ εἰρημένον ἐστίν: "Hyouv τὸ τοῖς 
ἀγαπῶσι τὸν Θὲὸν πάντα συνέργεῖ ἐς τὸ ἀγα- 
θόν. 

Τούτου ἕνεχεν 3 ἑῆς παιδείας αὕνη ῥάδδος ἀφεί- 
05. φησὶν, !va δι᾽ αὐτῆς ὡς dv χαμίνῳ πυρὸς τὰ 
σχεύν πυρούμενα, τὰ μὲν δόχιμα στερεώτερα φανῇ * 
τὰ δὲ ἀδόχιμα εὔθραυστὰά ὄντα ἐλεγχθτ,, τοῦ πυρὸς 
τὴν καῦσιν οὐχ ὑπομείνᾶντα, δοῦλος δὲ ὧν οὗτος xal 
χτίσμα δεσποτικὸν, οὐχ ὅσὸν αὐτῷ δοχεῖ ἐχπειράζει, 
οὐδὲ καθόσον βούλῃ τὰς θλίψεις ἐπάγει * ἀλλ᾽ ὅσον δὴ 


. πὸ Δεσποτιχὸν ἐπιτρέψει νεῦμα διὰ τῆς παραχωρή- 


 ἾἈποστόλῳ δοχεῖ " 


σεως * αὐτὸς γὰρ σὺν ἀχριδείᾷᾳ τὰ πάντων εἰδὼς, 
ὁπόσον ἐστὶ δύναμις ἑχάστῳ, τοσοῦτον αὐτῷ xal τὸ 
δοκίμιον ὑποστῆναι παραχωρεῖ χαθὰ δὴ xol τῷ 
Πιστὸς γὰρ ὁ Θεὸς, φησὶν, ὃς 
οὐχ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δυνασθε * ἀλλὰ 
ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ xal τὴν ἔχθασίν, τοῦ δύνατθαι 


' ὑπενεγκεῖν. 


Η΄. Ζητῶν xai χρούων xata τὴν του Κυριου φω» 
νὴν, χαὶ μέχρι τέλους αἰτῶν τυγχάνει τῶν αἴτημά- 


5! Gen, 11, 24. 


Ν 


ut auferretur ipsi gloria. Inde ille nudus repertus, 
suam vidit turpitudinem, ad quam antea non ad 
verterat, mente quippe contemplandis formis cole- 
stibus cum delectatione affixa. Etenim post trans- 
gressionem in terram vergentes et humo prone 
fuerunt ejus cogitationes; et prior illa simplex et 
bona intelligentia notionibus malitie carnets con- 
creta fuit. Clausus autem quod dicitur homini fuisse 
paradisus *!, οἱ flammeo gladio, ac Cherubin in- 
junctum, ut iogredi prohiberet ipsum, credendum 
quidem est vere ita et sensibiliter tunc factum; re- 
peritur autem idem arcana ratione in qualibet ani- 
ma fieri. Undique enim circum cor veluni quod- 
dam tenebratum oppansum est, fumus, inquam, ex 


p igne mundani spiritus, qui neque mentem conver- 


sari cum Deo sinit, neque animam permittit, 
prout ipsa vellet, aut orare, aut credere, aut 
amare Dominum. Horum autem omnium expe- 
rientia magistra est iis, qui sincere se ipsos Do- 
mino crediderunt, tum  pereeverantia orationis, 
tum constànti adversus hostem oppugnantem irm- 
petu. 

VI. Virgà est discipline et lorum palgas infligens, 
princeps hujus seculi parvulis in spiritu; ipsis qui« 
dem, ut prius etiam dictum est, mangnám gloriam 
el abundantiorem lonorem per afílictiones et ten- 
talioues procurans; ex his enim, ut et ipsi perfecti 
evadant, oritur; sibi autem miser ipsi majorem 
gravioremque preparans penam. Omnito enim 
maxima et mira quedam per eum adininistratur 
dispensatio, 88« prout dictum alicubl est : Co- 
operatur malum bono inlentione non bona 33, Bouis 
Siquidem et laudabili vigentibus pruposito anima- 
bus, que molestas videntur ia. bonum disiáunt: 
quód ipse quoque afürmavii Apostolàs sie seri- 
beni : Diligentibus Deum omnia cooperantur in 
bonum 835, . 

Vil. Hujus rei gratia ista, de qua dixi, virga 
discipline sevire permiltitur, ut per eam velut in 
fornace ignis excocta vasa, que quidem proba 
sunt, soliditate demonstrent; quzP vero proba non 
sunt, fragilitatis cdargoantur, ignis ardorem hon 
ferentia. Cum sit autem. diabolus servus et creatura 
Dei, imperium ejus absolutam agnoscens, non 
quantum ipsi libet tentat, nee quam multas ac 
graves vult alflictiones immittit ; sed quantum 
berilis nutus permittit, permissione limitata. Sane 
Deus exactissime quantam in unoquoque est per- 
videns, exploratum babet, quantum ouique insit 
virium; etad eum modum probationem ei admoveri 
permittit; sicut etiam videtur Apostolo, dum ait: 
Fidelis Deus, qui non permittit. vos lentari supra. id 
quod potestis ; sed. faciet. etiam cum  tenlatione. pro- 
venlum, ul possitis sustinere 8, 

VIII. Querens οἱ pulsans juxta Domini vocem, 
et usque ad fínem petens, consequitur qum yetit. 


5! Rom. vii, 28. 83 ]bid. 28. 5 I Cor. x, 13. 


871 


8. MACARII /EGYPTII 


812 


Tantum eirca hoo sus conscientie satisfacere is À τῶν * μόνον ἐχέτω παῤῥησίαν οὗτος, τοῦ τῷ νῷ καὶ 


curet, ut mente ut lingua indesimenter querat, et 
corporeo ministerio enixim incumbat; neo sscula- 
ribus negotiis implicetur, neve pravictatis delectetur 
affectibus, Verax siquidem esl qui dixit : Omne 
quodcunque pelierilis me in oratione, — credentes , 
accipielis ** Qui autem dicunt : Uleunque omnia 
quis effecerit qui przscribuntur, exspectalam autem 
gratiam conseculus non fuerit, quod ad presens. attinet 
seculum, nihil profecit; maleet sentiunt et loquun- 
tur, divinisque haud congrue Scripturis. Nun enim 
injustitia est apud Deum, ut iis, que nostri sunt 
officii ἃ nobis perfectis, ipse que suarum suni 
partium, negligat. Tantum cure tibi sit, ut repe- 
riaré tunc, quando anima tua ex hoc solvitur 
corpore, fortiter decertans, studiose satagens, 
exspsctans promissionem, perseverans, credens, in 
discretione querens; et ego tibi dico, nec credere 
dubites, cum gaudio abhibis, et fiduciam habebis, 
el regno videberis dignus. Etenim talis (in tenuitate 
mea per fidem et piam conlidentiam, aio), talis, 
inquam, jam Deo communicat. Ut enim, Qui viderü 
mulierem ad. concupiscendum eam, jum  machatus 
est eam in corde suo 85, οἱ si minime hic fuerit oor- 
pore pollutus, tamen jam adulterii reputatur reus 
sic qui cor quidem suum 8 malis avertit, Deo au- 
tem adhereus desiderio et inquisitione, perseve- 
rantia spud Deum, ac flagrante in Dei amorem 
proposito animi, jamjam quasi particeps Dei est; 
cerle magnum donum statim a Deo habet, istam 
ipsam persistendi in oratione gratiam, simul cum 


γλώττῃ ἀπαραλείπτως ἐπιζητεῖν, xal τοῦ τῇ σωμα- 
τιχῇ λειτουργίᾳ ἀνενδότως προσχαρτερεῖν * μὴ τοῖς 
χοσμιχοὶς πράγμασιν ἐμπλεχόμενος, μηδὲ τοῖς τῆς 
χαχίας πάθεσι συνηδόμενος. ᾿Αψευδὴς γὰρ ὁ εἰπών" 
ὅτι Πᾶν ὃ ἐὰν αἰτήέσητέ με ἐν προσευχῇ, πιστεύον- 
τες, λήψεσθε. Οἱ δὲ λέγοντες, Κἂν πάντα χοιήσειἑ 
τις τὰ ὑποτεταγμένα, παραμείνας δὲ μὴ τύχι 
τῆς χάριτος, κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦτον, οὖδὲν ὥνησε᾽ 
καχὼῶς οἴδασί τε xal λέγουσι, xai ταῖς θείαις ἀσυ- 
μφώνως Γραφαῖς. Οὐ γὰρ ἐστιν ἀδικία παρὰ τῷ Θεῷ, 
(va τῶν ἡμῖν χαθηχόντων χατορθωθέντων, αὐτὸς 
τῶν παρ᾽ ἑαυτῷ ἀμελήσειε. Μόνον ἐπιμελὲς ἔστω 
σοι εὑρεθῆναι τότε cou d ψυχὴ τοῦ ἀθλίου τοῦδι 
λύεται σώματος, ἀγωνιζόμενον, σπεύδοντα, προσδι- 


Β χόμενον τὴν ἐπαγγελίαν, προσχαρτεροῦντα, πιστεύ- 


οντα, ἐν διαχρίσει ζητοῦντα ^ χάγὼ σοι λέγω χαὶ 
μὴ ἀπίστει, μετὰ χαρᾶς ἀπελεύσῃ, καὶ παῤῥησίαν 
ἕξεις, χατὰ τῆς βασιλείας ὀφθήσῃ ἄξιος. Kal γὰρ 9 
τοιοῦτος, ἐν λεπτότητι διὰ τῆς πίστεως, φημὶ, χαὶ 
τῆς προθυμίας, ἤδη χοινωνεῖ τῷ Θεῷ. Ὡς γὰρ, Ὁ 
βλέπων γυναῖχα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι ταύτης, ἐν 
τῇ καρδίᾳ μεμοίχευχε, χαίτοι κατὰ σῶμα μὴ um- 
θεὶς οὔτος, ὅμως ὡς μοιχεύσας ἤδη λελόγισται " ὦ. 
τως ὁ τὰ πονηρὰ μὲν iv τῇ καρδίᾳ ἀποστραφεὶς, ῷ 
δὲ Κυρίῳ κολλώμενος πόθῳ καὶ ἐκζητήσει, zo 
εδρείᾳ τε, φημὶ, xal θεοφιλεῖ διαθέσει, χαϑάπερ fir 
χοινωνεῖ τῷ Θεῷ, xai μέγα δῶρον αὐτὰχ παρὰ 
Θεοῦ ἔχει αὐτὸ τοῦτο, τὸ τῷ εὐχῷβ προσεδρεύειν τῇ 
ἀγαθῇ τε σπουδῇ xal πολιτείᾳ τῇ φιλαρέτῳ. & χὰ; 
xai ποτηρίου ψυχροῦ δόσις οὐκ ἄμισθος, πόσῳ μὲ)- 


bono studio, et conversatione virtutis amante. Si ὦ Xov τοῖς αὐτῷ προσανέχουσιν ἡμέρας τε xai γαῖα, 


enim ne calicis quidem frigide donatio mercede 


δεομένοις τὸ ἐπαγγελθὲν Θεὸς παρέξει ! 


caret sua, quanto maygis iie, qui diu noctuque intentis in ipsum oculis ab eo postulant, promissum 


Deus prebebit ! 

IX. Illis, qui anxio animo estuantes dicunt: En 
erit. illa unquam dies qua, non sentium. aversionem 
animi a fralre, aut alias similes, quarum mihi sum 
conscius, pravas affectiones, quas quidem invitus 
patior ; hec reponenda sunt: Homini certamen 
studiumque omne in hoc esse constitutum, ut 
diabolo et pravis cogitationibus semper obluctetur. 
Vitari 482? autem non posse, quin caligo pertur- 
bationum, et mors insidens sapientie carnis non 
producant fructum aliquem malitie vel occulte vel 
palam. Ut enim vulnus in corpore quoad non plane 
obductum est, caveri nequit, quin exiguo saltem 
aliquo tabis effluxu madens sordeat; quantalibet 
diligentia curetur, nihilque omittatur industrie in 
eis adhibendis remediis adjumentisque omnis ge- 
neris; idem vero sí prorsus negligatur, corrupiio- 
nem interdum perniciemque toti infert corpori: 
simili puta modo affectiones quoque anime, utcun- 
que multa fuerit adhibita cura, intus tamen adhuc 
tabo suo corrumpuniur, tandem tamen assiduitate 
diligentissime curationis, per Christi gratiam, 
perfecte sanantur. Est cum occulta quadam f[fex, 


δὲ Matth, xxi, 22, 55 Metth. v, 28. 


D 


Θ΄. Πρός τοὺς διαποροῦντάς φησι, Τί ὅτι μὲ 
γίνεταί τις ἡμέρα, ἐν X καὶ μὴ διὰ μίσους ἔχω 
τὸν ἀδελφὸν, ἢ χαὶ ἄλλα νινὰ πονηρὰ ἐμαυτῷ 
συνεπίσταμαι, ἃ xal ἄχοντι συμᾷαίνει μοι c 
σχεῖν ; ταῦτα λαχτέον * ὡς ὁ μὲν ἀγὼν ἅκας xr d 
σπουδὴ τῷ ἀνθρώπῳ, ὥστε καὶ τῷ πονηρῷ καὶ τοῖς 
πονηροῖς ἀντιτίθεσθαι λογισμοῖς διὰ παντὸς ἔστω. 
᾿Αμήχανον δὲ, ἵνα τὸ σκότος τῶν παθῶν, καὶ ὁ δὲ 
νατος τοῦ φρονήματος, φημὶ, τῆς σαρκὸς gi imie- 
χνυσθαι τινα χαρπὸν ἴδιον τὴν κακίαν ἤτοι χαρυ}» 
μένως ἢ φανερῶς. Ὥσπερ γάρ τι τραῦμα b σὺ 
ματι ὃν, ἀδύνατον ἕως οὔπω τέλειον ἰαθῇ, ὡς prt 
ὀλίγῳ τινὶ τῷ ἰχῶρι μυδᾷν " καὶ ταῦτα ϑεραπευόμν 
vóv τε, xal μηδενὸς τῶν εἰς ἐπιμελείας τούτου λό" 
γῶν ἥχοντων ἀπαξιούμενον * ἀμελνηθὲν δὲ σῆψιν ἔσει 
δ᾽ ὅτε xal λύμην τῷ ὅλῳ ἐργάζεται σώματι " τὸν 6 
τὸν οἴου μοι τρόπον xal τὰ τῆς Ψυχῆς πάθη, καὶ 
πολλῆς ἀπολχύοντα τῆς σπουδῆς, ὅμως ἔνδον σμύχοντα 
ἐπιμένειν * πλὴν ἀλλὰ τῷ παραμόνῳ τῆς ἐπιρελείας 
διὰ τοῦ Χριστοῦ χάριτός τε καὶ συνεργείας ἐντελῆ λ:β- 
6ivet τὴν ἴχσιν. Ἔστι γάρ τις χρυπτὸς ῥύπος, κὲ 
περιττόν τε σχότος παθῶν, ὃ παρὰ τὴν χαθαρὰν € 








878 


LIBER DE PATIENTIA ET DISCRETIONE. 


871 


ἀνθρώπου φύσιν διὰ τῆς τοῦ ᾿Αδὰμ παραθάσεως A et tenebrarum redundans offusio ex affectibus, quse 


παρειπέδυ πάσῃ τῷ ἀνθρωπέτητ': * xal τοῦτο θολοῖ 
xal χκαταμιαίνει xai σῶμα δήπου xal τὴν ψυχήν. 
᾽᾿Αλλ᾽ ὥσπερ σίδηρος πυρούμενός τε xal τυπτόμενος 
χαθαίρεται' ἢ χρυσὸς χαλχῷ ἢ καὶ σιδήρῳ συγχρα- 
θεὶς πυρὶ διαιρεῖται μόνῳ * οὕτω xal ἡ ψυχὴ διὰ τῶν 
ἀχράντων τοῦ Σωτῆρος παθῶν τῷ ἀγαθῷ Ἱ]νεύματι 
πυρουμένη xal τυπτομένη, παντὸς πάθους xal πά- 
σης ἐχχκαθαΐίρεται ἁμαρτίας. 


I. “Ὥσπερ τινὲς λαμπάδες πολλαὶ ἐνὶ ἐλαίῳ καὶ 
ἐνὶ ἀναφθεῖσαι πυρὶ, οὐχ ἴσῳ τῷ μέτρῳ πολλάχις 
τὴν τοῦ πυρὸς αὐγὴν ἀφιᾶσιν " οὕτω xai τὰ  yapl- 
σματα τὰ ἐκ διαφόρων κατορθωμάτων, διάφορον 
ἔχει xal τὴν αὐγὴν τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος * ἤ ὥσπερ 
ἐν πόλει πολλῶν ὄντων, χαὶ τὴν αὐτὴν οἰχούντων, 
ἑνί τε ἄρτῳ xai ivl. χρωμένων ὕδατι, οἱ μὲν αὐτῶν 
ἄνδρες, οἱ δὲ νήπιοι, οἱ δὲ παῖδές εἶσιν, οἱ δὲ γέ- 
ῥοντες, xal πολὺ τὸ παραλλάττων ἐν αὐτοῖς xal 
διάφορον *Tj ὥσπερ σῖτος ἐν μιᾷ xal τῇ αὐτῇ χώρᾳ 
χατεσπαρμένος, διαφόρους δήπου καὶ τοὺς στάχυας 
ἀναδίδωσιν ἐν μέντοι τῇ αὐτῇ ἅλῳ συνάγεται, voi 
τῇ αὐτῇ ἀποθήχῃ ἐναποτίθεται * οὕτως οἴου μοι χάν 
τῇ τῶν νεχρῶν ἀναστάσει διαφορὰν δόξης τῶν ἀν- 
ἰσταμένων δοξάζεσθαι, χαὶ γνωρίζεσθαι χατὰ τὴν 
ἀξίχν τῶν χατορθωμάτων, χατὰ τὴν μετουσίαν τοῦ 
ἐντεῦθεν ἤδη ἐνῳχηχότος αὐτοῖς θείου Πνεύματος * 
καὶ τοῦτο εἶναι τὸ, ᾿Αστὴρ ἀστέρος διχφέρει ἐν 
δόξῃ. 


ΙΑ΄. Τοῦτο μόνον χχατὰ σπουδὴν ἔστω, ἵνα τις 
γεννηθεὶς τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ τὴν ἔνοικον ἀπονί-- 
ψηται ἁμαρτίαν * Καὶ γὰρ ἔν τινι μέρει xal ἐχείνη 
ἢ διὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου γέννησις, εἰκόνα τε- 
λειότητος ἔχει ἔν τε τῇ μορφῇ xal τοῖς μέλεσιν" 
οὐ μέντοι δυνάμε:, ἢ νῷ, ἢ ἀνδρείᾳ" ὁ Ὑὰρ πρὸς 
ἄνδρα τέλειον xai μέτρον ἀφιχόμενος ἡλιχίας, τὰ 
τοῦ νηπίου πέφυχε χαταςγεῖν "καὶ τοῦτό ἐστιν, ὅπερ 
ὃ ᾿Απόστολος ἔλεγεν" Εἴτε γλῶσσαι κχαταργηθή- 
σονται, εἴτε προφητεῖχι * “Ὥσπερ γὰρ ὁ ἀνὴρ ἤδη 
γενόμενος, οὔτε τροφὰς οὔτε λόγους τοὺς παιδὶ προσ- 
ἥκοντας καταδέχεται, ἀλλ᾽ ἀναξιοπαθεῖ πρὸς αὐτὰ, 
ὡς ἑτέρας ἤδη διαγωγῆς ἐπιδάς * οὕτως 6 πρὸς τε- 
λείων τῶν εὐχγγελικῶν αὐξάνων χατορθωμάτων, 
τὴν νηπιότητα τὴν ἑαυτοῦ ποὸς τὴν τελειότητα Χα- 
τασπάσει. Ὅτε γὰρ, φησὶν, ὁ Osioc ᾿Απόστολος, γέγονα 
ἀνὴρ, κατήργησα τὰ τοῦ νηπίου. 

IB Τὸ μὲν χατὰ Πνεῦμα γεννώμενον, τρόπῳ τινὶ, 
καθὼς ἐδείχνυμεν, τέλειόν ἐστιν. “Ὥσπερ χαὶ τουτὶ 
τὸ νήπιον τέζειον εἶναι λέγομεν, ἐν τῷ τὰ μέρη 
πάντα τῆς ὁλότητος ἀποσώζειν. Πάλιν ὁ μὲν Κύριος 
οὐχὶ Πνεῦμα xai χάριν δίδωσιν, ἵνα τις περιπέσῃ 
ταῖς ἁμαρτίαις * αὐτοὶ δὲ ἑαύτοϊς αἴτιοι τῶν χαχῶν 
οἱ ἄνθρωποι, τῇ χάριτι μὴ στοιχοῦντες, χαὶ διὰ 
τοῦτο τοῖς χαχοῖς ἁλίσχόμενοι * δύναται δὲ xal ἐξ 
Ἰδίων ὀλισθαίνειν καὶ φυσιχῶν ὁ ἄνθρωπος λογι- 
σμῶν, ἀμελῶν, fj καταφρονῶν, ἤ καὶ οἷήσει χρώ- 


86} Cor. xv, 44" 571 Cor. vin, 8. *5 ibid. 25. 


in puram a principio hominis naturam Adami se 
transgressione insinuavit in humanitatern ; hec 
polluit, bec contaminet tam corpus videlicet quam 
animam. Verum ut ferrum dum ignitum contundi- 
tur, expurgatur; utque aurum eris aut ferri 
mistione infectum, igni secernitur; pari ratione 
&nima per immaculaiaa perpessiones Salvatoris, 
bono Spiritu ignita, οἱ percussg, ab omui pravo 
affectu et peccato expurgatur. 

X. Ut quaedam lampades uno plores oleo, uno 
accense igni, haud parem tamen ssmpe emittunt 
fulgorem; sic et charismata in diversis ad quem 
babilitant bonis operibus, differentem  evibrant 


. ejusdem boni Spiritus splendorem. Aut ut in civi- 
B ta&te multos amplectente cives, licet cuncti uno 


pane, unoque potus genere utantur; tamen horum 
alii quidem viri, alii parvuli, multi pueri, alii 
senes; multumque discriminis et differentie in 
ipsis est : vel quemadmodum frumentum in uno 
et eodem seminatum agro, diversas spicas profert; 
tamen universum in eamdem una confertur aream, 
in unum pariter recoaditur horreum : sic et tu 
existima, me auctore, in mortuorum quoque resur- 
rectione differentiam glorise fore, iis, qui resurgunt, 
glorificatis et illustribus pro dignitate operum 
bonorum, et pro communione inhabitantis jam 
ibidem ipsos divini Spirilus: et hanc esse senten- 
tiam illius dicti apostolici : Stella differt a stella 
in claritate 38. 

XI. Solum peculiari quisque studio curet, ut 
regeneraius Spiritu sancto, inhabitans in sese 
peccatum  sbstergat. Etenim in parte quadam, 
etiam illa ipsa per sanctum Spiritum generatio 
imaginem perfectionis habet, et in forma et in 
membris; non tamen virtute, aut mente, aut for- 
titudine. Nam qui in virum perfectum et mensu- 
ram pervenit «etatis, que erant parvuli, solet 
evacuare, Et hoo est quod Apostolus dixit : Sive 
lingus cessabunt, sive. prophetize 8. Sicut enim vir 
jam factus, neque escas neque sermones puero 
convenientes admittit, sed ea ut sibi indecora de- 
dignatur, tanquam qui ia alterum jam vite statum 
profecerit; sic qui ad perfectionem evangelicorum 
crescit officiorum, infantiam propriam δὰ per- 
fectionem trahet. Quando enim, ait divinus Apo- 


D stolus, factus sum vir, evacuavi qug erant. parvuli 8 


XlI. Quod quidem per Spiritum gignitur, modo 
quodam, ut ostendimus, perfectum est. Sicut ali- 
quem infantulum recens naium, suo modo esse 
perfectum dicimus, eo quod partes habeat omnes 
humani corporis. Rursus Dominus quidem haud- 
quaquam Spiritum et gratiam dat, ut quis cadat in 
1883 peccata; ipsi autem homines sibi causa ma- 
lorum sunt ductum  abnuentes gratise, ideoque 
illaqueati malis. Potest autem ex propriis labi etiam 
naturalibus homo cogitationibus, negligens, vel 


810 


S. MACARII /EGYPTII 


876 


contemnens, aut arroganti utens prefidentia ; audi A μενος * ἄχουε yàp τί φησιν ὁ Παῦλος. "Iva. μὴ ὑξερ. 


enim quid dicat. Paulus : δὲ extollar, datus. est mihi 
slimulus carnis angelus. Satan 9*. Vides, ut etiam 
qui tantis profectibus ad tam gublímem. sunt evecti 
virtutis gradum, securitatis sint indigi. Ceterum 
nisi det occasionem ultro et aditum Satane homo, 
non utique per vim ei dominabitur. Propter quod, 
neque parti Christi, neque adversarii res imputatur: 
sed qui gratie Spiritus se adjungil usque in finem, 
partis Chrisli fit: qui vero non ita se habet, ut- 
cunque Spiritu generetur, hoc est, etiamsi particeps 
ganeti Spiritus fiat, in suo arbitrio babebit sequi 
voluntatem Satane. Sive enim ipse Dominus, sive 
Satanas per vim traherent, non esset homo sibi 
causa ipsi su: sortis mule aut bone, cadendi in 
gehennam, aut in regnum perveniendi. 

ΧΙ. Homini, virtutis studioso, mulla cura sat- 
agendum est, ut discretione polleat, ut quo diffe- 
rentiam boni et mali exploratam habeat, οἱ varias 
diaboli versutias, soliti per speciosas imaginationes 
plurimos pervertere, discutiat, atque intelligat. 
Siquidem in omni negotio utilissimutm est securitati 
consulere, Ne igitur levitate mentis cito te ipsum 
prebe eredulum spiritualium potestatum impulsi- 
bus, ad te decipiendum forte comparatis : etiamsi 
qui loquuntur colestes sint angeli : sed sta in 
gradu tardus, examini istius generis subjiciens 
exactissimo ; quod bonum est amplectens, quod 
malum, rejiciens. Non enim ignoti eunt effectus 
gralie, quos pecoatum, utcunque boni personam 
essimulel, non potest repraesentare. Nam elsi, ge- 
cundum Apostolum, Novit Satanas transfigurare se 
in angelum lucis 9, tamen licet visiones offerat 
splendidas, bonam operationem, ut dictum est, 
exhibere non polerit; ex quo certum ejus exsistet 
indicium. Non enim charitatem in Deum aut proxi- 
mum, non maneuetudinem, non humilitatem, non 
gaudium, non pacem, non refrenationem cogitatio- 
num, non mundi odium, non quietem spiritualem, 
non desiderium colestium operationum potest dare, 
non pravos affectus et. voluptales compescere, qua 
manifesta sunt opera gratie. Nam : Fructus (inquit) 
Spiritus sunt, charitas, gaudium, paz?!, elc., quo- 
rum vice fastum ille potius et arrogantiam ingenerare 
multo aptissimus maximeque potens fuerit. Ex 
operatione igitur dignosces quale sit quod tum 


forte anime illuxerit intellectuale lumen, utrum a D 


Deo, an a Satana sit ortum. Quin et ipsi animes, si 
gustum ad discretionem non obtusum babet ; ab 
ipso statim primum appulsu sensuque, manifesta se 
prodet differentia. Ut enim acetum et vinum quod 
aspecjum unum idemque sunt;si vero lingoa 
explorentur. palatum protinus de utroque pronun- 
tiat quid vere sit; ita el anima ex ipso spiritualig 
experientie sensu ac propria quadam facultate po- 
test, dijudicare, quae boni Spiritus charismata, que 
alieni sint phantasmata. 


*9? JI Cor. xi, 7. * II Cor, xt, 14. *! Gal. v, 22, 


᾿σθήσεως ὁ λάρυγξ ἑχατέρευ χρίνει τὸ 


αἰρωμχι ἐδόθη μοι σχόλοψ τῇ qapxi ἄγγελος 
Σατᾶν, Ὁρᾷς, ὅτι xal οἱ τηλικούτων ἁψάμενοι μί. 
τρων ἐπιδεεῖς εἰσιν ἀσφαλείας. "AÀÀcq τε xal εἰ μὴ 
δῷ πρόφασιν τῷ Σατανᾷ ὁ ἄνθρωπος, οὐ xuguj- 
σειεν ἂν αὐτοῦ βίφ. παρὰ τοῦτο, οὔτε τῷ μέρει τοῦ 
Χριστοῦ, οὔτε τοῦ ἀντικειμένου τὸ πρᾶγμα λογίζε- 
ται ἀλλὰ τῇ μὲν χάριτι τοῦ Πνεύματος προστεθεὶς 
εἰς τέλος, τῆς μερίδος γίνεται τοῦ Χριστοῦ * μὴ οὕτω 
δὲ σχὼν" xiv Πνευματι γεννηθῇ, τὸ δὲ ἐστι, xh 
μέτογος xai τοῦ ἁγίου Πνεόματος Ὑένηται, cap 
ἑαυτοῦ ἔξει, τὸ ὀπίσω τοῦ θελήματος παρευθῆνα: 
τοῦ Σατανᾶ. Εἴτε γὰρ αὐτὸς ὃ Κύριος, εἴτε xal ὁ 
Σατανᾶς πρὸς βίαν ἐλάμόανον, οὐχ ἦν ὁ ἄνθρωπος 


ἑαυτῷ αἴτιος, οὔτε εἰς γένναν ἐμπεσεῖν, οὔτε βασι- 


λείας ἐπιτυχεῖν. 

IT'. Πολλῆς τῷ φιλαρέτῳ φροντιστέον τῆς δια- 
χρίσεως, ὥστε τῆς τοῦ χαλοῦ χαὶ χαχοῦ διαφορᾶς 
ἀπογνώμονα εἶναι, καὶ τὰς ποικίλας τοῦ πονηροῦ 
τέχνας δι᾿ εὐλόγων φαντασιῶν εἰωθότος τοὺς πολ- 
λοὺς παραχρούεσθαι͵ βασανίζειν xal στνιεναι. Πλὴν 
τὸ ἀσφαλὲς, πρὸς πάντα λυσιτελές: μὴ τοίνυν ἐλα- 
φρότητι διανοίας ταχὺ σεαυτὸν ἐμπάρεχε ταῖς τῶν 
νοερῶν ἐπιστασίαις εἰς ἀπάτην σου" χᾷν αὐτοὶ οἱ 
οὐράνιοι ἄγγελοι ὦτιν ^ ἀλλὰ μένε βαρὺς, βασάνν 
ταῦτα διδοὺς ἐπιμελεστάτῃ τὸ μὲν καλὸν o'xttoj- 
μενος, τὸ [δὲ] πονηρὸν διωθούμενος. Οὐ γὰρ ἄδηλα τὲ 
τῆς χάριχος ἐνεργήματα, ἅπερ d) ἁμαρτία, xiv τὸ 
τοῦ ἀγαθοῦ πρόσωπον ὑποχρίνηται, παράσχεῖν oj 
δεδύνηται, Εἰ γὰρ καὶ κατὰ τὸν ᾿Απόστολον, otv ὃ 
Σατανᾶς εἰς ἄγγελον φωτὸς μετασχη ματίζεοναι, Ὑ 
βιν τοῦ ἀπατῆσαι" ἀλχ᾽ οὖν χἂν ὁράσεις λαμτρὲ; 
περιδάλληται, ἀγαθὴν ἐνέργειαν ἧπερ εἴρηται, τ΄. 
ρασχεῖν οὐ δυνήσεται’ δι’ οὗ καὶ τὸ παράσημον 
ἀχριδὲς γίνεται. Οὐ γὰρ ἀγάπην τὴν εἷς Θεὸν d 
πλησίον, οὐ πραότητα, οὐ ταπείνωσιν, οὐ j220s 
οὐχ εἰρήνην, οὐ τοῦ χόσμου μῖσος, οὐχ ἀνάπευσιν 
πνευματικὴν, οὐχ ἐπιθυμίαν τῶν οὐρανίων ἑἐνεργη- 
μάτων δύναται (11), οὐ πάθη xai ἡδονὰς καταταῦ 
σχι, ἅπερ φανερῶς εἰσι τῆς χάριτος ἐνεργήματα᾽ 
'O γὰρ xapnóc, φησὶ, τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγά- 
πη, χαρὰ, εἰρήνη, xai τὰ ἑξῆς: vaya δὲ τύφου 
μᾶλλον ἐχεῖνος ἐμποιῆσαι χαὶ ὑψηλοφροσύνην ἐπι- 
τηδειότατος τε xal δυνατώτατος, "Ex γοῦν τῆς P- 
γείας εἴσῃ τὸ ἐλλαμφθὲν ἐν τῇ ψυχῇ σοῦ νοερὸν εῶς, 
ποτέρον τοῦ Θεοῦ, f| τοῦ Σατανᾶ πέφυχεν Ov' zh) 
ἀλλὰ καὶ αὐτῇ τῇ ψυχῇ, εἴπερ ἔῤ'ωται τὰ τῆς Gu- 
χρίσεως, εὐθὺς ἀπὸ τῆς νοερᾶς αἰσθήσεως, ὃζξλα τὰ 
τῆς διαφορᾶς γίνεται, Ὥσπερ γὰρ ὄξος οἵνῳ, κατὰ 
μὲν τὴν ὅρασιν ἕν, ἔχ δὲ τῆς κατὰ τὴν γεῦσιν αἷ- 
ἴδιον οὔτω 
νοερᾶς αἰσθήσεως, 
τά τε τοῦ lw 
ἀλλοτρίου φαντά- 


δὴ καὶ ψυχὴ ἐξ αὐτῆς γε τῆς 
καὶ τῆς ἐνεργείας δυνατὴ χρίνειν 
ματος χαρίσματα, χαὶ τὰ τοῦ 
σματα. 


LIBER DE PATIENTIA ET ὈΙΒΟΒΕΤΊΟΝΕ. 


818 


à φχοπεῖγ xa) προῤβλέπειν ἄριστα chv ψυ- A — XIV. Attendere ao prospicere diligentissime ani- 


ποτε δὴ κἂν τῷ βραχυτάτῳ ὑπὸ τῆς τοῦ 
γου ἁλῷ δυνάμεως. Ὥσπερ γὰρ ἑνὸς μέ- 
9 παγίδι ληφθέντος, ὅλυν ἀνάγχη χάμπτε- 
| ὑπὸ ταῖς τῶν θηρευόγτων χερσὶν γίνε- 
τω δὴ xxi ψυχῇ τὰ ὅμοια συμὄαίνειν παρὰ 
γῶν εἴωθε. Καὶ τοῦτο δῆλον χαθίστησιν ὁ 
|" Παγίδα γὰρ, φησὶν, ἡτοίμασαν τοῖς ποσί 
χατέχαμψαν τὴν ψυχὴν μου. 

ἴ τὸν βουλόμενον διὰ τῆς στενῆς εἰς τὴν 
9 ἰσχυροῦ εἰσελθεῖν, xai τὰ σχεύη αὐτοῦ 
t, μὴ εὐδοχεῖν εὐπαθείᾳ σώματος - ἀλλ᾽ 
σθαι τῷ ἀγαθῷ Πνεύματι, ἔχοντα διὰ 
τὸν εἰπόντα, ὅτι Σὰρξ xal αἷμα βχσι- 
εοῦ οὐ κληρρνομήσουσι. Πῶς δὃὲ δεῖ ἐν- 
ἵναι πνεύμχτι ; τῷ ᾿Αποστόλῳ λέγοντι, 
αν τοῦ θεοῦ μωρίαν τοῖς ἀνθρώποις λο- 
ποοσεχτέον * xal ὁ προφήτες δέ Εἶδον, 
v κὸν τοῦ ἀνβρώπο", xzi τὸ εἶδος αὐτοῦ 
ἐχλεῖπον παρὰ πάντας τοὺς υἱοὺς τῶν 
ν. Δεῖ τοιγαροῦν τὸν βουλόμενον υἱὸν θεοῦ 
x1tà τὸ ὅμοιον ταπεινωθῆναι πρότερον, 
ὃν xal ἄτιμον λογισθῆναι " μὴ ἀποστρέφοντα 
ov ἀπὸ ἐμπτυσμέτων, μὴ δόξαν, ui, xiÀ- 
αἰῶνος τούτου, μηδὲ τοιοῦτον μεταδιώχοντα, 
:3 ποῦ τὴν χεφαλὴν ἀναχλῖναι, ὀνειδιζόμε- 
ἐξουθενούμενον, xai πάντων παρόρχμά τε 
ιπάτημα λογίζομενον, πολεμούμενον ἀφα- 
αὶ φανερῶς, καὶ tij διανοίᾳ ἀντιμαχόμενον " 
αὐτὸς ὁ τοῦ Θεοῦ Υἱὸς, αὐτός γε εἰπών " 


o xai ἐμπεριπατήσω ἐν ὑμῖν, ἐμφανὴς, C 


αὐτοῦ χαρδίᾳ, xai λήψεται δύναμιν xal 
στε δεσμῶσαι τὸν ἰσχυρὸν, xai τὰ σχεάη 
ἱρπάσαι * ἐπὶ ἀσπίδα τε xai βασιλίσχον, καὶ 
"ρπίων καὶ ὄφεων ἐπιδῆναι. 

'9 μιχρὸς ἡμῖν ἀγὼν πρόχειται, διαῤῥῆξαι 
ον. Φησὶ γὰρ, 'H βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐν- 
ν ἐστιν. Εὑρίσχεται δὲ τρόπον τινὰ καὶ 
ἐντὸς ὁ πολεμῶν ἡμᾶς χαὶ αἰχμαλωτίζων. 
ἐνδιδότω μηδαμῶς ἡ ψυχὴ, ἕως ἂν νεχρὸν 
ταύτην αἰχμαλωτίζοντα ^ xai τότε διχφεύ- 
νὴ πᾶσα χαὶ λύπη xai στεναγμὸς, διὰ τὸ 
96mp ἐν «7 διψώσῃ, καὶ γενέσθαι τὴν ἔρη- 
λῖθος ὑδάτων. 

υχὴ ἁλώσιμος ἀχηδίᾳ δηλός ἐστι χατά- 
ὅσα χαὶ ἀπιστία * xal διὰ τοῦτο ἡμέραν ἐξ 
ὑπερδιδάζει, τὸν λόγον οὐ δεχομένη " ἀνα- 
& ἑχυτὴν xal ὀνείροις πολλάχις, τὸν dvtüq 
νοοῦσα πόλεμον, ἅτε οἱήσει χατειλημμένη * 
σις πύρωσίς ἔστι τῆς ψυχῆς, οὐδαμοῦ ἀφ- 
' ἑαυτῆς ἀσθένειαν ἐπιγνῶναι, 


σπερ βρέφος νεογενὲς εἰχόνχ τοῦ τελείου 
&/220:, οὕτω δὴ xal ψυχὴ εἰχών τίς ἔστι 
οἰγχότος αὐτὴν Θεοῦ. Ὥς οὖν xal παιδίον 
ρος μὲν αὐξανόμενον ix μέρους ἐπιγινώσχει 


mam oportet, ne quando vel minima eui parte ab 
adversaria potestate capiatur. Sicut enim illaqueato 
quolibet animalis membro, totum inflecti necesse 
est, et in venantium manus cadit; sio et anime 
similia ab hostibus contingere solent, Et hoc ma- 
nifeste denuntiat propheta: Laqueum, inquiens, 
184 paraverunt pedibus meis, el incarnaverunt 
animam meam ?*, 

XV. Oportet volentem per angustum aditum in 
domum fortis ingredi et vasa ejus diripere, non 
indulgere deliciis corporis, sed corroborari bono 
spiritu, memorem ejus, qui dixit: Cura εἰ sanguis 
regnum Dei non possidebunt 9*. Quo autem modo 
illum oportet corroborari spiritn ? Si attendat Apo- 
stolp dicenti : Dei sapientiam reputari ab hominibus 
etultitiamg 9?*. Gui propheta concinens, ait: VFíédi 
Filium hominis et species ejus inhonmorula infra omnes 
filios hominum *. Oportet igitur eum, qui vult 
filius Dei fleri, prius similiter humiliari, et stultum 
ignobilemque reputari; non avertentem faciem ἃ 
&putis, nec gloriam neo decorem mundi hujus, aut 
aliquid simile prosequentem ; non habentem ubi 
caput reclinet ; opprobriis obrutum, nihili habi- 
tum, pro despicabili et digno qui ab omnibus 
conoulcetur, reputatum ; oppugnatum ooculie a6 
palam, et mente reluctantem ; οἱ tunc ipse Dei Fi- 
lius ; ipse. inquam, qui dixit: Inhaubitabo el ambus 
labo in vobis *?, manifestum 86 prabebit ejus cordi, 
et ipse accipiet virtutem et robur ad vinciendum 
fortem et vasa ejus diripienda ; quin et ad ambu- 
landum super aspidem et basiliscum 5], et ad csal- 
candum supra scorpiones et serpentes 95, 


XVI. Non parvum nobis ceriamem propositum 
est, dum perfringenda est mors. Ait enim : Regnum 
Dei intra vos est **; ita. reperitur quoque intra nos 
modo quodam, qui nos impugnat et captivos duoit. 

Ne igitur remittat conatum anima, quoad occisum 
ante se straverit captivantem se. Et tunc aufugiet 
dolor omnis et meror et gemitus, eo quod erupe- 
rit aqua in terra sitienti, et desertum stagnis Jam 
aquarum inundetur f. 

XVII. Que facile incuria capitur anima, manifeste 
monstrat, incredulitaie se fuisse captam: ac pro- 
pterea diem ex die ignave morando traxisee, ver- 
bum salutis non acoipientem. Alias autem sibi 
fingit inanibus sepe somniis et non animadvertens 
intestinum bellum; utpote, vana sui capta fiducia, 
que cecitas anime est, non sinens illam proprie 
con«sciam infirmitatis esse. 

XVIII. Sicut infans recens natus formam perfeoti 
gervat viri, ita et anima imago quzdam est Deli, 
qui fecit ipsam. Ut igitur sensim puer et per partes 
crescens, incipit ex parte patrem agnoscere; ubi 


em. xvin, 22. 9" [ Cor. xv, 50. ** I Cor. 1,223. Ὁ Iss. "Lii, 2. ΜΚ II Gor. v, 12; Lev: 
* Psal. xc, 13. 5 Luo. x, 10. Vt Luo. xvii; 21. * ee. xxxv, 6, 7. 


879 


S. MACARII /EGYPTII 


vero plenius adoleverit, tunc non fere minus clare À καὶ τὸν πατέρα * ἐπειδὰν δὲ εἷς ἡλικίαν ἀφίχηχται, 


ipse patrem, quam pater ipsum noscit ao diligit ; 
ac tali jam ostenditur patris thesaurus : sic anima 
quoque ante inobedientiam profectura fuerat et in 
virum perfectum occursura; sed per inobedien- 
tiam in pelagus oblivionis et in abyssum erroris 
depressa es! ; atque in portis inferi inhabitavit, ubi 
lato velut intervallo distans a Deo anima accedere 
ad illum nequit, el clare agnoscere creatorem 
suum. At Deus primum quidem per prophetas 
convertere studebat ad se illam, et provocabat, 
alque in notitiam trabebat sui. Postremo adveniens 
et coram ipse apparens, oblivionem quidem ei 
abstulit, errorem quoque detraxit. Deinde, et ipsas 
inferni perrumpeus portas, in vagam illam pervenit 
animam, se ipsum exemplar ei proponens, per 
quod facile jam poterit ad mensuram aetatis, nempe 
185 ad perfectionem Spiritus, pervenire. Porro 
Verbum Dei tentari ἃ maligno divina dispensatione 
permittitur, deinde opprobria, contempliones, contu- 
melias, alapas manuum audacium illarum, et ipsam 
extremam per crucem mortem sustinet, ostendens, 
ut diximus, quam animi equitatem prs nobis 
ferre debeamus erga opprobriis nos incessentes, 
et vilipendentes nos, aut mortem etiam inferentes 
nobis; ut et ipsi nos iis qui surdi sunt, muti 
flüamus non aperientes os, ut vim et subtilita'em 
perspicientes malitie, ex cruce cui suffixi clavis 
sumus ; cum clamore valido * invocemus eum, qui 
potest nos salvos facerea morle; dicamusque : Ab 
occultis meis munda me : et, δὲ mei mon [uerint 
dominali, (unc immaculatus ero ὃ. Tunc igitur 
immaculatus factus, invenit eum, qui subjecit ipsi 
omnia *, et conregnat et conrequiescit cum Chri- 
sto Etenim per inobedientiam a materialibus et 
sordidis absorpta cogitationibus, velut irrationalis 
facta fuerat anima, adeo ut non parvi laboris ei 
sit ex tanto luto vultum sursum erigere, ac subti- 
litatem malitiss observare et perfringere, ut cum 
mente seterna commisceatur. 


XIX. 8i vis redire ad te ipsum, homo, et quam 
prius habebas gloriam resumere, que tibi ob ino- 
be:iientiam periit; sicut neglectis prius Dei manda- 
tis, hostis et preceptis el consiliis attendisti ; sic 
nunc ab boc deflciens, cui obtemperavisti, conver- 


tere ad Dominum. Ceterum scito, in multo labore ἢ 4xousac, ἐπιτράφηθι πρὸς τὸν Κύριον * πλὴν ἴσθι ὅτι 


et sudore vultus tui recepturum te thesaurum amis- 
sum tuum. Non enim ad rationes accommodata tuas 
est sine labore boni acquisitio ; siquidem que sine 
labore accepisti, perdidisti hostique hereditatem 
tuam prodidisti. Recognoscamus ergo pro se quis- 
que quid tandem id ac quantum sit quod amisi- 
mus: et luctum assumamus prophete: Vere enim 
Hasereditas mostra versa est ad. alienos ; domus nostra 
ad extruneos 5. Eo quod non audierimus mandatum ; 
el propriis voluntatibus obsecuti; quodque terre- 


* Hebr. v, 7. * Psal. xvii, 18. * I Cor. xv, 27. * Thren. v, 2 


τότε συνδιατίθεται, υἱῷ τε πατὴρ ἀκριδῶς xai υἱὸς 
κατρὶ, ἀποχαλύπτεται δὲ αὐτῷ καὶ ὁ τοῦ πατρὸς 
θησαυρός * οὕτω καὶ ἡ ψυχὴ πρὸ τῆς παραχοτὶς xpo 
κόπτειν ἔμελλε, xal εἰς ἄνδρα τέλειον καταντᾶν" 
διὰ μέντοι xal παραχοὴν sl; πέλαγος λήθης καὶ εἷς 
βυθὸν πλάντς xatt6:0do0r, καὶ ἐν πύλαις ἄδου xm- 
ῴχησεν. ᾿Απὸ γοῦν πολλοῦ χαθαπερεὶ διαστήματος 
paxpuvÜriga τοῦ Θεοῦ ἣ ψυχὴ, ἀδύνατος αὐτῷ προῦ- 
ελθεῖν ἦν, xai ἐπιγνῶναι καλῶς τὸν πλάϑαντα. 
᾿Αλλ᾽ ὁ θεος πρῶτα μὲν διὰ προφητῶν ἐπέστροετεν 
σὐτὴν καὶ προσεχαλεῖτο, χαὶ εἴς ἐπίγνωσιν εἴλχε 
τὴν ἑαυτοῦ. ἔσχατον δὲ xal αὐτὸς παρελθὼν ἐκεῖ- 
νος, ἀφείλετο μὲν τὴν λήθην, ἀφείλετο δὲ τὶν zhi- 
νὴν * εἶτα xai τας ὅδου διαῤῥήξας πόλας ἐπὶ τὶν 
πεπλανημένην εἰσῆλθε ψυχὴν, ἑαυτὸν ὑπόδειγμα 
ταύτῃ θέμενος, δι᾽ οὐ δυνατὸν αὐτῇ ἔσται πρὸς μέ- 
toov ἡλικίας πρὸς τὴν τελειότητα τοῦ Πνεύματος 
χαταντῆσαι. Πειράζεται τοιγαροῦν ὃ τοῦ Θεοῦ Δύγος 
πρὸς τοῦ πονηροῦ xat' οἰχονομίαν * ἔπειτα ὀνειδ'-. 
σμοὺς καὶ ἐξουδενώσεις, ὑδρεις τε ῥαπίσματα χειρῶν 
ἐχείνων τῶν τολμηρῶν, xal αὐτὸν ἔσχατον τὸν Ou 
σταυροὸ θάνχτον ὑπομένει, ὑποδειχνὺς, ὥσπὲρ ἔφη- 
μεν, τίνα τὴν διάθεσιν ἐπιδειχτέον πρός γε τοὺς 
ὀνειδίζοντας, ἐξουθενοῦντας, ἢ xai θάνατον ἡμῖν 
ἐπάγοντας " ἵνα χαὶ αὐτὸς τοῖς οὖσι πχωφοῖς χαὶ 
ἄλαλος γένηται μὴ ἀνοίγων τὸ στόμα, ἕνα τὴν ἐνέ:- 
γεῖαν χαὶ λεπτότητα διαθλέπων τῆς πονηρίας, καὶ 
ὡς ἐν σταυρῷ τοῖς ἥλοις ἐμπεπαρ μενος μετὰ xoro- 
γῆς ἰσχυρᾶς βοήσεις πρὸς τὸν δυνάμενον αὐτὸν 
ῥύσασθαι τοῦ θανάτου, καὶ, ᾿Απὸ τῶν χρυρίνσ 
μου, φαίη, χαθάρισόν με" xal, Ἐὰν μή μου τ» 
ταχυριεύσωσι, τότε ἄμωμος ἔσομαι. Τότε τ 
ἄμωμος γεγονὼς εὑρίσκει τὸν ὑποτάξαντα αὐτῷ τῷ 
πάντα, καὶ συμῦασιλεύει χαὶ συνανχπαύετχι τῇ 
Χριστῷ. Καὶ yàp διὰ τὴν παραχοὴν ὑπὸ ὑλιχῶν τί 
xal ῥυπαρῶν χαταποθεῖσα λογισμῶν οἷονεὶ ἄλογος 
γέγονεν ἡ ψυχή * ὥστε οὐ μιχροῦ πόνου τῆς τοιεύτις 
ἀναχύψαι ὕλης, xai τὴν λεπτότητα xaxtavonsm τίς 
πονηρίας, καὶ διελθεῖν, ἵνα xal ἀνάοχῳ νοὶ συγ- 
χραθῇ. 

l8'. Εἰ βούλει ἐπανελθεῖν εἷς ἑαυτὸν ἀνθ-ωπον, xri 
ἣν πρώην εἶχες δόξαν ἀναλαθεῖν, ἥτις px meom 
ἐχ παραχοῆς παραπώλετο" ὡς ἠμελυκχὼς fum 
τοῦ Θεοῦ ἐντολῶν, τοῖς τοῦ ἐχθροῦ διατάγμασι S: 
τῇ συμδουλὴῇ προπέσχες, οὕτως νῦν ἀποστὰς οὗ i7 


ἐν πολλῷ κόπῳ xai ἱδρῶτι, φησὶ, τοῦ προσώπου coo 
ἀπολήέψῃ τὸν πλοῦτόν σου " οὐ γάρ σοι λυσιτελὴς καὶ 
τοῦ ἀγαθοῦ ἄπονος χτῆσις " ἐπείπερ ἀπονητὶ λαθὼν 
ἀπωλεσας ἅπερ εἵληφας, καὶ τῷ ἐχθρῷ προὔδωξας 
τὴν χληρονομίαν σου * ἐπιγνῶμεν οὖν ἕχαστος tito 
δὴ ἀπωλέσαμεν, xal τὸν θρῆνον ἀναλάδωμεν τοῦ τ90- 
φήτου * τῷ ὄντι γὰρ Κληρονομία ἡμῶν χατεστρέφῃ 
ἀλλοτρίοις, xal ὁ οἶχος ἡμῶν ξένοις " τῷ ταν 
χούειν τῆς ἔντολῆς xai τοῖς Σχυτῶν θελίμασιν εἶχειν, 
καὶ τοῖς ῥυπαροῖς xal γηίνοις ἐνήϑεσθαι λογισμοῖς᾿ 





LIBER DE PATIENTIA ET DISCRETIONE. 


884 


wb πολλῷ διαστήματι τότε ἀπέχει ἡμῶν ἡ ψυ- A nis et sordidis cogitationibus delectati fuerimus ; 


ὁ τοῦ Θεοῦ * ὡς xal ὀρφανοῖς ἐοίχαμεν ud) ἔχουσι 
t* ᾧτινι οὖν μέλει περὶ ψυχῆς, ἀγωνι!στέον 

δύναμις  xa0aloeww λογισμοὺς πονηροὺς, xal 
ψωμα ἐπαιρόμενον χατὰ τῆς γνώσεως τοῦ 
xai οὕτω βιχζομένων τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ τη- 
ἰσπιλον, τότε ἔρχεται ὁ ἐπαγγειλάμενος ἕνοι- 
xai ἐμπερ' πατῆσαι ἐν ἡμῖν ^ xat τότε ἀπο- 
νει xai τὴν ἑαυτῆς χληρονομίαν 4$ ψυχὴ, καὶ 
ϑεοῦ γενέσθαι χαταξιοῦται. Αὐτὸς γὰρ οὗτος 
στρατεύματι τὸν πονηρὸν ἐχδιώζας, τὸ λυιπὸν 
ν βασιλεύσει. 


ut adeo longa sane iunc distantia abesseta Deo 
anima nostra ; at assimilati orphanis simus patrem 
non habentibus. Cui ergo cure est anima, huic to- 
lis contendentum viribus est ad funditus exstir 
pandas e mente sua pravas cogitationes ; et omnem 
altitudinem eztollentem 26 adversus. scientiam Dei*. 
Quando enim ita nobis ipsi vim inferemus, ad tem- 
plum Dei custodiendum expers omnis macule, 
tuno veniel ad nos qui promisit se habitaturum et 
&ambulaturum in nobis. Et tune resum et amissam 
hereditatem suam anima, et templum Dei ,fieri 


habebitur. Ipse enim in fugam ejiciens cum exercitu malignum, de cetero in nobis regnabit. 


Ὃ τῷ Katv ῥηθεὶς ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ xarà 
νερὸν λόγος, Στένων καὶ τρέμων χαὶ παλλό- 
ἐπὶ τῆς γῆς, ἔση, τύπος τις χαὶ εἰχὼν πάντων 
υλῶν χἀτὰ τὸ ἀπόῤῥητον ἦν. Οὕτω γὰρ τὸ 
δὰμ γένος [τῆς ἐντολῆς ἐκπεσὸν, xal ἁμαρτίαις 
γεγονὸς σαλεύεται λογισμοῖς ἀστάτοις, φόδου 
| δειλίας καὶ ταραχῆς πληρούμενον * αὐτοῦ τε 
(θροῦ ἐπιθυμίαις χαὶ ἡδοναῖς ποιχίλαις πᾶσαν 
τὴν μὴ γεγεννημένην ix τοῦ Θεοῦ, χλυδωνί- 
, καὶ ὡς σῖτον τινὶ σινίῳ ἐνστρέφοντος * οὐ 
ἰλλὰ χαὶ αὐτὸς ὁ Κύριος τοὺς τοῖς θελήμασιν 
ouc τοῦ πονηροῦ, δεικνύων ὅτι τὴν εἰχόνα τῆς 


(αἵν διασώζουσι πονηρίας, Ἐλέγχων αὐτοὺς, 
ἔλεγε, τὰς ἐπιθυμίας τοῦ πατρὸς ὑμῶν 
ποιεῖν τοῦ ἀνθρωποχτόνου * ἐχεῖνος γὰρ 


ποχτόνος ἐστὶν ἀρχῆθεν, χαὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ 
τηχεν, 
. Κατανοεῖν προσήχει, φησὶ, πῶς ἡ τοῦ κατὰ γῆν 
ὡς θὲχ ἐπιπόθητός ἔστι καὶ περισπούδαστος 
ἰνθοώποις *. xal πᾶς ὅστις πόλιν ἐπιδημῶν ἐν 
ὁ βασιλεὺς, ἐπιθυμητὸν αὐτῷ xal μόνον τῆς 
λῆς ἰδεῖν τὸ πολυτελὲς xal φιλότιμον * ἐχτὸς εἰ 
ὁ τῶν πνευμχτιχῶν ἀμελεῖται ταῦτα χαὶ ἀτιμά- 
τῷ ἑτέρῳ χάλλε: τετρῶσθαι, xal ἄλλης αὐτοὺς 
ἐπιθυμεῖν. Εἰ οὖν οὕτω τοῖς σαρχιχοῖς ἧ τοῦ 
βασιλέως ἐσπούδασται θέα * πῶς οὐχὶ μᾶλλον 
Ἶχνάτου πολυέραστος ἐχείνοις ἐστὶν, οἷς ἐνέσταξέ 
vig τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος, xal τὴν καρδίαν 
ἔπληξεν ἔρως ; διὰ τοῦτο xal πάσης τοῦ χόσμου 
ἕχυτους λύουσιν, ἵνα δυνηθεῖεν ἐχεῖνον τὸν mó- 
(εἰν ἐγχάρδιον διηνεχῶς, χαὶ μηδένα ἕτερον 
᾿εἰίνου, Ὀλίγοι δὲ χομιδῇ οὗτοι, οἵγε τῇ ἀγαθῇ 
γαὶ πέρας ἴσον ἐπιτιθέντες, χαὶ μέχοι τέλους 
κόποι διαμένοντες. Πολλοὶ μὲν χατανύσσονται, 
λλοὶ χάριτος οὐρανίου μέτοχοι γίνονται, xal 
τιτρώσχονται θείῳ *. ἀλλὰ τοὺς μεταξύ πόνους, 
€ τοῦ πονηροῦ πείρας ποιχιλῃ τέχνῃ xal πολυ- 
προδάλλοντος οὐ διενεγχόντες, ὑπέμεινάν τε 
zu, xal ἐδυθίσησαν ἐν τῷ ἐχείνου βυθῷ, διὰ 
€ χαυνότητα xal ἀσθένειαν, ἢ xai τὸ προσπα- 
ὧν γηΐνων ἁλῶναι. Ὅσοι γὰρ πρὸς ἀσφάλειαν 
τέλους διαδραμεῖν βούλονται, ἄλλον ἔρωτα καὶ 


ἀγάπην τῇ ἐπουρανίῳψ ἐχείνῃ συμπαραμίξαι 
τομένουσιν, 
Cor.x 5, "' Gen, iv, 12. 5 Joan. vin, 44. 


. XX. Quod Caino secundum sensibilem littere so- 
num dictum a Creatore verbum est : Gemens, tre- 
mens, et Litubans super terram eris, Juxia sensum 
allegoricum figuraet imago omnium peccatorum 
erat. Sic enim Adami progenies transgressa man- 
datum, et peccatorum rea fluctuat cogitationibus 
inquietis, metu, pavore, pertubatione plena. Ipso 
preterea inimico concupiscentiis οἱ voluptatibus 
variis omnem que regenerata ex Deo non sit, agi- 
lante animam. et ut triticum in cribro, sursum 
deorsum jactante. Quid quod et Deus ipse obse- 
quentes voluntatibus diaboli per sese concutit, 
demonstrans ipsos imaginem pravitatis Caini con- 
servare : Vos, inquit, desideria patris vestri vultis 
facere homicidz ; ille enim homicida erat αὖ initio, 
el in veritate non stetit *. 


186 XXI.  Considerare convenit, quantum 
aspectus terrani regis desiderari, et quam ardenti 
procurari studio ab hominibus soleat : et quisquis 
in urbem advenit, ubi rex degit, in eo flagranti 
versatur voto, ut vel solum pretiosum splendidum- 
que palatii ambitum videst ; nisi forte quispiam ex 
iis sit, qui sancto se dediderit Spiritui, qui hec in- 
super habeat, ac aspernetur; alia pulchritudine 
saucius, aliusque glorie cupidus. Si ergo carni de- 
ditis hominibus adeo expetibilis censetur, tamque 
avide captatur intuendi regis mortalis copia; quo- 
modo non incomparabiliter optanda magis visio fue. 
rit immortalis Regis, iis sane quibus guttula saltem 
inspersa quedam Spiritus boni, divino amore cor 
vulneraverit ? Quapropter isti omni mundi amicitia 
se ipsos exsolvunt, ut possint propensum hunc 
semper in corde habere amorem, et pro illo nul- 
lum alium. Sed hi valde pauci sunt : qui quidem 
bono principio parem finem adjungant, et usque 
ad extremum inoffense perseverent. Multi compun- 
guntur; multi gratie ccelestis fluat participes ; et 
amore divino feriuntur ; sed qui varie per vitam 
incurrunt labores, neo diaboli tentationes artes ver- 
sutiaque illatas multiplici sustinent, et in mundo 
permanent, et demerguntur in ejus profunda vora- 
gine, ob propo-iti languorem et infirmitatem : vel 
eliam quod affectu terrenorum capiantur. Qui- 


883 


S. MAOARII 4EGYPTII 


8M 


cunque porro securitate omni perducere ad extremam melam cursum huno volunt, alinm amorem, 
aliam charitatem coelesti admiscere illi nequaquam sustinent. 
XXII. Ut magna prorsus et inenarrabilia bona A — KB'. Ὥσπερ μεγάλα δηλαδὴ xal ἀνεχδιζγητα xj 


sunt quae Deus promisit; ita multis ad eorum asse- 
culionem opus laboribus et certaminibus est ; iis- 
que cum spe ac fide toleratis et susceptis. Hoc ex 
his Christi verbis patet : Qui vult. post. me venire, 
abneget semetipsum et tollut crucem suam et sequatur 
me*. Et rursus : Nisi quis oderit patrem el matrem, 
et fratres eb sorores εἰ filios; adhuc autem el animam, 
suam ; non polest meus esse. discipulus 10, Plerique 
&utem hominutn aic stulti sunt, ut regnum quidem 
consequi velint, et eterne hereditalem vile, ac 
Christo in evum omne conregnare ; id quod ma- 
gnum est, et omnem cogitationem superat; pro- 
priis tamen obsequendo voluntatibus; si non po- 
tius illi, qui vana ista οἱ manifeste noxia ipsis 
inspirat. 

XII, Usque ad finem cursum inoffense perfe- 
rentes, hi sunt, qui mundi omnes cupiditates et se 
ipsos, transgressionesque ejus ac volupiates, et 
circa illum occupationes oinnino odio habent. Hoc 
enim est abnegare se ipsum. Quare propria volun- 
tate unusquisque regno ejicitur, eo quod haudqua- 
quam ex veritste labores eligat, et se ipsum abne- 
get: nimirum volens ita Dei amori ac desiderio 
servire, ut. simul delectari quoque possit quibus- 
dam hujus mundi rebus, nec totum necesse sit im- 
petum proprie voluntatis Deo tradere. Uno autem 
exemplo declarabitur id quod in manibus habemus. 
Dicernens nempe discernit unusquisque, nec latet 
ipsum malum esse hoc ad quod forte agendum 
propendet Primum quidem intus in corde obser- 


vatur ambiguitas; bilanx vero cuim jugo suspensa C 


inintima sui ipsius conscientia, palum anceps in 
utrumvis, Dei s-ilicet aut mundi amorem impetum 
intus facit : et Lunc circa exteriora prodit. Discer- 
nens enim (ut dietum est) discernit quisque. 
Exempli causa, quispiam forle cum fratre conten- 
dens, dissidet ἃ se ipso. Ac primo opponit : Dicam- 
ne? an non dicam ἢ reponamne que ulciscantur il- 
lata 887 mihi probra? sed potius silebo. Tenemus 
Dei mandata ; ceterum ita ut proprie quoque cura 
gloriola non negligatur; adeo vix quispiam plene 
ac perfecte animum induxit, prorsus in omnibus 
abnegare se. Si ergo vel minimo momento lanx ami- 
οἰ mundane jugum starere in corde traxerit, 
statim malum verbum exit usque ad labra; deinde 
mens, tanquam arcum intus tendens, jaeulatur io 
proximum per linguam. Jurgium inde progreditur 
usque ad manus, interdum et vulnera ; quin a ce- 
dem nonnunquam ipsam rixa pervenit. Ex quo li- 
cet perspicere, unde duclo principio in quantum 
sceleris processerit brevis ille motus anime. Et 
ex hoc, exemplo reputa, sio ad singulos evenire 


? Matth. xvi, 24. !? Luc. xvi, 26. 


(1) " ἔχομεν, x. v. À.] Forte leg. 
mandatis ? sic tamen, ut, eto. 


παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐπηγγελμένα πεφύχασιν ἀγαθὰ, οὕτω 
xzi πολλῶν δεῖται πόνων τε χαὶ ἀγώνων τῶν μεν 
ἐλπίοος xal πίστεως * xal δῆλον ἐντεῦβεν - E? τις θέλε! 
ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθῳ ἑαυτὸν, καὶ ἀρή- 
τω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, xai ἀγολουθείτω μοι. Κιὶ 
πάλιν " Ἐὰν μή τις μισήσῃ πατέρα xal yit 
χαὶ ἀδελφοὺς, xai γυναῖχα, xai τέχνα, dv ἢ 
καὶ τὴν ἑαυτοῦ Ψυχὴν, οὐ δύνασαί μον εἶναι μεϑι- 
τής. Οἱ πλεῖστοι δὲ τῶν ἀνθρώπων οὕτως ἕχουξιν 
ἀνόήτως, ὡς τῆς βασιλείας ἐπιτυχεῖν βούλεσθαι, xii 
τῆς αἰωνίου χληρονομῆσαι ζωῆς, xal Χριστν διὲ 
τέλους συμθασιλεῦσαι, τὸ μέγᾳ τοῦτρ καὶ ὑπὲ b 
votav * τοῖς ἰδίοις δὲ ζῶντες θελήμασι, xal τρύτοις 
ἀχολουθοῦντες * μᾶλλον δὲ τῷ ἐνσπείρρντι τὰ μάτ:ι: 
ταῦτα, καὶ φανερῷς βλαβερά. | 
ΚΓ΄. Οὐτοί εἰσιν oi μέχρι τέλους ἄπτωτοι διερχό- 
vot, οἱ τὰς τοῦ χόσμου πάσας ἐπιθυμίας, xol i 
τούς, μεθορισμοὺς τε τούτου xai ᾿δονὰς, καὶ τὰς πρὺς 
αὐτὸν ἀσχολίας τὸ παράπατ μισήσαντες " τοῦτο vip 
ἐστι τὸ ἀπαρνήσασθαι ἑαυτύν. Ὥστε iol uu 
ἕχασνος τῆς βασιλείας ἐχδάλλεται - τῷ μὴ ἐξ ἀλη- 
θείας ἑλέσθαι τοὺς πόνους, καὶ &autóv ἀπαρνήσαφβει, 
ἀλλὰ ἐθέλειν ἔτι πρὸς ἐχείνῳ τῷ θεύκῷ πόθῳ, καὶ τισι 
τοῦ αἰῶνος τούτου συνήδεσθχι * χαὶ μὴ tiv ῥοπὴν 
ὅλην τοῦ ἰδίου θελήματος τῷ Θεῷ ὁ:δόνει. Δι᾿ ἑνὸς 
δὲ ὑποδείγματος γνώρισμα ἔσται τῷ μεὰ quj. 
Διακρίνων μὲν γὰρ διαχρίνει ἕκαστος, καὶ οὐ Mori 
αὐτὸν, ὅτι ἄτοπον τόδε τυχὸν ὅπε; ὥρμηται mous. 
Πρῶτον μὲν γὰῤ εἴσω κατὰ τὴν xapóiay ἐπισιν 
νεται ἡ ἀμφιῤολία * ἡ στάθμη δὲ καὶ ὁ ζυγὸς τῷ 
ἑαυτοῦ συνειδότι, φανερὰν πρότερον τῆς τε τοῦ Oc, 
xai τῆς τοῦ χόσμου ἀγάπης τὴν ῥοπὴν ἔνδον τοι, 
χαὶ τότε περὶ τὰ ἔξω πρόεισι. Διαχρίνων γὰρ, ὡς 
εἴρηται, διακρίνει ἕκαστος * οἷον εἰ τύχοι τῷ dO 
διαπληχτιζόμενηος στασιάζει πρὸς ἑαυτὸν, πρῶτον x 
ἀντιτίθησιν " Εἴπω ; ἀλλὰ μὴ εἴπω - ἀντιφθέγξομει 
πρὸς ταυτί μοι τὰ ἐπενεχθέντα ὀνείδη ; dàÀà cw 
πήσομαι μᾶλλον * ἔχομεν καὶ τὼν Θεοῦ ἐντολῶν (IJ 
πλὴν ἀλλὰ xai τῆς ἰδίας δόξῃς οὐκ ᾿ἀπερχομένῃς, 
οὐδὲ παντάπασιν ἑαυτὸν ἑλόμενος ἀπαρνήσασθει, E 
οὖν χαὶ μιχρὸν ἡ ῥοπὴ τῆς τοῦ χόσμου φιλίας τὸν Ἢ 
τῇ xzpüig ζυγὸν καθελχύσειν, εὐθὺς 6 πονηρὸς M 
γος πρόεισιν ἄχρι καὶ τῶν χειλέων . εἶθ᾽ οὗτος, dzzt- 
ρεὶ τόξον ἐντεινόμενος ὁ νοῦς ἔνδοθεν, βάλλει τὸν 
πλησίον διὰ τῆς γλώττης, xxt μέχρι χειρῶν, ἔστι δ' 


D ὅτε xai τραυμάτων, ἀλλὰ xai αὐτοῦ φόνον, τὸ wm 


πρόεισιν. "Efegtt τοίνυν xal παραθεωρεῖν ὅθεν d. 
ἔάμενον οἷον προέδη δεινοῦ τὸ βραχυ τοῦτο κχίνεμε 
τῆς ψυχῆς. Οὕτω νόει μοι, xai εἰς ὃν ἕκαστον mur 
θαίνειν ἁμάρτημά τε καὶ ἐπιτήδευμα, τῆς καιίας 
χολαχευούσης τε xal περισαινούσης τὸ θέλημα τῆς 
ψυχῆς ἐπιθυμίαις χοσμιχαῖς xal σαρχὸς ἑδοναῖς " 


ἔχομαι" καὶ τῶν Θεοῦ ἐντολῶν ; πλὴν, x. t. À. Δαλδογοδοπα etiam Dd 


LIBER DE PATIENTIA ET D]SCRETIONE. 


886 


παρτίζεται μοιχεία, οὕτω χλοπὴ, οὕτω πλεον- Α lapsus in peccata vel prava studia ; malitia ubique 


4 .- er A -- - 
ὦ καὶ χενοδοξία, οὕτω x«i πᾶν ὁτιοῦν πο- 


adulationibus quibusdam blanditiisque pelliciente 
voluntatem anime in cupiditates mundanas, et car- 


ptates. Sic perpetratur adulterium, sic furtum, sio avaritia, sic vana gloriatio ; sio omne aliud 


| generis malum. 

Kal αὐτὰ τὰ xzÀà πολλάχις ἐπιτηδεύματα 
ἣν δόξαν ἐπιτελεῖται - ὅπερ ἴσον χλοπῆς τε 
δίας, xai τῶν ἀλλων μεγάλων ἁμαρτημάτων 
χρίνεται. Ὁ Θεὸς γὰρ, φησὶν, διεσχόρπι- 
τὰ ἀνθρωπαρέσχων" ὥστε xai δι’ αὐτῶν 
ὑπηρετεῖσθαι xal θεραπεύεσθαι ὁ ἔχ- 
ὐλεται, ἀπατηλὸς ὧν ἐκεῖνος͵ xal ποιχίλος, xal 


λῶν 


Ὅπερ τις ἐφίλησε τοῦ παρόντος κόσμου τού- 

. βαρύνει δὴ τὴν ἐχείνου διάνοιαν, χαὶ οἱονεὶ 
"y λχει, wal συνωθεῖ καὶ ἀνακύψαι αὐτὴν οὐχ 
Τῶν γὰρ τοιούτων τὸ στάθμιόν τε xal dj ῥοπὴ, 
ὑγιον τοῦ θελήματος τῆς καρδίας ὥσπερ ἐξύρ- 
αἱ βάσανος ἔνθεν γίνεται παντὶ τῷ ἀνθρωπείῳ 
τοι τῶν ἐν πόλεσιν“ οἰκούντων Χριστιανῶν, ἢ 
ἢ ἐν ἀγροῖς, ἢ ἐν ἐρη- 
ὅτι ἑχών τίς δελεαζόμενος ὑφ᾽ οὗπερ φιλεῖ, 
ἔστιν οὕπω τὴν ἀγάπην αὐτοῦ ὅλην παραδοὺς 


ὄρεσε * τῶν ἐν μοναΐς, 


. Οἷον, ἡγάπησέ τις, εἰ τύχοι, χτήματα, χρυ- 
Aoc, | ἕτερος τῇ γαστρὶ δουλεύειν, ἢ ἐπιθυμίαις 
€ σαρκὸς χαρίζεσθαι, ἄλλος σοφίαν λόγων διὰ 
πίχηρον " ὁ μὲν ἀρχὴν, ὁ δὲ τὰς ἐξ ἀνθρώπων 
λογὴν ἄλλος xai μῆνιν " τὸ γάρ ἔχδοτον ἕαυ- 
ασχεῖν τῷ φίλων αὐτῷ φαίνεται . ἕτερος ὁμι- 
οὐδὲν δέον. ἼΔλλος ἁπλῶς τὸ μεθορίς ζεσθαι, ἣ 
προσέχειν ἀργοῖς, Tj τὸ διδάσχαλος εἶναι, καὶ 
*à δόξαν τὴν ἐξ ἀνθρώπων * χαὶ ὁ μὲν χαυνώ- 
ἀμελείᾳ πρόσχειται " ὁ OE ἱματίων χαλλω- 
; ἥδεται " ὕπνῳ, ἐκεῖνος εὐτραπελίᾳ, 
og μικρῷ τινι ἢ μεγάλῳ τοῦ χόσμου δέδεται 
τέχεται, xai οὐχ ἀνίεται ἀνακύψα! " πρὸς ὃ 
lo; οὐ διαμάχεταί τις γενναίως, οὐδὲ ἀντικαθ- 
ἐχείνῳ πάντως, xxi ἔδεται "  xaxelvo χαθ- 
ὑτὸν xal κατέχον οἱονεὶ δεσμός τις, χαὶ χύ- 
. διανοίας αὐτοῦ γίνεταί τοῦ "κἡ “πρὸς τὸν θεὸν 
ατιδ' αὐτῷ μόνῳ λατρεύειν, Wuyi, γὰρ 
ὡς πρὸς Κύριον τὴν ὁρμὴν ἀπευθύνασα, πᾶσχν 
hv ἔφεσιν ἐπιτρέπει, αὐτή σε ἑαυτῆς ἔξχρ- 
ποῦ ἰδίου νοὸς τοῖς θελήμασιν οὐχ 


* 
ουτος 


σθα', 


τα!, xal 
):t, 
ins negato illi suspectu ad Deum libero, 


XXIV. Ipsa quoque per se laudabilia ob vanam 
sepe gloriam opera efficiuntur. Quod quidem par 
furto, inertie, magnisque aliis peccatis a Deo ju- 
dicatur : Deus enim (nit David) dissipavit ossa eo- 
rum, qui. hominibus placent !!. Itaque vectigales sibi 
facere virtutes, tributum e bonis operibus cultus 
obsequiique captans proprii bostis noster satagit, 
veterator ille versutus, varius et pravus. 

XXV. Quam quivis ex muadi hujus rebus amat, 
ea gravat illiua mentem, et quasi deorsum trahit ap 
deirpdit, vertereque sursum oculos non sinit. Apud 
tales enim statera εἴ anceps momentum, jugumque 
arbitrii cordis quasi sublatum est; examenque aic 
fit explorans intimos sensus omnis generis homi- 
num, 868} in urbibus degentium Christianorum, seu 
in inontibus, seu in monasteriis ; sive in agris, sive 
in solitudinibus. Deprehenditurque ex eo quod vo- 
lens quis alliciatur ab ea re, quecunque tandem est, 
quam amat, nondum suum omnem amorem Deo 
addixisse. Exempli gratia, diligit quis forte posses- 
giones, alius aurum, alius amat ventri gervire, ef 
indulgere concupisceniiis carnis ; alius sapientiam 
amat propter gloriam fragilem ; non nemo ambit 
prefecturam ; alter honores ab hominibus ; huic 
placet ira efferri. et bile; aam impendere se ipsum 
amicis vindicandis, laus ipsi videtur : alii jucunda 
sunt confabulatignes facete de nugis scurrilibus, 
Quemdam soluta licentia ultra decori terminos eva- 
gandi ; aut verbis otiosis attendere, aut. magistrum 
esse ; et hoc auenpanda causa ab hominibus gloria. 
Acaliquis quidem in torporem et negligentiam in- 
cumbit. Bst quem delectet ornatus ac splendor ve- 
stium. Hic somno, ille dicacitati facetiarum, alius 
parva cuipiam aut magna mundanarum rerum af- 
feciu defixus heret;itaut ea quasi vinctus tenea- 
tur, nec possit sursum aspicere ; quam enim aliquis 
animi sui pravam affectionem non oppugnat acri- 
ter, cuique non obsistit genéro*e, ea tandem dele- 
ctalur, et (unc illa trahit ipsum ac detinet, et uncus 


D velut quidam collaris ejus mentis fit, deorsum illam 
nec permittens illi soli servire. Anima enim, qui vero 


ninum impetum suum dirigit, omne illi suum desiderium permittit, ipsaque in omuibus se ipsum 
t, proprieque mentis inclinationibus haud obsequitur. 


Διδαχτέον ἐχ παραδείγματος, πῶς θελήματι 
ἀρχπόλλυται ἄνθρωπος. Διὰ γὰρ ἀγάπην τινὸς 
) κόσμου ἔν τε πυρὶ βάλλεται xai ἐν θαλάσσῃ 
xt, καὶ αἰχμαλωσίῷξ ἑχυτὸν ἐμπαρέχει" ὑπο- 
Ὑὰ}, οἴχόν τινος ἢ ἀγρὸν, οὕτω συμὰν, xa- 
22303:, Ὃ τοίνυν ἑχυτὸν περικῶσαι βουλό- 
ὃς τοῦ ἐμπρησμοῦ ἤπσθετο, γυμνὸς ἐκπέφευγε 
ἀμελέσας, xal τῆς ἑαυτοῦ μόνης ψυχῆς 1*- 


jalm. 111, 6, 


XXVI. Docendum in exemplo, quomodo flat, ut 
percet homo, eo quod propria obseculus fuerit vo- 
luntati ; propter enim affectum ad aliquid ex mun- 
danis contingit eum aut in ignem coajici, aut mari 
demergi, 888 aut in captiyitatem se ipsum tra- 
dere. Ponatur, domum aut villam casu fortuito in- 
flammari. Qui ergo saluti consulere propria decre- 
vit, neglectis statim omnibus aufugit, quasi qui 


881 


S. MACARII ἘΟΥΡΤῚΙ 


incendium jam sentiat, suse unice vile curam ser- Α νόμενος. Ἕτερος δὲ εἷς νοῦν αὐτῷ ἐπελθὸν καί 


vande habens. Alius autem amore cujusdam vasis, 
ut id lamme subtractum secum efferat, moratur ; 
inque ista mora et conalu circumventus a preva- 
lente undique igne corripitur et comburitur. Vides 
ut propria voluntate et amore cujuspiam tempora- 
lis rei, quam preter se, imo super se ac salutem 
saam videtur diligere, talis lammis absumitur. Aliis 
rursus in. naufragium incidentibus, ins quidem íllo- 
rum qui servare se ipsum, quantum potest, omnino 
constituit, cunctis confestim vestibus abjectis, nu- 
dum se in aquam mittit, el hac ratione potest suam 
conservare vitam. At quispiam ex istis, vestem 
conservare cupiens, absorbetur fluctibus, propter 
vile lucrum, o miseriam ! se ipsum perdens. Finga- 
tur iterum, judicium perferri irruptionis hostilis, 
et quemdam statim a cognito periculo pedes in fu- 
gam quam potest velocissimam dare, securum reli- 
quorum, preter se, omnium. At alium non prius 
velle fugere, quam pecuniam secum auterat; sed 
hunc cunctantem hostilis manus superveniens com- 
prehendit. Vides, voluntate istius propria, et pro- 


τῶν σχευῶν ἐξελεῖν, ὑπέμεινεν ἄραι ^ xal ὡς ἐν 
λαμθάνειν αὐτὸς ἦν, χαταχρατῆσαν ἔδν͵, τῆς : 
τὸ πῦρ xal αὐτὸν συνέλαδε καὶ κατέχαυσεν. 
ὅπως ἰδίῳ θελήματι, φιλίᾳ τινὸς τῶν προσχαί 
παρ’ ἑαυτὸν φαίνεται ἀγαπήσας, τῷ πυρὶ x 
ὦλετο. τέρων πάλιν ναυαγίῳψ περιπεσόντων,. 
σώζειν ἑαυτὸν βουλόμενος, ἀποδύεται xxl 1 
τοῖς ὕδασιν ἐπαφίεται - xal οὕτω δυνατὸν αὐτὶ 
νεται τὴν ἰδίαν περισῶσαι ψυχήν. Ὃ δὲ xai 
ἐνδυμάτων συνδιασῶσαί τινα θελήσας, ὑπὸ τῶν 
τῶν χατεθχπτίσθη, xal διὰ βραχύ τι κέρδος, ἐ 
συμφορᾶς! xal ἕξαυτὸ  συνχπώλεσεν. Καὶ 

ὑποχείσθαι xai ἐχθρῶν τινα ἔφοδον παρνγγέλθε 
τὸ μὲν ἅμα τε ἀχοῦσαι, εὐθὺς ὡς εἶχε ποδῶν 


Β γεῖν, μὴ μελῆσαν αὐτῷ τῶν μηδενός - τὸν δὲ. 


στήσαντα, εἰ xal τῶν πραγμάτων τινὰ — ooh 
σονεχχομέσαι, εἶτα ἐφυστεριήί σαντα συλληρθῆν: 
ταλαθόντων τῶν πολεμίων. Ὁρᾷς ὅτι θελύμα: 
ἰδίῳ δι᾽ ἀμέλειαν, xal τὸ προστν, λῶσθαί τισι τῶν 
χόσμου, τήν tt τοῦ σώματος καὶ τὴν τῆς ψυχῆς 
ὦλειαν ὑπομένει, 


pter δά διεοϑίουϑιῃ nimis addictam cuidam mundanarum rerum, misere illum et corporis et ani 


irreparabilem subire jacturam. | 

XXVII. Pauci profecto sunt, qui perfectam ad 
Deum charitatem babeant;qui omnes voluptates 
mundi et omnes cupiditates nihil ducant; qui de- 
nique omnes maligni tentationes patienti longani- 


mitste perferant. Ceterum non ob hoo desperan- ( 


dum; neque bona spes negligenda est. Etsi enim 
multe naves naufragium patiantur; sunt tamen 
omnino non pauca, quae felici trajectu portum te- 
nent. Propterea fide nobis in primis opus; patien- 
tiaque οἱ attentione; generoso quoque in certami- 
nibus animo; ac preterea fame ac siti bonitatis, 
simul cum multa prudentia et discretione ; quin 
et acrimonia et impudentia in petendo. Nam ple- 
rique hominum, ut diximug, sine labore ac sudore 
consequi regnum colorum volunt : οἱ sanotos qui- 
dem viro felices predicant : honoremque ipsorum 
ac charismata concupiscunt ; parium vero cum 
ipsis tribuJationum, laborum et passionum consor- 
tes fleri renuunt. Sed istud omnes, οἱ meretrices et 
publicani cupiunt. Atqui propter hoc tentationes 
proposite sunt et probationes ; ut per eas appareat, 
quinam vere summ ipsorum Dominum diligant, et 
ut hi juste consequantur coeleste regnum. 

XXVII. Aflietionibus, passionibus, patientia οἱ 
fide absconditas esse promissiones puta, ipsamque 
gloriam, ac bonorum coelestium fruittonem. Quan- 
doquidem et jactum in terram frumenti granum, et 
insitum arboris surculum, necesse est putrescere, 
et ignominiose procidere; et sic demum multipli- 
cem ornatissimi sui indumenti fructum recipere. 
Nisi enim per illam putredinem, per illas velut 
ignominias transierint, nunquam eum ultimum de- 
corem, nunquam speciosam illam pompem sibi cir- 
cumdarent, qua se ostentant. In. hac quidem sen- 
tentia Apostolus est: Per multas enim, inquit, 


KZ. Ὀλίγοι uiv ἀτεχνῶς οἷ τελείσν τὴν πὸ 
Θεὸν ἀγάπην χτησάμενοι, πάσας τε ἐδονὶς τοῦ ἡ 
σμου, xai τὰς ἐπιθυμίας τὸ μενϑὲν λογιζόμενοι, 1 
τοὺς τοῦ πονηροῦ πειρασμοὺς φέρσαις ψταροδύν 
Πλὴν οὐ παρὰ τοῦτο ἀπογνωστέον, οὐδὲ τῆς τῇ 
ἐλπίδος ἀμελητέον, Κἂν γὰρ πολλὰ τῶν Ξλοίαν 
μένῃ ναυάγιον *. ἀλλ᾽ εἰσὶ πάντως & καὶ burn 
τοῦ λιμένος ἐπιλαμύδάνεται. Διὰ τοῦτο πίστεως 


πολλὴ χρεία, ὑπομονῆς τε καὶ προσοχῆς καὶ ἐνόν 


πρὸς δὲ πείνης τε καὶ δίψης τοῦ ἀγαθοῦ, xis 
λὴν σύνεσιν καὶ διάχρισιν * οὐ μὴν ἀλλὰ xii ἐξ: 


πε xal ἀναιδείας περὶ τὴν αἴτησιν. Ol qio τὸ 


τῶν ἀνθρώπων, ὥσπερ προέφημεν, xapizu 
χαὶ ἱδρώτων τῆς βασιλείας ἐπιτυχεῖν βούλον-:: 
τοὺς μὲν ἁγίους μαχαρίζουσιν ἄνδοας, xai τῆς τ 
αὐτῶν xal τῶν χαρισμάτων ἐπιθυμοῦσι, τῶν 5» 
θλίψεων αὐτοῖς, τῶν πόνων τε xal τῶν riz 
οὐ βούλονται κοινωνεῖν. Τούτου δὲ πάντες, χεὶ : 
ναι καὶ τελῶναι xai. πᾶς τις ἀνθρώπων ἐπιθυμεῖ 1l 
διὰ τοῦτο πειρασμοὶ πρόκεινται xai δοχιμ-:". ^ 
δῆλοι γένωνται, τίνες οἱ πρὸς ἀλήθειαν τὸν τ 
ἠγάπησαν Δεσπότην * xal δικαίως οὔτοι cO 
οὐρανίων ἐπιτύχωσι βασιλείας. 

KH'. Ταῖς θλίψεσι, xai τοῖς παθήμασι, τῇ ὑπο 
νῇ τε xai πίστει ἐγχεχρύφθαι νόμιζε τὰς xpo 
αὐτήν τε τὴ νδόξαν͵, τὴν τῶν οὐρανίων ἐγαδῶν iri 
Viv ἐπεὶ xai τὸν ῥιπτούμενον τῇ γὴ σῖτον, ἢ πε 
δένδρον φημὶ τὸ ἐγκεντριζόμενον, ἀνάγκη σέψε 9 
τερον xai ἀτιμίᾳ ὑποπεσεῖν * xai οὕτω co) εἴ 
ποὺς αὐτοῦ ἐνδύματος τὸν πολλαπλάσιον καρπὸν it 
λαδεῖν. El μὴ γὰρ διὰ τῆς σήψεως ταύτης xus 
τῶν ὥσπερ ἀτίμων διελθεῖν αὐτοῖς γέγονεν, οὐκ 
τὴν ἐσγάτην εὐπρέπειαν, xal τὸ τῆς θέας xil)" 
ριεδάλλοντο. Τοῦτο δὲ xxl τῷ ᾿Αποστόλῳ δοκεῖ". 
πολλῶν γὰρ, φησὶ, θλίψεων δεῖ ἡμᾶς, εἰς τὴν, 


LIBER DE ELEVATIONE MENTIS. 


890 


σιλειαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν * xai ὁ Κύριος " ᾽ν τῇ À tribululiones oporlet nos intrare in regnum Dei 15, Et 


ὑπομονῇ ὁμῶν χτήσεσθε cà, ψυχὰς ὑμῶν * χαὶ, Ἔν 
τῷ κόσμῳ θλίψιν Ecce, 

K0'. Ἕκχαστος ὑμῶν ὅσονπερ ἂν κχαταξιωθείη τῇ 
τε πίστει xat τῇ σπουδῇ μέτοχος ἁγίου γενέσθαι 
Πνεύματος, τοσοῦτον ἐχείνης τὴς ἡμέρας δοξχσθή- 
σεται αὐτοῦ xal τὸ σῶμα. Ὅ γὰρ νῦν ἔνδον ἀπεθη- 
σαύοισε τῇ ψυχῇ, τότε χαὶ ἐκτὸς ἐπὶ τοῦ σώματος 
ἀποχαλυφθήσεται ^ xal τὸ παράδειγμα φησιν ἐχ τῶν 
δένδρων. Χειμῶνος γὰρ παρελθόντος, καὶ ἡλίου φαι- 
δρότερόν τε χαὶ ἀκμαιότερον ἐπιλάμψαντος, ὡς δέον, 
xxl ἀνέμων ἐπιπνευσάντων, ἔσωθεν ἐχεῖνα φύει, xai 
ὡς ἔνδύματα, φύλλα xal τὰ ἄνθη, xai τοὺς χαρποὺς 
περιδάλλεται. Παραπλησίως δὲ xai τοῦ χόρτου ἄνθος 
xat' ἐχεῖνο χαιροῦ τῶν χόλπων τῆς γῆς ἀναδίδοται, 
xal σχέπεται τούτοις γῆ ^ xai ὡς ἐμπρεπὲς αὐτὰ 
περιθόλαιον ἀμφιέννυται. Καὶ γὰρ ἐνδοξασθήσονται 
δι᾽ αὐτοῦ τοῦ ἀπὸ γε τοῦ νῦν ἐνυπάρχοντος ἀῤῥητου 
φωτὸς, εἴτ᾽ οὖν (2) τῆς τοῦ Πνεύματος δυνάμεως * 
ὅπερ xii τότε ἔσται αὐτοῖς ἔνδυμα, βρῶσις, πόσις, 
ἀγαλλιασμὸς, χαρὰ, οἱρήνη, καὶ τὸ πᾶν, ζωὴ αἰώ- 


νος. 


13 Act. xiv, 21. !* Lue. xxi, 9. 


(2) Εἴτ᾽ οὖν.) Id vero in mendo cubare videtur. 


Dominus : In patientia vestra possidebitis animas 
vestras. Et : In mundo tribulationem habebitis 19, 

189 XXIX. Quanta unusquisque vestrum fide dili- 
gentiaque dignus fuerit habitus sancti [ieri Spiritus 
particeps, tania ipsi mensura glorie continget in 
ila resurrectionis die corpus ejus coronari. Quod 
enim nunc collegit in anima, tuno exterius revela- 
tum apparebit in corporeo; cujus quasi experimen- 
tum aut exemplum spei capere licet ex arboribus. 
Hieme siquidem jam transacta, et letiores calidio- 
resque passim diffundente radios sole; ac, pro mi- 
tiori videlicet tempestate anni, ventis flantibus, 
trudunt ille foras folia et flores et fructus in- 
duunt ; similiter et flos foeni per idem tempus e sinu 
telluris germinat, tegiturque illis terra, et veluti 
decoro pallio amicitur : ad hunc modum et cor- 
pora sanctorum tuno splendebunt, foras demum 
erumpenle luce illa, que in ipeis erat ineffabili ; 
virtutem dico et gratiam spiritus; que tunc ipsis 
erit vestis, esca, potus,  exsultatio, gaudium, 
pax : et ut verbo cunota uno complectar, vita 
eterna. 





MAKAPIOY TOY ΜΕΓΆΛΟΥ 
ΠΕΡῚ YYOXEQX TOY NOOX 


AOTOZ. 


MACARII MAGNI 


DE ELEVATIONE MENTIS 


LIBER 


Δ΄. Μωσῆς ὁ μάχάριος ὑπέδειξε τύπον διὰ τῆς (Q 


«οὔ προσώπου αὐτοῦ ἐπιλαμπούσης τοῦ Πνεύματος 
δόξης, Jj οὐδεὶς ἀνθρώπων ἀτενίσαι ἐδύνατο, πῶς ἐν 
τῇ τῶν διχαίων ἀναστάσει τὰ σώματα δογασθήσεται 
τῶν ἁγίων * ἣν δόξαν ἀπὸ τοῦ νῦν iv τῷ εἴσω ἀν- 
θρώπῳ αἱ πισταὶ τῶν ἁγίων ἔχειν χαταξιοῦνται ψυ- 
χαί Ἡμεῖς γὰρ, φησὶν, ἀνάκεχαλυμμένῳ προσ- 
ὦπῳ, τουτέστιν ἐν τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ, τὴν δόξαν 
Κυρίου χατοπτριζόμεθα, εἷς τὴν αὐτὴν εἰκόνα με- 
ταμορφούμενοι ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν. Περὶ τούτου 
Ὑέγραπται πάλιν, τεσσαράχοντα νυχτας xai ἡμέρας 


14 1 Cor. ni, 18. !5 Exod. xxiv, 18; xxxiv, 28. 


I. Beatus Moses subostendit lormem, per re- 
splendentem in ejus vultu Spiritus gloriam, in 
quam nullus hominum posset intendere, ejus glorise 
qua in justorum  resurreotione glorificabuntur 
corpora sanctorum: qua gloria ex hoc tempore in 
interiori homine sanctorum anima digne habentur. 
Nos enim, ait Apostolus, revelatu facie, hoc est inte. 
riori homine, gloriam Domini speculantes, in eamdem 
imaginem transformali a claritate ín. claritatem 14, 
Circa hoc scriptum est rursus : Mosem quadra- 
ginta noctibus et totidem diebus !5, nec sibi memi- 


891 


S. ΜΑΘΑΛΒΙΙ /EGYPTII 


nisse nec potus, quod humans nature modum ex- À τὰς ἴσας μὴ τροφῆς μνησθῆναι, μὴ πόσεως, ónp 


cedit : nisi spiritualis impertita ipsi esca fuerit, 
Qualem videlicet jam nunc sancte anime perci- 
piunt ex spiritu. 


II. Claritas qua jam hinc sanctorum abundant 
anima, illa ipsa reget et amiciet nuda corpora in 
reaurrectione, ac rapta in colos auferet; et tunc 
ilii corpore pariter et anima in Dei regno simul 
perpetuo requiescent. Adamum quippe creans Deus 
alas ipsi corporeas, velut avibus, non indidit; ut- 
pole cui alas spirituales, quibus post resurrectionem 
attolleretur, et raptus quocunque vellet spiritus, 
libere ferretur, dare ipsi decreverat. Has apiritaa- 
les alas, sanctorum animabus jam tunc datum est 
habere, qu: ad colestem ipsas transferunt sensum. 
Christianorum enitn alius, quam ceterorum orna- 
tus, alia indumenta, mensa alia, οἱ alia fruitio est, 
quandoquidem e celis venturum Christum scimus, 
susciltaturum 890 eos, qui ex omni evo dormie- 
runt; quemadmodum sacre Scripture docent : in 
duas partes dividet 16, οἱ que sequuntur. 


111. Quibus cure est Christiane vite officia quam 
optime omnia exsequi, eos anle quidvis aliud 
oportet, partis anima, quam superiorem et predo- 
minantem vocant, intellectualis videlicet ac discre- 
tive, diligentem habere rationem; ut accurate 
boni malique biscrimen facientes, nec que preter 
naturam invecta sunt! cupiditates, nature pure esse 
judicantes, inoffensum vita cutsetrh bábeaht, utpote 
qui discretionis veluti ocülo utanlur : et qui a fal- 
laciis pravitatis securi esse possint. Kst enim vo- 
luntas anime, membra corporis & noxa errar- 
tium sensuum incorrupta servari; seque ipsam a 
mundi avocationibus arcere : custodireque cor ne in 
mundum extendat membra suarum cogilationum ; 
sed ea colligat et undecunque restricta contineat, 
ab humili cura οἱ volüptate coercens. Enimvero 
ubi Dominus aliquem id &edulb àgentem viderit, 
sic, inquam, altentum, semperque cum metu ac 
tremore servire ipsi paratum, suggeret ipsi ad 
ulteriora gratie auxilium, Quare vero Deus ultro 
se mundo tradentibus et voluptates sectantibus id 
faceret ? 

IV. Prudentes ille virgines, que peregrinum a 
sua ipsarum natura oleum (quod est Spiritus gra- 
tía) in vasis cordis prasumpserant, potuerunt in 
thalamum simul intrare cum sponso. Alie vero fa- 
tux et male, ea sivi sulflcere ducentes, quz natura 
ipsis suppeditabat sua, iisque ,propterea contente, 
omni sollicitudine omissa supina securitati se de- 
derunt, neque quod debuerant, studuerunt oleum 
istud letitie in vasis cordis ipsarum presumere : sed 
velut obdormieruut per incuriam torporemque ac 
confidentiam justitia: proprie. Ob quod regni thala- 
mus ipsis occlusus est. Manifestum enim erat, a 


46 Matth, xxv, 32, 


οὐκ ἀνθρωπίνης φύσεως ἔργον, sl μή τι 42m toi; 
ἐχοινώνει πνευματιχῆς " ἦσπερ δὴ xal αὐτῆς ἀπὸ τοῦ 
νῦν αἱ ἅγιαι ψυχαὶ μεταλχμδάνουσιν ἐχ τοῦ πνεύμε- 
τος. 

Β΄. Τὴν δόξαν ἣν ἐντεῦθεν αἱ τῶν ἁγίων xo 
τοῦσι ψυχαὶ, ἐχείνη χαλύψει xal ἀμφιάσει τὰ γυμνὰ 
σώματα ἐν τῇ ἀναστάσει, xal εἰς οὐρανοὺς ἀνάρε:- 
στα ποιήσει ᾿ χαὶ τότε λοιπὸν σώματι xxt Ψυχὴ ἐν 
τῇ βασιλείῳ Θεοῦ ἅμα διηνεκῶς ἀναπαύσονται. Τὸν 
γὰρ ᾿Αδὰμ χτίσας ὁ Θεὸς πτέρυγας αὐτῷ σωματιχὲς 
ὡς τοῖς πετεινοῖς οὐχ ἐνέθηχεν, ἅτε τὰς τοῦ Πνεύ"- 
τος χατὰ τὴν ἀνάστασιν παρέξέιν αὐτῷ μέλλων, ἵν 
χουφίζηται δι’ αὐτῶν xal ἁρπάζηται ὅπου πάντως 
τὸ Πνεῦμα βούληται ταύτας δὲ τὰ νον τὰς πτέρυγες 


Β ταῖς τῶν ἁγίων ψυχαῖς ἀπὸ τοῦ νῦν δέδοται ἔχειν. αἱ 


πρὸς τὸ οὐράνιον αὐτὰς μεθορίζουσι φρόνημα. Xg- 
στιανῶν γὰρ χόσμος ἄλλος, χαὶ ἄλλα ἐνδύματα, χαὶ 
τράπεζα ἄλλη, xxi ἄλλη ἀπόλαυσις. ᾿Επεὶ xxi υὐρ:- 
νόθεν ἐλεύσεσθαι τὸν Χριστὸν οἴδαμεν ἀναστῇσαί τι 
τοὺς ἐχ τοῦ παντὸς αἰῶνος χεχοιμη μένους, χαθϑὼς αἱ 
θεῖχί Γράφαι, χαὶ εἰς δύο τούτους διελόντα μέρη; 
xai τὰ ἑξῆς. 

Γ΄, Οἷς μέλει τὸν τοῦ Χρισνιανοῦ βίον ὡς xilluz 
κατορθοῦν, τούτοις καὶ προσήκει πρότ γουμένως τοῦ 
διανοητιχοῦ τε xxl διαχριτιχοῦ καὶ ὃ γεμονιχοῦ μέ. 
ρους τῆς ψυχῆς διὰ πάσης ἐπιμελεῖσθαι τῆς σκουξῖς " 
ἵνα τὴν τοῦ καλοῦ τε xal κακοῦ διάχρισιν ἀχο:δώ- 
σαντες, xai B παρὰ φύσιν ἐπεισήχθῃ πάν τῆς ou 
θαρᾶς ἀποχρίναντες φύσεως, ἀπροσκόπως ζῆν Vu, 
ὡς ὀφθαλμῷ τῷ τῆς διαχρίσεως μέλει χρωμέννς 
καὶ ἀσύνθετοι πρὸς τὰς τῆς κακίας ἀφορμὰς iw. 
δυνάμενοι. "Estt γὰρ θέλημα τῇ ψυχῇ τὰ μέλι τὸ 
σώματος τῆς τῶν αἰσδήσεων βλάδτς ἄχραντα cov 
ρεῖν, ἀπεῖρξαί τε ἑαυτὴν τῶν τοῦ χόσμου περιδτ2- 
ὁμῶν, καὶ φυλάξαι τὴν καρδίαν, τοῦ μὴ ἐξαπλοῦν τῷ 
κόσμῳ τὰ μέλη τῶν αὑτῆς λογισμῶν, ἀλλὰ περίσοῖς 
γεῖιν αὐτὰ πάντοθεν xal συνέχειν χαμαιζήλου πεϊ. 
ἅἄνης καὶ dioovfQ. ᾿ΕΚειδᾶν boy ὁ Κύριος ἴδῃ twi 
ἐχύτῇ διάγοντα; ζαὶ ὀὕτωῤ ἰαυτὸν ἀκρ:Θοῦντα, τὐδῳ 
τὸ χαὶ τρόμῳ δουλεύειν αὐτῷ προθέμενον, ἐπορέγει 
xal τὴν ἐχ τῆς αὐτοῦ χάριτος ἐπικουρίαν. "Ens! τί 
ποιήσειέν ὁ Θεὸς τῷ ἐχὸντὶ τῷ κόσμῳ ἑαυτὸν ἔχεν» 
ἔχοντα, xai ὀπίσω τῶν ἑδονῶν πορξάμε- 
νον ; 

A. Αἱ νήψασαι πέντε παρθένοι ἐχεῖναι, xai τὸ ἐἐ- 


αὐτοῦ 


D νον τῆς ἑχυτῶν φυσεως ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις παρα- 


λαδοῦσχαι τῆς χαρδίας, τοῦτο δὲ ἢ χάρις τοῦ δνεύ- 
ματος, ἐδυνήθησαν εἰς τὸν νυμφῶνα συνεισελθεῖν τῷ 
νυμφίῳ, A* ἄλλαι δὲ αἱ Μμβωραὶ, αἱ χακαὶ. τῇ ἰδ 
φύσει ἐναπομείνασαι, οὐχ ἔνηψαν, οὐδὲ xztà cre- 
δῆς Éc,0v τὸ τοιόνδε τῆς ἀγαλλιάσεως ἔλαιον εἰς τὲς 
ἑαυτῶν καρδίας παραλαδεῖν - ἀλλ᾽ οἱονεὶ ἀφ πνωξαν, 
δι᾽ ἀμέλειάν τε xal χαυνότητα, καὶ δικαιοσύνης οἶἢ 
cw * παρ᾽ ὃ xal ὁ νυμφὼν αὐταῖς ἀπεκλείσθη τῆς 
βασιλείας. Λῆλον γὰρ ὅτι δεσμῷ τινε τοῦ χότμου 
xal φιλίᾳ γεγόνασι κχκαθεχταὶ, χαθότι τὴν yix 





LIBER DE ELEVATIONE MENTIS. . 


894 


ντελῆ, καὶ τὸν ἔρωτα τῷ ἐπουρανίῳ μὴ A partibus eas mundi stare, illi defizas quodam quasi 


» νυμφίῳ * xal γὰρ αἱ τὸ ξένον τῆς ῳύσεως 
“μὸν τοῦτον ζητοῦσαι ψυγαὶ τοῦ Πνεύματος, 
ἐν ἀγάπην αὐτῶν ἐξάπτουσαι τῷ Χριστῷ, 
οἰπατοῦσιν, ἐκεῖ εὔχονται, ἔχεϊ λογίζονται, 
ἐτῶσι, πάντων ἀποστᾶσαι τῶν ἄλλων. Αἱ γάρ 
jc ψυχῆς αἰσθήσεις, σύνεσις, γνῶσις, διᾶχρι-- 
μονὴ, ἔλεος, ἂν τὴν ἄνωθεν χάριν xal τὸν 
| τοῦ Πνεύματος δέξωνται, καὶ φρόνιμοι τῇ. 

παρθένοι ἔσονται. εἰ δὲ τῇ φύσει ἑαυτῶν 
᾿φθεῖεν, μωραὶ τῷ ὄντι εὑρίσκονται, καὶ τέχνα 
à χόσμου δείκνυνται. 


σπερ ξένην τῆς φύσεως ἡμῶν τὴν καχίαν 
ιὰ δὲ τῆς παραδάσεως τοῦ πρώτου παρεισδὺ. 
moo κατεδεξάμεθα; φύσιν ἡμῖν τῷ χρόνῳ 
τ γεννωμένην. Οὕτω δὴ xal διὰ τοῦ ξένου 
τῆς ἡμετέρας φύσεως, τῆς ἐπουρανίου, φημὶ, 
εύματος δωρεᾶς, ἀποσχοραχισθϑῆναι πάλιν 
ἧς ἡμετέρας προσήχει φύσεως, xdi εἰς τὴν 
ἡμᾶς καθαριότητα χαταστῆναι, Ὡς si μὴ 
, πολλῇ δεήσει xal πίστεί, προσοχῇ, xal τῶν 
'μὸῦ ἀποστβοφῇ γένοιτο, καὶ ἡ μιανθεῖσα 
; καχίας Φύσις ἡμῶν; ὁπὸ τῆς ἀγάπης id. 
4 ὁ Κύριός ἐσέιν, ἀγιασθείη, καὶ μέχρι τέ- 
τωτοι διάμέίνώμεν ἐῶν ἐνέολῶν αὐτοῦ τῶν 
παποισύμενοι, τῆς ἐπουρανίου βασιλείας ἐπι- 
) δυνάμεθα. 

ἐπτόν τινὰ χαὶ βαθὺν λόγον χατὰ τὰ ἐμοὶ 
διελθεῖν βούλομαι. Σωματοκοιεῖ ξαυτὸν ὃ 
καὶ ἀσώμχτος Κύριος διὰ χρηστότητα ἄπει- 
! σμιτρόγει, ὡς ἄν τις φαίη, ὁ μέγας καὶ 
ος, τοῦ δυνηθῆναι τοῖς νοεροῖς αὐτοῦ χτί- 
γχραθῆναϊ doy ate, ἀγίων, φημὶ, καὶ ἀγγέλων, 
τα! Ὑξνοιντὸ xal αὐται ζωῆς ἀθανάτου τῆς 
ότητος μετασχεῖν, Eme) xai ἕκαστον χατὰ 
w φύσιν, σῶμλ ἐστιν, ὁ ἄγγελος, ἡ ψυχὴ, ὃ 
Κἂν Ὑὰρ λεπτὰ εἶεν, ἀλλ᾽ ὅμως ἐν ὑποστά- 
χτῇῆσἱ ví, καὶ εἰχόνι xatà τὴν λεπτότητα τῆς 
ρύσεως, σῶμα τυγχάνει λεπτόν. “Ὥσπερ iv 
ιτουτὶ τὸ δῶμα παχὺ ἔστι, οὕτω καὶ $ ψυχὴ 
33 λεκτὸν περιέδαλε χαὶ ἐνεδύσατο τὰ μέλη 
) σώματος. Περιέδαλλε γὰρ τὸν ὀφθαλμὸν 
» γοῦν καὶ Ópg πέρτἐδαλλε τὸ οὖς τοῦτο 


j καὶ ἀκούει " τὴν χεῖρα, τὴν ῥῖνα, xal ἀπαξ- p 


λα τὰ μέλη τοῦ σώματος περιέδλλλε xal 
ἡ ὅλοις αὐτοῖς ἡ ψυχὴ, δι᾽ ob xil πάντα ὅσα 
βίῳ ἐνστρέφεται ἐπιτηδεύματα διανύει. Τὸν 
v τρόπον, χαὶ dj ἀλάλητός τε xal ἀνεννόττος 
στοῦ γρυηπτότης σμιχρύνέει xal σωμαχτοποιεῖ 
xa! συγχιρνᾶται xal περιλχμδάνει τὰς πι- 
φίλας αὐτοῦ ψυχὰς, xal εἰς ἔν αὐταῖς 
νεται, χατὰ τὸ λύγιον Παύλου, ψυχὴ εἰς 
᾿ς edvat, χαὶ ὑπόστασις γοῦν εἷς ὑπόστασιν, 
τοιᾷδε ψυχὴ ἕν τῇ αὐτοῦ θεδτητι ζῆσαί τε 
χαὶ ἀθανάτου ζωῇς ἐφιχέσθαι, xal ἡδονῇς 
) καὶ ἀῤῥήτου δόξης χατατρυφῇσαι. 
mr. Iv, 17. 


amicitia vinculo, que fuit causa cur totum et in- 
legrum amorem suum sacrare sponso in solidum 
nequiverint. Sed illa peregrinum a natura ipsarum 
bonum, sanctificationem, inquam, Spiritus que- 
rentes, tolam suam Christo affixeruot charitatem, 
ibi conversantur, ambulant, orant; ibi ratiocinan- 
tur; ibi meditantur, ab aliis omnibus averse. Nam 
quinque anime sensus, qui sunt : prudentia, intel- 
ligentia, discretio, patientia et misericordia, si su. 
perme gratiam et sanclificationem Spiritus accepo- 
riat, lent virgines vere prudentes : si autem in 
natura ipsarum relinquantur, fatue verissime repe- 
riuntur;et merito accensentur filiis hujus saeculi. 

V. Sicuti hospitem nature nostre malitiam, per 
primi transgressionem hominis in nos peregre in- 
trusam aádmisimus ; novam quasi naturam in nobia 
mora et usu longi temporis operatam ; ita per ho- 
spes quoque isiud nostre nature bonum (donum 
dico Spiritus cclestis)ejicere vicissim convenit e 
noslra natura pestem illam, et in primevam nos 
restituere puritatem. Etenim nisi multa oratione et 
fide, multa attentione, et ἃ rebus muudi aversione, 
tonsequamur, ut polluta immistione τ 8} {18 na- 
turá no:tra, ab illa charitate, que Deus est, sancti- 
ficetur; οἱ δὰ finem usque sine offehsa permanse- 
ridius in plena et exacta divinoruín ejus observd. 
llone mandatorum, ccelestis regni compotes esse 
non poterimus. 

1391 VI. Subtilem quamdam abstrusioremque 
doctrinam, prout potero, exponere hic volo. In cor- 
pus quodammodo se ipeum transformíat immensus 
ét incorporeus Dominus, per beniguitatem inf(lni- 
tam ; et. minuit, parvumque, ut sic dicam, contra- 
hens se facit,ingens ille supetsubstantialis, ut sic 
bossit cüm iutellectualibus &uis éreaturi8 quasi 
codlescere. Animas Sarictorüm dito, et angelos, ut 
8i6 he creature possint vite immortalis, qua ipsa 
ejus divinitaa fruitur, patticipes effici. Quoniam ho- 
rüm quodque secundum propriam naturam corpus 
est ; corpus, inquam, sunt οἱ angelus, et anima, et 
démon. Etsi enim res tenues subtilesque sunt, ta- 
men in hypostasi, charüctere, 80 forrha propriis, se- 
cundum tenuitatem fatur ipsorüm corpus sunt 
tenue; sicut in sua hypostasi corpus hoc nostrum, 
crassum corpüs e$t; itdduo anima corpus cum sit 
exilia tenuitatis, circumdat sibi atqàe induit mem- 
bra hujus corporis, induit tempe oculum, per 
quem videt, aurem, per quam audit, manum, na- 
rés; uno verbo, cuncta corporis membra circum- 
ponit sibi, cumque illis penitus commiscetur, per- 
que haee cunctas fuuctioned humane 6onversationis 
erzsequitur. Ad. similem igitur modüm ineffabilis et 
incoinprehehsibilis Christi bonitas contrahit a6 
parvam fücit ac quasi in corpus flngit se ipsam ; 
atque se immiscens amplectitur fideles et amicas 
sibi animas, οἱ unus cum ipsis fit. spiritus, secun- 
dum oraculum Pauli !?; anima in animam, ut sic di- 


805 


S. MACARII /EGYPTII 


catur, et hypostasi in hypostasim quasi coalescente. Ut per hoc tali anime in ipsius divinitate 
contingat, et. ad immortalem vitam tandem pervenire, voluptateque incorrupta, et ineffabili 


gaudere. 


VII. Tali anime Dominus, quoties quidem vult, A — Z. Τῇ τοιαύτῃ ψυχῇ, φησὶν, ὁ Κύριος, ὃ 


fil ignis, consumens quidquid in ea pravum ac ali- 
unde invectum est; sicut ait propheta : Deus noster 
ignis consumens esL!*. Alias eidem anime fit inef- 
fabilis quies: aliquando gaudium et pax, cireum- 
fovens, et undique amplectens ipsem. Tantum ne 
desimus nostris partibus, ut illum amemus, illi 
gratificemur inoribus probis. Hec qui preestabit, 
ipso sensu perspiciet, inire se jam possessionem 
inenarrabilium bonorum, quse oculus non vidit, 
auris non audivit et in cor hominis non ascende- 
runt ; per que Spiritus Domini fit nunc in requiem, 
nunc in exsultationem, et voluptatem et vitam ejus 
anime que se illo dignam ostenderit. Incorporat 
enim se ipsum sicut in eecam spiritualem, ita eL in 
indumentum et ornatum inenarrabilis splendoris, 
ut sic eam spirituali letitia impleat. Ego enim, ait, 
panis vil2 sum !*. Et Qui biberit ex aqua. quam ego 
dabo eo, fiet in. ei fons aqua salientis in vitam ater- 
nam *?, 

VIII. Ita cuique sacerdotum et sanctorum Deus 
apparuit, ut et ipsi fuit Deo placitum et videnti 
utile: aliter Abrahamo, alter Isaaco, aliter quoque 
Jacobo, Noe, Danieli, Mosi, Davidi, et unicuique 
prophetarum, minuens et in corpus fingens se 
ipsum, sicut dictum est, transfiguransque se, ao 
forma visibili assumpta intuendum se prebens di- 
ligentibus ipsum ; non quantus est, cum sit incom- 
prehensibilis; sed quantum illi capere possunt ; 
propter muitum et incoimnprehensibilem, quo in ipsos 
fertur, amorem. 

IX. Anima Dei dignatione consecuta, ul virtu- 
tem illam ex alto, divinumque illum ignem intra 
se domesticum habeat; illa supercelestis boni Spi- 
ritu8 quasi coneretam suis ipsius membris ohari- 
latem 1392 obtinens, omni profecto mundani amo- 
ris expeditur nexu, et vinculo malitie solvitur. Ut 
enim ferrum, plumbum, aurum, argentum conjecta 
in ignem solvuntur; ipsorumque inflexibilis antea 
et ad tactum resistens soliditas in fluidam mollitiem 
mutatur ; ita ut quaadiu in igne perstant, fluza, li- 
quida, resoluta cernantur et sint, rigiditete pror- 
sus deposita naturali, ob flamme vim : sic et ani- 
ma que supercolestem illum concepit ignem spi- 
ritualis charitatis, omnem ἃ se affectum mundani 
Spiritus procul habet, vinculisque malitie cunctis 


D 


exsolvitur; et ex ipsa se relaxat emollescens duritie D 


peccati ; parva omnia mundana reputans, et ut vilia 
contemnens. Hano aio equiden. vel si quosdam fra- 
tres habeat, ipsi charissimos; senseritque aliquid 
impedimenti ipsos objicere exercitio sue in Deum 
charitatis, amori ipsorum, nuntium extemplo esse 
remissuram. Si enim amor erga nuptias ob carna- 


1* Deut. 1x, 24; xii, Hebr. xu, 29. 


βούλεται πῦρ γίνεται, πᾶν φαῦλον αὐτῆς xai 
αχτὸν διαχεῖον * ὥσπερ xal ὁ προφήτης gr, 
Θεὸς ἡμῶν πῦρ κατσναλίσχον. Ὅτε δὲ dv 
ἄῤῥητος, ὅτε ὃὲ χαρὰ καὶ εἰρήνη, περιθάλπι 
περιδάόλλων αὐτήν. Μόνον iv σπουδῇ θετέον 
αὐτὸν καὶ γχαρίζεσθχι τρόποις ἀγαθοῖς, xa 
πείρᾳ, αὐτῇ αἰσθήσει ὄψεται ἀψάμενος ἀλ 
ἀγαθῶν, ἃ ὀφθαλμὸς οὐχ εἶδε, καὶ οὖς οὐχ΄ 
xxi ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπου οὐχ &vtOn, ὅσα τὸ 
Κυρίου γίνεται, τοῦτο μὲν εἴς ἀνάπαυσιν, τ' 
εἷς ἀγαλλίασιν xal τρυφὴν, xai ζωὴν τῆς ἀξία 
νου δειχνυμένης ψυχῆς. Σωματοποιεῖ γὰρ 
ὥσπερ εἷς βρῶσιν πνευματιχὴν, οὕτω xai εἰς 
t€ χαὶ χάλλη ἀνεχδιήγητα, εὐφροσύνης 
πλνούτη πιτυματικῖς " Ἐγὼ γάρ εἶμι, φησὶν͵ 
τος τῆς ζωΐς᾽ xxi, Ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος : 
δώσω αὐτῷ, γενήσεται αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἀλλ 
εἰς ζωὴν ἀϊώνιον. 


ἵν᾽ 


H'. Οὕτω, φησὶ, xal ἑχάστῳ τῷ ἱερέων xai 
ὁ Θεὸς ὥφθη, ὡς αὐτῷ θέλημα καὶ τῷ ὁρῶν 
σιτελὲς, οἷον, ἄλλως τῷ 'AOpxàp, καὶ ἀλλο 
'"Icaàx, τῷ ᾿Ιακὼδ ἄλλῶς, τῷ Νῶε, τῷ δΔανιὴ. 
Μωσεῖ, τῷ Δαδὶδ, xal ἑχάστῳ τῶν προφητῶν, 
χρύνων ἕχυτὸν xai σωματοποιῶν, ὥσειρ c 
μεταμορφούμενός τε xal ὁπτανόμενος, torte 
πῶσιν αὐτὸν, οὐ καθόσον αὐτός ἔστιν (ἀχώρητος 
ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐχείνων χώρησίν τε xal δύναμι 
τὴν πολλὴν καὶ ἀπερινόητον ἣν ἔσχεν εἰς : 
ἀγάπην. 

Θ΄. Ψυχὴ καταξιωθεῖσα τὴν ἐξ ὕψους slsou 
δύναμιν, καὶ τὸ πῦρ ἐχεῖνο τὸ θεῖον, xal τὴν 
βάνιον τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος ἀγάπην συγκεχ 
νὴν ἔχουσα τοῖς ἑαυτοῦ μέλεσι, πάσης xo 
ἄγάπης ἀτεχνῶς λύεται, xal δεσμοῦ καχίας ἂν 
Ὥσπερ γὰρ σίδηρος Jj μόλυδδος, χρυσός τε x1 
γυρος πυρὶ παραύδληθεϊς λύεται, xai τῆς φύσεαι 
τοῦ τὸ ἀντίτυπον εἰς ἁπαλότητα μεταδάλλει, b 
τε τῷ πυρὶ ὁμιλεῖ, χαῦνός ἐστι καὶ ἔχλυτος, χα 
φυσικὴν ἀποδεθληκὼς ἀντιτυπίαν διὰ τὴν τοῦ 1 
δύναμιν * οὕτω xal ψυχὴ τὸ ἐπουράνων ἐχεῖνο 
μένη πῦρ τῆς ἀγάπης τοῦ Πνεύματος, πάσῃ; f, 
παθείας τοῦ χοσμιχοῦ Πνεύματος ἐχχωρεῖ, καὶ 
δεσμῶν ἀφίεται τῆς κακίας, ἐξ αὐτῆς τε rfc» 
σχληρότητος μεταθάλλει τῆς ἀμαρτίας, μ'κρὰ 
τα λογιζομένη καὶ ἀτιμάζουσα. Φυ μὶ δ᾽ ὅτι xi 
νες αὑτῇ εἶεν ἀδελφοὶ xac' ἄκραν φιλυύμενοι, 
δὲ ἐχείνην αὐτῇ παραποδίζοιεν τὴν ἀγάπην, κε 
τοὺς ἂν ἀποστέρξοιεν, ἡ τῷ τοιούτῳ ἔρωτι ἅλι 
ψυχή. Εἰ γὰρ σαρκικῆς χοινωνίας ἀγάπη τὰ 
πατρός τε xal μητέρος xal ἀδελφῶν διίστησι' 
τις φιλῇ τινα τούτων, ἐξ ἐπιπολῆς φιλεῖ, τὴν δὲ 


19. Joan. vi, 54. *? ibid. 44. 


897 LIBER DE ELEVATIONE MENTIS. 808 


θεσιν ὅλην καὶ τὸν πόθον ᾿πρὸς τὴν συνῳχισμένην A lem conjunctionem initas, a patre, matre et fratri- 
αὐτῷ τέταχεν * εἰ τῆς σαρχὸς φιλία οὕτω λύει πά- — bus disjungit. ut si quis horum aliquem amet, levi- 
σης ἄλλης τοῦ κόσμον φιλίας, σχολῇ γ᾽ ἂν οἱ ἐκείνῳ — ter et superficiarie amet ; omnem vero affectum 
τῷ ἀπαθεῖ βληθέντες ἔρωτι τινὶ τῶν τοῦ χόσμου — aDimi, omne desiderium ad cohabitantem ipsi con- 
χαθεχτοὶ γένοιντο. jugem aifixum habeat; atque si carnalis hujusmodi 
amicitia omnem aliam carnis amicitiam disrumpsat, an segne olium erit desiderio perturbationis om- 
nis immuni permissis amorem aliquem mundi non cohibendi? 

Ι΄. Χρηστὸς Qv φιλάνθρωπος ὁ θεὸς, μαχροθύμως X. Benignus et hominum amans Deus, multa pa- 
ἔχει, xal πολύς ἐστιν ἀναμένων τὴν ixástoo τῶν lientia exepeclat cujusque peccantium poenitentiam, 
ἁμαοτανόντων μετἄνοιαν * ἑορτὴν οὐρανίαν τιθέμε- — in festum celeste instituens resipiscentis conver- 
vog τὴν τοῦ μεταμελομένου ἐπιστροφήν. Χαρὰ yàp, sionem: Gaudium enim, ai ipse, est in calo super 
φησὶν αὐτὸς, iv τῷ οὐρανῷ γίνεται ἐπὶ ἐνὶ ἀμαρ- — uno peccatore panitentiam agente !'*, Si vero quis 
τωλῷ μετανοοῦντι. Εἰ δέ τις τὴν χοηστότητα í0- — hano animadvertens Dei bonitatem et longanimita- 
τὴν xal μακροθυμίαν ὁρῶν, xai ὅτι μὴ τοῖς χατὰ — lem, qua sibi temperat a singulis protinus crimini. 
pípoc ἁμαρτήμασιν ἐπεξέρχεται, τὴν μετάνοιαν, — bus ulciscendis, exspectans, ut diximus, poniten- 
ὥσπερ ἔφημεν, ἐχδεχόμενος, κχατολιγωρήσει τῆς p tiam, negligat preceptum, et Dei bonitatem, pro 
ἐχτολῆς, xal τὴν χρηστότητα, φεῦ | ἀφορμὴν σχοίη nefas! in occasionem contemptus veriat, peccata 
πρὸς καταφρόνησιν, ἁμάρτημα ἐπὶ ἀμαρτήματα — peccatis accumulans, et scandalo scandalum super- 
προστιθεὶς, xal προσκώμματι πρόσχωυμμα ἐποικοδο- — Slruens, desidiamque assuens desidie ; is sane peo- 
μῶν, ῥᾳθυμίαν τε συνάπτων τῇ ῥᾳθυμίᾳ, πληοοΐ τοὺς — catorum implet terminos, et de cattero in tali de- 
τῶν ἁμαρτιῶν ὅρους, xal τοιούτῳ λοιπὸν ἁλίσχεται — prehenditur lapsu, ex quo non amplius illi continget 
παραπτώματι, ἐξ οὔ μηχέτι παρὸν αὐτῷ ἀναχτήσα- in integrum restitui; quippe quasi contritis ruina 
cÜa2:* ἀλλ᾽ ἐς μάτην τὴν συντριδὴν ὑποστὰς, xai i — membris innitens, et maligno se usque in finem 
πονηρῷ εἷς τέλος συγχωρηθεὶς, ἀπόλλυται. Οὕτως — permittens, perit. Sic Sodomis accidit; expleta 
ἐπὶ Σοδόμων γέγονεν’ ἀποπλήσαντες γὰρ xxi ὑπερ. enim et supercumulata mensura peccatorum, cum 
Cávte c τοὺς τῶν ἁμαρτιών ὅρους ἐπεὶ μηδὲν, ὡς  nescintilam quidem, ut sio dicam, bone mentis 
εἰπεῖν, ζώπυρον μετανοίας αὐτοῖς ὑπελείφθη, ἀνά- ad spem penitentie reliquam fecissent, igne divine 
λωμὰ πυρὸς ὑπὸ τῆς θείας δίκης γεγόνασιν, Οὕτως ultionis instrumento sunt assumpti. Sic et in diebus 
ἐπὶ Νῶε "χαὶ γὰρ ἀχαλίνοις χρώμενο: ταῖς ἐπὶ τὴν — Noe, quando ruentes effusis in nefas omne habenis 
χαχίαν ὁρμαῖς, xal μηδὲν εἶδος μετανοίας ἐπιδειχνύ. — homines, nullo argumento dato verisimiliter confi- 
μενοι, τηλικοῦτον ἑαυτοῖς ἁμαρτιῶν ὅγχον éfexop)- — dendi fore, ut ad meliorem se frugem reciperent, 
φωσαν, ὡς πᾶσαν ὁμοῦ τὴν γῆν εἷς πᾶν OtagÜapn. C tantam tamque gravem supra sese molem exag- 
vat. Οὕτω τοῖς Αἰγυπτίοις πολλὰ πλημμελοῦσι xal — gerarunt deliclorum, ut secum terram universam 
εἷς τὴν τοῦ Θεοῦ λαὸν ἐξυδοίζουσι * χοηστὸς ἦν ἐχεῖ- in exitium pertiraherent. llaud diesimilia /Egyptiis 
voc οὐ πανωλεθείᾳ παραδιδοὺς, ἀλλὰ διὰ τῶν κατὰ — evenere, multa contra Deum impie ausis, multis 
μέρος μαστίγων εἷς μετάνοιαν ἐπαγόμενος" ἐπεὶ δὲ — grassatis in ejus populum injuriis. Bonus quidem 
ἐπιστρέψοντες ἀγαπηνῶς, πάλιν πρὸς τὴν xaxláv — Dominus cladem extremam diu distulit, aliis super 
ἀνέστρεφον, xai τῇς προτέρας εἴχοντο ἀπιστίας, aliis castigationibus 608 ad resipiscentiam invitane ; 
ἔσχατον δὲ xoi τὸν λαὸν τοῦ Κυρίου ἀναγόμενον at cum nullum finem facerent smping iniquitatis 
κατεδίωχον, ἀνάλωσεν αὐτοὺς ἡ θεῖα δίχη τὸ cÓvo-  resumende, tandem populum Domini rite dimis- 
λον xx: ἀπώλεσεν. Οὕτω τοῦ ᾿Ισρχὴλ πολλὰ ápzptá- — sum persequentes, ac retrahere conantes, extremo 
νοντος, xai τοὺς προφήτας ἀποχτενόντος τοῦ Θεοῦ, ipsos ira divina exitio mactavit. Israelitag pariter 
τῆς συνήθους οὗτος μαχροθυμίας ἐγίνετο " ἐπεὶ δὲ εἷς multa delinquentes, cedis quin etiarn prophetarum 
τοῦτο χαχίας προέχοψαν, ὡς μηδὲ τὸ Δεσποτιχὸν — Dei reos, postquam solita sibi longanimitate diu 
δυσωπηθῆναι ἀξίωμα, ἀἄλλὰ κἀχείνῳ μιαιφόνους — tolerasset Dominus ; ubl ad exiremum vidit eo 
χεῖρας ἐπιδαλεῖν * xal αὐτοὶ καθάπαξ. πεόλήθησάν — ipsos immanis processisse amentie, ut neque di- 
«t xai χατεύλήθησαν "καὶ ἤρθη ἀπ᾿ αὐτῶν T, tt προ- ἢ vinam in misso ad eos Dei Filio reveriti majesta- 
φητοεία, xal ἡ ἱερατεία καὶ ἡ λατοεία, Kal ἐπιστεύθη tem, manus ei cruentas intulerint, damnatos irre- 
ταῦτα τοῖς πιστεύσασιν ἔθνεσι. voeabiliter abjecit in omne lempus, dejecitque, 

ablata iis prophetia, sacerdotio, religione; quas 
commisit credentibus in ipsum gentibus. 

IA', Προσδράμωμεν τῷ καλοῦντι Χριστῷ προθύ- 193 XI. Accurramus ad vocantem nos Christum 
μως, ἐκχέοντες ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς χαρδίχς xal μὴ τὴν alacriter, effuudentes super ipsum corda; et ne 
ἑαχτῶν ἐθελοχαγοῦντες ἀπογινώσχωμεν σωτηρίαν.  nosiram, sponte remittentes de nostra contentione, 
Καὶ τοῦτο à5 τοῦ πονηροῦ σόφισμα, ὑπομνήσει — desperemus salutem. Nam et hoc diaboli sophisma 
προτέρων ἀμχρ-τιῶν ὀδοποιεῖν εἷς ἀπόγνωσιν. 'AAÀ — est, recordatione priorum delictorum inducere in 
ἡμῖν χχατανοητέον, ὅτιπερ εἰ Κύριος ἐλθὼν τυφλῶν — desperationem. At nobis ita cogitandum est; δὶ 


3! Luc. xv, 10, 


PATROL. Gh. XXXIV. 29 


899 


paralyticorum, surdorum medicus el restitutor in 
integrum fuit ; si mortuos jam corruptos suscitavit ; 
quanto magis ceocitatem mentis, anime pigritiam, 
incuriosi cordis curabit surditatem ; quandoqui- 
dem ut non alius ab ipso corporis creator est ; ita 
et animam ipse condidit 1 Et si erga fluxa et mor- 
talia tam benigne ac clemeater affectus est ; quanto 
magis immortali anima, morbo iniquitatis οἱ igno- 
rantie laboranti, deinde accedenti ad ipsum et 
oranti, benevole curationem adhibebit? ejus enim 
vox heo est: Paler meus calestis annon faciet vin- 
dictam clamantium ad se die ac nocte ? Ita, dico vobis, 
quia cito faciet. vindictam eorum **, Et illa ejus quo- 
que vox est: Petite et dabitur vobis 9. Et rursus : δὲ 


eo quod amicus ejus sit, non dabit ; propler improbi- B 


tatem tamen ejus surget, et dabit illi quanto indi- 
get **. Quibus verbis ad piam nos quamdam in peti- 
tione impudentiam, et improbam importunamque 
instantiam hortatur. Enimvero propter peccatores 
ipse venit, ut eos ad se converteret. Tantum a falsis 
recedentes preoccupationibus Domino vacemus ; et 
ille nos non despicit; sed promptus est, submini- 
sirans, quo ab ipso egemus, auxilium. 

XII. Sicut in morbo et infirmitate deprehensis, 
quando jam corpus non amplius alimenta oibi et 
potus percipere potest, desperatur de :egroto, et 
pro oerto signo mortis ejus id habetur, unde amici 
et necessarii ipsius illum lugent: sic Deus et angeli 
animas esca ccelesti pasci amplius non valentes, 
multo luctu ac lamentis prosequuntur. Si ergo fa- 
etus sis Dei thronus, illum insidentem tibi habens, 
si anima tua sit tota spiritualis oculus, tota lux ; si 
pastus es cibo illo spirituali; si potatus aqua viva 
et spirituali vino letificante cor; si tuam induisti 
animam vestibus ineffabilis luminis : si horum om- 
pium interior tuus homo experimentum ceperit, et 
plenam securitatem, vivis ecce vita abhinc eterna; 
ex presenti jam tempore Christo conrequiescens. 
Sin nondum heo percepisti, neque adhuc eo pro- 


fecisti, ut ista possideas, plora vehementer, et. 


lamentis indulge, quod tales haud dum lucratus 
divitias sis. Sit vero tibi ea cura, heo tua oratio 
perpetua pro tua mendicitate. Sed utinam saltem 
paupertatis sus sensus possidentem subeat; οἱ 
non, ut jam plenus ac satur opum divinarum, 


S. MACARII /EGYPTII 


Dominus, cum in hunc mundum advenit, cecorum, Α τε xai παραλύτων xal κωφῶν ἰατρὸς xal διορθωτὴς 


900 


ἦν, νεχρούς τε ἤδη χαταφθαρέντας ἀνέστη, πότῳ 
μᾶλλον τυφλότητα διανοίας, xai ψυχῆς πάρεσιν,͵ xai 
ἀμελοῦς χαρδίας ἰάσεται χώφευσιν, ἐπεὶ μηδὲ iu 
ρος, ἀλλ᾽ αὐτὸς ὁ τὸ σῶμα χτίσας, αὐτός ἐστι χαὶ ὁ 
τὴν ψυχήν ; Kal εἰ πρὸς τὰ λυόμενα καὶ θνήσκοντα 
οὗτος εὐμενῶς χαὶ ἐλέως εἶχε, πόσῳ μᾶλλον τῇ 
ἀθανάτῳ ψυχῇ καχίας νὄσῳ καὶ ἀγνοίας ἀλούσῃ, 
ἔπειτα προσερχομένῃ τούτῳ xai δεομένῃ, φιλανθρώ- 
πὼς θεραπευτιχῶς χρήσετα! ; αὐτοῦ γὰρ φωνὴ, τό- 
Ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος οὐ μὴ ποιΐσει ἐχδίκη- 
σιν τῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν νυχτὸς χαὶ ἡμέοας: 
Ναὶ, λέγω ὑμῖν, ποιήσει τὴν ἐχδίχησιν αὐτῶν ἐν 
τάχει " xal τό Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν " καὶ 
αὖθις * Κἂν διὰ τὸ φίλον εἶναι οὐ δώσει αὐτῷ, διὰ 
γὙὲ τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ, ἀναστὰς δώσει αὐτῷ ὅτου 
χρήσει, ἀναιδῇ xai παράμονον τὴν αἴτησιν προτρε- 
πόμενος, ἐπεί τοι xai διὰ τοὺς ἁμαρτηλοὺς ἦλθεν ἵνα 
ἐπιστρέψῃ πρὸς ἕχυτόν. Μόνον ἡμεῖς τῶν χαχῶν 
προλήψεων ἀποστάντες, σχολάσωμεν τῷ Κυρίῳ: γαὶ 
αὐτὸς οὐχ ὑπερορᾷ, ἀλλ’ ἕτοιμος ἔσται παρέχων τὴν 
vrp' αὐτοῦ βούθειαν. 


IB'. Ὥσπερ ἐπὶ τῶν νόσῳ xal ἀσθενείᾳ χατειλημ- 
μένων, ἐπειδὰν μηχέτι τὸ σῶμα δυνατὸν ἢ τρυτῆς 
xal πόσεως μετασχεῖν, εἰς ἀπόγνωσιν τοῦτο συνω- 
θεῖ, καὶ θανάτου τεχμήριον γίνεται, θοῖνός -ε ἐπὶ 
τούτῳ χαὶ φίλους ἔχει καὶ τοὺς προσήκοντας: οὕτω 
δὴ xal Θεὸς xai ἄγγελοι ψυχὰς τὰς μὴ τροφῇ τῇ 
ἐπουρανίῳ χρήσασθαι δυναμένας, διὰ πολλῆς λύπης 
xai θρήνων ποιοῦνται, Εἰ τοίνυν ἔγένου τῷ 0:9 
θρόνος, ἐκεῖνον ἔχων ἐπικαθήμενον, εἰ γέγονεν ἡ 
ψυχή σου ὅλη πνευματιχὸς ὀφθαλμὸς, ὅλη φῶς, εἰ 
ἐτράφη τὴν τροφὴν ἐχείνην τοῦ Πνεύματος, &! moli 
ζῇ τοῦ ζῶντος ὕδατος, xa! τοῦ πνευματικοῦ οἵνου 
τοῦ τὴν χαρδίαν εὐφραίνοντος, εἰ ἐνδέδυσαι τῇ Voy 
τὰ τοῦ ἀῤῥέτου φωτὸς ἐνδύματα, εἰ πάντων τούτων 
ὁ ἔσω σου ἄνθρωπος εἰς πεῖραν ἀφίχετο χαὶ πλυ,ρο- 
φορίαν, ἰδοὺ ζῇς τὴν αἰώνιον τέως ζωὴν, ἐκ τοῦ 
παρόντος ἤδη τῷ Χριστῷ συναναπαυόμενος. Εἰ δ᾽ 
οὕπω εἴληφας ταῦτα, οὐδ’ εἷς ατῆσιν τούτων ἐλήλυ- 
Üac, χλαῖς θερμῶς, καὶ ὁδυρμοῖς χέχρησο, μήπω 
τοῦ τοιούτου πλούτου τετυχηνέναι " xai φροντὶς 
ἔστω σοι xal δέησις διηνεχὴς περὶ τῆς πτωχείας σο"" 
ἀλλ᾽ εἴθε κἄν τῆς ἑχυτοῦ πενίας αἴσθησις εἰστίει τῷ 


secure cireumvagetur, nec querens, nec pulsans: ἢ χεχτημένῳ.. χαὶ μὴ ὡς τοῦ θείου πλούτου καταχορὴς 


Qusrens enim, inquit, invenient, et pulsanti aperie- 
tur 3, 

XIII. Si compositum illud oleum tantam habet 
vim, ut eo usi ad dignitatem ascendant regiam; 
quanto magis qui quoad mentem et inleriorem 
hominem sanctificante exsultationis oleo uncti, et 
arrham boni &'cipientea Spiritus, mensuras per- 
feclionis inscendent; regni. inquam, et fliiationis 
Christo regi consortes et college facti ; ingrediendi 
δὰ Patrem et egrediendi, ut videtur ipsis liberam 


Qv, ἄφροντις περιῆγεν" Ὁ γὰρ ζητῶν, φησὶν, εὐρήου., 
xal τῷ χρούοντι ἀνοιγήσεται. 

Γ΄, El τὸ σύνθετον ἐκεῖνο ἔλαιον τοσαύτην ἔχει 
τὴν δύναμιν, ὡς τοὺς χρησαμένους αὐτῷ λοιπὸν 
βασιλικῆς ἐπιδαίνειν δόξης, πόσῳ γε μᾶλλον of τὸν 
νοῦν zal τὸν ἔσω ἄνθρωπον τῷ ἁγιαστικῷ τῆς ἀγαλ- 
λιάσεως ἐλαίῳ χριόμενοι, καὶ τὸν ἁῤΥῥαβδῶνα τοῦ 
ἀγαθοῦ λαμθάνοντες Πνεύματος, τῶν μέτρων τῆς 
τελειότητος ἐπιδήσονται, τῆς Χριστοῦ φημι βασι- 
λείας καὶ υἱοθεσίας αὐτῷ σιμμύσται τῷ βασιλεῖ 


Δ Luc. xvi, 7, 33 Matth. vir, 7. ** Luc. x1, 8. 35 Matth. vit, 7 ; Luc. χι, 10. 


901 


γενόμενοι, εἰσιέναι καὶ ἐξιέναι πρὸς τὸν Πατέρα A 
κατὰ τὸ δοχοῦν αὐτοῖς ἔχοντες ; El γὰρ xal μήπω 
τέλειον τὴν χληρονομίαν εἰλήφασι, τὸ βαρης ἔτι 
περικείμενοι τῆς σαρχὸς, ἀλλ᾽ οὖν διὰ τὸν ἀῤῥαδῶνα 
τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ ἀσφαλεῖ αὐτοῖς χεῖται τὰ τῶν 
ἐλπίδων, καὶ ὅτι συμδασιλεύσουσι τῷ Χριστῷ, xai ἐν 
περιουσίᾳ καὶ πλεονασμῷ Πνεύματος ἔσονται, αὐτοῖς 
ἐνδοιαζόμενον, καθότι τῇ σαρχὶ περιόντες Ext, εἷς 
πεῖραν ἦλθον τῆς δυνάμεως xal ἡδονῆς ἐχείνης " xaj 
γὰρ τὸ ἐπιτεθὲν χατὰ τὴν παραχοὴν τοὶς ἀνθρώποις 
τοῦ Σατανᾶ χάλυμμα, ἡ χάρις ἐρχομένη διὰ χαθάρσεως 
τοῦ ἔσω ἀνθρώπου xai τοῦ νοὸς, περιαιρεῖ τέλεον, xai 
πᾶν μίασμα καὶ λογισμὸν ἀπαντὰ ῥυπαρὸν τῆς ψυχῆς 
ἀποσχυθδαλίζει, καθαρὰν αὐτὴν γενέσθαι βουλομένη 
xai τὴν ἰδίαν ἀπολαδοῦσαν φύσιν τρανοῖς xai ἀνε. 
πιχωλύτοις τοῖς ὀφθαλμοῖς τὴν δόξαν τοῦ ἀληθινοῦ 
φωτὸς κατοπτεύειν, Ol τοιοῦτοι δὲ αὐτόθεν ἤδη πρὸς 
ἐχεῖνον ἁρπάζονται τὸν αἰῶνα, χαὶ τὰ ἐχεῖ κάλλη 
χαὶ θαύματα χαθορῶσι. Καθάπερ γὰρ ὁ σωματιχὸς 
ὀφθαλμὸς ἀπαθῶς τε καὶ ὑγιῶς ἔχων ταῖς ἡλιαχαῖς 
αὐγαῖς θαῤῥούντως ἐνατενίζει * οὕτω χαὶ οὗτοι φω- 
πεινῷ χρώμενοι xal διχκεχαθαρμένῳ τῷ νῷ τὰς “ἀδύ- 
τους αὐγὰς Κυρίου διὰ παντὸς χατηπτεύουσιν * οὗ τί 
τὸ μέτρον φησίν ; οὐ ῥᾳδίως ἐφικτὸν τοῖς ἀνθρώποις" 
ἀλλὰ πόνων δεῖται συχνῶν, ἀγώνων τε xxl. ἱδρώτων 
μυρίων. Πολλοὶ γάρ εἰσιν, οἷς καὶ ἡ χάρις σύνεστιν 
ἐνεογοῦσα, xal ἡ καχία πάλιν ἐνδομυχοῦσα ἀφτέστη- 
xt» οὐδαμῶς " ἀλλὰ τὰ δύο πνεύματα, τό τε τοῦ 
φωτὸς xal τὸ τοῦ σχότους, εἰς μίαν xal τὴν αὐτὴν 
ἐνεργεῖ καρδίαν - τὸ δὲ εἰρη μένον " Τίς γὰρ $ χοι- 
νωνία φωτὶ πρὸς σχότος ; xai ὅτι, Τὸ φῶς ἐν τῇ C 
σχοτίᾳ φαίνει, xai τὰ ἑξῆς, ávauéooq ἔχληπτέον 
οὐδὲ μονοτρόπως τὰ πράγματα ^ xal γὰρ ἐς τοσοῦ- 
τόν τινες ἐναναπαύονται τῇ γχάοιτι τοῦ Θεοῦ, ἐς 
ὅσον ἑχυτῶν δύνασθαι xpatsiv, χαὶ μὴ ἡττᾶσθαι τῆς 
ἐγχατοιχούσης αὐτοῖς ἁμαρτίας * xal συμύαίνῃ νῦν 
εὐχὴν εὐπάρεδρον ἔχοντας xai ἀναπαῦσαι * ἔπειτα 
ὁπὸ ῥυπαρῶν λογισμῶν ἐνεργεῖσθαι, xal ὑπὸ τῆς 
ἁμαρτίας κλέπτεσθα!, συνούσης δηλαδὴ, χαὶ αὐτῆς 
χάριτος. Οὐ μὲν οὖν ἐλαφροὶ τε xal οὔπω τῆς ἀχρι- 
6slac ἐπειλημμένοι πόσως αὐτοῖς τῆς θείας χάριτος 
ἐνεργούσης, ἔδοξαν εἰσάπαν ἀπολελύσθαι τῆς ἁμαρ- 
τίας * οἱ δὲ διάχρισίν τε xal νοῦν ἔχοντες, οὐχ ἂν 
ἀρννθεῖν, ὅτι xxl τῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος ἐνο!χού- 
σης, οὐχὶ xai ὑπὸ αἰσχρὼν xai ἀτόπι:"» διασείονται 
λογισμῶν. 


- IAÀ'. Εἴδομέν τινας ἐν τοῖς ἀδελφοῖς πολλάχις οὕτω 
πλουσίας τῆς χέριτος ἐπιλελχυχότας, ὡς πέντε χρό- 
νων χαὶ ἔξ ἀπομαρχνθῆνα; τέλεον αὐτοῖς καὶ ἀπο- 
σδῆναι, τὰ τῆς ἐπιθυμίαις " εἶτα, ὡς ἔδοξαν ὅομου καὶ 
γαλήνης ἐπιλαδέσθαι, τότε χαθάπερ ἐξ ἐνέδρας ἐπι- 
φανεῖσα τούτοις ἡ χαχία οὕτω δυτμενῶς ἐπέθετο xal 
ἀγοίως, ὡς ἔχπγηξιν αὐτοῖς ἐνθεῖναι xal ἀποοίαν * 
πεθχῤΥῥηχε τοίνυν οὐδεὶς τῶν ὀξὺ διὰ σύνετιν βλε- 
πόντω εἰπεῖν, ὅτι χάριτός μοι συνούσης, ἀπήλλα- 
quxt λοιπὸν xai τῆς ἁμαρτίας, "Evspyei γὰρ, ὡς 


34 [I Cor. iv, 14 57 Joan. 1,5. 


LIBER DE ELEVATIONE MENTIS. 


B 


902 


habentes potestatem ; et si enim solidam Istam non- 
dum creverunt bereditatem, mole utique adhuc 
gravati carnis, tamen, ob arrhabonem Spiritus, 
ceria et secura spe confidunt, et conregnaturos se 
tandem Christo, et fruituros copiose et abundanter 
1394 Spiritu ; minime dubitantes quin, quoad in 
carne vixerint, perstituri in possessione sint virtutis 
et voluptatis illius, cujus semel experiendo gustum 
acceperunt ; quippe cum superimpositum post 
inobedientiam bominibus Satane operculum, gratia 
venienB per purgationem interioris hominis et 
mentis, auferat penitus, et omne inquinamentum, 
omnemque cogitationem ad anima everrat; volens 
illam esse mundam, et propriam recipere naturam, 
prespicacibus et omni liberis impedimento veri lu- 
minis claritatem intueri oculis. Qui tales sunt jam 
ex hoc tempore 86 vite statu in illud rapiuntur 
seculum, et qus ibi sunt pulchritudines ao mira- 
cula spectant. Quemadmodum enim corporeus ocu- 
lus plene sanus et vigens, solares audacter inspicit 
radios; sic et hi lucida mente, inaccessibiles splen- 
dores Domini semper intuentur : ad quam tante 
mensuram pertingere felicitatis haud facile homi- 
nibus est: sed laborius ad hoc opus est plurimis, 
certaminibusque et sudoribus innumeris. Multi 
quippe sunt quibus gratia inest quidem operationeg 
etiam quasdam suas exercens : ceterum ita ut 
simul non absit &b iis malitia intus latens, [taque 
iunc ambo spiritus, lucidus et tenebrosus, in uno 
et eodem operantur corde. Quod autem dictum est : 
Qus enim societas luci ad tenebras 18 3 Et: Lux ín 
tenebris lucet *': similiaque, divisim ac eigillatim, 
non uniformiter et in universum accipienda sunt. 
Nam in tantum quidam acquiescunt gratie Dei, in 
quantum continere seipsos possunt, el non vinoi 
ab inhabitante in ipsis pecosto. His contingit, dum 
constantius interdum attentiusque orationi vacant, 
ut quiete perfundantur; postea tamen sordidarum 
cogitationum iosultus pati; quin et a subrepente 
furtim incessi peccato; preseate nihilominus ipsa 
quoque gratia. Leviores igitur et minus cauti, neo 
satis intelligentes, quatenus in ipsis polleat divina 
gratia, temere credunt plane jam exterminatum 
esse peccatum. At discreti el vere prudentes re- 
rum, non utique inlicias iverint, se uteunque inha- 
bitante dignatos gratia, neo tameu turpibus et ab- 
surdis cogitationibus non concuti. 

XIV. Novimus quosdam ex fratribus sepe adeo 
uberi superfusione gratie ditatos, ul quinque ac 
Bex totis annis in ipsis penitus veluti emarcuerint 
et exstincte fuerint cupiditates ; deinde tamen, 
dum portu et tranquillitate früi videbantur, appa- 
rentem rursus, velut ex insidiis, malitiam tam 
venementibus ipso feris insultibus pulsasse. ut 
pavorem et consternationem ipsis incuteret. Nemo 
igitur corum, quibus acutius cernere sacre pru- 
dentie lumen dedit, ausit unquam dicere : Ex quo 


903 


S. MACARII 4EGYPTII 


904 


presentem in me sentio gratiam, liberatus sum in A εἴρηται, καὶ τὰ δύο dv τῷ ἑνὶ xal τῷ αὐτῷ vip, κἂν 


omne tempus ab omni malitia. Duo enim, ut di- 
ctum est, inter se adversa in mente agunt, gratia 
et concupiscentia, utcunque cito creduli et impru- 
dentes statim dicant : Vicimus, et debellatum jam 
est. Mibi quidem contra sic videntur hujus se gene- 
ris res habere, ut quando soli pure fulgenti sub- 
oriens repente vapor et caligo velamen veluti ob- 
duxerit; sio similiter, uti diximus, se habent, qui 
gratia Dei potiti, sed accurate nondum purgati 
Bunt; sed in penetralibus profundis adbuc a pec- 
cato tenentur. Quare multa profecto discretione 
opus est, ad experientiam rerum talium perfectissi- 
mam parandam. 

XV. Ut sine oculis, lingua, auribus, pedibus, 
viderl, dici, audiri, ambulari nequit ; sic pariter 
impossibile est, sine Deo et ab ipso dato efílcaci 
105 auxilio, communieare mysteriis divinis, et 
nosse Dei sapientiam, aut in Spiritu ditescere. 
Nam sapientes quidem Grecorum, in meditatione 
doctrinarum exercentur, et ad invicem reciprocan- 
das verborum rixa loogo triti usu sunt. Servi au- 
tem Dei, etsi congressibus disputationum inexerci- 
tati sint, tamen divina notitia οἱ Dei gratia perfl- 
ciuntur. 

XVI. Audeo dicere, ne ipsis quidem illis sancto 
Paracleto repletis apostolis con'igisse ut liberi 
prorsus a curis essent ; sed exsultationem et ineffa- 
bile eorum gaudium et timor aliquis consequebatur 
ex ipsa gratia, ne forte pejoris partis tentareutur 
occasionibus. Ipsa enim gratia in tuto res ipsorum 


ol εὐκολοὶ τε xzi ἀμαθεῖς μιχρόν τι νῆμα πνεῦμα» 
τικὸν ἐσχηχότες, Νενίχημεν ἤδη, λέγουσιν. "Ego! 
δὲ δωχῶ τὰ πράγματα οὕτῶς ἔχειν - ὥσπερ ὅταν 
ἡλίου καφαρῶς ἐπιλάμποντος σχοτεινὸς ὃ ἀνὴρ ἄφνω 
ἢ ὁμίχλη ἐπιδραμοῦσα ἐπισχοτίσῃ αὐτοῦ τῷ χαλῷ 
qul: τούτῳ γὰρ παραπλησίως ἔχουσι τῷ λόγῳ οἱ 
τῆς μὲν τοῦ Θεοῦ χάριτος ἐπιτυχόντες, μήπω δὲ 
πρὸς ἀχρίδειαν διαχαθαρθέντες, ἀλλ᾽ ἐν τῷ βάθει: 
ἔτι χατάσχετοι ὄντες ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας * ὥστε πολ- 
λῆς τῷ ὄντι τῆς διαχρίσεως δεῖ ποὸς τὸ πείρᾳ ταῦτα 
τῷ τελεωτάτῃ προλαδεῖν. 


IE. ὥσπερ ἀμηχᾶνον ὀφθαλμῶν ἄνευ xal γλώ:- 
της, ὦὥτων τε καὶ ποδῶν βλέπειν ἢ λέγειν, ἀκούειν 
ἢ περιπατεῖν * οὕτως ἐπισης ἀδύνατον, ἄνευ τοῦ 
Θεοῦ xai τῆς ἐκεῖθεν διδομένης ἐνεργείας, μυστηοΐων 
κοινωνῆσαι θείων, χαὶ εἰδέναι Θεοῦ σοφίαν, ἢ χατὰ 
μνεῦμα πλουτεῖν. Οἱ μὲν γὰρ σοφοὶ τῶν Ἑλλήνων 
ἐν λόγοις ἀσχοῦνται͵ καὶ πρὸς λογομαχίας ἐχθύμως 
ἡσχόληνται, Ol δὲ τοῦ Θεοῦ δοῦλοι, xBv ἀνομίλντο: 
λόγων ὦσιν, ἀλλ᾽ οὖν θείᾳ γνώσει xal Θεοῦ ji 
χαταρτίζονται, 


IG". Πείθομαι λέγων, φησὶν, ὅτι καὶ αὐτοῖς ἐχεῖ- 
νοις τοῖς ἀποστόλοις τοῦ ἀγαθοῦ Παρακλήτου κεπλη- 
βωμένοις, οὐμενοῦν χαθχρῶς ὑπῆοχε φυντδων 
ἀνεῖσθαι * ἀλλὰ πρὸς τῇ ἀγαλλιάσει καὶ ἀῤῥήτῳ pi, 
καὶ φόδος τις εἴπετο ἐξ αὐτῆς διίίπου τῆς χάντος, 
οὐχὶ τοῦ τῆς χαχίχς μέρους ἔχοντας ἀφορμάς. Αὐτὶ 


ponebat, ne vel ad minimum excederent a recto. C γὰρ fj χάρις ἐν ἀσφαλεῖ τὰ ἐκείνων ἐτίθει τοῦ μτὰ 


Atque ut puerulus parvo calculo in murum solidum 
conjecto nullum ei damnum infert ; aut jaculum 
hebes, loricam firmam minime ledit; sjo pars illa 
malitíe reliqua in ipso impetum faciens inefficax 
et frustraneum esse demonstrabatur, quod illos ni- 
mirum Christi virtus optime munivisset. Ceterum 
quantumlibet perfectis, libertas tamen arbitrii in- 
'erat. Non enim verum est, quod quidam inscite gar- 
riunt, post acceptam gratiam, nibil nisi laxationem 
et quietem restare. Requirit enim Dominus in per- 
fectis quoque voluntatem anime in obsequium Spi- 
ritus : ut hec invicem consentiant. Dicit enim Apo- 
stolus : Spiritum nolite exstinguere 38, 

XVII. Simplici nomenclatione designare res facile 
cuivis et factu pronum est. Facile quippe omni 
homini,est dicere, panem hunc (ut hoc exemplo 
utamur) ex frumento esse compactum; quo autem 
modo quave arte tota ejus preparatio adininistrata 
fuerit, sipillatim exponere, haud quivis queat; sed 
id eorum saltem est, qui experientiam rei habent. 
Ad hunc igitur mondum cuilibet in promptu est, de 
aflectuum vacuitate et perfectione disserere ; ex- 
perientia vero capessere negotium; hoc vero est re 
ipsa et in veritate methodum perfectionis percipere. 

XVIII. Quicunque de spirituali doctrina sine 


38 Thess. v, 19. 


D 


πρὸς μιχρὸν ἐκόῆναι τοῦ χαλῶς ἔχοντος. Kal ὥσε:; 
τι παιδίον μιχρᾷ ψηφίδι τεῖχος βεδληκὸς οὐδὲν iv 
σεν, ἢ ὡς τι βέλος ἀσθενὲς θώρακα ἰσχυρὸν fx 
, e, ^ 
ἂν βλάψῃ, οὕτω δὴ καὶ μέρος τι τῆς χαχίας 
L , “Ὁ 
προσδάλλον αὐτοῖς ἀπραχκτόν τε xal μάταιον ἐπη- 
λέγχετο " ἅτε τῇ τοῦ Χριστοῦ δυνάμει καλῶς goxi- 
, 4 $55 8 -- 
μένοις. Ζλὴν ἀλλὰ xai τελείοις οὖσιν dj τοῦ αὐτεῖο"- 
. Nu. N- ἢ . er . Le 
σίου ἐλευθερία, παρῆν, καὶ οὐχ ὡς τινες ἀνοήτως 
φασὶν, ὅτι μετὰ χάτιν τὸ ἀπὸ τοῦδε φροντίδων i 
LÀ .* 
σις χαὶ ἄνεσις. Ζητεῖ γὰρ ὁ Κύριος x&v τοῖς τελείοις 
? 1 - ^ τὰ 
τό θέλημα τῆς ψυχῆς εἰς διακονίαν τοῦ Πνεύματος, 
ὡς συμόῆνα! ταῦτα ἀλλήλοις. Λέγει γὰρ ὃ "Az 
στολος * Τὸ Πνεῦμα μὴ σδὄέννυτε. 
1Ζ΄. Τὸ μὲν ἁπλῷ λόγῳ πα:χαξιδάγαι κὰ mpi 
πρόχειρόν τι xal εὐπετές. 'Ῥάδιον ὙΔΡ τῷ xevio- 
γειν τὸν ἄρτον τοῦτον, ὑποδείγματος δὲ λόγῳ φαμὲν, 
ἀπὸ σίτου γεγενῆσθαι τὴν μέντοι, χατὰ μέρος αὖ“ 
τοῦ χατασχευὴν ἐχθέσθα!, οὐ τοῦ παντὸς (rov: * 
4 4 - ep —- 3 
ἀλλὰ μόνων ἐστὶ τῶν πεπειραμένων. Οὕτω τοῦν κε 
τὸ μὲν ἁπλῶς περὶ ἀπαθείας λέγειν τε xal τελειό- 
τητος εὐπετές τε καὶ εὐχερές * τὸ δὲ πείρᾳ τὸ πρὶ 
παραλαθεῖν, τοῦτό ἐστι τῷ ἔργῷ καὶ ἀληθείᾳ κατα- 
λαθεῖν εἰςτὴν χχτασχευὴν τῆς τελειότητος. 


1η΄, "Osot λόγους πνευματικοὺς γεύσεώς τε xz 


^ 


LIBER DE ELEVATIONE MENTIS. 


906 


πείρας ἐχτὸς φθέγγονται, τούτους ἐοικέναι φημὶ αὶ guslu et experientia disputant, eos aio ego esse 


ἀνθρώπῳ θέρους ὥρᾳ μεσημύόρίας ἀκριθοῦς ἱσταμέ- 
νης πεδίον ἔρημόν τὶ xai ἀνυδρον διιόντι " εἴτα ὑπὸ 
πολλῆς καὶ φλογώδους τῆς δίψης κατὰ νοῦν αὐτῷ 
ὑπογράφοντι πηγήν τινα ψυχρὰν ἐγγὺς οὖσαν γλυχύ 
τε γαὶ διειδὲς ὕδωρ ἔχουσαν, χαὶ αὐτοῦ οὐδενὸς 
εἴργοντος ἀπολαύοντι χατὰ κόρον * fj ἀνθρώπῳ μέλι- 
τος μὲν οὐδὲ βραχὺ γευσαμένῳ, ἑτέροις δὲ ὅπως ἔχει 
γὙλυχύτητος πειρωμένῳ διασχφεῖν. Τοιοῦτοι γὰρ 
ἀληθῶς, ὅσοι μὴ ἔργῳ xal πληροφορίᾳ τῇ ξαυτῶν 
τὰ περὶ τελειότητός τε χαὶ ἁγιασμοῦ καὶ ἀπαθείας 
παραλαβόντες ἑτέροις εἰσηγεῖσθαι βούλονται " xal 
γὰρ εἰ δῴη θεὸς μιλράν τινα τῶν παρ᾽ αὐτῶν λεγο- 
μένων λαδεῖν αἴσθησιν, εἴσονται πάντως, ὅτι μὴ 
χατὰ τὴν ἐχείνων εἰσήγησιν, ἀλλὰ πολλῷ τῷ διαφέ- 
ροντι τὰ τῆς ἀληθείας εἶχε χαὶ τῶν πραγμάτων. 

10'. Τὸ μὲν Εὐαγγέλιον, φησὶν, ἀποφαντιχῶς δια- 
χελεύεται πάντα ἄνθρωπον, τόδε μὴ ποιεῖν, ἢ ποιεῖν, 
ὥστε φίλον γενέσθαι τῷ φιλανθρώπῳ Βασιλεῖ" Μὴ 
ὀργισθῇς γὰρ, φησὶ, μὴ ἐπιθυμήσῃς * ἐάν τίς σε 
ῥαπίσῃ εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ 
xal τὴν ἄλλην. Ὁ δὲ ᾿Απόστολος χατὰ πόδα τῶν 
τεταγμένων ἐλθὼν, καὶ ὅπως χρὴ χατὰ μιχρὸν γε- 
νέσθαι τὸ τῆς καθάρσεως ἔργον, ὅτι μεθ᾽ ὑπομονῆς 
xai μαχροθυμίας, ἐχπαιδεύει. Πρῶτον μὲν γαλαχτο- 
τροφῶν ὡς νηπίους * εἶτα φέρων εἰς αὔξησιν * xai 
αὖθις εἷς τελειότητα * οἷον, ὡς ἐν παραδείγμττι φά- 
ναι, τὸ μὲν Εὐχγγέλιον τέλειος, ἐξ ἐρίου, εἶπε, γινέ- 
σθω χιτών " ὁ δὲ ᾿Αποστολος, xai πῶς δεῖ ξχίνεσθαι 
τοῦτο, ὀφαίνεσθαί τε καὶ χατασχευάζεσθαι τὸν χιτῶ- 
να καλῶς διεσάφησεν. 


similes homini, per estatem, meridie calidissimo 
exsistente, per campum deserlum aridumque trans- 
eunti, atque in siti, qu& multa et flagrantissima 
torquetur, &nimo sibi fontem fingenti gelidum 
proxime fluentem aquam dulcem et oristallinam 
habentetn, et ea se, ad satietatem usque, nullo pro- 
hibente, prolui : aut homini qui, cum mel omnino 
nunquam gustarit, tamen aliis declarare conatur 
quanta sit ejus suavitas. Tales profecto gunt qui- 
cunque re ipsa et intimo in se ipsis experimento 
eorum, que ad perfectionem, sanctifloationem et 
perturbationum  abolitionem pertinent, non ante 
preparati, alios de his docere disserendo volunt. 
Etenim si dederit his Deus, ut vel exiguum aliquem 


B horum, que inexperti predicant, sensum  perci- 


piant, tunc demum clare intelligent, veritatem et 
ipsas res non secundum eorum expositionem, sed 
multo aliter sese habere. 

XIX. Evangelium quidem diserte precipit omni 
bomini, hoc non agere, hoc agére, si velit araicus 
fleri amantis homines Regis. Ait enim : Ne iruscaris, 
πὸ concupiscas : si quis te percusseril. in. dexteram 
mazillam, praebe illi et alteram *?. At Apostolus dis- 
Hincle ac. minutatim exsequens partes singulas re- 
rum preceptarum, qua sensim ratione administrari 
oporteat purgationis opus, cum patientia nimirum 
1696 et longanimitate, edocet. Primum quidem 
lacte pascens, ut infantes; deinde promovens in 
augmentum, postremo ad perfectionem perducens. 


C Aique ut in exemplo rem exponamus : Evangelium 


quidem perfectam ex lana exhiberi tunicam mandat; Apostolus autem distincte insupet tradit, qua 


methodo pectendum sit, qua 
randus. 

Κ᾽. Εἰσί τινες πορνείας μὲν τῆς φαινομένης, xai 
κλοπῆς, xai πλεονεξίας, xal τῶν ὁμοίων ἀπεχόμενοι 
μοχθηρῶν * xal κατὰ τοῦτο ξαυτοὺς ἐχχρίνοντες τοῖς 
ἁγίοις * πολλοῦ δὲ δέουσι τῶν πραγμάτων γίνεσθαι 
ἀληθείας. Οἰχουρεῖ γὰρ ἐν τῷ νῷ τούτων 
πολλάχις, ζῇ τε xal ἕρπει, καὶ οὕτω dmo- 
λιποῦσα τούτους ᾧχετο. ἽΑγιος δὲ ἐστιν ὁ ἁγιασθεὶς 
xai τὸν ἔσω τέλεον διαχαθαρθεὶς ἄνθρωπον * χαὶ 
γάρ τις τῶν ἀδελφῶν ἀδελφοῖς τισι συνευχόμενος 
τῆς θείας ἐξῃχμαλωτίσθη δυνάμεως, xal 
ἀρπαγεὶς εἴδε. τὴν ἄνω πόλιν Ἱερουσαλὴμ, καὶ 
τὰς bul φωτεινὰς οἰκίας, καὶ φῶς ἄπειρον xal 
ἀπόῤῥητον. "Hxouck τε φωνῆς λεγούσης, τοῦτον 
εἶναι τὸν τόπον τῆς τῶν δικαίων ἀναπαύσεως * εἶτα 
φυσιωθεὶς xai μεγάλα περὶ ἑαυτοῦ οἰηθεὶς βαθεῖ 
κατέπεσεν ἁμαρτίᾳ, xal πολλοῖς ὕστερον ἑάλω xa- 
xoig, Εἰ οὖν οὗτος οὕτως, πῶς γε τῷ τυχόντι δυνα- 
τὸν λέγειν, ὡς Ἐπεὶ νηστεύω, xai ξενιτεύω, ψωμί- 
ζω τε τὰ ὑπάρχοντα, xxi ἀπὸ τῶν εἰρημένων ἐφυλα- 
ξάμην χαχῶν, οὐδέν ἐστι τὸ λειπόμενον ἅγιον χἀμὲ 
εἶναι ; Καὶ γὰρ οὐχ dj τῶν φαινομένων χαχῶν ἀποχὴ 
τελείωσίς ἔστιν, ὥσπερ εἴρηται, ἀλλ᾽ ἢ χατὰ διά- 
νοιαν χάθαρσις, αὕτη τελεία, 


xx! τῆς 
$ xaxa 


?? Matth. v, 39. 


inde texendus arte pannus, et quomodo in tunicam in sit prepa 


XX. Sunt quidam a fornicatione quidam appa- 
rente, a furto, ab avaritia similibusque abstinentes 
delictis; ac propterea se ipsos accensentes sanotis ; 
& cujus tamen veritate appellationis longo absunt 
intervallo. Habitat enim in mente ac sensibus ipso- 
rum malitia sepe; vivit et serpit, necdum iis plane 
relictis foras profecta. Sanctus porro is demum est, 
qui est sanoliflcatus οἱ interiorem perfecte purga- 
tum habet hominem. Etenim aliquis fratrum, una 
simul cum aliis quibusdam fíratribus orans divina 
captivatus vi, et raptus, vidit supernam civitatem 


D Jerusalem, et lucidas, que illio sunt, domos, et 


lucem immensam atque ineffabilem. Audiit quoque 
vocem dicentem : hunc esse lacum justorum re- 
quiei; deinde, inflatus οἱ magna de se pressumens, 
in grave incidit peccatum, et multis consequenter 
implicatus est malis. Si ergo hic ita lapsus est, 
quomodo poterit e vulgo aliquis dicere : Quando- 
quidem jejuno, et peregre dego, et facultates meas 
dispertior; pretereaque & supra memoratis custo- 
divi me malis, nihil profecto deest quominus ego 
quoque sanotus sim? Etenim non ab apparentibus 
malis abstinentia, est perfectio, uti dictum est, sed 
mentis purgatio, eaque perfecta. 


901 S. MACARII /EGYPTII 908 


XXI. Heo qui reputas, ingredere, aio, per atten- A — KA'. E'ssA0s, φησὶν, ὁ ταῦτα ὑπολαμόάνων διὰ 
tam in cogitationes tuas vigiliam, penitus intra τῆς τῶν λογισμῶν σου ἐπιστασίας πρὸς τὸν ay uí- 
captivam tuam et servam peccati mentem; et vide — λωτόν σου xai δοῦλον τῆς ἁμαρτίας νοῦν, xai ἴδε 
illum adhuc infra cogitationes ipsas in imis, qure τὸν ἔτι τούτου χατώτερον xal βαθύτερόν goo τῶν 
dicuntur, anime penetralibus tue nidulantem an- λογισμῶν, τὸν εἰς τὰ λεγόμενα τῆς Ψυχῆς goo za- 
guem, interficientemque te suo inflciendis veneno μιεῖα &uoÀtSovta. ὄφιν, xai ἀναιροῦντά σε διὰ τῶν 
primariis anims tue membris. Abyasus enim vere χαιριωτάτων τῆς ψυχῆς σου μελῶν. " A6»3300; 12? 
inorustabilis cor est. S: ergo hunc occidisti, si ἀχατάληπτος ἀληθῶς f, xapóla. El οὖν τοῦτον ἀνεῖ- 
quantum erat imte iniquitatis, totum expurgasti, et — Asc, εἰ τὴν ἀνομίαν τὴν iv σοὶ πᾶσαν ἐξεχάθν,οας, 
peccatum ejecisti, gloriare in Deo de puritate. Sin — xai τὴν ἀμχοτίαν ἐχδέλνχας, καύχτσαι περὶ xaüa- 
minus, humiliatus, uti egenus et peocator adhue, ρότυητος ἐν θεῷ. Εἰ δ᾽ οὖν ἀλλὰ ταπεινωθεὶς ὡς Ἐνδεής 
&ccede ad Christum, pro occultis tuis orans. Appa- τε χαὶ ἀμχρτωλὸς ἔτι, πρόσελθε ὁπὲρ τῶν χρυφίων 
ret enim universam tam veteris quam novi feederis σοῦ δεόμενος τοῦ Χριστοῦ * πᾶσα γὰρ παλαιὰ καὶ via 
Soripturum ad puritatem precipue referri : quippe Γραφὴ περὶ χαθαρότητος φαίνετα! διαλεγομένυ,, xa: 
eum omni homini, tam Judeo quam Greco, inpri- παντὶ ἀνθρώπῳ xai ᾿Ιουδαίΐῳ xai Ἕλληνι ἐπέραστα 
mis expetibilis puritas sit; quanquam eadem cun- q τὰ τῆς χαθαοότητος, χἂν μὴ πάσιν ἀνύσιμα " γενέ- 
etis haud adeo δάθριυ facilis; pertingere autem ad σθαι δὲ τοῦτο, τὴν τῆς χαρδίας φημὶ καθαρότητα, 
istam cordis munditiam, aio neminem aliter quam οὐ δυνατὸν ἄλλως, ὅτι μὴ διὰ ᾿Ιησοῦ μόνου * αὐτὸς 
per Jesum solum posse. Ipse enim substantialis γὰρ ἡ ἐνυπόστατός τε xal ὄντως ἀλήθεια * xal G'ya 
vere veritas est; absque quali veritate. impossibile ταύτης τῆς ἀληθείας ἀμήχανον, ἢ ἀλήθειαν γνῶνει, 


6st, aut nosse veritatem, aut salutem assequi. 





1j σωτηρίας ἐπιτυχεῖν. 


MAKAPIOY TOY ΜΒΓΑΛΟΥ͂ 
ΠΕΡῚ AT'AIIHZ 


AOTOZ. 


"7" MACARII MAGNI 
DE CHARITATE 


LIBER. 


I. Siout in hisce apparentibus, exteriori homini 
renuntiasti, erogasti et distribuisti res tuas; sic el 
renuntiare te pre occupationibus pravis circa res 
morum oportet : et si sapientiam didicisti carna- 
lem, aut cognitionem es adeptus negotiorum, et 
hanc abdica. Si justiflcationibus carnalibus confi- 
dis, ab his quoque abaiste, humilians te ipsum et 
in parvum contrahens. Sie enim stultitia predica- 
tionis! percipere doctrinam poteris. In hac autem 
veram invenies sapientiam ; non in sermonibus ex- 
quisite orn1tis, sed in orucis virlute. His quasi 
elaboratus transcriberis in sortem eorum, qui di- 
gni habiti sunt eamdem acquirere. Crux enim Chri- 


4 [ Cor. x. 21. 


CQ — A'. Ὥσπερ ἐν τοῖς φαινομένοις τούτοις τῷ ἐχτὸς ἐτ- 
ἐτάξω ἀνθρώπῳ, ἐψώμισά: τε τὰ ὄντα xoi Ou 
πισας, οὕτως ἀποταάξασθαί σε ταῖς τῶν ἠθῶν - 
λύήψεσι χρὴ, xai εἰ σοφίαν ἔμκθες σαρκιχὴν fj pi 
πραγμάτων, ἄρνησαι ταύτην " εἰ δικαιώμασι oemte 
θας σαρχ'κοῖς, ἀπόστηθι τούτων, ταπεινῶν σεχυτὸν χαὶ 
“χατασμιχρύνων. Οὕτω γὰρ xai δυνήσῃ τῇ τοῦ Ἀπ’ 
ρύγματος μωρίᾳ μαθητευθῆναι. "Ev ταύτῃ δὲ τὶν 
ἀληθινὴν εὐρήσεις σοφίαν, οὐχ ἐν λόγοις χεκομϑῶ- 
μένοις, ἀλλ᾽ ἐν τῇ τοῦ σταυροῦ δυνάμει. Τούτοις 
ἐνεργούμενος ἐν ὑποστάση (1) τοῖς χαταξιωθεισι t£- 
τὴν χτήσασθχι, Ὃ γὰρ σταυρὸς, φησὶν ὁ Παῦλος, 
τοῦ Χριστοῦ τοῖς μὲν Ἰουδαίοις σχάυδαλον, 


(1) Corruptus videtur locus ; sensu tamen non obscuro. 





909 


LIBER DE CHARITATE. 


910 


Ἕλλησι δὲ μωρία, ἡμῖν δέ τοῖς σωζομένοις Θεοῦ A sti, ait Paulus, Judaeis quidem scandalum ; gentibus 


δύναμις xal Θεοῦ σοφία. 


Β΄. El καὶ ἔλαδες, φησὶ, γεῦσιν ἐξ οὐρανοῦ, εἰ xal 
μετέσχες ἐχείνης τῆς σοφίας, χαὶ ἀνάπαυσιν ἔσχες 
ἐν τῇ ψυχῇ σου, μηδ᾽ οὕτως ἐπαίρου, xal μὴ ὡς 
ἐφθαχῶς ἤδη καὶ πᾶσαν χαταλαδὼν τὴν ἀλήθειαν 
τεθαῤῥηκὼς Ézo. Μὴ σὺ ἀχούσῃς "HOw κεχορισμέ- 
νοι ἐστὲ, ἤδῃ πεπλουτήχατε * χωρὶς ἡμῶν ἐδα- 
σιλεύσχτε, xal ὄφελόν γε ἐδασιλεύσατε ἵνα καὶ 
ἡμεῖς ὑμῖν συμθασιλεύσωμεν. ᾿Αλλὰ καὶ γευσαμε- 
γος, ὡς μήπω τοῦ Χριστιανισμοῦ ἁψάμενος εἶναι 
νόμιζε" xal μὴ ἐξ ἐπιπολῆς ἔστω τοῦτό σοι, ἀλλ᾽ ὡς 
ἐμπεφυτευμένον διαπαντὸς xal χεχυρωμένον tfj δια- 
νοίᾳ σου. 

Γ΄, Ὥσπερ τις φιλόπλουτος, χἂν μυρία συναγαγὼν 
χρήματα 3j, οὕπω διαχκορής, γίνεται μᾶλλον τῆς ἐπι- 
θυμίας᾽ ἢ χαθάπερ τις πόμχτος ἡδυτάτου πρὸς τοῦ 
κόρου διασπασθεὶς τὴν δίψαν, μᾶλλονξ ξέχαυσεν " 
οὕτω δὴ καὶ ἡ τοῦ Θεοῦ γεῦσις παντὸς οἷδε κόρου 
χαταχαυχᾶσθαι, ἀλλὰ xal ὅσῳ πλουτεῖ τις τουτονὶ 
τὸν πλοῦτον πένητα ἑχυτὸν εἶναι χατανοεῖ, Ol τοιοίς 
δὲ Χριστιανοὶ οὐχ ἔχουσι παρ᾽ ἑαυτοῖς τιμίαν τὴν 
ἰδίαν ψυχὴν, ἀλλ᾽ ὥς τινες τῶν ἐξουδενωμένων παρὰ 
Θεῷ διάκεινται δούλους τε πάντων ἀνθρώπων ἕαυ- 
τοὺς εἶναι λογίζονται. "Eni ταύτῃ πολλὰ χαίρει Κύ- 
ριὸς xai ἐπαναπαύεται τῇ Ψυχῇ, διὰ τὴν ἑαυτῆς τα- 
πείνωσιν. Εἰ οὖν xxi fj ἔχει τίς τι, μὴ παρὰ τοῦτο 
οἷηθῇ εἶναί τι ἢ ἔχειν. 'H γὰρ οἴησις fotloyua 
Κυρίῳ * καὶ αὐτή ἀπ’ ἀρχῇς ἐχδέόληχε τοῦ παρα- 
δείσου τὸν ἄνθρωπον, ἀκούσαντα, ὅτι Ὡς θεοὶ ἔσεσθε, 
xxi τῇ ἐλπίδι ταύτῃ τῇ ματαίᾳ ἐπιθαῤῥήσαντα ' 
χατάμαθε πῶς ὁ Θεός σου xal βασιλεὺς, ἀλλὰ xal 
Θεοῦ Υἱὸς ἑαυτὸν ἐκένωσε, μορφὴν δούλου λαδών 
πῶς ἐπτώχευσε, πῶς τοῖς ἀτίμοις συνελογίσθη, πῶς 
πέπονθεν. Εἰ δὲ xai ὁ Θεὸς οὗτος, ὁ ἀΐϊματι καὶ σαρ- 
Xi συνεστηχὼς ἄνθρωπος, Ó γῆ καὶ σποδὸς, οἵμοι, 
χαὶ τὸ παράπαν ἀγαθοῦ μὴ μεταλαδὼν, ἀλλ᾽ ἀχα- 
θαρσία ὦν, μέγα φρονεῖς xal ἀλαζονεύῃ ; σὺ δὲ ἀλλ᾽ 
εἴπερ" εἴ συνετὸς, καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ τούτου μᾶλλον, 
εὔπερ εἴληφας ἐκ Θεοῦ Οὐχ ἐμὸν, λέγε, τοῦτο τὸ χρῆμα" 
παρ᾽ ἑτέρου τοῦτο ἔχω λαδών" xal δόξαν αὐτῷ, πάντως 
ἀφαιρεῖται τὸ δοθὲν ἀπ’ ἐμοῦ, Οὕτω μὲν πᾶν ἀγαθὸν 
τῷ Κυρίῳ, τὸ δὲ xaxóv τῇ σεαυτοῦ ἐπιγραφε ἀσθενείᾳ. 


autem stultilia ; nobis vero, qui salvamur, Dei virtus 
el Dei sapientia*. 

II. Etiamsi acceperis gustum e crelo; etsi parti- 
ceps sis faclus sapientie illius, et requiem habue- 
ris in anima (iua; neque sic extollaris: neque 
quasi jam perveneris ad omnem veritatem, eamque 
comprehenderis, arroganti apud te sis confldentia. 
Ne et tu audias: Jam saturali estis: jam divites 
facti estis : sine nobis regnalis; et ulinam regnetis, 
ut οἱ πος vobiscum reguemus *, Sed etsi gustaveris, 
te tanquam nondum Christianismum attigeris, osse 
reputa. Neque hoc superficiarie pre te feras velim ; 
sed ut penitus insitum semper, ac intime sancitum 
in meute sit tua. 

Ilf. Ut avarus quispiam, etsi pecuniam conges- 
serit innumerabilem, haud exastiatur, sed plura 
potius desiderat ; aut qui & potione dulcissima ante 
satietatem depulsus eat, sitim magis accendit : sic 
Dei gustus, contra omnem satielatem gloriari no- 
vit, imo quanto quis magis istiusmodi divitiis 
abundat, tanto magis considerat se esse paupe- 
rem. Tales Christiani nonu habent in estima- 
lione sua pretiosam animam propriam ; sed velut 
quidam prorsus nihili, sic se coram Deo dejectos 
tenent, servosque omnium hominum 86 ipsos re- 
putant. De tali valde gaudet Deus, et in ea suaviter 
requiescit anima, ejus humilitate delectatus. Si 
ergo aliquid habet quispiam, ne propterea infle- 
tur, existimans, esse aut habere se aliquid. Nam 
arrogans confidentia abominatio est Domino ; et hec 


C a principio ejecit e paradiso hominem. Is enim cum 


audisset : Eritis sicut. dii *, concepit illam insanam 
spem, et in dementem intomuit flduciam. Considera 
quomodo Deus tuus et rex tuus, sed et Dei Filius, 
se ipsum 1398 exinanivil formam servi accipiens 5, 
quomodo pauper factus est, quomodo cum inhono- 
ratis est. reputatus, quomodo passus est. Si autem 
ille cum Deus esset talia ultro subiit : tu, homunocio 
concretus carne et sanguine, tu, terra et cinis, heu 
me! to, nullam ex te boni particulam omnino ha- 
bens, sed totus qnantus es ex immunditia conflatus, 
altum sapis, οἱ gloriándo te ostentas! Quin tu ei 
quidem sapis, propter hoó ipsum quod accepisti ἃ 


Deo, dio : Meum hoc non est; ab alio. accepi ; οἱ cum ipsi videbitur prorsus.auferet ἃ me id quod 
dedit. Sic omne quidem bonum Domino, malum autem tue ipsius ascribe infirmitati. 


ἀ΄, Ὅνπερ φησὶν ὁ ᾿Απόστολος, θησαυρὸν ἐν ἢ 


ὀστραχίνοις ἔχειν τοῖς σπεύεσι, τὴν ἁγιαστιχὴν 
οἵου τοῦ Πνεύματος δύναμιν, ἣν ἔτι τῇ σαρκὶ πε- 
ριὼν ἄξιος κατέστη λαθεῖν. Καὶ γάρ που πάλιν φη- 
σίν ὁ αὐτός - Ὅς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, 
δικαιοσύνη τε xal ἁγιασμὸς, xal ἀπολύτρωσις. 
Ὁ γοῦν εὑρὼν xal παρ᾽ ἑχυτῷ σχὼν τὸν ἐπουράνιον 
τοῦτον τοῦ Πνεύματος θησαυρὸν, πᾶσαν διχαιοσύνην 
ἐντολῶν, πᾶσαν τὴν τῶν ἐντολῶν ἐργασίαν οὐ καθαρῶς 
μόνον xai ἀμωμήτως, ἀλλὰ καὶ πόνων ἐχτὸς xal xa- 
μάτων ἀνύειν δύναται, ὅπερ ἁπονητὶ πρότερον πολλοῦ 


IV. Quem ait Apostolus, thesaurum 46 habere in 
vasis fictilibus *, sanctificantem existima Spiritus 
virlutem, quam adhuc in carne superstes dignus 
habitus est accipere. Etenim alibi rursus idem 
dicit : Qui faclus est. nobis sapientia a. Deo, δὲ justi- 
lia, eL. sanctificatio, el redemptio?. Qui igitur inve- 
nit et apud 8e habet celestem hunc Spiritus the- 
saurüum, omnem justitiam mandatorum, omnem 
operationem prescriptam, non pure solum et irre- 
prehensibiliter, sed etiau sine labore et erumna 
potest exsequi, quod antea citra laborem multum 


? [Gor. 1, 18. ?1 Cor. 1v, 8. *Gen. m, 5. 5 Philipp. iz, 7. *II Cor. 1v, 7. ΤΙ Cor. 1, 30. 


911 


S. MACARII JEGYPTII 


912 


facere, lantum aberat, quin possel. Neque enim A vys:xai ἔδει. ποεῖν Καὶ DIve2pavoc ἀληθινῶς γεωργῆ- 


valet quis, quantumvis velit, fructum Spiritus vere 
80 prout oportet excolere, ante perceptionem boni 
Spiritus. Itaque vim sibi quivis inferat subinde per 
patientiam currens et fidem, ac ferventer Christum 
oret, ut thesaurum istum coelestem queat assequi ; 
et tunc omnem justitiam in ipso et per ipsum prze- 
stare poterit pure ac perfecte ; sine labore, in- 
quam, et erumna. 

V. Qui divinas divitias Spiritus in se ipsis ha- 
bent, quando cum aliquibus miscent spirituales 
sermones, eas quasi promentese proprio thesauro, 
iis quibuscum  converaantur, communicant. Qui 
vero istiuamodi opes non recondiderunt in penetra- 
libus coriis, ex quo divinorum sensuum, myste- 
riorumque et! doctrinarum nature captum exce- 
dentium praestantia reljundaret; sed  deflorata 
solum quedam e libris  utriu-que "Testamenti, 
summa in liagua ferunt; aut auditores facti sypiri- 
tualium virorum ; eorum doctrina se ostentant, 
que ab iis perceperunt tanquam sua proferentes, 
et partus sibi subjicienles alieno : hi sane aliis 
quidem facilem prebent eorum qua dicunt, fruitio- 
nem ;ipsi vero post dictionem reperiuntur mendi- 
eissimiles. Quippe cum ad suum queque verum 
&üctorem, quae ipsi falso pro suis venditarunt, 
Bponte quasi sua redeant; ipsis in egestate dome- 
stica relictis, utpote qui thesaurum non possideant 
proprium, quem si baberent, possent se quidem 
primum ipsos oblectare, aliisque deinde, unde ju- 
varentur, impertire. Propterea primum debemus a 
Deo nobis veras istas divitias comparare, tunc fa- 
cile poterimus prodesse aliis communicando ipsis 
doctrinas spirituales et mysteria. Sic enim compla- 
cuit divine bonitati, babitare in quolibet qui cre- 
diderit ; etenim. Qui diliget ine, inquit, diligetur a 
Patre meo, el ego diligam eum, et manifestabo ei me 
ipsum 5. Et alibi : Ego et. Pater veniemus, et mansio- 
nem apud eum faciemus. 

VI. Qui eo digni habiti honore, ut fllii Dei fie- 
rent, οἱ Christum in se ipsis resplendeniem cir- 
cumferrent, variia el differentibus modis & eancto 
reguntur Spiritu, et in arcano cordis a gratia de- 
mulcentur. Nihil vero conducibilius est, quam 
aliqua voluptatum genera, qu:e in mundo conspicua 
sunt, 899 in meuium adducere, ut, quibus frui- 
tur anima gratie divine oblectamentis, iisdem 
comparentur. Est videlicet quando sancti videntur 
quibuedam velut excipi regiis epulis supra modum 
opiparis ac lautis, iisque jucundissime, imo ultra 
quam exprimi dicendo queat, beate saginari. Et 
nunc quidem ut sponsa cum sponso spiritualiter 
congaudentes; nune ut incorporei quidam angeli, 
ἴα tanta agilitate sunt οἱ levitate, ut putent nullo 
corpore se circumvestiri, Aliquando veluti potu 
aliquo exhilarati, et inebriati ebrietate — ineffabili 
mysteriorum Spiritus exsultant. Aliquando fletu et 


* Joan. xiv, 20, ? Ibid. 28. 


cx: πρὸ τῆς τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος μεταλήψεως. 
Ηλὴν ἀλλὰ καὶ βιαζέσθω πᾶς τις ἑχυτὸν ἑχάστοτβ δ: 
ὑπομονῖς τρέχων xai πίστεως, xai θερμῶς τοῦ Χο:- 
στοῦ δεέσθω, ὥστε τοῦ θησαυροῦ τοῦδε τοῦ ἑπουρα- 
νίου ἐπ' τυχεῖν " xai τότε πᾶσαν δικαιοσύνην ἐν αὐτῷ 
τε OV αὐτοῦ ποιεῖν δύναται χαθαρῶς xai τελείως, 
ἀμόχθως τέ φημ! καὶ ἀταλαιπωρως, 


Ε΄, Οἱ τὸν θεῖον πλοῦτον τοῦ Πνεύμκτος ἐν ἑαυτοῖς 
ἔχοντες ἐπειδάν ci: χοινωνῶσι λόγων πνευματιχῶν, 
τοῦ ἰδίου ὥσπεο ἐχθάλλοντες θησαυροῦ τοῖς οἷς με- 
ταδίδωσιν, Ὅσοι δὲ τὸν πλοῦτον ἐν μυχοῖς χαρδίς 
οὐχ ἐθησχύσισαν, ἐξ οὔ θείων ἐνθυμημάτων xal μὺ- 
στηρίων, λόγων τε ὑπερόαινόντων βρύει ἀγαθωσύνη᾽ 
ἀπανθησάμενοί τινὰ μόνον ἐξ ἐχχτέρας Γοαφῆς iz 
ἄκρας τῆς γλώσσης φέρουσιν, ἢ χαὶ ἀνδρῶν πνεῦ- 
ματιχῶν ἀχουσταὶ γενόμενοι τοῖς τούτων λόγοις 
ἐπιχολπάζουσιν ὡς δια τὰ ἐχείνων προτείνοντες, 
καὶ τοῖς ἀλλοτρίοις τόχοις ὑποδαλλόμενοι. Οὗτοι μὲν 
τοῖς ἄλλοις ἄπονον παρέσχον τῶν εἴρη μένων Xzó)as- 
ctv * αὐτοὶ δὲ μετὰ τὴν διάλεξιν πτωχοῖς εὑρέθηϑαν 
ἐοικότες * ἅτε τῶν μὲν λόγων ἑκάστου, χαθαπερε' 
πρὸς τὰ ἴδια τῶν ἀφ᾽ ὧν ἔλήφθη ἐπανελθόντος " 
ἐχείνων δὲ μὴ χεχτημένων ἴδιον θησαυρὸν, ἀφ᾽ οὐ- 
περ δυνατῶς εἶχον πρώτους τε αὐτοὺς εὐφραίνειν, 
xai τοὺς ἄλλους xata μεταδίδοσιν ὠφιλεῖν. Au 
τοῦτο ζητητέον πρῶτον παρὰ Θεοῦ πλοῦτον 5m ἄλη- 
θινὸν τοῦτον εἰσοιχίσασθαι * τότε ῥάδιον ἡμῖν ta: 
χαὶ ἑτέρους δύνασθαι ὠφελεῖν, xai λόγων πνευματι- 
χων xal μυστηρίων ᾳὐτοῖς μεταδιδόναι. Οὕτω q2 
ηὐδόχηστεν ἡ τοῦ Θεοῦ ἀγαθότης παντὶ τῷ rtt 
χότι ἐγκατοιχῆσαι " xal γὰρ, 'O ἀγαπῶν,, o», 
ἀγαπηθέσεται ὑπὸ τοῦ Πατρός μου * xai ἐγὼ ipe 
πίσω αὐτὸν, xal ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν * xri 6 
ἄλλοις’ ᾿Εγὼ xai ὁ Πατὴρ ἐλευσόμεθα, xai μονὴν 
παρ᾽ αὐτῷ ποιΐσομεν. 


ζ΄. Οἱ τέχνα Θεοῦ γενέσθαι καταξιωθέντες, κε 
τὸν Χριστὸν ἐν ξἑχυτοῖς ἐλλάμποντα ἔχοντες, ἐν zox- 
λοις xat διαφόροις τοῦ Πνεύματος διέπονται τρότοις, 
xai ἐν τῷ ἀφανεῖ τῆς χαρδίας ὑπὸ τῆς χόρτα 
περιθάλπονται, Οὐδὲν δὲ olov καί τινας τῶν 17 
χόσμον φαινομένων ἀπολαύσεων εἴς μέσον zrw* 


ῃ 


γεῖν πρὸς εἰχασίαν τῶν ἐν τῇ ψυχῇ θείων διηνίῶν 
τῖςς χάριτος. "ἔστι γὰρ ὅτε γίνονται χαθάεε πῇ " 
βασιλικῷ δείπνῳ ἐνευφραινόμενοι, καὶ ὥντις 
ἄςραστόν τινα χαὶ ἄφατον ἀγαλλίασιν . κεὶ νῦν μὲν 
ὡς νύμφη τῷ νυμρίῳ πνευματικῶς σονηδόμενοι ' 
νῦν δὲ ὡς ἀσώματοί τινες ἄγγελοι τοσαύτῃ τοῦ 9 
ματος ἐλαφρίχ τε xai χουφότητι, ὡς μηδὲ vopiit 
σῶμα περιδεόλῆσθαι, Καὶ ἄλλοτε μὲν ὥσπερ τινὶ πότῳ 
ἐνευφραίνομενοι καὶ μεθύοντες μέθην ἄφραστον τῶν 
μυστηρίων τοῦ Πνεύματος “ἄλλοτε δὲ κλαυθμὸς XH 
ὀδυρμὸς αὐτοὺς ἔχει͵ τῆς τῶν ἀνθρώπων (vex συ" 
τηρίας ποτνιωμένους * ὑπὸ γὰρ τῆς θείας ἀγέκπη: 


» 


913 


LIBER DE CHARITATE. 


914 


τοῦ Πνεύμχτος τῶν ἀνθρώπων πάντων περιχαιόμε- À luctu squalent, ob hominum salutem cum gemitu 


vot ὅλου τοῦ ᾿Αδὰμ τὸ πένθος ἀναλαμθάνουσι. Καὶ 
ποτὶ μὲν πρὸς τοταύτην ἀγάπην μεθ᾽ ἡδονῆς οὐ λόγῳ 
ῥητῆς τοῦ Πνεύματος ἐξεχαύθησαν, ὡς εἴ γε ἦν ὃυ- 
νατὸν ὅλως, πάντα ἀνθρωπὸν τοῖς σπλάγχνοις ἐγχολ- 
πώσασθαι τοῖς ἰδίοις, χαχοῦ διαφορὰν τὸ παράπαν 
ἀπὸ τοῦ ἀγαθοῦ μὴ ποιούμενοι * ποτὲ δὲ τοσοῦτον 
ἑαυτοὺς ἐξουδένωσαν, ὡς μηδένα εἶναι τὸν μετ᾽ αὐὖ- 
τοὺς οἰέσθαι, ἀλλὰ πάντων ἐσχάτους ἑαυτοὺς λογίζε- 
σθαι. Καὶ νῦν μὲν ἀνεχλαχήτῳ χαρᾷ τοῦ Πνεύματος 
κατεπόθησαν "νῦν δὲ χαθάπερ τις τῶν ἰσχυρῶν fa- 
σιλικὴν λαδὼν πανοπλίαν, xai πῤὸς πόλεμον χατελ- 
θῶν τοὺς ἐναντίους χατετροπώσατο, τὸν ἵτον xai οὗ" 
τοι τρόπον ὅπλοις φραξάμενοι τοῖς τοῦ Πνεύματος 
πρὸς τοὺς ἀφανεῖς χατῆλθον ἐχθροὺς, χαὶ τούτους 


ingemiscentes. Nam divino erga omnes homines 
amore accensi, ob totum humanum genus luctu 
comprehenduntur. Et interdum tanto amore cum 
voluptate verbis noa exprimenda inflammati sunt, 
ut, si fieri possit, omnem prorsus hominem, sine 
discrimine boni, mali, innocentis, scelerati, intra 
sua viscera colligere charitatis, οἱ fovere cupiant. 
Nonnunquam adeo se vilipendunt, ut pateat nemi- 
nem s8ibi esse inferiorem ; quin et postremos om- 
nium se esse existimenl. Et nuno quidem inenarra- 
bili absorpti suat Spiritus gaudio, mox veluti 
aliquis ex fortibus heroibus regia indutus armatura 
in bellum descendit, atque hostes propulsat ; eum- 
dem in modum et ipsi, armis Spiritus muniti, invisi- 


τοῖς ποσὶν ὑπέθεντο toic ἰδίοις * ἄρτι μὲν πολλή τις B biles adoriuntur inimicos, eosque propriis concul- 


γαλήνη αὐτοὺς περιδάλλει xal ἡσυχία, εἰρήνη τε 
περιθάλπει, χαὶ ἡδονῇ χάτοχοι γίνονται θαυμασίᾳ * 
ἄρτι δὲ συνέσει xai σοφίᾳ θείᾳ καὶ γνώσει Πνεύματος 
ἀνεξερευνήέτῳ * τοιαῦτα πρὸς τῆς τοῦ Χριστοῦ σοφί- 
ζυνται χάριτος, ἃ μηδεμιᾷ γλώσσῃ δύναμις ἔξει- 
πεῖν. Ἔστι δ᾽ ὅτε χαὶ ὡς ἕνα τῶν πάντων αὐτοὺς 
ἀνθρώπων ὄψει φαινομένους - οὕτως dj θεία χάρις 
πολυτρόπως ἑαυτὴν ἐν τούτοις ἐξαλλάττουτα xai 
ποικίλλουσα παιδοτριθεῖν ὥσπερ xal γυμνάζειν βού- 
λεται τὴν ψυχὴν, ἵνα τελείαν αὐτὴν xal ἄμω- 
pov xai χαθαρωτάτην τῷ ἐπουρανίῳ παραστήσῃ 
Πνεύματι. 

Ζ΄. Τὰ εἰρημένα ταυτὶ τοῦ Πνεύματος ἐνεργήματα: 
μεγάλων μέτρων εἰσὶ, xa! τῶν ἐγγυτάτω τῆς τελειό- 
τητος. Αὗται γὰρ αἱ ποικίλαι τῆς χάριτος παραχλή- 
σεις διαφόρως piv, ἀλλ᾽ ἀδιαλείπτως αὐτοῖς ἀπὸ τοῦ 
Πνεύματος ἐνεργοῦνται, ἐνεργείας ἐνέργειαν Πνεύ- 
ματος διαδεχομένης. Ὁπότε γὰρ εἰς τὴν τελειότητά 
τις τοῦ Πνεύματος χαταντύήσειε, πάντων ἀχριδῶς 
τῶν παθῶν ἀποχαθχρθεὶς, xxi ὅλως τῷ Παραχλήτῳ 
Πνεύματι διὰ τῆς ἀῤῥήτου χοινωνίας ἐνωθεις ἐπει- 
δὰν xal αὐτὴ ἡ ψυχὴ καταξιωθείη Πνεῦμα γενέσθαι, 
ὡς συγκραθεῖσα τῷ Πνεύματι, τότε ὅλον φῶς, ὅλον 
χαρὰ, ὅλον ἀνάπαυσις, ὅλον ἀγαλλίασις, ὅλον ἀγάπη, 
ὅλον σπλάγχνα, ὅλον ἀγαθότης χαὶ χρηστότης γίνε- 
ται" xai οἱονεὶ χατχπέποται εἷς τὰς ἀρετάς τῆς δυ- 
νάμεως τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος, ὡς ἐν ἀδύσσῳ θαλάσ- 
σης λίθος ὕδατι πανταχόθεν περισχόμενος " ταύτῃ 
τοιγαροῦν οἱ τοιοίδε χατὰ πάντα τρόπον, τῷ τοῦ 
Θεοῦ Πνεύματι συναφθέντες, αὐτῷ τῷ Χριστῷ dou 

" ψοίωνται, τὰς ἀρετὰς τοῦ [Ινεύματος ἀτρέπτους 
παρ᾽ ἑαυτοῖς ἔχοντες, xal καρποὺς τοιούτους τοῖς 
πᾶσιν ἐπιδειχνύμενοι. Ἐπὶ γὰρ ἔνδον ἄμωμοί τε vail 
καθαροὶ διὰ τοῦ Πνεύματυς ἀπηρτίσθησαν, ἀμήχανον 
ἔξω χαρποὺς καχίας προσενεγκεῖν, ἀλλὰ πάντοτε διὰ 
πάντων οἱ χαρποὶ τοῦ Πνεύματος ἐν ἑαυτοῖς δια- 
λάμπουσιν * αὕτη ἐστὶν dj προχοπὴ τῆς πνευματινῆς 
τελειότητος, τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ, εἰς ἤν 
φθάσαι ἡμᾶς ὁ ᾿Απόστολος παραινεῖ λέγων * Ἵνα 
πληρωθῆτε εἰς πᾶν τὸ πλήρωμα τοῦ Χριστοῦ. 


19 Ephes. ui, 10. 


cant pedibus. Est cum ipsos multa cireumam- 
plectitur serenitas et tranquillitas, paxque fovet 
beata, et voluptate imis in sensibus delibutos pror- 
sug mira. Rursus prudentia, sapientia divina et 
cognitione Spiritus ineffabili beantur, et tot 80 
tantas res ἃ gratia Christi edocentur, ut nulla 
lingua ea possit effari. Est vero. quando non alii ac 
unuserx vulgo appareant. Sic multifariam divina 
gratia se ipsam varians ac multipliciter transfor- 
mans exercere vultac diverse instruere animam, 
ui perfectam ipsam, immaculatam, purissimam 
supercoelesti sistat Spiritui. 

VII. Hi quos modo diximus Spiritus effectus 
magnorum graduum sunt, et perfectioni proximo- 
rum. He» siquidem diverse consolationes gratis, 
differenter quidem ceterum indesinenter in iis a 
Spiritu exercentur, operatione operationem 8Spiri- 
tus semper excipiente. Quando enim aliquis ad 
perfectionem Spiritus pervenerit, cunctis perfecte 
perturbationibus purgatus, et totus  Paracleto 
Spiritui per ineffabilem communionem unpitus ; et 
cum ejus anima ad eam evecta dignationem fuerit, 
ut Spiritus et ipsa sit, in unum cum Spiritu con- 
creta; tunc totus lux, totus gaudium, totus requies, 
totus exsultatio, totus charitas, totus visceralis 
compassio, totus bonilas, totus benignitas fit; et 
quasi absorptus immergitur in virtutes potentie 
boni Spiritus, sicut in abysso maris lapis aqua 
undecunque comprehensus. In huno igitur modum 
tales homines omnimode Dei Spiritui coherentes, 
ipsi Christo assimilantur, virtutes Spiritus immu- 
tabiles in se ipsis habentes, et fructus iis copsen- 
taneos cunctis exhibentes. Fieri enim nequit ut, 
cum intus ipsi inculpati et puri per Spiritum effecti 
sint, (fructus extra malitie proferant; sed omnis ex- 
p&rte per omnia fructus in iis Spiritus elucent. 
Talis profectus est spiritualis perfectionis, pleni- 
tudinis Chrisli, in quam occurrere nos Apostolus 
adhortatur dicens : Ut impleamini in omnem pleni- 
tudinem Christi 10, Et rursus : Donec occurrainus 


915 


Chrisii *!. 


$00 VIII. Est quando,simul ac incipit aliquis 
genu flectere, plenum huic repente divina operatione 
fit cor ;et anima condelectatur Domino, ad instar, 
ut dictum est, eponsecum sponso. Hoc magnus dicit 
Isaias : Quo enim modo gaudet sponsus super sponsam, 
sie gaudebit Dominus super. te 13. Est. etiam, quando 
contingit occupari quidem talem tota die ; una au- 
tem ubi se idem hora orationi permiserit, rapitur 
&b ipsa interior homo, et immenso profundo illius 
seculi futuri tenetur comprehensus. Oblectat autem 
ipsum arcana et ineffabilis voluptas, ita ut mens 
quidem obstupescat tota suspensa et in sublime 
rapta ; oblivioque internis sensibus subrepat ter- 
rene Lhujus mundi sapientie ; utpote repletis ipsi 
objecto digniori cogitationibus, ut dictum est, et 
captivis procul abductis contemplatione inflnita- 
rum et incomprehensibilium rerum, ut in illa 
hora per orationem bomini accidat evolare simul 
cum oratione ipsius animam. 

IX. Ad interrogantem autem, an possibile ho- 
mini sit in eo semper statu durare, sic responden- 
dum est : nunquam quidem gratiam non inesse, et 
non penitus radicaeri quasi coalescentem in natu- 
ram unam homini in quo est. Ceterum una cum 
sit. ipsa, non uno tamen modo, sed multipliciter, 
prout vult, et convenire videt ad ipsius utilitatem 
hominis, varias vicissitudines dispensat. Nam ali- 
quando quidem acriorem ipsi, aliquando langui- 
diorem flammam subjicit. Est quando lux magis 
resplendeat ; est quando contrahat fulgorem, et 
caliginem obducat quamdam, divina prorsus dispo- 
sitione, lampade  inexstinguibiliter — nihilominus 
ardente. Quando vero fulgeniiori et puriori radiat 
lumine, velut abundantiori potu exhilaratus homo 
festum diem celebrat. Est etiam cum ipsum in 
corde micans lumen alteri lumini sub intimis 
profundius latenti velut fenestram aperit, ut homo 
totus dulcedine illa et speoulatione plane absor- 
ptus, non amplius in se ipeo sit, sed quasi fatuus 
et noxius habeatur mundo, propter inueitatas ille- 
cebras amoris et voluptatis et profunditatem, 
queis dignus habetur, mysteriorum. Et contingit 
sepius isto tempore ipsum perfectorum contingere 
graduum mensuram, et omni liberum esse peccato 


S. MACARII /EGYPTII 


in virum perfectum in. mensuram zlatis plenitudinis A Καὶ πάλιν * Μέχρι καταντήσωμεν εἷς 


916 
ἄνδρα τί- 
λεῖον, εἰς μέτρον ἡλιχίας τοῦ πληρώματος τοῦ 
Χριστοῦ. 

H'. Ἔστιν ὅτε, φησὶν, εἰσέρχεταί τις κλῖναι γόνυ, 
x«i τούτῳ ἣ καρδία μεστὴ θείας ἐνεργείας γίνεται, 
xai ἡ ψυχὴ συνευφραίνεται Κυρίῳ, χαθάπερ ἔδη δε- 
δήλωται, νύμψης τρόπον κατὰ τοῦ νυμφίου " Ὁ μέ: 
γᾶς τοῦτό φησιν Ἡσαΐας *"Ov γὰρ τρόπον εὐφραί- 
νεται νυμφίος ἐπὶ νύμφης, οὕτως εὐφρανθήσεται 
Κύριος ἐπὶ σοί * ἔστι δ᾽ ὅτέ συνέδη μὲν ἀσχολεῖσθει 
τὸν τοιοῦτον ὅλης ἡμέρας, κατὰ δὲ μίαν ὥραν εἷς εὖ- 
χὴν ἑἐχυτὸν ἐπιτρέψαντα, ἁρπάζεται παρ᾽ αὐτῆς ὁ 
ἔσω ἄνθρωπος, xal χάτοχος ἀπείρῳ βάθει τοῦ αἰῶνος 
ἐκείνου γίνεται. Ἔχει δὲ αὐτὸν ἀπόῤῥτ,τος $0ovi, ὡς 
ἐχπλήττεσθαι μὲν τὸν νοῦν μετέωρον ὅλον ὄντα xr 
ἡρπαγμένον * λήθην δὲ ταῖς φρεσὶν ἐγγίνεσθαι τοῦ 
ἐπιγείου τοῦδε φρονήματος. ἅτε μεστωθέντων a2: 
τῶν λογισμῶν, ὥσπερ εἴρηται, καὶ εἷς ἀπέραντα τι 
xxl ἀκατάληπτα πράγματα αἰχμαλώτων αὐτῷ ἀτ- 
αχθέντων, ὡς ἐν ἐχείνῃ ὥρᾳ δι᾽ εὐχῆς τῷ dvÜpozy 
γίνεσθαι συναπελθεῖν ἅμα τῇ εὐχῇ καὶ τὴν d 

ἦν. 

Θ΄. Πρὸς δὲ γε τὸν ἐρωτῶντα, φησὶν, εἰ πάντοτε 
δυνατὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῇ τοιαύτῃ διαρκεῖν καταστάσει, 
ταῦτα λεχτέον * ὡς ἡ μὲν χάρις οὐκ ἔστιν ὅτε μὴ 
σύνεστι xal ἐῤῥίζωται, xal ὡς φυσικόν τι πεπηγὸς 
ἐγγίνεται τῷ ἀνθρώπῳ ᾧ σύνεστι: μία δὲ οὖσα αὐτὴ 
πολυτρόπως, ὡς ἐθέλει, πρὸς τὸ τοῦ ἀνθρώπου συμ- 
φέρον, οἰκονομεῖ "ποτὲ μὲν γὰρ πλέον αὐτῷ τὸ x», 
ποτὲ δὲ ἀμδλύτερον ἀναχαίει. Καὶ τὸ φῶς, ἔστι μὲν 
ὅτε μᾶλλον ἐχλάμπει, ἔστι δ᾽ ὅτε καὶ συστέλλπεη 
καὶ ἐπιστυγνάζει χατὰ θείαν πάντως olxovoun, 
καίτοιγε τῆς λαμπαδος ἄτδεστα xatopivrc. Ὅτε δὲ 
φαιδρυνθῇ πλέον, τότε χαράπερ ἐν μέθῃ πλείονι τῆς 
τοῦ Θεοῦ ἀγάπης καὶ ὁ ἄνθρωπος ἑορτάζεται ᾿ ἔστι 
δ᾽ ὅτε xai αὐτὸ τὸ φῶς τὸ φαῖνον ἂν καρδίᾳ, τῷ bi» 
τέρῳ δύέπου καὶ βαθυτέρῳ διανοίγει φωτὶ, ὥστε ὅλοι 
τὸν ἄνθρωπον τῇ γλυχύτητι ἐχείνῃ, καὶ θεωρίᾳ xr 
ποθέντα μηχέτι ἐν ἑαυτῷ εἶναι, ἀλλ᾽ ὡς μωρόν πὶ 
xal βλαδερὸν ὑπεῖναι τῷ χόσμῳ, διὰ καινοὺς υγγξ 
ἀγάπης καὶ ἡδονῆς, καὶ τὸ βάθος ὧν ἠξίωται gor 
ρίων. Καὶ συμδαίνει πολλάκις κατ᾽ ἐκεῖνον μὲ 
τὸν χαιρὸν τῶν τελείων αὐτὸν ἐπιδῆναι μέτρον, 
x«i εἶναι πάσης ἁμαρτίας ἐλεύθερόν τε xai ἐκεί 
ληπτον, μετὰ δὲ ταῦτα συσταλῆναι τρόπον eni τῷἢ 
χάριν, καὶ τὸ κάλυμμα τῆς ἐναντίας ξπιφεξει Ve 
νάμεως. | 


et irreprehensibilem ; verum posthec contrahi rursus quodammodo gratiam ; et ab adversaria potestate 


velum iterum obtendi. 

X. Sie tecum reputa res gratie se habere : finge 
tibi, residere perfectionem in duodecimo gradu; 
est igitur, ut. ad bane gradus mensuram liceat 
ascendere ; sed vicissim  remiltit gratia, et uno 
descendens gradu, in undecimo, ut ita loquar, 
subsistit, ubi mirabilia illa ipai ostenduntur, et 
quorum ille experimentum cepit bomo : sed eodem 
modo si hec se semper haberent, non esset ipsi 


4! Ephes. iv, 13, 13 Isa σι, 5. 


I'. Olou μοι, φησὶν, οὕτως τὰ τῆς χάριτος ἔχεν 
ὑπαχείσθω γάρ 4o: πρὸς δωδέκατον βαθμὸν ἀνιέναι 
τὴν τελειότητα’ εἶναι μὲν οὖν ὅτε xai τουτὶ τὸ μὲ" 
vpov ἔφικτὸν γίνεται * πλὴν ἀλλ᾽ ἐνδίδωσι πέλη d 
χάρις, καὶ ἕνα ὑποῦδᾶσα βαθμὸν, εἰς τὸ ἑνδέχατη, 
ὡς εἰπεῖν, ἵσταται, ᾿Εδείχθη ἐχεῖνα δὴ τὰ θαυμάσια, 
xal ὧν πεῖραν xal ἄνθρωπος ἔσχεν ἐκεῖνος ᾿ εἰ τὸν 
sov αὐτῷ τρόπον εἶχε ταῦτα διαπαντὸς, οὐχ ἂν ὃϑ' 


| 





LIBER DE CHARITATE. 


918 


αὐτῷ ἦν τὴν οἰχονομίαν xai τὸ βάρος ὑπιέναι A possibile ut dispensationem hanc gratiosam οἱ 


jou, οὔτε μὴν ἀκούειν τι καὶ λέγειν, ἢ xol 
του, χἂν τὸ βραχύτατον, μεριμνᾶν, ὅτι μὴ 
t μόνον μιᾶς γωνίας ἐπειλημμένον, xal vec- 
, xai μεμεθυσμένον - ταύτῃ tot xai τὸ λέλειον 
μέτρον οὐ παρεσχέθη * ἵνα xai τῇ ἀδελφῶν 
ig, xui τῇ τοῦ λόγου διχχονίᾳ καιρὸν ἔχῃ σχο-- 


᾿Αχούοντες, φησὶ, τοῦ λόγου τῆς βασιλείας, 
Q0« δάχρυχ χαταγόμενοι, μη τοῖς ἡμετέροις 
: ἐναπομείνωμεν δάκρυσι, μηδὲ τῇ ἡμῶν ἀκοῇ 
λῶς ἀκούσαντες, μηδὲ τοῖς ὀφθαλμοὶς ὡς καλῶς 
ς, ἀρκούντως ἔχειν ἑχυτοῖς λογισώμεθα * καὶ 
σιν ἕτερα ὦτα xai ἕτεροι ὀφθαλμοὶ, καὶ 
4oi ἕτεροι, ὡς δὴ καὶ διάνοια xxl ψυχὴ ἑτέρα 
στιν αὐτὸ θεϊχὸν Πνεῦμα xai ἑπουράνιον, τὸ 
τε χαὶ χλαῖον. εὐχόμενόν τε χαὶ γινῶσχον; 
τοῦ Θεοῦ θέλημα ἐν ἀληθείᾳ ποιοῦν * ἐπεὶ xa' 
τοστόλοις ὁ Κύριος τὴν μεγίστην ἐπαγγελλό- 
τοῦ Πνεύματος δωρεάν ^ Ὑπάγω, ἔλεγεν, ὁ δὲ 
λητος τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ πέμψει Ὠχτὴρ 
ὀνόματί μου, ἰκεῖνος ὑμᾶς δίδάξει πάντα. 
(tv c Ἔτι πολλὰ ἔχω λέγειν ὁμῖν, ἀλλ᾽ οὐ 
t βαστάζειν ἄρτι ' ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκχεῖνος» 
μα τὴς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πὰ- 
v ἀλήθειαν. ᾿Εκεῖνος οὖν προσεύξεται καὶ 
χλαύσεται. Τὸ γὰρ, Τί προσευξόμεθα, φησὶν 
| ᾿Απόστολος, καθ᾽ ὃ δεῖ, οὐχ οἴδαμεν " ἀλλ᾽ 
Πνεῦμα ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς 
τοις * αὐτῷ γὰρ τῷ [Ἰνεύματι μόνῳ τὸ τοῦ 
θέλημα δῆλόν ἐστι, Τὰ γὰρ τοῦ Θεοῦ, φησὶν, 
οἶδεν, εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. ᾿Επεὶ καὶ, 
5» ἐπαγγελίαν, τῇ ἡμέρᾳ τῆς Πεντηχοστῆς τοῦ 
λήέτου ἐπιφοιτήσαντος, xal τῆς δυνάμεως τοῦ 
Πνεύματος ταῖς ψυχαῖς τῶν ἀποστόλων 
ἄτης, τὸ μὲν τῆς καχίας χάλυμμα εἰσάπαν 
ἀφῃρέθη, τὰ πάθη δὲ κατηργήθη, xai τὰ τῆς 
; αὐτοῖς ἀπεχαλύφθησαν ὄμματα. Καὶ τότε 
σοφίας πλησθέντες, καὶ τέλειοι χαταστᾶντες 
ὦ [{Ἰνεύματος, δι᾽ ἐχείνον μὲν xal τὸ τοῦ Θεοῦ 
; ποιεῖν ἔγνωσαν, δι᾿ ἐχείνου δὲ xal πρὸς 
ἀλήθειαν ἐχειραγωγήθησαν ἐγεμονεύσαντός 

βασιλεύσαντος αὐτοῖς τῶν ψυχῶν. “Ὅταν 
ἡμῖν ἐπχχούωσι τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ χλαίειν 


onus illud sustineret. Neque sane audire, nec cu- 
rare quilibet quamvis minimum rerum humanarum 
potest, nisi quod jacet tantum in angulo correptus, 
et suspensus, et inebriatus. Unde perfecti ipsi gra- 
dus mensura non indulgetur; ut et fratrum curam 
habere, et ministerio verbi vacare possit. 


XI. Cum audiendo sermones de regno Dei ad pias 
lacrymas movemur, non acquiescamus iis lacrymis 
tanquam nostris; neque has impultemus aut auri- 
bus nostris, quasi bene audierint ; aut oculis, quasi 
bene viderint; et sufficere istos sensus ad talia re- 
putantes. Etenim alie sunt aures, alii oculi, alii 
fletus, uti et alia mens et anima alia ; divinus nem- 
pe 2018 ipse ac supercolestis Spiritus audiens et 
flens, orans et cognoscens, voluntatemque in veri- 
tate divinam faciens. Quandoquidem apostolis Do- 
minus maximum promittens Spiritus donum : Vado, 
ait, at  Paraclelus Spiritus sanctus, quem Pater 
millel in. nomine meo, ille vos docebil omnia 18, Et 
rursus : Adhuc mulia habeo vobis dicere ; sed non po- 
testis portare. modo ; cum autem venerit ille Spiritus 
veritatis, deducet vos in. omnem veritatem 14, [lle 
igitur orabit, ille laerymabitur. Etenim Quid ore- 
mus, inquit divinus Apostolus, prout oportet, nesci- 
mus, sed. ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus 
inenarrabilibus !5. Nam ipsi Spiritui soli Dei volun- 
(as perspecta est. Siquidem Qux Dei sunt, inquit, 


C nemo novit, nisi Spirüus Dei (ὁ, Quoniam et quando; 


juxta promissionem, die Pentecostes aGescendit Pa- 
racletus, et virtus boni Spiritus animabus apostolo- 
rum insedit; velamen quidem illud, quo innata 
homini pravitas mentem obumbrat, plane ab iis 
ablatum est; vitiosi vero affeotus abolid sunt: 
oculique mentis ipsorum sunt aperti. Et tuno de ce- 
tero sapientia repleti, et perfeoti constituti a Spi- 
ritu, per illum quidem et Dei voluntatem facere 
decreverunt, per illum et ad omnem veritatem 
manuduoti sunt, regnantem in animabus ipsorum. 
Quando ergo nobis quoque audientibus verbum 
Dei in lacrymas resolvi contigerit, oremus Chri- 
stum, fiducia omnem dubitationem pellente, ut ve- 
niat ad nos, certo sperantes, suum Spiritum audi- 


ται, δεηθῶμεν Χριστοῦ, πίστει ἀνεπιδοιάστῳ D turum, et oraturam in nobis ad ipsius voluntatem 


θα: πρὸς ἡμᾶς, ἐλπίσαντες 


Τὸ πρᾶγμα οὕτως ἔχειν οἴου, φησίν * ἐπίχειταί 
"tq ἐπιχαλύπτουσα τὸν ἐλαφρὸν νοῦν, ὡς 
t$. λεπτός * καίτοι δὲ τῆς λαμπάδος ἀεί ποτε 
(TQ καὶ φαινούσης, καθάπε εἴρηται ^ ἀλλὰ τῷ 
χείνῳ ὡς χἄλυμμά τι ἐπιχειται ^ ταύτῃ [τοι 
xpvóg ἐστιν ὁ τοιοῦτος μὴ εἶναι τέλειος, μηδὲ 
| ἐλεύθερος ἐκ τῆς ἀυαρτίας - ἀλλ᾽ otov εἰπεῖν 
ὃς τε καὶ οὐχ ἐλεύθερος * τοῦτό τε οὐχ ἀθεεὶ 

ἀλλὰ xat' οἰχονομίαν γίνεται θείαν * καὶ 
ἐν διαλύεται καὶ θραύεται ἐχεῖνο τὸ μεσότοι- 


D. xiv, 26. !* Joan. xvr, 22. 


ἀληθῶς ἀχοῦον 


45 Rom. viu, 26. 


καὶ προσευχόμενον Πνεῦμα κατὰ τὸ αὐτοῦ θέ- 

XII. Rem sio se habere puta: incumbit vis que- 
dam superne obtegens expeditam mentem, ul aer 
quidam tenuis ; ardente nihilominus semper et lu- 
cente, ut dictum est, lampade ;sed illi ejus luci 
quoddam superne quasi operculum imponitur; unde 
qui ejusmodi est, haud infloias iverit, nequequam 
esse perfectum, nec ex toto liberum ἃ peccato ; 
rerum, ut sic dicam, liberum simul et non libe- 
rum, id vero haudquaquam omuino sine numine; 
sed per dispensationem divinum. Ac. nonnunquam 


161 Gor. r1, 2. 


019 8. MACARII /EGYPTII 


quidem dissolvitur et seinditur et ille medius paries À Xov τοῦ φραγμοῦ, ποτὲ δὲ τὸ σύμπαν οὐ δια) 
maceriz; quandoque omnino non dissolvitur. Ne- οὐδὲ διαπαντὸς ἐπίσης τὰ τοιαῦτα τῆς εὐχῆς΄ 
que pari per omnia in his passu procedit orationis ἔστι μὲν ὅτε πλέον dj χάρις ἀνάπτεται, καὶ παρ 
negotium ; sed est quando amplius accenditur gra- καὶ διαναπαύει * ἔστι δὲ ὅτε στυγνοτέρα xal ὃς 
tia, et consolatur, οἱ quietem praebet; est rursus, γίνεται, χαθὼς αὐτὴ à χάρις πρὸς τὸ συμφέρ 
quando hebetior et remissior fit, prout ipsa gratia, ἀνθρώπῳ οἰκονομεῖ, Ὅμως εἰσῆλθον εἷς τὸ : 
accommodate ad ipsius utilitatem hominis benevole μέτρον ἔν τισι χαιροῖς, xal ἐγευσάμην καὶ 
providens, varie dispensat. Ingressus tamen sum  Écyov ixslvóu τοῦ αἰῶνος. Οὔπω δὲ οὐδένα 
certis momentis in perfectam mensuram; gustum Χριστιανὸν τέλειον ἢ καθάπαξ ἐλεύθερον * ἀλ; 
percepi οἱ experientiam habui beati illius evi. διαναπαύεταί τις ἐν τῇ χάριτι, xal μυστηρί 
Nondum autem quemquam vidi Christianum perfe- ἀποχαλύψεων χοινωνὸς γίνεται, καὶ εἰς ἡ 
clum, aut omni ex ρδγίθ, ἰπ tempus omne, libe- πολλὴν τῆς χάριτος εἴσεισι ^ καὶ d) ἁμαρτία 
rum. Sed requiescit aliquis in gratia, et mysterio- — «Oti σύνεστιν. Ot δὲ τοιοῦτοι διὰ τὴν ὑπερθάλ 
rum ao revelationum fit particeps; et in. multam χάριν, xal xà ἐλλάμπον αὐτοῖς φῶς, xa 
dulcedinem gratie intrat ; οἱ peccatum rursus nibi- ἀπειρίαν φημὶ, τέλειοί τε καὶ ἐλεύθεροι ἔδοξαν 
lominus inest ipsi. Tales porro propter exuberan- p ἐγὼ δὲ, ὡς εἴρηται, οὔπω οὐδένα εἶδον à 
tem gratiam et lumen ipsos illustrans, per impru- ἐλεύθερον * ἐπειδὴ χἀμοὶ μερικῶς καιροῖς ἔ 
dentiam dico, perfecti esse et liberi videntur sibi; ἐξεγένετο εἰς ἐκεῖνο τὸ μέτρον 7j λέλεχτα: εἶς 
ego vero nondum, uti dixi, vidi ullum hominem καὶ οἶδα καταμαθὼν ὁποῖός τις ὁ τέλειος 3M 
perfecte liberum ; nam et quadam ex parte mihi ἐστιν. 

contigit, momentis quibusdam, in illam, quatenus dictum esi, mensuram ingredi. Εἰ 
edoctus experimentis, qualis demum sit perfectus homo. 

XIII. Cum audire tibi contigerit de communica- 
tione sponsi cum sponsa, de choris, de cantu et 
festis, nihil materiale aut terrenum cogitaveris. Et- 
enim inexemplum duntaxat per condescensionem δεῖμα μόνον συγχαταθατικῶς ταῦτα maxpilap 
ΦΟΦ bec assumuntur. Quoniam illa que his desi- τᾶι. Ems! ἐκεῖνα ἄῤῥητά τὲ ἐστι καὶ zvtous 
gnantur, spiritualia et oculis carneis incontigua καὶ ὀφθολμοῖς τοῖς σαρκικοῖς ἄψαυσιε " ψυχί 
sunt. Anime vero sancim ac fideli sub comprehen- — *Yl« xai πιστῇ πρὸς κατάληψιν ἔρχεται, αὔτη 
sionem veniunt et ipsa communieatio sancti Spiri- κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ οἱ ἐπουρᾶνιο 
tus, et Βυρθγοωϊθϑίθβ thesauri, chori ao festa san- 4 σαυροὶ, οἱ χοροί τε xai ἑορταὶ τῶν ἁγίων ày 
ctorum angelorum. Quin isti tantum homini mani- ^ *? πείρᾳ λαθόντι μόνῳ καταψανῇ γίνονται, ἀν 
festa flunt, qui experimentum eorum ceperit ; non δὲ οὐδὲ ἐννοῆ σαι δυνατὸν τὸ παράπαν. Εὐλαδὰ 
introductus autem in hec adyta, nec qualemcunque περὶ αὐτῶν ἄχουε, μέχρις ἂν χαὶ σοὶ Ὑ 
talium formare ideam potest. Reverenler igitur de πιστεύοντι καταξιωθῆναι τῶν τοιούτων τυχεῖν 
hujuemodi rebus audi,quoad tibi contingat cre- τότε εἴσῃ αὐτῇ πείρᾳ τῶν ἀρθαλμῶν τῆς ψυχῆς 
denti, ut dignus habearis fruitione tuarum rerum. ἀγαθῶν ψυχαὶ Νὰ Χριστιανῶν κἀνταῦθα χοῖν 
Et tunc scies ipsa experientia oculorom anime, δύνανται. Ev γὰρ τῇ ἀναστάσει xai αὐτῷ τῷ 
qualium bonorum anime Christianorum fleri com.  HE**' τῶν τοιούτων παρέσται τυχεῖν, βλέπευ 
potes queant. Nam in resurrectione corpori quo- αὐτὰ "αἱ οἱονεὶ χρατεῖν, ὁπόταν xal αὐτὸ rb 
que continget horum esse participi, videreque illa —""*?c- 
et quodammodo palpare, quando ipsum spirituale 
factum fuerit. 

XIV. Propria animse nostre decors, et boni IA'. Τὰ ἴδια τῆς ψυχῆς κάλλῃ, καὶ oi ἀγαθοὶ 
Íructus, videlicet — oratio, charitas,  fldesque et ποὶ, ἤτοι εὐχὴ, ἀγάπη, πίστις τε wai ἀγγνἡ ? 
vigilia et jejunium, et alia virtutum — offilia, νηστεία, xzl τἄλλα τῶν ἀρετῶν inyitier 
ubi mista per participationem fuerit communioni P ἐπειδὰν μιγείη, xoi χοινωνήσοι τῆς τοῦ Dwopi 
Spiritus, tuno et ipsa, velut thymiama conjectum κοινωνίας, τότε xal αὐτὰ xaÜaTtosi θυμίεμα v 
in ignem, opulentam emittunt fragrantiam : sed βλυθὲν, πλουσίαν ἀποδίδωσι τὴν εὐωξδῶν " ἀλλὰ 
et nobis redditur facile conversari congrue δὰ ἡμῖν γίνεται ῥᾷδιον ἀχολούθως τῷ θελήματι τε 
voluntatem Dei; utpote cum sine Spiritu sancto, τεύεσθα' τοῦ Θεοῦ. Ὡς ἄνευ Πνεύματος τοῦ ἐγί 
quemadmodum jam antea dictum est, nemo καθάπερ ἤδη πρότερον εἴρηται, μηδενὶ δυνατὸν 
possit intelligere Dei voluntatem. Ut enia que συνιέναι τὸ τοῦ Θεοῦ θέλημα. Ὥσπερ y ἐν 
viro nubit mulier, príus quidem quam et conjun- πρὸς γάμον συνοῦσα γυνὴ, πρότερον piv fj συναῦ 
gatur, proprio vivit arbitrio, et prout ipsi libitum ναι, γνώμῃ xf ἰδίᾳ στοιχεῖ, xai θελύματι τοῖς ba 
est de se consulit ; simul autem sub mariti con- χέχρηται, ἐπειδὰν δὲ συνέλθῃ xaO' ἕν, ὑπ᾽ iu 
venerit manum, sub eo rerum omnium actionum- ἡγεμόνι τὸ σύνολον ζῇ, τοῦ πρός ἑαυτὴν ὁρᾷν, ἃ 
que suarum, moderatore vivit, se respicere ipsam μένη " τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον xal ψυχὴ ἔχει uiv t 
ex eo desinens; pari modo et anim& prius habet τι θέλημα, καὶ ἰδίου νόμους, xai ἔργα ἴδια * ἐπε! 


IT'. Εἰ πειδὰν ἀλοῦσαί σοι γένοιτο περὶ xoi 
νυμφίου xai νύμφης, xai χορῶν, καὶ ἑορτῶν, 
ὑλικὸν μηδὲ πρόσγειον ἐννόησον. Καὶ τὰρ εἰς 


C». 


LIBER DE CHARITATE. 


922 


αι ἀξία τῷ ἐπουρανίῳ ἀνδρὶ Χριστῷ cov- À voluntatem quamdam propriam, leges ususque 


ποτάσσεται τῷ τόμῳ τοῦ ἀνδρὸς, οὐχ ἔτι τῷ 
ιλήματι, ἀλλὰ τῷ ταύτης νυμφίου ἑπομένη 


τοῦ γάμου ἔνδυμα τὴν τοῦ ἁγίου Πνεύμα- 
v ἡγοῦ * τὴν ὁ μὴ ἐνδύναι γεγονὼς ἄξιος, 
ρανίου γάμου χαὶ τοῦ δείπνου τοῦ πνευμά- 
νωνὸς οὐχ ἔσται. Θῶμεν σπουδὴν τοῦ πνευ- 
καὶ θείου πιεῖν οἴνου, xai μεθυσθῆνχι μέθην 
. ἵν᾽ ὥσπερ οἱ olvou διαχορεῖς λαλίστεροι γί- 
fro xal ἡμεῖς, τοῦ πνευματιχοῦ τούτου διά- 
γονότες οἴνου, μυστηρίων θείων λαλήσωμεν 
τα. Καὶ τὸ ποτήριόν σου γὰρ, φησὶ Aa610, 
' pe, ὡσεὶ κράτιστον 

ὕτη ἐστὶν ἡ πτωχὴ τῷ Πνεύματι ψυχὴ, ἥτις 
χει μὲν tX ἑχυτὴς τρχύματα, ἐπιγινώσχει 
:οιέχον αὐτὴν τῶν παθῶν σχότος, xal τὴν 
ἰου διαπαντὸς ἐπιζητεῖ λύτρωσιν ^ ἢ φέρει 
ὃς, ἐπ᾽ οὐδενὶ δὲ τῶν ἐπὶ γῆς ἀγαθῶν yal- 
i τῷ χαλῷ μόνῳ ἰατρῷ, xal τῇ αὐτοῦ πέποιθε 
. Πῶς οὖν ἣ τετραυματισμένη αὕτη ψυχὴ 
i εὐπρόσωπος ἔσται, xal πρὸς συμθίωσιν 
τὰ τῷ Χριστῷ ; πῶς ἄλλως ἢ κατὰ τὴν ἀρ- 
τῆς χτίσιν, xal τὴν σχφῆ τῶν οἰχείων τραύ- 
χὶ τἧς πτωχείας ἐπίγνωσιν ; Εἰ γὰρ οἷς ἔχει 
πε xai μώλωψι τῶν παθῶν μὴ συνήέδεται, 
νηγορεῖ τοῖς σφάλματιν, οὐ λογίζεται αὐτῇ 
ρίαν ὁ Κύριος, ἀλλ᾽ ἐλθὼν ἰᾶται καὶ θερα- 
i ἀπαθὲς αὐτῇ xal ἀφρθορόν τι χάλλος ἀπο- 
"* μόνον αὐτὴ προαιρέσει μὴ χοινωνείτω 
ιττομένοις, καθάπερ εἴρηται, μηδὲ τοῖς ἐν- 
'οις συνευδηοχείτω πάθεσιν. ᾿Αλλ᾽ ὅλῃ δυνάμει 
δίον ἐχδοάτω, ἵνα διὰ τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύμα- 
9 τῆς ἐλευθερίας πάντως ἀξιωθῇ τῶν παθῶν. 
" οὖν ἢ ψυχὴ μακαρία * οὐαὶ δὲ τῇ μὴ συν- 
δεχομένῃ τραυμάτων, μηδὲ ἔχειν τι καχίας 
d» xai ἄμετρον οἱἰομέντ, χαχίαν * ταύτην γὰρ 
ἀγαθὸς ἐπισχέπτεται ἱατρὸς, οὐδὲ θερα- 
* μηδὲ μέλει αὐτῇ τῶν τραυμάτων, ἅτε χα- 
1» χαὶ ὑγιῶς ἡγουμένῃ " Οὐ γὰρ χρείαν 
φηπὶν, οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ᾽’ οἱ χαχῶς 


(ac curat eam, 


proprios, opera propria: postquam vero digna facta 
fuerit que supercoelesti viro jungeretur Christo, 
subjicitur legi viri, non amplius suam, sed sponsi 
sequens voluntatem. 

XV. Nuptialem vestem Spiritus gratiam esse 
puta, quam qui induere dignus non fuerit, cole- 
stium nuptiarum epulique spiritualis particeps non 
erit. Ponamus studium in spirituali et divino 
bibendo vino, et inebriemur ebrietate sobria, ut, 
quemadmodum qui vino pleni sunt, loquaciores 
fiunt, ita et nos, spirituali hoc large hausto mero, 
mysteriorum divinorum loquamur narrationes. 
Et calix tuus (ait David) inebrians me, quam precla- 
rus est 11] 

XVI. Ipsa est illa pauper Spiritu anima, que co- 
gnoscit quidem sua vulnera; cognoscit vero etiam 
eas, quibus circumambitur, perturbationum tene- 
bras; et 8 Domino continue liberationem querit. 
Que tolerat quidem labores, de nullo autem 60- 
rum, quae super terram sunt, bono gaudet; sed in 
bono tantum medico, et in ejus curatione confi- 
dit. Quomodo igitur haec vulnerata anima decora 
et formosa erit, et ad vite socielatem individuam 
cum Christo ineundam apta? quomodo aliter quam 
perspeciam habendo antiquam suam originem, el 
claram pre se ferendo propriorum vulnerum et 
mendicitatis notitiam ? Nam si iis, que habet, vul- 
neribus et cicatricibus passionum non delectalur, 
nec palrocinatur delictis suis; non imputat ipsi 
suam deformitatem Dominus; sed venit et sanat 
nullique obnoxiam alterationi et 
immarcescibilem quamdam ei restituit pulchritudi- 
nem. Tantum ipsa ne libero assensu participet iis 
quae fiunt, ut dictum est; neve consentiendo ea 
comprobet, que inordinate perturbationes ope- 
rantur; sed tota virtute ad Dominum clamet, ut 
per bonum ipsius 2033 Spiritum liberare se digne- 
tur 8 cunctis pravis affectibus. Beata profecto 
talis anima: νῷ autem illi, que sensum intimum 
non capiet vulnerum suorum; queque omnis se 
pravitatis funditus experiem per multam et immen- 
sam putaverit pravitatem, Talem enim neque bonus 


medicus, nec sanat; quoniam sollicitudine non tangitur vulnerum propriorum; utpote que 
habere ac vigere sanitate existimet. Non. enim (inquit) egent qui sani sunt. medico, sed qui male 


8 


AxwApiot τῷ ὄντι xal ζηλωτοὶ τοῦ βίου xal] XVII. Beati revera, et invidendi ob vite et ex- 


:2920)0q ἀπολκχύσεως, ὅσοι διὰ θερμῆς καὶ 
j9 διαγωγῆς τῶν ἐπουρανίων τοῦ [Πνεύματος 
ων Tz! Σ αἰσθέσέι τὴν γνῶσιν εἰλήφασ 
πολίτευμα ἐν οὐλανοῖς ἔχουτιν, Οὗτοι xai 
ων χκυξίττους ἀνθοώπων εἰσί " xal φανερὰ i, 
-- Τῶν: γὰρ τῶν δυνατῶν, ἢ σοφῶν, ἢ φρονί- 
^ - * , b] - 

Ait. εἰς τὸν οὐρανὸν ὑπῆρξεν ἐπιστρεφομένῳ 
4 γῆν, ἐχεὶ τε ἐργάτασθχι Eo(x πνευμχτιχὰ, 
χάλλη τοῦ Πνξύματος κατοπτεῦσαι - νυνὶ δὲ 
"€ τὸ φαινόμενον, πένης ἄχρως καὶ ἐξουδὲε- 


d. xxit, 5. 


superantis nature modum fruitionis felicitatem, qui- 
cunque per ferventem fldem, et vivendi usum ad 
virtutem normam exactum, superooclestium sancti 
Spiritus mysteriorum sensu et experientia notitiam 
perceperunt, el conversationem in colis habent. 
Tales omnium, qui uspiam vivunt hominum, pre- 
stantiseimi sunt. Id quod demonstrari manifesto po- 
test. Cui enim potentum, aut sapientum, aut pru- 
deatum, ascendere in ccelum contigit, interim dum 
versantur in terra et illio operari opera spiritua- 


!5 Matth, 1x, 12 ; xit, 17 ; Luc. v, 34. 


928 


S. MACARII /EGYPTII 


ia, et pulchritudines divini Spiritus intueri ? Nunc A νώμενος, xal οὐδὲ τοῖς ἐγγειτόνων μικροῦ v 


vero pauper aliquis in speciem, summe pauper et 
exinanitus; sac ne vicinis quidem vel minimum 
notus, procidens ia faciem suam coram Domino, 
ascendit in colum ducente sancto Spiritu, el in 
plena fiducia sur anime, mirabilibus illic rebus 
delectatur ; ibique operatur, ibi diversatur, ibi 
conversationem babet, juxta divinum Apostolum 
dicentem : Nosira autem conversatio in caelis est !'*. 
Et rursus: (ue oculus non vidil, el auris non 
audivit, nec in cor hominis ascenderunt, quz 
praparavit Deus iis qui diligunt. illum *». Moz sub- 
jungit : Nobis autem recelavit Deus per Spiritum 
suum. Hi sunt vere sapientes et potentes, hi et 
nobiles et prudentes. 

XVIII. Quinetiam, non habita ratione collestium 
illorum, e solis bis que presentia sunt de sanctis 
judicans, non dubitabis, eos omnium longe homi- 
num celcissimos pronuntiare. Age, res dijudicetur 
hoc modo: Nabuchodonosor Babylonis imperator, 
congregatis, quibus preerat, gentibus ad adorulio- 
nem statue quam erexerat, Dei hoc ita sapientissime 
moderante providentia, ut οἱ puerorum omnibus 
conspicua virtus fleret, et cuncti discerent unum 
esse Deum verum, qui in colis habitat: tres pueri, 
iique captivi, ac libertate privati, ausi sunt ipsi 
obsistere; et cunctis, ex multo metu, adorantibus, 
nec quidquam preter obsequium  tentantibus, 
multarum ritu pecudum, quo trahebantur, sequenti- 
bus, illi tantum abfuerunt ut similia aliis pateren- 
tur; ut neque ignorari sint passi suam de religione 
sentenliam, nec latere sustinuerint, sed cunctis 
audientibus dixerint: Deos tuos non colimus, et 
staluam auream, quam erexisti, uon. adoramus *!, 
Quos cum in poamaim terribilis illa fornax excepis- 
set, non sane vim suam exseruit, ac quasi et ipsa 
venerata ipsos esset, a malis eos immunes conser- 
vavit: universis ac rege ipso Deum jam verum 
agnoscentibus. Hos equidem non magis terras in- 
colentium, quam in celis degeutium chori plausu 
celebrarunt. Nam heroica facinora sanctorum 
haudquaquam esse ignota coli incolis, sed hos illis 
accurBu et testes adesse, divinus innuit Apostolus, 
dum ait : Spectaculum facti sumus angelis et. homini- 
bus 3, Potes et hec in Elia videre, qui, unus bomo 
cum essel, contra plurimos praevaluit, per devo- 
cationem ignis e ccelo. Sed et Moyses universam 
JEgyptum οἱ Pharaonem 204 (iyrannum superavit. 
Idem in iis que de Loth, in iis que de Noe, que de 
multis aliis narrantur, cernere est, qui cum appare- 
rent conlemptibiles, multis illustribus et potentibus 
superiores evaserunt. - 

XIX. Unius fere cujusque, quas videmus rerum, 
eu conditio est, ut, nl eis subveniat aliene nature 
auzilium, quartum in ipsis est, ad operandum in- 
utiles informes'ue relinquantur. Inetfabilis enim 
Dei sapientia mysteria et typos per ea que in ocu- 


19 Philipp. i, 20. 30 I Cor. 1, 9. *! Dan. π|, 18. 


προσπίπτων ἐπὶ πρύσωπον αὐτοῦ τῷ Κυρίῳ, 
εἰς τὸν οὐρανὸν ὑπὸ Πνεύματος ὁδι,γούμενος 
πληροφορία τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς τῶν ἐχεῖ θα 
χατατρυφᾷ, ἐχεῖ τε ἐργάζεται, ἔχεί τὸ π' 
ἔχει, κατὰ τὸν θεῖον ᾿Απόστολον - Ἡ μῶν và 
λίτευμα, φησὶν, ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει ^ καὶ 
'A ὀφθαλμὸς οὐχ εἶδε, xal οὗς οὐχ ἤχο 
ἐπὶ χαρδίαν ἀνθρώπων οὐχ ἀνέδη, R io! 
Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν. Εἶτα ἐπάγει " 
ἀπεκάλυψε διὰ τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ. OU 
ol ἐν ἀληθείᾳ σοφοὶ, οἱ δυνατοὶ, οὗτοι xai 
χαὶ φρόνιμοι. 


18΄. Καὶ χωρὶς, φησὶ, τῶν οὐρανίων ἐκεῖν 
τῶν παρόντων χρίνων τοὺς ἁγίους, οὐχ ἐπ 
πάντων ὑψυηλοτέρους εἰπὼν. Κρινέσθω δὲ 
Ναδουχοδονόσορ ὁ Βαδυλῶνος ἄρξας, ὅποτε 
αὐτῷ πάντα εἰς προσχύνησιν ἧς ἔτυχε κατα 
εἰκόνος ἠθροίζετο * τῷ δὲ Θεῷ τοῦτο πανσόθσι 
νομεῖτο, ἵνα xal ἡ τῶν παίδων ἀρετὴ πᾶτι | 
χαταστῇ, χαὶ μάθωσι πᾶντες, ὅτι Θεὸς ἀλη 
ὃς τοὺς οὐρανοὺς χατοιχεῖ ^ τρεῖς παῖδες, x 
αἰχμάλωτοι καὶ τὴν ἐλευθερίαν ἀφῃρημένοι 
σιάσαντο πρὸς αὐτὸν, xal πάντων πολλῷ 0G 
κυνούντων, xxl μηδ᾽ ὅλως εἰ μὴ πείθεσθχ: τ 
των, ἀλλὰ σγεδὸν ἀφόνων ἴσα καὶ ταῖς χ 
ἑλχομένων, αὐτοὶ τοσοῦτον ἀπέχοντες τοῦ τὰ 
τοῖς ἄλλοις παθεῖν, ὡς prO" εὐσεῤοῦντας ὅτι 


βούλεσθαι, μηδ᾽ ὑπομένειν λαθεῖν, ἀλλ᾽ ἐἰς 


C πάντων λέγειν ^ Tob; θεούς σου οὐ Aat, 


xai τῇ εἰχότι τῇ χρυσῖ, T» ἕστηκας, οὐ 
νοῦμεν * τούτους εἰς τιμωρίας λόγον xai i, 
ἐχείνη παραλαδοῦσα χάμινος ἦν, οὐδὲ τὴν 
ἐνέργειαν ὑπεδείξατο, ὥσπερ δὲ xal αὐτὴ ὃ: 
θεῖσα τούτους, ἀπαθεῖς χοχῶν διεφύλαξε, καὶ 
xai βασιλεύς αὐτὸς τὸν GÀrÓOT, δι’ ἐκείνων € 
ἐγνώσαν. 'Extivoug οὐχ οἱ ἐν γῇ μόνον, ἀλὰ 
οὐρανοῖς χοροὶ κατεπλάγησαν * xat γὰρ EC 
ἁγίων ἀνδραγαθείας οὐδὲ τοὺς ἐν οὐρανοῖς : 
ἀλλὰ συμφοιτᾷν κἀκείνοις, ὁ θεῖος 'Amóscolt 
φάνει " Θεατρον γὰρ, φησὶν, éyev Or μεν xr 
λοις χαὶ ἀνθρώποις. Ἔχεις τοιαῦτα xa ἐτὶ 
ὁρᾷν * ὃς, εἰς ἄνθρωπος ὦν, πρὸς πλείστους 
διὰ τῆς τοῦ οὐρανίου πυρὸς καταγωγῆς 9» 


D Μωυσῆς ὅλης Αἰγύπτου χαὶ Φαραὼ τοῦ οὐ 


περιεγένετο. Τοῦτο xai ἐπὶ Λὼτ᾽ τοῦτο xii νὴ 
xai ἐπὶ πολλῶν ἴδοις ἑτέρων " οἵτινες τῷ oz 
πολλὴν εὐτέλειαν ὑπερχόμενοι, πολλῶν ἐκράτου 
σήμων καὶ δυνατῶν. 


18', Ἑκάστῳ τῶν φαινομένων, ἣν μὴ χεὶ 
τις ξένη φύσις πρὸς βοήθειαν ἐπιγένοιτο, τὶ 
καθ᾽ ἑαυτὸ ἀνέργαστόν ἐστι xai ἀκόσμητον. E 
ἡ τοῦ Θεοῦ ἄφραστος σοφία μυστήρια xal τὸξ 
τῶν ὁρωμένων δείχννσιν, ὅτιπερ ἡ ἀνθρωπίνη 


33 [ Cor. iv, 9. 


921 


S. MACARII ΞΟΥΡΤΙΙ! 


seculi ; neque principum hujus seculi, qui destruuntur, À vuv " ἀλλὰ λαλοῦμεν σοφίαν Θεοῦ, ἕν porc 


sed loquimur Dei sapientiam in. mysterio. **. Propter 
hac cunctis hominibus, mundi spiritum habentibus, 
uti dictum est, seu prudentie seu sapientie con- 
paratione, ille & nobis descriptus immenso inter- 
vallo supereminet; siquidem hic omnes homines 
dijudicat **, secundum quod scriptum est : spiri- 
tualis, inquam, cognoscit. unumquemque, discer- 
nens unde loquatur, ubi stet, in quibus versetur. 
Ipsum autem vicissim  dignoscendi aut dijudi- 
candi, nemini spiritum mundi babentium facultas 
est ; nisi qui pariter cum eo divinitatis impertitus 
Spiritu fuerit : ut ait de talibus loquens divinus 
Apostolus : Spiritualibus spiritualia  comparantes ; 
animalis autem homo non percipit qua sunt Spiritus 
Dei. Stultitia enim est. illi ; spiritualis autem judicat 
omnia, el ipse a nemine judicatur 51. 

XXIV. Non aliter cuiquam contingere sanctis- 
simi hujus Spiritus participatio potest, quam si 
plane peregrinus factus huic seculo, totum se ad- 
dicat inquisitioni charitatis Christi ; ita ut omni- 
busque circa materiam versantur, curis solutus 
animas, uni huic assequendo scopo vacet, quo sic 
dignus fiat in. unum cuin Christo coalescere spíri- 
tum, ut ait Apostolus : Qui adhaeret. Domino, unus 
spiritus. e*t 35. Anime vero que omnino cuipiam 
rerum hujus seculi defixa est, aut in eam affectu 
aliquo propendet; puta divitiis, glorie, aut ami- 
citie mundane, non eril possibile fugere et tra- 
jiciendo perrumpere tenebras diabolicarum potesta- 
tum. 

XXV. Veritatis et Dei amanles anima, ne bre- 
vem quidem intermissionem  admiltere sustinent 
amoris quo erga Dominum flagrant; sed tote ex 
toto cruci hujus con(íxe, spiritualem profectum 
sensu quodam intimo et arcana intelligunt expe- 
rientia. Vulnerate igitur isto desiderio, et, ut sic 
dicam, famelice justitie omniumque virtutum, 
atque illustrationis boni Spiritus, etsi mysteriis 
digne divinis, etsi letivis ccelestis et gratie parti- 
cipes facte sint, non tamen in se confidunt, neque 
esse se aliquid putant; sed quando abundantius 
consequuntur spiritualia dona, tanto avidius inex- 
plebiliter inhiapt ulteriori participationi coelestium 
gratiarum ; tantoque ad hano se laboriosius eni- 
tendo disponunt. Rursus quanto dulcius sentiunt 
se profleere in sipiritu, tanto quasi gulosius appe- 
tunt perceptionem deliciarum earumdem ; et spi- 
ritualiter locupletate, sibi, quantum in ipsis est, 
pauperes videntur, juxta divinam Scripturam : Qui 
edunt me, adhuc esurient ; et qui bibunt me, adhuc 
sitient *9, 

XXVI. Tales anims et gratiam accipiunt plene 
liberationis ἃ perturbationibus affectuum ; et illu- 
strationem et communionem diviniSpiritus in pleni- 
tudine gratie perfecte assequuntur. Diverse  au- 
tem ab his pigre, laborum impatientes, non que- 


3$ [ Cor. 11, 6. 39 ibid. 15. *' ibid. 13. 


38 [ Cor; 


Διὰ ταῦτα xal πάντων τῶν ἀνθρώπων τὸ τοῦ x/ 
πνεῦμα ἐχόντων, καθάπερ εἴρηται, εἴτε opo 
εἶτε σοφῶν, ὁ τοιόσδε τοῖς ὅλοις διενήνοχε * 
πάντας μὲν ἀνθρώπους ἀναχρίνει, χατὰ τὸ 
γραμμένον. 'O τοιοῦτος γινώσχει τε ἕκαστον 
τε λέγει, καὶ τοῦ ἔστηχε, ἐν ποίοις ἐστίν - αὖτ 
οὐδενὶ τῶν ἐχόντων τὸ τοῦ χόσμου πνεῦλα δια' 
σχεῖν τε xai ἀναχρίνειν δύναμις " ὅτι μὴ ἐχείνῳ 
ὅμοιόν ἐστι τῆς θεότητος πνεῦμα, κατὰ τὸν 
᾿Απόστολον Πνευματιχοῖς πνευματιχὰ συ 
νοντες * Ψψυχιχὸς δὲ ἀνθρωπος oo δέγεται ci 
Πνεύματος τοῦ Θεοῦ * μωρία γάρ ἔστι τούτῳ’ 
πνευματιχὸς ἀναχρίνει μὲν πάντα, αὐτὸς ὑπ᾽ οἱ 
ἀνακχρίνεται. 


ΚΔ΄. Τοῦ παναγίου δέ φησι τούτον Πνεῦ; 
ἀμήχανον ἄλθως τυχεῖν, εἰ μὴ πάντων τις τῷ 
αἰῶνος τούτου ξένος γενόμόνος, πρὸς τὴν ζύ 
τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀγάπης ἑχυτὸν ἐποτάξειεν͵ 
πασῶν τῶν χατὰ τὴν ὕλην μεριμνῶν ἀνεθεὶς ὁ 
περὶ τὸν ἕνα τοῦτον σχνπὸν ἀπασχολῖται μόνον 
οὕτω χαταξιωθείη μετὰ Χριστοῦ εἰς fv πνεῦμ: 
νέσθχι, ὥς φησιν ὁ ᾿Απόστολος * Ὃ xolÀousvo: 
Κυρίῳ, ἔσται εἰς ἕν πνεῦμα, Ἑυχῇ δὲ τῇ ὅλως 
τῶν τοῦ αἰῶνος τούτου συνδεδεμένγ, xai πρὸς αἱ 
ἐχούσῃ, olov πλούτῳ ἢ δόξῃ, ἢ φιλέᾳ τῇ χετὰ χόσμ 
οὐχ ἔσται δυνατὸν φυγεῖν xai διαπεράσαι τὸ σκό! 
τῶν πονηρῶν δυνάμεων. 


C kk, αἱ φιλαλήθεις ψυχαὶ xal φιλόθεο! οὐδὲ 


βραχεῖαν ὕφεσιν τοῦ πρὸς τὸν Κύριον ἔρωτος i 
μένουσιν" ἀλλ᾽ ὅλαι δι' ὅλου τῷ σταυρῷ τούτου f, 
ἡλωμέναι, τὴν τῆς πνευματιχὴς προχοπῖῆς aid 
ἐν ἑχυταῖς γινομένην ἐπιγινώσχουσι. Τετοὼμ 
γοῦν τούτῳ τῷ πόθῳ, xal, ὡς εἰπεῖν, ἔχπεινοι v 
περὶ τὴν δικαιοσύνην τῶν ἀρετῶν, καὶ τὴν τοῦ ἀ 
θοῦ Πνεύματος ἔλλαμψιν, κἂν μυστηρίων ἃ 
θείων, κἂν εὐφροσύνης ἐπουρανίου χαὶ χάριτος 
τοχοι γένονται, οὐ πεποίθασι περὶ αὐταῖς, οὐδὲ εἰ 
τι οἵονται * ἀλλ᾽ ὅσῳ χαρισμάτων ἀξιοῦνται zv 
τιχῶν, τοσούτῳ μᾶλλον ἀπλήστως ἔχουσαι τῶν οὐ 
νίων φιλοπονώτερον ἐχζητοῦσε * xal ὅσῳ πνευχατιὰ 
αἰσθάνονται προχοπῆς, τοσούτῳ δὴ xal Aperi 
πρὸς τὴν μετάληψιν τούτων γίνονται, καὶ nas? 


D κῶς πλουτοῦσαι, τό γε παρ᾽ ἑαυταῖς, zm" 


ἐοίκασι, xarà τὴν θείαν Γραφήν * Οἱ simor: 
γάρ με, φησὶν, ἔτι πεινάσουσι, xal οἵ 
με ἔτι διψήσουσιν. 


KG'. Αἱ τοιαῦται ψυχαὶ xai τῆς τῶν παθῶν ἐλει 
θερίας παντάπασιν ἀξιοῦνται, xal τὴν τοῦ Ui 
Πνεύματος ἔλλαμψίν τε χαὶ χοινωνίαν ἐν πληρῶμ: 
τῆς χάριτος τελείως χομίζονται. Ὄσαι δὲ ὄχντι 
τε xal ἀφερέπονο:, xal μὴ ζητοῦσαι τὸν τῆς χερὸ! 


vi, 17, ?* Eccli. xxiv, 29. 


929 


LIBER DE CHARITATE. 


930 


ἀγιασμον, ἐντεῦθεν ὡς ἐν σαρκὶ ἔτι τυγχάνουσιν, οὐχ À runt sanctificationem cordis (unde el quasi in carne 


ix μέρους ἀλλ᾽’ ὁλοχλήρως δι᾽ ὑπομονῆς δέξασθαι 
xai μαχροθυμίας * μηδὲ χοινωνῆσχι τῷ []Ἰνεύματι 
τῷ παραχλήτῳ xatà πᾶσαν αἴσθησιν καὶ πληροφο- 
ροἷαν ἠλπίχκασι, xal δι᾽ Ἐχείνου τῶν παθῶν τῆς xaxtaq 
ἀπαλλαγῆναι αὖται, x&v χάριτος θείας ἀξιωθεῖεν " 
ἀλλ᾽ ὑπὸ τῆς χαχίας χλεπτόμεναι πάσης φροντίδος 
ἑαυτὰς ἀνῆχαν * ἅτε λαδοῦσαι τὴν χάριν, xal τῆς ἐξ 
αὐτῆς τυγχάνουσαι παραχλήσεως, xal πνευματικῆς 
Ὑλυχύτητος ἀπολαύουσαι. Ταύτῃ καὶ ῥᾳδιαί εἶσιν 
οἰηθῆναι, μὴ συντριθόμεναι τὴν xapólav, μηδὲ τῷ 
φοονήματι ταπεινούμεναι, μηδὲ ἔχδιψοι οὖσαι, καὶ 
πρὸς τὸ τέλειον μέτρον τῆς ἀπαθείας χατατεινόμεναι . 
ἐναπομείνασαι δὲ τῇ ὀλίγῃ taut τῆς χάριτος mapa- 
χλήσει, xal εἰς ἔπαρσιν, οὐχ εἰς ταπείνωσιν mpoxó- 
ψασαι, μᾶλλον xal οὔπερ ἠξιώθησαν χαρίσματος, 
ἔστιν ὅτε ἀπογυμνοῦνται. Ψυχὴ γὰρ ὡς ἀληθῶς φι- 
λόθεος, ὡς ὁ λόγος ἔφθη δηλώσας, κἂν μυρίας μετ- 
ἔλθῃ δικαιοσύνας, κἂν ἄκχραις ἀγρυπνίαις ἐχτρίψῃ 
τὸ σῶμα, κἂν χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος διαφόρων, 
ἀποχαλύψεών τε xal μυστηρίων ἀξιωθείη, οἥτως 
ἔχει μετρίως ὡς μήπω τῆς κατὰ Θεὸν ἀγωγῆς 
Aoquivn, μηδὲ χτησαμένη τι τῶν δεξιωτέρων, ἔρω- 
τιχῶς xal ἀπλήστως πρὸς τὴν χατὰ Χριστὸν ἀγάπην 
διαχειμένη. 


ipsum a perturbationibus malitie 


adhuc exsistunt) non ex parte sed integram per 
perseverantiam et patientiam recipere; que ne. 
que sperant omnibus sensibus et plena fiducia 
cordis participes Spiritus paracleti fleri, perque 
liberari, licet 
graliam divinam adepte sint. Sed a malitia illugsm 
omnem sollicitudinem remittunt, veluti receperint 
jam gratiam, et que ex ipsa fluit, consolationem. 
et spirituali dulcedine perfruantur. Unde et faciles 
in tumorem mentis incidunt non contrite corde, 
nec sitientes, nec anhelantes ad perfectam exstinctio. 
nis affectuum mensuram ; ?06 acquiescentes exigua 
hac gratie consolatione; el magis in elationem, 
quam in humilitatem proficientes, undeet gratia 


B potius, quam consecuti erant, spoliantur. Non sic 


vere Dei amans anima, ut preciedens declaravit 
sermo; quantumlibet enim innumeris se commen- 
dabilem fecerit officiis virtutum ; etiamsi acerrimis 
vigiliis corpus extriverit; uteuaque donis Spiritus 
magnis el variis, etiam revelationum et. commu- 
nicationis mysteriorum fuerit digna habita, de se 
lamen adeo sentit modice, ut sibi videatur, ne ru- 
dimentum quidem adhuc ponere cepisse vite se- 
cundum Deum recte; nedum se possidere ullam 


prestantiorum in via Spiritus estimet dotium ; tota interim, vehementi charitatis nisu ad Christum 


insatiabiliter amandum incumbens. 

KZ, Εἰς τὰ μέτρα δὲ ἐφιχέσθαι ταῦτα, οὔτε 
ἀθρόως, οὔτε ῥᾳδίως ἐφιχτὸν οὐδενὶ - ἀλλὰ πολλῶν 
πόνων xai ἀγώνων ἡγησαμένων, χρόνων τε xal 
σπουδῆς, χατὰ δοχιμασίας xal πειρασμῶν ποιχίλων, 
ἄχρι καὶ τοῦ τελείου, φημὶ, τῆς ἀπαθείας μέτρου. 
Οὕτω γὰρ πρὸς πάντα πόνον xai κόπον ἐβξετασθεὶς, 
χαὶ ὅλους πειρασμοὺς τοὺς ὑπὸ τῆς χακίας ἐπαγομέ- 
νούς εὐψύχως ὑπενεγχὼν, τότε xal τῶν μεγάλων 
τιμῶν χαὶ χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος, καὶ τοῦ θείου 
πλούτου χαταξιοῦται * εἶτα xal χληρονόμος τῆς οὐ- 
ρανίου γίνεται βασιλείας. 

KH'. Ἡ ψυχὴ δὲ οὐκ ἔχουσα μὲν τὴν εἶρη μένην 
τῆς πολιτείας áxpi6stav * μήπω δὲ τοῦ ἁγιασμοῦ τοῦ 
ἐν τῇ χαρδίᾳ τὴν αἴσθησιν δεξαμένη, πενθείτω καὶ 
ζητείτω παρὰ τοῦ Κυρίον θερμῶς, ἵνα τοῦ ἀγαθοῦ 
τούτου xai τῆς ἐνεργείας τῆς ἐν νῷ Ov ἀῤῥύήτων 
θεωριῶν γινομένης τοῦ Πνεύματος ἐπιτύχτ. "Ὥτπερ 
δὲ χατὰ τὸν ἐχχλησιαστιχὸν νόμον, οἱ σωματικοῖς 
ἁλόντες ἁμαρτήμασιν, ἀφορίζονται μὲν παρὰ τοῦ 
ἱερέως τὸ πρότερον ^ εἶτα τὴν χατὰ λόγον μετάνοιαν 
ἐπιδεδειγμένοι, xai τῆς χοινωνίας μεταποιοῦνται " 
ὅσοι δὲ ἀπτώτως χαὶ χαθαρῶς βεβιώκασι, προ- 
κόπτουσί τε πρὸς ἱεοωσύνην, xal ἀπο τοῦ ἐξωτέρου 
πόπου τὴν ἔσω τοῦ θησιαστηρίου μετάστασίν τε xai 
τάξιν ἀπολχμδάνουσιν, ἵνα λειτουργοὶ καὶ πάρεδροι 
τῷ Κυρίῳ διατελῶσιν * οὕτω δὴ σχοπῶμεν xal περὶ 
τῆς μυστικῆς τοῦ Πνεύματος χοινωνίας, περὶ ἧς τῷ 
᾿Αποστόλῳ εἴρηται 'H dot τοῦ Κυρίου ἡμῶν 
Ἰησοῦ Χριστοῦ, xai ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ xai Πα- 
τοὺς, καὶ dj κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ὅψει 
σωζομενὴν ἀχολουθίαν " ἐνοιχεῖ μὲν γὰρ ἡ θεία Τριὰς 

5 11 Cor. xut, 13. 

PaTroL. Ga. XXXIV. 


XXVII. Ad hune gradum pertingere, neque cito, 
neque facile contingit ulli. Sed precedanl necesse 
est multi labores et certamina, more longe et 


C studium cum probatione et tentationibus variis, 


usque dum ad perfectam mensuram quietis pertur- 
bationum perveniatur. Ita enim demum per cuncta 
contentionum erumnarumque genera exploratus, 
et tentationibus a malitia suscitatis animose tole. 
ralis, magnorum denique honorum, et donorum 
Spiritus, opuimque divinarum beatur; postremoque 
heres fit regni coelestia. 

XXVIII. Anima vero non habens quidem hane, 
de qua diximus, exquisite  conversatiouis soler- 
tiam ; neque dum intimi sensus experimento sibi 
conscia ejus, que «est in corde suo, sanctificatio- 
nie, lugest et querat ἃ Domino ferventer, ut boni 
hujus et operationis Spiritus, que in mente fit 
per arcanas contemplationes, efficiatur compos. 
Porro quemadmodura juxta ecclesiasticam legem, 
in delictis deprehensi corporeis, segregantur qui- 
dem primum per sacerdotem; deinde preescripta 
canonibus pobnitentia exhibita, comrmunioni re- 
stituuntur ; qui vero sine offensione et pure vixe- 
runt, promoventur ad sacerdotium, et ab exteriori 
loco interius ad altaris viciniam admissi, statum 
jam et ordinem accipiunt, ut ministri et assessores 
Domino fiant; ad consimilem modum rem se ha- 
bere reputemus in hac mystica Spiritus commu- 
nione, quà dictum ab Apostolo est: Gratia Domini 
nostri Jesu Christi, charitas Dei et Palris, et commu- 
nicalio sancti Spirilus 38. Videbis, inquam, similem 


oU 


991 


bio quoque quasi diecipine ordinem. Habitat enim 
divina Trinitas in anima pure vivente, cum adju- 
vante ipsam divine benignitatis auxilio; habitat 
autem non in quantum in se est; sic enim est in- 
comprehensibilis universe, quanta est, creature, 
sed in quantum aptus et capax est bomo. Postquam 
vero &nima in quopiam offenderit, transgrediens 
ordinem divinum, ao Dei spiritum contristaverit, 
ejicitur et segregatur a spirituali letitia mena, di- 
vina quidem  gradia, οἱ charitate omni, et opera- 
tione Spiritus esse contrahentibus ; lapsa in defe. 
ctum anima afflictionibus interim, et tentationibus, 
et malignorum spirituum — vexalionibus, tradita; 
quoad rursus recte jam ambulans, denuo se ad 
Spiritus beneplacitum  adaptaverit ; deinde velut 
per omnes circumducta ponitentium gradus, con- 
fessione nempe οἱ humiliatione, visitatione landem 
iiterum gratie beatur; quin et colestis uberiorem 
interdum mensurain letitix recipit. Quod si nulla 
in re Spiritum contristaverit, sed juxta Dei bene- 
placitum vixerit, cunctis pravis cogitationibus va- 
lide resistens, Dominoque indivulse — adherens; 
talis merito se consequenter nunquam interrupto 
auctu proficit anima, donisque ineffabilibus $807 
instruitur; neo non a gloria in gloriam, a quiete 
in perfectiorem quietem iransferetur. Denique et 


usque ad supremum, quo perducere Christianismus 


S. MACARII /EGYPTII 


932 


ἃ ἐν τῇ καθαρῶς ἐχούσῃ ψυχῇ, τῆς θείας χρηστότητος 
συνεφαπτομένης * ἐνοικεῖ δὲ οὐ καθ᾽ b ἔστιν " ἀχώ- 
ρητος γὰρ καὶ αὐτῇ πάσῃ τῇ χτίσει * ἀλλὰ καθ᾽ ὅσην 
γοῦν ἐπιτηδείως ἔχει καὶ δεχτικῶς ὁ ἄνθρωπος : 
ἐπειδὰν δὲ τι παρατραπῇ τῆς τῷ Θεῷ κχατὰ γνώμην 
διαγωγῆς, xai τὸ θεῖον Πνεῦμα λυπήσειεν, ἐχδάλλε- 
ται καὶ ἀφορίζεται τῆς πνευματιχῆς εὐφροσύνης ὁ 
νοῦς - τῆς μὲν θείας χάριτος xai τῆς ἀγάπης, xa: 
πάσης τῆς ἀγαθῆς τοῦ Πνεύματος ἐνεργείας συστελ- 
λομένης “ ἐκείνου δὲ θλίψεσί τε xai πειρασμοῖς xz 
πονηροῖς πνεύμασι παραδιδομένου * xai μέχρις ἂν 
πάλιν ὀρθοποδίσειεν dj ψύχὴ πρὸς τὴν τοῦ Πνεύματος 
εὐαρέστη σιν ^ εἶτε διὰ πάσης ἐξομολογήσεώς τε xr 
ταπεινώσεως τὴν μετάνοιαν ἐπιδειξαμένη, τότε χαὶ 
αὖθις τῆς ἐπισχοχῆς ἀξιοῦται τῆς χάριτος, xal τὴν 
οὐράνιον εὐφοοσύνην πλέον fj χατὰ πρῶτον ἀπο- 
λαμθάνει, Εἰ δὲ πρὸς μηδὲν τό Πνεῦμα λυπήσειεν, 
ἀλλ᾽ εἴη ζῶσχ τε εὐχρέστως, xal λογισμοῖς μὲν πᾶσ: 
πονηροῖς ἀντιταττομένη, τῷ Κυρίῳ δὲ χολλωμᾳένη 
διαπαντὸς, ἡ τοιαύτη διχαίως ἄρα xal ἀκολούθως 
προχόπτει ψυχὴ, καὶ δωρεῶν ἀφάτων ἀξιοῦτα', ix) 
ὀόξης εἰς δόξαν, xai ἀπὸ ἀναπαύσεως εἰς τελειοτέραν 
ἀνάπαυσιν μετατίθεται. Εἶτα χαὶ εἰς τὸ τέλειον τοῦ 
Χριστιανισμοῦ μέτρον ἀφιχομένν͵,, τοῖς τελείοις Epi 
ταις, καὶ τοῖς ἁμώμοις τοῦ Χριστοῦ λειτουργοῖ; 
κατὰ τὴν αἰώνιον αὐτοῦ συνταγήσεται βασιλείαν. 
hominem potest, perfectionis &picem  progresas, 


B 


perfectis operariis, et inculpatis Christi ministris in eterno regno adjungetur. 


XXIX. Hec que videmus in paulo ante meino- 
rato sacrorum ritu, figuras esse puta et umbras oc- 
eultorum. Templum puta "visibile, cordis; sacer- 
dotem, veri sacerdotis Christi gratiam : el sic por- 
ro. Ut. igitur in Ecclesia visibili nisi prius fiant 
sacre lectiones, et. qua celera canone ecclesia- 
stico consequi debent, procedant, psalmodia et 
sacrum ipsum mysterium corporis et sanguinis 
Christi peragi a sacerdote, inconsequens est. Vi- 
cisesim autem, si vel maxime ecclesiasticus canon 
expletus fuerit, oblatio autem mystica non cele- 
bretur ἃ sacerdote, neo eucharistía et communio 
corporis Christi administretur, haut perfecte ab. 
solvitur ecclesiasticarum  ceremoniarum ordo, et 
mancus mutilusque Dei cultus ac religio est. Sic 
mihi tu de Christiano quolibet cogita. Si enim is in 
jejunio quidem et vigilia, οἱ in psalmodia item et 
in cunctis officiis virtutum universarum omni se 
diligentia exercuerit: nec tamen eo unquam profi- 
ciendo pertingat, ut mystica Spirilus operatio in 
altari cordis ejus ἃ gratia cum sensu intimo, et 
omnis spiritualis quietis arcana experientia per- 
agatur, imperfecta fuerit tota illa precedens series 


ΚΘ΄. Τὰ φαινόμενα ταῦτα τύπους Ol) uoo xr 
σκιὰς τῶν χρυφίων εἶνα! " τὸν ναὸν τὸν δρώμξενιν 
τοῦ τῆς χαρδίας ναοῦ, τὸν ἱερέα, τοῦ ἀληθινοῦ ἱερξω; 
τῆς τοῦ Χριστοῦ χάριτος * καὶ ἐφεξῆς οὕτως * Ὥσςι 
οὖν xatà τήνδε τὴν ὁρατὴν Ἐκκλησίαν, ἂν μὴ to 
τερον αἱ ἀναγνώσεις, αἱ ψαλυμῳδίαι τε καὶ τίς ir» 
ἀχολουθία τοῦ ἐχχλησιαστικοῦ βαθμοῦ, προχωρί- 
σειεν, αὐτὸ τὸ θεῖον μυστήριον τοῦ σώματος τι χε 
αἴματος τοῦ Χριστοῦ τὸν ἱερέα ἐπιτελεῖν οὐχ dri 
λουθον, Εἶτα xxv πᾶς μὲν ὁ ἐχχλησιαστιχὸς xiee 
ἐπιτεθείη, ἢ μυστικὴ δὲ τῆς προσφορᾶς ὑπὸ 9) 
ἱερέως εὐχαριστία, xai dj xotwtovia τοῦ σώματος τῇῷἢ 
Χριστοῦ μὴ γένηται, οὔτε ὁ ἐκκλυ,σιαστιχὸς iue 
σιουργήθη θεσμὸς, καὶ ἐλλιπής ἐστιν ἡ λατρείτ τὸ 
μυστηρίου * οὑτὼ μοι xal τὰ τοῦ Χριστιανοῦ vis 
ἂν γὰρ νηστείαν μὲν καὶ ἀγρυπνίαν xai ψαλμῳέίεν, 
ὅλην τε ἄσχησιν xal ἀρετὴν πᾶσαν κατορθωχὼς ec 
à postu, δὲ τοῦ Πνεύματος ξνέργειχ τῷ bert 
ρίῳ τῆς αὐτοῦ καρδίας ὑπὸ τῆς χάριτος xg e^ 
σιν πᾶσαν xal πνευματικὴν ἀνάπαυσιν uj: bx 
λοῖττ, ἀτελὴς dj τοιάδε πᾶσα τῆς ἀσκήσεως ἀκολουθία 
xxl σχεδὸν ἀργὴ, οὐκ ἔχουσχ τὴν τοῦ [boy m 
ἀγαλλίασιν μυστικῶς ἐν τῇ χαρδίᾳ ἐνεργουμένην. 


C 


religiosarum observationum, et ferme inutilis non habens exsuliationem spiritualem, arcane ia conde 


productam. 

XXX. Bonum est jejunium, bona vigilia, bona 
similiter omnis exercitatio, et vita peregre traducta ; 
ceterum hec procomia sunt status et conversatio- 
nis Deum vere amantium ; unde inconsultum pro- 
fecto est iis magnopere confidere. Est enim, quando 
gretise cujusdam participes flamus:el tum malilia 


ΛΑ΄. Καλὸν dj νηστεία, χαλὸν * ἀγρυπνία, χυλὸν 
ὁμοίως ) ἄσχησις, xxi ἡ ἐπὶ ξένης διχγωγή᾽ χεὶ 
προοίμια ταῦτα πολιτείας θεοφιλοῦς * ἀλόγι5τον δὲ 
ἀτεχνῶς εὸ ἁπλῶς τοῖς τοιούτοις ἐπιθαῤῥόςιν. Ἔπι 
γὰρ ὅτε xal χάριτός τινος ἐν μετοχῇ καθιστάμεθι᾽ 
καὶ ἡ κακία ἔνδον ὑποχαθημένη, καθάπερ ἐν τοῖς 














933 


LIBER DE CHARITATE. 


934. 


ἄνω λέλεχται, σοφίζέται xai ὑποχωρεῖ, ἑκοῦσα, οὐ A intus in nobis subsidens (prout superius est me- 


πράττει τὰ ἑχυτῆς * ἀλλὰ ποιεῖ νομίσαι τὸν ἄνθρω- 
πον, διαχεχαθάρθαι τὸν νοῦν xal τὸ λοιπὸν ἐξάγει 
* wv T - ! 
πρὸς οἴησιν τελειότητος. Εἴτα λῃστρικῶν ἐπιτίθεται 
xai τῶν χατωτάτων ἄχρι χαταφέρει τῆς γῆς. Οἱ γὰρ 
»- , 4 » 
ἀνθρωπον πολλάκις εἴχοσιν ἔτη γενόμενοι λῃσταί 
-.᾿ M , 
τινες ἢ στρατιῶται τὸ ἐπιτήδευμα, μηχανάς τε κατὰ 
τῶν πολεμίων ἐπίστανται, ὑποχάθηνταί τε xai ἐν- 
ἐὸρας ἐπινοοῦσι, xal τὰ τῶν ἐχθρῶν λαμὔάνουσιν 
ὦτα, xal χτείνουσιν ἀνελπίστως περιδαλόντες. Πόσῳ 
(5 μᾶλλον fj καχία τοσαύτας χιλιάδας ἐτῶν γεγενη- 
μένη, καὶ τοῦτο ἔργον ἑχυτῆς τεθειμένῃ, τὸ σπου- 
^ . 5 - à ^ T^ , 
δχιότατον τὸ ἀπολεῖν ψυχὰς, ἐνέδρα: εἴδε τοιχύτας 
ἐν ἀποχρύφῳ τῆς χαρδίας ἐπινοεῖν, xal χατὰ χαιροὺς 
ἀτρεμεῖν ἐπίτηδες, xai μὴ ἐνεργεῖν * ὥστε τὴν ψυ- 
,ὴν ἐλχῦσαι πρὸς οἵησιν τελειότητος ; 'O μέντοι 
θεμέλιος τοῦ Χριστιανισμοῦ, κἂν πάσας τις μετέλθῃ 
διχαιοσύνας, μὴ ἐπαναπαύεσθχι τούτων, μηδὲ ἐπι- 
θαῤῥεῖν, μηδὲ μέγα τι πεποιηχέναι λογίζεσθαι * x&v 
μέτοχος χάριτος καταστῇ, μὴ νομίσαι χατειληφέναι " 
A^ N , » $ M - J HE. - 
μηδὲ χαταχόρως ἔχειν. ἀλλὰ πεινᾷν τότε xal διψᾷν 
δὲ πενθεῖν xai χλαίειν, xai συντετριμμένην ὅλως τὴν 
χαρδίαν ἔχειν, 


moratum ἃ nobis) subdole agit et sponte se sub- 
6rahit; nec operatur, qua sua sunt. Sed hominem 
inducit, ut existimel mentem euam esse emunda- 
tam : et sic porro impellit eumdem in perfectionis 
persuasionem. Tum vero latronum ritu in ipsum 
facit impetum, eumque in infima usque terre pre- 
cipitat. Sunt homines innutriti tractationi armo- 
rum, qui annis viginti aut latrocinio, aut militis 
&assuevere; quippe sciunt machinationes in rebus 
militaribus. Hi subsident, et insidiis intendunt, ac 
hostium avertunt aures ; et sic insilientes trucident 
ex improvisio. Quanto magis malitia, tot millium 
annorum, et opus hoc perdendi animas sibi propo- 
nens, insidias noverit ejusmodi in cordis abscon- 
dito comuminisci, et temporibus opportunis de in- 
dustria? [mo quietam esse et, non operari, ut aní- 
mam ipsam in persuasionem perfectionis pertrahat? 
Fundamentum itaque Christianismi est, quanta- 
cunque quis obierit omnium officia virtutum, his 
tamen non acquiescere; non iis confidere ; non 
inde magnum quid se fecisse reputare; neque ubi 
gralie particeps est factus, repente, ac se compre- 


bendisse arbitrari ; multo minus velut jam saturum otiari; qui tum magis esurire ao sitire; lugere ac 


flere, 86 contritum penitus cor habere. 

AA'. Νόει μοι τὴν πνευματικὴν χατάστασιν οὕτως 
ἔχειν. Ὑπόθου τινὰ εἶναι βασιλιχὸν οἶκον" τούτῳ 
δὲ αὐλὰς ὑπεῖναι διαφόρους, καὶ πρόθυρά τινα καὶ 
,.,} » ἀλλ H 1 4 er *s. ^ 4 
οἰχίας ἄλλας ἐξωτέρας " xai οὕτω πᾶλιν χατὰ τὸ 
ἀκόλουθον ἐνδοτέρας, ἐν αἷς τὴν πορφύραν καὶ τοὺς 
θνπχυροὺς εἰκὸς ἀποχεῖσθαι. Εἴτα xal τὴν τούτων 
250 ^ ὲ ἐδ δὴ 4 λ ων 1 " ^ 
αὖθις ἐσωτέραν, ὅπου τὴν βασιλικὴν εἶναι διχγωγὴν 
» 8 . T (4 . δὲ i 5 7 
ἐπιτήδειον. Ὥσπερ οὖν εἴ τις τὰς ἐξωτέρας αὐλᾶς 
τε xal μονὰς ἀπαντήσας, εἰ Of! τοὺς ἔνδον οἴχους 
κατειληφέναι, πεπλάνηται -“ οὕτω δὴ xal χατὰ τὸ 
πνευματιχὸν ἀχολούθως. Οἱ πρὸς γαστέρα xal ὕπνον 
διαμαχόμενοι, ψαλμοῖς τε xal εὐχαῖς διηνεχῶς προσ- 
χείμενοι, μὴ νομιζέτωσχν ἤδη τοῦ τέλους xal tz 
χαταπαύσεως ἐπιοῆναι, [16θεν ; "Ex: γὰρ αὐτοῖς 
τεοὶ τὰ πρόθυρα xai τὰς αὐλὰς d ἀναστροφή᾽ οὐχ 
fvx τὴν πορφύραν xai τοὺς θησαυροὺς ὑποχεῖσθχι 
τοὺς βασιλικοὺς ὑπάρχει" χἂν “άριτός τινος πνευμχ- 
τικῆς ἐξιώθη σαν “μηδὲ τοῦτο πάλιν αὐτοὺς ἀπατάτω, 
ποῦ τέλους ἐπιτυχεῖν * ἐρευνᾷν οὖν προσῆχεν, εἰ εὗρεν 
ἐν τῷ ὀστραχίνῳ τούτῳ σχεύει 
ἐνεδύσατο τοῦ ]νεύματος τὴν πορφύραν * εἰ τὸν 
βασιλέα εἶδε x21 ἀνεπαύσατο. Καὶ γὰρ οἵου μοι πάλιν 
τὴν μὲν φυχὴν βάθος τι ἔχειν χαὶ μέλη πολλὰ, τὴν 
δὲ ἁμαρτίαν ὑπεισελθοῦσαν τὰ μέλη πάντα, χαὶ τὰ 
νοήματα τῆς χαρδίας χαταλαῦθεῖν ᾿ εἶτα ἐπιζητάσαντος 

^ , . , , - $57 4 “ 
τοῦ Πνεύματος τὴν χάοιν, ἐλθεῖν, xal δύο τυχὸν τῆς 
Ψυγὴς μέρη͵ περιλαδεῖν - τὸν οὖν ἀπείρως ἔχοντα, 
T204 τίς χάριτος ταύτης παραχαλούμενον δόχη σις 
ἔγει, πάντα τὰ μέλη τῆς ψυχῆς κατειλῆφθαι, xai 
τὴν ἁμαρτίαν ὅλως ἐχριζῶσθαι, μὴ εἰδότα, ὅτι τὸ 
πλεῖστον μέρος αὐτῆς ἔτι χατάσχετον ὑπ᾽ ἐκείνης 
ἐστίν. νὸν γὰρ, ὡς πολλάχις δεδήλωτα!, xal τὴν 
χάριν ἀδιαλείπτως ἐνεργεῖν, ὃν τρόπον ὀφθαλμὸν ἐν 
τῷ σώματι, καὶ συνεῖναι τὴν xaxlav. ὑποχλέπτουσαν 


* : 


e 


» 
τὸν θησαυρόν * εἴ 


XXXI. Cogita mihi, sic se habere spiritualem 
statum. Finge tibi animo palatium quoddam re- 
gium, aulis constans diversis; ac vestibula quidem 
principio exstare, partesque anteriores &edium ; 
tum introrsum continua serie penitius recedentes 
alias, in quibus et purpuram et thesauros verisi- 
mile sit latere reposita. Deinde rursus post has 
adhuc interiora ?08 conclavia: ubi diversari rex 
ipse creditur. Ut igitur ai quispiam istiusmodi ex- 
timas tantum quasdam forte ingressus 1nansiones, 
existimarel se ipsa jam penetralia domicilii tenere, 
vehementer erraret : it& in rebus spiritualibus se 
res habet; qui bellum ventre et somno inferentes, 
in psalmorum quoque decantatione, et continua- 
tione precum perseverant, ne putent se pervenisse 
ja'n ad mentam, ac quietis incendiose cubile. Unde 
enim hec persuasio? Adhuo eorum in primoribus 
porticibus et circa aulas heret conversatio ; non- 
dum ubi purpura et thesauri regii sunt repositi ; 
licet gratis spiritualis alieujus sint beati; ne, queso, 
hoc eos decipiat, ut apicem arripuisse jam se per- 


D fectionis putent. Explorare aliquem esquius fuerit; 


ecquid in suo vase flctili thesaurum invenerit? 
Ecquid jam induerit Spiritus purpuram? An regem 
viderit, et conquieverit ? Etenim existima rursum 
&enimam quidem profunditatem quampiam habere, 
et membra multa; peccatum autem subrepsisse 
putet in. membras omnia, et cogitationes quoque 
cordis occupasse. Deinde postquam homo requisivit 
Spiritus yratiam, eam venire, et duas apprehen- 
disse foreitam &nime parles. Id cum sentiret impe- 
ritus gratie hujus, opinatur, universa pariter ani- 
me membra gratie comprehensa vi teneri, 80 pec- 
catum ex eo proraus eradicatum; nesciens plerag. 


935 


S. MACARII JEGYPTII 


936 


que adhue anime partes occupari a peccato. Con- ἡ τὴν διάνοιαν. Ὁ τοίνυν μὴ διαχρίνειν εἰδὼς, ὡς μέγα 


cesso enim (ut sepius demonstrstum est) gratiam 
indesinenter operari, sicut oculum in corpore ; 
cum eo tamen nibilominus est verum, simul cum 
ea subesse pariter malitiam, latenter mentem  fal- 
lentem. Qui ergo haud salis novit discernere, quasi 
magnum quid jam sit assecutus, magnum aliquid de 
se ipso opinatur ; et quasi ultima purgatione ad 
purum excoctus sit, inflatur. Sed multum & vero 
abest hec ejus vanissima persuasio. Ut enim pre- 
cedens sermo monstravit, ars hec est Satane, quo- 
dam tempore de industria se abscondere, ac, quasi 
rocossisset, intermittere operari que solebat ; hoc 
speotantis, ut arrogentem sui flduciam parum 
caulis spirituslibus ingeneret. "Verumenimvero 


tt χατειληφὼς ἤδη, μέγα τε περὶ ἑαυτοῦ οἴεται, καὶ 
ὡς τὴν ἐσχάτην χάθαρσιν συνεσχνηχὼς τετύφωται " 
ἔχειν δὲ τὴν. ἀλήθειαν συνηγοροῦσαν αὐτῷ, πολλοῦ 
γε καὶ δεῖ, Ὡς γὰρ ὁ λόγος φθάσας ἐδήλωσε, τέχνη 
τῷ Σατανᾶ xal αὕτη * κατά τινας χρόνους ἐἔχόντα 
παραχωρεῖν, xal τὰ εἰωθότα μὴ ἐνεργεῖν, χατὰ 
σχοπὸν, τοῦ οἴησιν τελειότητος τοῖς ἀσχουμένοις 
ὑποδαλεῖν * ἀλλὰ μὴ 6 φυτεύων ἀμπελῶνα παραπόδες 
λαμδάνῃ xal τὸν χαρπόν " ἥ ὁ σπείρων τὰ σπέρυατε 
ἐν τῇ γῇ xal τὴν συγχομιδὴν εὐθὺς ἐποιήσατο. T! 
δέ; τὸ ἀρτιγενὲς παιδίον ἥψατο παραχρῆμα τῆς τε- 
λειότητος ; ᾿Απόδλεψον εἰς τὸν Ἰησοῦν * ἔχ ποίας 
δόξης Υἱὸς Θεοῦ καὶ Θεὸς ὧν ὁ Χριστὸς, εἷς οἷα 
πάθη, καὶ ἀτιμίαν, xal σταυρὸν χατέδη “ καὶ πάλιν 


qui plantat vineam, haud statim vindemiat ejus B ὅπως διὰ ταύτην αὐτοῦ τὴν ταπείνωσιν ὅπεράρθη, 


fructum. Neque qui semen in terram jacit, fru- 
mentum eodem tempore in horrea convehit. Quid 
ergo? an recens natus infans perfecte subito in- 
crementum adipiscitur setatis? Respice in Jesum. 
Ex quanta gloria Filius Dei et Deus cum esset Chri- 
atus, in quot qualesque perpessiones, ignominiam 
el crucem descenderit ; et rursus propter 


illam 


xal iv δεξιᾷ τοῦ Πάτρὸς ἐγάθισεν, Ὁ δέ γε πονηρὸς 
ὅφις ἐκ πρώτης τῷ ᾿Αδὰμ ὑποσπείρας θεότητος ἐπ’- 
θυμίαν, εἷς οἵαν αὐτὸν χατήγαγεν ἀτιμίαν διὰ ταύτης 
δὴ τῆς οἰήσεως. Ταῦτα τοίνυν αὐτὸς ἐννοῶν ἀσφάλιζε 
σεχυτὸν ὅση δύναμις, xxl σπρύδαζε ταπεινοῦν dii 
τὴν καρδίαν, καὶ συντετριμμένην ἔχειν. 

ipsam ejus humiliationem superexaltatus idem 


fuerit, adeo ut sedeat ad Patris dexteram. At malus serpens subseminata primo suo susurro in Adami 
animo cupiditate divinitatis, in quantam ipsum dejecit ignominiam, illius superbissimi justa punilione 
desiderii. Hec igitur ipse reputans, consule tibi, constituens quantum potes in securo res tuas; et 
stude semper humiliare tuum cor, et illiud habere contritum. 


MAKAPIOY TOY MELAAOY 


ΠΕΡῚ EAEYOEPIAX NOOX- 


AOTOZ. 








MACARII MAGNI 
DE LIBERTATE MENTIS 


LIBER. 


4209 I. Cum audieris descendisse Christum in in- (; Α΄. Ὅταν ἀκούσῃς, ὅτι κατελθὼν ὁ Χριστὸς εἰς 


feros, οἱ detentas illico animas liberasse, non longe 
distare illa ab his, que nunc gerentur, puta. Co- 
gita mihi sepulcrum esse cor. Ibi cogitationes et 
mentes defossas gravi teneri comprehensas caligine. 
Venit igitur Dominus ad animas in inferis ipsum 
clamore magno invocantes, in profundum videlicet 
cordis advenit ; et ibi morti imperans. Dimitte, 
ait, clausas isthic animas, me qui possum eas 
liberare, ut id faciam orantes. Deinde gravem 
lapidem removens superpositum anime, tumulum 
aperit, et que vere erat mortua, resuscitat : que- 


ἄδου, τὰς χατόχους ἔχεϊ ψυχὰς ἀνεῤῥύσετο . πὲ 
μαχρὰν εἶναι ταῦτα xai τῶν νῦν τελουμένων νόμιζε. 
Οἴου μοι γὰρ μνη μεῖον εἶναι τὴν καρδία, " χἀκεῖ τοὺς 
λογισμοὺς χαὶ τὸν νοῦν χατωρύχθαι βαρεῖ exit: 
χατειλημμένους, Ἔρχεται τοιγαροῦν ὁ Κύριος εἰς τὰς 
ἐν ἄδον ἐπιδουμένας αὐτὸν ψυχὰς, εἷς τὸ βάθος δη- 
λαδὴ τῆς καρδίας, χἀκεῖ τῷ θανάτῳ ἐγχελευόμενος᾽ 
᾿λνάπεμπε, λέγει, τὰς ἐγχ [εχ] λεισμένας ψυχὰς. τὰς 
ἐμὲ τὸν ῥύσασθαι δυνάμενον ἐχζητούσας. Εἴτα τὸν βα- 
ρὺν λίθον διάρας τὸν τῇ ψυχῇ ἐπιχείμενον, τόν τε τάφον 
ἀνοίγει, xai τὸν ἐν ἀληθείᾳ νεχρὸν ἀνιστᾷ, xai τῖς 





931 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


938 


ἀφεγγοῦς φυλακῆς τὴν ἐγχεχλεισμένην ψυχὴν ἀπ- Α que obscura custodia conclusa tenebatur, animam 


αλλάττει. 

Β΄. Συμύὔαίνει, φησὶ, πολλάκις διαλέγεσθαί σοι 
καθ’ ὁποδολὴν ἐν χαρδίᾳ τὸν Σατανᾶν, xal, Σύνες 
ὅσα εἴργασαι πονηρὰ, λέγειν " ἀναπέπλησταί σοι ἀνο- 
μιῶν ἡ ψυχὴ, βεδάρησαι πολλαῖς καὶ χαλεπωτάταις 
ἁμαρτίαις. Μὴ λανθανέτω γοῦν σε τοῦτο ποιῶν, καὶ 
προσχήματι ταπεινώσεως εἰς ἀπόγνωσιν συνωθῶν. 
'Ag'! οὗ γὰρ διὰ τῆς παραδάσεως εἰσέφρησεν ἣ xaxla, 
πάροδον ἔσχε διαλέγεσθαι καθεκάστην τρόπον τινὰ 
τῇ ψυχῇ ὡς ἄνθρωπον ἀνθρώπῳ, καὶ ὑποτιθέναι 
τὰ ἄτοπα. ᾿Απόχριναι τοιγαρῶν αὐτῷ σύ. ᾿Αλλ’ 
ἔχω τὰς τοῦ Θεοῦ διαδεδαιώσεις ἐγγράφους * Οὐ 
βούλομαι, λέγοντος, τὸν θάνατον τοῦ ἀμαρτωλοῦ, 
ὡς τὸ ἐπιστρέψαι διὰ μετανοίας καὶ ζῇν αὐτόν. Τί 
γὰρ ἐδούλετο αὐτῷ ἡ κάθοδος, εἴ γε μὴ τοὺς ἁμαρ- 
τωλοὺς σώσει, xal τοὺς ἐν σχότει φωτίσει, xai 
ζωοποιήσει τοὺς τεθανατωμένους ; 

Γ΄. Ὥσπερ ἣ ἐναντία δύναμις, οὕτω δὴ καὶ ἡ θεία 
χάρις προτρεπτιχὴ, οὐχ ἀνχγχαστεχὴ δείχνυται οὖ- 
σα, ἵν᾽ ὄντως ἡμῖν τὸ ἐλεύθερόν τε xal αὐτεξούσιον 
περισώζοιτο. Ταύτῃ τοι xai Ἐφ’ οἷς ὁ ἄνθρωπος 
ἐργάσηται κακοῖς πρὸς τοῦ Σατανᾶ ὑπαγόμενος, οὐχ 
ὁ Σατανᾶς μᾶλλον, ἀλλ’ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος τὴν τι- 
μωρίαν εἰσπράττεται, ὡς μὴ βίᾳ συνελαθεὶς, ἀλλ᾽ 
ἰδίῳ θελήματι πεισθεὶς τῇ xaxg. Παραπλησίως δὲ 
κἀν τῷ ἀγαθῷ : οὐχ ἐπιγράφει τὸ γεγονὸς ἑαυτῇ, 
ἀλλὰ τῷ ἀνθρώπῳ d χάρις, καὶ διὰ τοῦτο δόξαν αὐτῷ 
περιτίθησιν, ὅτι αὐτὸς ἑαυτῷ τοῦ ἀγαθοῦ γέγονεν 
αἴτιος. Οὐδὲ γὰρ ἀναγκαστικῇ δυνάμει, ὡς εἴρηται, 
συνδεσμοῦσα αὐτοῦ τὸ θέλημα, ποιεῖ ἄτρεπτον ἡ χά- 
ρις " ἀλλὰ χαίτοι συνοῦσα, τῷ αὐτεξουσίῳ παρα- 
χωρεῖ, ἵνα δῆλον εἴη τὸ τοῦ αὐτοῦ θέλημα, ὅπως ἔχει 
πρὸς ἀρετὴν fj γαχίαν. Κεῖται γὰρ οὐ τῇ φύσει vó- 
μας, ἀλλὰ τῷ αὐτεξουσίῳ τῆς προαιρέσεως, τραπῆναι 
δυναμένῳ πρὸς τὸ ἀγαθὸν xal xaxóv. 


Δ΄. Φυλαττεῖιν δεῖ τὴν ψυχὴν, καὶ ἀνομίλητον συν- 
τηρεῖν βεδήλων καὶ πονηρῶν λογισμῶν, Ὥσπερ γὰρ 
τὸ σῶμα σώματι συνελθὸν ἑτέρῳ, πρὸς ἀχαθαρσίαν 
μιαίνεται " οὕτω δὴ χαὶ ψυχὴ φθείρεται πονηροῖς 
συνδοιάζουσα xai μιαροῖς λογισμοῖς, συνάδουσά τε 
αὐτοὶς καὶ συντιθεμένη * οὐχὶ τοῖς τῆς πονηρίας μό- 
νον, ἀλλὰ xal ἑκάστης xaxiac* otov, ἀπιστίας, δόλου, 
χενοδοξιας, ὀργῆς, καὶ φθόνου, χαὶ ἔριδος. Καὶ τοῦτό 
ἐστι τὸ χαθαίρειν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ 
σαρνὸς καὶ πνεύματος, Εἶναι γὰρ οἵου xai φθορὰν 
καὶ πορνείαν ἐν τῷ ἀφανεῖ τῆς ψυχῆς, διὰ λογισμῶν 
ἀτόπων ἐνεργουμένην * xal ὥσπερ τὸν φθειροντα 
τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, xatà τὸν μέγαν ᾿Απόστολον, 
φθερεῖ τοῦτον ὁ θεὸς, ὅπερ τὸ σῶμά ἔστιν * οὕτω δὴ 
χαὶ ὁ φθείρων ψυχήν τε καὶ νοῦν, τῷ συντίθεσθαι 
τοῖς ἀτόποις, τιμωρίας ἐστὶν ὑπεύθυνος. Φυλὰᾶττειν 
τοιγαροῦν προσήχει χαθαπερ τὸ σῶμα ὁρατοῦ ἁμαρ- 
τύήματος, οὕτω χαὶ τὴν ψυχὴν λογισμῶν ἀτόπων, ὅτι 
νύμφη Χριστοῦ ἐστιν. Ἡ, ρμοσάμην γὰρ ὑμᾶς ἐνὶ 
ἀνδρὶ παρθένον ἀγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ " 


33 Ezech. xxu: 11. 58 IL Cor. vii, 1. 


liberat. 

II. Contingit δῶρο insusurrare tibi Satanam in au- 
rem cordis, el dicere: Scis quot et quanta perpe- 
trasti mala ? repleta tibi sceleribus est anima ; gra- 
varis multis οἱ fedissimis peccatis. Non te lateat, 
suggerentem talia malum demonem id agere, ut 
te in desperationem, humilitatis pretextu, contru- 
dat. Ex quo enim per transgressionem primam ir- 
repsit in hominem malitia, liber aditus diabolo da- 
tus est animam quotidie alloquandam, ut homo 
hominem, et ad eidem suggerenda absurda. Respon- 
de igitur illi tu : At habea scriptas asseverationes Dei 
aientis : Nolo mortem peccatoris ; sed ut. convertatur 
per pamnitentiam, et vivaL*!, Quam enim aliam potuit 
habere causam descendendi, nisi ut peocoatores 
salvos laceret, jacentes in tenebris illuminaret, vite 
redderet mortuos ? 

Ill. Ut adversaria potestas, ita et divina gratia 
ceu hortatoria, non necessitatem inducens esse os- 
tenditur; ut vere nobis libertas, et nostri potens 
arbitrium servetur. Inde est, cur eorum, qua ho- 
mo inductus & Satana perpetraverit mala, non a 
Satana potius exigantur pense, quam ab homine 
ipso; utpote qui non vi adactus, sed propria vo- 
luntate persuasus, malitia assenserit. Similiter au- 
tem et in bono, non ascribit successum sibi, sed 
homini gratia, et ei propter hoc gloriam apponit, 
quoniam ipse sibi boni causa fuerit. Neque enim 
necessitatem inducente vi, ut dictum est, constri- 
ctam ipsius voluntatem facit immobilem gratia ; 
sed,etiam eum presens adest, libero cedit arbi- 
ro; ut manifestetur, quenam sit ejus voluntas ; 
uti se habeat erga virtutem et malitiam. Posita 
quippe lex est, non nature, sed sui compoti arbi- 
trio, electionis in alterutrum domino, nempe ad 
bonum et malum. 

IV. Custodire oportet animam, eamque ἃ oonver- 
satione ?10 arcere profanarum malarumque oo- 
gitationum. Ut enim corpus cum corpore coiens ad 
immunditiam polluitur; sic et anima corrumpitur 
malis et sordidis copulata cogitationibus, concor- 
dansque et assentíens : neo lis solum que ad ne- 
quitiam οἱ impuritatem, sed et illis que ad 
quodvis malitis impellunt genus : velut, infideli- 
tatis, doli, vane glorie, irse, invidim, rixe. Et 


D hoc est : Mundare nos ipsos ab omni inquinamento 


carnis et spiritus 33, Esse enim quamdam puta 
et corruptionem et fornicationem in occulto ani- 
me ab impuris illis cogitationibus perpetratam ; et 
quemadmodum : Qui templum Dei violaverit ( juxta 
magnum Apostolum ) disperdet illum Deus 9; quod 
Dei templum oorpus est; sio qui polluit animam 
el mentem, assentiendo pravis, paanam utique de« 
bet. Custodire igitur convenit, sicut a visibili pee- 
cato corpus, ita et animam ἃ cogitationibus immune 
dis; quoniam hec sponsa Christi est : Despondi 


8 1 Cor. ii, 17. 


939 


S. MACARII /EGYPTII 


940 


enim vos, ait, uni viro virginem castam exhibere À xxi, Πάσῃ φυλχχῇ τήρεε τὴν καρδίαν, τῆς Γραφῆς 


Christo **. Audi quoque Scripturam — dicentem : 
Omni custodia serva cor tuum ; quia ex ipso vita pro- 
cedit 9. Et : Perversas cogitationes separare a. Deo **, 
rursus disce 8 divina id docente Scriptura. 

V. Rationem exigat a sua unusquisque anima, 
discernens et explorans, ad quenam afficiatur. Et 
si haud consonans Dei legtbus contigerit videre cor ; 
omni conata quemadmodum corpus, ita et mentem 
conservare inoorruptam studeat, atque impuris 88- 
sensum cogitationibus negantem. Si quidem velit 
juxta promiesionem introduci in convictum et 
choros purarum virginum *'. Cohabitatio enim οἱ 
familiaris conversatio puris omnino et in recti amore 
fixis promissa est animabus. 

VI. Sicut agri proprii diligentissimus colonus no- 
vateum prius et ex eo spinas tollit; ac tum de- 
mum injioit semina; ita et quia Deo exspectat 
sementem gratie accipere, purgare prius debet 
anime suse agrum ; ut semen deinde in eum inci- 
dens Spiritus, perfectos et multiplices reddat fru- 
etus. Nam ni hoc flat ante omnia, et nisi mun- 
daverit quis seipsum ab omni inquinamento car- 
nis el spiritus, caro est οἱ sanguis, et longe distat 
ἃ vita. 

VII. Undecunque hostis machinationes astutas, 
dolos et maleficia, circumspicere oportet. Etenim 
ut Spiritus sanctus per Paulum : Fit omnibus om- 
nia, ut omnes salvos faciat 38: sic et spiritui malo 
in studio est, omnia fleri, ut omnes in interitum 
propellat. Itaque is cum orantibus simul orare 
simulat, id spectans, ut ex ipsa oratione sumat 
ansam decipiendi orantem subjiciatque eidem arro- 
gentem confldentiam; cum ;jejunantibus jejunat, 
ut ipsos inanibus decipia! et dementet; Scriptura- 
rum babentibus notitiam, similibus dat operam, 
sub specie scientie cupiens eos subvertere. Cum 
aliqui revelationis lumine beantur, videtur et ipse 
ejusmodi habere. Transfigurat. ením ( ait Paulus ) se 
Satanas in. angelum lucis?*. Ut opinione flctee lucis 
deceptos ad se adducat. Et, ut cuncta ejusmodi 
semel colligam, mira se artium subtilitate omnia 
variat, quo similitudine subjugatos, boni specie 
apparentis in veram alliciat irreparabilemque per- 
niciem : Consilia, inquit, destruentes et omnem alti- 
fudinem eztollentem 56 adversus scientiam Dei 40, 


&xout λεγούσης * ix γὰρ τούτων ἐξοδοι ζωῆς " χαὶ, 
Κκολιοὺς δὲ λογισμοὺς χωρίζειν ἀπὸ Θεοῦ, καὶ nily 
τῆς θείας διδασχούσης Γραφῆς μάνθανε. 


Ε΄. Λόγον ἀπαιτείτω τὴν ἑχυτοῦ ψυχὴν ἔχαστος 
ἀναχοίνων xai βασανίζων, τίσι ποόπσχειται " χαὶ 
εἰ μὴ συμφωνοῦσαν συμῦθαίνει τοῖς τοῦ Θεοῦ νόμοις 
τὴν παοδίαν ὁρᾷν, πάσ δυνάμει καθάπερ τὸ σῶμα, 
οὕτω δὴ xal τὸν νοῦν διατηρεῖν ἄφθορον σπουδαζέ- 
τω, χαὶ τοῖς πονηροῖς ἀσύνθετον λογισμοῖς. ET γε δὴ 
βούλοιτο χατὰ τὴν ὑπόσχεσιν τὴν χαθαρὰν ἐσοιχί- 
σασθαι * ἐνοιχῆσαι γὰρ xxl ἐμπεριπατῆσαι ταῖς χε- 
θαραῖς πάντως xal φιλοχάλοις ψυχαῖς ἐπήγγελται. 


ζ΄. Ὥσπερ ὁ τῆς ἰδίας γῆς ἐπιμελέστατος Ὑγευργὸς 
ἀνανεοῖ ταύτην πρότερον, xxi τὰς ἀχάνθας πεοιχιοεῖ, 
εἶθ᾽ οὕτω χαταδάλλε! τὰ σπέομχτα “οὕτω xii τὸν 
παρὰ Θεοῦ προσδοχῶντα τῆς χάριτος σπόρον λαδεῖ, 
χαθαίρειν πρύτερον χρὴ τῆς ἐχυτοῦ χαρδίες τὴν 
γῆν, ἵν᾿ ὁ σπόρος πεσὼν τοῦ Πνεύματος ἐντελεῖς «c 
πολλαπλασίους ἀποδῷ τοὺς χαρπούς * ὡς tl μὴ τοῦτο 
γένοιτο ποότερον, xul καθάοῃ τις ξχυτὸν ἀπὸ παντὸς 
μολυσμοῦ σαρχὸς xil πνεύμχτος, σάρξ ἐστιν ἔτι ox 
alga, xa! μαχοὰν ἀφέστηχε τῆς ζωῆς. 

Z. Πανταχόθεν τὰς τοῦ ἐχθροῦ MY[ueex τοὺς 
δόλους τε xai τὰς χαχουργίας, ὀξότατα τιοιταληξεῖν 
δεῖ, Καὶ γὰρ ὡς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ Wa 
τὰ πάντα γενέσθαι φησὶν, ἵνα τοὺς πάντας χερλέξι" 
οὕτω δὴ xal τῇ xaxíq γίνεσθαι πάντα διὰ σπουδῖε, 
ὡς τοὺς πᾶντας παραπέμψῃ, τῇ ἀπωλείᾳ Gun 
τοῖς εὐχομένοις ὡς συνευχόμενος ὑποχρίνεται xri 
σχοπὸν τοῦ προφάσει εὐχῆς Éu6aAóvra πρὸς οἶττν 
ἀπατῆσαι . τοῖς νηστεύουσι συννηστεύειν, TX 
οἰήσει φεναχίσαι βηυλόμενος * τοῖς ἔχουσι qvem 

. ἢ; "P 
Γραφῶν ἐπιτη δεύει τὰ ὅμοισ, προσχήματι Tem 
ἐπιποθῶν αὐτοὺς παραχοούσασθαι * τοῖς ize 
iiv φωτὸς χαταξιωθεῖσι, παραπλησίως ἔχειν iui 
Μετασχημλατίζεται 32, γησῖν, ὁ Σατανᾶς εἰς iw 
λον φωτός ἵνα τῇ δοχήσεϊ τοῦ χαταλλή λον" cw 
ἀπατήσας, εἰς ἑχυτὸν ἐπαγάγεται - xal ἁπλῶς o» 
πρὸς πάντα ποιχίλλεται xai τοῖς πᾶσιν, ἵνα τ τῷ ὑμοῖν 
χειρούμενος εὐλογοφανεῖ προφάσε: προξενῇ tiv ξ- 
ὠλειαν᾿" Λογισυοὺς, φησὶ, χαθαιροῦντ τες χαὶ CU 
ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τὸ ΑΝ 
Ὅρα μέχρι xal τίνων 6 ἀλαζὼν ἐχτείνςι τὸ tiit 


Vide quousque superbus ille impostor audendi pro- ἢ τῷ βούλεσθαι vai τοὺς ἤδη τὸ Θεῖον χατ᾽ ἘΞΤΑδᾺ 


terviam extendat, ut non dubitet conari eos ipsos 
dejicere, qui 918 divinum Numen in cognitione 
veritatis possideant. Ut adeo unumquemque opor- 
teat cor suum omni custodia servare ; multamque a 
Deo prudentiam poscere, ut det nobis deprehendere 
diabolice malignitatis arteg. Preetereaque exercitare, 
ac quasi elaborare mentem ac cogitationes noslras 
elimando per spiritualem curam sine intermis- 
nione convenit, et ad Dei voluntatem adaptare ipsas; 


ἀληθείας ἔχοντας κατενεγχεῖν. “Ὥστε πάσῃ φολαχὰ 
τηρεῖν τὴν ἐαυτηῦ χαρδίαν χοὴ, πολλήν τε Tipi 
Θεοῦ τὴν σύνεστιν αἰτεῖν, ἵνα δῷ ἡμῖν τὰς τῆς καχίσς 
τέχνας φωρᾷν. Ἔργαζεσθαι δὲ καὶ ἐκπονεῖν tv v5 
ἐν συνέσει χαὶ τοὺς λογισμοὺς προσήκει Quum, 
χαὶ πρὸς toU 0:02 θέλημα καταρτίζειν αὐτούς X 


ἔστι τούτου μὲ iov ἔργον 1 τιμιώτερον. ᾿Εξομολὸ- 
γησις γὰρ, φησὶ, xai μεγαλοπρέπεια τὸ ἔργον 


αὐτοῦ. 


quo non majus neo pretiosus opus est. Confessio, enim ait, et magnificeniia opus ejus νι, 


** [T Cor. xi, 2. 


*5 Prov. iv, 23. 
1011, Cor. x, 5. 


δ Sap. 1, ὃ. 
! Psalm. cx, 3. 


81 Apoc. x, 22, 


"[Gor. ix, 22. 891} Cor. σι, (4. 


941 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


. 942 


D'. Τῇ φιλοθέῳψ ψυχῇ, κἂν πάντα τὰ ἀγαθὰ πρά- A — VIII. Dei amanti anime, utcunque omnia bona 


ξειεν, οὐδὲν ἑαυτῇ, ἀλλὰ τῷ Θεῷ Exacta. ἐπιγράφειν 
ἔθος. Ταύτῃ τοι xal ὁ θεὸς παλιν τῇ ὑγιεῖ ταύτης 
xal ὀρθῇ συνέσει xal γνώσει προσχὼν, τούναντίον 
ἐχείνῃ πάντα λογίζεται * xai ὡς αὐτῆς καμούσης xai 
παρ᾽ ἑαυτῆς τὸ ὅλον ἐργασαμένης, τὰς ἀντιδόσεις ἐπι-- 
μετρεῖ * χαίτον δόξαν αὐτῷ πρὸς χρίσιν Ἡμῖν ἐλθεῖν, 
οὐδὲν πρὸς ἀλήθειαν τῷ ἀνθρώπῳ ὀὁίκαιον εὑρεθή- 
σεται * ἐπεὶ xal τὰ χρήματα, xal τὰ δοχοῦντα πάντα 
ταυτὶ ἀγαθὰ, δι᾽ ὧν xai εὐποιεῖν ἔχαστος δύναται, 
ἐχείνου εἰσὶ, γῆ xal πάντα τὰ ἐν αὐτῇ * αὐτὸ τὸ σῶ- 
μα, καὶ αὐτὴ ἡ Ψυχή * οὐ μὴν ἀλλὰ xal αὐτὸ τὸ εἶναι, 
ἄνθρωπος κατὰ χάριν ἔχει. Τί τοίνυν αὐτῷ λείπεται 
ἴδιον, ἐφ᾽ ᾧ τό οἴηθῆναι ἢ δικαιωθῆνχι κατὰ λόγον 
ἕξει ; πλὴν ἀλλὰ ταύτην ὁ Θεὸς μεγίστην ἐξ ἀνθρώ- 
vtov δέχεται χάριν, xal τοῦτο τῶν προσφερομένων 
ἐκείνῳ τὸ χαριέστατον, τὸ τὴν ψυχὴν χαλῶς ἐπ:γνοῦ- 
σαν ὅπως ἔχει τὰ ὄντα, πάντα ὅσαπερ ἂν mon ἀγαθὰ 
χαὶ ὅσα χάμνει διὰ Θεὸν, ὅσα τε συνίησι xai γινώ- 
σχει, αὐτῷ λογίζεσθαι, xai αὐτῷ τὸ σύμπαν ἀνα- 
τιθέναι, 


faciat, nihil sibi, sed Deo cuncta ascribere mos est. 
Al Deus vicissim sanam ejus et rectam, cum ad- 
mistione prudentie, scientiam attendens, in con- 
trarium plane modum omnia ipsi imputat; ac velut 
illa sola laborasset, et suis unius viribus in solidum 
cuncta peregisset, sic ei remunerationes admeti- 
tur. Enimvero si Deo luberet rigido nobiscum ju- 
dicio agere, nihil prorsus homini ab eo vere de- 
bitum reperiretur quandoquidem possessiones, 
pecunia, cunctaque hujus vite bone, que instru- 
menta bene operandi bonis sunt, in solidum ejus 
dominio subjacent. Terram et universa que illa 
fert aut continet; ipsum corpus, ipsam animam, 
sed et ipaum esse, homo per gratiam habet. Quid 
igitur ipsi relinquitur proprium, unde possit in 
confidentiam inflari, aut spem concipere vera ra- 
tione nixam obtinendi districto judicio quasi jure 
sibi debitum quidpiam? Ceterum hanc maximam 
ex hominibus Deus percipit gratiam; et hoo ex iis 
que ipsi offeruntur unum longe jucundissimum 


accidit; anima res, uti se vere habent, agnoscat; et quecunque facit bona, quecunque propter Deum 
mala tolerat, quaecunque intelligit et sentit, imputet supremo largitori, et uni ei accepta referat. 


Θ΄. Ὥσπερ Ἰσραὴλ ἕως μὲν εὐαρέστως εἶχε πρὸς 
τὸν Δεσπότην, χαίτοιγε οὐδέποτε μὲν ὡς ἐχρῆν 
πλὴν ἀλλ᾽ οἂν ἕως ἐδόχει ὑγιῆ τινα ποσῶς πρὸς αὐτὸν 
ἔχειν τὴν πίστιν, στύλος πυρὸς χαὶ νεφέλη αὐτοῦ 
προηγεῖτο, θάλασσα δὲ αὐτῷ ὑπεχώρει, xal μυρίων 
ἄλλων ἀπέλαυε θαυμασίων * ὁπότε δὲ τῆς πρὸς Θεὸν 
εὐνοίας ἀφίστατο, τότε χαὶ τοῖς ἐχθροῖς παρεδίδοτο, 
xai δουλείαις πιχραῖς χατειργάζετο. Οὕτω μοι νόει 
xal ἐπὶ τῆς ψυχῆς ^ ἢ διὰ τῆς χάριτος τὸν Θεὸν ἐπ- 
ἔγνω, xal ἀπὸ ῥύπων μὲν ἐχαθάρθη πολλῶν τὸ πρό- 
τερον, εἶτα xai χαρίτων ἁγία γέγονε, τὴν προσ- 
ἤχουσαν δὲ οὐ φυλάξασα τῷ οὐρανίῳ ἀνδρὶ διὰ τέλους 
εὔνοιαν, ἐξέπεσε τῆς ζωῆς ἧς μέτοχος ἐγεγόνει, Au- 
πατὸν γὰρ τῷ ἀντιχειμένῳ χαὶ τῶν εἷς τὰ τοιαῦτα 
φθασάντων χατεπαίρεσθαι μέτρα. Ὥστε ἀγωνιστέον 
ὁπόση δύναμις, xai μετὰ φόδου xxl τρόμου τῇς 
ἑαυτῶν ζωῆς ἐπιμελητέον, μάλιστα τοῖς ὅσοι τοῦ 
Πνεύματος τοῦ Χριστοῦ γεγόνασι μέτοχοι, τοῦτο 
μηδὲ μικρὸν ἢ μέγα δι᾽ ὀλιγωρίαν ποιεῖν, καὶ δι᾽ 
αὐτὸ τοῦτο τοῦ Κυρίου Πνεῦμα λυπεῖν. “Ὥσπερ γὰρ 
Χαρὰ γίνεται ἐν τῷ οὐρανῷ, καθά φησιν ἡ ᾿Αλήθεια, 
ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι - οὔτω xal λύπη 


IX. Sicut Israelitas, quoad quidem ad Domini 
beneplacitum se conformarunt (etsi nunquam id illi 
ea qua oportuerat diligentia fecerunt), verum quan- 
diu saltem in speciem sana in eum fide se preditos 
utcunque operando monsirarunt, columna ignis et 
nubes preibat, mare autem iis dans transituris 
viam recelebat; ipsique innumerisque aliis adjuti 
miris operibus fuere; quando autem a fidelitate Deo 
debita defecerunt, tunc et hostibus sunt dediti, et 
diris servitutibus attriti sunt. Sic et tu reputa, si- 
milia contingere anime, postquam per gratiam 
Deum agnoverat; postquam 8 multis per eum sor- 
dibus fuerat abluta, gratiisque preterea exornata; 
cum fldem charitatemque tol nominibus debitas 
ecclesi suo sponso ad extremum non prestiterit, 
ul excidat vita, cujus particeps erat effecta. Eo enim 
usque potest vis exitialis Satan pertingere, ut etiam 
eos dejiciat, qui ad tam sublimem istum dignitatis 
ascenderunt apicem. Quocirca contendendum tota 
virtute est, ut cum timore οἱ tremore invigiletur 
conservande spirituali vite; iis maxime, qui Spi- 
ritus Christi participes sunt facti. Quam ad rem 


πάλιν ἐπὶ μιᾷ ψυχῆ τῆς αἰωνίου ζωῆς ἐχπιπτούσῃ. D cavendum diligenter est, ne quid ab iis parvum 
aub magnum oscitanter flat, unde contingat Domini Spiritum contristari. Quemadmodum enim Gau- 


dium est in calo, mt Veritas testatur, super uno peccatore panitentiam | agente. "3 


vicissim super una anima excidente ab eterna vita. 

Ι. Ὅταν duy τῆς χάριτος χαταξιωθῇ, τότε δὴ 
xal χρήσιμα ταύτῃ μάλιστα γνῶσις, σύνεσις, καὶ 
διάχρισις * ἅπερ γοῦν xal αὐτὰ Θεὸς δίδωσιν ἐκείνης 
αἰτούσης, ὥστε εὐχρέστως αὐτὴν διαχονῆσαι τῷ 
Πνεύματι, ὃ xai κατηξιώθη λαδεῖν, μὴ ᾿χλεπτομένην 
ὑπὸ χαχίας, μὴ σφαλλομένην δι᾽ ἀγνωσίαν, μὴ τῷ 
ἀμελεῖν xai ἀφόδως ζῇν παρατρεπομένην, καὶ παρὰ 
τὸ Δεσποτιχόν τι διαπραττομένην θέλημα. 


43 Luo. xv, 10. 


; sic et moror 


X. Quando gratie dignationem acceperit anima, 
tunc ei maxime utiles eunt scientia, prudentia et 
discretio; quas propterea ipas res Deus illi, dum- 
modo postulet, largitur, ut ad beneplacitum per 
has possit servire Spiritui, quod ut faceret, est illi 
per gratiam indultum; in quo cavere sollicite de- 
bet, ?12 ne illi subrepat insidians innata malitia, 
ne labatur per ignorantiam; ne idoiroo, quod ne- 


945 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


946 


Τίς γὰρ, φησὶν, ἡμᾶς χωρίσε: ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ A (inquit) nos separabit a charitale Christi 5. ἢ Que vox 


Χριστοῦ ; τουτέττι τῆς ἑνωθείσης ψυχῆς τῷ Πνεύ- 
ματι yi. 

ΙΓ΄. Τῷ βουλομένῳ μιμητῇ οὖν γενέσθαι Χριστοῦ, 
ἵνα xai αὐτῷ γένοιτο Υγἵῳ Θεοῦ προσαγορευθῆναι, 
γεννηθέντι ἐκ Πνεύματος, πρὸ τῶν ἄλλων προσήχει 
τὰς ἀπχυτώσας θλίψεις, ὅτοι σωμχατιχὰς νόσους, ἢ 
τὰς ἐξ ἀνθρώπων ὕδρεις, xxi τὰ ὀνείδη, πρὸ δὲ xai 
τὰς ἐκ τῶν ἀοράτων ἐπιδουλὰς εὐψύχως χαὶ χαρτε- 
ρικῶς ὑποφέρειν. Κατ’ οἰκονομίαν γὰρ Θεοῦ τὸ δοχί- 
piov ταῖς ψυχαῖς τῶν διαφόρων παραχωρεῖται θλί- 
ψεων, ἵνα φανεραὶ γένοιντο πάντες αἱ γνησίως 
ἀγαπῶσαι τὸν Κύριον. Σημεῖον δὲ τοῖς ix παντὸς 
αἰῶνος πατριάρχαις τε xai προφήταις xal ἀποστό- 
λοις xal μάρτυσι, διὰ τῆς στενοπόρου τῶν πειρασμῶν 
καὶ τῶν θλίψεων διελθεῖν ὑπῆρξε, καὶ οὕτως εὖ- 
ἀρεστῆσαι Θεῷ * Τέχνον γὰρ, φησὶν ἡ Γραφὴ, ἐὰν 
προσέρχῃ δουλεύειν Θεῷ, ἐτοίμασον τὴν ψυχήν 
σου εἷς πειρασμὸν, εὔθυνον τὴν καρδίαν σου xai 
χαρτέρησον " καὶ ἀλλαχοῦ δέ " Τὰ ἐπιφερόμενα σοι 
ὡς ἀγαθὰ πρόσδεξαι, εἰδὼς ὅτι ἅπερ Θεοῦ οὐδὲν 
γίνεται, Τῆς ὑπομονῆς τοίνυν καὶ τῆς ἐλπίδος πρὸ 
παντὸς ἄλλου ψυχῇ τῇ εὐαρεστῆσαι: Θεῷ βουλομένῃ 
ἀντιληπτέον “μία γὰρ καὶ αὐτὴ τῆς χαχίας τέχνη, 
ἀχκηδίαν ἡμῖν ἐμδάλλειν ἐν καιρῷ θλίψεως, ἵνα τῆς 
πρὸς τὸν Κύριον ἀποστήσῃ ἐλπίδος. Οὐδέποτε δὲ Θεὸς 
ἐπιτοέπει ἐπ᾽ ἐχείνου ἐλπίζουσαν χαταπονηθῆναι 
τοῖς πειρασμοῖς, ὥστε xai ἐξχαπορηθῆναι " Πιστὸς 
γὰρ, ὃ ᾿Απόστολός φησιν, ὁ Θεὸς, ὃς οὖχ ἐάσει ὑμᾶς 
πειρασθῆνα! ὑπὲρ ὃ δύνασθε " ἀλλὰ ποιήσει σὺν 
τῷ πειρασμῷ xai τὴν ἔχύασιν, τοῦ δύνασθαι ὑπ- 
ἐνεγχεῖν, Καὶ ὁ πονηρὸς ὃὲ οὐχ ὅσον ἐχείνῳ θέλησις 
λυπεῖ τὴν ψυχὴν, ἀλλ’ ὅσον αὐτῷ ἐφεῖται παρὰ τοῦ 
Θεοῦ. El γὰρ ἀνθρώποις οὐχ ἀδηλον, πόσον ἂν ἡμ:ό- 
νῳ βάρος, πόσον δὲ ὄνῳ, πόσον δὲ χαμύλῳ ἀγώγιμον 
εἴ * ἀλλὰ τὸν φόρητον ἐπιτίθησι" xal τῷ χεραμεῖ δὲ 
δῆλον πόσον τῷ πυρὶ γρὴ τὰ σχεύη παραδοῦναι χρό- 
vov, ἵνα μήτε πλέον ἐμμείναντα διχῤῥαγῇ, μήτε πά- 
λίν πρὸ τῆς ἀρχούσης πυρώσεως ἐχόληθέντα ἄχρη- 
στα (y εἰ τοσαύτη περὶ τὸν ἄνθρωπον σύνεσις, οὐχὶ 
πολλῷ πλέον χαὶ ἀπείρως πλέον, ἡ τοῦ Θεοῦ σύνεσις 
οἵδε πόσον ἑκάστῃ ψυχῇ τὸν πειρασμὸν δέον ἐπεν- 
ey Or vac ἵνα δόχιμος γένοιτο xal ἐπιτηδεία πρὸς τὴν 
τῶν οὐρανῶν βασιλείαν. 


1Δ΄. 'ὭὯσπερ τὸ τῆς χανάδεως χρῆμα εἰ μὴ ἐπιπολὺ 
τυπτόμενον διαμείνῃ, οὐχ ἂν γένοιτο χοήσιμον εἷς 
λεπτοτάτων νημάτων ἐργασίαν, ἀλλ᾽ ὅσῳπερ ἂν 
τύπτοιτο χαὶ ὅσον ξαίνοιτο, τοσοῦτον χαθαρώτερόν 
τε χαὶ εὐχρηστότερον γίνεται. Καὶ ὃν τρόπον τὸ 
νεόπλαστον σχεῦος μὴ πυρὶ βληθὲν, χρῆσθαι τοῖς 
ἀνθρώποις ἀνεπιτήδειον “χαὶ ὡς τὸ νήπιον ἔτι πρὸς 
τὰ τοῦ χύσμου ἔργα ἀδόχιμον "οὔτε γὰρ οἰκοδομεῖν 
οὐ φυτεύειν, οὐ σπόρον κατατιθέναι δύναται, οὐχ 
ἕτερον τι τῶν τοῦ κόσμου ἔργων ἀνύειν * οὕτω xai 
ψυχαὶ πολλάχις χἄν θείας μετέσχον χάριτος καὶ 
55 Ecoli. 11, 1. 


*! Rom. vi, 35. 15} Cor. x, 13, 


est anime unite Spiritui sancto. 


XIII. Qui vult imitator esse Christi, οἱ per hoc 
consequi, ut appelletur fllius Dei ; utpote genitus 
ex Spiritu : eum ante omnia convenit occurrentes 
afflictiones, sive ha corporei ;morbi sint, sive inju- 
rig ab hominibus, sive opprobria, seu etiam ex 
insidiis invisibilium hostium ; animose ac fortiter to- 
lerare. Per divinam providentiam sapienter ac bene- 
vole 83 cuncta disponentem, permittuntur adve- 
nire animabus ejusmodi probationes adversitatum 
variarum, ut manifestentur que inler eas sincere 
Dominum diligunt. Signum id fuit ab omni &vo 
sanctis patriarchis, prophetis, apostolis et martyri- 


p bus, ut per angustam hano viam tentationum et 


afflictionum transirent, et sic Deo placerent. Fili, 
ait Scriptura, accedens al servitutem Dei, prepara 
animam tuam ad tentationem, deprime cor tuum 
δέ sustine. Et alibi : Quz inferuntur tibi omnia 
ut bona excipe ; sciens quoniam sine Deo nihil fit ὅδ, 
Patientia igitur et spei ante omne aliud opera dan- 
da est anime Deo placere volenti. Una enim haec 
est ex artibus diaboli, torporem nobis injicere in 
tempore afflictionis, ut avertat nos a spe in Domino 
ponenda. Nunquam autem Deus tantum fatigari 
tentationibus permittit animam in ipsum speran- 
tem, ut ad incitas redacta, omnis inops consilii 
estuet. Fidelis enim (ait Apostolus) Deus est, qui 
non patietur. vos tenlari supra id quod potestis ; sed 
faciet etiam cum tentalione eventum, ul possitis susti- 
nere ἢ, Neque vero diabolus, quantum ipsi libi- 
lum est, affligit animam ; sed qua mensura id agere 
sinitur a Deo. 8i enim hominibus ignotum non est, 
quantum oneris portare mulus possit, quanto par 
ferendo sit asinus, quanto camelus, unde consen- 
taneum cujusque viribus cuique pondus imponunt ; 
et si perspectum figulo est, quanto temporis spatio 
vasa in fornace relinqui debeaut, ne longius equo 
ibi herentia dissiliant ; neo rursus, ante sufficien- 
tem coctionem oum eximuntur, inutilia flant : si 
tanta, inquam, ín homine prudentia est, multo 
atque adeo infinitis partibus magis, divina sapientia 
perspicit, anime ouique; quantum pondus tentatio- 
nis immitti debeat, ut per eam probetur, et idonea 
regno celorum flat. 


D XIV. Sicut cannabis mataxa nisi diu tunsionem 


ferat, non habebit usum attenuationis in fila su- 
tilissima ; sed quanto contusa longius fuerit, 
quanto radiis pectinum aulcata orebrius, tanto pu- 
rior utiliorque evadet. Et quemadmodum recens 
formatum vas, quoad induratum igne fuerit, ine- 
ptum est usibus humanis; denique veluti puer par- 
vulus non idoneus est ad functiones vite, cum nec 
edificare, neo plantare, nec semen in terram ja- 
cere ad hoo paratam valeat, aut aliud quid ex usu 
mundi hujus agere: sic anime plerumque, licet 


941 


S. MACARII /EGYPTII 


94$ 


divine participes gratie, etiamsi per Dei benigni- A εἶεν ἐμπληροφορούμεναι τῇ γλυκότητι xav τῇ Dw- 


tatem indulgentem infantie ipsarum, perfusm fue- 
rint dulcedine celesti, usque ad gustandam Spi- 
ritus requiem ; nondum tamen probationibus exer- 
cite ; nondum exploratee malorum spirituum insul- 
tibus variis ; nihi] ultra puerilem sunt progresse 
balbutiem, ut ita dicam, necdum apte regno Dei 
sunt. Etenim : Si extra disciplinam (ait divinus 
Apostolus) estis, cujus participes facti sunt omnes ; 
ergo adulteri, et non filii estis **. Itaque et tenta- 
tiones οἱ afflictiones utiliter immittuntur homini ; 
utique probatiorem et robustiorem ejus animam 
reddentes, quas si δὰ finem usque pertulerit, cum 
spe ad Dominum ; fieri nou poterit, quin consequa- 
tur promissiones Spiritus, et liberationem ἃ per- 
turbationibus affectuum pravorum. 

XV. Quemadmodum per multa traducti tormenta 
martyres, postquam usque ad ipsam etiam perfe- 
rendam mortem robur invicte fortitudinis osten- 
derunt ; coronis sic glorie facti sunt digni : 80 
quanto pluribus et gravioribus perfuncti laboribus 
sunt, tanto majorem apud Deum claritatem ac li- 
bertatem sunt adepti : pariter anima diversi gene- 
ris afflictionibus 284 tradite, sive iis, que palam 
ab hominibus proficiscuntur, sive que iotra men- 
lem contingunt ersuryentibus cogitationibus ab. 
surdis ; sive quae morbis corporeis esse exseruut ; 
si patienter, perseverando usque ad finem tolera- 
verint, easdem cum marlyribus coronas, eamdem 
apud Deum consequentur libertstem ; quandoquí- 
dem martyrium afflictionum, quod martyres ab 


hominibus sunt passi, hi ab impressionibus acerbis C 


infestoruta ipsi malignorum spirituutn  pertule- 
runt; 86 quanto plures hi quoque gravioresque 
adversantis insultus diaboli perpessi fuerint, tanto 
abundantiorein gloriam, non in futurum solum a 
Deo recipient ; sed et hio quoque uberiori beabun- 
tur Spiritus consolatione. 


XVI. Quandoquideu in confesso est, arctam et 
angustam esse viam que ducit ad vitam ; ideoque 
paucos esse, qui per eam transeunt : omnis diaboli 
tentatio propter nobis repositam in celis spem ro- 
buste ac constanter sustinenda enl ; quantascunque 
enim tandem tribulationes pertulerimus, quid he 
comparandum habent, aut cum futura repromis- 
sione ; aut cum jam hinc dari solita consolatione 


boni Spiritus ; aut cum liberatione a caligine pra- D ἢ πρὸς «zv ἀπολότρωσιν τοῦ σκότους τῶν zr 


varum inclinationum ; aut cum multitudine debi- 
torum. No» enim sun£ (ait) condigna passiones hu- 
jus temporis ad. futuram gloriam qua revelabitur tn 
nobis 55, Oinnia ergo, ut dictum est, ferre fortiter 
debemus, propter Dominum ; uti generosi milites 
ne mori quidem pro nostro imperatore dubitantes. 
Cur enim, quando mundo et secularibus attende- 
bamus rebus, molestias eas, in quas postea incidi- 
mus, non experiebamur ; sed nuno cum accessemus 
ad serviendum Deo, multiplices illas tentationes 


Hebr, xij, 8, 55 Rom. vim, 18, 


μᾶτος ἀναπαύσει, διὰ τὴν αὐτῶν νυ πιότητα τῇ τῶ 
Κυρίου χρηστότητι, ἀλλ᾽ οὖν μήέπω δοχιμασθεῖσει, 
μηδ᾽ ὑπὸ τῶν πονηρῶν πνευμάτων διαφόροις ἐξ 
ετασθεῖσαι θλίψεσιν, ἔτι τῆς νηπιότητος ἔχοντα;, x2, 
ἵν᾽ οὕτως εἴπω, οὐδέπω πρὸς τὴν τῶν οὐρανῶν fas- 
λείαν ἐπιτηδείως ἔχουσιν * Et. γὰρ χωρίς ἔστε, ογ- 
σὶν ὁ θεῖος ᾿Απόστολος, παιδείας ἧς μέτοχυνι γεγό 
τασι πάντες, ἄρα νόθοι ἔστε χαὶ οὐχ υἱοί - ὥστε zx 
οἱ πειρασμοὶ xài αἱ θλίψεις xarà τὸ λυσιτελὲς iz 
γονται τῷ ἀνθρώπῳ, δοχιμωτέραν οὕτω xal cui» 
τέραν ἐργαζόμεναι τὴν ψυχήν * xal εἴπερ εἰς τέλας 
ὑπομένοι μετ᾽ ἐλπίδος τῆς πρὸς τὸν Κόριον, ἀμήχανοι 
ἀποτυχεῖν αὐτὴν τῆς ἐπαγγελίας τοῦ Πνεύματος, χεὶ 
τῆς ἀπολυτρώσεως τῶν χακίας παθῶν. 


]E'. Ὥσπερ πολλαῖς βασάνοις διωμιληχότες οἱ 
μάρτυρες, xai θανάτου μέχρι τὰ τῆς χαρτερί:: 
ἐπιδειξάμενοι, στεφάνων οὕτω τῆς δόξης γεγόνττιν 
ἄξιοι " καὶ ὅσῳ πλείοσι xal χαλεπωτέροις τοῖς iri 
πόνοις ἐχοήσαντο, πλείονα καὶ τὴν δόξαν xr τὶν 
πρὸς Θεὸν ἐχτήσαντο παῤῥησίαν" τὸν αὐτὸν δὴ τού- 
xov xai ψυχαὶ διαφόροις πα ᾳδοθεῖσαι hen, 7 
τῷ φαινομέν»» ταῖς ἐξ ἀνθρώπων ἐπερχομῖε:, { 
τῷ νοουμένῳ λογισμοῖς ἀτόποις ἐγγινομόνς, fo 
σοις σωματικαῖς ἀποτικτομέναις, εἰ pii τῇς 
τὴν ὑπομονὴν διενέγχωσι, τῶν αὐτῶν τοῖς viycm 
στεφάνων, xai τῆς αὐτῆς ἐπιιτεύξοντε. ταλ ταις " 
ἐπεὶ χαὶ τὸ μαρτύριον τῶν θλέψεων͵ ὅτι; ἵκεν οι 
δι᾽ ἀνθρώπων, οὔτοι διὰ τῶιν πονηρίας παυμῖτων 
ἐκείνοις ἐνεργησάντων ὑπομεμενηχότες εἰσὶ, nr 
ὅσῳ πλείους xai οὗτοι τοῦ ἀντιχειμένου Die: 
ὑπήνεγχαν, τοσούτῳ xal πλείονα τὴν δόξαν οὐχ εἰ 
τὸ μέλλον μόνον ἐκ Θεοῦ χομιοῦνται - ἀλλὰ xir 
τῆς τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος ἀξιωθήσονται πα-αιλὺ 
σεως. 







IG". Ἐπεὶ τοιαύτη ὡμολόγηται ἢ πρὸς τὴν ᾽ν’ 
φέρουσα στενή τε xai τεθλιμμένη, καὶ διὰ τοῦτοι 
ὀλίγους ἔχει τοὺς ταύτην διερχομένους, πᾶστ τ 
πονηροῦ πεῖραν διὰ τὴν ἐν οὐρανίος ἀποχειμίσι 
ἐλπίδα στεῤῥὼς ὑπομενετέον * ὅσας γὰρ ἂν χ᾿ ἢ 
ἐνέγκοιμεν θλίψεις, τί ἀντάξιον dj πρὸς τὴν £u 
σαν ἐπαγγελίαν, ἢ πρὸς τὴν ἐντεῦθεν ἐγγινομί 
ταῖς ψυχαῖς ὑπὸ τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος «αφέχλτοιν, 


τῆς καχίας, ἤ πρὸς τὸ τῶν χρεῶν πλῆθος τῶν ἐξ» 
τέρων ἁμαρτιῶν, εἰσοίσομεν ; Οὐ γὰρ ἄξιε, v8 
τὰ παθήματα τοῦ νῦν χαιροῦ πρὸς τὴν μέλλν 
σαν δόξαν ἀποχαλυφθῆναι εἰς ἣμᾶς. Πάντα ΤΌ, 
ὡς εἴρηται, χαρτερητέον διὰ τὸν Κύριον δεῖ, 91 
γενναίους στρατιώτας τοῦ βασιλέως ἡμῶν ὑπερεῖθ, 
θνήσκοντας. Διὰ τί γὰρ, ὅνε τῷ κόσμῳ καὶ τοῖς fur 
τιχοῖς προσείχομεν πράγμασιν, οὐ λυπηροῖς τὸν 
οὕτοις περιεπίπτομεν, ἀλλὰ νῦν ἐπεὶ προσήλθομνν 
δουλεῦσαι Θεῷ, τοὺς πολυτρόπους τούτους κει 


949 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


950 


σμούς ὑπομένομεν ; Ὁρᾷς ὅτ: διὰ τὸν Χριστὸν ai À patimur? vides propter Christum has in nos im- 


θλίψεις, φθονοῦντος ἡ μῖν τοῦ ἀντικειμένου τῆς τῶν 
ἐλπιζομένων ἀνταποδόσεως, χαύνωσίν τε xal ῥᾳθυ- 
μίαν ἐνθέσθαι ταῖς ἡμετέραις βουλομένου ψυχαῖς, 
ἵνα μὴ εὐχρέστως ζήσαντες τούτων ἀξιωθῶμεν. 
Πᾶσα! αἱ xa0' δωῶν ἐκείνου μηχαναὶ λύονται τῇ 
τοῦ Χοιστοῦ συμμαχίᾳ καὶ τὸν ὑπερασπιστὴν 
ἡμῶν καὶ ὑπέρμαχον ἐκεῖνον, ἐνθυμνθῶμεν, ὅτι xa! 
αὐτὸς τὸν αἰῶνα τοῦτον οὕτω διώδευσεν,8 ὀνειδιζότ 
μενος, διωκόμενος, ἐμπαιζόμενος, τέλος καὶ ἀτίμῳ 
θανάτῳ διὰ σταυροῦ τελειούμενος. 


IZ. Εΐπερ βουλοίμεθα θλίψιν ἅπασιν χαὶ τοὺς 
πειρασμοὺς ὑπομένειν ἑᾳδίως, ὁ διὰ Χριστὸν θανα- 
τος ἐπιθυμητὸς ἡμῖν ἔστω, χαὶ πρὸ ὀμμάτων δια- 
παντός, Τοιοῦτον vào ἡμῖν καὶ ἐπίτχγμα, τὸν σταυ- 
ρὸν αἴροντας αὑτῷ ἀχολουθεῖν * ὅπερ ἐστὶν, εὐτρε- 
πεῖς εἶναι xal ἑτοίμους πρὸς τὸ ἀποθανεῖν. "Av οὔ - 
τω δια [τε] θειμένοι ὦμεν, πᾶσαν, ὡς εἴρηται, θλίψιν 
ἀφανῆ τε xal δήλην κατὰ πολὺ τὸ ῥξον ὑπομενοῦμεν. 
'O γὰρ καὶ ἀποθανεῖν ὑπὲρ Χριστοῦ δι’ ἐπιθυμίας 
ἔχων, σχολῇ γ᾽ ἂν πρὸς τὰ ἐπίπονα χαὶ λυπηρὰ δυ- 
σχεράναι. Παρὰ τοῦτο γὰρ χαὶ βαρείας εἶνχι τὰς 
θλίψεις ἡγούμεθα, παρὰ τὸ μὴ τὸν ὑπὲρ Χριστὸν 
θάνατον καταθύμιον ἔχειν, μηδὲ πάντοτε Χριστῷ 
τὴν διάνοιαν ἀναρτᾷν. 'O δὲ ἐκεῖνον χληρονομῆσαι 
ἐπιθυμῶν, xxl τὰ αὐτοῦ πάθη ζηλοῦν, ὁμοίως ἐπι- 
θυμείτω. “Ὥστε οἱ τὸν Κύριον ἀγαπᾷν λέγοντες ἐν 
τούτῳ φανεροὶ γίνονται, ἐν τῷ πᾶσαν θλίψιν ἐπερ- 
χομένην οὐ γεννχίως μόνον, ἀλλὰ καὶ προθύμως διὰ 
τὴν εἰς αὐτὸν φέρειν ἐλπίδα. 


IH'. Χρὴ πρότερον τὸν τῷ Χριστῷ προσεληλ)υθότα, 
καὶ πρὸς βίαν πρὸς τὸ ἀγαθὸν ἕλχειν ἑχυτὸν, οὐχ 
ἐθελούσης ἡμῶν τῆς χαρδίας ^ Βιάζεται γὰρ, φησὶν 
ὁ ἀψευδὴς Κύριος, ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καὶ 
βιχσταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν ἀγωνίζεσθαι πάλιν 
αὐτὸν εἰσελθεῖν νιὰ τῆς στενῆς θύρας. Χρὴ τοίνυν, 
ὡς εἴρηται, xai χατὰ τὸ ἀδούλητον ἑαυτοὺς πρὸς 
τὴν ἀρετὴν συνωθεῖν, πρὸς ἀγάπην μὴ ἔχοντας, Ἀγά- 
Tv, πρὸς πραότητα ταύτης ὄντας ἐν ἀπορίᾳ, πρὸς 
τὸ συμπαθὲς xxl φιλάνθρωπόν τὴν xa20lov ἔχειν, 
πρὸς τὸ ἀνέχεσθαι ἀτιμίας χαὶ παροράσεως, καὶ 
τοῖς ἐξουθενη μένοις ἐγχαρτερεῖν * οὕπω ταύτην ἐσχυ- 
κότας τὴν ἕξιν πρὸς εὐχὴν, μήπω [Ἰνεύματος εὐχὴν 


mitti afflictiones ab adversario invidente nobis spe- 
ratas retributionee, languoremque ac desidiam in- 
jicere animabus nostris studente, ne ad Dei bene- 
placitum vita transacta, promissis premiis done- 
mur. Omnes ejus contra nos irrite flunt machine 
nobis cum Christo pugnantibus. Hic enim magnus, 
hic invictus nobis protector et propugnator presto 
est. Reputemus animo, ipsum quoque, quando 
pertransivit boc seculum, opprobriis onerstum, 
impugnatum, irrisum, denique ignominiosa morte 
per crucem consummatum esse. 

XVII. Si voluerimus omnem afflictionem et ten- 
tationes sustinere facile, mors propter Christum 
opletur ἃ nobis, etis scopus voti nostri obversetur 


p Perpetuo mentis nostre oculis. Id quippe est nobis 


preceptum, ut tollamus crucem nostram et sequa- 
mur ipsum; quod sigoiflcat, paratos nos esse de- 
bere ad morieadum. 8i sic affecti preparatique 
animo fuerimus, omnem, ut dictum est, afflictio- 
nem internam et apparentem facilitate perferemus 
magna. Mori enim utique pro Christo cupiens, quam 
tandem egre ferre adversa vel molesta poterit * ob 
hoc ipsum enim graves esse putamus affílictiones, 
quia nobis non placet pro Christo mori, neo spes 
80 rationes nostras ex eo ducere suspeneus. Qui 
vero Christum possidere, et tam opimam heredita« 
tem desiderat cernere, ejus quoque imitari passio- 
nes similiter concupiscat. Quare qui se dicunl 
amare Dominum, in eo demonstrabunt, an vere id 
affirment, si omnem ipsis supervenientem afflictio- 
nem non generose modo, sed libenter etíam et 
emanter, ob spem in ipso positam, perferant. 
XVIIf. Eum, qui ad Christum accessit, oportet 
ente omniam, etiam per vim ad bonum trahere se 
ipsum, quamvis reluctante nostro corde. Vim enim 
patilur ?185 (ait mentiri nescius Dominus) regnum 
celorum, et violenti rapiunt illud **. Opus quoque 
est eumdem contendere intrare per aogustam por- 
tam. Oportet igitur, ut dictum est, ipsos vel invi- 
tos adigere se ad virtutem ; ad charitatem, qui 
charitate carent ; ad mansuetudinem, qui hao in- 
digent; ad habendum cor humanum et miseriis 
alienis compatiens, quin etiam ad asustinendas 
equo animo ignominias et despectus, et in pace 
durandum etiam cum vilipeaditur. Quos sio labo- 


χεχτη μένους. "ἂν οὕτως ἀγωνιζομένους ὁ Θεὸς ἔδῃ,καὶ ἢ riose certantes Deus viderit, subjugantesque ut 


ἀναγχαίως ἑχυτοὺς, ἀντιπραττούσης ὥτπεο ἡμῶν τῆς 
καρδίας, πρὸς τὸ ἀγαθὸν ἔλχοντας, δίδωσιν εὐχὴν dÀn- 
θινὴν, δίδωσι: σπλάγχνα οἰχτιρμῶν, ὑπομονὴν, μαχρο. 
θυμίαν, καὶ ἀπαξαπλῶς πληροῖ πάντων ἡμᾶς τῶν 
χαρπῶν τοῦ Πνεύματος. ΕἸ δέ τις xal τῶν ἄλλων ἀρε- 
τῶν ἐπιδεὴς ὦν, πρὸς μὲν εὐχὴν μόνην εἰ τύχοι xal 
παραθιάϊοιτο ἑαυτὸν, ὥστε σχεῖν εὐχῆς χάρισμα, πρὸς 
δὲ 4s πραότητα, πρὸς ταπεινοφροσύνην tt xal ἀγά- 
πὴν, καὶ πᾶν τὸ εὐγενὲς φῦλον τῶν ἀρετῶν. "Ετι 
καὶ πρὸς τὸ βέδαιον εἶναι τὴν πίστιν καὶ τὴν πεποί- 


5€ Matth. xi, 12. 


multa rebellantem inutiliter naturam, et frangentes 
contumaciam cordis trahi ad bonum recusantis, 
eos etsi nondum orationi assueverint ; et nondum 
precandi donum 8piritus adepti fuerint; illis dat 
orationem veram, dat viscera misericordie, patien- 
tiam, longanimitatem, et, ut semel dicam, replet 
nos omnibus fructibus Spiritus. Si vero quis alia- 
rum quidem egens virtutum sit; ad orationem ta- 
men solam ipsum contingat, vi etiam sibi facta ín- 
oumbere ; ita ut donum orationis aliquod assecutus 


954 


S. MACABII /EGYPTII 


git; ad parandam autem mansuetudinem, humili- A θησιν εἰς τὸν Χριστὸν, ὀλιγώρως ἔχει καὶ 


tatem, charitatem, οἱ totam illustrem illam fami- 
liam viriutum ; pretereaque ad firmam obtinendam 
fidem fiduciamque in Christum, remissus sit 80 
negligens; tali aliquando datur oratio illa gratim 
ex parte in gaudio et quiete, Juxta illius deside- 
rium a bono Spiritu ; sed aliorum idem expers ma- 
net omnium bonorum; eo quod ad eorum quoque 
acquisitionem vim sibi non inferat, diclum est, 
neca Christo ea postulet. Oportet enim non solum 
ad predicta urgere se ipsum etiam invitum ; et & 
Deo eadem eo usque, quoad assequamur, petere; 
sed et dijudicare non utilia aut prorsus otiosa 
verba ; meditari autem semper ore et corde divina 
oracula; nec porro irasci, et clamore uti. Omnis 
enim, ait, amaritudo et ira, εἰ clamor tollatur a 
vobis ". Similiter vitet murmurare de quoquam, 
vitet judicare temere, vitet inflari despiciendo su- 
perbe alios. Sic enim se gerens consequetur, ut 
Dominus ipsum sibi acriter imperantem cernens, 
86 trahentem 8e δὰ bonum multo nisa, vique adhi- 
bita, tribuat illi omoaino gratiam facile ac sine la- 
bore agendi, que prius vix conatu anhelo, ac 
summa contentione, propter reluctantem innatam 
corruptionem, poterat exsequi; et tunc redduntur 


pvo * tip τοιούτῳ ἔνιοτε μὲν εὐγὴ δίδοται ] 
ἐχ μέρους ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀναπαύσει, χατ' 
νου ζύτησιν παρὰ τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος i 
δὲ τῶν ἄλλων πάντων μένει καλῶν, τῷ μὴ κί 
ἐκείνων χτῆσιν ἀποδιάσασθαι ξαυτὸν, ὥσπερ εἰ 
μηδὲ δεηθῆναι Χριστόν. Χρὴ γὰρ μὴ πρὸς τὰ 
μένα μόνον ἑαυτὸν xal ἄχοντα συνωθεῖν, xai 
θεοῦ αἰτεῖν τοῦ λαδεῖν, ἀλλὰ xai πρὸς τὸ 
χρήσιμα τῶν ῥημάτων καὶ ὅλως ἀργὰ, μηδὲ y 
ἄξια χρίνειν * διαμελετᾷν δὲ ἀεὶ καὶ στόματι xs 
δίᾳ τὰ τοῦ Θεοῦ λόγια ἔτι πρὸς τὸ μὴ θὺυμ 
μηδὲ χραυγῇ χρῆσθαι - Πᾶσα γὰρ, φησὶ, ᾿ 
καὶ ὀργὴ xai χραυγὴ ἀρθήτω ἀφ᾽ ὑμῶν. Ilj 
μὴ καταλαλεῖν τινος, μὴ κρίνειν, μὲ φυϑιο 
ἵν᾽ οὕτως ἰδὼν ὁ Κύφιος ἑαυτὸν, ὡς εἴρηται, 5: 
καὶ πρὸς βίαν συνέλχοντα, πὰάράσχῃ πάντως τὸ 
νητὶ xal ῥᾳδίως ποιεῖν ἃ πρότερον οὐδὲ μετὰ 
διὰ τὴν σύνοιχον πονη ρίαν, ἐνεργεῖν ἐνῆν " xz 
γίνεται αὐτῷ πάντα ταῦτα τὰ τῆς ἀρετῆς inm 
ματα ὥσπερ φύσις " ἐπεὶ xal τὸ λοιπὸν ὁ ἔ: 
κατὰ τὴν ἐπαγγελίαν ἐλθὼν χαὶ Ὑενόμενος ἐν zn 
αὐτὸς ὁμοίως ἐν τῷ Κυρίῳ, αὐτὸς b ἐχείνῳ μ 
πολλῆς εὐπετείας τὰς ἐντολὰς ἐκπληροῖ, 


ipsi ουηοία heo officia virtutis, quasi es (ae δὲ: 


turaliter operatur, quoniam de cetero Dominus, juxta promissionem, ingressus in ipsum e, in € 
residet, uti vicissim et ipse in Domino; undeia ipso Dominus intime habitans, ss ipm intre ew 


et per eum mandata multa facilitate implet. 

XIX. Qui ad orationem duntaxat vi se adhibita 
cogit, uti prius exposui; preterea vero ad humili- 
tatem, ad charitatem, ad mansuetudinem, aliarum- 
que virlutum ordinem in se accersendum non ela- 
borat, neo se in id violentia adigit; ad hunc tan- 
tummodo profectus terminum potest pertingere, 
ut interdum ei poscenti divina gratia adveniat ; 
quoniam pro innata sibi bonitate Deus petentibus 
amanter innuit que volunt. Cum autem is non as- 
suefecerit seipsum, neo usu tritum exercitando sese 
fecerit in ceteris, quas memoravimus, virtutibus, 
aut excidit gratia quam acceperat; et elatus in su- 
perbiam labitur: aut in illo, quem attigit gradu, 
non proficit, neo crescit. Fere enim sedes 80 requies 
est boni Spiritus humilitas, charitasque ac mansue- 
tudo, et que sequuntur sancta Christi mandata. 
Qui ergo voluerit harum complexu concursuque 
pariter omnium per assiduum augmentum ad per- 
feclionem tandem pertingere, primum quidem vim 


1θ΄. Ὁ eic εὐχὴν ἀποδιασάμενος Wow, ὡς δ΄ 
γος φθάσας ἐδήλωσε, πρὸς ταῦτα δὲ πρὸς tm 
φροσύνην, πρὸς ἀγάπην, πρὸς πραότητι: ταὶ 
τῶν ἄλλων ἀρετῶν ὁρμαθὸν μὴ ἐχπονῶν ἑαυτὸν 
δὲ βιαζόμενος, τοιούτῳ πέρατι κάταντᾷ ^ ἐνίστε 
αὐτῷ δεομένῳ καὶ θεία χάρις ἐπιφοιτᾷ ἐτε 
ἀγαθὸς ὧν ὁ θεὸς ὀρέγει τοῖς αξτοῦσι φιλανῦρι 
τερον τὰ αἰτήματα, Μὴ συνεθίσας δὲ ἑαυτὸν, 
ἐντριδῆ xal γεγυμνασμένον πρὸς τὰς ἀρετὰς, 
ἔφημεν, χατάστήσας, ἢ ἐχπίττει τῆς χάριτες 
ἔλαδε, xal ὑψηλοφορονήσας πίπτει, $ ἐν x0 
οὐχ ἐπιδίδωσιν, οὐδὲ αὔξει. Ὡς γὰρ φάναι, τὸ! 
οἰχητήριόν τε xal ἀνάπαυσις τοῦ ἀγαθοῦ De 
τος, ἡ ταπεινοφροσύνη ἐστὶν, ἢ ἀγάπη τε χαὶ Ὁ 
τῆς, χαὶ ἀκολούθως αἱ ἅγιαι τοῦ Χριστοῦ iv 
'O τοίνυν βουλόμενος διὰ πασῶν τούτων εἰς ὦ 
σιν, χαὶ τελείωσιν προελθεῖν, τὴν πρώτην | 
ζέσθω ἑαυτὸν, ὥσπερ εἴρηται, καὶ φιλονεῖχο: 
ἑαυτοῦ τὴν καρδίαν καὶ ἀντερίζουσαν ἐνδοτιχὴν, 


inferat sibi, ut dictum est, et contumaciter relu- D πειθήνιον τῷ θεῷ ποιεῖν σπουδαζέτω. Τῷ e ef. 


ctans cor suum dooile et moriyerum Deo efficere 
$16 studeat, Etenim qui sic sibi vim prius intu- 
lerit; et quidqnid est in anima rebelle, totum id, 
velut cicuratam belluam, patiens jam imperii, et 
obediens ad nutum recte rationi, ac sancte disoi- 
pline, reddiderit; quique cum adeo jam bene se 
habente anima, petierit, et Deum oraverit, ut pro- 
moveat quod cepit, obtinebit cumulate quantum 
postulat; benignissimo Domino large illi conces- 


5? Wphes. 1v, 31. 


βιασαμένῳ πρότερον, xal τὸ ἀντιτεῖνον τὶς Vj 
ὅλον οἱονεὶ χειρόηθες καταστήσαντι ἔθει τῷ yn 
κατήχοον ἐχείνῳ ποιησαμένῳ, καὶ ἐκεθ᾽ οὕτως ἢ 
σης ψυχῇς αἰτοῦντι καὶ δεομένῳ, αὔξει xai δὲ) 
ἐν αὐτῷ τὸ δοθὲν ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τῆς εἶ 
χάρισμα τῷ μετρίῳ τοῦ φρονήματος ἑἐπαναπαυό 
vov . ὃπρὸς τῇ ἀγάπῃ, καὶ τῷ ἀγαπητιχῇ πραύτ 
ἐπεζήτησε " χαὶ τότε χαρίζεται αὑτῷ ταῦτα τὸ Πν 
μα, καὶ διδάσχει ταπεινοφροσύνην τε ἀληϑῇ 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


9354 


| ἀψευδῆ xai πραότητα, ἃ xai προδιασάμενος A suro, ut crescat et floreat. indultum ipsi a Spiritu 


ησε. Οὕτως οὖν αὔξήσας xal τελειωθεὶς χατὰ 

τῆς βασιλείας ἄξιος ἀποδείκνυται. Ὁ γὰρ 
ig οὐδέποτε πίπτει " ποῦ γὰ xal πεσεῖται ὁ 
ω πάντων τό γε ἑαυτοῦ ὥν ; ὦστε μεγάλη γε 
τίον ὕψωσις καὶ ἀσφαλὲς ἀξίωμα ἣ ταπϑινο- 
uL 


orationis donum ; quod in de se modice sapientibus 
libenter et permanenter acquiescit. Hoc enim ipsum, 
cum charitate et charitatis prole mansuetudine ex- 
petierat. Et tunc gratifioatur hec illi Spiritus, et 
ducet eum veram bumilitatem, charitatemque non 
fictam, quas illa sibi vi poposcit. Sic igitur de ce- 


*oflciens et perfectus i in Domino regno dignus declaratur. Humilis quippe nunquam cadit ; quo enim 
, qui, quantum in ipso est, imo semper loco sub rebus omnibus jacet ? quare magna quedam 
ja humilitas ; magna contra humilitas exaltatio et secura dignitas. 


)Yt πρὸς ἀλήθειαν τὸν Θεὸν ἀγαπήσαντες, οὔτε 
, βασιλείαν αὐτῷ δουλεύειν προείρηνται, χαθά- 
μπορίας χάριν καὶ χέρδους " οὔτε μὴν διὰ 
τοχειμένην τοῖς ἀμαρτωλοῖς κόλασιν " ἀλλ᾽ ἄτε 
ὄνον αὐτὸν xai δημιουργὸν Ἴδιον ἠγαπηχότες, 
ιολουθίᾳ τάξεως ἐπιγνόντες, ὅτι Δεσπότῃ καὶ 
δούλους εὐαρεστεῖν ὀφειλόμενον * οἷ xal πολ- 
συνέσει πρὸς τὰ παραπίπτοντα χρῶνται . 
γὰρ τὰ ἐμπόδια τῆς πρὸς θεὸν τυγχάνει αὐ-- 
σεως * ἐπεὶ μηδὲ πενία μόνον xai ἀδοξία, 
αὶ πλοῦτος xal τιμὴ ὁμοίως πειρασμοὶ καθ- 
x τῇ χυχῇ ᾿ ἐν μέρει δέ πως καὶ ἡ παράχλη- 
τῇ xal ἢ ἄνεσις ἐχείνη ἡ ὑπὸ τῆς χάριτος xa- 
δάνουσα τὴν ψυχὴν, εἰ μὴ αἴσθηται ταύτης d 
θεῖσα, xai πολλῷ τῷ μετρίῳ καὶ συνετῷ 
ται, πολὺ τὸ εὔχολον ἔχει πρὸς τὸ πειρατήριον 
μᾶλλον xai κώλυμα καταστῆναι * ἅτε χαχίας 
ει τῆσδε τῆς χάριτος ὑπολύειν αὐτῇ τὸν τό- 
αὐνωσίν τε καὶ ὀλιγωρίαν ἐνιέναι μηχανωμέ- 
Διὸ xal αὐτὴ ἡ χάρις εὐλαθοῦς δεῖται πρὸς 
ritv xai εὐσυνέτου ψυχῆς ᾿ ὥστε καὶ τιμῆσαι 
, καὶ ἀξίους τοὺς χαρποὺς ἐπιδείξασθαι. Κιν- 
t τοίνυν οὐ τὰς θλίψεις μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰς 
; πειρατέριον γίνεσθα’ τῇ ψυχῇ * καὶ δι' ἀμ- 
ww yxp αἱ ψυχαὶ τῷ κτίσαντι δοχιμάζονται, 
λοι σαφῶς γένονται τίνες οἱ μὴ χέρδους αἰτίαν 
ι τὴν πρὸς ἐχεῖνον ἀγάπην * ἀλλ᾽ αὐτὸν μόνον 
ολλῇς τῷ ὄντι xal φιλίας xai τιμῆς ἄξιον. 
) δὲ τῷ ἀμελεῖ, xal περὶ τὴν πίστιν ἐνδεεῖ, 
» φρόνέματι νηπιάζοντι, ἐμπόδιον πρὸς τὴν 
ιν ζωὴν ταῦτα γίνεται" ftot τὰ λυπηρὰ καὶ 
&, νόσοι, πενίχι xal ἀδοξίαι " τἀναντία, 
ης, δόξα, xal οἱ ἐξ ἀνθρώπων μακχαρισμοὶ, 
δὲ χαὶ ὁ ἐν τῷ ἀφανεῖ πλήττων τοῦ πονηροῦ 
oq * οὕτω πάλιν ἀντιστρέφων εὐρήσεις, ὅτι τῷ 
xal συνετῷ xal γενναίῳ συνεργὰ μᾶλλον 
τὴν τοῦ Θεοῦ χαθίσταται βασιλείαν * Τοῖς γὰρ 
àv ἀγαπῶσι, κατὰ τὸν θεῖον ᾿Απόστολον, 
συνεργεῖ εἰς τὸ ἀγαθόν. Δείκνυται οὖν ἐν- 
, ὅτ' τὰ ἐν τῷ χόσμῳ πάντα ἐμπόδιον εἶναι 
μενα διαῤῥήξας, καὶ νικήσας, xxl ὑπερδὰς ὁ 
ς φιλόθεος τοῦ θείου μόνου περιέχεται φίλ- 
Σχοινία γὰρ ἀμαρτωλῶν περιεπλάχησάν μοι, ὁ 
3: Ποοφήτης, xxi τοῦ νόμγ. σου οὐχ ἐπελα- 


im vitam Ὁ 


D 


XX. Qui Deum vere amaverunt, neque ob spem 
regni elegerunt ei servire : quasi mercatores, lu- 
crum ; aut operarii, mercedem captantes ; sed ne- 
que obmetum preparata peccatoribus pone ; verum 
in illum uti Deum solum et creatorem proprium 
affectu inclinati, ex recte conclusa inde ratione 
consequenter agnoscentes, equum 86 juste debitum 


p 5958, ut creature conditori, servi. Domino, propter 


ipsam ejus exeellentiam, placere ac gratiflcari etu- 
deant ; hoc agunt et conantur sincero pis volunta- 
tis nisu : cui et parem mentis attentionem merito 
adjungunt. Etenim ipsis multa est necessaria pru- 
dentia, si precavere velint, ne quotidiana que ac- 
cidunt, impedimenta ipsis sint placendi Deo ista 
intentionis puritate; siquidem non egestas solum 
et ignominia, sed et opes οἱ honor tentationes ani- 
m: fiunt; quin et ex parte, ipsa consolatio, ipsa illa 
beata quies ex inhabitantisdono gratie compleotens 
animam ; nisi se illa tantum boni, mera Dei liberali- 
tate, nullo suo nactam merito, intime sentiat, et mul- 
tam insuper adhibeat, cum modica sui estimatione, 
circeumspectionem. Nam sine his, excellens hec 
gratia, valde pronum secum affert periculum pra- 
bendi ei, quam ornat, anima occasionem tentatio- 
nis, et objiciendi profectui ejus obstaculum. Utpote 
insidiatore malo demone, conari solito hojus, qua 
videt frui animam, pretextu et flducia nimia gra- 
lie, sensim relaxare contentionem in ulteriora ni- 
tendi, languoremque et neglectum injicere. Atque 
adeo ipsa gratia, ut secure innoxieque poseideatur, 
exigit in lllo qui eam percipit, reverentem quam- 
dam trepidationem, qua in vigiliam acuatur circum- 
spectandi ac disponendi providenter cuncta ; ut et 
donum tantum quanti valet estimet ; et dignos ejus 
fructus representare studeat. Igitur, non ab affii- 
ctionibus solum, sed eta consolationibus periclita- 
tur anima tentari. Et per ambas istas res a coudi- 
tore animee probantur; ut his explorationibus ma- 
nifesto appareat quales sint ? mercenarie ne nundi- 
natrices charitatis, quzestus sui causa Deum aman- 
tes; &n solum propter se ipsum eum diligant ; quod 
illum, ut est in sua natura propria, citra respectum 
δὰ nos, omni dignum amore honoreque sciut. Ut 
autem negligenti, modicam habenti fidem, et pue- 
riliter adhuc sapienti, impedimento hec sunt ad 


videlicet tam acerbs ao laboriose res, ut morbi, penurie, ignominie ; quam his 


rie, divitiae, gloria, laudes et applausus hominum; pretereaque pungens in occulto Satan» 


"natio, sic rursus, aliter dispositos, ia loco memoratorum modo, ponens, 


reperies : fervido 


», prudenti, et generose forti subsidia potius et adjumenta res illas easdem esse ad consecutionem 


951 


γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Χοιστοῦ. Καὶ τὸ : 
σον τοὺς ὀφθαλμούς μου, μήποτε ἐὃς 
θάνατον * τουτέστιν * ἵνα μὴ λυομένη τῆς σχοκὸς 
4 ψυχὴ ἀποσχοτῆται τῷ τοῦ θανάτου τῆς χαχίας 
καλύμματι * πρὸς δὲ καὶ τό" ᾿Αποχάλυψον τοὺς 
ὀφθαλμούς μου ἔτι, χαὶ χατανοήσω τὰ θαυμάσια 
&x τοῦ νόμου σου * Καὶ τό * Ἐξαπόστειλον φῶς 
σου xai τὴν ἀλήθειάν cou * αὑτά με ὁδηγήσουσι 
xai ἄξουσιν εἷς ὅρος ἅγιόν σου, xai εἰς τὰ σχη- 
γώματά σου * ἀλλὰ μὴν xal τό ᾿Εσημειώθη ἐφ᾽ 
duae τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, xal τὰ λοιπὰ, 
τὴν αὐτὴν ἀχολουθίαν τοῦ σχοποῦ παρίστησιν. 

KT'. Καὶ τῷ μαχαρίῳ δὲ Παύλῳ φησὶ τὸ ἐλλάμ- 
av ἐν τῇ ὁδῷ φῶς, δι' οὗ καὶ εἰς τρίτον οὐρανὸν 
ἦρται, xal μυστήριον ἀλαλήτων ἀχουστὴς γίνεται 


ὑπνώτω 


οὐ νοημάτων τις χαὶ γνώσεως φωτισμὸς ἦν, ἀλλὰ Β 


δυνάμεως τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος xa0' ὑπόστασιν ἔν 
τῇ ψυχῇ ἔλλαμψις, οὔ τὴν ὑπερδολὴν τῆς λαμπρότη- 
τος οἱ τῆς σαρχὸς ὀφθαλμοὶ μὴ διενεγχόντες ἀπετυ- 
φλώθησαν, OV οὔ πᾶσά τε γνῶσις ἀποχαλύπτεται, 
xai πρὸς ἀλέθειαν Θεὸς τῇ ἀξίᾳ xal φιλουμένῃ ψυχῇ 
γνωρίζεται. 

ΚΔ΄. Πᾶσα ψυχὴ διᾶ σπουδῆς χαὶ πίστεως τέλεον 
ἐνδύσασθαι τὸν Χριστὸν ἐντεῦθεν κατὰ δύναμίν τε 
καὶ πληροφορίαν χάριτος χαταξιωθεῖσα, xai τῷ ἐπ- 
ουρανίῳ τῆς ἀφθάρτου εἰχόνος φῶτὶ ἑνωθεῖσα, καὶ 
νῦν μὲν μυστηρίων οὐρανίων γνῶσιν ἐν ὑποστᾶσει 
μυεῖται πάντων *. ἐν δέ γε τῇ μεγάλῃ τῆς ἀναστά- 
σεως ἡμέρᾳ τῇ αὐτῇ ἐπουρανίῳψ τῆς δόξης εἴχόνι 
xai τὸ σῶμα ταύτης ἐνδοξασῦὲεν, xai ὑπὸ Πνεύματος, 
χατὰ τὸ γεγραμμένον εἰς οὐρανοὺς ἁρπαγὲν, xai 
σύμμορφον γενέσφαι τῷ σώματι τὴς δόξης αὐτοῦ 
καταξιωθὲν χαὶ τὴν βασιλείαν αἰώνιόν τε xal ἀδιά- 
δοχον xal τῷ Χριστῷ σύγκχληρον ἕξει. 


ΚΕ΄. Ὁπόσον τις ἰδίᾳ σπουδῇ καὶ πίστει Πνεύμα- 
τος ἁγίου δόξης κχεχοινώνηχεν οὐρανίου, ἔργοις τε 
ἀγαθοῖς τὴν ψυχὴν διεκόσμησε, τοσοῦτον ἐχείνης 
τῆς ἡμέρας ἄξιον αὐτοῦ γενήσεται xal τὸ σώμα συν- 
δοξασθῆναι. "O γάρ τις ἔνδον ἀπεθησαύρισε νῦν, 
τοῦτο πρόεισιν ἔξω τότε * χαθάπερ ὁ εἴσω τῶν ξύλων 
ἐν χειμῶνι καρπὸς, ἔξω κατὰ τὸν ἔαρός καιρὸν 
γίνεται ^ ὥσπερ δὴ καὶ πρότερον ἔδηλώθη. Tov μὲν 
οὖν ἁγίων ἡ θεοειδὴς τοῦ Πνεύματος εἰχὼν ἀπὸ τοῦ 
τὸν ἔνδον ὥσπερ ἐντυπωθεῖσα, xxi τὸ σῶμα θεοειδὲς 
Eo καὶ οὐράνιον ἀπεργάσεται ^ τῶν βεδήλων δὲ 
xai ἁμαρτωλῶν τὸ τοῦ χοσμιχοῦ 
Aou περιδαλὸν τὴν ψυχὴν, καὶ τῇ τῶν παθῶν 
| εἰδεχθείᾳ σχοτεινὸν, o* pot, τὸν νοῦν xal ἀσχήμονα xa- 
ταστῆσαν͵ σχοτεινὴν ἅμα καὶ τὸ σῶμχ, xal aisyo- 
νης ἔμπλεω πάσης ἔξωθεν ἀποδείξεται. 


KG'."Qsr:p κατὰ τὴν παράδασιν τοῦ ᾿Αδὰμ θά- 
vatov αὐτοῦ καταψηφισχμένης τῆς τοῦ Θεοῦ ἀγαθό- 
τητος, τοῦτο πρῶτον μὲν ὑπέστη χατὰ ψυχὴν, τῶν 
νοερῶν αὐτῆς αἰσθητηρίων τῇ στερήσει τῆς ἐπουρα- 

** || Cor τν, 6. ** Psal. xu, 4. 46 Psal. cxzvii, 


LIBER DE LIBERTATE MENTIS. 


dott - A facie Christi Jesu **. Et illud : llumina oculos meos; 


958 


ne unquam obdormiam in morte **. Hoc est, ne cum 
sgolvetur carne anima, obtenebretur mortis malitie 
velo. lllud preterea. Revela oculos meos, et consi- 
derabo mirabilia de lege tua **. Illud quoque : 
Emüte lucem luam et verilalem tuam : ipsa me dedu- 
cent eL adducent in. montem sanctum (uum el in ta- 
bernacula tua 51. Sed et illud etiam : Signatum est 
super nos lumen vultus tui, Domine 58, Et reliqua in 
unam eamdemque quam proposui sententiam con- 
spirant. 


218 XXIII. Illa item qus beato Paulo circum- 
fulsisse luz *? dicitur in via, per quam et in tertium 
collum elevatus est 70, et mysteriorum ineffabilium 
auditor factus, non intelleotualium sensuum et co- 
gnitionis illuminatio erat; sed virtutis boni Spiritus 
in substantia in anima facta irradiatio : cujus 
excessum splendoris non ferentes carnis oculi, er- 
cecali sunt; per quam et omnis soientia revelatur, 
et ad veritatem Deus digne et amate anime inno- 
lescit. 

XXIV. Omnis anima, que per studium et fidem 
perfectam in virtute et plena certitudine gratism, 
digna facta est que Christum indueret jam hine, 
et supercalesti incorruptibiles imaginis luci unire- 
lur; e& nunc quidem cognitione celestium myste- 
riorum in substantia, et prout sunt, impertitur; 
in magna vero resurrectionis die, eadem illa su- 
percelestis claritatis imagine corpus quoque ipsius 
glorificatum, et & Spiritu, sicut scriptum est "t, in 
colos raptum: et tanta dignatione honoratum, ut 
configuretur corpori claritats ejus, regnum eeter- 
num vicissitudine successionum carens, Christo 
ipsi collega et consor habebit 33, 

XXV. Quantum quis proprio studio et fide de 
colesti claritate Spiritus sancti participaverit, 
animamque bonis operibus ornaverit ; tanto dignius 
efficiet corpus suum $glorificatione, que illi in 
illam resurrectionis diem reservatur. Quod enim 
quisque intus nunc condidit, tunc prodibit exte- 
rius; quemadmodum que per hiemen in sinu ar- 
borum latet vis generativa fructuum, verna tem. 
perie se foras exserit; ut et demonstratum supe- 
rius est. Impressa ergo mentibus sanctorum dei- 
formis imago Spiritus, qua in occulto nunc latet, 


Πνεύματος xz- D corpus quoque divina specie induet, et coeleste 


efficiet; profanorum vero ac scelestorum, quod 
nunc mundani spiritus velamen cirouminvolvit, 
deformes stigmatibus criminum, mentesque, beu 
mel ipsorum, tenebrosas et folas reddit, tunc 
etiam corpora maoulosa, in summum palam dede- 
cus omnium oculis ostendet. 

XXVI. Quemadmodum post transgressionem Ada- 
mi, l«ta. in eum sententia mortis justo Dei optimi 
judicio, primum exsecutioni mandata est in ejus 
anima, vere per peccatum jam tum mortua, intel- 


18. “1 Psal. xu, 3. ** Psal. iv, 1. ** Act ix, 3. 


76 11 Cor. xi, 2. 7! [ Thess. vi, 16. 75 Philipp. ri, 21. 


959 


et spiritualis gratie, exstinctis, et ad mortuorum 
similitudinem redactis: posterius vero ad corpus 
quoque mors pervenit, expletis trahendo mortalem 
vitam annis triginta supra nongentos : sio el nunc 
per crucem et mortem Salvatoris humano generi 
reconciliatus Deus, restituit vere credentem ani- 
mam adhue carni devinctam in fruitionem spiri- 
tualium luminum et mysteriorum, et intellectuales 
ejus sensus divina luce gratie oculatos reddit; 
denique ipsum etiam corpus immortali et incor- 
ruptibili cirenmvestiet claritate. 

XXVII. Qui 896 80 boc mundo procul tenent, san- 
cte et ex virtutum prescriptis viventes ; adhuc 
tamen velamento pertubationum inumbrati; cui 
miserie, propter inobedientiam protoplasti obnoiii 
omnes sumus, carnali, inquam, subjecti sensui, 
quem Apostolus mortem merito appellat 138. hi si- 
miles sunt hominibus noctu iter agentibus, ad 
lucem astrorum, que sunt Dei precepta. Quandiu 
enim nondum perfecte liberati ἃ tenebris sunt, 
clare omnia perspicere non possunt. Quibus et con- 
venit, labore ac fide, virtuti attendendo, orare 
Christum $39 solem justitie, ut illuminet corda 
ipsorum, quo possint exacte pervidere cuncta, 
et spiritualium bestiarum incursum in nos varium 
atque multiplicem ; et incorruptibilis mundi pul- 
chritudines arcanas ineffabilis et decoris et volu- 
ptatis, quo scilicet modo valde provectis in virtute, 
et quorum cordibus lumen intellectuale radios 


immisit, talia omnia manifesta et plane perfecta . 


sunt. Perfectorum enim est, αἱ beatus ait Paulus, 
solidus cibus, eorum nempe, qui bonis habitibus exer- 
citatos habent sensus, ad discretionem boni el mali ^, 
Sed et divinus Petrus ait : Et vos habentes propheli- 
cum sermonem, cut benefacitis. altendentes, sicut lu- 
cernz lucenti in. caliginoso loco, donec dies elucescat 
et lucifer oriatur in cordibus vestris 5. Vulgus autem 
nihil plane differt ab illis, qui per noctem, omni 
carenlem lumine, ambulant, neo minimo splen- 
dore fruuntur; id quod est Verbum Dei, animas 
eorum illuminare valens ; ut fere non dissimiles 
emecis sint. Hujusmodi homines sunt materialibus 
implicati curis, et secularium nexibus negotiorum 
vincti, et neque divino timore firmati, nec ullum 
curantes exercere bene(icentis aut virtutis cujus- 
dam opus. Etenim quotquot szcularem utcunque 
degentes vitam, tamen, uti dictum est, a mandatis 
sanctis, velut ἃ quibusdam  illuminantur stellis, 
fidei et Dei timori attendentes; hi sane non pror- 
gus comprehensi sunt tenebris, unde et spem sa- 
lutis habere possunt. 


XXVIII. Ut multum inter se differentes vie ac 
rationes Sunt, quibus ab hominibus colliguntur di- 
vitie ; utique cum alii ex functionibus publicorum 
magistratuum, alii ex mercimoniorum negotiatione 


18 Rom. vir, 24, 7* Hebr, v, 14. 1611 Petr. 1, 16 - 


. S. MACARII JEGYPTII 


lectualibus ejus sensibus, per privationem calestis A νίου xal πνευματικῆς ἀπολχύσεως 


ἂπες 
αὐτῷ, καὶ νεχρῶν ὥσπερ γεγενημένων *. ὅσ 
χαὶ ὁ τοῦ σώματης θάνατος μετά Y5 τρ' ἄν 
πρὸς τοῖς ἐννεαχοσίοις ἐπεγένετο * οὕτω 

σταυροῦ xal θλνάτου τοῦ Σωτῆρὸς τῇ ἀνθ, 
χκαταλλαγεὶς ὁ Θεὸς, ἀποχαθίστησι τὴν m 
ἐν ἀληθείᾳ ψυχὴν ἔτι ἐν σαρκὶ οὖσαν εἷς - 
οὐρανίων φώτων χαὶ μυστηρίων ἀπόλαυσι" 
νοερὰ αὐτῆς αἰσθητήρια τῷ θείῳ πάλιν q 
χάριτος Óppatoi: ὕστερον δὲ καὶ αὐτῷ τῷ 
ἀθάνατόν τε xal ἄφθαρτον περιδαλεῖ δόξαν. 


ΚΖ. Οἱ τοῦ κόσμου τοῦδε μαχρὰν γενόμ 
σεμνῶς μὲν καὶ φιλαρέτως πολιτευόμενοι 
χσλύμματι τῶν παθῶν ὑποχείμενοι, ὡς διὰ 
πρωτοπλάστου παραχοῆς ἔνοχοι χατέσττ, μεν 
τὸ σαρχιχόν φημι φρόνημα, ὃ xal τῷ ἃ 
θάνατος οἰκείως ἐχλήθη * οὗτοι παραπλής 
ἀνθρώποις νυχτὸς μὲν βαδίζουσιν, ὑπὲ 
ἄστρων, ἅπερ εἰσὶν αἱ τοῦ Θεοῦ ἐντολαὶ, xa 
μένοις, Οὔπω γὰρ εἷς τέλος τοῦ σχότου: 
γξῖσι, χλῶς ἄπαντα χατοπτεύειν αὐτοῖς à 
Οἷς xai προσῆχόν ἐστι, πόνῳ xal πίστει πὸ 
ἀρετῆς ἐπιμελουμένοις δεηθῆναι Χριστὸν τὸ 
δικαιοσύνης ἐπιλάμψαι ταῖς καρδίαις αὐτῶ 
δυνηθῆναι πάντα πρὸς ἀχρίδειαν ἐπιδεῖν, τὴν 
νοητῶν θηρίων xa0' ἡμῶν ἐπέθεσιν εκοιχί; 
παντοδαπὴν οὖσαν, καὶ τὰ τοῦ ἀφθάρτου χόσμε 
ητα τὴν ὄψιν, καὶ τὴν ἧδονὴν ἀπόλῥτια κα 
ὃν γε δὴ τρόπον xai τοῖς ἄκροις τὴν ipti». 
ἐνεργοῦν ἐν ταῖς καρδίαις νοερὸν φῶς ἔλαιψι 
ór)a ταῦτα xal χαταφανὴ γίνεται " Τελείω 
ὡς ὁ μαχάριός φησι Παῦλος, d$ στερεὰ tgo 
διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένων 


τὴν τοῦ χαλοῦ xxi χαχοῦ διάκρισιν - ἀλ) 
ὁ θεῖος Πέτρος φησίν * Καὶ ὑμεῖς ἔχηντες τὸ 

» -— - ? 
φητιχὸν λόγον, ᾧ χαλῶς ποιεῖτε προσῇ 


ὡς λύχνῳ φαίΐίνοντι ἐν αὐχμνηρῷ τόπῳ, & 
ἡμέρα διαυγάσῃ xal φωσφόρος ἀνατείλῃ b 
καρδίαις ὑμῶν. Οἱ δὲ πολλοὶ, οὐδὲν διενην 
ἐχείνων τῶν ἕν νυχτὶ φωτὸς παντάπασιν 6 
περιπατούντων, xal μηδὲ βραχείας ἀπολαυύνπα 
γῆς, ὅπερ ἐστὶ θεῖος λόγος ταῖς ψυχαῖς zm 
λάμπειν δυνάμενος, ὡς σχεδὸν μὴ ἀνομοίως 
τυφλοῖς, Οὐτοί εἰσι οἱ ταῖς ὁλικαῖς τὸ ὅλον fet 
xai, xal τοῖς βιωτικοῖς ἅἄμμασι xalactügee, 


D μήτε θείῳ φόδῳ διάαχρατούμενοι, ἴτε πὰς 


ἀγαθοεργιῶν μετερχόμενοι, Καὶ Ὑὰρ ὅσοι τῶν P 


-- * ^ - e 1 . 

χῶν ἀνδρῶν, ὥσπερ λέλεχται, mà ἐντολῶν f 
. [TA - ^ 

ὡς ὑπὸ ἄστρων τινῶν ὀιαυγάζονται, πίστει καὶ « 


τῷ τοῦ Θεοῦ προσέχοντες * οὗτοι οὐχὶ xix: 
σχότει περιλαμόάνονται * παρ’ ὃ καὶ ἐλτίδα | 
ρίας ἔχειν δύνανται, 

ΚΗ΄, Ὥσπερ ἐχ διαφόρων ἀφορμῶν τι καὶ 1 
δευμάτων ὁ ἐν τῷ κόσμῳ τοῖς ἀνθρώποις cM 
πλοῦτος " ὁ μὲν ἐξ ἀρχοντιχῶν ἀξιωμάτων, 1 


ἐμπορίας, ὁ δὲ ἐκ φιλοπονίας δήπου, xal qt 


961 


DE LIBERTATE MENTIS. 


962 


xai ἄλλος ἄλλως * τὴν αὐτὴν οἴου μοι xai τοῖς πνευ» Α alii ex diligenti labore et agricultura rem faciant Y 


ματιχοῖς εἶναι διάταξεν. Οἱ μὲν γὰρ ἔχ διαφόρων 
χαρισμάτων, ὡς τὸ τοῦ ᾿Αποστόλου δηλοῖ * Ἔχοντες 
δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δο- 
θεῖσαν ἡμῖν διάφορα. Οἱ δὲ ἐκ διαφόρων τε διχαιω- 
μάτων καὶ ἀρετῶν διὰ μόνον Θεὸν γενομένων, τὸν 
ἐπουράνιον ἀθροίζουσι πλοῦτον * πλὲν ἀλλ᾽ οὐχ 
ἄδηλοι καὶ οἱ τὸν χρυσὸν ἀνορύττοντες ᾿ oi διὰ μα- 
χροθυμίας xal ὑπομονῆς δηλαδὴ τρέχοντες, xal χατὰ 
μέρος πλουτοῦν τέως τῆς ἀγαθῆς ἐλπίδος ὑπερηδού- 

* οὐχ ἄδηλοι δὲ καὶ ol καθαπερεὶ αἰσθιοι, βλάκες 
ὄντες xal νωχελεῖς * οἱ εὐθέως τὸ ἐμπίπτον ὥσπεῤ 
ἐσθίοντες, xal μὴ “μεθ᾽ ὑπομονῇς τὰ μετὰ χεῖρας 
ἀνύοντες, ἀεὶ γυμνοί τε χαὶ πένητες περιέρχονται. 
Καὶ γὰρ οὗτοι πρὸς μὲν τὸ AaÓciv τὴν χάριν ἑτοί- 
μῶς ἄγαν καὶ θερμῶς ἔχοντες, εὐμετάδλητοι καὶ 
ἅμα τοῦ ἅψασθαι χορεννύμενοι, ἀψίχοροι δὲ ναρ- 
κώδεις περὶ τὸ πονεῖν γνωριζόμενοι, καὶ ἧς ἔτυχον 
ἀξιωθέντες χάριτος ἀφαιροῦνται. ᾿Αεί ποτε γὰρ ἡ 
νωθεία, xa: ἀμόλεία, καὶ ἠμελημένη προαίρεσις, 
ἀσύμφωνος ἐν χάριτι, ἔρημος δὲ ἀγαθῶν πράξεων. 
᾿Αδόχιμος δὲ παρὰ Θεῷ χαὶ ἄδοξος καὶ νῦν ἔγνωσται, 
χαὶ ἐν ἐχείνῳ τῳ αἴωνι εὑρεθήσεται. 


alii aliunde: parem mihi tu quoque puta observari 
posse in rebus spiritualibus rationem et modum. 
Ex his aliqui locupletantur uxu exercitioque chari- 
smatum variorum, ut signiflcat Apostolus verbis 
illi : Habentes donationes secundum gratiam, qug 
dala est nobis, differentes "*. Alii multiplici exerci- 
tatione religiosorum varii generis operum, praxique 
virtutum ac frequentatione laudabilium in diversa 
specie officiorum, Dei causa unius obitorum, cc- 
lestes ingenti copia congerunt opes. Ne ii quidem 
in hac parte non insignes sunt, qui aurum info- 
diunt; longanimitate videlicet et patientia curren- 
tesin singulis lucri particulis captandis, ex quibus 
magni olim conflandi cumuli spe interim bona 
gaudent. Neque latent nonnulli quasi mercenarii 
molles iidem ignavique, qui statim veluti devorant 
quodcunque bonum ipsis in manus incidit, cum 
multa exinde deberentin usum secuturi temporis, 
solerti cum patientia tractatione maturare; hinc 
sit, ut nudi semper egentesque circumeant. Etenim 
tales ad capiendam quidem gratiam parati et ar- 
denter sunt cupidi; mox tamen facile mutabiles, 


et & primo statim gustatu saturi, pigritieque comperti, ac fuge laboris, qui debebat adhiberi, exercendo 


quod acceperunt dono, eo merito privantur, ablata 


ipsis, qua fuerant beati, gratia. Nunquam enim non 


socordia, oscitantia, hebes tarditas supine secura propositi ; dissone res et inconsentanee gratie fuerunt. 
Quare qui scatet hisce vitiis, expers operam bonorum, apud Deum reprobus et inglorius, uti jam nunc 


agnoscitur, sic et in futuro seculo reperietur. 
196. Παραδάντι τῷ ἀνθρώπῳ τὴν ἐντολὴν τοῦ 
Θεοῦ, καὶ τῆς τοῦ παραδείσου διχγωγῆς ἐχπεσόντι, 
δυοῖν ὥσπερ ἀλύσεσι δεδέσθαι συνηχολούθησε * μιᾷ 
μὲν τῶν βιωτικῶν πραγμάτων, καὶ σχρχ'κῶν ἧδο- 
νῶν, πλούτου, δόξης, φιλίας, γυναικὸς, τέχνων, συγ- 
γενείας, πατρίδος, χτημάτων, χαὶ ἁπλῶς πάντων 
τῶν φαινομένων, ἀφ᾽ ὧν ὁ τοῦ Θεοῦ λόγος κατ᾽ ol- 
χκείαν ἡμᾶς προαίρεσιν ἀπολύεσθαι χελεύει. 'Ἑτέρᾷ 
δὲ ἀδήλῳ, καὶ γὰρ δέδεταί τινι δεσμῳ σχόπου ἡ ψυχὴ 
πρὸς τῶν τῆς πονηρίας πνευμάτων αὐτῶν, παρῤ᾽ 
ὃ μηδὲ δυνατὸν αὐτῇ μήτ᾽ ἀγαπῆσαι Θεὸν, μήτε 
κιστεῦσαι μτε προσευχῇ χρήσασθαι χαθάπερ ἔχει 
θελήματος. Πάντων γὰρ d ἐναντιότης ἕν τε τοῖς 
φανεροῖς ἔν τε τοῖς ἀδήλοις, ἀπὸ τῆς παραδάσεως 
τοῦ πρώτου ἀνθρώπου “πάντας ἡμᾶς μέτεισι " 
Ἐπειδὰν οὖν τις ὑπήκοῦν οὖς τῷ λόγῳ τοῦ Θεοῦ πά- 
ρασχόμενος, ἀποστῇ μὲν τῶν βιωτιχῶν πραγμάτων, 
ἀποτάξεταε δὲ πάσα'ς ταῖς σαρχικαῖς ἡδοναῖς ; τότε 
δὴ τῶ Θεῷ προσεδρεύων, καὶ κατὰ σχολὴν αὐτῷ 


C 


XXIX. Trensgresso Dei mandatum homini, et ex 
beata paradisi dejecto statione, duabus ex hoc 
contigit quasi catenis ligari. Prior est, qua devin- 
citur nexu sensibili cum negotiis ssoularibus, car- 
nalibus voluptatibus, diviliis, existimatione, ami- 
citia, uxore, liberis, cognatione, patrie, possos- 
sionibus, οἱ ut uno cuncta eomplectar verbo, cum 
omnibus quae 23.950 hio cernuntur; ἃ quibus Dei 
Sermo nos juxta propriam professionem abjungi 
precipit. Altera est catena in arcano astringens. 
Btenim vinculo quodam tenebrarum anima ligatur 
ab ipsis spiritibus nequitie; quo fit, ul non possit 
neque amare Deum, neo credere, nec oratione uti, 
quemadmodum vellet. Omnino enim bec, quam ex- 
perimur, adversantium oppositio, tam in palam appa- 
rentibus, quam in intus abestrusis, ex transgressione 
primi bominis in nos omnes transiit. Quando igi- 
tur quis obedientem aurem verbo Dei prebens, 
abjunxerit quidem se ἃ smoularibus uegotiis, re. 


S2 πυγγινόμενος, δύναμιν λαμδάνει πρὸς τὸ μαθεῖν. Ὦ nuntiaverit autem cunctis carnalibus voluptati- - 


ἔτι χέχρυπταί τις ἐν ἀδύτοις καρδίας ἄλλη πάλη, 
καὶ ἄλλος λογισμῶν πόλεμος * xal οὕτω παραμένων 
καὶ τῶν τοῦ Χριστοῦ δεόμενος οἰχτιρμῶν, πίστεως 
αὐτῷ πολλῆς μετά γε τοῦ ὑπομένειν συνεπομένης " 
οὐ μὴν ἀλλὰ xal τῆς τοῦ Θεοῦ ῥοπῆς συνεφαπτομέ- 
νης, δύναται τῶν ἔνδον ἀπαλλαγῆναι δεσμῶν τε καὶ 
φραγμῶν ἐκείνων, xai τοῦ σχότους τῶν πνευμάτων 


i τῆς πονηρίας, ἅπερ εἰσὶν αἱ τῶν χεχρυμμένων πα- 


θῶν ἐνέργειαι ^ τοῦτον δὲ τὸν πόλεμον διὰ μὲν χάρι- 


16 Dom. xit, 6. 
PATROL. Gn. XXXIV. 


bus; tunc ille Deo adhaerens, et per otium cum eo 
conversans, virtutem accipit ad discendum, latere 
jn adytis cordis aliam luctam, et aliud cogitationum 
bellum; et sic permanens, ac Christi miserationes 
implorans, fide ipsum multa, postquam eustinuerit, 
sequente, quin et Dei impulsu cooperante, potest 
interioribus liberari vinculis, οἱ maceria illa tene- 
brarum, quam obmoliuntur ipsi spiritus nequitim, 
qui sunt occulte rebellantium in nobis appetituüm 


31 


963 


S. MACARRII /EGYPTII. 


motus et conatus. Hoc autem bellum, per gratiam ἃ coc Χριστοῦ xat δυνάμεως δυνατοὶ γινόμεθα x: 


Christi οἱ virtutem, possumus vincendo finire. Sine 
Deo vero adjuvante, et per se ipsum, liberare se 
quemquam, quoad lucta, quie ipsi est cum cogita- 
gionibus expeditus fuerit, est impossibile ; renuere 
ta men et non condelectari, possibile. 

XXX..Si quis rebus mundi hujus et variis te- 
neatur vinculis, idemque feratur motibus appeti- 
tuum in'ordinatorum, proeul is sane aberit, ut 
cognoscal quod diximus, esse quamdam occultam 
aliam luotain, et bellum in arcano aliud. Sat. enim 
et abunde gfétulandum fuerit, si quis se adjunxerit 
ab apparentibus cunclie, et carnales prorsue volu- 
ptates abdicaverit, Dominoque — adherere coperit, 
ac intelligere queat penitus intra nos habitantem 
perturbationum ex pravis alfectibus luctam, et oc- 
eultum in nobis bellum. Nisi enim in eum, quem 
diximus modum, cuncta comparata sint, haud uti- 
que ez omnibus anime viribus, οἱ totus ex toto 
quie adherere Deo, sincero affectu decernet. Neque 
cognoscet arcanos istos in prava tendentium appe- 
tituum insultus, οἱ vincula que intra sunt; sed 
periolitatur eo erroris labore, ut vulneribus trans- 
fixus, et morbis aífectus, quos ultro fovet, perfecte 
tamen putet se valere. Ei autem qui concupiscen- 
ti&s et gloriam contempserit, primum quidem posse 
datur ea que dirimus cognoscere; deinde pre- 
cato Christum eum flde, et arma Spiritus e coelis 


γεῖν. ᾿Αθεεὶ δὲ xal δι᾽ ἑαυτοῦ ῥύσασθαί τινα i 
μέχρι τοῦ καὶ τῶν ἐκ τῶν λογισμῶν ἀπηλλάχθαι 
Anc, ἀδύνατον * τὸ δὲ ἀντιλέγειν xal μὴ συνύδε 
δυνατόν. 


Δ’, E* τις τοῖς πράγμασι τοῦ κόσμου τούτο" 
τοῖς ποικίλοις ἐνέχοιτο δεσμοῖς, τοῖς τῆς καχὶ 
συναπάγοιτο πάθεσι, πολλοῦ γε χαὶ δεῖ γινώι 
ᾧς φθάσαντες ἔφημεν, εἶναί τινα πάλτν ἄλλη) 
πόλεμον ἐν τῷ ἀφανεῖ ἕτερον. ᾿Αγαπητὸν γὰ 
λύσας τις ἑχυτὸν πάντων φαινομένων, καὶ τῶν 
xixüv ἡδονῶν ἀποστήσας, τῷ Κυρίῳ τε προσεὸ 
ἀρξάμενος, ἐπιγνῶναι δυνηθῇ, τὴν ἔνδον oix» 
σαν τῶν παθῶν πάλην, χαὶ τὸν ἐν 
πτὸν πόλεμον. Εἴ γὰρ μὴ, ὡς ἔφημεν, ταῦτα 
ται, οὐ παρ᾽ ὅλης ἡμῶν τῆς ψυχῆς καὶ ὅλος & 
τις προσεδρεύειν τῷ Θεῷ στέσοξειεν, οὐδ᾽ ἐπι 
σχει τὰ ἀπόῤῥητα ταῦτα τῆς χακίας πάθτ, χαὶ 
ἔσῶ δεσμούς * ἀλλὰ χινδυνεύει τραύματα ἔχω 
ἀφανῆ πάθη περιθάλπων, ὑγιαίνειν οἴεσθαι, 
νοεῖν * τῷ δέ γε ἐπιθυμίας xal δόξης Or 
πρῶτον μὲν ἐπιγνῶναι ταῦτα δυνατὸν γίνεται, E 
δὲ δεηθέντι Χριστοῦ μετὰ πίστεως, καὶ ὅπλα λει 
ἐξ οὐρανοῦ τὰ τοῦ Πνεύματος, τὸν θώραχε τῆς 
καιοσύνης, τὴν περιχεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου, τὸν 
ρεὸν τῆς πίστεως, χαὶ τὴν Πνεύματος μέχκι: 
ταῦτα χαταπαλαῖσαι. 


fg 


adepto, loricam scilicet justitie, galeam salulis, scutum tidei, el gladium Spiritus, facile £t, totas illa 


adversas debellare acies. 


XXXI. Innumerabiles hosti nostro insunt nocendi ἃ ΛΑ΄, Μυρίαι τῷ ἀντίχειμένῳ ai 


artes, avellere nos a charitate in Christum conanti. 
Aut enim intus afflictiones, per Spiritus nequitie 
in animam immittit; aut cogitationes obscconas et 
nefandas producit, patratorum olim flagitiorum 
memoriam refricans;interdum et satagens injicere 
tedium, suggestionesque desperationis inserens, sa- 
lute eam potiri non posse; ita quidem ut cogita- 
tiones istas ex anima per se ipsa ultro enata vi- 
deantur ; non autem ab alieno spiritu!maligue sub- 
seminate, ulpote qui cupit latere. Aut igitur bec 
agit, aut labores corporeos immittit ; aut variis ex- 
cogitatis modis procurat, contumeliis bonos affici 
ab hominibus. At quanto acerbius malignus hostis 
heo in nos ignea jaculatur tela ; tanto nos instan- 
tius convenit spei suspensas ex Deo magis magisque 
habere rationes ; certo utique  persuasos, divina 
nobis talia permitti voluntate, que unum id spec- 
tat, ut amantes Dei anime tot explorate proba- 
tionibus, manifesto monstrent se eum in veritate 
diligere. 

2213 XXXII. Anni mille hujus sevi, mundo in- 
corruptibili et eternitati comparati, ea illi fere pro- 
portione respondent, qua ut si quis ex universa 
arena unum granum accipiat. Considerationem et 
hanc institue; concessum tibi esse supremum ín 
omnes terras imperium cum plena et secura pos- 
sessione omnium thesaurorum. Faciamus preterea 
Quum illud regnum incopisse statim ἃ primo rerum 


prymm τ 
ἡμῶν, τῆς εἰς τὸν Χριστὸν ἀγάπης ἀποσπᾶν 5: 
μένῳ. Ἢ γὰρ ἔνδον θλίψεις διὰ τῶν τῆς zw 
πνευμάτων τῇ ψυχῇ ἐπάγει, Tj λογισμοὺς μι: 
τε xai ἀθεμίτους ταύτης κατασχευάζε:, τῶν τὴν 
pov ἁμαρτημάτων τὴν μνήμην ἀνασχαλεύων,. 
χαύνωσιν αὐτῇ ἐνθεῖναι βουλόμενος, xai Lov 
ἀπογνώσεως ἐμύάλλειν, ὅτι δὲ οὐ δυνατὸν αὐτῇ : 
τηρίας τυχεῖν * παὶ ὡς τοὺς λογισμοὺς τούτους t 
ἑαυτῆς ὅλως τῆς ψυχῆς γεννώσης, καὶ οὐχὶ z6j 
τος ἀλλοτρίου χαχῶς αὐτοὺς ὑποσπείραντος, ! 
βουλομένου λανθάνειν. Ἢ τοίνυν ἐκεῖνα zo 
πόνους σωματιχοὺς ἐπάγει. Ἢ ὀνειδισμοὺς καὶ 5 
ψεῖς τὰς ἐξ ἀνθρώπων ἐπινοεῖ * ἀλλ᾽ ὅσον ὁ τὴν 
ρὸς τὰ πεπυρωμένα ταῦτα βέλη καθ᾽ ἡμῶν 2:1 
τοσοῦτον ἡμᾶς προσέχει τῆς πρὸς 69» üreX 
μᾶλλον ἐξῆφθαι, ἀκριδῶς εἰδότας, ὅτι aa 303 
θέλημα " τὸ τὰς ἐρωτιχῶς ἐχούσας αὐτοῦ εἰς bon 
piov δοῦναι ψυχὰς, εἰ ἐξ ἀλνθείας αὐτὸν direi 
χασι. 


AB'. Χίλια ἔτη τὸῦ αἰῶνος τούτου, ἀφθάρτῳ 5 
σμῳ xai αἰῶνι παρχαθαλλόμενα τοιοῦτό τὶ tion, 
εἴ τις ψάμμον μίαν τῆς ὅλης Ψάμμου τῖς θυλάδ 
λάδοι. Σχέψαι δέ μοι χαὶ τὸν τρόπον τοῦτον * if 
γὰρ ἐξεῖναί σοι μόνῳ μὲν γενέσθαι βασιλεῖ πῶς 
τῆς γῆς ^ μόνῳ τῶν θησαυρῶν ἀπάντων ὃετπό 
τῆς οἰκουμένης. θῶμεν δὲ τὴν ἀρχὴν τῆς τῶν 
θρώπων εἰς τὸ εἶναι παρχγωγῆς, ἀρχὴν xal σοι 


πω 


9065 


DE LIBERTATE MENTIS. 


966 


νέσθαι τῆς βασιλείας * ὅρον δὲ ταύτης slvat τὴν τῶν A orlu, ac terminum ejus fore consummationem ul- 


φαινομένων τούτων xal τοῦ κόσμου παντὸς ἀλλοίω- 
σίν τε καὶ μεταποίησιν, Τί οὖν ; αἰρέσεώς σοι ὃδο- 
θείσης, ἥμειψας αὐτὴν τῆς ἀληθινῆς καὶ βεύαίας, 
xai οὐδὲν οὐδόλως ἐχούσης παροδιχὸν xal λυόμενον ; 
Οὐχ ἂν ἔγωγε φαίην, εἴ σοι τὸ χρίνον εἶχε xat χα- 
λῶς ἐσχέπτου περὶ τῶν σῶν "Τί γὰρ κέρδος, φησὶ, 
τῷ ἀνθρώπῳ, εἴ τὸν χόσμον ὅλον χερδήσας, ζη- 
μιθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, ἧς οὐδ᾽ εἶνχί τι ἀντάλ- 
«vua μεμαθήκαμεν ; ἐπεὶ χαὶ παντὸς τοῦ χόσμου 
καὶ τῆς χατὰ χόσμον βασιλείας αὐτὴ μόνη καθ᾽ 
ἑαυτὴν ἢ ψυχὴ τιμιωτέρα πολλῷ, μήτοι γε ἡ τῶν 
οὐρανῶν βασιλεία * τιμιωτέραν δὲ χατὰ τοῦτο τὴν 
Ψυχὴν εἶναι, φαμὲν, χαθ᾽ ὃ μὴ ἐπ᾽ οὐδὲν ἄλλο τῶν 
ὄντων ηὐξόχησεν ὁ Θεὸς τοῦ Πνεύματος τῆς ἰδίας 
φύσεως ἕνωσιν θεσθχι χαὶ χοινωνίαν * οὐκ οὐρανῷ, 
οὐχ ἡλίῳ, οὐκ ἄστροις, οὐ θαλάττῃ, οὐ γῇ, οὐχ ἕτέ- 
pa τινὶ κτίσει τῶν ὁρωμένων, ὅτι μὴ τῷ ἀνθρώπῳ 
μόνψ' ᾧ καὶ τῶν χτισμάτων αὐτὸς ἡγάπησε τῶν 
οἰκείων. Εἰ οὖν τὰ μεγάλα ταυτὶ τοῦ χόσμοηυ, πλοῦ- 
τόν φημι τοσόνδε χαὶ βασιλείαν τῆς γῆς ἀπάσης 
ὑφ᾽ ἑνὶ μόνῳ κειμένην, οὐχ ἂν ὀρθῶς χρίναντες τῆς 
αἰωνίου ἠλλάξαμεν βασιλείας, τί παθόντες οἱ πλείους 
φαύλων αὐτὴν χαὶ τῶν τυχόντων τιμῶνται πραγμα- 
των οἷον ἐπιθυμίας τινὸς, δόξης ὀλίγης, χέρδους 
μετρίον, xai τῶν τοιούτων ; ὅπερ γάρ τις τοῦ αἰῶνος 
τούτου φιλεῖ, χαὶ ᾧ δέδεται, ἐχεῖνο πάντως καὶ τῆς 
τῶν οὐρανῶν ἀλλάττεται βασιλείας " καὶ τὸ χαλεπώ- 
τατον, ὅτι xal Θεὸν ἡγεῖται τοῦτο’ χαθώς που λέ- 
λεχται, ὅτι ᾧ τις ἥττηται, τούτῳ καὶ δεδούλωται. 
Χρὴ οὖν ὅλον ὅλῳ Ov ὅλου τῳ Θεῷ προσδραμεῖν, 
ἀναρτῆσαί τε ἑαυτὸν xal σταυρῶσαι ψυχῇ xal σώ- 
ματι διὰ πασῶν πορευόμενον τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τῶν 


ἁγίων. 


timam seculi, et rerum modo apparentium ex- 
spectatam aliquando mutationem. Quid ergo ἢ num 
opinione tibi data eligendi, utrum malles ex istis 
duobus regnis, preoptares hoo terrenum in mundi . 
fine desiturum, preferens id illi celesti alteri, 
vero, solido et permanenti regne ? Haud equidem 
crediderim, δὶ utique sapias, et sequo rectoque ju- 
dicio de re tua tanta statuas. Quid enim (ait Veritas) 
prodest. homini, σὲ mundum | universum — lucretur, 
animz aulem sug detrimenlum patiatur '. Pro 
qua nihil par in commutationem dari posse didi- 
cimus, quandoquidem et mundo ipso toto, et qua- 
licunque mundano regno, sola per se ipsam anima 
pretiosor multo est ; nedum ut comparari cum iis 
possit coelorum regnum. Inde autem pretiosiorem 
cunctis dicimus animam, quod solam illam inter 
omnes inferiores creaturas dignam Deus judicavit, 
cui suum proprie nature Spiritum intime unitum 
penitus inderet et communicaret ; quod non colo, 
non soli, non astris, non mari, non terre concessit ; 
non alii denique visibilium creature ulli preter- 
quam uni homini; quem vice omnium ἃ 86 condi- 
torum in partem quasi propriam sibi seposuit, 
sibique applicuit, eo contentus. Si ergo hec que 
maximi fiunt in mundo, divitie, dico, ample, et 
terre totius imperium in monarche unius pleno 
arbitrio positum haudquaquam, recte judicantes, 
cum eterno commutaremus regno ; que dementia 
plurimorum est, quos quotidie videmus vilibus 
illud et mediocris, etiam vulgari estimatione, 


C pretii rebus posthabere, puta, cupiditati cuipiam, 


exigus laudi, lucra non magno, et similibus? Enim- 
vero quod quis in hoc mundo dillgit, cuique defigi- 


tur, id omnino, quantum in ipso est, cum celorum regno commutat ; quin, quod longe est capitalius, 
et id Deum suum facit. Sicut alicubi scriptum est: A quo quis victus est, ei manotpaltur 18, Oportet igitur 

totum ex toto hominem ad Deum totum confugere, illum amplecti, ex 6o pendere, ipsi animam et 
corpus, quasi clavis cruci configere, incedentem per omnia sancta ejus mandata. 


AT". Εἶεν * ἄρα δὲ σοι xal δίχαίον εἶναι Ooxsi, τὴν 


μὲν φθαρτὴν αὐτὴν δόξαν, xal τὴν ἐφήμερον βασι- 


λείαν, καὶ ἄλλα ὅσα τοιαῦτα τῶν ἐπεκαίρων, πόνων 
xai ἱδρώτων πολλῶν, τοῖς ὀρεγομένοις αὐτῶν περι- 
γίνεσθαι * τὸ δὲ σὺν Χριστῷ ἀπέραντα βασιλεύειν, 
xai τὸ τῶν ἀνεχλαλήτων ἐχείνων ἐπιτυχεῖν ἀγαθῶν, 
τοῦτο δὲ οὕτως xal ῥάδιον εἶναι, ὡς πόνων ἐχτὸς καὶ 
xauácoy κατορθοῦσθαι τῷ βουλομένῳ ; 


hd 
L 


AX, Τίς ἢ οἰκονομία τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας, 
$ τίς ἡμῶν φύσεως πρὸς ἑαυτὴν ἐπάνοδος xai ἀπο- 
κατάστασις ; ᾿Απέδωχε γὰρ τῇ ἀνθρωπίνῃ φύσει τὸ 
τοῦ πρωτοπλάστου ᾿Αδὰμ ἀξίωμα, πρὸς δὲ καὶ κλη- 
ρονομίαν αὐτῷ οὐρανίαν, ὥ θείας xal μεγάλης τῷ 
ὄντ' χάριτος τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος ἐδωρήσατο " 
ἐξαγαγών τε αὐτὴν ix τῆς φυλαχῆς τοῦ σχότους, δι᾽ 
ἧς ἐλθόντι, καὶ kv 7j χρούσαντι δυνατὸν ἐντὸς γενέ-- 
σθαι τῆς βασιλείας * Αἰτεῖτε, γάρ φησι, xai δοθή- 


7! Matth. xvi, 26. 7* II Petr. 11, 19, 


. AXXIII. Hec sint ita. Ceterum idem utique ju- 
stum arbilraris, corruptibilem istam gloriam, et 
desiturum regnum, aliaque, quotquot sunt ejus 
generis caducaram rerum, illa conoupiscentibus 
contingere multis empia laboribus et sudoribus; 
equumne tamen censes, eternum consortium regni 


D Christi, et inenarrabilium illorum adeptionem bo- 


norum, gratis quiddam esge parabile; ac facilitate 
summa, citra laborem contentionemve ullam cuivis 
volenti evenire ? 

XXXIV. Quod consilium queve ratio est adven- 
tus Christi: quisve nature nostre ad se ipsam 
reditus, et in integrum restitutio ? Reddidit enim 
Christus humane nature ablatam ipsi prius digni- 
tatem Adami protoplasti ; pretereaque donavit ha. 
reditatem ipsi celestem : o vere divinam et magnam 
boni Spiritus gratiam ! Educens vero ipsam ex car- 
cere tenebrarum viam etiam vitse et januam mon- 
siravit, per quam cum transit, et ad quam cum 


961 


8. MACARII ΞΟΥΡΈΉΙΙ 


pulsat, potest in interiora regni penetrare : Petite À σεται ὑμῖν * κρούετε, xal ἀνοιγήσεται. Διὰ ca 


enim, ait, et dabitur vobis ; pulsate et aperietur vo- 
bis ?*, Per illam portam nemini eorum, qui volunt, 
impossibile est, sue ipsius anime invenire liberta- 
tem, *?*?? nec eam convenientes ipsi recipere co- 
gitationes, et cum Christum secum possidet babi- 
tantem, locupletem 6880, eoque veluti sponso frui 
per communicationem boni Spiritus. Vide ineffabi- 
lem charitatem Domini adversus hominem, ad sui 
ipsius imaginem conditum. 


79 Matth. vit, 7. 


τῆς θύρας οὐδενὶ τῶν βουλομένων ἅπορον viv i 
θερίαν τὴν ἑαυτοῦ ψυχῆς ἐφευρεῖν, ἐχείνην τε 
ἰδίους ἀπολαδεῖν λογισμοὺς, xai πλουτῆσαι Xp: 
σύνοιχον, xai ὡς νυμφίῳ αὐτῷ κατὰ τὴν χοῖνα 
τοῦ ἀγαθοῦ Πνεύματος χρήσασθχι.  "LIóe dy: 
ἀῤῥητον Δεσπότου πρὸς τὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ γενόμ 
xxt& τὴν εἰχόνα τὴν ἑαυτοῦ ἄνθρωπον. 





S. MACARII ALEXANDRINI 


ABBATIS NITRIBNSIS 


REGULA AD MONACHOS "" 


I. Milites ergo Christi sic taliter suos debent VIII. 


componere gressus, charitatem in se perfeotissi- 
mam continentes : Deum ex tota anima diligere, 
et ex loto corde, et ex tola virtute sua 1. 

Il. Invicem inter se perfectissimam sectantes 
obedientiam, pacifici, mites, moderati, non su- 
perbi, nom injuriosi, non susurrones, non irriso- 
res, non verbosi, non presumptuosi, non sibi 
placentes, sed Deo cui militant Christo ; non bla- 
sphemiam sectantes, nec dicentes quidquam preter 
quod bonum est : ad obsequium non pigri, ad 
orationem parati, in humilitate perfecti, in obo- 
dientia precincti, in vigiliis instantes, in jejunio 
hilares. 

lI. Nullus se alio justiorem arbitretur ; sed 
unusquisque omnibus se inferiorem "contemmuét : 
Quia qui se exaltat, humiliabitur ; et qui se humiliat, 
exaltabitur 3. 

IV. Preceptum senioris ut salutem suscipias : 
non murmurando ullum operam facias: non res- 
pousionem contra praeceptum usurpes. 

V. Non le extollas, aut magnifices aliquam uti- 
lem operam fecisse : non in acquirendo aliquid 
lucri congaudeas, aut in damno contristeris. 

VI. Non te familiaritas ulla sacularis trahat ; 
sed tota delectatio tua in cellula demoretur. Cel- 
lam ut paradisum habeas; fratres tuos spirituales 
ul eternos confidas habere parentes. 

VII. Prepositum monasterii timeas ut dominum, 
diligas ut. parentem. Similiter quoque omnes opor- 
tet diligere fratres, cum quibus etiam te confidis 
videre gloriam Christi. 


! Marc. xii, 30... ? Luo. xiv, 14, ? Eccli. vir, 16. 


(1) Post hane insoriptioaam sequitur altera in 
edito Holsteniano, ex ms. colica, ut videlur, de- 
sumpta, qus Bio se habet; Incipit regula S. Ma- 


Non oderis laboriosam . operam? : ὁ 
quoque ne sectatus fueris. Ia vigiliis confe 
in opere justo affectus, ambulans quasi dormi 
lassus ad stratum tuum venias, et eum Christo 
quiescere te credas. 

IX. Cursumque monasterii super omma dilig 
Qui vero sepius orare volueri!, uberiorem ier 
misericordiam Christi. 

X. Matutinoque dicto ita meditationem hab 
fratres usque ad horam secundam : si tamen & 
causa exstiterit, qua necesse sit etiam pretermi 
meditatione aliquid fieri jn commune. 

XI. Post horam vero secundam unosquisqe 
opus suum paratus sit usque ad horam no 
ut quidquid injunctum fuerit, sine murmur 


perficiat ὃ, sicut dicit sanctus Apostolus. 


Xll. Si. quis autem. murmuraverit, vel conl 
tiosus exetiterll, aut referens in aliquo contrrri 
voluntatem preceptis ; digne correptus seconds 
arbitrium senioris vel modum culpe, tandio elsi 
neat, quandiu vel culpa qualitas poposce Νὴ 
se pomitendo humiliaverit, wel egnendmw; A 
ut correptus non audeat usquam recides 

XIII. Si quis frater, vel qui in oratono sa, vi 
qui per cellulas consistunt, quicunque ejus ete 
consenserit, culpabilis erit. 

XIV. Ad horam vero orationis deo signo ΜΙ 
statim pretermisso omni opere quod agit, pesti 
fueril, foras excludatur, ut erubescat ; qui δ 
orationi preponendum est. 

XV. Operam Deo dabunt singuli fratres tetp 
quo Misse in vigiliis observandis fiunt, 48 


* Phili pp. i1, 44. 


cari, ui habuil sub ordinati πη ΐ 
] 9 
| nÓ sua quinque s 


orum . 


REGULA AD MONACHOS. 


conveniunt, ne deficiant. Quicunque gra- A fratribus, velut regula continet. Qui 


imno, exeat foras : non se fabulis occupet 
im redeat ad opus, quo convenitur. In con- 
)ne autem ipsa ubi legitur, aures semper ad 
*as habeant, silentium observent. 

Hoc etiam attendendum fuit, ut frater qui 
libet culpa arguitur vel increpatur, patien- 
abeat, et non respondeat arguenti se, sed 
t se in omnibus, secundum  preceplum 
dicentis : Quia Deus humilibus dat gratiam, 
; autem resistit *. Et : Qui se humiliat, exal- 
6 

, Qui vero eaepius corripitur, et non se emen- 
, novissimus in ordine stare jubeatur. Qui 
Bic quidem 8e emendaverit, extraneus ha- 


sicut Dominus dixit: Sit Libi sicul. ethnicus D 


canus *. 

. Ad mensam autem specialiter nullus lo- 
nisi qui praeest vel qui interrogatus fuerit. 
Nullus se in sua peritia neque in voce 
sed per humilitatem et obedientiam lete- 
Jomino. 

Hospitalitalem sectantes per omnia *, et ne 
oculum, aut inanem dimiilas pauperem ; 
Dominus in hospite aut in paupere ad te 
et videat te hesitantem : οἱ contemnaris ; 
nibus hilarem te ostende, et fideliler age. 
Passus injuriam taceas. Injuriam facere non 
factam posse tolerare. Non te inania sedu- 


910 


susceptus 
fuerit, non solum de substantia quam intulit, sed 
etiam nec de se ipso ab illa judicabit hora. Nam 
ei aliquid prius erogavit pauperibus, aut veniens 
in cellalam aliquid intulit fratribus, ipsi tamen non 
est licitum, ut aliquid habeat in sua potestate. 

XXV. Etsi ex qualibet causa scandali post ter- 
tium diem inde exire voluerit, nihil penitus acci- 
piat, nisi in veste qua venit. Quod si casu trans- 
lerit, nullus heredium (2) ejus adire debeat. Quod 
si impulsare (3) voluerit, regula ei legatur, et 
confundatur Llurpiter, et discedat confusus : quia et 
illi a quo repetit fuerat recitata. 

XXVI. Ergo ex qualibet causa quis peccaverit 
frater, ab oratione suspendatur, et jejuniis distrin- 
gatur. Quod si coram omnibus fratribus prostratus 
veniam postulaverit, dimittatur illi. 

XXVII. Nam si in sua voluerit perseverare ne- 
quitia et superbia et dicat : Hio ergo durare non 
possum, sed accipiam casulam meam, et eam πὶ 
voluerit Dominus: quisquis de fratribus eum hoc 
dixisse prius audierit, referat preposito, et pre- 
positus abbati. Abbas coram omnibus fratribus 
resideat, et eum exhiberi jubeal et virgis purgetur: 
el oratio flat, et sic ad communionem recipiatur. 
Ut si quis sane non emendatur doctrina, virgis 
purgetur. 

XXVIII. Quod si casu quis frater de inonasterio 
exire voluerit, nihil penitus accipiat, nisi in no- 


nsilia, sed magis te specialiter in Christo C tatissimo (4) vestimento, et extra communionem 


ia. Non tibi estimes ullos proximiores pa- 

quam qui tecum sunt in cellula fratres. 

. Si ad necessaria requirenda e monasterio 

'ediantur vel terni fratres, tales fiant quibus 

, qui timorem Dei in se habere videntur, 

verbositatem aut gulam sectantur. 

. Ergo si quis de seculo ad mouasterium 
voluerit, regula ei introeunti legatur, et 

actus monasterii illi patefiant. Qui si omnia 

istinuerit, sic digne a fratribus suscipiatur 

asterio. "m 

. Nam si aliquam in eeltula voluerit inferre 


infidelis discedat. Nam quieti et paci(icl excelsum 
diripiunt regum ?, et filii computantur Altissimi, 
et pretiosas splendidasque accipient coronas ; filii 
autem tenebarum in exteriora ibunt tormenta, 
Super quem requiescam, dicü Dominus, nisis super 
humilem, el quietum el tremefilem. sermones meos 10 ? 

XXIX. Quarta et sexta feria qui infrangunt Je- 
junium, Jude smetimantur participes qui Christum 
tradidit, 

XXX. Illud etiam attendendum fuit, ut intra 
monasterium artificium non faciat ullus, nisi ille 
cujus fides probata fuerit, quid ad utilitatem el ne- 


tiam, in mensa pénatur coram omnibus D cessitatem monasterii faciat quod poterit facere. 


δ. 1v, 6. * Matth. xxm, 12. 1 Matth. xvn 17. $ Rom. xn, 13. ? Matth. v, 4,9. 10 Isa. 


£relium. Idem ad predium. Vide Cangium 
ar, v. Heredium. 

npulsare. Excitare. Apud Marculfum lib. it 
2, ex epistola Henrici V, abbatis Fuldensis 
abbates Ordinis 8, Benedicti: Abbates qui- 


dam ordinis nostri nos..... 


multipliciter impulsarunt, 
uatenus... assumere curaremus, οἷο. Vid. Cangium 
n Glossar. v. Impulsare. . 

(4) Notatissimo vest. Vide infra qua adnotavimus 
ad cap. 10, regula 111 Patrum ad monachos. 


ti Macarii Apophthegmata, necnon excerpta varia e  saneto Macario, sermonem de 
u Justorum, etc. et Epistolas qus sequuntur in editione Gallandiana. jam dedimus 
ol. 235-265, 385-392, 406-447. 


918 


differre, et secundum ejus imperium obedire con- 
venit fratres. 


CAPUT VII. 


ldem ipse, Quomodo examinenlur, qui ex seculo 
convertuntur. 


Qualiter vero examinatio erga eos qui de seculo 
eonvertantur teneri debeat, ostendamus vobis 
Amputande sunt primo ab hujusmodi divitie se- 
culi. Et si quis pauper oonverti videatur, habel et 
ipse divitias quas amputare debeat, quas Spiritus 
sanctus ostendit per Salomonem dicens : Odit απὲ- 
ma mea, pauperem superbum et. divitem mendacem !*5 
Et alio loco dicit: Sicul vulneratum superbum !* 
Debet ergo is qui preest Pater, magno studio hanc 
regulam tenere; ut si pauper convertitur, primo 
exponat sarcinam superbie: et sio examinatus sus- 
cipiatur. Debet ante omnia bumiliter (7) imbui, 
ut quod magnum et Deo acceptum sacrificium est' 
suam voluntatem non faciat unusquisque vestrum, 
fratres; sed ad omne opus bonum parati estote *!. 
Quidquid acciderit, aut justum quid fuerit, memo- 
res esse debetis: In tribulatione patientes 38. in 
operibus honesti. Nolite vos invicem ad iracundiam 
provocare !* Sed semper bona sectamini *». 1 qui 
tales sunt, oum de seculi hujus ille cebris liberari 
volueriat, appropiantes monasterio, hebdomada (8) 
pro foribus jaceant : nulli oum eis de fratribus 
jungantur, et semper dura et laboriosa eis propo- 
nantur. Si vero perseveraverint pulsanles, eis non 
negetur ingressus; sed is qui preest Pater hujus- 
modi homines introire permittat, οἱ qualiter vitam 
fratrum, vel regulam tenere possint, ostendat. Quod 
Bi dives est, οἱ habens multas divitias in seculo et 
converti voluerit, debet primo (9) Dei voluntatem 
implere, et consequi preceptum illud precepuum, 


quod adolescenti diviti dicitur : Vende omnia bona 
tua, et da. pauperibus, et tolle crucem tuam, e$ sé 


quere me *!. Deinde instruendus est ab. δὸ qui pre- 
est Patre, ut nihil sibi relinquat, flsi crucem Christi 
quam tenet, et sequatur- Dominum. Crucis vero 
fastigia que tenende ,.wht; primo omni obedientia 
non suam volantatem facere, sed alterius. Quod si 
voluerit monasterio partem conferre, noverit quo 
ordim6 wive ipse, sive ejus oblatio suscipiatur. Et 


REGULA AD MONACHOS. 


is qui preest, oportet primum in notitiam ejus A 


.nium convenit, 


974 


CAPUT VIII. 

Idemque, Qualiter peregrini — hospites — suspicantur. 

Venientibus eis nullus nisi unus, cui cura circa 
hospitale fuerit injunota occurrat, et  respon- 
sum (11) det venientibus, Orare, vel pacem offerre 
non liceat ulli, nisi primo videatur ab eo qui pre- 
est Patre; et oratione simul peracta, sequatur or- 
dine suo pacis officium reddere. Nec licebit alicui 
fratri eum superveniente sermooiaari ; non sít ulli 
cura interroganti, unde venerit, quid venerit, vel 
quando ambulaturus sit, nisi soli qui praeest Patri, 
aut quibus ipse jusserit. Veaientibus vero [ratribus 
δὰ horam refectionis, non licebit peregrino frate 
cum fratribus manducare, nisi cum eo qui pre ÓÁ 
Patre, ut possit edificari. Nullo licebit cum eo To- 


B qui ; nec alicujus (12) audiatur sermo, nisi divinus, 


qui ex pegina proferatur, et ejus qui praeest Patris, 
vel quibus ipse jusserit loqui, ut aliquid de Deo 
conveniat. 


444 CAPUT IX. 
Qualiter jejuniorum ordo teneatur. 
Paphnuiius dizi : 

Magna et utilia ad anime salutem dicta sunt, 
fratres : nec hoc tacendum est, qualiter jejuniorum 
ordo tenendus sit. Nec aliud huic firmitati testimo- 
dulcissimi fratres, nisi illud quod 
dicit: Pelrus autem et Joannes ascendebant — in 
templum circa horam orationis nonam *t, Debet 
ergo iste ordo teneri, fratres ut nullo die nisi 
hora noaa reficiantur fratres monasterio exce- 


B pt& Dominica die et Quinquagesima Pentecostes. 


Die autem Dominica nihil aliud agant, nisi Deo 
vacent, ne pro aliqua occasione se velint aut alios 
excusare. Tamen contestor fratres, quod nulla 
operatio in die illa sanot& comperiatur, nisi tan- 
tum hymnis et psálmis, et canticis spiritualibus 
dies illa transigatur. 


CAPUT X. 
Idem ipse, Qualiter fratres debent operari. 


Idemque (13) precipimus. Debent ergo fratres 
istum ordinem tenere. Α prima hora usque ad ho- 
ram teriiam Deo vs8cent fratres; & tertia vero us- 
que ad nonam, quidquid injunotum fuerit a Patre, 
sine aliqua murmuratione faciant. Meminisse debent 
hi quibus injungitur, diotum Apostoli : Om»ia quz 


:si voluerit de suis servis secum in monasterio (ἢ facilis, sine murmuratione facite 33. Timere debent 


conducere, noverit (10) jam non eum servum ha- 
bere, sed fratrem ; at in omnibus perfeétus invenia- 
tur homo ille. 


!5 Eccli. xxiv, 4. 
Thess. v, 15. 


16 Psal. 
u Marc. x, 21. 


nuxxzvi, 11. 
3* Act. τι, 1. 


(7) Humiliter. Ms. Humilüate. Et paulo post pa- 
ratus sit pro parati estote. Reote. 

tà ) Hebdomada. Ma. heb. continua. 

9) Primo. Addit. ms. anie omnia, Ex mox, quam 
Leneat. 

(10) Noverit. Idem cod. noverit se. 


17]I Tim. 
3? Phillip. ιν 14. *" [ Cor. x, 10. 


illud dictum terribile : Nolite murmurare, sicut qui- 
dam eorum murmuraverunt, οἱ ab  exlerminatore 
perierunt 3), Debet etiam qui preest Pater, opus 


n,21. !*Rom. zi, 12. !* Ephes. vi, ὁ. "I 


(11) Et resp. Ms. ut resp. Mox idem. mes; post ve- 
nientibus addit. nec ipse audeat cum 

(12) Alicujus. Addit. ms. ibi. Paulo post ΩΝ 
loco proferatur. 

(13) Idemque. Àn liemque? 


REGULA?AD MONACHOS. 
vel colloquio esse alienum, ut nullus cum αὶ 


zatur. Si vero aliquis deprehensus fuerit in 
| in scurrilitate Bermonis, sicut ait Aposto- 
£ ad rem non pertinet ?!, jubemus hujusmodi 
| bebdomadarum spatio in nomine Domini 
flagello humilitatis coerceri, dicente Apo- 
Si quis frater nominatur iracundus, aut su- 
aut maledicus, hunc notate ?*. Et : Non odite 
ticum, sed. corripite ut fratrem **. Et in alio 
X quis frater fuerit praeventus ín aliquo de- 
95 qui spiritales estis, instruite hujusmodi 33, 
pite fratrem ; ita ut per humilitatis frequen- 
jn reprobus, sed probatus in congregatione 
;ret. 


hes. v, 4. ?* D Cor. v, 11. 


3? 1} Thess. nr, 15. 9* Gal. vi, 4. 


918 
CAP. XVI. 
Ut. sine personarum acceptione equaliter 
Judicetur. 

Hoc &ante omnia precipimus vobis qui huic of- 
flojo preestis, ut persone a vobis non accipiantur, 
sed squali affectu omnes diligantur, et per cor- 
reptionem omnes sanentur: quia :qualítas placet 
apud Deum, dicente Propheta : δὲ vere utique 846 
justitiam loquimini, juste judicate filii hominum **. Nec 
latere vos volumus, quia qui non corripit erran- 
tem, noverit se pro eo rationem redditurum. 
Estote fideles et boni doctores δὰ omnes: corripite 
inquietos : suscipite informos : patientes estote ad 
omnes : et quantos fueritis luerati, pro tantis mer- 
cedem accipietis, in nomine Patris et Filii et Spi- 
ritus sancti. 


86 Psalm. rvri, 2. 





REGULA ALIA AD MONACGOS. 


PR/EFATIO. 

resideremus in unum in nomine Domini 
Jesu Christi, secundum traditionem Patrum 
rum virorum, visum est nobis conscribere 
gulam ordinare, que in monasterio teneatur 
Xfectum fratrum; ut neque nos laboremus, 
sanctus prepositus qui constitutus est in 
ubitationem aliquam pati possit : ut omnes 
168, sicut scriptum est, el. unum sentientes 35, 
n honorantes, ea que statuta sunt a Domino 
'servatione custodiant. 

— De unanimitate charitatis, et de diligendo 

ac obtlemperando abbati. 

' omnia habentes charitatem, humilitatem, 
liam, mansuetudinem, vel cetera quis debet 
is Apostolus ??; ita ut nemo guidquam suum 
et, sed, aicut scriptum egt in Actibus aposto- 
, habeant omnia, cogimania ?*. llle vero qui 
situs est, Doi jüdicium et ordinationem sacer- 
n omnibus timere, diligere et obaudire debet 
lum veritatem : quia si quis illum putat se 
sre, Deum spernit, sicut scriptum est : Qui 
dit, me audit : et qui vos spernit, me spernit : 
me spernit, spernit eum qni me misil ?, Ita ut 
j8ius voluntate nullus frater quidquam agat, 
accipiat ab aliquo aliquid, neque det, neo 
m prorsus recedat sine verbo. 
Il. — Ut non se fabellis vanis destruant, et utl 
in conventu nisi interrogatus quis loquatur. 
ervantes etiam hoc, ut non se invicem fabulis 
destruant, sed unusquisque opus suum medi- 


B Deum. In conventu omnium nullus junior quidquam 


nisi interrogatus loquatur. Ceterum si quis. vult 

consolationem accipere vel verbum audire, secretum 

et opportunum tempus requirat. 

CAP. III. — Ut advenienti peregrino, nihil plus 
exhibeat quis, quam occursum humileng et pacem. 
Advenienti peregrino nihil plus exibeat quam 

pacem : reliquum non sit illi cara unde venerit, 

pro quo venerit, vel quando ambulaiturus sit, nec 
se jungat ad fabulas cum illg. 

CAP. IV. — Ut presente. seniore ore pealiondi loquendive 

non bhebeat facultatem. 

Illud quoque observandum est, ui presente se- 
niór&.quecünque, vel precedente in ordine psal- 
lendi, sequens non habeat facultatem loquendi vel 
aliquid presumendi, nisi tantum is qui in ordino, 
ut dictum est, prtcedere videtur. Hoc usque ad 
imum ante omnia in oratione, seu in opere, sive in 
responso dando erit servandum. Si vero simplicior 
fuerit, vel impeditior sermone, et dederit locum, 
ita demum sequens loquatur. Omnia tamen in 
charitate fiant *, non per contentionem vel aliquam 
presumptionem. 

CAP. V. — De cursu orationis, et horis operandi, 

ac de correctione delinquentium. 

Cursus vero orationum vel psalmorum, siout 
dudum statutum est, ultre tempus istud meditandi 
operandique servabitur. Ita meditationem habeant 
fratres, ut usque δὰ horam secundam legant; si ta- 
men nulla causa exstiterit, qua necesse sit eliam 
241 pretermissa meditatione aliquid fieri in com- 


et custodiat, et cogitationes bhabest apud D mune. Post horam vero secundam unusquisque ad 


'hilipp. n, 3, *? Coloss. rz, 12-14. 88 Aot, rv, 32. 


9 Luo. x, 16. 491 Cor. xvi, 14. 


979 


SS. MACARIORUM ET PAPHNUTII 


opussuum paratus sit : el usque ad horam nonam Α necessitate, sed magis vitio procedendum put 


quidquid injunctum fuerit, sine murmuratione vel 
haesitatione *! perficiat, sicut docet sanctus Aposto- 
lus. Si quis autem murmuraverit, vel contentiosus 
exstiterit, aut opponens in aliquo contrariam [volun- 
tatem preceptis, digne correctus tam diu abstineat, 
quam diu vel culpe qualitas poposcerit, vel 86 po- 
nitendo humiliaverit atque emendaverit. Correctus 
autem non audeat usquam recedere. Si quis vero 
de fratribus, vel qui in oratorio sunt, vel qui in 
cellis consistunt, ejus errori consenserit, culpabilis 
erit atque excommunicatione dignissimus. 
CAP. VI. — De his qui ad opus Dei tarde occurrunt. 
Ad horam vero orationis dato signo si quis 
non statim pretermisso omni opere quod agit (quia 
nihil orationi preponendum est) paratus fuerit, 
foras excludatur confundendus. Operam vero dabunt 
singuli fratres, ut tempore quo misse (26) fiunt, 
sive die, sive nocte, quando diutius ad orationem 
Blandum est non deflciant, vel superfluo foras re- 
cedant; quia scriptum est in Evangelio : Oportet 
autem semper orare, et non deficere 43. Et alio loco : 
Non ímpediaris orare semper **. Si quis autem non 


sciat se, cum deprehensus fuerit, culpabileu 
candum, quia per suam negligentiam et al 
vitium mittit. In vigiliis observandum est, « 
omnes conveniunt, quicunque gravatur sor 
exit foras, non se fabulis occupet, sed stat 
deat ad opus ad quod convenitur. In oor 
tione autem ipsa ubi legitur, aurem semper a 
pturas habeant, et silentium observent omne: 
CAP. VII. — Ut frater qui pro qualibet cu 

guitur, patientiam habeat; el ut ad mensam 
quatur. 

Hoc etiam addendum fuit, uti frater q 
qualibet culpa arguitur vel increpatur, 
tiam hahea!, et non respondeat arguenti ; : 
miliat se in omnibus secundum  preeceptu 
mini dicentis : Quia Deus humilibus dat $ 
superbis autem resistit δ. Et, Qui se humili 
tabitur **. Qui vero sepius correptus non se 
daverit, novissimus in ordine stare jubeatu: 
Dominus dixit : Sit tibi sicut ethnicus e 
nus *. Ad mensam autem specialiter nullus 
tur, nisi qui praeest, vel qui interrogutus fueri 


* Philipp. it, 14. ** Luo. xvni, 1. ** Eccli. xvi, 22. "I Petr. v, 5. “ Luc. xiv, 11. * 


avi, 27. 


(26) Xissm. Orationes et collecta; que in flne 
versus a sacerdote dicebantur dicte  Missm, eo 
quod Deo misse sint. Aliquando accipiuntur pro 
horis canonicis el cursibus nocturnis, prout hic. 


Vide Menardum ad Concord. regw., pag. 331, 
377, qui alias declarationes affert. Horsrx., i 
dicl. declar. v. Miss. 





REGULA TERTIA AD MONACOS. 


CAPUT I. — De conversis. 

Cum in nomine Domini una cum fratribus nostris 
convenissemus, imprimis placuit ut regula ét hasíituta 
Patrum per ordinem legerentur : quibus lectis pla- 
cuit, ai de seculo quie in monasterio converti volue- 
rit, regula ei introeunti legatur, et omnes actus mo- 
nasterii illi pateiant. Quod si omnia apte susceperit, 
sic digne ἃ fratribus in cellula suscipiatur : tum si 
aliquam in cellulam voluerit inferre substantiam, in 
mensa ponatur coram omnibus fratribus, velut re- 
gula continet. Quod si susceptus fuerit, non solum 
de substantia quam intulit, sed etiam nec de se 
ipso ab illa judicabit hora. 
CAP. II. — Ut abbas nihil sibi proprium vindicet 

Abbati vero nulli liceat sibi quidquam proprie 
vindicare, cum omnia Deo propitio in illius ma- 
neant potestate. Si quis vero, quod in regula ju- 
nioribus prohibetur, sibi aliquid ex successione pa- 
rentum, seu quolibet donato retinere presumpserit, 
et non omnia in commune posuerit, ἃ fratribus 
arguatur. Si in vitio perstiterit, in notitiam epi- 
scopi deferatur : qui si ab episcopo correptus nec 
Bic emendaverit, deponatur. 


CAP. III. — De vestimentis monachorum. 
Vestimenta vero fratribus necessaria ita abbt: 
bibus ordinare debet, quas monachis deceant n 
versis coloribus tincta, exceptis cuculis 408 ei 
rantur, si fuerint nigre, uti eas debere cente 
CAP. IV. — Ut nulla mulier ad monasterizs 
vel agrum monachorum accedat. 
Familiaritstem mulierum, t&m parentum, f? 
extranearum pro custodienda vita, 8.48 wart 
dis laqueis diaboli,ab omnibus monaste *i οἷ 
ris monachorum ; seu frequentationem monachi 
monasteriis puellarum, sicut regu]a docet, prohibe 
censemus. Neque ulla mulier interius atrium ! 
nasterii ingredi audeat. Quod si cam consilio 
voluntate abbatis monasterium ve] cellulas X 
chorum quedam fuerit ingressa, merito ipsis b 
el nomen abbalis reponat, et inferiorem se δ 
bus presbyteris recognosocat : quia talis sancio| 
preponi debet, qui eos immaculatos Deo ol 
procuret; non per quaslibet familiaritates di 
sociare festinet. 


CAP. V. — De lectione et operatione monack 
Matutino dicto fratres lectioni vaeent ! 


981 


REGULA AD MONACHOS. 


983 


ad horam secundum : si tamen nulla causaexstite- A — CAP. XI. — Ut abbas cum fratribus reficiat omni 


rit, qua necesse sit etiam pretermissa lectione ali- 
quid fieri in commune. Post horam secundam unus- 
quisquead opus suum paratus sit usque ad horam 
nonam: quod injunctum fueril, Sine murmura- 
tione perficiet **. 

CAP. VI. — De his qué ad opus Dei tarde occurrunt. 


Ad horam vere orationis dato signo, qui non 
statim prelermisso omni opere quod agit (quia 
nibil orationi preponendum est) paratus fuerit, ab 
abbate vel preposito corripiatur; et nisi prostratu 
veniam petierit, excommunicetur. 


CAP. VII. — De silentio ad mensam. 

Ad mensam autem specialiter nullus loquatur, 
nisi qui preest, vel qui interrogatus fuerit. 

CAP. VIII. — Ut ad necessaria quzrenda bini vel 
terni mittantur. 

Ad necessaria querenda in cellula, bini egredian- 
tur vel terni fratres: et ita illi, quibus creditur, 
non qui verbositatem aut gulam sectantur. 

CAP. IX. — Ut nusquam sine praecepto senioris 
egrediantur. 

Si quis vero extra conscientiam abbatis vel pre- 
positi, qualemcunque locum ingressus, gule vel 
ebrietati se sociaverit; aut si in proximo trans- 
missus, pro sua levitate vel gula, non statim ex- 
pedita necessitate ad cellam redierit; cum in id 
facinus fuerit detectus, ut canones docent, aut tri- 
ginta diebus ἃ communione separetur, aut virgis 
caesus emendetur. 


CAP. X, — De his qui de monasterio exire voluerit. 
Quod si casu quis frater de cellula ex qualibet 
scandali causa exire voluerit, nihil penitus nisi 
nugalissimo (27) induatur vestimento, et extra 
communionem infidelis discedat. 


" Philipp. τι, 14. 


(27) Nugalissimo. Id est quod risum meweat oc- 
currentibus, interprete. Canglo, ui hunc ipsum 
recitat in Glossar. v. Nugalisesimus. Eodem sensu 
accipiendum nofatissimum vistimentum, cujus men- 


tempore. 

Illud quoque statuimus, ut abbates omni tem- 
pore cum fratribus reficiant : quia eo tempore, 
quo fratres aut pro negligentia arguere, aut spiri- 
tuali debent sermone imbuere, absque certa neces- 
silate se removere non debent. 

CAP. XII. — Ut nullus monachus in infirmitate 
positus parenium studio commendetur. 

Id etiam pro custodienda fama specialiter stalui- 
mus, αὐ nullus monachus in in(rmitate positus re- 
licto monasterio parentum suorum studio commen- 
detur: quia magis eum secularium spectaculorum 
visu aut auditu pollui censemus, quam ab egritu- 
dine posse purgari. 

CAP. XIII. — De his qui furtum faciunt. 

Si quis vero monachus furtum fecerit, quod potius 
sacrilegium dici potest, id censuimus ordinandum ; 
ut junior virgis cesus tanti criminis reus nunquam 
officium clericatus excipiat ; si vero jam clericus in 
id facinus fuerit deprehensus, nominis ipsius digni- 
tate privetur : cui sufficere potest pro actus sui levi- 
tate, impleta posnitentie satisfactione, communio. 
CAP. XIV. — Ut nullus alterius monasterii monachum 

sine permissu abbatis suscipiat. 

Monachum nisi abbatis sui aut permissu aut vo- 
luntate ad aliud monasterium commigrantem, nullus 
abbas aut suscipere aut retinere presumat. Quod si 
ad districtiorem regulam non pro actus sui levitate 
tendentem abbas suus ipsum ad alterum monaste- 
rium transire permiserit, ut inde postea sub aliqua 


C occasione aggredi presumat, nulla ratione permitti- 


mus. Sanesi quis post hano djligentissimam sanotio- 
nem non observare 408 sugt superius comprehensa 
presumpserit, reum se. divinitatis pariter οἱ fra- 
ternitatis judicio futurum esse cognoscat. 


^. 


tio in superiore regula $8. Macarii cap. 28, quod 
Holstenius interpretatur, parvi momenti ac nullius 
valoris. 


REGULA ORIENTALIS. t 





REGULA ORIENTALIS 


EX PATRUM ORIENTALUM REGULIS COLLECTA 
A VIGILIO DIACONO. 


722449 I. Ut neque seniores in regendis fratribus A fratres intemperantia illius laborent. Hec obser 


inaniter laborent, neque disciplina juniorum va- 
cillet, que abbatis conversatione stabilita firma sit, 
oportet abbatem irreprehensibilem esse, severum, 
patientem, jejunum, pium, humilem : ut doctoris et 
patris locum impleat,se ipsum formam prebens 
bonorum operum *. Ad cujus ordinationem omnes 
fratres respiciant, nihil sine consilio etauotoritate 
ipsius facientes. Qui sustinens imonasterii necessi- 
tates, de omnibus que in monesterio sunt libere 
judicabit ; nullius personam accipiens, nec ullí gra- 
tiam prestang; sed unumquemque secundum me- 
Fita quotidianse conversationis in veritate judicans, 
admoneat, hortetur, castiget, condemnet : vel sus- 


cipiat, et ita utile videtur, venientes ad monaste- p 


rium ; vel ejiciat, si ita necessitas fuerit, male ha- 
bitantes. 


II. In monasterio, seniores sint duo, ad quos vel 
presente abbate vel absente omnium fratrum di- 
sciplinu, et omnis cura monasterii pertineat : dan- 
tes sibi vices per dies, et dividenies inter se pondus 
ac necessitatem monasterii ; ex quibus unus tem- 
pore suo presens in monasterio semper erit, ad 
prestandum abbati solatium, vel obsequium adve- 
nientibus fratribus ; et δὰ procedendum ubi neces- 
sitas communis exegerit, atque diligentiam circa 


omnia qua ad quotidianam custodiam e$ eonversae - 


tionem monasterii pertinent adhibendam : ut que- 


cunque ad obsequium usumque monasterii facienda (Ἱ 


sunt, sine negligentia et querela faciant. Alius cum 
fratribus erit, tempore suo exiturus cum ipsis ad 
omnia opera et omnem necessitatem, providens ne 
quid contra disciplinam faciant. Qui considerans 
omnes acius singulorum, si qua contra ratio- 
nem facta viderit, vel per se emendet, vel abbati 
indicet. 


III. Ille vero qui secundum ordinem discipline 
ordinatione abbatis ex consilio et voluntate omnium 
fratrum fratribus prepositus est, omnem δὰ se 
caram de disciplina fratrum et diligentiam mona- 
sterii revocabit; habens potestatem abbate absente 
faciendi omnia que abbas presens facit. Ille autem 
patientiam, mansuetudinem, humilitatem, charita- 
tem, equilalem, sine personarum acceptione serva- 
bit;it&agens, αἱ neo abbati tedium generet, nec 


^ Tit. 1, 7. 


bit senior monasterii qui fratribus prepositus t 
referens ad abbatem omnia, vel precipue illa q 
per se non valuerit explicare. 


IV. Commendatum aliquod etiam a germano fri 
nullus accipiat : nihil in cella sua absque praepo 
]ussione quispiam habeat, ne poma quidem vilissit 
et cetera hujuscemodi. 


V. Operantes vero fratres nihil loquantur secula 
sed aut meditentur ea qu& sancta sunt, aut ee 
silebunt. 


VI. Qui autem coquinat, antequam fratres reficit 
non gustabit quidquam. 


VII. Nemo in cella aut in domo sus babeat quid 
quam preter ea que in communi mosasterii [egt 
precepta sunt. 


VIII. Cumque ad dormiendum se oollocaverint 
alter alteri non loquatur. Cellam alterius, nisi priu 
ad ostium percutiat, introire non audeat. 


IX. Mutare de his quse ἃ preposito aeceptri 
cum altero non audebit. Nec accipiut melius, el 
dabit deterius; aute contrario dans melius et de- 
terius acciptens. Nemo ab altero accipiat quidpisp, 
nisi prepositus jusserit. 


X. Clausa cella nullus dormiat ; nec habeatc 
biculum qued claudi possit : nisi forte stati alicuje 
vel inürmitati Püter monasterii concessit. 


XI. Nemo a terra solvat. funiculum  ebsque je 
sione patris. Qui in monasterio. fratrum investi 
quidquam, suspendat, ut tollat qui cognoveri. 


XII. Ad collectam et ad psallendum isis 
occasionem inveniat, quibus se dicat ww 
quasi ire non possit. Et si in monasterio, vl it 
agro, aut in itinere, aut in quolibet minisuto 
fuerii, orandi et psallendi tempus non pret 
mittat. 


XIII. Qui minister est, babeat studium ne qii 
operis pereat in monasterio. In qualicunque omsi- 
no arle qua exercetur a fratribus, si quid perieril, 
et per negligentiam fuerit dissipatum, increpelit 
a Patre minister operum : et ipse iteram increpé 
alium, qui opus perdiderit; duntaxat juxta volut 


985 


REGULA ORIENTALIS. 


986 


tatem et presscientiam principis, absque quo nullus A suam propter verecundiam : ne respiciat dapes lau- 


increpandi fratrem habebit potestatem. 


XIV. Si inventus fuerit unus e fratribus ali- 
quid per contentionem agens, vel contradicens ma- 
jorie imperio, increpabitur juxta mensuram peccati 
sui. 

XV. Qui mentitur, aut odio quemquam habere 
fuerit deprehensus, aut inobediens, aul plus joco 
quam honestum est deditus, aut otiosus, aut dure 
respondens, aut habens consuetudinem fratribus 
detrahendi, vel his qui foris sunt ; et omnino quid- 
quid contra regulam Scripturarum est et monaste- 
rii disciplinam, οἱ audierit Pater monasterii, vin- 
dicabit juxta mensuram opusque peccati. 


480 XVI. Si omnes fratres viderint prepositum B 


nimium negligentem, &ut dure increpantem fratres, 
et mensuram monasterii excedentem, referant hoo 
Petri, et ab eo increpetur. Ipse autem prepositus 
nihil faciat, nisi quod Pater jusserit; maxime in re 
nova. Quse ex more descendit, servabit regulam 
monasterii. 


XVII. Prepositus vero non inebrietur, nec sedeat 
in humilioribus locis. Ne rumpat vincula quae Deus 
in coelo condidit, ut observentur in terris. Ne lu- 
geat in die festo Domini Salvatoris : dominetur 
carni 8029, juxta mensuram sanetorum. Non inve- 
niatur in excelsis cubilibus, imitans morem genti- 
lium. Non sit duplicis fidei. Non sequatur cordis sui 
cogitationes, sed legem Dei. Non resistat sublimio- 
ribus tumenti animo potestatibus. Ne fremat, neo 
hirriat iratus super humiliores ; nec transferat ter- 
minos regule. Non sit fraudulentus, neque in co- 
gitstionibus verset dolos ; nec negligat peccatum 
anime sue ; nec viucatur carnis luxuria. Non am- 
bulet negligenter. Non loquatur verbum otiosum. 
Non ponat scandalum anie pedesceci. Non doceat 
voluntatem animam suam. Non resolvatur risu stu]- 
torum ac joco. Non capiatur cor ejus ab hjs$ qui 
inepta loquuntur et dulcia. Non vinoatur muneri- 
bus: non parvulorum sermone ducatur, Non defi- 
ciat in tribulatione. Non rmórtem timeat, sed Deum. 
non prevaricalor sit propter imminentem timorem. 
Non relinquat verum lumen propter modicos ci- 
bos. Nop nutet ac fluctuet in operibus suis. Non 

.wententiam, sed firmus sit solidique decreti : 
" wjustus, cuncta considerans : judicans in veritate abs- 
que appetitu glorie ; manifestus Deo et hominibus, 
et a fraude procul. Nec ignoret conversationem 
suorum, nec ad eorum scientiam cecus exsislalt. 
Nulli noceat per superbiam; nec sequatur concupi- 
scentias oculorum. Veritatem nunquam preetereat : 
oderit injustitiam. Secundum personam nunquam 
judicet pro muneribus, nec condemnet animam in- 
nocentem per superbiam. Non rideat inter pueros: 
non deserat veritatem timore separatus. Non despi- 
ciat eos qui indigent misericordia. Non deserat ju- 
δἰ δὰ propter lassitudinem ; ne perdat animam 


tioris mense : neo pulchra vestimenta desideret ; 
nec se negligat, sed semper dijudicet cogitationes 
suas. Non inebrietur vino; sed humilitati junctam 
habeat veritatem. Quando judicat, sequatur pre- 
cepta majorum οἱ legem Dei, que in toto orbe pre- 
dicata est. 


XVIII. Si deprehensus fuerit aliquis e fratribus 
libenter cum pueris ridere et ludere, et habere ami- 
citias etatis infirme, tertio commoneatur, ut rece- 
datab eorum necessitudine, οἱ memor sit honesta- 
tis, οἱ timoris Dei:si non cessaveril, corripiatur 
ut dignus est correptione severissima. 


XIX. Qui contemnunt precepta majorum et re- 
gulas monasterii quee Dei precepto constitute sunt, 
et parvipenduntseniorum consilia, corripiantur juxta 
ordinem constitutum, donec corrigantur. 


XX. Majores qui cum fratribus mittuntur foras, 
quandiu ibi fuerint, habebunt jus praepositorum et 
eorum cuncta regentur arbitrio. Docebunt fratres 
per constitutos dies; et si forte inler eos ortum 
fuerit aliquid simultatis, audient ipsi majores, et 
dijudicabunt causam, et dignum culpa increpabunt; 
ul ad imperium eorum statim pacem pleno corde 
consocient. 


XXI.Si quis frater conira prepositum suum ha- 
buerit tristitiam, aut ipse prepositus contra fratrem 
aliquam querimoniam ; probate fratres conversatio- 
nis et fidei eos audire debent, et dijudieabunt inter- 


( eos. Si tamen absens est Pater monasterii vel ali- 


cubi profectus, primum quidem expeotabunt eum : 
sin autem diutius vident forig demorari, tunc au- 
dient inter prepositum et fratrem ; ne diu suspenso 


judicio tristitia major eoPatur; ot et ille qui 


prepositus est, et. ille qui subjectus eet, et illi qui 
audiunt, juxta timorem Dei cuncta faciant, et non 


dent in ullo ooeasionem discordie. 


XXII. Nullus mittatur foras ad aliquod negotium 
solus. Missi vero non singuli, sed bini vel terni 
ambulent: ut dum se invicem custodiunt et conso- 
lantur, et seniores eorum de honesta eorum con- 
versatione securi sint, et illi non periclitentur. Ob- 
servanies tamen hoc, ut non se invicem fabulis 
inanibus destruant, neque negligentie dent locum 


D destructionis ; sed unusquisque in actu suo attentus 


Bit, prout tempus fuerit. 


XXIII. Quando autem reversi fuerint in mona- 
sterium, si ante ostium viderint aliquem queeren- 
tem suorum affinium de his qui in monasterio 
commorantur, non valebunt ire ad eum, et nun- 
tiare, vel evocare. Et omnino quidquid foris gesse- 
rint, in monasterio narrare non presumant. 


XXIV. Omnibus erit potestas legendi usque ad 
horam tertiam : si tamen nulla causa eretiterit, 
qua necesse sit etiam aliquid fieri. Post horam vero 
teram si que statuta sunt, sicut scriptum est, 


981 


SS. PATRUM ! 


per superbiam, vel negligentiam, vel desidiam, A bil custos janue, referens omnia, sicul supe 


intercedentem non  oustodierit, sciat se cum in 
hoc errore deprehensus fuerit, culpabilem judi- 
candum ; quia per suum errorem et alios in vitium 
mittit. 


XXV. Cellarii vero cura sit, ut abstinentiam 
et sobrietatem studens, illata in monasterio ad sum- 
plus fratrum diligenter et fideliter servet: nihil 
suscipiens, nec quidquam tradens sine auctoritate 
vel seniorum consilio. Quietiam omnia utensilia que 
in monasterito sunt, id est, vestem, vas, ferramen- 
tum, et quidquid usibus quotidianis necessarium 
est, custodiat; et unamquamque rem proferens, 
cum fuerit necessarium, ab eo iterum ad reponen- 
dum cui utendo consignaverit recepturus. Ad vi- 
ctum vero fratrum proferat ac tradat septimanariis ; 
ad condiendos cibos det necessaria secundum quo- 
tidianae expense consuetudinem, neque profuse ne- 
que avare ; de vitio ipsius vel monasterii substantia 
gravetur, vel fratres patiantur injuriam. Sed et ne- 
cessitatem infirmorum fratrum ac la borem conside- 
rans, nihil egrotantium desideriis neget ex his quae 
habuerit, quantum illis necesse fuerit. Advenienti- 
bus diversis fratribus escas parabit. Hec erit cura 
custodis cellarii, recurrens semper ad seniorum 
consilium, et requirena de omnibus, vel precipue 
de his que proprio suo inlellectu non potuerit 
adimplere. 


XXVI. Ostiarli cura sit, ut omnes advenientes 


intra Juanus recipiat; dans eis responsum honestum (y 


$51 cum humilitate et reverentia, ac statim nun- 
tians vel abbati vel genioribus, quis venerit et quid 
petierit. Nec ullus extraneorum patiatur injuriam : 
neque habeat cum aliquo de fratribus necessilatem 
ac facultatem loquendi, absque conscientia abbatis 
vel seniorum presentia. Si quid vero cuicunque de 
fratribus missum mandatumque (Íuerit, nihil ad 
ipsum perveniat priusquam abbati vel senioribus 
indicetur. Ante omnia ostiar!us monasterii hec ob- 
servabit, ne quemquam de fratribus foris januam 
exire permittat. 


XXVII. Si quis accesserit ad ostium volens secu. 
lo renuntiare, ot fratrum aggregari numero, non 
habeat libertatem intrandi : sed prius nuntietur Pa- 


tri monasterii, οἱ manebit paucis diebus foris ante D 


januam, ac docebitur orationem Dominicam, et 
psalmos, quantos potuerit discere; et diligenter sui 
experimentum dabit, ne forte mali quidpiam fece- 
rit, ut turbatus ad horam timore discesserit, au- 
sub aliqua potestate sit; et utrum possit renuntiare 
parentibus suis, ei propriam contemnere facultatem 
Sieum viderinu &ptum ad omnia, tunc docebilur 
οἱ reliquas monasterii disciplinas; que facere de- 
beat, quibusque servire, sive in collecta omnium 
fratrum, sive in domo cui tradendus est, sive in 
vescendi ordine : ut instructus atque perfectus in 
omni opere bono fratribus copuletur. Hec observa- 


scriptum est, el aununtians senioribus. 


XXVIII. Septimanarii ad cibos parandos, vel 
luminaria concinnanda, vel ad nitores faciendos 
que ad obsequium ususque monasterii pertin 
semper parati sint. llos nulla alia necessitas o 
pet, sed in hoo studium impendant, ut rem su: 
ptam utiliter et diligenter impleant. Et ei quid { 
nesciunt de his qua agere debent, sine dissim 
tione seniores suos semper interrogent. 


XXIX. Hi itaque quibus disciplina, vel utili 
vel opinio, vel obsequium monasterii creditur, 
fiia sibi injuncta fldeliter custodiant et imple 
Hos enim errare non decet, qui ad omnes err 
emendandos prepositi sunt. Qui si vel supe: 
vel negligentia, vel desidia aliqua ex his prete 
serint que iu regula continentur, per ipsosque 
Biructio esse coeperit per quos debet «edificatio | 
scere, omnibus condemnationibus quas regula t 
tinet, subjacebunt. 


XXX. Inter omnes fratres hoc observabitur, 
obedientes senioribus suis, et deferentes aibi i 
cem, habeant patientiam, moderationem, humil 
tem charitatem, pacem sine figmento et menda: 
et maledictione, et verbositate, et jurandi conn 
tudine : ila αἱ nemo suum quidquam vindicet, nt 
que ullus aliquid peculiariter usurpet; sed haben 
omnia communia. 


XXXI. Sine seniorum verbo et auctoritate noli 
fratrum quidquam agat: neque accipiat aliqui 
neque det ; neque usquam prorsus procedat. 


XXXII. Cum vero inventa fuerit culpa, ille q 
culpabilis invenitur, corripiatur ab abbate secretiu 
Quod si non sufficit ad emendationem, corripiatu 
ἃ paucie senioribus. Quod si nec sic emendaverit 
excommunicetur; et non manducet quidquam. Cii 
si ne hoc quidem profuerit, in quolibet loco fu 
rit, postremus inter omnes in psallendi ordine p- 
natur. Quod si in pravitate perseverat, εἰμ 
psallendi ei faculias auferatur. Quem si vel ie 
confusio non commoverit, abajineatur a conr? 
fratrum; ila ut nec mense, neo Missa interi A- 
que cum eo ullus frater de junioribus cit 
Abstinebitur autem tam diu, quam diu mquit 
culpe poposcerit, secundum abbatis ac sett 
arbitrium ; vel se ex corde pro culpa peniteos 
humiliaverit, οἱ veniam erroris sui omnibus pre 
sentibus petierit. Quod si in fratrem peccati 
etiam ab eo fratre veniam petat, cui injorun 
fecit. 


XXXIII. Si quis errori ejus consenserit, e 9 
cundum duritiam illius magis consilium dederit 
ul se tardius humiliet, sciat se cum in hocerrete 
fuerit deprehensus, simili modo culpabilem jo3- 
candum. 


XXXIV. Hoc etiam addendum fuit ; ut frater m 


989 


REGULA ORIENTALIS. 


990 


pro qualibet culpa arguitur vel increpatur, patien- A — Evangelii preceptum, et prebebunt eis omnia que 


tiam babeat, et non respondeat arguenti se : sed 
humiliet se in omnibus, et emendet. 


XXXV. Si vero fuerit aliquis tam durus et tam 
alienus a timore Domini, ut tot castigationibus et 
tot remissionibus non emendet, projiciatur de mo- 
nasterio, οἱ velut extraneus habeatur : ne vitio 
ipsius alii periclitentur, 


XXXVI. Quod si aliquis locutus fuerit, vel ri- 
serit in vescendo, increpetur, et agat poniten- 
tiam. 

XXXVII. Si quis ad manducandum tardius vene- 
rit absque majoris imperio, similiter agat peniten- 
tiam, aut ad cellam suam jejunus revertatur. 


apta sunt usui monachorum. 


XLI. Si quis ad ostium monasterii venerit, di- 
cens velle se videre fratrem suum vel propinquum 
janitor nuntiabit abbati, et permittente eo accipiet 
comitem cujus fides probata est ; el sic mittetur ad 
fratrem videndum vel proximum. 


XLII. 8i propinquus alicujus mortuus fuerit, 
prosequendi funus non habebit licentiam, nisi Pa- 
ler monasterii preceperit. 


XLIII. Nullus de horto tollat olera, nisi ab hore 
tulano acceperit. 


XLIV. Nemo alteri loquatur in tenebris : nullus 


XXXVIII. Si aliquid necessarium fuerit in men- B in psiatho (28) cum altero dormiat : manum alterius 


sa, nemo audebit loqui, sed ministrantibus signum 
soni dabit. Ministri vero absque his que in com- 
mune fratribus preparata sunt, nihil aliud come- 
dant, nec mutatos cibos sibi audeant preparare. 


XXXIX. Nemo plus alteri dabit quam alter acce- 
pit: quod si obtenditur infirmitas, prepositus do- 
mus perget ad ministros egrotantium, et ab his que 
necessaria sunt accipiet. 


XL. Quando ad ostium monasterii aliqui vene- 
rint, si clerici fuerint aut monachi, majori honore 
suscipientur : lavabuntque pedes eorum, juxta 


(28) Psiatho. Psiatpum sive Psathium, est teges 
sive storea, ex junco sive papyro confecta, qua pro 
lecto et stragulo utebantur monachi, Vid. Roswey- 


nemo teneat : sed sive steterit, sive ambulaverit, 
sive sederit, uno cubito distet ab altero. 


XLV. Si quis tulerit rem non suam, ponetur su- 
per humeros ejus; et sic agat poenitentiam publice 
in collecta. 


XLVi. Si prepositus injuste Judicaverit, injusti- 
ti ab aliis condemnabitur. 


XLVII. Qui consentit peccatis, et defendit alium 
delinquentem, maledictus erit apud Deum et bomi- 
nes, et corripietur increpatione severissima. 


dum in Onomast. ad Vit. PP. 1035, et Menardum 
ad Concordiam flegul., pag. 738. HorsrgN. — Vide- 
sis Cangium in Glossario, v. Psiatium, 


991 AD PALLADII LAUSIACAM 993 


PALLADII 


HELENOPOLITANI EPISCOPI 
HISTORIA LAUSIACA. 


PRJEFATIO GENTIANI HER VETI. 





Demonachorum vita, moribusetinstitutis, cum multi multasparsim scripserint. Lausu 
prepositus utilem historiam : Cassianus collationes : Sophronius Hierosolymitanu 
paratum et novum paradisum titulo ediderit: Hieronymus aliquorum vitas : Basilius in 
ascelico regulas : Damianus et Odo res gestas : duo tamen celeberrimi et magni nomini 
auctores, Palladius et Theodoretus, ea litterarum monimentis mandaverunt, que (cumiü 
de quibus scribunt, Sytiotee et Tabensiotee videlicet, vel illorum tem poribus, ve] pauh 
ante eorum tempora vixerint) aut a viris fide dignis qui ea viderant, accepere, aut ipsi 
suis oculis presentes perspexere. Quorum alter quidem, nempe Palladius, entea Latine 
versus, sub Heraclidis nomine in lucem exiit, sed non integer, cum in eo plus quam 
triginta vitee desiderentur. Itaque non satis habui id quod ei deerat, supplere, nisi eum 
denuo a capite verterem. Hoc autem esse opus Palladii, nemo dubitaverit qui leger - 
caput 4&4, lib. 11 ecclesiastice Historie Nicephori: Palladius, inquit. Evagrii discipulu, 
vitas sanctorum optime exposuit. Non dubitaverit etiam qui legerit cap. libri vi. Hit 
Trip. Cass. οἱ 23 Socratis scholastici : qui loquens de sanctis de quibus paulo ant! 
scripserat, hec dicil : δὲ quis autem velit scire ea qua ipsi egerint et fecerint, et que ad 
eorum qui audierunt, locuti sint utilitatem, et quemadmodum eis obedirent vesti ; ἃ 
Palladio monacho scriptus est liber unus, qui Evagrii quidem erat discipulus : de i 
autem omnia accurate pertractavit : in quo etimmaneminit mulierum qua par vitz inslilutus 
cum viris prius dictis susceperunt. Quod autem hic liber scriptus sit ad Lausum, probatur 
testimonio Joannis Damasceni in libro qui inscribitur: Deis qui in fide dormierunt. Qu 
si quis dixerit, id quod Macario ab eo ascribitur, non inveniri in hoc nostro ρον: 
duorum alterum necesse est, vel id fuisse in hoc opere tempore Damasceni, οἱ (zie 
postea ab haeretico aliquo malitiose sublatum : vel eum librum qui inscribitur: Iréctit 
Patrum, fuisse etiam Palladio conscriptum: quem constat fuisse e (3rzeco caet; 
cum, decapite mortui, miraculum quod Macario ascribit Damascenus, iisdem verbisinee 
opere referatur, libro quarto, capite de exemplis et doctrinis vite Spiritualis. Non es 
autem quod a Palladio nostro Ciceroniana exspectetur eloquentia. Nam cum ipse nulb 
adhibito orationis ornamento, humilique ac plane plebeio stylo ; visus sum mihi fidelis 
interpretis non functurus officio, sialiter vertissem quam scripsisset. Lege ergo non uet 
ejus lectione sis eloquentior, sed ut melior, et in iis qu& ad pietatem et pulcherrime 
historie cognitionem pertinent, eruditior, imitatus videlicet vitam angelicam eorum 
virorum, qui in carne minus carnalem vitam, sed angelicam degerunt : juxta exemplum 
quod et tibi proposuit Theodosius princeps optimus, qui quarto cujusvis hebdomadis di 
jejunabat,hymnos Deocum sororibus alterniscanebat, et ne abasceterio monachorum aut 





998 GENTIANI HERVETI PRJEFATIO. 994 


svadifferret,spiritusverba semperinorehabuit, cumepiscopisetsacerdotibuscongressus, 
obscuros locos, τρίφα, et nodos Scripturarum, haudaliter quam si sacris ipseinitiatusesset, 
explicuit, noctu libris legendis αὐτόματον lucernam excogitavit, ἀοργησίαν, id est, injuriarum 
remissionem, invexit. Sacerdolesadeodilexit, uL episcopi Chebronensis defuncti sagulum 
sub imperiali chlamydegeslaverit: tantifecit monachos, uta quodam excommunicatus, 
cui quidpiam denegaverat, non prius cibum sumpserit quam ab eodem diu multumque 
quesito, vinculis solutus esset. Vixit autem Palladius imperante Theodosio. Vale. 
Ut probe noseas, lector, quisnam Palladius fuerit, accipe judicia Patrum de ipso. 
Sanctus Hieronymus, cujus in hae re judicium probat sanctus Gelasius I, preefatione in 
libro adversus Pelagianos, ait: Palladius servilis nequitiz heresim Pelagianam instaurare 
conatus est. Sanctus Epiphanius epist. ad Joannem Hierosolymitan, sicinquit: Palladium 
vero Galalam, qui quomdam nobis charus fuit, et nunc misericordia Dei indige!, cave, quia 
Origenis heresim praedicat et docet, ne forte aliquos de populo tibi credito ad perversitatem 
sui inducat erroris. Hec sanctus Epiphanius. At res Palladii gestas, vafritiem et odium in 
sanctum Hieronymum pluribus exponuntAnnal. Ecclesiasticitom. V. Ex quibus omnibus 
disces, qu& fides adhibendasit heretico homini Origenisl&et Pelagiano, in his preesertim 
qu& de quibusdam sui similibus monachis eadem fuligine tinctis in hoc opere prodit: ac 
maxime verendum ne aliquos pro sanctis venditet, qui luerunt Origenisle, vel Pelagiani. 
Sagaci conjecturasuis locisin opere quosdam istius furfurisindicabimus. Ut magisautem 
faciem el inlima Palladii introspicias, scito ipsum fuisse discipulum Evagrii Pontici, 
Origenisle heretici toties nb Ecclesia damnati, de quo plura annotavimus tomo V, initio 
libri Evagrii. Hoc de se testatur Palladius in hac Lausiaca, cum ait: Respondi me esse 
peregrinum,etde Galatise partibus venire, etunum ex Evagriifratribusesseconfessussum. 
]dem affirmarunt Socrates lib. 1v, cap. 18, et Nicephorus lib. ri, cap. 44, ut nihil mirum 
sit, si eodem luto errorum, quo magister, tinctus Palladius fuerit. Quocirca ut hocopus 
Jaudant Socrates et Nicephorus, ut non imus inficias multa illi inesse utilia et recta, ita 
certum est illos, qualis Palladius fuerit, non penitus perspectum habuisse. 


PaTROL. Ga. XXXIV. ) S2 


99ὅ PALLADII 996 








IIAAAAAIOY EIIXKOIIOY EAENOYIIOAEQZ 
H ΠΡΟΣ AAYZON IXTOPIA 


IIEPIEXOYZA BIOYZ OZIQN IIATEPQN. 


Gentiano Ierveto interprete. 


DucAus, Supplementum Biblioth. Patrum ed. Paris. 1624, fol. t. II, p. 893. 


IIPOOIMION. 


Ἐν ταύτῃ τῇ βίόλῳ ἀναγέγραπται ἔναρετος ἄσχησις, xai θαυμαστὴ βίου διαγωγὴ, τῶ) μαχαςίων xx 
ἁγίων Πατέρων μοναχῶν, qai ἀναχωρητῶν τῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ, πρὸς ζῆλον χαὶ μίμησιν τῶν τὴν οὐρανίων 
πολιτείαν ἐθελόντων κατορθοῦν, xal τὴν εἰς βασιλείαν οὐρανῶν ἄγουσαν βουλομένων ὁδεύειν 690v " xai γ0- 
ναιχῶν πρεσδυτίδων xal ἀοιδίμων θεοπνεύστων μητέρων μνῆμαι, τῶν ἀνδρείῳ xal τελείῳ φρονήματι τοὺς 
τῆς ἐναρέτου ἀσκήσεως ἄθλους ἐξανυσχασῶν, πρὸς ὑπογραμμὸν xxi ἔρωτα θεῖον, τῶν ἐθελουγῶν τὸν τῆς 
ἐγκρατείας καὶ ἁγνείας ἀναδήσασθαι στέφανον * διὰ τὸ ὑπὸ ἀνδρός τινος παγκρατίστου, καὶ τῇ γνώμῃ το- 
᾿λυμαθοῦς, xai τῷ ἤθει εἰρηνιχοῦ, xal τῇ καρδίᾳ εὐσεθοῦς, καὶ τῇ διανοίᾳ θεοφιλοὺς, καὶ τοῦ ποὸς δεομένους 
τῶν χρειῶν χοινωνιχοῦ, xal αὐτῇ χορυφῇ τῶν ἀξιωμάτων διὰ χρηστότητα τρόπων πολλῶν λογάδων ἀν "ὧν 
προτιτιμημένου, xai τὸ ὅλον tm δυνάμει τοῦ θείο» Πνεύματος φρουρουμένου, ἐπιτάραντος ἐμῖν, μάλλον Oi, 
εἴ χρὴ τὸ ἀληθὲς εἰπεῖν, πρὸς τὴν τῆς τῶν χρειττόνων θεωρίας τὸν νωθρὸν ἡμῶν νοῦν δ:εγείραντος πρὸς ui- 
μησιν xal ἅμιλλαν τῶν ἀρετῶν τῆς ἀσχήσεως τῶν ὁσίων xat. ἀθανάτων πνευμχτικῶν ἡ μῶν Πατίρων, τῶν ἃ; 
ἀρεσχείᾳ Θεοῦ, ἐν σχληρχγωγίᾳ πολλῇ τοῦ σώματος βεδέωχότων * ὡς ἀναγραψαμένους ἡμᾶς τοὺς τῶν dw 
κήτων ἀθλητῶν βίους διαπέμψασθαι τούτῳ, ἀνχχησύττοντας ἑνὸς ἑχάστου τῶν μεγάλων τὰς ἐνεργεῖς ἀρε- 
τάς. Ἔστι δὲ ὁ του θείου τούτου xai πνευματικοῦ πόθου ἐραστὴς ὁ ἄριστος τῶν ἀνδρῶν Λαῦσος ὁ μετὰ τὶν 
τοῦ Θεοῦ ῥοπὴν φύλαξ τεταγμένος τῆς ἐνθξου xal εὐσεδοὺς βασιλείας, 

Ἐγὼ τοίνυν ἦ καὶ τῇ γλώττη ἀπαίδευτος, xai πνευματιχῆς γνώσεως ἀχροθιγῶς πὼς γευσάμενος, xal τοῦ 
καταλόγου τῶν ἁγίων Πατέρων πνευματιχοῦ βίου ἀνάξιος, δεδοικὼς τὸ ὑπὲρ ἐμὲ ἄμετρον τῆς ἔπιτηγζ: 
μέγεθος, δυσανησχέτουν ἐγχειρῆσαι τούτῳ τῷ ἐπιτάγματι πολλῆς δεομένῳ χαὶ σοφίας τῆς ἔξωθεν, xs 
πνευματιχῆς συνέσεως. Ὅμως καταιδισθεὶς πρῶτον τὸ σπουδαῖον τῆς ἀρετῆς τοῦ εἷς ταύτην τὴν σπουδὴν 
ἡμᾶς διεγείραντος, ἀναλογισάμενος δὲ xal τῶν ἐντυγχανόντων τὴν ὠφέλειαν, δεδιὼς δὲ καὶ τὸν ἐπὶ τῇ &- 
λόγῳ παραχοΐ κίνδυνον, Θεοῦ προνοίᾳ πρῶτον ἀνατεθεικὼς τὸ γενναῖον ἐπίταγμα, καὶ πολλῇ προσιχιεί; 
ρησάμενος τῇ τῶν ἁγίων Πατέρων πρετῶειᾳ, πτερούμενος ἀνέδην εἰς τοὺς ἀγῶνας τοῦ σχάμωατος, x3 ὡς 
ἐν ἐπιτομῇ τῶν γενναίων ἀθλητῶν καὶ μεγάλων ἀνδρῶν τὰ ἔπαχρα- μόνον xai σηυεῖα ἀναγραψάμενος. 







Οὐ μόνον ἀνδρῶν ἀοιδίμων κατορθωχότων πολιτείχν ἀρίστην, ἀλλὰ xi γυναικῶν μακαρίων καὶ εὐσχημί 
νων ἄκραν πολιτείαν ἐξασχητασῶν. Καὶ τῶν μὲν τὰ ἱεροπρεπῆ πρόσωπα αὐτοκρησώπῳ θέᾳ ἰδεῖν χατηξιώϑεν᾽ 
τῶν δὲ ἤδη τελειωθέντων ἐν τῷ σχάμματι τῆς εὐσεθείας παρὰ θεοφόρων ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ τὴν οὐρέν» 
τούτων ζωὴν ἐχμεμάθηκα. Πολλὰς δὲ πόλεις, καὶ πλείστας χώμας, σπήλαιά τε ἅμα χαὶ πάσας σκηνὲς τὶ 
ἐρήμου τῶν μοναχῶν πολλῇ τῇ πορείᾳ περινοστήσας θεοσεδείας σκοπῷ, μετὰ πάσης ἀκριδείας, ἃ 
αὐτὸς ἱστορήσας ἀνεγραψάμην, ἃ δὲ παρὰ τῶν ἁγίων Πατέρων ἀκήκοα, ἄθλους μεγάλων ἀνδρῶν Mal à 
δρειοτέρων τῆς φύσεως γυναιχῶν διὰ τὴν εἷς Χριστὸν ἐλπίδα, ἐνσημάνας ἐν τῷ βιδλίῳ ἀπέσταλις $) 
τῶν θείων λογίων φίλῃ ἀχοὴ σοὺ, ἀνδρῶν ἀρίστων xal θεοφιλῶν ἐγκαλλώπιστμα, xxi τῆς πτιστοτάτες xil 
θεοφιλοῦ βασιλείας ἀγλάϊσμα, γνήσιε καὶ φιλόχριστε δοῦλε Θεοῦ Λαῦσε, ἐγχαράξας χατὰ τὴν ποοφεῆσιι 
ἐμοὶ βραχύτητα ἑκάστου τῶν τοῦ Χριστοῦ ἀθλητῶν ἀῤῥένων τε xai θηλειῶν τὸ ἀοίδιμον 6voguz - itsyyti- 
μένος τε ἀπὸ πολλῶν xai πάνυ μεγάλων ἄθλων ἑχήστου ὀλίγους xal σφόδρα βραχεῖς, ποοστεθεικὼς τῶι! 
πλείστων καὶ τὸ γένος, καὶ τὴν πόλιν, xxi τὸν τρόπον τῆς μονῆς. 


Ἐμνημονεύσαμεν δὲ ἀνδρῶν xal γυνχιχῶν χατωρθωχότων μὲν εἰς ἄχρον τὴν ἀρετὴν, διὰ δὲ τὴν mda 
τῆς ὑπερηφανίας, τὴν χαλουμένην χενοδοξίαν, εἰς ἔσχατον βάρχαθοον xal πυθμένα ἄδου κατενεχθέντων, xi 
τὰ ix μακρῶν χρόνων xai πολλῶν χόπων χτηθέντα αὐτοῖς ἐπέρχστα χαὶ περιμάχητα τῆς ἀτκήτεως xm 
ορθώματα, ἐν μιᾷ χυιροῦ ῥοπᾷ ὑπὸ τοῦ τύφου xxi τῆς οἰγντεῶς διαῤῥοίντα - χάσοιτι δὲ τοῦ Σωτῆοος Bhuw, 
χαὶ προνοίᾳ τῶν ἁγίων Πατέρων, καὶ συμπαθείᾳ σπλάγχνων πνευματικῶν, ἐξαυσπασθέντων τῶν τοῦ δι᾿ 
δόλου δικτύων, καὶ εὐχαῖς τῶν ἁγίων τῶν πρότερον ἀναχτησαμένων ξνάρετον βίον, 


κι 


997 PROOEMIUM. 908 








PALLADII EPISCOPI. HELENOPOLEOS 


HISTORIA AD LAUSUM 


CONTINENS VITAS SANCTORUM PATRUM. 


PROOEMIUM.- 


In boc libro scrip!a est, qua in virtute utebantur, exercitatio et admirabilis vit agende ratio beatorum et 
sanctorum Patrum qui degebant in solitudine ; ut eos ernulentur ac imitentur qui colestem volunt vitam 
sgere, e! qu& ad regnum colorum deducit, viam ingredi ; anuumque mulierum memoria, et inclytarum 
matrum a Deo inspiratarum, quee magno et forti snimo virtutis exercitationis peregere certamina, uL exemplar 
proponatur, et amor excitetur iis qua continentie ac castitatis volunt corona redimiri, ex sententia et voluntate 
viii, qui est varia ac multiplici doctrina preditus, moribus paciflcus, et corde pius, menteque religiosus, etin 
iis que suntopus egentibus communicandis liberalis, et propter morum bonitatem multis viris eximiis est in 
summis honoribus prepositus, et omnino custoditur virtute divini Spiritus. Qui quidem nobis jussit, vel, si 
verum potius dicere oporteat, ad eorum que sunt meliora contemplationem hebes nostrum et obtusum ezci- 
tavit ingenium, ut ad proponendam ad imitandum virtutum exercitationis decertationem sanctorum et im- 
mortalium et spiritalium patrum nostrorum, qui, ut Deo placerent, in dura et aspera tractatione corporis vitam 
egerunt, preclarorum athletarum vitam a nobis descriptam ad eum mitteremus, uniuscujusque ex magnis 
strenuas predicando virtutes. Divini autem hujus et spiritalis desiderii amator est Lausus, cui post divinum 
auxilium mandata eet custodia divinitus alflati et religiosi imperii. 

Ego igitur qui et lingua sum ineruditus, et spiritalem cognitionem summis quodammodo labris attigi, et 
indignus sum qui recenseam catalogum spiritalem vitam agentium sanctorum Patrum, et si reformidem pre- 
cepti magnitudinem quod meas vires superat, et jussum egre feram, quod et magnam oxteroam sapientiam, et 
spiritalem requirit intelligentiam; reveritus tamen primum et ejus qui ad hoc exsequendum nose excitavit 
virtutem, et reputans eorum qui hec legent utilitatem, et extimescens periculum quod essem aditurus, et- 
si jure parere recusarem, cui egregium primum jussom divinae ascripsissem Providentite, magnaque usus 
essem diligentia, sanctorum Patrum intercessione erectus, ad ea sum aggressus, veluti quodam compendio 
preeclarorum athletarum et magnorum virorum summa solum certamina et signa describens. 

Nec solummodo clarorum virorum, qui optimam ao prestantissimam ex virtute vitam egere, sed 
eliam beatarum mulierum que in excellentissimi vite genere se honeste exerouere. Et aliquorum quidem 
ex lis sacros vultus ut ipse coram viderem sum dignatus, qui Jam antesunt consummati in certamine pietatis ; 
aliquorum autem colestem vite institutionem didici ἃ divinis athletis. Multas autem urbes, et multos vicos, 
ets , et omnia tabernacula deserti monachorum pedestri itinere obiens, diligentissime consideravi 
pletatem ac religionem. Atque cum que partim quidem ipse vidi scripsissem, partim autem que a 
ganctis Patribus audivi, magnorum virorum certamina, et mulierum, qua propler spem ín Christum -erant 
fortiores quam earum ferebat natura, hujus libri scriptis mandassem, misi ad tuas aures amicas divinorum 
eloquiorum, optimorum virorum et religiosorum decus, fidelissimique et religiosi imperii splendor, germane 
el Christi amice serve Dei Lause, pro ea que mihi inest exiguitate, uniuscujusque ex Christi athletis tam 
masculis quam feminis insigae nomen, exprimens, et ex multis et magnis uniuscujusque certaminibus pauca 
breviter exponens; plurimorum quoque genus etiam adjiciens, et urbem, et locum maneionis. 

Meminimus autem virorum et mulierum, qui ex virtute quidem vitam perfecte instituerunt, propter arro- 
gan!'iz autem matrem inanem quee vocatur gloriam, in infimum inferorum baratbrum, et fundum precipi- 
tati fuerant, et 40:8 longo lempore et plurimo l4bore sibi pepereran!, amplecteuda, et acerrimo studio com- 
paranda exercitatitionis benefacta, uno temporis momento arrogantia et vana de se persuasione amiserant. 
Gratia autem nostri Servatoris, et sanctorum Patrum providentie, et viscerum miseratione, erepti sunt a 
spiritalibus diaboli laqueis, et sanctorum precibus recuperaverunt priorem vitam quam agebant ez virtute. 


1001 EPISTOLA AD LAUSUM. 1009 
———— 





ANTITPAQON ETITZTOAHZ ΓΡΑΦΕΙΣΗ͂Σ AAYIQ IIPAIHIOZITQ IIAPA IIAAAAAIOY 
EI ZKOIDIOY. 


Maxaplic sou τὴν προαίρεσιν * ἀξιος γὰρ ἀπὸ μαχαρισμοῦ ἄρξασθαι τῆς ἐπιστολῆς * ὅτι πάντων εἷς τὰ 
μάταια χεχηνότων, ἐξ ὧν οὐκ ὠφεληθήσονται, αὐτὸς λόγους οἰχοδομεῖς, καὶ διδάσχεσθαι θέλεις. ᾿Αδίδακτος 
γὰρ μόνος ἐστὶν ὁ τῶν ὅλων Θεός *. ἐπειδὴ καὶ αὐτοφυὴς, xal πρὸ αὐτοῦ ἄλλον οὐχ ἔχων * τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα 
ἐστὶν διδαχτά " ἐπειδὴ ποιητὰ καὶ χτιστά ^ xai τὰ μὲν πρῶτα τάγματα διδάσκαλον ἔχει τὴν ἀνωτάτω 
Τριάδα" τὰ δὲ δεύτερα, παρὰ τῶν πρώτων μανθάνει " τὰ δὲ τρίτα, παρὰ τῶν δευτέρων * xal οὕτω καθ᾽ ἑξῆς 
κατὰ τάξιν, μέχρι xai τῶν ἐσχάτων. Ol γὰρ χρείττους ἐν Ὑνώμῃ καὶ ἀρετῇ τοὺς ἠλαττωμένους ἐν Ὑνώσει 
διδάσχουσιν. Οἱ τοίνυν οἰόμενοι διδασκάλων μὴ χρήζειν, ἄγνοιαν νοσοῦσιν, τὴν μητέρα τῆς ὑπερηφανείας, 
ol μὴ ρειθόμενοι τοῖς ἐν ἀγάπῃ διδάσχουσιν. Ὧν πρωτεύουσιν εἰς ἀπώλειαν, οἱ τῷ αὐτῷ πάθει τῆς οὐρα- 
νίου διαγωγῆς ἐχπεσόντες, οἱ ἐν ἀέρι πετόμενοι δαίΐμονες, τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἀποδράσαντες διδασχάλων. 
Οὐ γὰρ αἱ λέξεις ἢ αἱ συλλαδαί εἶσιν διδασχαλίαι, ἃς ἔχουσιν ἐνίοτε χαὶ οἱ ἐπὶ πλεῖστον φαῦλοι * ἀλλὰ τοῦ 
ἤθους τὰ κατορθώματα, fj τε ἀλυπία, καὶ ἀπτοησία, καὶ ἡ ἀδειλία, xal τὸ ἀόργητον, xal ἡ ἐπὶ πάντων παῤ- 
ῥησία, καὶ τοὺς λόγους ὡς πυρὸς φλόγα γεννῶσα. Εἰ γὰρ μὴ ἦν τοῦτο, οὐχ ἂν ἔλεγεν ὁ μέγας διδάσκαλος 
τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς : Μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ ὅτι πρᾶός εἶμι xal ταπεῖνος τῇ καρξίᾳ * οὐ τῇ εὐλεξίᾳ ῥυθμίζων 
τοὺς ἀποστόλους, ἀλλὰ τῇ εὐσεδείᾳ τοῦ ἤθους, μηδένα λυπῶν πλὴν τῶν μισολόγων xal διδασκάλων μισουν- 
των, Δεῖ τοίνυν τὴν χατὰ Χριστὸν ἀσχουμένην ψυχὴν, fj μανθάνειν πιστως ἃ οὐκ οἶδεν, 3 διδάσχειν σαφῶς 
ἃ ἐπίγνω. El γὰρ ὁπότερον μὴ βούληται, μανίαν νοσεῖ, ᾿Α)χὴ γὰρ ἀποστασίας, διδασκαλίας χόρος καὶ 
ἀνορεξία λόγου, ὃν ἀεὶ πεινᾷ ἡ ψυχὴ τοῦ φιλοθέου, Ἴσχυε οὖν, καὶ ὑγίαινε, xal τὸ μέγα χαρίσηταί σοι ὁ 
Θεὸς, τὴν γνῶσιν τοῦ Χριστοῦ. 





ΔΙΒΓΗΣΙΣ TOY ΒΙΟΥ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΈΡΩΝ. 


Πολλῶν πολλὰ καὶ ποικίλα κατὰ διαφόρους καιροὺς συγγράμματα τῷ βίῳ κχαταλελοιπότων, τῶν μὲν ἐξ 
ἐπινοίας τῆς ἄνωθεν καὶ χάριτος θεοδότου εἰς οἰχοδομὴν καὶ ἀσφάλειαν τῶν πιστὴ προθέσει ἐπομένων τοῖς 
δόγμασι τοῦ Σωτῆρος " τῶν δὲ ἐξ ἀνθριυπαρέσχου xai διεφθαρμένης προθέσεως ὁλομανησάντων εἷς παρα- 
μυθίαν τῶν κενοδοξίαν χισσώντων *. ἑτέρων δὲ ἔχ τινος μανίας ἀκαίρου καὶ ἐνεργείας τοῦ μισοχάλου δαί- 
μονος τύφῳ xal μήνιδι ἐπὶ λύμῃ τῶν εὐεξαπατήτων ἀνθρώπων, xxl. σπίλῳ τῆς ἀχράντου xal χατολιχῆς 
ἜἘχχλυσίας, ἐπεισφρησάντων ταῖς διανοίαις τῶν ἀνονήτων ἐπὶ ἐγκότῳ τῆς σεμνῆς xal καθαρᾶς πολιτείας " 
ἔδοξε κἀμοὶ τῷ ταπεινῷ διὰ τὴν εἰς Χριστὸν ἐλπίδα αἰδεσθέντα με τὴν ἐπιταγὴν τῆς σῆς μεγαλονοίας, 
φιλομαθέστατε τῶν ἀνδρῶν, πρῶτον πάντα τὰ xat' ἐμαυτὸν διηγήσασθαι " τά τε τῆς ἡλικίας, καὶ τὰ ἐπὶ 
τῇ προχοπῇ τῆς διανοίας τῆς εἰς Θεὸν ἀρετῆς ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας ἀρξάμενον. 

Τριαχοστὸν xai τρίτον ἔτος ἄγοντί μοι iv. τῇ ἀδελφῶν πολιτείᾳ δῆθεν xai τῷ μονήρει βίῳ " εἴχοσι δὲ τῆς 
ἐπισχοπῆς, πεντήχοντα δὲ χαὶ τρία τῆς πάσης ζωῆς μου, ἀναγχαῖον ἡγησάμην ποθοῦντί σοι τὰ τῶν ἁγίων 
Πατίρων χατορθώματα ὠφελείας γάριν πνευματικῆς ἐν γραφῇ διηγήσασθαί σοι ἀῤῥένων τε καὶ θηλειῶν, 
ὧν τε αὐτὸς ἑώμαχα, καὶ περὶ ὧν ἀχήχοα παρὰ πιστοτάτων ψυχῶν, οἷς τε συνανεστράφην ἐν τῇ xav Αἴ- 
Ὑύπτον ἐρήμῳ, καὶ Λιδύῃ, καὶ Θηδαΐίδι, xal Σουήνῃ, ὁφ᾽ ἣν καὶ οἱ λεγόμενοι Ταδεννησιῶται *. ἔπειτα Μεσο- 
ποταμίᾳ, Παλαιστίνῃ τε καὶ Συρίᾳ, καὶ τοῖς πέρεσι τῆς Δύσεως, Ρώμῃ τε xal Καμπανίᾳ, καὶ τοῖς περὶ ταύ- 
τας μέρεσιν, ἀχριδέστατα. ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐκθέσθαι σοι ἐν διηγήματος εἴδει ἐν τῷ βιόλίῳ τούτῳ *. ὅπως σεμνὸν 
xal ψυχωφελὲς ὁπομνησεικὸν ἔχων ἀδιάλειπτον φάρμαχον ἀληθείας, πάντα μὲν νυσταγμὸν λήθης τὸν ἐξ 
ἀλόγου ἐπιθυμίας ἐγγινόμενον τῇ ψυχῇ, πᾶσαν δὲ διψυχίαν τὴν ἐν πίστει, χαὶ χιμδικίαν τὴν ἐν ταῖς 
χρείαιος κάντα τε ὄχνον καὶ μιχροψυχίαν τὴν ἐν τῷ ἤθει, ὀξυθυμίαν τε xal τάραχον ἄλογον, καὶ φόδον 
imu διὰ τούτου ἀποσνευαζόμενος, καὶ τὸν μάταιον μετεωρισμὸν τοῦ διεφθαρμένου κόσμου ἀποφεύγων, 
7 ἀδιαλείπτῳ πόφῳ προχόπτοις ἐν τῇ πρὸς τὸν Θεὸν ἐλπίδι, τῇ προθέσει τῆς εὐσεδείας ὁδηγὸς καὶ σαυτοῦ 
καὶ τῶν μετὰ σοῦ, xal τῶν ὑπὸ ck, xal τῶν εὐσεδεστάτων γινόμενος βασιλέων. Δι’ ὧν χατορθωμάτων πάν- 
τες οἱ φιλόχριστοι ἑνωθῆναι Θεῷ ἐπείγονται, συνεχδεχόμενοι xal τὴν ἀνάλυσιν τῆς ψυχῆς ἀπὸ τοῦ σώματος, 
δνλονότι τὸ καθ᾽ ἡμέραν, κατὰ τὸ γεγραμμένον *. Συνέχομαι ἀγαθὴν ἐπιθυμίαν ἔχων τοῦ ἀναλῦσαι, χαὶ σὺν 
Χριστῷ εἶναι " πολλῷ μᾶλλον κρεῖσσον. Καὶ τὸ, 'Ετοίμαζε εἰς τὴν ἔξοδον τὰ ἔργα, καὶ παρασχευάζου εἰς 
τὸν ἀγρόν. 'O γὰρ μνημονεύων ἀεὶ τοῦ θανάτου ὡς ἐξ ἀνάγκης ἤξει πάντως, χαὶ οὐ μελλήσει, οὐ malos 
μεγάλα * κατὰ τὸ γιγραμμένον * "Ev πᾶτι τοῖς λόγοις Goo μιμνήσκου τὰ ἔσχατα, xal ἐς τὸν αἰῶνα οὐχ 
ἀυαςτήσεις. Καὶ πρὸς τοῖς ἄλλοις πᾶσι, μὴ παραλογιζόμενος ἡμῖν τὴν βραχεῖαν ταύτην ὑπόθεσιν τῶν 
ἐξηγήσεων, μήτε διαπτύων τὴν ἰδιωτείαν καὶ τὸ ἀχαλλὲς τῶν λέξεων. Οὐ γὰρ τοῦτ΄ ἔργον ἐστὶ θεϊκῆς δι- 
δασχαλίας xà σεσοφισμένως φράζειν, ἀλλὰ πείθειν τὴν γνώμην νοήμασιν ἀληθείας κατὰ τὸ εἰρημένον * 
"Avotyt σὸν στόμα λόγῳ θεοῦ, καὶ κρίνε πάντα ὑγιῶς. Καὶ πάλιν * Μὴ ἀστόχει διηγήματος γερόντων. Καὶ 
Ὑὰρ αὐτοὶ ἔμαθον παρὰ τῶν πατέρων αὐτῶν. 


1008 PALLADII 1004 


Ἐγὼ τοίνυν, φιλομαθέστατε Θεοῦ ἄνθρωπε, ix μέρους ἑμόμενος ταύτῃ τῇ ῥήσει πολλοῖς τῶν ἁγίων συντε- 
τύχηχα, οὐ παρέργῳ χρησάμενος λογισμῷ, ἀλλὰ καὶ τριάχοντα ἡμερῶν ὁδὸν xal δὶς τυτούτων ὁδὸν ἐξανύσας͵ 
ὡς ἐπὶ Θεοῦ πεζῇ τῇ πορείᾳ πατήσας πᾶσάν τὴν γῆν Ῥωμαίων, ἤσμένισα τὴν χαχουχίαν τῆς ὁδοιπορίας 
ἐπὶ συντυχίᾳ ἀνδρὸς φιλοθέου, ἵνα t: χερδήσω ὅπερ οὐχ εἶχον. E! γὰρ ὁ πολλῷ κρείττων ἐμοῦ, τάχα δὲ xx 
παντὸς χόσμου, ὁ πολλοὺς ὑπερδεδηχὼς πολιτείας γνώσέι xal συνέσει πνευματικῇ καὶ πίστει, τῇ εἰς Χρι- 
στὸν, ὁ μακἄριος ἀπόστολος Παῦλος, τὴν ἀπὸ Ταρσοῦ εἷς τὴν Ἰουδαίαν ἐστείλατο ἀποδτ μίαν ἐπὶ συντυχίφ 
Πίτοου xal Ἰωάννου xal Ἰχχώδου, διὸ χαὶ εἴδει χαυχήματος ἀὐτὸ διηγεῖται, στυλιτεύων αὐτοῦ τοὺς πόνους 
εἷς παροξυσμὸν τῶν ὄχνῳ xal ἀργίᾳ ἀρετῆς βίᾳ συζώντων, ἐν τῷ εἰπεῖν “᾿Ανέδην εἰς Ἱεροσύλυμα ἵ5το- 
ρῆσαι Πέτρον, οὐχ ἀρχούμενος τῇ φήμῃ μόνον τῆς ἀσετῖς τῆς ἐχείνου, ἀλλ᾽ ἐπιποθῶν xai αὐτὴ» τοῦ προν- 
ὠπου αὐτοῦ τὴν συντυχίαν ^ πύσῳ δὲ πλέον ἐγὼ ὁ τῶν μυρίων ταλάντων χοεωφειλέτης ὥφει:λον τοῦτο 
ποιῆσα;, οὐχ ἐκείνους τοὺς ἁγίους εὐεργετῶν, ἀλλ᾽ ἐμαυτὸν τὸν ἁμαρτωλὸν ὠφελῶν. Καὶ γὰρ καὶ οἱ τοὺς 
Πατέρων ἀναγραψάμενοι βίους, 'AÓpzip, 'Isaix, xal ᾿Ιακὼ5, Μωσέως τε xai Ἠλίου, xai τῶν xat, 
οὐ", ἵνα ἐκείνους δοξάζωσιν, ἐξηγήσαντο, ἀλλ᾽ να τοὺς ἐντυγχάνοντας ὠφελήσωσιν, 


Τοῦτο οὖν εἰδὼς, πιστότατε xai σεμνότατε δοῦλε τοῦ Χοιστηῦ Λαῦσε, τὰ πολλὰ σαυτὴν νουθετῶν, dwi- 
σχου καὶ τῆς φλυαρίας ἡμετέρας ἐπὶ φυλακῇ τῆς εὐτεθοῦς σου γνώμης, ἥτις διαφόροις χαχέαχις ὀρχταῖς 
τε xal τῆς ἀοράτοις χυμαίνεσθαι πέφυχεν, ἡμῶν Ob ἡ συνε κὴς προτευχὴ καὶ ἰδιοπραγμοτόνη ξόναται ἦλεμεῖν, 
Πολλοὶ γὰρ τῶν εὐλαδεστέρων ἀδελφῶν, χαὶ πόνοις ἀπκήπεως καὶ ἐλεημοσόνχις κομώντων xal ἐπὶ ἀγαμίῃ 
καὶ παντελεῖ παρθενίᾳ μιγαλαυχοῦντες, καὶ μελέτῃ θείων λογίω» ἔχυτοὺς χατατείνοντες, καὶ σπουδχσμζτων 
μαθήσει θαῤῥοῦντες, ἠστόχησαν ἀπαθείας, ἀδιαχρίτῳ γνώμῃ δουλβύοντες, προτζχήμχτι δῆθεν εὐσεῦθεί:ς 
τινὸς φιλοπραγμοσύνην νοσήσαντες, ἐξ ὧν τίχτονται χαὶ φ'λοπρχγμοσόναι, τὴν μητέρα τῆς ἴδιοπραγμοσύνης 
ἐχοιζοῦσαι. 


᾿Ανδρίζου τοίνυν ἐν πάτῃ συνέσει, παρακαλῶ, μὴ πιχΐίνων τὸν πλοῦτον " ὃ δὴ καὶ πεποίηκας αὐτάρχως z- 
τὸν σμιχρύνας τῇ διαδόσει τῶν χρείαν ἐχόντων. Διὸ τὴν ἐκ τούτου ὑπηρεσίαν εἷς ἀρετῆς ἔργον γινομένχι 
μήτε ὁρμῃ τινι καὶ προλέψει ἀλόγῳ γίνεσθαι, ἢ προσχήματι ἀνθγρωπαχρεσχείας τινὸς κοίσεως, ὅρχῳ πεδύσει 
τὴν προχίρεσιν, καθὼς πεπόνθασι πολλοὶ, οἵτινες οἰλονείκῳ χενοδοξίᾳ τὸ μὴ πιεῖν ἢ φαγεῖν δοολώσαντες 
τὸ αὐτεξούσιον τῇ ἀνάγχῃ τοῦ δρχου, καὶ τούτῳ πάλιν ὑποπεσόντες οἰχτρῶς fj φιλοζωΐᾳ καὶ ἀχηξίᾳ, f ἀσθε- 
νείᾳ σώματος, xai ἐπιθυμίᾳ ἡδονῆς τινος τὴν ἐπιορκίαν ὠδίναντες. Λόγῳ τοίνυν μεταλαμδάνων καὶ λόγῳ 
4 . 4 MJ - ?, - 4 
ἀπεχόμενος, οὐχ ἁμαρτήσεις ποτέ, Θεὸς γὰρ ὁ λόγος τῶν iv ἡμῖν κινημάτων ἐξορίζων τὰ βλαδερὰ, προῦ- 

LJ * * ᾽ - 5 4 , 
λαμδανόμενος δὲ τὰ ἐπωφελῆ. Δικαίῳ γὰρ νόμος, φησὶν, οὐ χεῖται. "Agitvov γὰρ ἢ μετὰ λόγου olvozosa 
τῆς μετὰ τύφου ὑδροποσίας. Καὶ βλέπε μοι τοὺς μετὰ λόγο; θευτεθείας τὸν οἶνον πιόντας ἄνδρας ὑγίους 
ὑπάρχοντας, xxi τοὺς ἀλογίστους μετὰ ἀπονοίας ὑδροποτήσαντας ἀνθρώπους, βεδήλους xai διεφθπχομένους. 
Μηκέτι ψέξῃς fj ἐπαινέσῃς τὴν ὕλην τῶν βρωάτων, ἀλλὰ μαχαρίσῃς ἢ ταλανίτῃς τὴν γνώμην τῶν χυχὼς 

- - '* 1 t 1 , *o ^ * A. ΔΩ .. 4 . δ 

ἢ καλῶς χρωμένων τῇ ὕλῃ. "“πιέν ποτε ἸἸωτὴφ παρ᾽ Αἰγυπτίοις οἶνον, ἀλλ᾽ οὐκ ἐόλάδη τὴν φρένα ^ 152 
4 * * , ῶι , ^ , , - - . * 

λιστο γὰρ τὴν γνώμην. "Yóponotissv δὲ Πυθχγόρας, xai Διογένης, xal Πλατων * ἐν οἷς xal Μανιχαῖοι, za τὸ 
λοιπὸν σύστημα τῶν ἐθελοφι'λοσόφων * καὶ ἐπὶ τοσοῦτον ἤλασαν χουροδοξίαν ἀχηλασίᾳ, ὡς xai αὐτὸν τὸν 
Θεὸν τὸν τῶν ἁπάντων ποιητὴν ἀγνοῆσαι, καὶ προσχυνησαι ἀψύχοις εἰδώλοις, Ἥψαντο δὲ xai οἱ περὶ τὸν 
μακάδιον ἀπόστολον Πέτρον τῆς χρήσιως τοῦ οἵνου, ὡς xai αὐτὸν ὀνειδίζεσθαι τὸν Κύριον xai 010131210 
τούτων, Σωτῆρα δὲ τῶν ἀπάντων, ἐπὶ μεταλήψει ἐγκαλούντων ᾿Ιουδαίων, Διὰ τί οἱ μαθηταί σου οὐ vysto- 
ι 4. 9 P ’ - - bi / E [2 wn 
ὀυτιν, ὡς val [e xvvoo ; καὶ πάλιν τοῖς μαθηταῖς ἐπέδαινον, xai ὀνειδίζοντες ἔλεγον οἱ ἀπειθεῖς * Ὃ DU 
σχαλος ὑμῶν μετὰ τελωνῶν xal ἀμχρτωλῶν ἐσθίει xal πίνει. Οὐκ ἂν δὲ ἐπὶ ἄρτου xal ὕδατος ἐπελαμὄάνοντ», 
εἰ μὴ ἐπὶ ὄψου καὶ οἴνου δηλονότι. ᾽ν oi toi; παντάπασιν ἀλόγως ψέγουσι uiv οἰνοποσίαν, θσαυμάζουει ὅ 
ὑδοοποσίαν, ἀ ( ὁ Xwt/p, 'HÀOtv ὁ ᾿Ιωᾶννης ἐν ὁδῷ ὃ j ἦτε i : ( à 

, ἀποχρίνεται ὁ Σωτήρ, ἐν ὁ ᾿Ιωάννης ἐν ὁδῷ διχαιοσύνης, μήτε ἐσθίων, μήτε πίνων * Orsi; 
χρέα xai οἶνον. "Avso γὰρ τῶν ἄλλων ζῇν οὐκ ἠδύνατο * xai λέγουσι, Δαιμόνιον ἔχει. Ἦλθεν ὁ Υἱὸς τοῦ i» 
θρώπου ἐσθίων xal πίνων * xxi λέγουσι * ᾿Ιδοὺ ἄνθρωπος φάγος, xai οἰνοπότης, φίλος τελωνῶν καὶ ppm 
λων, διᾶ τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν, Τί οὖν ἡμεῖς ποιήπομεν; Μήτς τοῖς ψέγγυσι, μήτε τοῖς ἐπαινοῦσιν dala 
σωμεν " ἀλλ᾽ fj μετὰ ᾿Ιωΐννου λόγῳ νηστεύσωμεν, κἂν εἴπωτιν ἡμῖν, Δαιμόνιον ἔχετε * ἢ μετ᾽ Ἰησὼ en 

4 - et - 33^ * » , 4 
οἰνοποτήσωμεν, εἰ χρήζοι τὸ σῶμα, κἂν εἴπωσιν ἡμῖν, Ἰδοὺ ἀνθρωποι φάγοι xai οἰνοπόται. Ojut y? κα 
^ [/ 4 » * PR. * » . HIA ? 4 - » 
βρῶσίς ἐστί τι κατὰ ἀλήθειαν, οὔτε ἡ ἀποχὴ, ἀλλ᾽ d, πίστις δι’ ἀγάπης τοῖς ἔργοις παρεκτεινομίνη. Ὅτεν 

. , , . , 4 , , 4 ς M , * * . ^ 
Ὑὰρ πάσῃ πράξει ἀκολουθήσῃ d πίστις, ἀχατάχριτός ἔστιν ὁ ἐσθίων xal πίνων, διὰ τὴν πίστιν. Πᾶν qi» 
3. 4 L , , --* 9 "δ FA ^ - ^r A ^ * - 2 
οὐκ ix πίστεως, ἁμαρτία ἐστίν. Αλὰ ἐπειδὴ πᾶς τις τῶν φίλη δόνων, ἢ ὁτιοῦν πλημμελούντων, ἐρεῖ, ὅτι 
Πίστει μεταλαμδάνω, fj ὁ ἕτερότ τι πράττων ἀλόγῳ ἐπιθυμίᾳ, ἢ διευθαρμένῳ τῷ συνειδότι, τῇ πίστει ἔπερει- 
δόμενος, ἔσφαλται, Ὁ γὰρ Σωτὴρ διεστείλατο λέγων " ᾿Απὸ τῶν χαρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώτπεσθε αὐτούς. Ὅτι 
t " δ ἣν : ^ a 2 : ^ Ἷ , “ΙΔ .})» " Ó T Y , , ^ 3 s : 
δὲ ὁ καρπὸς τῶν θείῳ λόγῳ πολιτευομένων καὶ πνευματικῇ συνέσει, χατὰ τὸν θεῖον ᾿Απόστολον, ἀγάπη ἐστὶ, 
χαὶ χαρὰ, καὶ εἰρήνη. καὶ μαχροθυμία, χοηστότης, ἀγαθωστύνη, πίστις, πραότης, ἐγχράτειχ, ἁννεΐα, ὡμολό- 

3 N » [i - e 4 - , - 
γηται, Αὐτὸς γὰρ ἔλεγεν ὁ μακάριος Παῦλος * Ὃ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστι ταῦτα xal ταῦτα, Ὅτι δὲ ὁ 
. , EA "(2 » . δ 4 ME ΔΝ ^ A 4 , ^ M 
σπουδάζων τοιούτους ἔχειν καρποὺς, ἀλόγως, ἢ ἀκαίρως, ἢ ἀσχόπως, οὐ βοώσεται χρέα, οὐδὲ πίεται οἶνον, 


1005 EPISTOLA AD LAUSUM. 1006 


Ego itaque, vir cognitionis Dei studiosissime, aliqua ex parte sequens hoc dictum, multos conveni san- 
ctos. Neque vero ea cogitstio mihi aliud agenti in mentem venit, sed cum triginta atque adeo bis totidem 
dierum viam confecissem, et Dei gratia pedestri itinere, omnem Romanorum regionem pervasiesem, vie mo- 
lestiam nihili feci si convenire possem virum pium ac Dei amicum, ut. lucrifacerem quod non habebam. δὶ 
enim qui me est longe prestantior, atque adeo forte etiam universo mundo, multosque superavit et vitae 
agende ratione, cognitione, et spiritali intelligentia, et fide in Christum, beatus apostolus Paulus, Tarso 
in Judeam profectus est, ut conveniret Petrum et Joannem et Jacobum ; et ideo veluti glorians id narrat, 
referens suos lubores, ad eos incitandos qui in socordia et otio vitam transiguot, dicendo : Ascendi Jerusa- 
Jem οἱ viderem Cepham, non contentus sola fama illius virtutis, eed desiderans ejus quoque intueri faciem 
(Gal. 1) ; quanto magis ego qui sum ionumerabilium talentorum debitor, debui hoc facere, non illos san. 
ctos beneflcio at(lciens, sed mihi peccatori utilitatem afferens. Nam ii quoque qui Patrum Vitas conscripse- 
runt, Abrahe, et Isaac, et Jacob, et Moysis, et Elis, et Joannis, et eorum qui deinceps consequuntur, non 
narrarunt ut eorum illustraretur gloria, sed ut prodessent iis qui eas legerent. 


Heo ergo cum scias, fldelissime et inprimis venerande Christi serve Lause, teipsum sepe admonens, feras 
patienter nostras ineptias, ut piam tuam mentem custodias, cuinatura est insitum ut diversis vitiis, quesub 
aspectum cadunt et quae nop cadunt, tanquam uudis agitetur, potest autem sedari sola perpetua oratione et 
propria tui ipsius cura. Multi enim etiam ex fratribus paulo religiosioribus, qui et de exercitationis et elee- 
mosynee laboribus sibi placebant, et de celibatu perfectaque et absoluta virginitate se jactabant, et in divi- 
norum eloquiorum meditatione animum vehementer intendebant, et rerum bonarum disciplina freti erant, 
aberrarunt ab irpatibilitate (Caute lege), temerarie sua sententia servientes ; ut qui alicujus scilicet pieta- 
tis pretexiu negotii gerendi cupiditate laborarent, ex qua oriuntur et gerendi negotii nimie sollicitudines, et 
ad malanegotia animiapplicationes, quas consequuntur cure alienorum negotiorum que honestorum negotio- 
rum curam eveliunt radicitus, que est mater proprie sui ipsius cure. 


Esto ergo, rogo te, fortis in omni intelligentia, non pingues et nitidas efficiens divitias, quod quidem certe 
fecisti, eas satis minuens, impertiendo iis qui indigent : eque ad exercendam virtutem tibi fuere ministerio, 
cum neo impetu aliquo, nec ulla que ratione careret anticipatione, neque ullo pretextu quo placeres homi- 
nibus. jurejurando obligasses tuam liberam eligendi voluntatem, sicut multis evenit hominibus, qui cum non 
comedenti vel bibendi contentiose vane gloria servire fecissent liberum arbitrium, necessitate jurisjurandi, 
ei rureus miserabiliter succubuerunt, vel vite amore et ignavia, vel imbecillitate corporis, vel cupiditate ali- 
cujus voluptatis perjurium patientes. Siergo et ratione participes, et ratione abstineas, nunquam peo- 
cabis. Divina est enim in nobis ratio, qure ab iis qure sunt in nobis monitionibus exterminat quidem 
ea que sunt noxia, aesumit autem ea qua& sunt utilia. Justoenim, inquit, lex non est posita (I Tim. 1). Melius 
est ergo vinum bibere cum ratione, quum aquam cum fastu et superbia. Atque mibi quidem aspice, eos 
qui cum ratione pietatis ac religionis vinum bibunt esse viros sanctos; eos autem qui inconsiderate et 
citra rationem cum arrogantia aquam biberunt, esse homines protanos et corruptos. Et nec amplius vitupe- 
res aut laudes materiam cibi aut potus, sed beatam vel miseram judices mentem eorum qui recte vel male 
utuntur materia. Bibit aliquando Joeeph vinum apud ZEgyptios, sed non fuit mente lesus ; erat enim animo 
munitus. Aquam autem biberunt Pythagoras οἱ Diogoaes et Plato, inter quos etiam Manicheei et reliquus 
ceetus theologorum philosophorum, et eo vagi 60s perduxit opinionis intemperantia, ut ipsum Deum uni- 
versorum effectoreu ignorarent, et inanima simulacra adorarent. Usum vini tetigerunt ii quoque, qui cum 
beato Petro apostolo erant discipuli, adeo ut ipsi Domino eteorum magistro, omnium autem Servatori id 
probro daretur (Matth. xr), ob participationem increpaniibus Judaeis, et dicentibus : Quare discipuli tui non 
jejuonant, sicut Joannis discipuli (Marc. 1)? Et rursus insultabant discipulis, et exprobrantes dicebant incre- 
duli : Magister vester cum publicanis et peccatoribus comedit et bibit (Luce v). De pane autem et aqua non 
repreheodissent, nisi de obsonio et vino ecilicet, ii qui vini quidem potionem vituperant, aque vero laudant 
οἱ ali mifaatur. Respondet autem Servator pulchre, dicens : Venit Joannes in via justilie, neque comedens, 

: nec bibens, carnem scilicet et vinum, nam absque aliis non potuisset vivere, et diount : Damonium habet, 
Venit Filius hominis comedens et bibens, et dicunt : Ecce homo vorax et vini potor, amicus publicanorum 
et peccatorum (Math. xi), propterea quod comedat et bibat. Quid nos ergo faciemus? Nec eos qui vitupe- 
Tant sequamur, nec eas qui laudant. Sed vel cum Joanne ratione jejunemus, etiam si nobis dicant Judei : 
Demonium habetis , vel cum Jesu sapienter vinum bibamus, si corpus indigeat, etiam δἱ nobia dixerint : 
Ecce homines voraces et vini potores. Neque enim revera esca est aliquid, neo potus, sed fíldes que per 
eharitatem extenditur operibus. Cnm enim omnem actionem fides fuerit consecuta, condemnari non potest 
qui comedit et bibit, propter idem. Quidquid enim non est ex flde, peccatum est (Ron. xvi). Sed quandoali- 
quis ex voluptuariis, vel ex iis qui quodl.bet aliud peccant, dicit: Fide parlicipo, vel aliquid aliud ago, ἃ ra- 
tione aliena cupiditate, vel corrupta conscientia innitens fldei, labitur. Servator enim distinzit, dicens : A 
fructibus ipsorura cognoscetis eos (Matth. vir). Quod autem. fructus eorum qui divina rationo vitam insti- 
uuat et spiritali intelligentia, sit, ex divini Apostoli sententia, charitas, et gaudium, et pax, et longanimi- 


1007 PALLADII 1008 


tas, benignitas, bonitas, fides, mansuetudo, continentia, castitas (Gal. v), est extra controversiam. Ipseenim 
dixit beatus Paulus: Fruotus autem Spiritus est hoc et hoc. Quod autem qui studet tales habere fructu; 
citra rationem aut inconsiderate, aut iotempestive non comedet carnes, neo bibet vinum, neque cum ulli 
malacobabitabit conscientia. Rursus dixitidec beatus Paulus: Omais qui certat abomnibus abstinet (I Cor. τσὶ, 
Cum sana quidem est caro, obstinens ab iis que pinguefaciunt ; quod si sit eegra vel merrore confecta, τοί 
aliquo casu afflicta, tunc utetur quidem vol cibo pel potione tan juam medicamento, adea curanda jua mo- 
lestiam afferunt. Abstinebit autem ab iis qus sunt anime noxia, ira et invidia, vana gloria, triatitia et de- 
tractione, superbia et elatione, Deo agens gratias. 

Cum de his itaque salis disseruerim, tua rursus docilitati &liam alfero &1hortationem. Fuge pro viribo: 
eorum virorum congreasiones qui nullam habent utilitatem, et pellem exornant aliter quam conveniat 
etiamsi sint orthodoxi, non solum heretici, et ledunt hypoocrisi, eliamsi cano capite et corrugata fronte pre 
se ferant longitudinem temporis. Nam ut propter mores generosos ab eis nihil laedaris, id certe quod videtor 
esse minimum tesauciabit. Insolens enim redditus, animo effereris, cos irridens. Quod quidem tibi detri- 
mentum afferet, ut qui in superbiam incideris. Super lucidam autem fenestram persequere et virorom 
et mulierum sanotas copngressiones, ut per eorum veluti subtiliter scriptum librum possis taum cor aperte 
videre, et per collationem probare socordiam tuam vel diligentiam. Multa enim sunt quae probitati ferent t» 
etimonium : color vultus qui in ea vita quee degitur efflorescit, et vestium ornatus, et mores compoiili, εἰ 
modestia orationis, el verba non exquisita etaffectata, elegaos seatentia, coritata sensaque sapientia. Do 
minus autem vires dabit tuam mansuetu.lini, el omnibus qui sequuatur scopum pietatis, etiamsi vel desidit 
vel casu aliquid acciderit. Amictus enim, et gressus pedis, et risus deatium annuatiabit de ipso, ut ait Pre 
verbium (Eccles. x). 

Incipiens itaque tibi narrare vitam santorum Patrum, neque eos qui sunt in urbibus, vel vicis, vel sp. 
Juncis, vel solitudinibus tibi ignoti, praetermittam oratione; adJiciens eos eliam qui sunt in ceonobiis. Nequ 
enim locus quaeritur in quo se recte et ex virtute gesserunt, sed modus recte eorum institutionis, per qoea 


Christi auxilio vitam egerunt angelicam. 


CAPUT PRIMUM. 
Vita Isidori (1) presbyleri el xenodochi. 


Cum ergo primum venissem in Alexandrinam civi- 
tatem, secundo consulatu Theodosii mugni imperato- 
ris, qui propter suam rectam in Christum fidem nunc 
est cum augelis, tu ipsa civitate incidi in quemdam 
virum admirandum, et omni ex parte ornatuin, ser- 
mone moribus, et scientia, nempe Isidorum, qui 
erat et presbyter et xenodochus Alexandrins eccle- 
sie. Is dicebatur prima quidem juventute versans in 
Bolitudine, peregisse certamina exercitationis. Cujus 
etiam cellam vidi ego in monte Nitrie : offendi autem 
eum senem septuaginta annos natum ; qui cum vie 
xisset alios quindecim annos, in psce obiit. Hic san- 


ctusuequead horam obitusnihil lineum gestavit extra ἢ 


vittam (2), non balneo est usus, non tetigit carnes, 
nu quam a mensa recessit repletus ad satietatem. Erat 
autem corpore a Dei gratia tam bene comtemperato, 
ut omnes qui ignorabant ejus victus rationem, per- 
euasum haberent eum laute vivere et opipare. Hujus 
virtutes anime si velim sigillatim narrare, narrantem 
me tempus deficiet. Qui erat adeo mitis, benignus, 
et pacificus, ut etiam infideles ejus inimici, propter 
reciam in Christum fldem, vel ejus umbram revere- 
rentur, ob insignem viri bonitatem. Tantam aut^m 
habuit spiritalem gratiam et cognitionem sanctarum 
Beripturarum, et comprehensionem divinorum dog- 


ἃ matum, ut etiam in ipso convivio hora solita refectio- 


nis fratrumsancti hujus fleret mentis excessus, mulu 
40» evaderet ipse et obstupesceret ; et cun rogaretor 
ut quein excessu evenerant narraret, diceret : Mecte 
sum peregriaatus ab aliqua raptus contemplatione. 
Scio ego eum stepo in mensa fuisse lacrymatom;et 
cum rogaretur cau-am cur esset lacrymatos, aodiri 
eum dicentem : Pudet me vesci cibo a ratione alie- 
DO, cum sim ratione preditus, et versari deberem 
in paradiso deliciarum, replendus ambrosise nutri 
mento, propter eam qua nobis ἃ Domino dau est pe 
testatem. Is erat Rome notus cuncto senatui et pre 
cerum uxoribus, quo tempore cum beato Atbssuio 
episcopo prius recesserat, deinda cum sancto Dese- 
trio episcopo. [s cum abundaret opibus, « i$ {58 
sunt ad usur necessaria, non scripsit legamus 
decedens, non pecuniamrcliquit, non rem silamsos 
sororibus qux erant virgines, sed eas Christo cott» - 
mendavit, dicens : Deus qui vos creavit, vobis 460» 
que victum providebit sicut est mihi. Erat autemcot- 
ventus virginum qua& eraprt cum sororibus ejus, - 
ptuaginta. [s, cum ad eum venissem adolescens, e 
rogaread ut ad vitam  cooptarer monasticam, met 
adhuc setate lasciviente, et non opus habente sermo 
nibus, sed laboribus qui carnem subigerent, dura 
et aspera vivendi ratione qua corpus compescere: 
is, inquam, tanquam bonus domitor pulloru?. 
duxit me extra civitatem ad eas que dicus: 





1009 HISTORIA LAUSIACA. 1010 


οὐδὲ συνοικήσει τινὶ πονηρῷ συνειδότι, πάλιν ἔλεγεν ὁ αὐτὸς μακάριος ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι Πῆς ὁ ἀγωνι- 
ζόμενος πάντα ἐγχρατεύεται, ὑγιαινούσης μὲν τῆς σχρχὸς, ἀπεχόμενος τῶν πιαινόντων, ᾿Αῤῥωστούσης δὲ, 
ἢ ὀδυνωμένης, ἢ καὶ λύπαις, ἢ περιστάσεσι χοινωνούσης, χρήσεται υὲν τότε f$, βοώμασιν, f, πόμασιν, ὡς 
φαρμάκοις ἀλεξιτηρίοις εἰς ἴασιν αὐτῶν, ἀφέξεται δὲ τῶν xxtà τὴν ψυχὴν βλχδερῶν, ὀργῆς, xai φθόνοι» 
χενηδοξίας, xal dar δίας, xai χαταλαλιᾶς, xai ὑπονοίας ἀλόγου, εὐχαριστῶν τῷ Κυρίῳ. 

Αὐτάρχως τοίνυν ὑπὲρ τούτων διαλαδὼν πάλιν ἄλλην παράχλησιν προσάγω coo τῇ φιλομαθείᾳ, Φεῦγε, 
ὅση σοι δύναμις, συντυχίας ἀνδρῶν οὐὸὲν ὄφελος ἐγόντων, xxi χοσμούντων μὲν τὸ δέρμα ἀχαταλλήλως, xiv 
ὀρθόδοξοι εἶεν, μή τι γε δὴ αἱρετιχόϊ, βλάπτοντες τῇ ὑποχρίσει, xxv δόξωσι πολιαῖς χεφαλῆς, ἤ ῥυτίσι 
προσώπου ἐπισύρεσθαι μῆχος χρόνου. Κἂν γὰρ μηδὲν βλχδῇς παρ᾽ αὐτῶν δι᾽ εὐγένειαν τρόπων, τὸ γοῦν 
ἐλάχιστον δοχοῦν [τα] τρώσει σε. Καὶ χαυνωθεὶς κατ᾽ αὐτῶν τὴν διάνοιαν ἐπαοθήτῃ χιταγελῶν τούτων, ὅπερ 
ἐστί σοι βλάδη εἰς ὑπερηφανίαν ἐμπεπτωχότι, Ὑπὲρ δὲ θυρίδα φωτεινὴν μεταδίωχε ἀνδρῶν τε xal γυναιχῶν 
ὁσίας συντυχίας, ἵνα διὰ τούτων καθάπερ λεπτόγραφνν βιδλίον δυνηθῇ ἰδεῖν σαφῶς xai τὴν σὴν χαρδίαν, 
διὰ τῆς ἀντιπαραθέσεως, τὴν ῥᾳθυμίαν, ἢ ἐμμέλειαν δυνάμενος τὴν σὴν δοχιμάζειν. Πολλὰ γάρ ἐστι τὰ τῇ 
χρηστότητι μαρτυροῦντα * fj τε χρόα τῶν προσώπων ἣ ἐπανθοῦσα τῇ πολιτείᾳ, καὶ ὁ στολισμὸς τῆς ἐσθῆτος, 
καὶ τὸ ἀπέρπερον ἦθος, xal ἡ ἀτυφία τῶν λόγων, xal fj εὐλάῤειχ τῶν τρόπων, xa) τὸ ἀπερίεργον τῶν λέ- 
ξεων, xal τὸ χαρίεν τῆς γνώμης, χαὶ τὸ συνετὸν τῶν νοημάτων, ᾿Ενδυνχιλώσει χαὶ τὴν σὴν χοσμιότητα ὁ 
Κύριος, καὶ πάντας τοὺς ἐπομένους τῷ τῆς θεοσεδείας σχοπῷ " χἂν ἐν ἀκηδίᾳ ἢ ἑτέρᾳ τινὶ περιστάσει to[- 
χάνοιτε. Στολισμὸς γὰρ», φησὶν, ἀνὸρὸς, xal βῆμα ποδὸς, xai γέλως ὀδόντων ἀναγγελεῖ τὰ περὶ αὐτοῦ, xa- 
θὼς f, Παρο μία λέγει. 

᾿Αρξάμενος τοίνυν ἐγώ σοι τῶν ἐξηγήσεων τοῦ βίου τῶν ἁγίων IIxcíouv, οὔτε τοῖς ἐν ταῖς πόλεσιν fj κώ- 
μαις ἤ σπηλαίοις ἢ ἐρημίαις ἀγνώστους σοι χαταλείψω τῷ λόγῳ, προσθεὶς καὶ τοὺς ἐν τοῖς χρινοδίοις " Οὐ 
γὰρ ὁ τόπος ἐστὶν ὁ ζητούμενος, ἔνθα κατοιχοῦντες οὗτοι χατώρθωταν τὴν ἀρετὴν, ἀλλ᾽ ὁ τρύπος τῆς ὀρθῆς 


προαιρέσεως, δι᾽ ἧς τὴν ἀγγελικὴν πολιτείαν τῇ ταῦ Χριστοῦ συμμαχίᾳ ἐξήσχησαν. 


ΧΕΦΑΔΛΑΙ͂ΟΝ HPQTON. 
Περὶ ἸΙσιδώρου ξενοδόχου. 

Πρῶτον τοίνυν πατήσας ἐγὼ τὴν ᾿Αλεξανδοέων 
πόλιν, ἐν τῇ δευτέρᾳ ὑπχτίᾳ Θεσδοτίου τοῦ μεγάλου 
βασιλέως, ὃς νῦν ἐν ἀγγέλοις ὑπάρχει διὰ τὴν ὀρθὴν 
αὐτοῦ πίστιν τὴν εἰς Χοιστὸν, περιέτυχον ἐν αὐτῇ τῇ 
πόλει ἀνδρὶ θαυμασίῳ, τὸν τρόπον πανταχόθεν χε- 
κοσμη μένῳ, ἔν τε λόγψ, καὶ ἔθει, xxi γνώσει, ἸΙσι- 


δώρῳ πρεσδυτέρῳ ὄντι ξενοδόχῳ τῆς ᾿Αλεξανδοξῶν᾽ 


'Εχχλησίας, Ὃς τὰ μὲν πρῶτα τῆς νεότητος. ἐλέγετο 
ἐν τῇ ἐρήμῳ διατρίψας ἠνυχένχι τὰ τῆς ἀσχήσεως 
ἄθλα, οὗ xai τὴν κέλλην ἐθεασάμην ἐγὼ ἐν τῷ 025 
τῆς Νιτρίας, Κατέλαθῥν δὲ τοῦτον ἐγὼ ἱτῶν ἐδὸο- 
μήκοντα γέργντα, ὃς ἐπιζήσας πεντεχαίδεχα ἄλλχ 
ἔτη τελευτᾷ ἐν εἰρήνῃ. Οὔτος ὁ ἅγιος μίχϑις αὐτῆς 
τῆς τὐλευτῆς οὐκ ὀθόνην ἐφορησεν ἐχτὸς φαχιαλίου, 
σὸ λουτρῷ ἐχοΐσατο, οὐ χκοεῶν ἥψατο, οὐ τραπέζης 
ποτὲ πρὸς κόρον ἐνεφορήθη * ὃς τοιοῦτον εἶχεν τὸ 
σῶμα ὑπὸ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ συγχροτούμενον, ὡς 
πεπληροφορῆσθαι πάντας τοὺς ἀγνοοῦντας αὐτοῦ τὴν 
δίαιταν, ὅτι ἐν μεγάλῃ τρυφῇ διάγει, Τούτου τὰς 
ἀρετὰς τῆς ψυχῆς ἐὰν θέλω διηγήσασθαι xatà μέρος, 
ἐπιλείψει με διηγούμενον ὁ χρόνος " “Ὅς τοσοῦτον ἦν 
πρᾶος, γαὶ φιλάνθρωπος, xai εἰρηνιχὸς, ὡς xal αὖ- 
τοὺς τοὺς ἀπίστους ἐχθροὺς αὐτοῦ διὰ τὴν εἰς Χριστὸν 
ὀρθὴν αὐτοῦ πίστιν α δεῖσθαι καὶ τὴν σχιὰν δι’ ὑπερ- 
δηλὴν τῆς τοῦ ἀνδρὸς χρηστότητος, Τοσαύτην δὲ 
ἔσχεν χάριν πνευμχτιχὴν, καὶ γνῶσιν τῶν ἁγίων 


Γραφῶν, xal τῶν θείων δογμάτων χατάληψιν, ὡς καὶ. 


Α παρ᾽ αὐτὰ τὰ συμπόσια τῆς εἰωθυίας ὥρας τῆς με- 


ταλήψεως τῶν ἀδελφῶν ἐξίστασθχι τὴν διάνοιαν τοῦ 
ἀγίου, καὶ ἐνεάζειν αὐτὸν, xal παρχχαλούμενον δι- 
ἡγεῖσθαι τὰ τῆς ἐκστάσεως, xal λέγειν, ὅτι ᾿Απεδήμησα 
τῇ διανοίᾳ ἁρπαγεὶς ὑπὸ θεωρίας τινός. Ἔγνων 
κἀγὼ τοῦτο" πολλάκις δχχρύσαντα ἐπὶ τῆς τραπέζης * 
χαὶ τῶν ÜaxoSuv τὴν αἰτίχν πυθόμενος, ἤχουσὰ χὐ-- 
τοῦ λέγοντος, ὅτι Αἰδοῦμαι ἀλόγου μεταλαμβάνων 
τροφῆςς λογικὸς ὄπάρχων, καὶ ὀφείλων ἐν παραδείσῳ 
τρυφῆς ὑπάρχειν, xal ἐμφορεῖσθαι ἀμδροσίας τρο- 
Qc διὰ τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν παρὰ Χριστοῦ ἐξηυσίαν. 
Οὗτος γνώριμος ἦν πάσῃ τῇ χατὰ Ῥώμην συγ- 
χλήτῳ, ταῖς γε γυναιξὶ τῶν μεγιστάνων, ὁπηνίχα σὺν 
τῷ μαχαρίῳψ ᾿Αθανατίῳ ἀπεληλύθει τὸ πρότερον, 
ἔπειτα σὺν τῷ ἁγίῳ Δημητρίῳ τῷ ἐπισκόπῳ. Οὗτος 
περιττεύων πλούτῳ καὶ ἀφθονίᾳ χρειῶν, οὐ διαθήκην 
ἔγραψε τελευτῶν, οὐ νόμισμα χαταλέλοιπεν, οὐ 
πρᾶγμα ταῖς ἔχυτοῦ ἀδελφαῖς παρθένοις οὔσαις. 
ἀλλὰ παρέθετο αὐτὰς τῷ Χριστῷ, λέγων, Ὁ χτίσας 
ὁμᾶς Θεὸς αὐτὸς οἰχονομήσει ὅμϊῖν xal τὰ πρὸς τὴν 
ζωὴν, ὡς καὶ μοί [M . μέ]. "Hv δὲ σὺν ταῖς ἀδελφαῖς 
αὐτοῦ σύστημα παρθένων ἑδδομήχοντα. 

Οὗτος φοιτήσαντί μοι νέῳ ὄντι πρὸς αὐτὸν, xal 
παρακαλοῦντι στοιχειωθῆναι ἐν τῷ μονήρει βίῳ, 
σφριγώσης μοι ἔτι τῆς ἡλικίας, χαὶ λόγων μὴ δεομέ- 
νης, ἀλλὰ πόνων τῶν κατὰ σάρχα, καὶ σχληρχγωγίας 
τῆς χατὰ σῶμα" οὗτος, ὡς χαλὸς πωλοδάμνης, ἐξάγει 
μὲ ἔξω τῆς πόλεως εἰς τὰ λεγόμενα ἐρημικὰ ἀπὸ 
πέντε σημείων. : 


1011 
KE9AA. B. 


Περὶ Δωροθέο». 


Καὶ παραδίδωσί με Δωροθέῳ τινὶ ἀσχητῇ θηδαίῳ 
ἐξηχοστὸν ἄγοντι ἔτος ἐν τῷ σπηλαίῳ, καὶ χελεύει 
μὲ πληρῶσαι παρ᾽ αὐτοῦ τρία ἔτη πρὸς δαμασμὸν 
τῶν παθῶν * ἐπίστατο γὰρ τὸν γέροντα μεγάλῃ σκληϑ- 
αγωγίᾳ συζῶντα. Καὶ μετὰ τὸ πληρῶσαί με τὸν 
ἀριθμὸν τῶν ἐτῶν, πάλιν πρὸς αὐτὸν ἐπαναχάμπτειν 
με ἐντειλάμενος, λοιπῆς διδασχαλίας ἕνεχεν πνευμα- 
τικῆς. Καὶ μὴ δυνηθεὶς τῶν τριῶν ἑτῶν τὸν ἀριθμὸν 
παρ᾽ αὐτῷ ἐκπληρῶσαι, διὰ τὸ χραταιᾷ ἀῤῥωστίᾳ 
περιπεσεῖν με, οὕτως ἤρθην ἀπ᾽ αὐτοῦ πρὸ τοῦ χρό- 
νου τῆς προθεσμίας. "Hv γὰρ αὐτοῦ ἡ δίαιτα πάνυ 
σχλτροτάτη, αὐχμώδης λίαν, xai ξηροτάτη. Διὰ πά- 
σης μὲν γὰρ τῆς ἡμέρας, καὶ ἐν αὐτῷ τῷ χαύματι 
τῆς μεσημόρίας, ἐν τῇ ἐρήμῳ τῇ κχατὰ θάλασσαν 
συνῆγεν λίθους" xal τούτους ἀεὶ οἰκοδομῶν, καὶ κέλ- 
λας ποιῶν, παρεχώρει τοῖς μὴ δυναμένοις οἰχοδομῆῇ- 
σαι, κατ᾿ ἔτος κέλλαν τελίσχων. Ἐμοῦ δὲ ποτε τῷ 
ἁγίῳ τούτῳ εἰρηκότος. TU ποιεῖς, Πάτερ, ἐν γήρει 
τοιούτῳ ἀποχτείνων σοῦ τὸ σωμάτιον ἐν τῷ χαύματι 
τοῖς χαλεποῖς ; ἀπεχρίνατό μοι, λέγων " ᾿Εκχεῖνο 
ἀποχτείνει με, ἀποχτενῶ αὐτὸ χἀγώ. "HaoOuv μὲν 
q&p οὐγκίας ἕξ ἄρτου καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, καὶ 
λεκτολαχγάνων δέμα᾽ ἔπινεν δὲ ὕδατος τὸ ὅσον. 'Emi 
Θεοῦ μάρτυρος, οὐκ ἔγνων τοῦτον ἁπλώσαντα πόδας 
οὐ χαθευδήσαντα ἐξεπίτηδες ἢ ἐπὶ ψιαθίου 7, ἐπὶ 
κλίνης ἀλλὰ διὰ πάσης υυχτὸς καθήμενος ἔπλεκχεν 
σεϊρὰν τὴν ἐκ θαλλῶν φοινίχων εἷς λόγον τροφῆς. 
Ὑπονοήσας ξὲ ὅτι ἐπὶ ἐμοῦ μόνου τοσαύτῃ ἀχρότητι 
ἀσκήσεως χέχρτται, ἐφιλοπεύστητα παρὰ πλειόνων 
αὐτοῦ μαθητῶν ἀχριδῶς, εἰ ταύτην ἔχοι διὰ παντὸς 
τοῦ βίου τὴν ἄσχησιν' οἵτινες λοιπὸν ἔμεινον χατ᾽ 
ἰδίαν, καὶ αὐτοὶ τὴν ἀρετὴν λοιπὸν χατορθοῦντες" 
αὐτοί μοι ἔλεγον, ὅτι ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας ταύτην ἔσχεν 
τὴν πολιτείαν, μηδὲ ποτε χοιμνθεὶς ἐξεπίτηδες, εἰ 
μή τι ἐν τῷ ἐργάζεσθαι ἤ ἐσθίειν ἐχάμμυσέν που 
τὸν ὀφθαλμὸν κατενεχθεὶς, ὥστε πολλάχις καὶ τὸν 
ψωμὸν ἐκπίπτειν τοῦ στόματος αὐτοῦ͵, xatà τὸν 
καιρὸν τοῦ φαγεῖν, ὑπερδολῇ νυσταγμοῦ, ᾿Αναγχά- 
ζοντος ὃε μού ποτε τοῦτον τὸν ἅγιον μιχρὸν ἐπὶ τῆς 
ψιάθου πεσεῖν, ὑπολυπούμενος οὗτός ἔλεγέν μοι" 
Ἐὰν πείσῃς τοὺς ἀγγέλους χοιμηθῆναί mote, πείσεις 
ἐν τούτῳ χαὶ τὸν σπουδαῖον. 


Μιᾷ δὲ τῶν ἡμερῶν ἀπέστειλέν με ἐν τῷ φρέατι 


αὐτοῦ περὶ ὥραν ἐννάτην πληρῶσαι τὸν γάδον εἰς ἢ 


λόγον τῆς μεταλήψεως, ἐνστάσης τῆς τοῦ φαγεῖν 
ὥρας. Ἕτυχεν δέ με ἀπελθόντα, ἀσπίδα θεάσασθαι 
ἐν τῷ φρέατι χάτω, καὶ μηχέτι φόδῳ ἀντλῆσαι τὸ 
ὕδωρ, ἀλλὰ ἀπελθόντα δρομαΐον ἀπαγγεῖλαι αὐτῷ, 
ὅτι ᾿Απεθάνομεν, ἀδδᾶ. ᾿Ασπίδα γὰρ εἶδον ἐν τῷ 
φρέατι χάτω. Ὑπομειδιάσας Ob ἐχεῖνος σεμνὸν, 
ἐπὶ πολύ μοι προσέχων, xai σείων χεφαλὴν ἔλεγεν * 
Ἐὰν δόξῃ τῷ διχδόλῳ κατὰ πᾶν φρέαο ἀσπίδας 
ἐμθαλεῖν, fj ὄφεις ἢ ἕτερα ἰοδόλα θηρία εἰς πάσας 
τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, σὺ μένεις μηδέποτε πίνων; 
xai ἐξελθὼν τῆς χέλλης αὐτοῦ, xai δι’ ἑχυτοῦ γε- 
μίσας τὸν χάδον, νῆστις πρῶτος αὐτὸς τοῦ ὕδατος 


PALLADII 
A ἐπεῤῥόφησεν, ἐπισφραγίσας τὸ ὕδωρ, εἰπὼν, Ὅπου 


1012 


σταυρὸς ἐπιφοιτᾷ, οὐκ ἰσχύει χαχία τοῦ Σατανᾶ. 
ΚΕΦΑΔ. Γ΄. 
Περὶ Ποταμιαένης. 

Ὁ μακάριος ᾿Ισἰδωρος ὃ ξενοδόχος συντετυχυν,κὼς 
᾿Αντωνίῳ τῷ ἁγίῳ καὶ μεχαρίῳ, γραφῆς ἄξιον δι- 
ἡγήσατο πρᾶγμα ἀκηκοὼς παρ᾽ αὐτοῦ. 

Ὅτι Ποταμιαίνα τις ὡραιοτάτη κύρη (12) xxi 
τὸν χαιρὸν Μαξιμίνου τοῦ διώχτου, παιδίσχη τινὸς 
ἀχολάστου ὑπῆρχεν. "Hv πολλὰ λιπαρήσας ὃ ταύτης 
δεσπότης ὑποσχέσεσι διαφόροις, ἀπατῆσαι ταύτην 
οὐχ ἴσχυσεν. "Ev οἷς τὸ τελευταῖον μανεὶς παρα ί- 
δωσι ταύτην τῷ κατ᾿ ἐχεῖνο καιροῦ &mápym τῆς 
᾿Αλεξανδρείας, ἔκδοτον αὐτὴν δεδωκὼς ὡς Χριστι:- 
viv, καὶ βλασφη μοῦσαν χαὶ τοὺς χαιροὺς καὶ τοὺς 


Β βασιλεῖς ἐπὶ τοῖς διωγμοῖς, ὁποσχύμενος αὐτῷ 


χρήματα ἱκανὰ ἐπὶ τῇ ταύτης συμφορᾷ, ἜΔν z- 
σῃς ταύτην, φήσας, συνθέσθαι μου τῷ σχοκῷ, 
φύλαξον αὐτὴν ἀτιμώρητον. "Ev δὲ ἐμμείνῃ τῇ ἐξ 
ἀρχῆς αὐτῆς αὐστηρίᾳ, παρεχάλεσεν τιμωρουμὲ- 
νην αὐτὴν ἀποθανεῖν Ἵνα μὴ ζῶσα, λέγων, χατα- 
γελάσῃ μου τῆς ἀσωτίας. Προαχθεῖσα δὲ πρὸ τοῦ 
βήματος ἡ ἀνδρεία, διαφόροις ὀργάνοις τιμωρητι- 
κοῖς τὸ σῶμα ἐδασανίζετο. Καὶ πρὸς πολλοὺς λογι- 
σμοὺς καὶ διαφόρους ἐπυργομάχει τῷ γνώμῃ, ἐν οἷς 
ὀργάνοις τῶν τιμωριῶν ὡμότερός τις κχολαστηρίων 
βάσανος παρὰ τοῦ τότε δικάζοντος εὕρητει. Κελεύει 
λέδντα μέγαν πίσσῃ πλησθέντα ὑ ποκαίεσϑαι τοῦτον 
λαμπροτάτῳ πυρί. Βραζούσης οὖν τῆς πίσστς, ἨΔ 
σφόδρα ἐχχαιομέννς,, προέτεινεν ὁ ἀνέμερος ἄρχων 
τῇ μακαρίᾳ ἐκείνῃ, λέγων, ὅτι Ἢ ἄπελθε, ὑποτάγηθι 
τοῖς θελήμασι δεσπότου σου * fj, ἵνα εἰδέναι ἔχοις, 
ἐν τῷ λέδητί σε καταγγισθῆναι χελεύω, Ἢ δὲ dr 
ἐχρίναχτο λέγουσι " Μὴ γένοιτο τοιοῦτος uU 
ἄδικος δικαστὴς, ὁ κελεύων ὑποτάττεσθαί με à997:. 
᾿Απομανεὶς οὖν ἐχεῖνος, κελεύει αὐτὴν ἐκδυθεῖσεν 
ἐμδληθῇναι τῷ λέδητι. CH δὲ ἀφίησι φωνὴν, d- 
ποῦσα. Τὴν κεφαλὴν τοῦ βασιλέως σου, ὃν σὺ φοδῇ, 
et χἐχριταί σοι τὸ οὕτως με τιμωρήσαστει, μὰ 
χελεύσῃς με ἔχδυθῆναι., ἀλλὰ  xav' ὀλίγην pu 
πρόσταξον ἐν τῇ βραζούσῃ πίσσῃ καταχαλᾶσθει, 
ἵνα ἴδῃς πόσην ὑπομονήν μοι ἐχαρίσατο ὁ Χριστὸς 
ὃν σὺ ἀγνοεῖς. Καὶ χαλασθεῖσα κατὰ μικρὸν, ὡς ἐπὶ 
παρατάσει ὡρῶν τριῶν, οὕτως ἐξέψυξεν ναὶ 
τῆς πίσσης περὶ τὸν τράχηλον. ; ον: 
ΚΕΦΑΛ. Δ΄. 
Περὶ Διδύμου. 

Πλεῖστον μὲν οὖν σύστημα χοροῦ ἁγίου δρᾶν 
τε xal γυνχιχῶν ἐτελειώθησαν τότε dv τῇ ᾿Δλλιξτν- 
δρίων Ἐκχλησίᾳφ, ἄξιοι εὑρεθέντες τῆς γῆς τῶν 
πραέων. 'Ev οἷς τελειοῦται xai ὁ μακάριος Δίδυμος 
ὁ συγγραφεὺς ὁ ἀπὸ ὀμμάτων γενόμενος, οὐ χεὶ 
συντυχίας ἔσχηχα τέσσαρας, ix διχλειμμάτων irt 
χόμενος πρὸς αὐτὸν ἐπὶ δέκα ἔτη. Τελειοῦται δὲ 
οὗτος, ἐτῶν ὀγδοήχοντα πέντε. Οὗτος ἀπ᾽ ὀμμέτων 
ὑπῆρχεν, ὡς αὐτός μοι διηγήσατο, τετραἕτης τὸς 
ὄψεις ἀποδαλὼν, μήτε γραμμάτων μεμαθηχῶς, 
μἧτε παρὰ διδασκάλοις φοιτήσας " εἶχε γὰρ τὸν κατὶ 


HISTORIA LAUSIACA. 


1014 


»remitioe, circiter quinto ab urbe lapide. A tu roanebis nunquam bibens? Ipse autem e cella 


CAPUT II. 
Doroiheus (3) Thebanus. 


etradit enim Dorothee exercitatori Theba- 
gesimum annum agenti in spelunca, et jubet 
lere apud ipsum tres annosad domandas ani- 
urbationes (sciebat enim senem agere vitam 
im duram et aeperam), et postquam annorum 
mimplessem, rursus ad eum reverterer, man- 
reliquam doctrinam spiritalem. Cum autem 
uissem apud eum implere numerum trium 
n, eo quod in morbum incidissem ve- 
em, ab eo recessi aute tempus prestitutum. 
im ejus vitem ratio longe asperrima, squalida 
e arida. Toto enim die, atque adeo in ipso 
ieridiei, in solitudine quae est propter mare, 
al lapides, et ex eis semper edific:ne, et cel- 
ens, eos cedebat iis qui non poterant edifl- 
ogulisanpis cellam faciens. Cum autem ego 
do huic sancto dixissem : Quid agis, Pater, 
t senectute corpusculum tuum occidens calo- 
itolersbilibus? Respondit mihi, diceos : Illud 
dil, ego quoque ipsum occidam. Comedebat 
ingulisdiebus sex uncias panis, et minutorum 
fasciculum (4) ; aque autem bibebat modi- 
id. Deum autem testor me nunquam eum 
sse pedes extendisse, non dedita opera dor- 
n toro, aut super lectum ; sed per totam no- 
dens contexebat funem ex ramis (5) palma. 
ex 60 sibi victum pararet. Cum autem suspi- 
im, cum adessem solummodo, tam extrema 
86 exercitatione, seciscitatus sum ut scirem a 
ibusejus discipulis, aut perpetuo uteretur tum 
| exactaque exercita tione : qui quidem ma- 
psi quoque deinceps seorsum, se recte el ex 
:erentes. Hi mihi dixerunt quod a juventute 
jam ita iostituit, aunquam dedita opera dor- 
is? quod inter operandum vel comedendum 
lo convivebat oculis dejectis ; sdeo ut smpe 
1oque (6) ex ejus ore excideret esus tempore 
nimiam dormitationem. Cum autem ego ali- 
cogerem huno sanctum paululum jacere su- 
eam, egre ferens. mibi dixit : Bi quando per- 

angelia ot dormient tum virtutis studioso 
persuaseris. 


um autem die ad puteum suum me misit. cir- ἢ 


n nonam, ut implerem cadum, quo eo in re 
uteretur cum instaret hora cibi capien- 
idit autem ut cum aocessissem, infra in 
iderem aspidem, et pre metu aquam mi- 
iurirem, sed eurrendo reversus ei nuntia- 
lens : Periimus, abba, vidi enim aspidem in- 

puteo. Ille autem honeste subridens, quo- 
δὶ magnam habebat rationem, οἱ caput qua- 
tt :Sivisum fuerit diabolo ia omuem pu- 
jicere serpentes, et aspidesm, vel testodines, 
renenataanimalia,in omnes fontes aquarum, 


egressus, cum per se bausisset, bibit jejunus, com 
prius signaculo crucis muniisset, et dixisset : Ubi 
crux adest (7), illic viribus caret diaboli improbitas. 
CAPUT Π|. 
Acta el temperantia Potamiginaz (8). 

Beatue ergo Isidorus xenodocbus, qui beatum An- 
tonium coavenerat, narravit mibi, 86 ab eo audivis- 
se rem dignam que mandetur litteris. 

Potamiana quedam puella formosiesima, tempore 
Maximinl persecutoris fuit ancilla cujusdam intempe- 
rantis οἱ libidinosi, Qam cum multum rogassel, et 
ei varia promisisset ejus dominus, eam non potuitde- 
cipere. Quo factum est ut is tandem furore percitus, 
eam traderet prefecto Alexandrino (9), qui 
erat eo tempore, tanquam Christianam, et que 
tempora et imperatores insectaretur maledictis 
propter persecutiones; pollicitus se ei magnam 
pecunie vim daturum ob ejus calamitatem, dicens : 
Si ei persuaseris ut meo desiderio assentiatur, eam 
custodi nullo affectam supplicio. Quod si mansisset 
in ea quam ab initio ostenderat austeritate, rogavit 
utea supplicio affecta moreretur, ne, dicens, viva 
meam irrideat intemperantiam. Producta autem ante 
tribunal virgo fortis, diversis ad ponas eumendas 
compara!is instrumentis, corpore fuit exeruciata, et 
adversus multas 80 varias rationes mente tanquam 
turris firma ao stabilis resistebat. Inter instramenta 
autem suppliciorum, crudelius quoddam ceteris tor- 
mentum ab eo qui tunc erat judex inventum est. Ju- 
bet enim magnum lebetem pice repletum vehementis- 
simo igne accendi. Cum bulliret ergo píx et valde ar- 
deret, conversus ad illam boatam ssevus preses, di- 
xit : Abi, pare voluntati dormial tui ; alioqui, ut in- 
telligas, jubeo te devolviin lebetem. Illa vero respon- 
dit, dicena : Absit ut sit judex adeo iniquus qui me 
jubeat parere libidini etintemperanties. Ille itaque fu- 
rore percitus, jubet eam exui, et in lebetem iojlci. 
Illa vero vocem emitiit, dieens: Per caput impera- 
toris (10) quem tu times, si statuisti slo me supplicio 
afficere, ne jusseris me exoi; sed jube me paulatim 
in picem ferventem demitti, ut videas quantam mihi 
largitus est patientiam Christus quem tu ignoras. 
Qua sic paulatim demiusa spatio trium horarum, 
emisit spiritum cum pix pervenisset ad ejus collum. 

CAPUT IV. 
Vita * Dilymi (11) orbi. 

Plurimus ergo cetus sanciorum virorum et mulie- 
rum tunc fuit consummatus in ecclesia Alexandrina, 
qui eunt inventi digni lerra mitium. Inter quos con- 
summatur etiam beatus scriptor Didymus qui 
fuit orbus (12). Cum quo fuit mihi quater congressio, 
cum Jecem annorum interjecto intervallo ad eum 
proflciscerer. la autem consummatur natus annos 
octoginta quinque. Fuit autem ist orbus, ut qui cam 
esset quatuor annos natus, oculos amiserit, ul ipse 
mihi narravit; et oeque litteras didici!, ueque ventita- 
vitad preceptores. Habebat enim secundum naturam 


Jidymus initio sanctitate et dootrina clarus, ad extremum, Origenista. 


4015 


PALLADII 


magistram firmam ac validam, propriam conscien- À mens linum ; reliquis autem horis mente re 


tiam. Tantaautem spiritalis cognitionis fuit exorna- 
tus gratia, ut. revera impleretur in eo quod scri- 
ptum est : Dominus illuminat (13) CECOS (Psal. 
CXLv). Vetus enim et novum Testamentum interpre- 
tabatur ad verbum : dogmata autem subtiliter el 
tam strenue exponebat, ut omnes veteres ecientia su- 
perarit. 

Is cum aliquando me cogeret in cella facere ora- 
tionem, ego autem nollem, mihi dixit narrans : Ter 
in hano cellam ingressus est beatus Antonius, ut tne 
viseret ; qui a me rogatus ut faceret orationem, sta- 
tim genu flexit in bac cella, neque commisit ut quod 
dixeram iterum repeterein, re ipsa quidem docens 
in obedientia. Quare si tu quoque ejus vilis vestigia 
sequeris, ut qui sis monachus et hospes ob virtutem, 
omnem depone contentionem. 

Hic ispe hoc quoque mibi narravit: Cum quodam 
die, aieba!, de vita miseri Juliani imperatoris, utpote 
persecutoris, essem sollicitus, et omino augerer, 
accidit ut propter hano sollicitudinem ad vesperam 
usque seram nihil comederem ; et cum in sedili se- 
derem, me somnus opprimeret, et viderem in extasi 
equos albos cum ínsessoribus percurrentes, et an- 
nuntiantes : Dicite Didymo, hodie hore septima mor- 
tuus est Julianus; surge ergo et comede ; et quod 
tu scis, domum mitte ad episcopum Athanasium, ut 
ille quoque hoo sciat. Notavi autem, inquit, et ho- 
ram, et diem, οἱ hebdomadem, et mensem, et sic 
inveni. 

CAPUT V. 
Alexzandrz Vita. 

Narravit autem mihi quo.ue hic beatus de quadam 
ancilla, nomine Alexaudrs, que relicta civitate in 
monimento se inclusit, per forsmen accipiens que 
erant necessaria, neque in virorum neque in mulie- 
rum conspectum veniens spatio decem annorum. 
Decimo autem anno aiunt bealam, cum dormisset, 
secipsam composuisse, adeo ut que solita erat ad eam 
venire, cum illi non respondisset, nobis renuntíave- 
rit. Cum nos ergo accessissemus, et roonimenti 
ostium smovissemus, ingressi sumus et invenimus 
eam obdormisse. 

De ea autem dicebat etiam beatissima Melania Ro- 
mana, cujue vitam narrabo tempore et loco conve- 
nienti (Infra, hic, cap. 117). Hujus, inquit, beat 


faciem non potui intueri : stans autem ergo circa fo- D in loco sancto ejus ἢ Innocens manibes, é 


ramen, eam rogavi ut. mihi dicerel causam propter 
quam secessit quidem a civitate, seipsam autem in- 
clusit monimento. 1lla autem, inquit, per foramen 
me est allocuta, dicens : Quidam, inquit, insano 
mei amore tenebatur, et ne eum viderer molestia 
afficero, vel in invidiam vocare, malui me vivam in 
hoc monimentum inferre, quam offendere animam 
quee facta est ad Dei imaginem. Cum autem egoei 
dixissem : Quomodo ferre potes, serva Christi Dei, 
com nullo omnino colloqui, sed sola pugnare oum 
desidia et cogitationibus ? mihi respoudit, dicens : 
À mane usque ad horam nonam oro, per horam 


tam sanctorum Patrum, et patriarcharum, | 
miua beatorum apostolorum, et propheta 
martyrum. Posiquam autem ndventarit vesp 
Dominum meum glorificavero, cibum pan 
plurimas horas noctis perseverans in ort 
finem exspectans, quando hinc dissolvar : 
bona, e! apparebo ante faciem Christi Dei. 
Non pretermittam autem ἴῃ narratione 
que qui ita vixerunt, ut speciem quidem pr 
rent pietatis ac. religionis ; sed eam conte 
ad lasaudem quidem eorum qui recte et ex v 
gerunt, et ut cauti sint et attenti qui legunt 
CAPUT VI. 

De quadam Virgine quie laborabat amorc diri 
Erat quedam Alexandrie virgo solum 
habitu quidem bumilis, animi autem institol 
superba et insolens, et laborans avaritia, au 
quam Christi amans: ex rebus suis pulli 
erhibens, non hospiti, non pauperi aut εἰἢϊ 
monacho, non virgini, noo ecelesie vel 
unum. Ea multis sanctorum Patrum admonil 
incitata, non repelebat grave pondus diri 
Erat autem ei quoque genus, eu quo sororis : 
liam in filiam &doptaverat. Cui noctu a ἐδ sm 
licebatur, cum ipsa excidisset ab opibas calest 
Nam hec quoque est una speoie /rsodis diabo! 
pretextu amoris in cognatos, δι ot na 
avaritia. Nam quod ei nulla sit eexe geveri: 
patet. Ipse enim docuit et fratrem, οἱ mai 
patrem occidere. Idque est ex Scripturis 
coniroversiam. Sed etsi videatur nonnullis 
cognatorum inserere (Deut. x1), non bocfs 
illis bene velit, sed ut eorum qui ei parent 
aperte exerceat ad injustitiam, cum ipse 56 
sententiam, que dicit: Injusti regnum !* 
possidebunt (/ Cor. vi). Potest autem διαὶ t 
ritali motus intelligentia, et divino ;desideri.! 
suam negligere animam, et cognatis operit 
quid eis defuerit. Quando autem quis ita tot£! 
instituit animam, utea despiciatur et obra 
cura cognatorom (14), is incidit in legem,* 
suam pro vano &stimet animam. Canit aut 
quoque sacer psalmographueg-de iis qui ari 
gerunt, in timore Dei dicens : Qti$g ascende: 
tem Domini ? pro eo quod est, rarus. Aut 








corde, qui non accepit in vano. animam se 
xinij.lli enim animam suam in vanewei 
qui existimant eam dissolvi una onin hac εὐ 
qui virtutes spiritales negligunt. 

Huic virgini, que solo nomine eibi parsverd 
pellationetn, moribus autem erat aliena abes 
lione, cum venam, ut dicitur, vellet incidere 
vandam avaritiam, sanctissimus Macarius (!3] 
byter et prefectus ptochotrophii eorum qs 


"corpore mutilati, talem actum cogitat. Ent! 


is a juventute lapidarius (16). Ad eam aotes' 
dens, dicit: In me inciderunt pulchre ge 


1017 


HISTORIA LAUSIACA. 


1018 


φύσιν διδάσκαλον ἐῤῥωμένον τὸ ἴδιον συνειδός * ὃς A τὴν πίστιν τῶν ἁγίων Πατέρων xai πατριαρχῶν, xat 


τοσαύτῃ χάριτι ἐχεχόσμητο γνώσεως πνευματιχῆς, 
ὡς καθ᾽ ἱστορίαν πληροῦσθαι τὸ γεγραμμένον, Κύ- 
p:o« σοφοῖ τυφλούς. Παλαιὰν μὲν γὰρ xal Καινὴν Γρα- 
ἣν ἡρμήνευσε χατὰ λέξιν * τῶν δὲ δογμάτων οὕτως 
πεμελήθη, λεπτῶς xal πάνυ ἰσχυρῶς ἐχθέμενος τὸν 
περὶ αὐτῶν λόγον, ὡς πάντας ὑπερθεδηχέναι τοὺς 
ἀρχαίους ἐν γνώσει. 

Τούτου ποτὲ ἀναγχάζοντός μὲ ποιῆσαι εὐχὴν 
ἐν τῷ αἴχῳ αὐτοῦ, χαὶ μὴ βουλομένου μου, ἔλεγέν 
μοι διη ρούμενος, ὅτι Εἰς τὴν χέλλαν ταύτην τρίτον 
εἰσῆλθεν ὁ μαχάριος ᾿Αντώνιος ἐπισχεψόμενός με, 
xai παρχχληθεὶς παρ᾽ ἐμοῦ ποιῆσαι εὐχὴν, εὐθὺς 
ἔχλινεν γόνυ ἐν τούτῳ τῷ χελλίψ, xal οὐ παρετχεύ- 
ασὲ μὲ δευτερῶσχι τὸν λόγον, ἔργῳ με παιδεύ-- 
σας ἐν τῇ ὑπαχοῇ. Ὥστε οὖν sl xat' ἴχνος βαίνεις 


τοὺς ἄθλους τῶν μαχαρίων ἀποστόλων, xai προση- 
τῶν, καὶ μαρτύρων. Τῆς δὲ ἑσπέρας χαταλαδούσης, 
δυξολογήσασά μοὺ τὸν Δεσπότην, ἐσθίω uou τὸν 
ψωμὸν, τὰς πάσας ὥρας τῆς νυχτὸς προσχαρτε- 
ρσῦσά μου τῇ δεήσει, χαὶ τὸ τέλος ἐχδεχομένη μου, 
πότε ἀνχλύσω ἐντεῦθεν ust! ἐλπίδων χοηστῶν, xal 
ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ τοῦ Χοιστοῦ.. 

Οὐ παραλείψω δὲ ἐν τῷ διηγήματι καὶ τοὺς ἐν 
προσχήμεατι θεοσεδείας ἐν χαταφοονήσει βεδιωχότας; 
εἰς ἔπαινον τῶν χατωρθοχήτων τὴν ἀρετὴν, áooi- 
λειαν δὲ καὶ παραφυλαχὴν τῶν ἐντυγχανόντων. 

ΚΕΦΑΛ. C". 
Πιρὶ τῆς φιλαργύρου παρθένου. 

Παρθένος τις γέγονεν ἐν τῇ ᾿Αλεξανδρείᾳ, ὀνό- 
μάτι μόνον, τῷ μὲν σχήματι δῆθεν ταπεινὴ, τῇ δὲ 


καὶ σὺ τῆς ἐχείνου πολιτείας, ὅσα τε μονάζων, χαὶ B προαιρέσει φειδωλὸς, σοδαρὴ, xai φιλόπλουτος εἷς. 


δι᾽ ἀρετὴν ξενιτεήύων, ἀπόθου πᾶσαν φιλονειχίαν. Ὁ 
αὐτὸς διηγήσατό μοι xai τοῦτο, ὅτι "Ev μιᾷ τῶν 
ἡμερῶν φροντίζοντός μου περὶ τῆς ζωῆς ᾿Ιουλιανοῦ 
τοῦ ἀθλίου βασιλέως, ὡς διώχτου, xxl ἀδη μονοῦν- 
τός μου, ἔτυχέ ποτε ἄχρις ἑσπέρας βαθείας μηδενὸς 
γεύσασθαί με ἕνεχεν ταύτης τῆς φροντίδος, xal 
καθεζομένου μου ἐν τῷ θρόνῳ χατενεχθῆναι ὕπνῳ͵ 
xxl ἰδεῖν ἐν ἐχοτάσει ἵππους λευχοὺς διατρέχοντας 
μετὰ τῶν ἐπιόατῶν, xxi χηρύττοντας, Εἴπατε Δι- 
δύμψ, σήμερον ἑδδόμην ὥραν ἐτ:λεύτησεν ᾿Ιουλια- 
νός, ᾿Αναστὰς οὖν φάγε σὺ, xai γνῶσιν ἀπόστειλον 
τῷ ἐπισχόπῳ ᾿Αθανασίῳ ἐν τῇ olxíq, ἵνα χἀχεῖνος 
qv περὶ τούτου. Καὶ ἐσημειωσάμην, φησὶ, καὶ 
τὴν ὥραν καὶ τὴν ἡμέναν, xai τὴν ἑύδομάδα, χαὶ 
τόν μῆνα * xal εὕρηται οὕτως. 
ΚΕΦΑΛ. Ε΄. 
Περὶ ᾿Αλεξάνδρας. 

Διηγήσχτο μοι Δίδυμος ὁ συγγραφεὺς περὶ παι- 
ὀΐσκης τινὸς ὀνόματι ᾿Αλεξάνδρας ^ ἥτις χαταλεί- 
ψασα τὴν πόλιν, ἐν μνήματι ἑχυτὴν ἐγχαθεῖρξεν, δι᾿ 
ὀπΐῖς λαμδάνουσα τὰ τῆς χειας, μήτε ἀνδράσι 
μήτε γυναιξὶ xav ὄψιν συντυγχάνουσά ποτε ἐπὶ 
ἔτη δέχα. Τῷ δὲ δεκάτῳ ἔτει χοιμνθεῖσα, φασὶν, 


ἐσχημάτισιν ἑαυτὴν d) μαχαρῖτις c ὡς τὴν ἐν cuy-. 


ηθείᾳ ἀπελθοῦσαν, xal μὴ τυχοῦσαν ἀποχρίσεως, 
ἀναγγεῖλαι ἡμῖν. ᾿Απελθόντες τοίνυν ἡμεῖς, καὶ ἀπο- 
χρούσαντες τὴν θύραν τοῦ μνήματος, καὶ εἰσελθόν- 
τες, εὕρομεν αὐτὴν χοιμχθεῖσαν. 

Ἔλεγεν δὲ περὶ ταύξης xal ἡ τρισμαχαρία Μελάνη 
$4 Ῥωμαία (πεοὶ ἧς εἷς τὸν χαθήχοντα χαιρὸν xai 
τόπον τὰ κερὶ αὐτῆς διηγήσομαι), ὅτι Κατ᾽ ὄψιν μὲν, 
φασὶ, RÀ» μακαρίαν ταύτην οὐχ ἠδυνήθην θεάσασθαι, 
«ερὶ δὲ τὴν ὀπὴν στᾶσα ἐγὼ παρεχάλεσα αὐτὴν 
εἶπεῖν μοι τὴν αἰτίαν δι’ ἣν ἀνεχώρησεν μὲν τῆς 
πόλεως, ἐγχατέχλεισεν δ᾽ ἑχυτὰν ἐν τῷ μνήματι. 
"Il δὲ διὰ τῆς ὁπῆς μοι ἐφθέγγετο λέγουσα, ὅτι 
Ἔδλχδη τις τὸδ νοῦν εἰς ἐμὲ, xal ἵνα μὴ δόξω λυπεῖν 
αὐτὸν, fj διαδάλλειν, ἡρησάμην ζῶσαν ἐμαυτὴν εἷς 
πὸ μνῆμα τοῦτο εἰσαλαγεῖν, fj σχανδαλίσαι ψυχὴν 
xat' εἰχόνα Θεοῦ ποιηθεῖσαν. Ἔμου δὲ εἰρηχυίας 
αὐνῇ, Πῶς διαχαοτερεῖς, δούλη Χοιστοῦ, τὸ παράπαν 
μηδενὶ συντυγχάνουσα, ἀλλὰ μόνη πυχτεύουσα τῇ 
ἀκηδίᾳ καὶ τοῖς λογισαοῖς ; d δὲ ἀπεχρίνατο " ᾿Απὸ 
ποωΐ ἕως ὥρας ἐννάτης εὔχομαι, καθ’ ὥραν νήθουσα 


λίνον * τὰς δ᾽ ὑπολοίπους ὦρας περιέρχομαι τῷ νῷ 


ἄγαν ἐν χρήμασιν " φιλόχρυσος μᾶλλον ἢ φιλόχριστος. 
μηδέποτε προϊεμένη τῶν ἑαυτῆς τι, μὴ ξένῳ, μὴ 
πενομένῳ, μὴ ἀγχομένῳ, μὴ μοναχῷ, μὴ παρθένῳ, 
μὴ ᾿χχλησίᾳ ὀδολον ἕνα. Αὕτη πολλαῖς νουθεσίαις 
τῶν ἁγίων ΠΙχτέρω» οὐχ ἀπεσχευάχετο τὴν ὕλην τοῦ 
πλούτου. Ὑπῆρχε δὲ ταύτῃ xai γένος, ἐν οἷς τε- 
χνοποιεῖται θυγατέρα ἀδελφῆς ἰδίας " ἢ νύχτωρ xai 
μεθ’ ἡμέραν ἐπηγγέλλετο τὰ ἑχυτῆς, τοῦ οὐρανίου 
πόθου αὐτὴ ἐχπετοῦσχα. E'0oq 442 ἐστι xal τοῦτο 
ἕν τῆς πλάνης τοῦ διαδόλου, ἐν προσχήματι φιλο- 
συγγενείας τὴν πλεονεξίαν ὠδίνειν παρασχευάζοντος. 
Ὅτι γὰρ αὐτῷ οὐ μέλει γένους, δῆλον ἐντεῦθεν. 
᾿Αδελφοχτονεῖν γὰρ καὶ μητροχτονεῖν xal πατρο- 
κτονεῖν αὐτὸς ἐξεδίδαξεν. Καὶ τοῦτο ταῖς θείαις T'oa- 
oai; ὡμολόγηται, ᾿Αλλὰ κἂν δόξῃ συγγενῶν κηδε- 
μονίαν ἐντιθέναι τισὶν, οὐχ εἰς εὔνοιαν ἐχείνων 
τοῦτο ποιεῖ, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ τὴν ψυχὴν ἄδικον ἐξασκῆ- 
σαί τινων, σαφῶς αὐτὸς εἰδὼς τὴν ἀπόφασιν, ὅτι 
ἄδικοι βασιλείαν Θεοῦ οὐ χληρονομήσουσιν. Δύναται 
δέ τις συνέσει πνευματικῇ καὶ θείῳ πόθῳ χινούμε- 
νος, μήτε τῆς ἑχυτοῦ ψυχῆς ἀμελεῖν, καὶ τοῖς συγ- 
Ὑενέσιν ἐπιχουρεῖν, εἰ ἄρα λίποιντο, καὶ διαφόρους 
παρέχειν παραμυθίας. Ὅταν δέ τις ὅλην τὴν ψυχὴν 
ἑαυτοῦ χαταπατήσῃ κηδεμονίᾳ συγγενῶν, ὑποπίπτει 


. νόμῳ, ἐπὶ ματαίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λογιζόμενος. 


"Aósc δὲ καὶ ὁ ἱεροψάλτης Δαδὶδ περὶ τῶν τῆς 
ψυχῆς φροντιζόντων ἐν φόδῳ Θεοῦ * λέγων, ὅτι Τίς 
ἀναθδέσεται εἷς τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου ; ἀντὶ τοῦ, σπα- 
νίως Ἢ τίς στήσεται lv. τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ : ᾿Αθῶος 
χερσὶ, καὶ καθαρος τῇ καρδίᾳ, ὃς οὐκ ἔλαύεν ἐπὶ μα- 
ταίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ. 'Exsivot γὰρ ἐπὶ ματαίῳ τὴν 
ψυχὴν ἑαυτῶν λαμθάνουσιν, οἱ νομίζοντες αὐτὴν τῷ 
cap«tp τούτῳ συνδιαλύεσθχι, οἱ τῶν πνευματιχῶν 
ἀρετῶν ἀμελοῦντες. 

Ταύτην τὴν παοθένον τὴν τῷ ὀνόματ' μόνῳ τὴν 
ἐπωνυμίαν χεχτημένην, τοῖς δὲ τρόποις τῆς ἀσχή- 
σεως ἀπεξενωμένην, τὸ δὲ λεγόμενον, θελήσας φλε- 
δοτομῆσαι εἰς χουφισμὸν τῆς πλεονεξίας ὁ ἀγιώτα- 
τος Μακάριος ὁ πρεσδύτιρος, καὶ ἀφηγούμενος τοῦ 
πτωχείου τῶν λελωδημένων, σοφίζεται δρᾶμα τοιοῦ- 
νον. "Hv γὰρ ἐν νεότητι αὐτοῦ λιθουργὸς, ὃν λέγουσι 
χαθδιδάριον, Καὶ ἀπελθὼν λέγει αὐτῇ " Λίθοι ἀναγκαῖοι 
σμάραγδοι xxl δάχινθοι ἐμπεπτώχασί μοι " xal 
εἴτε χλεψιμαῖοι ἢ ἐμποριχοὶ ε᾽ πεῖν οὐχ ἔχω. Τιμῇ 
οὐχ ὑποῦθάλλονται, ὑπὲ» διατίμησιν ὄντες. Πιπρά- 
σχει δὲ αὐτὸς πινταχοσίων νομισμάτων ὁ ἔχων 


1019 


"Ἐὰν οὖν δόξῃ τοι αὐτοὺς λαθεῖν, 
νομίσματα * τοῖς δὲ λοιποῖς χρήσασθαι εἰς χατα-- 
σχευὶν χόσμου ποικίλην τῆς ἀδελφιδῆς σου. Ἐχκρε- 
μαμένη δὲ ἡ λεγομένη παρθένος πάσῃ ψήφῳ τῦ 
χόρῃ, δελεάζεται τῇ φιλοχοσμίᾳ ταύτης, καὶ πίπτει 
αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας, xai λέγει αὐτῷ " Δέομαί σου, 
μή τις αὐτοὺς λάθῃ. Ηροτρέπεται οὖν ταύτην ὁ 
ἅγιος, λέγων, ὅτι Παραγενοῦ ἕως τῆς οἰκίας μου, καὶ 
βλέπε αὐτούς. "H δὲ οὐχ ἠνέσχετο, ἀλλὰ προσρίπτει 
αὐτῷ τὰ πεντακόσια νομίσματα, λέγουσα, Δέομαί 
σου, ὡς (θέλεις, λάδε αὐτούς. Ἐγὼ γὰρ οὐ θέλω 
ἰδεῖν τὸν ἄνθρωπον τὸν πιπράσχοντα αὐτούς. λαδὼν 
οὖν τὰ πενταχόσια νομίσματα παρ᾽ αὐτῆς ὁ ἅγιος 
Μακάριος, δίδωσι ταῦτα εἰς τὰς χρείας τοῦ πτωχείου. 
Χρόνου δὲ παρελθόντος, ἐπειδὴ μεγάλην ὑπόληψιν 
εἶχεν ὁ ἀνὴρ ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ, εἷς ἄκρον φιλόθεος 
ὧν καὶ ἐλεήμων πρεσδύτης (ἤκμασεν γὰρ μέχρὶ τῶν 
ἱχατὸν ἐτῶν, ᾧ συνεχρονίσαμεν zal ἡμεῖς), ηὐλαδεῖτο 
αὐτὸν ὑπομνῆσαι. Τέλος εὑροῦσα αὐτὸν ἐν τῇ be 
χλησίᾳ λέγει αὐτῷ, Δίομαί σου, τί λέγεις περὶ τῶν 
λίθων ἐχείνων. ὧν δεδώχκαμεν τὰ πενταχόσια νο- 
μίσματα ; Ὁ δὲ ἀπεχρίνατο, λέγων αὐτῇ " "Ao! ἧς 
ἡμέρας δέδωχάς μοι τὸν χρυσὸν, χατέδχλον αὐτὸν 
elc τὴν τιμὴν τῶν λίθων. Kzl εἰ βούλει ἰδεῖν αὐτοὺς, 
ἐλθὲ ἐν τῷ ὀσπιτίῳ μου " ἐκεῖ γὰρ κεῖνται οἱ λίθοι, 
καὶ βλέπε ἐάν σοι ἀρέσωσιν, ἐπεὶ αἴρῃς σου τὸν 
χρυσόν. Ἔλθεν δὲ ἐχείνη ἀσμενεστάτη. "Hv δὲ τὸ 
πτωχεῖον, εἰς μὲν τὰ ἀνάγαια ἔχον τὰς γυναῖκας, 
εἰς δὲ τὰ κατάγαια, τοὺς ἄνδρας. Παραγενομένης δὲ 
αὐτῆς, εἰσάγει αὐτὴν εἷς τὸν πυλῶνα, καὶ λέγει 
αὐτῇ ὁ ἀγιος * Τί θέλεις πρῶτον ἰδεῖν ; τοὺς ὑαχίν- 
θους, ἣ τοὺς σμαράγδους ; Λέγει αὐτῷ, Ὅ δοκεῖ σοι. 
Ὡς δὲ ἀνάγει αὐτὴν εἷς τὰ ἀνάγαια, καὶ δείκνυσιν 
αὐτῇ ἠχρωτηριασμένας γυναῖκας, λελωδημένας ὄψεις 
ἐχούσας - xal λέγει αὐτῇ, ᾿Ιδοὺ οἱ ὑάχινθοι " εἶτα 
χατάγει αὐτὴν εἰς τὰ κατάγαια, καὶ δείκνυσιν αὐτῇ 
τοὺς ἄνδρας, εἰπών * ἸΙἰδοὺ οἱ σμάραγδοι " καὶ νομίζω 
τούτων τιμιωτέρους μὴ εὐρεθῆναι. ᾿Εὰν [οὖν σοι 
ἀρέσχωσιν, ἐπεὶ λάδε σου τὸν χρυσόν. Τούτων τοίνυν 
οὕτως γεγονότων διατραπεῖσα dj παρθένος ἐξῆλθεν, 
xui ἀπελθοῦσα ἐν τῇ olx(q ἑαυτῆς ἀπὸ πολλῆς λύπης 
ἐνόσησεν, ὅτι οὐ χατὰ Θεὸν τοῦτο Ἐποίησεν τὸ 
πρᾶγμα, ἀλλ᾽ ἀναγχκαστῶς. Εἷς ὕστερον δὲ ηὐχαρί- 
στησεν τῷ πρεσδυτέρῳ, τῆς χόρης ἧς ἐφρόντιζεν 
μετὰ γάμον ἀτέκνου τελευτησάσης, χαὶ λοιπὸν 
ταύτης εἰς δέον χατχαχρησαμένης τῷ βίῳ. 


ΚΕΦΑΛ. Z'. 
Περὶ τῶν ἐν τῇ Νιτρίᾳ. 


Τυντετυχηχὼς οὖν πολλοῖς τῶν ἁγίων ἐγὼ, καὶ 
ἐνδιατρίψας τοῖς περὶ τὴν ᾿Αλεξάνδρειαν μοναστη- 
ρίοις ἐπὶ ἔτη τρία, καὶ συνδιατρίψας χελλίστοις xai 
σπουδαιοτάτοις μεγάλοις ἀνδράτιν ὡς δισχιλίοις, 
πάσῃ ἀρετῇ κεχοτμημένοις, ἀνχχωρήσας ἐχεῖθεν 
ἦλθον ἐπὶ τὸ ὅρος τῆς Νιτρίας. Μεταξὺ δὲ τοῦ ὄρους 
τούτου xai τῆς ᾿Αλεξχνδοείας λίαν, χεῖται, dj xa- 
λουμένη Μαρία. Κατέχει δὲ αὕτη ἐπὶ μίλια ἐδδομή- 
κοντὰ. "Hv διαπλεύσας, διὰ μιᾶς xal ἡμισείχς ἡμῖ- 
ρας ἦλθον εἰς τὸ ὄρος ἐπὶ τὸ μέρος τῆς μεσημῦρίας, 


PALLADII 
δὸς τὰ πεντακόσια À "Q ὄρει παράκειται ἣ πανέρημος παρατείνουσα iw 


1000 


Αἰθιοπίας xai τῶν Μαζικων καὶ τῆς Moopitas 
Ἔν d ὄρει οἷχοῦσιν ἄνδρες ὡς πενταχισχίλιο', 2 
ttv&t διαφόρους ἔχουσι πολιτείας, ἕχαστος ὡς 0n. 
ται xal ὡς βούλεται ^ ὡς ἐξεῖναι xai μόνον μένεν, 
xal δεύτερον, xai πολλοστόν. Ἐν τούτῳ τῷ Ux 
ἀρτοκοπεῖά ἐστιν ἑπτὰ, ὑπηρετούμενχα κάκείνοις, 
xal τοῖς εἷς τὴν πανέρημον vay Tra, dvb:im 
οὖσιν ἐξαχοσίοις. Παροιχήύσχας οὖν ἐγὼ ἐν τῷ bw 
τούτῳ ἐνιαυτὸν ὅλον, xai πολλὰ ὠφελη θεὶς ἀπὸ τῶν 
μακαρίων xai ὁσίων Πατέρων, ᾿Αρσισίου τοῦ ur 
λου, xai Πουτουθαστοῦ, καὶ ᾿Αγίωνος, καὶ Xomim, 
καὶ Σεραπίωνος, καὶ πολλοῖς διηγήμασιν ἀρχαιοτέρων 
πνευματιχῶν Πατέρων παρ᾽ αὐτῶν κεντρωθεὶς, ζλθη 
εἰς τὴν ἔρημον τὴν ἐνδοτάτω. 'Ev τῷ ὄρει τούτῳ τίς 
Νιτδιας ἐχχλησία μία ἐστὲ μεγίστη. "Ev ταύτῃ 5 
ἐχχλησίᾳ τρεῖς φοίνικες ἑστᾶσιν, ἕκαστος ἔχων ps 
στιγα ἐφ᾽ ἑχυτοῦ χρεμαμένην. Kao: ὁ μὲν ἔστη εἰς 
ἐπιστροφὴν τῶν μοναχὼν τῶν πταιόντων * ὁ &, εἰς 
τιμωρίαν λῃστῶν, tav γε ἐμπέσωσί ποτε " ὁ δὲ͵ d; 
διάρθωσιν τῶν περιτυγχάνοντων καὶ ἐἔχπεξτωχότων 
οἱοισδήποτε σφάλμασιν * ὡς πάντας τοὺς πταΐονττς, 
xii διελεγχομένους, καὶ ὑπευθύνους πληγῶν xi. 
ἐστῶτας, περιλαμθανειντὸν φοίνικα, xal λυμδέοντε 
κατὰ νώτου ῥητὰς οὕτως ἄἃπολόεσθαοι, [inrcr 
δὲ τῇ ἐχχλησίᾳ ξινοδοχεῖον εἷς Ὁ τὸν ἐκελβοεντα ξένοι 
δεξιοῦνται πάντα τὸν χρόνον, xh ἐεὶ διετὶτν 5, 
τριετίαν μεῖναι θελήσῃ, μέχρις c αἰδείριτος mus 
χωρῆσαι θελήσῃ, συγχωρήσαντες αὐτῷ τὶ Vozoyió: 
μίαν ἐν ἀργίᾳ διᾶξαι * τὰς λοιπὰς ἡμέρες περιστὺ. 
σιν αὐτὸν λοιπὸν ἐν ἔργοις, ἢ Ev. χήπῳ, iv ἄρτων 
πείῃ, ἢ ἐν μαγειρείῳ, Εἰ δὲ ἀξιόλογός τις εἶτ, ὃ: 
δόασιν αὐτῷ βιδλίον ἀναγινεύσκειν, μὴ sopyezim- 
τες αὐτῷ ἕως ἕχτης ὥρας μηδενὶ συντυχεῖν. ὃ 
τούτῳ τῷ ὄρει καὶ ἰχτροὶ διάγουσι, xai πλαχοννῖ 
plot. Κέχρηνται δὲ xal o"vep, xal πιπράσχεται ox 
Πάντες cà οὗτοι ὀθόνην ἐργάζονται ταῖς χερσὶν i 
τῶν, ὡς εἶναι τοὺς πάντας ἀνενδεεῖς, Καὶ τῖς ἐξα 
pa« χκαταλαδούσης ἔστιν ἑστᾶναι xal ἀχοΐν E 
ἱχάστῃς μονῆς ὕμνους καὶ ψαλμοὺς τῷ Χ’9 
ἀξομένους, xwi προσευχὰς εἷς οὐρανοὺς ἄνατιχ 
μένας, ὡς νομίσαι τινὰ μετάρσιον ἐν τῷ τῆς zo 
παραδείσῳ μετοικισθῆναι, Τὴν δὲ ἐχχλυ,σίαν Σαδὲ 
xai Κυριαχῇ καταλαμδάνουσι μόνον. "Oxtà d: 
πρεσθύτεροι ἀφηγσύμενοι ταύτης τῆς ἐκκλησίας 
7, μέχρις οὗ ζῇ ὁ πρῶτος πρεσδύτεοος, οὐδὲ εἰς V, 
ἄλλων οὐ προσφέρει, οὐ δικάζει, οὐχ ὁμιλεῖ, dli 
ἡσυχίᾳ αὐτῷ συγκαθέζονται μόνον. 
Περὶ ᾿Αρσισίου. Οὗτος 6 μέγας Αρσίσιᾳ τὲ 
ἄλλοι πολλοὶ γέροντες τῶν ἀγίων, οἱ σὺν αὐτῷ, 4 
ἡμεῖς ἑωραχαμεν, σύγχρονοι ἧσαν ποῦ m— 
᾿Αντωνίου. Ἐν οἷς δινγεῖτο οὗτος αὐτὸς ὁ uis 
'Aos[stoz xal τὸν ᾿Αμοῦν εἰδέναι τὸν Χ τριώτεν, ᾧ 
τὴν ψυχὴν εἶδεν ἀνχλαμθανομέντν,» πὸ ἀγγέλων | 
μέγας ᾿Αντώνιος, xal εἷς τοὺς οὐρανοὺς ἀναγουένι 
Ἔλεγεν δὲ οὗτος xal Παχώμιον εἰδέναι τὸν Ταξιν- 
σιώτην, ἀνὸρχ 













τὴν προφητικὸν χάρισμα ἐσχν κότα, E] 
μανορίτην γεγονότα ἀνὸρῶν τρισχιλίων, mari o) ὦ 
ὕστερον τὰς ἀρετὰς διηγήσομαι. 


1034 


HISTORIA LAUSIACA. 


1023 


smaragdi et hyacinihi, neo seío an sint furtivi, an A diem unum et dimidium veni in montein ad partem 


alicujus mercatoris. Non constituitur enim eis pre- 
' tium, cum &estimationsem superent ; qui habet autem, 
vendit eas quingentis solidis. Si ergo tibi visum fue- 
rit eas accipere, d& quingentos solidos, potes ex una 
gemma accipere quingentos, reliquis autem uti ad 
variandum mundum filie tus sororis. Cum autem 
qu& dicebatur virgo tot& penderet ἃ puella, inesca- 
tur ejus ornande cupiditate ; et procidit ad ejus pe- 
des, et dixit : Rogo te nequis alius eas aocipiat. Eam 
ergo adhortatur sanctus, dicens: Veni usque ad do- 
mum meam, et eas aspice. Illa autem noluit ; sed ei 
prebet quingentos solidos, dicens: Rogo te, ipse 
eas ut vis cape ; nolo enim videre hominem qui eas 
vendit. Cum &utem quingentos solidos &b ea acce- 
pisset sanctus Macarius, dateos ad usum ptoclrotro- 
phii. Cum autem multum tempus preteriisset, quo- 
niam magna erat existimatione apud Alexandrinos 
vir ille, utpote summe pius ao misericors (vixit au- 
tem ad centum usque annos, cojus tempore nos quo- 
que fuimus), verebatur eum admonere. Tandem cum 
eum invenisset in ecclesia, dizit ei : Rogo te, quid 
jubes de lapidibus, pro quibus dedimus solidos quin- 
gentos ? llle ei respondit, dicens : A quo die mihi de- 
disti aurum, eos impendi in pretium gemmarum, et 
si velis eas videre, veni in hospitium meum. Illic 
enim site sunt gemme, et vide; quod si tibi non 
placeant, tolle aurum tuum. Venit autem illa lubea- 
tissime. Habebat autem ptochotrophium in superiori 
quidem parte mulieres, in inferiori autem viros. Cum 
δὰ autem accessisset, introducit eam in vestibulum, et 
dicit ei sanctus Macarius : Quid vie primum videre, 
hyacinthos, an smaragdos ? Ea vero illi dicit : Quod 
tibi videtur. Ille vero eam ducit in partem superiorem, 
et ostendit ei conscissis feminas membris, et vulti- 
bus totis varia morbositate laceratis, et dicit ei: 
Ecce hyacinthi. Deinde deducit eam in partem infe- 
riorem, et ostendit ei viros, dicens : Ecce smaragdi ; 
et existimo non inveniri his pretiosiores ; quod si 
tibi noun placeant, accipe aurum tuum. His ergo sie 
gestis, pudore affecta virgo exiit, et domum reversa 
magnum accepit dolorem, quod hane rem ex Deo 
non fecisset, sed Δ΄ ποία neoessitate. Postea autem 
gratias egit presbytero, eum puella cujus curam ge- 
rebat, post nuptius mortua esset aine liberis, ipsa- 
que deinceps facultates suas in rectos usus ex- 


pendit, ᾿ 
B CAPUT VII. 


Vila abbalis Arsisii (17) et eorum qui cum eo erant 
in monte Nitriz. 


Cum ego cum multis sanctis essem congressus, et 
versatus tres annos in monasteriis qua sunt circa 
Alexandriam, et mansissem cum magois studiosissi- 
misque et optimis viris circiter bis mille, omni vic- 
tute ornatis, illinc recedens veni in. montem Nitrie., 
Inter hunc montem &utem et Alexandriam positus 
est lacus, qui dicitur Maria : is autem continet ad 
millia septuaginta. Quem cum transmisissem, per 


meridionalem. In quo monte sita est ingens solitudo, 
que perlinet usque ad /Ethiopiam, el Mazicos, et 
Mauritaniam. In eo autem habitant ad quinque mil- 
li& virorum (18, qui utuntur vario vite genere, 
unusquisque ut potest et vult, adeo ut liceat et so- 
lum manere, et cum duobus, et tribus, et cum quo 
velit numero. In hoc monte sunt septem pistrins, 
que et illis serviunt, et anachoretis qui sunt in vasta 
solitudine, viris perfectis, numero sexcentis. Cum 
ergo toto anno in monte habitassem apud beatos et 
sanctos Patres, magnum Arsisium et Putupha- 
stum, et Hagionem (19), et Cronium, et Serapionem, 
οἱ multis antiquiorum Patrum spiritalibus narratio- 
nibus, ab ipsis essem stimulatus, veni in intimam 
solitudinem. In hoo monte Nitrie una est maxima 
ecolesia, et in ipsa ecclesia sunt tres palme, ex qui- 
bus unaquieque habet flagellum (20) suspensum. Et 
est unum quidem ad castigandos monachos qui de- 
linquuat ; alterum vero ad puniendos latrones, si 
quando inciderint ; tertium vero δὰ corrigendos eos 
qui forte veniunt, οἱ in aliqua delicta incidunt ; adeo 
ut quicunque delinquunt, et convincuntur meruisse ut 
dent ponas, palmam amplectantur, et tergo plagas 
prefloitas accipiant, et sic dimittantur. Prope eccle- 
siam autem positum est xeno.lochium, in quo venien- 
tem hospitem toto tempore accipiunt, etiam si bien- 
nium aut triennium voluerit manere, donec velit sua 
sponte recedere, permittentes ei una hebdomada ma- 
nere in otio. Aliis autem diebus deinceps occupant 
eum in operibus, aut in horto, aut in pistrino, aut in 
coquina. Quod si fuerit quispiam cujus sit habenda 
ratio, dant ei librum legendum, non permittentes ei 
ut cum ullo colloquatur usque ad horam sextam. In 
hoc monte degunt etium medici et placentarii. Utun- 
tur etiam vino, et vinum illia venditur. Hi autem 
omnes suis manibus faciunt vestem lineam, adeo ut 
sint omnes nimime egentes. Cirea horam autem no- 
nam licet etare, et audire in unoquoque monasterio 


"hymnos et psalmos Christo canentes, et preces ad 


hymnos emittentes, adeo ul existimet quispiam 86 
sublime elatum transmigrasse in paradisum delicia- 
rum ; veniunt autem ad ecolesiam Sabbato solum et 
Dominico. Sunt autem octo presbyteri qui presunt 
huic ecclesie in qua quandiu vivit primus presbyter 
hujus ecclesie, nullus alius offert, nec judicat, nec 


D habet sermonem, sed tacite solum cum eo se- 


dent. 

Hic magnus Arsisius, et alii multi cum eo senes, 
quos nos vidimus, fuerunt equales tempore magno 
Antonio, Atque mihi quidem narravit hic magnus 
Arsisius se Amon quoque vidisse Nitriotem, cujus 
animam vidit assumi Antonius ab angelis, et in co- 
lum deduci (Vita Anionii, c. 335 Ruff., l; 1, c. 30). 
Is dicebat se etiam Pachomium vidisse Tabennesio- 
tem, virum prophetica gratia olaruin, ter mille viro- 
rum arehimandritam ; cujus narrabo postea virtutes 
(Infra, c. 38). 


a. 
"i fel -— 7 $6 7l lf 2 
. «5.6 .- -- * . . ag MEL eri ab 
c 4 3 5 «c. Uto- ῳ, 

- “ 4 - 5 5 P 4 ΄ et ct. 2 t.t 3 
Le o t ur . ΄ . . €T "τ: -“- Pen hacis 1 
. - ΣΥΝ : 3:977. . e 5 0 v. 
- . t0 dte as ἀπ΄ d t 
. z - M “ p^ 
2 ΄ τ - »" .-. ΤΠ - 
. . 77 € 7 L7 Z. 7 
» To »[£. tmt vw uU ΑΙ Vom To ot47- 

» ΄ z -7 7 - ΝΣ a 
. " - 5 « - - 58 
- σα : “Σ Tol. 

^ So, - . -— ot TT v. 
" P 2 . T acc or - 
tu. "ur p πᾳ . . 2m cL 
tw -: . Pda 2; δ.. ". “ 
“Ὁ... Mu οὶ, » Tot tow 1e Dm 
po chen» - cu “Φ 7A 
΄ . v Matt .“ 4 71 Σ᾽ Δ: ate 
Yt 45“: ».. * 73 e 7", "5: 4" “΄ " L^ .» 5 “ὁ- 
wor uA i ADD enc 5, td fn. 
u.c . ΄ “ 1 T». unt RU. TC "A 
PTT " ' 7 05,2 δ" ὍΣ. 
PE un . uM 85 «ἃ i t4 : eli 
3 yAS amourauns o cor 4 Iur t5 8 t 
«.5 2 3 ..4..- »' 9...* $ » i e. : ^". 5 
à007 9954 £^,.0 1. * gg. ρ΄, a" . t5 2.4 1 
£.9*n9' .,! € t." . sale. 
PILP 640,1 9* 58V 00g 8 ᾿ .4 « 2. €t 
274 SA VS. VN Su t. ^ Lu 1 28 7. V 
$ t; tytu. VQ * or 4 57, 7, VV UT VT IT ςΣ 
torta ua tS 08 00984 Sce 74 *S t t0ÀiY το. 


€o.ttag γ "5225 Panos M ro Vul T. 14.255». 


088 nat Sont sth fuut, tape o 1.1. 5s 23». 
2E Q9 AL IS 0. ἃ 2.20, Ist t iT 

^a S tatu sot ntpso Arn Pure as 
a4 nir 155.9 Jus ant. 5v MELLE LINMLLA 
, "PE , " “ὦ. 3.,,2,. 412 "f ΟΣ “5 
ἀφο, uut, I9 4 QV IE (tt. E LS ὧν 
nun) os, Fay πο εν, c Anu iH wit us, ot, ^n. 
&* Υ vem 6I ot gut um, Φ' UWRrER γ΄ ὙΠ’, B 6 - 
Iii, et tuts tur πη, hts μα 0 tnt 1h nup, νον, a. 


EeArgipte (So TE S IPod io 6E σή, Δ ἡ nt nutu, 4 E, 
Τρ pap oro uns tnt n? preptrm mun ἡ" 6S ta x nns 
fit ur umm ,»:9'*,4 ph ΟΝ “41 If ρει, ff] propter 
{ει σιν tnu, um dt Gu Nate. [5 err, nrc i gra- 
Finn c yim 9, εἴ μ]" γι Dee dHdinxacl, cà dint: Bero 
hd rant tot, din]jnu ri eren 6S m hne pl [Incet, 
ju hut μην νι αἴρω, ct 


ullam nobi ἥπια απ. Qui eut nb e esset 


"η ΠΗ 1 

nyitrunnw, inyrin um est dn ΓΗ montiw ΔΎ ἘΠῚ ; 

nuntium nbn Iun Hbi erpnnt frequentia nonasteris, 

nf nlld fecit duos. πο] ἡ t1holos, Kt cutn. vixisset 

ulinun vlpinti iuis utititn, eb πα summam exercita 
! Mie Oi fult Orlgnndnta, 


Uo. R9 zB I UAR ὦ. ilu 
"- ,. " d sh. 8 3 ]I.. TT X. Σ - 
79 63 TLe- .4 I uim BELLNM 
arum to 7r 

2-77 8 ^ 4e -- 7 TTL 
a. dem c - 4 ae .. LI πα -. τ. 
eq. 0-7 - "X — στ 0 
-— - à^ 05 BRL. - T. T CIL 
2 € . oc ΝΕ 
.“'͵ “ - 3. .oIÍ c. — “ -. 
l7. t 277... l2 LI Ξ-. IL o. T 
- - : “1 ---ς. Σ- 5 .. 2 LL — 

JEN X 78$ uoce ον - - ΤΣ 

nto. vc . x. ml UIT ns. -- 
- - -— -᾿ -:. a^ - I 

T7.-2. MTS. τι - - - -l- t. - 
Tl - *- --- Ll - -. -. - 
—T"-— ££ "- -. T. - LII uu -.r:. 
X τινι - 4-2 “κι: 2. - - — 0 Ll Φ- 
ἂν’ o Lomslo. 2 LI o:2-T χα Ξ-ΞὸϑῃἬἪ τ: . 
L. : eL UE -- IT 7 - 
E-1L τι τ Ξ.- . τ. το τ ποῦς 
£o "o£. a ca 7 Δ΄ 74 5.7 QC LC 
-- eco o Xol 7 5 2702 και .:-ἜΦ Il - 
4175 l.l Σ 44 (CRUS im — τ΄. ..: 
fant oll] 71 5 πεῖ. "77-7... T3724 
e Í7 Camo 2X ἀνὰ IL στ ως. - 

eo! 4.7 LIo- i: Σ : Ξ lx "s σου .lz -—- 
e lU T we ovo Tài cl lc] - 4 T Σ 
iT oa l.b.n. LoIall. al ImsI1T-z Lol uu: 
te. ca T"£:nomvm]Ó 2 1 1-27 .71 - TIL τὶ ὦ 
ULT Od. I1.X2 Δ πρῶτο 0I m —Locd. 
SA ΤΣ εν $.1:T omi] culum lici τοὶ πο ll. 
UII oÓ lBOID BLIIICLILCDBLICI cumealJizio Id 
23.1 1:475. ΤΙΣ: ZILIZIIT . £& moa0MAClD 
Alo "5 T τέσσ £027 l8 REL - τς j:ci- lI 
Poblli tICDIA OZ II.kR Ἔ ἜΣ πα  cAIG qpicikE 
25 τ. τι πα Σ᾿ εἰσ Dali I nl) 200 
É3DLIÍ 11:133. 8: Δ΄ὉὌΊΣΟΣΞ. ἀξ ΣΤ I 
πιεῖ Ξ DI$L-o lo τττ δ τε τα πχο χες: 0: 15 
.7$&^3.8. 225 733 "L.L. 8 II 2 ]às kic. τῷὸἜὭδβ AÍ κα ΣΕ 
Lttkiiit 2. CO COL Et 3 τὸ IGs0 Tl τ δὲὶ 
n^n τ La lí OILIBTIBIÓTITTIRS. Li gll τ: 


»αυ τε Ὦ iaiecl CILIIILILGIIE. viij a(ema5a 
δ΄. 5AILDIO CR IDUDASSUIDDIal ab oaT-gal. Eo δὲὺ 
Á'nun, qu kB 6 VIX, et ΕἸΣ 05 :t. Hane L.nICIMMS 


eg ru'tn t5 pontoze sii 
fu85a οἱ deri-atio magzi Nili. 
CAPUT XI. 
Vita abbatis ! Or (245. 
In hoc rnonte Nitria fuit vir admirabiis absas, 0t 
nomine, habens monasteria mille fratrum, δῖα δ’ 


golico praelitus {Πωῦ., l. n, c. 2) ; ul qui cum esie 
nonaginta ennos natus, nihil amisisset de Corpore 


1025 


KEbAX.H'. 

Bloz τοῦ ἀγίου ᾿Αμοῦν xal τῆς τούτου συζύγου. 

Οὗτος ἔλεγεν χαὶ τὸν ᾿Αμοῦν τοιούτῳ τρόπῳ βε- 
διωχέναι " Ὀρφανὸς, φησὶν, ὑπάρχων νεανίσκος ὡς 
ἐτῶν εἴκοσι δύο, βίᾳ παρὰ τοῦ ἰδίου θείου γοναιχὶ 
συνεζεύχθνη. Καὶ μὴ δυνηθεὶς ἀντιστῆναι τῇ τοῦ θείου 
ἀνάγχῃ,, ἔδοξεν xal στεφανοῦσθαι, xal ἐν παστῷ 
χαθέζετθαι, wal πάντα μεμενηχέναι «ati τὸν γάμον. 
Msz δὲ τὸ ἐξελθεῖν πάντας χοιμήσοντας αὐτοὺς ἐν 
τῷ παστῷ xi! τῇ χλίνῃ, ἀναστὰς ὃ μακάριος ᾿Αμοῦν 
ἀποχλείει τὴν θύραν, xal χαθίσας προσχαλεῖται τὴν 
μακαρίαν αὐτοῦ γαὶ γνησίαν σύζυγον, xal λέγει 
αὐτῇ. Δεῦρο δὴ, xopla καὶ ἀδελφὴ, λοιπὸν διηγίσο- 
uai σοι τὸ πρᾶγμα ὃ γάμος ὃν ἐγαμύήσαμεν οὗτός 
ἔστιν περισσὸν ἔχων οὐδέν" Καλῶς οὖν ποιήσομεν 
ἡ αεῖς, ἐὰν ἀπὸ τοῦ νῦν ἕχαστος ἑμῶν χατ᾽ ἰδίαν 
χαθευδήσῃ, ἵνα xai τῷ Χριστῷ λοιπὸν ἀρέσωμεν, 
ἐκτελέσαντες ἄθιχτον ἡμῶν τὴν παρθενίαν, Καὶ 
ἐξενεγχὼν ἐκ τοῦ χόλπου βιδλίον γεγραμμένον, ὡς 
ἐκ προσώπου τοῦ ἀποστόλου χαὶ τοῦ Σωτῆρος ἀνεγίς- 
νωστχὲν τῇ χόρη ἀπείρῳ οὔσῃ Γραφῶν " τὸ πλεῖστον 
μέρος τῆς ἀναγνώσεως προστιθεὶς ἀπὸ τῆς ἰδίας 
θεοπνεύστου διανοίας, τὸν περὶ παρθενίας χαὶ ἀγνείας 
εἰσηγούμενος αὐτῇ βίον" ὡς τῇ χάσιτ' τοῦ Χριστοῦ 
πληροφορηθεῖσαν ἐχείνην εἰπεῖν“ Κἀγὼ πέπεισμαι, 
γύροιξ μου, τὸν δγνὸν βίον ῥδέως βιοῦσα, καὶ εἴ τι 
χελεύεις, τοῦτο ποιίσω λοιπόν, Ὁ δὲ, Τοῦτο χελεύω, 
QT,2!, xal παραχαλδ), ἵνα ἕκαστος ἡμῶν ἀπὸ τοῦ νῦν 
χατ᾽ ἰδίαν μένῃ. Ἡ δὲ οὐχ ἠνέσχετο εἰποῦσα " Ἐν τῷ 
αὐτῷ οἴχῳ μείνωμέν, ἐν διαφόροις δὲ χλίναις * Ζήσας 
οὖ» μετ᾽ αὐτῆς Ev τῷ αὐτῷ οἴχῳ ἔτη δέχα ὀχτὼ, διὰ 


πάτης ἡμέρας ἐσγόλαζεν ἐν τῷ ví mp val τῷ βαλσα- C 


μῶν: * βαλσαμουργὸς γὰρ ἦν " ἥτις βάλσαμος ἀμπέλου 
δίκην φυτεύεται, γεωργουμένη xal χλαδευομένη, πο- 
λὺν ἔχουσα πόνον, Ἐτπέρας οὖν εἰσεοχόμενος εἷς τὸν 
οἴχον, χαὶ ποιῶν εὐχὰς, ἤσθιεν μετ᾽ αὐτῆς, xal πάλιν 
νχτεοινὸς ποιῶν εὐχὰς a! συνάξεις, ὑπὸ βαθὺν 
ὅ.θ2ον Κπίει εἷς τὸν wf nov. Τούτων οὕτως ἔπιτελου- 
μένων, xal ἀμφοτέρων εἰς ἀπάθειαν ἐλνηλχχότων, 
ἔνύογησαν αἵ εὐχαὶ τοῦ ἀγίου 'Αμοῦν, καὶ λέγει 
αὐτῷ τὰ τελευταῖα ἡ μαχαρῖτις ἐχείνη " Ἔχω dol τι 
εἰπεῖν, χύρ!ἔ μου" ἵνα, ἄν uoo ἀκούσῃς, πληροφο- 
2T 00 ὅτι ὄντως χατὰ Θεὸν ἀγαπᾷς με" Αἰγε: αὐτῇ " 

Εἰπὲ ὁ βούλει" λέγει" αὐτῷ " Δίχαιόν ἔστι πρᾶγμα 
41.322 σὲ ὄντα θεοσεδξ καὶ διχχιοσύνγν ἀσκοῦντα, 
ὁμοίως δὲ καὶ ἐμὲ ἐγηλωχυῖχν τὴν αὐτόν σοι ὁδὸν 
«av ἰδίαν μένειν, xai πολλοὺς ὡφελεῖσθαι, "Acomov 
. (do. στι OU ἐμὲ χρύπτεσθχί cou τὴν τοσαύτην xal 
ποιχύττ» ἀρετὴν τῆς φιλοσοφίας, συνοιχοῦντά μοι 
διὰ τὸν Kip: ον ἐν ἁγνείᾳ. Ὁ δὲ εὐχαριστήσας αὐτῇ, 


bl 


γαὶ ξεδωχὼς δόξαν τῷ Θεῷ, λέγει αὐτῷ ᾿ Καλῶς σοι 


eo: ἔν, wo2la wal ἀδελφή. Καὶ εἰ τοῦτό σο! ἀρέσχει, 
£/€ σὺ τοῦτον τὸν οἶχον, ἐγὼ ὃ δὲ ἀπελθὼν ποιάσω μοι 


ἔτεουυ o vov. Καὶ ἐξελθὼν ἀπ᾽ αὐτῆς εἰσῆλθεν ἐνδό- 
πτοον τοῦ τῆς Νιτρίας ὄρους * Οὕπω γὰρ ἦν ἐχεῖ τότε 
Οἰκοδομεῖ ἑχυτῷ δύο θόλους 
χελλίων, καὶ βιώσας ἄλλα εἴχοσι xal δύο ἔτη ἐν τῇ 
to utp, vai χατορθώσας εἰς ἄχρον τὴν τῆς ἀσχήέσιεως 
ἀρετὴν, ἐν τῷ μονήρει βίῳ ἐτελεύτησε" μᾶλλον δὲ 
ἐκοιαάθη 6 ἅγιος ᾿Αμοῦν, ἐτῶν ἑξήκοντα δύο, δὶς 
ovx ἔτους ὁρῶν τὴν μακαρίαν σύμθιον αὐτοῦ, 


PATROL. Gh. XXXIV. 


To(:47, μοναστέοια " 


HISTORIA LAUSIACA. 


ἃ Μόνο οὖν αὐτοῦ ἐν ταῖς Νιτρίαις ὑπάρχοντος, 


1026 


φέρουσιν παῖδα λυσσῶντα πρὸς αὐτὸν, ἁλύσεσι δεδε- 
μένον" λυσσῶν γὰρ δύξας χύων, ἐχείνῳ τὴν λύφφαν 
μετέδωχεν" Ἐσπάρασσεν οὖν ἑαυτὸν ὅλον, ἀφορήτως 
ἔχων τὸ πάθος. Ὡς γοῦν ἰὸεν ἀὐτοῦ τοὺς φονεῖς ἐτρὸς 
τὴν ἱκεσίαν χωροῦντας, Τί μοι κόπονς πάρέχετέ; 
φησὶν, ὦ ἄνθρωποι, τὰ ὑπὲρ τὴν ἐμὴν ἀξίαν ἐπιζη- 
tobvtec, ἔχοντες οὖν ἔν χερσὶ τὸ βοήθημα ; ἀπόδοτψέ 
γὰρ τῇ χήρᾳ τὸν βοῦν ὃν λαθραίως ἀπεχτείνατε, καὶ 
ὑγιὴς ὁμῖν ὁ παῖς ἀποδοθήσεται, Ot δὲ ὡς ἠλέγχθη- 
σαν, χαίροντες ἐποίουν τὰ προσταχθέντα, τοῦ παιδὸς 
ὑγιάναντος εὐξαμένου αὐτοῦ, 

ἴΛλλοι δὲ παρῆσαν πρὸς αὐτὸν ἐπισχέψεως ἕνεχχ" 
πρὸς οὕς δοκιμάζων τὴν γνώμην αὐτῶν ὁ ἀνὴρ ἐλε- 
q:v* Πίθον μοι ἕνα κομίσατε, ἵνα ἔχω ὕδωρ ἱκανὸν 


" πρὸς ὑποδοχὴν τῶν ἐρχομένων. Οἱ δὲ ὑπέσχοντο δι 


αὐτῶν ἐνεγκεῖν, Μεταμεληθεὶς δὲ ὁ ἕτερος πχραγε- 
νόμενος εἷς τὴν χώμην, λέγει τῷ ἑὁτέρμ᾽' Οὐχ ἀπο- 
χτενῶ uoo τὴν χέμηλον, οὐδὲ ἐπιτίθημι τὸν πίθον 
ἐπ᾿ αὐτὴν, ἵνα μὴ ἀποθάνῃ * ᾿Ακούσας δὲ ταῦτα ὁ 
ἄλλος, τὰς οἰχείας ὑποζεύξας ὄνους, πολλῷ χαμάτῳ 
τὸν πίθον ἀπήνεγχεν. Προλαδὼν δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Αμοῦν 
εἶπεν" Τί ὅτι d γάμηλος τοῦ ἑτέρου σου τέθνηκεν, 
ἕως ὅτου σὺ ἐνταῦθα παραγέγονας ; Ὁ δὲ ὑποστρέ- 
az, εὗσεν αὐτὴν ἀπὸ λύχων βεδρωμένην. 11ολλά τε 
χαὶ ἄλλα ὁ ἀνὴρ διεπράξατο. 

Τούτου θαῦμα διηγήσατο ὁ μαχᾶριος ᾿Αθανάσιος ὁ 
ἐπίσχοπος ᾿Αλεξανδρείας, γράψας εἰς τὸν περὶ 
᾿Αντωνίου βίον, δτιπέρ ποτε μοναχῶν ἀποστάλέντων 
παρὰ ᾿Αντωνίου ποὸς αὐτὸν, xal φωνοῦντες αὐτόν, 
ἾΙν γὰρ ἐν τῇ ἐσωτέρᾳ ἐρήμῳ ὁ ᾿Αντώνιος, Ὡς δὲ 
ἀπίεσαν πρὸς αὐτὸν, ἀναστὰς ὁ γέρων συνέπορεύετο 
αὐτοῖς * ὅτι παρέογεσθαί ποτε μέλλων τὸν Αύπον 
ποταμὸν dux Θεοδώρψ μαθητῇ αὐτοῦ, εὐλαδεῖτο 
ἀποδύσασθαι, vx μὴ γυμνὸν ἑαυτὸν ἴδῃ ποτέ, Καὶ ἐν 
τῷ διαπορεῖν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν εὑρέθη τοῦ ποταμοῦ, 
ὡς ἐν ἐχστάτει περάσας δίχα πορθμοῦ ὑπὸ ἀγγέλων 
μετενεχθείς. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ χολύμδῳ διεκόρθμευσαν. 
Ὡς δὲ παρεγένετ τὸ πρὸς ᾿Αντιώνιον, πρῶτος ὁ ᾿Αντώ- 


νος δἶπεν πρὸς αὐτόν" Τοῦ Θεοῦ ἀποκαλυψαντός μοι 


πολλὰ περὶ σοῦ, xal τὴν μετάθεσίν σου δηλώσαντός 
μοι, ἀναγχαίως σε πρὸς ἐμαυτὸν προσεκαλεσάμην, 
ἵνα ἀλλήλων ἀπολαύσαντες, ὑπὲρ ἀλλήλων πρεσόεύ- 
σωμεν, Ἰάξας δ᾽ αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ χεχωρισμένῳ 


μακρὰν, μὴ ἀναγωρεῖν iwi: μέχρι τῆς μεταθέ- 


σεως προστρέψατο . Τελειωθέντος δὲ αὐτοῦ κατὰ μό- 


ἢ νὰᾶς, ἴδεν αὐτοῦ τὴν ψυχὴν ὁ ᾿Αντώνιος ἀναλαμὔα» 


νομένην εἰς τὸν οὐρανὸν ὑπὸ ἀγγέλων Οὗτός ἐστιν 
ὁ ᾿Αμοῦν, 6 οὕτως βιώσας, καὶ οὕτως τελεντήσας, 
ὡς τὸν μακάριον ᾿Αντώνιον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἰδεῖν 
ὑπὸ ἀγγέλων ἀναρομένην εἰς τὸν οὐρανόν, Τοῦτον 
τὸν Λύχον ποταμὸν μετὰ δειλίας ἐγὼ πορθμῷ παρ- 
Ὦλθόν ποτέ, Διώροξ v4 ἐστι τοῦ μεγάλου Νείλου. 


ΚΕΦΑΛ. θ΄. 
Βίως τοῦ à60a Ὥρ. 


Ἐν τῷ ὄρει τούτῳ τῆς Νιτρίας γέγονεν ἀνήρ τις 
θχυμάσιος͵ 4662 "Qo ὄνομα (30) αὐτῷ, Πατὴρ μὸ- 
νὰς ἔχων ἀδελφῶν χιλίων, σχῆμα ἔχοντας ἀγγελιχὸν, 
ἐνενήκοντα ἔτη που ὑπάρχων, οὐκ ἀπεδάλετο ix τοῦ 
πλήθους τοῦ σώματος͵ λαμπρὸς ἄχαν «πὶ ems, 

S 


1021 


PALLADII 


103 


τῷ πρόσώπῳ, ὡς xal ὁρώμενον μόνον, δυσωπήσιμον αὶ αὐτὸν, xal τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἀποκρυψάμενον, ἐλέγξε; 


εἶναι τὸν ἄνδρα. Οὗτος πολλὰ πρότερον xaÜ' ἑχυτὸν 
ἀσκήσας ἐν τῇ ἐρήμῳ τῇ ποῤῥωτέρᾳ, ὕστερον ἐν τῇ 
πλησίον ἐρήμῳ τὰ μοναστήρια συνεχρότησεν, ἕλος 
φοτεύσας χερσὶν οἰκείαις, ξύλων οὐκ ὄντων ἐν τῷ 
τόπῳ, ὡς ὕλην εἶναί τινα ἐν τῇ ἐρήμῳ πυχνήν. 
Ἔλεγον γὰρ ἡμῖν οἱ περὶ αὐτὸν Πατέρες, ὅτι οὐδὲ 
βλαστὸς ἦν ὧδέ ποτε, ὅτε πρὶν ὁ ἀνὴρ ix τῆς ἐρήμου 
παρεγένετο * ἐφύτευσεν δὲ αὐτὸ, ἵνα μὴ διά τινὰ 
χρείαν οἱ συνερχόμενοι πρὸς αὐτὸν ἀδελφοὶ ἀναγκα- 
σθῶσεν πε-ιάγειν ^ ἀλλὰ πᾶσαν πρόνοιαν αὐτῶν 
ἐποιεῖτο, εὐχόμενος τῷ Θεῷ, καὶ ὑπὲρ τῆς σωτηρίας 
αὐτω, ἀγωνιζόμενος, ἵνα ἐν μηδενὶ λείπωνται τῶν 
ἀνάγχαίων, xai μὴ πρόφασις αὐτοῖς ῥᾳθυμίας γένη- 
ταί τις. Οὗτος ἐν τῇ ἐρήμῳ πρῶτον διάγων, ἤσθιεν 
μὲν βοτάνας xal ῥίζας γλυχείας, ἔπινεν δὲ xai ὕδωρ 
ὅτε ηὕρισκεν, ἔν εὐχαῖς xal ὕμνοις διατελὼν πάντα 
τὸν χρόνον. Ὡς δὲ λοιπὸν τὴν τελείαν τοῦ γήρως 
ἔφθασεν ἡλικίαν, ἄγγελος αὐτῷ φαίνεται κατ᾽ ὄναρ 
ἐν τῇ ἐρήμῳ, λέγων, ὅτι "Eon εἷς ἔθνος μέγα, xai 
πολὺν λχὸν πιστευθήσῃ, ἔσονται δὲ οἱ σωζόμενοι διὰ 
σοῦ χιλιάδες δέχα - οὖὗσπερ ἐὰν ἐνταῦθα χερδήσῃς, 
τοσούτων ἀρξης ἐν τῷ αἰῶνι τῷ μέλλοντι. Καὶ μηδὲν 
διστάσεις, φησὶν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτόν. Οὐδέποτε γάρ 
σοι λείψει τῶν πρὸς τὴν χρείαν, ἄχρι τῆς τελευτῆς 
σου, δοόχις ἄν ἐπιχαλέτῃ τὸν θεόν, Ταῦτα ἀχού- 
σος, ἐπὶ τὴν πλησίον ἔοσημον ὥρμησεν, καταμόνας 
πρῶτον διάγων" χκαλύδιον γὰρ μιχρόν τε ἑαυτῷ χα- 
τασχευάσας, λαχάνοις συνθέτοις μόνον ἀρχούμενος, 
πολλάκις δὲ xal δι’ ἐδὸομζδος μόνης μεταλαμβάνων, 
ἀγράμματος μὲν ὧν τὸ πρῶτον, ἐπειδὴ δὲ ix τῆς 
ἐρήμου εἷς τὴν οἰχουμένην ἤρχετο, χάρις αὐτῷ θεόθεν 
δίδοται, καὶ τὰς Γραφὰς ἔξωθεν ἀπεστάθιζεν, Ἐπιδο- 
θέντος γὰρ αὐτῷ βιδλίου παρὰ τῶν ἀδελφῶν, ὡς ἔμ-- 
πειρος τῶν γραμμάτων, οὕτως λοιπὸν ἀνεγίνωσχεν. 
Εἰλήφει δὲ xai ἑτέραν χάοιν, τὴν χατὰ δα'μόνων 
EA xolav * ὡς πολλοὺς τῶν πασχόντων xai μὴ βουλο- 
μένους αὐτοὺς πααιστᾷν βοῶντας αὐτοῦ τὴν πολι» 
τείαν *. ἰάσεις τε τὰς ἄλλας ἐπιτελῶν οὐχ ἐπαύετο, 
ὡς συναχθῆναι πρὸς αὐτὸν μοναχοὺς τρεῖς χιλιάδας, 
[26v δ᾽ ἡμᾶς ὁ ἀνὴρ, καὶ περιχαρὴς γενόμενος, 
ἠσπάσατο xal περιςπτύξχτο, Νίψχς δὲ τοὺς πόδας 
ἡμῶν χερσὶν οἰχείαις, πρὸς διδασκάλίαν ἐτοέπετο, 
Ἔμπειρος γὰρ ἦν λίαν τῶν Γραφῶν, θεόθεν τὴν χάριν 
ταύτην δεξάμενος. Πολλὰ δὲ τῶν Γραφῶν λύσας 
ἡμὶν χεφάλαια, καὶ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν παραδοὺς, 
μὴ προΐεσθαί τι τῆς σαρκὸς, πρὶν τὴν πνευμχτικὴν 
τροφὴν τῇ ψυχὴ παραδοῦναι * αὕτη 0$ ἐστιν τοῦ Χρι- 
στοῦ χοινωνία. Μεταλαδόντες οὖν ταύτης xal εὐχα- 
ριστήσαντες, ἐπὶ τὴν τράπεζαν προειρέπετο αὖθις 
ἡμᾶς, αὐτὸς ἀεὶ τῶν σπουδαίων ὑπομιμνήσχων͵ καθ- 
Yusvo; xal λέγων ἡμῖν τὰ πρὸς σωτηρίαν, "Hv 
γοῦν τοιοῦτος ὁ ἀνὴρ ἐπίδοξος ἐν πολλοῖς Πατράτιν " 
ὡς πολλῶν μονχχῶν πρὸς αὐτὸν ἐρχομένων, πάντας 
τοὺς παρόντας ἀδελφοὺς συγχαλούμενον, ἐν μιᾷ 
ἡμέρᾳ τὰ χελλία αὐτυῖς ποιεῖν, τοῦ μὲν πηλὸν ἔπι- 
διδόντος, τοῦ δὲ πλίνθον, ἄλλου δὲ ὕδωρ ἀντλοῦντος, 
ἄλλου δὲ ξύλα χόπτοντος, Καὶ ἀποτελεσθέντων αὐ- 
^w χιλλίων, αὐτὸς τὰς χρείας ἐπήρχει τοῖς 


. Οὗτος ψευδάδελφόν ποτε ἐλθόντα πρὸς 


ἐπὶ τὰς εὐχὰς προετρέπετο. "Ἔθος 4x2 τοῖς μεγάλοις, ἢ ἵνα ἴδῃς πόσον ἐστὶν, τριαχόσιαι λίτραι ἄργδρουιι: 


αὐτὸν ἐπὶ πάντων, εἰς μέσον τὰ εἴδη προσήνεγκεν" 
ὥστε μηχέτι τολμᾷν τινα ἐπὶ αὐτοῦ ψεύδεσθαι, τοε- 
ajvnv χέριν ἀρετῆς ἔχοντος, ἣν διὰ τῆς πολλῆς πε 
χαλῆς πολιτείας αὐτῷ συνελέξατο. "Hv δὲ ἰδεῖν d 
πλῆθος τῶν σὺν αὐτῷ μοναχῶν ἕν’ τῇ ἐχχλητίῃ, ὡς 
ἀγγέλων χοροὺς ὀμνούντων τὸν Θεὄν. 

"Q πολλὴν προσεμαρτόρει ἀρετὴν πᾶτα uhi 
ἀδελφότης, ἐξαιρέτως δὲ à ἄνθρωπος τοῦ θεοῦ My 
λάνη, πρὸ ἐμοῦ εἰσελθοῦσα εἷς τυῦτο τὸ ὅρος. Ἐν 
γὰρ αὐτὸν οὐ κατείληφα ζῶντα. Ταῦτα δὲ ἔλεγεν ὃ 
τοῖς διηγήμασιν ἀνδραγαθήματα τοῦ ἀνδρὸς, ὅτι via 
ἑψεύσατό ποτε, οὔτε ὥμοσεν, οὔτε χατηράσατό τα 
οὔτε ἐχτὸς χρείας ἐλάλησέν τ' ποτε. 


ΚΕΦΑΔ. l'. 
Περὶ Παμδώ. 


Τούτου τοῦ ὅρους ἐγένετο πάροικος ὁ preis; 
Παυμδὼ, διδάσχαλος Διοσχόρου τοῦ ἐπισχόξου, nr 
᾿Αμμωνίου, xai Εὐσεδίου, καὶ Εῤθυμίου τῶν dld- 
φῶν, xai Ὠσιγένους τοῦ ἀδελφιδοῦ Δραχοντίου ἐν- 
$20q ἐνδόξου xai θυυμαστοῦ. O5coz ὁ Παμῥὼ τολλὶ 
μὲν xai μεγάλα εἴχεν ἀνδραγαθήματι riore 
ρήματαπλεῖστα xal διάθορᾳ “ ἐν οἷς xal τοῦτο εὐτοῦ ἐν 
πλεονέχτημα ἐν τοῖς μεγάλοις αὐτοῦ armburmr. 
τοσοῦτον ἦν ὑπερόπτης χουπσχίου χαὶ ép, 5m 
ἀπήτει ὁ Δεσποτιχὸς λόγος, Ἔν οἷς ἀτχπιξό μοὶ ἢ 
μαχαρία Μελάνη, ὅτι Ἐν doa; rzzapeogker, ὡς 
τὴ; ᾿Αλεξάνδρειαν ἀπὸ τῆς Ρώμης, ταὶ iuc 
περὶ τῆς τούτου ἀρετῆς, τοῦ μεκαρίου ᾿Ι5:δώρω 
τοῦ πρεπδυτέρου xal ξενοδόχου περὶ αὐτοῦ um b 
ἡγησαμένου, χαὶ ὁδηγήσαντος πρὸς αὐτὸν εἰς τὸ 
ἔρημον, ὅτι προσήνεγχα αὐτῷ ἀργεντερίαν tp 
σίων λιτρῶν ἀργύρου, παρακαλέσχσα αὐτὸν ἐξ ὦ 
πραγμάτων μου μετασχεῖν. Ὁ δὲ, φησὶ, wks 
νος, καὶ πλέκων θαλλοὺς, ηὐλόγησέν us φωνῇ ^ 
εἰπών. Ὁ Θεὸς δώσει σοι τὸν μισθόν. Καὶ λίγε 53 
οἰχονόμῳ αὐτοῦ Ὠριγένει - Δέξαι χαὶ olxovizig 
αὐτὰ πᾶσι τοῖς χατὰ Λιδύην, καὶ τοῖς ἐν ταῖς vn ἃ 
ἀδελφοῖς " ταῦτα γὰρ τὰ μοναστήρια πένετει τ» 
παρὰ τὰ ἄλλα’ παραγγείλας αὐτῷ μηδενὶ ci 
Αἰγύπτῳ δοῦναι ἀπ᾽ ἐκείνου τοῦ χρήματος, διὲ ἐν 
πορωτέραν εἶναι τὴν χώραν. ᾿Εγὼ δὲ, φησὶν, is 
ἐξεδεχόμτν παρ᾽ αὐτοῦ εὐλογίαις τιμηθῆνει͵, ! 
λόγῳ δοξασθῆναι ἐπὶ τῇ τοσαύτῃ δόσει, Kai: 


ὅλως παρ᾽ αὐτοῦ ἀχούσασα, εἶπον αὐτῷ, ὅτι! 




























Ὁ δὲ πάλιν χαὶ ἐπὶ τούτῳ μηδ᾽ ὅλως ἀν ανεύσας [ὁ 
προσεχὼν τῷ σχεύε: τῆς θήχης, ἀπεκρίνατό p.! 
ἐνήνοχας αὐτὸ, τέχνον, παρὰ σοῦ μαθεῖν τὴν xuiti 
τοῦ σταθμοῦ χρείαν οὐχ ἔχει. Ὁ Tip τὰ ὄρη eue 
σας καὶ τὰς νάπας στήσας ζυγῷ, πολλῷ πλέον iD 
σταται τὴν ποσότητα τοῦ dovÓ2ovu. Ki μὲν τὸ ἐξ 
αὐτὸν ἐδίδως, χαλῶς dv uot καὶ τὸν σταθμὸν Drs 
εἰ δὲ τῷ Θεῷ αὐτὰ προσήνεγχες, τῷ καὶ τοὺς 294 Ut 
λοὺς μὴ παριδόντι, ἀλλὰ πλέον πάντων “ οὗτους tul 
gavit, σιώπα, ἡσύχαζε" Οὕτως οὖν ᾧκχονομησιν, 9t 
ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἐν τῷ εἰσελθεῖν με εἷς τὸ ὥρκ. 
Μετ᾿ ὀλίγου χρόνον χεχοίμηται ὃ ἄνθρωπος θιοῦ καὶ 
νοσήσας, μὴ ἀλγήσας τι τῶν τοῦ σώματος urs 
ἀλλὰ τὴν σπυρίδα καταράπτων μετεστείλατό us, 9 


1029 


HISTORIA LAUSIACA. 


1080 


erat enim vultu nitido et alaori, adeo ut cum vel so- A eum aliquando venerat, et vestes suas occultaverat, 


lum videretur, vir esset reverendus. Is cum longe 
ante se in ulteriore exercuisset solitudine, postea in 
propiori solitudine congregavit monasteria, palude 
propriis plantata manibus, cum ligna non essent in 
eo loco, adeo ut esset densa silva in solitudine. Dixe- 
runt enim nobis qui cum eo erant Patres, quod ne 
germen quidem illic erat, quando vir ille venit ex 
solitudine. Ips&m autem plantavit, ne propter res ne- 
ceasarias, qui ad ipsum conveniebant fratres, coge- 
rentur circuire; sed eorum omnem gerebat curam, 
Deum orans, el pro eorum salute decertans, ut nibil 
eis deesset necessarium, nec esset eis ullus socordie 
pretextus. Is primum quidem degens in solitudine, 
vescebstur herbis et dulcibus radicibus: aquam quo- 


que bibebat quando inveniebat, in precibus et hymnis B 


toto tempore perseverans. Postquam autem pervenit 
δὰ perfectam etatem senectutis, angelus ei apparuit 
in somnis, dicens in solitudine: Eris in gentem ma&- 
gnam, et magnus tue fidei credetur populus. Qui per 
te autem salvi fient, erunt decies mille : quos si hic 
Jucrifeceris, totidem tibi parebunt in futuro seculo. 
Neque quidquam dubitaveris, ait ei Angelus : nibil 
enim tibi deficiel eorum qua sunt ad usum necessa- 
ria, usque ad mortem tuam, quoties Deum invocave- 
ris. Hec cum audisset, venit ad propinquam eolitudi- 
nem, seorsum primum degene, sibi quodam parvo 
constructo tuguriolo, solum compositie contentus 
oleribus; aepe etiam semel solum vescens in hebdo- 
mada. Atque erat quidem primum illitteratus; post- 
quam autem venit ex solitudine in lerram habitatam, 
ei gratia fuit data divinitus, et Scripturas exprome- 
bat memoriter. Ei enim libro dato a fratribus, ita 
deinceps legebat tanquam peritus litterarum. Aliam 
quoquo acceperat gratiam , nempe daemonum 
expellendorum, adeo ut multi ex iis qui laborabant, 
ctiam eo nolente, clamantes ejus vitam ostenderent. 
Alias quoque curetiones non cessabat peragere. Quo 
(actum est ut ad eum convenirent tria millia mona- 
chorum. Cum eos autem vir ille vidisset, letitia &ffe- 
ctus eos salutavit, et complexus est; Cum pedes eo- 
rum  propriie lavasset manibus, conversus est sd 
doctrinam ; erat enim valde peritus literarum, ut 
qui hanc gratiam aecepisset divinitus. Cum autem 
Scripturarum multa solvisset capita, et fidem tradi- 
disset orihodoxam, adhortatus est ad preces. Viris 


eninymmgnis mos est, nihil carnis admittere, priua- ἢ 


quain spiritale alimentum anima tradideripnt ; heo 
autem est Christi communio. Cum ejus ergo fuissent 
participes, et egissent gratias, hortatus est ad men- 
sam, ipse semper inter sedendum eos admonens eo- 
rum que sunt bona el honesta, et dicens eis ea qua 
pertinent ad salutem. Fuit ergo hic vir clarus inter 
multos Patres, adeo ut cum multi ad eum venirent 
monachi, omnes presentes fratres convocans, in uno 
die eis cellas faceret : uno quidem submibistrante 
lutum, altero vero laterem, alio &utem bhauriente 
aquam. Perfectis autem cellis, ipse prebebat venien- 
tibus quae erant necessaria. [9 falsum fratrem, qui ad 


cum coram omnibus arguisset, in medium produxit. 
Quo factum est ut nemo auderet deinceps apud eum 
mentirl, cum tantam haberet gratiam, quam per ho- 
nestam suam vitam sibi collegerat. Licebat autem 
videre multitudinem eorum qui cum ipso erant mo- 
nachorum in ecclesia, tanquam angelorum choros 
Deum laudantium. 

Magnam huic sancto, suo testimonio tribuit virtu- 
tem universa fraternitas : precipue autem ancilla 
Dei Melania, que huno montem ante me ost in- 
gressa. Ego enim eum non offendi vivum. Hec au- 
tem preclara de hoc viro narrabat, quod nec un- 
quam sit mentitus, neque juraverit, neque ulli male 
sit precatus, neque locutus sit nisi opus esset. 


CAPUT X. 
Vita abbatis Pambo (20). 


Hujus montis accola fuit etiam abbas Pambo, qui 
fuit magister Dioscuri episcopi Ammonii et Eusebii 
et Euthymii fratrum, et Origenis fli (20) fratris 
Draconüi viri illustris et abmirabilis. llic Pambo 
mulia quidem babebat et varia privilegia : inter ce- 
lera autem que recte et ex virtute ab eo gereban- 
tur, hoo habebat quo erat reliquis superior, quod 
scilicet aurum et argentum despiciebat, quantum 
postulat ratio dominica. Unde mihi narravit beata 
Melania quod cum ab initio Roma venisset Alexan- 
driam, et de ejus virtule audiisset a beato Isidoro 
presbytero et xenodocho, qui de eo mihi narravit, et 
ad ipsum deduxit in solitudinem. Ad eum, aiebat, 
attuli vasa argentea trecentarum librarum argenti, 
rogans eum ut rerum mearum esset particeps. Ille 
autem, inquit, operans, et ramos texens mihi bene- 
dixit, voce magna dicens ; Deus det tibi mercedem. 
Et dixit suo economo Origeni (4l., Theodoro] : Ac- 
cipe, et ea dispensa universe fraternitati que est in 
Libya et in insulis. Heo enim monesteria magis in- 
digent : ei precipiens ut ex eo nihil daret lis qui 
erant in /Egypto, propterea quod sit regio ditior et 
abundantior, Ego autem, inquit, stans exspectabam 
ut vel benedictionibus &b eo honorarer, vel verbo 
saltem laudarer ob tantum donum. Cum vero nibil 
omnino ab eo audiissem, ei dixi : Domine, ut scias 
quantum sit, sunl trecenta libre argenti. Is autem 
rursus cum ad hoo ne omnino quidem annuisset, et 
nec ad vasis quidem thecam attendisset, respondit : 
[6 cui hec atiulisti, o filia, non opus habet ut a te 
discat quantitatem ponderis. Qui enim montes ap- 
pendil et saltus statera (Isa. xt, 12), multo magis 
scit quantitatem tui argenti. Si enim heo mihi da- 
res, recte mihi pondus dixisses ; sed si Deo ea obtu- 
listi, qui ne duos quidem obolos (27) despexit, sed 
eos plus quam omnia «estimavit (Marci, xit, 42). 
tace. Sic ergo, inquit, dispensavit gratia Domini, 
dum ingressa sum in huno montem. Brevi autem 
post tempore doriniit homo Dei, nec segrotans, nec 
in ulla parte corporis dolorem sentiens, sed sportam 
contexens me accersiit, et cum adesset jam extre- 


1035 


ἴοους τῆς Νιτρίας, 
ren, vin Lut * Δεῦτε, βλέπετε viov 'e6, iv 
τοιούτῳ ὄγχῳ σώματος, πάθει ἀνιάτῳ, ἄμετρον 
χεχτημένον εὐχαριστίαν. ᾿Απελθόντες οὖν ἐθεασά- 

θα τοσοῦτον ὄγκον τοῦ σώματος αὐτοῦ͵ ὡς μὴ 
ὄνασθαι τὸν μικρὸν δάκτυλον τῆς χειρὸς αὐτου 
περιλαμθάνειν ταῖς δύο χερσὶ τῶν διχκτύλων. Μὴ 
δυνάμενοι δὲ ἡμεῖς ἐνατενίζειν τῇ τοῦ πάθους δεινό- 
τὴτι, τοὺς ὀφθαλμοὺς ἡμῶν ἀπ᾽ αὐτῶν ἀπεστρέφο- 
μεν. Τότε λέγει ἡμῖν ὁ μαχάριος ἐχεῖνος Βενιαμείν * 
Εὔξασθε, τέκνα, ἵνα μή μου ὁ ἔσωθεν ἄνθρωπος ὑδρω. 
πιάσῃ. Τοῦτο γὰρ τὸ σῶμα οὔτε με εὐπαθοῦντα 
ὥνησεν, οὔτε δυσπαθοῦντα παρέδλαψεν. Τοὺς ὀχτὼ 
οὖν μῆνας ἐκείνους δίφρος αὐτῷ πλατύτατος qiyo- 
νεν, ἐν d ἀδιαλείπτως ἐχαθέζετο, μηχέτι ἐν χλίνῃ 
ἀναπεσεῖν δυνάμενος, διὰ τὰς λοιπὰς χρείας τοῦ 
σώματος. Καὶ ἐν τούτῳ ὧν τῷ ἀνιάτῳ πάθει ἄλλους 
Vico τοὺς ἐν οἱοισδήποτε οὖν νοσήματι χατεχομένους, 
'Avayxaiov τοίνυν ἡγησάμην ἐξηγήσασθαι τούτου τοῦ 
ἁγίου τὸ πάθος, ἵνα μὴ ξενιζώμεθα ὅταν τι mspiota- 
τιχὸν δικαίγις ἀνδοάσι συμὄαίνῃ. Τελευτήσαντος δὲ 
«τοῦ γενναίου ἐχείνου, τὰ φλία τῆς θύρας ἐπήρθη καὶ 
αἱ παραστάδες, ἵνα δυνηθῇ τὸ σῶμα ἐξενεχθῆναι τῆς 
χέλλης. Τοσοῦτος ἦν ὁ ὄγχος τοῦ σώματος τοῦ μαχᾶ- 
ρίου καὶ ἀοιδίμου Πατέρος Βενιαμείν. 

ΚΕΦΑΛ. IA'. 
Περὶ ᾿Απολλωνίου. 

᾿Απολλώνιός τις ὀνόματι ἀπὸ πραγματευτῶν, ἀπο- 
ταξάμενος xal οἰχησὰς τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας, μήτε 
τέχνην τὸ λοιπὸν μαθεῖν δυνάμενος, μέτε ἐπὶ ἄσχη- 
σιν γραφικὴν, τῷ παραθδεδηχέναι τὴν ἡλιχίαν, 
ζήσας ἐν τῷ ὄρει εἴχοσι ἔτη, ταύτην ἔσχεν τὴν 
ἄσχησιν. 'Ex τῶν ἰδίων χρημάτων xxi τῶν οἰκείων 
πόνων παντοῖα ἰατριχὰ xxi χελλαριχὰ ἀγοράζων ἐν 
τῷ ᾿Αλεξανδρείᾳ, πάσῃ τῇ ἀδελφότετι εἰς τὰς νόσους 
ἐπήραιι. Καὶ ἦν ἰδεῖν αὐτὸν ὄρθριον μέγρι τῆς 
ἐννάτης ὥρας χυχλεύοντα τὰ ἀσχητήρια, χαὶ μο- 
ναστήρια, xal πάσας σχηνὰς τὰς ἐχεῖ, χατὰ θύραν 
εἰσερχόμενον xai ἐπισκοποῦντα, μή τις ἀνάχειται, 
Ἐθάσταζεν δὲ σταφίδας, ῥοὰς, dà, σιλίγνια, ὧν 
ἐπιδέονται οἱ ἀῤῥωστοῦντις, ταύτην ἑαυτῷ λυσιτε- 
λοῦσαν εὑρὼν πολιτείαν εἷς τὸ γῆρας τοῦ Χοιστοῦ 
δοῦλος * ὅστις τελευτᾷν μέλλων, ὁμοίψ ἑαυτοῦ χατα- 
λιμπάνει τὰ γρυτάρια, παραχαλέτας αὐτὸν ταύτην 
ἐχτελεῖν τὴν διαχονίαν Πενταχισχιλίων γὰρ οἰκούντων 
μοναζόντων τὸ ὄρος ἐχεῖνο, χρεία χαὶ τῆς τοιαύτης 
ἐπισχέψεως, διὰ τὸ ἔρημον εἶναι τὸν τόπον. 

KEO4A4. IE, IC". 
Περὶ Παησίου xai Ἡσχίου, 

Ἕτερός τις Πχήσιος xai Ἡσχίας οὕτω χαλούμε- 
νοι ἀδελφοὶ ὁπῆρχον πατρὸς ἐμπόρου Σπανοδοόμου. 
Οἴτινες τοῦ πατρὸς αὐτῶν τελευτήσαντος ἐμερίσαντο 
τὰ ὑπάῤχοντα ἐν χινητοῖς, ἃ ἔσχον ἐν μὲν νομίσμασι 
πενταχισχιλίοις, ἐν ἱματίοις δὲ xal οἰχέταις τὰ εὖ- 
ρεθέντα, Οὗτο: μετ᾽ ἀλλήλων ἐσκέψαντο, xai συμδου- 
λεύοντες ἑαυτοῖς ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους. Ἐπὶ ποίαν 
μέθοδον ἔλθωμεν βίου, ἀδελφέ; ἐὰν ἔλθωμεν ἐπὶ 
τὴν ἐμπορίαν, ἣν μετῆλθεν ὁ πατὴρ ἡμῶν, xal 
ἡμεῖς ἑτέροις ἔχομεν χαταλεῖψαι τοὺς πόνους 
ἡμῶν, Ἴσως δὲ καὶ κινδύνοις περιπεσούμεθα πάντως 
ἢ λῃστρικοῖς ἣ θαλαττίοις, Δεῦρο οὖν, ἀδελφὲ, 


ἐπὶ τὸν μονήρη βίον ἔλθωμεν, ἵνα wol τὰ τοῦ πα- 


PALLADII 
ἐμέ τε καὶ τὸν μαχάριον Εὐά- Α τρὸς ἡμῶν χερδήσωμεν, xal τὰς ψυχὰς ἡμῶν μὴ 


1086 


ἀπολέσωμεν. Ἥρεσεν οὖν ἀμφοτέροις Ó σχοπὸς τοῦ 
μονήρους βίου. Εὐρέθησαν οὖν ἄλλος κατ᾽ ἄλλο δια- 
φωνοῦντες. Μερισάμενοι δὲ τὰ χρήματα, καὶ τὲ 
λοιπὰ πάντα, τοῦ μὲν σχοπκοῦ εἴχοντο ἕκαστος τοῦ 
ἄρέσαι Θεῷ, ἐνηλλαγμένῃ δὲ τῷ πολιτείᾳ. Ὁ μὲν 
qx» πάντα διασχορπίσας ἔδωχεν ἀσκτη,τηρίοις, xai 
ἐχχλησίαις, xxi φυλακαῖς - xxl τεχνίδριον ἔμαθεν 
ὅθεν τὸν ἄρτον πορίσηται, xal τῇ ἀσχήέσει προσέσχεν, 
καὶ τῇ προσευχῇ. Ὁ δὲ ἕτερος τούτου μηδὲν Du. 
σχορπίσας, ἀλλὰ ποιήσας ἑαυτῷ μοναστήριον, καὶ 
προσλαθόμενος ἀδελφοὺς ὀλίγους, πάντα ξένον De 
ξιοῦντο, πάννα ἀἄῤῥωστον ἐθεράπευεν, πάντα γέροντι 
περιεχράτει, παντὶ πένητι παρεῖχεν κατὰ Σάδδετον 
χαὶ Κυριαχὴν τρεῖς fj τέσσαρας τραπέζας ἱστῶν" 
τοὺς λειπομένους ἐδεξιοῦτο, Τούτῳ τῷ τρόπῳ τὸν 
ἑαυτοῦ βίον χατηνάλωσεν. Τούτων οὖν ἀμφοτέρων 
τελευτησάντων, διάφοροι μαχαρισμοὶ ἑκατέρων ἐγέ- 
νοντο παρὰ τῶν ἀδιλφῶν, ὡς ἀμφοτέρων τελείων 
ἐν ἀρετῇ εὑρεθέντων. Καὶ τοῖς μὲν ἤρετνχεν ὁ τοῦ 
ἅπαξ ἀποταξαμένου βίος, τοῖς δὲ ὁ χοινωνιχὸς πρὸς 
πάντας τοὺς δεομένους. Φιλονεικίας οὖν ἐμπεσούσης 
ἐπὶ τῇ διαφόρῳ πολιτείᾳ τούτων τῶν μακαρίων τὸ 
ἀδελφότητι, μάλιστα ἐπὶ τοῖς διαφόροις ἐπαίνοις, 
ἀπέρχονται πρὸς τὸν μαχάριον καὶ ἅγιον Παμδὼ, 
καὶ ἀνατίθενται αὐτῷ τὴν περὲ τούτων iro», 

ἀξιοῦντες μαθεῖν παρ᾽ αὐτοῦ τὴν ἀμείνω πολιτείτν. 

Ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς, ᾿Αμφότεροι τέλειοί εἶσι πρὸς τὸν 

Κύριον. Ὁ μὲν γὰρ ᾿Αδραμιχῖον ἐξετέλεσεν by 

δεξιούμενος πάντας * ὁ δὲ τοῦ προφήτου Ἠλίου τὸ à 

καμπὲς τοῦ ζήλου τῆς πρὸς Θεὸν εὐχρεστήσεως ἐνεδί» 


C ξατο. Kal τῶν μὲν λεγόντων, Τῶν ποδῶν σοῦ ízzi- 


μεθα, πῶς δυνατὸν εἶναι τούτους ἴσους, προτιμώντων 
τινῶν τὸν ἀσκητὴν, καὶ λεγόντων, δτι Οὗτος τὸ sin- 
γιλικὸν πεπλήρωχιν πρόσταγμα, τὰ πάντα κωλί- 
σας, xal διαδεδωχὼς πτωχοῖς, καὶ προσχαρτιρῶν 
ταῖς εὐχαῖς, χατὰ πᾶσαν ἡμέραν xa! ὥραν χεὶ viri 
τὸν σταυρὸν βχστάζων, χαὶ ἀχολουθῶν τῷ Σωτῆρι 
τῶν δὲ περὶ τοῦ ἑτέρου ἀντιφιλονειχούντων, ὅτι Ez 
οὗτος, δεόμεθα σου, τοσαῦτα καὶ τοιαῦτα cxli 
ἐπεδείξατο εἷς πάντας τοὺς δεομένους, ὡς χεὶ εἰ 
αὐτὰς τὰς λεωφόρους ἐξερχόμενον καθῇῆσϑει, χε 

τοὺς θλιδομένθυς συνάγειν χαὶ ἐπαρκεῖν" πὶ 

μόνον τὴν ἰδίαν ψυχὴν ἀνέπαυεν͵ ἀλλὰ xi ge" 

πολλῶν, νοσοχομῶν, xai ἐτικουρῶν " λὲγε exci 

μακάριος ΠΠχμόώ * Πάλιν ὑμῖν ἐρω ἀμοίαρ ὑπι 

ἴσοι πρὸς τὸν Κύριον * ἕχαστον δὲ ὁμῶν sw 

pw περὶ αὐτῶν. Οὗτος sl μὴ ἤσκει resin dxpd- 
trtt, οὐχ ἂν ἐγένετο ἀξιος τῇ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν 
ἀγαθότητι συγκχοιθῆναι, Ἐχεῖνος πάλιν ἀνχπαλν" 
τοὺς ξένους, xal τοῖς δεομένοις διακονῶν, ἰσέῤῥοπθο 
χατὰ δύναμιν, τοῦ Κυρίου ἀνχδέδεικται. Αὐτὸς τῷ 
λέγει * ᾿Εγὼ οὐχ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ δισχονῆ" 
σχι. Διάκονος ὧν xal obto;, εἰ καὶ δοχεῖ τὸ ix 50 
κόπου ἔχειν φορτίον, ἀλλὰ xal τὴν παρ᾽ αὐτὰ τἂν 
ἀνάπαυσιν, ᾿Εχδέξασθε δὲ μικρὸν, ἵνα xal παρὰ τοῦ 
Θεοῦ δέξωμχ! τὴν περὶ αὐτῶν ἀποκάλυψιν " πὶ 
μετὰ ταῦτα ἐλθόντες μαθήσετθε. Διαλιπόντες οὖν 
ὀλίγας ἡμέρας, ἦλθον πάλιν περὶ τούτων τὸν piyn 
παρακαλοῦντες. Ὁ δὲ μακάριος ἀπεκρίνατο, λέγυι 


αὐτοὶς, ὡς Ὑπὰ Ou ἀμφοτέρους εἶδον ἅμα ine 
τας ἢν τῷ Ress aw. 





1019 


'Eàv οὖν δόξῃ τοι αὐτοὺς λαθεῖν, 
νομίσματα * τοῖς δὲ λοιποῖς χρήσασθαι εἰς κατα- 
σχευὴν χόσμου ποικίλην τῆς ἀδελφιδῆς σου. 'Exxpt- 
μαμένη δὲ ἡ λεγομένη παρθένος πάσῃ ψήφῳ τῇ 
κόρῃ, δελεάζεται τῇ φιλοχοσμίᾳ ταύτης, χαὶ πίπτει 
αὐτοῦ tle τοὺς πόδας, καὶ λέγει αὐτῷ * Δίομαί σου, 
μή τις αὐτοὺς λάθῃ. Ἡροτρέπεται οὖν ταύτην ὁ 
ἅγιος, λέγων, ὅτι Παραγενοῦ ἕως τῆς οἰχίας μου, καὶ 
βλέπε αὐτούς. "H δὲ οὐχ ἠνέσχετο, ἀλλὰ προσρίπτει 
αὐτῷ τὰ πενταχόσια νομίσματα, λέγουσα, Δέομαί 
σου, ὡς θέλεις, λάδε αὐτούς. ᾿Εγὼ γὰρ οὐ θέλω 
ἰδεῖν τὸν ἄνθρωπον τὸν πιπράσχοντα αὐτούς. Λαδὼν 
οὖν τὰ πεντακόσια νομίσματα παρ᾽ αὐτῆς ὁ ἅγιος 
Μαχάριος, δίδωσι ταῦτα εἰς τὰς χρείας τοῦ πτωχείου. 
Χρόνου δὲ παρελθόντος, ἐπειδὴ μεγάλην ὑπόληψιν 
εἶχεν ὁ ἀνὴρ ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ, εἰς ἄχρον φιλόθεος 
Dv καὶ ἐλεήμων πρισδύτης (ἔχμασεν γὰρ μέχρι τῶν 
ἱχατὸν ἐτῶν, dp συνεχρονίσαμεν καὶ ἡμεῖς), 1, 0ÀoÓsito 
αὐτὸν ὑπομνῆσαι. Τέλος εὑροῦσα αὐτὸν ἐν τῇ ἐκ» 
χλησίᾳ λέγει αὐτῷ, Δίομαί σου, τί λέγεις περὶ τῶν 
λίθων ἐχείνων. ὧν δεδώχαμεν τὰ πενταχόσια vo- 
μίσματα ; 'O δὲ ἀπεκρίνατο, λέγων αὐτῇ ᾿ Ἀφ᾿ ἧς 
ἡμέρας δέδωχάς μοι τὸν χρυσὸν, χατέδαλον αὐτὸν 
εἰς τὴν τιμὴν τῶν λίθων. Kzl εἰ βούλει ἰδεῖν αὐτοὺς, 
ἐλθὲ ἐν τῷ ὀσπιτίῳ poo * ἐκεῖ γὰρ κεῖνται ol λίθοι, 
καὶ βλέπε ἐάν σοι ἀςέσωσιν, ἐπεὶ αἴρῃς σου τὸν 
χρυσόν. Ἔλθεν δὲ ἐκείνη ἀσμενεστάτη. "Hv δὲ τὸ 
πτωχεῖον, εἰς μὲν τὰ ἀνάγαια ἔχον τὰς γυναῖκας, 
εἷς δὲ τὰ χατάγαια, τοὺς ἄνδρας. Παραγενομένης δὲ 
αὐτῆς, εἰσάγει αὐτὴν εἰς τὸν πυλῶνα, καὶ λέγει 
αὐτῇ ὁ ἁγιος * Τί θέλεις πρῶτον ἰδεῖν ; τοὺς ὑαχίν- 


θους, ἢ τοὺς σμαράγδους ; Λέγει αὐτῷ, “Ὅ Goxtt σοι. C 


Ὡς δὲ ἀνάγει αὐτὴν εἰς τὰ ἀνάγαια, γαὶ δείχνυτιν 
αὐτῇ ἠκρωτηριασμένας γυναῖκας, λελωδημένας ὄψεις 
ἐχούσας * καὶ λέγει αὐτῇ, ᾿Ιδοὺ οἱ ὑάκινθοι " εἴτα 
χατάγει αὐτὴν εἰς τὰ κατάγαια͵ xal δείχνυσιν αὐτῇ 
τοὺς ἄνδρας, εἰπών " ᾿Ιδοὺ οἱ σμάραγδοι " χαὶ νομίζω 
τούτων τιμιωτέρους μὴ εὑρεθῆναι. ᾿Εὰν [οὖν σοι 
ἀρέσχωσιν, ἐπεὶ λάδε σου τὸν χρυσόν. Τούτων τοίνυν 
οὕτως γεγονότων διατραπεῖσα d) τλαρθένος ἐξῆλθεν, 
xul ἀπελθοῦσα ἐν τῇ οἰκίᾳ ἑαυτῆς ἀπὸ πολλῆς λύπης 
ἐνόσησεν, ὅτι οὐ χατὰ Θεὸν τοῦτο Ἐποίησεν τὸ 
πρᾶγμα, ἀλλ᾽ ἀναγχαστῶς, Εἰς ὕστερον Ck ηὐχαρί- 
στησεν τῷ πρεσδυτέρῳ, τῆς κόρης ἧς ἐφρόντιζεν 
μετὰ γάμον ἀτέκνου τελευτησάσης, xxi λοιπὸν 
ταύτης εἷς δέον χαταχρησαμένης τῷ βίῳ. 


ΚΕΦΑΛ. Z'. 
Περὶ τῶν ἐν τῇ Νιτρίᾳ. 


Τυντετυχηχὼς οὖν πολλοῖς τῶν ἁγίων ἐγὼ, καὶ 
ἐνδιατρίψας τοῖς περὶ τὴν ᾿Αλεξάνδρειαν μοναστη- 
plot; ἐπὶ ἔτη τρία, καὶ συνδιατρίψας χελλίστοις xai 
σπουδαιοτάτοις μεγάλοις ἀνδράτιν ὡς δισχιλίοις, 
πάσῃ ἀρετῇ χεχοτμημένοις, ἀναχωρήσας ἐχεῖθεν 
ἦλθον ἐπὶ τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας. Μεταξὺ δὲ τοῦ ὄρους 
τούτου χαὶ τῆς ᾿Αλεξανδρείας λίμνη͵ χεῖται, dj χα- 
λουμένη Μαρία. Κατέχει δὲ αὕτη ἐπὶ μίλια ἐόδομή- 
κοντὰ. "Hv διαπλεύσας, διὰ μιᾶς χαὶ ἡμισείας ἡμὲ- 
pas ἦλθον εἰς τὸ ὅρος ἐπὶ τὸ μέρος τῆς μεσημύρίας. 


PALLADII 
δὸς τὰ πενταχόσια À "Q ὄρει παράκειται d) πανέρημος παρατείνουσα ἕως 


1020 


Αἰθιοπίας καὶ τῶν Μαζικων καὶ τῆς Μαυριτανίας. 
Ἐν d ὄρει οἱχοῦσιν ἄνδρες ὡς πενταχισχίλιο', οἷ- 
τίνει διαφόρους ἔχουσι πολιτείας, ἕγαστος ὡς δύνα- 
ται xal ὡς βούλεται ^ ὡς ἐξεῖναι xal μόνον μένειν, 
χαὶ δεύτερον, καὶ πολλοστόν. Ἐν τούτῳ τῷ ὅρει 
ἀρτοχοπεῖά ἐστιν ἑπτὰ, ὑπηρετούμενα κἀκείνοις, 
xal τοῖς εἷς τὴν πανέρημον ἀναχωρν ταῖς, ἀνδοάσιν 
οὖσιν ἐξαχοσίοις. Παροιχήσας οὖν ἐγὼ iv τῷ ὄρε' 
τούτῳ ἐνιαυτὸν ὅλον, χαὶ πολλὰ ὠφελνθεὶς ἀπὸ τῶν 
μαχαρίων xai ὁσίων Πατέρων, ᾿Αρσισίου τοῦ μεγί- 
λου, xai Πουτουδαστοῦ, xal ᾿Αγίωνος, xai Χρονίου, 
xai Σεραπίωνος, καὶ πολλοῖς διηγήμασιν ἀρχαιοτέρων 
πνευματιχῶν Πατέρων παρ᾽ αὐτῶν χεντρωθεὶς, ἦλθον 
εἰς τὴν ἔρημον τὴν ἐνδοτάτω. 'Ev τῷ ὄρει τούτῳ τῆς 
Νιτρίας ἐχχλησία μία ἐστὶ μεγίστη. Ἔν ταύτῃ τῇ 
ἐχχλησίᾳ τρεῖς φοίνιχες ἑστᾶσιν, ἕκαστος ἔχων μό- 
cta ἐφ᾽ ἑχυτοῦ χρεμαμένην. Καὶ ὁ μὲν ἐστιν εἰς 
ἐπιστροφὴν τῶν μοναχῶν τῶν πταιόντων " ὁ δὲ, εἰς 
τιμωρίαν λῃστῶν, tav γε ἐμπέσωσί ποτε " ὁ δὲ͵ εἰς 
διάρθωσιν τῶν πεοιτυγχάνοντων καὶ ἐχπεπτωχότων 
οἰοισδήποτε σφάλμασιν * ὡς πάντας τοὺς πταΐοντες, 
xxi διελεγχομένους, xai ὑπευθύνους mv γῶν xod. 
ἐστῶτας, περιλαμθανειντὸν Qolvixa, xal λαμβένιντ: 
xatà νώτου ῥητὰς οὕτως ἀπολύεσθαι. Πρόσχειτα: 
δὲ τῇ ἐχχλησίᾳ ξενοδοχεῖον εἰς ὃ τὸν ἀπελθόντα ξένον 
δεξιοῦνται πάντα τὸν χρόνον, χἈν ida! διετίαν καὶ 
τριετίαν μεῖναι θελήσῃ, μέχρις οὗ αὐνδηίρετος ἀνε- 
γωρῆσαι θελήσῃ, συγχωρήσαντες αὐτῷ i3 Ἰδλυμ δι 
μίαν ἐν ἀργίᾳ διάξαι " τὰς λοιπὰς ἢ μέρες περιστῶ- 
σιν αὐτὸν λοιπὸν ἐν ἔργοις, ἢ ἔν so rep, ἐν üptan- 
πείῃ, ἢ ἕν μαγειρείῳ, Εἰ δὲ ἀξιόλογός τις εἴτ, δι- 
δόασιν αὐτῷ βιθλίον ἀναγινεύτχειν, μὴ mo[jorisn- 
τες αὐτῷ ἕως ἕχτης ὥρας μηδενὶ συντυχεῖν. Ἐν 
τούτῳ τῷ ὄρει xal lavpol διάγουσι, xai πλάχουντ- 
plo. Κέχρηνται δὲ xal οἴνῳ, καὶ πιπράσχεται οἶνος, 
Πάντες δὲ οὗτοι ὀθόνην ἐ"γάζονται ταῖς γερσὶν iz- 
τῶν, ὡς εἶναι τοὺς πάντας ἀνενδεεῖς, Καὶ τῆς bz 
ρᾶς χαταλαθούσης ἔστιν ἑστᾶναι — xal ἀχούειν d 
ἱχάστῃς μονῆς ὕμνους χαὶ Ψαλμοὺς τῷ 1: 
ἀξομένους, xwi προσευχὰς εἰς οὐρανοὺς ἀναττατν 
μένας, ὡς νομίσαι τινὰ μετάρσιον ἐν τῷ τῆς toit 
παραδείσῳ μετοιχισθῆναι, Τὴν δὲ box nsa Σαξῥεῳ 
xai Κυριαχῇ χαταλαμδάνουσι μόνον. ᾿Οχτὼ ἃ E 
πρεσθύτεροι ἀφηγσύμενοι ταύτης τῆς ὄκχληες ἢ 

7j; μέχρις οὐ ζῇ ὁ πρῶτος πρεσδύτερος, οὐᾶ ἐς ὧν 
ἄλλων οὐ προσφέρει, οὐ δικάζει, οὐχ ὁμιλὰ, δὲν 
ἡσυχίᾳ αὐτῷ συγχαθέζονται μόνον. 

Περὶ ᾿Αρσισίου. Οὗτος 6 μέγας Αρεΐδις, Ti 
ἄλλοι πολλοὶ γέροντες τῶν ἀγίων, οἱ σὺν αὐτῷ, 6X 
ἡμεῖς ἑωραχᾶμεν, σύγχρονοι ἦσαν τοῦ ymo 
Αντωνίου. 'Ev οἷς δινγεῖτο οὗτος αὐτὸς ὁ uie 
᾿Αοσίτιος xai τὸν ᾿Αμοῦν εἰδένα: τὸν Χιτοιώτην, ὦ 
τὴν ψυχὴν εἶδεν dvxlapgÓavoufvr. ὑπὸ ἀγγίλων i 
μέγας ᾿Αντώνιος, xai εἷς τοὺς οὐρανοὺς ἀνανομένην. 
Ἔλεγεν δὲ outog xai Παχώμιον εἰδέναι τὸν Tab: m. 
σιώτην, ἀνὸρα προφητιχὸν χάρισμα ἐσχηκότα, ἀρὴν 
μανορίτην γεγηνότα ἀνὸοῶν τρισχιλίων, περὶ οὗ ὃς 
ὕστερον τὰς ἀρετὰς διηγήσομαι. 





1038 
CAPUT VIII. 


De sancto Amon (21) et ejus conjuge. 


Dicebat autem Amon hoc modo vixisse. Cum esset, 
inquit, parentibusorbatus adolescens circiter viginti 
duos annos natus, vi ἃ suo patruo mulieri junctus 
est matrimonio ; et cum non posset resistere necessi- 
tati quam ei afferebat pairuus, visui est ei, et co- 
rona redimiri (22), et sedere in thalamo, et omnia 
sustinore que fiunt in matrimonio. Postquam autem 
omnes essent egressi, qui in thalamo et lecto dormi- 
turos colloenverant, surgit beatus Amon, et claudit 
fores ; et sedens vocat. beatam et germanam suam 
conjugem, et ei dicit: Adesdum, domina et soror (23), 
deinde rem tibi narrabo. Hoc quo conjuncti sumus 


matrimonium, nihil habet eximium. Recte ergo fa- B 


ciemus, si abhinc unusquisque nostrum seorsum dor- 
mierit, ut Christo placeamus, intactam nostram red- 
dentes virginitatem. Et cum e sinu suo parvum 
libellum protulisset, tanquam ex persona Apostoli el 
Servatoris, legebat puelle, que erat ignara littera- 
rum, plurimam lectionis partem, adjiciens ex sua 
divinitue inspirata doctrina, et in vita, in virginitate 
et castitate degenda eam instituens. Quo facium est 
ut illa Christi gratia repleta, diceret : Ero quoque, 
domine mi, pereusseum habeo fore ut castam vitam 
libenter sgam ; etsi quid jubes, hoc deinceps faciam. 
Ille vero, Ego, inquit, jubeo et rogo ut unusquisque 
nostrum seorsum manest. Ea vero hoc non tulit, di- 
cens: Mareamus in eadem domo, sed in diversis 
lectis. Vivens ergo cum ea decem et octo annos in 
iisdem edibus, toto die vacabat horto et balsameto. 
Operabatur enim balsamum ; que baleamus instar 
vitis plantatur, ut in qua colenda et putanda multum 
laboris ponatur. Vespere ergo domum ingrediens, et 
faciens orationes, cum ea comedebat. Et rursus no- 
cturnas preces fundens, et synaxim perageng, summo 
mane ibat in hortum. Cum 8680 βίο flerent, et perve- 
nisset uterque ad impatibilitatem (Cauta lege), vim et 
elficaciam habuere preces Amonis. Posiremo autem 
ei dicit illa beata : Est atiquid quod tibi dicam, do- 
mine mi, ut si me audieris, mihi plane constabit 
quod vere ex Deo me diligas. Ia vero ei dicit : Dic 
quod velis. Ka vero dicit illi : quum est ut tu qui 
es vir pius et religiosus, et exerces justitiam, et si- 
militer ego qui eamdem viam instituti sum secuta, 
seorsum maneamus, et multi ex eocapiant utilitatem. 
Non par est enim ut propter me tanta et talis occul- 
tetur tua virtus philosophie, qui mecum propter 
Christum cohabitas in castitate. Is vero cum ei gra- 
tias egisset, et gloriam Deo dedisset, ei dicit: Recte 
libi visum est, domina et soror ; et si hoc tibi placet, 

tu habeto hanc domum ; ego vero abibo, et 
eliam mihi domum faciam. Qui cum ab ea esset 

egressus, ingressus est in interiora montis Nitrie ; 

nondum enim tuno illic erant frequentia monasteria, 

et sibi fecit duos cellarum thulos. Et cum vixisset 

alios viginti duos annos, et recte summam ezxercita- 

! Hie Or fuit Origenista, 


PALLADII 


À tionis virtutem exercuisset, in vita obiit mon 


vel potius translatus est sanctos Amon, natu: 
ginta duos annos, bis ia anno videns beata 
sue consortem. 

Cum is ergo solus esset in Nitriis, ferunt 8 
puerum rabie exagiatum, vinctum catenis. 
enira rabiosus mordendo illi rabiem dederat. S. 
ergo totum laniabat, ut qui intolerabilem m 
ferre non posset. Postquam ergo vidit ejus pa 
ad supplicandum procedentes : Quid mihi, inq 
bores exhibetis, o homines, ea petentes qu: 
merila superant, cum in vestris manibus pre 
auxilium ἢ Redditeenim vidusgbovem quem elan 
occidistis, et sanus reddetur vobis puer. illi ver 
convicli essent, lati fecerunt quz jussa fuer: 
eo orante puer sanus evasit. 

Aecesserunt autem alii ejus visendi gratis, Αἱ 
dixit vir sanctus, tentandi eorum animi grati 
ferte ad me dolium unum, ut habeam satia aq 
eos qui veniunt excipiendos. li autem promit 
seipsos allaturos. Cum autem alterum pooiti 
ubi in vicum venisset, dicit alteri : Nolo occid: 
melurm, neque ei dolium imponere, ne moriatu 
auditis, alius suis junctis asinis magno labore d 
sursum portavit. Preveniens autem Amon ei: 
Quid ? quod socii tui camelus est mortuus ini 
dum huc venisti ἢ [s sutem reversus inrenit ei 
lupis devorsatum Multa quoque aiia hic vir fecil. 

Hoc autem miraculum narravit bealus Athaoa: 
Alexandria episcopus, scribens in Vita Antoni, ἃ 
cum aliquando monachi ad ipsum missi esser 
Antonio (erat enim in interiore solitudine Anton 
cum ad ipsum venissent, surrexit senex, et amb 
bat cum eis, Et cum esset transiturus Lycum δα! 
cum ejus discipulo Theodoro, verebatur exui, nt 
ipsum videret aliquando nudum : et interea dun 
ea re dissereret, inventus est trans fluvium, αἱ 
absque cymba in extasi trajecisset, translatus ab 
gelo : fratres autem natatu transmíserunt. Posiqu 
&autem accessit ad Antonium, primus ei dirit Anl 
nius : Cum Deus mihi multa de te revelasset, et ibi 
translationem mihi significasset, te ad me acceti 
necessario, ut cum nobis invicem frui licuissl, μι 
nobis invicem intercederemus. Cum autem euz οἱ 
locasset in quodam loco longe separato, horuisi e 
ne recederet ante translationem. Cum urit € 
seorsum fuisset consummatus, vidit Αὐνάν $^ 
animam in celum assumptam ab angelis. Hicest erg 
Amon, qui sio vixit, et sic obiit, Hunc Lycem ἔα 
ego cum metu pontone aliquando transmisi ; est enu 
fossa ot derivatio magni Nili. 


CAPUT XI. 
Vita abbatis * Or (24). 


C 


In hoo monte Nitria fuit vir admirabilis abbas, 
nomine, babens monasteria mille fratrum, habitut 
gelico preditus (Ruff., 1. n, c. 2) ; ut qui cum ett 
nonaginta annos natus, nihil amisisset de corpot 


1025 


KEAX.0'. 

Bloz τοῦ &v(oo ᾿Αμοῦν xal τῆς τούτου συζύγου. 

Οὗτος ἔλεγεν χαὶ τὸν ᾿Αμοῦν τοιούτῳ τρόπῳ βε- 
διωχέναι " Ὀρφανὸς, φησὶν, ὑπάρχων νεανίσκος ὡς 
τῶν εἴκοσι δύο, βίᾳ παρὰ τοῦ ἰδίου θείου γοναιχὶ 
συνεζεύχθη. Καὶ μὴ δυνηθεὶς ἀντιστῆναι τῇ τοῦ θείου 
ἀνχγχῃ,, ἔθοξιν χαὶ στεφανοῦσθαι, wal ἐν παστῷ 
γαθέζεσθαι, χαὶ πάντα μεμενηχέναι κατὰ τὸν γάμον. 
Μετὰ δὲ τὸ ἐξελθεῖν πάντας χοιμήσοντας αὐτηὺς ἐν 
τῷ παστῷ χαὶ τῇ χλίνῃ, ἀναστὰς ὃ μαχάοιος ᾿Αμοῦν 
ἀποχλείει τὴν θύραν, xx! καθίσας προσχαλεῖται τὴν 
μακαρίαν αὐτοῦ xai γνησίαν σύζυγον, xal λέγει 
αὐτῇ. Δεῖρο δὴ, κυρίχ καὶ ἀδελφὴ, λοιπὸν διηγίσο- 
μαί σοι τὸ πρᾶγμα᾽ ὃ γάμος ὃν ἐγαμύσαμεν οὗτός 
ἔστιν περισσὸν ἔχων οὐδέν: Καλῶς οὖν ποιήσομεν 
ἡαεῖς. ἐὰν ἀπὸ τοῦ νῦν ἕχαστος ἡμῶν xat! ἰδίαν 
χαθευδήσῃ, ἵνα xai τῷ Χριστῷ λοιπὸν ἀρέσωμεν, 
ἐχτελέσαντες ἄθικτον ἐμῶν τὴν παρθενίαν, Καὶ 


ἐξενεγχὼν ix τοῦ χόλπου βιδλίον γεγραμμένον, ὡς 


ἐκ προσώπου τοῦ ἀποστόλου xal τοῦ Σωτῆρος ἀνεγί- 
vt3xty τῇ χόρη ἀπείρῳ οὔσῃ Γραφῶν" τὸ πλεῖστον 
-"- 4 4 -« 
μέρος τῆς ἀναγνώσεως προστιθεὶς ἀπὸ τῆς ἰδίας 
θεοπνεύστου διανοίας, τὸν πεοὶ παρθενίας xai ἀγνείας 
εἰσηγούμενος αὐτῇ βίον’ ὡς τῇ χάριτ' τοῦ Χριστοῦ 
πληροφορηθεῖσαν ἐχείνην εἰπεῖν" Κἀγὼ πέπεισμαι, 
χόσιξ poo, τὸν δγνὸν βίον diez βιοῦσα, χαὶ εἴ τι 
χελεύεις, τοῦτο ποιήσω λοιπόν, Ὁ δὲ, Τοῦτο χελεύω, 
φησὶ, χαὶ zapuxaÀO, ἵνα ἕχαστος ἡμῶν ἀπὸ τοῦ νῦν 
κατ᾽ ἰδίαν μένῃ. 'H àk οὐκ ἠνέσχετο εἰποῦσα" 'Ev τῷ 
αὐτῷ οἴχῳ μείνωμέν, ἐν διαφόροις δὲ χλίναις " Ζήσας 
- 43 LER » - 3 “ὦ e ^: 4 « 4 
οὖν μετ᾽ αὐτῆς ἔν τῷ αὐτῷ οἴχῳ ἔτη δέχα ὀχτὼ, διὰ 


πάτης ἡμέρας ἐσγόλαζεν ἐν τῷ χήπῳ χαὶ τῷ βαλσα- C 


μῶν! * βαλσαμουργὸς γὰρ ἦν " ἥτις βάλσαμος ἀμπέλου 
δίχην φυτεύετχι, γεωργουμένη xal χλαξευομένη, πο- 
λὸὺν ἔχουσα πόνον, "Eozipaz οὖν εἰσεοχόμενος εἷς τὸν 
074^», χαὶ ποιῶν εὐχὰς, ἤσθιεν ust! αὐτῆς, xal πάλιν 
vuxttow2Q ποιῶν εὐχὰς xal! συνάξεις, ὑπὸ βαθὺν 
b ,02ov Ἀπίει εἰς τὸν χῆπον. Τούτων οὕτως ἔπιτελου- 
μένων, xai ἀμφοτέρων εἰς ἀπάθειαν ἐλνλαχότων, 
ἔυνγογηταν αἵ εὐχαὶ τοῦ ἀγίου ᾿Αμοῦν, xal λέγει 
αὐτῷ τὰ τελευταῖα dj μαχκαρῖτις ἐχείνη * "By« σοί τι 
εἰ πεῖν, κύριξ μου" ἵνα, ἄν poo ἀκούσῃς, πληροφο- 
ον θῶ ὅτι ὄντως χατὰ Θεὸν dejame με΄ Αἰγε! αὐτῇ " 
riz ὃ βούλει ᾿ λέγειν "wg Δίχαιόν ἐστι πρᾶγμα 
ἄνδρα σε ὄντα θεοσεϑῇ χαὶ διχαιοσύνγν ἀσλοῦντα, 
ὁμοίως δὲ xal ἐμὲ ἐγηλωχυῖαν τὴν αὐτήν σοι ὁδὸν 


HISTORIA LAUSIACA. 


1026 


Móvou οὖν αὐτοῦ iv ταῖς Νιτρίαις ὑπάρχοντος, 
φέρουσιν παῖδα λυσσῶντα πρὸς αὐτὸν, ἁλύσεσι δεδό- 
μένον" λυσσῶν γὰρ δήξας χύων, ἐκείνῳ τὴν λύφφαν 
μετέδωχεν * Ἑσπάρασσεν οὖν ἑχυτὸν ὅλον, ἀφορήτως 
ἔχων τὸ πάθος. Ὡς γοῦν ἴδεν ἀὐτοῦ τοὺς φονεῖς πρὸς 
τὴν ἱχεσίαν χωροῦντας, Τί μοι κόκονς πάρέχετέ, 
φησὶν, ὦ ἄνθρωποι, τὰ ὁπὲρ vi» ἐμὴν ἀξίαν ἐπιζῆ- 
τοῦντες, ἔχοντες οὖν ἔν χερσὶ τὸ βοήθημα ; ἀπόδοτε 
120 τῇ χήρᾳ τὸν βοῦν ὃν λαθραίως ἀπεχτείνατε, καὶ 
ὑγιὴς ὁμῖν ὁ παῖς ἀποδοθήσεται. Ot δὲ ὡς ἠλέγχθη- 
σαν, χαίροντες ἐποίουν τὰ προσταχθέντα, τοῦ παιδὸς 
ὑγιάναντος εὐξαμένου αὐτοῦ. 

ἴΛλλοι δὲ παρῆσαν πρὸς αὐτὸν ἐπισχέψεως ἕνεχ" 
πρὸς οὕς δοχιμάζων τὴν γνώμην αὐτῶν ὁ ἀνὴρ ἐλε- 
γεν ’ Πίθον μοι ἕνα χομίσατε, ἵνα ἔχω ὕδωρ ἱκανὸν 


p 7*5 ὑποδοχὴν τῶν ἐρχομένων. Οἱ δὲ ὑπέσχοντο Ov 


αὐτῶν ἐνεγχεῖν, Μεταμεληθεὶς δὲ ὁ ἕτερος παραγε- 
γόμενος εἰς τὴν χώμην, λέγει τῷ ἑτέρν " Οὐχ ἀπο- 
χτενῶ uoo τὴν χκέμηλον, οὐδὲ ἐπιτίθημι τὸν πίθον 
ἐπ᾿ αὐτὴν, ἵνα μὴ ἀποθάνῃ ^ ᾿Αχούσας δὲ ταῦτα ὁ 
ἄλλος, τὰς οἰχείας ὑποζεύξας ὄνους, πολλῷ καμάτῳ 
τὸν πίθον ἀπήνεγχεν. Προλαδὼν δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Αμοῦν 
ἐπεν" Τί ὅτι ἢ γάμηλος τοῦ ἑτέρου σου τέθνηκεν, 
ἕως ὅτου σὺ ἐνταῦθα παραγέγονας ; Ὁ ὃὲ ὑποστρέ- 
dac, εὖσεν αὐτὴν ἀπὸ λύχων βεδρωμένην. 11σλλά τε 
xxi ἄλλα ὁ ἀνὴρ διεπράξατο. 

Τούτου θαῦμα διηγήσατο ὁ μαχᾶριος ᾿Αθανάσιος ὁ 
ἐπίσκοπος ᾿Αλεξανδρείας, γράψας εἰς τὸν περὶ 
᾿Αντωνίου βίον, ὅτιπέρ ποτε μοναχῶν ἀποστάλέντων 
παρὰ ᾿Αντωνίου πρὸς αὐτὸν, xal φωνοῦντες αὐτόν, 
ἾΠὮΝ γὰρ ἐν τῇ ἐσωτέρᾳ ἐρήμῳ ὁ ᾿Αντώνιος, Ὡς 6b 
ἀπίεσαν πρὸς αὐτὸν, ἀναστὰς ὁ γέρων συνεπορεύετο 
αὐτοῖς * ὅτι παρέργεσθαί ποτε μέλλων τὸν Αὐκὸν 
ποταμὸν Gua Θεοδώρῳ μαθητῇ αὐτοῦ, εὐλαθεῖτο 
ἀποδύσασθαι, χα μὴ γυμνὸν ἑαυτὸν ἴδῃ ποτέ, Kal ἐν 
τῷ διαπορεῖν αὐτὸν εἷς τὸ πέραν εὑρέθη τοῦ ποταμοῦ, 
ὡς ἐν ἐκστάσει περάσας δίχα πορθμοῦ ὑπὸ ἀγγέλων 
μετενεχθείς. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ κολύμδῳ διεκόρθμευσαν, 
Ὡς δὲ παρεγένετο πρὸς ᾿Αντώνιον, πρῶτος ὁ ᾿Αντώ- 


“νῖος εἶπεν πρὸς αὐτόν " Τοῦ Θεοῦ ἀποκαλυψαντός μοι 


πολλὰ περὶ σοῦ, καὶ τὴν μετάθεσίν σου δηλώσαντός 
μοι, ἀναγχαίως σε πρὸς ἐμαυτὸν προσεχαλεσάμην, 
ἵνα ἀλλήλων ἀπολαύσαντες, ὑπὲρ ἀλλήλων πρεσθού-- 
σωμεν, Τάξας δ' αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ χεχωρισμένῳ 


μαχκοὰν, μὴ ἀναγωρεῖν ἐχεῖθεν μέχρι τῆς μεταθέ- 


σεως προστρέψατο . Τελειωθέντος ξὲ αὐτοῦ κατὰ μό- 


wav ἰδίαν μὲν: ιν, καὶ πολλοὺς ὠφελεῖσθαι. "Ac?mov ἢ νας, ἰδεν αὐτοῦ τὴν ψυχὴν ὁ ᾿Αντώνιος ἀναλαμόα» 


ovde deu àv ἐμὲ χρύπτεσθχί coo τὴν τοταύτην xal 
ETT ETAT ἀρετὴν τῆς φιλοσοφίας, συνοικοῦντά μοι 
διὰ τὸν Κύριον ἐν ἁγνείᾳ. Ὃ δὲ εὐχαριστήσας αὐτῇ, 
χαὶ ξδεδωχὼς δέξαν τῷ Θεῷ, λέγει αὐτῇ " Καλῶς σοι 
ἐξοῖιν, wozla val ἀδελφή. Καὶ εἰ τοῦτό ao ἀρέτχει, 
ἔχε σὺ τοῦτον τὸν οἶχον, ἐγὼ δὲ ἀπελθὼν ποιΐζψσω μοι 
ἔτεουν t vov. Καὶ ἐξελθὼν ἀπ᾽ αὐτῆς εἰσλθεν ἐνδό- 
ττοον τοῦ τῆς Νιτρίας ὄρους * Οὕπω γὰρ ἦν ἐκεῖ τότε 
20:7 f, Οἰκοδομεῖ ἑχυτῷ δύο θόλους 
χιλλίων, καὶ βιώσας ἄλλα εἴχοσι xai δύο ἔτη ἐν τῇ 
ἐοέμῃ, vai χατηρθώσας εἰς ἄχρον τὴν τῆς ἀσχήσεως 
χοετὴν, ἐν τῷ μονήρει βίῳ ἐτελεύτησε“ μᾶλλον δὲ 
ἐξοιαύθη ὁ ἅγιος ᾿Αμοῦν, ἐτῶν ἑξήκοντα δύο, δὶς 
ovt ἔτους ὁρῶν τὴν μαχχρίαν σύμθιον αὐτοῦ, 


PaTROL. αβ. XXXIV, 


I5 vaztí TAL M 


νομένην εἷς τὸν οὐρανὸν ὑπὸ ἀγγέλων Οὗτός ἐστιν 
ὁ ᾿Αμοῦν, ὁ οὕτως βιώσας, καὶ οὕτως τελεντήσας, 
ὡς τὸν μαχάριον ᾿Αντώνιον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἰδεὶν 
ὑπὸ ἀγγέλων ἀναρομένην εἰς τὸν οὐρανόν. Τοῦτον 
τὸν Aóxov ποταμὸν μετὰ δειλίας ἐγὼ πορθμῷ παρ- 
λθόν ποτέ, Διώρυξ γά ἔστι τοῦ μεγάλου Νείλου. 


ΚΕΦΑΛ. Θ΄. 
Βίυς τοῦ ἀδδᾶ "De . 


Ἐν τῷ ὄρει τούτῳ τῆς Νιτρίας γέγονεν ἀνήρ τις 
θχυμάσιος, ἀδδὰ "Qo ὄνομα (30) αὐτῷ, Πατὴρ uo- 
vic ἔχων ἀδελφῶν χιλίων, σχῆμα ἔχοντας ἀγγελιχὸν, 
ἐνενήκοντα ἔτη που ὑπάρχων, οὐκ ἀπεδάλετο ἐκ τοῦ 
πλήθους τοῦ σώματος, λαμπρὸς ἄγαν καὶ φαιδηᾶς͵ 

EY 


1031 


PALLADII 


mus stimulus, dicit mihi : Cape hanc sportam a A posse egredi e solitudine. Ubi autem non ce 


meis manibus, ut mei memineris. Nihil enim habeo 
aliud quod tibi relinquam. Et cuui boc dixisset, ex- 
oedit sine febre, cum esset annorum septuaginla, 
Domino commendans spiritum. Quero cum ego cu- 
rassem (28), et linteis saneti corpus involvissem et 
deposuissem, recessi a solitudiae, usque ad diem 
mortis mecum habens illam asportam. Hic Pambon 
cum esset moriturus, in ipsa hora excessus, eum 
circumstantibus Origene presbytero 86 economo(29), 
et Ammonio viris inclytis, et reliquis fratribus, dici- 
tur hoc dixisse : Ex quo veni in hunc locum solitu- 
dinis, et meam :difleavi cellam, et hic habitavi, 
nullus fuit dies quo non aliquid operis fecerim meis 
manibus : neo memini me ab aliquo panem grstis 


ipsis videntibus, arrepto forfice sinistram aur 
abscidit ad imum usque, eis dicens : Nunc in 
fleri non posse ut ego fl&m quod me cogitis, 
prohibeat ne ad sacerdotium provehatur is c 
aures amputat. Cam sic ergo eum dimisiss 
cesserunt, et ad episcopum venientes heo ei 
tiarunt. Is autem eis dicit : H»c lex in usu s 
Judeos. Mihi autem si vel truncatum naribu 
xeritis qui sit bonis moribus, ego eum or 
Euntes ergo eum rursus rogabant. Cum ipst 
non pareret, aggressi sunt. eum vel vi addu 
autem eis juravit, dicens : 8i me coegeriti: 
linguam meam exscindam. Eo itaque post 
misso, recesserunt. Hujus Ammonii fertur | 


dalum comedisse; neo me in hanc horam pcenilet B raculum. Nunquam, inquiunt, si quando turt 


210 alicujus sermonis, quem dixerim ; et sic ad 
Deum recedo, ut qui nec pius quidem ac religiosus 
esee ce perim. Hoc quoque de eo ferebant testimo- 
nium Christi servi Origenes et Ammonius, quod nun- 
quam de re aliqua interrogatus, que vel δὶ &cri- 
pturam, vel ad actionem negotiumve aliquod perti- 
neret, statim responderit, sed dixerit : Nondum in- 
veni quod respondeam ; siepe autem preterierant tres 
menuscs, et non dabat respongum, dicens : Nondum 
comprehendi. Tam considerate quidem ex Deo da- 
bat responsa, ut a Deo cum omni metu omnes accipe: 
rent. Dicebatur enim hanc virtutem etiam supra ma- 
gnum Antonium, et super omnes sanctos exercuisse, 
nempe ut esset in loquendo accuratus et perfectus. 


CAPUT XI. 
Vita abbatis Pior (30). 


l'ertur autem preter alia hec quoque actio sancti 
Pambon, quod Pior, qui se in vita exercebat mona- 
slica, ad ejus cellam aliquando accedens, proprium 
panem detulit. Cum eum autem Pambon reprehen- 
disset, dicens : Cor hoc fcciati ἢ respondit Pior : Ne 
te gravarem. Itaque tacitus eum dimisit. Post ali- 
quantum autem lemporis accedens magnus Pambon 
ad cellam Pior, panem suum secum madefactum 
altulit, Ab co autem rogatus, quanam de causa pa- 
nem attulisset madefactum, reapondit Pambon: Ideo 
madcfcci, ne ego quoque te gravarem. 


CAPUT XII. 


Vila abbatis Ammonii (81) ct fratrum. simul cum 
sororibus. 


Ammonius, qui fuit magni Pambo discipulus, si- D Domino, 


mul cum tribus fratribus et duabus sororibus, cum 
pervenissent ad summum pietatis ac religionis, ve- 
nerunt in solitudinem, et seorsum fecerunt utrum- 
que monasterium, virorum scilicet et mulierum, ita 
ut eatis magnum intercederet spatium. Quoniam au- 
tem ivsigniter doctus eral virorum optimus Ammo- 
niue, quiedam civitas desideravit eum habere episco- 
pum. Qui eum accessissent δὰ beatum. Timotheum 
episcopum, rogarutit eum ut eis episcopum ordinaret 
Ammonium. Ille autem dicit : Adducite eum ad me, 
et ego eum vobis ordinabo. Cum ergo cum magno au- 
xilio ivissen! ad oum comprehendendum, is conversus 


ptatis caruncale insurrectio ejus corpus invi 
pori suo pepercit; sed ferrum candens suis 
admovebat, adeo ut esset totus ulceratus. Ejc 
mensa talis fuit a juventute usque ad morte: 
crudis scilicel vesceretur ; nihil enim unqt 
medebat quod igni fuisset admotum, preter 
Vetus autem et Novum Testamentum dicel 
moriter (32); etin doctorum virorum Orig 
Didymi, et Pierii et Stephani scriptis ita ei 
salus, ut sexagies centena millia versuzm | 
rerit, ut de eo ferunt testimonium magai q 
Patres in solitudine. Hujus autem feruntar 
prophetie. Tantum a&utem valebat in eonx 
fratribus qui erant in solitudine, quantam 
alius. 


C  Hoceisuo suffragio tribuebat Evagrius, q 


vir disceruendi vi preditus, se nullum homi: 
disse qui esset magis impatibilis (33), et alie 
omnibus animi perturbationibus (Caute lege. 

[Hic idem sanctissimus cum a Ruffino te 
illius prefecto pretorii multiplici supplicatio 
gatus fuisset, ut magno illo Ammonio Con 
nopolim ob necessarias eremi actiones adre! 
ipse quoque dignaretur venire, vehementer ii 
cantibus sanctis diversarum provinciarum epis 
allisque quam pluribus eremitis (qui ad dedicati 
basilice, quam ipse condiderat, convenerit! 
moratum Ruffinum propriis manibns sosepi& 
fonte mundatum. Quem sue conversatio Θὲ 
plurimum veneratus est, sancto Ammea «i 
in omnibus obedire : qui paulo post dorgit 
sepultusque est in basilica que appel 
Ruffiniana; in cujus sepulcro curari ferantor € 
diversis febribus laborantes. E Heraclide, €x 

CAPUT XIII. 
Vit abbatis Benjamin (31). 

In hoc monte Nitriz fuit vir admirabilis, q 
cabatur Benjamin, qui recte et ex virtute vitai 
annis octog:nia. Qui cum summe virtutem etre 
set, dignatus fuit yratia curationum, adeo ut c 
que manus imposuisset, aut quod benediterat 
dedisset, qui laburabat liberaretur ab omni & 
dine. llic qui tanta gratia dignus fuerat habite 
mensibus ante obitum fuit hydropicus, et ejo 


est in fugam. Cum vidisset aulem se jam esse com- 
prehensum, stans eos rogabat. Cum ii &utem non pe. 
Terent, juravii senex se rem non suscipere, neque 


ΒΝ Veq39 Sieg Vor, Νὰ veantee dolores ii 
reWwr eos δ no: MOSS. Vix, τος, NS 
$UU DE SSSÀ VioSEOrOS SUORVAS ,, ἀνὰ NaxS& Y 


1083 HISTORIA LAUSIACA. 1034 


τοῦ τελευταίου χεντήματος πρὸς ἀπαρτισμὸν ὄντος, αὶ 


λέγει μοι, Δέξαι ταύτην τὴν σπυρίδα ἐκ τῶν ἐμῶν 
χειρῶν, ἵνα μέμνησαί μου. "AXXo γάρ σοι οὐχ ἔχω τί 
χἀταλείψω. ᾿Εκλιμπάνει ἀπύρεττος ἐτῶν ἑδδομήχοντα, 
παραθέμενος τῷ Κυρίῳ τὸ πνεῦμα * ὃν ᾿ἐνταφιάσασα 
ἐγὼ, xai ὀθόνχις τὸ σῶμα τοῦ ἁγίου ἑλίξασα, καὶ ἀπο- 
θεμένη, οὕτως ἀνεχώρησα τῆς ἐρήμου, ἕως ἡμέρας 
θανάτου τὴν σπτρίδα ἐχείνην μεθ᾽ ἑχυτῆς ἔχουσα. 
Οὗτος ὁ Παμδὼ τελευτῷν μέλλων, κατ᾽ αὐτὴν τὴν 
ὥραν τοῦ ἐχλιμπάνειν αὐτὸν, παρεστῶσιν "Douévet 
τῷ πρεσδυτέρῳ καὶ οἰχονόμῳ, xal ᾿Αμμωνίῳ, ἀν - 
Opis: περιδοήτοις, τοῦτο λέγεται εἰρηκέναι, ὅτι 
'Ao' οὐ ἦλθον εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς ἐρήμου, καὶ 
ᾧκοδόμησά μου τὴν χέλλαν͵ xal ᾧχησα ἐνθάδε, οὐκ 
ἐκτὸς ἔργου τῶν ἐμῶν χειρῶν πεποίηχα ἡμέραν μίαν " 
οὐδὲ μέμνημαι δωρεὰν ἄρτον φαγὼν ἀπό τινος " οὐ 
μεταμέλομαι ἕως τῆς ἄρτι ὥρας ἐπὶ τῷ λόγῳ ᾧ ἐλά- 
λναα. Καὶ οὕτως ἀπέρχομαι πρὸς τὸν Θεὸν, ὡς μηδὲ 
ἀφξάμενος τοῦ θεοσεύεῖν. Προσεμαρτύρουν 6b αὐτῷ 
χεὶ οἱ δοῦλοι τοῦ Χοιστοῦ ᾿Ωριγένης xai ᾿Αυμώνιος 
ἀφηγούμενοι ἡμῖν, ὅτι οὐδέποτε ἐρωτηθεὶς λόγον 
παρά τινος ἢ Γραφιχὸν ἢ ἄλλον τινὰ πραγμχτιχὸν, 
εὐθὺς ἢ παραυτὰ ἀπεχρίνατο, ἀλλ᾽ ἔλεγεν μηδέπω 
τὴν ἀπόχρισιν εὑρηχένχι. Πολλάχις δὲ παρῆλθε καὶ 
τρίμηνον, xal οὐχ ἐδίδου ἀπόχρισιν, λέγων μήπω 
χατειληφίναι, Οὕτω μέντοι τὰς ἀποφάσεις ἐδίδου 
πιριεσχεμμένως xatÀ Θεὸν, ὡς ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ 
μετὰ παντὸς φόδου τοὺς πάντας δέχεσθαι ταύτας. 
Ταύτην γὰρ τὴν ἀρετὴν ἐλέγετο xal ὑπὲρ τὸν μέγαν 
᾿Αντώνιον, xal ὁπὲρ πάντας τοὺς ἀγίους ἐπχηχέναι 
τὴν εἷς τοὺς λόγους ἀχρίδειαν, 
KEOAA. IA" 
Περί Πίωρ. 

φίρεται δὲ πρὸς τοῖς ἄλλοις xal αὕτη ἡ πρᾶξις τοῦ 
ἁγίου Παμδώ * ὅτι ὁ μαχαρίος Πίωρ ὁ ἀσχητὴς παρα- 
δαλὼν αὐτοῦ τῇ κάλῃ ποτὲ, ἴδιον βαστάσας ἀπήνεγχεν 
ἄοτον. ᾿Εγκληθοὶς δὲ παρ᾽ αὐτοῦ, Τίνος ἕνεχεν τοῦτο 
πεποίνχας ; ἀπεγρίνατο ὁ Πίωρ, "Iva μή σε βαρήσω, 
Ov σιωπήσας οὕτως ἀπέλυςεν. Μετά τινα χρόνον παρα- 
δάλλει ὁ μέγας Παρδὼ τῇ κέλλῃ τοῦ Πίωρ' xai βρόξας 
τὸν ἄρτον αὐτοῦ, οὕτως ἀπήνεγκεν. Ερωτηδὲἐς δὲ 
παρ᾽ αὐτοῦ δι᾽ ἣν αἰτίαν βεδρογμόνον ἀπήνεγκεν, ἀπε- 
κρίνετο ὁ Παμδὼ * Ἵνα μὴ κἀγώ σε βαρήσω, ἔδρεξα. 

KEdMaA. IB. 
Περὶ ᾿Αμμωνίου. 

Ὁ ᾿Αμμώνιος οὗτος μαθητὴς γεγονὼς τοῦ μεγάλου 
Παμϑάκαμα τρισὶν ἀδελφοῖς ἑτέροις, xai δυσὶν ἀδελ- 
. ui, εἰς ἄκρον φιλοθείας ἐλάσαντες, χατειλήφασι 
: χὴν ἔρημον, καὶ ἀμφοτέρας τὰς μονὰς κατ' ἰδίαν 
. ποιήσαντες τῶν τε ἀνδρῶν καὶ τῶν γυναιχῶν, ὡς 
ἱκανὸν ἀπέχειν ἀπ᾽ ἀλλήλων διάστημα. ᾿Επεὶ δὲ 
καθ' ὑπερδολὴν φιλόλογος ἦν ὁ ἄριστος τῶν ἀνδρῶν 
᾿Αμμώνιος, πόλις τις 162109 ἠπάσθη εἰς λόγον in:- 
σκυπῖς. Καὶ προσελθόντες Τιμοθέῳ τῷ μακαρίῳ 
ἐπισκόπῳ, παρεκάλουν οὐτὸν χειροτονῆσαι αὐτοῖς 
ἐπίσκοπον τὸν ᾿Αμμώνιον. Ὃ δὲ λέγει αὐτοῖς * Φέ- 
ρετὲ pov αὐτὸν καὶ χειροτονῶ ὑμῖν τοῦτον. ᾿Απελ- 
θόντων οὖν αὐτῶν μετὰ βοηθείας πολλῆς εἷς τὸ συλ .- 
λαθέσθαι αὐτὸν, εἰς φυγὴν οὗτος ἐτράπη. Ἰδὼν δὲ 
ὅτε λοιπὸν κατελόφθη, στὰς παρεχάλει αὑτούς. Μὴ 
πειθομένων Db αὐτῶν, καὶ διώμνυτο μὴ καταδέχε- 
. σθαι τῦ πρᾶγμα, μηδὲ δύνασθαι ἐξελθεῖν τῆς ἐβήμου. 


--, εκ 


Qi ne... 


B 


Ὡς δὲ οὐ συνεχώρουν αὐτῷ, βλεπόντων πάντων 
ἀφαρπάσας ψχλίδα, τὸ ἀσιστερὸν οὖς ἑαυτοῦ ἕως 
τοῦ πυθμένος ἐψάλισεν, λέγων αὐτοῖς, Κἂν ἀπὸ, τοῦ 
νῦν πεπλτροφόρησθε, bx: ἀδύνανον με γενέσθαι λοι- 
πὸν ὅπερ αὐτοὶ ἀναγχάζετε, τοῦ νόμου ἀπαγορεύον- 
τος, ὠτότμητον εἰς ἱερωσύνην μὴ προάγεσθαι, Οὕτως 
οὖν ἀφέντες αὐτὸν ἀνεχώρησαν, xal ἀπελθόντες 
ἀπήγγειλαν ταῦτα τῷ ἐπισχόπῳ. Ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς, 
Οὗτος ὁ νόμος παρὰ ᾿Ιουδαίοις πολιτευέσθω - ἐμοὶ 
δὲ xal ῥινότμητον, ἐὰν ἐνέγχητε μόνον ἄξιον τοῖς 
τρόποις ὄντα, χειροτονῶ. ᾿Απελθόντες οὖν πάλιν 
παρεχάλουν αὐτόν. Μὴ πειθομένου δὲ τοῦ ὁσίου ἀν- 
δρὸς, ἐπεχείρουν χαὶ βίαν προσάγειν αὐτῷ. Ὁ δὲ 
διωμόσατο αὐτοῖς εἰπὼν, ὅτι ᾿Εὰν ἀναγκάσητέ με, 
xal τὴν γλῶσσάν poo ἀποτέμνω. "En! τούτοις ἀφέν- 
τες αὐτὸν ἀνεχώρησαν. Τούτου τοῦ ἁγίου ᾿Αμμω- 
νίου φέρεται τοῦτο τὸ θαῦμα. Οὐδέποτε, φησὶ, τῷ σω 
ματίῳ αὐτοῦ ἡδονῆς ἐπαναστάτης ἀτόπου γεγονυίας, 
τοῦ caoxloo αὐτοῦ ἐφείσατο, ἀλλὰ σίδησον ἐκπυρα- 
χτώσας προσετίθε: τοῖς μέλεσιν ἑαυτοῦ, ὡς πάντοτὲέ 
αὐτὸν ἡλχωμένον εἶναι, Β μέντοι τράπεζα αὐτοῦ 
τοιαύτη γέγονεν ἐχ νεότητος ἕως θανάτου ὠμοφαγίχ. 
Οὐδὲν γὰρ ὃ διὰ πυρὸς διίει ἔφαγέν ποτε ἐκτὸς ἄς- 
του. Παλαιὰν δὲ xal Καινὴν Tao? ἀπεστήθισεν 
χαὶ ἐν συγγράμμασιν ἀνδοῶν λογάδων Ὠριγένους τὲ 
xzi Διδύμου, χαὶ Πιερίου, καὶ Στεφάνου διῆλθεν uu 
ριάδας ἑξακοσίας. Ταῦτα δὲ μαρτυροῦσιν αὐτῷ xal 
οἱ μεγάλοι τῆς ἐγήμου Hatépec. Τούτου xai πρθ- 
φητεῖαχι φέρονται. Παραχλητικὸς δὲ ἦν τοσοῦτον τοϊς 
ἐν τῇ ἐρήμῳ ἀδελφοῖς, εἰ καί τις ἄλλος. 

Τούτῳ ψάφους ἐδίδου ὁ μακάριος Εὐάγριος ἀνὴρ 
πνευματοψόρος καὶ διαχριτιχὸς, λέγων, ὅτι Οὐδὲ ποτε 
αὐτοῦ ἀπαθέστερον ἑώραχα ἄνθρωπον. Οὗτος ὁ μαχά- 
ριὸς πολλαῖς ἱκεσίαις χαταδυσωπηθεὶς παρὰ “Ρουφίνου 
τοῦ xaz' ἐχεῖνο καιροῦ ἐπάρχσύ τῶν πραιτωρίων, εἷς 
τοὺς χαιροὺς ἐχείνους ἐλθόνξος τοῦ μεγάλου ᾿Αμμώ- 
vloo ἐν Κωνσταντίνου πόλει διὰ χρείας τῶν τῆς ἐρήμου 
πολιτῶν, ἱκανῶς παραχληθεὶς, καὶ παρὰ τῶν ἁγίων 
ἐπισκόπων, τῶν ἐκ διαφόρων ἐπαρχιῶν͵ καὶ ἀπ᾽ αὐτῆς 
τῆς ἐρήμου συνεληλυθότων, εἷς τὰ χαταθέσια τῶν 
ἁγίων οὗπερ αὐτὸς ἔκτισεν μαρτυρίου (43), ἐν αὐτοῖς 
τοῖς χαταθεσίοις ἀποδέχεται τὸν ρουφῖνον ὁ ἅγιος ἀπὸ 
τοῦ ἀχράντου βαπτίσματος παρὰ τῶν ἐπισχόπων, ὃν 
ἐσεδάσθη ἀξίως τῆς αὐτοῦ πολιτείας, εἰς πάντα ὅπα- 
χούσας τῷ ὁσίῳ ἄνδρὶ ᾿Αμμωνίῳ. Ὃς μετ᾽ ὀλίγον 
χρόνον χοιμᾶται, xol θάπτεται ἐν τῷ μαρτυρίῳ τῷ 
λεγομένῳ Ρουφινιαναῖς (A4). Οὗ τὸ μνῆμα λέγεται 
θεραπεύει πάντας τοὺς ῥιγιαζομένους. 

KEOAA: IU". 
Περὶ Βενιαμείν. 

Ἐν τούτῳ τῷ ὄρει τῆς Νιτρίας γέγονεν ἀνήρ τις 
θχυμαστὸς, ὀνόματι Βενιαμεὶν καλούμενος, ζωὴν 
βιώσας ἐνάρετον ἔτεσιν, ὀγδοήχοντα, Καὶ εἰς ἄχρον 
ἀτκήσας τὴν ἀρετὴν χιτηξιωθη χαρίσματος ἴαμά- 
τῶν, ὡς παντὶ ᾧ 3v χεῖρας ἐπιτίθει, ἢ ἔλαιον εὖλο- 
γήτας ἐδίδου, πάσης ἀπηλλάττετο ἀῤῥωστίας ὁ 
ἐνοχλούμενος. Οὗτος ὁ τοῦ τηλιχούτου χαρίσματος 
χαταξιωθεὶς πρὸ ὀκτὼ μηνῶν τῆς χοιμήσεως ὑδρω- 
πίχσεν. Καὶ ἐπὶ τοσοῦτον ὥσχωσεν τὸ σῶμα αὑτοῦ 
τῇ οἴδέσει, ὡς ἄλλον ᾿Ιὼδ ταῖς ἀγλνδόσιν εὐρεθῆναι 
ἐν τοῖς ᾿γετέροις Amie. WeguhaSuea dua NS 
Διόσκορος ὃ ἐπίφεσπος, τὸτν WA ewe eaque Un SS 


1035 


PALLADII 


ἔρους τῆς Νιτρίας, ἐμέ τε καὶ τὸν μακάριον Εὐά- A τρὸς ἡμῶν κερδήσωμεν, xal τὰς ψυχὰς ἡμῶν μὴ 


ριον, λέγει ἡμῖν * Δεῦτε, βλέπετε νέον ᾿Ιὼδ, ἐν 
τοιούτῳ ὄγχῳ σώματος, πάθει ἀνιάτῳ, ἄμετρον 
κεχτημένον εὐχαριστίαν. ᾿Απελθόντις οὖν ἐθεασά- 

ϑα τοσοῦτον ὄγκον τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὡς μὴ 
ὄνασθαι τὸν μικρὸν δάχτυλον τῆς χειρὸς αὐτου 
περιλαμβάνειν ταῖς δύο χερσὶ τῶν διαχτύλων. Μὴ 
δυνάμενοι δὲ ἡμεῖς ἐνατενίζειν τῇ τοῦ πάθους δεινό- 
τητι, τοὺς ὀφθαλμοὺς ἡμῶν ἀπ᾽ αὐτῶν ἀπεστρέφο- 
μεν. Τότε λέγει ἡμῖν ὁ μακάριος ἐχεῖνος Βενιαμείν * 
Εὔξασθε, τέκνα, ἵνα μή μου ὁ ἔσωθεν ἄνθρωπος ὑδρω- 
πιάσῃ. Τοῦτο γὰρ τὸ σῶμα οὔτε με εὐπαθοῦντα 
ὥνησεν, οὔτε δυσπαθοῦντα παρέδλαψεν. Τοὺς ὀχτὼ 
οὖν μῆνας ἐκείνους δίφρος αὐτῷ πλατύτατος γέγο- 
νέν, ἐν ᾧ ἀδιαλείπτως ἐκαθέζετο, μηχέτι ἐν κλίνῃ 
ἀναπεσεῖν δυνάμενος, διὰ τὰς λοιπὰς χρείας τοῦ 
σώματος. Καὶ ἐν τούτῳ ὧν τῷ ἀνιάτῳ πάθει ἄλλους 
Váto τοὺς ἐν οἱοισδήποτε οὖν νοσήμετι χατεχομένους. 
'Avavxatov τοίνυν ἡγησάμην ἐξηγήσασθαι τούτου τοῦ 
ἁγίου τὸ πάθος, ἵνα μὴ ξενιζώμεθα ὅταν τι περιστα- 
tuv δικαίοις ἀνδράσι συμόαίνῃ. Τελευτήσαντος δὲ 
τοῦ γενναίου ἐχείνου, τὰ φλία τῆς θύρας ἐπήρθη xal 
αἱ παραστάδες, ἵνα δυνηθῇ τὸ σῶμα ἐξενεχθῆναι τῆς 
χέλλης. Τοσοῦτος ἦν ὁ ὄγχος τοῦ σώματος τοῦ μαχα- 
ρίου καὶ ἀοιδίμου Πατέρος Βενιχμείν. 

ΚΕΦΑΛ. 1Δ΄. 
Περὶ ᾿Απολλωνίου. 

᾿λπολλώνιός τις ὀνόματι ἀπὸ πραγματευτῶν, ἀπο- 
ταξάμενος xal οἰχησίς τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας, μήτε 
εἰχνην τὸ λοιπὸν μαθεῖν δυνάμενος, μήτε ἐπὶ ἀσχη- 
σιν γραφικὴν, τῷ παραδεδηχέναι τὴν ἡλιχίαν, 
ζήσας ἐν τῷ ὄρει εἴχοσι ἔτη, ταύτην ἔσχεν τὴν 
ἄσκησιν. 'Ex τῶν ἰδίων χρημάτων καὶ τῶν οἰχείων 
πόνων παντοῖα ἰατριχὰ xal χελλαριχὰ ἀγοράζων ἐν 
τῷ ᾿Αλεξανδρείᾳ, πάσῃ τῇ ἀδελφότύτι εἰς τὰς νόσους 
ἐπήρχει, Καὶ ἦν ἰδεῖν αὐτὸν ὄρθριον μέγρι τῆς 
ἐννάτης ὥρας χυχλεύοντα τὰ ἀσχητήρια, xal μο- 
ναστήρια, xal πάσας σχηνὰς τὰς ἐχεῖ, χατὰ θύραν 
εἰσερχόμενον χαὶ ἐπισχοποῦντα, μή τις ἀνάχειται, 
Ἐδάσταζεν δὲ σταφίδας, ῥοὰς, ὠὰ, σιλίγνια, ὧν 
ἐπιδέονται οἱ ἀῤῥωστοῦντες, ταύτην ἑαυτῷ λυσιτε- 
λοῦσαν εὑρὼν πολιτείαν εἰς τὸ γῆρας τοῦ Χοιστοῦ 
δοῦλος * ὅστις τελευτᾷν μέλλων, ὁμοίῳ ἑαυτοῦ κατα- 
λιμπάνει τὰ γρυτάρια, παρακχλέτας αὐτὸν ταύτην 
ἐχτελεῖν τὴν διαχονίαν Πεντακισγιλίων γὰρ οἰκούντων 
μοναζόντων τὸ ὄρος ἐχεῖνο, χρεία καὶ τῆς τοιαύτης 
ἐπισχέψεως, διὰ τὸ ἔρημον εἶναι τὸν τόπον, 

ΚΕΦΑΛ. IE, IC". 
Περὶ Πχησίου καὶ 'Hsatov. 

Ἕτερός τις Πχήσιος xal Ἡσχίας οὕτω χκαλούμε- 
νοι ἀδελφοὶ ὁπῆρχον πατρὸς ἐμπόρου Σπανοδοόμου, 
Οἴτινες τοῦ πατρὸς αὐτῶν τελευτήσαντος ἐμερίσαντο 
τὰ ὑπάῤχοντα ἐν χινητοῖς, ἃ ἔσχον ἐν μὲν νομίσμασι 
πενταχισχιλίοις, ἐν ἱματίοις δὲ χαὶ οἰχέταις τὰ εὖ- 
ρεθέντα, Οὗτο: μετ᾽ ἀλλήλων ἐσχέψαντο, xal συμδου- 
λεύοντες ἑαυτοῖς ἔλεγον ποὸς ἀλλήλους. Ἐπὶ ποίαν 
μέθοδον ἔλθωμεν βίου, ἀδελφέ; ἐὰν ἔλθωμεν ἐπὶ 
τὴν ἐμπορίαν, ἣν μετῆλθεν ὁ πατὴρ ἡμῶν, xal 
ἡμεῖς ἑτέροις ἔχομεν καταλεῖψαι τοὺς πόνους 
ἡμῶν. Ἴσως δὲ xal χινδύνοις περιπεσούμεθα πάντως 
ἢ λῃστριχοῖς fj θαλαττίοις, Δεῦρο οὖν, ἀδελφὲ, 
ἐπὶ τὸν μονήρη βίον ἔλθωμεν, ἵνα καὶ τὰ τοῦ πα- 


ἀπολέσωμεν, Ἄρεσεν οὖν ἀμφοτέροις ὁ σχοπὸς τοῦ 
μονήοους βίου. Εὐρέθησαν οὖν ἄλλος κατ᾽ ἄλλο δια- 
φωνοῦντες. Μερισάμενοι δὲ τὰ χρήματα, καὶ τὲ 
λοιπὰ πάντα, τοῦ μὲν σχοποῦ εἴχοντο ἕχαστος τοῦ 
ἄρέσχι Θεῷ, ἐνηλλαγμένῃ δὲ τῇ πολιτείᾳ. Ὁ μὲν 
Ὑὰῦ πάντα διασχορπίσας ἔδωχεν ἀσχντηρίοις, xal 
ἐχχλησίαις͵ καὶ φυλακαῖς * καὶ τεχνέδριον ἔμαθεν 
ὅθεν τὸν ἄρτον πορίσηται, xal τῇ ἀσχήσει προσέσχεν, 
καὶ τῇ προσευχῇ. Ὁ δὲ ἕτερος τούτου μηδὲν δια- 
σχορπίσας, ἀλλὰ ποιήσας ἑαυτῷ μοναστήριον, καὶ 
προσλαδόμενος ἀδελφοὺς ὀλίγους, πάντα ξένον ἐδε- 
ξιοῦντο, πάννα ἄῤδΖωστον ἐθεράπευεν, πάντα γέροντε 
περιεχράτει, παντὶ πένητι παρεῖχεν κατὰ Σάδδεστον 
xai Κυριαχὴν τρεῖς ἢ τέσσαρας τραπέζας ἱστῶν 
τοὺς λειπομένους ἐδεξιοῦτο, Τούτῳ τῷ τρόπῳ τὸν 
ἑαυτοῦ βίον χατηνήλωσεν. Τούτων οὖν ἀμφοτέρων 
τελευτησάντων, διάφοροι μαχαρισμοὲ ἑκατέρων ἐγέ- 
vovto παρὰ τῶν ἀδιλφῶν, ὡς ἀμφοτέρων τελείων 
ἐν ἀρετῇ εὑρεθέντων. Καὶ τοῖς μὲν ἤρεσχεν ὁ τοῦ 
ἅπαξ ἀποταξαμένου βίος, τοῖς δὲ ὁ χοινωνιχὸς πρὸς 
πάντας τοὺς δεομένους. Φιλονεικχίας οὖν ἐμπεσούσης 
ἐπὶ τῇ διαφόρῳ πολιτείᾳ τούτων τῶν μαχαρίων τῇ 
ἀδελφότητι, μάλιστα ἐπὶ τοῖς διαφόροις ἐκαίνοις, 
ἀπέρχονται πρὸς τὸν μαχάριον καὶ ἅγιον Πεμδὼ, 
xai ἀνατίθενται αὐτῷ τὴν περὶ τούτων ἐπκίχρισιν, 
ἀξιοῦντες μαθεῖν παρ᾽ αὐτοῦ τὴν ἀμείνω πολιτείαν, 

Ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς, ᾿Αμφότεροι τέλειοί εἶσι πρὸς τὸν 

Κύριον. Ὁ μὲν γὰρ ᾿Αὔδραμιχΐῖον ἐξετέλεσεν ἴργον 

δεξιούμενος πάντας * ὁ δὲ τοῦ προφήτου Ἠλίου τὸ ἀ- 
χαμπὲς τοῦ ζήλου τῆς πρὸς Θεὸν εὐχρεστήσεως ἐνεδέ» 


C ξατο. Kal τῶν μὲν λεγόντων, Τῶν ποδῶν σου ἀττό- 


μεθα, πῶς δυνατὸν εἶνχι τούτους ἴσους, προτιμώντων 
τινῶν τὸν ἀσχητὴν, καὶ λεγόντων, ὅτι Οὗτος τὸ εὐη- 
γελιχὸν πεπλήρωχεν πρόσταγμα, τὰ πάντα πωὶλί- 
σας, xal διαδεδωχὼς πτωχοῖς, xal προσχαρτιλῶν 
ταῖς εὐχαῖς, κατὰ πᾶταν ἡμέραν xai ὥραν χαὶ vici 
τὸν σταυρὸν βαστάζων, xal ἀχολουθῶν τῷ Latio, 
τῶν δὲ πεοὶ τοῦ ἑτέρου ἀντιφιλονειχούντων, δτι ki 
οὗτος, δεόμεθα σου, τοςαῦτα xai τοιχῦτα σελ 
ἐπεδείξατο εἷς πάντας τοὺς δεομένους, ὡς xri ἐς 
αὐτὰς τὰς λεωφόρους ξξερχόμενον χαθῇῆσϑει, xz 
τοὺς θλιδομένθυς συνάγειν χαὶ ἐπαρχεῖν c ni δ 
μόνον τὴν ἰδίαν ψυχὴν ἀνέπαυεν͵ ἀλλὰ x: Re 
πολλῶν, νοσοχομῶν, καὶ ἐτικουρῶν * λὲγε aix 
μαχάριος IIzu00 * Πάλιν ὑμῖν ioo - à em 
ἴσοι πρὸς τὸν Κύριον * ἕχαστον δὰ διμὼν six 
βήτω περὶ αὐτῶν. Οὗτος εἰ μὴ ἤσχει τουτύτῃ Axpl- 
τὴτι, οὐχ ἂν ἐγένετο ἄξιος τῇ τοῦ Σωτῆρος ue 
ἀγαθότητι συγχοιθῆναι, Ἐκεῖνος πάλιν ἀνχατύων 
τοὺς ξένους, καὶ τοῖς δεομένοις διακονῶν, lacolons. 
χατὰ δύναμιν, τοῦ Κυρίου ἀναδέδεικται. Αὐτὸς m 
λέγει "᾿Εγὼ οὐχ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διαχοιῖ" 
σχι. Διάχονος ὧν xal οὗτος, εἰ καὶ δοχεῖ τὸ ix t» 
κόπου ἔχειν φορτίον, ἀλλὰ χαὶ τὴν πα’ αὐτὰ djn 
ἀνάπαυσιν. ᾿Εχδέξασθε δὲ μιχρὸν, ἵνα xal X121 τοῦ 
Θεοῦ δέξωμχι τὴν περὶ αὐτῶν ἀποχάλυψιν " πὲ 
μετὰ ταῦτα ἐλθόντες μαθήσετθε, Διαλιπὸόντες 0D 
ὀλίγας ἡμέρας, ἦλθον πάλιν περὶ τούτων τὸν μῆπ 
παραχαλοῦντες. Ὁ δὲ μακάριος ἀπεκρίνατο, λέγυν 
αὐτοῖς, ὡς Ἐπὶ Θεοῦ ἀμφοτέρους εἶδον ἅμα ir 
τὰς ἐν τῷ παραδείσῳ. 





1031 


HISTORIA LAUSIACA 


1038 


bytrer montis Nitrie, me inquam et beatum Eva- A ergo, frater, vitam, aggrediamur monasticam, ot et 


grium, dicit nobis : Adeste, videlé novum Job 
qui in tanto corporis morbo et tanto tumore immen- 
sam babet patientiam cum gratiarum actione. Acce- 
dentes ergo vidimus tantam molem ejus corporis, ut 
parvum ejus digitum non possemus complecti digitis 
duarum manuum. Cum autem morbi gravitatem non 
possemus fixis oculis intueri, nostros oculos averte- 
bamus. Tune dicit nobis beatus ille Benjamin: 
Orate, filii, ne meus internus homo sit hydropicus. 
Hoo enim corpus neque cum bene se haberet, mih! 
quidquam profuit, nequo cum male, me lesit. Illi3 
ergo octo mensibus facia est illi sella latissima (35), 
in qua sedebat assidue, ut qui non posset in lecto 
accumbere, propter ea que sunt corpori necessaria. 
Cum autem laboraret hoc morbo immedicabili, mo- 
debatur aliis qui tenebantur quibusvis egritudinibus. 
Necessarium itaqueduxia, morbum hujus sancti expo- 
ncre, ne nobis alienum videatur, si viris justis ali- 
quis casus accidat. Egregio ergo illo viro mortuo, 
sublatum est limen ostii et postes, ut posset corpus 
efferri ex cella. Tanta erat moles corporis bea'!i et 
inclyti patris Benjamin. 


CAPUT XIV. 


Vita Apollonii (36) qui cognominabalur ἀπὸ πραγμα- 
τευτῶν͵ id est a negotiatoribus. 


Quidam Apollonius nomine ἀπὸ πραγματευτῶν, 
id est, a negotiatoribus, cum mundo renuntiasset, 
et montem Nitrie habitasset, et nec artem discere 
posset, nec litteras, quod etate esset provectus, vi- 
ginti annis quibus vixit in monte, hanc habuit exer- 
citationem. Suis pecuniis et suis laboribus emens 
Alexandrie vasa medica omne genus (37), universe 
fraternitati ea suppeditabat ad morbos : et licebat 
cum videre a prima luce usque ad horam nonam di- 
scurrentem obeundo monasteria, et ostium ingre- 
dientem, et visentem num quis decumberet. Portabat 
aulem uvam passam, mala punica, ova, panem sili- 
gineum, et ea quibus opus habent tegroti. H&no sibi 
conferentem invenit vile rationem, usque ad senium 
Christi servus. Qui cum esset moriturus, alteri sibt 
simili sua reliquit frivefa, t rogans eum ut idem obiret 
ministerium. Nam euni quinque millia monachorum 
illum montem habitent, tali quoque opus est cura: 
ietpegruod sit locus desertus. 


CAPUT XV ET XVI. 
Vila Paetii et 1saig (38). 


Alii Peesius et Isaias nomine fuerunt fratres, pa- 
tre mercatore Hispanico (39), qui quidem cum pater 
eorum esset mortuus, diviserunt facultates quas ha- 
bebant in mobilibus: in nummis quidem quinque 
millia, in vestibus autem el servis que inventa fue- 
rant. li inter se deliberarunt, et sibi consulentes, 
dicebant : Quodnam vite iter ingrediemur, o frater? 
Si exerceamus mercaturam quam pater noster exer- 
cuit, nos relinquemus aliis nostros labores, et forte 
incidemus in pericula vel latronum vel maris. Age 


patris nostri lucremur facultates, et nostras animas 
non perdamus. Placuit ergo utrisque scopus vite 80- 
litarie, sed inventi sunt alius in alio discrepantes. 

Cum itaque pecunias divisissent, et reliqua omnia, 
hunc quidem sibi scopum proposuerunt, ut Deo pla- 
cerent, sed diverso vite instituto. Unus enim omnia 
dispergene, dedit monasteriis, et. ecclesiis, et custa- 
diis, et cum artem didicisset, ex qua sibi panem pa- 
rarel, exercitationi operam dabat et orationi. Alter 
autem ejus nihil dispersit, sed facto sibi monasterio, 
et paucis assumptis fratribus, quemlibet excipiebat 
hospitem, quemlibet curabat egrotum, quemvis se- 
nem retinebat, cuivis pauperi dabest; Sabbato et 
Dominica, tres aut quatuor mensas statuens, eos qui 
erant egeni excipiebat. Hoc modo vitam suam con- 
sumpsit. Ambolus autem mortuis, diverse bealitu- 
dines utrisque dabantur a fratribus, utpote quod es- 
sent inventi ambo virlute perfecti : el aliis quidem 
placebat vita ejus, qui renuntiaverat; aliis vero ea 
que communicabat omnibus egentibus. Cum ergo 
inter fratres incidisset contentio, propter horum 
beatorum diversum vila institutum, et maximo 

propter laudes diversas, vadunt ad beatum Pambo, 

et ad enm referunt, ut de bac re respondeat, 
volentes scire utranam 811 melior vite ratio. Ig au- 
tem eis dicit : Utrique sunt perfecti apud Deum. Al-- 
ter quidem functus est munere Abrahe, qui omnes 
excipiebat; alter vero suseepit firm:ssimum el con- 
stantissimum zelum Elie prophete, ut Deo placeret. 
Et cum alii quidem ei dicerent : Quoinodo fleri po- 
test, dic, quaesumus, nobis pedos tuos attingentibus 
(40), ut hi sint equales. Cumque alii exercitatorem 
preferrent et dicerent : Praeceptum implevit evango- 
licum, ut qui omnia vondíderit et dederit pauperibus, 
noctu et diu perseverans in orationibus, crucem fc- 
rens, ct sequens Servatorem ; contra autem alii de 
altero contenderent, dicentes : Hio, obseoramus te, 


^ tet et talia viscera ostendit in omnes egontes, ut 


exiret et sederet in viis regiis, οἱ qui erant af(licti 
colligeret, e&. opem ferret; neque solum suam 
recreavit animam, sed etiam aliornm, sgrotos cu- 
rans, et eis dans auxilium. Et dicit beatus Pambo : 
Rursus vobis dicam : ambo sunt pares apud Domi- 
num, unicuique autem vestrum de iis satisfaciam. 
Hic 8i non usque adeo 86 exercuisset, non fuisset 


D dignus ut illum bonitati illius compararem. Ille rur- 


sus qui recreabat ao re(lciebat hospites, et egenis 
ministrabat, ostensus est Domino pro viribus equa- 
lis. Ipseenim dixit : Ego non veni ministrari, sed 
ministrare (Matth. xx). Hic ergo minister elsi vide- 
batur habere onus ex labore, attamen ex ipso quo: 
que habuit recrestionem. Exspectate autem paulu- 
lum, ut a Deo quoque de his habeam revelationem, 
οἱ postea scietis cum veneritis. Intermissis ergo ali- 
quot dietus redierunt, de hisMagnum illum rogantesi 
Senex &autem respondit illis, dicens: Ante Deum (41) 
vobis loquor; vidi utrosque simul stantes in pa- 
radiso. 


1041 


PALLADII 


lum apparens oculis eorum qui sunt decepti. Que A Dico autem sanctum Macarium Alexandrinon 


cum esset adducta, aquamque benedixisset, jet in ejus 
nuda caput infudisset, superejuscaputlest precatus; 
statimque effecit ut omnibus videntibus videretur 
femina, Cum autem jussisset ei cibum afferri, fecit 
ut comederet, et eam sic curatam dimisit cum suo 
marito, Deo agentes gratias. Eam autem  adinonuit 
vir Del, sic dicens: Nunquam ecclesiam deseras, 
nunquam abstineas a communione Christisacramen- 
torum. Hiec enim tibi acciderunt, quod jam quinque 
hebdomadis non accessisti ad intemorata nostri Ser- 
vatoris sacramenta. 

Alis est actio magne ejus exercitationis. Magno 
vite sus tempore a cella sua in dimidium usque sta- 
dium fodiens cuniculum, summam effecit speluncam; 
et si quando complures ei essent molesti, occulte e 
sua cella egrediens, ibat in speluncam, neque quis- 
quaro eum inveniebat. Narravit outem nobis quidam 
ex studiosis ejus discipulis, quod recedens usque ad 
speluncam per cuniculum, dicebat viginti quatuor 
orationes ; et rediens, totidem. 

De eo exiit fema, quod mortuum suscitavit (Ruf., 
l. τὶ, c. 28); ut persuaderet heretico qui non oonfl- 
tebatur esse resurrectionem corporum. Et fuit oon- 
Stans hec fama in solitudine. 

Ad hunc sanctum adductus est aliquando a matre 
propria lamentante adolescens qui vexabatura de- 
mone, ἃ duobus adolescentibus ex uiraque parte 
constrictus. Hunc autem ita vexabat dvtemun, Trium 
modiorum paues pustquam comedisset, et amphore 
unius Ciliceasis (38) aquam bibisset, utraque eru- 
otans, cibos resolvebat in vaporem. Ab eo euim, non 
secus ac igne coneumebantur que comederat et bi- 
berat. Est enim ordo quoque demonum qui dicitur 
igneus. Sunt enim demonum quoquesicut bominum 
differentie, non mutata essentia, verum voluntate 
distincta, Hic ergo adolescensoutmn ei mater non sup- 
peditaret, saepe sua comedebat exorementa, et lotium 
bibebat. Flente ergo ejus matre, et alienam sui lilii 
inorente calamitatem, et. sanctum vale obtestante 
el rogante, illum accipiens invictus Christi athleta 
Macarius, supplex pro eo Deum oravit. Post unum 
autem aut allerum diem, remisitdemon vexationem., 
Tuno ergo dicit matri adolescentis sanotus Maca- 
riU$: Quantum vis ut flliustuuscomedat ? Illa aulem 
respondit, dicens : Rogo te, jube eum solum come- 
dere deoem libras panis. Eam autem inorepans, ut 
que nimium dixerat, dixit : O mulier, cur hoo di- 
xisti ? Cumque septem dies orasset cum jejunio, ex- 
pulso ab eo pernicioso demone ingluviei, constituit 
ei vescendi rationem ad tres usque libras panis, quas 
deberet ipse comedere si opereratur. Cum hoc inodo 
Dei gratia puerum emundasset, eum matri reddidit. 

Has res admirabiles et preter opinionem fecit 
Deus per sanctum Macarium, oujusimmortalis anima 
nuno est cum angelis, Eum ego non conveni, obierat 
enim anno antequam ego ingredererin solitudinem. 
Conveni autem eum qui erat ejus sociusin fldei opo- 
ribus, etidem venerabile nomen quod ipse habebat. 


erat presbyter earum quee dicuaturCellarum. I: 
bus Cellis ergo novem annos habitans, ez quibu 
annos mecum vixit ille Macarius, in quiete se 
ejus quidem optime vivendi rationis alia qr 
vidi opera et signa, alia vero didici ab iie qui 
60 vixerunt. 

Is cum apud magnum virum et Patrem Anl 
electos palme ramos vidisset, quos ipse labore 
petiit abeounum manipulum ramorum palma. 
autem ei Antonius : Scriptum est : Non coney 
res proximi tui (Deut. vii). Et cum id solam ( 
set, rami omnes statim tanquam ab igne tom 
sunt. Quod quidem cum vidisset Antonius, diri 
cario : Ecce Spirilus sanctus requievit sopt 
erisque mihi deinceps haeres mearum virtutum. 

Hine rursus eum invenit diabolos in solilz; 
corpore valde defatigato, et dicit ad eum : Eee 
cepisti gratiam Antonii ; cur non uteris auctori 
et ἃ Deo petis cibum et vires ad iter ingredient: 
Is autem dicit ad eum : Virtus mea et lsus ma 
minus, tu autem ne tentaveris serrum Dei. F. 
ergo diabolus utei phantasma appareat, cama 
onera bajulans et. errans per seolitudises, Je 
omnia ad usum necessaria. Qoi cem rese Kio 
rium, prope eum assedit. Is aníem sspicatas 658 
phantasma, sicut erat, constitif adorandum ; ἰδ vel 
protinus a terra fuit absorptus. 

Aliquando rursus venit hic Macarius Aerendra: 
ad magnum Macarium qui erat in Soete. Et cum asi 
easent Nilum tr:nsmissuri, accidit ot ipsi maris 
pontonem ingrederentur ; in quem ingressi ἐπεὶ 
tribuni cum magno fastu et apparato, ot αἱ! 
haberent rhedam totam seneam, et equos frei 
reis, et quosd4m eos stipantes milites, satu 
pueros torquibus οἱ aureis zonis ornatos. 
ergo tribuni viderunt ipsos veteribus pannisi 
et sedentesin angulo, humilem illam et 
vendi rationem beatam judicabant; unu 
ipsis tribunisdixitad ipsos : Beati estis vos qt 
dum illuditis, Respondens autem Macaries 
urbanus, dixit eis : Nos quidem mundom 
vos autem illusit mundus. Soias autem tt 
sponte hoc dixisse, sed prophetice : ambo et: 
mur Macarii, hoc est, beati. Is autem ejes 
compuncius, oum domum venisset, vesis 
delegit vitam agere solitariam, multas 
mosynas. 

Rursus cum aliquando cupiisset vesci υτὲ 
libus perbellisque ad se missis, ostendeos 
liam, eas misit ad alium fratrem ἢ 
ipse quoque uvas desiderabat. Qui cum es 
set, et magna'alffectus esset letitia, suam 
lens continentiam, eas misit ad alium freies 
rantem, qui ipse quoque eum cibum appeteri 
ille quoque accepisset, rursus hoo ipsum fe 
ipse valde vesci cuperet. Postquam autemad 

fra'res deinde venerunt uve, cum nullos d 
voluisset, postremus qui eas aooeperat, e 

















So - e.» - - 





HISTORIA LAUSIACA. 


KEOAA. IZ. 
Μακαρίου) τοῦ ἀχούσιον φόνον ποιήσαντος, 
ιρός τὶς τῇ ἡλικίᾳ ὀνόμχτι λδίαχριος, ὡς 
ιαοχτὼ, ἐν τῷ παίζειν αὐτὸν μετὰ τῶν συνη- 
χαρὰ τὴν AÀluumw τὴν λεγομένην Μαρίαν, 
δα νέμων, ἀχούσιον εἰργάσατο φόνον. Οὗτος 
μηδὲν εἰρηχὼς καταλαμδάνε:ι τὴν ἔρημον, 
τοσοῦτον ἤλατεν φόδον θεῖόν τε xal ἀνθρώ- 
jq ἀναισθητῆσα! αὐτὸν τοιετίαν ἄστεγον μεί- 
τῇ ἐφέμῳ. "Αὔροχος δὲ dj γῆ ἐκείνη ὑπάρ- 
| τοῦτο ἴσχσι πάντες, xal οἱ δ'ὰ λόγων γενό- 
Al οἱ ὃιὰ τῆς πείρας αὐτῆς. Ὃ αὐτὸς οὖτος 
ς ὕστερον χοδόμησεν bxotip χελλίον * wei 
ν αὐτῷ ἄλλα εἰχκοσιπῖντε ἔτη, τοιούτου χα- 
; ἠξιώθη, ὡς χαταπτύειν δαιμόνων, ἐντου- 
μονότητι. Τούτῳ πολλὰ συγχρονίσας ἐγὼ 
I. T42' αὐτοῦ πῶς αὐτοῦ ὁ διαλογισμὸς 
ἐπὶ τῇ τοῦ φύνου ἁμαρτίᾳ. Ὃς τοσοῦτον 
πέχειν λύπης, ὡς χαὶ προσευχαρ'στεῖν τῇ 
ou αἰχίᾳ. Γεγένηται Ὑὰρ μοι, φησὶν, ὑπό- 
στηρίας ὁ ἀκούσιος φόνος. "Ἔλεγεν δὲ ἀπὸ 
φέρων τὴν μαρτυρίαν τοῦ χατὰ τὸν μέγαν 
:X τοῦ Θεοῦ Μωύντέως τοῦ χατὰ τὴν Αἴγυ- 
ου, 61: Εἰ μὴ διὰ τὸν φῦδον τοῦ φόνου, οὐκ ἂν 
ἠξιώθη τῆς Δεισποτιχῆς θεοπτίας, xai τῆς 
δωρεᾶς, xal τῆς συγγραφῆς τῶν ἁγίων 
i9 Πνεύματος, εἰ μὴ τῷ δέει τοῦ Φχρχώ δι’ 
,) ἐξ Δἰγύπτου, καὶ κατείληφεν τὸ ὄρος Τινᾶ, 
& λέγω ἐγὼ οὐχ ὁδοποιῶν εἷς φόνον τιν, 
λλον ὑποδειχνύων, ὅτι εἰσὶ καὶ περιστατιχαὶ 
ὅταν μὴ ἑχουσίᾳ γνώμῃ τῷ ἀγαθῷ τις 
ἦν βουληθῇ, Τῶν γὰρ ἀρετῶν αἱ μέν εἶσι 
xal, αἱ δὲ περιστατικαί. 
ΚΕΦΑΛ. IH. 
Περὶ Ναθαναΐλ. 
- τις τῶν ἁγίων γέγονεν τῶν παλαιῶν àpt- 
τὴς τοῦ Χριστοῦ, ὀνόματι Ναθαναήλ. Τοῦ- 
ἐν capul οὐ χατείλητα 5 κεχοίμητο γὰρ 
ἐμῆς εἰσόδου tv τῷ Ope: πρὸ ἐτῶν δεχα- 
oig δὲ συνασχύσασι τῷ ἀγίῳ τούτῳ xal 
σασι περιτυχὼν, φιλοφρόνως ἠρώτων κερὶ 
ἀνδρός ἀρετῖς, Ἔδειξαν δέ μοι αὐτοὶ καὶ τὴν 
εἰς ἢν qae μὲν οὐχέτι οὐδεὶς διὰ τὸ ἐγγυ- 
αι τῆς οἰχουμένῃς. Ἐκεῖνος (320 ὁ μαχΐριος 
ἣν ἔχτισεν ὅτε σπάνιοι ἦσαν οἱ ἀνχ(ωρη, ταί. 
Ὁ 0i μοι τοῦτο περὶ αὐτοῦ ἐξαίρετον τῆς 
;* ὅτι τοσαύτην ἔσχεν ὑπομονὴν ἐν τῷ χελλίῳψ, 
ἀλευθῆναί ποτε τοῦτον ἀπὸ τῆς προθέίσεως " 
'παιχθεὶς xav! ἀρχὰς παρὰ τοῦ πᾶσιν ἐμπαί- 
i ἀπατῶντος δχίμονος,τοῦ xal τοῦτον τῇ ἀχη- 
δχλόντος, xal τῆς κέλλης αὐτὸν ἐβελάσαντος. 
(xo ἀχηδιᾶν εἰς τὴν πρώτην χέλλαν. 'Ava- 
ἐχείνης ἀπελθών ἄλλην ἔχτισεν πλησιώτε- 
nz. Μετὰ οὖν τὸ τελέτα! τὴν κέλλαν, xai ἐν 
(ἦσαι, μετὰ τρεῖς μῆνας ἢ τέσσαρας, παρα- 
; δαίμων ἐν νυχτὶ ταυρέαν χατέχων ὥσπερ 
t, σχῆμα, ἔχων στρατιώτου ῥαχοδυτοῦντος, 
ἐργαζόμενος τῇ ταυρέᾳ. Πρὸς ὃν ἀχθόμενος 
μαχάριος Ναθανχὴλ, λέγων αὐτῷ ^ Τίς εἴ 
ταῦτα δρᾷς ἐν τῇ ium ξενίᾳ ; Ὁ δὲ δαίμων 
το “᾿Εγώ egi ὁ καὶ ix τῆς πρώτης κέλλης 
τε, xal νῦν ἦλθον καὶ ἐκ ταύτης φυγαδεῦ- 
Ἐγνωκὼς οὖν ὁ μακάριος Ναθαναὴλ, ὅτι 


1042 


À ἐἰνεπαίχθη, ὑποστρέφει αὖϑις εἰς τὴν πρώτην σκχέ- 


Β 


C 


77V. Καὶ πληρώσας tpiixovta xal ἑπτὰ ἔτη, οὐχ 

φ "Ὁ μ᾿ ^ - 

ὑπερεθηὴ τὸν οὐδὸν, φιλονιχεήσας τῷ δαίμονι - ὃς 
—- , - 4 bd 4, 4 

τοσαῦτα αὐτῷ ἐνεδείξατο, ἵνα αὐτὸν ἀναγχάσῃ ἐξελ- 

f:tv ἐκ τῆς χέλλης, ὅσα οὔτε Ege διηγήσασθαι, Ἔν 


" M - * 

οἰς xz! τοῦτο * πιτηρήσας ὁ μισόχαλος ἐπηρεάται 
- 4 VN 4 -- 

τοῦτον ἐσπούδασεν εἷς ἐγχοπὴν τῆς προθέσεως, 


"Ex:à ἐπισχόπων ἁγίων ἑπισχεψαμένων τὸν ἅγιον, 
ἢ ἐχ Θεοῦ προνοίας, ἢ ἐξ ὑποθέσεως τοῦ πειρασμοῦ, 
ἐξ ἐχείνου παρ’ ὀλίγον αὐτὸν ἐξώχειλεν τῆς προῦέ- 
σεως, Τῶν γὰρ ἐπισχόπων μετὰ τὴν ἐπίσκεψιν εὐ- 
ξαμένων, xal [i533 τὴν εὐχὴν ἐξιόντων, οὐ προέπεμ- 
ψεν αὐτοὺς ὁ γενναῖος οὐδὲ βῆμα ποδὸς, lvx μὴ δῷ 
χώραν τῷ μισοκάλῳ. Λέγουσιν αὐτῷ οἱ διάχονοι τῶν 
ἐπισκόπων, Ὑπερήφανον πρᾶγμα ἐργάζῃ, d603, μὴ 
ποοπέμπων τοὺς ἐπισχύόπους, Ὁ δὲ λέγει αὐτοὶς " 
᾿γὼ καὶ τοὺς χυρίους μοῦ τοὺς ἐπισχόπους σέδω, 
xai πᾶντα τὸν χλῆρον τιμῶ, xxl πάντων ἀνθρώπων 
ἐγὼ ὁ ἀμχοτωλὸς ηερίψη μα, Πᾶσι δὲ τούτοις xai ὅλῷ 
τῷ βίῳ ὅσον τὸ ἐπ᾽ ἐμοὶ τῇ προθέσε: ἀπέθανον, Ἔχω 
Ὑὰρ χεχρυμμένον σχοπὸν, ὃν olós) ὁ Κύριος, ὁ xai τὰ 
κρυπτὰ τῆς ἐμῆς χαρδίας εἰδὼς, διὰ τί οὐ προέπεμψα. 

᾿Αστοχήσας δὲ ὁ Gaium xai ἐν τούτῳ τῷ δράματι, 
0/142 πάλιν τοιοῦτον ὑπέρχετα! * Πρὸ ἐννέα μηνῶν 
τῆς κοιμήσεως τοῦ ἀθλητοῦ μεταμορφοῦται εἰς mat. 
δάριον δεκαετὲς, ὡς ἐλαῦνον ὄνον ἄρτους ἐν σαργάνῃ 
βαστάζοντα. Καὶ γενόμενος ἑσπέρας βαθείας πλησίον 
τῆς τούτου χέλλης, ἐσχημχτίσατο ὡς πεπτωχέναι 
τὸν ὄνον, xal χράζον τὸ παιδίον, 'AGOz Ναθαναὴλ, 
ἐλένσόν ps, xal δός μοι χεῖρᾳ "Ἤκουσεν δὰ ἐχεῖνος 
τῆς φωνῆς τοῦ παιδίου ὄτιθεν, καὶ ἀνοίξας τὴν θύραν 
τῆς χέλλης, ἔσω ἑστὼς ἐλάλει αὐτῷ * Τίς «T, xal. τί 
θέλεις ποιήσω σοι; ᾿Αποχρίνεται ὁ δαίμων " Ἐγὼ δὲ 
εἶμι τοῦδς τοῦ μοναχοῦ τὸ μελλάχιον, καὶ ἄρτους 
ἀποφέρω. Ἐπειδὴ ἀγάπη ἐστὶν τοῦ σοῦ γνωρίμου 
τοῦδε τοῦ ἀδελφοῦ, χαὶ αὔριον Σαδδάτου διαφαύοντος 
χρεία τῶν προσφορῶν, Δέομαι οὖν σου μὴ με παρ- 
ίδῃς, μή ποτε xal ὑπὸ ὑαινῶν βρωθῶ. Πολλαὶ γὰρ 
ὕαιναί εἶσιν ἐν τοῖς τόποις, ᾿Ενεὸς οὖν ἑστηκὼς ὁ 
μακάριος Ναθχναὴλ, ὑπὸ πολλῆς συμπαθείας σφό- 
6px ἰλιγγία, ταραττόμενος τοῖς σπλάγχνοις, xal 
ἐλογίζετο τί ποιήσει, λέγων, Ἢ τῆς ἐντολῆς ἔχω 
ἐχπεσεῖν, ἢ τῆς προθέσεως ἐξολισθῆσαι, Ὕστερον 
ἐπιλογισάμενος τῷ εὐσεδεῖ λογισμῷ, εἶπεν ἐν ἑαυτῷ * 
"Αμεινὸν ἐστι τὸ μὴ σαλεῦσαι! τοσούτων ἐτῶν πρό- 
θεσιν, εἰς αἰσχύνην xai ἧτταν τοῦ διαδόλου. Hipos- 
εὐξάμενος τοίνυν τῷ Κυρίῳ, λέγει πρὸς τῷ λαλοῦντι 


Ὁ δῆθεν παιδίῳ “ "Αχουσον, παιδίον fj ὅστις δή ποτε εἶ 


πιστεύω εἰς τὸν ἐν ᾧ λατρεύω τῷ δεσπόζοντι πάσης 
πνοῆς " ὅτι εἰ χρήζεις ὄντως βοηθείας, πέμπει σοι ὁ 
Θεός μου βοήθειαν, xai οὔτε σε ὕχιναι, οὔτε τι ἄλλο 
ἀδιχέσει, Ei δὲ πειρασμός τις εἶ, καὶ τοῦτο ὁ Θεός 
μου ἐντεῦθεν ἤδη τὸ δρᾶμα ἀποχαλύψει μοι" xal 
χλείσας τὴν θύραν τῆς χέλλης ἐνδοτέρω ἀπῆλθεν, 
Αἰσχυνθεῖς δὲ ὁ δαίμων xxi ἐπὶ ταύτῃ τῇ ἥττᾳ αὖ- 
τοῦ, εἰς λαΐλχπα ἀνελύθη, xai εἷς ὀνάγρους σκχκιρ- 
τῶλτας x«l φεύγοντας, χαὶ ψόφους &o' ἐχυτῶν ἀπο- 
λύονοας ἐξομοιωθεὶς, οὕτως ἄφαντος ἐγέτετο. 

Τοῦτο τὸ ἄθλον τοῦ μαχαρίου Ναθαναὴλ, καὶ αἴ 
αὐτοῦ αἱ ἀρεταὶ τῆς ἀσχήσεως, xxl d$ d 
μάχη πρὸς τὸν dux Unde, canM ὠτὸς vi 
dxto(h, καὶ τὸ περὶ «τὰν ace Nw 


GAPUT XVII. 
Vila Macarii junioris (42). 


Quidam etate junior, nomine Macarius, decem et 
eoto annos natos, cum luderet cum suis qualibus ad 
Jaeum qui dicitar Maris, pascens pecora cedem fecit 
involuntariam. Is cum nemini hoc dixisset, venit in 
solitadinem, et eo processit metu et Dei ct hominuni, 
ut non senserit so tribus annis mansisse sine tecto 
in solitudine. Est autem illa terra arida, idque 
geiunt omnes, tam qui auditione acceperunt, quam 
qui ex ipsa norunt experientia. Hic ipse Macarius sibi 
postea edificavit cellalam ;et cum in ea vixisset alios 
viginti et quinque annos, tanta gratia dignus est. ha- 
bitus, ut solitudine (43) delectatus despiceret da- 
pones. Ego cum 60 versatos longo tempore, ab eo 
didici quomodo effacta esset ejus ratio ob peccatum 
omdis. Dicebat autem, tantum abesse ut doleret, ut 
etiam gratias ageret de crimine cedis. Fuit enim 
emdes involuntaria mihi causa salutis. Dicebat autem, 
ex Soripturis afferens testimonium edis, 40 8 
magno Dei servo Moyse facta fuit in /Ezypto, quod 
nisi propter cedem, et metuni Pharaonis, non dignus 
bebitus fuisset Moyses visione Domini, et tanto do- 
no, et conscriptione sanctorum eloquiorum Spiritus. 
Nam cum effugisset ex Egypto, pervenit in montem 
Sina. Hzc autem dico non muniens viam ad caedem 
aliquam ; sed potius ostendens esse etiam virtutes 
qu& oriontur ex casu, quando non vult quis sua 
sponté ad bonum accedere, Ex virtutibus enim alim 
quidem sunt que ex voluntate et ex nostro ani: 


PALLADII 


À exegi, et nunc veni ut te ex hac quoque fuge 


D 


mi instituto proflciscuntur; alie vero qua ex casu ( 


nascuntur. 
CAPUT XVIII. 
Vita abbatis Nathanael. 


Ex veteribus sanctis fuit quidam alius, optimus 
Christi athleta, nomine Nathanasl. Eum ego non of- 
fendi in carne; dormierat enim quindecim annis ante 
meum adventum in montem. Cui autem in eosin- 
oidissem qui cum hoc sancto se exercuerant, et fue- 
rant ei tempore equales, de viri virtute lubenter sum 
eos aciscitatus. Mihi autern ejus quoque cellam osten- 
derunt, in qua nullus adhuc habitat, quod sil terr 
babitatee propinquior. Illo enim beatus tunc eamcon- 
didit quando rari fuerant amnachorete. Narravit au- 
lem mihi egregiam ejus exercitationem ; nempo quod 


tantam habuerit in. cella tolerantiam, ut nunquam D 


dimotus sit a proposito. Cum ab initio fuisset illusus 
& demone, qui omnes illudit, qui eum labi fecerat in 
socordiam et animi mcororem, et eum e cella exege- 
rat (visus est enim esse tristis et animo angi in pri- 
ma oella), illuo itaque recedens, sedificavit aliam pro- 
pinquiorem pago. Postquam ergo perfecit cellam, et 
jn ea habitavit tres vel quatuor menses, accedit noctu 
desmon tauream tenens sicut lictores, pra se ferens 
speciem militis pannis induti, et taurea (44) edens 
strepitus. Cui succensus, dixit beatus Nathanael : 
Quis tu es qui heo faci$ in meo hospitio? Damon 
autem respondit: Ego sum qui te cx tua prima cella 


ergo cognoviseet beatus Nathanael 86 fuisse i 
reversus est ad primam cellam; et spatio 
sep'em annorum non est eyressus extra tor 
tendens cutn demone, qui tot et tanta ei fe 
eum cogeret ex cella egredi, ut ne ea narrare 
liceat. Atque inter ceiera quidem hoc macbin 
bonorum inimicus, nempe ut eum probro t 
core afficeret, ad ejus abrumpendum institut 

Cum septem sancti episcopi sanctum inv 
aut ex Dei providentia, aut. ex suggestione ill 
tationis, eum propemodum deturbavit a pr 
Cum enim episcopi posiquam eum invisisser 
sent, et post orationem exirent, ne gressum 
unus pedis eos comitatus eet. vir egregius, 1 
locum inimico bonorum. Ei ergo dicunt diac 
scoporum : Superbe te geris, o abbas,qui no 
cis episcopos. [s vero dicit eis : Ego etc 
meos episcopos colo, etomnem clerum honor 
que ego peccator omnium hominum peripset 
autem omnibus et toti vite, quod in me est 
8ilo sum mortuus. Ego enim habeo scopi 
cultum, quem scit Dominus qui novit occulta i 
dis, cur eos non sum comitatus. 

Cum ergo hic quoque actus non succeseis 
moni, rursus talem suscipit figuram. Norem me 
ante dormitionem athletas transformatus est t 
rum duodecim annos natum, tanquam agente 
num panem in sporta ferentem. Qui puer cut 
vespere esset prope cellam, simulabat cecidis 
num, et se clamare: Abba Nathanael, miserer 
et porrige mihi manum. Ille autem audivit uti; 
cem pueri ; et aperto ostio cellae, stans intuse 
bat : Quis es, et quid vis tibi faciam? Res| 
demon: Ego sum hujus monachi minister, α 
panes, quoniam est agape tui noti fratris ; el ci 
Iucescente Sabbato opus est. oblationibus. Rox 
le no me despicias, ne devorer ub hyenis. Sui 
hyana in his locis, Stans ergo mutus beatus X 
nael, pre iugenti ejus misericordia caligabat co 
batus visceribus, et reputabat apud «e quid fs 
dicens : Aut futurum est ut transgrediar maniil 
aula proposito excidum. Postea pia apud se repe! 
coguitione, dixit: Melius est ne lubefa-tem tat 
rum propositum ad ignominia affüciendur«r&rt 
dum diabolum, Cum itaque Dominum rogeut*, Us 
puero qui cum eo loquebatur : Audi, poet, fq 
cunque sis. Credo in Deumquem colo, qui demit 
cuivis spiritui, quod si auxilio revera egeas,l 
tibi mittet auxiliuin; et neque hv ali 
aliud tibi inale faciet ; sin auteni es ER bs 
que Deus mihi exhinc jam revelabit, et elauso 
ostio est ingressus, Pudore autem affectus da 
quod sic quoque esset victus, resolvtus est int 
nem, onagrisque exsultantibus ac fugieatibas el 
pitum edentibus assimilatus, sie evanuit. 

Hoc uit certamen beati Nathanael, et ha sun 
tutes ejus exercitationis, et pugna invicta adv 
adversarium ; et hic ejus celebris vitse finis. 


^D? 


1041 


ΚΕΦΑΛ. IZ. 
οἱ Μαχαρίο τοῦ ἀχούσιον φόνον ποιήσαντος. 

Νεώτερός τίς τῇ ἡλικίᾳ ὀνόμχτι  Maxiptoc, ὡς 
ἐτῶν δεχαοχτὼ, ἐν τῷ παίζειν αὐτὸν μετὰ τῶν συνη- 
λίκων παρὰ τὴν λίωνην τὴν λεγομένην Μαρίαν, 
τετράποδα νέμων, ἀχούσιον εἰργάσατο φόνον. Οὗτος 
μηδενὶ μηδεν εἰρηχὼς κχαταλαμόάνε: τὴν ἔρημον, 
καὶ εἷς τοσοῦτον ἤλχτεν φόδον θεῖόν τε xa! ἀνθρώ- 
Wivov, ὡς ἀναισθητῆσχι αὐτὸν τοιετίαν ἄστεγον μεί- 
ναντὰ ἐν τῇ ἐνέμῳ, "Αὔροχος δὲ dj γῆ ἐκείνη ὑπάρ- 
“ει xai τοῦτο ἔσχσ! πάντες, xal οἱ δ'ὰ λόγων γενό- 
μένοι, xal οἱ διὰ τῆς πείρας αὐτῆς. 'O αὐτὸς οὖτος 
Μακάριος ὕστερον χοδόμνσεν ixotüp χελλίον * xai 
ζήσας ἐν αὐτῷ ἄλλα εἰκοσιπέντε ἔτη, τοιούτου χα- 
ρίσματος ἠξιώθη, ὡς χαταπτύειν δαιμόνων, ἐντρυ- 
φῶν τῇ μονότητι. Τούτῳ πολλὰ συγχρονίσας ἔγὼ 
ἐμάνθανον παρ᾿ αὐτοῦ πῶς αὐτοῦ ὁ διαλογισμὸς 
διάκεισαι ἐπὶ τῇ τοῦ φύνου ἁμαρτίᾳ. Ὃς τοσοῦτον 
ἔλεγεν ἀπέχειν λύπης, ὡς καὶ προσευχαριστεῖν τῇ 
τοῦ φόνου αἰκίᾳ. Γεγένηται γὰρ μοι, φησὶν, ὑπό- 
θεσις σωτηρίας ὁ ἀχούσιος φόνος. “Ἔλεγεν δὲ ἀπὸ 
Γραφῶν φέρων τὴν μαρτυρίαν τοῦ χατὰ τὸν μέγαν 
θεράποντα τοῦ Θεοῦ Μωδέως τοῦ χατὰ τὴν Αἰγυ- 
Ttov φόνου, ὅτι Εἰ μὴ διὰ τὸν φῦδον τοῦ φόνου, οὐχ £v 
Μωύσῆς ἐξιώθη τῆς Δ:ισποτιχῆς θεοπτίας, χαὶ τῆς 
τοσαύτης δωρεᾶς, xai τῆς συγγραφῆς τῶν ἁγίων 
λόγων τοῦ Πνεύματος, εἰ μὴ τῷ δέςι τοῦ Φχρχώ δι’ 
ὃ ἔδρασεν ἐξ Λὶγύπτου, xal χχτείληφεν τὸ ὄρος T:và. 
Ταῦτα δὲ λέγω ἐγὼ οὐχ ὁδοποιῶν εἰς φόνον τινὸ, 
ἀλλὰ μᾶλλον ὑποδειχνύων, ὅτι εἰσὶ καὶ περιστατιχαὶ 
ἀρεταὶ, ὅταν μὴ ἱχουσίᾳ γνώμῃ τῷ ἀγαθῷ τίς 
προσελθεῖν βουληθῇ. Τῶν γὰρ ἀρετῶν αἱ μέν εἶσι 
προαιρετικαὶ, αἱ ὃὲ περιστατικαί. 

ΚΕΦΑΆΛ. IH. 
Περὶ Ναθαναΐλ. 

"E:&p04 τις τῶν ἁγίων γέγονεν τῶν παλχιῶν ü2:- 
στος ἀθλιτὴς τοῦ Χριστοῦ, ὀνόματι Ναθαναήλ. Τοῦ- 
tov ἐγὼ iv σλοκὶ οὐ χατείληα " χεχοίμητο γὰρ 
πρὸ τῆς ἐμῆς εἰσόδου Ev τῷ ὄρει πρὸ ἐτῶν Otxa- 
πέντε. Τοῖς δὲ συνασχήσασι τῷ ἁγίῳ τούτῳ xal 
αὐγχρονίσασι περιτυχὼν, φιλοφρόνως ἠρώτων περὶ 
τῆς τοῦ ἀνδρός ἀρετῆς. Ἔδειξαν δέ μοι αὐτοὶ καὶ τὴν 
κέλλαν, εἷς ἔν ᾧκει μὲν οὐχέτι οὐδεὶς διὰ τὸ ἐγγυ- 
τέρω εἶναι τῆς οἰχουμένῃφ, "Extivoz (32 ὁ μαχάρσιος 
τότε αὐτὴν ἔχτισεν ὅτε σιξάνιοι ἦταν οἱ ἀνχίωρν ταί. 
Διηγοῦντο ὃξ μοι τοῦτο περὶ αὐτοῦ ἐξαίρετον τῆς 


Πεοὶ 


- ἀσχήσεως * ὅτι τοσαύτην ἔσχεν ὑπομονὴν ἐν τῷ χελλίῳ, 


ὡς ul ψελευθῆναί ποτε τοῦτον ἀπὸ τῆς προθίσεως " 


[beet ἐμπαιγθεὶς κατ᾿ ἀρχὰς παρὰ τοῦ πᾶσιν ἐμπαί- 


ξοντος καὶ ἀπατῶντος δαίμονος,τοῦ καὶ τοῦτον τῇ ἄχη- 
4 - * 4 4, . , -—-— 
διᾳ περιδαλόντος, xai τῆς κέλλης αὐτὸν ἐξελάσαντος. 


:- Ἔδοξεν γὙχ) ἀχηδ'.ν εἰς τὴν πρώτην χέλλαν, ᾿᾽Δυα- 
o χρωΐήσας ἐκείνης ἀπελθών ἄλλη» ἔχτισιν πλησιώτε- 


᾿ αὐρὴῇ οἶχῆσαι, μετὰ τρεῖς 


» A - ΝΥ , . : 4 
οον χώμης. Μετὰ οὖν τὸ τελένα! τὴν χίλλαν, xai ἐν 
μὖνας ἢ ti272234, παρὰ- 

, e. . * . e.t 
wivitui ὁ δαίμων ἐν νυχτὶ savpiav γχατέψων ὦὧσπερ 


- 
2394 


^ -* - 
οὗ δέμιοι, σχῆμα, ἔγων στρατιώτου ῥαχοὀυτοῦντος, 


ψόφους ἐργαζόμενος τῇ ταυρέᾳ. Πρὸς ὃν ἀχθόμενος 
ἔλεγεν ὁ μαχάριος Ναθανχὴλ, λέγων αὐτῷ Tice 
σὺ, Ux: ταῦτα Dog; ἐν τῇ ἐμῇ ξενίᾳ ; Ὁ δὲ δαίμων 
ἀπεχρίνετο "᾿Εγώ ἐμι ὁ xal ἐκ τῆς πρώτης χέλλης 
Ἰλάσας ct, xal νῦν ἦλθον xxl ἐκ ταύτης φυγαδεῦ-- 
σαί σε. Ἐχγνωχὼς οὖν ὁ μακάριος Ναθαναὴλ, ὅτι 


HISTORIA LAUSIACA. 


 ἐνεπαίχθη, ὑποστρέφει αὖϑις εἰς τὴν πρώτην σχέ- 


1048 


πην. Καὶ πληρώσας τριάκοντα καὶ ἑπτὰ ἔτη, οὐχ 
ὑπερέδη τὸν οὐδὸν, φιλονιχεήσας τῷ δαίμονι " ὃς 
τοσαῦτα αὐτῷ ἐνεδείξατο, ἵνα αὐτὸν ἀναγχάσῃ ἐξελ- 
θεῖν ἐκ τῆς κέλλης, ὅσα οὔτε ἔστι δινγήσασθαι, Ἐν 
οἷς καὶ τοῦτο * ᾿Ἐπιτηρήσας ὁ μισόχαλος ἐπηρεάται 
τοῦτον ἐσπούδατεν εἷς ἐγχοπὴν τῆς προθέσεως, 
Ἔπτὰ ἐπισχόπων ἁγίων ἐπισχεψαμένων τὸν ἅγιον, 
ἢ ἐχ Θεοῦ προνοίας, ἢ ἐξ ὑποθέσεως τοῦ πειρασμοῦ, 
ἐξ ἐκείνου παρ’ ὀλίγον αὐτὸν ἐξώχειλεν τῆς προθὲ- 
σεως, Τῶν γὰρ ἐπισχόπων μετὰ τὴν ἐπίσκεψιν εὑ- 
ξαμένων, xii [i533 τὴν εὐχὴν ἐξιόντων, οὐ ποοέπεμ- 
yi αὐτοὺς ὁ γενναῖος οὐδὲ βῆμα ποδὸς, ἵνα μὴ δῷ 
χώραν τῷ μισοχάλῳ. Λέγουσιν αὐτῷ οἱ διάκονοι τῶν 
ἐπισκόπων, Ὑπερήφανον πρᾶγμα ἐργάζῃ, à603, μὴ 
ποοπέμπων τοὺς ἐπισχόπους, Ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς " 
᾿Εγὼ καὶ τοὺς χυρίους uoo τοὺς ἐπισχόπους σέδω, 
χαὶ πᾶντα τὸν κλῆρον τιμῶ, χαὶ πάντων ἀνθρώπων 
ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλὸς περίψημα, Πᾶσι δὲ τούτοις xal ὁλῷ 
τῷ βίῳ ὅσον τὸ ἐπ’ ἐμοὶ τῇ προθέσε: ἀπέθανον. Ἔχω 
γὰρ χεχρυμμένον σκοπὸν, ὃν οἷὸς» ὁ Κύριος, ὁ xal τὰ 
χρυπτὰ τὴς ἐμῆς xapülaz εἰδὼς, διὰ τί οὐ προέπεμψα. 

᾿Αστοχήσας δὲ ὁ δαίμων xai ἐν τούτῳ τῷ δράματι, 
0/743 πάλιν τοιοῦτον ὑπέρχεται * Πρὸ ἐννέα μηνῶν 
τῆς χοιμήσεως τοῦ ἀθλητοῦ μεταμορφοῦται εἰς mat. 
δάριον δεκαετὲς, ὡς ἐλαῦνον ὄνον ἄρτους ἐν σαργάνῃ 
βαστάζοντα. Καὶ γινόμενος ἑσπέρας βαθείας πλησίον 
τῆς τούτου χέλλης, ἐσχηματίσατο ὡς πεπτωχέναι 
τὸν ὄνον, xxi χράζον τὸ παιδίον, 'A60z Ναθαναὴλ, 
ἐλέησόν μὲ, xxl δός μοι χεῖρχ Ἥκουσεν δὰ ἐκεῖνος 
τῆς φωνῆς τοῦ παιδίου δῆθεν, καὶ ἀνοίξας τὴν θύραν 
τῆς χέλλης, ἔσω ἑστὼς ἐλάλει αὐτῷ Tí «T, xal τί 
θέλεις ποιήσω 30t ; ᾿Αποχρίνεται ὁ δαίμων " Ἐγὼ δὲ 
εἶμι τοῦδς τοῦ μοναχοῦ τὸ μελλάχιον, xal ἄρτους 
ἀποφέρω. ᾿Επειδὴ ἀγάπη ἐστὶν τοῦ σοῦ γνωρίμου 
τοῦδε τοῦ ἀδελφοῦ, xal αὔριον Σαδθάτου διχφαύοντος 
χρεία τῶν προσφορῶν, Δέομαι οὖν σου μὴ με παρ- 
ἰδγς, μή ποτε xai ὑπὸ δαινῶν βρωθῶ. Πολλαὶ γὰρ 
ὕαιναί εἰσιν ἐν τοῖς τόποις. ᾿Ενεὸς οὖν ἑστηχὼς ὁ 
μαχᾶριος Ναθαναὴλ, ὑπὸ πολλῆς συμπαθείας σφό- 
δρα ἰλιγγία, ταραττόμενος τοῖς σπλάγχνοις, xal 
ἐλογίζετο τί ποιήσει, λέγων, Ἢ τῆς ἐντολῆς ἔχω 
ἐχπεσεῖν, ἢ τῆς ποοθέσεως ἐξολισθῆσαι. “ὕστερον 
ἐπιλογισάμινος τῷ εὐσεδεῖ λογισμῷ, εἶπεν ἐν ἑαυτῷ * 
"Αμεινὸν ἔστι τὸ μὴ σαλεῦσαι τοσούτων ἐτῶν πρό- 
θεσιν, εἰς αἰσχύνην xai ἧτταν τοῦ διαδόλου. Προσ- 
εὐξάμενος τοίνυν τῷ Κυρίῳ, λέγει πρὸς τῷ λαλοῦντι 


Ὁ δῆθεν παιδίῳ ^ "Axoucov, παιδίον f ὅστις δή ποτε εἶ, 


πιστεύω εἰς τὸν ἐν ᾧ λατρεύω τῷ δεσπόζοντι πάσης 
πνοῆς " ὅτι εἰ χρήζεις ὄντως βοηθείας, πέμπει σοι ὁ 
Ot/; μου βούθειαν, xai οὔτεΒ σε ὕχιναι, οὔτε τι ἄλλο 
ἀδικήσει, Εἰ δὲ πειρασμός τις εἶ, xal τοῦτο ὁ Θεός 
μου ἐντεῦθ:ν 0r, τὸ δρᾶμχ ἀποχαλύψει μοι" καὶ 
χλείσας τὴν θύραν τῆς χέλλης ἐνδοτέρω ἀπῆλθεν, 
Αἰσχυνθεῖς δὲ ὁ δαίμων χαὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ ἥττᾳ αὖ- 
τοῦ, tl; λχΐλαπα ἀνελύθη, xai εἰς ὀνάγρους σκιρ- 
τῶλτας x«l φεύγοντας, xxi ψόφους ἀφ᾽ ἑχυτῶν ἀπο- 
λύονοας ἐξομοιωθεὶς, οὕτως ἄφαντος ἐγέτετο. 

Τοῦτο τὸ ἄθλον τοῦ μαχαρίου Ναθϑανχὴλ, καὶ αὔται 
αὐτοῦ αἱ ἀρεταὶ τῆς ἀσχήσεως, xxi dj ἀήττητος 
μέχη πρὸς τὸν ἀντίπαλον, καὶ αὕτη αὐτοῦ ἡ δι- 
αγωγὴ, καὶ τὸ περὶ αὐτὸν ἀοιδίμου βίου τόλος, ᾿ 


4041 


cum esset adducta, aquamque benedixisset, δὲ in ejus 
nuda caput infudisset, superejuscaputest precatus; 
statimque effecit ut omnibus videntibus videretur 
femina. Cum autem jussisset ei cibum afferri, fecit 
ut comederet, et eam sic curatam dimisit cum suo 
marito, Deo agentes gratias. Eam autem admonuit 
vir Dei, sic dicens: Nunquam ecclesiam  deseras, 
nunquam abstineas a communione Christisacramen- 
Lorum. Hec enim tibi acciderunt, quod jam quinque 
hebdomadis non accessisti ad intemorata nostri Ser- 
vatoris sacramenta. 

Alia est actio magne ejus exercitationis. Magno 
vite su: tempore a cella sua in dimidium usque sta- 
dium fodiens cuniculum, summam effecit speluncam; 
et si quando complures ei essent molesti, occulte e 
sua cella egrediens, ibat in speluncam, neque quis- 
quam eum inveniebat. Narravit autem nobis quidam 
ex studiosis ejus discipulis, quod recedens usque ad 
speluncam per cuniculum, dicebat viginti quatuor 
orationes ; et rediens, totidem. 

De eo exiit fama, quod mortuum suscitavit (Ruff, 
l. 11, c. 28) ; ut persuaderet heretico qui non oonfl- 
tebatur esse resurrectionem corporum. Et fuit oon- 
Stans hec fama in solitudine. 

Ad huuc sanotum adductus est, uliquando ἃ matre 
propria lamentante adolescens qui vexabatur a de- 
mone, & duobus adolescentibus ex utraque parte 
constrictus. Hunc autem ita vexabat dzdemun, Trium 
modiorum paues pustquam comedisset, et amphore 
unius Ciliceneis (58) aquam  bibisset, utraque eru- 
otans, cibos resolvebat in vaporem. Ab eo enim, non 
seous ac igae coneumebantur quae comederat et bi- 
berat. Est enim ordo quoque demonum qui dicitur 
igneus. Sunt enim demonum quoquesicut hominum 
differentie, non mutata essentia, verum voluntate 
distincta. Hic ergo adolescensoeutmn ei maler non sup- 
peditaret, saepe sua comedebat exorementa, et lotium 
bibebat. Flente ergo ejus matre, et alienem sui lilii 
uorente calamitatem, οἱ sanotum vale obtestante 
eb rogaate, illum accipiens iavictus Christi athleta 
Macarius, eupplex pro eo Deum oravit. Post unum 
autem aut alterum diem, remisitdemon vexationem. 
Tune ergo dicit matri adolescentis sanctus Maca- 
rius : Quaotum vis ut filius tuuscomedat ? Illa aulem 
respoundit, dicens : Rogo te, jube eum solum come- 
dere deeem libras panis. Eam autem increpans, ut 
que nimium dixerat, dixit : O mulier, cur hoo di- 
xisti ? Cumque septem dies orasset cum jejunio, ex- 
pulso ab eo pernicioso demone ingluviei, constituit 
ei vesoendi rationem ad tres usque libras panis, quas 
deberet ipse comedere si opereratur. Cum hoc inodo 
Dei gratia puerum emundassel, eum matri reddidit. 

Has res admirabiles et preter opinionem fecit 
Deus per sanctum Macarium, oujusimmortalis anima 
nuno est cum angelis. Eum ego non conveni, obierat 
enim anno antequam ego ingredererin solitudinem. 
Conveni aulem eum qui erat 608 aociusin fldei ope- 
ribus, etidem venerabile nomen quod ipse habebat. 


PALLADII 


lum apparens oculis eorum qui sunt decepti. Que A — Dico autem sanctum Macarium Alexandrinum, qi 


erat presbyter earum que dicuaturCellarum. In qu 
bus Cellis ergo novem annoshabitans, ex quibus tw 
annos mecum vixit ille Macarius, in quiete sedens, 
ejus quidem optime vivendi rationis alia quiden 
vidi opera el signa, alia vero didici ab iis qui cum 
eo vixerunt. 

Is cum &pud magnum virum et Patrem Antoaiua 
electos palme ramos vidisset, quos ipse laboravere, 
petiit abeounum manipulum ramorum palmae. Dii 
autem ei Autonius : Scriptum est : Non concupisou 
res proximi tui (Deut. vii). Et oum id. solum diri 
set, rami omnes statim tanquam ab igne torrefseti 
sunt. Quod quidem cum vidisset Antonius, dixit Me- 
cario : Ecce Spiritus sanctus requievit super te, 
erisque mihi deinceps heres mearum virtutum. 

Hine rursus eum invenit diabolus in solitudine, 
corpore valde defatigato, et dicit ad eum : Ecce ac- 
cepisti gratiam Antonii; cur non uteris auctoritate, 
et ἃ Deo petis cibum et vires ad iter ingrediendum! - 
Is autem dicit ad eum : Virtus mea et laus mes Do- 
minus, tu autem ne tentaveris servum Dei. Facit 
ergo diabolus ut ei phantasma appareat, camelus 
onera bajulans et errans per solitudinem, habens 
omnia ad usum necessaria. Qui eum vidisset Maca- 
rium, prope eum assedit. Is autem sospicatus esse 
phantasma, sicut erat, constitit adorandum ; is vero 
protinus a terra fuit absorptus. 

Aliquando rursus venit hic Macarius Alexendrinus 
ad magnum Macarium qui erat in Scete. Et cum ambo 
essent Nilum tr nsmissuri, accidit ut ipsi maximum 
pontonem ingrederentur ; in quem ingressi sunt duo 
tribuni cum magno fastu et apparatu, ut qui intus 
haberent rhedam totam neam, et equos frenis ac- 
reis, et quosdam eos stipantes milites, satellites, οἱ 
pueros torquibus et aureis zonis ornatos. Postquam 
ergo tribuni viderunt ipsos veteribus pannisindotos, 
et sedentesin angulo, humilem illam et tenuem vi- 
vendi rationem beatam judicabant ; unus autem er 
ipsis wibunisdixitad ipsos : Beati estis vos qui mun- 
dum illuditis. Respondens autem Macarius, qui erat 
urbanus, dixit eis : Nos quidem mundum illusims, 
vos autem illusit mundus. Soias autem te non te 
sponte hoc dixisse, sed propbetice : ambo enim wea- 
mur Macarii, hoc est, beati. Is autem ejus sense 
compunocius, cum domum venisset, vestes exse, 





D delegit vitam agere solitariam, multas faciens clee 


mosynas. 

Rursus cum aliquando cupiisset vesci avis recen- 
tibus perbellisque ad se missis, ostendens continen- 
liam, eas misit ad alium fratrem laborantem, qui 
ipse quoque uvas desiderabat. Qui cum eas aeoepis- 
set, οἱ magna'aífectus esset letitia, suam oelare vo- 
lens continentiam, eas misit ad alium fratrem labo- 
rantem, qui ipse quoque eum cibum appeteret. Cum 
ille quoque accepisset, rursus hoo ipsum fecit, etsi 
ipse valde vesci cuperet. Postquam autemad multos 
fratres deinde venerunt uve, cum nullas ei vesci 
voluisset, postremus qui eas acceperat, 6as rursus 


1049 


HISTORIA LAUSIACA. 


1050 


Κελεύσας δὲ αὐτῇ προσενεχθῆναι τροφὸς, inolnesv A Τῷ δὲ ὁμοζύγῳ τούτου τοῖς ἔργοις τῆς πίστεως, 


αὐτὴν φαγεῖν * xoi οὕτως ἰασάμενος αὐτὴν ἀπέλυσεν 
μετὰ τοῦ ἰδίου ἠνδρός, εὐχαριστοῦντας τῷ θεῷ. 
ἩὙπίϑετο δὲ αὐτῇ ὁ τοῦ Χρίστου ἄνθρωπος, εἰπὼν 
αὐτῷ ᾿ Μηδέποτε ἀπολειςθῇς τῆς Ἐχχλησίας, μηδὲ- 
ποτε ἀπόσχῃς τῆς χοινωνίας τῶν μυστηρίων τοῦ 
Χοιστοῦ * Ταῦτα γάρ τοι συνέδτ,, τὸ ἐπὶ πέντε ἐόδδο- 
μάδας μὴ προσεληλυθένα: σε τοῖς ἀχράντοις μυστη- 
plots τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν. 

"AX πᾶλιν πρᾶξις τῆς μεγάλης ἀὐτοῦ ἀσκήσεως ' 
"Ev τῷ μαχρῷ τῆς ζωῆς αὐτοῦ χρόνῳ ὑπὸ τὴν γῆν 
ποιήσας σύριγγι ὀρύγματος ἀπ τῆς κέλλης ξαυτοῦ 
αἶχοις ἡἁμισταδίου εἰς τὸ ἄχρον σπήλαιον ἀπετέλε- 
σεν. Καὶ εἴ ποτε πλείονες αὐτῷ ὥχλουν, χρυπτῶς 
ἔχ τῆς χέλλυς αὐτοῦ ἐξιὼν ἀπίει εἰς τὸ σπήλαιον, 
xa! οὐδεὶς αὐτὸν ηὔρισχεν. Διηγεῖτο οὖν ἡμῖν τις 
τῶν σπουδαίων αὐτοῦ μαθητῶν λέγων, ὅτι ᾿Απιὼν 
ἕως τοῦ σπηλαίου διὰ τῆς σύριγγος εἰχοσιτέσσαρας 
ἐποίει προσευχὰς, καὶ ἐρχόμενος πάλιν τὰς αὐτάς, 

Περὶ τούτου ἐξῆλθεν φήμη, ὅτι xai νεχρὸν ἤγειρεν, 
ἵνα αἱρετικὸν πιίσῃ τὸν μὴ ὁμολογοῦντα ἀνάστασιν 
εἶναι σωμάνων. Καὶ αὕτη ἡ φήμη ἐχράτει πεοὶ αὐ- 
τοῦ lv τῇ ἐσήμῳ. 

Τούτῳ τῷ ἁγίῳ ἀνὸοὶ προσηνέχθη τίς ποτε γέανί- 
gxoz δαιμονιῶν, παρὰ τῆς ἰδίας μητρὸς ÓAlogozoyut- 
νης πιοὶ αὐτὸν, Cosi νεανίσχοις συνδεδεμένος ἐξ 
ἑχατέρων τῶν μερῶν. Ὅς ταύτην τὴν Pio nay 
εἴχεν ὁ δαίμων, μετὰ τὸ φαγεῖν τριῶν μοδίων ἄρτους, 
xxi πιεῖν ἀμφορέα Κιλιχίσιον ὕδατος, ἅπερ ἐρευγό- 
μενος εἰς ἀτμὸν ἀνέλυεν τὰ βρώματα. Οὕτως γὰρ 
ἀνηλίσχοντο τὰ βρωθέντα παρ’ αὐτοῦ xai ποθέντα, 
ὡς ὑπὸ πυρός. Ἔττι (x2 xal τάγμα δαιμονίων τὸ 
λεγόμενον πύρινον. Διαφοραὶ γάρ εἶσι τῶν δαιμονίων, 
ὥσπερ xai τῶν ἀνθρώπων, οὐχ οὐσίας ἀλλχησομένης, 
ἀλλὰ τῆς γνώμης ἀλλοιουμίνης. Οὗτος τοίνυν ὁ 
ψεχνίσχος μὴ ἐπσρχούμενο: παρὰ τῆς ἰδίας μηπτρὴξν 
πολλάχις τὴν ἰδίαν $a: χόπρον, xai τὸν ἔχοτοῦ 
ἔπινεν οὖρον. Ἀλα!ιούστς οὖν τῆς μυτρὸς 9, xal 
στόξοι ἁνιωμένης ἐπὶ τῇ συμτορῷ Gnoji τοῦ 
οἱοῦ αὐτῆς, χαὶ πολλὰ παράχαλούσης τὸν ἅγιον, καὶ 
δεουΐνης, λαδὼν ἐκεῖνον ὁ ἀήττητος ἀθλητὴς ποῦ 
Χριστοῦ Μαχάριος, ἐπηύξατο αὐτῷ τὸν Θεὸν ἧχε- 
πεύων. Καὶ μετὰ μίαν χαὶ "ξευτέραν ἡμέραν ὑπελώ- 
φησεν τοῦ δεινοῦ πάθους 6 δαίμων. Λέγει: οὖν τότε τῇ 
τοῦ νεανίσκου μητέρι ὁ ἅγιος Maxdotoz, Πήσον ἐθέ- 
Ae ἐσθίειν σοῦ τὸν υἱόν ; 'Π δὲ ἀπεχρίνατο λέγουσα" 
Δίομμί σου, δεχάλιτοον χέλευτον ἄρτου. Ἐπιτιμύὁ 
sach ate φοδρῶς ὡς πολὺ εἰρηκοίσς, siztv, Ὦ 
γύναι, τί τοῦτο ἐλάλητας; Καὶ ἐπευξάμενος τῷ 
νεανίσχῳ ἐπτὰ ἡμέραις μετὰ νηστείας, καὶ ἐξελάσας 
ἐπ’ αὐτοῦ τὸν ἀλάστορα δαίμονα τῆς πολυταγίας, 
ἔστι σεν αὐτῷ τὴν δίαιταν τῆς τροφῆς εἰς τρίλιτροον 
ἄρτον, ὡς ὀφείλειν αὐτὸν ἐργαζόμενον τοῦτο ἐσθίειν " 
Καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ τῇ τοῦ 0:02 χάριτι xal τῇ 
θεοφορήτῳ αὐτοῦ πολιτείᾳ ἀποθεραπεύσας τὸν παῖδα, 
ἀπέδωχεν τῇ μητέρι ὁ πάσης δχιμονικῆς ἐνεργείας 
ἀνανταγώνιστος τοῦ Χριστοῦ ἀθλητὴς Μαχάριος. 
Ταῦτα τὰ παράδοξα θαύμανα πεποίηκεν ὁ Θιὸς διὰ τοῦ 
ἑαυτοῦ γνησίου φίλου Μακαρίου, οὗ ἡ ἀθάνατος ψυχὴ 
νῦν μετ᾽ ἀγγέλων ἐστί, Τῷ ἁγίῳ τούτῳ ἐγὼ οὐ συντε- 
τύχηκα᾽ πρὸ ἐνιαυτοῦ γάρ τῆς εἰς ἔρημον εἰσοῦοῦ ἐμῆς 
οὗτος ὁ πολὲμιστὴς τῶν ἀλόγων παθὼν ἐχεχοίμητο, 


χαὶ τῷ ὁμωνύμῳ τοῦ σεδασμίου ὀνόματος, λέγω 
δὴ τῷ ἀγίῳ Μαχαρίῳψ τῷ ᾿Αλεξανδοεῖ, σοντετύ- 
χηχὰ πρεηδυτέρῳ ὄντι τῶν λεγομένων χελλίων " 
Εἰς ἃ κελλία παρῴχητα ἐγὼ ἐνναετίαν " ἐν ol; τρία 
ἔτη μοι ἐπέξζνσεν ὁ μαχάριος οὗτος χαθεγόμενος ἐν 
ἡσυχίᾳ. Καὶ τὰ μὲν εἶδον ἐγὼ παρ᾽ αὐτοῦ τῆς ἀρί- 
στὴς αὐτοῦ πολιτείας ἔργα xai σημεῖα, τὰ δὲ παρὰ 
τῶν τούτῳ συμδιωτάντων μεμάθηκα, τὰ δὲ xal mil 
τέρων πλειόνων ἀχ ἔχηχ, 
' Οὗτος θξασάμενός ποτρ παρὰ τῷ μεγάλῳ Πατοὶ 
Αντωνίῳ βαία ἐχλεχτὰ, αὐτὸν ἔφγαζόμενον ἤτησε az 
αὐτοῦ μίαν δέσμην τῶν βχίων. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ 
᾿Αντώνιος *. Γέγραπται, Οὐχ ἐπιθυμήσεις τὰ τοῦ 
πλησίον σου xal μόνον εἰπόντος, εὐθέως τὰ βαία 
πάντα͵ ὡς ὑπὸ πυρὸς ἐοφύγη. Ὅπερ ἰδὼν ὁ Αντώνιος, 
ἔφη τῷ Μαχαρίῳ, Ἰδοὺ ἀναπέπαυται τὸ Πνεῦμα ἐπὶ 
σὲ, xal ἐσῃ μοι λοιπὸν τῶν ἐμῶν ἀρετῶν χληρονόμος, 

Ἐκεῖθεν πάλιν αὐτὸν ὁ διζόολος εὗρεν ἐν «i 
ἐρήμῳ λίαν κεκμηκότα τῷ σώματι, χαί φησι πρὸς 
αὐτόν" ᾿Ιδοὺ τὴν χάσιν εἴληφας ᾿Αντωνίου, Τί δῆτα 
μὴ χέχρησχι τῷ ἀξιώμχτι; xal αἰτεῖς παρὰ θεοῦ 
βρώματα xal ἰσχὺν πρὸς τὴν ὁδοιπορίαν: Ὁ δέ 
φησι πρὸς αὐτόν * ᾿Ισγύς poo χαὶ ὕμνησίς poo ὁ 
Ἰζύριός ἐστιν" σὺ δὲ οὐχ ἔχπειράτεις τὸν δοῦλον τοῦ 
θεοῦ. ΠοιΞῖ οὖν φαντασίᾳ ὁ διάδολος χάμηλον ἀχθα- 
φόρον διὰ τῆς ἐρήμου πλαζομένην, ἔχουσαν dávta 
τὰ πρὸς τὴν γρείχν ἐπιτήδεια fti ἰδοῦσχ τὸν Ma- 
χάριν ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἐκάθισεν, 'O δὲ ὑπολαδὼ» 
αὐτὸ φάντασμα εἶναι, ὅπερ xxi Tv, ἔστη εἰς mposso- 
χήν * ἡ δὲ εὐθὺς εἰς τὴν γῆν χατεπόθης 

Οὗτος ἀνὴρ Μακάριος πολιτικὸς ὑπάρχων συνήφθη 
ποτὲ τῷ μεγάλῳ Μαχχοίῳ, χαὶ ὡς ἔμελλον διαπορο 
θμεύειν τὸν Νέϊλον, συονέδη εἰσελθεῖν αὐτοὺς εἷς πορ- 
θμεῖον μέγιστον, ἐν ᾧ τοιδοῦνοί τινες μετὰ πολλοῦ 
χόμπου εἰσελνλόθη σαν, ῥέδιον ἔχοντες ὁλόχαλχον, χαὶ 
“Φυτογχαλίνους Ἱπποὺς, χαὶ δορυφόρους τινὰς στρα- 
τιώτας, xxi χλοιοφόρους παῖδας χρυσοζώνους τινάς. 
Ὡς οὖν ióov τοὺς μοναχοὺς οἱ τριδοῦνοι ῥάχη πα- 
)4:à ἐνδεδυμένους, καὶ καθημένους εἰς τὴν γωνίαν, 
ἐμαχάρδιζον αὐτῶν τὴν εὐτίλειαν, Εἷς δὲ Ἐξ αὐτῶν 
τῶν τοι δούνων ἔφη πρὸς αὐτοὺς, Μαχάριοί ἐστε 
ὑμεῖς οἱ τῷ χόσμῳ ἐμκαίξαντες, ᾿Αποχριθεὶς δὲ ὁ 
πολιτ'χὺς Μαχάριος, εἶπε πρὸς αὐτούς " Ἡμεῖς μὲν 
τῷ κόσμῳ ἐνεπαίξαμεν, ὁμῖν δὲ ὁ κύσμος ἐνέπαιξεν. 
Γίνωσχε δὲ ὅτι οὐχ ἑκὼν, ἀλλὰ προφητεύων τοῦτο 
εἴρηχας " ᾿Αμφότεροι γὰρ μακάριοι καλούμεθχ, Ὁ 
δὲ χατανυχθεὶς ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπελθὼν οἴχοι ἀπεδύ- 
σατο τὰ ἱμάτια, xal μονάζειν ἠρήσατο, ποιήσας πολ- 
λὰς ἐλεημοσύνας. 


ἤλλλοτε δὲ σταφυλῆς πεμφθείσης αὐτῷ νιαρας 
ἐπιθυμήσαντι μεταλαθδεῖς, ἐνδεικνύμενος τὴν ἐγχρά- 
τείαν, ἀπέστειλεν αὐτὴν πρὸς ἀδελφόν τινα χά- 
pyov7a, xai αὐτὸν σταουλὴ, ἐπιθυμοῦντα * ὃς δεξά- 
μένος χαὶ λίαν περιχαρὴς γενόμενος, κρύπτειν 
ἑχυτοῦ τὴν ἐνχράτειαν βουλόμενος, πρὸς ἄλλον αὖ- 
τὴν ἀδελφὸν ἐξαπέττειλεν, ὡς αὐτὸς ἀνορέχτως ἔχων 
πεοὶ τὸ ϑυῶμα. Δεξάμιος δὲ πάλιν χχχεῖνος τὸ αὐτὸ 
πεποίηκε, λίαν ποθῶν καὶ αὐτὸς μεταλχδεῖν, Ὡς 
δὲ λοιπὸν εἷς πολλοὺς ἀδελφοὺς ἦλθον αἱ σταφυλαὶ 
μηδενὸς βονληθέντος αὐτῶν μεταλαθεῖν, ὁ τελευταῖος 


1081 


PALLADII 


1062 


λαδὼν, πρὸς Μακάριον πάλιν ἀπέστειλεν, ὡς μέγα A ὑπερδολὴν τῆς ἀτίμου τέχνης αὐτῶν. Τοῦτο δὲ τὸ 


δῶρον αὐτῷ χαριζόμενος. ᾿Επιγνοὺς δὲ αὐτὰς ὁ Μα- 
χάριος xal πολυπραγμονήσας, ἐθαύμασεν εὐχαριστῶν 
τῷ Κυρίῳ ἐπὶ τῷ τοιαύτῃ αὐτῶν ἐγχρατείᾳ, καὶ 
οὐδὲ αὐτὸς αὐτῶν τέως μετείληφεν. 

'H μὲν οὖν ὄσχησις too μεγάλου Μαχαρίου, ἣν 
ἐγὼ καὶ πολλοὶ παρ’ αὐτῷ ἠχριδώσαμεν, ἦν αὕτη. 
Εἴ τι ἀχήχοεν πώποτέ τινα πεποιηχότα ἔργον ἀσχή- 
σεως, διαπύρως πάντως τοῦτο χατώρθωσεν. 

᾿Αχούσας οὖν παρά τινων ὅτι οἱ Ταδεννησιῶται 
διὰ πάσης τῆς Τεσσαραχοστῆς ἐσθίουσιν ἄπυρον, 
ἔχρινεν οὗτος ὁ ἅγιος ἐπὶ ἑπταετίαν διὰ πυρὸς διερα 
χέμενον μὴ φαγεῖν * πλὴν λαχάνων ὡμῶν, εἴ ποτε δὲ 
καὶ παρεῦρεν, fj ὀσπηιδίων βρεχτῶν, μηδενὸς ἄλλου 
γευσάμενος ἐν ἐχείνοις τοῖς ἑπτὰ ἔτεσιν - Κατορθώ- 
σας οὖν τοῦτο χατέπτυσεν ταύτης τῆς πολιτείας. 
Ἤχουσεν δὲ περί τινος ἄλλου οὗτος ὁ ἄριστος τῶν 
μοναχῶν ὅτι ἄρτου λίτραν ἐσθίει, χαὶ τοῦτον ζηλώ- 
σας, χλάσας τὸ βουχελλάτον, ὃ εἶχεν, κατήγαγεν εἰς 
χεράμια, κρίνας τοσοῦτον μόνον ἐσθίειν ὅσον ἂν ἡ 
χεὶρ ἀνενέγχῃ. Μεγάλη δὲ xai αὕτη σώματος σχληρ- 
αγωγία. Διηγεῖτο γὰρ ἡμῖν χαριεντιζόμενος, ὅτι 
Περιεδρασσόμην uiv πλειόνων χλασμάτων, οὐ συν- 
ἐχωρούμην δὲ ἐξενεγχεῖν ὑπὸ τοῦ στενοῦ τῆςς ὁπῆς.. 
Ὁ τελώνης γάρ μου οὐ συνεχώρει, φησὶν, τὸ παντε- 
λῶς με ἐσθίειν. Ἐπὶ ὅλα οὖν τρία ἔτη ταύτην ἤσκη- 
σεν τὴν ἐγχράτειαν, τέσσαρας ἢ πέντε οὐγχίας ἐσθίων, 
καὶ τὸ ἀντίῤῥοπον τούτων πίνων ὕδωρ. Ξέστην δὲ 
ἐλαίον εἰς τὸν ἐνιαυτὸν ἀνήλω εἰς τροφήν. 

ἤλλλη ἄσχησις τοῦ ἀθλητοῦ, "Exptvtv οὗτος ὁ 
ἀδάμας ὕπνον περιγενέσθαι. Καὶ τοῦτο διηγήσατο, 
ὅτι Οὐχ εἰσῆλθον ὑπὸ στέγην ἐν ὅλοις εἴχοσι νυχθ- 
ἡμέροις, ἵνα νιχήσω ὕπνον * τοῖς μὲν χαύμασι φλεγό- 
μενος τὴν ἡμέραν, τῇ δὲ νοχτερινῇ στυφόμενος ψυχρό- 
τητι, Καὶ ἔλεγεν οὔτος, ὅτι Εἰ μὴ τάχιον ὑπὸ στέγην 
εἰσῆλθον, καὶ ἐχρησάμτν ὕπνῳ, οὕτως ἐξηράνθη μου ὁ 
ἐγχέφαλος, ὥς εἰς ἔχοτασίν με ἐλάσαι λοιπόν. Καὶ τὸ 
ὅσον ἐν ἐμοὶ, φησὶν, ἐνίκων τὸν ὕπνον ' το δὲ ὅσον ἐπὶ τῇ 
φύσει τῇ χρείαν ἐχούσῃ τοῦ ὕπνου, παρεχώρη σα ταύτῃ. 

Τοῦ ἁγίου τούτου χαθεζομένου ὑπὸ πρωΐ ἐν τῷ 
χελλίω, χὠνωψιστὰς ἐπὶ τοῦ ποδὸς αὐτοῦ ἐχέντησεν. 
᾿Αλγήσας δὲ κατέαξεν τοῦτον τῇ χειρὶ μετὰ τὸ xo- 
ῥεσθῆναι τοῦ αἵματος " Κατεγνωχὼς οὖν ὕστερον 
ἑαυτοῦ ὡς ἑαυτὸν ἐχδιχήσαντος, καταδιχάζει ἑχυτὸν, 
ὥστε εἷς τὸ ἔλος τῆς Σκχήτεως, ὃ ἐστιν ἐν τῇ παν- 
ἐρήμῳ, καθεσθῆναι γυμνὸν ἐπὶ μῆνας ἕξ, Ἔνθα οἱ 
κώνωπες δόνανται χαὶ συάγρων δέρματα τιτρᾷν, ὡς 
σφῆχες ὄντες μεγάλοι, Οὕτως ὅλος ὑπ᾽ αὐτῶν χατο 
ἐτρώθη, ὡς καὶ σπονδύλους ἐξενεγχεῖν δι᾽ ὅλου τοῦ 
σώματος, ὡς xal τινας νομίσχ: ὅτι ἐλεφαντία ἐστίν. 
᾿Επανελθὼν οὖν εἰς τὸ κελλίον ἑαυτοῦ μετὰ τοὺς E 
μῆνας ἀπὸ τῆς φωνῆς ἐγνωρίζετο μόνον ὅτι αὐτός 
ἐστιν ὁ χύριος Μαχάριος. 

Ἐπεθύμησέν ποτε οὗτος ὁ αὐτὸς, ὡς αὐτὸς ἁμῖν 
διηγήσατο, εἰς τὸ χηποτάφιον εἰσελθεῖν τοῦ ᾿Ιαννοῦ 
καὶ ᾿Ιαμόροῦ τῶν μάγων τῶν ἐπὶ τοῦ Φαραὼ, χάριν 
ἱστορίας ἢ χαὶ συντυχίας τῶν ἐχεῖσε δαιμόνων. Ἐλέι- 
810 γὰρ παμπόλλους καὶ χαλεπόὺς ἀποχεκληρῶσθαι 
παρ᾽ αὐτῶν ἐχείνων τῷ τόπῳ ἐχείνῳ δαίμονας δι᾽ 


χηποτάφιον γέγονεν παρ᾽ αὐτοῦ τοῦ Ἰαννοῦ καὶ 
Ἰαμόροῦ τῶν ἀδελφῶν, δι᾽ ὑπερδολὴν τῆς μαγικῆς 
τέχνης τὰ πρῶτα ἐχόντων χατ᾽ ἐχεῖνο χαιροῦ παρὰ 
τῷ Φαρχώ. Ὡς οὖν πολλὴν χεχτν, μένοι τὴν Dua 
ava xv. τὴν ἐν Αἰγύπτῳ ἐν τῷ τῆς ζωῆς αὐτῶν χρόνῳ, ix 
τετραπέδων λίθων ἔχτισαν τὸ ἔογον ἐχεῖνο, ἐν αὐτῷ 
μνῆμα τεποιηχότες, xal χρυσὸν πολὺν ἀποθέμενοι. 
᾿Εφότευσαν δὲ xal δένδρα παντοῖα, καὶ φρέαρ ὕδα. 
τος μέγιστον ὥρυξαν * ὕπιχμος γάρ ἔστιν ὁ τόκος, 
Ταῦτα δὲ πάντα ἐποίησαν, ἐλπίζοντες μετὰ τὴν b- 
τεῦθεν ἐχεῖσε ἀφιξιν ἐν τούτῳ τῷ παραδείσῳ τρυφᾷν. 
Τέλος οὖν ἀγνοῶν τὴν ὁδὸν ἄγουσαν ἐπὶ τοῦτον τὸν 
τόπον ὁ τοῦ Χριρτοῦ δοῦλος Μακάριος, στοχεσμῷ 
μόνον ἠχόλούθει τοῖς ἄστροις * καθάπερ οἷ ναυτιχοὶ 
διχδχίνοντες τὰ πελάγη. Οὕτως οὔτος ὁ ἅγιος τὸν 
ἔρημον πᾶσαν διώδευσεν, καὶ λαδὼν δέρα καλάμων, 
iva κατὰ μίλιον ἵστα χάριν σημείου, vx εὕρῃ δι' 
αὐτῆς ὑποστρέψαι. Διοδεύσας οὖν ἐκχείντ,ν τὴν E». 
μον πᾶσαν ἐντὸς ἡμερῶν ἐννέα, καὶ γενόμενος πλη- 
σίον τοῦ χήπου ἐχείνου, ἐπικαταλαδούσης τῆς v 
χτὸς μιχρὸν ἐχαθεύδησεν" Ὁ οὖν ἄγριος δαΐμων, ὁ 
ἀεὶ τοὶς ἀθληταῖς τοῦ Χριστοῦ ἀντιπράττων, συ» 
αγαγὼν ὅλους τοὺς χαλάμους ἑκείνους τοῦ Moxapim 
χαθεύδοντος ὡς ἀπὸ σημείου ἑνὸς τοὺ χηποταρίο 
προς τῇ χεφαλῇ αὐτοῦ τεθεικὼς ἀπηλλάγη. "Avast; 
οὖν εὖρεν τοὺς χαλάμους συνδεδεμένους, οὖς αὐτὸς 
χάριν σημείου χατέπηξεν. Τάχα δὲ xài τοῦτο τοῦ 
Θεοῦ συγχωρήσαντος εἷς μείζονα τούτου τομνασίεν, 
ἵνα μὴ καλάμοις ἐπελπίζῃ ὁδδηγοῦσι τοῦτεν, 

τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ τοῦ διὰ στύλου νεφέλης ὀδιγέ- 
σαντος τὸν ᾿Ισραὴλ τεσσαράκοντα ἔτη ἐν τῇ eoi 
ἐρήμῳ ἐχείνῃ. "Ἔλεγεν δὲ ὁ ἅγιος, ὅτι ᾿Εγγίσεντός 
μου μόνον τῷ χκηποταφίῳ, ἀπ᾽ αὐτοῦ ἐξῆλθον εἰ 
συνάντησίν μου ἐδδομήκοντά δαίμονες παντοίῳ τῷ 
σχήματι, οἱ μὲν βοῶντες, οἱ δὲ πε δῶντες, οἱ δὲ ni 
μεγάλου βρυγμοῦ τρίζοντες κατ᾽ ἐμοῦ τοὺς ὀδόντες. 
Ἔτεροι δὲ ὡς χόραχες πτερυσσόμενοι ἐτόλμων zr 
τῆς ὄψεώς μου, λέγοντες. Τί θέλεις, Maxáios, τε- 
ρασμὲ τῶν μοναχῶν ; τί πρὸς ἡμᾶς παρεγένον; μὲ 
χαὶ ἡμεῖς εἴς τινας τῶν μοναχῶν ἐνεργύσαμιν; Ti 
ἡμέτερα ἔχεις ἐκεῖ μετὰ τῶν σοι ὁμοίων, τὶν bx 
Mov * καχεῖθεν τοὺς συγγενεῖς ἧ μῶν din. 
Οὐδὲν χοινὸν ἡμεῖς ἔχομεν μετὰ coo. Τί infe 
ἡμῶν τοῖς τόποις; ὡς ἀναχωρητὴς ügeiden ἢ 
ἐρήμῳ. ᾿Βμῖν τοῦτον τὸν τόπον οἱ χτίσανας 

βωσαν. Οὐ δύνασαι αὐτὸς μεῖναι ἐνθάδε, Tig 0 
ἐλθεῖν sl; τοῦτο τὸ χτῆμα, εἴς ὃ οὐδεὶς τῶν bipi- 
πων τῶν ζώντων εἰσῆλθεν ἀφ’ οὔπερ οἱ τοῦτο πὶ" 
σαντες ἀδελφοὶ ὑφ᾽ ἡμῶν ἐνθάδε xavex Ane ; 
καὶ ἔτι πολλὰ ταραττομένων τῶν δαιμόνων xii δὲν 
φυρομένων, εἶπον αὐτοῖς, φησὶν ὁ Maxi»; b 
Εἰσέλθω μόνον, xai ἱστορήσω, xat ἀπέρχομαι ὧν» 
τεῦθεν. Οἱ δὲ δχίμονες * Τοῦτο ἢ αἵν ὁμολόγησον ἐπὶ 
τῆς σῆς συνειδήσεώς σου, Ὁ δὲ τοῦ Χριστοῦ δούλικ᾽ 
Τοῦτο ποιήσω.. Οἱ δὲ δαίμονες ἄφαντοι ylqóvan ."'' 
Εἰσελθὼν οὖν, φησὶν, ἐθεασάμην τὰ πάντα, ἐν οἷς εὖ 
pov xxi χάδην χαλχοῦν ἁλύσει σιδηρᾷ χρεμάμενν 
κατὰ τοῦ φρέατος λοιπὸν τῷ χρόνῳ ἀναλωθέντα᾽ i6 





HISTORIA. LAUSIACA. 1054 


1 Macarium, tanquam magnum ei donum lar- A apud Pharaonem. Ut qui ergo illo vite sue tempore 
)ui cum rem curiose inquisiigset, admiratus, — maximam in /Egypto haberent potestatem, constru- 
actis gratiis ob tantam eorum continentiam, xerunt illud opus ex lapidibus quadratis (50), et 
quidem ex iis tandem comedit. suum illic fecerunt monimentum ; et cum multis illic 
» bec quidem est magni Macarii exercitatio, — auri deposuissent, et omne genus arbores plantas- 
go et multi accurate apud ipsum didicimus. — sent, maximum quoque puteum aqua foderuntl ; cat 
opus exercitationis aliquem unquam fecisse — enim locus humidus (51). Hec autem omnia fece- 
omoino id ardenter effecit. runt, sperantes post suum hinc discessum frui deli- 
ab aliquibus audiisset, Tabennesiolas per to- — ciis in illo paradiso. Tandem ergo quoniam nesciebat 
iadragesimam nulla re vesci qua igni esset — viam qua ad eum ducit hortum, Dei servus Macarius, 
, Blatuit hic sanctus septem annis nihil 605 conjectura quadam sequebatur astra, et sicut nautae 
quod per ignem transisset, et toto illo se- — qui transmittunt maria, totam pervasit sanctus soli- 
nihil gustavit preter cruda olera vel si que — tudinem ; et cum aliquot etiam accepisset arundines, 
venisset legumina humeolata, Cum hoc ergo — unam statuit in unoquoque milliari, ut per ea signa 
xisse!, aspernatus est hanc vivendi rationem. — remearet. Cum ergo intra novem dies totam illam 
autem ab aliquo alio hic monachorum optli- ,, pervasisset solitudinem, et esse prope illum hortum, 
uod quidam monachus comedebat libram pa- B succedente nocte parum dormiit. Immanis vero de- 
em emulatus, fregit quod habebat! buccella- mon qui semper adversatur Christi athletis, cum 
. immisit in lagenam, statuens solummo:o — collegisset omnes illas arundines, dormiente Ma- 
comedere, quantum manus ejus sursum fer-  cario, et circiter ad unum lapidem & monimento 
gna est autem hec iu tractando corpore aspe- δὰ ejus caput posuisset, recessit ; postquam ergo 
estive enim nobis narrabat : Plura quidem surrexit, iavenit colligatas arundines quas ipse 
apprehendebam ; sed non sinebal efferre — fixerat signi causa. Fortasse autem hoo quoque fuit 
ustiam foraminis. Publicanus enim meus mihi Dei permissio ad majorem ejus exercitationem, ut 
rmittebat omnino vesci. Totos ergo tres an- — non speraret in arundinibus, sed in Dei gratia, quem 
1c exercuit continentiam, quatuor vel quinque — per columnam nubis deduxit Israel quadraginta an« 
comedens, et aqusm qu:e eis responderet; nis in terribili illa solitudine. Dicebat autem Maca- 
jem sextarium toto anno consumebat in ali- rius: Cum propius accessi ad illud monimentum, ex 
n. eo egressi mihi occurrerunt ad septuaginta demones 
δι εἰ exercitatio. Statuit indomilus hic vir — variis formis priediti ; alii quidem clamantes, alii 
im superare. Etenim ulilitatis gratia hoc ipse . vero exsilientes, alii vero cum magno fremitu in me 
it : Totis viginti diebus οἱ noctibus non sum C stridentes dentibus, alii vero tanquam corvi volan- 
ingressus, ut. somaut vincerem, cum inter- tes, audebant moo vultui insultare, dicentes : Quid 
idem estu arderem, noctu vero algore rige- vis, Macari, tentatio monachoram ἢ quid ad nos ac- 
uod nisi, inquiebat, tectum essem ingressus,  cessisti? an non nos quoque aliquem ex monachbia 
no usus essem, ita mihi erat arefactum cere- — vexavimus ἢ Que nostra eunt, tu cum tuis similibus 
ut deinceps ageret in exstasim ; et quod ad illic habes, nempe solitudine, et illinc nostros co- 
idem attinot, vici somnum ; quod autem ad  gnatos fugavistis. Nihil est nobis tecum commune. 
m opus habeutem, ei cessi 1. Quid loca nostra invadis ? Tanquam anachoreta, con- 
iquando molestiam exhibuitspiritusfornicatjo-. tentus esto solituJine. Qui hunc locum eliliearunt, 
) ; et tunc condemnavit seipsum sedere nudum — eum nobis assignarunt ; non potes hic manere. Quid 
enses in palude Sceles, que est in vasta soli- — quzrisingredi in hanc possessionem, in quam nullus 
, in qua possunt culices vel sauciare pelles — ex vivis hominibus est ingressus, ex quo fratribus 
m, ut qui sint equ& magni ut vespe, adeo ut qui hoc condiderunt sunt ἃ nobis hic factae exsequie. 
| ejus corpore infixeriat aculeos ; ut nonnulli Et cum mulia adhuc turbarent et insultarent diemo- 
1averint eum esse leprosum. Reversus ergo in — nes, dixit eis sanctus Macarius : [Ingrediar tantum, et 
cellulam post sex menses, ex voce cognilum ἢ videbo, ot hinc recedam. Dixerunt autem demones : 
(1 esse dominum Macarium. Hoc nobis promitte in tua conscientia. Dicit autem 
upiit aliquando, ut ipse nobis narravit, quod — Christi servus, Hoc faciam. Demones autem eva- 
"lis erat, ingredi tnonimentum, quod dicitur — nuerunt. Ingrediente autem eo in paradisum, ei oc- 
toto» Janne et Mambre, magorum qui erant currit diabolus cum stricta rhompheea, ei minitans. 
re Pharaonis, ut id videret, vel etiam ut con- — Ad quem hano vocem respondit sanctus Macarius: 
t eos qui illic sunt demones. Dioebatur enim Τὰ venis ad me in stricta rhomphaa : et eio contra 
108, eosque ferocissimos, in eo loco ab illia ἰδ ingrediar in nomine Domini sabaoth, in acie Dei 
atos esse demones per infamis artia eorum — lsrael. [Ingressus autem, contemplatus δα τὴ omnia, in 
entiam. Hoc autem monimeatu:n factum est à — quibus inveni etiam cadum eneum catena ferrea 
et Mambre fratribus, qui propter magicse artis — pendentem ex puteo, jam tempore consumptum, ei 
eniiam primas partes habebant illo tempore — fructum malorum punicorum qus nibil intus babe- 
ic paragraphus variat in Graeco. Est ut in Heraclide, cap. 6. 


1055 


PALLADIH 


bant, fuerant enim arefacta a sole, et plurima aures À quadringenti viri usque in hodiernum diem. In 


donaria. Cum sanctus ergo illinc  reccessisset 
absque tumultu et citra ullam perturbationem, re- 
versus est per viginti dies in suam cellam. 

Cum autem defecissent panesetaqua quam portaba!, 
in magna erat afflictione. Viginti enim diebus ingre- 
diens per solitudinem, ut existimo, nihil omnino gu- 
stavit, ut etiam res ostendit. Fortasse autem tanta- 
batur quoqueintolerantia. Et cum jam parum abesset 
quin collaberetur, visa est ei quedam puella speciem 
pre se ferens, ut ipse narrabat, munda linea veste 
induta et tenens urnam aqua stillantein : qnam dicc- 
bat Maoarius abfuisse sb e» circiter unum stadium. 
Qui tres dies ingressus est eam videns cum urna tan- 
quam stantem, et eum provocantem, non valentem 
eam assequi : ape autem bibendi. trium dierum labo- 
rem fortiter sustinuit. Postquam apparuit multitudo 
bubalarum, ex quibus una stctit ex adverso ejus ha- 
bene vitulum ; sunt enim multe in illis locis. Et ut 
dicebat nobis Macarius, uber ejus lacte fluebat, et 
desuper sonuit vox ei dicens : Macari, accede ad bu- 
balam, et lactare, Cum ergo, inquit, ad eam acces- 
Bissem et lactatus essem, mihi suífecit. Ut autem 
majorem grotiam ostenderet Dominus, docens meam 
parvitatem, jubet bubalam me sequi usque ad ccllam. 
Illa vero parens jussui secuta cast, me quidem lac- 
tang, suum autem non admittens vitulum. 

Aliquando rursus cum puteum foderet hio vir vir- 
tute praditus, ad recreandos monachos (is autem 
erat prope folia et armenta illic posita) morsus est 
ab aspide (est autem venenatum et ezxitiosum ani- 
mal), ambas fauces aspidis apprehendens sanctus 
ambabus manibus, eam discerpsit, dicens : Cum te 
non misisset Dominus meus, quomodo ad me ausu 
es accedere ? 

Cum ipse rursus magnus audiisset Macarius quod 
haberent preclarum vite institutum Tabennesiota, 
veste mutata, et assumpto mundano habitu operarii, 
spatio quindecim dierum pervenit Thebaidem, in- 
gressus per solitudinem. Et cum venisset ín monaste- 
rium Tabennesiotarum, quesiit eorum archimandri- 
tam, nomine Pachomium, virum probatissimum, qui 
et gratiam habebat propheticam (De eo tnfra, cap. 
98), cui quidem sancto tuno revelatus non fuerat 
magnus Macarius. Cum ergo eum convenisset, dicit 
ei Macarius : Oro te, suscipe me, queso, in tuum 
monasterium, ut fiam monachus. Dicit ei magnus 
Pachomius : Non potes deinceps fieri monachus qui 
818 tam provectus etate, non poles te exercere : sunt 
fratres qui se exercent a juventute, et laboram tole- 
rant. Tu autem in hac ette non potes ferre tenta- 
Hones exercitationis. Offenderis, et exibis, et nobis 
maledices. Neque eum accepit nec primo die, nec se- 
cundo usque ad septem dies. Ille vero fuil constans, 
manens jejunus. Postea autem dicit ei senex Maca- 
rius : Suscipe me, nbba, et nisi jejunavero et fecero 
ea qua ipsi opera, jube me ejici ex monasterio. Per- 
suadet fratribus magnus Pachomius ut eum admit- 
tant. Est autem unius monasterii conventus, mille 


est ergo. Cum autem preteriisset aliquantum 
ris, advenit quadragesima ; et vidit senex N 
unumquemque suscepisse divers»s vivendi r: 
alium quidem comedere vespere, alium v 
duos dies, alium post quinque ; aliuin start 
tam noctem, interdiu vero sedere ad opus. 
tem cum aliquot palma ramos sibi madefeci 
tit in uno angulo, et donec quadraginta die! 
essent, et advenisset Pascha, non sumpsil 
non aquam, non genu flexit, non sedit, non 1 
nihil aliud gustavit preter pauca cruda cra: 
lia, que sumebat die Dominico, ut videretur 
re, et non inciderel in arrogantem de se pe 
nem ; et si quando egrediebutur ad aliquid 
rium, cito rursus ingrediens, stabat ad oput 
uperiens, sed stans silentio, nihi aliud faci 
terquam silentium in corde exercens, et fac 
tionem, et ramos palme operans quos hà 
manibus. Cum autem bac vidissent omnes: 
tores illius monasterii, seditionem exci'aruc 
sus suum prefeotum : Undenam nobis addux 
hominem sine carne ad nostri condemnation 
eum hinc ejice, aut, ut scias, nos omnes bi 
dimus. Cuin hec autem ἃ fratribus audiiseset 
Pachomius, de eo est sciscitatug. Kt cum di 
ejus vite agondz rationem, Deum rogavit u 
velaretur quisnam sit. IRevelatum est autem : 
esso Macarium monachum. "Tunc ejus masov 
bendit magnus Pachomius, et euin foras ed 
cum deduxieset in domumn oratorii ubi ( 
et esset amplexus, ei dicit : Adesdum, ve 
senex. Tu es Macarius, el me id celasti. Multi 
annis cupii te videre cum de te audirem. 
gratias, quod fllios meos subeczeris, ne se jt 
magnifice circeumspiciant propter suam exe 
nem. logo ergo to, recede in locum toum,n 
eatis editicasti, et ora pro nobis, Tunc ab ip: 
tus, et eum omnibus fratribus orantibus, sic: 
Aliquando rursus narravit nobis δία 
patibilis * Quando recto. gessissom omnem vi 
nastice agende rationem, tuno veni ad alind 
tale desiderium. Statui enim quinque dit: 
mentem meam ita componere, ut a lito se 
posset, et nihil 4&liud omnino cogitare. £28 
apud me statuissem, clausi tneam cis ἃ ul 


D extrinsecus, ut nulli darem  responsug. D. 98 


cipiensa secunda, et menti rues precipiess, 
dicens: Vide ne descendas de calis. Baba an 
archangelos, omnes supernas potestates, chere 
seraphim, Deum horum omnium effectorem 
versare, ne sub colos descenderis, ne indé 
mundanus cogitationes. Cum duos aulem, ioqsi 
et duas noctes pereeverassem, ita irritavi det 
ut ipse fieret lamma ignis, et combureret omi 
habebam in cella, adeo ut ctiam storea, supre 
stabam, igne arderet, et sic me quoque tti 
rem totum conflagrare. Tandem timore affeciet 
die destiti ab hoc proposito, cum non poss 


b] 


1057 


HISTORIA LAUSIACA. 


1058 


καρπὸν ῥοῶν οὐκ ἐχουσῶν ἔνδον οὐδὲν " ἐξήραντο γὰρ À γου ἐπέστη ἡ Τεσσαραχοστή. Kal ἴδεν ὁ γέρων Maxá- 


ὑπὸ τοῦ ἡλίου. ᾿Αταράχως οὖν ἰχεῖθεν ἀναχωρήσας 
ὁ ἅγιος διὰ εἴχοσ' ἡμερῶν ὑπέστρεψεν εἷς τὴν ἑαυτοῦ 
κέλλαν. 

Ἐκλελοιπότων δὲ τῶν ἄρτων xai τοῦ ὕδατος οὗ 
ἐπεφέρετο, ἐν πολλῇ περιστάσει ἐγένετο, Ἐν γὰρ 
ταῖς ἡμέραις ἐχείναις ὁδεύων τὴν ἔρημον, σγεδὸν 
οὐδ᾽ ὅλως ἐγεύσατο. Ὡς δὲ τὸ πρᾶγμα ἔδειξεν, τάχα 
xai εἷς ὑπομονὴν ἐπειράζετο, Καὶ ὡς ἐγγὺς ἐγένετο 
τοῦ ὀχλάσαι, ὥφθη αὐτῷ τις ἐν σχήματι χόρης, ὡς 
αὐτὸς διηγήσατο, χαθαρὰν ὀδόνην φέρουσα, καὶ 
κατέχουσα χαυχάλιον ὕδατος στάζον. Ἣν ἔλεγεν ὁ 
Μακάριος μαχρόθεν αὐτοῦ εἶναι, ὡς ἀπὸ σταδίου * 
χαὶ ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς ὥδευεν βλέπων αὐτὴν μετὰ 
τοῦ χαυχαλίου ὡς ἐστῶσαν, «al τοῦτον προσχαλου- 
μένην " καταλαθεῖν δὲ τοῦτον ταύτην μὴ δυνάμενον * 


Ὡς ἐπὶ τῶν ἱερέων xal τῶν μυστηρίων ἔστιν ἰδεῖν " B 


τῇ δὲ ἐλπίδι τοῦ πιεῖν τὸν χἅματον τῶν τριῶν ἦμε-- 
ρῶν ὑπομείναντος τῇ εὐτονίᾳ. Μεθ᾿ ἣν ἀνεφάνη 
πλῆθος βουδάλων " ἐξ ὧν μία ἔχουσα μόσχον ba 
χατέναντι τοῦ μοναχοῦ (εἰσὶ γὰρ πολλαὶ ἐν τοῖς τό- 
ποις ἐχείνοις). Καὶ ὡς ἔλεγεν ὁ Μαχάριος, ὅτι ἔῤῥει 
αὐτῆς τὸ οὖθαρ τοῦ γάλαχτος. '"* Ὑπειτελθὼν οὖν 
ἐγὼ, φησὶν, xai θηλάσας, ἠρχέσθην. Ἵνα δὲ ἐπὶ 
πλεῖον δείξῃ τὴν ἑαυτοῦ χάριν ὁ Κύριος, παιδεύων 
τὴν ἐμὴν ὀλιγότητα, χελεύει τὴν βούδαλον ἕως τῆς 
χέλλης ἀχολουθῆσαί μοι. Ἧ δὲ τῷ προστάγματι πειθ- 
αρχήσισα ἠχολούθε: ἐμὲ μὲν θηλάζουσα, τὸν δὲ 
μόσχον αὐτῆς μὴ δεχομένη. 

Αλλοτε πάλιν ὀρύσσων φοέαρ ὁ ἐνάρετος οὗτος 
εἷς ἀνάπαυσιν μοναχῶν (τοῦτο δὲ ἦν πλησίον θρύων 
καὶ φρυγάνων ἐχεῖ χειμένων), ὑπὸ ἀσπίδος ἐδήχθη. 
᾿Ανχιρετικὸν δὲ ἔχει ἰὸν τοῦτο τὸ ζῶον. Δραξάμενος 
οὖν τῆς ἀσπίδος ὁ ἅγιος ταῖς ἀμφοτέραις χερσὶν ἀπὸ 
τῶν δύο αὐτῆς χελυνίων ταύτην διέῤῥηξεν, εἰπὼν 
πρὸς αὐτήν * Μὴ ἀποστείλαντός σε τοῦ Κυρίου μου, 
πῶς ἐτόλμησας ἐλθεῖν πρὸς ἐμέ ; 

Αὐτος οὗτος ἀκούσας ὁ μέγας Μαχάριος ὅτι με- 
χάλην ἔχουσι πολιτείαν οἱ Ταδεννησιῶται, μεταμ- 

ἱἐσάμενος xal ἀναθδαλῶν χοσμιχὸν σχῆμα ἐργάτου, 

V ἡμερῶν δεκαπέντε ἀνῆλθεν εἰς τὴν Θηθαΐδα διὰ 
τῆς ἐρήμου ὁδεύσας. Καὶ εἰσελθῶν ἐν τῷ ἀσμητη» 
pip τῶν Ταδεννησιωτῶν, ἐπεζήτησεν τὸν ἄρχιεμαν- 
δρίτην τούτων Πχχώμιον͵, ὀνόματι ἄνδρα δοκιμώτατον, 
καὶ χάρισμα ἔχοντα προφητιχόν * ᾧ ἀπεχρύδη 


: τότε τῷ ἁγίῳ ἐχείνῳ τὰ κατὰ τὸν μέγαν Μυχάριον. 


, Περιτυχὼν οὖν αὐτῷ ὁ Μακάριος εἶπεν * 
. Ἀύριε, 
. μοιαχός. Λέγει αὐτῷ ὁ μέγας Παχώμιος * Λοιπὸν 


τ ες ἤλασας, ἀσχεῖν σὺ πῶς δύνασαι ; ᾿Αδελ- D 


Δέομχί σου, 
ἑἐξαι με εἰς τὴν μονήν σου, ἵνα γένωμαι 


ξ εἶσιν ἀπὸ νεότητος ἀσχήσαντες, xal τοῖς πόνοις 


Ὁ φαϑξραφέντες φέρουσι τὸν χάματον * σὺ δὲ ἐν ταύτῃ 


* χεέλευσόν με ἐχριφῆναι τῆς 
᾿ «ροὺς ὁ μέγας Παχώμιος εἰσδέξασθαι αὐτόν. "Eoci δὲ 


" τῷ ἡλικίᾳ οὐ δύνασαι ἐνεγχεῖν τοὺς τῆς ἀσχήσεως 


πειρασμοὺς, καὶ σχανδαλίζῃ, χαὶ ἔξέρχῃ, καὶ xaxo- 
λογεῖς ἡμᾶς. Καὶ οὐχ ἐδέξατο αὐτὸν, οὔτε τὴν δευ- 


 *épav, μέχρις ἡμερῶν ἑπτά. Ὁ δὲ ηὐτόνησεν παρα- 
. g&lvag νῆστις. Ὕστερον δὲ λέγει αὐτῷ ὁ γέρων 


Μαχάριος * Δέξαι με, 466a, xai ἐὰν μὴ νηστεύσω 
κατ᾽ αὐτοὺς, xal ἐργάζωμαι ἃ ἐργάζονται, τότε 
ονῆῇς. Πείθει τοὺς ἀδελ- 


-τὸ σύστημα τῆς μιᾶς μονῆς ἐχείνης χίλιοι τετραχό- 
“σιοι ἄνδρες μέχρι τῆς σήμερον. Εἶσηλθεν οὖν εἰς 
-π-αὐτην ὁ μέγας Maxdovos. Περελθόντος δὲ χρόνου ὀλί- 


PATROL Gm. XXXIV. 


ρίους ἕκαστον διαφόρους πολιτείας ἀναλαβόντα τὸν 
μὲν ἐσθίοντα ἐν ἑσπέρᾳ, τὸν Ob διὰ πέντε. ἴΑλλον 
πάλιν ἑστῶτα διὰ πάσης ντχτός ^ τὴν δὲ ἡμέραν καθ- 
εζόμενον εἰς ἔργον. Οὗτος βρέξας θχλλοὺς τοὺς ix 
φο:νίχων εἷς πλῆθος, ἔστη ἐν γωνίᾳ μιᾷ xxt μέχρις 
οὗ αἱ τεσσαράχοντα ἡμέραι ἐπληρώθησαν, xai τὸ 
Πάσχα παραγέγονεν, οὐκ ἄρτου ἔλαδεν, οὔτε ὕδατος 
ἥψατο, οὐ γόνυ ἔχαμψεν, οὐχ ἐχαθέσθη, οὐκ ἀνέπε- 
σεν, οὐδενὸς ἄλλου ἐγεύσατο, παρεχτὸς φύλλων χράμ- 
6nc ὀλίγω ὠμῶν, ὧν ἐλάμδανεν κατὰ Κυριαχὴν, 
ἵνα δόξῃ ἐσθίειν, xai μὴ εἰς οἴησιν ἐμπέσῃ. Καὶ εἴ 
ποτε ἐξέδαινεν εἰς τὴν χρείαν ἑαυτοῦ, θᾶττον εἰσιὼν 
ἵστατο εἰς ἔργον, μὴ ἀνοίγων στόμα, μὴ λαλήσας μὴ 
μικρὸν μὴ μέγα, ἀλλ᾽ ἑστὼς ἐσιώπα, μηδὲν ἄλλο ποίων 
παρεχτὸς τῆς ἐν χαρδίᾳ προσευχῆς, καὶ τῶν θαλλῶν 
ὧν εἶχεν ἐν ταῖς χερσίν. Θεασάμενοι δὲ τοῦτον πάντες 
οἱ ἀσχηταὶ τῆς μονῆς ἐχείνης, ἐστασίασαν κατὰ τοῦ 
ἡγουμένοτ αὐτῶν, λέγοντες " Πόθεν ἡμῖν ἤγαγες 
τοῦτον τὸν ἄσχοχον ἄνθρωπον εἰς ἡμετέραν χατά- 
χρισιν; ἢ ἔχδαλε τοῦτον ἐντεῦθεν, ἢ ἵνα εἰδέναι 
ἔχοις, ὅτι πάντες ἡμεῖς ἀναχωροῦμέν σου σήμερον. 
᾿Αχούσας δὲ ταῦτα παρὰ τῶν ἀδελφῶν ὁ μέγας Πα- 
γώμιος, ἠρώτησεν τὰ κατ᾽ αὐτόν - xai μαθὼν τὰ 
περὶ τῆς αὐτοῦ πολιτείας, προσηύξατο τῷ θεῷ ἵνα 
αὐτῷ ἀποχαλύψῃ τὸ τίς ἐστιν οὗτος. ᾿Απεχαλύφθη 
δὲ αὐτῷ ὅτι οὗτός ἐστι Μαχάριος ὁ μοναχός, Τότε 
χρατεῖ αὐτοῦ τὴν χεῖρα ὁ κύριος Παχώμιος, xal 8ξ- 
ἀγει αὐτὸν ἔξω Καὶ εἰσαγαγὼν αὐτὸν εἰς τὸν εὐχτή- 
piov. οἶκον. ἔνθα ἀνέχειτο αὐτῶν τὸ θυσιαστήριον, 
xal ἀσπατάμενος αὐτὸν, λέγει αὐτῷ * Δεῦρο, xa- 
λόγηρε" σὺ εἰ Μαχάριος, xal ἀπέκρυψας ἀπ’ 
ἐμοῦ. Ἐχ πολλῶν σε ἐτῶν ἐπεπόθουν ἰδεῖν, ἀχούων 
τὰ περὶ σοῦ. Χάριν σοι ἔχω ὅτι ἐχονδύλισας τὰ 
παιδίχ μου, ἵνα μὴ μέγα φρονῶσιν ἐπὶ τῇ ἑαυτῶν 
dax/stt. Παραχαλῶ σε, ἄπελθε εἰς τὸν τόπον σου. 
Αὐτάρχως γὰρ φκχοδόμησας ἢμᾶς, xal εὔχου ὑπὲρ 
ἡμῶν. Τότε ἀξιωθεὶς ὑπ’ ἀὐτοῦ, δεηθέντων αὐτοῦ 
πάντων τῶν ἀδελφῶν, ἀνεχώρησεν οὕτως. 

ἴΑλλοτε πάλιν διηγεῖτο ἡμῖν οὗτος ὁ ἀπαθής * Ὅτε 
πᾶσαν πολιτείαν ἀσχητιχὴν ὧν ἐπεθύμησα χατωρ-- 
θώτας, τότ: εἰς ἄλλην ἦλθον ἐπιθυμίαν πνευματικήν. 
Ἐν ot; ἔκχρινά ποτε εἷς ταύτην τῶν ἔργων ἐπιθυ- 
μίαν ἐλθεῖν. Καὶ ἠθέλησα, φησὶ, πέντε ἡμειοῶν μό- 
νον τὸν νοῦν μὴυ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπερίσπαστον 
ποιΐῖσαι, καὶ μηδὲν ὅλως ἐννοῆσαι, ἀλλὰ ἐκείνῳ 
μόνῳ προσανασχεῖν. Καὶ τοῦτο χρίνας ἐν ἐμαυτῷ, 
ἀπέχλεισά μου τὴν χέλλαν χαὶ ἔξωθεν τὴν αὐλὴν, 
ὥστε μὴ δοῦναι ἀνθρώπῳ ἐλθόντι ἀπόχρισιν. Καὶ 
ἔστην ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς δευτέρας, παραγγείλας 
μου τῷ νῷ, εἰπὼν αὐτῷ, Βλέπε μὴ κατέλθῃς ἐκ τῶν 
οὐρανῶν. Ἔχεις ἐκεῖ ἀγγέλους ἀρχαγγέλους, τὰς ἄνιυ 
πάσας δυνάμεις, τὰ Χερουδὶμ, τὰ Σεραφὶμ, τὸν 
Θεὸν τῶν πάντων ποιητήν * ἐκεῖ διάτοιψον " μὴ xaz- 
ἔλθῃς ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ * μὴ ἐμπέσῃς εἰς λογι- 
σμοὺς ψυχικούς. Καὶ διαρχέσας, φησὶν, ἡμέρας δύο 
xai δύο νύχτας οὕτως παρώξυνα τὸν δαίμονα, ὡς 
φλόγα πυρὸς γενέσθαι τοῦτον, xai χαταχαῦσαί μου 
πάντα τὰ ἐν τῷ κελλίῳ, ὡς καὶ τὸν Ψψίαθον ἔφ’ ὃν 
εἰστέχειν πυρὶ καταφλεγῆναι. Καὶ οὕτως νομίσαι με 
ὅτι ἐγὼ ὅλος ἐμπίπραμχι. Τέλος, πληγεὶς ἐγὼ 
φόδῳ ἀπέστην τῆς προθέσεως ταύτης τῇ τρίτῃ 
ἡμέρᾳ, μὴ δυνηθεὶς λοιπὸν ἀπερίσπαστόν μου ποιὴ- 
σαι τὸν νοῦν, ἀλλὰ χατῆλθον εἷς θεωρίαν τοῦ κόσμου 


94 


1059 


PALLADII 


1000 


τούτου, ἵνα μὴ εἴη μοι τοῦτο λογισθῆναι εἰς τύφον. À παραγγείλας τοῖς αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ μὴ κρξως αὐτὸν 


Τούτῳ tp πνευματικῷ λοιπὸν μοναγῷ τῷ μεγάλῳ 
Μαχαοίῳ πχοέδαλον ἐγὼ. καὶ εὖρον ἔξω τῆς κέλλης 
αὐτοῦ πρεσδύτερον κώμης τινὰ καταχείμενον, οὔ d 
χεφαλὴ πᾶσα ἐδέδρωτο ὑπὸ τοῦ πάθους τοῦ λεγομένου 
χαρκίνου, ὡς καὶ αὐτὸ τὸ ὁστοῦν ἀπὸ τῆς κορυφῆς 
φαίνεσθαι ἅπαν. Οὖτος παρεγένετο πρὸς αὐτὸν la- 
θῆναι, καὶ οὐχ ἐδέχετο τοῦτον ἐν συντυχίᾳ. Παραχα- 
λέσας τοίνυν αὐτὸν, λέγω * Δέομαί σου, κατοίχτειρον 
τοῦτον τὸν ἀθλιον, καὶ δὸς αὐτῷ κἂν ἀπόχρισιν. Καὶ 
αὐτὸς ἀποχοίνεται, λέγων quot, ὅτι ᾿Ανάξιός ἐστι 
τοῦ ἰαθῆναι. Παιδεία γὰρ Κυρίου αὐτῷ αὕτη ἀπ- 
οστάλη͵. E! δὲ θέλεις αὐτὸν ἰαθῆναι, πεῖσον αὐτὸν ἀπὸ 
τοῦ νῦν ἀποστῆναι τῆς λειτουργίας τῶν μυστηρίων. 
Ἐγὼ δὲ λέγω αὐτῷ * Διὰ τί; δέομαί σου. Λέγει uot * 
Πορνεύων ἐλειτούργει, καὶ διὰ τοῦτο παιδεύεται νῦν. 
Ἐλν οὖν ἀποστῇ φόδῳ ὧν καταφρονῶν χατετόλμη- 


σεν, ὁ Θεὸς αὐτὸν ἰᾶται. Εἶπον οὖν ἐγὼ ταῦτα τῷ B χαὶ λέγων, ὅτι Οὕτως ἔσομαι 


χαχουμένῳ. Ὁ δὲ συνέθετο ὀμόσας ἐπὶ Θεοῦ μηχέτι 
ἱερατεῦσαι, καὶ τότε τοῦτον ἐδέξατο. Καὶ λέγει αὐτῷ * 
Πιστεύεις ὅτι ἔστιν Θεὸς ὃν οὐδὲν λανθάνει ; ᾿Αποχοί- 
νεται ἐχεῖνος *. Nai, ὀέομαί σου. Εἶτα λέγει αὐτῷ 
ὁ Μαχάριος * Μὴ ἠδυνήθης διαπχαῖξαι τὸν Θεόν : Λέγει 
ἐχεῖνος * Οὐχ ἠδυνήθην, χύριέ μου. Λέγει αὐτῳ ὁ 
μέγας Μαχάριος * E^ γνωρίζεις σὺ τὴν ἁμαρτίαν σου, 
χαὶ τὴν τοῦ Θεοῦ παιδείαν, δι’ ἣν ταῦθ᾽ ὑπέστης, 
διόρθωσαι εἰς τὸ ἐξῆς. Καὶ ἐξομολογήσατο τὴν ἁμαρ- 
τίαν, χαὶ ἔδωκε λόγον τοῦ μηκέτι ἁμαρτῆσαι, μήτε 
λειτουργῆσαι τῷ θυσιαστηρίῳ, ἀλλὰ τὸν Aatxóv ἀσπά- 
σασθαι χλῆρον. Εἶθ᾽ οὕτως ἐπέθηχεν αὐτῷ χεῖρας 
ὁ ἅγιος. Καὶ ἐν ὀλίγαις ἡμέραις ταὶ ἰάθη xal ἐτρίχω- 
σεν, xal ἀπῆλθεν ὑγιὴς εἰς τὸν οἶχον αὐτοῦ, δοξάζων 
τὸν Θεὸν, εὐχαριστῶν δὲ καὶ τῷ μεγάλῳ. 

Οὗτος εἶχεν διαφόρους κέλλας ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἐν αἷς 
τοὺς ἄθλους τῆς ἀρετῆς ἐξειργάζετο " μίαν ἐν τῇ 
Σχήτει ἐν τῇ πανερήμῳ τῇ ἐνδοτέρᾳ᾽ μίαν εἰς Au 
65nv εἰς τὰ λεγόμενα Κελλία * μίαν εἷς τὸ ὄρος τῆς 
Νιτρίας. Καὶ αἱ μέν εἶσιν ἀθυρίδωτοι, εἰς ἃς ἐλέγετο 
ὁ Μακάριος καθέζεσθαι ἐν τῇ Τεσσαραχοστῇ ἐν σχο- 
τίᾳ' ἡ δὲ ἄλλη κέλλα στενωτάτη πάνυ ὑπῆρχεν εἰς ἣν 
ἐχτεῖναι πόδας οὐχ ἦν' ἡ δὲ τρίτη χέλλα ἦν πλατυτέρα, 
ἐν Jj καὶ συνετύγχανε τοῖς πρὸς αὐτὸν φοιτῶσιν. 

Ὁ φιλόθεος οὗτος τοσοῦτον πλῆθος ἐθεράπευσε 
δαιμονιζομένων, ὡς μὴ ῥᾳδίως ἀριθμῷ ὑποῦάλλε- 
σθαι τούτους. Παρόντων δὲ ἡμῶν πρὸς τοῦτον τὸν 
ὅσιον ἄνδρα παρθένος τις φοράδην ἐκομίσθη ἀπὸ θεσσα- 
λονίκης ἐνορίας τῆς ᾿Αχαΐας, εὐγενὴς τῷ γένει, πλου - 
σία ἐν βίᾳ, πολυετίαν ἔχουσα ἐν παραλύσε'. Καὶ τούτῳ 
προσενεχθεῖσα ἐῤῥίφη πλησίον τῆς αὐτοῦ χέλλης. 
Εἷς ἣν σπλαγ νισθεὶς xal ἐπευξάμενος, ἐλαίῳ τε 
ἁγίῳ ἀλείφων αὐτὴν ταῖς ἑαυτοῦ χερσὶν, xal συ- 
νεχῶς μᾶλλον δὲ νονυεχῶς ὑπὲρ αὐτῆς προσευχόμενος 
ἐν εἴχοσι ὅλαις ἡμέραις, ταύτην ὑγιῆ εἴς τὴν ἑαυτῆς 
ἐξαπέστειλεν πόλιν. Ἥτις τοῖς ἰδίοις ποσὶν ἀπελθοῦσα 
πολλὴν χκαρποφορίαν ἀπέστειλεν τοῖς ἁγίοις. 

Ὑπ᾽ ὄψεσιν πάλιν ἐμαῖς προσηνέχθη τῷ πνευ- 
ματιχῷ πάντων τῶν ἀλόγων παθῶν ἰατρῷ τῷ ἁγίῳ 
Μαχαρίῳ πδιδαρίσκος ἐνεργούμενος ὑπὸ πνεύματος 
χαλεποῦ. ᾿Επιθεὶς δὲ αὐτῷ τὴν δεξιὰν ἐπὶ τὴν χε- 
φαλὴν, καὶ τὴν εὐώνυμον ἐπὶ τὴν χαρδίαν, ἐπὶ τοσ- 
οὔτον ὁ ἅγιος τούτῳ ἐπηύξατο, ἕως οὗ αὐτὸν ἐπὶ ἀέ- 
ρος ἐποίησεν χρεμασθῆναι, Οἰδήσας οὖν ὁ παῖς ὡς 
ἀσκὸς ὅλω τῷ σώματι τοσοῦτον ἐφλέγμαινεν, ὡς γε- 
νέσθαι πολυτάλαντον τῷ σηχώματι, Καὶ αἰφνίδιον 
ἀνακράξας διὰ πασῶν τῶν αἰσθέσεων ὕδωρ ἤνεγκεν " 
xai λωφήσας, γέγονεν εἰς τὸ μέτρον ὃ ἦν ἀπ’ ἀρχῆς. 
Παρχδίδωσιν οὖν αὐτὸν τῷ πατρὶ αὐτοῦ ἀλείψας ab- 

τὸν ἐλχίῳ ἁγίῳ, ἐπιχέων αὐτῷ ὕδωρ ηὐλογυμένον, 


ἅψασθαι, μὴ o'vou ἐπὶ ἡμέρας τεσσαράχοντα. Καὶ 
οὕτως αὑτὸν ἀπέλυσεν ἰασάμενος. 

ὭὨχλησάν ποτε τούτῳ τῷ μεγάλῳ Μαχαρίῳ λογι- 
cuoi χενοδοξίας, πειρώμενοι τοῦτον ἐχχαλεῖν τῖς 
χέλλης. Καὶ ὑποτιθέμενοι οἰκονομίας γάριν χατε- 
λαμθάνειν τὴν ρώμην, ὡς ἐπὶ προφάσει δῆθεν εὐε»- 
γεσίας τῶν ἐχεῖ ἀῤῥωστούντων. “Ακρως γὰρ vau 
τῶν πνευμάτων εἷς αὐτὸν ἐνήργει $ χάρις τοῦ Κυρίου, 
Καὶ ὡς ἐπὶ πολὺ ὀχλοῦντες οὐχ ὑπηκούοντο, σφοδρο- 
τέρως δὲ αὐτῷ προσπαλαίσαντες, τοῦτον ἐξήλαυνον, 
Πεσὼν οὖν ἐπὶ τῆς φλιᾶς τῆς ἑαυτοῦ χέλλης ὁ ἅγιος 
τοὺς πόδας ἐχτείνας ἀφῆχεν ἐπὶ τὰ ἔξω, λέγων τοῖς 
τῆς κενοδοξίας δαίμοσιν, Ἕλκχετέ με σύροντες, δαί. 
μονες, ἐὰν δύνασθε. ᾿Εγὼ γὰρ τοῖς ἐμοῖς ποσὲν 3)hr- 
χοῦ οὐχ ἀπέργομαι. El οὖν δύνασθέ με οὕτως ize 
εἐγχεῖν, ὅπου λέγετε ἀπελεύσομαι - διομνύμενος αὐτοῖς 
κείμενος ἕως ἐσχέρας, 
ἐὰν μὴ σαλεύσητέ με, οὐ μὴ μῶν ὑπαχούτω, 'Ετὶ 
πολὺ οὖν πεσὼν, καὶ μείνας ἀσάλευτος, ἀνέσττ, λοιτὸν 
ἑσπέρας οὕσης βαθείας. ᾽Επιγενο μένης δὲ τῆς νυχτὸς, 
πάλιν τούτῳ διὰ πυρὸς ἐνόχλτσαν. ᾿Αναστὰς οὖν 
ἅγιος λαδὼν σπυρίδα ὡς δόο μοδ'ίων ψάμμου ταύτην 
ἐπλήρωσεν, xai τεθεικὼς αὐτὴν ἐπὶ τῶν ἑαυτοῦ ὥμων 
διεχίνει ἀνὰ τὴν ἔρημον οὕτως. Τούτῳ συνέντηπν 
Θεοσέδιος ὁ χοσμήτωρ, ᾿Αντιοχεὺς τῷ γένει, καὶ Ay 
αὐτῷ" Τί βαστάζεις, 466a ; παραχώρησον ἐμοὶ τὸ ς 
τίον, xai μὴ σχύλλου αὐτός. Ὃ δὲ λέγει “ Σχύλλω 
τὸν σχύλλοντά με. ἔΑνετος γὰρ ὧν ἐπκοδημίας μοι 
ὑποδάλλει. Καὶ ἐπὶ πολὺ διακινήσας οὕτως εἰς τὴν 
χέλλαν εἰσῆλθεν συντρίψας τὸ σῶμα. 

Διηγεῖτο δὲ ἡμῖν xal ὁ δοῦλος τοῦ Χριστοῦ Πτφνοὺ- 
τιος, ὁ τοῦ γενναίου τούτου τοῦ ἀθλητοῦ παϑητῆς, 


C ὅτι μιᾷ τῶν ἡμερῶν χαθεζομάνου τοῦ μακαρίου xal 


ἀθανάτου Maxaplou ἐν τῇ αὐλῇ, καὶ τῷ Θεῷ προ- 
ομιλοῦντος, ὕαινα λαδοῦσα αὐτῆς τὸν σχύμνον o 
φλὸν ὄντα ἤνεγκεν ^. καὶ τῇ κεφαλῇ κρούσασα τὸ ἢ» 
ρίδιον τῆς αὐλῆς, εἶσηλθεν ἔτι αὐτοῦ ἐχεὶ χαθεομέ- 
νου * xal ῥίπτει αὐτὸν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ. Τοῦτον 
τὸν σχύμνον λαδὼν ὁ ἅγιος Μακάσιος, xai ἐπιττόπε 
τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ἐπηύξατο - καὶ παραχρῆμε ἐν- 
ὄλεψεν. Καὶ θηλάσαντα αὐτὸν λαδοῦσα ἡ μὐτηρ οὗτος 
ἀπῆλθεν. Καὶ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ κώδιον μεγάλου 200172 
ἤνεγχεν τῷ ἁγίῳ Μαχαρίῳ, καὶ θεασάμενος ὁ ἐπ 
τὸ κώδιον, ταῦτα ἔλεγεν τῇ ὑαΐνς - Πόθεν cv τοῦτ᾽, 
εἰ μὴ βεθρώχεις προδατόν τινος - Τὸ οὖν ἐξ Buiz 
ὃν, ἐγὼ οὐ δέχομαι παρὰ σοῦ. Ἢ δὲ Dans xx 
τὴν χεφαλὴν εἰς τὸ ἔδαφος, ἐγονυπέτει πρὶ πῷ t 
civ τοῦ ἁγίου, καὶ ἐτιθει τὸ κώδιον. Ada ἃ Üre 
αὐτῇ * Εἴρηχά σοι ὅτι οὐ λαμδάνω, ἐὰν μὰψ ὑβ 





D σεις μηχέτι λυπεῖν πένητας χατεσθίουσα eium τὰ 


πρόδατα. Ἢ δὲ xal ἐπὶ τοῦτο διένευσεν τὰ xe 
αὐτῆς, ὡς συντιθεμένη τῷ ἁγίῳ Ma»aply. Tox ἰδὲ» c 
ξατο τὸ χώδιον παρὰ τῆς ὑαίνης. Ὅπερ κώδιον ὦ» 
τος ὁ τοῦ Χοιστοῦ δοῦλος καταλέλοιπεν ui 
xai μαχχρίῳ ᾿Αθανασίῳ τῷ μεγάλῳ. Ὡς δὲ τὰ 
4 μακαρία δούλη τοῦ Χοιστοῦ Μελάνη pot εἶπεν" 
ὅτι Παρὰ τοῦ ἁγίου xai θαυμασίου ἀνδοὸς Μακερία 
ἐγὼ ἔλαδον τὸ κώδιον ἐκεῖνο, ξένιον τῆς ὑαίνης ἐπ’ 
λεγόμενον. Kai τί τοῦτο θαυμαστὸν παρὰ ἀνδράσι ᾧ 
χόσμῳ ἐσταυρωμένοις ὕαιναν εὐεργετηθεῖσαν, εἶ Ι 
δόξαν τοῦ Θεοῦ καὶ τιμὴν τῶν δούλων αὐτοῦ caso ΜῈ 
τήσασαν ξένια τούτοις χομίσαι - Ὁ γὰρ τοὺς Mors 
ἐπὶ τοῦ προφήτου Δανιὴλ ἡμερώσας, καὶ ταύτῃ fj 
ὑαίνῃ σύνεσιν ἐχαρίσατο. d 
᾿Ελέγετο δὲ περὶ τούτου τοῦ ἁγίου Μακαρίου, 5 
ἀφ᾽ οὐ ἐδχπτισθη, οὐχ ἔπτυσεν χαμαί - ἐξηχοπῦ 








HISTORIA LAUSIACA. 


1063 


ntem meam tenere indivulsam, sed descendi À cum unxisset oleo sancto et curo aquam infudisset 


y mundi contemplationem ; Deo fortasse per- 
, ne hoc mihi reputaretur in superbiam. 
| eum accessi aliquando, et inveni extra ejus 
icentem quemdam cujusdam vici presbyte- 
jus caput ita erat exesum & morbo qui dicitur 
jt etiam ipsum os totum appareret in ver- 
ccessit ad ipsum ul curaretur, nec eum ad- 
ad colloquium. Rogavi autem eum, dicens: 
hujus miseri, et saltem da ei responsum. 
mihi respondit, dicens: Est indignus qui 
missa est enim ad eum hsec a Domino disci- 
1od si velis eum curari, persuade ei ut dein- 
lineata ministerio sanctorum sacramento- 
| autem ei dico: Quamobrem, queso ? Is 


precepit ne quadraginta diebus carnes guataret, neo 
vinum; et sic eum curavit. 

Eum aliquando suhierunt cogitationes vane gloria, 
que eum e cella ejivciebant,et suggerebant ut honesto 
consilio et justa de causa Romam pergeret, pro be- 
neficio eorum qui segrotabant; valde enim in eum 
operabatur gratia adversus spiritus. Postquam autem 
longo tempore noa obediit, valde agitabatur. Cadens 
vero in limine celle, foras pedes emisit, et dicit : 
Trahite et vellite, o demones, si potestis. Ego enim 
non abeo meis pedibus, jurans fore ut jaceat usque 
δὰ vesperam, ei nisi eum exocutiant non esse audi- 
turum. Cum autem diu procubuisset, surrexit ; cum 
nox autem adventasset, ei rursus exhibuere negotium. 


|: Fornicsns sacrum peregit ministerium, p Et cum duorum modiorum sportam imptesset arena, 


istigatur. Nunc ergo si metu desistat ab eo 
us est facere per contemptum, Deus ipsum 
Postquam ergo dixi ei qui affigebatur, ju- 
o est pollicitus se non amplius sacerdotis 
)biturum. Tunc eum accepit, et dixit ei: 
esse Deum quem nihil latet ? Respondet 
xime, rogo te. Deinde ei dicit Macarius : 
isti Deo illudere? Dicit ille: Non potui, do- 
Dicit ei Macarius : Si agnoscis tuum pecca- 
Jei disciplinam propter quam hec subiisti, 
r in posterum. Qui confessus est peccatum, 
idit se non amplius peccaturum, neque al- 
atraturum, sed sortem laicam amplexurum. 
ic sanctus ei manus imposuit, et paucis die- 
:uratus, capillique ei creverunt et sanus do- 
diit Deum glorificans; egit autem magno 
Iacario gratias. 
ictus habebat diversas cellas; unam quidem 
qua est interior in solitudine, et unam in 
unam in Celliis, et unam in monte Nitrie. 
uidem carebant ostio, in quibus dicebatur 
| quadragesima in tenebris, alia autem erat 
γ, in qua non poterat pedem extendere ;'alia 
iior, in qua conveniebat eos. qui ad ipsum 
nt. ' 
"avit tantam multifadínem eorum qui vexa- 
demonibus, ut e& non cadat in numerum. 
autem illlo essemus, virgo nobilis et dives 
8. ad eum ἃ Thessalonica in finibus Achaie, 
lis annis laborarat paralysi. llanc ante cel- 


etimposuisset humeris, pervadebal totam solitudinem. 
Huic oocurrit Theosebius Cosmetor, genere Antio- 
chenus, et ei dicit : Quid portas, abba ? Cede mihi 
onus, et ne vexeris. Ille autem dixit : Vexo eum qui 
me vexati; nam cum sim remissus et ignavus, 
suggerit mihi peregrinationes. Cum autem diu pro- 
movisset, ingressus est cellam contrito corpore. 

! Narravit autem nobis (52) Dei quoque servus 
Paphnutius, preclari hujus sancti discipulus, quod 
cum quodam die sederet in aula sanctus Macarius, 
et Deum alloqueretur, hyena acceptum suum catu- 
lum, qui erat cecus, attulit ad sanctum Macarium ; 
et cum capite pulsasset ostium aule, ingressa est, 
eo adhue sedente, et projecit catulum ad ejus pedes. 
Cum autem accepisset catulum sanctus Macarius, et 
spuisset in ejus oculos, oravit, οἱ statim vidit. Et 
cum mater eum laociasset et accepisset, ita exiit. 
Die autem sequenti pellem magne ovis attulit ad 
sanctum Macarium ; et cam sanctus vidisset pellem, 
hec dixit byane : Undenam hanc habuisses, nisi 
ovem alicujus devorasses? Quod ergo proficiscitur 
ab injuria, ego & te non accipio. Hyena, autem humi 
inclinato capite, genu flectebat ad pedes sancti, et 
ponebat pellem. Ipse autem ei dicebat : Dixi me non 
accepturum, nisi juraveris te non amplius offensu- 
ram pauperes, comedendo eorum oves. Illa vero ad 
hoc quoque capite suo annuit, ut qua sancto assen- 
tiretur Macario. Tuno accepit pellem ab hyewna. 
Beata autem Christi ancilla Melania dixit mihi, se 
illam pellem accepisse ἃ Macario illo, quod appella- 


ἢ projectam, misericordia commotus, viginti D batur munus hyenz. Quid vero mirum est apud viros 


igens oleo sanoto suis manibus, et orans, 
misit in suam civitalem. Que cum pedibus 
sisset, ad sanctos copiosam misitoblationem. 
em presente adductus est ad eum puer qui 
ra spiritu. Ei autem manum imponens in 
. Sini4tram supra cor, tandiu oravit donec 
psum pendere in aere. Tanquam uter ergo 
atus, adeo intumuit, ut esset maximi ponde- 
im repente excíamasset, per omnes sensus 
misit ; et cum rursus desiisset, rediit ad eam 
rius erat. mensuram. Et tradidit eum patri, 
:lides hec de Marco. 


mundo crucifixos, si hyena beneflcio affecta, ad Dei 
gloriam, et honorem servorum ejus, id sentiens ad 
eum munera attulerit? nam qui in Daniele propheta 
mansuefecit leones, huic quoque hyene largitus est 
jntelligentiam. 

De eo autem dictum est quod ex quo fuit baptiza- 
tus, humi non spuerit, cum essent sexaginta anni ex 
quo fuerat baptizatus. Ánnos enim natus quadraginta 
baptismum susceperat. 

Forma autem ejus erat hujusmodi : oportet enim 
me quoque tibi hoc signiflcare. Christi serve, ut qui 


4063 


PALLADII 


hoc seiam optime, oum mea parvitas ei fuerit tem- Α sto οἱ vindicte cupido animo erat ὶ 


pore equalis. Erat sutem ejus forma satis minuta ao 
mutila et rara, pilos solum habens in labro. Quin- 
etiam in suprema parte habebat paucos. Nam pro 
pter ingentes labores exercitationis, ne pili quidem 
menti barbe ei enati sunt. 

Ad hunc sanctum Macarium cum quodam die ve- 
nissem, ut essem animo valde anxius, dico illi: Abba 
Macari, quid faciam,quoniam me alfligunt cogitatio- 
nes, mibi dicentes: Nihil] facis, recede binc. Re- 
spondet mihi dicens sanctus Pater Macarius : Dio tu 
tuis cogitationibus : Propter Christum custodio pa- 
rietes. 

Hiso, o.studiose et amantissime Christi serve, ex 
multis et magnis signis et certaminibus inclyti et 
virtute prediti Macarii signiüicavi. 

Hic Maosrius nobis narravit (erat enim presbyter) 
86 observasse tempore communionis Christi sacra- 
mentorum, se Marco exercitatori nunquam dedisse 
oblationem, sed ei angelum dedisse ex ara; solum 
autem se vidisse digitum manus ejus qui dabat. 


CAPUT XXI. 
Vila abbatis Marci (53). 


Cum esset autem hic Marcus junior, dicebat me- 
moríter Vetuset Novum Testamentum, eratque insi- 
gaiter mitis et summe temperans. Quodam ergo die 
cum satis otii haberem in cella mea, in extrema jam 
ejus seneotute ad eum venio, et ostio ejus celle 
&ssideo. Quem ego, utpote qui essem adhuc rudis, 
existimabam esse supra hominem, sicut erat ; et au- 


scultabam quidnam diceret vel faceret. I8 autem in- ἢ 


tus solus, cum jam oentum annos transegisset, et 
dentes amisisset, secum pugnabat et cum diabolo, 
et dicebat : Quid vis deincepe, xaxóvzps, id est, male 
senex ? Ecce jam et vinum biblsti, et oleum tetigisti, 
Quid vis deinceps πολιόφαγε, id eat, vorax in canitie, 
et χοιλιόδουλε, id est, ventri serviene, probro et con- 
tumelia te ipsum afficiens? Et diabolo dicens: Recede 
a me, diabole, consenuisti mecum in dissensionibus, 
injeoisti mihi imbecillitatem corporis, fecisti me δ. 
bere vinum, et sumere oleum, me reddens volupta- 
rium. Adhucne tibi aliquid debeo? Apud me nihil 
invenis quod velis diripere. Recede ἃ me deinceps, 
inimíce hominum. Ac veluti 86 provocans et irritans, 
secum loquebatur, dicendo : Abesdum, o nugator, 
in canitie vorator, δὲ helluo in senectute. Quandiu 
ero tecum ? 
CAPUT XXII. 
Vita abbatis Moysis (35), qui fuit ex latronibus. 

Fuit quidam Moyses nomine, /Eihiops genere, ni- 
ger, servuscujusdam qui gerebat rempublicam ; quem 
propter morum improbitatem et latrocinii crimen 
projecit ejus dominus. Dicebatur enin etium usque 
ad cedes, progredi; cogor enim dicere facta ejus 
improbitatis, ut postea ostendam virtutem ejus pos- 
nitentie. Narrarunt ergo aliqui eum fuisse prefe- 
cium magne caterve latronum. Cujus inter cestera 
atrocinahdi opera hoo quoque fertur, quod infe- 


qui ad rem aliquam patrandam eunti sib 
canibus suis impedimento. Quem cu: 
dere, obibat locum in quo ejus oves t 
tionem, ei autem significatum eat ipst 
Nilum. Et cum fluvius illo tempore inu 
mille passus pateret latitudine, ensem t 
cus, et tunicam qua eret indutus impc 
piti, natando sio transmisit fluvium. 
transnataret, potuit pastor se absconder 
diens. Cum ergo Moysi ceptum non su 
oisis quatuor egregiis arietibus, et fu 
Nilum rursus tranavit ; et cum in parvi 
villam venisset, excoriavit arietes ; et c 
carnis optima comedisset, et pelles prx 
disset, cum saltem Italicorum  circit 


B (65) ebibisset, illino ad quinquaginta 


profectus, ubi habebat collegium. 

Hic princeps latronum sero tandem 
qui ei acciderat compunctus, tradidit 
nasterio ; et ad tantam processit ponite 
tam res ipse indicarunt. Incer cetera a 
quod cum quatuor latrones in eum in c 
irruissent, ignoresnles eum esse Mo 
Moyses eos tanquam sacoum pales ligatc 
imposuit, et ad fratrum portavit eerles; 
Quoniam non licet mihi alicui facere i 
veni autem eos me aggressus, quid de 
fieri ? Hoo modo autem comprehensi as 
Deo confessi sunt. Et cum cognovisse 
Moysem qui fuit aliquando insignis pri 
num, Christum eo nomine glorificantes 
mundo renuntiarunt propter ejus pc 
evaserunt monachi probatissimi, sic c 
hic qui tantum valebat virtibus atroci 
ciens, sic Deum timet ; quid nos adhuc 
lutem differimus ὃ 

Beatum autem Moysem (sic enim opo 
care) deinceps adorti sunt demones, ad 
intempersntie impellentes eum consueti 
usque adeo ab ipsis fuit tentatus, sicut iJ 
ut parum abfuerit quin eum ab instituto: 
Cum autem accessisset ad magnum [si 
sedebat in Scete, tertio ad eum retuli 
nicationis. Cui respondit sanctus : f. w 
o frater; sunt principia, et ideo ἰδ φρο 


D vaserunt, priorem requirentes conesoetsdi 


enim canis cum assueverit in macello pet 
non recedit a consuetudine ; sed gi [uer 
macellum, e! nemo ei dederit, fame e 
amplius accedit ; sic τὺ quoque, si perm 
tum continentie exercitatione, mortifical 
tua que sunt supra terram (Coloss. m). 
dens ab ingressu ingluviem qua patri i 
Liam, egre ferens demon, ut qui cibos ! 
qui accendant,a te recedet. Cum ergo 
Christi servus Moyses, et ab illa hora s 
clusisset in cella, maxima in omnibus e 
tolerantia, maxime autem in abstinentit 


1065 HISTORIA LAUSIACA. 1066 
(xoc ἔχων ἀφ᾽ οὗ ἐδαπτίσθη. Τεσσαράκοντα γὰρ ἐτῶν À ἀπιόντα, μετὰ τῶν τῆς ποίμνης χυνῶν ἕν voxtl * ὃν 


ἐτύγχανεν, ὅτε ἐδαπτίσθη ὁ γνήσιος τοῦ Χριστοῦ 
δοῦλος. καὶ ἀθάνατος Μαχάριος. 

Ἢν δὲ τὸ εἶδος ἀηττήτου ἀθλητοῦ τοῦ Χριστοῦ 
Maxaplou τοιοῦτον τῆς ἡλικίας. Δεῖ με γάρ xal περὶ 
τούτου σημᾶναί σοι, δοῦλε τοῦ Χριστοῦ͵ ἀχροιδῶς 
ἐμοῦ τοῦτον γινώσχοντος, ὡς ἅτε xal μετ᾽ αὐτοῦ τὴν 
ἐμὴν βραχύτητα συγχρονίσασαν " Hv οὖν τὸ εἶδος τῆς 
ἡλικίας αὐτοῦ ὑποχολοδὸν, σπανὸν, ἐπὶ τοῦ χείλους 
μόνον ἔχον τρίχας ᾿ xai εἰς τὸ ἄκρον δὲ τοῦ γενείου 
εἶχεν ὀλίγας. Ὑπερδολῇ γὰρ πόνων ἀσκήσεως οὐδὲ 
αἱ τρίχες τῆς γενειάδος αὐτοῦ ἐξέφυσουν. 

Τούτῳ τῷ ἁγίῳ ἐγὼ προσῆλθον μιᾷ τῶν ἡμερῶν, 
λέγων αὐτῷ. ἐν ἀκηδίᾳ μου σφόδρα διάγοντος " ᾿Αὔδα 
Maxzipis, τί ποιήσω, ὅτι θλίδουσί με οἱ λογισμοὶ λέ- 
γοντὶς μοι, ὅτι Οὐδὲν ποιεῖς, ἄπελθε ἐντεῦθεν ; "Amo- 
κρίνεταί μοι λέγων ὁ ἅγιος Πατὴρ Μαχάριος * ΕἾπόν σου 
τοὶς λογισμοῖς ὅτι Διὰ τὸν Χριστὸν τοὺς τοίχους τηρῶ. 

Ταῦτα σοι, φιλόχριστε xal φιλομαθὴς δοῦλε Θεοῦ, 
Ex πολλῶν xal μεγάλων σημείων xai ἄθλων τοῦ ἀοι- 
δίμου καὶ ἐναρέτου ἀνδρὸς Μαχαρίου ἐσήμανα. 

Τοῦτο τὸ παράδοξον ὁ θαυμάσιος οὗτος ἀνὴρ Ma- 
κάριος ἡμῖν διηγήσατο (ἦν γὰρ τῇ χειροτονίᾳ τῶν 
is κρισδύτερος), λέγων * "Enter μηνάμην ἐγὼ 
κατὰ τὸν χαιρὸν τῆς διαδόσεως τῶν τοῦ Χριστοῦ μυ- 
στηρίων ὅτι Μακαρίῳ τῷ ἀσχητῇ οὐδέποτε ἔδοκα 
ἐγὼ προσφορὰν, ἀλλ᾽ ἄγγελος αὐτῷ ἐπεδίδου ἀπὸ τοῦ 
θυσιαστηρίου λαμθάνων. Μόνον δὲ τὸν ἀστράγαλον τῆς 
χειρὸς ἐθεώρουν τοῦ ἐπιδιδόντος τούτῳ τὴν χοινωνίαν. 

ΚΕΦΑΛ. ΚΑ΄. 
Περὶ Μάρχου. 

Μάρχος δὲ οὗτος νεώτερος ὧν Παλαιὰν καὶ Καινὴν 
Γραφὴν ἀπεστύήθισεν * πρᾶος ὧν xaü' ὑπερδολὴν, σώ- 
qptov €. xal τις ἄλλος. Μιᾷ τῶν ἡμερῶν εὐχαιρού- 
μενος ἐγὼ εἰς τὸ ἔσχατον αὐτοῦ γῆρας λοιπὸν ἀπέρ- 
χομαι πρὸς αὐτὸν, καὶ παρακαθέζομαι τῇ θύρᾳ τῆς 
κέλλης αὐτοῦ, ὥς ἅτε ἐγὼ ὁ ἀρχάριος Gv. νομίζων 
αὐτὸν ὑπὲρ ἄνθρωπον, ὥσπερ xxi ἦν. Καὶ ἠχροώμην, 
tl ἄρα λαλεῖ, ἥ τί διαπράττεται. Καὶ μονώτατος ὧν 
ἕνδον περὶ τὰ ἑχατὸν ἔτη ἐλάσας ἤδη, χαὶ τοὺς ὁδόν- 
τας ἀπολέσας, ἑαυτῷ διεμάχετο χαὶ τῷ διαδόλῳ, xai 
ἔλεγεν " Τί θέλεις λοιπὸν xaxóqnpt; Ἰδοὺ xal olvot 
ἔλαδες, καὶ ἐλαίου ἥψω. Λοιπὸν τί θέλεις ποιήσω 
σοι ; πολιοφάγε, χοιλιόδουλε, ἑαυτὸν ἐξυδρίζων ; Εἶτα 
καὶ τῷ διαδόλῳ .Απελθε, λέγων͵ λοιπὸν ἀπ᾽ ἐμοῦ, 
διάδολε, συγγεγήρακας μοι ἐν ἀδιαφορίαις. ᾿Ασθέ- 

᾿ ψειάν μοι τοῦ σώματος ἐπιγράψας, οἴνου ἐποίησας 
— μεταλαδεῖν xal ἐλαίου, qi με ἀπεργασάμενος. 
.2 Μὴ ἀχμὴν σοί τι χρεῶστῷ ; οὐδὲν εὐρςίσχεις ἐν ἐμοὶ 
-ἰ ὃ θέλεις συλῆσαι. ΓΔπελθε λοιπὸν ἀπ᾽ ἐμοῖν, μισάν- 
οἱ θρώπε, Καὶ ὡς τερετίζων ἑαυτῷ ἔλεγεν διαλεγόμε- 


uo - ἐ μετὰ σοῦ: 
τ ΚεΦαλ. KB'. 
un Περὶ Μωυσέως τοῦ Αἰθίοπος. 
^ οῦυσῆς οὕὔνω χαλούμενός τις, Αἰθίοψ τῷ γένει, 
S* μέλας, οἰκέτης ὑπῆρχεν πολιτευομένου τινός " ὃν διὰ 
Z. πολλὴν δυστροπίαν xal λῃστρικὴν αἰτίαν ἔῤῥιψεν ὁ 
«Ἴδιος δεσπότης. ᾿Ελέγετο γὰρ xai μέχρι φόνων φθᾶ- 
»' νεῖν αὐτόν. ᾿Αναγχάζομαι γὰρ λέγειν αὐτοῦ τὰ ἔργα 
^ «πῆς πονηρίας, ἵνα δείξω αὐτοῦ τὴν μετὰ ταῦτα ἀρε- 
,- πὴν lx μετανοίας. Διτγοῦντο γοῦν τινες ὅτι καὶ ἀφ- 
-ηγούμενος ἦν λῃστηρίου μεγίστου * οὗ xal τοῦτο 
. φρέρεται ἐν τοῖς ἔργοις λῃστριχοῖς, ὅτι ποιμένι τινὶ 
. μνησικάχησεν παρεμποδίσαντι αὐτὸν εἷς πρᾶγμά τι 


C 


ἀποχτεῖναι θελήσας περιενόστει τὸν τόπον ἔνθα τὴν 
στάσιν εἶχεν τὴν τῶν προδάτων. ᾿Βμηνύθη οὖν αὐτῷ 
ὅτι πέραν τοῦ Νείλου ἐστιν * xai χατὰ τὸν χαιρὸν 
ἔχεῖνος πλημμυροῦντος τοῦ ποταμοῦ, χαὶ κρατοῦντος 
ἐπὶ iv σημεῖον τῷ πλάτει, δαχὼν τὴν μάχαιραν aó- 
τοῦ ἐν τῷ στόματι, xai τὸν χιτωνίσχον, ὃν ἐνεδέδυτο, 
ἐπιθεὶς, τῇ ἑχυτοῦ χεφαλῇ, διεπέρασεν οὕτως χολυμ- 
δήσας τὸν ποταμόν. Ἔν τῷ τοῦτον οὖν διαχολυμὄᾶν 
ἡδυνήθη λαθεῖν ὁ ποιμὴν, εἰς χρύφιον ἑαυτὸν χατα- 
χώσας. ᾿Αποτυχὼν οὕτως Μωῦύσζς τοῦ ἐγχειρήμα- 
τος, τοὺς ἐξ ἐπιλογῆς τέτσαρας χριοὺυς σφάξας, xai 
δήσας σειράδην, ἐχολύμδυησεν αὖθίς τὸν Νεῖλον Καὶ 
ἐλθὼν εἷς μικρὸν ἐναύλίον, ἀπέδειρε τοὺς xptoóc . Καὶ 
φαγὼν τὰ κάλλιστα τῶν χρεῶν, καὶ sic οἶνον διαπωλή - 
σας τὰ χώδια, σαΐτην πιὼν ὡς ᾿Ιταλικχῶν Óexaoxto, 
πεντέχοντα σημεῖα ἀπῆλθεν, ὅπου τὸ χολλήγιον εἶχεν. 

Οὗτος ὀψέ ποτε τοῦ χαιροῦ ὁ τοιοῦτος λήσταρχος 
κατανυχθεὶς ἐκ περιστάσεώς τινος ἐπιδέδωχεν ἔχυ- 
τὸν μοναστηρίῳ * καὶ οὔτω προσῆλθεν τῷ πράγματι 
τῆς μετανοίας, ὡς xai αὐτὸν τὸν συμπράκτην ἀῤτοῦ 
xal ὁποδολέα τῶν χαχῶν ἐκ νεότητος δαίμονα, τὸν 
εἷς πάντα αὐτῷ συναμαρτόντα, ἄντιχρυς εἷς ἐπίγνω- 
σιν ἀγαγεῖν τοῦ Χριστοῦ. Ἕν οἷς λέγεται, ὅτι ποτὲ 
τουτῳ ἐπέῤῥιψαν λῃσταὶ τέσσαρες χαθεζομένῳ ἐν τῷ 
κελλίῳ, ἀγνοήσαντες ὅτι Μωυσῆς ἦν οὗτος. Οὖὺς δη- 
σὰς ὁ μαχάριος ἅπαντας, χαθάπερ σάχχον πλήρη 
αχῦρων, τοῖς ὥμοις ἑαυτοῦ ἐπιθεὶς, ἤνεγχεν εἰς τὴν 
ἐχχλησίαν τῶν ἀδελφῶν, εἰπὼν, ὅτι ᾿Επειδὴ οὐκέτι 
ἔξεστί μοι ἀδιχεῖν οὐδένα, s6pov δὲ αὐτοὺς ἐπελθόν- 
τας μοι, τί κελεύετε περὶ τούτων ; Συλληφθέντες οὖν 
οὗτοι τούτῳ τῷ τρόπῳ bà τοῦ ἁγίου Μωυσέως ἔξομο- 
λογήσαντο τῷ Θεῷ. Καὶ γνωρίταντες τοῦτον ὅτι 
Μωυύσῆς ἐστίν ὁ ποτὲ ὀνομαστὸς xal περιδόητος λύστ- 
apyoc, δοξάσαντες ἐπ’ αὐτῷ τὸν Χριστὸν, χκἀχεῖνοι 
ἀπετάξαντο διὰ τὴν τούτου μεταδολὴῆν, xal γεγόνασι 
μοναχοὶ δοκιμώτατοι * λογισάμενοι τοῦτο, ὅτι εἰ οὗτος 
ἱχανὸς ἐνδυνάμει͵ xai κατ᾽ ἄκραν πεποιημένος τῷ ἔργῳ 
τῷ λγτστριχῷ, οὕτως κομψῶς πεφόδηται τὸν θεὸν, τί 
ἡμεῖς ἀναδαλλόμεθα τὴν σωτηρίαν τῶν ἡμετέρων 
ψυχῶν, 

Τούτῳ τῷ μαχαρίῳ Μωυσεῖ (δεῖ γὰρ αὐτὸν λοιπὸν 
οὕτω προσαγορεύεσθαι) ἐπέθέντο οἱ τῆς ἀσωτείας 
δαίμονες, εἰς τὴν ἀρχαίαν συνήθειαν τῆς ἀχολασίας 
«ἧς πορνιχῆς αὐτὸν χατελαύνοντες. "Oc ἐπὶ τοσοῦτον 
δπ᾽ αὐτῶν ἐπειράσθϑη,.. ὡς αὐτὸς διηγήσατο, ὡς μι- 
xpo) δεῖν τῆς προθέσεως αὐτὸν ἐξοκεῖλαι. Παραγε- 
νόμενος οὖν οὗτος πρὸς τὸν μέγαν ᾿Ισίδωρον τὸν ἐν 
τῇ Σχήτει χαθήμενον, ἀνήνεγχεν τούτῳ τὰ πεοὶ τοῦ 
τῆς πορνείας πολέμου. Πρὸς ὃν ἀπεχρίθη ὁ ἅγιος " 
Μηδὲν θροηθῇς, ἀδελφέ " ἀρχαὶ γάρ εἶσιν. Διὰ τοῦτο 


τες συνήθειαν" Ὥσπερ γὰρ ὅταν xov ἐν μαχέλλῳ 
ἐθίσῃ κωλέας περιτρύχειν, τῆς συν: θείας οὐχ ἀναχω- 
pei* ἐὰν δέ τις κλείσῃ τὸ μαχελλεῖον, xal μηδεὶς 
αὐτῷ μηδὲν ἐπιδῷ, ἢ λιμαγχονηθεὶς, οὐκ ἔτι ἐγγίζει 
ἐκεῖ μηδεμίαν ἔχων βοράν " οὕτω καὶ σὺ, ἐὰν ἐπι- 
μείνῃς τῇ σου ἀσχήσει τῆς ἐγχρατείας, νεχρώσας 
σου τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, ἀποχλείσας τὴν εἶσοδον 
τῇ γαστριμλογίᾳ τῇ τιχτούσῃ τὴν ἀχολασίαν, ἀκη- 
διάτας ὁ τῆς πορνείας δχίμων, μὴ ἔχων τὰ βιεώματο 
τοῦτον ἐξάπτοντα, οὕτως Gol, ἀποστήσεται. ᾿Αναχω- 
ρήςας οὖν ὁ τοῦ Χριστοῦ δοῦλος Μωυσῆς ἀπὸ τῆς 
ὥσδας ἐχείνης, καὶ χαταχλείσας ἑχυτὸν ἐν τῇ ἑαυτοῦ 
“χέλλῃν ὑπομονῇ σφοδροτάτῃ ἡἠσκεῖτο ἐν πᾶσι μάλιστα 


.; "9€" Pd "λοιπὸν, λῆρε, πολιοφάγε, φαγόγηρε, ἕως D σφοδρότερον σοι ἐπέθεντο, τὴν προτέραν ἐπιζητοῦν- 


1011 


PALLADII : 


angorem et tristitiam fugerem ex monasterio mei A pretextu bene faciendi me acceperis in tuum 


archimandrite, erraos perveni δὰ montem sancti 
Antonii. Sedebat autem beatus Antonius inter Baby- 
lonem (60) et Heracleam in vasta solitudine, qua 
fert δὰ mare Rubrum, circiter triginta milliaribus ἃ 
fluvio. Cum ergo venissem ad ejus monasterium quod 
est prope fluvium, in quo sedebant ejus discipuli 
Mucarius et Amatas in eo qui Pisper appellatur loco, 
qui eum etiam cum dormiisset sepelierunt, exspec- 
tavi quinque dies, ut convenirem sanctum Aplonium. 
Dicebatur aute:n accedere ad hoc monasterium, ali- 
quando quidem post decem dies, aliquando vero post 
vigiuti, aliquando vero post quinque, prout expedie- 
bat pro beneficio eorum qui veniebant ad monaste- 
rium. Conveneramus ergo diversi fratres diversis de 
causis : inter quos fuit etiam Eulogius Alexandrinus 
monachus, et cum eo alius mnembris tnancus, qui 
quidein propter talem cau-am accesserunt. 


CAPUT XXVI. 


De Eulogio (61) Alexandrino et eo qui erat. membris 
mancus. 


Hic Eulogius fuit disciplinarum liberalium 
scholasticus (Pusch. c. 19, n. 3), qui divino amore 
sauciatus, propter desiderium immortalitatis renun- 
tiavit tumultibus ; et cum omnes suas dispersisset 
facultates, sibi reliquit paucos numinos, cum non 
posset operari. Cum ergo per se angeretur animo et 
esset tristis, et neque vellet cum aliis congredi, ne- 
que utsolus esset salis sibi persuaderet, invenit 
quemdam mancum ac mutilatum in foro projectum, 
qui nec manus hubebat uec pedes : ei solum lingua 
remanserat integra ad alloquendum 608 qui incide- 
bant. Eulogius autem stans, eum fixis intuetur ocu- 
lis, et Deum rogat, et cum Deo hoc modo paoiscitur, 
dicens : Domine, propter nomen tuum accipio huno 
mutilatum, et eum me recreaturum ao refecturuin 
spondeo usque ad horam morlis ejus, ut ego quoque 
per eum salvus flam. Largire ergo mihi, Christe, pa- 
tientiam, ut ei inserviam. Et ad eum accedens, dioit 
ei : Vis ego te domo accipiam, et te recreem ac re- 
flciam ? Ille ei dicit : Utinam dignareris, sed ego sum 
indignus. Vado ergo, inquit, et adducam asinum, et 
te hinc auferam. Cum magno autem gaudio est as- 
sensus is qui erat mutilatus, Eum ergo sustulit et 
portavit in suum hospitiolum, ejusque curam gessit 


pitiolum, et propter me vis esse salvus. Eulogit 
tem cor ejus leniebat, dicens : Ne, domine, ne 
dixeris ; sed dicas quanam in re tibi foerim m 
tus, et eam corrigam. Mancus autem dicebat | 
ganter : Non fero bas assentationes ; aufer me! 
et projice in foro, recuso tuam curationem. Di 
autem Eulogius : Rogo te, patere tui euram ge 
dic si quid sil tibi grave, dotnine mi. Mutilate: 
tem magis incensus, ei dicebat : Non possom 
plíus ferre tuam subdulam et ironicam adulatio 
Nou placet mihi hec vita parca et sordida, eg» 
vesci carnibus. Patiens autem  Eulogius care 
eum attulit. Cum eas autem vidisset impatiens : 
satis est mihi, inquit, tecum esse solurm, turbas 
cernere. Et autem dicit Eulogius : Ego a4 t 
&dducam monachorum muliitudinem. [lle « 
rursus egre fcrena, dicit : Ve mihi misero: 
aspectum ferre non possum ; et tu ad me addu: 
similes, qui cum sint otiosi, comedont. Et ins 
voce seipsum Jlanians, vociferabatur, dicens : 
nolo; in forum deduci volo. O violentia ! abjice 
ubi invenisti. Dico quod si habuisset manus, in 
mum indurxisset vel se sutTocare, vel sibi ense 
nus ipoferre. Cum demon s8ic eum efferasset, pos 
se confert Eulogius ad propinquos monachos, et à 
eis : Quid faciam? ad desperatiooemn me deà: 
mutilatue. Dicunt ei: Quamobrem ?1de eutem : 
inquit, graviter afficit; nec scio quà faciam. / 
ciam ipsum ? sed Deo dedi dexteram, et timeo. 
ubjiciam? sed me dies noctesque malehabet. N 
quid faciam. Ei dicunt illi absolute ; Adbe: 
magnus ille (8io enim vocabant sanctum Antosic 
ascende ad ipsum, mutilatum imponens in narii 
et defer eum in monasterium, et exspecta dog 1 
gnus venerit e spelunca, et ad eum refer judizus, 
quod tibi dixerit, sta illius sententis. Deus 
libi dicet per ipsüm. Verbis eorum morem ps 
Eulogius, et mutilato blandiens, cum eum imciss 
in cymbam pastorslem, noctu egcensus est εἰ cx 
et tulit eum in monasterium discipulorum nz 
tonii. Aocidit autem ut alio die veniret magsu 
vespere, ut narravit Cronius, amictus οἰϊεπγὼν 
licea. Ingressus est ergo in suum monasteri 
autem hac ejus consuetudo, ut alloquereto^ 
rium, eL eum interrogaret : Frater Maagri, ** 


in omnibus quibus opus habuit. Perpetuis ergo quin- D ne huc aliqui? Respondebat Macarius : Vw 


decim annis, is qui erat mutilatus benevole ab eo 
curabatur tanquam pater, ut qui lavaretur, ungere. 
tur, foveretur, et portaretur manibus Eulogii, et 
supra suam dignitatem quidem custodiretur, inorbo 
autem convenienter reficeretur. Post quindecim au- 
tem annos invasit daemon eum qui erat mutilatus, 
volens privare Eulogium mandato et proposito, et 
mutilatum ἃ refectione, et Dei gratiarum actione, 
sedilionemque excitat in Eulogium ; multisque eum 
probris ccepit insequi, adeo ut eum etiam appeteret 
maledictis, dicens deinceps : Abi bino, scelerate fu- 
gitive (62). Suffuratus es alienas pecunias, et domi- 
-nm spoliasti; οἱ meo pretextu vis latere, ut. qui 


Dicebat autem magnus : Suntne /Egyptil, mde 
lymitani ἢ Dederatautem magnus ei signes Une 
Cum videris venisse aliquos quibus est minosuqii 
dic : Adsunt ,Egyptii. Quando autem videris ves 
aliquos religiosiores et paulo consideratiores, & 
Sunt Jerosolymilani. Rogabat ergo magnus prose 
dicens fratri Maoario : Sunt "Egyptii fratres, an t 
solymitani ἢ Respondet Macarius, dicens : Ec & 
tura. Quando ergo dicebat Macarius : Sunt £g 
dicebat ei magnus : Para eis lentem, οἱ da es qv 
comedani. Et faciebat eis unam  oratiopem. ! 
dimittebat eos. Quandoautem dicebat: SuntJerat! 
mitani, sedebat per totam nootem, et eis diotbi!! 


1069 


HISTORIA LAUSIACA. 


1010 


ut qui nibil aliud sumeret preter panis sicci uncias Α ne incideres in animi elationem. His auditis reversus 


duodecim, plurimum operans, et quinquaginta ora- 
tiones quotidie peragens. 

Porro autem quamvis suum macerasset corpuscu- 
lum, permansit tamen inflammatus, et precipue in 
somnis. Cum autem surrexisset, convenit quemdam 
alium monachum sanctum probatissimum, et eidiocit: 
Quid faciam, abba? Rationi mes tenebras oflundunt 
somnia animi, ut qui eis ex veteri consuetudine de- 
leeter. Dicit ei ille sanctus: Non cohibuisti mentem 
tuam a visis que in eis versantur, ea de causa hiec 
sustines. Fao ergo quod dico. Dede te paulatim vi- 
gilie, et ora sobrius ; et ab his cito liberaberis. Cum 
hoc autem monitum audiisset vir preclarus, tanquam 
ab eo qui erat artifex experientia, in cellam rever- 


eat in cellam, quiete deinceps attendens moderato 
instituto exercitationis. Post duos autem vel tres 
menses rogatusa beato Isidoro presbytero exercita- 
tor Moyses nunquid amplius ei molestiam exhibuis- 
set spiritus, respondit: Ab illa hora qua mihi pre- 
catus est Cbristi servus, nihil mihi accidit ejusmodi. 
Digaatus est autem hio sanctus gratia adversus des- 
mones, adeo ut sicut nos muscas hieme contemoi- 
mus;ita,atque adeo amplius, hic magnus Moyses 
contemneret demones. [1296 est religiosa et sancta 
vita quam egit invictus athleta Moyses /Ethiops, qui 
ipse quoque numerabatur inter magnos. Obiit ante 
[F. leg. autem] septuaginta quinque annos natus in 
Scete, cum factus esset presbyter, relictis septua- 


sus, dixit ei, quod quidemsua sciat conscientia, tota B ginta quinque discipulis. 


nocte non dormiisse; non orationis pretextu genu- 
flexisse, ut somni fugeret tyrannidem. 

Cum annis ergo sex mansisset in cella, totas no- 
otes stans in medio celle, et Deum orans assidue, 
et non claudens oculos, non potuit intemperantem 
vincere cupiditatem. Revera enim non potest vere 
eastigari cupiditas. Cum enim seipsum tabefecisset 
laboribus, turpem illam affectionem non potuit subi- 
gere. 

Post hec aliam sibi suggessit rationem aspere 
vite agenda. Egrediens hic pugil Satane (varie enim 
cum eo decertavit) noctibus abibat ad cellas mona- 
chorum, qui se exercendo consenuerant in labori- 
bus, et per se aquam non poterant amplius impor- 
tare : et accipiens hydrias eis nescientibus, illas 
aqua implebst. Habent enim in illis locis aquam certa 
distantem longinquitate, alii quidem ad duos lapi- 
des, alii vero ad quinque, alii vero ad dimidium. 
Una ergo nocte qua hoo faciebat, demon qui eum 
Observaverat, non amplius ferens athlete fortitudi- 
nem, cum ipse se inclinasset in puteum, ut unius 
monachi impleret hydriam, clavam quamdam ei im- 
pegit in lumbos, et eum in loco reliquit jacentem 
mortuum, nihil omnino sentientem, neque quil, 
neque ἃ quo i4 passus sit. Cum  ergo."'allo 
die venisset quidam monachus ad squam  hau- 
riendam, eum illico invenit jacentená linqui animo. 
Is autem id renuntiavit asQpno I:idoro presbytevo 


. Scetis. Qui abiens cum aliquot aliis, eum accepit, et 


, tulit in ecclesiam. Tlle vero anno !oto sgrotavit, ut 


CAPUT XXIII. 
Vita abbatis Pauli (51). 

Mons est in "Egypto, abducens in vastam Scetes 
solitudinem, qui appellatur Pherme. In hoo monte 
sedent circiter quingenti homines qui exercentur. In- 
ter quos fuit etiam quidam, nomine Paulus, mona- 
chus optimus, qui toto suo tempore hanc egit vitam. 
Nunquam opus attigit, nec ullum suscepit negotium, 
nil unquam accepit &b aliquo, preterquam quod 
posset inipso die comedere. Fuit autem ejus opus 
et exercitatio, orare perpetuo. Hic babebal trecen- 
tas preces expressas et prestitutas, totidem habens 
in sinu calculos, et in unaquaque oratione jaciens 
unum calculum (58). Is cum accessisset ad sanctum 
Macarcium qui dicitur Politicus, ejus conveniendi gra- 
tia, et propter spiritalem utilitatem, ei dicit : Abba 
Macari, valde affligor. Coegit eum Christi servus di- 
cere causam propter quam molestia afficiebatur. Is 
veto ei dicit : 

CAPUT XXIV. 
De Virgine qu» [aéiebat septingentas orationes. 

Inquoiam vico habitat quedam virgo, quetri- 
gesimum annum jam exercetur. D» qua multi mihi 
narrarunt, quod preter Sabbatum et Dominicam 
nullo alio die vescitur; sed toto tempore trahens 
hebdomadas, et post quinque dies comedens, facit 
septingentas orationes. Huo cum didicissem, meip- 
gum reprobavi, quod vir creatus bis viribus corporis, 
non potuerim facere plus quam trecentas orationes. 
Ei respondet sanctus Macarius, dicens : 8exagesimus 


vix corpus ejus et anima convaluerit. Tunc dicit illi D) annus agitur, ex quo centum constitutas facio ora- 


ma Yisti sacerdos [sidorus : Cessa deinceps, 


| Moyses, contendere cum demonibus, et ne 


:sio eis insultareris, est enim modus quoque fortitu- 


dinis in exercitatione. Is autem illi dicit : Non ces- 
gabo cum eis pugnare, donec mihi cessaverit phan- 


^, tasia somniorum. Tunc ei dicit Christi servus Isido- 


." ΡΏΒ presbyter : In nomine Domini nostri Jesu Christi 
" 8b hoc temporis articulo ceseabunt turpia tua so- 


/ [ hog 


mnia: bono deinceps et fidenti animo communica 
sacramentis (56). Ne enim gloriareris, ut qui tua 
exercitatione vicisses affectionem, ideo vehementer 
in te suam exercuit potestalem, ad tuam utilitatem, 


tiones, et laborans manibus ea qu:e eunt ad alimen- 
tum necessaria, et. fratribus debilum reddens co- 
gressionig, nec mea me judicat ratio quod fuerim 
negligens. Si tu autem cum trecentas lacius oratio- 
nes, Jjudicaris a conscieutia, aperte ostendis te non 
pure orare, vel posse plures orationes facere quam 
facias. 
CAPUT XXV. 
De Cronio (59) presbytero. 

Cronius quidam mibi narravit presbyter Nitriee 
(Ruffin., |. 11, cap, 25, de Cronio Antonti discipulo) : 
Cum essem, inquit, junior ab inito, et propter animi 


1015 


PALLADII " 


πάντας ὁ μέγας, xal μηδενὸς αὐτῷ εἰρηχότος τὸ μένος, τὴν δὲ ψυχὴν ἐῤῥωμένος, καὶ αὐτὸς παρ 


ποῖον ὄνομα ἔχει ὁ σγολαστικὸς, ἑσπέρας οὕσης βα- 
θείας καλεῖ αὐτὸν, λέγων’ Εὐλόγιε, Βὐλόγιε, Εὐλόγιε, 
ἐχ τρίτου τοῦτο εἰρηκώς. Ὁ δὲ σχολαστιχὸς Εὐλόγιος 
oüx ἀπεκρίνατο, οἰόμενος ἄλλον τινὰ χαλεῖσθαι τῷ 
ὀνόματι τούτῳ. Λέγει αὐτῷ ἐκ δευτέρου πᾶλιν " Σοὶ 
λέγω, ΕΒὐλόγιε, τῷ ἀπὸ ᾿Αλεξανδρείας ἐλθόντι, Τότε 
λέγει αὐτῷ ὁ Εὐλόγιος - Τί χελεύεις, δέομαί σου ; 
Λέγει αὐτῷ ὁ μέγας * Τί ἦλθες ἐνθάδε ; ᾿Απεχρίνατο 
ὃ Εὐλόγιος, λέγων αὐτῷ" Ὁ ἀποκαλύψας σοι τὸ ὄνομά 
μου, καὶ τὸ πρᾶγμά σοι ἀποκαλύψει δι᾽ ὃ ἦλθον. 
Λέγει αὐτῷ ὁ ἅγιος ᾿Αντώνιος * Ἔματον δι᾽ ὃ ἦλθες. 
'AXÀ! ἐπὶ πάντων τῶν ἀδελφῶν εἰπὲ, ἵνα xal αὐτοὶ 
ἀκούσωσιν. Κελευσθεὶς οὖν ὑπὸ τοῦ μεγάλου ὁ τοῦ 
Χριστοῦ δοῦλος Εὐλόγιος, εἶπεν ἐπὶ πάντων * 

Τοῦτον τὸν λελωδημένον εὗρον ἐγὼ ἐν τῇ ἀγορᾷ ἐῤῥι- 
μμένον καὶ ἀμελούμενον. Κατελεήσας δὲ αὐτὸν καὶ τῷ 
Θεῷ προσευξάμενος δοθῆναί μοι χάριν ὑπομονῆς εἷς 
αὐτὸν, ἀνέλαδον αὐτόν * ἐδεδώχειν δὲ xal γεξιὰς τῷ 
Χριστῷ, ἵνα αὐτὸν νοσοχομήσω, ὅπως χἀγὼ σωθῶ δι’ 
αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς ἀναπαυθῇ δι᾽ ἐμοῦ. Et οὗ δέ ἐσμεν ἐπὶ 
τὸ αὐτὸ ἔτη εἰσὶ δεχαπέντε, ὥσπερ xal τῇ σῇ ἁγιωσύνῃ 
ἀπεκαλύφθη πάντα. ᾿Αλλ᾽ οὐκ olóa τί δεῖινον πεπονθὼς 
παρ᾽ ἐμοῦ μετὰ τοσαῦτα ἔτη elc ἄχρον με νῦν χειμάζει. 
᾿Ενεθυμήθην αὐτὸν ῥίψαι, αὐτοῦ τούτου εἷς τοῦτό με 
καταναγχάζοντος. Τούτου γάριν ἦλθον πρὸς τὴν σὴν 
ἁγιωσύνην, ἵνα μοι συμδουλεύσῃς τί ὀφείλω ποιῆσαι, 
xal χροσεύξηῃ περὶ ἐμοῦ. Δεινῶς γὰρ χειμάζει us. 

Λέγει αὐτῷ ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, ἐμδριθεστάτῃ καὶ 
αὐστηρᾷ τῇ φωνῇ * Ῥίπτεις αὐτὸν, Εὐλόγιε ; ἀλλ᾽ ὁ 
ποιήσας αὐτὸν οὐ ῥίπτει αὑτόν. Σὺ αὐτὸν ἀποῤῥίπτεις, 
ἐγείρει ὁ θεὰς τὸν χαλλίω σον, καὶ συνάγει αὐτόν, 
Καὶ ἀφησυχάσας ὁ Εὐλόγιος χατέπτη ξεν ταῦτα ἀχού- 
σας. Καταλείψας δὲ τὸν Εὐλόγιον ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, 
ἄοχεται τῇ γλώσσῃ μαστίζειν τὸν λελωδημένον, xal 
ἀποδοᾷν πρὸς αὐτόν * Λελωδημένε, πεπηλωμένε, ἀν- 
άξιε καὶ τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ, οὐ παύῃ θεομαχῶν, 
παροργίζων τὸν ἀδελφόν ; οὐχ οἶδας ὅτι ὁ Χριστός 
ἐστιν ὁ ὑπηρετῶν σόι, πῶς τολμᾷς χατὰ τοῦ Χριστοῦ 
τοιαῦτα φθέγγεσθαι ; οὐ διὰ τὸν Χριστὸν ἑαυτὸν 
ἐδούλωσεν εἷς τὴν σὴν ὑπηρεσίαν ; Στύψας οὖν καὶ 
τοῦτον τοῖς ἐπιπλήχτοις λόγοις ἀφίησι τούτους, καὶ 
διαλεχθεὶς τοῖς ἀδελφοῖς πᾶσι τὰ πρὸς τὴν χρείαν 
ἑκάστῳ, ἀπολαμδάνεται πάλιν τὸν Εὐλόγιον καὶ τὸν 
λελωδημένον ὁ ἅγιος οὗτος, καὶ λέγει αὐτοῖς " Μὴ 
περιστραφῆτε͵ τέχνα μηδαμόθεν, ἀλλ᾽ ἀπέλθετε μετ᾽ 
εἰρήνης, καὶ μὴ χωρισθῆτε ἀλλήλων, ἀποθέμενοι 
πᾶσαν λύπην ἣν ὁ δαίμων ὑμῖν ἐνέδαλεν, καὶ μετὰ 
χαθαρᾶς ἀγάπης ὑποστρέψατε εἰς τὴν χέλλαν εἰς ἣν 
καὶ ἐχρανίσατε. Hà», γὰρ ἀποστέλλει ὁ θεὸς ἐφ᾽ ὑμᾶς, 
'O πειρασμὸς γὰρ οὗτος ἐπεσείσθη ὑμῖν ἀπὸ τοῦ 
Σατανᾶ, ἐπειδὴ ἴδεν ὅτι ἀμφότεροι πρὸς τὸ τέλος 
ἔχετε, xal στεφάνων μέλλετε ἀξιοῦσθαι παρὰ τοῦ 
Χρισιοῦ * xai αὐτός διὰ σοῦ, καὶ σὺ δι αὐτοῦ, Μὴ 
οὖν ἄλλο τι φρονήσητε. Καὶ ἐλθὼν ὁ ἄγγελος μὴ εὕρῃ 
ὑμᾶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ, xal. μέλλετε τὸν 
στέφανον στερεῖσθαι. Σπεύσαντες οὖν θᾶττον ὥδευ- 
σαν, καὶ ἦλθον εἰς τὴν χέλλαν ἑαυτῶν ἐν τελείᾳ ἀγά- 
πῃ. Καὶ ἐντὸς τεσσαράχοντα ἡμερῶν τελευτᾷ ὁ μα- 
χάριος EbAóytoc ἀναλύσας πρὸς τὸν Κύριον. Καὶ ἐν- 
“ἃς ἄλλων τριῶν ἡμερῶν τελευτᾷ ὁ τὸ σώμα λελωδη- 


psvoq εἷς τὰς χεῖρας τοῦ θεοῦ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ. 
Χρονοτριδήσας τοίνυν ὁ Κρόνιος εἷς τοὺς περὶ 
δαΐδα τόπους κατῆλθεν el; τὰ μοναστήρια 'Ak 
δρείας. Καὶ συνέδη τοῦ μὲν μαχαρίου Εὐλογίοι 
τεσσαρακυστὰ ἐπιτελεῖσθαι, τοῦ δὲ λελωδημένοι 
σῶμα τὰ τρίτα παρὰ τῆς ἀδελφότητος. Miapath 
οὖν τοῦτο ὁ Κρόνιος ἐξέστη, καὶ λαδὼν Ἐύαγγ 
εἰς πίστιν τῶν ἀχουόντων τέθειχεν ἔν μέσῳ τῶν d 
qv, καὶ διωμόσατο αὐτοῖς ἀφηγησάμενος τὴν ποό 
σίν τοῦ μεγάλου ᾿Αντωνίου περὶ αὐτῶν, καὶ περὶ 
twv τῶν συμδεδηχφτων, ὅτι Τούτων τῶν ὅλων λ' 
ἑρμηνεὺς αὐτὸς γέγονα, τοῦ μαχαρΐἔου ᾿Αντωνίου Ἐ 
νιστὶ μὴ εἰδότος. ᾿Εγὼ γὰρ ἠπιστά:χην ἀμφοτέρυ: 
γλώσσας ,γαὶ ἑρμέήνευσα αὐτοῖς * τοῖς μὲν μαχαρίοις 
πὸν διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ χάριν, Εὐλογίῳ xai τῷ ] 
δημένῳ τῷ σώματι, Ἐλληνιστὶ, παρὰ τοῦ uy 
εἰρημένα " τῷ δὲ παναγίῳ καὶ μακαρίῳ καὶ με 
᾿Αντωνίῳ, Αἰγυπτιστὶ, παρὰ τῶν ἀμφότέρων εἶρη 
ΚΕΦΑΛ. KZ. 
Διήγησις τοῦ μαχαρίου ᾿Αντωνίου. 

Καὶ τοῦτο δὲ διηγεῖτο ὁ Κρόνιος, ὅτι ἐν ἦ 
εἰρηνεύρας τοὺς περὶ τὸν μακάριον Εὐλόγιον di 
σεν, διηγεῖτο ἡμῖν ὁ μέγας, ὅτι "Eviavtóv ὁλόχλ 
ηὐξάμην ἀποχαλυφθῆναί μοι τὸν τόπον τῶν διχα 
γαὶ τῶν ἁμαρτωλῶν. Καὶ ἐθεασάμην uszp?v γίγαν 
μέλανα ὑψούμενον μἔχρι τῶν νεφελῶν, τὲς "juu 
ἐκτεταμένας ἔχοντα εἰς τὸν οὐρανόν. Καὶ ἦν ὑποκ' 
αὐτοῦ λιμνη θαλάσσης ἔχουσε υΐτρυν, καὶ τώ 
ψυχὰς ἀνιπταμένας ὡς ὄρνεα. Καὶ ὅτει μὲν πε 
tavto αὐτοῦ τῶν χειρῶν xal τῆς χεφαλῆς, διεσώζ 
ὑπὺ ἀγγέλων, Ὅσαι δὲ παρὰ τῶν χειρῶν αὐτοῦ 1 
σίζοντο, ἐνέπιπτον εἰς τὴς λίμνην. "HAOev οὖν 
φησὶ, φωνὴ λέγουσα * Ταύτας ἃς βλέπεις ὑπερ 
μένας τῆς τοῦ γίγαντος χεφαλῇς καὶ τῶν τούτου. 
ρῶν ψυχὰς, αὐταί εἰσιν αἱ Ψυχαὶ τῶν δικαίων, d^ 
σώζονται ὑπὸ τῶν ἀγγελῶν εἰς τὸν παράδεισον. αὶ 
πλτσσόμεναι ὑπὸ τῶν τοῦ μέλανος χειρῶν αὖτε 
τὸν ἄδην καταποντίζονται, αἱ ὑποσυρεῖσαι τοῖς δὰ 
μασι τῆς σαρχὸς xal τῇ μνησικακίᾳ ἐξαχολουθύτιε 


χε πο τς ΚΕΦΑΛ. KH'. 


τς Περὶ Παύλου τοῦ πλοῦ. 

Διηγεῖτο δὲ ὃ ἅγιος τοῦ Χριστοῦ δοῦλος Ya 
xii Κρόνιος δὲ οὗτος, wei ἕτεροι πλείοκς 5 
ἀδελφῶν, περὶ ὧν μέλλω λέγειν, ὅτι Uaxix: 
ἄγροικος γεωργὸς, καθ᾽ ὑπερδολὴν, &xax«f 


D ἁπλοῦς τὸν τρόπον, ὡραιοτάτῃ συνεζεϑχϑη Y 


χαχοτρόπῳ τὴν γνώμην * ἥτις τοῦτον uia 
ἁμαρτάνουσα ἐπὶ μήχιστον χρόνον. "Ets 00 shi 
ἀγροῦ αἰφνίδιον εἰς τὸν οἶκον εὔρεν αὐτοὺς siat? 
γοῦντας, τῆς προνοίας εἷς τὸ συμφέρον ὁδηγούσες ὃ 
Παῦλον. Καὶ θεασάμενος ταύτην μετὰ τοῦ cwiM 
αὐτῇ, γελάσας σεμνὸν, ἐπιφωνεῖ αὐτοῖς, λῆς 
Καλῶς, καλῶς * ἀληθῶς οὐ μέλει μοι. Μὲ τὸν t 
σοῦν, ἐγὼ αὐτὴν obxit αἴρω, Ὕπαγε, ἔχεις cit 
χαὶ τὰ παιδία αὐτῆς " ἐγὼ γὰρ ὅπάγω, καὶ γίνε 
μοναχός. Καὶ μηδενὶ μηδὲν εἰρηκὼς ἀνατρέχει! 
ὀχτὼ μονὰς, xai  ámípyetat πρὸς τὸν μακὰΣ 
᾿Αντώνιον, xai χρούει τὴν θύραν. ᾿Εξελθὼν οὖν ὁ px 
proc ᾿Αντώνιος ἐρωτᾷ αὐτόν * Τί θέλεις - Λέγει αὐτὶ 
Παῦλος  Μοναχὸς θέλω γενέσθαι. ᾿Αποκρίν: 


4018 


HISTORIA LAUSIACA. 


1074 


ἐζετο δὲ ὁ μαχάριος οὗτος μεταξὺ Βαδυλῶνος xai Α μὴ λέγε τοιαῦτα. ᾿Αλλ᾽ εἰπὲ τί σε ἐλύπησα, xal διορ- 


"HpaxAtlac εἰς τὴν πανέρημὸν τὴν φέρουσαν χατὰ 
τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν ὡς ἀπὸ τριάχοντα σημείων 
τοῦ ποταμοῦ, Ἐλθόντος οὖν αὐτοῦ εἷς τὸ μοναστήριον 
τὸ παρὰ τὸν ποταμὸν, ἔνθα οἱ τούτου μαθηταὶ ἔχαθ- 
ἐζοντο εἰς τὸ λεγόμενον Πίσπιρ, Μαχάριος καὶ ᾿Αμά- 
«ας, οἱ xai ἔθαψαν τὸν μαχάριον ᾿Αντώνιον χοιμὴ- 
θέντα, ἐξεδεξάμην ἡμέρας πέντε, ἵνα συντύχω τῷ 
ἁγίῳ ᾿Αντωνίῳ. ᾿Ελέγετο δὲ παραδάλλειν αὐτὸν τῷ 
μοναστηρίῳ τούτῳ, ποτὲ μὲν διὰ δέχα, ποτὲ δὲ διὰ 
εἴχησι, ποτὲ δὲ διὰ πέντε ἡμερῶν, χαθὼς αὐτὸν ὁ 
Θεὸς ἦγεν ἐπὶ εὐεργεσίᾳ τῶν παοατυγχανόντων ἐν τῷ 
μοναστηρίῳ. Διάφοροι οὖν συνήχθημεν ἀδελφοὶ δια- 
φόρους ἔχοντες χρείας, ἐν οἷς xai. Εὐλόγιός τις ᾿Αλε- 
ξανδρεὺς μονάζων, καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἄλλος λελωδημέ- 


γος * οἴτινες παρεγένοντο δι’ αἰτίαν τοιάνδε, Β 


ΚΕΦαλ. KC". 

Περὶ Εὐλογίου, καὶ τοῦ λελωδημένου. 

Οὔτος ὁ Εὐλόγιος σχολαστιχὸς ὑπῆρχεν ix τῶν 
ἐγχυχλίων παιδευμάτων, ὃς ἔρωτι θείῳ πληγεὶς ἐπι- 
θυμίᾳ ἀθανασίας ἀπετάξατο τῶν θορύδων. Καὶ πάντα 
διασκορπίσας τὰ ὑπάρχοντα χατέλιπεν ἑαυτῷ βοαχέα 
νομίσματα, ἐργάζεσθαι μὴ δυνάμενος. ᾿Αχηδιων οὖν 
καθ᾽ ἑαυτὸν, xai μήτε εἷς συνοδίαν βουλόμενος εἶσελ- 
θεῖν, μήτε δὲ μόνος πληροφορούμενος, εὔρέν τινα 
ἀνὰ τὴν ἀγορὰν ἐῤΨῥιμμένον λελωδη μένον, ὃς οὔτε 
χεῖρας εἶχεν, οὔτε πόδας, Τούτῳ μόνη dj γλῶττα 
ὑπῆρχεν ἀχχτάτριπτος πρὸς συμφορὰν τῶν παρατυγ- 
χανόντων. Ὁ δὲ Εὐλόγιος στὰς ἐνατενίζει αὐτῷ, xal 
προσεύχεται τῷ Θεῷ, καὶ τίθεται διαθήκην μετὰ τοῦ 
Θεοῦ, εἰπὼν, ὅτι Κύριε, ἐπὶ τῷ σῷ ὀνόματι λαμθάνω 


τοῦτον τὸν λελωδημένον, καὶ διαναπαύω αὐτὸν ἕως C 


ἡμέρας θανάτου αὐτοῦ, ἵνα χἀγὼ διὰ τούτον σωθῶ. 
Χάρισαί μοι οὖν, Χριστὲ, τὴν ὑπομονὴν τῆς εἰσ αὐτὸν 
ὑπηρεσίας. Καὶ προσελθὼν τῷ λελωδημένῳ, λέγει 
αὐτῷ * Θέλεις, ὁ μέγας, λαμδάνω σε εἰς τὴν οἰκίαν 
καὶ ἀναπαύω ; Λέγει αὐτῷ ἐχεῖνος *. Εἴθε χατηξίοις, 
ἀλλ᾽ ἐγὼ ἀνάξιός εἶμι. Λέγει ὁ Εὐλόγιος " Οὐχοῦν 
ἀπέρχομαι, φέρω ὄνον, xai λαμδάνω σε ἔνθεν. Συν- 
ἔθετο ὁ λελωδημένος μετὰ πολλῆς χαρᾶς. ᾿Βνεγχὼν 


οὖν ὄνον ἐχεῖνος, ἐπῆρεν αὐτὸν, val ἀπήνεγχεν εἷς τὸ c 


ἴδιον ξενίδιον, Καὶ ἦν αὐτοῦ ἐπιμελούμενος κατὰ πᾶ- 
σαν αὐτοῦ χρείαν. Διαρχέσας οὖν ὁ λελωθημένος ἐπὶ 
ἔτη δεκαπέντε, ἐνοσοχο “παρ᾽ αὐτοῦ ὡς πατὴρ, 
φιλοφρόνως, λουόμενος; ἀλειφόμενος, ἐν πᾶσι θερα- 
κευόμενος, καὶ διαδασταζόμενὸς ταῖς χερσὶ τοῦ Εὐ-- 


θοῦμαι. Ὃ δὲ ὅλος λελωδημένος ἔλεγεν ἐμδριθῶς " 
Οὐ θέλω σου ταύτας τὰς χολαχείας ’ ἀπένεγχε, ῥίψον 
μὲ ἐν τῇ ἀγορᾷ παρὰ τὴν (piv πρώτην ἀνάπαυσιν, 
Ὁ δὲ Εὐλόγιος: Παρακαλῶ σε,θεραπεύθητι, εἴ τι λυπῇ, 
χῦρι ὁ μέγας. Ὁ δὲ λελωδημένος ἀγρεαίνων θυμῷ 
πρὸς αὐτὸν ἔλεγεν * Οὐκέτι ἀνέχομαι τῆς ὑπούλου σου 
κχὶ εἰρωνιχῆς χολαχείας. Οὐκ ἀρίσχομαι τῇ ζωῇ 
ταυτῇ τῇ τεταριχευμένῃ xal φειδωλῷ. ᾿Εγὼ κρέα 
θέλω ἐσθίειν. Ὁ δὲ μαχρόθύμος Εὐλόγιος ἤνεγχεν 
αὐτῷ xpéx, Ἰδὼν δὲ αὐτὰ πάλιν, ἀνακράζει ὁ δυσπα- 
θής" Οὐ πληροφοροῦμαι εἶναι μετὰ σοῦ μόνου, ὄχλους 
θέλω βλέπειν. Λέγει αὐτῷ ὁ ΕΒὐλόγιωος " ᾿Εγώ σοι 
φέρω ἄρτι πλῆθος ἀδελφῶν Ὁ δὲ πάλιν ἀπόδυσπε- 
τῶν λέγει * Οὐχί μοι τῷ ταλαιπώρῳ, τὴν σὴν ὄψιν οὐ 
θέλω ἰδεῖν, xal ἄγεις μοι τοὺς ὁμοίους σου ἀργοφά- 
q?9c; Καὶ σπαράξας ἑαυτὸν, ἀτάχτῳ φωνῇ ἀνέχρα- 
ξεν, λέγων’ Οὐ θέλω, οὐ θέλω, εἰς τὴν ἀγορὰν θέλω. 
"D βία! ῥίψον με ὅπου με εὖρες. Λέγω ὅτι εἰ εἶχεν 
χεῖρας, οὐ παρῃτεῖτο καὶ ἀγχόνῃ χρήσασθαι, fj ξίφει 
ἑαυτὸν χειρίσασθαι, Οὕτως αὐτὸν τοῦ δαίμονος 
ἐξαγριώσαντος, μετὰ ταῦτα ἀπέρχεται ὁ Εὐλόγιος 
πρὸς τοὺς ix. γειτόνων αὐτοῦ ἀσχητὰς, xxl. λέγει aó- 
τοῖς * Τί ποιήσω, ὅτι εἷς ἀπελπισμὸν ἤγαγέν με ὁ 
λελωδημένος οὗτος ; Λέγουσιν αὐτῷ * Διὰ τί; Ὁ δέ * 
Δεινά μοι διατίθεται, καὶ τί ποιήσω οὐχ οἵδα, 'Ῥίψω 
αὐτὸν, ἀλλὰ τῷ Θεῷ δεξιὰς ἔδωκα, καὶ φοβοῦμαι. Μὴ 
ῥίψω αὐτόν - ἀλλὰ κακὰς ἡμέρας μοι καὶ νύκτας δί-- 
δωσιν. Οὐχ clóa τί αὐτῷ ποιήσω. Λέγουσιν αὐτῷ 
Exeivot, ὡς ἔτι ζῇ ὁ μέγας (οὕτω γὰρ ἐκάλουν τὸν 
ἅγιον ᾿Αντώνιον), ἄνελθε πρὸς αὐτὸν, βαλὼν τὸν λε- 
λωδημένον εἰς πλοῖον, καὶ ἀνένεγχε αὐτὸν εἷς τὸ μο- 
ναστήριον, καὶ ἔκδεξαι ἕως οὗ ἐξελθῃ ὁ μέγας ix τοῦ 
σπηλαίου, καὶ ἀνένεγκε αὐτῷ ἐδ κρῖμα " καὶ ὃ ἐάν 
σοι εἴπῃ αὐτὸς, στοίχησον αὐτοῦ τῇ ἐπιχρίσει. Ὁ 
γὰρ θεός σοι λέγει δι᾽ αὐήοῦ, Ὁ δὲ εὐπειθὴς Εὐλό- 
qx0€ ἠνέσχετο αὐτῶν, χαὶ χολακεύσας τὸν λελωδημέ- 
νον ἐμδαλὼν αὐτὸν εἷς σκάφος βουχολιχὸν, ἐξῆλθεν 
τῆς πύλεως ἐννυχτὶ, καὶ ἀνήνεγχεν αὐτὸν εἷς τὸ μονα- 
στήριον τοῦ μεγάλου ᾿Αντωνίου. Συνέδη ὃὲ τὴν 
ἄλλην ἡμέραν ἐλθεῖν τὸν μίγαν ἑσπέρας βαθείας, ὡς 
Κρόνιος διηγήσατο, ἐμπεφιόλωμένον χλαμύδα δερμα- 
κίνην. Ἐρχόμενος οὖν ἐΐς τὸ μοναστήριον ἑαυτοῦ 
εἰσήρχετο. Καὶ ταύτην εἶχε τὴν συνήθειαν καλεῖν τὸν 
Μαχάριον, xal ἔρωτᾷν αὐτόν " ᾿Αδελφὲ Μαχάριε, 
ἦλθόν τινες ἀδελφοὶ ἐνθάδε: ᾿Απεχρίνατο ὁ Μαχά- 


λογίου, καὶ bxip ἀξίαν μὲν ἐχείνου δορυφορούμενος, ἢ ριος * "HÀ0ov. Καὶ ὁ μέγας " Αἰγύπτιοί εἰσιν ἢ Ἵερο- 


ὡς δὲ τῆς νόσου ἀναπαυόμενος. Μετὰ δὲ 
D. ἰδεκα ἔτη ὁ δαίμων ἐνέσκηψεν τῷ λελωδημέ- 
vip, θέλων τάχα xai τὸν Εὐλόγιον τῆς ἐντολῆς xal τῆς 
προθέσεως στερῆσαι, χαὶ τὸν λελωδημένον τῆς ἀνα- 
παύσεως χαὶ τῆς εὐχαριστίας Κυρίου. Καὶ ἀποστα- 
σιάζει οὗτος πρὸς τὸν Εὐλόγιον, καὶ ἤρξατο λέγειν 
xat' αὐτοῦ δύσφημα, ὡς καὶ λοιδορίαις λοιπὸν πλύ- 
νεῖν τὸν ἄνδρα, ἐπιλέγων αὐτῷ *. Σχάτα, γλούττων, 
φυγοκύρι, ἀλλότρια χρήματα ἔχλεψας. Kal τάχα 
δοῦλος ὑπάρχων τὸν ἴδιον δεσπότην ἐσύλησας " καὶ 
τῷ ἐμὴ προφάσει βούλει χαθεῖν, ὡς ἐπὶ προφάσει 
δῆθεν εὐποιίας εἷς τὸ ξενίδιόν σου λαοών με, καὶ δι’ 
ἐμοῦ βούλει σωθῆναι. Ὁ δὲ Εὐλόγιος παρεχάλει αὐτὸν, 
ϑεραπεύων αὐτοῦ τὴν καρδίαν, λύγων " Μὴ, κόριε, 


σολυμῖται. Ἐδεδώχει δὲ αὐτῷ σημεῖον ὁ μέγας, M- 
quw * Ὅταν ἀπραγμονεστέρους τινὰς ἴδῃς ἐλθόντας, 
λέγε ὅτι Αἰγύπτιοί εἴσιν *. ὅταν δέ τινας εὐλαδεστέ-- 
ρους καὶ λογιωνέρους, λέγε ὅτι Ἰεροσολυμῖταί εἰσιν. 
Ἐρώτα οὖν κατὰ τὸ εἰωθὸς ὁ μέγας, λέγων τῷ μα- 
θῃητῇ Μαχαρίῳ " Αἰγύπτιοί εἰσιν οἱ ἀδελφοὶ, ἢ Ἱερο- 
σολυμῖταί εἶσι ; ᾿Απεχρίνατο ὁ Μακάριος, λέγων 
αὐτῷ, ὅτι Μίγμα εἰσίν. Ὅταν οὖν εἶπεν ὁ Μαχάριος, 
ὅτι Αἰγύπτιοί εἶσιν, ἔλεγεν αὐτῷ ὁ μέγας - Ποίησον 
αὐτοῖς φαχὸν, καὶ δὸς αὐτοῖς φαγεῖν * xai ἐποίει αὖ- 
τοῖς εὐχὴν μίαν, xal ἀπέλυεν αὐτούς. “Ὅταν δὲ ἔλε- 
qt», ὅτι Ἰεροσολυμῖται, ἑκατέζετο διὰ πάσης νυχτὸς, 
καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὰ προσήχοντα πρὸς σωτηρίαν. Ἔν 
ἐκείνῃ οὖν τῇ ἑσπέρᾳ καθεσθεὶς, φησὶ, προσκαλεῖται 


1015 


PALLADII 


1076 


πάντας ὁ μέγας, καὶ μηδενὸς αὐτῷ εἰρηκότος τὸ Α μένος, τὴν δὲ ψυχὴν ἐῤῥωμένος, xal αὐτὸς mapati- 


ποῖον ὄνομα ἔχει ὁ σγολαστιχὸς, ἑσπέρας οὕσης βα- 
θείας καλεῖ αὐτὸν, λέγων" Εὐλόγιε, Βὐλόγις, Εὐλόγιε, 
ix τρίτου τοῦτο slprxux. Ὁ δὲ σχολαστιχὸς Εὐλόγιος 
οὐκ ἀπεχρίνατο, οἰόμενος ἀλλον τινὰ χαλεῖσθαι τῷ 
ὀνόματι τούτῳ. Λέγει αὐτῷ ἐκ δευτέρου πάλιν " Σοὶ 
λέγω, Εὐλόγιε, τῷ ἀπὸ ᾿Αλεξανδρείας ἐλθόντι. Τότε 
λέγει αὐτῷ ὁ Εὐλόγιος - Τί χελεύεις, δέομαί σου ; 
Λέγει αὐτῷ ὁ μέγας * Τί ἦλθες ἐνθάδε ; ᾿Απεχρίνατο 
ὃ Εὐλόγιος, λέγων αὐτῷ’ Ὁ ἀποκαλύψας σοι τὸ ὄνομά 
μου, xai τὸ πρᾶγμά σοι ἀποχαλύψει δι᾽ ὃ ἦλθον. 
Λέγει αὐτῷ ὁ ἅγιος ᾿Αντώνιος * Ἔματον δι᾽ ὃ ἦλθες. 
'AXX ἐπὶ πάντων τῶν ἀδελφῶν εἰπὲ, ἵνα xai αὐτοὶ 
ἀχούσωτιν. Κελευσθεὶς οὖν ὑπὸ τοῦ μεγάλου ὁ τοῦ 
Χριστοῦ δοῦλος Εὐλόγιος, εἶπεν ἐπὶ πάντων * 

Τοῦτον τὸν λελωδη μένον εὗρον ἐγὼ ἐν τῇ ἀγορᾷ ἐῤῥι- 
μμένον καὶ ἀμελούμενον. Κατελεήσας δὲ αὐτὸν χαὶ τῷ 
Θεῷ προσευξάμενος δοθῆναί μοι χάριν ὑπομονῆς εἷς 
αὐτὸν, ἀνέλχδον αὐτόν * ἐδεδώχκειν δὲ xal γεξιὰς τῷ 
Χριστῷ, ἵνα αὐτὸν νοσοκομήσω, ὅπως κἀγὼ σωθῶ δι’ 
αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς ἀναπαυθῆ δι᾽ ἐμοῦ. Ἐξ οὗ δέ ἐσμεν ἐπὶ 
τὸ αὐτὸ ἔτη εἰσὶ δεχαπέντε, ὥσπερ καὶ τῇ σῇ ἀγιωσύνῃ 
ἀπεκαλύφθη πάντα. ᾿Αλλ᾽ οὐχ ol6a τί δεῖίνον πεπονθὼς 
παρ᾽ ἐμοῦ μετὰ τοσαῦτα ἔτη εἰς ὄνρον με νῦν χειμάζει. 
᾿Ενεθυμήθην αὐτὸν ῥίψαι, αὐτοῦ τούτου εἴς τοῦτό με 
καταναγχάζοντος. Τούτου ydotv ἦλθον πρὸς τὴν σὴν 
ἁγιωσύνην, ἵνα μοι συμθουλεύσῃς τί ὀφείλω ποιῆσαι, 
xal κροσεύξη περὶ ἐμοῦ, Δεινῶς γὰρ χειμάζει με. 

Λέγει αὐτῷ ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, ἐμδριθεστάτῃ καὶ 
αὐστηρᾷ τῇ φωνῇ ' Ῥίπτεις αὐτὸν, Εὐλόγιε ; ἀλλ᾽ ὃ 
ποιήσας αὐτὸν οὐ ῥίπτει αὐτόν. Σὺ αὐτὸν ἀποῤῥίπτεις, 
ἐγείρει ὁ Θεὸς τὸν χαλλίω σου, xal συνάγει αὐτόν, 
Καὶ ἀφησυχάσας ὁ Εὐλόγιος χατέπτη ξεν ταῦτα ἀχού- 
σας. Καταλείψας δὲ τὸν Εὐλόγιον ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, 
ἄρχεται τῇ γλώσσῃ μαστίζειν τὸν λελωδημένον, καὶ 
ἀποδοᾷν πρὸς αὐτόν * Λελωδημένε, πεπηλωμένε, ἀν- 
άξιε καὶ τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ, οὐ παύῃ θεομαχῶν, 
παροργίζων τὸν ἀδελφόν ; οὐχ οἶδας ὅτι ὁ Χριστός 
ἐστιν ὁ ὑπηρετῶν σόι ; πῶς τολμᾷς κατὰ τοῦ Χροιστοῦ 
τοιαῦτα φθέγγεσθαι ; οὐ διὰ τὸν Χριστὸν ἑαυτὸν 
ἐδούλωσεν εἰς τὴν σὴν ὑπηρεσίαν; Στύψας οὖν καὶ 
τοῦτον τοῖς ἐπιπλήχτοις λόγοις ἀφίησι τούτους, καὶ 
διαλεχθεὶς τοῖς ἀδελφοῖς πᾶσι τὰ πρὸς τὴν χρείαν 
ἑχάστῳ, ἀπολαμθάνεται πάλιν τὸν Εὐλόγιον καὶ τὸν 
λελωδημένον ὁ ἅγιος οὗτος, καὶ λέγει αὐτοῖς * Μὴ 
περιστραφῖτε, τέχνχ μηδαμόθεν, ἀλλ᾽ ἀπέλθετε μετ᾽ 


μενος εἷς τὰς χεῖρας τοῦ θεοῦ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ. 

Χρονοτριθήσας τοίνυν ὃ Κρόνιος εἷς τοὺς περὶ θη- 
δαΐδα τόπους κατῆλθεν εἷς τὰ μοναστήρια ᾽Αλεξαν. 
δρείας. Καὶ συνέδη τοῦ μὲν μακαρίου Ἐῤλογίου τὰ 
τεσσαραχυστὰ ἐπιτελεῖσθαι, τοῦ δὲ λελωδημένου τὸ 
σῶμα τὰ τρίτα παρὰ τῆς ἀδελφότητος. Μεμκαθηχὼς 
οὖν τοῦτο ὁ Κρόνιος ἐξέστη, καὶ λαδὼν Ἐῥαγγέλιον 
εἰς πίστιν τῶν ἀχουόντων τέθεικεν ἔν μέσῳ τῶν ἀξδελ- 
φῶν͵ καὶ διωμόσατο αὐτοῖς ἀφηγησάμενος τὴν προόγνω- 
σίν τοῦ μεγάλου ᾿Αντωνίου περὶ αὐτῶν, καὶ περὶ riv 
ttov τῶν συμδεδηχρτων, ὅτι Τούτων τῶν ὅλων λόγων 
ἕρμηνεὺυς αὐτὸς γέγονα, τοῦ μακαρίου ᾿Αντωνίου Ἔλλη- 
νιστὶ μὴ εἰδότος. ᾿Εγὼ γὰρ ἠπιστά:λην ἀμφοτέρων τὰς 
γλώσσας,γαὶ ἑρμήνευσα αὐτοῖς * τοῖς μὲν μαχαρίοις λο:- 
πὸν διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ χάριν, Εὐλογίῳ καὶ τῷ λελω. 
δημένῳ τῷ σώμχτι, Ἐλληνιστὶ, παρὰ τοῦ μεγάλου 
εἰρημένα " τῷ δὲ παναγίῳ καὶ μακαρίῳ xal μιγῆῳ 
᾿Αντωνίῳ, Αἰγυπτιστὶ, παρὰ τῶν ἀμφότέρων slonulss, 

ΚΕΦΑΛ. KZ. 
Διήγησις τοῦ μακαρίου ᾿Αντωνίου. 

Καὶ τοῦτο δὲ διηγεῖτο ὁ Κρόνιος, ὅτι ἐν 3 xz 
εἰρηνεύορας τοὺς περὶ τὸν μαχάριον ἘΕὐλόγιον ἀπέλυ- 
σεν, διηγεῖτο ἡμῖν ὁ μέγας, ὅτι ᾿Ενιχυτὸν ὁλόχληρον 
ηὐξάμην ἀποχαλυφθῆναί μοι τὸν τόπον τῶν διαχίων 
xai τῶν ἁμαρτωλῶν. Καὶ ἐθεασάμην μαχρὺν γίγαντα 
μέλανα ὑψούμενον μέχρι τῶν νεφελῶν, τὲς χεῖρας 
ἐκτεταμένας ἔχοντα εἰς τὸν οὐρανόν, Kai ἦν ὑποχάτω 
αὐτοῦ λιμνη θαλάσσης ἔχουσα μέτρον, κεὶ ἑώρων 
ψυχὰς ἀνιπταμένας ὡς ὄρνεα. Καὶ ὅσαι ybi ὑτιρῖα- 
ταντὸ αὐτοῦ τῶν χειρῶν xai τῇς χεφαλῆς, διεσώζοντο 
ὑπὺ ἀγγέλων. Ὅσαι δὲ παρὰ τῶν χειρῶν αὐτοῦ box 
σίζοντο, ἐνέπιπτον εἰς τὴς λίμνην. ἮἾΆλθεν οὖν go, 
φησὶ, φωνὴ λέγουσα * Ταύτας ἃς βλέπεις ὑπερ"τια- 
μένας τῆς τοῦ γίγαντος χεφαλῇς καὶ τῶν τούτου γε: 


ρῶν ψυχὰς, αὐταί εἰσιν al ψυχαὶ τῶν δικαίων, εἴτινες 


σώζονται ὑπὸ τῶν ἀγγέλῶν εἰς τὸν παράδεισον. A δὲ 
πλτσσόμεναι ὑπὸ τῶν τοῦ μέλανος χειρῶν αὗται εἰς 
τὸν ἄδην καταποντίζονται, αἱ ὑποσυρεῖται τοῖς br 
μασι τῆς σαρχὸς xai τῇ μνὴ σικακίᾳ ἐξαχολουθήσατ:: 
ΚΕΦΑΛ. KH'. 
Περὶ Παύλου τοῦ ἁπλοῦ. 

Διηγεῖτο δὲ ὃ ἅγιος τοῦ Χριστοῦ δοῦλος Tig, 
χαὶ Κρόνιος δὲ οὗτος, καὶ ἕτεροι πλείονος τῶν 
ἀδελφῶν, περὶ ὧν μέλλω λέγειν, ὅτι Deus x 


ἄγροικος γεωργὸς, καθ᾿ ὅπερθολὴν ἐπα: Ui 


εἰρήνης, καὶ μὴ χωρισθῆτε ἀλλήλων, ἀποθέμενοι [ ἁπλοῦς τὸν τρόπον, ὡραιοτάτῃ συνεζδῆι qr 


πᾶσαν λύπην ἣν ὁ δαίμων ὑμῖν ἐνέδαλεν, καὶ μετὰ 
χαθαρᾶς ἀγάπης ὑποστρέψατε εἰς τὴν χέλλαν εἰς ἣν 
καὶ ἐχρανίσατε."Βδη γὰρ ἀποστέλλει ὁ Θεὸς ἐφ᾽ ὑμᾶς. 
Ὃ πειρασμὸς γὰρ οὗτος ἐπεσείσθη ὑμῖν ἀπὸ τοῦ 
Σατανᾶ, ἐπειδὴ ἴδεν ὅτι ἀμφότεροι πρὸς τὸ τέλος 
ἔχετε, xal στεφάνων μέλλετε ἀξιοῦσθαι παρὰ τοῦ 
Χρισιοῦ * xai αὐτός διὰ σοῦ, καὶ σὺ δι αὐτοῦ. Μὴ 
οὖν ἄλλο τι φρονήσητε. Καὶ ἐλθὼν ὁ ἄγγελος μὴ εὕρῃ 
ὑμᾶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ, xal. μέλλετε τὸν 
στέφανον στερεῖσθαι, Σπεύσαντες οὖν θᾶττον ὡδευ- 
σαν, xai ἦλθον εἰς τὴν χέλλαν ἑαυτῶν ἐν τελείᾳ ἀγά- 
πῃ. Καὶ ἐντὸς τεσσαράχοντα ἡμερῶν τελευτᾷ ὁ μα- 
χάριος Εὐλόγιος ἀναλύσας πρὸς τὸν Κύριον, Καὶ iv- 
τὸς ἄλλων τριῶν ἡμερῶν τελευτᾷ ὁ τὸ σῶμα λελωδη- 


χαχοτρόπῳ τὴν γνώμην " ἅτις τοῦτον Wükihnt 
ἁμαρτάνουσα ἐπὶ μήκιστον χρόνον. ᾿Ἐξελίων eb ü 
ἀγροῦ αἰφνίδιον εἰς τὸν οἶκον sGpev αὐτοὺς ἀτγροπρῶς. 
γοῦντας͵ τῆς προνοίας εἷς τὸ συμφέρον δδνγούσης τὸν 
Παῦλον. Καὶ θεασάμενος ταύτην μετὰ τοῦ συνίϑονς 
αὐτῇ, γελάσας σεμνὸν, ἐπιφιωνεῖ αὐτοῖς, λέγων 
Καλῶς, καλῶς * ἀληθῶς οὐ μέλει μοι. Μὲ τὸν h- 
σοῦν, ἐγὼ αὐτὴν οὐχέτι αἴρω, Ὕπαγε, ἔχεις αὐτῇ 
xai τὰ παιδία αὐτῆς “ ἐγὼ γὰρ ὑπάγω, καὶ γίνομι 
μοναχός. Καὶ μηδενὶ μηδὲν εἰρηκὼς ἀνατρέχει τὸς 
ὀχτὼ μονὰς, καὶ ἀπέρχεται πρὸς τὸν μαχάτιδν 
᾿Αντώνιον, xai χρούει τὴν θύραν. ᾿Εξελθὼν οὖν ὁ μα» 
pos ᾿Αντώνιος ἐρωτᾷ αὐτόν * Τί θέλεις ; Λέγει αὐτῷ ὁ 


Ua$Aoq * Μοναχὸς θέλω γενέσθαι. ᾿Αποχρίνετε: 





4019 


PALLADIT 


1080 


Paulus : Volo fieri monachus. Respondet ei Antonius: À unum madefecit, erant enim sicci  1}}} autem tres. 


Senex sexagenarius non potest hio fleri monachus ; 
sed potius abi in vicum, et operare, et vitam dege 
operariam,, Deo agens gratias. Non potes enim susti- 
nere afflicíiones solitudinis. Respondet sener, et di- 
olt : Si quid me docueris, illud faciam. Dicit ei An- 
tonius : Dixi tibi te esse senem, et non posse esse- 
monachum ; abi. Si enim vis esse monachus, ingre- 
dere cenohium ubi sunt complures fratres qui pos- 
sunt tuam ferre imbecillitatem. Ego enim solus hioc 
gedeo, quinque dierum spatio interjecto comedene, 
idque esuriens. His ergo verbis Paulum abigebat. 
Postquam autem eum non admisit, elauso ostio An- 
tonius tribus diebus foras non est egressus, propter 
ipsum, ne quidem ad necessitates suas. Senex autem 
permansit non recedens. Quarto vero die cum eum 
premeret necessitas, aperio ostio egressus est. Et 
cum rursus vidieset Paulum, ei dicit: Abi hino, se- 
nex. Quid mihi es molestus ? non potes bic manere. 
Dicit ei Paulus : Fieri non potest ut ego alibi quam 
hie moriar. Cum aspexisset. autem Antonius, et vi- 
diaset eum non ferre ea que sunt ad victum necessa- 
ria, non panem, non aquam, non aliquid aliud, et 
jam quartum diem perseverasse jejunum, cogitavit 
apud se : Ne forte muriatur, ut qui non sit assuetus je- 
junare, et meam maculet animam. Eum ergo admittit. 
Tuno ei dicit Antonius: Potes esse salvus si habeas 
obedientiam, et quod & me audieris hoc feceris, Pau- 
lus autem respondens, dixit : Faciam quacunque 
jusseris. Talemque vite aspere agende rationem et 
illis diebus suscepit Antonius, qualem quando erat 
in principio juventutis. Ejus ergo mentem probans 
Antonius, ei dixit : Sta, et ora In hoc loco donec 
ingrediar, et afferam tibi quod opereris. Ingressus 
autem speluncam, per fenestram animadvertit eum 
in eo loco totam hebdomadam manere immohilem, 
cum ab estu torreretur. Egressus autem post hebdo- 
madam, cum ex palmis ramos madefecisset, ei dicit : 
Accipe, et contexe funem ut me vides. Texit senex 
ad horam usque nonam quindecim ulnas megoo la- 
bore. Cum autem vidisset Antonius id quod con- 
texuerat, id minime ei placuit, et ipsi dicit : Male 
contexuisti, retexe, et denuo contexe ; cum jam 
septimo die jejunus ageret, idque cum esset grandis 
etate. Tantum autem eum hao de causa afflixit, ut 
eegre ferens senex fugeret Antonium, et vitam mona- 


Psalmum psallit Antonius quem noverat ; et cum 
eum duodecies cecinisset, duodecies oravit ut in hoe 
quoque Paulum proberet. Senex autem simul prece 
tos est ipso rnagno Antonio promptius et alaorius. 
Malebat enim, ut arbitror, pascere scorpios, quam 
una vivere oum aduitera. Post duodecim aotem ore 
tiones, Paulo dieit magnus Antonius : Sede, inquil, 
et ne comedas usque ad vesperam ; sed solum attende 
esculentis. Cum autem fuisset vespera, et Paulo 
non comedisset, dixit ei Antonius : Surge, ora, et 
dormi. Ille aatem mensa relicta sic fecit. Media an- 
tem noote excitavit eum ad orationem, et usque ad 
horam nonam produxit orationes. Mensa autem rur- 
sus apposita cum et rursus cecinisset ol orasse, 
sero vespere sederunt ad comedendum. Cum ergo 
comedisset magnus Antoniusunum paxamatem, aliud 
non tetigit, Senex autem comedens tardius, sdhw 
tenebat paxamidium quod ceperat. Ex«pectabat etg 
Antonius donec perfecisset, et dicit ei : Comede, pt 
tercule, etiam unum aliud pazamidium. Dicit ei Pat- 
jus: 8i tu comedas, ego quoque comedam ; t 
autem non comedenie, nec ego comedam. Dicit ei 
Antonius : Mihi suffleit, sum enim monachos 
Et ille: Et mihi sufflcit ; nam ego quoque τοῖο feri 
monachus. Surgit rursus, et facit duodecip oratio- 
nes, et psallit duodecim psalmos. Et post orationes 
primi somni parum dormiunt ; et rursasexpergiscuo- 
tur ad psallendum a media nocte ad diem usque. 
Deinde misit eum ad obeundam solitudinem, di- 
cens ei : Veni huc post tres dies. Cam hoe aotem 


C factum esset, et quidam fratres ad eum venissenl, 


observabat Paulus Antonium quidnam vellet eum fi- 
cere. [a autem dixit ei: Tacens ministra fratribor 
neque aliquid gustaveris doneo fratres fuerint ilerir- 
gressi. Postquam autem tertia Jam impleta esset be- 
domada ex quo non comederat Paulus, fratres eom 
rogabant: Qua decausa taces ἢ Cumque ille non re 
ponderet, dicit ei Antonius : Quid taces ? colloquere 
oum fratribus. llle vero est collocutus. Cum εἶν 
quando ei fuisset allata urna mellis, dixit ei Ant 
nius: Frange vas, et mel effundatur. Sic autem - 
cit. Et οἱ rursus dicit : Collige rursus mel concht, 
ne sordes aliquas inferas: Et rursus jew 655 
aquam haurire toto die. Ei rürsus cum wer 4e 
dissolvisset, jussit consuere. T'antarn dus bi Yt 


ohorum. Is autem eosdem ramos et retexuit, et ile- ἢ possedit obedientiam, ut ei etiam datse& gue 


rum contexuit cum magno labore, quod ex contextura 
prima fuissent corrugati. Cum ergo vidisset magnus 
Antonius eum neo murmurasse, neque animum abje- 
cisse, neque vultum suum omnino avertisse, et neque 
vel tantillum succensuisse, propter eum est compun- 
ctus. Et sole occidente ei dicit: Patercule, vis come- 
damus fragmentum panis? Dicit ei Paulus : Ut tibi 
videtur, abba. Hoc quoque rursus iuflexit Antonium, 
quod non ad cibi nuntium protinus accurrerit, sed 
ei potestatem permiserit. Para ergo, inquit, mensam ; 
et obediit. Feri panes Antonius, et imponit mense 
quatuor paxamates, sex unciarum ; et sibi quidem 


vinitus, nempe ut ejiceret demones. Postqsem «m 
vidit senem magnus Antonius, prompte em eme tá 
omnia secutum in vite exercendae ratione, εἰ diti : 
Vide, frater, si sic in dies potes, mane mecum. Dict 
ei Paulus : Àn quid mihi possis amplius ostendet 
nescio. Nam ea quee vidi a te fieri, ego quoque ist 
facile et citra laborem, Deo mihi opem ferente. [8 
οἱ dicit Antonius alio die: In nomine Jesu, ecce [δ᾽ 
tus es monachus. Cum autem satis superque conpet 
tum haberet in omnibus magnus et beatus Antonits, 
esse admodum perfectam animam Christi serrum, t 
qui esset. admodum simplex ; post oertos mense, 







101 


ἄνθρωπος ὦδε μοναχὸς γενέσθαι οὐ δύνασαι * ἀλλὰ 
μᾶλλον ἄπελθε εἰς χώμην, xal ἐργάζου, xal Q0» 
ἐργατιχὸν βίον εὐχαριστῶν τῷ Θεῷ. Ὑπομεῖναι γὰρ 
σὺ τὰς θλίψεις τῆς ἐρήμου οὐ δύνασαι. ᾿Αποχρίνε- 
ται πάλιν ὁ γέρων, xal λέγει" ΕἾ τι ἄν με διδάξῃς, 
ἐχεῖνο ποιήσω. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Αντόνιος " Elpzxi σοι 
ὅτι γέρων εἶ, xal οὐ δύνασαι μονάσαι. ἼΛπελθε. Ei 
ἄρα θέλεις μοναχὸς εἶναι, εἴσελθε εἰς χόινόδιον 
πλειόνων ἀδελφῶν, οἵτινες δύνανταί σου τῆς ἄσθε- 
νείας ἀνέχεσθαι. ᾿Εγὼ γὰρ μόνος καθημαι ὧδε διὰ 
πέντε ἡμερῶν ἐσθίων, xai τοῦτο λιμώττων. Τούτοις 
xal τοῖς τοιούτοις ῥήμασιν ἀπεσόδει τὸν Παῦλον. 
Καὶ ὡς οὐκ ἠνέσχετο αὐτοῦ, κλείσας τὴν θύραν ὁ 
᾿Αντώνιος οὐκ ἐξῆλθεν ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς δι᾽ αὐτὸν, 
οὐδὲ πρὸς τὴν ἰδίαν χρείαν. Ὁ δὲ γέρω" παρέμενεν 
οὐχ ἀναχωρῶν. Τῷ οὖν τετάρτῃ ἡμέρᾳ χρείας 
αὐτὸν ἀναγκαζούσης ἀνοίξας ἐξῆλθεν. Καὶ ἰδὼν 
αὐτὸν πάλιν λέγει τῷ Παύλῳ' ἊἌπελθε ἔνθεν, 
γέρον, τί με ὑποπιάζεις; οὐ δύνασαι ὧδε μεῖναι. 
Λέγει αὐτῷ ὁ Παῦλος. ᾿Αμήχανόν ἐστι ἀλλα- 
χοῦ με ἀποθανεῖν ἢ dc . Περιδλεψάμενος οὖν 
ὃ ᾿Αντώνιος, xal ἰδὼν ὅτι τὰ πρὸς τροφὴν οὐ 
βαστάζει, οὐκ ἄρτον, οὐχ ὕδωρ, οὐχ ἕτερόν τι, καὶ 
τετάρτην ἔχει χαρτερήσας νῆστις, ἐλογίσατο ὁ μέ- 
ας ᾿Αντώνιος, ὅτι Μή ποτε χαὶ ἀποθάνῃ ἄπειρος 
ὧν τοῦ νηστεύειν, xal κηλιδώσῃ μου τὴν ψυχήν 
Εἰσδέχεται οὖν αὐτὸν τότε. Ἕφη πρὸς αὐτὸν ᾿Αντώ- 
vic * Δύνῃ σωθῆναι, ἐὰν ἔχῃς ὑπακοὴν, καὶ ὅπερ ἄν 
παρ᾽ ἐμοῦ ἀχούσῃς, τοῦτο ποιήσῃς: Ὁ δὲ Παῦλος 
ἀποκριθεὶς, sims * Πάντα ποιήσω ὅσαπερ ἄν προσ- 
τάξῃς. Καὶ τοιαύτην ἀνέλαδεν ὁ ᾿Αντώνιος πολι- 
τείαν σχληραγωγίας ἐν ταῖς ἑμέραις ἐκείναις, οἵαν 
οὔτε ἐν ἀρχαῖς τῆς νεότητος. Δοχιμάζων δὲ αὐτοῦ τὴν 
qun ὁ ᾿Αντώνιος, ἔφη πρὸς αὐτόν. Στῆθι καὶ 
πρόσευξαι ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ, ἕως ἐξελθὼν ἐξενέ- 
qxw σοι ἔργον, ὅπερ ἐργάσῃ. Καὶ εἰσέλθὼν εἰς 
τὸ σπήλαιον προσεῖχεν αὐτῷ διὰ θυρίδος ἀκινήτῳ 
μένοντι ἐν τῷ τόπῳ ὅλην τὴν ἑόδομάδα ὑπὸ καύματος 
φρυγομένῳ.. Καὶ βρέξας θαλλοὺς ἐκ φοινίχων, 
λέγει αὐτῷ * Δέξαι, πλέξον σειρὰν, ὡς βλέπεις 


ἐμὲ " 
Πλέχει ὁ γέρων μέχρι ἐννάτης ὀργυιᾶς ἡ τὰν 
ος 


μόχθῳ πολλῷ. θεασάμενος δὲ ὁ μέγας Uri 
τὸ πλέγμα δυσηρεστήθη * χαὶ-- ἐπιφερόμενος, λέγει 
αὐτῳ * Οὐ καλῶς Ὡς odi" xal ἄνωθεν 
πλέξον. Νήστι αὐτῷ δντι τετάρτην ἡμέραν ἄγοντι, 
χαὶ ἡλικίώ τος «οσούτόν αὐτῷ ἐπήνεγκε τὸν A rbv loe 
δυσφορήσάς yn τὸν ᾿Αντώνιον, xat τὸν βίον 
τῶν μοναγῶν br Pai ἀπέπλεξεν, xal πάλιν ἔπλεξεν 
£éüc αὐτοὺς θαλλοὺς πάνυ δυσχερεστέρους 
"εἶναι αὐτοὺς ἐκ τῆς πρώτης πλοχῆς ἐρυσιδωμένους. 
Θεασάμενος οὖν ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, ὅτι οὗτε ὃ 
γέρων ἐγόγγυσε, οὔτε ἐμιχροψύχησεν, οὔτε κᾶν 
πρὸς βραχὺ ἡγανάκτησεν, οὐδ᾽ ὅλως τὸ πρόσωπον 
αὐτοῦ διέστρεψεν, κατενύγη ἐπ᾽ αὐτῳ.. Καὶ δύνοντος 
“τοῦ ἡλίου, λέγει αὐτῳ ὁ ᾿Αντώνιος " Παππία, θελεις 
φάγωμεν ἄρτου κλάσμα; Λέγει αὐτῳ ὁ Παῦλος 
Ὡς δοκεῖ σοι, ἀδδᾶ. Καὶ τοῦτο πάλιν ἐπὶ πλεῖον 
ἔκαμψε τὸν ᾿Αντώνιον, τὸ μὴ προσδραμεῖν προθύ- 
pec τῇ τῆς τροφῆς ἀγγελίᾳ, ἀλλ᾽ αὐτῳ ἐπιτρέψαι 
τὴν ἐξουσίαν " θὲς υὖν, φησὶν ὁ ᾿Αντώνιος τῷ γέροντι, 
τὴν τράπεζαν xal ὑπήχουσεν.. Φέρει ἄρτους ὁ "Av- 
τώνιος, καὶ ἐπιτίθηαι τῇ τραπέζῃ παξαμάτας τὲσ- 


HISTORIA LAUSIACA. 


αὐτῷ ὁ ᾿Αντώνιος, xal λέγει" Ἐτῶν ἐβήκοντα γέρων À, σαρας ἔχοντας ὡς ἀπὸ ἐξ οὐγχιῶν, 
ἔδρεξεν ἕνα (ξηροὶ γὰρ σαν), 


διὰ τὸ ἢ 


͵, 1083 


Καὶ ἑαυτῷ piv 
(ξηρο ἱχείνῳ δὲ τρεῖς * 
βάλλει ψαλμὸν ὁ ᾿Αντώνιος ὃν ἤδει, καὶ δωδέκατον 
αὐτὸν ψάλας, δωδέχατον ηὔξατο, ἵνα καὶ ἐν τούτῳ 
δοκιμάσῃ τὸν Παῦλον, Ὁ δὲ γέρων προθυμότερον 
συνηύξατο τῷ μεγάλῳ. "Hotito γὰρ, ὡς οἶμαι, σχορ- 
πίους μᾶλλον ποιμᾶναι, ἣ μοιχαλίδι συζῆσαι .... 
Μετὰ δὲ τὰς δώδεχα προσευχὰς" εἶπε πρὸς αὐτόν. 
Δεῦρο, μετάλαδε τῆς τροφῆς. Ὡς δὲ παρέθηχε 
τράπεζαν, xai τὰ σιτία, Καάθίσον, φησὶ, xai μὴ " 
γῆς ἕως ἑσπέρας, ἀλλὰ πρόσιχε μόνον τοῖς ἐδω- 
δίμοις. 'Εσπέρας δὲ γενομένης, xal τοῦ Παύλου μὴ 
βεθρωχότος, λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Αντώνιος * ᾿Αναστὰς 
εὖξαι, xal κάθευδε. Ὁ δὲ χαταλιπὼν τὴν τράπεζαν 
ἐποίησεν ὡσαύτως. Μεσαζούσης δὲ τῆς νυχτὸς ἐγεί. 
ρέι αὐτὸν εἰς προσευχὴν ἄχρις ἐννάτης ὥρας ἥμερι- 
νῆς παρατείνας τὰς εὐχάς, Παραθεὶς δὲ τράπεζαν 
πάλιν ἐχέλευσε μεταλαῦδεῖν, καὶ ἐχχθέσθησαν τοῦ φα- 
γεῖν ἑσπέρας οὔσης βαθείας. Φαγὼν οὖν ὁ μέγας ᾿Αν- 
τώνιος τὸν παξαμᾶν τὸν ἕνα, ἄλλου οὐχ ἥξατο. Ὁ δὲ 
γέρων σχολαιότερον ἐσθίων, ἔτι εἶχεν τοῦ παξαμχδίου 
οὔ ἤρξατο * ἐξεδέξατο οὖν ὁ ᾿Αντώνιος, ἕως οὗ τελέσῃ " 
καὶ λέγει αὐτῷ ᾿ Φάγε, παππια, xal ἄλλον παξαμᾶν. 
Λέγει αὐτῷ ὁ Παῦλος" ᾿Εὰν σὺ ἐσθίῃς, χἀγώ “ σοῦ 
δὲ μὴ ἐσθίοντος, οὐχ ἐσθίω. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Αντώ- 
νιος. Ἐμοὶ ἐπαρχεῖ " μοναχὸς γάρ εἶμι, "Axoxplvt- 
ται τῷ μεγάλῳ ὁ Παῦλος. "Apxei καὶ ἐμοί. Κἀγὼ 
γὰρ θέλω μοναχὸς γενέσθαι. ᾿Εγείρονται πάλιν, καὶ 
ποιεῖ δώδεκα προσευχὰς, καὶ δώδεκα ψάλλει ψαλο 
μτύς. Καὶ μετὰ τὰς προσευχὰς καθεύδουσι μιχρὸν 
τοῦ πρώτου ὑπνίου" χαὶ πάλιν ἐγείρονται ψάλλειν 
ἀπὸ μεσονυχτίου ἕως ἡ μέρας. 

Εἴτα ἔπεμπεν αὐτὸν εἰς τὴν ἔρημον περιάγειν, λέ- 
γων αὐτῷ " Μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἦχε ἐνταῦθα, Τούτου 
δὲ γενομένου καὶ ἀδελφῶν τινων πρὸς αὐτὸν ἐληλυθό- 
τῶν προσεῖχεν ὁ Παῦλος ἐῷ ᾿Αντωνίῳ, τί χελεύοι 
αὐτὸν ἐργάσασθαι. Εἶπε. δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Αντώνιος, 
σιωπῶν διαχόνησον «etc ἀδελφοῖς, καὶ μηδενὸς γεύση 
ἄχρις ἂν οἱ ἀδελφοὶ ὁδεύσωσιν, Ὡς δὲ λοιπὸν τρίτη 
ἑδδομὰς ἐπληφώθη μὴ βεδρωχότος τοῦ Παύλου, οἱ 
ἀδελφοὶ ἡρώτων αὐτὸν, Τίνος ἕνεχεν σιωπῷς : Τοῦ δὲ 
μὴ ἀποχρινομένον λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Αντώνιος * 
Τί σιωπᾷς, ὁμίλησον τοῖς ἀδελφοῖς. Ὁ δὲ ὡμίλησεν " 
ἤλλλοτε δὲ στάμνου μέλιτος αὐτῷ ἐνεχθέντος, εἶπεν 
᾿Αντώνιος πρὸς αὐτόν, Κλᾶσον τὸ ἀγγεῖον, xai ἐχ- 
χυθήτω τὸ μέλι. ᾿Εποίησε δὲ οὕτω" καὶ λέγει αὐτῷ. 
Σύναξον πάλιν τὸ μέλι. "Emolnos δὲ οὕτω *. xai λέγει 
αὐτῷ ᾿ Σύναξον πάλιν τὸ μέλι μυαχίῳ ἄνωθεν, ἵνα μὴ 
ῥυπαρίαν τινὰ εἰσενέγχῃς. Καὶ πάλιν ἀντλεῖν ὕδωρ 
προσέταξε πᾶσαν ἡμέραν. Καὶ παραλύσας αὐτοῦ 
τὸ ἱμάτιον ἐχέλευσε ῥάπτειν, καὶ πάλιν ἐχεῖνος ἐῤ- 
ῥαπτε. Καὶ τοσαύτην ὁ ἀνὴρ ἐχτήσατο ὑπαχοὴν, 
ὥστε καὶ χάριν αὐτῷ δεδόσθαι θειόθεν τὴν κατὰ τῶν 
δαιμόνων ἐλασίαν. Ὡς οὖν ἴὸε τὸν γέροντα ὁ μέγας 
᾿Αντώνιος εἷς πάντα προθύμως αὐτῷ ἐπαχολουθή- 
σαντα εἰς τὴν τῆς ἀσχήσεως πολιτείαν " πάλιν λέ- 
γει αὐτῷ * "Ἴδε, ἀδελφὲ, ἐὰν δύνασαι καθ᾽ ἡμέραν 
οὕτως, μεῖνον μετ᾽ ἐμοῦ. Λέγει αὐτῷ ὁ Παῦλος * 
'EXxv μὲν πλέον τί ποτε ἔχῃς μοι δεῖξαι, οὐχ οἶδα, 
ἐπεὶ ταῦτα ἃ εἶδον ποιοῦντά σε, ποιῶ χαγὼ εὐχερῶς -. 
Τότε λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Αντώνιος τὴν ἄλλην ἡμέραν " "Ev 
ὀνόματι τοῦ Κυρίου, ἰδοὺ γέγονας μοναχός. IAwpo- 
φορηθεὶς οὖν καθ᾽ ὁπερδολὴν ἐν πᾶσιν εἰς αὐτὸν 


1088 


PALLADII 


1084 


ὁ μαχάριος xal μέγας ᾿Αντώνιος, ὅτι τέλειός ἔστι ἢ ταπεινὸν xal ἁπλοῦν Παύλου ἐλαύνει με φυγαδεῦον, 


πάνυ ψυχῆς ὁ τοῦ Χριστοῦ δοῦλος Παῦλος ὁ ἄπλαστος 
λίαν ἁπλοῦς ὦν, μετὰ μῆνας ῥντοὺς τῆς τοῦ θεοῦ 
χάριτος συνεργούσης ᾿Αντωνίῳ τῷ μακαρίῳ ποιεῖ 
αὐτῷ κέλλαν λοιπὸν ὡς ἀπὸ σημείων τριῶν f, τεσσά- 
ρων τῆς ἑαυτοῦ κέλλης. Καὶ λέγει αὐτῷ. "ἰδοὺ, τῆς 
δυνάμεως τοῦ Χριστοῦ συνεργούσης σοι γέγονας μο- 
ναχός. Μένε κατ᾽ ἰδίαν λοιπὸν, ἵνσ καὶ πεῖραν λάδῃς 
δαιμόνων. Οἰκήσας οὖν καθ᾽ ἑαυτὸν Παῦλος ὁ ἁπλοῦς 
ἔτος ἕν, χαρίσματος ἠξιώθη κατὰ δαιμόνων καὶ νοση- 
μάτων παντοδαπῶν, κατορθώσας εἷς ἄκρον τὴν τῆς 
ἀσκήσεως ἀρετήν. 

Μιᾷ τοίνυν τῶν ἡμερῶν καθ᾽ ὑπερδολὴν δεινοτά- 
τως δαιμονιῶν ἤχθη νεανίσκος ᾿Αντωνίῳ τῷ μαχα- 
pli ἀρχικὸν ἔχων χάλεπώτατον δαίμονα, ὃς καὶ αὐὖ- 
τὸν τὸν οὐρανὸν ἐδυσφήμει, Προσεσχηκὼς οὖν ὁ 


μέγας ᾿Αντώνιος τῷ νεανίσχῳ, λέγει τοῖς ἄγουσιν B 


αὐτόν * Οὐχ ἔστι τοῦτο ἐμὸν τὸ ἔργον. Κατὰ γὰρ 
τούτου τοῦ τάγματος τῶν δαιμόνων τοῦ ἀρχιχοῦ 
οὔπω ἠξιώθην γαρίσματος, ἀλλὰ τοῦτό ἐστι τὸ χά- 
ρισμᾶ Παύλου τοῦ ἁπλοῦ, ᾿Απελθὼν οὖν ὁ μαχάριος 
᾿Αντώνιος πρὸς τὸν δόχιμον Παῦλον ἀπήγαγεν καὶ 
αὐτοὺς, καὶ λέγει αὐτῷ . ᾿Αδδὰ [Ιχῦλε, ἔκδαλε τὸν 
δαίμονα τοῦτον ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα ὑγ'αίνων 
ἀπέλθῃ εἰς τὰ ἴδια, καὶ δοξάζῃ τὸν Κύριον, Λέγει 
αὐτῷ ὁ IMa)Xoc* Σὺ yx» τί; Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Αντώνιος " 
Οὐ σχολάζω ἐγὼ, &AÀo ἔχω ἕργον. Καὶ καταλείψας 
ἐχεῖ τὸν παῖδα ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, ὑπέστοεψεν πάλιν 
εἰς τὴν ἰδίαν χέλλαν. ᾿Αναστὰς οὖν ὁ ἄκακος γέρων, 
καὶ προσευξάμενος ἐνεργῆ προσευχὴν, προσχαλε- 
σάμενος τὸν δαιμονιῶντα, λέγει . Εἴρηχεν ὁ ἀδδὰς 
᾿Αντώνιος, ὅτι Ἔξελθε ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα δοξάζῃ 
τὸν Κύριου ὑγιής. Ὁ δὲ δαίμων μετὰ δυσφημίας 
ἀνέκραξεν * Οὐχ ἐξέρχομαι, φχαγόγηρε, λῖοε. Λαδὼν 
οὖν τὴν μηλωτὴν αὐτοῦ κατὰ τοῦ νώτου αὐτὸν ἔτυ- 
πτεν, λέγων ^. Ἔξλθε, εἴρηχεν ὁ à663«. ᾿Αντώνιος. Ὁ 
δὲ δαίμων ἐλοιδόρει xal ᾿Αντώνιον σφοδρότερον μετὰ 
τοῦ Παύλου, λέγων * Οἱ πολιοσάγοι, οὗτοι, οἱ λεληθαρ- 
Ὑημένοι, οἱ ἀπληστοι. οἱ μηδέποτε τοῖς ἰδίοις ἀρκού- 
μενοι, τί χοινὸν ἔχετε μεθ᾽ ἡμῶν ; τί ἡ μᾶς τυρᾶν- 
νεῖτε ; Τέλος λέγει αὐτῷ ὁ Παῦλος * ἙἘχδαίνεις, ἣ 
ὑπάγων λέγω τῷ Χριστῷ ; μὰ τὸν ᾿ἴησοῦν, ἐὰν οὐχ 
ἐχδαίνῃς, ἐγὼ ἄρτι ὑπάγω, λέγω τῷ Χριστῷ, καὶ οὐαί 
σοι ἔχει ποιῆσαι. Προσεδυσφήμησεν xal τὸν ᾿[ησοῦν 
6 ἀνήμερος δαίμων, κράζων, Οὐχ ἐξέρχομαι. ᾿Επὶ τού- 
τῳ γολώσας ὁ ἁγιος Παῦλος κατὰ τοῦ δαίμονος, ἐξῆλθε 
τῆς ἑαυτοῦ ξενίας xav! αὐτὴν τὴν σταθερὰν μέσημ- 
6plav. Τῶν δὲ Αἰγυπτίων τὸ καῦμα μάλιστα τὸ ἐν τοῖς 
τόποις ἐκείνοις συγγενές ἐστι τάχα τῆς Βαδυλωνίας 
χαμίνου. Στὰς οὖν ὡς στύλος ὁ τοῦ οὐρανοῦ στύλος ἐπὶ 
τῆς πέτρσς ἐν τῷ ὄρει προσεύχεται, λέγων οὕτως * 
Σὺ βλέπεις, Ἰησοῦ Χριστὲ, ὁ σταυρωθεὶς ἐπὶ [Ποντίου 
Πιλάτου, ὅτι οὐ καταδῶ ἀπὸ τῆς πέτρας, οὐ φάγω, 
οὐ πίω, ἕως οὗ ἀποθάνω * ἐὰν μὴ ἄρτι ἀκούσῃς χαὶ 
ἐκδάλῃς τοῦτον τὸν δαίμονα ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, καὶ 
ἐλεύθερον αὐτὸν ποιήσῃς ἀπὸ τούτου τοῦ πνεύματος 
τοῦ ἀχαθάρτου. Ἔτι λαλοῦντος τοῦ ἁπλοῦ καὶ τα- 
πεινόφρονος Παύλου τῷ Ἰησοῦ, πρὸ τοῦ τελεσθῆναι 
τοὺς λόγους τοῦ στόματος αὐτοῦ τοῦ καθαροῦ, 
ἀνέχραξεν χάτω πρὸς τὴν χίλλαν ὁ δαίμων’ Ὑπάγω, 
ὑπάγω, ἐξέρχομαι, βίᾳ καὶ τυραννίδι ἐλχύνο- 
μαι, ἀναχωρῶ τοῦ ἀνθρώπου, οὐχέτ: ἐγγίζω, Τὸ 


χαὶ ποῦ ἀπέλθω οὐχ οἶδα. Καὶ παραχρῆμα ἐξῆλθεν 


τὸ πνεῦμα τοῦ δαίμονος, xal μετεδλήθη εἷς 5.i. 
xovtx μέγιστον ὡσεὶ πηχῶν ἐδδομέήκοντα. Καὶ ἀπῇει 
συρόμενος εἰς τὴν θάλασσαν τὴν Ἔρυθράν - ἵνε 
πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος - 'Er:- 
δειχνυμένην πίστιν ἀναγγελεῖ δίκαιος. Καὶ πὰλιν ἐν 
ἑτέρῳ Ἐπὶ τίνα ἐπιόλέψω, φησὶν ὁ Κύριος, ἐπὶ 
τὸν ταπεινὸν xal ἡσύχιον, xai τρέμοντά μου τοὺς 
λόγους. Εἴωθε γὰρ τὰ ταπεινότερα τῶν δαιμόνων 
ὑπὸ τῶν ἐρχικῶν ἀνθρώπων ἐν τῇ πίστει ἐχόάλλι.- 
σθαι * τοὺς δὲ ἀρχικοὺς πάλιν δαίμονας ὑπὸ τῶν ταπε:- 
νῶν φυγαδεύεσθαι. Ταῦτά ἐστι θαύματα τοῦ ἁπλοῦ xxi 
ταπεινόφρονος, καὶ ἄλλα πλείονα καὶ μείζονα τούτων. 
Ὅς ἀπεχλήθη ᾿Απλοῦς παρὰ πάσης τῆς ἀδελφότητος, 

ΚΕΦΑΑΛ. ΚΘ΄. 

Περὶ Παχών. 

Παχών τις ὀνόματι περὶ τὰ ἑδδομίκοντα lis 
ἔτη ἐκαθέζετο ἐν τῇ Σχήτει, Συνέδη, δ᾽ ἐμὲ yl. 
θέντα ὑπὸ τοῦ δαίμονος συνεχόμενον ἐπιθυμίᾳ v 
ναικείᾳ δυσφορεῖν καὶ πρὸς τοὺς λογισμοὺς xai. πρὸς 
τὰς φαντασίας τὰς νυχτερινάς. Καὶ ἐγγὺς γενόμενος 
ὑπὸ τούτου τοῦ πειρασμοῦ ἐξελθεῖν τῆς dpíuo, 
ἐλαύνοντός με σφοδροτάτως τοῦ πάθους (τοῖς μὲν rz; 
γείτοσι τῶν Πατέρων οὐχ ἀνεθέμν,ν τὸ πρᾶγμε, di 
οὔτε τῷ διδασκάλῳ μου Εὐαγρίῳ) * λελεϑύτως δὲ 
παραδαλὼν εἰς τὴν πανέρη μον, συνετήγχανον ἐπὶ 
ἡμέρας δεχαπέντε τοῖς χατὰ τὴν Σαξτι Wrodsy 
γηράσασιν ἐν τῇ ἐρήμῳ. 'Ev ot; δὴ περιίάτεγει καὶ 
τῷ Παχών, Εὑρὼν οὖν αὐτὸν ἀκεραιότερον πὶ 
ἀσχητικώτερον, ἐθάρσησα αὐτῷ ἀναθέσθαι μου τὲ 
τῆς διανοίας. Καὶ λέγει μοι 6 ἅγιος οὗτος * Mi [s- 


C vien σε τὸ πρᾶγμα. Οὐ γὰρ αὐτὸ πάσχεις ἀτὸ ἐφ. 


θυμίας. Μαρτυρεῖ γάρ σοι xxi ὁ τόπος καὶ ἡ eri 
τῶν χρειῶν, καὶ τὸ μὴ εἶναι συντυχίας θηλειῶν 
ἐνθάδε, ᾿Αλλὰ μᾶλλον ἀπὸ σπουδῆς τῆς xaz ἐρετὴν 
συμθδοῖνει σοι τοῦτο παρὰ τοῦ ἐναντίου. Τρικλοὺς 
γάρ ἐστιν ὁ πολεμος ὁ πορνικός, Ποτὲ uiv piii 
σὰοξ ἡμῖν ἐπιτίθεται εὖ παθοῦσα - ποτὲ δὲ τὰ τῆ 
ἡμῖν ἐπανίστανται διὰ τῶν λογισμῶν * ποτὲ δὲ χεὶ 
αὐτὸς ὃ δαίμων τύραννεῖ ἡμᾶς διὰ τῆς βασκανί:ς, 
᾿Εγὼ γὰρ πολλὰ παρχτηρήσας εὕρηκα τοῦτο. T2, 
ὡς ὁρᾶς με, γέροντα ἄνθρωπον - τεσσαρκκοστὸν ἔτος 
ἔχω ἐν τῇ κἔέλλῃ ταύτη φροντίζων τῆς ἐμαυτοῦ ner 
ρίας ^ καὶ ταύτην ἄγων τὴν ἡλικίαν μέχρις ἄρτι σιν 

ράζομαι. Καὶ ὥμνυτο λέγων, δεε Δώδεκα ἐς sr 

τὸ πεντηχοστόν με ἔτος ἄγειν, οὐ νύχταρα ent] 

βησεν, οὐχ ἡμέραν ἐπιτιθέμενός μοι. "Dis 


91" ὅτι ἀπέστη μου ὁ Θεὸς, διὸ καὶ χαταξυνεστεύομδι, 


οὕτως * ἡρησάμην ἀποθανεῖν μᾶλλον ἀλόγως, 3 vl. 
σώματος ἀσχημονῆσαι αἰσχρῶς. Kai ἐξελθὼν im 
τῆς χέλλης, xai περιιὼν τὴν ἔρτ, μον, σπήλαιον εὗρον 
ὑαίνης * εἰς ὃ σπήλχιον ἔθηχα ἐμαυτὸν ἐν iut 
γυμνόν * ἵνα ἐξελθόντα με φάγῃ τὰ θηρία, Ὡς οὖν 
ἐγένετο ἑσπέρα, χατὰ τὸ γεγραμμένον, Ὁ ἥλιος- 
ἔγνω τὴν δύσιν αὐτοῦ. ἝἜἝθου σκότος, xai ἐγένετο 
νύξ, Ἐν αὐτῇ διελεύσονται πάντα τὰ ϑηρίᾳ τοῦ 
δρυμοῦ, Οἱ σχύμνοι ὠρυόμενοι τοῦ ἁρπάσαι χαὶ 
ζητῆσαι παρὰ τῷ Θεῷ βρῶσιν αὐτοῖς. ᾿Ἐξελθόντες 
οὖν ol θῆρες ἐν ἐχείνῃ τῇ ὥρᾳ ὃ τε ἄρσην καὶ i, 
θήλεια ὠσφράνθησάν με, ἀπὸ ποδῶν ἕως χεφαλῖς 
περιλείξαντές με. Καὶ ὡς ἐδόχουν βρωθῆναι, ἀνεχώ- 











HISTORIA LAUSIACA. 


1086 


iia opem ferente beato Antonio, facit ei dein- A justus annuntiabit (Prov. xi). Et rursus alibi: Super 


llam ad tres vel quatuor lapides a sua cella. 
. ei : Ecce Christi virtute opem ferente tu fa- 
monachus, mane deinceps seorsum, ut etiam 
periculum demonum. Cum ergo anno uno 
» habitasset Paulus Simplicissimus, et gratiu 
8 est adversus demones et adversus omne 
norbos, se perfecte gerens in virtute exercita- 


am ergo die adolescentulus qui supra modum 
* vexabatur 8 demone, allatus est ad beatum 
im, habens principalem sevissimum demo- 
7), qui etiam ipsum eolum maledictis et pro- 
iequebatur. Cum igitur adolescentem obser- 
naguus Antonius, dicit iis qui eum ducebant: 


quem respiciam, inquit Dominus, nisi super mansue- 
tum et humilem et trementem verba mea ([sa. Lxv1)? 
Solent euim humiliores demones ejici ab hominibus 
fide principalibus, principales rursus damones 
fugari ab humilibus. Hec sunt miracula sancti Pauli 
Simplicis et humilis, aliaque plura et his majora. 
llic vocatus est Siruplex a tota fraternitate. 


CAPUT XXIX. 
Vita abbutiís Pachon (70). 


Quidam Pachon nomine, cum pervenisset ad an- 
num septuagesimum, sedebat in Scete. Accidit au- 
tem ut ego vexatus ab affectione feminee cupiditatis, 


hoc meum opus; nam contra hunc ordinem p cogitationibusque et vieis nocturnis, ferrem ditflcili- 


üm, nempe principalem, nondum sum dona- 
ja, sed hac est Pauli gratia Simplicis. Abiens 
agnus Antonius ad probatissimum Paulum, 
uoque deduxit, et dicit οἱ : Abba Paule, ejice 
emonem ab hoc homine, ut sanus ad sua re- 
; Dominum glorificet. Dicit ei Paulus: Tu vero 
Dicit ei Antonius : Non est mihi otium, est 
uod agam. Et relicto illic puero, reversus est 
| Antonius in suam cellam. Cum ergo surre- 
qnocens senex, et efficacem fudisset oratio- 
cit provocans demouiacum : Dixit abbas An- 
Egredere ab homine. Demon autem cum pro- 
maledictis exclamabat, dicens: Non egrediar, 
senex (68) nugator. Accepta itaque pelle sua 
rerberabat eum in tergo, dicens : Egredere, 
bas Antonius. Demon autem maledictis inse- 
ir Paulum et Antonium. Helluones isti in se- 
(609), veternosi, insatiabiles, qui propriis 
m sunt contenti, quid est vobis commune no- 
? quid in nos exercetis tyrannidem ὃ Tandem 
Paulus : Aut exibise, aut abeo ut id dicam 
, isque faciet ul sit tibi ve. At Jesum quoque 
et mulelictis insgectabatur immitis ille de-^ 
lamans : Non exibo. Ea de causa ridi datas 
aversus demonem, egressus est e suo hos- 
ipso puncto meridiei; g&tui autem /Egyptio- 
Mercedit eognatig cum fornace Babylonia. 
rgo sanctus àe lánquam columna super 
,sic orat Christum, dicens : Tu vides, Jesu 
, qui fuisti crucifixus sub Pontio Pilato, me 


ter. Cumque parum abesset quin propter hanc ten- 
tationem exirem e solitudine, quod me heo animi 
perturbatio ageret vehementissime, vicinis quidem 
meis rem non exposui ; sed neque meo magistro Eva- 
grio [4L., Eulogio] : sed latenter veniens in solitudi- 
nem quindecim diebus versatus sum cum patribus 
genescentibus in solitudine, qui erant in Scete. Inter 
quos incidi etiam in sanctum virum Pachonem. Cum 
ergo invenissem eum sinceriorem et magis versatum 
in exercitatione, ausus sum ei meum animum aperire. 
Dixit autem mihi ille sanctus : Ne tibi videatur res 
mira et aliena ; hoc enim non tibi accidit ob delicias, 
otiumque et negligentiam. Nam et mores tibi ferunt 
testimonium, et penuria eorum que sunt necessaria, 
et quod nulla sit hic tibi consuetado cum feminis; 
sed potius hoo tibi accidit ab adversario ob studium 
virtutis. Est enim triplex hostis qui impellit ad for- 
nicationem. Aliquando enim nos caro invadit luxu- 
rians, et qua nimia laute et delicate est curata ; ali- 
quando autem in nos insurgunt motus animi propter 
cogitationes; aliquando autem ipse quoque demon 
in nos exercet tyrannidem propter invidiam ; nam 
ego quóque mulla observans, hoc inveni. Ecce me, 
ut vides, hominem senem ; cum jam quadragesimum 
annum degam in bac cella, curam gerens mere salu- 
tis, et ad hanc etatem pervenerim, tentor usque in 
hodiernum diem. Et juravit dicens : Jam duodecim 
annis postquam transegi annum quinquagesimum, 
nullam diem nec noctem intermisit qua me non inva- 
serii. Cum itaque suspicatus essem Deum a me re- 


jcensuruim ez hac petra, neque esurum neo D cessisse, quandoquidem tanta in me demon uteretur 


um donec moriar, nisi me nunc audieris, et 
emonem ab homine ejeceris, et a spiritu im- 
ipsun liberaveris. Adhuc cum Jesu loquente 
iet humili Paulo,priusquamipse preces perfecis 
lamavitdemon, dicens: Recedo, recedo, viegre- 
, per tyrannidem expellor ; discedo ab homine, 
iplius ad eum accedo. Pauli simplicitas et hu- 
me expellit, neque scio quo abeam. Protinus- 
it demon, el mutatus est in maximum dra- 
circiter septuaginta cubito rum, receditque re- 
n mare Rubrum ut impleretur quod dictum 
sanctum Spiritum: Fidem que demonstratur 


potestate, potius delegi mori absque ratione, quam 
vitio affectioneque «corporis, me turpiter gerere. 
Egressusque a cella mea, et obiens solitudinem, in- 
veni speluncam byaene. In quam speluncam me nu- 
dum immisl toto die, ut fere egresse me devorarent. 
Postquam autem fuit vespera, prout scriptum est, 
Sol cognovit occasum. Posuisti tenebras, et facta est 
nox. In ipsa transibunt omnes bestie silve. Catuli 
leonum rugientes ut rapiant et querant a Deo escam 
sibi (Psul, ciii). Egresse ergo fere ia illa hora, et 
masculus et femina, me 8 pedibus ad caput usque 
odorati sunt, oireumlingentes. Cumque exspéctarem 


1087 


PALLADII 


fore ut devorarer, a me recesserunt. Cum ergo illic A rescinderentur, non secus ac si essent pili insen 


tota nocte j:cuissem, non fui devoratus. Existimans 
ergo Deum omnino mihi pepercisse, surrezi. Rursus 
vero in cellam redii. Cum autem se paucis diebus 
continuisset demon, me est adortus vehementius 
quam antea, ut parum abfuerit quin blasphemarem. 
Transformatus enim cum esset iu puellam /Ethiopis- 
sam, quam in mea juveniute videram estate spicas 
legentem, ea mihi visa est meis insidere genibus; 
meque usque adeo commovit ut putarem me cum ea 
ooivisse. Furore ergo percitus impegi ei colaphum ; 
eaque sic evanuit. lloc autem mihi crede dicenti : 
biennio non poteram ferre manus mee fetorem. Cum 
ergo hac de causa pusilli et abjecti animi evasissem, 
et de me omnem spom abjecissem, egressus sur per- 
errans vastam solitudinem, et inveni parvam aspi- 
dem. Quam cum accepissem, eam admoveo meis go- 
nitalibus, ut vel sio morsus morerer ; et cum eis ca- 
put virilibus applicassem, ut quae mihi fuissont causa 
tentationis, ne sic quidem morsus eum gratie pro- 
videntia. Post hec autem audivi vocem dicentem 
mihi in mea cogitatione: Abi, Pachon, decerta ; 
ideo enim permisai in te tentam exerceri potestatem, 
ne tibi esset elatior et arrogantior spiritus, perinde 
80 ipse posses hanc superare affectionem : sed tuam 
agnosceres imbecillitatem, et in tue vite iustituto 
nunquam haberes fiduciam, sed reourreres ad Dei 
auxilium. Sio autem admonitus et confirmatus, ad 
cellam sum reversus, et deinceps sedens cum, fiducia, 
et nullam belli curam gerens, reliquos dies egi in 
pace. Demon autem cum cognovisset meam ejus 
despiclentiam, pudore deinceps affectus, ad me non 
accessit amplius. His verbis cum ad luctam adversus 
Satanam me confirmasset, et ad beltum instruxiaset, 
et sdversum demonem fornicationis me parasset ac 
docuisset, dimisit, jubens ut forti animo me gererem 
in omnibus. 
CAPUT XXX. 
Vita Abbalis Stephani (71). 

Stephanus quidam Libs genere, sedit sexaginta 
annos ex latere (72) Marmarice et Marcote. [s cum 
fnisset summe versatus in exercitatione, et esset dis- 
cernendi potestate preditus, banc gratiam est 
consecutus, ut quicunque eum conveniret, quacun- 
que cruciaretur molestia, is molestia vacuus ab eo 
recederet. Fuit autem is quoque notus beato Anto- 
nio. Pervenit autem etiam ad nostra usque tempora; 
atque ego quidem cum eo non eum versatus propter 
Υἱῷ longitudinem : sanctus autem Ammonius et Eva- 
grius, qui eum convenerunt, narraverunt se eum in- 
venisse in talem prolapsum egritudinem in ipsis lo- 
cis testiculorum, et penis summum ulcerasse cau- 
erum, qui φαγέδαινα dicitur. Eum, aiebant, inve- 
nimus dum a quodam medico curaretur. Bt manibus 
quidem operabatur; et palme ramos contexebat, et 
nobiscum etiam loquebatur : reliquo autem corpori 
manum adhibebat chirurgus. Erat autem Dei gratia, 
ea preeditus patientia, ut perinde affectus videretur, 
ac si corpus alterius sacaretur ; et cum ejus membra 


ita mansit immutabilis, tam insigniter et admi 
liter erat a Deo instructus. Cum nos autem, in 
partim angeremur, partim vero terreremur, 

tanti viri talis vita in tantum morbum incidiss 
tales medicorum exsectiones, nostras autem co 
tiones sensisset beatus Stephanus dicebat nobis 
ex hac re offendamini, o fllii ; nihil enim quod 
facit, ad malum unquam facit, sed ad bonum fi 
Fortasse enim membra merebantur supplicio: 
melius est ea hic dare poenas, quam post ezow 
ex hoc stadio. Cum nos ergo sic est hortatus, ei 
bis confirmavit ad tolerantiam, mdificavit ad fo 
ferendus afflictiones. Hec autem narravi, ne vidi 
nobis alienum, quando viderimus aliquos sancu 

Β cidit se in tales calamitates. 
CAPUT XXXI. 
De Valente (73) qui ezcitit. 

Fuit quidam Valens, genere quidem Palest 
mente autem Corinthius; Corinthiis enim vi 
inflationis tribuit sanctus Paulus, dicens : Et « 
flati estis ([ Cor. v). Qui cum venisset in solitudir 
ipse quoque plures annos habitavit nobiscum. Fo sc 
processit superbie,ut deceptus sit a demooibos. ΕἸ 
enim quod ipse paulatim  deoiperetur, fecit αἱ ip 
de se magnifice ac praeclare sentiret, tanquam οἱ 
eo versarentur angeli, eiquein singulis toieiste 
inservirent,. Quodum certe die, wX vnarrabant c 
operaretur in tenebris, acum dimisit qua consu: 
sportam. Quam cum ipse non invenisset, demo 

C fecit lampadem, et invenit acum. Hoc nomine run 
inflatus, magnificam de se induit opinionem, εἰ! 
que adeo elatus est, ut etiam contemneret ipa 
Sacramentorum communionem. Cum autem Cre 
Dominus ejus esset misertus, sio providit αἱ r& 
detrimentum cito (ieret manifestum unirene ἔξ 
lernitati. Accidit ut quidam venientes hospin ἐ 
ferrent ad fraternitatem bellaria in ecolesisa. ^x 
aulem cum eas accepisset sanctus Macarius rei 
ter noster, misit ad unumquemque in cellam tz 
pugillum, inter quos etiam ad Valentem. Coa 
accepisset Valens, eum qui attulerat contione 
fecit, et verberavit, et ef dicit : Abi, et dich 
Non sum te deterior, ut tu ad me mittas be" 
nes. Cum cognovisset ergo sanctugs* Macait 
esse aeductum, accessit uno die postes ἐκ 
hortandum. Et ei dicit : Valeus, illus αἱ &* 
Deumque deprecare. Postquam autem Μὲ 
ejus admonitiones, recessit adrnodum eb 
morens ob Valentis ruinam. Cum ergo eh ὦ 
persuasisset demon, eum ejus deceptioni su 
fidem habuisse, abit, et flguram Servatoris i 
el noctu accidit in phantasmate, mille angelis 
padas tenentibus, et rotam igneam, in qua vim 
figuram exprimere Servatoris. Un usque eum 
et dicit : Christus dilexit tuum institutum, 
vivendi libertatem et confidentiam, et venit utt 
deat; egredere ergo e cella, et nihil aliud feceris 
cum procul eum videris, procumbens eum ade 


















Η 
ι: 
& 
e! 
44 


ας SD 


ἐξ 


LI) 


1089 


HISTORIA LAUSIAUA. 


1090 


ρησαν ἀπ᾽ ἐμοῦ. Πεσὼν οὖν ἐχεῖ διὰ πάσης νυχτὸς A γὰρ ὑπεύθυνα ἦν Κυρίῳ τὰ μέλη κολάσεως, xal 


οὐχ ἐδτιοθην, λογισάμενος ὅτι πάντως ἐνείσχτό μου 
ὁ Θεός. Αὖθις οὖν ὑπέστρεψα εἰς τὴν χέλλαν. Raprs- 
ρέσας οὖν ὁ δαίμων ὀλίγας ἡμέρας, πάλιν μοι ἐπ- 
ἔθετο τοῦ προτέρον σφοδρότερον, ὡς παρὰ μιχρόν 
ps καὶ βλασφημῆσαι. Μετασχηματισθεὶς γὰρ εἰς 
Αἰθιόπισσαν κόρτν ἣν ἑωράχειν ποτὲ ἐν νεότητί μου 
ἐν τῷ θέρει χολαμωμένην, ταύτην ἔδοξα ἐπιχαθ- 
εσθῆναί μου τοῖς γόνασιν. Καὶ ἐπὶ τοσοῦτόν με 
κεχίνηχεν, ὡς νομίσαι με συγγενέσθαι αὐτῇῃ. ᾿Απο- 
μανεὶς οὖν ἐγὼν, ἔόωχα χόσσον * καὶ οὕτως γέγονεν 
ἄφαντος. Καὶ πίστευέ μοι λέγοντι. ὅτι τῆς δυσωδίας 
τῆς χειρός μου ἐπὶ διετίαν ἀνασχέσθαι οὐχ ἠδυνά- 
μην. Μιχροψυχήσας οὖν χαὶ ἐπὶ τούτῳ μειζόνως, 
καὶ ἀπευδοχήσας ἐμαυτοῦ, εἰς τέλος ἐξῆλθον εἷς τὴν 
πανέρημον ἁλώμενος, εὗρον ἀσπίδα μικρὰν, xal 
λαδὼν αὐτὴν προσφέρω toic γεννητιχοῖς μου μορίοις, 
(va xdv οὕτω δηχθεὶς ὅπ᾽ αὐτῆς ἀποθάνω. Kal 
προστρίψας τὴν χεφαλὴν τοῦ θηρίου τοῖς μορίοις, ὡς 
αἰτίοις μου τοῦ πειρασμοῦ γενομένοις, οὐδὲ οὕτως 
ἐδήχθην, προνοίᾳ τῆς χάριτος. Μετὰ ὃὲ ταῦτα ἤχουσα 
φωνῆς ἐλθούσης ἐν τῇ διανοίᾳ μου, ὅτι “Δπελθε, 11χ-- 
yw, ἀγωνίζου Διὰ γὰρ τοῦτο ἀφῆχά σε ἐπὶ τοσοῦτον 
χαταδυναστευθῆναι, ἵνα μὴ μεγχτρυνήσῃς ὡς αὐτὸς 
δυνάμενος τοῦ ϑαίμυνος τούτου περιγενέσθαι, ἀλλ᾽ 
ἐγνωχώς cou τὴν ἀσθένειαν, μηδέποτε θαρσύήσῃς 
σου τῇ πολιτείᾳ * ἀλλ᾽ ἀεὶ προσδρά"τῃς τῇ τοῦ Θεοῦ 
βοηθείᾳ. Οὕτως πληροφορηθεὶς ἀνέχαμψα εἰ: τὴν 
κέλλαν, xal μετὰ θάρστους λοιπὸν χαθίσας, xal μη-. 
κἔτι φρυντισας τοῦ χατά τὴν γυναιχομανίαν πολέμου, 
εἰρήνευσα ix τῆς μάχης ἐχιίνης τὰς λοιπὰς ἡμέρας. 
Ὅ δὲ δαίμων ᾿ἐγνωχώς μου τὴν εἰς αὐτὸν χαταφρό- 
νη σιν, λοιπὸν αἰσχυνθεὶς οὐχ ἔτι μοι ἤγγισεν, Τούτοις 
«τοῖς λόγοις τῶν πρὸς τὸν Σατανᾶν παλαισμάτων ὁ 


ἅγιος Ιαχὼν στηρίξας με, xal γενναιότερον πρὸς ( 
τοὺς πόνους ἀλείψας με, φέρειν ῥᾳδίως τὸν πόλεμον 
τοῦ τῆς πορνείας δαίμονος ἐχδιδάξας, ἀπέπεμψεν, 


ἂν πᾶσιν ἀνδρίξεσθαί με παραχελευσάμενος, 
ΚΕΦΑΛ. Λ΄. 
Περὶ Στεφάνου. 
Στέφανός τις Λίδυς τῷ γένει, ἐκ πλαγίου τῆς 
διαρμαρικῆς xai τοῦ Maptorov, ἐχαθέσθη ἐπὶ ἐξή- 
xovta ἔτη. Οὗτος εἰς ἄχρον γενόμενος ἀσχττὴς xal 


διαχριτιχὸς χατεξιώθη χαρίσματος, ὡς πάντα πὸν"- 


λυπούμενον οἱανδή ποτε λύπην, συντυχόντα qiti 
ἄλυπον ἀναχωρεὶν ἀπ᾿ αὐτοῦ. [νώριμος δὲ οὗτος ἦν 
τῷ μεκχαρίῳ ᾿Δντωνίῳ. "AgBacty δὲ καὶ μέγρι τῶν 
ἡμετέρων καιρῶν. "Q ἐγὼ μὲν οὐ συνέτυ γον διὰ τὸ 
μῆκος τῆς ὁδοῦ. Ol δὲ περὶ τὸν ἅγιον ᾿Αμμώνιον xxl 
Ἑῤάγριον συντυχόντες αὐτῷ, αὐτοί μοι ὀιηγίσαντο, 
ὅτι Κατελάδομεν αὐτὸν ἀῤῥωστίᾳ τοιαύτῃ περιπε- 


σόντα ve! αὐτοὺς τοὺς τόπους, φησὶ, τῶν διδυμων ἢ ἐπείσθη τῇ πλάνῃ, 







καϊαυὲς βαλάνου, ἕλχος ποιήσαντα τὴν λεγομένην 
πᾶσι φαγέδαιναν, Ὃν εὕρομεν ἐπιμελούμενον 
ἄτινος ἰατροῦ " χαὶ ταῖς μὲν χερσὶν ἐργαζόμενον, 
καὶ πλέκοντα θαλλοὺς τὸν ἅγιον, λαλοῦντα δὲ καὶ 
ἡμῖν, τὸ δὲ λοιπὸν ςὥῶμα χαριζόμενον. Ὅς οὕτως 
ἣν διαχείμενος τῇ χάριτι τῆς ὑπομονῆς, ὡς ἑτέρου 


| [i ^ t , * Rd 
. πινὸς σώματος διατεμνομένου, ᾿Αποχοπέντων δὲ τῶν 


τούτου μελῶν χαθάπερ τριχῶν ἀνεπαισθήτως οὗτος 
ἔμενεν ἄτρεπτος ὑπεροολὴ παρασχευῆς θεϊτῆς. Ἢ ὧν 
δὲ, φησὶ, τοῦτο μὲν ὑπολυπουμένων, τοῦτο δὲ xal 
οἰομένων ὅτι ὁ τοιοῦτος βίος τοῦ τοσούτου ἀνδρὸς 
τηλικούτῳ περιπέπτωχε πάθει, χαὶ Ἰατρῶν χειρουρ- 
αἰχις τοιαύταις. Αἰσθανόμενος οὖν ὁ μακάριος Στέ- 
φανος τοὺς λογισμοὺς ἡμῶν, λέγει ἡμῖν * Μὴ βλαδῆτε 
τίχνα, ix τοῦ πράγματος τοῦτου. Οὐδὲν γὰρ ὧν 
ποιεῖ ὁ Θεὸς χκαχίᾳ ποτὲ, ἀλλὰ τέλει χρηστῷ, Ἴσως 


PaTRor. Ge. XXXIV. 


συμφέοον ἐστὶν αὐτὰ ὧδε δοῦναι τὴν δίχνν, ἢ μετὰ 
τὴν ἔξοδον τοῦ ivÜi2t σταδίου. Οὕτως οὖν ἡμᾶς 
παραχαλέσας,͵ xai τοῖς τοιούτοις λόγγις τῆς ὕπομο- 
vis στηοίξας, φκοδόμησεν ἐγχαρτερεῖν τοῖς θλιδε- 
ροῖς. Ταῦτα δὲ διηγησάμην, ἵνχ μὴ ξενιζώμεθα, 
ὅταν ἁγίους τινὰς ἴδωμεν τοιούτοις περιπεσόντας 
δεινοῖς πάθεσιν. 
ΚΕΦΑΛ. ΛΑ: 
Περὶ Οὐάλεντος. 

Οὐάλης τις γέγονεν τῷ γένει Παλαίστῖνος, τῇ 
γνώμῃ Κορίνθιος, πεφυσιωμένος τὸ φρόνημα. Ὁ 
γὰρ μαχάριος Παῦλος j ἀπόστολος Κορινθίοις γρά- 
φων. τούτοις τὸ πάθος περιῆψεν τῆς φυσιώσεως, 
εἰπών. Καὶ ὑμεῖς πεφυτιωμένοι ἐστέ, Οὗτος αὐτὸς 
ὁ Οὐάλης τὴν ἔρημον χαταλαδὼν, ᾧχησεν μεθ ᾿λμῶν 
ἐπὶ πλείονα ἔτη ὅστις μεγάλῃ βιοὺς σχλνηραγωγίᾳ 


4 4 ' - . , e . - 
B τὸν ἄκρον βίον τῆς ἀσχήσεως χατοοθώτσχας, ὑπὸ τοῦ 


τῆς οἴνπεως xal τοῦ τύφου δαίμονος δελεασθεῖς, εἷς 
ἄκρον χορυτῖς ἐξεπηδησιν ὑπεονηνανίας, ὡς ὑπὸ 
δαιλόνων τοῦτον ἀπατηθῆναι. Ἔκ γὰρ τοῦ ὀλεθρίου 
πάθους τῆς οἰήσεως ἐπαρθεὶς χατὰ μιχρὸν ἑαυτὸν 
ἀπιτῶν τὴν διάνοιαν ἑαυτοῦ παρετχεήασεν μέγα 
φρονῆσαι, ὡς ἀγγέλων αὐτῷ συντυγχανόντων, xal 
τὰ πρὸς ἔχάστιν διαχονίαν αὐτῷ εὐτρεπ'ζόντων- 
Μιζ γοῦν τῶν δυερῶν ὡς διηγοῦντο οἱ τούτῳ συν. 
X0:c, ὅτι ἐργαζόμενος τὰς σπυρίδας ἐν ἑσπέρᾳ 
βαθείᾳ οὔτης σκοτίας τὴν βελόνην ἀφῆχεν, ῥίψας 
ἐν τῷ ἐδάτει ἐν ᾧ κατέῤῥαπτεν τὰς σπυρίδας. Καὶ 
μὴ εὑρίσκοντος ταύτην αὐτοῦ, λαμπάδα φανῆναι ὁ 
δαίμων τούτῳ ἐποίησεν. xal οὕτως ἣν ἀπώλεσεν 
εὗρεν βελόνην. Καὶ πάλιν φυσηθεῖς ὄγχῳ χενῷ, xal 
ἐπὶ τούτῳ μειζόνως πρ'σηεὶς τῷ τύφῳ μέγα φρο- 
νεῖ, Καὶ ἐπὶ τοσοῦτον ἐφυσώθη ὁ ἀθλιος, ὡς xal 
αὐτῶν χαταφρονῆσαι τῶν μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, 
Συνέδη δὲ ἐλθόντας τινὰς ξένους τραγήματα ἐν- 
εγχεῖν ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ τῇ ἀδελφότητι. Λαδὼν οὖν ὁ 
χύριος Μαχάριος ὁ πρεσθύτερος ἡμῶν ἀπήγγει- 
λεν ἑχάστῳ εἰς τὴν χέλλαν πρὸς δράχα, ἐν οἷς xai 
τούτῳ τῷ Οὐάλεντι ἀπέστειλεν, Λαδὼν οὖν ὁ Οὐά- 
λης, τὸν ἀπενέγχαντα xai ὕδρισεν xxl ἐτύπτησεν " 
xal λέγει αὐτῷ. Ἄπελθε, xai εἶπε Λαχαρίῳ * Οὐχ 
εμέ σου χείτων, ἵνα σὺ μοι εὐλογίας πέμψης- 
Ἐγνωχὼς οὖν ὁ ἅγιος Μανάριος ὅτι ἐπλανήθη, 
μετὰ μίαν ἡμέραν ἀπῆλθεν αὐτὸν παρακαλέσαι, xal 
λέγει αὐτῷ - ᾿Αδελφὲ Οὐάλη, ἐνεπαίχθης. Παῦσαι, 
χαὶ δεήθητι τοῦ Θεοῦι Ὃ δὲ Οὐάλης οὐ προσέσχε 
ταῖς παρανέσεσ: τοῦ Πατρὸς Μαχαρίου. ως δὲ οὐχ 
ἤκουσεν αὐτοῦ τὴς παραχλήσεως, ἀνεχώρησεν τούτου 
coó0;a θλιδόμενος ἐπὶ τῇ τοῦ Οὐαλεντος ἥτττᾳ, 
Πλυηροφορηθεὶς οὖν ὁ δαίμων ὅτι ἐπ᾽ ἄχρον αὑτοῦ 
ἀπέρχεται, καὶ σχηματίζει ξχυτὸν 
εἰς τὸν Σωτῆρα ὁ διαδολος, χαὶ παραγίνεται ἐν 
νυχτὶ πρὸς αὐτὸν μετὰ τῶν ἑχυτοῦ δαιμόνων ἐν 
φαντασίᾳ ὡς ἀγγέλων χιλίων λαμπαδηφορούντων. 
Καὶ δείκνυσιν αὐτῷ δῆθεν τροχὸν πύρινον, dv d 
ἔδοξεν ρέσον τὸν Σωτῆνα σχηματίζειν * xal ἕνα προ- 
λαμδάνοντα :ῶν δαιμόνων ὡς ἄγγελον λέγοντα αὐτῷ, 
Ἠρέσθη σου ὁ Χριστὸς τῇ πολιτείᾳ, καὶ τῇ παῤῥησίᾳ 
τοῦ βίου, xal παρεγένετο πρὸς σὲ τοῦ ἰδεῖν σε, 
Ἔξελθε οὖν τῆς χέλλης Goo, καὶ μηδὲν ἄλλο ποιήσῃς, 
ἀλλὰ πόῤῥωθεν ἑττὼς, καὶ τοῦτον ἰδὼν, τὸν ἐν μίσῳ 
πάντων ἑστῶτα χύψας προσχύνησον, xai εἴσελθέ 
σου εἰς τὴν κέλλαν. Ἐξελθὼν οὖν ὁ Οὐάλης, καὶ 
θεασάμενος τὴν παράταξιν τῶν λαμπαδηφόρων, ὡς 
ἀπὸ σταὸΐου Gk τὸν ᾿Αντίχρισττον πεσὼν προσεγυνὴ- 
σεν. Ἐπὶ τοσοῦτον οὖν ἐφρινούλάδησεν ὁ ἡπατημῖ- 
νος, ὡς πάλιν τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐλθεῖν εἰς τὴν 
^* 





1091 


ἐνχλησίαν, καὶ συνηγμένης πάσης τῆς ἀδελφότητ 
εἰπεῖν * Ἐγὼ κοινωνίας χρείαν οὐκ ἔχω, Τὸν Χρι- 
στὸν ἑώρακα σήμερον. Τότε δήσαντες αὐτὸν οἱ ἅγιοι 
Πατέρες σιδήροις ἐπὶ ἔτος ἵν ἀπεθεράπευσαν, εὐχαῖς 
χαὶ ποικίλῃ ἀδιαφηρήσει καὶ ἀπραγοτέεῳ βίῳ τὸ 
ομα αὐτοῦ καθελόντες, καθὼς λέγεται, τὰ ἐναντία 
τοῖς ἐναντίοις ἰάματα. 

᾿Ανγακαῖον δ᾽ ἐσεὶν καὶ τοὺς τῶν ἠπατημένων 
βίους ἐνθεῖναι τῷ βιδλιδαρίῳ τούτῳ πρὸς ἀσφάλειαν 
τῶν ἐντυγχανόντων, καθάπερ καὶ τοῖς ἁγίοις τοῦ 
παραδείσου φυτοῖς συμφυὲς ἐστι τὸ ξύλον τοῦ γινώ- 
σειν καλὸν καὶ πονηρόν * ἵν᾽ εἴ ποτέ τινι συμδαίη κατό- 
φθωμά τι, μὴ μέγα φρονάσῃ ἐπὶ τῇ ἀρετῇ, Πολλάκις 
«5o καὶ αἱ ἀρεταὶ ὑποθέσεις γίνονται πτώσεως, ὅταν μὴ 
μετὰ πνευματίκῆς σοφίας ταύτας τις κατορθοῖ τῷ τῆς 


ῬΡΑΜΕΑΘΙ! 


os, À μαργὼν καὶ οἰνοφλυγῶν 


pov τῆ: γυναικείας Emo] 
τῆσαι, μιμέδι τινὶ moo: 








κατὰ τῆς βαλάνου. Καὶ ἐ 
νιαῖον χρόνον, ὡς κατασο 
τομάτως ἀποπιτεῖν, Ὕστ 
ἄνευ τούτων τῶν μελῶν, 
καὶ εἰς κνήμην τῆς οὖραν 
σάμενος πάντα τὰ συμδεδ 
σιν, ἐνεργῆσαι μὴ φθάσας 
KE4 

Περὶ d 

ἤλλλος τις πάλιν Πτ 





τὐσιδείας σκοπῷ, κατὰ τὸ γεγραμμένον " "Iov δίκαιον B τον, μᾶλλον δὲ ἀνεχδι 


ἀπολλύμενον ἐν δικαίῳ αὐτοῦ " καὶ γε τοῦτο ματαιότης. 
ΚΕΦΑΛ. AB. 
Περὶ "Houvoc. 

"Houy γέγονεν γειτνιῶν μοι, ᾿Αλεξανδρεὺς τῷ 
ἡένει, ἀστεῖος, νεώτερος, εὐφυὴς τὴν διάνοιαν, κα- 
Üapó: τὸν βίον, ὃς καὶ αὐτὸς μετὰ πόνους μεγάλους, 
xal ἱδρῶτας γενναίους, καὶ βίον εἰς ἄκρον ἐνάρετον, 
τῷ τύφῳ τῆς ἀπονοίας ἀρθεὶς εἰς ὕψος μετέωρον 
χἀκεῖθεν ἐλεεινὸν πᾶσι πτῶμα κατενεχθεὶς, ἔξετρα- 
χηλίσθη. Καὶ κατὰ τῶν ἁγίων Πατέρων objzi μα- 
Ξαίᾳ κινούμετος ἐφρόνησεν μέγα. τοὺς πάντας ὑδρί- 
σας. καὶ μετ᾽ αὐτῶν τὸν μακάριον Εὐάγριον, λέγων, 
ὅτι Οἱ πειθόμενοι σου τῇ ὃ δασκαλίᾳ ἀπατῶνται. Οὐ 
γὰρ χρὴ, φησὶν, διδασκάλοις ἑτέροις χρῆσθαι, παρ- 
ἐκτὸς τοῦ Χριστοῦ μόνον. ᾿Απεχρήσατο δὲ καὶ τὴν 
μαρτυρίιαν πρὸς τὸν κατεστραμμένον σκοπὸν τῆς 








τοκαταρχὰς οἴκησεν bi 
καλουμένην Κλίμανα. 1 
μένος, εἰς ὃν οὐδεὶς ἠδ. 
χῶν, τοῦ ἀπὸ δεκαοχτὼ 
ὕδατος, Βαστάσας οὖν 
πλείονα ἐκεῖσε ἀπήνεγ: 
Ἰανοναρίῳ μηνὶ συναγα 
τρῶν (posite γὰρ ἐν 
πολλὰ) καὶ τὰ χεράμια 
xit» ἑαυτῷ ἐπὶ δεκαπὲ 
νὰ χρόνον μηδενὶ σὺ 
διδασκαλίας πνευματικ 
ὁσίων, καὶ ὠφελείας ἁ 

τῶν μυστητία 
mig τῆς ε 
τῶν ἐσεδῶν λεγόλενον, 





ἑαυτοῦ μωρίας, καὶ, ἔλεγεν, ὅτι Αὐτὸς ὁ Σωτὴρ λέγει" C ἄθλιον ὁμολογεῖν, τοῦ 





Μὴ καλέτητε διδάσκαλον ἐπὶ τῆς γῆς. Ὃς ἐπὶ το. 
σοῦτον καὶ αὐτὸς ἐσχοτώθη τὸν λ'γισμὸν τῇ κενῇ 
δόξῃ τῆς οἰήσεως ἄνωθεν κάτω ἐλθὼν, ὡς xa! αὐτὸν 
ὕστερον σιηξωθῆναι, μὴ θέλοντα τῇ οἰήσει μηδὲ 
τοῖς μυστηρίοις αὐτοῖς προσέργεσθαι Φίλη δὲ ἡ 
ἀλήθεια. Καθ' ὑπερθόλὴν λεπτὸς ἦν τῇ πολιτείᾳ, ὡς 
πολλοὺς διηγεῖσθαι τοὺς ἐν συνηθείᾳ τούτῳ τὴν 
ἄκραν αὐτοῦ τῆς ἀσκήσεως πολιτείαν, λεγόντων 
τινῶν, ὅτι πολλάκις διὰ τριῶν μηνῶν ἤσθιε, doxod- 
μένος μόνῃ τῇ κοινωνίᾳ τῶν μυστηρίων, καὶ εἴ που 
ἂν παραφανείη ἄγρια λάχανα. Πεῖραν δὲ τούτου 
εἴληφα κἀγὼ μετὰ τοῦ μακαρίου ᾿Αλθινίου ἀπιὼν 
ἐπὶ τὴν Σκχῆτιν ᾿Απεῖχεν δὲ ἡμῶν ἡ Σκῆτις τεῦσα- 
ράκοντα σημείοις. Ἡμεῖς δεύτερον βεδρώχαμεν, 
καὶ τρίτον ἐπίομεν ÜXup, Ἐκεῖνος δὲ μηδ᾽ ὅλως 
γιυσάμενος πεζὸς βαδίζων ἀπεστήθιζεν ψαλμοὺς 
δεκαπέντε, ἔπειτα τὸν μέγαν, εἶτα τὴν πρὸς Ἐδραίους 
Ἐπιστολὴν, εἶτα Ἡσαΐαν καὶ μέρος "Iospioo τῶν 
προφητῶν, εἶτα Λουκᾶν τὸν εὐαγγελιστὴν, ἔπειτα 
τὰς Παροιμίας. Καὶ τούτων οὕτως ἐχόντων, xata- 
λαμδανειν αὐτὸν οὐκ ἠδυνάμεθα βαδίζοντα, Οὗτος 
πελευταῖον τῇ τοῦ πονημοῦ δαίμονος ἐνε:γείᾳ λη- 
φθεις, ὡς ὑπὸ σφοδροτάτου πυρὸς ἐλαυνόμενος, iv 
τῇ χέλλῃ μὲν αὐτοῦ κχαθισθῆναι οὐκ ἠδυνήθη. 
᾿Αἀπελθὼν δὲ εἰς τὴν ᾿Αλεξίνδρειαν, τάχα καὶ τοῦτο 
κατὰ θείαν οἰχονομίαν, τὸ δὴ λεγόμενον, ἤλῳ τὸν 
ἦλον ἐξέαρουσεν Περιεπεσιν γὰρ ἑκουσίως τῇ dà 
φορίᾳ, εἰς ὕστερον ἀλουσιον εὐξάμενος σωτ' 
Παρέδαλεν γὰρ καὶ θεάτροις, καὶ ἱπποδρομίαις, καὶ 
τὰς διατριθὰς εἶχεν ἐν καπηλείοις, Οὕτως δὲ γαστρι- 













στρατηγοῦντος λοιπὸν. 
καινὴν τοῦτο ὑπέθετο λι 
πὰ πράγματα, ἀλλ᾽ ár 
τὸν κόσμον αὐτομάτως 
αὐτῷ πολέμιος τῆς πάντ 
τὴν τούτου ψυχὴν, λέγων 
μάτην οὕτως σαυτὸν κατι 
ὀνήσῃ, Πτολεμαῖε, μὴ o 
σοι μισθὸς ἂν ἐξήοχεσεν 
τις ἦν ὁ ἀποδιδούς σοι 
ἀπειλοῦσιν al Γραφαὶ ἀπ; 
τῶν : Τούτοις τοῖς σαταν 
πανάθλιος Πτολεμαῖος 

ἐξεστηκὼς τῶν χατὰ φύσι 
ἀλώμενος ἐν Αἰγύπτῳ, 
γαστριμαργίᾳ, καὶ οἰνοφὰ 
ἀλλὰ ἐνεὸς ἀνακάμπτων 

καὶ πλήρες δακούων προ; 
μοῖς, παίγνιον δὲ καὶ yl 
pov βίων. Καὶ αὕτη δὲ ἐ 
τὸν ἐλεεινὸν Πτολεμαῖον 

νομίζειν αὐτὸν ἐμπαιζόμ 
γνῶσιν ἔχει ὑπὲρ πάντας 
ἧς φυσιωθεὶς ὁ ἑαυτοῦ πο 
κατεποντίσθη τῆς ἀπωλεὶ 























τυχὼν τῶν ἁγίων Πατέ; 
Tuv, καὶ τῇ τούτων πνεῦμ 





θεὶς, ἀλλ᾽ ἀκυδέρνητος 
πεινῆς λαίλαπος χειμασι 
πυθμένα ἐξώκειλεν. Ἢ ὦ 


HISTORIA LAUSIACA. 


1094 


re in tuam cellam. Egressus ergo cum vidis- A Accessit enim ad theatra et equestria certamina, et 


iratum  lampedum, circiter ἃ stadio procul 
istum adoravit. Alio itaque die adeo luit 
nentis, ut ingrederetur ecclesiam, et frater- 
congregata diceret : Eyo non habeo opus 
nione ; Christum enim viui hodie. TuncPatres 
ino uno vinierunt,et in ferreos compedes 
"unt, et curarunt ; precibus, ejusque contem- 
vitaque austeriore detrahentes ejus persua- 
; nam, ut dicitur, contraria contrariis me. 
itis curantur. 

se est autem eorum quoque qui sunt tales 
| boc libro inserere, ad securitatem eorum 
1nt: sicut etiam sanctis plantisaccessit ligaum 
, nempe cognitio boni et mali (Gen. πὴ ; ut si 
contigerit eos in aliqua re 86 recte gerere, 
'ífferant et 86 jactent de virtute. Nam sepe 
virtus efficitur occasio prolapsionis, quando 
to scopo facta fuerit. Seriptum est eoim: 
tum pereuntem in sua justitia (Eccle. vii). 
ue est vanitas. 

CAPUT XXXII. 
De Erone (14). 

juidam, Ero noinine, mibi vicinus, Alexan- 
genere, urbanus adolescens, bono ingenio, 
undus. Qui ipse quoque post magnos 
et preeclaros sudores, ab arroganlia arreptus 
ne, praeceps ruit, et adversus patres su- 
evasit et insolens, et cum illis beatum etiam 
m [4]. Macarium quoque presbyterum] af- 
itumelia, diceus : Qui tua. doctrine parent, 
itur ; non oportet enim alios magistros atten- 
»ter Christum. Abusus est autem testimonio 
ad perversum scopum 8088 stultilie, dicens: 
veritis magistrum super terram (Multh. xxv). 
' quoque mentem adeo babuit obtenebratam 
rsuasione sua opinionis, ut fuerit etiam fer- 
tus cum nollet convenire ad sacramenta. 


iutem veritas. Fuit is vi!i& instituto admodgmr 


εἰ accurato, adeo ut multi dicant, quibus eum 
cessit. consuetudo, quod sepe non nisi post 
es comedebal, contentás communione su- 
orum, et sicubi erapparuisset olus agreste. 
aulem ego quoque ejus experientiam cum 
bino, cum irem in Scetem : aberat. autem 
nobis quadraginta milliaribus.In bis quadra- 
iliiaribus nos bis comedimus, et ter aquam 
; ille vero cum nibil gu-tasset, pedes ingre- 
ronuntiavit memoriter quindecim psalmus, 
magnum psalmum, deinde epistolam ad He- 
leinte Isaiam, et partem propheticorum Jere- 
inde Lucam Evangelistam, deinde Proverbia. 
iem ambulantem non poteramus consequi. Is 
0 arreplus a mali demonis operatione, ut qui 
: ab izne veheinentissimo,in sua quidem cella 
ion poterat : profectus autem Alexandriam, 
quodam consilio clavum clavo extrusit. 
nte enim incidit in promiscuum et indifferen. 
um usum, inventa postea salute involuntaria. 


B 


C 


D 


ver:abatur in cauponia; is autem cum gula esset 
deditus et ebrietati, incidit in conum teminee cupi- 
ditatis; eL cum peccare constituisset, cum quadam 
mima assidue collocutus, ulcus suum aperuit. Cum 
hiec sic fierent, divino quodam consilio enatus est 
ei anthrax in glaude ; et tempore semestri usque 
adeo emgrotavit, ut ejus virilia membra compu- 
truerint, et sua sponte ceciderint. Cum postea 
autem convaluisset, reversus est ad boo ut ea sen- 
tire! que Dei sunt, et venit in solitudinem, hec 
omnia confitens patribus; et cum non pervenisset 
&d operationem, paucis post diebus obdormiit. 
CAPUT XXXIII. 
De Ptolemzo qui cxcidit. 

Alius quidam rursus, nomine Plolemeus, cum 
narratu diflicilem, vel potius quee narrari nou potest 
vitam transevis-et, ha. itavit initio ultra Scetem in 
ea que dicitur KYiuat, id est scala. Est autem locus 
qui sic dicitur in quo nemo potest habitare, propte- 
rea quod puteus aquarum distet decem et octo mil- 
liaribus. Cum is ergo multa vasa fictilia portasset, 
et Decembri et Jeuuario mense rorem collegisset 
(est enim psrmuliun roris io illis partibus) et. spon- 
gia ex lapidibus expressisset, perstitit illio habitans 
annos quindecim. Qui abalienatus ἃ doctrina et 
congressione virorum sanctorum et vtilitate et 
continua sacramentorum communione, a recia 
via usque adeo recessit, ut quod nonnulli dicunt 
impii, casu omnia fleri, is quoque inlelix id fate- 
retur, deemone erroris deinceps in eum obtinente 
imperium. Hic enim inimicus vano huic homini 
suggessit, ut diceret res nullam habere essentiam; 
sed omnino esse omuia ex eo quod mundus fer- 
retur sua sponte. Ia hujus ergo animam hoc im- 
misit omnium vite hostis, dicendo: Cum res ita 
8e habeant, quid frus.ra teipsum [foris domas? 
Quidnam te juvabit, Ptolemee, si non sit remu- 
neratio ? Quaenam autem tibi sufliceret merces tot 
et tantorum laborum, eti4wsi esset qui redderet ? 
Quodnam aute:n est judicium quod minantur Scri- 
pture,si nulla sit providentia * l1ia satanicis circum- 
septus cogitationibus miserrimus Ptulemeus, dicitur 
esse emotee mentie, et hucusque errare in /Eygpto, 
et seipsum dedidisse gule et ebrietati, cum nem.ine 
conversans, sed mutus forumobiens, miserabile et la- 
erymabile spectaculum Chbristiunorum oculis, lndi- 
brium autem iis qui vitam nostram nesciunt. Hec 
autein calamitae immedicabilis miserum invasit Pto- 
lemeum, ex rationis experle quadam arrogantia, 
quod a seduectore demone illusus, existimuret 86 
scientia pollere super omces sanctos Pratres : per 
quam inflatus, sui ipsius hostis, preceps datus est 
in profundum interitus, cum nullum unquam conve- 
nisset ex sanctis Putribus qui sapienter gubernave- 
rant, nec eorum fuerit fundatus spirit.li docirioa ; 
sed inventus absque gubernatore, in extremum mor- 
tis profundum cecidit, et sicut arbor viridibus foliis 
comata, et fructibus ornata, qu& uno temporis mo- 


1091 


HISTORIA LAUSIACA. 


1098 


εὐθαλὲς χομῶν τοῖς φύλλοις wai τοῖς καρποῖς iv μιᾷ À θλιδομένας, ἢ τὸ πάθος μου λάδςε, ἵνα αὐτῶν φρον- 


χαιροῦ ῥοπῇ πάντων ἀθρόον γυμνωθὲν ἐδείχθη ξη- 
ρὸν, κατὰ τὸ γεγραμμένον, τούτῳ δὲ ἐφαρμόζον " Οἷς 
μὴ ὑπάρχει χυδέρνησις, οὗτοι πίπτουσιν ὥσπερ φύλλα. 
ΚΕΦΑΛ. AA'. 
Πεοὶ τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις παρθένου. 

Παρθέον olóa ἐγὼ πάλιν ἐν Ἱεροσολύμοις cax- 
χοφοροῦσαν ἐπὶ ἑξαετίαν, xat χέλλῃ ἐγχεχλεισμένην, 
μηδενός ποτε τῶν εἰς ἡδονὴν συντεινόντων λαθδοῦσαν, 
ἀλλ᾽ ἄκραν πολιτείαν ἐγκρατείας ἀσχοῦσαν ἐν γυναι- 
ξίν ἥτις εἷς ὕστερον χαταλειφθεῖσα ὑπὸ τῆς τοῦ 
Θεοῦ βοηθείας δι’ ὑπερδολὴν τῆς ὑπερηφανίας τῆς 
κιθηνοῦ τῶν πάντων χαχῶν ἐξαισίῳ πτωματι περι- 
ἑπεσεν. ᾿Ανοίξασα γὰρ τὴν θυρίδα τῆς χέλλης εἰσεδέ- 
ξατο τὸν ὑπηρετούμενον αὐτῇ, xxi τούτῳ συνεφύρη. 
Τοῦτο δὲ ταύτῃ συνέδη͵, τῷ μὴ χατὰ πνευματικὴν 
πρόθεσιν καὶ ἀγάπην Θεοῦ ἐσχηχένχι τὴν ἄσχησιν, 
ἀλλὰ κατὰ σχηνὴν ἀνθρωπίνην, τουτέστι κενοδοξίαν, 
σαθρᾶς προα:ρέσεως εὕρεμα, Τῶν γὰρ εὐσιδῶν λο- 
γισμῶν αὐτῆς ἀπασχοληθέντων ὑπὸ τοῦ δαίμονος τῆς 
κενοδοξίας, ἐνήσχησεν ταύτην εἰς τὸ χαταγινώσχειν 
«τῶν ἄλλων. ᾿Εχδαχχευομένης δὲ ταύτης ὑπὸ τοῦ 
δαίμονος τῆς ὑπερηφανίας, xal τούτῳ μᾶλλον ταύ- 
τῆς συνηδομέννς, ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτῆς ὁ ἅγιος ἄγγελος 
ὃ φύλαξ τῆς σωφροσύνης, 

Διὰ δὲ τοῦτο γεγράφαμεν, πιστότατε τῶν ἀνδρῶν, 
καὶ τῶν ἐξ ἀπετῆς χατωρθωχότων τὸν βίον, xal τῶν 
ἀπὸ ῥᾳθυμίας ἐξ ἄχρας πολιτείας μετὰ πόνους πολ- 
λοὺς χειρωθέντων ὑπὸ τοῦ διαδόλου ταῖς παντοίαις 
τούτου σαγήναις, ἵν᾽ ἕκαστος ix τῆς ἑχυτοῦ πολιτείας 
τοῦ μισοχάλου καταμανθάνων τὰ χεχρυμμένα δίχτυα, 
φεύγῃ τὰς τούτου παγίδας. Πολλῶν τοίνύν ὄντων xai 
μεγαλων ἀνδρῶν τε xal γυναιχῶν τῶν xat' ἀρχὰς 
τὴν ἐνάρετον τῆς ἀσχήσεως πολιτείαν χατορθωσάν- 
των. τελευταῖον δὲ ὑπὸ τοῦ ἀντιπάλου πάντων ἀνθρώ - 
πων ἐχριζωθέντων, ἀπὸ τῶν πολλῶν μνημονεύσας 
ὀλίγων, ἀποσιωπήσω τοὺς πλείστους, μήτε αὐτοὺς 
ἀνιστῶν, μύτε ἐμαυτὸν ὡφελῶν ἐπὶ πολὺ τούτοις 
προσδιατρίδων, xai τῶν ἐξόχῶν τοῦ Χριστοῦ ἀμελῶν 
ἀθλητῶν, τοῦ μὴ διηγεῖσθαί με μᾶλλον τὰς τούτων 
ἀρετὰς τῆς ἐνθέου αὐτῶν ἀσχήσεως. 

KEOAA. AE. 
Περὶ Ἠλία. 

"HAlag τις τῷ ὀνόματι ἄριστος ἀσκητὴς, σφόδρα 
Ὑίγονεν φιλοπάρθενος, τοῦ ἀσθενεστέρου μέλους 
ποιούμενος πρόνοιαν. Elel γὰρ τοιαῦτχι ψυχαὶ, αἷς 
μαρτυρεῖ τὸ τέλος ὅτι xav! ἀρετὴν τοῦτο ποιοῦσιν, 
Οὗτος χατοιχτειρήσας τὸ πρᾶγμα τῶν ἀσχητριῶν, ἐν 
᾿Αθρίδῃ τῇ πόλει ἔχων ἀναλώματα, φχοδόμησεν με- 
γάλην μονὴν, καὶ συνήγαγεν πάσας τὰς ἀλωμένας 
iv τῷ μοναστηρίῳ, ἀκολούθως αὐτῶν φροντίζων εἷς 
πάντα, ποιήσας αὐταῖς πᾶσαν ἀνάπαυσιν τῶν εἰς 
«ὴν χρείαν, κήπους, xai τὰ τούτων χρηστήρια * xai 
ἀπαξαπλῶς ἅπαντα ὅσα ἀπαιτεῖ ὁ τῆς ἀσχήσεως 
Δίος. Αὗται δὲ ἔχ διαφόρων βίων καὶ συνν θείας ἰδίας 
λγμένα: συνεχεῖς μάχας ἐποίουν μετ’ ἀλλήλων. 
Ἐχρῆν δὲ τοῦτον τὸν ἅγιον xal διαχούειν τούτων xai 
εἰρηνεύειν αὐτὰς. Συνήγαγεν γὰρ ὡς τριαχοσίας, 
χαὶ ἀνάγχην ἔσχεν μεσιτεύειν αὐταῖς ἐπὶ δύο ἔτη 
νέαν ἄγων τὴν ἡλικίαν. "Hv γὰρ ὡς τριάκοντα ἐτῶν, 
ἢ τισσαράκοντα. Οὗτος ἐπειράσθη xa0' ἧδονήν. Καὶ 
& αχωρήσας τοῦ μοναστηρίου, νῆστις ἐπλανᾶτο ἀνὰ 
τὴν ἔρημον ἐπὶ ἡμέρας δύο, τοῦτο δεόμενος, καὶ λέ- 
quv, ὅτι Κύριε, ἀπόχτεινόν με, γα μὴ ἴδω αὐτὰς 


τίζω κατὰ λόγον, ἙἭσπέρας τοίνυν γενομένῃς ὕπνω- 
σεν ἐν τῇ ἐρήμῳ. ᾿Ἐλθόντες δὲ πρὸς αὐτὸν ἄγγελοι 
τρεῖς, ὡς αὐτὸς δινγεῖτο, λοιπὸν χατέσχον αὑτὸν, καὶ 
λέγουσι τούτῳ * Τί ἐξῆλθες ἀπὸ τοῦ μοναστηρίου τῶν 
γυναιχῶν ; Διηγήσασο δὲ τούτοις τὸ πρᾶγμα εἰπών * 
Ὅτι ἐφοδήθην μήποτε κἀχείνας βλάψω xal ἐμαυτόν, 
Λέγουσιν αὐτῷ οἱ ἄγγελοι. "Eàv τοίνυν σε τοῦ πά- 
θους τούτου ἀπαλλαξωμεν, ἀπέρχῃ καὶ φροντίζεις 
αὐτῶν ; Ἐπὶ τούτοις συνέθετο. Εἰσηράττονται αὐτὸν 
δρχον. Τὸν δὲ ὅρχον διηγεῖτο εἶναι τοιοῦτον Ὅμοσον 
ἡμῖν, φησὶν, ὅτι Μὰ τὸν φροντίζοντά μου, φροντίζω 
αὐτῶν. Ἐπὶ τούτῳ ὦμοσεν αὐτοῖς. Τότε οἱ ἄγγελοι 
κατέσχον αὐτὸν ὁ εἷς τοὺς πόδας, xal ὁ ἕτερος τὰς 
χεῖρας, ὁ δὲ τρίτος λαδὼν ξυρὸν ἐξέτεμεν αὐτοῦ τοὺς 
διδύμους, ὡς ἐν ἐχστάσει, ἀλλ᾽ οὐ χατὰ ἀλήθειαν, 
κατὰ δὲ φαντασίαν τινά, Ἔδοξεν οὗ» ἐν τῇ ἐχστάσει 


B ἐκείνῃ, ὡς ἂν εἴποι τις, καὶ ἀποτμηθῆναι καὶ ἀποθε- 


ρβαπεῦεσθαι, Μετὰ τοῦτο ἐπερωτῶσιν αὐτὸν οἱ ἄγγε- 
λοι λέγοντες * ᾿Ησθήθης ὠφελείας τινός ; Λέγει αὐτοὶς 
ἔχεινος *. Σφόδρα ὠφέλημαι. ᾿Ἐχουφίσθην γὰρ πᾶνυ, 
xal πέπεισμαι ἀπηλλάχθχι xal τοῦ πόνου xal τοῦ 
πάθους. Τότε οἱ ἄγγελοι λέγουσιν αὐτῷ * ἼΛπελθε οὖν 
εἷς τὸ ἀσχητήριόν σου. Ὑπέστρεψεν δὲ οὗτος μετὰ 
πέντε ἡμέρας. Πενθοῦντος οὖν περὶ αὐτοῦ παντὸς τοῦ 
μοναστηρίου εἰτέρχεται ἔνδον, καὶ ἔχτοτε ἔμεινεν ἐν 
χελλίῳ Ex πλαγίων τοῦ μοναστη "ἷου * ἐξ οὗ ἐγγύτερος 
ὧν συνεχῶς αὐτὰς διωρθοῦτο, ὅσον ἐπ᾽ ἐχείνῳ ^. ἐπι- 
ζήσας αὐταῖς ἄλλα τεσσαράχοντα ἔτη, διλδεθαιούμε- 
νος τοῖς Πατράσιν, ὅτι Οὐχέτι ἀνέδη εἷς τὴν καρδίαν 
pou πάθος γυναικὸς ἐπιθυμίας. Τοῦτο τὸ χάρισμα 
τοῦ ἁγίου ἀνδρὸς ᾿ἸΠλία, καὶ αὕτη ἡ ἄσχτησις " xal 
οὕτως ἐφρόντισεν τοῦ μοναστηρίου ὁ μαχάριος οὗτος. 

KEOAA. AG". 

Περὶ Δωροθέου. 2 

Ὃν διεδέξατο Δωρόθεός τις, ἀνὴρ δοκιμώτατος, 

γηράσας ἐν βίῳ χρηστῷ καὶ ἐμπράχτῳ * μὴ δυνηθεὶς 
μὲν οὕτω φροντίσαι ὡς ὁ μακάριος οὗτος τοῦ μον- 
αστηρίου, μήτε μεῖναι ἐν-τῇ χέλλῃ ἐχείνη, Ἐν ἀνα- 
γαίῳ δὲ κελλίῳ ἀποχλειόμενος θυρίδα ἐποίησεν ἀφ-- 
ορῶσαν ἐπὶ τὸ τῶν γυναιχῶν μοναστήριον. Καὶ ταύτην 
ἔχλειεν καὶ ἔνοιγεν. ᾿Αδιαλείπτως δὲ παραχαθεζόμε-- 
νος τῇ θυρίδι, τὴν ἀμαχίαν ταύταις ἐπραγματεύσατο. 
Θὕτως ἀπροσχόπως ἐπιγηράσας ἐν ἐκείνῳ τῷ ἀνα- 
qal, μηδ᾽ ὅλως ποτὲ τινος ἀνελθόντος ἐχεῖ, οὔτε δὲ 
ἐχείνου χάτω ποτὲ κατελθεῖν δυναμένου, διὰ τὸ xAL- 
μαχαὰ μὴ istXvat. Αὕτη f$, ἀρετὴ τῆς ἀσχήσεως τοῦ 
μαχαρίου Δωροθέου, καὶ ἐν ταύτῃ τὸ τέλος. 

ΚΕΦΑΛ. AZ. . 

Περὶ Πιαμοῦν παρθένου. 
Πιαμοῦν τὸ ὄνομα γέγονεν παρθένος, ἥτις πάντα 

τὰ lvo τῆς ζωῆς αὐτῆς ἔζησεν μετὰ τῆς μητρὸς ἕαυ- 
τῆς μία παρὰ μίαν ἐσθίουσα ἀεὶ ἐν ἑσπέρᾳ, καὶ 
νήθουσα λίνον. Αὕτη χατηξιώθη χαρίσματος προῤῥή- 
σεως. 'Ev οἷς συνέδη ἐν Αἰγύπτῳ ποτὲ τῆς ἀναδά- 
σεως οὔσης τοῦ Νεῖλον χώμην χώμῃ ἐπιθέσθαι. Ma- 
χονται γὰρ εἷς τὰς ὑδρημερίας, ὡς xal φόνους 
παραχολουθεῖν πολλάχις, xal χαταχοπάς. Δυνατωτέρα 
οὖν χώμη ἐπέθετο τῇ αὐτῆς κώμῃ. Καὶ ἤρχοντο ἐπ᾽ 
αὐτὴν ἄνδρες ἐν πλήθει μετὰ δοράτων xal ῥοπάλων, 
ὥστε συγκόψαι τὴν χώμην αὐτῆς. Παρέστη δὲ ταύτῃ 
τῇ μαχαρίᾳ ἄγγελος τοῦ Θιοῦ ἀποχαλύπτων αὐτῷ 
τὴν ἐπίθεσιν τούτων, Μεταστειλαμένη δὲ αὕτη τοὺς 


ποεσδυτέρους τῆς κώμης αὐτῆς. λέγε: αὐτοῖς, Ἔξελ- 


1099 PALLADII 
ϑετε εἷς συνάντησιν τοῖς ἐρχομένοις de! ὁμᾶς ἐκ A ἄμαλλα ὡς παιδίοις " ἐν 


τῆσδε τῆς χώμης, ἵνα μὴ πάντες ὑφ' ἔν συναπολώ- σταυροῦ διαπορφυρίου, ἐκὲ 
μεθα οἱ ταύτης τῆς κώμης. Καὶ παρακαλέσατε αὖ- κέλευσιν δὲ εἰκοσιτέσσας 
πὴ ς ; Oben ἀδελφῶν, κατὰ τὸν ἄριθι 
ποὺς λωφῆσαι τῆς γαθ' ὑμῶν ἐπιβουλῆς. Φυδηθέντες Tenaicum. Καὶ προοῖται 
δὲ οἱ περεσδύτεροι σφόδρα πίπτουσιν αὐτῆς εἰς τοὺς Paus siepe. στοιχεῖον "E 
πόδας, διόμενοι καὶ παραλοῦντες αὐτὴν καὶ Meo Qn ΒΕ τα καὶ τῶν καθεξῆς 
γοντες ὅτι Ἡμεῖς οὐ τολμῶμεν αὐτοῖς συναντῆσαι. ἃν τῷ, ἐρωτᾷν xal φιλοπρα 
Οἴδαμεν γὰρ αὐτῶν τὴν μέθην, καὶ τὴν ἀπόνοιαν. τὴν περί τινος εἰς τοσοῦτον 
MAX εἰ ποιεῖς ἔλεος καὶ ἐφ᾽ ἡμᾶς, καὶ ἐπὶ πᾶταν τερον ἑαυτοῦ πῶς ἔχει vol 
τὴν κώμην, καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον τὸν σὸν, ἐξελθοῦσα ἔχει τὸ βῆτα " πάλιν ἄσπας 
αὐτὴ αὐτοῖς συνάντησον, καὶ εἰρηνεύσασα τούτους μείῳ ὀνόματος γραμμάτων 
ἐπόστρεψον. 'B δὲ ἁγία ἐκείνη τοῦτο μὲν οὐ συνέθετο" μὲν Ἀἀπλουπείροις καὶ dw 
ἀνελθοῦσα δὲ εἰς τὸ δωμάτιον τὸ ἑαυτῆς ἔστη δ ἰῶτα s τοῖς δὲ δυσχερεστέρι 
Sine νυκτὸς εὐχομένη, καὶ μὴ κλίνασα γόνν, ἀλλὰ τάξεις τὸ ξ. Καὶ οὕτως καὶ 
δεομένη τοῦ θεοῦ, χσὶ λέγουσα, ὅτι Κύριε, ὁ κρίνων σεῶς τῶν προαιρέσεων κι 
πᾶσαν τὴν γῆν, ᾧ οὐδὲν τῶν ἀδίκων ἀρέσκει ποτὲ, p βίων ber τάγματι τὸ 
" iccaí n. ἐλθούσης πρὸς, ct, dj ἁγία ἐφαρμόσεις, μόνων τῶν 
τῆς προσευχῆς ταύτης ᾿ς πρὸς, σὲ, d, ἀγ' usoa. Ἐπέγραπτο 
δύναμις στηλωσάτω αὐτοὺς εἰς τὸν τόπον ὅπου ἂν TUMOIVÓp Y vga 
ΑΨΗ H 5 τι ἄλλου μοναστηρίου ἐὰν EX 
αὐτοὺς κατφλάδῃ. Προσευξαμένης δὲ ταύτης τῆς οτος μὴ συνφέγῃ, μὴ « 
ἁγίας παρθένου γίνεταί τι τοιοῦτον " Περὶ ὥραν πρώ- τὴν μονὴν, ἐκτὸς ἂν εἰ μὴ 
τὴν εὑρέθησαν οἱ πολέμιοι ἀπὸ τριῶν σημείων τῆς τοι εἰσελθόντα εἰσάπαξ 
κώμης, καὶ ἐν αὐτῷ τῷ τόπῳ ἐστηλωθηταν καθὼς τριετίαν εἰς ἀγῶνα ἀδύτ 
φτήσατο ἡ ἀγία, μηδ᾽ ὅλως δυνάμενοι σαλευθῆναι. ἐργατικώτερα ἔργα mono 
᾿Ἀπεκαλύφθη δὲ κἀκείνοις τοῖς μαχίμοις, ὅτι mpe- ἐμδαινέτω μετὰ τὴν τριε 
σδείᾳ τῆς δούλης Χριστοῦ Πιαμοῦν τοῦτο τούτοις συμ. λὰς καλυπτέσθωσαν τοῖς x 
θιδηκεν. ᾿Αποστείλαντες οὖν εἰς τὴν χώμην αὐτῆς 8 Sine. μαστώμενον 
ἀσήσαντος εἰς εἰρήνην, δηλώσαντες τοῖς κατοίκοις, ὅτι ἐσθίοντα, οὐδὲ ἐκτὸς τοὶ 
Εὐχαριστήσατε τῷ Θεῷ καὶ ταῖς καθαραῖς προσευχαῖς 
Πιαμοῦν τῆς δικαίας, αἵτινες καὶ ὑμᾶς διεφύλαξαν, 
καὶ ἡμᾶς συνεπόδισαν εἰς ἀνατροπὴν μεγάλου κακοῦ, 
KEOAA. A 


























πάσης τῆς ἡμέρας ποιεῖν 
ἐν τῷ λυχνιχῷ δώδεκα, κα 
καὶ ἐννάτην ὥραν τρεῖς. 
- ἐσθίειν, ἑκάστῳ τάγματι x 
Περὶ τῶν Ταδεννν[σιω]τῶν. προέδεσθαι ἐτύπωτεν. Dp: 








Ταθεννέσιός ἐστι τόπος ἐν τῇ Θηδαΐδι οὕτω xa- γάλου Παχωμίου τῷ pi 
λούμενος. ἐν ᾧ Παχώμιος γέγονέ τις μοναχὸς, ἀνὴρ χαὶ, λέγει αὐτῷ ὁ ἀγγελ 
τῶν εἰς ἄκραν πολιτείαν βεδιωκότων, ὡς καταξιω- ὡς ὀφείλειν φθάνειν καὶ 1 
θῆναι τοῦτον καὶ προῤῥήσεων, καὶ ὀπτασιῶν ἀγγε- κανόνα, καὶ μὴ λυπεῖσθαι 
λικῶν. Οὔτος εἰς ἄγαν ἐγένετο φιλόπτωχος, καὶ φιλ- χρείαν οὐχ ἔχουσιν. Ka" 
ἄνθρωπος. Καθεζομένῳ οὖν αὐτῷ ἐν τῷ σπηλαίῳ λαις ὄντες ὅλον τὸ ζῇν 
ὥφθη αὐτῷ ἄγγελος Κυρίου, καὶ λέγει αὐτῷ - Παχώ- παρεχώρησαν, Τούτοις, ὃ 
M, τὰ κατὰ σιυτὸν κατώρθωσας s πιριττῶς οὖν ξχόυα, νοῦν ἐπιγνώμονα - 
xafüitn ἐν τῷ σπηλαίῳ τούτῳ. Δεῦρο τοίνυν, ἐξελὼν ἐκ 7. γοῦνα Pn 
συνάγαγε πάντας τοὺς νεωτέρους μοναζοντας. wai — Tío Tab τῷ φόδῳ τοῦ Ar 

aye T. ρους μι ς. - 
οἴκησον μετ᾽ αὐτῶν, καὶ κατὰ τὸν τύπον ὃν δίδωμί βοῦντες τῆς πολιτείας ὃ 
σοι οὕτως αὐτοῖς νομοθέτησον. Kal ἐπιδέδωχεν αὐτῷ Ταῦτα διαταξέμενος ὁ ἄγ 
δέλτον χαλκῆν ἐν ἐγέγραπτο ταῦτα ^ Συγχωρήσεις διακονίαν, ἀνῆλϑεν ἀπὸ τοῦ 
ἑκάστῳ κατὰ τὴν δυνάμιν φαγεῖν καὶ πιεῖν. Καὶ πρὸς οὖν ταῦτα τὰ μοναστήρια : 
τὰς δυνάμεις τῶν ἐσθιόντων ἀνάλογα καὶ τὰ ἔ»γα τὸν τύπον, συντείνοτα εἷς 
αὐτῶν ἐγχείρισον, καὶ μήτε νηστεῦσαι κωλύσῃς, 
μήτε φαγεῖν, Οὕτω μέντοι! τὰ ἰσχυρὰ τοῖς ἰσχυροτέ- 








Ἔστι δὲ τὸ πρῶτον καὶ μέγ 
ὁ μακάριος Πσχώμοος ᾧκει, 








οἷς καὶ ἐσθίουσιν ἐγχείριζε ἔνγα, τὰ ἄτονα δὲ καὶ ee 
ἱλαφρὰ τοῖς ἀνασκιεικωτέροις καὶ ἀσθενεστέροις, ἀνα τήρια, ἔχον ἀνδρῶν ἀρ 
Ποίησον δὶ κέλλας διαφόρους ἐν τῇ αὐτῇ " καὶ τρεῖς KESAA 
κατὰ νέλλαν μενίτωταν. Ἡ δὲ τροφὴ πάντων ὑπὸ Βίος τοῦ ἀδδὲ 
ἕνα οἶκον ἐξεταζέσθω " καθευδέτωσαν δὲ μὴ ἄναχρι. ἘΝ οἷς καὶ ὁ δοῦλος τοῦ 


νὄμενοι, ἀλλὰ θρόνους οἰκοδομητοὺς ὑπτιωτέρυυς πες 
ποιηκάτες, καὶ ἐνθέντες ἐκεῖ τὰ σερώματα ἑαυτῶν καθ. 
τοξέτωσαν καθήμενοι. Φορείτωσαν δὲ ἐν ταῖς νυξὶ στον ἀποντλλουσιν ἐν ᾽Αλεί 
λεδιτῶνας λινοὺς ἐζωσμένοι, Ἕκαστος αὐτῶν ἐχέτω Σ αν ωλήσαν, κὶν αὐτῶν τὰ 
μηλωτὴν αἰγείαν εἰργασμένην λευκὴν. "H: dvo ταῦ. πωλῆσαι μὲν αὐτῶν τ' 
τῆς μήτε ἐσθιέτωσαν, μήτέ καθευδέτωταν. Εἰσιόντες τὰς χρείας. Ἔστι καὶ ἄλλα 
δὲ εἰς τὴν κοινωνίαν τῶν μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ κατὰ “ἴων καὶ τριαχουίων ψυχῶ 
Σάδθατον καὶ Κυριακὴν τὰς ζώνας λυέτωσαν, καὶ τὴν πόλιν, εἰς B εἰσῆλθεν 
τὴν μηλωτὴν ἀποτιθέσθωσαν, καὶ μετὰ κουχουλλίου στημα. Ἐν τούτῳ τῷ pow 
μόνου εἰσίτωσαν. Κουκούλλια δὲ αὐτοῖς ἐτυπωσεν δεκαπέντε, χαλκεῖς ἑπτὰ, τι 


wios, φίλος μου γενόμενος 
ἐστὶν ἐν τῷ μοναστηρίω bx 





ἂν 


1101 


HISTORIA LAUSIACA. 


14102 


Exite, et ex hoc vico occurrite eis qui veniunt contra À tuor ordines fratrum, ex numero viginti quatuor lit- 


VOS, D6 vos quoque una cum vico pereatis, et rogate 
eos ut desisl^nt ab insidiis adversus vos paratis. Ter- 
riti autern presbyteri ei ad pedes procumbunt, eam 
rogantes et dicentes : Nos non aude'rus cis ire ob- 
viam ; scimus enim eorum temulentiam et petulan- 
tiam ; sed si facis misericordiam in nos et. in totum 
vicum, et in domum iuam, ipsa eis egredere obviam 
illosque pacatos averte. llla autem cum non assensa 
esset, veniens in suam domunculam, stetit tota no- 
cte oraus et genu minime flectens, sed rogans, di- 
cendo : Domine qui judicas terram, cui nihil placet 
quod est injustum, cum h«c ad te venerit oratio, vir 
Qus tua eos sistat immobiles tanquam columnam, 
ubicunque eos deprehenderit, Cum hao sancta virgo 
sic orasaset, tule quid accidit. Hostes circa horam 
primam,a tribus milliaribus, in loco fixi tanquam 
columna, labefactari non poterant, Illis quoque reve- 
Jatum es! quod serve Christi Piamun intercessioni- 
bus factum est eis impedimentum ; iique ad vicum 
mittentes pacem petierunt, dicentes : Agite Deo gra- 
tias et precibus Piamun qus» nos impedierunt, ne 
magnum vobis malum inferremus. 
CAPUT XXXVIII. 


Vila abbatis Pachomii (76), et eorum qui cum. ipso 
erant. 


Tabennesis (77) est locus sic appellatus in The- 
baide, in quo fuit Pachomius monachus, vir ex iis 
qui vixerunt in summo et perfecio vite instituto 
(Vita ejus supra, Ll. i), adeo ut is fuerit dignatus et 
futurorum predictionibus et angelicis visionibus. Is 
fuit valde amans pauperum, et inagna charitate in 
homines. Eo ergosedente in hacspelunce, visus estei 
angelus Domini, qui ei dicit : Pachomi, ea quidem 
que ad te pertinent, recto el ex virtute gessisii ; su- 
pervacanee ergo sedes in hoo loco ; age ergo, egre- 
dere, et congrega omnes juniores monachos, et ha- 
bita cur eis, et sequens formam quam dabo tibi, eis 
leges constitue. Eique dedit tabulam cneam, in qua 
heec scripta fuerant : Concede unicuique ut comedat 
et bibat pro viribuscomedeatium ; eis quoque manda 
opera qua proportione conveniant ac respondeant, 
et neque jejunare prohibe nec comedere. Sie quidem 
fortibus fortia manda opera, imbecilla autem et levia 
iis qui se magis exercent, et sunt imbecilliores. Fac 
autei diversas cellas in eadem aula, et tres in cella 
mencant. Omnibus autemoibus in unadomo paretur. 
Dormiant autem non recumbentes, sed exstructis 
Aibi sedibus paulo supiaioribus, et illic suisimpositis 


. $iragulis dormiant sedentes. Noctu autem gestent le- 


bitones lineos, succipcti. Habeat unusquisque exhis 
pellem ovillam albamlaboratam, absque ea neque co- 
medant, neque dormiant. Ingredientesautem ad Chri- 
sti conmunionem Sabbato et Dominica, zonas sol- 
vant, et pellem ovillam deponant,et cum sola cuculla 
ingrediantur. Fecit autem eis cucullas sine villis (78) 
tanquam pueris, in quibus etiam jussit imponi figu- 
ram crucis purpuree. Jussit autem esse viginti qua- 


D 


D 


terurum ; precepitque unicuiqueordini imponere no- 
men clemenium Grecutn, ab a, B, et que deinceps 
sequuntur, usque ad v, ut dum interrogat archiman- 
drita de aliquo in tanta multitudine, aciscitetur cum 
qui est ab eo secundus, quomodo 86 habet ordo «a, 
aut quomodo se habet ordo B. Rursus saluta p, se- 
quendo quoddam proprium nomen litterarum : et 
simplicioribus quidem et sincerioribus impones no- 
men t; dif(icilioribus autem£ : etsio convenienter in- 
sStitutia eorum et vite et moribus, unicuique ordini 
elementum littere accommodabis ; solis spiritalibus 
intelligentibus ea que significantur. Scriptum autem 
erat in tabula: Si venerit hospes alterius monaste- 
rii, qnod babet aliam formam, cum eis neo comedat 
nec bibat, et nec ingrediatur in monasterium, nisi 
fuerit inventus in via. Porro eum qui semel ingredi- 
tur, nec potest cum eis ad triennium sustinere cer- 
tamen, non admittes ; sed cum opera fecerit difflci- 
liora, sio prodeat in stadium post triennium. Come- 
dentes autem velent capita cucullis, ne frater fra- 
trem videat mandentem. Comedenti non licet loqui, 
nec extra quadram οἱ mensam usquam alio oculos 
convertere. Consiituit uutem ut per totum diem face- 
rent duodecim orationes, et cuin ad vespertinum lu- 
men (79) venirent, et in nocturnis vigiliis duodecim, 
et hora nona tres. Quando autem videretur 
comedendum esse multitudini, constituit ut unus- 
quisque ordo in unaquaque oratione psalmum prius 
caneret, Cum autem magnus Pachomius conira an- 
gelum diceret esse paucas orationes, ei dicit ange- 
lus : Hzc constitui, ut parvi quoque possint proce- 
dere and perficienda: regulam, ueo eia sit molestum; 
qui autem sunt perfecti, non opus babent ut leges 
eis ferantur; nam cum per se sunt ia cellis, totam 
guam vitam attribuunt contemplationi. His autem le- 
gem tuli, qui mentem minime habent intelligentem, 
ut sicut servi contumaces, metu domini totum vite 
institutum impleates, secure et libere degant. Cum 
hac ordinasset angelus, et implesset ministerium, 
recessit & magno Pachomio. Suat autemheoc mona- 
steria que formam hanc obtinuerunt, habentia viro- 
rum circiter septem millia. Est autem primum et 
magnum monasterium, in quo ipse habitat beatus 
Pachomius, quod alia peperit monasteria, contineas 
numerum circiter mille quadringentorum virorum. 
CAPUT XXXIX. 
Vita abbatis Aph! honii (80). 

Inter quosest etiam servus Dei qui vocatur Aphtho- 
nius, qui est mihi rermanus ac sincerus amicus, qui 
hunc obtinet secundum locum in illo monasterio. 
Quem ut qui sit potens ia Christo, firmusque 80 sta- 
bilis, nec facile offeadi possit, mittunt ad suos usus 
Alexandriam, ut vendat quidem eorum opere, emat 
autem qua sunteis necessaria. Sunt autem alia quo- 
que monasteria que constant ex ducentis et trecentis 
&nimabus ". Atque in Panis quidem ingressus sum 
civitatem (81), in qua monasterium constat ex viris 


! Hic quedam in Greco, que habet Heraclides cap. 19. 


4108 


quie supersunt, edificant (82)etiam mulierum mona- 
teria, et custodias. Mane ergo suryentes ii quibus 
sua vice hoc munus obtingit, alii quidem sunt occu- 
pati in culina, alii vero versantur ia mensis parandis, 
mense imponentes panes et olera agresiia, olivas, ca- 
8608, et extremas carnium partes, et comminutaole- 
ra. Atque ingrediuntur quidem, qui minus suntrobu- 
gti, hora septima, et comedunt, ut qui sint imbecil- 
liores ; alii nona, alii decima, ulii sero vespere, alii 
post biduum, alii post triduum, alii post quatriduum, 
alii post quinque dies, adeo utunumquodqueelemen- 
tum boram propriam sigoiflcet. Sio autem erant 60- 
rum quoque opera : alius quidem laborat in agro co- 
lendo, alius in horto, alius iu pistrino, alius io eris 
ofticina, alius in fabricando, alius in arte fullonia, 
aliusio parandis coriis (33), alius in consuendis cal- 
cei, alius in pulchrescribendo, alius contexebat ma- 
gaas sportas, alius canistros et sportulas. Memoriter 
autein omnes expromunt Socripturas. 

Horum est mulicorum quoque monasterium circiter 
quadringentarum quod habet eamdem vivenli for- 
mam et iuem iastiiutum, preter pellem ovillam. Et 
sunt quidem mulieres trans fluvium Nilum ; viri au. 
tem ex adverso eurum. Si virgo au'ein. obierit, reli- 
que virgines cum eam ad sepulturam coneinnaverint, 
efferunt, οἱ eam ponunt ad ripam fluvii. Trajicientes 
autem fratres cum palmis et ramis olive et psalmo- 
dia, eam traasmitiunt, et in suis monimentis sepe- 
liunt. Preter presbyterum autem et diaconum nullos 
transit ad monasterium feminarum, idque die Doini- 
nico. 


CAPUT XL. 


De Virgine (84), de qua fuerat dictum falsum te- 
stimonium. 


In hoc monasterio feminarum hec res acoidit. Su- 
tor secularis cum trajecisset per ignorantiam, que- 
rebat opus : egressa autem una junior quam ejus po- 
siularet ratio (est enim locus desertus) invita eum 
conveuit, deditque ei responsum : Nus habemus no- 
Strossutores, Alia autem que ejus videratcolloquium, 
cum processu lemporis inter eas exoria esset con- 
tentio, ex diabolisuggestione, pre summa malitia et 
animi excandescentia eam calumniata esl apud fra. 
ternitatem propter id colloquium. Cum qua concur- 
rerunt pauca, que non adeo magna ferebautur ma- 


liia. Illaautem doloreconfecta, ut quzetalem subiiaset D 


calumniam, que ne in ejus quidem mentem venerat, 
neo rem potuisset tolerare, se clam jecit in fluvium, 
et slo obiit. Cum autem id sensisset ea quee ipsam 
fuerat calumniata, et vidisset se malitiose eam fuisse 
calumniatam, et hoc scelus (85) a se commissum, et 
ipsa quoque se clam suffucavit, cum factum egre fer- 
ret. Cum autem venisset presbyter, relique virgines 
ei rem renuntiaverunt : jussit itaque pro nulla harum 
fleri oblationem. Reliquas autem tanquam conscias, 
et qua calumniantem non compescuerant, et que 
diota sunt crediderant, septennium segregavit, eteas 
excommunicans. 


PALLADII 


.trecentis. Exercent autem omnem artem, et ex lis À 


CAPUT XLI. 

De Virgine (80) qu:e simulabat stultitiam 
In hoc monasterio fuit alia virgo que propte 
satum simulabat stultitiam (Pelag , libell. xvtu, 
et se a demone occupari, persuadens sib 
hec virtutem optime exercere, s6 ia ea preecl 
rens, seque reddens abjectam et humilem. H: 
que adeo relique sunt aspernate, ut necc 

quidem vescerentur, id illa excipientie cum 
Discurrens itaque in. culinam, exhibebat alii 
genus ministerium, adeo ut nec horam quidem 
intermitteret, sed tanquam ancilla serviret :« 
hec beata, ut dicitur, spongia monasterii, rev 
plens id quod scriptum est ia Evangelio :Q 
inter vos esse magnus,sit omnium servus, et o 


B minister (Matth. xx; Marc. x). Et rursus ali 


quis videtur esse inter vos sapiens in hoc smc 
stultus ut (at sapiens (I Cor. 111). Atque alianrt 
dem virginum erat ejusmodi habitus, ut essent 
et haberent cucullos in capite ; ipsa vero pann 
obvoluta obibat earum omnium  ministerigu 
nulla ex quadringetis vidit maundentem omnit 
nis vite sue. In mensa nunquam sedit, neque ui 
fragmentum panis comedit, sed micas men 
spongia colligens, et ollas lavans, his erat cosi 
Neque veroea unquam induit calceos, neque eliq 
affecit contumelia, non murmurvavit, q02 parvon 
magnum quid est locuta, etsi contuamdisafficew 
et pugnis Lunderetur, et rnalediotis sppeieret 
plurimi eam abominarentur. 
CAPUT XLII. 
De sancto Pitirum. 

De hac sancta, sancio Pitirum apechorets,q 
debat in Porphyrite, viro probatissimo in virtute 
citationis, astttit revelans angelus (Pelag., libell. 
num. 19, ubi dicitur Pyoterius), qui ei dixit :Co 
places, et te magaüifice circumspicis ob ea 408 
recte et ex virlute geruntur, ut qui sis pius εἰ 
giosus, et sedeas in hoc loco € Vis videre muliere 
magis piam religiosam ἢ Abi in monasteriom f 
narum Tabennesiotarum, et invenies illic onim: 
habet redimiculum (87) in capite ; ea est te meli 
que cum tanta turba decerlans, et omnibus indist 
minatim serviens, cor nunquam abduori i Jo, δὶ 
ab omnibus superbe contemnatur. Te aetem etans 
bic sedeas, per urbestamen vagaris oiim. q 
orbem habitabilem nunquam calcasii pedibusSgy 
autem magnus Pitirum, venit usqne ad goaeieri 
Tabennesiotarum, etrogat magistros ut liom e Vr 
sire usque ad monasterium feminarum ; at qui ὃ 
ergo inter Patres mazna existimationis, et to! 
nuisset in exercitatione, bono ac fidenti animo tr 
misso fluvio eum introduxerunt. Cum autem ores 
petiit msgnus Pitirum ut virgines omnes corel 
facie videret. Cum omnes ergo in medium seo 
sent, illa non apparuit. Tandem dicit eis eanetet 
tirum : Cunctas ad me adducite .Cum autem dice 
Adsumus omnes, dicit eia : Deest una quam orit 
mibiangelus. Ee vero dicunt : Unam habemw 


1107 


PALLADII 1 


τήν. ᾿Απῆλθον οὖν φωνῆσαι αὐτήν. Ἢ δὲ οὐχ ὅπ- A στάσιν καὶ τὴν ταχεῖαν αὐτῶν πάλιν ἀνχέρεσιν. 


ἤκουσεν τότε αἰσθομένη τοῦ πράγματος " ἴσως γὰρ xai 
ἀπεκαλύφθη αὐτῇ. Σύρουσιν οὖν αὐτὴν μετὰ βίας 
ἄγουσαι καὶ λέγουσαι αὐτῇ * "O ἅγιος Πιτηοουμ ἰδεῖν 
σε θέλει. Ἣν γὰρ οὗτος ὀνομαστός. ᾿Αχθείσης οὖν 
αὐτῆς, ἐθεάσατο ὁ μέγας τὸ πρόσωπον αὐτῆς, xai 
«à ῥάχος ἐπὶ τῆς χεφαλῆς αὐτῆς xal τοῦ μετώπου. 
Καὶ πεσὼν αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας, λέγει αὐτῇ ^ Εὐλό- 
γησόν με ἀμμᾶ. Πεσοῦσα δὲ xai αὐτὴ εἴς τοὺς πό- 
δας αὐτοῦ, ἔλεγεν " Σύ με εὐλόγησον, κχύριξ μου - 
Ῥ)δοῦσαι δὲ τοῦτο πᾶσαι, ἐξέστησαν λέγουσαι αὐτῷ * 
"A663, μὴ πᾶσχε ὕδριν * σαλὴ γάρ ἐστιν. Λέγει 
αὐταῖς πάταις ὁ ἅγιος Πιτηρούμ Ὑμεῖς ἐστε σα- 
λαί. Αὕτη γὰρ xai ὑμῶν καὶ ἐμοῦ ἀμείνων οὖσα 
ἀμμᾶς ἐστιν (οὕτω γὰρ καλοῦσι τὰς πνευμχτιχὰς 
μητέρας)" xal εὔχομαι ἀξιος αὐτῆς εὐρεθῆναι ἐν τῇ 
ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως. ᾿Αχούσασαι δὲ τούτων ἔπεσαν 
αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας, χλαΐουσαι καὶ ἐξομολογούμεναι 
πᾶσαι, πῶς διαφόρως τὴν ἀγίαν ταύτην ἐλύπουν - d 
μὲν λέγουσα. ᾿Εγὼ αὐτὴν ἀεὶ ἐχλεύαζον * xal ἄλλη" 
Ἐγὼ δὲ τὸ σχῆμα αὐτῆς ταπεινὸν κατεγέλων * xal 
ἑτέρα. ᾿Εγὼ αὐτὴν ὕδριζον σιωπῶσαν * xal πάλιν ἄλλη 
Ἐγὼ τοῦ πίναχος τὸ ἀπόπλυμα πολλάχις αὑτῇ κατ- 
ἐχεχ * ἄλλη * Πληγὰς αὐτῇ, ἐγὼ ἔδωχα * χαὶ ἑτέρα πάλιν" 
Ἐγὼ ἤμην χονδύλους αὐτῇ ἐντριψαμένη * ἄλλη πάλιν" 
᾿Εγὼ πολλάκις τὴν Qiva αὐτῆς ἐσινάπησα " xai ἀπαξ- 
ἀπλῶς, πᾶσαι διαφόρους ὕδρεις ἀπύέγγελλον πε- 
ποιηχκυΐῖαι εἰς αὐτήν. Δεξάμενος οὖν αὐτῶν τὴν 
ἐξομολόγησιν ὁ ἅγιος Πιτηροὺμ, καὶ εὐξάμενος ὑπὲρ 
αὐτῶν ἅμα αὐτῇ, xai ἐπὶ πολὺ παραχαλέσας τὴν 
τιμίαν τοῦ Χριστοῦ δούλην, οὕτως ἐξῆλθεν. Μετὰ δὲ 


τὸν ἐπιρδεόφτων αὐτῷ ἀφανισμόν. Kai στρατῃ) 
δὲ τινος πρὸς αὐτὸν ἐλθόντος πυθέσθαι εἰ περι 
σεται τῶν Αἰθιόπων τῶν χατὰ τὴν Συΐήνην, fioe 
ἀρχὴ τῆς Θηθδαΐδος, τότε συνεισπεσόντων xai 
περίχωρον αὐτῆς ἐρημωσάντων, φήσαντος 
αὐτὸν τοῦ Πατέρος, ὅτι ᾿Ανελθών αὐτὸς χαταλύφ 
χειρώσῃ καὶ ὑποτάξεις, xal παρὰ τοῖς βασι; 
εὐδόκιμος ἔσῃ, γέγονέ τε οὕτως. καὶ tX cup 
τὴν πρόῤῥησιν ἐδεδαίωσεν. [Ἔλεγε δὲ ὅτι xai ( 
θανάτῳ ὁ Χριστιανικώτατος Θεοδόσιος ὃ βαι 
τελευτήσει. Εἶχε δὲ xal τινα ὅδπερθδολ ιν ὁ ἀνὴρ 
φητείας, ὡς ἐκ τῶν παραμενόντων αὐτῷ Πα 
ἀχνηχόαμεν ὧν ὁ βίος δόκιμος παρὰ τοῖς bu 
περήμισται" xal ὅτι οὐδὲν χεχαρισμένον͵ ἀλλ᾽ 
τόν τι περὶ τοῦ ἀνδρὸς ὑφνηγσαντο. Τριδούνο: 
τινος εἰσελθόντος εἷς αὐτὸν, xai ἱκατεύοντος c 
psiv ἐλθεῖν πρὸς αὐτὸν τὴν αὐτοῦ γαμετὴν : 
παθοῦσαν, xal θέλουσαν αὕτὸν θεάσασθαι, iz 
Συήνην μέλλουσαν ἀνιέναι, ἵνα δὴ πρότερον 
αὐτῆς εὔξηται, xol εὐλογήίσας αὕτὴν ἀπολύσῃ 
μὴ ἑωρακὼς τεσσαραχοστὸν ἔδεε, ἕτος ἔχων | 
σπηλαίῳ ἐνενηχονταέτης που ὑπάρχων, xi 

αὐτὸς ἐξελθών ποτε, μήτε Ὑγοναῖχα ὀφθῆναι, 
συγχωρῶν, παρῃτεῖτο θεάσασθαι τὴν 6p 
ἀλλ᾽ οὐδὲ ἀνήρ τις εἰσῆλθέ ποτε ποὸς αὐτόν. Βύλι 
γὰρ μόνον διὰ θυρίδος, καὶ ἡ σπάζετο τοὺς προξ 
τας, ἑκάστῳ ὑπὲρ τῆς ἰδίας σπουδῆς διχλετόμε 
Ὡς οὖν ἐπέμενε δεόμενος ὁ τριθοῦνος. εἰ xd 
ἥξειν αὐτοῦ τὴν ἐλευθέραν (ἦν γὰρ ὡς ἀπὸ ba 
patoc πέντε σημείων τῆς πόλεως ὁ dio εἰς 


ὀλίγας ἡμέροις ὑπὸ πασῶν τιμωμένη μεγάλως, xai C ἔρημον ἐν τῷ ὄρει διάγων), oóx ἐπένευτεν i 


παρὰ πασῶν θεραπευομένη, μὴ ἐνεγχοῦσα ἐχείνη ἡ 
μαχαρῖτις τὴν δόξαν xai τὴν τιμὴν τὴν παρὰ πάσης 
τῆς ἀδελφότητος, xai τὰς ἀπολαγίας, ἄχθος τοῦτο 
ἡγησαμένη, λάθρα ἐξῆλθεν τοῦ μοναστηρίου " χαὶ 
ὅπου ἀπῆλθεν, Jj ποῦ κατέδυ, ἤ ποῦ ἐτελεύτησεν, 
ἔγνω οὐδεὶς ἄχρι τῆς δεῦρο" Ταῦτά ἐστι τὰ ἐνάρετα 
ἔργα τῆς γενναίας παρθένου τῆς ταπεινόφρονος ταύ- 
τῆς χαὶ μακαρίας. 
ΚΕΦΑΛ. ΜΓ΄. 
Περὶ ᾿Ιωάννου τοῦ Λυχοπολίτου.. 

Γέγονεν τις ᾿Ιωάννης ὀνόματι ἐν Λυχῶ τῇ πόλει, 
ὃς ix παιδίου ἔμαθεν τὴν τεχτονιχήν * ᾧ ἀδελφὸς 
ὑπῆρχεν βαφιύς. Ὃς ὕστερον γενόμενος ἐτῶν εἶχο- 
σιπέντε, ἀπετάξατο * xai διατρίψας ἐν διαφόροις 
μοναστηρίοις πέντε ἔτη, ἀνεχώρησε μόνος εἷς τὸ 
ὅρος τὸ Λυχῶ, εἷς αὐτὴν τὴν ἀχρώρειαν ποιήσας 
ἑαυτῷ τρεῖς θόλους. Καὶ εἰσελθὼν εἰς αὐτοὺς ἐν- 
ῳφχοδόμησεν ἑαυτὸν. "Hv οὖν ὁ εἷς θόλος, ἔνθα προσηύ- 
χετο * ὁ δὲ ἕτερος, ἐν d εἰργάζετο, xal ἤσθιεν “ ὁ 
ἄλλος, εἰς τὰς χρείας, τὰς τῆς σαρχός, Οὗτος τριά- 
χοντὰ πληρώσας ἔτη ἐγχεχλεισμένος, καὶ διὰ θυρίδος 
λαμδάνων διὰ τοῦ διαχονοῦντος τὰ πρὸς τὰς χρείας, 
κατηξιώθη χαρίσματος προῤῥίσεως. Ἐν οἷς xai τῷ 
μαχαρίῳ Θεοδοσίῳ τῷ βατιλεῖ διαφόρους ἀπέστελλεν 
προῤῥήσεις " ὃς ἐχ τῶν ἔργων ἔχδηλος γέγονε πᾶσι 
προφητείας χάρισμα χεχτημένοις, Καὶ γὰρ πάντα τὰ 
ἐχ Θεοῦ ἐρχόμενα τῷ κόσμῳ, τῷ εὐσεδεστάτῳ βασι- 
Aet προεμήνυεν Θεοδοσίω, xai τὰ ἐχδησόμενα πάλιν 
προαπήγγελλεν * τήν τε τῶν τυράννων αὐτῷ ἐπανά- 


ἀδύνατον εἶναι λέγων, χατηφῇ τὸν ἄνδρα ἀτέξπεμ: 
Ἡ δὲ ἐλευθέρα οὐχ ἐπαύετο ἡ μέριον διογλοῦσε 
ἐνομότως λέγουσα μηδαμοῦ ἀπιένσι, εἰ μὴ τὸν 1 
φήτην θεάσοιτο. Ὡς δὲ ἀπηγγέλτ, τῷ μεκα:ίῳ Tr 
παρὰ τοῦ ἀνδρὸς ὁ τῆς γυναικὸς Gpxoc, χατανν 
τὴν πίστιν αὐτῆς ἔφη πρὸς τὸν τριδοῦνον, Ὁ: 
σομαι αὔτῇ τῇ νυχτὶ ταύτῃ κατ᾽ ὄνχρ᾽ xr 
προοθῇ ἰδεῖν ἔτι τὸ πρόσωπὸν pou ἐν exoxi, "Am 
γειλε δὲ τοὺς λόγους τοῦ Πατέρους τῇ γυναιχὶ ὁ dv 
Καὶ δὴ καθ’ ὕπνον ὁρᾷ ἡ Ὑυνὴ τὸν προφήτην τ’ 
αὐτὴν ἐρχόμενον, xal ovov* Τί λοι xai σοὶ, yt; 
τῶν ἐμῶν ὄψεων ἐπεθύμησας ; μὴ pp nex 
εἰμὶ ἐγὼ, ἢ δικαίου τάξιν ἐπέχω ; ἔξρυταᾳ εἰ: 
ἁμαρτωλὸς xal ὁμοιοπαθὴς ὕμιν, "ps Odin 
ὑπὲρ σοῦ xai τοῦ o'xou τοῦ ἀνδρός σου, Ὧι trà τὰ 
πίστιν ὑμῶν γενηθῇ ὑμῖν. Πορεύεσθε οἷν ἐν ἐἰρὲν 
Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπηλλάγη. "Ἔξυπνος ἃ ἡ Ὧν 
γενομένη, ἀπήγγειλε τῷ ἀνδρὶ τὰ τοῦ xpoeli P 
pata, xxi τὸ σχῆμα διηγεῖτο, καὶ εὐχαριστηρίους 8 
φιυνὰς διὰ τοῦ ἀνδοὸς προσεπελύετο. ᾿Ιδὼν δὲ «αὐτὸ 
μαχάριος Ἰωάννης προλαδὼν εἶπεν αὐτῷ - Ἰδῶὼ, ! 
ἀξίωσίν σου ἐπλήοωσα. ᾿Ιδὼν γὰρ αὐτὴν ἐπληροφόβι 
τοῦ μηχέτι ἰδεῖν με, ἀλλὰ πορεύεσθαι ἐν εἰρήνῃ. 
Ἄλλου δὲ πραιποσίτου γυνὴ ἀπόντος ἐχυοφόβ 
Καὶ δὴ γεννήσασα χατ᾿ αὐτὴν τὴν ἡμέραν xadid 
ἀνὴρ αὔτῆς τῷ Πατρὶ Ἰωάννῃ, συνέτυχεν, ἔμε 
χινδυνεύειν λειποψυχήσασα. Ὁ δὲ ἅγιος sve 
ζεται αὑτῷ λέγων, Εἴ ἔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ θα 


καὶ ὅτι υἱός σοι σήμερον γεγέννηται, ἐδόξαζε ' 


4 109 HISTORIA LAUSIACA. 1110 


jem (88), que est in culina. Sic enim vocant illico eas À et rursus velocem eorum interitum, et que in eum 


qu:e non sunt sane mentis. Dicit eis magnus : Illam 
quoque adducite, sinite ut eam videam. Iverunt ita- 
que sd eam vocandam. llla vero nequaquam obediit, 
ut que rem sentiret, nam forte ipsi quoque fuerat 
revelatum. Eom ergo vi trahunt, ipsi dicentes : San- 
cius Pitirum vult te videre, erat enim is magni no- 
minis. Ea ergo adducta, vidit magnus ejus faciem,et 
pannum in capite et fronte ejus, et cadens ad pedes 
ejus, dicit ei; Benedic Amma. Cadens autem ad pedes 
ejus ipsa quoque dicebat : Tu mihi benedic, domine 
mi. Cum hoc autem cuncte vidissent, obstupuerunt, 
et ei dixerunt : Ne tibi flat probrum ao vituperium, 
est enim Sale. Eis dicit sanctus Pitirum : Vus estis 
Sale, hec enim et me et vobis est melior; est Amma 
(sic enim vocant Matres spiritales), et. quaeso ut ea 
di«nus ipveniar in hora judicii. Ee autem cum au- 
dissent ceciderunt ad pedea ejus flentes, et confi- 
tentes omnes quod beatam diversis modis afficerent 
eontumelia. Alia quidem dicens : Ego banc semper 
subsanuoabam ; alia, Ego ejus humilem habitum irri- 
debam ; et ulia, Ego cam tacente afficiebam contu- 
Tnelia; et rursus alia, Ego quadre eluviem sepe in 
eam effudi ; alia, Ego ei plagas inflixi ; alia rursus, 
Ego ea sum que ei pugnos incussi ; ulia rursus, Ego 
sinapio ejus nares aspersi. Et ut semnei dicam, signi- 
flosbant omnes 80 eam variis aflecisse contumeliis. 
Cum harum ergo confessionem accepisset sanctus Pi- 
tirum, el proeis simul cum ipsa orasset, et diu esset 
consolatus venerandam Christi servam,sic exiit, Pau- 
cis autem post diebus cum ab omnibus valde honora- 
retur, et ab omnibus observaretur, non. ferens beata C 
gloriam et honorem quo afflciebatur ab omni frater- 
nitate, et excusationes onus esse arbitrans, clam exiit 
ex monasterio; et quonam iverit, aut quem locum 
subierit, autubi obierit, nemo cognovit in hodiernum 
diem. Hec sunt generose et. humilis virginis hujus 
c δὺο beate recte facta et opera. 


^ CAPUT XLIIT. 
«ἢ De abbate Joanne (80) urbis Lyco. 
.; Fuit quidam Juaones in urbe Lyco, qui & puero 


τ, quidem didicit artem fabrilem, cui fuit frater tinetor 
ec (διῇ, lib. 11, cap. 1). Postea. autem cum esset circi- 
": ter vigniti quiaque annos natus, seculo renun- 
«. tiavit ; et cum quinque annos versatus esset in mo- 
i5; nasterio, secessit solus ia montem Lyco, et in cacu- 


irruebant gentium deletionem: adeo ut cum quidam 
dux exercitus δι] eam venisseL sciscilatum an /Ethioe 
pes qui sunt in Syene esset superaturus, qua quidem 
est principium Thebaidis ; ii autem tunc irruperant, 
et eorum finitiinam regionem vastaverant ; ei autem 
dixit Joannes: Si ascenderis, eos oomprehendes, 
vincies, et subjunges, οἱ claruseris apud imperatores, 
Id etiam factum est, et quie acciderunt confirmarunt 
ejus predictionem. Dicebat autem Christianissimum 
imperatorem Theodosium esee mortesua moriturum. 
Habuit autem hie vir admirabilem quoque, et que 
modum superabat, prophetiam, ut audivimus ex Pa- 
(ribus qui cum eo versabantur, quorum vita fuit pro- 
bata apud omnes qui illic erant. Quod autem de eo 
nibil narrarint ad gratiam, sed minus quam merere- 
tur, hinc facile sciri potest. Nam eum ad eum veniaset 
quidam tiribunus, et. supplex peteret ut permitteret 
uxorem suamad eum venire, que multa passa fuerat, 
el volebat eum videre, veatura Syeuem ut pro ipsa 
prius oraret, et eam data benedictione dituitteret; ig 
autem qui jam quadraginta annis non viderat mulie- 
reti in spelunca, cur esset nonagenarius, et nec ipse 
unquam esset agressus, nec sibi permitteret videre 
mulierem, recusabat videre ejus uxorem. Sed nec vir 
ullus ad eum unquam est ingressus. Solum enim be- 
nedicebat per fenestram, et salutabat eos qui aoce- 
debant, cum unoquoque disserens de eo quo4 vole- 
bat !. Cum ergo instaret tribunus, rogans au juberet 
suam venire conjugem (degebat enim in solitudine 
quinto ab urbe lapide)isautem non annuisset, diceneg 
id non posse fleri, tristem dimisit hominem. Uxor 
autem non cessabat die et nocte maritoexhibere mo- 
lestiam, et jurejurando alfirmare se nusquam abitu- 
ram nisi videret prophetam. Postquam autem beato 
Joannia marito renuntiatumest jusjuraadu«m uxoris, 
ejus fide intellecta, dicit ad ipsum : Hac nocte ab 68 
videbor in somnis ; nec amplius pergat in carne vi- 
dere meam faciei. Uxori autem renuntiavit maritus 
ea quz Pater dixerat. Videbat autem mulier in som- 
nis prophetam ad ipsam venientem. Cui dicit: Quid 
libi mecum rei est mulier ὃ quid meam cupiieti videre 
faciei ? nua ;uid enim propheta eyo sum, aut justi 
locum obtineo?homo sum peccator,etsimilitec utque 
vos patibilis: oravi tamen pro te domo mariti tui, 
ut fla vvobissecundum flJem vestram. Itoergo in pace, 


; minae montis factis sibi tribus tholis, ingressus, ἢ Et cum heec dixisset, recessii. Gum autem excitala 


x; seipsum inadificavit. Atque erat quidem unus tholus 
:- ad eorporis necessitates, unus autem ubi operabatur. 
* alius vero ubi or«bat. Is cum complesset triginta an- 
τι 8085 inclusus, et ab eoqui ei ministrabát per fene- 
ν΄ gtram accipiens que erant ad usum necessaria, di- 
gnus est habitus gratia futurorum predictionis, quem 

. donum habere prophetie planum factum est ex ope- 
ribus. Etenim cuncta qua a Deo in mundum venie. 
bant, in primis pio imperatori Theodosio prius signi- 

- fücavit, ei que rursus evontura erant, prius annuntia- 
vit; nempe et tyrannorum (90) in eum insurrectionem, 


fuisset mulier, renuntiavit marito verba prophete, et 
narravit figuram et habitium, et per marcitumeimieit 
agendas gratias. Cum eum autem vidisset beatus 
Joannes, occupans ei dixit : Ecce. implevi quod po- 
stulaveras; eam enim videns, monui ne me videret 
amplius, sed, Ite in pace. 

Alterius autem prepositi uxor, absente marito, 
ferebat uterum. Cum &utem  perperiaset, eo ipso die 
quo ejus maritus convenit Patrem Joannem, animi 
deliquio veaitin periculum. Erautem sanctus annua- 
tiavit, dicens : Si scires donum Dei (Joann. 1v), et 


! Hio quadam Graecus textus interserit, quas habes apud Heraclidu, cap.22. 


1113 


HISTORIA LAUSIACA. 


1114 


τὸν θεόν * ἀλλ᾽ ἡ μήτηρ αὐτοῦ μιχροὺ δεῖν ἐχινδύ- A πάντα xai τούτῳ προσχὼν μᾶλλον προσεχαρτέρουν. 


νευσε. ᾿Απελθῶν οὖν εὑρήσεις τὸν παῖδα ἑπτὰ fui- 
pz« ἔχοντα, xal ἐπιθήσεις αὐτῷ τὸ τοῦ ᾿Ιωάννου 
ὄνομα * xal xat' ἐπιστήμην αὐτὸν ἀναθρέψας εἰς 
ἑόδομον ἕτος ἐλθόντα, πρὸς τοὺς μοναχοὺς ἐν τῇ 
ἐρήμῳ ἀπόστειλον. Καὶ ταῦτα μὲν πρὸς τοὺς ἔξιυθεν 
ἐρχομένους ἀπεδείχνυε τὰ θαυμάσια " τοῖς δὲ ἑχυτοῦ 
πολιταις συνεχῶς διὰ τὰς αὐτῶν χρείας πρὸς αὐτὸν 
ἀπιοῦσι προεδάλου τε xal προεγίνωσχε τὰ isópsva, 
xal τὰ χρυφίως ἑχάστῳ πεπραγμένα, xxi περὶ τοῦ 
Νείλου, xai περὶ τῆς εὐφορίας αὐτῆς προηγόρευεν. 
Ὁμοίως δὲ xai ἀπειλήν τινα τοῦ Θεοῦ ἐρχομένην ἐπ’ 
αὐτοὺς προαπήγγειλεν, xal τοὺς αἰτίοας διήλεγχεν, 
Καὶ αὐτὸς μὲν ὁ μαχάριος Ἰωάννης᾽ προφανῶς τὰς 
ἰάσεις οὐχ ἐπετέλει, ἔλαιον δὲ διδοὺς, πλείστους τῶν 
καμνόντων ἐθεράπευεν, 

Συγχλητικοῦ γάρ τινος γυνὴ τὰς ὁράσεις ἀποῦα- 
λοῦσα, xai λευχώματα χατὰ τῶν χορῶν ποιήσασα, 
ἀξίου ποὸς τὸν ἑχυτῆς ἄνδρα, πρὸς αὐτὸν ἀπαχθῆναι. 
Ὁ δὲ ὡς ἔλεγεν γυναιχὶ αὐτὸν μηδ᾽ ὅλως σύντετυ. 
χηκέναι ᾿ ἡ δὲ παρεχάλει μόνον αὐτῷ δηλωθῆναι, xal 
εὐχὴν ὑπὲρ αὐτῆς ἐχτελέσαι. Ὁ δὲ ὡς ἐποίησε, χαὶ 
ἔλαιον ἀπέστε"λε, χοισχμένη τοὺς ὀφθαλμοὺς, τρί- 
τον μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνέόλεψεν, καὶ τῷ Θεῷ φα- 
νερῶς ηὐχαρίστησε. 

Ἑπτὰ γὰρ ἦμιν ἀδελφοὶ ξένο! 
τῆς Nirolae, ἐγώ τε, καὶ οἱ περὶ 
ριον, 'AXÓ:vov, καὶ ᾿Αμμώνιον. ᾿Εζητοῦμεν μαθεῖν 
τὴν ἀκρίδειαν τίς di ἀρετὴ τοῦ ἀνὸρός. Λέγει οὖν 
Εὐάγριος. Ἡδέως ἐμάνθανον παρὰ τοῦ εἰδότος δοχι- 
μαζειν νοῦν καὶ λόγον, ποταπὸς εἴη ὁ ἀνὴρ. 'Exv γὰρ 
μάθω, ἵνα αὐτῷ συντύχω * ἐὰν δὲ μὴ μάθω αὐτοῦ τὴν 
πολιτείαν, οὐχ ἀπξόχομχι ἕως τοῦ ὄρους. ᾿Αχούσας 
οὖν ἐγὼ μηδενὶ μηδὲν εἰρηκὼς ἡσυχάσας μίαν ἣμέ- 
ραν, τὴν ἄλλην ἀποχλείω μου τὸ χελλίον, καὶ τῷ Θεῷ 
παραθέμενος ἐμχυτὸν, xal αὐτὸς ἐσχύλην ἕως θη- 
δαΐδος. Καὶ ἔφθασα δι' ἡλερῶν δεκαοχτὼ, τὰ μὲν πε- 
ζεύσας, τὰ δὲ καὶ πλεύσας ἐν τῷ ποταμῷ * ὁ χα!ρὸς 
δὲ ἦν τῆς ἀναδάσεως, ἐν ᾧ νοσοῦσι πολλοὶ" ὃ δὴ xai 
ὑπέστην. ᾿Απελθὼν οὖν εὗρον αὐτοῦ χεχλεισμένον τὸ 
προεισοδιχόν, Ὕστερον γὰρ προσῳκοδόμησαν οἱ ἀδελ- 
φοὶ προεισοδιχὸν μέγιστον, ἐν ᾧ ἐχώρουν ἄνδρες ὡς 
ἑχατόν. Καὶ χλειδίῳ ἀποχλείοντες, xatà Σάδδατον 
xai Κυριαχὴν μόνον ἀνοίγοντες. Μαθὼν οὖν τὴν αἷ- 
τίαν δι’ ἤν ἐκέχλειστο, ἡσυχάσας ἕως τοῦ Σαδδάτου, 
xai παοαγενόμενος ὥραν δευτέραν ἐπὶ συντυχίᾳ τοῦ 
δικαίου ἀνδρὸς, εὔφον αὐτὸν τῇ θυρίδι παραχαθεζό- 
μενον. Δι᾿ ἣν ἐδόκει παραχαλεῖν τοὺς παρατυγχάνον" 
ta; . ᾿Ασπασάμενος οὖν ἐμὲ, ἔλεγεν δι᾽ ἑρμηνέως" 
Πόθεν εἴ, καὶ τί παραγέγονας ; στοχάζομαι vip σε 
«ἧς συνοδίας εἶναι τῆς Ebayploo , Καὶ Ἐν τῷ μεταξὺ 
λαλούντων ἡ μῶν εἰσῆλθιν ὁ ἄγχων τῆς χώρας ᾽Αλύ- 
πος ὀνόματι. Οὐ προσδραμόντος ἀφῆχεν τὴν πρὸς 
ἐμὲ ὁμιλίαν ὁ μῆγας. ᾿Ανχχωρήσας οὖν ὀλίγον ἐγὼ 
διδωχὰ αὐτοῖς τόπον εἰς τὸ πόῤῥωθεν. 'Exi πολὺ 
δὲ συνομιλούντων αὐτῶν ἡχηδίασα, xal ἀχηδιΐσας 
κατεγόγγυπτα τοῦ χαλογήρηυ, εἰς ἐμὲ μὲν xataopo- 
νήσαντος, τια σαντος ὃὲ ἐχεῖνον. Καὶ ἐπὶ τούτῳ σιαν- 
θεὶς τὴν διάνοιαν ἐσχεπτόμην ἀναγωρῆται xa:2920— 
νέπτις αὐτοῦ. IloosxaxÀesigivog δὲ ὁ τοῦ Χοιστοῦ 
δοῦλος τὸν ἑομηνέα Θεόδωρον ὀνόματι, λέγει atu, 
"A tsÀOs, εἶπε τῷ ἀδελφῷ ἐχείνῳ, μὴ μικροψύχει, ἄρτι 
ἀπολύω τὸν ἡγεμόνα, καὶ λαλῶ σοι " [ἔγνων οὖν ἄχρι- 
Og; πνευματικὸν σὐτὸν εἶναι, xal προγινώσκειν 


πάντες ἐν τῇ ἐρήμῳ 
τὸν μακάριον Εὐά- 


. 
e 


C 


᾿Εξελθόντος οὖν τοῦ ἡγεμόνος, προσχαλεῖται με, xal 
ἐγει got. Διὰ τί ἐδλαδης κατ᾽ ἐμοῦ ; τί ἄξιον βλάδης 
toot ἐν ἐμοί; Ὅτι ἐκεῖνα ἐλογίσω ἅπερ οὔτε ἐμοὶ πρόσ- 
ἐστιν, οὔτε σοὶ ἔπρεπεν ἐκεῖνα λογίσασθαι, Ἢ οὐχ 
οἶδας ὅτι γέγραπται" Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες 
ἰατροῦ, ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες ; Σὲ ὅτε θέλω εὑρίσκω, 
καὶ σὺ ἐμέ. Κἄν ἐγώ σε μὴ παρακαλέσω ἄλλοι σς 
ἀδελφοὶ παραχαλοῦσιν xai ἀλλοι Πατέρες. Οὗτος δὲ 
ἔχδοτος ἐχδεδομένος τῷ διχδόλῳ διὰ τῶν χοσμιχῶν 
πραγμάτων, χαὶ ἐὰν foxysiav ἀναπνεύσας ὥραν 
ὥσπερ τις αὐστηρὴὺν δραπετεύσας δεσπότην οἰχέτης " 
δοῦτως χαὶ ὅτος βραχεῖαχν ὥραν εὑρὼν παρεγένετο 
πρὸς ἡμᾶς τοῦ ὠφεληθῆναι, "Ἄτοπον οὖν ἡμᾶς ἦν 
καταλείψαντας ἐχεῖνόν σοι προσδιατρίψαι, σοῦ ἀδια-. 
λείπτως τῇ σωτηρία σχολάζοντος, Παρακαλέσας οὖν 
αὐτὸν ἐγὼ εὔξασθχι ὑπὲρ ἐμοῦ Ἐπληροφηγοήθην τε- 
λείως ὅτι ὄντως ἀνήρ ἐστι πνευμχτιχός. Τότε χαριεν- 
τιζόμενός μοι τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ χειρὶ εἷς τὴν ἀριστε- 
piv μου σϊαγόνα ἡ μέρα ἐχόσσισεν, xal λέγει μοι. Πολ- 
λαί σε μένουσι θλίψείς, καὶ πολλὰ ἐπολεμήθης ἐξελθεῖν 
τῆς ἐρήμου, xal ἐδειλάνθης, καὶ ὑπερέθου, Εὐσεδεῖς 
δ σοι προφάσεις χαὶ εὐλόγους δῆθεν φέρων ὁ δαίμων 
ναῤῥιπίζει. Ὑπέθετο 442 σοι xa! τὴν τοῦ πατίρος 
σοῦ ἐπιθυμίαν, xal τὴν χατήχησιν τοῦ ἀδελφοῦ σου 
xi! τῆς ἀδελφῆς σου εἰς τὸν μονήρη βίον, "ἴδε οὖν 
σοι εὐαγγελίζομχι, ἀμφότεροι ἐσώθγσχν, ᾿Απετά- 
ξαντο γὰρ, χαὶ ὁ πατήρ Goo ζῆται ἔχει ἀχαὴν ἄλλα 
ἔτη ἑπτά, ᾿Εγχαρτέρει οὖν σὺ τῇ ἐρήμῳ καὶ μὴ τού- 
twv χάριν θελήσῃς ἀπελθεῖν ἐν τῇ πατοίδι ooo. Γέ- 
γρᾶπται γάρ * Οὐδεὶς ἐπιδαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾽ 
ἄροτον, χαὶ στραφεὶς εἰς τὰ ὀπίτω, εὔθετός ἐστιν ἐν 
τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ. Ὡφεληθεὶς οὖν ἐγὼ ix τῶν 
ῥτιμάτων τοῦ θεοπνεύστου τνδρὸς, xal στυφθεὶς ixa- 
νῶς, ηὐγαρίστησα τῷ Θεῷ τὰς ἐλαυνούσας us προφά- 
σεις ἠνυτμένας pafüv τῇ προγνώσει τοῦ ἁγίου ἀν- 
δρός. Εἴτα πάλιν λέγει μοι χαριεντιζόμενος, θέλεις 
ἐπίσχοπος γενέσθαι ; ᾿Εγὼ δὲ λέγω αὐτῷ, ὅτι Εἰμί, 
Ὁ δὲ λέγει μοι, Ποίας πόλεως ; Λέγω αὐτῷ, Εἰς τὰ 
μαγειρεῖα, εἰς τὰ χαπηλεῖα, εἷς τὰς τραπέζας, εἷς 
τὰ κεράμια, ἐπισχοπὼῶ αὐτά, Καὶ ἐάν ἢ οἶνος δεῖνος 
ἀφορίζω αὐτόν " τὸλ δὲ χρηστὸν πίνω, Ὁμυίως ἐπι- 
σχοπῶ Xxx! τὴν χύτραν xal ἐὰν λείπῃ ἅλας, fj τι τῶν 
ἀρτυμάτων, ἐκδζλλω εἰς αὐτὴν, xal ἀρτύω αὐτὴν 
χαὶ οὕτως αὐτὴν ἐπθίω. Αὕτη μού ἐστιν ἡ ἐπισχοπή . 
᾿ἘΕχε:ροτόνησεν γάρ με ἡ γαστριμαργία. Λέγει μοι ó 
μαχάριος μειόιασας. ἴλφες τὰ παίγνια, ᾿Βπίσχοπος 
ἔχεις χειροτονηθῆναι, xal πολλὰ χακεῖν, xai θλιδῆναι" 


D Εἰ τοίνυν φεύγεις θλίψεις, μὴ ἐξέλθῃς τῆς ἐρήμου. 


Ἐν γὰρ τῇ ἐρήμῳ σὲ ἐπίσκοπον χειροτονῆσαι οὐδεὶς 
δύναται. ᾿Αναχωρήσας οὖν αὐτοῦ, ἦλθον εἰς τὴν ἔρν,- 
μον εἷς τὸν τόπον poo τὸν συνήθη, αὐτὰ ταῦτα δι- 
ἡγησάμενος τοῖς ἁγίοις Πχτράσιν τὰ πεοὶ τοῦ θεσπε. 
σίου xai πνευμχτοφύ2ου ἀνὸρός, Οἴτινες μετὰ δύο 
μῆνας διαπλεύσαντες ἦλθον χαὶ συνέτυχον τούτῳ τῷ 
μαχαρίψ. ᾿Εγὼ δὲ ὁ αθλιος τῶν ῥημάτων αὐτοῦ ἐπ- 
ἐλαθόμην, xii μετὰ τρία ἔτη ἠῤῥώττητα ἀῤῥωστίαν 
τὴν ἀπὸ σπληνὸς xa! στομάχου, χἀκεῖθεν ἀπιστάλην 
εἰς τὴν ᾿Αλεξάνδρειαν πχρὰ τῶν ἀδελοῶν, Eig ὕδοω- 
πα γὰρ λοιπὸν ἐμελέτα τὸ πάθος, ᾿Απὸ τῆς 'Alsiay- 
δρέων πάλιν συνεθδούλευσάν μοι οἱ ἰατροὶ τῶν ἀέρων 
ἕνεχεν χαταλαμύάνειν με τὴν Παλαιστίνην. Ἔχει 
Ὑὰρ λεπτοτέρους ἀξρας ὡς πρὸς τὴν χυᾶσιν τὴν ἦμε- 
τέραν. ᾿Απὸ τῆς Παλχιστίντς, SERM canN eeu πχῷ 


HISTORIA LAUSIACA. 


1118 


1 aerem. A Paleslioa autem veni in Bitby- A quanam regione ad hominem abjectum et humilem 


X in ea nescio quomodo, an humano studio, 
na voluntate (94), Deus scit, dignus habitus 
'JAinatione quae meas vires superat, in eum 

incidens quem Joannes jpredixerat. Et 
n mensibus latens in cella tenebrosa, recor- 
um. 


) autem hoo quoque mihi narrabat, tanquam 
rus ad hoc, ut per narrationem me deduceret 
ienler ferendam solitudinem ; Quadraginta 
'ersor in hac cella ; non vidi faciem femine, 
um nummum, non vidi aliquem mandentem, 
nedentem nec bibentem me vidit aliquis. 


ergo ab eo recessissem, veni in solitudinem 
consueto, hec omnia narrans beatis Patribus 
t duos menses venerunt etsunt cum eo collo- 
jue hec nobis narrarunt. Cum ad eum venis- 
leto vultu nos excepit et salutavit, se bila- 
icuique ostendens. Rogabamus autem eum ut 
pro nobis perageret orationem, est enim hio 
itribus qui sunt in ZEgypto. Is autem nos in- 
vit num inter nos esset clericus aliquis. Post. 
utem omnes non esse diximus, nos omnes 
:piciens, agnovit eum qui erat occultus : erat 
inus ex nobis qui dignus fuerat habitua dia- 
cum esset unus frater ejus rei conscius, cui 
recepit ut nemini diceret. Qui causa humili- 
& io talium Patrum cormparatione, vix se 
| censebat Christiani appellatione, tantum 
ἐ alicujus dignitatis. Manu ergo eum osten- 


icebat omnibus : Hic est diaconus. Cum is C 


iSsidue negaret, et lutere conaretur, e fenestra 
inum apprehensam osculatus est, eladmonens 
rlatus est, dicens : Ne irritam facias gratium 
i, ne mentiaris donum Dei inficians. Menda- 
iim alienum est a Christianis, et sive eit in re 
, 8ive in parva, non est tamen laudabile, cum 
ervator : Mendacium est a malo (Joann: vin). 
convictus tacuit, accipiens paternam ejus re- 
sionem, Cum preces autem complevissemus, 
rater ex nobis, quem jam tertiana febris vehe- 
tenebat, rogabat ut curaretur. Cum aulem 
t frater ei conferre afflictionem propter exi- 
1085 ei inest fidem, tradens tamen oleum jussi 
'ungi. Cum is autem se unxisset, quidquid 
abebat per o8 emisit, et a febre omnino libe- 
propriis pedibus recessit ad hospitium. Lice- 
'em videre hominem nonagenarium toto cor- 
la alflictum, ut pre exercitatione ne barba 
1 nata esset in facie. Nihil enim aliud comede- 
am arborum fructus, idque pos! solis occasum 
τη ἃ senectute, cum se prius multum exercuis- 
neque panem sumpsisset, neque aliquid ex iis 
'ni admota veniunt in usum. Cum ipse autem 
ssisset. sedere, Deo egimus gratias quod ejus 
mur congressione. 8 autem cum tanquam di- 
suos filios longo tempore accepisset, ridenti 
hec nobis est locutus : Undenam, o filii, et ex 


accessistis ἢ Poeiquam autem diximus patriam, et 
adjecimus : Pro utilitate animarum nostrarum ad te 
venimus ah Jerusalem, ut quod auditione accepera- 
mus, id cerneremus oculis ; sunt enim aurcs minus 
fideles oculis : et auditionem quidem sepe consequi- : 
tur oblivio, rei autem vise uon deletur memoria, 
sed menti quodammodo imprimitur historia. Ad nos 
ergo dixit beatus Joannes : Et quid mirandum visuri, 
o filii charissimi, tantuin itineris et laboris tolerane 
tes huc venistis, homines aojectos et humiles videre 
cupientes, qui nibil habent spectalu dignum nec ad-- 
τοϊγαίυ ? Ubique autem sunt admirandi et laude digni 
Dei prophet: οἱ apostoli, qui leguntur in ecclesiis, 
quos oportet imitari. Valde autem miror, inquit, 
vestrum studium, qnemadmodum tot comtemptis pe- 
riculis, ad nos venistis propter utilitatem, cum nos 
pre socordia ne ex ipsa quidem spelunca velimus 
progredi. Sed age nunc, inquit, etiamsi res vestra sit 
laude digna, ne tanquam re aliqua preeclare gesta, 
vobis sufficera putetis, sed imitemini virtutes quas 
patres vestri persequun!ur. Quod si etiam omnes 
possederitis, quod quidem est rarum, ne sic quidem 
vobis ipsis credideritis. Quidam enim qui sic confl- 
derunt, et ad ipsum virtutum fastigium pervenerunt, 
tandem ex alto ceciderunt. Sed videte num preces 
vestra se recte babeant ; num conturbata sit cordis 
vestri puritas : num mens vestra inter orandum sit 
occupata aliis negotiis ; num aliqua alia mentem 
subiens cogitatio avertat ad aliquid aliud ; num ali- 
qua cogitatorum memoria animo ezhibeat molestiam. 
Videte num mundo vere renuntisstis ; num ingressi 
estis tanquam nostram speculantes liberlatem ; num 
ad vanam gloriam vestras virtutes venamini, ut ad 
ostentationem videamini hominibus nostra opera 
imitantes. Videte ne vobis facessat negotium animi 
perturbatio, ne honor et gloria et laus humana, ne 
rerum sacrarum cure simuiatio, ant amor proprius ; 
ne putetis vos esse justos ; neque de justitia glorie- 
mini, ne propter virtutes efferamini ; ne orantibus 
cognationis memoria animo insideat ; ne memuria 
commiserationis aut alicujus alterius rei, nequeipsius 
universi mundi vobis suocurrat. Sin minus ; 
resef(icitur vanitas, quando quis Dominum alloquens, 
deorsum impellitur ab iis que ex adverso trahunt 
cogitationibus. Hec autem mentis prolapsio unicui- 


D queaccidit qui hunc mundum non omnino abnegavit, 


βοᾷ veneratur ut ei placeat. Ob multa enim que 
eggreditur, ejus mentem dividunt cure corporem et 
terrestres οἱ dum deinceps disputat cum animi per- 
turbationibus, non potest Deum videre. Sed neque 
ipsam cognitionem debet accurate et exacte contem- 
plari, ne si forte fuerit indignus tali possessione, et 
ejus aliquam partem fuerit consecutus, existimet se 
totum comprehendisse, et omnino labatur in interi- 
tum. Sed oportet semper moderate et pie ad Deum 
accedere, quantum potest unusquisque mente pro- 
gredi, οἱ quantum possunt homines consequi. Opex- 
tet ergo mentem eorum qui Deum quterunt, ot» 


4119 


PALLADII 


1190 


agere ab aliis omnibus. Vacate enim et cognoscite, A et. tandem exercitatoreia redegit in  servitotem, 


inquit, quod ego sum Deus (Psal. xtv). Qui ergo Dei 
cognitionem ex parte est consecutus, universam enim 
nemo potest accipere, consequitur quoque aliorum 
omnium cognitionem, εἰ videt mysteria. Dei illa ei 
ostendentis, et previdet futura, et contemplatur re- 
velationes quales sancti, et elficit virtutes, el obtinet 
a Deo omnem petitionem. 

Alia quoque multa dixit de exercitatione : et quod 
oportet exspectare mortem tanquam vitam bone 
translationis, et non imbecillitatem intueri corpo- 
ream ; et nec vel quibuslibet obviis implere ventrem : 
Nam qui, inquit, fuerit satiatus, eadem caput consi- 
lia qu& ii qui vivunt ia deliciis ; sed tentare oportet 
per exercita'ionem etiam appetitionum parare linpa- 
tibilitatem. Nec quaerat aliquis ea que sunt parata, 
et animi relaxationem ; sed nunc sit imbecillus a!fli- 
ciusque et oppressus, ut regni Dei latitudinis possi- 
deat hereditatem. Oportet enim nos per multas 
affülictiones intrare in regnum Dei (Acl. xw). Est 
enim, inquit, angusta porta, et arcta via quse ducit 
ad vitam, et pauci sunt qui eum inveniant. Et : Lata 
est via qui ducit ad perditionem, et multi eunt qui 
ingrediuntur per eam (Mat/h. vit). Et oportet, iuquit, 
nos hic contemnere, cum paulo post eamus ad vitam 
eternam. Nec oportet aliquem efferri ob ea que 
recte ἃ se gesta sunt, sed sein per esse humilem, et 
longiores persequi solitudines, quando senserit se 
efferri. Habitatio enim propinqua vicis, eos etiam 
qui erant perfecii sepe offendit. Quod etiam psullit 


David cui talequid acciderat : Ecce elongavi fugiens, C 


et habitavi in solitudine. Exspeciabam eum qui sal- 
vum me facit a pusillanimitale et tempestate (Psul. 
Liv). Hoc autem accidit multis quoque ex nostris 
fratribus, et propter arrogantiam eaciderunt 8 
8COpO. 
CAPUT XLIV. 
Narratio abbatis Joannis de eo qui lapsus est. 

Erat enim, inquit, quidam monachus qui in pro- 
pinqua solitudine degebat in spelunca, et umnem 
ostenderat exercitatiouem, et propriis tnanibus pa- 
nem sibi quaerebat (fiufj., lib. n, cap. 1). Postquam 
aulem permansit in orationibus, el profecit virtuti- 
bus, in &eipso deinceps habuit fiduciam, fretus pul- 
curo sue vite instituto, Qui autem tentat, eum quo- 
que, sicut Job, expetiit ad tentandum, et ei vespere 
praebet plantasiam formuse mulieris errantis per 
solitudinem. Que cum ostium invenisset aperlum, 
ingressa est speluncam ; et procumbens ad viri ge- 
nua, petiit ut sibi illic liceret quiescere, utpote quod 
nox eam apprehendisset. [lle autem cum ejus esset 
miserius, quod quidem non debuit, eain admisit in 
speluncam, et de errore illam est percoutatus, Illa 
vero et narravit, et blanda ac !allacia verba inspersit, 
et sermonem diu cum eo protraxit. Eum autem sen- 
sim nescio quomodo pelliciebat ad amorem ; pluraque 
deinceps verba inter se conserunt, ridentquo ac sub- 
rident, eumque ipsa mulio sermone seduxit, et 
deinde contrectatione manus et barbe et cervicis ; 


D quando non potest amplius, tunc vult ew Qrndit- 


Cum autem ille internis versarelur cogitationibus, 
deinde ut qui jam rem haberet in manibus, reputans 
opportunitatem οἱ voluptatis explendee securita'em, 
cogita:ioni assentitur, οἱ tentat cum ea habere con- 
suetudinem, ut qui jam evasisset insipiens el equos 
in feminas insaniens, ]lla vero cam repente magot 
voce exclamasset, evasitevanescens ex ejus manibus 
non secus ac umbra aliqua. Risus autem in aere 
auditur multorum demonum qui ipsum increpabant, 
et in fraudem induxerant, et magna voce ad ipsom 
clamabant : Qui se exaltat, humiliabitur (Lucz xu). 
Tu autem usque ad celos quidem es exaltatos, bu. 
miliatus vero es usque ad abyssos. Exinde surgil 
mane nocturnum luctum attrahens ; et cum totom 


B diem transegiseset in lamentatione, eua desperals 


saluts, quod non debuit, in. mundum reversus est. 
Hoc est enim maligni studium, ut quando quempiam 
irriserit, eum redigat δά insipientiam, oL non posti 
deinceps aurgere. Unde, o fllii, non est nobis cobdce 
cibilis propinqua vicis habitatio, neque mulierum 
collocutio, ut ex quibus oriatuc memoria, que non 
potest deleri, quam ex visu  attrahimus δὶ col. 
locutione. Sed neque debemus animum deespoodere, 
οἱ nos ipsos delrudere ad desperationem. Jam enim 
ii quoque qui non spem abjecerunt, non faerunt pri- 
vati Dei misericordis clementía. 

CAPUT XLV. 


De fraire qui ductus fuit. pa»nitentia, ejusdem abbat 
Joannis narratio. 


Erat enim, inquit, alius adolescens in civitate, qui 
inulta mala fecerat, el graviter peccaverat (βεῇ.. li). 
it, cap. 1). Qui Dei nutu, propter tnulta peecalt 
compunctus, veniens ad sepulcra, priorem guam Π- 
tam deflevit ; pronus cadens in faciem. et non ae 
dens vocem emittere, nec Deum nominare, 6616 
supplicare, ipsa quoque vita seipsum indignum eii- 
stimans. Et cum ante mortem se inclusisset in sepul 
cris mortuorum, et suam vitam diceret, remebil ef 
profundo cordis. Cum jam autem ad eo temporepre- 
teriisset hebdomada, noctu ei assistunt damoret 
qui ejus vite prius damnum attulerant, clamsntese 
dicentes : Ubi est ille scelestus et profanus qui/&- 
dinibus et lasciviis exsatiatus, nunc nas isiegpt- 
stivus, temperans et honestus repentsspusi; 


nus, el probis compositlisque moribus ? βοηθοὶ δ 
tibi boni amplius futurum exspectas, cum sis 5968 
malis impletus ? Non hinc cito exsurges ? Non τεδὶϑ 
ad ea qua sunt nobiscum consueta ? te manent scorit ᾿ 
et caupones. Non venies, et frueris cupidiaibus, coll 
sit cuncta alia tibi spes exstincta ? Velox ad teomnis 
veniet judicium, qui sic teipsum perimis. Et cur m* 
ser lestinas ad supplicium ? cur autem contendis tibi 
ponas citius infligere? Multaque alia diceotes : Ne 
sler es, in. nostrum ordinem es relais, exercoist 
omnem iniquitatein. Tu es nubis omoibus obnoriss 
et audes lugere ? uon assentieris ? non respondebis! 
non simul egredieris ἢ Posiquam autem ille const 












A 


1121 


οἱ ἅγιοι * 
Θεοῦ, καὶ πᾶν αἴτημα παρὰ OtoÀ χομίζεται. 


Εἶπέ τε ἀλλα πολλὰ χαὶ περὶ ἀσχήσεως, καὶ ὅτι 
δεῖ τὸν θάνατον ὥσπερ ἀγαθῇς ζωῆς μετάθεσιν περι- 
μένειν, καὶ μὴ mpoopgv ἀσθένειαν σωματικὴν, xal 
μὴ ἐμπιπλᾷν χἂν τῶν τυχόντων γοῦν τὴν γαστέρα. 
Κορεσάμενος γάρ τις, φησὶν, τὰ αὐτὰ τοῖς τρυφῶσι 
πάσχει βουλεύματα, ἀλλὰ πειρᾶσθαι δεῖ ἀσχήσεως, 
χαὶ τὴν τῶν ὀρέξεων ἀπάθειαν χτήσασθαι. Καὶ μη- 
δεὶς τὰ ἕτοιμα xal τὴν ἄνεσιν ἐπιζητήτω, ἀλλὰ στε- 
νούσθω νῦν xai θλίδέσθω, ἵνα τὴν εὐρυχωρίαν τῆς 
τοῦ Θεοῦ βασιλείας χληρονομήσῃ. Δεῖ γὰρ ἡμᾶς, 
φησὶ, διὰ πολλῶν θλίψεων εἴς τὴν βασιλείαν εἰσ-- 
ελθεῖν. Τί ; στενὴ γὰρ, φησὶν, ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη 
ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν * xai ὁλίγοι εἰσὶν ol 
εὑρίσκοντες αὐτήν. Τί ; πλατεῖα dj πύλη, καὶ εὐρύς- 
χωρος ἣ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἷς τὴν ἀπώλειαν * καὶ 
πολλοί εἶσιν οἱ πορευόμενοι δι' αὐτῆς. Καὶ τί ; δεῖ, 
φησὶν, ὀλιγωρεῖν ἐνταῦθα ὀλίγον ὕστερον εἰς αἰωνίαν 
ἀνάπαυσιν ἀπιόντας. Καὶ ὅτι οὐ δεῖ ἐπαίρεσθαί τινα 
ἐπὶ τοῖς αὐτοῦ χατορθώμασιν, ἀλλὰ ταπεινοῦσθαι 
πάντοτε, χαὶ τὰς μαχροτέρους ἐρήμους μεταδιώχειν, 
ἡνίχα τις αἰσθάνηται ἑαυτὸν ὑπεραιρόμενον. 'H γὰρ 
πλησίον τῶν χωρῶν διαγωγὴ πολλάχις xal τοὺς τε- 
λείους ἔδλάψε. Διόπερ καὶ ὁ Δαδίδ ψάλλει τοιοῦτόν 
τι πεπονθώς * Ἰδοὺ ἐμάκρυνα φυγαδεύων, καὶ ηὐλί- 
σθην ἐν τῇ ἐρήμῳ. Προσεδεχόμην τὸν Θεὸν τὸν σώ- 
ζοντά με ἀπὸ ὀλιγοψυχίας xal καταιγίδος. Πολλοὶ 
δὲ xal τῶν ἡμετέρων ἀδελφῶν πεπόνθασι τοιοῦτο, xai 
8v ἀλαζονείαν τοῦ σχοποῦ ἐχπεπτώχασιν. 


ΚΕΦΑΛ. MA'. 


Περὶ ἸΙωάννου τοῦ ἀδθᾶ. 


Ἣν γάρ τις τῶν μοναχῶν, φησὶν, ἐν τῇ πλησίον 
ἐρήμῳ, ἐν τῷ σπηλαίῳ διάγων, πᾶσαν ἄσχησιν ἐν- 
δειξάμενος, καὶ χερσὶν οἰκείαις τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον 
ποριζόμενος. Ὡς δὲ προσέμενε ταῖς δεήσεσι, χαὶ 
προσέχοπτε ταῖς ἀρεταῖς, ἐφ᾽ ἑαυτῷ λοιάὸν ἐπεποιήθῃ 
θαρσῶν ἐπὶ τῇ καλῇ πολιτείᾳ. Ὁ δὲ πειράζων αὐκὸν, 
ὡς τὸν Ἰὼδ ἐξῃτήσατο. Καὶ δὴ φαντασίαν αὐτῷ 
παρέσχε πρὸς ἑσπέραν γυγαιχὸς εὐμόρφου πλανω- 
μένης κατὰ τὴν ἔρημογς ἥτις εὑροῦσα τὴν θύραν 
ἀνεῳγμένην εἰσεπήδησεν εἰς τὸ σπήλαιον, καὶ προσ- 
πεσοῦσα τοῖς γόνασι τοῦ ἀνδρὸς ἤτει παρ᾽ αὐτοῦ τὴν 


ἀνάπαυσιν, ὡς ἑσπέρας αὐτὴν καταλαδούσης. Ὁ δὲ p τῶν ἡμετέρων καχῶν ; 


ὡς ἠλέησεν αὐτὴν, ὅπερ οὐκ ὥφειλεν, καὶ ἐδέξατο 
αὐτὴν ἐν τῷ σπηλχίῳ, καὶ τοι ἐπυνθάνετο αὐτῆς τὴν 
πλάνην " ἡ δὲ ὡς ἀπήγειλλε, καὶ λόγους αὐτῷ χο- 
λαχίας χαὶ ἀπάτης ὑπέσπειρε, χαὶ παρέτεινεν ἐπὶ 
πολὺ αὐτῶν τὴν ὁμιλίαν, ἠρέμα δὲ πως αὐτὸν χαὶ 
ἐπὶ ἔρωτα προεκαλεῖτο * xal λόγοι πλείους λοιπὸν 
πρὸς ἀλλήλους αὐτοῖς γίνονται, καὶ γέλως, καὶ μει-- 
δίαμα. ᾿Απεπλάνησε δὲ ἀὐτὸν πολλὴ ὁμιλία, xal τὸ 
ἐντεῦθεν λοιπὸν, ἀφῇ χειρὸς καὶ γενείου, xal αὖ- 
χένος, καὶ ἠχμαλώτευσε τέως τὸν ἀσχητὴν. Ὡς δὲ 
ἐστρέφετο μὲν ἐκεῖνος ἔνδοθεν τοῖς λογισμοῖς, ἅτε 
δὴ ἐν χερσὶν ἔχων τὸ πρᾶγμα, τὴν εὐκαιρίαν καὶ τὴν 
PATROL, Gg, XXXIV. 


HISTOBIA LAUSIACA. 
xai δυνάμεις ἐπιτελεῖ, xol φίλος γίνεται À 


1488 


ἄδειαν τοῦ ἐχτελεῖν, τὴν ἡδονὴν λογιζόμενος, συν- 
ἐχατέθετο λοιπὸν τῇ διανοίᾳ, χωὶ συνελθεῖν αὐτῇ 
ἐπειρᾶτο, ἄφρων ἤδη xal θηλυμανὴς xai ἵππος γε- 
νόμενος. δὲ ἐξαίφνης μέγα ἀναδοήσασα, ἄφαντος 
Ux τῶν χειρῶν αὐτοῦ γέγονεν, ὥσπερ σχιά τις ἀπο. 
δραμοῦσα. ἰΓέλως δὲ αὐτῷ ἀέρι πολλῶν ἀκούεται 
δαιμόνων ἐλεγχόντων αὐτὸν, καὶ τῇ ἀπάτῃ Tape 
αγόντων xal μεγάλῃ φωνῇ πρὸς αὐτὸν βοώντων * Πᾶς 
ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, Σὺ δὲ ὀψώθης ἕως 
τῶν οὐρανῶν, ἐταπεινώθης ὃὲ ἕως τῶν ἀδύσσων. 
᾿Εντεῦθεν ἀνίσταται τὸ πρωΐ τὸ νυχτερινὸν πένθος 
ἐπισυρόμενος, xal διηειρεύσας ἐν τοῖς θρήνοις, ἀπο- 
γνοὺς ἑαυτοῦ τῆς σωτηρίας, ὅπερ οὐχ ὥφειλεν͵ εἴς τὸν 
κόσμον πάλιν ὑπέστρεψεν. Τοῦτο γάρ ἔστι τοῦ πονηροῦ 
τὸ ἐπιτήδευμα, ὅταν τινὰ χαταπαλαίσῃ, εἷς ἀφροσύνην 
αὐτὸν καθίστησιν, ἵνα τοῦ λοιποῦ μηχύτι δύνηται ἀνα- 
στῆναι. Ὅθεν, ὦ τέχνα, οὐ συμδάλλεται ἡμῖν ἣ πλη- 
σίον τῶν χωρῶν οἴχησις, οὐδὲ τῶν γυναικῶν συντυχίᾳ 
ἀνεξάλειπτον ὀχλοῦσχ μνήμην, ἣ ix τῆς ὄψεως καὶ 
ὁμιλίας ἐπισπώμεθα, Οὔτε δὲ ὀφείλομεν ἑαυτῶν ἀπο- 
Ῥνῶναι, καὶ εἰς ἀνελπιστίαν ἑαυτοὺς χαταγαγεῖν. Ἤδη 
γὰρ πολλοὶ xal τῶν μὴ ἀπογνόντων πσρὰ τοῦ ἐλεή- 
μονος θεοῦ φιλανθρωπίας οὐχ ἐστερήθησαν. 


ΚΕΦΑΛ. ΜΕ΄. 


Βερὶ τοῦ ἀδελφοῦ χινηθέντος μετανοίᾳ τοῦ αὐτοῦ 
á66à Ἰωάννου διήγησις. UT 
"Hv γάρ τις ἕτερος, φησὶ, νεανίας dv τῷ πόλει 


πάνυ πάμπολλα ἐργασάμενος, xal χαλεπῶς ἧμαρτη- 
χὼς, ὃς νεύματι τοῦ Θεοῦ χατανυγεὶς ἐπὶ ταῖς πολ- 


C λαῖς ἁμαρτίαις, καὶ τοὺς τάφους καταλαδὼν, τὴν 


προτέραν ἑαυτοῦ ζωὴν ἀπωδύρετο, ἐπὶ πρόσωπον 
ἑαυτὸν χαταδαλὼν, μὴ xal τολμῶν ἀφιέναι φωνὴν, 
μηδ᾽ ἀνομάζειν Θεὸν, μηδὲ ἱκετεύειν, ἀνάξιον ἑαυτὸν 
ἡγούμενος καὶ αὐτῆς τῆς ζωῆς, καὶ πρὸ θάνάτου ἐν 
τοῖς νεχροτάφοις ἑαυτὸν κατακλείσας * καὶ ἀπειπὼν 
ἑαυτοῦ τὴν ζωὴν, ἔστενε μόνον χατωθεν ix τοῦ βά- 
θους τῆς καρδίας, Ἑὐδομάδος δὲ ἐπ᾽ αὐτῷ παρελ- 
θούσης, νύχτωρ αὐτῷ ἐφίστανται οἱ δαίμονες οἱ τὸ 
πρὶν αὐτοῦ τὴν ζωὴν καταδλάψαντες * χεχραγότες 
καὶ λέγοντες * Ποῦ ὁ μιαρός ἔστιν ἐχεῖνος, ὁ ταῖς 
λαγνείαις ἱκανῶς χορεσθεὶς, νῦν ἡμῖν ἄχαιρος σώ- 
φρων xxl καλὸς ἀνεφάνη, καὶ ὅτε οὐχέτι δύναται, 
τότε Χριστιανὸς xai εὕτακτος εἶναι βούλεται ; xal 
τί καλὸν ἔτι ἔσεσθαι σεαυτῷ προσδοχᾷς ἐμφορηθεὶς 
οὐχ ἀναστήσῃ ταχὺ ἐκεῖθεν, 
οὐχ ἐπὶ τὰ συνήθη μεθ’ ἡμῶν ἥξεις ; μένουσί σε 
πόρναι καὶ κάπηλος * οὐχ ἐλεύσῃ καὶ τῶν ἐπιθυμιῶν 
ἀπολαύσεις, πάσης cou τῆς ἄλλης ἐλπίδος κατασῦε- 
σθείσης ἥξει σοι πάντως ταχεῖα d χρίσις οὕτως 
ἑαυτὸν ἀναιροῦντι. Καὶ τί σπεύδεις πρὸς τὴν τι- 
μωρίαν, ὦ ἄθλιε ; τι δὲ φιλονεικεῖς͵ θᾶττον ἐπελθεῖν 
σοι τὴν δίχην ; ἄλλα τε πολλὰ λέγοντες, Ἡμέτερος εἶ, 
ἡμῖν συνετάξω ᾿ ἀνομίαν ἤσχησας πᾶσαν, πάντων 
ἡμῖν ὑπεύθυνος γέγονας, καὶ δραπετεύειν τολμᾷς ; 
Οὐκ ἀποκρίνῃ ; οὐ συντάσσῃ ; οὐ συνεξελεύσῃ ; Ὡς 
δὲ ἐχεῖνος πρὸς ταῖς οἰμωγαῖς καρτερῶν οὐδὲ τὴν 
ἀχοὴν ὑπεῖχεν αὐτοῖς, οὐδὲ ἀπεχρίνατο αὐτοῖς B AES 


1193 


PALLADII 


1124 


ἐπὶ πολὺ ἐπιμενόντων αὐτῷ τῶν δαιμόνων * ὡς δὲ À, ἡνίχα ἠσθάνετο δεομένου τοῦ σώματος, εὔρισχξ τε 


οὐδὲν ἤνυσαν πολλάκις ταῦτα λέγοντες, διαλαδέντες 
αὐτὸν οἱ πονηροὶ xai αἰσχροὶ δαίμονες, ἤχιζον χαλε- 
πῶς ἄγαν, ἅπαν τὸ σῶμα αὐτοῦ κχαταξαίνοντες, καὶ 
βασανίσαντες αὐτὸν χαλεπῶς, ἡμιθανῆ χαταλιπόντες 
ᾧχοντο. Ὁ δὲ οὐδὲν ἧττον ἀκίνητος ἔνθαπερ αὐτὸν 
χατέλιπον, ἔχειτο στένων αὖθις, ἐπειδὴ τῇ ψυχῇ 
συνελέξατο. Τῶν δὲ οἰκείων αὐτοῦ κατ’ ἴχνος ἀναζη- 
τούντων αὐτὸν, καὶ εὑρόντων, xal τὴν αἰτίαν τῆς 
τοῦ σώματος συμφορᾶς μαθόντων, ἠξίουν αὐτὸν 
ἀγαγεῖν οἴκαδε, 'O δὲ ἐπεὶ πολλὰχίς βιασαμένων 
ἀντέσχε * καὶ πάλιν αὐτὸν τὴν ἐπιοῦσαν νύχτα χείρω 
τῶν ἔμπροσθεν οἱ δάίμονες ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς διατί- 
θενται. Καὶ οὐδὲ οὕτως πάλιν αὐτὸν οἱ προσήχοντες 
πείθουσι μεταστῆναι τοῦ τόπου, χρεῖττον εἶναι τε- 
θνάναι λέγοντα fj iv τοιαύταις τοῦ βίου χηλῖσι ζῇν. 
Ἡ τρίτη νὺξ τῶν διαμόνων μιχροῦ πάντη τὸν ἄν- 
θρωπὸν τῆς ζωῆς ἀπήλλαξεν ἀνηλεῶς ἐπιπεσόντων 
αὐτῷ ταῖς βασάνοις. Ὡς δὲ οὐχ εἶδον ἐνδόντα, ᾧχονιο, 
ἄπνουν μὲν καταλιπόντες τὸν ἄνθρωπον. ᾿Απερχόμε- 
vot γοῦν ἐχεχράγασι λέγοντες " ᾿Ενίχησας, ἐνίχησας. 
Καὶ οὐχέτι αὐτῷ συνήντησεν οὐδὲν δεινὸν, ἀλλ᾽ ἀφό- 
ἕως τὸν τάφον ᾧχησεν ἕως ἔζη, ἀσκήσας χαθαρὰν τὴν 
ἀρετὴν " οὕτως καὶ θεῷ τίμιος γενόμενος ἐν δυνά- 
μεσι xai θχυμάτων ἐπιδείξεσιν, ὥστε πολλοῖς καὶ 
θαῦμα xai ζῆλον χαλῶν ἐπιτηδευμάτων παρασχεῖν. 
Ἐν τούτοις πλεῖστοι xal τῶν σφόδρα ἀπεγνωχότων 
ἑαυτῶν μετῆλθον τὰς xaÀaq πράξεις xal χατορθώ- 
σεις. Καὶ γέγονὲν αὑτοῖς τὸ τῆς Γραφῆς λεγούσης, 
Πᾶς ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. Προηγουμένως 
οὖν, τέχνα, ταπεινοφροσύνην ἀσχήσωμεν, χρηπῖδα 
πᾶσὼν οὖσαν τῶν ἀρετῶν. Πάνυ δὲ συμδάλλεται ἡμῖν 
xai ἡ μαχροτέρα ἔρημος πρὸς τὴν ἄσχησιν. 
κεφαλ. MC". 


Διήγησις τοῦ ἀδδᾶ ᾿Ιωάννου περὶ ἐκπεσόντος xal 
μετανοήσαντος. 


Γέγονε γάρ τις καὶ ἕτερος μοναχὸς τὴν πόῤῥω 
ἔρημον κατειληφὼς, καὶ ἐν πολλοῖς ἔτεσι τὰς ἀρετὰς 
χατορθώσας. 'Ev γήρει λοιπὸν τυγχάνων τῆς τῶν 
δαιμόνων ἐπιδουλῆς ἐπειρᾶτο. Ἣν γὰρ πάνυ ἀσχη- 
τῆς τὴν ἡσυχίαν ἀσπάζόμενος, xa! ἐν εὐχαῖς xal ἕν 
ὕμνοις καὶ θεωρίαις πολλαῖς διημερεύων, καὶ ὁράσεις 
θειοτέρας τινὰς ἐναργὴς ἐθεώρει. Τοῦτο μὲν ἐγρη- 
γόρως, τοῦτο δὲ καθ᾽ ὕπνους, xai σχεδὸν ἴχνος ἐπεί- 
ληπτο τῆς ἀσωμάτου ζωῆς, οὐ γῆν φυτεύων, οὐδὲ 
φροντίζων διαίτης, οὐδὲ ἐν τοῖς φυτοῖς ζητῶν, ὃ τι 
παρέχοι τῷ σώματι δεομένῳ, ἀλλ᾽ οὐδὲ ἐκ τῆς χλόης 
οὐδὲ ἄγραν ὀρνίθων οὐδὲ ἄλλου τινὸς μετήρχετο ζώου. 
᾿Αλλὰ πεποιθήσεως γέμῶν εἰς Θεὸν ἐξότου ix τῆς 
οἰἴχουμένης μετῆλθεν ἐχεῖ καὶ λόγον οὐδενὸς εἶχεν 
ὅπως αὐτῷ τρεφόμενον διαμένοι τὸ σῶμα. ᾿Αλλ᾽ ἐν 
λήθῃ πάντων ἑχὼν ἀνεῖχεν ἑαυτὸν, τελείῳ πόθῳ πρὸς 
Θεὸν παραμένων xal περιμένων τὴν χλῆσιν, xal τὴν 
ix τοῦ χόσμου μετάθεσιν, xal τῷ πλείστῳ γε, τῇ 
τέρψει τῶν φαινομένων xal ἐλπιζομένων ἐτρέφετο, 
xal οὔτε τὸ σῶμα χατετήκχτο αὐτῷ τῇ παρατάσει, 
οὔτε ἄθυμος ἦν fj ψυχὴ, ἀλλ᾽ ἐν σεμνῇ τινι χαταστά- 
σει τὴν χαλὴν ἕξιν ἔσχε * πλὴν ἀλλὰ τιμῶν αὐτὸν ὁ 
Θεὸς διά τινος τεταγμένου χρόνου, δύο ἢ τριῶν ἦμε- 
ῥῶν ἄρτον ἐπὶ τῆς τραπέζης ἐδίδου, φαίνεσθαί τε 

καὶ εἶναι, καὶ χρῆσθχι * καὶ εἰσιὼν ἐν τῷ σπηλαΐῳ 


C 


τὴν τροφὴν, xal προσχυνήσας, xal εὐωχηθεὶς πάλιν 
τῶν ὕμνων ἀπήλαυνεν, ἐπιμόνως τῆς εὐχῆς καὶ τῆς 
θεωρίας ἐχόμενος, θάλλων ὁσημέραι, καὶ ἐπιδιδοὺς 
τῷ παρόντι, καὶ τῷ μέλλοντι τῆς ἐλπίδος ἐπὶ τὸ 
μεῖζον προδαίνων ἀεὶ, καὶ σχεδὸν ἐθάρσει περὶ τῆς 
ἀμείνονος αὐτοῦ λέξεως, ὡς ἔχων αὐτὴν ἐν χερσὶν 
ἤδη, 9 καὶ γέγονεν αὐτῷ, μ'χροῦ δεῖν ἀποπεσόντος 
ἐκ τοῦ μετὰ ταὐτα᾿αὐτῷ πειρασμοῦ, Τί γὰρ οὐ λέγο- 
μὲν αὐτοῦ τὴν παρ᾽ ὀλίγα πτῶσιν ; ὡς γὰρ εἷς τὸ 
φρόνημα τοῦτο προῆλθεν, ἔλαθεν, ἑἐχυτὸν οἰόμενος 
πλίον εἶναί τι τῶν πολλῶν, καὶ ὡς ἔδει τι παρὰ τοὺς 
ἄλλους ἀνθρώπους μεῖζόν τι κεκτημένος * καὶ τοιοῦτος 
ὧν λοιπὸν ἑαυτῷ ἐπεποίθει. Γεννᾶται οὖν οὐχ εἷς uz- 
χρὰν αὐτῷ πρῶτόν τις μιχρὰ ῥᾳθυμία, ὅσον μηδὲ 
εἶναι ῥᾳθυμίαν δοχεῖν * εἶτα φύεται μείζων ἀμέλεια, 
εἶτα ὅσον xai αἴσθησιν εἶναι. Καὶ γὰρ καὶ Ex τῶν ὕπνων 
ὀχνηρότερον διανίστατο πρὸς τοὺς ὕμνους, καὶ τὸ τῶν 
εὐχῶν ἤδη ἀργότερον, xai & ὕμνος οὖχ οὕτως ἐχτετα- 
μένος * xal ἣ ψυχὴ βουλομένη, φησὶν, ἀναπαύεσθαι, 
καὶ ὁ νοῦς ἔπεσε χάτω, καὶ οἱ λογισμοὶ ῥεμδασμοὺς 
τινας ἔπασχον * xal πού τις ἕν τοῖς χρυφίοις χαὶ 
ἀμέλεια ἐμελετὰτο, πλὴν ἀλλ᾽ ὁ ἐθισμὸς ix. τῶν ἔμ- 
προσθεν ἀπῆγέν πως ἐπὶ τὸν ἀσχητὴν, ὥσπερ ῥύμη 
τις ix τῆς ὁρμῆς ἐχείνης “ xal διέσωζε τέως. Καί 
ποτε εἰσελθὼν μετὰ τὰς συνήθεις εὐχὰς πρὸς ἰστί- 
pav, εὗρεν τὸν ἄρτον ἐπὶ τῆς τραπέζης θεόθεν αὐτῷ 
χορηγούμενον, xai ἀνεχτήσατο * ἐν νῷ δὲ τὰς μειώ- 
σεις ἐκείνας οὐχ ἀπεδάλετο “ οὐδὲ ἑλογίσατο ὅτι τὰ 
παροράματα τὴν σπουδὴν βλάπτει, οὐδὲ ἐπὶ τὴν 
ἴασιν ἐτρέπετο τοῦ χαχοῦ * ἄλλὰ μικρὸν qub: τὸ περ᾽ 
ὀλίγον, τῶν δεόντων ἀποπεσεῖν. Τοιγαροῦν ἔρως iz- 
θυμίας ἁρπάσας εἰς τὸν κόσμον ἀπήγαγεν τοῖς λο- 
γισμοὶς * ὅμως ἐπισχών δαυτὸν τέως τὴν ἐπιοῦσεν 
ἡμέραν ἐπὶ τὴν συνήθη τρεπόμενος ἄσχησιν, χαὶ 
εὐξάμενος, xal ὑμνήσας εἰσελθὼν ἐν τῷ σκηλαίῳ, 
τὸν μὲν ἄρτον εὗρεν αὐτῷ παρακείμενον * οὐχ οὕτω δὲ 
ἐπιμελῆ καὶ καθαρὸν, ἀλλὰ ῥερυπωμένον πως ἤδη. 
Καὶ θαυμάσας xal κατηφής πως Ὑενόμενος, ὅμως 
μετέσχε χαὶ ἀνεχτήσατο, Τρίτη νὺξ γέγονε, x 
τριπλάσιον τὸ χακὸν προσετίθετο. Kal γὰρ θέττον ὁ 
γοῦς αὐτῷ τοῖς λογισμοῖς ἐγκατέσχμφεν. Ἢ μνήμη 
δὲ αὐτῷ ὡς ἂν παρούσης γυναικὸς καὶ σονανᾶχε!- 
μένης συνδιετίθετο, Καὶ τὸ πρᾶγμα dv épheinei: 
εἶχεν, xal ὡς πράττων αὐτὸ διετέλει. 'E ἃ 
ὅμως καὶ τὴν τρίτην ἡμέραν ἐπὶ τὸ ἴσχον, ταὶ τὸν 
εὐχὴν xai τοὺς ὕμνους, οὐχέτι καθαρὰς ἔχων τὰς ἐν- 
θυμήσεις * ἀλλὰ πυχνὰ μεταστρεφόμενος μετεωρίζετο 
τοὺς ὀφθαλμοὺς ὧδε xdxsi ἀκοντίζων, Διέτεμνον γὰρ 
αὐτοῦ τὸ καλὸν ἔργον αἱ μνῆμαι τῶν ἐνθυμημέτων. 
Ἑσπέρας οὖν ἐπανῆλθεν ἄρτον δεόμενος, τὸν δὲ ct 
μὲν Ἐν τῇ τραπέζῃ otov ὑπὸ μυιῶν ἢ κυνῶν βεδρωμένν, 
χαὶ λείψανόν τι τῶν ξηρῶν ἔξωθεν, Τότε στένει μὲν κεὶ 
δαχρύει, ἀλλ᾽ οὐχ ὅσον lxavóv; οὐδὲ ὅσον ἐπιστεῖλαι 
τὴν ἀτοπίαν, χαὶ στραφεὶς οὐχ ὅσον ἤθελεν, ἕτοιμος 
ἦν ἀναπαύσασθαι. Ἐπῆλθον δέ αὐτῷ ol λόγισμοὶ 
ἁθρόως πάντοθεν αὐτὸν περιέχοντες, καὶ πολεμοῦσιν 
αὐτοῦ τὴν διάνοιαν, xal εὐθὺς αἰχμάλωτον αἴρουσιν 
εἰς τὸν κόσμον. ᾿Αναστὰς δὲ ᾧχετο ἐπὶ τὴν οἶκον» 
μένην διὰ τῆς ἐρήμου νυχτοπορῶν. Καταλαδούσης 
Wels τῆς ᾿γρας, ral τῆς οἰχούμενης ἔτι μαχρὶν 














^» 


1125 


HISTORIA LAUSIACA. 


1136 


in flelibus, ne aures quidem eis prebebat, et nec A qui non cernuntur, et sperantur, οἱ neque diuturni- 


verbum respondebat eum diu urgentibus demonibus; 
postquam, inquam, nihil effecerunt, eadem sepe 
illi dicentes, acceperunt eum mali et turpes demo- 
nes, et totum ejus corpus male multarunt, eum 
graviter flagris cedentes ; et cum eum graviter for- 
sissent, abierunt eo relicto semimortuo. Ille autem 
nihilo sicius immobilis jacebat ubi eum relique- 
runt, rursus gemens postquam animum, college- 
rat. Cum autem ejus necessarii eum investigassent 
et invenissent, et causam ejus quod ipsius corpori 
acciderat didicissent, rogabant eum ut domnum redi- 
ret : is autem cum vim ei sepe attulissent, restitit. 
Rursus autein sequenti nocte eum iisdem de causis 
pejus quam prius aífecerunt demones ; et ne sic qui- 
dem ejus consenguinei ei persuadent ut emigret, 
dicens satius esse mori quam vivere in talibus vite 
maculis. Tertia nox propemodum fecit ut excederet 
ab hominibus, cum crudelibus tormentis in eum inva- 
Sissent demones, et eum vexassent usque ad extre- 
mum spiritum. Postquam autem viderunt eum non 
concessisse, recesserunt, homine relicto exanimi. 
Recedentes itaque exclumarunt, dicentes : Vicisli, vi- 
cisti, vicisti. Neque ei amplius aliquid mali occurrit; 
sed in purissimo sepulcro pure habitavit dum vixit, 
puram exercens virtutem. [5 Deo quoque fuit pretio- 
sus, et virlulibus, miraculorum effectionibus ; adeo 
ut et multos in admirationem induxerit et ad zelum 
adduxerit οἱ emulationem honestorum institutorum. 
Hinc factum est ut multi quoque ex iis qui de se 
valde desperaverant, bonas actiones aggressi sint, et 
se recle gesserint, eisque faclum est id quod dioit 
Scriptura : Omnis qui seipsum humiliat exaltabitur 
(Lucz xi). Precipue ergo, o filii, exerceamus humi- 
litatem, qua et fundamentum primum omnium vir- 
tutum. Nobis autem multum quoque confert solitudo 
longior et remotior. 
CAPUT XLVI. 
Alia narratio abbatis Joannis, de eo qui lapsus, duclus 
est penitenlia. ᾿ 

Fuit enim alius quoque monachus qui ulteriorem 
occuparat solitudinem, et multis annis se recte et 
ex virtute gesserat (Ruff.,-lib. n, cap. 1). Qui cum 
esset deinceps senio confectue, tentabatur a daemo- 
num insidiis. Silentium enim valde amplectebatur 
exercitator, et in orationibus et hymnis et multis 


tate ei corpus macerabatur, neque morebat tristisque 
erat anima, sed in quodam honesto ac venerando statu 
bonum habebat habitum. Verum enimvero Deus eum 
honorans, post prefinitum temporis intervallum, 
dabat ei super mensam panem duorum vel trium die- 
rum, ut et videretur et esset, et eo uteretur. Et in- 
grediens in speluncam, quando sentiebat corpus in- 
digere, inveniebat nutrimentum. Et cum adorasset 
et cibum sumpsissel, hymnis rursus fruebatur, per- 
severans in percibus et contemplatione, in dies ger- 
minans, et se tradens presenti virtuti et future spel. 
sem:per magis magisque progrediens ; et fere jam de 
meliori sua sorte confidebat, tanquam jam eam ha- 
beret in manibus : quod etiam fuit ei causa lapsus, 
cum properm;odum excideret per eam ques ipsum po- 
8tea invasit tentationem. Quid enim non dicimus ejus 
eum qui prope fuit casum? Postquam enim ad hanc 
processit cogitationem, paulatin imprudens eo de- 
venit, ut existimaret se esse pluris quam alios, et 
jam majus quid possidere quam alii homines; et cum 
talis esset, jam deinceps in seipso habuit fiduciam. 
Ei ergo gignitur haud ita diu post primum parva 
quedam animi remissio, ut ne videretur quidem esse 
remissio. Deinde oritur major negligentia, que de- 
inde eousque progressa est ut sentiretur ; nam et ex 
somno tardius surgebat ad hymnos, ét erant preces 
paulo otiosiores, nec hymnus adeo prolixus, et dicit 
ei anima se velle requiescere, et mens ei annuit ; et 
fluctuabant et vagabantur cogitationes, et jam oc- 
culte aliquid absurdi meditabalar. Sed prior assue- 
facto adhue exercitatorem quodammodo abducebat, 
veluti quidam motus ex priori illa incitatione, et eum 
interim conservabat. Et aliquando post solitas preces 
ingressus vespere, invenit panem super mensam, qui 
ei suppeditabalur divinitus, et se refecit. Quo tem- 
pore nec illas exsecrabiles abjecti cogitationes, neque 
reputavit animam laedi a contemplatione, neque con- 
Aersus est ad que&rendam mali curationem ; sed pa- 
rum duxit parum abesse quominus excideret ab iis 
que decet facere. Àmor itaque cupiditatis eum ra- 
ptum cogitatione in regionem abduxit babitabilem. 
Cum se tamen interium cohibuisset in diem sequen- 
tem, ad consuetam conversus exercitationem cum 
orasset et hymnos dixisset, ingressus speluncam, 
invenit quidem panem sibi appositum; sed non tam 


contemplationibus diem transigebat, et visiones quas- D diligenter confectum, nec tara puru m, sed sordidum 


dam divinas clare videbat, partim quidem vigilans, 
partim vero etiam in somnis; et somni propemodum 
expers tenebatur a vita incorporea, non terram plan- 
tans, neque victus ullam curam gerens, neque in 
plantis querens quod egenti preberet corpori. Sed 
neque avium aucupium, neque ullum animal] perse- 
quebatur ; sed fiducia plenus, ex quo ex regione ha- 
bitabili illuc migrarat nullam habebat rationem ut 
ei permaneret corpus nutritum, sed omnium oblitus, 


et inquinatum. Qui etsi esset id admiratus, et tristitia 
affectus, sumpsit tamen, et se refecit. Successit tertia 
nox, et triplex malum addidit, Etenim mens ejus 
cito irrupit in cogilationes. Ita autem erat ei affecta 
memoria, ut videretur una cum eo adesse femina et 
gimul accumbere, et eam rem habebat in occulis, et 
eam veluti facere perseverabat. Egressus tamen est 
terlio quoque die ad opus, et preces, et hymnos, sed 
non habens amplius mundas cogitatio ws, we&. Ns 


: NYXSQS 
quenter conversus, in altum tollebat. oc AN 
. . Ὁ 
et illuc torqueue*, τὰ ew WOES WX bn 
rumpebant mer cetue GoqWeNSON - 


ge perfecto sustinebat in Deum desiderio, exspectans 
vocationem, et ex hoc mundo migrationem ; et ut 
plurimum qui!em  alebatur delectationo eorum 


1127 


PALLADII 


versus pane indigens, illum quidem invenit in mensa, A nes aut homines, vobis assentantes et laud 


veluti corrosum a muribus aut canibus, et foris sic- 
cas quasdam reliquias. Tunc ingemiscit quidem et 
lacrymatur, sed non quantum satis esset ad coercen- 
dam nequitiam. Nutritusque non quantum volebat, se 
parabat ad quietem. Eum autem acervatim invase- 
runt cogitationes, eum undique circumdante; et ejus 
mentem oppugnant, et captivum statim in mundum 
abducunt. Surgens autem ivit versus regionem que 
habitatur, ingrediens noctu per solitudinem. Cum au- 
tem dies eum apprehendisset, et que habitatur regio 
&dhuc procul abessel, et eum sstus affligeret, defati- 
gatus est. Undequaque autem in orbem considerans 
circumspicit, an alicubi appareret monasterium, in 
quod ingressus requiesceret. Quod etiam accidit, eum 
excipientibus quibusdam piiset fidelibus fratribus, qui 
cum eum tanquam patrem germanum aspexissent, 
vultum ejus et pedes laverunt ; et onm orassent, men- 
sam apposuerunt, et rogarunt ut qua erant apposita 
sumerel cum charitate. Postquam autem 86 refecit, 
postularunt fratres ut verbum salutis ab eo acciperent, 
et quanam ratione possent servari a laqueis diaboli, 
et quemadmodum superarent turpes cogitationes. Ig 
autemipsos tanquam pater filios admonens,hortabatur 
ut essent fortes et constantes in laboribus, ut qui es- 
sent paulo post in summa quiete collocandi. Multa 
quoque alia cum eis disserens de erercitatione, eos 
valde juvit. Cum autem cessasset ab admonitione, et 
8e parum recollegisset, considerabat quemadmodum 
alios admoneus, se non monebat nec corrigebat ; et 
86 esse victum intelligens, cursu rursus redit in soli- 
tudinem, seipsum deflens, et dicens: Nisi quia Do- 
minus mihi opem tulisset, propemodum in inferno 
habitassel anima mea (Psal. xcix. Propemodum in 
omne malum sum redactus, propemodum me in terra 
confecerunt. Et in eo factum est quod dictum est; 
Frater qui a fratre adjuvatur, est tanquam urbs mu- 
nita et excelsa, et tanquam murus qui non potest 
corruere (Prov. xviii). Quanquam abbinc toto- vtto 
tempore luxit perpetuo, privatus mensa qus ei da- 
batur divinitus, et panem suum querens labore. 
Nam cum 86 in spelunca inclusisset, et sibi saccum 
et cinerem substravisset, non prius ei terra surrexit, 
nec cessavit flere, quam vocem angeli audiisset ei 
dicentem in somnis : Accepit Dominus tuam poni- 
tentiam, el tui est misertus; deinceps autem vide ne 


eis pareatis, nec mente efferamini : nam mt 
sepe noctu sic decepecunt demones ; et n 
sinebant orare, nec quiescere, quasdam mi 
tasias przebentes tota nocte, et mane illuder 
procumbebant, dicentes : Condona nobis, ab 
tibi labores prebuimus tota nocte. Ego aut 
bam illis : Discedite a me omnes qui opera 
quitatem (Psal. vi) ; ne tentetis servum Dor 
Quare vos quoque, o fllii, quietem perse 
vos semper exercentes ad contemplationem 
ram possideatis mentem, Deum rogantes. 
quoque est bonus exercitator, qui assidue i 
exercetur, et in honestis occupatur actioni 
humanitatem ostendit et clementiam, hospi! 
que et charitatem, et fecit eleemosynas, et: 
advenientibus, et opem fert laborantibus, e 
net citra ullam offensionem. Est quidem hi 
valde bonus; versatur enim in actione eet 
exsequitur ; sed in rebus terrenis occupatur 
dem certe prestantior est et major qui ve 
contemplatione, qui rebus agendis 88 trai 
intelligentiam, eas res aliis relinquens prov 
ipse autem et seipso abnegato, et gui oblitus 
tur celestia, Deo omnium solutus et expeditu 
tens, ἃ nulla autem alia cura retro aruisusg. : 
enim hujusmodi, una cum Deo degit, una οὐ 
versatur, assiduis hymnis Deum semper celeb: 
Novi enim ego hominem in solitudine, qui 
annos cibi terreni nihil gustavit, sed ei angelt 
quoque die celestem cibum ad eum affereb. 
in os injiciebat, isque erat ei instar cibi et pot 
quoque ad hunc hominem in phantasia veni: 
mones, ostendentes angelicos exercitus, et 
ignis, el multos satellites, tanquam alicujusr 
nientis, et ei dicentes : In omnibus te recte el 
tute gessisti, o homo; de cetero me adora, : 
quam Eliam te assumam. Dicebat autem apud 
nachus : Adoro quotidie Regem meum et S 
rem ; οἱ si hic esset ille, non hoc a mep 
Postquam autem ei dixit quod habebat ia 4 
Dominum meum et Regem habeo Deum, quem 
per adoro, tu autem non es rex meus, ille proi 
evanuit. Heec autem tanquam de alio disseress, ia 
tuta vite sue, et res gestas volebat clue. Qu 
lem una cum eo erant Patres, eug e 


decipiarís. Ad te enim venient fratres quos admo- ἢ vidisse. 


nuisti, et afferent ad te eulogias, quas cum accepe- 
ris, vesceris cum ipsis, et perpetuo Deo ages gratias. 

Hec ergo vobis narravi, o filii, ut humilitatem 
exerceatis, seu in parvis, Seu in magnis esse videa- 
mini. Hoc est enim primum preceptum Servaloris, 
qui dicit : Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum 
est regnum celorum (Matth. vi). Et ne decipiamini 
a diemonibus, qui vobis visa et phantasias excitant; 
sed si quis ad venerit, aut frater, aut amicus, aut 
mulier, aut pater, aut magister, aut mater, aut so- 
ror, primum extendite manus ad orationem ; etsi sit 
phantasma, fugiet a vobis. Et si vos decipiant damo- 


Hac et alias multa nobis narrans beam ke 
et tres dies ad nonam usque disserens, nostr 
ravit animas. Cum autem dedisset nobis bene 
nes, jussit ire in pace, nobis quoque dicti q 
prophetia : Hodie, aiebat, nantiata est (95) ἃ 
drie victoria maxime pii Theodosii, propter d 
dio sublatum tyrannum Eugeemum, et oporter 
ratorem mori morte propria, quod quidem 
ita fleri contigit. Licebat autem cernere mol 
nem eorum qui cum ipso erant monachorum ig 
sias veluti quosdam justorum choros, lucidis ve 
indutos, et hymnis assiduis Deum glorificanta 


1129 


πίασε. χατενόει δὲ πάντοθεν ἑαυτοῦ χύχλῳ περι- 
σχοπῶν εἴπου μοναστήριον ἀναφανείη, xal εἰσελθὼν 
ἀναπαύσηται " ὅπερ xal γέγονεν * ὑποδεξαμένων αὖ- 
τόν τινων εὐλαδῶν καὶ πιστῶν ἀδελφῶν * οἵ ὡς Πα- 
τέρα γνήσιον θεασάμενοι ἔνιψαν τὴν ὄψιν αὐτοῦ xal 
τοὺς πόδας, καὶ εὐξάμενος τράπεζαν παραθέντες, 
τῶν εὑρεθέντων ἠξίουν μετὰ ἀγάπης μεταλαβεῖν. 
Ὡς δὲ ἀνεχτήσχτο, ἤτουν σωτηρίας λόγον παρ᾽ αὐ- 
τοῦ οἱ ἀδελφοὶ λέγεσθαι, χαὶ οἵαις μεθοδίαις δύναιντο 
σωθῆναι Ex τῆς τοῦ διαδόλου παγίδος, xal πῶς τῶν 
αἰσχρῶν λογισμῶν περιγένωνται, Ὁ δὲ αὐτοῖς ὡς 
πατὴρ τέχνα νουθετῶν παρήνει προσχαρτερεῖν ἐν 
τοῖς πόνοις ὀλίγον ὕστερον εἷς ἀνάπαυσιν πολλὴν 
μεθισταμένοις * καὶ πολλὰ ἕτερα περὶ ἀσχήσεως 
αὐτοῖς διαλεγόμενὸς λίαν ὠφέλησε, Παυσάμενος δὲ 
τῆς νουθεσίας, καὶ μιχρὸν ἐν ἑαυτῷ γινόμενος, διελο- 
γίζετο πῶς ἄλλους νουθετῶν αὐτὸς ἀνουθέτητος 
ἔμεινεν. Καὶ συνιδὼν ἑαυτοῦ τὴν ἧτταν, δρομαῖος 
πάλιν ἐπὶ τὴν ἔρημον ἐχώρει, ἀποδυρόμενος ἑαυτὸν, 
xal λέγων * El μὴ ὅτι Κύριος ἐδοήθησέ pot, παρὰ 
βραχὺ παρῴχησε τῷ ᾧδῃ ἡ ψυχή μου" καὶ, παρ᾽ 
ὀλίγον ἐγενόμην ἐν παντὶ χαχῷ * παρὰ μιχρὸν συν- 
ετέλεσάν με ἐν τῇ γῇ, καὶ γέγονεν ἐπ᾽ αὐτῷ τὸ εἰρη- 
μένον, ᾿Αδελφὸς ὁπὸ ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις 
leyupx, καὶ dq τεῖχος ἄπτωτον. Καὶ τότε ἐχεῖθε 
λοιπὸν πενθῶν διετέλει πάντα τὸν βίον, τὴν θεόθεν 
τράπεζαν ζημιωθεὶς, χαὶ μετὰ καμάτου τὸν ἄρτον 
αὐτοῦ ποριζόμενος. Καθείρξας γὰρ ἑαυτὸν ἐν τῷ 
σπηλαίῳ, xal σάχχον xal σποδὸν ὑποστρώσας, οὐ 
πρότερον ἀνέστη χαμόθεν, οὐδὲ ἐπαύσατο ἀποδυρό- 
μενος, ἕως φωνῆς ἀχοῦσαι ἀγγέλου λέγοντος πρὸς 
αὐτὸν χατ’ ὄναρ, ᾿Εδέξατο ὁ Θεὸς τὴν μετάνοιάν σου, 
xai ἠλέησέ σου, xal τοῦ λοιποῦ, ὅρα μὴ ἀπατηθῇς. 
Ἐλεύσονται δὲ οἱ ἀδελφοὶ πρὸς σὲ, παραχαλοῦντές σε, 
οὖς σὺ ἐνουθέτησας, χαὶ χομιοῦσί σοι εὐλογίας, ἃς 
ὑποδεξάμενος μεταλήψῃ σὺν αὐτοῖς, χαὶ τῷ θεῷ 
διαπαντὸς εὐχαριστήσεις. Ταῦτα οὖν, ὦ τέχνα, ὑμῖν 
φηγησάμην, ἵνα τὴν ταπεινοφροσύνην πρώτην 


ἀσκήσητε, χὰν ἐν μεγάλοις δόξητε εἶναι. Αὕτη : 


ἐστιν ἣ πρώτη τοῦ Σωτῆρος ἐντολὴ, λέγοντος ,J 

χάριοι ol πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἦστιν " 
βασιλεία τῶν οὐρανῶν' xal "yr uer ᾿ἀπατηθῆτε ὑπὸ 
τῶν δαιμόνων, τὰς φανταδίας᾽ ὁμῖν ἐγειρόντων * ἀλλ᾽ 
ἐάν τις ἔλθῃ πρὸς bug ἀδελφὸς, ἢ φίλος, fi γυνὴ, ἣ 
πατὴρ, ἤ μήτηρ, ἣ ἀδελφὸς, ἢ διδάσκαλος, ἢ παῖς, 1j 


οἰκέτης, πρῶτον εἰς προσευχὴν τὰς χεῖρας ἐχτείνατε ἢ διἀλεγόμενος, τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐθεράπευε. 


xai ἐὰν 3j φάντασμα, φεύξεται ἀφ’ ὑμῶν * xliv. ἀπατώ- 
σιν ὑμᾶς οἱ δαίμονες fj ἄνθρωποι χολαχεύοντες ὑμᾶς 
καὶ ἐπαινοῦντες, μὴ πείσθε αὐτοῖς μηδὲ ἐπαίρεσθε 
τῇ διανοίᾳ. Κἀμὲ γάρ οὕτως πολλάχις ἡπάτησαν οἷ 
δαίμονες ἐν νὐχτὶ, καὶ οὔτε εὔξασθαί με, οὔτε ἀνα- 
παύσασθαι συνεχώρουν, φαντασίας μοί τινας παρ- 
ἔχοντες ὅλην τὴν νύχτα * xal πρωϊ ἐμπαίζοντες προσ- 
ἐπεσάν μοι λέγοντες * Συγχώρησον ἡμῖν, à66à, ὅτι 
κόπους cot παρέσχομεν ὅλην τὴν νύχτα. ᾿Εγὼ δὲ 
εἶπον προς αὐτούς" ᾿Απόστησε ἀπ᾽ ἐμοῦ πάντες ol 
ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν. Οὐ γὰρ μὴ ἐκπειράσητε 
δοῦλον Κυρίου, 


HISTORIA LAUSIACA. 


ἀπεχούσης, xal τοῦ καύματος αὐτὸν θλίδοντος ἔχο. À 


νον βρῶμα ἐπὶ δέκα ἔτη γευσαμένον * 


1180 


Ὥστε οὖν xal ὑμεῖς τὴν ἡσυχίαν μεταδιώξατε 
πρὸς τὴν θεωρίαν ἀεὶ γυμναζόμενοι, ἵνα χαθαρὸν 
νοῦν χτήσησθε τῷ Θεῷ προσευχόμενοι. Καλὸς 
μὲν γὰρ κἀκεῖνος ὁ ἀσκητὴς ὁ συνεχῶς ἐν τῷ χόσμῃ 
γυμναζόμενος, xxl περὶ τὰς χαλὰς πράξεις ἐπ- 
ασχολούμενος, ὁ τὴν φιλαδελφίαν ἐπιδείχνύμενος, 
xqi τὴν φιλοξενίαν, xal ἀγάπην, καὶ ἐλεημοσύνας 
διαπραττόμενος, xal εὐεργετῶν τοὺς mzpüvtag xal 
τοῖς κάμνουσι βοηθῶν, καὶ ἀσκασδάλιστος διαμένων * 
Καλὸς μὲν οὗτος xxl πάνυ χαλός ' πραχτιχὸς γὰρ 
οὗτος xai ἐργάτης ἐστὶ τῶν ἐντολῶν, ἀλλὰ περὶ τὰ 
γήϊνα ἀσχολεῖται. Κρείττων γε μὴν τούτου xal μεί- 
ζων ὁ θεωρητικὸς ἐχεῖνος ὁ ἀπὸ τῶν πραχτιχῶν ἐπὶ 
τὴν νόησιν ἀναδραμὼν, παρεὶς ἑτέροις ταῦτα φρόντί - 
ζειν, ἀὐτὸς δὲ xal ἑαυτὸν ἀπαρνησάμενος, xal 
ἑαυτοῦ λέθην ἔχων πολυπραγμονεῖ τὰ οὐράνια, 
εὔλυτος πάντων τῷ Θεῷ παριστάμενος, ὑπ᾽ οὐδεμιᾶς 
φροντίδος ἑτέρας ὅπισθεν χατασπώμενος * Ὁ τοιοῦ- 
τος γὰρ Θεῷ συνάγει, θεῷ συμπολιτεύεται, ἀπαύ- 
στοις ὕμνοις ἀεὶ ὑμνῶν Θεόν. 


Οἶδα γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπον ἐν τῇ ἐρήμῳ, μηδὲν γήϊ- 
ἀλλ᾽ ἄγγελος 
αὐτῷ χατὰ τρεῖς ἡμέρας οὐράνιον βρῶμα ἐκόμιζεν, 
καὶ ἔδαλλεν αὐτοῦ εἰς τὸ στόμα, καὶ τοῦτο αὐτῷ 
ἀντὶ τροφῆς xai πότου ἐγίνετο, Καὶ οἶδα τὸν τοιοῦ- 
τον ἄνθρωπον, ὅτι ἦλθον πρὸς αὐτὸν ἐν φαντα- 
σίαις οἱ δαίμονες, ἀγγελικὰς στρατιὰς ἐπιδείχνυντες, 
xai ἅρματα πυρὸς, xai δορυφορία πολλὴ [al. δορυ- 
φορίαν πολλὴν], oi& τε βασιλέως τινὸς ἐπιδημοῦν-- 
τος, καὶ λέγοντες [αἱ. λέγουτος] αὐτῷ * Κατώρθωσας 
πάντα, ἄνθρωπε, λοιπὸν προχύνησόν με, καὶ ὡς ᾿Ηλίαν 
σε ἀναλήψομαι. Ἔλεγε δὲ ὃ μοναχὸς ἐν τῇ αὐτοῦ 
διανοίᾳ " Καθημέραν προδχυνῶ τῷ ἐμῷ βασιλεῖ τῷ 
Σωτῆρι, καὶ εἰ ἦν οὗτος ἐχεῖνος, οὐκ ἂν παρ᾽ ἐμοῦ 
τοῦτο ἤτει. Ὡς δὲ μόνον εἶπεν ἐν ἑαυτῷ τὰ τῆς δια- 
νοίας, ὅτι Ἔχω ἐγὼ τὸν ἐμὸν βασιλέα [καὶ] τὸν Θεὸν, 
ὃν ἀεὶ προσκυνῶ, σὺ δὲ οὐκ sl ἐμὸς βασιλεὺς, εὐθὺς 
ἄφαντος γέγονεν - Ταῦτα δὲ ὡς περὶ ἄλλου διαλεγό- 
ἡ Μενος, τὰς ἑαυτοῦ πολιτείας χρύπτειν ἠδούλετο. Οἱ 
᾿ δὲ συνόντες αὐτῷ Πατέρες, αὐτὸν ἔλεγον ταῦτα 
ἑωραχέναι, 


Ταῦτα καὶ ἄλλα πάμπολλα ἡμῖν διηγούμενος ὁ μα- 
χάριος Ἰωάννης ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ἕως ἔννάτης ὥρας 
Δοὺς δὲ 
ἡμῖν εὐλογίας, ἐν εἰρήνῃ πορευθῆναι προσἕταξεν, 
εἰπὼν ἡμῖν xal προφητείαν τινά" ὅτι σήμερον τὰ 
ἐπινίχια τοῦ εὐσεδυὺς βασιλέως Θεοδοσίου εἰς τὴν 
᾿Αλεξάνδρειαν εἰσεληλύθασιν, κατὰ τῆς τοῦ τυράννου 
Εὐγενίου ἀναιρέσεως * xal ὅτι δεῖ τὸν βασιλέα οἰκείῳ 
θανάτῳ τελευτῆσαι * ἅπερ συνέδη κατὰ ἀλήθειαν οὕτως 
γενέσθαι, 


"Hv δὲ ἰδεῖν τὸ πλῆθος τῶν συνόντων αὐτῷ μονα- 
χῶν ἕν τῇ ἐκχλησίᾳ, olovel χορούς τινας δικαίων λαμ- 
προφοροῦντας, xoi ἀπαύστοις ὕμνοις τὸν Θεὸν Do. 


ξάζοντας. 


118] 


PALLADII 


1132 


Ὡς δὲ πολλοὺς xal ἄλλους Πατέρας ἐθεασάμεθα, À παρακαλούντων εἰπεῖν πρὸς ἡμᾶς προτρεπτικόν τινα 


ἥκασιν ἀδελφοὶ ἀπαγγέλλοντες ἡμῖν τετελειῶσθαι 
τὸν μαχάριον ᾿Ιωάννην θαυμαστόν τινα τρόπον * ἐν- 
τειλάμενος γὰρ ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας μηδένα συγχωρεῖν 
πρὸς αὐτὸν ἀνιέναι, χλίνας τὰ γόνατα εἰς προσευχὴν 
ἐτελειώθη, ἀπελθὼν πρὸς Θεόν. Ὃ ἡ δόξα εἴς τοὺς 
αἰῶνας. ᾿Αμήν. 

ΚΕΦΑΛ. ΜΖ. 

Περὶ Ποιμενίης. 

Οὗτος καὶ τῇ δούλῃ τοῦ Χριστοῦ Ποιμενίῃ παρα- 
δαλούσῃ αὐτῷ ἱστορίας χάριν, οὐ συντετύχηχε μὲν 
αὐτῇ κατὰ πρόσωπον, ἐδήλωσεν δὲ αὐτῇ τινὰ, καὶ 
τῶν ἀποῤῥήτων, παρήγγειλεν δὲ αὐτῇ κατερχομένῃ, 
ἀπὸ Θηδαίδος μὴ ἐκνεῦσαι ἐπὶ ᾿Αλεξάνδρειαν, ἐπεὶ 
πειρασμοῖς ἔχει περιπεσεῖν. 'H δὲ, ἢ παραλογισα- 
μένη τοῦ μεγάλου τὴν πρόῤῥησιν, ἢ ἐπιλαθομένη, 
ἐξένευσεν ἐπὶ τὴν ᾿Αλεξάνδρειαν ἱστορίας χάριν, 
τάχα θέλουσα ἰδεῖν τὴν πόλιν, Κατὰ δὲ τὴν ὁδὸν 
πλησίον Νικιοῦς τῆς πόλεως παρέλχθεν αὐτῆς τὰ 
πλοῖα ἀναπαύσεως χάριν. Ἐξελθόντες οὖν οἱ παῖδες 
ἐξ ὁταξίας τινὸς συνέθαλον μάχην μετὰ τῶν ἐπιχω- 
ρίων ἀνδρῶν ἀπονενοη μένων" οἵ τινες ἑνὸς μὲν εὖ- 
νούχου δάχτυλον ἀπέκοψαν, ἄλλον δὲ ἐφόνευσαν * 
Διονύσιον δὲ τὸν ἅγιον ἐπίσκοπον xal εἰς τὸν ποταμὸν 
ἔδαψαν ὅμως ἀγνοήσαντες " κἀχείνην αὐτὴν ἔπλυναν 
λοιδορίαις xai ἐφόδησαν ἀπειλαῖς, τοὺς λοιποὺς 
παῖδας πάντας τραυματίσαντες. 


ΚΕΦΑΛ. MH', 
Περὶ ἀδόᾶ ᾿Αμμωνᾶ. 


᾿Εθεασάμεθα ἐν Θηδαίΐδι xal ἕτερον ἄνδρα ὀνό- 
ματι ᾿Αμμωνᾶν, Πατέρα μοναχῶν ὡσεὶ τρεῖς χιλιά- 
δας" οὖς καὶ Ταδεννησίωτας ὠνόμαλον, μεγάλην 
ἔχοντας πολιτείαν, χαὶ μηδωτὰς φοροῦντας, καὶ χε- 
χαλυμμένῳ προσώπῳ ἐσθίοντας, χάτω νεύοντας, 
μήτις τὸν πλησίον θεάσηται ἐσθίοντα, καὶ σιωπὴν 
ἀσχοῦντας πολλὴν, ὡς δοκεῖ ἐν ἐρημίαις εἶναι, ἐχά- 
στου τὴν ἑαυτοῦ πολιτείαν χρύφα ἐχτελοῦντος, μόνον 
δὲ σχήματι χαθημένους ἐπὶ τὴν τράπεζαν, xal δο- 
χεῖν ἐσθίειν, πειρωμένους δὲ λανθάνειν ἀλλήλους, Οἱ 
μὲν γὰρ αὐτῶν ἅπαξ ἤ δεύτερον τῷ στόματι τὴν 
χεῖρα προσήγαγον, ἄρτου ἤ ἐλαίων, T] τινος τῶν πα- 
ραχειμένων ἀψάμενοι, xal ἑχάστου προσφαγίου ἅπαξ 
γευόμενοι, ἠρχοῦντο τῇ τροφῇ ταύτῃ. ἴΑλλοι δὲ τὸν 
ἄρτον ἡρέμα μασσώμενοι ἀπροσποιήτως τε τῶν ἄλλων 
ἔχοντες, οὕτως ἐνεχαρτέρουν. "Αλλοι δὲ τοῦ ζωμοῦ 


μόνου xplxov ἐγεύοντο, ἐνεχρατεύοντο δὲ τῶν ἄλλων. D 


ἍΛπερ πάντα χατὰ λόγον θαυμάσας οὐ παρῆκα τὴν ἐχ 
τούτων ὠφέλειαν, 
ΚΕΦΑΛ, Μθ'. 
Περὶ τοῦ à66à Bj. 

Ἴδομεν δὲ καὶ ἄλλον πρεσδύτην πραότητι πάντας 
ἀνθρώπους ὑπερδαλλόμενον, ἀδδᾷ Bi, ὀνόματι, "Ov 
διεδεδαιοῦντο οἱ περὶ αὐτὸν ἀδελφοὶ, μηδέ ποτε ὁμό- 
σαι, μηδὲ ψεύσασθαι, μηδὲ ὁργισθῆνχι χατά τινος, 
μηδὲ ἐπιπλῆσαι λόγῳ τινὶ πώποτε, Ἣν γὰρ ὁ βίος 
αὐτοῦ λίαν ἡσύχιος, καὶ ὃ τρόπος ἐπιεικὴς, ἀγγε- 
λικὴν χατάστασιν ἔχοντος, Ἣν xal ταπεινόφρων 
ἄγαν, καὶ ἑαυτὸν εὐτελίζων. Πολλὰ γὰρ αὐτὸν ἡμῶν 


λόγον, μόλις ἠνέσχετο περὶ πραότητος ἡμῖν μόνον 
ὁλίγα διαδεχθῆναι. Οὗτος ἱπποποτάμου ποτὲ λυμηνα- 
μένου τὴν γείτονα χώραν, ἐπιστὰς τῷ τόπῳ ὑπὸ τῶν 
γεωργῶν παραχληθεὶς, xai ἰδὼν τὸ θηρίον ἐξαίσιον 
μέγεθος ἔχον, πρχείᾳ φωνῇ ἐνετέλλετο αὐτῷ λέγων - 
Παραγτέλλω σοι ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ μηκέτι λυμη- 
νασθαι τὴν χώραν. Ὁ δὲ, ὡς ὁπὸ ἀγγέλου &rtactits 
τοῦ τόπου, παντάπασιν ἀφανὴς γέγονεν. Οὕτω χαὶ 
χροχόδειλον ἀπεδίωξεν ἄλλοτε. 
ΚΕΦΑΔ. Ν΄. 
Περὶ τοῦ 466a θΘέωνος. 

Ἴδομεν δὲ xai ἄλλον οὐ μαχρὰν τῆς πόλεως ἐτὶ 
τὴν ἔρημον, ὀνόματι Θεωνᾶν, ἄνδρα ἅγιον, ἐν οἰκίσχῳ 
χατὰ μόνας ἐγχεχλεισμένον, ἐπὶ τριαχονταετῇ jo 
voy σιωπὴν ἀσχήσαντα * ὃς πλείστας δυνάμεις iz. 
τελῶν, ὡς προφήτης παρ᾽ αὐτοῖς ἐνομίζετο. Ἐξή;» 
γετὸ γὰρ πρὸς αὐτὸν ἡμέριον τὸ πλῆθος τῶν 
ἀσθενούντων. Καὶ διὰ θυρίδος ἐπιτεθεὶς αὐτοῖς τὸς 
χεῖρας ὑγιεῖς ἀπέπεμπεν. Ἣν δὲ ἰδεῖν αὐτὸν πρόσ- 
voy ἀγγέλου ἔχοντα, χαροποιὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς, 
xai πολλῆς χάριτος ὅλον μεστόν, “Ὃς οὐ πρὸ πολ- 
λοῦ τινος χρόνου λῃστῶν αὐτῷ ἐπελθόντων νυχτὸς 
μακρόθεν, οἴηθέντων χρυσίον παρ᾽ αὐτῷ εὑρύσειν, 
xxi βουλομένων αὐτὸν ἀναιρεῖν, νὔξατο, xoi ἀχίνη- 
τοι παρὰ τὰς θύρας ἄχρι πρωΐ ἔμειναν. Παραγενο- 
μένων δὲ πρὲς αὐτὸν τῶν ὄχλων, καὶ πυρὶ παρα- 
δοῦναι νοουμένων, ἀναγχασθεὶς ἕνα πρὸς αὐτοὺς 
ἀπεφθέγξατο λόγον. ἴλφετε τούτους δγιεῖς ἀτελθεῖν " 
εἰ δὲ μὴ, ἡ χάρις των ἰαμάτων dw ἐμοῦ etn. 


( Οἱ δὲ ἤκουσαν αὐτοῦ. Οὐδὲ “γὰρ ἀντειπεῖν ἐτόλμων, 


Καὶ ἦσαν εὐθὺς οἱ λῃσταὶ ἐν τοῖς πέριξ μονστη- 
ρίοις σὺν τοῖς μοναχοῖς μεταδαλόντες τὸν τρόπον, 
καὶ ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις μετανοοῦντες, Πεπαίδευτ' 
δὲ ὁ ἀνὴρ τριπλῇ τῶν λέξεων χάριτι ἔν τε Ἐλλην:- 
κοῖς, καὶ 'Ρωμαϊκοῖς, καὶ Αἰγυπτιακοῖς ἀνχγνώσμσει, 
καθὼς παρὰ πολλῶν xal παρ’ αὐτοῦ ἐχείνου lui- 
θομεν. ᾿Επιγνοὺς γὰρ ἡμᾶς ξένους ὄντας, γράψε; 
ἐν πιναχιδίῳ τῷ θεῷ ἐφ᾽ ἡμῖν εὐχαρίστητεν. 
ἜἬσθιεν δὲ τῶν σπερμάτων τὰ ἄνεφθα . Ἐξήει δὲ ὡς 
φασι, νὔύχτωρ τοῦ χελλίου, καὶ ἀγρίοις θηρίοις τὴν 
ἡγελάξετο, καὶ ἐξ o9 εἶχεν ὕδατος αὐτὰ ἐπότιξεν. Ih 
γὰρ ἰδεῖν ἔχνη βοσθάλων xal ὀνάγρων καὶ δορεδδνν 
τινῶν περὶ τὴν μονὴν αὐτοῦ. οἷς ἀεὶ προσετέρεπτο. 
ΚΕΦΑΛ. NA', - 
Περὶ τοῦ ἀδδᾷ 'HA(a.- 

Ἴδομεν δὲ xai ἕτερον πρεσδύτερον τῆς yino 
μητροπόλεως τῆς Θηδαΐδος ἑκατὸν δέκα ἐτὼν λαιτὸν 
ὄντα " ἐφ᾽ ὃν ἐλέγετο τοῦ προφήτου Ἡλίου trip 
ἀναπεπαῦσθαι. Διαδόητος γὰρ ἣν οὗτος, ἐν τῇ 9 
δερᾷ ἐχείνῃ ἐρήμῳ ἐδδομήκοντα ἔτη ποιήσας. ἢ 
δύναται δὲ λόγος ἐπάξιος τὴν τραχεῖαν ἐκείνῃ 
ἔρημον διηγήσασθαι τῆς ἐν τῷ ὄρει, ἐν ᾧ sw 
ἐχαθέζετο, μηδέποτε χατελθὼν εἷς τὴν οἰκουμί 
vuv. Ατραπος ὃὲ στενή τις ἦν τῶν nào αὐτὸν 
ἀπιόντων, ὡς μόλις ἐπιδαίνειν τοῖς Üyvemi τοὺς 
ἀφικνουμένους, ἔνθεν χἀχεῖθεν λίθων ἀγρίων παρ:- 
χειμένων. Ἣν δὲ καθήμενος ὑπὸ πέτραν τινὰ εἰ 














ι188 


STORIA LAUSIACA. 


1194 


Postquam autem multos quoque alios Patres vidi- À et seipsum vilipendens. Cum nos autem multum ro- 


mus, venerunt fratres ; nobis annuntiantes consum- 
maium esse beatumSJoannem modo quodam admira- 
bili : ham cum jussisset ut tres dies neminem siae- 
rent ad se venire, genibusíflexis ad orationem, con- 
summatus est, ad Deum veniens, cui gloria in 85- 


cula. 
CAPUT XLVII. 


De*Pemenia. 

Is quoque cum Christi ancilla Poemenia, que ad 
eum videndum aocesserat, non est quidem colluca- 
tus, significavit autem ei quoque quedam arcana. Ei 
autem precepit, dicens :; Descendens a "Thebaide, 
ne deflectas Alexandriam, quandoquidem futurumest 
ut cadas in Lentationes. Ea autem magniJoannisg pre- 
dictionem "vel nihili ducens, vel ejus oblita, 
deflexit Alexandriam, ut videret civitatem. In itinere 
autem prope urbem Nicie,ad eam accesserunt naves 
ejus quiescendi gratis. Egressi autem famuli ex qua- 
dam insolentia;cum illius loci habitatoribus, amen- 
tibus et profligatis hominibus, manus conseruerunt: 
qui quidem uniusquidem eunuchi digitum secuerunt, 
alium &ulemocciderunt, Dionysium autem sanctissi- 
mum episcopum in Hluvium ignorantes projecerunt, 
et illam ipsam conviciis et maledictis impertierunt, et 
reliquos omnes servos sauciarunt. 

CAPUT XLVIII. 


Vita abbatis Ammonz (96), δὲ eorum qui cum ipso 
erant. 


Vidimus autem alium quoque virum Thebaide, no- 
mine Ammonam (Ruff., li. τι, cap. 3), Patrem ter 
mille monachorum : quos etiam nominabst Taben- 
nesiotas, qui habebant magnum vite agende institu- 
tum, ut qui et ovillas pelles ferrent, οἱ vultu tecto 
comederent, et se deorsum inclinantes, ne quis proxi- 
mum comedentem aspiceret ; et tantum exercerent 
silentium, ut viderentur esse solitudine, unoquo- 
que occulte peragente suum vite inslitutum ; solum 
autem specie quadam in mensa sederent, conantes 
se invicem latere. Aliqui enim ex his semel vel bis 
manum ori admovebat, tangentes panem vel olotim, 
vel aliquid;ex lis que erant apposita, et eum de uno- 
quoque obsonio semel gustassept, eenfeati erant hoc 
alimento ; alii autem panem sensim mandentes, alia 
autem accipientes citra simulationem, sio persevera- 
ban! ; alii autení fusculum ter tantum degustabant, a 
reliquis autem abetinebant. Que cum, ut erat con- 
gentaneum, essem admiratus, non pretermisi eam 
que ex eis capitur utilitatem. 

CAPUT XLIX. 
De abbate Be (97). 

Vidimus autem aliem quoque senem, qui lenitate 
superabat omnes homines, nomine abbatem Be (Ruf- 
fin., l. 11, cap. 4) : de quo affirmabant fratres qui 
apud ipsum versabantur, sum nunquam juraese, nun- 
quam de aliquo mentitum esse, neque aliquo verbo 
increpasse, neque iratum fuisse ; erat enim ejus vita 
valde quieta, et mores mansueti, ut qui statum ha- 

beret angelicum ; erat autem valde quoque humilis, 


garemus, ut adhortatorium nobis sermonem diceret, 
vix in &»imum induxit ul nobis pauca díissereret de 
mansuetudine. Is, cum hippopotamusaliquando v&- 
Blaret vieinam regionem, stans prope fluvium, roga- 
tusab agricolis, visa bellua ingentis magnitudinis, ei 
precepit, dicens : Denuntio tibi in nomine Jesu 
Christi, neamplius vastes hanc regionem. Illa autem 
tanquam ab angelo loco pulsa, omnino evanuit. Bic 
etiam aliquando abegil crocodilum. 
CAPUT L. 
De abbate Theona (98). 

Vidimus etiam alium non procul a civitate, in so- 
litudine, nomine Theone, virum sanctum, in domun- 
cula seorsum inclusum, qui tempore triginta anno- 


p rum silentium exerouerat (Ruff., lib. τι, cap. 6). Is 


cum plurimas virtutes perageret, habebatur ab eis 
pro propheta. Exibat enim ad ipsum per dies singu- 
los multitudo egrotantium. quibus manus imponens 
per fenestram, dimittebat eos abire salvos. Licebat 
enim videre ipsum habentem vultum angeli, lsetis 
oculis, et totum plenum maxima gratia. Is, cum 
non multo ante tempore latrones eum noetu invasis- 
sent, existimantes se multum auri apud eum inven- 
turos, et vellent eum occidere, pecoatus est, et man- 
serunt immobiles ad portasejus usque ad matutinum. 
Cum turbe autem mane ad eum accessissent, et eos 
igni mandare in animo haberent, unum tantum ver- 
bum ad eos est locutus : Sinite eos abire sanos ; sin 
minus, a me fugiet gratia curationum. li vero ipsum 
audierunt ; non audebant enim contra eum dioere, et 
protinus abiere latrones ad ea que erant ciroumoirca 
monasteria, mutati moribus, et de iis que fecerant 
ducti penitentia. Erat autem vir eruditus in triplici 
gratia sermonum, in soriptis Romanis, Grecis, et 
JEgyptiacis, sicut a multis et ab illo ipso audimus. 
Cum enim nos agnovisset esse hospites, scribens in 
tabella, Deo propter nos egit gratias. Comedebat au- 
tem semina non coota. Nootu autem, ut aiunt, egre- 


᾿ς diebatar ecella, et congregabatur cum feris, et eas 


potabat ex eà quam habebat aqua. Erat enim videre 
vestigia bubalorum, et onagrorum, et quarumdam 
caprearum, circa ejus monasterium, quibus semper 


delectabatur. 
CAPUT LI. 


De abbate Elia (99). 


D Vidimus autem alium quoque senem in solitudine 


Antinoi, queest metropolis Thebaidis, Eliam nomine, 
qui natus erat centum et decem annos (Ruff., lib. τι, 
cap. 12). Super eum dicebantspiritum Elise prophetae 
requievisse ; erat enim valde celebratus, αἱ qui in 
terribili illa solitudineegisset septuaginta annos. Non 
potest autem oratio pro dignitate narrare asperam 
illam solitudinem, qus est in monte in quo ille 
sedebat, nunquam descendens in eam que;habitatur 
regionem. Est enim quedam semita eorum qui ad 
ipsum acoedunt ejusmodi, ut vix possint insistere 
vestigiis ii qui accedunt, hinc etinde lapidibus aspe- 
ris obvallata. Erat autem sedsos www SSuANSS NANCÜ- 


1135 


PALLADIT 


1136 


in spelunca, adeo ut ipsum quoquevidere esset for- A preter opinionem ratione a Deo suppeditatur. Ei 


midabile. Tremebat autem jam totus, ut quem se- 
nectus opprimeret. Multa autem signa quotidie pera- 
gebat, nec eeseabat mederi sgrotantibus. Dicebant 
autem qui apud ipsum erant Patres, nominem me- 
mipnisse ejus ascensus in montem. Comedebat autem 
in senectute tres uncias panis, et tres oleas vesperc. 
In juventute autem semper semel comedebat in heb- 
domada. 
CAPUT Lil. 
Vita abbatis Apollo (100). 

Vidimus autem alium quoque virum sanctum in 
Thebsaide, in finibus Hermopolis (Ruff., l. 11, cap. 7): 
in quam Servator venit cum sancta Maria et Joseph, 
implens prophetiam Isais, que dicit : Ecce Dominus 


enim in solitudine per angelum afferebatur nutrimen- 
tum. Ejus autem indumentum erat lebiton, quod 
nonnulli colobium appellant, οἱ parvum linteum 
in ejus capite. Hec enim ei manebant in solita- 
dine, nec veterascebant. Erat autem in solitudine 
propinqua terre qu: habitatur, faciens signa et vir 
tutes admirabiles in virtute Spiritus : quas propter 
miraculi insignem magaitudinem nemo potest omnes 
dicere, sicut audivimus a senibus qui cum eo verst- 
bantur, qui ipsi quoque erant viri perfecti, et pree- 
rant multis fratribus. Fuit itaque protinus clarus a 
celebratus, tanquam novus aliquis propheta vel apo- 
stolus, qui venisset nostro seculo ; et cum magna fs 
ma de eo sparsa esset, omnes qui circumcirca dis- 


sedet super nubem levem, et veniet in /Egyptum ; et p persi habitabant monachi, semper ad eum veniebast, 


quatientur manufacta /Egyptia facie ejus, et cadent 
in terram (Isai: xix). Vidimus enim illio quoque 
templum, ín quo, ingresso urbem Servatore, cecide- 
ruat omnia simulaora in faciem super terram. Vidi- 
mus autem illic in solitudine virum, Apollo nomine, 
qui monasteria habebat super montem. Erat enim 
peter monachorum circiter quingentorum, qui erat 
valde clarus et celebratus in Thebaide ; erantqueejus 
magna opera, et magna virtutes per eum faciebat 
Dominus, et plurima signa et admirabilia per eum 
effüiciebantur. Hio enim cum a pueritia multam osten- 
disset exercilationem, in perfecta smtate talem est 
eonsecuius gratiam. Cum enim esset octogenarius, 
sibi magnum congregavit monasterium virorum per- 
fectorum, qui poterant omnes fere signa efficere. Is 
eum quindecim annos natus a mundo secessisset, et 
quadragintaannos in solitudine transegisset, et in ea 
omnem virtutem exerouisset : visus est postea audire 
Dei vocem, dicentis ei: Apollo, Apollo, per te sa- 
pientium in Egypto, et prudentiam gentium pruden- 
tium abolebo. Perdes autem mihi cum eis etiam sa- 
pientes Babylonis, et de medio tolles omnem cultum 
demoniacum ; et nuno vade in eam que habitatur 
regionem ; generabis enim mihi populum peoulis- 
rem, emulatorem bonorum operum. I8 autem re- 
spondens, dixit : Aufer a me, Domine, arrogantiam, 
ne forte elatussupra fraternitatem, priver omni bono 
opere (TU. 1). Ei autem rursus dixit vox divina : 
Mitte manum tuam super collum tuum, et deinde 
comprehendes, et infodies arena. Is autem cum sta- 


tam manum mississetsuper collum, apprehendit par. D 2birent, eis apertis januis ; fatebaniur ein ue w 


vum /Ethiopem, et eum infodit in arena clamantem 
et dicentem : Ego sum demon superbis. Et rursus 
facta est vox ad eum, dicens: Vade, quoniam quod 
ἃ Deo petieris, accipies. Is autem cum primum hoc 
audisset, profectus est in eam que habitatur regio- 
nem, tempore Juliani tyranni, οἱ tunc venis in pro- 
pinquam solitudinem. 

Cum quamdam autem parvam occupasset spelun- 
oam, manebat subter montem. Ejus autem opus erat, 
toto diurno spatio preces edere; noctu quidem cen- 
ties, interdiu autem toties, flexisgenibus. Ejus autem 
alimentum tono quoque sicut prius, admirabili et 


et tanquam patri germano, dona suas offerebant ani- 
mas. ls &utem alios quidem hortabatur ad contem. 
plationem ; alios vero instituebat, ut persequerentor 
virtutem, quee versatur in actione, primum osten- 
dens opere ea qus ipsos facere admonebat sermone. 
Sepe enim eis ostendens exercitationem, Dominica 
solum cum eis versabatur : ipse quidem non amplius 
sumens, quam olera quae sua sponte nascuntur in 
terra; non panem interim vel legumen, non ex fro- 
clibus arborum aliquid comedens, nee quecanque 
igni admota veniunt in usus hominum. 


Cum autem tempore Juliani aliquando andiisset 
fratrem in exercitu captum vinctum lener in custo- 
dia, accessit ad eum cum fraternitate, rogans eum et 
admonens, ut esset fortis etconstans in laboribus, εἰ 
despiceret pericula sibi imminentia. Dicit enim esse 
sibi tempus certaminum, ut tunc quoque meo 
ejus probetur insultu tentationum. Postquam agter 
his verbis ejusanimum confirmavit, adveniens tribe- 
nus, qui quodam sceleris ferebatur impetu, cum qui- 
dam ei de ipsis significasset, clausis portis custodis, 
et ipsum et omnes qui cum eo erant monachos inelc- 
sit, tauquam futuros aptos ad militiam ; et com e 
quot satis essent custodes constituisset, domum ri 
diit, necauditione quidem ab eis rogari seelineas. 
Media autem nocte, lampadem ferens angelis appi- 
ret custodibus, lumine illustrans omnes qti eur i 
carcere, adeo ut pre stupore hiantes sare (580 
des. Qui cum surrexissent, eos πὶ omn 


lius pro iis mori, quam quas ad eos dirvinilns venit- 
set libertatem qui citra rationem detinebantut desp- 
cere. Tribunus itaque cum magistratibus mant vt 
niens in custodiam, contendebat ut viri egrederente 
e civitate ; dicebat enimdomum suam cecidisse test 
motu, et e suis servis optimos oppressos fuiss. ὃ 
autem hzc audientes, Deo gratias agentes, abieros 
in solitudinem, erantque omnes simul, ut dici 
Apostolus, habentes cor unum δὲ unam animu 
(Act. 1v). 





Doocebat autem quotidie ornari virtutibus, e! 5i 
chinas diaboli in cogitationibus in principio protim 





1131 


HISTORIA LAUSIACA. 


1138 


σπήλαιον, ὥστε xal τὸ ἰδεῖν αὐτὸν λέαν ἦν φοδερόν, À τοσαυτάκις δὲ ἐν τῷ ἡμέρᾳ, κάμπτοντος τὰ γόνατα, 


ἜἜτρεμε δὲ λοιπὸν ὅλος ὑπὸ τοῦ γήρως συνεχόμενος. 
Πολλὰ δὲ xa0' ἑχάστην ἡμέραν σημεῖα ἐπιτελῶν, 
καὶ ἰώμενος τοὺς χάμνοντας οὐχ ἐπαύετο, "Ἔλεγον 
δὲ περὶ αὐτοῦ οἱ Πατέρες, ὅτι οὐδεὶς μέμνηται 
τὴν αὐτοῦ ἐν τῷ ὄρει γεγενημένην ἄνοδον. ἼἬἬσθιεν 
δὲ ἐν τῷ γήρει τρεῖς οὐγγίας ἄρτου εἰς ἑσπέραν, 
καὶ τρεῖς ἐλαίας. Ἔν νεότητι δὲ ἀεὶ OU ἑδδομάδος 
ἐσθίων ἅπαξ διετέλει. 


ΚΕΦΑΛ. NB. 
Περὶ τοῦ d66à ᾿Απολλῶ. 


᾿Ἐθεασάμεθα δὲ xai ἕτερον ἄνδρα ἅγιον ὀνόματι 
᾿Απολλῶ, by θηθαίδι, ἐν ὁρίοις ᾿Βομουπόλεως * ἐν jj 
ὁ Σωτὴρ μετὰ τῆς παρθένου Μαρίας χαὶ τοῦ διχαίου 
Ἰωσὴφ παρεγένετο, Ἡασαΐου τὴν προφητείαν ἀνα- 
πληρῶν, λέγοντος * ᾿Ιδοὺ Κύριος χάθηται ἐπὶ νεφέ- 
A" κούφης, xxl ἤξει εἰς Αἴγυπτον, xal σεισθήσονται 
χειροποίητα Αἰγύπτου ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ, xal πε- 
σοῦνται ἐπὶ τὴν γῆν. Ἴδομεν ἐκεῖ xal τὸν ναὸν ἔνθα, 
εἰσελθόντος τοῦ Σωτῆρος ἐν τῇ πόλει, τὰ εἴδωλα πάντα 
κατέπεσεν ἐπὶ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν. Ἴδομεν οὖν 
τὸν &vüpa τοῦτον ἐν τῇ ἐρήμῳ ὑπὸ τὸ ὄρος ἔχοντα 
μοναστήριον, Πατέρα ὡς πενταχοσίων μοναχῶν * ὃς 
διαθόητος ἐν Θηδαίδι - xai ἔργα μεγάλα ἦν αὐτῷ, 
xai δυνάμεις μεγάλας ἐποίει Ov αὐτοῦ ὁ Κύριος. 
Σημεῖα δὲ πάνυ πολλὰ δι᾽ αὐτοῦ ἐπετελοῦντο, Οὗτος 
γὰρ ἐκ παιδόθεν πολλὴν ἄσκησιν ἐνδειξάμενος, ἐν τῷ 
τέλε: τῆς ἡλιχίας τοσαύτης ἔτυχε χάριτος. ᾿Ὀγδοηχο- 
στοῦ γὰρ ὧν ἔτους μέγα μοναστήριον ἑχυτῷ συνεχρό- 


τησεν τελείων ἀνδρῶν πενταχοσίων δυναμένων σχε- C 


δὸν πάντων σημεῖα ἐπιτελεῖν. Οὗτος δεκαπέντε ἐτῶν 
ἀναχωρήσας τοῦ χόσμου xai τεσσαράκοντα ἔτη ἐν τῇ 
ἐρήμῳ διατελέσας, πᾶσαν ἀρετὴν ἀχριθῶς ἐξασή- 
σας, ὕστερον φωνῆς ἀκούειν ἔδοξε τοῦ Θεοῦ, πρὸς 
αὐτὸν λέγοντος * ᾿Απολλῶ, ᾿Απολλῶ, διὰ σοῦ τὴν 
σοφίαν τῶν Αἰγυπτίων καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν 
ἐθνῶν ἀθετήσω. ᾿Απολεὶς δέ μοι σὺν αὐτοῖς xal τοὺς 


σοφοὺς Βαθυλῶνος, καὶ πᾶσαν τὴν δαιμονικὴν Aq 


τρείαν ἐξαφανίσεις. Kal νῦν πορεύου εἷς τὴν oleio- 
μένην. Γεννήσεις γάρ μοι λαὸν περιούφιδν “ξηλωτὴν 
καλῶν ἔργων. Ὁ δὲ ἀποχριθεὶρ᾽ εἶπεν, "Αφελε ἀπ᾽ 
ἐμοῦ, Δέσποτα, τὴν ἀλαξϑίαν, μή πως ὑπεραρθεὶς 
δπὲρ τὴν ἀδελφότητα, τὸ» πᾶν ἀγαθὸν ζημιωθῶ. Εἶπε 
δὲ πάλιν ἡ Oda φωνὴ πρὸς αὐτόν * ᾿Επίδαλον τὴ 
χαϊρά coo ἐπὶ τὸν αὐχένα σου * xai χαθέξεις, καὶ 
κατορύξεις αὐτὴν ἐν τῇ ἄμμῳ. Ὁ δὲ ταχέως τὴν 
χεῖρα ἐπὶ τὸν αὐχένα ἐπιθαλών, ἐδράξατο Αἰθίοπος 
μικροῦ ^ καὶ χατέχωσεν αὐτὸν ἐν τῇ ἄμμῳ, βοῶντα 
xai λέγοντα * ᾿Εγώ εἶμι ὁ τῆς ὑπερηφανίας δαίμων. 
Kai πάλιν φωνὴ ἐγένετο πρὸς αὐτὸν, λέγουσα * Πυ- 
ρεύου, ὅτι πᾶν ὃ ἐὰν αἰτήσῃ παρὰ τοῦ Θεοῦ λήψῃ. 
Ὃ δὲ εὐθὺς ἀκούσας εἰς τὴν οἰχουμένης ἐξώρμησε, 
κατὰ τὸν xa:tpóv Ἰουλιανοῦ τοῦ τυράννου, xal παρα- 
όλλλει τέως ἐν τῇ πλησίον ἐρήμῳ. 

Σπάλαιον δέ τι μικρὸν καταλαδὼν, ἐχεῖ κατέμενεν 
ὑπὸ τὸ ὅρος. Τὸ δὲ ἔργον αὐτοῦ ἦν τὸ πᾶν, ἡμερίους 


εὐχὰς ἀποδοῦναι τῷ θεῷ, ἑκατοντάχις μὲν ἐν νυχτὶ, 


4 -- 


Ἢ τροφὴ δὲ αὐτοῦ τέως καθάπερ πρῶτον παρὰ 
Θεοῦ ἐξ ἀμηχάνίας ἐχορηγεῖτο. Ἐν τῇ ἐρήμῳ γὰρ 
αὐτῷ à τροφὴ παρ᾽ ἀγγέλου ἐκομίξετο. Τὸ δὲ ἔνδυμα 
ἦν αὐτῷ à λεόδιτὼν, ὅνπερ τινὲς κολόδιον προσαγο- 
ρεύουσι, καὶ λέντιον μιχρὸν ἐπὶ τὴν χεφαλὴν αὐτοῦ, 
Ταῦτα γὰρ αὐτῷ εν τῇ ἐρήμῳ ἔμειναν μὴ παλαιου- 
μένα, Ἦν γοῦν ἐν τῇ πλησίον τῆς οἰχουμένης ἐρήμῳ, 
ἐν τῇ δυνάμει διάγων τοῦ Πνεύματος, σημεῖα δὲ χαὶ 
ἰάσεις ἐπιτελῶν θαυμαστὰς, ἅς οὐχ ἄν τις δι᾽ ὗπερ- 
δολὴν θαύματος πάσας ἐξειπεῖν δύναται, καθὼς παρὰ 
τῶν συνόντων αὐτῷ πρεσδυτέρων ἠκούσαμεν, xal 
αὐτῶν τελείων ὄντων xal ἡγουμένων πολλῆς ἀδελφό- 
τητος, Γέγονεν οὖν εὐθὺς ὁὀϊταδόητος ὁ ἀνὴρ, ὡς ἂν 
νέος τις προφήτης xai ἀπόστολος τῇ ἡμετέρᾳ γενεᾷ 
ἐπιφοιτήσας. Φύήμης δὲ πολλῆς περὶ αὐτοῦ διαδρα- 
μούσης, πάντες οἱ πέριξ σποράδην μένοντες μοναχοὶ 
πρὸς αὐτὸν ἀεὶ ἔφθανον, ὡς πατρὶ γνησίῳ τὰς ἑχυτῶν 
ψυχὰς δῶρα προσφέροντες. Ὁ δὲ οὔς μὲν πρὸς θεω- 
ρίαν προσεχαλεῖτος οὕς δὲ τὴν πραχτιχὴν συνεθίδαζε 
μετελθεῖν ἀρετήν * πρῶτον δείχνὺς ἔργῳ, ἅπερ λόγῳ 
ποιεῖν ἄλλους ἐνουθέτει. Πολλάκις γὰρ ἐπιδειχνύων 
αὐτοῖς τὴν ἄσχησιν, κατὰ Κυριακὴν μόνον μετ᾽ αὐτῶν 
μετελάμθανεν * αὐτὸς μὲν, ἢ ὅσον περ τῶν λαχάνων 
αὐτομάτως ix τῆς γῆς ἀνεφύετο, οὐχ ἄςτον, οὐχ 
ὄσπριον, οὐ τῶν ἐν τοῖς φυτοῖς ὀπώρων τι διχιτώμε- 
νος, οὐδ᾽ ὅσα διὰ τοῦ πυρὸς ἔχει τὴν χρῆσιν. 

᾿Αχούσας δέ ποτε ἐν τοῖς ᾿Ιουλιανοῦ χαιροῖς, ὅτι 
ἀδελφὸς εἷς στρατείαν κρατηθεὶς iv φυλαχῇ δεσμώ- 
τὴς χάθηται, παρεγένετο πρὸς αὐτὸν μετὰ τῆς ἀδελ - 
φότητος, παραχαλῶν αὐτὸν xal νουθετων xapttptiv 
ἐν τοῖς πόνοις, καὶ τοὺς ἐπερχομένους αὐτῷ χινδύνους 
ὑπερορᾷν. Καιρὸν γάρ φησιν εἶναι ἀγώνων αὐτῷ 
τότε χαὶ τὴν γνώμην αὐτοῦ τῇ τῶν πειρασμῶν προσ- 
6oAd δοχιμάζεσθαι. Ὡς δὲ ἐπεστήριξεν αὐτοῦ τὴν 
ψυχὴν, τοῖς λόγοις τούτοις ἐπιστὰς ὁ χιλίαρχος ὁρμῇ 
τῆς κακίας φερόμενος, ἐπαγγείλαντος αὐτῷ τινος 
περὶ αὐτῶν, ἐπιθεὶς κλεῖθρα ταῖς θύραις τῆς φυλαχῆς, 
αὐτόν τε xxl τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ μοναχοὺς πάντας χατ- 


. ῥκλεισεν, ὡς ἐπιτηδείους ἐσομένους πρὸς τὴν στρα- 


tt[av, καὶ φύλακας ἰχανοὺς αὐτοῖς χαταστήσας, ἐπὶ 
τὴν ἑαυτοῦ οἰκίαν ἀνεχώρησε, μηδὲ ἄχρι ἀχοῆς πα- 
ραχλθῆναι ὑπ᾽ αὐτῶν ἀνασχόμενος. Κατὰ δὲ τὸ 
μεσονύχτιον λαμπαδηφόρος ἄγγελος φαίνεται τοῖς φυ- 
λάττουσι, φωτὶ καταστράπτων πάντας ἐν τῷ οἰκή- 
ματι * ὡς ὑπ᾽ ἐκπλήξειος ἀχανεὶς γενέσθαι τοὺς φύλα- 


]) κας, oi xai ἀναστάντες ἠξίουν αὐτοὺς ἀπελθεῖν ἅπαν- 


τας, τῶν θυρῶν αὐτοῖς ἀνοιχθεισῶν. "Apgttwoy γὰρ 
εἶναι αὐτοῖς τεθνάναι ὑπὲρ αὐτῶν ὡμολόγουν, ἣ τὴν 
θεόθεν ἐλθοῦσαν τοῖς ἀλόγως χατεχομένοις ἐλευθερίαν 
παριδεῖν, 'O τοίνυν χιλίαρχος, σὺν τοῖς ἄρχουσιν 
ἕωθεν τῇ φυλχχῇ ἐπιστὰς, ἐσπούδαζεν τῆς πόλεως 
τοὺς ἄνδρας ἐξελθεῖν * σεισμῷ ΥΧΣ τὸν οἶχον αὐτοῦ 
ἔφασχε πεπτωχένα!, xal τοὺς βελτίστους τῶν θερα- 
πόντων αὐτοῦ κατειληφέναι. Οἱ δὲ ὡς ἔχουσαν, φωνὰς 
εὐχαριστη»ίους ἄδοντες τῷ Θεῷ, ἀπήεσαν ἐπὶ τὴν 
ἔρημον, xai ἦσαν λοιπὸν ὁμοῦ πάντες χατὰ τὸν dx c 
στολικὸν λόγον ἔγοντες χαρδίαν χαὶ ψυχὴν μίαν. 
᾿Εδίδασχέ τε αὐτοὺς δ Cuk,9. Wuimqewc? 


1139 PALLADII 
ἀρεταῖς, xal τὰς μηχανᾶς τοῦ διαδόλου τας ἐν τοῖς À τινὰ ἐθεράπευν * xal σχόροδα, xal χρόμμ. 


λογισμοῖς παρὰ τὴν ἀρχὴν εὐθὺς ἀποχρούεσθαι, Θραυ-- 
σθείσης γὰρ, φησὶ, τῆς χεφαλῆς τοῦ ὄφεως, ἅπαν τὸ 
σῶμα νεχρόν ἔστι. Τηρεῖν γὰρ ἡμῖν, φησὶν, ὁ Κύριος 
ἐντέλλεται τὴν χεφαλὴν τοῦ ὄφεως, Τοῦτο δέ ἐστιν 
ἵνα μηδὲ παρὰ τὴν ἀρχὴν τοὺς φαύλους χαὶ ἀπρε- 
πεῖς λογισμοὺς διανοεῖσθαι χαταδεξώμεθα, μήτε δὲ 
xal τὴν αἰσχρὰν φαντασίαν τοῦ νοὸς ἡμῶν ἀπαλεῖ- 
qat, πειρᾶσθαι δὲ ἀλλήλους ὑπερδάλλειν ταῖς ἀρεταῖς, 
μή τις ἐλάττων ἐν ταῖς εὐδοχιμήσεσι ταύταις φανείη 
τοῦ ἑτέρου. Τεχμήριον δὲ, φησὶν, ὁμῶν ἔστω d) τῶν 
ἀρετῶν προχοπὴ, ὅταν τὴν ἀπάθειαν xal τὴν ἀνορε- 
ξίαν χτήσησθε. ᾿Αρχὴ γὰρ τῶν τοῦ Θεοῦ χαρισμάτων 
ἐστὶ ταῦτα. Ὅταν δὲ xai τῶν θαυμάτων ἐπίδειξιν 
παρὰ θεοῦ χτήσηταί τις, μηδὲ ὡς ἱκανῶς ἔχων φυ- 
σιούσθω, μηδὲ ὑπεραρθήτω τῷ λογισμῷ, ὡς ἥδη τι 
πλέον παρὰ τοὺς ἄλλους τετιμημένος, μηδὲ ὡς ἐπι- 
δειχνύμενος πᾶσιν ὅτι τοιαύτης ἔλαχεν χάριτος. El 
δὲ μὴ, φρεναπατᾷ ἑαυτὸν, συληθεὶς τὰς φρένας, xal 
τῆς χάριτος ζημιωθείς, Εἴχεν οὖν μεγάλα ταῦτα ἐν 
τοῖς λογισμοῖς διδάγματα * ὧν xal ἡμεῖς πολλάκις 
παρ᾽ αὐτοῦ ὕστερον ἀχηκόαμεν. Ἐν δὲ τοῖς ἔργοις 
μείζονα ἐπετέλει. Πᾶν γὰρ αἴτημα αὐτῷ εὐθὺς ἐδί- 
δοτο παρὰ τοῦ Θεοῦ αἰτουμένῳ. 

Καὶ ἀποκαλύψεις δέ ἑώρα τινᾶς, Εἴδε γὰρ τὸν 
ἑαυτοῦ πρεσδύτατον ἀδελφὸν xal αὐτὸν ἐν τῇ ἐ Yu 
τελειωθέντα, val μείζονα πολιτείαν ἢ αὐτὸς bet. 
μενον, ᾧ xal αὐτὸς iv τῇ ἐρήμῳ πολὺν χρύνον συν- 
ἔζησε. Καθ’ ὕπνον οὖν ἐφαντάζετο σύνθρονον αὐτὸν 
τῶν ἀηοστόλων γινόμενον, xal τὴν χληρονομίαν τῶν 
ἀρετῶν αὐτῷ καταλείψαντα, καὶ ὡς ἐπρέσδευεν ὑπὲρ 
αὐτοῦ τὸν Θεὸν ἱκετεύων ταχεῖαν αὐτοῦ τὴν μετάθε- 
σιν ποιεῖσθαι, καὶ σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀνα- 
παύεσθαι, εἰπόντος δὲ πρὸς αὐτὸν τοῦ Σωτῆρος, ἔτι 
μικρὸν αὐτὸν χρεωστεῖν αὐτῷ χρόνον ἐπὶ τῆς γῆς 
πρὸς τὴν τελείωσιν, ἄχρις ἂν τῆς πολιτείας αὐτοῦ 
πολλοὶ ζηλωταὶ ἔσονται. Λαὸς γὰρ αὐτῷ μέγας τῶν 
μοναχὼν αὐτῷ ἐμπιστευθήσεσθαι μέλλει, χαὶ στρα-- 
τεία τις εὐσεδὴς, ἵνα ἀξίαν τῶν καμάτων τὴν εὐδο- 
κίμησιν οὕτω σχοίη παρὰ τῷ χρείττονι, Ταῦτα ἑώρα, 
ἅπερ καὶ γέγόνε. Συνελθόντων γὰρ κολλῶν πάντοθεν 
ἐξ ἀχοῆς μοναχῶν, xal διὰ τῆς διδαχῆς αὐτοῦ χαὶ 


ἀναστροφῆς πλείστων παντελῶς ἀποταξαμένων τῷ" 


χόσμῳ, ἐγένετο συνοικία τῶν ἀδελφῶν ὁμοῦ πρὸς αὖ- 
τὸν ἐν τῷ ὄρει ἄχρι πενταχοσίων, χοινὸν τῶν βίον 
ἐχόντων καὶ τράπεζαν μίαν διαιτωμένων. Καὶ ἦν ἰδεῖν 
αὐτοὺς ἀγγελικήν τινα στραττείαν κεχοσμημένων, 
κόσμῳ παντὶ λευχοφορούντων, χαὶ τὸ τῆς Γραφῆς 
ἐπὶ τούτοις πεπληρῶσθαι, λεγούσης, Εὐφράνθητι, Épn- 


πολὰλν tia εὐτελῶν λαχάνων, θεοὺς ἐνόμιζον 
τοῦ τοῦ ἁγίου ᾿Ἀπολιῶς ἤχουσα δινηγουμὲν 
αὐτων, χαὶ τῆς προτέοας πολυθεΐας τὴν αἰτία 
γέλλοντος. Τὸν μὲν γὰρ βοῦν, φασὶν, ἐθεοποι 
τὸ πρὶν παροιχοῦντες ἡμῖν Ἕλληνες, ἐπειδὴ 
τοῦ τὴν γεωργίαν ἐπιτελοῦντες τὴν τροφὴν 
ζοντο, τὸ δὲ ὕδωρ τοῦ Νείλου, ὃς τὰς χώρα 
ἥρδευεν. "EctÓovto δὲ xal τὴν γῆν ὡς εὖφο 
οὖσαν παρὰ τὰς ἄλλας χώρας - τά τε λοιπὰ 
quaa, κύνας τε xal πιθήκους καὶ πᾶσαν τὴ" 
ἀπρέπειαν τῶν ζώων τε xal λαχάνων ἐδ 
καθ᾽ ὅτι πρόφασις αὐτοῖς xal περὶ ταῦτα γέ 
τηρίας ἐν τῷ χαιρῷ τοῦ Φαραὼ τοὺς ἀν 
ἀπασχολῆσαι, ἡνίχα ἐκεῖνος Ἰσραὴλ Otoxov 
τίσθη. "Exactoc γὰρ περὶ οὗ ἠσχολήθη μὴ i 
θήσας τῷ Φαραὼ, τοῦτο ἐθεοποίησε, λέγων 
B 4o! θεὸς γέγονε σήμερον, διὸ οὐ συναπωλό 
Φαραώ. Ταῦτα μὲν ἐν λόγοις εἶχεν ὃ ἅγιος ᾿Α 
Πρὸ δὲ τῶν λόγων, ὑπερ ἐν τοῖς ἔργοις i 
χρὴ γρᾶψαι. "Hoav γὰρ αὐτῷ ποτε “Βλληνει 
χοῦντες χατὰ πάντας τοὺς τόπους, xal xi 
μᾶλλον αἱ πλησίον αὐτοῦ τὴν δαιμονιχὴν 
ἐσέδοντο. Ναὸς δὲ ἦν μέγιστος ἐν μιᾷ τῶν 
καὶ εἴδωλον ἐν αὐτῷ ἐπιφανέστατον. ἘΞ ύλινον 
τὸ ξόανον τοῦτο ἦν. Ἐπόμπευον δὲ περιφέρονι! 
xatà τὰς χώμας οἱ μιαροὶ ἱερεῖς, βαχχεύοντε 
τοῦ πλήθους * ὡς καὶ ὑπὲρ τοῦ ποταμιαίου ὕδατ 
τελετὴν ἀποδόντες, Συνέδ δὲ κατ᾽ ἐχεῖνον τὸν : 
ἐχεῖθεν παριέναι τὸν ἅγιον ᾿Απολλῶ, ἅμα τισὶ 
γοις ἀδελφοῖς, Ὡς δὲ ἴδε τὸ πλῆθος ἐξαίφνης 
νιωδῶς χατὰ τὴν χώραν μαινόμενον, χάμψας 
vata τῷ Σωτῆρι πάντας ἐξαίφνης τοὺς Ἕλλην 
C. νήτους ἐποίησεν. Ὡς δὲ προελθεῖν ἐχείνου τοῦ 
οὐχ ἠδύναντο, ἄλλος τὸν ἄλλον ὠθοῦντες, iet 
τῷ καύματι πανημέριοι, τὸ cuj av αὐτοῖς d: 
τες πόθεν γεγένηται. Τότε οἱ ἱεῤεῖς αὐτῶν f 
Χριστιανόν τινα εἶναι ἐν τοῖς ὁρίοις αὐτῶν x 
νοντα εἰς τὴν ἔρημον, xai ταῦτα αὐτοὶς ἐνερ) 
Τὸν ᾿Απολλῶ ἔφασχον, καὶ δεῖν αὐτὸν ἐχετείς 
μὴ χινδυνεύσωσιν * ὡς δὲ οἱ πόῤῥωθεν porn 
«ἃς φωνὰς xal τὸν θρύλλον ἀκούσαντες παρεγι 
xal, Τί, φασὶ, τὸ συμδὰν ὁμῖν ἐξαπίνης, ἢ πόθεν 
νεν ; Οἱ δὲ οὐχ εἰδέναι ἔφασκον, πλὴν bón 
εἶναι περὶ τοῦ ἀνδρὸς λέγοντος ὡς δεῖ iiu 
ἐχεῖνον. Οἱ δὲ χαὶ ἐμαρτύρουν, ὡς θεεπέκινοι 6i 
παριόντα * vai ὡς ἠξίουν αὐτοῖς apum qe 
τὴν βοήθειαν, βόας ἀγαγόντες μετακινεὼ “ὁ Uv 


uoc διψῶσα, ῥῆξον καὶ βόησον $ οὐχ ὠδίνουσα, ὅτι ἢ ἐπειρῶντο * τὸ δὲ ἀκίνητον σὸν αὐτοῖς τοῖς U 


πολλὰ τὰ τέχνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἣ τῆς ἐχούσης τὸν 
ἄνδρα, Πεπλήρωτο μὲν γὰρ καὶ ἐπὶ τῆς ἐξ ἐθνῶν 
Ἐχχλησίας τὸ προφητιχὸν τοῦτο λόγιον " τετελείωτο 
δὲ xal ἐπὶ τῆς Αἰγυπτιαχῆς ἐρήμου, πλείονα τέχνα 
τῷ θεῷ παριστώσης ὑπὲρ τὴν οἰκουμένην γῆν. Ποῦ 
γὰρ τοσαύται ἐν ταῖς πόλεσι τῶν σωζομένων ἀγέλαι 
μοναχῶν, ὥσπερ ὅσαι αἱ χατ’ Αἰγυπτιακὴν ἔρημον 
τῷ Θεῷ παριστῶσιν ; ὅσοι γὰρ ἐνταῦθα λχοὶ, τοσοῦ- 
τοι ἐν ταῖς ἐρήμοις ἐχεὶ μοναχοί. Κἀμοὶ δοχεῖ κὸ 
τοῦ ᾿Αποστόλου ῥητὸν xal ἐπ’ αὐτοῖς πληροῦσθαι; 
λέγοντος * Ὅπου ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ἐχεῖ ὁπερ- 
ἐπερίσσευσεν ἡ χάρις, Ἐπλεόνασε γάρ ποτε iv τῇ 
Αἰγύπτῳ πολλή τις καὶ ἄσεμνος εἰδωλολατρεία, ὡς 
ἐν οὐδενὶ ἔθνει, Κύνας γὰρ xal πιθήκους, καὶ ἄλλα 


διέμενεν. Καὶ μηδεμίαν ἑτέραν μηχανῆς ee 
πρεσθείαν διὰ τῶν παροικούντων, πρὸς τὸν At 
ἔπεμπον, ὥστε ἀπαλλαγέντας ἐκεῖθεν ἀποστῆνε 
πλάνης. Τούτων δὲ τῷ ἀνδρὶ δηλωθέντων, κατ 
ὡς τάχιστα ὁ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπος πρὸς αὐτοὺς 
προσευξάμενος πάντας ἔλυσε τοῦ δεσμοῦ. Οἱ ἃ 
θυμαδὸν πάντες πρὸς αὐτὸν ὥρμησαν, τῷ Σ 
τῶν ὅλων καὶ παραδοξοποιῷ Θεῷ πιστεύσαντ 
εἴδωλον εὐθὺς τῷ πυρὶ παρέδωκαν, οὖς ih 
κατηχήσας, ταῖς ἐχχλησίαις προσέθηκε. Πολ) 
αὐτῶν μέχρι νῦν ἐν τοῖς μοναστηρίοις διᾶγ 
Διέδραμε δὲ πανταχῇ ἡ φήμη περὶ αὐτοῦ, Καὶ 
λοὶ ἐπίστευσαν ἐπὶ τὸν Κύριον, ὥς μηκέτι ἐν 
δρίοις αὐτοῦ Ἕλληνας ὀνομάζεσθαι, 


HISTORIA LAUSIACA. 


1143 


ijsare. Contrito enim capite serpentis, totum A hec narrantemaudivimus, et reddentem causam prio- 


8 est mortuum. Jubet enim Dominus ut obser- 
9 caput serpentis : id autem est, ne in principio 
tamus malas et turpes cogitationes, non solum 
:ceenas animi nostri phantasias deleamus : co- 
utem nos invicem superare virtutibus, el ne 
n his laudibus altero videatur inferior. Hoc au- 
nquit, sit vobis argumentnm profectus virtu- 
quando fueritis vacui affectionibus et appetitio- 
haec enim sunt Christi donorum principium. 
lo autem ἃ Deo habuerit aliquis ostensionem 
ulorum, ne nimium intumescat, quasi sufficien- 
fecerit nec efferatur cogitatione, tanquam sit 
jagis honora!us quam alii, neque ut ostentans 
alem gratiam acceperit; sin minus, seipsum 


L mentecaptus,etgratia multabitur. Habuitergo B 


nagnam doctrinam in sermonibus, quam nog 
ie sepe postea ab ipso audivimus : in operibus 
efficiebat majors, omnis enim petitio ei sta- 
ibatur a Deo. 

1 eliam videbat quasdam revelationes : vidit 
suum fratrem natu maximum, qui ipse quoque 
consummatus in solitudine, et ipso pulchro 
istituto eum superaverat, cum quo ipse quoque 
tempore vixit in solitudine. Videbatur ergo 
idere sedentem in eodem throno cum apostolis, 
| reliquisset suarum virtutum hereditatem ; et 
) se ipso intercedebat, Deum rogans, ut esset 
»jus translutio, et cum ipso sibi requiem pre- 
in ccelis. Visus est autem ei dixisse Servator, 
re eum adhuc parvo tempore esse ia terra ad 
um perfectionem, donec multi flant ejus vir- 
mulatores. Magnus enim monachorum populus 
ir ejus fidei, et pius exercitus, ut gloriam di- 
laboribus consequatur apud Deum. Hsc vidit, 
iam evenerunt. Nam eum multi undique ex 
ine ad eum convenissent monachi, et per ejus 
1am et conversationem plurimi omnino mundo 
iassent, facta est fratrum cohabitatio, cum ad 
'ntos fratres simul apud ipsum communem vig 
iberent, et unam mensam, tola veste ἌΡΗΝ ΑΗ 
is impleta est Scriptura, que dielt : Libtare 
1m sitiens, erumpeet o us non parturis ; 
m multi sunt fllii dem, aria quam virum 
Às (Isai riv). "Mara" impletum quidem est hoc 
im propheticum ex Ecelesia que congregata 


ria ignorationis. Nam bovem quidem, aiebat, in deos 
referebant gentiles qui prius spud nos habitabant, 
quoniam per ipsum exercentes agriculturam, victum 
sibi parabant ; aquam autem Nili, quoniam irrigat 
omnes agros : terram quoque colebant, ut que esset 
aliis omnibus regionibus fertilior. Reliquas autem 
abominationes, canes et simias, et reliquam omnem 
animantium et olerum colebant turpitudinem, qua- 
tenus eorum usus fuit eis occasio salutis, qui tempore 
Pharaonis homines occupatos tenuit, quando ille 
Israelem persequens, submersus est. Unusquisque 
enim id in quo fuit occupatus, oum Pharaonem non 
esset secutus, hoo in deos retulit, dicens : 
Hoc fuit mihi deus hodie per quod effectum est ut non 
perirem una cum Pharaone. Hec quidem in sermo- 
nibus habuit sanctus Apollo. 


Ante sermones autem scribendum est qua posse- 
dit in operibus. Fuerunt enim aliquando gentiles 
prope aocolentes in colid omnibus, et decem pagi 
qui erant ei propinquiores magis colebant demones. 
Erat autem templum maximum in uno vico, et si- 
mulacrum maxime insigne, lignea autem erat heo 
statua. Pompam autem ducebant, eam per vicos oir- 
cumferentes nefarii sacerdotes, qui bacchabantur 
cum multitudine, veluti pro aqua flaviatili celebrantes 
mysteria. Accidit autem ut illo tempore illic adesset 
Apollo cum paucis quibusdam fratribus : postquam 
autem vidit multitudinem repente demoniace furen- 
tem per regionem, flexis Servatori genibus, fecit om- 
nes gentiles repente immobiles.' Cum autem non 
possent ex illo loco progredi, alius alium trudentes, 
et estu toto die torrerentur, ignorantes unde hoo eis 
evenisset, sacerdotes eorum dixerunt esse quemdam 
Christianum hebitantem in eorum flpibus sub solitu- 
dine, qui hsc faceret, dicentes de Apollo ; et opor- 
tore ei supplicare, sin minus fore ut veniant in peri- 
culum. Postquam autem qui procul habitabant, 
auditis clamoribus et lamentationibus, accesserunt, 
el eos rogarunt : Quidnam est, dicentes, quod vobis 
repente accidit ? quo pacto hoc factum est ? Illi au- 
tem dixerunt se nescire, nisl quod virum habebant 
suspectum, dicentes oportere illum placare. Alii vero 
testabantur se eum vidisse preetereuntem ; et sic ro- 
garunt eos ut eis cito dareturauxilium : adductis bo- 


gentibus : perfectum est autem in hao etiam D bus conati sunt movere simulacrum ; id autem ma- 


iaca solitudine, qua plures filios Deo exhibet, 
erra qua esthabitata. Ubi enim suntin urbibus 
zes eorum qui salvi fiunt, quot Deo exhibent 
imt in /Egypto solitudines ἢ Quot sunt enim hic 
, tot sunt illic ia desertis monachi. Ac mihi 
r dictum Apostoli, etiam in ipsis esse imple- 
Ubi enim abundavit peccatum, superabundavit 
lia (Rom . v). Abundavit enim quondam in 
o multus et impius idolorum cultus, adeo ut 
la gente magis ; canes enim et simias quidam 
nt ; alii allia et cepe ; et ex vilibus oleribus 
deos existimabant, ut ipsum sanctum Patrem 


nebat tanquam immobile cum ipsis sacerdotibus. 
Cum nullam ergo evadendi rationem invenissent, 
miserunt per accolas legationem ad Apollo, ut illinc 
liberati ab errore recederent. His autem Apollo signi- 
ficatis, celerrime descendit homo Dei ; et cum oras- 
set, omnes solvit a vinculo. Hi autem omnes uno 
animo ad ipsum processerunt, universorum Servato- 
ri credentes, et Deo qui facit admirabilia, idolo pro- 
tinus igni mandato. Quos omnes catechesi institutos 
adjecit ecclesiis. Multi autem ex his in hodierum 
usque diem degunt in monasteriis. Hujus autem rei 
fama pervasit in omnes paríes, ἈΝ SxS SS 


wA τὸς πο 


1118 


HISTORIA LAUSIACA. 


1146 


Met! οὐ πολὺ δὲ τοῦ χρόνου, δύο χῶμαι πρὸς ἀλ- Α πρὸς αὐτὸν ἐμαθητεύοντο, νεωστὶ τῆς ἐρήμου ἐλη- 


λήλας ἐμβάλλουσιν εἰς πόλεμον ὑπὲρ ἀρουρῶν δια- 
μαχόμεναι. Ὡς δὲ ἀπηγγέλη τῷ ἀνδοὶ, εὐθὺς χκατήει 
πρὸς αὐτοὺς, διαλλάσσων αὐτοὺς πρὸς εἰρήνην. ΟἹἱ δὲ 
ἐξ ἐναντίας οὐχ ἐπείθοντο, ἀλλ᾽ ἦσαν αὐτῷ ἀντιλέ- 
γοντες, ἐφ᾽ ἐνί τινι ἀρχιλῃστῇ πεποιθότες, ὡς γεν- 
ναιοτάτῳ πρὸς πόλεμον. Ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Απολλὼς 
ἀντιλέγοντα, εἴπε πρὸς αὐτόν El πεισθῇς μοι, ὧν φί- 
λος, ἐρωτήσω μου τὸν Δεσπότην ἀφεθῆναί σοι τὰς 
ἁμαρτίας. Ὁ δὲ ὡς ἤχουσεν, οὐχ ἐμέλλησεν " ἀλλὰ 
ῥίψας τὰ ὅπλα, τοῖς γόνασιν αὐτοῦ προσιχέτευνεν, xai 
μεσίτης εἰρήνης γενόμενος τοὺς ἰδίους εἷς τὰ ἴδια 
ἀπέστρεψε. Τούτων εἰρηνευσάντων καὶ ἀπελθόντων, 
τότε ὁ διαδόητος αὐτῶν πρόμαχος εἵπετο λοιπὸν τῷ 
ἀνδρὶ, τὴν ὑπόσχεσιν φανερῶς ἀπαιτῶν. Ὅν προσ- 
λαδόμενος ὁ μαχάριος ᾿Απολλῶς ἐν τῇ πλησίον ἐρήμῳ 
ἐνουθέτει χαὶ παρεχάλει μαχροθυμεῖν, δυνατὸν γὰρ 
εἶναι τοῦτο λέγων τὸν Θεὸν παρασχεῖν. Ὡς δὲ ἡ νὺξ 
ἐπέστη xal δὴ ἄμφω xat! ὄναρ ἦσαν, ἐν οὐρανῷ τῷ 
βήματι τοῦ Χριστοῦ παρεστῶτες, ἐθεώρουν ἀμφότε- 
ροι τοὺς ἀγγέλους σὺν τοῖς δικαίοις τῷ Θεῷ προσχυ- 
νοῦντας, Ὡς δι xal οὗτος πεσόντες ὁμοῦ προσεχύ-- 
νησαν τῷ Σωτῆρι, φωνὴ πρὸν αὐτοὺς γέγονε, τοῦ 
Θεοῦ λέγοντος * Τίς χοινωνία φωτὶ πρὸς σχότος ; τίς 
μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου ; τί δὲ καὶ ὁ ἀνδροφόνος 
σὺν τῷ διχαίῳ παρέστηκεν, ἀνάξιος ὧν τῆς τοιαύτης 
θεωρίας ; ᾿Αλλὰ ἄπελθε σὺ, ὦ ἄνθρωπε, χεχάρισταί 
σοι γὰρ ὁ ὀψίγονος οὗτος πρόσφυξ. "Alla τε πάμ- 
πολλα θαύματα ἰδόντες τε xal ἀχούσαντες, ἃ οὔτε 
λόγος τολμᾷ φράσαι, οὔτε οὖς ἀκχοῦσαι, ἔξυπνοι 
Ὑίοονται xal τοῖς συνοῦσι ἀπήγγελον. θαυμα δὲ 
πάντας εἶχεν ξξαίσιον τὸ ὄραμα ἀμφοτέρων διηγου- 
μένων. Διέμενε γοῦν σὺν τοῖς ἀσκηταῖς ὁ οὐχ ἔτι 
ἀνδροφόνος, ἄχρι τῆς τελευτῆς τὸν ἑαυτοῦ τρόπον 
διορθωσάμενος, otov ἀρνίον τι ἄκακον ix λύχου μετα- 
ὁληθείς, ᾿Επληροῦτο δὲ xal im' αὐτῷ ἡ προφητεία 
Ἡσαΐου λέγοντος * Λύχοι xal ἄρνες ἅμα βοσχηθή- 
σονται, xai λέων xat βοῦς ἅμα φάγονται ἄχυρα. "Hv 
χὰρ ἰδεῖν ἐχεῖ χαὶ Αἰθίοπας σὺν τοῖς μοναχοῖς 


ἀσχοῦντας, xal πολλοὺς ὑπερδάλλοντας ἐν ταῖς ἀρε- 


ταῖς * xal πεπληρωμένην ἐπ᾽ αὐτοῖς τὴν T 
λέγουσαν * Αἰθιοπία προφθάσει χεῖρρ αὖ 
θεῷ. -- TT 
λλλοτε δὲ ἦσαν Ἔλχηδξες πρὸς Χριστιανοὺς χω- 
μήτας διαμαχόμενοι ὑλὲρ ὁρίων αὐτῶν. Πλῆθος δὲ 
Ἦν ἐχχτέρων ἐνόπλων, οἷς ἐπέστη ὁ ᾿Απολλὼς εἰρη- 


᾽ 


τῷ 


λυθότος. Ἐπῆλθε δὲ ἡ ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, xal τὴν 
λατρείαν τῷ Θεῷ ἐν τῷ σπηλαίῳ ἀποπληρώσαντες, 
ἔμελλον τὰ εὐρισχόμενα διαιτᾶσθαι. Ἥσαν δὲ zal 
ἄρτοι ὀλίγοι ξηροὶ, καὶ συνθετά τινα λάχανα, Καὶ 
δὴ πρὸς αὐτοὺς ὁ ᾿Απολλὼς ἔφη * Εἰ πιστοί ἐσμεν, 
ὦ τέχνα, καὶ γνήσιοι τοῦ Χριστοῦ παΐδες, αἰτήσασθε 
ἕκαστος ὑμῶν παρὰ Θεοῦ ὃ χαταθύμιον ἔχει πρὸς 
τὴν μετάληψιν. Ot δὲ αὐτῷ τὸ πᾶν ἐπέτρεψαν, ἀν- 
αξίους ἑαυτοὺς ἡγούμενοι ταύτης τῆς χάριτος, Φαιδρῷ 
δὲ τῷ προσώπῳ προσευξαμένου αὐτοῦ χαὶ πάντων 
τὸ ἀμὴν εἰρηκότων, εὐθὺς ἐπέστησαν τῷ σπηλαίῳ 
τινὲς ἄνδρες ἄγνωστοι, παντελῶς χαὶ πόῤῥωθεν καὶ 
αὑτοὺς ἥχειν φάσχοντες, πάντα φέροντες ὅσα οὐδὲ 
εἰς ἀχοὴν αὐτῶν ἐληλύθει, καὶ ὅσα ἐν Αἰγύπτῳ οὐ 
γίνονται, καρποὺς παντοδαποὺς παραδείσου, στα- 
φυλὰς, xal ῥοὰς, καὶ σῦχα, xai χάρυα παρὰ καιρόν 
ἅπαντα εὐρήμένα, xai μέλι, xal χηρία τινὰ, xal 
γάλαχτος νεαροῦ στάμνον, χαὶ νιχολάους παμμεγέ- 
θεις ἄρτους δέχα χαθαροὺς xai θερμοὺς ξένης τε 
χώρας αὐτοῖς χομιζομένης. Oi δὲ χομίσαντες αὐτὰ 
ἄνδρες ἐπιδόντες μόνον ὡς παρά τινος μεγάλου ἀν- 
δρὸς καὶ πλουσίου ἀποσταλέντα εὐθὺς μετὰ σπουδῆς 
ἀνεχώρησαν. Μεταλαδόντες δὲ τῶν ἐδωδίμων ἄχρι 
πεντηχοστῆς ἐξ αὐτῶν ἐπηρχέσθησαν, ὥστε θαχυμά- 
ζειν αὐτοὺς xai λέγειν, ὅτι ᾿Αληθῶς ταῦτα παρὰ Θεοῦ 
ἀπεστάλησαν. 

Εἷς δὲ τις τῶν μοναχῶν ἠξίου παραχρῆμα τὸν 
Πατέρα δεηθῆναι ὑπὲρ αὐτοῦ, γάριτός τινος ἀξιοῦ- 
σθαι. Προσευξαμένου δὲ αὐτοῦ, ἡ τῆς ταπεινοφρο- 
σύνης αὐτῷ δίδοται χάρις, xal τῆς πραότητος * ὡς 


C θαυμάζειν πάντας ὑπὲρ αὐτοῦ ὑπερδολὴν πραότη- 


voc χτησαμένου. ᾿Εξηγοῦντο δὲ ἡμῖν οἱ περὶ αὐτὸν 
Πατέρες ταύτας αὐτοῦ τὰς δυνάμεις, μαρτυρούντων 
αὐτῷ ταῦτα xal πολλῶν ἀδελφῶν. 

Καὶ γὰρ λιμοῦ ποτε οὐ πρὸ πολλοῦ τινος χρόνου 
χατὰ τὴν Θηδαίδα γενομένου, ἀχούσαντες ol προσοι-- 
χοῦντες τὰς πόλεις λαοὶ ὅτι περ οἱ περὶ αὐτὸν μονα- 
χοὶ πολλάχις ἐξ ἀμηχάνων ἐτρέφοντο, παρῆσαν ὁμο- 


βαμαδὸν πρὸς αὐτὸ» σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις, εὐλο- 
“χίας ἅμα καὶ τροφὴν αἰτοῦντες. Ὁ δὲ μηδὲν δεδιὼς 


μὴ ποτε λήψῃ τῶν βρωμάτων, ἐδίδου πᾶσιν τοῖς 
ἐρχομένοις ἑχάστῳ τὸ αὔταρκες ἡμέριον. Ὑπολει- 
φθέντων δὲ τριῶν σπυρίδων μεγάλων μόνον μετὰ 
τῶν ἄρτων, καὶ τοῦ λιμοῦ ἐπιχρατοῦντος, προστάσσει 
εἷς μέσον φέρεσθαι τὰς σπυρίδας, ἃς οἱ μοναχοὶ κατ᾽ 


νεύων. ᾿Ανθίότατο δὲ αὐτῷ ὁ τῶν Ἑλλήνιον προμαχος, D αὐτὴν τὴν ἡμέραν ἐσθίειν ἔμελλον, xal εἷς ὑπήχοον 


δεινός τὶς καὶ ἄγριος ὦν, διαδεδαιούμενος καὶ λέγων, 
Μὴ δώσω εἰρήνην ἄχρι θανάτου. Ὁ δέ φησι πρὸς 


: αὐτόν " Καὶ δὴ γενέσθω ὅπερ εἴλω. Οὐδεὶς γὰρ ἕτερος 


ἀναιρεθήσεται πλὴν σύ, "Ectat δὲ σοὶ θανόντι οὐχ ἧ 
471 τάφος, ἀλλὰ γαστέρες θηρίων xal γυπῶν πλησθή- 
σονται ἀπὸ σοῦ. Καὶ δὴ ὁ λόγος εὐθὺς εἷς ἔργον γέ- 
Ὑόνεν, οὐδενὸς ἐξ Exatípou μέρους ἀναιρεθέντος 
πλὴν τοῦ προμάχγυ * ὃν xal χώσαντες ἐν τῇ ἄμμῳ, 
πρωὶ εὗρον εἷς μέλὴ ἐσπαρχγμένον ὑπὸ γυπῶν καὶ 
ῥαίνων. Οἱ δὲ ὡς ἴδον τὸ θαῦμα xal τὴν τοῦ λόγου 
ἔχθδασιν, πάντες τῷ Σωτῆρι πιστεύσαντες, προφήτην 
αὐτὸν ἀνεχήρυττον. 

'Hv δὲ ἔτι πρὸ τούτου ἐν τῷ σπηλαίῳ τοῦ ὄρους ὁ 
ἅγιος ᾿Απολλῶς σὺν πέντε τισὶν ἀδελφοῖς, οἷ πρῶτοι 


πάντων τῶν ἀδελφῶν, καὶ τῶν ὄχλων, εἶπε μεγάλῃ 
τῇ φωνῇ * Μὴ οὐχ ἰσχύει ἣ χεὶρ Κυρίου πληθῦναι 
ταῦτα ; xal τάδε λέγει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον * Οὐ μὴ 
ἐχλείψει ἄρτος ἐκ τῶν σπυρίδων τούτων, ἄχρις ἂν 
χορεσθῶσιν ἅπαντες τοῦ νέου σίτου, Καὶ διαδεδαιώ- 
σαντο πάντες οἱ παραγενόμενοι τότε τετράμηνον πᾶ- 
σιν ἐπαρχέσαι τοὺς ἄρτους. Ὁμοίως δὲ xai ἐπὶ 
ἐλαίου xai σίτου πεποίχεν * ὡς παρεῖναι τὸν Zzta- 
νᾶν, καὶ ἐϊπεῖν αὐτῷ, Μὴ ᾿Βλίας et. σὺ, ἢ ἕτερός τις 
τῶν προφητῶν χαὶ ἀποστόλων, ὅτι ταῦτα τολμᾶς ; Ὁ 
δὲ πρὸς αὑτὸν ἔφη * Τί γάρ ; οὐχ ἄνθρωποι ἦσαν ol 
ἅγιοι προφῆται xal ἀπόστολοι ἃ ταῦτα. SR 
παραδώσαντες ; J| τότε map» NM ὦ νῶν Ὃς 
ἀπεδήμησεν δύναται ἃ σῶς. 


Js. ταῖν πτῶσιν τὰ. 


1141 


PALLADII 


οὐδὲν ἀδυνατήσει αὐτῷ. Εἰ οὖν ὃ Θεὸς ἀγαθὸς, σὺ διὸ A ματος ἐσιωπήσαμεν ἑχάστοτε, παρ᾽ abcou 


τί πονηρός ; τί γάρ ; Οὐ δεῖ λέγειν, καὶ ἃ ἡμεῖς 
ἑωράχαμεν, ὅτι μεστὰς σπυρίδας εἰσῆγον εἰς τὰς 
τραπέζας τῶν ἀδελφῶν οἱ τοὺς ἄρτους εἰσφέροντες, 
xai ἐσθιόντων πενταχοσίων ἀδελφῶν ἄχρι χαιροῦ 
μεστὰς πάλιν αὐτὰρ ἀπελάμύανον ; 

Ὡς δὲ xal ἕτερον θαῦμα ἱδόντες ἐξεπλάγημεν, 
δίκαιόν ἐστιν εἰπεῖν. ᾿Ελθόντες γὰρ πρὸς αὐτὸν τρεῖς 
ἡμεῖς ἀδελφοὶ ἐγνωρίσθημεν πόῤῥωθεν ὑπὲρ τῶν 
ἀδελφῶν ὁραθέντες, τῶν προαχουσάντων παρ᾽ αὐτοῦ 
περὶ τῆς ἡμῶν πρὸς αὐτὸν ἀφίξεως * οἱ μετὰ σπου- 
δῆς προσδραμόντες ὑπήντησαν ἡμῖν ψάλλοντες 
(τοῦτο γὰρ αὐτοῖς ἔθος ἐστὶν πρὸς πάντας τοὺς μο- 
ναχοὺς), καὶ προσχυνήσαντες ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τὴν 
γῆν, ἐφίλουν ἡμᾶς, ἀλλήλοις ἐπιδειχνύοντες " ᾿Ιδοὺ 
ἥχασιν οἱ ἀδελφοὶ περὶ ὧν ὁ Πατὴρ πρὸ τριῶν ἡμερῶν 
προείρηχεν ἡμῖν, ὅτι Μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἥξουσι πρὸς 
ἡμὰς τρεῖς ἀδελφοὶ ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων ἐρχόμενοι. 
Καὶ οἱ μὲν προῆγον ἡμᾶς, οἱ δὲ ἠχολούθουν ὅπισθεν 
ἡμῶν ψάλλοντες, ἄχρις οὗ πλησίον αὐτῶν ἐφθάσαμεν. 
᾿Αχούσας δὲ ὁ πατὴρ ᾿Απολλὼς τῆς φωνῆς τῶν 
ψαλλόντων, ὑπήντησεν ἡμῖν χατὰ τὸ ἔθος αὐτοῦ τὸ 
πρὸς πάντας τοὺς ἀδελφούς. Καὶ ἰδὼν ἡμᾶς προσ- 
εἐχύνησε πρῶτος, ἐπὶ τὴν γῆν ἑαυτὸν ἐναπλώσας * καὶ 
ἀναστὰς ἐφίλησε. Καὶ εἰσαγαγὼν ὑπερηύξατο. Καὶ 
τοὺς πόδας ἡμῶν νίψας χερσὶν οἰχείαις, πρὸς τὴν 
ἀνάπαυσιν προετρέψατο. Τοῦτο δὲ πᾶσιν ἐποίει τοῖς 
ἐρχόμένοις πρὸς αὐτὸν ἀδελφοῖς. ΟἹἨ γὰρ σὺν αὐτῷ 
ἀδελφοὶ οὐ πρότερον τῆς τροφῆς μετελάμθανον, 
πρινὴ τῆς εὐχαριστίας τοῦ Χριστοῦ χοινωνήσωσι. 
Τοῦτο δὲ ἐποίουν χατὰ τὴν ἐννάτην ὥραν ἡμέριον * 
εἶθ᾽ οὕτως διαιτηθέντες ἐχάθηντο, ἀκούοντες αὐτοῦ 
διδάσκοντος πάσας τὰς ἐντολὰς ἄχρι τοῦ πρωθυπνίου, 
᾿Εκεῖθεν δὴ οἱ μὲν ἐπὶ τὴν ἔρημον ἐξ αὐτῶν ἀνεχώ- 
ρουν ἀποστηθίζοντες τὰς Γραφὰς ὅλην τὴν νύχτα * 
οἱ δὲ ixei προσεχαρτέρουν ἀπαύστοις ὕμνοις τὸν 
Θεὸν εὐφημοῦντες ἄχρις ἡμέρας, o0». ἐγὼ αὐτὸς αὐτ- 
οψὶ ἐθεασάμην, ἑσπέρας ἀρξαμένους τῶν ὕμνων, 
καὶ μέχρι πρωὶ οὐ παυσαμένους τῆς δῆς. Πολλοὶ 
γοῦν αὐτῶν κατὰ τὴν ἐννάτην ὥραν μόνον ᾿κατήρ- 


yovto ix τοῦ ὄρους, καὶ τῆς εὐχαριστίας μετελάμε᾽ 


Oxvov, καὶ πάλιν ἀνήεσαν ἀρχούμενοι τῇ πνευματιχῇ 
μόνῃ τροφῇ ἄχρις ἄλλης ἐννάτης. Τοῦτο δὲ ἐποίουν 
πολλοὶ ἐξ αὐτῶν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας. "Hv δὲ ἰδεῖν 
αὐτοὺς ἀγαλλιωμένους xatà τὴν ἔρημον. Οὐχ dv τις 
εἴποι ἐπὶ τὴν γῆν ταύτην. τοιαύτην ἀγαλλίασιν, 


ἄλλων ἀχούοντες ; 

Πολλὰ δὲ περὶ ἀσχήσεως xat πολιτείας ὁ 
λεχθεὶς xavà μόνας πολλάκις, xat περὶ τῆς 
τῶν ἀδελφῶν, ἔλεγεν, ὅτι δεῖ ἐρχομένους xc 
φοὺς προσχυνεῖν. Οὐ γὰρ αὐτοὺς, ἀλλὰ 
προσεκύνησας * ἴδες γὰρ, φησὶ, τὸν ἀδελφόν 
Κύριον τὸν Θεόν σου * παρὰ τοῦ ᾿Αὐραὰμ 
φάμεν, εἰ xxl ὅτι δεῖ ἔσθ᾽ ὅτε τοὺς ἀδελς 
ἀνάπαυσιν παραθιάζεσθαι, παρὰ τοῦ Λὼτ , 
μεν, παράδιασαμένου τοὺς ἀγγέλους, xai 
δυνατὸν τοὺς μοναχοὺς xa0' ἑκἄστην d 
μυστηρίων κοινωνεῖν. Ὁ γὰρ μακρύνων ἕο 
τούτων, μαχρύνεται ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁ δὲ 
τοῦτο ποιῶν τὸν Σωτῆρα συνεχῶς ὑὗὑποδέ 
γὰρ σωτάριος φωνή φησιν, Ὁ ἐσθίων μου τ 
xxi πίνων μοὺ τὸ αἷμα, μένει ἐν ἐμοὶ, xdi 
τῷ. Τοῦτο οὖν συμφέρει τοῖς μοναχοῖς, i 
τοῦ σωτηρίου πάθους συνεχῶς ποιουμένοις͵ 
ἡμέραν ἐτοίμους εἶναι παρασκευάζειν ἕαιντο 
τους, ὡς ἀξίους εἶναι πάντοτε πρὸς τὴν τ 
καὶ οὐρανίων μυστηρίων ὑποδοχὴν, ἐπεὶ χα 
ἁμχρτιῶν οὕτω κχαταξιοόμεθα. Τὰς δὲ : 
νηστείας, φησὶ, μὴ ἐξὸν λύειν ἄνευ πάσης 
Ἔν γὰρ τετράδι ὁ Σωτὴρ παραδίδοται, i 
παρασχευῇ σταυροῦται. 'O οὖν ταύτας λύω 
παραδίδωσι τὸν Σωτῆρα καὶ συσταυροῖ. 
ἥχει πρὸς ἡμᾶς ἀδελφὸς, ἀναπαύσεως δεόμενι 
στείας οὔσης, παραθήσεις αὐτῷ μόνῳ τὴν τί 
Εἰ δὲ μὴ βούλεται, μὴ ἀναγκάσῃς. Κοινὲν ἡ 
μεν πάντες τὴν παράδοσιν. ᾿Εμέμφετο δὲ πολ 
τὰ σιδηρᾶ φέροντας, xal τοὺς χομῶντας. 0 
ἐνδειχνύουσι, φησὶ, xai τὴν ἀνθρωπαρέσας 
ρῶσι" δέον αὐτοὺς μᾶλλον νηστείαις ἐχ) 
σῶμα, καὶ ἐν χρυπτῷ τὸ χαλὸν πράττειν. ( 
τοῦτο, ἀλλὰ πᾶσιν ἑαυτοὺς φανεροὺς καθιστῶ 
τί ἂν τις εἴποι τὰς διδαχὰς αὐτοῦ πάσας τὰ 
σίως οὖσας αὐτοῦ τῇ πολιτείᾳ, ἃς οὐδὲ gp 
οὐδὲ γράψαι xaz' ἀξίαν δυνήσεται ; Πλεῖστα οὗ 
λάκις ἡμῖν καταμόνας ὅλην τὴν ἑδδομάδα δια) 
νος, xai προπέμπων ἡμᾶς, ἔλεγεν - Εἰρήνην ἔχι 
ἀλλήλων, καὶ μὴ ἀπ᾿ ἀλλήλων εἰς ὁδὸν je 

Εἰπόντος δὰ τοῖς σὺν αὐτῷ ἀδελφοῖς, τίς b 
βούλοιτο ἐξ αὐτῶν συμπροστέμψαι ἡ μᾶς ἔγρ: τῶ 
λων Πατέρων, σχεδὸν ἅπαντες παρεχέλουν 1200; 
συμπροπέμψαι ἡμᾶς. Ὁ δὲ ὄγιος  ^"Agniyas τοῦ 


οὐδὲ εὐφροσύνην σωματικὴν. Οὐδὲ στυγνὸς ἢ χατη- [) αὐτῶν ἐπιλεξάμενος, ἄνδρας ἱκανούς. is n 


φής τις ἦν ἐν σὐτοῖς * ἀλλ' εἴ τίς που καὶ στυγνάζων 
ἐφάνη, εὐθὺς ἐπύθετο παρ᾽ αὐτοῦ ὁ πατὴρ ᾿Απολλὼ 
τὴν αἰτίαν, καὶ τὰ ἐν τῷ χρυπτῷ τῆς χαρδίας ἐχά- 
στου ἀπήγγελεν. Ἔλεγε δέ - Οὐ χρὴ στυγνάζειν ἐπὶ 
τῇ σωτηρίᾳ μέλλοντας βασιλείαν οὐρανῶν χληρονο- 
μεῖν. Στυγνάζουσι μὲν, φησὶν, Ἕλληνες, χλαύσουσι 
δὲ ᾿Ιουδαῖοι, πενθήσουσι ὉΣ ἁμαρτωλοὶ, οἱ δὲ δίκαιοι 
εὐφρανθήσονται, xai οἱ τὰ γήϊνα μὲν φρονοῦντες 
ἐπὶ τοῖς γηΐνοις εὐραίνονται, ἡμεῖς δὲ οἱ τηλικαύτης 
ἐλπίδος καταξιωθέντες, πῶς οὐχὶ διαπαντὸς εὐφραι-- 
νώμεθα, τοῦ ᾿Αποστόλου ἡμᾶς παρορμῶντος πάντοτε 
χαίρειν, ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι, ἐν παντὶ εὐχα- 
ριστεῖν ; Τί δ᾽ ἄν τις εἴποι τὴν ἐν λόγοις αὐτοῦ χάριν, 
χαὶ τὰς λοιπὰς αὐτοῦ ἀρετὰς, ἅς δι ὑπερδολὴν θαύ.- 


πολιτείᾳ, καὶ ἐμπείρους τῆς ἙἩἙλληνιχῇς x 
μαϊκῆς xal Αἰγυπτιαχῆς διαλέκτου, συμτροτί 
ἡμᾶς αὐτοῖς ἐνετέλλετο μὴ πρότερον ἀφίϊναι 
πρὶν ἂν ἱκανῶς ἔχοιμεν τοὺς Πατέρας ὅλους 
σαντες. Οὺὑς ἐὰν βούληταί τις ἰδεῖν ἅπαντας, 
φθάνοι διὰ παντὸς τοῦ βίου θεάσασθαι, Εὐλ 
οὖν ἡμᾶς ἐξαπέστειλε, λέγων, Ἐξλογύσαι ὑμᾶ 
ριος Ex Σιὼν, xa! ἴδοιτε τὰ ἀγαθὰ Ἰερουσαλὶ 
σας τὰς ἔμέρας τῆς Core ὑμῶν. 

Πορευομένων δὲ ἡμῶν κατὰ τὴν ἔρημον 1 
ἡμύρίᾳ, ἐξαίφνης ὁρῶμεν σύρμα μεγάλου ὃ 
τος οἷάτε δοκοῦ διὰ τῆς ψάμμου ἐλχυσθείσῃ 
ἰδόντες φόδῳ πολλῷ συνεσχάέθημεν, Οἱ δὲ ὁδη) 
ἡμᾶς ἀδελφοὶ παρεκάλουν ἡμᾶς μὴ δεδιέναι, 


HISTORIA LAUSIACA. 


1150 


derat Deus, nunc autem peregre est profe- A in sermone gratiam, et reliquas ejus virtutes, quas 


Potest autem Deus heo semper facere, et ni- 
it quod ipse non possit. Si ergo Deus est 
,cur in malusT?Quid vero non oportet nos 
e dicere ea qu& vidimus, nempe quod fratres 
iebantur cum sportis, ad mensas panes affe- 
et cum comederent quingenti fratres ad sa- 
m, eas rursus plenas accipiebant ? 
d quoque miraculum, quod videntes obstupui- 
jar est dicere. Cum enim ad eos venissemus 
trium dierum, cogniti sumus, procul visi a 
08, qui ex eo audierunt de nostro ad eum ad- 
: qui quidem propere accurrantes nobis vene- 
bviam psallentes, est enim hio mos apud om- 
onachos. Et cum proniin terram adorassent 


propter summum miraculum siluimus, auditas utique 
ex ipso et ex aliis? 

Cum autem de exercitatione et vita instituto no- 
biscum szpe scorsum disseruisset, sepe etiam dixit 
desuscipiendis monachis, quod oportet adorare fra- 
tres advenientes : Non enim ipsos, aiebat, sed Deum 
adorasti. Vidisti enim, inquit, fratrem tuum ? 
vidisti Dominum Deum tuum; et hoc, inquit, ab 
Abraham accepimus (Gen. xvii); et quod oporteat, 
inquit, nonnunauam cogere fratres ad refectionem 
& Lot accepimus, qui coegit angelos (Gen. xix); et 
quod oportet, si fleri potest, monachos quotidie 
communicare sacramentis. Qui enim se ab eis pro- 
cul amovet, Deus quoque procul abeo recedit. Qui 


osculati sunt, nos sibi invicem ostendentes p autem hoc facit assidue, assidue suscipit Servato- 


ntes : Ecce venerunt fratres, de quibus pater 
dixit tribus ante diebus, dicendo : Post tres 
»nient ad nos tres fratres, venientes Jeroso- 
Et alii quidem nos deducebant, alii vero nos 
sequebantur, psallentes, donec prope ipsum 
us. Cum autem audiisset pater Apollo vocem 
ntium, venit nobis obviam, ut mos ei erat erga 
) fratres : et cum nos vidisset, adoravit primus 
lerra extendens; et cum surrexisset, est oscu- 
, et postquam introduxisset, oravit, οἱ pedes 
8 manibus lavit propriis, et hortatus est ad re- 
1em. Hoc autem faciebat omnibus fratribus qui 
um veniebant. Qui enim cum ipso erant fratres- 
ntum non prius accipiebant, quam Eucharistie 


i communicassent : hoc autem faciebant hora ,, 


Jiei. Deinde cum sio comedissent, sedebant au- 
's eum docentem omnia precepta, usque ad 
im somnum. Illino alii quidem ex ipsis sece- 
it in. solitudinem, Scripturas tota nocte 
riter expromentes; alii vero illio persevera- 
assiduis hymnis Deum laudantes, ad diem 
|:quos ego vidi his oculis, cum vespere hym- 
cpissent, usque ad matutinum non cessasse 8. 
. Multi certe ex iis hora nona solum descende- 
de monte, et Eucharistiam sumentes, rursug.ad- 
lebant, contenti spiritali nutrimento usqpe ad 
| nonam. Hoo autem mulii- ex iis faciebant 
js dies. Licebat  aujes 60s videre exsultantes 
itudine, adeo ut nuBam ejusmodi aliam exulta- 
m in terra videré liceat, neo letitiam corpora- 


rem. Est enim, inquit, vox salutaris : Qui comedit 
carnóm meam, et bibit meum sanguinem, ma- 
net in me,et ego in eo (Joan. vi). Hoc confert 
monachis salutaris passionis commemorationem con- 
tinenter facientibus quotidie etiam se preparare, ut 
omni tempore digni sint qui suscipiant colestia sa- 
cramenta, quandoquidem sic quoque consequitur 
remissionem peccatorum. Catholica autem et gene- 
raliajejunia non licet solvere sine ingenti necessi- 
tate;in quarta enim feria traditur Servator, et in 
parasceve crucifigitur; qui ea ergo solvit, Servato- 
rem una tradit, et una cruoeiflgit. Sed si ad vos ve- 
niat frater qui opus habet ut reficialur cum sit jeju- 
nium, ipsi soli mensam apponile ; sin autem nolit, 
ne cogatis, bahemus enim communem traditi onem. 
Multum autem reprehendebat eos qui ferrum gesta- 
bant, et coman nutriebant. Hi enim, inquit, se 
ostendanl et querunt placere hominibus, cum opor- 
teat ipsos potius corpus solvere jejuniis, et quod 
bonum est facere in occulto; ii vero non sic, sed 
se propalant omnibus. Et quid opus pluribus? Om- 
nis enim ejus doctrina est ejus vite instituto similis 
quam neo quia scribere potuerit nec dicere. Plurima 
erge.nobiscum seorsum, tota, sepe hebdomada dis- 
serendo, tandem dimittens dixit: Habete pacem 
inter vos, neque separemini in via. 

Cuin autem dixisset iis qui cum ipso erant fratri- 
bus, quisnam ex ipsis velleL nos deducere ad visi- 
tandos alios Patres, sanctus Apollo, tribus viris 
delectis qui valerent et sermone et vile instituto, 


Neque ením erat inter eos aliquis mostus aut I) erantque periti lingas Grece et Romana et /Egyp- 


$;sed si quis videbatur pre se ferre tristitam, 
n pater Apollo ex eo rogabat causam, et que 
;inocculte uniuscujusque cordis, renuntiabat. 
jat autem ; Non oportet esse tristes propter sa- 
ἃ, cum futuri simus heredes regni colorum 
68 autem, inquit, erunt gentiles, flebunt Judei, 
ount peccatores ; justi autem letabuntur ; et qui 
inà quidem animo agitant, lelantur in rebus 
nis ; nos autem qui tanta spe digni sumus habi- 
uomodo nos laetamur perpetuo ὃ cum nobis Ápo- 
is suadeat, ut semper laetemur, οἱ in omnibus 
ias agamus (I Thess. v). Quis autem dixerit ejus 


tíace, cum eis nos dimittens, jussit eis ne nos 
prius relinquerent quam satisfactum esset nostro 
videndorum Patrum desiderio: quos si quis vellet 
omnes videre, ad eos aspiciendos tota vita non suffi- 
ceret, Cum nobis ergo benedixieset, amandavit, di- 
cens : Benedicat vos Dominusex Sion et videatis bona 
Jerusalem omnibus diebus vite vestre (Psal. cxxvii). 

Non autem ambulantibus meridie per solitudi- 
nem, videmus tractum magni draconis, qui tan- 
quam trabes erat protractus per arenam : quem cum 
vidissemus, nos magnus timor invasit. Qui autem 
nos ducebant fratres, horíaW ws w& WSOSTUSNSSN, 


1451 PALLADII 


sed essemus bono animo, et sequeremur draconis À dimisit, ut qui eis tristitia affectis nihil pr 


vestigium : Videbitis enim fidem noslram, cum ipsi 
simus eum manu nostra superaturi. Multos, enim, 
inquiunt, οἱ dracones et cerastas manu interfeci- 
mus, sicut scriptum, est. In eis enim implebatur il- 
lud : Dedi vobis potestatem ambulandi super ser- 
pentes et scorpiones, et super omnem potestatem 
inimici (Lucz x). Nos autem qui ferebamur incre- 
dulitate, οἱ qui majori eramus effecti formidine, 
rogabamus eos ne iremus per vestigia draconis, sed 
recta via. Unus autem frater ex ipsis, magna animi 
&lacritate, cum nos eo in loco dimisissel, profectus 
est in solitudinem querens belluam. Quam cum in- 
venisset, non procul ab antro, magna voce excla- 
mabat draconem esse in spelunca ; et vocabat ipsos, 
ut ad se venirent visuri quid esset eventurum ; et 
hortantibus nos aliis fratribus ne timeremus, cum 
magno metu abiimus visuri belluam. Nobis autem 
repente oocurrens (Írater unus, manu nos tra- 
xit in suum monasterium, dicens nos non posse 
ferre impetum bellue, et maxime quod nondum vi- 
dissemus talem, se vero sepe vidisse ipsam belluam 
tam vasta magnitudine, ut que sit plus quam quin- 
decim cubitorum. Cum nos ergo jussisset manere in 
loco, abiit ad fratrem, dicens ei ut recederet a ca- 
verna; conabatur enim ille ἃ loco non recedere, 
priusquam interfecisset draconem. Cui cum persua- 
sisset, eum ducit ad nos increpantem modicam no- 
stram fidem. Quiescentes autem apud illum fratrem, 
qui circiter milliare remotum habebat monasterium, 
satis refecti sumus. 
CAPUT LIII. 
Vita abbatis Amun. 

Ille autem nobis narrabat, in illo loco in quo ipse 
sedebat, fuisse virum sanotam, cujus ipse fuit di- 
scipulus, nomine AÁmun (Ruff., |. 11, cap. 8 vocat 
Ammonem), quiillo loco plurimas fecil virtutes ; ad 
quem sepe latrones venientes, accipiebant ejus pa- 
nem et alimenta. Hec ergo sgre ferens, cum uno 
die egressus esset in solitudinem, adduxit -getum 
duos magnos dracones, et jussit eis ut in eo loco 
manerent, et portam custodirent. Homicida autem 
cum pro more venissent, et vidissent miraculum, 
pre stupores hiantes ceciderunt in faciem. Egressus 
autem invenit eos mutes, et fere semimortnos ; et 
cum eos excitasset, probris eos affecit, dicens: 


posset. Mane autem surgens, venit in eum 
quo transitura erat bellua : postquam aute 
flexit genua ad ornationem, in ipsum venieb 
lua, magno cum stridore gravem emittens 
lum, et. intumescens ac sibilans, tetrumqut 
spiritum. Is autem nihil territus, ad dracone 
versus, dixit : Vincet te Jesus Christus, Fili 
vivi, qui est magnum cetum victurus. Idqu 
dixisset, protinus disruptus est draco, per ot 
virus evomens cum sanguine. Cum autem ve 
rustici postridie, et illud magnum vidissen 
culum, et non ferrent spiritum, in animal 
lam arenam conges erunt. Patre illic eis asta 
draconem enimlicet mortuum nonaudebantac 

Puer autem, inquit, pascens cum repente: 
adhuc vivum draconem, statim  emota mei 
exanimatus ; jacuit itaque puer nihil spirans 
tota die in solitudine. Cum eum autem sui: 
invenissent parum spirantem, totum inflat 
eostasi deducunt ad patrem, ignorantes c 
ejus quod acciderat. Cum is autem orasset, | 
unxisset oleo, surrexit puer narrans id quod 
deprehensum. Qua re vir maxime motus, ad i 
mendum draconem est conversus. 

CAPUT LIV. 
Vita abbatis Copre (102) presbyteri. 

Erat autem illic quidam presbyter, qui mor 
rium prope habebat in solitudine, Copres a 
(Ruff., lib. v, cap. 9) : vir sanctus, prope no 
narius, prepositus fratrum quinquaginta, qu 
quoque plures faciebat virtutes, morbis mede 
multas faciens curationes, et demones erp 
et res multas efficiens, atque adeo quandam i 
8iris oculis. Is ergo postquam nos vidit saluta 
pro nobis oravit, et. postquam pedes nostros! 
Bet, sciscitalus est ἃ nobis, quaenam in mund 
reni; nos autem rogavimus, ut ipse nobis p 
exponeret sui vite instituti virtutes, et qno α 
easet Deus ei dona largitus, et quanam ratione ! 
Bet. particeps ejus gratie. Is autem nulla eo noa 
elatüs superbia nobis suam vitam narnrit, et: 
jorum suorut qui ipsum BUperaruni, gporum ij 
vite institutum est imitatus : Non est, iaquit, ο bli 
quod a me fit admirabile, si con fenim com iis qui 
in vita gesta sunt ἃ Patribus nostris Wen sut 


Videle quantum estis bestiis agrestiores; nam iste D ret nobis Copres presbyter qua retia & a v 


quidem propter Deum nostre parent voluntati, vos 
autem neque Deum timuistis, neque Christianorum 
estis reveriti religionem. Introductis autem eis in 
cellam, mensam apposuit, et monuil ut mores mue 
tarent. Illi autem surgentes, protinus multis visi 
eunt meliores, non multo post autem ipsi quoque 
visi sunt eadem signa facere. 

Aliquando autem, inquit, cum unus magnus draco 
propinquam vastaret regionem, et multa occideret 
animalia, quicunque habitabant juxta solitudinem, 
omnes simul venerunt ad Patrem, rogantes ut de- 
leretur bellua ex eorum regione. Is autem eos ita 


gesta fuerant a Patribus, unus ez frairibes ros! 
dormitans, ut qui iis que dicebantur fidera WM 
quam haberet, videt in ejus manibus librom δὲ 
rabilem, scriptum litteris &ureis, et canum ΤῊ 
astantem et minaciter ei dicentem : Non audii 
tente lecturam, sed dormitas ? Is autem contar 
nobis eura audientibus, statim quod audierat 
derat Romane exposuit. Ko autem hac nobis sil 
dicente, venit quidam rusticus habens cal 
arene, qui exspectabat donec implesset narratiset 
rogavimus autem nos presbyterum : Quid sibi 
rusticus cum arena ? nobis respondit Pater, disti 


| 


v3 ' 


1153 


HISTORIA LAUSIACA. 


1154 


μᾶλλον θαῤῥεῖν καὶ ἐπέχεσθαι τῷ ἴχνει τοῦ δράχοντος. Α αὐτοὺς ὠφελεῖν, λυπουμένους τοὺς ἄνδρας ἀπέλυσεν, 


ὍὌνψεσθε γὰρ, φησὶ, τὴν πίστιν ἡηῶν, μελλόντων aó- 
τῶν χειροῦσθαι, Πολλοὺς γὰρ, φησὶ, καὶ δράκοντας, 
xal ἀσπίδας, καὶ χεραστὰς ix χειρὸς ἀνῃρήχαμεν. 
Καὶ τὸ γεγραμμένον ἐπ’ αὐτοῖς ἐπληροῦτο * Δέδωχα 
ὑμῖν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων, καὶ σχορ-- 
πίων, καὶ ἐπὶ πᾶσων τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ, "Huic 
οὖν ἀπιστίᾳ φερόμενοι, xal ἐπὶ μᾶλλον ἔμφοθοι 
γένόμενοι, μὴ κατ᾽ ἴχνος τοῦ δράχοντος, ἀλλὰ τὴν 
εὐθεῖαν βαδίζειν ἠξιοῦμεν αὐτούς. Εἴς δὲ ἐξ αὐτῶν 
ἀδελφὸς, ἀπὸ πολλῆς προθυμίας καταλιπὼν ἡμᾶς ἐπὶ 
τοῦ τόπου, ἐπὶ τὴν ἔρημον ὥρμησεν ἀνιχνεύων τὸ 
θηρίον, xal εὑρὼν o0x εἰς μαχρὰν τὸν φωλεὸν, φωνῇ 
ἐδόα [ἡμῖν, ἐν τῷ σπηλαίῳ εἶναι τὸν δράχοντα, xal 
ἐκάλει πρὸς αὐτὸν ὄψεσθαι τὸ ἐχδησόμενον, προτρε- 
πομένων ἡμᾶς ἄλλων xal μὴ δεδιέναι, Ὡς δὲ ἡμεῖς 
μετὰ πολλοῦ φόδου ἀπήέιμεν ὀψόμενοι τὸ θηρίον, 
συνήντησεν ἡμὶν ἐξαίφνης εἴς ἀδελφὸς ἔκ χειρὸς αὐ- 
τοῦ ἕλχων εἰς τὸ ἑαυτοῦ μοναστήριον, φάσχων μὴ 
δυνατούς ἡμᾶς εἶναι ὑπενεγκεῖν τὴν ὁρμὴν τοῦ θη- 
ρίου, xal μάλιστα ὅτι οὐδέποτε ἦμεν τοιοῦτόν τι bu- 
βῥακχότες * πολλάχις γὰρ αὐτὸν ἕλεγεν ἑωρακέναι τὸ 
ζῶον, ὑπερμέγεθες ὑπάρχον καὶ ὑπερδεκαπέντε πή- 
χεις ἔχον. Μένειν οὖν ἡμᾶς χελεύσας ἀπήει ἐπὶ τοῦ 
τόπου πρὸς τὸν ἀδελφὸν, πείθων μεταστῆναι τοῦ φω- 
λεοῦ. Ἐπειρᾶτο γὰρ ἐκεῖνος μὴ μεταστῆναι τοῦ τό- 
που πρὶν ἀνελεῖν τὸν δράχοντα. Καὶ δὴ πείσας 
αὐτὸν ἄγει πρὸς ἡμᾶς, τὴν ὀλιγοπιστίαν ἡυῶν μεμ- 
ψάμενον. ᾿Αναπαυσάμενοι δὲ παρ᾽ ἐχείνῳ τῷ ἀδελφῷ 
ὡς ἀπὸ ἑνὸς μιλίου τὸ μοναστήριον ἔχοντι ἱκανῶς 
ἀνεχτησάμεθα. ᾿ 
ΚΕΦΑΛ. ΝΙ΄. 
Περὶ τοῦ ἀδδᾷ ᾿Αμμοῦν. 

Διηγεῖτο δὲ ἡμῖν ἐχεῖνος γεγενῆσθαι κατ᾽ ἔχεῖνον 
τὸν τόπον, ἔνθαπερ αὐτὸς ἐχαθέζετο, ἄνδρα ἅγιον ᾧ 
αὐτὸς ἐμαθητεύθη, ᾿Αμμοῦν ὀνόματι, πλείστας 
δυνάμεις ἐκ ἐχείνῳ τῷ τόπῳ ποιήσαντα. Πρὸς ὃν 
πολλάχις ἐλθόντες οἱ λωποδύται τοὺς ἄρτους χαὶ τὰς 
τροσὰς αὐτοῦ ἐλάμδανον. ᾿Εξελθὼν δὲ μιᾶς τῶν ἡμε- 
ρῶν δύο δράχοντας μεγάλους ix τῆς ἐρήμου πρὸς 


αὐτὸν συνηγάγετο, χελεύσας αὐτοῖς παραμένειν καὶ 


φυλάσσειν τὴν θύραν. Οἱ δὲ ἀνδροφόνοι ἐπελθόντες 
κατὰ τὸ ἔθος, xal θεασάμενοι τὸ θαῦμα, ἀχανεῖς 
Ὑινόμενοι ὑπ’ ἐχπλήξεως ὅπεσαν ἐπὶ πρότωπον. 
ῬΕξελθὼν δὲ ἴδεν αὐτοὺς ἐννεοὺς γενομένους, καὶ σχε- 
δὸν ἡμιθανεῖς * xal ἀναστήσας αὐτοὺς ὠνείδιζε λέγων" 


Ἕωθεν δὲ ἀναστὰς ἐπὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θηρίου ἀπήρ- 
χετο. Ὥς δὲ ἔχλινε τὰ γόνατα εἰς προσευχὴν ἐπὶ 
τρίτον, ἤρχετο πρὸς αὐτὸν τὸ θηρίον, ῥοιζήματι με- 
γάλῳ ἄσθμα δεινὸν προπέμπον, καὶ φυσοῦν, καὶ συ- 
ρίζον, καὶ πνοὴν πονηρὰν ἀποπέμπον. Ὁ δὲ οὐδὲν 
φοδηθεὶς, ἐπιστραφεὶς τὸν δράκοντα, εἶπεν, Χειρώσε- 
ταί σε ὁ Χριστὸς ὁ ΥἹὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ὁ μέλ- 
λῶν τὸ μέγα χῆτος διαχειρώσασθαι. Καὶ τοῦτο el 
πόντος εὐθὺς ὁ δράχων ἔῤῥάγη, πάντα τὸν ἰὸν μετὰ 
τοῦ αἵματος διὰ τοῦ στόματος Ἐξεμέσας. Ἐλθόντες δὲ 
οἱ ἄγροιχοι μεθ’ ἡμέρας, καὶ τὸ μέγα θαῦμα ἐκεῖνο 
θεασσἅμενοι, xal τὴ πνοὴν μὴ φέροντες, ἄμμον πο- 
λὺν ἐπὶ τὸ ζῶον ἐσώρευσαν, παρεστῶτος αὐτοῖς ἐχεῖ 
τοῦ Πατέρος. Οὐ γὰρ ἐτόλμων προσιέναι χαίτοι ve- 
χροῦ ὄντος τὸῦ δράχοντος, Παῖς, φησὶν, ἄλλοτε ποι-- 
μαίνων, ἀθρόως ἔτι ζῶντα τὸν δράχοντα θεασάμενος, 
ἐν ἐκστάσει γενόμενος ἐλειποψύχησεν, Ἔκειτο οὖν 
ἄπνους ὁ παῖς ἐν τῷ χωρίῳ παρὰ τὴν ἔρημον πᾶσαν 
ἡμέραν. Εὐρόντες δὲ αὐτὸν πρὸς ἑσπέραν οἱ ἴδιοι 
μιχρὸν ἔμπνέοντα, πεφυσημένον ὅλον ix τῆς ἐκστά- 
σεως, ἄγουσι πρὸς τὸν Πατέρα, ἀγνοοῦτες τὴν αἰτίαν 
τοῦ συμδάντος αὐτῷ. Εὐξαμένου δὲ αὐτοῦ καὶ ἐλαίῳ 
αὐτὸν χρίσαντος, ἀνέστη ὁ παῖς διηγούμενος τὸ ὁρα- 
θέν * ὅθεν μάλιστα κινηθεὶς ὁ ἀνὴρ, πρὸς τὴν ἀναί-- 
ρέσιν ἐτράπη τοῦ δράχοντος, 
ΚΕΦΑΛ. ΝΔ', 
Περὶ ἀδδᾶ Κόπρη πρεσξυτέρου. 

"Hv δέ τις πρεσδύτερος ἔχων πλησίον ἐκεῖ μονα- 
στήριον ἐν τῇ ἐρήμῳ, Κόπρης λεγόμενος, ἀνὴρ ἄγιος, 
ἐτῶν σχεδὸν ἕνενήχοντα, ἡγούμενος ἀδελφῶν πεν- 
τήχοντα * ὃς xal αὐτὸς πλείστας δυνάμεις ἐποίει, 
θεραπεύων τὰς νόσους, xal ἰάσεις πόλλὰς ἐπιτελῶν, 
χαὶ δαίμονας ἀπελαύνων, καὶ πολλὰ θαύματα ἀπο- 
πραττόμενος, τινὰ μὲν xal ἐν ὄψεσιν ἡμετέραις. Ὡς 
γοῦν ἡμᾶς ἐθεάσατο, xxi ὁπερεύξατο, xal τοὺς πόδας 
ἡμῶν νίψας, ἠρώτα ἡμᾶς τὰ ἐν τῷ χόσμῳ πραττό- 
μενα " ἡμεῖς δὲ ἠξιοῦμεν αὐτὸν μᾶλλον ἡμῖν τῆς 
οἰχείας αὐτοῦ πολιτείας τὰς ἀρετὰς ὑφηγήσασθαι * 
χαὶ πῶς αὐτῷ τὰ χαρίσματα ὁ Θεὸς ἐδωρήσατο, καὶ 
ἐκ ποίας μεθόδου ταύτης εἰλήφει τῆς χάριτος. Ὁ δὲ 
μηδὲν ὑπερήφανον λογισάμενος, ὑφηγεῖτο ἡμῖν τὸν 
ἑαυτοῦ βίον, καὶ τῶν αὐτοῦ προγενεστέρων χαὶ με- 
γάλων καὶ πολλῶν μειζόνων αὐτοῦ γεγονότων, ὧν 
τὴν πολιτείαν αὐτὸς ἐμιμεῖτο. Οὐδὲν γὰρ, φησὶν, 
θαυμαστὸν τὸ ἐμὸν ἔργον, ὦ τέχνα, πρὸς τὸ τῶν 


Ὅρᾶτε πόσον ὑμεῖς ἀγριώτεροι τῶν θηρίων * οἱ μὲν [D Πατέρων ἡμῶν πολίτευμα. Kal ὡς ἦν ἔτι ταῦτα 


p ἡμῶν διὰ Θεὸν τοῖς βουλήμασι πείθονται, ὁμεῖς 
δὲ οὐδὲ τὸν Θεὸν ἐφοδήθητε, οὐδὲ τὴν τῶν Χριστιανῶν 


' αὐἦλάδειαν ἐδωσωπάθητε. Εἰσαγαγὼν δὲ αὐτοὺς αὐτῷ 


un" 


li UL 


m 
— 


-— 
J 


᾿ᾳελλίῳ παρέθηχε τράπεζαν, xal ἐνουθέτει μεταὔα- 


λεῖν τοῦ τρόπου. Οἱ δὲ παρ᾽ αὐτῶν μεταναστάντες 
κρείττους πολλῶν ἀνεφάνησαν * μετ᾽ οὐ πολὺ δὲ καὶ 
αὐτοὶ τὰ αὐτὰ σημεῖα ἐπιτελοῦντες ὥφθησαν. 

: "AJAoxs δὲ, φησὶ, μεγάλου δράχοντος τὴν πλησίον 


: γώραν λυμαινομένου, xal τὰ πολλὰ τῶν ζώων ἀναι- 


d ροῦντος, ἦλθον ol προσοιχοῦντες τὴν ἔρημον πάντες 
᾿διμοῦ πρὸς τὸν Πατέρα, δεόμενοι ἀφανισθῆναι ἔκ τῆς 
χώρας αὐτῶν τὸ θηρίον. Ὁ δὲ ὡς μηδὲν δυνάμενος 
PATROL. Gg. XXXIV. 


διηγούμενος Κόπρης ὁ πρεσθύτερος, ἀπονυστάξας, 
εἷς ἐξ ὑμῶν ἀδελφὸς ἀπιστίᾳ περὶ τῶν λεγομένων 
φερόμενος, ὁρᾷ βίόλον θαυμαστὴν ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ 
ἀνδρὸς ἐπιχειμένην χρυσοῖς γράμμασι γεγραμμένην, 
χαὶ ἐφεστῶτα ἄνδρα τινὰ πολιὸν μετὰ ἀπειλῆς αὐτῷ 
λέγοντα * Οὐχ ἀχούεις προσεχῶς τοῦ ἀναγνώσματος, 
ἀλλὰ νυστάζεις ; ὋὉ δὲ ταραχεὶς εὐθὺς ἡμῖν τὸ 
ἀχροώμενον xal ἀφθὲν Ῥωμαϊστὶ ἐξέφην. Ἔτι δὲ 
τούτου λαλοῦντος πρὸς ἡμᾶς ταῦτα, ἐπῆλθέ τις 
ἀγροῖχος κάλαθον ἔχων μεστὴν ψάμμου * καὶ παρει- 
στήχει ἐχδεχόμενος πληρῶσαι αὐτὸν τὴν διήγησιν. 
᾿Επυνθανόμεθα δὲ ἡμεῖς αὐτοῦ τῶι eus , M 
WM 


1155 


PALLADII 


1136 


ἄρα θέλει ὁ ἀγροΐκος μετὰ τῆς ψάμμου ; ᾿Απεχρίνατο À πρὸς ἡμᾶς διεχόμισεν, παραχαλών συγχωρηθῆναι 


δὲ πρὸς ἡμᾶς * ὁ Πατὴρ λέγων * Τέχνα, οὐχ ἐχρῆν μὲν 
ἡμᾶς καυχᾶσθαι πρὸς ὑμᾶς, οὐδὲ ἐξειπεῖν τὰ τῶν 
Πατέρων κατορθώματα, ἵνα μὴ ἐπαρθέντες κατὰ 
διάνοιαν, τὸν μέσθὸν ἀπολέσωμεν. Διὰ δὲ τὴν ὑμῶν 
σπουδὴν καὶ ὠφέλειαν, ὅτι ἐχ τοσούτου μήχους, πρὸς 
ὑμᾶς ἐληλύθατε, οὐ ζημειώσω ὑμᾶς τῆς ὠφελείας, 
ἀλλ᾽ ἄπερ δι’ ἡμῶν ὁ θτὸς φχονόμησε, παρόντων 
τῶν ἀδελφῶν διηγήσομαι. 

ἼΛχαρπος ἦν ἡ πλησίον ἡμῶν χώρα, xal οἱ χεχτη- 
μένοι αὐτὴν ἀγροΐχοι σπείραντες σίτον μόλις ἐν δι- 
πλῷ τὸ σπέρμα ἐθέριζον. Σκώληξ γὰρ γεννώμενος ἐν 
τῷ στάχυϊ ὅλον τὸν ἀμητὸν διέφθειρεν. Ot δὲ κατ- 
ἡχήθεντες γεωργοὶ παρ᾽ ἡμῶν xai Χριστιανοὶ γεγο- 
νότες, ἠξίουν ἡμᾶς εὔχεσθαι ὑπὲρ τοῦ θερισμοῦ. 
Εἴρον οὖν πρὸς αὐτούς * Εἰ ἔχετε πίστιν πρὸς τὸν 
Θεὸν καὶ ἡ ἐρημικὴ αὕτη ψάμμος ὑμῖν καρποφορή - 
σει * οἱ δὲ οὐδὲν ἀναδαλλόμενοι, τῆς ψάμμου ταύτης 
τῆς παρ᾽ ἡμῶν πατουμένης τοὺς ἑαυτῶν κόλπους 
πληρώσσντες, εὐλογεῖν προσέφερον ἀξιοῦντες, ᾿Εγὼ 
δὲ ὡς ηὐξάμην αὐτοῖς xatà τὴν πίστιν αὐτῶν γενέ- 
σθαι, ἔσπειραν αὐτὴν σὺν τῷ σίτῳ ἐν ταῖς χώραις " 
xai ἐξαίφνης πολύχαρπος αὐτῶν dj χώρα γεγένηται 
παρὰ πᾶσαν γῆν Αἰγύπτου. Τοῦτο οὖν ποιεῖν ἔθος 
ἔχοντες, κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἡμῖν ἐνοχλοῦσιν, Ἕν δέ μοι 
μέγα, φησὶν, ὁ Θεὸς πολλῶν παρόντων θαῦμα παρ- 
ἐσχεν. Κατελθὼν γὰρ ἐγὼ ποτε ἐν τῇ πόλει, εὖρον 
ἄνδρα τινὰ Μανιχαΐον, τοὺς δήμους ἀποπλανήσαυτα " 
ὡς δὲ πείθειν αὐτὸν δημοσίᾳ οὐχ ἠδυνάμην, στραφεὶς 
πρὸς τὸ πλῆθος, εἶπον, Πυρὰν μεγάλην εἰς τὴν πλα- 
τεῖαν ἀνάψατε, καὶ εἰσερχώμεθα ἄμφω ἐν τῇ φλογί. 
Καὶ εἴ τις ἡμῶν ἀφλόγιστος διαμείνῃ, οὗτος ἔχει τὴν 
χαλὴν πίστιν. Ὡς δὲ γέγονε τοῦτο, xal οἱ ὄχλοι ἐν 
σπουδῇ τὴν πυρὰν ἀνῆχαν, εἴλχον αὐτὸν μετ᾽ ἐμοῦ 
εἷς τὸ πῦρ. Ὁ δέ φησιν, Ἕχαστος ἡμῶν χατὰ μόνας 
εἰσελθέτω, xal πρῶτος εἰσελθεῖν ὄφείλεις αὐτὸς ὃ 
προστάξας, 'Oc δὲ ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ χατα- 
σφραγισάμενος εἰσελήλυθα, ἡ φλὸξ Gs χἀχεῖ δια- 
μερισθεῖσα οὐ παρηνόχλησέ μοι, ἡμιώριον ἐν αὐτῇ 
διατρίψαντι, ᾿Ιδόντες δὲ οἱ ὄχλοι τὸ θαῦμα ἀνεδόῃ- 
σαν, καὶ ἡνάἄγχαζον πάλιν χἀχεῖνον εἰς τὴν πυρὰν 
εἰσελθεῖν. Ὅ δὲ ὡς οὐκ ἤθελε δεδιὼς, λαδόντες αὐτὸν 
οἱ δῆμοι εἰς μέσον ὥθησαν, καὶ περιφλογισθεὶς ὅλως, 
ἀτίμως τῆς πόλεως ἐξεῤῥίφη, τῶν δήμων χραζόντων, 
Τὸν πλάνον ζῶντα καύσατε * ἐμὲ δὲ ἀναλαθόντες 6 ἀχλος 
xai εὐφημοῦντες, εἴς τὴν ἐχκλησίαν προέπεμψαν. 

ἴΛλλοτε δέ μου παριόντος διὰ ναοῦ τινος, τινὲς τῶν 
ἐθνῶν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν ἐθυσίαζον * εἶπον δὲ αὐ- 
τοῖς * Et Aoytxol ὄντες, ἀλόγοις τί θύετε ; xal ὑμεῖς αὐ- 
τῶν ἐστε λοιπὸν ἀλογώτεροι, Οἱ δὲ ὡς καλῶς εἰπόντι 
εὐθέως μοι ἠχολούθησαν, τῷ Σωτῆρι πιστεύσαντες, 

Κήπου δὲ μοι ποτε ἐν τῇ πλησίον χώρᾳ ὑπάρχον-- 
τος διὰ τὴν ἐρχομένην πρὸς ἡμᾶς ἀδελότητα, καὶ 
ἐνός τινος αὐτὸν πένητος ἐργαζομένου, εἰσῆλθέ τις 
τῶν Ἑλλήνων συλῆσαι τὰ λάχανα. Ὡς δὲ συλήσας 
ἀπῆλθεν, ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας ἐψεῖν αὐτᾶ οὐχ 
ἐδυνάτο, ἀλλ᾽ ἔμειναν ἐν τῇ λέδητι οἵά περ καὶ ἐλή- 
φθησᾶν, μὴ θερμαινομένου ὅλως τοῦ ὕδατος, "Ex 
ἑαυτῷ δὲ γενόμενος ὁ ἀνὴρ, ἀναλαδὼν τὰ λάχανα, 


D καρδίαν μου, πλὴν ἢ τοῦ Θεοῦ. Οξὲ ἐτέιρμι ὃ 


αὐτῷ τὸ πλημμέλημα, καὶ γενέσθαι Χριστιανός, 
Ὅπερ xal γέγονεν. Ἦσαν γὰρ xav' αὐτὴν τὴν ὥραν 
ξένοι πρὸς ἡμᾶς ἐλθόντες ἀδελφοὶ, δι᾽ οὖς pau: 
ἐπιτηδείως ἡμῖν τὰ λάχανα προσηνέχθη. Μεταλι- 
θόντες οὖν ἐξ αὐτῶν, εὐχαριστήσαμεν τῷ Θεῷ, διπλῆν 
εὐφροσύνην ποιησάμενοι, τήν τε τοῦ ἀνθρώπου σωτη- 
ρίαν καὶ τὴν τῶν ἀδελφῶν ἀνάπαυσιν. 
ΚΕΦΑΛ. NE. 

Περὶ ἀδδᾶ Σούρους. 

'A66a Σούρους δέ ποτε xal à66a Ἡσαΐας, x: 
ἀδδᾶ Παῦλος συνέτυχον ἀλλήλοις, ἄνδρες εὐλαδεῖς 
xai ἀσχηταὶ, τὸν μέγαν ὁμολογητὴν ἀδόᾷ ᾿Ανοὺδ 
ἐπισχεψόμενοι. ᾿Απεῖχεν δὲ αὐτῶν τρεῖς μονὲς -ὸ 
διάστημα. Καί φασι πρὸς ἀλλήλους - ᾿Επιδειξάτω 

Β ἔχαστος ἡμῶν τὴν ἑαυτοῦ πολιτείαν, xal ὅπως sapi 
θεοῦ ἐν τῷ βίῳ τούτῳ τετίμηται. "A66. Σούρους δὲ 
πρὸς αὐτοὺς ἔφη * Αἰτοῦμαι παρὰ τοῦ Θεοῦ δῶρον, 
dxapdrouc ἡμᾶς φθάσαι ἐπὶ τοῦ τόπου ἐν δυνάμει 
τοῦ Πνεύματος * καὶ μόνον εὐξαμένοῦ αὐτοῦ, πλοῖον 
ἕτοιμον εὑρέθη παραχρῆμα. καὶ ἄνεμος ἐπιτήδειος, 
xai ἐν ῥοπῇ εὑρέθησαν ἐπὶ τοῦ τόπου ἀνελθόντες 
κατὰ τοῦ ῥεύματος. 

ΚΕΦΑΛ. NG*. | 
Περὶ καὶ 'A662 'Ioatov, 

'Héalac δέ φησι πρὸς αὐτοὺς, Καὶ τί θαυμαστὸν, 
ὦ φίλοι, ἐὰν συναντήσῃ ἡμῖν ὁ ἀνὴρ ἐχάστου τὰς 
πολιτείας διαγορεύων ; 

KESAA. NZ. 
Περὶ xai à66a Παύλου. 

Παῦλος δέ φησι πρὸς αὐτούς - Ei ἀπεχάλυψε χεὶ 
ἡμῖν ὁ Θεὸς, ὅτι μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναλαμδέπι 
τὸν ἄνθρωπον ; Ὡς δὲ προῆλθον ἔμπροσθεν τοῦ τόκου, 
ὁ ἀνὴρ αὐτοῖς ἀπαντήσας ἠσπάζετο: 'O δὲ Παῦλάς 
φησι πρὸς αὐτόν - Φρᾶσον ἣ μῖν τὰ σεαυτοῦ x1:90- 
θώματα * μεθαύριον γὰρ πρὸς Θεὸν ἀπελεύσῃ. 

ΚΕΦΑΛ. NH. 
Περὶ καὶ ἀδδᾷ '"Ανούδ. 

Εἶπε δὲ ἀδδᾶ ᾿Ανοὺδ πρὸς αὐτούς. Εὐλογητὸς í 
θεὸς ὁ χἀμοὶ ταῦτα γνωρίσας, xal τὴν ὑμῶν zapo- 
σίαν xai πολιτείαν. Εἰπὼν δὲ &xüctoo τὰ χατορώ- 
pata, xxi τὰ ἑαυτοῦ λοιπὸν ἐξηγεῖτο, λέγων᾽ Ἐξ οὐ 
τὸ Σωτῆρος ὄνομα ἐπὶ τῇ ς γῆς ὡμολόγησα, οὐ zoo] 
ψεῦδος ἐχ τοῦ στόματός μου, γήϊνον οὐδὲν δῃτήδην, 
τοῦ ἀγγέλου με ἡμέριον τρέφοντος τὰν οὐρένιον τρο- 
φήν * οὐδὲ ἑτέρου τινὸς ἐπιθυμέα ἀΐμι ἐς τῷ 



















Θεός τι τῶν ἐπιγείων, ὃ οὐκ ἐγνώρισέ μοι. οὐκ Dis 
φῶς τοῖς ὀφθαλμοῖς pou * obx ἐν ἡμέρᾳ ὕενωσε, 
οὐχ ἐν νυχτὶ ἀνεπαυσάμην, τὸν Θεὸν ἐχζητῶν͵ ἀλλὰ 
ἄγγελός μοι παρῆν ἀεὶ, τὰς τοῦ κόσμου δυνάμεις ἔπε. 
δεικνύων * τὸ φῶς τῆς διανοίας pou οὐχ is ih 
πᾶν αἴτημα παρὰ θεοῦ μου εὐθὺς ἐλάμδανον. "fm 
πολλάχις μυριάδας ἀγγέλων τῷ Θεῷ παρεστώσι᾽ 
ἴδον χοροὺς δικαίων. ἴδον μαρτύρων ἀθροίσματε᾽ 
ἴδον πάντων τὸ ἔργον τῶν τὸν Θεὸν εὐφημούντων᾽ 
ἴδον τὸν Σατανᾶν πυρὶ παραδιδόμενον - ἴδον τοὺς 
ἀγγέλους αὐτοῦ χολαζομένους - ἴἤδον - τοὺς δικαία 
αἰωνίως εὐφραινομένους, Ταῦτα ὃΣ καὶ ἄλλα re 


HISTORIA LAUSIACA. 1158 


nei, non oportebat me gloriuri apud vos, ἃ condonaretur erratum, et ut fleret Christianus, quod 


'a enuntiare que gesta sunt ἃ Patribus ; ne 
elati amittamus |. mercedem : — propter 
1 autem vestrum et utilitatem, quod tam 
ad nos venistis, non fraudabo vos utilitate ; 
5 per nos Servator gessit, narrabo presen- 
tribus. 
is erat ager qui est prope nos, et rustici qui 
xossidebant, seminantes, vix semen duplica- 
tebant; vermis enim nascens in spica, totam 
| corrumpebat. Agricol: autem catechismo a 
istituti, et effecti Christiani, rogarunt nos ut 
18 pro messe, Dixi autem eis : Si habetis fi- 
Deum, vel arena deserli fructum vobis affe- 
ulem nihi) cunctati, cum haoc arena, que a 
deatur, sinus implessent. attulerunt, rogan- p 
ynediceremus. Posquam autem sum preca- 
llis fieret secundum ipsorum fidem, ipsi eam 
mento seminarunt in arvis suis ; οἱ repente 
iger ita multiplicavit fructum, ut omnem su- 
JEgyptum. Hoc ergo facere soliti, nobis 
iis exhibent molestiam. Unum autem, inquit, 
n miraculum prebuit mihi Deus multis pre- 
ἢ. Cum enim in civitatem aliquando descen- 
inveni quemdam virum Manicheum qui po- 
duxerat ;cum autem non possem ei publice 
ere, dixi conversus ad multitudinem : Ma- 
gum in platea accendite, et ingrediamur in 
n: et qui ex nobis illesus a flamma manserit, 
bonam fidem. Postquam autem hoc factum 
urbe regnum cito accenderunt,ipsum mecum C 
it in ignem. Is autem dicit : Unusquisque 
| ingrediatur, debe quae primus ingredi qui 
Cum autem in nomine Christi signatus es- 
essus, flamma in hano et illam partem di- 
. nulla affecit molestia, cum semihoram in ea 
noraius. Turbe autem viso miraculo excla- 
, et cogebant illum pyram pervadére, is au- 
ebat, timore affectus. Cum eum autem acce- 
populi, in medium protruserunt ; et totus 
ambustus, ejectus est e civitate, clamantibus 
: Planum viventem exurite. Me autem turbe 
ites, et laudibus prosequentes, deduxerunt in 
m. , 
autem ego aliquando per quoddam templum 
m, quidam δὲ gentibus suis idolis sacrifica- 


eliam factum est. Erant autem hac ipsa hora hospi- 
tes fratres qui ad nos venerant: propter quos tem- 
pestive admodum ad nos allata sunt olera. Que cum 
comedissemus, egimus Domino gratias, duplici ao- 
cepta letitia, et ex salute hominis, et ex refectione 
fratrum. 
CAPUT LV. 
Vita abbatis Suri. 

Abbas autem Surus, inquit, et leaias (Ruff., I. τι, 
cap. 10), οἱ Paulus sibi invicem repente occurrerunt 
ad fluvium, viri pii et egregii exercitatores, invisuri 
magnum abbatem Anuph. Distabat autem eorum 
intervallum tribus mansionibus ; et dicunt ad se 
invicem : Ostendat unusquisque nostrum suum vitse 
institutum, et quemadmodum fuit in hac vita a Deo 
honoratus. Abbas autem Surus dixi eis: Peto a Deo 
donum, ut nos virtute spiritus indefessi ad locum 
perveniamus ; et cum ipse solum orasset, inventum 
est protinus paratum navigium, el ventus secundus, 
et momento temporis inventi sunt in loco, cum ad- 
verso flumine navigassent. 

CAPUT LVI. 
Vita abbatis Isaiz. 

Isaias autem dicit eis : Et quid mirum, o amici, si 
vir nobis oocurrerit, qui vitam narret uniuscujusque 
(Ruff., lib. τι, cap. 10)? 

CAPUT LVII. 
Vita abbatis Pauli. 

Paulus autem dicit eie : Si Deus nobis revelaverit 
quod post tres dies assumit hominem? Cum autem 
paulo ulterius processissent, vireis obviam factus eos 
salutat ; Paulus autem ei dicit : Dic nobis que recte 
gessisti ;nam post crastinum diem abibis ad Deum 
(Ruffin., l. n, cap. 10). 

CAPUT LVIII. 
Vita abbalis Anuph (103). 

Dixit autem eis Anuph : Benedictus Deus, qui mihi 
bsec quoque signavit, οἱ vestrum vite institutum et 
adventum (Ruffin., 1. 11, cap. 10). Cum autem dixis- 
set quee unusquisque eorum recte gesserat, exposuit 
deinceps, que ipse facerat, dicens: Ex quo Servato- 
ris nomen professus sum in terra, ex ore meo non 
est egressum mendacium :humani cibi nihil sumpsi, 
me colesti alimento  alente quotidie angelo : 
nullius alterius rei cupiditas in cor meum ascendit, 


xi autem eis : Cur cum sitis participes ratio- D preterquam Dei ; nihilez rebus terrenis ocoultavit 


"'ificatis iis que carent ratione : vosque estis. 
ro iis magis expertes rationis ? Illi autem, αἱ 
e dixissem, me statim sunt secuti, credentes 
n. 

autem esset mihi aliquando hortus in agro 
uo, propter eam que ad nos veniebat frater- 
, eL quidam pauper eum operaretur, ingres- 
quidam gentilis, ut furaretur olera : ubi vero 
iratus recessisset. eaque tribus horis non 
3: coquere, sed mansissent in lebete qualia 
at, utpote quod aqua minime calefleret, vir se 
i$, accepta olera ad nos detulit, rogans utsibi 


mihi Deus, quod non signifleaverit οἱ ostenderit 
mihi. Non interdiu somnum cepi, non noctu requievi, 
Deum querens: Una mihi semper adfuit angelus, 
mondi ostendens potestates ; lumen cogitationis mes 
nunquam fuitexstinctum ; omnem petitionem accepi 
& Deo protinus. Vidi sepenumero Deo assistentes 
myriades angelorum, vidichoros justorum, vidi mar- 
tyrum congeriem, vidi monachorum vite institutio- 
nem ; vidi opusasutem omnium Deum laudantium. 
Vidi Satanam igni traditum, vidi angelusejus puni- 
tos, vidi justos letantes in eternum. Hec οἱ multa 
alia narrans, tertio die tradit anYxewsS -, exxeSS m XR 


1159 


PALLADII 


tim suscipientes angeli et chori martyrum, in colos A galitatem admiratus, eum secutus est abev 


sustulerunt, ipsis videntibus et hymnos audientibus. 
CAPUT LIX. 
Vita abbatis Hellenis (104). 

Quidam autem alius pater, qui vocabatur abbas 
Hellen (Ruffin., lib. x, cap. 11), cum ab ineunte 
etate se fortiter exereuisset, sepenumero ignem ge- 
stabat in sinu, incitans eos qui prope erant fratres 
ad ostendenda signa, dicens eis : Si vos vere exer- 
celis, virtutis signa de caetero ostendite. Aliquando 
autem cum per se esset in solitudine, incessit eum 
mellis desiderium ; cum vero illico favos invenisset 
sub petra, dixit : Recede a me intemperans cupidi- 
tas ; scriptum est enim : Spiritu ambulate, et deside- 
rium carnis non perficietis (Gal. v), eisque relictis 
&biit. Cum autem jam tres hebdomadas jejunasset in 
solitudine, inventis qui disjecti erant fructibus, dixit: 
Non comedam, neque attingam aliquid ex iis, ne 
fratrem meum scandalizem, nempe meam animam ; 
scriptum est enim : Non in alimento solum vivit 
homo (Matth 1v ; Lucz 1v). Cum autem adhuc aliam 
jejunasset hebdomadam, postea dormitavit; et ve- 
niens angelus in somnis, ei dixit: Surge et tolle ea 
qua inveniuntur, et comede. I8 autem surrexit, et 
cireumquaque aspiciens, videt fontemin orbem her- 
bas del catas germinasse. Cum autem et potum eum- 
psisset, et comedisset olera, affirmabat nihilunquam 
gibi fuisse jucundius. Cum parvam autem speluncam 
in loco invenisset, mansit illic paucos dies jejunus. 
Ubi autem egebat alimento, orabat flexis genibus : 
ei autem protinus apponebantur esculente omnia, et 
paniscalidus, etolive, et varii fructus. 

Aliquando autem invisit fratres suos ; et cum eos 
multum monuisset, contendebat in desertum, affe- 
rens quedam ad usum necessaria. Cum autem vi- 
disset quosdam onagros pascentes, ait ipsis : in no- 
mine Jesu Christi, veniat unus ex vobis, δὲ suscipiat 
onus meum. Is autem statimad ipsum accessit. Cum 
autem supellectilem et imposuissget, et ei insedisset, 
uno die pervenit ad speluncam. Ia sole vero ab eo 
posilis panibus et fructibus, cum ad ea venissent 
fere, ut solent ad fontem, et panes solum tetigissent, 
mortue sunt. 

Accessit autem aliquando ad quosdam monachos, 
.cum esset dies Dominicus, et dixit eis : Cur hodie non 
egistis synaxim ? Cum ii autem aperte dicerent : Eo 


fluvium. Cum autem qua tranaveherentur 
non invenissent, vocem emisit abbas Helle 
cans crocodilum. Is autem ei statim obedien 
tergum substernens ; rogavit autem presby 
cum 60 ascenderet ; is vero timore affectus, 
disset belluam, retrocessit. Gum autem eur 
admiratio, et eos qui trans fluvium habita 
tres, videntes eum cum bellua transmitte 
veum, ille ascendens in terram, una secun 
belluam, dicens, melius esse ei ut moraret 
interemptarum animarum acquireret suppli 
autem cadens, protinus est mortua. 


Tres aulem dies permanens apud fratres 
docens eos precepta, et. que» erant occult 


B cujusque consilia aperte enuntians : hunc q 


cens vexari a fornicatione, illum veroa vat 
alium a deliciis, alium ab ira, et alium qui 
nuntiabat lasse mitem, alium vero pacificum 
quidem vitia, horum vero virtutes argui 
tem audientes, mirebantur dicendo revera 
Eis autem dixit : Parate nobis olera, hodie 
nos venienl plures fratres. Cum illiautem a 
rarent, supervenientes fratres se invicem 
runt. 


Rogavitautem eum quidam ex fratribus, vo 
cum eo degere in deserto. Eo autem 
non posse illum sustinere tentationes dem 
contentiosus se omnia toleraturum assevers 
eum aulem excepisset, jussit habitare in 8 


C lunca. Ad eum autem noctu adventantes d 


eum suffocare aggediebantur, cum eum prit 
pibus perturbassent cogitationibus. Ille ai 
currens renunliavit abbati Helleni que e 
Ipse autem cum loco figuram impressisset, jt 
deinde manere secure. Cum autem aliquan: 
ei deficissent in spelunca, adventans ange 
gura fratris ei attulit nutrimentum. 


Rursus autem ipsum aliquando querentes 
decem numero, errabant per solitudinem, 
jam die jejuni permanentes ; cum vero eos in 
jussit in spelunca quiescere, illi vero eum vic 
monuerunt. Ille qui nihil habebat quod eis app 
dixit eis : Potens est Deug men sam parare inde 
Statim autem quidam adolescens ie wot 


quod non venerit presbyter, dixit eis: Ego ibo D orantibus pulsavit fores. Cum autem apes 


et eum vocabo. Ii autem dixerunt, non posse ali- 
quem transmittere alveum propter altitudinem. 
Quinetiam dicebant eo in loco esse belluam mazxi- 
mam, nempe crocodilum, qui multos homines con- 
sumpserat. Is autem non cunciatus, statim surgens 
prefectus est ad valum : quem cum bellua statim 
tergo excepisset, ad partem ripe ulterioris trans- 
vexit. Cum autem in agro invenisset presbyterum, 
rogavit ne despiceret fraternitatem. Ille autem eura 
videns multis consutis pannis obsitum, rogavitunde- 
nam pannum habuisset, dicens : Habes vestem anime 
pulcherrimam, o frater * ejusque humilitatem et fru- 


derunt adolescentem habentem magnu 5 
panis et olivarum. Iis autem suscepiis, tome 
Deosagentes gratias, cum adolescens statim eva 
Hac et alia multa miracula cum nobis narass 
Copres, nos que benigne et humaniter tractat 
duxit in suum hortum, ostendens nobis psl 
alias arbores frugiferas quas ipse plantavit ii 
dine, admonitus a fide rusticorum, quibus di 
test desertum fructus producere iis qui fidem 
in Deum. Postquam enim vidi, aiebat eos qui 
seminaverant, et eorum agrum fructum tulis 
quoque idem aggressus, idem sum consecolo 


1161 


ψυχήν. Τὴν δὲ εὐθὺς ἄγγελοι ὑποδεξάμενοι xal χο- 
pol μαρτύρων, εἰς οὐρανοὺς ἀνῆγον αὐτῶν ὁρώντων 
xal ἀκουόντων τοὺς ὕμνους. 
ΚΕΦΑΛ. ΝθΘ', 
Περὶ 'A66a Ἑλλῆν. 

ἤΑλλος δέ τις Πατὴρ 'A662, Ἑλλῆν χαλούμενος, 
παιδόθεν τὴν ἀρετὴν ἐξασχήέσας, τοῖς πλησίον αὐτοῦ 
ἀδελφοῖς πολλάκις πῦρ ἐν κόλπῳ ἐδάσταζεν, ἐρεθί- 
ζων αὐτοὺς προύαίνειν εἰς ἐπίδειξιν τῶν σημείων, 
λέγων αὐτοῖς, EU κατὰ ἀλήθειαν ἀσχεῖτε, τὰ σημεῖα 
λοιπὸν τῆς ἀρετῆς ἐπιδείξασθε. Αλλοτε δὲ αὐτῷ xa0' 
ἑαυτὸν γενομένῳ, ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἐν ἐπιθυμίᾳ μέλιτος, 
εὔθὺς δὲ ὑπὸ πέτραν κηρία εὕράμενος, φησὶν, 
ἤΑΛπελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ, dj ἀχόλαστος ἐπιθυμία " γέγρα- 
πται γὰρ, Πνεύματι περιπατεῖτε, χαὶ ἐπιθυμίαν 
σαρχὸς οὐ μὴ τελέσητε, καὶ καταλιπὼν αὐτὰ ἀπηλ- 
λάγη. "Βδη δὲ αὐτοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ τρεῖς ἑόδομάδας 
νηστεύοντος, ὁπώρας εὑρὼν ἐῤῥιμμένας, εἶπεν “ Οὐ 
μὴ φάγω, οὐδὲ ἅψωμαί τινος ἐξ αὐτῶν, ἵνα μὴ τὸν 
ἀδελφόν μου σχανδαλίσω, τουτέστι τὴν ψυχήν. Tt- 
γραπται γὰρ, Οὐχ ἐπὶ τροφῇ μόνῃ ζήσεται ἄνθρω- 
πος. Νηστεύσας δὲ xal ἄλλην ἑδδομάδα, ὕστερον ἀπ- 
ενύσταξε᾽᾽ καὶ εὑρὼν ὁ ἄγγελος xav ὄναρ, φησὶ πρὸς 
αὐτὸν, ᾿λναστὰς τὰ εὑρισκόμενα φάγε. Ὁ δὲ ἐξαν- 
ἐστη, xal χύχλῳ περιδλεπόμενος ὁρᾷ πηγὴν βοτάνας 
τρυφερὰς κύχλῳ βλαστήσασαν. Μετειληφὼς δὲ τοῦ 
πότου καὶ τῆς τροφῆς τῶν λαχάνων, διεδεδαιοῦτο 
μηδὲν ἡδύτερον αὐτῶν πώποτε γεύσασθαι. Σπήλαιον 
δὲ εὑρὼν μιχρὸν ἐν τῷ τόπῳ, ἔμεινεν ἐκεῖ ὀλίγας 
ἡμέρας ἄσιτος. Ὡς δὲ λοιπὸν τροφῆς ἐδέετο, χλίνας 


HISTORIA LAUSIACA. 
λάκις ἡγούμενος ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας παραδίδωσι τὴν À ταπεινοφροσύνην αὑτοῦ 


1102 


θαυμάσας xal εὐτέλειαν, 
εἵπετο αὐτῷ ἀπιόντι εἷς τὸν ποταμόν. Ὡς δὲ πόρ- 
θμιον οὐχ εὔρον, φωνὴν ἀφίησιν ὁ ἀδδᾶς Ἑλλῆν 
προσχαλούμενος τὸν χροχόδειλον, Ὁ δὲ εὐθὺς ὅπ- 
αχούσας αὐτοῦ, παρῆν τὸν νῶτον ὁποστρωσάμενος. 
᾿Βξίου δὲ τὸν πρεσδύτερον συνέπιδῆναι αὐτῷ. Ἔμφο- 
6oc δὲ γενόμενος ἐχεῖνος συνεωραχὼς τὸ θηρίον, ἐπὶ 
τὰ ὄπισθεν ὑπεχώρει. Ὡς δὲ θάμθος ἔσχεν αὐτὸν, 
καὶ τοὺς ἀντιπέραν οἰκοῦντας ἀδελφοὺς, θεασαμένους 
αὐτοὺς σὺν τῷ θηρίῳ τὸν πόρον διαπορθμεύσαντα, 
ἀνελθὼν εἰς τὴν ξηρὰν συνεπεσπάσατο τὸ θηρίον " 
τεθνάναι λέγων αὐτῶ ἄμεινον, xal χερδάναι τῶν 
ἀναιρεθεισῶν ψυχῶν τὴν δίχην. Τὸ δὲ παραχρῆμα 
πεσὸν ἐξέψυξε. 

Προσχαρτερήσας δὲ ἡμέρας τρεὶς τοῖς ἀδελφοῖς 
ἐχάθητο διδάσχων αὐτοὺς τὰς ἐντολὰς, xal τὰ ix4- 
στοῦ ἐν χρυπτῷ βουλεύματα φανερῶς ἐξαγγέλλων. 
Τὸν μὲν ὑπὸ πορνείας ἐνοχλεῖσθαι λέγων, τὸν δὲ 
ὑπὸ χενοδοξίας, ἄλλον ὑπὸ τρυφῆς, ἕτερον δὲ ὑπὸ 
ὀργῇς, καὶ ὃν μὲν πρᾶον, ὃν δὲ εἰρηνικὸν ἀπεφήνατο, 
xal τοῦ μὲν τὴν χαχίαν, τοῦ δὲ τὰς ἀρετὰς ἐξελέγχων. 
᾿Αχούοντες δὲ ταῦτα ἐθαύμαζον λέγοντες ἀληθῶς 
οὕτως εἶναι. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς - Ἑτοιμάσατε 
ἡμῖν λάχανα ^ ἐλεύσονται γὰρ σήμερον πλείονες 
ἀδελφοὶ πρὸς ἡμᾶς. Οἱ δὲ ὡς ἔτι ηὐτρέπιζον ἐπι- 
στάντων τῶν ἀδελφῶν, ἀλλήλους ἠσπάζοντο. 

"H£lou δέ τις αὐτῶν τῶν ἀδελφῶν, συνδιάγειν αὐτῷ 
ἐν τῇ ἐρήμῳ βουλόμενος. Λέγοντος δὲ αὐτοῦ μὴ 
δύνασθαι ὑπενεγχεῖν τοὺς πειρασμοὺς τῶν δαιμόνων, 
φιλονειχότερον ἐχεῖνος διατεθεὶς, πάντα ὑπενεγκεῖν 


ἐπηγγέλλετο. Καὶ δὴ ὑποδεξάμενος αὐτὸν εἷς ἕτερον 


τὰ γόνατα ηὔχετο. Εὐθὺς δὲ αὐτῷ πάντα τὰ τῶν C σπήλαιον οἰκεῖν παρεκελεύετο. ᾿Επιστάντες δὲ νύχτωρ 


βρωσίμων παρέκειντο, καὶ ἄρτοι θερμοὶ, καὶ ἐλαῖαι, 
xai ὀπώρα τις διάφορος. 

᾿Ἐπεσχέψατο δέ ποτε τοὺς ἑαυτοῦ ἀδελφοὺς, οὖς 
χαὶ πολλὰ νουθετήσας ἐπὶ τὴν ἔρημον ἔσπευδεν, 
ἐπικομιζόμενός τινα τῶν εἷς τὰς χρείας ἐπιτηδείων. 
Ἰδὼν δὲ ὀνάγρους τινὰς βοσχομένάς, φησὶ πρὸς 
αὐτάς " Ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ ἥχέτω μία ἐξ ὑμῶν 
ὁποδεξαμένη μου τὸ βάρος. 'H δὲ εὐθὺς ἔπ’ αὐτὸν 
ὥρμησεν, ᾿Επιθεὶς δὲ αὐτῇ τὰ σχεύη, καὶ ἐπικαθί- 
σας, iv μονημέρῳ ἐπὶ τὸ σπήλαιον ἔφθασε, Διαθέντος 
δὲ αὐτοῦ τοὺς ἄρτους xal τὰς ὀπώρας ἐν τῷ ἡλίῳ, 
Ἦλθεν ἐπ᾽ αὐτὰ, ὡς ἔθος ἦν, τὰ θηρία ἐπὶ τὴν πηγὴν, 
xai ἁψάμενα μόνον τῶν ἄρτων ἀπέψυξαν. 

Παραδθαλὼν δὲ πρός τινας μοναχοὺς Κυριαχῆς 


οἱ δαίμονες πνίγειν αὐτόν ἐπεχείρουν, τὸ πρῶτον 
αἰσχροῖς λογισμοῖς ἱχανῶς διαταράξαντες. ᾿Εχδρα- 
μὼν δὲ ἐκεῖνος τὰ συμδάντα ἐπήγγελε τῷ ἀδόᾷ 
Ἑλλῆνι. Περιχαράξας δὲ ἐκεῖνος τὸν τόπον, ἐχέλευσε 
τὸ λοιπὸν μετὰ ἀδείας μένειν αὐτόν. 

"Apt. δὲ αὐτούς ποτε ἐπιλιπόντων ἐν τῷ σπη- 
λχίῳ, ἐπιστὰς ἄγγελος ἐν ἀδελφοῦ σχήματι ἐκόμιζεν 
αὗτοῖς τὴν τροφήν. ἼΔλλοτε δὲ ἐπιζητοῦντες αὐτὸν οἱ 
ἀδελφοὶ δέχα τὸν ἀριθμὸν, ἐπλάζοντο χατὰ τὴν ἔρη- 
μον ἑδδόμην ἡμέραν ἄσιτοι διατελοῦντες. Εὑρὼν δὲ 
αὐτοὺς ἐκέλευεν ἀναπαύεσθαι ἐν τῷ σπηλαίῳ. Οἱ δὲ 
ὡς ὑπέμνησαν πεῤὶ διαίτης, ἐχεῖνος μηδὲν ἔχων 
παραθεῖναι, ἔλεγε πρὸς αὐτοὺς, Δονατός ἐστιν ὁ 
Θεὸς ἑτοιμάσαι τράπεζαν ἐν ἐρήμῳ. Εὐθὺ» δὲ πρὸ 


οὔσης, ἔλεγε πρὸς αὐτούς * Τί δὴ σήμερον τὴν σύν- D θυρῶν παῖς τις χιλὸς νεανίας ἐπέμενε, χρούων 


αξιν οὐχ ἐπιτελέσατε; Τῶν δὲ φασχόντων μὴ ἐλη- 
λυϑέναι πέρηθεν τὸν πρεσδύτερον * ἔλεγε πρὸς αὐτούς " 
»Απελθὼν χαλέσω αὐτόν. Οἱ δὲ ἔφασκον μὴ δύνασθαί 
τινα διαδαίνειν τὸν πόρον διὰ τὸ βάθος. ᾿Αλλὰ γὰρ 
xai θηρίον μέγιστον ἔλεγον εἶναι ἐν τῷ τόπῳ κρο- 
χόδειλόν τινα, πολλοὺς ἀνθρώπους καταναλώσαντα. 
Ὁ δὲ μὴ μελλήσας, εὐθὺς ἀναστὰς ὥρμησεν ἐπὶ τὸν 
πόρον, καὶ εὐθὺς αὐτὸν τὸ θηρίον ἐπὶ τοῦ νώτου 
ὑποδεξάμενον εἰς τὸ πέραν ἀποχατέστησεν. Εὐρὼν 
δὲ τὸν πρεσδύτερον ἐν τῷ χωρίψ, παρεχάλει μὴ περι- 


εὐχομένων αὐτῶν. ᾿Ανοίξαντες δὲ εἶδον τὸν νεανίαν, 
σπυρίδα μεγάλην μεστὴν ἄρτων τε καὶ ἐλαιῶν 
ἔχοντα * ὑποδεξάμενοι δὲ αὐτὰ μετελάμθανον, εὐχα- 
ριστοῦντες τῷ Κυρίῳ, τοῦ παιδὸς εὐθὺς ἀφανοῦς 
γενομένου. Ταῦτά τε χαὶ ἄλλα πλείονα θαυμαστὰ ὁ 
πατὴρ Κοπρῆς ἡμῖν ὑφηγησάμενος xal φιλροφρονη- 
σάμενος ἡμᾶς χατὰ τρόπον, εἰς τὸν ἑχυτοῦ χῇπον 
εἰσήγαγε, δεικνόων ἡμῖν φοίνιχας, xal ἄλλα ὁπω- 
ρικὰ, ἅπερ αὐτὸς ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐφύτευσεν ὑπὸ τῆς 
τῶν ἀγροίχων πίστέως ὑπομνησθείς, Πρὸς οὖς εἶπεν, 


tÜciv τὴν ἀδελφότητα. ᾿Ιδὼδ ὃὲ αὐτὸν ἐχεῖνος 
ῥάχος ἐνδεδυμένον πολύῤῥαφον, πάρ᾽ αὐτοῦ ἐπυνθά- 
νετο, πόθεν ἄρα τὸ ῥάκος ἐκέκτητο * ἐπειπὼν, Κάλ- 
λιστον ἔχεις ἱμάτιον τῆς ψυχῆς, ἀδελφὲ, Τὴν δὲ 


ὅτι Δύναται καὶ ἡ ἔρημος χφρπαςαφῦδην παῖς s 
πίστιν εἰς τὸν Θεόν. Ὡς γὰρ τας NON Sisi. 
τὴν ψάμμον σπείραντας, καὶ NRI amc 
ποφοροῦσαν, nq τὸ αὐτὸ Vacg*eMNNSR 


1163 


ΚΕΦΑΛ. E. 
Περὶ τοῦ ἀδδᾶ ’᾿Απέλλη τοῦ πρεσδυτέρου. 

Ἴδομεν δὲ καὶ ἕτερον πρεσδύτερον ἐν τοῖς μέρεσι 
τοῖς ἀνωτέροις, ὀνόματι ᾿Απέλλην, ἄνδρα δίχαιον, 
τὴν χαλκχευτιχὴν τέχνην πρῶτον μετελθόντα, xal 
ἐχεῖθεν εἰς ἄσχησιν τραπέντα * ὃς ἐλθόντος ποτὲ τοῦ 
διαβόλου πρὸς αὐτὸν ἐν γυναικείῳ σχήματι, ὡς τὰς 
χρείας τῶν μυναχῶν χαλκχεύων ἐτύγχανεν, ἁρπάσας 
ἐχ τοῦ πυρὸς πεπυρωμένον τὸ σιδήριον τῷ χειρὶ, 
διὰ σποὐὺδῆς τὸ πρόσωπον αὐτῆς ὅλον xal τὸ σῶμα 
χατέχκαυσέν. Καὶ ἤχουον ταύτης οἱ ἀδελφοὶ ὀλολυζού- 
σης ἐν τῷ χελλίῳ *. ἐξ ἐχείνου λοιπὸν ὁ ἀνὴρ πάντοτε 
τὸ σιδήριον τῇ χειρὶ κρατεῖ πεπυραχτῶμένον, xal 
μὴ βλαπτόμενος " ὃς ἡμᾶς φιλοφρόνως ὑποδεξάμενος, 
περὶ τῶν σὺν αὐτῷ γενομένων ἀξιοθέων ἀνδρῶν ὅφη- 
γεῖτο, ἔτι νῦν περιόντων. 

ΚΕΦΑΛ, ΞΑ΄. 
Περὶ ἀδδᾶ Ἰωάννου. 

Ἔστι, φησὶν, Ἐν τῇ ἐρήμῳψ ταύτῃ ἀδελφὸς ἡμέτε- 
ρος Ἰωάννης, ἄλλης μὲν λοιπὸν ἡλικίας πάντας μὲν 
τοὺς νῦν μοναχοὺς ταῖς ἀρεταῖς ὑπερδάλλων, ὃν 
οὐδεὶς ταχέως εὑρεῖν δύναται, διὰ τὸ ἀεὶ μεταύαίνειν 
αὗτὸν τόπον Ex τόπου ἐν τῇ ἐρήμῳ. Οὗτος τὸ πρῶτον 
ἑστὼς ἐπὶ τρισὶν ἔτεσιν ὑπὸ πέτραν τινὰ πάντοτε, 
προσευχόμενος, διετέλεσε μὴ χαθίσας ὅλος, μὴ χοι- 
μηθεὶς, ἀλλ᾽ ὅσον ἑστὼς τοῦ ὕπνου μόνον ἀφήρπαζε, 
τῇ Κυριαχῇ μόνον τῆς εὐχαριστίας μεταλαμθάνων, 
τοῦ πρεσδυτέρου αὐτῷ ἀποφέροντος, ἄλλο οὐδὲν 
διῃτᾶτο. Καὶ δὴ μιᾶς τῶν ἡμερῶν μετασχηματισάμε- 
νος ἑαυτὸν ὁ Σατανᾶς εἷς τὸν πρεσδύτερον ταχυτέρω 
πρὸς αὐτὸν ἄπεισι, προσποιούμενος αὐτῷ τὴν χοι- 
νωνίαν Ἐπιδιδόναι. Ἐπιγνοὺς δὲ αὐτὸν ὁ μαχάριος 
Ἰωάννης εἶπε πρὸς αὐτὸν, Ὦ παντὸς δόλου xal πάσης 
ῥᾳδιουργίας πάτερ, ἐχθρὲ πάσης διχαιοσύνης, οὐ 
παύει ἀπατῶν τὰς τῶν Χριστιανῶν ψυχὰς, ἀλλὰ 
τολμᾷς xal αὐτοῖς ἐπιδῆναι τοῖς ἀχράντοις μυστη-- 
ρίοις : Ὁ δὲ πρὸς αὐτὸν ἀπεχρίνατο * Παρὰ μικχρὸν 
ἐχέρδησα ἄν σε χαταλαδών. Οὕτω γὰρ xal τινα τῶν 
σῶν ἀδελφῶν ἀπεπλάνησα, χαὶ ἔχφρονα γενόμενον 
εἰς μανίαν ἐπήγαγον. Ὑπὲρ οὗ πολλοὶ δίκαιοι πολλὰ 
προσευξάμενοι μόλις ἴσχυσαν αὐτὸν εἰς φρόνησιν 
ἀγαγεῖν. Καὶ ταῦτα εἰπὼν ὁ δαίμων ἀπ’ αὐτοῦ 
ἀπηλλάγη. 

Διαῤῥαγέντων δὲ αὐτοῦ τῶν ποδῶν ἐκ τῆς ἀχινη- 
σίας τοῦ πολλοῦ χρόνου, καὶ τῶν ἰχώρών προερχομέ- 
νων, ἐπιστὰς ἄγγελος ἤψατο τοῦ στόματος, αὐτῷ 
λέγων, Ὁ Κύριος ἔσται σοι ἀληθὴς βρῶσις, xal τὸ 
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἀληθὲς πόμα. Καὶ ἀρχεῖ σοι τέως 
ἣ πνευματιχὴ πόσις χαὶ τροφὴ, ἵνα μὴ πλῃσθεὶς ἐξεμέ- 
σῃς ^ xal θεραπεύσας αὐτὸν μετέστησεν ix τοῦ τό- 
που. Διῆγε δὲ κατὰ τὴν ἔρημον λοιπὸν περιάγων, 
καὶ ἐσθίων βοτάνας. Τῇ Κυριαχῇ δὲ εἰς τὸν αὐτὸν 
τόπον ηὗὑρίσχετο τῆς χοινωνίας, μεταλαμδάνων. 
Βαία δὲ ὀλίγα παρὰ τοῦ πρεσθυτέρου αἰτησάμενος, 
ζώνας τοῖς ζώοις εἴργάζετο. Βουληθέντος δὲ ἀπελθεῖν 
πρὸς αὐτὸν χωλοῦ τινος θεραπείας ἕνεκα, xal ἐπι- 
δάντος μόνον τῷ ὄνῳ, ὡς οἱ πόδες αὐτοῦ μόνον τῇς 
ζώνης ἤψαντο τῆς παρὰ τοῦ ἁγίου ἀνδρὸς γενομένης, 
παραχρῆμα ἐσεραπεύθη “ ἄλλοτε εὐλογίας τοῖς 
ἀῤῥώστόις ἀπεστειλε, xal ἀπηλλάγησαν εὐρέως τῆς 
νόσου, ᾿Αποχαλύπτεται δὲ αὐτῷ πεοὶ τῶν αὐτοῦ 


PALLADII 
Α μοναστηρίων, ὅτι τινὲς αὐτῶν οὐχ ὀρθὴν ἔχο 


λιτείαν * xal γρᾶφει πᾶσιν ἐπιστολὴν διὰ τι 
σδυτέρου, ὅτι οἱ μέν τινες ῥᾳθυμοῦσιν, οἱ δ' 
δουσι πρὸς ἀρετήν. Καὶ εδρέθη ἀλήθεια 
ἔχουσα. Γράφει δὲ xal τοῖς Πατράσιν, ὅτι - 
αὐτῶν ὀλιγωροῦσι περὶ τῆς τῶν ἀδελφῶν cox 
ἄλλοι δὲ ἱκανῶς παραχαχοῦσι * xai ἕκατέρ 
τιμὰς xal τὰς χολάσεις ἀπήγγειλεν. Kal md 
λους πρὸς τὴν τελειοτέραν χατάστασιν προ; 
μενος, ὑπεμίμνησκεν, ἀπὸ τῶν αἰσθητῶν ε 
νόησιν ἀναχωρεῖν Καιρὸς γὰρ λοιπὸν τὴν τ 
ἐνδείξασθαι πολιτείαν. Οὐ γὰρ παῖδες, cn 
νήπιοι τὸν πάντα χρόνον ὀφείλομεν διαμένει 
ἤδη τοῖς τελειοτέροις ἐπιδαίνειν νοήμασι, " 
ἀνδρείας ἐφάψασθαι xai ταῖς μεγίσταις 
ἐπιδῆναι. Ταῦτα xal τούτων πλείονα ὁ Πατὶ 
τοῦ ἀνδρὸς διηγεῖτο * ἅπερ δι᾽ ὑπερδολὴν θο 
ἅπαντα οὐχ ἐγράψαμεν * οὐχ ὅτι οὐκ ἦν ἀληθί 
διὰ τήν τινων ἀπιστίαν. Ἡμεῖς δὲ ἱκανῶς πε 
φορήμεθα πολλῶν xal μεγάλων τὰ αὐτὰ ἡμῖν ὁ 
μένων, xal αὐταῖς ὄψεσιν ἑωραχότων. 
ΚΕΦΑΛ. ἘΒ΄. 
Περὶ ἀδδᾶ Παφνουτίου. 

᾿Εθεασάμεθα δὲ καὶ ἕτερον τόπον Παφνουτίς 
ἀναχωρητοῦ, ἀνδρὸς μεγάλου xai ἐναρέτου - ( 
πρὸ πολλοῦ τινος χρόνου ἐτελειώθη ἐν τῇ περι 
Ἡραχλέως τῆς Θηδάϊδος * περὶ οὗ πολλοὶ 
διηγήσαντο, 

ΚΕΦΑΑΛ. ΞΞΤ". 
Περὶ σαλπιγχτοῦ. 

Οὗτος μετὰ πολλὴν ἄσκησιν δέεται τοῦ Oc 
τῶν χατορθωσάντων ἁγίων ἄρα εἴη ὅμοιος. "A 
δὲ ὀφθεὶς εἶπεν αὐτῷ " Ὅμοιος εἴ τῷξὲ τῷ c 
τῷ £v τῇδε τῇ πόλει διάγοντι. Ὁ δὲ μετὰ σι 
ὁρμήσας πρὸς αὐτὸν, ἐπύθετο παρ’ αὐτοῦ τὴν 
πολιτίαν, καὶ τὰς πράξεις αὐτοῦ διερευνᾶτο. 
φησὶ πρὸς αὐτὸν, ὅπερ xal ἦν ἀλγθὲς, μι; 
ἑάυτὸν εἶναι καὶ μέθυσον, καὶ πόρνον, οὐ πρὸ τ 
τινος χρόνου ἐχ τῆς λῃστρικῆς εἰς τοῦτο μεταῦλ 
Ὡς δὲ ἠχριθεύετο map! αὐτοῦ, τί τῶν χαλῶν 
κατώρθωτο πώποτε, ἔφησε πρὸς αὐτὸν μηδὲν! 
ἑαυτῷ χαλὸν συνειδέναι, πλὴν ὅτι ποτὲ ἐν τῷ 
στριχῷ τόπῳ ὑπάρχων παρθένον Χριστοῦ μέλλο 
ὑπὸ λῃστῶν διαφθαρῆναι, ἐξείλατο νυχτὸς, zi ὦ 
τῆς χώμης ἀποχατέστησεν, "AAA oce δὲ ziv Ὧν 
εὔμορφον εὑρῶν πλανωμένην κατὰ τὴν Wn 


D φυγαδευθεῖσαν ὑπὸ τῶν ταξεωτῶν τοῦ ἄρχοντο: 


τῶν βουλευτῶν διὰ χρέος δὴμόσιον ἀνδρικὸν, 
ἀποδυρομένην τὴν πλάνην, ἐπυθόμην παρ᾽ τ 
ὀδυρμοῦ τὴν αἰτίαν, Ἢ δὲ εἶπε - Μηδὲν με ἢ 
δέσποτα, μηδὲ ἐξέταζε τὴν ἀθλίαν, ἀλλ᾽ ὡς 
παινίδα σὴν, ὅπου βούλει, ἀπάγαγε. Τοῦ γὰρ ἃ 
μου πολλάχις μαστιχθέντος ἐπὶ διετῇ χρόνον 
χρέους δημοσίου χρυσίνων τριακοσίων, καὶ h 
λαχῇ κατειργμένου, καὶ τῶν φιλτάτων μου πὶ 
τριῶν διαπραθέντων, ἐγὼ φυγὰς οἴχομαι, τὸκ 
τόπου περιερχομένη. Νῦν δὲ xai κατὰ τὴν [| 
πλανῶμαι, πολλάκις εὑρεθεῖσα, καὶ συνεχῶς αὶ 
γωθεῖσα ^ xal τρίτην ἔχω ἐν τῇ ἐρήμῳ ἄσιτο, 
μείνασα. ᾿Εγὼ δὲ ἐλεήσας αὐτὴν, xai ἀπαγαγὰ 
τὸ σπήλαιον, δούς τε αὐτῇ τοὺς τριακοσιους XP* 


5 | HISTORIA LAUSIACA. 
ἃ quidem sunt otiu dediti, hi vero contendunt δὰ virtu- 


CAPUT LX. 
Vila abbatis Appelle (105). 
idimus autem alium quoque presbyterum in par- 
i5 superioris regionis, Appellem nomine (Ruff., 1. 11, 
. 15), virum justum, qui fabrics serariae artem 
num tractavit, et exinde conversus est ad exer- 
lionem. Is cum ad eum venisset diabolus in figura 
lebri, quo tempore ad usum monachorum que- 
t tractabat fabrilia; ferrea lamina ex igne rapta, 
1e manu propterfestinationem, totum ejus vultum 
)rpus combussit, eamque audierunt fratres ulu- 
em in cella. Ab eo tempore vir ille semper manu 
ibat ferrum ignitum, nec ledebatur. I8 cum nos 
gue et humaniter accepisset, narravit nobis de 
| preeclaris et Deo dignis qui cum eo fuerant, et 
t adhuc superstites. 
CAPUT LXI. 
Vita allerius Joannis (106). 
il, inquit, in hac solitudine frater noster, nomine 
nes (Ruff., l. n, c. 15), alterius quidem jam 
is, omnes autem monachos superans virtutibus : 
Δ nemo potest cito invenire, quod semper in so- 
inibus locum loco commutet. [8 primum stans 
annos sub quadam rupe, orans perpetuo, non 
as omnino, non dormiens, niei quantum somni 
3 suffurabatur, et Dominica solum sumens Eu- 
istiam, afferente ei presbytero, nihil aliud come- 
|. Atque adeo cum quodam die ae Satanas trans- 
asset in presbyterum, ad eum abibat celerius, 
se ferens se ei velle dare Eucharistiam. Cum 
autem agnovisset beatus Joannes, dixit ei: O 
8 fraudis et malitie pater, inimice omnis justi- 
10n cessabis decipere animas Christianorum, sed 
s sanctis insultare Sacramentis? Is autem ipsi 
ndit : Parum abfuit quin te dejectum lucrife- 
1; nam 8ic quoque seduxi quemdam ex tuis fra- 
8, οἱ mente motum deduxi ad insaniam. Pro 
τα multi justi multum rogessent, vix potuerunt 
re ut essel sane mentis. Hecque cum dixisset. 
on, ab eo recessit. 
m autem essent disrupti ejus pedes ex eo quod 
tempore stetisset immobilis, et exiret sanies, 
iens angelus, tetigit ejus corpus, dicens : Chri- 
erit tibi verus cibus, et sanctus Spiritus verus 
, interim autem tibi sufficit spiritale nutrimen- 
ne repletus evornas. Et cum eum curasset, di- 
; ἃ loco. Deincepsautem vitam egit in solitudine, 
miens, et herbis vescens : Dominica autem in- 
batur ineodemlocosumens Communionem. Cum 
)$ autem palme ramos petisset a presbytero, 
'bat cingula animalibus. Cum vero vellet qui- 
laudus ad eum venire ut curaretur, et asinum 
imodo inscendisset, ubi primum ejus pedes te- 
| cingulum quod fuerat a sancio viro factum, 
lico curatus. Alias autem eagrotis mittebat eulo 
107), et a morbis liberabantur protinus. Porro 
1 revelabatur de ejus monasteriis, quod quidam 
, qui sunt in ipsis, vitam non reote instituunt, et 
resbyterum ad cunctos scribitepistolas, quod illi 


1106 


tem, et inventa est sic se habere veritas. Scribit au- 
tem ad eorum quoque Patres, quod quidam ex hís 
sunt de fratrum salute minus solliciti, &lii vero eos 
quantum satis est hortantur, annuntiavitque utro- 
rumque honores et supplicia. Et rursus alios quoque 
provocans ad statum perfectiorem, admonebat ut a 
sensilibus se transferrent ad ea qute percipiun- 
tur intelligentia. Tempus est enim, inquit, deinceps 
tele vite ostendere institutum. Non debemus enim, 
inquit, omni tempore permanere pueri οἱ infantes, 
sed jam nos perfectioribus applicare cogitationibus, 
et magni et excelsi animi virtutem attingere, et c&- 
teras maximas virtutes aggredi. Hec et complura alia 
nobis Pater de Patre narrabat, que quidem, prop- 
terea quod excedant miraouli modum, omnia non 
scripsimus; non quod non sint vera, sed propter in- 
credulitatem aliquorum. Nos autem satis de his cer- 
tiores facti sumus, cum multi et magni viri ea nobis 
narraverint, qui suis viderunt oculis. 
CAPUT LXII. 
De abbate Paphnutio (108). 

Vidimus autem locum quoque Paphnutii anacho- 
rete, viri magni et virtute prediti, qui haud ita multo 
abhino tempore consummatus est in regione quee est 
circa Heracleotas Thebaidis; dequo multi multa pnar- 
rarunt (Ruff., lib. n, cap. 16). 

CAPUT LXIII. 
De Tibicine. 

Is enim post multam exercitationem Deum rogavit 
ut ei significaretur cuinam ex iis sanotis qui se recte 
gesserunt esset similis (Ruff., l. 11, cap. 10). Angelus 
autem apparens ei dixit : Es similis tibicini qui degit 
in hac civitate. Is autem studiose ad eum profectus, 
ejus vite institutum ab eo es! sciscitatus, et omnia 
ejus vite facta est perserutatus. Is autem ei dixit id 
quod etiam erat verum, se 6580 peccatorem, et ebrio- 
sum, et scortatorem ; haud ita longo autem abbinc 
tempore, se ex arte latrocinandi eo contulisee. Cum 
aulem accurate examinarelur quidnam unquam recto 
ab eo gestum esset, dixit se nullius rei honeste sibi 
esse conscium, nisi quod cum aliquando latronis vi- 
tam ageret, Christi virginem, cui erat a latronibus 
vitium afferendum, liberaverit, et noctu ad vicum 
usque reduxerit. Rursus autem, inquit, inveni ali- 
quando formosam mulierem errantem in solitudine, 


D fugatam ab apparitoribus et curialibus presidis et 


genatorum, propter publicum mariti debitum, et er- 
rorem suum deflenterm. Sciscitatus sum autem ex ea 
causam fletus. llla autem dixit : Ne me roges, domine, 
nec miseram examines ; sed tanquam ancillam tuam 
abducas quo velis. Nam cum maritus tempore bien- 
nii ob debitum publicum trecentorum aureorum 
sspe fuerit flagellatus, et in carcere inclusus, et tres 
mihi oharissimi filii venditi fuerint, ego recedo fu- 
gitiva, locum loco commutans : nuno autem etiam er- 
rans per eolitudinem, sepe inventa, et assidue fla- 
gellata,fjam tres dies permansi jejunain solitudine. 
Ego aulem ejus sum misertus , νόσος NN SS 


4161 


PALLADII 


1168 


eam deduxissem in speluncam, dedi ei trecentos au- À viri viriutes &udiisset Paphnutius, ejus caput oscula. 


reos, et deduxi eam usque ad civitatem, et ejus ma- 
ritum liberavi cum liberis, citra ullum probrum et 
contumeliam. Cui respondit Paphnutius : Ego quidem 
nullius rei talis mihi sum conscius, in exercitatione 
autem omnino audiisti me esse celebrem ; non enim 
vitam traduxi in otio. Mihi ergo Deus de te revelavit, 
te rebua gestis nihilo me esse inferiorem; si ergo, 
o frater, non parva a Deitate tui habetur ratio, ne 
tuam animam temere neglexeris. Is autem statim pro- 
jectis quos habuit in manibus tibiis, et lyre musice 
harmonia in spiritalem traducta melodiam, virum se- 
cutus est in desertum. Cum autem tribus annis se 
pro viribus exercuisset, et in hymnis et orationibus 
vite suc tempus peregisset, in ccelum iter direxit, et 
eum choris angelorum et justorum ordinibus connu- 

meratus, requievit. 

CAPUT LXIV. 
De Protocomite. 

Ubi ergo illum qui se exercuerat virtutibus, prius 
ad Deum misit, majori οἱ &accuratiori vite instituto, 
quam prius esset, sibi imposito, rogavit Deum ut 
sibi significaretur cuinam ex sanotis esset similis, et 
rursus vox divina ad eum facta est, dicens; Es si- 
milis vicini pagi protocomiti (Ruff., l. τι, cap. 16). Is 
autem ad eum abiit celerrime; et cum ipse pulsasset 
ostium, processit ille, ut ei mos erat, ad accipiendum 
hospitem. Et cum pedes ejus lavisset, et mensam ap- 
posuisset, hortatus est αἱ vesceretur. Cum autem 
facta ejus sciscitaretur, et ei diceret : Narra mihi, o 
homo, institutum vite tue; multis enim monachis, 
ut mihi Deus ostendit, evasisti superior, ille dixit se 
esse peccatorem et indignum nomine monachorum, 
Cum autem instaret percontari, homo respondit, di- 
cens: Non habeo quidem necesse narrare ea que a 
me facta sunt; sed quoniam dicis te a Deo venisse, 
quz mihi adsunt referam. Jam agitur trigesimus an- 
nus, ex quo me a mea uxore separavi, cum tribus 
annis solum cum ea habuissem consuetudinem, et 
tres ex ea filios suscepissem, qui etiam mihi ad meoa 
usus inserviunt; hospitalitatem autem nunquam in- 
termisi usque in hodiernum diem : non gloriatur ali- 
quis ex comitibus se hospitem ante me excepisse. 
Non egressus est pauper nec hospes ex mea aula 
vacuis manibus, qui non prius rationi conveniente 
esset viatico sustentatus. Non adspexi preteriens 


tus est, dicens: benedicat te Dominus ex Sion; et 
videas bona Jerusalem omnibus diebus vite tue (Psal. 
cxivi). In iis enim te reote gessicti: unum antem 
tibi restat quod est caput virtutum, nempe Dei omni 
ex parie sapiens cognitio, quam non poteris sine la- 
bore consequi, nisi cum teipsum ἃ mundo abneguiris, 
crucem accipias, et sequaris Servatorem. 1s autea 
ubi heo audiit, statim neo suis quidem valere jussis, 
virum secutus est in montem. Et cum venissent ai 
fluvium, scapha non inventa jussit Paphnutius eam 
flumen trajicere pedibus, quod propter altitudinem 
nemo illo tempore pedibus trajecerat. Cum aaiem 
transiissent, et eis pervenisset aqua usque ad cingv 
lum, constituit eum in quodam loco. Cum se autem 
separasset, Deum rogavit ut ejusmodi hominibas vi 
deretur prestantior. Non multo autem interjecto tem- 
pore, viddit viri animam assumi ab angelis Deum lao- 
dantibus et dicentibus: Beatus quem elegisti et u- 
sumpsisti : habitabit in atriis tuis (Psal 1xiv). Ei 
rursus justis respondentibus et dicentibus : Pu 
multa diligentibus legem tuam, et non est eis scanda- 
lum (Psal. cxvui). Et tuno cognovit virum esse mor- 
tuum. 
CAPUT LXV. 
De Mercatore (109) 

Cum autem perseveraret abbas Paphnutius Deum 
venerari precibus, et multiplicare jejunia, rursas ort- 
vit ut sibi ostenderetur συ δ esset similis (af. 
l. n, cap. 0). Dicit οἱ rursus vox divina : Similis w 
mercatori querenti bonas margaritas; sed surge deir 
ceps, οἱ ne cunctare; tibi enim occurret vir eue 
assimilatus. Cum ille autem desoendisset, vidit viram 
quemdam mercatorem Alexandrinum, pium et Chrisi 
amantem, vicies mille aureis negotiantem, cum oe 
tum navibus descendentem ex superiore Theluiit, 
qui omnes suas facultates et merces distribuent p 
peribus. 18 oum suis flliis decem saccos legumintm 
ad eum afferebat. Et quid heo, o amice? eidiritPr 
phnutius. Is autem dixit ipsi : Sunt fructus mee mer. 
eature, qui Deo offeruntur ad justam re£etiosen. 
Quid autem hec, inquit ipsi Paphnutius, et Ig aostre 
nomine non frueris ἢ Is autem confessssex se δέ id 
studiose contendere. Ei respondit Papisstiss: (ποῦ. 
que ergo !u terrenam exerces negwWabowm, n 
colestia attingis mercimonia ? Sed ha quii Ὁ 


pauperem infortunio affectum, cui non suppeditarim D aliis dimissurus; tu vero iis te adjungens que mut 


quod eatis fuit solatii. Non accepi personam filii mei 
in Judicio, non ingressi sant in domum meam 
fruetus alieni, non fuit lis aliqua quam non compo- 
suerim el pacificaverim, non inorepavit aliquis meos 
filios quod se inhoneste gererent, non tetigerupt 
fructus alienos mei greges, non seminavi primus 
agros meos, Sed cum eos omnibus proposuissem 
communes, colligebam ea qua erant reliqua. Non 
concessi ut. pauper opprimeretur a potentia divitis, 
non affecti aliquem molestia in vita mea, nunquam 
malum judicium protuli in aliquem. Hec ἃ me esse 
facta Deo volente mibi sum conscius. Cum autem 


maxime opportuna, sequere Servatorem; ed «m 
venturus paulo post. Is vero nihil differens, joseit ἢ’ 
lios suos reliqua dividere pauperibus ; ipseaulismeos 
in montem ascendisset, et seipsum in eo loco ind? : 
sisset, ubi duo priores consummati fuerant, pers 
rabat in orationibus. Parvo autem elapso temps. 
relicto corpore, factus est civis ccelestis. Postquti 
autem eum quoque premisit in coelos, ipse etiam de 
spondit animum, ut qui se non possel amplius ert 
cere. Ássistens autem angelus ei dixit: Huc deinog 
accede, veni tu quoque, o beate, in esterna Deitbe 
nacula, venerunt enim prophete te in suos che 


1169 


HISTORIA LAUSIACA. 


11TO 


ἄχρ' τῆς πόλεως ὡδήγησα * ἐλευθερώσας αὐτὴν Α Παφνούτιος τὰ τοῦ ἀνδρὸς ἀρετὰς, τὴν κεφαλὴν 


μετὰ τῶν τέχνων, καὶ τὸν ἄνδρα. Πρὸς. ἐν ἀπεχρίνατο 
ὁ Παφνούτιος * ᾿Εγὼ μὲν οὐδὲν ἐμαυτῷ σύνοιδα τῶν 
τοιούτων χατορθωχότι " ἐν δὲ τῇ ἀσχήσει πάντως 
ἀχύέχοάς με εἶναι διαδόητον. ()ὐ γὰρ ῥᾳθύμως τὴν 
ἐμαυτοῦ ζωὴν διελήλυθα, Ἐμοὶ οὖν ὁ Θεὸς περὶ σοῦ 
ἀπεκάλυψεν, ὅτι οὐδὲν ἔλαττον ἐμοὶ ἔχεις ἐν τοῖς 
χατορθώμασιν, Bl οὖν οὐχ ὀλίγος λόγος, ἀδελφὲ, περὶ 
σοῦ τῇ θεότητι γίνεται, μὴ τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς, ὡς 
ἔτυχεν, καταφρονήσῃς. Ὁ δὲ ῥίψας εὐθὺς ὡς εἴχεν 
ἐν ταῖς χερσὶ τοὺς αὐλοὺς, καὶ τὴν ἐναρμόνιον τῆς 
μουσικῆς δῆς εἰς πνευματικὴν μεταδαλὼν μελῳ- 
δίαν, τῷ ἀνδρὶ εἰς τὴν ἔρημον ἠχολούθησεν. Ἔν 
τρισὶ δὲ ἔτεσιν ὅλοις χττὰ χράτος ἀσχήσας, καὶ tv 
ὕμνοις xai ἐν προσευχαῖς τὸν ἑαυτοῦ χρόνον τῆς 
ζωῆς διατελέσας, πρὸς τὴν οὐράνιον πορείαν ἐστέλ-- 
λετο, σὺν χοροῖς ἀγίων xai τάγμασι δικαίων ἀριθ- 
μηθεὶς ἀνεπαύσατο. 
KEOAA. EA'. 
Περὶ πρωτοχόμητος. 

Ὡς γοῦν ἐχεῖνον ἐνασχήσαντα χαλῶς ταῖς ἀρεταὶς 
πρὸς Θεὸν ἀπέστειλεν, ἐπιθεὶς ἑαυτῷ μείζονα πολι- 
τείαν τῆς ἔμπροσθεν, ἤρώτα τὸν Θεὸν πάλιν δηλω- 
θῆναι αὐτῷ τίνι τῶν ἁγίων ἄρα εἴη ὅμοιος * καὶ πά- 
λιν φωνή τις γέγονε θεία, πρὸς αὐτὸν λέγουσα ’ 
"Eotxag τῷ τῆς πλησίον χώμης πρωτοχωμήτῃ. Ὁ 
δὲ ὡς τάχιστα πρὸς αὐτὸν ἦχε. Καὶ δὴ χρούσαντος 
αὐτοῦ τὸν πυλῶνα, προσῆλθεν ἐχεῖνος, χατὰ τὸ ἔθος 
τὸν ξένον ὑποδεξἄμενος. Νίψας δὲ τοὺς πόδας αὐτοῦ, 
xai παραθεὶς τράπεζαν, προετρέπετο μεταλαδεῖν 
τῶν ἐδωδίμων. Πυθομένου δὲ τὰς πράξεις αὐτοῦ, 
καὶ λέγοντος * "Q ἄνθρωπε, τὰς σαυτοῦ πολιτείας 
φράσον * πολλοὺς γὰρ μοναχοὺς, ὥς μοι ὁ θεὸς ἐδή- 
λωσεν, ὑπερδέδηχας. Ὁ δὲ ἔλεγεν ἑαυτὸν ἁμαρτω- 
λὸν εἶναι, xal ἀνάξιον τοῦ ὀνόματος τῶν μοναχῶν. 
Ὡς δὲ ἐπέμενεν ἐρωτῶν, ἀπεχρίνατο ὁ ἄνθρωπος, 
λέγων * Ἐγὼ μὲν οὐκ εἴχον ἀνάγχην τὰ ἐμαυτοῦ 
δράματα ἐξαγορεῦσαι. ᾿Επειδὴ δὲ παρὰ Θεοῦ λέγεις 
ἐληλυθέναι, τὰ προσόντα μοι ἀπαγγελῶ cot, ᾿Ἐμοὶ 
τριακοστὸν ἤδη τοῦτ᾽ ἔστιν ἔτος, ἐξ οὔ ἐμαυτὸν τῆς 


γαμετῆς μου ἐχώρισα, τρία αὐτῇ μόνον προσομιλή-᾿ 


σας ἔτη, xal τρεῖς υἱοὺς ἐξ αὐτῆς ποιήσας, οἵ δὴ xal 
ταῖς χρείχις μου ὑπηρετοῦσίν * οὐκ ἔπαυσέάμην τῆς 
φιλοξενίας μέχρι τῆς σήμερον. Οὐ χαυχᾶταί τις τῶν 
χομήτων πρὸ ἐμοῦ τὸν ξένον ὑποδεξάμενος. Οὐκ 
ἐξῆλθε πένης fj ξένος χεναῖς χερσὶ τὴν ἐμὴν αὐλὴν, 
μὴ πρότερον ἐφοδιασθεὶς κατὰ λόγον * οὐ παρίδον 
πένητα δυστυχήσαντα, μὴ ἱκανήν παραμυθίαν αὐτῷ 
χορηγήσας * οὐχ ἔλαθον πρόσωπον τέχνου ἐν χρίσει * 
οὖχ εἰσῆλθον εἰς υὸν οἶχόν μου καρποὶ ἀλλότριοι * 
οὐχ ἐγένετο μάχη, ἣν μὴ εἰρήνευσα * οὐχ ἐμέμψατό 
τις ἐπ᾽ ἀτοπίᾳ τοὺς ἐμοὺς παῖδας " οὐχ ἥψαντο τῶν 
ἀλλοτρίων καρπῶν αἱ ἀγέλαι μου " οὐκ ἔσπειρα πρῶ- 
τὸς τὰς ἐμὰς χώρας, ἀλλὰ πᾶσιν αὐτὰς χοινὰς προ- 


, 3 
- θέμενος, τὰς ὑπολειφθείσας ἐχαρπωσάλην * οὐ συν- 


- e Pl . 
εχώρησα καταδυναστευθῆναι πένητα υπὸ πλουσίου 
οὐ παρελύπησά τινα ἐν τῷ βίῳ poo * χρίσιν πονηρὰν 


. wat οὐδενός ποτε οὐχ ἐξενήνοχα ᾿ ταῦτα Θεοῦ θέλον- 


τος σύνοιδα ἐμαυτῷ πεπραγμένα, ᾿Αχούσας δὲ ὁ 


D 


αὐτοῦ ἐφίλει, λέγων * Εὐλογήσει σε Κύριος &x. Σιὼν, 
καὶ ἴδοις τὰ ἀγαθὰ Ἱερόυσαλήμ. Λείπεται δὲ σοι 
τῶν ἀρετῶν τὸ χεφάλχιον, dj πάνσοφος περὶ Θεοῦ 
γνῶσις, ἣν oóx ἂν δύνῃ ἀπόνως χτήσασθαι, εἰ μὴ 
σαυτὸν τῷ κχόσμῳ ἀπαρνησάμενος,χαὶ λαθὼν τὸν 
σταυρὸν τῷ Σωτῆρι ἀχολουθήσῃς. 'O δὲ ὡς ἤχουσε 
ταῦτα, μηδὲ τοῖς ἑαυτοῦ ἀποταξάμενος, εὐθὺς εἵπετο 
τῷ ἀνδρὶ ἐπὶ τὸ ὄρος. Καὶ δὴ ἐλθόντων ἐπὶ τὸν πο- 
ταμὸν, μηδαμοῦ σχάφους παρχφανέντος, προσέτατ» 
ttv ὁ Παφνούτιος πεζεύειν τὸν ποταμὸν, ὃν οὐδεὶς 
πώποτε xat' ἐχεῖνον τὸν τόπον ἐπέζεωσεν διὰ τὸ 
βάθος. Παρελθόντων δὲ αὐτῶν χαὶ τοῦ ὕδατος αὐτοῖς 
ἕως τῆς ζώνης γενομένου, χατέστησεν αὐτὸν ἔν τινι 
τόπῳ. Αὐτὸς δὲ αὐτὸν διαχωρίσας, ἐδεῖτο τοῦ Θεοῦ 
χρείττων φανῆναι τῶν τοιούτων. Μετ᾿ οὐ πολὺν δὲ 
χρόνον ἴδε τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνδρὸς ὑπὸ ἀγγέλων ἀνα- 
λαμθανομένην, ὑμνουντων τὸν Θεὸν xal λεγόντων * 
Μακάριος ὃν ἐξελέξω xal προσελάόου, κατασχηνώσει 
ἐν ταῖς αὐλαῖς σου * xal πάλιν τῶν διχαίων ἀποχρι- 
νομένων χαὶ λεγόντων, Εἰρήνη πολλὴ τοῖς ἀγαπῶσι 
τὸ ὄνομά σου. Καὶ ἔγνω ὅτι ὁ ἀνὴρ τετελείωται, 
ΚΕΦΑΛ. EE. 
Περὶ ἔμπόρου. 
Ὡς δὲ ἐπέμενεν ὁ Παφνούτιος 
εὐχαῖς τὸν Θεὸν, xal τὴν νηστείαν παρατείνων, πά- 
λιν ἠξίου δηλωθῆναι αὐτῷ, τίνι ἂν εἴη ὅμοιος, Ἔφη 
δὲ πάλιν ἡ θεία φωνή * ᾿Εμπόρῳ ἔοικας ζητοῦντι 
χαλοὺς μαργαρίτας. ᾿Αλλὰ ἀνάστηθ: λοιπὸν, xal μὴ 
μέλλε. ΠΙροχπαντύήσει γάρ σοι ὁ ἀνὴρ ᾧ ἀπειχάσθης. 
Κατελθὼν δὲ ἐχεῖνος ἴδεν ἄνδρα τινὰ ἔμπορον, ᾿Αλε- 
ξανδρέα, ἄνδρα εὐλαδῇ καὶ φιλόχριστον δύο μυριά- 
δας χρυσίνων πραγματευόμενον μετὰ ἑχατὸν πλοίω, 
ix τῆς ἀνωτέρας Θηθαίδος χατιόντα, πᾶσαν τὴν 
οὐσίαν αὐτοῦ xxi ἐμπορίαν τοῖς πτωχοῖς xal μονα- 
χοῖς διανείμαντα. Ὅς μετὰ τῶν αὐτοῦ παίδων δέχα- 
σάχχους ὀππρίων ἀνέφερεν πρὸς αὐτόν. Καὶ τί ταῦτα, 
ὦ φίλε ; ἔφη πρὸς αὐτὸν ὁ Παφνούτιος. Ὁ δὲ ἔφη 
πρὸς αὐτόν * Οἵδε οἱ καρποὶ τῆς ἐμπορίας εἰσὶν εἰς 
διχαίων ἀνάπαυσιν τῷ Θεῷ προσφερόμενοι. Τί δέ ; 
φησὶν πρὸς αὐτὸν ὁ Παφνούτιος, χαὶ σὺ τοῦ ὀνόματος 
οὐχ ἀπολαύεις τοῦ ἡμετέρου ; Ὃ δὲ ὡς ἐπὶ τοῦτο 
σπεύδειν πρὸς αὐτὸν ὡμολόγει, dmexplvaxo πρὸς 
αὐτόν. Μέχρι τίνος οὖν τὰ γήϊνα πραγματεύε:, τῶν 
οὐρανίων ἐμπορευμάτων μὴ ἀπτόμενος ; ἀλλὰ ταῦτα 
μὲν ἑτέροις μέλλων ἀφεῖναι, σὺ δὲ τῶν χαιριωτάτων 
ἐχόμενος, ἀκολούθησον τῷ Σωτῆῤι, ὀλίγον ὕστερον 
πρὸς αὐτὸν ἀριξόμενος. Ὁ δὲ μηδὲν ὑπερθέμενος, 
τοῖς ἐχυτοῦ παισὶν ἀνετέλλετο τὰ λοιπὰ τοῖς πτωχοῖς 
διανεῖμαι, αὐτὸς δὲ ἀνελθὼν εἰς τὸ ὄρος, xai ἑαυτὸν 
ἐν ἐχείνῳ τῷ τόπῳ ἱκαθείρξας ἔνθα οἱ ποὸ αὐτοῦ 020 
ἐτελειώθησαν, προσεχαρτέρει τῷ Θεῷ προσευχόμε- 
νος. Ὀλίγου δὲ διιππεύσαντος χρόνου, καταλιπὼν τὸ 


δυσωπῶν ταῖς 


. σῶμα οὐρανοπολίτης ἐγένετο. Ὡς δὲ xal τοῦτον προ- 


πέμψας εἰς οὐρανοὺς, λοιπὸν χαὶ αὐτὸς τὴν ψυχὴν 
ἀπελείπετο, μηχέτι πλέον ἀσχῆσχι δυνάμενος. "Αγ- 
γέελος δὲ παραστὰς εἶπεν αὐτῷ " Δεῦρο δὴ λοιπὸν, ὦ 
μαχάριε, καὶ σὺ εἰς τὰς αἰωνίους awwade. "Means 
γὰρ οἱ προφῆται εἰς τοὺς bam ASSI S ἊΝ 


4111 


PALLADII 


1112 


δεξάμενοι, Τοῦτο δὲ ἐν σοὶ τὸ πρὶν οὐχ ἐξεφάνη, ἵνα Α Φιλήμονα. ἽΠγετο οὖν σὺν αὐτοῖς ὁ ᾿Απολλώνιος xai 


μὴ ἐπαρθεὶς ζημιωθῇς τῆς ἀξίας. ᾿Επιζήσας δὲ 
μἱαν ἡμέραν μόνον, πρεσδυτέρων τινῶν κατὰ ἀπο- 
χάλυψιν πρὸς αὐτὸν ἔληλυθότων, πάντα αὐτοῖς ὑφ- 
ηγησάμενος, παρέδωχε τὴν ψυχήν. ᾿Εμφανῶς δὲ αὐτὸν 
οἱ πρεσδύτεροι ἐθεάσαντο σὺν χοροῖς δικαίων καὶ 
ἀγγέλων ἀναλαμθανόμενον, καὶ ὑμνούντων τὸν Θεόν. 
ΚΕΦΑλ. EC". 
Περὶ ᾿Απολλωνίου μάρτυρος. 

Γέγονε δέ τις κατὰ τὴν Θηύαίδα μοναχὸς, ὀνόματι 
᾿Αρολλώνιος. Οὗτος πλείστας δυνάμεις τῆς πολιτείας 
αὐτοῦ ἐπεδείξατο ἦν δὲ χαὶ τοῦ ὀνόματος τῆς δια- 
χονίας ἠξιωμένος. Ὑπερδάλλων δὲ πάσαις ἀρεταῖς 
τοὺς πώποτε εὑδοχιμήσαντας ἐν τῷ χαιρῷ τοῦ διωγ- 
μοῦ, παραθαρσύνων τούς Χριστοῦ ὁμολογητὰς, πολ- 
λούς μάρτωρας ἀπετέλεσε. Καὶ αὐτὸς δὲ συλληφθεὶς 
ἐν τῇ εἰρχτῇ ἐφυλάττετο * πρὸς ὅν ἤρχοντο τῶν 
Ἑλλήνων οἱ φαυλότεροι, καὶ λόγους αὐτῷ παρωξυ- 
σμοῦ xal βλασφημίας προσεπῆγον, 

ΚΕΦΑΛ. zZ. 
Περὶ Φιλήμονος μάρτυρος xai περὶ τῶν μετ᾽ αὐτῷ 
μαρτὐρῶν. 

"Hv δέ τις ἐξ αὁτῶν χοραύλης ἀνὴρ, διαδόητος ἐν 
τοῖς ἀτοπήμασιν, ὃς προσελθὼν αὐτὸν ὕόριζεν, 
ἀνόσιον λέγων, xai ἐπιθέτην, καὶ πλάνον, xal παρὰ 
πάντας τούς ἀνθρώπους μισούμενον, χαὶ ὀφείλοντα 
θᾶττον ἀποθανεῖν. Πρὸς ὃν φησιν ὁ ᾿Απολλώνιος * 
᾿Ἐλεήσαι σε Κύριος, ἄνθρωπε, xai μηδέν σοι τῶν 
παρὰ σοῦ εἴρη μένων εἰς ἁμαρτίαν λογίσηται. Ταῦτα 
δὲ ἀχούσας ὁ χοραύλης ἐκεῖνος, Φιλήμῶν ὀνόματι, 
ἐδάχνετο ταῖς φρεσὶν ὑπὸ τῶν λόγων τοῦ ἀνδρὸς χα- 
τανυγείς. Ὁρμήσας δὲ εὐθὺς ἐπὶ τὸ βῆμα, τῷ δι- 
καστῇ παρὲιστήχει ᾿ xai φησιν αὐτῷ ἐπὶ τοῦ δήμου, 
ἤΑδικα πράττεις, ὦ δικαστὰ, θεοφιλεῖς xal ἀναιτίοος 
ἄνδρας χολάζων. Οὐδὲν γὰρ φαῦλον οἱ Χριστιανοὶ 
ποιοῦσιν, οὐδὲ λέγουσιν, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν 
εὐλογοῦσιν. Ὁ δὲ, ταῦτα αὐτοῦ λέγοντος, τὰ πρῶτα 
μὲν ᾧετο αὐτὸν εἰρωνεύεσθαι xal γελοιάζειν, ὡς δὲ 
ἐπιμένοντα εἶδεν * Μέμηνας, φησὶν, ὦ ἄνθρωπε, 
πρὸς αὐτὸν, xal ἐχ φρενῶν γέγονας ἐξάπινα. Ὁ ὁὲ, 
Οὐ μαίνομαι, φησὶν, ἀδικώτατε διχαστά, Χριστιανὸς 
γάρ εἰμι, Ὁ δὲ πολλαῖς κολακείαις ἄμα τῷ ὄχλῳ 
πείθειν αὐτὸν ἐπειρᾶτο. "Qc δὲ ἀμετάθετον εἶδε, παν- 
τοίας βασάνους αὐτῷ προσῆγεν. Τὸν δὲ ᾿Απολλώνιον 
ἀνάρπαστον ποιησάμενος, καὶ πολλαῖς αἰχίαις περι- 
δαλὼν, ὡς πλάνον αὐτὸν ἐθάσσνιζεν. 'O δὲ ᾿Απολ- 
λώνιος πρὸς αὐτὸν ἔφη * Εὐξαίμην ἂν xal σὲ, δικαστὰ, 
χαὶ πάντα τοὺς συμπαρόντας μοι ταύτῃ τῇ πλάνῃ 


Β 


G 


ἄλλοὶ τινὲς ὁμολογησάμενοι. Πορευομένων δὲ πάντων͵ 
χατὰ τὴν ὁδὸν ἐπῆλθε χάρις ἐπ᾿ αὐτὸν, καὶ ἤρξατο 
διδάσχειν τοὺς στρατιώτας. Ὡς δὲ xal αὐτοὶ κατα- 
νυγέντες ἐπίστευσαν τῷ Σωτῆρι, πάντες ὁμοθυμα- 
δὸν ἐπὶ τὸ βῆμα δέσμιοι ἦσαν. Οὔς ἅπαντας ὁ ἔπαρ- 
χος θεασάμενος, ὡς ἴδεν ἀμεταθέτους τῆς πίστεως, 
τῷ βυθῷ τῆς θαλάσσης κελεύει παραδοθῆναι. Τοῦτο 
δὲ σύμδολον αὐτοῖς ἐγένετο τοῦ βαπτίσματος * εὐρόν- 
τες δὲ αὐτοὺς οἱ οἴχεῖοι πρὸς τὰς ὄχθας ἐῤῥιμμέ- 
νους, πᾶσιν ὁμοῦ τέμενος κατεσκεύασαν - ἔνθα ὄδυνέ- 
μεις πολλαί τε ἐπιτελοῦνται. Τοσαύτη γάρ τις ydo: 
γέγονε τοῦ ἀνδρὸς, ὥστε xal ὑπὲρ ὧν ηὔξατο εὐθὺς 
εἰσαχουσθῆναι, τοῦ Σωτῆρος αὐτὸν οὕτω τιμήσεν- 
τος * ὃν xai ἡμεὶς ἐν τῷ μαρτυρίῳ εὐξάμενοι din 
σάμεθα ἅμα τοῖς σὺν αὐτῷ μαρτυρήσασιν, Ke 
προσχυνήσαντες τῷ θεῷ ἠσπασάμεθα αὐτῶν τὰ σχη- 
νώματα ἐν τῇ θηύαΐδι. 
ΚΕφαλ. ἘΠ΄. 
Περὶ 'A66à Atosxópou πρεσδυτέρου. 

Λλλον δὲ πρεσδύτερον ἔδομεν ἐν Θηδαΐδι Διόσχο- 
ρον ὀνόματι, Πατέρα μοναχῶν ἑχατὸν, ὃς μέλλοντας 
αὐτοὺς προσελθεῖν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ, ἔλεγε πρὸς 
αὐτούς ᾿ Ὁρᾶτε μή τις ἐν φαντασίᾳ γυναιχὸς γενό- 
μενος, ἐν νυχτὶ τολμήσειε προσελθεῖν τοῖς ἡγώις 
μυστηρίοις,,) μή τις ἐξ μῶν φανταζόμενος ἐν- 
υπνιασθῇ. Al γὰρ ἄνευ τῶν φαντασιῶν γονόῤῥοια. 
αὐτομάτως γινόμεναι, οὐχ ἔχ προαιράσεως Ἑκάστου, 
ἀλλ’ ἀδόυλήτως γενόμεναί εἶσιν. 'Ex φύσεως γὰρ 
προέρχονται, xal ἐκ περιουσίας ὕλης ἑμαρίνονια. 
Διὸ οὐδὲ ὑπεύθυνοί εἶσι τῇ ἁμαρτίᾳ, ΑἹ δὲ φαντασίαι 
ἔχ προαιρέσεως ἔρχονται, xal τῆς κακῆς γνώμᾳ 
ἐστὶ τεχμήριον. Δεῖ οὖν τὸν μοναχὸν xal τῆς φύσεως 
ὑπερθαίνειν τὸν νόμον, καὶ μηδὲ εἷς τινὰ μιαρὸν 
μολυσμὸν σαρχὸς εὑρεθῆναι * ἀλλὰ τήχειν τὴν 
σάρχα, καὶ μὴ συγχρεῖν ἐν αὐτῇ περισσεύειν τὴν 
ὕλην. Πειρᾶσθε οὗ χενῶσαι τὴν ὕλην τῇ τῆς π- 
στείας ἴχανῇ παρατάσει * εἰ δὲ μὴ, xal πρὸς τς 
ὀρέξεις ἡμᾶς ἐρεθίζει. Οὐ δεῖ δὲ τὸν μοναχὸν τῶν 
ὁρέξεων ὅλως ἐφάπτεσθαι - ἐπεὶ ἐν τίνι διοίσει τῶν 
χοσμιχῶν ; οὖς πολλάκις ὀρῶμεν καὶ τῶν τέρψεων 
ἀπεχομένους δι’ ὑγείαν σώματος, ἢ δι᾿ ἄλλας τινὰς 
οὐκ ἀλόγους αἰνίας ; πόσῳ δὴ οὖν μᾶλλον ἐπιμελῃ- 
τέον τῷ μοναχῷ τῆς ψυχῆς τὴν αἰτίαν καὶ ὁγείαν, 
καὶ τοῦ νοῦ, xai τοῦ πνεύματος : 

ΚΕΦΑΛ. xe'. 
Περὶ τῶν ἐν τῇ Νιτρίᾳ power. 
Κατήχθημεν δὲ xai εἰς N tcplav, Evbz τολλοὸς τ 


μου ἐξαχολουθῆσαι. Ὁ δὲ τοῦ ταῦτα λέγοντος ἀμφο- ἢ μεγάλους ἀναχωρητὰς ἑωράκαμεν - τοῦτο μὲν jw 


τέρους πυρὶ παραδοθῆναι προστάττει ἐν ὄψεσι παν- 
τὸς τοῦ πλήθους. Ὡς δὲ ἐν τῇ φλογὶ ἦσαν, παρόντος 
τυῦ δικαστοῦ, φωνὴν ἀφίησι πρὸς τὸν Θεὸν ὁ μαχά- 
ριος Απολλώνιος εἰς ὑπήχοον παντὸς τοῦ δήμου xai 
τοῦ δικαστοῦ Μὴ παραδῷς, Δέσποτα, τοῖς θηρίοις 
ψυχὰς ἐξομολογουμένας σοι, ἀλλὰ σαυτὸν ἐμφανῶς 
ἡμῖν ἐπίδειξον. Καὶ δὴ νεφέλη δροσοειδὴς καὶ φωτεινὴ 
ἐπελθοῦσα ἐκάλυψε τοὺς ἄνδρας, τὸ πῦρ ἀποσδέ- 
σασα. Θαυμάσαντες δὲ οἱ δῆμοι xal ὁ διχαστὴῆς, 
ἐδόων, Εἷς ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν. ᾿Αναγγέλει δέ 
τις ταῦτα τῶν χαχούργων τῷ τῆς ᾿Αλεξανδρείας 
ἐπάρχῳ * ὃς ὠμούς τινας xal ἀγρίους προτέχτορας 


καὶ ταξεώτας ἐπιλεξάμενος, ἐξαπέστειλε πρὸς τὸ 


δεσμίους πάντας ἀχθῆναι τοὺς περὶ τὸν διχαστὴν καὶ 


plouc, τοῦτο δὲ xai ξένους, ἀλλήλους ταῖς ἀρεταῖς 
ὑπερδάλλοντας, xai φιλονεικώτερον πρὸς τὴν imos 
διακειμένους, πᾶσάν τε ἀρετὴν ἐνδεικνυμένους, 

ἐν τῇ πολιτείᾳ ἀλλήλους ὑπερδάλλειν - καὶ οἱ yb 
αὐτῶν περὶ τὴν θεωρίαν, οἱ δὲ περὶ τὴν πρακτιχᾷ 
ἠσχολοῦντο. ᾿Ιδόντες γὰρ ἡμὰς τινες ἐξ αὐτῶν ποῤῥε» 
θεν ἐρχομένους διὰ τῆς ἐρήμου * οἱ μὲν μετὰ ὕδατα 
ἡμῖν προῦὐπήντησαν, οἱ δὲ τοὺς πόδας ἡ μῶν ἔνιπτϑη 
οἱ δὲ τὰ ἱμάτια ἔπλυνον, οἱ δὲ ἐπὶ τροφὴν παρεχάλουν᾽ 
ἄλλοι δὲ ἐπὶ τὴν ἀρετῶν μάθησιν, ἄλλοι δὲ ἐπὶ τὴν διὰ» 
ρίαν xai τὴν τοῦ θεοῦ γνῶσιν * καὶ ὅπερ ἕκαστος εὐτῷ 
ἠδύνατο, τοῦτο ἔσπευδεν ἡμᾶς ὠφελεῖν. Kai τί 
ςις εἴποι πάσας αὐτῶν τὰς ἀρετὰς, μηδὲν ἐπαξίως 
λέγειν δυνάμενος ; Ἕρημον οὖν οἰκοῦσι τὸν τόκον᾽ 


HISTORIA LAUSIACA. 


1174 


uri. Hoc autem non libi prius declaravi, nesi À cem et Philemonem. Ducebatur ergo unacum eis 


elatus, de tuis detraheretur meritis. Cum ergo 

o die supervixisset,et per revelationem ad eum 
int quidam presbyteri, omnibus illis narratis, 
; animam. Aperte autem videntes presbyteri 
isumi in choris justorum et angelorum, Deum 
ant. 


CAPUT LXVI. 
Vita abbalis Apollonii (110). 
in '"'hebaide quidam monachus, nomine Apol- 
cRuff., L. 11, cap. 19). Is plurimas ostendit vir- 
; facta egregia, dignus quoque fuit habitus 
yetrine supra multos qui tunc fuere insignes 
us.Is in tempore persecutionis addens ani- 
hristi confessoribus, multos effecit martyres. 
utem ipse quoque comprehensus custodieba- 
i:arcere : ad quem veniebant, qui ex gentibus 
equiores, et cum eo disputabant, incessebant- 
ledictis, et irridebant. 
CAPUT LXVI. 
emone (111) martyre et iis qui cum ipso fuere 
martyribus. 

autem quidam éx ipsis choraules, vir nequi- 
o8us, qui accedens eum appetabat contume- 
ens eum impium et impostorem, et planum, 
ab omnibus habebatur odio, et qui debebat 
ius (Ruff., l. n, cap. 19). Cum dicit Apollo- 
[iserebitur tui Dominus, o homo, et eorum 
ta sunt nihil tibi reputetur ad peccatum. lec 
'um audiiaset ille choraules, Philemon nomi- 
debatur aaimo, a verbis ejus compunctus. 
autem ad tribunal profectus, coram judice ee 
t eidicit, populo presente : Injuste facis, o 
Jui viros pios et nulli culpe affines pu- 
il enim mali faciunt nec dicunt Christiani. 
m cum ipse heec diceret, in principio quidem 
ibat eumloqui ironice et ludificari; postquam 
jum vidit persistere : Insanis, inquit, o homo, 
; tibi repente est emota, llle autem : Non in- 
nquit, ojudex injustissime, sum enim Chri- 
Is autem multis blanditiis una cum turba ei 
ur persuadere ; postquam autem vidit immo- 
t omne genus tormenta adhibuit. Cum autem 
Apollonium, οἱ multis eum afflecisset con- 
', ipsum torquebat tanquam planum. Apollo- 
tem ei dixit : Optarem, o judex, ut tu et om- 
esentes hunc meum errorem sequeremini. 18 
Ὁ hec dicente, jussit ainbos igni tradi, toto 
nte populo. Cum autem in ffamma essent pre- 
idice, vocem ad Deum emittit beatus Apol- 
toto populo audiente οἱ judice: Ne tradas. 
, bestiis animam confitentem tibi, sed teipsum 
perte ostende (Psal. Lxxin). Nubes autem ro- 
.lucida adveniens, viros texit, igne exstincto. 
lie autem Llurba et ipse judex, clamabant : 
it Deus Christianorum ; malelicus vero quis- 
rc renuntiat prefecto Alexandrie. Qui cum 
8 quosdam et immanes elegisset protectores 
ritores, eos misit ut vinctos adducerent Judi- 


B 


D 


Apollonius, et quidam alii confessores. Cum omnes 
aulem iter ingrederentur, eum invasit gratia, et cc- 
pit docere mihites. Ubi autem ipsi quoque compuncti 
crediderunt Servatori, erant omnes uno animo vincti. 
Quos omnes cuin vidisset prefectus a fide non posse 
dimoveri,jussit projici in profundum maris : hoc au- 
tem fuit eis signum baptismatis. Cum eos autem sui 
invenissent disjectos in littore fecerunt, omnibus 
cedem unam, ubi nuno inulte virtutes peraguntur 
Tanta autem fuit viri gratia, ut de iisque esset pre- 
catus, statim exaudiretur, eum sic honorante Serva- 
tore. Quem etiam nos in martyrio (112) precati, 
vidimus cum iis qui cumipso fuerunt martyrio effecti, 
et Deum adorantes, eorum tebernaoula (113) saluta- 
vimus in Thebaide. 
CAPUT LXVIII. 
Vita abbatis Dioscuri (114). presbyteri. 

Vidimus autem alium quoque presbyterum in The- 
baide, nomine Dioscurum, Patrem centum monacho- 
rum (Ruff., l. τι, cap.20). Qui cum ad Dei gratiam 
essent accessuri, dicebat eis : Videle ne qui noctu 
phantasiam habuit mulieris audeat accedere ad sun- 
cta Sacramenta. Ne quis ex vobis visis et phautasiis 
pulsus somniaverit. Nam qui absque phantasiis flunt 
fluxus seminis, casu fiunt ; nec ex uniuscujusque li- 
bero animi arbitrio insunt, sed absque voluntate ; 
procedunt enim ex nalura, et ex redundanti materia 
excernuntur, quocrica neo sunt peccato obonoxii ; vi- 
88 autem ac phantasie procedunt ex libera et gendi- 
voluntate, etsunt argumentum mali animi. Oportet 
autem, inquil, monachum transilire etiam legem na- 
ture ; corpus autem liquare, nec inveniri in ullo in- 
quinamento carnis, sed carnem macerare, et non 
concedere ut in ipsa redundet materia. Conamini crgo 
illam exhaurire frequentibus et prolixis jejuniis ; sin 
minus autem, nos ad appetitiones et desideria inci- 
tant. Non oportet autem monachum attingere appe- 
titiones animi. In quo enim differet ἃ mundanis, 
quos gtepe videmus abstinere a voluptatibus propter 
sanitatem corporis, aut propter aliquas alias causas 
a ratione minime alienas? quanto autem magis, in- 
quit, monacho curanda est anime,sanitas et spiritus? 

CAPUT LXIX. 
Nürienses (115) Anachoreta. 

Devenimus quoque ad Nitrienges, ubi multos et 
magnos vidimus anachoretas ; partim quidem indige: 
nas, partim vero eliam hospites, qui se invicem eu- 
perabant virtu ibus, et magno sludio se exercebant, 
et in vita se invicem contendebant superare (Ruj., 
l. τι. cap. 21). Et alii quidem ex ipsis versabantur in 
contemplatione, alii vero in actione. Cum vidissent 
autem aliqui ex ipsis nos procul venientes, aliqui 
quidem nobis cum aqua occurrerunt ; et alii quidem 
pedes nostros lavabant, alii vero vestes mundaban!, 
alii vero ad cibum invitabant, alii autem ad contem- 
plationem et Dei cognitionem, et quod unusquisque 
ex iia poterat, in eo studebat nos juvare. Et aad. d&- 
xerit quispiam omnes eorum NVYNSNes,, SX SS NS 


4119 


PALLADII 


4180 


χάριν ἐλάμδανεν γνώσεως, ὡς ἑκάστου τῶν προσερ- Α τοῦ πνεύματος αὐτὴν συντρίδοντος. Δαιμονιζομένης 


γομένων μοναχῶν τὰς νώμας εἰδέναι. Οὗτος ἰδὼν 
πολλάχις μέλλοντας μοναχοῦς τινας προσιέναι τῷ 
θυσιαστηρίῳ, ἐπισχὼν αὐτοὺς, ἔλεγε * Πῶς κατατολ- 
μᾶτε τοῖς ἁγίοις προσελθεῖν μυστηρίοις, πονηρᾶς 
τὰς διανοίας ἔχοντες ; χαὶ σὺ μὲν ἐλογίσω ταύτη 
τὴν ἀπρεπῆ τῆς πορνείας ἐνθύμησιν. Ὁ ὃὲ ἕτερος, 
φησὶν, ἐλογίσατο ἐν τῇ ἑαυτοῦ διανοίᾳ οὐδὲν διαφέ- 
ρειν χἂν ἁμαρτωλὸν κἂν δίχαιον προσελθεῖν τῇ τοῦ 
Θεοῦ χάριτι. Ὁ δὲ ἄλλος διεκρίθη πρὸς τὸ δῶρον " 
'Apa ἁγιάσει μὲ προσελθόντα ; Ὑπογωρήσατε οὖν 
μικρὸν τῶν ἁγίων μυστηρίων, xai μετανοήσατε tx 
ψυχῆς, ἵνα ἄφεσις ὑμῖν γένηται τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ 
ἄξιοι γένησθε τῆς τοῦ Χριστοῦ χοινωνίας. "Exv δὲ 
μὴ πρῶτον τὰς ἐνθυμήσεις καθάρητε, οὐ μή δυνή- 
σεσθε προσελθεῖν τῇ χάριτι τοῦ Χριστοῦ, 
κεΦαλ. OC". 
Περὶ à66a Σεραπίωνος τοῦ πρεσδυτέρονυ. 

Ἴδομεν δὲ ἐν τοῖς μέρεσι τοῦ ᾿Αρσενοΐτου πρεσδύ- 
τερόν τινα, ὀνόματι Σεραπίωνα, πατέρα πολλῶν 
μοναστηρίων, xai ἡγούμενον πολλῆς ἀδελφότητος, 
ὡς μιᾶς μυριάδος ὄντων τὸν ἀριθμόν * πολλήν τε διὰ 
τῆς ἀδελφότητος ἐχτελοῦντα οἰχονομίαν, πάντων 
ὁμοῦ ἐν καιρῷ θερισμοῦ συγχομιζόντων τοὺς ἑαυτῶν 
καρποὺς πρὸς αὐτὸν, οὖς ἐπὶ μισθῷ θέρους ἐχομί- 
ζοντο ἕχαστος ἐνιαυσιαίας σίτου ἀρτάθας δεκαδύο, 
ὡς τεσσαράχοντα τοὺς παρ᾽ ἡμῖν μοδίους λεγομέ- 
νους * xai ταῦτα εἰς διαχονίαν πτωχῶν Ov ἑαυτοῦ 
χορηγοῦντα, ὡς μηδένα πένεσθαι λοιπὸν ἐν τῇ περι- 
χώρῳ, ἀλλὰ xai τοῖς εἰς ᾿Αλεξάνδρείαν πτωχοῖς 
διαπέμπεσθαι. Οὐ μὴν οὐδὲ οἱ προῤῥηθέντες Πατέ- 
pec, κατὰ πᾶσαν τὴν Αἴγυπτον ἡμέλησάν ποτε ταύ- 
της τῆς διοιχήσεως, ἀλλ᾽ Ex τῶν χαμάτων τῆς ἀδελ- 
φότητος μεστὰ πλοῖα σίτου χαὶ ἀμφιάσεως εἰς 
᾿Αλεξάνδρειαν τοῖς πτωχοῖς ἀποστέλλουσι, διὰ τὸ 
σπανίους εἶναι παρ᾽ αὐτοῖς τοὺς χρείαν ἔχοντας. 

ΚΕΦΑΛ. OZ. 
Περὶ Ποσειδωνίου, 

Τὰ κατὰ Ποσειδώνιον τὸν θηδαῖον ἄνδρα δοχιμώ- 
τατον xal καρτεριχώτατον, πολλὰ μὲν xai ἀδιήγητα, 
πῶς τε ἦν πρᾶος, xal ὅπως ἀσχτντιχώτατος, καὶ 
πόσην τινὰ ἐν ἑαυτῷ εἶχεν τὴν ἀχαχίαν, οὐχ ὀΐδα εἴ 
συντετύχηχά τινι πώποτε. Συνέζησα γὰρ ἐγὼ τούτῳ 
ἐπὶ ἔτος ἕν ἐν Βηθλεὲμ, ὁπηνίχα ἐχαθέζετο ἐπέχεινα 
τοῦ Ποιμενίου. Καὶ πολλὰς τούτου χατίδον ἀρετὰς, 
ἐν οἷς μοι ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν αὐτὸς διηγεῖτα, ὅτι- 
περ Εἷς τὸν Πορφυρίτην τόπον οἰκήσας ἔτος ἕν, 
ἀνθρώπῳ οὐ σοντετύχηχα ἐν ὅλῳ τῷ ἔτει, οὐχ ὁμιλίας 
&xjxox, οὐχ ἄρτου ἡψάμην, ἀλλ᾽ ἢ βραχέσι φοινι- 
χίοις διεγινόμην, καὶ εἴπου βοτάνας ηὖρον ἀγρίας * 
ἐν οἷς ποτε ἐχλιπόντων μου τῶν βρωμάτων, ἐξῆλθον 
τοῦ σπηλαίου ἐλθεῖν εἰς τὴν οἰχουμένην. Καὶ περι- 
πατήσας διὰ πάσης τῆς ἡμέρας, μόλις ἀπέσχον 
τοῦ σπηλαίου μίλια δύο. Περιδλεψάμενος δὲ ὁρῶ 
ἱππέα στρατιώτου ἔχοντα σχῆμα, τιαροφόρον κράνος 
ἐπὶ τῆς χεφαλῆς ἔχοντα, Καὶ προσδοχήέσας αὐτὸν 
εἶναι στρατιώτην, ὥρμησα πάλιν ἕως τοῦ σπηλαίου, 
Καὶ εἰσελθὼν, εὔρον κάρταλλον σταφυλῶν xal συχῶν 
νεοτμήτων * ἃ λαθὼν, xal περιχαρὴς γενόμενος 
εἰσελθὼν ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐνοίκησα ἐπὶ μῆνας δύο, 
ἔχων τὰ βρώματα ἐκεῖνα παραμύθημα. Τοῦτο δὲ 
πεποίηχεν θαῦμχ ἐν Βηθλεὲμ ὁ θαυμάσιος Ποσει- 
δώνιος "Γυνή τις ἐγκύμων εἴχεν πνεῦμα ἀχάθαρτον, 
καὶ ἐν αὐτῷ τῷ μέλλείν τίκτειν αὐτὴν ἐδυστόχει, 


D τὸ ἀοίδιμον τοῦ μακαρίου πέρας τοῦ βίου. 


οὖν τῆς γυναιχὸς, ὁ ἀνὴρ ταύτης ἐπέστη, καὶ παρ- 
ἐχάλει τὸν ἅγιον Ποσειδώνιον τοῦ παραγενέσθαι, 
Εἰσελθόντων οὖν ἡμῶν ἅμα εὔξασθαι, στὰς καὶ προσ- 
εὐξάμενος μετὰ δευτέραν γονυχλισίαν ἐξέδαλεν τὸ 
πνεῦμα. Τότε ἀναστὰς λέγει ἡμῖν - Εὔξασθε, παρα- 
καλῶ, ἄρτι. Ὥς γὰρ ἐλαύνεται τὸ ἀχάθαρτον πνεῦμα, 
σημεῖον ἡμῖν ἔχει τι ὑπάρξαι, ἵνα πληροφορηθῶμεν 
ὅτι τοῦτο οὕτως ἔχει. Καὶ εὐθὺς ἐξερχόμενος ὁ 
δαίμων ἀπὸ θεμελίων ὅλον τὸν τοῖχον τῆς αὐλῆς 
ἔδαλεν κάτω. Ἦν δὲ τοῦτο τὸ γύναιον ἑξάετίαν μὴ 
λαλῆσαν. Μετὰ δὲ τὸ ἐξελθεῖν τὸν δαίμονα, ἔτεχεν τὸ 
γύναιον, καὶ ἐλάλησε. 

ΚΕΦΑΛ. OH*. 

Περὶ Ἱερωνύμου. 

Τούτου τοῦ ἀνδρὸς, λέγω δὴ, Ποσειδώνιου τοῦ zoi- 
δίμου, καὶ προφητείαν ἔγνων ἐγώ. Ἱερώνυμος Tío 
τις πρεσθύτερος ᾧχεις εἰς τοὺς τόπους ἐκείνους, dpr- 
τῇ λόγων Ῥωμαϊκῶν πολλῇ χεκόσμημένος, καὶ ἱχανῇ 
εὐφυΐᾳ. Τοσαύτην δὲ ἔσχεν βασκανίαν, ὡς ὑπὸ ταύ- 
τῆς καλύπτεσθαι τῶν λόγων τὴν ἀρετίν. Συγχρονί- 
σας οὖν τούτῳ ὁ ἁγιος Ποσειδώνιος ἣ μέρας πλείους, 
λέγει μοι πρὸς τὸ οὖς. 

ΚΕΦΑΛ. ΟΘ΄. 
Περὶ Παύλης. 

Ὅτι 3j μὲν ἐλευθέρα Παυλα, 3, φροντίζουσε αὐτοῦ, 
προτελευτήσει, ἀπαλλαγεῖσα αὐτοῦ τῆς βασχανίας, 
ὡς οἶμαι. Κάριν δὲ τούτου τοῦ ἀνδρὸς οὐ μὴ ἅγιος 
ἀνὴρ εἰς τοὺς τόπους οἰχήσει, ἀλλὰ φθάσει αὐτοῦ ὁ 
φθόνος xai μέχρι τοῦ ἰδίου ἀδελφοῦ. Ἐν εἷς χαὶ en- 
ἐθη τὸ πρᾶγμα. 

ΚΕΦΑΛ. II*. 
Περὶ Ὀξυπερεντίου. 

Καὶ γὰρ χαὶ Ὀξυπερέντιον τὸν μαχάριον ἔλασιν 
οὗτος ἔνθεν τὸν ἸΙταλόν. 

ΚΕΦΑΛ. ΠΑ΄. 
Περὶ Πέτρου. 

Καὶ Πέτρον ἀλλον τινὰ Αἰγύπτιον. 
ΚΕΦΑΛ. ΠΒ΄. 

Περὶ Συμεῶνος. 

Καὶ Συμεῶνα, θαυμασιους ἄνδρας, οὖς τέως ip 
ἐπεσημηνάμην. Οὐτός μοι διηγεῖτο ἐγκρατιχώτστες 
τῆς ἀρετῆς ἀσχητὴς Ποσειδώνιος, ὡς ἄρτου πεῖραν 
μὴ ἔχων ἀπὸ τεσσαραχοστοῦ ἔτους - pojee μὲν μντσι- 
καχήσας τινὰ ἕως ἡμέρας ἡμισείας ταῦτα. 

Τὰ ἄθλα καὶ τὰ σημεῖα τοῦ γενναίου τοῦ Χριστοῦ 
ἀθλητοῦ Ποσειδωνίου, à προμηθείᾳ d. κερῶν τῶν 
υνάμεων μείζονος εἰργάσατο ταῦτα. δὰ b wr 


ΚΕΦΑΛ. DI". 
Περὶ Σεραπίωνος. 

Σεραπίων τις ὀνόματι γέγονεν, τῷ io. 
πτιος, ἐπιχλητος Σινδόνιοςς εἰαρεκτὸς γάρ uis 
οὐδὲ ποτε οὐδὲν ἄλλο mepisGdÀevo)- ὃς πολλὲν am; 
σεν ἀχτημοσύνην᾽ διὸ καὶ ᾿Απαθὴς ἐπελέγετο. Biycde -. 
ματος δὲ ὧν ἀπεστήθιζεν πάσας τὰς θείας Γραφά | 
ὃς ἀπὸ πολλῆς ἀχτημοσύνης χαὶ μελέτης θείων Mt 
γίων τοῦ Πνεύματος οὐδὲ ἡρεμῇ σαι ἴσχυσεν ἐν κελλᾷ 
ἵν᾽ ἐν ὕλῃ μὴ περισπᾶται. ᾿Αλλ’ ἀποστολικὸν dU 
μετίῴει βίον. Περιερχόμενος τὴν οἰχουμένην, τὴν τῇ 
ἄκρας ἀχτημοσύνης κατώρθωσεν ἀρετήν * ὡς j 
ἀπάθειαν τοῦτον χεχτῆσθαι. Ταύτης γὰρ ἐγεγόνει ἡ 
τῆς ἕξεως. Διαφοραὶ γάρ εἶσιν ἕξεων, οὐχ οὐτιῶμ 
Διηγοῦντο δὲ οἱ Πατέρες, ὅτι λαθών τινα gon xaT; 





1181 


HISTORIA LAUSIACA. 


1182 


gratiam cognitionis, ut unuscujusque ex iisqui acce- A — Hoc autem miraculum fecit beatus Posidonius in 


debant monachis mentem cognosceret (Ruff., l. 11, cap. 
14). Is cum sepe vidisset aliquos monachos ad aram 
&aoceseuros, eos retinuit, dicens: Quomodo audetis 
ad sancta accedere sacramenta, cum habeatis malas 
cogitationes ? Et tu quidem hac nocte animo versasli 
turpem fornicationis cogilationem ; alius autem in 
animo suo reputavit, dicens nihil referre an peccator 
an justus accedat ad Dei gratiam ; alius autem de 
dono dubitavit, dicens : Nunquid me accedentem 
sanctificabit? Parum ergo secedite a sanctis sacra- 
mentis, et ex animo agite poitentiam, ut sit vobis 
remissio peccatorum, et sitis digni Christi commu- 
nione. Nísi enim primum muudaveritis cogitationes, 
non poteritis ad Christi gratiam accedere. 
CAPUT LXXVI. 

Vita Serapionis (124) presbyteri. 

Vidimus vero etiam in partibus Arsenoite presby- 
terum quemdam, nomine Serapionegp (Ruf., /. 11, 
eap. 18), Patrem multorum monasteriorum, et qui 
preest multe fraternitati, αἱ qui sint decios mille 
numero, magnamque per fratres exsequitur diepen- 
gationem, cum omnes simul, tempore messis, omnes 
suos fructus ad ipsum afferant, quos pro messis mer- 
cede acceperunt, unusquisque frumenti annuas duo- 
decim artabas (125), qui sunt veluti quadraginta qui 
apud nos dicuntur modii ; et ea ad ministerium pau- 
porum per se dispensat, adeo ut deinceps in ea que 
est ciroumcirca regione nullus sit pauper, sed etiam 
. mittat ad eos qui sunt Alexandrie pauperes. Sed ne- 
que predicti Patres per totam /Egyptum unquam 
neglexerunt hanc administrationem ; sed ex laboribus 
; fraternitatis, navigia plena frumento et vestimentis 
pauperibus miserunt Alexandriam, propterea quod 
rari essent apud ipsos qui egerent. 

CAPUT LXXVII. 
Vita abbatis Posidonii. 
Posidonii Thebani multa quidem sunt, eaque nar- 


Bethleem. Quedam mulier gravida habebat spiritum 
immundum, el in ipso tempore quo erat paritura 
Jaborebat in partu, ipsam conterente spiritu. Cum 
ergo a deemone vexaretur mulier, advenit ejus mari- 
tus, et rogavit sauctum illum ut adesset : et nobis 
ingressis ad orandum, cum stetisset ct precatus 
esset, post secundam genuflexionem ejecit spiritum. 
Surgens autem dixit nobis: Orate, modo enim ex- 
pellitur immundus spiritus. Oportet autem esse ali- 
quod signum ut de eo fiamus certiores. Egrediens 
autem demon, diruit ἃ fundamento totum aule pa- 
rielem. Mulier autem sexennio non fuerat locuta: 
postquam aulem egressus est demon, et peperit, et 
locuta est. 

CAPUT LXXVIII. 

De Hieronymo (127). 

Hujus sancti novi hanc. quoque propheliam ; Hie- 
ronymnus enim quidam presbyter babiltabat in illis 
locis, qui in sermone Romano agna eral virtute 
ornatus, et preclaro ingenio ; sed tanta fuit ejus in- 
vidia, ut ab ea obrueretur virtus doctrine. Cum ergo 
multis diebus cum eo versatus esset sanctus Posido- 
nius, dicit mihi in aurem : 

CAPUT LXXIX. 
De Paula (128). 

Ingenua quidem Paula, que ejus curam gerit, pre- 
morietur liberata ab ejus invidia. Ut autem arbitror, 
propier hune virum non habitabit vir sanctus in 
his locis, sed ejus pervadet invidia vel usque ad 


C proprium fratrem. Resque ita accidit. 


CAPUT LXXX. 
De Ozyperentio. 
Etenim beatum Oxyperentium Italum is hinc ex- 
pulit. 
CAPUT LXXXI. 
De Petro. 


Et Petrum alium quemdam /Egyptium. 


CAPUT LXXXII. 
De Simeone. 
Et Simeonem, viros admirabiles, quos ego adnotavi. 
Narravit mihi hic Posidonius continentissimus et 
virtutis ebsoervantissimus, quod quadraginta abbino 


. matu difficilia, quemadmodum erat mitis, et in se. 
- exercendo accerrimus, et quanta fuerit in eo inno- 
. tentia. Nescio an ullum talem convenerim. Vixi enim 
. eum eo anno unoin Bethleem, quando sedil ultra 
.- IPoamenium (126), et mullas vidi ejus virtutes ; atque 
:-imter celera ipse mihi quodam die narravit : Cum 
-..-2abitarem, inquit, in loco Porphyrite anno uno, toto — &nnis panem non guslasset, neque accepte injurie 
τ 80 nullum hominem conveni, non audivi sermoci- δἰ} recordatus usque ad diei dimidium. 
';-amtionem, non panem gustavi, nisi si quando paucis D Hec sunt certamina et signa preclari Christi athle- 
-—ieberer dactylis, et sicubi herbas invenirem agrestes. — e Posidonii, qua fecit providentia ejus que est om- 
Que quidem tempore cum mei panes aliquando de- nium virtutum maxima ; et in bis est insignis finis 
.c. weissent, agressus sum e spelunca, ut venirem in — Vite hujus beati. 
. srbem terre habitabilem, et cum toto die ambulas- CAPUT LXXXIII. 
76m, vix aberam a spelunca duo milliaria. Cum ergo Vita Serapionis (129) Sindonitz. 
τ ἄγου pexissem, video equitem militis habitum pre Fuit alius quidam Serapion Sindonites (nam pre- 
-*w ferentem, habentem in capite galeam tiariferam ; — ter sindonem nihil unquam induebat, qui exercuit 
^*« eum eonjectassem eum esse militem, profectus — magnam possessionum et facultatum vacuitatem : 
^ um usque ad speluncam, et inveni canistrum uva- — quam ob causam et impassabilis vocabatur. Cum es- 
.,um et (louum nuper decerptarum : quem cum acce- — set autem imperitus litterarum, memoriter dicebat 
- ,issem, letus veni ad speluncam, habens duobus — omnes Soripturas. Kt neque ob possessionum egesta- 
-— ensibus cibos illos ad meam refectionem. tem et Scripturarum meditatiessse SSNSSN SS. SNR. 


1183 PALLADII 
quiescere , non quod traberetur a terrena materia, A de feneratoribus uteis satisfacerent, ipsum rc 


sed quod apostolicam vitam seotabatur, orbem terre 
obiens exactissimam paupertatis virtutem presefe- 
rebat, sic ut perfectam impassabilitatem hio sit asse- 
cutus. Natus enim erat hac natura ; sunt enim natu- 
rerum, non substantiarum ditferentis (Caule lege). 
Narrabánt itaque Patres, quod cum quemdam acce- 
pisset exercitatorem qui cum eo luderet, se in qua- 
dam urbe gentilibus vendidit histrionibus viginti soli- 
dis (130), et cum recondidisset solidos eub sigillo, 
eos apud se servabat. Tandiu autem permansit et 
serviit mimis qui eum emerant, donec eos fecit Chri- 
stianos, et eos avulsit a theatro ; preter panem et 
aquam nihil sumens, neque pre meditatione Scriptu- 
rarum ore silens : longo autem tempore primus com- 
punctus est minus, deinde mima, deinde universa 
eorum familia, Dictum est autem quod quo tempore 
eum ignorabant, lavabat pedes amborum. Ambo ergo 
baptizati, a thealro recesserunt; et cum ad vitam 
honestam et piam processissent, virum valde revere- 
bantur. Ei itaque dicunt : Adesdum, frater, nos te 
liberabimus, quando quidem ipse nos liberasti a turpi 
servitute. Dicit ergo eis : Quandoquidem Deus meus 
est operatus, et vos cooperati estis, et salva facta ost 
vestra anima, vobis dicam mysterium actus. 

Ego vestre anime misertus quie in mullo errore 
versabatur, cum essem liber exercitator, genere ZEgy- 
ptius, ea de causa meipsum vendidi, ut vos servarem. 
Quoniam autem hoo fecit Deus, et per meam humili- 
tatem salva evasit anima vestra, accipite aurum ve- 
gtrum, utetiam aliis opem feram. Illi autem cum mul- 
tum rogassent et affirmassent, dicendo. Te tanquam 
patrem et dominum habebimus, solum mane nobis- 
cum ; non potuerunt ei persuadere. T'uno dicuntei: 
Da tu aurum pauperibus, nam id nobis fuit causa 
galutis. Ait illis : Date vos illud, quía vestrum est ; 
ego enim alienis pecunias non do pauperibus. Tum 
illi cohortantur eum, dicentes: Sed saltem post annum 
nos invisas. Et sic ab iis abiit. 

Is frequentibus peregrinationibus pervenit in Gre- 
ciam ; et cum tribus diebus moratus esset Athenis, 
non fuit qui ei panem praeberet ; nam neque 88 fere- 
bat, neque peram, non pellem ovillam non virgam, 
nihil horum, sed sola sindone amictus erat. Cum 
autem venisset quartus dies, valde eguriit ; nihil enim 
illo tempore gustaverat. Res est enim gravis fames 


Ubi sunt? quis est qui tibi exbibet molestiam 
de nobis eum, ut tibi feramus auxilium. Tur 
cit: Molestiam mihi exhibuit avaritia, et 
fornicatio ; et a duobus quidem sum liberatu 
tía scilicel et fornicatione ; neque enim aurur 
neque aliquid aliud possideo ; non fruor deli 
gunt nutrices hujus morbi : quocirca nihil m 
bent amplius molestie. A gula autem non 
recedere ; jam enim quatuor diebus nihil co 
mihi pergit venter molestíam exhibere, quer 
sBuetum debitum, sine quo non possum vive: 
quidam philosophi suspicati eum composita 
et ficta narrare, dant ei solidum : quem a 
posuit in officina panaria, et accepto pane : 
statim profectusa civitate, et in eam non 
amplius. Tunc cognoverunt philosophi eum vt 
virtute preditum ; et cum pistori dedissent 
panis, acceperunt solidum. 

Cum autem venisset in loca Lacedsemonis[ 
audivit quemdam ex primis civitatis ess 
cheum simul cum tota domo, alioqui viram 
Hic optimus monachus huic rursus seipsum 
sicut in primo actu. Et cum intra duos anno 
abduxissel ab haeresi et ejus uxorem cum tol 
lia, adduxit in Ecclesiam. Tunc eum amant 
amplius habebant tanquam servum, sed plu 
germanum fratrem et patrem, et magno honc 
ciebant, et cum eo Deum laudabant. 

Paulo post ubi eos pluribus cohortatus es: 
relictis spiritualis hic adamas Serapion, cui 
istis pretium suum persolvisset, seipsum con 
navem tanquam Romam navigaturum. Naute 
conjicientes eum vel intulisse sumptus, vel i 
habere quod expende et, nihil aliud percont 
exceperuni, alius alium existimans accepiss 
utensilia. Cum aulem ipsi enavigassent, et al 
quingentis stadiis ab Alexandria, caperunt v 
vesci circa occasum solis, cum naute prius co 
sent. Vinerunt autem eum primo die non com 
et pulaverunt causam esse navigationem, simil 
secundo, et tertio, et quarto die ; quinto ante 
vident ipsum sedentem quietum, dum omnes c 
dérent, et dicunt ei: Homo, cur non comedi 
vero dicit eis: Quoniam non habeoquod edam.! 
ergo inter se quassivissent quis ejus τυ t 


involuntaria, que adjutricem habet incredulitatem: D silia vel impensae, vidissent autem nemioem 


Et stans super tumulum civitatis, in quo congrega- 
baniur qui erant iu dignitate (131) constituti in civi- 
tate, cepit vehementer et cum planctu lamentari et 
clamare : Viri Athenienses, ferte opem. Ad quem ac- 
currentesomnes qui pallium gestabant et byrrum (132), 
dicunt ei: Quid habes, undenam es, et quid 
pateris ? Is vero dicit ipsis: Genere quidem sum 
/Egyptius, monachus profe sione; ex quo autem ab- 
sum a vera mea patria, incidi in tres feneratores : 
et duo quidem a me recesserunt exsoluto eis debito, 
cum non haberent de quo me accerserent ; unus au- 
tem a me non discedit, Illi ergo studiose querentes 


pisse (neque enim habebat aliquid) ceperunt c 
contendere: Quomodo sic ingressus es ab&qu 
pensis ? quomodo dabis nobis naulum ? quona 
tem aleris ? Is vero eis dicit: Ego nihil habe 
ferte me, et abjicite ubi invenistis. Illi vero 
irasceris? ne si centum quidem aureos nobis: 
lubenter hoo faceremus, cum sit nobis ventus 
secundus: scopum ergo urgeamus, peragentat 
sunt nobis proposita. Sic fuit in navi, et eum: 
runt Romam usque. Cum autem Romam vesi 
curiose indagavit quis esset in civitate magnus: 
citator aut exercitatrix. 


1185 


HISTORIA LAUSIACA. 


1186 


ἀσχητὴν, πέπρακεν ἑχυτὸν ἔν τινι πόλει μίμοις, "EA- A qoplac xal πορνείας. Οὔτε γὰρ χρυσὸν ἔχω, οὔτε 


λησιν οὖσιν, εἴκοσι νομισμάτων. Καὶ σφραγισάμενος 
τὰ νομίσματα, ἐφύλαττεν παρ᾽ ἑαυτῷ. "Eni τοσοῦτον 
δὲ παρέμεινεν, μέχρις οὔ χαὶ Χριστιανοὺς αὐτοὺς 
ποιήσῃ, καὶ τοῦ θεάτρου αὐτοὺς ἀποστήσῃ, παρεχτὸς 
ἄρτου xxi ὕδατος μηδενὸς ἄλλου λαμδάνων, υηδὲ ἧσυ- 
χάζων τῷ στόμχτι ἀπὸ μελέτης θείων Γραφῶν, Οὕτως 
δὲ τούτοις ὁ μαχάριος παραμείνας τῳ μαχρῷ χρόνῳ, 
πρῶτον χατένυξεν τὸν μῖἴμον, εἶτα τὴν μιμάδα, εἴτα 
τὸν σύμπαντα οἶχον αὐτῶν. Ἐλέγετο δὲ ἐν ὅσῳ 
ἠγνόουν αὐτὸν ἀμφοτέρων νίπτειν τοὺς πόδας. '"Exá- 
τεροι οὖν βαπτισθέντες ἀπέστησαν xal τοῦ θεατρί- 
ζειν λοιπὸν, καὶ ἐπὶ τὸν σεμνὸν καὶ θεοφιλῆ ἐλάσαντες 
βίον σφόδρα ἠδοῦντο τὸν ἄνδρα, xal λέγουσιν αὐτῷ * 
Δεῦρο, ἀδελφὲ, ἐλευθερώσομέν σε λοιπὸν, ἐπειδὴ ἀπὸ 
αἰσχρᾶς ἡμᾶς δουλείας αὐτὸς ἠλευθέρωσας, Τότε λέ- 


γε: αὐτοῖς ὁ ᾿λέγας Σεραπίων * Ἐπειδὴ ἐνήργησεν ὁ B 


Θεύς μου, καὶ ὑμεῖς συνηργήσατε, καὶ ἐσώθη δι᾽ ἐμοῦ 
ἢ ψυχὴ ὑμῶν, λοιπὸν εἴπω ὑμῖν ἅπαν τὸ μυστήοιον 
τοῦ δράματος * 

Ἐγὼ κατοιχτειρήσας τὴν ψυχὴν ὑμῶν ἐν πολλῇ 
πλάνῃ διάγουσαν, ἐλεύθερος ὧν ἀσχητὴς, τῷ γένει 
Αἰγύπτιος, χάριν τοῦ σωθῆναι ὑμᾶς, πέπραχα ἐμαυ- 
τὸν, ἵνα ὑμεῖς ἐλευθερωθῆτε ἀπὸ μεγάλων ἁμαρτιῶν. 
Ἐπειδὴ δὲ τοῦτο πεποίηχεν ὁ Θεὸς ἴὰ τῆς ἐμῆς τα- 
πεινώσεως, χαίρω. Λάῤετε οὖν ὑμῶν τὸ χρυσίον, ἵνα 
xal ἄλλοις ἀπελθὼν βοηθήσω. Oi δὲ παρεχάλουν aà- 
τὸν, δεόμενοι, καὶ διαδεδαιούμενοι, ὅτι Ὡς πατέρα 
σε ἕξομεν τοῦ λοιποῦ, xal δεσπότην τῶν ἡμετέρων 
Ψυχῶν, μόνον μεῖνον μεθ’ ἡμῶν. Οὐχ ἰσχύσαντες δὲ 
αὐτὸν πεῖσαι, λέγουσιν αὐτῷ " Δὸς σὺ τὸ χρυσίον 
πτωχοῖς, ἐπεὶ ἀῤῥαδὼν ἡμῖν ἐγένετο σωτηρίας * λέ- 
γει αὐτοῖς * Δότε τοῦτο ὑμεῖς * ὑμέτερον γάρ ἐστιν * 
ἐγὼ γὰρ ἀλλότρια χρήματα οὐ χαρίζομαι πένησιν. 
᾿Επὶ τούτοις παρεκάλουν αὐτὸν͵ λέγοντες * Κἂν διὰ 
ἐνιαυτοῦ ἡμᾶς ὅρα. 

Οὗτος ὁ ὅσιος δοῦλος Χριστου ταῖς συνεχέσιν ἀπο- 
δημίαις χατήντησέν ποτε xal εἷς τὴν Ἑλλάδα, xal 
διατρίψας τρεῖς ἡμέρας ἐν ᾿Αθέναις, οὐκ ἠξιώθη 
παρά τινος ἄρτου, οὐδὲ χέρμα ἐδάσταζεν. Οὐδὲ γὰρ 
εἶχεν ὁ ἄδιος οὔτος οὐ πήραν, οὐ μηλωτὴν, οὐ ῥά- 
ὅδον, οὐδ’ ὅλως τι τῶν τοιούτων, ἢ μόνον τὸ σινδό- 
vtov, ὃ περιεθδέδλητο. Τετάρτης οὖν ἐπιλαμδανομέ- 
νης τούτῳ ἡμέρας, σφόδρα ἐπείνασεν, μηδενὸς ἐν 
ταύταις γευσάμενος. Δεινὴ γάρ ἐστιν ἀχούσιος νη- 
στεία, σύμμαχον ἔχουτα τὴν ἀπιστίαν. Καὶ στὰς ἐπί 
τινος γεωλόφου τῆς πόλεως, ἔνθα οἱ ἐν τέλει τῶν ἐχεῖ 
ἦσαν συναθροιζόμενοι, ἤρξατο χράζειν καὶ ἀποδύρε- 
σθαι λίαν μετὰ κρότου χειρῶν, λέγων * ἴΑνδρες 'A07- 
vatot, βοηθεῖτε. Συνδραμόντες δὲ πάντες ὑφ᾽ ἕν τρι- 
Θωνοφόροι «s xal βυῤῥοφόροι, λέγουσιν αὐτῷ “Τ 
ἔχεις, ἄνθρωπε; ἢ πόθεν cl; ἢ τί πάσχεις ; Λέγει 
αὐτοῖς * Ἐγὼ μέν eiut τῷ γένει Αἰγύπτιος, μοναχὸς 
δὲ τῇ πολιτείᾳ. ᾿Αφ᾽ οὗ δὲ τῆς σαρκικῆς μου πατρί- 
δος ἀπέστην, τρισὶ δανεισταῖς περιέπεσα * xal οἱ μὲν 
δύο ὁμοῦ ἀπηλλάγησαν, πληρωθέντος τοῦ χρέους, οὐκ 
ἔχοντες ὃ ἐγκάλεσωσί με. Ὁ δὲ τρίτος μου οὐχ ἀπαλ- 
λάττεται, χαὶ οὐχ ἔχω ὅθεν τοῦτον πληροφορήσαιμι. 
Φιλοπραγμονοῦντες δὲ ἐχεῖνο!: τοὺς δανειστὰς, ἵνα 
αὐτοὺς πληροφορήσωσιν, ἠρώτων αὐτὸν, λέγοντες * 
Ποῦ εἰσι xal τίνες οἱ διοχλοῦντές σε; δεῖξον ἡ μῖν 
αὐτοὺς, ἵνα σοι βοηθήσωμεν. Τότε λέγει αὐτοῖς * 
"ὨΩχλησέν μοι ἐκ νεότητος φιλαργυρία, xai πορνεία, 
xal γαστριμαργία * τῶν οὖν δύο ἀπηλλάγην, φιλαρ- 


PATROL. Ga. XXXIV. 


ἄλλο τι κέχτημαι" οὐ τρυφῆς ἀπολαύω, τῆς τροφί- 
poo ταύτης τῆς νόσου * διὸ οὐχέτι με ὀχλοῦσιν. Γα- 
στριμαργίας δὲ ἀπαλλαγῆναι οὐ δύναμαι. Τετάρτην 
γὰρ ἡμέραν ἔχω σήμερον μὴ φαγὼν, καὶ παραμένοι 
μοι ὡς αὐστηρὸς δανειστὴς 4j γαστὴρ, ἄγχουσα, καὶ 
ἀπαιτοῦσα τὸ σύνηθες χρέος, ὅπερ ἐὰν μὴ ἀποδῶ, 
ζῆσαι οὐ συγχωρεῖ μοι. Τότε τινὲς τῶν φιλοσόφων 
ἐνόμισαν σχηνὴν εἶναι τὸ πρᾶγμα, ὅμως διδόασιν αὐτῷ 
νόμισμα ἕν. Ὁ δὲ τοῦτο δεξάμενος ἔθηχεν ἐν ἀρτο- 
πωλείῳ, xal λαδὼν ἕνα ἄρτον ἀνεχώρησεν παραχρῆ- 
μα ὁδεύσας τῆς πόλεως, xxl μηχέτι εἰς αὐτὴν ὅπο- 
στρέψας. Τότε ἔγνωσαν οἱ φιλόσοφοι ὅτι ἀληθῶς ἐν- 
άρετον βίον κέχτηται ὁ ἄνθρωπος οὗτος. Καὶ δεδωκχό- 
τὲς ἐκεῖνοι τοῦ ἄρτου τὸ τίμημα, ἔλαδον τὸ νόμισμα. 
᾿Λλθὼν οὖν ὁ μαχάριος ἐχεῖθεν εἷς τοὺς περὶ Λα- 
χεδαίμονα τόπους, ἔχουσέν τινα τῶν πρώτων τῆς πό-- 
λεως Μανιχαῖον εἶναι τῷ δόγματι, ἅμα παντὶ τῷ 
οἴχῳ αὐτοῦ, ἐνάρετον ἄνδρα τὰ ἄλλα. Οὗτος ὁ ἄριστος 
τῶν μοναχῶν τούτῳ πάλιν πέπρακεν ἑαυτὸν χατὰ τὸ 
πρῶτον δρᾶμα, καὶ ἐντὸς δύο ἐτῶν ἀποστήσας αὐτὸν 
τῆς αἱρέσεως, χαὶ τὴν τούτου ἐλευθέραν ἅμα πάσῃ 
τῇ οἰχίᾳ αὐτοῦ, προσήγαγεν τούτους τῇ χχλησίᾳ. 
Οἵτινες τοῦτον ἠγάπησαν οὐχέτι ὡς οἰχέτην, ἀλλ’ 
ὑπὲρ γνήσιον ἀδελφὸν xal πατέρα, ἔχοντες αὐτὸν ἐν 
μεγάλῃ τιμῇ, καὶ δοξάζοντες μετ᾽ αὐτοῦ τὸν Θεόν, 
Μετ᾿ ὀλίγον πάλιν χρόνον παραχαλέσας πολλὰ τού- 
τους, xai ἀναχωρήσας ὁ πνευματιχὸς ἀδάμας Σερά - 
πίων, ἔδαλεν ἑχυτὸν εἰς πλοῖον, ἀπεμπολήσας xal 
τούτοις ὁμοίως τοῖς δεσπόταις τὸ τίμημα, μηδ᾽ ὅλως 
τι ἐπιχομιζόμενος, ὡς ὀφείλων ἐπὶ τὴν Ῥώμην 
πλεῦσαι. Οἱ οὖν ναυτιχοὶ τοῦτον ἰδόντες ὑπενόουν 
αὐτὸν ἔχειν δαπάνας, χαὶ ἐν τῷ πλοίῳ εἰσενηνοχέναι, 
Jj xai ἐν χρυσῷ χεχσῆσθαι πολλὰ ἀναλώματα τοῦτον. 
Διὸ καὶ ἀπεριέργως αὐτὸν ὑπεδέξαντο, ἄλλος ἄλλον 
νομίσας εἰληφέναι αὐτοῦ τὰ σκεύη. Ἔν τῷ οὖν ἀπο- 
πλεῦσαι αὐτοὺς, xal γενέσθαι ὡς ἀπὸ σταδίων πεν - 
ταχοσίων τῆς ᾿Αλεξανδρείας, λοιπὸν ἤρξαντο οἱ ἐπι- 
θάται περὶ δυσμὰς ἡλίου ἐσθίειν ἕκαστος, τῶν ναυ- 
τικῶν προφαγόντων. ᾿ἸΙδόντες δὲ αὐτὸν ὅτι οὐχ ἤσθιεν 
τὴν πρώτην ἡμέραν, προσεδόκησαν ἄηδίαν τινὰ ix 
τοῦ πλοὸς αὐτῷ προσγεγενῆσθαι * ὁμοίως xal τὴν 
δευτέραν ' xai πάλιν τὴν τρίτην, εἶτα xal τὴν τετάρ. 
την. Τῇ οὖν πέμπτῃ ἡμέρᾳ πάντων ἐσθιόντων βλέ- 
πουσι πάλιν τοῦτον καθεζόμενον ἡσυχῇ * καὶ λέγου- 
σιν αὐτῷ * Διὰ τί οὐχ ἐσθίεις, ἄνθρωπε ; λέγει αὐτοῖς" 
"Ott οὐχ ἔχω. ᾿Ακούσαντες δὲ τοῦτο οἱ ναυτιχοὶ, περι- 
εἰργάζοντο ἀλλήλους, τίς αὐτοῦ ἄρα Dat iv τῷ 
πλοίῳ τὰ ἀναλώματα, Ὡς δὲ εὗρον ὅτι οὐδεὶς (οὐδὲ 


ἢ Ἰὰρ εἶχέν τι) ἤρξαντο αὐτοῦ διαμάχεσθαι λέγοντες, 


Σὺ πῶς εἰσῆλθες ἐνθάδε ἄνευ ἀναλωμάτων ; τοσοῦ- 
τον δὲ πλοῦν πόθεν ἔχεις οἰκονομηθῆναι, καὶ ἄλλως 
ἡμῖν τὸ ναῦλον πόθεν ἔχεις πληρῶσαι ; Ὁ δὲ μαχρό- 
θυμος λέγει αὐτοῖς * ᾿Εγὼ πρᾶγμα οὐχ ἔχω. Απ- 
ἐνέγχατέ με, καὶ ῥίψατε ὅπου με εὕρετε. Οἱ δὲ vav- 
τιχοὶ τούτῳ λέγουσι * Χολᾶς τί ποτε; οὔτε εἰ ἑκατὸν 
ἐδίδως χρύσινα, τοῦτο ἐποιοῦμεν ἡδέως, τοσαύτης 
ἡμῖν διὰ τοῦ Θεοῦ οὔσης εὐπλοίας. Ἐχώμεθα οὖν 
τοῦ σχοποῦ, τὰ προκείμενα ἡμῖν ἐξανύοντες. Οὕτως 
οὖν ἦν ἐν τῷ πλοίῳ ἀμέριμνος, καὶ οἱ ναυτιχοῖ εὗ- 
ρέθησαν ἕως 'Ρώμης τρέφοντες. Εἰσελθὼν οὖν ὁ 
ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ iv Ῥώμῃ περιειργάζετο ἐν 
αὐτῇ, τίς ἄρα ἐστιν ἄριστος τῶν ἀσκητῶν μέγας 
xai ἀσκήτρια ἐν τῇ πόλει, 
δὰ 


PALLADII 


Α ποιῶ * τοῦτο γὰρ τὸ μέτρον οὐκ ἦλθον ἀχμὴν, c— 
χομαι δὲ ἐλθεῖν. Τότε λέγει αὐτῷ ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ 


4181 
ΚΕΦΑΛ. ΠΔ΄. 
Περὶ Aogwlvoo . 

Ἐν οἷς Δομνίνῳ τινὶ γενναίῳ ἐν τῇ ἀσχήσει ἀ,δρὶ, 
μαθητῦ Ὠριγένους περιέτυχε, μεγάλῃ ἀσκήσει πε- 
πονημένῳ * περὶ οὗ φήμη διέτρεχε πολλὰ θαύματα 
πεποιηκέναι. Οὔ d) κλίνη xai μετὰ τὸν θάνατον τοῦ- 
του ἐλέγετο νόσους ἰᾶσθαι. 

ΚΕΦΑΑΛ. IIE, 
Περὶ τῆς ἐν Ῥώμῃ παρθένου. 

Περιτυχὼν οὖν αὐτῷ, καὶ οἰχκοδομηθεὶς παρ᾽ αὐτοῦ 
(ἀνὴρ γὰρ X» τετρυνευμένος ἔν τε ἤθει χαὶ γνώσει, 
xai λόγῳ xai βίῳ) ἐρωτῶν τε μαθεῖν παρ᾽ αὐτοῦ τίς 
ἄρα εἴη ἐκεῖ ἄλλος ἀσκητὴς ἢ ἀσκήτρια, ἔγνω παρ 
αὐτοὺ περὶ ἐσυχαζούτης τινὸς παρθένου, ὡς εἴν͵ αὐτὴ 
εἰχοστὸν πέμπτον ἄγουσα ἔτος ἐγκαταχεχλεισμένη ἐν 


χέλλῃ μηδέποτε μηδενὶ συντυγχάνουσα. Μαθὼν οὖν p 


αὐτῆς ὁ ἀοίδιμος οὗτος τὸν ofxov, ἀπῆλθεν ἐχεῖ, xai 
λέγει τῇ ὑπηρετουμένῃ αὐτῇ ypató: * Εἰπὸν τῇ παρθέ- 
vtp, ὅτι Μονάζων τις ἀναγχαίως σοι θέλει συντυχεῖν. 
Δεδώχει δὲ αὐτῷ ἀπόχρισιν ἡ γραῦς, ὅτι ἔχ πολλῶν 
ἐτῶν οὐδενὶ συντετύχηχεν. Λέγει αὐτῇ. Εἶπον αὐτῇ, 
ὅτι ἵνα σοι συντύχω * ὁ θεὸς γάρ με ἀπέστειλεν πρὸς 
σέ. Ἢ δὲ οὐδὲ οὕτως ἠνέσχετο. Παραμείνας δὲ τρεῖς 
ἡμέρας τῇ εὐτονίᾳ ὕστερον αὐτῇ συνέτυχεν, καὶ ἰδὼν 
αὐτὴν, λέγει - Τί καθέζῃ ἐνταῦθα ; "Amoxplvscat 
αὐτῷ ἐκείνῃ λέγουσα * Οὐ καθέζομαι, ἀλλὰ ὁδεύω, 
Λέγει αὐτῇ ἐκεῖνος, Ποῦ ὁδεύεις ; Λέγει αὐτῷ ἣ παρ- 
θένος Πρὸς τὸν Θεόν μου. Λέγει αὐτῇ ὁ δοῦλος τοῦ 
Θεοῦ * Ζῇς, f, ἀπέθανες ; Λέγει αὐτῷ ἐχείνη " Πι- 
στεύω εἰς τὸν Θεόν μοῦ ὅτι ἀπέθανον τῷ κόσμῳ" Ζῶν 
γὰρ τῇ σχρχὶ οὐ μὴ ὁδεύσῃ πρὸς τὸν Θεόν. ᾿Αχούσας 
δὲ ταῦτα ὁ μαχάρισς Σεραπίων, λέγει αὐτῇ - Οὐχοῦν, 
ἵνα με πληροφορήσῃς ὅτι ἀπέθανες τῷ κόσμῳ, ποίη“ 
σον ὃ ἐγὼ ποιῶ. Λέγει αὐτῷ ἐχείνν δυνατά μοι μόνον 
ἐπίταξον, xal ποιῶ. ᾿Απεχρίνατο αὐτῇ ἐκεῖνος * Νεχρῷ 
δυνατά ἐστι πάντα τῷ χατὰ σὲ, παρεχτὸς τοῦ ἀσεθῆ - 
σαι. Εἶτα λέγει αὐτῇ  Κάτελθε xai πρόελθε. ᾿Απεχρί- 
vato αὐτῷ ἐχείνη * Εἰχοστὸν πέμπτον ἔτος ἔχω μη δέ- 
ποτε προελθοῦσα, καὶ ἵνα τί σήμερον προέλθω ; Λέγει 
αὐτῇ, ἐχεῖνος *. Οὐαὶ, οὐχ εἶπες, ὅτι ᾿Εγὼ τῷ χόσμῳ 
τούτῳ ἀπέθανον ; δῆλον πάντως ὅτι χαὶ σοὶ ὁ χόσμος 
οὐχ ἐστιν. El οὖν τοῦτό ἐστιν, νεχρὸς οὐδενὸς ἐπαι- 
σθάνεται. Ταυτόν σοι οὖν ἐστιν xal προελθεῖν xai μὴ 
προελθεῖν. ᾿Αχούσασα δὲ ταῦτα dj παρθένος, προῆλ- 
θεν * μετὰ δὲ τὸ προελθεῖν αὐτὴν ἔξω, καὶ ἐλθεῖν ἕως 
ἐχχλησίας τινὸς, ἐλθὼν ὁ μάκάριος εὖοεν αὐτὴν ἐν 
τῇ ἐχχλυησίᾳ, xal λέγει αὐτῷ * Εἴ ὄντως θέλεις τε- 
λείώς πληροφορῆσαί με ὅτι ἀπέθανες, καὶ οὐχέτι ζῇς 
ἀνθρώποις ἀρέσχουσα, ποίησον ὃ ἐγὼ δύναμαι ποιῆ- 


σαι, καὶ τότε πληροφορήσεις με ὅτι ἀληθῶς τῷ χόσμῳ ἢ 


τούτῳ ἀπέθανες. Καὶ fj παρθένος λοιπὸν, Τί θέλεις 
ποιήσω ; Λέγει αὐτῇ ἐκεῖνος " ᾿Εχδυσαμένη πάντα τὰ 
ἱμάτιά σου, ὡς ἐγὼ, ἐπὶ τῶν ὥμων σου θὲς, xai πε- 
ρίελθε μέσην τὴν πόλιν, ἐμοῦ δυναμένου ἀναισχύντιυς 
προλαμθδάνειν σε τῷ σχήματι τούτῳ. Λέγει αὐτῷ 
ἐχείνη * ᾿Αλλ’ ἐγὼ ἂν τοῦτο πυιήύσω, σκανδαλίζω πολ- 
λοὺς ἐπὶ τῷ ἀσχήμῳ τοῦ πράγματος " καὶ ἔχουσι λέ- 
γειν τινὲς, ὅτι ᾿'Εξέστη xal δαιμονιῶσά ἔστιν. 'Apoxpl- 
νεται ὁ μαχάρισς Σεραπίων, xal λέγει αὐτῇ * Καί σοι 
τί μέλει ἐὰν τοῦτο εἴπωσιν ; σὺ γὰρ αὐτοῖς, ὡς λέ- 
γεις, ἀπέθανες. Νεκρῷ δὲ οὐδέποτε μέλει εἴ τις τοῦ- 
τον λοιδορεῖ ἢ καταγελᾷ * ἀναίσθητος γὰρ τοῖς πᾶσιν 
ἐστιν. Τότε λέγει αὐτῷ ἡ παρθένος ἐκείνη * Δέομαί 
σου, εἴ τι ἄλλο θέλεις ἐν τῇ ἀσχήσει, κέλευσον καὶ 


1188 


Σεραπίων ὁ ἀπροσπαθής * Βλέπε οὖν, doe). o, μυχέτ: 
μεγαλοφρόνει ἐπὶ σεαυτῇ ὡς πάντων οὖσα fyuwit22, 
καὶ χαυχωμένη ὡς τῷ χόσμῳ τούτῳ ἀποθχνοῦσντ᾽ 
ἔμαθες γὰρ ὅτι ζῇς, xal ἀχμὴν ἀνθρώποις ἀρέσχε:ς. 
Ἐγὼ γάρ σου δύναμαι νεχρότερος εἶναι, ἔργῳ vi- 
μενος δεῖξαι ὅτι τῷ κόσμῳ ἀπέθανον, dzposzatw; 
ἔχων τὰ πρὸς αὐτόν. ᾿Ανεπαισχύντως γὰρ δύναμ: 
xal ἀσχανδαλίστως τοῦτο ποιῆσαι ὅπερ ἐπέταξα s. 
᾿Απὸ τούτων τῶν λόγων πα'δεύσας αὐτὴν ἐν ταξει- 
νοφροσύνῃ, τότε χατέλιπεν ταύτην τελείαν, καὶ xii. 
σας αὐτῆς τὸ φύσημα τοῦ τύφου, οὕτως αὐτῆς ὁ pus 
χάριος ἀνεχώρησεν. Οὗτος ὁ βίος Σεραπίωνος τοῦ 
ἀπαθοῦς xai ἀχροτάτου ἀχτήμονος. 

Πολλὰ δὲ xai λαμπρὰ ἃ πεποίηκεν θαυμάσια Ξ,2- 
Ὑμᾶτα ὁ ἐνάρετος τοῦ Χριστοῦ σοφιστὴς τὰ συντεί- 
νοντα εἰς ἀπάθειαν, ἅτινα ἀπὸ πολλῶν ὀλίγ γτε- 
Ἰράφαμεν, τὸ καθαρὸν τοῦ βέου τούτου δηλώφαντεις, 
Οὗτος ὁ ἀθάνατος τελευτᾷ ἄγων τῆς ἡλιχίως ἔτος 
ἑξηχοστὸν, ἐν αὐτῇ τῷ ἐρήμῳ ταφείς. 

Κεφαλ. OC". 
Περὶ Εὐαγρίου. 

Τὰ χατὰ Εὐάγριον τὸν ἀοίδιμον διάγονον τοῦ Χοι- 
στοῦ, ἄνδρα βεδιωκότα χατὰ τοὺς ἀποστόλους, οὐ 
δίκαιον ἡσυχάσαι, ἀλλὰ ταῦτα γραφῇ παραδοῦναι: 
εἷς οἰκοδομὴν τῶν ἐντυγχανόντων, xal δόξαν τῆς 
ἀγαθότητος τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, δίκαιον ἀγησάμενος, 
ἄνωθεν ἐχτίθεμαι, πῶς τε ἦλθεν ἐπὶ τὸν μονῴρη 
σκοπὸν, xai ὅπως ἀξίως τοῦ ἐπαγγέλματος αὐτὸν 
ἐξασκύήσας τελευτᾷ ἐτῶν πεντήάχοντα τεσσάρων, ἶν 
τῇ ἐρήμῳ, χατὰ τὸ γεγραμμένον - Τελειωϑδεὶς ἔν 
ὀλίγῳ ἐπλήρωσε χρόνους μαχρούς. "Acssti γὰρ 7 
τως γέγονεν 3; ψυχὴ αὐτοῦ τῷ Κυρίῳ. Οὗτος τῷ μὲν 
γένει γέγονε Ποντιχὸς, πόλεως "IG pov, υἱὸς xat»- 
τέρου, ἀναγνώστης προαχθεὶς παρὰ τοῦ ἁγίου Bsm- 
λείου τοῦ ἐπισχύπου τῆς Ἔχχλη σίας Κα, σαῤείας τῆς 
πρὸς τὸ "Αργεω. Μετὰ δὲ τὴν χοίμησιν τοῦ iim 
ἐπισχόπου Βασιλείου προσέχων αὐτοῦ τῇ ἐπιτι δειῦτττι 
ὃ σοφώτατος, χαὶ ἀπαθέστατος καὶ πάσῃ παιδείᾳ λέμ- 
πων ὃ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νυσσαεὺς ἐπίσχοπος ἀδελφὸς 
τοῦ ἐν τιμῇ τῶν ἀποστόλων Βασιλείου τοῦ ἐπισχό- 
που, προχειρίζεται τοῦτον διάκονον. Ἐχεῖθεν ἐλθὼν 
ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ ἐπίσκοπος, ἐν τῇ μεγέλῃ συνόδῳ 
τῇ κατὰ Κωνσταντινούπολιν, καταλιμπάνει αὐτὸν, 
Νεχταρίῳψ τῷ μαχαρίῳ ἐπισκόπῳ, διαλεχτιχώτατον 
ὄντα xarà πασῶν τῶν αἱρέσεων. Ἤνθει piv ἐν τῇ 
μεγάλῃ πόλει, λόγοις νεανιευόμενος κατὰ Ξέτης αἱ- 
ρέσεως. Συνέδη οὖν τοῦτον ὑπερδολᾷ «yw Tox 
στότητος τιμώμενον παρὰ πάσης τῆς πόλεος tuv 
παγῆναι εἰδώλῳ γυναιχικῆς ἐπιθυμίας, ὡς αὐτὸς 
ἡμῖν διηγεῖτο ὕστερον ἐλευθυρωθεὶς τὸ oepoon. 
᾿Αντεράσθη δὲ τούτου πάλιν τὸ γύναιον " ἦν X 
τοῦτο τῶν μεγιστάνων. Ὁ δὲ Εὐάγριος xai τὸν Gin 
φοδούμενος, xal τὸ ἑαυτοῦ συνειδὸς αἰδούμενος, AS 
πρὸ ὀφθχλμῶν τὸ ὄνειδος τῆς ἀσχημοσύνης θέμε". 
καὶ τὸ χαιρέχαχον τῶν αἱρέσεωτ, ηὔξατο τὸν wj 
ἱκετεύσας ἐμποδισθῆναι παρ᾽ αὐτοῦ, τοῦ ποοχειμένξ. 
σκώλου τῆς γυναιχὸς ἐπιχειμένης αὐτῷ συμπράταϑ 
τῇ ἐπιθυμίᾳ, xal λυττώσης τῷ πάθει, θέλων τε αὐτῆς 
ὑπαναχωρῆσαι οὐχ ἴσχυεν, δεσμοῖς τῆς θεραπεία 
αὐτῆς κατεχόμενος. Μετ’ οὐ πολὺ δὲ τῆς προσευχῇ 
αὐτοῦ προχκοψάσης πρὸ τῆς τοῦ πράγματος TK 


ἐπέστη αὐτῷ ἀγγελικὴ ὀπτασία dy σχήματι c | 


HISTORIA LAUSIACA. 


À ipsa ostendo me esse mortuum mundo, nam citra 


CAPUT LXXXIV. 
Vita abbatis Domnionis. 
quos incidit in quemdam Domnionem fortis- 
atque abstinentissimum, Origenis discipulum, 
rumor erat multa miracula edidisse, et cujus 
curavit egrotos post mortem. 
CAPUT LXXXV. 
De Virgine silente. 
ergo in eum incidisset, et ex eo utilitatem 
iget (erat enim vir et moribus ornatus, et eru- 
et sermone et vita), et ab eo didicisset quis- 
:»seet illic alius exercitator aut exeroitaltrix, 
it esse quamdam virginem silentium agentem 
icentem, que jam viginti quinque annisin cel- 
inclusa, et cum nemine unquam ecolloqueba- 
im autem ejus domum didicisset, venit, et 
:tulee que ei inserviebat : Dic virgini me ne- 
abere eam convenire. Anus vero responsum 
t illam ex multis annis neminem convenisse. 
t illi : Dic ei ut eonveniam illam, Deus enim 
it. At illa ne sic quidem acquievit. Cum au- 
os vel tres dies intermisisset, eam conve- 
tea. Et ei dixit: quid sedes? Ea vero dicit 
Von sedeo, sed ambulo. [s vero dicit : Quo 
3? llla vera dicit: Ad Deum. [8 autem dicit : 
, an es mortua? Illa vero ei dicit : Credo in 
ie esse mortuam mundo: Qui enim carne vivit, 
est ad Deum ambulare. Is autem dicit ei: Ut 
) certiorem reddas te esse mortuam mundo, 
1 facio. Ea illi dicit : Impera mihi qua pos- 
'i, et faclam. Is autem dicit ei : Nihil est quod 
sit mortuus, absque eo quod non potest eese 
Tunc dicit ei : Descende, et progredere. Ea 
spondit : Jam agitur vigesimus quintus annus 
non sum progressa, et cur progrediar ? Ei au- 
it : Vah Il nonne tiu dixisti, mortua sum huic 
! unde et manifestum estet mundum tibi mor- 
;se. Si hoe quidem verum est, et mortuus 
ntit, idem est tibi progredi et non progredi ; 
;gredere. Illa vero progressa est. Et postquam 
ja fuit usque ad quamdam ecclesiam, ei dicit 
sia : Si vis ergo me certiorem reddere quod 
mortua, et non amplius vivis placens homi- 
ac quod facio, et sciam te esse moriuam. Et 
cit: Exuens sicut ego omnia vestimenta, ea 
humeris, et transi mediam civilatem, me in 


1190 


ullam animi perturbationem et pudorem hoo facio. 
Tunc cum eam ad humilitatem instituisset,et ejus fre- 
gisset arrogantiam, recessit. 

Sunt autem multa quoque alia magna et illustria 
facta istius Christi doctoris, virtute  prediti, 
que pertinent ad impalibilitatem, que ex multis 
pauca selecta perscripsimus, ut ex iis puritas ejus 
vitae patefieret. [s decessit agens annum etatis sexa- 
gesimum, in locis desertis sepultus est. 

CAPUT LXXXVI. 
De * Evagrio (133) celebri diacono. 

De Evagrio claro Christi diacono, qui vixit instar 
&postolorum, non est seequum tacere; sed ea litteris 
mandare ad edificationem eorum qui sunt lecturi, et 
ad bonitatis Servatoris nostri gloriam sequum arbi- 
tratus, ab alto expono, et quemadmodum venerit ad 
institutum monasticum, et quomodo cum se digne 
exercuisset, moritur quinquaginta quatuor annos na- 
tus, in solitudine : qui, ut scriptum est, In brevi 
consummatus, implevit longa tempora (Sap. iv). Fuit 
enim revera ejus anima grata Domino. Is genere qui- 
dem fuit Ponticus civitatis Iberorum (134), filius pres- 
byteri, lector promotus a sanoto Basilio episcopo 
ecclesie Cesarem ad Argeum (135). Post decessum 
autem sancti Basilii episcopi, attendens ejus aptitu- 
dinem, sapientissimus, et a perturbationibus animi 
alienus, et omni doctrina clarus Gregorius episco- 
pus Nyssenus (135), frater episcopi cui datur honor 
inter apostolos, eum ordinot diaconum. Illino cum 
venisset sanctus Gregorius episcopus in magnam syn- 
odum Constantinopolitanam, relinquit eum beato 
Nectario episcopo, cum esset omnium disserendi artis 
peritissimus. Floruit ergo in magna civitate, in dig- 
putationibus Juveniliter exsultans adversus omnem 
haeresim. Accisit autem ut id qui propter morum in- 
signem bonitatem honorsbatur a tota civitate, conflge- 
retur ἃ simulacro muliebris concupiscentie, ut ipse 
nobis narravit postea, cum esset mens ejus bibera. 
Eum autem vicissim amavit muliercula. Erat autem 
ea una ex primis. Evagrius autem et Deum timens, 
el suam veritus conscientiam, et habens ante oculos 
dedecus turpitudinis, et quam hereses de alienis 
malis concipiunt laetitiam, Deum supplex rogavit ut 
ab ipso impediretur scopus quem sibi proposuerat 
mulier, que eum urgebat cupiditate. et ejus insano 


itu preeunte t. Illa vero ei dicit: Hac re mi- ἢ tenebatur desiderio. Cumque vellet ab ea recedere, 


nesta multes offendam, et poterunt dicere 
emote mentis demoniacam. Is autem dí- 
ὧι quid tibi est cure, si dixerint te esse emo- 
is et demoniacam ? tu enim es eis mortua ; 
vero non est cura, si quis ei νοὶ detraxerit 
irriserit , nihil enim potest sentire. Tunc illa 
: Dic si quid aliud velis, neque enim ad hunc 
1:0d1um me venisse glorior. Tunc ei dicit Se- 
mpassibilis : Ecce ergo, ne amplius te jactes 
laceas, tanquam omnibus magis pia et mun- 
ua. Ego enim sum te magis mortuus; et re 
indum hoc, non imitandum, 


non poterat, ut qui ejus obsequii blandis detineretur 
vinculis. Haud multo post autem eam qua precessit 
orationem, antequam rem esset expertus, astitit ei 
visio angelica, pre se ferens speciem militum pre- 
fecti, quas eum rapit, et ducit tanquam in judicium, 
et conjicit eum in eam que dicitur custodiam, collari 
ferreo ejus collo injecto, et catena ferrea alligatis 
manibus, iis videlicet qui ad ipsum venerant, ei cau- 
sam minime dicentibus. Ipse autem qui pungebatur 
conscientia existimabat se ea subire ejus gratia, ar- 
bitrans maritum mulieris de hac re judicem conve- 
* Origenista hio fuit. 


1191 


PALLADII 


nisse. Animi itaque admodum anxius constitit Eva- Α Cum itaque vixisset quatuordecim annis in 


grius, dum de alia causa ageretur, et de aliis propter 
tale crimen haberetur questio. Post magnum ergo 
illum metum et summum animi angorem, angelus 
qui ab initio prebuerat visionem, ita transformatur, 
ut videretur adesse germanus et sincerus amicus 
Evagrii, valde obstupefactus, et tristitia affectus ob 
tantam vinculorum infamiam, et dicens ei vincto in- 
ter catenas quadraginta reorum : Cur oum tanta 
ignominia detineris cum reis, domine diacone ? Ille 
ei dicit : Hevera quidem nescio ; suspicor autem N., 
qui eet ex preefectis, me detulisse, motum zelotypia 
citra ullam rationem ; et vereor ne magistratus fue- 
rit ab eo corruptus pecunia, et me maximo afficiat 
supplicio. Dicit ei is qui amici figuram susceperat : 
Si audias amicum, tibi consulo; non tibi expedit de- 
gere in hao civitate. Dicit ei Evagrius : Si Deus me 
liberaverit &b hac calamitate, et me videris Constan- 
tinopoli, soías me jure subire hoc supplicium, et esse 
dignum alio majore. Dicit et amicus : Si ita habet, 
fero ad te sanctum evangelium ; jura mihi in eo quod 
recedes ab hac civitate, οἱ tus» anime curam gere; 
et te li erabo ab hac necessitate. Evagrius autem : 
Rogo te, inquit, jurabo ut volueris; me solummodo 
libera ab hac nube tenebrosa. Interim autem ei affert 
sanctum evangelium, el exigit jusjurandum. Evagrius 
autem ei jurat per evangelium verbis sio conceptis ; 
Non manebo hic preter unum diem, idque ut meas 
vestes in navem immittam. Cum autem processisset 
jusjurandum, ad se rediit ab ecstasi qu: ei noctu 
evenerat. Cumque surrexisset, cogitavit : Etsi mihi 
fuit datum jusjurandum in ecstasi, juravi tamen. Om- 
nibus ergo qu» habebat in nave conjectis, venit Je- 
rosolyma, et illic excipitur a beata Melania Romana. 
Rursus cum diabolus ejus cor tanquam Pharaonis 
indurasset, utpote adolescentis et elate luxuriantis, 
eum rursus incessit dubitatio, et animi fait ancipitis, 
cum tamen nemini quidquam dixisset. Quo factum 
est ut et vestes rursus mutaret, et in differendo ei 
veternum efferre vana gloria : sed Deus qui Impedit 
omnium nostrum ínteritum, ei rursus attulit calami- 
tatem, rursus in febrem conjiciens, et deinde in lon- 
gum morbum, tempore semestri ejus carnem mace- 
rans, que ei afferebat impedimentum ad virtutem, 
medicis dubitantibus, et non invenientibus modum 
curationis. Dicit ergo ei beata Melanium: Non placet 


dicuntur Celliis, comedebat quidem panis 
die; trimestri autem tempore olei sextar 
qui in molli delicata et lauta vita fuerat e 
Faciebat autem centum orationes, scribens 8 
pretium solum eorum que comedebat; : 
enim scribebat celerem characterem. Cum 
tra quindecim annorum spatium mentem e 
dignus est habitus dono cognitionis et sapi 
discretionis spirituum. Is composuit tres si 
bros monachorum, qui dicitur ᾿Αντιῤῥήτι'χα, 
Contradictoria, suppeditans artes quibus 

dum adversus daemones. Ei aliquando grav: 
buit molestiam demon fornicationis, ut ij 
narravit ; et tota nocte stetit in puteo ci 
hiems, adeo ut ejus carnes gelu constrinj 
Aliquando autem rursus ei molestiam exbi 
ritus blasphemise ; et quadraginta diebus 
tectum ingressus, ut ipse nobis narravit. 
corpus ejus, non secus ac corpus ferarum 

tium, ricinie scateret (137). Ei tres apparue 
mones in habitu clericorum, de fide cum e 
rentes; et unus quidem dicebat eum esse 4 
alter vero Eunomianum, tertius autem 4 
rislam, et eos paucis superavit spiritu sj 
Rursus cum quodam die periisset clavis e 
sera cruce signata, manu trudens eam aspero 
sto invocato. Is a demonibus adeo fuit flaj 
et variorum demonum tantam fecit experi 
ut ii non possint facile enumerari. Uni ex d 
suis, que post decem et octo annos erantt 
ei, dixit, omnia ei predicens in specie. Diet 
tem hic beatus: Ex quo veni in solitudinem, 
tigi lactucam, non minutum olus non aliquit 
non fructum, non uvam, non lavacrum, non: 
non panem, non vinum, neque omnino aliqu 
que per ignem transeunt, preter queda 
eruda, οἱ modicum aque. Postea autem se 
cimo anno instituti vitae sua acte obsque dec 
ignis, cum caro, propter imbecillitatem cor] 
Btomachi, opus haberet ut aliquid sumeret αι 
ignem transiisset, panem quidem tetigil, nequ 
autem sumpsit cocta olerat; sed vel püsana: 
legamina duos annos. In his COrpas consumeb. 
beatus, vivificans animam sancto Spiritu, in 
phaniis in ecclesia communicans. Nobu wx 


mihi, flli, morbus tuus diuturnus; dic ergo mihi quse D rabat hic generosus Christi athleta circa temp 


habes inanimo, non est enim verus hic tuus morbus. 
Confessus est ergo ei rem que sibi evenerat Constan- 
tinopoli. Dicit ei beata Promitte mihi teste 
Domino, te vite monastice scopum esse secuturum, 
el ego licet peecatrix, orabo Deum, ut detur tibi tem- 
pus commeatus, et vita terminus. Is autem est as- 
sensus. Cum ea autem orasset, intra paucos dies 
convaluit; cumque is surrexisset, ab illa ipsa est 
amictu monastico indutus, et peregre proflciscitur 
in montem Nitrie, qui est in /Egypto : in quo eum 
habitasset biennio, tertio ingreditur solitudinem. 
! Simile supra, in Pelag., libell. t, num. 5. 


tis : Jam sunt tres anni ex quo non som 
vexatus a cupidilate carnis. Si autem post ἃ 
ex virtute actam, et immensum laborem e: 
tionis, eumque vel maxime inflexibilem, et t 
perpetuo orationem, hunc immortalem, ades 
bonis infestus et exitiosus dzmon ; quid ab 
bili demone pati putamus eos qui sunt socot 
propler suam negligentiam ? Huic sanclo sig 
est aliquando mors patris sui, et dicit ei qui 
tiavit : Desine blasphemare, meus enim Pater 
mortalis !. Deum autem dicebat. Hucusque et 


193 


τιώτου τοῦ ἐπάρχου : 
ὡς ἐν δικαστηρίῳ, καὶ βάλλει αὐτὸν εἰς τὴν λεγομέ-- 
νην χουστωδίαν χλοιοὺς σιδηροῦς xqv' αὐχένα βαλὼν, 
xai ἁλύσει σιδηρίᾷ καταδησάντων τὰς χεῖρας, τῶν 
ἐπ᾿ αὐτὸν δῆθεν ἐλθόντων, τὴν αἰτίαν αὐτῷ οὐ λε- 
γόντων * αὐτὸς δὲ τῇ συνειδήσει χεντούμενος ἐνόμιζε 
ταῦτα χάριν τῆς προφάσεως ἔχείνης ὑφίστασθαι, 
προσδοχήσας τὸν τοῦ γυναίου ἄνδρα ἐντετυχηκέναι 
περὶ τῆς ὑποθέσεως ταύτης τῷ δικαστῇ. 'Ev δὲ τῷ 
ἑστάνχ! αὐτὸν λίαν ἀγωνιῶντα, ἄλλης δίχης δῆθεν 
πραττομένης, xai βασανιζομένων ἑτέρων ἐπὶ τοιούτῳ 
ἐγχλήματι, ἔμενεν ὁ Εὐάγριος σφόδρα ἀγωνιῶν. 
Μετὰ δὲ τὸν πολὺν φόδον ἐχεῖνον καὶ τὴν ἄμετρον 
ἀγωνίαν μετασχηματίζεται ὁ ἄγγελος ὁ τὸν πολὺν 
αὐτῷ φόδον ἐν τῇ ὀπτασίᾳ παρασχὼν, Εἷς παρου- 
σίαν γνησίου φίλου πρὸς ἐπίσχεψιν ἥχοντος πρὸς 
αὐτόν. Ὃς καὶ σφόδρα δῆθεν ἐχπλαγεὶς καὶ γενόμενος 
κατηφὴς τῇ τοσαύτῃ ἀτιμίᾳ τῶν δεσμῶν τοῦ γνησίου 
φίλου, λέγει αὐτῷ δεδεμένῳ μεταξὺ σειρᾶς τεσσαρά. 
xovca χαταδίχων * Τί οὕτως ἀτίμως μετὰ τῶν χα-- 
ταδίχων χατέχῃ, κύριε διάχονε ; Λέγει αὐτῷ ἐχείνος * 
Κατὰ μὲν ἀλήθειαν οὐχ ἑπίσταμχι * ὑπόνοια δέ με 
ἔχει ὅτι ὁ δεῖνα ὁ ἀπὸ ἔπάρχων ἐνέτυχε κατ᾽ ἐμοῦ 
ἀλόγῳ ζηλοτυπίᾳ πληγεὶς, xxl δέδοικα μήποτε ὁ 
ἄρχων χρήμασιν ὑπ᾽ αὐτοῦ διαφθαρῇ, καὶ τιμωρί 
με περιδάλῃ μεγίστῃ. Λέγει αὐτῷ ὁ φίλος τῷ σχή- 
ματι Εἰ ἀχούεις τοῦ φίλου σου, συμθουλεύσω σοι " 
οὐ συμφέρει σοι ἐν τῇ πόλει ταύτῃ διάγειν. Λέγει 
αὐτῷ ὁ Εὐχγριος * Ἐὰν ὁ Θεός με ταύτης τῆς συμ- 
φορᾶς ἀπαλλάξῃ, καὶ ἴδῃς με ἐν Κωνσταντινουπόλει, 
γνῶθι ὅτι εὐλόγως ὑφίσταμχι ταύτην τὴν τιμωρίαν, 
καὶ ἑτέρας μείζονος ἄξιος ὦν, Λέγει αὐτῷ ὁ φίλος " 
Εἰ οὕτως Ey et, φέρω τὸ Εὐαγγέλιον * xai ὥμοσόν μοι 
ἐν αὐτῷ ὅτι ἀναχωρεῖς τῆς πόλεως ταύτης, xal φρον- 
«ίζεις σου τῆς ψυχῆς, καὶ ἀπαλλάσσω σε ἐγὼ ταύτης 
τῆς ἀνάγκης. Ὁ δὲ Εὐάγριος * Δέομαί σου, ὄμνυμί σοι 
ὡς θέλεις, μόνον με ἀπάλλαξον τούτου τοῦ σχοτεινοῦ 
νέφους. Καὶ ἐν τούτοις κομίξει αὐτῷ τὸ Εὐαγγέλιον, 
καὶ ἀπαιτεῖ τὸν Opxov. Ὁ δὲ Εὐάγριος ὄμνυσιν αὐτῷ 
χατὰ τοῦ Εὐαγγελίου, ὅτι Παρεκτὸς μιᾶς ἡμέρας οὐ 
pe) μείνω ἐνθάδε, καὶ ταύτης, ἵνα φθάσω ἐμδαλεῖν 
μου τὰ ἱμάτια ἔν τῷ πλοίῳ. Τοῦ 652xà9 οὖν προχωρή- 
σαντος, ἐναγώνιος ὧν ἐπανῆλθεν ἀπὸ τῆς Ἐχστάσεως 
τἧς γενομένης αὐτῷ ἐν τῇ νυχτί, Καὶ ἀναστὰς ἐλο- 
ίσατο, ὅτι. Εἰ καὶ ἐκστάσει γέγονεν ὁ 6oxoc, ἀλλ᾽ 
ὅμως ὥμασα. Βαλὼν οὖν πάντα ἃ εἶχεν εἰς πλοῖον, 
ἔρχεται εἷς ᾿Ιεροσόλυμα, καὶ ἐχεῖ δεξιοῦται παρὰ τῆς 
μακαρίας Μελάνης τῆς Ῥωμαίας, Πάλιν τοῦ διαδό- 
Àoo σχληρύναντος αὐτοῦ τὴν χαοδίαν, χαθάπεῤ τοῦ 
«Φαραὼ, ὡς νέῳ xal σφριγῶντι τὴν ἡλιχίαν, γέγονε 
πάλιν ἐνδυχσμὸς, καὶ ἐδυσψύχησε μηδενὶ μηδὲν εἰ- 
ρηκώς * χἀχεῖσε πάλιν ἐξαλλάσσων τοῖς ἱματίοις, καὶ 
ἐν τῇ διαλέχτῳ χαρούμενος ὕπὸ τῆς κενοδοξίας, 
᾽Ἂλλ’ ὁ ἐμποδιστὴς τῆς πάντων ἡμῶν ἀπωλείας 
Θεὸς, ἐνέδαλεν αὐτὸν xal ἔνταῦθα εἰς ἑτέραν περι- 
στασιν͵ ἐπιδαλὼν αὐτῷ πυρετὸν, κἀκεῖθεν εἰς νόσον 
μακρὰν ἐν ἐξαμνηνιαίῳ χρόνῳ ταριχεύσας αὐτοῦ τὸ 
σαρχίον, δι᾿ οὔ ἐνεποδίζετο εἰς ἄρετήν. Τῶν οὖν 
ἰντρῶν ἀπορούντων, xal τρόπον θεραπείας μὴ εὗρι- 
σχόντων, λέγει ἢ μακαρία Μελάνιον " Οὐχ ἀρέσχει 
μοι, uli, ἢ σὴ μαχρονοσία * εἰπὲ οὖν μοι τὰ ἐν τῇ 
διανοίᾳ σου, Οὐχ ἔστι γὰρ ἀληθείᾳ αὕτη à νόσος, 
“Ὡμολόγησεν οὖν αὐτῇ τὸ xatà Κωνσταντινούπολιν 
αὐτῷ συυύάν, Λέγει αὐτῷ dj μακαρῖτις * Δός μοι 


HISTORIA LAUSIACA. 


καὶ ἁρπάζει ἀὐτὸν, xal ἄγει Α λόγον ἐπὶ Κυρίου ὅτι ἔχῃ τοῦ σκοποῦ τούτου εἷς τὸν 


1194 


μονήρη βίον, xal, εἰ xal ἁμαρτωλός εἶμι, προσεύξο- 
μαι πρὸς τὸν Κύριον ἵνα σοι δοθῇ καιρὸς χομιάτου, 
xxi προθεσμία ξωῆς. Ὁ δὲ συνέθετο. Εὐξαμένης δὲ 
αὐτῆς, ἐντὸς ὀλίγων ἡμερῶν ὑγίανεν. Καὶ ἀναστὰς, 
παρ᾽ αὐτῆς ἐκχείνης μετημφιάσθη, καὶ ἐξέρχεται 
ἐχδημήσας εἰς τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας τὸ ἐν Αἰγύπτῳ, 
ἐν ᾧ οἰκήσας δεύτερον ἔτος, τῷ τρίτῳ εἰσδάλλει εἷς 
τὴν ἔρημον. Ζήσας οὖν δεχατέσσαρα ἔτη ἐν τοῖς λε- 
γομένοις χελλίοις, ἤσθιε μὲν ἄρτου λύτραν τὴν ἡμέ- 
pzv* ἐν τριμηνιαίῳ δὲ χρόνῳ ξέστην ἐλαίου " ἀνὴρ 
ἀπὸ ἁδροδιαίτου καὶ τρυφηλοῦ βίου xai ὑδγροτάτου 
ἡγμένος, ᾿Εποίει δὲ εὐχὰς ἑχατὸν, γράφων τοῦ ἔτους 
τὴν τιμὴν μόνον ὧν ἤσθιεν * εὐφυῶς γὰρ ἔγραφεν 
τὸν ὀξύρυγχον χαραχτῆρα. ᾿Εντὸς οὖν πεντεχαίδεχα 
ἐτῶν καθαρεύσας τὸν νοῦν, χατηχιώθη χαρίσματος 
γνώσεως xai σοφίας xai διαρίσεως πνευμάτων. Συν- 
τάττει οὖν οὗτος τρία βιόλία, Ἱερὰ, Μοναχὸν, ᾽Αντιῤ - 
ῥητικὸν, οὕτω καλούμενα * τὰς πρὸς τοὺς δαίμονας 
ὑποθέμενος τέχνας. Τούτῳ ὥχλησέ ποτε εἰς βάρος ὁ 
τῆς πορνείας δαίμων, ὡς αὐτὸς ἡμῖν διηγεῖτο, xai 
διὰ πάσης νυχτὸς γυμνὸς ἔστη ἐν τῷ φρέχτι, χειμῶ-- 
γος ὄντος, ὡς παγῆνχι αὐτοῦ τὰς σάρχας- "Αλλοτε 
πάλιν ὥχλησεν αὐτῷ πνεῦμα βλασφημίας, xal ἐν 
τεσσαράχοντα ἡμέραις ὑπὸ στέγην οὐχ εἰσῆλθεν, ὡς 
χαὶ τὸ σῶμα αὐτοῦ, καθάπερ τῶν ἀγρίων ζώων, xpó- 
τωνας ἐχόρέσαι. Τούτῳ τρεῖς ἐπέστησαν ἐν ἡμέρᾳ 
δαίμονες, ἐν σχήματι κληρικῶν, περὶ πίστεως συ- 
ζητοῦντες αὐτῷ * χαὶ ὁ μὲν ἔλεγεν ἑαυτὸν ᾿Αρειανὸν, 
ὁ δὲ Εὐνομιανὸν, ὁ δὲ ᾿Απρλλιναριστήν. Καὶ τούτων 
περιεγένετο διὰ βραχέων τῇ πνευματικῇ σοφίᾳ. Πά- 
λιν μιᾶς τῶν ἡμερῶν τῆς χλειδὸς ἀπολομένης τῆς 
Ἐχχλησίας, σφραγίσας τὸ πρόσωπον τοῦ ἡλωταρίου, 
χαὶ τῇ χειρὶ ὥσας, ἤνοιξεν, ἐπιχαλεσάμενος τὸν 
Χριστόν. Τοσαῦτα ἐμαστιγώθη οὗτος ὑπὸ δαιμόνων, 
καὶ τοσοῦτον ἔλαύε πεῖραν δαιμόνων ποικίλων, ὡς 
μὴ ῥᾳδίως τούτους ἀριθμηθῆναι. "Evi δὲ τῶν ἑαυτοῦ 
μαθητῶν τὰ μετὰ δέκα ὀχτὼ ἔτη συμόησόμενα τούτῳ 
προεῖπε πάντα, xai' εἶδος προφητεύσας αὐτῷ. Ἔλε- ᾿ 
γεν δὲ ὁ μακάριος οὗτος, ὅτι ᾿Αφ᾽ οὗ χατέλαδον τὴν 
ἔρημον, οὐ θριδαχίου ἡψάμην, οὐ λεπτολαχάνου, οὐ 
χλωροῦ τινος, οὐχ ἀπώρας, οὐ σταφυλῆς, οὐ λουτροῦ, 
οὐ χρεῶν, οὐχ ἄρτου, οὐκ οἴνου, οὐδ᾽ ὅλως τινὸς τῶν 
διὰ πυρὸς διερχομένων, πλὴν ῥητῶν λαγάνων ὠμῶν, 
χαὶ ἐμμέτρου ὕδατος. Εἴς ὕστερον δὲ τῷ ἐχκαιδεχάτῳ 
ἔτει τῆς πολιτείας, τῆς ἄνευ πυρὸς ἑψήμχτος, λοιπὸν 
χρείαν ἐχούσης αὐτοῦ τῆς σαρχὸς διά τὴν ἀσθένειαν, 
χαὶ τὴν τοῦ στομάχου ἀνωμαλίαν, τοῦ μεταλαμθάνειν 
διὰ πυρὸς, ἄρτου μὲν ἥψατο, οὐχέτι δὲ λαχάνων 
μετελάμύανεν ἑψημένων " ἀλλ᾽ fj πτισάνης ἢ ὀσπρίων 
ἐπι δύο ἔτη. Ἔν τούτοις τελευτᾷ τὸ σῶμα ὁ μαχά- 
ριος, τὴν ψυχὴν ζωοποιήσας τῷ ἁγίῳ Πνεύματι - 
χοινιυνήέσας τῇ ἑορτῇ τῶν ᾿Ἐπιφανίων ἐν τῇ ᾿Εχχλη- 
σίᾳ. ᾿Αφηγεῖτο οὖν ἡμῖν ὁ γενναῖος τοῦ Χριστοῦ 
ἀθλητὴς ερὶ τὸν θάνατον, ὅτι Τρίτον ἔτος ἔχω ἀφ᾽ οὐ 
οὐκέτι ὠχλήθην ὑπὸ ἐπιθυμίας σαρκικῆς, El μετὰ 
τοσοῦτον ἀρετῆς βίον καὶ ἀσκήοεως πόνον ἄμετρον, 
xai χόπον ἀχαμπέστατον, xal προσευχὴν νήφουσαν 
ἀδιάλειπτον, xal ἐπὶ τοσοῦτον ὁ μισόχαλος xal δι- 
ερθαρμένος δαίμων τούτῳ τῷ ὁσίῳ ἐπέθετο, τί τοίνυν 
πάσχειν τοὺς ῥᾳθυμοτέρους οἰόμεθα ὑπὸ τοῦ μυσαροῦ 
δαίμονος, ἢ ὑπὸ τῆς ἑαυτοῦ ἀμελείας ; ἐμηνύθη τῷ 
ἁγίῳ τούτῳ ποτὲ ἡ τελευτὴ τοῦ ἑαυτοῦ πατέρος. Καὶ 
λέγει τῷ ἀναγγείλαντι, Παῦσαι Nha S cR 


1195 PALLADII 


ἐμὸς πατὴρ ἀθάνατός ἐστιν. "Exc ἐνταῦθα ὁ ἄχρος 
βίος τῆς ἐναρέτου πολιτείας τοῦ ἀοιδίμου Εὐαγρίου. 
ΚΕΦΑΛ. ΠΖ. 
Περὶ Πίωρ. 

Πίωρ τις ὀνόματι, τὸ γένος Αἰγύπτίος, νέος τῇ 
ἡλικίᾳ, ἀποταξάϑενος ἐξῆλθεν τοῦ οἴχου τοῦ πατρι- 
κοῦ, xal δι' ὑπερδολὴν ἔρωτος πνευματιχοῦ λόγον 
ἔδωκεν τῷ Θεῷ μηκέτι ἰδεῖν τινᾳ τῶν ἰδίων. Μετὰ 
οὖν πεντήχοντα ἔτη τούτσυ ἀδελφὴ γηράσαχσα, xai 
μαθοῦσα παρά τινος ὅτι ὁ ἀδελφὸς αὐτῆς ζῇ, εἷς ἐχ- 
στάσεις ἤλαυνεν ἐὰν μὴ ἴδῃ αὐτόν, 'EAO0civ δὲ μὴ 
δυναμένη ἐν [τῷ ἐρήμῳ, ἱκέτευσεν τὸν χατὰ τὸν τό- 
πὸν ἐπίσχοπον γράψαι τοῖς ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἵνα αὐτὸν 
ἄποστείλωσι, καὶ ἴδῃ αὐτόν. Βίας οὖν αὐτῷ πολλῆς 
περιτεθείσης ὁπαχοῦσται τῶν Πατέρων, ἔδοξεν ἄλλον 
ἕνα παραλαδόντα ἀπελθεῖν. Καὶ ἐσήμανεν τῷ οἴχῳ 
τῆς ἀδελφῆς, ὅτι Πίωρ ὁ ἀδελφός σου παρεγένετο, 
xal ἔξω ἔστηχεν. Αἰσθόμενος δὲ τοῦ ψόφου τῆς θύρας 
ὅτι εἷς συνάντησιν αὐτοῦ ἐξέρχεται ἡ ἀδελφὴ, καμ- 
μύσας ὁ Πίωρ τοὺς ὀφθαλμοὺς, ἐδόησεν πρὸς αὐτήν * 
᾿Αδελφὴ dj δεῖνα, ἐγὼ εἶμι Πίωρ ὁ ἀδελφός σου» 
ἐγὼ εἶμι, ἴδε, βλέπε με ὅσον θέλεις. Πληροφορη- 
θεῖσα οὖν ἐχείνη ἐδόξασεν τὸν Θεὸν, χαὶ πολλὰ 
ποιήσασα οὐχ ἔπεισεν αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶχον * 
ἀλλὰ εὐχὴν ποιήσας ἐπὶ τῆς φλιᾶς ἀπεδήμησεν πάλιν 
εἷς τὴν Aon iov, τὴν ἰδίαν πατρίδα, ἔχεῖ κατορθῶν 
τὴν τῆς ἀσχήσεως ἀρετήν. Τούτου δὲ τοῦ ἁγὶου τοῦτο 

ἔρεται τῆς ὑπομονῆς τὸ θαῦμα. Εἷς τὸν τόπον ὃν 
n ὀρύξας φρέαρ, tüptv ὕδωρ πικρότατον, xai 
μέχρις ὅτου ἐτελεύτησεν ἐκεῖσε παρέμεινεν, στοιχήσας 
ἐχείνῳ μόνῳ τῷ πιχροτάτῳ ὕδα:ι, ἵνα δειχθῇ τοῦ γεν- 
ναίου τούτου ἀθλητοῦ τοῦ Χριστοῦ ἣ ὑπομονή. Πολλοὶ 
γοῦν τῶν μοναχῶν δοχιμώτατοι ἄνδρες μετὰ τὸν θάνα- 
τον τοῦ ἀθανάτου φιλονειχήσαντες μεῖναι ἐν τῇ χέλλῃ 
ἐχείνῃ, ἐνιαυτὸν ὅλον οὐκ ἴσχυσαν ἐχτελέσαι. Ἔστι 
γὰρ καθ’ ὑπερδολὴν καὶ τὸ ὕδωρ πιχρὸν, καὶ σφόδρα 
φοδερὸς ὁ τόπος, καὶ παντάπασιν ἀπαράνλητος, 

ΚΕΦΑΛ. IIH'. 
Περὶ Μωύσέως τοῦ ΑἸδυος. 

Μωύσῆς ὁ Λίδυς, ἀνὴρ πραότατος λίαν καὶ ἀγα- 
πητικώτατος * οὗτος χατηξιώθη χαρίσματος ἰαμάτων. 
Αὐτός μοι ἀφηγήσατο, ὅτι Ἔν τῷ μοναστηρίῳ ἤμην 
νέος ἀχμὴν, xai φρέαρ ὡρύξαμεν μέγιστον, εἴχοσι 
ποδῶν πλάτους * ἐν τούτῳ τρεῖς ἡμέρας ἐχχοΐσαντες 
ἄνδρες ὀγδοήχοντα, καὶ τὴν συνήθη καὶ ὕποπτον φλέθα 
παρελθόντες ὡς πῆχυν; οὐχ εὕρομεν ὕδωρ. Πάνυ γοῦν 
ἀπολυπηθέντες ἐσχεπτόμεθα ἀναχωρῆσαι τοῦ ἔργου. 
Καὶ ἐν τῷ σχέπιεσθαι ἡμᾶς τοῦτο͵ ἐπιστὰς ἡμῖν ὁ μακά- 
ριος Πίωρ ἐκ τῆς πανερήμου ἐν αὐτῇ τῇ ἕκτῃ τοῦ καύ- 
ματος, γέρων περιδεθλημένος τὴν μηλωτὴν,καὶ ἀσπα- 
σάμενος ἡμᾶς, λέγει μετὰ τὸν ἀσπασμὸν πρὸς ἡμᾶς - 
Τί ἐμιχροψυχήσατε, ὀλιγόπιστοι, ἑώρακα γὰρ ὕὅμᾶς 
ἀπὸ ἐχθὲς μιχροψυχοῦντας, Καὶ τοῦτο εἰπὼν χαθίησιν 
τὴν χλίμαχα εἷς τὸ ὄρυγμα τοῦ φρέατος, καὶ ποιεῖ εὖ- 
χὴν σὺν αὐτοῖς. Καὶ λαδὼν τὸν ὄρυγα, xal χατενεγχὼν 
τρίτην πληγὴν, eUrev: Ὁ Θεὸς τῶν ἁγίων πατριαρχῶν, 
μὴ ἀχρειώσῃς τὸν πόνον τῶν δούλων σου, ἀλλὰ ἀπό- 
στειλον αὐτοῖς τὴν τῶν ὁδάτωνχρείαν. Καὶ παραχρῆμα 
ἐξεπήδησεν ὕδωρ, ὡς ῥανθῆναι πάντας ἡμᾶς. Πάλιν 
οὖν προσευξάμενος ᾧχετο. ᾿Ανχγκαζὄντων οὖν αὐτὸν 
ἵνα φάγῃ ἐκεῖ, οὐχ ἠνέσχετο, εἰπὼν * Δι’ ὃ ἀπεστάλην, 
ἠνύσθη * δι᾽ ἐκεῖνο δὲ οὐκ ἀπεστάλην. Ταῦτα τὰ παρά- 
δοξα θαύματα Πίωρ τοῦ γενναίου στύλου τῆς ὅπομο- 
νῆς, καὶ τοῦτο τὸ τέλος τῆς ἐχείνου ἀρετῆς, αντὶ τῆς 


ἃ πικρᾶς πηγῆς αἰώνιον νᾶμα γλυχύτητος μετὰ 
πνευματικῆς χαρᾶς ἀπολαύων διὰ παντός. 
ΚΕΦΑΛ. ΠθΘ΄. 
Περὶ Χρονίου. 

Χρδὄνιός τις ὀνόματι ὁρμώμενος Ex τῆς κώ 
λεγομένης Φοίνιχος, ἀπομετρήσας ἀπὸ τὶ 
χώμης πλησίον οὔσης τῆς ἐρήμου μύρια 1 
χίλια βήματα, τῷ δεξιῷ ποδὲ ἀριθμούμεν 
προσευξᾶμενος ὥρυξεν φρέαρ, χαὶ εὔρεν x 
ὕδωρ ἀπέχον εἰς βάθος ὀργυιὰς ἑπτά. Καὶ q 
σεν ἑχυτῷ ἐχεῖ ξενίαν μιχράν. Καὶ ἀφ᾽ ἧς dj 
εθρίνισεν ἑαυτὸν τῇ μονῇ, ηὔξατο τῷ Θεῷ 
χάμψαι οὐχέτι εἰς οἰχούμενον τόπον. liap 
δὲ ὀλίγων ἐτων, ἠξιώθη πρεσδυτερίου, ἀδε; 
περὶ αὐτὸν συναχθείσης ὡς ἀνδρῶν διαχοφίι 
οὖν αὐτοῦ φέῤεται τῆς ἀσκήσεως ἀρετὴ, ὅτι 
ἔτη παρεδρεύσας τῷ θυσιαστηρίῳ ἱερατεύων 
ἐρήμου ἐξῆλθεν, οὐχ ἐκτὸς ἔργου ἰδίων yi 

pwxsy ἄρτον. 

ΚΕΦΑΛ. L. 
Περὶ Ἰαχώδ. 

Τούτῳ συνῴχει Ἰαχώδ τις ἐκ γειτόνων, ὁ 
Χωλὺς, γνωστιχώτατος εἷς ἄκρον. ᾿Αμφότερ 
prot τῷ μαχαρίῳ ᾿Αντωνίῳ ὑπῆρχον. 

ΚΕΦαλ. LA'. 
Περὶ Παφνουτίου. 

Μιᾷ τῶν ἡμερῶν συνδραμόντος χαὶ Π 
τοῦ ἐπιλεγομένου Κεφαλᾶ, ἀνδρὸς θαυμαστοῦ 
χἄρισμα γνώσύως εἶχεν τῶν θείων Γραςῶν, [ 
xal Καινῆς Διαθήχης, πᾶσαν αὐτὴν ἡρμήνει 
ἀνεγνωχὼς Γραφάς. Πρᾶος δὲ ἄν τοσοῦτον, 
λύπτεσθαι ἐπ’ αὐτοῦ τὴν προφητικὴν ἀρεῖ 
φέρεται ἐγχώμιον ἀρετῆς, ὅτι ὀγδοΐήχοντα ἔτ 

( ὑφ᾽ ἔν δύο χιτῶνας οὐχ ἔσχεν) * τούτοις συνῖ 
ἐγώ τε xal οἱ μαχάριοι διάχονοι Εὐάγριος » 
δίχος, ἐζητοῦμεν μαθεῖν παρ᾽ αὐτῶν τὰς αἷτί 
παραπιπτόντων ἢ ἐπιπιπτόντων ἀδελφῶν, : 
λομένων ἐν τῷ καθήχοντι βίῳ. 

KEAA. LB. 
Περὶ Χαιρήμονος. 

Συνέδη γὰρ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐχείναις χαὶ Xa: 
τὸν ἀσχητὴν χαθεζόμενον τελευτῆσαι xxi εὐςεθῖ 
χρὸν ἐν τῇ χαθέδρᾳ, κατέχοντα τὸ ἔργον ἐν ca 

AESAA. Lr. | 
Περὶ ἄλλου. 

Συνέδη καὶ ἄλλον ἀδελφὸν ὀρύσσοντε p:6s 
ταχωσθῆναι ὗπ᾽ αὐτοῦ. 

ΚΕΦΑᾺ. LA. 

D καὶ ἄλλον d Περὶ ἄλλου. 

αἱ ἄλλον ἐχ τῆς ZxYctG à 
ἀπὸ δίψης heroe, 5 Ὸςς ἐρχόμενον im 

ΚΕΦΑΛ. Ε΄. 
Πεῤὶ Στεφάνου τοῦ ἐκπέσόντος. 

Ἐμνήσθημεν δὲ καὶ τὰ xac Στέφανον τὸν 
σόντα εἷς αἰσχρὰν ἀσωτίαν - καὶ Εὐκάρπιον, 1 
κατὰ Ἥρωνα τὸν ᾿Αλεξανδρέα, καὶ τὰ κατὰ | 
τὸν Παλαιστῖνον, xai τὰ χατὰ τὸν Πτολεμαῖον 
τῇ Σχύήτει Αἰγύπτον. Συνερωτώντων ἡμῶν 
αἰτία, τοῦ οὕτως ζῶντας ἐν ἀρετῇ βίου iv i 
τοσαύτῃ τοὺς μὲν ἀπατηθῆναι βλαδέντας τὴν € 
τοὺς δὲ χλῶναι γαστριμαργίᾳ, ᾿τοὺς δὲ περιῤῥε 
ἀχολασίᾳ * ταύτην οὖν ἡμῖν οἱ ἅγιοι τὴν ἀπό 
πεποιΐχασιν, Παφνούτιός τε ὃ γνωστικώτατος 
"tp Πάντα τὰ γινόμενα διλιρεῖται εἷς δύο, d 


HISTORIA LAUSIACA. 


1198 


ium et perfectissimum vita institutum insignis A illi vim facerent αἱ illic comederet, non potuit in 


ii. 
CAPUT LXXX VII. 
Vita abbatis Pior (138). 
dam Pior nomine (Ruff., 1. 111, n, 31; Pelag., 
iv, n. 34). /Egyptius genere, etale juvenis, 
1iundo renuntiasset, exiit e domo paterna; et 
»r insignem amorem spiritalem, Deo est pro- 
se nullum ex suis visurum amplius. Quinqua- 
ergo post annis soror ejus que consenuerat, 
diquo resciverat fratrem suum vivere, venie, 
mentis emote periculum, nisi ipsum videret. 
iulem non posset venire in vastum desertum, 
t illius loci episcopum ut scriberet ad sanctos 
qui erant insolitudine, ut ipsum mitterent, et 
ideret. Cum ergo ei vis magna afferretur, Pa- 
obediens, statuit uno alio assumpto, abire; et 
cavit domui sororis frairem suum Pior adve- 
it foris stare. Cum autem sensisset strepitum 
t quod ejus soror ei veniretobviam, Pior, clau- 
lis, clamavit ad ipsam : O soror N., ego sum 
rater tuus, ego sum : ecce, vide, aspice quan- 
Jis. Illa ergo facta certior Deum glorificavit, 
| multa fecisset, non potuitei persuadere ut 
n ingrederetur : sed oratione facia in limine, 
us est in solitudinem, propriam patriam il'io 
rtute comparans. Hoc ejus fertur miraculum, 
um fodisset in loco quem  edificavit, invenit 
| amarissimam, et donec decessit, illic per- 
,contentus invenlisamaritudinibus aque (139), 
erosi bujus tolerantia innotesceret. Multi au- 
onachi post ejus mortem cum in cella manere 
dissenl, non potuerunt unum annum id effi- 
st enim locus terribilis, et alienus ab omni 
itione. 
CAPUT LXXXVIII. 
Vita abbatis Moysis (140) Libyci. 

yses  Libycus fuit vir  mitissimus, οἱ 
ia charitate preeditus : isdignusesthabitus dono 
»num. Is hoc narravit: In monasterio, iuquit, 
'alde juvenis, et fodiebam maximum puteum, 
viginti pedes : in eo oum tres dies fodissemus 
loginta, et venam consuelam, et ques aspicie- 
rausiisgsemus circa cubitum, aquam non inve- 
. Magna ergo affecti molestia, deliberabamus 
istendo ab opere; dumque de eo deliberare- 


d nos adveniens Pior ex vasta solitudine, in D 


xta hora sstus, cum esset senex indutus sua 
villa, et cum nos salutasset, dicit nobis post 
ionem : Quid animum abjeoistis, homines mo- 
dei ? vidi enim vos jam ab hesterno die abje- 
nimum. Quod cum dixisset, in putei fossam 
demisit scalas, et cum eis facit orationem ; et 
o ligone, et tertio ictu ineusso, dixit: Deus 
rum patriarcharum, ne irritum el inutilem fe- 
aborem servorum tuorum, sed mitte ad eos 
aqua. Et statim aqua exiit, ut nos omnes ea 
'eremur. Et cum rursus orasset, abiit, dicens: 
» causa missus sum. Et aperta est. Cum autem 


animum inducere, dicens : Propter quod missus sum 
(141) hoc factum est. He sunt res admirabiles Pior 
preclare columnae tolerantie ; et hic est finis illius 
virtutis, qui pro amaro fonte fruitur perpetuo dul- 
cedinis fluento cum magno spiritali gaudio. 
CAPUT LXXXIX. 
Vita abbatis Ghronii (142). 

Quidam qui dicebatur Chronius, ex vico qui dici- 
lur Phoenix. cum ἃ 800 vico qui est prope solitudi- 
nem, mensusesset quindecim millia passuum dextero 
pede numeralorum, illic precatus fodit puteum ; et 
cum aquam invenisset optimam, que in profundo 
aberat septem ulnis, illic quoque sibi sedificavit par- 
vum hospitiolum. Et ex quo die seipsum collocavit 


p in monasterio, Deum rogavit ne reverteretur in lo- 


eum qui habitatur. Cum pauci autem anni preteriie- 
sent, dignus fuit habitus presbylteratu, circiter du- 
centorum virorum circa ipsum congregata fraterni- 
tate. Hec ergo fertur ejus virtus exercitationis, quod 
eum sexaginta annis are assedissel fungens sacerdo- 
tio, non egressus est e deserto, non extra laborem . 
manuum comedit panem. 
CAPUT XC. 
Vita abbatis Jacobi. 

Cum eo habitavit quidam Jacob e vicinis, qui co- 
gnominatus est Claudus, vir summa cognitione pre- 
ditus. Erant autem ambo noti beato Antonio. 

CAPUT XCI. 
Vita abbatis Paphnutii Gephala (143). 


( Cum ergo quodam die convenisset etiam Paphnu- 


tius vir mirabilis qui dicebatur Cephala, qui quidem 
habuit donum cognitionis divinarum Seripturarum 
Veteris et Novi Testamenti, omnes eas interpretans, 
cum non legisset Scripturas : erat autem adeo mo- 
desius, ut celaret virtutem propheticam. De quo di- 
citur, quod octoginta annis non habuit simul duas 
tunicas, Cum una hos convenissemus, ego et beati 
diaconiBvagrius et Albinus, querebamusscire causas 
fratrum quidecidebant vel labebantur inhonesta vita. 


CAPUT ΧΕΙ]. 
De Cheremone. 

Accidit enim illis diebus ut Cheremon exercitator 
gedens decederet, et inveniretur mortuus sedens in 
cathedra, et tenens opus in manibus, 

CAPUT XCIII. 
De alio. 

Accidit etiam ut alius frater fodiens puteum, 
obrueretur a puteo. 

CAPUT XCIV. 
De alio. 

Accidit etiam ut alius veniens a Soete, siti aqua 

moreretur. 
CAPUT XCV. 
De Stephano lapso (1&4). 

Inter quos commemoravimus etiam Stephanum, 
qui in turpem lapsus est intemperantiam, et Eucar- 
pium, et Heronem Alexandrino 9 NINSSNSS, νι: 


1199 


PALLADII 


lgstinum, et Ptolomeum /Egyptium qui erat in Sce- αὶ tuum (Psal. 49) ? Eorum enim anime qui vit 


ie!i, Simul ergo rogavimus quaenam esset causa, 
quod qui sio vivunt in solitudine, ex iis alii quidem 
mente decipiuntur, alii vero erumpunt in intempe- 
rantiam. Hoe ergo responsum nobis dederunt et cum 
illis sanctus Paphnutius, vir maxima cognitione pre- 
ditus : Quecunque fiunt, in duo dividuntur, in Dei 
placitum, et Dei permissionem. Atque quecunque 
quidem flunt ex virtute ad Dei gloriam, ea fiunt Dei 
placito: que vero damnosa, periculosa, et que ir 
fortunia et casus important, ea fiunt Dei permissione. 
Permissio autem ex egestate rationis, vel infidelitate 
eorum qui deseruntur. Fieri enim non |potest ut. qui 
pie vivit et recte cogitat, incidat in ignominie lapsus 
vel imposture demonum. Quicunque ergo pravo 
scopo ac instituto, nempe ut hominibus placeant, et 
arroganti cogitatione, virtutem videnturaggredi,iiin 
casus incidunt, Deo eos deserente ad eorum 
utilitatem; ut cum per derelictionem mutationem 
senserint, aut propositum, aut actionem corrigant. 
Nam aliquando quidem peccat propositum, quando 
flt malo scopo ; ut sepe accidit intemperantem pra- 
vo ΒΟΟΡΟ facere eleemosynam in adolescentulas 
propter turpem finem : et actionem esse rationi con- 
sentaneam, ut orphane, et que exercetur monache 
dare auxilium. Accidit aulem recto quoque scopo fa- 
cere eleemosynam, in sgrotos vel eos qui eversi 
sunt bonis, vel eos qui consenuerunt : sed parce et 
cum murmuratione ; etesse scopum quidem rectum, 
actionem autem scopo indignam. Oportet enim mise- 
ricordem misereri in hilaritate et largitate. Hoc quo- 
que dicebat : In multis animis sunt dotes quedam 
precipue, in aliis quidem bonitas ingenii; in aliis 
vero aptiludo ad éxercitationem ; sed quando non fit 
propter ipsum bonum et ex divino scopo, neque ac- 
tio, neque ingenii bonitas, neque ii qui dotes habent 
precipuas, non bonorum datori Deo ascribentes, sed 
suo libero arbitrio, ingenio, et sufficientia»; qui tales 
sunt, relioti a providentia, incidunt in facia turpia, 
turpes perpessiones, probraquoe et dedecora. Derelicti 
ergo, per advenientem humilitatem et pudorem,sensim 
nesolo quomodo expellunt arrogantiam, quam susce- 
perant ex ea que virtus reputabatur; non in seipsis 
confisi amplius, sed Deo, qui cuncta largitur, benefi- 
cium sua confessione tribuunt. Qui enim est inflatus, 
qui de bonitate inquam ingenii effertur, et Deo non 


ascribit bonitatem ingenii, neque eam que sibi sup. D 


peditatur cognitionem, sed vel sue  exercitationi 
vel nature, abducit ab eo Deus angelum provi- 
dentie, huic gratie prafectum. Quo averso, Supe- 
ratus a viribus adversarii ie qui effertur ob bonitatem 
ingenii, incidit id intemperantiam propter insolen- 
tiam, ut ablata teste temperantia, non videantur ere- 
dibilia qua dicunturab ipsis, fugientibus piis doctri- 
nam quie ex tali ore procedit, tanquam fontem qui 
scatet hiradinibus, ut impleatur quod scriptum est : 
Peccatori autem dixit Deus : Curtu enerrss justiflca- 
tiones meas, et assumig testamentum meum per os 


rant,sunt revera diversis fontibus assimil 
qui sunt gule et vino dediti, lutulentis fonti 
vero tenentur avaritia et plura habendi cu 
fontibus ranas habentibus ; invidi autem, qu 
aptitudinem cognitionis, fontibus serpentes al 
in quibus semperfluctuatratio ; propterea qu 
haurit ex ipsis, propter morum acerbita! 
propter injustarum actionum odorem. Quoc 
rogat David ἃ Deo doceri, bonitatem, et disc 
et cognitionem (Psal. cxvirr. Nam absque 
cognitio est inutilis; et si correctus quidem 
qui est hujusmodi, deposita causa derel 
nempe arrogantia,et assumpserit humilitate 
modum cognoverit, neque adversus aliquem 
rens, et Deo agens gratias, ad eum rursus re 
que testimonio fulcitur cognitio, Oration 
spiritales, que non habent vitam honestam e 
rantem simul equitantem, eunt spice quea' 
tereunt, que habent quidem spicarum figuran 
eis ereptum est alimentum. Omnis ergo lap: 
fiat per linguam, sive per sensum, sive per i 
sive per totum corpus, convenienter proporti 
rogantie, fit per Dei derelictionem parcentis 
derelinquuntur. 8i enim cum intemperantia, 
quoque bonitati ingenii Dominus tulerit testim 
suppeditando eloquentiam, demones ipsos fi 
perbia, se extollentes cum immunditia. 

Hec quoque dicebant nobis hi sancti viri, 
mi Patres :cum videritis aliquem vita quidem 
sum, oralione autem aptum ad persuadendum 
demini demonis qui in sacra Scriptura cum 
loquitur, et testimonii quod dicit : Serpensaet 
prudentissimus omnium bestiarum que erar 
terram (Gen. 11). Cui prudentia potius detrimen 
tulit, cum alia virtus non concurreret. Oport 
eum qui est fidelis et bonus ea quidem animo 
qua& dat Deus, loqui autem que sentit, facere 
qu& loquitur. Si enim cum veritate verboru 
concurrat vile cognatio, panis est sine sale, 1 
Job (Job. vi) ; qui autem talis, minime comet 
quod si etiam comedatur, conjicit eum qui com 
malam habitudinem. Si comedetur enim, iaquil,, 
sine sale, et si est gustus in verbis inanibus, ho 
non ad utilitatem (145), impletis bonerwm oy 
testimonio. Derelictionum ergo plures sut t 
una quidem est ut virtus occultata manileste 
virtus Job, Deo respondente et dicente (ol 
Ne rejicias judicium meum, neque putes mei 
ter respondisse, sed ut justus appareas; δὲ 
mihi notus qui novi occulta, et profunda co| 
num intueor humanarum. Sed quoniam ig 
&b hominibus, suspicantur enim nonnunqu 
ἃ te coli propter divitias, ideo feci ut in hu 
casum incideres. Demessui divitias, ut ostend 
tuam gra&tiarum actionem et philosophiam. 
autem propter avertendam superbiam, ut in | 
Relictus est enim Paulus casibus, et colaphort 


* De Herone, supra, cap. 32. De Valente, gupra, cap. 31. De Ptolom&o, supra, cap. 33. 


1301 


HISTORIA LAUSIACA. 


εὐδοχίαν Θεοῦ, xal συγχώρησιν. Ὅσα τοίνυν γίνεται À aic ὄφεις τρεφούσαις, αἷς ἀεὶ ἐνλιμνάζει ὁ λόγος, 


κατ᾽ ἀρετὴν εἰς δόξαν τοῦ Θεοῦ, ταῦτα γίνεται 
εὐδοκίᾳ Θεοῦ * ὅσα δ᾽ αὖ πάλιν ἐπιζήμια, xal ἐπι- 
κίνδυνα, χαὶ περιστατικὰ, ταῦτα γίνεται κατὰ συγ- 
χώρησιν Θεοῦ * ἡ δὲ συγχώρησις ἐξ ἀλογίας ἢ ἀπι- 
στίας τῶν ἐγχαταλιμπανομένων. ᾿Αδύνατον γὰρ τὸν 
ὀρθῶς φρονοῦντα, xal εὐσεόῶς βιοῦντα, ἐγκατα- 
λειφθῆναι, xal περιπεσεῖν πταίσματι αἰσχύνης, [| 
πλάνῃ δαιμόνων. Ὅσοι τοίνυν διεφθαρμένῳ σκοπῷ, 
ἢ νόσῳ ἀνθρωπαρεσχείας, καὶ αὐθαδείᾳ λογισμῶν 
μετέρχεσθαι δοχοῦσι τὴν ἀρετὴν, οὗτοι χαὶ σφάλματι 
περιπίπτουσιν, τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἐχείνων κατ- 
ἐστραμμένον σχοπὸν ἐγχαταλιμπάνοντος αὐτοὺς, ἵνα 
διὰ τῆς ἔγχαταλείψεως αἰσθόμενοι τὴν ἐκ τῆς με- 
ταδολῆς ἀλλοίωσιν, διορθώσωνται ἢ τὴν πρόθεσιν 1j 
τὴν πρᾶξιν * ποτὲ μὲν γὰρ d, πρόθεσις ἐξαμαρτάνει, 
ποτὲ δὲ ἡ πρᾶξις * ὅταν διεφθαρμένῳ σχοπῷ, ἢ xaff 
ὃν δεῖ τρόπον μὴ γένηται * ὅπερ συμθαίνει πολλἅ- 
κις; καὶ τὸν ἀχόλαστον, διεφθαρμένῳ σκοπῷ ποιεῖν 
τὴν ἐλεημοσύνην ἐπὶ νεωτέρας διὰ τέλος αἰσχρόν. 
Πρᾶξιν δὲ εὔλογον, τὸ ὡς ὀρφανὴ xal μόνῃ καὶ 
ἀσχουμένῃ διδόναι ἐπιχουρίαν. Συμδαίνει δὲ καὶ 
σχοπῷ ὀρθῷ ποιεῖν μὲν ἐλεημοσύνην εἰς νοσοῦντας, 
ἢ γεγηραχότας, ἢ ἐχπεπτωχότας ἀπὸ πλούτου * φει- 
δωλῶς δὲ, καὶ μετὰ γογγυσμοῦ, καὶ εἶναι τὸν μὲν 
σχοπὸν ὀρθὸν, τὴν δὲ πρᾶξιν τοῦ σχοποῦ ἀναξίαν. 
Δεῖ γὰρ τὸν ἐλεήμονα ἐν ἱλαρύτητι ἐλεεῖν, καὶ ἐν 
ἀφειδίᾳ. Ἔλεγον δὲ χαὶ τοῦτο οἱ ἅγιοι, ὅτι Προτερή- 
ματά εἰσιν ἐν πολλαῖς ψυχαῖς " ἐν ταῖς μὲν, εὐφυΐα 
ιανοίας, ἐν ταῖς δὲ ἐπιτηδειότης τῆς ἀσχήσεως. 
ἾΑλλ᾽ ὅταν μὴ γένηται δι᾽ αὐτὸ τὸ χαλὸν, μηδὲ χατὰ 


θεῖον σχοπὸν, μήτε ἐκ τοῦ προτερήματος πρᾶξις, C 


pote ἡ εὐφυΐα, μήτε ol τὴν εὔχλειαν λόγων χεχτη- 
μένοι, οὐχ ἐπιγράφουσι τὴν χάριν τῷ δοτῆρι τῶν 
ἀγαθῶν Θεῷ, ἀλλὰ τῇ οἰχείᾳ προαιρέσει, xai εὐπα- 
θείᾳ, καὶ ἱχανότητι * xal οὗτοι ἐγχαταλειφθέντες ὑπὸ 
τῆς Προνοίας ἐμπίπτουσιν εἰς αἰσγῤουργίαν, ἢ 
αἰσχροπάθειαν xal αἰσχύνην. Καταλειφθέντες οὖν 
διὰ τῆς ἐπιγενομένης αὐτοῖς ταπεινώσεως, xal ἀτι- 
μίας, ἡμέρα πως xai xatà μιχρὸν τὸν ἐπὶ τῇ νομι- 
ζομένῃ ἀρετῇ ixotüv ἀποτρίδονται τύφον, μηκέτι 
ἐφ᾽ ἑαυτοῖς πεποιθότες ἀλλὰ τῷ Θεῷ τῷ χαριζομένῳ 
τὰ πάντα ὁμολογοῦντες τὴν χάριν. ᾿Επειδὴ γὰρ ὁ 
πεφυσιωμένος ἐπὶ εὐροίᾳ λόγων ἐπαιρόμενος, οὐχέτι 
ἐπιγράφει τῷ Θεῷ τὴν δωρεὰν τῆς εὐφυΐας, οὐδὲ τὴν 
χορηγίαν τὴς γνώσεως, ἀλλὰ τῇ ἑἕχυτοῦ ἀσχήσει, ἢ 
ύσει, ἀριστᾷ ὁ Θεὸς τὸν ἄγγελον τῆς προνοίας τὸν 
Tl ταύτῃ τῇ χάριτι τεταγμένον * οὐ ἀποστάντος 


καθάπερ ὕδωρ ὄζον ἐν λίμνῃ, τῷ μηδένα ἐχεῖθεν 
^ *- 
ἡδέως ἀρύεσθαι, διὰ τὴν πιχρίαν τοῦ ἤθους, xal διὰ 
τὴν ὀσμὴν τῶν ἀκαθάρτων ποάξεων, Ὅθεν ὁ Δαδὶδ 
παρεχάλει τρία αἰτῶν χαρίσματα παρὰ τοῦ Θεοῦ δ'- 
δαχθῆναι, χρηστότητα, καὶ παιδείαν, καὶ γνῶσιν. 
"Avtu γὰρ χρηστότητος γνῶσις ὄχρηστος " χαὶ ἐὰν μὲν 
^ . ^ ^ - 
ὀιορθώσηται ὁ τοιοῦτος, τὴν αἰτίαν τῆς ἐγχαταλείψεως 
ἀποθέμενος, τουτέστι τὸν τύφον, καὶ ἀναλάδῃ ταπει- 
νοφροσύνην, xal ἐπιγνῷ ἕχυτοῦ τὰ μέτρα, μήτε 
χατά τινος ἐπαιρόμενος, ἀλλὰ xal Θεῷ εὐχαριστῶν, 
ἐπανέρχεται! πάλιν εἰς αὐτὸν ἐμμάρτυρος γνῶσις. Aó- 
M 4 , * * , 
γοι γὰρ πνευματιχοὶ βίον σεμνὸν xai σώφρονα μὴ 
ἔχοντές συνιππαζοντα, στάχυές εἴσιν ἀνεμόφθοροι, τὸ 
μὲν σχῆμα σταχύων ἔχοντες, τὸ δὲ τρόφιμον τῆς Δη- 


[ , -- ^ 
B μήτρας ὑποχλαπέντες. Πᾶσα οὖν πτῶσις, εἴτε ἡ διά 


γλώσσης, εἴτε d δι᾽ ὁράσεως, ἢ ἀχοῆς, ἢ ὀσφρήσεως, 
ἢ πράξεως, εἴτε dj δι’ ὅλου τοῦ σώματος, πρὸς τὴν 
ἀναλογίαν τῆς ὑπερηφανίας, 7j τῆς οἰήσεως, κατ᾽ ἐγ- 
χκατάλειψιν γίνεται Θεοῦ φειδομένου ὧν ἐγχαταλιμ- 
πανομένων. Εἴ γὰρ μετὰ τῆς ἀχολασίας χαὶ τῇ εὐφυΐᾳ 
αὐτῶν μαρτυρήσῃ τῇ χορηγίᾳ τῶν λόγων ὁ Κύριος, 
δαίμονας αὐτοὺς ἂν ἀπεργάσαιτο ἐπαιρομένους τῷ 
τύφῳ μετὰ ἀκαθαρσίας. 

Καὶ ταῦτα δὲ ἔλεγον ἡμῖν οἱ ὅσιοι ἄνδρες οὗτοι xal 
ἄριστοι τῶν Πατέρων " Ὅταν ἴδητε, φασὶ, τινὰ βίῳ 
μὲν χαλεπὸν, λόγοις δὲ πιθανὸν, μνημονεύσατε τοῦ 
δαίμονος τοῦ ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ τῷ Κυρίῳ προσομ:- 
λοῦντος, xai τῆς λεγούσης τῶν Γραφῶν μαρτυρίας * 
Ὁ δὲ ὄφις ἦν φρονιμώτατος πάντων τῶν θηρίων τῶν 
ἐπὶ τῆς γῆς ᾧ ἡ φρόνησις μᾶλλον εἰς βλάδην τούτῳ 
γεγένηται, ἄλλης ἀρετῆς τούτῳ μὴ συνδραμούσης, 
Δεῖ γὰρ τὸν πιστὸν καὶ ἀγαθὸν φρονεῖν μὲν ἃ δίδωσιν 
ὁ θεὸς, λαλεῖν δὲ ἃ φρονεῖ, ποιεῖν δὲ ἃ λαλεῖ. "Edv 
γὰρ μὴ τῇ ἀληθείᾳ τῶν λόγων ἡ ἀρετὴ τοῦ βίου συν- 
τρέχῃ, xal dj λοιπὴ τῶν χρηστῶν τρόπων εὐγένεια, 
ἄρτος ἐστὶν ἄνευ ἁλὸς, κατὰ τὸν μακάριον "I6. Ὁ δὲ 
τοιοῦτος βρωθήσεται οὐδαμῶς" ὃς κἂν βρωθῇ εἷς πολ- 
λὴν καχεξίαν ἐμδάλλει τὸν ἐσθίοντα, Εἰ βρωθήσεται 
γὰρ, φησὶν, ἄρτος ἄνευ ἁλός ; εἰ δὲ καὶ ἔστι γεῦμα ἐν 
ῥήμασι κενοῖς, τοῦτ᾽ ἔστιν εἰς ὠφέλειαν μὴ πεπληρω- 
μένοις τῇ μαρτυρίᾳ τῶν καλῶν ἔργων. Τῶν οὖν ἐγ- 
χαταλείψεων διάφοροί εἶσιν αἱ αἰτίαι. Ἢ μὲν γὰρ γί- 
νεται διὰ χεχρυμμένην ἀρετὴν, ἵνα φανερωθῇ ὡς ἡ 
τοῦ μεγάλου τῆς ὑπομονῆς ἀθλητοῦ Ἰὼύ, τοῦ Θεοῦ 
χρηματίζοντος τούτῳ, καὶ λέγοντος" Μὴ ἀποποιοῦ μου 
τὸ χρῖμα " μηδὲ οἴῃ με ἄλλως σοι χεχρηματιχένα:, 
ἀλλ᾽ ἵνα ἀναφανῇς δίκαιος. ᾿Εμοὶ μὲν γὰρ γνωστὸς ἧς 


καταδυναστευθεὶς ὑπὸ τοῦ ἀντιχειμένου ὁ ἐπαιρό- ἢ ἐξ ἀρχῆς τῷ βλέποντι τὰ κρυπτὰ, καὶ δρῶντι εἰς βάθη 


μένος τῇ εὐφυΐᾳ, περιπίπτει ἀχολασίᾳ, ἵνα χτηνώ- 
δης, ἢ ἡ χυνώδης ἀχολασία ἐξελάσῃ τὴν δαιμονιώδη 
φυσίωσιν, ὅπερ ἐστὶν ὑπερηφκχνία * ἵνα τοῦ μάρτυρος 
τῆς σωφροσύνης ἀφαιρεθέντος, οὐχ ἀξιόπιστα γένη- 
ται τὰ λεγόμενα παρ᾽ αὐτῶν * φευγόντων τῶν εὐλα- 
δῶν τὴν ἐκ τοῦ τοιούτου στόματος διδασχαλίαν, 
χαθάπερ πηγὴν βδέλλας ἔχουσαν * ὡς πληροῦσθαι τὸ 
γεγραμμένον * Τῷ δὲ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός " "Iva 
τί σὺ ἐκδιηγῇ τὰ διχαιωματά μον, καὶ ἀναλαμθάνεις 
τὴν διαθήχην poo διὰ στόματος σου ; ᾿Εοίχασι γὰρ 
ἀληθῶς αἱ τῶν ἐμπαθῶν ψυχαὶ διαφόροις πηγαῖς . 
αἱ μὲν γαστρίμαργοι xai οἰνόφιλοι πηγαῖς Bop6opo- 
δεσιν, αἱ δὲ φιλάργυροι xal πλεονεχτιχαὶ πηγαῖς 
βατράχους ἐχούσαις. ΑἹ δὲ βάσκανοι χἀὶ ὑπερήφανοι, 
ἐπιτηδειότητα δὲ γνώσεως ἔχουσαι, ὅμοιαί εἶσι m. 


λογισμῶν ἀνθρωπίνων. ᾿Επειδὴ δὲ ἠγνόητό cou το- 
σαῦτα χατορθώματα τοῖς ἀνθρώποις, ὑπονοούντων 
τῶν χατοσχόλων διὰ τὸν πλοῦτόν σε θεραπεύειν ἐμὲ, 
ἐπαγαγὼν τὴν τοσαύτην περίστασιν, ἀπεθέρισα τὸν 
πλοῦτον, ἵνα δείξω αὐτοῖς εὐχάριστον φιλοσοφίαν. 
Ἔστι δὰ χαὶ ἑτέρως ἐγκαταλειφθῆναι δι᾿ ἀποτροπὴν 
ὑπερηφανίας xai ἀποφυγὴν οἰήσεως ἢ ἀλαζονίας * ὡς 
ἐπὶ τοῦ μαχαρίγυ ἀποστόλου Παύλου ἔστιν ἰδεῖν, 
᾿Ἐγχατελείφθη γὰρ xai αὐτὸς περιστάσεσιν ἐναρφεθεὶς, 
xai χολαφισμοῖς, xal διαφόροις ἐλλείψεσιν βαλλόμε- 
νος. Διὸ καὶ ἔλεγεν * Ἐδόθη uo: σκόλοψ τῇ σαρχὶ ἀγ- 
ἐλος Σατᾶν, ἵνα με χολαφίζῃ, ἵνα μὴ ὑπεραίρωμα!: " 
os μή ποτε διὰ τῶν τοσούτων Üaay zen Ven Nan 
εσις, xal ἡ εὐθηνία, xal 4 τιμὴ x ow M PN 
εἰς τύφον αὐτὸν ἐμδάλλι, Bue. soe Wee 


LI » t 


1403 


PALLADII 


χαυνωθέντα, ᾿Εγκατελείφθη καὶ ὁ παραλυτικὸς, διὰ A τῷ τῆς ἐπιθυμίας δαίμονι περιπίπτει τῷ 


ἁμαρτίας * ᾧ εἶπεν ὁ "Inoue Χριστός * Ἴδε, ὑγιὴς γέ- 
γονας, μηχέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν τί σοι γένη- 
ται. Ἐγκατελείφθη καὶ ὁ ᾿Ιούλας, προτιμήσας ἀργύ- 
ριον τοῦ τῆς ζωῆς λόγου, διὸ καὶ ἀπήγξατο * ἐγκχατ- 
ελείφθη xai ὁ Ἡσαῦ, διὸ καὶ ἀχολασίᾳ περιέπεσεν, 
προτιμήσας κόπρον ἐντέρων εὐλογίας πατρικῆς. 
Ταῦτα οὖν πάντα συνχισθόμενος τῷ ἁγίῳ Πνεύματι 
ὁ μακάριος ἀπόστολος Παῦλος ἔλεγεν περὶ τῶν τοιούτῳ 
τρόπῳ ἐγκαταλελειμμένων᾽ Καθὼς οὖν οὐχ ἐδοκίμασαν 
τὸν Θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει, παρέδωχεν αὐτοὺς ὁ 
Θεὸς εἰς ἀδόκιμον νοῦν ποιεῖν τὰ μὴ χαθήκοντα. Περὶ 
ἑτέρων τῶν δοχούντων γνῶσιν ἔχειν Θεοῦ μετὰ δι- 
ἐφθαρμένης γνώμης καὶ χενοῦ φυσήματος, λέγει" Διότι 
γνόντες τὸν Θεὸν, οὐχ ὡς θεὸν ἐδόξασαν, ἢ εὐχάρίστη-- 
σαν, ἀλλ᾽ ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν, 
καὶ ἐσχοτίσθη ἣ ἀσύνετος αὐτῶν χαρδία, Φάσχοντες 


εἰς ἄχολασίαν, ἢ τῷ θυμιχῷ πνεύματι πε; 
τῷ πονηρῷ, ὅθεν αἱ ἄλογοι τίκτονται ὁρμ 
τὴν μὲν ἀκόλαστον ἐπιθυμίαν ἔλεγεν εἶναι x 
τὸν δὲ θυμὸν χίνησιν δαιμονιώδη. Ἐμοῦ δὲ 
οντος, ὅτι Πῶς δύνατόν ἔστιν εἶναι νοῦν à 
νον ἀδιαλείπτως μετὰ Θεοῦ, ἔλεγεν οὗτος, ὅ 
δ᾽ ἂν νοήματι ἢ πράγματι τυγχάνει d doy 
μόνον ἐν εὐσεδεῖ λογισμῷ xal θείῳ, μετὰ Θες 

ΚΕΦΑΛ. Le. 

Περὶ Καπίτωνος. 

Τοῦὔτου τοῦ γενναιοτάτου ἀθλητοῦ πλησίον 
Καπίτων τις ἀπὸ λῃστῶν γεγονὼς μοναχὸς ᾿ 
τατος. Οὗτος πεντήχοντα ἔτη πληρώσας 
σπηλαίοις, ἀπὸ τεσσάρων μιλίων τῆς πόλει 
τινόου, οὐ χατῆλθεν ἀπὸ τοῦ σπηλαίου 
οὐδὲ μέχρι τοῦ ποταμοῦ τοῦ Νείλου, λέγων 


εἶναι σοφοὶ, ἐμωράνθησαν᾽ οἱ τῷ τῆς οἰήσεως xal ἀπο- Β δύνασθαι αὐτὸν συντυγχάνειν τοῖς ὄχλοις, cq 


νοίας δαίμονι προσραγέντες " διὸ παρέδωχεν αὐτοὺς ὁ 
Θεὸς εἰς πάθη ἀτιμίας, τοῦ ἀτιμάζεσθαι τὰ σώματα 
αὐτῶν. Ὥστε ἐχ τούτου γινώσχειν ἡμᾶς χρὴ, ὅτι 
ἂμήχακόν ἔστι πεσεῖν τινα εἰς ἀχολασίαν, μὴ ἐγχα- 
ταλειφθέντα ὑπὸ τῆς τοῦ Θεοῦ προνοίας ὑπὸ ἀμελείας 
καὶ ῥᾳθυμίας οἰχείας τῶν ἐγχαταλιμπανουμένων xai 
διαδιδομένων εἰς τὸ ταῦτα συμὔαίνειν αὐτοῖς. 
ΚΕΦΑΛ. LG". 
Περὶ Σολομῶντος. 

Ἐν ᾿Αντινόου τῆς Θηδαΐδος διατρίψας ἐγὼ τέσ- 
σαρα ἔτη, ἐν τοσούτῳ χρόνῳ γνῶσιν εἴληφα πάντων 
τῶν ἐχεῖσε μοναστηρίων. Καθέζονται μὲν γὰρ 
ἀμφὶ τὴν πόλιν ἄνδρες ὡς χίλιοι διαχόσιοι, ταὶς 
χερσὶν ἀποζῶντες͵ εἰς ἄχρον ἀσχούμενοι τῇ ἀρετῇ. 
Ἐν τούτοις εἰσὶ xal ἀναχωρηταὶ ἐν τοῖς σπηλαίοις 
τῶν πετρῶν ἑαυτοὺς ἐγχαθείρξαντες. Ἐν οἷς ἐστι Σολο- 
μών τὶς ἀναχωρητὴς, ἀνὴρ. πραύτατος, καὶ σώφρων, 
χάρισμα ἔχων ὑπομονῆς" ὃς ἔλεγεν ἔχειν πεντηκοστὸν 
τὸς ἔν τῷ σπηλαίῳ, ἐπαρχέσας ἑαυτῷ ἐχ τῶν ἔργων 
τῶν χειρῶν, καὶ ἐκμαθὼν πᾶσαν ἁγίαν Γραφήν. 

ΚΕΦΑΛ. LZ. 
Περὶ Δωροθέου. 

Δωρόθεος, ἐν ἄλλῳ σπηλαίῳ οἰκῶν πρεσδύτερος, εἰς 
ὑπερδολὴν ἀγαθώτατος, xal αὐτὸς ζήσας τὸν ἀνεπί- 
ληπτον βίον, πρεσδυτερίου ἠξιωμένος, καὶ λειτουργῶν 
τοῖς ἀδελφοῖς τοῖς ἐν τοῖς σπηλαίοις. Τούτῳ ποτὲ τῷ 
ἀφιλαργύρῳ τὸν τρόπον Μελανίη ἣ νεωτέρα τῆς με-- 
γάλης Μελανίας ἐχγόνη, περὶ ἧς ὕστερον λέξω, ἀπ- 
ἐστειλεν νομίσματα πεντακόσια, παραχαλέσασα αὐτὸν 
ἐχεῖνα διαχονῆσαι τοῖς ἐχεῖσε ἀδελφοῖς. Ὁ δὲ τρία, 
νομίσματα λαδὼν, παρέπεμψεν τὰ λοιπὰ Διοχλεῖ 
τῷ ἀναχωρητῇ, ἀνδρὶ γνωστικωτάτῳ, λέγων, ὅτι 
Σοφώτερός μού ἐστιν ὁ ἀδελφὸς Διοχλῆς, καὶ δύ- 


ναται αὐτὰ ἀδλαθῶς διοικῆσαι, ἐπιστάμενος μᾶλλον ἢ bp àv; 


ἐμοῦ τοὺς εὐλόγως ὀφείλοντας ἐπικουρηθῆναι, Ἐγὼ 
γὰρ τούτοις ἀρχοῦμαι. 

ΚΕΦΑΛ. LH. 

Περὶ Διοχλῆ. 

Οὗτος δὲ ὁ Διοχλῆς ἀπὸ γραμματικῆς μὲν ἀχθεὶς 
τὰ πρῶτα, εἰς ὕστερον δὲ δοὺς ἑαυτὸν εἷς φιλοσοφοῦ- 
μενα, τῷ χρόνῳ τῆς χάριτος αὐτὸν ἑλχυσάσης εἷς τὴν 
οὐράνιον φιλοσοφίαν * εἰχοστὸν τοίνυν ὄγδοον ἔτος 
ἄγων τῆς ἡλικίας, ἀπετάξατο μὲν τῶν ἐγχυχλίων 
παιδευμάτων, συνετάξατο δὲ τῶν τοῖς οὐρανίοις τοῦ 
Χριστοῦ μαθήμασι. Καὶ αὐτὸς ἔχων τριαχοστὸν 
πέμπτον ἔτος ἐν τοῖς σπηλαίοις. Οὗτος ἔλεγεν ἡμῖν " 
Ὁ νοῦς ἀποστας τῆς τοῦ Θεοῦ θεωρίας κατ' ἔννοιαν, 
fj δαίμων γίνεται, ἢ κτῆνος ἡμῶν δὲ φιλοπευστούν- 
τῶν τὸν τρόπον ὃν εἶπεν, ἔλεγεν οὕτως, ὅτι Νοῦς 


ἀνθρώπου Θεοῦ θεωρίας ἀναχωρήσας ἐξ ἀνάγκης ἣ 


ἀντιπράττειν αὐτῷ τὸν ὑπεναντίον. 

ΚΕΦΑΛ. P'. 

Περὶ τοῦ χενοδόξου ἀναχωρητοῦ, 
Ἑγγὺς τούτων ἑωράχαμεν xai ἕτερον ἀν 

τὴν, ὁμοίως xal αὐτὸν ἐνοικοῦντα σπηλαίοιι 
οἴστρῳ κενοδοξίας ἐμπαιζόμενος διπὸ ὀνειράτι 
εἐνέπαιζεν τοῖς πρὸς αὐτὸν παραγινομένς 
ἀπατωμένοις. Γλφρων γεγονὼς, χατὰ τὸ γεγ 
νον, τοῖς ἐνυπνίοις ἀναπτερούμενος, ἀνέμου. 
μαίνων, καὶ διώχων σκιάς, Καὶ τὴν μὲν x 
σῶμα σωφροσύνην ἐχέχτητο * καὶ διὰ τὸ γῆραι 
πὸν xai διὰ τὸν χρόνον, τάχα δὲ xal διὰ τὶν . 
tla», τὴν δὲ χατ᾽ ἀρετὴν φρένα ἀπώλεσεν, δια! 
ὑπὸ τῆς ἀκαθάρτου κενοδοξίας, καὶ ἐξωκεῖ, 
αὐτῆς τῆς ἐνθέσμου πολίτείας. 

ΚΕΦΑΛ. PA'. 


C Περὶ Ἐφραίμ. 


Τὰ κατὰ Ἐφραΐμ τὸν διάκονον τῆς Ἐδι 
Ἐκχλησίας πάντως ἀχήκοας. Γέγονεν γὰρ οὗ 
τὸ μνημονεύεσθαι ἄξιος παρὰ τῶν ὁσίων δούλ 
Χριστοῦ, Οὗτος ὁ ἀξίως τὴν τοῦ ἁγίου Ilw 
ἐξανύσας τὴν ὁδὸν, xal μη, δ᾽ ὅλως ἐχτραπεὶς 
θείας ὁδοῦ, χκατηξιώθηὴ χαρίσματος γνώσεωι 
κῆς, ἣν διαδέχεται θεολογία καὶ ἐσχάτη umi 
Τὸν ἥσυχον οὖν ἀεὶ ἐξασχίσας βίον εἰς ix: 
τοὺς παρατυγχάνοντας δι’ αὐτοῦ ἀεὶ οἴχοδοι 
ἱκανὰ ἔτη, εἰς ὕστερον προῆλθεν τῆς χέλλης ἐξ 
τοιᾶσδε * Λιμοῦ καταλαδόντος μεγάλου τὴν "b 
νῶν πόλιν, xal χατοιχτειρέσας πᾶσαν τὴν ἄγ; 
διαφθειρομένην ὁ ἔνθεος οὗτος soot 
ἁδροῖς ἐν ὕλη, καὶ λέγει αὐτοῖς : Τίτος ἕνεχεν 
ἐλεεῖτε διαφθειρομένην τὴν ἀνθρωπίνην s», 
τὸν πλοῦτον ὑμῶν σήπετε εἰς χκατάχριμα τῶν ! 
Ἐχεῖνοι σχηψάμενοι δῆθεν εὔλογον : 
λέγουσι τῷ ἁγίῳ, ὅτι Οὐκ ἔχομεν τινι Snc 
πρὸς τὸ Otaxovisat τοῖς λιμώττουσιν ἄρτους.᾽ 
γὰρ χαπηλεύουσι τὰ πράγματα. Λέγει αὖ 
ἀνάρετος οὗτος * Τὰ περὶ ἐμοῦ πῶς ἔχετε; 1 
δοχῶ ἐγώ ; "᾿Ανθρωπόν σε οἴδαμεν τοῦ Θεοῦ Ν φ 
ἀλήθεια ^ μεγάλην ὑπόληψιν εἶχεν παρά si 
ψευδῶς, ἀλλ’ ἀληθῶς, Λέλει αὐτοῖς ὁ τοῦδ 
δοῦλος * Εἰ οὕτως οἴεσθε τὰ κατ’ ἐμὲ, ἐμοὲ 
στεύσατε τὴν τῶν λιμωττόντων ἐπιμέλειαν. 
γουσιν αὐτῷ οἱ σούαροί. Εἴθε χαταξιοῖς. 'Ài 
νεται αὐτοῖς Ἐφραΐμ ὁ ἐχλεκτὸς τοῦ Θεοῦ" 
ἀπὸ σήμερον δι' ὑμᾶς χειροτονῶ ἐμαυτὸν 


δόχον τῶν δεομένῶν * xai λαβὼν παρ᾽ αὐτῶ" 
γύρια, καὶ διαφρίξας τοὺς ἐμδόλους, καὶ σι 


χλίνας ὡς τριαχοσίας, Ἐνοσοχόμει ἀσθενεστέι 
ἐπήρχει δὲ τοῖς λιμώττουσι, Καὶ τοὺς μὲν 


Tos 
ΡΣ 


τὰ 


*. 


1205 


HISTORIA LAUSIACA. 


1206 


cussionibus, et diversis jactatus afflictionibus, À cum se postea dedisset philosophie, tandem trahente 


et dixit: Datus est mihi stimulus carnis, ut me co- 
laphizet, ne forte extollar (11 Cor. x1); ne forte cum 
miraculis quies et rerum successus et honor ei acce- 
dens, eum in arrogantiam injicerit diabolicoam su- 
perbia elatum. Relictus quoque est paralyticus pro- 
pter peccatum. Cui dixit Dominus : Ecce sanus 
factus es, moli amplius peccare (Joan. v). Derelictus 
quoque est Judas, qui pluris fecerat pecuniam quam 
verbum vite; quocirca fuit etiam suffocatus (Act. 1). 
Derelictus quoque es Esau, et incidit in intempe- 
rantiam, ut qui stercus intestinorum preposuerit 
benedictioni paterne (Gen. xxvi1); adeo ut cum hec 
omnia sensisset beatus apostolus Paulus, dixerit de 
aliquibus : Quoniam enim non probaverunt Deum 
habere in cognitione, tradidit eos in reprobum sen- 
sum, ut faciant que non conveniunt (Rom. 1). De aliia 
autem qui videbantur habere Det cognitionem cum 
mente corrupta et inani tumore, dicit : Quoniam 
enim cum Deum cognovissent, non ut Deum glorifi- 
oaverunt, aut gratias egerunt, tradidit eos Deus in 
passiones ignominie; adeo ut nos ex eo cognosca- 
mus fleri non posse ut cadat aliquis in intemperan- 
tiam, qui non fuerit derelictus a Dei providentia, 
propter negligentiam et Socordiam eorum qui dere- 
linquuntur et deseruntur ad hoc ut hec eis eveniant. 
CAPUT XCVI. 
Vita abbatis Solomonis. 

In Antinoi civitate regionis Thebaidis quadraginta 
annos versatus, eo tempore accepi etiam cognitionem 
omnium que eunt illic monasteriorum. Nam circa 


civitatem sedent viri circiter bis mille, manibus vi- 


ventes, et se summe exercentes. In his sunt etiam 
anachorete qui seipsos incluserunt in speluncis ru- 
pium : inter quos est Solomon vir mansuetissimus et 
temperantissimus, et qui donum habet toleramties. [8 
quinquaginta annos degit in spelunca, sibi victum 
suppeditans opere manuum, et didicit totam sacram 
Scripturam. 
CAPUT XCVII. 
Vita abbatis Dorothei. 
Fuit etiam quidam Dorotheus presbyler in alia spe- 


" lunoa habitans, qui in summa bonilate ipse quoque 
' witam vixit inculpatam, dignusque est habitus presby- 
. teratu, et ministat fratribus qui sunt in speluncis. 


Huio aliquando Melanium junior, magus Melanie 
meptis, de qua dicam postea, misit quingentos soli. 


» 4098,rogans eum ut ministrarel fratribus. [8 autem 


cum tres solos accepisset, misit reliquos ad Dioclem 
anaohoretam, virum summa cognitione preditum 
dicens : Est me sapientior frater Diooles, et potest 


. 608 integre et innocenter dispensare, ut qui me me- 


lus sciat eos quibus sit merito ferendum auxilium 
nam hi mihi sufficiunt. 
CAPUT XCVIII. 
Vita abbatis Dioclis. 
Hic Dioclesin grammatica quidem primum edoctus, 


! Vita ejue exstat supra lib. I. 


eum gratia ad eclestem philosophiam, etatis aunum 
agens vigesimum octavum, renuntiavit quidem disci- 
plinis liberalibus, se Christo vero conjunxit; et jam 
trigesimum quintum annum agit in spelunca. [8 di- 
cebat nobis quod iens que cogitatione recessit ἃ 
Dei contemplatione, fit vel demon, vel bestia. No- 
bis autem rogantibus : Quonam modo? sic dixit: 
Mens que recessit a Dei contemplatione, necessario 
(146) incidit vel in demonem cupiditatis, qui in la- 
sciviam impellit, vel in spiritum irc: malignum, unde 
irrationales appetitus gignuntur. Et lascivam quidem 
cupiditatem esse dicebat belluingm, iram vero de- 
moniacam commotionem. Cum ego autem contradi- 
cerem : Quomodo fieri potest ut mens humana sit 
cum Deo sine intermissione? ipse dicebat : Quod in 
quacunque cogilalione vel re pia el divina fuerit ani- 
ma, ea est cum Deo. 
CAPUT XCIX. 
Vita abbalis Capitonis. 

Prope eum mauebat quidam Capito qui fuerat la- 
tro, qui cum quinquaginta annos implesset in spe- 
luncis, quatuor millibus longe ab urbe Antinoi, non 
abiit a spelunca usque ad fluvium Nilum, dicens se 
non posse turbas convenire, eo quod communis ad- 
versarius ei adhuc resisteret. 

CAPUT C. 
Vita anachorelz qui illudebatur. 

Cum his vidimus etiam alteruin anachoretam, qui 
ipse quoque erat similiter iu spelunca. [8 in somnis 
illusus cestro vane glorim, vicissim illudebat eos qui 
dicipiebantur, ventos pascens (147), et umbras per- 
sequens (Eccli. xxxiv). Et habebat quidem in corpo- 
re temperantiam, et propter senectutem, et propter 
tempus, et forte etiam propter vanam gloriam: va- 
ne autem gloria intemperantia corruptus erat ejus 
animus, el a religiosa conversatione fuerat alienatus. 

CAPUT CI. 
Vita sancti Ephrzem (148) diaconi. 

Audisti omnino de Ephrem diacono ecclesie Edea- 
senorum *. Fuit enim unus ex iis qui digni sunl de 
quibus fiat mentio a sanctis Christi servis. Is cum 
spiritus viam digne peregisset, et ἃ recta non decli 
nasset, dignus est habitus gratia naturalis coguitio- 
nis, quam consequitur theologia, et postremo bea- 
titudo. Cum ergo vitam exercuisset quietam, et 
multis jam annis ediflcaret eos qui ventitabant, po- 
Btea e cella progressus est hac de causa. Cum magna 
fames invasisset civitatem Edessenorum, misertus 
omnium qui peribant agrestium, processit ad eos qui 
erant divites in civitate, et dicit eis: Cur non mise- 
remini humane naturse que interit, sed opes vestras 
sinitis pulrescere ad condemnationem animarum 
vestrarum ? Se autem honeste excusantes, dicunt: 
Non habemus cui credanius ad hoc ut penem submi- 
nistret esurienlibus: omnes enim res cauponantur 
(149), Is vero dicit eis: Quid ego vobis videor ? erat 
autem apud omnes in magna existimatione. non fal. 
80, sed revera. Εἰ itaque dicunt : NoNNeSS Ne SSSSS- 


1207 


PALLADII 


nem Dei. Si eam de me opinionem concepislis, ait À in suum martyrium, quod ipse edificarat, in 


Christi servus, mihi de cetero credite. Ecce, me 
propter vos eligo hospitum exceptorem. Cumque pe- 
euniam accepisset, et infixis vallis septum constru- 
xissel, et lectos ad trecentos statuisset, curabat eos 
qui infirmiores erant, suppeditabat iis qui fame con- 
ficiebantur : eos quidem qui deficiebant sepeliens; 
eorum vero qui spem vite habebant curam gerens; 
et vt semel dicam, hospitium et ministerium propter 
famem quotidie exhibens ex iis que suppeditabantur. 
Impleto ergo anno, cum successisset fertilitas, et 
omnia recte succederent, cum nihil haberet amplius 
quod ageret, ingressus est in suam cellam; et post 
mensem et mortuus, cum Deus ei hanc occasionem 
prebuisset adipiscende corone in extremis diebus. 


tme sunt reliquie Joannis Baptiste; et cum 
orasset usque ad horam nonam ab hora tertia 
reddidit adolescentem matri, eteodem die el 
sim expulit et demonem. Erat autem talis : 
ralysis. ut spuens puer tergum suum conspu 
erat inversus. Aliud rursum fuit ejus signut 
dam anus que oves pascebat in locis Lazari: 
et ovem amiserat, accessit ad eum flens; q 
cutus dicit ei : Ostende mihi locum ubi ami: 
vero ducit eum ad loca que sunt circa Ls 
Stans ergo oravit. Qui suffurati autem eran 
Bcentes, ipsam prius occiderant. Dum ergo i 
ret, nemine confitente, carne occultata in vii 
cunde veniens corvus stetit supra furtum, et 


Reliquit autem scripta quoque studio digna que ma- B ex illo rapuit, ac rursus evolavit. Cum beatt 


guam viri virtuteimn testantur. 


CAPUT CII. 
Vita. abbatis Juliani. 


Audivi ἃ quodam in illis partibus fuisse Julianum 
virum maxime exercitationis, qui cum carnem suam 
supra modum afflixisset, ossa solum et pellem cir- 
cumferebat. Is in extremis finis sui diebus dignus est 
habitus gratia curetionum. 

CAPUT CIII. 
Vito beati Innocenti. 

De beato Innocentio presbytero Oliveti, a multis 
quidem et magnis audiisti: nihilo secius autem a 
nobis quoque audies,qui tres annos cum eo viximus, 


Nam que sape illos latuerunt, nobis innoterunt; C 


neque vero unus vel alter, sed neque decem potue- 
runt hujus viri narrare virtutes. Is fuit longe simpli- 
cissimus. Cum autem is fuissetillustris in palatio sub 
imperatore Constantio (150)in principiisejusimperii, 
mundo renuntiavit, profectus a matrimonio: in quo 
etiam habuit filium, Paulum nomine, qui inter do- 
mesticos militabat (151). Is cum peccasset in filiam 
presbyteri, imprecatus est proprio filio Innocentius, 
Deum rogans, et dicens : Domine, da ei spiritum, ne 
amplius inveniat ejus caro tempus peccandi, melius 
&rbitratus eum pugnare cum demone quam cum in- 
temperantia. Quod etíam faetum est : nam nunc 
quoque adhuc est in monte Olivarum, ferrum ge- 
stans, οἱ casligatus a spiritu; et quod mirabile est, 
qui tanto tempore a demone torquetur. Hic Innocen- 
tius adeo fuit misericors (fortasse autem videbor 
etiam nugari dum vera narro), ut sepe suffuraretur a 
fratribus, et daret egentibus. Fuit autem summe 
simplex et innocens. Is dignus est habitus dono ad- 
versus demones : et ad eum aliquando adductus est 
nobis videntibus adolescens quem invaserat spiritus 
et paralysis, ut ego cum vidissem, voluerim aperte 
matrem expellere cum iis a quibus fuerat adductus, 
desporans eum posse curari. Accidit autem ut inte- 
rim veniens senex hanc videret astantem, deflen- 
temque, et ejulantem propter inenarrabilem ,calami- 
tatem filii. Lacrymatus ergo preclarus senex et com- 
motus visceribus, accepto adolescente ingressus est 


animadvertisset, vidit mactutam victimam 
juvenes ad pedes ejus accidentes confessi 
occidisse, et justum pretium fuitab eisexactun 
ita castigati sunt, ut ne quid tate amplius δι 
CAPUT CIV. 
l'ita abbatis Adoliis. 

Rursus novi Jerosolymis quemdam, nomii 
lium, genere Tarsensem : qui cum venisset . 
lyma, ingressus est viam minime tritam (15: 
quam multi ingressi sunt, sed selecto sibi q 
novo vite instituto. Se enim super homine! 
cuit ; ul etiam ipsi pravi demones ho 
ejus austeritatem, ne ad eum quidem audere 
dere. Propter summam autem  exercitationer 
giliam, existimatus est esse spectrum. In qu 
sima enim comedebat post quinque dies, tot 
alio tempore, uno die interjecto. Hoc autem ! 
virlutis magnum facinus. A vespera usque : 
tempus quo congregabatur fraternitas in oi 
in Oliveto, in colle Assemptionis unde ascen 
sus, perpetuo stabat psallens, et orans, et jej: 
et sive pluebat, sive grandinabat, manebat i 
lis. Impleto autem tempore consueto, exc 
malleo pulsabat cellas omnium, eos congre; 
oratoria, οἱ in unoquoque oratorio una c 
psallens unam aut duas antiphonas, et una c 
orans; ei sic die appropinquante ibat in cellali 
revera fratribus eum exuentibus, et vestes expri 
tibus perinde quasi lotes fuissent ita üalantes. 
aliis induebant. Εἰ cum quievisset usque δὰ" 
tertiam, psalmodia excitatus, erat ei intentu 
ad vesperam. Hec est ergo virtus Adolii Tar 
qui consummatus Jerosolymis, et ibi eternut 
num dormiit, et sepultus est. 

CAPUT αν. 
De Abramio (153). 

Fuit quidam Abramius, genere JEgyptius, 
tam asperrimam et maxime agrestem egit in 
dine. Is animo sauciatus ab intempestiva persu 
veniens in ecclesiam, contendit cum presbyle 
cens: Noctu a Christo ordinatus sum presbyte 
cipite me ut sacerdotem. Patres cum abdu 
eum a solitudine, et ad vitam deduxissent ores 


1209 


τας διχτρέφων xai νοσοχομῶν, xal ἁπαξαπλῶς πᾶσι 
τοῖς ἐπιχωρ!ιάζουσιν αὐτῷ τοῦ λιμοῦ ἕνεχεν ξενοδο- 
χείαν xai ὑπηρεσίαν παρεῖχεν καθ’ ἡμέραν ix τῶν 
παρεχομένων αὐτῷ. Πληρωθέντος δὲ τοῦ ἐνιαυτοῦ, 
xai διαδεξαμένης τῆς εὐθηνίας xal πάντων οἴχοι 
πορευομένων, ἁ ἀοίδίμος οὗτος μηκέτι ἔχων ὃ 
πράξη αὖθις ὑποστρέψας εἰς τὴν ἑαυτοῦ χέλλαν 
πάλιν εἰσῆλθεν, xal χοιμᾶται μετὰ μῆνα, χληρο- 
νομήσας τὴν μαχαρίαν γῆν τῶν πραέων, πρὸς 
τοῖς ἄλλοις αὐτοῦ κατορθώμασι, Καὶ ταύτην τὴν 
διακονίαν παρασχόντος αὐτῷ τοῦ Θεοῦ εἰς τὰ ἔσχατα 
πρὸς ὑπόθεσιν λαμπροτέρων στεφάνων διὰ τρόπων 
πραότητα, Καταλέλοιπεν δὲ xal συντάγματα οὗτος 
ὁ δοχιμώτατος, ὧν τὰ πλεῖστα σπουδῆς ἐστιν ἄξια, 
πολλὴ ἀρετὴν τῷ ἀνδρὶ μαρτυροῦντα. 

ΚΕΦΑΛ. PB. 

Περὶ Ἰουλιανοῦ. 

'Axijxod περὶ ᾿Ιουλιανοῦ τινος ἐν τοῖς μέρεσι 
«ὧν ᾿Εὐεσσηνῶν, ἀνδρὸς ἀσχητιχωτάτου * ὃς χαθ᾽ 
δπερδολὴν ἐαυτοῦ κατατήξας τὸ σαρχίεν ὀστέα xal 
δέρμα περιέφερεν μόνον. Θῦτος εἰς τὰ ἔσχατα τοῦ 
τέλους χατηξιώθη τιμῆς ἕνεχεν χαρίσματος ἰαμάτων. 

ΚΕΦΑΛ. ΡΓ΄. 
Περὶ ᾿Ιννοχεντίου, 

Τὰ xarà τὸν μαχάριον Ἱννοχέντιον τὸν πρεσδύ- 
τερον τό ᾿Ελαιῶνος παρὰ πολλῶν μὲν xal μεγάλων 
ἀκήχοας * οὐδὲν δὲ ἧττον, cl xal παρ᾽ ἡμῶν τῶν 
ταπεινῶν μάθοις τὰ περὶ αὐτοῦ τῶν συζησάντων 
αὐτῷ τριετῇ χρόνον. "A γὰρ ἐχείνους πολλάκις ἔλα- 
θεν τῶν ἀρετῶν τοῦ ἀνδρος, ἡμῖν πεφανέρωται, 
Οὐ γὰρ ῥάδιον τιούτου ἀνδοὸς ἀρετὰς ἐξεργάσασθαι. 
ἕνα xai δεύτερον, ἀλλ᾽ οὔτε ϑέχατον. Οὗτος τοίνυν 
ὃ ἄριστος τῶν ἀσχητῶν ἁπλούστατος 3j) καθ᾽ ὑπερῦο- 
λήν. Γενόμενος τῶν ἐπιδόξων τῶν ἐν τῷ παλατίῳ ἐν 
ταῖς ἀρχαὶς Κωνσταντίου τοῦ βασιλέως, ἀπετάξατο 
δρμώμενος ἀπὸ γάμου" ἐν οἷς xal εἶχεν xal υἱὸν, Παὺῦ- 
λον ὀνόματι, δομέστιχον στρατευόμενον. Τοῦτον &uap- 
τήσαντα πρὸς θυγατέρα πρεσθυτέρου ἐπαράσατο 6 
ἅγιος ᾿ἱννοχέντιος τῷ ἰδίῳ υἱῷ παραχαλέσας τὸν 
Θεὸν, καὶ εἰπὼν αὐτῷ, ὅτι Κύριε, δὸς αὐτῷ τοιοῦτον 
Πυεῦμα, ἵνα μηχέτι εὕροι γαιρὸν τοῦ ἐξαμαρτῆσαι 
τῷ σαρχίῳ. "᾿Αμεινόν ἔστιν, εἰπών, δαίμονι τοῦτον 
πυκτεύειν, ἢ ἀχολασίᾳ δουλεύειν, Ὅ δὴ xal γεγένη- 
ται. Ὅς ἔτι xal νῦν ἐστιν εἴς ὄρος τῶν ᾿Ελαιῶν σιδη- 
ροφορῶν, χαὶ παιδευόμενος ὑπὸ τοῦ πνεύματος, Καὶ 
τὸ θαυμαστὸν ὁ τούτου Πατὴρ ἑτέρους ἰώμενος, 
τοῦτον οὐχ ἡλέησε τοσοῦντο χρόνον τιμωρούμενον 
ὅπὸ τοῦ δαίμονος. Οὗτος ὁ ἀοίδιμος ᾿ἰννοχέντιος οἷος 
μὲν γέγονεν ἐλεήμων, οἷος δὲ πάλιν ἁπλοῦς, λῆρος 
ὀφθήσομαι v' ἀληθῆ περὶ αὐτοῦ διηγούμενος * οὗτος 
πολλάχις χλέπτων παρὰ τῶν ἀδελφῶν, εἴ τι αὐτῷ 
ἀνέπεσεν, ἐδίδου τοῖς δεομένοις. Καθ᾿ ὑπερύδολὴν δὲ 
χεφονὼς ἄχαχος, xai τὸν τρόπον ἁπλοῦς, κατηξιώθη 
χαρίσματος κατὰ δαιμόνων, Ἐν οἷς ποτε ἠνέχθη 
αὐτῷ νεανίσχος ὁρώντων ἡμετέρων ὑπὸ τοῦ πνεύμα- 
τος ληφθεὶς xai παρέσεως. ὡς ἐμὲ θεασάμενον 
ἀντιχρὺς ἀπευδοχῆσαι τῆς αὐτοῦ θεραπείας, καὶ 
θελῆσαι διῶξαι ἐκεῖθεν τὴν μητέρα τοῦ Oatgo- 
νιῶντος σύν τοῖς αὐτὸν ἐνεγχοῦσιν. Συνέδη οὖν ἐν 
τῷ μεταξὺ θεωρούντων ἡμῶν τὸ ἀφόρητον ἄλγος, 
ἐλθεῖν τὸν τῷ πνεύματί νεανιευόμενον γέρτντα * 
καὶ θεασάμενον τὸν δαιμονιῶντα, καὶ περιεστῶ- 
σαν τὴν τούτου μητέρα χλαίουσαν, xal ὀδυρομέ- 
νὴν ἐπὶ τῇ ἀνεχδιήγήτῳ συμφορᾷ τοῦ υἷου αὐτῆς. 
Δαχρύσας οὖν ὁ χαλόγηρος, καὶ σπλαγχνισθεὶς ἐπ᾽ 
αὐτοὺς, λαθὼν τὸν νεανίσχον εἰσῆλθεν sl; τὸ μαρ- 
τύριον ἑαυτοῦ, ὃ φχοδομήχει αὐτὸς, ἐν ᾧ κατέχειτο 


HISTORIA LAUSIACA. 


λιμπάνοντας θάπτων, τοὺς δὲ ἐλπίδα ζωῆς ἔχον- Α λείψανα τοῦ θείου ᾿Ιωάννου τοῦ 


G 


1210 


βαπτιστοῦ. Καὶ 
ἐπιυξάμενος αὐτῷ ἀπὸ τρίτης pac μέχρις ἐννά- 
τῆς, ὑγιῆ ἀπέδωχεν τὸν νεανίσκον τῇ αὐτοῦ μητοί, 
xai τὸν δαίμονα ἐξελάσας ἀπ᾽ αὐτοῦ, xxl τὴν πάρ- 
εσιν ἰατάμενος. Τοιχύτη δὲ ἦν dj πάρεσις, ὡς 
πτύοντα τὸν παῖσα ἐπὶ τὸν νῶτον ἑαυτὸν πτύειν, 
Οὕτως ἦν ἐχστραφεῖς * xal ὁ οὕτως ἐλεεινὸς τῇ 
εὐχῇ τοῦ διχαίου παραχρῆἥυωχ ἰάθη. Εἷς τοὺς πεοὶ τὸ 
Λαζάριον τόπους νέμουσα mpó6ata γραῦς ἀπώλεσεν 
ἕν, νεωτέρων τῶν xatà τὸν τόπον τουτὸ χλεψάντων. 
Κλαίουσα οὖν d γραῦς προσῆλθεν τούτῳ τῷ ἐνθέῳ 
ἀνδρί. Ὁ δὲ λέγει αὐτῇ. Δεῖξόν μοι τὸν τόπον ἔνθα 
τοῦτο ἀπώλεσας. ᾿Απιούσης οὖν αὐτῆς ἐπὶ τὸ Ag- 
ζάριον, ἡχολούθει ὁ μέγας. Καὶ γενόμενος κατὰ 
τὸν τόπον, στὰς προσηύξατο. ΟἹ οὖν χλέψαντες 
τοῦτο πρόδατον, ἔσφαξαν, xai τὰ χρέα iv τῇ ἀμ- 
πέλῳ χκατέχρυψαν. "Ev τῷ οὖν τὸν ὅσιον ἀνδρα προσ- 
εύχεσθαι μηδενὸς τῶν αἰτίων ὁμαλογούντων, τῆς 
χάριτος ἐνεργούσης, κόραξ ποθὲν ἐλθὼν, χαὶ ἐπιστὰς 
τῇ χλοπῇ, λαδὼν χοπάδιον ἀπ᾽ αὐτοῦ πάλιν ἀπέπτη. 
Προσεσχηχὼς οὖν τοῦτο ὁ μαχάριος οὗτος, μικρὸν 
προελθὼν εὗρεν τὸ θῦμα, καὶ τοὺς χλέψαντας τοῦτο. 
Βῖθ' οὕτως προσπεσόντες αὐτῷ οἱ χλέψαντες τοῦτο 
νεώτεροι, xal τὴν αἰτίαν ὁμολογήσαντες, ἀπητήθη- 
σαν τὸ ἄξιον τίμημα, xai οὕτως Ἐσωφρονίσθησαν, 
τοῦ μηχέτι τὰ τοιαῦτα τολμᾷν. 
KE9AA. PA'. 
Περὶ ᾿Αδολίου. 

Ἔγνων πάλιν τινὰ εἷς τὰ “Ἱεροσόλυμα, ὀνόματι 
᾿Αδόλιον, Ταρσέα τὸ γένος, Οὔὖνας παραγενόμενος ἐν 
τοῖς Ἱεροσολύμοις λίαν τὴν ἄτρ'πτον τῆς ἀρετῆς 
ὥδευσεν ὁδὸν οὐχ ἣν ἡμεῖς οἱ πολλοὶ ὠδεύσαμεν, 
ἀλλὰ ξένην τινὰ xal χαινὴν ἑαυτῷ ἀνατεμὼν ὑπὲρ 
ἄνθρωπον πολιτείχν ἤσχησεν ἐν αὐτῇ * ὡς χσὶ αὐὖ- 
τοὺς τοὺς δαίμονας πονηροὺς φρίξαντας αὐτοῦ τὸ 
αὐστηρὸν τῆς ἀρίστης πολιαείας μὴ τολμᾷν αὐτῷ 
προσεγγίσαι. Δι’ ὑπερύολὴν γὰρ ἐγχρατείας καὶ 
ἀγρυπνίας σάντασμα εἶναι ὑπενοήύθη. Ἐν μὲν γὰρ 
πάσῃ τῇ τεσσαραχοστῇ ἤσθιεν διὰ πάντε, xal τοῦτο 
ἐν μέτρῳ ^ τὸν 0E ἄλλον χρόνον ἤσθιεν τρίτον. Τὸ δὲ 
μέγα καὶ παράδοξον τοῦτο ἦν αὐτοῦ τῆς ἀρετῖς " 
οὗτος τρεφόμενος ἀφ᾽ ἑσπέρας μέχρις ὅτε τῇ ἑωθινῇ 
ὥρά πάλιν ἡ ἀδελφότης ἐν τοῖς εὐχτηρίοις συνήγετο. 
Οὗτος ὁ ἀθλητὴς ἑστὼς ἐν τῷ ἐλαιῶνι εἰς τὸν τῆς 
ἀναλήψεως βουνὸν, ὅθεν ἀνεγήφθη ὁ Ἰησοῦς, ἑστὼς, 
χαὶ ψάλλων, καὶ προσευχόμενος διετέλει. Καὶ τοῦτο 
ἐποίει ἐν παντὶ καιρῷ, εἴτε ἔνιφεν, εἴτε Efpeyev, εἴτε 
ἐπάχνιζεν, ἀσάλευτος ἔμενεν. Καὶ πληρώσας τὸν συν - 
ἤθη τῶν εὐχῶν χανόνα, τὸ τηνιχαῦτα τῷ ἐξυπνια- 
στιχῷ σφυρίῳ τὰς πάντων ἔχρουεν χέλλας, συνάγων 
αὐτοὺς tiq τοὺς εὐχτηρίους οἴχους πρὸς ὀρθρινὴν 


D δοξολογίαν, καθ᾽ ἑκάστην κέλλαν συμψάλλων αὐτοῖς 


ἕν ἢ δεύτερον ἀντίφωνον, xal συνευχόμενος οὕτως 
ἀπῴει πρὸ ἡμέρας εἰς τὸ κελλίον Ὡς δὲ ἔπὶ τῆς ἀλη- 
θείας ἐπίσταμαι αὐτὸς πολλάκις τῶν ἀδελφῶν αὐτὸν 
ἀποδυόντων ἐν χαιρῷ θέρους καὶ ἀποπιεζόντων τῶν 
ἱματίων αὐτοῦ τὸν ἰὸρῶτα, ὡς ἀπὸ λουτροῦ οὕτως 
ἀπέσταζον, ἅλλὰ 6& περιδαλλόμενοι ἕως ob ταῦτα 
ἐψύχοντο. Καὶ μέχρι τρίτης ὥρας διαναπαυσάμενος, 
οὕτω πάλιν τὰς λοιπὰς ὥρας ἕως ἑσπέρας τῇ ψαλμ- 
ῳδίᾳ καὶ τὸς προσευχαῖς προσεῖχεν, Αὕτή τοίνυν ἡ 
ἀρετὴ τῆς ἄχρας ὑπομονῆς ᾿Αδολίου τῆς πέτρας τῆς 
στερεᾶς, ὃς ἐγένετο τὸ γένος Ταρσεύς, ᾿Εντελειωθεὶς 
δὲ μέχρι τέλους τοῖς ἄθλοις καρτερίας τὸν αἰώνιον 
ὕπνον κοιμᾶται ἐν τοῖς Ἰεροσολύμοις, γαὶ iesus. 

ΚΕΦΑΛ. PE' 

Περὶ ᾿Αὐρααμίου. 
᾿Αθραάμιός, τὶς ον νον 56 


ἀρλνδὰς RO 


4211 PALLADII 
vet Αἰγύπτιος, τραχύτατον xal ἁγιώτάτον βίον ζήσας A ἀθλητὴς τῆς ὑπομονῆς ἀφ᾽ οὗ εἰσῆλθχν εἷς τὶ 


ἐν τῇ ἐρήμῳ. Οὗτος ἐπλήγη τὴν φρένα ὑπὸ üxpac 
οἴήσεως * καὶ ἐλθὼν τῇ ἐχκλησίᾳ, διεμάχετο τοῖς 
πρεσθυτέροις, λέγων, ὅτι Καὶ ἐγὼ πρεσθύτερος ἐχει- 
ροτονήθην ταύτῃ τῇ υχτὶ ὑπὸ τοῦ Χριστρῦ, xai 
ὀφείλετε δέξασθαί μὲ ὡς πρεσδύτερον ἱερατεύειν 
μέλλοντα. Τοῦτον ol ἅγιοι Πατέρες διαχωρίσαντες 
τῆς ἐρήμου, καὶ ἐπὶ τὸν παχύτερον καὶ διαφορώτερον 
ἀγαγόντες βίον, ἀπεθεράπευσαν τῆς ὑπερηφανίας, 
καὶ εἰς γνῶσιν αὐτὸν ἀγαγόντες τῆς οἰχείας ἀσθε- 
γεἰας, ἔδειξαν τοῦτον παιχθέντα ὑπὸ τοῦ δαίμονος 
τῆσ ὑπερηφανίας, xal ταῖς ἁγίαις αὐτῶν εὐχαῖς εἷς 
τὴν ἀρχαίαν βίου ἀρετὴν ἀποχατέστησαν. 

ΚΕΦΑΛ. PC". 

Περὶ Ἐλπιδίου. 


Ἴδον δὲ καὶ ἕτερον ἄνδρα ἀξιομνημόνευτον ἐν τοῖς 
κατὰ Ἱεριχὼ σπηλαίοις, τῶν κατ᾽ ἀρχὰς τῶν ᾿Αμοῤ- 
ῥαίων γεγονότων, ἀπερ λελαξεύχεισαν φυγόντες 
ἡνίχα ὑπὸ Ἰησοῦ τοῦ Ναυὴ ἐξεπορθοῦντο, πρὸς τὸ 
ἐγκρυδῆναι ἐν αὐτοῖς εἰς τὸ ὅρος τοῦ Λουχὰ, Ἐλ- 
πίδιον τοὔνομα, Καππαδόχην τῷ γένει, εἰς ὕστερον 
πρεσθυτερίου ἠξιωμένον τοῦ μοναστήριου ἐχεῖσε γε- 
νόμενον ὑπὸ τοῦ χωρεπισχόπου Τιμοθέου τῆς Καπ- 
παδοχίας, ἀνδρὸς ἱκανωτάτου, Οὔτος ἐλθὼν παρῴχη-- 
σεν ἐν ἑνὶ τῶν σπηλαίων, ὃς τοσαύτην ἐγκράτειαν 
ἀσχήσεως ἐνεδείξατο, ὧς χαλύψαι τοὺς πάντας. 
Ζήσας γὰρ εἴχοσι xal πέντε ἔτη, τὰ σάδύατα καὶ τὰς 
Κυριαχὰς μετελάμδανε μόνον. Τὰς δὲ νύχτας πάσας 
ἑστὼς ἔψαλλε * καθάπερ βασιλεὺς τῶν μελισσῶν, ἐν 
μέσῳ τὴς ἀδελφότητος οἰκήσας, τὸ ὄρος ἐχεῖνο ἐπό- 
λισε, καὶ ἦν ἰδεῖν ἐχεῖ λοιπὸν map! ἑχάστῳ διαφό- 
ρους τῆς ἀσχήσεως πολιτείας. Τοῦτόν ποτε τὸν 'EÀ- 
πίδιον τὸν ὄντως τῇ ἐλπίδι χαίροντα, καὶ διὰ τὸν 
Χριστὸν τῇ θλίψει ὁπομένοντα, ψάλλοντα ἐν νυχτὶ, 
συμψαλλόντων ἡμὼν αὐτῷ, σχορπίος ἔπληξεν * ὃς 
πατήσας αὐτὸν, οὐδὲ μετέστῃ τῆς τοῦ σχήματος 
στάσεως, τοσοῦτον τῇ ὑπομονῇ ἀλογήσας τῆς χατὰ 
τὸν σχορπίον δδύνης. Μιᾶς δὲ πάλιν τῶν ἡμερῶν 
ἀδελφοῦ τινος χόμμα χατέχοντος χλήματος, τοῦτο 
λαθὼν ὁ μαχάριος ἐν τῷ καθῆσθαι παρὰ τὴν ὄχθαν 
τοῦ ὄρους, ἔχωσεν ὡς φυτεύων, καίπερ ἐν οὐ χαιρῷ 
θείς. Τοσοῦτον δὲ πὐξήθη χαὶ γέγονεν ἄμπελος, 
ὥστε σχεπάζειν πᾶσαν τὴν ᾿Εχχλησίαν. 

ΚΕΦΑΛ. PZ. 
Βίος Αἰνεσίου τοῦ ἀδδᾶ. 

Τούτῳ τῷ ἁγίῳ ἀθλητῇ τοῦ Χριστοῦ συνετελειώθη 
xal ὁ ἀοίδιμος δοῦλος τοῦ Θεοῦ Αἰνέσιος, ἀνήρ τις 
ἀξιόλονος, xai τῇ ἀσχήσει διαπρέψας, 

AEOAA, PII 
Alo, Εὐσταθίου του ἀδδᾶ. 


Καὶ Εὐστάθιος ἀδελφὸς τούτου ὁμότιμος, καὶ τοὺς 
ἄθλους τῆς κατὰ Χριστὸν πολιτείας ἐξανύσας προ- 
θύμως. 

Ἐπὶ τοσοῦτον δὲ ὁ μαχάριος ᾿Ελπίδιος ἤλασεν 
ἀπαθείας, ταριχεύσας τὸ σώμα, ὡς ὅλον διαφαίνε- 
σθαι αὐτοῦ τῶν ὀστέων τὸ πῆγμα. Φέρεται δὲ xal 
τοῦτο ἐν τοῖς τῆς ἀρετῆς αὐτοῦ διηγήμασιν παρὰ 
τῶν σπουδαίων αὐτοῦ μαθητῶν, ὅτι ἐν ὅλοις εἴχοσι 
πέντε ἔτεσιν οὐδέποτε ἐπὶ δύσιν ἐστράφη, καίτοι γε 
τοῦ σπηλαίου τῆς θύρας εἰς τὸ ὕψος τοῦ ὄρους ἐπι- 
χειμένης, οὐδὲ μετ᾽ ἑξαωρίαν τὸν ἥλιον ὑπὲρ χεφα- 
λῆς τούτου γενόμενον ἴδεν ποτὲ κατὰ δύσιν χλίναντα, 
οὐδὲ τοὺς xatà δυσμὰς ἀνατέλλοντας ἀστέρας ποτὲ 
ἐθεάσατο ἐν τοῖς εἰχοσιπέντε ἔτεσιν, Ουτος ὁ μέγας 


λαιον, οὐ κατῆλθεν ἐκ τοῦ ὄρους μέχρις ὅτου 

Ταῦτα τὰ οὐράνια ἐγχειρήματα τοῦ στερφανίτ 
ἀνηττήτου παλαιστοῦ ᾿Ἐλπιδίου τοῦ νῦν ἐν 

δείσῳ διαιτωμένου μετὰ τῶν αὐτοῦ ὁμοίων. 


ΚΕΦΑΛ. Pe'. 
Περὶ Σισιννίου. 

Τούτου τοῦ ἀθανάτου ᾿Ελπιδίου μαθητὴς 
Σισίννιος ὀνόματι, ἐξ οἰχετιχῆς μὲν δρμώμε 
χης, ἐλεύθερος δὲ χχτὰ τὴν πίστιν, τῷ γένε 
παδόχης. Δεῖ γὰρ καὶ τὰ γένη σημαίνειν πρὸ 
τοῦ ἐξευγενίζοντος ἡμᾶς Χριστοῦ, καὶ εἷς τὶ 
καρίαν καὶ ἀληθινὴν ἀπάγοντος ἡμᾶς εὐγέν 
τὴν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν. ΣΧ ρονίσας colwo 
τῷ μακαρίῳ Ἐλπιδίῳ ὁ διάπυρος ἐραστὴς τὶ 
ἀσχήσεως ἀρετῶν Σισίννιος ἕκτον ἢ xai £t 
ἔτος, xal ἐκμεμαθηχὼς τοῦ ἀνδρὸς τὰς ἀρετι 


B. χαρτερὸν τῶν τῆς ἀσκήσεως πόνων, εἴς i 


C 


οὗτος μνήματι ξαυτὸν ἐγχαθεῖρξεν. 'Em! τρ 
σταθεὶς ἐν τῷ μνήματι, ἐν προσευχαῖς Butt, 
νύχτωρ, μὴ μεθ᾽ ἡμέραν, μὴ καθίσας, μὴ 
σὼν, μὴ βαδίσας ἔξω. Οὗτος κατηξιώθη y: 
τος χατὰ δαιμόνων. Νυνὶ δὲ ἐπανελθὼν ἐπὶ ci 
τρίδα ἠξιώθη πρεσδυτερίου, συναγαγὼν dit. 
ἀνδρῶν τε xal γυναικῶν, τῇ μαρτυρίᾳ τῆς àx: 
διὰ τῆς σεμνῆς πολιτείας, καὶ τὸ ἑαυτοῦ ἄῤῥε 
ἐπιθυμίας ἐλάσας, xal τὸ τῶν γυναιχῶν ϑὲλ 
ἐγκρατείᾳ φιμώσας, ὡς πληροῦσθαι τὸ τεῖρ 
γον * ἐν Φριστῷ Ἰησοῦ οὐχ ἔστιν ἄρσεν xai 
Ἔστιν δὲ καὶ φιλόξενος καθ’ ὑπερδολὴν, χαίπι 
ἀχτήμων, εἰς ἔλεγχον τῶν ἀμεταδότων πλουσίω' 

ΚΕΦΑΛ. PI. 

Περὶ Γαδδανᾶ. 


"Ἕγνων ἐγὼ γέροντά τινα Παλαιστῖνον T: 
ἀνόματι " ὃς τὸν ἄστεγον ἔζησε βίον τὸν πάντ: 
ζωῆς αὐτοῦ χρόνον, εἷς τοὺς περὶ τὸν Ἰορδάνην τι 
Τούτῳ ποτὲ τῷ μαχαρίῳ ἐρημίτῃ, Ἰουδαῖο: χατὰ 
ἐπιθέμενοι ἐν τοῖς περὶ τὴν Νεκρὰν θάλασσαν τι 
ξίφος γυμνώσαντες κατ’ αὐτοῦ ἐπῆλθον αὐτῷ. Σ 
δὲ θαῦμα τοιοῦτον γενέσθαι. "Ev τῷ τὸ ξίφος iri 
βουληθῇναι σπᾶσαι χατὰ τοῦ Γαδδανᾷ τὸν ὄλεθ;ο 
ἐξηράνθη ἡ γεὶρ τοῦ τὸ ξίφος κατέχοντος - xal τοῦ 
αὐτοῦ ἀναισθήτως κατέπεσεν. Αὕτη ἡ παρὰ θεοῦ 
θεια σύμμαχος γέγονεν τοῦ ἁγίου Γαδδανᾶ, χαὶ 
1j ἀρετὴ τοῦ μαχαρίου ἀνδρὸς ἕως ἕξω τοῦ βίου. 

ΚΕΦΑΛ. PIA' 
Περὶ Ἠλία. 

'HAlac πάλιν ὀνόματι μονάζων cigar 
τοῖς αὐτοῖς τόποις ἔν σπηλαίῳ κατῴχει͵ sse 
καὶ ἔνθέσμου flou ὑπάρχων, τῷ ἐγκχρατεὶς τὰ 
εὐχῇ προσανεῖχεν, φιλοφρόνως πάντας ξενοδοχῶν 
παραγινομένους. Μιᾶς οὖν τῶν ἡμερῶν ἐδε) 
αὐτῷ ἐπεληλυθότων πλειόνων (ἦν γὰρ πάροδο 
αὐτοῦ) ἐλείφθη ἄστων * καὶ διομνύμενος 
ἡμᾶς, ὅτι Παρ᾽ ὀλίγον ἐλιποθύμησα ἐπὶ τῇ σ 
τῶν τροφῶν. Εἰσελθὼν οὖν ἐν τῷ χελλίῳ «dvo : 
λυπος τὸ πῶς εἰς τοὺς πάραγενομένους πρός 
τῆς ἀγάπης μέτρον ἀποπληρώσω. εὗρον τρεῖς ἃ 
μεγάλους νεαροὺς χειμένους, οὕς ᾿χαξὼν χαίρων 
ἔθηκα. Καὶ φαγόντων εἰς κόρον εἴχοσι ἀνδρῶν 
ρίσσευσεν ὁ εἴς ἄρτος. "Αρας οὖν τοῦτον ἐγὼ ἐχρι 
μὴν ἐπὶ ἡμέρας εἴχοσι πέντε, Αὕτη ἢ χάρις μετὲ 
φιλοξένου γέγονεν ᾿Βλία, οὗ αἱ ἀμοιδαὶ τῶν πόνωνε 
τῷ φιλανθρώπῳ Δεσπότῃ εὐτρεπιζόμεναι ὑπαρχον 


) HISTORIA LAUSIACA. 


agis indifferentem, curarunt eum a superbia, À 


icentes eum ad cognitionem suc imbecillitatis, 
um ἃ demone superbis, et sanctis precibus suis 
'istinam vite sanctitatem restituerunt. 
CAPUT CVI. 
Vita abbatis Elpidii. 

Amorrbeorum speluncis que sunt in Jericho, 
olim construxerant fugienles Jesum Nave, qui 
populabatur alienigenas, iu monte Luca fuil 
am Elpidius, Cappadox genere, postea autem 
itus presbyteratu monasterii quod illic est, fa- 
ἃ Timotheo chorepiscopo Cappadocise, viro suf- 
ilissimo. 18 habitavit in quadam spelunca, et 
m in exercitatione ostendit continentiam, ut 
ΙΒ obscuraret. Vixit enim viginti quinque annos, 
ns solum Sabbatis οἱ Dominicis; stang autem 
noctes cantabat. Quem sicut apes regem suum, 
numera multitudo fratrum secuta, illum mon. 
edificavit: licebatque illic videre apud unum- 
que diversos modus vilae exercitationis. Hunc 
indo Elpidium, οἱ vere Elpidium, qui revera 
iudebat, et propter Christum sustinebat affi- 
»m, noctu psallentem nobis unacum eo psallen- 
, pupugit scorpius : quem cum caloasset stans, 
1utavit habitum corporis ; tanta tolerantia nul- 
luxit rationem doloris quem inussit scoripius, 
autem cum quodam die quidam frater teneret 
im sarmenti (154). id accepil sanctus dum se- 
in margine montis, et infodit lanquam plantans, 
ion. esset. tempus ; usque adeo autem crevit, 


1214 


CAPUT CIX. 
Vita abbalis Sisinnii. 

Hujus discipulus Sisinnius nomine, qui prodiit qui- 
dem ex servili fortuna ; flde autem liber, genere Cap- 
padox. Oportet enim genera quoque significare ad 
gloriam Christi qui nos reddit claros genere, nempe 
deducit ad beatam et. veram nobilitatem, nempe re- 
gnum colorum. Hio cum fuisset longo tempore apud - 
beatum Elpidium acris athlela virtutum  exercitatio- 
nis, ut qui sex vel septem annis didicisset viri virtu- 
tes, et fortitudinem laborum in exercitatione, is post- 
ea seipeum inclusit monimento. In eo autem cons- 
titutus ires annos, perseveravit in orationibus, 
non noctu, non interdiu sedens, non accumbens, non 
foras egrediens. Is assecutus est graliam adversus 


B demones. Nuncautem reversus in patriam, dignus 


est habitus presbyteratu ; ab eo collecta fraternitate 
virorum et mulierum, dato testimonio impatibilitatis 
per honestam vite institutionem, et mascula expulsa 
sua cupiditate, et feminarum mollitie constricta con- 
tinentia, adeo ut. impleatur quod scriptum est : In 
Christo Jesu non est masculuset femina ; non est ser- 
vus, nec liber (Galat. 11). Est autem etiam insigniter 
hospitalis, elsi careat possessionibus, in viluperium 
divitum qui minime impertiuntur. 
CAPUT CX. 
Vita abbatis Gaddana (157). 

Novi ego senem quemdam  Palestüinum genere, 
Gaddanam nomine, qui toto vite sua tempore vixit 
absque teclo, vixit autem circa Jordanem. Hunc bea- 


| ampla vitis evasit, ut. tegeret totam ecela- (Σ tum cremitam, cum Judxi moti wemulatione, in locis 


GAPUT CVII. 
Vita abbalis /Enesii. 


n hoc sancto Dei athleta una etiam fuit con- 
iatus inelytus Dei servus /Enesius, vir ma- 
:xistimationis, et qui fuit insignis in exercita- 


CAPUT CVII. 
Vita abbatis Eustathii (155). 


ejus frater Eustathius et honore equalis, 
otoque et alacri animo exercens vile certa- 


au!em processit beatus Elpidius impatibilitate 


qua sunt circa mare Mortuum adorti, stricto gladio 
invasissent, accidit ut tale fieret miraculum. Dum 
ensem extolleret, et vellet Gaddane afferre interitum, 
exsiccata est manus ejus qui ensem tenebat, isque 
illi ita cecidit ut non sentiret. Hoc auxilium a Deo 
latum est beato Gaddana, et hac victus beati viri us- 
que ad finem vit». 


CAPUT CXI. 
Vita abbatis Elia. 


Rursus quidam Elias monachus probatissimus, in 
iisdem locis habitabat in spelunca ; et cum esset vite 
honestissime et in primis religiose, vocabat conti- 
nentise et orationi, omnes advenientes benigne exci- 
piens. Quodam ergo die cum «complures fratres ad 


is macerans, ut tota ejus (159) ossium structura ἢ eum accessissent, erat enim illac eis transeundum, 


icue pateret. Fertur autem hoc quoque in ejus 
lis narrationibus a studiosis ejus discipulis,quod 
viginti quinque annis non fuit conversus ad Oc- 
item ; etsi spelunce ostium esset positum in 
is cacumine. Neque post horam sextam solem 
mminebat capiti, vidit unquam inclinantem ad 
lentem ; neque stellas qua in occasu oriuntur 
viginti annis. Hic magnus athleta patientie, ex 
ngressus est speluncam, non descendit de monte 
c fuit sepultus. Hec sunt ocelestia facinora co. 
li et invicti athlete  Elpidii, qui nunc cum sui 
libus degit in paradiso. 


ei panes defecerunt ; juransque nobis affirmabat di- 
cens : Propemodum sum exanimatus ob cibi penu- 
riam. Ingressus ergo cellam moerore animi confe- 
clus, quod nescirem quemadmodum in eos qui ad- 
ventarant, implerem pro viribus mensuram charita- 
tis, inveni tres recentes panes illic positos, quos 
letus accepi et apposui. Cum autem viginti viri co- 
medissent ad satietatem, superfuit unus panis. Eum 
autem cum sustulissem, usus sum eo viginti quinque 
diebus. Hec domini gratia facta est cum hospitali 
Elia, cujus laborum remunerationes parate sunt 
apud benignum Dominum. 


1215 


CAPUT CXII. 
De S1b^atio. 

Qoidam sazcularis Sabbatius nomine, Jeriehantinus 
genere, cum baberet uxorem, propter Dei timorem 
adeo amavit monacbos, ut ipse obiret cellas et om- 
nem solitadinem noctibus, et in unoquoque monaste- 
rios foris poneret usum modiam dactylorum, et ole- 
rum quod satis esset, propterea quod pane non ves- 
cantor qui in Jordane sunt exercitatores. Huic Mona- 
cborum excepiori (158), εἰ commodz mense pro 
continentibus structori, cum is quodam die tulisset 
sanctisquae exercitalioni erant necessaria, maligni 
emulationeleo oecurrit, inimico monachorum exci- 
tanteimmanem feram adversus ministrum monacho- 
rum, studente et illas privare refectione, et hunc suo 
proposito. Et cum fera eum comprehendissel a lapide 
unius ex monachis, suis unguibus eum protrusit et 
evertit. Sed qui docuit in Daniele leones jejunare, 
prohibuit ne eum qui servabai pracepta devoraret 
leo, esti valde esuriret. Quo factum est ut accepto 
senis asino recederet; qui enim huic vitam donave- 
rat, fere quoque famen sedavit. 

CAPUT CXII. 
De Philoromo (159) presbytero. 

Religiossimum presbyterum — Deique amantissi- 
mum Philoromum in Galatia convenimus, et cum eo 
longo tempore versati sumus, qui fuit vir exercitatis- 
simus. Is ortus quidem est ex matre serva, patre 
vero libero. Tantam autem virtutum nobilitatem 
ostendit in vita Christiane institutione, ut etiam ipsi 
qui sunt in genere insuperabiles, ejus vitam angelis 
equalem revererentur, et efficacem virtutem exzerci- 
tationis. Is mundo renuntiavit in diebus Juliani exse- 
crandi imperatoris, et libere cum hoc impio est lo- 
cutus generosus Christi athleta Philoromus, quem 
jussit radi, el a puerís validissime verberari (160). 
Is vero rem fortiter et toleranter tulit, et ei egit gra- 
tías, ut ipse nobis narravit. Hunc preclarum virum 
in principioadortum est bellum fornicationis et gale, 
ut dicebat, quem morbum tyrannidem (161) exercen- 
tem ita superavit, ac si immensum incendium multa 
aqua exstingueret : summa cura continentia ferrum 
gestando, et se concludendo, et abstinendo a cibis et 
pane triticeo, et ut semel dicam, ab omnibus coctis, 
et in his se fortiter gerendo ac tolerando annis octoe 
decim. Qui cum id vicerit, potuit hymnum victoris 
canere, sic dicens: Exaltabo te, Domine, quoniam 
suscepistime, et non letificasti inimicos meos supra 
me (Psal. xxix). Hic & spiritu fornicationis varie 
oppugnatus, perseveravit quadraginta annos in mo- 
nasterio. ls autem narrabal, dicens: Triginta et 
duos annos nullum fructum tetigi. Cum autem, in- 
quit, timiditas me summe oppugnasset, adeo ut vel 
interdiu pertimescerem, me inclusi sex annos in mo- 
nimento; et ea ratione evasi superior, ex impatibili- 
late bellum gerens cum spiritu, qui mihi banc impo- 
nebat servitutem. Hujus viri insignis magnam curam 
gerebat beatus Basilius episcopus, qui delectabatur 
ejus austeritate, constantia, et in opere diligentia, 


PALLADII 
À qui adhucin hodiernum diem a calamo et chai 


recessit, cum sit natus annum oetogesimumr 
hic beatas : Ex quo sum initialus et regener 
Spiritu et aqua, usque in hodiernum diem, a 
panem gratisnon eomedi, sed eum qui ex proi 
boribus paratur : et coram Deo loquens (16? 
persuadebet sc ducentos quinquaginta soli 
opere mannum suarum dedisse iis qui erani 
ae mutili, neque ulli unquam fecisse injuriam 
destri itinere venit Romam usque ad oran 
marivrio sanctorum Petri et Pauli : pervenit 
etiam usque ad Alexandriam, cum  vovisset, i 
tyrium venerandi athlete Marci. Dignus ast 
quit, sum habitus, qui voti gratia bis propri: 
bus venirem Jerosolyma ad honoranda loca 
etipse mihi suppeditavi impensas. Dicebat 
nobis, ut utilitatem ex eo caperemus : Non 1: 
me unquam animo a Deo meo recessisse. Huj 
Philoromi talia sunt certamina, et in his est 
victoria, et beatorum laborum ei redditur fi 
rona glorie immarcescibilis. 
CAPUT CXIV. 
Vita beati Severiani (163) et ejus uxoris. 
In Ancyra Galatiz, in ipso loco contigit mih 
qui quemdam Severianum ex comitibus uns cu! 
conjugc Bosphoria, nec eorum magnam habui 
rientiam. Ili quidem multa spe bona repleti s 
suos frustrantur filios, revera in futura int» 
Suorum enim prediorum reditus consumunt i 
nos, habentes quatuor filios, et duas filias, q 
nullam possessionem (164) dederunt, preut 
iis que nupserant. Dicebant autem reliquis? 
liis : Post nostrum decessum omnia sunt w 
quandiu autem sumus superstites, nos possess 
nostrarum fructus colligemus, eos distribuent: 
clesiis οἱ monasteriis, οἱ xenodochiis, et om 
egentibus, quorum preces et vobis et nobis & 
pro hac temporaria et luboriosa vita aeternss 
parabunt (Eccli. xx:, 6). In quibus hoc queqp 
eorum virtutis egregie. Cum esset magna fux 
que omnium hominum pervadebat viscera, illi: 
eas quie tunc erant herreses  traduxerunt ad X 
opinionem. Nam cum in multis prediis horrea 
aperuissent, ea prebebant in alimesiom psspert 
adeo ut ex bac inexplicabili eomm benignitate 
unam recte fidei consonantiam osea t 


p erant heretice opinionis, Deo gratias gets 


simplicem eorum fidei, et immensam 
tiam. Alia autem exercitatio eorum erst edoir 
vestis eorum habitus erat maxime venerandi 
parcus ; eratque in eis magna et qua dici nequ 
ctus tenuitas ; erant valde modici sumptus, 
rum frugalitate contenti quantam vita "d 
pietatem in Deum mirandum in modum 

in agris degentes plurimo tempore, semper fag 
civitates, et vitia que ex eig oriuntur, ne ex Ni 
cum turba conversatione tumultus civiles sii 
rent,et exciderent a Dei proposito. Prop 
omnia horum beatorum reote vite facinora, 






4211 


ΚΈΕΦΑΛ. PIB. 
Περὶ Σαδδατίου. 

Σαδδάτιος ἀνόματι χοσμικὸς, τῷ γένει ᾿Ιεριχούν- 
τιος, γυναῖκα ἔχων, διὰ τὸν τοῦ Θεοῦ φόδον τοσοῦτον 
ἐγένετο φιλομονάζων, ὡς χυχλεύειν τοῦτον ἀνὰ τὰς 
χέλλας, xal τὴν ἔρημόν πᾶσαν ἐν ταῖς νυξίν. Καὶ 
xa0' ἑχάστην μονὴν λάθρα ἔξω τιθέναι φοινίχων 
μόδιον ἕνα, καὶ λαχάνων τὸ αὔταρχες, διὰ τὸ μὴ 
ἐσθίειν ἄροτον τοὺς ἀσχητὰς χατὰ τὸν ᾿Ιορδάνην. 
Τούτῳ δὲ τῷ δεξιωτῇ τῶν μοναχῶν, χαὶ εὐτραπέζῳ 
τῶν ἐγχρατῶν, μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἀποχομίσαντι τοῖς 
ἁγίοις τὰ τῆς ἀσχήσεως ἐπιτήδεια, ζήλῳ τοῦ πονη- 
ροῦ τούτῳ λέων ὑπήντησεν, τοῦ ἐχθροῦ τῶν μοναχῶν 
τὸν ἀνήμερον θῆρα χατὰ τοῦ διαχόνου αὐτῶν ἐξεγεί- 
ραντος, στὲρῆσαι σπουδάζοντος κἀχείνοις τὴν ἀνά- 
παυσιν, xal τοῦτον τῆς προθέσεως. Καὶ χαταλαδὼν 
αὐτὸν ὁ θὴρ ἀπὸ σημείου ἑνὸς τῶν μοναχῶν, τῇ ἰδίᾳ 
δοακὶ ὦσεν αὐτὸν, καὶ κατέστρεψεν. ᾿Αλλ’ ὁ ἐπὶ 
τοῦ Δανιὴλ διδάξας νηστεύειν τοὺς λέοντας, χαὶ 
τὸῦτον τῆς τοῦ φιλεντόλου θοίνης ἐκώλυσεν σφοδρῶς 
πεινῶντα τὸν λέοντα. Ἐξ ὧν τὸν ὄνον τοῦ γέροντος 
λαδὼν ἀνεχώρησεν, 'O γὰρ τούτῳ τὴν ζωὴν χαρισά- 
μενος, xai τοὸ θηρὸς τὴν πεῖναν παρεουθήσατμ. 

ΚΕΦΑΛ. PIT". 
Περὶ Φιλορώμου. 

Περιετύχομεν ἐν Γαλατίᾳ καὶ συνεχρονίσαμεν 
μαχρῷ χρόνῳ τῷ θεοφιλεστάτῳ πρεσδυτέρῳ Φιλο- 
ρώμῳ, ἀνδρὶ ἀσχητιχωτάτῳ καὶ κχαρτεριχωτάτῳ. 
*Oc ὥρμητο μὲν ἐξ οἰχκέτιδος μητρὸς ἐλευθέρου δὲ 
πατρός. Τοσαύτην δὲ εὐγένειαν ἐνάρετον εἰς τὴν 
χατὰ τὸν Χριστὸν ἐνεδείξατο πολιτείαν, ὡς χαὶ a0- 


HISTORIA LAUSIACA. 


ἃ σίλειος énlaxoroc, ἡδόμενος αὐτοῦ τῇ αὐστηρίᾳ, xai 


4218 


τῇ στυφότητι, xai προσεχείᾳ τοῦ ἔργου " ὃς εἰσέτι 
xai νῦν τοῦ καλάμου καὶ τῆς τετράδος τοῦ γράφειν 
οὐχἐνεχώρησεν, ὀγδοηχοστόν που ἄγων ἔτος τῆς 
ἡλικίας, Οὗτος ἔφησεν ὁ μακάριος, ὅτι ἀφ᾽ ob. ἐμυ- 
σταγωγήθη καὶ ἀνεγεννήθη ἐξ ὕδατος xal Πνεύματος, 
μέχρι τῆς σήμερον ἡμέρας, ἄρτον ἀλλότριον δωρεὰν 
οὐ βέδρωχκεν παρά τινι, ἀλλ’ Ex τῶν ἰδίων πόνων, 
καὶ ἐπὶ Θεοῦ ἡμᾶς ἔπεισεν, ὅτι διαχόσια πεντήχοντα 
νομίσματα ἐκ τοῦ ἔργου τῶν χειρῶν αὐτοῦ λελωβη- 
μένοις δέδωχεν, ἀδιχήσας οὐδένα οὐδέποτε. Ὅς 
πεζῇ τῇ πορείᾳ xai μέχρις αὐτῆς Ῥώμης ἀπῆλθεν, 
εὐξόμενος εἰς τὸ ἁγιώτατον μαρτύριον τῶν μαχά- 
pev xal ἱερῶν ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ Πέτρου καὶ 
Παύλου. Ἔφθασε δὲ xal μέχρις ᾿Αλεξανδρείας, εὖ- 
ξόμενος εἰς τὸ μαρτύριον τοῦ τιμίου ἀθλητοῦ Μά;- 
κου. Κατηξιώθην δὲ, ἔφη, χάριν εὐχῆς, καὶ δεύτερον 
ἐν Ἱεροσολύμοις εἰς τιμὴν τῶν ἁγίων τόπων ἰδίοις 
ἀπελθὼν ποσὶν, xai ἀναλώμασιν ἑαυτῷ ἑἐπαρχέσας. 
Ἔλεγεν δὲ ἡμῖν οὗτος ἀὐτὸς χάριν τοῦ ἡμᾶς ὠφελη- 
θῆναι, ὅτι Οὐ μέμνημαί ποτε ἀποστὰς κατὰ νοῦν 
τοῦ Θεοῦ μου. Ταῦτα τὰ ἄθλα τοῦ μαχαρίου Φιλο- 
ρώμου, xal ἐν τούτοις ἣ ἀήττητος νίχη * xal αὐτῷ 
ἀποδέδοται τῶν μαχαρίων πόνων τὸ πέρας, ὁ ἀμα- 
ράντινος τῆς δόξης στέφανος. 
ΚΕΦΑΛ. PIA'. 
Περὶ Σευηριανοῦ, 

Ἐν 'Aqxópg τῆς Γαλατίας, ἐν αὐτῇ τῇ πόλει, πε- 
ριέτυχόν Σευηριανῷ τινι λαμπροτάτῳ ἀπὸ κομήτων 
ἅμα τῇ τούτου ἐλευθέρᾳ Bocmoplg* dw xol μιχρὰν 
πεῖραν ἔσχον" οἵτινες ἐπὶ τοσοῦτον ἐλπίδων χρη- 


τοὺς τοὺς ἀνιχήτους ἐν γένει αἰδεῖσθαι αὐτοῦ τὴν C στῶν ἐπληρώθησαν, ὡς xal τὰ τέχνα αὐτῶν παρα- 


ἰσάγγελλον ζωὴν, καὶ τὴν τῆς ἀσχήσεως ἐνεργὸν 
ἀρετὴν. Οὔτος ἀπετάξατο ἐ» ταῖς ἡμέραις Ἰουλια- 
νοῦ τοῦ δυσωνύμου βασιλέως, καὶ μετὰ παῤῥησίας 
διελέχθη τούτῳ δυσσεύεϊ ὁ γενναῖος τοῦ Χριστοῦ 
ἀθλητὴς ὁ Φιλόρωμος * ὃν ξυρισθῆναι ἐχέλευσεν, xxi 
δπὸ παιδαρίων ἐντονώτατα χοσσισθῆναι. Ὅς ἐγχαρ- 
τερήσας τῷ πράγματι, xal χάριτας αὐτῷ ὡμολόγη- 
σεν, ὡς αὐτὸς ἡμῖν διηγήσατο, Τούτῳ ἐπέθετο τῷ 
Ὑεννάίῳ ἐν προοιμίοις ὁ τῆς πορνείας πόλεμος καὶ 
τῆς γαστριμαργίας, ὡς ἔλεγεν * Uc τυραννῆσαν τὸ 
“πάθος ἐξήλασεν * χαθάπερ πυρχαϊὰν ἄμετρον ὕδατι 
λάδρῳ κατασδέσας ἄχρας ἐγκρατείας ὅρῳ, σιδηρο- 
φορίᾳ τε, καὶ ἐγχλεισμῷ, χαὶ ἀποχῇ βρωμάτων xai 
σιτίνου ἄρτου, καὶ ἁπαξαπλῶς πάντων τῶν ἑψομέ- 
νων διὰ πυρὸς, διακαρτερήσας ἐν τούτοις ἐπὶ δέχα 
καὶ ὀχτὼ ἔτεσιν. Ὅστις ταῦτα ὑπερονιχήσας τὰ 
ἄταχτα πάθη, (ctv τὸν ἐπινίχιον ὕμνον τῷ Χριστῷ * 
Ὑφώσω σε, Κύριε, ὅτι ὑπέλαδές με, καὶ οὐχ εὔφρα- 
νας τοὺς ἐχθρούς μου ἐπ᾿ ἐμέ. Οὗτος ὑπὸ τῶν πνευ- 
μᾶτων τῆς πονηρίας διαφόρως πολεμηθεὶς ἐνεχαρ- 
* πέρησεν ἐν ἑνὶ μοναστηρίῳ τεσσαράχοντα ἔτη. 
᾿Αφηγεῖτο δὲ οὗτος. ὅτι Ἐπὶ τριάχοντα xai δύο ἔτη 
οὐδεμιᾶς ὀπώρας ἡ ψάμν». Δειλίας δὲ ποτέ με, φησὶ, 
πολεμησάτης εἰς ἄχρον, ὧς xal τὴν ἡμέραν αὐτὴν 
ἔχφοδον γίνεσθαι, πρὸς τὸ ταύτης περιγενέσθαι, 
μνήματι ἑαυτὸν χαθεῖρξεν ἐπὶ ἔτη ἕξ. Καὶ ταύτης 
᾿ περιεγένετο τὸν ἐξ ἐπαφῆς πόλεμον πολεμήσας μετὰ 
τοῦ πνεύματος τοῦ τὴν δειλίαν τούτῳ ἐπάγοντος. 
Τούτου τοῦ ἀοιδίμου πάνυ ἐχήδετο ὁ μακάριος Ba- 


ParRoL, GR. XXXIV. 


λογίσασθαι, ἔργῳ τὰ μέλλοντα βλέποντες. Τὰς γὰρ 
προσόδους τῶν χωρίων ἀναλίσχουσιν εἰς τοὺς δεο- 
μένους, ἔχοντες τέσσαρας υἱοὺς καὶ δύο θυγατέρας, 
οἷς οὐδὲ xvf, μα ἐδίδοσαν, παρεκτὸς τῶν γαμηθεισῶν " 
λέγοντες τοῖς λοιποῖς τῶν τέχνων, ὅτι Μετὰ μὲν ἡμετέ- 
ραν ἀπούὔίωσιν πάντα ἐστὶν ὑμέτερα, ἐν ᾧ δὲ περί- 
ἐσμεν, τοὺς χαρποὺς τῶν χτημάτων ἡμεῖς χομισόμεθα 
διανέμοντες ἐχχλησίαις, καὶ μοναστηρίοις, καὶ ξενοδο-- 
χείως, καὶ πᾶσι τοῖς δεομένοις * ὦν αἱ εὐχαὶ καὶ ὁμῖν 
wal ἡμῖν, ὦ τέχνα, τὴν αἰώνιον ζωὴν ἀντὶ τῆς προσ- 
καίρου ταύτην καὶ ἐπιπόνου παρέξουσι. Καὶ τοῦτο δὲ 
αὐτοῖς ἐνάρετον ὑπῆρξεν " λιμοῦ γενομένου μεγάλου, 
xalxatà σπλάγχνων χωροῦντος πάντων ἀνθρώπων, 
«τότε ἐχεῖνοι τὰς αἱρέσεις τὰς buie εἰς ὀρθοδοξίαν 
μετήνεγκαν. Ἐν πολλοῖς γὰρ χωρίοις τοὺς σιτοῦο- 
λῶνας ἑαυτῶν ἀνοίξαντες παρέθηχαν εἷς διατροφὴν 
τοῖς πεινῶσιν. Ὡς ἐχ τῆς τούτων ἀφάτου φιλσνθρω- 
πίας εἰς μίαν συμφωνίαν τῆς ὀρθῆς πίστεως συνελ- 
θεῖν τὰς αἱρέσεις, δοξάζοντας τὸν Θεὸν ἐπὶ τῇ τού- 
των ἁπλὴ πίστει xai ἀμέτρῳ εὐποιίᾳφ. Ἢ δὲ ἀλλη 
ἄσχησις τούτων θαυμασία, σχῆμα σεμνότατον καθ᾽ 
ὑπερδολὴν, λιτότης ἐσθῆτος xal εὐτέλεια παρ᾽ αὐτοῖς 
πολλὴ xai ἀνέχφραστος. ᾿Ολιγοδάπανο: σφόδρα λιτό- 
τητι τροφῆς ἀποχρώμενοι ὅσον τὸ ζὴν ἀπαιτεῖ " 
ἐξασχοῦντες τὴν εἰς Θεὸν σωφροσύνην ὑπερφυῶς " 
τὸ πλεῖστον τῶν χρόνων ἐν ἀγροῖς διαιτώμενοι, ἦδι- 
στα μᾶλλον τῇ ἡσυχίᾳ προσομιλοῦντις." NR 
ἀεὶ τὰς πόλεις xal τὰς ix τούτων cocco iva wear 
μήποτε τῷ συνασμενισμῷ τῶν ὄγκου TESSNANIS CES bn 


"SS 


4219 


PALLADII 


1220 


θορύδων τῶν πολιτιχῶν, ἐχπίπτοντες τῆς ἐνθέον α Βησχαρίων ὀνόματι. Οὔτος κατελθὼν εἰς χώμην τινὰ, 


προθέσεως. Διά τοι ταῦτα πᾶντα τὰ κατορθώματα τῆς 
ἐναρέτου πολιτείας τούτων τῶν μαχαρίων ἐντεῦθεν 
φὸη βλέπουσι τοῖς νοητοῖς ὀφθαλμοῖς τὰ ἡτοιμασμένα 
αὐτοῖς παρὰ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ τὰ αἰώνια ἀγαθά. 
ΚΕΦΑΑ. PIE'. 
Περὶ τοῦ ἐλεήμονος μοναχοῦ. 

Ὁμοίως ἐν ταύτῃ τῇ πόλει εὑρήχαμεν μονάζοντα, 
χειροτονίαν μὲν πρεσδυτερίου μὴ καταδεξαμένῳ 
δέξασθαι, ἀπὸ στρατείας ἠγμένον ὀλίγου χρόνου. Ὅς 
εἰκοστὸν ἕτος ἄγων ἐν ἀσκήσει ταύτην εἶχε τὴν πο- 
λιτείαν * παραμένει μὲν τῷ imioxóm τῆς πόλεως 
ἀνδρὶ ἁγιωτάτῳ. Τοσοῦτον δέ ἐστι φιλάνθρωπος καὶ 
ἐλεήμων, ὡς καὶ τὰς πόλεις περιιέναι, καὶ ἐλεεῖν 
τοὺς δεομένους. Οὗτος οὐχ ἀμελεῖ οὐ φυλακῆς, οὐ 


3 ^ 2 λ ( , t 
νοσοχομείου, οὐ πτωχείου, οὐ πλουσίου, οὐ πένὴτος, Β 


ἀλλὰ πᾶσιν ἐπιχουρεῖ " τοῖς μὲν πλουσίοις λόγους 
εὐσπλαγχνίας παρέχων xal ἐλέους, ὡς ἀσπλάγχνοις 
xal ἀνελεήμοσιν * τῶν δὲ ἐνδεῶν φροντίζων ἑκάστου 
τὰ πρὸς τὰς χρείας " τοὺς μαχομένους εἴρηνεύων, 
τοῖς γυμνοῖς χορηγῶν ἐνδύματα, τοῖς ἀσθενοῦσι τὰ 
ἀλεξιτήρια πρὸς θεράπειαν. Ota δὲ φιλεῖ γίνεσθαι ἐν 
πάσαις ταῖς πόλεσι ταὶς μεγάλαις, ἔστι καὶ ἐν αὐτῇ. 
Ἐν γὰρ τῇ στοᾷ τῆς ἐχχληπτίας πλῆθος τῶν λωδῶν 
ἐστι xaxaxslucvov, ἐρανιζόμενον τὴν τροφὴν τὴν 
ἐφήμερον, τῶν μὲν ἀγάμων, τῶν δὲ γεγαμηχότων. 
Συνέδη οὖν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐν νυχτὶ τίχτειν ἑνὸς 
τούτων τὴν γυναῖκα ἐν τῇ στοᾷ, xal τοῦτο ἐν χει- 
μῶνι. Βοώσης οὖν αὐτῆς, χαὶ χεντουμένης ὑπὸ τῆς 
ἀφορήτου ἐχείνης ὀδύνης, ἐπήχουσεν τῆς ὀλολυγῆς 
ὁ μαχάριος οὗτος προσευχόμενος ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ, 
καὶ καταλείψας τὰς συνήθεις οὐτοῦ προσευχὰς, ἐξελ- 
θὼν ἐπίδε, καὶ μηδένα εὑρὼν τὸν ταύτῃ παραστησό- 
μενον ἐν τῇ ἀνάγχῃ ἐκείνη, αὐτὸς ἰατρίνης τόπον 
ἐπέσχεν, οὐ βδελυξάμενος τὸ μῦσος τὸ παραχολου- 
θοῦν ταῖς τιχτούσάις τῶν γυναιχῶν, ἀναισθησίαν 
αὐτῷ χαρισαμένης τῆς βαθυτάτης ταύτης ἐλεημοσύ- 
νης τῆς παρ᾽ αὐτοῦ γεγενημένης. Τούτου μὲν τοῦ 
φιλοχρίστου τὸ εἶδος τῶν ἱματίων, ὧν περιδέδληται, 
οὐχ ἔστιν ἄξιον ὀδολοῦ. Τὸ δὲ βρῶμα τῶν ἱματίων 
ἀμφήσιστον * πυχτίῳ ἐγκύψαι οὐ χαρτερεῖ, τῆς φιλ- 
ανθρωπίας αὐτὸν ἀπελαυνούσης τῶν ἀναγνωσμά- 
των. Βιύλίον ἐάν τις αὐτῷ χαρίσηται τῶν ἀδελφῶν, 
παραχρῆμα τοῦτο πιπράσχει, toic ἐνδεομένοις δὲ τὸ 
τίμημα διανέμων, ἐπιλέγων τοῦτο τοῖς ἐπισχήπτουσι, 
διὰ τί ταῦτα πωλεῖ, ὅτι ΠΙόθεν ἔχω μου πεῖσαι τὸν 
διδασκαλον, ὅτι τὴν τέχνην αὐτοῦ μεμάθηκα ἀκρι- 
ὀῶς, ἐὰν μὴ αὐτῷ ἐχείνῳ καταχρήσωμαι εἰς τὸ τῆς 
τέχνης κατόρθωμα ; Ὁ ἀθάνατος οὗτος ἐν ταύτῃ πα- 
ραμείνας τῇ πράξει ἄχρι τῆς δεῦρο ἀειθαλὲς μνήμης 
ὄνομα πάσῃ τῇ περιοίχῳ ἐκείνῃ κατέλιπεν, αὐτὸς 
τὴν αἰώνιον χαρὰν ἐν τῇ τῶν οὐρανῶν βασιλείᾳ χαρ- 
πούμενος * ἀπολαμδάνων τῶν μαχαρίων πόνων τὰ 
ἄξια ἔπαθλα " πεινῶντας θρέψας ἐνθάδε, xai γυ- 
μνοῖς περιδόλαια χαρισάμενος, νυνὶ παρὰ τῷ μισθ- 
αποδότῃ τῶν χαλῶν ἔργων παντοδαπῆς τρυφῆς ἀπο- 
λαύων. 
ΚΕΦΑΛ. PIG", 
Βίος τοῦ à66a Βησαρίωνος, 
᾿Εγένετό τις γέρων ἀχτήμων καὶ ἐλεήμων, ἀδδᾶ 


ἴδεν γυμνὸν πτωχὸν ἐν τῇ ἀγορᾷ τεθνηκότα. Αὐτὸς 
δὲ ἕνα χιτῶνα φορῶν, χατὰ τὴν εὐαγγελικὴν παρέ- 
δοσιν, xai μιχρὸν μαφόριον * οὐδὲν γὰρ ἐκέκτητο 
πλὴν τούτου τοῦ ἀναγχαίου σχεπάσματος. Εἶχεν δὲ 
καὶ μικρὸν Εὐαγγέλιον ὑπὸ τὴν μάλην ἀεὶ, πρὸς ἔλεγ- 
χον ἑαυτοῦ τοῦ διαπαντὸς ὑπαχούειν τῇ Δεσπότιχῇ 
φωνῇ, 7j μᾶλλον ἔργῳ κατορθωθέντα τὸν λόγον ἐπιφε- 
ρόμενος. Τοιαύτῃ γὰρ ὁ ἀνὴρ ὑπερδολῇ βίου χρησά- 
μενος, ἀνεπαισχύντως ὡς ἐπίγειος ἄγγελος τὴν ἐπου- 
ράνιον ἐν νόψλῳ διήνυσεν πορεῖαν. Οὗ τος υὖν ἑωρακὼς 
τὸ λείψανον, εὐφυῶς τὸ μαφόριον ἀποφορτωσάμενος, 
ἐναπέθετο τῷ τεθνηχότι, Καὶ πάλιν ὀλίγον βαδίσας, 
δεομένῳ γυμνῷ συνήντησεν" καὶ διαχρινόμενος ἔστη 
xa0' ἑαυτὸν λογιζόμενος οὕτως * Πῶς ἔγὼ μὲν, ὁ of 
θεν ἀποταξάμενος τῷ χόσμῳψ, ἱμάτιον περίχειμαι, ὁ 
δὲ ἐμὸς ἀδελφὸς ψύχει καταπήγνυτχι ; Εἴ τοίνυν icu 
τοῦτον λιποψυχῆσαι, θανάτου πάντως αἶτιος τῷ 
πλῃσίον γενήσομαι. Τί οὖν ; ἀποδυσάμενος μερίσω, 
τὸν χιτῶνα χόψας, ἤ τὸ πᾶν τῷ xat' εἴκόνα Θεοῦ 
δώσω ; ᾿Αλλὰ τί χρήσιμον ἐμοί τε κἀκείνῳ τὸ σχιζό- 
μενον μέρος ; Καὶ διαχριθεὶς ἔφη - Μὴ βλάδη τις 
ἡμῖν, εἰ πλέον ποιήσωμεν τῆς ἐντολῆς ; Τοιγαροῦν ὁ 
γεναῖος οὗτος ἀθλήσας, προθύμως καλεῖ τὸν πτωχόν 
εἰς τὸν πυλῶνα, καὶ τοῦτον ἐνδεδυμένον ἀπολύσας, 
ἔστη γυμνὸς, ἑαυτὸν ταῖς χερσὶ περισκέπων, ὀχλάσας 
xal ὑποχαθήμενος, μόνον ἔχων τὸν πλουσιοποιὸν 
λόγον ὑπὸ τὴν μάλην, Κατ᾽ οἰκονομίαν δὲ τούτου παρ- 
ιόντὸς ὁ ἐπὶ τῆς εἰρήνης ἐπέγνω τὸν γέροντα, xj 
πρὸς τὸν ἐχόμενον σύμμαχον εἶπε Βλέπε ἐκεῖ οὐχ 
ἔστιν ὁ γέρων ἀδύᾶ Βησαρίων ; τοῦ δὲ φήσαντος, 
Ναί" χκαταδὰς ἔχ τοῦ ζώου ταχέως, ἡρώτησεν τὸν 
ἅγιον, ὅτι Τίς σε ἐξέδυσεν ; Ὃ δὲ τῇ δεξιᾷ προσενεγ- 
χὼν τὸ Εὐαγγέλιον, Τοῦτο, φησὶν, ἐξέδυσέν με. Π:- 
ραχρῆμα δὲ τὸ ἑαυτοῦ ἱμάτιον ὁ ἐπὶ τῆς εἰρήνης 
ἀποδυσάμενος, τὸν τέλειον στρατιώτην ἐνέδυσεν, Καὶ 
ἀπαθῶς φορέσας τὴν ὡς μικρὰν ἐσθῆτα τῶν μον:χῶν 
τοῦ χύσμου ἀνεχώρησεν ἀφανὴς, τούτου τὴν πολιτείαν 
ἑωραχότος, ἐχχλίνων τὸν ἔπαινον, τὴν παρὰ τοῦ 
χρυπτοῦ τιμὴν ὁ χρυπτόμενος ἀναμένων. 'O αὐτός 
οὗτος μετὰ τὸ χκατωρθωχέναι πᾶσαν εὐαγγελιχὴν 
ἐντολὴν, μηδὲ ἔχων τοῦ κόσμου τούτου ἔτι xti διά- 
votav, πρὸς ἐντελεστέραν τῆς θείας ἀποφάσεως ἐργ1- 
σίαν, ἐν παρόδῳ πτωχὸν ἑωρακὼς, δρομαίως εἷς τὴν 

ἀγορὰν ἀπῆλθεν, ἔνθα στὰς ὀλίγον, τόμον Ἐὐεγγελίου 

διαπέπραχεν. McO' ἡμέρας οὖν ὃ σὺν αὐτῷ was, 
466a Δουλᾶς λεγόμενος, ἡρώτησεν τὸν ἄροντα, 
λέγων, ὅτι Τί γέγονεν τὸ μικρὸν βιδλίον, ἀδδὰ; 
πρὸς ὃν ἡσύχως ὁ γέρων σεμνὸ" xal γαριέστττον 
ῥῆμα λίαν ἐφθέγξατο, φάσχων οὕτως - Μὴ λυποῦ, 
ἀδελφέ - ἵνα γὰρ ἐκεῖ παῤῥησίαν ἔχωμεν, αὐτὸν τὸν 
λόγον ἐπώλησα διὰ τὴν ὑπακγὴν τὸν ἀεὶ λέγοντά ptt 
Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, xai δὸς πτωχοῖς. Εἶεν. 
δὲ xal ἄλλαι πράξεις πάμπολλαι ἐνάρεται τοῦ prp! 
λου τούτου Πατρός * μεθ᾽ οὗ καὶ ἡμεῖς μέρος ἔχεν 
χαταξιωθῶμεν, χάριτι τοῦ Χριστοῦ. ᾿Αμήν. 

ΚΕΦΑΛ. ΡΙΖ'. 
Περὶ Μελάνης, 


᾿Αγαγκαῖον δὲ ἡγησάμην καὶ γυναικῶν ἀνδρείαν 





HISTORIA LAUSIACA. 


1222 


:ntibus oculis aspiciunt eterna bona que pa- A mentum. Habebat autem semper quoque parvum 


nt ἃ Dei gloria. 
CAPUT CXV. 
Vila Eleemonis monachi. 

nus in hac civitate monachum, qui ordinem 
eratus suscipere recusavit. Venerat autem ad 
)positum post militiam exigiu temporis. Is 
ium annum agens in exercitatione, hoc habuit 
3itutum ut permaneret apud civitatis episco- 
rum sanctissimum. Est autem adeo benignus 
ricora, ut eliam urbes circumeat, et miserea- 
um qui indigent. Is non negligit custodiam, 
socomium, non ptochium, non divitem, non 
sem; sed fert opem omnibus: apud divites 
, ut immites et immisericordes, verba faciens 
ericordia, unicuique autem ex indigentibus 
ns qui sunt necessaria, eos qui pugnant pa- 
, nudis suppeditans indumenta, egrotis me- 
nta afferens ad curationem. Quod autem solet 

omnibus magnis civitatibus, in ea quoque 
in porticu enim ecclesicejacet multitudo man- 
ac mutilorum, quotidianum victum emendi- 
n; qui partim quidem uxores non duxerunt, 
vero eliam duxerunt. Quodam ergo die acci- 
unius horum uxor pareret in porticu, et in 
xme; ea ergo clamante cum ab illo intolerabili 
pungeretur, audivit hic beatus ululatum, 
n ecclesia ; et relictis sibi consuetis precibus, 
s respexit; et cum neminem invenisset qui 
96. in hac necessitate, ipse functus est vice 
cis, non abhorrens fastidium quod consequi- 
lieres parientes, mulierum insensibilitatem ei 
le hac profundissima eleemosyna. Atque 
! quidem quibus est indutus pretium non est 
boli; cibus autem contendit cuin vestibus : 
iulem non sustinet incumbere, a lectionibus 
ducente clementia. Si quis sex fratribus ei li- 
donaverit, eum statim vendit, et distribuit 
ibus. lis autem qui sciscitabantur : Cur hec 
? dicebat : Qui possum meo persuadere magi 
» ejus artem accuarte didicisse, nisi illo ipso 
iero δὰ artem recte exercendam ! ? Hic im- 
is cum in hac uctione hucusque permansisset, 
uo germinans memorie nomen reliquit illi que 
:umcirca regioni. [pse fruens eterno gaudio 
no celorum, recipiens digna praemia beatis 
ius : οἱ qui esurientes hic nutriit, et nudis de- 
timenta, nunc apud bonorum operum remune- 
n fruitur omne genus deliciis. 

CAPUT CXVI. 
Vita abbatis Bisarionis (165). 

quidam senex, possessionibus carens, et mi- 
s, nomine Bisarion. [8 cum venisset in quem- 
icum, vidit mendicum nudum in foro mor- 
unam quidem ferens tunicam convenienter 
ice traditioni, et parvum superhumerale; 
inim possidebat preter hoc necessarium tegu- 


iile diclum cap. Seq.; el sup., apud Pelag., libel. vi, num. 5; Ruff, l. 


onis. 


Evangelium sub axilla, aut ad sui faciendum pericu- 
lum num perpetuo voci Domini obediret, aut potius 
gestans sermonem quem erat opere executus. Tam 
admirabili enim vita usus est hic vir, et citra ullum 
dedecus, ut perinde ao terrestris angelus coeleste iter 
legitime peregerit. Hic ergo cum vidisset reliquias, 
86 protinus exuens superbumerali, eo induit mor- 
tuum. Et rursus cum parum processisset, nudo 
egeuti occurrit, et stetit apud se disceptans, et sic 
ratiocinans : Quomodo ego quidem, qui mundo re- 
nuniiavi, veste induor, frater autem meus algore 
conorescit ? si ergo ego eum sivero exanimari, ero 
omnino causa mortis proximo. Quid ergo, exuensue 
scindam, et partem distribuam, an totum dabo ei qui 
est factus ad Dei imaginem ? Sed quid mihi et illi 
erit utilis pars qua scinditus? Et cum apud se di- 
sceptasset, dixit: Damnine aliquid patiemur, si plus 
quam sit preceptum faciamus ἢ Generosus itaque hio 
athleta prompto et alacri animo vocat pauperem in 
vestibulum ; et cum eum dimisisset indutum, stetit 
nudus, ee operiens manibus, genua flectens et subsi- 
dens; solum habens sub azilla verbum quod facit 
divites. Ejus autem consilio et providentia transiens 
quidam irenarcha (166), agnovit semen; et dixit 
proximo suo socio: Respice illuc ; non est hic senex 
&bbas Bisarion ? Cum is autem dixisset : Maxime ; de 
equo descendens rogavit sanctum, dicens : Quis te 
exuit ? Ille vero dextera protendens Evangelium, 
Hoc, inquit, me exuit. Statim autem se sua veste 
exuens irenarcea, perfectum militem induit, et pro- 
tinus gestans veluti quamdam parvam vestem mona- 
chorum, a mundo latens recessit ; declinans laudem 
ejus qui suum vidisset vitis institutum, eum qui est 
ab occulto honorem celando exspectans. Hic ipse 
postquam omne preceptum evangelicum recte esset 
exsecutus, cum nihil hujus mundi amplius haberet 
in animo, ad divinorum dictorum perfectiorem exse- 
cutionem, oum ni transitu vidisset pauperem, cursu 
in forum contendit : ubi cum paulisper constitisset, 
vendidit Evangelium. Paucis igitur post diebus, qui 
cum eo erat abbatis discipulus, Dulas nomine, roga- 
vit senem, dicens : Quid parvo libello factum est, o 
abba ? Cui senex placide verbum pulchrum admodum 
οἱ valde scitum est locutus, sic dicens: Ne tristitia 
alficiaris, o frater; nam ut illic habeamus flduciam, 


D propter ebedientiam vendidi ipsum sermonem, qui 


mihi semper dicebat : Vende qua habes, et da pau- 
peribus (Marc. x ; Luce xvin). Sunt autem alie quo- 
que res plurime ex virtute geste hujus magni Patris, 
cum quo nos quoque digni habeamur habere partem, 
gratia Christi. Amen. 
CAPUT CXVII. 
Vita beate Melianae (167). 

Necessarium autem existimavi, virilium quoque et 
honestarum mulierum meminisse in hoo libro, qui- 
bus Deus wqualia donavit premia viris qui ex vir- 
Ill, nw. A, SENS 


1228 


PALLADII 


tute vitam egere, et ipsis reddidit coronam eorum A est in Jerusalem, habens conventum virginu 


qui ipsi placerunt, ne molles tenereque reddantur 
qua sunt socordiores, et pretextum querant et ex 
cusationem, tanquam quse sint imbecilliores ad cer- 
tamina virtutis, et ad honestam vitam ogendam At- 
que multas quidem vidi pias ac religiosas, et pluri- 
mas virtutis ergo conveni et virgines et viduas ; inter 
quas erat etiam beatissima Melania Romana (168), 
que fuit quidem filia Marcelli consularis (160), uxor 
cujusdam viri qui erat in magna auctoritate, cujus 
nominis non recte memini. Hec cum esset vidua, 
agens annum vigesimum secundum (170), divino 
amore digna fuit habita ; et nemini quidquam dicens 
(prohibebatur enim iis temporibus, Valente tenente 
imperium) cum curasset ut filii sui nominaretur tu- 
tor ipsa acceptis suis mobilibus, et in navem 
injectis cum aliquot famulis et ancillis, cursu navi- 
gavit Alexandriam ; et cum illic res suas vendidisset, 
et in aurum minutum convertisset, ingressa est in 
montem Nitrie, sanctos Patres conveniens, Pambo, 
et Arsisium (171), et Serapionem magnum, et Pa- 
phnutium Scetiotem, et Isidorum confessorem epi- 
scopum Hermipolis, et Dioscurum ; et versata est 
apud eos circiter annum dimidium, obiens solitudi- 
nem, et videns omnes sanctos. Post hec autem cum 
Augustalis Alexandrie relegasset Isidorum, et Pisei- 
mium, et Adelphium (172), et Paphnutium, et Pambo, 
et inter eos etiam Ammonium Parotium seu unam 
habentem auriculam, et duodecim episcopos, et pres- 
byteros et clericos, et anachoretas, ut essent om- 
nes numero centum viginti sex, in Palestingm circa 
Diocesaream, ipsa eos est secula, eis ex suis pro- 
priis pecuniis subministrans, in necessitatibus sum- 
ptuum atque omnibus suppeditans. Cum autem pro- 
hiberentur ministri, ut narrabant (conveneram enim 
saontum Pissimium, Isidorum, et Paphnutium, et 
Ammonium), heo fortis mulier induta servili cara- 
cella (173), vespere eis furebat que erant ad usum 
necessaria. Cum autem id cognovisset eonsularis 
Palestine, et vellet sinum suum implere, speravit 
fore ut eam terreret (174) ; eamque retentam conje- 
cit in carcerem, ignorans ejus libertatem. Hec au- 
tem signifleat ei, dicens : Ego illius quidem fui filia, 
hujus vero uxor qui in terra fuit genere clarus, nunc 
aulem sum Christi ancilla. Neque meum vilem habíi- 
tum despexeris, possum enim me, si velim, extol- 
lere; nec potes me terrere, neque ex rebus meis 
aliquid accipere; ne ergo forte ignorans in aliquod 
crimen incidas, quenam sim tibi declaravi. Oportet 
enim adversus stolidos, lanquam cane et  accipitre 
uti animi elatione, et in tempore eorum superbie in 
ipsos immittere. Tunc certe judex cum hec accepis- 
sel, se excusavit, est eam adoravit, et jussit eam abs- 
que ullo impedimento cum sanctis viris versari. 


CAPUT CXVIII. 
Vita Ruffini (175) presbyteri. 


Hec, postquam hi fuerunt revocati, monasterio 
eedificato Jerogolymis, viginti septem annos versata 


quaginta. 

Cum qua vixit etiam nobilissimus et moi 
millimus et fortissimus Ruffinus ex Aquileia 
Italis, qui postea dignus est habitus presb 
quo non est inventus inter homines neo dot 
mitior. Viginti autem et septem annis exc 
eos qui veniebant Jerosolyma voti causa, et 
pos, et monachos, et virgines et matrimonio 
et illustres et private conditionis, ei omnes 
ventabant suis fovebant expensis. Juverunt 
schisma (1760) quod Paulinum sectabatur, 
quadringentorum virorum vitam monastica 
tiutn ; et omnem hereticum ex Pneumatoma 
est ex iis qui bellum gerunt adversus sanct 


B ritum persuasum introduxerunt in Eccles 


D 


clerum qui erat in eo loco, et donis et alim« 
norantes, sio vitam transegerunt, neminem o 
tes, sed omnem propemodum orbem terra 
tes. 

Atque de admirabili quidem et sancta 
Melania superius quidem narravi attingendo 
nihilo secius autem reliqua, vel potius ea qu 
memoria de ejus virtutibus, adtexam oratione, 
inenarrabilem religiosissime mulieris beneflce 
per quam cum beatum incorruptionis indun 
suis texuisset laboribus, et,quae non polest 1 
cere glorie coronam, suis pecuniis, proprio 
piti fabricata esset et induisset, cum multa 
hinc excessit ad Dominum. Me ergo inci, 
narra preclara hujus beate facinora, si vol 
qua scio, tempus deficiente. Quantam quidei 
materiam ea consumpsit in egentes, coelesti ( 
desiderio, non arbitror flammam ignis, si- 
sam inciderit materiam, tantam posse exure 
autem non est meum solum narrare, sed el 
rum qui Persidem et Britanniam, et omnes! 
insulas. Beneficiorum enim et largitionum δι 
mortalis femine non Occidens, non Orier 
Septentrio fuit expers, nec Meridies. Trigin 
et seplem annos hospites excipiens, illis ἐ 
erant usui suis prebuit sumptibus, ecclesiii 
monasteriis et hospiliis δὲ carceribus; et at 
dicam, nullus ex iis qui eam convenit non et 
quam partem ejus opum consecutus, sappediu! 
ci consanguineis, et ipso filio, et procure! 
quotannis pecunias et tanquam ]1luoculente ! 
oleum ministrantibus, ut fulgido lumine fla 
accendens eleemosynae largitione cunctos illun 
Ea autem cum in hospitalitate adeo perseve 
ne palmum quidem terre possedit, non absir 
a cupiditate filii ab amore solitudinis, non es 
sit a charitate in Christum unigeniti (177) 88 
derium. Sed ejus precibus adolescens et ad sm 
pervenit doctrinam, moribusque fuit ornatis 
claroque et illustri fuit matrimonio conjund 
mundanos est honores consecutus; qui duos € 


habuit filios (178), qui testarentur justum m& 
nium. 


1225 


αἷς ὁ Θεὸς τὰ ἵσα τῶν ἔν ἀρετῇ βεδιωχότων αὐτῷ 
στέφανον ἀποδέδωχεν, ὑπὲρ τοῦ μὴ χαταμαλαχίζε- 
σθαι τὰς ῥαθυμοτέρας, xxl ἀναχαιτίζειν ὡς ἄσθενε- 
στέρας πρὸς τοὺς ἄθλους τῆς ἀρετῆς χαὶ σεμνοῦ 
βίου κατόρθωσιν. Πολλὰς μὲν ἑώραχα τῶν εὐσεθῶν, 
πλείσταις δὲ ἀστείαις εἰς ἀρετὴν συντετύχηχα παρ- 
θένοις τε xal χήραις. 'H τρισμαχαρία Μελάνη Σπανὴ 
ἣν τὸ γένος, εἴτουν Ῥωμαίχ. Θυγάτηρ μὲν γέγονεν 
Μαρχελλίνου τοῦ ἀπὸ ὑπάτων, ἀνδρὸς δέ τινος ἀπὸ 
ἀξιωμάτων γυνή * οὗ καλῶς τὸ ὄνομα οὐ μέμνημαι. 
Ταύτης χτρευσάσης εἰχοστὸν δεύτερον ἀγούσης ἔτος " 
ἥτις μετὰ τὴν ἐκείνου ἀποδίωσιν ἔρωτος θείου 
καταξιωθεῖσα τῷ αἰωνίῳ Νυμφίῳψ συνήφθη εἰς τέλος 
ἀγαπήσασα τοῦτον * xai μηδενὶ μηδὲν εἰρηχυῖα * 
ἐχωλύετο γὰρ ἐν τοῖς χαιροῖς, Οὐάλεντος τοῦ βασι- 
λέως ἀρχὴν ἔχοντος ἐν τῇ βασιλείᾳ, ποιήσασα ἐπί- 
τρόπον τοῦ υἱοῦ αὐτῆς ὀνομασθῆναι, τὰ χινητὰ 
πάντα ἑαυτῆς λαδοῦσα, xal εἰς πλοῖον ἐμθαλομένη 
ἱλετὰ φάνερῶν παιδίων xal ῥητῶν παιδισχῶν δρομχία 
κατέπλευσεν ἐπὶ τὴν ᾿Αλεξανδρείαν. Καὶ ταύτην 
καταλαθοῦσα, ἐχεῖ διαπωλήσασα τὰς ὕλας, xal εἷς 
χρυσὸν χαταχερματίσασα, εἰσῆλθεν εἰς τὸ ὄρος τῆς 
Νιτρίας, τοῖς ἁγίοις Πατράσιν περιτυγχάνουσα τοῖς 
περὶ τὸν μαχάριον Παμδὼ, xai τὸν τοῦ Χριστοῦ 
δοῦλον ᾿Αρσίσιον, xai τὸν μέγαν Σεραπίωνα, καὶ 
τὸν ἅγιον Παφνούτιον, καὶ τὸν ἀοίδιμον ἸΙσίδωρον 
τὸν ὁμολογητὴν, ἐπίσκοπον δὲ Ἑρμουπόλεως, xai 
τὸν δοχιμώτατον Διόσχορον * xal χρονίσχσα παρ᾽ 
αὐτοῖς ὡς ἥμισυ ἔτους, χυχλεύουσα ἀνὰ τὴν ἔρημον, 
καὶ πᾶσι συντυγχάνουσα τοῖς ἁγίοις. Μετὰ δὲ ταῦτα 
τοῦ Αὐγουσταλίου ἐξορίσαντος τοὺς ἁγίους Πατέρας, 
ἸΙσίδωρον, xai Πισσίμιον, καὶ ᾿Αδέλφιον, καὶ Παφνού-- 
«tov, xai Παμδὼ, xai ᾿Αμμώνιον τὸν παρώτιον, καὶ 
ἑτέρους τινὰς, τοὺς πάντας δώδεκα ἐπισχόπους xal 
πρεσθυτέρους, χαὶ λοιποὺς χληριχούς τε xai ἀνα- 
χωρητὰς, ὡς γίνεσθαι τὸν ἀριθμὸν ἑχατὸν εἴχοσι 
ἕξ τοὺς πάντας δεχαδύο ἐπισχόπους xal πρεσόυτέ- 
βοὺυς εἷς τὴν Παλαιστίνην, περὶ τὴν Διοχαισάρειαν * 
ἔν οἷς xal αὐτὴ συνελθοῦσα 4j μαχαρῖτις Ex τῶν ἰδίων 
ὑπαρχόντων διακονοῦσα αὐτοῖς. Κωλυομένων δὲ τῶν 
δπηρετουμένων αὐτοῖς, ὡς διηγοῦντο (συνέτυχον 
γὰρ ἐγὼ τῷ ἁγίῳ Πισσιμίῳ, καὶ Παφνουτίῳ, xai 
᾿Ισιδώῤῳ, καὶ ᾿Αμμωνίῳ), αὕτη d; ἀνδρεία παιδα- 
ρίου χαραχάἅλιον λαμδάνουσα καθ᾽ ἑσπέραν εἰσέφερεν 
αὐτοῖς τὰ πρὸς τὰς χρείας, ᾿Εγνωκὼσ οὖν ὁ ὑπατιχὸς 
«τῆς Παλαιστίνης, θελήσας ἀπ’ αὐτῆς τὸν χόλπον 
πληρῶσαι, xai προσεδόχησεν ταύτην χαπνίσαι. Καὶ 
κατασχὼν ἔδαλεν ταύτην εἴς φυλακὴν, ἀγνοῶν τὴν 
ἐλευθερίαν αὐτῆς. Συγκλεισθεῖσα δὲ ἡ θεοφιλὴς, 
δηλοῖ τῷ ὑπατιχῷ, λέγουσα * Ἐγὼ τοῦδε μὲν γεγέ- 
νημαι θυγάτηρ, τοῦ δὲ γυνὴ τοῦ ἐπιδόξου γένους * 
τὰ δὲ νῦν εἰμὶ δούλη Χριστοῦ. Καὶ μὴ τῇ εὐτελείᾳ 
τοῦ σχήματός μου προσέχων χαταπτύσῃς. Δύνχμαι 
χὰρ, ἐὰν θέλω, ἐμαυτὴν xal ὑψῶσαι xat ἐχδικῆσαι͵ 
χαὶ οὐχ ἔχεις με ἐο τούτῳ χαπνίσαι, οὐδὲ τῶν ἔμῶν 
᾿ξ λαθεῖν. Ὥστε οὖν ἵνα ἀγνοήσας μὴ μέλλῃς ἐγχλή- 


*^ ast περιπίπτειν, ἐδήέλωσά σοι. Δεῖ γὰρ, φησὶ, 


χατὰ τῶν ἀναισθήτων χαθάπερ χυνὶ dj ἱέραχι τῷ 
τύφῳ χεχρῆσθαι, καὶ ἐν χαιρῷ ὑπερηφανίας αὐτῶν 
τούτους ἑπαφιέναι, Τότε ἀχούσας ταῦτα ὁ διχαστὴς 
slc συναίσθησιν ἐλθὼν, καὶ ἀπελογήσατο, καὶ ἐδεήθη 
αὐτῆς, χαὶ ἐχέλευσεν αὐτὴν ἀχωλύτως συντυγχάνειν 
τοῖς ἁγίοις ἀνδρασιν. 


HISTORIA LAUSIACA. 
xai εὐσχημόνων μνημονεῦσαι ἐν τῷ βιδλίῳ τούτῳ, À 


4226 


ΚΕΦΑΛ. ΡΙΒ΄. 
Περὶ Ῥουφίνου. 

Αὕτη μετὰ τὴν ἀνάκλησιν τῶν ἐνθέων ἀνδρῶν 
μοναστήριον χτίσασα ἐν Ἱεροσολύμοις εἵχοσι ἑπτὰ 
ἔτεσιν ἐχρόνισεν ἐν τῇ Ἱερουσαλὴμ, ἔχουσα συνοδίαν 
παρθένων πεντήχοντα. 

Ἢ συνέζη xal ὁ εὐγενέστατος xai μονότροφος χαὶ 
στιδαρώτατος Ῥουφῖνος, ὁ ἀπὸ ᾿Ιταλίας ἐξ '᾽Αχυ- 
ληίας τῆς πόλεως πρεσδυτερίου εἰς ὕστερον καταξιω- 
θείς * οὗ γνωστικώτερον καὶ ἐπιειχέστερον ἐν ἀνδρᾶ- 
σιν οὐχ ηὑρίσχετο * δεξιούμενοι ἀμφότεροι ἐν τοῖς 
εἴχοσι ἑπτὰ ἔτεσιν τοὺς ἐπιχωριάζοντας τοῖς 'lepo- 
σολύμοις εὐχῆς χάριν, ἐπισχόπους τε καὶ μονάζον- 
τας, παρθένους καὶ τοὺς ἐν συζυγίαις, ἀξιολόγους τε 
χαὶ ἰδιώτας, xai ἁπαξαπλῶς ἐπιδεομένους τῆς συν- 
τυχίας αὐτῶν χαταλλήλως ἀναπαύοντες, οἰχείοις ἀνα- 
λώμασιν οἰχοδομοῦντες πάντας τοὺς παρατυγχάνον- 


B τὰς. Ἥνωσαν δὲ xal τὸ σχίσμα τὸ κατὰ [Παυλῖνον 


ὡς ἀνδρῶν τετρακοσίων μοναζόντων, καὶ πάντα αἷρε- 
τιχὸν Πνευματομάχον συμπείσαντες εἰσήγαγον εἰς 
τὴν Ἐχχλησίαν, τιμῶντες τὸν χατὰ τόπον χλῆρον, 
δώροις τε xal τροφαῖς, Καὶ ταῦτα ποιοῦντες οὕτω 
τὸν βίον ἐν εὐσεδείᾳ διετέλεσαν, μηδένα μὲν σχαν- 
δαλίσαντες, σχεδὸν δὲ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ὠφελή-- 
σαντες. 

Περὶ τῆς θαυμασίας xal ἁγίας Μελανίας ἀχροθιγῶς 
μὲν ἄνω διηγησάμην περὶ αὐτῆς, οὐδὲν δὲ ἧττον τὰ 
λοιπὰ, μᾶλλον δὲ ἃ χαταλαμδάνω τῇ μνήμῃ τῶν 
παύτης ἀρετῶν xal νῦν ἐνυφανῶ τῷ ποιχίλῳ τοῦ 
λόγου χιτῶνι, διηγούμενος τὰς ἀφάτους τῆς θεοφιλε- 
στάτης ταύτης εὐποιίας. Δι’ ὧν τὸ μακάριον τῆς 
ἀφθαρσίας ἔνδυμα οἰκείοις πόνοις ἑχυτῇ ἐξυφάνασα“ 
καὶ τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον τοῖς ἰδίοις 
χρήμασι τῇ τιμίᾳ αὐτῆς κεφαλῇ καλῶς ἐχχαλχεύσασα, 
xai μεταμφιασαμένη μετὰ πολλῆς παῤῥησίας, πρὸς 
τὸν Θεὸν ἀπεδήμησεν. ᾿Αρξάμενόν με τοίνυν διηγή- 
σασθαι τὰ ταύτης τῆς μαχαρίας χατορθώματα, n 
θέλω ἅπερ ἐπίσταμαι, λέγειν, ἐπιλείψεϊ καὶ ὁ χρόνος. 
Ὅσην μὲν ὕλην αὕτη εἷς D ξομένους ἠνἄχωσεν ληφθεῖσα 
τῷ οὐρανίῳ ζήλῳ, οὐχ οἶμαι πυρὸς φλόγα ἐμπεσοῦ- 
σαν εἰς ἀφθονίαν ὕλης τοσαύτης δυνηθῆναι ἐμπρῆ- 
σαι. Τοῦτο δὲ οὐχ ἐμόν ἐστι διηγήσασθαι, ἀλλὰ καὶ 
τῶν τὴν Περσίδα, καὶ Βρεττανίας, καὶ τὰς πάσας νή-- 
σους οἰκούντων. Τῶν γὰρ εὐποιιῶν xal ἐπιδόσεων τῆς 
ἀθανάτου ταύτης, οὐ Δύσις, οὐχ ᾿Ανατολὴ, οὐχ "Ap- 
χτος, οὔτε Μεσημόρία ἠστόχησε. Τριαχοστὸν γὰρ καὶ 
ἕδδομον ξενιτεύσασα ἔτος, ἰδίοις ἀναλώμασιν ἐπήρ- 
χεσε, καὶ ἐχχλησίαις, xal μοναστηρίοις, xai ξένοις, 
καὶ φυλαχαῖς * xal ἁπαξαπλῶς, οὐδεὶς τῶν παρα- 
τυγχάνοντων ἄμοιρος αὐτῆς ἀνεχώρησεν * χορηγούν- 
τῶν αὐτῇ, τῶν πρὸς γένος, χαὶ αὐτοῦ τοῦ υἱοῦ, χαὶ 
τῶν αὐτῆς ἐπιτρόπων κατ᾽ ἔτος τὰ χρήματα, ὥσπερ 
λύχνῳ φαιδρῷ χορ;γοῦντες τὸ ἔλαιον *. ἥτις λαμπρῷ 
τῷ φωτὶ τῆς ἐλεημοσύνης τὴν φλόγα ἀνάπτουσα 
ἱλαρῷ τῇ δόσει πάντας ἐφώτισεν. "Emi τοσοῦτον δὲ 
τῇ ξενίτείᾳ ἐγκαρτερήσασα, οὐδὲ σπιθαμὴν ἐχτήσατο 
γῆς " οὐχ ἐξελχύσθη τοῦ πόθου τῆς ἐρημίας ὑπὸ τῇς 
τοῦ υἱοῦ ἐπιθυμίας οὐχ ἐμέρισεν αὐτὴν τῇς πρὸς 
Χριστὸν ἀγάπης ὁ τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ αὐτῆς πόθος. 
᾿Αλλὰ ταῖς προσευχαῖς ταῖς ὁσίαις ταύτης xai ὁ 
νεώτερος εἰς ἄχρον παιδείας ἤλασεν, καὶ εἰς τρόπων 
χρηστότητα. Ἔφθασεν δὲ xai εἰς γάμον κατὰ τὸν 
κόσμον τοῦτον ἐπίδοξον, xai ἐντὸς τῶν χοσμικῶν 
ἀξιωμάτων ἐγένετο, "Eaysv δὲ xai τέχνων δυάδα. 


1221 


PALLADII 


1233 


« er m" , . «Ὁ - 
Μετὰ πολλοὺς οὖν τοὺς χρόνους ἀκούσασα αὕτη dj A ttutov καταλεῖψαι, γραίδων τάχα πολλῶν συνετῶν 


σεμνοτάτη περὶ τῆς καταστάσεως τῆς ἐχγόνης, ὅτι 
ἔγημεν, val προήρηται ἀποτάξασθαι, φοδηθεῖσα μή 
ποτε περιῤῥαγῶσι καχοδιδασκαλίᾳ, ἢ αἱρέσει, ἢ xa- 
χοζωίᾳ, ἑξήκοντα ἐτῶν πρεσδύτις οὖσα ἐνέδαλεν 
ἑαυτὴν εἰς πλοῖον * xal ἀπὸ τῆς Καισαρέων ἀποπλεύ- 
caca δι’ εἴχοσι ἡμερῶν παρεγένετο εἰς Ῥώμην, καὶ 
τοῖς ixei συντυχοῦσα, τὸν μὲν μαχαριώτατον ἄνδρα 
xai ἀξιολογώτατον, λαμπρότατον ᾿Απρονιανὸν "EÀ- 
ληνα ὄντα χατηχήσασα, Χριστιανὸν ἐποίησεν “ πεί- 
σασα αὐτὸν xal ἐγχρατεύεσθαι μετὰ τῆς γυναιχὸς 
ἑαυτοῦ, ἀδελφιδῆς δὲ ταύτπς τῆς μαχαρίας χαλου-- 
μένης ᾿Αδίττας * στηρίξάσα δὲ καὶ τὴν ἰδίαν ἐχγόνην 
Μελανίαν τὴν νεωτέραν σὺν τῷ αὐτῇς ἀνδρὶ Πινιανῷ. 
Κατήχησεν δὲ καὶ ᾿Αλθίναν τὴν ἑαυτῆς νύμφην, γυ- 
vaixa δὲ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς ᾿ xal παρασχευάσασα πάντας 
τούτους διαπῶλῆσαι τὰ ὑπάρχοντα, τῆς Ῥώμης 
ἐξήγαγεν, καὶ ἐπὶ τὸν σεμνὸν xal γαληνιῶντα λιμένα 
τοῦ βίου ἤγαγεν. Καὶ οὕτως πρὸς πάντας τοὺς ἐν τῇ 
Ῥώμῃ συγχλθτικοὺς ἐθηριομάχησεν, xal πρὸς τὰς 
τούτων ἐλευθέρας, χωλυόντων αὐτῇ ἐπὶ τῇ ἀποταγῇ 
τῶν λοιπῶν οἰχείων. Ἡ δὲ τοῦ Χῤῥιστοῦ δούλη ἔλεγεν 
αὐτοῖς * Παιδία, πρὸ τετραχοσίων ἐτῶν ἐγράφη ὅτι 
ἐσχάτη ὥρα ἐστίν * τί οὖν ἐμφιλοχωρεῖτε τῇ ματαιό- 
vn*t τοῦ βίου, μή ποτε φθάσωσιν αἱ ἡμέραι τοῦ 
᾿Αντιχρίστου, χαὶ μὴ δυνηθῆτε ἀπολαῦσαι ὁμῶν τοῦ 
πλούτου xal τῶν προγονιχῶν ὑμῶν πραγμάτων. Καὶ 
διὰ τούτων τῶν λόγων πάντας ἐλευθερώσασα ἤγαγεν 
ἐπὶ τὸν μονήρη βίον. Καὶ τὸν Ποπλιχόλα δὲ υἱὸν xaz- 
ηχήσασα τὸν νεώτερον, ἤγαγεν ἐπὶ τὴν Σιχελίαν, 
τὰ ἑαυτῆς ὑπολειφθέντα πάντα διαπωλήσασα * xai 


καὶ σπουδαίων ταύτην πολὺ μᾶλλον διαφέρουσαν, 
Τὴν νέαν τοίνυν τῇ ἡλικίᾳ, πρεσόύτιν δὲ τῇ γνώμῃ 
τῆς εὐσεδείας * ταύτην μὲν βίᾳ οἱ γεννήσαντες ἔγα- 
qo» πρὸς γάμον, ζεύξαντες αὐτὴν τῷ πρώτῳ τῆς 
Ῥώμης. Ἥτις ἀεὶ τοῖς διηγήμασι τῆς ἑαυτῆς μέμ- 
μῆς νυττομένη ἐπὶ τοιοῦτον ἐχεντρώθη, ὡς μηδὶ 
δυνηθῆναι ἐξυπηρετήσασθαι τῷ γάμῳ. Γενομένων 
γὰρ αὐτῇ δύο παιδίων ἀῤῥένων, xai τῶν δύο τελευ- 
τησάντων, εἰς τοσοῦτον μῖσος τοῦ γάμου ἤλασεν, ὡς 
εἰπεῖν τῷ ἕαυτῆς ἀνδρὶ Πινιανῷ, τῷ υἱῷ Σευήρου 
τοῦ ἀπὸ ἐπάρχων, ὅτι El μὲν αἱρήσαις συνοιχῆσαί 
μοι χατὰ τὸν τῆς σωφροσύνης λόγον, καὶ δεσπότην σε 
οἶδα, καὶ χύριον τῆς ἐμῆς ζωῆς ὁμολογήσω ci: εἰ 
δὲ βάρος σοι τοῦτο ὡς νεωτέρῳ φαίνεται, πάντα μον 
λάδε τὰ πράγματα, καὶ μόνον τὸ σῶμά uoo ἐλευθέ. 
ρωσον, ἵνα πληροφορήσῶΩ μου κατὰ Θεὸν ἐπιθυμίσν, 
χληρονόμος γενομένη τῆς χατὰ Θεὸν ἀρετῆς τῆς 
ἐμῆς μάμμης, ἧς καὶ τὸ ὄνομα ἔχω. Εἰ γὰρ ἐδούλετο 
ἡμᾶς ὁ θεὸς ἐν τῷ χόσμῳ τούτῳ διάγειν, xal τῶν ἐξ 
αὐτοῦ ἀπολαύειν, οὐκ ἄν μου ἔλαδεν ἔωρα τὲ τε- 
χθέντα παιδία. Ἐπὶ πολὺν δὲ χρόνον ζυγομαχησάν- 
των αὐτῶν slc ὕστερον ὁ Θεὸς κατοιχτειρήσας τὸν 
νέον, ἔνέθηχεν xal τούτῳ ζῆλον θεοσεδείας, ὡς ἀπο- 
τάξασθαι πάσῃ τῇ ὕλῃ τοῦ κόσμου, ὡς πληρωθῆνα: 
τὸ γεγραμμένον τοῦ ᾿Αποστόλου ῥητόν " Τί γὰρ οἶδας, 
γύναι, εἰ τὸν ἄνδρα σώσεις ; ἢ τί οἶδας, ἄνερ, εἰ τὴν 
γυναῖχα σώσεις ; Γημαμένη οὖν δεχατριῶν ἐτῶν, xai 
συζήσασα τῷ ἀνδρὶ ἑπτὰ ἔτη, τῷ εἰχοστῷ ἔτει ἀπ- 
ἐτάξατο. Καὶ πρῶτον μὲν πάντα αὐτῆς τὰ σηριχὰ ἡμιοό- 
pix, καλύμματα τοῖς θυσιαστηρίοις ἐδωρήσατο. Τοῦτο 


τὰς τιμὰς ὁποδεξαμένη ἦλθεν πάλιν ἐπὶ τὰ Ἱεροσό- (( δὲ πεποίηχεν καὶ ἡ σεδασμιωτάτη Ὀλυμπιάς. Ti ξὶ 


λυμα, καὶ διανείμασα τὰς ὕλας ἐντὸς τεσσαράχοντα 
ἡμερῶν ἐχοιμήθη ἐν γήρει καλῷ χαὶ τιμίᾳ μνήμῃ 
xai βαθυτάτῃ πραύτῃτι χομῶσα ταῖς ἐλεημοσύναις, 
xai τῷ χαρπῷ τὼν ἀγαθῶν ἔργων βριθομένη * χατα- 
λείψασα xal μοναστήριον ἐν Ἱεροσολύμοις, xai τὰ 
τῆς μονῆς ἀναλώματα. 

Ὡς δὲ πάντες οὗτοι οἱ ὑπὸ τῆς μαχαρίας Μελάνης 
χατηχηθέντες τῆς Ῥώμης ἀνεχώρησαν, θύελλα τις 
βαρδαρικὴ, à καὶ ἐν προφητείαις πάλαι χειμένη, 
ἐπέστη τῇ Ῥώμῃ, καὶ οὐχ εἴασεν οὐδὲ τοὺς ἐπ᾽ 
ἀγορᾷ ἀνδριάντας χαλχοῦς, ἀλλὰ, πάντα πορθήσασα 
βαρδαρικῇ ἀπονοίᾳ, παρέδωκεν ἀπωλείᾳ, ὡς γενέ- 
σθαι τὴν Ῥώμην, τὴν ἐν χιλίοις διακοσίοις ἔτεσιν 
φιλοχαληθεῖσαν, κατὰ τὴν τῆς Σιδύλλης ῥῆσιν, ῥύ- 
μην. Τότε οἱ κατηχηθέντες ἔχαιρον μὴ συμπαραπε- 
σόντες τοῖς ἀνηχεστάτοις χαχοῖς τῆς πορθήσεως, 
δοξάζοντες τὸν Θεὸν ἐπὶ τῇ ἀρίστῃ μεταδολῇ τῶν 
πραγμάτων, καὶ τῇ παραδόξῳ αὐτῶν σωτηρίᾳ, τὸν 
αὐτοῖς ἔργοις πείσαντα τοὺς ἀπίστους, ὅτι τῶν ἄλλων 
πάντων αἰχμαλωτισθέντων οὗτοι μόνοι διεσώθησαν 
οἱ οἶκοι ὁλοχαύτωμα γενόμενοι τῷ Κυρίῳ σπουδῇ 
Μελάνης τῆς ἀοιδίμου xxi ἀθανάτου, τῶν ἐναντιου- 
μένων σωτηρίᾳ ἄπρακτα μετανοούντων ὀψὲ τοῦ 
χαιροῦ, 

ΚΕΦΑΛ. ΡΙΘ'΄. 
Περὶ Μελάνης τῆς νεωτέρας. 

Ἐπειδὴ Obs προὐπεσχόμην ἀνωτέρω διηγήσασϑαι 
περὶ τοῦ παιδίου Μελάνης, ἀναγκαῖον τὸ γρέος ἀπο- 
δοῦναί με νῦν. Οὐ γὰρ δίκαιον ὑπεριδόντας ἡμᾷς τὸ 
ταύτης νεώτερον ἐν σαρχὶ, τοσχύτην ἀρετὴν ἀστηλί- 


ἢ 


λοιπὰ σηρικὰ ἐνδύματα συγχόψασα, διάφορα ἐποίησεν 
ἐχχλησιαστιχὰ ἔπιπλα. Τὸν δὲ ἄργυρον καὶ τὸν yg» 
σὸν ἐμπιστεύσασα Παύλῳ τινὶ πρεσθδυτέρψ͵ μον:χῷ 
Δαλματησίῳ, διὰ θαλάσσης ἀπέστειλεν ἐν τῇ awe 
τολῇ, Αἰγύπτῳ, xai Θηδαΐίδι νομίσματα uopir* "Àr- 
τιοχείᾳ xal τοῖς μέρεσιν αὐτῆς νομίσματα μύρια᾽ 
Παλαιστίνῃ νομίσματα μύρια πενταχισχίλιχ * ταῖς ἐν 
ταῖς νήσοις ἐχχλησίαις, καὶ τοῖς ἐν ταῖς ἐξοοίξις, 
νομίσματα μύρια * ταῖς χατὰ τὴν Δύσιν ἐχκχλησίαις, 
καὶ μοναστηρίοις, xal ξενοδοχείοις͵ καὶ πᾶσι τοῖς 
δεομένοις, δι’ ἑχυτῆς χορηγήσασα χεὶ χορηγοῦσι 

τούτων τετρχπλασίονα - ὡς ἐπὶ Θεοῦ ἐξερεέσετα ἐκ 

τοῦ στόματος τοῦ λέοντος ᾿Αλαρίχου 9 ἰαυτῆς τὶ- 

στει. ᾿Ηλευθέρωσεν δὲ τὰ βουλν, θέντα Ayr, 
ἀλλ’ ἠρήσαντο μᾶλλον δουλεῦσαι τῷ ἀδιλθῷ υὐτῆς, 
ᾧ παρεχώρησεν. ᾿Αλλ᾽ ἡ -ἀπὸ τριῶν νομισμάτων, 
πάντα τὰ χτήματα τὰ ἐν ταῖς Σπανίαις, καὶ An» 
τανίᾳ, καὶ Tapaxuvnciq, xa? Γαλλίαις διχκωλήσασι, 
τὰ iv Σιχελίᾳ, καὶ Καμπανίᾳ, xai ᾿Αφρικῇ, ung 
καταλέλυιπεν εἰς χορηγίαν μοναστηρίων, xil 
τῶν δεομένων. Αὕτη ἡ σοφία τῆς θεοφιλεστάτης, ῇ 
πρεσθυτιχὸν νοῦν ἔνθεον ἀνειληφυίας, περὶ τῆς ἂψ 
τοῦ φορτίου τῶν χρημάτων, Μελανίης τῆς νέας. 

Ἢ δὲ ἄσχησις αὐτῆς ἐστι τοιαύτη * ἐσθίειν ue 
παρὰ μίαν " ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς xai ὑπὲρ πέντε di 
ἐφημερίαν ἑαυτὴν τάξασα τῶν ἑαυτῆς δουλίδων, & 
συνλσχητρίας εἰργάσατο. 

Καὶ αὕτη δὲ πολλοὺς τῶν ἑαυτῆς συγγενῶν, Ἢ 
ζῆλον θεῖον ὁδηγοῦσα, θεοσεδεῖν ἴσως αὐτοὺς imr 
σεν. Οὗτος ὁ βίος τῆς νέας M: χνένς διὰ τοῦ Koas 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, 







1229 


HISTORIA LAUSIACA. 


1230 


Multis itaque post annís cum de neptis statu A invitam nuptum dedere, eam jungentes matrimento 


audisset, eam οἱ nupsisse, et velle seculo renun- 
tiare ; verita ne forte in aliquam malam abriperen- 
tur doctrinam, vel heresim, vel malam vitam, anus 
sexaginta annos nata navem ascendit, et QCosarea 
navigans viginti dierum spatio Romam venit. Atque 
illic quidem cum esset, beatissimum virum maxime 
existimationis clarissimum Apronianum (179), qui 
eral gentilis, catechesiinstituit, et Christianum fecit, 
persuasitque ut contineret etiam cum sua uxore, ejus 
autem sororis filia. Avità nomine. Cum autem suam 
quoque neptem conflrmasset Melanium una cum ejus 
marito Piniano (180), et catechesi instituisset Albi- 
nam nurum suam, uxorem autem sui filii (181), et 
persuasisset his omnibus vendere que habebant, 
Roma eos eduxit, et ad honestum ac tranquillum 
vite portum deduxit. Et sic depugnavit adversus 
bestias, nempe eos qui erant ordinis senatorii, et 
eorum uxores; prohibentes eam renuntiare reliquis 
suis edibus. Christi autem aacilla eis dicebat : Filii, 
plusquam quadringentis abhinc annis scriptum est : 
Ultima hora est (! Joan. 1). Quid ergo lubentes ac 
volentes immoramini in vanitale vite Ὁ ne forte ve- 
niant dies Antichristi, et non possitis frui vestris 
opibus, et rebus majorum vestrorum ? Cumque om- 
nes his verbisliberasset (182), ad monasticam vitam 
traduxit,et filium juniorem Publicolam cum instruxis- 
set, duxit in Siciliam ; cumque reliqua omnia sua 
vendidisset, et pretium accepisset, duxit Jerosolyma; 
et cum facultates divisisset, intra quadrseginta dies 
dormiit in bona senectule et summa mansuetudine, 
et veneranda memoria eleemosynis redundans, re- 
licto etiam monasterio Jerosolymis et sumptibus 
monasterii. 
Posiquam autem hi omnes Roma abscessissent 
qui catechesi instituti fuerant a beata Melani, bar- 
berica quaedam procella, qua etiam in prophetis 
jam olim positafuerat, in Romam irruit, et nec teneas 
quidem statuas reliquit in foro, sed omnia barbarica 
diripiens insolentia, corrupit ; adeo ut Roma que 
mille et ducentis annis pulcherrima fuerat etfrequen- 
tissima, dirueretur, fieretque deserta, et ut ait Si- 
bylla, ῥύμη hoc est vicus, non Roma. Tunc qui 
catechesi fuerant instituti, οἱ ei minime adversati. 
Deum laudaverunt qui reram muta tione persuasissel 
inoredulis,quod aliis omnibus redactis in servitutem, 
es sol» salves fuerint familie, que Domino fuerunt 
holocausta, studio beate Melanie; cum ceteri qui 
eorum saluti adversabantur, eorum inutili paenitentia 
deélánerentur. 
CAPUT CXIX. 
Vita parvae Melanig (183). 
Quoniam autem relaturum mede filia Malenia spo- 
pondi, necessarium est ut nunc debitum reddam. Non 
enim justum ut junioris quoquein carne Melanie vi- 


tam de:spiciamus, et neptis magne Melanie tantam. 


virtutem tacitam pretereamus qua longe forte pre- 
stat prudentibus et studiosis velulis. Heancergo etate 
juvenem, pietatis autem sententia velulam, parentes 


viro urbis Rome primario. Hec semper stimulata 
avie suc narrationibus, tantum fuitsauciata, ut ma- 
trimonio non posset inservire. Cum autem οἱ nati 
essent duo filii masculi, iique decessissent, tantum 
eam capit odium matrimonii, ut dixerit marito suo 
Piniano (184) filio Severi (185), qui erat ex prefeotis: 
Si volueris quidem mecum cohabitare ut ratio dictat 
temperantie, ette dominum agnosco, et profiteor 
meam vitam essein tua poteslate ; sia autem hos tibi 
grave videtar utpote juveni, res omnes meas tibi 
habe, et solum sine mo corpore esse liberam, ut sa- 
lisfaciam meo quod est ex Deo desiderio, facta heres 
ejus qu& est ex Deo virtutis mes avis, cujus etiam 
nomen gero. Si enim vellet nos Deus degere in hoc 
mundo, et frui rebus mundanis, non fillos mihi natos 
accepisset immaturos. Cum autem longo tempore in- 
ter 8e contenderent, Deus postea misertus adolescen- 
tis, ei quoque zelum immisit religionis, ut ipse quo» 
que mundi universe renuntiaret terrane materie, 
adeo ut impletum fuerit quod scriptum est ab Apo- 
stolo : Quid enim 8cis, mulier, an virum servabis 
(I Cor. νι) Cum ergo nupsisset viro tredecim annos 
nata, septem vero oum eo vixisset, vigesimo suse 
etatis anno mundo renuntiat ; el primum quidem 
omnia sua serica superhumeralia (180) tegumenta 
dedit altaribus (quod et veneranda fecit Olympias), 
reliqua autem serica indumenta cum conscidisset, 
diversam supellectilem fecit ecclesiasticam. Argen- 
tum autem et aurum cum credisset cuidam Paulo 
presbytero (187) monacho Dalmate, id per mare 
misit ad Orientem ; atque /Bgyptoquidem οἱ Thebaidi 
decies mille solidos, Antiochle autem et ejus que 
circa ipsam sunt regionibus solidos decies mille ; 
Palestine solidos quindecies mille distribuit. Eccle- 
siis autem quse suntin Occidente, et monasteriis, et 
xenodochiis, etomnibus egentibus per seipsam sup- 
peditavit, et suppeditat bis quadruplo plura, ut Deus 
novit ex ore leonis (188) Alarici eripiens flde sua 
(1) Timoth. 1v, 17). Liberavit autem servorum qui 
voluerun, octo millia; reliqui enim moluerunt, sed 
maluerunt manere cum fratre (189) ejus. Omnes au- 
tem possessiones quas habuit in Hispaniis, in Aqui- 
tanía, in Tarraconensi et Gallis, et in alliis civitatibus 
cum vendidissel, eas ad tres usque solidos dis- 
tribuil ; que autem habebat in Sicilia, Campania, et 


D Africa, sibi reliquit, utsuppeditare posset monasteriis 


et egenis. Hecest sapientia in primis religiose, et 
qu& mentem senilem susceperat de pecunie matería, 
Melanie junioris. 

Hec autem erat ejus exercitatio : Post diem unum 
comedebat ; in principio autem post quinque, varie 
ancillis suis serviens ; quas eliam secum una reddidit 
exercitatrices. Jam vero ipsa quoque multos ex suis 
cognalis ducens ad zelum divinum, fecit ut similiter 
atque ipsa religiose Deum colerent. Heo est vita ju- 
venis Melanie per Dominum nostrum Jesum Chri- 
stum. 


1231 


CAPUT CXX. 
De Albina (190). 

Habebat autem secum quoque matrem Albinam,que 
similiter exercetur, et similiter rureus seorsim di- 
spergit suas pecunias. Habitant itaque in agris, ali- 
quandoquidem Sicilie, aliquando vero Campanis 
cum ennuchis quiadecim, et virginibus et ancillis. 


CAPUT CXXI. 
De Piniano (191). 

Bimiliter autem Pinianus quoque ejus quondam 
maritus, nunc autem in opere virtutis adjutor una- 
nimis, qui exercetur cum triginta monachis, et legit 
divinas Scripturas, hortoque colendo est intentus et 
congressionibus, Non parvo autem nos honore affe- 
ceruutecum Romam venissemus propler beatum Joan- 


nem episcopum nos reficienles, et. abundantissimis p 


viaticis excipientes, accersentes eternam vitam Do- 
mini nostri Jesu Ghristi, et optime viteinstitutionis. 


CAPUT CX XII. 
De Pammachío (192). 

Horum cognatus fuit vir ex proconsulibus, nomine 
Pammechius; qui cum mundo renuntiassel, vitam 
egit optimam ; et suas opes partim vivus dispersit, 
partim autem moriens reliquit pauperibus. 

CAPUT CXXIII. 
De Macarío (193). 


Similiter etiam quidam nomine Macarius ex vi- 
caria (194). 
CAPUT CXXIV. 
De Constantio (195). 


Constantius quoque assessor prefeotorum Italis 
insignes viri et. eruditissimi, qui pervenerunt ad 
summum pietatis et religionis; quos existimo adhuc 
nune quoqueesse in carne, optimam instituende vite 
ralionem exercentes, beatamque vitam et nulli exitio 


obnoxiam expeotantes. 
CAPUT CXXV. 
De Paula (196) Romana. 


Inter quos fuit etiam Paula Romana mater Toxotii, 
uxor N., ad spiritalem vite institutionem accommo- 
datissima. Cui impedimento fuit Hieronymus quidam 
Dalmata!; nam oum posset superare mullgs, ne 
dicam ounotas, ut que ad vitam ex virtute geren- 
dam esset optimo ingenio praedita, eam sua invidia 
impedit, ipsam trahens ad scopum proprium. 


CAPUT CXXVI. 
De Eustochio. 


Cujus fllia nunc quoque exercetur in Bethleem, 
nomine Eustochium, quam ego non conveni. Dicitur 
autem 6886 castissima, habens conventum quinqua- 
ginta virginum. 

CAPUT CXXVII. 
De Venerea. 

Inveni autem Veneream Ballomeci comitis filiam, 
que onus cameli recte dispersit, liberata esta vul- 
neribus que oriuntur ex materia. 


! Palladius calumniatur sanctissimum Hieronymum, 


PALLADII 


Ὁ litant ; omnesque temperantiae legibus clare et insi- 


1232 


CAPUT CXX VIII. 
De Theodora (197). 

Et beatam Theodoram tribuni filiam, qus» ad tan. 
tam processit egestatem poesessionum, ut ipsa e!ee- 
mosynam accipiens sit mortua. 

CAPUT CXXIX. 
De Usia (198). 

In monasterio Hesyoha propter mare, novi mulie 
rem nomine Usiam, longe in omnibus honestissimem. 
CAPUT CXXX. 

De Adolia. 

Et ejus sororem Adoliam, que» ipsa quoque vizit 
in virtute, et non pro ejus quidem dignitate, sed pro 
suarum virium facultate vixit in zelo Dei. 

CAPUT XXXI. 
De Basianilla. 

Novi autem etiam Basianillam Candiani magistri 
militum filiam, que ipsa pio et alacri animovirtutem 
exercuit, οἱ in hodiernum usque diem certamina 
&criler exsequitur. 

CAPUT CXXXII. 
De Photina. 

Et Photinam virginem summe honestam, filiam 

Theoctisti presbyteri in Laodicea. 
CAPUT CXXXIII. 
De Asella. 

Vidi autem Rome quoque Asellam honestam Dei 
virginem, que honeste consenuitin monasterio, mc- 
lier longe milissima, et que retinebat conventus, in 
quibus vidi et viros et mulieres catechesi recenter 
institutos. 

CAPUT CXX XIV. 
De Avita (199). 

Vidietiam beatam Avitam Deo dignam cum qos 
marito Aproniano, et eorum filia  Eunomis, ia 
omnibus Deo bene placentes; ut aperte facile traduci 
fuerint a dissoluta et voluptaria vita δὰ honestam οἱ 
continentem vite institutionem, in his quoque disi 
habiti ut in Christo dormirent, &b omni quidem pe- 
cato liberi, perfecte in honesto certamine decertaatte, 
in bona memoria vitam suam relinquentes. 

CAPUT GXXXV. 
DeMagna, (200). 

In civitate Ancyra sunt multe quidem alie rirgi- 
nes, nempe ad decem millia, duo autem wi yon, 
que exercontur, et in omni virtutis institutions πὸ- 







gnes femine, et divinum certamen studio exsequen- 
tes. Inter quas principatum obtinet in pietate Magna 
honestissima femina et probissima; quam nec 
quid sim nominaturue, virginemne an viduam. ΑΝ 
tre enim vi viro conjuncta, eum tamen 
inescans dilationibus, et corporis morbos peel 
a corruptionis vitio integra et intacta permansit, 
dicunt ejus necessarii. Cumque paulo post decessisi 
ejusmaritus, omnium simul facta est heres nuit 
et temporalibus deinceps commutans esterna, ioi 
seipsam Deo obtulit, summe curam gerens vits (8 


^ 


1233 


ΚΕΦΑΛ. PK', 
Περὶ ᾿Αλόίνας. 

Ἔχει δὲ μεθ᾽ ἑαυτῆς xal τὴν μητέρα ᾿Αλῦὔίναν 
ἀσκουμένην ὁμοίως xal διασχορπίζουσαν χατ’ ἰδίαν 
πάλιν τὰ ἴδια χρήματα. Εἰσὶν οὖν οἰχοῦσαι ἐν ἀγροῖς" 
ποτὲ ἐν τοῖς Σικελίας, ποτὲ Ἐν τοῖς Καμπανίας, μετὰ 
εὐνούχών δεκαπέντε, xal παρθένων, καὶ δουλίδων. 

ΚΕΦΑΛ. PKA' 
Περὶ Πινιανοῦ, 

Ὁμοίως xai ὁ Πινιανὸς ὁ τότε ἀνὴρ αὐτῆς, νῦν δὲ, 
ἀδελφοὶ, διὰ τὸν Χριστὸν τῆς ἀρετῆς συνεργὸς ὁμό-- 
φρων, χυνασχούμενος μετὰ μοναζὄντων τριάχοντα, 
καὶ ἀναγινώσχων τὰς θείας Γραφὰς, Καὶ περὶ κῆπον 
μετεωριζσμενος xai συντυχίας. Οὐ μιχρῶς δὲ καὶ 
ἡμᾶς πλείονας ὄντας ἐτίμησαν ἀπελθόντας ἐν Ῥώμῃ, 
διὰ τὸν μαχάριον Ἰωάννην τὸν ἐπίσχοπον, xal ἀν-- 
ἐπαῦσαν ἡμᾶς xxi ξενοδοχείῳ, xal ἐφοδίοις δαψιλε- 
στάτο:ς, μετὰ πολλῆς χαρᾶς χαρπούμενοι τὴν αἰώ- 
vtoy ζωὴν τοῖς θεοδωρήτοις ἔργοις τῆς ἀρίστης πο- 


λιτείας. 
ΚΕΦΑΛ. ΡΚΒ'. 


Περὶ Παμμαχίου. 

Τούτων συγγενὴς ὀνόματι Παμμάχιος ἀπὸ ἀνθ- 
ὑπάτων ὁμοίως ἀποταξάμενος ἔζησε τὸν ἄριστον βίον, 
πάντα τὸν πλοῦτον αὐτοῦ, τὸν μὲν ζῶν διασχορπίσας, 
τὸν δὲ τελευτῶν τοῖς πτωχοῖς χαταλείψας, πρὸς τὸν 
Κύριον ἀπεδέμησεν. 

ΚΕΦΑΛ. PKT". 
Περὶ Maxaplou . 
Ὁμοίως xai Maxápiós τις ὀνόματι ἀπὸ Bixaplac. 
ΚΕΦΑΛ. PKA. 
Περὶ Κωνσταντίνου. 

Καὶ Κωνσταντῖνος, συγχάθεδρος γενόμενος τῶν 
κατὰ Ἰταλίαν ἐπάρχων, ἄνδρες ἐπίσημοι χαὶ ἐλλογι- 
μώτατοι, καὶ εἰς ἄχρον φιλοθείας ἐλάσαντες οὖς 
ἕτι νομίζω xai νῦν ἐν σαρχὶ ὑπάρχειν, τὸν ἄριστον 
τῆς πολιτείας θεσμὸν ἐξασχοῦντας, τὴν μαχαρίαν 
καὶ ἀκήρατον ζωὴν ἀναμένοντας, 

ΚΕΦΑΛ. PKE. 
Περὶ Παύλης. 
Ἐν atc καὶ Πχύλῃ τῇ Ῥωμαίᾳ τῇ μητρὶ Τοξοτίου 
υναιχὶ, εἰς τὴν πνευματικὴν πολιτείαν ἀστειοτάτῃ, 
*H« ἐμπόδιον γέγονεν Ἱερώνυμός τις ἀπὸ Δαλματίας. 
Δυναμένην γὰρ αὐτὴν ὑπερπτῆναι πολλῶν, ἵνα μὴ 
εἴπω πασῶν, εὐφυεστάτη οὖσα, εἴς τὴν ἐνάρετον πο- 
λιτείαν, προσενεπόδισεν τῇ ἑαυτοῦ βασχανίᾳ ἑχλύσας 
αὐτὴν πρὸς τὸν ἴδιον αὐτοῦ σχοπόν. 
ΚΕΦΑΛ. PKC". 
Περὶ Εὐστοχίας. 
Ἤς θυγάτηρ ἐστίν, καὶ νῦν ἀσχεῖται, Εὐστόχιον 


ματ' ἐν Βηθλεέμ. "Hc. ἐγὼ ἐν συντυχίᾳ οὐχ ἐγε- 
ΤᾺ Λέγεται δὲ σφόδρα εἶναι σωφρονεστάτη, συνο- 
ἰαν ἔχουσα πεντήχοντα παρθένων. 
ΚΕΦΑΛ. PKZ. 
Hepi Βενερίας. 
Ἕγνων δὲ xai Βενερίαν τὴν Καλλοδίχου τοῦ xó- 
ητὸς χαλῶς διασχορπίσασαν τὸ τῆς χαμήλον φορτίον, 
καὶ ἀπαλλαγεῖσαν τῶν ἐκ τῆς ὕλης τραυμάτων. 
ΚΕΦΑΛ. PKH. 
Περὶ θεοδώρας. 
Καὶ τὴν μακαρίαν Θεοδώραν τὴν τοῦ τριδούνου, 
τὴν ἐπὶ τοσοῦτον ἀχτημοσύνης ἐλάσασαν, ὡς ἐλεη- 
μοσύνην ταύτην λαδοῦσαν οὕτω τελευτῆσαι. 


HISTORIA LAUSIACA. 


13234 


ΚΕΦΑΛ. ΡΚΘ΄. 
Περὶ Οὐσίας. 

Ἐν τῷ μοναστηρίῳ τοῦ Ἡσυχᾶ παρὰ θάλασσαν 
ἔγνων Οὐσίαν ὀνόματι, τὰ ὅλα xal σεμνοτάτην 
γυνχῖχα, 

KEPAA. PA'. 
Depi ᾿Αδολίας. 

Καὶ τὴν ταύτης ἀδελφὴν ᾿Αδολίαν, xal ταύτην 
βεδιωχυΐῖαν ἐν ἀρετῇ, οὐκ ἀξίως μὲν ταύτης, ἐπαξίως 
δὲ τῆς δυνάμεως ἑαυτῆς ζήσασαν ζήλῳ Θεοῦ. 

ΚΕφΦλΑλ. PAA'. 
Περὶ Βασιανίλλας. 

"Εγνων ἐγὼ καὶ Βασιανίλλαν, τὴν Κανδιανοῦ τοῦ 
στρατηλάτου, προθύμως χαὶ εὐλαδῶς τὴν ἀρετὴν 
ἐξασχήσασαν, xxl ἐχομένην εἰσέτι xal νῦν τῶν ἀγώ- 
νων σφοδρῶς. 

ΚΕΦΛΑ. PADB'. 
Ηερὶ Φωτεινῆς. 

Καὶ Φωτεινὴν παρθένον σεμνοτάτην εἷς ἄχρον, 

θυγατέρα δὲ Θεοχτίστου τοῦ πρεσόυτέρου τοῦ κατὰ 


Λαοδίχειαν. 
ΚΕΦΑΛ. PAT'. 


Περὶ ᾿Ασέλλας. 

Ἴδον δὲ xal ἐν Ῥώμῃ τὴν χαλὴν ᾿Ασέλλαν τὴν 
παρθένον Χριστοῦ καλῶς γεγηραχυΐαν ἐν τῷ μονα- 
στηρίῳ, σφόδρα πραὐτάτην γυναῖχα xal ἀνεχομένην 
συνοδίας. 'Rv οἷς ἐθεασάμην ἄνδρας τε xal γυναΐχας 


νεοχατηχήτους. 
ΚΕΦΑΛ. ῬλΛδ. 


Περὶ ᾿Αδίττας. 
Ἐθεασάμην xai τὴν μαχαρίαν ᾿᾽ΛΟίτταν τὴν τοῦ 
Θεοῦ ἀξίαν, σὺν τῷ ταύτης ἀνδρὶ 'Ampiviavip, καὶ 


Οὐ τῇ τούτων θυγατρὶ Εὐνομίῃ, ἐν πᾶσιν εὐαρεστοῦντας 


τῷ Θεῷ " ὡς ἄντικρυς μετατεθῆναι ῥᾳδίως ἀπὸ τοῦ 
ἀνειμένου χαὶ τρυφηλοῦ βίου ἐπὶ τὴν ἐνάρετον χαὶ 
ἐγχρατῆ πολιτείαν * χαταξιωθέντες ἐν τούτοις καὶ 
τῆς ἐν Χριστῷ χοιμήσεως *. ἐλευθερωθέντες μὲν πά- 
σης ἁμαρτίας τελείως ᾿ ἐντὸς δὲ καὶ γνώσεως γενό- 
μενοι ἐν μνήμῃ ἀγαθῇ τὸν βίον ἑαυτῶν καταλείψαντες, 
ΚΕΦΑΛ. PAB'. 
Περὶ Μάγνα. 

Ἐν ταύτῃ τῇ πόλει ᾿Αγκύρᾳ πιλλαὶ μέν εἶσι καὶ 
ἄλλαι παρθένοι ὡς χιλιάδες δύο T, πλείω, ἀσχούμενοι 
τὴν ἔνθεον πολιτείαν τῆς ἀρετῆς, ἐγχρατευόμεναι 
xxi πολλῇ ταπεινοφροσύνῃ τρόπῳ ἠπίων συζῶσαι. 
Εἰσὶ δὲ x«i ἐπίσημοι γυναῖχες διαπρέπουσαι, καὶ 
τὸν θεῖον ἀγῶνα μετὰ πολλῆς σπουδῆς ἐξανύουσαι. 
Ἐν αἷς ἐπιχρατεῖ κατ᾿ εὐσέδειαν Μάγνα, σεμνο- 
τάτη γυνὴ καὶ δοχιμωτάτη.. Ἢν οὐχ οἶδα τι ὀνομάσω, 
ἄρα παρθένον, fj χήραν. Βίᾳ γὰρ συναφθεῖσα ἀνδρὶ 
παρὰ τῆς μητρὸς, ὅμως δελεάσασα τοῦτον διαφόρυ!ς 
ὁπερθέσεσιν, σκχηπτομένη νόσους σωμχτιχὰς, τοῦ 
μύσους ἄψαυστος χαὶ ἀμύητος ἔμεινεν, ὡς φασιν οἱ 
ταύτης οἰχεῖοι " ἐν οἷἴς μετ᾽ ὀλιγώτατον χρῦνον τε- 
μευτήσαντος τοῦ ἀνδρὸς, πάντων ὁμοῦ μονοχληρ’νό- 
poc γενομένη xal διὰ τῶν προσκαίρων τὰ αἰώνια 
ἀλλαξαμένν, λοιπὸν ὅλην ἑχυτὴν προσενήνοχε τῷ 
Θεῷ, εἰς ἄκρον φροντίσατα τῆς ἀεὶ μενούσης ζωῆς, 
προϊσταμένη σεμνῶς τῶν ἰδίων οἰχετῶν * ζήτασα, 
ἀσχητικώτατον βίον xal σωφροσύνης Xeesreaec Sra 
τη" ἔχουσα ἀχριδῆ συντυχίαν, «ἃ SS sWas LAG 
τὴν dvvodLas vai τοὺς U eq Venecie ren 
εὐλαδείας. Mir, τὸν ὧν SNR αὶ RS 


1235 


τῷ τῆς ἀχτήμοσύνης πυρὶ χατηνάλωσεν * 
πεοισσευσάσας χρείας κατέταξεν εἰς διαχονίαν μονα- 
στηρίοις, πτωχοῖς, ξενοδοχείοις, xai ᾿Εχχλησίαις, πέ- 
νησι, διοδεύουσιν, ἐπισχόποις, ὀρφανοῖς, χήραις " 
xal πᾶσι τοῖς χρῴζουσιν ἐπιχουρίας χορηγοῦσα οὐχ 
ἐπαύετο ἱλαρῶς ἐργαζομένη τὴν εὐσέθειαν κατὰ τὸ 
λεληθὸς, καὶ 0 ἑαυτῆς xal διὰ οἰκετῶν πιστοτάτων * 
μὴ ἀπολιμπανομένη τῆς Ἔχχλη σίας μάλιστα ἐν ταῖς 
νυξίν * ἐν πᾶσιν ἐξεργαζομένη τῆς ἀσχήσεως ἀρετὴν, 
ἐπ’ ἐλπίδι τῆς αἰωνίου ζωῆς. 
κεῷαλ. PAC". 
Περὶ παρθένου τῆς ὑποδεξαμένης 
᾿Αθγάασιον. 
Παρθένον οἶδα τὴν ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ, ἣν κατείληφα 
ὡς ἐτῶν ἑύδομήχοντα * ταύτῃ, ὁ κλῆρος ἅπας προσ- 
ἐμαρτύρει, ὅτι νέα οὖσα τῇ ἡλικίᾳ, ὡς ἐτῶν εἴκοσι 
σφόδρα ὡραιοτάτη ὑπάρχουσα, φευχτὴ ἦν τοῖς ἐναρέ- 
τοις, διὰ τὸ κάλλος, ἵνα μή τινα μῶμον δῷ ἐξ ὑπο- 
νοίας. Ὅτι οὖν συνέδη τοὺς ’᾿Αρειανοὺς συσχευάσα- 
σθαι τὸν μακάριον ᾿Αθανάσιον, τὸν ἐπίσχοπον ᾿Αλεξ- 
ανδρείας, δι᾽ Εὐσεδίου τοῦ κατὰ τὸν χαιρὸν πραιπο- 
σίτου ἐπὶ Κωνσταντίου τοῦ βασιλέως, ἀέμιτα τούτου 
χατηγοροῦντες ἐσυχοφάντουν, Φεύγων οὖν ὁ μαχά- 
ριος τὸ παρὰ διεφθαρμένου χριτηρίου χριθῆναι, οὐχ 
ἐθάῤῥησεν οὐδενὶ, οὐ συγγενεῖ, οὐ φίλῳ, οὐ χληρίχῷ, 
οὐχ ἄλλῳ τινὶ τῶν συνήθων " ἀλλ᾽ εἰσελθόντων τῶν 
ἐπαρχιχῶν αἰφνίδιον εἰς τὸ ἐπισκοπεῖον, xal ζητούν-- 
των αὐτὸν, λαθὼν ἑαυτοῦ τὸ στιχάριον, καὶ τὸ βιῤ- 
ῥίον, ἐν μεσοτάτῃ νυχτὶ, πρὸς ταύτην κχατέφυγεν 
τὴν παρθένον, 'H δὲ ξενισθεῖσα ἐπὶ τῳ πράγματι 
διεπτοήθη. Δέγει οὖν αὐτῇ ὁ ἐπίσχοπος, ὅτι Ἐπειδὴ 
ζητοῦμαι παρὰ τῶν ᾿Αρειανῶν ἀθέμιτα συχοφαντού-- 
μενος παρ᾽ αὐτῶν * ἵνα μὴ οὖν ἀχγὼ ἄλονον ἀπενέ- 
γχωμαι δόξαν, καὶ εἷς ἁμαρτίαν ἐμόλλω τοὺς τιμω - 
ρήσασθαί μὲ βουλομένους, τούτον χάριν ἐνεθυμήθην 
φυγεῖν. ᾿Απεχάλυψεν οὖν μοι ὁ Θεὸς ταύτῃ τῇ νυχτὶ, 
ὅτι Παρ᾽ οὐδενὶ ἑτέρῳ δύνασαι σωθῆναι, εἰ μὴ παρ’ 
ἐκείνῃ. ᾿Απὸ πολλῆς οὖν χαρᾶς ἐχείνη ῥίψασα πάντα 
λογισμὸν, ὅλη γεγένηται τοῦ Κυρίου’ καὶ προθύμως 
χατέχροψεν τὸν ἁγιώτατον ἐπίσχοπον ἐπὶ ἔτη ἕξ, 
μέχρι τῆς ζωῆς Κωνσταντίου τοῦ βασιλέως * αὕτη xal 
περινίπτουσα τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ τὰ περιττώματα 
διαχονοῦσα, καὶ τὰς ἄλλας αὐτῷ χρείας πάσας olxovo- 
μοῦσα, xal βιδλία χιχρωμένη καὶ παρέχουσα αὐτῷ * 
χαὶ οὐδεὶς ἀνθρώπων ὅλης ᾿Αλεξανδρείας ἔγνω ποῦ 
διάγει ὁ μαχάριος ᾿Αθανάσιος ὁ ἔπίσχυπος. Ὥς οὖν 
ἠγγέλθη ὁ θάνατος Κωνσταντίοῦ τοῦ βασιλέως, καὶ 
ἦλθεν αὐτοῦ εἰς τὰς ἀχοὰς, σεμνῶς χαὶ χοσμίως ἐν- 
δυσάμενος πάλιν ἐν τῇ νυχτὶ ηὐρέθη ἐν τῇ ἐχχλησίᾳ. 
Καὶ ἰδόντες αὐτὸν πάντες ἐξέστησαν ὡς ἐχ νεχρῶν 
ζῶντα τοῦτον ἀπειληφότες, ἅμα καὶ ἐγχαλοῦντες οἱ 
φίλοι τὴν ἀνεύρετον τούτου κατάδυσιν τῇ ἐχείνων 
ἀγνοίᾳ. ᾿Απελογεῖτο οὖν ὃ μαχάριος τοῖς γνησίοις αὖ- 
τοῦ φίλοις καὶ υνύήθεσιν, ὅτι Τούτου χάριν πρὸς ὑμᾶς 
οὐ χατέφυγον, ἵνα εὔορχον ὑμῖν ὑπάρχῃ, ἄλλως δὲ 
xal διὰ τὴν ἔρευναν. Κατέφυγον δὲ πρὸς ἐκείνην, πρὸς 
ἣν ὑποψίαν οὐδεὶς ἐδύνχτο ἔχειν, ὡς πρὸς ὡραίαν 
xai νεωτέραν * δύο σνηστετσάμενος τὰ χαλὰ, xal τὴν 
σωτηρίαν ἐχείνης, ᾿Ωφέλησα γὰρ αὐτὴν, καὶ τὴν ἐμὴν 
δόξαν καὶ ἀσφάλειαν, 
ΚΕΦΑΛ., PAZ. 
Περὶ ᾿Αματαλίδος. 
Ἐν ταύτῃ τῇ πόλει ᾿Αντινόου μοναστήριά ἐστι γυ- 
ναικῶν δώδεχα κατορθουσῶν πολιτείαν ἀρίστην, Ἐν 


τὸν μαχάριον 


PALLADII 


τὰς δὲ À Ji συντετύχηχα tf δούλῃ τοῦ Θεοῦ ὀνόματι 'Apazz- 


1936 


λίδι, γραίδι ὀγδοήκοντα ἔτη ἐχούσῃ Ev τῇ ἀσκήσει, ὡς 
xai αὐτὴ xal αἱ γειτνιῶσαι αὐτῇ διηγοῦντο, ἥ συν- 
ῴχουν ἑξήχοντα νεάνιδες παρθένοι τὸν τῆς ἀσχήσεως 
χαθαρῶς ἐξανύουσαι δρόμον τῇ ταύτης τῆς καλογή- 
ρου διδασχαλίᾳ. Αἵτινες τοσοῦτον αὐτὴν ἡγάπων xi- 
σαι, ὡς μηδὲ χλεῖδα ἐφεστᾶναι ἐν τῷ μοναστηρίῳ 
ἐχείνῳ ὡς ἐν τοῖς ἄλλοις * ἀλλὰ χρατεῖσθαι πάσας ὁτὸ 
τῆς ἀμέτρου ταύτης ἀγάπης, καὶ τῆς ἐνθέου διὸ:- 
σχαλίας, sl; ἀφθαρσίαν μετασχηματιζόμεναι. Εἰς 
τοσοῦτον δὲ ἤλασεν ἀπαθείας $, γραῦς, ὡς εἰσελθόντι 
μοι χαὶ χαθεσθέντι ἐλθοῦσα συγχαθεφθῆναΐ uot, χαὶ 
τὰς χεῖρας αὐτῆς ἐπιθεῖναι τοῖς ὥμοις μου, ὑπερδολῇ 
παῤῥησίας τῆς εἰς Χριστόν. 
ΚΕΦΑΛ. PAH'*. 
Περὶ Ταὼρ παρθένου. 

Ἐν τούτῳ τῷ μοναστηρίῳ παρθένος μαθήτριε 
ταύτης, Ταὼρ δνόματι, ἔχουσα τριάχοντα ἔτη ἕν τῷ 
μοναστηρίῳ. Ἱμάτιον καινὸν, ἢ ὠμοφόριον, fj ὑκύ- 
δημα οὐδέποτε Aateiv Ζθέλησεν, λέγουσα, ὅτι Οὐ 
χρείαν ἔχω, ἵνα μὴ καὶ προελθεῖν ἀναγκασθῶ. Αἱ 
μὲν γὰρ ἄλλαι πᾶσαι χατὰ Κυριαχὴν προέρχονται ἐν 
τῇ ἐχχλησίᾳ χάριν τῆς κοινωνίας * ἐχείνη δὲ ῥαχοδυ-. 
τοῦσα ἀδιαλείπτως ἐν τῇ μονῇ ἔν τῷ ἔργῳ κχαθεζο- 
μένη, Οὕτω δὲ εὐφυεστάτην εἶχεν τὴν ὄψιν, ὡς ἐγγὺς 
γίνεσθαι καὶ τὸν πάνυ στεῤῥὸν ἀπατᾶσθαι τῷ ταύτης 
κάλλει, εἰ μὴ φρουρὸν εἶχεν ὑπερδάλλοντα τὴν σω- 
φροσύνην, εἰς αἰδὼ καὶ φόδον ἄγουσα τῇ κοσμιύτητι 
τοῦ ἤθους καὶ τὸν εἰς ἄγαν ἀκόλαστον ὀφθαλμόν. 

ΚΕΦΑΛ. PAe', 
Περὶ παρθένου τινὸς, xai Κολλούθου. 

"A)Óm τις αὖ τῇ ἀληθείᾳ παρθένος τῷ τῆς ἐσκή- 
σεως ἔργῳ νηφόντως προσέχουσα, ἐμοὶ γειτνιῶσα" 
ἧς τὴν ὄψιν μὲν οὐχ ἑώρακα. Προῆλθε γὰρ αὕτη, ὡς 
ἔλεγον οἱ εἰδότες, οὐδέποτε ἀφ’ ob ἀπετάξατο, εἰς: 
ρώσασα ἑξήχοντα ἔτη ἐν τῇ ἀσκήσει μετὰ τῆς Gi 
μητρός. Εἰς ὕστερον δὲ μελλούσης αὐτῆς μεταθείνειν 
τὸν Βίον πρὸς τὴν ζωὴν τὴν ἀκήρατον, παραστὲς τῇ 
ἀνδρείᾳ ὁ κατὰ τὸν τόπον ἔκεῖνον ἅγιος μάρτυς [ῶ- 
λουθος, λέγει αὐτῇ * Σήμερον μέλλεις ἀδεύειν τρὶς 
τὸν Δεσπότην σου, xal ὁρᾷν ἅπαντας τοὺς dy. 
᾿Ελθοῦσα οὖν ἀρίστησον μεθ᾽ ἣ μῶν ἐν τῷ μοναστηρίῳ, 
᾿Αναστᾶσχ οὖν ὄρθρου i μακαρία, καὶ ἐνδοσαμένε, 
xai λαδοῦςα ἄρτον, xal ἐλαίας, καὶ λεετολέχανε ἐν τῇ 
ἑαυτοῦ σπυρίδι, ἐξελθοῦσα ἀπῆλθεν εἰς ὦ μαρτύριον 
ἡ τοσαῦτα ἔτη μὴ προελθοῦσα. Καὶ zogen, 
D καὶ χαθεσθεῖσα, καιρὸν ἐπιτήδειον πρὸς τὸ qoom 

ἐπετήρει διὰ πάσης ἡμέρας. Παραγενομίνης δὲ τῆς 

ἐννάτης, καὶ τῆς τοῦ φαγεῖν ὥρας iwi, Ur 
ὀενὸς ἔνδον ὑπάρχοντος, τεθειχυΐϊα τὰ βρώματε 
προσχαλεῖται τὸν μάρτυρα, λέγουσα - ΕΒὐλόγησόν ἂν» 
τὰ βρώματα, ἅγιε Κόλλουθε, καὶ συνοδευσάτωσέάν 
αἱ πρεσθεϊαί σου. Καὶ χκαθεσθεῖσα ἔφαγεν. Καὶ 
προσευξαμένη ἦλθεν περὶ ἡλίου δυσμὰς εἰς τὸν 

xov * xai δίδωσι tfj ἑαυτῆς μητρὶ σύγγραμμα E 

μεντος τοῦ Στρωματέως εἷς τὸν προφήτην "Ap 

xai λέγει αὐτῇ * Δὸς τοῦτο τῷ ἐπισχόπῳ τῷ ἐξιῷ 

σμένῳ, καὶ εἰπὲ αὐτῷ - Εὔξαι “ερὶ ἐμοῦ  ὁδεύω Υ 

πρὸς τὸν Κύριόν μου. Καὶ ἐτελεύτησεν ἐν αὐτῇ ' 

voxtl, μὴ πυρέξασα, μὴ κεφαλαλγήσασα, ἀλλ᾽ leen 
ἐνταφιάσασα, εἷς χεῖρας Θεοῦ τὸ πνεῦμα περίβε 


C 









1231 


HISTORIA LAUSIACA. 


1238 


semper manet, auis famulis honeste imperans, agens A juniorem : duo bona procurans, et illius salutem ; illi 


vitam laboriosissimam et plenam temperantia : in 
congressu tam severo, ut ipsum ejus aspectum reve- 
rerentur etiam excellentissimi episcopi propter in- 
signem pietatem et religionem. Atque ipsa quidem 
supervacaneam et nimiam opum materiam pauperta- 
tis igne consumpsit : que autem supererant, eaconsti- 
tuitadsubministrationem monasteriis, plochotrophiis, 
xenodochiis, ecclesiis, pauperibus, transeuntibus, epi- 
scopis, orphanis, viduis, et omnibus egentibus sup- 
peditans auxilium, non cessabat hilariter operari 
pietatem latenter, et per se, et per servos fidelissi- 
mos, ab eoclesia non recedens noctu maxime : in 
omnibus in virtute se exercens propter spem ejus quac 
vere est vita. 
CAPUT CXXXVI. 

De Virgine (201) quz excepit. Athanasium episcopum. 

Novi ego Alexandrie virginem, quam effendi na- 
tam circiter sptuaginta annos. Ei clerus universus 
dabat estimonium, quod cum esset juvenis, nata an- 
nos circiter viginti, longe formosissima, fugiebatur 
ab iis qui erant studiosi virtutis propter pulchritudi- 
nem, ne inureret eis aliquam labem ex suspicione. 
Quando ergo accidit ut Ariani struerent insidias 
beato Athanasio Alexandrino episcopo per Busebium, 
qui erat eo tempore prepositus sub Constantio im- 
peratore, nefariorum criminum eum acousantes et 
calumniantes, vitans judicari acorruptojudicio, apud 
neminem ansus est delitescere, non apud cognatum, 
non amicum, non clericum, non apud aliquem alium 
familiarem ; sed repente episcopatum ingressis pre- 


rio seu tunica, et birro (202), media nocte confugit ad 
^ ABhano virginem. Illa autem fuit rei novitate obstupe- 
" facta et timore correpta. Dicit ergo ei episcopus: 
. Quandoquidem queror ab Arianis, nefariorum crimi- 
7' mum ab eis accusatus, neergoet ego veniam in malam 
^ existimationem, et in peccatum conjiciam eos qui me 
: *igplunt afficere supplicio, ea de causa fugere consti- 
^ (wi; mihi ergo Deus revelavit hao nocte me apud 
». mullum alium posse esse salvum nis apud te. Illa 
|* ergo pre magno gaudio omni ejecla dubitatione, 
i- eum tota esset Domini, prompto et alaori animo oc- 
zt: eultavit sanctissimum episcopum sex annos quandiu 
." wixit imperator Constantius: ipsa et ejus pedes )8-- 
ἐπ «ans, et excrementa expurgans, el in aliis que erant 


' el usui inserviens, librosque ei commodans et pre- ἢ 


1. 
το’ bes. Neque ullus sex annis novit Alexandri ubi- 
i: Mh egeret beatus Athanasius episcopus. Postquam 
2» 4 it annuntiata mors imperatoris Constantii, et 
B nit ad ejus aures, honesto et venerabili habitu 
Dl utus, rursus poctu fuit inventus in ecclesia. Quem 
' .twWidlentes omnes magna sunt affecti admiratione, ut 
- Qui ipsum vivum accepissent ex mortuis,simut etiam 
: post lantes ejus amici de latebris que ab eorum igao- 
.retione inveniri non potuerant. Respondit itaque 
' beatus Athanasius germanis auis amicis : Ea de causa 
- “μή vos non confugi, ut vere jurare possetis; et alio- 
/tqui etiam propter investigationem, ad illam confugi 
^«de qua nemo suspicari poterat, utpote formosam et 


- 





.ι] ' 


!| 


fecti ministris, οἱ συ ὦ quaerentibus, accepto suo sticha- C 


enim profui, et mes existimationi et securitati. 
CAPUT CXXXVII. 
Vita Amma Talida. 


In civitate Antinoi sunt feminarum monasteria 
duodecim; in quibus conveni etiam Ammam Talida, 
qua octoginta annos fuerat in exercitatione, ut nar- 
rabat ipsa et ejus vicine. Unacum ea habitabant sexa- 
ginta adolescentule. Eam autem adeo diligebant, ut 
ne esset quidem clavis aule monasterii, ut in aliis, 
sed ipse ab ejus amore omnes detinerentur. Eo au- 
tem impatibilitatis processit anus, ut cum ego essem 
ingressus et consedissem, ipsa quoque ingressa sit, 
et una mecum sederit, el magna libertate ac fiducia 
in Cbristo meis humeris manum imposuerit. 


CAPUT CXXXVIII. 
Vita Amma Ταῦ». 


*[n hoc monasterio erat virgo hujus discipula, no- 
mine Taor, que iriginta annos versala erat in mo- 
nasterio, ut narrabant qui noverant, Ea vestem no- 
vam auti mavortem aut caleeum noluit accipere, 
dicens : Non est mihi opus, ne etiam cogar progredi. 
Alis enim omnes die Dominico progrediuntur in ec- 
clesiam gratia communionis: illa autem in monaste- 
rio manebat pannis obsita, operi assidue assidens. Ea 
autem fuit tam eleganti aspectu, ut parum abesset 
quin etiam valde constantes deciperentur ejus pul- 
chritudine, nisi insigne presidium habuisset tempe- 
rantiam, que ad melum et verecundiam deducebat 
honestate impudicos oculos. 


CAPUT CXXXIX. 
De virgine qua renunliaverat. 


Erat quedam alia virgo religiose vite operibus 
viriliter insistens, mihi vicina, cujus vultum quidem 
non vidi: nunquam enim, ut aiunt, est progressa ex 
quo renuntiavit. Cum autem implesset sexaginta an- 
nos in exercitatione cum matre sua propria, erat 
postea vila excessura. Ei autem in visione adstitit 
Colluthus (203) vocabulo martyr, qui in illis coleba- 
tur locis, hoc ei dicens : IIodie 65 itura ad Dominum, 
et visura sanctos omnes; veni ergo et prande nobis 
cum in martyrio. Cum ergo mane surrexisset οἱ se 
induissel, et in sporta panem accepisset et olivas, et 
minuta olera, post tot annos esti egressa; et cum 
venisset in martyrium, oravit; et cum toto die ob- 
servasset tempus in quo nullus erat intus, et nons 
jam advenerat hora, et sedisset, rogavit martyrem, 
dicens: Benedic cibos meos, Colluthe sancte, et me 
in via comitare tuis precibus. Cum ergo comedisset 
et rursus orasset, domum venit circa occasum solis. 
Et cum dedisset matri suc: opus Clementis Siromatei 
in prophetam Amos, dixit:ei ; Da id episcopo rele- 
gato. Et dixit ei: Ora pro me; vado enim ad Do- 
minum meum. Decessit ipsa nocte. Cumque nec febri 
laborasset, nec ei caput doluissel, sed seipsam ad se- 
pulturam composuisset, in manus Dei spiritum «uum. 
commendavit. 


1339 


CAPUT CXL. 
De virgine quz lapsa est, et egit pxnitentiam. 

Quedam virgo exercitatriz manens cum duabus 
aliis virginibus, se exercuit novem vel decem annis. 
A quodam autem cantore inescata cum eo habuit stu- 
pri consuetudinem ; et cum utero concepisset, po- 
perit. Cum autem in summum odium prorupit ejus 
qui ipsam deceperat, in profundo compuncta est 
animo, et ad eam pervenit mensuram poenitentie, 
ut in ea perseverans se fame vellet occidere, hoc 
cum lacrymis orans, Deumque rogans, et dicens: 
Deus magne, qui omnium nostrum peccata portas, 
et immensum totius mundi vitium ; qui non vis mor- 
tem peccatorum, et eorum qui labuntur interitum, 
sed misereris universe creature; est enim voluntas 
tua ut omnes serventur (Ezech. xxxim). Si ergo me 
quoque, qué pereo, vis esse &alvam, in hoc mihi 
tuam ostende bonitatem, et nuno tua ad me perve- 
niant mirabilia; et jube hinc abduci et colligi (204) 
fructum mee iniquitatis, qui conceptus est in lasci- 
vis, οἱ genitus in peccato; nam, nisi hoo fiat, ego 
hac de causa vel me laqueo suffocabo, vel meipsam 
in preceps dejiciam. Cum sio oraret, fuit exaudita; 
nam qui natus fuerat infans, non multo post 
decessit. Ab illo ergo die non amplius convenit 
eum quiipsam redegerat in servitutem ; sed se totam 
insigniter dedens continentis, egrostis mancisque ao 
mutilatis serviens triginta annos, ita Deum placavit, 
propitiumque reddidit ut cuidam sancto presbyte- 
ro revelaretur, illam Deo magis placuisse in poni- 
tentia quam in virginitate. Hec autem scribo, ne eos 
qui multa peccant, et ex animo ac sincere agunt 
poenitentiam, contemnamus : sicut hac beata, quae 
cor suum contrivit, et in humilitate vitam suam ]li- 
quefecit, non despecta fuit a Domino eorum qui du- 
cuntur ponitentia. 


CAPUT CXLI. 


De filia presbyteri qua lectorem calumniala erat, et 
Eustathio lectore. 


Cujusdam presbyteri filia virgo in Cesarea Pale- 
stine lapsa, ab eo qui ei vilium attulerat docta 
fuerat, ut quemdam civitatis lectorem calumniare- 
lur, el quod corrupta esset, in eum culpam confer- 
ret. Cumque ferret ventrem, a patre suo examinata, 
nominavit lectorem. Hoc cum audiissct presbyter 
conturbatus retulit ad episcopum. Hoc cum audiisset 


PALLADII 
À scopi, rogavit dicens : Si hoc tibi visum est, 


episcope, ut quoniam dixi, Nw, lapsus sum 
gradu ecclesiastico dejectus, et non sim dig 
clericus ium sanctitatis, jube ut mihi 

tempore ea detur in uxorem; neque er 
sum deinceqs clericus, neque illa virg 
hec audiisset episcopus et presbiter, eau 
pater ejus lectori, sperans fore ut juvenis 
set in eam affectus, et alioqui credens n 
eum abstrahi ἃ ooasuetludine. Cum eam ac 
lescens accepisset in. manus ab episcpo 
patre, eamque esset consolatus, abduxit et 
in monasterio mulierum, rogans eam quas 
prima ministra fraternitatis ut eam illic toler 
que ad parium ejus. Illa vero relicta in mona: 
ctor abiens seipsum inclusit in cella sordida, 
mam suscipiens asperitatem, ad Christum 
in corde contrito cum multis lacrymis et σι 
dicens : Tu, Domine, meas actiones nosti, 
omnia, quem nibil latet, neque est ullus ! 
cultus in quo quis se abscondat a tua qu 
aspicit potestate, qui vides omnia priusqu 
Tu solus vides profunda cogitationum, e 
mentis conceptio ἃ te cernitur, perinde ac s 
tur oculis, Tu cum cogitatorum sis acere 
tor, perfecte judicas. Tu qui eis qui affieiuntu 
fers auxilium, qui fali non potes, d 
vindicas, qui appeluntur calumniis; c 
placet injustum, omne autem momentum 
justitia est a te semper; astat enim tibi per[ 
ad quam non patet aditus, et omne opus hor 


C coram te. Est ergo tui justi et immutabili: 


jus quoque meum pronuntiare. Efficacite 
orante adolescente, et in jejunio diligenter 
rante, inlra breve tempus adfuerunt 
ejus partus. Cumque advenisset hora, 
etiam justum Dei judicium, afferens veheme 
intolerabilem dolorem οἱ que fuerat calut 
gemituum immensa multitudino, labores p 
enarrabiles, inferni-suppliciorum visiones & 
hanc miseram fortiter obsidentes, et infans 
magnitudinem non prodibat ex utero. Preter 
primus et secundus, et dolores erant iptolerabi 
adventavit tertius οἱ quartus, et ϑϑουίας est 
multis partubus gravior; quintus et sx el 
mus tenebrosus, et infelix mulier er mw 


episcopus, convocavit concilium sacerdotum, fecitque [) versabatur in inferis. In om nibus his diebt: 


vocari lectorem, deque eo habuit questionem, rem 
examinans. Rogatus autem ab episcopo, rem non 


fatebatur lector; nam quod factum ab ipso non fuerat, 


quomodo dici poterat? JEgre ergo ferens episcopus, ' 


gravissima voce ei dicebat : Non fateberis lapsum 
tum, et ages poenitentiam, o infelixet plene immun- 
ditia ? Respondit lector: Rogo te; dixi id quod res 
est, hanc rem ad me nihil pertinere. Plane enim 
culpa careo, ut qui de ea ne cogitaverim quidem ; 
sin autem vultis audire id quod non est, dicam : 
Feci. Hoc cum ipse dixisset, deposuit eum episcopus 
ab officio lectoris, Post hoc accidens ad pedes epi- 


sit neque omnino cibum sumens, nec tantilloi 
num videns; sed luctibus et gravissimis à 
tormentis succedentibus, post hac omnia, vi 
false accusatricis cor inflexibile, victa ἃ D 
State, que non cadit sub aspectum, intolen 
doloribus addiditetiam confessionem, lugul 
exclamans : Hei mihi misera! venio in periot 
peream, ut quae in duo mala inciderim, nei 
calumniam el fornicationem, et amissa vin 
sum tradita detractioni; et. cum mibi sit abt 
latum vitium, accesani lectorem. Cum δδὃ 
audiissent virgines monasterii, Patri ejus omi 


ΚΕΦΑΛ. PM', 
Περὶ τῆς ἀπατηθϑίσης παρθένου, καὶ μεταγνού- 
enc. 

"Aexntpla τις παρθένος συνοιχοῦσα ἄλλαις δυσὶ 
παρθένοις ἡσχήθη ἐπὶ ἔτη ἐννέα ἢ δέχα. Αὕτη δελεα- 
σθεῖσα παρὰ ψάλτου τινὸς τούτῳ συνεφθάρη, xal λα- 
Θοῦσα κατὰ γαστρὸς ἔτεχεν. Εἰς ἄχρον δὲ μῖσος ἐλ- 
θοῦσα τοῦ ταύτην ἀπατήσαντος χατενύγη τὴν ψυχὴν 
εἰς βάθός, xai εἰς τοσοῦτον ἔφθασεν μέτρον μετα- 
νοίας ὡς ἄν ἀποχαρτερήσασαν ταύτην τῇ ἐγχρατείᾳ, 
y.ai λιμῷ θέλειν ἑαυτὴν ἀποχτεῖναι " τοῦτο προσευχο- 
μένη μετὰ δαχρύων, xal τοῦ Θεοῦ δεομένη, xai λέ- 
Ὑοῦσα, ὅτι Ὁ Θεὸς ὁ μέγας, ὁ βαστάζων πάντων 
ἡμῶν τὰ ἁμαρτήματα, xal παντὸς τοῦ χόσμου τὴν 
ἄμετρον χακίαν, ὁ μὴ βουλόμενος τὸν θάνατον τῶν 
ἁμαρτωλῶν, καὶ τὴν ἀπώλειαν τῶν πεσόντων, ἀλλ᾽ 
ἐλεῶν πᾶσαν τὴν χτίσιν " σὸν γάρ ἐστι θέλημα τὸ σώ- 
ζεσθαι πάντας. Εἰ οὖν καὶ ἐμὲ τὴν ἀπολομέννν σω- 
θήναι θέλεις, ἐν τούτῳ μοι δεῖξον τὴν σὴν ἀγαθωσύ-- 
νὴν, καὶ νῦν δὸς φθάσαι Em' ἐμοὶ τὰ θαυμάσιὰ σου, 
καὶ xéÀeusov συναχθῆναι τὸν χαρπὸν τῆς ἐμῆς ἀνο- 
μίας τὸ συλληφθὲν ἐν ἀσελγείᾳ, xal γεννηθὲν ἐν 
ἁμαρτίᾳ τῆς ἐυῆς ἀπωλείας, Ἐὰν γὰρ τοῦτο μὴ 
γένηται, ἢ ἀγχόνῃ ἔχω χρήσασθαι, ἤ ἑαυτὴν δισχεῦ- 
σαι. Ἔνεχεν τούτου δεομένη εἰσηχούσθη. Τὸ γὰρ 
τεχθὲν οὗ μετὰ πολὺ ἐτελεύτησεν ᾿Απὸ οὖν τῆς ἡμέ- 
ρᾶς ἐχείνης τῷ μὲν ταύτην αἰχμαλωτίσαντι οὐχέτι συν- 
ἔτυχεν, ἔχδοτον δὲ ἑχυτὴν εἰς ἄκραν Ἐγχράτειαν δέδω.-- 
xtv * νοσούσαις καὶ λελωδημέναις ἐξυπηρετήσατο ἐπὶ 
τριἄάκοντα ἔτη, Οὕτως τὸν Θεὸν δυσωπήσασα, xai 
ἵλεων ἑαυτῇ καταστήσασα, ὡς ἀποχαλυφθῆνχί τινι τῶν 
ἁγίων πρεσδυτέρων, ὅτι Ἢ δεῖνά μοι μᾶλλον εὐηρέ- 
στησεν ἐν τῇ μετανοίᾳ, ἤ ἐν τῇ παρθενίᾳ, Ταῦτα δὲ 
γράφω, ἵνα μὴ καταφρονῶμεν τῶν πολλὰ ἁμαρτανόν- 
των, καὶ ἐκ καρδίας μετανοούντων * χαθὼς xai d μα- 
καρία αὕτη τὴν ἑαυτῆς καρδίαν συντρίψασα, καὶ ἐν 
ταπεινοφροσύνῃ τὴν ἰαυτῆς ζωὴν χαθυποτάξασα, 
οὐκ ἐξουδενώθη παρὰ τοῦ Δεσπότου τῶν μετα- 
νοοΐντων. 


ΚΕΦΑΛ. PMA'. 
ἹΙΠερὶ τῆς συχοφαντησάσης ἀναγνώστην τινά, 

Πρεσόδυτέρου τινὸς θυγάτηρ παρθένος ἐν Καισαρείᾳ 
«τῆς Παλαιστίνης, ἐχ πεσοῦσα παρὰ τοῦ ταύτην φθείραν- 
τος, ἐδιδάχθη ἀναγνώστην τινὰ τῆς πόλεως συχοφαν- 
τῖσαι, κἀχείνῳ περιθεῖνα! τὴν διεφθαρμένην αἰτίαν. 
Καὶ γενομένη πρὸς γαστρὸς, ἐταζομένη παρὰ τοῦ 
ἰδίου πατρὸς, κατεῖπον τοῦ ἀναγνώστου, ᾿Αχούσας δὲ 
τοῦτο ὁ πρεσθύτερος, xal ταραχθεὶς, ἀνήνεγχεν τῷ 
ἐπισκόπῳ. Μαθὼν τοῦτο ὁ ἐπίσχοπος, συνεχρότησεν 
τὸ ἱεοχτεῖον * xai ποιήσαντες χληθῆναι τὸν ἀναγνώ- 
στην ἐδασάνιζον τὴν ὑπόθεσιν τοῦ πράγματος. Ἐρω- 
τῴρενος τοίνυν ὁ ἀναγνώστης παρὰ τοῦ ἐπισχόπον, 
. ὄχ ὡμολόγε! " τὸ γὰρ μὴ πραχθὲν παρ᾽ αὐτοῦ πῶς 
ἔν. xai ῥηθῆναι; ᾿Αγαναχτῶν οὖν ὁ ἐπίσχοπος, μετὰ 
ἐμόριθεστάτης φωνῆς ἔλεγεν τούτῳ * Οὐχ ὁμολογεῖς 
σου τὸ πταῖσμα, καὶ μετανοεῖς, ἄθλιε καὶ ταλαίπωρε, 
καὶ ἀχαθχοσίας μεμεστωμένε; ᾿Απεχρίνατο ὁ ava- 
γνώστης * Ἐγὼ δέομαί σου, τὸ ὃν εἶπον, ὅτι ἐν τούτῳ 
πρᾶγμα οὐχ ἔχω " ἀναίτιος γὰρ εἶμι καὶ τῆς ἐννοίας 
τῆς πρὸς ἐκείνην. Bi δὲ θέλετε ἀχοῦσαι τὸ μὴ ὃν ἵνα 
εἴπω, πέπραχα. Τοῦτο αὐτοῦ εἰρηκότος, καθεῖλεν 
τοῦτον τοῦ ἀναγνώστου. Μετὰ τοῦτο προσπεσὼν παρ- 
ἐχάλει τὸν ἐπίσχοπον, λέγων * Εἰ τοῦτό σοι ἔδοξεν, 
κύριε ἐπίσχοπε; ἐπειδὴ εἴπον, Ναὶ, ἔπταισα, εἶναί με 


HISTORIA LAUSIACA. 


À 


C 


1942 


χωρὶς τοῦ τιμίου βήματος, xat μὴ εἰναί με ἄξιον τοῦ 
εἶναι χληριχὸν τῆς σῆς ἀγιωσύνης, χέλευσόν μοι aó- 
τὴν ἀπὸ τοῦ νῦν δοθῆναι εἰς γυναῖχα. Οὔτε γὰρ λοι- 
πὸν ἐγὼ χληρικὸς, οὔτε δὲ ἐκείνη παρθένος. ᾿Αχούσας 
δὲ ταῦτα ὁ ἐπίσκοπος, xal ὁ πρεσθύτερος ὁ πατὴρ 
αὐτῆς, ἔχδοτον αὐτὴν δεδώχασι τῷ ἀναγνώστῃ, προσ- 
δοχίσαντες διαχεῖσθα: τὸν νεώτερον περὶ αὐτὴν, καὶ 
ἄλλως μὴ δύνασθαι ἀποχοπῆναι τῆς συνηθείας. Aa- 
GU» δὲ αὐτὴν ὁ νεώτερος εἷς τὰς χεῖρας, xa! παρὰ 
τοῦ ἐπισχόπου, xai παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτῆς, παρα- 
χαλέσας δὲ αὐτὴν, ἀπαγαγὼν ταύτην παρέθετο μο- 
ναστηρίῳ γυναιχῶν, παραχαλέσας τὴν αὐτόθι διάχο- 
vov τῆς ἀδελφότητος μέχρι τῶν ἡμερῶν τοῦ τοχετοῦ 
αὐτῆς ἀνασχέσθαι ταύτης. Καὶ χαταλιπὼν αὐτὴν ἐν 
τῷ μοναστηρίῳ ὁ ἀναγνώστης, ἀπελθὼν ἑαυτὸν Eyxa0. 
εἴρξεν εἰς κελλίον αὐχμηρὸν, ἀναλαδὼν πολιτείαν 
σχληρχγωγίας ἀκροτάτην, προσελθὼς τῷ Χριστῷ ἔν 
καρδίᾳ συντετριμμένῃ, μετὰ πολλῶν δαχρύων xal 
στεναγμῶν, λέγων. Σὺ οἴδας, Κύριε, τὰς ἐμὰς πράξεις, 
ὁ ἐπιστάμενος πάντα ὃν οὐδὲν λέληθεν. Οὐδὲ ἔστι τις 
τόπος ἀπόχρυφος iv d τὶς ἀποχρυθήσεται τῆς σῆς 
παντεφόρου δυνάμεως. Ὁ εἰδὼς τὰ πάνεχ πρὶν γενέ- 
σθαι, σὺ μόνος βλέπεις βάθη λογισμῶν, καὶ πᾶσα ἔν- 
νοια παρὰ σοῦ ὁρᾶται ὀφθαλμοφανῶς " σὺ ὧν ἑταστὴς 
ἐνθυμήσεως ὀξὺς δικάζεις ἀκριδῶς ' σὺ ἀδιχουμένων 
βοηθός * αὐτὸς εἶ συχοφαντουμένων ἔχδιχος ἀπαραλό- 
γιστος, ᾧ οὐδὲν ἀῤέσκει τῶν ἀδίκων, Πᾶσα δὲ ῥοπὴ 
ζυγοῦ δικαιοσύνης παρὰ σοί. Πάρεστι γὰρ πάντοτέ 
σοι φῶς ἀπρόσιτον, καὶ πᾶν ἔργον ἀνθρώπων ἐνώπιόν 
σοῦ ἐστιν. Τῆς οὖν σῆς ἐστι δικαίας xxl. ἀπαραλλά- 
xtou πρίσεως ἀποφῆναι xai τὴν δίκην τὴν ἐμήν, 
Προσευχομένου τοῦ νεανίσχου ἐκτενῶς, xai τῇ νη- 
στείᾳ προσχαρτεροῦντος ἐμμελῶς, ἐντὸς ὀλίγου χρό- 
νου παρεγένοντο αἱ ἡμέραι τοῦ τοχετοῦ αὐτῆς. Καὶ 
ἐνστάσης τῆς ὥρας, παρεγένετο xai à δικαία κρίσις 
τοῦ θευῦ φέρουσα ἀπότομον ὀδύνην καὶ ἀφόρητον τῇ 
συχοφαντησάσῃ * xal στεναγμῶν πλῆθος ἀμέτρητον, 
ὠδῖνες πόνων Ἀἀνεχδιήγητοι, καταχθονίων χολαστη - 
ρίων ὁράσεις φοδεραὶ, ταύτην τὴν ἀθλίαν πολιορκοῦ- 
σαι ἰσχυρῶς " καὶ τὸ βρέφος τῆς γαστρὸς τῷ ὄγχῳ οὐ 
προέχυπτεν. Παρῆλθεν ἡμέρα πρώτη, xxi δευτέρα, 
xai ὠδῖνες ἀφορητότεραι * ἐπέστη τρίτη, καὶ τετάρτη, 
xai τὸ ἄλγος πολλαπλασίως χαλεπώτερον t διεδέξατο 
πέμπτη καὶ ἕχτη σὺν ἐδδόμῃ σχοτεινῇ, χαὶ ἡ ταλαί- 
πωρος γυνὴ ἀπὸ πολλῆς ἀνίας τῷ Xóm προσωμίλει * 
ἐν ταύταις ὅλαις ταῖς ἡμέραις μηδ᾽ ὅλως τροφῆς 
προσλαθομένη, μηδὲ τὸ τυχὸν ὅπνου μετασχοῦσα 


Ὁ ἀλλ᾽ οἱμωγαῖς βασάνων πόνους ἀνηχέστους διαδεχο- 


μένων, μετὰ ταῦτα πάντα ταῖς προσευχαῖς τοῦ νεα- 
vlaxou, ἡ τῆς διεφθαρμένης καὶ ψευδηγόρου ἀμείλι- 
χτος καρδία τοῖς ἀνυποίστοις πόνοις, καὶ ἡ ἐξομολύ- 
γησις συνεξῆλθεν γοεραῖς φωναῖς βοῶσα " Οἶμοι τῇ 
ἀθλίᾳ, κινδυνεύω ἀπολέσθα! δυσὶ κακοῖς περιπεσοῦσα, 
συχοφαντίᾳ καὶ πορνείᾳ ἀπώλεσά qoo τὴν παρθε- 
νίαν, διχοστασίᾳ παρεδόθην ὑπὸ ἑτέρου χαταφθα- 
ρεῖσα, τοῦ ἀναγνώστου χατηγόρησα. ᾿Αχούσασαι δὲ 
ταῦτα αἱ παρθένοι τοῦ μοναστηρίου τῷ πατρὶ αὐτῆς 
ἀπήγγειλαν τὰ πάντα, 'O δὲ πατὴρ αὐτῆς αἰδούμε- 
νος τοὺς πάντας ὡς μὴ καταγνωσθῆναι ἐπὶ τῇ συχο- 
αντίᾳ, τοῖς εἰρημένοις οὐ πιστεύσας, ἡσύχασεν τὰ 
ὃλα. Ὡς δὲ ἡ δικαία χρίσις ἐφεστῶσα ἣ δικάζαυσα. 
τὰ πάντα, πάλιν ἐπαλλήλους τῇ ἀθλίᾳ oii. es 


χαὶ τοῦ τολντοῦ μὲν vx esse, Ve 


ποις 


"E . * 3 I - X 
ὠδῖνας" λοιπὸν μὴ δυναμένης fj iecur διὰ ς λυ 


1243 


PALLADII 


1244 


δγδόν, κτὶ πάλιν d, ἐννάτη, βαθυτάτῳ σκότῳ τῶν Α καὶ τοὺς συχοφάντας φανερούσης, καὶ τοῖς ταῦτι, 


ἀλήχτων στρόφων ταύτην ἀμαυρῶσαι. Ὡς οὖν οὐκ 
ἔφερεν ἢ συνοδία τὰς μεγάλας ταύτης οἱμωγὰς, Ópo- 
μαῖχι ἀπελθοῦσαι ἀναγγέλλουσι τῷ ἐπισκόπῳ, δτι 
ἔστιν ἐννάτν͵ σήμερον ἡ μέρα ὅτι d, δεῖνα ἐξομολογεῖται 
ὅτι Τοῦδε τοῦ ἀναγνώστου κατεστάθην, xai ἀποχυῖ σαι 
obx ἰσχύω * ἐσυχοφάντησα γὰρ τοῦτον. Ὁ δὲ ἐπίσκο- 
πος ἀκούσας παρὰ τῶν παρθένων πάντα τὰ ῥηθέντα, 
πέμπει πρὸς τὸν ἀναγνώστην δύο διαχόνους, δηλῶν 
αὐτῷ πάντα, xal ἵνα εὔξηται ἐκεῖνος ῥυσθῆναι τῆς 
ἀνάγκης τὴν ταλαίπωρον γυναῖχα. Ὁ δὲ γενναῖος 
οὗτος νεανίσχος οὐδὲ ἀπόχρισιν αὐτοῖς δέδωχεν, μηδὲ 
τὴν θύραν ἀνοίξας ᾿ ἀλλ’ ἀφ᾽ ἧς ἡμέρας εἰς τὴν κέλ- 
λα» εἰσῆλθεν, τὸν συνήθη, χαούνα τῆς νηστείας ἐχ- 
πληρῶν, καὶ ταῖς δεήσεσιν ἱκετεύων τὸν Θεόν. Κατα- 
χαμφθεὶς δὲ ὁ πατὴρ πρὸς οἶχτον τῆς ἰδίας θυγατρὸς, 
ἐλθὼν πρὸς τὸν ἐπίσχοπον ἐδεήθη αὐτοῦ σφόδρα εὖ- 
κὴν ταύτης γενέσθαι ἐν τῇ ᾿Εχχλησίᾳ καὶ γινομένης 
ὑπὸ πάντων προσευχῆς πρὸς τὸν Δεσπότην, οὐδ᾽ οὔ- 
τως $j ἀθλία τῆς ἀνάγχης ἐλυτρώθη.. Αἱ γὰρ εὐχαὶ τοῦ 
συκοφαντηθέντος δυσωποῦσαι τὸν Δεσπότην, ἀπετεί- 
Ἢισαν τὰς τούτων μὴ παραδεχθῆναι. Τούτων οὕτω 
γεγονότων ἀναστὰς ὁ ἐπίσχοπος ἐπορεύθη εἰς τὴν 
χέλλαν Ἐν ἦν ὁ ἀναγνώστης * καὶ χρούσαντος τὴν 
θύρα» οὐκ ἤθελεγ ἀνοῖξαι. Ἐπὶ πολὺ δὲ τοῦ ἐπισχός- 
που ἔξω παρεστῶτος, χἀχείνου ἔνδον ὄντος, κελεύει ὁ 
ἐπίσχοπος τὴν θύραν ἐπαρθῆναι. Καὶ εἰσελθόντες εὖ- 
pov τὸν νεανίσχον τῇ προσευχῇ προσχαρτεροῦντα, 
ἐπὶ τοῦ ἐδάφους ἐφαπλωμένον - καὶ πολὺ παραχα- 
λέσας τοῦτον ἤγειρεν, λέγων" ᾿Αδελφὲ Εὐστάθιε ἀνα- 
τνώστα, φανερωθείσης τῆς συχοφαντίας, Θεοῦ olxo- 


νομίᾳ, τῶν σῶν εὐχῶν εἰσαχουσθεισῶν, κατοιχτειρή- C 


σὰς τὴν εἷς σὲ ἡμαρτηκυῖαν πολὺ καταιχισθεῖσαν ταῖς 
μάστιξι τῶν βασάνων, λῦσον τὰς ἁμαρτίας " ταῖς γὰρ 
σαῖς εὐχαῖς τοιαῦτα πάσχει" χαὶ εἰπὲ πρὸς τὸν Δε- 
σπότην, ἵνα αὐτὴν ἐλευθερώσῃ τοῦ τοχετοῦ τῆς χοι- 
λίας. Τοῦ δὲ ἀοιδίμου ἀναγνώστου ἅμα τῷ ἐπισκόπῳ 
ἐχτενῶς προσευξαμένου, παραχρῆμα T, ἀθλία ἡλευθε- 
ρώθη τῆς ἀνάγχης, ἀποχυήσασα παιδίον, ἱκετεύουσα 
τοὺς πάντας ἀφεθῆναι αὐτῇ τὴν ἀνομίαν ταῖς πρε- 
σθείαις τοῦ δικαίου * ὃν λοιπὸν οἱ πάντες εἶχον τὸν 
γενναῖον ἐν τάξει τῶν μαρτύρων. Πάσης γὰρ μερί- 
μνῆης ἑαυτὸν ἐλευθερώσας εἰς &xpav πολιτείαν τῆς 
ἀρετῆς ἀνῆλθεν, ὡς xal χαρίσματος πνευματιχοῦ 
τοῦτον ἀξιωθῆναι" Ταῦτα δὲ ἐγράψαμεν, ἵνα μηδεὶς 
συχοφαντήσας πεῤιπαγῇ τοῖς διχτύοις τοῦ ἐχθροῦ, 
χαὶ ἐμπέσῃ εἰς ὀδύνας ἀφορήτους τέως τῆς σαρχὸς, 
χαθὰ καὶ ἣ προγραφεΐῖσα ψευδοτόχος * μετὰ δὲ τὴν ἐν- 
τεῦθεν τοῦ σώματος ἀπαλλαγὴν παραδοθεὶς χολαστη- 
ρίοις αἴωνίοις xai ἀτελευτήτοις. Ὁ γὰρ συχοφαντῶν 
παροργίζει τὸν Θεόν, 'O δὲ συχοφαντούμενος xai 
ὑποφέρων εὐλαδῶς, καὶ εὐχαῖς ἐπιτρέπων τὴν φανέ- 
ρωσιν, ἀναμένωο τὴν διχαίαν κρίσιν τοῦ Θεοῦ, χαθὼς 
καὶ ὁ στεφανίτης τοῦ Χριστοῦ ὁ καὶ ἐνταῦθα, κατὰ 
χράτος δοξασθεὶς, καὶ τῶν αἰωνίων στεφάνων xat- 
αξίωθείς. Μάθωμεν οὖν ἀχριδῶς τὴν ἀήττητον δύναμιν 
τῆς εὐχῆς τῆς xal τοὺς ἐν πίστει στηριζούσης, xai 
τοὺς ἐν ἁμαρτίαις ἐλεούσης, xal τοῖς τὴν ἀρετὴν xat- 
ορθοῦσι βοηθόύσης, xal τὴν χτίσιν πᾶσαν χρατού- 
σης, καὶ τὸν χτίστην πάντων δυσωπούσης, xal τοὺς 
κατορθοῦντας τὴν ἀρίστην πολιτείαν στεφανούσης 


προσκαρτεροῦσιν οὐρανῶν βασιλείαν δωρουμένης. 
ΚΕΦΑΑ. PMB. 
Περὶ Σαλθδίας. 

Κατ᾽ ἐκεῖνο καιροῦ συνέδη ἅμα ὁδεύειν ἡμᾶς ἀτὸ 
Αἰλίας ἐπὶ τὴν Αἴγοπτον, προπέμποντας τὴν μαχα- 
ρίαν Σαλόίαν, τὴν παρθένον γυναῖχα, ἀδελφὴν δὲ 
Ῥουφίνου τοῦ ἀπὸ ἐπάρχων. 

ΚΕΦΑΑ. PMI'. 
Περὶ Ἰουδίνου. 

Ἐν οἷς ἦν σὺν ἡμῖν καὶ ᾿Ιουδῖνος τότε μὲν διά- 
xovoc, νυνὶ δὲ ἐπίσχοπος γεγονὼς τῆς ᾿Ασχάλωνος 
Ἐχχλησίας, ἀνὴρ εὐλάδὴς καὶ φιλόλογος. Σφοδροτά- 
του οὖν καύματος χαταλχδόντος ἡμᾶς, χαταντύήσαν- 
τάς εἰς τὸ Πηλούσιον, ἔτυχε τὸν Ἰουδένον νιπτῆρα 
λαθόντα νίψασθαι τὰς χεῖρας xai τοὺς πόδας πυγμῇ 
ψυχροτάτου ὄντος τοῦ ὕδατος, καὶ μετὰ τὸ νίψασθα: 
δερμοτύλῳ ἐπαναπαύσασθαι ῥιφέντι κατὰ τοῦ ἐδά- 
qooc. Ἐπιστᾶσα δὲ τούτῳ b μαχαρῖτις Σαλδία, ὡς 
μήτηρ σοφὴ υἱοῦ κηδομένη γνησίου, ἐπέσχηπτεν αὖ- 
τοῦ τῇ ἀπαλότητι τοῦ σώματος, λέγουσα αὐτῷ * Πῶς 
θαρσεῖς σου τῷ σώματι, τοιχύτην ἄγων τὴν Sula, 
xal ἔτι ζέοντός σου τοῦ αἵματος ; οὕτως σου φιλοχα- 
λεῖς τὸ σαρχίον, ὡς μὴ αἰσθόμενος τῶν ἐξ αὐτοῦ σοι 
τιχτομένων βλαδερῶν ; θάρσει, λέγουσα, τέκνον, ὅτι 
ἐξηκοστὸν νῦν ἄγουσα ἔτος τῆς ἡλικίας ἐχτὸς τῶν 
ἄχρων χειρῶν, xal αὐτὸ διὰ χοινωνίαν, οὐχ ὄφις 
poo ἥψατο ὕδατος, οὐ ποῦς, οὐδ᾽ ἄλλο τι τῶν μελῶν, 
καίπερ διαφόροις ληφθείσης ἀῤῥωστίαις, καὶ ὑπὸ τῶν 
ἰατρῶν ἀναγκαζομένης λουτρῷ χρήσασθαι, οὐχ ἦν- 
ἐσχόμην ἀποδοῦναι τῇ σαρχὶ τὸ ἔθος - οὐχ ἐπὶ κλίνης 
ἐχχθεύδησα, οὐ λεχτικίῳψ ὥδευσά xou. 

Αὕτη λογιωτάἄτη γέγονεν, Tj καὶ τὸν θεῖον Aóqov φι- 
λήσασα τὰς νύχτας εἷς ἡμέρας ἀνέστρεψεν δαψιλῶς 
ἐλαίῳ ταύτας χαταλάμπουσα, πᾶν σύγγραμμα τῶν 
ἀρχαίων ὑπομνηματιστῶν διελθοῦσα - ἐν οἷς Ὠριγέ- 
νους μυριάδας τριαχοσίας, Γρηγορίου καὶ Πιερίου xz 
Στεφάνου, xal Βασιλείου, καὶ ἑτέρων τινῶν στου- 
δαιοτάτων μυριάδας εἴχοσι πέντε - οὐχ ἁπλῶς, οὐδὲ 
ὡς ἔτυχεν παρελθοῦσα ταῦτα, ἀλλὰ πεπονημένως, 
ἕχαστον βιδλίον ἕόδομον ἤ ὄγδοον διελθοῦσα * Διὸ καὶ 
ἠδινήθη ψευδωνύμου γνώσεως ἐλευθερωθεῖσα πτε- 
ρωθῆναι πρῶτον τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ, εἶτα χαὶ τῇ 
δυςάμει τῶν λογίων τοῦ Πνεύματος, ἐλπίσι χρησταῖς 
ἑαυτὴν ὄρνιν ἐργασαμένη πνευματί χὴν, χαὶ διαπε- 
ράσασα τὸν τούτου τοῦ βίου ζόφον ἀνέπτι͵ πρὸς τὸν 


D Χριστὸν, τὰς ἀθανάτους ἀμοιδὰς παρ᾽ αὐτοῦ ἄπολτ. 


ψομένη. 
ΚΕΦΑΛ. PMA'. 
Περὶ Ὀλυμπιάδος. 

Ταύτης χατ᾽ ἴχνος βαίνουσα καὶ κατὰ πᾶσαν dpt- 
τὴν τῆς ἐνθέου πνευματικῆς πολιτείας ἡ σεμνοπν 
πεστατὴ Ὀλυμπιὰς, καὶ ζηλωτικωτάτη τῆς εἰς de: 
ρανὸν φερούσης ὁδοῦ, ἐν πᾶσιν ἀχολουθήσασα - d 
γνώμῃ τῶν θείων Γραφῶν, θυγάτηρ γεγονυῖα τὸ κετὲ 
σάρχα Σελεύχου τοῦ ἀπὸ χομήτων, ἀληθινὸν δὲ τί- 
xvov Θεοῦ χατὰ Πνεῦμα, ἐχγόνη δὲ Αὐλαδίου τοῦ 
ἀπὸ ἐπάρχων, νύμφη δὲ πρὸς ὀλίγας ἣ μέρας Νεῦρι- 
δίου τοῦ ἀπὸ ἐπάρχων πόλεως Κωνσταντίνου * αὖτε 
δὲ τῇ ἀληθείᾳ, γυνὴ οὐδενός " Λέγεται γὰρ ἀμίαντος 
χεχοιμῆσθαι παρθένος σύμδιος γεγονυῖα τοῦ θείου 









1245 


HISTORIA LAUSIACA. 


1246 


muntiarunt. Pater autem veritus ne condemnaretur À nis, que et fideles confirmat, et peccatorum mise- 


ut calumniator, cum non adhiberet fidem dictis, silet 
duos dies. Rursus aulem misera, so invicem exci- 
pientibue acerbis afflictabatur doloribus, cum non 
posset deinceps vel vivere vel mori. Cumque id ef- 
fugit, oritur dies oclavus, et rursus nonus, gravis- 
simis perpetuarum vertiginum tenebris eam offus- 
cantes. Cum ergo ejus magnos ejulatus non ferret 
conventus, hec cursim festinantes renuntiant epi- 
ΒΟΟΡΟ, jam esse nonum diem ex quo illa confitetur 
8e accusasse lectorem, nec posse parere, quod ipsum 
sit calumniata. Episcopus autem cum hec audiisset 
a virginibus, ad lectorem mittit duos diaconos, ei 
omniía significans, etut pro ipsa oraret, ut misera mu- 
lier liberaretur ab iis necessitatibus. Egregius au- 
tem adolescens neque eis dedit responsum, nec ape- 
ruit ostium ; sed a quo die ingressus est in cellam, 
non exiit, implens consuetam regulam jejunii, et 
Deo preces fundens. Flexus autem pater, et filie sue 
misertus, veniens ad episcopum, eum valde rogavit 
ul pro ea orationes fierent in ecclesia. Et cum pro 
ea preces fuse essent ab omnibus ad Dominum, ne 
sic quidem misera liberata est ἃ necessitate. Ejus 
enim qui per calumniam fuerat accusatus, orationes 
Dominum monentes, arcebant, ne eorum preces 
admitterentur. His sic gestis, surgens episcopus ivit 
ad cellam inqua eratlector ; et cum pulsasset ostium, 
nolebat is asperire. Cum diu autem foris fuissel epi- 
scopus, ille autem intus, jubet episcopus tolli ostium. 
Et ingressi invenerunt adolescentem in oratione per- 
sevorantem, et humi procumbentem. Quem multum 
rogans episcopus, ei dicit : Frater Eustathi lector, Ín 
apertum prolata calumnia Dei providentia, et exau - 
ditis tuis orationibus, miserere ejus qua in te pecca- 
vit,quetormentorum flagellis füitexeruciata. Miserere 
deincepsmisere, et surgens solvequod ligasti, precibus 
enim tuis hec patitur, et dic Domino ut eam liberet a 
partu ventris. Cum autem inclytus lector intense 
oraret simul cum episcopo, statim misera liberata 
est a necessitate, enixa infantem ; rogans omnes 
ut οἱ remitteretur iniquitas ipsius justi inter- 
cessiono : et illum egregium virum habuerunt omnes 
deinceps loco martyris. Nam cum 86 deinceps libe- 
rasset ab omni sollicitudine, pervenit δὰ summum 
vite que ex virtute agitur, adeo utis sit dignius habi- 
tus spiritali gratia. Ilec autem scripsimus, ne quis 


retur, et flectit ac movet omnium creatorem, et eos 
coronat qui se ex virtute recte gerunt, et eis qui 
in ea perseverant, largitur regnum eclorum. 
CAPUT CXLII. 
Vita sanct. Silvanize (205). 

Illo tempore contigit ut nos simul navigaremus ab 
Alia in Egyptum, deducentes beatam Silvaniam vir- 
ginem, sororem autem Rufini, qui fuit ex prefectis. 

CAPUT CXLIII. 
De Jubino (206). 

Inter quos erat etiam nobiscum Jubinus, tunc qui- 
dem diaconus, nunc autem episcopus ecclesie Asca- 
lonis, vir pius et eruditus. Cum autem vehementis- 
simus nos estus invasisset, et pervenissemus Pelu- 
sium, acoidil ut Jubinus, accepta pelvi, pedes et 
manus palmis lavaret aqua frigidissima, et postquam 
lavieset, super pelliculam humi stratam requiesce- 
ret. Cum autem illa id adverlisset, ut maler sapiens 
germani filii, ejus increpavit mollitiem, dicens: Qui 
in animum inducis, illam agens etatem, vivente ad- 
huc tuo sanguine, usque adeo tuam fovere caruncu- 
lam, non sentiens damna que ex eo oriuntur ἣ Con- 
fide, confide: ecce ago annum elatis sexagesimum, 
preter exirema manuum (207) mearum (et hoc 
propler communionem) non pes tneus aquam tetigit, 
non vultus, neque ullum ex membris meis, etiamsi 
me varie iuvaserint sgritudines; et cum a medicis 
cogerer uii balneo, non induxi in animum carai red- 
dere debitum, non in lecto quiescens, non lectica 
usquam gestala ingrediens. 


C Hec cum esset doctissima, doctrinam amore com- 


plexa, noctes uberi oleo ἃ se illuminatas mutabet in 
dies, omnia antiquorum qui commentarios ediderunt 
scripta percurrens, Origenis tricies centena millia 
versuum, Gregorii et Stephani, et Pierii (208), et 
Basilii, οἱ quorumdam aliorum prestantis virtutis 
virorum millia ducenta et quinquaginta non leviter 
neo temere heo percurrens, sed elaborate septies 
vel octies unumquemque librum perlegens, ut horum 
verborum gratia in allum erigeretur, spe bona se- 
ipsam avem efficiens spiritalem, et ad Christum 
evolans, immortales ab ipso acceptura remunera- 
liones. 
CAPUT CXLIV. 
De Olympiade (209). 


calamniatus illaqueetur his inimici retibus, et inci- D — Ejus vestigia est secuta, etomnem virtulem divina 


dat in dolores earnis intolerabiles, sicut hec prius 
scripta est falsa accusatrix ; postquam autem a cor- 
pore fuerit liberatus, tradatur seternis intolerabili- 
bus tormentis, et que nunquam desinent. Deum 
enim ad iram provocat is qui calumniatur : 
qui autem per calumniam accusatur, (idque 
fert pio et «quo animo, et ejus in apertum pro- 
lationem permittit precibus, exspectans justum 
Dei judicium, sicut hic a Christo coronatus ; is et, 
quod ejus sileri potest, laudatur, et in honore habe- 
tur, et eternam coronam consequitur. Discamus er- 
go diligenter quam sint insuperabiles vires oratio- 


vite spiritalis, in primis veneranda et honesta Olym- 
pias, et que vie que fert in celum summo zelo te- 
nebatur, divinarum Scripturarum sententiam secuta 
ia omnibus. Fuit autem secundum carnem fllia Se- 
leuci (210) ex comitibus, vera autem Dei filia secun- 
dum spiritum ; neptis autem Ablavii qui erat ex pre- 
fectis, aliquot autem dies sponsa (211) Nebridii, 
qui fuit ex prefectis urbis Constantinopolis; ipsa 
autem revera fuit uxor nullius. Dicitur autem dor- 
misse virgo incorrup!a, effecta divini verbi convi- 
ctrix, conjux autem totius vere humilitatis, commu- 
nicans et ministrans omnibus egentibus. log& cux. 


1241 


PALLADII 


omnes illas inflnitas et immensas dispersisset divi- ἃ sentenlia distribute. Hec ergo non amplius 


tias, absolute et indiscriminatim opem ferebat omni- 
dus. Non enim urbs, non rus, non solitudo, mansit 
expers largitionum hujus inclyte virginis : sed et ec- 
clesiis suppeditavit ad donaria deputata sacrificio, et 
monasteriis, et ceenobiis, et xenotrophiis, et custo- 
diis, et relegatis; et, ut semel dicam, in omnem or- 
bem terre dispersit eleemosynas. Hec beata proces- 
sit usque ad extremum terminum humilitatis, ultra 
quem nihil possit inveniri amplius. Vita sine ulla 
inani gloria, species nequaquam ficta, sinceri mores, 
facies non fucata, corpus florens, mens non gloriosa, 


animus ab arrogantia alienus, cor minime turbulen- | 


tum, somni expers vigilia, epiritus non curiosus, 
charitas immensas, 408 comprehendi non potest com- 
municatio, vilis et contempta vestis, infinita conti- 
nentía, recta cogitatio, in Deum spes eterna, cum 
eleemosyna qua non potest narrari, ornamentum 
omnium humilium, eui multe sunl aocensse ten- 
tationes ex operatione ejus qui est sua sponte malus 
et omnis boni expers, nempe demonis: quse pro 
veritate non parva adiit cerlamina, que et diu 
affstim vixit in immensis lacrymis, omni hu- 
manae nature subjecta propter Dominum ; cum omni 
pietate sanctis subdita episcopis, venerans presbyte- 
ratum, honorans clerum, reverens exercitationem, 
guscipiens virginitatem, opem ferens viduitati, curem 
gerens orbitatis, protegens senectutem, egrolos in- 
visens, peccatorum miserens, errantes in viam de- 
ducens, in omnes utens misericordia, profuse autem 
in pauperes, multisque infidelium in catechesi insti- 
tutis uxoribus, etiam ad victum eis ferens auxilium, 
semper memorabile nomen benignitatis reliquit per 
totam vitam. A servitute in libertatem innumerabi- 
lium servorum restituens examina, reddidit eos ho- 
nore equales suse nobilitati, vel potius (si vera di- 
cere oporteat) facti sunt hujus sancte habitu nobi- 
liores. Neque enim ejus indumentis inveniri potuit 
quidquam vilius ; nam iis etiam qui sunt pannis valde 
obsiti indigna erant hujus sancte tegumenta. Tanta 
autem erat ejus mansuetudo, ul etiam longe supe- 
raret simplicitatem ipsorum puerorum. Nulla vitupe- 
ratione ἃ vicino quidem unquam inventa est apud 
hanc que Cbristum gestabat; sed omnis ejus vita 
non vitalis, erat in compunct: ne et frequenti pro- 
fluvio lacrymarum; et po!ics videre licebat fonti 8.8-- 
tate sua deficere fluenta, quam hujus non sublimibus 
et Christum semper videntibus oculis lacrymas defi- 
cere. Et quid in his immoror ? Quo enim magis meus 
versabitur animus in dure instar saxi anime narran- 
dis certaminibus et virtutibus, eo magis invenientur 
verba a factis remotiora. Nec me existimet aliquis 
hec splendide et magnifice colligere de hac vel 

maxime impatibili, et perquirere reliquias castissime 
Olympiadis, que tota fuit pretiosum vas sancti Spi- 

ritus ; sed qvi his oculis viderim hujus beate vitam 

et angelicam institutionem, ut qui fuerim spiritalis 

hujus germanus amicus, et ejus cognatis familiaris- 
simus, adeo ul multe ejus pecunie sint a me ex ejus 


tero qu& sunt carnis sapiens, subjecta princip 
obedieus potestatibus, venerans presbyteratu 
norans universum clerum, confessione quoqu 
est habita pro veritate, importunarum recusa 
multis acceptis procellis. Cujus vitam inter cc 
res referunt, quicunque pii babitant Constan 
lim, ut que proxime matrem periclitata sit in 
gunt ex Deo certaminibus ; et in his mortua 
accepit gloriam, et in infinito seculo coronati 
pam agit, nulli interitui obnoxias cum sancti: 
similibus in sempiternum mansiones habitan: 
norum operum a Christo Domino cum fiduci 
piens renumerationes. 
CAPUT CXLV. 
De Candida. 

Post hanc equali quoque modo in Domino 
beata Candida, Trajani uxor magistri militur 
et ad summam pervenisset honestatem, et 
convenienter ornassel ecclesias, et venerat 
episcopos pro dignitate Christi sacramentor 
omnem Christi clerum aperte honorasset, e 
filiam instituisset in sorte virginitatis, eam pr 
ad Christum, donum suorum viscerum: posl 
tem ipsa quoque, temperantia et castitate et px 
dispersionibus filiam suam est consecuta. Ha 
vidi egregiam mulierem tota nocte laborantem 
lentem, et propriis munibus facientem panem 
tionis, ad vires corporis deprimendas, et dice 
Cum non sufficiat jejunium, hanc ei do socian 
riosam vigiliam, ut Esau dissolvam enervem 
sciviam. Ea ab iis que sunt eanguine predita 
maia omnino abstinuit ; nisi quod sumebat pi 
oleum et olera, idque solum in die festo: om 
tem alio tempore contenta erat oxyorato (212) ι 
arido. In hac vite asperitate, cum beata requ 
dormiisset hec mulier inclyta, nunc fruitor 
eternis, que sunt parata iis qui dilexerunt vitat 
ex virtute agitur. 

CAPUT CXLVI. 
De Gelasia (213). 

Consequenter zelo hujus bone feminz, vei 
viam ingressa est, pie trahens jugum virginitat 
primis veneranda Gelasia, cujusdam tribani filia. 
jus optime hec fertur virtus, quod sol nunquan 
cidit super ejus dolorem, non adversos servum, 


D adversus ancillam, non adversus aliquem woo. 


beata cum effugisset viam eorum qui sunt accep 
Juri memores, que fert δὰ mortem eternam, 
hunc malum diaboli stimulum, nempe odii el 
volentie ; e& cum desideraret aternam peccal 
remissionem, remisit parva delicta, ut ipsa q 
Inveniret majorum remissionem. 
CAPUT CXLVII. 
De Juliana (214). 
Quadam nomine Juliana, virgo in Cesarea ἃ 
docie, dicla est esse et doctissima et fidelissima, 
Origenem seriptorem fugientem gentilium ing 


-clionem excepit, eum duos annos occultans, 


" 


1349 


HISTORIA LAUSIACA. 


1330 


λόγου, σύνευνος δὲ πάσης ἀληθοῦς ταπὲινοφροσύνης * A ταύτης βίον xal ἀγγελικὴν πολιτείαν, ὡς ἅτε πνευ- 


χοινωνὸς δὲ καὶ διάχονος πάντων τῶν δεομένων. 
Αὔτη πάντα τὸν ἄπειρον ἐκεῖνον καὶ ἀμέτρητον πλοῦ- 
τὸν διασχορπίσασα, πᾶσιν ἀπλῶς xal ἀδιαχρίτως 
ἐπήρχεσεν. Οὔτε γὰρ πόλις, οὐ χώρα, οὐχ ἔρημος, 
οὐ νῆσος, οὐκ ἐσχατιὰ ἄμοιρος ἔμεινεν τῶν ταύτης 
ἐπιδόσεων τῆς ἀοιδίμου * ἀλλ᾽ ἐπήρχεσεν xal ἐχχλη- 
σίαις εἰς ἀναθέματα ἱερουργιχὰ, xal μοναστηρίοις, 
καὶ χοινοδίοις, xai πτωχοτροφείοις, xal φυλαχαῖς, 
xal τοῖς ἐν ἐξορίαις, xal πᾶσαν ἁπλῶς τὴν οἰχουμέ- 
νην χατασπείρασα ταῖς ἐλεημοσύναις. Αὕτη dj μαχα- 
pix εἷς τὸν ἀχρότατον ὃρον ἐξεπήδησεν τῆς ταπεινο- 
φροσύνης, εἰς ὅν οὐκ ἦν ἐφευρεθῆναί τι πλέον ἀχε- 
νόδοξος βίος, ἀσχημάτιστον εἶδος * ἄπλαστον ἦθος " 
ἀχαλλώπιστος ὄψις * ἄνλον σῶμα " ἀπέρπερος νοῦς ’ 
ἄτυφος γνώμη * ἀτάρακτος xapBla * ἄνπνος ἀγρυ- 
πνία * ἀπερίεργον πνεῦμα * ἀμέτρητος ἀγάπη " dxa- 
τάληπτος χοινωνία " εὐχαταφρόνητος ἐσθής * ἐγχρά- 
τεια ἄμετρος * εὐθύτης διανοίας εἷς Θεόν *. ἐλπίδες 
ἀένναοι * ἐλεημοσύναι ἀνεχδιήγητοι " πάντων ταπει- 
γῶν ἐγχαλλώπισμα * πολλοὺς πειρασμοὺς ἐξαντλή- 
σασα ἐξ ἐνεργείας τοῦ ἐθελοχάχου xal ἀπειροχάλου. 
Οὐ μιχροὺς ἀγῶνας ἀγωνισαμένη ὑπὲρ ἀληθείας 
Θεοῦ ἀμέτροις δαχρύοις νύχτωρ xal μεθ᾽ ἧἣμέραν 
ἀνενδεῶς συμδιώσασα * ὑποταττομένη πάσῃ φοσει 
ἀνθρωπίνῃ διὰ τὸν Κύριον" μετὰ πάσης εὐλαδείας 
ὑποχλινομένη τοῖς ἐπισχόποις τοῖς ἁγίοις * σέδουσα 
τὸ πρεσθυτέριον" τιμῶσα τὸν χλῆρον. Αἰδουμένη τὴν 
ἄσκησιν ἀποδεχομένη παρθενίαν " χηρείᾳ ἐπαρκοῦσα * 
ὀρφανίαν ἄνατρερομένη " γήρως ὑπερασπίζουσα * 
ἀσθενοῦντας ἐπισχεπτομένη * ἀμαρτωλοῖς συμπεν- 
θοῦσα * πεπλανημένους ὁδηγοῦσα * τοὺς πάντας ἐλε- 
οὖσα' τοὺς πενομένους ἀφειδῶς οἰχτείρουσα * πολλὰς 
τε τῶν ἀπίστων κατηχήσασα γυναΐχας, καὶ τὰ πρὸς 
τὴν ζωὴν ἐπικουρήσασα, ἀείμνηστον χρηστότητος 
ὄνομα διὰ παντὸς τοῦ βίου χατηλέησεν. ᾿Απὸ δουλείας 
εἷς ἐλευθερίαν τῶν οἰκετῶν μυρίων ἑσμὸν ἀναχαλε- 
σαμένη, ἰσοτίμους τῆς ἰδίας εὐγενείας ἀπέφηνεν * 
μᾶλλον δὲ εἰ χρὴ ταληθὲς εἰπεῖν, καὶ εὐγενέστεροι 
τῷ σμήματι τῆς ἁγίας ταύτης ἐδείκνυντο. Οὐδὲ γὰρ 
εὐτελέστερόν τι τῶν ἐνδυμάτων ταύτης εὐρεθῆναι 
ἐδυνάτο. Τῶν γὰρ πάνυ ῥαχοδυτούντων ἀνάξια ἦν τὰ 
«ἧς ὁσίας ταύτης σχεπάσματα. Τοιαύτη δὲ παρ᾽ αὖ- 
«ἧς ἡἠπιότης ἐτρέφετο, ὡς xal αὐτῶν τῶν παιδίων 
δπερακοντίσαι τὸ ἀφελές. Ψόγος οὐδεὶς οὐδέποτε οὐδὲ 
τῶν πέλας παρὰ τῇ χριστοφόρῳ ταύτῃ ηὑρίσχετο " 


ἀλλὰ πᾶς ὁ ταύτης ἀδίωτος βίος ἐν κατανύξει xal ἢ 


συχνῇ δακρύων ὁπῆρχεν ofi: xai ἦν ἰδεῖν μᾶλλον 
πηγὴν τὰ ἑαυτῆς vapata ἐπιλείπουσαν ἐν τοῖς χαύ- 
μασιν, ἢ τοὺς ἀμετεωρίστους ταύτης, xal ἀεὶ τὸν 
Χριστὸν ὁρῶντας ὀφθαλμοὺς διαλιμπάνειν δακρύων 
ποτέ. Καὶ τί μέλλω ; ὅσον γὰρ ἂν παρέξω τῇ ἐμῇ 
διανοίᾳ σχολὴν τοὺς ταύτης ἀθλους τῆς πεπετρωμέ- 
ψῆς ψυχῆς καὶ ἀρετὰς διηγούμενος, πολὺ κατόπιν ol 
λόγοι τῶν ἔργων εὑρεθήσονται, Καὶ μὴ τις νομίσῃ 
μὲ κεχομψευμένως λέγειν τὰ περὶ τῆς ἀπαθεστάτης 


, παύτης, καὶ λοιπὸδ ὅλης τοῦ ἁγίου Πνεύματος τιμίου 
. σκεύους Ὀλυμπιάδος τῆς σεμνοτάτης * ἀλλ᾽ αὐτ- 


όπτην γεγενημένον xai θεωροῦντα τὸν τῆς μακαρίας 
Ῥατβοι. Gs. XXXIV. 


ματιχὸν γνήσιον φίλον xal συγγενῶν οἰκειότατον" ὡς 
καὶ πολλὰ κατὰ γνώμην τῶν ταύτης διανεμήθῆναι. 
Χρημάτων αὕτη τοίνυν ἢ μηχέτι λοιπὸν τὰ τῆς σαρ- 
χὸς φρονοῦσα, ὑποταττομένη ἀρχαῖς, ὑπείχουσά 
ἐξουσίαις, ὑποχαταχλινομένη ἐπισχόποις * σεμνο- 
λογοῦσα τὸ πρεσδύτέριον, τιμῶσα τὸν χλῇρον ἅπαντα, 
χἀὶ ὁμολογίας χατηξιώθη ὑπὲρ τῆς ἀληθείας, πολλὰς 
δεξαμένη νιφάδας ἀχαίρων κατηγοριῶν, "Hc τὸν βίον 
ἐν ὁμολογητρίαις χρίνουσιν, ὅσοι τῶν εὐσεδῶν τὴν 
Κωνσταντινούπολιν olxoost* ἦτις τὰ θανάτου ἔχιν- 
δύνευσεν τοῖς xarà Θεὸν ἀγῶσιν * xal ἐν τούτοις 
τελευτήσασα, τὸ μαχάριον ἤρατο χλέος ἐν τῷ ἀπε- 
ράντῳ αἰῶνι στεφανηφοροῦσα xai χορεύουσα, τὰς 
ἀκηράτους μονὰς μετὰ θείων ψυχῶν xal ὁμοίων 
ἑαυτῇ εἰς ἀεὶ χατοιχοῦσα, xai τῶν ἀγαθῶν ἔργων 
παρὰ τοῦ Δεσπότου Θεοῦ μετά παῤῥησίας τὰς ἀμοι- 
δὰς ἀπαιτοῦσα. 

ΚΕΦΑΛ. ῬΜΕ', 

Περὶ Κανδίδας. 

Ταύτης χατόπιν xai ἰσοτρόπως xal ἀξίως τοῦ Κυ- 
ρίου βιώσασα ἣ μαχαρία Κανδίδα, f Τραϊανοῦ θυγά- 
tnp τοῦ στρατηλάτου, xal εἷς ἄχρον σεμνότητος ἐλά- 
caca, ἐχχλησίας τε χατὰ λόγον χοσμήσασα, val 
ἐπισκόπους ἀξίως τῶν τοῦ Χριστοῦ μυστηρίων σεύα- 
σθεῖσα, καὶ πάντα τὸν τοῦ Χριστοῦ χλῆρον χαταλ- 
λήλως τιμήσασα, xai τὴν ἰδίαν θυγατέρα χατηχήσασα, 
εἰς τὸν τῆς παρθενίας χλῆρον προέπεμψε ταύτην 
πρὸς τὸν Χριστὸν δῶρον, τῶν αὐτῆς λαγόνων * εἷς 
ὕστερον δὲ καὶ αὕτη σωφροσύνῃ τε, καὶ ἁγνείᾳ, καὶ 
τοῖς τῶν χρημάτων σχορπισμοῖς ἐπαχολουθήσασα τῇ 
ἑαυτῆς θυγατρί. Ταύτην τὴν γένναΐῖαν οἶδα ἐγὼ διὰ 
πάσης τῆς νυχτὸς χοπιῶσαν, xal ἀλήθουσαν «aic 
ἰδίαις χερσὶν, ποιοῦσαν τὸν ἄρτον τῆς προσχομιδῆς 
ἐπὶ χαθαιρέσει τῆς τοῦ σώματος δυναστείας, διηγου - 
μένην ὅτι τῆς νηστείας μὴ ἐπαρχούσης, σύμμαχον 
δίδωμι ταύτῃ καὶ τὴν ἐπίμοχθον ἀγρυπνίαν, va 
χαταλύσω τὸ φρύαγμα τοῦ Ἡσαῦ. Αὕτη ἐναίμων μὲν 
καὶ ἐμψήχων εἰς ἄχρον ἀπέσχετο, πλὴν ἰχθύος καὶ 
ἔλαίου xai λαχάνων ἐλάμθανεν ’ καὶ ταῦτα ἐν ἑορτῇ 
μόνον, Τὸν δὲ ἄλλον ἅπαντα χρόνον διατελοῦσα, ὀξυ- 
χράματι xai ἄρτῳ ξηρῷ ἀρχουμένη iv ἑαυτῇ, τὴν 
μακαρίαν ἀνάπαυσιν ἡ ἀοίδιμος χοιμηθεῖσα τῇ σχληρ- 
αγωγίᾳ, νῦν ἀπολαύει τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν τῶν 
ἡτοιμασμένων τοῖς τὸν ἐνάρετον βίον ἠγαπηχόσιν. 

ΚΕφάλ. PMG". 
Περὶ Γελασίας. 

Ταύτης τῆς ἐναρέτου χατὰ ζῆλον ὥδευσεν τὴν τῆς 
ἀθανασίας ὁδὸν εὐσεθῶς ἑλχύσασὰα τὸν τῆς παρθε- 
νίας ζυγὸο ἡ σεμνοτάτη Γελασία, θυγάτηρ τριδού- 
νου τινός, Ταύτης τῆς ἀρίστης ἀρετὴ αὕτη φερεται, 
ὅτι ἥλιος οὐδέποτε ἐπέδυ ἐπὶ λύπῃ ταύτης, οὐ xatà 
οἰχέτου, οὐ χατὰ θεραπαίνης, οὐ xatà τινος ἑτέρου. 
“᾿Αποφυγοῦσα γοῦν αὕτη ἣ μακαρία τὴν τῶν μνησι- 
χάχων ὁδὸν, τὴν εἰς θάνατον αἰώνιον φέρνυσαν, τῆς 
εἰς ἀΐδιον ζωὴν φερούσης ἐπελάδετο. 

ΚΕΦΑΛ. PMZ. 
Περὶ Ἰουλιανῆς. 
Ἰουλιανά τις πᾶλιν ὀνόματι παρθένας, ἂν Vassus n, 
WS 


1951 


γαι * ἥτις Ὠριγένην τὸν συγγραφέα φεύγοντα τὴν 
ἐπανάστασιν τῶν Ἑλλήνων ὀδέξατο, ἐπὶ δύο ἔτη χα- 
τακρύπτουσα οἰκείοις ἀναλώμασιν, καὶ τῇ Óv ἑαυτῆς 
ὑπηρεσίᾳ àvamaóoucz τὸν ἄνδρα. Εὔὖρον δὲ ταῦτα 
ἐγὼ γεγραμμένα ἐν παλαιοτάτῳ βιδλίῳ στιχηρῷ, ὅπερ 
ἐγέγραπτο χειρὶ ᾿Ωριγένους. Τοῦτο τὸ βιδλίον εὖρον ἐγὼ 
παρὰ Ἰουλιανῇ παρθένῳ ἐν Καισαρείᾳ, κρυπτόμενος 
χἀγὼ παρ’ αὐτῇ. “Πτις ἔλεγεν, παρ᾽’ αὐτοῦ Συμμά« 
χου τοῦ ἑρμηνέως τῶν Ἰουδαίων αὐτὸ εἰληφέναι. 

Οὐ παρέργως δὲ τέθειχα xal ταύτας τὰς ἀρετὰς 
τούτων τῶν ἀοιδίμων γυναικῶν * ἀλλ᾽ ἵνα μάθωμεν 
ὅτι πολυτρόπως ἔστι κερδάίνειν, ἐὰν θέλωμεν, ἐκ δια- 
φόρων προφάσεων. 

ΚΈΕΦΑΛ. PMH'. 

Διήγησις Ἱππολύτου τοῦ γνωρίμου τῶν ἀπο- 

στόλων. 

Ἐν ἄλλῳ βιδλιδαρίῳψ ἐπιγεγραμμένῳ Ἱππολύτου 
τοῦ γνωρίμου τῶν ἀποστόλων, εὔρον διήγημα τοιοῦτον, 

Εὐγενεστάτη τις καὶ ὡραιοτάτη παρθένος ὑπηρ- 
χεν ἐν τῇ Κορίνθῳ πόλει, ἀσκουμένη εἰς τὸν ἐνάρε- 
«ov βίον. Ταύτην κατ᾽ ἐκεῖνο καιροῦ διέδαλον τῷ τότε 
δικάζοντι “Ἑλληνι ὄντι ἐπὶ τοῦ καιροῦ τῶν διωχτῶν, 
ὡς βλασφημοῦσαν xal τοὺς καιροὺς, καὶ τοὺς βασι- 
λεῖς, καὶ τὰ εἴδωλα. Προέπινον δὲ τὸ ταύτης κάλλος, 
οἱ περὶ τὰ τοιαῦτα χάπηλοι, γυναιχομανοῦντι τῷ 
ἀθέῳ τῶν δικαστῶν. Ὁ δὲ ἡδέως ἐδέξατο τὴν διαῦο- 
λὴν τοῖς ἱππικοῖς ὠτίοις, καὶ τοῖς θηλυμανέσι λογι- 
σμοῖς. Προσαχθείσης δὲ ταύτης τῷ μιαιφόνῳ πολὺ 
πλέον τῇ ἀσωτίᾳ ἐχμέμηνεν, Ὡς δὲ πᾶσαν μηχανὴν 
κατ᾽ αὐτῆς κίνήσας ὁ βέδηλος τὴν τοῦ Θεοῦ ἄνθρω- 
mov πεῖταν οὐχ ἠδυνήθη, διαφόροις αἰχίαις ταύτην 
τὴν γενναίαν ὑπέδαλεν. Ὡς δὲ καὶ ἐν τούτοις ἀπέτυ- 
χεν, μὴ ἰσχύσας αὐτὴν ἀποστῆσαι τῆς ὁμολογίας τῆς 
τοῦ Χριστοῦ, ἀπομανεὶς πρὸς αὐτὴν ὁ ἀνήμερος, 
τὅτε τιμωρίᾳ τοιαύτῃ αὐτὴν παρέδωχεν " στήσας 
τὴν σώφρονα εἷς πορνεῖον, ἐνετείλατο τῷ ταύτας 
νέμοντι, λέγων *. Δέξαι ταύτην, xal ἡμερήσιά μοι 
ἐξ αὐτῆς τρία νομίσματα ἀποχόμιζε. Ὁ δὲ clo- 
πραττόμενος τὸν ἐκ τῆς αἰσχροπραγίας χρυσὸν, ἔχ-- 
δοτον φὐτὴν ἔστησεν τοῖς βουλομένοις ἐν τῷ τοῦ μύ- 
σους ἐργαστηρίῳ. Ὡς οὖν ἔγνωσαν οἱ περὶ τὰ τοιαῦτα 
γυναιχοϊέραχες, παρήδρευον τῷ παρανόμῳ ἐργαστη- 
ρίῳ, διδόντες τὸν τῆς ἀτίμου ἐργασίας μισθὸν, καὶ 
βουλόμενοι ταύτῃ πρός φθορὰν ὁμιλεῖν. Ἣν δὲ σε- 
μνοτάτη αὕτη, καὶ τοὺς λόγους πρὸς ἀπάτην ἐχκχλί- 
νουσα, ἐχλιπαροῦσα αὐτοὺς παρεχάλει, λέγουσα, 
ὅτι Ἕλκος ἔχω τι εἰς χεχρυμμένον τόπον, ὅπερ ἐσχά- 
τως ὄζει " xal δέδοικα μὴ εἰς μἷσός μου ἔλθητε τῷ 
ἀποτροπαίῳ τοῦ ἕλχους. Ἔνδοτε οὖν μοι ὀλίγας 
ἡμέρας, καὶ ἐξουσίαν μου ἔχετε χαὶ δωρεὰν με 
ἔχειν. Τούτοις δὲ τοῖς λόγοις dj μαχαρία πείσασα τοὺς 
ἀσώτους τέως ἀπέπεμψεν. Ἐμμελεστάταις δὲ δεή- 
σεσι τὸν Θεὸν δυσωπήσασα, xal κατανενυγμέναις 
ἱκεσίαις τοῦτον εἷς εὐσπλαγχνίαν χατέχαμψεν. Προσ- 
ἐσχηχὼς τοίνυν ὃ Θεὸς ὁ τὰς ἐννοίας εἰδὼς, πῶς ix 
καρδίας ἣ σώφρων τῆς ἁγνείας ἐκήδετο, ἐν ἐχείναις 
ταῖς ἡμέραις ᾧχονόμησεν ὁ φύλαξ τῆς πάντων ἀν- 
θρώπων σωτηρίας τοϊόνδε τι. 


PALLADIT 
τῆς Καππκαδοχίας λογιωτάτη καὶ πιστοτάτη ἐλέγετο εἴ“ A 


1353 


KEOAA. PMOG', 
Περὶ Μαγιστριανοῦ τινος. 

Νεανίσχος τις Μαγιστριανὸς, ὡραϊος τῷ εἴδει, 
εὐσεδὴς τῇ γνώμῃ, ᾧ ἐντέθεικεν ὁ Θεὸς ζῆλον mw 
ματιχὸν πυριφλεγῆ, ὡς xxl θανάτου καταφρονῇσκι, 
Καὶ ἀπελθὼν τῷ σχήματι τῆς ἀχολασίας εἰσέρχι- 
ται βαθεῖαν ἑσπέραν πρὸς τὸν τρέφοντα ταύτας, καὶ 
δίδωσιν αὐτῷ πέντε νομίσματα, καὶ λέγει αὐτῷ" 
Συγχώρησό μοι μεῖναι ταύτην τὴν νύχτα μετὲ 
ταύτης τῆς κόρης. Εἰσελθὼν οὖν μετ᾽ αὐτῆς εἰς τὸν 
ἀπόχρυφον oüxov, λέγει αὐτῇ * ᾿Ανάστα, σῶσον civ 
τὴν. Καὶ ἐχδύσας αὐτὴν τὰ ἱμάτια, καὶ τῇ ἑαυσοῦ 
ἐσθῆτι μεταμφιάσας αὐτὴν, τοῖς τε καμισίοις, καὶ 
τῇ χλαμύδι, καὶ τοῖς ἀνὸρείοις πᾶσιν, λέγει αὐτῆ, 
τῷ ἄχρῳ τῆς χλαμύδος περιχαλυψαμένη ἔξελθε. Καὶ 
οὕτως ποιήσασα, καὶ ὅλην ἑαυτὴν σφραγίσασα τῷ 
μυστηρίῳ τοῦ σταυροῦ ἐξελθοῦσα ἄφθορος τοῦ τό- 
που ἐχείνου, καὶ ἁμίαντος, παντελῶς δ'ασέσωσται 
τῇ χάριτι τοῦ Χριστοῦ, καὶ τῇ τοῦ νεανίσχου αἰτίᾳ, 
τοῦ τῷ ἰδίῳ αἵματι ταύτην τῆς ἀτίμγυ φθορᾶς dxzl- 
λάξαντος. Τῇ δὲ ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ ἐγνώσθη τὸ ὃρᾶμα, 
καὶ προσηνέχθη ὁ Μαγιστριανὸς τῷ θηρίιωδεστάτῳ 
δικαστῇ. ᾿Αναχρίνας δὲ τὸν γενναῖον ἀθλητὴν τοῦ 
Χριστοῦ ὁ ἀνήμερος, καὶ πάντα μαθὼν, θηρίοις 
τοῦτον παραδληθῆναι ἐκέλευσεν - ἵνα καὶ ἐν τούτῳ 
ὁ μισόκολος δαίμων καταισχυνθῇ. Νομίφας vip τὸν 
ἀνδρεῖον, τῇ ἀϑεμίτῳ τιμωρίᾳ περιδαλεῖν, διπλοῦν 
μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ τοῦτον ἀπέφτ,εν, καὶ ὑπὲρ τῆς 
ἑαυτοῦ ἀθανάτου ψυχῆς ἀθλήσαντα γενναίως, καὶ 
ὑπὲρ τῆς ἀοιδίμου ἐχείνης καὶ μακαρίας ἀθλητιχῶς 
τοῖς πόνοις ἐγχαρτερήσαντα. Διὸ καὶ διπλῆς τιμῆς 
παρὰ τοῦ Χριστοῦ, xal τῶν ἀοιδίμων καὶ μαχαρίων 
στεφάνων παρὰ τῆς τούτου φιλανθρωπίας iih. 

ΚΕΦΑΛ. PN' 

Περὶ Μαγνεντίνου καὶ τῆς γυναικὸς τοῦ ew 

κλητιχοῦ. 

Ἐμνήσθην δὲ xai ἄλλης ἱστορίας, xal χαλὸν 
τοῦτο μὴ παρελθεῖν. Λέγεται περὶ Μαγνεντίνον τοῦ 
ἀντάρτου, ὅτι πολλαῖς γυναιξὶν ἐπεμίγνυτο 'Elhyi- 
σιν, χαὶ εἷς Χριστιανὰς ἐπέῤῥιψεν, θέλων ἐκιμίγν» 
σθαι * καὶ ἥρουν αὖται ἀποθανεῖν, f| σωφροσύνῃ 
προδοῦναι, 'EA00v οὖν ἐν μιᾷ πόλει, ἠράσθη τινὸς 
γυναιχὸς συγχλητικοῦ ἀπὸ ἐπάρχων " καὶ φοδηθεὶς 
6 ἀνὴρ αὐτῆς, εἶπεν αὐτῷ “ Πέμφψον, ἦρον εὐτήν. 
Καὶ ἐλθόντες οἱ στρατιῶται ἐπ’ αὐτὴν, εἶπεν αὐτοῖς 
à γυνή. Ἐχδέξασθε μικρόν ἕως κχοσμήσωμει τὸν 


D κόσμον iv ᾧ εἰθίσθην. Kat εἰσελθοῦσα εἰς τὼν τοι. 


τῶνα ἑαυτῆς, λαδοῦσα ξίφος, κατὰ τῶν σελέγχνον 
ἑαυτῆς ἐνέπηξεν, ᾿Αχουσάτωσαν αἱ παρθένοι; xal 
αἰσχυνέσθωσαν αἱ Χριστὸν ἐπαγγελλόμεναι ἔχειν τὸν 
Νυμφίον, xal ἐκ μιχρᾶς φιληδονίας τοῦτον προδόσυσει, 
Ἡμῖν δὲ δῴη ὁ Θεὸς ἑχάστῳ μέλει σῶσαι τὲν Ls d 
θενίαν * xai ἀγαλλόμεναι μετὰ τοῦ ἱεροψάλτου MF. 
Καθήλωσον ix τοῦ φόδου cou τὰς σάρκας μ΄ 
ἀπὸ γὰρ τῶν χριμάτων σου ἐφοδήθην. Kei * | 
δὲ οὐχέτι ἐγὼ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός. Γένοιτοὶ 
e μᾶς, xal τοῦτο νηφούσας λέγειν * Ἐγὼ τῷ dh 
φιδῷ μου, καὶ ὁ ἀδελφιδοῦς μου ἐμοί. Ὁτὲ μὰ 
νυμφίος, ὁτὲ δὲ ἀδελφὸς, ἵνα μηδὲν σαρκικὸν νοῆτε. 





1253 


HISTORIA LAUSIAOA. 


1354 


sumptibus et suo mintsterio virum alens. Inveni au- À vespere ingreditue ad eum qui illas alebat, et dat ei 


tem heo in antiquissimo libro scripto versibus, qui 
quidem scriptus erdt manu Origenis. Ilunc lí- 
brum inveni ego apud Julianam virginem in Ce- 
sarea, qui et ipse (215) apud eam occultatus eram. 
Dicebat autem se accepisse a Symmacho interprete 
Judeorum, 

Non fuit autem alienum ab instituto opere, posuisse 
virtutes harum feminarum ; sed ut sciamus, quod ex 
diversis occasionibus licet lucrari, si velimus. 

CAPUT CXLVIII. 
De femina (210) nobilissima qus [uil semper virgo. 

In alio libro antiquissimo, soripto ab Iippolyto, 
qui fuit familiaris apostolorum, inveni talem narra- 
tionem : 


quinque solidos ; et dicit ei: Conoede mihi manere 
hec nocte cum hao puella. In locum ergo occultum 
cum ea ingressus, dioit ei; Surge, serva te ipsam. 
Et oum eam suis vestibus induíisset, tunica, cami- 
sia (218), et chlamyde, et omnibus virilibus, dioit 
ei : Egredere, te summa ohlamydis parte conteyens, 
Que cum sio fecisset, el se totam signo orucis mu- 
niisset, egressa ex illo loco omnino incorrupta ef 
impolluta, servata est Christi gratia, οἱ oausa ado- 
lescentis qui eam suo sanguine liberavit a turpi vitio. 
Sequenti autem die res fuit cognita, et productus est 
Magistrianus ad sevissimum judicem. Cum autem 
sttenüum Christi athletam examinasset impius, et 
omnia didicisset, jussit oum objici bestiis, ut etiam 


Fuit quedam nobilissima virgo et fortmosissima, p malis infestus demon in eo afflceretur ignominia. 


que in vita ex virtute agenda exercebatur Corinthi. 
Hanc illo tempore detulerunt ad judicem, qui erat 
gentilisin tempore persecutoruam, ut que maledictis 
incesseret et tempora, et imperatotes, et simulacra. 
Proponebant autem ejus pulchritudinem harum te- 
rüm oauponatores impio judici, feminas insano 
amore depereunti ; is vero, equinis auribus el femi- 
nas insane amantibus cogitationibus, accepit calum- 
niam : ea autem producta ad hominem sceleratum, 
multo magis insana captus est intemperantia. Post- 
quam autem omnibus adversus eam adhibitis machi- 
nis, huic Dei homini (síc) persuadere non potuit, variis 
tormentis subjecit fortem feminam. Postquam autem 
ne his quídem id quod volebat est assecutus, ut qui 


non posset eam abducere a Christi confessione, in C 


eam insaniens crudelis, non tradit eam tormentorum 
cruciatibus, sed castam et temperantem feminam 
ponens in prostibulo, jussit ei qui eas possidebat, 
dicens : Hanc mihi cape et tres solidos ex ea ad me 
defer quotidie. Is autem aurum exigens ex turpi 
actione, eam tradidit volentibus in officina abomi- 
nandi flagitii. Cum hsc ergo novissent qui teneban- 
tur insano amore mulierum, assidebant scelerate 
exitii officine, mercedem dantes inhonesie opera- 
tionis. llla autem virgo honestissima et in primis 
veneranda, et verba ad deceptionem deflecters, 
suppliciter eis dicebat, rogans : Habeo ulcus in loco 
occulto, quod mirandum in modum male olet, et 
timeo ne vos mei odium capiat propter ulcus aver- 
sandum; concedite ergo mihi paucos dies, et tunc 
licebit vobis vel me habere gratis. His verbis per- 
suasos intemperantes amandabat beata: assiduis 
autem precibus Deum placuns, et compunotis sup- 
plicaonibus eum inflexit δὰ misericordiam. Atten- 
dens ergo Deus qui novil cogitationes, quomodo 
casta pudicitie curam gerebat ex animo, in illis die- 
bus pro salute omnium tale quid struxit. 
CAPUT CXLIX. 
De Magistriano (217). 

Quidam adolescens Magistrianus, specie formosus, 
mente pius, cui Deus zelum immisit spiritalem adec* 
srdentem, ut etiam mortem contemneret: is cum 
pretexiu intemperantie eo  accessissel, profundo 


Nam cum ezistimasset virum fortem in nefarium in- 
jicere supplicium, eum effecit duplici [F. dupliciter] 
Christi martyrem, ut qui et pro sua anima praeclare 
decertaverit, et pro illa beatain laboribus strenue per- 
severaverit. Quocirca duplici honoreet duabusinsigni- 
bus coftohis dignus est habitus a Christi benignitate. 
CAPUT CL. 
De wuaore (219) viri senatorii. 

Memini autem alterius quoque historie, et bonum 
est eam non presterire. Dicitur de Magnentino insur- 
rediote, quod habuerat stupri eonsuetudinem cum 
multis gentilibus, et animum adjecerat ut rem etiam 
haberet cum Christianis ; es autem malebant mori 
quam prodere pudicitiam. Cum ergo venisset in 
unam urbem, amavit quamdam uxorem viri senatorii 
ex prefeciis. Tirmore autem affectus ejus maritus, 
dixit ei : Mitte, tolle eam. Cum autem venissent ad 
eam milites, dixit eis mulier : Exspectate parumper 
donec mundum meum oomponam, eui sum assuela, 
Ingressa autem suum cubile, aocepto ense, eum suis 
infixit visceribus. Audiant virgines et erubescant, 
que! profitentur se Christum habere sponsum, et 
prava eum produnt libidine. Nobis autem det unicui- 
que Deus servare virginitatem, et exsultantibue cla- 
mare cum psalrhographo: Conílge in timore tuo 
carnes meas: a judiciis enim tuis timui (Psal. cxvru). 
Et: Vivo autem jam non ego, vivit vero in me 
Christus (Galat. 11). Concedatur autem αἱ vos quoque 
dicatis sobrie : Ego patrueli meo, et patruelis meus 
est mihi, aliquando quidem sponsus, aliquando vero 


D frater, ut nihil cogitetur carnale (Cant. vi). Si enim 


audieris sponsum et sponsam, significat spiritalem 
unionem cum patre. 

Vidimus autem alios quoque Patres et monachos 
per totam /Egyptum, multas virtutes et signa facien- 
tes, quorum non meminimus propter multitudinem, 
sed pauca pro multis narravimus (Ruff., I. 11, in epi- 
logo). Quid enim dixerit aliquis de superiori The- 
baide que est per Synem, in qua sunt viri valde 
admirabiles, et multitudo monachorum inflnita, quo- 
rum non crediderit aliquis vite instituta, ut que 
vitam humanam superant: qui etiam mortuos 18 
hodiernam usque diem suscitant, et ex ΝΣ WSS 


12855 


PALLADII 


1256 


bulant, sicut Petrus; et quidquid Servator per san- A carnisse, et itidem cum jejunaret, affectum non 


ctos effecit apestolos, ea nunc quoque efficit. Sed 
quia magnum imuinebat periculum, si ultra Lyco 
transiremus, propter latronum irruptionem, non ausi 
sumus videre illos sanctos. Neque enim predictos 
Patres vidimus sine periculo, neque sine labore 
aspeximus sacras has feminas: sed multa prius passi, 
et propemodum periclitati, vix assecuti sumus ut ea 
videremus. Septies enim in mortem indicimus ; in 
octavo autem malum nos non attigit, cum Deus nos 
omnino servasset, Semel enim quinque dies et no- 
ctes ambulantes per solitudinem, fame et siti prope 
fuimus exanimati. Aliquando autem in acutas el 
asperas paludes incidentes, et pede«' nostros perfo- 
rantes, ut dolores essent intolerabiles, propemodum 


frigore enecti sumus. Tertio autem cono ad lumbum B 


usque inhemsimus, et non erat qui eriperet ; οἱ has 
beati David voces exclamavimus: Salvum me fac, 
Domine Deus, quoniam ingresse sunt aque usque ad 
animam meam. Infixus sum ia lutum profundi, et 
non est substantia (Psal. rxvii); et, Serva mea 
luto, ut ne infigar. Quartum autem fuit aquse multi- 
tudo que affluxit ex Nili incremento, cum quatuor 
dies per aquas ambularemus : et in hostiis propemo- 
dum obrutis. Tunc clumaviruus, dicentes : Ne nos 
demergat tempestas aqua, neo me devoret profun- 
dum (Psal. ixvui). Quinto autem incidimus in latro- 
nes in littore maris, venientes in Diolcon : qui nos 
etiam eousque sunt persecuti, volentes comprehen- 
dere, donec nobis parvus relinqueretur spiritus, ut 
qui nos decies mille passus essent persecuti. Sexto 
sutem, Tilum navigantes, propemodum eversi ac 
submersi sumus. Septimum fuit, quando in palude 
Mareotide, ubi charta nascitur, abjecti sumus in 
quamdam parvam insulam desertam ; ot tres noctes 
et dies sub dio mansimus, magno frigore et imbribus 
nobis imminentibus, erat enim tempus Epipbaniorum. 
Octavum autem supervacaneum quidem est Barrare, 
sed tamen est utile; nam cum nos per quemdam lo- 
cum venissemus Niireas, erat in ea regione quoddam 
magnum concavum, in quo multi remanserant cro- 
codili, cum aqua recessisset ex agris. Tribus ergo 
crocodilia in margine fosse extensis, aocessimus vi- 
Buri belluas, putantes eas esse mortuas, ille aulem 
statim in nos irruerunt. Nobis autem maguüua voce 
Dominum nominantibus, Christe, adjuva nos, statim 
bellue tanquam ab angelo averse, seipsas in aquam 
sunt jaculate. Nos autem Nitreas magno cursu con- 
tendimus, illam vocem Job meditantes, ubi dicit: 
Septies ex necessitatibus liberabit te; in octavo au- 
tem te non attingel malnm (Job. v). Deo ergo agimus 
gratias qui nos ex tol liberavit periculis et nobis 
magna ostendit spectacula. 
CAPUT CLI. 
Vita [ratris (220) qui cum eo versebatur. 

Cum ergo pauca dixero de fratre, qui mecum ver- 
satur & juventute usque in hodiernum diem, hioc 
deinceps finem imponam orationi. Eum ego cognovi 
longo tempore, cum comederet, omni gulee affectione 


fuisse, ut qui, ut arbitror, vicisset affectionem, longe 
remotum ab avaritia, contentum semper preesenti- 
bus, non se ornantem vestibus, contemptum gratias 
argentem, pro germanis amicis pericula adeuntem, 
demones expertum plus quam millies, adeo ut quo- 
dam die cum eo demon pactus sit, et dixerit : Pa. 
ciscere mecum te vel semel peccaturum, et quam 
mihi in hac vita dixeris, vel nobilem, vel divitem 
eam ad te adducam. Et rursus cum aliquando qua- 
tuordecim noctes cum eo depugnasset, ut mibi 
narravit, et noctu pede lraxisset, ipsum est allocu- 
tus, dicens: Noli adorare Christum, et ad te non 
accedam. Is respondens, dixit: Proplerea eum ado- 
ro, et innumerabilibus amplius partibus glorificabo, 
et sepius orabo, quoniam ejus cultus te male habet. 
In centum et sex venil civitates, et in plurimis est 
etiam aliquo tempore versatus. Mulieris nullam ba- 
buit experientiam, ne in somnis quidem, nisi si se 
somniarel ἃ demone fornicationis oppugnari. Ter 
eum novi cibis indigentem esculenta accepisse ab 
angelo. Quodam die cum in extrema solitudine ne 
mioam quidem haberet, invenit in pelle ovina tres 
panes calidos paxamidios; aliquando rursus vinum 
et panem ; aliquando rursus venit ad eum vor, 
dicens : Novi tibi deesse cibos ; vade et accipe ab N. 
illo homine frumentum et oleum. Cum ergo venisset 
ad illum ad quem missus fuerat, is ipsi dixit: Tu es 
ille monachus? Tum ille: 18, sum is quem dicis. 
Subjecit alter: Paterfamilias jussit quidem te δοιὶ- 
pere triginta modios frumenti, οἱ duodecim sextarios 
olei. De eo potero gloriari ac praedicare qualis esset; 
quem novi sepe esse lacrymatum propter eus qui er 
necessitate laborabant inopia ; prebebat ergo si quid 
babebat, suo corpore excepto. Novi etiam eum esse 
laorymatu:o propler eum qui ceciderat in peccata, οἱ 
eum qui ceciderat adduxisse lacrymis ad peniten- 

tiam. Is mibi aliquando hoc narravit : Deum rogavi, 

ut neminem compungeret, maxime ex divitibus et im- 

probis, ut mihi aliquid darent quod esset ad usum 

necessarium. 

Mihi autem hoc sufficit, quod dignus sim habitos, 
qui borum omnium meminissem qua gcriptis man- 
davi. Non enim sine Dei numine hoc factem est, ut 
mens tua moveretur ut juberes me huns librom scri- 
bere, scriptis, inquam, tradere vitam horum sancio- 


D rum et beatorum Patrum. 


Tu autem, fldelissime Christi serve ac venerande 
Lause, et caput mihi amicissimum et maxime germe- 
num, hunclibrum libenter legens, magnam tue in- 
mortali anims prebebis utilitatem, in justorum re- 
surrectione, inclytorum recta vites athletarum insti 
tuta, labores, et tantam tolerantiam, vitaeque ἀστὴν 
acte patientiam mente complectens. Quamobremt* 
prompto et alacri animo sequere, bona et incorropt 
epe nutritus, semper retro videns dies qui ante sus 
Jreviores ; et ora pro me, teipsum conservans alit- 
num a reprehensione et custodieg integrum : qor 
lem te novi et. habui, a consulata Tatigni usque i 





1451 


HISTORIA LAUSIACA. 


1258 


'Eàv γὰρ ἀχούσῃς νύμφην xai νυμφίον, τὴν πνευ- Α μασάντων, Χριστὲ βοήθει εὐθὺς οἱ θῆρες ὥσπερ ὑπὸ 


ματικὴν ἕνωσιν τὴν πρὸς Πατέρα σημαίνει. 

Εἴδομεν δὲ καὶ ἄλλους Πατέρας xai μοναχοὺς γατὰ 
πᾶσαν τὴν Αἴγυπτον, πολλὰς δυνάμεις καὶ σημεῖα 
ἐπιτελοῦντας * ὧν διὰ τὸ πλῆθος οὐχ ἐμνημονεύσα- 
ptv * ἀλλὰ ὀλίγα ἀντὶ πολλῶν διηγησάμεθα. Τί γὰρ 
ἄν τις εἴποι περὶ τῆς ἀνωτέρας Θηδαίτος τῆς xat 
Συήνην, ἐν f, θαυμασιώτατοι ἄνδρες τυγχάνουσιν, 
χαὶ πλῆθος μοναχῶν ἄπειρον ; ὧν οὐχ ἄν τις πι- 
στεύσειεν ταῖς πολιτείαις, ὑπὲρ ἀνθρωπίνην ζωὴν 
ὑπαρχούσαις * oi καὶ νεχροὺς μέχρι τῆς σήμερον ἀν- 
ἰστῶσιν, xai τῶν ὑδάτων ἐπιδαίνουσιν ὥσπερ ὁ Πέ- 
τρος, καὶ πᾶν ὅ τῇ ἂν ὁ Σωτὴρ διὰ τῶν ἁγίων ἀπο- 
στόλων επετέλεσεν, ταῦτα καὶ νῦν διατελεῖ, ᾿Αλλ᾽ 
ἐπειδὴ χίνδυνός ἦν ἐν ἡμῖν μέγιστος, περαιτέρω τῆς 


ἀγγέλου ἀποστραφέντες, ἑαυτοὺς εἰς τὸ ὕδωρ dxóv- 
τισαν * ἡμεῖς δὲ δρόμῳ συχνῷ ἐπὶ τὰς Νιτρίας ἀπ- 
ἐληλύθαμεν, τὴν τυῦ ᾿Ιὼδ φωνὴν μελετῶντες, ἔνθα 
φησίν * “πτάχις ἐξ ἀναγχῶν ἐξελεῖται σε, ἐν δὲ 
ὀγδόῳ οὐ μὴ ἅψηταί σου xxxóv. Εὐχαριστοῦμεν 
οὖν τῷ Θεῷ τῷ ἐκ τοσούτων ἡμᾶς κινδύνων ῥυσα- 
μένῳ, καὶ μεγάλας θεωρίας ἡμῖν ἐπιδείξανσι. 
ΚΕΦΛΛ. ΡΝΑ΄. 

Περὶ τοῦ συνόντος μοι ἀδελφοῦ. 

Ὀλίγα τοίνυν περὶ τοῦ συνόντος μοι ἀδελφου ἀπὸ 
νεότητος ἕως τῆς σήμερον εἰρηχὼς ἐνταῦθα λοιπὸν 
χαταπαύσω τὸν λόγον. Τοῦτον ἐγὼ ἔγνων ἀχριδῶς ix 
μαχφῶν τῶν χρόνων τὴν ἀρίσεην πολιτείαν κατορθώ- 
σαντα, xai παθῶν κχαταχρατοῦντ. Καὶ οἶδα ἐγὼ 


Λυχῶ ἀνελθεῖν, διὰ τὴν τῶν λῃστῶν ἔφοδον, οὐχ p τοῦτον ἀχριδῶς, μὴ φανόντα παθει, μὴ προσπαθῶς 


ἐτολμήσαμεν τοὺς: ἁγίους ἐχείνους ἰδεῖν. Οὐδὲ γὰρ 
τοὺς ποῤῥνθέντας Πατέρας ἀκινδύνως ἔδομεν, οὐδ᾽ 
ἀπόνως οὐδὲ ἀκμητὶ τὰς ἱερὰς ταύτας ἑωράχαμεν" 
ἀλλὰ πολλὰ προπαθόντες, χαὶ μιχροῦ δεῖν χινδυνεύ- 
σαντες, μόγις χατηξιώθημεν ταῦτα θεάσασθαι, “δο- 
μὸν γὰρ θανάτῳ περιεπέσαμεν, ἐν δὲ τῷ ὀγδόῳ οὐχ 
ἥψατο ἡμῶν χαχὸν, τοῦ Θεοῦ πάντοτε ἡμᾶς διασώ- 
σαντος. “Ἅπαξ μὲν γὰρ λιμῷ καὶ δίψει πέντε νυχθ- 
ἥμερα διὰ τῆς ἐρήμου περιπατήσαντες, μιχροῦ δεῖν 
ἐλιποψυχήσαμεν, Ἄλλοτε δὲ ὀξέσι xal παχέσιν ἕλε- 
σιν ἐμπεσόντες, xal τοὺς πόδας ἑαυτῶν διατρήσαν- 
τες, ὡς ἀνυποίστους γενέσθαι τὰς ἀλγηδόνας, μι- 
κροῦ δεῖν ἀπεψύξαμεν. Τρίτον δὲ, βορδὸροις ἐνεπ- 
ἄγημεν ἄχρις ὀσφύος, καὶ οὐκ ἦν ὁ ῥυόμενος " xai τὰς 
τοῦ μαχαρίου Δαδὶδ ἀνεθδοῶμεν φωνάς * Σῶσόν με, ὃ 
Θεὸς, ὅτι εἰσήλθοσαν ὕδατα ἕως ψυχῆς μου * 
ἐνεπάγη» εἰς ἰλὺν βυθοῦ, καί οὐχ ἔστιν ὑπόσεα- 
σις. Kal* Σῶσόν με ἀπὸ πηλοῦ, ἵνα μὴ ἐμπαγῶ. 
Τέταρτον ἦν τὸ τῶν ὑδάτων πλῆθος ἐπιῤῥυὲν ἐν τῆς 
τοῦ Νείλου αὐξήσεως, ἐπὶ τρεῖς μέρας δι᾽ ὑδάτων 
πορευόμενοι, xal ἐν τοῖς στομίοις μικροῦ δεῖν κατα- 
χλυσθεῖσιν. Τότε ἐδοῶμεν λέγοντες " Μή με xata- 
ποντισάτω χαταιγὶς ὕδατος μηδὲ χαταπιέτω με 
βυθός. Πέμπτον δὲ, λῃσταῖς περιεπέσαμεν κατὰ 
τὴν θαλασσίαν ὄχθαν ἐπὶ τὴν Δίολχον ἀφιχόμενοι * 
οἵ ἄχρι τοσούτου ἣμᾶς κατεδίωξαν χαταλαδεῖν βου- 
λόμενοι, ἄχρις ἂν τὴν πνοὴν ἡμῶν μιχρὰν ὅπολει- 
φθῆναι, ὡς ἐπὶ δέχα μίλια ἡμῶν διωχθέντων. "Excov 
δὲ, τὸν Νεῖλον πλέοντες, μιχρὸν κατεποντίσθη μεν 
χαταστραφέντες, “Βύδομον ἦν, ὅτε xaxà τὴν Μαρεώτιδα 
λίμνην ἔνθα ὁ χάρτης γεννᾶται, εἷς νῆσόν τινα μιχρὰν 
ἀπεῤῥίφημεν ἔρημον, xal τρία νυχθήμερα ὁπαίθριοι 
ἐμείναμεν, χρύους μεγάλου xxi ὄὅμδρων ἡμῖν ἐπιχει- 
μένων " ἦν γὰρ ὁ καιρὸς τῶν ᾿Επιφανίων. "Ev δὲ τῷ 
ὀγδόῳ, περισσὸν μὲν ἐστι τὸ διήγημα, ὅμως ὠφέ- 
λιμον. Παριόντων γὰρ ἡμῶν διά τινος τόπου εἰς τὰς 
Νιτρίας, κοιλάς τις ἦν κατὰ τὴν χώραν μεγάλη ὕδατος 
γέμουσα ἐν ἢ ἐναπομείναντες χροχόδειλοι ἦσαν πολ- 
Aoi, τοῦ ὕδατος ἐκ τῶν χωρῶν ὑποχωρήσαντος, Τριῶν 
οὖν χροχοδείλων ἐπὶ τὸ χεῖλος τοῦ βόθρου ἐχτεταμὲ- 
νων, προσύειμεν ἡμεῖς [ ὀψόμενοι τὰ θηρία νομί- 
σαντες αὐτὰ τεθνηχέναι “ τὰ δὲ εὐθὺς ἐφ᾽ ἡμᾶς ὥρ- 
μησαν. Ἡμῶν δὲ μεγάλῃ τῷ φωνῇ τὸν Κύριον ὀνο- 


4 


νηστεύσαντα, νιχησαντα, ὡς νομίζω, πάθος φιλαργυ- 
ρίας, τὸ πλεῖστον χενοδοξίας ἐχφυγόντα, ἀρχούμενον 
ἀεὶ τοῖς παροῦσιν, μὴ καλλωπιζόμενον ἱματίοις, 
καταφρονούμενον ὑπό τινων fj κατευτελιζόμενον εὐχα- 
ριστεῖν ὑπερχινδυνεύοντα γνησίων φίλων, πεῖραν λα- 
6óvxa δαιμόνων ἕως χιλιάχις, καὶ ἐπάνω " ὡς xal 
μιᾷ τῶν ἡμερῶν δαίμονα αὐτῷ συντετυχηχέναι, xal 
εἰπεῖν μόνον " Σύνθου μοι τοῦ χὰν ἅπαξ ἀμαρτῆσαι, 
xai ἣν ἂν δόξῃ cot εἰπεῖν εὐγενίδα, καὶ πλουσίαν, 
ἐγὼ σοι ἄξω εὐχερῶς. Καὶ πάλιν ἄλλοτε πυχτεύσας 
ὁ τῆς βλαφημίας δαίμων ἐν νυχθημέροις δεχατέσσαρ- 
σιν, ὡς αὐτός μοι διηγεῖτο, χαὶ ἐν νυχτὶ σύρας 
τοῦτον ix ποδὸς φωνῇ ἐπάνδρῳ προσωμίλει λέγων * 
Μὴ προσχύνει τὸν Χριστὸν, xai οὐ μὴ σου προσ- 
εγγίσω. Τὸν δὲ ἀποχρινάμενον εἰπεῖν αὐτῷ " Διὰ 
τοῦτο δὲ αὐτό" ἐπειδὴ σὺ τοῦτον ἀηδίζῃ, ἐγὼ 
αὐτὸν προσχυνήσω xal δοξάσω. Καὶ πάλιν, κα πολ- 
λάχκις πολυπλασίως δεηθήσομαι, χαὶ ἕως ἔνεστί 
μοι Πνεῦμά, τοῦτον ἱχετεύσω, διὰ τό σε ἐναντιοῦ-- 
σθαι τῇ ποῦ Θεοῦ λατρείᾳ. ᾿Εχατὸν ἕξ πόλεις πατή- 
σας, ἐν δὲ ταῖς πλείσταις xal χρονίσας, γυναικὸς, πεῖ- 
pav qix ἔσχεν ἐλέει τοῦ Χριστοῦ, οὐδὲ τό xav! ὄναρ, 
πλὴγ' τοῦ πολέμου τοῦ χατὰ τὴν πορνείαν δαίμονος. 
Τρίξον τοῦτον ἔγνων ἔχοντα χρείαν βρωμάτων, ix 
an ἁγίων ἀγγέλων λαθόντα. Ἔν μιᾷ τῶν ἡἧμε- 
ρῶν εὑρεθεὶς ἐν ἀκροτάτῃ ἐρημίᾳ, καὶ μηδ᾽ ὅλως 
βρῶμά τι βαστάζων, τρεῖς ἄρτόυς εὖρεν θερμοὺς iv 
τῇ μηλωτῇ. Ἴλλλοτε πάλιν παξαμίδας * xal εἰς τὸ 
τρίτον, οἶνον μετὰ ἄρτων. Ἔγνων πάλιν τοῦτον λι- 
πόμενον ἀναλωμάτων ἀχοῦσαι παρ’ ἀγγέλου, ὅτι 


Ὦ ᾿Απελθὼν λάδε παρὰ τοῦδε ἔλαιον καὶ σῖτον Ὁ δὲ 


μηδὲν διαχρίνας ἀπῆλθε πρὸς τὸν μηνυθέντα ἀὐτῷ. 
Ὁ δὲ ἰδὼν αὐτὸν, λέγει αὐτῷ " Σὺ εἴ ὁ δεῖνα μο- 
νάζων ; ᾿Αποχρίνεται, xai λέγει " Ναὶ, ἐγώ εἶμι ὃν 
λέγεις, Ὁ δὲ - Ὁ οἰχοδεσπότης ἐχέλευσέν σοι δοθῆναι 
τριάκοντα μοδίους σίτου, xal δώδεκα ξέστας ἐλαίου. 
Ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσομαι, οἷος ἦν οὗτος ὃν 
ἐγὼ ἔγνων " τοῦτον οἶδα ἐγὼ δαχρύσαντα ἐπὶ ἀνδρῶν 
Ἐν ἀνάγχῃ ὄντων, xal ἀπορουμένων ἐν πενίαις, παρ- 
ἐσχηκότα εἴ τι εἶχεν, πλὴν τῆς ἑαυτοῦ σαρκός. Οἶδα 
τοῦτον ἐγὼ χλαύσαντα καὶ ἐπὶ ἐχπεσόντος ἐν ἁμαρ- 
τίαις * ὃς τοῖς δάχρυσιν εἷς μετάνοιαν ἤγαγεν τὸν ἐχ- 
πεσόντα. Οὐτός μοί ποτε διωμόσατα. ὅτι ταῦ Qe 


1359 


PALLADII 


1260 


ἐδεήθην μηδένα vitat, μάλιστατῶν φαύλων πλουσίων, À λάσσων ἀκέραιον, olóv σε οἶδα, xal εἶχον ἀπὸ τῆς 


ἐπὶ τῷ δοῦναί μοί τι τῶν χρειῶν λιπομένων. 


"Euo! δὲ τοῦτο ἀρχεῖ τὸ μνήμην πεποιῆσθαι κατ- 
ἀξιωθῆναι παρὰ τῆς θείας χάριτος τούτων ἁπάντων 
καὶ δυνηθῆναι ταῦτα γραφῇ παραδεδωχέναι. Οὐκέτι 
γὰρ, ὡς oTpat. τὸ χκινηθῆναί σου τὴν ἀγαθὴν διάνοιαν 
ἄνευ τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνεργείας, εἷς τὸ ἐπιτάξαι τῇ 
ἐμῇ οὐθενείᾳ τὴν σύνταξιν τοῦ βιδλίου τούτου ποιῆ- 
σαι, xal γραφῇ παραδοῦναι τοὺς βίους τῶν ἁγίων 
xal uaxaplov Πατέρων. 


Σὺ δέ γε πίστότατε δοῦλε τοῦ χριστοῦ, τίμιε 
Λαῦσε, xol πασῶν ἐμοὶ φίκη καὶ γνησιωτέτη κεφαλὴ, 
ἡδέως ἐντυγχάνων ταύτῃ τῇ βίδλῳ, ἱκανὴν ὠφέλειαν 


ἐπὶ τῇ τῶν δικαίων ἀναστάσει παρέξεις σου τῷ Β 


ἀθανάτῳ ψυχῇ, τῶν ἀοιδίμων ἀθλητῶν τὰς ἐναρέτους 
πολιτείας, καὶ τοὺς βίους, xal τοὺς vÓvouc, xal τὴν 
τοσαύτην ὑπομονὴν, xal χαρτερίαν σκληραγωγίας 
λαμδάνων ἐν νῷ. "Emou τούτοις προθύμως, χρηστῇ 
καὶ ἀχηράτῳ τρεφόμενος ἐλπίδι, βραχυτέρας ἀεὶ τὰς 
ἔμπροσθεν τῶν ὅπισθεν ὁρῶν ἡμέρας καὶ ὑπὲρ ἐμοῦ 
προσεύχου σεαυτὸν διατηρῶν ἀνεπίληπτον * καὶ φυ- 


ὑπατείας Τανιανοῦ μέχρι τῆς σήμερον, xai οἷόν σε 
πάλιν εὗρον τοῖς τρόποις χρηστότερον, χειροτοτη- 
θέντα πραιπόσιτον τοῦ εὐσεῤδεστάτου χοιτῶνος. "Ov 
γὰρ ἀξία τοιαύτη μετὰ χρημάτων τοσούτων, χαὶ 
ἐξουσίας τηλικαύτης, τοῦ φόθου τοῦ Θεοῦ οὐκ ἐποίη- 
σεν χείρονα. οὗτος ὅλος ἀνάχειται τῷ Χριστῷ, τῷ 
ἀχούσαντι ὑπὸ τοῦ διαδόλου * Ταῦτά σοι πάντα δώσω, 
ἐὰν πεσὼν προσχυνήσῃς μοι, ᾿Αλλὰ τοῦτον κατήσχυ- 
νεν ὁ Κύριος, εἰπών * Ὕπαγε ὀπίσω μου. 

Ὅν δὴ καὶ αὐτὸς μιμούμενος, τὸν ῥέοντα πλοῦτον 
παρωσάμενος, χαὶ τὴν σκιώδη δόξαν τοῦ παρόντος 
βίου, τὴν οὐράνιον ἐπιποθεῖς ἀχήρατον ζωὴν, χαὶ 
ἀΐδιον βασιλείαν, καὶ μένουσαν δόξαν καὶ ἀνεξιχνία- 
στον πλοῦτον, καὶ τὰ ἀπόῤῥητχ ἀγαθά - ἃ οὔτε 
ὀφθαλμὸς εἶδεν, αὔτε οὖς ἤχουσεν, οὔτε ἐπὶ xapóíay 
ἀνθρώπου ἀνέδη. Ὧν ἡμᾶς ὁ Κύριος χληρονόμους 
ἀναδείξειε σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις πάτριάρχαις τε καὶ 
προφήταις, ἀποστόλοις καὶ μάρτυσι, xal ὧν τὴν 
μνήμην ἐν τῇ βίόλῳ ταύτῃ πεκοιήμεθα -“ χάριτι 
αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ μεθ᾽ οὗ τῷ Πα- 
«p! $4 δόξα σὺν ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν 
αἰώνων. ᾿Αμήν. 





1461 


HISTORIA LAUSIACA. NOTATIO. 


1969 


hodiernum diem, et qualem te novi rursus meliorem A celestem desiderasti et immortalem vitam, regnum- 


moribus, et electum prepositum maxime pii cubi- 
culi. Nam cum sis in tanta dignitate, in tot et tantis 
pecuniis, et tanta potestate, non fecisti pejus quam 
Dei postularet metus. Is est Christo dedicatus, qui 
audiit ἃ diabolo: Hsec omnia tibi dabo, si cadens 
adoraveris me (Math. 1v). Sed eum Dominus pudore 
alfecit, dicens : Vade post me. 

Quem quidem tu quoque imitans, fluentibus ex- 
pulsis divitis, et umbratili gloria vite presentis, 


ROSWEYDI 


Ad hunclibrum recensendum, cum in prima edi- 
tione pauca Palladii Excerpta, partim ex Augustana 
Bibliotheca prompte submittente Davide Hoschelio, 
partim Veneliia a Gabriele archiepiscopo Philadel- 
pbensi Grece impetrassem, aliquam subinde in tene- 

ris lucem ex iis tunc hausimus. Nunc postquam 
Grecolatina Palladiieditio Parisiis ex Ms. Regio(quem 
etiam cum Palatino a Meureio Lugduni edito contulit), 
curante Frontone nostro Ducso, prodiit, majore luce 
illustrati sumus. Juverit quoquein dubiis recurrere ad 
veterem Palladii interpretationem, et Heraclidis Pa- 
radisum, que Palladiana historie magna est pars. 
Utrumque habes. Patrol. lat. t. rxximr. 

.. (4) Isidor.] De hoc Socrates 1. iv, c. 18; Sozomenus, 
lib. vr, cap. xxix; Nicephorus, lib. x1, capite 34. 

Baronius, tomo tit, anno Christi 340, Quod autem, 
ail, pertinet δὰ Athanasii Romam adventum, repe- 
rimue duxisse secum inter alios Isidorum illum, de 

uo plura Palladius, qui eum mirifice commendat 
Pallad., in Lausiac., cap. 1). 

(2) Extra vitlam.] Ita legendum liquet ex Hera- 
clide, qui de capitis tegumento hic habet. Grece est 
inMe. Veneto, ἐκτὸς φαχιολίου, in Ms. Regio et Pala- 
tino, φαχιαλίου. 

(3) Dorotheus.] De hoc Sozomenus, lib. vi, cap. 29, 
et ex eo Cassiodorus, hist. Trip., lib. vi, cap. 1, et 
Nicephorus, lib. xr, cap. 35. 

(4) Et minutorum  olerum fasciculum.] Τὸ 
λεπτολαχανων δέμα. Hervetus legisse videtur AertoAa- 
χάνων δεχα ; vertit enim, et minutorum olerum decem, 
at Heraclidis interpres lectionem receptam tuetur; 
unumque fasciculum oleris vilissimi, οἱ alius vetus in- 
terpres in appendice Vitarum Patrum, et de minutis 
olerum condimentis fasciculum. Sio apud Pollucem le- 
gimus φρυγάνων δεσμὸς et δέσμη, Nicephorus de hoo 
1080 Dorotheo, lib. xr, c. 35 : “Ἐξ δ᾽ οὐγκίαι ἄρτου ἦν 
αὐτῷ τροφὴ xal ἀπόδεσμος λαχάνων λεπτῶν. « Cibus ei 
erat panis sex uncise,et tenuium olerum fasciculus. » 
FRowTO. 

(5) Funem ex ramis.) Hoc. maluimus, quam quod 
interpres, catenam ez ramis. σειρὰ enim nou catenam 
solum, sed et funem sonat. Eustatbio, πλέγματὰ τινα 
ἄπὸ σχοινίων f| σπάρτων ἣ κχαννάδεως, Heraclide, 
funem quemdam ex arbore daciylorum. Synesius in 
Dione, de Vita Monachorum, pag. 46 : Ἢ τί αὐτοῖς ol 
χάλαθοι βούλονται xo! τὰ πλεγμάτια ἅττα μεταχειρίζον- 
ται: « Quid sibi calathi volunt, textaque que tractare 
sol ent? » FRoNTO. 


(6) Panis quoque.) Ψωμὸς hic; vanem, non frustum 


significat, ut verterat Hervetus. 

(7) Ubi crux adest.| Quasi legisset σωτὴρ, nop 
σταυρὸς, vertit Hervetus, (uo vemt Servalor ; at feli- 
cius Heraclides : Ubi crux adest, ibi nihil Salang ma- 
lignitas. Et alter vetus interpres : Ubi cruz Christi 
superducitur, non pravalebüt. malitia diaboli. Hierony- 
mus, in Vita Hilarionis : Christi crucem signavit in 
fronte. Prudentius in Hymno ante somnum : 

Crux pellit omne crimen, 
Fugit crucem Lenebrs&, 
Tali dicata signo 
Meus fluctaare nescit. 


Ita Fronto. 


B 


que s&lernum, et manentem gloriam, et bona arcana, 
que neque oculus vidit, nec auris audivit, nec in 
cor hominis ascenderunt (sa. Lxiv ; I Cor. i1) : quo- 
rum Domínus efficiat heredes cum sanctis ejus pa- 
triarchis el prophetis, et apostolis et martyribus, et 
iis quorum mentionem fecimus in hoc libro, gratia 
ipsius Servatoris nostri Jesu Christi, oum quo Patri 
gloria cum sancto Spiritu, in secula seculorum. 
Amen. 

NOTATIO. 


(8) Potamienu.] Baronius, tomo 11:, anno Christi 
310, Eusebii papse 2, Constantini imp. D. Hee, si 
nomen, sique ultimi supplicli genus spectes, una ea- 
demque videri posset cum ea que ponitur ab Eusebio 
lib. vt, cap. 4. Porro diversam hanc esse ab illa, dif- 
ferentis plures constituunt, nimirum diversus per- 
sonarum starus (nam illa ingenua, haec serva), diver- 
sumque supplicii tempus plane declurat. Passa heo 
sub Maximiano, sed sub Severo illa. Que non Pota- 
menia, sed Potamicena dicta haberetur; verum non 
in lebetem immissa, sed tantum pice perfusa. Cete- 
rum et ejusdem quoque nominis fuisse diversis tem- 
poribus plures virgines, iisdemque poenis affectas, ín 
amplissima civitate quis neget facile potuisse eontin- 
gere? Hactenus Baronius. 

Quod autem ait Baronius hanc Palladio dictam Po- 
tameniam, alteram illam Eusebio dictam Potamiae- 
nam, potius tribuendum corrupto textui Palladii, quo 
Baronius usus est. Nam ita habet Paradisus Heracli- 
dis, quem Palladii nomine edidit Lipomanus, sed 
prima Herveti editio Potamianam. In Greeco textu est 
llovapia:va In Palladii vetere interprete nomen hoo 
deest, Potamigna facile in Potomeniam (ransire po- 
tuit. 

Potamicene sub Severo martyrio affecte celebris 
memoria agitur iu Martyrologio Rom., 28 Junii, de 
qua Eusebius lib, vi cap. 4. quam Laurentius de la 

arre in sua Palladil editione eamdem cum hao no- 
stra existirgavit. 

Palladii editio omnis ex interpretationo Herveti 
loco Maximiani habet Maximini; it& quoque Greca 
Parisiedsis editio, Vereor αἱ erronee. Nam in aliis 
Grecig est Μαξιμιανοῦ. Et ita quoque legit vetus He- 
raclidís et Palladii interpres. 

(9) Prafecto Alexandrino.] Grece est, ἐπάρχῳ 
nV (wp. Non recte Hervetus verlerat, prasidt. 
Be8e vetus Palladii et Hieraclidis interpres, praefecto. 


(10) Per capul imperatoris.) Solemne fuit olim Ju- 
rare per caput imperatoris. 

(11) Didymi.] De hoc Hieronymus in catalogo il- 
lustr. Ecolesie Soriptorum, cap. 109; Sozomenus 
libro vi, cap. 2 et ex eo Cassidorus. Tripart. hist. 
lib. vri, cap. 8; Nicephorus, lib. ix, cap. 17, et lib. 
x, cap. 35. 

Frater Joannes Maria Brasichellensis, magister sa- 
cri Palatii, in indice librorum expurgandorum, ita 
loco hoc ascribit : Hic Didymus tametsi et sanctitate 
et doctrina vir magnus ab initio fuerit, ut plura de 
eo Patrum elogia testantur : οἱ tandem in Origenis 
errorem precipitatus, et precipuus Origenista habi- 
tus, tanquam hereticus condemnatus es!, una cum 
Origene et Evagrio Pontico, in synodo vegenerali, ut 
auctores sunt sanctus Tarasius episcopus Constan- 
tinopolitanus in confessione fldei que habeturin syn- 
odo vri, actione 3. Nicephorus, lib. xvit histor., ca- 

ite 27 ; Cedrenus in Annalibus. Eumdem cum iisdem 
amnavit quoque sanctus Martinus papa et martyr, 
in concilio Lateranensi, secretario v, oan. 18. 

(12) Orbus.] Carens oculis. Grece οὶ * ** ἂς 

μάτων γενόμενος. Phrasis ea Grecis v 


- 
*- 
- 
. 
τ, 
- ΄ 
πον 
- 
-— 
"-- 
-— 8 
. - 


, 


1263 


HISTORIA LAUSIACA. NOTATIO. 


1966 


Quo in fine dicuntur frivola, Grece est γρυτάρια, A vel ἐπιειχτιχὸς, vel εὔφιχτος, παρὰ τὸ εἴχειν, Heraclides 


(3) Paxesii εἰ lsaiz.] De his Nicephorus, l|. 1x, 
6. 14. 

(39) Mercatore Hispanico.] Gwce, ἐμπόρου Zmavo- 
δρόμου. Heraclidis vetus interpres vertit: usque ad 
Hispaniam semper negotiando pergebat. Vidi Excerpta, 
in quibus erat Πανοδρόμου. An ἃ civitate Panos in 
fEgypto Hic, infra, cap, 39: Εἰς Πανὸς τὴν πόλιν, 
In Panos civilatem. Patrol. Gr., t. LXXXVIII, in Vita 
S. Joannis Eleemosynarii, c. 36, occurrit Gallodromus. 

(40) Nobis pedes tuos attingentibus.] Ita. restitutum 
ex Greco, cum ante nullo sensu esset in Herveto, ex 
tuis pedibus. Obsecrationis species est, pedes attin- 
gere, pellibus advolvi. 

(41) Deum.] Greca sonant, ut vertit Heraclides, 
Ante Deum vobis loquor, utrosque in. paradiso simul 
stare comperi. lta Paulus, nu Corinth. xit, 19 : Κατενώ- 
πίον τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν. Coram Deo in Chri- 
sto loquimur, et ad Gal. 1, 20 : ᾿Ιδοὺ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, 
οὐ φεύδομαι. Ecce. coram. Deo, quia non men- 
tior; vt intelligatur esse quedam species jurisju- 
randi IIl Tim. 1,14 : Διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ 
Κυρίου Testificans coram Domino. Simile illud infra, 
cap. 113: Ὡς ἐπὶ Θεοῦ ἡμᾶς ἔπεισεν, Ut coram Deo 
loquens nobis persuadebat. FRowrTo. 

(42) Macarii funioris.] Sozomenus, libro vr, cap. 
29(: et ex eo Cassiodorus, hist. Trip. lib. vitri, cap. 1; 
Nicephorus, lib. xt, cap. 35 

(43) Solitudine.] Interpres ediderat, ut despueret 
dzmones soliludini insullantes, quasi esset ἐντρυφῶν-- 
τας. At Heraclides tuetur receptam lectionem capite 
ἃ * Ul exsultans solitaria vita illuderet daemones atque 
despicerel. FRowTO. 

(44) Et taurea.] Non, taurina pelle indutus, ut Her- 
vetus scripserat. 

(45) Macarii Agyptis et Alexandrini.] De his Sozo- 
menus, libro vi, cap. 29; Socrates, lib. 1v, cap. 18; 
et ex eo Cassiodorus, hist. Tripart. lib. vir, cap. 7; 
Nicephorus, lib. 1x, cap. 14; et lib. xir, cap. 42, 


De pona culicum & se exacta Petrus Damianus, 
lib. v, epist. 8: « Nunquid et beatus ille Macarius di- 
gne ridebitur, qui dum se inimicum quid admisisse 
poenituit, acutissimis culicum rostris, que videlicet 
apros traosfiyerent, per sex menses membra sua nu- 
dus exposuit? » 

(40) Cum Deo versari quam hujus mundi rebus occu- 
gari.) Interpres flervetus aliter : εἰ majori tempore vel 
eum Deo, vel in rebus versari celestibus. 'H δπ' οὐρανὸν, 
erbis lerrarum. 

(47) Erga conjugem suum  virginitalis.] Edidimus, 
eum antea legeretur Erga suum maritum Parthenicum, 
quasi nimirum Parthenicus proprium esset mariti 
nomen ; imo παρθενιχὸς ἀνὴρ in Scriptura dioitur, υΐ 
apud Plutarchum in Pompeio dicitur παρθένιος ἀνήρ. 

ὀπλια (Sic) τὸν παρθένιον ἀνὸρα χείμενον. Publiumquime 
virginem adhuc duzit. Joel. 1, 8: Θρένησον ὑπὲρ νύμφην 

ιεζωσμένην σάχχκον ἐπὶ τὸν ἄνδρα τὸν παρθένιον. 
Plange magis quam virqo cilicio pracincta propter vi- 
rum suum virgineum. Vulzata lat., Super virum puber- 
tatis εἰ». Poetis est χουρίδιος πόσις ὁ ἐκ παρθενίας 
γεγαμηκὼς γυναῖκα. Sio Ιλίαδ. Ε΄. Κουρίδιον ποθέουσα 
«όσιν τὸν ἄριστον’ Α᾽ γαιῶν. FRoNTO. 
ων Amphorzg unius Cilicensis.]| Grece ᾿Αμφορέα 
“Ἀλλικίσιον υόατος. . 
*" (49) Spiritus fornicationis.] Videtur Hervetus alio 
 Gresee textu. usus, ut et vetus Palladii interpres. 
' Plenius et alio sensu in Greco. 


- (50) Ex lapidibus quadratis] Ἔχ τετροπέδων λίθων. 
-;Kiervetus verterat, quatuor pedum magnitudine. 


— 
bE- Rus 


(51) Locus humidus ] Grece ὕπικμος, ex Ms., non 


'watestin excuso Lugdunensi ὕπιγμος, locus humidus. 
r.MXervetus, locus qui cedit facile, quasi esael εἰχτιχὸς 


413. € 


suffragatur nostre correctioni: « Puteum quoque 
fecerunt, eo quod sine aliquo vederetur humore idem 
locus esse. » Alter vetus interp., Humectus est enim 
locus. Ratio enim redditur, cur maximum puteum 
effoderint. FRoNTO. 

(52) Narratit autem nobis.] Hoc loco Heraclides 
interserit narrationem Macarii de Marco, qus habe- 
tur et sequitur hic, cap. 21. Inde sequitur hic narra- 
tio Puphnutii etiatn de Marco. Et dicitur Marcus de- 
disse Athanasio pellem, et Athanasius Melanie. Forte 
Marcus positus pro Macarius, ex compendio littera- 
rum. Tamen quod de etate narratur, sexaginta vi- 
delicet annorum fuisse post baptismum, et quadra- 
ginta ante baptismum, ut habet Heraclidee, convenit 
Marco, quem dicit centum annos vixisse. Rufflnus 
vero, libro 11 Histor., c. 4, Macario, tribuit historiam 
de lezena, uti et Graecus textus hic. 

Similem historiam habes Patrol. Lat., t; LXXIII, 
lib. iv, cap. 8, ex Severi Sulpicii dialogo 1, cap. 9, 
de anachoreta anonymo circa Memphim, et quinque 
cecis leene catulis ab eo illuminatis, 

(53) Marci.| Sozomenus, lib. vt, eap. 29; et ex eo 
Cassiodorus, lib. vit, cap. 1; et Nicephorus, lib. xt, 


cap. 35. 

(54) Moysis.) Sozomenus, lib, vr, cap. 29; et ex eo 

Cassiodorus, Histor. Tripart. lib. vii, capite 1 ; Nice- 
horus, lib. xi, cap. 36 et 46. De eo etiam Theodoretus, 
ib. 1v Hist. cap. 21. 

(55) Cum saltem ltalicorum  clrciter  octodecim.] 
Grece, σαΐτην ὡς ᾿Ιταλικῶν δεχαοχτώ. 

(56) Communica sacramentis.] Magna olim sacre 
communionis reverentia fuit, ut quicunque somniis 
voluptuosis fuissent inquietali, il communione eo die 
abstinerent. 

(57) Pauli.] De hoc Sozomenus, lib. vr. cap. 29; 
et ex eo Cassiodorus, lib. vii, cap. 1; Nicephorus, 
lib. xi, cap. 36; Cassianus, collat. vit, cap. 26 de 
Paulo apud Paneppysin. 

(58) Calculum.|/Vel hino probatur vetus usus cal- 
culorum rosarii;'ut frustranei sint heretici, qui vel 
recentem inventionem vel superstitiosam calumnian- 
tur. " 

(59) Cronie.] Nicephorus, lib. xi, cap. 37. 

(60) Inte" Babylonem.) Hervetus, inter Babylonem 
et Herculeds. Heraclides, inter loca qug Babylonis et 
Herculis *habent. nomen. Alius vetus interp., Inter 
medium Babylonis et Heracliz. Capite 72 fit. mentio 
Ἡραχλέόυς Θηδαίδος ; apud Rufflnum, in regionibus 
Heraclsos. . 

(61) Eulogio.] Nicephorus, lib. xr, cap. 23, de alio 
Euloyio agit. 

(02) Abi hinc, scelerate fugitive.] Grece, σχατα, 
γλουττων, φυγοχύρι. Meursius in Glossario pro σχάᾶτα, 

λούττων, legendum hic censet σχατογλούττων : quod 
idem est quod apud Aristophanem in Pluto σχατο-- 
φάγος, id eat, stercorivorus. idem pro φυγοχύρι scri- 
ptum reperit φαγοχύρι. quod exponit dominus hellwo, 
quasi φάγων χυρίως, idque dictum fuisse vult in con- 
vicio. Apud Vitas Patrum, lib. vrr, interprete Pascha- 
sio, legimus, « Fuzitive, qui propriam domum devo- 
rasti » ; et apud veterem interpretem Palladii : Multa 
mala commisisti, fugitive, forsitam domini tui alienas 
pecunias furatusses. » Itaque Paschasius, cum vertit, 
qui propriam domum devorasti, legisse videtur φαγο- 
xópt quasi χυρίων φάγος : sed idem tamen habet vo- 
cem [ugilive, quemadmodum οἱ Hervetus, et inter- 
pres vetus Palladii ; proinde verior lectio φυγοχύρι ; 
quasi φυγὰς κυρίου, qui dominum fugis, αἱ φυγοδί- 
ἄνιος φυγοπόλεμος, et φυγαργός. Sio Plautus in Pseu- 
dolo: 


Fur, fugitive, fraus populi, fraudulente. 
Fees. 


(63) Mutilate, maculate.] Grece est, ΩΝ 


n. 3: Elephantiose, cow eX Wo Word. - 


SCR 
: NQS*SS- 
πεπηλωμένε, Apud Paschasius, euq., V^ e Ae ἘῸΝ 


HISTORIA LAUSIACA. NOTATIO. 


atur defectionem, ad eam tendit. Sic A 


€ navis putavit conteri, ut ex Hebreo 
ilgata, periclitabatur conteri. FRoNTO. 
ina voluntate.| Interpres ediderat an po- 
iate. Rectius Heraclides, uirum studio 
voluntole divina, ἐξ εὐδοχιας τοῦ Κρείττο- 
Numen divinum etiam apud profanos 
utarehus, in Pyrrho: Ὡς τινα τῶν χρειτ᾽ 
avtec, lanquam aliquem ex diis admian- 
, lib. 1, cap. 4, Histor. Ὁμολογῆσαι χάριν 
τοῦ Κρείττονος ἐπινεύοντος, Deo opitulante, 
lib. xvi, cap. 29. lta bujus Lauviace hi- 
2, Τὴν εὐδοχίμησιν οὕτω σχοίη παρὰ τῷ 
3d perperam interpres. digna laboribus 
! polentiori. FRoNTO. 
ua est.| Retinuerat vocem Graecam in- 
jdie, aiebat, venerunt Alexandriam epi- 
e pit Theodosii. » Prosper in Chronico, 
ihristi 495, meminit hujus Prophetis 
oannes anacboreta, clarus hahetur; qui 
)heti:&e gratia Theodosium consulentein, 
lli, quod adversus Eugenium movebat, 
urum praedixit. » FRoNTO. 
né.] De hoc vide dicta ad Ruffinum 
3. [Patrol. Lat., tom, XXI.] 
enus hic dictur Rufino lib. 11, capite 4. 


1a.] Theon hio dicitur Rnffino lib. iv 


Vide citatos de hoc auclores ad librum 
). 12. [Ibid.] 

lo.] Deo eo citatos auctores vide ad di- 
: Ruffini cap. 7. [Ibid.] 

icolaos maximos, et panes mundos et cali- 
| Ms. Venetus : Kal νιχολάους παμμεγέθεις, 
.130apobc xal θερμοὺς. Parisiensis editio 
δὲ habet δέχα, decem. Deceptus Hervetus, 
: Et nicolaos panes maximos, et puros lu- 
i& θέομους legit, id est, iupinos. pro θερ- 
; 


'é.] Sozomenus, lib. xr, cap. 28; Cassio- 
nit, cap. 50; Nicephorus, 1. 11, c. 34. 

ph.| Nicephorus, lib. xr, cap. 14. 

enis.] Sozomenus, lib, vi, cap. 28; Cas- 
b. vir, cap. 50; Nicephorus, lib. xr, 


lle.] Sozomenus, Cassiodorus, Nicepbo- 


imis.] Nicephorus lib. x1, cap. 30. 

ebat eulogias.] Hervetus interpres verte- 
at benedictiones. Vide Onomast. 

ohnutio.] De variis Paphnutiis vide di- 
it Ruffini, cap. 16. [Ibid.] 

catore.] Sozomenus, lib. vr, c. 31. Niee- 
xi, cap. 38 
ilonii.] Dubito an de hoc Sozomenus lib. 
: et ex eo Cassiodorus, lib. vii Tripart., 
ephorus, lib. ix, eap. 14. Vide notata ad 
supra, lib. n, cap. 19 Patrol. t. XXI. 
lemone.] Vide dicta ad Huffinum eodem 
te. 

rtjrio.] Id est, templo martyrum. Vide 
)n. 


bernacula.] Grece exnvogzta. P. Fronto 
substituit corpora. Pro utroque σχγήνωμα 
i et tabernaculum. 

;seuri.] Dicitur hie presbyter. Quare di- 
letor a Dioscoro episcopo, cujus mentio su- 
0. Nisi idem ante presbyter, post episco- 
; sit, Vide dicta, ad Rultfini lib. i, 
bi alios auctores de hoc Dioscoro nostro 


rienses.] Vide notata ad Ruffinum lib. rr, 
rol. Lat., t. LXXIII.] 

wunonio.] De hoo non memini legere pre- 
habes, apud Ruffinum, lib. 1, cap. 23. 


1210 


(117) Isidori.] Vide Notationem ad lib. mn Ruf- 
fini cap. 17. [Putrol. Lat., tom. XXI.] 

(118) Ammona.|] Dicitur hic supra Ruffino, lib. 11, 
cap. 32, Piammon. 

119) Sacrificium.] Ἡροσφέρων λατρείας, Que vox 
licet proprie cultum vel obsequium sonet, tamen ot 
pro sacrificio usurpatur; et &uffragatur nobis Ruffi- 
nus, quem comperimus, cap. 32, soripsiese, Pramoe 
nem hec vidisse, cum Domino sacrificium offorret 
(sic enim appellat quem hic Palladius Ammonam) et 
ση μειούμενον Hervetus signantem, clarius nolantem, 
in charta scilicet scribentem eorum nomina, ul expo- 
nit idem Ruffinus, accedentium ad altare scribentem 
nomina; et Sozomenus uberius cap. 29 lib. vi Histor, 
Τὸν Πιάμμονα ἱερωμένον θεάσασθαι περὶ τὴν ἱερὰν τρά- 
πεζαν θεῖον ἄγγελον ἑστῶτα, χαὶ τῶν μοναχῶν τοὺς πα- 
ρόντας ἐγγράφειν βίόλῳ, τοὺς δὲ ἀπόντας ἀπαλείφειν, 
« Piammonem cum sacrum faciebat, vidisse circa 88- 
cram mensam stantem angelum Dei, et monachos 
presentesin libro quodam scripsisse, ubsentes vero 
delevisse. » Nicephurus, lib. xi, cap. 35 FRoNTO. 

(120) Joanne.] Consule notata ad lib. τι Ruffini, 
cap. 33. [Patrol. Lat., 1. XXI.] 

(121) Puyrionis. Meminit Nicephorus, l. 1x, cap. 14, 
Pithyrionis, qui apud Athenas asceterium habuit. 

(2) Parvam pultem ex [arina.] Grece ζωμὸν ἀλεύ- 
pov. Hervetus verterat, parvum farinzm jusculum. 
Credo intelligi, qua hic alibi dicuntur sippulm. Vide 
Onomasticon. E 

(123) Eulogii.] De hoc vide citatos auctores ad 
lib. 11 Ruffini, cap. 4. [Patrel. Lad., t. XXI.] 

(124) Serapionis. Vide de duobus Serapionibuse 
notata ad Ruffinum, lib. i1, cap. 18. [lbid.] 

(125) Artabas.] /Egyptiaf& nec mensura, faciens 
modios tres cum triente, — « 

(126) Pa menium.] Locyé in Palestina, & pastoribus 
ita dictus []οιμένιον. ^ 

(127) Hieronymi.] Notat hio magister sacri Palatii 
libro supra citato, gd verba Posidonii de Hieronymo; 
vel Posidonius iste vaticinans adversus sanctum Hie- 
ronymum fuit impostor, vel Palladius odio in sanctum 
Hieronymum (qyfod est propensius) aperte mentitur, 
el rabie in eupidem furit. Sed haud crede, lector, 
impudenti Ogjfeniste et Pelagiano Palladio, dum ma- 
ledicentie fffna effundit in sanctissimum virum an- 
gelis venerándum. 
Paula. | Notissima nobilissimaque femi- 
lVitam habes apud eanctum Hieronymum. 

(129) Pss ionis Siudonitz.] In Mensis, 21 Maii, 
vOCBlUrP; Fe Σειδόνος. Si idem cum nostro, legen- 
dum ὁ ἀπὸ Σίνδονος. Nam Palladius clare Sindonitam 
ait dietum, quod sola sindone uteretur. 

(130) Viginti solidis.] Interpres, viginti nummus. 
Vide Onomesticon. . 

(131) Quid erant in. dignitate.] Hervetus legisse vi- 
delur οἱ εὐτελεῖς, non οἱ ἐν τέλει, vertit enim, qut 
eranl viles et abjecli. Heraclidis autem interpres le- 
ctioni Regii Codicis οἱ Excusi astipulatur: « stetit 
gupra quemdam collicuium civitatie, ubi primates 
ejusdem oppidi concilium habere consueverant. 
FRoNTO. 

(132) Pallium gestabant et byrrum.] Grece, τρι- 

ὠνοφόροι τε καὶ βυῤῥοφόροι. 

(133) Evagrio.] Dignum patella operculum. Pal- 
ladius Origenista celebrat suum preeceptorem Eva- 
grium hereticum pariter Origenietam, ab Ecclesia 
sepius condemnatum. Sed qualis fuerit Evagrius, 
vide supra (lib. 1t, not. 45, ad cap. 27), ul hinc 
cernas heretico de heretico et ejusdem heresis 
mysta prodenti quanam sit deferenda fides. Ita ma- 
gister sacri palatii sepe jam citatus. 

(134) Civitatis lberorum.| Heraclides : Hiberorum. 
Grec. Venet. ᾿Ιδόρων, Paris. dor pun deret e 
presserat Liberorum. Est quidem alio* δὺς ^ 
Ἐλευθεριων civitas: ged quia Pontica Sees S - 
griug. investiganda civitaa Hibetorucne- δ NR. CKEXNE: 
vus Hieronyroos, epu S3 αν 


B 


C 








na, cujus 


D 


1911 


Pelagium, vocat Hyperboritam, ubi Gravius restituit A 


lberitam. In concilio Constantinopolitano primo, 
quod fuit secundum generale, in subscriptionibus 
episcoporum, habes duplicem Pontum, videlicet 
Amasie, ubi ponitur Pantophilus Iberorum episco- 
pus; et Polemonisci, ubi ponitur Atarbius episco- 
us. Quare Ponticum et Iberilam Bvagrium capio ex 
onto Amasis, qui fuit dictus Helenopontum, ut alter 
Polemoniacus. Est autem ᾿Ιδωρὰ, Ibora civitas Hele- 
noponti in Authenticis, collat. 1v, tit. 7, novell. 28, 
apud Porphyrogennetam Cappadocie. Unde apud 
Hieronymum lego Iboritam. Sozomenus, Socrates, 
Nicephorus, locis mox citandis, Evagrium ez lbe- 
ribus faciunt, qui Pontum Euxinum accolunt. 

(135) Episcopo ecclesi: Casarez ad Argeum.] Hoc 
cum sequenti, Post decessum autem sancli Basilii 
episcopi, deest in Greco Veneto. Est in Paris. 

(130) Nyssenus.] lta Grecus Paris. Heraclides, 
et Grecus textus Venetus, Nazinnzenus, et iis deest 
frater episcopi, cui datur honos inter apostolos. Jure 
dubites, an Nyssenus, an vero Nazianzenus hic in- 
telligendus sit. Pro Nysseno facit, quod hie dicitur 
Gregorius veniens ad concilium reliquisse Evagrium 
Nectario. Nam constat Nyssenum ad concilium Con- 
siantinopolitanum venisse, Nazianzenum vero jam 
tum Constantinopoli aliquot annis habitasse. Si fidus 
Nicephori eatalogus, duodecim annis dicitur habi- 
tasse Constantinopoli. Et ipse Nazianzenus oratione 
valedictoria, quàm ipse Συνταχτήριον λόγον inscribit, 
nomine cL episeeporum sic dicit: Τοσοῦτος χρόνος 
φασὶν ἐξ ob τὴν Dade σίαν ἄγεις μετὰ tT, τοῦ χαιροῦ 
ροπῆς : « Tanto jam tempore, inquiunt, ecoclesic 
prees, temporis ope et euxilio fretus. » 

Pro Nazianzeno adduci fposset quod in testamento 
ejus fiat mentio Evagril Qjaconi, cui quedam legat. 
Quo loco hune nostrum Magrium intelligit Baro- 
nius, tomo 1V, anno Chris 389, qui etiam anno 
Christi 379 et 381, Evagrium «Quno nostrum ἃ Na- 
Zianzeno diaconum ordinatum "Meserit. Gerte et So- 









crates, lib. iv, cap. 23, Grecs Wedit., seu ca». 18 C 


Latine, Evagrium a Nazianzeno 
tum scribit, quem exscribit Suidas inMax4ptoc. Ita igi- 
tur de Evagrio Socrates: Τούτων Εὐᾶχριος γενόμενος 
αθητὴς, τὴς δι᾿ ἔργων φιλοσοφίαν Ἐχτήαχτο, πρότερον 
ép μόνῳ φιλόσοφος ὧν, ὁς ἐν τῇ Κωνσταντἴχου πολει ὑπὸ 
Γρηγορίου τοῦ Ναδιανζηνοῦ εὶς τὴν τοῦ διαχένου προχει- 
ἰισθεὶς τάξιν, εἶτα ἄμα αὐτῷ εἰς τὴν Αἴγυπεον χατελ- 
ὧν, xal τοῖς προλεχθεῖσιν ἐντυχὼν ἀνδράσι bv ἐχείνων 
βίον ἐζήλωσε. Καὶ τοσαῦτα τεράστια ἐν ταῖς ψερσὶν αὐ- 
τοῦ γέγονεν ὅσα xai ἐν τοῖς τῶν αὐτοῦ χαθηγητᾶλι: « [610- 
rum (duorum Macariorum) discipulus fuit Rfagrius; 
qui studium sapientie in initio quidem verbis: dun- 
taxat, postea autem factis diligentissime excoluit. 
llic primum Constantinopoli a Gregorio Nazianzeno 
est ordinem diaconi consecu!us ; rleinde una cum 
illo in /Egyptum profectus, ibique cum illis piis 
Viris, quos supra dixi, collocutus, illorum vivendi 
genus ardenti studio imitari cepit, totque miracula 
ab eo edita quot a Macariis preceptoribus suis. » 
Similia habet Sozomenus, lib. vi, cap. 30; Nice- 
phorus, lib. xi, cap. 42. Suggessi aliquas utrinque 
rationes dubitandi. Certius decidi poterit si plures 
manuscrip!i Greci in alterutrum conspirent. 

( 37) Ricinis scateret.] Grece est: Ὡς καὶ τὸ σῶμα 
χρότωνας ἐχοράσαι, quod Heraclides verti, ut per 
corpus 1psius totum quzdam populg exirent. Vide ad 
velerem Paladii Lausiacam; 

(138) Pior.] Mentio ejus supra, cap. 11. De hoo 
qnoque Sozomenus, lib. vi, cap 29. Cassiodorus 
lib. virt, cap. 1, Nicephorus lib. xr, cap. 37. 

(139) Contentus inventis amaritudinibus aquz.] Ita 
verterat Heraclides. Hervetus: se aqua concludens 
amaritudine; quasi nimirum legisset, τειχίσας 6a» 
τὸν, pro στοιχήσας. Ruffinus, lib. nr, cap. 31, hunc 
ipsum Pior apud semetipsum ait cogitasse: «Quo- 
niam qualemcunque aquam invenero, oportet me- 

ipsa contenium esse, » FRoNTO. 


PALLADII 


140) Moysis.] Nicephorus, ub. xt, cap. 3 

141) Propter quod missus sum δι᾽ ὃ ὁ 
Hec contraxerat interpres Hervetus hoc 
cens : Non ideo missus sum. Sed ampliore 
tiam in Grecis tuentur Heraclides, cap. - 
pter quod sum, inquit, missus, hoe fi 
nam ut cibum caperem, nemo me misit. : 
nus, lib. vri, cap. 29: Οὐκ ἠνέσχετο coa: 
τούτῳ ἀπεστάλθαι ἡνύσθαι δὲ ἐφ’ ᾧ ἦλθεν 
dicens, se n^n ea de causa ad eos miss 
rem, ob quam ipse venerat, jam esse co! 
Nicephorus, lib. xi, cap. 32: Οὐχ ἠνέσ' 
μὴ ἐπὶ τούτῳ ἥχειν ἠνύσθαι δὲ αὐτῷ δι᾽ ὃ 
« Morem illis non gessit, non ea de causa 
dicens, cftectum autem esse id, cujus c 
rat. » FRoNTO. 
142) Chronii.] De alio Cronio Supra, cap 
[45] Paphnutii Cephala.] De variis Papt 
dicta ad 1. it, c. 16, n. 32. [Patrol. Lat., t. 


B (144) Stephano.] Alius hic ab eo, de « 
cap. 30 


145) Hoc est non ad utilitatem.] Re: 
hic locus, quem motilum sie exhibuerat 
s [n verbis inanibus, nou impletis verbo 
monio. Ex derelictionibus ergo una qui 
Locus autem Jobi est prior c. vt, 6, poste 
6. xL, 3, nonnihil diversus. Ἢ ἀποποιῆ μα 
p οἴει δὲ με ἄλλως σοὶ χεχρηματιχέναι fj 1 

ίκαιος ; πμπφιῖὶ 790 repelles judicium m 
tas autem me aliter respondisse tibi, quan 
reas justus? In quibusdam tamen libris edi 
ut hic & Palladio citatur, μὴ ἀποποιοῦ. ἃ 
FRoNTO. 

(146) Necessarlo.] Hio mutilata interpre 
veti ex auctoris el veleris interpretis verbi 
est. Sic apud Platonem ψυχῆς κίνησιν Ci 

retatur animi commolionem, qui et Ti 
iram definit: Πάθος ἐστὶν ἄλογος xai παρὰ « 
χίνησις, Perturbatio aversa a recta ratione c 
ram animi commotio. ᾿Οργὴ ἐπιθυμία crt 
κοῦντης ἠδικηχέναι οὐ προσηκόντως. lra es 
niendi ejus qui videalur ἰὩεἴ:56 injuria. | 
in Rhetorio. cap. 2: Ὀργὴ ὄρεξις μετὰ X. 
plac φαινομένης διὰ φαινομένην ὀλιγωρίαν μ 
τως, Apperitio cum dolore σοπ)ωποία ejus qi 
ultionis propter eam qua apparet despiciei 
conveniente. FRoNTO. 

(117) Ventos pascens.] Omiserat interpri 
bras persequens, noa Heraclides: « et p: 
dammodo insipiens videbatur esse venlor! 
persecutor umbrarum, » cap. 47. Locus ἐ 
xxxiv, 9: Ὡς δρασσόμενος σκιὰς xai διώχ 
οὕτως ὁ ἐπέχων v ὕπνοις. Quasi qui apprek 
bras, et. persequitur ventum, sic qui allzedi 
Legimus quidem in Vulgat« Latina, Ose: 
Ephraim pascit ventum, ged (Grace est, 6 δὶ 
πονηρὸν πνεῦμα. Ephraim autem pessimus spü 
et Proverb. x, 4 in Latina Vulgata, cai Gi 
nime respondeot, Qui n:titur mendaciis, hic: 
tos, idem aulem ipse sequitur aves volantes. 

(148) Ephrzm.] Vide dicta ad vitam eju: 
Lat., t. LXXIII, col. 323 seq.] 

(449). Omnes. enim. res cauponantur.] E 
τὰ npzyuat2, Ul dixit Poeta vetus apud ( 
de Oflic.: « Non cauponantes bellum. se 
rantes, » [gnatius, epist. ad Trallianos. Iit 
τὸ ὄνομα Χριστοῦ, καὶ χαπηλεύοντες τὸν λόγσι 
γελίου. « Circumferentes nomen Christi, et 
sermonem  nundinantes. » Basilius Sek 
Oral. 8: Οἱ μὲν οὖν τὴν φύσιν καπηλεύονια 
μένον δουλείᾳ τὸν παῖδα καταδικάζουσι. « Ili 
cauponati abjectum pro notho puerum dag 
vitute. » Apostolus ipse, II Cor. n, 17: Kam 
τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. Adulterantes verbum B 
lerodotum, καπηλεύειν πάντα τὰ ty pact, 
omnes qusctui habere, ut apud  Philostreb 
oglav χαπηλεύειν, est Budego, philosophium δ 


1413 


HISTORIA LAUSIACA. NOTATIO. 


1974 


habere. Sozomenus de hoo ipso Ephraim, lib. n1, A Colaphis diverberatur. Et solebant aliquando martyres 


cap. 15 : Σχεδὸν πάντων πρὸς χέρδος χεχηνότων, xai 
καπηλείαν τὸ πρᾶγμα ποιουμένων. « Cum oinnes fere 
]ucri cupiditate ardeant, et hanc rem velut merca- 
turam ad quastum faciant, » Nicephorus, lib. 1x, 
oap. 16 : Πάντες γὰρ πρὸς χέρδος χεχηνότες εἰσὶ τὰ 
τοιαῦτα αἰσχρῶς χαπηλεύοντες. « Omnes enim lucro 
inbiare, et talia fede in suum questum vertere. » 
FnoNTo. 

(150) Sub inperatore Constantio.] Ileraclides inter- 
res. « Sub imperatore Constantio in principiis ejus 
mperii in magnorum virorum ordine militasset. » 

Alter vetus interpres Palladii : « In initio imperii 
Constantini abrenuntiavit seculo. » Hervetus verte- 
rat, inter magistratus. Τὰς ἀρχὰς igitur hic non ma- 
gistratus intelligas, sed initia imperii, ut in Prato 
spirituali, cap. 112 : 'Ev ταῖς ἀρχαῖς Τιδερίου τοῦ βα- 
σιλέως. Initio imperii Tiberii imperatoris ; et cap. 155: 
Εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ πιστοτάτου ἡμῶν βασιλέως Μαυριχίου : 


Inuio impe ἢ fidelissimi imperatoris. Mauritit. |] Es- p 


dra, iw, 6 : 'Ev ἀρχῇ βασιλείας αὐτοῦ. In principio re- 
gni qus. FRONTO. 

(1591) Qui inter domestico militabut]. Δομεστιχὸν 
στατεμόυενον, Hervetus verterat, domesticum qui mi- 
litabat. Dicebantur domestici peculiari appellatione, 
qui ia aula imperatoris militabant tam equites quam 
pedites ( quos alii etiam ςἰχείουο  vocaut) destinati 
custodie Imperatoris : de quibus pluribus agit Meur- 
sius in Glossario. FRoNTO. 

(152) Viam minime tritam.) Interpres, valde im- 
mulabilem, quasi legisset ἄτρεπτον, non, ἄτριπτον, 
quod Heraclides versit, a nullo pene deirilam ingres- 
sus est viam. Ita Lucretius, lib. 1v : 


Avia Pieridii peragro loca, nullius ante 
Trita $010. 


Ambros.sermone 74,de Natali martyris: « Via vite 
ubi Dominus resurrexit nota facta, solo attrita est 
plurimorum. » FRoNTO. 


(153) Abramio.| Cassianus, collat. xv. cap. 4 et 5, C 


de alio Abraham abbate. 
(154) Frusium sarmenti.] Κόμμα χλήμχτος. Her- 
! wetus frustum scalarum soripsit, quasi legisset, xAt- 
. μᾶκος. Heraclides, cum exiguam parlem sarmenti ex 
arida vile teneret. 
z (155) Eustathii.] Sozomenus, lib. m, cap. 13, de 
- alio Eustathio Sebastie episcopo. 
(156) Ut tota ejus.) Vitiosa lectio peperit ineptam 
- . interpretationem, μέ sol ejus ossium [fabrica perspi- 
- eme ostenderet. Ita nimirum Lugdunobatava, p. 131: 
: Ὡς ἅλιον διαφαίνειν αὐτοῦ τῶν ὀστέων τὸ πήγμα. Neque 
ν΄ emendatiorem Codicem nactus est Heraclides, apud 
quem lego, cap. 37 : UL solis instar ossium ejus Jun- 
eiura luceret : αἱ regius Ms. ὡς ὅλον διαφαίνεσθαι 
«αὐτοῦ. FRONTO. 
.- (157) Gaddanz.] Sozomenus, lib. vi, cap. 34. 
u Cos) Huic monachorum exceptori.]] Τούτῳ δὲ δῷ 
ς δεξιωτῇ τῶν μοναχῶν. Nempe Sabbatius duplex offi- 
-.. eium monachis prestitit; et eos transeuntes hospitio 
- sxeepit, et iisdem necessaria ad cellas tulit. Her- 
—. .wtus verterat deztere mense slructori, cui rei suffl- 
δι una vox ευτράπεζος, que sequitur. 
(159) Philoromo.] Alius Pbhiloromus martyr cum 
Phila tempore Diocletiani, de quo Eusebius li- 
οι bro vin. cap. 10, et Nicephorus, lib. vii, cap. 9. 
ig noster sub Juliano passus est. Non recte Meur- 
huno cum altero confundit. 
2 60) Falidissime verberari.] Secuti sumus inter- 
"als Beraclidis, cap. 32 Paradisi : « Calvitie ei 
: Spríos facta jussit a pueris verberari, qui supplicium 
Z5 patientissime ferens. » Ferri tamen po- 
Herveti interpretatio, e£ a pueris ei stanti alapas 
- Wappingi.quol Grece est χοσσισθῆναι. Suidas : Κόσσος, 
"zmb ῥάπισμα, alapa seu plaga. lta supra, cap. 29: 
το -Azopavil, οὖν ἐγὼ ἔδωχα xóccov. Furore ergo per- 
— ttdius impegi ei colaphum. Heraclides, oap. 40, percussi 
— "ewm dezlera mea. "Tertull, de Speotaoulis, cap. 30, 


nl 














ita colaphis et alapis cedi. FRoNTO. 

(161) Quem morbum tyrannidem.) Τυραννῆσαν τὸ 
πάθος͵ ex ms. scripsimus; interpres πλῆθος legisse 
videtur, non πάθος, nam vertit : qnod tyrannidem 
exercens exagitat multitudinem. Heraclides dixit : 
« quos ille animi et corporis morbos ita superavit, 
veluti si quisimmensum incendium validissimis aquis 
exstingnat , » FRoNTO. 

(162) Coram Deo loquens.] Ὥς ἐπὶ Θεοῦ ἡμᾶς ἔπει- 
σεν. Que Heraolidis interpres obscure verüt: sicut 
persuudere anle Deum nobis solebat. Obscurius Her- 
vetus, sed eum qui ez propriis ad nos venit divinilus. 
Idem valet ὡς ἐπὶ Θεοῦ, quod, coram Deo loquor, ut 
supra, cap. 16, ὡς ἐπὶ Θεοῦ ἀμφοτέρους εἶδον, quod 
Heraclides, ante Deum vobis loquor. Et cap. 30, de 
Adolio ; vere enim sub Deo loquor. Et cap. 2 hujus 
791 Lausiace ; ἐπὶ Θεοῦ μάξτυρος οὐχ ἔγνων τοῦτον. 
Deum testor me nunquam eum cognovisse. » FRONTO. 
. (163) Severiani.| Quod hio est, in. Ancyra Galatiz, 
iu Grec. Venet. est, τῇ Καισαρείᾳ τῆς Καππαδοχίας : 
In Caesarea Cappadociz. 


(164) Nullam possessionem.] Οὐδὲν χτῆμα dixit, non 
οὐδὲ χλῆμα, ut excusum fuit in editione Lugdunensi, 
Et interpres extudit minus aptam versionem ex ma- 
nuscripto libro nihilo castigatiore, quibus ne vitis qui- 
dem sarmentum dederunt, ut Regius, χτῆμα, posses- 
sionem ; quemad:nodum et paulo post ait Palladius, 
τοὺς καρποὺς χτημάτων ἡμεῖς χομισόμεθα, fruclus pos- 
sessionum nostrarum colligemus. Heraclides vero, c. 
$4 Paradisi : quibus ne unam quédem unicam tradide- 
runt. FRoNTO. ' 

(165) Bisarionis.] Varia Blísarionis apophtihegma- 
ta passim in Vitis Patrum occurrunt. Quod hic de 
venditolibro sequitur, refert Nicephorus lib. x1, c. 
53, ex Evagrio, suppresso nomine. 

(166) Irenarcha.] [d st, tranquillitatis publice et 
securitatis studiosus Jatrunculator. 


(167) Melaniz. Ylde preludia ad lib. u De Vitis 
Patrum Patrol. , t. LXXIUII. col. 707], ubi de 
ejus Vita et Peré$grinatione ratione Ruffini comitis, 
ut Baronius exj$timat. 

(168) Romaná.|] Grece est, Σπάνη͵ ἦν το γένος ἤγουν 
Ῥωμαίη. Quód videtur Heraclidis interpres vertere 
voluisse, bdata Melania de Hispano vel urbico genere 
descenden& Nam et apud Pauluin legimus. Rom. xv, 
24 : ἐὰν πορεύσωμαι εἷς τὴν Σπανίαν; cum in Hispaniam 
Ῥοοβοϊβοϊ e&pero ; οἱ apud Gellium, l. 1x, ec. 13, pro 
Hispanico gladio, reponunt, spunico gladio, οἱ apud 
Hierongmum, in σιν [saiz, Spaniarum οἱ Lusitania, 
Sic et antea, c. 16, Σπανοδρόμος, Heraclidi mercator 


-Hispanicus. FRoNTO. 


(169) Marcelli consularis.) Μαρχελλίνου τοῦ ἀπὸ 
δπάτων. Heraclidis interpres vertit : filia Marcellini 
cujusdam exconsulis, apties quam Hervetusa, Marcelli 
consularis. 

(170) Vigesimum secundum.] Ita et Heraclides. et 


D textus Grecus. Hervetus, vigesimum tantum habe- 


(171) Arsisium.] Grece, Apclevov. Hervetus habe- 
bat Orsisium. 


(172) Pissimium et. Adelphium.| Graece Πισσίμτον 
οἱ ᾿Αδέλφιον. Hervetus habebat, Pitimium et Adelum. 
(173) Servili caracalla.] Grec. Aug. et Parisien- 
Bis, παιδαρίου χαραχάλλιον. Greec. Venet. xapaxzAAtov 
δούλου. Heraclides, (unica puerili. Vide Onomasticon. 


(174. Ut. eam terreret.] Προσεδόκησε ταύτην χαπνί- 
σαι. Hoc Ms. ita exhibuit, ταύτην καταπονῆσαι, labore 
conficere, faligare. Sed in altero loco idem Codex 
habuit καπνίσαι, nec aliter legisse videtur interpres 
Ileraclidis : Credens quod. sinus suos. possit fumo quo- 
dam atque lerrore ez pecunia ejus implere. Ac deinde 
in altero loco : Nec terrere igilur me in aliqua sales. 
Hervetus, speravi fore, ut (δἰ fumo κενῶς VANS ΘΝ 
ret; sed metaphorice χαπνίζειν hio Δ 
fatigare, vel perterre(acere. Si V e cn SENSA SSSNNSSS 


1215 


alterius praeeidis provincie, Áct. xxiv, 27, et sperans A 


uod pecunia ei daretur a Paulo. FRoNTO. 

(175) Ru[fini.] Palladius Origenista, et. Gennadius 
ei Cassianus Pelagianis faventes, multis laudibus 
Ruffinum extulerunt. At sanctus Hieronymus Ruffi. 
num tanquam hereticum perpetuo insectatus est,cu- 
jus judicium cum ipsa Romana Ecclesia nos etiam 
probare par est. Sio enim inquit sanctus Gelasius I, 
in Romano concilio Lxx episcoporum : « Sed quo- 
niam beatus llieronymus in aliquibus Ruffinum de 
arbitrii libertate notavit, illa sentimus, que beatum 
Hieronymum seniire cognoscimus. Et non solum de 
Rufíino, sed etiam de universis, quos vir smpiue me- 
moratus zelo Dei et fldei religione reprehendit. » 
Hec sanctus Gelasius. Ruffini res sincerissime ex 
probatis auctoribus excerptas exhibent tibi tomus 1V 
et V Annalium Ecolesiusticorum. Hactenus magister 
sacri pulatii sapo jam citatus. 

(1760) Schisma.] Ita restituendus hio locus mire 
deformatus, quod legisse videretur interpres σχῆμα, 
non σχίσμα. Vertit enim : Juverunt quoque habitum, 
qui est secundum Paulinum. Vide et Suzomenum, lib. 


Iv, cap. 26. 

(77) Unigeniti.] Greece μονογενοῦς. Sed tamen di- 
cendum et vertendum unici. Ita recta apud veterem 
Heraclidis ioterpretem, nam et duos alios habuit 
liberos. 

(178) Qui duos quoque habuit filios.] Editio Meursii 
ἔσχε δὲ τέχνων δύο διχαίωμα. Unde in notis annotatur 
scribendum, τέχνα τοιῶν διχαίωμα. Notum enim esse 
in re Homana jus trium liberorum, et ortum) esse 
mendum e confüsione ὁ xa! y. At Regius Codex ve- 
ram lectionem exhibuit τέκνων δυάδα, cui astipulatur 
Heraclides, mairimonium ex quo et filios suscepti 
duos ; accedit et liber, quo usus interpres Hervetus. 
FnRoNTO. ^. 

(179) Apronianum.] Grec. Aug. Venet. et Paris., 
᾿Απρονιανόν. Hervetus ediderat Aprianum, 

(180) Piniano.] lhwiawp. Male in Herveto erat 
Apriano. Y 

(181) Filii.| Grecus Venet. ἀδελφοῦ. 

(182) Liberasset.] Supplevi hic qu&idam ex Greco. 
In Veneto Codice erat: "Hyayev ἐπὶ bv μονήρη, βίον 
xai τὸν Πουπλίχου δὲ υἱὸν τὸν νεὠτερονγκατήχησε : » 
Duxit ad vitam solitariam, et Publiei junfürem filium 
catechesi instituit. » Atque ita etiam  WNeraclides, 
ubi tamen deest nomen Publici. Gr. Codex JAugusta- 
nus habel Ποπληχόλα, Parisiensis, Ποπλίχαλα, loco 
Πουπλίχου. 

(183) Parve Melanig.] Hujus Peregrinstionem 
legere est Patrol. Lat., [t. LXXIIIL, p. 708-735.] 

184) Piniano.] Grec. Aug., Πιννιανῷ Grec. Pa- 
ris., Πινιανῇ. Grec. Venetus, ᾿Απρινιάνῳ, vel ᾿Ασπρι- 
νιάνῳ. Hervetus habebat Piptano. 

(185) Filio Severi.] In Vita sancte Melanie apud 
Metaphrastem, 31 Decemb., fratri Severi. 

(186) Superhumeralia.| Grec., ἡ μιφόρια. 






(187) Presbytero.| Grec. Venet. addit: xai μοναχῷ 
Δερματησίῳ. Paris., Δαλματησίῳ. Heraclidis interpres, 
monacho Dalmata. Et sic in textu addidi. 

(188) Ex ore leonis.] Alludit (ait Fronto), de Ala- 
rico loquens, ad illud Apostoli, II Tim. iv, 17: 
᾿Εῤῥύσθην ix στόματος λέοντος. Et liberatus sum de ore 
leonis. Eusebius, in Chronicis, anno Abrahami 2427, 
circa an. Christi 413 : « Roma orbis quondam victrix 
& Gothis Alarico duce capta. » 

(189) Fratre.) Id est, Piniano marito. Alibi, nunc 
usu fratre, nisi et verum fratrem babuerit, de quo hoc 
elligi possit. 

(190) Albina.] De ea divus Hieronymus in variis 
epistolis. 

(191) Piniano.] Grecus Mes. Venetus, ᾿Απρινιανός 


Aprinianus. Aug., Πιννιανός,  Pinnianus. Paris., 
Πινιανός. 
(102) Pammachio.| Grec. Me. "Venet, Μάλχιος 


yel Μαλάχιος, Malchtus vel Malachiws. 


PALLADII 


193) Macario.] Gre. Ms. Ven., 'AyáOwv, Agi 
194) Ez vicaria.] (Grec. Ms. Venet. ἀπὸ fo 
Paris., ἀπὸ βικαρίας. Heraclides, 65 eécartis. 


(195) Constantio.] Quod hio assessor dicitur 
etantius, Grece est τῇ duyxá0s0poc. Heraelidis 
pres habet, consilíarius. Vide Jacobum Sirme 
nostrum, ad Sidonium, lib. 1, epist. 3. 

(196) Paula.] Quid furens odio Origenista 
dius 792 in sanctum Hieronymum et sanctar 
lam ineptissime garrit ἢ quorum sanctitas tan 
rior, quanto Paliadii nequitia —detestabilio 
Joannes Maria magister sacri palatii hic asc 
dum monet. 

(197) Theodora.] Nieephorus, 1. xvi, o. 5, d 
Theodora sub virili habitu monasticen profess 

(198) Usia.] Aliter vertit Heraclides in Pa 
[Patrol. Lat., t. LXXIV.] 

(199) Avita.] Quod hic est, maritum ejus : 
Apronianum, ila restitutum ex Greco texto. . 
tus iinpresserat, Prímtano. 

(200) Magna.] Quod hic hec dicitur vixiss: 
vitate Ancyra, 1n. Grec. Me. Venet. est τῇ Ka 
τῆς Καππαδοχίας, in. Cusarea Cappadocis. 

(201) Virgine.] Totam hanc narr«tionem : 
gine Athanasium sex annos occulante, fide r 
magnis ostenditur argumentis tomo {111 Annal. 
siasticorum, anno Christi 358. Ita Joan. Mari 
gister sacri palatii hic annotat. 

(202) Stichario et birro.] Heraclides,tunieca et I 
Metaphrastes, in Vita saucti Athanasii, To στι 
xxl xo Bíg3w. Legerit Hervetus κηρόν, pro p:?3 
βίῤῥιν, qui hic cereum posuerat. 


(203) Coluthus.] Sic olim sanctus Basilius : 
sancto Joanni Chrysostomo apparuit, et « 

radixit. 

(204) Abduci et. colligi.] Grece hie συνάγεσθ 
Num. xxxi, colligeris ad populum tuum. 

(205) Silvanig.) De ea Georgius Alexandri: 
Vita eancti Chrysostomi. In Greco Σάλδια dic 

206) Jubino.) lleraclides, Jovinus. 

207) Praeter extrema. manuum.) Additur ci 
quam manuum exrtema lavaret, quod nimirum 
tissimum Christi corpus illis daretur manibu 
piendum. 

200 Pierii.] Grec. Ms. Venet., Πέτρου, Peti 

209) Olympiade.] De ea Sozomenus, lib 
cap. 24 ; Nicephorus. lib. xii, cap. 24; Georgi 
xandrinus, in Vita sancti Chrysostomi. 

Olympiadis celebris memoria in Menol. Grec 
28 Julii : « Sanote Olympiadis, que fuit sub . 
ratore Theodosio, Arcadio, et Honorio filiis, 4 
Secundi comitis fllia, neptis Ablavii prefecti, st 
paulisper Nebridii, qui fuit ex numero prefecto 
Cum autem adhuc esset virgo, ejus viro ante ( 
lam eublato, et virgo simul et vidua remansit, : 
tempus transigens in jejuniis et orationibus, ek 


D perum beneficentia. Itaque omnes opes sos ' 


ram Christi sacerdotum exhausit, presertim i 
ctum Joannem Chrysostomum, quem prscip 
norabat. » Martyrol. Romanum, 17 Dece 
« Constantinopoli sancte Olympiadis vidus. : 

Quod hio in Menologio dicitur mansisse 
idem testatur Nioephorusg, l. xir, c. 24 : «l 
locata quidem illa viro in matrimonio, non 
prorsus virginitatis celibatu orbata. Viginti 1 
mensibus in conjugio cum illo exactis, postq 
lum ei mors ardemit, quanquam ea esset e 
secundas non dehonestaret nuptias, pudicitii 
men complecti alque in ea per vitam omnem ! 
scere maluit. » Virginem quoque mansisset 
hic Palladius, hoo cap. 144, et Heraclides, 
Georgius Vitie Chrysostomi c. 80 : A5zr, 4gsv 
ἀνδρὶ auvr 0» μὲν, οὐ διεφθάρη δὲ τὴν mapOrviav. dk 
περὶ αὐτῆς ἐδίδαξε * βιώσασα δὲ μετὰ τοῦ αὐτῆς ! 
περὶ που εἴχοσι μῆνας, συντόμως τὸ τῆς φύσεως. 


1211 


HISTORIA LAUSIACA. ΝΟΤΑΤΊΟ. 


4978 


ἀπαιτηθεὶς τέλει τοῦ βίου ἐχρήσατο : « Parentibus or- A (244) Juliana ] Baronius, tomo II, an. Christi 


bata hac viro quidem copulata est, neque pudorem 
alioqui virginalis sanctimonie eam corrupisse cele- 
bris fama edocuit. Hec cum convixissel viro men- 
sibus circiter viginti, ille repetitus ut nature debi- 
tum solveret, hoc temporis compendio finem accce- 
pit vites. » Que desumpta sunt ex Palladii dialogo 
de rebus Chrysostomi. Quare συνουσία ἀνδρὸς, in 
epistola 2 Chrysostomi ad Olympiadem, intelligen- 
dum de familiari cum viro conversulione, non de vi- 
rili concubitu. 

(210) Filia Seleuci.] Menologium jam citatum 
Anisii Secundi. 

(211) Sponmsa.] Heraclidis interpres, murus. ln 
Graco est νύμφη, quod utrumque signiflcat. Baro- 
nius, t. IV, anno Christi 388. Quod vero Greci ha- 
beant in Menologio hanc Nebridio nuptui traditam, 
Palladius vero (imo Heraclides, quem Palladii no- 
mine semper citat Baronius; nam hio Palladius 
sponsam vocat) dieat nurum fuisse Nebridii, conci- 
liari eo modo inter se possunt auctores ut filio il- 
lius Nebritii clarissimi viri sub Constantio imp. 
prefectura pretorli insigniti, cujus meminit Am- 
mianus lib. xxvir; Nebridio itein dicto conjuncta 
fuerit matrimonio Olympias, de qua agimus. Ila- 
ctenus Baronius. Ego existimo varietatem inter 
auctores natam ob diversam interpretationem, dum 
νύμφην unus nurum, alter sponsam vertit. 

(212) Ozcycrato.] Graece, ὀξυχράματι.  Heraolides, 
6. 44. poscu, uti ibi restitui. 

(213) Gelasia.] Ad h«no exetat divi Hieronymi epi- 
stola, notat marginator Parisiensis Palladii. Sed ve- 
reor ne labatur, et memorie ejus observata fuerit 
Algasia, ad quam Hieronymi epistola 151 habetur. 


05, postquam ex Eusebii lib. vi, c. 3, recitavit quo- 
modo Origenes Alexandri» exagitatus, coactus fue- 
rit subinde mutare domicilium, quarum latebrarum 
hic ipse Origines apud Palladium meminit, subdit: 
Quee certe non alia tempora, quam ad Severi per- 
secutionis sunt referenda ; nam longeante Maximini 
vel Decii persecutionem libri illi Symmachi reperti 
erant. Sed de acceptis a Juliana Symmachi interpre- 
tatione ejusdem Origenis quoque testificatione idem 
tradit Eusebius, lib. vi, cap. 12. Hactenus Baronius. 

(215) Qui et ipse.! Nunc sensus clarus est ex Gre- 
co Codice, quod Origenes occultus fuerit, non liber 
uti verterat Hervetus. Bene lleraclides: cum apud 
ípsam laterem. 

(216) Femina.] Nicephorus, I. vir, c. 12 et 13 de 
Virginibus mira arte pudicitiam tuentibus. 

(217) Magistriuno.] De hoc nomine dixi quedam 
ad lib. v Pelagii, libello vi, n. 2. [Patrol. Lat., tom. 
LXXIII.) 

(218) Camisia.] Grece est: Τοῖς τε χαμισίοις, xal 
τῇ χλαμύδι, Hervetus, tunica, camisia, et chlamyde. 
Videtur auctius exemplar babuisse; nisi quia in 
Greco est χαμισίοις plurali numero, id per funicam 
et camistam expresserit. 

(2:9) Uxore.] Quod hie accepto ense dieitur se oc- 
cidisse, de ea re vide Augustinum, lib. 1 de Civit. 
Dei, ἃ cap: 17 ad 28, οἱ aliorum Patrum seutentias 
apud Leonardum Lessium nostrum, Ὁ. 11 de Justitia 
et Jure, cap. 9, dubit. 6. " 

(220) Fratris.| Quis his: fuepi$, nullibi exprimit. 
An rut Heraclides, qui eadém Paradiei nomine 
edidit ( 


1281 


J 

Joannes et Mambres Magi, 65 d; 85 b; 89 c; 90 d. 
. Joaunes sancti Autonii discipulus et mipister,39 c; 42 a. 

Joannes S. Macarii minister, 179 b. 

Joannes Hagiopolita, 134 b; 167 a, b. 

Joannes in Lyco eremita, 21, 22; 79, 80 ; 98 ἃ. 

Joannes subdiaconus, libri sexti Vitarum Patrum in- 
terpres, 148 b. 

Joseph abbas, 152 b; 165 b. 

Julianus monachus, 118 a. 

Justus episcopus Lugdunensis, 156 d. 


Latrones in Ryo creberrimi, 128, 129. 
Leo Allatius, 167. 168. 


Leo abbas in parva palude Arsinoitis habitabat, 142 c; 
143 b. 


c Lacus Arianus, Alexandrim episcopus. 16 b, c; 144 8; 
8. 


M 

Macarius ZEgyptius; ejus vile chronologia, 57, 58. De 
eo Palladius, 38 ef segq. Deo eo Rufinus 104 el scqq. De 
eo Evagrius, 113 et seqq. Illius Apophthegmata a Cote- 
lerio et Possino edita, 149 e£ segg. Macarius /Egyptius 
feminam, qua instigapte juvene hbidinoso in equam fue- 
rat mntata. eanat, 40 a, b, c; 106 a; 179 d; 182 a, b. 
Cuniculum sbterraneum aibi effudit Macarius, 40 d ; 
41 c; 182 c. Mortuum resuscitat ad refellenium Hiera- 
citam, 41 a; 47 c; 106 c; 155 a; 160 c; 182 c. Adole- 
scentem, qui a demone vexabatur, sanat, 41 a, b; 56 b; 
187 c, d. Puellam ante januam a parentibus projectam 
sanitati restituit, 59 b, c; 106 a. Macarii exhortatio ad 
humilitatem ac patientiam, 60 a, b. Alia ejusdem ad 
fratres admonitio, 62, 63. Ejusdem adinonitio de eo quod 
iracundia commotus in aliis increpandis sibi ipsi noceat, 
64 ἃ, b; 125 a; 138 d; 149 d. Macarius ad vitam revocat 
occisum hominem, ut liberet eum cui cedes falso im- 
pingebatur, 105 b, c; 124 d. Macarii expositio cur ac- 
ceptarum ab hominibus injuriam reminiscendo vim 
memorie ledamus, malorum vero a de&monuibus inflicto- 
rum recordatione non imdamus, 114 a; 139 a; 148, 149. 
jusdem verbum Evagrio dictum Unmibra contentus esto, 
114 b; 144 c. Ejusdem  aftirmatio se vigini aunis, 
aqua, pane et somuo ad satielatem usque usum non esse, 
114 b, c, 144 c. Ejusdem expositio de demsnibus, qui 
sanotas Scripturas legentibus somnum immittunt, 115 a. 
Ejusdem exhortatio ad jejunia et continentiam, 121 c, d. 
acarius exponit in quo utilis sit cenodoxia, 199 a. Moy 
ses abbas ob Macari reprehensionem demoni traditus, 
ab eo statim sanatur, 122 c, d, Ejusdem Macarii res- 
onsum Moysi abbati quiete vivere cupienti, 123 a. 
carii fabuia de tonsore, 123 b, c. Macarius quo- 
tiescunque cum fratribus vinum bibebat, postea pro 
quovis calice diem integrum etiam aqua abstinebat, 125 
&, b; 138 c. ln cella sua furem deprehendit, 127 c; 
459 α;; 148 c. Illi revetatur ἃ Deo, eum virtutem duarum 
mulierum nondum ettigisse, 129 ἃ: 144 c. Macarius accu- 
satur ἃ puella gravida se corruptam esse ab illo men- 
tiente, 130, 181 139 &. A Macario sola humilitate se vinci 
fatetur diabolus, 131 c, d; 132 a; 139 a; 148 c. Macarii 
lenitate sacerdos ethnicus ad fidem convertitur, 132, 133. 
Macarius caput aridum sacerdotis gentilis de poenis ipfe- 
rorum iuterrogat, 133 b, c; 144 c; 167, 168. Dootrina 
Macarii de recuperanda sslute, 134, 135; de modo orandi, 
37, 8, b; 139 ἃ; de opere monachi, 139 b. Macarius fati- 
gatus, postquam oravisset, elevatur et traus flumen demit- 
titur, 137 c; 144 b. Macarii expositio de sui corporis 
ariditate, 139 c. c, Ejusdem verba Nitrie monachos ulti- 
mum visitantis, 110 a, b. Ejusdem ad monachos ut multi- 
loquium fugiant exhortatio, 140 ἃ, c. Ejusdem "om sancto 
Antonio congressus, 141 b, c. 0 monumento Terenothim 
dormit Lacarius, 142 ἃ. Éjusdem cum Agathone colio- 
uium de periculis fiducie, 142, 143. Ejusdem vaticinium 
de Scetis vastatione, 143 c. Filium paralyticom ad os- 
tíum ἃ patre projectum, sanat Macarius, 145 a. Evocat a 
sepulero mortuum qui depostum quodam ubi posuerit 


os in insula eremi nudos invenerat, 147 a, b. Macarii 


Wuoe i 145, 146. Ejusdem enarratio de duobus monachis 


DC 


ina, perfectum monachum non posse in parsionem 


Ἀ cadere immundam 149 a. Macarius velut Deus terrenus 


in fratribus eminebat, 149 b. Macarii simplicitas, 151 a. 
Macarii dictum de nostro amore ipn diaboli pauperis im- 
puritatem, et de Dei divitis lege repudiata, 152 a. Ma- 
earil querimonia quanta difficultate sux setatis monachi 
salutem recuperaturi eint, 151 a, b. Preceptum Macarii 
Paphnutio datum, ne quem leedat neve condemnet, ut 
nanciscatur salutem, 152 c, d. Macarius probibet ne 


PATROL. Q8. XXXIV, 


INDEX ANALYTICUS. 


1282 


quis dormiat in cella fratris male audientis, 453 a. Maca- 
rii responsum datum fratribus, qui adhortabantur ut in 
pagum ascenderet ad refectiupem, 153 a, b. Macarii la- 
cryme de ficu, quam puer cum aliis buculas pascens sub- 
latam comederat, 153 b, c. Macarii responsum abbati 
Theodoro datum 4e Janpertate ulcbris actibus prewefe- 
renda, 141 a, b. Ejusdem perpulchra exhortatio. 1 a, b, 

d, 210 a. Macarius puerum utilitatis causa ipterrogat, 
156 a, 210 c. Cum Apollinari virgine confabulatur, 157, b, c. 

Macarius Alexandrinus somnum superaré studet, 65 b, 
e; 88, b; 186 a. Ob cuiicem, qui ipsum pupugerat, 
occisum sex menses in palude Scetis sedet, 65 c, 86 a; 
89 a, 186 b. Cenotaphium Janne et Mambre magorum in- 
visit, 65 d; 85 b: 86 b; 89 c. 109 b. Aspidem que illum 
momorderat, ἃ faucibus apprehensum discerpit 67 a; 92 
c;190 a Virginem paralyticam sanat, 67 d; 400 b, c. 
Pachomii mouasterium visitat, 68 a; 190 c, d Ejusdem 
propositam quinque diebus meutem in solo Deo detigendi, 
tertio die irritum ἃ demone factum, 69 c, d ; 94 b; 194 
ἃ b. Sacerdotem fornicatorem funeslissimo cancri morbo 
laborantem sanitati reddit. 69 d; 94c; 194 b. c. Puerum 
ἃ demone verzatum pariter sanat, 70 οἱ; 195 & Catuo 
hype oculos restituit, 72 c; 198 b, c. Ejusdem Maearii 
narratio de Marco abbate jq &b angelo oblationem de 
altari accipiebat, 71, 72; a; 106 d; 195 d. Uva Ma- 
nachus contumelia afficit, 103 b. c, d ; 203 a, b. 

Macarius ZEyyptius et Alexandrinus. De Macariis Hie- 
ronymus, 115, 1116; Cassianus, 121 122: Liber I]II de 
Vitis Patrum 124 d; liber V, 138 c. liber VI, 144 b; liber 
VII, 148 b. Sententie Patrum /Egyptioram de iisdem, 149 
b, c. De iisdem Socrates, Sozomenus Suidas, Nicephorus, 
Callistus, 165 c. Dies quibus memoria eorum agatur, 171 b. 

Macarius S. Antouii discipulus of minister, 99 d; 102 
ἃ, b; 104 c; 119a; 120 e; 172 a... .^ 

Macarius Hierosolymorum epi pat, 11$ a. 

Macarius junior, 100, c 1 0e 4 d. 

Macarius πολιτικός schole Alexandrinae anlistes, 175 a. 

Macarius poshotrophii lexandrini prefectus, 100 c, 
121 b; 174 d. 

Macarius Rufini discipdius, Origenista, 118 d. 

Macedopius (S.), et ilfüs miracula, 47 a; 56 b. 

Magi οἱ illorum incántationes, 40 a, b; 42, c; 43, 44. 

Makrisi de Macarjié, 84 c; 107 b; 169 a. 

Malchus :S,); vita ejus a S. Hieronymo conscripta, 129 a. 

Mameluci, 8 sgbrpiope puncti, super recens vulnus 
conterunt ipsumfscorpianem, ut vulneri medeantur, 93 a. 

Marcella vidugs ejus epitaphium a S. Hieronymo, 118, c, 

Marcus abbas, 71 b, c, a; 195 c, d. Cum Macario 
Alexandrino confunditur, 78, 74 

Marina viso, que habitu sub virili, sancte in eremo 


vixit, 131 p. 

Martyrglogia vetera, 171 b. 

Mazic géns crudelissima, 144 a. 

Melania virgo, 17 a; 29 a. 

Melotes quid, 6 b; 144 a. 

Mena Grecorum, 134 a; 171 b. 

Meunas sancta, et illius sepulcrum, 157 b. c; 168 b. 

Mehologium quid, 171 b 

Metalla Phennensia, et Proconensia, 160 c. 

Minutoli, 89 b. 

Monachi /Egyplii; eorum serveritas, 5, 6; eorum nu- 
merus, 8, 9; eorum prodigia quomodo intelligenda, 12, 
13. Mos monachorom, messis tempore, ad metendum se 
conducendi, 146 b, c. 

Monasteria Macariana; eorum status hodiernus, 1, b; 
antiquus, 3, 4, 5; illiorum numerus, 3, c, d. 

Moyses abbas, ex latrone monachus, 87 c; 122 c; 143 
ἃ: 1065 b 


N 
Necromantiia apud veteres, 54. 55. 
Neocesarea urbs, a Judeis inhabitata, 160 c. 
Nesteros sanachoreta, 48 a. 
Nicephorus Blemida, 134 a. 
Nicephorus Callistus. 167 a. 
Nilus flumen, 99 a; 137 c. 
Nitria regio, 1; 2; 107 b; 108 a; 109 c; 116; 117; 140, 
ἃ: 141 ἃ. 
Numenius Pythagoreus, » a. 


Oleo sancto infirmi curantur, 46 a; 69 b, c; 57 d; 190 
c; pariter et deemoniaci, 46 a; 70 c; 183 a. Varius olel 
usus, 87 b, c. 

Or abbas, 19, 20; 29 b, c. . 

Oratio Macarii. 446, 447. Quomodo sit orandum. 131 a. 
b. Oratio vera quenpam, 435 a, b; Nos τον SN. 

Origenes, 90 ἃ. X 


4289 


Origeniste, 19 b; 20 a; 34 b: 184 b. 
Ozyrinohus, civitas in Thebaide, 8 c. 


Pachomius abbas, qui pergrandem fratrum copiam te- 
nuit regula, 8 c; 6d b, o; 93 c;95 d; 154 b; 191 a. 

Palseemon monachus, 94 a; 95 d. 

Palladius Aspomendis episcopus. 81 a. 

Palladius Helenopolitanus episcopus. 9 b; 77 et segq, 
Fides ejus, 13 a. Historiam Lausiacm ab eo conecripuse 
editiones, et versiones, 13, 14 et segg. Genuinus Histo- 
rie Lausiace textus, 14 b, e. Historia Lausiaca quando 

rodierit 24 b, c. Palladii Hierosolyma itinera, b, 6; 
Ev. 88. Alerandriam, Nitriam et ín Cellolas venit, δὲ 
82, Quando episcopus ordinatus sit, 82 a. 

Pambus, 8. Antonii discipulus, 16 c; 108 a; 117 b; 147 
Δ; 148 a; 100 d; 163 a; 105 b. 

Peaphnutius Macarii abbatis discipulus, 72 o; 97 b; 152 
c; 153 b; 157 b; 198 b. 

Paschasius diaconus, libri vu Vitarum Patrum inter- 
pres, 149 a. . 

Passiones non naturales, neque a Deo nobis indits, sed 
edventitie et ἃ natura nostra aliens, & potestatibus no- 
bis opposíitie orte sunt, 411 e( segq. Passionibus non cor- 
pus tantum sed anima quoque purganda 414 a, b. Pes- 
siones prave, cruci affügende, 418 c. 

Patricius, Hiberniae apostolus, 55 c, d. 

Patrum vite a Rosweido collecte, 16 σὲ seqq., 2À et 
seqq. Patrum Agyptiorum sententie, 35 b. 

Poule et 88 pia itinera, 118 b, 

Paulus eremita in Apeliote, 165 b. 

Paulus monachos in Foeis, 165 b. . 

Paulus monaehue in Scetis solitudine, in monte qui 
Pherme vocatur, vitebu, 100 d; 199 b. 

Paulus Thebeus, 118 ἃ: illius vita, 119, 120. 

Paupertas principalisgonachorum virtus, 153 a, b. 

Pelagius, libri quinti Wijarum Petrum interpree, ece- 
eulo sexto vivebat, 144 b. 

Petrus abbas, discipulus 119 c; 143 b; 160 e, 

Petrus Alexandrie episcopua, 160 a. 

Ὶ tis, 100 d; 199 b. 
ie per duodeviginti 











Pherme mons in eolititudine 

Philippus Sidensis, 175 a. 

Philoromus presbyter, eoctis 
annos se abstinuit, . 

Photius, 144 b; 148 b. 

Pinianus Melanie junioris maritus, 7Q b. 

Pispir monasterium, 102 a, d; 121 142 c; 152 b; 
165 b; 173 ἃ. δ 

Poemen abbas, 152 b; 165 b, N 

Poenitentiales libri, 94 c. 

Posthumius monachus ; illum; Macarius sui 
signat, 165, 174. 

refecti monachorum quomodo se gere 









b, c. 
Proprii quid habeat monachus, 423 a. 
Prosper Aquitanus, 164 d, 
Putei in Zgyptorum sepulcris usitati, 91 a. 





INDEX ANALYTICUS. 


R 
Rhodon scholse Alezandrim preposi 115 a. 
Rufinus, 16 b; 29 a, 104 dj; 116 b; 160 d; 
Quando et quoties Alexandris fuerit, 19 à. Quand 
tuus sit, 24 c. Libri secundi Vitarum Patrum i: 
scriptor, 24 a ; 26 a. Sed interpres, 27 ἃ. Libri te 
scriptor nec interpres, 138 b, c. 
S 


Santabarenus monachus, 55 ἃ. 
Sarmata, S. Antonii discipulus, 120 e. 
Scete eremus, 2 b; 39 b; 100 d; 109 c; 144 c. 
monasteriis vite severitas, 90 d; 179 c. 
Scorpiones in Egypto creberrimi, 93 ἃ. 
Scyrion monachus in Apeliote, 165 b. 
Serapion monachus in regione Arsinoite, 95 « 
discipuli, 146 c, . 
Serapion schole Alexandrine prepositus, 175 
Serapion Bindonita; illius trugalitas, 88 a, 
Serenus abbas, 122 c. 
Bervitia quomodo sint exhibenda, 423 a. b, c 
Simeon Logotheta, 150 b. 
Simeo Stylites, 10 a. 
Sisois abbas, 145 b. 
Riwah Oasis, 46 a; 91 c. 
Socrates historiographus, 38 b; 106 6: 114 c. ; 
105, 166 
Sozomenus, Historie ecclesiastice scriptor, 1 
c,d; 96 b, c; 99 d: 101 c; 109 b; 118 a; 160 c 
Spiridion, n episcopus, 146 c. 
Stephanus, Libys genere. 95 a. 
Stigmata Christi in corpora feramus oportet, 4 
Sulpitius Severus, 36 a; 97 ἃ. 
Suidas, 167 a. 
Syene, urbs in Zgypto sita, 80 a. 
T 


Tabennesiotee monachi. 68 ἃ: 87 a; 154 b; 190 
Taciturnitas monachorum ZKgypti, 140 c. 
Terenuthim sepulcrum paganorum, 142 b. 
Terraneh, urbs propre Nitriam sita, 94 a. 
Theodore (8.) que mulato nomine dicebatur 


rus, 168 b. 

Theodosius imperator; de ejus maorte vaticiniur 
Teopemptus monachus, 126 a, b. 
Theosebius Comestor Antiochenus, 74 a; 95 d 
Timotheus episcopus, 109 b. 


Valens imperator, 33 a; 164 b. 
Valens monachus, 103, 104. 
Vindemius abbas, 137 a. 
Virtus Chrieti dala ad obsistendum diabolis, ! 
Virtutes iter se coherent, 431 b, c. Virtotes m 
rum que sint, 443 b e( seqq. 


Z 
Zacharias ebbae, 139 a, b.c. 






II. 


INDEX ANALYTICUS. 
IN HOMILIAS ET OPUSCULA ASCETICA 8. MACARII. 
Revocatur Leclor ad numeros crassiores texiui Latino intermistos. 


Ábbas et prepositus duse persone in monasteriis, 241. 
Abbas cujusmodi vir esset, 243. Nemo sine ejus precepto 
poterat psalmum imponere, ióid. Infirmitatem aut vale- 
tudinem monachorum recognoscebat, 244. Non licebat 
sibi quidquam proprie vindicare, cum omnia in illius 
manerent postestate, 247. 

Abnegare seipsum, quid sit, 171, 186. 
Abyssus vere inscrutabilie, cor 196. 
Accedentes ad Deum que facere debeant, 167. 

. Adam. Cum Deus Adamum conderet, non preeparavit 
ei corporeas alas ut volatibus, quippe Spiritus sancti 
alas et apparans, hoc est, quas largiturus ei esset in re- 
eurrectione, ut ipsum elevarent et abriperent. qnorsum 
Spiritui placeret, 26. Adamo peccapte, et capto, capta 
est et omnis creatura que ei serviebat; ut rege quopiam 
comprehenso et captivo adducto, utique oportet servos 
ei ministros ἃ tergo illum sequi, 30, 40. Adam trans- 
gressus mandatum, duobus modis periit: quod perdidit 
Dossessionem puram nature sue, speciosum, et secun- 

um imaginem ac similitudinem Dei conditam ; altero 
vero, quod perdidit ipsam imaginem, in qua reposita ei 


erat tota hereditas, celestis 48 ; non tamen dmt 
totus perierit et exstinctus &0 mortuue sit: ἃ ὧδ 
Dei quidem mortuus est, su& autem Dature vit 
Adam si particeps fuit codlestis imaginis, igisr 
Spiritum sanctum; sensum et participatiogem t 
saucti; et antea loco indumenti indutus i 
uo transgressus est Adam, accessit serpens, domi 
actus est domus, et velut altera anima cum aBii 
Adamo priore corpore animaque immortali qua 
Guristiani qui tamen moriuntur, superiores eved 
. Lata in eum sententia mortis i 
mandata est in ejus anima, 218. primum ew 
οὐκ ται comparati mille anni hojus eri, i 
rione respondent, ut si quis ex are 
granum occipiat 221. 1 universa " 
mare. Quam quisque rem amat, ea gravat itti 
tem ac quasi deorsum trabit « reum: 
tem sinil T , Verlereque su 
Angelus corpus est sui generis, 191. 
Anima pulchritudine glorise luminis faciei Chris 
fecte illustrata, et Spiritus sancti perfecte 
facta, tota oculus, tota lumen, tota facies, tota 


1285 INDEX ANALYTICUS. 1296 


itus. . Exechieli visa animalia, typus preci- — pauperibus et implent mandata, nec tamen in hoc mundo 
rum aime partium, dieo autem voluntatem, con- — spiritum copsequi student, 133. 
scientiam, mentem, et diligendi vim, ὁ. Justorum anime ὀ Cani malitie imaginem gestant, qui ilecebras disboll 
iu celeste lumen evadunt, ibid. . sequuntur, 2. Quee dona obtulerit, ds. 
tenebrarum, 6. Neque paturem di Catenis duabus contigit hominem Dei mandata trans- 
mature tenebrarum rmt sed gressum ligari ; quibus vero, 219. 
Cellerarii in monasterio que cura esse debeat, 250. 
Charitas nunquam. ezcidit, verba sunt ejus qui signi- 
eos qui necdum summam a passionibus liber- 
nsecuti, nondum securitalem altigisse, 171. 
, eontentione, cura el certamine possumus 
in Deum acquiere, gratia et dono Οἱ qui 
in nobis, 172. Charitati que fundamenta subster- 
nenda sint, 176. Pauci profecto sunt, qui perfectam ad 
























tatem sunt 








sit, 3). Habet anima formam et imaginem s 
91. Mens et anima, unum; unica enim 
terior homo, 3i. Possessionem anime Deum charitatem habeant, 188. 
juempiam invenire contingat, 35. Anima erua ponsum ὠ Christiani ab hominibus hujus sscul 
Christum quomodo se gerere debeat, 52. Animarum cor- δ. Per mentis reno 
[3 salntarum dupl 81. Ánima equo similis, — talem, et dilection: 
. Dignitas, prestan! irmortalis anime, 
94. Homo dui reditus, peccati 
videlicet εἰ gr ioc mundo, illuc 
pergit, ubi intentionem suam babet animus, et ubi diligit, 
ilue tendit, 99. Describitur et Mx iur calamltas 
anime in qua non habitat Christus, 110. Profunda valde 
Mtralia anime, quee paulatim incrementa. 













































vi ipit, 195, Que facile incuria capitur anima ian« 
facile monstre incredulitate se fuis: Foy en 184. Anima là Adae caelesti: 
. Anima corpus 


osi imago Dei, ut puer imago patris, 1 
«οἱ generis, 191. 

alia ratione destituta quomodo aint longe intelli 
gentiora quam nos, 145. 





Xlernum, cum. 
itationes, 86. 









& terreni 
Status CI 


stianis ; et quinam sint Bi, f. 
corde depend 







juidvis 
! non 






m est, 904. 
Apr lis, cur primus mensis veris Christianis sit, 25. 
Arbiitrium. An exterius vitium ingrediatur, el αἱ velit 
homo, non recipiat, sed rejiclat illud, 55. Tu, o. homo, 
proplerea es ad imaginem δὶ similitudinem Dei factus ; 
jua quemadmodum D. i juris est, et quod vul 
; tie quoque tu toi juri si perire mu- 
tabilis nature, 53, 59. Sunt qui 
sürat Deus, ut probelur εἰ exerceatur homo, ac pateflat 
lMberum voluntatis hamane arbitrum. 60. 
et sanctus ad malum converti 



















grutim sue, pecu| . 
salvari, aui vitam eternam conwequi, imposeibile est, 
I2. Christus solus sanare potest. animam, eamque vesti- 

83. Verus medicus, qui gratis sa- 
mino in adventu suo pati pro 












pet 
untes que in 
te est, in eo αἱ diabolo nimirum renitl 
lt, aita est : non autem οἱ possit omnino imperium 
re in affectos, 91. Post acceptam graliam labuntur 
bod estiogaatar gratia. sut. Imbeclltor 
datur, ved αἱ liberam arbitrium tuum ac libertas pro- 
betur, quo vergat, permittit te malitis, 105. Non, ut 
alunt quidam, perversa doctrina seductl, prorsus mor- 
z was ex homo, ot omnino non possit quidquam bonl 
—; peragere, Lu nature non est posita, sed arbitrio 
ἃ electioni, 166. 
τ Arebelaus in Judam properat, 116 ; quedam ejus res. 
quu, ibid., et segg. 
Ξ Βα λδον ih mondo faere diversimodi, 148, 
: B 























arguit, 62. 
peccatoribus aut 
34. Cor 





cordis, ut viels 
Wnisericors erga eos 
is organa, ac ei pa 
cua cordis gratia obtinuerit, doralnaiur omnibus membris 
ac cogitationibus, 58. Cor ut palatium Christi flat, quo- 
modo restaurandum ait, 61. Progressas viri Christiani tot 
rde dependet. 137. 
y ; S ep 
a .C multa ΟἹ 
"0990 est ex. proposi i is 
intentione non booa, 165. Ut magna prorsus el Corpus sunt e 
nues sob 





ercali fuerint coelestes divitias, 





















in serutatione cog 
'ero inser satin e NR 
GL dime mon NM ANN 
int,lameo in hs p ovas SETS 
cundum tenuitate wx» YAN evt Aet 
UR " Ced. wwe 
bet mao. qose. VEESTOP 






: c Morpus soht te 
77. «Deorum regnum an ill eomsequantur, qui dant sua reaturee wit 


TET un 


1289 


mat ad Dominum, 72. Non externa, sed interna promo- 
vent aut Isdunt hominem, 136. Quomodo pereat homo, 
eo quod proprise obsecutus fuerit voluntati, 187. 

Hunianitas cum severitate permista sit, 71. 

Humilitas Hoc est signum Christiani, ipsa scilicet 
humilitas : qui non est ejusmodi, non est Christianus, sed 
vas imposture et diaboli, 63, 97, 164. Gratia directrix 
humilitatem parit, 71. 

I 


Ignis ad instar est virtus Spiritus sancti in corde ho- 
minis, 38. Ignis qui Hierosolymis ministrabat in altari, 
tempore captivitatis defossus erat ipn fovea, et ille ipse 
pace facta ac reversis captivis, veluti renovatus pro more 
serviebat. 38. Iypis in quibuedam montibus est loco cibi, 
requiei, incrementi, vite animalibus quibusdam ovium 
similibus, 51. 


ετϑρίαε ideo vivit ut vexet, οἱ γοχδηὰο probet homines, 


Imponere psalmum quid, 243. 

Inimicus. Bonos dico, non quia infensos remiserunt, 
verum quia animam injurias inferentein beneficiis etiam 
affecerunt, 128. Lex spiritualis sic veteres docuit, ibid. 

Intellectus et scientia bifariam haccipiuntur: et pro 
ratione utriusque donorum Deus judicaturus est homi- 
nem, 114. 

Jj 


Jesus. Respice in Jesum, ἃ quali gloria Dei Filius, 
Deus ipse, in quas passiones usque ad crucifixionem ve- 
nit, 165, Vide Christus. 

Joannes Baptista complementum omnium prophetarum, 
112, Inter natos mulierum pullus illo major, ibid. 

Judei. A tempore crucis οἱ veli ecissi, recessit ab Ju- 
deeis Spiritus, 76. 

Judicium. Debent Christiani per omnia contendere, 
neque omnino judicare quemquam, ne quidem merétri- 
cem prostitutam, nec peccatores, nec luscones ; sed sim- 
plici intentione et puro oculo omnes aspicere, 54. 

L 


Latro in momento horre per fidém conversus est, et in 
paradisum translatus, 142. 

Lex. Sacerdotes, munera, decimationes, sabbalismi, 
neomenie, ablutiones, sacrificie, holocausta et universa 
reliqua justitia consummabatur in lege ; nec tamen apima 
saDari et puriflcari potuit, donec venit Salvator, verus 
medicus qui gratis sanat, 85, 140. Devincte nature lex 
non imponitur, 109. Lex prior et spiritualis quenam, 128. 
Spiritualis docuit veteres diligere inimicos, et iis bene- 
facere, ibi. Facta quedam sub lege allegorice explican- 
tur; Gloria Moysis, quam gerebat in facie, 147. Taber- 
naculum, ἐδέά. Lex in tabulis lapideis scripta, 148. Agnus 
paschalis, ibid. Exitus ab "Egypto, 148. 150 Animalia in 
sacrificium oblata, 151. Virga Moysis, ibid. Miracula in 
veteri lege Deus edidit per sanctos suos et creaturas, 
156. Lex nature non est positiva, sed arbitrio, 166. 

Liturgie ritus et typi in Ecclesia. 207. 

M 


Macarii magni /Egyptii homilie spirituales, 3. Liber de 
custodis, cordis 161. De perfectione in spiritu, 169. De 
oratione, 174. De patiente et discretione, 1719. De ele- 
valione mentis, 189. De charitate, 197. De libertate 
rnentis, 209. Ejus adhuc.tempore fructus terre offere- 
bantur demonibus: panem, vinum, oleum offerebant 
altaribus eorum, et animalia imponebant, 40. 

Malum qui affirmant subsistentiam in sliquo habere, 
omnium rerum rudes sunt, 68. Cooperatur et malum 
bono, intentione non bona 165. 

Margaritam celestem, imaginem nempe Domini, solis 
Dei iliis gestare licet, 88. I 

Materia, Non desunt quidam heretici, qui dicunt mate- 
riam initio carere, οἱ materiam esse radicem, et radicem 
esse virtutem, et quidem potestate Deo parem, 68 

Matrimonium. Mulier quando cum viro fedus connu- 
bii init, est unum cum illo: alia vero hora disjuncti 
sunt, cum sepius unus ex illis vita fungatur, alter vero 
superstes maneat, 68. 

Matutino dicto fratres leclioni vacent, 248. 

Mensis Christianorum primus Aprilis vel Xaothicus, 
eur vero, 25. . 

Miracula Deus est qui edit per sanctos suos et creatu- 
ras, 156. . . . 

Misss veteris ritus quidam, 207. In quo ejus essentia 
consistat, i^id. 

Monachi gloriatio quenam. 242. Veterum monachorum 
tirocinium quale, 244. Ad necessaria querenda bini egre- 
diebantur, vel terni fratres. 248, 250. Quid si monachus 
furtum fecerit, . . 

Montes. Sunt quidam montes ignei, quia illic ignis 


INDEX ANALYTICUS. 


1290 


permanet, suntque illie snimalia similia ovibus. Venato, 
res projectos hamos in ignem immiltunt, quandoquidem 
illa animalia ignem habent loco cibi, requiei, incrementi, 
viue, 51. 

Mors vera intus in corde heret ac latet, atque homo 
interior moritur. 63. Subjectionem carnalisepnsui mortem 
Apostolus nominavit, 218. 

Moyses. In eo resurrectionis figura, 25, 260. Moyses in 
montem ascendit homo, descendit habens Deum, 47. 
Moysis faciem refulsisse primi Adami gloria putat ma- 
gnus Macarius, 180. 

Mulier. Cum muliere confabulatio et consuetudo quam 
fugienda. 942, 

Mundus. Deus ex iis que non erant, ut essent, condi- 
dit hanc visibilem creaturam magna cum differentia et 
varielate, qu.e, antequam fleret, non erat, 16. Cum unius 
anime flde et divitiis, nullam omnino proportionem ha- 
bet ombis gloria et pulchritudo coeli et terre, 18. Sata- 
nas sexies mille aunorum etatem habet, 97. Mondus 
similis e-t homini diviti, 143. Non satis est delicias hu- 
juseaculi reliquisse, nisi quie alterius seculi beatitudinem 
consequatur, 1 N 


Nasci ex patre Deo nitentibus quid agendum sit, δὲς ^ ^ 

Natura animalium ratione destitutorum, vineta est ; 
homo vero non ita se habet : quidam est lupus. rapax, et 
quidam velut agnus rupine patet. 59. Ut voluntas post 
&cceptam quoque gratiam probetur, quo tendat cuive 
consentiat, natura remanet eadem, durus in duritie et 
levis in levitate, 93. Devincte naturse lex non imponitur, 


0 / 
Oculus omnium membrorum eet glnimus; at ipsa pu- 
pilla que est exigua, est vas ingens, 139. 
Officium. Matutinum, secunda, sona memorantur, 248. 
Oratio. Qui accedunt ad Domijbum debent preces suas 
in quiete, pace et tranquillitafe. multa fundere, non ine- 
ptis aut confueis clamoribysi oti, sed intentione cordis et 






cepta compellit ; e 
que antea se vi 
rationem, 


quoque docebit Spiritus omnia, ad 
mpellebat, et insuper veram precum 
quas δυο, ne vi quidem adhibita, possumus 
facere, 82. Quifion confeslim accipit, ardentius accendi- 
tur vehemenptilisque appetit ccelestia bona, 113. Indesi- 
nenter et atgfente opportet Deo vota facere et precari, 
123. Oratio, Quies est, 134. Nisi humilitas et simplicitaa 
et benignjtás exornet nos, habitus orationis nihil nobis 
proderit, $63. Vertex operuro bonorum assiduitas oratio- 
Dis est, de qua habes libellum Macarii, 174. Ut prestan- 
tius ondis est orationis, ita majori opus habet sollicitudine, 
ibid. Oportet semper et ubique orare, nec unquam cona- 
tum r,miltere, ibid. Nisi ceteree virtutes et assiduitas 
Dobis orationem conglutinent, ipsa oratio nihil proderit, 
175. Grationis et verbi opus rite ac convenienter exer- 
citum, supra omnem virtutem, etomne mandatum excel- 
lit, 478. Orationis negotium quo passu procedat, 201. 

Originale peccatum. Adam transgressus mandatum, 
fermentum malitiosaruur affectionum in se recepit : sic 
quoque participatione quadam, qui ex eo nati sunt, ac 
universum genus Ads illius fermenti particeps factum 
est, 79. Tenebre expanse sunt super omnem naluram 
humanam, ἃ tempore transgressionis, 139. 


P 


Paradisus, cor hominis, 127. . 

Paulus. Evangelium diserte precipit hoc agere, hoc 
non agere , at Apostolus distincte et minutatim exsequni- 
tur partes, 195. 

Pauper spiritu quomodo quis esse possit, 44. 

Peccato tota anima ipficitur, 9. Peccatum animo com- 
míistum est, utroque tamen propriam naturam habente 
ibid. Peccata omnia prorsus vitari nequeunt, 43. Multi 
se, vel inhabitante in ee gralia, 8 peccato clam su bripi 
nou percipiunt. 60. Quomodo possuot due Persons in 
corde consistere, gratia nimirum et peccatum, 134. Non 
&b exterius apparentibus peecatie solum prestare se pu- 
ram oportet virginem animam, sed et multo magis ab oc- 
cultis, 170. . 

Perfectionis gradum summum an Chrietiani consequi 

ossint, 35. Morbo si quis aborat, fleri tamen potest ut 
19 membra quadam illesa ac pana habeat : ic ueque 

robabile est queinpiam membre sqWNS& σὰν. ἸΌΝ 
eg sed non propierea perfecNxw «XX. NS 






an statim quod malum est erad Vc eN 


Sue. ας πὸ SIS 


1291 


nonnulli, qui licet gustum divinitatis perceperint. adhuo 
tamen ab adversario agitantur et vezantur, 69. Nondum 
accepimus exsultationem super salutem Christi, etc., 92. 
Prommia perfectionis qualia sint, 207. Perfectionem pre 
oculis habenti, contingit irreinissus contentionis ardor et, 
ut modice de se seutiat, 177. Negantibus possibilem 
esse perfectionis statum. ac sic tria maxime damna anime 
importantibuse, quid respondendum, 177. Gratiam plene 
liberationis ἃ perturbationibus quinam percipiat, 205. 

Perfectiutrum secure vivant, an immineat illis afülicLio 
aut bellum, 57, 74. Nondum ullum vidi perfectum ho« 
minem Cbristianum, aut liberum. 32, 201. 

Petrus princeps apostolorum, 180. 

Pharmaca hujus mundi cur et quibus contulerit Deus, 


Philosophi. Aristoteles, Plato et Socrates, instar ma- 
gnarum erant nrbium: verum vastati erant ab hostibus, 
eo quod non esset Spiritus Dei in illis, 130. 

Poenitentia. Oportet nos converti celerius, et festi- 
nare ad Dominum, 20. 8j impossibile nobis videatur a 
magna peccatorum mole converti; quod est indicium 
malitie, et impedimentum salutis nostre ; perpendamus 
quid Dominus egerit, cum in mundo esset, 20, 

Precepta Domini ut quis observet, debet sese com- 
pellere et vi adigere, animo licet repugnante, 82, 83. 
Tune Spiritus instruit eum, ad qu:e antea se compellebat, 
83. Cum homo se existimat accurate mandata exsequi, 
hoc ipeo ostendit a precepli se observatione deviasse, 


Preepositos fraternitatis. operi magno admotos, decer- 
tere per humilitatem oportet, 171, 172. Preepositus et 
abbas in monasteriis, 241. Preposito quid agendum, 250. 

Princeps. Cum decepissel Adamum inimicus, et sic 
eum dominio suo subjuga:set, eripuit ei quam prius ha- 
bebat Potestateu : ita princeps hujus seculi declaratur, 
etc., 

Probare seipsum quisque potest si velit, unde nutria- 
tur, ubi vivat, et apud quos degat, 119. 

Proflcere voleotes debent s& vi compellere ad omne 
id, quod bonum est, etc. Male δὶ sentiunt et loquuntur, 
diviuisque haud congrue Scriptdris, qui dicunt: Uteun- 
que omnia quis effecerit quae prescribuntur, exspecta- 
tam aulem gratiam consecutus non fuerit, quod ad pre- 
sens attinet «eculum, nihil profecit, 181. 

Promisasiones et propbetie divinte per vanas probatio- 
Des ac tentationes implentur, 33. Exempla hujus rei ex 
eacris. Litteris de prompta, ibid. 

Propheta. In prophetis operabatur Splritus, et doce- 
bat eoa, et intra eos eral, et extra eos apparebat, 45. 

Prophetie et promissiones per tentationes implentur, 


Providentia. Sunt quedam, que ita moderator Deus, ne 
nullum testimonium gratiam diving el vocationis sue edi- 
derit ; sunt item et alia quee ita permittendo administrat 
Dominus, ut probetur el exerceatur homo, ac pateflat 
liberum voluntatia humaus arbitrium, 60 

Psalmum imponere quid, 243. 

Pugua spiritualis certamen, 12. 


R 


Regnum tenebrarum peccatum, 8. lndumenia ejus 
vestimentum blasphemia, superbie. concupiscentia, elc., 
10. Indumenta regni lucis, fldes, spes dilectio, gaudium, 
pax, etc., 10. 

Renasci animam er Spiritu sancto quomodo contingat, 
115. Christianorum gloria nunc in eorum animis latet, 
qua tempore resurrectionis emergel, 120, 124. 

Resurrectionis mensis Xantippus seu Aprilis, qui et 
primus Christianorum, 25. Typo faciei Moysis collucen- 
tis, indicatur quomodo in resurrectione glorificabuntur 
corpora sanclorum 25; lypo vero jejuantis, quomodo 
delicias spiritus obtinebunt, 25, 26. Áltera resurrectionis 
dos», agilitaa, 26. Resurrectio mortuorum universalis 
futura est, 26. An in ea omnia membra resurgani, 54. 
Resurrectio mortaarum animarum ab hoc momento fit ; 
resurrectio vero corporum in illa die, 126. Quanta quis- 
que fide et diligentia dignus fuerit habitus sancti Spi- 
ritus fleri particeps, tanta ipsi mensura glorie continget 
in illa resurrectionis die corpus ejus coronari, 189. 

8 

Sabbatum antiquum et novum, 126. 

Sal apostolicum, potentia Dei, 5. Quomodo hoc sale 
anime nostre victima salienda sit, ἐδέά, Sal insipidum qui 
flant . 

Salomonis tentamina ut saplentiam inveniret, 144. 

Sanctus is demum est, qui est sanctificatus, οἱ interio- 
rem perfecte purgatum habet hominem, 196. 


INDEX ANALYTICUS. 


1332 


Sapieptia cum judicio permista sit, 71. 

Sapientes hujus mundi, Aristoteles, Plato vel Socrates, 
instar magnarum erant urbium : verum vastati erant ab 
hostibus. eo quod non esset Spiritus Dei in ipsis, 430. 
Rudea audientes initio verbum veritatis, amanti cogita- 
tione opus ejus perficiunt, οἱ posteriores inveniuntur, 
139. Sapientes in mundo fuere diversimodi, 143. 

Satanas utrum sit cum Deo tam in aere, quam in ho- 
minibus, 29. Jussit Dominus, ut relictis &uro, argento et 
cognatis, vendamus nostra bona ; novit enim, quod inde 
Satanas roboret se &dversum cogitationes, ut traducat 
eas in sollicitudinem rerum mundaparum et terrenarum, 
40. Satanas immisericors est, et odit homines, 57. Alio 
tamen aliter adoritur, ibi. Atfligitur et torquetur quando 
Don obtemperat anima, 67, Ad certum modum immitiitur, 
95. Si tu viginti annos Datus novieti ea quae sunt proximi: 
nuDnquid Satanas, qui ἃ nativitate tibi conservatur, igno- 
rat cogitationes tuas, sexies enim mille annorum etatem 
habet, 97. Nunquam cersat a bello gereudo, 98. Homini 
per vim non dominatur, 183, 

Scholarum, in eisque addiscendi que& olim methodus 
fuerit, 64. 

Scholasticus quis censeretor, 61. 

Scientia οἱ Intellectus bifariam intelliguntur. et pro 
modulo beneficiorum utriusque, Deus judicaturus est 
hominem, 114. .. 

Seripturas divinas velut epistolas misit rex Deus homi- 
nibus, 132. I 

Septimanarii monacbi quinam, 351. 

Sermo cum opere commistus sit, 71. 

Serpens ἃ Moyse erectus, typus corporis Christi, quod 
assumpsit ex Maria, 41. 

Sodomitae. Que eorum crimina et poena, 20. 

Spiritus sancti virtus in corde hominis instar ignis est, 
38. Spiritus eanctus thesaurus Christianorum varie illos 
exercens, 79. Domteilium et requies Spiritus saneti, vir- 
tutes sunt, 168. Effectus Spiritus, 199. Spintos partici- 
patio que& ratione alicui contingere possit, 305. Spiri- 
tum sanctum deliquisse, et blasphemare in ea quss per 
Spiritum sanctum geruntur, hoc illud est, quod son 
dimittetur, 166 

Spirituales homines obnoxios ense tentationibus alque 
affectionibus ex primo peccato scaturientibue, 63, Spiri- 
tuali& ἃ naturalibus distinguendi ratio, 100. Qui de spiri- 
tuali doctrina sine gustu οἱ experientia disputant, quo 
rum similes sint, 195. Status spiritualia quomodo se 
habeat. 207. . 

Superbo vel signa facienti credendum non est, à). ls 
subripitur & vitio, et quidem nescius, ibid, 


T 


Tenebrarum regnum, peccatum, 8. [Indomenium 
ejusregni, vestimentum blasphemie, diffldentie, «dt 
cie, inanis glorie, superbie, avaritim, concupi&er- 
tie, ete., 10. Quotquot sunt fllii tenebrarum, eorum cordi 
imperat peccatum, el. penetrat omnia membra, 58. Lale 
occulta jedem el subtilis facultae tenebrarum insidess 


cordi, 1 

Teptatio. Fidelià anima si quando nolla id re Spiri 
tum contrislet, sed gratie in omnibus prisceplis eonso- 
net ; tunc liberationem ab omnibus affectionibos consequi 
digna reputatnr, 35. Novit Dominus imbecillitaiem bo- 
minis, quod facile extollatur: propterea suobirabi, el 
permittit exerceri ac Jactari hominem, 105. Teotetiones 
termini quidam eunt, mensure ac trotips libere affe- 
clionis, δα volunlarie& dilectionis, 1414. De tentationis 
diuturnitate querentibus quid respondendum, A84.Signum 
id fuit ab omni &vo sanctis patriarchis, propbeli, spo- 
stolis et martyribus, ut rer angustam hanc viam venu- 
tionum transirent, et sic placerent, 213. 

Terrarum varia genera, 51. 

Testamentum. Due persons eonjunctes perfectum rem 
quampiam efficiunt, videlicet duo testamenta, 123. 

Throni et corone quid sint, ac utrum spiritus cenwté;, 


Timotheus, episcopus Alexandrinus, septennio por 
synodum Constantinopolitanam quam "Theophilus exc 
pit, . 

v 


Verbum. Non statim audito verbo Dei aliquis δὲ bes 
parlis, alioquin nequaquam ezstitissent certamina, fii 

Oretionis et verbi opus rite et convenienter exercitem 
supra omnem virtutem el omne preceptum ercelli, 
178. Obedientes Dei verbo, quee signa sequantur, ! 
Verbum Dei, Deus, etc. ; ei verbum mundi, mundos eti 
445. 

Virga disciplina cur aevire permittatur, 180, 181. 


^ immunis ἃ 
L: 


1993 


Virgines radentes οἱ fatum spiritualia certaminis 
typus, 14, 15. 
irtutes domicilium et requies sunt Spiritus sancti, 
108 Cunote virtutes et cuneta vitia inter se colli ata 
rin R velut catena una ab altera dependent, 132, dos 


3 


INDEX ANALYTICUS. 


1394 
Voluntas Dei ad quam Apostolus contenderé hortatur, 

quaenam, eit, 169. 

X 


Xanthicus, sive Áprills, cur primus mensis veris Chris- 
Uanis, 25. 


MEME C ——————————————————————————ÉÁEÉGÉMÁHÉÉMÁMHÁHÉÁMHÉÁMREÉAMÉM DM" 
III. 


INDEX IN HISTORIAM LAUSIACAM. 


Revocatur Lector ad columnas ediiionis nostram. 


À 


Abrahamius sua superbia a demonibus illuditur, se 
credens ordinatum presbyterum a Deo, 1208 d. Humili- 
tate ἃ senioribus corrigitur, 1213 a. 

Abstinentia Adolii, allero tantum die comedentíis, in 
doo dragesima vero post quintum diem se reflcientis, 

208 c. Abstinentia Ammone et suorum varia, 1133 c; 
Ammonii nihil coctum unquam gustantis, 1040 b. Ahsti- 
nentia Evagrii 1102 a; Candide a carnibus, 1248 c, 
Abatinentia Elis mirabilis, 1135 ; Elpidii, Sabbatio tan- 
tum et dic Dominica comedentis, 1213 b ; alterius Eva- 
grii aqua et oleribus tantum, victitautis, 1102; Hellenis 
& cibo, ne anima kedatur, 1159 a, b. Abstineptia Joannis, 
ad decennium omoi cibo corporali se privantis, 1128 b. c; 
Macarii Alexandrini et suorum ab uva, 1048 d. Annis 
septem tantum cruda comedit, 1053 a ; tantutn buccellati 
comedit. quatum manus ex lagena angusti oris efferre 
posset, íóid, b. Abstinentia monachorum circa Jordanem 
commoraotam pane non vescentium, 1215 a. Moysis, 
duodecim uncis sicci panis viventis, 1077 a. Philoromi, 
ἃ coctis, 1215 c. Pityrionis bis tantom iu hebdomada co- 
medentis, 1176 d, Posidonii, ἃ pane xr. annis abstinen- 
tis, 1182 c. Abstinentia virginis cujusdam Sabbato tan- 
tum et Dominica comedentie, 1070 c ; item Ripidii, 1921 
b. Abstinentia ἃ pane. 1182 c, 1223 c ; ἃ curuibus et vino, 

&; ἃ coclis, 1215 c. Abstinentia cibi et potus quee 
et qualis esse debeat, 1005, 1006. Abstinentia a'carne et 
viuo xL diebus cuidam demoniaco in remedium et gra- 
tiarum actionem a Macario injuncta, 1053 a. 

Adolescens poenitens se includit in sepuleror 1120 c ; 
eidem poenitenti dremones insultant, d ; vincit illos perse- 
verantia, 1125 a, b. 

Adolia sibi et Deo servit, 1232 a. 

Adolius Tarsensis Jerosolymam proficiscitur, 1208 b ; 
demonibus est terrori, ibid. Mira ejus abstinentia, in 
Quadragesima post quinque dies comedentis, anno toto 
alternis diebus, tbid. c. Fratres excitat, el cum eis orat, 

Σ . 


/Egrotis cibus omnis et potus licitus, ut iig utantur ut 
medicamentis, 1007. 

ZEgyptus idolorum officina, 1141 d. Simulacra ejus ad 
ingressum Salvatoris eorruunt, 1135 b. Habet deos moltos, 
et unde, 1141 d ; 1142 ἃ. Multos etiam habet monachos, 
1149 c. Egypti hospites et Jerosolymitani qui sint Aoto- 
nio, 1072 d. 

AZEnesius laudatus cum Elpidio, 1213 c. 

Seibiopis specie apparet Apollini demon "superbie, 
d 


Albina in Sicilia et Campania opes dispersit, 1231 a. 
Alexandra sive Alexandria xir annis in monumento 
eur se incluserit, quibus vacaverit inclusa, 1015 ?c. d, 


- 4046 a. 


Alimentum ut medicamentum, sumendum, 1007. 
Amata, seu Amma Talida, Lxxx annis ascetria, 1238 a; 
assiopibus, íbid 


Ammon Tabennensis, seu Ammonas, Pater ter mille 


. monachorum, 1133 c. 


Ammona, sive Piammon, eger per angelum curaluor, 
1176. b Eo in altari offerente angelus signat communi- 


riuntur, ibid. 


frs ibid «a. Quos prseterit angelus, intra tres dies 


^F" 


*. Ammonii fratres  Dioscorus, Eusebius, Eutymius, 
4090 b. Ammonius hospiti cellulam suam cedit, 1175 b. 
lor Origenista discipulus Pambo renuit episcopatum, 

088 a. Quesitus importune aurem sibi amputat, £5id 
Minatur sibi linguam evellere, ibid. d. Candente ferro li- 


^. bidinem exstinguit, ibid. Crudis vescitur, ibid. Utrumque 


z. Testamentum memoriter tenet, ibid. c. Prophetie spi- 


ritu pollet, £5id. . |. 
Amon Zgyplius seu Nitriotes cogitu* ad conjugium, 


1023 a; suadet sponse virginitatem b ; continenter 
vivit cum uxore c ; eju exercitia, ibid, Vi precum ten- 
tationes superat, ibid. Seorsim habitat uxoris consillo, d. 

d montem Nitrie contendit, ἰδέα. Puerum ἃ rabioai 
canis morsu suadendo furti restitutionem sanat, 1024 a ; 
prophetico spiritu furtum cognoscit, ἐδέα. Se nudum vi- 
dere renuit, c ; ultra flumen divinitus transfertur, ἐδέδ. 
Ei negaus cameli ministerium, camelum amittit 4034 b. 
Obit annos txir natus, ibíd d. Ejus animam vi Anto- 
nius ad celum euutem, ibid, 

Amun abbas, contra latrones porte monafterii custo- 
des duos dracones ponit, 1151 c. Latronés humaniter 
tractat, οἱ δὰ Deum convertit, d. Draco ejus precibus 
disrumpitur, 1153 a. Puerum emota gyaente sacro oleo 
sibi restituit, ibid. b. , 

Ancyre decem sunt millia virginugé, 1232 c. 

Angelus custos semper assistit et Jlocet Anuph. 1158 d. 
Angelus Ammonam seu Piammo e&grum curat, 1176 
b. Apgelus signat communicanteg Ín missa Ammons, et 
quos peseterit, intra triduum poriuntur 1176 a. Angelua 
temperantie recedit ab ob spiritu superbie, 1095 b. 
Angelus poenitentiam cujusdam Deo gratam nuntiat, 1127, 
c, d. Angeli animam Aumnlonis in cceum deferunt, 1094 
d. ltem Anupb, 1159 a4 Item Protocomitis cujusdam, 
1168 b. Angelorum ordi 

Animam in vanum 







aceipiant, 1016 d. Animee sancto. 
um deferuntur. Vide Angeli. Ani- 
E Obitum status videt Antonius, 1078 
, C. 

Autonius magqghs dicitur, 1072 c. Antonius presentiam 
Eulogii divinitué novit, 1077 a. Ejus oratio ad Eulogium 
et Elepbauotiacutn, 1077 c. d. Eosdem conciliat, ióid. An- 
tonii solitudo£ 4071 a. Antonio qui Hierosolymitani, qui 
4gyptii hospites, 1072 d. 

nuph ngnquam mentitur. 1158 c. Ministerio angelo- 
rum pascynr, d. Ab angelo custode sibi semper assistente 
docetur, f$bid. Petita a Deo semper impetrat, ibid. San- 
ctorum gloriam, demonum eruciatus videt, ibid. Anima 
ejus οὐδ hymnis ab angelis in ceelum defertur, 1159 a. 

Apelles vel Apellen faber ferrarius, presbyter, 1165 c. 
Ferro eandente diabolum in mulieris epecie fugat, íbid. 
Ιου ferrum candens nuda manu tractat, ibid. 

Apbtonius procurstor Pachomii 1102 d. 

Apollonius seu Appollo, Pater quingentorum monacho- 
rum, 1135 b. Annos quindecim natus.eremum petit, ióid., 
c. Orans exauditur pro jactantie spiritu ἃ se auferendo, 
ibid.. c, d. Centies die, et nucte centies orsi, τό, d. 
Vestitus ejus non veterascit, 1106 a. Die Dominico chari- 
tatis gratia suos ad cibum convocat, ibíd., b. Incarceratur 
cum aliis, ut. militet, ibid., c. Divinitus apertis carceris 
foribus liberatur, £óid., d. Quod a Deo petit, consequitur. 
1241 b. Revelationes habet, ibid. Multi ad eum veniunt 
ut sint monachi, ióid., c. Simulacrum idoli pro pluvia imp. 
circumferentes facit immobiles, 1142 b, c. Oratione li- 
heratos ad Christum convertit. ἐδίά., d. Latronem ad me 
liorem vitam revocat, 1151 a. Ejusdem et latronis visio, 
ibid., b, c, Principi cootentioso mortem preedicit, ibid., 
d. Duos pagos dissidentes conciliat, ibid. Gratiam hu- 
militatis et mapsuetudinis alicui impetrat. 1144 c. Ora- 
lione panes in dies plurimos multiplicat, ibid., c. d. Ho- 
spites adorat, osculatur, lavat pedes, 1149 b. Fratres ejus 
communionem ante cibum sumunt, íbid,, c. Quotidianam 
communionem snadet, 1150 ἃ. 

Apollonius diaconus, martyrum adhortator, 1173 a, 
Malediclionem patitur a Philemone, ibid. b. Patientia 
et mansuetudine Philemonem convertit, οἱ ambo tra- 
duntur ignibus ióid., c, d. Incolumis cum socio perstat, 
ibid, Preefectis Alexaudrie officialibus et satellitibus cone 
versis, miracula eduntur ad ipsorum veasis, ^X vw. 


9. NIS. SA 


Apollonius cognomento ex negote Ss XoSRNMRSSB. NR. 
et p 


armacopolam prestat fr 


- - 


1295 


Aquam bibere qualiter malum, 1006, Aqua benedicta 
pbhantaema a femina in equam mutata visa depellit Ma- 
carius AZEgyptius, 1046 c, d. Aqua benedicta et oleo sancto 
demoniacum eurat Macarius Alexandrinus, 1061 d. 

Arsisius quid et qualia feceret, 1022 d. 

Asella virorum et mulierum conventus Rome instituit, 

232, b. 

! Athanasius Romam petit, 1008 a, Sed annis latuit Ale- 
xandrie apud virginem, 1237 b. Redit ad suos ibid., d. 

Aueteritas sine charitate periculosa, 905 a. Austeritas 
viue occulte assumenda, 1150 c. 

Avara ut amicos ditet, bonis coelestibus exuitur, 1016, 
b. Avari fontibus ranas habentibus similes, 1200, a. 

Avaritia punitur elephantia, 1045 d. Avaritise reme- 
dium dolo bono Macarius docet virginem, et convertit, 
1016 d ; 1021 a, b, c. ] 

Avita cum marito et filia Deo serviunt, 1232 c. 


B 


Basianilla, Candiani ducis fllia, ascetria, 1232. 

Be seu Benus, totus mausuetus, 1133 d. Hippopotamo 
et crocodilo imperat, 1134, a. 

Bellaria Macario data, 1088, c. . 

Bepjamin oleo sacro curat morbos 1032 d. Hydropisi 
laborat, ibid. Alter est Job patientia. 1037 a. Interno 
homine sano, non curat de corpore, ibid. Eger ipse aliie 
medetur; oritur, ibid. b. 

Biearion una tunica soperhumerali contentus, 1221 d ; 
superhumerali mortum induit, ipseinterim nudus manet, 
1222 a, b. Vendijt Evangelium, ibid., c. 

C 
^ 

Calculie in orationibus annumerandis vtitur Paulus 
de Pberme, 1070 b. I 

Calamniu etupril Enstathio lectori illata, punitur pa- 
riendi difficultate, 1289 et segq. Calumnie vie quapta 
inter claustrales, 1103 c. Calumniae malitia quee et quanta, 
1239 et seqq., Calumniaul,e excommunicantur, 1103 d. 

Camelo privatur, qui ejus-uysum sancto negat, 1024 b. 

Capito quinquaginta a^nuib-jo spelunca degit, 1206 b. 

Castitas mulieris, oe ἃ Magn&ntino macularetur, dum 
mundum se simulat parare mülierem, gladio se trane- 
fodientis, 1254 c. Caetitaa virgi Corinthie prostibulo 
tradite, 1253 b, c. Castitas Pac em ἃ feris illaeesum 
servat 1036 d. Castitatis studium Alékandre se duodecim 
annis mopnumeoto includentia, 1015 & d. 

Celle divereg Macarii, 1061 c. 

Charitas Apollonii, medicum seet phármacopolam fra- 
tribus exhibeutis, 1037 c. Charitas Eulégii elephantio- 
sum et mutilatum foveptis, 1071 c. Charitáe Moysis, uoctu 
hydrias ionachorum aqua replentis, 1000 c. Charitas 
Serapionis Sindonitaee mercedem laburum frateum aibi sub- 
ditorum pauperibus distribuentis, 1181 b. Ejwsdem. mi- 
mis el Manichso cuidam ut illos Deo lucretu& se ven- 
dentis, 1183 8, b ; 1184 b, c. . 

ChereumobD operans moritur, 1198 c. v 

Chlamys pellicea Auto»ii, 1072 c. . 

Chronius Phanicius fugit locum habitatum, 4498 ἃ. 
Annis sexaginta sacerdos are assidet, íbid., Ὁ. - 

Cibus beatitudinis consolatur esurientem, 1008 a. Cibus 
anims corporis necessitati praeferendua, ibid. 

Clavis nulla in monasterio Talidze, 1938. 

Clerum honorat Olympias, 1247 b. 

Cogitationum caput expugnandum, 1141 a. Cogitatio- 
num libidinosarum tree causse, 1086 c. 

Colloquendum cum iis quibus processe possumus, 1120 
8, b. 

Colloquia cum feminis cavenda monacho, 1120 b. 
Commuuicant omni die qui eub Macario. 1088 c. Com- 
munieat Epiphauis festo Evagrius, 1192 d. Commuuicare 
quotidie quam proficuum, 1150 a. Communicandum Co- 
minico die et celebrandre eynaxes, 1159 c, d. Communi- 
canlium digne nomina acribit angelus, 1176 a. Commuo- 
nicantium cogitationes Enlogiusagnoscit, 1181 a. 

Communio rarior prestigiis feminam obuoxiam facit, 
1047 à Communio non intermittenda propter somnia tur- 
pia, 1069 d. Communio in Sabbato οἱ Dominica, sub Pa- 
chomio, 1101 a. 

Constantinus ex assessore religiosus, 1931 c. 

contemplativa vita, activa melior, 1128 a, b. 

ontemplus pecunie ipn Pambone, 1030 b ; in Joanne 
1117 ἃ; in Dorotheo, 1205 d. ᾿ ᾿ 

Continentia Ammonis eum uxore, 1023 a, b. Continentia 
Magne cum marito, 1232 d ; Olympie cum Nebrido, 1246 
d. Coptinentia Protocomitis cum uxore annie triginta. 
1167 c. Continentia oculorum io Joanne eremita feminas 
refugiente quas quadraginta annis noo vidit, 1110 c; 1117 
& ; iu Pior sorori se clausis oculis offerente, 1197 b. 

Contumelia abstinendum in seniorem, 1093 b, c. 


INDEX ANALYTICUS. 


1396 


Conversio latronis per Apollonium, 1136 c. Conversio 
Moysis latronis, 1063, 1064. . . 

Copres hospitalis, 1152 b, Ejus narrationes audiens cum 
teedio et dormiene, in vieiou iocrepatur, ibid. d. Narratsua 
facta ad edifleationem, 1157 a. Arena ab ipso calcata, ter- 
tilitatem térree aterili confert, ibid. ἃ, b. Illesus in igne 
cruce signatus perstat ob fidei integritatem, adverso Ma- 
Dicbao igne adusto b, c. Convertit ad fidem idololatras 
gentiles c, d, Furem gentilem miraculo ad fidem adducit, 

158 a 


Corpus aífligendum ne nos occidat,1013 b. Corpus jeju- 
niie extenuandum. 1174 c. 

Crocodili ad Christi nomen fugiunt, 1255 c, d. 

Cronius interpres Antonii, 1078 a. Ob tristitiam fugit 
monasterio, 1071 a. 

Crucis signo Dorotheus venenum superat, 1014 a ; Eva- 
grius eeram aperit, 119z b. Crucis signo munitus Copres 
ignem illeeus pertransit, 1157 b, c. Cruce purpurea si- 
gnat cucullas Pachomius, 1101 d. 


D 


Demon diversis formis apparet ; in specie ZEthiopis 
aret Apollini, 1135 d. Angeli specie Joanni, 11253 c. In 
Ebrieti efügie Valenti, 1088 d. Sub specie femins Apelli. 
1165 a. Damon comedens cibos resolvit, non digerit, 1047 
c. Despectus tentare cessat. 1087 c. Ferro ignito abigitor 
ab Apelle, 1165 a. Egrediens dat signum, 1182 6. Diemon 
superbie instar ZEthiopis, 1135 d. Dsewmonem gulo:um 
ejicit Macarius, 1047 c, d. Demonem quem ejicere non 
poterat Antonius, Paulus Simplex ejicit, 1085 b. c, d. De- 
mones quomodo expellendi docet Pithyrion, 1176 d. De- 
mones moboacbum deceptum rident, 1120 a. [osultant 

enDite^ti, 1120 c, d. In specie angelornm Joanni se ez- 

ibent, 1128. Diemonum illusio in Valente, qui dom se 
versari cum angelis arbitratur, sacramentorum commu. 
Dionem contemouil, et demonem Salvatoris specie sibi 
apparentem adorst, 1088, 1093 ; in. Abrabamio, dum ex 
superbia se a Deo ordinatum presbyterum credidit, 1208 
d. De monum differentia mente diversa eadem essei, 

ÁT c. 

Demoniacum oratione et jejunio sanat Macarius £g. 

tius, 1046, 1047. Demoniacum sanat Paulus Simplex eva 

umilitate, 1085 c, d. 

Desertores monasteriorum pessimi. 1093, 1094. 

Deserlum fldeptibus fructus producit, 1155 d. 

Desperatio cavenda, 1112 ἃ, b. Lesperationem poi 
peccatum suadet diabolus, ibid. 

Dei providentia cuidam panem divipitus eubmipistrt 
tie, 1126 a. Dei providentia Helleni in deserio mentam 
parantis, 1155 c, d. Dei proviJentia pane dificiente cati- 
strum uvis et ficnbus plenum mittentis Posidonio, 1188 d. 
Deo vacandum, 1116, 11'9 a. 

Didymus oculis orbatus, 1014 d. Quandiu vixerit, il. 
Sacras Scripturas noverat, licet non didicisset, 1015 & 
Mora Juliani Apostate ei revelatur, i^id. b. 

Dioclese philosopho monachus, 1206 a. 

Domnionis lectus curat egrotos, 1189 a. 
,,Dprmitans in spiritali colloquio divinitus increpatur, 

Dorotheus 'sexaginta annos versatus in epelonca, 1013 
ἃ. Palladius ei in disciplinam traditur, ibid Ut afflizat 
corpus continue laborat ; manibus sihi victum parat, (51d. 
b, c; somnum superat modo mirabili, €; venenom signo 
crucis superat, d. 

Dorotheus inclusus rector virginum, [096 c. 

Dorotheus pecunis contemptor, 4905 c, d. 

, Draco precibus Amnn rumpitur 1152 a. Dracones eusto- 
diupnta latronibus ostium Amun. 1451 c. Draconem ipgen- 
tem sancti viri nop horrent, 1151 a. 


Ecclesia maxima in monte Nitrism, 1022 b. 
Kleen,on in omnes misericore. 1221 a. Parturient sob 
pt b; libros vendit nt panparibus subvenpiat c. 
eemosynaldandacum hilaritate,1499 c. E] pe 
piadis lare, 1246, 1247. eemosyue οὶ 
ephantiacus quiudecim annos i 
logio, 1071, 1072. opume habelor 
Elias septuaginta annis vivit in solitudine, 11944 
tegras hebdomadas jejunat, 1135 a. 
lías abbas mopasterium virginum  exsedifieat, ! 
1193 c. Rector triginta virginum tentatur volupta, 
fuvit metu lapsus, ibid. ; curatur ab angelis a fom 
1006 a. 
Elia hospitalis cui Deus multiplicat panes, 4214 d. 
Eloqnens vitee perverse, demonis imitator, 1900 b, 
Elpidius habitat in spelunca, comedens tantum Seb 





129'1 


tis et Dominicis, 1213 a. Illesoe secorpium calcat, b. Sar- 
mentum ab eo plantitum crescit, ió$d. Vix ossibus heret, 
semper ad oriantem conversus, ibi4. 

Epiphaaie festo communicat Evagrius, 1192 d. 

Equam apparere quidam feminam facit preestiglis, 1046 

? 6, . 

Ero monachus, coutemnit Macarium fastu 1093 b. Ejus 
abstinentia portentea triom mensium, c. Ejus memoria 
incredibilis, d. Labitur in omne genus vitiorum, sed re- 
sipiscit οἱ moritar, 1094, a. 

Eucharistia omnibus carnalibus cibis premittenda, 
1029 d. Eucharistiam ab angelo accipit Marcus, 1065 b. 
Eucharistiam aliis cibis Apollo fratribus semper pre- 
mittit, 1149 b, c. Eucharistiam sumendo consequimur re- 
missionem peocatorum, 1150 b. Eucharistia sola pascitur 
Joaunes, 1105 b. 

Eulogius Alexandrinus e scholastico fil monachus 
1071 b. Mutilatum membris recreandum suscipit, íbid. c, 
d. Consulit Antonium ne mutilati malitia, 1077 a, b; mo- 
ritur uterque, £bid., d. 

,iEplogius presbyter mentes communicantium agnoscit, 
a 


Eunomia, fllia Avita, 1232 c. 

Eustathius lector injuste accusatur de stupro, 1239 d. 
Deponitur ab officio, 15id. Oratio ejus ad Deum, 1241, b, 
c. Eum purgare cogitur calumiatrix in partu laborans 
diviuo judicio, ióid., c, d. Innocens manet inclusus instar 
penitentis, 1245 a, b. Ad ojue cellam pergit episcopus, 

, €. Ejus percibus parit calumniatrix, δία. 

Eustohoium sanctis Paule fili, cum quinquaginta vir- 
ginibus vivit, 1231 d. . 

Evagrius Origenista lector a Basilio creatur, 1190 b. A 
Gregorio Nysseuo ordinatur diaconus, ibid. Versatur apud 
Nectarium Constaptinopolitanum, c. Agilor cuneunpiscen- 
tia in feminam, sed visione deterretur ab amore, c, d, 
Angetus specie amici eumdem solatur, 1198 a, b. Jurat 
se migratarum ad evitandum periculum ; venit Jerosoly- 
mam, οἱ a Melania excipitur c. d. Amictu monasLico in- 
duitur; victue ejus ratio et tenuitas, 1102 a. 

Kvangelium vendit Bisarion, 1222 c. 


F 


Femina cavenda monacho, 1120 b. 

Feneratores tres perniciosi, avaritia, gula, luxuria, 

184 a. 

Ferro ignito deemonem femine specie illi apparentem 
abigit Apelles, 1165 a. 

Fiducia sauctorum contra draconem. 1158 a. Fiducia 
Apollonis tempore famis, et ejus liberalitas, 1144 c, d. 
Fiducla in. Deum angelus panem esurienti Helleni ml- 
nistrat, 1155 c, d. 

Flagellum triplex in monasterio, 1022 b. 

Fodiens puteum 8 puteo obruitur, 1198 d. 

Fornicationie spiritum mirabiliter superat Macarius, 
10601 c, d. Fornicationis tentutio quomodo superanda 
Moysen docet isidorus, 1064 d. Fornicationis spiritus iu 
specie /Ethiopisse Pachonem tentat, 1087 a. Fornicato- 
nem fugiendam docet Evagrius, 1191 a, b. 

Furtum detegitur oratione Innocentii, 1208 8, b. Furto 
ablata olera coqui non possunt, 1157 d, 


G 


Gaddana absque tecto vivit, 1214 b. Exsiccatur manus 
Judei eum purcetere volentis, ibid., c. 

Gelasia mitis et condonans injurias, 1248 c, d. 

Gratire Dei, non liberoa rbitrio, bona ascribenda, 1199 c. 

Gratitudo hyene Macario pellem ovioam deferentis, 
quod cicum illius catulum illuminasset, 1062 c. 

Gula fenerator pessimus, 1184 a. 

Gulosi lutulentis fontibus similes, 1200 a. 


H 


Heereticos convertit liberalitus, 1206 c, d. 
Hellen abbas; onager ei sarcinam deferendo obedit, 
: 4159 c. Crocodilo vectore flumen transmittit, d. Cogitalio- 
nes fratrum ettentationes occultas divinitusnovit et detegit 
* 4100 b. Ejus abstinentia a cibo, ne ldatur anima, 1159 b. 
Divinitus cibis mirabilibus recreatur, 1159 b; 1160 d. 
Hospitalitaa mira Ammonii 1175 b, c. Protocomitis eu- 
jusdam, 1167 b, c. Sisinnii pauperis io vituperium divi- 
om, 1214 b. Hospitalitatis contentio inter Pambon et Pior, 
094 


c. 

Humilitas Olympiee nobilis virginis, 1246, 1247. Humi- 
litas Pamboois, morientis, 1031 b. Humilitas virginis cu- 
jusdam stultitiam simulantis, 1104 ἃ, b. Humilitas omnium 


INDEX ANALYTICUS. 


1398 


virtutum fundamentum, 1135 c. Humilitas ex tentatione* 
1006 ἃ. Humilitatis getiam alicui impetrat Apollonius, 
C. 


I 


Innocentius & matrimonlo monachus, 1207 c; mira ejus 
contra deemonem virtus, d. Paralyticum sauat, 1208 a; 
furtum oratione detegit, ἐδέα, 

Isidorus presbyter et xenodochus; ἃ quibus absti- 
nuerit, 1015 a, b. Moriens sororibus nullas opes re- 
linquit, sed eas Deo commendat, 1008 b. 

lsidorus abbas, mille monachorum Pater, 1175 d. Ejus 
monasterium omnibus abundat; nnllus ibi infirmus, etiam 
dum moritur, ibid. 


J 


Jacobus Claudus, summa cognitione praeditus, 1198 b. 

Jejunium Adolii quinque dierum, 1208 c. Jeiuinum 
Elie in juventute hebdomadarium, 1135 a; Elpidii co- 
medentis tantum Sabbatis et Dominicis, 1213 b; Eronis 
trium mensium, communione excepta, et quandoque 
olere agresti, 1093 c. bejunium Macarii mirepdum, 
055 a, b; Serapionis Sindonite in navi quinque diernm 
1184 c, d. Jejunium ferie quarte et sexta, 1159 b, 8. 
Jejunio δὲ oratione septem dierum diemonem ejicit Ma- 
carius, 1048 b Jejunia sub Pachomio moderata, 1101, c. 

Joannes abbas, urbis Lyco. primum faber, Aleinde mo- 
Dachue, 1117 c. Prophetic spiritu donatur, δὲ Theodosio 
belli eventum predicit, ibi. d. Videtur. in somnis ab 
uxore tribuni, 1110 b. c. d. Mariio- absentis uxoris 
periculum preedicit, 1111 a. Illius ti la varia et pro- 
phetis, 1111, 1112 et segg. Ejus exhorgétiones 1118, 1119: 
eceunio divinitus pascitur, 1128 c Mortem Theo- 
dosii predicit. ibid. Ipse flexis gegfbus moritur, 1133 a. 

Joanues alter monachus tribus'annis continuis sub- 
rupe stat orans, 1165 b. Sola Eucharistia die Dominico 
sumpta vivit, ἰδία. Diabolo sbyterum simulanti re- 
sistit, c. Pedes ejus longa fffatione disrupti, ad angelo 
sanantur, ἰδέα. lllis miradgüa, 1 


165 d; 1166, a, b 
Joaunes aliter abbas 
76 b 


alyticos curat et podagricos, 


Jubinus Ascalonis e pus, 1216 a, b. 

Juliani Apostatee γα Didymo revelatur, 1015 b. 
Juveni monach tius laboribus opus quam sermo- 

nibus, 1008 b. / 

L 


i 
Labores monachorum Pachomii, 1102 b, c. 
Lacrymse Ofympiadis, 1247 d. 
Letitia abundare oportet Deo servientes, 1149 c, d. 
Latro copvertitur ab Apollouio, 1143 a, b, c. 
Lectus BDomniouis curat egrotos, 1189 a. 
Liberufitas hereticos convertit, 1206 c, d. 
Libidibosarum cogitationum tres cause, caro, motus 
animi € demon, 1086 c. ΝΕ 
p ignem aridum piantatum ab Elpidio, crescit in vitem, 
e. 
Luzuria fenerator malus, 1184, a. 


Macarius 7Egyptius nonaginta annos vixit; ex his in 
solitudine sexaginta, 1045 b. Contra spiritus valet ; 
gratia curationum et propbetie donatur; ordinatur sa- 
eredos. c, Joannem discipulum spiritu avartie tentatum 
previdet, d. Cur equa preestigiis amatoriis appareat fe- 
mina, revelstione cognoscit, 1046 a, b, c, d Aqua be- 
nedictee virtute ἃ femipa depellit, 1047 & Ut homines 
lateat cuniculos fodit, b. Deemouem gulosum ejicit ora- 
tione et jejunio septem dierum, ibid. c, d. 

Macarius Alexandrinus, Cellarum presbyter, 1048 ἃ. Non 
concupiscendum a magno docetur Antonio, ramis pal- 
marum quas concupierat divinitus torrefactis, ibid. Ten- 
tatur a diabolo in solitudine specie cameli cibis onusti, b. 
Ejus dictum ad tribunos, quibus mundus illudebat, c. 
Domat cibi eoncupiscentiam, uvam ad se missam fra- 
tribus traosmittendo, d. Annis septem cruda taotum eo- 
medit,1053 a. Tantum buccellati comedit, quantum manus 
ex lagena augusti oris efferre posset, b. Somnum superat, 
viginti diebus sub tectum non ingrediens, c. A spiritu 
fornicationis tentatus culicum se morsibus exponit per 
sex menses, c, d. Jannes et Mambre sepulcrum invisit 
ut cum demonibus contendat, 1054 a, b. c. Esuriens 
tentatur spe:ie puelle urnam aque gestantis et quasi 
invitantis, 1055 a. Lactatur a bufala, b. Eidem aspidie 
morsus non obfuit, c. Ezplorat austecitataro vos feSE CSS. 
Tabeupensiom, d. Jejunium ejus p ONSE νι μονὴ». δ 
simale, nihil eomedentis preter Ὁ πολι. 


1299 


folia die Dominico, semperque eantis, 1156 a, b. Dies 
quinque staiuit manere continuos iD contemplatione, 
et quib inde evenit, c, d. Varia illius miraculs, 1061, 
1062. lilius forma describitur. 1063 a. 2. 

Macarius presbyter et prefectus Piochotrophii, inei- 
gni astu virginem ab avaritia reduxit, 1012, d εἰ segg. 

Macarius junior occasione c:edis involuntarie solitu- 
dinem ingreditur; tribus annis sine tecto manet; despuit 
demones, 1039 a, b. . 

Magna, muller honestissima, in matrimonio continet, 
1232 c, d. Vultu severa et episcopis etiam reverenda; 
muniflca in pauperes, 1237 a. . 

Malo propositio nihil agendum, licet boni speciem hu- 
brat 1199 b. 

Mansuetudo abbatis Be miranda, 1133, d, Mansuetudo 
Gelasie& injuriam condonantie, 1246 c, d. Mansuetudine 
latrones convertit Anum, 1151 d. 

Marcus abbas Velus et Novum Testamentum tenebat 
memoriter. 1063 b. Ejus virtutes et cum demone dispu- 
tatio, c. Mareus Euchristiam angeli manibus accipere 
solitus, ibid. d. 

Maria lacus, 1021 d. 

Melanis Romana senior sub Valente, 1223 ἃ. Nitrite 
montis Patres invisit, llis necessaria subministrans. b. 
Includitur ἃ consulari Paleestinse, sed brevi dimittitur, 6. 
Hierosolymis monasterium virginum exstruit, d. Illius 
beueficia toto orbe nota, 1224 a, b, c; moritur Hieroto- 
lymis, 1229 c . 

Melania junior viro continentiam suadet, 1230 a, b. 
Orpamenta sua vertit in ornamenta Ecclesie, et cogna- 
tos ad religioram vitam allicit, c, d. 

oemoria Ammonii stopenda, 1032 c, Item Eronis, 


Mens humana qu&modo semper cum Deo esse passit, 
1206 a, b. Mens humana quomodo flat vel demon vel 
bestia, ibi4. 

Mercator Alexandrinus jn pauperes benignus Paphnu- 
tio assimilatur et wquatut 1168 b, c. Siculo renuntiat 
et pascit monachos, d, c. Feliciter moritur, 1173 a. 

Miracula ad martyrum reliqujas Appolonii et aliorum, 


a. 

Misericordia Besarionis mirenda, 1222 a, b. Misericor- 
dia Ephremi fame laborantibus Succurrentis, 1206, 1107. 
Misericordia Eleemonis mira omffibus subvenientis el 
libros vendentis, 1221 b, c. Misericogdia socii Palladii, 

b,c . 

Monasterium trecentarum virginum, 1005 c, d. Monas- 
terium mulierum Tabepnne, 1103 b. Mognasterum Hiero- 
solymis edificat Melania, 1223 d. Monasteria mille fra- 
trum sub Or abbate, 1024 d. Monasteria feminarum duo- 
decim Antinoi, 1236 a. Monasteria alia virorum, alia fe- 
minarum, 1031 ὦ. 

Moyses e latrone mopachus. 1063 d. Converaiopis ejus 
occasio, 1064 a. Latrones in illum quatuor irruunt, quos 
ille simul alligat, et convertit, b. Tentatur a fornicatioue,c. 
Isidorum cousulit, d. lllius abstinentia, 1069 a; pugne 
et virtutes, b, c, d. Moritur relictis septuaginta quinque 
discipulis, 1070 a, 


N 


Nathanael perpetuus celle custos, 1039, 1040. Eum 
demon taurina pelle indulus militis vel carnificis spe- 
cie terrere conatur, 1039 d. Contendit cum demone et 
vincil, 1040 a Episcopi septem eum invisunt, ibid. a, b. 
Eumdem demon pueri figura e cella evocare tenta, b, e. 
Eius firmum propositum et copfidentia, d 

Nitriensium monachorum studia varia, 1174 d. Hospi- 
talitas illiorum £&id. Silentium et cella custodia, 1175 a. 

Novitiatus trium annorum sub Pachomio, 1102 b, 


O0 


Obedientia monacho necessaria, 1079 b. c. 

Oblationis panes íacit Candida, 1248 b. 

Oculi auribus fideliores, 1118 a. 

Oleo sacro Amum puerum emotee mentis sibi restituit, 
1152 b. Bepjauin wgrotos curat, 1032 d. Joannes &egros 
sanat, et mulieri visum restituit, 1111 b. Tertianam fe- 
brem pellit, 1117 c. d. Macarius Alexandrinus mulierem 
: obaralysi curat, 1069 d; pariler puerum demoniacum, 

Δ. 


Olympias stirpe nobilis, virgo in matrimonio, 1246 d. 
Eleemosynis larga, corpore et mente florens in omni 
humilitate, 1247 a. Clerum honorat, varia opera miseri- 
cordie exercet; vilibus induitur vestimentie, et lacrys 
mis dilfluit, b, c, d. Inter confessores relata, 1248 a. 

Onager Heleno sarcinam defert, 1159 c. 

Or abbas, Origenista, pater mille monasteriorum, 1024 
d, Viclus ejue qualis, 1029 ἃ. Angelica apparitio decies 


INDEX ANALYTICUS 


1300 


mille Per se salvandos, b. Ipae cellas eedificat, d. Fietio 
nem [ratris divinitus novit, 1030 a. In eo qua maxime 
preeclara, ibid. 

Oratio Apollonii reddit idolum colentes cum suo deo 
immobiles, 1142 c; eosdem solvit, d. Oratio Innoceptii 
furtum detegit, 1208 ἃ Oratio Pior sterilitati put eime- 
detur, 1197 b. Oratio Suri navem et veutum secundum 
impetrat, 1158 b. Oratio Theonis latrones reddit immo- 
biles, 1134 b. Oratio contra phantasmataadhibenda, 1128 a. 
Oratio sine vita honesta est instar spice vane, 1200 b. 
Orationis vis ligat et solvit calumpiatricem in partos 
doloribus. 1240, 1245 Orationes Paulus de Pherme reei- 
tat Lrecentas et totidem calculis utitur, 1070 b. 

Origenes hospitatur apud virginem duos aunos, 1248 d. 

Ornamenta smcularia verlit in ornamenta Ecclesim 
Melania, 1230 b. 


P 


Pachomius vocatur divinitus in abbatem, et ei angelus 
monasterii regulam tradit, 1101 c. Cucallas monachorum 
cruce signat purpurea, d. Quis apud eum modus reci- 

iendi hospites, 1102 a, b. Victus ratio et laboris, ibid. 

achomius agnoscit Macarium miraculose, 1056 b. in 
ejus monasteriis tuere circiter mille quadringenti 
viri, 1102 d. 

Pachon aperit miras demonum tentationes, 1086 b, c, 
Àb hyeenis illesus circumlingitur, d. Eum tenta diabolus 
in specie ZEirhiopiseee, 1087 a. 

Peesius et ]saias fratris Apollonii solitubioem spirapt, 
1037 d. Vite» divereum institutum arripiunt, 1038 a. De 
eorum beatitudine post mortem contentio ob diversum 
υἱῷ institutum, ibid. b, c, d. 

Palladius Galata qualis fuerit, 907. Unde didicerit 
que scribit, 998. Tenebatur studio pios viros convepiendi, 
1005. Alexandriam petit et Theodoro in disciplinam tre- 
ditur, 1007, 1008. De cogitationibus suis coneulit Mars- 
rium, et ut parietes propter Deum custodiat docelar 
1063 ἃ. Tentationes carnis Pachoni aperit, 1086 b. ἃ 
Joannem contendit, 1111, 1112. Peregrinatiopis ejus pe- 
ricula 1255 8, b, c. Socius ejus miris pollet virtutibus, 
1256 a, d. c. 

Pambo abbas a quo doctus; illius virtutes et pugne, 
1030 b, c, d. Ne in morte qoidem incepisse religiose vi- 
vere moriens protestatur, 1031 a, b, 

Paphnutius abbas orat ut reveletur ei cui sit similis 
1166 b. Ei tibicen sequatur, c, d. Item protocome vd 
vici primarius, 1167 b, c; neenon mercator Alexandri 
Tt 1168 c. d. Ejus anima abangelis in ccelum defertur, 

a. 

Patientia Apollonii in maledictis, 1173 a, b. Patientia 
Benjamin hydropisi laborantis, 1037 a, b. Patientis Es- 
logii elephantiacum quiudecim annis curantis, 1071, 
1072. Patientia Eustathii in ferenda calumuia forie 
tionie, 1237 seqq. Patientia Stephani abbatis mirabilis 


Paulus Simplex, ex adulterio uxoris convertitst, 
1078 d. 8. Antonium adit, simpliciter et cum perseri- 
rantia obedit, et petitum obtinet, 1079,: 1030. Demonia- 
cum adolescentem, quem Antonius sanare non polerel, 
ipse curat. 1085 a, b, c. 

orqulus monachus in monte Pherme ; illius encomium, 


Paupertas Dorothei, manibus sibi victnm parantis, 
1013 c. Paupertas ejusdem ex quingentis nummis sibi 
submissle, tres tantum accipientis, 1905 d. Vaupartas 
Pauli in Pherme, qui nibil accepit preter quod poses 
eodem die comedere, 1070 b. Paupertas Serapionis Sin- 
donita, Evangelium et seipsum vendeutisut paoperibus 
subveniat, 1183, 1184. Paupertas Theodore exueme 
egentis, 1231 a. 

Pellis ovina defertur Macario ab hyeena ob illuminsiom 
ub eo catulum, 1062 b, o. 

. Phidoromus presbyter Juliana tempore Basilio familu- 
r8 abstinentia gule et fornicationis spiritum exetinguit, 
1215, 916. 

Photina virgo cum parva Melania exercerur, 1233 
. Piamum virgo donatur gratia prophetiae. 1096 d. 0f 
lione adversarios sietit immobiles, 1101 a, b. 

Pinianus cum triginta monachis exercetur, 1231 ἃ. 

Pior abbas vovit amicos se non visurum, 1197 a Sew 
se videre volenti clausis oculis prebet Videvdum, i&d. 
Cum Pamboue bospitalitate contendit, 1031 c. Vete 
ejus ovilla, 1197 d. 

.Pithyrion sancti Antonii discipulus, 1176 c. Che 
discretione sjirituum, et tantum in hebdomade bis cose 
dere solitus, ibid. d. 

c»menie periculum lapsus prewnunt 0294 
Tex P ap P Uiatur a ὁ 





INDEX ANALYTICUS. 


lia Deo gratior quedam virgo quam virginilale, 
mitentiam lapsi Deo gretam nuntiatur ab ape 


us lotus mitis, 1181 c ; cum panis ei deesset, 
plenum uvis et ficubus divinitus invenit, 
lulierem gravidam ἃ spiritu immundo curat, 
adragiuta annis pane abstinet, ibid. c. 
na ad stuprum ab hero sollicitatur, 1014 a. Nec 
iec peenis mota, dire torquetur, ibid. b, c. 
nes Paphnutio equatur, 1167 b. Triginta annis 
onio continens, ibid. c. Ejus hospitalitas ét 
s.d. Seculo valedicit, 1168 a. Ejus animam 
io ccelum deferri vidit Paphutius, b. 
itia Dei Elie tres panes divinitus ad exercen- 
italitatem suppeditantis, 1214 d. Providentia 
1lose Apeltoni cum suis in Paschate copiosos 
)et, 1144 d. 
'us superbia sua omnes pre se despiciens, in 
m iucidit hseresim, omnia casu ferri conten- 
! omnia vitia se pricipitat, 1094 b, c, d. 
s sive Pitirus ad virginem se sanctiorem ab 
titur ; quam relique moniales insanam arbitrà- 
3e pronus adorat, benedicique ab ea postulet, 
1109 a, b. 
Q 


esima a monachis Tabennesiolis transigitur ci- 
oD coctis, 1053 ἃ. Eadem ab iisdem diversimode 
, 1056 a. Quadragesimam trapsigit Macarius 
iu3 nihil comedens preter pauea cruda cram- 
ie Dominico, nunquam genuflectens. nunquam 
semper stans, 1056 a, b. Adolius poat quinque 
i8 comedens, 1208 c. 1n Quadragesima cellas 
inhabitare solitus Macariue, 1061 c. 


R 


mbecillioribus debet esee accommodata, 1102 c. 
mundo illudunt, secularibus mundus illudit, 


mur a Deo propter soeordiam, 1205 a, b. 

| sancti. Ioannis Baptists honorantur, 1208 a. 
Domnionis curant segrotos, 1189 a. 

ruitur, 12209 c, d. Romam et Jerosolymam pere- 
biloromus presbyter, 1216 a, b. 


8 


i8 liberalis in monachos, 1215 a. Ab invadente 
» modo eripitur, b. . 
3 in fornicationis statu sacrificans cancro puni- 
lacario sanatur, 1061 a, b. 

tium inter monachos venerandum, 1045 c. 

um non offertur pro desperatis, 1108 d. 

abbas quinquaginta annis in spelunca degens, 


um differentia, 999. 

muibus se vite, commodis privat, 1125 d. Do- 
e quotidie divinitus, 1126 a. 

iim jannes et Mambre visit Macarius, 1053 d. 
ro includit se Alexandra, 1015 c. Idem ado- 
'nitens, 1120 c. 

0 decem mille fratrum Pater, 1181 b. Ut pau- 
ibveniat, cum iisdem operam euam messis tem- 
at, ibid. 

n Sindonita dictus, quia sindone tantum indu- 
d. Veudit se mimisutillos lucrifaciat, 1183, a, b. 
espuit, et absque sere, absque pera, absque 
dit, ibid. c. Famem suam indicat Athenis, d. 
| viro Manichmio ut ipsum ab errore reducat 
lomam navigat, et jefunus in nave manet ad 
lies, ibid. €, d. . 

cui non respondet vita, panis sine sale, 1200 c. 
m uonachorum Tabeunensium tempore re- 
1133 c. Silentium Nitrensium, 1175 a Silen- 
inis viginti et quinque per annos tacentie, 1189 


Ia JEgypti ad ingressum Salvatoris corrunt, 
18 Elpidii discipulus, 1214 a. Monumento se 
ibid. Presbyter ordinatur, b. . 

i quidam unde cadant in intemperantiam, 


o0 Alexandre decem annorum in monumento, 
Solitudo Antonii inter Babylonem οἱ Here. 


cleam, 1071 a. Copitonis quinquaginta annis in spe- 
lupos degentis, 1206 b. Dorothei sexaginta annis 
in spelunca viventis, 1013 a. Monachorum leidori per- 
peluo in monasterio permanentium, 1175 d. Severiani 
civitates et vitia fugientis, 1216 b, c. Solitudinis desi- 
derinm Chronii qui sexaginta anuis are assidet sacerdos, 

Somnum superat Dorotheus studio incredibili, 1013 
b, c. Somnum superat Macarius viginti diebus, 1053 c. 
Stephanus abbas curat omnea afflictos, 1087 d. Ejus 
egritudo et patientia, 1088 a. 

Sterilitutem areua benedicta fugat Copres, 1157 a, b. 

Stultitiam simulaps virgo miras virtutes exercet, 1104 


8, b, 

. Superbia Eronis Macarium contemnentis, 1093 b. Su- 
perbia ἐπ νά δι. virginis que labitur, 1096 8 item mo- 
nachi, 1119 c. Superbia Ptolomaei heresi punitur, 1094 
b, c. Superbia monachi eum privat pane colitis dari so- 
lito 1126,1127. Superbia Abrahamii humilitate corrigitur, 
1208 d. Superbia valentis fallaci Salvatoris specie ἃ de- 
mone illuditur, 1088 d, Superbia et fastu nihil pernicio- 
sius, 1005, 1006. 


Surus abbas oratione navem et ventum secundum im- . .. 


petrat, 1158 b. . 


T z 


Tabennenses monachi tempore Quadrages coetis 
abstinent, 1053 a. Diversimode Quadragesiffam traps- 
igunt, 1056 a. ^ 

Talida octoginta anborum aescetria, 1239 a, 

Taor virgo novas vestes respuit ne fgredi cogatur, 
1238 a. Formee sue temperantia consuWi, sbid. 

Tentatio causa humilitatis, 1087 b. flentationes supe- 
rat Macarius arenam portando, 1062 

Thebais superior monachis refertg, 1254 d. 

1134 a. 

















Theodora extreme egene, 1232 
Theonas trigiuta annis sile 
et manus impositione morbo 
reddit immobiles, Ὁ. Di 
coctis se abstinet, et feras 
T heoscebius Cosmetor 
Tibicen quidam Pap 
nibus virginem liber 
moeyna. $s5id. d. Mo 
Tribulatio immittit 
aliquando ut ab arfogautia servetur, . 
ribunus mone$hos ad militem includit, 1136 c ; sed 
domus suse ruing punitur et dimittit illos, ibid, d. 


V 


benediolione 


itio cequatur, 1166 c. A latro- 

t mulierem afflictam juvat elee- 

bus efücitur et pie moritur, 1167 a. 

quaudoque ut sdustu probetur ; 
1200 a, b 








» 
Valens rbus, contemnit bellaria donala ecclesise, 
1088 b. c. m fallaci Salvatoris specie de&&mon Illudit, d. 


In ferreos Jompedes a patribus conjicitur, et ad sanam 
acitur, 1093 a. . 
rie cstrum omnia bona corrumpit, 1205 a. b. 
comitis fllis dat sua pauperibus, 
1231 d. * 

Veritéé non in lepore rhetorico, 999. 

Vestis vilis Olympie, 1247 b. Veste una utitur ooto- 
ginta annis Paphnutius Cephala, 1198. c. 

Vestitus et virtus ratio Severiani, 1216 o. d. 

Virgo quedam ab avaritia a Macario sanatur, 1021 a, 
b.c Virgo & demone superbie obsessa &b angelo tem- 
erantis deseritur, et. turpiter labitur, 1095 a, b. Virgo 
'oripthia deorum contemptrix prostibulo traditur, sed 
liberatur, 1253 b, c. d. Virgo lapaa desperabunda; ejus 
poenitentis oratio, 1238, 1239. Virgo stultitiam simulans 
ro Christo, 1104 a. b. Virgiues septueginta cum sororibus 
sidori exercentur, 1008 b. Virginum decem millia Ancyrx, 

2 c, d. 

Virginitatis amor in Potamirmna, 1014 a, b. 

Viros pios quo stutio adire oporteat, 1008. 

Virtutes socii Palladii admiranda, $255, 1256, Virtutes 
queedam a casu, quedam ab electione, 1099 b. 

Visio Antonii de animabus justorum et dampatorum, 
1078, b, c. Visio Apollonii et latropis, 1143 b, c. 

Vita duplex, activa οἱ contemplativa, οἱ qute melior, 

28 a, b. 

Vitium ex Dei permissione, 1199 a. 


X 
Xenodochium in monte Nitrie prope ecclesiam, 1022 b. 


mM 








OBRDO RAERUM 
Οὔ IN HOC TOMO CONTINENTUR. 


85. MACARII, «KGYPTIUS ET ALEXANDRINUS. 


QUESTIONES CRITICA ET HISTORICE de Vitis SS. Macario- 

rum ZEgyptii et Alexandrini. 
Caput primum. — Prolegomena. . 1 
Cap. II. — Palladius de sancto Macario Agyptio. 38 
Cap. lil, — Palladius de sancto Macario Alexan- 
drino. . . 46 
Cap.IV. — Rufinus de sanctis Maeariis /Egyptio et 
Alexandrino. 104 
Cap. V. — Evagrius, S. Hieronymus, Cassianus de 
sanctis Macariis ἔβα ΡΟ et Alexandrino. 418 
Cap. VI. — Collectionis Rosweidianss liber tertius 
tus, sextus, septimue Vitarum Patrum et senptenlie 
airüm JZEgyptiorum de sanctis Macariis ZEgyptio et 
Alexa 0. 124 
P 









. VM. — Apophthogmata & Possino et a Cotelerio 
edita io eodicum Viudobonensium Appendix Cote- 
lerii apothtllegmatum, Vite& sanctorum de sanctis Maca- 
riis yptio «t Alexandrino. 4 

ΔΡ. . Sanetorum  Macariorum v tii et 
Alexandrioi om sub Lucio Atriano, Alexandrim epi- 


scopo, Socratés, 

sticarum scripto 

cariorum AEgyptii 
Ca 


zomenus, eeterique rerum ecciesia- 
de iisdem. Quando memoria SS. Ma- 
lexandrini agatur. 160 
.IX. — Α sanelis Macariis ZEgyptio et Alexendriuo 
Macarium 8. Antonii tiiqietrum, aliosque cognomines di- 
versos esse ostenditur. ἃ, 172 
APPENDIX PRIOR qute 
dgyptii et Alexandrini. 
. — Vita sancti. Macarii 
Palladii ad codicum duoru 













inet Acta SS. Macariorum 
178 


ptii ex Historia Lausiaca 
Vindobonensium fidem 


edita. 478 
IIl, — Vita sancti Macarii Alex&lbirini ex Historia Lau- 

pinea Palladii ad codicum duorum dobonensium βάθαι 
ita. 


11. — Ceteri Historia Lausiaces 
carii Zgyptius et Alexandrinus nec n 
tonii minister memorantur, ad codicum duorum Vindo- 
bonenaium fidem edili. b. 199 

IV. — De sancto Marco abbate historie e codice Vin- 
dobonepsi edita. 207 


i, uibus BS. Ma- 
acarius 8. An- 


, V. — De sancto Macario historie e co Vindobo- 
nensi edite. 207 
Vl. — Specimen interpretationis German aDtiqua 


historiarum de 8S. Macariis ZEgyptio οἱ Alexbndrino, e 
codice biblbothece Jesuitarum — Coloniensis : feprom- 
um. 15 

VII. — Macarii cujosdam abbatis visiones de, sanctis 


angelie, ἃ codice Vindobonensi primum edite. , 29? 


PPeNDIX — ALTERA que  coDtiuet SS. Macáriorum 
typi et Alexandrini Apophothegmata. 230 
. — Evagrii historie de sancto Macario. 230 


II. — Apophthegmata eancti Macarii magni AEgyptii, a 
Possino edita. 231 
III. — Apophthegmata sancti Macarii /ZEgyptii a Cote- 
lerio edita. 235 
"A — Alia Sancti Macarii Apophthegmata a Cotelerio 
edita. 
V. — Apophthegmata sancti Macarii Alexandrini a Co- 
lelerio edita. 
, DisseRTATIONES DUE Jo. Sal. Semelri de scriptis S. Maca- 
rii JEgyptii. 263 


Dissertatio prior. 263 
Dissertatio altera. 214 
Hourianos S. Macani ZEGYPTII EDITIO. PRINCEPS, 283 


Prefatio Joannis Pici ad versionem latinam Homilia- 
rum S. Macari JEgyptii. 

Preefatio Zacharice Palthenii ad editionem Homiliarum 
S. Macarii Zgyptii. 299 

Preefatio ad editionem ann, mpxxrr, Homiliarum S. Ma- 
carii /Egyptii. 314 
pui "iegomena P. Possini ad Opuscula S. Macarii Fe 


Preefatio Jo. Georgii Pritii ad editionem Hom 
8. Macarii /Egyptii. 

Prefatüio ejusdem Pritii ad editionem Οἱ 
rum. 

Prolegomena And. Gallandii in vitas et acripta ! 
cariorum yptii et Alexandrini. 

4 Casimirus Oudinus de SS. Macariis ZEgyptio et 
rino. 

4 Guillelmus Caveus de SS. Macariis JEgyptio εἰ. 
rino. 

Jo. Alb. Fabricius de SS. Maeariorum Eg 
Alexandrioi Vilis et scriptis. 

EPISTOLJE, PRECES S. Macanit ZEcrern. 

Premonenda. . 

]. — Ej/istola 8. Macarii Egypti ad filios Dei. 

II. — Epistola ejusdem magna et perutilis. 

Ill. — Kpistola cujusdam B. Macarii, ut videt 
xandrini. 

IV. — Epistola supposititia. 

PRECES s, Macann JEcrrrit. 

HOMILLE SPIRITUALES. 

Homilia prima. — Allegorica interpretatio visio 
Ezechielem descriptee. 

II. — be regno tenebrarum, hoc est peecato : 
solum posse & nobis peccatum auferre, ac nos 
e jugo servitulis pribncipis nequissimi. 

Il]. — Quod fratres in sinceritate, simplicit 
ctione δὲ pace inler se conversari, ac in cogit 
loternis bellum gerere debeant. 

IV, — Cursum stadii hujus mundi attente et 
absolvere oportet Christianos, ut celeste prex 
Deo et anfelle consequantur. 

V. — Magna differentia inter Christianos : 

nee hujus seculi. Hi enim spirita mundi praedi 
tenus ac corde terrestribus vinculis vincti sunt: 
dilectione ccelestis Patris detenti, eum solum « 
in omni desiderio babent. 
VÍ. — Qui Deo placere cupiunt, preces suas 
tranquillitate, mansuetudine ac sapientia facere 
ne clamoribus usi, omnibus scandalum pariant. 
vero homilia duas questiones, utrum throni el 
creature sint et de duodecim thronis Ierael. 

VII. — De clementia Christi erga hominem. 
net etiam homilia interrogationes et responeíon, 

am. 

VIII. — De his que contingunt Christian 
orandum, et de gradibus perfectionis, utrum vid 
perfectum gradum pervenire possint Christiani? 

IX. — Promissiones ac prophetias divinas pei 
probationes et tentationes impleri: et soli 
rendo liberari nos ab infestationibus diemonis. 
ἜΣ -- Humilitate et sseritate retinentur et 

f dona gratie divine : elation ignav. 
duntur. g e autem et [182 

ΧΙ. — Virtutem sancti Spiritus in corde hom 
habere instar ignis. Et quibus rebus indigeamnos, : 
cernendum cogitationes in corde scaturentes: 
serpente mortuo ad sublimitatem ligni a Mose ati 
typus fuit Christi Continet quoque homilia dispat 

uas: unam quidem, Christi cum  nequissimo 5 
alteram vero peccatorum oum eodem. 

ΧΙ. — De statu Ade antequam tranvgre 
mandatum Dei; et postquam amisit propriam ac co 
imaginem. Continet quoque homilia quasdam qui 
valde utiles. 


XIIL. — Quem fructum ἃ Christianis Deus n 


XIV. — Qui cogitationes ac mentem 1 
hoc eub spe illuminandorum oculorum cordis 
Deus hujusmodi in summa sanctimonia ac pu 
riis dignos reputat, ac participes facit illos 

Quidque bona colesti& consecuturi agere 
Tandem apostoli et prophetm assicilantur re 
bus per fenestram ingressis. Docet quoque ho 


1306 


sit terra Satane, et que angelorum, et quod utraque nec 
contrectari nec videri possit. 570 

XV. — Docet homilia hec prolize, quo pacto anima 
in sanctitate, castitate ac puritate erga Sponsum suum 
Christum Jesum, Servatorem mundi, se gerere debeat. 
Continet vero quasdam questiones summa doctrina re- 
ferias, videlicet, utrum in resurrectione omnia membra 
resurgant, et alias infinitas de vitio, de gratia, de liber- 
tate arbitrii et dignitate generis humani. 515 

XVI. — Spiritaales homines obnoxios esse tenta- 
tionibus atque efflictionibus, ex primu peccato scaturien- 
tibus. . 614 

XVII. — De spirituali Christinorum unctione et gloria: 
el quod absque Christo salvari, aut vitam eternam con- 
sequi impossibile ait. 623 

VIII. — De thesouro Christianorum, videlicet Chris- 
to et Spiritu sancto, variis modis exercente eos, ut ad 
perfectionem perveniant. 634 

XIX. — Christiuni proflcere et crescere volentes 
debent se vi compellere ad omae id quod bonum est, ut 
libereutur 80 inhabitante peccato, et Spiritu sancto re- 
pleautur. : 642 

XX.-— Solus Christus, verus medicus interioris ho- 
minis, sanare potest animam, eamque vestimento gratie 
sure exornare. 

XXI. — Christiano homini duplex incumbit bellum, 
internum videlicet et externum. Hoc quidem, cum re- 
cedit ipse a distractionibus terrenis ; illud vero in corde 
adversus cogitationes spiritaum malorum. 655 

XXII. — De duplici statu eorum, qui ex hac vita de- 
cedunt. 659 

XXIII. — Quemadmodum regiam ac pretiossm mar- 
garitam gestare solum possunt, qui ex regio semiue sunt 

rognati: eodem modo celestem margaritam solum 

liia Dei gestare licet. 659 

XXIV. — Status Christianorum similis est. mercalurme 
et fermentationi. Perinde enim ac mercatores terrena 
eolligunt lucra, eic illi dispersas per hoc eeculum cogita- 
tiones Et quemadmodum fermeutum totam massam reddit 
fermeutataun ; sic fermeutum peccati universum genus 
Ade percurrit. Verum Christus coeleste bonitatis fermen- 
tum flaelibus animi- infundit. 662 

XXV. — Docet hec homilia nullum hominem, nisi 
& Christo corroboratum) scandala nequissimi superare 
posse : et quid iis. qui divinam gloriam appelunt sgen- 
dum. Docet quoque nos per inobedientiam Ade ad 
servitutem carnis redactus esse ἃ qua per mysterium 
crucis liberantur. lustruit denique nos maguam esse 
Jacrymarum et iuis divioi efficaciam. 0661 

XXVI. — De dignitate, preestautia, facultate et ope- 
rationibus immortalis anime, et qua ratione ea a Satana 
tepntelnr, et liberationem e tentationibus consequatur. 
Continet vero quzstiones quasdam summa doctrina re- 
fertas. ΝΕ 615 

XXVII. — Dignitatem et statum Christiani homiois 
copiosa oratione prosequitur hrec homilia, ut el que 
precedit. Deinde de libero arbitrio multa utilissma 
docet permistis queestionibus quibusdam divina sapientia 
plenis. ως 694 

XXVIli. —  Deecribit ac deplorat hsc homilia ca- 
Jamitatem anime, in qua propter peccatum pon habitat 
Christus. Et de Joanne Baptista, quod inter natos mulie- 
rum, uullus eo 5:1 major. . 710 

XXIX. — Duplici ratione dispensationem gratie in 

enus humanum exercet Deus, fructus ejus justo judicio 
ferum repetiturus 115 

XXX. — Ex Spiritu sancto renascl oportet animam, 
que regnum Dei ingressura est, et quo pacto hoc p 


XXXI. — Fidelem oportet mulari animo, atque in 
Deum omnes cogitationes colligere, in quibus vere omne 
obsequium divinum conaistit. . 71 

XXXIl. — Gloria Christianorum nunc in illorum 
anim:s latet, que tempore resurrectionis emergel, et 
illuatrabit corpora pro modo eorum pietatis. 134 

XXXIII. — Indesinenter et attente oportet Deo, vota 
facere et precari. uu 7A2 

XXIV. — De gloria quam corpora Christianorum in 
ἮΝ’ resurrectione consequentur, et qua cum animaillustra- 
bubtur. 

XXXV. — Ce Sabbato antiquo et novo. 741 

XXXVI. — De duplici resurrectione animarum et cor- 
porum et diversa resurgentium gloria. —— 190 

XXXVII. — De paradiso et lege epirituali. T90 

XXXVIII — Accurato judicio atque intellectu opue 
est in discernendis veris 


-"ORDO RERUM. 


hristianis, et quinam sint iili. 
ristia q Li 


1306 


XXXIX. — Ad quid Scriptura divina nobie a Deo 
donata sit. 162 
XL. —  Cunctas virtutes, et cuncta vita inter se 
colligata esse, et velut catenam unam ab altera de- 
pendere. 162 
ΧΕ]. — Profunda valde sunt penetralia anim, qua 
paulatim incrementa grati aut vitiorum accipit, — 767 
Lll. — Non externat ,sed interna promovent aut 
[edunt hominem, veluti spiritus gratie, aut spiritus ne- 
quitia. 710 
.XLIM. — De progressu viri Chrieliapi, cujus tota 
vie ex corde depeudet, ut hic varie describitur. T 
XLV. — Quantam in homine Christiano mutationem 
nem et renovationem faciat Christus, qui animse affe- 
ctiones ac morbos aanavit TT 
XLV. — Nulla ars aut divitis hujus mundi, sed 
s0.us Christi adventus sanare hominem potest, cujus 
maximam cum Deo cognationem heec homilia explicat. 186 
XLVI. — De differentia inter Verbum Dei et inter 
verbum mundi: et inter filios Dei δὲ inter filios huius 
mundi. 
XLVII. — Explicatio allegorica quorumdam sub lege 
factorum. 
XLVIII. — De perfecta fide in Deum. - 801 
. XLIX. — Non satis est hujus seculi deliolas re- 
liquisse, nisi quis alterius secui!i beatitudine conse- 
quatur, 2D 
L. — Deus est qui per sancto suos et créaturas edit 
miracula. 815 


νὰ» 
prit 


OPUSCULA ASCETICA. 829 
Mouitum. ; 322 
Liber de custodia cordis. Í 822 
Liber de perfectione in spiritu. δ 842 
Liber de oratione. 854 
Liber de patientia et discretione, ' 866 
Liber de elevatione mentia. 890 
Liber de charitate. , 907 
Liber de libertate mentis. 935 
Regula S. Macarii Alexaudrini ad monachos. 96 


1 
oRegula SS. Serapionis, Macarii Paphuutii ad mona- 
chos. 

Regula alia ad monachos. 

Regula tertia ad monachos. 

Regula orientalie a Vigilio diacono collecta. 

PALLADIUS, LENOPOLITANUS EPISCOPUS. 

HISTORIA LAUBIACA. 901 

Preefatio Gentiani Herveti. 991 
998 


$312 


Procemium auetoris. 

Exemplar epistole scripte ab Heraclide episcopo Cap- 
p&docie& ad Lausum preepositum. 999 

Exemplar epistole scripte a Palladio ad Lausum 
prepositum, 909 


Caput primum. —— Vita Isidori presbyteri et xeno- 
1007 


dochíi. 
Cap. 1I. — Dorotheus Thebanus. “ 1013 
Cap. III. — Acta et temperantia Potamie. *54014 
Cap, IV. — Vita Didymi Orbi, 1014 
Cap. V. — Vita Alexandre. ' 1015 


Cap. VI. — De quadam virgine que laborabat amore 
divitiarum, 1016 
Cap. Vll. — Vitaabbatis Arsisii et eorum qui cum eo 
erant in monte Nitre. 4 
Cap. Vill. — De sanoto Amon et ejus conjuge. 
Cap. IX. — Vita abbatis Or. 1024 
Cap. X. — Vita abbatie Pambo. 
Cap. XI. — Vita abbatis Pior. 1031 
Cap. XII. — Vita abbatis Ammonii δὲ fratrum simul 
cum sororibus. 74081 
Cep. XIII. — Vita abbatis Benjamin. 1032 
Cap. XIV — Vita Apollonii qui cognominabatur, ἀπὸ 


πραγματευτῶν, id est a negotiatoribus, 1031 
Cap. XV et XVI. — Vita Poesii et [saim. 1031 
Cap. XVII. — Vita Macarii junioris. 1039 
Cap. XVIII. — Vita abbatis Nathanael. 1039 


Cap. XIX et XX. — Vita abbatis Macarii ZEgyptii, et 
Macarii Alexandrini. « 1(ἃ 
Cap. XXI. — Vita abbatis Marci. «063 
Cap. XXII. — Vita abbatis Moysis qui fuit ex lat - 

nibus. 
Cap. XXIIT. — Vita abbatis Pauli. 1070 xv 
Cap. XXIV. — De virgine quse faciebat septingenta — 
orationes. 1070 
Cap. XXV. — De Cronio presbytero. 1070 - 
Càp. XXVI. — De Eulogio Alexandrino, et de eo 2x 
erat membris mancus. 1011 
Cap. XXVII, — De contemplatione πο. NN IER, 
Antonius. 


NS 


1301 
Cap. XXVIII. — Vita abbatis Pauli eimplicie, 1078 
Cap. XXIX. — Vita abbatie Pachons, 1086 
Cap. XXX. — Vita abbatis Stephani. 1081 
Cap. XXXI. — De Valente qui exoldit. 1088 
Cap. XXXII. — De Erone. 1093 
Cap. XXXIII. — De Ptolemaeo qui excidit. 1094 
Cap. XXXIV. — De virgine lapsa. 1095 
Cap. XXXV. — Vita abbatis Elige. — 1095 
Cap. XXXVI, — Vita abbatis Dorothei. 1096 
Cap. XXXVII, — De Amma Piamum. 1096 


Cap. XXXVIIL, — Vita abbatis Pachomii, et eorum qui 
cum ipso eraut. ] 1101 
Cap. XXXIX. — Vila abbatis Aphtonii. 1102 
Cap. XL. — De virgine de qua fuerat dictum falsum 
testimonium. 1103 
Cap. XLI. — De virgine que simulabat stuititiam. 1104 
Cap. XLII. — De sancto Piurum. 1104 
Cep. XLIII. — De abbate Joaune urbis Lyco. 1109 
Cap. XLIV. — Narratio abbatis Joannis de eo qui la- 
psue est. . . 1119 
Cap. XLV. — De fratre qui ductus fuit poanitentia, 
ejusdem Joannis narratio. 1120 


Cap. XLVI. — Alia narratio abbatis Joannis de eo qui 
lapsus, ductus est poenitentia. 1125 
Cap. XLVII. — Ce Peemenia. 1133 


Cap. XLVIII — Vita abbatis Ammone, et eorum qui 
eum ipso erant. 1133 


Cap. XLIX. — De abbate Be, 1133 
Cap. L. — De abbate Theona. 1134 
Cap. LI. — De abbate Elia. 1134 
Cap. LII. — Vita abbatis Apollo. 1135 
Cap. LIII. — VKa abbatis Amun. 1151 
Cap LIV. — Vita abbatie Copre presbyteri. 1152 
Cap. LV. — Vita &bbatis Suri. 1158 
Cap. LVI. — Vita abbatis 1618. 1158 
Cap. LVII. — Vita abbatis Pauli. 1158 
Cap. LVIII. — Vita abbatis Anuph. 1158 
Cap. LIX. — Vita abbatis Hellenis. 1159 
Cap. LX. — Vita abbatis Appelle. 1165 
Cap. LXl. — Vita alterius Joannis. 1165 
Cap. LXIT. — De abbate Paphnutio. 1166 
Cap. LXIII. — De Tibicine.. 1106 
Cap. LXIV. — De Protocomite. 1107 
Cap. LXV. — De Mercatore. i 168 


Cap. LXVI. — Vita abbatis Appollonii. 
Cap. LXVII. — De Philemone martyre et iis qui cum 
ipso fuere martyribus. 4 
Cap. LXVIII. — Vita abbatis Ὠϊοθουτὶ presbyteri. 1174 
Cap. LXIX. — Nitrienses anarchoretee., 1174 
Cap. LXX. — De abbate Ammonio et iis qui erant cum 
ipso. 1115 
Cap. LXXI. — Vita abbatis Isidori et eorum qui era 
cum ipso 11 
Gap. LXXII, — Vita abbatis Ammona presbyteri. 1176 
Cap. LXXIII. — De abbate Joanne, 1176 
Cap. LXXIV. — Vita abbatis Pityrionis et eorum qui 
cu ) 


nt 
"θ᾿ » 
(3 


FINIS TOMI TRICESIMI QUARTI. 


m ipso erant. 1176 
Cap. LXXV. — Vita Eulogii presbyteri. 1176 
Cap. LXXVI. — Vila Serapionis presbyteri. 1181 
Cap. LXXVII. — Vita abbatis Posidonii. 1181 
Cap. LXXVIIl, — De Hieronymo. 1182 
Cap. LXXIX. — De Paula. 1182 
Cap. LXXX. — De Oryperentio. 1182 
Cap. LXXXI. — De Petro. 1182 
Cap. LXXXII. — De Simeone. 1182 
Cap. LXXXIII. — Vita Serapionis Sindonite. 1182 
Cap. LXXXIV. — Vita abbatis Domnionis. 1189 
Cap. LXXXV. — De virgine silente. 1189 
Cap. LXXXVI. — De Evagrio celebri diacono. 1190 
Cap. LXXXVII. — Vita abbatis Pior. 1197 

Pi 

Ἰ 


.ORDO RERUM. 


Cap. LXXXVIII. — Vita abbatis Moysis Libycl. 119] 
Cap. LXXXIX. — Vita abbatis Chronii. 1198 
Cap. XC. — Vita abbatis Jacobi. 1198 
Cap. XCI. — Vita abbatis Paphnutii Cephala. 1198 
Cap. XCII. — De Cheremone. 1198 
Cap. XCl1I. — De alio. 1198 
Cap. XCIV. — De alio. 1198 
Cap. XCV. — De Stephano lapso. 1198 
Cap. XCVI. — Vita abbatis Salomonis. 1205 
Cap. XCVII. — Vita abbatis Dorothei. 1205 
Cap. XCVIII. — Vita abbatis Dioclis. 1205 
Cap. XCIX. — Vita abbatis Capitonis. 1206 


Cap. C. -— Vita anachorets qui iliudabatur. 1206 
Cap. CI. — Vita saneti Ephresm diaconi. 
Cap. CII. — Vita abbatis Juliani. 

Cap. CIII. — Vita abbatis Innocentii. 1201 
CAp. CIV. — Vita abbatis Adolii. 


Cap. CV. — De Abrainio. 1208 
Cap. CVI, — Vita abbatis Elpidii. 1213 
Cap. CVII. — Vita abbatis ZHnesil. 1213 
Cap. CVIII. — Vitas abbatis Eustathii 1213 
Cap. CIX. — Vita abbatis Sisiunii. 2214 
Cap. CX. — Vita abbatis Geddana. 4214 
Cap. CXI. --- Vita abbatis Elise. 424 
Cap. CXII. — De Sabbatio. 1315 
Cap. CXIII. — De Philuromo preebytero. 1215 
Cap. CXIV. — Vita beati Severiani et ejus uxoris. 1216 
Cap. CXV. — Vita Kleemonis monachi. 1221 
Cap. CXVI. — Vita abbatis Bisarionis. 1221 
Cap. CX VII, — Vita beate Melsniep. 1222 
Cap. CXVIII. — Vita Ruffini presbyteri. 1523 
Cap. CXIX. — Vita parve Melauie., 1229 
Cap- CXX. — De Albina. 1231 
Cap. CXXI. — De Piniano. 1931 
Cap. CXXII. — De Pammachio. 1231 
Cap. CXXIII. — De Macario. 1231 
Cap, CXXIV. — De Constautipo. 1291 
Cap. CXXV. — De Paula Romana. 1231 
Cap. CXXVI. — De Eustochio. 1231 
Cap. CXXVII. — De Venerea. 1231 
Cap. CXXVIII. — De Theodora, 123 
Cap. CXXIX. — De Usia. 1233 
Cap. CXXX. — De Adolio. 123 
Cap. CXXXI. — De Basianilla. 122 
Cap. CXXXII. — De Photina. 133 
Cap. CXXXIII. — De Asella. 122 
Cap. CXXXIV. — De Avita. 4“ 
Cap. CXXXV. — De Magna. 123 
Cap, CXXXVI. — De virgine quas excepit Alhaneien 
episcopum. i5 


Cap. CXXXVII. — Vita Ammaes Talida. 

Cap. CXXXVIII. — Vita Ammeb Taor. 

Cap. CXXXIX. — De virgine quse renuntiaveral, 1238 

Cap. CXL. — De virgine que lapsa est,et egit pec 
tentiam. 9 

Cap. CXLI. — De filia presbyteri quee lectorem cejsn- 
Diata erat, et Eustathio lectore. 

Cap. CXLII. — Vita sanctes Silvanies, 

Cap. CXLIII. — De Jubino. 

Cap. CXLIV. — De Olympiade. 

Cap. CXLV. — De Candida. 

Cap. CXLVI. —De Gelasia. 

Cap. CXLVII. — De Juliana. 

Cap. CXLVIII. — De femina nobilissima que fei 
per virgo: 

Cap. CXLIX. — De Magistriano. 

Cap. CL. — De uxore viri senatorii. 

Cap. CLI. — Vita fratris qui cum eo versabater. 

Indices analytici. 





SBBBBS ÉEEESEERB 


Sancti Amandi. — Ex typis BUSSIERE. 


Σ 


WP o 


104.